text_structure.xml
77 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 13 minut 11</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Kazimierz Michał Ujazdowski</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Otwieram posiedzenie Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za granicą.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Informuję, że posiedzenie komisji jest transmitowane w internecie.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Państwa senatorów, którzy są obecni na sali, proszę o nieuruchamianie aplikacji do połączenia zdalnego, gdyż doprowadzi to do sprzężeń akustycznych.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Chciałbym teraz sprawdzić, czy wszyscy senatorowie, którzy chcieli wziąć udział w posiedzeniu komisji w sposób zdalny, zostali włączeni do posiedzenia. Mamy potwierdzenie, że tak.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Tak samo w odniesieniu do gości, którzy chcieli uczestniczyć w posiedzeniu w sposób zdalny, chcę zapytać, czy zostali włączeni do posiedzenia. Tak.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Zapisywanie się do głosu przez senatorów oraz gości biorących udział w posiedzeniu w sposób zdalny może nastąpić przez czat w aplikacji lub werbalnie. Przed zabraniem głosu proszę państwa o samodzielne włączanie mikrofonów.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Chcę powitać gości na naszym posiedzeniu. Witam pana ministra Jana Dziedziczaka, pełnomocnika rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą; pana ministra Szymona Szynkowskiego vel Sęka, sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych; panią dyrektor Monikę Poboży z Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz obecnego fizycznie, będacego wśród nas pana Dariusza Bonisławskiego, prezesa „Wspólnoty Polskiej” wraz z panią dyrektor Zenoną Bańkowską. Witamy serdecznie w Senacie. Witam serdecznie również pana prezesa Mikołaja Falkowskiego, prezesa Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” obradującego zdalnie, a także panią Lilię Luboniewicz z Fundacji „Wolność i Demokracja”, prezes zarządu, też obecną zdalnie. Witam wszystkich serdecznie.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Przedmiotem posiedzenia komisji jest informacja na temat sytuacji mniejszości polskiej na Ukrainie, a przede wszystkim o najważniejszych programach wsparcia dla mniejszości polskiej na Ukrainie realizowanych w latach 2020–2022.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Otwieramy cykl posiedzeń identyfikujących problemy mniejszości w głównych krajach egzystencji naszej wspólnoty poza terytorium Rzeczypospolitej z naciskiem na te programy wsparcia, które realizowane są obecnie i zaplanowane na nadchodzące lata, na nadchodzący rok, stąd bierzemy pod uwagę nie tylko rok bieżący, ale także działania planowane na rok przyszły. Prosiłbym zatem o koncentrację wokół tej problematyki.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Oczywiście mamy też czas na analizę samego położenia mniejszości, ale dysponujemy dokumentami, więc to może być uczynione w formie bardziej skrótowej, jednak kluczowe z punktu widzenia naszego zainteresowania jest to, byśmy wiedzieli, jakie najważniejsze inicjatywy kulturalne, edukacyjne realizowane czy podjęte przez mniejszość polską są wspierane przez rząd i agendy kooperujące z rządem. To tyle z mojej strony.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Rozpoczniemy od informacji.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Rozumiem, że jako pierwszy zabierze głos pan minister Jan Dziedziczak, tak? Też proszę o zgłaszanie……</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Wiem, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych ma przygotowaną prezentację…</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Proszę bardzo, to już strona rządowa decyduje.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Jeśli tak, to poproszę pana ministra Szymona Szynkowskiego vel Sęka o zabranie głosu w pierwszej kolejności. Wyobrażam sobie, że najpierw zapoznamy się z informacją ze strony ministerstw, potem ewentualnie ze strony „Wspólnoty Polskiej” i innych instytucji odpowiedzialnych za pomoc Polakom na Ukrainie.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Proszę bardzo, w takim razie pan minister Szymon Szynkowski vel Sęk.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSek">Dziękuję serdecznie, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSek">Prezentacja to dużo powiedziane. Chciałbym państwu przedstawić stan spraw w naszym przeglądzie, jeśli chodzi o sytuację Polaków na Ukrainie. Polacy na Ukrainie ze względów historycznych i geograficznych są grupą szczególnie nam bliską, to jest oczywiste. Zawsze ich sprawy są w centrum naszego zainteresowania i jeżeli jest taka potrzeba, to są one także przedmiotem interwencji politycznych. Do Polaków mieszkających na Ukrainie płynie szeroki strumień pomocy z Polski. Bardzo wiele też wydajemy Kart Polaka naszym rodakom na Ukrainie.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSek">Ostatnio niepokojącymi nas głównie problemami są problemy dotyczące spraw oświatowych. Wdrażana od 4 lat reforma oświaty na Ukrainie może bowiem zmienić zasadniczo sytuację 6 polskich szkół, 6 szkół z polskim językiem nauczania. W tym przypadku upatrujemy szansy w umowie między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Ukrainy w sprawie szkół z nauczaniem języka lub w języku polskiej mniejszości narodowej na Ukrainie oraz szkół z nauczaniem języka lub w języku ukraińskiej mniejszości narodowej w Rzeczypospolitej Polskiej, nad którą procedowanie oficjalnie rozpoczęliśmy na początku tego roku. Wcześniej trwały prace przygotowawcze do przyjęcia tej umowy. Odbyło się w tej sprawie wiele rozmów, interwencji na różnych poziomach, także na najwyższych szczeblach władzy państwowej. Ostatnio kwestie te były przedmiotem rozmów ministrów spraw zagranicznych, ministra Raua i Ołeksija Reznikowa. W trakcie obrad komitetu prezydenckiego w marcu bieżącego roku także podnoszono tę kwestię, również w kwietniu podczas wizyty ministra Raua na Ukrainie.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSek">Istotny jest zapis, jaki udało się uzyskać w deklaracji prezydentów Polski i Ukrainy z października ubiegłego roku, o następującym brzmieniu: „Potwierdzamy ważność ochrony praw mniejszości narodowych w Polsce i na Ukrainie, w tym oświaty, zgodnie z podjętymi zobowiązaniami międzynarodowymi i umowami dwustronnymi. Zasady funkcjonowania szkół mniejszości polskiej na Ukrainie i szkół mniejszości ukraińskiej w Polsce zostaną rozstrzygnięte umową pomiędzy naszymi rządami w odrębnym trybie”. Do władz ukraińskich apelujemy o wstrzymanie implementacji wszelkich zmian ograniczających narodowy charakter szkół dla mniejszości polskiej przynajmniej do czasu zakończenia prac nad umową bilateralną.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSek">Niestety, reforma oświaty na Ukrainie zagraża także szkołom innych mniejszości, o czym rozmawiamy też z naszymi partnerami. Rzecz dotyczy głównie Węgrów i Rumunów. W naszych staraniach o zabezpieczenie polskich szkół bierzemy pod uwagę ten kontekst.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSek">Zwracając się do strony ukraińskiej, wskazujemy, że Polska wypełnia swoje zobowiązania co do mniejszości ukraińskiej, tworząc warunki do nauki w języku ukraińskim oraz warunki do umacniania i kultywowania tożsamości narodowej. Wskazujemy, że podobnego traktowania naszych rodaków oczekujemy od zaprzyjaźnionej Ukrainy. Ta sprawa jest oczywiście też przedmiotem wzajemnej ścisłej koordynacji działań zarówno przedstawicieli kancelarii premiera na czele z panem ministrem Dziedziczakiem, jak i przedstawicieli Ministerstwa Edukacji i Nauki, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Te kwestie są koordynowane w gronie tych 4 podmiotów.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSek">Z uwagą i nadzieją przyglądamy się pracom nad nową ustawą o mniejszościach narodowych, które Ukraina rozpoczęła zgodnie z zaleceniami Rady Europy. Obecnie trwają konsultacje w sprawie projektu z udziałem przedstawicieli mniejszości narodowych. W dyskusji pojawiła się możliwość zamieszczenia w ustawie zapisu o szkołach z językiem wykładowym mniejszości narodowych, a nie klasach, jak to ujmuje ustawa oświatowa. Przyjęcie takiego zapisu mogłoby spełnić jeden z najważniejszych postulatów mniejszości polskiej odnośnie do zagrożeń wynikających z reformy oświatowej.