text_structure.xml
37.6 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#BolesławPiecha">Witam panie i panów posłów. Rozpoczynamy kolejne posiedzenie Komisji Zdrowia. Witam panów ministrów z zespołem urzędników oraz innych zaproszonych gości. Tematem dzisiejszego posiedzenia jest rozpatrzenie „Informacji o realizacji działań wynikających z Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w 2009 r.”. Otrzymali państwo stosowne materiały zawarte w druku sejmowym nr 3631. W związku z powyższym, zgodnie z upoważnieniem przesłanym na moje ręce przez premiera Donalda Tuska, proszę przedstawiciela Ministerstwa Zdrowia o zaprezentowanie tej informacji. Rozumiem, że przedstawi ją pan minister Włodarczyk. Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#AndrzejWłodarczyk">Panie przewodniczący, panie ministrze, panie i panowie posłowie, szanowni państwo, w imieniu rządu chciałbym przedstawić „Informację o realizacji działań wynikających z Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w 2009 r.” – jest ona zawarta w druku sejmowym nr 3631.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#AndrzejWłodarczyk">Celem głównym programu jest ograniczanie używania narkotyków i związanych z tym problemów społecznych i zdrowotnych. Realizacja tego celu odbywa się w pięciu obszarach. Pierwszy obszar to profilaktyka, drugi – leczenie, rehabilitacja, ograniczanie szkód zdrowotnych i reintegracja społeczna, trzeci – ograniczenie podaży narkotyków, czwarty – współpraca międzynarodowa, a piąty – badania i monitoring. Program jest w pełni zintegrowany ze Strategią Antynarkotykową i Planem Działania Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#AndrzejWłodarczyk">Niniejsza informacja została opracowana na podstawie danych przesłanych przez podmioty zobowiązane do realizacji poszczególnych działań programu i dotyczy przede wszystkim przedsięwzięć realizowanych w 2009 r. W informacji wykorzystano dane ze wszystkich instytucji centralnych i jednostek samorządu terytorialnego zobowiązanych do realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. W jednym z artykułów tej ustawy są określone zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii. W związku z tym zostało powołane Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, które dalej będę skrótowo nazywać Krajowym Biurem. Do zadań tego biura należy, między innymi, opracowanie projektu Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii oraz koordynowanie i monitorowanie jego wykonania przy współpracy z innymi podmiotami właściwymi do podejmowania działań wynikających z programu. Zgodnie z tym Krajowe Biuro opracowało kwestionariusze sprawozdawcze, które zostały rozesłane do wszystkich instytucji zaangażowanych w realizację działań Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii. W niektórych przypadkach, zwłaszcza dotyczących samorządów, województw i gmin, opracowano specjalne standardowe ankiety służące zebraniu materiału liczbowego w celu oszacowania stopnia zaangażowania władz regionalnych i lokalnych w realizację Krajowego Programu.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#AndrzejWłodarczyk">Dane zbierano za pośrednictwem osób koordynujących działania z zakresu zapobiegania narkomanii na poziomie wojewódzkim, czyli ekspertów wojewódzkich, współpracujących w zakresie epidemiologii narkomanii z Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii Krajowego Biura.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#AndrzejWłodarczyk">W ramach Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii sformułowano 60 działań, do realizacji których zobowiązanych zostało 10 ministrów i 23 instytucje centralne, wojewódzkie inspektoraty farmaceutyczne oraz władze samorządowe województw i gmin. Podjęcie realizacji Krajowego Programu przez poszczególnych ministrów i urzędy centralne oznaczało w praktyce zaangażowanie wielu podległych im lub nadzorowanych przez nie instytucji, co oznacza, że program miał ogromny zasięg. W założeniu miał on zintegrować zdecydowaną większość działań skierowanych na zapobieganie zjawisku narkomanii w Polsce. Sprawozdania za rok 2009 dostarczyły prawie wszystkie instytucje szczebla centralnego, 14 urzędów wojewódzkich, wszystkie urzędy marszałkowskie, wszystkie wojewódzkie inspektoraty farmaceutyczne oraz 2246 z ogólnej liczby 2413 gmin, czyli o 97 gmin więcej niż w poprzednim okresie sprawozdawczym.