text_structure.xml 689 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min. 05)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Jurek oraz wicemarszałkowie Genowefa Wiśniowska, Wojciech Olejniczak, Bronisław Komorowski i Jarosław Kalinowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MarekJurek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MarekJurek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panów posłów Adama Hofmana, Lucjana Karasiewicza, Pawła Olszewskiego i Henryka Smolarza.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MarekJurek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Adam Hofman i Lucjan Karasiewicz.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MarekJurek">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Lucjan Karasiewicz i Henryk Smolarz.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MarekJurek">Protokół z 37. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#MarekJurek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#MarekJurek">- o zmianie ustawy o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS);</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#MarekJurek">- o zmianie ustawy o rzemiośle;</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#MarekJurek">- o nawozach i nawożeniu.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#MarekJurek">Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 1426, 1498 i 1504.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#MarekJurek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#MarekJurek">Proponuję, aby Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu w przypadku sprawozdań zawartych w drukach nr 1498 i 1504.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#MarekJurek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#MarekJurek">Bardzo proszę, w jakiej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#KrzysztofSikora">Panie Marszałku! Zgodnie z art. 184 regulaminu Sejmu składam wniosek formalny, ponieważ mój klub zdecydowanie wnosi o uzupełnienie porządku obrad o drugie i trzecie czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym i zmianie niektórych ustaw. Oczywiście chodzi o biopaliwa. Przypomnę, że wniosek na...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MarekJurek">Panie pośle, przepraszam. W tej chwili zaproponowałem, że jeśli chodzi o ustawy: o rzemiośle, o krajowym systemie ekozarządzania i audytu oraz o nawozach i nawożeniu, aby Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 44 ust. 3 regulaminu w przypadku sprawozdań zawartych w drukach nr 1498 i 1504. Pytałem też, czy w związku z tymi sprawami jest sprzeciw. Jeżeli pan poseł odnośnie do nich nie zgłasza sprzeciwu, to proszę pozwolić, że będziemy kontynuować i zapytamy jeszcze pozostałych państwa posłów, czy ktoś zgłasza sprzeciw w tej konkretnej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#KrzysztofSikora">Panie Marszałku! Wniosek formalny mogę zgłosić w każdej chwili. Nie wiem więc, dlaczego pan marszałek chce w tej chwili...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MarekJurek">Dlatego, że pytam posłów...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#KrzysztofSikora">Panie Marszałku! To jest wniosek formalny zgodnie z art. 184. Mogę go złożyć w każdej chwili i o to proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MarekJurek">Panie pośle, ja w tej chwili pytam posłów, czy zgłaszają sprzeciw, jeśli chodzi o zastosowanie procedury, którą zaproponowałem. Tak że proszę o nieprzeszkadzanie w prowadzeniu obrad.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MarekJurek">Jeszcze raz pytam, czy w stosunku do wymienionych ustaw jest sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MarekJurek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#MarekJurek">Panie pośle, proszę więc pozwolić zakończyć, a potem, jeżeli będą wnioski, to zbierzemy Konwent Seniorów. Proszę pozwolić mi dokończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#KrzysztofSikora">Panie marszałku, jest wniosek formalny. Chciałbym, żeby pan marszałek go wysłuchał i zgodnie z art. 184...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MarekJurek">Panie pośle Maksymiuk, proszę siadać.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MarekJurek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#KrzysztofSikora">W takim razie, panie marszałku, składam wniosek formalny o przerwę i zwołanie Konwentu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MarekJurek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MarekJurek">Zarządzam przerwę do godz. 9.15 i zwołuję Konwent Seniorów w saloniku na zapleczu sali.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 08 do godz. 9 min 21)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MarekJurek">Wysoka Izbo! Zebrał się Konwent Seniorów. Pan przewodniczący Sikora podniósł sprawę prac Komisji Finansów Publicznych. Wyjaśnię, że po przejściu do realizacji punktu 1. porządku obrad u mnie w gabinecie spotka się Prezydium Sejmu z udziałem przewodniczącego, czy pełniącego obowiązki przewodniczącego, klubu Samoobrony i pani przewodniczącej Komisji Finansów Publicznych, której w tej chwili nie ma, i omówimy sprawy podniesione przez klub, nawiązując do wczorajszych prac Konwentu Seniorów i prac pani marszałek Wiśniowskiej.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#MarekJurek">Kontynuujemy obrady.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#MarekJurek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o stanowiskach Senatu w sprawie ustaw: o zmianie ustawy o prokuraturze, o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw, o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw, a także o zmianie ustawy o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#MarekJurek">Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 1532, 1535, 1536 i 1537.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#MarekJurek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#MarekJurek">Proponuję, aby w przypadku sprawozdań zawartych w drukach nr 1535, 1536 i 1537 Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 54 ust. 5 regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#MarekJurek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#MarekJurek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#MarekJurek">Właściwe komisje przedłożyły dodatkowe sprawozdania o projektach ustaw o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw, a także o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#MarekJurek">Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 1435-A i 1476-A.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#MarekJurek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące trzecich czytań tych projektów.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#MarekJurek">Prezydium Sejmu przedłożyło projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#MarekJurek">Projekt ten został paniom i panom posłom doręczony w druku nr 1531.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#MarekJurek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#MarekJurek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 37 ust. 4 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-13.15" who="#MarekJurek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-13.16" who="#MarekJurek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-13.17" who="#MarekJurek">Po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego punkt w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich w sprawie wniosku o wyrażenie przez Sejm zgody na zatrzymanie i tymczasowe aresztowanie posła Tomasza Szczypińskiego. Prokurator okręgowy w Krakowie wycofał wniosek, a pan poseł zrzekł się w tej sprawie immunitetu. W związku z tym punkt ten stał się bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-13.18" who="#MarekJurek">W związku z wycofaniem poparcia dla poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny (druk nr 1494) przez część inicjatorów, projekt ten przestał spełniać warunki formalne inicjatywy ustawodawczej. W związku z tym punkt ten stał się bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-13.19" who="#MarekJurek">Wysoka Izbo! Na posiedzeniu Konwentu Seniorów zgłoszono sprzeciw wobec utrzymania w porządku dziennym punktu obejmującego rozpatrzenie sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej (druki nr 993 i 1472).</u>
          <u xml:id="u-13.20" who="#MarekJurek">Jest to zatem, w myśl art. 173 ust. 4 regulaminu, punkt sporny porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-13.21" who="#MarekJurek">Poddam zatem pod głosowanie wniosek o utrzymanie w porządku dziennym tego punktu.</u>
          <u xml:id="u-13.22" who="#MarekJurek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.23" who="#MarekJurek">Kto z pań i panów posłów jest za utrzymaniem w porządku dziennym punktu obejmującego rozpatrzenie sprawozdania komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej (druki nr 993 i 1472), zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-13.24" who="#MarekJurek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-13.25" who="#komentarz">(Poseł Anna Sobecka: Aparatura nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-13.26" who="#MarekJurek">Działa?</u>
          <u xml:id="u-13.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Działa, działa.)</u>
          <u xml:id="u-13.28" who="#MarekJurek">To może proszę spróbować kartę w drugą stronę...</u>
          <u xml:id="u-13.29" who="#MarekJurek">Działa.</u>
          <u xml:id="u-13.30" who="#MarekJurek">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-13.31" who="#MarekJurek">Głosowało 411 posłów. Za oddano 344 głosy, przeciw - 65 głosów, były 2 głosy wstrzymujące się.</u>
          <u xml:id="u-13.32" who="#MarekJurek">Stwierdzam, że Sejm wniosek o utrzymanie punktów w porządku dziennym przyjął.</u>
          <u xml:id="u-13.33" who="#MarekJurek">Wysoka Izbo! Przypominam, że Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej złożył wniosek o uzupełnienie porządku dziennego o pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk nr 1071).</u>
          <u xml:id="u-13.34" who="#MarekJurek">W związku ze zbliżaniem się terminu, o którym mowa w art. 173 ust. 5 regulaminu Sejmu, poddam pod głosowanie wniosek o uzupełnienie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-13.35" who="#MarekJurek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.36" who="#MarekJurek">Kto z pań i panów i posłów jest za przyjęciem wniosku o uzupełnienie porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-13.37" who="#MarekJurek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-13.38" who="#MarekJurek">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-13.39" who="#MarekJurek">Głosowało 412 posłów. Za oddano 205 głosów, przeciw - 207 głosów.</u>
          <u xml:id="u-13.40" who="#MarekJurek">Stwierdzam, że Sejm wniosek o uzupełnienie porządku dziennego odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-13.41" who="#MarekJurek">Na podstawie art. 194 ust. 1 regulaminu Sejmu uprawnione podmioty zgłosiły propozycję tematów informacji bieżących do rozpatrzeniu na 38. posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-13.42" who="#MarekJurek">Lista obejmująca tematy i numery informacji została paniom i panom posłom wyłożona na ławy.</u>
          <u xml:id="u-13.43" who="#MarekJurek">Informacja bieżąca nr 3, wybrana przez Prezydium Sejmu nie uzyskała jednolitej opinii Konwentu Seniorów i w związku z tym, na podstawie art. 194 ust. 4 regulaminu Sejmu, Sejm podejmie decyzję w głosowaniu, wykorzystując funkcję urządzenia do głosowania umożliwiającą dokonanie wyboru z listy.</u>
          <u xml:id="u-13.44" who="#MarekJurek">W związku z tym, że zgłoszono dwie propozycje tematów informacji, wyboru dokonamy zwykłą większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-13.45" who="#MarekJurek">Po rozpoczęciu głosowania w czytniku urządzenia do głosowania pojawi się lista informacji w następującej kolejności - numery 1 i 3.</u>
          <u xml:id="u-13.46" who="#MarekJurek">Zasad głosowania przypominać, jak sądzę, nie trzeba.</u>
          <u xml:id="u-13.47" who="#MarekJurek">Nikt o to nie wnioskuje.</u>
          <u xml:id="u-13.48" who="#MarekJurek">Zatem przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.49" who="#MarekJurek">Proszę panie i panów posłów o podejmowanie decyzji.</u>
          <u xml:id="u-13.50" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-13.51" who="#MarekJurek">Poproszę obsługę o udzielenie pomocy panu posłowi Suskiemu.</u>
          <u xml:id="u-13.52" who="#MarekJurek">Jeszcze panu posłowi Czarneckiemu, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-13.53" who="#MarekJurek">Pan poseł Piłka też ma kłopot? Nie, działa wszystko, tak?</u>
          <u xml:id="u-13.54" who="#MarekJurek">Dobrze. Zamykam głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-13.55" who="#MarekJurek">Głosowało 411 posłów.</u>
          <u xml:id="u-13.56" who="#MarekJurek">Informacja nr 3 uzyskała 229 głosów, informacja nr 1–169 głosów.</u>
          <u xml:id="u-13.57" who="#MarekJurek">Stwierdzam, że Sejm do rozpatrzenia na 38. posiedzeniu wybrał informację w sprawie stopnia realizacji restrukturyzacji przemysłu cukrowniczego, zrzeszonego w Krajowej Spółce Cukrowej ze szczególnym uwzględnieniem wygaszanych cukrowni Wożuczyn, Klemensów, Opole Lubelskie, Rejowiec, Przeworsk, o której złożenie proszony pan prezes Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-13.58" who="#MarekJurek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów oraz 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach nad wnioskiem o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra pracy i polityki społecznej Anny Kalaty, nad sprawozdaniami komisji o projektach ustaw: o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, o nawozach i nawożeniu oraz w pierwszym czytaniu projektu ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-13.59" who="#MarekJurek">Prezydium Sejmu proponuje jednocześnie, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusji nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-13.60" who="#MarekJurek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-13.61" who="#MarekJurek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-13.62" who="#MarekJurek">Za chwilę rozpatrzymy wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra pracy i polityki społecznej pani Anny Kalaty.</u>
          <u xml:id="u-13.63" who="#MarekJurek">Następnie rozpatrzymy kolejno sprawozdania komisji o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-13.64" who="#MarekJurek">- o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,</u>
          <u xml:id="u-13.65" who="#MarekJurek">- o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,</u>
          <u xml:id="u-13.66" who="#MarekJurek">... a także o nawozach i nawożeniu.</u>
          <u xml:id="u-13.67" who="#MarekJurek">W dalszej kolejności przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie zmiany regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-13.68" who="#MarekJurek">Kolejnymi rozpatrywanymi punktami porządku dziennego będą sprawozdania komisji o stanowiskach Senatu w sprawie ustaw:</u>
          <u xml:id="u-13.69" who="#MarekJurek">- o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-13.70" who="#MarekJurek">- o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-13.71" who="#MarekJurek">- o zmianie ustawy o prokuraturze,</u>
          <u xml:id="u-13.72" who="#MarekJurek">- oraz o zmianie ustawy o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-13.73" who="#MarekJurek">Wieczorem planowane jest również rozpatrzenie sprawozdania komisji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny.</u>
          <u xml:id="u-13.74" who="#MarekJurek">Dzisiaj oraz jutro zostaną zarządzone przerwy w godzinach od 20 do 22.</u>
          <u xml:id="u-13.75" who="#MarekJurek">Jutro rano przeprowadzimy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.76" who="#MarekJurek">W bloku głosowań przeprowadzimy trzecie czytanie projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-13.77" who="#MarekJurek">- o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-13.78" who="#MarekJurek">- a także o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-13.79" who="#MarekJurek">Po głosowaniach rozpatrzymy pytania w sprawach bieżących, a następnie przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-13.80" who="#MarekJurek">Kolejnym rozpatrywanym punktem będzie sprawozdanie komisji w sprawie wniosku o wyrażenie przez Sejm zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej oraz zatrzymanie i tymczasowe aresztowanie pani poseł Małgorzaty Ostrowskiej.</u>
          <u xml:id="u-13.81" who="#MarekJurek">Następnie rozpatrzymy sprawozdanie komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo Telekomunikacyjne.</u>
          <u xml:id="u-13.82" who="#MarekJurek">Kolejnym rozpatrywanym punktem porządku dziennego będzie pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o urzędach i izbach skarbowych.</u>
          <u xml:id="u-13.83" who="#MarekJurek">W dalszej kolejności rozpatrzymy sprawozdania komisji o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-13.84" who="#MarekJurek">- o nadaniu Śląskiej Akademii Medycznej im. Ludwika Waryńskiego w Katowicach nazwy „Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach”,</u>
          <u xml:id="u-13.85" who="#MarekJurek">- o zmianie ustawy o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS),</u>
          <u xml:id="u-13.86" who="#MarekJurek">- oraz o zmianie ustawy o rzemiośle.</u>
          <u xml:id="u-13.87" who="#MarekJurek">Jutro wieczorem planowane jest również rozpatrzenie sprawozdań komisji o stanowiskach Senatu w sprawie ustaw:</u>
          <u xml:id="u-13.88" who="#MarekJurek">- o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-13.89" who="#MarekJurek">- a także o zmianie ustawy o ochronie roślin oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-13.90" who="#MarekJurek">W piątek rano przeprowadzimy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-13.91" who="#MarekJurek">W bloku głosowań planowane jest przeprowadzenie trzecich czytań projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-13.92" who="#MarekJurek">- o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych,</u>
          <u xml:id="u-13.93" who="#MarekJurek">- oraz o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-13.94" who="#MarekJurek">- a także dokonanie wyboru członków Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-13.95" who="#MarekJurek">Następnie przeprowadzimy kolejno pierwsze czytania projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-13.96" who="#MarekJurek">- o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami kompetencyjnymi w administracji publicznej w województwie,</u>
          <u xml:id="u-13.97" who="#MarekJurek">- oraz o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-13.98" who="#MarekJurek">Ostatnim rozpatrywanym punktem porządku dziennego w piątek będzie przedstawiona przez prezesa Rady Ministrów „Ocena funkcjonowania ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę”.</u>
          <u xml:id="u-13.99" who="#MarekJurek">Informuję, że Senat przyjął bez poprawek ustawy:</u>
          <u xml:id="u-13.100" who="#MarekJurek">- o zmianie ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego,</u>
          <u xml:id="u-13.101" who="#MarekJurek">- o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz:</u>
          <u xml:id="u-13.102" who="#MarekJurek">- o zmianie ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach oraz ustawy Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-13.103" who="#MarekJurek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#LucjanKarasiewicz">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia komisji:</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#LucjanKarasiewicz">- Etyki Poselskiej - godz. 9.30;</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#LucjanKarasiewicz">- do spraw Unii Europejskiej - godz. 9.30;</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#LucjanKarasiewicz">- Spraw Zagranicznych - godz. 10;</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#LucjanKarasiewicz">- Kultury Fizycznej i Sportu - godz. 10;</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#LucjanKarasiewicz">- Infrastruktury - godz. 10;</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#LucjanKarasiewicz">- Rozwoju Przedsiębiorczości wspólnie z Komisją Gospodarki - godz. 10;</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#LucjanKarasiewicz">- Obrony Narodowej - godz. 10;</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#LucjanKarasiewicz">- Finansów Publicznych wspólnie z Komisją Polityki Społecznej - godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#LucjanKarasiewicz">- Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach - godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#LucjanKarasiewicz">- Edukacji, Nauki i Młodzieży - godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#LucjanKarasiewicz">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wspólnie z Komisją Finansów Publicznych - godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#LucjanKarasiewicz">- Ustawodawczej - godz. 13;</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#LucjanKarasiewicz">- Administracji i Spraw Wewnętrznych - godz. 13;</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#LucjanKarasiewicz">- Regulaminowej i Spraw Poselskich - godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-14.15" who="#LucjanKarasiewicz">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-14.16" who="#LucjanKarasiewicz">- Rozwoju Przedsiębiorczości wspólnie z Komisją Gospodarki oraz z Komisją Finansów Publicznych - godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-14.17" who="#LucjanKarasiewicz">- do spraw Kontroli Państwowej - godz. 15;</u>
          <u xml:id="u-14.18" who="#LucjanKarasiewicz">- Mniejszości Narodowych i Etnicznych - godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-14.19" who="#LucjanKarasiewicz">- Polityki Społecznej wspólnie z Komisją Pracy - godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-14.20" who="#LucjanKarasiewicz">- Zdrowia - godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-14.21" who="#LucjanKarasiewicz">- Sprawiedliwości i Spraw Człowieka - godz. 16 oraz:</u>
          <u xml:id="u-14.22" who="#LucjanKarasiewicz">- Rolnictwa i Rozwoju Wsi - godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-14.23" who="#LucjanKarasiewicz">Uprzejmie informuję również, że w dniach 28 i 29 marca br. odbędą się wielkopostne rekolekcje dla parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-14.24" who="#LucjanKarasiewicz">Spotkania rekolekcyjne odbywać się będę w Kościele św. Aleksandra przy Placu Trzech Krzyży o godz. 20. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MarekJurek">Uzupełniając komunikaty, przypominam, że po rozpoczęciu pierwszego punktu porządku dziennego w moim gabinecie odbędzie się zebranie Prezydium Sejmu, na które zapraszam również pełniącego obowiązki przewodniczącego Klubu Samoobrony, a także panią przewodniczącą Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#MarekJurek">Teraz udzielę głosu pani minister Beacie Kempie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#BeataKempa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! W poniedziałek cały kraj, ale również obie służby - Policję i Służbę Więzienną - dotknęła wielka tragedia. Mam w imieniu obu służb wielką prośbę do Wysokiej Izby, abyśmy uczcili minutą ciszy śmierć trzech bardzo dobrych policjantów, którzy wiernie służyli Rzeczypospolitej Polskiej. Śmierć, dla której nie ma żadnego uzasadnienia. Chcę z tego miejsca powiedzieć, że wszyscy funkcjonariusze Służby Więziennej boleją nad tym faktem, wszyscy dzisiaj stoją na posterunkach i strzegą bezpieczeństwa naszych obywateli, ramię w ramię, Służba Więzienna i Policja. Bolejemy nad tym wszyscy. Bardzo proszę Wysoką Izbę o uczczenie minutą ciszy śmierci tych funkcjonariuszy, a także połączenie się w smutku i żalu z ich rodzinami.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#AndrzejFedorowicz">Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Posłowie: A światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#AndrzejFedorowicz">Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#komentarz">(Posłowie: A światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#AndrzejFedorowicz">Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#komentarz">(Posłowie: A światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#AndrzejFedorowicz">Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#komentarz">(Chwila ciszy)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MarekJurek">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#BeataKempa">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MarekJurek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Wniosek o wyrażenie wotum nieufności wobec Ministra Pracy i Polityki Społecznej Anny Kalaty (druki nr 1478 i 1522).</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#MarekJurek">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Sławomira Jana Piechotę.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#MarekJurek">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#MarekJurek">Wysoka Izbo! Za chwilę oddaję głos panu posłowi Piechocie.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#MarekJurek">Proszę panie i panów posłów, udających się na zebrania komisji, do prac klubowych albo na zebranie Prezydium, które zapowiadałem, o spokojne opuszczenie sali, tak żeby poseł reprezentujący wnioskodawców mógł przemawiać do słuchającej go sali.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#MarekJurek">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#SławomirJanPiechota">Panie Marszałku! Proszę jeszcze o chwilę przerwy, aby wszyscy, którzy opuszczają salę, mogli to uczynić, skoro ja nadal nie mogę dotrzeć do mównicy, będę przedstawiał wniosek z tego miejsca. Proszę jeszcze o chwilę do czasu, aż będzie można na sali przedstawić wniosek.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Genowefa Wiśniowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#GenowefaWiśniowska">Bardzo proszę szanowne panie posłanki i panów posłów o szybkie udanie się na posiedzenia komisji, bo chcemy rozpocząć ten punkt porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#SławomirJanPiechota">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Wielokrotnie już słyszeliśmy: nie słowa, lecz czyny. Chciałoby się dodać: praca, a nie obietnice. Nie ma pewnie na tej sali i w klubach wątpliwości, że w Polsce jest wiele problemów społecznych czekających na pilne rozwiązanie, jest wiele chorób, które wymagają szybkiego i prawidłowego rozpoznania oraz zastosowania środków, które mogą je uleczyć. Te problemy ciągle, przy różnych okazjach są powtarzane. Mówimy o wciąż wysokim bezrobociu, którego sam wzrost gospodarczy nie zlikwiduje. Tymczasem mamy wrażenie, że ministerstwo wierzy w magiczną, niewidzialną rękę rynku, jakby to sam rynek miał rozwiązać problemy polskiego bezrobocia. Jednocześnie widzimy, jak coraz częściej pojawia się problem braku rąk do pracy. Jak to wytłumaczyć, jak to pogodzić, jak temu zaradzić? Z jednej strony kilkanaście procent Polaków w wieku aktywności zawodowej pozostaje bez pracy, a z drugiej strony coraz częściej słyszymy ze strony przedsiębiorców, ze strony pracodawców, że nie ma ludzi, którzy są potrzebni, aby firmy funkcjonowały, realizowały usługi czy produkowały.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#SławomirJanPiechota">Kolejny wielki problem, to emerytury i renty. Wciąż mamy do czynienia z tzw. starym portfelem, mimo ponawianych obietnic, powtórzonych również w księdze sukcesów, czyli w broszurze wydanej na 100 dni rządu Jarosława Kaczyńskiego, że stary portfel zostanie zlikwidowany. Stary portfel wciąż istnieje i wielu ludziom, którzy z nim żyją, boleśnie dokucza. Narasta zagrożenie jeśli chodzi o wypłaty rent i emerytur. Według informacji rządu, ponaddwudziestomiliardowy w tym roku deficyt w ciągu najbliższych kilku lat urośnie do 40 mld. Jeżeli nie zostaną podjęte konkretne intensywne środki zaradcze, deficyt w budżecie rent i emerytur przekroczy 120 mld zł. A zatem będzie realne bezpośrednie zagrożenie ciągłości i stabilności wypłaty rent i emerytur.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#SławomirJanPiechota">Kolejny wielki problem w polityce społecznej to narastający kryzys demograficzny. Jak to jest, że Polska należy do krajów o najniższym w Europie wskaźniku urodzeń? Jak to jest, że Polska się zmniejsza, że szybko ubywa nam mieszkańców? I nie tylko z powodu emigracji, ale też dlatego, że w polskich rodzinach rodzi się coraz mniej dzieci.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#SławomirJanPiechota">Kolejny problem, też bezpośrednio z tym powiązany, dotyczy wielkiej fali emigracyjnej. Dlaczego aż tak wielu Polaków nie widzi swojej przyszłości w Polsce? Jakie chcemy podjąć działania, by ludzie, którzy wyjeżdżają dziś z Polski za nadzieją, za pracą, za chlebem, chcieli tu kiedyś wrócić? Wrócić bogatsi w umiejętności, w doświadczenia, z nowymi kontaktami; wrócić, by przywieźć tu zebrany w wyniku ciężkiej pracy za granicą kapitał, fundusze, pieniądze. Czy w ogóle myślimy o tym, żeby ich zachęcić do powrotu?</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#SławomirJanPiechota">Kolejny wielki problem społeczny to izolacja, marginalizacja i dyskryminacja osób niepełnosprawnych. Jeżeli dla kogoś za mocno brzmi słowo „dyskryminacja”, to niech popatrzy, skąd przemawiam. Dlaczego w Sejmie, 12 lat po uchwaleniu ustawy Prawo budowlane, nadal nie ma dostępu do mównicy?</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#SławomirJanPiechota"> Niestety, w tej dziedzinie są również konkretne i bardzo rażące zaniedbania po stronie rządu. Należałoby oczekiwać działań zwłaszcza od ministra polityki społecznej. Pani minister, jak widzimy, nie dostrzega tego problemu; nie dostrzega problemu niedostępności budynku, w którym ma swoje biuro, mimo iż na wiele dziwnych innych rzeczy w tym ministerstwie są pieniądze, jest czas, jest inicjatywa.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#SławomirJanPiechota">Kolejny wielki problem Polski to wciąż mała aktywność obywatelska. To bardzo dotkliwe dziedzictwo czasów państwa totalitarnego. Ten problem, podobnie jak bezrobocie, sam nie zniknie. Trzeba aktywności, by wspierać tych, którzy wiążą się w organizacje pozarządowe i podejmują działalność dla dobra publicznego. Tymczasem mamy wrażenie, że nie tylko nie ma dla nich żadnej oferty, propozycji, ale przeciwnie, że wciąż brak rzeczywistego, konkretnego, realnego wsparcia dla osób, które chciałyby robić coś pożytecznego dla ogółu, dla dobra publicznego.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#SławomirJanPiechota">Trzeba zatem umieć rozpoznać te problemy, szukać właściwych rozwiązań, trzeba umieć je wdrożyć. A zatem trzeba kompetencji, wiarygodności, odwagi i wreszcie trzeba pracy, a nie obietnic. Tymczasem w naszym przekonaniu pani Anna Kalata nie wykonuje funkcji ministra pracy, a jedynie zajmuje jego stanowisko. Nie ma bowiem koniecznych inicjatyw. Jak zauważamy, nie ma nawet wiedzy o problemach, o ich przyczynach, o sposobach działania. Widzimy, że nie ma nawet chęci, by podjąć konkretne potrzebne intensywne działania. Pani minister jest nieobecna na najważniejszych debatach sejmowych. Nie było jej na debacie o waloryzacji rent i emerytur, nie było na debacie o realizacji Karty praw osób niepełnosprawnych, pani minister nie zaszczyciła Sejmu swoją obecnością podczas debaty o sytuacji polskich rodzin. Wreszcie na debatę o ZUS, a więc o funkcjonowaniu instytucji, która dysponuje środkami porównywalnymi do połowy budżetu państwa, pani minister przybyła dopiero wtedy, gdy opozycja zażądała przerwy i oczekiwania na przybycie pani minister.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#SławomirJanPiechota">Trzeba pracy, nie obietnic. Trzeba czynów, nie słów. Dlatego też wypowiadamy z całym przekonaniem stwierdzenie, że pani Anna Kalata jest ministrem jedynie na pozór, jest ministrem fikcyjnym, a ta fikcyjność działania ministra prowadzi do coraz większej fikcyjności ministerstwa. Dlatego nie dziwi, że coraz więcej konkretnych zadań i odpowiedzialności przenoszonych jest do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Ale to nie jest normalne. To jest groźne dla państwa, dla społeczeństwa i kompromitujące dla rządu, a zwłaszcza dla premiera.</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#SławomirJanPiechota">Szanowni państwo, wielokrotnie słyszeliśmy, zwłaszcza w tej Izbie, ale też na posiedzeniach komisji: O co chodzi opozycji? Przecież jest dobrze. Przecież bezrobocie spada. Przecież jest wzrost gospodarczy. Ale chciałbym zadać proste pytanie: W jaki sposób do tego wzrostu gospodarczego czy spadku bezrobocia przyczyniła się pani Anna Kalata? Proszę o prosty przykład, co takiego zrobiła pani minister, aby bezrobocie w Polsce spadło. Co to ma wspólnego z tym, co się w tej chwili dzieje w ministerstwie? Co pani Anna Kalata robi, by rosły wynagrodzenia albo by były pieniądze na renty i emerytury?</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#SławomirJanPiechota">Trzeba też postawić pytanie, czy aby naprawdę jest tak dobrze, jak to często słyszymy, gdy padają stwierdzenia, że przecież Polska się znakomicie rozwija. Ale o tym, czy Polska naprawdę się rozwija, czy naprawdę wykorzystujemy tę wyjątkową szansę, jaką stworzyło włączenie Polski w pełen obieg gospodarczy i społeczny Europy, możemy dopiero stwierdzić, patrząc na sytuację w innych krajach, porównując nas z nimi. Warto popatrzeć na twarde liczby. Co takiego na przykład w zakresie dochodu narodowego na jednego mieszkańca w porównaniu do średniej europejskiej wydarzyło się w Polsce, a co w innych krajach, które wraz z Polską wstąpiły do Unii Europejskiej? Porównajmy te twarde, proste liczby, które trudno zakłamać, zaciemnić, zamazać. Porównajmy, o ile w Polsce przyrósł - w tej średniej unijnej - dochód na jednego mieszkańca. Oto w Czechach, u naszych południowych sąsiadów, wzrost od 2003 r. wyniósł 5,1%, na Łotwie - aż 11,3%, na Litwie - 8%, na Słowacji - 6,4%, w Rumunii - 5,8%. A w Polsce? 4,1%. Rumunia nienależąca do Unii Europejskiej przez ostatnie trzy lata rozwijała się szybciej niż Polska.</u>
          <u xml:id="u-23.13" who="#SławomirJanPiechota">To tyle jeśli chodzi o ostatnie trzy lata. Ale popatrzmy też na ubiegły rok. W ubiegłym roku wzrost dochodu na mieszkańca w Czechach wyniósł 2,1%, na Łotwie - 4,3%, u Litwinów wzrósł o 3% w tej statystyce, u Słowaków - o 2,4%, u Rumunów - o 1,8%. A w Polsce? 1,1%. Jesteśmy czerwoną latarnią Unii Europejskiej. Spadliśmy na 25. miejsce jeśli chodzi o dochód na jednego mieszkańca w porównaniu do średniej unijnej. Czy zatem naprawdę jest dobrze? Jeśli takie są dane, to kto ma odwagę mówić, że jest dobrze?</u>
          <u xml:id="u-23.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.15" who="#SławomirJanPiechota"> Kto odpowiada za tak straszne marnowanie tej wielkiej, wyjątkowej, historycznej szansy?</u>
          <u xml:id="u-23.16" who="#SławomirJanPiechota">Popatrzmy też na wzrost dochodu narodowego, bo mówimy, że w Polsce tak znakomicie rośnie dochód narodowy. W ubiegłym roku według danych europejskich w Polsce ten wzrost wyniósł 6,6. Sukces. Tak, w porównaniu z poprzednimi latami, ale Bułgaria, nie należąc do Unii Europejskiej, też miała 6,6, Estonia miała 11,2%, Łotwa - 12, Litwa - 7,8 a Rumunia - 8%. A zatem czy polskie 6,6% to taki wielki sukces? Patrząc na Rumunię, Bułgarię, Łotwę, Litwę, widzimy, jak daleko zostajemy w tyle, jak marnujemy tę wyjątkową, historyczną szansę.</u>
          <u xml:id="u-23.17" who="#SławomirJanPiechota">Wreszcie ostatni wskaźnik, który pokazuje, co się dzieje w polskiej polityce społecznej. Wzrost zatrudnienia, bo często mówimy: spadek bezrobocia, ale potem zaczyna się dyskusja, na ile ten spadek bezrobocia jest tak naprawdę efektem tego, że wielu z tych, którzy szukali pracy, dzisiaj tę pracę znalazło za granicą, w krajach Unii Europejskiej, a także poza Europą. Ale spójrzmy na to, na ile tu, w Polsce wzrosło zatrudnienie, a więc na ile tu Polacy znaleźli pracę. W ubiegłym roku wzrost zatrudnienia w Polsce wyniósł 1,8%. Znowu popatrzmy, porównajmy, co działo się w tym samym czasie w innych krajach. Bułgaria - 1,9%, Dania, która ma jeden z najwyższych wskaźników, zdawałoby się, tak wyśrubowany, że tam już się nie da jeszcze podnieść poziomu aktywności zawodowej, Dania - 2%, Estonia - 4,7%, Hiszpania - 3% wzrostu zatrudnienia, Łotwa - 4,9, Słowenia - 1,7 a Słowacja - 2,2. Dopiero patrząc na te inne kraje, widzimy, jak bardzo wolno w Polsce rośnie zatrudnienie. Z tych danych wynika, że tak naprawdę w głównym stopniu spadek bezrobocia w Polsce to efekt tego, że tak wielu Polaków zwątpiło w swoją przyszłość w kraju, że tak wielu Polaków musiało wyjechać za granicę, by tam szukać swojej nadziei, chleba, pracy, dachu nad głową.</u>
          <u xml:id="u-23.18" who="#SławomirJanPiechota">Ale czy można skutecznie zmierzyć się z tak zasadniczymi, systemowymi, fundamentalnymi wyzwaniami, jeżeli nie ma planu? Dla nas oczywiste jest, że taki plan, co robić, jak robić, z kim robić, w jakim czasie, jakimi środkami, może powstać tylko wówczas, gdy będzie funkcjonował dialog społeczny. A co się stało z dialogiem społecznym w Polsce? Dialog społeczny został sparaliżowany. Kolejne posiedzenia Komisji Trójstronnej są odwoływane. Doszło do rzeczy bezprecedensowej w historii Polski po 1989 r. Oto po raz pierwszy w ubiegłym roku Komisja Trójstronna nie opiniowała projektu budżetu państwa z powodu trzykrotnego nieprzybycia przedstawicieli rządu. Czy w takich warunkach można mówić o funkcjonowaniu dialogu społecznego? Czy można w takich warunkach mówić o poważnym traktowaniu partnerów społecznych?</u>
          <u xml:id="u-23.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.20" who="#SławomirJanPiechota"> Tej prawdy nie ukryje, pani minister, żadna wizażystka. Tej smutnej, żenującej prawdy nie ukryje również zatajanie takich faktów w informacji rządu. Co czytamy w informacji rządu o funkcjonowaniu dialogu społecznego, funkcjonowaniu Komisji Trójstronnej? W informacji rządu czytamy, że wszystko przebiega zgodnie z procedurami, że Komisja Trójstronna pracuje, że dokonuje wszystkich potrzebnych ustaleń. Jakże to brzmi? Nie wiem. Trudno mi znaleźć inne słowo, bo rozmijanie się z prawdą brzmi zbyt eufemistycznie, zbyt delikatnie. Dlaczego w dokumentach rządowych funkcjonują takie kłamstwa, skoro Komisja Trójstronna nie funkcjonuje, skoro nawet o informacji rządu o funkcjonowaniu dialogu społecznego partnerzy dowiadują się z mediów, z gazet, z telewizji. Nawet tak oczywisty dokument, jak informacja dla rządu o funkcjonowaniu Komisji Trójstronnej dialogu społecznego, nie została poddana konsultacji i zaopiniowaniu przez Komisję Trójstronną. Trudno w tych warunkach budować zaufanie z partnerami społecznymi, zaufanie, bez którego nie ma szansy na przygotowanie rzetelnych, możliwych, koniecznych reform. Taka fikcja ministrowania, taka fikcja polityki społecznej jest niezwykle groźna dla kraju, groźna dla społeczeństwa, kompromitująca dla rządu.</u>
          <u xml:id="u-23.21" who="#SławomirJanPiechota">A jak ważny jest dialog społeczny, pokazuje choćby sukces Irlandii. Jeżeli chcielibyśmy się odwoływać do tego przykładu, jeżeli chcielibyśmy wykorzystać irlandzkie doświadczenia, to trzeba sobie wciąż przypominać i powtarzać: podstawą sukcesu irlandzkiego była właśnie umowa społeczna zawarta w 1987 r. To w oparciu o tę umowę przez kolejnych 12 lat Irlandia przeżyła lata zupełnie zdumiewającego rozkwitu. Fundament wówczas zbudowany, fundament mający oparcie w owej umowie społecznej, do dziś jest źródłem tego wielkiego irlandzkiego sukcesu, źródłem sukcesu jeszcze kilkanaście lat temu nieprzewidywanego i przez nikogo niedopuszczanego. Oto Irlandia ma dzisiaj najwyższy w Europie dochód na głowę mieszkańca. Jak ten sukces zbudowano? W oparciu o porozumienie społeczne, w oparciu o dialog, w oparciu o wiarygodność rządu wobec partnerów społecznych.</u>
          <u xml:id="u-23.22" who="#SławomirJanPiechota">Tymczasem, co się dzieje w Polsce? Jest to skrajne zaprzeczenie budowania dialogu społecznego. Dialog społeczny jest sparaliżowany, ale sparaliżowane jest też ministerstwo. Trudno mi znaleźć inne określenie na to, co wydarzyło się w kadrach ministerstwa, niż kadrowa dewastacja. Chcielibyśmy usłyszeć od pani minister, ile departamentów pozostaje bez dyrektorów i jak w takiej sytuacji może funkcjonować ministerstwo? Bo jak np. wytłumaczyć pożegnanie się z całym kierownictwem Departamentu Ubezpieczeń Społecznych? Jak resort pracy poradzi sobie z wdrażaniem Europejskiego Funduszu Społecznego bez dyrektora departamentu? Co z wdrażaniem Programu Operacyjnego „Kapitał ludzki”? Do tego potrzebna jest sprawna struktura kompetentnych urzędników. Kto w resorcie odpowiada dzisiaj za rozwój rynku pracy i walkę z bezrobociem, skoro Departament Funduszy, Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, po osieroceniu przez zmarłego ostatnio dyrektora i rozstaniu się z jego zastępcą pozostaje bez kierownictwa? Dyrektora nie ma też Departament Rynku Pracy, a nadzorujący ten obszar podsekretarz stanu jest w stanie dymisji. Czy antidotum na taką sytuację ma być zatrudnianie rodzeństwa, ekspertów Samoobrony?</u>
          <u xml:id="u-23.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.24" who="#SławomirJanPiechota"> A tak właśnie było, tak właśnie jest w przypadku Departamentu Informatyki, którym kieruje dzisiaj brat szefa gabinetu politycznego pani minister. Czy zdaniem pani minister normalna jest taka sytuacja, w której merytoryczny nadzór nad pracą departamentów sprawują doradcy polityczni? Czy to jest normalne? Można powiedzieć, na szczęście w pewnym instynkcie samozachowawczym wielu z tych ludzi natychmiast znalazło pracę w innych ministerstwach, w Ministerstwie Gospodarki, w Ministerstwie Finansów, w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego, a wreszcie w kancelarii premiera. Ale jak może funkcjonować ministerstwo?</u>
          <u xml:id="u-23.25" who="#SławomirJanPiechota">Trudno też zrozumieć pewną logikę polityki kadrowej na przykładzie obecnego dyrektora generalnego ministerstwa. Oto w ministerstwie jest już trzeci za czasów funkcjonowania pani minister Kalaty dyrektor generalny, pan Ryszard Wijas. Pan Ryszard Wijas nieskutecznie kandydował z list Samoobrony, ale okazał się lepszym dyrektorem niż poprzednia absolwentka Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, zawodowy urzędnik. A to, że okazał się lepszy, jak rozumiemy, pani minister też potrafi wynagrodzić. Za pierwszy miesiąc urzędowania nowy dyrektor dostał nagrodę w wysokości ponad 40 tys. zł. Absolutny rekord.</u>
          <u xml:id="u-23.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.27" who="#SławomirJanPiechota">Jeżeli na tym ma polegać solidarne i tanie państwo, to krzyczymy: Nie! Nie ma naszej zgody na taką metodę niszczenia polityki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-23.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.29" who="#SławomirJanPiechota"> Bo jak można ludziom, którzy na co dzień klepią biedę, mówić, że nie ma pieniędzy? Jak można z takiej pozycji tłumaczyć emerytom, że zabrakło pieniędzy na waloryzację rent i emerytur? Jak można mówić osobom niepełnosprawnym, że w kraju nie ma pieniędzy na wózki inwalidzkie i aparaty słuchowe? Jak można z takiego miejsca i po takich działaniach mówić wobec tych ludzi, że nie ma na to pieniędzy?</u>
          <u xml:id="u-23.30" who="#SławomirJanPiechota">Przy takiej dewastacji kadrowej ministerstwa zrozumiały, choć nie do usprawiedliwienia, jest paraliż legislacyjny. Ministerstwo nie jest zdolne przygotowywać projektów ustaw. Mimo że od początku tej kadencji, a nawet jeszcze wcześniej, w programie wyborczym, zapowiadano waloryzację rent i emerytur, mimo że w znanej powszechnie, bo wszystkim szeroko rozsyłanej, księdze sukcesów pan premier Kaczyński powtarzał: będzie waloryzacja co rok, rząd do tej pory nie przysłał do Sejmu projektu ustawy. Trudno powiedzieć, żeby Sejm tego nie uwzględnił. Po prostu nie ma projektu ustawy, którą wielokrotnie zapowiadano.</u>
          <u xml:id="u-23.31" who="#SławomirJanPiechota">W tej sytuacji trudno się dziwić, że na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej przewodnicząca Zarządu Głównego Polskiego Związku Emerytów i Rencistów mówiła: Emeryci i renciści od dawna oczekują sprawiedliwego i właściwego usytuowania ich wśród obywateli naszego państwa. Zawsze brakowało pieniędzy na podwyżki świadczeń i ciągle emeryci i renciści byli podzieleni na lepszych i gorszych, bogatszych i biedniejszych. Ustawę z 2004 r. określiliśmy jako haniebną i takie samo zdanie mieliśmy o ustawie z 2005 r. Nie było perspektyw dla emerytów. Nabraliśmy nadziei w ubiegłym roku i w naszych szeregach ożywiły się nastroje, bowiem Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej pracowało nad projektem ustawy wprowadzającej waloryzację. Wraz z kolejnymi wersjami projektu dostosowywanymi do sytuacji finansowej państwa topniały nasze oczekiwania, ale rozumieliśmy, iż rząd nie jest w stanie zaspokoić wszystkich potrzeb, jako że zawsze potrzeb jest więcej niż możliwości. Przypomnę, że w październiku ub. r. pan premier Kaczyński zapowiedział - podkreślam, to była zapowiedź, a nie jedynie obietnica - iż emeryci będą otrzymywali corocznie zwaloryzowane świadczenia, a na waloryzację w 2007 r. będzie przeznaczone w budżecie 2800 mln. Usłyszeliśmy, że waloryzacja będzie obliczona według stopy inflacji i 20% dodatku. Odetchnęliśmy, sądząc, że wreszcie nastał rząd, który dostrzegł nasze potrzeby; a nie były to potrzeby wygórowane. Okazało się, że zostały ustalone inne priorytety. Na wokandzie pojawiły się mundurki szkolne i związane z tym wydatki budżetowe w kwocie 1700 mln. Tę kwotę zabrano nam ze środków przeznaczonych na waloryzację. Stawiamy pytanie o priorytet: Czy są nim mundurki szkolne, czy chleb? Nie chciałam, żeby to tak zabrzmiało. Proszę wziąć pod uwagę, że mówię przepojona niepokojem, gdyż jestem wśród emerytów i rencistów, wiem, co oni jedzą i że nie stać ich na wykupienie leków.</u>
          <u xml:id="u-23.32" who="#SławomirJanPiechota">Gdyby do mnie skierowano takie słowa, nie spałbym spokojnie. Widzimy wiele przykładów takich zaniechań, braku pomysłów, braku działania, braku jakiejkolwiek pracy. Przecież podobny jest problem z emeryturami pomostowymi. Podobnie czeka od poprzedniej kadencji Rady Działalności Pożytku Publicznego projekt zmiany w ustawie o działalności pożytku publicznego. Kompromitujący jest przykład kolejnego, w drodze ustawy, odkładania terminu rozstrzygnięcia sprawy opłacania składek ZUS-owskich od działalności gospodarczej prowadzonej przez rencistów. Dwukrotnie Sejm, w drodze ustawy, zmieniał datę wejścia w życie. Mamy kolejną, która miała przypadać 1 lipca - do tej pory w Sejmie nie ma projektu ustawy. Jasna jest też statystyka. Na 46 ustaw, które trafiły do Komisji Polityki Społecznej, tylko 15 to projekty rządowe. Proszę posłów o dłuższym stażu w tej Izbie o ocenę, czy w poprzednich kadencjach też tak było, że tylko 1/3 projektów to propozycja rządu, a 2/3 to inicjatywy poselskie.</u>
          <u xml:id="u-23.33" who="#SławomirJanPiechota">Podobnie mamy problem z wyegzekwowaniem stanowisk rządu na posiedzeniach Komisji Polityki Społecznej. Najczęściej słyszymy: Niestety nie ma stanowiska rządu, mogę jedynie wyrazić moje zdanie. Ale takie „moje zdanie”, ktokolwiek by to był, nie ma skutku legislacyjnego, prawnego. Przykładem braku pomysłów też jest dziewięciokrotna nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych. Oznacza to, że wciąż nie ma pomysłu, jak miałaby funkcjonować ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-23.34" who="#SławomirJanPiechota">Skutki takiego paraliżu i takiej niemocy są druzgocące. Można to pokazać choćby na kilku przykładach. Po pierwsze, emigracja. Często słyszeliśmy stawiane tutaj pytanie, czy emigracja jest dobra, czy zła. A myślimy, że nie na tym polega problem. My jesteśmy za wolnością wyboru. Jesteśmy za tym, żeby obywatele tego kraju mieli swobodę wyboru, gdzie chcą mieszkać, pracować. Natomiast obywatele, którzy wyjeżdżają z tego kraju, jasno pokazują, gdzie widzą swoją przyszłość, swoją nadzieję. Tymczasem podczas debaty o emigracji okazuje się, że pani Anna Kalata nawet nie zna podstawowych liczb. Trzy inne źródła podawały, że skala emigracji jest dwukrotnie wyższa niż ta, którą w tej sali przedstawiali pani Anna Kalata i pan wiceminister Socha. Nie usłyszeliśmy też odpowiedzi na pytanie, czy chcemy, żeby ci ludzie, bogatsi o doświadczenia, kontakty, umiejętności, a także o zebrany kapitał, w przyszłości tu wrócili. Nie usłyszeliśmy też, jakie są propozycje działań wobec możliwych i przewidywalnych skutków dla systemu emerytalnego. Bo przecież ludzie ci nie płacą u nas składek, a tutaj pozostali ci, którzy z tych składek otrzymują świadczenia, emerytury i renty. Nie usłyszeliśmy też nic o tym, jak ta wielka fala emigracji wpłynie na finansowanie ochrony zdrowia. Przecież ci ludzie nie płacą tutaj składki zdrowotnej, a pozostali ci, którzy korzystają z pomocy służby zdrowia. Nie usłyszeliśmy też nic o ocenie skutków dla sytuacji rodzin, dla trwałości małżeństw, dla opieki nad dziećmi, dla zagwarantowania w przyszłości opieki nad starymi rodzicami. Emigracja to także nasilenie kryzysu demograficznego. A zatem jakie wobec tego oczywistego kryzysu są możliwe działania wobec tych, którzy dzisiaj wyjeżdżają? Chodzi także o to, jak się mają skutki emigracji do sytuacji na rynku pracy - z jednej strony mamy bezrobocie, a jednocześnie brakuje ludzi poszukiwanych do pracy - i na ile wobec tej skali emigracji ministerstwo planuje otwarcie polskiego rynku pracy dla pracowników ze Wschodu.</u>
          <u xml:id="u-23.35" who="#SławomirJanPiechota">Kolejny przykład takiego paraliżu i niemocy to obszar dotyczący osób niepełnosprawnych. Z jednej strony mamy najniższą w Europie aktywność zawodową osób niepełnosprawnych i oczywiste bardzo wysokie koszty, które są z tym związane. Dla przykładu: W Polsce jest 16% aktywnych osób niepełnosprawnych, a w Wielkiej Brytanii - prawie 50%. I Brytyjczycy się martwią, że trzeba pilnie przeciągnąć na rynek pracy kolejny milion obecnych rencistów, bo Wielka Brytania jest zbyt biedna, żeby aż tylu niepełnosprawnym wypłacać renty. A co się dzieje w Polsce w tym zakresie? Jaki jest długoterminowy plan działań? O postawie wobec osób niepełnosprawnych, wobec zatrudniania takich osób dobitnie świadczy tabela pracodawców publicznych, którzy zamiast zatrudniać, wolą płacić kary na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Wśród płacących kary za niezatrudnianie na czele jest ZUS; instytucja, która powinna być w szczególny sposób zainteresowana tym, żeby niepełnosprawni pracowali, a nie szukali rent. W ubiegłym roku ZUS zapłacił 25 400 tys. zł kary, KRUS zapłacił ponad 2 mln. Wśród tych płatników są też inni, których warto wymienić w kontekście taniego i solidarnego państwa: Ministerstwo Finansów - 916 tys., Instytut Pamięci Narodowej - 568 tys., Kancelaria Sejmu - 461 tys., Kancelaria Prezesa Rady Ministrów wraz z Centrum Obsługi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów - 632 tys., Ministerstwo Sprawiedliwości - prawie 350 tys. Jeżeli taki przykład dają publiczni pracodawcy, to jak można wymagać, żeby prywatni chcieli zatrudniać niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-23.36" who="#SławomirJanPiechota">Kolejny problem w kontekście tego taniego i solidarnego państwa to zaopatrzenie osób niepełnosprawnych w potrzebny sprzęt. Co się okazuje? Narodowy Fundusz Zdrowia wstrzymał finansowanie zakupu sprzętu. W związku z tym Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych też nie ma możliwości dofinansowania tego zakupu. Mamy znowu zdumiewający paraliż - minister zdrowia nie zapewnia finansowania, NFZ nie zapewnia finansowania, w związku z tym w PFRON leżą pieniądze i czekają, aż powstanie możliwość sfinansowania zakupu sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-23.37" who="#SławomirJanPiechota">To zresztą nie jedyny przypadek, kiedy działalność PFRON jest paraliżowana. W ubiegłym roku od kwietnia do listopada PFRON usiłował uzyskać akceptację dla swojej propozycji przekazania dodatkowych pieniędzy do samorządów. I jaką mieliśmy sytuację? Do samorządów przychodzili ludzie z prośbą o pomoc, a okazywało się, że w PFRON leżą pieniądze, które można by na tę pomoc przeznaczyć, ale nie można tego uczynić z powodu biurokratycznej mitręgi.</u>
          <u xml:id="u-23.38" who="#SławomirJanPiechota">Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego pani minister nie krzyczy? Dlaczego pani minister nie podejmuje ostrych interwencji? Dlaczego pani minister akceptuje taką sytuację?</u>
          <u xml:id="u-23.39" who="#SławomirJanPiechota">Podobnie z ignorancją i arogancją mamy do czynienia w postępowaniu wobec organizacji pozarządowych. Od poprzedniej kadencji Rady Działalności Pożytku Publicznego leży projekt nowelizacji i do tej pory nie dotarł do Sejmu. Sposób postępowania z Funduszem Inicjatyw Obywatelskich też wzbudził ogromne wzburzenie wśród organizacji pozarządowych. Przypomnę: W ubiegłym roku wnioski ze sporządzonego przecież przez ekspertów powołanych przez Radę Działalności Pożytku Publicznego rankingu najlepszych wniosków zostały jednym cięciem pana wiceministra Sochy zrównane z innymi. Zamiast przyznać tym, którzy proponowali najlepsze wnioski, najlepsze programy, dające najlepsze efekty społeczne, pan minister postanowił, że otrzymają pieniądze wszyscy, którzy spełnili kryteria formalne, tak jakby kryteria nieformalne, czyli merytoryczne, były bez znaczenia. To po co eksperci? Po co ten ranking? Po co ocena wartości wniosków, skoro i tak na końcu decyduje jednoosobowo pan minister? Eksperci i Rada Działalności Pożytku Publicznego poczuli się w oczywisty sposób zignorowani. Takie arbitralne działanie wskazuje na to, że to już nie jest Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, tylko fundusz dobroczynności pana wiceministra. A to nie tak buduje się społeczeństwo obywatelskie. Nie tak zachęca się do rozwoju aktywności obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-23.40" who="#SławomirJanPiechota">Wreszcie o tych zaniedbaniach też w rażący sposób świadczy nieobecność pani minister. Jak już mówiłem, trudne do zrozumienia, trudne do usprawiedliwienia, trudne do wyjaśnienia jest to, że konstytucyjny minister do spraw polityki społecznej jest nieobecny podczas debat sejmowych o sytuacji rodzin w Polsce, o funkcjonowaniu Karty Praw Osób Niepełnosprawnych, o waloryzacji rent i emerytur, a wreszcie nie przychodzi też na debatę o sytuacji w ZUS. Trudno się w tej sytuacji dziwić, że premier tworzy swoiste koło ratunkowe, że tak naprawdę rzeczywiste, choć ukryte, Ministerstwo Polityki Społecznej tworzone jest w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Bo to przecież tam w tej chwili tak naprawdę kieruje się działaniami w zakresie dialogu społecznego, czym się zajmują, z jednej strony, pan poseł Stanisław Szwed, z drugiej, pan były wiceminister Robert Kwiatkowski. To tam przeniesiono nadzór nad ZUS, który sprawuje dawny wiceminister pracy i polityki społecznej pan Paweł Wypych. To tam trwają pracę nad przyszłym systemem emerytalnym, którymi kieruje pan wicepremier Dorn. To tam wreszcie, jak wnosimy ze sposobu ostatniej prezentacji programu wsparcia rodzin przez panią wiceminister Kluzik-Rostkowską i pana premiera Kaczyńskiego, tak naprawdę w tej chwili prowadzi się prace nad systemem wsparcia polskich rodzin. I całe szczęście. To jednak w naszym przekonaniu pokazuje, że pan premier Jarosław Kaczyński de facto przestał uznawać panią Annę Kalatę za ministra polityki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-23.41" who="#SławomirJanPiechota">Pani Marszałek! Sumując - problemy same się nie rozwiążą. A że problemów jest wiele, w to chyba nikt w tej sali nie wątpi. Niestety dotychczasowy sposób bycia ministrem pracy i polityki społecznej przez panią Annę Kalatę nie daje szansy, nie rokuje nadziei, aby pani Anna Kalata była zdolna skutecznie przyczynić się do rozwiązania problemów w polityce społecznej. Ta fikcja bycia ministrem jest niezwykle groźna dla kraju, groźna dla ludzi, kompromitująca dla rządu. Trzeba czynów, nie obietnic. Trzeba pracy, nie bycia. Tego złego wizerunku pani minister nic nie zmieni, nawet najlepsza wizażystka. Dlatego Platforma Obywatelska domaga się ustąpienia pani Anny Kalaty z funkcji ministra pracy i polityki społecznej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-23.42" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Waldemara Andzela.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#GenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WaldemarAndzel">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panie Premierze! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko połączonych Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Pracy w sprawie poselskiego wniosku o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra pracy i polityki społecznej Anny Kalaty zawartego w druku nr 1478, a złożonego przez Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WaldemarAndzel">Połączone Komisja Polityki Społecznej i Komisja Pracy przeprowadziły dyskusję na posiedzeniu w dniu 15 marca 2007 r. Wnioskodawcą był pan poseł Sławomir Jan Piechota, który przedstawił argumenty mające uzasadnić wniosek o wyrażenie nieufności wobec ministra pracy i polityki społecznej pani Anny Kalaty. Posła Piechotę w dalszej dyskusji poparli posłowie przedstawiciele klubów Platformy Obywatelskiej i Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Przeciwne zdanie przedstawili posłowie reprezentujący większość parlamentarną popierającą rząd, czyli kluby Prawa i Sprawiedliwości, Samoobrony i LPR, którzy bronili pani minister pracy i polityki społecznej Anny Kalaty i osiągnięć Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#WaldemarAndzel">Reasumując, Komisja Polityki Społecznej i Komisja Pracy, po rozpatrzeniu wniosku o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra pracy i polityki społecznej Anny Kalaty oraz przeprowadzeniu dyskusji na posiedzeniu komisji, postanowiła zaopiniować przedłożony Wysokiemu Sejmu wniosek negatywnie. Chciałbym poinformować, że wniosek poparło 13 posłów, 23 posłów było przeciw niemu, 1 poseł wstrzymał się od głosu. Opinia została zawarta w druku nr 1522. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo panu posłowi sprawozdawcy komisji.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#GenowefaWiśniowska">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#GenowefaWiśniowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#GenowefaWiśniowska">Jednocześnie pragnę przypomnieć, że zgodnie z art. 115 ust. 6 w związku z art. 116 ust. 2 regulaminu Sejmu po wyczerpaniu listy mówców głos może zabrać tylko prezes rady ministrów lub minister pracy i polityki społecznej. Nie są dopuszczalne pytania jako odrębny element debaty.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#GenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, w imieniu Prawa i Sprawiedliwości pan poseł Stanisław Szwed.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#GenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#StanisławSzwed">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość przedstawiam stanowisko w sprawie poselskiego wniosku o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra pracy i polityki społecznej pani Anny Kalaty.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#StanisławSzwed">Po wysłuchaniu uzasadnienia wniosku muszę powiedzieć, że dość dawno się tak nie zdumiałem...</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(Poseł Bolesław Borysiuk: My też, my też.)</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#StanisławSzwed">...a trochę czasu w parlamencie już jestem. Partia liberalna, broniąca emerytów, bezrobotnych, zatrzymująca ludzi na granicach - naprawdę jestem pod wrażeniem.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Dolniak: Dziękujemy, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#StanisławSzwed">Z tego uzasadnienia oprócz demagogii i populizmu nic tak naprawdę ani dla emerytów, ani dla bezrobotnych nie wynika. Niestety taka jest prawda, ale oczywiście macie prawo zgłaszać wnioski. Jednak dobrze by było, żeby, jak już ten wniosek jest, przynajmniej coś merytorycznie z niego wynikało.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#StanisławSzwed">Przypomnę: pani minister Anna Kalata pełni funkcję od maja ubiegłego roku, 10 miesięcy. Czy to jest długi okres pełnienia tej funkcji? Myślę, że nie. 10 miesięcy to jest naprawdę krótki okres kierowania takim resortem.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#StanisławSzwed">Przeczytałem w uzasadnieniu: brak kompetencji. Sprawdziłem, bo nie byłem pewien - pani minister ukończyła Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, skończyła studia doktoranckie w Szkole Głównej Handlowej. Wydaje mi się, że te uczelnie w Warszawie są bardzo dobre, i myślę, że to też świadczy o tym, że jest przygotowana do pełnienia tej funkcji.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#StanisławSzwed">Sam resort pracy zajmuje się bezrobociem, ubóstwem, polityką rodzinną, polityką społeczną, niepełnosprawnymi i takim ważnym elementem jak dialog społeczny - praktycznie wszystkimi dziedzinami życia społecznego, w którym kumulują się najtrudniejsze problemy. Tak naprawdę, jak wielokrotnie wszyscy na tej sali powtarzamy, każdy członek rządu wraz z premierem jest tak ministrem pracy i polityki społecznej. I ważne jest, żebyśmy mieli to na uwadze.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#StanisławSzwed">Chcę jednak również odnieść się bardziej merytorycznie do tych wystąpień. Zacznę od sprawy rynku pracy, spadku bezrobocia: 17,6 na koniec 2005 r., na koniec 2006 r. - 14,9, w relacji luty do lutego czy do marca, jak rozpatrujemy w tej chwili - prawie 18%, w tej chwili - 14,9%, spadek bezrobocia o ponad 500 tys. I to jest ciekawe, że jak bezrobocie spada, to oczywiście samo się to dzieje, rząd nie ma na to żadnego wpływu, a jak rośnie, to odpowiedzialny jest rząd, minister pracy, wszyscy są odpowiedzialni, ale jak spada bezrobocie, to oczywiście sam rynek to reguluje.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#StanisławSzwed">Budżet państwa na 2007 r. - tylko przypomnę: 2700 mln na aktywne formy zwalczania bezrobocia - wzrost, o 600 mln więcej środków, niż było w 2006 r. Tu trzeba powiedzieć o jeszcze trudnej sytuacji Funduszu Pracy ze względu na pożyczkę, która została zaciągnięta w poprzedniej kadencji Sejmu, ale wydaje się, że w tym roku pozostanie już niewielka kwota do spłacenia tej 2-miliardowej pożyczki.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#StanisławSzwed">Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych - jest tu bardzo dobra sytuacja. Musimy się zastanowić, jak inaczej z możliwości tego funduszu korzystać. Przypominam, że w tej kadencji ustawę o tym funduszu gruntownie zmienialiśmy. W tym punkcie warto też przypomnieć choćby taki program, który realizujemy i w ramach którego w ubiegłym roku z budżetu państwa przekazaliśmy ponad 28 mln zł - chodzi tu o dostosowanie warunków pracy w Polsce do standardów w Unii Europejskiej. Program ten realizowany jest przez Centralny Instytut Ochrony Pracy. Tu też rola ministerstwa pracy była określona.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#StanisławSzwed">Podnoszono w uzasadnieniu temat migracji zarobkowej Polaków, że ministerstwo nie ma szacunków, nie ma danych. Oczywiście trudno, żebyśmy na granicach liczyli wszystkich, którzy wyjeżdżają, bo tak naprawdę nie do końca mamy pełną wiedzę, czy jedni wyjeżdżają w celach turystycznych, czy w celach zarobkowych, ale szacunki, które przedstawia ministerstwo, wydają się realne: ponad 600 tys. osób wyjechało, a wcześniej przed wejściem do Unii Europejskiej ok. 600 tys. już pracowało nielegalnie w krajach Unii, czyli możemy szacować, że 1mln-1,2 mln Polaków pracuje za granicą, przemieszczając się oczywiście, to nie są te same osoby, one się przemieszczają. Jeżeli popatrzymy na wszystkie analizy, to okaże się, że główną przyczyną wyjazdów nie jest tak naprawdę w tej chwili brak miejsc pracy, ale kwestia zarobkowa, kwestia niskiego poziomu płac w naszym kraju. Jeżeli ktoś na tej sali chce udowodnić, że w ciągu 10 miesięcy czy półtora roku, bo tyle czasu rządzimy, jesteśmy w stanie tak podnieść płace, że ludzi zatrzymamy na granicach, to myślę, że to jest czysta demagogia.</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: Kto tak powiedział?)</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#StanisławSzwed">Od razu odniosę się do dyskusji na temat płacy minimalnej.</u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#komentarz">(Głos z sali: W piątek...)</u>
          <u xml:id="u-27.17" who="#StanisławSzwed">Naprawdę będę ciekawy stanowiska klubu Platformy Obywatelskiej w sprawie podniesienia minimalnej płacy, jako że pracodawcy tutaj bardzo ochoczo chcą iść w tym kierunku, o którym państwo mówicie, żeby płacę minimalną zwiększyć. Będziemy ją zwiększać, ale oczywiście realnie. Mówimy o 40%, później o dochodzeniu do poziomu 50% średniego europejskiego wynagrodzenia. 35% mieliśmy w ubiegłym roku, teraz jest trochę więcej - 36%, chcemy dojść w przyszłym roku do 40% i następnie wyżej. Każdy, kto ma tego świadomość, wie, że ten mechanizm powoduje duże skutki nie tylko dla pracodawców, ale również dla budżetu państwa. Tylko przypomnę, że dzisiaj płaca minimalna to jest 936 zł i podniesienie tej płacy o 10 zł powoduje w budżecie państwa skutki w wielkości 16 mln, a o 100 zł -160 mln. Ale, jak słusznie państwo mówią, w piątek na ten temat również będziemy debatować.</u>
          <u xml:id="u-27.18" who="#StanisławSzwed">Sprawa dokończenia reformy emerytalnej i, myślę, ulubiony temat Platformy Obywatelskiej, ale nie tylko - waloryzacja emerytur. Trzeba z tej trybuny ciągle przypominać, że zasady zmiany waloryzacji wprowadziła poprzednia koalicja rządząca. To poprzednia koalicja wprowadziła mechanizm, że waloryzacja następuje wtedy, gdy inflacja przekracza 5%, a jeżeli nie, to raz na 3 lata. I to nie ministerstwo ani rząd w tej sprawie podejmowały decyzję, tylko poprzedni parlament. Oczywiście resort pracy przygotował propozycję waloryzacji nad 2007 r., również z tym progiem 20-procentowym, ale wcześniej przyjęliśmy budżet państwa, w którym założyliśmy, że na waloryzację emerytur czy podwyżki będzie 1,7 mld zł. Jeżeli każdy rozsądny człowiek to by przeliczył, to wiedziałby, że byłaby taka sytuacja, z jaką mieliśmy już do czynienia, a mianowicie że ci, którzy mają najniższą emeryturę, dostaliby po parę złotych. Stąd propozycja, żeby otrzymującym najniższe emerytury przyznać dodatki jednorazowe. Myślę, że osoby, które otrzymają po 300–400 zł, będą z tego zadowolone. I w takim kierunku poszliśmy, szukając rozwiązania w tym roku. Jeśli chodzi o przyszły rok, to jest już projekt ministerstwa, o którym na pewno pani minister powie, dotyczący waloryzacji corocznej. Proszę nie stosować tu demagogii, bo to jest sprawa bardzo poważna, słucha nas 9 mln emerytów. Wydaje się, że jeżeli zastosujemy taki prosty mechanizm jak ostatnio, to znowu będą takie same sytuacje, że po parę złotych będą otrzymywać ci, którzy mają najniższe emerytury; jeżeli utrzymamy mechanizm procentowy, to, ci którzy mają wysokie emerytury, w dalszym ciągu będą te emerytury otrzymywać w kwocie wyższej i dlatego trzeba się zastanowić nad innym mechanizmem waloryzacji.</u>
          <u xml:id="u-27.19" who="#StanisławSzwed">Kolejna sprawa związana z programem polityki rodzinnej - jest przygotowywany pakiet ustaw, przygotowuje je pani minister Joanna Kluzik-Rostkowska, i stosowne ustawy wpłyną niedługo do rządu. W tym momencie też trzeba powiedzieć o programie dożywiania dzieci - 500 mln zł przekazaliśmy samorządom na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-27.20" who="#StanisławSzwed">I kwestia bardzo ważna dotycząca dialogu społecznego czy funkcjonowania Komisji Trójstronnej, tak chętnie też tutaj wspominana, sprawa umowy społecznej „Gospodarka - Praca - Rodzina - Dialog”. Powołujemy się na różne doświadczenia innych krajów: Irlandii, Hiszpanii.</u>
          <u xml:id="u-27.21" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-27.22" who="#StanisławSzwed"> Tylko powiem, że praca nad paktem - pani marszałek, jeszcze chwilę - praca nad umowami społecznymi w Hiszpanii czy w Irlandii trwała przez wiele lat. Jeśli chodzi o ostatnią zmianę dotyczącą umów na czas określony w Hiszpanii, to partnerzy społeczni rozmawiali o tym trzy lata, w jednym tylko zakresie. Jeżeli chcemy w ciągu jednego roku - a jeśli chodzi o umowę społeczną, to pracujemy nad nią od sierpnia - rozwiązać najtrudniejsze problemy, choćby sprawy emerytur pomostowych i innych kwestii, w ramach dialogu społecznego, do którego, przypomnę tylko, potrzebujemy zgodnej woli wszystkich stron, bo tak funkcjonuje Komisja Trójstronna, że decyzje zapadają w wyniku konsensusu, to problemem nie jest tutaj stanowisko rządu, ale to, że do tej pory nie udało się w kluczowych sprawach uzyskać porozumienia pomiędzy pracodawcami i związkami zawodowymi. To jest największy problem, jeśli chodzi o dialog społeczny. Musimy szukać rozwiązań. Po to jest m.in. propozycja umowy społecznej, żebyśmy mogli rozwiązywać takie kwestie.</u>