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSek">Chciałbym też powiedzieć, że dofinansowujemy projekty i przedsięwzięcia z zakresu współpracy z mniejszością polską na Ukrainie. Główną pulą… Pewnie trochę więcej o tych projektach powie pan minister Dziedziczak, bo to on jest dysponentem głównej puli tych środków.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSek">Zgodnie z zapisami ustawy budżetowej na rok 2020 przejęliśmy jako MSZ odpowiedzialność za środki budżetowe na infrastrukturę polonijną. Od tego czasu nasz departament rozstrzygnął 2 konkursy „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą – infrastruktura polonijna”. Wybrane przez nas zadania o charakterze infrastrukturalnym mają na celu poparcie szczególnie aktywnych środowisk polonijnych. Decyzje o finansowaniu danej nieruchomości są zawsze oparte o kryteria wynikające z rozeznania potrzeb i możliwości danego środowiska polonijnego. Zasięgamy także opinii właściwej placówki zagranicznej oraz oczywiście pełnomocnika rządu, pana ministra Dziedziczaka, pełnomocnika rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSek">Kluczowym zadaniem na najbliższe lata jest budowa Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego – Dom Polski we Lwowie. To jest budowa trwająca już niestety 8 lat. Bardzo trudny i skomplikowany w tej chwili jest stan, jeśli chodzi o tę budowę. Mając na uwadze odpowiedzialne i długofalowe podejście do tego zadania, podjęliśmy wobec tej, jak powiedziałem, skomplikowanej sytuacji decyzję o przeprowadzeniu audytu i inwentaryzacji dotychczas przeprowadzonych prac budowlanych, co dostarczy nam niezbędnych danych do oceny, jaki jest stan inwestycji, i pozwoli nam podjąć decyzję co do dalszych działań, zależnie od oceny stanu faktycznego i prawnego.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSek">Niezależnie od tych działań przekazujemy środki poprzez placówki na Ukrainie. Mieliśmy do dyspozycji na ten cel w roku bieżącym ok. 1 miliona zł. Środki te zostały rozdysponowane za pośrednictwem 6 polskich urzędów konsularnych na Ukrainie.</u>
<u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSzymonSzynkowskivelSek">To tyle z mojej strony na początek. Szanowni Państwo, myślę, że uzupełni tę informację pan minister Dziedziczak. Jestem oczywiście do dyspozycji, jeśli chodzi o ewentualne pytania. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana ministra Dziedziczaka.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Szanowny Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie! Szanowny Panie Ministrze! Państwo Dyrektorzy, Prezesi! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Tak jak się spodziewałem, pan minister w sposób bardzo konkretny wprowadził nas w ten temat, konkretny i wyczerpujący.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Jeżeli mogę, to dodam, że Polacy na Ukrainie dzisiaj skupiają się głównie na Ukrainie Środkowej, czyli na szeroko rozumianej Żytomierszczyźnie. Kojarzona z polską tradycją choćby ziemia lwowska jest miejscem życia Polaków, ale już nie w takiej skali, jak kiedyś. Na ziemi łuckiej w zasadzie środowisk polskich silnie występujących nie ma. Ma to związek w przypadku ziemi łuckiej i ziemi lwowskiej z ekspatriacją naszych rodaków, a jeśli chodzi o ziemię łucką i inne tereny, również z ludobójstwem dokonanym na naszych rodakach. Po prostu dzisiaj jest ich tam fizycznie dużo mniej.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Jeśli chodzi o problemy, które bym dodał do kompletnej wypowiedzi pana ministra Szynkowskiego, to wskazałbym jeszcze na starzenie się naszego środowiska polskiego. Nasi młodzi rodacy z terenów Ukrainy wyjeżdżają do Polski, tak, wyjeżdżają do Polski w ramach szeroko rozumianych wyjazdów obywateli ukraińskich do naszego kraju. Przypomnę, że w okresie przedpandemicznym był ponad 1 milion obywateli ukraińskich w Polsce. Wyjeżdżają oni także na studia i po studiach zostają w Polsce. To jest taki paradoks, że jesteśmy ofiarą naszego sukcesu, jeśli chodzi o politykę państwową. Inwestujemy w mniejszość polską na Ukrainie, umożliwiamy młodym liderom studia, a oni później nie wracają na Ukrainę, zostają w Polsce, organizują swoje życie w Polsce. Mogę od razu powiedzieć, że w tej sprawie odbyliśmy szereg rozmów z przedstawicielami ministerstwa nauki, teraz Ministerstwa Edukacji i Nauki, z NAWA. Rozmawiamy o tym, żeby stworzyć także – i to my robimy jako kancelaria premiera, ja sprawując urząd pełnomocnika – teraz przynajmniej przez 2 organizacje pozarządowe zajmujące się współpracą z Polakami za granicą system stypendiów umożliwiających odbycie studiów dla zaangażowanych w sprawy polskie młodych Polaków w tym wypadku na terenie Ukrainy, po to, żeby oni mogli skończyć studia, ale żeby po studiach mogli pozostać na terenie Ukrainy, będąc świadomymi odpowiedzialności za polskość przyszłymi liderami środowiska polskiego. To jest bardzo ważne, dlatego że gdybyśmy spotkali się z liderami organizacji polskich na Ukrainie, 2 ogólnoukraińskich i lokalnych, to okazałoby się, że jednak większość tych osób miałaby niestety siwe włosy. To jest przed nami, to jest wyzwanie. Tak, to jest wyzwanie, które chciałbym państwu senatorom przecież doskonale znającym ten problem zasygnalizować.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Tak że to tyle. Jesteśmy do dyspozycji.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">O Domu Polskim we Lwowie, myślę, nie będziemy teraz mówić. On jest oczywiście pod opieką MSZ. Państwu senatorom nie będę o tym mówił, bo państwo lepiej od nas ten temat znają z racji koordynacji tego projektu przez wiele lat.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Jeśli mogę pana dyrektora Badowskiego poprosić, żeby jeszcze naświetlił – o ile pan przewodniczący by się zgodził – konkretne projekty, które mamy… bo myślę, że państwu senatorom należy się wnikliwa informacja również na ten temat. Jeśli pan przewodniczący by się zgodził, to przekazałbym głos panu dyrektorowi.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Czy pan przewodniczący komisji…</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Tak, tak. Przepraszam bardzo.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Pan dyrektor Badowski. Bardzo proszę.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzPoloniaiPolakamizaGranicawKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanBadowski">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowny Panie Ministrze! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzPoloniaiPolakamizaGranicawKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanBadowski">Nie powiem tu o konkretnych projektach, bo są z nami przedstawiciele 3 największych organizacji działających na rzecz Polaków na Ukrainie i myślę, że oni najlepiej opowiedzą o projektach, które prowadzą. Ja powiem tylko parę słów o tym, jakie obszary wsparcia zostały uwzględnione w konkursie „Polonia i Polacy za Granicą” na rok 2021. Przede wszystkim jest to edukacja, czyli utrzymanie szkół sobotnich, których na Ukrainie mamy kilkaset. Są one, że się tak wyrażę, dobrze zaopiekowane. Każda szkoła, która wystąpiła z prośbą o wsparcie, została przez nas zasilona. To są różne inicjatywy edukacyjne, to są olimpiady języka polskiego, też wiele inicjatyw kulturalnych dla uczniów. Jest też „Bon pierwszaka”, który w tej chwili poddawany jest procedowaniu. Zakładamy, że na początku września uczniowie idący do pierwszej klasy otrzymają wyprawki, tak jak w latach poprzednich.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzPoloniaiPolakamizaGranicawKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanBadowski">Jest kierunek czy obszar dotyczący mediów. Oczywiście najważniejszym medium jest „Kurier Galicyjski”, ale chodzi też o profesjonalizację i wsparcie dla wielu wydawnictw na Ukrainie, także pod kątem ich cyfryzacji i prowadzenia portali już w takiej nowoczesnej formule. Jest to też wsparcie struktur organizacji, szkolenia dla liderów, dla tych nowych, którzy, miejmy nadzieję, w jakiejś perspektywie przejmą odpowiedzialność za instytucje, którym przewodzą. Są tu też działania kulturalne, różne wydarzenia, spotkania okolicznościowe, uroczystości, obchody. W tym roku w ramach tego kierunku stworzyliśmy specjalną formułę wsparcia, tzw. regranting. Polega to na tym, że niektóre duże organizacje otrzymały od nas kwotę, którą rozdysponowują w formule własnego konkursu na tzw. małe granty, do 7 tysięcy zł. Zbierają one wnioski i dystrybuują te środki pomiędzy zainteresowane środowiska.