text_structure.xml
41.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#SławomirPiechota">Dzień dobry, otwieram posiedzenie Komisji. Witam wszystkich bardzo serdecznie. Projekt porządku dzisiejszego posiedzenia przewiduje: pkt 1 – rozpatrzenie przedstawionego przez ministra pracy i polityki społecznej sprawozdania z realizacji programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” za okres styczeń-grudzień 2009 r. (druk 3320), pkt 2 – rozpatrzenie rządowego dokumentu „Sprawozdanie z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2009 r.” (druk 3371). Czy są uwagi do takiego projektu porządku posiedzenia? Uwag nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#SławomirPiechota">Uznaję, że Komisja przyjęła porządek posiedzenia.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#SławomirPiechota">Przystępujemy do jego realizacji. Proszę pana ministra o przedstawienie sprawozdania z realizacji programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#JarosławDuda">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, szanowni państwo. Otrzymaliście państwo materiał, który w swojej treści przedstawia działania w ramach programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” za okres styczeń-grudzień 2009 r. Postaram się w sposób najbardziej syntetyczny przedstawić sprawozdanie z realizacji tego programu. Rozpocznę od wymienienia celów programu, którymi są: ograniczanie niedożywiania w Polsce, w szczególności w odniesieniu do dzieci i młodzieży oraz wsparcie gmin w realizacji zadania własnego – mam na myśli tutaj gwarancję stałego dofinansowania, którą od lat utrzymujemy na poziomie nie mniejszym niż 500 mln zł rocznie z budżetu państwa. Głównymi beneficjentami programu są dzieci do 7 roku życia, uczniowie do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej oraz osoby i rodziny, które znajdują się w trudnej sytuacji, w szczególności osoby samotne, osoby w podeszłym wieku, chore i niepełnosprawne – w oparciu o przyjęte w ustawie kryteria dochodowe, a mianowicie do 150% kryterium dochodowego określonego w ustawie o pomocy społecznej. Pomoc udzielana jest osobie samotnie gospodarującej, jeżeli jej dochód nie przekracza kwoty 715,50 zł na osobę w rodzinie, a osoba w rodzinie lub rodzina może ubiegać się o pomoc w ramach programu, jeżeli dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 526,50 zł.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#JarosławDuda">Z danych, które są w naszym posiadaniu, wynika, że w 2009 r. z wnioskami o udzielenie dotacji ze środków rezerwy celowej budżetu państwa zaplanowanych na realizację programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” wystąpiło 2476 gmin, co stanowi 99,9% wszystkich gmin. Dwie gminy w Polsce nie przystąpiły do programu i realizowały dożywienie z własnych środków. 352 gminy w skali kraju podniosły kryterium dochodowe (powyżej 150%) uprawniające do bezpłatnej pomocy w formie dożywiania.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#JarosławDuda">Przypomnę, że koszty realizacji programu wyniosły w sumie 816 mln 297 tys. zł, z czego 337 mln 371 tys. zł wydatkowano na obszarach wiejskich. Ze środków budżetu państwa, których dysponentami są wojewodowie, wydatkowano kwotę 518 mln 454 tys. zł, z czego 224 mln 689 tys. zł – na wsi. Ze sprawozdania wynika, że ze środków własnych gminy przeznaczyły ogółem kwotę 297 mln 842 tys. zł, z czego 112 mln 682 tys. zł wydatkowano na wsi. Udział środków własnych gmin w całkowitym koszcie programu wyniósł 36%.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#JarosławDuda">Ile osób skorzystało z pomocy w ramach programu? Łącznie pomocą w ramach programu w 2009 r. objęto 1.984.108 osób, z tego ok. 1.005.000 osób na obszarach wiejskich, z czego 286.637 dzieci do 7 roku życia, 838.732 uczniów do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej oraz 908.264 osoby, które otrzymywały pomoc na podstawie art. 7 ustawy o pomocy społecznej (w tym 40% tej liczby stanowiły osoby z obszarów wiejskich).</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#JarosławDuda">Kilka słów na temat form przyznawanej pomocy. Przede wszystkim były to posiłki. Ogółem, z tej formy pomocy skorzystało 872.740 osób, z czego ponad 58% stanowili mieszkańcy terenów wiejskich. Znaczącą grupę osób korzystających z tej formy pomocy stanowiły dzieci i uczniowie – ok. 802.000 i osoby starsze – ok. 85.000.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#JarosławDuda">Wydatki na posiłki stanowiły prawie 50% kosztów całego programu. Średni koszt jednego posiłku wyniósł 3,39 zł, natomiast na terenach wiejskich – 2,79 zł. Przed chwilą rozmawialiśmy z panią poseł o tym, że zdarzają się sytuacje, że posiłki są nadmiernie drogie, np. jednodaniowe danie kosztuje 6 zł. Trzeba sprawdzić te doniesienia, bo widać, że te koszty średnio kształtują się zupełnie inaczej.