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#AndrzejWłodarczyk">Analizując koszty realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii za rok 2009 zaobserwowaliśmy, w porównaniu z rokiem 2008, zwiększenie wydatków samorządów gmin z 58.689 tys. zł do prawie 64.500 tys. zł w roku 2009, a także zwiększenie wydatków urzędów marszałkowskich z 4800 tys. zł do 6265 tys. zł. Innych ocen odnośnie do nakładów na realizację programu nie można było sformułować ze względu na ograniczenia w metodologii zbierania danych oraz liczne braki danych.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#AndrzejWłodarczyk">W obszarze profilaktyki podejmowano działania mające na celu przede wszystkim zwiększenie zaangażowania odpowiedzialnych podmiotów w przeciwdziałanie narkomanii zarówno na szczeblu wojewódzkim, jak i lokalnym. Na realizację wojewódzkich programów, we wszystkich województwach przeznaczono kwotę ponad 6 mln zł, czyli również wyższą niż w 2008 r. W roku sprawozdawczym samorządy terytorialne przeznaczyły kwotę ponad 55.000 tys. zł na działania z zakresu profilaktyki, w tym na realizację programów profilaktyki uniwersalnej gminy przeznaczyły łącznie kwotę niemal 36.400 tys. zł, natomiast na realizację programów profilaktyki tak zwanej selektywnej, kwotę prawie 17.000 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#AndrzejWłodarczyk">Jeśli chodzi o działania w zakresie leczenia, rehabilitacji i ograniczania szkód zdrowotnych, działania skierowano na podniesienie jakości postępowania leczniczego, rehabilitacyjnego i programów ograniczania szkód zdrowotnych. Ukończono prace nad trzecim typem standardów akredytacyjnych dla placówek leczenia uzależnień. Kontynuowano prace nad systemem ewaluacji usług leczniczych i rehabilitacyjnych oraz rozpoczęto prace nad systemem ewaluacji programów ograniczania szkód zdrowotnych. W porównaniu z rokiem 2008, Narodowy Fundusz Zdrowia przeznaczył w roku 2009 więcej środków na świadczenia w zakresie leczenia i rehabilitacji osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych, realizowanych w placówkach ambulatoryjnych. Łączna wartość kontraktów w tych placówkach wyniosła ponad 34.700 tys. zł. Ta kwota, naszym zdaniem, jest jednak zawyżona, ponieważ obejmuje wydatki Funduszu poniesione zarówno na placówki leczenia uzależnienia od narkotyków, jak i placówki leczenia uzależnienia od alkoholu, trudno to rozgraniczyć.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#AndrzejWłodarczyk">Mimo że w poprzednim sprawozdaniu zgłaszano, że rozwój leczenia substytucyjnego jest zadaniem wymagającym zwiększonej uwagi, w roku 2009 utrzymywały się poważne trudności w dostępie do programów substytucyjnych. W roku sprawozdawczym, czyli 2009, powstał zaledwie jeden nowy program leczenia substytucyjnego. Na terenie całego kraju działało tylko 17 takich programów w 11 województwach. Programy tego typu nie pokrywały zapotrzebowania na leczenie osób uzależnionych od opiatów. Podobnie jak w latach ubiegłych, szczególne deficyty w dostępności do leczenia substytucyjnego obserwowano w województwach: pomorskim, warmińsko-mazurskim, podlaskim, podkarpackim i opolskim, gdzie nadal nie ma dostępu do terapii substytucyjnej, oraz w województwach: śląskim i dolnośląskim, gdzie dostęp do tej terapii jest utrudniony. Pomimo że w pierwszym półroczu 2009 r. Rada do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii zwróciła się do Narodowego Funduszu Zdrowia z prośbą o zabezpieczenie środków finansowych na ten cel, kilkakrotnie odmawiano nowym programom kontraktowania tego typu świadczeń zdrowotnych lub zwiększania kontraktów działających w programach, w ramach których pacjenci oczekiwali od kilku miesięcy do nawet trzech lat na możliwość podjęcia leczenia. Dotyczyło to zwłaszcza oddziałów wojewódzkich: kujawsko-pomorskiego, dolnośląskiego i śląskiego NFZ.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#AndrzejWłodarczyk">W roku 2009, podobnie jak w latach ubiegłych, programy ograniczania szkód zdrowotnych, a w szczególności program wymiany igieł i strzykawek, nie były kontraktowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, zaobserwowano jednak wzrost wysokości środków finansowych przeznaczonych na realizację tego zadania przez samorządy wojewódzkie. Samorządy gminne przeznaczyły na ten cel kwotę prawie taką samą, jak w roku ubiegłym – była ona niewiele niższa. Naszym zdaniem, dostępność do oferty w tym zakresie jest niewystarczająca.