          <u xml:id="u-27.23" who="#StanisławSzwed">Czas minął, a mógłbym jeszcze tu podać wiele przykładów. Zatem chcę powiedzieć w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość, że nasz klub będzie głosował przeciwko wotum nieufności wobec pani minister pracy i polityki społecznej Anny Kalaty. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.25" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Budnik: Stasiu, zawiodłeś mnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#GenowefaWiśniowska">Bardzo proszę pana posła Zbigniewa Chlebowskiego o przedstawienie stanowiska w imieniu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#ZbigniewChlebowski">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Może krótkie sprostowanie dla pana posła Szweda. Istotnie Platforma Obywatelska w kwestiach gospodarczych jest partią liberalną. Tak, opowiadaliśmy się zawsze za wolnym rynkiem, za przedsiębiorczością. Tu się zgadzamy. Natomiast w kwestiach dotyczących polityki społecznej, w kwestiach dotyczących polskiej rodziny zawsze byliśmy i jesteśmy konserwatystami, stąd uzasadnienie pana posła Sławomira Piechoty, jeśli chodzi o nasz wniosek o odwołanie minister Kalaty, jest jak najbardziej zasadne. Pan poseł, sądzę, dosyć klarownie to wyjaśnił i przedstawił ogromną liczbę z jednej strony zaniedbań, z drugiej - zaniechań, z trzeciej - przykładów niekompetencji, a także bardzo wiele przykładów bezradności w działalności ministerstwa pracy.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#ZbigniewChlebowski">Chciałbym w swoim klubowym wystąpieniu skoncentrować się na czterech najważniejszych zarzutach przede wszystkim dotyczących reform rynku pracy i ogromnego problemu, jakim jest polska emigracja. Chciałbym też powiedzieć - takie jest nasze zdanie - o totalnej porażce rządu, ale również pani minister Kalaty w kwestiach dotyczących zabezpieczenia społecznego, tak samo zresztą jak w kwestiach dotyczących polityki prorodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#ZbigniewChlebowski">Dlaczego formułujemy tak wiele zarzutów pod adresem rządu, pod adresem ministra pracy, jeżeli chodzi o reformy dotyczące rynku pracy? Otóż uważamy, że nigdy nie będzie bardziej sprzyjających warunków do prowadzenia bardzo aktywnej polityki na rynku pracy. Nasza gospodarka rozwija się bardzo dynamicznie. Mamy dobrą sytuację budżetu państwa, mamy środki z Unii Europejskiej, przedsiębiorcy doskonale sobie radzą na trudnym, konkurencyjnym rynku europejskim, mamy w końcu samorządy, które dobrze i aktywnie wykorzystują środki z Unii Europejskiej. To jest właśnie czas, teraz jest czas na przeprowadzenie faktycznych reform dotyczących rynku pracy. Zamiast tego, zamiast wykorzystania dobrej koniunktury, trwa ciągła dyskusja o płacy minimalnej. Realizacja tego pomysłu ma spowodować, że Polacy będą zarabiać więcej. Tak, to słuszny postulat. Zwiększa się wydajność pracujących Polaków, dobrze funkcjonuje gospodarka, być może trzeba myśleć o tym, żeby poprawiała się sytuacja polskich rodzin, ale to nie jest metoda - urzędnicze ingerowanie w wynagrodzenia pracowników. To, co trzeba robić, a sytuacja na to pozwala, to obniżać koszty pracy, obniżać podatki. To jest dobry pomysł, to jest dobre rozwiązanie, żeby Polacy mogli zarabiać więcej.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#ZbigniewChlebowski">Nie wykorzystujecie państwo tej szansy i to jest nasz fundamentalny zarzut. To jest dobry czas aktywizacji bezrobotnych, to jest dobry czas do przeprowadzenia faktycznych reform, a nie do...</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Sikora: Podatki to nie to ministerstwo. To jest wystąpienie do ministra finansów.)</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#ZbigniewChlebowski">...administracyjnego ustalania, kto ile w Polsce ma zarabiać.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#ZbigniewChlebowski"> W ten sposób prowadzicie wprost do zwiększenia bezrobocia i zwiększenia szarej strefy, jeżeli chodzi o zatrudnianie pracowników.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie pośle, to sprawa dla ministra finansów.)</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#ZbigniewChlebowski">Problemy dotyczące rynku pracy obecnie również odnoszą się z drugiej strony do przedsiębiorców. Przecież nie może minister pracy udawać, że wszystko jest w porządku, skoro codziennie dowiadujemy się, że przedsiębiorcy, że różne branże potrzebują pracowników. Już dzisiaj powinno być wdrożone, przeprowadzone postępowanie, w wyniku którego do Polski będą mogli przyjeżdżać...</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Dolniak: Ktoś wyłączył mikrofon.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#GenowefaWiśniowska">Przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#ZbigniewChlebowski">...specjaliści z różnych branż. Takie są oczekiwania rynku. Minister pracy w tym względzie, niestety, nie zrobił nic.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#ZbigniewChlebowski">Istotnym, naszym zdaniem, bardzo ważnym problemem, nie tylko społecznym, ale również ekonomicznym, jest skala polskiej emigracji. Jeśli chodzi o te setki tysięcy młodych, często dobrze wykształconych, przedsiębiorczych ludzi, którzy wyjeżdżają za granicę, to dla nich, niestety, nie ma żadnych propozycji, nie ma żadnych rozwiązań co do tego, żeby zechcieli wrócić do Polski, żeby zarobione uczciwie pieniądze tu zainwestować, tu tworzyć miejsca pracy. Mamy zły, skomplikowany system podatkowy. Nie ma ani ze strony ministra pracy, ani ze strony rządu żadnych projektów, żadnych programów, żadnej polityki, która doprowadziłaby przede wszystkim do zahamowania ogromnej emigracji, do tego, żeby zachęcać ludzi do pozostania w kraju, a tych, którzy wyjechali, żeby zachęcić do powrotu do Polski.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#ZbigniewChlebowski">Przygotowaliśmy w Platformie Obywatelskiej projekt kilku ustaw. Nazwaliśmy go tzw. pakietem startowym. On leży u pana marszałka Sejmu i czeka na poważną publiczną debatę. Zaproponowaliśmy ministrowi pracy, żeby zechciał skorzystać z mechanizmów, które przygotowaliśmy w tych ustawach, z mechanizmów, raz jeszcze podkreślam, które pozwolą ograniczyć polską emigrację i zachęcą ludzi, którzy wyjechali z Polski, do tego, żeby powrócili do naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#ZbigniewChlebowski">Kwestia trzecia to nasze poważne zarzuty dotyczące funkcjonowania systemu zabezpieczenia społecznego. Raz jeszcze podkreślam, że dyskutujemy w czasach, kiedy dobrze rozwija się gospodarka, kiedy jest koniunktura. Nie możemy patrzeć na to, co się dzieje w takich instytucjach, jak np. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, gdzie nie wykorzystujecie państwo tej szansy - instytucji, gdzie wzrasta deficyt, instytucji, która musi posiłkować się kredytami komercyjnymi, żeby móc zapewnić na bieżąco wypłatę świadczeń rentowo-emerytalnych. Sytuacja tej instytucji jest trudna i, jak przewiduje rząd w swojej informacji, w najbliższych latach będzie jeszcze trudniejsza. Ze strony ministra pracy nie tylko nie ma żadnych propozycji zmiany tej sytuacji, ale wręcz przeciwnie, jest zgoda, jest przyzwolenie na to, żeby w najbliższych latach płynęły ogromne pieniądze z budżetu państwa w formie dotacji do systemu ubezpieczeń społecznych - i pracowniczych, i rolniczych. Ostrzegamy dzisiaj koalicję rządzącą przed tym, że koniunktura w gospodarce wiecznie trwać nie będzie. Jeżeli państwo nie będziecie dostrzegać tych problemów, nie będziecie chcieli ich rozwiązać obecnie, to w przyszłości doprowadzicie do poważnego kryzysu finansów publicznych, doprowadzicie w ten sposób również do dużych kłopotów, które może mieć polski system emerytalny.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#ZbigniewChlebowski">Pan poseł Szwed dużo mówił tu o waloryzacji rent i emerytur, o tym, że w poprzednim parlamencie zostały przyjęte złe rozwiązania. Tak więc pytam: co się takiego stało, że przez 1,5 roku nie potrafiliście zmienić tego złego systemu? Tak naprawdę oszukaliście rencistów i emerytów. Obiecaliście im nowe zasady waloryzacji, a wcześniej wydaliście publiczne pieniądze na różne, nie zawsze racjonalne cele. Zabrakło pieniędzy w budżecie państwa i nie przeprowadziliście waloryzacji rent i emerytur tak, jak zapowiadał to premier, tak, jak zapowiadał to minister pracy.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#komentarz">(Poseł Teresa Piotrowska: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#ZbigniewChlebowski">Czynimy z tego poważny zarzut, bo słusznie pan zauważył, panie pośle, że 9 mln rencistów i emerytów trzeba właśnie o tym mówić, jaka jest prawda. Kiedy potrzebujecie zmieniać przepisy niektórych ustaw, potraficie trzy czytania zrobić w jeden dzień. Półtora roku nie starczyło, żeby zmienić zasady dotyczące waloryzacji rent i emerytur.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#ZbigniewChlebowski">Kwestia istotna, pani minister, to sprawa dotycząca braku, do dnia dzisiejszego, podkreślam, projektu dotyczącego emerytur pomostowych. Otóż na te rozwiązania - pani o tym doskonale wie - czeka kilkaset tysięcy Polaków pracujących w różnych grupach zawodowych. Są nauczyciele, kolejarze, hutnicy. Przecież tym ludziom 31 grudnia 2007 r. kończą się uprawnienia do wcześniejszego przechodzenia na emeryturę. Dzisiaj nie ma jeszcze nawet rządowej propozycji w zakresie rozwiązania tego problemu, dzisiaj w parlamencie nie ma poważnej debaty. Również wtedy, kiedy debatowaliśmy o przyszłości systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce, nie potrafiliście państwo przedstawić spójnego projektu ustawy w tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-31.10" who="#ZbigniewChlebowski">Szalenie ważne oczekiwanie - coś, co interesuje bardzo opinię publiczną - kwestie dotyczące systemu wypłaty emerytur z otwartych funduszy emerytalnych. Chodzi o forsowane przez panią minister Kalatę pomysły, żeby wypłatą świadczeń emerytalnych z otwartych funduszy emerytalnych zajmował się Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ja cieszę się, że w porę wkroczył w ten obszar złych pomysłów wicepremier minister Dorn, który zapowiedział, że nie ma zgody na te rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-31.11" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-31.12" who="#ZbigniewChlebowski"> Ja się cieszę, ale z drugiej strony przypominam i ostrzegam, że już czas najwyższy, żebyśmy rozmawiali o zasadach wypłaty świadczeń emerytalnych z otwartych funduszy emerytalnych. Tego czasu tak naprawdę wiele już nie zostało.</u>
          <u xml:id="u-31.13" who="#ZbigniewChlebowski">Kiedy patrzymy na brak koncepcji, na totalną porażkę dotyczącą całego systemu zabezpieczenia społecznego, to nie dziwimy się, że pan premier, wystraszony najprawdopodobniej o swoje przyszłe świadczenia emerytalne, przeniósł nadzór nad ZUS do kancelarii premiera. Jeżeli popatrzymy na to, że wcześniej nadzór nad Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przekazano z tego resortu w gestię ministra rolnictwa, to widać wyraźnie, że najważniejsze zagadnienia, którymi ten resort powinien się zajmować, zostały przeniesione do innych instytucji rządowych. Rodzi się w związku z tym pytanie: Jaki sens ma budowanie w kancelarii premiera ministerstwa pracy bis? Być może należy zabrać jeszcze zagadnienia, którymi zajmuje się pani minister Kluzik-Rostkowska, a więc kwestie dotyczące polityki prorodzinnej, i być może rzeczywiście warto dzisiaj postawić pytanie, czy tak okaleczone ministerstwo pracy ma sens i czy warto to ministerstwo utrzymywać.</u>
          <u xml:id="u-31.14" who="#komentarz">(Poseł Bolesław Borysiuk: Powoli.)</u>
          <u xml:id="u-31.15" who="#ZbigniewChlebowski">Może rzeczywiście trzeba zabrać jeszcze część zadań, rozdysponować do pozostałych instytucji i wtedy nie ma problemu również samego ministra pracy.</u>
          <u xml:id="u-31.16" who="#ZbigniewChlebowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedstawiłem w imieniu mojego klubu kilka najistotniejszych, najpoważniejszych zarzutów w tych czterech dla nas ważnych kwestiach: rynku pracy, emigracji Polaków, systemu zabezpieczeń społecznych i polityki prorodzinnej - braku tak naprawdę tej polityki. To są naszym zdaniem wystarczające argumenty - wystarczające i, myślę, przekonujące opinię publiczną do tego, żeby zwrócić się do pana premiera, zwrócić się do Wysokiej Izby o odwołanie pani minister Kalaty z funkcji ministra pracy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.18" who="#komentarz">(Poseł Bolesław Borysiuk: Nie spełnią się pana proroctwa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#GenowefaWiśniowska">Bardzo proszę o zabranie głosu prezesa Rady Ministrów pana Jarosława Kaczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#GenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#JarosławKaczyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#JarosławKaczyński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ja przepraszam, że przemawiam w tej chwili, w trakcie dyskusji, a nie po jej zakończeniu. Po prostu inne obowiązki zmuszają mnie do tego, abym wyjechał z gmachu Sejmu, i to w ciągu niedługiego czasu. Ale może dobrze, że w tym momencie właśnie przyszło mi przemawiać, po panu pośle Chlebowskim.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#JarosławKaczyński">Najpierw zacznę od elementu, można rzec, osobistego, ale pan poseł był łaskaw ten element w stosunku do mnie tutaj podnieść. Otóż, po pierwsze, panie pośle, ja o emeryturze na razie nie myślę.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: Powiedziałem o przyszłej.)</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#JarosławKaczyński">To jest tak, panie pośle, że swoje lata mam, nie ukrywam, ale sądzę, że jeszcze jakiś czas będę mógł funkcjonować dzięki pensji, a nie dzięki emeryturze.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: Mówiłem o przyszłej emeryturze.)</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#JarosławKaczyński">I tego rodzaju chwyty, które pan przed chwilą zastosował, nie są dobre, i odradzam ten sposób prowadzenia politycznej polemiki, bo to po prostu nie jest sposób dobry. Ja rozumiem, że pan chce czerpać przykłady, wzory z przywódców pańskiej partii, ale to naprawdę nie są wzory dobre.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#komentarz">(Poseł Teresa Piotrowska: To my najlepiej wiemy.)</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#JarosławKaczyński">Więc zwróciłbym tutaj panu...</u>
          <u xml:id="u-33.10" who="#komentarz">(Poseł Teresa Piotrowska: My wiemy lepiej.)</u>
          <u xml:id="u-33.11" who="#JarosławKaczyński">...zwróciłbym panu posłowi uwagę na ten element, bo w istocie jest to coś istotnego, coś, co bardzo zatruwa polskie życie publiczne.</u>
          <u xml:id="u-33.12" who="#komentarz">(Poseł Teresa Piotrowska: Zwłaszcza w PiS-ie.)</u>
          <u xml:id="u-33.13" who="#JarosławKaczyński">A teraz jeśli chodzi o kwestie merytoryczne. Otóż pan poseł i, jak rozumiem, wnioskodawcy byli łaskawi zaatakować panią minister za całokształt polityki już nawet nie tyle społecznej, co ekonomicznej rządu, rządu koalicyjnego. To jest przesada także w tym sensie, że oczywiście ministerstwo pracy nie odpowiada za całą politykę, tylko za wycinek tej polityki, ale przede wszystkim to jest przesada z tego powodu, że nie da się w ciągu półtora roku nawet spokojnych rządów - a państwo robią wszystko, żeby te rządy były możliwie niespokojne - nawet w ciągu półtora roku spokojnych rządów nie da się nadrobić kilkunastu lat polityki, którą bardzo krótko, ale znakomicie opisał ekspremier i eksmarszałek Sejmu pan Józef Oleksy,...</u>
          <u xml:id="u-33.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.15" who="#JarosławKaczyński">...mówiąc, gdzie ci, którzy tutaj rządzili, a niestety to nie tylko o SLD chodzi, mieli Polskę. Taką politykę tutaj prowadzono, to była polityka rozrywania Polski...</u>
          <u xml:id="u-33.16" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Bez przesady.)</u>
          <u xml:id="u-33.17" who="#JarosławKaczyński">...to była polityka, w której w istocie ważny był tylko interes różnego rodzaju grup.</u>
          <u xml:id="u-33.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.19" who="#JarosławKaczyński"> I rzeczywiście nadrobić to wszystko, co dzięki takiej polityce tutaj się zdarzyło w ciągu tych kilkunastu lat, jest trudno, a nawet bardzo trudno. I pani minister Kalata ani ktokolwiek inny, kto byłby ministrem pracy, nie mógłby tego dokonać w ciągu tak krótkiego czasu z całą pewnością. Zresztą pani minister jest ministrem niewiele ponad rok. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-33.20" who="#komentarz">(Poseł Lech Kuropatwiński: 10 miesięcy.)</u>
          <u xml:id="u-33.21" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: W ogóle nie jest ministrem.)</u>
          <u xml:id="u-33.22" who="#JarosławKaczyński">Po drugie, pan poseł był łaskaw stwierdzić, że my nie prowadzimy w istocie żadnej polityki i że to jest źródłem różnych mniemanych nieszczęść, które w tej chwili nasz kraj dotykają. Otóż, panie pośle, pan będzie może niezadowolony z tego, co powiem, ale niestety nie sposób się z panem zgodzić. Jeżeli są pewne kłopoty z podejmowaniem jakichś decyzji, także w kwestiach społecznych, to właśnie dlatego, że my prowadzimy przemyślaną politykę...</u>
          <u xml:id="u-33.23" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Dolniak: A co robią związkowcy pod Sejmem?)</u>
          <u xml:id="u-33.24" who="#JarosławKaczyński">...przemyślaną politykę zmierzającą do tego, aby ta koniunktura gospodarcza, o której pan wspomniał, została podtrzymana - aby została podtrzymana i by dzięki tej koniunkturze można było rozwiązywać problemy społeczne. I to jest, można powiedzieć, istota naszej polityki.</u>
          <u xml:id="u-33.25" who="#JarosławKaczyński">Jeżeli przedstawiciel partii, która przedłożyła społeczeństwu, co prawda po kampanii wyborczej już, w dosyć dziwny sposób - to chyba pierwszy taki przypadek w dziejach demokracji - program rządzenia, który w istocie sprowadzał się do wielkiego obrabowania sfery społecznej, jeżeli przedstawiciel takiej partii tutaj łka niemalże nad nieszczęściami społecznymi, to jest to polityczna hipokryzja. Ale tego rodzaju hipokryzja w polityce zdarza się dosyć często, więc ja tak bardzo się z tego powodu nie obrażam.</u>
          <u xml:id="u-33.26" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-33.27" who="#JarosławKaczyński">Ale proszę mi wybaczyć, że to jednak wyraźnie powiem, to, że mamy tutaj do czynienia z hipokryzją, do tego z hipokryzją,...</u>
          <u xml:id="u-33.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.29" who="#JarosławKaczyński">...można powiedzieć, w wydaniu radykalnym. Pan z jednej strony w swoim wystąpieniu martwił się o to, jak bardzo budżet będzie obciążony świadczeniami społecznymi, a z drugiej strony twierdził, że owe świadczenia - tak by przynajmniej wynikało z tonu pańskiego wystąpienia - są zbyt małe. Niech pan się zdecyduje, panie pośle, i niech pańska partia się zdecyduje. My prowadzimy wśród wielkich trudności politykę społecznej solidarności. Wyście chcieli tę społeczną solidarność radykalnie odrzucić...</u>
          <u xml:id="u-33.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.31" who="#komentarz">(Poseł Rafał Grupiński: Tak, solidarne.)</u>
          <u xml:id="u-33.32" who="#JarosławKaczyński">...a teraz płaczecie nad tym, że ta polityka jest prowadzona w sposób mniej radykalny, niż wedle waszych wyobrażeń - bo sądziliście, że my kraj zrujnujemy - powinna być prowadzona.</u>
          <u xml:id="u-33.33" who="#komentarz">(Poseł Teresa Piotrowska: Nieprawda, panie premierze.)</u>
          <u xml:id="u-33.34" who="#JarosławKaczyński">Otóż jest tak, pani marszałek i Wysoka Izbo, że my dostosowujemy naszą politykę społeczną do możliwości ekonomicznych. My chcemy z jednej strony robić wszystko, jak już mówiłem, by koniunktura trwała, a nawet się umacniała. Stąd te plany, o których państwo musicie wiedzieć, a które odnoszą się już do tego roku, plany obniżania podatków - tutaj używam słowa „podatek” w szerokim tego słowa znaczeniu - i plany reformy finansów publicznych, wszelkiego rodzaju plany, które mają właśnie ową koniunkturę wzmocnić. W ramach tych planów i w ramach możliwości, które są przez te plany wyznaczane, prowadzimy także politykę gospodarczą i politykę społeczną.</u>
          <u xml:id="u-33.35" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: Przykłady.)</u>
          <u xml:id="u-33.36" who="#JarosławKaczyński">Polityka społeczna, ta, którą prowadzimy i chcemy prowadzić, przede wszystkim opiera się na społecznym dialogu. Na społecznym dialogu, który wśród trudności - bo nie jest to sprawa łatwa - jest prowadzony i który ma doprowadzić - i jesteśmy coraz bliżej momentu, kiedy będziemy mogli o tym mówić z większą niż dotąd pewnością - do zawarcia społecznego porozumienia. Plan rozmów, plan prowadzenia dyskusji nad tym społecznym porozumieniem jest już gotowy. To jest wielkie osiągnięcie pani minister. I gdyby nawet było to jedyne osiągnięcie - są także i inne - to już by to zupełnie wystarczyło, żeby to ministerstwo...</u>
          <u xml:id="u-33.37" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: Może przykłady.)</u>
          <u xml:id="u-33.38" who="#JarosławKaczyński">No właśnie mówię o przykładzie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-33.39" who="#JarosławKaczyński">...żeby to ministerstwo i to, można powiedzieć, ministrowanie roczne całkowicie usprawiedliwić.</u>
          <u xml:id="u-33.40" who="#JarosławKaczyński">Chcemy, by polityka społeczna naszego rządu była oparta o społeczne porozumienie. Jeszcze w tym tygodniu zarys tego porozumienia, zarys planu rozmów związanych z planem zawarcia tego porozumienia zostanie przedstawiony. I to będzie w wielkiej mierze odpowiedź na te wszystkie zarzuty, które tutaj pan postawił. Zresztą najwyraźniej z tego, co pan mówił, wynika, iż pisał pan swoje przemówienie dawno temu, na przykład przed ogłoszeniem naszego planu polityki prorodzinnej, co też jest osiągnięciem resortu pani minister Kalaty.</u>
          <u xml:id="u-33.41" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.42" who="#JarosławKaczyński">Mówiąc krótko, mamy do czynienia z kolejną próbą wykorzystywania instytucji konstytucyjnej, która jest przeznaczona do korekty jakichś szczególnie drastycznych niedociągnięć w pracy gabinetów, do celów czysto taktycznych, czysto propagandowych, czysto medialnych. Ja wiem, że w tej Izbie to jest rzecz normalna, i powtarzam: nie obrażam się na to. Ale proszę się na mnie także nie obrażać i nie obrażać się na koalicję, że wniosek państwa odrzuci, i to odrzuci z pełnym przekonaniem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-33.43" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#komentarz">(Poseł Teresa Piotrowska: Wszystko jest w porządku, doradcy w porządku...)</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#GenowefaWiśniowska">Pani poseł, miała pani szansę zabrać głos w imieniu klubu. Zdecydowaliście państwo, że pan poseł Chlebowski się wypowiadał. Bardzo więc proszę...</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#komentarz">(Poseł Teresa Piotrowska: Ale ja miałam ochotę w ten sposób.)</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#GenowefaWiśniowska">Ale jest to naprawdę niekulturalne, nie tyle zabierać głos, co krzyczeć, proszę wybaczyć.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#komentarz">(Poseł Teresa Piotrowska: Prawda w oczy kole.)</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#komentarz">(Poseł Rajmund Moric: Jaka prawda, jaka prawda?)</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#GenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, w imieniu SLD pan poseł Sylwester Pawłowski.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#GenowefaWiśniowska">Bardzo przepraszam, panie pośle Moric, proszę nie prowadzić dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#SylwesterPawłowski">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Przed chwilą pan premier Jarosław Kaczyński dokonał oceny minionych lat transformacji. Polskę w tym czasie budowały miliony Polaków i te miliony Polaków mają cichą nadzieję, że obecnej ekipie rządzącej nie uda się tego dorobku do końca zniszczyć.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#komentarz">(Poseł Lech Kuropatwiński: Oleksy to ocenił i przedstawił.)</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#SylwesterPawłowski">W ciągu kilku ostatnich miesięcy Wysoki Sejm rozpatrywał wnioski o wyrażenie wotum nieufności wobec konstytucyjnych członków Rady Ministrów. Dziś poważne zastrzeżenia formułowane są wobec kolejnego ministra w rządzie Jarosława Kaczyńskiego - ministra, który wykazuje się nieudolnością w kierowaniu resortem, brakiem kompetencji i elementarnej wiedzy na temat zagadnień będących w zakresie jego działania.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#SylwesterPawłowski">W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawiam Wysokiej Izbie stanowisko dotyczące wniosku zawartego w druku nr 1478 w sprawie wyrażenia wotum nieufności wobec ministra pracy i polityki społecznej Anny Kalaty.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#SylwesterPawłowski">W naszej ocenie pani minister przez cały czas swojego urzędowania dowiodła, że przyjętym na siebie zadaniom nie jest w stanie podołać, a zakres przypisanych obowiązków przerasta jej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#komentarz">(Poseł Mirosława Masłowska: To nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#SylwesterPawłowski">Krótko mówiąc, pani Anna Kalata jest złym ministrem. Pani Anna Kalata musi odejść, gdyż zawiodła miliony emerytów. Wbrew wcześniejszym obietnicom rząd Rzeczypospolitej Polskiej nie przygotował odpowiedniego projektu ustawy, która wprowadzałaby nowe zasady dotyczące emerytur i rent. Co czwarty Polak został przez panią minister i jej zwierzchnika, premiera Jarosława Kaczyńskiego, oszukany. Warto przypomnieć, że w bieżącym roku zaistniały realne przesłanki i finansowe możliwości, aby waloryzację emerytur i rent przeprowadzić. Posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej wielokrotnie z tego miejsca wskazywali, że ani Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, ani rząd Rzeczypospolitej Polskiej nie są gotowi do systemowych rozwiązań w sprawie waloryzacji emerytur i rent. Ten stan rzeczy trwa do dziś. Podobnie wygląda problem emerytur pomostowych. Tej niemocy rządu SLD mówi zdecydowanie: nie.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#SylwesterPawłowski">Pani Anna Kalata musi odejść, gdyż poważnie jest zagrożony system wypłat emerytur z drugiego filaru.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#komentarz">(Poseł Lech Kuropatwiński: Ale nie odejdzie.)</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#SylwesterPawłowski">Brak szerokiej dyskusji nad tym zagadnieniem, rozbieżne w gronie koalicji rządowej opinie, a przede wszystkim brak stosownej inicjatywy legislacyjnej muszą napawać niepokojem przyszłych świadczeniobiorców. Propozycja resortu, aby powierzyć to zadanie Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, pozbawiona jest rzetelnych wyliczeń finansowych i stosownych symulacji. Budzi ona liczne kontrowersje zarówno od strony formalnoprawnej, jak i organizacyjno-technicznej.</u>
          <u xml:id="u-35.11" who="#SylwesterPawłowski">W ocenie Sojuszu Lewicy Demokratycznej brak rozwiązań do tej pory jest przejawem marginalizowania problemu i kolejnym przykładem lekceważącego stosunku ze strony rządu wobec Sejmu. Winę za to ponosi w pierwszej kolejności pani minister Anna Kalata. Ale dobry nastrój pani minister nie opuszcza. Na konferencji prasowej w Kielcach, po zwiedzeniu targów Agrotech, odnosząc się do kwestii emerytur z drugiego filaru, stwierdziła, cytuję: „Emerytury dożywotnie będą chronić przed ryzykiem długowieczności”. Tak, dla emerytów długowieczność przy pani rządach to prawdziwe ryzyko. Mam nadzieję, że pani minister zechce się do tego odnieść.</u>
          <u xml:id="u-35.12" who="#SylwesterPawłowski">Pani minister Kalata musi odejść, gdyż kierowany przez nią resort wykazuje się opieszałością, a w niektórych przypadkach indolencją w działaniu i podejmowaniu inicjatyw ustawodawczych. Zaledwie co trzeci projekt ustawy procedowany w Sejmie, a dotyczący polityki społecznej ma swoje źródło w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Większość z nich ma charakter przede wszystkim porządkujący i w niewielkim stopniu zmienia merytorycznie istniejące uregulowania. Szumne zapowiedzi sprzed roku o potrzebie kompleksowych zmian legislacyjnych pozostają w sferze pobożnych życzeń bądź naszych poselskich domysłów. Ciągle brakuje propozycji określających zakres systemowych rozwiązań w kluczowych obszarach życia społecznego. Dostrzegając indolencję ministerstwa, inicjatywę ustawodawczą przejmują posłowie, zgłaszając własne propozycje nowelizacji aktualnie obowiązującego prawa.</u>
          <u xml:id="u-35.13" who="#SylwesterPawłowski">Pani Anna Kalata musi odejść, gdyż prezentuje lekceważący stosunek do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Nie uczestniczy w pracach komisji merytorycznych, zwłaszcza Komisji Polityki Społecznej, podczas omawiania przedkładanych przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej projektów ustaw. Jest również sporadycznym gościem na plenarnych posiedzeniach Sejmu, gdy posłowie omawiają wiodące problemy dotyczące codziennego życia milionów Polaków. Zabrakło pani minister między innymi w czasie debaty o sytuacji polskich rodzin. Była nieobecna podczas dyskusji nad waloryzacją emerytur i rent. Nie uczestniczyła w omawianiu realizacji przez rząd Karty Praw Osób Niepełnosprawnych, zaś w trakcie prezentowania informacji rządu na temat przyszłości ZUS i systemu emerytalnego trzeba było ogłosić przerwę w obradach do momentu przybycia pani minister do gmachu Sejmu. To prawdziwy skandal.</u>
          <u xml:id="u-35.14" who="#SylwesterPawłowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Anna Kalata musi odejść, gdyż brak jest spójnej koncepcji wspierania polskiej rodziny. Tej koncepcji brakuje zarówno w resorcie, jak i w całej koalicji rządzącej. Wszystko, na co było stać ministerstwo, to ograniczenie polityki prorodzinnej do tzw. becikowego oraz wydłużenia urlopu macierzyńskiego, przy czym absurdalna licytacja dotycząca wysokości świadczenia za urodzenie dziecka czy długości urlopu po jego urodzeniu osiągnęła granice śmieszności. W efekcie nie ma żadnych innych rozwiązań wspierających zwłaszcza młodą, rozwojową rodzinę. Ministerstwu obce są pomysły dotyczące preferencji podatkowych mających charakter prorodzinny, obcy jest system wsparcia dla młodych małżeństw. Brak jest pomysłu na rolę instytucji państwa, która chroniłaby młode matki wychowujące dzieci oraz zapewniała dostępność opieki żłobkowej i przedszkolnej. Ministerstwo nie ma żadnego programu adresowanego do przedsiębiorców. O systemie zachęt dotyczących wdrażania w życie elastycznych form zatrudnienia nie ma co mówić. W naszej ocenie to jest karygodne zaniedbanie ze strony Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-35.15" who="#SylwesterPawłowski">Pani Anna Kalata musi odejść, gdyż działa na szkodę osób niepełnosprawnych. Z jednej strony pozwoliła na zmniejszenie w 2006 r. dochodów Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, pochodzących z budżetu państwa, o ponad 500 mln zł, przeznaczonych przede wszystkim na zatrudnienie osób niepełnosprawnych. W 2007 r. w podobny sposób zabrano funduszowi blisko 450 mln zł. Z drugiej strony pani minister nie zadbała o pełne wykorzystanie środków finansowych będących w dyspozycji PFRON w 2006 r.</u>
          <u xml:id="u-35.16" who="#komentarz">(Poseł Lech Kuropatwiński: W 2002 r. zabraliście wszystko niepełnosprawnym, nawet dopłaty.)</u>
          <u xml:id="u-35.17" who="#SylwesterPawłowski">Bardzo niski poziom aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych powinien mobilizować urzędników do poszukiwania nowych rozwiązań dotyczących zatrudnienia, tymczasem urzędnicy poszukują w tym obszarze oszczędności budżetowych. Resort nie przedstawił żadnych inicjatyw ustawodawczych, które dotyczyłyby usuwania barier architektonicznych i poprawy w zakresie dostępności obiektów użyteczności publicznej dla osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-35.18" who="#SylwesterPawłowski">Pani Anna Kalata musi odejść, gdyż nie przedstawiła oczekiwanych przez pracowników i pracodawców propozycji legislacyjnych odnoszących się do rynku pracy. Wszechobecna wiara, że koniunktura gospodarcza wyprowadzi nasz kraj z plagi bezrobocia, wydaje się, jest zwycięstwem wizji Polski liberalnej nad głoszoną przez Prawo i Sprawiedliwość i koalicjantów wizją Polski solidarnej. Ten obszar związany, najogólniej mówiąc, z polityką zatrudnienia, wydaje się, jest najbardziej zaniedbany. Gołym okiem widać brak korelacji w działaniach międzyresortowych, które uwzględniałyby szereg istotnych dla rynku pracy zagadnień, m.in. takich, jak: system kształcenia na potrzeby rynku pracy, nowoczesne formy aktywizacji zawodowej, poprawa funkcjonowania urzędów pracy, system wspierania pracodawców w kształceniu młodzieży czy poszukiwanie sposobów obniżenia pozapłacowych kosztów pracy. Ministerstwo i rząd nie przedstawili programu, który powstrzymywałby falę masowej emigracji zarobkowej, głównie młodzieży. Brak takiego programu to w naszym pojęciu przejaw społecznej dywersji, co może mieć ujemny wpływ na stan polskiej gospodarki. Ministerstwo nie ma rozeznania co do skali i branżowej struktury wyjazdów młodych Polaków. W dłuższej perspektywie może nam grozić drastyczny spadek produktu krajowego brutto oraz demontaż systemu emerytalno-rentowego.</u>
          <u xml:id="u-35.19" who="#komentarz">(Poseł Władysław Stępień: Skandal.)</u>
          <u xml:id="u-35.20" who="#SylwesterPawłowski">Pani Anna Kalata musi odejść, bo w nadzorowanym przez nią resorcie gorszy urzędnik wypiera lepszego urzędnika. Podobnie sprawa wygląda w instytucjach podległych Ministerstwu Pracy i Polityki Społecznej. Karuzela stanowisk trwa, a przyświeca temu zjawisku jeden cel. Jest nim zabezpieczenie stanowisk i miejsc pracy dla działaczy i sympatyków Samoobrony. Nic w tym dziwnego, bowiem koalicjant wzoruje się na przykładzie działań podejmowanych przez Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-35.21" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-35.22" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Szwed: Kończ waść, wstydu oszczędź.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę reasumować, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#SylwesterPawłowski">Wyrażając zdecydowaną dezaprobatę dla tego procederu, ocenę pozostawiam opinii publicznej.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#SylwesterPawłowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W świetle przedstawionych argumentów Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej uznaje, że wniosek zawarty w druku nr 1478 o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra pracy i polityki społecznej Anny Kalaty jest w pełni uzasadniony. Mamy świadomość, że pani minister Anna Kalata jest potrzebna jedynie...</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#komentarz">(Poseł Lech Kuropatwiński: Pani marszałek, poseł musi odejść, czas minął.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#GenowefaWiśniowska">Czas już minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#SylwesterPawłowski">Już kończę, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#GenowefaWiśniowska">Ale pan już podsumował, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#SylwesterPawłowski">Już kończę. Dwa zdania, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#GenowefaWiśniowska">Jedno zdanie, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#SylwesterPawłowski">Dosłownie dwa zdania.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#SylwesterPawłowski">Mamy świadomość, że doraźna polityka dominować będzie nad merytoryczną oceną konstytucyjnego ministra rządu. Jesteśmy jednak przekonani, że właściwą ocenę wystawią pani minister miliony emerytów, osób niepełnosprawnych i młodych Polaków szukających swojego szczęścia poza budowaną nieudolnie IV Rzeczpospolitą Polską. Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#GenowefaWiśniowska">To była powtórka, panie pośle, tak że to było niepotrzebne.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#GenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, w imieniu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej pan premier Andrzej Lepper.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#AndrzejLepper">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Patrzę na pana posła Piechotę. Cały czas pisze. Myślę, że w tym czasie wypełnia deklarację do jednej z partii, które realizują program „Solidarne państwo”,...</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#AndrzejLepper">...bo na pewno nie chce już być w partii liberalnej, która mówi dzisiaj o tym, że chce bronić biednych emerytów, rencistów, bezrobotnych, rolników...</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: Tak, panie premierze.)</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#AndrzejLepper">Jeszcze, panie pośle Chlebowski, trzeba dodać: wszystkich chcecie bronić. Problemy same się nie rozwiążą.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Dolniak: Pod takimi rządami. Samoobrona rządziła...)</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#AndrzejLepper">Oczywiście, że tak, ale kto spowodował, że mamy takie problemy? Kto doprowadził do tego, że te problemy są dzisiaj tak trudne do rozwiązania? Przecież sami sobie zdajecie z tego sprawę i wy sami sobie zaprzeczacie, panie pośle Chlebowski. Pan sobie zaprzecza. My mamy rozwiązać problemy w ciągu roku, półtora roku, które wy stworzyliście w ciągu kilkunastu lat, bo wy nie jesteście Platformą, która jest drugi raz w Sejmie, lecz byliście już w innych partiach, które współrządziły Polską.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-45.9" who="#AndrzejLepper"> I to wy... </u>
          <u xml:id="u-45.10" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-45.11" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Dolniak: A co to za gadanie?)</u>
          <u xml:id="u-45.12" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-45.13" who="#AndrzejLepper">Pani marszałek...</u>
          <u xml:id="u-45.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Trochę kultury.)</u>
          <u xml:id="u-45.15" who="#AndrzejLepper">To wy - dzisiaj obrońcy emerytów i rencistów - w lipcu 2004 r. głosowaliście razem z lewicą, z SLD, żeby nie było waloryzacji emerytur i rent.</u>
          <u xml:id="u-45.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.17" who="#AndrzejLepper">Ileż to hipokryzji? Ile kłamstwa? Ile w tym wszystkim fałszu i obłudy?</u>
          <u xml:id="u-45.18" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.19" who="#AndrzejLepper"> Oczywiście, te przyczyny są takie, że to wy - dobrze, że pan się przyznał, panie pośle Chlebowski - że tak, polityka liberalna w gospodarce. Tylko trzeba odróżnić swobodę działalności gospodarczej od liberalnego rozkradania majątku narodowego. </u>
          <u xml:id="u-45.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.21" who="#AndrzejLepper"> A to miało miejsce w ciągu tych kilkunastu lat i dzisiaj każdej komisji śledczej będziecie się bać...</u>
          <u xml:id="u-45.22" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Dolniak: Nie boimy się żadnej komisji śledczej.)</u>
          <u xml:id="u-45.23" who="#AndrzejLepper">...bo te komisje śledcze, które powinny powstać, pokażą prawdę na temat prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-45.24" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: Czemu nie funkcjonują komisje śledcze?)</u>
          <u xml:id="u-45.25" who="#AndrzejLepper">Zacznijmy od sektora rolniczego, PGR-ów, których tak się wstydziliście i mówiliście, że to wymysł komuny, a sami wiedzieliście, że większość ziemi w Niemczech, we Francji nie jest własnością rolników, tylko jest własnością państwa, którą rolnicy dzierżawią od państwa.</u>
          <u xml:id="u-45.26" who="#AndrzejLepper">A wy tak w czambuł, wszystkie biało-czarne krowy były czerwone, wyrżnąć je, zniszczyć, sprzedać.</u>
          <u xml:id="u-45.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.28" who="#AndrzejLepper"> Tak jest, wszystko, co było, z poprzedniego systemu, niedobre. To był niedobry system, ale ludzie byli dobrzy, ludzie pracowali bardzo ciężko, nie tylko przez te ostatnie lata, jak tłumaczył przed chwilą poseł Sojuszu Lewicy Demokratycznej, pan Pawłowski. Nie tylko teraz, przez ostatnie lata ludzie pracowali w Polsce. Majątek narodowy tworzono przez kilka pokoleń. Był zły system zarządzania, były represje, prześladowania. Nie trzeba już tego tłumaczyć. Naród polski zbudował, wypracował potężny majątek, w przypadku którego wy, poprzez liberalne podejście do prywatyzacji, doprowadziliście do tego, że wpływy do budżetu stanowiły 10% wartości tego majątku, 10%. Gdyby jeszcze było te 90%, to dzisiaj emerytura nie wynosiłaby 800 zł, tylko 1800 zł; to dzisiaj minimalna pensja nie wynosiłaby około 900 zł, tylko około 2 tys. zł. Tych pieniędzy jednak zabrakło, tych miejsc pracy zabrakło, bo likwidowaliście je całkowicie bezmyślnie.</u>
          <u xml:id="u-45.29" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-45.30" who="#AndrzejLepper">A kto sprowadził do Polski duże sieci sklepów: super- i hipermarkety?</u>
          <u xml:id="u-45.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.32" who="#AndrzejLepper"> Kto przez to zniszczył rzemiosło polskie, polskich przedsiębiorców, kupców, a później jak ten diabeł, który ubrał się w ornat i ogonem merda...</u>
          <u xml:id="u-45.33" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Dolniak: Ogonem na mszę dzwoni.)</u>
          <u xml:id="u-45.34" who="#AndrzejLepper">...dzwoni na mszę, idziecie i bronicie biednych pań, które sprzedają w Biedronce, w Auchan czy w innych sklepach. Dzieje się im krzywda. A kto sprowadził to nieszczęście do Polski?</u>
          <u xml:id="u-45.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.36" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: Nie ja.)</u>
          <u xml:id="u-45.37" who="#AndrzejLepper">Dziewczyny muszą tam pracować w pampersach. Już dzisiaj, przepraszam, nie, bo nie pozwalamy na to, jako rząd Rzeczypospolitej Polskiej, ale za waszych rządów tak pracowały tam. I wy dzisiaj macie odwagę krytykować to, co robimy, jako rząd...</u>
          <u xml:id="u-45.38" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Dolniak: Mamy nawet obowiązek.)</u>
          <u xml:id="u-45.39" who="#AndrzejLepper">...że musimy te problemy, które wy stworzyliście, rozwiązać, te błędy naprawiać, dlatego też przydałoby się trochę samokrytycyzmu, trochę racjonalnego podejścia.</u>
          <u xml:id="u-45.40" who="#AndrzejLepper">Oczywiście, pani minister jest wszystkiemu winna.</u>
          <u xml:id="u-45.41" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: Nie, nie wszystkiemu.)</u>
          <u xml:id="u-45.42" who="#AndrzejLepper">Wszystkiemu. Pani minister przez te 17 lat była cały czas w rządzie; koalicja, PiS, Samoobrona, Liga rządziła przez 17 lat, a nie przez 1,5 roku; my doprowadziliśmy do całego nieszczęścia. Przecież nas oglądają rozsądni, mądrzy Polacy.</u>
          <u xml:id="u-45.43" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-45.44" who="#AndrzejLepper">I oni już powiedzieli, panie pośle Pawłowski, oni już powiedzieli, kto musi odejść, w 2005 r. powiedzieli, w 2001 r. powiedzieli, kto ma rządzić. Mówili, że Sojusz Lewicy Demokratycznej - czterdzieści kilka procent. A po czterech latach mówią: Jaki błąd popełniliśmy. Nieszczęście dla nas, emerytów, rencistów, pracowników, rolników. Wygonić Sojusz Lewicy Demokratycznej. Powiedzieli, że Sojusz Lewicy musi odejść.</u>
          <u xml:id="u-45.45" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.46" who="#AndrzejLepper"> I odszedł. Z tym się musicie pogodzić, bo taka jest prawda. Powiedzieli też, że oddają władzę ludziom, którzy do tej pory nie rządzili, którzy nie mieli bezpośredniego wpływu na to, co się dzieje w Polsce. I oddali władzę ludziom, którzy dzisiaj muszą te wasze błędy naprawić, którzy muszą doprowadzić kraj do normalności, do państwa, które będzie solidaryzować się z ludźmi potrzebującymi, z ludźmi najbiedniejszymi.</u>
          <u xml:id="u-45.47" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Dolniak: Jak poseł Misztal?)</u>
          <u xml:id="u-45.48" who="#AndrzejLepper">Bo wy o nich nie myślicie, wy tylko o nich mówicie, ale wy dla nich, kiedy mieliście władzę, nic nie zrobiliście.</u>
          <u xml:id="u-45.49" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: A wy co zrobiliście?)</u>
          <u xml:id="u-45.50" who="#AndrzejLepper">Dlatego też dzisiaj uderzenie tak mocne w panią minister pracy jest też spowodowane tym, o co tak martwi się pan poseł Chlebowski, ale pan premier odpowiedział, że nie wybiera się jeszcze na emeryturę.</u>
          <u xml:id="u-45.51" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: Mówiłem o przyszłym.)</u>
          <u xml:id="u-45.52" who="#AndrzejLepper">Ja też jeszcze nie.</u>
          <u xml:id="u-45.53" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.54" who="#AndrzejLepper"> Ale to, że uderzenie w otwarte fundusze emerytalne - to wy przyjęliście tę ustawę, tę reformę. To wy ją wprowadziliście i dzisiaj te fundusze mają 121 mld zł naszych pieniędzy. Proszę pokazać procentowo, ile tych pieniędzy jest w funduszach zarządzanych przez firmy, przez kapitał polski, a ile przez firmy, kapitał zagraniczny. Co z tego mamy jako Polacy? Ujawnijcie to, bo my o tym mówimy. Pokażcie, jakie umowy zostały podpisane, że w końcu, jeśli któryś z tych funduszy ogłosiłby upadłość - nie daj Boże, żeby tak się stało, ale załóżmy, że tak już w niektórych państwach się stało: Kto będzie gwarantem wypłaty świadczeń emerytalnych? Skarb Państwa, a więc my. Pani minister złożyła bardzo dobrą propozycję i pan premier Dorn też bardzo dobrze zrobił.</u>
          <u xml:id="u-45.55" who="#AndrzejLepper">Niech się pan, panie pośle Chlebowski, nie podlizuje tak premierowi Dornowi, bo to nic nie da.</u>
          <u xml:id="u-45.56" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.57" who="#AndrzejLepper"> Do PiS-u pana nie przyjmą, choćby pan na kolanach chciał iść, to pana do PiS-u nie przyjmą. Tak więc niech się pan tak nie cieszy. Ale pan premier Dorn, oczywiście, bardzo dobrze zrobił. Niech jest wybór. Komercyjne firmy, państwowe i publiczny Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który będzie wypłacał emerytury z II filara; proszę bardzo, niech naród ma wybór, naród zdecyduje. Boicie się tego, że bardzo mądry naród, emeryci, ale przede wszystkim pracownicy, którzy płacą składki, wybiorą ten fundusz, który daje gwarancję, a gwarancję daje Skarb Państwa; i oni tam odejdą. I wasi kolesie, wasi kumple, którzy się dorobili za nic miliardów złotych, naszych polskich pieniędzy, wypracowanych przez polskiego pracownika, oni je przejęli i obracają nimi. </u>
          <u xml:id="u-45.58" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.59" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto?)</u>
          <u xml:id="u-45.60" who="#komentarz">(Głos z sali: Nazwiska.)</u>
          <u xml:id="u-45.61" who="#AndrzejLepper">A obracają - Wysoka Izba wie, jak - tak obracają, że rząd musi sprzedawać im obligacje Skarbu Państwa, żeby mieli zysk, bo nie potrafią tak obrócić 120 mld zł, żeby z produkcji, żeby z inwestycji mieć zysk, tylko musimy im nasze zakłady sprzedawać, gwarantując, że te obligacje odkupimy i zapłacimy odsetki. Przecież lepszego prezentu tym, którzy przyszli całkowicie goli, dać nie mogliście, tylko taki prezent. I dzisiaj właśnie, bojąc się tego, że chcemy zdrowej rywalizacji, zdrowej konkurencji, wprowadzając wybór: firmy komercyjne i publiczny zakład, boicie się tego, że tamci stracą miliardy. Chodzi również o obsługę tych funduszy, o to, że dzisiaj są propozycje: albo 9%, albo 3% publiczny zakład. Co jest lepsze? Chyba 3%, bo mniejsze koszty. I znowu ci, którzy się dorobili, płaczą, ubolewają. Tak więc pani minister, żeby nawet przebywała codziennie tu, w Sejmie, czy wtedy, kiedy są obrady, brała udział w posiedzeniach komisji, siedziała po 5 godzin... Czy ktoś rozsądny uważa, że załatwi tu te problemy osób niepełnosprawnych? Nie.</u>
          <u xml:id="u-45.62" who="#komentarz">(Poseł Maciej Świątkowski: Ale niech pan broni pani minister.)</u>
          <u xml:id="u-45.63" who="#AndrzejLepper">Nie ma jej niekiedy dlatego właśnie, że rozwiązuje problemy, które wy spowodowaliście,...</u>
          <u xml:id="u-45.64" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.65" who="#AndrzejLepper">...tylko i wyłącznie wy. Ci, którzy przez te 16 lat rządzili Polską. Dlatego też z pełną świadomością chcę was zapytać: Ile pieniędzy, wtedy kiedy była powódź na Dolnym Śląsku - pytam Sojusz Lewicy Demokratycznej, oczywiście nie żądam odpowiedzi teraz, bo nie ma takiej formuły, ale odpowiedzcie wszystkim ludziom - ministerstwo pracy dało, żeby pomóc najbiedniejszym ludziom dotkniętym powodzią? Otóż zero pieniędzy. A ile ministerstwo pracy dało pieniędzy w ubiegłym roku, kiedy inna klęska suszy, ale również powodzi, dotknęła ten sam Dolny Śląsk i inne obszary Polski? Otóż dało prawie 0,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-45.66" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.67" who="#AndrzejLepper"> I wy dzisiaj mówicie, że w ministerstwie pracy nic się nie robi? Przecież to jest hipokryzja, to jest obłuda, fałsz i zakłamanie.</u>
          <u xml:id="u-45.68" who="#AndrzejLepper">Przypomnę tylko tę prywatyzację, która doprowadziła do tego, że warte 6 mld zł huty polskiej stali sprzedaliście za 6 mln zł. Ile emeryci i renciści mieliby pieniędzy? A jeśli nie emeryci i renciści, to, panie pośle Piechota, niepełnosprawni. Ile mogliby mieć pieniędzy? Wy dzisiaj mówicie o tym, że nie ma w Sejmie warunków.</u>
          <u xml:id="u-45.69" who="#AndrzejLepper">Panie pośle Piechota, z pełnym szacunkiem chylę głowę przed panem i jeszcze innymi niepełnosprawnymi, którzy są w Wysokiej Izbie po raz pierwszy. Czy nie można było przewidzieć, panie i panowie z Sojuszu Lewicy, z Platformy Obywatelskiej, kiedy rządziliście jako AWS...</u>
          <u xml:id="u-45.70" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Dolniak: To Prawo i Sprawiedliwość.)</u>
          <u xml:id="u-45.71" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-45.72" who="#AndrzejLepper">...żeby pomyśleć o tym na przyszłość, że trzeba zrobić podjazdy, aby niepełnosprawny mógł wjechać na wózku? To nie, dopiero teraz, kiedy niepełnosprawni są w Sejmie, krytykujecie wszystkich. Czy to nie jest hipokryzja? Trzeba było przygotować wymogi w ministerstwach, spełnić te wymogi, a nie dzisiaj wszystko krytykować.</u>
          <u xml:id="u-45.73" who="#AndrzejLepper">Dlatego też uważam, że działania pani minister są naprawdę daleko idące w kierunku poprawy sytuacji ludzi pracy, emerytów, rencistów, bezrobotnych, bezdomnych, niepełnosprawnych. To, co robimy jako rząd Rzeczypospolitej Polskiej, świadczy o tym, że taki bałagan, jaki zastaliśmy po waszych kilkunastoletnich rządach, jest trudno zmieniać, ale my się nie poddajemy i żebyście co posiedzenie Sejmu składali wniosek o odwołanie ministra rządu, to i tak nie wygracie.</u>
          <u xml:id="u-45.74" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Dolniak: My władzy nie oddamy.)</u>
          <u xml:id="u-45.75" who="#AndrzejLepper">Musicie wiedzieć, że macie prostą sprawę: 49 podpisów i macie show, który dzieje się na oczach wyborców, i pokazujecie, że wy chcecie dobrze.</u>
          <u xml:id="u-45.76" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: Prawdy.)</u>
          <u xml:id="u-45.77" who="#AndrzejLepper">Wy nie chciejcie dobrze, tylko wy mogliście chcieć dobrze, mogliście robić dobrze. Niestety nie chcieliście, nie robiliście i dzisiaj nie płaczcie nad nami, bo my nie chcemy, żeby nas ktoś żałował, tylko my chcemy krytyki merytorycznej i konstruktywnej...</u>
          <u xml:id="u-45.78" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: To nie krytyka.)</u>
          <u xml:id="u-45.79" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Dolniak: To wyjątkowo życzliwa krytyka.)</u>
          <u xml:id="u-45.80" who="#AndrzejLepper">...i krytyki takiej, która będzie wychodzić naprzeciwko oczekiwaniom polskiego społeczeństwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-45.81" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#GenowefaWiśniowska">W imieniu Ligi Polskich Rodzin pan poseł Andrzej Fedorowicz.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#AndrzejFedorowicz">Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Liga Polskich Rodzin ma zaszczyt po raz kolejny wystąpić w roli informatora - tak, informatora, panie pośle - przy nieuzasadnionym wniosku o wyrażenie wotum nieufności wobec kolejnego ministra.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#AndrzejFedorowicz">Otóż dlatego w roli informatora, bo chcę poinformować, że w pańskim uzasadnieniu, panie pośle z Platformy, zabrakło jednego akapitu. Na końcu państwo piszecie tak: dlatego Platforma wzywa premiera Kaczyńskiego do dokonania niezwłocznej zmiany na stanowisku ministra pracy i obsadzenia tego resortu innym. Ja wam dopisałem długopisem: z kręgu Unii Wolności i Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Pewnie że tak.)</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#AndrzejFedorowicz">O, proszę!</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#AndrzejFedorowicz"> Jak ktoś nie jest od wujka Bronka, to nie może być ministrem. Ja już to mówiłem. Trzeba być od wujka Bronka, żeby móc pełnić funkcje państwowe, bo tam się otrzymuje namaszczenie na wszelkie funkcje. Z kolei jak ktoś jest od matki Polki albo z innego ugrupowania niż jedyne słuszne...</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Najlepiej z Radia Maryja.)</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#AndrzejFedorowicz">...to wtedy otrzymuje się wniosek. Ja również cieszę się z tego powodu, że te wnioski wpływają, bo mamy okazję powiedzieć, że w Polsce wreszcie dokonało się przekierowanie polskiej polityki we właściwym kierunku. Dlatego odcinanie was, proszę państwa, od strumienia pieniążków tak mocno boli.</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: W którym miejscu?)</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#AndrzejFedorowicz">Tak mocno was boli. Odciął was Roman Giertych, wicepremier i minister edukacji, od 60 mln zł, które płynęły strumieniem na szkolenie, kształcenie młodych kadr w ZSMP. Odciął was Roman Giertych również od strumienia pieniążków, które płynęły do innych związków socjalistycznych.</u>
          <u xml:id="u-47.11" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: A teraz odcina nas od świata.)</u>
          <u xml:id="u-47.12" who="#AndrzejFedorowicz">A teraz odcina was pani minister Kalata od 14 mld zł, może nawet 18 mld zł, które będą płynęły do otwartych funduszów emerytalnych, i to tak mocno boli, oj, boli,...</u>
          <u xml:id="u-47.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.14" who="#AndrzejFedorowicz">...ponieważ na 15 funduszów emerytalnych w Polsce dokładnie dwa i pół jest z kapitałem polskim, a reszta to wszystko fundusze zagraniczne.</u>
          <u xml:id="u-47.15" who="#AndrzejFedorowicz">Wy, proszę państwa, chcecie polskie pieniądze, pieniądze polskiego podatnika, emeryta i rencisty wyprowadzić za granicę, do banków szwajcarskich, amerykańskich, aby tylko nie były w Polsce. Stąd taki głośny krzyk, stąd taki pisk, a powiedziałbym, że nawet jazgot, ponieważ tak mocno boli odcinanie od strumienia pieniążków, bo wy nie możecie funkcjonować, zwłaszcza nie może funkcjonować formacja od wujka Bronka, jak nie stoi przy władzy.</u>
          <u xml:id="u-47.16" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Chlebowski: Andrzej, ale mów prawdę!)</u>
          <u xml:id="u-47.17" who="#AndrzejFedorowicz">Ta formacja od wujka Bronka ciągle przebiera nogami, jak jest poza władzą.</u>
          <u xml:id="u-47.18" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-47.19" who="#AndrzejFedorowicz"> Pan poseł Śpiewak mocno krzyczy, że pewnie wywołuję jakiś skandal.</u>
          <u xml:id="u-47.20" who="#komentarz">(Poseł Paweł Śpiewak: To jest skandal!)</u>
          <u xml:id="u-47.21" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-47.22" who="#AndrzejFedorowicz">A może ja, panie pośle, przyszedłem po to, żeby wreszcie was obnażyć, bo tylko przy pomocy skandalu można obnażyć, kim wy jesteście.</u>
          <u xml:id="u-47.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.24" who="#AndrzejFedorowicz"> Wy obłudnicy od 16 lat pod postaciami różnych unii, różnych porozumień udajecie polskich przedstawicieli, a naprawdę zabiegacie o interes kapitału zachodniego.</u>
          <u xml:id="u-47.25" who="#AndrzejFedorowicz">Przypomniane tutaj przez pana premiera Leppera słowa wyrażone na taśmach pana Oleksego „gdzie wy macie Polskę?” potwierdzają się. Wy dokładnie tam macie Polskę. Was Polska nie interesuje. Mówię do całej formacji, bo to jest jedna formacja. Wy chcielibyście nas zakrzyczeć, ale to się nie uda. Ja mogę państwu zacytować w tym względzie wielkiego człowieka odnośnie do tego, co do nas mówicie. Prymas Wyszyński miał powiedzieć tak: wy mówicie, że my śmiecie - my nie śmiemy, a wy śmiecie.</u>
          <u xml:id="u-47.26" who="#komentarz">(Poseł Maciej Świątkowski: Do kogo pan to mówi?)</u>
          <u xml:id="u-47.27" who="#AndrzejFedorowicz">Otóż, moi państwo, stajemy dzisiaj w takim oto przekonaniu, że rządy w Polsce sprawuje się w imieniu różnych opcji politycznych, bo taka jest Polska. Polska jest na wzór Chjeno-Piasta: i chadecka, i endecka, i ludowa, ale nie ma Polski komunistycznej, ta odchodzi.</u>
          <u xml:id="u-47.28" who="#AndrzejFedorowicz">Maskowanie, pudrowanie systemu, który chcieliście państwo realizować w porozumieniu z innymi ugrupowaniami, ale realizujecie w opozycji w porozumieniu z SLD, ma na celu jedno: zakamuflowanie wszystkich zdarzeń z 16 lat. Dzisiaj bowiem ubolewacie nad funduszami, nad rolą emeryta i rencisty. A gdzie podziały się pieniądze z prywatyzacji? Gdzie są fundusze dla emerytów i rencistów ze sprzedaży majątku narodowego, który to oni wypracowali? Jakoś nikt o tym nie mówi. Przez tyle lat prywatyzowano Polski majątek. Krótko mówiąc, wyzwolono Polaków z posiadania majątków. Wy pseudoobrońcy! Jedni bronili robotnika, to go tak wyzwolili, że dzisiaj pojęcia takiego jak robotnik już nie ma. Wyzwolono go ze wszystkiego, również z praw, ale również z majątku, a to robotnik budował kraj i dzisiaj państwo ani się zająkniecie, żeby powiedzieć, gdzie są pieniądze tych, którzy pracowali przez 50 lat na polski majątek narodowy.</u>
          <u xml:id="u-47.29" who="#komentarz">(Poseł Maciej Świątkowski: Poszły na oddłużenie szpitali. 9 mld zł.)</u>
          <u xml:id="u-47.30" who="#AndrzejFedorowicz">Są u zagranicznych kapitalistów przyprowadzonych przez ekipę wujka Bronka. Dokładnie o to chodzi.</u>
          <u xml:id="u-47.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.32" who="#AndrzejFedorowicz"> I państwo udajecie, że nie wiecie, kto to jest albo gdzie to jest.</u>
          <u xml:id="u-47.33" who="#AndrzejFedorowicz">Formacja, która przyszła do władzy po 1989 r., miała jeden cel: ubezwłasnowolnić Polaków, postawić Polaków w przymusie ekonomicznym, żeby wyzbywali się własności, bo Polacy są groźni własnością. Dlatego walczy się również z polskim rolnikiem. Z tego powodu jesteście państwo przeciwni wspomaganiu i rolnictwa, i funduszy ubezpieczeń społecznych rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-47.34" who="#AndrzejFedorowicz">Dlatego też pani minister Kalata zasługuje na słowa wielkiego uznania, bo rzuciła wyzwanie, rękawicę ekipie wujka Bronka,...</u>
          <u xml:id="u-47.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.36" who="#AndrzejFedorowicz">...rzuciła rękawicę tym, którzy chcą wyprowadzić 15 mld zł z polskiego funduszu emerytalnego. To jest narażenie się kapitałowi. Kto naraża się kapitałowi - również o nim na taśmach mówi pan Oleksy, powiada, że kosmopolityczna grupa finansowa, ona jest bardzo łatwo identyfikowalna, ona ma także swoje imię i nazwisko, często zmieniane, ale ma. Często jest tak, że wstydzą się przyznać do własnego właściwego rodowego nazwiska, do swojego ojca i matki, ale ta grupa imię i nazwisko ma.</u>
          <u xml:id="u-47.37" who="#AndrzejFedorowicz">W związku z powyższym dzisiaj przeciwstawienie się kapitałowi naraża nas Polaków na postawienie pod pręgierzem. Pani minister Kalata odważyła się powiedzieć: koniec z wyprowadzaniem polskich pieniążków do zagranicznych funduszy emerytalnych. Stwarzamy Polakom możliwość odkładania i inwestowania tych pieniędzy w polską gospodarkę, bo polska gospodarka dzisiaj, jak nigdy, zaczyna funkcjonować na właściwych obrotach. Jest szansa, że ci, którzy przez tyle lat budowali kraj, będą mogli skorzystać z dobrodziejstwa tych zysków.</u>
          <u xml:id="u-47.38" who="#AndrzejFedorowicz">Dzisiaj trzeba składać wnioski o odwołanie kolejnego ministra, bo ten rząd przekierowuje polską politykę na działania gospodarcza, zwłaszcza propolskie. Państwo co prawda przestaliście mówić już tym językiem na pewne okoliczności, że najważniejsza jest tylko Unia i rolą Polski jest być tylko w Unii. Państwo chcecie znowu wkraść się w łaski, bo gdzieś tam pewnie w zanadrzu macie przygotowany wniosek o kolejne wybory, bo gdzieś tam w kolejnym województwie odbędą się wybory samorządowe. Ciągle państwo prowadzicie kampanię wyborczą, a Polska was wcale nie obchodzi. Gdyby obchodziła was Polska, to stanęlibyście razem w szeregu i wiele rzeczy poprawialibyście. Zapraszaliśmy państwa do współpracy nie raz i nie dwa. Dzisiaj, kiedy jest możliwość poprawienia paru ustaw, uchwalenia tych, które przychodzą, to państwo odwracacie się plecami i kierujecie się państwo w stronę formacji, która przegrała, do SLD, które brało w obronę robotnika i niszczyło go w 1956 r., 1970 r., 1976 r. Tak go broniło, że aż czołgów używało.</u>
          <u xml:id="u-47.39" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: To SLD w 1956 r. istniało?)</u>
          <u xml:id="u-47.40" who="#AndrzejFedorowicz">Oczywiście, dziedzicu kochany.</u>
          <u xml:id="u-47.41" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.42" who="#AndrzejFedorowicz"> Dziedzicu kochany, pan wszystko dziedziczy, całe skarby SLD i PZPR pan dziedziczy.</u>
          <u xml:id="u-47.43" who="#AndrzejFedorowicz">Jesteśmy przekonani, że takie wnioski, jak dzisiejsze, będą częściej składane. Chcielibyśmy, żebyście państwo składali kolejne wnioski, ponieważ daje to nam ogromną szansę wypowiedzenia się politycznie, bo wniosek jest polityczny, a nie merytoryczny. Tu nie ma ani jednego słowa merytorycznego uzasadnienia, dlaczego należałoby odwołać ministra. Tak było przy próbie odwołania ministra Giertycha, tak jest przy próbie odwołania pani minister Kalaty, ponieważ państwo w dalszym ciągu pozostajecie tylko w kręgu publicystyki. Skończcie z publicystyką, weźcie się za robotę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.44" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę bardzo, panie pośle, w jakim trybie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#ZbigniewChlebowski">W trybie sprostowania, a jednocześnie wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#ZbigniewChlebowski">Otóż, pani marszałek, to miejsce zobowiązuje przede wszystkim do zachowania kultury osobistej.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale nie do pouczania.)</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#ZbigniewChlebowski">To miejsce, ta mównica zobowiązuje każdego z nas do godnego zachowania. To, co pan, panie pośle, zrobił, jest...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#GenowefaWiśniowska">To nie jest sprostowanie, panie pośle, to miało być sprostowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#ZbigniewChlebowski">Prosiłem o sprostowanie, pani marszałek, i o wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#GenowefaWiśniowska">Sprostowanie powinno być do swojej wypowiedzi źle zrozumianej.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#ZbigniewChlebowski">Prostuję, pani marszałek, wypowiedź pana posła Fedorowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#GenowefaWiśniowska">Panie pośle, przepraszam bardzo, pierwsze słowa, które pan wypowiedział, dotyczyły kultury osobistej. Myślę, że pan zwraca się chyba do swojego klubu, prawda, bo najczęściej te dyskusje, a nie tyle dyskusje, co wręcz kłótnie, są ze strony właśnie pańskiego klubu.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę sprostować swoją wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#ZbigniewChlebowski">Pani marszałek, przede wszystkim zgłaszam wniosek w imieniu mojego klubu o przerwę w obradach, zwołanie Konwentu Seniorów, bo dla mnie nie tylko zachowanie pana posła Fedorowicza jest skandalem, ale również pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#ZbigniewChlebowski"> Przyzwala pani na tego typu wystąpienia posła, który obraża swoich kolegów parlamentarzystów, a pani nie zwraca uwagi na zachowanie pana posła Fedorowicza. Bardzo proszę o przerwę i zwołanie Konwentu Seniorów w tej sprawie. </u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#GenowefaWiśniowska">Panie pośle, oczywiście ma pan prawo zgłosić taki wniosek, ale to jest w kompetencji pana marszałka, zaraz więc przekażę informację i poczekam na decyzję pana marszałka. Proszę bardzo, proszę sięgnąć do regulaminu Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#AndrzejFedorowicz">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W żadnym razie w żadnym punkcie nikogo nie obraziłem, publicystyka za publicystykę. Podtrzymuję każde swoje słowo, żeby wszyscy Polacy mieli świadomość, że w Wysokiej Izbie można mówić bez skrępowania.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Śpiewak: I bez mózgu.)</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#AndrzejFedorowicz">Ulica Mysia i tamte biurko już nie istnieją. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#komentarz">(Głos z sali: U Gudzowatego można tak rozmawiać, ale nie tutaj.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę bardzo w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego pan poseł Mieczysław Kasprzak.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#GenowefaWiśniowska">Już tłumaczyłam to, panie pośle Śpiewak.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#GenowefaWiśniowska">W tej chwili uzgadniamy to z panem marszałkiem i decyzja zostanie podjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MieczysławKasprzak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego nie jest zwolennikiem tego, co obserwujemy w naszym parlamencie na scenie politycznej, chociażby tego, co dzieje się dzisiaj w Sejmie. Kolejne posiedzenie Sejmu, kolejny minister do odwołania. Należałoby zadać pytanie, co tak naprawdę jest tego przyczyną.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#MieczysławKasprzak">Naszym zdaniem przyczyn takich jest wiele, ale naprawdę zasadnicza jest jedna: brak realizacji obietnic przedwyborczych i tych powyborczych. Oczekiwania ludzi przed wyborami zostały rozbudzone do granic wyobraźni. Liczyli, że rzeczywiście poprawi się. Liczyli na to, bo ludziom żyje się ciężko, strefa ubóstwa jest ogromna, im dalej od Warszawy, tym gorzej, a ściana wschodnia przeżywa swoisty dramat. Oczywiście są piękne deklaracje i obietnice, tylko kiedy doczekamy się ich realizacji i czy naprawdę coś to pomoże przy degradacji wielu środowisk i ściany wschodniej.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#MieczysławKasprzak">Wysoka Izbo! Tak naprawdę ten rząd jest bardzo słaby w reformowaniu naszej gospodarki. Jest słaby dlatego, że większość czasu poświęcana jest na wewnętrzne konflikty w koalicji. W Sejmie oczywiście pojawia się wiele projektów ustaw mających podnieść bardzo słabe notowania koalicjantów. Wielotygodniowe debaty prowadzone wyłącznie za pomocą mediów nie przynoszą żadnych efektów. Często nawet sami autorzy nie wierzą w ich słuszność, ale w ramach koalicji trwa swoiste stawianie do kąta jednych przez drugich. Dlatego rząd nie ma czasu na działania wybiegające w przyszłość, bo rząd broni się przed samym sobą.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#MieczysławKasprzak">Wysoka Izbo! Dziś doskonale widać, jak zawarta została ta koalicja pomimo deklaracji o wspólnym uzgodnieniu setek projektów ustaw w ramach umowy koalicyjnej. Tak naprawdę dzisiaj widać, że nie było takich ustaleń. Nie ma chyba ustawy, która trafiłaby do Sejmu i miałaby poparcie w ramach koalicji. Widać doskonale, jak poszczególni partnerzy koalicyjni są we wzajemnej opozycji do siebie. Tu jest odpowiedź na często zadawane nam pytanie, dlaczego Polskie Stronnictwo Ludowe nie przystąpiło do tej koalicji. Nie chcieliśmy uczestniczyć w niejasnym sprawowaniu władzy, w niejasno sformułowanej wizji funkcjonowania państwa, nie odpowiadała nam taka również formuła, taki styl sprawowania władzy. Dzisiaj Polacy podzielają ten pogląd, bo notowania rządu z miesiąca na miesiąc spadają.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#MieczysławKasprzak">Wysoka Izbo! Na takim sprawowaniu władzy cierpi całe społeczeństwo, cierpią rolnicy, bardzo często zmienia się zasady gry i zaczyna panować swoisty chaos. Niejasna jest sytuacja w oświacie, chyba już wszyscy pogubili się, słuchając co tydzień nowych ekstremalnych pomysłów. Miały być pięknie drogi budowane, a póki co kończy się na obietnicach. Dzisiaj dyskutujemy tak naprawdę o sytuacji w zakresie polityki społecznej. Ta sprawa jest chyba najpoważniejsza, bo dotyczy każdego z obywateli naszego kraju. Po złej drodze można jechać, ale jeżeli braknie emerytury na leki czy na żywność, to tak dalej żyć się nie da. Obserwowanie tego, co dzieje się w rządzie w zakresie polityki społecznej, napawa nas to ogromnym niepokojem. Szeroko zapowiadana polityka prorodzinna, prosocjalna zderzyła się z liberalną polityką oferowaną nam przez ministra finansów. Słabość ministra pracy i polityki społecznej powoduje, że żaden z projektów, żaden z pomysłów nie został przeforsowany na forum rządu. Wymownym tego przykładem jest ustawa o waloryzacji rent i emerytur. Do ostatniego dnia w Sejmie resort utrzymywał, że jest ustawa, że trwają ostateczne uzgodnienia i poprawki. Dopiero na sali sejmowej okazało się, że waloryzacji w bieżącym roku nie będzie, a zastępczym rozwiązaniem, awaryjnym wyjściem z tego była ustawa o jednorazowych dodatkach, zapomogach dla niektórych rencistów i emerytów. 600 mln zł zabrakło na waloryzację. Tyle państwo w tym roku zabrało emerytom i rencistom. 10 mln emerytów i rencistów, 10 mln Polaków zostało bez podwyżki, a obiecywano im tę podwyżkę. W chwili szczerości sam pan poseł Cymański tutaj powiedział, że gdyby resort pracy dobrze zadbał o pieniądze na waloryzację, to taka waloryzacja by się odbyła.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#MieczysławKasprzak">Dalej. Brak jasnej wizji, jak mają funkcjonować fundusze emerytalne, kto będzie wypłacał, ile dostaną przyszli emeryci. W tym zakresie jest na dzień dzisiejszy totalny chaos. Przyszli emeryci nie wiedzą, co ich czeka, żyją w strachu i niepewności.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#MieczysławKasprzak">Ustawa o emeryturach pomostowych, kolejna sprawa. Pomysłów i woli rozwiązań jest wiele, ale ostatecznie nie wiadomo, jak od przyszłego roku mają funkcjonować emerytury pomostowe, na jakich zasadach niektórzy emeryci będą przechodzić na świadczenia. A póki co, minął nam pierwszy kwartał, dlatego też Polskie Stronnictwo Ludowe uważa, że dotychczasowe zasady przechodzenia na wcześniejsze emerytury powinny być utrzymane również w przyszłym roku,...</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-59.8" who="#MieczysławKasprzak">...dlatego że nie wyobrażamy sobie, aby emeryt, który dowie się w listopadzie, na jakich zasadach ma przejść na emeryturę, miał możliwość podjęcia takiej decyzji. Jeżeli państwo nie potrafiło na czas przygotować odpowiednich rozwiązań i odpowiednich ustaw, to nie mogą cierpieć na tym emeryci, dlatego że przejście na emeryturę jest to decyzja życiowa, związana z wieloma innymi decyzjami i nie można pod ścianą stawiać wielu ludzi, którzy na dzień dzisiejszy przeżywają swoisty dramat, bo nie wiadomo, czy mają podejmować taką decyzję, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-59.9" who="#MieczysławKasprzak">Miały być załatwione kompleksowo sprawy kombatanckie, wiele obietnic, wiele deklaracji było w tym zakresie, póki co nie mamy rozwiązań, nie mamy żadnych propozycji. Telefony się urywają do naszych biur.</u>
          <u xml:id="u-59.10" who="#MieczysławKasprzak">Zmiana liczenia dochodowości z pracy w rolnictwie przy świadczeniach z pomocy społecznej - projekt Polskiego Stronnictwa Ludowego leży już ponad rok i nie może doczekać się realizacji.</u>
          <u xml:id="u-59.11" who="#MieczysławKasprzak">Kolejna sprawa, to nasz projekt dotyczący zmiany liczenia dochodowości z gospodarstwa w gospodarstwie domowym przy stypendiach dla dzieci ze szkół podstawowych i gimnazjów. Chcieliśmy, żeby było to podobnie jak przy stypendiach studenckich. Projekt leży, nie może doczekać się realizacji.</u>
          <u xml:id="u-59.12" who="#MieczysławKasprzak">Można by godzinami wymieniać tutaj wszystkie sprawy, którymi zajmuje się resort pani minister Kalaty, a które skończyły się do tej pory na obiecankach. Ale najbardziej wymownym chyba tego faktem jest to, że pan premier Jarosław Kaczyński jednak darzył nieufnością, i w dalszym ciągu chyba darzy, panią minister, dlatego że odebrał jej, jak to już było mówione, nadzór nad ZUS-em. Nawet dzisiaj w tej debacie bardzo ostrożnie wypowiadał się na ten temat pan premier. Oczywiście pomysły, ale czyjeś tam, pochwalił, natomiast tutaj nie było zbytniej emocji.</u>
          <u xml:id="u-59.13" who="#MieczysławKasprzak">Kolejna sprawa. To, co tutaj wszyscy mówili, jest faktem - brak udziału pani minister w najważniejszych debatach dotyczących polityki społecznej. To nie są wymyślone, wyssane z palca fakty, ale to miało miejsce i wszyscy tutaj na tej sali, zabierając głos, powtarzali to, na pewno nie uzgadniając swoich stanowisk i swojego wystąpienia, dlatego że to miało miejsce i to bardzo często się zdarzało.</u>
          <u xml:id="u-59.14" who="#MieczysławKasprzak">Uważamy, że taką odpowiedzialną funkcję, jak ministra pracy i polityki społecznej powinien sprawować ktoś, kto będzie miał zaufanie samego premiera i będzie w stanie przeforsować swoje pomysły, może czasami dobre, może czasami słuszne, ale że przeforsuje je na posiedzeniach Rady Ministrów, przeforsuje na posiedzeniach rządu, bo cóż nam z deklaracji. Te deklaracje mogą być słuszne i one tutaj dzisiaj padają z wielu ust, wiele osób je składało. Są pomysły, tylko że żaden z nich, póki co, nie doczekał się realizacji i wszystko kończy się na tych deklaracjach. Dlatego uważamy, że powinna to być osoba, która lepiej sobie poradzi...</u>
          <u xml:id="u-59.15" who="#komentarz">(Poseł Lech Kuropatwiński: Najlepiej Kalinowski.)</u>