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzPoloniaiPolakamizaGranicawKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanBadowski">Jest tu też oczywiście ochrona dziedzictwa kulturowego. Tutaj to akurat nie nasz urząd, tylko Polonika i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które ma specjalne projekty. Jest też pomoc charytatywna osobom potrzebującym, także dla instytucji charytatywnych, które działają na Ukrainie. Są tutaj także ujęte tzw. akcje z paczkami, tzn. wsparcie dla tych, którzy chcą pojechać z pomocą, chcą dotrzeć do potrzebujących środowisk. Te osoby też mogły uzyskać od nas takie wsparcie.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzPoloniaiPolakamizaGranicawKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanBadowski">W sumie we wnioskach dotyczących wszystkich wydarzeń i działań na Ukrainie określona była kwota ok. 12 milionów zł, a prawie 9 milionów zł zostało przyznane. Bardzo dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Bardzo dziękuję panu ministrowi i panu dyrektorowi za informacje.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Rozumiem, że teraz głos zabierze przedstawiciel ministra edukacji i nauki, pani dyrektor Monika Poboży. Tak? Chyba że strona rządowa proponuje inną kolejność, ale wydaje się, że to będzie zasadne.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Jeśli strona rządowa się zgadza, to w imieniu Ministerstwa Edukacji i Nauki chciałabym państwu przedstawić informację na temat działań, jakie nasz resort podejmuje w odniesieniu do mniejszości polskiej na Ukrainie.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Oczywiście Ministerstwo Edukacji i Nauki zadania na rzecz Polonii i Polaków realizuje zgodnie z kierunkami polityki państwa i przede wszystkim we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, które jest głównym resortem odpowiadającym za politykę wobec Polonii i Polaków za granicą. We współpracy z MSZ na bieżąco monitorujemy stan nauczania języka polskiego na Ukrainie i oczywiście wspomagamy w bieżący sposób nauczanie w szkołach.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Współpraca w obszarze oświaty polskiej mniejszości na Ukrainie obecnie odbywa się na podstawie porozumienia między ministrami, między ministrem edukacji narodowej Rzeczypospolitej Polskiej a ministrem oświaty i nauki Ukrainy. Strony w ramach tego porozumienia zobowiązały się do stwarzania mniejszościom narodowym odpowiednich warunków do nauki języka, kultury i tradycji. Na podstawie tego porozumienia funkcjonuje również wspólna komisja konsultacyjna, która ostatnim razem spotkała się w formule online w 2020 r. To tak tytułem wstępu o tym, jaka jest podstawa prawna i w jakim kontekście ministerstwo działa.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Jeśli chodzi o organizację nauczania języka polskiego i w języku polskim na Ukrainie, jeśli chodzi o strukturę tego nauczania, to jest ono realizowane w ramach 3 formuł: szkolnictwa państwowego, czyli szkolnictwa, nauczania w systemie, szkolnictwa społecznego i w ramach Szkoły Polskiej przy Ambasadzie RP w Kijowie. Łącznie są to 522 szkoły, w których kształci się po polsku, w języku polskim ponad 66 tysięcy uczniów. Szkolnictwo państwowe, nauczanie języka polskiego w ramach szkolnictwa państwowego odnosi się do 317 szkół i ponad 50 tysięcy uczniów, w tym jest 7 szkół z polskim językiem nauczania i 3 szkoły prowadzące naukę języka polskiego jako języka mniejszości narodowej. Jeśli chodzi o szkoły społeczne, to funkcjonują 204 takie szkoły i kształcą one ponad 16 tysięcy uczniów. A Szkoła Polska przy Ambasadzie RP w Kijowie kształci 105 uczniów.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Jeśli chodzi o reformę oświaty wprowadzaną na Ukrainie, o której wspominał pan minister Szynkowski, to jest właśnie to, co nas najbardziej martwi. Otóż od 2017 r. jest wdrażana reforma oświatowa, która zdecydowanie negatywnie wpłynie na nauczanie języka polskiego na Ukrainie i tym samym na kultywowanie tożsamości narodowej, naszym zdaniem faktycznie prowadząc do likwidacji szkół, w których odbywa się nauczanie w języku polskim. To jest nasza główna zgryzota w ministerstwie. We współpracy z MSZ staramy się reagować na to, próbujemy temu przeciwdziałać. No, z jakim skutkiem, to zobaczymy.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Tak jak pan minister Szynkowski wspomniał, przez prezydentów obu krajów podpisana została deklaracja, w ramach której prezydenci zobowiązywali się, że do czasu uregulowania kwestii mniejszości i nauczania w językach mniejszości ta reforma będzie wstrzymana, jej wdrażanie będzie wstrzymane. Niestety, to nie ma miejsca, tzn. reforma jest wdrażana. My próbujemy procedować umowę międzynarodową, o której też pan minister wspomniał, ja za chwilę do niej wrócę, ale najpierw powiem, które punkty tej reformy nas najbardziej martwią i które są dla nas najbardziej niekorzystne. Przede wszystkim takie oto postanowienie, które ustanawia możliwość nauczania w języku mniejszości narodowej tylko w klasach, a nie w szkołach. Nas oczywiście interesuje nauczanie w szkołach, zwłaszcza że mamy szkoły z polskim językiem nauczania i prowadzące naukę języka polskiego jako języka mniejszości. W związku z tym pozostawienie tylko klas, zamiast szkół, zdecydowanie negatywnie wpłynie na funkcjonowanie naszej mniejszości, polskiej mniejszości i tym samym nauczanie języka polskiego.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">W związku z tym jako resort we współpracy z MSZ konsekwentnie oczekujemy od strony ukraińskiej utrzymania specjalnego statusu polskiego szkolnictwa na Ukrainie i zapewnienia dalszego funkcjonowania tych szkół, które funkcjonują. Niestety, obawiamy się, że to wprowadzanie krok po kroku reformy w prawie wewnętrznym ukraińskim ma odwrotny cel.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Druga kwestia, drugi kierunek tej reformy, który nas niepokoi, to jest wprowadzenie rejonizacji, tzn. takiej sytuacji, w której rekrutacja do szkoły obwodowej jest zagwarantowana tylko dla osób zamieszkałych w obwodzie. Wówczas przedstawiciele polskiej mniejszości narodowej, którzy mieszkają poza obwodem szkoły prowadzącej nauczanie w języku polskim, mogą nie zostać przyjęci do tej szkoły ze względu na brak wolnych miejsc. To też byłoby dla nas jako dla Polski i dla naszych obywateli mieszkających na Ukrainie rzeczywiście dużym problemem. Dla mniejszości, dla Polaków, którzy tam mieszkają i chcą się uczyć, chcą uczęszczać do tych szkół, byłby to duży problem.</u>
<u xml:id="u-9.9" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Aby zapobiec tej sytuacji, podjęliśmy we współpracy z MSZ inicjatywę zawarcia umowy między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy w sprawie szkół z nauczaniem języka lub w języku polskiej mniejszości narodowej na Ukrainie. Ta umowa zapewniłaby osobom należącym do polskiej mniejszości narodowej takie komfortowe, dogodne warunki do nauczania języka i w języku ojczystym. Ten projekt umowy przygotowany w naszym ministerstwie został przekazany do ukraińskiego Ministerstwa Oświaty i Nauki w kwietniu tego roku. W ramach postanowień, które chcielibyśmy negocjować i które byłyby zawarte w tej umowie, znalazłby się postulat utrzymania szkoły z polskim językiem nauczania, jako kluczowy dla nas i najważniejszy, możliwość zapisu osób należących do polskiej mniejszości narodowej na Ukrainie do szkół niezależnie od miejsca zamieszkania, czyli przeciwdziałanie rejonizacji, zapewnienie szkołom podręczników w języku polskim, zatrudnianie nauczycieli kierowanych z Polski w szkołach na Ukrainie i zapewnienie uczniom należącym do mniejszości narodowej możliwości zdawania egzaminu maturalnego w języku i z języka mniejszości narodowej. To jest 5 głównych postulatów, które zawarliśmy w projekcie tej umowy międzynarodowej. Czekamy na odpowiedź strony ukraińskiej. Będziemy się starali wspólnie z MSZ oczywiście dążyć do osiągnięcia tych celów.</u>