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#AndrzejWłodarczyk">W ramach systemu penitencjarnego, w 2009 r. prowadzono programy leczenia substytucyjnego, programy ukierunkowane na abstynencję oraz programy profilaktyki uzależnień. Należy nadal dążyć do stworzenia warunków umożliwiających osobom pozbawionym wolności kontynuowania rozpoczętego leczenia substytucyjnego lub jego podjęcie. Nowym działaniem przewidzianym do realizacji w programie w latach 2006-2010 jest zwiększenie dostępności do programów leczenia i zapobiegania chorobom zakaźnym wśród osób używających narkotyków. Kontrakty Narodowego Funduszu Zdrowia obejmowały świadczenia z zakresu leczenia antyretrowirusowego, szczepienia przeciwko HBV oraz przeprowadzenie testów w kierunku zakażenia HCV i HIV. Z kolei Krajowe Centrum do Spraw AIDS wprowadziło 28 punktów konsultacyjno-diagnostycznych, w których anonimowo i bezpłatnie dokonywane były testy w kierunku HIV. W roku 2009 leczeniem antyretrowirusowym objętych było 1660 osób używających narkotyków i zakażonych wirusem HIV, co stanowi około 37% wszystkich osób objętych takim leczeniem.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#AndrzejWłodarczyk">W celu podnoszenia kwalifikacji personelu prowadzącego leczenie, rehabilitację lub programy ograniczania szkód, w roku 2009, podobnie jak w latach poprzednich, prowadzono szkolenia dla specjalistów i instruktorów terapii uzależnień, lekarzy i pielęgniarek, funkcjonariuszy i pracowników jednostek penitencjarnych oraz grup zawodowych prowadzących programy ograniczania szkód zdrowotnych związanych z używaniem narkotyków.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#AndrzejWłodarczyk">W roku 2009 rozwijano i umacniano szeroką współpracę pomiędzy instytucjami odpowiedzialnymi za redukcję podaży. Konstytuowano prace w ramach zespołu roboczego do spraw prekursorów narkotykowych, powołanego zarządzeniem przewodniczącego Rady do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, którego głównym zadaniem jest utworzenie mechanizmu koordynacji i kontroli obrotu prekursorami narkotykowymi. W ramach tych działań analizowano sytuację krajową i zagraniczną w zakresie nadzoru nad tymi specyfikami.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#AndrzejWłodarczyk">Organizacje powołane do nadzoru i monitorowania narkomanii realizowały działania w zakresie kontroli. Prowadzono także współpracę pomiędzy służbami, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. W ramach systemu wczesnego ostrzegania o nowych narkotykach, opracowano materiały informacyjne dotyczące zjawiska dopalaczy oraz wspólnie z Ministerstwem Zdrowia i Głównym Inspektoratem Sanitarnym przygotowano projekt rozwiązania systemowego dotyczącego procedur włączania nowych środków odurzających pod kontrole prawną – zrealizowane to zostało poprzez nowelizację ustawy w roku 2010.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#AndrzejWłodarczyk">Dzięki rozwijanej międzynarodowej i transgranicznej współpracy operacyjnej, właściwych służb Unii Europejskiej i krajów trzecich, prowadzono wymianę informacji dotyczących ruchu narkotyków i prekursorów narkotyków. Komenda Główna Policji prowadziła międzynarodową współpracę operacyjną w ramach kilku operacji transgranicznych związanych z realizacją przesyłek niejawnie kontrolowanych. Komenda Główna Policji podejmowała także aktywność związaną z prowadzeniem współpracy operacyjnej w zakresie zwalczania przestępczości międzynarodowej, a w szczególności przestępczości zorganizowanej dotyczącej narkotyków i ich prekursorów w regionie Morza Bałtyckiego. Kontynuowano także współpracę ze służbami granicznymi państw sąsiednich.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#AndrzejWłodarczyk">Główny Inspektorat Farmaceutyczny, wypełniając przepisy międzynarodowej konwencji z lat 1961-1971 i 1978 oraz działając w strukturach Unii Europejskiej, prowadził współpracę w zakresie międzynarodowego nadzoru nad prekursorami. Realizowane były postanowienia dotyczące tak zwanego PEN, czyli Pre-Export Notifications.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#AndrzejWłodarczyk">W 2009 r. prowadzone były działania dotyczące zahamowania wzrostu przemytu narkotyków i prekursorów narkotyków na rynek wewnętrzny, a funkcjonariusze odpowiednich służb kontynuowali działania, w wyniku których zabezpieczono środki odurzające i prekursory narkotyków. Ponadto Komenda Główna Policji w 2009 r. zorganizowała 20 szkoleń dla policjantów wyznaczonych do zwalczania detalicznego handlu narkotykami, podczas których przeszkolono około 300 funkcjonariuszy. Szkolenia dotyczyły obszarów związanych ze zwalczaniem przestępczości narkotykowej, neutralizacji miejsc nielegalnej produkcji narkotyków, interpretacji i stosowania obowiązujących przepisów, rozpoznawania przejawów zażywania narkotyków oraz identyfikacji nowych substancji odurzających. Odbywały się także warsztaty dotyczące, między innymi, metod ujawniania i zwalczania przestępczości narkotykowej. Jednostki Policji dokonały około 3 tys. zatrzymań dotyczących art. 56 i 3193 zatrzymania dotyczące art. 59 ustawy z 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Zlokalizowano 99 nielegalnych upraw maku wysokomorfinowego i 422 nielegalne uprawy konopi indyjskich, to jest o 299 więcej niż w roku 2008.