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#JarosławDuda">Udzielaliśmy również zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności. Ogółem, tą formą pomocy objęto ok. 1.300.000 osób w rodzinach, którym udzielono 2.349.576 świadczeń na łączną kwotę 342 mln 728 tys. 871 zł. Koszt świadczeń udzielonych osobom pochodzącym z terenów wiejskich wyniósł w sumie ok. 114 mln zł.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#JarosławDuda">Oczywiście, oprócz posiłków w ramach programu wydawane były także świadczenia rzeczowe w postaci produktów żywnościowych do przygotowywania posiłków.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#JarosławDuda">Kilka słów o dowozie posiłków, bo z tym zawsze mieliśmy kłopot. W okresie styczeń-grudzień z ogólnej liczby osób, którym udzielono pomocy w formie posiłku, do 57.588 osób zorganizowano dowóz posiłków. 86% osób korzystających z tej formy pomocy stanowiły osoby pochodzące z obszarów wiejskich.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#JarosławDuda">W omawianym okresie program realizowany był w 21.515 punktach żywieniowych, w tym na wsi w ok. 11.000, co stanowi 51% ogólnej liczby punktów żywieniowych. Pomoc udzielana była przede wszystkim w stołówkach oraz w pomieszczeniach do przygotowania i wydawania posiłków. W 2009 r. uruchomiono 100 stołówek, w tym 60 na wsi oraz 75 pomieszczeń do przygotowywania lub wydawania posiłków.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#JarosławDuda">Poza systemem pomocy w zakresie dożywiania pozostawało 6.587 osób, z czego ponad 5.000, to jest 77% niechętnie korzystało z tej formy pomocy, a 19% podawało inne powody. Co jest niepokojące – ze względu na brak warunków technicznych i sanitarnych do przygotowywania posiłków ogółem nieobjętych pomocą było 268 osób, tj. ok. 4% ogólnej liczby osób, które nie zostały objęte pomocą.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#JarosławDuda">Szanowni państwo, jeszcze kilka informacji podsumowujących realizację programu, który zakończy się w 2013 roku. Jest to program wieloletni, czyli w dalszym ciągu najistotniejsze dla nas będzie zapewnienie określonych rozwiązań legislacyjnych oraz przede wszystkim zapewnienie środków na poziomie nie mniejszym niż 550 mln zł rocznie z budżetu państwa – w sumie w skali całego kraju będzie można mówić o środkach w wysokości ok. 900 mln zł. Przypomnę, że w 2008 r. w ramach zmian w ustawie o ustanowieniu omawianego programu pojawił się przepis, który umożliwia udzielanie posiłków dzieciom lub młodzieży bez ustalania sytuacji rodziny w drodze rodzinnego wywiadu środowiskowego. Z takiej formy pomocy korzysta obecnie ok. 20% dzieci i młodzieży. Być może, warto rozważyć ewentualne większe odformalizowanie sposobu dotarcia do osób potrzebujących takiej formy pomocy. Nauczyciele, wychowawcy, dyrektorzy szkoły, pedagodzy mogliby być w tym zakresie bardzo pomocni, tak aby nie narażać potrzebujących na konieczność odbycia wywiadu środowiskowego. Oczywiście, trzeba dodać, że taki sposób „wykrywania” potrzebujących musiałby być w jakiś sposób weryfikowany.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#JarosławDuda">Na koniec chciałem tylko jeszcze zaznaczyć, że łączne nakłady, jakie będą przeznaczone na program w latach 2010-2013, wyniosą 6 mld zł. Oczywiście, będziemy przyglądać się temu programowi i modyfikować ewentualne utrudnienia wynikające z praktyki. Dziękuję bardzo. Jesteśmy do państwa dyspozycji.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#SławomirPiechota">Czy ktoś z gości chciałby zabrać głos? Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#MarekTrosiński">Marek Trosiński, dyrektor Departamentu Pracy, Spraw Socjalnych i Zdrowia NIK. Delegatury Najwyższej Izby Kontroli przeprowadziły w tym roku dwie kontrole dotyczące realizacji tego programu – w województwie podkarpackim i w województwie małopolskim. Ustalenia kontroli wykazały, że w województwie podkarpackim program realizowany był należycie. Uwagi NIK dotyczyły realizacji tego programu w województwie małopolskim. Dość duża liczba świadczeniobiorców otrzymywała pomoc w formie zasiłku pieniężnego, a nie w formie gorącego posiłku. Zastrzeżenia NIK wzbudzała jakość żywienia – w szczególności zbyt duża liczba placówek prowadząca dożywianie preferowała drożdżówki, czy jakieś inne przekąski zamiast gorącego posiłku. Monitorowanie wdrożenia tego systemu nie było należyte. Zarówno w jednym, jak i w drugim województwie stwierdzono, że nie wszystkie osoby, które potrzebowały pomocy, były objęte taką pomocą, ale przede wszystkim tylko te osoby, które od wielu lat korzystały z pomocy w zakresie dożywiania. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#SławomirPiechota">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos? Bardzo proszę, pani Zdzisława Janowska.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#ZdzisławaJanowska">Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowni państwo. Mnie bardzo interesują przyczyny niewykorzystania środków w województwach, których panuje bardzo wysokie bezrobocie. W województwie świętokrzyskim wykorzystano tylko w 71% środków. Podobnie w województwach mazowieckim i dolnośląskim. Piszecie państwo, że zwrócono się z prośbą o wyjaśnienie tej sytuacji. Również chciałabym poznać te powody.