<u xml:id="u-9.10" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Jeśli chodzi o działania, które poza tą inicjatywą zawarcia umowy międzynarodowej podejmuje resort, to jest to przede wszystkim wspomaganie nauczania języka polskiego na Ukrainie poprzez kierowanie nauczycieli do pracy w szkołach publicznych i w szkołach organizacji Polaków. W roku szkolnym 2020/2021 z Polski zostało skierowanych na Ukrainę 54 nauczycieli. Poza tym wspieramy doskonalenie zawodowe nauczycieli. Działalność tę prowadzi przede wszystkim ORPEG, Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą, jednostka, która podlega Ministerstwu Edukacji i Nauki. W 2020 r. ORPEG przeszkolił 360 nauczycieli z Ukrainy, a w 2021 r., do 9 czerwca, przeszkolił już 80 osób. Jednocześnie w ramach dotacji udzielanej przez ministerstwo w otwartym konkursie takie szkolenia są też prowadzone przez organizacje pozarządowe i uczelnie.</u>
<u xml:id="u-9.11" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Ponadto również w ramach konkursu i dotacji ministerstwa zostały opracowane, przygotowane, wydane podręczniki do nauczania języka polskiego dla dzieci i młodzieży. Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” opracowało podręcznik „Język polski bez granic” dla uczniów klas VIII i IX, klas polskich na Ukrainie. Ministerstwo wsparło również działania Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” w dodruku podręcznika „A to Polska właśnie”. Wszystkie te podręczniki zostały wydane, udostępnione w formie elektronicznej na stronie internetowej ORPEG, więc jest do nich wolny dostęp i mogą z nich korzystać środowiska oświatowe. Wyposażyliśmy także i wyposażamy w podręczniki szkoły, które z takimi wnioskami do ORPEG występują. W 2020 r. zrealizowano 19 takich wniosków i przekazano szkołom na Ukrainie ponad 2 tysiące 600 sztuk podręczników i pomocy dydaktycznych. W tym roku wpłynęło 12 takich wniosków. Planujemy zakup ponad 1 tysiąca 200 podręczników i pomocy dydaktycznych.</u>
<u xml:id="u-9.12" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Ponadto organizujemy – i to jest ostatnia forma pomocy w ramach części budżetowej „Oświata i wychowanie” – konkurs „Rodzina polonijna”, w ramach którego szkoły polonijne współpracują ze szkołami w Polsce. W 2019 r. stworzonych zostało 13 par takich szkół, w 2020 – 4 pary. Z uwagi na COVID, na pandemię nie ogłaszano konkursu na realizację tego zadania w 2021 r.</u>
<u xml:id="u-9.13" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Tak wygląda wsparcie szkolnictwa na poziomie niższym.</u>
<u xml:id="u-9.14" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">W ramach Ministerstwa Edukacji i Nauki oczywiście wspieramy też szkolnictwo wyższe, naukę, akademicką wymianę naukową. Tutaj podstawową rolę pełni Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej. W jej ramach funkcjonuje wiele programów, z których mogą korzystać Ukraińcy, Polacy, Ukraińcy polskiego pochodzenia, ale też obywatele Ukrainy. Jeśli chodzi o taki program stypendialny, który jest przeznaczony dla Polonii, to jest to program im. gen. Andersa. W ramach tego programu młodzieży polskiego pochodzenia stwarza się możliwość odbycia studiów w Polsce. Program oferuje comiesięczne stypendium, które umożliwia odbycie studiów pierwszego stopnia, jednolitych studiów magisterskich i studiów drugiego stopnia w języku polskim w uczelniach publicznych i niepublicznych. Kwota stypendium wynosi 1 tysiąc 450 zł miesięcznie na kursie przygotowawczym, 1 tysiąc 250 zł na studiach pierwszego stopnia oraz 1 tysiąc 500 zł na studiach drugiego stopnia. Łączna liczba beneficjentów programu z Ukrainy, którzy w 2020 r. z tego programu skorzystali, to jest 2 tysiące 681 osób. Tyle osób z Ukrainy w tej chwili korzysta z tego programu, czyli jest na studiach w Polsce i to comiesięczne stypendium otrzymuje. Z naboru w 2020 r. jest 560 osób. Ciągle prowadzimy ten program. W tym roku też został ogłoszony nabór. Ten program cieszy się bardzo dużym powodzeniem.</u>
<u xml:id="u-9.15" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Ponadto NAWA oferuje program „Lektorzy NAWA”, służący wspieraniu nauczania języka polskiego w ramach rocznych bądź dwuletnich stypendiów udzielanych lektorom języka polskiego. W tym programie roczna liczba beneficjentów z Ukrainy w 2020 r. to 162 lektorów, którzy przebywają na uczelniach ukraińskich i tam uczą, wspomagają nauczanie języka polskiego.</u>
<u xml:id="u-9.16" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">W ramach pozostałych działań i instrumentów wsparcia Polonii i Polaków za granicą, które są realizowane przez NAWA i z których mogą korzystać beneficjenci z Ukrainy – ja tylko wspomnę o nich, bo to są takie programy, z których praktycznie może korzystać cały świat, więc oczywiście również Ukraina, i mamy bardzo dużo beneficjentów, którzy z tych programów również korzystają – zwrócę uwagę na „Polskie powroty”. W ramach tego działania wspieramy powrót naukowców z zagranicy na polskie uczelnie i kontynuację swoich badań lub pracy na uczelni. W 2020 r. 53 naukowców z Ukrainy z tego korzysta, 13 w ramach naboru w 2020 r. Programy „Ulam NAWA” i „Profesura NAWA” to są takie programy, które przeznaczone są dla naukowców, wspierają one współpracę z naukowcami polskiego pochodzenia na stałe pracującymi poza granicami kraju. Tutaj też mamy uczestników z Ukrainy. Przez NAWA są też organizowane letnie kursy języka polskiego i kultury polskiej dla cudzoziemców. Łączna liczba beneficjentów tego zadania w 2020 r. z Ukrainy to jest 341 osób. I ostatni program, z którego Ukraińcy polskiego pochodzenia mogą korzystać w ramach NAWA, dotyczy wspierania nauczania języka polskiego cudzoziemców na kierunkach polonistycznych w Polsce „Polonista NAWA”. W 2020 r. z tego programu korzystały 74 osoby z Ukrainy.</u>
<u xml:id="u-9.17" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Tak więc to są bardzo konkretne projekty zarówno w części „Szkolnictwo wyższe i nauka”, jak i „Oświata i wychowanie”, które jako resort realizujemy i przeznaczamy dla Polonii i Polaków mieszkających na Ukrainie. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Dziękuję bardzo, Pani Dyrektor.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Teraz jeszcze chciałbym zapytać, czy przedstawiciele instytucji, tzn. „Wspólnoty Polskiej”, Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” i Fundacji „Wolność i Demokracja”, chcą uzupełnić prezentację ministrów.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Jeśli tak, to proszę. Tylko prosiłbym o trzymanie się limitu 5 minut, tak żebyśmy mieli jeszcze czas na dyskusję i pytania.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Proszę bardzo, pan prezes Dariusz Bonisławski.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrezesZarzaduKrajowegoStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszBonislawski">Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PrezesZarzaduKrajowegoStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszBonislawski">Państwo Senatorowie! Ministrowie! Dyrektorzy!</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PrezesZarzaduKrajowegoStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszBonislawski">Kilka zdań właściwie nawet nie uzupełnienia, ponieważ moi przedmówcy bardzo szczegółowo przedstawili zakres pomocy, którego jakimś niewielkim fragmentem jest działanie Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PrezesZarzaduKrajowegoStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszBonislawski">Jeżeli chodzi o działania zaplanowane na 2021 r. z obszaru wsparcia, to zaplanowaliśmy i będziemy realizowali wsparcie struktur polonijnych, aktywności popularyzujących polskie dziedzictwo kulturowe na Ukrainie, wsparcie ośrodków nauczania języka polskiego, wsparcie chórów, zespołów folklorystycznych, a także działania w ramach misji medycznej bardzo potrzebnej, ważnej, szczególnie w okresie covidowym czy pocovidowym.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PrezesZarzaduKrajowegoStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszBonislawski">Jeżeli chodzi o wsparcie dotyczące działań oświatowych, to rzeczywiście, tak jak wspomniała pani dyrektor, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” razem z licznym gronem partnerów opracowało dotychczas – i to jest, wydaje się, duży sukces – podręczniki dla klas V, VI, VII, VIII, IX i XI. Te podręczniki na zasadzie licencji, wolnej licencji wykorzystywane są zarówno w szkołach społecznych uczących języka polskiego, jak i w szkołach działających w ramach ukraińskiego systemu edukacji. Ministerstwo edukacji Ukrainy zwraca się do nas z prośbą o wydruk. Taką zgodę każdorazowo otrzymuje i te podręczniki są w szkołach ukraińskich wykorzystywane.