          <u xml:id="u-59.16" who="#MieczysławKasprzak">...w rozwiązywaniu tych trudnych problemów i będziemy głosować za odwołaniem pani minister Anny Kalaty. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#GenowefaWiśniowska">Wysoka Izbo! Pan marszałek zwołuje Konwent na godz. 11.50, ale tu jednocześnie mam pytanie do pana posła Chlebowskiego, czy podtrzymuje pan wniosek o przerwę, czy możemy prowadzić obrady?</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Przerwę, przerwę.)</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#ZbigniewChlebowski">Pani Marszałek! Ja zgłaszam wniosek formalny o zarządzenie przerwy do czasu zakończenia posiedzenia Konwentu Seniorów, bo moje zastrzeżenia, moje uwagi nie dotyczą tylko i wyłącznie pana posła Fedorowicza, ale również skandalicznego, moim zdaniem, prowadzenia obrad przez panią marszałek.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#GenowefaWiśniowska">Zarządzam przerwę do zakończenia posiedzenia Konwentu.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 50 do godz. 12 min 18)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#GenowefaWiśniowska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#GenowefaWiśniowska">Kontynuujemy dyskusję nad wnioskiem o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra pracy i polityki społecznej pani Anny Kalaty.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#GenowefaWiśniowska">Pan poseł Alfred Budner zrezygnował z zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#GenowefaWiśniowska">Wiem, że do wygłoszenia sprostowania zgłaszał się pan poseł Piechota, czy tak?</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#SławomirJanPiechota">Pani Marszałek! Później, na końcu. Rozumiałem, że na końcu, bo do mojego wystąpienia nawiązuje się w wielu wypowiedziach. Nawiązywał i pan poseł Szwed, i pan Andrzej Lepper. Jeśli pani pozwoli, pani marszałek, to ja wypowiem się na końcu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#GenowefaWiśniowska">Panie pośle, z wielką przyjemnością. Zawsze przyjemnie jest pana wysłuchać. Z tym że od razu, zgodnie z regulaminem, przestrzegam, że pan może tylko sprostować swoją źle zrozumianą wypowiedź. Prawda?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#SławomirJanPiechota">Wiem, pani marszałek, będę chciał właśnie sprostować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#GenowefaWiśniowska">Nie może pan odnosić się do wszystkich wypowiedzi podsumowujących. Tak stanowi artykuł regulaminu Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#SławomirJanPiechota">Nie zamierzam się odnosić, chcę sprostować. Tak jest, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#GenowefaWiśniowska">Wierzę w pana doskonałą wiedzę.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Ale pan poseł jest wnioskodawcą.)</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę o zabranie głosu panią minister Annę Kalatę.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#GenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#AnnaKalata">Szanowna Pani Marszałek! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Po niedawnych próbach odwołania wiceprezesa Rady Ministrów, ministra rolnictwa i rozwoju wsi pana Andrzeja Leppera oraz ministra transportu pana Jerzego Polaczka zostałam wytypowana jako następny cel ataku opozycji sfrustrowanej własną niemocą i brakiem pomysłu na Polskę. W ostatnim czasie jedynymi osiągnięciami posłów Platformy Obywatelskiej, i nie ma co tego ukrywać, są kolejne wnioski o wyrażenie wotum nieufności wobec ministrów gabinetu pana premiera Jarosława Kaczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#AnnaKalata">Podobnie jak w przypadku wcześniejszych wniosków, również i teraz z braku merytorycznych argumentów atakowany jest cały gabinet premiera Kaczyńskiego, a jako zarzuty dotyczące działania Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej podawane są problemy, które zostały rozwiązane właśnie podczas sprawowania przeze mnie funkcji szefa resortu. Wniosek o wotum nieufności dla ministra pracy i polityki społecznej, bez względu na zawartość merytoryczną uzasadnienia, świadczy przede wszystkim o tym, że prowadzona przeze mnie polityka realizuje strategię solidarnego państwa i stanowi zagrożenie dla filozofii państwa liberalnego, którą chciałaby wcielać w życie opozycja. Oznacza to, w moim przekonaniu, że polityka ministra pracy jest właściwa i tym bardziej będzie realizowana. Chcę to podkreślić z całą mocą: będzie realizowana. Niestety, Platformie Obywatelskiej został jedynie atak personalny na mnie i, pośrednio, próba destabilizacji koalicji.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#AnnaKalata">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Urząd ministra pracy i polityki społecznej sprawuję od maja 2006 r. Podjęłam się tej trudnej misji świadoma odpowiedzialności za powierzone mi zadania, określone w deklaracji programowej „Solidarne państwo”. Najważniejszym punktem tej deklaracji jest polityka prorodzinna. To ona, moim zdaniem, jest kluczem do równomiernego rozwoju Polski i daje Polakom poczucie bezpieczeństwa, stabilizacji oraz spokojnego jutra. Z tego też względu doprowadziłam w ubiegłym roku do podwyższenia wymiaru urlopu macierzyńskiego z 16 do 18 tygodni, w ostatnich propozycjach Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej przewiduje się także dalsze wydłużenie urlopów macierzyńskich o kolejne 8 tygodni.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#AnnaKalata">Od 1 września ubiegłego roku podniesiona została wysokość świadczeń rodzinnych, a najważniejszy dodatek z tytułu wielodzietności wzrósł o 60% i wynosi obecnie 80 zł na trzecie i kolejne dziecko w rodzinie, które uprawnione jest do zasiłku. Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego wzrósł do 100 zł, a z tytułu podjęcia nauki poza miejscem zamieszkania - do 90 zł. Dzięki mojej inicjatywie wydatki państwa na świadczenia rodzinne wzrosły łącznie o 1160 mln zł rocznie.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#AnnaKalata">Uruchomiono program dożywiania dzieci, którego celem jest poprawa stanu zdrowia dzieci i młodzieży poprzez ograniczenie zjawiska niedożywienia, a także poprawa poziomu życia osób i rodzin o niskich dochodach. Na realizację tego programu w budżecie państwa na 2007 r. przewidziano kwotę 500 mln zł. Opracowano również w moim resorcie założenia do ustawy o rodzinnych formach opieki zastępczej - obecnie są one na etapie prac w Komitecie Rady Ministrów. Resort pracy nawiązał szeroką współpracę z organizacjami pozarządowymi na rzecz rodzicielstwa zastępczego. Trwają również prace nad kampanią informacyjno-świadomościową, która ma uzmysłowić wagę problemu. Oprócz tego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zaproponowało w rządowym projekcie, przedłożonym panu premierowi Jarosławowi Kaczyńskiemu, o nazwie „Rząd w trosce o polskie rodziny” następujące rozwiązania: wprowadzenie ulg podatkowych dla rodzin posiadających dzieci, zwiększenie podstawy naliczania świadczeń emerytalno-rentowych opłacanych przez budżet państwa za osoby przebywające na urlopach wychowawczych, zmniejszenie barier w dostępie do opieki medycznej w przypadku dzieci oraz kobiet ciężarnych, wsparcie finansowe dla rodzin ubogich oraz rodzin wychowujących dziecko niepełnosprawne, a także zapewnienie skuteczniejszej pomocy rodzinie niewydolnej wychowawczo. Ponadto program przewiduje szereg działań wspierających młode, studiujące matki i znoszenie barier w dostępie do publicznych przedszkoli i żłobków. Na te działania rząd przeznaczy ponad 17 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#AnnaKalata">Wysoka Izbo! Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej pod moim kierownictwem przygotowało nowy program pożyczkowy dotyczący aktywizacji obszarów wiejskich. Program przewiduje udzielanie na obszarze całego kraju mikropożyczek w wysokości do 20 tys. zł osobom, które zazwyczaj nie mogą uzyskać pożyczki na warunkach komercyjnych. Dostęp do nich będą mieli również rolnicy, którzy prowadzą gospodarstwa nie większe niż 15 ha przeliczeniowych. Celem pożyczek będą mogły być inwestycje związane z rozpoczęciem lub kontynuacją działalności gospodarczej lub przedsięwzięcia związane z niewymagającymi rejestracji usługami agroturystycznymi. Program zostanie uruchomiony w połowie bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#AnnaKalata">Rozpoczęliśmy również realizację wspólnie z Bankiem Światowym poakcesyjnego programu wsparcia obszarów wiejskich. Program będzie trwał 4 lata i został zaplanowany w taki sposób, aby poprawić skuteczność działania KRUS i spójność polityki społecznej oraz przeciwdziałać zjawisku wykluczenia społecznego w gminach wiejskich o niskich dochodach.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#AnnaKalata">Przy okazji pragnę przypomnieć o pomocy, jaką Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej wygospodarowało dla rolników dotkniętych klęską suszy. Na mój wniosek z rezerw celowych budżetu państwa przeznaczono kwotę w wysokości 459 mln zł właśnie na ten cel, o czym zresztą mówił pan premier Lepper.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#AnnaKalata">W ostatnich latach, Wysoka Izbo, polscy rolnicy i plantatorzy borykali się z trudnościami w pozyskaniu pracowników na lokalnym rynku pracy. Zjawisko to było szczególnie dotkliwe w stosunku do pracowników sezonowych. Wychodząc naprzeciw postulatom licznych organizacji rolniczych, wydałam rozporządzenie w sprawie wykonywania pracy sezonowej przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania pozwolenia na pracę. Rolnicy nie muszą już występować z wnioskami o pozwolenie na prace cudzoziemców, zatrudnianych do trzech miesięcy. Zlikwidowane zostały też towarzyszące tym pozwoleniom opłaty.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#AnnaKalata">Wysoka Izbo! Nieprawdą jest twierdzenie, że minister pracy i polityki społecznej doprowadził do zmniejszenia udziału płacy minimalnej w przeciętnym wynagrodzeniu. To na mój wniosek Rada Ministrów w styczniu 2007 r. podniosła wysokość płacy minimalnej z 899 zł 10 gr do 936 zł brutto. To pierwszy krok do tego, aby zbliżyć minimalne wynagrodzenie do przeciętnego, gdyż te wartości w ciągu ostatnich lat za bardzo się od siebie oddaliły.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#AnnaKalata">Wysoka Izbo! Chciałabym przypomnieć, że wielokrotnie wskazywałam na potrzebę nowelizacji ustawy o wynagrodzeniu minimalnym, na wypracowanie rozwiązań dla szybszego wzrostu płacy minimalnej. I tak, zaraz po objęciu funkcji ministra pracy i polityki społecznej powołałam zespół niezależnych ekspertów. Dodatkowo od ponad miesiąca pracuje wewnętrzny zespół zadaniowy, a na dniach ruszy zespół międzyresortowy.</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#AnnaKalata">Wszystko po to, aby tak zmienić przepisy, by powstał system, który pozwoli poprawić relacje minimalnego wynagrodzenia do przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce do 50 może nawet 60%,...</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-70.13" who="#AnnaKalata">.‍.. a także zwiększyć powiązanie wysokości płacy minimalnej ze wzrostem wydajności pracy w gospodarce. W Polsce mamy duże rozwarstwienie dochodowe, brak możliwości utrzymania się za płacę minimalną. Pracownicy otrzymujący wynagrodzenie minimalne są często klientami pomocy społecznej. A dlaczego? Dlatego, że wysokość płacy minimalnej według parytetu siły nabywczej to 387 euro. Zatem fakt jest taki, że to czterokrotnie mniej niż w Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii czy Holandii. Trzykrotnie mniej niż w Irlandii. Niech więc wnioskodawcy nie dziwią się, że część naszych pracowników szuka wyższych płac zagranicą. Skala migracji z tego powodu po 1 maja 2004 r. wzrosła. W związku z tym rząd przygotował program działań na rzecz zwiększenia opieki nad polską migracją zarobkową - „Bliżej pracy, bliżej Polski”. To właśnie Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej wspólnie z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, a także po konsultacjach z innymi resortami opracowało program działań na rzecz zwiększania opieki nad polską migracją zarobkową. Właśnie ten program - „Bliżej pracy, bliżej Polski” zakłada wydłużenie czasu pracy konsulatów w niektórych krajach Unii Europejskiej, zwiększenie liczby etatów i utworzenie nowych placówek. Dzięki aktywnej współpracy resortów w tegorocznym budżecie zostały zabezpieczone środki w wysokości 25 mln zł właśnie na ten cel. Mamy zatem środki, jest również przygotowanie logistyczne i organizacyjne do realizacji tego programu.</u>
          <u xml:id="u-70.14" who="#AnnaKalata">Wysoka Izbo! Podkreślę również, że zwiększana już jest obsada stanowisk konsularnych, między innymi w Londynie, Dublinie, Oslo, Brukseli, Edynburgu, Madrycie i Atenach - łącznie do 25 etatów. Niektóre konsulaty zmieniają swoje siedziby, aby zapewnić lepszą obsługę naszych obywateli. Ponadto w 8 państwach Unii Europejskiej przy polskich konsulatach będzie pracował przedstawiciel resortu pracy. Mogę tu wymienić kraje takie jak: Wielka Brytania, Irlandia, Niemcy, Holandia, Włochy, Francja czy Norwegia. Wybraliśmy te kraje, w których zarejestrowano co najmniej 30 tys. zatrudnionych osób pochodzących z Polski. Jednocześnie trwają prace nad strategią, która ma zachęcić do powrotu Polaków pracujących za granicą. Jej założenia zostaną przedstawione we wrześniu przez powołany do tego międzyresortowy zespół do spraw migracji, w którego pracach mój resort bierze czynny udział.</u>
          <u xml:id="u-70.15" who="#AnnaKalata">Teraz pozwolę sobie przedstawić państwu niektóre działania, realizowane wyłącznie przez mój resort, w zakresie migracji pracowników.</u>
          <u xml:id="u-70.16" who="#AnnaKalata">Wysoka Izbo! Aby uzyskać pogłębione dane o społeczno-gospodarczych skutkach migracji, zapoczątkowaliśmy program o nazwie „Polityka migracyjna jako instrument promocji zatrudnienia i ograniczania bezrobocia”. Współfinansowany jest on z Europejskiego Funduszu Społecznego i realizowany w bieżącym roku. Ma na celu: badanie związków między mobilnością terytorialną a sytuacją na polskim i europejskim rynku pracy; proponowanie zadań i środków realizacji oraz wypracowanie harmonogramu polityki migracyjnej jako instrumentu alokacji przestrzennej i sektorowej siły roboczej; promocję zatrudnienia i długookresowego zmniejszania nierównowagi na rynku pracy w Polsce. Poza tym monitorujemy w ministerstwie przypadki niezgodnego z prawem wspólnotowym traktowania polskich obywateli i przedsiębiorstw w innych krajach członkowskich Unii Europejskiej, opracowujemy nowe rozporządzenia dotyczące trybu i warunków wydawania zezwoleń na pracę. Opracowaliśmy projekt nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wraz z projektem rozporządzenia określającego wysokość wpłat związanych ze złożeniem wniosku o zezwolenie na pracę cudzoziemców. Pracujemy nad nowelizacją tzw. ustawy kompetencyjnej w celu pozostawienia wydawania zezwoleń na pracę w kompetencji wojewodów. Pragnę przy tej okazji nadmienić, że resort pod moim kierownictwem bierze czynny udział w pracach nad rządowym projektem „Szansa dla młodych”, którego celem jest w szczególności stworzenie w Polsce sprzyjających warunków do powrotu z emigracji młodych osób i kontynuowania przez nich kariery zawodowej w kraju, a także stworzenie w Polsce warunków do rozpoczynania i kontynuowania karier przez młode osoby.</u>
          <u xml:id="u-70.17" who="#AnnaKalata">Wiele tych i innych kwestii rozwiązuję i będę rozwiązywać we współpracy z partnerami społecznymi. Za priorytet moich działań uznawałam i uznaję dialog oraz porozumienie społeczne.</u>
          <u xml:id="u-70.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-70.19" who="#AnnaKalata">Dlatego od samego początku kierowania resortem pracy, czyli od 5 maja 2006 r., pod moim przewodnictwem trwają prace w Komisji Trójstronnej związane z zawarciem umowy społecznej „Gospodarka - Praca - Rodzina - Dialog”. 19 lipca na posiedzeniu Prezydium Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych strony przyjęły wspólny cel i priorytety negocjacyjne. W zeszłym miesiącu partnerzy społeczni otrzymali propozycję strony rządowej, wypracowaną przez zespół międzyresortowy, co do zakresu umowy społecznej. Tutaj powiem, że pan poseł Piechota wprowadza Wysoką Izbę w błąd w zakresie dialogu społecznego, dlatego, że na posiedzeniach plenarnych Komisji Trójstronnej byli reprezentanci strony rządowej zarówno w osobach ministrów, jak i podsekretarzy, i sekretarzy stanu. A jeszcze jeżeli chodzi o umowę, to już w kwietniu rozpoczną się negocjacje na temat zawarcia umowy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-70.20" who="#AnnaKalata">Wysoka Izbo! Gospodarka to zarówno pracownicy, jak i pracodawcy. Nie ma tygodnia, abyśmy wspólnie czy to w zespołach Komisji Trójstronnej, czy na innych forach nie pracowali nad tym, by proponowane rozwiązania służyły konkurencyjności polskich firm przy jednoczesnym poszanowaniu praw pracowniczych. Wsłuchując się w głosy organizacji pracodawców, w porozumieniu z ministrem budownictwa prowadzę intensywne prace nad rozszerzeniem zakresu regulacji otwarcia polskiego rynku pracy dla pracowników sezonowych w budownictwie i drogownictwie. Ukończone zostały prace mające na celu przygotowanie do otwarcia polskiego rynku pracy dla obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej oraz państw, które do niej ostatnio przystąpiły. W styczniu 2007 r. podpisałam rozporządzenie znoszące dotychczasowe ograniczenia polskiego rynku pracy dla obywateli Unii Europejskiej oraz państw EFTA, tym samym obywatele Rumunii i Bułgarii mają dostęp do naszego rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-70.21" who="#AnnaKalata">Szanowni Państwo! Przez ostatnie 16 lat emeryci i renciści nie mieli szczęścia do polityków. Lista krzywd jest tak długa, że dzisiaj żaden minister finansów ani żaden minister ds. polityki społecznej nie jest w stanie ich zrekompensować. Uznając dotychczasowy sposób prowadzenia polityki w stosunku do emerytów i rencistów za krzywdzący, zarówno program wyborczy Samoobrony, jak i umowa koalicyjna z Prawem i Sprawiedliwością, Ligą Polskich Rodzin przewidują przywrócenie corocznej waloryzacji rent i emerytur. Wyrażając wolę koalicjantów zapisaną w deklaracji programowej „Solidarne państwo”, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej pod moim kierownictwem przygotowało projekt ustawy zakładający coroczną waloryzację rent i emerytur w następującym powiązaniu: stopa inflacji plus 20% udziału we wzroście przeciętnego wynagrodzenia. Już we wrześniu zeszłego roku projekt został skierowany do komitetu Rady Ministrów. Jednak z braku w budżecie wystarczających środków na godną, coroczną waloryzację rent i emerytur rząd podjął decyzję, że w 2007 r. 6,5 mln osób zostanie wypłacony jednorazowy dodatek pieniężny. Będzie to zrealizowane już niebawem, w kwietniu otrzymają go najniżej uposażeni emeryci i renciści.</u>
          <u xml:id="u-70.22" who="#AnnaKalata">Wysoka Izbo! Realizując program koalicji „Solidarne państwo”, złożyłam ponownie w komitecie Rady Ministrów projekt ustawy zakładający coroczną waloryzację rent i emerytur.</u>
          <u xml:id="u-70.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-70.24" who="#AnnaKalata"> Na dzień dzisiejszy wiem, że środki na coroczną waloryzację rent i emerytur się znajdą. Na taką waloryzację, jaką winniśmy emerytom i rencistom, czyli wskaźnik inflacji plis 20% udziału we wzroście przeciętnego wynagrodzenia. Waloryzacja w 2008 r., coroczna waloryzacja stanie się faktem.</u>
          <u xml:id="u-70.25" who="#AnnaKalata">Wysoka Izbo! 28 sierpnia 1997 r. wolą Sejmu weszła w życie ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Mimo upływu lat i dwóch kolejnych kadencji Sejmu nie udało się uchwalić szczegółowych przepisów określających, kto i na jakich zasadach będzie dokonywał wypłat należnych emerytom z drugiego filara. Działając w poczuciu odpowiedzialności za los milionów przyszłych emerytów, wraz z zespołem ds. nadzoru nad ubezpieczeniami społecznymi przygotowaliśmy stosowne założenia do ustawy o wypłatach świadczeń z drugiego filara. Zapewniają one zarówno bezpieczeństwo, jak i swobodę wyboru dla przyszłych emerytów. Istotnym novum stanie się powołanie publicznej instytucji zarządzanej przez ZUS, co wymusi na pozostałych zakładach ubezpieczeń emerytalnych utrzymanie wysokości prowizji i opłat w rozsądnych granicach.</u>
          <u xml:id="u-70.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-70.27" who="#AnnaKalata"> Dzięki powyższym założeniom obywatele będą mogli sami zdecydować o tym, komu zaufają i komu powierzą zarządzanie oszczędnościami, które gromadzili podczas wielu lat pracy, po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zaletą projektowanego rozwiązania jest również wygoda dla świadczeniobiorców i funkcjonalność. To ZUS zajmie się obsługą i techniczną wypłatą emerytur, a przyszli emeryci i renciści otrzymają świadczenia z pierwszego i drugiego filara na jednym blankiecie i, co niemniej ważne, będą to emerytury dożywotnie, a nie jednorazowe wypłaty.</u>
          <u xml:id="u-70.28" who="#AnnaKalata">Wysoka Izbo! W odpowiedzi na zarzuty dotyczące braku inicjatywy w zakresie emerytur pomostowych przede wszystkim należy zauważyć, że nasilają się emerytalne roszczenia coraz to nowych grup pracowniczych i jest to następstwo zaniechania rozwiązań w tym zakresie poprzednich ekip rządzących. Sztandarowym przykładem jest fakt, że od wprowadzenia reformy emerytalnej - od 1999 r. - do dziś nie została zrealizowana kwestia emerytur pomostowych. W Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej opracowaliśmy założenia do projektu ustawy o emeryturach pomostowych, której celem jest wprowadzenie świadczeń rekompensujących likwidację możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę przez osoby pracujące w szczególnych warunkach i świadczące pracę o szczególnym charakterze. Obydwie ustawy, to jest ustawa o wypłacie środków z drugiego filara, a także ustawa o emeryturach pomostowych, trafią już w kwietniu do konsultacji. Ten rząd ma odwagę zakończyć reformę emerytalną, a ja mam odwagę przedłożyć projekty, które będą najlepsze dla Polski i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-70.29" who="#AnnaKalata">Wysoka Izbo! Nieprawdziwe jest twierdzenie, że okres funkcjonowania Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej pod moim kierownictwem to czas stracony jeśli chodzi o poprawę sytuacji na rynku pracy. Przed wszystkim należy zauważyć, że postawienie takiego zarzutu świadczy o braku wiedzy na temat kompetencji i działań ministra w tym zakresie i wystawia jednoznaczne świadectwa autorom zarzutu.</u>
          <u xml:id="u-70.30" who="#AnnaKalata">Wysoka Izbo! Na skutek efektywnych działań ministra pracy w 2006 r. sytuacja na rynku pracy ulegała systematycznej poprawie, spadał poziom bezrobocia, rósł wskaźnik zatrudnienia. Według BAEL 520 tys. osób uzyskało pracę w Polsce. Efekt ten został osiągnięty m.in. dzięki zwiększeniu o 150 mln wydatków z Funduszu Pracy na aktywne polityki rynku pracy, co przełożyło się na aktywizację osób bezrobotnych. Powiem więcej, w 2007 r. właśnie na aktywne polityki zatrudnienia przeznaczyliśmy o 30% więcej środków - zwiększyliśmy kwotę z 2100 mln do 2700 mln zł. Dlatego dziś mamy takie statystyki, jakie mamy. W lutym stopa bezrobocia była na poziomie 14,9. W zeszłym roku było to 18%, a dwa lata temu - 19,4%. W czasie, gdy kieruję resortem, liczba ofert pracy przesyłanych przez pracodawców do urzędów pracy wzrosła o 28%.</u>
          <u xml:id="u-70.31" who="#AnnaKalata">Informuję wnioskodawców, że wszelkie próby obciążenia ministra właściwego do spraw pracy zagadnieniami związanymi z liczebnością służb zatrudnienia, jakością wyposażenia, efektywnością świadczonych usług, a także z wysokością wynagrodzeń w urzędach pracy jest dowodem braku rozeznania, czym w polskich warunkach ustrojowych jest polityka rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-70.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-70.33" who="#AnnaKalata"> Minister pracy i polityki społecznej jest wprawdzie dysponentem Funduszu Pracy, ale nie dysponuje żadnymi środkami, które mógłby użyć w sposób bezwzględny. W szczególności 90% wydają starostowie i tylko oni, a 10% pozostaje w rezerwie ministra. Ostatecznymi dysponentami są też starostowie.</u>
          <u xml:id="u-70.34" who="#AnnaKalata">Szanowne Panie Posłanki! Szanowni Panowie Posłowie! Dostrzegamy i rozumiemy trudną sytuację osób niepełnosprawnych. Pod moim kierownictwem przygotowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Projekt ma na celu podniesienie efektywności środków pomocowych przeznaczonych na wzrost zatrudnienia w tej grupie osób. Wbrew stawianym zarzutom minister prowadzi od zeszłego roku merytoryczne działania na rzecz osób niepełnosprawnych, których efektem ma być odejście od filozofii postrzegania niepełnosprawnych wyłącznie poprzez prymat ich ograniczeń na rzecz dostrzegania ich potencjałów. Takie działania pozwolą na efektywne angażowanie niepełnosprawnych w życie społeczne i pracę zawodową.</u>
          <u xml:id="u-70.35" who="#AnnaKalata">W kierowanym przeze mnie ministerstwie opracowane zostały założenia do projektu ustawy o wspieraniu zatrudnienia i integracji osób niepełnosprawnych, które zawierają m.in. rozwiązania uzależniające wsparcie od potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Jest w nich przewidziane również wzmocnienie roli samorządów w rozwiązywaniu problemów niepełnosprawnych obywateli, a także wprowadzenie spójności między różnymi systemami wsparcia. Pragnę stwierdzić, że nieprawdziwe jest twierdzenie, iż minister prezentuje w sprawie osób niepełnosprawnych stanowisko, jakoby w Polsce było za dużo pieniędzy na wspieranie i rozwiązywanie problemów osób niepełnosprawnych. Poza aspektem moralnym - preparowanie takiego zarzutu jest naganne moralnie - należy zauważyć, że fakty są zgoła odmienne. Otóż dwukrotnie występowałam do ministra finansów o zwiększenie - w stosunku do planowanej w projekcie budżetu państwa na 2007 r. - dotacji dla Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-70.36" who="#AnnaKalata">Wysoka Izbo! Ministerstwo Pracy pod moim kierunkiem reaguje na zmiany na rynku pracy, na nowe formy zatrudnienia, takie jak np. telepraca. Przygotowałam nowelizację Kodeksu pracy w zakresie telepracy, bo taka forma elastycznego zatrudnienia pozwala pracownikowi na godzenie życia zawodowego i rodzinnego i może być szczególnie przydatna dla matek wychowujących dzieci niechcących rezygnować z wykonywania pracy. Ponadto taka forma organizacji pracy zawodowej stanowi bardzo ważny czynnik determinujący aktywność zawodową zarówno osób niepełnosprawnych, jak i tych, które łączą pracę z nauką, oraz pracujących w więcej niż jednym miejscu pracy. Projekt tej ustawy powinien już w kwietniu trafić pod obrady Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-70.37" who="#AnnaKalata">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Nieprawdziwy jest zarzut słabości współpracy ministra pracy z ministrem edukacji narodowej w zakresie wzmocnienia związków systemu edukacji z rynkiem pracy. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej współpracuje z Ministerstwem Edukacji Narodowej w kwestiach dotyczących kształcenia ustawicznego i zawodowego przy zachowaniu zasady, że polityka edukacyjna pozostaje w kompetencji ministra edukacji narodowej oraz w kompetencji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W ministerstwie prowadzone są prace mające na celu poprawę jakości ofert kształcenia ustawicznego i lepsze jej dostosowanie do potrzeb rynku pracy. Przykładem takiej współpracy między resortem pracy i edukacji jest choćby tworzenie Programu Operacyjnego „Kapitał ludzki”, który pozwoli zaabsorbować środki unijne przeznaczone na szeroko pojętą edukację społeczeństwa, również na potrzeby rynku pracy, w latach 2007–2013. Nadmienię, że alokacja środków w ramach funduszy strukturalnych na lata 2007–2013 w Programie Operacyjnym „Kapitał ludzki” to kwota 9700 mln zł, a wraz z wkładem wspólnotowym do rozdysponowania będzie ponad 11 mln zł. Przepraszam, mówię o euro.</u>
          <u xml:id="u-70.38" who="#AnnaKalata">Resort pracy włącza się także do prac nad powstającym właśnie dokumentem „Strategia uczenia się przez całe życie”. I informacja z ostatniej chwili: wczoraj Rada Ministrów przyjęła „Krajowy plan działań na rzecz zatrudnienia”, przy którego tworzeniu współpracowałam nie tylko z ministrem edukacji, ale również ministrami gospodarki, szkolnictwa wyższego, finansów, rolnictwa i rozwoju wsi, a także z takimi instytucjami, jak UKIE, GUS, PFRON, OHP, PARP i inne. Jak państwo słyszą, wszystkie resorty ściśle współpracują przy opracowywaniu dokumentów programowych rządu oraz aktów prawnych, w tym dotyczących rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-70.39" who="#AnnaKalata">Przejdę teraz do spraw związanych z pomocą społeczną. Zdaję sobie sprawę z tego, iż pomoc państwa w tym zakresie jest ciągle niewystarczająca. Jednakże mimo trudnych uwarunkowań budżetowych udało nam się podnieść świadczenia z pomocy społecznej od 1 października ubiegłego roku. W ramach tego zwiększono kwoty kryteriów dochodowych, np. dla osób samotnie gospodarujących - do 477 zł, a na osobę w rodzinie - do 351 zł. Zostały również zwiększone niektóre świadczenia pieniężne z pomocy społecznej, w tym m.in. maksymalna kwota zasiłku stałego - do 444 zł. W sumie na zwiększone wydatki z pomocy społecznej przeznaczyliśmy w budżecie o 364 mln więcej.</u>
          <u xml:id="u-70.40" who="#AnnaKalata">Szanowni Państwo! O bezdomności mówi się niewiele, w dodatku rzadko. A jest to bardzo poważny problem w naszym kraju, z którym dotychczas żaden rząd nie potrafił sobie skutecznie poradzić. Stykałam się wielokrotnie ze środowiskiem bezdomnych i osobiście poznałam ich problemy. Aby choć w niewielkim stopniu pomóc w pokonywaniu trudności, w wychodzeniu z bezdomności oraz złagodzić skutki tego zjawiska, na mój wniosek Rada Ministrów przyznała 10 mln zł na pomoc bezdomnym przed zimą 2006 r. Trafiły one do organizacji pozarządowych, zapewniających bezdomnym żywność i noclegi. Na tych samych zasadach przyznano 5 mln zł domom pomocy społecznej na programy naprawcze i dodatkowo 26 mln z przeznaczeniem na dofinansowanie zadań w zakresie osiągania standardów przez domy pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-70.41" who="#AnnaKalata">Wysoka Izbo! Sejm niedawno uchwalił przygotowaną przez mój resort ustawę o pomocy społecznej. Wprowadza ona rozwiązania systemowe w zakresie całodobowych placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz reguluje finansowanie z budżetu państwa pobytu dzieci cudzoziemskich w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i rodzinach zastępczych. W kierowanym przeze mnie resorcie został przygotowany również projekt ustawy o zatrudnieniu socjalnym, aby wyeliminować ograniczenia w funkcjonowaniu centrów integracji społecznej i klubów integracji społecznej. Dzięki rozwojowi takich instytucji możemy wspierać wprowadzenie do zatrudnienia osób długotrwale bezrobotnych i bezdomnych. Pragnę podkreślić, że efektywność zatrudnieniowa po odbyciu 12-miesięcznego szkolenia jest na poziomie 74%, czyli na 100 osób, które uczestniczą w takim programie, 74 osoby znajdują zatrudnienie. Ustawa obecnie jest procedowana w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-70.42" who="#AnnaKalata">Opracowałam także projekt ustawy o zawodzie pracownika socjalnego. Skutkiem wejścia w życie powyższej ustawy będzie poprawa efektywności działania służb społecznych w systemie pomocy i integracji społecznej. Już w kwietniu powinna ona trafić do Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-70.43" who="#AnnaKalata">Oprócz tego staram się natychmiast reagować na pojawiające się od czasu do czasu zdarzenia losowe, by udzielić wsparcia ludziom dotkniętym nieszczęściem. W listopadzie ubiegłego roku wydarzyła się ogromna tragedia na Śląsku. Głęboko nią wstrząśnięta, natychmiast wydałam polecenie, aby udzielić pomocy finansowej rodzinom ofiar katastrofy górniczej w Halembie - 368 tys. zł wypłacono 23 poszkodowanym rodzinom.</u>
          <u xml:id="u-70.44" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-70.45" who="#AnnaKalata">Wysoka Izbo! Do zarzutów bazujących na brukowej prasie odnosić się nie będę, bo szanuję godność Wysokiej Izby, a w wnioskodawcy, jak widać, nie szanują.</u>
          <u xml:id="u-70.46" who="#AnnaKalata">Szanowne Posłanki i Szanowni Posłowie! W świetle przedstawionych dziś efektów mojej pracy uważam, że wniosek Platformy Obywatelskiej jest całkowicie bezzasadny pod względem merytorycznym. Wnioskodawcy usiłują obarczyć mnie odpowiedzialnością za zaniechania kilku poprzednich ministrów, a zasłaniając się wotum nieufności dla jednego ministra, próbują zdyskredytować w oczach społeczeństwa prace całego rządu pana premiera Jarosława Kaczyńskiego. W rzeczywistości właśnie pod moim kierownictwem Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przygotowało bądź przygotuje w najbliższym czasie akty prawne rozwiązujące najpilniejsze potrzeby polskiego rynku pracy i systemu zabezpieczenia społecznego. Są to kluczowe dla programu „Solidarne państwo” zagadnienia, związane przede wszystkim z polityką rodzinną, pomocą społeczną, wypłatami emerytur z drugiego filara, emeryturami pomostowymi, wsparciem dla osób niepełnosprawnych, a także niezbędnym podnoszeniem płacy minimalnej.</u>
          <u xml:id="u-70.47" who="#AnnaKalata">Skupione wokół Platformy Obywatelskiej środowiska najwyraźniej mocno niepokoi szybkość i zasięg zmian przeprowadzanych przez rząd. Szermując dobrem kraju i troską o losy Polski, usiłują torpedować wszystkie próby aktywnego działania na rzecz zmiany wytworzonej przez tych ludzi otaczającej nas dziś rzeczywistości. Przedstawiane w ostatnim czasie wnioski o odwoływanie poszczególnych ministrów ze składu gabinetu Jarosława Kaczyńskiego, a zwłaszcza klecone naprędce uzasadnienia do nich, świadczą o narastającej w szeregach platformy obsesji na punkcie destrukcji koalicji Prawa i Sprawiedliwości, Samoobrony i Ligi Polskich Rodzin. Obsesji znacznie wykraczającej poza zwyczajowo przyjęty kanon działań podejmowanych przez partię opozycyjną w toku codziennej walki politycznej.</u>
          <u xml:id="u-70.48" who="#AnnaKalata">Wierzę, że Wysoka Izba odrzuci wniosek złożony z czysto politycznych, a nie merytorycznych przyczyn. Został on złożony dla osiągnięcia doraźnego efektu propagandowego, wyłącznie dla wytworzenia medialnego szumu, stawiającego w negatywnym świetle Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz cały gabinet premiera Jarosława Kaczyńskiego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-70.49" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę bardzo, z tym że, jak wcześniej uprzedziłam, powołując się na art. 115 regulaminu Sejmu, jak również w związku z art. 116, głos może zabrać tylko premier, a także minister, i nie ma żadnych pytań czy odrębnej dyskusji, tylko sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#GenowefaWiśniowska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#SławomirJanPiechota">Pani Marszałek! Znam regulamin Sejmu, znam powoływane przez panią przepisy, ale w tej debacie wielokrotnie odnoszono się nie tylko do tego, co mówiłem, ale do mnie osobiście.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#SławomirJanPiechota">Pan Andrzej Lepper pytał, czy wypełnię kwestionariusz przynależności do partii solidarnej. Chętnie udostępnię panu Lepperowi kartkę z moimi notatkami, ale jednocześnie chciałbym wyjaśnić panu Lepperowi, że uważam, iż właśnie jestem w partii, która poważnie traktuje solidarne...</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Sikora: To polemika, a nie sprostowanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#GenowefaWiśniowska">Panie pośle, ale to nie jest sprostowanie, pan się odnosi do wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#SławomirJanPiechota">Pani marszałek, czy pan...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#GenowefaWiśniowska">Jeżeli pan, panie pośle, będzie się odnosić do każdego z posłów, który wypowiadał się w imieniu klubu, to nie jest to zgodne z regulaminem. Będę niestety, z przykrością to stwierdzam, przerywać, tak że proszę tylko prostować swoje wypowiedzi czy niezrozumienie swojej wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#SławomirJanPiechota">Pani marszałek, próbuję wyjaśnić, co rozumiałem, używając pewnych słów. A panią marszałek proszę o umożliwienie mi tego, bo były to również bardzo osobiste uwagi.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#SławomirJanPiechota">Pani marszałek, chciałbym wyjaśnić ową etykietę, którą posłużono się również wobec mnie, a mającą brzmieć jak inwektywa: owi liberałowie. Chciałbym wyjaśnić panu Lepperowi, a także innym tu występującym, że jestem synem wiejskiego nauczyciela i trochę więcej może wiem, niż niektórzy tu zakładają. Od 35 lat jeżdżę na wózku inwalidzkim, więc trochę znam rzeczywistość od innej, niż ministerialna, strony. Dlatego chciałbym wyjaśnić, że mówiąc o polityce solidarnej, zupełnie inaczej rozumiem, na czym polega ta solidarna polityka. Bo czym ona jest w sprzeczności z państwem solidarnym liberalna? Tak, uważam, że każdy człowiek ma prawo wolnego wyboru, a to państwo, również w tym ostatnim wydaniu, ten rząd spycha ludzi w takiej sytuacji, jak ja, na margines, skazuje na izolację. Próbuje mnie skazywać na rentę i filantropię państwową, a nie proponuje mi godnych, jasnych warunków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#GenowefaWiśniowska">Panie pośle, proszę już kończyć. Panie pośle, pragnę dwa słowa powiedzieć. Myślę, że pan poseł się zgodzi z naszym, moim w tej chwili, poglądem, że Samoobrona również wielką wagę przywiązuje do osób, które jeżdżą na wózkach inwalidzkich. Najlepszym dowodem jest nasza pani poseł i to jest w naszym programie od samego początku. Tak że proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#SławomirJanPiechota">Pani marszałek...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#GenowefaWiśniowska">Nie rozumiem pana odnośnika do tego, co powiedział pan premier Andrzej Lepper.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#SławomirJanPiechota">Pani marszałek, zostałem źle zrozumiany, a pani, jak rozumiem, chciałaby maksymalnie ograniczyć w tej chwili moje sprostowanie. Jednak domagam się uszanowania tego prawa, skoro odnoszono się do mnie w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#SławomirJanPiechota">Pani minister powiedziała przed chwilą, że wprowadziłem w błąd Wysoką Izbę. Pani minister, czy oszukałem, mówiąc, że po raz pierwszy po roku 1989 Komisja Trójstronna nie rozpatrzyła projektu budżetu państwa na ten rok? Czy oszukałem? Proszę panią minister, żeby jasno się do tego odnieść.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#SławomirJanPiechota">Podobnie źle zostałem zrozumiany, gdy mówiłem o liście ekspertów. Nie tylko chciałbym usłyszeć, że są niezależni eksperci, chciałbym zobaczyć listę tych ekspertów, chciałbym też zrozumieć, w jaki sposób owi niezależni eksperci zastępują dyrektorów departamentów, których masowo pozwalniano, dewastując kadry ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#SławomirJanPiechota">Kolejna sprawa. Zostałem źle zrozumiany, gdy mówiłem o potrzebie zapewnienia właściwych kadr w sytuacji, gdy Polska staje wobec ogromnej szansy na tak wielkie unijne pieniądze. Jaka jest zdolność ministerstwa do stworzenia warunków wykorzystania tych pieniędzy, jeżeli nawet Departament Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego jest pozbawiony dyrektora?</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#SławomirJanPiechota">Gdy mówiłem o emeryturach, znowu ucieczka w ogólniki, w inwektywy, w epitety. A przecież jak to się stało, że zabrakło owych 600 mln do waloryzacji emerytur? Rozdano je na różne, zgłoszone przez posłów koalicji rządzącej, regionalne inicjatywy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#GenowefaWiśniowska">Panie pośle, ale to już nie jest sprostowanie. Bardzo przepraszam, naprawdę zaraz odbiorę panu głos. Proszę wybaczyć. Proszę się skupić tylko na sprostowaniu, a nie na charakterystyce przemówienia czy też odnoszenia się pani minister do wypowiedzi przedstawicieli klubów. Proszę o sprostowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#SławomirJanPiechota">Pani Marszałek! Zostałem również źle zrozumiany, gdy próbowałem scharakteryzować, na czym polega polska przegrana szansa. Zamiast odnieść się do tego, dlaczego tak wolno wzrasta w Polsce zatrudnienie, dlaczego tak wolno wzrastają w Polsce dochody, dlaczego tak wolno wzrasta w Polsce dochód narodowy liczony na jednego mieszkańca, usłyszeliśmy jedynie, że kiedyś liberałowie rozprzedali Polskę. Dlaczego Polska nie wykorzystuje szansy, jaka powstała z chwilą wstąpienia do Unii Europejskiej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#GenowefaWiśniowska">Ale pani minister w liczbach wyraziła swoje zdanie. Myślę, panie pośle, że jeżeli jeszcze raz spróbuje pan odczytać wypowiedzi pani minister, na pewno zgodzi się pan z wieloma odpowiedziami, choćby nawet w stosunku do pana posła jako sprawozdawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#SławomirJanPiechota">Pani marszałek, ostatnie trzy kwestie i jednak w takim razie poproszę przewodniczącego mojego klubu, żeby przy najbliższej okazji, podczas Konwentu Seniorów wyjaśnił, co znaczy możliwość sprostowania w sytuacji tego typu, a nie próba niejako pozbawiania głosu...</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#SławomirJanPiechota">Gdy mówiłem o braku informacji w ministerstwie, a zwłaszcza nieposiadaniu wystarczającej wiedzy przez panią minister, powoływałem się na opinię Biura Analiz Sejmowych, powszechnie dostępną. Z tej opinii wynika jednoznacznie, że ministerstwo nie wie, o czym mówi, gdy mówi o emigracji.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#SławomirJanPiechota">Po drugie, gdy mówiłem o programie polityki rodzinnej... Tak, wiem, że on powstał, ale dlaczego się martwię? Prawie dziesięć lat temu była taka książka, koalicja AWS wydała piękny raport. Pozostał on tylko w formie książkowej, do rzeczywistości nie miał żadnego odniesienia.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#SławomirJanPiechota">I ostatnia kwestia. Mówiłem o kadrach, a pani minister zechciała zauważyć, że polityka społeczna, sprawy społeczne nigdy nie miały szczęścia do polityki, do polityków. A jednak zawsze będę z wielkim szacunkiem wspominał to, co dla ludzi biednych i spychanych na margines zrobili choćby Jacek Kuroń i Andrzej Bączkowski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#GenowefaWiśniowska">Ja również myślę, że gdybyśmy swoją energię bardziej skupiali na współpracy, byłoby to z pożytkiem dla nas wszystkich, dla każdego mieszkańca kraju. Pana wiedza, pana spojrzenie na pewno byłyby przydatne, gdyby wypowiedział się pan w ramach współpracy z ministerstwem, do czego zapraszamy, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Ale w jakim charakterze?)</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#GenowefaWiśniowska">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#SławomirJanPiechota">Pani marszałek, jeszcze tylko jedno zdanie. Można przejrzeć stenogram, zobaczyć, o jakie fakty pytałem, o jakich konkretnych problemach mówiłem, prosząc, żeby ministerstwo się nimi zajęło. Naprawdę jestem głęboko przekonany, że w moim wystąpieniu i w naszym wniosku były zawarte fakty. Fakty, a nie polityczne slogany. I chciałbym, żeby zostały one wykorzystane...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#SławomirJanPiechota">Niestety choćby wystąpienie pana posła Fedorowicza, które było żenujące, budzi niepokój...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#GenowefaWiśniowska">To już wyjaśnialiśmy na posiedzeniu Konwentu i na pewno... Myślę, że pani minister również stanie na wysokości zadania i na pytania, które pan zadawał, na pewno otrzyma pan odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#GenowefaWiśniowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#GenowefaWiśniowska">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo pani minister i całemu zespołowi. Dziękuję również państwu za ten punkt porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#GenowefaWiśniowska">Przystępujemy do rozpatrzenia drugiego punktu porządku dziennego...</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#GenowefaWiśniowska">Pan minister Orzechowski. Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#MirosławOrzechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#MirosławOrzechowski">Pani Marszałek! W imieniu Ligi Polskich Rodzin składam wniosek o przerwę do godz. 14.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#GenowefaWiśniowska">Takie jest prawo każdego z klubów.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#komentarz">(Poseł Zygmunt Wrzodak: Takiego prawa nie ma. To zależy od marszałka.)</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#GenowefaWiśniowska">Ogłaszam przerwę do godz. 14.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 07 do godz. 14 min 11)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#MarekJurek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#MarekJurek">Komisja Nadzwyczajna przedłożyła sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#MarekJurek">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1543.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#MarekJurek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#MarekJurek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 54 ust. 5 regulaminu Sejmu oraz aby w dyskusji nad dodanym punktem wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#MarekJurek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#MarekJurek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#MarekJurek">Sprawozdanie to rozpatrzymy dzisiaj jako ostatni punkt dzisiejszych obrad.</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#MarekJurek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 993 i 1472).</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#MarekJurek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Dariusza Kłeczka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#DariuszAntoniKłeczek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie z prac Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mającej na celu podniesienie do rangi wartości chronionej konstytucyjnie życia człowieka od momentu poczęcia.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#DariuszAntoniKłeczek">Prawo do życia jest fundamentem każdej cywilizacji, jest prawem naturalnym i podstawowym, a prawa podstawowe powinny, a nawet muszą mieć gwarancje konstytucyjne. Życie człowieka rozpoczyna się w momencie poczęcia. To bezsporny fakt naukowy. Nie da się wyznaczyć żadnego innego momentu granicznego w życiu człowieka, począwszy od którego staje się on podmiotem praw ogólnoludzkich.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#DariuszAntoniKłeczek">Komisja Nadzwyczajna powołana przez Wysoką Izbę kontynuowała rozpoczętą przez grupę 155 posłów pracę nad wprowadzeniem rozwiązań, które jeszcze lepiej będą chronić dziecko poczęte, jego matkę, rodzinę i całe nasze społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#DariuszAntoniKłeczek">W imieniu Komisji Nadzwyczajnej dziękuję wszystkim posłom, którzy tę inicjatywę podjęli. W sposób szczególny dziękuję posłowi sprawozdawcy panu marszałkowi Markowi Kotlinowskiemu, obecnie sędziemu Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#DariuszAntoniKłeczek">W Polsce od 1993 r. prawo ewoluuje w kierunku coraz lepszej ochrony życia ludzkiego. Prawo chroni nie tylko życie, ale i zdrowie poczętego dziecka. Rzecznik praw dziecka ma wprost wpisaną w ustawowy zakres obowiązków troskę o dziecko od poczęcia do jego pełnoletności. W ustawie o zawodzie lekarza mamy zapisy o ochronie życie, ale także zakaz eksperymentów badawczych na dzieciach poczętych, zaś Kodeks etyki lekarskiej wyraźnie stoi na straży ludzkiego życia. Ustawa o planowaniu rodziny nie tylko zakazuje tzw. aborcji, ale także zobowiązuje państwo do pomocy kobietom ciężarnym w trudnej sytuacji materialnej, mobilizuje służbę zdrowia do lepszej opieki medycznej nad matką oczekującą na urodziny dziecka i jej dzieckiem. Na szkoły nakłada obowiązek wychowania uczniów w duchu odpowiedzialnego rodzicielstwa i kształtowania pozytywnych postaw wobec życia poczętego, wobec rodzicielstwa i rodziny. Zapewnia też wsparcie uczennicom w ciąży.</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#DariuszAntoniKłeczek">Tę pozytywną tendencję usiłowano zmienić w poprzedniej kadencji parlamentu poprzez zgłoszenie projektu ustawy dopuszczającej zupełną swobodę pozbawiania życia dzieci poczętych. Na szczęście inicjatywa ta została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-93.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Dlaczego pan kłamie?)</u>
          <u xml:id="u-93.7" who="#DariuszAntoniKłeczek">Podczas prac komisji wyrażano opinię, że ustawa chroniąca życie przynosi dobre skutki. Opinia ta w świetle corocznych sprawozdań rządu z realizacji i funkcjonowania ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży jest w pełni uzasadniona. Celem tej ustawy jest troska o życie i zdrowie matki i dziecka jako fundamentalne dobro człowieka. Dane statystyczne i informacje udostępnione przez administrację rządową oraz samorządową mówią o tym, że zmniejszyła się radykalnie liczba aborcji, liczba samoistnych poronień i liczba zgonów kobiet z przyczyn położniczych. Utrzymuje się spadek wskaźnika urodzeń martwych, maleje umieralność noworodków i niemowląt, poprawia się dostęp do badań prenatalnych, rozwija się pomoc instytucjonalna, dzięki której matka oczekująca na urodzenie dziecka i kobieta z małym dzieckiem znajdują schronienie, opiekę oraz pomoc psychologiczną i prawną. Ponadto wciąż podejmowane są działania zmierzające do poprawy obecnej sytuacji. Ustawa w sferze ochrony życia i zdrowia dziecka poczętego i jego matki działa naprawdę dobrze.</u>
          <u xml:id="u-93.8" who="#DariuszAntoniKłeczek">Społeczna akceptacja przepisów ustawy...</u>
          <u xml:id="u-93.9" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: To są kpiny. Tego nie było na posiedzeniu komisji.)</u>
          <u xml:id="u-93.10" who="#DariuszAntoniKłeczek">Panie Marszałku! Pani poseł Senyszyn nie była członkiem komisji i nie uczestniczyła we wszystkich posiedzeniach, w związku z tym nie do końca zdaje sobie sprawę z tego, co było na posiedzeniu komisji...</u>
          <u xml:id="u-93.11" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Uczestniczyłam.)</u>
          <u xml:id="u-93.12" who="#DariuszAntoniKłeczek">...ale stenogramy komisji są w pełni dostępne.</u>
          <u xml:id="u-93.13" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Kalisz: To niech pan czyta stenogram!)</u>
          <u xml:id="u-93.14" who="#DariuszAntoniKłeczek">Społeczna akceptacja przepisów...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#MarekJurek">Przepraszam bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#MarekJurek">To już czwarta interwencja, pana posła Kalisza, najpierw były trzy pani poseł Senyszyn. Świadomie czekałem, bo do trzech sztuka, licząc, że inwencja pani poseł się wyczerpie.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Ja dopiero dwa razy.)</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#MarekJurek">Teraz czwarty raz.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#MarekJurek">Pani poseł, będę musiał zwrócić uwagę w sposób formalny. Na razie jest to jedynie uwaga, że nie należy przerywać kolegom w czasie przemówień. To tym bardziej istotne, że w poprzednim punkcie doszło do nieprzyjemnych sytuacji, a nie chciałbym dopuścić do tego, żeby i w tym punkcie doszło do podobnych. Pana przewodniczącego Kalisza, podobnie jak wszystkich innych liderów partii obecnych na sali, proszę o lekkie moderowanie zachowania kolegów.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Mikołaj Dera: Trochę kultury.)</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#MarekJurek">Powracamy do obrad.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Przyjmuję uwagę pana marszałka. Dziękuję, ale proszę również, żeby się pan marszałek do swoich uwag stosował, kiedy ja jestem na mównicy, i nie odbierał mi głosu.)</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#MarekJurek">Zawsze chronię prawo do wypowiedzi, pani poseł - to jest pewien tryb nadzwyczajny: przemawianie z ław - ale już wracamy do normalnych obrad. Od tej chwili obrady będą już normalne.</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#MarekJurek">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#DariuszAntoniKłeczek">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#DariuszAntoniKłeczek">Społeczna akceptacja przepisów ustawy o planowaniu rodziny z roku na rok rośnie, szczególnie wśród młodego pokolenia. Można powiedzieć, że w Polsce powszechne jest przekonanie, iż człowiek istnieje od poczęcia i od tego czasu wymaga różnorodnej pomocy i ochrony.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#DariuszAntoniKłeczek">Wielu posłów podczas prac komisji przypominało także, że kiedy wprowadzano te pozytywne zmiany, straszono społeczeństwo tym, że dramatycznie wzrośnie liczba dzieciobójstw i porzuceń dzieci - tymczasem liczba takich przypadków spadła; że więzienia zapełnią się kobietami skazanymi za aborcję - nic takiego nie nastąpiło; że dużo kobiet zginie w wyniku nielegalnej aborcji - tymczasem liczba takich przypadków zmalała; że nieletnie dziewczęta będą masowo zostawały matkami - tymczasem liczba matek w wieku poniżej 19 lat zmniejszyła się; że wzrośnie liczba poronień samoistnych - w rzeczywistości ich liczba corocznie spada od wprowadzenia ustawy. Dlatego posłowie stwierdzili, że zupełnie niepotrzebne są opinie niepokojące społeczeństwo strasznymi skutkami zmian konstytucji mającymi wzmocnić prawną ochronę życia ludzkiego, które podobnie jak poprzednie w tej sferze przyniosą dobre owoce.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#DariuszAntoniKłeczek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Komisja Nadzwyczajna uznała, że wprowadzenie do konstytucji zapisów o ochronie prawnej dziecka będącego na najwcześniejszym etapie swego rozwoju jest potężnym krokiem naprzód w dziedzinie respektowania praw człowieka. Przyjmujemy bowiem, że podmiotem praw i wolności konstytucyjnych jest każdy człowiek, bez względu na jego wiek, stan zdrowia czy kondycję psychiczną i umysłową - tak jak dużo wcześniej ludzkość uznała, że wszyscy jesteśmy równi bez względu na kolor skóry, płeć, światopogląd czy wyznawaną religię. Jak w XIX wieku w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej uznano, że czarnemu niewolnikowi przysługuje prawo do życia i do wolności, choć nie dla wszystkich było to wówczas oczywiste, tak dzisiaj w Polsce chcemy uznać, że prawo do życia przysługuje również tym członkom naszej ludzkiej społeczności, których jeszcze nie widzimy gołym okiem, ale o których istnieniu i rozwoju wiemy dzięki postępowi nauk medycznych. Podczas dyskusji w komisji podkreślano, że jeśli dzisiaj w XXI wieku nie chcielibyśmy pójść tą drogą, to oznaczałoby to, że ignorujemy współczesną wiedzę o początkach życia człowieka. Znaczyłoby to, że nadal hołdujemy błędnym wyobrażeniom na ten temat pochodzącym z epoki średniowiecza. Nie zamykajmy oczu na fakt istnienia człowieka tylko dlatego, że jest mały i ukryty w łonie swojej matki. Skończmy z wyznawaniem fałszywej zasady: czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal. W imieniu komisji apeluję: skończmy z dyskryminacją ludzi ze względu na wiek.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#DariuszAntoniKłeczek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Z perspektywy czasu w imieniu Komisji Nadzwyczajnej mogę powiedzieć, że dobrze się stało, że Sejm odrzucił wniosek o natychmiastowe przejście do drugiego czytania, mimo że sam za takim rozwiązaniem głosowałem. Powołana Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wybrała stałego eksperta, którym został prof. Włodzimierz Wróbel, wykładowca w Katedrze Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zawodowo zajmuje się pan profesor zagadnieniami prawa karnego i konstytucyjnego oraz konstytucyjnych podstaw odpowiedzialności karnej, w tym budowy normy prawnokarnej. Prof. Włodzimierz Wróbel opublikował ponad 80 prac naukowych z zakresu prawa karnego materialnego oraz prawa konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#DariuszAntoniKłeczek">Komisja zleciła przygotowanie szeregu bardzo istotnych ekspertyz, które pozwoliły uniknąć wielu poważnych błędów. Dzięki otrzymanym ekspertyzom nikt z członków komisji nie zaproponował wprowadzenia zapisu odsyłającego ochronę życia dziecka od momentu poczęcia do kompetencji ustawodawcy zwykłego, ze względu na możliwość obniżenia dotychczasowej ochrony konstytucyjnej życia dziecka poczętego jako życia człowieka.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#DariuszAntoniKłeczek">Eksperci wskazywali również na to, że bezpośrednie odniesienie konstytucyjnej ochrony człowieka w fazie prenatalnej wyłącznie do art. 38 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w sposób nieunikniony spłaszcza perspektywę tej ochrony do problematyki aborcyjnej. Tymczasem status człowieka w okresie prenatalnym ma znacznie szerszy kontekst i głębszy wymiar.</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#DariuszAntoniKłeczek">Dzięki opiniom ekspertów komisja zwróciła większą uwagę na problemy bioetyczne zagrażające życiu człowieka przed urodzeniem, szczególnie dotyczące klonowania, hodowli tkanek i komórek macierzystych pochodzenia zarodkowego, doświadczeń naukowych biologicznych i medycznych dokonywanych na zarodkach oraz tzw. zarodków nadliczbowych powstałych w wyniku zapłodnienia in vitro, których nowelizacja art. 38 nie obejmowała.</u>
          <u xml:id="u-95.8" who="#DariuszAntoniKłeczek">Nowelizacja art. 30, jak również nowelizacja art. 38 jednoznacznie przesądzają, że pod pojęciem człowieka należy rozumieć każdą istotę ludzką od chwili poczęcia. Eksperci komisji wskazywali, że najbardziej naturalnym miejscem do wyjaśnienia ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych znaczenia terminu „człowiek” jest na gruncie regulacji konstytucyjnych art. 30 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-95.9" who="#DariuszAntoniKłeczek">Mając tę świadomość, członkowie komisji zdecydowali się poprzeć nowelizację art. 30 i nadać temu artykułowi następujące brzmienie: „Źródłem wolności i praw człowieka i obywatela jest przyrodzona i niezbywalna godność człowieka, przynależna mu od chwili poczęcia. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych”.</u>
          <u xml:id="u-95.10" who="#DariuszAntoniKłeczek">Z uwagi na to, że art. 30 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowi równocześnie fundament pozostałych praw i wolności konstytucyjnych, przyjęte w nim określenie zakresu znaczeniowego terminu „człowiek” w sposób bezpośredni będzie rzutować na interpretację tego terminu w innych przepisach konstytucyjnych, w tym także w art. 38. Nawet więc bez dokonywania zmiany w treści tego artykułu sama zmiana art. 30 oznaczać będzie, iż życie człowieka od chwili poczęcia objęte jest konstytucyjną ochroną.</u>
          <u xml:id="u-95.11" who="#DariuszAntoniKłeczek">Proponowana nowelizacja art. 30 konstytucji ma także i tę zaletę, że odnosi się również do innych praw i wolności konstytucyjnych, z których człowiek przed urodzeniem się potencjalnie może korzystać. Chodzi tutaj w szczególności o prawo do ochrony zdrowia, czyli wprowadzenia obowiązku zagwarantowania prenatalnej opieki zdrowotnej oraz godziwych warunków egzystencji matki oczekującej na urodzenie się dziecka (mówi o tym art. 68), prawo do ochrony danych osobowych, co w sytuacji człowieka przed urodzeniem oznacza ochronę kodu genetycznego człowieka (art. 51), objęcie człowieka przed urodzeniem prawem do praw majątkowych (art. 64), prawem zakazującym nieludzkie traktowanie, a powszechnie wiadomo, że człowiek przed urodzeniem odczuwa ból (art. 39) i zakaz poddawania człowieka przed urodzeniem eksperymentom naukowym (art. 40). Propozycja nowelizacji Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ograniczająca się wyłącznie do treści art. 38 nie musiałaby oznaczać, iż także inne wspomniane wyżej regulacje konstytucyjne posługujące się terminem „człowiek” lub „każdy” będą miały zastosowanie.</u>
          <u xml:id="u-95.12" who="#DariuszAntoniKłeczek">Do sprawozdania komisji zostały zgłoszone dwa wnioski mniejszości. Pierwszy z nich obejmuje jednoczesną nowelizację art. 30 i 38, a drugi nowelizację tylko art. 38, który miałby brzmieć: „Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia od chwili poczęcia do naturalnej śmierci”. Brzmienie art. 30 jest tożsame z brzmieniem zaproponowanym przez komisję.</u>
          <u xml:id="u-95.13" who="#DariuszAntoniKłeczek">Każde z tych rozwiązań poprawia konstytucyjną ochronę życia i pomoże rozwiać wątpliwości tych, którzy wbrew oczywistym dowodom naukowym zaprzeczają, że poczęcie jest początkiem życia człowieka. Pozwoli uniknąć zamachów na życie człowieka przed urodzeniem w przyszłości, proponowanych z uporem maniaka przez skrajnie feministyczne i lewicowe ugrupowania, pozwoli oprzeć się naciskom międzynarodowym.</u>
          <u xml:id="u-95.14" who="#DariuszAntoniKłeczek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przedstawię teraz streszczenie opinii zamówionych przez posłów Komisji Nadzwyczajnej i wydanych przez Biuro Analiz Sejmowych w zbiorze „Konstytucyjna formuła ochrony życia”, opinie omówię w ujęciu problemowym.</u>
          <u xml:id="u-95.15" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pierwszoplanowym zagadnieniem, które wymagało rozstrzygnięcia przez Komisję Nadzwyczajną, było ustalenie, czy dodanie do art. 38 słów „od momentu poczęcie” lub do art. 30 słów „od chwili poczęcia” będzie zmieniać tylko brzmienie tych przepisów, czy także ich treść. Innymi słowy komisja musiała ustalić, czy zmiana brzmienia przepisów konstytucyjnych będzie miała skutek deklaratoryjny czy konstytutywny, tzn. czy będzie wprowadzać zmiany w obrębie prawa konstytucyjnego, czy tylko ugruntuje obowiązujący stan prawny.</u>
          <u xml:id="u-95.16" who="#DariuszAntoniKłeczek">W niemal jednomyślnej opinii ekspertów, w tym prof. Andrzeja Zolla, prof. Tadeusza Smyczyńskiego, prof. Włodzimierza Wróbla, dr. Leszka Boska, dr. Romana Trzaskowskiego i, jak się wydaje, prof. Andrzeja Szmyta, zmiana brzmienia art. 38 lub 30 poprzez dookreślenie początku życia człowieka będzie miała znaczenie deklaratoryjne, tzn. nie będzie wprowadzać nowości normatywnej do obowiązującego prawa. Doprecyzowanie ogólnego pojęcia „człowiek” będzie bowiem jedynie umacniać dominującą w nauce prawa i orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego interpretację konstytucyjnych przepisów chroniących życie ludzkie w okresie prenatalnym. Zgodzono się bowiem z Trybunałem Konstytucyjnym, że już na gruncie obowiązujących przepisów konstytucyjnych życie człowieka podlega ochronie od momentu poczęcia, ponieważ dotychczasowy stan nauk empirycznych nie daje dostatecznych podstaw do wskazania innego momentu powstania życia ludzkiego (orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 28 maja 1997 r.). Ponadto prof. Andrzej Zoll podkreślił, iż konstytucyjne pojęcie „człowiek” oznacza każdą istotę posiadającą genom ludzki, bez względu na to, czy rozpoczęcie jej życia nastąpiło w drodze naturalnego poczęcia, czy też sztucznego zapłodnienia poza organizmem matki. Zdaniem prof. Tadeusza Smyczyńskiego jest oczywiste, iż nie można łączyć konstytucyjnego pojęcia „człowiek” tylko z w pełni ukształtowanym życiem osobowym, ponieważ noworodek lub dziecko także nie ma wszystkich przymiotów człowieka dorosłego, a mimo to nikt nie wątpi w celowość udzielania mu ochrony.</u>
          <u xml:id="u-95.17" who="#DariuszAntoniKłeczek">Odmienny pogląd wyraziła tylko prof. Eleonora Zielińska, której opinia została wykonana na zlecenie Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Stwierdziła ona, iż dookreślenie konstytucyjnego pojęcia „człowiek” poprzez dodanie słów „od momentu poczęcia”: „oznaczać będzie fundamentalną zmianę statusu embrionu i płodu w systemie polskiego prawa”. Zdaniem autorki płodowi nie przynależą żadne prawa wynikające z godności człowieka, ponieważ płód ludzki jest przedmiotem zasługującym co najwyżej na ograniczoną ochronę przedmiotową.</u>
          <u xml:id="u-95.18" who="#DariuszAntoniKłeczek">Z przedłożonych komisji ekspertyz wynika, iż zmiana brzmienia art. 30 i/lub art. 38 konstytucji w zakresie wskazania początkowego momentu uzyskania przez istotę ludzką przymiotu człowieczeństwa prowadzi w istocie do zbliżonych skutków, tj. do wykluczenia na przyszłość możliwości arbitralnego ograniczenia przez ustawę zwykłą desygnatów konstytucyjnego pojęcia „człowiek”.</u>
          <u xml:id="u-95.19" who="#DariuszAntoniKłeczek">Jednakże w zgodnej opinii ekspertów (opinia prof. Andrzeja Zolla, Włodzimierza Wróbla, dr. Leszka Boska) wyjaśnienie wątpliwości interpretacyjnej co do znaczenia terminu „człowiek” powinno mieć miejsce w art. 30 konstytucji, który odwołuje się do godności człowieka jako źródła wszelkich innych praw i wolności człowieka. Wprowadzenie do tego przepisu zwrotu o przynależnej człowiekowi godności od chwili poczęcia w sposób pośredni rzutować będzie na interpretację pojęcia człowieka w innych przepisach konstytucyjnych, w tym także w art. 38 konstytucji. Nawet więc bez dodania zmian w treści art. 38 sama zmiana art. 30 oznaczać będzie, iż życie człowieka od chwili poczęcia objęte jest ochroną konstytucyjną.</u>
          <u xml:id="u-95.20" who="#DariuszAntoniKłeczek">Ponadto według zgodnej opinii ekspertów, zwłaszcza opinii prof. Włodzimierza Wróbla i dr Leszka Boska, jednoczesna zmiana art. 30 i art. 38 konstytucji poprzez wskazanie momentu, od którego można mówić o człowieczeństwie istoty ludzkiej, mogłaby rodzić wątpliwości interpretacyjne w przypadku innych praw i wolności o charakterze konstytucyjnym potencjalnie przysługujących człowiekowi w fazie prenatalnej, w których nie wprowadzono by takiego zwrotu. Uzasadniony byłby wówczas pogląd, iż owo pominięcie na przykład w odniesieniu do ochrony zdrowia lub eksperymentów medycznych ma charakter świadomej decyzji ustawodawcy konstytucyjnego, który w tym zakresie nie chciał wprowadzić gwarancji konstytucyjnych dla nasciturusa.</u>
          <u xml:id="u-95.21" who="#DariuszAntoniKłeczek">Projekt zmiany w art. 38 konstytucji idzie jednak dalej niż projekt zmiany art. 30 konstytucji, a to dlatego że przepis ten wprowadza zasadę ochrony życia do naturalnej śmierci. W opinii ekspertów pojęcie to jest niejasne i jedynie pośrednio z celu tej poprawki można wnosić, że projektodawcom chodzi nie tylko o wprowadzenie zakazu eutanazji, ale także zakazu kary śmierci.</u>
          <u xml:id="u-95.22" who="#DariuszAntoniKłeczek">Bardzo ważnym zagadnieniem w pracach komisji była kwestia dopuszczalności wyjątków od zasady ochrony życia człowieka w okresie prenatalnym. Wszyscy eksperci byli zgodni co do tego, że zmiana brzmienia art. 30 lub art. 38 konstytucji nie prowadzi i nie powinna prowadzić do absolutyzacji ochrony prawa człowieka w okresie prenatalnym. Podkreślano bowiem, że konstytucyjna zasada ochrony życia nie ma charakteru absolutnego. Ustawodawca może więc w przypadku kolizji wartości konstytucyjnych - praw matki i dziecka - zgodnie z zasadą proporcjonalności wyrażoną w art. 31 ust. 3 konstytucji nie tylko określić wysokość kary, ale również określić stronę podmiotową i przedmiotową przestępstwa, a w wyjątkowych przypadkach uchylić karalność przerwania ciąży. Zmiana brzmienia art. 30 konstytucji nie będzie więc ani kreować obowiązku zrównania kary za zabójstwo człowieka urodzonego i człowieka w fazie prenatalnej, ani nie doprowadzi do penalizacji poddania się nielegalnej aborcji. Podkreślić należy, że na gruncie obowiązującego prawa kobieta poddająca się nielegalnemu zabiegowi przerwania ciąży w ogóle nie jest zagrożona karą, a sankcja kieruje się tylko przeciwko lekarzowi i pomocnikom lub podżegaczom.</u>
          <u xml:id="u-95.23" who="#DariuszAntoniKłeczek">Z zamówionych przez komisję ekspertyz wynika, iż wyjątki od zasady ochrony życia, określone w art. 4a ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, mogą być uznane za normatywnie określone stany wyższej konieczności (kontratypy) uchylające karalność przerwania ciąży, także na gruncie nowego stanu prawnego. Eksperci nie byli jednak w pełni zgodni co do zasadności wszystkich przesłanek przerwania ciąży. W zgodnej opinii ekspertów nie ma wątpliwości, że sytuacje zagrożenia życia lub zdrowia kobiety są uzasadnionymi wyjątkami od zasady ochrony życia człowieka w fazie prenatalnej. Zasugerowano jednak, że przesłanka zagrożenia zdrowia powinna zostać doprecyzowana, tzn. należy wskazać, że zagrożenie zdrowia to ryzyko trwałego lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, a nie naturalny, wynikający z ciąży uszczerbek na zdrowiu lub depresja.</u>
          <u xml:id="u-95.24" who="#DariuszAntoniKłeczek">Chociaż indykacja kryminologiczna według opinii ekspertów nie jest już bezdyskusyjnym uzasadnieniem uchylenia karalności, to jednak również mieści się w formule konstytucyjnej gwarancji ochrony życia człowieka w fazie prenatalnej. Jednoznacznie za tym poglądem opowiedział się prof. Włodzimierz Wróbel i prof. Andrzej Szmyt. Również prof. Andrzej Zoll nie wykluczył tego wyjątku. Uchylenie karalności w tym przypadku uzasadniają ograniczone funkcje polityki karnej i godność kobiety, która nie powinna być w przypadku traumy związanej z przestępstwem zmuszana do utrzymania ciąży.</u>
          <u xml:id="u-95.25" who="#DariuszAntoniKłeczek">Wątpliwości ekspertów budziła jednak przesłanka eugeniczna z uwagi na to, że trudno znaleźć aksjologiczne argumenty uzasadniające uśmiercanie osób niepełnosprawnych. W zasadzie przeciwko tej przesłance wypowiedzieli się prof. Andrzej Zoll i prof. Włodzimierz Wróbel. Zaaprobował ją natomiast, jak się wydaje, także na gruncie nowej formuły konstytucyjnej, prof. Andrzej Szmyt, który przyjął, że wskazanie, od którego momentu życie ludzkie podlega ochronie, nie przesądza o intensywności tej ochrony.</u>
          <u xml:id="u-95.26" who="#DariuszAntoniKłeczek">Poglądy całkowicie odmienne przedstawiła tylko prof. Eleonora Zielińska, która wyraziła swój fundamentalny sprzeciw wobec uznania człowieczeństwa istoty ludzkiej w okresie prenatalnym. Uznała ona, iż dookreślenie konstytucyjnego pojęcia człowiek: „oznaczać będzie nie tylko bezwzględny zakaz przerywania ciąży, nawet w sytuacji gdyby kontynuacja ciąży stanowiła zagrożenie dla życia kobiety, lecz również konieczność zastosowania wszystkich przepisów k.k. i innych ustaw służących ochronie dóbr osobistych i praw majątkowych człowieka, również do embrionu”. Pogląd ten nie został jednak uzasadniony i wydaje się bezzasadny.</u>
          <u xml:id="u-95.27" who="#DariuszAntoniKłeczek">W opiniach prof. Andrzeja Zolla, Włodzimierza Wróbla i dr Leszka Boska zwrócono uwagę, że zmiana brzmienia regulacji konstytucyjnej musi prowadzić do uchwalenia ustawy o ochronie embrionów, badaniach na embrionach i zapłodnieniu in vitro. Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży -określana jako kompromis aborcyjny - chroniąca embriony przed arbitralnymi ingerencjami została bowiem w istotnym zakresie zmieniona przez ustawę z 30 sierpnia 1996 r. o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-95.28" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pamiętać też należy, że Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia 28 maja 1997 r. nie zdołał usunąć wszystkich skutków naruszenia kompromisowej ustawy z 1993 r. Trwałą konsekwencją naruszenia kompromisu z 1993 r. jest pozbawienie ochrony prawnej embrionów ludzkich przebywających poza ustrojem matki. Stan ten jest niezgodny z międzynarodowymi standardami bioetycznymi. Europejska Konwencja o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej wobec zastosowań biologii i medycyny podpisana w Oviedo 4 kwietnia 1997 r. zakłada bowiem ochronę godności istoty ludzkiej od chwili poczęcia.</u>
          <u xml:id="u-95.29" who="#DariuszAntoniKłeczek">Wszystkie te ekspertyzy zostały udostępnione paniom i panom posłom w wydanym przez Biuro Analiz Sejmowych biuletynie „Konstytucyjna formuła ochrony życia”. Szczegóły ekspertyz omówiłem, każdy z posłów mógł się z tym zapoznać.</u>
          <u xml:id="u-95.30" who="#DariuszAntoniKłeczek">Dziękuję wszystkim ekspertom, którzy przygotowali dla Komisji Nadzwyczajnej opinie prawne, dziękuję wszystkim pracownikom Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu. W sposób szczególny dziękuję panu prof. Włodzimierzowi Wróblowi i dyrektorowi Biura Analiz Sejmowych panu dr Michałowi Królikowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-95.31" who="#DariuszAntoniKłeczek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Nasze życie Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej już chroni. Nie lękajmy się uczynić kroku naprzód: niech chroni również życie człowieka w okresie prenatalnym. Zapisy broniące życia w konstytucji już mamy, a mimo to nie doprowadziło to do zamknięcia dyskusji na temat prawa do życia i w poprzedniej kadencji posłanki i posłowie SLD podjęli próbę zmian. Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie z 30 marca 2004 r. zaproponowany przez SLD, druk nr 3215, zawierał rozwiązania mające wprowadzić zabijanie dziecka poczętego na życzenie kobiety do dwunastego tygodnia ciąży, a w sytuacji zagrożenia szeroko pojętego zdrowia - bez określenia wieku dziecka, czyli do dnia porodu. Dopuszczał także aborcję na życzenie u małoletnich dziewcząt, bez ograniczenia wieku, bez wiedzy ich rodziców, znosił zakaz eksperymentów na ludzkich embrionach. Wprowadzał także szereg innych niekorzystnych zmian, m.in. zapewniał bezpłatny dostęp do środków poronnych. Co więcej, mimo obecnych zapisów w konstytucji politycy lewicy na posiedzeniach Komisji Nadzwyczajnej i wielokrotnie w mediach zapowiadali i nadal zapowiadają legalizację tzw. aborcji ze względów społecznych. Doprecyzowanie zapisów konstytucji jest więc zdaniem Komisji Nadzwyczajnej ze wszech miar konieczne.</u>
          <u xml:id="u-95.32" who="#DariuszAntoniKłeczek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Podczas prac Komisji Nadzwyczajnej posłowie wielokrotnie podkreślali, że pracom Komisji Nadzwyczajnej towarzyszy ogromne zaangażowanie polskiego społeczeństwa. Poparcie społeczne dla proponowanych zmian konstytucji jest bardzo duże. Oprócz przeszło ćwierć miliona podpisów pod apelem o zmianę konstytucji skierowanych na ręce pana marszałka, listów kierowanych do pana prezydenta, pana premiera, przewodniczących wszystkich klubów parlamentarnych, listów, e-maili, telefonów do posłów pracom komisji towarzyszyła i nadal towarzyszy modlitwa w intencji życia milionów Polaków.</u>