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#SławomirPiechota">Dziękuję bardzo. Czy jeszcze ktoś chciałby zabrać głos? Bardzo proszę, pan poseł Krzysztof Michałkiewicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#KrzysztofMichałkiewicz">Mam pytanie do pana ministra. W podsumowaniu pan minister mówił o planowanych środkach na dożywianie na kolejny okres realizacji programu. Wydaje mi się, że nie do końca była to precyzyjna wypowiedź, ponieważ mówił pan o miliardach, a chodziło chyba o miliony. Chciałbym się dowiedzieć czy to są środki z budżetu państwa czy także środki z budżetów samorządów?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#SławomirPiechota">Dziękuję. Więcej zgłoszeń nie ma. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JarosławDuda">Dziękuję bardzo. Odpowiadając pani poseł Janowskiej – mamy, oczywiście, rozeznanie w tej sytuacji. Generalnie, zwrot środków wynikał z przeszacowania potrzeb. Zaplanowano w tych województwach określone kwoty, które potem okazywały się za duże do możliwości dystrybucyjnych. Druga istotna przyczyna – i to jest bardziej niepokojące – wynikała z braku bazy. Oczywiście, dochodziła jeszcze do tego kwestia kryteriów dochodowych. Na stronie 7 sprawozdania można znaleźć stosowne wyjaśnienia.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#JarosławDuda">Odpowiadając panu posłowi Michałkiewiczowi – mówiłem o całym koszcie tego programu, czyli 6 mld zł. Natomiast na lata 2010-2013 przeznaczono kwotę 3 mld 100 mln zł. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#SławomirPiechota">Dziękuję. Szanowni państwo, czy jest sprzeciw wobec zamiaru przyjęcia sprawozdania? Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#SławomirPiechota">Uznaję, że Komisja przyjęła sprawozdanie.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#SławomirPiechota">Proponuję by sprawozdawcą Komisji w tej sprawie był pan poseł Krzysztof Michałkiewicz, który jako minister zaczynał wprowadzał ten program. Czy są inne propozycje? Czy jest sprzeciw? Nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#SławomirPiechota">Pan poseł Krzysztof Michałkiewicz będzie reprezentował Komisję w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#SławomirPiechota">Przechodzimy do 2 punktu, czyli rozpatrzenia rządowego dokumentu „Sprawozdanie z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2009 r.”. Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#JarosławDuda">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, szanowni goście. Wypełniając obowiązek zawarty w przepisach ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, na początku lipca br. Rada Ministrów przyjęła sprawozdanie z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, a następnie skierowało je pod obrady Sejmu. Przedłożony dokument został opracowany m.in. zgodnie z sugestiami zgłoszonymi przez państwa w 2009 r. podczas dokonywania oceny treści poprzedniego sprawozdania. Mamy nadzieję, że ten dokument, który macie państwo przed sobą, choć w dalszym ciągu dość obszerny, to jednak jest bardziej przystępny i łatwiejszy do wnikliwej analizy.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#JarosławDuda">Kolejny rok realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie obok wszystkich działań bieżących ukierunkowany był przede wszystkim na działania mające na celu przeciwdziałanie przemocy w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych. Do głównych zadań programu należy: przeprowadzenie diagnozy zjawiska przemocy w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych, przeprowadzenie ogólnopolskiej akacji społecznej dotyczącej zmniejszenia zjawiska przemocy w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych, finansowanie specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy, finansowanie programu korekcyjnego-edukacyjnego dla osób stosujących przemoc oraz przeprowadzenie szkoleń dla pracowników pierwszego kontaktu.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#JarosławDuda">Zapewne wiecie państwo, że Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zleciło Instytutowi Psychologii Polskiej Akademii Nauk przeprowadzenie badań diagnozujących zjawisko przemocy w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych. W ramach diagnozy uzyskano informacje dotyczące skali zjawiska przemocy w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych, charakterystyki ofiar przemocy (płeć, wiek, stopień pokrewieństwa ze sprawcą, miejsce zamieszkania), jakiej przemocy najczęściej doświadczają osoby starsze i niepełnosprawne, z podziałam na przemoc fizyczną, psychiczną, ekonomiczną i seksualną, charakterystyki sprawców przemocy, korzystania z pomocy w ramach różnych instytucji (ośrodek pomocy społecznej, policja, sądy, organizacje pozarządowe itp.) przez ofiary oraz oceny skuteczności otrzymywanej pomocy. Wyniki badań zostały zamieszczone w dwóch raportach. W badaniu ogólnopolskim wzięło udział 1000 osób, próba miała charakter losowy i była reprezentatywna dla mieszkańców Polski w wieku 18 lat i więcej. Natomiast w badania profesjonalistów wzięło udział 100 profesjonalistów z grupy pracowników pierwszego kontaktu, tj. pracowników socjalnych Ośrodków Pomocy Społecznej i Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie oraz przedstawiciele Policji i służby zdrowia. Koszt tego badania wyniósł 167 tys. 140 zł, z czego MPiPS przekazało 150 tys. zł, a PAN 17 tys. 140 zł.