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#PrezesZarzaduKrajowegoStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszBonislawski">Jeśli chodzi o inne prace skierowane na wspieranie działań oświatowych, to staraliśmy się, opracowując portal podrecznikipolonijne.pl i wstawiając tam w formie elektronicznej wspomniane już wcześniej podręczniki, przygotowywać również pomoce naukowe, tak żeby w sposób interaktywny, szczególnie w okresie pandemii, ale też w okresie popandemicznym, zarówno nauczyciele, jak i rodzice mogli korzystać z różnego rodzaju pomocy metodycznych, które są obudową tych podręczników.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#PrezesZarzaduKrajowegoStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszBonislawski">Bardzo ważne według nas jest utrzymywanie tradycji, wieloletniej tradycji przyjazdów edukacyjnych. Ryzykując nieco, ale licząc na to, że okres wakacyjny pozwoli na przyjazdy młodych Polaków, głównie ze Wschodu, w partnerstwie z instytucjami samorządowymi, z miastami, powiatami, województwami przygotowaliśmy pobyty w 60 miejscach w Polsce i w takich pobytach również dzieci i młodzież polska ze Wschodu, z Ukrainy weźmie udział. Będzie to zapewne, już teraz można to powiedzieć, sporo ponad 1 tysiąc młodych osób, które będą uczestniczyły w pobytach edukacyjnych, zawierających również program rozwijający umiejętność posługiwania się językiem polskim, ale też budujący wiedzę o kulturze i o historii naszego kraju.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#PrezesZarzaduKrajowegoStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszBonislawski">W naszych szkoleniach uczestniczą nauczyciele z Ukrainy, nauczyciele języka polskiego. W ubiegłym roku tych nauczycieli było ok. 500, dokładnie 498 nauczycieli języka polskiego brało udział w szkoleniach, w webinariach i w różnego rodzaju kursach prowadzonych przez Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Podobnie jest w tym roku.</u>
<u xml:id="u-11.8" who="#PrezesZarzaduKrajowegoStowarzyszeniaWspolnotaPolskaDariuszBonislawski">I to byłoby tyle w wielkim skrócie, w charakterze informacji. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Bardzo dziękuję panu prezesowi.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Czy mamy jeszcze zgłoszenia? Tak. Od pana prezesa Falkowskiego… Nie.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#Gloszsali">Nie ma więcej.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Od Fundacji „Wolność i Demokracja” też nie, tak? Dobrze.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Ale tu i tak otrzymaliśmy bardzo wyczerpującą informację.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#PrezesZarzaduFundacjiPomocPolakomnaWschodzieMikolajFalkowski">Chciałbym zabrać głos.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Jest zgłoszenie, tak?</u>
<u xml:id="u-12.7" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Bardzo proszę, Panie Prezesie.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PrezesZarzaduFundacjiPomocPolakomnaWschodzieMikolajFalkowski">Jeśli można, to tylko tytułem uzupełnienia do tego, co powiedzieli przedmówcy.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PrezesZarzaduFundacjiPomocPolakomnaWschodzieMikolajFalkowski">Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PrezesZarzaduFundacjiPomocPolakomnaWschodzieMikolajFalkowski">Trzeba pamiętać o tym, że pewne środki na wsparcie działań polskich na Ukrainie są też dedykowane z budżetu Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. I my jako fundacja partycypujemy w tym budżecie od kilku lat, dotyczącym zarówno zabytków wojskowych, jak i ochrony dziedzictwa kulturowego materialnego o charakterze cywilnym. W zeszłym roku fundacja kontynuowała działania we współpracy z partnerami lokalnymi, kończąc cykl działań związanych z nagrobkami i renowacją posadzki w katedrze łacińskiej we Lwowie i też dokonując remontu bardzo ważnego sarkofagu bł. Jakuba Strzemię, biskupa lwowskiego, który został odnaleziony w kościele w Tadaniach, a znajduje się Haliczu. Też niejako kontynuując wątek współpracy z instytucjami okołokościelnymi, wspieraliśmy ze środków MSZ działania związane z restytucją dawnego klasztoru podominikańskiego i ustanowieniem Muzeum Martyrologii Polsko-Ukraińskiej w Kamieńcu Podolskim. To są też takie działania prowadzone suplementarnie do tego głównego strumienia finansowania, który był wcześniej z Senatu, a teraz jest z KPRM przekazywany na działania polonijne.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#PrezesZarzaduFundacjiPomocPolakomnaWschodzieMikolajFalkowski">W tym roku utrzymujemy te wszystkie obszary działalności, o których już przedmówcy mówili. Może dodam tylko takie uszczegółowienie z mojej strony co do pomocy charytatywnej, akcji humanitarnej i pomocy medycznej na Ukrainie, bo prowadzimy dość dużo takich działań i ze środków KPRM, i ze środków Wschodniego Funduszu Dobroczynności, na który fundacja od 4 lat zbiera pieniądze ze środków innych niż dotacje publiczne czy dotacje celowe z budżetu państwa polskiego. Bardzo dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Bardzo dziękujemy, Panie Prezesie.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Tak?</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#PrezesZarzaduFundacjiWolnosciDemokracjaLiliaLuboniewicz">Tak, ja również chciałabym zabrać głos.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Proszę bardzo, Pani Prezes.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PrezesZarzaduFundacjiWolnosciDemokracjaLiliaLuboniewicz">Fundacja „Wolność i Demokracja” na Ukrainie realizuje strategiczne projekty, projekty oświatowe, medialne, wspiera również organizacje mniejszościowe w ich rozwoju, prowadzi także projekty charytatywne.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PrezesZarzaduFundacjiWolnosciDemokracjaLiliaLuboniewicz">W ramach wspierania mediów polskich na Ukrainie wsparciem obejmujemy 12 tytułów prasowych. Są to zarówno duże, znane nam tytuły prasowe, takie jak „Kurier Galicyjski”, „Monitor Wołyński”, „Słowo Polskie”, „Dziennik Kijowski”, jak i małe tytuły, ale z dużymi tradycjami, czyli „Wołanie z Wołynia”, „Gazeta Polska Bukowiny”, „Mozaika Berdyczowska”, „Krynica”, „Nasze Drogi”, w sumie 12 tytułów prasowych. W ramach projektów medialnych wspieramy również 5 audycji radiowych, 2 programy telewizyjne i 12 portali internetowych. Oferta medialna fundacji zawiera również działania rozwojowe skierowane na podniesienie jakości mediów. Uatrakcyjnieniem oferty medialnej dla naszych rodaków jest inicjowanie różnych szkoleń dla poszczególnych redakcji, także szkolenia indywidualne. Wspierając merytorycznie redakcje, opracowaliśmy i wydaliśmy w wersji online „Poradnik redaktora prasy polonijnej”. Wartością i konkretnym rezultatem naszych działań medialnych jest opracowanie pod nadzorem ekspertów planów rozwoju poszczególnych redakcji. Plany te zawierają analizy potrzeb, oczekiwań, określają zagrożenia i przedstawiają kierunku rozwoju, ale też plan modernizacji gazet, portali, programów radiowych i telewizyjnych.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PrezesZarzaduFundacjiWolnosciDemokracjaLiliaLuboniewicz">Ważnym, chyba najważniejszym kierunkiem naszej działalności na Ukrainie jest wspieranie szkolnictwa polskojęzycznego. Fundacja w poprzednich latach opracowała strategię rozwoju edukacji polskiej na Ukrainie. W ramach tego działania zbadaliśmy pod względem jakościowym i ilościowym prawie wszystkie podmioty, szkoły społeczne. Zaangażowaliśmy do tego badania rodziców, uczniów placówek i stacjonarnych, i społecznych. W rezultacie powstał konkretny 5-letni plan działań, które byłyby odpowiedzią na konkretne oczekiwania i potrzeby rodziców, uczniów i nauczycieli.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#PrezesZarzaduFundacjiWolnosciDemokracjaLiliaLuboniewicz">W ramach naszych projektów wsparciem objęto ponad 123 szkoły sobotnio-niedzielne, 6 szkół z polskim językiem nauczania, 3 szkoły z pionami polskimi, 10 grup przedszkolnych, 1 przedszkole polskie i 6 uniwersytetów trzeciego wieku.</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#PrezesZarzaduFundacjiWolnosciDemokracjaLiliaLuboniewicz">Odpowiedzą na zgłoszone potrzeby i oczekiwania rodziców i uczniów oraz nauczycieli jest poszerzenie oferty motywacyjnej dla uczniów. W tym celu organizujemy konkursy, olimpiady, dyktanda. Wspieramy też inicjatywy śródroczne. Współpracujemy z uniwersytetami po to, żeby angażować polonistów do różnych akcji szkoleniowych, wspierających szczególnie uczniów starszych klas przygotowujących się do matur.</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#PrezesZarzaduFundacjiWolnosciDemokracjaLiliaLuboniewicz">W oparciu o wizyty monitoringowe i merytoryczną współpracę z kadrą pedagogiczną, pracującą szczególnie w szkolnictwie społecznym, fundacja we współpracy z Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców „Polonicum” opracowała podręcznik „Raz, dwa, trzy i po polsku mówisz Ty!”. Była to inicjatywa finansowana na początku przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, następnie przez Senat, a w kolejnym roku przez ministerstwo edukacji. Jest to podręcznik, który łączy system ukraiński, a więc podstawy programowe dla szkół społecznych w systemie ukraińskim, funkcjonujących zgodnie z systemem ukraińskim, z założeniami i oczekiwaniami certyfikacyjnymi. Podręcznik cieszy się ogromną popularnością na Ukrainie i jest inicjatywą porządkującą funkcjonowanie szkolnictwa społecznego. Warto w tym miejscu też zaznaczyć, że pierwsze tomy podręcznika uzyskały też tzw. gryf, czyli akredytację ukraińskiego ministerstwa edukacji.</u>