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#AndrzejWłodarczyk">W ramach zwalczania detalicznego handlu narkotykami, Komenda Główna Straży Granicznej realizowała ustawowe czynności służbowe we współdziałaniu z organami Policji. W roku sprawozdawczym funkcjonariusze Straży Granicznej zatrzymali 79 osób podejrzanych o przestępstwa z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Ponadto zlokalizowali 3 nielegalne uprawy konopi indyjskich o nieznanym areale.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#AndrzejWłodarczyk">Uszczelnianie nadzoru nad obrotem narkotykami i środkami psychotropowymi obejmowało także działania Naczelnego Inspektora Farmaceutycznego Wojska Polskiego w zakresie wydawania zgody na wywóz i przywóz produktów leczniczych zawierających narkotyki i środki psychotropowe poza granice kraju, w ramach zaopatrywania Polskiego Kontyngentu Wojskowego i misji zagranicznych. Centralne Biuro Śledcze Komendy Głównej Policji prowadziło szeroko zakrojoną współpracę międzynarodową w zakresie ograniczenia podaży narkotyków. Realizowano projekty szkoleniowe mające na celu ograniczenie zorganizowanej przestępczości narkotykowej, między innymi projekt dla służb antynarkotykowych Białorusi, zatytułowany „Współpraca regionalna jako skuteczny instrument do walki ze zorganizowaną przestępczością narkotykową”, finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Rozpoczęto również realizację projektu współfinansowanego przez Komisję Europejską pn. „Międzynarodowe Centrum Szkoleniowe Zwalczania Nielegalnych Laboratoriów Narkotykowych”. W ramach tego projektu zostało przeszkolonych 75 policjantów z 42 państw. Dodatkowo zespół do spraw koordynacji działań w zakresie przeciwdziałania przestępczości narkotykowej Straży Granicznej przygotował instrukcję typowania do kontroli osób, bagaży, przesyłek oraz środków transportu wykorzystywanych do przemytu środków odurzających, substancji psychotropowych lub prekursorów narkotyków.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#AndrzejWłodarczyk">Wzmacnianie działań ukierunkowanych na rozbicie finansowej struktury narkobiznesu realizowali generalny inspektor informacji finansowej oraz prokurator krajowy. GIIF w roku 2009 przekazał do prokuratury 180 zawiadomień o popełnieniu przestępstwa z art. 299 Kodeksu karnego – dla porównania, 246 w roku poprzednim. Generalny inspektor zablokował 100 rachunków o łącznej wartości około 9100 tys. zł. W roku sprawozdawczym jednostki organizacyjne prokuratury prowadziły 796 postępowań przygotowawczych dotyczących przestępstwa prania pieniędzy, określonego w art. 299 Kodeksu karnego, a więc o 297 więcej niż w roku 2008, w którym prowadzono niespełna 500 tego rodzaju spraw.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#AndrzejWłodarczyk">Zadania z obszaru współpracy międzynarodowej podzielono na trzy grupy. Po pierwsze, zwiększenie zaangażowania Rzeczypospolitej Polskiej w prace instytucji unijnych oraz pozaunijnych, zajmujących się problemem narkotyków i narkomanii, a także aktywne uczestnictwo w pracach tych instytucji, prowadzenie sprawozdawczości na ich rzecz oraz wywieranie wpływu na tworzenie aktów prawnych na szczeblu międzynarodowym. Po drugie, uczestnictwo polskich służb działających w obszarze redukcji podaży, w międzynarodowych projektach i działaniach operacyjnych mających na celu zwalczanie handlu, przemytu i produkcji narkotyków. Po trzecie, rozwijanie współpracy z państwami sąsiedzkimi lub państwami trzecimi, nienależącymi do Unii Europejskiej oraz realizowanie projeków wsparcia z zakresu ograniczania zarówno popytu, jak i podaży narkotyków w tych krajach.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#AndrzejWłodarczyk">W odniesieniu do współpracy z instytucjami międzynarodowymi zajmującymi się tym problemem, należy podkreślić, że Polska aktywnie uczestniczyła w ich pracach. Warto zwrócić uwagę na polską obecność w Grupie Pompidou Rady Europy, w której nasz kraj sprawował przewodnictwo w okresie od listopada 2006 r. do listopada 2010 r. Z inicjatywy Rzeczypospolitej Polskiej, w ramach Grupy Pompidou powołano tak zwaną Międzyinstytucjonalną Grupę Koordynacyjną. Ponadto polska prezydencja opracowała koncepcje tak zwanego szkolenia pilotażowego Grupy Pompidou skierowanego do decydentów odpowiedzialnych za kreowanie polityk antynarkotykowych w krajach Rady Europy.