          <u xml:id="u-95.33" who="#DariuszAntoniKłeczek">W badaniach sondażowych Polskiej Grupy Badawczej przeszło 52% ankietowanych opowiedziało się za zapisaniem w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej prawa do życia od poczęcia do naturalnej śmierci, a tylko niecałe 30% przeciw. Za zagwarantowaniem prawnej ochrony życia człowieka „od poczęcia do naturalnej śmierci” konsekwentnie opowiadała się i opowiada Polska Federacja Ruchów Obrony Życia, organizacja, która zrzesza większość organizacji i ruchów od lat zaangażowanych w działania na rzecz obrony życia i rodziny. Polska Federacja Ruchów Obrony Życia jako największa i najbardziej aktywna organizacja tego typu w Polsce jest wyrazicielem opinii setek tysięcy osób zaangażowanych bezpośrednio w działania na rzecz dziecka poczętego, jego matki i całej rodziny poprzez działania typu edukacyjnego i formacyjnego oraz pomocowego i wspierającego. Efektem tej wielkiej pracy jest wzrost społecznej świadomości wielkiej wartości życia ludzkiego, a także zwiększająca się z roku na rok świadomość własnej płodności. W imieniu Komisji Nadzwyczajnej i posłów wnioskodawców wszystkim zaangażowanym w budowanie cywilizacji życia bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.34" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pracy Komisji Nadzwyczajnej, szczególnie pod koniec prac, zaczęło towarzyszyć zainteresowanie posłów nieuczestniczących na stałe w pracach komisji. Powracały pytania, na które odpowiedzi padały już wielokrotnie. Kiedy większość posłów z Komisji Nadzwyczajnej uważała, że komisja powinna przystąpić do przegłosowywania zgłoszonych wniosków, pojawił się pomysł zmiany personalnej i merytorycznej formuły prac komisji. Stało się to dosłownie w przeddzień przyjęcia sprawozdania komisji. Przez większość posłów pracujących w komisji propozycja ta została odebrana jako kolejna próba spowolnienia pracy komisji, aż do nieukończenia pracy przed końcem kadencji włącznie. Większość posłów z komisji uważała, że prace powinny być kontynuowane przez komisję w wybranym 16 listopada ubiegłego roku przez Sejm składzie i zakończone przygotowaniem sprawozdania komisji. Dlatego na posiedzeniu 1 marca Komisja Nadzwyczajna dokonała zmiany przewodniczącego komisji.</u>
          <u xml:id="u-95.35" who="#DariuszAntoniKłeczek">Dziękuję wszystkim posłom zaangażowanym w pracę Komisji Nadzwyczajnej. Dziękuję wszystkim ekspertom, pracownikom Biura Analiz Sejmowych, paniom z sekretariatu Komisji Nadzwyczajnej, osobom zaangażowanym w ochronę życia każdego człowieka. Dziękuję wszystkim tym, którzy dzisiaj przyjechali do Warszawy, aby pomóc nam budować cywilizację życia.</u>
          <u xml:id="u-95.36" who="#DariuszAntoniKłeczek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Sejm Rzeczypospolitej Polskiej skierował poselski projekt nowelizacji konstytucji zawarty w druku nr 993 do Komisji Nadzwyczajnej w dniu 27 października 2006 r. Komisja Nadzwyczajna do spraw nowelizacji konstytucji została powołana przez Sejm 16 listopada ubiegłego roku. Od czasu powołania komisja zebrała się 7 razy, zapoznała się z 21 opiniami ekspertów i przedyskutowała zawarte w nich treści. Wszystkie opinie zamówione przez posłów Komisji Nadzwyczajnej zostały wydane przez Biuro Analiz Sejmowych w zbiorze „Konstytucyjna formuła ochrony życia” i dostarczone wszystkim paniom i panom posłom. Zadania nałożone przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Komisja Nadzwyczajna wykonała. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#MarekJurek">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#MarekJurek">Dziękując panu posłowi sprawozdawcy, otwieram zatem dyskusję i proszę o zabranie głosu panią poseł Marię Nowak, która przedstawi stanowisko Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MariaTeresaNowak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Życie ludzkie jest prawem człowieka, prawem, które warunkuje korzystanie ze wszystkich pozostałych. Nie można bowiem korzystać z praw politycznych, z praw społecznych, z wolności nauki, z praw przysługujących rodzinie, jeżeli uprzednio nie zagwarantuje się prawa do życia.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#MariaTeresaNowak">Wielkim osiągnięciem niepodległej Polski jest wprowadzenie ustawodawstwa chroniącego życie. To nas wyróżnia na tle Europy i było wielokrotnie przedmiotem pozytywnej oceny naszego kraju ze strony ludzi dobrej woli na całym świecie. Jednak do tej pory prawo do życia w fazie prenatalnej znajduje ochronę ustawową, a nie konstytucyjną, i dlatego (przede wszystkim) w Polsce prawo do życia od swojego właściwego początku, czyli od poczęcia, wymaga gwarancji konstytucyjnych. To nie jest kwestia, która powinna być przedmiotem targów politycznych. To jest zasadnicze prawo człowieka, które powinno orientować całe ustawodawstwo i być gwarantowane w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#MariaTeresaNowak">Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość od początku popierał prace podjęte nad wprowadzeniem konstytucyjnych gwarancji życia od momentu poczęcia. Nasi posłowie stanowili większość posłów wnioskujących o tę zmianę konstytucyjną oraz absolutną większość posłów głosujących za podjęciem tych prac. Uważamy bowiem, że jest to sprawa, od której nikt nie powinien się uchylać. Nie staraliśmy się eksponować naszej roli, bo Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie można zmienić w wyniku aktywności jednej partii, ale w wyniku porozumienia przekraczającego granice partii, a nawet granice koalicji i opozycji. W tej zasadniczej sprawie nie powinno być miejsca na dywagacje o intencjach politycznych, na przypisywanie sobie czystości intencji, a odmawianie ich innym. Dotychczasowe prace nad ustawą pokazują, że Sejm Rzeczypospolitej Polskiej tej kadencji jest w stanie dokonać tej zmiany. To wielka szansa na prawdziwą rewolucję moralną w Polsce - nie jako program jednego obozu politycznego przeciw innemu, ale jako akt całego narodu.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#MariaTeresaNowak">Gdy w poprzednich kadencjach Sejmu u władzy znajdowały się ugrupowania opowiadające się za cywilizacją życia, zarówno w okresie rządu premiera Olszewskiego, rządu pani premier Suchockiej, jak i rządu prof. Buzka, opozycję tworzyła przede wszystkim partia postkomunistyczna opowiadająca się przeciwko prawnej ochronie życia poczętego. Po ostatnich wyborach sytuacja się zmieniła. Wprawdzie jesteśmy w ostrym sporze politycznym w niejednej sprawie, ale to nie zmienia faktu, że powinien łączyć nas ten sam świat wartości. Dziś u władzy jest koalicja deklarująca przywiązanie do tradycji chrześcijańskiej, a na czele opozycji stoi jedna z największych partii działających w międzynarodowym porozumieniu ugrupowań chrześcijańsko-demokratycznych, w ramach Europejskiej Partii Ludowej. To otwiera szansę na dokonanie zmiany i to stawia nas wobec wyzwania, czy z tej szansy skorzystamy.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#MariaTeresaNowak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dokonując zmiany konstytucji, możemy pokazać całej polskiej opinii publicznej, że są sprawy, w których jesteśmy w stanie wznieść się ponad podziały, ponad bieżącą politykę, pokazać, że są sprawy ważniejsze od samej polityki, a jest tym odpowiedzialność państwa za ochronę życia ludzkiego, a szczególnie odpowiedzialność państwa za obronę najsłabszych.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#MariaTeresaNowak">Należy zauważyć, wbrew dezinformującym opinię publiczną deklaracjom o braku zagrożenia dla obowiązującej dzisiaj ustawy, że ustawa o ochronie życia była w ciągu zaledwie 14 lat swojego istnienia, swojego działania dwukrotnie podważana. Za pierwszym razem została podważona skutecznie, co spowodowało tragiczne i fatalne konsekwencje, a trzy lata temu udało się niewielką większością głosów zatrzymać kolejną taką próbę.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#MariaTeresaNowak">Nie możemy tej sprawy pozostawiać w rękach zwykłej władzy politycznej. Nie możemy sprawy ludzkiego życia pozostawiać podatnej na arbitralne decyzje władzy. To jest prawo, które władza powinna chronić, a nie podważać. Dlatego jej gwarancje powinny znaleźć się w konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-97.7" who="#MariaTeresaNowak">Prawo i Sprawiedliwość jest świadome tego, że zastrzeżeniem najczęściej podnoszonym przeciwko rozwiązaniom konstytucyjnym było to, że zmiany te będą prowadzić do bezpośrednich zmian w ustawie uważanej przez sporą część opinii publicznej za najwłaściwszą formę ochrony życia od poczęcia, toteż Prawo i Sprawiedliwość uważa, że najlepszą formą, najbardziej przekonującą, najprostszą do podjęcia decyzji przez nasz Sejm jest propozycja prezydencka, propozycja stwierdzająca, że ten zakres ochrony życia, który mamy w naszym obecnym ustawodawstwie, nie może podlegać obniżeniu. Dlatego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość na ręce pana marszałka składam propozycje poprawek, które mają na celu umocnienie zapisów obowiązującej dzisiaj ustawy poprzez umieszczenie ich w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-97.8" who="#MariaTeresaNowak">Zapis ten maksymalnie ogranicza możliwość liberalizacji przepisów stanowiących o ochronie życia poczętego. Poprawki wychodzą naprzeciw oczekiwaniom społecznym poprzez zagwarantowanie dodatkowej pomocy przez władze publiczne kobiecie ciężarnej, tak w sferze socjalnej, jak i ekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-97.9" who="#MariaTeresaNowak">Pozwolę sobie przeczytać propozycję, jaką zgłasza Prawo i Sprawiedliwość, która stanowiła będzie uzupełnienie zapisów w konstytucji. Otóż proponujemy, aby zapisać, że życie od chwili poczęcia podlega ochronie prawnej przewidzianej w konstytucji; ustawy, umowy międzynarodowe i inne przepisy prawa obowiązujące w Rzeczypospolitej Polskiej nie mogą ustanowić ochrony życia poczętego mniejszej niż istniejąca w dniu wejścia w życie niniejszego przepisu; władze publiczne podejmą działania mające na celu ochronę życia poczętego, w szczególności poprzez pomoc kobiecie ciężarnej. Uważamy, że jest to propozycja, która jednocześnie wywodzi się z przekonania o wartości życia ludzkiego, zakorzeniona jest w obiektywnych normach etycznych oraz realizuje wymóg realizmu politycznego, przyjmując do wiadomości wartość obecnie obowiązującej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-97.10" who="#MariaTeresaNowak">Rzecz ma również wymiar międzynarodowy. Nie możemy bowiem mieć złudzeń, że Polska nie będzie przedmiotem nacisków podważających nasze ustawodawstwo chroniące życie poczęte. Przypomnę, że właśnie dlatego, przystępując do Unii Europejskiej, podjęliśmy uchwałę deklarującą, że Sejm polski nie zgadza się na naciski wywierane na nasze państwo w kierunku odejścia od tego ustawodawstwa. Naciski będą się pojawiać i dlatego mamy obowiązek ustawić zaporę konstytucyjną, za którą prawo do życia w Polsce będzie bezpieczne.</u>
          <u xml:id="u-97.11" who="#MariaTeresaNowak">Pragnę zwrócić uwagę, że w trakcie szerokiej debaty ugrupowania dążące do wprowadzenia konstytucyjnych gwarancji ochrony życia kierowały się zarówno wolą dialogu,...</u>
          <u xml:id="u-97.12" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-97.13" who="#MariaTeresaNowak">...jak i wykazywały chęć zrozumienia oporów, z jakimi spotyka się ten postulat. Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość te działania docenia. Ostatnim przejawem takiego nastawienia był wczorajszy apel marszałka Sejmu, aby ugrupowania gotowe poprzeć zmianę konstytucyjną w najbliższych latach nie podejmowały prób zmiany istniejącej ustawy chroniącej życie. To propozycja zasługująca na poważne rozważenie, do czego zachęcamy wszystkie kluby parlamentarne. Nie wgłębiajmy się w dywagacje polityczne, czy to dogodne dla nas dziś decydować w tej sprawie. Dziś ludzie tego samego świata wartości spotykają się na tej sali. Odpowiedzmy więc sobie wszyscy na jedno pytanie: Kim byliśmy w łonie matek, kim były nasze dzieci, kim były nasze wnuki, zanim po raz pierwszy zobaczyły świat, zanim po raz pierwszy my mogliśmy je zobaczyć, przytulić, ucałować? Przypomnijmy, jakie to uczucie, jakie to nie do zapomnienia pierwsze wrażenie.</u>
          <u xml:id="u-97.14" who="#MariaTeresaNowak">Kończąc, pragnę odwołać się do wspomnień, które każdy z nas ma ze spotkań z Janem Pawłem II. Za kilka dni będziemy obchodzić drugą rocznicę jego śmierci. Pomyślmy, jak zachowywalibyśmy się, gdyby Ojciec Święty stanął między nami, tutaj, dzisiaj. Na pewno byłyby oklaski, łzy wzruszenia. Pomyślmy, co by nam przekazał, do czego zachęcał. Mamy niepowtarzalną okazję uczcić jego pamięć nie kolejnym spiżowym pomnikiem, ale urzeczywistnieniem jego nauki, co zaowocuje dobrem narodu i będzie naszym świadectwem oraz wkładem w budowanie nowej, lepszej Europy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#MarekJurek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#MarekJurek">Proszę o zabranie głosu panią poseł Elżbietę Radziszewską, która przedstawi stanowisko Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#ElżbietaRadziszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsza dyskusja powinna rzeczywiście przebiegać w jak najspokojniejszej atmosferze, powinna się odnosić do wszystkich rzeczy, które są merytoryczne, a nie polityczne. A to z dwóch powodów. Po pierwsze, ponieważ obradujemy nad zmianą najważniejszej ustawy, ustawy zasadniczej, czyli konstytucji. Z tej ustawy wynikają wszystkie prawa, które mamy, wszystkie nasze obowiązki i kształt naszego państwa. Trzeba pamiętać o tym, że wszystkie ustawy zwykłe i rozporządzenia są również źródłami prawa, ale zależą od tego, jaki kształt ma konstytucja. W związku z tym każda zmiana w konstytucji skutkuje konkretnymi zmianami w ustawodawstwie zwykłym, czyli tym, które jest brane pod uwagę w naszym codziennym życiu. My na co dzień w sądach, w prokuraturze, w urzędach nie posługujemy się konstytucją. Konstytucja wyznacza kierunek, ale naszym życiem kierują ustawy zwykłe. Patrząc na konstytucję, musimy pamiętać o tym, że jest ona tą najważniejszą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#ElżbietaRadziszewska">Drugą przyczyną, dla której powinniśmy bardzo poważnie rozmawiać, jest materia, której dotyczy ta zmiana, czyli ochrona życia. Gdyby każdego człowieka zapytać, co w jego życiu jest najważniejsze, to odpowiedziałby: życie i zdrowie. I wydałby ostatnią złotówkę, aby te dwie wartości ratować. Wtedy nic nie jest ważne: ani praca, ani dom, ani samochód, ani wczasy, ani żadne inne dobro. Najważniejsze jest życie i zdrowie. W związku z tym konstytucja jako ustawa zasadnicza musi nam dawać, każdemu obywatelowi Rzeczypospolitej Polskiej, gwarancję ochrony życia i zdrowia. Musi nam dawać gwarancję, że nasza godność, godność ludzka, będzie zachowana i niezbywalna niezależnie od tego, co każdy z nas na ten temat myśli. Tak właśnie stanowi nasza konstytucja.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#ElżbietaRadziszewska">Konstytucja w art. 30 mówi, że mamy godność przyrodzoną i niezbywalną. Co to znaczy? To znaczy, że jest nam ona dana niezależnie od tego, czy jej chcemy, czy nie. Nikt nam jej nie może odebrać pod żadnym warunkiem. To konstytucyjne prawo do godności ludzkiej jest jednym z najważniejszych praw. Art. 30 znajduje się w rozdziale 2 konstytucji w części ogólnej, który mówi o prawach i wolnościach, czyli rzutuje na całą pozostałą część konstytucji. Art. 38, o którym często mówimy, jest w tymże samym rozdziale, natomiast w części szczegółowej mówi o prawnej ochronie życia, o prawie, jakie nam przysługuje.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#ElżbietaRadziszewska">Dlatego też wątpliwości wynikały właśnie z tego, że materia dotyczyła tych dwóch artykułów z rozdziału 2. A dlaczego? Dlatego, że w rozdziale 12, dotyczącym zmian konstytucji, jest mowa o zmianie rozdziałów 1 i 2. I cóż takiego ważnego jest w tym rozdziale 12 konstytucji? Ano ważne jest to, że jeżeli dokonywana jest zmiana w rozdziale 2, czyli dotycząca w tym wypadku art. 30 i 38, naród ma prawo wypowiedzieć się w tej sprawie w referendum. I wcale nie trzeba większości w Sejmie, by była zgoda na to referendum. Wystarczy 1/5 liczby posłów, większość w Senacie lub wola prezydenta, aby odbyło się referendum. Nie głosujemy nad tą wolą. Marszałek w trybie obligatoryjnym musi, w terminie 60 dni, zorganizować referendum dotyczące zmiany konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#ElżbietaRadziszewska">Co jeszcze jest ważne? Nie ma progu referendalnego. Jeżeli do referendum przystąpi 5% osób, to referendum będzie ważne. Zwykła większość decyduje o tym, czy dana zmiana w konstytucji jest przyjęta, czy nie. To oczywiście budzi różne emocje. Jedni mówią, że skoro uchwalaliśmy konstytucję i było przeprowadzone referendum, to teraz, zmieniając, również powinniśmy mieć prawo wypowiedzieć się w referendum. Inni natomiast stwierdzają, że ponieważ materia dotyczy rzeczy tak ważnej jak ochrona życia, lepiej byłoby nie robić w tej kwestii referendum.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#ElżbietaRadziszewska">Przechodzę teraz do propozycji, które były omawiane w Komisji Nadzwyczajnej. Prawdą jest to, co powiedział pan poseł sprawozdawca, że praktycznie wszystkie opinie, z jakimi mieliśmy okazję się zapoznać, mówiły o tym, że projektowana zmiana treści art. 38 konstytucji nie wprowadza szczególnej zmiany normatywnej. Przyjmując więc, iż życie dziecka poczętego chronione jest na gruncie obowiązującej konstytucji jako życie człowieka, należy stwierdzić, iż wprowadzenie proponowanej zmiany w projekcie nie ma większego znaczenia w perspektywie oceny konstytucyjności obowiązujących uregulowań ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#ElżbietaRadziszewska">Jeden z konstytucjonalistów napisał: Życie człowieka stanowi jedną z najwyższych wartości konstytucyjnych, czego potwierdzeniem jest umiejscowienie art. 38 w systematyce przepisów konstytucyjnych. I choć konstytucja wprost nie wskazuje hierarchii praw i wolności konstytucyjnych, niewątpliwie hierarchię taką można odczytywać, analizując zasady aksjologiczne leżące u podstaw regulacji konstytucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#ElżbietaRadziszewska">Jeden z ekspertów, ustosunkowując się, potwierdza to samo. Mimo że w art. 38 brakuje zwrotu „od momentu poczęcia”, prowadzi to do jednoznacznego wniosku: prawna ochrona życia człowieka udzielana jest właśnie od poczęcia. Przywołany jest w tym momencie inny artykuł konstytucji, art. 72, który mówi o prawach dziecka. Wychodząc wprost z konstytucji, zgodnie z konstytucją, w ustawie o rzeczniku praw dziecka w art. 2 w ust. 1 zapisano: Dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do osiągnięcia pełnoletności. A zatem ten artykuł wskazuje, zgodnie z konstytucją, że dzieckiem jest również istota ludzka przed narodzeniem. Czy można byłoby wysnuć tego typu zapis w ustawie zwykłej, gdyby konstytucja jasno nie wskazywała, że w Polsce chronimy życie od poczęcia?</u>
          <u xml:id="u-99.8" who="#ElżbietaRadziszewska">Inny z konstytucjonalistów napisał: Aktualnie obowiązująca konstytucja wyraźnie zapewnia ochronę życia. Skoro życie zaczyna się od poczęcia, od pierwszego dnia ciąży, ochrona konstytucyjna dotyczy życia ludzkiego w każdej jego fazie. Nie byłoby narodzin człowieka, jego dalszego rozwoju ku dojrzałości i samodzielności życiowej, gdyby nie było rozwoju płodu. Ponadto, gdyby uznano, że deklarowane w konstytucji prawo do życia każdego człowieka nie dotyczy płodu ludzkiego, to byłoby dopuszczalne przerywanie ciąży w każdym czasie, nawet co do płodu zdolnego do życia poza organizmem matki. Dopuszczalna byłaby więc całkowita swoboda unormowania tej kwestii w ustawie zwykłej.</u>
          <u xml:id="u-99.9" who="#ElżbietaRadziszewska">Przekonanie o potrzebie ochrony życia przed urodzeniem żywią wyznawcy wszystkich religii. I nie tylko, również większość racjonalnie myślących ludzi niewyznających żadnej religii. Życie ludzkie w każdej fazie jest bowiem wartością moralną i dobrem prawnie chronionym. Właściwie wszyscy konstytucjonaliści mówią jedno: jeżeli ktoś chce chronić życie, to z obecnie obowiązującej konstytucji jasno wynika, że w Polsce życie, zgodnie z polską konstytucją, chronione jest od momentu poczęcia. Nikt, kto zna się na prawach biologii, nie zakwestionuje, kiedy powstaje nowe życie, bo tego się już zakwestionować nie da. I nawet ci, którzy dzisiaj są zwolennikami liberalizacji ustawy dotyczącej ochrony życia dziecka poczętego, też nie mówią już, że to nie jest życie ludzkie. Mówią o innych rzeczach, mówią o innym konflikcie wartości, ale nie negują tego, że dziecko poczęte to jest człowiek.</u>
          <u xml:id="u-99.10" who="#ElżbietaRadziszewska">Konstytucjonaliści zwracali uwagę na jeszcze inne rzeczy. W polskim ustawodawstwie, które wprost wynika z ustawy zasadniczej, jest tyle niedoróbek, sprzeczności i braków, że pierwszą rzeczą, jaką należałoby się zająć przy dyskusji o ochronie życia w każdej jego fazie, jest to, że trzeba przejrzeć ustawodawstwo zwykłe, aby nie było takich rozwiązań, jakie są na przykład w Kodeksie karnym, w ustawie o zawodzie lekarza i w wielu innych ustawach. Tam jest dopiero mętlik. A zatem problem nie tkwi dzisiaj w braku ochrony życia w ustawie zasadniczej, ale tkwi on w braku odpowiednich zapisów w ustawodawstwie zwykłym.</u>
          <u xml:id="u-99.11" who="#ElżbietaRadziszewska">Wiele wątpliwości wynika z braku bardzo dużej liczby ustaw związanych z Europejską Konwencją Bioetyczną. My dzisiaj nie mamy prawie żadnego ustawodawstwa dotyczącego klonowania, eutanazji, eksperymentów medycznych na komórkach embrionalnych, genoterapii i bardzo wielu innych rzeczy związanych z biotechnologią XXI wieku. To jest zadanie dla ustawodawcy, by zgodnie z konstytucją zabezpieczyć ochronę życia, a odpowiedzialnością ustawodawcy jest to, o czym powiedział poseł sprawozdawca: rozwiązywanie w ustawie zwykłej wszystkich konfliktów wartości, wartości zapisanych w konstytucji. Ważne jest, by jednak tę Europejską Konwencję Bioetyczną ratyfikować, bo jej nie ratyfikowaliśmy, a w ślad za tym zobowiązać się do tego, że wprowadzimy ustawodawstwo, które będzie chronić życie w każdym jego aspekcie. To jest nasz apel do rządu i do pana premiera, by powołać Narodowy Komitet Bioetyczny i by w końcu zacząć prace - bo one będą wieloletnie i nigdy niekończące się - nad tymi aspektami.</u>
          <u xml:id="u-99.12" who="#ElżbietaRadziszewska">Jeszcze jedna kwestia na koniec, panie marszałku. Niestety bardzo źle się stało, że mimo iż staraliśmy się na posiedzeniach tej komisji bardzo spokojnie pracować nad sprawami bardzo ważnymi, wkradły się niepotrzebne emocje. Nie chcę osobiście oceniać, jakie intencje przyświecały wnioskodawcom, ale posłużę się cytatem osoby, co do której nie można mieć wątpliwości, że jest za ochroną życia: Ja jestem zwolennikiem działań spokojnych i bez emocji. Mam świadomość, że niestety Liga Polskich Rodzin tę sprawę traktuje jako sprawę promocji politycznej, a nie ochrony życia, i mam wrażenie, że nie o ochronę życia politykom Ligi Polskich Rodzin chodzi, nie o podniesienie stopnia ochrony życia, tylko o cele ściśle polityczne, związane z batalią o utrzymanie się na scenie politycznej. I rzeczywiście niedobrze się stało, że rzecz przybrała tak konfliktowy charakter. Kazimierz Michał Ujazdowski.</u>
          <u xml:id="u-99.13" who="#ElżbietaRadziszewska">Prosiłabym tylko państwa wszystkich o głębokie zastanowienie się za każdym razem i o rozwagę, żebyśmy nie zagalopowali się i nie zaczęli zmieniać dekalogu, bo tam w jednym z przykazań jest napisane: nie zabijaj. Chyba nie będziemy dodawać: od momentu poczęcia do naturalnej śmierci. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#MarekJurek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#MarekJurek">Proszę o zabranie głosu panią poseł Jolantę Szymanek-Deresz, która przedstawi stanowisko Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#JolantaSzymanekDeresz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie, kiedy Polki i Polacy oczekują spokoju społecznego dla zgodnego współdziałania wszystkich sił politycznych w najbardziej węzłowych problemach kraju, takich jak: walka przeciwko bezrobociu, zatrzymanie olbrzymiej emigracji młodzieży, radykalna poprawa służby zdrowia, naprawa finansów publicznych, a generalnie zaprowadzenie ładu społecznego, w tym czasie pan marszałek Marek Jurek rozpętał wojnę na tle aborcyjnym, zantagonizował społeczeństwo. Nie wykluczam, że panu marszałkowi przyświeca zbożny cel, ale tak wytrawny polityk powinien wiedzieć, że jednym z najważniejszych zadań władzy, szczególnie w społeczeństwie tak właśnie zantagonizowanym jak nasze, jest łagodzenie tych konfliktów, a nie jątrzenie i wywoływanie sporów. Fakt, iż pan marszałek znalazł natychmiastowe poparcie dla swoich działań w awanturniku politycznym, dbającym przede wszystkim o interesy własnej, nikłej partii, zdaje się przekreślać ewentualne dobre intencje.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#JolantaSzymanekDeresz">Nie ulega też wątpliwości, co podkreślają m.in. takie autorytety jak arcybiskup Kazimierz Nycz, że debata aborcyjna została wprowadzona i rozkręcona ze względów politycznych. Jeszcze dalej w ocenie dyskusji posuwa się arcybiskup Tadeusz Gocłowski, który powiedział, że dyskusja nad zmianą konstytucji to wszczynanie politycznej wojny. Warto też przypomnieć, że podobne zdanie na ten temat ma arcybiskup Józef Życiński.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#JolantaSzymanekDeresz">Przede wszystkim jednak to pan prezydent Lech Kaczyński przez długi czas nawoływał: Nie pora na zmiany prawa dotyczącego aborcji i ochrony życia. Kompromis zawarty kilkanaście lat temu jest niezwykle cenny. Dziś pan prezydent ulega presji i proponuje własną wersję zmiany konstytucji, skrytykowaną w prasie właściwie w każdym calu przez eksperta komisji, pana dra Leszka Boska. Wcześniej natomiast pan premier ogłosił też medialnie kompromisową poprawkę, z której szybko się wycofał, nie uzyskawszy słowa aprobaty. Chyba wszyscy pamiętamy niefortunne sformułowanie, mówiące o ochronie życia dziecka poczętego przez ustawodawstwo.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#JolantaSzymanekDeresz">Komisja Nadzwyczajna pracowała jeszcze nad innymi poprawkami, nad poprawkami do art. 30, nad poprawkami, które dotyczą m.in. sfery bioetyki, dziedziny nietkniętej dotychczas przez nasze ustawodawstwo. Przed kilkoma dniami jednak - tutaj informacja dla pani poseł Radziszewskiej, która jeszcze o tym nie wiedziała - pan minister Ziobro powołał Zespół Doradczy ds. Bioetyki. Przedmiotem prac tego zespołu będą zagadnienia związane właśnie z zastosowaniem biologii i medycyny w sferze podstawowych praw człowieka. To bardzo dobrze, że taki zespół został powołany, ale ten zespół zbierze się po raz pierwszy jutro, jak doniosła prasa, a my dziś debatujemy i dziś mamy zmieniać art. 30 w kierunku, który pod dużym znakiem zapytania stawia kwestie zapłodnienia in vitro, badań prenatalnych, badań na komórkach macierzystych, macierzyństwo zastępcze, stosowanie środków antykoncepcyjnych. Te kwestie będą dopiero przedmiotem analizy powołanego zespołu.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#JolantaSzymanekDeresz">Wysoka Izbo! Dziś tak naprawdę nie wiemy, nad jakimi poprawkami debatujemy. Pojawiają się one bowiem w mediach, pojawiają się w kuluarach, ale ostateczna ich wersja nie została sformułowana. O czym to świadczy? O tym, że autorzy inicjatywy zmiany konstytucji nie mają żadnej koncepcji. Próbują swoich sił w kolejno zgłaszanych propozycjach, którym nie towarzyszy żadna głębsza refleksja. Jest tylko zapotrzebowanie na pozyskanie głosów poparcia. Pamiętamy nawet wniosek o przejście nad wnioskiem do drugiego czytania bez debaty. Tak się nie tworzy prawa. Tak się nie zmienia konstytucji, konstytucji przyjętej w referendum ogólnokrajowym. Dziękuję bardzo przedstawicielce Platformy Obywatelskiej za to, że przyłącza się do apelu Sojuszu Lewicy Demokratycznej o przeprowadzenie referendum w sprawie zmian rozdziału II konstytucji w przypadku, gdyby tego rodzaju ustawa zmieniająca została uchwalona. To jest referendum szczególne, zagwarantowane właśnie dla zmian dotyczących podstawowych praw człowieka. Bez takiego referendum nie powinna być dokonana żadna zmiana w tym rozdziale konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#JolantaSzymanekDeresz">Wysoki Sejmie! W ogólnopolskiej dyskusji na temat zmian w konstytucji ostatnio zabrali wspólnie głos polscy biskupi. Głos ten jest wykorzystywany w stwierdzeniach kilku polityków, jakoby Kościół udzielił bezpośredniego wsparcia dla ich planów. Przypomnę zatem wypowiedź prezesa Katolickiej Agencji Informacyjnej, pana Marcina Przeciszewskiego, który wyraźnie powiedział, że jest to nadinterpretacja. Biskupi, zdaniem szefa Katolickiej Agencji Informacyjnej, zachęcają tylko do głębokiej refleksji i popierają ochronę życia, ale decyzję o tym, czy konstytucję trzeba zmieniać, pozostawiają specjalistom. Jest wśród nich, zdaniem prezesa KAI, np. pan prof. Andrzej Zoll. Posłuchajmy zatem specjalistów. Aczkolwiek mieliśmy możliwość słuchania obszernych fragmentów ekspertyz przedstawionych na prośbę komisji, to w tych cytatach nie pojawiły się konstatacje, nie pojawiły się wnioski ekspertów. Przytaczane były jedynie rozważania, jedynie analizy, bez konkluzji. Przytoczę zatem owe wnioski. Otóż pan prof. Andrzej Zoll w opinii wykonanej na zlecenie komisji twierdzi jednoznacznie: Jestem zdania, że art. 30, jak i art. 38 konstytucji w dzisiejszym brzmieniu stanowią właściwy i w pełni wystarczający wzorzec konstytucyjny dla ochrony godności i życia każdego człowieka. Nie dostrzegam więc potrzeby nowelizacji tych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#JolantaSzymanekDeresz">Panie Sprawozdawco! Dlaczego pan tego fragmentu opinii pana prof. Zolla nie zacytował w swoim sprawozdaniu?</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#JolantaSzymanekDeresz"> Podobne stanowisko zajmuje prof. Włodzimierz Wróbel, stały ekspert komisji: Należy więc stwierdzić, że projektowana zmiana art. 38 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie wprowadza modyfikacji istniejącego już prawa do ochrony życia, także w fazie prenatalnej. Ten fragment opinii również umknął panu posłowi sprawozdawcy. Pan prof. Włodzimierz Wróbel mówi również, że: ustawodawca musi rozważyć, czy wprowadzenie w tym zakresie dalej idących, bardziej restrykcyjnych zakazów nie doprowadzi w rzeczywistości do osłabienia społecznych przekonań o potrzebie ochrony życia poczętego, z uwagi na brak społecznej akceptacji takich rozwiązań oraz łączącą się z tym polaryzację stanowisk. Innymi słowy, mówi o możliwości zwiększenia podziemia aborcyjnego. Przypominam, że jest to stały ekspert prac komisji.</u>
          <u xml:id="u-101.9" who="#JolantaSzymanekDeresz">Dalej pani profesor Eleonora Zielińska również twierdzi, że wprowadzenie expressis verbis zasady ochrony początków życia ludzkiego do polskiego systemu prawa nie jest konieczne, bo taka zasada już obowiązuje zarówno na płaszczyźnie konstytucyjnej, jak i w ustawach zwykłych.</u>
          <u xml:id="u-101.10" who="#JolantaSzymanekDeresz">To jest kwintesencja, to są podstawowe tezy z opinii ekspertów. Rozważania na temat początków powstania życia ludzkiego, na temat ochrony życia w fazie prenatalnej możemy snuć bardzo długo i w bardzo szerokim zakresie, ale nie możemy być obojętni wobec tych zdecydowanych, jednoznacznych tez, że dzisiejsza regulacja konstytucyjna dostatecznie chroni życie ludzkie w fazie prenatalnej.</u>
          <u xml:id="u-101.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-101.12" who="#JolantaSzymanekDeresz"> Próbujący zaś zmieniać konstytucję to politycy, dla których opinia autorytetów konstytucyjnych jest bez znaczenia, to politycy, którym przyświeca wojujący, narodowo-katolicki światopogląd wyrażający religijność nieco uproszczoną i represyjną.</u>
          <u xml:id="u-101.13" who="#JolantaSzymanekDeresz">Warto przypomnieć, że wobec zasady neutralności światopoglądowej, wprowadzonej do konstytucji przepisami art. 25, niedopuszczalne jest dokonywanie zmiany ustawy zasadniczej mające na celu dostosowanie jej do poglądów członków lub doktryny jakiegokolwiek kościoła lub związku wyznaniowego.</u>
          <u xml:id="u-101.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-101.15" who="#JolantaSzymanekDeresz">Odpuszczając te winy, warto zadać parę pytań. Dlaczego autorzy tych projektów głusi są na nawoływania większości polskich kobiet, w tym małżonki pana prezydenta? Czy kobieta ma prawo do godności i do autonomii? Dlaczego niektórzy politycy chcą w ramach realizacji własnych interesów ubezwłasnowolnić kobiety, traktując je jako przedmioty? Dlaczego niektórzy posłowie chcą narażać kobiety, które padły ofiarą gwałtu lub kazirodztwa, na okrutne i upokarzające traktowanie,...</u>
          <u xml:id="u-101.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-101.17" who="#JolantaSzymanekDeresz">...jakim jest zmuszanie do kontynuowania ciąży będącej wynikiem przestępstwa? Czy zdaniem niektórych posłów zmuszanie kobiety do urodzenia ciężko chorego czy wręcz niezdolnego do życia dziecka jest zgodne z ich sumieniem?</u>
          <u xml:id="u-101.18" who="#JolantaSzymanekDeresz">Pan prof. Tadeusz Smyczyński, kolejny ekspert komisji, w swojej ekspertyzie pisze, że konstytucja chroni życie, zdrowie, godność każdego człowieka, a więc także matki dziecka poczętego. Przywołuje tym samym ustaloną już w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego tezę, że prawa i wartości konstytucyjne nie mają charakteru absolutnego. To oznacza, że może powstać sytuacja kolizyjna, w której pełna ochrona jednego z praw wymaga naruszenia lub uszczuplenia innego prawa.</u>
          <u xml:id="u-101.19" who="#JolantaSzymanekDeresz">Taką właśnie sytuację kolizyjną rozstrzyga dzisiejsza ustawa o planowaniu rodziny. To jest ten kompromis, nie tylko polityczny, ale i prawny. To jest ład, którego bronią wszyscy ci, którzy mają na uwadze najlepiej i najszerzej rozumiany interes społeczny, ci, którzy doceniają, jaką wartością jest porozumienie, i ci, którzy akceptują pluralizm poglądów,...</u>
          <u xml:id="u-101.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-101.21" who="#JolantaSzymanekDeresz">...ci, którzy myślą o stanowieniu prawa przez pryzmat demokratycznych swobód i wolności. Obowiązujące dzisiaj warunki dopuszczalności przerywania ciąży są właśnie przejawem wolności, wolności wyboru. To są prawa, możliwości, a nie obowiązki. Kobieta nieakceptująca takiej możliwości nie musi z niej korzystać.</u>
          <u xml:id="u-101.22" who="#JolantaSzymanekDeresz">Zapytuję więc autorów projektu: Dlaczego nie ufacie kobietom, które podzielają wasze poglądy?</u>
          <u xml:id="u-101.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-101.24" who="#JolantaSzymanekDeresz">Dlaczego nie wierzycie im, że nie skorzystają z tego prawa? Kobiety, które myślą podobnie jak pan poseł Giertych czy pan marszałek Jurek, mogą przecież dzisiaj narażać swoje zdrowie i życie, aby urodzić dziecko i jednocześnie je osierocić. Mogą rodzić dzieci niezdolne do życia i mogą rodzić dzieci gwałcicieli czy ze stosunków kazirodczych. Dlaczego chcecie traktować te kobiety jak istoty nierozumne, które nie pojmują, iż mogą nie stosować aborcji...</u>
          <u xml:id="u-101.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-101.26" who="#JolantaSzymanekDeresz">‍... w żadnej z tych sytuacji? Dlaczego chcecie im nakazywać coś, co z pewnością jest ich imperatywem wewnętrznym?</u>
          <u xml:id="u-101.27" who="#JolantaSzymanekDeresz">Jeśli swoje poglądy na kwestie ochrony życia opieracie na nauce Kościoła i umacniacie je tym, że nasze społeczeństwo jest w większości społeczeństwem katolickim, to winniście być spokojni o to, że w większości istniejące prawo do aborcji nie będzie stosowane. Nie można jednak odbierać człowiekowi, małżonkom, kobiecie, matce prawa wyboru, prawa do podjęcia decyzji w sprawie najbardziej prywatnej i najważniejszej w życiu. Jak bowiem powiedział pan prof. Kotarbiński, mam nadzieję, że uznawany autorytet, macierzyństwo jest prawem i przywilejem kobiety, a nie przymusem i obowiązkiem.</u>
          <u xml:id="u-101.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-101.29" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-101.30" who="#JolantaSzymanekDeresz">Sojusz Lewicy Demokratycznej opowiada się przeciwko wszystkim poprawkom zmierzającym do zmiany konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-101.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#MarekJurek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#MarekJurek">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Krajewskiego, który przedstawi stanowisko Samoobrony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MirosławKrajewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Pani Minister! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej na wstępie chcę poczynić kilka uwag ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#MirosławKrajewski">W świetle obecnej wiedzy nie ulega wątpliwości, że życie człowieka zaczyna się od momentu poczęcia. To fakt biologiczny, medyczny i trzeba przyznać, iż niepodważalny i niekwestionowany. Przyjęcie do wiadomości tego faktu winno u każdego, niezależnie od wyznawanego światopoglądu, prowadzić do bezwarunkowego szacunku wobec życia każdej poczętej istoty ludzkiej. Szacunek dla nowego życia od samego początku stanowi swoiste sine qua non dalszego dyskursu w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#MirosławKrajewski">Należy na kanwie tych ogólnych uwag zauważyć, iż w Europie czy przynajmniej w części Europy, w szczególności w Europie Zachodniej, ale nie tylko w Europie Zachodniej, coraz częściej w sposób niekiedy zakamuflowany zaczyna się tworzyć przepisy wprost pozwalające na zabicie chorego człowieka. Ich treścią jest legalizacja zamachów na życie, co oczywiście oznacza rezygnację z prawnokarnej ochrony życia. Do niedawna nie ulegało bowiem wątpliwości, że życie każdego człowieka powinno być prawnie chronione aż po śmierć naturalną.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#MirosławKrajewski">Wydaje się jednak, że odkąd życie człowieka stało się dla prawa wartością względną, część społeczeństwa zaczęła opowiadać się za wyłączeniem w określonej sytuacji prawnokarnej ochrony życia ciężko lub też nieuleczalnie chorych. To właściwie dlatego w części Europy dziś bez wątpienia, trzeba przyznać, szaleje właśnie aborcjonizm w formach najczęściej pozalegalnych. Także coraz wyraźniej budzą się głosy, które wpisują się w ideologię eutanazjonizmu.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#MirosławKrajewski">W obliczu rozlicznych zamachów na życie ludzkie, m.in. terroryzmu i eutanazji, bezwarunkowo konieczne jest wzmocnienie ochrony prawnej życia człowieka. Jest to sprawa najwyższej wagi i niepodważalny element w budowaniu cywilizacji życia, o której wielokrotnie mówił pan przewodniczący, pan poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#MirosławKrajewski">Proszę odpowiedzieć na pytanie, czy można w dobrej wierze zanegować treść nauczania człowieka, którego nauczanie jest popierane dziś w Polsce według najnowszych badań przez 94% polskiego społeczeństwa. Mówię o nauczaniu naszego papieża. Prawo do życia nie jest tylko kwestią poglądu - nauczał papież - nie jest tylko prawem religijnym - dodawał, a zaraz potem mówił - ale jest prawem człowieka.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#MirosławKrajewski">A zatem jak można i jaka jest konieczność zmiany naszej konstytucji? Proponowane przez Komisję Nadzwyczajną zapisy mają nas w istocie przybliżyć do Europy, przybliżyć przede wszystkim do jej korzeni,...</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#MirosławKrajewski">...a nie, jak mówią adwersarze, oddalić.</u>
          <u xml:id="u-103.9" who="#MirosławKrajewski">W chwili obecnej życie ludzkie w ustawie zasadniczej jest chronione, to fakt, ale należy na wstępie stwierdzić, iż niedostatecznie i nie w całej rozciągłości. Ustawa zwykła, która je zabezpiecza, dopuszcza wyjątki odbierania życia poczętym dzieciom. Zdajemy sobie z tego sprawę i o tym mówili również przedmówcy. Warto więc przytoczyć w tym miejscu wypowiedź jednego z wybitnych specjalistów w dziedzinie ochrony życia, kultury życia: embrion, płód, noworodek, niemowlę, dziecko, dorosły, starzec - to określenia poszczególnych biologicznych etapów rozwoju człowieka. Tak więc życie ludzkie powinno być chronione ab ovo, tłumacząc - od zarodka, od początku.</u>
          <u xml:id="u-103.10" who="#MirosławKrajewski">Ci, którzy uznają, że życie nienarodzonych dzieci jest chronione wystarczająco i właściwie, naszym zdaniem pozostają w błędzie. Jeśli ktoś używa określenia, cytuję: pewna trudna sytuacja, mając na myśli kobietę stojącą wobec alternatywy dokonania aborcji, to trzeba przyznać, że jest to postawa nadzwyczaj minimalistyczna. Zatem w żadnym wypadku nie można usprawiedliwić aborcjonizmu właśnie tą trudną sytuacją kobiety.</u>
          <u xml:id="u-103.11" who="#MirosławKrajewski">Proszę państwa, jeżeli diagnozujemy chorobę u nienarodzonego dziecka, to nie powinniśmy mieć wątpliwości co do konieczności jego leczenia. Lekiem nie może być śmierć.</u>
          <u xml:id="u-103.12" who="#MirosławKrajewski">Należy pamiętać, iż prawo naturalne związane jest z naturą ludzką, jest wyprzedzające, ponadczasowe i bardziej podstawowe niż wszelkie prawa stanowione przez samego człowieka. Dlatego też żadne prawo nie może stać w sprzeczności z prawem naturalnym, nakazując lub zezwalając na czyny, które z natury są zakazane. Prawo do życia to najbardziej fundamentalne prawo człowieka. Dlatego też jego zabezpieczenie musi być precyzyjne, jednoznaczne - można powiedzieć tak, jak w tym Sejmie jest to często używane - w sposób doprecyzowany, a nade wszystko transparentne.</u>
          <u xml:id="u-103.13" who="#MirosławKrajewski">Problemem o zasadniczym znaczeniu jest przede wszystkim kwestia środków, za pomocą których miałoby być chronione życie. Umocniony zapis konstytucyjny niewątpliwie chroniłby niepodważalnie życie poczętych dzieci. Proponowana przez komisję zmiana art. 30 leży niejako u podstaw antropologii ustawy zasadniczej, bowiem ten artykuł - przypomnijmy to z mocą - otwiera rozdział 2. konstytucji pod tytułem „Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela”. Z tego bowiem zapisu wynikają pozostałe w tej części ustawy zasadniczej przepisy zawarte w 56 kolejnych artykułach ustawy zasadniczej. Proponowany przepis trzeba więc czytać jako naturalną wskazówkę do pozostałych praw, swobód i wolności.</u>
          <u xml:id="u-103.14" who="#MirosławKrajewski">Można stwierdzić, iż znaczenie prawa cywilnego w zakresie ochrony życia ludzkiego jest stosunkowo niewielkie, znacznie mniejsze niż prawa karnego, jednakże ogromne znaczenie ma ono w zakresie życia społecznego czy też gospodarczego. Zastosowanie do dziecka poczętego dotychczasowych zapisów konstytucji oznaczałoby, że jakiekolwiek różnicowanie jego sytuacji prawnej w stosunku do dzieci już urodzonych wymagałoby dodatkowego uzasadnienia, które zarazem musiałoby być sformułowane w taki sposób, aby nie było dyskryminujące.</u>
          <u xml:id="u-103.15" who="#MirosławKrajewski">Odnosząc się dalej do prawa cywilnego, należy wskazać, że sytuacja prawna nasciturusa w prawie cywilnym odbiega od sytuacji człowieka po urodzeniu. Podstawowe znaczenie ma bowiem art. 8 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym - cytuję: każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną. Oznaczałoby to, iż wraz ze zmianą konstytucji w omawianym zakresie zdolność prawną należałoby też przyznać istocie poczętej. W doktrynie można jednak spotkać pogląd, iż przyznanie dziecku poczętemu zdolności prawnej nie jest niezbędne dla ochrony jego interesów i z tego punktu widzenia ma znaczenie drugorzędne, choć oczywiście z takim poglądem można dyskutować. Pragnę zwrócić uwagę, że przyznanie dziecku poczętemu zdolności prawnej ma również wyraz symboliczny, którego nie można pominąć w całym dyskursie, bowiem instytucja przysługująca każdemu człowiekowi zdolności prawnej jest podstawowym środkiem wyłączenia dyskryminacji między ludźmi jako takiej. Niestety wydaje się, iż życie ludzkie staje się przedmiotem umowy i negocjacji i na tym polega problem.</u>
          <u xml:id="u-103.16" who="#MirosławKrajewski">Cywilizacja pluralistycznych społeczeństw przyniosła ustawy uchwalane w drodze konsensusu, legalizujące zabicie człowieka i chroniące tego, kto takiego zabójstwa dokonuje. Taki jest tragiczny w wymowie współczesny kierunek ewolucji prawa stanowionego, a dotyczącego prawa do życia. Gdy ustawodawca neguje prawo do życia pewnych istot ludzkich, a w przypadku innych je potwierdza, popada w sprzeczność z prawami człowieka, które nie mogą być przedmiotem umów, konsensusów, głosowań, a także referendum.</u>
          <u xml:id="u-103.17" who="#MirosławKrajewski">Państwo, w którym dochodzi do głosu taka normatywna wizja prawa do życia, przestaje, wydaje się, być państwem demokratycznym, państwem prawa, opartym właśnie na prawach człowieka, na prawach naturalnych. Taka sytuacja naszym zdaniem jest niedopuszczalna. Dlatego Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej popiera konstytucyjne wzmocnienie ochrony życia od poczęcia, żywiąc nadzieję, iż to zasadnicze umocnienie prawne poskutkuje ocaleniem wielu istnień ludzkich, zapobiegnie tragedii kobiet i ich rodzin. Uważamy, iż nie ma nadmiernego zabezpieczenia ochrony życia ludzkiego, dlatego opowiadamy się za jak najgłębszą ochroną wyrażoną w propozycji art. 38. In extremis, w ostateczności apelujemy o poparcie przynajmniej przedłożenia komisyjnego - w ostateczności. Tym samym pragniemy wypełnić wezwanie i zadanie, jakie postawił nasz papież: Walczcie, aby każdemu człowiekowi przyznano prawo do urodzenia się. Nie zniechęcajcie się trudnościami, przeciwieństwami czy niepowodzeniami, jakie możecie spotkać na tej drodze. Chodzi o człowieka i nie można w tej sytuacji zamykać się w biernej rezygnacji.</u>
          <u xml:id="u-103.18" who="#MirosławKrajewski">Na koniec, panie marszałku, Wysoka Izbo, krótkie, symboliczne résumé. Za kilka dni 2 kwietnia. Zatrzymajmy się, proszę państwa, na chwilę nad życiem. Powiedzmy, że nikt z nas nie może nim dysponować, może jedynie potwierdzić prawo naturalne. Chrońmy życie od poczęcia aż po naturalną śmierć. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-103.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#MarekJurek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#MarekJurek">O możliwość sprostowania prosiła pani poseł Elżbieta Radziszewska.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#MarekJurek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#ElżbietaRadziszewska">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#ElżbietaRadziszewska">Chciałam się odnieść do mojej wypowiedzi, ponieważ zostałam źle zrozumiana przez panią poseł Szymanek-Deresz. W swojej wypowiedzi odnosiłam się do układu konstytucji i możliwości prawnych, wynikających ze zmiany rozdziału 1., 2. i 12. konstytucji oraz możliwości referendum. Przedstawiłam dwa stanowiska, jakie w tej sprawie są obecne w debacie, natomiast swojego prywatnego zdania w tej kwestii nie wypowiadałam. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#MarekJurek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#MarekJurek">Proszę o zabranie głosu pana posła Romana Giertycha, który przedstawi stanowisko Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#RomanGiertych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Najpierw chciałem serdecznie podziękować tym wszystkim, którzy poza parlamentem dzisiaj manifestują i przyszli poprzeć nasze starania, naszą walkę o życie od momentu poczęcia do naturalnej śmierci.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#RomanGiertych">Dziękujemy uprzejmie organizatorom, dziękujemy mediom i tym wszystkim, dzięki którym ta manifestacja mogła się odbyć. Myślę, że jest to wielkie świadectwo, które również nas powinno zobowiązywać.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#RomanGiertych">Chciałem najpierw odnieść się do tych punktów debaty, które już się odbyły, przede wszystkim do stanowiska Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Przypominam sobie, że dwa lata temu na tej sali kilkunastoma głosami odrzuciliśmy projekt ustawy tej partii o wprowadzeniu dowolności aborcji: ze względów ekonomicznych, społecznych i każdych innych. Zabijać można było, zgodnie z tym projektem, dziecko właściwie do momentu urodzenia z byle powodu. Absurdy tej ustawy były tak rażące i krzyczące, że nawet niektórzy posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej kręcili nosem, ale w końcu, jak to zwykle w komunistycznych partiach bywa, zagłosowali za tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#RomanGiertych">Bardzo prosiłbym, pani poseł, aby nie wytykać komukolwiek religijności, szczególnie w tej specyficznej atmosferze, w jakiej znalazła się pani partia. Przypomnę ostatnie dni, przywódca Sojuszu Lewicy Demokratycznej, były marszałek Sejmu, były premier, mówi, że wasz przywódca to narcyz.</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Olejniczak: Na temat.)</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#RomanGiertych">Swoją drogą ciekawe, panie przewodniczący, panie marszałku Olejniczak, czy pan rzeczywiście nie mówi w żadnym innym języku poza polskim.</u>
          <u xml:id="u-107.7" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Maria Piekarska: A co o panu mówią?)</u>
          <u xml:id="u-107.8" who="#RomanGiertych">Wreszcie mówi się o tym, że tworzycie czy tworzyliście sitwę, której celem była grabież naszego kraju, itd. W tej atmosferze, to nie są słowa moje czy kogokolwiek z prawicy, to są słowa byłego marszałka Sejmu Józefa Oleksego, waszego przywódcy i wodza, można nawet powiedzieć, więc jeżeli on tak was ocenia, to trudno, żebyśmy mogli na poważnie brać tu pod uwagę głos państwa w debacie, który przed chwilą zaprezentowaliście.</u>
          <u xml:id="u-107.9" who="#RomanGiertych">Panie marszałku, przychodzimy tutaj domagać się zmian w najważniejszym akcie Rzeczypospolitej, w konstytucji. Prosimy jednocześnie, aby Sejm Rzeczypospolitej, Senat, uszanował głos suwerena, jakim jest naród. Bo naród wysłał nas do Sejmu i dał w tej Izbie prawie 90% miejsc tym stronnictwom, tym partiom, które odwołują się...</u>
          <u xml:id="u-107.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale co on opowiada, to nie jest w ogóle na temat.)</u>
          <u xml:id="u-107.11" who="#RomanGiertych">...do obrony życia. Odwołują się...</u>
          <u xml:id="u-107.12" who="#komentarz">(Głos z sali: W imieniu narodu...)</u>
          <u xml:id="u-107.13" who="#RomanGiertych">...do wartości chrześcijańskich, odwołują się do wartości życia ludzkiego. Dzisiaj...</u>
          <u xml:id="u-107.14" who="#komentarz">(Głos z sali: By się wstydził...)</u>
          <u xml:id="u-107.15" who="#RomanGiertych">...gdy przyszło do realizacji obietnic, niektórzy się wahają. Jedni może z przewrotności, a inni z takiego przekonania, że zawsze trzeba być po środku, zawsze trzeba być w kompromisie. Nie może być kompromisu, jeżeli chodzi o prawo do życia. Nie może być kompromisu, jeżeli chodzi o prawo do życia pani poseł Radziszewskiej, i tak samo nie może być kompromisu w sprawie ochrony życia osoby nienarodzonej czy osoby starszej. Pamiętajmy o tym, że dzisiejsza debata w kontekście wniosku mniejszości przedłożonego przez Ligę Polskich Rodzin jest również debatą o eutanazji. My chcemy zakazać tych projektów, które pozwalają w niektórych krajach, nawet już bez zgody zainteresowanej osoby, tak jak to jest w Holandii czy w innych tego typu państwach, zabijać osoby starsze, które z powodu swojej słabości trafiły do niewłaściwego szpitala. Takie są fakty. Europa tak wygląda. I dzisiaj niektóre propozycje również Parlamentu Europejskiego są takie, aby u nas te chore koncepcje wprowadzić, więc nie ma co się dziwić, że chcemy w konstytucji, czyli w najważniejszym akcie wstawić ochronę życia od momentu poczęcia do naturalnej śmierci. Skoro wielokrotnie najważniejsze organy Unii Europejskiej apelowały do nas, abyśmy wprowadzili aborcję, za moment pewnie będą apelować, abyśmy wprowadzili prawo do godnego umierania, bo tak to się określa, czyli prawo do tego, aby zabijać osoby starsze, kalekie, czyli już nie tylko nienarodzonych kalekich, ale w ogóle osoby chore będziemy zabijać. Czy to, panie marszałku, nie jest przypadkiem prawo Hitlera? Czy to nie jest przypadkiem prawo Trzeciej Rzeszy?</u>
          <u xml:id="u-107.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-107.17" who="#RomanGiertych"> Każdy człowiek bez względu na to, jakiego jest wyznania, jaki ma kolor skóry, jakiej jest narodowości, w jakim jest wieku, jaki jest jego stan zdrowia, potrzebuje, wymaga ochrony prawnej. To mówi prawo naturalne i to powinno być jasno sformułowane w konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-107.18" who="#RomanGiertych">Wydawało się, że po roku 1997, kiedy Trybunał Konstytucyjny jasno orzekł, że życie zaczyna się od momentu poczęcia, nikt tego nie będzie kwestionował, a jednak znaleźli się postkomuniści, którzy złożyli projekt ustawy, nawet znaleźli opinie prawne, w których twierdzono, że ten projekt nie stoi w sprzeczności z konstytucją, i dzisiaj próbują nam wmówić, że jest inaczej, bo są w mniejszości. Mam nadzieję, że po wyznaniach pana premiera Oleksego waszych cynicznych postaci w następnym Sejmie oglądać nie będziemy.</u>
          <u xml:id="u-107.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#MarekJurek">Panie premierze, proszę takich uwag bezpośrednio do posłów nie kierować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#RomanGiertych">Panie marszałku...</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Maria Piekarska: No, ale jeżeli chodzi o wypowiadanie się w ten sposób, panie marszałku, może też by pan na to zwrócił uwagę, to byłoby dobrze.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MarekJurek">Przepraszam. Ja nie zwracałem wcześniej uwagi - jeżeli pan pozwoli, panie premierze - dlatego że pani poseł Szymanek-Deresz też była bardzo dosadna w swoich stwierdzeniach. W momencie, kiedy to dotyczy nie poszczególnych polityków, dlatego że ja nie reaguję na uwagi pod swoim adresem, ale jeżeli dotyczy to państwa w ogóle, to reaguję i proszę pana premiera, żeby takich anonimowych zarzutów nie stawiać posłom, i tyle.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#MarekJurek">Proszę, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#RomanGiertych">Możemy mieć, panie marszałku, w tej sprawie różne zdanie i myślę, że bogactwo, pluralizm poglądów w tej sprawie jest rzeczą dodaną w polskiej demokracji,...</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#RomanGiertych">...jak określać postkomunistów. I też możemy mieć inną wrażliwość w tym zakresie, jak reagować na podobne tego typu zachowania i postawy, jak mieliśmy okazję dzisiaj oglądać ze strony przedstawicieli tej formacji.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#RomanGiertych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jeszcze nie tak dawno, bo dwa lata temu płakaliśmy wszyscy za naszym papieżem, który wołał: Naród, który zabija własne dzieci, jest narodem do przyszłości...</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Sobecka: Bez przyszłości.)</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#RomanGiertych">...bez przyszłości. Nazwał aborcję nową formą barbarzyństwa, tragicznym przestępstwem. W swojej ostatniej książce, testamencie Jana Pawła Wielkiego, napisał do nas, do parlamentarzystów: W tej perspektywie i, jak już mówiłem, na początku nowego stulecia i tysiąclecia trzeba wysuwać zastrzeżenia wobec postanowień prawnych, jakie zostały zadecydowane w parlamentach współczesnej demokracji. Najbardziej bezpośrednie odniesienie, jakie przychodzi na myśl, to prawa aborcyjne. Kiedy jakiś parlament zezwala na przerwanie ciąży, zgadzając się na zabicie dziecka w łonie matki, popełnia poważne nadużycie w stosunku do istoty ludzkiej niewinnej, a ponadto pozbawionej jakiejkolwiek możliwości samoobrony. Parlamenty, które stanowią i promulgują podobne prawa, muszą być świadome tego, że przekraczają swoje kompetencje i pozostają w jawnym konflikcie z prawem bożym i z prawem natury.</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-111.7" who="#RomanGiertych"> Jan Paweł II przekroczył próg naszej Izby i tutaj w tej sali mówił o odpowiedzialności. Dzisiaj w imię tej odpowiedzialności, w imieniu sumień apelujemy do wszystkich posłów o poparcie zmiany, która gwarantuje ochronę życia ludzkiego od momentu poczęcia do naturalnej śmierci. </u>
          <u xml:id="u-111.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-111.9" who="#RomanGiertych"> Kompromisy w tej sprawie są nie do zawarcia, bo nie ma możliwości zawarcia kompromisu w sprawie ochrony życia człowieka! To jest niedopuszczalne! Dlatego wydaje się, że skoro mieliśmy wszyscy w programach ochronę życia, że wspomnę chociażby zdanie: Upatrując w wartościach chrześcijańskich fundamentu silnej rodziny, opowiadamy się przeciwko aborcji i eutanazji.</u>
          <u xml:id="u-111.10" who="#komentarz">(Poseł Anna Sobecka: Czyj to program?)</u>
          <u xml:id="u-111.11" who="#RomanGiertych">Program wyborczy Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-111.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-111.13" who="#RomanGiertych"> Apelujemy do koleżanek i do kolegów posłów: zrealizujcie ten program! Mówiliście dalej: Prawo i Sprawiedliwość szczególnego partnera i sojusznika w przeciwdziałaniu rozkładowi rodziny upatruje w Kościele katolickim. To przecież Kościół katolicki jasno mówi, mówił Jan Paweł II, mówił niedawno, miesiąc temu, Benedykt XVI, że trzeba chronić życie. Użył tych słów: od naturalnej śmie...</u>
          <u xml:id="u-111.14" who="#komentarz">(Poseł Anna Sobecka: Od poczęcia.)</u>
          <u xml:id="u-111.15" who="#RomanGiertych">...od poczęcia do naturalnej śmierci.</u>
          <u xml:id="u-111.16" who="#komentarz">(Głos z sali: A kara śmierci?)</u>
          <u xml:id="u-111.17" who="#RomanGiertych">Od poczęcia do naturalnej śmierci. Użył tych słów...</u>
          <u xml:id="u-111.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Kara śmierci, przecież oni się...)</u>
          <u xml:id="u-111.19" who="#RomanGiertych">...więc co tu się jeszcze zastanawiać? Biskupi polscy jednogłośnie w swoim stanowisku o tym mówią. To gdzie tutaj szukać ucieczki, jakiegoś światłocienia? Sytuacja jest jasna: kto jest za życiem, głosuje za art. 38 i za zmianami, które mówią: od...</u>
          <u xml:id="u-111.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-111.21" who="#RomanGiertych">‍... poczęcia do naturalnej śmierci. Kto jest przeciw, głosuje przeciw. Taka jest logika i z tej logiki, jakkolwiek byście próbowali, nie wyjdziecie. Mówię to i do Platformy Obywatelskiej, która nie tak dawno ogłaszała Matkę Bożą królową parlamentu...</u>
          <u xml:id="u-111.22" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto ogłaszał?)</u>
          <u xml:id="u-111.23" who="#RomanGiertych">Pani poseł, słyszeliśmy wystąpienie w tej sprawie i propozycję, a dzisiaj, jak zwykle, Platforma kręci, meandruje.</u>
          <u xml:id="u-111.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-111.25" who="#RomanGiertych"> Prosta sytuacja: tak, tak, nie, nie.</u>
          <u xml:id="u-111.26" who="#RomanGiertych">I kończąc, panie marszałku. Pamiętajmy, że nasze głosowanie będzie obserwowane w całej Europie, na całym świecie. Jeżeli to zrobimy, będzie ono przykładem realizacji prawa naturalnego. My, Polacy jesteśmy czasem w Unii Europejskiej skazywani na to, abyśmy milczeli. Jak mówił prezydent Francji, żebyśmy korzystali z okazji do milczenia. Tu nie ma czasu na milczenie. Nie ma też czasu na to, abyśmy byli papugą. „Pawiem narodów byłaś i papugą, a teraz jesteś służebnicą cudzą” - tak mówił poeta.</u>
          <u xml:id="u-111.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-111.28" who="#RomanGiertych"> Jeżeli nie chcemy być służkami cudzych idei i poglądów, chorych antywartości, to musimy mówić swoim własnym głosem i niczego się nie bać. Jan Paweł mówił o tym od początku swojego pontyfikatu. Mówił, że mamy się nie lękać. Dzisiaj, gdy widzimy cywilizację europejską, która właśnie z powodu błędnej ideologii chwieje się i upada, wprowadza marsze pederastów, w których uczestniczą 11-letnie dzieci, obowiązkowe nauczanie o homoseksualizmie w szkołach, aborcję na życzenie do 9. miesiąca...</u>
          <u xml:id="u-111.29" who="#komentarz">(Głos z sali: Kompletny stek bzdur.)</u>
          <u xml:id="u-111.30" who="#RomanGiertych">Czy dzisiaj założyciele Unii byliby z niej dumni, że poszła w tę stronę? Na pewno nie. To Polska broni dzisiaj prawdziwych korzeni Europy. To Polska broni dzisiaj cywilizacji życia.</u>
          <u xml:id="u-111.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-111.32" who="#RomanGiertych">To głosowanie będzie naszym wielkim świadectwem i odpowiedzią na pytanie, czy Polska będzie wierna. Czy Polska będzie wierna? To jest dramatyczne pytanie, które pada dzisiaj na tej sali. Przez lata, przez wieki byliśmy semper fidelis. Byliśmy wierni temu nauczaniu, które ponad tysiąc lat temu przyniosło do nas chrześcijaństwo. Czy temu wyzwaniu sprostamy, to jest to pytanie, które skierowane jest nie do przywódców partii, a do sumień każdego z państwa tutaj siedzących, bo to w tych sumieniach rozstrzygnie się ta walka.</u>
          <u xml:id="u-111.33" who="#RomanGiertych">Liga Polskich Rodzin poprze zmianę proponowaną przez wnioskodawców mniejszościowych w art. 38 i 30. Chciałbym jeszcze oświadczyć, że jeżeli przejdą te zmiany, to nie damy ani jednego głosu, podpisu pod jakimkolwiek wnioskiem referendalnym. W tych sprawach nie głosuje się w demokracji powszechnej. To są kwestie, które należy rozstrzygnąć w Zgromadzeniu Narodowym. Tu zostaliśmy posłani przez wyborców, przez naród i bądźmy godni tego zaufania, którym nas obdarzono. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-111.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#MarekJurek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#MarekJurek">Głos zabierze pan poseł Franciszek Stefaniuk, który przedstawi stanowisko Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Każde życie ma tę samą wartość. Życie człowieka prostego, życie człowieka chorego, życie profesora i życie człowieka niepełnosprawnego.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W trakcie pierwszego czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej marszałek Józef Zych, gdy zabrał głos w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, jako pierwszy zwrócił uwagę na połowiczne znaczenie istoty zmiany art. 38 konstytucji, mówiącego, że Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia. Propozycja zmian polegała na dodaniu słów: od poczęcia. Marszałek Zych zadał retoryczne pytanie, dlaczego tylko od poczęcia, a nie od naturalnej śmierci.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#komentarz">(Poseł Maria Teresa Nowak: Do naturalnej.)</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W trakcie procedowania na posiedzeniu komisji autorzy wnieśli autopoprawkę, doprecyzowując akurat ten drugi człon art. 38: od poczęcia do naturalnej śmierci.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dyskusja w Klubie Parlamentarnym Polskiego Stronnictwa Ludowego ma charakter przepojony troską o zabezpieczenie istniejącej ustawy chroniącej prawo do życia. Intencją ustawodawców, wnioskodawców jest zabezpieczenie konstytucyjne obecnie obowiązującej ustawy. Według opinii ekspertów zmiana w konstytucji nie pociągnie za sobą zmian w ustawodawstwie zwykłym, a więc umocni obowiązujące w tej chwili prawo. Była i jest w dyskusji troska i zwrócenie uwagi, że wielu ekspertów wypowiada się, że obecna konstytucja broni życia od poczęcia, a więc wprowadzenie zapisu do art. 38: od poczęcia, absolutnie nie kłóci się w takim razie z obowiązującymi zapisami w konstytucji. Natomiast zapis: do naturalnej śmierci, wyraźnie zabezpiecza okres życia, do którego, niestety, ale wszyscy nieuchronnie się zbliżamy.</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Niepokój w trakcie dyskusji, także w naszym klubie, wyrażono również z powodu następstw, jakie mogą być spowodowane na przykład uchwaleniem tych zapisów zmian w konstytucji, i co stałoby się, co się stanie, jeżeli znalazłaby się w Wysokiej Izbie 1/5 posłów, która zażądałaby referendum. Gdyby zaś doszło do referendum, mógłby zadecydować nieprzewidywalny żywioł społeczny. Oczywiście w naszym klubie takie opinie również się zdarzają. Niemniej jednak jesteśmy zdecydowanie za utrzymaniem istniejącej ustawy, która według opinii bardzo dobrze funkcjonuje i zabezpiecza życie człowieka.</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dyskusjach i społecznych debatach nad istotą życia pojawia się bardzo często atmosfera jakiejś dziwnej nerwowości. Warto podkreślić, że przecież dyskutujemy nad pierwszym prawem człowieka: prawem do życia. Jeżeli więc dyskutujemy nad prawem człowieka i pochylamy się z troską nad istotą życia i funkcjonowania człowieka we wszystkich jego fazach, powinna temu towarzyszyć atmosfera pełnej troski i wzajemnego szacunku, ponieważ mówimy o człowieku jako wartości najwyższej. Odwoływano się do różnych ekspertów. Komisja i posłowie mieli okazję zapoznać się z wieloma opiniami autorytetów. Odwoływano się do etyków, żeby wyrazili oni swoją opinię dotyczącą przedmiotu, nad którym dyskutujemy. Chciałbym tylko przypomnieć dzień 11 czerwca 1999 r., kiedy w tej Wysokiej Izbie przemawiał największy autorytet w dziedzinie etyki, ponieważ wcześniej kierownik Katedry Etyki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Jan Paweł II, papież, który z tego miejsca przekazał konstytucję postępowania politycznego, który dał Wysokiej Izbie przesłanie, mówiąc te słowa, cytuję: wyzwania stojące przed demokratycznym państwem domagają się współpracy wszystkich ludzi dobrej woli bez względu na opcję polityczną czy wyznawany światopogląd. Przedstawił więc prawo, które ma służyć człowiekowi ponad opcjami politycznymi. A co mówić o prawie, które zabezpiecza życie człowieka?</u>
          <u xml:id="u-113.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo! Myślę, że powinniśmy te słowa wziąć sobie do serca. Szanuję poglądy każdego, bez względu na to, czy różnią się one od moich poglądów. Poświęciłbym czas i poświęcam swoją wolę, żeby każdy mógł swobodnie je wypowiadać. Chcę jednak powiedzieć, że życie człowieka w każdej fazie ma tę samą wartość. Nie możemy podchodzić do życia człowieka z powodów ekonomicznych, przemysłowych, społecznych, bo w pewnej fazie może być ono niewygodne albo nie pasować do czyjejś egzystencji.</u>
          <u xml:id="u-113.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejszy „Dziennik” publikuje akurat wywiad z Januszem Świtajem pt. „Nadzieja umiera ostatnia”, z człowiekiem, który miesiąc temu, sparaliżowany, złożył wniosek o eutanazję, a dziś chce żyć, pracować i pomagać ludziom. Dlaczego? Właśnie dlatego, że podano mu rękę, że dano mu nadzieję na godne życie, bez względu na stan zdrowotny, w którym się znalazł. Zaświadcza dziś, że każde życie ma tę samą wartość. Jego życie ma taką samą wartość jak moje.</u>
          <u xml:id="u-113.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziwny wydaje się jeden fakt, jeśli dokonujemy porównania zachowań ludzkich. Nie chcę, by zabrzmiało to humorystycznie, ale gdy chodziło o dobre samopoczucie żab i motyli w Dolinie Rospudy, to ludzie przykuwali się do drzew, pochyliła się nad tym Komisja Europejska, a gdy chodzi o życie człowieka, jest taka nerwowość.</u>
          <u xml:id="u-113.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-113.11" who="#FranciszekJerzyStefaniuk"> Chciałbym więc zadać pytanie: Kto może podać rękę człowiekowi, jeśli nie sam człowiek? Kto zabezpieczy funkcjonowanie ludzkości, jeśli nie ludzkość, jeśli nie obecne pokolenie? Dlaczego jest taka nerwowość? Powinniśmy się pochylić nad ludźmi potrzebującymi, a nie pokazywać, że oni klepią biedę czy są w złym stanie zdrowia, i mówić: zróbmy coś z tym.</u>
          <u xml:id="u-113.12" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo! Trzeba się nad tym pochylić, trzeba ciężar dyskusji przenieść z tej kwestii, że ciąża powstała, na tę, jak pomóc kobiecie, która jest w ciąży. Tak jak powstała wielka wola pomocy człowiekowi naprawdę potrzebującemu, dzięki czemu wróciła mu chęć do życia. Przestano płakać nad tym, w jakim on jest stanie, tylko pomyślano, jak pomóc. Każde życie ma tę samą wartość.</u>
          <u xml:id="u-113.13" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sami udowadniamy, że życie ma wartość najwyższą, kiedy mamy jakieś dolegliwości zdrowotne. Wtedy nie poddajemy się pewnemu trendowi, że skoro jestem chory, to moja wartość się obniża, tylko zmuszamy się do większego wysiłku, żeby to życie w jakiś sposób ratować, a jeśli lekarz podchodzi do tego z małym, według nas, zaangażowaniem, to go oskarżamy. W tym momencie sami zaświadczamy o tym, że życie ma wartość najwyższą. Nie powołuję się na obecnych hierarchów Kościoła, ponieważ jeżeli chodzi o człowieka, to nie tylko tego, który jest wyznania katolickiego, jest chrześcijaninem, ale o każdego człowieka bez względu na opcję polityczną czy wyznawaną religię.</u>
          <u xml:id="u-113.14" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ojciec Święty Jan Paweł II mówił - słowa te są przesłaniem encykliki „Evangelium vitae” - „Szanuj, broń, miłuj życie i służ życiu - każdemu życiu ludzkiemu. Tylko na tej drodze znajdziesz sprawiedliwość, rozwój, prawdziwą wolność, pokój i szczęście”. A więc w czym rzecz? Szanuj, miłuj życie, broń życia i służ życiu. Każdemu życiu - od poczęcia do naturalnej śmierci oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-113.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#MarekJurek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#MarekJurek">Proszę o zabranie głosu panią poseł Annę Sobecką, która przedstawi stanowisko Ruchu Ludowo-Chrześcijańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#AnnaSobecka">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#AnnaSobecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawą najwyższej wagi jest zagwarantowanie prawa do życia jako najwyższej wartości. Prawa podstawowe, fundamentalne muszą mieć gwarancje konstytucyjne. To fundamentalne prawo każdej osoby ludzkiej jest warunkiem istnienia narodu i rozwoju państwa polskiego. O świętości życia nieustannie przypominał nam Ojciec Święty Jan Paweł II. Czy wprowadzamy jego nauczanie w życie? Prawo do życia od poczęcia do naturalnej śmierci nie jest tylko kwestią światopoglądu, nie jest tylko prawem religijnym, ale prawem człowieka - najbardziej podstawowym.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#AnnaSobecka">Bóg mówi: nie będziesz zabijał. Przykazanie to jest zarazem fundamentalną zasadą i normą kodeksu moralności, wpisanego w sumienie każdego człowieka. Miarą cywilizacji - uniwersalną, ponadczasową, obejmującą wszystkie kultury - jest jej stosunek do życia. Cywilizacja, która odrzuca bezbronnych, zasługuje na miano barbarzyńskiej. Czas w naszej ojczyźnie na radykalną i zdrową zmianę naszej narodowej mentalności w zakresie obrony życia. Wskazywał nam to największy autorytet z rodu Polaków, Ojciec Święty Jan Paweł II, wołający o obronę życia ludzkiego od pierwszej chwili poczęcia do naturalnej śmierci i ostrzegający: „Naród, który zabija własne dzieci, staje się narodem bez przyszłości”. Dlatego trzeba koniecznie uznać konstytucyjnie, że prawa dziecka przed urodzeniem są również prawami człowieka. Cóż by to była za demokracja, w której równość byłaby tylko dla dorosłych, silnych, zdrowych, a nie dla bezbronnych, małych i słabych? Dla wartości życia nie ma alternatywy, bo to stwórca życia jest jego dawcą. Człowiek jest tylko jego użytkownikiem, a nie właścicielem. Nie może więc dysponować nim swobodnie według własnych, osobistych intencji. Państwo nie może wydawać ustaw czy zarządzeń dopuszczających uśmiercanie niewinnych osób, nawet za zgodą tych osób, na przykład przez eutanazję.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#AnnaSobecka">Na obronę życia, tej najwyższej wartości, należy spojrzeć nie tylko przez pryzmat nienarodzonych, ale także przez pryzmat eutanazji, która dotyka godności człowieka umierającego. Nie można wprowadzać do systemu prawnego przepisu pozwalającego lekarzowi zabijać pacjenta. W krajach, w których ten proceder wprowadzono, powstało zjawisko turystyki w ucieczce przed eutanazją. To jest ucieczka do sąsiednich krajów i osiedlanie się tam, aby zapewnić sobie życie do naturalnej śmierci. Samo legalizowanie eutanazji nie jest początkiem procesu, lecz jedynie jest kolejną fazą. Prawdziwym początkiem była natomiast kwestia aborcji, coraz swobodniejszej, właściwie na życzenie. Raz uzasadnianej ogromnym cierpieniem, jakie czuje matka, rodząc dziecko, skazane na trudne warunki społeczne, potem coraz częściej - prawem kobiety do wolnego wyboru. Już wówczas niektórzy przewidywali, że to nie koniec, że od zabijania tych, w których jeszcze nie dostrzega się człowieka, niebawem gładko przejdzie się do zabijania tych, w których człowieka dostrzegać się już przestało. Legalizacja eutanazji niszczy wartości moralne i doprowadza do erozji całego systemu wartości. Rodzi się wówczas pytanie: Kto ten proceder wyniszczenia i eksterminacji będzie w stanie powstrzymać? Dlatego ze zdumieniem obserwujemy decydentów państwa - deklarujących przed wyborami służbę narodowi - którzy uporczywie unikają uregulowania kwestii konstytucyjnej gwarancji i wzmacniania ochrony życia od poczęcia do naturalnej śmierci w sposób prosty, czytelny i precyzyjny, próbując zastępować prawo do życia niejasnymi propozycjami, które nie oddają istoty sprawy. Czyżby wobec tego deklaracje o przywiązaniu do chrześcijaństwa czy zapewnienia o solidarności społecznej nie były prawdziwe i szczere? Konstytucja żadnego kraju nie zawiera zapisów gwarantujących zabicie dzieci chorych lub z gwałtu, to świadczyłoby bardziej o barbarzyństwie niż o prawach człowieka. Chrześcijanin ma moralny obowiązek zawsze głosować za prawem, które będzie lepiej bronić życia niż dotychczasowe rozwiązania prawne, mamy bowiem zobowiązania wobec przyszłych pokoleń. Dlatego papież Benedykt XVI, na wzór Jana Pawła II, wezwał chrześcijan do mobilizacji sumień w obliczu ataków, na jakie wystawione jest prawo do życia od poczęcia do naturalnej śmierci. Jest to sprawa najwyższej wagi, która winna stać się imperatywem moralnym dla wszystkich, bo chodzi tu o fundamentalne, przyrodzone i niezbywalne prawo każdego człowieka. Ten imperatyw ze szczególną odpowiedzialnością winni traktować rządzący. W przeciwnym razie zachodzi pytanie, komu panowie służycie, jeśli nie swojemu narodowi, wszak tu idzie o polską rację stanu, o być albo nie być narodu. W obecnej rzeczywistości, kiedy Polska się starzeje i wymiera, kiedy odnotowujemy wielki exodus młodych, silnych, zdrowych i wykształconych osób, kiedy system emerytalny się załamuje, kiedy przeżywamy głęboki kryzys demograficzny, stawiamy pytanie, komu panowie służycie, bo naród woła o życie od poczęcia do naturalnej śmierci. Dajcie światu przykład, jaki dawał swoim nauczaniem Jan Paweł II przez cały pontyfikat. Wypełnijcie jego testament, nie ma bowiem większego eksperta od ochrony życia od poczęcia do naturalnej śmierci od Jana Pawła II. Jego życie, nauczanie i śmierć są świadectwem tego, jak swoim życiem służyć życiu. Dajcie państwo przykład, on tego od nas oczekuje, usłyszcie jego wołanie. „Bądźcie solidarni z życiem” i dalej „Ja pragnę dla mojego narodu przyszłości, wspaniałej przyszłości, bo naród, który zabija własne dzieci, jest narodem bez przyszłości”.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#AnnaSobecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo posłowie! Oddając swój głos za poprawką mniejszości, za zmianą art. 38 konstytucji o treści „Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia od momentu poczęcia do naturalnej śmierci”, potraktujcie to państwo jako hołd oddany własnej matce i wszystkim kobietom matkom, które mimo trudów, lęków i obaw dały życie. Od zarania dziejów kobiety, matki, rodzicielki zawsze były gotowe do heroicznej miłości i poświęceń na rzecz własnej rodziny i dzieci. Historia uczy, że były gotowe do poświęceń nawet w okrutnych warunkach, rodziły przecież w obozach, na zesłaniach, chroniły swoje dzieci pod groźbą śmierci. Co się teraz takiego stało, że nie potrafimy wystarczająco bronić macierzyństwa, czyli tego, co wpisał w naturę kobiety sam Bóg? Zastanówmy się, jaka cywilizacja jest naszym wytworem, jaki los zgotowaliśmy człowiekowi w tworzonym przez nas świecie.</u>