<u xml:id="u-15.6" who="#PrezesZarzaduFundacjiWolnosciDemokracjaLiliaLuboniewicz">W zeszłym roku opracowaliśmy również podręcznik dla nauczycieli „Kompendium świadomego nauczyciela języka polskiego i kultury polskiej”, który ma za zadanie wesprzeć nauczycieli w kształceniu, w nauczaniu kulturowym. Wspieramy młodych nauczycieli poprzez program „Stypendium młodego nauczyciela”, ale motywujemy też nauczycieli doświadczonych poprzez ogłoszenie, organizację konkursu „Nagroda dla doświadczonego nauczyciela”.</u>
<u xml:id="u-15.7" who="#PrezesZarzaduFundacjiWolnosciDemokracjaLiliaLuboniewicz">Wymienione działania zarówno medialne, jak i oświatowe są wspierane przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, a szkolenia metodyczne i podręczniki zostały dofinansowane przez Ministerstwo Edukacji i Nauki.</u>
<u xml:id="u-15.8" who="#PrezesZarzaduFundacjiWolnosciDemokracjaLiliaLuboniewicz">Kolejnym ważnym priorytetem działalności fundacji jest opieka nad polskimi miejscami pamięci. Pod naszą opieką obecnie na Ukrainie jest 20 cmentarzy i kwater wojskowych, m.in. Cmentarz Obrońców Lwowa, kwatera powstańców styczniowych, kwatera obrońców Lwowa i Kresów Wschodnich z 1920 r. na Cmentarzu Janowskim, także wiele innych, mniejszych cmentarzy i kwater wojskowych.</u>
<u xml:id="u-15.9" who="#PrezesZarzaduFundacjiWolnosciDemokracjaLiliaLuboniewicz">Fundacja aktywnie wspiera rozwój organizacji polskiej mniejszości narodowej. Jak wspomniał pan minister Dziedziczak, obecnie na Ukrainie ogromnym problemem jest starzejące się środowisko członków organizacji. W związku z tym inicjujemy działania i angażujemy młodzież po to, żeby szkolić z myślą o przewodniczeniu, zaangażowaniu w kwestie związane z polską tradycją, z funkcjonowaniem w organizacjach mniejszościowych.</u>
<u xml:id="u-15.10" who="#PrezesZarzaduFundacjiWolnosciDemokracjaLiliaLuboniewicz">Ważnym elementem jest również działalność charytatywna. Realizujemy kilka projektów wspierających osoby potrzebujące i znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i finansowej.</u>
<u xml:id="u-15.11" who="#PrezesZarzaduFundacjiWolnosciDemokracjaLiliaLuboniewicz">W 2020 r. zrealizowaliśmy też 2 ważne projekty inwestycyjne. Trwały prace remontowe w Centrum Kultury Polskiej w Łucku oraz prace remontowe siedziby Ukraińsko-Polskiego Sojuszu im. Tomasza Padury w Równem.</u>
<u xml:id="u-15.12" who="#PrezesZarzaduFundacjiWolnosciDemokracjaLiliaLuboniewicz">To tyle w skrócie o naszej działalności.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Dziękujemy pani prezes za informacje.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Proszę panie i panów senatorów o pytania, głosy w dyskusji.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Pan senator Gogacz. Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#SenatorStanislawGogacz">Panie Przewodniczący, ja bym chciał dokładnie dopytać o te 6 szkół, które są w systemie edukacji państwa ukraińskiego, a nauczają w języku polskim, tj. Strzelczyska, Mościska, Kijów, Gródek Podolski i jeszcze 2 miejscowości, teraz nie pamiętam. Moje pytanie jest takie: co tak naprawdę się stało, że państwo ukraińskie, władze Ukrainy chcą doprowadzić do tego, ażeby, jak rozumiem, funkcje, które wykonują te szkoły, były ograniczone? Przecież istota działalności tych szkół polega na tym, że Polacy, młodzież polska nie musi chodzić do 2 szkół, żeby wypełnić obowiązek szkolny, może chodzić jako mniejszość polska do 1 szkoły i mieć zaliczony obowiązek szkolny. Poza tym to jest taki fundament szkolnictwa, to ma pewną rangę, to jest pewien sygnał wysyłany również do opinii publicznej, do całego środowiska, że państwo ukraińskie podchodzi jednak bardzo poważnie do nauczania języka polskiego. Mam nadzieję, że cały czas tak jest, dlatego chciałbym się więcej o tym dowiedzieć.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#SenatorStanislawGogacz">Państwo mówicie, że to w kontekście przygotowywanej ustawy oświatowej Ukrainy te zmiany mają nastąpić. Ja chciałbym się dowiedzieć, jaka dokładnie jest tego przyczyna. Dlatego że uważam, że państwo polskie in corpore, jako całość, powinno w ramach swojej polityki międzynarodowej jednak tę sprawę stawiać. Tak jak w przypadku Białorusi, gdzie mamy 2 szkoły z nauczaniem języka polskiego, cały czas jest to podnoszone, jeżeli tam zabraknie nauczyciela, który by uczył w języku polskim, czy wydarzy się coś innego itd. Oczywiście chwała wszystkim instytucjom, stowarzyszeniom, które prowadzą szkoły sobotnie, szkoły społeczne itd., bo to jest ogromna praca, zresztą mamy okazję się z tym zetknąć, gdy jeździmy na Ukrainę. Są też oczywiście szkoły przy konsulatach, przy ambasadzie itd.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#SenatorStanislawGogacz">Chciałbym, żebyśmy nad tą sprawą nie przechodzili tak bardzo łatwo, ale żebyśmy jednak się na tym skupili i otrzymali bardziej konkretne informacje o tym, jaka jest przyczyna i na jakim to jest etapie. Czy te szkoły już działają inaczej niż pierwotnie, czy też dopiero te zmiany następują?</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#SenatorStanislawGogacz">I teraz drugi problem, który chciałbym poruszyć, bo jestem tym żywotnie zainteresowany. A mianowicie pan dyrektor, który występował razem z panem ministrem Dziedziczakiem, powiedział o tym, że nie ma problemu z paczkami wysyłanymi na Ukrainę. Chcę powiedzieć, że nie w czasie pandemii. W pandemii to jest jakby oczywiste, że nie można się poruszać i jeszcze w jakimś zakresie te ograniczenia obowiązują. Ale już przed pandemią rozpoczęły się takie działania, które ukierunkowywały te instytucje… Ja m.in. patronuję takiej dużej inicjatywie, Akcji Polacy – Rodakom, paczki biało-czerwone są wysyłane od 20 lat i zetknąłem się właśnie z takim problemem, że te moje działania, ale również tych innych instytucji, które do mnie się zwracały, próbowano niejako… Kierowano to w stronę przestrzegania prawa ukraińskiego. Oczywiście nikt z parlamentarzystów nie jest przeciwny żadnemu prawu żadnego kraju, niemniej jednak wcześniej w przypadku wysyłania paczek można było po prostu korzystać ze specjalnego kanału MSZ, a później nastąpiło przekierowanie tych różnych instytucji, tak aby przestrzegać prawa ukraińskiego, zgodnie z którym trzeba przechodzić jakieś procedury… To na pewno zmniejszyło liczbę paczek wysyłanych na Ukrainę. Dlatego chciałbym zapytać pana dyrektora, na czym to polepszenie sytuacji, to ułatwienie wysyłania paczek miałoby polegać, bo tak zrozumiałem pana wypowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">To może jeszcze zbierzemy 1, może 2 pytania.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Pani senator Bieda, którą bardzo serdecznie witamy…</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#SenatorHalinaBieda">Miło mi.</u>
<u xml:id="u-18.5" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">…wśród członków komisji. To dla nas wielkie zasilenie, cieszymy się, że osoba z pasją i z kompetencją jest wśród nas.</u>