</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#AndrzejWłodarczyk">Zgodnie z Krajowym Programem Przeciwdziałania Narkomanii, do realizacji działań z zakresu badan i monitoringu zostały zobowiązane zarówno instytucje centralne, jak i samorządy. W roku 2009 zdecydowana większość tych instytucji wypełniła swoje zobowiązania zapisane w Krajowym Programie. Poza regularnym monitorowaniem wybranych wskaźników, do którego były zobowiązane instytucje centralne, prowadzono także wiele badań nad zjawiskiem narkomanii i dotyczących narkotyków. Realizowano, między innymi, badania ankietowe, które koncentrowały się na różnych aspektach używania substancji psychoaktywnych w populacji generalnej. Podjęto także temat skuteczności autorskiego programu wspomagania rozwoju psychospołecznego dzieci odrzucanych przez rówieśników w klasie szkolnej, z uwzględnieniem odrzucenia jako czynnika używania i nadużywania substancji psychoaktywnych. Prowadzone były także badania wykorzystujące metody jakościowe oraz analizujące wybrane aspekty polskiego prawa antynarkotykowego, to jest wykorzystania w praktyce postanowień art. 72 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#AndrzejWłodarczyk">W 2009 r. rozpoczęto także realizację projektu badawczego wykorzystującego nowe techniki oszacowania liczby użytkowników narkotyków na podstawie wyników badań zanieczyszczenia wód. Poza projektami badawczymi prowadzono także prace nad rozwojem systemu monitorowania zjawiska narkotyków i narkomanii. W tym zakresie w roku 2009 kontynuowano projekt pilotażowy nowego systemu zbierania danych z lecznictwa osób uzależnionych, w pełni zgodny z wymogami europejskimi. Ponadto w roku 2009 Krajowe Biuro Przeciwdziałania Narkomanii ogłosiło otwarty konkurs badawczy, w którym zaprosiło podmioty zainteresowane działalnością naukowo-badawczą do składania propozycji realizacji projektów badawczych w obszarze przeciwdziałania narkomanii. Wyniki tych badań będą dostępne niedługo.</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#AndrzejWłodarczyk">W przypadku samorządów terytorialnych, realizacja monitoringów regionalnych i lokalnych wymaga dalszego rozwoju. Monitoring, niestety, najczęściej prowadzony jest wybiórczo. Brak jest kompleksowego podejścia do badań i monitorowania wskaźników zarówno na szczeblu lokalnym, jak i regionalnym. W dalszym ciągu najczęściej podejmowane są badania populacyjne oraz badania wśród młodzieży, mające na celu ocenę skali okazjonalnego oraz częstego używania narkotyków. Deficytowymi obszarami są badania postaw społecznych mieszkańców oraz wszelkie badania nastawione na zdefiniowanie, ocenę rozmiarów oraz zrozumienie problemowego używania narkotyków. Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję bardzo, panie ministrze. Czy ktoś z pana zespołu chciałby jeszcze coś dodać do tego sprawozdania? Jeżeli tak, to proszę bardzo. Nikt się nie zgłasza. W takim razie przystąpimy do dyskusji dotyczącej informacji o realizacji działań wynikających z Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w 2009 r. Przypomnę, że w międzyczasie toczy się debata nad nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Z przykrością muszę stwierdzić, że toczy się ona poza Komisją Zdrowia. Sprawa, jeśli chodzi o Ministerstwo Sprawiedliwości, dotyczy w zasadzie jednego artykułu – chyba art. 62 – który mówi o tak zwanym oportunizmie prawnym, natomiast zdecydowana większość nowelizacji ustawy dotyczy spraw Komisji Zdrowia, a głównie certyfikatów wydawanych terapeutom itd.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#BolesławPiecha">Zapraszam do dyskusji. Czy ktoś z pań i panów posłów chciałby zabrać głos w tej materii? Proszę, pani poseł.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#AgnieszkaKozłowskaRajewicz">Dziękuję. Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowni państwo, chciałabym dopytać o program ograniczania szkód, ponieważ wydaje się, że w kontekście kosztów leczenia chorób zakaźnych, zarówno wirusa HIV, jak i zakażenia wątroby oboma wirusami, programy ograniczania szkód mają ogromne znaczenie ekonomiczne, a poza tym z doświadczeń naszych zachodnich sąsiadów, którzy je częściej stosują, wynika, że są one także bardziej skuteczne, jeżeli w ogóle chodzi o ograniczanie zjawiska narkomanii. Z przedstawionej informacji wynika, że o ile na poziomie samorządowym, jak się wydaje, rośnie zainteresowanie tymi programami i rośnie kwota pieniędzy, które samorządy przeznaczają na programy ograniczania szkód, o tyle w przypadku środków centralnych tego zjawiska nie widać, a wydaje się, że jest to konieczne, aby programy ograniczania szkód były poszerzane, aby były równoważnym elementem całej profilaktyki uzależnienie w stosunku do tych tradycyjnie już stosowanych programów. Chciałabym pana ministra zapytać, czy jest planowany albo oczekiwany wzrost nakładów na programy ograniczania szkód, jak i inne aktywności, które zwiększyłyby powszechność stosowania tych programów. Oczywiście jest jeszcze kwestia finansowania tych programów przez NFZ. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#MaciejOrzechowski">Ponieważ cały czas trwa nie tylko dyskusja o realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii, ale też o tym, o czym wspominał pan przewodniczący, chciałbym się dowiedzieć, w których krajach europejskich stosowne są w medycynie konopie indyjskie, ewentualnie wytwarzane z nich leki. Wiemy, że istnieje na rynku lek o nazwie Sativex, produkowany z wyselekcjonowanych gatunków konopi. Ma on zastosowanie głównie w terapii stwardnienia rozsianego, bólów reumatycznych, neuropatii. Ponieważ w wykazach I-N i IV-N są wpisane konopie indyjskie, pytam, jak wygląda możliwość stosowania – chodzi mi o możliwości prawne – jeśli nie konopi indyjskich, to leków pozyskiwanych z konopi. Przecież w nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii wpisaliśmy kanabinoidy jako substancje nielegalne. Jak to jest w przypadku działań podejmowanych na Zachodzie, gdzie część kanabinoidów, czy pewne preparaty – jak wspomniany Sativex – są dostępne na rynku, ale w ściśle określonych terapiach? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję bardzo. Proszę, pan poseł Sopliński.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#AleksanderSopliński">Cały Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii jest oparty na ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, która weszła w życie 4 października 2005 r. Nawiążę do wypowiedzi pana ministra dotyczącej leczenia substytucyjnego. Chciałbym przypomnieć, że leczenie substytucyjne może prowadzić tylko zakład opieki zdrowotnej, po uzyskaniu zezwolenia marszałka województwa, wydanego po uzyskaniu pozytywnej opinii dyrektora Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii. Poza tym leczenie to opiera się na rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 19 października 2007 r.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#AleksanderSopliński">Zaniepokoiła mnie informacja, że Narodowy Fundusz Zdrowia nie kontraktuje leczenia substytucyjnego. Jaki wpływ ma na to Ministerstwo Zdrowia? Kto w końcu rządzi? Czy to NFZ odpowiada za leczenie, czy Ministerstwo Zdrowia? Kto jest kreatorem polityki zdrowotnej w państwie polskim, jeżeli Narodowy Fundusz Zdrowia nie chce kontraktować leczenia substytucyjnego? To jest pierwsza sprawa.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#AleksanderSopliński">Druga sprawa również odnosi się do leczenia substytucyjnego. Jak to wygląda w zakładach karnych? Osadzeni w zakładach karnych powinni być leczeni substytucyjnie. W tym materiale nie ma informacji o tym, jak służby więzienne prowadzą terapię. Dlatego prosiłbym pana ministra o udzielenie odpowiedzi na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję bardzo. Czy ktoś jeszcze z pań i panów posłów, czy zaproszonych gości chciałby zabrać głos? Jeśli nie, dodam jedno pytanie. Pan poseł Orzechowski wspominał o leczeniu określonych schorzeń pewnym preparatem. Rozumiem, że jest to produkt leczniczy, który wymaga rejestracji. Na jakim etapie jest rejestracja, jeśli chodzi o ten lek, w krajach europejskich? Czy jest to rejestr ogólnoeuropejski, czy nie? Problem leży w rejestracji, a nie w dostępności. Jeżeli w polskim prawie farmaceutycznym dany lek z określonych wyciągów nie jest dopuszczony do obrotu, to nie wejdzie do obrotu, tak jak wiele innych substancji. Problem jest chyba postawiony trochę inaczej – chodzi o legalizację. Przecież mamy środki narkotyczne. Mimo iż są wymienione w określonych wykazach, są dostępne w obrocie leczniczym. Pytanie jest proste – czy w polskich warunkach ktoś rejestrował ten lek? Czy to jest zarejestrowany lek w warunkach ogólnoeuropejskich, czy to jest suplement diety, czy coś innego? Czy Agencja Oceny Technologii Medycznych – skoro mamy do czynienia z rewelacyjnym środkiem na stwardnienie rozsiane – również będzie się zajmować wydaniem rekomendacji, żeby taka substancja była dopuszczona do obrotu, czyli ewentualnie finansowana? Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#AndrzejWłodarczyk">Panie przewodniczący, panie ministrze, może najpierw odniosę się do ostatniego pytania. Powiem wprost, ponieważ nie ma tutaj przedstawicieli Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego, nie umiem precyzyjnie odpowiedzieć na pytanie, czy ten preparat jest zarejestrowany w Polsce. Wiemy, że jest zarejestrowany w niektórych krajach, ale…</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#BolesławPiecha">W takim razie poproszę o odpowiedź na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#AndrzejWłodarczyk">Udzielimy odpowiedzi w formie pisemnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#BolesławPiecha">Rozumiemy, że to jest już kampania wyborcza, bo tym nie zajmuje się państwo. Rejestracją leku zajmuje się podmiot odpowiedzialny, który składa określony wniosek. Nie jest możliwe zarejestrowanie leku, jeśli ktoś nie wystąpi z wnioskiem. Rozumiem, że szczegółowa odpowiedź dotycząca kwestii cannabis i odpowiedniej koncentracji, jako leku, zostanie udzielona na piśmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#AndrzejWłodarczyk">Panu posłowi Soplińskiemu chciałbym bardzo podziękować za to, że na jego pytanie będę mógł odpowiedzieć na piśmie, ponieważ mój pogląd na temat NFZ jest znany i nie chciałbym go wyrażać jako podsekretarz stanu Ministerstwa Zdrowia. Jeśli natomiast mógłbym prosić…</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#BolesławPiecha">Panie ministrze, tutaj nie ma tajemnic, tu jest Komisja Zdrowia. Co więcej, w rogu sali jest kamera, która nagrywa posiedzenie. Ostrzegałem o tym. Proszę nie unikać odpowiedzi mówiąc, że pan ma swoje opinie, tylko proszę wyrażać stanowisko rządu w tej materii, a więc, kto i za co jest odpowiedzialny, i na jakiej podstawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#AndrzejWłodarczyk">Panie przewodniczący, stanowisko rządu jest takie, że kreatorem polityki zdrowotnej w naszym kraju jest minister zdrowia. Natomiast powtarzam, że dla mnie bardzo wygodna jest forma odpowiedzi na piśmie, ponieważ moje prywatne poglądy na temat Narodowego Funduszu Zdrowia są trochę inne niż te, które powinien mieć przedstawiciel rządu. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#AndrzejWłodarczyk">Mam prywatne poglądy, pani poseł, i mam poglądy jako przedstawiciel rządu…</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#BolesławPiecha">Skończyłbym tę dyskusję. Mało jest tu miejsca na prywatne poglądy.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#AndrzejWłodarczyk">Tak. Natomiast, jeśli pan przewodniczący pozwoli, o szczegółową odpowiedź na dwa pierwsze pytania, poproszę panią Bogusławę Bukowską, dyrektora Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#BogusławaBukowska">Panie przewodniczący, szanowni państwo, chciałabym bardziej szczegółowo odpowiedzieć na pytania dotyczące ograniczania szkód zdrowotnych. Podkreślam, że Ministerstwo Zdrowia i Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii spostrzegają te programy jako kluczowe i bardzo ważne w ograniczaniu wszelkiego rodzaju zakażeń związanych z wirusem HIV, czy z zakażeniami wirusem żółtaczki typu B i C. Krajowe Biuro systematycznie, w ramach ogłaszanych konkursów ofert, zaprasza podmioty do zgłaszania odpowiednich programów. Wszystkie te programy są traktowane priorytetowo i wszystkie one co roku są brane pod uwagę, a następnie finansowane. Mówiąc krótko, to zadanie przez Krajowe Biuro jest traktowane priorytetowo. Natomiast to, że dystrybucja środków układa się w taki sposób, że większy ciężar ponoszą samorządy lokalne, z naszego punktu widzenia jest uzasadnione. W 2005 r. znowelizowano ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii dając odpowiednie przepisy prawne, które umożliwiają samorządom finansowanie działań związanych z szeroko pojętą profilaktyką. W naszej opinii, to szczególnie samorządy powinny się czuć odpowiedzialne za działania podejmowane w ramach profilaktyki. Z naszych analiz wynika – ponieważ tę sytuację systematycznie analizujemy – że nie ma w chwili obecnej deficytu, nie dzieje się tak, że są podmioty gotowe świadczyć tego typu usługi, które nie są kontraktowane przez jednostki samorządu terytorialnego lub przez Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii. Natomiast musimy mieć świadomość, jaka jest sytuacja epidemiologiczna w Polsce w zakresie używania narkotyków. Używanie opiatów w Polsce systematycznie maleje, w związku z czym nakłady i liczba podmiotów zainteresowanych realizacją tego typu zadań również maleje. Obserwujemy to nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Współpracujemy w tym zakresie z Europejskim Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii i wiemy, że wszędzie sytuacja jest podobna. Natomiast podzielamy pogląd, że te zadania są bardzo ważne i zawsze staramy się traktować je priorytetowo.