          <u xml:id="u-115.5" who="#AnnaSobecka">W tym miejscu chciałabym podziękować za ogrom pracy i trud włożony w działania na rzecz obrony życia od poczęcia do naturalnej śmierci wszystkim obrońcom życia, doktorowi Antoniemu Ziębie, niestrudzonemu orędownikowi życia, „Naszemu Dziennikowi” w osobie pani Ewy Sołowiej, Radiu Maryja i Telewizji Trwam w osobie ojca dyrektora Tadeusza Rydzyka, wreszcie, wszystkim ludziom dobrej woli za trud, poświęcenie, za manifestacje, za posty, modlitwy i pielgrzymki. Jesteście państwo jak te perły, zawsze z Bogiem, ojczyzną i narodem. Dzięki wam za to.</u>
          <u xml:id="u-115.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-115.7" who="#AnnaSobecka"> Na zakończenie powiem tak, trzeba nam przeprowadzić rachunek sumienia - w wymiarze indywidualnym, narodowym i społecznym - i zawsze głosować za życiem od poczęcia do naturalnej śmierci.</u>
          <u xml:id="u-115.8" who="#AnnaSobecka">Gdyby pan marszałek jeszcze pozwolił, to przeczytałabym fragment listu człowieka niepełnosprawnego, który pisze tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#MarekJurek">Proszę, pani poseł, ale proszę zmierzać do końca, bo czas jest już mocno przekroczony.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#komentarz">(Poseł Teresa Piotrowska: Bardzo mocno.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#AnnaSobecka">„Szanowna Pani Poseł! Mam 33 lata i od urodzenia jestem niepełnosprawny. W związku z tym zwracam się z usilną prośbą o przychylność dla praw, które chroniłyby w mocniejszym stopniu i na bardziej trwały okres życie każdego człowieka, również chorego i niepełnosprawnego. Bardzo o to proszę, gdyż to właśnie w moim przypadku ważyły się losy życia. Żyjąc już w łonie mamy, mogłem po prostu nie dożyć chwili przyjścia na świat. Dlaczego? Ponieważ dwa lata wcześniej urodziła się niepełnosprawna siostra i przed moim porodem, mimo iż wyniki badań wychodziły dobrze, ginekolog, zadał mamie pytanie: To co robimy, usuwamy?”</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#AnnaSobecka">W tym duchu jest cały list pana Michała Woty z Jastrzębia Zdroju, naprawdę bardzo wzruszający. Chciałam jeszcze podziękować na odpowiedź na apel pokolenia JPII o pełną ochronę prawną życia w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wszystkim młodym ludziom, którzy podpisali się pod apelem, w ciągu 9 dni zebraliśmy 10 504 elektroniczne podpisy. Dziękuję uprzejmie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#MarekJurek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#MarekJurek">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Fiedorowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#CzesławFiedorowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta ważna sprawa wymaga uczciwych wypowiedzi, o jakie prosili mnie ludzie, matki, ludzie cierpiący, młodzi. Jestem za ochroną człowieka od poczęcia do naturalnej śmierci. Jestem za ochroną życia, bo to jest zgodne z moim systemem wartości, tak zostałem wychowany, tak postępuje moja rodzina. Jednak nie uważam, by proponowana zmiana konstytucji była autentyczną i skuteczną drogą do walki z aborcją, z ochroną nienarodzonych, ochroną narodzonych, ochroną godności człowieka aż do naturalnej śmierci. Niestety inicjatorzy tej regulacji, występując ze szlachetnych pobudek, uwikłali się w propagandową akcję polityczną, której celem jest powiększenie własnego elektoratu. To jest, niestety, niegodziwe.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Człowiecze, nie wiesz, co mówisz.)</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#CzesławFiedorowicz">Mówię też o systemie, by poczęciem, życiem człowieka, śmiercią człowieka grać o głosy, walczyć o poprawę notowań politycznych. Mówię te słowa z pełną powagą.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie masz prawa.)</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#CzesławFiedorowicz">Żaden zapis w żadnym dokumencie, nawet w konstytucji, nigdy nie będzie skuteczny, bo taka jest niestety ułomna konstrukcja natury człowieka. Konstytucja też jest nieustannie łamana, doświadczamy tego również na sali sejmowej, po to został powołany Trybunał Konstytucyjny, który co chwilę orzeka, że jakiś przepis jest niezgodny z konstytucją. My Polacy, członkowie Kościoła katolickiego, powinniśmy uczynić wszystko, by Polki i Polacy nie łamali prawa, nie łamali konstytucji i Dekalogu, który jasno wyznacza system wartości, którego powinniśmy przestrzegać. Dajmy dobre przykłady, zachęćmy kobiety do rodzenia dzieci, twórzmy dobre, skuteczne prawo, tak by narodzone dzieci były szanowanie, by miały równe, godziwe warunki rozwoju, wychowania, a kobiety, samotne matki, których jest coraz więcej, oraz ludzie starsi nie byli pozostawieni sami sobie - a są. Gdy porównujemy nasz kraj z innymi krajami europejskimi, widzimy, że sytuacja samotnych kobiet, ludzi starszych w Polsce jest znacznie gorsza. A to jest okres pomiędzy poczęciem a naturalną śmiercią.</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#CzesławFiedorowicz">Polska potrzebuje więcej dzieci. Nasze wskaźniki demograficzne są rzeczywiście alarmistyczne. Stwórzmy takie warunki - i tu rzeczywiście Izba już coś zrobiła - by każda matka chciała urodzić zdrowe dziecko i wychować je godnie. Polska jest częścią świata, a na świecie każdego dnia - chcę to przypomnieć - umiera z głodu i braku wody kilka tysięcy dzieci. Gdzie tu nasza wrażliwość? Kiedy przywołujemy imię Polaka papieża Jana Pawła II, pamiętajmy, że on tak mocno apelował do nas, wszystkich Polaków, byśmy troszczyli się o to, by dzieci nie umierały z głodu i braku wody. Wydaje mi się, że nie zrobiliśmy dużo w tej mierze. Zrobiliśmy zdecydowanie za mało.</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#CzesławFiedorowicz">W Polsce wciąż rośnie liczba rozwodów oraz dzieci urodzonych w związkach niesakramentalnych, nieformalnych. Polska w znacznie mniejszym stopniu niż inne państwa zapewnia opiekę nad takimi dziećmi. I to również jest fakt. Polski system znacznie gorzej niż w innych państwach troszczy się o matki i dzieci po śmierci ojca. W Niemczech każda matka po śmierci ojca ma zapewnioną emeryturę do końca życia, w Polsce nie. To jest gwarancja stabilności dla rodziny, dla matki, która jest opiekunką, często jedyną żywicielką rodziny. Dzięki wam, kochane matki, żyjemy, rozwijamy się i coś znaczymy w tym świecie. Dlaczego tego nie zrobiliśmy? Dlaczego w ten sposób nie zachęciliśmy matek do tego, by one chciały być matkami?</u>
          <u xml:id="u-119.8" who="#CzesławFiedorowicz">A co z dziećmi niepełnosprawnymi i upośledzonymi? Praktycznie po 24. roku życia są one wraz z rodzicami zostawiane same sobie przez polski system. Nie ma żadnego systemu wspomagania. Znam wiele takich rodzin, gdzie mówi się: zróbmy coś, bo ja już nie mogę, już nie mam sił fizycznych, a muszę się zmagać z moim 38-letnim synem, bo nie ma systemu pomocy. To jest problem aborcji - chodzi o zachętę, świadomość zachęty do tego, by kobiety chciały rodzić dzieci.</u>
          <u xml:id="u-119.9" who="#CzesławFiedorowicz">A co z godziwym traktowaniem ludzi? Co z chorobami społecznymi? Ja i moja żona przeżyliśmy nowotwór złośliwy. Tylko 25% Polaków ma szansę przeżyć, my mieliśmy. W Stanach Zjednoczonych 75% Amerykanów potrafi przeżyć z nowotworem. Dlaczego nie zapewniamy równych warunków? Dlaczego się nie troszczymy o godność człowieka, by w ten sposób poprawiać warunki życia? Gdzie tu jest troska o godność człowieka? Wydaje mi się, że wciąż jest niedoskonała.</u>
          <u xml:id="u-119.10" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-119.11" who="#CzesławFiedorowicz">A co z godnością starszych ludzi, tych, którymi dzieci nie chcą się opiekować? Są dziesiątki tysięcy osób, które nie chcą iść do domu starców albo ich na to nie stać. Te osoby nie żyją w godnych warunkach. Te osoby wegetują na naszych oczach, a my mówimy o godności człowieka. Gdzież ta nasza wrażliwość od początku do końca? Słowa uznania dla tych wszystkich organizacji i ludzi, którzy potrafią się zatroszczyć o innych. Miałem okazję być w takich rodzinach, widzieć, jak to jest, i mówię o stanie faktycznym.</u>
          <u xml:id="u-119.12" who="#CzesławFiedorowicz">Myślę, że ta zmiana konstytucji jest skazana na niepowodzenie, bo jej inicjatorzy nie skierowali równolegle swojej uwagi, koncentracji na projekty, które by pozwoliły zatroszczyć się o ten okres pomiędzy poczęciem a naturalną śmiercią. Wydaje mi się, że o wiele łatwiej byłoby nam wszystkim i większe byłoby przyzwolenie społeczne, gdybyśmy mówili, że jesteśmy tak samo wiarygodni przez cały okres godnego życia człowieka.</u>
          <u xml:id="u-119.13" who="#CzesławFiedorowicz">Tak łatwo w tej debacie o poczęciu, o ochronie nienarodzonych dzieci wypowiadają się mężczyźni, którzy nie chcą być ojcami albo nie są do dzisiaj, a na pewno nie rodzą dzieci. Tak mało słuchamy kobiet.</u>
          <u xml:id="u-119.14" who="#CzesławFiedorowicz">Na koniec chciałbym zwrócić się do moich kolegów, posłów Ligi Polskich Rodzin. Blisko 1/3 posłów to kawalerowie, najmłodszy z nich ma 24 lata. Kiedy ja miałem 24 lata, byłem już żonaty i miałem syna. Bardzo buńczucznie wypowiadacie się o ochronie nienarodzonych dzieci.</u>
          <u xml:id="u-119.15" who="#komentarz">(Poseł Adam Ołdakowski: Ale mają rodziców.)</u>
          <u xml:id="u-119.16" who="#CzesławFiedorowicz">Bardzo bym chciał, by w tej trosce o nienarodzone dzieci, w tej walce o nie uczynić wszystko - i to będzie wasz wkład, koledzy posłowie - by jak najszybciej zawrzeć sakramentalne związki, by wasze żony urodziły dużo dzieci, byście je dobrze wychowali. I to będzie realny wkład was, posłów w ochronę nienarodzonego życia. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-119.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#MarekJurek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#MarekJurek">Proszę o zabranie głosu pana posła Zygmunta Wrzodaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#ZygmuntWrzodak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako poseł niezrzeszony chciałbym powiedzieć kilka zdań na temat poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#ZygmuntWrzodak">Wysoka Izbo! W okresie wielkiego postu debatujemy w polskim parlamencie o zmianie konstytucji, która ma chronić życie od poczęcia do naturalnej śmierci. Przynajmniej ja za taką zmianą się opowiadam, i to zdecydowanie, od kiedy działam w polityce i od kiedy jestem działaczem społecznym. Wyniosłem z domu, że należy chronić życie: życie nienarodzonych, życie starców, każdego człowieka. I tak będę postępował do końca życia i nikt nie może podważyć mojej intencji, moich przekonań w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#ZygmuntWrzodak">Kiedy kandydowałem do parlamentu, kiedy byłem działaczem związkowym zawsze na pierwszym miejscu stawiałem ochronę życia, na każdym zebraniu. I tak z czasem przekonywałem do siebie ludzi, którzy mieli inne poglądy na ten temat. Bo nie wolno dzielić ludzi na tych, którzy mają prawo do życia, i na tych, którzy tego prawa nie mają. Dlaczego ma być dopuszczona kara śmierci na małych, bezbronnych, niewinnych dzieciach, które jeszcze się nie narodziły? Albo na starcach? Jakie my wszyscy mamy prawo zmieniać prawo naturalne? Właścicielem prawa naturalnego jest nasz stwórca, a nie my wszyscy. Nawet my, posłowie nie mamy prawa decydować o tym, że ktoś ma być zabity zgodnie z prawem, nienarodzony czy starzec.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#ZygmuntWrzodak"> Jak można w ogóle debatować w tych kategoriach?</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#ZygmuntWrzodak">Lewica i po części liberałowie mówią, że to jest sprawa kobiety, mężczyzny, że to jest sprawa rodziców. Może i tak. Ale muszą wiedzieć, że prawo nie zezwala na zabijanie, prawo chroni życie od poczęcia do naturalnej śmierci. I tak powinno być. Jestem szczęśliwy - i zapewne każdy z posłów katolików jest szczęśliwy - że debatujemy w parlamencie, w którym jest krzyż, w którym rozmawia się o Bogu, o rodzinie, małżeństwie i o życiu. Bo takich parlamentów na świecie już praktycznie nie ma. Debatuje się na zupełnie inne tematy.</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#ZygmuntWrzodak">Niektórzy są za tym, żeby zabijać nienarodzone dzieci, bo mówią, że ich nie wyżywimy. To jest obłęd, że takie słowa padają nieraz publicznie, także z tej trybuny. Przecież nasza ziemia może wyżywić nawet 80 mln Polaków. O tym mówił prymas, nieoceniony świętej pamięci kardynał Stefan Wyszyński. To są święte słowa. Tak, nasza ziemia może tylu wyżywić, w tej części Europy może żyć około 70, 80, a nawet więcej Polaków. I zapewne byłoby tak, gdyby nie zawieruchy rozbiorów, komunizm, zabijanie dzieci nienarodzonych zgodnie z prawem, w czasach komunistycznych zabito ok. 6–7 mln ludzi, Polaków nienarodzonych, bo komunizm zezwalał zabijać nienarodzone dziecko, niewinne, bezbronne. Jakim trzeba być tchórzem, żeby rzucić się na nienarodzone dziecko, rzucić się na starca, powiedzieć: masz, zabij. To tchórze tak postępują. Człowiek, który jest odważny, który liczy się z życiem innego, wyciągnie rękę do tego nienarodzonego i do tego starca i pomoże, powie: nie, ty masz prawo do życia, bo ani ja nie jestem, ani nikt inny nie jest stwórcą tego życia.</u>
          <u xml:id="u-121.8" who="#ZygmuntWrzodak">Tak że można apelować, docierać do sumień, szczególnie lewicy, aby nie szargali życia, jak również do tych, którzy mówią, że chronią życie, składają wniosek o to, żeby chronić życie od poczęcia, ale jesteśmy dopiero w połowie drogi. Dwa miesiąca zbierane były podpisy za karą śmierci, a dzisiaj zmienili zdanie. Może to dzięki Panu Bogu zmienili zdanie, zmienili podejście do ochrony życia. Każdy dorosły ma prawo chronić życie, tym bardziej nienarodzone, i starców.</u>
          <u xml:id="u-121.9" who="#ZygmuntWrzodak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mówią, że z biedy trzeba - są to słowa sympatyków zabijania nienarodzonych i ewentualnie starców - uchwalić również ustawę o eutanazji. Naprawdę proszę to przeanalizować. Kilku panów w Polsce ma majątek warty ok. 150 mld zł. Mówią że w Polsce jest bieda. Po prostu naszą winą, jako parlamentu, i rządzących, kolejnych rządów, było to, że dystrybucja dochodu narodowego była fatalna. Nie wzmacniała rodziny, nie wzmacniała dzieci, nie wzmacniała tych, którzy nie mogą na siebie zarobić i którym trzeba pomóc, wzmacniała tych kilku panów. Pytamy: jak można się dorobić w ciągu 10, góra 15 lat, majątku wartego 20 mld zł? W jaki sposób, niech napiszą instrukcję, to może wszyscy Polacy będą bogaci i za 15 lat będą mieli po 20 mld zł majątku i część funduszu na koncie. Mówią, że na świecie jest za dużo ludzi. Wysoka Izbo, na zbrojenie świat wydaje rocznie ok. 600–700 mld dolarów, a na ratowanie życia i pomoc biednym ok. 25 mld dolarów. Około 50 najbogatszych ludzi na świecie ma majątek warty ok. 550 mld dolarów, a ludzie w Afryce umierają z głodu, w makabrycznych warunkach. W jakim kierunku zmierza świat? Do czego zmierza świat? Odsuwa się od Boga, odsuwa się od dekalogu, odsuwa się od swojego Stwórcy. To musi się skończyć klęską, kończy się klęską. Opatrzność nasza, że w polskim parlamencie można debatować o takich sprawach, bo na pewno już w holenderskim, belgijskim, teraz nawet we włoskim, hiszpańskim, angielskim o takich sprawach już nie można debatować, po prostu uważają, że to jest ciemnogród.</u>
          <u xml:id="u-121.10" who="#ZygmuntWrzodak">Do czego prowadzi pęd do pieniędzy, okradanie innych, łapczywość? Prowadzi do bezprzykładnej, ohydnej wojny, jak to jest w innych częściach świata, zamiast dialogu, rozmowy, przestrzegania dziesięciu przykazań, w tym: nie zabijaj. Oczywiście, że byłem, jestem i zawsze będę za ochroną życia od chwili poczęcia do naturalnej śmierci. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#MarekJurek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#MarekJurek">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Daszyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#MarianDaszyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Swoją wypowiedź w tej dramatycznej debacie, w tym dramatycznym sporze nas, Polaków, w jakim zakresie ma być w Polsce chronione życie człowieka, chcę rozpocząć dla mnie najpiękniejszym polskim pozdrowieniem, zwracającym się do Boga: Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#MarianDaszyk">Szanowni Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Z góry przepraszam, jeżeli moją wypowiedzią ktoś poczuje się dotknięty, bo będę mówił bez owijania w bawełnę, otwarcie i szczerze. W mojej wiosce kilka lat temu była pani dr Wanda Półtawska, która opowiadała, jak w gronie Polaków rozmawiali z papieżem Janem Pawłem II o tym, co się dzieje w naszej ojczyźnie. Wówczas nasz papież powiedział: ja już Polaków nie rozumiem. Czy do obecnej debaty nie można odnieść tych słów? Jako Polacy sprawialiśmy Janowi Pawłowi wiele przykrości i przynosiliśmy mu wstyd za życia. Czy dzisiaj nie rumieni się za nas tam, w niebie, przed Bogiem? Nasuwa się pytanie, co się z nami, drodzy rodacy, dzieje? Zawsze byliśmy narodem rozdyskutowanym, często się spieraliśmy, ale były sprawy, co do których dyskusji nie było, zarówno dla wierzących, bez względu na wyznanie, jak i niewierzących. Życie człowieka jako świętość było jednym z takich fundamentów tego narodu. Ta ziemia dobrze poznała cenę życia. Niemało wsiąkło w nią polskiej krwi najlepszych córek i synów. To takie zasady i świętości sprawiły, że ten naród, mimo niewyobrażalnych kataklizmów i wynikających z nich ofiar, przetrwał i żyje do dziś. Dawniej tylko wróg te świętości niszczył, teraz sami to robimy. To jest największy dramat i zagrożenie śmiertelne, bo jak pisał nasz wieszcz: niczym Sybir, niczym knuty, lecz narodu duch zatruty, to dopiero bólów ból.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#MarianDaszyk">Ból to jest ogromny, gdy są Polki i Polacy, którzy godzą się na zabijanie istot całkowicie bezbronnych, które nawet nie mogą krzyczeć, aby prosić o pomoc. Szczególnie trudno wytłumaczyć i zrozumieć w tej debacie tych z nas, którzy deklarują się jako osoby wierzące, a jednocześnie nie popierają zapisów w konstytucji o ochronie życia od poczęcia do naturalnej śmierci, mając pełną wiedzę, jakie jest w tej sprawie nauczanie Kościoła, wszystkich biskupów i Episkopatu, papieża Benedykta XVI, a szczególnie oddanego sprawie obrony życia papieża Polaka Jana Pawła II. Powiem więcej. W ogóle takiej postawy nie można wytłumaczyć. Osoba wierząca, która w sprawie obrony życia mówi o konieczności kompromisu, jest śmieszna i się kompromituje. W tej sprawie nie można być za, a nawet przeciw, nie można być letnim, bo Bóg użył strasznego słowa, co czeka tak postępujących. Wiemy też, że Bóg w swojej dobroci i ukochaniu człowieka wybaczy największy upadek i grzech, ale nie pozwoli z siebie kpić. W mojej ocenie takie lekceważące traktowanie nakazów i przykazań bożych jest przyczyną dramatycznie złej sytuacji i upadku Polski. Wielokrotnie ostrzegał nas przed tym Jan Paweł II. Tak samo, jak dzisiaj duża część parlamentarzystów interpretuje przykazanie „nie zabijaj”, interpretowało i rozumiało np. nie kradnij czy nie kłam. Owoce takich rządów są bardzo dobrze widoczne w całej Polsce i za granicą, gdzie na każdym kroku można spotkać liczonych już w miliony wypędzonych z kraju Polaków, niczym po najstraszniejszej wojnie. Najwyższy czas wyciągnąć wnioski i zmądrzeć. Nie trzeba upodabniać się do innych jak papuga, trzeba być sobą, być wiernym tym zasadom i wartościom, które nam zostawili nasi ojcowie i dziadowie. Mamy wzorce i w naszych czasach, najpiękniejszy to Jan Paweł II, wierny Bogu do końca i podziwiany przez świat. To z tych wartości czerpała „Solidarność” roku 1980, niepokonana, niebojąca się niczego, nawet czołgów, budząca podziw i szacunek na całym świecie. Ale robotnicy po rozpoczęciu strajku najpierw wieszali krzyże w halach fabrycznych, prosili o mszę świętą, spowiedź i Jezusa w komunii świętej. I nie dało się ich złamać, skłócić i pokonać. Musieli wypowiedzieć im wojnę i wysłać czołgi na bezbronnych. A jak było w roku 1990? Zupełnie inaczej. Odwołam się tylko do jednego przykładu. Przywódcom „Solidarności” wybranym do Sejmu brakło odwagi albo zapomnieli o powieszeniu krzyża w tej sali. Dopiero w 1997 r. zawisł w tej sali krzyż. Ale dlaczego nie na głównym miejscu, nad godłem, tylko gdzieś w kącie, nad drzwiami? Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#MarianDaszyk">W tej sprawie zabrali ostatnio głos rolnicy, uczestnicy i sygnatariusze porozumień ustrzycko-rzeszowskich, w 26. rocznicę protestu. Zobowiązali mnie, abym wystąpił do Sejmu o umieszczenie krzyża na głównym, honorowym miejscu w parlamencie. Korzystam z dzisiejszej okazji i w imieniu tych rolników do pana marszałka i Wysokiej Izby zwracam się także w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#MarianDaszyk">Panie marszałku, już kończę.</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#MarianDaszyk">Wracając do sprawy ochrony życia w Polsce, chcę też powiedzieć, co jeszcze mówił nasz papież w tej rozmowie z Polakami. Po słowach, że już nas nie rozumie, dodał: to, co przeszedł naród polski, inny by nie przetrzymał. To dowodzi, że w nas, Polaków, wierzył do końca, znał dobrze swój naród i wierzył, że się odrodzimy, podniesiemy ze swoich słabości i zadziwimy Europę i świat, jak już nieraz bywało. Ale musimy być: tak - tak, nie - nie. Dlatego w tej sprawie powiedzmy jasno i głośno: tak. To będzie nasze polskie zwycięstwo. Tylko takiej Polsce Bóg będzie błogosławił, da porozumienie, zgodę i mądrość w naprawie państwa. Wierzę, że tak będzie.</u>
          <u xml:id="u-123.7" who="#MarianDaszyk">Na zakończenie wszystkim, którzy będąc przeciwko temu zapisowi, używają jako argumentu przykładu dziecka poczętego z gwałtu, przedstawiam świadectwo pani Marii Czernickiej z Wróblika na Podkarpaciu i jej rodziny. Taka debata jak dzisiaj w Sejmie odbywała się kiedyś w tamtejszej szkole na lekcji religii. Klasa podzieliła się na trzy części - za, przeciw i ci, którzy nie mieli zdania. Głównym argumentem tych, którzy byli za aborcją, była sprawa dzieci poczętych z gwałtu. I wówczas głos zabrała wnuczka pani Marii, która stanęła w grupie opowiadających się za pełną ochroną życia. Poinformowała ona swoją klasę, że jest dzieckiem poczętym z gwałtu, i to zbiorowego. A była to najlepsza uczennica w klasie, bardzo atrakcyjna dziewczyna, umuzykalniona; później zresztą ukończyła Uniwersytet Jagielloński. Po tym świadectwie w klasie już nie było zwolenników zabijania dzieci poczętych z gwałtu. A czy wiecie, dlaczego matka dziewczynki nie usunęła tej ciąży? Dzięki stanowczej postawie babci. Ale powinniście wiedzieć, że takie samo stanowisko jak babcia zajęła też lewicowa gazeta „Przyjaciółka”, gdy matka zwróciła się do niej o radę. Niech ten przykład i świadectwo sprawią, że i na tej sali wszyscy opowiedzą się za życiem od poczęcia do naturalnej śmierci, za kulturą życia, prawdy i miłości. Polsce i Polakom szczęść Boże.</u>
          <u xml:id="u-123.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#MarekJurek">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#MarekJurek">Na tym kończymy debatę, w której zabierali głos przedstawiciele klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#MarekJurek">Przystępujemy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#MarekJurek">Dotychczas zgłosiło się 25 posłów. Jeżeli nie będzie więcej zgłoszeń, za chwilę zamknę listę. Jest jeszcze możliwość zgłaszania się do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#MarekJurek">Jako pierwszą proszę o zadanie pytania panią poseł Joannę Senyszyn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#JoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wracam właśnie z wiecu przeciw zmianom w konstytucji. Tam była rzeczywiście atmosfera przyjaźni, wzajemnego szacunku i zrozumienia. I przechodziłam, idąc do Sejmu, wśród tzw. obrońców życia. Pytali: Dlaczego pani nie wyskrobano? Żałowali, że moja mama nie dokonała aborcji. Teraz nawet tu słyszę, z tej sali: Może słusznie. A więc naprawdę jesteście zwolennikami aborcji, tylko aborcji wybiórczej; aborcji należy poddawać waszych politycznych wrogów.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Liss: Pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#JoannaSenyszyn">Dlaczego było tutaj tyle demagogii, padło tyle kłamstw? Dlaczego tzw. obrońcy życia oszukują Polaków? Naprawdę chcą zaostrzenia przepisów, które już obecnie bardzo ograniczają możliwości przerywania ciąży. Zapis proponowany przez PiS, że ochrona życia nie może być mniejsza niż w chwili wejścia w życie zmian w konstytucji, oznacza oczywiście, że może być większa. Jest to naturalnie krok do zaostrzenia przepisów, do nakazania kobietom rodzenia dzieci, nawet jeżeli ciąża jest następstwem gwałtu i z innych powodów. Ale nie chciałabym mówić o aborcji, tylko o...</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#JoannaSenyszyn">Panie marszałku, chciałabym zadać dwa pytania o naturalnej śmierci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#MarekJurek">Proszę pytać, bo czas mija.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#JoannaSenyszyn">W gruncie rzeczy nie zostało wyraźnie powiedziane, co to znaczy: do naturalnej śmierci. Twierdzenie, że ludzie nie mogą skracać życia, bo nie wolno ingerować w wyroki boskie, równocześnie oznacza również to, że być może nie wolno przedłużać życia, bo to także jest ingerencja w wyroki boskie. A zatem jeżeli taki zapis byłby wprowadzony, to czy będą dopuszczone przeszczepy, operacje, leczenie, czy to przedłużanie życia nie będzie również sprzeczne z wyrokami boskimi?</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#JoannaSenyszyn">I na zakończenie może jedno zdanie, jeżeli pan marszałek pozwoli. Święty Tomasz z Akwinu powiedział: Boję się ludzi, którzy czerpią wiedzę z jednej książki. Ja też się boję, nawet jeżeli jest to Biblia albo książka Jana Pawła II. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Antoni Kłeczek: To było w jej stylu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#MarekJurek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#MarekJurek">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Krajewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#MirosławKrajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dyskurs o ochronie życia skłania do postawienia, jak sądzę, wielu pytań. Pozwólcie państwo, iż zgłoszę niektóre z nich, nasuwające się w tym momencie.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#MirosławKrajewski">Po pierwsze, pytanie, jak sądzę, do przedstawiciela rządu. Polska podpisała europejską konwencję bioetyczną, ale jej nie ratyfikowała. Pytam: Czy zamiarem rządu jest jej implementowanie według reguł zawartych w art. 89–91 konstytucji, tj. ratyfikacja tej konwencji w formie ustawy?</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#MirosławKrajewski">Po drugie, pytanie trochę retoryczne, ale muszę je zadać. Czy jest możliwe, przy oczekiwanym, przynajmniej ze strony naszego klubu, potwierdzeniu w konstytucji całkowitej ochrony życia, zawarcie nieformalnego moratorium na nienaruszanie ustawy z 1993 r. ani też jej zaskarżanie do Trybunału Konstytucyjnego, jeśli chodzi o przeciwną stronę?</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#MirosławKrajewski">I wreszcie trzecie pytanie. Czy poprawki zgłoszone dzisiaj, w czasie drugiego czytania, przez klub Prawa i Sprawiedliwości rzeczywiście umocnią ochronę życia człowieka? Czy rzeczywiście je ochronią? Bo chcę stwierdzić, że konstytucja weszła w życie przed orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego dotyczącym ustawy, o której dzisiaj mowa, o której wszyscy myślimy, z 1993 r. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MarekJurek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#MarekJurek">Proszę o zabranie głosu pana posła Artura Górskiego... Przepraszam, chyba źle zarejestrowałem.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#MarekJurek">Najpierw pan poseł Andrzej Kłopotek.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#MarekJurek">Poseł Górski chwilę poczeka, prawda? Bardzo pana przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#MarekJurek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#AndrzejKłopotek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Byłem, jestem i będę obrońcą życia, od jego początku do naturalnej śmierci. Miarą dojrzałości narodu do miana cywilizowanego społeczeństwa jest jego stosunek do najcenniejszej wartości ogólnoludzkiej, jaką jest życie. Dzisiejsza debata w Sejmie właściwie niczego nowego nie wnosi do dotychczasowych uregulowań prawnych, rozszerza je tylko o te wszystkie istoty ludzkie, których życie powstało z woli Boga i ich rodziców. Od chwili poczęcia istoty te nie mają prawa głosu, co zrozumiałe, ale ich adwokatem jest nie tylko sumienie narodu, ale przede wszystkim tu, w tej Izbie, stanowione przez nas prawo. Ono nie może tych bezbronnych istot skazywać lub dopuszczać do ich uśmiercania, ponieważ godząc się na to, za chwilę, jak bywało w niedalekiej przeszłości w różnych systemach politycznych, akceptować będziemy może prawo do życia wybranych grup społecznych. Ten relatywizm moralny i prawny może sprawić, że jeżeli zaakceptujemy dziś zabijanie istot nienarodzonych, będziemy nie cywilizacją życia i rozwoju, lecz cywilizacją śmierci. Jeśli ta Izba byłaby w stanie zdobyć się na jednomyślność w tej najważniejszej sprawie, by chronić życie od jego poczęcia, to moim skromnym zdaniem byłby to dopiero pierwszy krok ku modyfikacjom prawnym, jakie za nim musiałyby nastąpić.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#AndrzejKłopotek">Dlatego mam cztery pytania do polskiego rządu. W jaki sposób zamierza uczynić bardziej skutecznym dydaktycznie przedmiot nauczania w szkole przygotowanie do życia w rodzinie, tak by wiedza o ochronie życia od poczęcia i świadomym macierzyństwie oraz odpowiedzialności za nienarodzone jeszcze dziecko zarówno matki, jak i ojca była wiedzą wystarczającą młodemu pokoleniu do podejmowania tak ważnych decyzji w ich życiu? Czy rząd ma przygotowane propozycje zmiany przepisów prawnych na rzecz ochrony życia od poczęcia, by przyszła matka miała zapewnione środki materialne na życie ze strony ojca swego dziecka, lub wprowadzenia takich mechanizmów prawnych, by egzekucja nakazów płacenia alimentów nie pozostawała tylko na papierze? Kiedy rząd przygotuje propozycję zmian systemowych związanych z reaktywowaniem banku alimentacyjnego, który wypłacałby środki na poziomie minimum socjalnego, wystarczające na godziwe utrzymanie dziecka przez samotnie wychowującą matkę? Czy rząd ma opracowany program objęcia wszystkich kobiet będących w ciąży opieką prenatalną, także badaniami genetycznymi wykrywającymi wszelkie zmiany zagrażające życiu nienarodzonego dziecka? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#MarekJurek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#MarekJurek">Pan poseł Artur Górski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#ArturGórski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Debatujemy dziś nad kilkoma projektami zmiany Konstytucji RP, których celem jest zwiększenie ochrony życia poczętego. Te projekty odnoszą się do różnych artykułów i mają często bardzo różne brzmienie, przez co mogą być inaczej rozumiane i interpretowane. Wiemy, że ustawy, także ustawa konstytucyjna, to prawo pozytywne. Prawo pozytywne w obszarze aksjologii powinno odzwierciedlać prawo naturalne, które jest oparte na prawie Bożym. Wszelkie zmiany w aktach prawnych dotyczące ochrony najwyższych wartości, a zatem także życia, mogą iść wyłącznie w kierunku zbliżenia do rozstrzygnięć prawa naturalnego. Ponieważ każda ze zgłoszonych poprawek przewiduje wprowadzenie do konstytucji ochrony życia poczętego, w każdym przypadku będzie miało miejsce jakieś zbliżenie do rozstrzygnięć prawa naturalnego, dlatego każda z tych poprawek jest godna poparcia, gdyby inne nie przeszły. Jednak rodzi się pytanie, na które odpowiedź może być istotna dla posłów, którzy chcą głosować za poprawką najbardziej zgodną z nauką Kościoła katolickiego stojącego na straży prawa naturalnego. Mam zatem pytanie do posła sprawozdawcy: Która ze zgłoszonych propozycji najpełniej odzwierciedla stanowisko Kościoła katolickiego? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Wojciech Olejniczak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WojciechOlejniczak">Pani poseł Lucyna Wiśniewska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#LucynaWiśniewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak to jest, że od lat wszyscy odwołują się do nauki naszego wielkiego rodaka Ojca Świętego Jana Pawła II zarówno z prawej, jak i niejednokrotnie z lewej strony sceny politycznej, a jak przychodzi do konkretnego działania, to wiele osób ma bardzo duże wątpliwości, czy można, czy trzeba wprowadzać ją w życie. Wiele ocen, słów padło dzisiaj na tej sali za zwiększeniem ochrony życia, jak i przeciw jej wzmocnieniu. Prawo do życia jest wartością podstawową, wobec której żaden naród nie może być obojętny. Nie tylko wiara, ale racja stanu, racja narodu przemawiają za wzmocnieniem ochrony życia. Czyż nie stać nas na to, żeby zabezpieczyć przyszłość i byt tych, którzy jeszcze się nie narodzili, jak i tych, którzy żyją, ale niejednokrotnie są słabi i trzeba im pomagać? Jestem przekonana, że stać nas na to. Jesteśmy to winni naszemu wielkiemu rodakowi Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II. Jesteśmy to winni narodowi polskiemu i sobie. Czyż nie powinniśmy dać przykładu Europie? Czy po tym, co zostało tutaj powiedziane, jest ktoś, kto ma wątpliwości, że życie zaczyna się od poczęcia? Czyż można mieć wątpliwości co do potrzeby zabezpieczenia przed eutanazją, gdy w wielu krajach świata życie nie jest wartością najwyższą? Z tymi pytaniami zostawiam państwa i liczę na refleksję tych, którzy jeszcze nie zdecydowali, jak głosować, bo możemy, bo powinniśmy głosować tylko za życiem - od poczęcia do naturalnej śmierci. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WojciechOlejniczak">Pan poseł Marek Polak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#MarekPolak">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie i Panowie Posłowie! Pomimo że ratyfikowana przez Polskę 30 września 1991 r. Konwencja Praw Dziecka deklaruje jego ochronę prawną zarówno przed urodzeniem, jak i po urodzeniu, to prawo to w mojej ocenie nie jest dostatecznie przestrzegane, szczególnie w okresie prenatalnym. Z uwagi na ograniczony czas nie będę rozwijał tego wątku, wygłoszę na ten temat stosowne oświadczenie, ale pozwolę sobie zadać kilka pytań. Chciałbym zapytać: Dlaczego dzieci niepełnosprawne po urodzeniu mają pełną ochronę prawną gwarantującą ich nietykalność, oczywiście słuszną ochronę, i prawo do życia, dziecko niepełnosprawne zaś będące jeszcze w łonie matki może być w majestacie obowiązującego prawa brutalnie zamordowane? Dlaczego dziecko poczęte w wyniku przestępstwa od momentu urodzenia może cieszyć się pełną ochroną prawną, również prawem do życia, zaś przed jego narodzeniem nasze prawo dopuszcza do przerwania jego życia, nie pociągając nikogo do żadnej odpowiedzialności? I chciałbym też wiedzieć, dlaczego na życie człowieka w początkowym stadium jego rozwoju, tam, w łonie matki, gdzie powinno być szczególnie bezpieczne, w obliczu naszego prawa czyha śmiertelne zagrożenie. A miejsce to jest miejscem rzezi niezliczonej ilości bezbronnych istnień ludzkich. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WojciechOlejniczak">Pan poseł Artur Zawisza, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#ArturZawisza">Dziękuję panu marszałkowi, notabene autorowi ważnych słów, iż: aborcja jest złem, a nawet: aborcja jest grzechem, publikowanych niedawno na łamach „Gazety Wyborczej”. Za to rzeczywiście serdecznie dziękuję. Natomiast pytanie moje skierowane zostało...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WojciechOlejniczak">Żebyśmy precyzyjnie, panie pośle, się wyrażali - aborcja jest złem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#ArturZawisza">Wydaje się, że cytat brzmiał: aborcja jest grzechem, ale to będziemy sprawdzać. Nie mówię tego z ironią, tylko z wdzięcznością.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WojciechOlejniczak">Podtrzymuję to.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#ArturZawisza">Natomiast moje pytania skierowane są do pana posła sprawozdawcy w związku z interesującym wywodem przedstawicielki Platformy Obywatelskiej powołującej się na obecne normy konstytucyjne, które, jak mówiła, wskazują, że życie już obecnie jest dostatecznie chronione konstytucyjnie. Ale przecież nie przeszkodziło to autorom prób, czy to z roku 1996 czy 2004, chcących pogorszyć stan ochrony życia w Polsce. I dopiero orzeczenie trybunału z roku 1997 położyło kres tym wysiłkom. Stąd moje pytanie: Czy na tym tle nie wydaje się racjonalne, aby orzeczenie trybunału z roku 1997 skonstytucjonalizować, czyli wpisać expressis verbis do konstytucji?</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#ArturZawisza">I drugie pytanie związane z tamtym wywodem. Pani poseł mówiła, że konstytucja chroni życie i nie pozwala na pogorszenie intensywności tej ochrony. Ale czy rzeczywiście jest tak, że obecnie konstytucja absolutnie wyklucza pogorszenie prawnej, ustawowej ochrony życia, tak jak na przykład wyklucza to pogorszenie obecna propozycja prezydencka, zgłaszana w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość? I wreszcie pytanie ostatnie: Czy przedmiotem refleksji komisji był taki oto stan rzeczy, że dzisiaj wielu obrońców tak zwanego kompromisu z roku 1993 to przecież ludzie i politycy, którzy w owym czasie sprzeciwiali się wysiłkom na rzecz prawnej ochrony życia? Czy z tego wobec tego nie można wysnuć wniosku, że nawet niektórzy teraz sprzeciwiający się tej zmianie konstytucyjnej za lat kilka czy kilkanaście będą obrońcami tej zmiany, która dzisiaj ma szansę mieć miejsce i która będzie nowym, jak najlepszym kompromisem? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WojciechOlejniczak">Pan poseł Artur Ostrowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#ArturOstrowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jest dla mnie osobiście oczywiste, że wprowadzenie do konstytucji przepisu o ochronie życia od momentu poczęcia oznacza jeszcze bardziej drastyczne ograniczenie praw człowieka dla kobiet, w tym ich prawa do życia, do zdrowia i do godności.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#ArturOstrowski">Liga Polskich Rodzin domaga się całkowitego zakazu przerywania ciąży, głosząc, że tym chroni życie ludzkie. Czy nie jest to twierdzenie pełne hipokryzji i cynizmu? Czy nie jest tak, że Liga Polskich Rodzin szafuje życiem kobiet, odmawiając im prawa do jego ochrony, gdy ciąża im zagraża? Czy zaproponowane zmiany zmuszą do rodzenia kobiety, które padły ofiarą gwałtu, kiedy płód jest ciężko lub śmiertelnie chory? Ciąży nie będzie można przerwać nawet wtedy, gdy będzie ona zagrażała życiu lub zdrowiu kobiety. Czy proponowane zmiany pozbawiają kobiety praw, z których korzystają mieszkanki prawie wszystkich państw Unii Europejskiej? Dlaczego blokuje się w Polsce wiedzę o antykoncepcji i życiu seksualnym człowieka, m.in. w polskich szkołach? Czy proponowane zmiany nie spowodują zwiększenia i tak dużego podziemia aborcyjnego, czy liczby wyjazdów kobiet poza granice Rzeczypospolitej Polskiej w celu usunięcia ciąży? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WojciechOlejniczak">Pan poseł Jan Jarota, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#JanJarota">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Sądzę, że w kontekście dzisiejszej dyskusji warto wrócić pamięcią do dnia ślubowania poselskiego, kiedy zgodnie z art. 104 Konstytucji Rzeczypospolitej deklarowaliśmy, iż będziemy wykonywać sumiennie obowiązki wobec narodu, strzec suwerenności i interesów państwa, czynić wszystko dla pomyślności i dobra obywateli, a bardzo wielu z nas przywoływało wówczas na świadka Boga, mówiąc: Tak mi dopomóż Bóg.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#JanJarota">W związku z tym pojawia się szereg pytań, a najważniejsze z nich w kontekście tego ślubowania jest następujące: Czy dopuszczanie możliwości prawnej zbijania słabych, niewinnych i bezbronnych ludzi - a przecież z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku aborcji i eutanazji - jest realizacją obowiązku działania na rzecz interesu państwa, pomyślności ojczyzny i dobra obywateli, w tym kobiet, czy też nie?</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#JanJarota">Wiele zabierających głos przede mną z tej lewej strony kreowało się na obrońców kobiet, ich praw, godności, ich wszelkiego dobra, natomiast czy takie zestawienie wartości, jak to pani posłanka Szymanek-Deresz przedstawiała: czy wolność, czy życie - to jest jakikolwiek dylemat? Myślę, że tego typu rozważania, jak te, które przed chwilą zaprezentował pan poseł Ostrowski, wszyscy znamy, one się zawierają w kręgu rozmaitych guseł, już dawno znanych i które już dawno powinniśmy wyrzucić z naszego myślenia. Oczywiście, to jest guślarstwo...</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#komentarz">(Poseł Artur Ostrowski: Pan jest chyba przesądny.)</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#JanJarota">W związku z tym chciałbym zakończyć,...</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#JanJarota">...ponieważ czas dobiega końca, taką konkluzją: mianowicie moim zdaniem i w oparciu o rzetelną argumentację należałoby zgodzić się z nowelizacją art. 38 Konstytucji Rzeczypospolitej, ponieważ zgodna jest ona z interesem narodu, państwa i jego obywateli, a także rodzin i kobiet. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-147.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WojciechOlejniczak">Pan poseł Stanisław Papież, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#StanisławPapież">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsza debata ma charakter doniosły i ważny. Oto debatujemy w tej Izbie, czy naczelny akt Rzeczypospolitej ma przyznawać bezwarunkowość ochrony życia wszystkim żyjącym istotom. Wartość tego pytania dzisiaj jest szczególna. Myślę, że powinniśmy sobie zadać kilka ważnych pytań w związku z tą debatą.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#StanisławPapież">Ja pierwsze pytanie miałbym do pana prezydenta i do przedstawicieli tych formacji, które tutaj mnożyły problemy związane z zapisem bezwarunkowości ochrony życia - zwłaszcza w art. 38 - od poczęcia do naturalnej śmierci. Często w tych dyskusjach były przywoływane argumenty pochodzące z natury, ale także argumenty kategorii religijnej. Ja chciałbym zapytać, czy ci posłowie - głównie z Prawa i Sprawiedliwości i Platformy Obywatelskiej - pamiętają o instrukcji watykańskiej o szacunku dla rodzącego się życia, która mówi, że w momencie, kiedy jakieś prawo stanowione pozbawia ochrony prawnej pewną kategorię osób, które ze swej natury powinno bronić, wtedy państwo przez samo to neguje równość wszystkich obywateli wobec prawa?</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#StanisławPapież">Chciałbym odpowiedzieć pani posłance Senyszyn, która była uprzejma powiedzieć,...</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#StanisławPapież">...że broniąc...</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#komentarz">(Poseł Artur Ostrowski: To są pytania.)</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#StanisławPapież">...życia dzieci nienarodzonych i osób przed eutanazją, czerpiemy wiedzę z jednej księgi. Nie, pani poseł, nie czerpiemy wiedzy z jednej księgi, tylko czerpiemy z kilku ksiąg. Pierwszą księgą jest natura, odczytanie rzeczywistości. Odczytując rzeczywistość, dostrzegamy bezwarunkowość życia, potem widzimy człowieka jako objawienie i Boga, i rzeczywistości, i dopiero później odczytujemy z Pisma Świętego, z objawienia jako dopełnienie tego wszystkiego. Warto, aby pani poseł przynajmniej w tych kategoriach zdobyła się na pewną uczciwość intelektualną wobec obrońców życia, którzy nie bronią tego życia ze względów koniunkturalnych, tylko bronią właśnie dla owego odczytania rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-149.7" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: No ale czytacie i nie rozumiecie, co czytacie.)</u>
          <u xml:id="u-149.8" who="#StanisławPapież">Wysoka Izbo...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WojciechOlejniczak">Panie pośle, przekroczył pan czas już o 1 minutę. Tak że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#StanisławPapież">Tak, chciałbym tylko spuentować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WojciechOlejniczak">Prosiłbym bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#StanisławPapież">Największy z rodu Polaków, Jan Paweł II mówił kiedyś do nas, że głównym starciem w cywilizacji współczesnej jest właśnie starcie cywilizacji śmierci z cywilizacją życia. Dziś tą areną walki o życie jest niewątpliwie Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Dlatego chciałbym tutaj z tego miejsca zaapelować do wszystkich pań posłanek i kolegów posłów, abyśmy nie pytali, komu bije dzwon, abyśmy przyjęli, że ten dzwon bije nam, i abyśmy stanęli wszyscy razem za poparciem art. 38, od poczęcia do naturalnej śmierci, który bezwarunkowo chroni najbardziej bezbronnych z bezbronnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WojciechOlejniczak">Pan poseł Marian Piłka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#MarianPiłka">Panie marszałku, mam pytanie do pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#MarianPiłka">Jak wiadomo prawo europejskie jest ponad prawem krajowym, natomiast konstytucja jest ponad prawem europejskim. Czy w świetle tych działań, które podejmuje Unia Europejska, mianowicie takich jak finansowanie zabijania dzieci nienarodzonych w trzecim świecie, jak ingerowanie w suwerenne decyzje np. Nikaragui, która broni życia, i całego szeregu innych działań, które zmierzają do upowszechnienia zabijania dzieci nienarodzonych, Polska nie będzie przedmiotem narastającej presji ze strony różnych agend Unii Europejskiej mającej na celu doprowadzenia do upowszechnienia zabijania dzieci nienarodzonych? Czy brak normy konstytucyjnej nie ułatwi tego procesu? Czy zatem wprowadzenie poprawki konstytucyjnej o ochronie życia nienarodzonych nie będzie skuteczną barierą dla uzurpacji agend Unii Europejskiej rozszerzających zabijanie dzieci nienarodzonych?</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#MarianPiłka">I drugie pytanie, które chcę tutaj zadać panu przewodniczącemu: Czy nie uważa pan, że drugą ofiarą zabijania dzieci nienarodzonych po dziecku jest przede wszystkim kobieta? Dlatego że to jest głębokie okaleczenie kobiecości, macierzyństwa i że to prowadzi do syndromu poaborcyjnego, z którym wiele kobiet nie jest w stanie sobie poradzić.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Ale wiele sobie radzi.)</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#MarianPiłka">Czy tego typu zachowanie nie prowadzi do narastającej agresji, która wyraża się często w zdecydowanych akcjach na rzecz upowszechniania zabijania dzieci nienarodzonych? Czy ten przejaw fiksacji nie jest zagrożeniem dla kobiet? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WojciechOlejniczak">Pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#JerzyGosiewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poselski projekt ustawy, który miałem przyjemność poprzeć, proponuje jedynie oczywistą zmianę w konstytucji RP, gdzie w nowym brzmieniu art. 38 Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia od momentu poczęcia. Tak prosta i oczywista zmiana wywołuje ogromny sprzeciw w części niektórych grup społecznych. Bo być może wynika to z faktu braku zrozumienia intencji wnioskodawców. Podstawowym przymiotem człowieka jest jego życie, to jest również życie ludzkie od początków jego powstania. To chyba nie podlega wątpliwości. W ratyfikowanej przez RP 6 września 1991 r. Konwencji Praw Dziecka w preambule w akapicie 10, nawiązującym do Deklaracji Praw Dziecka, potwierdza się, że dziecko z uwagi na swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową wymaga szczególnej opieki i troski, a zwłaszcza ochrony prawnej zarówno przed urodzeniem, jak i po urodzeniu. Uznanie, iż ochrona życia przysługuje istocie ludzkiej od chwili poczęcia, znalazło również wyraz w ustawodawstwie zwykłym, na przykład w ustawie o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerwania ciąży.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#JerzyGosiewski">Panie Ministrze! Chciałbym zadać pytanie: czy proponowana zmiana nie jest wypełnieniem luki prawnej w ustawie zasadniczej i czy w prawie Unii Europejskiej są przeciwwskazania do wprowadzenia proponowanej przez nas zmiany art. 38 gwarantującej ochronę prawną życia ludzkiego od chwili poczęcia?</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#JerzyGosiewski"> Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WojciechOlejniczak">Pan poseł Stanisław Kalemba, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie można być obojętnym na podstawowe prawo człowieka - prawo do życia. Będę głosował za zapisem w art. 38 konstytucji RP: Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia od chwili poczęcia do naturalnej śmierci. Życie ludzkie jest największym błogosławieństwem świata. Warto przypomnieć atmosferę z 11 czerwca 1999 r. na tej sali, duża część z nas tu była, wtedy gdy wystąpienie Jana Pawła II, od lewej do prawej i w drugą stronę, zostało tak ciepło przyjęte. Jan Paweł II pozostawił nam testament. Przytoczę jego wypowiedź jako kardynała jeszcze: „Myślę, że największą tragedią naszego społeczeństwa, naszego narodu, jest śmierć ludzi, którzy się jeszcze nie narodzili: poczętych i nienarodzonych. I nie wiem, czym zapłacimy wobec historii za tę straszliwą zbrodnię. Ale jest rzeczą oczywistą, że to nie może minąć bez konsekwencji”. Mamy szansę to zmienić. Natomiast w encyklice „Evangelium vitae” pisał: „Jeśli tak wielką uwagę zwraca się na szacunek do każdego życia, nawet do życia przestępcy i niesprawiedliwego napastnika, to przykazanie 'nie zabijaj' ma wartość absolutną w odniesieniu do osoby niewinnej, i to tym bardziej wówczas,...</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#StanisławKalemba">...gdy jest to człowiek słaby i bezbronny”.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#StanisławKalemba">Pod względem prawa do życia każda niewinna istota ludzka jest absolutnie równa wszystkim innym. Nic i nikt nie może dać prawa do zabicia niewinnej istoty ludzkiej, czy to jest embrion czy płód, dziecko czy dorosły, człowiek stary, nieuleczalnie chory czy umierający. Żadna władza nie ma prawa do tego zmuszać ani na to przyzwalać.</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#StanisławKalemba">Pani minister, czy rząd ma zamiar wpłynąć na zmianę tych przewrotnych przepisów w zakresie ochrony życia w prawie europejskim? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WojciechOlejniczak">Pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#AndrzejSzlachta">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiejsza debata ma charakter szczególny, ponieważ dotyczy sprawy fundamentalnej - losu ludzkiego życia. Dotyczy też najważniejszego aktu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej - konstytucji. Moje pytanie kieruję do pana posła sprawozdawcy: czy przedstawiony przez Komisję Nadzwyczajną projekt ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zamknie ostatecznie, raz na zawsze, formacjom lewicowym, skrajnie liberalnym i ateistycznym drogę do prób liberalizacji ustawodawstwa dotyczącego ochrony prawnej życia człowieka od chwili poczęcia?</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#AndrzejSzlachta">I drugie pytanie, panie pośle. Jak została odebrana przez członków komisji ekspertyza prawna pani profesor Eleonory Zielińskiej, która stwierdziła, że płodowi nie przysługują żadne prawa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WojciechOlejniczak">Pani poseł Joanna Fabisiak, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#JoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Także pytanie dotyczące praw dziecka. Otóż bardzo często na tej szali słyszymy o prawach dziecka, o obronie praw dziecka - przed tym, przed tamtym, przed czymś innym. Kieruję pytanie do posła sprawozdawcy: jakich argumentów używano w dyskusji, iż prawa dziecka poczętego z gwałtu są inne, czy też nie ma ich w ogóle, są mniejsze, niż prawa dziecka poczętego z miłości? Chciałabym dowiedzieć się, jakie było przedstawiane uzasadnienie, od którego momentu dziecko poczęte jest dzieckiem? Nie kwestionujemy tego. Siedziałam tu podczas całej dyskusji i nikt nie kwestionował tego, że dziecko poczęte jest dzieckiem. Zatem jakie było uzasadnienie, dlaczego nie ma praw do momentu urodzenia, a szczególnie jeśli jest poczęte z gwałtu? Przecież jest to zdrowe dziecko. Mówimy: ciężko chore, takie wolno zabić, ale to jest zdrowe. Dlaczego? Jak to uzasadniano? Dlaczego wolno matce podjąć decyzję o zabiciu zdrowego dziecka, które chce żyć, które może służyć społeczeństwu?</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#JoannaFabisiak">Drugie pytanie. Czy dobrze rozumiem - proszę także posła sprawozdawcę o odpowiedź - czy nie jest tak, że w wypadku choroby ciężarnej kobiety, ciężarnej matki, lekarz ma obowiązek do ostatniej chwili służyć pomocą medyczną i bronić zarówno życia matki, jak i dziecka, lecząc obydwoje, i matkę, i dziecko, aż do momentu naturalnej śmierci? Czy tak nie jest? Czym innym jest sytuacja, kiedy matka dobrowolnie rezygnuje z leczenia na rzecz dziecka, ale wydaje mi się, i proszę o odpowiedź, że lekarz...</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#JoannaFabisiak">‍... ma obowiązek leczyć zarówno matkę, jak i dziecko tak długo, jak jest to możliwe. To znaczy tym kresem jest naturalna śmierć jednej z tych osób. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WojciechOlejniczak">Pani poseł Izabela Jaruga-Nowacka, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#IzabelaJarugaNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja mam pytania do posła sprawozdawcy. Chciałabym zapytać, panie pośle, dlaczego państwo nazywacie się obrońcami życia, jednocześnie tak łatwo, nonszalancko szafując życiem kobiet, ich losami, ich zdrowiem? To moje pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#IzabelaJarugaNowacka">Dlaczego pan mówi o tym, że to jest zabijanie na życzenie? Panie pośle, czy pan sądzi, że polskie kobiety mają takie życzenia? Czy pan nie zna kraju, w którym pan jest posłem? - Rzeczypospolitej. Czy naprawdę pan nie widzi tego trudu urodzenia, wychowania, opieki medycznej wielu tysięcy polskich kobiet, które wychowują i wychowywały swoje dzieci mimo tych trudnych warunków? Dlaczego pan nas obraża? Dlaczego pan traktuje kobiety jak niegrzeczne, rozkapryszone i niemądre dziewczynki? Jak pan tak może postępować? Pytam pana: czy dla was, dla prawicy, liczy się dziecko tylko od momentu poczęcia do urodzenia, a później to już nie przysługuje mu godność? Bo wykreśliliście tu, w tej Izbie zakaz bicia dzieci. Ten zapis brzmiał: pozbawienie praw, także godności dziecka.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#IzabelaJarugaNowacka">Panie pośle, wreszcie jak się pan odnosi do wczorajszej wypowiedzi pana premiera Jarosława Kaczyńskiego, który powiedział, że w związku z przyjęciem zapisu „od poczęcia do naturalnej śmierci” być może Jan Paweł II nie mógłby udać się do Ojca swego w taki sposób,...</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#IzabelaJarugaNowacka">...w jaki chciał, bo nakazalibyście mu państwo dalsze leczenie? Czy zdajecie sobie także sprawę z tego, że czyniąc z macierzyństwa nie wybór, nie przywilej, nie prawo, ale zmuszając do macierzyństwa, zrzucicie z ołtarzy takie postacie jak Beretta Molla? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WojciechOlejniczak">Pan poseł Piotr Gadzinowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie marszałku, dziś w tej Izbie większość mają ci, którzy, jak określił to wczoraj poseł Wierzejski, najpierw wierzą, a potem myślą. Mam nadzieję, że w następnej kadencji większość będą mieli ci, którzy myślą. Chciałbym zadać pytanie panu posłowi sprawozdawcy, który mówił, że ten projekt - projekt, który znosi prawo do aborcji w każdej postaci - popiera większość narodu. W takim razie, panie pośle sprawozdawco, dlaczego nie chcecie dać naszemu społeczeństwu, narodowi polskiemu, prawa wypowiedzenia się w referendum? Skoro konstytucja została przyjęta w referendum, czemu zmiany konstytucji nie mogą być zaakceptowane w referendum? Mówicie, że reprezentujecie naród, społeczeństwo, a jednocześnie boicie się tego narodu. Dlaczego boicie się narodu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WojciechOlejniczak">Pani poseł Anna Pakuła-Sacharczuk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#AnnaPakułaSacharczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak się składa, że akurat mój głos będzie wiązał się z tym, co przed chwilą zostało powiedziane. Żadne głosowanie, żadne referendum nie jest w stanie zmienić obiektywnie istniejącej rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Senyszyn: Przecież mamy nad tym głosować w Sejmie.)</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#AnnaPakułaSacharczuk">Dlatego my możemy jedynie odczytać prawdę, prawdę o człowieku - kiedy się człowiek zaczyna, kiedy się zaczyna jego życie, kiedy się jego życie kończy. I nie naszą decyzją będzie to, kiedy to się dzieje, lecz to jest obiektywnie istniejąca rzeczywistość.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Gadzinowski: To nie jest wiara.)</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#AnnaPakułaSacharczuk">I to jest bardzo ważne. Kto wierzy, to jest to dla niego bardzo ważny argument - nauka Kościoła.</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#AnnaPakułaSacharczuk">Ale żeby to stwierdzić, wystarczy patrzeć na obiektywnie istniejącą rzeczywistość. Życie ludzkie jest procesem ciągłym, nieprzerwanym, o ile się go nie przerwie, od poczęcia aż do naturalnej śmierci. I właśnie nie potrzeba wierzyć, żeby to można było stwierdzić, wystarczy używać zwykłego rozumu ludzkiego. I można być wyznawcą każdego światopoglądu,...</u>
          <u xml:id="u-169.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-169.7" who="#AnnaPakułaSacharczuk">...ale nie gwałcić podstawowych prawideł myślenia i logiki ludzkiego rozumu, chyba że ktoś jest ukształtowany, wykształcony na dialektyce, w której jest coś i nie jest.</u>
          <u xml:id="u-169.8" who="#komentarz">(Poseł Michał Tober: Ale nie krzycz.)</u>
          <u xml:id="u-169.9" who="#AnnaPakułaSacharczuk">Mamy takie skażenie i naprawdę problem nasz polega na tym...</u>
          <u xml:id="u-169.10" who="#komentarz">(Poseł Piotr Gadzinowski: To jest problem Kubusia Puchatka.)</u>
          <u xml:id="u-169.11" who="#AnnaPakułaSacharczuk">...i ten problem związany z referendum, że bardzo wielu ludziom się wydaje, że coś jest i nie jest, jednocześnie może być i nie być. No to Orwell to opisał,...</u>
          <u xml:id="u-169.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-169.13" who="#AnnaPakułaSacharczuk">...Orwell to opisał, dwójmyślenie, brak zasady tożsamości.</u>
          <u xml:id="u-169.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-169.15" who="#AnnaPakułaSacharczuk"> I jest to skażenie postmarksistowską filozofią, której byliśmy poddawani, niektórzy od dzieciństwa. I ludzie po prostu mają problem z rozczytaniem podstawowej rzeczy, obiektywnej rzeczywistości. Dziękuję. </u>
          <u xml:id="u-169.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-169.17" who="#komentarz">(Poseł Michał Tober: To widać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WojciechOlejniczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WojciechOlejniczak">Pan poseł Jan Filip Libicki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#JanFilipLibicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debatujemy dzisiaj nad sprawą fundamentalnej wagi, nad konstytucyjnym umocnieniem ochrony życia dzieci nienarodzonych. Myślę, że każdy, komu ta sprawa jest droga, a kto jest dzisiaj parlamentarzystą Rzeczypospolitej, nie bez wzruszenia myśli o tym, że będzie mógł się do owego wzmocnienia ochrony życia aktywnie przyczynić. Wypada przy tym podziękować wszystkim, od najwyższych władz Rzeczypospolitej po poszczególnych posłów podpisanych pod projektami poselskimi, którzy w ostatnich dniach nie szczędzili wysiłku, aby wypracować rozwiązania, które będą mogły realnie ochronić życie najmniejszych Polaków. W tym miejscu chciałbym szczególnie podziękować marszałkowi Sejmu Rzeczypospolitej panu Markowi Jurkowi za niestrudzone budowanie koalicji na rzecz życia w obecnym parlamencie oraz panu doktorowi Dariuszowi Kłeczkowi, który jako dzisiejszy sprawozdawca nie szczędził swych sił w ramach prac Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#JanFilipLibicki">Z moich kontaktów i spotkań wynika, że dla wielu środowisk, nie tylko w Polsce, ale i za granicą, nasze dzisiejsze prace są znakiem nadziei na zmianę panujących dziś powszechnie tendencji braku poszanowania godności życia ludzkiego. Stąd też i moje pytanie do dzisiejszego sprawozdawcy pana posła Kłeczka, od lat aktywnie zaangażowanego na rzecz obrony życia: Czy w oparciu o swoje doświadczenia rzeczywiście może potwierdzić, że podejmowane przez Sejm wysiłki w tym zakresie stanowią realną inspirację dla wielu środowisk zaangażowanych w tę sprawę nie tylko w Polsce, ale i za granicą? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje marszałek Sejmu Marek Jurek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#MarekJurek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#MarekJurek">Proszę o zabranie głosu panią poseł Halinę Olendzką.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#MarekJurek">Pani poseł chwilowo nie ma. Przełożymy na koniec listy.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#MarekJurek">W takim razie proszę pana posła Witolda Bałażaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WitoldBałażak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Moje pytanie kieruję do pana posła sprawozdawcy. Zanim je jednak zadam, pozwolę sobie na zobrazowanie go cytatami.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WitoldBałażak">Pierwszy cytat pochodzi z komunikatu Konferencji Episkopatu Polski, w którym czytamy, że „życie ludzkie jest święte i nietykalne od poczęcia do naturalnej śmierci”. To cytat pierwszy.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#WitoldBałażak">I cytat drugi, z encykliki papieża Jana Pawła II „Evangelium vitae”: „Nic i nikt nie może dać prawa do zabicia niewinnej istoty ludzkiej, czy to jest embrion, czy płód, dziecko czy dorosły, człowiek stary, nieuleczalnie chory czy umierający. Żadna władza nie ma prawa do tego zmuszać ani na to przyzwalać”.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#WitoldBałażak">W obliczu powyższych cytatów pytam: Do którego artykułu, art. 30 czy 38, odnoszą się powyższe cytaty? Czy nie są one jednoznacznym odniesieniem do art. 38? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#MarekJurek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#MarekJurek">Proszę o zadanie pytania pana posła Mirosława Pawlaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#MirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Nie mam żadnych wątpliwości, że życie należy chronić od momentu poczęcia aż do naturalnej śmierci, jednak mam pytania właśnie natury prawnej. W jaki sposób w sytuacji zmiany Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i usankcjonowania zakazu całkowitej aborcji należy dokonać zmian w ustawie o aktach stanu cywilnego, tak aby dziecko poczęte w wyniku aktu kazirodczego miało formalny wpis? Na przykład ojcem dziecka jest ojciec matki lub ojcem dziecka jest syn matki dziecka - jak to usankcjonować w aktach stanu cywilnego?</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#MirosławPawlak">Czy, abstrahując już od kwestii politycznych, kulturowych oraz światopoglądowych, my, wszyscy obecni na tej sali, zdajemy sobie sprawę, że dziecko poczęte z gwałtu kazirodczego obciążone zostanie do końca życia nieuleczalnymi następstwami tego czynu? Dowodzą tego badania wybitnych naukowców. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#MarekJurek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#MarekJurek">Proszę o zadanie pytania panią poseł Stanisławę Okularczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#StanisławaAnnaOkularczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Zaznaczam na wstępie, że jestem za prawem do życia od poczęcia do naturalnej śmierci. Dylemat aborcji występuje głównie w rodzinach najbiedniejszych. Wiadomo, że mamy bardzo wysoki wzrost gospodarczy, sukces ekonomiczny, ale też ogromne rozwarstwienie. I u nas problem aborcji występuje głównie w tej grupie zmarginalizowanych ekonomicznie. W związku z tym mam kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#StanisławaAnnaOkularczyk">Dlaczego Polska nie ma programu profilaktyki w odniesieniu do niepożądanych ciąż? Dlaczego nie mamy skutecznej edukacji dotyczącej świadomego macierzyństwa? Dlaczego mamy wiele tematów marginalnych w edukacji, a nie podejmujemy tego ważnego, kardynalnego problemu w szkolnictwie, jakim jest świadome macierzyństwo? Jak się okazuje, jest to podstawowy problem moralny, etyczny i intelektualny. Dlaczego dochodzi do tego, że ludzie starzy nie mają na leczenie, na lekarzy i lekarstwa?</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#StanisławaAnnaOkularczyk">Dyskutowaliśmy wczoraj na łamach prasy - nawet pan premier podjął sprawę eutanazji, że jest dyskutowana - za albo przeciw. Otóż, proszę państwa, czy tam, gdzie starzy ludzie nie mają pieniędzy na lekarstwa, nie jest to rozciągnięta w czasie eutanazja? Jest to wielkie pytanie. To jest jakaś tajemnica lekarska, ale jest to dosyć powszechne u nas.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#StanisławaAnnaOkularczyk">Czy nie przyszła pora na dyskusję poważną w rządzie i Wysokiej Izbie, czy nie czas na poważną dyskusję o tym, jak zapewnić całej populacji godne życie od poczęcia do naturalnej śmierci? Podkreślam, całej populacji.</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#StanisławaAnnaOkularczyk">I ostatnia refleksja. Czy głęboko wierzący muszą mieć zapis w prawie, że nie należy dokonywać aborcji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-177.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#MarekJurek">Proszę pana posła Adama Ołdakowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#AdamOłdakowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ja zawsze starałem się stawać w obronie i pomagałem osobom słabszym. Tak zostałem wychowany. Zwykle mówię, że zostało to mi przekazane w genach, bo moi rodzice to ludzie bardzo dobrzy, którzy zawsze pomagali osobom potrzebującym. I oczywiste jest, że jestem za obroną życia ludzkiego od poczęcia do naturalnej śmierci. Wielu z nas, z prawej i z lewej strony, mówiło o naszym papieżu Janie Pawle II: to największy Polak. Biliśmy brawo, gdy też wołał do nas o ochronę życia ludzkiego od chwili poczęcia aż do naturalnej śmierci, jednocześnie ostrzegając: Naród, który zabija własne dzieci, staje się narodem bez przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#AdamOłdakowski">Wielu twierdzi, że obecna konstytucja zabezpiecza życie ludzkie od poczęcia do naturalnej śmierci. Skoro to tak oczywiste, to dlaczego nie chcecie dopisać w art. 38 konstytucji słów: od chwili poczęcia do naturalnej śmierci? Czego się boicie? Panie pośle, w czym to przeszkadza, żeby te słowa dopisać do tego artykułu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MarekJurek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#MarekJurek">Pan poseł jeszcze?</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#MarekJurek">Pan poseł Marek Matuszewski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MarekMatuszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska dała Europie Konstytucję 3 maja, która wyprzedzała rozwiązania prawne w innych państwach europejskich. Dzisiaj, kiedy prawa państw europejskich nie zabezpieczają w pełni ochrony życia, stoi przed nami ponownie rola prekursora. Obliguje nas do takiej postawy nauka Jana Pawła II.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#MarekMatuszewski">Szanowni Państwo Posłowie! Aby było to możliwe, polski parlament musi jednoznacznie opowiedzieć się za życiem, obowiązkiem każdego z nas jest obrona życia. Przedstawiciele lewicy, będąc u władzy, witali uprzejmie Jana Pawła II, uważali go za wielki autorytet. Skoro jest dla was autorytetem, to dlaczego wbrew jego nauce chcecie głosować? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Bo trzeba żyć według prawa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#MarekJurek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#MarekJurek">Na tym, jak widzę, wyczerpaliśmy listę posłów, którzy zapisali się do głosu i są oraz byli obecni na sali.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#MarekJurek">W takim razie proszę o zabranie głosu przedstawiciela rządu panią minister Beatę Kempę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#BeataKempa">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#BeataKempa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W zasadzie większość pytań, które zostały przez państwa zadane w tej debacie, była kierowana do pana posła sprawozdawcy, część tylko z tych pytań była do rządu. Akurat tak się składa, że na przedstawiciela rządu wyznaczono ministra sprawiedliwości i w jego imieniu będę odpowiadać na te pytania. Część pytań była do rządu jako całości albo też do innych ministrów, niemniej wedle mojej najlepszej wiedzy będę starała się państwu na nie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#BeataKempa">Część pytań była bardzo szczegółowa. Był nawet wspomniany taki casus, pan poseł z PSL zadał pytanie, czy w przypadku zmiany konstytucji będziemy musieli zmieniać Prawo o aktach stanu cywilnego. To pytanie, myślę, było też trochę przewrotne: wtedy jakiego ojca wpisać? Sądzę, że jest to casus, nad którym nie sposób się pochylać. Nie ma takiej potrzeby, żeby zmieniać prawo po to, żeby tylko z sarkazmem wpisywać pewne dane. Co do tego, panie pośle, nie zgodzę się i w aktach stanu cywilnego nie będzie takiej potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#BeataKempa">Pan poseł Kalemba zapytał dosyć mocno, jak Polska czy rząd w ogóle, może rząd bardziej, nie Polska, ma zamiar wpłynąć na zmianę przewrotnych przepisów w prawie europejskim, przy czym nie wyartykułował, o które przepisy chodzi; domyślam się, że być może chodzi o przepisy, które obowiązują w porządkach prawnych innych państw. Trudno, żeby rząd polski ingerował w porządki prawne innych państw. Jeśli dotyczy to rzeczy fundamentalnych i dobrej, silnej pozycji Polski w krajach Unii Europejskiej i na świecie w ogólności, na pewno już rząd rozpoczął takie działania i ma pierwsze efekty. Natomiast czy rząd polski może ingerować w prawo wewnętrzne, pozostawiam panu posłowi odpowiedź na to pytanie. Myślę, że odpowiedź jest bardzo prosta.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#BeataKempa">Były również pytania natury ogólnej, to znaczy czy nie powinniśmy skupić naszych wysiłków na edukacji, w tym w szczególności edukacji seksualnej czy też w zakresie przygotowania do życia w rodzinie. Moja odpowiedź, może też jako posła, kobiety, matki, będzie bardzo prosta. Ta edukacja powinna zacząć się od rodziny. Nie można mówić o tym, że którakolwiek ze szkół zastąpi w ogóle tę edukację. Absolutnie ktoś, kto tak sądzi, jest w błędzie albo ewentualnie chce przerzucić ten obowiązek na wszystkie inne instytucje, a nie na matkę i ojca, oczywiście razem wziętych. Myślę, że to jest jasne. Aczkolwiek część tej edukacji jest. Moje dziecko ma lekcje biologii, sądzę, że te lekcje ma prowadzone wzorowo i część z tych informacji uzyskuje również na tych lekcjach. Odpowiadam na to pytanie w ten sposób. Uważam, że powinniśmy zacząć od rodziny i od tego, że matka i ojciec są odpowiedzialni również za wychowanie i za przygotowanie do przyszłego życia. Poza tym dziecko uczy się zawsze przez przykład, to jest najlepsza nauka. Jak się mu da dobry przykład, to myślę, że będzie również postępować dobrze i bardzo odpowiedzialnie wobec innych, ale też i wobec własnego zdrowia, własnego życia.</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#BeataKempa">Pan poseł Krajewski był uprzejmy zapytać o ratyfikację przez Polskę konwencji bioetycznej. Jest to bardziej pytanie do ministra zdrowia. To pytanie było bardzo mocno i emocjonalnie postawione. Przypomnę, że tę konwencję przyjęliśmy w roku 1999 i poprzedni rząd jakoś też nie pochylił się nad tą kwestią. Co nie znaczy, że nad tą kwestią nie trzeba będzie się pochylić. Wrócę może do - w mojej ocenie bardzo emocjonalnej - wypowiedzi pani poseł, która prezentowała stanowisko klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Podała ona wręcz jako argument powołanie przez pana ministra sprawiedliwości zespołu do spraw bioetyki. Ta informacja jest informacją, która nie pochodzi jeszcze ze stron internetowych ministerstwa. Zawsze jak się tworzy jakiś zespół czy wychodzi z naszego ministerstwa jakikolwiek akt prawny w formie projektu do uzgodnień międzyresortowych, to pojawia się to wtedy - to jest pierwszy podstawowy sygnał - na stronach ministerstwa. Ten zespół to ma być zespół niezależnych zupełnie ekspertów do tych spraw. Jeśli rozważamy, czy ministrowie sprawiedliwości biorą udział w Komitecie Zarządzającym do Spraw Bioetyki przy Radzie Europy, to pan minister sprawiedliwości musi mieć wsparcie ekspertów w tym zakresie. To jest jakby podstawowy i główny cel. Jak państwo wiecie, dyskusja toczy się już od pewnego czasu, właściwie, by nie powiedzieć, od lat, więc nie sposób się zgodzić, że stworzone to zostało akurat na potrzeby naszej dzisiejszej debaty.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#BeataKempa">Pan poseł Krajewski zadał następnie pytanie, czy poprawki zgłoszone przez Prawo i Sprawiedliwość rzeczywiście umocnią życie. Ochronę życia, przepraszam, skrótowo to opisałam. Bardzo przepraszam, jeśli zniekształcę któreś pytanie. One są tak szybko zadawane, że staram się pisać hasłowo. Ja zupełnie bez emocji, drodzy państwo, powiem tak: W tej chwili istotnie spór idzie może nie o to, czy życie trzeba chronić, bo co do tego, co do pewnego momentu, w Izbie chyba jesteśmy zgodni. Padło tu bardzo dużo tego typu deklaracji. Była bardzo wyważona wypowiedź przedstawicielki Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska. Słuchałam z boku, więc mogłam bardzo spokojnie przyjąć wszystkie wypowiedzi. Myślę, że - tak przynajmniej wywnioskowałam - zgoda co do ochrony życia jest i chyba też jest, jeśli idzie o konstytucję. Jesteśmy takim krajem, i to jest bezsporne, że prawo do życia powinno być chronione, bo to są również nasze korzenie. I myślę, że kwestia jest w zapisie, gdzie i oczywiście jak mamy przyjąć ten zapis.</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#BeataKempa">Kolejna poprawka, którą był uprzejmy wnieść pan prezydent i którą była uprzejma zaprezentować przedstawicielka Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, zwraca uwagę na jeszcze jedną kwestię, nad którą naprawdę warto bardzo głęboko się zastanowić w komisji. Dotyczy ona w sposób szczególny - pozytywny oczywiście - samej kobiety, za co chcę z tego miejsca bardzo podziękować panu prezydentowi. Mianowicie chodzi o zapis, który będziemy rozważać, mówiący o tym, że władze publiczne podejmą działania mające na celu ochronę życia poczętego w szczególności poprzez pomoc kobiecie ciężarnej. Ten zapis ma być zawarty w konstytucji. Taka jest propozycja. Warto zwrócić na to szczególną uwagę, zwłaszcza w kontekście pytań wszystkich państwa posłów, którzy opowiadają się za ochroną tego życia, a bardzo cieszy, że jest ich tak wielu.</u>