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#JarosławDuda">Kolejna kwestia, czyli przeprowadzenie ogólnopolskiej akcji społecznej dotyczącej zmniejszenia zjawiska przemocy. Zadanie to było realizowane w okresie sprawozdawczym, m.in. w ramach strategii informacyjnych ukierunkowanych na podniesienie wrażliwości społeczeństwa polskiego na zjawisko przemocy w rodzinie wobec starszych i niepełnosprawnych. W tym miejscu chciałem państwu zwrócić uwagę na – w moim przekonaniu – jeden z najlepszych materiałów z kampanii społecznej nakłaniającej do nieużywania przemocy wobec osób starszych. Pamiętacie państwo ten krótki film, w którym zmieniają się twarze – najpierw można zobaczyć wnuczka, który kradnie pieniądze swojemu dziadkowi, a potem ten sam wnuczek już w zaawansowanym wieku jest narażony na podobne przykrości. Dotarło do nas bardzo wiele pozytywnych komentarzy na temat tej formy budowania wrażliwości społecznej.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#JarosławDuda">W grudniu 2009 r. rozpoczęliśmy ogólnopolską kampanię, która miała na celu przeciwdziałanie przemocy w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych. MPiPS założyło, że jednym ze sposobów dotarcia z tym przesłaniem do społeczeństwa będzie m.in. wydrukowanie plakatów i ulotek. Ponad 6.000 plakatów i ponad 61.000 ulotek zostało przekazanych do Urzędów Marszałkowskich, z których były dalej rozsyłane po wszystkich jednostkach, które zajmują się problematyką przemocy. Te materiały były również wykorzystywane podczas szkoleń dla pracowników pierwszego kontaktu. Chciałbym się jeszcze z państwem podzielić informacją, że udało się nam w ministerstwie wydać poradnik dla pracowników pierwszego kontaktu. Za chwilę będzie on do dyspozycji wszystkich zainteresowanych. Polecamy i prosimy o propagowanie tego materiału.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#JarosławDuda">Szanowni państwo, jeśli chodzi o środki na kampanię, to środki finansowe przeznaczone na realizację ogólnopolskiej kampanii społecznej przeciwdziałającej przemocy w rodzinie wobec osób starszych wyniosły ogółem prawie 50 tys. zł. Kampania jest kontynuowana.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#JarosławDuda">Co się tyczy kwestii specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, to na terenie kraju funkcjonuje ich 36. Wydaje się, że jest to liczba wystarczająca. Tak przynajmniej my diagnozujemy, mogą być inne zdania na ten temat. W specjalistycznych ośrodkach wsparcia dla ofiar przemocy w 2009 r. udzielono różnorodnych form pomocy ponad 14.000 ofiar przemocy w rodzinie, w tym ponad 10.000 kobiet, ponad 1.000 mężczyzn i ponad 2.500 dzieci. W porównaniu z rokiem 2008 należy wskazać, że z pomocy specjalistycznych ośrodków wsparcia skorzystało, niestety, o ponad tysiąc ofiar przemocy w rodzinie więcej niż w roku poprzednim. Użyłem słowa „niestety”, bo to, z jednej strony, świadczy o skali zjawiska, ale można na to patrzeć też w ten sposób, że zmienia się świadomość społeczna, a nasi partnerzy z organizacji pozarządowych są bardziej skuteczni. Z pomocy całodobowej w ośrodkach wsparcia skorzystało 2.330 osób, natomiast z tzw. pomocy doraźnej prawie 14.000 osób. Przypomnę, że z budżetu państwa na finansowanie utrzymania specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy przeznaczono środki w wysokości 12 mln 139 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-12.7" who="#JarosławDuda">W programach korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc uczestniczyło ponad 4.400 osób. Ukończyło te programy 3.411 osób, w tym prawie 3.000 mężczyzn oraz 433 kobiety. Szanowni państwo, zgodnie z obowiązującym stanem prawnym, można wymienić trzy okoliczności przystąpienia do uczestnictwa w programach korekcyjno-edukacyjnych. Liczba osób uczestniczących w tych programów ze względu na fakt skazania za czyny związane ze stosowaniem przemocy, odbywających karę pozbawienia wolności albo wobec których sąd warunkowo zawiesił wykonywanie kary wynosi łącznie 1408 osób, w tym 1336 mężczyzn i 72 kobiety. Liczba osób stosujących przemoc w rodzinie, które uczestniczyły w terapii uzależnienia od alkoholu lub narkotyków i uczestniczących w programach korekcyjno-edukacyjnych wynosi 873. Są jeszcze osoby, które zgłosiły się do uczestnictwa w tych programach same w wyniku różnych okoliczności. Programy korekcyjno-edukacyjne