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#BogusławaBukowska">Drugie pytanie dotyczyło zakładów penitencjarnych. W sprawozdaniu na str. 39 zawarto informację, że w 2009 r. prowadzono w zakładach penitencjarnych 5 programów substytucji metadonowej, oprócz programów nastawionych na abstynencję i profilaktykę. Programy leczenia substytucyjnego w zakładach karnych otwierane są w tych miejscach, w których powstają lub już funkcjonują programy leczenia substytucyjnego, tak zwane wolnościowe, czyli poza zakładami karnymi. Chodzi o to, aby osoba już objęta substytucją miała możliwość kontynuowania tego leczenia po opuszczeniu zakładu karnego. Optymalny model powinien być taki, że w każdym województwie jest program leczenia substytucyjnego w zakładzie opieki zdrowotnej funkcjonującym poza jednostką penitencjarną. Więziennictwo dokłada starań, aby te programy systematycznie powstawały. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję bardzo. Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze zabrać głos? Proszę, pani przewodnicząca.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#ElżbietaStrekerDembińska">Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii polega na zintensyfikowaniu wielu dziedzin i współdziałaniu wielu resortów. To jest po prostu rzecz, którą musimy realizować wszyscy. Każdy ma w tym programie swoje określone zadanie. Pan minister opowiedział nam, które z jednostek co organizują, natomiast do pełnej oceny musimy wiedzieć, jakie środki przeznaczamy na ten cel. Jeżeli mówimy o budżecie zadaniowym, to zawsze trzeba powiedzieć, jakie zadanie, ile kosztuje i ile pieniędzy na to przeznaczamy.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#ElżbietaStrekerDembińska">Na str. 69 podane są wydatki na realizację Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii. Zastanawiające jest to, że 10 z 19 jednostek nie podało żadnych danych. Czy to wynika z faktu, że takie wydatki nie są ponoszone? Czy te instytucje nie zrealizowały wymagań, jakie nakłada na nie Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii? Jakie, w związku z tym, konsekwencje będą wyciągnięte wobec tych instytucji za niepodporządkowanie się realizacji programu?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję bardzo. Proszę, panie ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#AndrzejWłodarczyk">Pani przewodnicząca, to jest kwestia problemów metodologicznych z liczeniem środków wydanych stricte na te działania. W niektórych przypadkach bardzo trudno jest wyodrębnić w kosztach, jakie kwoty zostały przeznaczone na to właśnie działanie. To jest główna przyczyna braku danych. Nie jest to problem wyłącznie polski. Tego samego typu problemy występują we wszystkich krajach na świecie, także w Unii Europejskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#BolesławPiecha">Dziękuję bardzo. Czy ktoś z pań i panów posłów lub zaproszonych gości chciałby jeszcze zabrać głos? Nie ma chętnych. W związku z tym będziemy zmierzać do zakończenia posiedzenia Komisji.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#BolesławPiecha">Musimy podjąć decyzję, czy Komisja akceptuje „Informację o realizacji działań wynikających z Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w 2009 r.”. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że informacja uzyska pozytywną rekomendację Komisji. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#BolesławPiecha">Pozostaje nam wybór posła sprawozdawcy. Poprzednie dwa sprawozdania, za rok 2007 i za rok 2008 przedstawiał pan poseł Latos. Czy są inne propozycje? Nie ma. Pan poseł Latos wyraził na to zgodę przed posiedzeniem Komisji, w związku z tym będzie naszym posłem sprawozdawcą. Pan marszałek i Prezydium Sejmu zadecydują, kiedy informacja będzie rozpatrywana na sali plenarnej. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#BolesławPiecha">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad – zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>