          <u xml:id="u-183.8" who="#BeataKempa">Pan poseł Kłopotek zapytał o lekcje przygotowania do życia w rodzinie. Po części na to pytanie odpowiedziałam.</u>
          <u xml:id="u-183.9" who="#BeataKempa">Pan poseł zapytał także, czy rząd ma i jakie ma propozycje dotyczące kwestii alimentów, skuteczniejszej egzekucji alimentów, jak zrozumiałam, bo tego głównie dotyczyło pytanie. Otóż myślę, panie pośle, że służy temu program, który jest realizowany. Jeśli będzie pan uprzejmy prześledzić, chociażby w Internecie, historię ustaw, które ta Izba przyjęła, to już uzyska pan pewną odpowiedź na pytanie, co takiego uczyniliśmy. Wynika to chociażby z katalogu przyjętych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-183.10" who="#BeataKempa">Jeżeli będziemy śledzić pozycję dotyczącą ustaw wniesionych przez rząd, to proponuję skupić się na lekturze noweli Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Po raz pierwszy po 40 latach została przygotowana tak duża, obszerna nowela, bo 9 poprzednich noweli było bardzo krótkich, epizodycznych. Znajdzie pan tam doskonałe zapisy, które w szczególności odpowiadają naszym tradycjom, nawiązują do naszym korzeni. Uwzględnione są także wszystkie zawiłe kazusy, z którymi mieli do czynienia polscy sędziowie, a które pojawiły się podczas transformacji.</u>
          <u xml:id="u-183.11" who="#BeataKempa">Poruszona jest również kwestia alimentów. Jutro będziemy głosować nad nowelizacją ustawy o komornikach. Są w niej zawarte takie rozwiązania, które w szczególności mają spowodować lepszą egzekucję, w tym również alimentów, czyli skuteczniejsze dochodzenie roszczeń, w tym również - a śmiem twierdzić, że przede wszystkim - roszczeń bardzo ważnych dla samotnych matek. To jest oczywiście tylko wycinek spraw. Myślę, że ta lektura jest bogata. To nie są tylko kwestie dotyczące programu, ale to jest sprawa realizacji tego programu. Można również poczytać o programach, które są artykułowane przez pana ministra zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-183.12" who="#BeataKempa">Pan poseł Ostrowski zapytał o kwestię edukacji, jak również o sprawę podziemia aborcyjnego. Pamiętam, że bodajże podczas poprzedniej debaty, w trakcie pierwszego czytania, podawałam część statystyk w tym zakresie, a więc można skorzystać ze stenogramu i przeczytać dane prokuratury w tym zakresie. Przepraszam bardzo, że dzisiaj nie mam tych danych, myślę jednak, że bardzo łatwo można sięgnąć do stenogramu.</u>
          <u xml:id="u-183.13" who="#BeataKempa">Pan poseł Papież zapytał o to - i raczej zwrócił się z tym pytaniem do pana prezydenta - czy nie mnoży się problemów związanych z wpisaniem ochrony życia do konstytucji. Szanowni państwo, myślę, przysłuchując się z boku tej debacie, że wszyscy się nad tym pochylamy jednakowo i na pewno nam wszystkim chodzi o jedno: o ochronę życia. Być może każdy z nas dochodzi do tego inną drogą, ale cel mamy jeden i wspaniały, więc warto, żebyśmy osiągnęli konsensus w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-183.14" who="#BeataKempa">Pan poseł Gosiewski zapytał, czy w prawie unijnym nie ma przeszkód do wprowadzenia zapisu o ochronie życia. Do państwa dyspozycji jest kompendium wiedzy w postaci opinii ekspertów. Zostały one zebrane w jedną całość. Każdego odsyłam przed podjęciem decyzji do lektury tychże opinii. Po zapoznaniu się z tymi opiniami - a także myśląc na gorąco, jak w tym zakresie pomóc - uważam, że nie ma w prawie unijnym - mogę to stwierdzić - takiej przeszkody, która uniemożliwiałaby wpisanie ochrony życia w taki akt jak konstytucja.</u>
          <u xml:id="u-183.15" who="#BeataKempa">Wreszcie, szanowni państwo, pani poseł Okularczyk stwierdziła, że problem aborcji dotyczy tylko tych sfer, w których występuje patologia. Niejednokrotnie mówiłam już o tym, również z tej mównicy, że moje doświadczenie zawodowe, w szczególności 15-letnie, wskazuje, że ten problem dotyczy nie tylko tych środowisk. Dlatego być może warto pochylić się nad konstytucją. To nie jest jednak tylko kwestia tych środowisk, w których występują patologie. To jest bardzo poważny problem.</u>
          <u xml:id="u-183.16" who="#BeataKempa">Pani poseł zapytała, dlaczego nie ma edukacji, jeśli chodzi o macierzyństwo. Odpowiedziałam na to pytanie. Edukacja jest przede wszystkim w rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-183.17" who="#BeataKempa">Pani poseł pytała też o problem eutanazji i o to, dlaczego w ogóle mówimy o kwestii zakazu eutanazji, skoro osoby samotne czy emeryci nie mają środków na zakupienie lekarstw. W mojej ocenie - chociaż bardzo szanuję panią poseł - to jest zbyt daleko idący wywód i nie sposób się z tym zgodzić. Zawsze istnieje jakiś system pomocy - nie tylko państwa, ale i pomocy wzajemnej - w tym zakresie. Często również wielu z nas z tym się boryka i nigdy nie można powiedzieć, że tylko dlatego, że ktoś nie ma pieniędzy na leczenie, po prostu można zabić. To jest zbyt daleko idący wywód i naprawdę nikt nie jest w stanie z tym się zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-183.18" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-183.19" who="#BeataKempa">Można z tej wypowiedzi tak wywodzić. Absolutnie nie chcę, pani poseł, wchodzić w spory, jestem od tego daleka. Na pewno zwraca pani poseł uwagę na problem związany z zabezpieczeniem emerytalnym. Już dzisiaj pani minister Kalata - po części oczywiście broniąc tutaj swojego zdania, i słusznie - powiedziała o programie, który jest wprowadzany. Dyskutowaliśmy nad tym bardzo gorąco kilka tygodni temu, mówiąc o podwyżkach rent i emerytur, skupiając się nad dobrą ustawą. Nie nad ustawą, powiedzmy, na dzisiaj i na jutro czy nie nad taką ustawą, jaką zaproponował poprzedni rząd, dotyczącą po prostu głodowych, a właściwie można powiedzieć: żadnych, podwyżek emerytur, i to następujących co kilka lat. Bardzo wnikliwie nad tym się zastanawialiśmy. Myślę, że to jest problem, nad którym rząd polski się pochyla, ale na pewno nie można mówić o tym, żeby w tych kategoriach rozpatrywać w ogóle kwestię tego, czy zakazać eutanazji, czy nie. To jest spór bardziej ogólny.</u>
          <u xml:id="u-183.20" who="#BeataKempa">Szanowni państwo, zdążyłam zapisać tyle pytań do rządu. Powiem tylko tak: istotnie nie powinno być tak, żeby problem ochrony życia był wykorzystywany politycznie. Prawdą jest, że dzisiaj po raz pierwszy jest taki moment w państwie polskim, w naszej rzeczywistości, kiedy można osiągnąć w tej sprawie konsensus, dobry konsensus, i kiedy można również wypełnić wolę i testament - tak często tutaj dzisiaj przywoływanego w oktawie rocznicy śmierci - naszego Ojca Świętego Jana Pawła II, który powiedział wszystko i skierował piękne, ładne przesłanie do wszystkich, ale też dał jeszcze jedną bardzo ważną wskazówkę, o której chyba wiele osób zapomniało, mianowicie bardzo często mówił o dialogu, mówił o spokojnej rozmowie, o spokojnym dialogu. Myślę naprawdę, że jeszcze te słowa powinniśmy sobie przypomnieć i wtedy osiągniemy dobry, należyty, godny państwa polskiego i wszystkich Polaków cel. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MarekJurek">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#MarekJurek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Dariusza Kłeczka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#DariuszAntoniKłeczek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dziękuję pani minister za wystąpienie. Na część pytań, które były kierowane również do mnie, pani minister już odpowiedziała. Mam nadzieję, że wiele wątpliwości już zostało rozwianych. Postaram się ustosunkować do wszystkich pytań, które pojawiły się zarówno w wystąpieniach klubowych, jak i w wystąpieniach indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pani poseł Szymanek-Deresz w swoim wystąpieniu zwróciła uwagę na pewien brak informacji związanej z ekspertyzami i zarzuciła mi, że cytowałem wybiórczo pewne fragmenty z uzasadnień, natomiast inne fragmenty potraktowałem jako niewygodne i zrezygnowałem z powoływania się na nie. Otóż chciałbym pani poseł oraz wszystkim państwu powiedzieć, że wystąpiłem z wnioskiem do pana marszałka o to, aby wyraził on zgodę na to, by wszystkie ekspertyzy, które zostały zamówione na potrzeby prac Komisji Nadzwyczajnej, zostały przez Biuro Analiz Sejmowych wydane i dostarczone wszystkim posłom. W związku z tym wszystkie ekspertyzy w całości, bez żadnych słów komentarza, są do dyspozycji. Na te ekspertyzy powoływała się komisja, również ja powoływałem się na te ekspertyzy. Wybrałem pewne fragmenty, nie mogłem cytować wszystkich, ale to jest sytuacja o tyle zrozumiała, że te ekspertyzy zawierały bardzo dużo zagadnień, a i tak próbowałem wiele z tych ekspertyz pogrupować.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#DariuszAntoniKłeczek">W pytaniach o kompromis, który ewentualnie chcemy burzyć, pani Szymanek-Deresz, chciałem zwrócić uwagę na to, że ten kompromis w 1993 r. nie był zawarty między obrońcami życia i przeciwnikami obrony życia czy też, mówiąc innym językiem, między zwolennikami aborcji a przeciwnikami tzw. aborcji. To był kompromis między obrońcami życia i obrońcami życia. Wielu obrońców życia głosowało tutaj przeciw tej ustawie tylko dlatego, że nie było w ustawie pełnej ochrony życia poczętego, paradoksalnie więc głosowali za pozostawieniem ustawy z 1956 r. Sytuacja jest taka, że ten kompromis, gdyby wtedy był zawarty, nie byłby burzony w 1996 r., nie musielibyśmy liczyć na Trybunał Konstytucyjny, który - całe szczęście - tę zbrodniczą ustawę uznał za niezgodną z konstytucją. Gdyby to był kompromis, to akurat koledzy klubowi pani poseł Szymanek-Deresz nie złożyliby w poprzedniej kadencji w 2004 r. projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#DariuszAntoniKłeczek">I taki zarzut, że przecież konstytucja chroni życie, po co więc zmieniamy konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#DariuszAntoniKłeczek">Tak właśnie jest. I cieszy mnie bardzo, że stwierdzenie to padło kilkakrotnie ze strony posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Tak, odpowiadam pani poseł Szymanek-Deresz, tak, odpowiadam pani poseł Jarudze-Nowackiej, konstytucja chroni życie. Tyle tylko, że koleżanki i koledzy pani poseł Jarugi-Nowackiej, pani poseł Szymanek-Deresz nie chcą tego zauważyć. W związku z tym dwie próby: jedna przeprowadzona skutecznie, druga przeprowadzona nieskutecznie.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: I tak powinno być, teraz też tak będzie.)</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#DariuszAntoniKłeczek">Jest to pewien sposób, pewien rodzaj impregnowania na wiedzę. Oto wiemy, że konstytucja chroni życia, a i tak próbujemy konstytucję zmienić, to znaczy chcemy zmienić ustawę. Było to zapowiadane z tej trybuny, było to zapowiadane na posiedzeniu komisji, było to zapowiadane w mediach, nie jest to żadna uwaga krytyczna, SLD się z tym nie kryje.</u>
          <u xml:id="u-185.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to nie SLD, takie są ekspertyzy.)</u>
          <u xml:id="u-185.9" who="#DariuszAntoniKłeczek">Powrót do ustawy zafundowanej kiedyś Polsce pierwotnie przez Adolfa Hitlera, później przez Józefa Stalina. Całe szczęście, że te ugrupowania feministyczne, które są pewnym zapleczem dla Sojuszu Lewicy Demokratycznej, które się dzisiaj zebrały na manifestacji, stanowią zastraszająco małą liczebnie grupę, całe szczęście.</u>
          <u xml:id="u-185.10" who="#DariuszAntoniKłeczek">Gdybyście państwo zapomnieli o tym, jak wyglądał wasz projekt o świadomym rodzicielstwie, to służę egzemplarzem. Może się pani poseł zapoznać.</u>
          <u xml:id="u-185.11" who="#komentarz">(Głos z sali: My mówimy o...)</u>
          <u xml:id="u-185.12" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pani poseł Szymanek-Deresz...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#MarekJurek">Panie pośle, przepraszam. Pani poseł, prosiłbym bardzo, żeby jednak pani nie przeszkadzała.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Ale pan poseł jest wnioskodawcą, musi obiektywnie przyznać, że nie feministki, tylko konstytucjonaliści...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#DariuszAntoniKłeczek">Odpowiadam na pytania.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale nie mówi pan o tym.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#MarekJurek">Pani poseł, nie ma takiego trybu zabierania głosu. Proszę usiąść. Zwracam uwagę, że przeszkadza pani w prowadzeniu obrad.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: A ja zwracam uwagę na to, że poseł wnioskodawca jest nierzetelny.)</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#MarekJurek">Zwracam uwagę, że przeszkadza pani w prowadzeniu obrad. Pani poseł Skowrońska też niestety tego nie ułatwia. Ostatnio nawet na posiedzeniu Prezydium Sejmu stwierdziliśmy, że pewne zachowania niestety wykraczają poza granice regulaminowe. Tak więc prosiłbym bardzo o spokój.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: W ogóle wam przeszkadzamy.)</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#MarekJurek">Panią poseł Jarugę-Nowacką też po raz drugi proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Ja pana marszałka proszę, żeby panu kobiety w Sejmie nie przeszkadzały.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#DariuszAntoniKłeczek">Czy można, panie marszałku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#MarekJurek">Mam nadzieję, że pani klub zwróci pani uwagę na to zachowanie, bo jednak niezależnie od tego, że oboje jesteśmy posłami, to regulamin stanowi o tym, że ktoś ma obowiązek prowadzić obrady tej Izby, nawet konstytucja, którą - jak sądzę - pani szanuje.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#MarekJurek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#DariuszAntoniKłeczek">Panie Marszałku! Szanowne Panie i Panowie Posłowie! W sprawozdaniu wyraźnie zaznaczyłem, wymieniając nazwiska ekspertów, którzy uznali, że konstytucja chroni życie...</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#DariuszAntoniKłeczek">...chroni w sposób niewystarczający, niewystarczający. Obóz polityczny, który pani poseł reprezentuje - przepraszam za tę wycieczkę prawie personalną - nie chce tego zrozumieć. Zmiana konstytucji uniemożliwi zmianę ustawy, a więc wtedy nie będzie potrzebne zrozumienie pewnych oczywistych faktów.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pani poseł Szymanek-Deresz wspomniała o niepotrzebnej wojnie, o wojnie aborcyjnej, która tworzy podziały w społeczeństwie. Tak naprawdę to ta prawdziwa wojna cały czas trwa, cały czas giną na niej ludzie. Podziały już istnieją: na tych, których życie jest chronione w polskim ustawodawstwie, bo się urodzili, i na tych, którzy się jeszcze nie urodzili, są chorzy i takiego prawa nie mają.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pani poseł Szymanek-Deresz łaskawie, co jest dość charakterystyczne w tej dyskusji, powołała się na autorytet świętego Kościoła katolickiego, przywołała wypowiedzi arcybiskupa Gocłowskiego, arcybiskupa Życińskiego. Mogła się jeszcze powołać na inne wypowiedzi, które akurat mógłbym też zacytować, ale to jest o tyle charakterystyczne, że ci, którzy z tak wielką niechęcią odnoszą się do Kościoła, to, o dziwo, w tej sprawie, podczas tej debaty sejmowej powołują się na opinie Kościoła, który rzekomo akceptuje ten kompromis. Tymczasem ostatnia oficjalna wypowiedź polskich biskupów na ten temat jest jasna. Pozwolę sobie ją zacytować: Konferencja Episkopatu Polski wyraża wdzięczność wszystkim, którzy z wielką konsekwencją modlą się i podejmują starania o skuteczną ochronę prawną życia ludzkiego od momentu poczęcia do naturalnej śmierci. Biskupi jednoznacznie popierają działania mające na celu konstytucyjne zagwarantowanie tej ochrony. Godność i nienaruszalność życia ludzkiego od momentu poczęcia aż do naturalnej śmierci wynika z prawa naturalnego, co było zawsze przedmiotem nauczania Kościoła i o czym wielokrotnie przypominał Sługa Boży Jan Paweł II. Ważnych spraw moralnych dotyczących nienaruszalności życia ludzkiego nie wolno rozstrzygać na drodze referendum. To jest przy okazji też odpowiedź na dwa pytania, które dotyczyły referendum. O takie rozumienie tej fundamentalnej kwestii biskupi zwracają się do wszystkich ludzi dobrej woli, do katolików, wszystkich chrześcijan i wyznawców innych religii, a także do niewierzących. Episkopat Polski jest świadom potrzeby szerokiej edukacji dotyczącej poszanowania życia na każdym etapie jego rozwoju. Przy tej okazji biskupi przypominają, że Kościół w Polsce pomaga matkom i dzieciom między innymi przez prowadzenie domów samotnej matki i ośrodków opiekuńczo-adopcyjnych. W związku z tym, jeżeli powołujemy się na stanowisko Kościoła, powołujmy się na stanowisko aktualne. Ja w swoim wystąpieniu starałem się unikać odnoszenia do stanowiska Kościoła, jednak przy tak postawionej kwestii czuję się usprawiedliwiony, że przytaczam tę wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#DariuszAntoniKłeczek">To jest też charakterystyczne, że w czasie, kiedy przewodniczący Episkopatu Polski w liście do pana marszałka Sejmu jednoznacznie wypowiedział się, były głosy, że jest to wypowiedź tylko jednego z hierarchów Kościoła. Po wydaniu komunikatu z 339. zebrania plenarnego, konferencji Episkopatu Polski ci sami posłowie stwierdzili, że biskupi nie mogą postąpić inaczej, a tłumacząc swoje odmienne stanowisko, stwierdzili, że nie są duchownymi, lecz politykami. Bądźmy poważni. Jeżeli ktoś nie uznaje nauki Kościoła, niech się na nią nie powołuje, jeżeli uznaje, niech pozytywnie odpowie na apel biskupów.</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#DariuszAntoniKłeczek">W tym momencie chciałbym jeszcze powołać się na autorytet „Solidarności”. To Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, delegaci z regionu rzeszowskiego na II krajowym zjeździe podjęli inicjatywę, aby uchwałą zjazdu opowiedzieć się za prawną ochroną życia ludzkiego od momentu poczęcia. Zarząd Regionu NSZZ „Solidarność” Ziemi Rzeszowskiej przypomniał to parlamentarzystom podkarpackim w liście z 27 marca 2007 r. Dziękuję za to stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#DariuszAntoniKłeczek">Wypowiedź pana posła Fiedorowicza. Mógłbym odpowiedzieć w ten sposób, że nawet jeżeli ktoś nie przestrzega dekalogu i nie przestrzega prawa konstytucyjnego, nie przestrzega prawa zwykłego, też nie ma prawa, żeby mnie zabić albo żeby zabić pana posła. Był taki adres, że przecież mamy dekalog, mamy prawo, jest dobrze, ale są tacy, którzy nie chcą tego przestrzegać, nie chcą respektować. Na to też musimy reagować i się bronić.</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#DariuszAntoniKłeczek">Wywód pana posła dotyczący pomocy czy braku pomocy niepełnosprawnym po 24. roku życia, mam nadzieję, nie jest wołaniem o aborcję po 24. roku życia dla osób niepełnosprawnych ani o eutanazję. Jeżeli bowiem w ten sposób próbujemy grać nieszczęściem, tragedią, jaka dotknęła rodziny, bo mają osoby niepełnosprawne, to jest to bardzo poważne nadużycie.</u>
          <u xml:id="u-191.9" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pan poseł wspomniał również o życiu małżeńskim posłów, o rodzinach. Otóż, panie pośle, ja żyję 25 lat w sakramentalnym związku małżeńskim i wspólnie z żoną mamy 3 córki. Towarzyszyłem żonie i swoim dzieciom od chwili poczęcia. W 18. dniu od poczęcia, kiedy wiadomo było, że oto mamy dziecko, to była dla nas wielka radość, ogromna radość i byliśmy razem z dziećmi do dnia porodu, a więc nie jest tak, że posłowie, że mężczyźni, że Prawo i Sprawiedliwość czy inne osoby tak na dobrą sprawę pewne rzeczy bardzo odpychają od siebie czy wręcz lekceważą. Zdaję sobie sprawę z tego, że wykonując mandat posła, zaniedbuję część swoich obowiązków męża i ojca, ale tym bardziej jestem wdzięczny mojej żonie za to, że wykonuje te obowiązki za siebie i za mnie. Każdy może przeżyć to samo. Wystarczy tylko odrobinę pochylić się, zastanowić nad sobą i nie ma żadnego problemu, aby wiedza o początkach ludzkiego życia, która nie jest wiedzą tajemną, była dostępna dla nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-191.10" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pani poseł Senyszyn pytała, dlaczego tak zwani obrońcy życia są za zaostrzeniem prawa do tak zwanej aborcji. Ustawa o planowaniu rodziny jest ustawą, która broni życia. To nie jest ustawa antyaborcyjna, to nie jest ustawa przeciwko kobietom, to nie jest ustawa przeciwko życiu. To jest ustawa broniąca życia, to jest ustawa, która daje kobiecie, matce przed urodzeniem dziecka opiekę państwa. Jeżeli pani poseł do dzisiaj, mimo że bardzo często jako jedna z nielicznych uczestniczyła w posiedzeniach Komisji Nadzwyczajnej, nie zauważyła, że debatujemy nad zmianą konstytucji, to chciałbym oznajmić, że dzisiaj dyskutujemy nad nowelizacją konstytucji, pracujemy nad zmianą konstytucji zawartą w druku nr 993, nie debatujemy dzisiaj nad zmianą ustawy o planowaniu rodziny. W konstytucji na pewno nie będziemy zaostrzać żadnego prawa, będziemy tylko próbowali ustrzec kobiety matki przed urodzeniem dziecka, żeby nie zafundowano im ustawy, która jest podobna do ustawy o świadomym rodzicielstwie.</u>
          <u xml:id="u-191.11" who="#DariuszAntoniKłeczek">Czy zapis o naturalnej śmierci nie zabroni leczenia, operacji, przeszczepów? Nie, nie zabroni leczenia, nie zabroni operacji, nie zabroni przeszczepów.</u>
          <u xml:id="u-191.12" who="#DariuszAntoniKłeczek">Święty Tomasz - kolejny epizod powoływania się na świętego Tomasza przez panią poseł Senyszyn. W pierwszym czytaniu pani poseł powoływała się na świętego Tomasza z Akwinu, na posiedzeniu komisji pani poseł Senyszyn powoływała się, teraz też. A więc chciałbym z całą mocą powiedzieć, że święty Tomasz polegał na ówczesnym, średniowiecznym stanie wiedzy medycznej, a obecnie nauka już wie, że życie człowieka rozpoczyna się w momencie poczęcia.</u>
          <u xml:id="u-191.13" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: On mówił, że kiedy dusza wstępuje.)</u>
          <u xml:id="u-191.14" who="#DariuszAntoniKłeczek">Mam nadzieję, pani poseł Jaruga-Nowacka i pani poseł Senyszyn, że posłowie SLD nie chcą cofnąć ani nas, ani naszego społeczeństwa do średniowiecza. Mimo toczącej się w średniowieczu dyskusji teologów o momencie ożywienia i wstąpienia duszy do ciała rozwijającego się w łonie matki dziecka Kościół, od kiedy tylko powstał, głosił, że aborcja, czyli spędzenie płodu, jest zbrodnią - to już taki dodatek do tego pytania, pani poseł - i tak twierdzi do dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-191.15" who="#DariuszAntoniKłeczek">Jeżeli posłowie SLD chcą poznać nauczanie kościoła, odsyłam panie i panów posłów do encykliki „Evangelium vitae” Jana Pawła II oraz do Katechizmu Kościoła Katolickiego, szczególnie do art. 2270–2275.</u>
          <u xml:id="u-191.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Implementować to.)</u>
          <u xml:id="u-191.17" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pan poseł Kłopotek miał pytania do polskiego rządu, na te pytania uzyskał odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-191.18" who="#DariuszAntoniKłeczek">Ponieważ w swojej wypowiedzi pan poseł Kłopotek zwracał się, co prawda do rządu, aby nauka w szkole przybliżała macierzyństwo i pozytywnie odnosiła się do macierzyństwa, jedna uwaga, jedna ogromna prośba, z tym że ogromna prośba już do wszystkich pań i panów posłów, nie tylko do pana Kłopotka. Pan poseł użył zwrotu „przyszła matka”. Wyjątkowo niefortunne stwierdzenie. Kobieta będąca w ciąży, oczekująca na urodzenie dziecka jest matką, matką oczekującą na urodziny dziecka, nie przyszłą matką. Przyszłą matką to jest moja najstarsza córka, która 15 września w tym roku planuje wyjść za mąż i planuje mieć dzieci. To jest przyszła matka, ale jak już wyjdzie za mąż i jak już będzie w ciąży, od momentu poczęcia będzie matką. Na pewno taki język i takie słownictwo, również w Wysokiej Izbie, również w mediach, również oczywiście w podręcznikach szkolnych, pozwoli na pozytywne odnoszenie się do macierzyństwa.</u>
          <u xml:id="u-191.19" who="#DariuszAntoniKłeczek">Poseł Artur Górski pyta, która ze zgłoszonych poprawek najpełniej odzwierciedla stanowisko Kościoła katolickiego. W przytoczonej opinii, w przytoczonym fragmencie komunikatu z 339. zebrania Konferencji Episkopatu Polski jednoznacznie Episkopat wyraża stanowisko: każda zmiana, która lepiej będzie chroniła życie od poczęcia, jest dobrą zmianą. Natomiast stanowisko z 338. zebrania Konferencji Episkopatu Polski w sposób jednoznaczny popiera poprawkę o ochronie od poczęcia do naturalnej śmierci w art. 38.</u>
          <u xml:id="u-191.20" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pani poseł Lucyna Wiśniewska pyta, czy nie powinniśmy dać przykładu Europie. Zdecydowanie tak. Europa już dawno się zagubiła.</u>
          <u xml:id="u-191.21" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie przekłada się...)</u>
          <u xml:id="u-191.22" who="#DariuszAntoniKłeczek">Europa potrzebuje przykładu. Obrońcy życia w Europie są nam niezmiernie wdzięczni. Obrońcy życia w Europie biorą z nas przykład, obrońcy życia na całym świecie biorą z nas przykład. W związku z tym ten przykład, który możemy dać Europie, damy również światu.</u>
          <u xml:id="u-191.23" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pan poseł Polak dostał już odpowiedź od pani minister.</u>
          <u xml:id="u-191.24" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pan poseł Artur Zawisza pyta, czy obecne normy konstytucyjne sugerują, że życie jest dostatecznie chronione. Jest wystarczająco dobrze chronione, ale niektórzy tego nie rozumieją. Będzie lepiej chronione. Nawet ci, co nie zrozumieją, będą musieli się do tego zastosować. Takie jest moje zdanie. Trzeba doprecyzować pewne zapisy, aby już nigdy nie było żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-191.25" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pan poseł Ostrowski. Tu jest problem, bo faktycznie trudno mi odczytać to, co pan poseł napisał. W każdym razie, jeżeli starania o to, aby życie przed urodzeniem było chronione w konstytucji, możemy zderzyć z fragmentem wypowiedzi pana posła, to absolutnie nie zgadzam się z tym, aby prawo do możliwości zabicia dziecka przed urodzeniem było w ogóle prawem. Mówiąc: prawo, proszę wziąć to w cudzysłów, chodzi o tak zwane prawo kobiety do autentycznego, już nie tak zwanego, zabicia dziecka przed urodzeniem.</u>
          <u xml:id="u-191.26" who="#DariuszAntoniKłeczek">W związku z tym nawet jeżeli padają zarzuty o hipokryzję, cynizm, szantażowanie, o życie kobiet, to panie pośle, w przytoczonej przeze mnie opinii w wystąpieniu wstępnym kontratyp życie za życie nigdy nie był podważany. Liga Polskich Rodzin, święty Kościół katolicki takiego kontratypu nigdy nie kwestionowały. Problem jest taki, że możemy, broniąc się przed napastnikiem, pozbawić go życia, jeżeli on nas chce pozbawić życia. To troszeczkę wiąże się z pytaniem pani poseł o problem rozpoczęcia ratowania życia jednego i drugiego. Zawsze przystępujemy do leczenia, zawsze przystępujemy do ratowania życia matki i życia jej dziecka, które jeszcze nie urodziło się.</u>
          <u xml:id="u-191.27" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pracowałem wiele lat na oddziale intensywnej terapii, były stany bezpośredniego zagrożenia życia, w tym również bezpośredniego zagrożenia życia kobiety matki będącej w ciąży i nigdy nie było takiej sytuacji, żeby ktoś chciał zmusić kobietę, żeby oddała swoje życie za życie dziecka. Poza tym takie przypadki w medycynie nie są znane, że zabijając dziecko, wyleczymy matkę, możemy jej oczywiście ułatwić leczenie. Taką decyzję kobieta ma prawo podjąć. Tutaj ani Liga nie szantażuje kobiet, ani 155 posłów, którzy podpisali się pod wnioskiem nie szantażują kobiet, ani wszyscy ci, którzy zdecydowali się na kontynuowanie prac przez Sejm nie posługują się takim szantażem.</u>
          <u xml:id="u-191.28" who="#DariuszAntoniKłeczek">Nie zmuszają również do tego, o co pan pyta, o to, czy proponowana zmiana zmusza do rodzenia kobiety, które padły ofiarą gwałtu. Nie, zmieniamy konstytucję, nie dotykając w tej chwili w żadnym zakresie ani art. 38, ani art. 30 nowelizacji ustawy o planowaniu rodziny. Troszkę inaczej natomiast brzmi pytanie, czy dziecko poczęte w wyniku czynu przestępczego to jest inne dziecko, niż poczęte w szczęśliwym łożu małżeńskim. Pani poseł Fabisiak o to pytała. Otóż nie, to jest takie samo życie. Pytanie więc jest takie: Dlaczego w tym pytaniu sugeruje pan poseł, że można dziecko poczęte w wyniku czynu przestępczego zabić? Kobiecie trzeba pomóc, trzeba naprawdę pomóc. Ta kobieta jest bardzo sponiewierana, ta kobieta jest poddana największej traumie, jaką można sobie wyobrazić. W sytuacji, gdy zdecyduje się w wyniku jednej tragedii dokonać aborcji dzisiaj dozwolonej prawem, to na pewnym etapie swojego życia zada sobie pytanie: zostałam sponiewierana i jeszcze zabiłam swoje dziecko? Z tym że materia nowelizowanej konstytucji tego problemu nie dotyczy, acz wyjaśniam, żeby nie było żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-191.29" who="#DariuszAntoniKłeczek">Czy nie będzie można przerwać nawet wtedy, gdy będzie zagrażała życiu lub zdrowiu kobiety? Eksperci odpowiedzieli na to jednoznacznie: życie zagrożone jest wystarczającym argumentem do tego, żeby nie sprzeczać się. Życie za życie - nie ma żadnego problemu. Eksperci stwierdzili natomiast, że pojęcie zdrowia jest zbyt szeroko zapisane w ustawie, chodzi o pojęcie zdrowia w tej ustawie związanej z obecnie obowiązującą konstytucją. W związku z tym sytuacja może być taka, że kobieta, której kontynuowanie ciąży zagraża życiu, może dokonać aborcji. Należałoby się natomiast zapytać, jaki uszczerbek na zdrowiu kobieta poniesie, jeżeli ciąża będzie kontynuowana, jeżeli zagraża to tylko jej zdrowiu. Jeżeli chodzi o dwie dioptrie mniej, jedynie o wadę wzroku, to jest to tragiczne nieporozumienie. Tragiczne nieporozumienie. Nawiązując do tego pytania, czy Europie nie jest potrzebna wskazówka - jest potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-191.30" who="#DariuszAntoniKłeczek">Czy proponowane zmiany pozbawią kobiety praw, z których korzystają mieszkanki prawie wszystkich państw Unii Europejskiej? Proponowane zmiany w konstytucji nie pozbawią kobiet żadnych praw, z których korzystają mieszkanki prawie wszystkich krajów europejskich, natomiast na pewno zagwarantują polskim kobietom lepszą opiekę prawa, w tym konstytucyjnego. Na pewno zabezpieczą polskie kobiety przed takimi zmianami w prawie europejskim, o które pytał pan poseł Piłka, ponieważ zmiany w konstytucji będą gwarantować zachowanie polskiego prawodawstwa, które bez umocowania w konstytucji będzie musiało być zmienione pod wpływem ustawodawstwa Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-191.31" who="#DariuszAntoniKłeczek">Dlaczego blokuje się w Polsce wiedzę o antykoncepcji i życiu seksualnym człowieka? W SLD się blokuje? Nie słyszałem o blokowaniu tego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-191.32" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: W szkołach, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-191.33" who="#DariuszAntoniKłeczek">W szkołach jest pewien system, który został wprowadzony pod nazwą „Wiedza o życiu człowieka”. Z tego programu korzysta w tej chwili 60% państwowych szkół w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Szkoła może sięgnąć tylko wtedy po dotacje z budżetu państwa w Ameryce, jeżeli prowadzi bardzo podobny, wręcz identyczny program ściągnięty z Polski. W związku z tym jest to jeden z najlepszych programów, jaki można sobie wyobrazić. Realizacja tego w poszczególnych szkołach - z tym natomiast bywa różnie. Bywają osoby, które o pewnych rzeczach związanych z płciowością i płodnością nie mówią, nie chcą mówić, boją się mówić, wstydzą się mówić.</u>
          <u xml:id="u-191.34" who="#komentarz">(Głos z sali: Przestańmy lamentować.)</u>
          <u xml:id="u-191.35" who="#DariuszAntoniKłeczek">Bardzo często bywam w szkołach podstawowych, ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych i taką wiedzę przekazuję.</u>
          <u xml:id="u-191.36" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakie to są rzeczy?)</u>
          <u xml:id="u-191.37" who="#DariuszAntoniKłeczek">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-191.38" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakie to są rzeczy?)</u>
          <u xml:id="u-191.39" who="#DariuszAntoniKłeczek">Zapraszam w najbliższą niedzielę, będę miał 2,5-godzinny wykład. Zapraszam panią poseł. Miejsce podam po swoim wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-191.40" who="#DariuszAntoniKłeczek">Czy proponowane zmiany nie zwiększą podziemia aborcyjnego? Nie, nie zwiększą. Nie dotykamy materii ustawowej. Ustawa będzie obowiązywała w takiej samej formie jak obecnie. To nie ustawa wpływa na podziemie i wielkość podziemia aborcyjnego. Z tego miejsca na pewno ukłon w stronę pani minister, aby Ministerstwo Sprawiedliwości baczniej przyjrzało się problemowi podziemia aborcyjnego.</u>
          <u xml:id="u-191.41" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pan poseł Ostrowski. Mogę tylko stwierdzić, że pan poseł nie przeczytał żadnej z dostarczonych ekspertyz, nie słuchał żadnego wystąpienia, w związku z tym nie będę się silił na tłumaczenie. Najpierw lektura ekspertyz, lektura stenogramu, później wypowiedzi, ponieważ zostały już udzielone wszystkie odpowiedzi na te pytania.</u>
          <u xml:id="u-191.42" who="#komentarz">(Głos z sali: Czytał, czy nie czytał?)</u>
          <u xml:id="u-191.43" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pan poseł Jan Jarota pyta, czy aborcja jest zgodna z interesem narodu, społeczeństwa? Nie, nie była, nie jest i nie będzie zgodna z interesem społeczeństwa, narodu polskiego.</u>
          <u xml:id="u-191.44" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pan poseł Piłka już dostał odpowiedź. Aha, jeszcze drugie pytanie: Czy drugą ofiarą jest kobieta? Tak, drugą ofiarą jest kobieta, następnymi ofiarami są wszyscy członkowie rodziny. Zespół poaborcyjny nie dotyczy tylko kobiety, zespół poaborcyjny dotyczy również mężczyzny. Zespół poaborcyjny dotyczy również dziecka. W medycynie nazywa się to: zespół ocaleńca. Natomiast bywa tak, że pewne osoby, aby odreagować swoje wcześniejsze postępowanie, walczą o prawo kobiet do zabijania dzieci przed urodzeniem, aby w pewien sposób usprawiedliwić swoje postępowanie, zamiast szukać porad w poradniach specjalistycznych. W Warszawie taką poradę można otrzymać w instytucie psychiatrii. To nie chodzi o to, żeby kogoś urazić i obrazić, instytut psychiatrii świadczy najlepsze w Polsce usługi dla kobiet zranionych aborcją.</u>
          <u xml:id="u-191.45" who="#DariuszAntoniKłeczek">Panu posłowi Libickiemu dziękuję za miłe słowa. Z doświadczenia mogę potwierdzić, że jest to duża inspiracja w dziele obrony życia i w Polsce, i za granicą.</u>
          <u xml:id="u-191.46" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pani poseł Anna Pakuła-Sacharczuk mimo że nie pytała, to mogę potwierdzić, że dialektyka marksistowsko-leninowska w wielu umysłach, acz nielicznych, całe szczęście, została i chyba zostanie do naturalnej śmierci, mam nadzieję.</u>
          <u xml:id="u-191.47" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, no gdzie.)</u>
          <u xml:id="u-191.48" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pan poseł Piotr Gadzinowski. Tak, początku nie komentuję, uważam ten początek za zwykłe, chamskie wystąpienie niegodne posła. Natomiast referendum, dlaczego nie? To przecież konstytucja pozwala na zorganizowanie referendum. Nikt nie zabrania Sojuszowi Lewicy Demokratycznej wystąpić z wnioskiem o referendum.</u>
          <u xml:id="u-191.49" who="#komentarz">(Głos z sali: No, chwała Bogu!)</u>
          <u xml:id="u-191.50" who="#DariuszAntoniKłeczek">Stanowisko Episkopatu Polski co do referendum w tym fragmencie, który adresowałem do pań posłanek z SLD, było zawarte. Całe szczęście 55 podpisów posłów SLD do przeprowadzenia referendum nie wystarczy. Narodu nie boimy się, bo było pytanie, dlaczego boimy się narodu.</u>
          <u xml:id="u-191.51" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pani poseł Jaruga-Nowacka. Dlaczego będąc obrońcami życia, coś tam.</u>
          <u xml:id="u-191.52" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Jak to: coś tam?)</u>
          <u xml:id="u-191.53" who="#DariuszAntoniKłeczek">Nie, przepraszam, nie dopisałem.</u>
          <u xml:id="u-191.54" who="#komentarz">(Głos z sali: Faktycznie, to niech pan przeprosi.)</u>
          <u xml:id="u-191.55" who="#DariuszAntoniKłeczek">Przepraszam za tak rozpoczęte pytanie.</u>
          <u xml:id="u-191.56" who="#komentarz">(Głos z sali: Sam pan coś tam.)</u>
          <u xml:id="u-191.57" who="#DariuszAntoniKłeczek">Jeżeli pan marszałek pozwoli, to poproszę, żeby to pierwsze pytanie doprecyzować.</u>
          <u xml:id="u-191.58" who="#DariuszAntoniKłeczek">Polskie kobiety nie mają chęci do zabijania, z tym się zgadzam, a SLD cały czas próbuje takie prawo, znaczy, prawo, tak zwane prawo kobietom dać i wtłoczyć, że jest to dzisiaj prawo bardzo ważne nie tylko w Polsce, ważne w Unii Europejskiej. Tutaj już przywoływany wcześniej poseł powoływał się na to, że Unia Europejska takie prawo daje, a my nie dajemy, że nasze kobiety są biedne.</u>
          <u xml:id="u-191.59" who="#komentarz">(Głos z sali: Są biedne.)</u>
          <u xml:id="u-191.60" who="#DariuszAntoniKłeczek">Znaczy, do wypowiedzi premiera nie odniosę się z prostej przyczyny, bo tej wypowiedzi nie słyszałem...</u>
          <u xml:id="u-191.61" who="#komentarz">(Głos z sali: Skasować ją.)</u>
          <u xml:id="u-191.62" who="#DariuszAntoniKłeczek">...natomiast każde działanie, które zwiększa obronę życia w konstytucji, jest dobrym działaniem, natomiast godność człowieka przysługuje człowiekowi nie tylko przed urodzeniem, ale również po urodzeniu, godność człowieka przysługuje człowiekowi nie tylko do naturalnej śmierci, ale również trwa po jego śmierci, stąd chociażby obrona dobrego imienia i szacunek dla zwłok.</u>
          <u xml:id="u-191.63" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pani poseł Joanna Fabisiak w części już dostała odpowiedź na jedno pytanie. Nie ma różnicy między dzieckiem poczętym w wyniku czynu przestępczego, nie ma różnicy między dzieckiem, które zostało poczęte w szczęśliwym łożu małżeńskim. Natomiast jeżeli chodzi o chorobę matki, która oczekuje na urodzenie dziecka, czy lekarz ma obowiązek leczyć oboje? Oczywiście, że tak. Lekarz ma obowiązek leczyć matkę oczekującą na urodzenie dziecka i, jeżeli jest taka potrzeba, również leczyć dziecko przed urodzeniem. Medycyna rozwija się w sposób dynamiczny. Możliwości, o których na studiach nawet nie słyszałem, dzisiaj są faktem. Dzisiaj dzieci przed urodzeniem są operowane, a rodzą się parę miesięcy po operacji. W związku z tym jak długo jest to możliwe, lekarz musi leczyć dwoje pacjentów, jeżeli ma do czynienia z dwojgiem pacjentów. Natomiast jeżeli wysiłki lekarza, który ratuje dwoje pacjentów, spełzną na niczym, czasami oboje pacjenci umrą, czasami umrze matka, czasami umrze dziecko. Znaczy, zawsze obciąża to w pewien sposób sumienie lekarza. Zadaje on sobie pytanie, czy zrobił wszystko, natomiast jest to sytuacja podobna do sytuacji ratownika, który skacze po jedno dziecko, które się topi, i nie jest w stanie skoczyć po drugie dziecko, bo ono już zdążyło się utopić.</u>
          <u xml:id="u-191.64" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pan poseł Andrzej Szlachta. Tak, ta zmiana w konstytucji zabezpieczy ostatecznie przed zakusami lewicy i liberalnych ugrupowań dotyczącymi zmiany ustawy. Jak została odebrana ekspertyza profesor Zielińskiej? Z całym szacunkiem, tak jak wszystkie ekspertyzy. Mimo że komisja nie podzieliła zdania pani profesor, ta ekspertyza została przytoczona. Na tym posiedzeniu była pani poseł Szymanek-Deresz. Mam nadzieję, że będzie to mogła potwierdzić. Wszystkie ekspertyzy, które otrzymaliśmy, nawet nie zgadzając się z nimi, przyjmowaliśmy z należytym szacunkiem. Każdy z posłów, każdy z klubów miał prawo wystąpić o swoje ekspertyzy. Każda ekspertyza została zamówiona. Jedna z ekspertyz, która jest w druku, w tym wydaniu Biura Analiz Sejmowych z 5 marca, wpłynęła po zakończeniu prac komisji. Ona już jest. I jeszcze jedna ekspertyza wpłynęła już po wydaniu tego druku, i na pewno będzie omówiona na posiedzeniu komisji, ponieważ po drugim czytaniu są zgłoszone poprawki i komisja będzie pochylała się nad tymi poprawkami i nad wszystkimi innymi ekspertyzami, które będą jeszcze zamówione.</u>
          <u xml:id="u-191.65" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pan Witold Bałażak, podając piękne cytaty, pyta się, do którego artykułu odnoszą się te cytaty. Moim zdaniem odnoszą się i do 30, i do 38 artykułu, ale na pewno odnoszą się do każdej takiej formuły konstytucyjnej ochrony życia, aby ta ochrona życia była pełniejsza.</u>
          <u xml:id="u-191.66" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pan poseł Pawlak musi dostać taką samą odpowiedź jak już jeden z posłów. Nie pracujemy nad zmianą ustawy, pracujemy nad zmianą konstytucji. Pan poseł pytał o zmianę ustawy.</u>
          <u xml:id="u-191.67" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pani poseł Okularczyk. Ciąże bywają nieplanowane, to fakt, ale żeby były ciąże niepożądane? Ciąża to jest stan fizjologiczny organizmu matki na poczęte życie, w związku z tym nie można nie chcieć być w ciąży, jak w łonie matki rozwija się życie dziecka. Jest to niezależne od woli kobiety, jest to niezależne od paru innych woli. Program przygotowania do życia w rodzinie mamy bardzo dobry, już o tym wspominałem, natomiast paradoks jest taki, że w pewnym momencie używamy pojęcia „przerwanie ciąży”. To, przyznałem, osobiście słyszałem na studiach. Pan prof. Włodzimierz Fijałkowski mówił, że niejednokrotnie musiał przerwać ciążę, dokonując cięcia cesarskiego, żeby i dziecko miało, i mama żeby miała szansę na życie. W związku z tym ciążę można przerwać tylko w pewien określony sposób, żeby nie zrobić krzywdy dziecku, czyli poczekać, aż się urodzi samo. Poród fizjologiczny też jest przerwaniem ciąży. Ten czas nazywa się połogiem. Cesarskie cięcie też jest przerwaniem ciąży. Ciążę można przerwać tylko wtedy, kiedy dziecko zostanie wyjęte z łona matki bardziej lub mniej delikatnie, czasami wyrwane, rozkawałkowane. Wtedy ciąża ustępuje. Ciąża nie zależy od naszej woli, od naszych chęci.</u>
          <u xml:id="u-191.68" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pani poseł Okularczyk, eutanazją nie jest brak pieniędzy na zakup leków. Eutanazja jest to świadome i celowe działanie drugiego człowieka, niestety najczęściej lekarza i pielęgniarki, aby życie skrócić. Od najbardziej brutalnych metod znanych z obozów koncentracyjnych, poprzez najbardziej wysublimowane techniki zabijania dzisiaj. Jest to podanie środka, który kończy życie. Nieważne, czy to jest fenol, powietrze czy morfina. Chcę zapewnić panią poseł Okularczyk, że niewierzących też nie można i nie należy zabijać, bo były takie uwagi pod adresem osób niewierzących.</u>
          <u xml:id="u-191.69" who="#DariuszAntoniKłeczek">Pan poseł Ołdakowski pytał, dlaczego nie chcemy dopisać. Chcemy dopisać: od poczęcia do naturalnej śmierci. Chcemy dopisać każdą inną zmianę, która poprawi standardy ochrony życia. Prawo i Sprawiedliwość ma w swoim programie ochronę życia od poczęcia, ma ją w uchwałach kongresu założycielskiego i od tej zasady nie odstąpi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-191.70" who="#DariuszAntoniKłeczek">Jeżeli pan marszałek pozwoli, to na zakończenie powiem jeszcze parę słów już jako poseł wnioskodawca.</u>
          <u xml:id="u-191.71" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Jako kto?)</u>
          <u xml:id="u-191.72" who="#DariuszAntoniKłeczek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Każde z rozwiązań, które poprawia konstytucyjną ochronę życia, może rozwiać wątpliwości tych, którzy wbrew oczywistym dowodom naukowym zaprzeczają, że poczęcie jest początkiem ludzkiego życia. Pozwoli to w przyszłości uniknąć zamachów na życie człowieka przed urodzeniem, proponowanych z uporem maniaka przez skrajne feministyczne i lewicowe ugrupowania. Pozwoli oprzeć się naciskom międzynarodowym. W tym głosowaniu, które będzie nas czekało w trzecim czytaniu, możemy opowiedzieć się tylko za lub przeciw. Wstrzymanie się od głosu jest głosem przeciw nowelizacji. Każde z zaproponowanych rozwiązań wprowadza do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej pojęcie: człowiek od poczęcia. Ma to bardzo duże, ogromne znaczenie dla zwiększenia szacunku dla życia człowieka w prenatalnej fazie rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-191.73" who="#DariuszAntoniKłeczek">Bardzo serdecznie dziękuję panu marszałkowi Markowi Jurkowi za wszystko, co zrobił, aby prace komisji mogły dobiec szczęśliwie do drugiego czytania. Dzięki panu marszałkowi i jego osobistemu zaangażowaniu wszystkie kryzysy, które były związane z pracami nad zmianą konstytucji, zostały szczęśliwie zażegnane. Serdecznie dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-191.74" who="#DariuszAntoniKłeczek">Dziękuję wszystkim tym, którzy w intencji zmiany konstytucji podjęli modlitwę, post. Dziękuję za listy do pana marszałka, do pana prezydenta, do pana premiera, do przewodniczących klubów, do nas. Dziękuję za wszystkie e-maile, odwiedziny, telefony. Proszę, aby ta modlitwa i rozmowy z posłami trwały nadal. Mamy dwa tygodnie do trzeciego czytania. To są dwa tygodnie na to, aby utwierdzić w przekonaniu już przekonanych i ewentualnie wpłynąć na tych, którzy się zastanawiają, jak zagłosować. Jestem przekonany, że nie możemy obawiać się wzmocnienia ochrony życia w konstytucji. Ochrona, która jest, przynosi dobre owoce. Ochrona, którą wprowadzimy, większa ochrona, też będzie przynosiła bardzo dobre owoce. Mamy szansę być pierwszym krajem w Europie, nawet w świecie, który za wartość konstytucyjną uzna życie człowieka od momentu poczęcia. Nie waham się stwierdzić, że byłoby to osiągnięcie na miarę uchwalenia Konstytucji 3 maja. Byłoby to ważne świadectwo wobec Europy i świata. Miałoby to również bardzo mocne znaczenie moralne. Jestem przekonany, że za 10, 20 czy 30 lat zabijanie dzieci w łonach matek zostanie ocenione przez historię jako jeden z okresów barbarzyństwa, tak jak dziś oceniamy okres niewolnictwa czy faszyzmu i komunizmu. Polska stanęłaby w szeregu państw najbardziej postępowych. Paradoksalnie, prawdziwy postęp idzie właśnie w tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-191.75" who="#DariuszAntoniKłeczek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Proszę pozwolić, że na zakończenie zacytuję słowa Ireny Sendler ratującej dzieci przed zagładą, skierowane w dniu 14 marca br. do uczestników uroczystości podjęcia przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej uchwały w sprawie uhonorowania działalności Ireny Sendlerowej i Rady Pomocy Żydom „Żegota”: „Apeluję do wszystkich ludzi dobrej woli o miłość, tolerancję i pokój. Nie tylko w czasach wojny, ale także w czasach pokoju, na co dzień pomagajmy sobie bezinteresownie, z myślą, że po to się urodziliśmy. Budujmy cywilizację dobra, cywilizację życia, a nie śmierci. Otaczajmy miłością biedny, poraniony los innych, albowiem wszyscy są ważni i każde życie trzeba chronić za wszelką cenę”. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-191.76" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#MarekJurek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#MarekJurek">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#MarekJurek">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej, w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#MarekJurek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#MarekJurek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Czy mogę zgłosić wniosek formalny?)</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#MarekJurek">Wniosek formalny?</u>
          <u xml:id="u-192.7" who="#MarekJurek">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#IzabelaJarugaNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym zwrócić się z prośbą do pana marszałka, żeby Sejm nie stawał się dalej fasadą demokracji i żeby pan na Konwencie Seniorów zechciał przypomnieć posłom sprawozdawcom, jaki jest ich obowiązek. Pan poseł Kłeczek wystąpił w roli bardzo żarliwego zwolennika jednej strony. Zrobił to znakomicie. Natomiast posłowie, którzy byli wprawdzie w mniejszości, ale którzy także używali innego języka i innych argumentów, czują się niestety absolutnie nieusatysfakcjonowani panem posłem w roli sprawozdawcy. Prośba moja jest więc taka, żeby pan marszałek zechciał przypomnieć wszystkim komisjom i wszystkim klubom, jaki jest obowiązek i rola posła sprawozdawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#MarekJurek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#MarekJurek">Chcę tylko zwrócić uwagę, że każda komisja jest wolna i może wyznaczyć swojego sprawozdawcę i jemu...</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Ale jest jakaś rola, czy nie?)</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#MarekJurek">...powierza zadanie prezentowania efektów swoich prac.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#komentarz">(Poseł Izabela Jaruga-Nowacka: Poseł sprawozdawca ma swoje obowiązki.)</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#MarekJurek">Pani poseł, pozwoli pani, że dokończę.</u>
          <u xml:id="u-194.6" who="#MarekJurek">Ta komisja przygotowała sprawozdanie, a także dwa wnioski idące w tym samym kierunku, co sprawozdanie, tylko że według powszechnej opinii dalej od sprawozdania, niereprezentujące przeciwnego punktu widzenia. To jest całe sprawozdanie komisji. Tak to rozumiem, ale chętnie przekażę to, o czym pani poseł mówiła.</u>
          <u xml:id="u-194.7" who="#MarekJurek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (druki nr 1308 i 1482).</u>
          <u xml:id="u-194.8" who="#MarekJurek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Małgorzatę Gosiewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#MałgorzataGosiewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia Wysokiej Izbie sprawozdania z prac Komisji Polityki Społecznej nad rządowym projektem ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (druk nr 1308). Sprawozdanie to zostało przedstawione Wysokiej Izbie w druku nr 1482.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#MałgorzataGosiewska">Omawiany dziś projekt ustawy jest efektem zmian ustawy o finansach publicznych. Zgodnie z art. 29 ust. 3 pkt 2 wspomnianej ustawy do funduszy celowych nie zalicza się funduszy, których jedynym źródłem przychodów, z wyłączeniem odsetek od rachunku bankowego i darowizn, jest dotacja z budżetu państwa. Przedłożona przez rząd nowelizacja ma na celu likwidację Państwowego Funduszu Kombatantów, który nie spełnia warunków, aby być funduszem celowym, ponieważ jego jedynym źródłem dochodów są dotacje z budżetu państwa oraz darowizny.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#MałgorzataGosiewska">Proponuje się, aby dotychczasowa pomoc pieniężna dla kombatantów, wydatki na upamiętnianie i popularyzowanie historii dotyczącej walk o odrodzenie Polski i represji wojennych oraz okresu powojennego, w tym na działalność dokumentacyjną i wydawniczą, a także wydatki na finansowanie kosztów zadań administracyjnych i opiekuńczych, wykonywanych na rzecz środowiska kombatanckiego, zlecanych organizacjom pozarządowym przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, były realizowane z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#MałgorzataGosiewska">Jednocześnie, w związku z ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, która zalicza prowadzenie i rozwój domów pomocy społecznej do zadań własnych powiatu, proponuje się wyłączenie z finansowania z budżetu państwa wydatków na modernizację bazy domów pomocy społecznej, zakładów leczniczych, a także kosztów utrzymania ośrodków wczasowo-rehabilitacyjnych przeznaczonych dla kombatantów i innych osób uprawnionych. Te domy dalej będą przeznaczone dla kombatantów, natomiast finansowanie i prowadzenie należeć będzie do powiatów.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#MałgorzataGosiewska">Kolejna propozycja zmierza do zmiany w systemie przyznawania pomocy dla kombatantów i innych uprawnionych. Obecnie pomoc w szczególnie uzasadnionych przypadkach jest udzielana przez kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na podstawie wniosków przesyłanych przez osoby uprawnione. Ze względu na odległość dzielącą urząd w Warszawie od osób ubiegających się o pomoc, rzetelna i obiektywna ocena sytuacji materialnej wnioskodawcy jest utrudniona. Mając na uwadze powyższe, a także niewielką ilość posiadanych środków oraz konieczność zapobieżenia możliwości pobierania kilkakrotnie z tego samego tytułu świadczeń finansowanych ze środków publicznych, proponuje się, aby środki przyznawał kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych po uzyskaniu stanowiska kierownika ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej. Stanowisko kierownika ośrodka pomocy społecznej nie będzie wymagane w przypadku, gdy osoba uprawniona zamieszkuje poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#MałgorzataGosiewska">W trakcie prac nad ustawą rozważano też możliwość przyznawania pomocy socjalnej kombatantom bezpośrednio przez organizacje kombatanckie. Jednak uwagi, które zostały zgłoszone Ministerstwu Pracy i Polityki Społecznej podczas konsultacji, wskazują na to, że nie wszystkie organizacje posiadają możliwości, aby badać i przyjmować wnioski od osób, które ubiegają się o pomoc. Pozostawiono więc to zadanie w gestii Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, uznając, iż wyjście to jest bardziej realne i zapewni sprawniejszą obsługę.</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#MałgorzataGosiewska">Uregulowania zawarte w art. 23a ust. 3 i 4 ustawy, czyli art. 1 pkt 3 omawianego projektu, polegające na wskazaniu podmiotów, którym będzie możliwe przekazywanie środków na upamiętnianie tradycji walk o niepodległość, oraz określeniu procedury ich wyłaniania, stały się konieczne, ponieważ jednym z głównych zadań urzędu jest upamiętnianie tradycji walk o niepodległość. Zadanie to jest realizowane między innymi przez udzielanie wsparcia finansowanego na dofinansowanie różnego typu publikacji dotyczących tej problematyki. Beneficjentem dotacji o wskazanym wyżej przeznaczeniu są również wydawnictwa, a więc podmioty niezaliczane do organizacji pożytku publicznego. W obowiązującym stanie prawnym podstawą prawną udzielania takich dotacji jest art. 107 pkt 2 ustawy o finansach publicznych, który pozwala dotować z Państwowego Funduszu Kombatantów różne publikacje realizowane przez wydawnictwa. Rozwiązania zawarte w art. 23a ust. 3 i 4 ustawy pozwalają na dalsze dotowanie wspomnianych publikacji po likwidacji Państwowego Funduszu Kombatantów.</u>
          <u xml:id="u-195.7" who="#MałgorzataGosiewska">W trakcie pierwszego czytania projektu ustawy, na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej w dniu 23 stycznia br., pewne wątpliwości członków komisji wzbudziła konieczność uzyskania stanowiska kierownika ośrodka pomocy społecznej wprowadzona do systemu przyznawania pomocy dla kombatantów i innych uprawnionych. Jednak pamiętać musimy, iż pomoc taka przyznawana jest w szczególnie uzasadnionych przypadkach, czyli nie jest to pomoc na bieżące załatanie dziur w budżecie rodziny. Jej wyznacznikiem jest sytuacja zdrowotna albo inna losowa sytuacja. Centralne przyznawanie pomocy kombatantom, którzy zamieszkują w różnych regionach kraju, utrudnia rzetelną i obiektywną ocenę ich sytuacji. Opinia kierownika ośrodka pomocy społecznej, który może potwierdzić, że dana osoba jest chora bądź członkowie tej osoby są chorzy czy klęska żywiołowa zniszczyła jej dom i potrzebna jest natychmiastowa pomoc, posłuży lepszej ocenie sytuacji oraz pozwoli racjonalniej rozdzielać środki.</u>
          <u xml:id="u-195.8" who="#MałgorzataGosiewska">Osoby, które w pierwszym okresie działania ustawy złożą wniosek bez stosownej opinii, nie będą musiały go uzupełniać. Obowiązkiem Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych będzie bezpośrednie już zwrócenie się do kierownika ośrodka pomocy społecznej o jej uzupełnienia.</u>
          <u xml:id="u-195.9" who="#MałgorzataGosiewska">Członkowie komisji rozważali również kwestię określenia ścisłych kryteriów udzielenia pomocy kombatantom oraz wprowadzenia sformalizowanego druku wywiadu środowiskowego. Sytuacje, w których udzielana jest pomoc, są wyjątkowe. Nie bada się tu sytuacji rodziny i nie liczy dochodów, określa się natomiast, czy w danej sytuacji kombatant potrzebuje pomocy.</u>
          <u xml:id="u-195.10" who="#MałgorzataGosiewska">Ustawa o kombatantach zakłada, że ośrodki pomocy społecznej mogą reagować na każdą ciężką sytuację finansową kombatanta. W szczególnych jednak przypadkach, gdy istnieje potrzeba lub kombatant przekracza przyjęte kryteria, może on zwrócić się do kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych i otrzymać pomoc na innych warunkach aniżeli oznaczone w rozporządzeniu. Wprowadzenie kryterium dochodowego dla osoby, która ma problemy losowe i potrzebuje natychmiastowego wsparcia, może stać się przeszkodą w uzyskaniu pomocy. Powiązanie kryteriów ze stanem zdrowia osoby zainteresowanej wydaje się równie trudne. Z tych między innymi powodów wprowadzony został warunek zwrócenia się do ośrodka pomocy społecznej, który określi, czy tej osobie rzeczywiście przysługuje pomoc. Pamiętajmy, iż mówimy tu o szczególnej grupie osób, a pomoc udzielana przez kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych powinna mieć charakter wyjątkowy.</u>
          <u xml:id="u-195.11" who="#MałgorzataGosiewska">Kolejną wątpliwość komisji wzbudziły podstawy prawne, na mocy których urząd wypłacał pomoc kombatantom od 1 stycznia br. do chwili obecnej. Zgodnie z wyjaśnieniami, których udzielił komisji dyrektor generalny Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych pan Tomasz Lis, prawno-materialną podstawą wypłacania pomocy pieniężnej kombatantom jest art. 19 ust. 6 ustawy o kombatantach w jej obecnym brzmieniu. Pomoc ta, zgodnie z ustawą budżetową na rok 2007, od 1 stycznia winna być finansowana ze środków budżetowych zaplanowanych w części 54: Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, w dziale 853: Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej, w rozdziale 85 323: Państwowy Fundusz Kombatantów, a nie, jak dotychczas, ze środków państwowego funduszu celowego.</u>
          <u xml:id="u-195.12" who="#MałgorzataGosiewska">W toku prac komisji dostrzeżona została konieczność zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, aby, tak jak to ma miejsce obecnie, doraźna i okresowa pomoc pieniężna dla kombatantów oraz pozostałych po nich członków rodzin była wolna od podatku dochodowego. Stąd do projektu ustawy wprowadzony został art. 2, czego konsekwencją stała się zmiana tytułu ustawy. Pojawiła się jednak wątpliwość, czy nieopodatkowanie pomocy wypłacanej kombatantom od 1 stycznia do chwili wejścia w życie omawianej dzisiaj ustawy było zgodne z prawem. Z wyjaśnień uzyskanych na posiedzeniu komisji wynika, iż przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 21 ust. 1 pkt 27) ma zastosowanie również do środków wypłacanych z Państwowego Funduszu Kombatantów z części budżetowej, a nie tylko z Państwowego Funduszu Kombatantów, funduszu celowego. Komisja przyjęła te wyjaśnienia, jednak uznała, iż dla pełnej jasności prawa oraz aby uniknąć pewnej dowolności interpretacyjnej, art. 2, zmieniający ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych winien wejść w życie od dnia ogłoszenia z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia 2007 r. Taki też odpowiedni zapis znalazł się w art. 4.</u>
          <u xml:id="u-195.13" who="#MałgorzataGosiewska">Na koniec pragnę dodać, iż w pracach komisji i podkomisji powołanej w toku prac brali udział przedstawiciele organizacji kombatanckich, którzy w całości poparli przedłożony projekt.</u>