dla sprawców przemocy w rodzinie są prowadzone głównie w formie sesji, indywidualnych spotkań oraz na podstawie pracy w grupach, które są prowadzone przez specjalistów. Z budżetu państwa przeznaczono na te zadania kwotę 3 mln 758 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-12.8" who="#JarosławDuda">Przeprowadzono także szkolenia dla pracowników pierwszego kontaktu. Łącznie skorzystało z tego 1872 pracowników, którzy są bezpośrednio są w relacji ze sprawcami i z ofiarami. Szkolenia te dotyczyły głównie budowania lokalnych systemów przeciwdziałania przemocy w oparciu o współprace zespołów interdyscyplinarnych. Koszt przeprowadzonych szkoleń w 16 województwach wyniósł 606 tys. zł. Z rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczono na ten cel kwotę 400 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-12.9" who="#JarosławDuda">Przejdę teraz do wniosków. Po kilku latach funkcjonowania Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie widać wyraźnie, że decyzja dotycząca opracowania tego dokumentu, a przede wszystkim wprowadzenia ustawowych uregulowań, była ze wszech miar trafna i konieczna. Usystematyzowanie działań i wskazanie odpowiedzialności na poszczególnych szczeblach administracji publicznej powoduje wzrost odpowiedzialności oraz możliwość dokonania oceny i lepszej kontroli. W dalszym ciągu należy kontynuować intensywne prace w zakresie przeciwdziałania przemocy, wśród których do najważniejszych, naszym zdaniem, należy zaliczyć opracowanie aktów wykonawczych do ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw. Już odpowiadałem w Sejmie na interpelację, która wskazywała, że te rozporządzenia powinny się pojawić wcześniej. My też tak uważamy, ale chcemy je przygotować dobrze. Poza tym mamy na to czas przewidziany w ustawie, czyli do końca lutego przyszłego roku. Oczywiście, postaramy się, żeby te akty wykonawcze powstały jak najszybciej i jak najszybciej zaczęły być stosowane.</u>
<u xml:id="u-12.10" who="#JarosławDuda">Konieczne, naszym zdaniem, jest również dokonanie zmian w programie. Uważamy, że wprowadzenie w życie zmian do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie daje podstawy do tych zmian. Po kilku latach obowiązywania tego aktu widać, że niektóre z jego postanowień należy zmienić, tak aby ułatwić samorządom skuteczną walkę ze zjawiskiem przemocy. W programie główny nacisk należy położyć na rozwój działań profilaktycznych w samorządach gminnych i wzmocnić samorządy w realizacji tego zadania w ramach opracowywanych programów osłonowych. Samorządy gminne są, naszym zdaniem, najważniejszym ogniwem w walce z przemocą w rodzinie.</u>
<u xml:id="u-12.11" who="#JarosławDuda">Kolejną kwestią jest rozwój szkoleń interdyscyplinarnych dla pracowników instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy – również poprzez samorządy gminne i powiatowe, które realizują te zadania. Okazuje się, że działania te są mało skuteczne. Wynika to przede wszystkim z niedoskonałego przygotowania kadr, a także z realizacji działań w bardzo sztywnych resortowych ramach. Należy zindywidualizować niesioną pomoc i przejść do konkretnych przypadków, a nie trzymać się sztywnych reguł. Oczywiście, w jakiejś mierze powinniśmy te interdyscyplinarne działania podejmować w odniesieniu do pracowników pierwszego kontaktu, którzy reprezentują różne grupy zawodowe.</u>
<u xml:id="u-12.12" who="#JarosławDuda">Oczywiście, ważne jest również tworzenie takich rozwiązań, które będą umożliwiały większej liczbie osób, które stosują przemoc, uczestnictwo w programach korekcyjno-edukacyjnych. Na to też w najbliższym czasie położymy duży nacisk.</u>
<u xml:id="u-12.13" who="#JarosławDuda">Na koniec chciałem tylko państwu powiedzieć, że na realizację Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie z budżetu państwa przeznaczono 16 mln 513 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-12.14" who="#JarosławDuda">Szanowni państwo, zobowiązaliśmy się, że będziemy monitorować wspólnie z naszymi partnerami z organizacji pozarządowych w samorządach ostatnią nowelizację, która wywołała wiele niepokojów w niektórych środowiskach. Mam nadzieję, a przynajmniej docierają do nas takie sygnały, że nowelizacja, która już obowiązuje, jest jak najbardziej pozytywnie przyjmowana i że nie ziściły się te wszystkie obaw, które były artykułowane dotyczące m.in. odbierania dzieci i tego, że ustawa będzie wykorzystywana do tego, aby w ramach środowiska lokalnego wymierzać na własną rękę sprawiedliwość poprzez donosy itp. Dzisiaj takich sygnałów nie mamy i – miejmy nadzieję – dalej mieć nie będziemy. W najbliższym czasie ukażą się rozporządzenia, aby ta ustawa mogła skuteczniej funkcjonować i chronić ofiary przemocy. Dziękuję. Jesteśmy do państwa dyspozycji.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#SławomirPiechota">Dziękuję bardzo. Czy ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos w dyskusji? Nie słyszę. Czy ktoś z zaproszonych gości chciałby zabrać głos? Bardzo proszę. Proszę się przedstawić.