<u xml:id="u-18.6" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#SenatorHalinaBieda">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#SenatorHalinaBieda">Ja właśnie chciałam powiedzieć, że to mój debiut w komisji. Mam nadzieję, że moje wieloletnie doświadczenie zarówno na stanowisku wiceprezydenta, który był odpowiedzialny za kontakty z miastami partnerskimi, jak i teraz, senatorskie, a wcześniej radnej sejmiku współpracującej z oddziałem „Wspólnoty Polskiej” na Śląsku, Bytom ma też 2 miasta partnerskie, mianowicie Drohobycz i Żytomierz… Ja się bardzo cieszę, że mogę z państwem współpracować. Dzisiaj może jeszcze nie będę zadawała pytań, ale mam pewne propozycje, które pozwolę sobie najpierw z przewodniczącym omówić, a potem na kolejnym posiedzeniu przedstawić. Mam nadzieję, że wzbudzą one zainteresowanie.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#SenatorHalinaBieda">Jeśli chodzi o pomoc, o to, o czym pan senator mówił, to chciałabym powiedzieć, że nam z pomocą konsulatu udawało się przewozić różne rzeczy. M.in. na początku maja, w Dzień Polonii i Polaków za Granicą, udało nam się, wprawdzie my byliśmy zdalnie, na miejscu otworzyć punkt pomocy medycznej w Stryju. Mamy jeszcze zamiar otworzyć taki punkt w Żytomierzu. Zbieramy właśnie materiały służące do rehabilitacji, a także jakieś zwykłe materiały opatrunkowe. Dzięki uprzejmości konsulatu udało nam się to przekazać, tak więc w taki sposób to zrobiliśmy. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Czy jeszcze są pytania?</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Proszę bardzo, pan senator Rusiecki.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#SenatorJaroslawRusiecki">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#SenatorJaroslawRusiecki">Panie Przewodniczący, ja mam takie bardzo krótkie, ale konkretne pytanie. Bolejemy nad losem Polaków na Ukrainie. W kontekście działań wojennych, agresji rosyjskiej na Ukrainie chciałbym zapytać, czy działalność, realizacja programów, które prowadzą poszczególne organizacje Polaków zamieszkujących na Ukrainie, jest utrudniona czy wręcz uniemożliwiona. Pytam, bo budzi to nasze zainteresowanie i niepokój. Bardzo dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Proszę o odpowiedź na te 3 kwestie postawione przez panie i panów senatorów. Czy pan minister Szynkowski, czy pan pełnomocnik, pan minister Dziedziczak? Proszę zdecydować.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Ja oczywiście mogę, jeśli pan przewodniczący pozwoli, odpowiedzieć na pytania.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Jeśli chodzi o działania wojenne, to chcę bardzo mocno powiedzieć, bardzo mocno zaznaczyć, bo to jest coś, o czym powinniśmy mówić non stop, że bardzo wielu Polaków mieszkających na Ukrainie, a więc Polaków mających obywatelstwo ukraińskie, walczyło za wolną Ukrainę i oddało życie za wolną Ukrainę. W naszym konkursie dotacyjnym jest specjalny punkt, jest specjalny kierunek, który jest kierunkiem nowatorskim w tej formule oddzielnego kierunku, tzn. budowa dobrego imienia Polski przez rodaków za granicą, ochrona dobrego imienia Polski przez rodaków za granicą. Gorąco zachęcam, ja wiem, że to już jest robione, ale gorąco zachęcam, żeby nasze organizacje pozarządowe podjęły ten temat i przygotowały wystawy, publikacje na ten temat. To jest powód do dumy dla nas jako narodu polskiego, że w momencie próby dla niepodległego państwa ukraińskiego nasi rodacy okazali się lojalnymi obywatelami Ukrainy, zachowali się lojalnie, zachowali się zgodnie z interesem Ukrainy i oczywiście również interesem Polski, bo wolna Ukraina jest w interesie także naszego kraju, naszych założeń polityki zagranicznej. To tyle.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Jeśli chodzi o przewóz paczek i uwagę senatora Gogacza, to ja, prawdę mówiąc, nie słyszałem, żeby dyrektor mówił, że… Ja pamiętam, Panie Senatorze, że gdy byłem wiceministrem spraw zagranicznych, to bardzo starałam się pomagać w przewożeniu. Nie wiem, czy pan to potwierdzi, ale robiliśmy wszystko, żeby te wartościowe inicjatywy społeczne mogły być realizowane.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Widzę, że jeszcze dyrektor się zgłasza. Proszę bardzo, Panie Dyrektorze…</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzPoloniaiPolakamizaGranicawKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanBadowski">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzPoloniaiPolakamizaGranicawKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanBadowski">Rzeczywiście, tu padło hasło, że wspieramy organizację akcji wyjazdów z paczkami. Tak, to jest jeden z kierunków w naszym konkursie i tutaj każdy może wystartować. Promowaliśmy te wyjazdy, które opierały się na pracy wolontariuszy, a np. tylko transport miał być wspierany ze środków pełnomocnika, tak aby zwłaszcza młodzież, szkoły organizowały takie zbiórki.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzPoloniaiPolakamizaGranicawKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanBadowski">Jeśli chodzi o przejazd przez granicę, to jest to właściwość Ministerstwa Spraw Zagranicznych…</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">I Straży Granicznej.</u>
<u xml:id="u-25.4" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzPoloniaiPolakamizaGranicawKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanBadowski">…i Straży Granicznej…</u>
<u xml:id="u-25.5" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Również MSWiA.</u>
<u xml:id="u-25.6" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyzPoloniaiPolakamizaGranicawKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanBadowski">…ale wydaje mi się, że przy otwartym charakterze transmisji tutaj lepiej byłoby spotkać się w jakimś innym gronie i porozmawiać na temat ewentualnych ułatwień czy problemów z przekraczaniem…</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Aczkolwiek – mówię o tym na podstawie moich obserwacji – wiem, że minister Szymon Szynkowski jest bardzo otwarty i życzliwy wobec tego typu transportu, tutaj też chcę to bardzo mocno zaznaczyć. Sytuacja międzynarodowa jest taka, jaka jest, ale państwo polskie jest po stronie Polaków na Wschodzie i jest po stronie wszystkich ludzi dobrej woli zaangażowanych w pomoc dla naszych rodaków. Tak że to tyle z naszej strony.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">O edukacji to nie chciałbym w obecności przedstawicieli Ministerstwa Edukacji i Nauki się wypowiadać…</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Jasne.</u>
<u xml:id="u-26.3" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">…bo to jest stosowny resort…</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Dobrze.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#SenatorStanislawGogacz">Panie Przewodniczący…</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Pan senator Gogacz jeszcze na chwilę, tak?</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#SenatorStanislawGogacz">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#SenatorStanislawGogacz">Tak, oczywiście, jeżeli chodzi o pana ministra Dziedziczaka i o to, kiedy był wiceministrem, bo teraz jest pełnomocnikiem, to bardzo dziękuję za ogromną pomoc w przekazywaniu tych paczek.</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#SenatorStanislawGogacz">A mówiąc o przekazywaniu paczek, to chcę państwu tu zobrazować, jakie to są wielkości. Akcja Polacy – Rodakom tak się rozwinęła, zaangażowały się społeczne szkoły itd., itd., że w ramach zbiórki było przygotowywanych nawet do 5 tysięcy paczek, każda 20 kg, czyli prawie 80–90 t. Pan minister Dziedziczak pomógł w tym, żeby oprócz busów cały tir pojechał na Ukrainę, tak aby te paczki zostały przekazane. Tak że mam wielką nadzieję, że teraz, po pandemii wróci to, co było wcześniej praktykowane, i że ta panów zapowiedź doprowadzi do tego, że inicjatywy lokalne, które już kiedyś powstały w Polsce, nadal będzie można realizować. Chęć włączania się w takie działania, zresztą pani senator na pewno to przyzna – pani senator mówi o dziedzinie medycznej, oczywiście ona też jest potrzebna – generalnie chęć pomagania jest ogromna. I tu chodzi o to, żeby podtrzymać tę chęć, a nawet jeszcze ją podgrzać czy stymulować działania w tym kierunku. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Rozumiem, że…</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Czy pan przewodniczący zgodziłby się na jedno ad vocem do tego? Jeże pan przewodniczący wyraziłby zgodę…</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Tak, tak, proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#PelnomocnikRzadudosprawPoloniiiPolakowzaGranicaJanDziedziczak">Ja chcę tylko jedną rzecz doprecyzować. Myślę, że to już wyjaśniliśmy, ale jeszcze słowo, jeśli chodzi o nasze działania dotacyjne dla wszelkich instytucji pomagających Polakom na Wschodzie na tej zasadzie, o jakiej mówi pan senator Gogacz. Jest tutaj kilka kategorii. I my jednak bardzo mocno, również animując społeczeństwo obywatelskie, wspieramy taką postawę, takie działania, w ramach których bardzo różne polskie NGO organizują zbiórki pomocowe dla Polaków na Wschodzie. Organizuje się zbiórkę na święta Bożego Narodzenia, święta wielkanocne i inne okazje, a my później wspieramy tę inicjatywę jedynie w postaci np. dofinansowania transportu, tego typu kwestii. Zgłaszają się do nas także organizacje pozarządowe, które chciałyby, żeby państwo polskie kupiło wszelkie dary i one, te organizacje pozarządowe by tylko… Polska kupiłaby te dary, Polska zapłaciłaby za transport, a te organizacje pozarządowe były tutaj tylko, nie wiem, jakimś koordynatorem. Nie. My bardzo mocno jednak stawiamy na ten pierwszy wymiar, tzn. na takie rozwiązanie, że Polacy w Polsce włączają się w zbiórkę tych darów. Dlaczego? Dlatego że, po pierwsze, ma to po prostu wymiar prospołeczny. W ten sposób promujemy postawę „pomóż rodakom na Wschodzie, czuj się za to współodpowiedzialny i podziel się tym, co masz”. Polacy są chętni do tego, żeby się dzielić. Ten temat nie tylko na Ziemiach Odzyskanych, ale wszędzie – i Bogu dziękować, cieszmy się z tego – jest tematem budzącym wrażliwość czy otwierającym wrażliwość naszych rodaków. Po drugie, ma to także wymiar edukacyjny. Myślę, że wszystkim nam tu siedzącym na tym zależy i uważamy, że nasza polityka polonijna to również jest mówienie o rodakach za granicą, to również jest mówienie o dziedzictwie polskim na Wschodzie. Organizując takie zbiórki, organizując debatę na temat tego, w jaki sposób żyją Polacy, o tym, że w ogóle oni tam są, w jakiej skali, również uwrażliwiamy kolejne pokolenia Polaków w Polsce na te tematy. Tak więc tutaj stawiamy na tych, zgodnie z zasadą pomocniczości, którzy wykazują inicjatywę, wkładają pracę, a my ją wspieramy. Zresztą tak robi m.in. pan senator Gogacz już wiele, wiele lat, za co tutaj w imieniu państwa polskiego też oficjalnie dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Czy możemy oczekiwać tych bardziej szczegółowych wyjaśnień w odniesieniu do sytuacji szkolnictwa polskiego i nauczania języka polskiego na Ukrainie od resortu edukacji, od pani dyrektor Poboży? To są pytania pana senatora Gogacza.</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Ja zrozumiałam pytanie senatora Gogacza jako takie ogólne, tzn. dotyczące motywacji, tak? Nie wiem, czy dobrze to zrozumiałam.</u>
<u xml:id="u-31.3" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Tak, motywacji i, jak rozumiem…</u>
<u xml:id="u-31.4" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Też tego, skąd wzięło się takie działanie władz ukraińskich. Tak? Czy ja to dobrze zrozumiałam, Panie Senatorze?</u>
<u xml:id="u-31.5" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Tak, tak. Motywacja plus…</u>
<u xml:id="u-31.6" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-31.7" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">…jaki jest stan, jak to jest mocno zaawansowane i ewentualne terminy zawarcia tej umowy, która miałaby dla nas charakter gwarancyjny.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Aha, dobrze, okej.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Jeśli chodzi o motywację działań władz ukraińskich, to jednak mam wrażenie, że do odpowiedzi na to pytanie bardziej właściwy byłby resort spraw zagranicznych. No, z naszych informacji wynika, że po prostu jest to pewna polityka oświatowa państwa ukraińskiego, która jest nakierowana nie tylko na mniejszość polską, ale generalnie na mniejszości, czyli jest to rodzaj wspierania własnej tożsamości, w tym tożsamości językowej, niestety kosztem praw mniejszości. Jeśli zaś chodzi o bardziej pogłębione motywacje, to może polska dyplomacja, resort spraw zagranicznych mógłby na ten temat się wypowiedzieć.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Jeśli chodzi o samą reformę, to ustawa weszła w życie i jest realizowana. Mamy wrażenie, że jedyną drogą do jej przeciwstawienia się, tzn. utrzymania korzystnego status quo, takiego, jakie było jeszcze do niedawna, jeśli chodzi o szkoły polskie, jest droga umowy międzynarodowej. Myśmy tę umowę przekazali, tak jak państwa poinformowałam, do ukraińskiego ministerstwa w kwietniu tego roku i wciąż czekamy na odpowiedź ze strony ukraińskiej. Jesteśmy w stałym kontakcie z ambasadą, jesteśmy w stałym kontakcie z MSZ, sukcesywnie się o to upominamy, tzn. pytamy i prosimy ambasadę, żeby interweniowała w ministerstwie ukraińskim, prosząc o jakąś odpowiedź, czyli o stanowisko strony ukraińskiej. To jest to, co robimy. Na razie jakiegoś takiego jednoznacznego feedbacku nie mamy, ale będziemy się o to upominać. Mamy nadzieję, że w końcu dojdzie do sytuacji, w której obie strony usiądą do stołu negocjacyjnego w sposób realny albo wirtualny i uda się to porozumienie w jakiś sposób osiągnąć.</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#SenatorStanislawGogacz">Panie Przewodniczący, jeszcze…</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Proszę bardzo, jeszcze raz pan senator Gogacz.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#SenatorStanislawGogacz">Ja do pani minister miałbym jeszcze takie uzupełniające pytanie. Mianowicie chciałbym się dowiedzieć, czy na dzień dzisiejszy, jeżeli chodzi o tych 6 szkół w systemie edukacji Ukrainy, ich status jest taki, jak w czasie powoływania tych szkół, czy coś się zmieniło. Pytam o funkcje, które te szkoły pełnią, funkcje, które są wpisane, jak rozumiem, do statutu tej szkoły. Czy na dziś nastąpiła jakaś zmiana, czy te szkoły są cały czas takie, jakie były wcześniej? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Czy pani dyrektor mogłaby…</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Tak, właśnie, ja jestem dyrektorem, nie ministrem. Broń Boże, żeby tutaj moje kierownictwo nie dowiedziało się… czy żeby jakieś fałszywe plotki nie powstały. Jestem tylko dyrektorem Departamentu Współpracy Międzynarodowej.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Ale to z pełną życzliwością dla pani przyszłości.</u>
<u xml:id="u-36.2" who="#komentarz">Wesołość na sali</u>
<u xml:id="u-36.3" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Otóż to. Tak że ja jestem tylko dyrektorem Departamentu Współpracy Międzynarodowej.</u>
<u xml:id="u-36.4" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Jeśli chodzi o te szkoły z polskim językiem nauczania, czyli Lwów, w którym są 2 szkoły, do tego Gródek Podolski, Mościska, Strzelczyska, Łanowice, Szepetówka, które zresztą zostały wybudowane i wyposażone ze środków polskich, to na chwilę obecną one utrzymują swój status i prowadzą taką działalność, jaką prowadziły, i spełniają takie funkcje, jakie do tej pory spełniały. Tak że tutaj na razie nic się nie zmieniło.</u>
<u xml:id="u-36.5" who="#SenatorStanislawGogacz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-36.6" who="#DyrektorDepartamentuWspolpracyMiedzynarodowejwMinisterstwieEdukacjiiNaukiMonikaPobozy">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Nie ma kolejnych pytań.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Poprosilibyśmy tylko o taką systematyczną informację, gdy będą dobiegać końca negocjacje w sprawie tej umowy, która miałyby zagwarantować swobody szkolne mniejszości polskiej na Ukrainie. Chcielibyśmy otrzymać ją od resortu spraw zagranicznych.</u>
<u xml:id="u-37.2" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Czy są jakieś sprawy różne i wolne wnioski? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-37.3" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Szanowni Państwo, w takim razie zamykam posiedzenie komisji.</u>
<u xml:id="u-37.4" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Następne odbędzie się 20 lipca. Będziemy gościć przedstawicieli ośrodków naukowych zajmujących się polityką polonijną i polityką emigracyjną. Przyjrzymy się tej części dorobku naukowego, która może być przydatna do programowania polityki publicznej w tej sferze.</u>
<u xml:id="u-37.5" who="#PrzewodniczacyKazimierzMichalUjazdowski">Dziękuję państwu serdecznie.</u>
<u xml:id="u-37.6" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 14 minut 22</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>