          <u xml:id="u-195.14" who="#MałgorzataGosiewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Komisja Polityki Społecznej wnosi o uchwalenie projektu ustawy w wersji uwzględniającej zmiany zaproponowane w toku prac komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-195.15" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Bronisław Komorowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#BronisławKomorowski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#BronisławKomorowski">Proszę państwa, Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#BronisławKomorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#BronisławKomorowski">Proszę pana posła Krzysztofa Michałkiewicza o wystąpienie w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#KrzysztofMichałkiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość przedstawiam stanowisko na temat sprawozdania Komisji Polityki Społecznej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy z 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Sprawozdanie komisji zawarte jest w druku nr 1482, natomiast omawiany projekt ustawy w druku nr 1308.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#KrzysztofMichałkiewicz">Zmiany proponowane w ustawie wyniknęły z konieczności likwidacji Państwowego Funduszu Kombatantów jako funduszu celowego, którego działalność stała się niezgodna z aktualnie obowiązującą ustawą o finansach publicznych, oraz z konieczności zapewnienia właściwego realizowania zadań zawartych w ustawie. Istota zmian sprowadza się do tego, że zadania dotychczas finansowane przez likwidowany fundusz będą mogły być finansowane z budżetu państwa, co dotyczy w szczególności pomocy pieniężnej dla kombatantów i innych osób uprawnionych. Jest to bez wątpienia jedno z podstawowych zadań wynikających z ustawy i jednocześnie - jak wynika z ilości wniosków wpływających do Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych - jest bardzo istotne dla środowiska kombatantów. Z danych urzędu wynika, że wśród kombatantów jest dość znaczna liczba osób, które znajdują się w trudnej sytuacji materialnej i wymagają pomocy. Spośród wprowadzanych zmian warta zauważenia jest propozycja, aby decyzja o przyznaniu pomocy socjalnej poprzedzona była opinią kierownika ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej, co powinno umożliwić właściwą ocenę sytuacji osoby starającej się o pomoc. Mam nadzieję, że spowoduje także właściwe rozpoznanie sytuacji kombatanta i wsparcie finansowe udzielane przez urząd zostanie uzupełnione całym szeregiem działań ośrodka pomocy społecznej, w wyniku czego kombatantowi zostanie zapewniona kompleksowa i stała opieka. Warto przypomnieć, że większość kombatantów to osoby wiekowe, często wymagające dodatkowej opieki ze względu na stan zdrowia lub ograniczoną sprawność fizyczną. Ważną poprawką, wprowadzoną w trakcie prac w komisji, jest zmiana w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych umożliwiająca zwolnienie z obowiązku podatkowego od pomocy udzielonej kombatantowi i innym osobom uprawnionym. Pozostałe zmiany wprowadzone do ustawy umożliwiają realizowanie zadań Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na dotychczasowych zasadach oraz umożliwiają ich finansowanie z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#KrzysztofMichałkiewicz">Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość uważa, że zaproponowane przez rząd rozwiązania będą dobrze służyć środowisku kombatantów oraz umożliwią sprawne realizowanie zadań przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Klub Prawa i Sprawiedliwości poprze w głosowaniu przedłożony projekt ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#BronisławKomorowski">Stanowisko klubu Platforma Obywatelska przedstawi pan poseł Eugeniusz Wycisło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#EugeniuszWycisło">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić opinię do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego z druku nr 1308, druk sprawozdania nr 1482.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#EugeniuszWycisło">Omawiane przedłożenie rządowe jest przede wszystkim konsekwencją zmian ustawy o finansach publicznych, w której do funduszy celowych nie zalicza się funduszy, którym jedynym źródłem przychodów - z wyłączeniem odsetek od rachunków bankowych i darowizn - jest dotacja z budżetu państwa. Nowelizacja ma na celu likwidację Państwowego Funduszu Kombatantów, którego jedynym źródłem dochodów są właśnie dotacje z budżetu państwa lub darowizny. Proponuje się, aby dotychczasowa pomoc pieniężna dla kombatantów oraz wydatki na upamiętnienie historii walk II wojny światowej, a także wydatki na finansowanie kosztów zadań administracyjnych i opiekuńczych wykonywanych na rzecz środowiska kombatanckiego zlecanych organizacjom pozarządowym przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych były realizowane bezpośrednio z budżetu państwa. Ponadto w związku z ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, która zalicza prowadzenie i rozwój domów pomocy społecznej do zadań własnych powiatu, proponuje się wyłączenie z finansowania z budżetu państwa wydatków na modernizację bazy domów pomocy społecznej i zakładów leczniczych, a także kosztów utrzymania ośrodków wczasowo-rehabilitacyjnych przeznaczonych dla kombatantów i innych osób uprawnionych. Domy te oraz ośrodki mają być prowadzone i finansowe przez powiaty. Kolejna zmiana wprowadza zasadę opiniowania wniosków o pomoc dla kombatanta przez kierownika ośrodka pomocy społecznej, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej, przed podjęciem decyzji przez kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#EugeniuszWycisło">Na tym niestety kończy się wszystko, co pozytywne, co można powiedzieć dobrego o tym projekcie. To przedłożenie rządowe jest właśnie kolejnym przykładem ospałości i nieudolności resortu, kolejnym przyczynkiem do wniosku o odwołanie ministra źle zarządzanego ministerstwa. Projekt wpłynął do laski marszałkowskiej dopiero 9 stycznia 2007 r., mimo że o likwidacji Państwowego Funduszu Kombatantów zadecydowano ustawą z dnia 30 czerwca 2005 r. Jednak Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych przyznawał w 2007 r. zapomogi kombatantom, ponieważ takie ma zadania, obowiązki i do tego został m.in. powołany. Podczas pierwszego czytania przedstawiciel rządu wniósł do komisji „Proponuje się, aby ustawa weszła w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, ponieważ w obecnej sytuacji prawnej Państwowy Fundusz Kombatantów nie istnieje formalnie, a Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych nie ma uprawnień do udzielania pomocy kombatantom”. Już w 2007 r. Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych udzielił bez właściwego umocowania prawnego ponad 2 tys. zapomóg kombatanckich. I słusznie, taka była dotychczasowa praktyka, takie były i są oczekiwania środowiska kombatanckiego. Mam żal do szefostwa urzędu, że nie bili na alarm i wcześniej nie informowali posłów o opieszałości ministerstwa. Mam również nadzieję, że urząd nie został zmuszony do naginania i naciągania prawa lub do działania bezprawnego. Decyzje na zasadzie rozpędu i świeckiej tradycji z lat ubiegłych nie mogą być usprawiedliwiane oczekiwaniami środowiska kombatanckiego. Mam również nadzieję, że kontrola NIK-u za rok 2007 zakwalifikuje te decyzje do uchybień, a nie do łamania dyscypliny budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#EugeniuszWycisło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej pomimo zastrzeżeń do spóźnionego terminu wejścia ustawy w życie będzie głosował za jej przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#BronisławKomorowski">Stanowisko klubu SLD przedstawi pan poseł Sylwester Pawłowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#SylwesterPawłowski">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Omawiany dziś projekt ustawy likwiduje Państwowy Fundusz Kombatantów, co jest następstwem zapisów ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych. Zgodnie z nimi fundusz kombatantów przestał być zaliczany do funduszy celowych, gdyż jedynym źródłem jego przychodów, nie licząc odsetek bankowych i darowizn, była dotacja z budżetu państwa. Wydatki dotychczas ponoszone z funduszu będą realizowane w niezmienionym zakresie, ale bezpośrednio ze środków budżetu państwa. Niezbędne środki finansowe mają być przekazywane przez kierownika do spraw kombatantów i osób represjonowanych na rachunki budżetów gmin. Dalej trafią one poprzez ośrodek pomocy społecznej do osób zainteresowanych.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#SylwesterPawłowski">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego mam zaszczyt przedstawiać poniższe stanowisko, uznaje konieczność zmian legislacyjnych zawartych w projekcie ustawy. Szanujemy fakt utrzymania możliwości pomocy pieniężnej dla kombatantów. To środowisko w sposób szczególny zapisało się w kartach historii Polski i narodu polskiego. Temu środowisku ojczyzna zawdzięcza tak wiele w przeszłości, gdy walczono o niepodległość i odbudowywano kraj z wojennej pożogi.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#SylwesterPawłowski">Dziś następne pokolenia są zobowiązane do szczególnej troski o godne życie weteranów walk i kombatantów. Jesteśmy także moralnie zobowiązani do upamiętniana i popularyzowania historii walk o odrodzenie Polski, historii represji wojennych oraz okresu powojennego, w tym także prowadzenia działalności dokumentacyjnej i wydawniczej.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#SylwesterPawłowski">Satysfakcjonuje nas fakt przeznaczenia z budżetu państwa środków finansowych na powyższe cele. Opowiadamy się za możliwością ponoszenia wydatków przez organizacje pozarządowe wykonujące na rzecz środowiska kombatanckiego zadania opiekuńcze i administracyjne, które zleca Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Nie jesteśmy jednak w pełni pewni, czy przejęcie finansowania zadań przez ośrodki pomocy społecznej odbędzie się bezkolizyjnie oraz czy małe gminy poradzą sobie z właściwą realizacją nowych zobowiązań wobec kombatantów.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#SylwesterPawłowski">Nie mamy wątpliwości, że dodane do art. 19 ust. 7–12 precyzyjnie określają procedury przyznawania w szczególnie uzasadnionych przypadkach pomocy pieniężnej kombatantom. I choć droga postępowania może się nieco wydłużyć, to wierzymy, że pomoc finansowa dotrze do kombatantów na czas. Podpisujemy się także pod uregulowaniami dotyczącymi sposobu wyłaniania podmiotów, którym Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych będzie przekazywał środki finansowe na upamiętnianie tradycji walk o niepodległość. Wyrażamy nadzieję, że oparcie tej procedury na ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie będzie dobrze służyć pielęgnacji i popularyzowaniu wiedzy historycznej o naszej ojczyźnie.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#SylwesterPawłowski">Akceptujemy również poprawkę wniesioną do omawianego projektu ustawy podczas prac podkomisji, zmierzającą do zmiany brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 27 lit. b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#SylwesterPawłowski">W dyskusji nad projektem ustawy warto zwrócić uwagę na fakt odbycia konsultacji z partnerami społecznymi, w tym reprezentacją kombatantów, którzy nie wnieśli uwag bądź zastrzeżeń do przedłożonego dokumentu. W przedmiotowej sprawie pozytywną opinię wyraził Zespół do Spraw Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-201.7" who="#SylwesterPawłowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Konkludując, pragnę wyrazić w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej poparcie dla omawianego projektu zawartego w druku nr 1482 zawierającym sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Klub mój będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-201.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#BronisławKomorowski">O przedstawienie stanowiska klubu Samoobrona RP proszę pana posła Rajmunda Morica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#RajmundMoric">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP przedstawić stanowisko wobec sprawozdania o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#RajmundMoric">Chcę powiedzieć, że ta nowelizacja jest konieczna, wynika ona z dostosowania ustawy kombatanckiej do ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104). Ustawa ta wymaga, aby fundusze celowe, których jedynym źródłem jest dotacja z budżetu państwa oraz darowizny, zostały zlikwidowane. Ustawa likwiduje Państwowy Fundusz Kombatantów. Nie znaczy to, że państwo wycofuje się z opieki nad kombatantami i osobami represjonowanymi. Nic takiego. To po prostu inny sposób przekazywania środków dla tego środowiska, jakże potrzebującego.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#RajmundMoric">Ta nowelizacja nie jest oczekiwaną ustawą zapowiadaną przez rząd, która ma być skierowana do osób represjonowanych w czasie wojny i w okresie powojennym. Na tę dużą nowelizację środowiska osób represjonowanych jeszcze czekają, mamy nadzieję, że w najbliższym czasie ją przeprowadzimy. Jednak nie mogliśmy czekać, by kompleksowo rozwiązać problemy kombatantów, gdyż musieliśmy dostosować przepisy do sytuacji, która wynikła z dniem 1 stycznia 2007. Chodzi o likwidację funduszu.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#RajmundMoric">Ustawa jest faktycznie spóźniona, powinna być uchwalona w końcu ubiegłego roku. Jednak tak nie stało, więc wnieśliśmy poprawkę, by zwolnienie od podatku dochodowego obowiązywało z dniem 1 stycznia 2007. Uważamy, że niemoralne byłoby, by osoby, co do których uznajemy, że jest dla nich konieczna pomoc finansowa, obarczać obowiązkiem uiszczania podatku dochodowego. Byłoby to krzywdzące i niesłuszne.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#RajmundMoric">Środków jest niewiele. Mamy nadzieję, że w przyszłym budżecie będzie ich więcej. Dlatego uznajemy, że przyjęte rozwiązanie polegające na udzielaniu tej pomocy przez kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych po zaopiniowaniu przez właściwego kierownika ośrodka pomocy społecznej jest uspołecznieniem tego procesu. Jest co prawda centralizacja w przyznawaniu pomocy, ale po zaciągnięciu opinii o osobach, którym się to należy, na miejscu, w gminie, w powiecie. To rozwiązanie: jednocześnie centralizacja i uspołecznienie, uważamy za słuszne.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#RajmundMoric">W ustawie określa się również, o czym tu nie było mowy, co należy zrobić ze środkami, które są na koncie Państwowego Funduszu Kombatantów. Nie silę się na omówienie tych rozwiązań, zrobiła to bardzo dobrze pani poseł sprawozdawca. Dlatego uważam, że nie trzeba tego powielać.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#RajmundMoric">Ustawa jest konieczna, dlatego mój Klub Parlamentarny Samoobrony poprze przedłożone sprawozdanie, jednocześnie oczekując na rozwiązanie systemowe dla wszystkich grup, które oczekują zadośćuczynienia za represje poniesione w okresie wojny i w okresie powojennym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#BronisławKomorowski">O stanowisko klubu LPR proszę panią poseł Elżbietę Ratajczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#ElżbietaRatajczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Ligi Polskich Rodzin w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, zawartego w drukach nr 1308 i 1482. Zmiana związana jest z koniecznością likwidacji Państwowego Funduszu Kombatantów, ponieważ jego jedynym źródłem przychodów jest dotacja z budżetu państwa. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych taki fundusz nie może być zaliczany do funduszy celowych. Jednak likwidacja tego funduszu nie oznacza zmiany na gorsze sytuacji kombatantów. Jest to właściwie zmiana procedury. Proponuje się, aby dotychczas finansowane ze środków fundusze były realizowane z budżetu państwa. Dla uspokojenia dodam, że nadal będzie, a właściwie nadal jest, pomoc pieniężna dla kombatantów, że dalej są fundusze na realizowanie działalności dokumentacyjnej i wydawniczej, na upamiętnianie i popularyzowanie historii walk o odrodzenie Polski i nadal są środki na finansowanie kosztów zadań administracyjnych i opiekuńczych wykonywanych na rzecz środowiska kombatanckiego, zlecanych organizacjom pozarządowym.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#ElżbietaRatajczak">W omawianym projekcie proponuje się kilka zmian. Po pierwsze, w związku z ustawą z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, która zalicza prowadzenie domów pomocy społecznej do zadań własnych powiatu, proponuje się wyłączenie z finansowania z budżetu państwa wydatków, między innymi chodzi o koszt utrzymywania ośrodków wczasowo-rehabilitacyjnych przeznaczonych dla kombatantów i innych osób uprawnionych, tak więc dodatkowy ciężar finansowy spadnie na gminy. Czy wszystkie gminy udźwigną takie obciążenia? W projekcie pojawia się propozycja zmiany w systemie przyznawania pomocy finansowej. Dotychczas kombatant przesyłał wniosek do kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych do Warszawy. Czy w takiej sytuacji, gdy ani kierownik, ani nikt z decydujących nie znał sytuacji wnioskodawcy, była to decyzja łatwa albo obiektywna? Z pewnością nie. Dlatego obecnie wprowadza się zmianę polegającą na tym, że zainteresowany składa wniosek do ośrodka pomocy społecznej w swoim miejscu zamieszkania i tu kierownik wyraża swoje stanowisko, które następnie będzie przesyłane do urzędu ds. kombatantów do Warszawy. Taka procedura zapobiegnie kilkakrotnemu pobieraniu świadczeń przez tę samą osobę z kilku źródeł, ale też z pewnością, niestety, trochę wydłuży czas oczekiwania na decyzję z Warszawy. Generalnie jednak uważamy, że nie powinno to w istotnym stopniu wpłynąć na pogorszenie procedury. Kombatanci, którzy nie należą do osób pobierających wysokie świadczenia, raczej odwrotnie, nad czym zresztą ubolewamy, bardzo liczą na te niewielkie wsparcie, zapomogi, które wielu z nich pomagają przetrwać zimę lub czas choroby. Pocieszające jest to, że bardzo niewielki procent wniosków bywa rozpatrzonych negatywnie. Jednak Liga Polskich Rodzin uważa, że ciągle są grupy kombatantów, ofiar wojennych, które czekają nie tylko na zapomogi, o które muszą się upominać. Obowiązkiem rządu jest dostrzec ich potrzeby i przeprowadzić analizę sytuacji tej grupy osób, skutecznie zlikwidować ubóstwo i chociaż teraz zadośćuczynić wieloletnim zaniedbaniom dotyczącym ludzi, którzy narażali swe zdrowie i życie, byśmy dziś mogli spokojnie pracować i żyć. To bardzo zasłużeni Polacy, okazujmy im należny szacunek.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#ElżbietaRatajczak">Proponowane zmiany, które są wymuszone wprowadzonymi ustawami, omawiamy dziś, to jest pod koniec pierwszego kwartału. Czas biegnie nieubłaganie, a przecież zmiana ta powinna być najpóźniej uchwalona pod koniec grudnia. Na szczęście przez cały kwartał jest udzielana pomoc kombatantom, aczkolwiek dopiero dziś, po przyjęciu omawianego projektu, to prawo będzie funkcjonowało zgodnie z zamysłem projektodawców. Tak naprawdę dokonywane zmiany nie budzą żadnych kontrowersji i aż dziw bierze, że trzeba było powoływać podkomisję, odbyć kilka posiedzeń komisji, by dopiero dziś mówić o tym z mównicy sejmowej. W dyskusji przewijały się głosy posłów, głównie z opozycji, bardzo zatroskanych o los kombatantów, ale tak naprawdę były to wypowiedzi, które miały ukazać nieporadność resortu. Efekt jest taki, że według oceny Ligi Polskich Rodzin zmiana mogła zostać dokonana dwa miesiące wcześniej. Byłoby to i tak po terminie, ale byłby to jednak znacznie mniejszy poślizg. Każdy poseł, a szczególnie opozycyjny, ma prawo nie zgadzać się z projektami rządu, ale nie ma moralnego prawa opóźniać pracy nad wprowadzaniem normalności w polskiej zagmatwanej rzeczywistości. W konsekwencji do projektu ustawy dodano jeszcze art. 4, w którym mówi się, iż ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 2, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, ale z mocą od 1 stycznia. Ten dopisek odnośnie do art. 2 był konieczny, bo jak wspomniałam wcześniej, kombatanci cały czas otrzymywali doraźną pomoc pieniężną. Jak podano w ocenie skutków regulacji, projekt ustawy poddano konsultacjom społecznym i partnerzy społeczni nie zgłaszali uwag. Liga Polskich Rodzin popiera przedłożony projekt. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#BronisławKomorowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#BronisławKomorowski">Proszę pana posła Andrzeja Kłopotka o przedstawienie stanowiska klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#AndrzejKłopotek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku powiem, że podczas prac komisji nie zauważyłem prób opóźniania, żeby opozycja opóźniała moment projekt wejścia w życie tej ustawy. Zdziwiłem się więc opinią mojej koleżanki posłanki z Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#AndrzejKłopotek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wyrazić opinię w zakresie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#AndrzejKłopotek">Ta ustawa, prócz szerokiego wachlarza uregulowań prawnych i wskazań w realizacji ochrony tych osób, ma znaczenie honorowe. Ludzie, do których odnosimy się w tej ustawie, to bezwzględnie osoby, które swą postawą, a niekiedy losem, zasługują na miano bohaterów, a nade wszystko patriotów. Dylematem pozostaje jednak to, czy miarą wartości wyższych wymienionych zachowań są tylko i wyłącznie zapisy tej ustawy, którą gratyfikują i regulują zasady finansowania wielu płaszczyzn w szerokim rozumieniu w odniesieniu do kombatantów. Na pewno nie. Jednak honor i lojalność tych ludzi dla ojczyzny zobowiązują Izbę do uregulowania tych spraw. W ocenie klubu ustawa ta, jak wspomniałem, w sposób jednoznaczny i czytelny reguluje zakres i wymiar rozwiązań skierowanych do środowisk kombatanckich.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#AndrzejKłopotek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, po zapoznaniu się z pozytywną opinią Zarządu Głównego Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej, poprze projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 22 stycznia 1991 r., zawarty w drukach nr 1308 i 1482. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#BronisławKomorowski">Proszę panią poseł Halinę Molkę o przedstawienie stanowiska koła Ruch Ludowo-Narodowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#HalinaMolka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#HalinaMolka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Ruch Ludowo-Narodowy pragnę odnieść się do rządowego projektu zmiany ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#HalinaMolka">Nowelizacja między innymi ma na celu likwidację Państwowego Funduszu Kombatantów, który nie spełnia warunków, aby być funduszem celowym w myśl ustawy o finansach publicznych. Proponuje się, aby pomoc pieniężna dla kombatantów oraz wydatki na upamiętnianie i popularyzowanie historii dotyczącej walk o odrodzenie Polski i represji wojennych oraz okresu powojennego były realizowane z budżetu państwa przez organ spełniający wymogi ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#HalinaMolka">Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej zalicza prowadzenie i rozwój domów pomocy społecznej do zadań własnych powiatu. W związku z tym w noweli proponuje się wyłączenie z finansowania z budżetu państwa wydatków na modernizację bazy domów pomocy społecznej, zakładów leczniczych, a także kosztów utrzymania ośrodków wczasowo-rehabilitacyjnych dla kombatantów i innych osób uprawnionych. W noweli zaproponowano zastosowanie procedury, która ma wyeliminować pewne nieprawidłowości w przyznawaniu środków. W ubiegłym roku do Państwowego Funduszu Kombatantów wpłynęło prawie 17 tys. wniosków. Wobec tak dużej liczby wniosków urząd ds. kombatantów nie ma możliwości dogłębnego ich sprawdzenia. W ustawie zaproponowano więc, żeby środki przyznawał kierownik urzędu ds. kombatantów, ale po uzyskaniu stanowiska kierownika ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej. Zapobiegnie to, mam nadzieję, możliwości kilkakrotnego pobierania, z tego samego tytułu, świadczeń finansowanych ze środków publicznych oraz pozwoli na rzetelną, obiektywną ocenę sytuacji materialnej wnioskodawcy. Nowelizacja ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego budzi wiele kontrowersji, nawet w środowisku samych kombatantów. Chodzi o sprawy socjalne, bytowe, pomoc dla kombatantów, z których wielu to dzisiaj osoby schorowane. Chodzi również o precyzyjne określenie, kto jest kombatantem, a kto nie jest.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#HalinaMolka">Niemniej jednak proponowana nowela wnosi kilka rozwiązań regulujących kwestię pomocy udzielanej kombatantom. Dlatego nasze koło popiera przedłożony projekt. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#BronisławKomorowski">Proszę państwa, do zadania pytań zgłosiło się dwóch posłów.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#BronisławKomorowski">Czy jeszcze ktoś chce się zapisać? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#BronisławKomorowski">W związku z tym zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#BronisławKomorowski">Proszę pana posła Jerzego Gosiewskiego z PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#JerzyGosiewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Zgodnie z nową propozycją kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych będzie określał wielkość pomocy przyznawanej osobom uprawnionym na podstawie uzyskanego stanowiska kierownika ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej. W związku z tym chciałbym zapytać: Czy będą ustalone konkretne kryteria i wytyczne, a jeżeli tak, to jakie, dla terenowych ośrodków pomocy społecznej, dotyczące treści wydawanych przez te ośrodki stanowisk w poszczególnych sprawach? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#BronisławKomorowski">Proszę pana posła Wojciecha Ziemniaka z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WojciechZiemniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie być może będzie nawiązywać do pytania przedmówcy, ale postaram się je tutaj zadać. Chciałbym w swoim pytaniu odnieść się do propozycji zmian w art. 19 ust. 6. Jak rozumiem, na podstawie ustawy o kombatantach możliwe jest przyznanie pomocy przez ośrodki pomocy społecznej na podstawie art. 19 ust. 1 i przy zastosowaniu kryteriów określonych w rozporządzeniach. Jednocześnie pomoc może zostać przyznana na podstawie art. 19 ust. 6. Jakie są kryteria przyznawania tej pomocy? W proponowanej zmianie nie wspomina się ani słowem o okolicznościach, w jakiej taka pomoc może zostać przyznana. Proszę o stosowne wyjaśnienie, jak należy rozumieć tę kwestię. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#BronisławKomorowski">O wystąpienie i wyjaśnienia proszę panią minister Joannę Kluzik-Rostkowską, podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#JoannaKluzikRostkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadam na pytania. Po pierwsze, chodzi o to, żebyśmy wiedzieli, z jaką materią mamy do czynienia. W ubiegłym roku została przyznana pomoc 15 tys. kombatantom. Było to świadczenie jednorazowe w wysokości mniej więcej 500 zł. A więc nie mówimy tu o pewnym stałym świadczeniu, które ma pomóc kombatantom w trudnej sytuacji życiowej. I właśnie dlatego, że jest to świadczenie jednorazowe, nie określamy specjalnych kryteriów. W stosunku do tego, co było wcześniej, prosimy o opinię ośrodki pomocy społecznej, po to by mieć większą pewność i lepsze rozeznanie co do rzeczywistej pomocy, której kombatantom chcemy udzielić. Ośrodki pomocy społecznej mają po prostu to zweryfikować, umocnić Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w przekonaniu, że taka pomoc jest potrzebna. Dlatego celowo nie określamy kryteriów.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#JoannaKluzikRostkowska">Chciałabym jeszcze odnieść się tutaj do dwóch kwestii, które były poruszane w wystąpieniach klubowych. Rzeczywiście trochę długo trwało, zanim ten projekt trafił do państwa, ale w pewnym momencie wydawało się... Była prośba różnych środowisk kombatanckich, środowiska te zgłaszały inicjatywę, propozycję, żeby mogły same rozdzielać tę pomoc, tzn. żeby pieniądze z budżetu państwa trafiały do poszczególnych organizacji kombatanckich, które miałyby decydować, komu ta pomoc ma być udzielana. A po długich konsultacjach okazało się, że organizacje te same z tego zrezygnowały, ponieważ uznały, że nie są reprezentatywne dla wszystkich kombatantów, którzy mieszkają dzisiaj w Polsce, i pomoc ta mogłaby nie trafić tam, gdzie powinna.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#JoannaKluzikRostkowska">Chcę również państwu powiedzieć, że wczoraj do Rady Ministrów trafiły założenia ustawy o prawie kombatanckim, a więc mam nadzieję, że już niedługo będziemy w parlamencie znowu dyskutować na temat kombatantów i że nie będą to już tylko kwestie techniczne, tylko poważna nowelizacja ustawy.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#JoannaKluzikRostkowska">Nie jest tak, tu chciałam uspokoić pana posła z Platformy, że to gminy będą rozdzielały tę pomoc. Będzie dokładnie tak samo, jak jest w tej chwili, tzn. pieniądze są na poziomie kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, a jedyna zmiana, o której mówiłam wcześniej, jest taka, że prosimy o opinię ośrodki pomocy społecznej. Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#BronisławKomorowski">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#BronisławKomorowski">Pytania były do pani minister, więc rozumiem, że pani poseł sprawozdawca nie czuje potrzeby ustosunkowania się.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#BronisławKomorowski">Proszę państwa, zamykam w związku z tym dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#BronisławKomorowski">I informuję, że do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań, bo nie zgłoszono żadnych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#BronisławKomorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o nawozach i nawożeniu (druki nr 1336 i 1504).</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#BronisławKomorowski">Zanim poproszę o zabranie głosu posła sprawozdawcę, chciałbym państwu przypomnieć, że decyzją marszałka w godz. 20–22 jest przerwa w obradach. Proszę więc o tym pamiętać; będziemy musieli to uwzględnić w trakcie debaty.</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#BronisławKomorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Mieczysława Aszkiełowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#MieczysławAszkiełowicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#MieczysławAszkiełowicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie komisji w sprawie ustawy o nawozach i nawożeniu.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#MieczysławAszkiełowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi po przeprowadzeniu pierwszego czytania w dniu 15 lutego powołała podkomisję nadzwyczajną do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy. Podczas prac nad projektem ustawy podkomisja zebrała się czterokrotnie. Z tego miejsca bardzo dziękuję wszystkim członkom podkomisji za pracę i zaangażowanie. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi na posiedzeniu w dniu 14 marca przyjęła sprawozdanie podkomisji. Na posiedzeniu podkomisji przedstawiono wniosek mniejszości, którego treść zawarta jest w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#MieczysławAszkiełowicz">Szanowni Państwo! Stawiane przed rolnictwem wymagania w zakresie ochrony środowiska związane z prowadzeniem produkcji rolnej, a także zmiany niektórych przepisów dotyczących ochrony wód oraz zgłaszana przez różne podmioty potrzeba dalszego uregulowania rynku środków do produkcji rolnej wymagały dokonania kolejnej zmiany ustawy z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawożeniu. Biorąc jednak pod uwagę szeroki zakres niezbędnych zmian, postanowiono przygotować projekt nowej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#MieczysławAszkiełowicz">W projekcie ustawy zawarto obecnie obowiązujące przepisy ustawy o nawozach i nawożeniu oraz nowe regulacje dotyczące zasad wprowadzania do obrotu, przewozu, przechowywania oraz stosowania środków wspomagających uprawę roślin, a także zmiany dotyczące zagadnień już uregulowanych ustawą z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawożeniu, wymagające korekty związanej z funkcjonowaniem i stosowaniem poszczególnych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#MieczysławAszkiełowicz">Uregulowanie dotyczące wprowadzania do obrotu, przewozu, przechowywania oraz stosowania środków wspomagających uprawę roślin jest niezbędne z uwagi na znajdujące się w obrocie produkty, które mogą być szkodliwe dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz dla środowiska albo nie wpływają na poprawę właściwości gleb lub wzrost roślin. Produkty te nazywane są polepszaczami, poprawiaczami lub stymulatorami. Dlatego wzorem innych państw europejskich określone zostały zasady wprowadzania tych produktów do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy projektu ustawy zezwalają na wprowadzanie do obrotu tylko tych nawozów i środków wspomagających uprawę roślin, które, prawidłowo stosowane, nie są szkodliwe dla zdrowia ludzi lub zwierząt lub dla środowiska. Zgodnie z projektem ustawy, tak jak dotychczas, można będzie wprowadzać do obrotu nawozy już sprawdzone i powszechnie znane. Należą do nich nawozy naturalne, wapniowe, wapniowo-magnezowe oraz mieszanki typów nawozów mineralnych będące przedmiotem handlu w państwach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#MieczysławAszkiełowicz">W przepisach projektu ustawy określono warunki wydania, odmowy wydania oraz cofania pozwoleń na wprowadzanie do obrotu nawozów, które wymagają pozwolenia, i środków wspomagających uprawę roślin, wymagania, jakie powinien spełniać wniosek o wydanie tego pozwolenia, oraz elementy, jakie powinno zawierać to pozwolenie. W projekcie ustawy określono również warunki objęcia procedurą celną nawozów i środków wspomagających uprawę roślin przywiezionych z państw trzecich. Warunki te nie dotyczą nawozów i środków wspomagających uprawę roślin przeznaczonych wyłącznie do celów naukowo-badawczych, nawozów naturalnych oraz tranzytu tych wyrobów przez terytorium RP.</u>
          <u xml:id="u-217.7" who="#MieczysławAszkiełowicz">W projekcie określono wymagania dotyczące identyfikacji nawozów i środków wspomagających uprawę roślin. Regulacje te mają na celu zapewnienie właściwej ich jakości. Normują one kwestię odpowiedzialności podmiotu za sprzedawany towar, a także przekazywania nabywcom niezbędnej wiedzy o oferowanych wyrobach. Nie zmieniono zasad i warunków oznaczania nowego typu nawozu znakiem „nawóz WE” oraz zadań i właściwości ministra właściwego do spraw gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-217.8" who="#MieczysławAszkiełowicz">W projekcie ustawy uregulowano sprawy związane z zagrożeniami zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska wynikającymi z właściwości lub sposobu stosowania nawozów. Przewidziano między innymi obowiązek stosowania nawozów w sposób niezagrażający zdrowiu ludzi lub zwierząt lub środowisku. W powyższym zakresie projekt ustawy w stosunku do obowiązujących przepisów przewiduje zmiany dotyczące, po pierwsze, zasad opracowywania planu nawożenia oraz zagospodarowania gnojówki i gnojowicy przez podmioty prowadzące wielkotowarowy chów lub hodowlę świń oraz podmioty nabywające od nich nawozy naturalne; po drugie, ustanowienia wymagania uprawy roślin na posiadanych użytkach rolnych, na których podmioty prowadzące wielkotowarowy chów lub hodowlę zwierząt gospodarskich zagospodarowują gnojówkę lub gnojowicę; po trzecie, zobligowania podmiotów prowadzących wielkoprzemysłowy chów i hodowlę drobiu i świń oraz nabywców nawozów naturalnych do przedkładania wójtom, burmistrzom lub prezydentom miast i wojewódzkim inspektorom ochrony środowiska planów nawożenia zaopiniowanych przez okręgową stację chemiczno-rolniczą, plany te stanowią bowiem niezbędną informację o działaniach na terenie gminy związanych z przestrzeganiem przepisów o ochronie środowiska; po czwarte, ustanowienia zakazu stosowania nawozów podczas opadów deszczu. Propozycja ta została zgłoszona przez organy kontrolne ochrony środowiska ze względu na obserwowane praktyki pozbywania się gnojowicy podczas opadów.</u>
          <u xml:id="u-217.9" who="#MieczysławAszkiełowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W omawianym projekcie ustawy sprecyzowano ogólne zasady bezpiecznego przewozu i przechowywania nawozów i środków wspomagających uprawę roślin. Regulacje te mają zapobiegać uchybieniom prowadzącym do zagrożenia zdrowia ludzi i zwierząt oraz zanieczyszczenia środowiska. Proponowane przepisy mają także na celu niedopuszczenie do zmian jakościowych tych wyrobów powstałych w obrocie. Nieodpowiednie warunki przechowywania nawozów i środków wspomagających uprawę roślin powodują rozpuszczanie i wymywanie z nich składników, co w konsekwencji może spowodować zanieczyszczenie gleb i wód. Zaproponowane zmiany dotyczące przewożenia i przechowywania nawozów i środków wspomagających uprawę roślin powinny zapobiec tym zagrożeniom.</u>
          <u xml:id="u-217.10" who="#MieczysławAszkiełowicz">Zagrożenie zanieczyszczeniem powietrza stwarzają otwarte zbiorniki na gnojowicę, z których powierzchni następuje emisja amoniaku. Instalacje te są szczególnie uciążliwe dla środowiska, a także niebezpieczne dla zdrowia ludzi przebywających w ich pobliżu. Ze względu na to, że szczelne przykrycie zbiorników jest najbardziej efektywne w redukcji emisji amoniaku, ustanowiono obowiązek przechowywania gnojowicy i gnojówki w zamkniętych zbiornikach. Natomiast zagrożenie zanieczyszczeniem wód spowodowane niewłaściwym składowaniem nawozów naturalnych stwarzają w Polsce przede wszystkim podmioty prowadzące wielkotowarowy chów lub hodowlę świń i drobiu. W związku z powyższym został wprowadzony obowiązek przechowywania przez te podmioty obornika na specjalnych płytach. Jednak może on dotyczyć także innych podmiotów, jeżeli wynika to z przepisów odrębnych, w szczególności z rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, które zobowiązuje producenta rolnego do prowadzenia działalności rolniczej zgodnie z zasadami zwykłej dobrej praktyki rolniczej; rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolno-środowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt, zgodnie z którym producenci rolni będący beneficjentami działania „Wsparcie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt” są zobowiązani również do spełnienia wymagań w zakresie przechowywania obornika; rozporządzeń dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej wydanych na podstawie ustawy Prawo wodne w sprawie wprowadzenia programów działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych (są to akty prawa miejscowego obowiązujące wszystkich rolników gospodarujących na terenach szczególnie narażonych na odpływ azotu z rolnictwa); rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowego zakresu i kierunków działań oraz sposobów realizacji zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w zakresie gospodarowania środkami pochodzącymi z funduszy Unii Europejskiej oraz rozporządzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie uzupełnienia Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004–2006”.</u>
          <u xml:id="u-217.11" who="#MieczysławAszkiełowicz">Należy w tym miejscu podkreślić, że wymagania, jakie powinny być spełnione przy przechowywaniu gnojówki i gnojowicy, dotyczą wszystkich gospodarstw posiadających te nawozy.</u>
          <u xml:id="u-217.12" who="#MieczysławAszkiełowicz">W projekcie zwrócono również uwagę na przewóz nawozów płynnych dostarczanych użytkownikom w różnych formulacjach i stężeniach, często niebezpiecznych dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz dla środowiska. Niezbędne było również ustanowienie wymagania, aby zbiorniki do przewożenia nawozów płynnych były szczelne. Wynika to z obserwowanych praktyk przewożenia gnojowicy w nieszczelnych beczkowozach.</u>
          <u xml:id="u-217.13" who="#MieczysławAszkiełowicz">Projekt zawiera stosowne upoważnienia dla Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Inspekcji Ochrony Środowiska oraz Inspekcji Weterynaryjnej do sprawowania nadzoru nad obrotem nawozami i środkami wspomagającymi uprawę roślin oraz kontroli przestrzegania projektowanych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-217.14" who="#MieczysławAszkiełowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z uwagi na duże nakłady inwestycyjne związane z przykryciem zbiorników na gnojowicę i gnojówkę oraz czas niezbędny do wykonania stosownych projektów ustanowiono wydłużoną vacatio legis na wejście w życie art. 25. Wiąże się to także z zawartymi w traktacie akcesyjnym ustaleniami stanowiącymi o środkach przejściowych mających zastosowanie do nowych państw członkowskich, w którym określono okres przejściowy dla niektórych zakładów na dostosowanie się do wymogów dotyczących zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli, tj. do dnia 31 grudnia 2010 r. Przekazane w trakcie konsultacji społecznych uwagi zostały uwzględnione podczas prac nad przedmiotowym projektem ustawy. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na dzień 8 sierpnia 2006 r. do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wpłynęło ponad 73 tys. wniosków o dofinansowanie inwestycji dotyczących instalacji urządzeń do przechowywania nawozów naturalnych. Wydano ponad 68 tys. decyzji o przyznaniu środków finansowych na budowę odpowiednich zbiorników w kwocie 2,3 mld zł. Obowiązek przechowywania nawozów naturalnych w odpowiednich zbiornikach dotyczyć będzie gospodarstw o dużej koncentracji zwierząt, które znacząco oddziaływają na środowisko. W związku z tym mają tu zastosowanie także odpowiednie przepisy ustawy Prawo ochrony środowiska, w tym dotyczące obligatoryjnej oceny oddziaływania na środowisko oraz uzyskania pozwolenia zintegrowanego na korzystanie ze środowiska, w którym powinien być m.in. określony sposób przechowywania nawozów naturalnych umożliwiający spełnienie wymagań ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-217.15" who="#MieczysławAszkiełowicz">Szanowni Państwo! Projekt ustawy, z wyjątkiem przepisów kompetencyjnych zawartych w art. 13–16 i art. 30–35 oraz sankcji i przepisów karnych dotyczących nawozów oznaczonych znakiem „Nawóz WE”, nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-217.16" who="#MieczysławAszkiełowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi wnosi o uchwalenie projektu ustawy. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-217.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#BronisławKomorowski">Proszę Państwa! Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#BronisławKomorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#BronisławKomorowski">Proszę o zabranie głosu w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość pana posła Jarosława Żaczka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#JarosławŻaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o nawozach i nawożeniu (druki nr 1336 i 1504).</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#JarosławŻaczek">Projekt dotyczy uregulowania warunków i trybu wprowadzania do obrotu, przechowywania, przewozu oraz stosowania nawozów i środków wspomagających uprawę roślin. Projekt dotyczy producentów, importerów oraz innych osób wprowadzających do obrotu nawozy i środki wspomagające uprawę roślin, a także producentów rolnych. Proponowane rozwiązanie nakłada takie same obowiązki na wszystkie podmioty wprowadzające do obrotu nawozy i środki wspomagające uprawę roślin oraz na wszystkie podmioty prowadzące wielkotowarowy chów lub hodowlę trzody chlewnej.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#JarosławŻaczek">Wymagania w zakresie ochrony środowiska związane z prowadzeniem produkcji rolnej, zmiany niektórych przepisów dotyczących ochrony wód, a także dalsze uregulowania rynku środków do produkcji rolnej to główne powody wprowadzenia proponowanych zmian.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#JarosławŻaczek">Uregulowania te są niezbędne także z uwagi na znajdujące się w obrocie produkty, które mogą być szkodliwe dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz dla środowiska albo nie wpływają na poprawę właściwości gleb czy wzrost roślin.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#JarosławŻaczek">Zgodnie z projektem ustawy tak jak dotychczas można będzie wprowadzać do obrotu nawozy już sprawdzone i powszechnie znane, a więc nawozy naturalne, wapniowe i wapniowo-magnezowe oraz mieszanki nawozów mineralnych, nawozów i środków wspomagających uprawę roślin, które prawidłowo stosowane nie są szkodliwe dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz dla środowiska.</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#JarosławŻaczek">W projekcie ustawy określono warunki wydania, odmowy wydania oraz cofania pozwoleń na wprowadzanie do obrotu nawozów i środków wspomagających uprawę roślin, które wymagają pozwolenia, oraz tryb ubiegania się o takie pozwolenie.</u>
          <u xml:id="u-219.6" who="#JarosławŻaczek">W przedstawionej propozycji wskazano warunki objęcia procedurą celną nawozów i środków wspomagających uprawę roślin przywożonych z państw trzecich, określono także wymagania dotyczące identyfikacji tych nawozów i środków.</u>
          <u xml:id="u-219.7" who="#JarosławŻaczek">W projekcie uregulowano również sprawy dotyczące zagrożeń dla zdrowia i ludzi i zwierząt oraz środowiska, które mogą wynikać z właściwości i przede wszystkim sposobu stosowania tych nawozów. Wprowadzono obowiązek stosowania nawozów w sposób wykluczający takie zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-219.8" who="#JarosławŻaczek">Przepisy zawarte w rozdziale 4 projektu ustawy precyzują zasady bezpiecznego przewozu i przechowywania nawozów i środków wspomagających uprawę roślin. Określono warunki przewozu nawozów płynnych dostarczanych użytkownikom, często niebezpiecznych dla środowiska. Określono również wymagania dotyczące zbiorników do przewożenia tych nawozów.</u>
          <u xml:id="u-219.9" who="#JarosławŻaczek">Przepisy zawarte w omawianym projekcie nadają stosowne upoważnienia Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Inspekcji Ochrony Środowiska oraz Inspekcji Weterynaryjnej do sprawowania nadzoru nad przestrzeganiem proponowanych zapisów ustawy oraz kontroli tego przestrzegania.</u>
          <u xml:id="u-219.10" who="#JarosławŻaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłoszone podczas prac Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i powołanej do tego celu podkomisji zmiany były w większości zmianami o charakterze precyzującym, legislacyjnym i redakcyjnym. Najwięcej uwagi podczas prac nad omawianym projektem ustawy poświęcono zapisom art. 25 i 51, a więc przepisów dotyczących sposobu przechowywania nawozów naturalnych i przepisów przejściowych w tym zakresie, i tu komisja proponuje kilka zmian. Należy zauważyć, że podstawowe znaczenie dla sposobu przechowywania nawozów naturalnych ma obszar, gdzie one są przechowywane, w zależności bowiem od tego będą stosowane odpowiednie wymagania. Projekt nakłada takie same obowiązki na wszystkie podmioty wprowadzające do obrotu nawozy i środki wspomagające uprawę roślin oraz na wszystkie podmioty prowadzące wielkotowarowy chów lub hodowlę trzody chlewnej.</u>
          <u xml:id="u-219.11" who="#JarosławŻaczek">Tak więc dla obszarów uznanych na podstawie ustawy Prawo wodne za obszary szczególnie narażone, z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych do wód może należy ograniczyć, będą obowiązywały zasady przechowywania nawozów określone w programach działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych na podstawie obowiązujących przepisów.</u>
          <u xml:id="u-219.12" who="#JarosławŻaczek">I tak zgodnie z tymi przepisami pojemność zbiorników na gnojowicę i na gnojówkę musi wystarczać na przechowywanie tych nawozów naturalnych przez okres co najmniej 6 miesięcy, o czym mówił już sprawozdawca. Zbiorniki te powinny mieć nieprzepuszczalne dno i ściany oraz szczelną pokrywę z otworem wejściowym i otworem wentylacyjnym. Obornik może być gromadzony i przechowywany w pomieszczeniach inwentarskich w przypadku obór głębokich lub na płytach gnojowych. W każdym z tych przypadków wykonane zabezpieczenia powinny przeciwdziałać przenikaniu wycieków do gruntu, natomiast odpowiednia instalacja powinna odprowadzić wycieki do szczelnych zbiorników. Płyta gnojowa powinna zapewniać możliwość gromadzenia i przechowywania obornika co najmniej przez okres 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-219.13" who="#JarosławŻaczek">Dla pozostałych obszarów od dnia 1 stycznia 2011 r., jak w sprawozdaniu, będą obowiązywały zasady określone w art. 25 projektu ustawy. Wniosek mniejszości zgłoszony w tej sprawie proponuje wejście w życie tych przepisów dopiero od 1 stycznia 2014 r., jednak Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość nie poprze tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-219.14" who="#JarosławŻaczek">Zgodnie z przepisami art. 25 wszystkie podmioty muszą przechowywać gnojówkę i gnojowicę w zbiornikach pozwalających na gromadzenie 4-miesięcznej produkcji nawozu, szczelnych i zamkniętych, a co oznacza zbiornik zamknięty, mówią precyzyjnie przepisy ustawy Prawo budowlane w zakresie dotyczącym budowli rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-219.15" who="#JarosławŻaczek">Ust. 2 tego artykułu mówi, że podmioty prowadzące tzw. wielkoprzemysłowy chów i hodowlę przechowują inne nawozy naturalne, inne niż wskazane w ust. 1, a więc gnojówkę i gnojowicę, na nieprzepuszczalnych płytach zabezpieczonych w taki sposób, aby wycieki nie przedostawały się do gruntu.</u>
          <u xml:id="u-219.16" who="#JarosławŻaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za przyjęciem omawianej ustawy w wersji wypracowanej podczas prac Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i powołanej do tego celu podkomisji i przedstawionej w sprawozdaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-219.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#BronisławKomorowski">Proszę państwa, zostało 15 minut, więc jeżeli szczególnie kluby opozycyjne chciałyby uczynić dobry gest pod adresem rządu, by raczej przed przerwą pan minister mógł się wypowiedzieć, to sugerowałbym takie samoograniczenie.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#BronisławKomorowski">Bardzo proszę, pan poseł Leszek Korzeniowski, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#LeszekKorzeniowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#LeszekKorzeniowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Bez zbędnych wstępów, bo tutaj już i pan poseł sprawozdawca, i kolega przedmówca powiedzieli wiele na temat tej ustawy. Ja się zajmę zasadniczą częścią, tą, która budziła wiele wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#LeszekKorzeniowski">Zasadniczym elementem omawianego projektu ustawy, który jest przedmiotem wielu dyskusji wśród bezpośrednio zainteresowanych, jest sprawa zbiorników na gnojowicę i płyt gnojowych. W całej Polsce huczy od głosów ludzi, którzy w żaden sposób nie mogą zrozumieć aktualnej i przyszłej sytuacji prawnej, kto i kiedy będzie musiał budować te sławne już płyty obornikowe i zbiorniki na gnojowicę. Przyznaję z całą powagą, że ludzie mają bardzo wiele racji. Nie bez winy jest tutaj Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które swoimi informacjami zrobiło rolnikom prawdziwy zamęt w głowie. Przypomnę, że olbrzymia część środków pomocowych z lat 2004–2006 została przeznaczona właśnie na budowę zbiorników na gnojowicę oraz płyt obornikowych. Każda ustawa, która realnie zmienia polską wieś, dostosowując ją do poziomu unijnego, jest potrzebna. Jak jednak możemy mówić o jakichkolwiek reformach, jeżeli nie ma dokładnej informacji przygotowanej dla rolników, czyli osób najbardziej zainteresowanych w tej całej sprawie? Ciągle słyszymy, że są kłopoty z bieżącymi informacjami, zarówno jeżeli chodzi o środki unijne, jak i jeżeli chodzi o ustawy. Przez długi czas wmawiano rolnikom, że nie będzie konieczności budowania we wszystkich gospodarstwach rolnych płyt gnojowych, natomiast teraz w ustawie nakłada się taki obowiązek. Uważamy takie postępowanie za nie do końca poważne. Od państwa każdy obywatel ma prawo domagać się jasnej informacji, a Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie poinformowało rolników o zamierzeniach rządu. Jeszcze niecały rok temu rząd stwierdził, że wszystkie wymogi dotyczące płyt gnojowych oraz zbiorników na gnojowicę były zbyt wygórowane, zbyt rygorystyczne. Jak w tym kontekście wygląda aktualna sytuacja prawna? Otrzymaliśmy z ministerstwa bardzo ładnie przygotowaną informację dotyczącą tej ustawy i dowiadujemy się z niej, że zasadnicza kwestia jest taka, że został przesunięty termin z 2008 r. na 2011 r., jeżeli chodzi o konieczność budowania zarówno płyt, jak i zbiorników na gnojowicę i gnojówkę. Teraz to będzie dotyczyć szczególnie wielkotowarowych gospodarstw, które prowadzą chów i hodowlę zgodnie z tymi parametrami, o których wcześniej mówiliśmy. Zbiorniki te powinny być zamknięte, w rozumieniu przepisów odrębnych, tj. powinny mieć dno i ściany nieprzepuszczalne oraz powinny być szczelnie przykryte płytą zaopatrzoną w otwór wejściowy i wentylacyjny. No i tu się zaczyna ta sławna kwestia polegająca na rozpatrywaniu tego, czy to musi być betonowe, czy to nie musi być betonowe. Przepisy krajowe, wynikające z prawodawstwa unijnego, mówią o tym, że dotyczy to tylko obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia spowodowane przez azotany itd. Tam są podwyższone te wszystkie normy i parametry. Na szczęście takich terenów jest tylko 2%. Dyrektywa nie narzuca metody magazynowania nawozów, natomiast poszczególne rozwiązania są w gestii poszczególnych krajów.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#LeszekKorzeniowski">Druga informacja, którą również otrzymaliśmy z ministerstwa rolnictwa, mówi bardzo wyraźnie o tym, że w krajach Unii Europejskiej stosowane są różne sposoby ograniczania emisji amoniaku zgodnie ze zbiorem najlepszych dostępnych technologii. Do nich należą: pokrywa naturalna - słoma, zastosowanie keramzytu jako pokrywy pływającej, przykrycie folią, przykrycie tzw. namiotem, przykrycie sztywną płytą betonową. Jest to jedno z wielu. Natomiast wyraźnie się mówi, że przykrycia betonowe w ogóle nie są brane pod uwagę. Efektywnym sposobem ograniczenia emisji amoniaku może być użycie keramzytu. Z tych tabelek, które którą otrzymaliśmy, wyraźnie widać, że keramzyt zatrzymuje 80% wszystkich nieprzyjemnych wyziewów, a przede wszystkim emisję amoniaku, czyli w dużej mierze spełnia oczekiwania.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#LeszekKorzeniowski">Dlaczego o tym mówię? Ponieważ, tak jak powiedziałem wcześniej, może dojść do takiej sytuacji, że po raz wtóry poprzez różnego rodzaju rozporządzenia wprowadzimy tak restrykcyjne parametry, że praktycznie obecnie wiele gospodarstw będzie zobligowanych ze względu na te ustawy do tego, aby wybudować czy płytę gnojową, czy zbiornik na gnojowicę. Ja byłem w wielu krajach unijnych i stwierdzam, pani dyrektor i panie ministrze, że płyty gnojowe we Francji, w Niemczech, w Holandii wcale nie są aż tak często stosowane i na polach można zobaczyć bardzo wiele różnego rodzaju pryzm z obornikiem.</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#LeszekKorzeniowski">Rozmawialiśmy również z panią dyrektor i z panem ministrem o tym, żeby przepisy, a szczególnie rozporządzenia, które zostaną wydane do tej ustawy, mówiąc językiem kolokwialnym, nie skopały jej do końca. Bo można nawet najlepszą ustawę, poprzez nie do końca przemyślane rozporządzenia, doprowadzić do takiego stanu, że ona będzie niemożliwa do zrealizowania. I stąd moja prośba i moje oczekiwania, żeby jednak ta ustawa, która jest dobra, potrzebna i powinna być wprowadzona, miała jeszcze cały zestaw czy cały garnitur rozporządzeń, które nie zablokują i nie wystraszą rolników. Będą oni mogli stosować różnego rodzaju inne zastępcze materiały na płyty gnojowe, nie zaś beton B20 - jakieś inne formy, które będą spełniały dokładnie ten zapis. Nieprzepuszczalne, ale jednocześnie nie muszą być betonowe. Natomiast pokrycia tych zbiorników absolutnie nie powinny być betonowe. I to pokazała nam Unia Europejska, mamy wzorzec, z którego możemy brać przykład w majestacie prawa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#BronisławKomorowski">Proszę pana posła Marka Strzalińskiego o przedstawienie stanowiska klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#MarekStrzaliński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego SLD wobec rządowego projektu ustawy o nawozach i nawożeniu zawartego w sprawozdaniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (druki nr 1336 i 1504).</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#MarekStrzaliński">Zgodnie z sugestią pana marszałka pominę kwestie dosyć szczegółowo omówione przez posła sprawozdawcę, a także przedmówców, i skoncentruję się na problemie moim zdaniem najistotniejszym. Otóż najbardziej żywą dyskusję w trakcie prac nad projektem zarówno na posiedzeniach komisji, jak i w trakcie prac podkomisji wywołały zapisy określające wymagania dotyczące przechowywania nawozów naturalnych.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#MarekStrzaliński">Rozwiązania zawarte w przedłożeniu rządowym nie mogą być zaakceptowane przez mój klub.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#MarekStrzaliński">A oto podstawowe zarzuty dotyczące propozycji rządu. Wymagania stawiane w projekcie i bronione przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi są bardziej restrykcyjne niż w pozostałych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Sprostanie warunkom zawartym w projekcie zmuszałoby rolników do poniesienia ogromnych nakładów, zupełnie nieuzasadnionych względami merytorycznymi. Zapotrzebowanie na środki niezbędne do realizacji tak postawionych wymagań przekracza znacznie możliwości zawarte w całym programie wsparcia rolnictwa na lata 2007–2013. Proponowane w projekcie zapisy nie znajdują oparcia w dostarczonych przez resort opiniach i ekspertyzach.</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#MarekStrzaliński">Kolejny argument jest taki, iż obciążenie hodowców koniecznością ponoszenia ogromnych, nieuzasadnionych nakładów znacznie zmniejszy opłacalność produkcji zwierzęcej. Pogorszenie warunków produkcji trzody chlewnej może wywołać daleko idące negatywne skutki na całej polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-223.5" who="#MarekStrzaliński">I ostatni argument. Obniży się konkurencyjność naszego rolnictwa wobec pozostałych państw Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-223.6" who="#MarekStrzaliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Uważam, że ze szczególną uwagą powinniśmy stanowić prawo dostosowujące nasze regulacje do standardów Unii Europejskiej. Przedmiotem krytycznych uwag były wielokrotnie, w trakcie różnych debat, wszelkie zapisy bardziej restrykcyjne niż wymogi Unii Europejskiej. W tym kontekście chciałbym podkreślić, iż doceniamy dotychczasowe inicjatywy rządu i ministerstwa rolnictwa, które miały na celu korektę regulacji wcześniej przyjętych, ale zbyt restrykcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-223.7" who="#MarekStrzaliński">Również w wypadku ustawy o nawozach i nawożeniu musimy z dużą odpowiedzialnością uwzględnić i wyważyć nadrzędny interes ochrony życia i zdrowia ludzi i zwierząt, potrzebę skutecznej ochrony środowiska naturalnego oraz uwarunkowania gospodarcze polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-223.8" who="#MarekStrzaliński">Nie przekonały nas argumenty, za pomocą których pan minister bronił przedłożenia rządowego.</u>
          <u xml:id="u-223.9" who="#MarekStrzaliński">W imieniu Klubu Parlamentarnego SLD składam na ręce pana marszałka poprawkę, której przyjęcie nie obniży standardów ochrony środowiska, a zracjonalizuje wymagania stawiane hodowcom. Mam nadzieję, że przyjęcie poprawki mojego klubu umożliwi nam poparcie całej ustawy, potrzebnej i w innych kwestiach niebudzącej naszych wątpliwości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-223.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#BronisławKomorowski">Proszę państwa, pozostały nam trzy wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Skrócimy.)</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#BronisławKomorowski">Tak?</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, skrócimy, dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#BronisławKomorowski">Bardzo proszę, w takim razie pan poseł Lech Kuropatwiński, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#LechKuropatwiński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#LechKuropatwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w sprawie ustawy o nawozach i nawożeniu. W związku z tym, że odniosę się tylko do sprawy formalnej, to powiem tak, że z uwagi na duże nakłady inwestycyjne związane z budową zbiorników na gnojowicę i gnojówkę oraz czas niezbędny do wykonania stosownych projektów wydłużono termin wejścia w życie przepisu art. 25 do 1 stycznia 2011 r. To umożliwi rolnikom skorzystanie z PROW i innych programów.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#LechKuropatwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#BronisławKomorowski">Bardzo dziękuję za krótkie i treściwe wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#BronisławKomorowski">Proszę, pan poseł Andrzej Fedorowicz, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#AndrzejFedorowicz">Panie Marszałku! Klub Parlamentarny Liga Polskich Rodzin poprze ustawę. Natomiast nie zgadzamy się z opinią, również komitet integracji nie zgadza się z nią, że można przedłużyć okres wejścia w życie do 2013 r. Jest to niezgodne z przepisami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#BronisławKomorowski">I pan poseł Stanisław Kalemba, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność zaprezentować stanowisko klubu parlamentarnego dotyczące sprawozdania o rządowym projekcie ustawy o nawozach i nawożeniu. Faktycznie poszerza ta ustawa zestaw środków wspomagających uprawę roślin. Jeżeli chodzi o art. 25, to przede wszystkim zbędne było to potworne zamieszanie i stanowiska wiceministrów prezentowane w komisji, że zbiorniki na gnojówkę i gnojowicę w ogóle są niepotrzebne. Powstało zamieszanie: oficjalne informacje, odejście od działania dotyczącego podniesienia do standardów Unii Europejskiej, które było zawarte w programie na lata 2004–2006. Obecnie tego nie ma i w zasadzie mamy w sprawozdaniu zapisane, że wszystkie gospodarstwa muszą być wyposażone w zbiorniki na gnojówkę i gnojowicę. Czyli po co było to potworne zamieszanie? Oczywiście należy się zgodzić, jeżeli chodzi o płyty gnojowe, że jest to rozwiązanie, które jest do przyjęcia, ale biorąc pod uwagę przepisy Unii Europejskiej, które wymagają zbiorników tylko na obszarach szczególnie narażonych, uważam, że w Senacie rząd powinien to dokładnie przeanalizować i odejść od tego, czego nie wymagają przepisy Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#StanisławKalemba">Już ostatnie zdanie. Przypominam tylko panu ministrowi, że na każdym spotkaniu poselskim rolnicy pytają o płyty, zbiorniki - u nich konkretnie, w gminie, na jakich terenach. I tutaj należy zrobić to, do czego już pan minister się zobowiązał na posiedzeniu podkomisji: powinien powstać materiał, z którego każdy rolnik by się dowiedział, w co jego gospodarstwo musi być wyposażone, do którego roku itd. I o to w imieniu klubu proszę. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#BronisławKomorowski">Jeszcze się zgłosił pan poseł Bernard Ptak, Ruch Ludowo-Narodowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#BernardPtak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Poselskie Ruch Ludowo-Narodowy przychyli się do sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o nawozach i nawożeniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#BronisławKomorowski">Do zadania pytań zapisał się jeden poseł.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#BronisławKomorowski">Nie ma dalszych zgłoszeń, w związku z tym zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#BronisławKomorowski">I proszę bardzo, pan poseł Stec.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#BronisławKomorowski">Pół minuty, panie pośle, na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#StanisławStec">Dobrze, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#StanisławStec">Panie ministrze, pan minister Ardanowski w Czerniejewie obiecał wielkopolskim rolnikom, że płyt gnojowych i na gnojowicę nie będzie trzeba budować, z wyjątkiem terenów zagrożonych, które stanowią 2–3% powierzchni kraju. Jak to jest, kto ma rację? I bardzo bym prosił - niech pan tu oświadczy wielkopolskim rolnikom, że albo pan Ardanowski się mylił, albo wy zaostrzacie kryteria. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#BronisławKomorowski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana ministra Marka Chrapka.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#BronisławKomorowski">Liczę na rewanż, panie ministrze - że będzie krótko. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#MarekChrapek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Krótko - na pytanie pana posła odpowiadam krótko. Jeżeli chodzi o płyty obornikowe, będą obowiązywać na obszarach szczególnie narażonych, jak również w tzw. fermach wielkoprzemysłowych. Jeżeli chodzi o zbiorniki na gnojówkę i gnojowicę, będą obowiązywać według projektu przedstawionego Wysokiej Izbie wszystkich rolników, którzy produkują gnojówkę. Dlaczego? Dlatego iż musimy tu powiedzieć wyraźnie, że najbardziej szkodliwa właśnie dla środowiska, dla wód gruntowych jest wypływająca gnojowica. Jeżeli gospodarstwo domowe, budynek niewyposażony w kanalizację musi posiadać tzw. szambo, to rolnik też powinien posiadać zbiornik na gnojówkę czy gnojowicę. I jest nieprawdą, pan poseł dokładnie to wie, iż zaostrzamy tą ustawą kryteria, bo dotychczas obowiązujące przepisy mówiły, że od 2008 r. wszyscy rolnicy będą musieli posiadać płyty obornikowe, jak również zbiorniki. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#BronisławKomorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#BronisławKomorowski">Czy pan poseł sprawozdawca?</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#BronisławKomorowski">Nie. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#BronisławKomorowski">Proszę państwa, w związku z tym zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#BronisławKomorowski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawkę, proponuję, żeby Sejm skierował ponownie ten projekt do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#BronisławKomorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#BronisławKomorowski">Nie słyszę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-236.7" who="#BronisławKomorowski">Proszę państwa, szczęśliwie prawie o czasie zakończyliśmy rozpatrywanie tego punktu obrad. Dziękuję bardzo wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-236.8" who="#BronisławKomorowski">Ogłaszam przerwę do godz. 22.</u>
          <u xml:id="u-236.9" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 20 min 08 do godz. 22)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JarosławKalinowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#JarosławKalinowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Pierwsze czytanie przedstawionego przez Prezydium Sejmu projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 1531).</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#JarosławKalinowski">Proszę o zabranie głosu wicemarszałka Sejmu panią Genowefę Wiśniowską w celu przedstawienia uzasadnienia projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#GenowefaWiśniowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Prezydium Sejmu projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Proponowana zmiana wiąże się z potrzebą uwzględnienia w przepisach regulaminu Sejmu rozwiązań dotyczących trybu prowadzenia prac nad ustawami o zmianie konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#GenowefaWiśniowska">Dotychczas procedura dokonywania zmian w konstytucji regulowana jest w zasadzie jedynie w przepisach art. 235 konstytucji. Trzeba jednak zauważyć, że nie jest to regulacja wyczerpująca. Ze względu na to, iż przepis art. 112 konstytucji stanowi, że organizację wewnętrzną i porządek prac Sejmu określa jego regulamin, to uznać należy, iż to właśnie ten akt prawny jest właściwym miejscem do określenia w sposób bardziej szczegółowy trybu zmiany konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#GenowefaWiśniowska">Obecnie w regulaminie Sejmu brak jest szczególnych norm dotyczących procesu zmiany konstytucji, z wyjątkiem art. 37, w którym wskazano, że pierwsze czytanie projektów ustaw o zmianie konstytucji przeprowadza się na posiedzeniu Sejmu. W ocenie Prezydium Sejmu uzasadnione jest zatem podjęcie działań zmierzających do doprecyzowania w regulaminie Sejmu szczególnych wymogów dotyczących procedury nowelizowania konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#GenowefaWiśniowska">Prezydium Sejmu uznało, że fundamentalne znaczenie konstytucji - aktu o najwyższej mocy prawnej w naszym systemie prawnym - wymaga tego, żeby dokonywanie w niej zmian charakteryzowało się spełnieniem dodatkowych wymogów proceduralnych odróżniających tryb nowelizacji konstytucji od zwykłego trybu ustawodawczego.</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#GenowefaWiśniowska">Brak szczególnych wymogów odnośnie do zmiany konstytucji rzuca się w oczy zwłaszcza na tle występowania w regulaminie Sejmu specjalnych wymogów proceduralnych dotyczących na przykład postępowania z projektami ustaw wykonujących prawo Unii Europejskiej czy też projektami ustaw będących kodeksami. Ten fakt przemawia za tym, aby określić specjalne wymagania również w stosunku do tak istotnych projektów jak te przewidujące zmiany w ustawie zasadniczej.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#GenowefaWiśniowska">Zdaniem Prezydium Sejmu dobrym rozwiązaniem idącym w tym kierunku będzie ustalenie w przepisach regulaminu Sejmu wymogu kwalifikowanej większości głosów wymaganych do przyjęcia w głosowaniu poprawki do ustawy o zmianie konstytucji. Zgodnie z obowiązującymi dziś zasadami głosowanie nad poprawkami do projektu ustawy o zmianie konstytucji następuje bowiem taką samą większością głosów jak w przypadku projektów innych ustaw. Dodanie do regulaminu Sejmu zaproponowanego art. 49a stworzyłoby podstawę do przeprowadzania głosowań nad poprawkami do ustawy o zmianie konstytucji identyczną większością głosów jak głosowanie nad całością takiej ustawy. Według wnioskodawców jest to rozwiązanie ze wszech miar logiczne ze względów prawnych i konstrukcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-238.7" who="#GenowefaWiśniowska">W tym miejscu warto również przypomnieć, że w ustawie konstytucyjnej z dnia 23 kwietnia 1992 r. o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przyjęty był wymóg takiej samej kwalifikowanej większości głosów koniecznej do przyjęcia poprawek do konstytucji oraz do uchwalenia jej przez Zgromadzenie Narodowe. Wydaje się zatem, że skoro w procesie uchwalania konstytucji poprawki do projektu konstytucji przyjmowane były kwalifikowaną większością głosów, tryb taki powinien obowiązywać również w przypadku procedury zmiany konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-238.8" who="#GenowefaWiśniowska">Według wnioskodawców wprowadzenie do regulaminu Sejmu wymogu uzyskania większości 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów dla przyjęcia poprawki albo wniosku mniejszości do projektu ustawy o zmianie konstytucji przyczyni się do nadania odpowiedniej rangi rozstrzygnięciom dotyczącym polskiej ustawy zasadniczej. Ponadto niniejsza inicjatywa stanowić może dobry punkt wyjścia do opracowania szerszej nowelizacji regulaminu Sejmu w zakresie procedury nowelizowania konstytucji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-238.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#JarosławKalinowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#JarosławKalinowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#JarosławKalinowski">Pierwszy pan poseł Marek Suski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym na wstępie powiedzieć, że klub Prawo i Sprawiedliwość popiera proponowany przez Prezydium Sejmu projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Od razu mówię, że jeżeli nie będzie wniosku o skierowanie projektu do komisji regulaminowej lub poprawek, to zgłaszam wniosek o przejście do drugiego czytania niezwłocznie po zakończeniu pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#MarekSuski">Teraz natomiast chcę powiedzieć, że sam wniosek jest dość prosty, można powiedzieć: wręcz oczywisty. W art. 1 proponuje się zmianę Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej polegającą na dodaniu art. 49a w brzmieniu: Przyjęcie poprawki albo wniosku mniejszości do projektu ustawy o zmianie konstytucji następuje większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Art. 2 brzmi: Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#MarekSuski">Do przedłożonego projektu uchwały jest uzasadnienie. Odczytała je pani marszałek jako przedstawiciel wnioskodawców. Uzasadnienie to jest w zasadzie wyjaśnieniem, jak przebiegałaby procedura zmian konstytucji, gdybyśmy oparli się na dziś obowiązującym regulaminie. W uzasadnieniu wyjaśnia się, co spowoduje ta zmiana i jak można by interpretować dotychczasowe zapisy regulaminu. To jest oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#MarekSuski">Z punktu widzenia przyjętej formuły uzasadnień warto byłoby się jeszcze dowiedzieć, jakie poza zmianą zapisów regulaminu są przyczyny wniesienia z inicjatywy Prezydium Sejmu tej zmiany regulaminu i dlaczego to uzasadnienie jest w zasadzie uzasadnieniem nieodnoszącym się do meritum, do powodów wniesienia takiej zmiany, lecz jest w gruncie rzeczy opisem skutków proponowanej zmiany.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#MarekSuski">Trudno jest powiedzieć, dlaczego przyjęto dość szybki tryb wnoszenia proponowanej zmiany. Pani Marszałek nie powiedziała, z czego to wynika i jaki był podział głosów w Prezydium Sejmu. Warto byłoby to wiedzieć, choć pewnie zaraz po wystąpieniach klubowych będą możliwe wnioski.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#MarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawa jest prosta i oczywista. Nie budzi żadnych wątpliwości to, jakie skutki spowoduje ta zmiana regulaminu. Prawdę mówiąc, to uzasadnienie jest niepełne. Można powiedzieć, że kramik jest dość ubogi, ale jaki pan, taki kram. Jednak popieramy to przedłożenie. Jeśli nie będzie propozycji poprawek, to będziemy głosować za jego przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#MarekSuski">Gdyby zaś można było od przedstawiciela wnioskodawców usłyszeć uzasadnienie, o co chodzi, to może wtedy w drugim czytaniu - jeśli przystąpimy do drugiego czytania - będę mógł się ustosunkować do celu tej zmiany. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, pan poseł Andrzej Smirnow, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#AndrzejSmirnow">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak jak pani marszałek była uprzejma powiedzieć, obecna konstytucja w art. 235 określa podstawowe zasady uchwalania zmian konstytucyjnych. Są to przede wszystkim wymagania dotyczące zgłaszania projektów ustaw konstytucyjnych, liczby głosów wymaganych przy uchwalaniu całości ustawy, a także niektórych innych spraw, takich jak na przykład harmonogram czasowy czy możliwość przeprowadzenia referendum. Tryb prac w Sejmie, który zgodnie z art. 112 konstytucji określa regulamin Sejmu, nie przewiduje szczególnego trybu dla uchwalania zmian w konstytucji. Jest to oczywiście pewna zmiana w stosunku do konstytucji z 1992 r., która przewidywała przy uchwalaniu, przyjmowaniu poprawek oraz wniosków mniejszości kwalifikowaną większość - większość 2/3 głosów. Projekt uchwały dotyczącej zmiany regulaminu Sejmu proponuje, aby również wprowadzić do regulaminu w przypadku obecnej konstytucji wymagania dotyczące głosowań, jeśli chodzi o przyjmowanie poprawek i wniosków mniejszości, tzn. w przypadku przyjmowania poprawek i wniosków mniejszości proponuje się wprowadzenie zasady kwalifikowanej większości głosów, to znaczy większości 2/3 głosów. Tego typu zmiana naszym zdaniem jest celowa. Z pewnością pozwoliłaby ona w przyszłości uniknąć niedopracowanych zmian w projektach tego typu ustaw. Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej uważa jednak, że wprowadzanie takich zmian w czasie procedowania zmian konstytucji nie jest celowe. Zresztą zawsze w takim przypadku rodzi się podejrzenie, że te zmiany wynikają z jakichś doraźnych potrzeb, a nie z dogłębnych przemyśleń. Z tego względu Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej nie poprze tych zmian, a posłowie klubu w trakcie głosowania wstrzymają się od głosu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Kazimierz Chrzanowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#KazimierzChrzanowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Zaproponowany projekt uchwały w sprawie zmiany regulaminu Sejmu (druk nr 1531), mający na celu uregulowanie sposobu postępowania w zakresie przyjęcia poprawek bądź wniosków mniejszości do projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, jest w naszej ocenie, ocenie Sojuszu Lewicy Demokratycznej, uzasadniony. Mówimy tutaj przecież o ustawie zasadniczej stanowiącej podstawę funkcjonowania naszego państwa. W związku z powyższym wszelkie działania mające na celu zmianę konstytucji powinny być wynikiem możliwie szerokiego porozumienia społecznego, a podejmowane w tym zakresie decyzje powinny być gruntownie przemyślane i obwarowane większymi wymogami niż w przypadku ustaw zwykłych. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w rozdziale XII jednoznacznie stwierdza, że w przypadku ustaw mających na celu jej zmianę tryb postępowania jest inny niż ten, z którym mamy do czynienia w przypadku zwykłego trybu ustawodawczego. Regulamin Sejmu może, z zachowaniem wymogów określonych w art. 235 konstytucji, doprecyzować wyżej wymieniony tryb postępowania, a obowiązujący obecnie regulamin, poza jednym wyjątkiem, takich regulacji nie zawiera. W obecnym stanie prawnym przyjęcie ustawy o zmianie ustawy konstytucyjnej następuje większością 2/3 głosów, natomiast poprawki zgłaszane do wyżej wymienionego projektu przyjmowane są zwykłą większością głosów. Jest to pewna niekonsekwencja i w tym kontekście zaproponowana regulacja wprowadza pewien porządek. Przyjęcie wyżej wymienionej uchwały będzie oznaczać, że liczba głosów wymaganych do przyjęcia poprawek do ustawy będzie taka sama jak większość niezbędna do przyjęcia całej ustawy. Takie rozwiązanie jest słuszne, zwłaszcza że regulamin Sejmu określa dodatkowe wymogi postępowania z projektami dotyczącymi na przykład Unii Europejskiej czy kodeksów.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#KazimierzChrzanowski">Uważamy, że zaproponowany projekt uchwały zmierza z jednej strony do ujednolicenia tego trybu postępowania w przypadku zmiany konstytucji, z drugiej zaś zabezpiecza ustawę zasadniczą przed ewentualnym awanturnictwem lub niewłaściwymi wnioskami. Pragnę przypomnieć, że niejednokrotnie mieliśmy do czynienia z sytuacjami, w których na skutek przyjęcia niewłaściwych poprawek nowelizowaliśmy dopiero co przyjęte ustawy. Musimy zabezpieczyć Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej przed taką ewentualnością.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#KazimierzChrzanowski">W związku z tym Sojusz Lewicy Demokratycznej popiera przedstawiony przez Prezydium Sejmu projekt zmian w regulaminie zawarty w druku nr 1531 i będzie głosował za jego przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Edward Ośko, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#EdwardOśko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak wcześniej już powiedziano, podjęcie uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej dotyczy tylko jednego przepisu i polega na dodaniu dodatkowego zapisu, który, można powiedzieć, podnosi poprzeczkę przy zgłaszaniu poprawek bądź wniosków mniejszości do projektu ustawy o zmianie konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#EdwardOśko">Należy zgodzić się z całą logiką tego rozumowania, bo konstytucja to jest ustawa zasadnicza, ustawa, która reguluje porządek prawny w państwie, która jest nadrzędna w stosunku do pozostałych ustaw. W związku z tym, jeżeli ta ustawa jest uchwalana w specjalny sposób, czyli przy kwalifikowanej większości - podobnie również art. 235 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mówi, że zmiany też są dokonywane w ten sposób - to wydaje się logiczne, że również nad poprawkami zgłaszanymi przy zmianie konstytucji, jak i nad wnioskami mniejszości powinno się w ten sposób głosować.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#EdwardOśko">Wnioskodawcy wykorzystują art. 112, który mówi, że organizację wewnętrzną i porządek prac Sejmu reguluje regulamin Sejmu, i wnoszą zdaniem klubu Ligi Polskich Rodzin słuszną zmianę.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#EdwardOśko">Reasumując, Klub Parlamentarny Ligi Polskich Rodzin będzie popierał wspomniany projekt i głosował za jego przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Wiesław Woda, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w imieniu posłów klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego, chcę zauważyć, że Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej jest jednym z najczęściej zmienianych aktów regulujących funkcjonowanie Sejmu. Zmiany dokonywane w ostatnich latach wyraźnie zmierzały do wzmocnienia roli marszałka, osłabienia roli organów kolegialnych, a zwłaszcza ograniczenia roli opozycji, być może z jednym wyjątkiem: wtedy, kiedy potrzebne jest kworum, potrzebni są również posłowie opozycji...</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Zawsze są potrzebni.)</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#WiesławWoda">...i wtedy są surowo karani, gdyby przypadkiem nie głosowali tak, jak trzeba. Na potwierdzenie tej tezy mógłbym podać wiele przykładów, ale myślę, że uda się to uczynić przy innej okazji.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#WiesławWoda">Odnosząc się do projektu uchwały nowelizującej regulamin Sejmu z wniosku Prezydium Sejmu, należy do tej sprawy podejść ze szczególną uwagą, gdyż dotyczy procedury zmiany konstytucji. Regulamin Sejmu do dziś nie zawiera odpowiednich przepisów dotyczących tej materii. Zasadnicze znaczenie konstytucji jako aktu prawnego najwyższej rangi przemawia za tym, aby dokonywanie jej nowelizacji zostało szczególnie obwarowane. Jako istotny krok we wskazanym kierunku Prezydium Sejmu zaproponowało przyjęcie regulacji w regulaminie, by głosowanie poprawek do projektu ustawy o zmianie konstytucji następowało większością 2/3 głosów za, przy co najmniej połowie ustawowej liczby posłów. By chronić konstytucję przed różnymi zmianami nie zawsze przemyślanymi czy uzasadnionymi, należy w regulaminie Sejmu zapisać tryb uchwalania zmian w Konstytucji Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-248.4" who="#WiesławWoda">Posłowie klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego popierają zaproponowaną zmianę w regulaminie Sejmu, choć nie ukrywam mojego zdziwienia, że przedstawiciele największych klubów odnoszą się z rezerwą do projektu przygotowanego przez Prezydium Sejmu. Nie wiem więc, czy przy przyjmowaniu tego projektu nie było pana marszałka i jednego z wicemarszałków, skoro z taką rezerwą odnieśli się przedstawiciele ich klubów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#JarosławKalinowski">Zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#JarosławKalinowski">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, pan poseł Józef Zych.</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#JarosławKalinowski">Czas - 1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#JózefZych">Pani marszałek, czy Prezydium Sejmu uważa, że regulaminem Sejmu można regulować sprawy konstytucyjne? Zmiana konstytucji jest wyraźnie określona w rozdziale 12. Kwestionuję podstawę prawną, a więc powołanie się na art. 112 i 235 jako na podstawę tego regulaminowego uregulowania. Zgadzam się całkowicie, że poprawki i wnioski mniejszości mogą być tylko i wyłącznie głosowane tak jak konstytucja. Czy jest tak, że poprawką można zmienić konstytucję? Można, jeżeli zostanie przyjęta. Czy wnioskiem mniejszości można? Też można. Zatem nie było wątpliwości co do tego, że tak należało postępować. Skoro tak, to można traktować sprawę tylko tak, jak powiedział kolega z SLD, że jest to uzupełnienie albo wyjaśnienie lub uchwała Sejmu odnosząca się do tego. Nie możemy natomiast regulaminem Sejmu regulować trybu postępowania w sprawie zmiany konstytucji. To jest logiczne, że 2/3, to nie budzi żadnej wątpliwości. Tylko chodzi o jedną rzecz, żebyśmy zachowali pewne relacje, bo już pewien błąd absolutny popełniono, Sejm popełnił, kiedy padł wniosek, pomimo terminów określonych w rozdziale 12, przy pierwszym czytaniu, aby przejść natychmiast do drugiego czytania. Przecież tu wyraźnie określa się 30 dni, 60 dni i wtedy jest poddanie pod głosowanie. To już nie było naruszenie regulaminu Sejmu, ale też naruszenie konstytucji. Tylko więc o to pytam.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#JózefZych">Natomiast co do meritum, absolutnie zgadzam się, że jest to słuszne, tylko jako wyjaśnienie sprawy, a nie jako regulacja regulaminowa.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#JarosławKalinowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, pani poseł marszałek Genowefa Wiśniowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#GenowefaWiśniowska">Dziękuję panie, marszałku.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#GenowefaWiśniowska">Przyznam się, że jestem w dość kłopotliwej sytuacji, dlatego że moi szanowni przedmówcy przedstawiali stanowiska klubów, jak również pytania, a ja nie chciałabym, bo nie czuję się na siłach, żeby zmierzyć się z odpowiedzią. Pytaniem i jednocześnie odpowiedzią w pewnym sensie była wypowiedź pana marszałka Zycha. Poza tym, tak jak mówię, nie czuję się na siłach, żeby zmierzyć się z fachowością osoby, która doskonale zna prawo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#komentarz">(Poseł Józef Zych: Pani marszałek, o to samo nam chodzi.)</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#GenowefaWiśniowska">Tak że mogę tylko jeszcze raz przedłożyć, czy też prosić o analizę stanowiska Prezydium, które w taki sposób dość zasadniczy podkreśla dotychczasowe procedowanie dotyczące dokonywania zmian w konstytucji, i tutaj mówimy o tym art. 235. Również w regulaminie Sejmu brak jest szczególnych norm dotyczących procesu zmiany konstytucji, z wyjątkiem art. 37, w którym właśnie wskazano, że pierwsze czytanie, to wszyscy doskonale wiemy, projektów ustaw o zmianie konstytucji przeprowadza się na posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#GenowefaWiśniowska">W ocenie Prezydium Sejmu właściwe jest uzasadnienie, że podjęcie działań zmierzających do doprecyzowania w regulaminie Sejmu szczególnych wymogów dotyczących procedury nowelizowania konstytucji jest potrzebne. Zdaniem Prezydium Sejmu dobrym rozwiązaniem idącym w tym kierunku będzie ustalenie w przepisach regulaminu Sejmu wymogu kwalifikowanej większości głosów wymaganych do przyjęcia w głosowaniu poprawek do ustawy o zmianie konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#GenowefaWiśniowska">Cóż ja mogę jeszcze dodać? Niniejsza inicjatywa stanowić może dobry punkt wyjścia do opracowania szerszej nowelizacji regulaminu Sejmu w zakresie procedury nowelizowania konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#GenowefaWiśniowska">Nie wiem, czy to panu, panie marszałku...</u>