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#EwaUrban">Dzień dobry, Ewa Urban, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Nawiązując do słów pana ministra o niewystarczającym przygotowaniu kadr i dopełnieniu tej interdyscyplinarnej roli pracowników pierwszego kontaktu w zapobieganiu przemocy w rodzinie, wydaje mi się, że może warto wspomnieć, że w tej chwili w związku z nowelizacją ustawy o szkolnictwie wyższym będą tworzone nowe standardy kształcenia. Może warto przy tej okazji ustalić – podczas tworzenia standardów, które mają powstać do czerwca – pewne minima programowe w kształceniu zawodowym dla wszystkich rodzajów służb. To nie muszą być oddzielne przedmioty kierunkowe na studiach, można to uczynić w ramach już istniejących. Reprezentuję akurat służbę zdrowia, więc podsuwam pomysł, że, na przykład, w przedmiocie prawo medyczne czy w trakcie kształcenia ze zdrowia publicznego można by uwzględnić prawne aspekty przeciwdziałania przemocy. Myślę, że jest to dobry pomysł i dobry moment, żebyśmy włączyli się w taką interdyscyplinarną współpracę i zaprosili do niej jeszcze resort nauki i szkolnictwa wyższego. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#SławomirPiechota">Dziękuję. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#AndrzejMartuszewicz">Andrzej Martuszewicz, przewodniczący Krajowej Rady Kuratorów. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Wysłuchałem z wielką uwagą fragmentu wystąpienia pana ministra, który dotyczył szkoleń i reakcji na wykrycie przemocy w rodzinie. To jest bardzo złożony problem. Kuratorzy na co dzień współpracują z Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, z Niebieską Linią, z pracownikami socjalnymi i pedagogami szkolnymi oraz z terapeutami uzależnień. Co się okazuje w trakcie tej współpracy? Otóż, okazuje się, że nie operujemy tymi samymi standardami, również informacyjnymi. Przypomnę, że od 2001 r. kurator musi posiadać wyższe wykształcenie pedagogiczne, psychologiczne, socjologiczne lub prawnicze. Każdy kandydat musi przejść badania psychiczne zanim zostanie przyjęty do pracy, oprócz tego musi odbyć także roczną aplikację i zdać egzamin. Mamy świadomość tego, że studia nie dają praktycznego przygotowania do tej pracy. Właściwie dopiero etap aplikacji kuratorskiej przygotowuje kuratora do funkcjonowania w środowisku. Wydaje mi się, że powodzenie zmian w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, nad którą wspólnie z państwem pracowaliśmy, zależy od nieustannych szkoleń zarówno służb, jak i przedstawicieli organizacji pozarządowych.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#AndrzejMartuszewicz">Przemoc jest olbrzymim problemem. Zwróćmy uwagę na to, że ustrój kapitalistyczny wymaga od młodego człowieka ciągłej rywalizacji, wyścig szczurów zaczyna się już na etapie szkoły. Chcemy, żeby młody człowiek potrafił zadbać o siebie, ale, z drugiej strony, oczekujemy od niego, że nie będzie agresywny, tylko łagodny. Widać tę dwoistość wyraźnie w różnego rodzaju akcjach propagandowych w mediach.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#AndrzejMartuszewicz">Chcemy również zwrócić uwagę na to, że ci, którzy pracują z ofiarami czy sprawcami przemocy, bardzo często sami jej podlegają. W tym roku w Środzie Śląskiej nasza koleżanka Paulina Ozga została zamordowana podczas pracy zawodowej. Kuratorska służba sądowa zebrała 105 tys. zł na rzecz jej dziecka, pan minister Kwiatkowski i pani minister Fedak zabezpieczyli rentę specjalną, ale to nie wystarcza. Pracownicy służb socjalnych w sytuacjach zagrożenia mogą polegać jedynie na swoich umiejętności psychotechnicznych, nie posiadając praktycznie żadnego zabezpieczenia i dlatego muszą być naprawdę profesjonalnie szkoleni.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#AndrzejMartuszewicz">Chcę jeszcze zwrócić uwagę na bardzo profesjonalne rozwiązania praktykowane w niektórych częściach Polski. W Gdańsku w policji działa patrol interwencyjny, w skład którego wchodzi psycholog, który od piątku do niedzieli służy fachowym wsparciem i rozpoznaniem. Wiadomo, że w niektórych przypadkach policjant i pracownik nie poradzą sobie z oglądem sytuacji.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#AndrzejMartuszewicz">Wymiar sprawiedliwości i kuratorska służba sądowa chcą uczestniczyć we wspieraniu innych służb na etapie wykonania orzeczeń, bo do tego jesteśmy powołani. Chcielibyśmy zunifikować pewne standardy postępowania w różnych sytuacjach, ponieważ jeśli się to nie stanie, to wydaje nam się, że państwa wysiłek zostanie roztrwoniony. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#SławomirPiechota">Dziękuję. Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#JakubŚpiewak">Jakub Śpiewak, Fundacja Kidprotect. pl. Chciałbym zwrócić uwagę na dwie kwestie. Pierwsza rzecz – sprawozdanie informuje nas o pewnym wycinku działań antyprzemocowych realizowanych przez państwo, dlatego, że budżet, o którym mówił pan minister, wynosił 16 mln zł, natomiast w skali państwa dysponujemy jeszcze w 2009 r. 30 mln zł z tzw. korkowego. Działania realizowane z tego źródła nie zostały w sprawozdaniu uwzględnione. Teoretycznie te środki powinny zostać wydatkowane na działania z zakresu profilaktyki przemocy w rodzina alkoholowych. Praktyka na poziomie gmin i powiatów jest jednak taka, że większość działań zmierzających do zapobiegania przemocy w rodzinie finansowana jest w ramach tych 30 mln zł. Rodzi się w związku z tym pewien problem. Przedstawię państwu stanowisko Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, które z prawnego punktu widzenia – choć nie mnie to oceniać – jest chyba uzasadnione i z którego wynika, że od przyszłego roku ta kwota 30 mln zł, która była przeznaczana na walkę z przemocą w skali całego kraju, zniknie. PARPA twierdzi, iż ustawa o przeciwdziałaniu przemocy nie jest wpisana do ustawy o rozwiązywaniu problemów alkoholowych i te działania nie mogą być finansowane z tych środków. W tej chwili właśnie w większości starostw, gmin i powiatów trwa tworzenie gminnych i powiatowych programów przeciwdziałania problemom alkoholowym i problemom przemocy. Działania związane z przeciwdziałaniem przemocy są wykreślane. Co to oznacza? Oznacza to, że my, w Warszawie, sobie poradzimy, bo fundacje warszawskie są duże i nie mają problemu ze środkami na realizację działań, ale w gminach i powiatach, w których działały punkty konsultacyjne, w których udzielana była pomoc psychologiczna, będzie dramat. Najczęściej zadawanym pytaniem przez ludzi zajmujących się tą tematyką jest – z czego mamy sfinansować działania w kolejnym roku skoro PARPA mówi, że tych pieniędzy nie możemy dostać? Miałem okazję w piątek pytać pana premiera czy jest szansa na to, żeby powstały inne środki celowe, ale uzyskałem odpowiedź, która mnie przekonuje, że nie ma takich pieniędzy, z których można utworzyć nowy, stały wydatek w budżecie państwa. W związku z tym wydaje mi się, że myśląc o przyszłości tego programu powinniśmy się spróbować rozwiązać ten problem systemowo oraz załatać powstałą dziurę, tak aby nie doszło w przyszłym roku do sytuacji, że dwa razy większa pula środków na przeciwdziałanie przemocy zniknie. Zwłaszcza w sytuacji znowelizowania ustawy i tego, że wdrażamy nowe przepisy powinniśmy – mówiąc brutalnie – wydawać więcej, choćby po to, żeby ludzi nauczyć tej nowej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#SławomirPiechota">Dziękuję bardzo. Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#KrzysztofBrzózka">Krzysztof Brzózka, dyrektor PARPA. Panie przewodniczący, szanowni państwo. Stanowisko PARPA jest jasne i przejrzyste oraz zawiera dwa elementy. Po pierwsze, informuje o tym, że w samorządach gminnych powinny powstać niezależne od programu rozwiązywania problemów alkoholowych programy przeciwdziałania przemocy – gminne programy przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Obydwa te programy mają inną podstawę prawną, dlatego też nie jest możliwe – tak jak w przypadku programu przeciwdziałania narkomanii i programu rozwiązywania problemów alkoholowych – tworzenie tych programów jako programu wspólnego. To muszą być programy niezależne. Po drugie, nic nie zmieniło się w ustawie o wychowaniu w trzeźwości, co by skutkowało tym, że z tych pieniędzy nie wolno finansować działań związanych z przemocą w rodzinie. Jest tylko jeden warunek – w gminnym programie rozwiązywania problemów alkoholowych musi być zawarta informacja o tym bądź muszą być przewidziane działania, które są związane z rozwiązywaniem problemów przemocy. Innymi słowy, należy wyraźnie od strony formalnej rozdzielić te dwa programy, ponieważ samorządy generalnie przygotowują programy bardzo spójne, więc część ich zadań, tak jak dotąd, może i powinna być ujęta w gminnym programie rozwiązywania problemów alkoholowych, a część inna, niezależna, zapewne już ze środków własnych gminy bądź ze środków dodatkowych, osłonowych, które są w gestii Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Te inne działania powinny być opisane w gminnym programie przeciwdziałania przemocy. Z punktu widzenia Agencji my zwracamy wyłącznie uwagę samorządom na to, ażeby nie popełniły błędu formalnego, żeby nie złamały prawa w tym zakresie. I nic innego PARPA nie przedstawia również w tym dokumencie, który został opublikowany, ale, powtarzam – nie dlatego, że nie wolno z tych pieniędzy korzystać, tylko dlatego, że z formalnego punktu widzenia, z punktu widzenia nadzoru, warto zachować czystą i jasną od strony prawnej formułę tworzenia jednego i drugiego programu. Tak, że tu tego niebezpieczeństwa nie ma. Wracając do kwot, o których pan mówił, to w 2009 r. 7,3% tego funduszu przeznaczonego na rozwiązywanie problemów alkoholowych z opłat za zezwolenia zostało wydatkowane na rozwiązywanie problemów przemocy, czyli z ok. 600 mln zł ponad 42 mln zł samorządy przeznaczyły – i dalej będą przeznaczać, zgodnie z prawem – na rozwiązywanie problemów związanych z przemocą. Nie wydarzyło się nic, co powodowałoby zaniepokojenie. Zadbaliśmy o to, żeby nie popełniono przy przygotowywaniu programów na rok następy błędów na tury prawnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#SławomirPiechota">Dziękuję. Jeszcze raz pan Śpiewak, tylko króciutko proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#JakubŚpiewak">Pozwolę sobie powiedzieć, że kwota 30 mln zł, to jest kwota uzyskana od pana pracowników. Pozwolę sobie przeczytać, że działania te – jest to pogrubione w tekście...</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#SławomirPiechota">Nie, przepraszam. Teraz nie przeprowadzamy egzegezy pisma, które pan posiada. Istota sprawy, moim zdaniem, jest zupełnie inna. To niekoniecznie tylko te pieniądze są jedynym źródłem finansowania i pan dyrektor jasno to określił nie odnosząc się do kwot.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#JakubŚpiewak">Pan przewodniczący pozwoli, jedno zdanie. Państwo podkreślili to, że nie mogą być finansowane. Być może, problem tkwi po prostu rzeczywiście, ja nie będę dokonywał egzegezy tekstu...</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#SławomirPiechota">Nie, przepraszam. Pan chyba jednak nie do końca słuchał tego, o czym mówił pan dyrektor.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#JakubŚpiewak">Słuchałem, ale panie przewodniczący...</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#SławomirPiechota">Przepraszam pana, ale nie prowadzimy takiej polemiki. Pan dyrektor wyraził się jasno. W program rozwiązywania problemów alkoholowych musi być wpisane również rozwiązywanie problemów przemocy i wtedy to się formalnie spina. Jako samorządowiec, i przez lata przewodniczący rady miejskiej, rozumiem tę procedurę. Nie prowadźmy takiej polemiki. Jeżeli pan nie chce podnosić innej kwestii, to proszę dajmy temu spokój. Dziękuję. Czy ktoś jeszcze z państwa chce zabrać głos w dyskusji? Nie ma zgłoszeń. Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#JarosławDuda">Dziękuję bardzo. Także byłem zaniepokojony, bo rozmawialiśmy wcześniej o tej kwestii, ale wydaje mi się, że pan dyrektor już wszystko wyjaśnił. Jeśli jednak są jeszcze jakieś pytania i wątpliwości, to wyjaśnimy je sobie po posiedzeniu.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#JarosławDuda">Panie przewodniczący, nic więcej nie chciałbym dodawać poza tym, że zobowiązujemy się, żeby stosowne rozporządzenia zostały jak najszybciej wydane.</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#JarosławDuda">Oczywiście, uwaga pana Martuszewicza na temat interdyscyplinarności i roli szkoleń była jak najbardziej słuszna. Dzięki temu będziemy silni w walce z plagą przemocy w polskich rodzinach i w polskim społeczeństwie. To wszystko. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#SławomirPiechota">Dziękuję bardzo. Niestety, dochodzą do nas coraz częstsze sygnały, że samorządy ograniczają pewne swoje działania do konkretnych źródeł finansowania. Przypomina się to, co pan minister mówił przy innej okazji, że samorządy twierdzą, że więcej środków nie ma na wspieranie osób niepełnosprawnych, bo z PFRON-u przyszło tylko tyle pieniędzy albo mówią, że z programu, ze środków na rozwiązywanie problemów alkoholowych jest tylko tyle, a przecież samorządy mogą i powinny dokładać z innych źródeł, a nie uciekać się do takiej wymówki uchylając się od finansowania wspomnianych działań.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#SławomirPiechota">Szanowni państwo, czy jest sprzeciw wobec zamiaru przyjęcia sprawozdania z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2009 r.? Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#SławomirPiechota">Uznaję, że Komisja przyjęła sprawozdanie.</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#SławomirPiechota">Proponuję, by sprawozdawcą Komisji w tej sprawie była pani poseł Teresa Piotrowska.</u>
<u xml:id="u-29.4" who="#SławomirPiechota">Czy są inne propozycje? Czy jest sprzeciw? Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-29.5" who="#SławomirPiechota">Pani poseł Teresa Piotrowska będzie naszym sprawozdawcą.</u>
<u xml:id="u-29.6" who="#SławomirPiechota">Przypominam, że jutro zaraz po głosowaniach odbędzie się posiedzenie Komisji, na którym rozpatrzymy sprawozdanie podkomisji nadzwyczajnej w sprawie zmiany ustawy o świadczeniach przedemerytalnych. To tyle. Bardzo proszę, jeszcze coś?</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#KonradWojterkowski">Szanowni państwo, jeżeli państwo pozwolą, dopowiem tylko dwa zdania. Kampania „Kocham, nie biję” na przyszły rok jest przygotowywana podczas polskiej prezydencji w Unii Europejskiej. Przygotowujemy tę kampanię wspólnie z rządem. Będzie ona obecna w całej UE.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#SławomirPiechota">Dziękuję bardzo. Na tym wyczerpaliśmy porządek posiedzenia. Zamykam posiedzenie Komisji. Dziękuję państwu.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>