          <u xml:id="u-252.7" who="#komentarz">(Poseł Józef Zych: Pani marszałek, tak. Wspólnie nam o to samo chodzi. Uchwała, tak. Oczywiście tylko chodzi o samą istotę, natomiast co do tego, że 2/3, nie ma wątpliwości.)</u>
          <u xml:id="u-252.8" who="#GenowefaWiśniowska">Chwileczkę, dobrze? Panie marszałku, to w zasadzie wszystko. No, nie jestem w stanie ewentualnie pomóc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#JarosławKalinowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#JarosławKalinowski">W dyskusji zgłoszono wniosek, aby Sejm przystąpił niezwłocznie do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#JarosławKalinowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#JarosławKalinowski">Czy jest sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Pytanie...)</u>
          <u xml:id="u-253.6" who="#JarosławKalinowski">Czy jest sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-253.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, nie, nie ma sprzeciwu.)</u>
          <u xml:id="u-253.8" who="#JarosławKalinowski">Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-253.9" who="#JarosławKalinowski">Sprzeciwu nie słyszę. W takim razie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-253.10" who="#JarosławKalinowski">Przystępujemy zatem do drugiego czytania projektu uchwały w sprawie zmiany regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-253.11" who="#JarosławKalinowski">Czy ktoś z pań i panów posłów chce zabrać głos w drugim czytaniu projektu uchwały?</u>
          <u xml:id="u-253.12" who="#JarosławKalinowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-253.13" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, pan poseł Suski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zabrać głos w drugim czytaniu, jeśli chodzi o proponowany przez Prezydium Sejmu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#JarosławKalinowski">Panie pośle, jeśli pan pozwoli, to jeszcze może powiem, że czas określam na 3 minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MarekSuski">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#JarosławKalinowski">Dobrze. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#MarekSuski">Mam na to 3 minuty wobec tego.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#MarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prosiłem panią marszałek o wyjaśnienie, jaki jest cel, jaki był podział głosów i jakie w gruncie rzeczy jest uzasadnienie poza opisem skutków, jakie ta zmiana wprowadzi. Niestety, nie otrzymałem odpowiedzi. Być może pani marszałek nie wie, jaki był podział głosów na posiedzeniu Prezydium. Ja mogę tylko powiedzieć tyle, że zmiana regulaminu dotycząca podwyższenia kworum w wypadku zmiany konstytucji jakkolwiek słuszna, wydaje się, że jest pewnym golem samobójczym dla tych, którzy chcieli dokonać zmian w konstytucji dotyczących ochrony życia, podwyższając progi, bo przez tę zmianę ten próg będzie znacznie wyższy i być może uniemożliwi to przyjęcie jakichkolwiek poprawek. No, ale tutaj nie udało się uzyskać odpowiedzi, co przyświecało wnioskodawcom, co autor miał na myśli, proponując te zmiany.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#MarekSuski">Pan marszałek Zych przedstawił tutaj pewne zastrzeżenia nawet natury konstytucyjnej. Mieliśmy już sytuację, że Trybunał Konstytucyjny zajął się pracą komisji sejmowych, zakresem ich działania. Obawiam się, że jeśli dojdzie do rozpatrywania przez Trybunał Konstytucyjny, to może rzeczywiście znajdą potwierdzenie wątpliwości zgłoszone przez pana marszałka. Szkoda, że nie ma żadnych ekspertyz co do tego typu zmian regulaminu i przejścia do zmian w konstytucji w trybach krótszych niż przewiduje konstytucja, bo nawet art. 235 mówi tutaj, że pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie konstytucji może odbyć się nie wcześniej niż trzydziestego dnia od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy. Jeżeli chodzi więc o taką ustawę czy też o poprawki, jakie zostały zgłoszone, to być może okaże się, że ten termin po zmianie regulaminu będzie za krótki. Są to jednak wątpliwości, które niestety nie zostały rozwiane w wystąpieniu pani marszałek. Pomimo tych wątpliwości popieramy nadal ten projekt, bo takie jest stanowisko klubu Prawa i Sprawiedliwości, choć nie do końca rozumiemy, o co chodzi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#JarosławKalinowski">Powiem szczerze, panie pośle, że jestem trochę zdziwiony taką postawą i wcześniejszym wnioskiem, przy tego typu wątpliwościach, o przejście do drugiego czytania. Nie, nie, oczywiście wiem, że pan może taki wniosek zgłosić...</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Wątpliwości jako przewodniczący komisji regulaminowej, a jako reprezentant klubu wyraziłem głos poparcia.)</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#JarosławKalinowski">Panie Pośle! Wysoka Izbo! Projekt jest oczywiście projektem Prezydium, które jednak nie uzurpuje sobie absolutnej wiedzy również w tej materii. Być może, panie pośle, został popełniony błąd wskazany przed chwilą przez marszałka Zycha. Po to jednak jest ta debata, żeby posłowie, którzy mają wątpliwości, formułowali odpowiednie wnioski. Wnioski nie padły. W takim razie, czy ktoś jeszcze chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#JarosławKalinowski">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#JarosławKalinowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-259.5" who="#JarosławKalinowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-259.6" who="#JarosławKalinowski">Do trzeciego czytania projektu uchwały przystąpimy w bloku głosowań. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-259.7" who="#JarosławKalinowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw (druki nr 1515 i 1535).</u>
          <u xml:id="u-259.8" who="#JarosławKalinowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Arkadiusza Mularczyka.</u>
          <u xml:id="u-259.9" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#ArkadiuszMularczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#ArkadiuszMularczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#ArkadiuszMularczyk">Senat wprowadził siedem poprawek do tekstu, który powstał w Sejmie. Sześć z przyjętych poprawek to rozwiązania symetryczne, wprowadzone w dwóch ustawach korporacyjnych, adwokackiej i radcowskiej. Poprawki głosowane były łącznie: pierwsza z piątą, druga z siódmą, trzecia z szóstą. Dotyczyły one identycznych regulacji w odpowiednich ustawach. W przypadku pierwszej i piątej poprawki - w której była mowa o wydłużeniu do 10 lat okresu, w sytuacji wydalenia aplikanta adwokackiego z aplikacji adwokackiej, w którym aplikant będzie mógł powrócić do zawodu czy zdawać na egzamin adwokacki - komisja była za ich przyjęciem. W przypadku poprawek drugiej i siódmej, dotyczyły one wydłużenia z 14 do 30 dni terminu, w ciągu którego strony oraz minister sprawiedliwości będą mogły wnieść odwołanie od orzeczeń i postanowień kończących postępowania dyscyplinarne. W tym wypadku komisja przychyliła się do stanowiska rządu, który był przeciwny tym poprawkom, i zaopiniowała je negatywnie. W przypadku poprawek trzeciej i szóstej, które stanowiły konsekwencję przyjętej zasady, że postępowanie dyscyplinarne wszczęte z polecenia ministra sprawiedliwości może toczyć się bez przeprowadzenia dochodzenia, komisja była za pozytywnym zaopiniowaniem tych poprawek. Jeśli chodzi o poprawkę 4., dotyczącą sytuacji, w której w przypadku tymczasowego aresztowania adwokata lub aplikanta adwokackiego sąd dyscyplinarny będzie musiał obligatoryjnie orzekać tymczasowe zawieszenie w czynnościach zawodowych, komisja również była za jej przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#ArkadiuszMularczyk">Bardzo proszę o przyjęcie niniejszego sprawozdania przez Wysoką Izbę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#JarosławKalinowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#JarosławKalinowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#JarosławKalinowski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Krzysztof Maciejewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-261.4" who="#JarosławKalinowski">Pragnę poinformować Wysoką Izbę, że w oparciu o art. 182 regulaminu Sejmu nie dopuszczę do zadawania pytań w tym punkcie porządku dziennego ze względu na opóźnienie i wiele punktów, które jeszcze przed nami. Informuję tak profilaktycznie.</u>
          <u xml:id="u-261.5" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#KrzysztofMaciejewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przypadł mi zaszczyt przedstawienia opinii o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o adwokaturze oraz niektórych innych ustaw, zawartym w druku nr 1515.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#KrzysztofMaciejewski">Przypomnę, że omawiana ustawa dotyczy zmian uprawnień nadzorczych ministra sprawiedliwości nad samorządem adwokackim, radcowskim i notarialnym oraz zmian przepisów regulujących postępowanie dyscyplinarne. Wprowadzenie tych zmian ma na celu stworzenie transparentności zasad sprawowania tego nadzoru. Nie oznacza to zmian w zakresie kompetencji przysługujących organom samorządu. Ustawa w powyższym zakresie w większej mierze odnosi się do korporacji adwokackiej i radcowskiej, gdyż w stosunku do notariatu uprawnienia nadzorcze ministra sprawiedliwości są bardziej precyzyjne. Ujęte w ustawie zmiany eliminują z jednej strony możliwość prowadzenia nadzoru przez ministra w sposób dowolny, a z drugiej - nakładają na organy samorządu obowiązek dostarczenia ministrowi sprawiedliwości odpisu każdej uchwały podjętej przez te organy w terminie odpowiednio 21 i 14 dni od jej podjęcia. Pozwoli to na szybsze zaznajomienie się z jej treścią i tym samym na szybsze powzięcie decyzji o jej ewentualnym zaskarżeniu do Sądu Najwyższego. Niejako konsekwencją tego sposobu myślenia jest kolejne ograniczenie terminowe dotyczące w tym przypadku ministra sprawiedliwości, który może zwrócić się do Sądu Najwyższego o uchylenie sprzecznych z prawem uchwał organów samorządu w ciągu trzech, a nie jak dotychczas sześciu miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#KrzysztofMaciejewski">Do ustawy wprowadza się także ogólną klauzulę, że w sprawach nieuregulowanych w ustawie Prawo o adwokaturze lub ustawie o radcach prawnych zastosowanie mają przepisy Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#KrzysztofMaciejewski">Nie będę w tej chwili ponownie przedstawiał pełnej opinii Klubu Parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości odnoszącej się do omawianej ustawy, gdyż była ona już wcześniej przedstawiona podczas prac nad nią w Wysokiej Izbie, tym bardziej że wniesione przez Senat na posiedzeniu w dniu 2 marca 2007 r. poprawki mają zakres legislacyjno-redakcyjny, a zatem nie zmieniają merytorycznej części przedstawionej Senatowi ustawy sejmowej.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#KrzysztofMaciejewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wobec powyższego, dziś z zadowoleniem mogę oświadczyć, że Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość w całości popiera przedstawione sprawozdanie i będzie głosował za jego przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Jerzy Kozdroń, Platforma Obywatelska. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#JerzyKozdroń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej ustosunkować się do uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej zgłaszającej poprawki do uchwalonej przez Sejm ustawy o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#JerzyKozdroń">Jak już wcześniej powiedział poseł sprawozdawca, Senat zgłosił 7 poprawek do tej ustawy, przy czym 6 z nich jest symetrycznych, ponieważ w gruncie rzeczy te poprawki dotyczą dwóch ustaw korporacyjnych: ustawy o adwokaturze i ustawy o radcach prawnych, i w tym zakresie te poprawki zostały poczynione.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#JerzyKozdroń">W poprawce 1. i tożsamej z nią 5., a dotyczącej ustawy o radcach prawnych, przewiduje się, że kara wydalenia z adwokatury lub z radcostwa, orzeczona w stosunku do aplikanta, pociąga za sobą skreślenie z listy aplikantów i że osoba ponownie może ubiegać się o wpis na tę listę aplikantów, albo adwokatów tej korporacji po upływie dziesięciu lat od uprawomocnienia się orzeczenia. Chciałbym przypomnieć, że Sejm nie przewidywał możliwości powrotu do zawodu dla młodych prawników, wobec których orzeczono karę wydalenia z aplikacji. Ten wniosek został przyjęty przez komisję kodyfikacyjną i przez Sejm głównie ze względu na propozycje i prośby samych korporacji, ponieważ zarówno adwokaci, jak i radcowie prawni argumentowali w ten sposób, że jeżeli wobec młodego terminującego prawnika, przygotowującego się do zawodu adwokata czy radcy prawnego, orzeka się tak daleko idącą, surową karę wydalenia z aplikacji, to świadczy to o tym, że dana osoba nie daje rękojmi wykonywania zawodu w przyszłości i że w przyszłości nie będzie spełniać wymogów etycznych, jakie niewątpliwie są wymagane od zawodów zaufania publicznego. Dlatego też, w imieniu Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej, uważam, że należy te poprawki odrzucić, ponieważ Senat zdecydował tutaj troszeczkę tak krakowskim targiem. Rząd proponował wydalenie aplikantów z aplikacji na pięć lat, po którym to terminie mogliby wrócić, Sejm przyjął, że jeżeli już się wydala, to na zawsze, tak jak adwokatów, natomiast Senat ten okres wydłużył. Znamienne jest, że w innych ustawach, na przykład dotyczących aplikantów sądowych czy innych, nie ma zapisu o możliwości powrotu. Natomiast tutaj przewidujemy możliwość powrotu do zawodu po upływie określonego czasu wydalenia z zawodu.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#JerzyKozdroń">Poprawka 2. i 7. też są poprawkami bliźniaczo do siebie podobnymi, bo zarówno jedna, jak i druga dotyczy możliwości składania odwołań od orzeczeń postanowień kończących postępowanie dyscyplinarne w sprawie. W dotychczasowym brzmieniu przewidywano, że termin na złożenie odwołania wynosi 14 dni od otrzymania orzeczenia z uzasadnieniem, wraz z pouczeniem, teraz Senat proponuje wydłużyć ten termin do 30 dni. Chodzi o to, że wprowadzamy pewne zamieszanie w ustawach korporacyjnych, inny termin będzie w ustawie o notariacie, gdzie nadal będzie to 14 dni, inny będzie w innych ustawach korporacyjnych, a my tu znów wprowadzamy jakiś jeszcze inny termin. Chodzi o ujednolicenie, jeżeli wszystkie ustawy w sprawie postępowań dyscyplinarnych przewidują termin 14-dniowy na składanie odwołań, to utrzymajmy ten sam termin również w ustawach dotyczących adwokatury i radców prawnych.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#JerzyKozdroń">Poprawki 3. i 6. z kolei doprecyzowują fazy postępowania dyscyplinarnego, czego w tych ustawach nie było i co, w ocenie Platformy Obywatelskiej, jest słuszne. Chodzi o to, że postępowanie dyscyplinarne dzieli się na trzy fazy: postępowanie w postaci dochodzenia, postępowanie przed sądem dyscyplinarnym i postępowanie wykonawcze. Przy czym, w dochodzeniu wprowadzono jeszcze jeden zapis, który wynika właśnie z ustaw o adwokaturze i o radcach prawnych, które nowelizowaliśmy. Są sytuacje, w których minister sprawiedliwości będzie mógł polecić wszczęcie postępowania dyscyplinarnego od razu przed sądem, czyli z pominięciem całego dochodzenia. Mówi się, że to będzie dochodzenie z zastrzeżeniem, bo będą wyjątki, kiedy postępowanie sądowe przed sądem dyscyplinarnym będzie od razu, bez dochodzenia. Ostatnia poprawka, opisana w pkt 4., ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#JerzyKozdroń">Reasumując, Wysoki Sejmie, w imieniu Platformy Obywatelskiej wnoszę o odrzucenie poprawek 1., 2., 5. i 7. i wyrażam zgodę na przyjęcie poprawek 3., 6. oraz 4. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JarosławKalinowski">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#JarosławKalinowski">Głos zabierze pan poseł Stanisław Rydzoń, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#StanisławRydzoń">Panie Marszałku, Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawiam opinię wobec sprawozdania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw (druki nr 1515 i 1535).</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#StanisławRydzoń">Na posiedzeniu w dniu 15 marca 2007 r. Senat wprowadził do wymienionej ustawy 7 poprawek. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka zarekomendowała Sejmowi przyjęcie wszystkich za wyjątkiem 2. i 7.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#StanisławRydzoń">Zdaniem naszego klubu wszystkie poprawki Senatu zasługują na przyjęcie i tak też nasz klub będzie głosował. Słusznie Senat ocenił negatywnie przepisy wprowadzające dożywotni zakaz ubiegania się przez aplikantów dyscyplinarnie wydalonych z korporacji o ponowne przyjęcie w jej poczet. Jednocześnie Senat zaproponował 10-letni okres zakazu, jest to rozsądne rozwiązanie. Dlatego też poprawki 1. i 5. powinny być przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#StanisławRydzoń">Także poprawki 2. i 7. zasługują na przyjęcie pomimo ich negatywnego zaopiniowania przez Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka. 14-dniowy termin, w ciągu którego można - dotyczy to stron oraz ministra sprawiedliwości - wnieść odwołanie od orzeczeń kończących postępowanie dyscyplinarne, jest faktycznie zbyt krótki. Dlatego propozycja jego przedłużenia do 30 dni zasługuje na poparcie.</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#StanisławRydzoń">Poprawki 4. oraz 3. i 6. mają charakter doprecyzowujący. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#JarosławKalinowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#JarosławKalinowski">Pani poseł Marzena Paduch, Samoobrona. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#MarzenaPaduch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w kwestii poprawek dokonanych przez Senat w ustawie o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#MarzenaPaduch">Należy zauważyć, że Senat wniósł do proponowanych przez Sejm zmian przedmiotowej ustawy 7 poprawek, z czego 2. i 7. nie uzyskały aprobaty Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#MarzenaPaduch">Poprawki 1. i 5. dotyczą zmiany w zapisie o wydaleniu z adwokatury i aplikacji aplikanta adwokackiego i radcowskiego bez prawa ubiegania się o ponowny wpis na listę aplikantów przez okres 10 lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia o karze. Sejm zaproponował karę dożywotniego zakazu ubiegania się o przedmiotowy wpis w przypadku obu aplikacji. Poprawka zasługuje na uwzględnienie, bowiem okres 10-letniej karencji dla młodego prawnika, który nie może przez ten czas zdobyć wyższych kwalifikacji, jest karą adekwatną oraz proporcjonalną do naruszenia. Musimy mieć również na uwadze fakt, że postępowanie dyscyplinarne dotyczy naruszeń etycznych innych niż działania przestępcze.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#MarzenaPaduch">Poprawki 3. i 6. mają charakter redakcyjny i powinny zostać przyjęte, bowiem precyzują jedynie fakt, że postępowanie dyscyplinarne może być wszczęte również przez ministra sprawiedliwości bez przeprowadzenia dochodzenia i jest to nadal postępowanie dyscyplinarne.</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#MarzenaPaduch">Zgodnie z poprawką 4. sąd dyscyplinarny nie orzeka w sprawie tymczasowego zawieszenia w czynnościach zawodowych adwokata lub aplikanta, co do których w postępowaniu karnym zastosowano areszt tymczasowy, a orzeka o tymczasowym zawieszeniu. Zmiana ta ma na celu wprowadzenie obowiązku stosowania tymczasowego zawieszenia w czynnościach zawodowych wymienionych osób. Bierze się tu pod uwagę interesy klientów tymczasowo aresztowanego, renomę zawodu adwokata, któremu nie godzi się nadal występować w sprawach być może identycznych z tymi, w które sam jest zamieszany. Z powyższych względów poprawka jest jak najbardziej uzasadniona.</u>
          <u xml:id="u-268.5" who="#MarzenaPaduch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej będzie głosował zgodnie z opinią Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#JarosławKalinowski">Głos zabierze pan poseł Edward Ośko, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#EdwardOśko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Ligi Polskich Rodzin w zasadzie będzie głosował tak, jak proponuje się w sprawozdaniu komisji dotyczącym poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw. To znaczy będziemy głosować za poprawkami 1. i 5.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#EdwardOśko">Zdaniem naszego klubu słuszne jest wydłużenie do 10 lat okresu zakazu wpisywania na listę osób wydalonych z adwokatury - chodzi o aplikantów - słuszny jest również zapis o rozszerzeniu tego zakazu, tak by obejmował nie tylko listę aplikantów adwokackich, ale również listę adwokatów. Niektórzy wykreśleni aplikanci mogą innymi sposobami uzyskać wpis na listę adwokatów, chociażby na skutek uzyskania tytułu, stopnia naukowego. Był tu podnoszony argument, że jeśli chodzi o sędziów, to nie można po wydaleniu z sądu wpisać ich ponownie, czyli nie mogą wykonywać zawodu sędziego. Należy podkreślić, że instytucja sędziego jest jednak inna niż instytucja wolnych zawodów i takie zawody powinny być bardziej otwarte. Być może nawet skorzystają z tego sędziowie, którzy z jakichś przyczyn musieli odejść z zawodu. Jeżeli chodzi o poprawki 2 i 7, to, podobnie jak komisja, oceniamy je negatywnie. Wydaje się, że faktycznie przedłużenie okresu z 14 do 30 dni burzy dotychczasowy porządek i konstrukcję przy wnoszeniu środków odwoławczych, a ponadto wydaje się, że przedłużenie okresu uprawomacniania się decyzji czy orzeczenia o kolejne 30 dni powoduje przedłużenie stanu niepewności u osób zainteresowanych i nie jest to słuszne rozwiązanie. Jesteśmy za poprawkami Senatu w punktach 3 i 6. Z uzasadnienia jednoznacznie nie wynika, że się pomija jedną fazę postępowania dyscyplinarnego, czyli pomija się dochodzenie, gdyż w uzasadnieniu jest napisane, że postępowanie dyscyplinarne wszczęte z polecenia ministra sprawiedliwości może toczyć się bez przeprowadzenia dochodzenia, ale należy tak przyjąć, dedukując, że skoro bez przeprowadzenia dochodzenia, to od razu to postępowanie toczy się przed sądem dyscyplinarnym. Wydaje się, że nie kryje to jakichś niebezpieczeństw, ponieważ sądzę, że jeżeli już minister będzie wszczynał postępowanie przeciwko adwokatowi czy radcy prawnemu, to będą na tyle mocne i uchybienia, i dowody na te uchybienia, że może się toczyć od razu przed sądem dyscyplinarnym i nieprzeprowadzenie dochodzenia nie będzie ze szkodą dla tego postępowania. Wreszcie ostatnia poprawka, do której się nie odnosiłem, w punkcie 4. Liga Polskich Rodzin będzie za przyjęciem poprawki proponowanej przez Senat. Jest słuszne orzeczenie obligatoryjnego, tymczasowego zawieszenia w czynnościach zawodowych adwokata lub aplikanta adwokackiego, jeżeli zostanie on tymczasowo aresztowany, bo to na pewno stawiałoby w bardzo kłopotliwej sytuacji klienta i podważałoby wiarygodność takiego obrońcy czy pełnomocnika. Natomiast tu trzeba podkreślić, że jest to tymczasowe zawieszenie w czynnościach, więc oczywiście w przypadku uchylenia dotychczasowego aresztowania, a na pewno jeśli sprawa zostanie umorzona, to tymczasowe zawieszenie zostanie uchylone.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#EdwardOśko">Reasumując, Wysoka Izbo, Klub Parlamentarny Ligi Polskich Rodzin będzie głosował za przyjęciem 1, 5, 3, 6 i 4 poprawek Senatu i za odrzuceniem poprawek 2 i 7. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#JarosławKalinowski">Głos zabierze pan poseł Józef Zych, Polskie Stronnictwo Ludowe, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W zasadzie pan poseł sprawozdawca bardzo dokładnie przedstawił uzasadnienie wniosku komisji o głosowanie. W tej debacie wyłoniły się jednak pewne wątpliwości dotyczące dwóch sytuacji, to znaczy poprawek 2 i 7, gdzie Senat proponuje wydłużenie do 30 dni terminu odwoławczego od orzeczeń postępowań kończących postępowanie dyscyplinarne, i poprawek 3 i 6, które stanowią konsekwencję przyjętej zasady, że postępowanie dyscyplinarne wszczęte z polecenia ministra sprawiedliwości może toczyć się bez przeprowadzenia dochodzenia.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#JózefZych">Co do pierwszej kwestii, czyli wydłużenia tego terminu, można się zastanawiać, czy utrzymać termin 14-dniowy, bo w innych przepisach takie terminy odwoławcze są zachowane, czy też kierować się rozsądkiem, pewnymi racjonalnymi przesłankami, dać możliwość dłuższego, czyli 30-dniowego terminu na odwołanie. W tym wypadku Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego podziela pogląd Senatu.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#JózefZych">Natomiast co do poprawek 3. i 6., chciałbym zwrócić uwagę, że przepis stanowi, iż postępowanie może się toczyć bez przeprowadzenia dochodzenia. Chodzi tu o polecenie ministra wszczęcia postępowania. Mam nadzieję, że jeżeli minister taką decyzję będzie podejmować, to jak mówił kolega Ośko, będą dostateczne dowody na to, żeby bezpośrednio sąd podjął postępowanie, bez tej wcześniejszej fazy.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#JózefZych">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie zatem głosować tak, jak wnosi komisja. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#JarosławKalinowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#JarosławKalinowski">Czy poseł sprawozdawca życzy sobie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Maciejewski: Nie, dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-273.4" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-273.5" who="#JarosławKalinowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-273.6" who="#JarosławKalinowski">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-273.7" who="#JarosławKalinowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1516 i 1536).</u>
          <u xml:id="u-273.8" who="#JarosławKalinowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Marka Asta.</u>
          <u xml:id="u-273.9" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#MarekAst">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie komisji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1536 i 1516).</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#MarekAst">Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka po rozpatrzeniu uchwały Senatu na posiedzeniu w dniu 27 marca 2007 r. przyjęła następujące stanowisko. Otóż w uchwale Senatu do ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze zarekomendowano 7 poprawek. Generalnie większość z nich miała charakter stricte redakcyjno-legislacyjny, oprócz poprawki 3. oraz poprawki 6.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#MarekAst">W pierwszym przypadku polegało to na dodaniu w art. 1 w pkt. 7 nowego brzmienia ust. 2a. Czyli przepisy rozporządzenia rozciągnięto również na Główną Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, tak by to rozporządzenie można było stosować również w stosunku do tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#MarekAst">W poprawce 5. zmieniono brzmienie § 2. Polega to na tym, że prokurator, który nadal nie znajduje podstaw do wniesienia aktu oskarżenia, wydaje ponownie postanowienie o umorzeniu postępowania lub odmowie jego wszczęcia. W takim wypadku pokrzywdzony, który wykorzystał uprawnienia, może wnieść akt oskarżenia. Czyli jest to niejako doprecyzowanie i podtrzymanie stanowiska Sejmu, który podtrzymał stanowisko komisji o zachowaniu art. 55 w Kodeksie postępowania karnego. Pozostałe poprawki miały, tak jak powiedziałem, charakter stricte legislacyjny. W tym stanie rzeczy komisja poprawki Senatu rekomenduje Wysokiej Izbie i w jej imieniu proszę o ich przyjęcie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#JarosławKalinowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#JarosławKalinowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#JarosławKalinowski">Jako pierwszy - pan poseł Krzysztof Maciejewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#KrzysztofMaciejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest mi niezmiernie miło, że dzisiaj przypadł mi zaszczyt przedstawienia opinii Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw zamieszczonym w druku nr 1516.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#KrzysztofMaciejewski">Pragnę w tym miejscu tylko przypomnieć, że wszelkie regulacje ujęte w omawianej ustawie wynikają z konieczności dostosowania upoważnień zawartych w art. 18 ustawy o prokuraturze, a zwłaszcza delegacji, do wymogów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#KrzysztofMaciejewski">Wniesione przez Senat na posiedzeniu w dniu 2 marca br. poprawki należą, jak wspomniał poseł sprawozdawca, do zakresu poprawek legislacyjno-redakcyjnych, a zatem nie zmieniają merytorycznie przedstawionej Senatowi ustawy. W związku z powyższym nie będę zagłębiał się w jej treść, bo przecież opinia klubu Prawo i Sprawiedliwość była już przedstawiana.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#KrzysztofMaciejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z zadowoleniem więc oświadczam, że mój klub parlamentarny w całości popiera przedstawione sprawozdanie i będzie głosował za przyjęciem poprawek. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Stanisław Marcin Chmielewski, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#StanisławMarcinChmielewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#StanisławMarcinChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska pragnę przedstawić stanowisko co do poprawek zgłoszonych przez Senat w związku z ustawą o zmianie ustawy o prokuraturze i innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#StanisławMarcinChmielewski">Generalnie chciałbym zwrócić uwagę na dwie rzeczy. Ta ustawa jest, jak mówił mój przedmówca, istotnym elementem, jako że ma doprowadzić do zgodności z konstytucją ustawy o prokuraturze, ale niestety, w jednej z poprawek Senatu, mam tu na uwadze poprawkę oznaczoną nr 3, dochodzi do sytuacji, która budzi wątpliwości ze względu na tryb dostosowania. Chodzi o zapis, który mówi: „Przepisy rozporządzenia, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio do wewnętrznego urzędowania Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz oddziałowych komisji ścigania zbrodni przeciwko narodowi polskiemu”. Trzeba powiedzieć, o jakie rozporządzenie chodzi. Chodzi o regulamin wewnętrznego urzędowania prokuratur. Jeżeli mówimy o odpowiednim stosowaniu, to rozumiem, że zamysł autorów tej poprawki był taki, aby w pionie śledczym IPN stosowano wprost ten regulamin, ponieważ mamy tam do czynienia z pracą prokuratorów. Jeżeli chodzi o tę odpowiedniość stosowania, o której również mówi zapis w poprawce 2. stanowiący: „Przepisy art. 8 ust. 2 w stosuje się odpowiednio”, to tam jest ona zrozumiała, jak wynika z uzasadnienia przedstawionego przez Senat, ale w poprawce nr 3 nie jest to zrozumiałe i nie jest to do przyjęcia wprost. W związku z tym mój klub będzie głosował przeciwko tej poprawce. Jeżeli chodzi o poprawkę nr 1, która dostosowuje tytuł do treści merytorycznej, to jest ona jak najbardziej dobrą i istotną poprawką, więc będziemy ją popierać. Poprawkę nr 2 poprzemy również, ponieważ jest to, jak rozumiem, uzupełnienie, które jest konieczne, aby, co jest ważne, zawęzić pewne możliwości oddziaływania prokuratorów przełożonych na innych prokuratorów, a w zasadzie prokuratorów, którzy nie są ich przełożonymi - tak to trzeba powiedzieć - przy wykorzystaniu przepisów, które są odpowiednio zapisane dla prokuratorów przełożonych. I chcę również podkreślić, co jest ważne, że Senat nadal aprobuje to, co już podnosiliśmy wcześniej, a więc żeby była możliwość wnoszenia własnych aktów oskarżenia w tym momencie, kiedy, jak to się mówi w proponowanym przepisie, prokurator dojdzie do wniosku, że nie ma podstaw do wniesienia aktu oskarżenia jako działania organu w imieniu państwa, bądź też wyda postanowienie o umorzeniu postępowania lub odmowie jego wszczęcia. Wtedy jednak obywatel będzie miał prawo, gdyż takie prawo musi mieć, wnieść własny akt oskarżenia - to jest ten słynny art. 55. Biorąc to pod uwagę, tę poprawkę również będziemy popierać.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#StanisławMarcinChmielewski">Co do poprawek redakcyjnych to oczywiście one też będą przez nas popierane. W związku z tym myślę, że zakończymy w ten sposób tok uchwalania ustawy, która jest ważna i która, co jest równie ważne, była procedowana, uchwalana w trybie normalnym, ponieważ zajmowała się nią Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka naszego Sejmu. Mając to wszystko na względzie, myślę, że ten tryb procedowania będzie również w przyszłości stosowany, jeżeli będziemy mieli do czynienia z ustawami, które dotyczą zmian tak istotnych dla naszych obywateli. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, pan poseł Stanisław Rydzoń, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#StanisławRydzoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawiam opinię w sprawie sprawozdania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1516 i 1536).</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#StanisławRydzoń">Na posiedzeniu w dniu 15 marca 2007 r. Senat wprowadził do wymienionej ustawy 7 poprawek. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka rekomenduje przyjęcie wszystkich poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#StanisławRydzoń">Klub nasz po przeanalizowaniu przedmiotowych poprawek oświadcza, że będzie głosował za przyjęciem 6 poprawek zgłoszonych przez Senat, zaś w przypadku poprawki nr 3 będzie głosował przeciw jej przyjęciu.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#StanisławRydzoń">Poprawki nr 1, 4 i 7 mają charakter porządkujący.</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#StanisławRydzoń">Poprawka nr 2 jest zasadna, gdyż pozwoli prokuratorom korzystać z uprawnień zawartych w ustawie w sytuacji, gdy polecenie wydaje prokuratorowi osoba uprawniona inna niż przełożony.</u>
          <u xml:id="u-280.5" who="#StanisławRydzoń">Poprawka nr 3 byłaby do przyjęcia, gdyby Senat nie popełnił błędu przy jej ustalaniu. Zapis prawidłowy winien mówić wprost o stosowaniu regulaminu wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek prokuratury do pionu śledczego IPN, a nie zawierać zapisu o odpowiednim stosowaniu. Nie ma potrzeby rozwijania tego tematu, mówił przed chwilą o tym poseł Stanisław Chmielewski. Będziemy więc głosować za odrzuceniem tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-280.6" who="#StanisławRydzoń">W przypadku poprawek nr 5 i 6 Senat proponuje przywrócenie dotychczasowych zapisów art. 330 § 2 oraz dotychczasowego brzmienia art. 659. Zdaniem naszego klubu przepisy obowiązującej ustawy były lepsze niż propozycje rządowych zmian. Stąd należy poprzeć poprawki Senatu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#JarosławKalinowski">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#JarosławKalinowski">Pani poseł Marzena Paduch, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#MarzenaPaduch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w kwestii poprawek dokonanych przez Senat w związku ze zmianą ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#MarzenaPaduch">Należy zauważyć, że Senat wniósł do proponowanych przez Sejm zmian przedmiotowej ustawy 7 poprawek, które zostały zaopiniowane przez Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#MarzenaPaduch">Poprawka nr 1 - dotycząca dodania do tytułu ustawy informacji, że zmienia się ustawę o prokuraturze i ustawę Kodeks postępowania karnego oraz inne ustawy - jest do zaakceptowania, albowiem zmiana w K.p.k. jest znaczna i powinna zostać umieszczona informacja wstępna, że zmiany dotyczą również K.p.k. Chodzi tu przede wszystkim o osoby, które, szukając zmian np. poprzez strony internetowe Sejmu, mogą pozostać w błędzie, że owe zmiany w innych ustawach są nieznaczne.</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#MarzenaPaduch">Poprawka nr 2 dotyczy dodania zdania, że po art. 17a należy dodać odesłanie, że do tegoż artykułu stosuje się odpowiednio zapisy art. 8 ust. 2–5. Zmiana stanowi doprecyzowanie przepisu, którego zastosowanie w połączeniu z art. 8 ust. 2–5 wynika z wykładni funkcjonalnej. Natomiast by uniknąć nieporozumień w powyższej kwestii i zdawania się w przyszłości na swobodną ocenę przepisu, poprawkę należy uwzględnić.</u>
          <u xml:id="u-282.4" who="#MarzenaPaduch">Poprawka nr 3 dotyczy kwestii umożliwienia odpowiedniego stosowania przepisów regulaminu wewnętrznego prokuratur powszechnych w Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz w komisjach oddziałowych. W związku z faktem, że wspomniana komisja jest częścią IPN-u realizującą funkcje śledcze w sprawach o zbrodnie oraz gdzie działają prokuratorzy w takich samych rozmiarach jak prokuratorzy powszechni, jest zasadne, żeby zastosować do nich te same przepisy regulujące stosunki wewnętrzne. Poprawka zasługuje na uwzględnienie.</u>
          <u xml:id="u-282.5" who="#MarzenaPaduch">Poprawka nr 4 - polegająca na dodaniu słów „a także” - ma charakter redakcyjny i powinna zostać przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-282.6" who="#MarzenaPaduch">Poprawki nr 5 i 6 dotyczą kwestii wystąpienia z aktem oskarżenia przez pokrzywdzonego, jeżeli prokurator nie znajduje podstaw do wniesienia aktu oskarżenia oraz usunięcia zmian w kwestii wnoszenia aktu oskarżenia przez dowódcę jednostki wojskowej. W związku z faktem, że Sejm nie wykreślił art. 55 K.p.k., który wobec uchylenia art. 330 § 2 i 3 K.p.k. staje się przepisem martwym, Senat ponownie dodał art. 330 § 2 K.p.k., choć w wersji zmodyfikowanej. Poprawki zasługują na uwzględnienie.</u>
          <u xml:id="u-282.7" who="#MarzenaPaduch">Poprawka nr 7 ma również charakter redakcyjny, usuwa bowiem przywołanie po raz kolejny tych samych przepisów. Poprawkę należy przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-282.8" who="#MarzenaPaduch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej będzie głosował zgodnie z opinią Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#JarosławKalinowski">Głos zabierze pan poseł Józef Zych, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego zapoznał się dokładnie z proponowanymi przez Senat poprawkami do uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 2 marca ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#JózefZych">Do poprawek: 1., 2., 4., 5., i 7. nie mamy zastrzeżeń, głosować będziemy tak, jak wnosi komisja. Natomiast podzielam w całości zastrzeżenia podniesione przez pana posła Chmielewskiego z Platformy Obywatelskiej. Podzielając zatem ten pogląd, aby nie powtarzać się, powiem tylko, że klub będzie głosować przeciwko przyjęciu tej poprawki. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#JarosławKalinowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#JarosławKalinowski">Głos zabierze zastępca prokuratora generalnego pan Przemysław Piątek. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#PrzemysławPiątek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z wypowiedzi panów posłów: Chmielewskiego, Rydzonia oraz Zycha, wynika, iż opozycja będzie głosowała przeciwko przyjęciu poprawki oznaczonej nr 3. Ja nie rozumiem motywów, którymi kierują się panowie posłowie, albowiem ta argumentacja jest absolutnie nieprzekonująca.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#PrzemysławPiątek">Szanowni Państwo! Akt normatywny, o którym mowa w art. 18 ust. 1, to tzw. regulamin urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury. Jest to akt wykonawczy, który zawiera określone unormowania mające w większości przypadków charakter komentarza czy też wykonawczych unormowań w stosunku do przepisów zamieszczonych w Kodeksie postępowania karnego. Pion śledczy Instytutu Pamięci Narodowej, a więc Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, nie jest jednostką powszechną organizacyjną prokuratury, tylko specjalną, taką jak np. jeszcze trzecia wymieniona, a mianowicie prokuratura wojskowa. Tak więc jeżeli akt normatywny jest określony jako regulamin urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury, a istnieją okoliczności wymagające, aby miał on zastosowanie także w Instytucie Pamięci Narodowej w pionie śledczym, czyli nie da się inaczej sformułować przepisu jak poprzez odpowiednie zastosowanie tego aktu normatywnego do prowadzonych postępowań karnych przez pion śledczy IPN-u, albowiem, tak jak powiedziałem, IPN, pion śledczy IPN-u nie jest powszechną jednostką organizacyjną prokuratury, stąd też sformułowanie o odpowiednim stosowaniu, a nie bezpośrednim, rzecz jasna.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#PrzemysławPiątek">Druga kwestia. Oczywiście można byłoby spróbować napisać odrębny regulamin urzędowania Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, ale zakres odmienności odnośnie do prowadzonych postępowań karnych przez pion śledczy i powszechne jednostki organizacyjne prokuratury jest tak niewielki, że byłoby to zupełnie zbędne z punktu widzenia zarówno jakiejkolwiek ekonomii prac legislacyjnych, jak i zawartości normatywnej, która by się w takim akcie znalazła. Stąd też istnieje możliwość korzystania z regulaminu przewidzianego dla powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury. I trzeci argument, który wydaje się najbardziej przekonujący, a mianowicie ten, że tenże regulamin jest stosowany w pionie śledczym Instytutu Pamięci Narodowej od momentu jego funkcjonowania, jednakże jest on stosowany w oparciu o akt bardzo niskiego rzędu w hierarchii aktów prawnych, mianowicie w oparciu o statut Instytutu Pamięci Narodowej, który przewiduje możliwość stosowania tego regulaminu. Wymyślono takie rozwiązanie normatywne z uwagi na brak rozwiązania ustawowego - takiego rozwiązania nie było - i teraz to rozwiązanie jest wprowadzane właśnie w ustawie o prokuraturze. Stąd też te argumenty, które zostały tutaj przedstawione przez panów posłów przedstawicieli opozycyjnych klubów, są absolutnie nieprzekonujące. W związku z tym była to przyczyna, dla której pozwoliłem sobie odpowiedzieć na ewentualne zarzuty pod kątem braku podstaw do wprowadzenia tego aktu normatywnego.</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#PrzemysławPiątek">Odnosząc się do wypowiedzi pana posła Rydzonia, chciałbym zwrócić uwagę na to, iż to, że Senat wprowadził na tym etapie prac legislacyjnych uzupełnienie w postaci art. 330 § 2, wynika nie z tego, że była inna propozycja rządowa, tylko z faktu, że na etapie prac komisji sejmowej przywrócony został przepis art. 55 i wszystkie pozostałe unormowania, które według początkowej wersji podlegały wykreśleniu. Prawdopodobnie przez pomyłkę, przez nieuwagę tego unormowania nie wprowadzono wówczas, a więc argument o tym, iż dopiero na etapie prac senackich naprawiono jakiś błąd wynikający z przedłożenia rządowego, jest absolutnie nieuzasadniony. Jest on wynikiem wyłącznie prac legislacyjnych, jakiejś pomyłki, tak jak powiedziałem. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Rydzoń: Ale to nic nie zmienia. Będziemy głosować za przyjęciem.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#komentarz">(Poseł Józef Zych: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, pan poseł Józef Zych, sprostowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Prokuratorze! Istotą procesu legislacyjnego jest to, że nie posłowie mają rząd przekonywać, tylko rząd powinien posłów przekonać. To po pierwsze. Po drugie, istota właśnie sprowadza się do tego, o czym pan w trzecim punkcie powiedział jako o argumencie najbardziej uzasadnionym. No, jeżeli chcemy tak tworzyć prawo, że rozporządzeniem próbujemy ingerować w statut... bo przed chwilą pan powiedział, że w statucie instytutu sprawa jest również uregulowana. Cała rzecz polega nie na merytorycznym kwestionowaniu, tylko na tym, w jakim akcie prawnym - i cała rzecz do tego się sprowadza. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#JarosławKalinowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#JarosławKalinowski">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#JarosławKalinowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze (druki nr 1514 i 1532).</u>
          <u xml:id="u-289.4" who="#JarosławKalinowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Marka Asta.</u>
          <u xml:id="u-289.5" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#MarekAst">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z koalicyjnym programem rządowym „Solidarne Państwo” mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie komisji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze (druki nr 1514 i 1532).</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#MarekAst">Jeśli chodzi o uchwałę Senatu w tej sprawie, ona zawiera jedynie trzy poprawki do przyjętej przez Sejm ustawy. Poprawki mają charakter stricte legislacyjny i Komisja Nadzwyczajna na posiedzeniu w dniu 22 marca 2007 r. jednogłośnie zarekomendowała Wysokiej Izbie przyjęcie tych trzech poprawek. W tym stanie rzeczy w imieniu komisji mam przyjemność Wysoką Izbę prosić o przyjęcie wniesionych przez Senat poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#JarosławKalinowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#JarosławKalinowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#JarosławKalinowski">Jako pierwszy pan poseł Krzysztof Maciejewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-291.4" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#KrzysztofMaciejewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić opinię o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze, umieszczonym w druku nr 1514.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#KrzysztofMaciejewski">Mimo że opinia Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość dotycząca omawianej ustawy była już przedstawiana Wysokiej Izbie, to jednak w kilku słowach spróbuję przypomnieć najważniejsze jej treści. A zatem ustawa o zmianie ustawy o prokuraturze, nad którą obradował Senat, dotyczy wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury oraz pełniących w tych jednostkach służbę wojskową prokuratorów wojskowych, a także odnosi się do prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury delegowanych do wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury bądź zatrudnionych w tych jednostkach. Ustawa zawiera rozwiązania dotyczące oddelegowania prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury do wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury. Daje możliwość powołania na stanowisko prokuratora wojskowej jednostki organizacyjnej nie tylko oficera, ale także osobę cywilną. Określa szczegółowo rozwiązania z zakresu odwoływania ze stanowiska prokuratora wojskowego, ujednolica uprawnienia i obowiązki prokuratorów wojskowych, którzy nie są oficerami, reguluje kwestię uposażenia, przyznawania jednorazowego odszkodowania i urlopów dla poratowania zdrowia oraz ujmuje cały szereg bardzo szczegółowych przepisów dotyczących prokuratorów niebędących oficerami. Powyższa ustawa doprecyzowuje również problematykę zwolnienia prokuratora bądź asesora wojskowej jednostki organizacyjnej prokuratury ze służby wojskowej.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#KrzysztofMaciejewski">Wniesione przez Senat i przyjęte przez Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka na posiedzeniu w dniu 27 marca br. poprawki należą do zakresu legislacyjno-redakcyjnego, a zatem nie zmieniają merytorycznej części przedstawionej Senatowi ustawy sejmowej.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#KrzysztofMaciejewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wobec powyższego z zadowoleniem oświadczam, że mój klub parlamentarny w całości popiera przedstawione sprawozdanie i będzie głosował za jego przyjęciem. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Stanisław Chmielewski, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#StanisławMarcinChmielewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#StanisławMarcinChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nie jest do końca tak, jak mówią moi przedmówcy, że to wszystko są kwestie legislacyjne. Nie jest to takie proste. W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska powiem, że poprawka nr 2 według naszej opinii nie jest poprawką legislacyjną. Jest to, jak stwierdza Senat, poprawka zmieniająca przepis poprzez określenie formy aktu wykonawczego, do którego wydania został zobowiązany minister sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem obrony narodowej. A więc jest to uzupełnienie ustawy, jeśli chodzi o pewną niedoróbkę, która się znalazła w tej ustawie. Może przyczyną tego jest to, że ta ustawa - o czym mówiłem już w swoich poprzednich wystąpieniach - niestety trafiła do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z koalicyjnym programem rządowym „Solidarne Państwo”. To nie jest komisja, w której jest wielu prawników, w związku z tym prace przebiegały tam w taki sposób, że nawet głosy tych, którzy byli obecni i mówili o pewnych problemach, nie zawsze były wysłuchiwane.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#StanisławMarcinChmielewski">To jest ustawa ważna, bo ona ma pomóc prokuraturze wojskowej w wyjściu na prostą we wszystkich sprawach, które są. Zatem każdy dobry głos w tej sprawie musi być dobrze oceniany. Senat pochylił się nad tą ustawą, korzystając z tej możliwości, że są tam prawnicy, i ją zbadał. Dzięki temu wiemy jako klub parlamentarny, że poparliśmy dobrą ustawę. Te poprawki, które zgłoszono - mam na myśli poprawki 1. i 3., bo o poprawce 2. już mówiłem - są poprawkami doprecyzowującymi przepisy. Myślę, a nawet jestem przekonany, że jako takie zostaną przez nas poparte, zresztą tak jak i poprawka nr 2. A więc Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska poprze wszystkie trzy poprawki, które zgłosił Senat. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#JarosławKalinowski">Poseł Stanisław Rydzoń, Sojusz Lewicy Demokratycznej, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#StanisławRydzoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawiam opinię dotyczącą sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących programu „Solidarne Państwo” o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze (druki nr 1514 i 1532).</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#StanisławRydzoń">W dniu 15 marca 2007 r. Senat wniósł 3 poprawki do ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze. Poprawki te były przedmiotem posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej, która zarekomendowała przyjęcie wszystkich poprawek Senatu. Ponieważ poprawki mają charakter uzupełniający i doprecyzowujący, nie ma potrzeby omawiania ich treści, tym bardziej że moi poprzednicy przed chwilą o tych poprawkach mówili.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#StanisławRydzoń">Wobec powyższego nasz klub poprze wszystkie poprawki Senatu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#JarosławKalinowski">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Józef Zych, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#JarosławKalinowski">Dobrze idzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego w całości popiera poprawki zgłoszone przez Senat i będzie głosować za ich przyjęciem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#JarosławKalinowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#JarosławKalinowski">Prawdopodobnie to było blisko rekordu wystąpień. Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#JarosławKalinowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#JarosławKalinowski">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#AlinaGut">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#AlinaGut">Projekt ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze odnosi się w szczególności do wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury oraz pełniących w tych jednostkach służbę zawodową prokuratorów wojskowych, a także do prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury delegowanych lub zatrudnionych w wojskowych jednostkach organizacyjnych prokuratury. Obecnie szczegółowe rozwiązania prawne dotyczące delegowania prokuratorów określa ustawa o prokuraturze z dnia 20 czerwca 1985 r.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#AlinaGut">Projektowana regulacja wprowadza do ustawy nowe rozwiązania prawne, w których wskazuje, że w sprawach należących do zakresu działania sądów wojskowych oraz innych organów wojskowych czynności wynikające z ustawy o prokuraturze wykonywaliby również prokuratorzy powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury delegowani do wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury (art. 3 ust. 2). „Ucywilnienie” prokuratury wojskowej zawiera się przede wszystkim w treści art. 14 ust. 2, zgodnie w którym na stanowisko prokuratora wojskowej jednostki organizacyjnej prokuratury można powołać nie tylko oficera zawodowego lub oficera służby okresowej, lecz także osobę cywilną będącą poprzednio prokuratorem powszechnej jednostki organizacyjnej. Takie powołanie następowałoby w trybie przewidzianym w art. 11 ust. 1 przez prokuratora generalnego na wniosek ministra obrony narodowej. Ponadto w art. 16 ust. 3 wprowadza się zmianę polegającą na przyznaniu prawa do zrzeczenia się stanowiska prokuratora wszystkim prokuratorom, w tym także prokuratorom wojskowym. Projektowana regulacja zakłada również zmianę art. 18 ust. 3 i 3a dotyczącą wydania regulaminu wewnętrznego urzędowania wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury oraz określenia wewnętrznej organizacji tych jednostek w drodze rozporządzenia. W dniu 15 marca 2007 r. Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze, wprowadzając do ustawy trzy poprawki. W dniu 22 marca 2007 r. Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z koalicyjnym programem rządowym „Solidarne państwo” rozpatrzyła uchwałę Senatu i wniosła o przyjęcie powyższych poprawek dotyczących zmian w art. 16 ust. 3, art. 18 ust. 3a oraz w art. 62a ust. 6.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#AlinaGut">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej, po zapoznaniu się ze sprawozdaniem Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z koalicyjnym programem rządowym „Solidarne państwo”, popiera proponowane zmiany i wnosi o uchwalenie powyższej ustawy wraz z przedstawionymi poprawkami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#JarosławKalinowski">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#JarosławKalinowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1517 i 1537).</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#JarosławKalinowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Krzysztofa Maciejewskiego.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#KrzysztofMaciejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia Wysokiej Izbie sprawozdania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury oraz niektórych innych ustaw, przedstawionego w druku nr 1517.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#KrzysztofMaciejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W pracach komisji brali udział przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości, dyrektor Krajowego Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury oraz przedstawiciele polskich sędziów i prokuratorów. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka rozpatrzyła wszystkie poprawki umieszczone w uchwale Senatu na posiedzeniu w dniu 27 marca bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#KrzysztofMaciejewski">Poprawek było 8, z których tylko poprawki 2., 3. i 8. dotyczyły merytorycznych zmian. Pozostałe poprawki poprawiały tekst ustawy pod względem redakcyjnym. Po dyskusji i po wysłuchaniu przedstawicieli rządu, Biura Legislacyjnego oraz zaproszonych gości Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka postanowiła w głosowaniu odrzucić poprawkę 3., a pozostałe poprawki przyjąć. Zgodnie z sugestią Biura Legislacyjnego Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka postanowiła, aby nad poprawkami 1., 4. i 6. głosować łącznie, a także by w jednym głosowaniu rozstrzygnąć poprawki 2. i 8.</u>
          <u xml:id="u-302.3" who="#KrzysztofMaciejewski">Kończąc powyższe sprawozdanie, należy dodać, że według Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej regulacja ta jest zgodna z prawem Unii Europejskiej. Panie marszałku, Wysoki Sejmie, w imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka proszę o przyjęcie niniejszego sprawozdania. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-302.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#JarosławKalinowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#JarosławKalinowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, pan poseł Arkadiusz Mularczyk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#ArkadiuszMularczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość popiera przedłożone poprawki. Jeżeli chodzi o poprawkę 1., to klub jest za. Co do poprawki 2. również. Jeżeli chodzi o poprawki 2. i 8., to klub jest za, a więc przeciw odrzuceniu poprawek Senatu. Jeżeli chodzi o poprawki 4., 5., 6., 7. i 8., klub również jest za. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#JarosławKalinowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Andrzej Czuma, Platforma Obywatelska, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#AndrzejCzuma">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Platformy Obywatelskiej będzie za przyjęciem poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury (druk nr 1517).</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#AndrzejCzuma">Uważamy, że poprawki Senatu to podniesienie poziomu, jeśli chodzi o poziom prawniczy, tego tekstu. Widzimy walory ustawy, które wskazywaliśmy poprzednio. Widzimy jednak pewne niepokojące zjawiska i to chciałbym tutaj podkreślić. Mianowicie chcemy przypomnieć poprzednie, wcześniejsze zastrzeżenie, gdy przyjmowaliśmy w Sejmie tę ustawę. Niepokój budzi w przypadku rządowego projektu zmiany ustawy o krajowym centrum skłonność do centralizowania szkolenia kadr sądów powszechnych. Chodzi o uzależnianie w szerokim zakresie szkolenia przyszłych kadr sędziowskich od władzy wykonawczej, to budzi nasz niepokój. Uważamy, że znajdujemy się w tym momencie na dość niebezpiecznej granicy zacierania tak mocno podkreślonych w naszej konstytucji różnic... przepraszam, nie różnic, odrębności, odrębnego charakteru władzy wykonawczej niż władzy sądowniczej. Ten niepokój chcemy przedstawić Wysokiemu Sejmowi. Lecz, podkreślam, będziemy głosować za przyjęciem poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#JarosławKalinowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Grzegorz Kurczuk, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#GrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę oświadczyć, że Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie będzie oponował przeciwko zgłoszonym przez Senat poprawkom do ustawy o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury. W większości poprawki mają charakter redakcyjny, więc je akceptujemy.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#GrzegorzKurczuk">Poprawki 2. i 8. mają trochę inny charakter, mogą być dyskusyjne. Dotyczą problemu związanego z kuratorami. Ale również je poprzemy, zgadzamy się bowiem z poglądem, że ukończenie aplikacji sądowej lub prokuratorskiej to jeszcze troszkę za mało, by od razu zostać kuratorem zawodowym, konkretnie sądowym kuratorem zawodowym. Trzeba doświadczenia życiowego oraz wiedzy pozaprawniczej. Nie rozgadując się, powiem, że poprzemy propozycję noweli ustawy w tej części, w której wykreślić trzeba w odpowiednich artykułach wyrazy „zawodowego kuratora sądowego”.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#GrzegorzKurczuk">Akceptując poprawki Senatu, przypomnę, panie marszałku, że klub mój, Sojusz Lewicy Demokratycznej, ma jednak nadal uwagi do całego projektu. W dużej mierze pokrywają się one z opinią Krajowej Rady Sądownictwa z 8 czerwca ub.r. Przypomnę, że Krajowa Rada Sądownictwa zarzuciła naruszenie art. 10 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, polegające na przejęciu przez władzę wykonawczą wszystkich uprawnień związanych z naborem, organizacją i przebiegiem aplikacji sądowo-prokuratorskiej oraz egzaminem sędziowskim, co godzi w zasady trójpodziału i równowagi władzy Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-308.3" who="#GrzegorzKurczuk">Przypomnę też, że KRS podnosił, iż naruszony został też art. 186 konstytucji przez całkowite pominięcie udziału Krajowej Rady Sądownictwa w procesie naboru i kształcenia przyszłych kadr sędziowskich. Mało tego, myślę, że trzeba się zgodzić z poglądem KRS, iż nowy model szkolenia wstępnego i ustawicznego kadr wymiaru sprawiedliwości jest sprzeczny z opinią nr 4 Rady Konsultacyjnej Sędziów Europejskich z 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-308.4" who="#GrzegorzKurczuk">I właściwie po czwarte, żeby już nie o wszystkim, to przypomnę, iż podnoszono fakt, okoliczność, iż projekt, który przedłożono, przekracza ramy nowelizacji, stanowiąc nowy akt prawny, a materia, którą oddano do regulacji - uwaga - rozporządzeń wykonawczych, powinna być co do zasadniczej kwestii uregulowana po prostu ustawą sejmową.</u>
          <u xml:id="u-308.5" who="#GrzegorzKurczuk">Tak więc, panie marszałku, to wszystko w tym momencie, bo uwagi, które tylko przypomniałem, zostały całkowicie zlekceważone, odrzucone; o czym tu zatem mówić na obecnym etapie procedowania, skoro mamy już poprawki Senatu. Szkoda zatem czasu i słów. Te poprawki Senatu, które są, oczywiście poprzemy, bo są rozsądne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-308.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#JarosławKalinowski">Pani poseł Marzena Paduch, Samoobrona.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#MarzenaPaduch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w kwestii poprawek dokonanych przez Senat w związku ze zmianą ustawy o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#MarzenaPaduch">Należy zauważyć, że Senat wniósł do proponowanych przez Sejm zmian przedmiotowej ustawy osiem poprawek, z czego 3. poprawka nie znalazła aprobaty Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#MarzenaPaduch">Poprawki nr 1, 4 i 6 dokonują zamiany wyrazów „zwaną” na „zwanej” i „zwanego” na „zwanym”. Są to poprawki czysto redakcyjne i dotyczą kwestii języka polskiego, nie kwestii merytorycznych, ale w związku z faktem, że są uzasadnione, powinny być przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#MarzenaPaduch">Poprawka nr 2 została zaopiniowana pozytywnie z powodów przytoczonych również przez Senat, a mianowicie zawodowy kurator sądowy do wykonywania swojej pracy musi posiadać wiedzę i predyspozycję wybiegającą poza znajomość prawa i procedury sądowe. Chodzi o doświadczenie i przynajmniej podstawową wiedzę z zakresu psychologii czy socjologii. Taką wiedzę kurator nabywa podczas aplikacji w różnego rodzaju ośrodkach opiekuńczych, społecznych czy zakładowych, to nie jest przewidziane z aplikacją sądowo-prokuratorską.</u>
          <u xml:id="u-310.4" who="#MarzenaPaduch">Poprawka nr 5 ma charakter redakcyjny i doprecyzowuje, że w przypadku aplikacji, o której mowa w art. 97 pkt 1 ustawy o prokuraturze, ustawodawcy chodzi o aplikację prokuratorską w wojskowych jednostkach organizacyjnych prokuratury, nie o jakąś inną aplikacją. Poprawka jest zasadna.</u>
          <u xml:id="u-310.5" who="#MarzenaPaduch">Poprawka nr 7 ma również charakter redakcyjny i zmienia pozostawioną w ustawie o ustroju sądów powszechnych nazwę działu III „Asesorzy sądowi. Aplikacja sądowa i aplikanci sądowi” na „Asesorzy sądowi i aplikacja sądowo-prokuratorska”, co jest zgodne z wprowadzonymi zmianami. Poprawka powinna być uwzględniona.</u>
          <u xml:id="u-310.6" who="#MarzenaPaduch">Zgodnie z poprawką nr 8 skreśla się zmianę art. 139 ustawy o ustroju sądów powszechnych, że minister sprawiedliwości sprawuje nadzór merytoryczny nad aplikacją sądowo-prokuratorską. Pozostawia się w ustawie określenie aplikacji sądowej w innych artykułach jako aplikacji wynikającej już z wybranej specjalizacji. Dlatego też uznano, że nie ma potrzeby dokonania zmian w przedmiotowym artykule. I słusznie.</u>
          <u xml:id="u-310.7" who="#MarzenaPaduch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej będzie głosował zgodnie z opinią Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-310.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Józef Zych, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego po zapoznaniu się z uchwałą Senatu Rzeczypospolitej z dnia 15 marca 2007 r., na podstawie której Senat zgłosił osiem poprawek do przyjętej przez Sejm ustawy o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury oraz niektórych innych ustaw, oświadcza, iż będzie głosować za wszystkimi zgłoszonymi poprawkami. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#JarosławKalinowski">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#JarosławKalinowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, głos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pani Beata Kempa.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę panią minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#BeataKempa">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#BeataKempa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym bardzo króciutko odnieść się do kwestii podniesionych przez państwa posłów podczas wystąpień klubowych.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#BeataKempa">Panu posłowi, przedstawicielowi Sojuszu Lewicy Demokratycznej chcę powiedzieć, że nie zlekceważyliśmy żadnej poprawki, omawialiśmy wszystkie, staraliśmy się wyjaśnić, dlaczego było takie nasze stanowisko dotyczące poprawek.</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#BeataKempa">Chcę tylko dla podkreślenia powiedzieć, żeby tak naprawdę nie było już żadnych wątpliwości co do zarzutu dotyczącego kwestii zasady trójpodziału czy równowagi władz, jeśli idzie o ten również konstytucyjny podział, i co do podległości szkoły ministrowi sprawiedliwości, jeszcze raz pragnę podkreślić, panie pośle, że ten model mamy już praktycznie od 1928 r., a więc również ten model aplikacji sądowej i prokuratorskiej znamy od początków istnienia, a więc od okresu międzywojennego. Zatem była i jest obecnie prowadzona przez ministra sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-314.4" who="#BeataKempa">Zaś co do kwestii związanej z Krajową Radą Sądownictwa, to jeszcze raz pragnę podkreślić, że w szczególności przepisy wykonawcze pokazują, że rozszerzamy zakres uprawnień uczestnictwa Krajowej Rady Sądownictwa w tym obszarze i to do takich rozmiarów, jakie do tej pory w ogóle nie miały miejsca. Dlatego przedstawiciele KRS będą na przykład zasiadać w komisjach konkursowych prowadzących nabór na aplikacje, w komisjach przeprowadzających kolokwium w trakcie aplikacji, w komisjach egzaminacyjnych na końcowym egzaminie sędziowskim. W naszej ocenie chociażby już na tym etapie będą więc mieli bardzo duży wpływ na kształt tych aplikacji. W obecnym modelu aplikacji, podkreślam, w żadnym z tych gremiów nie ma przedstawiciela Krajowej Rady Sądownictwa. Dlatego trudno zgodzić się z twierdzeniem, iż nastąpi zdecydowane ograniczenie czy w zasadzie będzie wręcz brak obecności Krajowej Rady Sądownictwa w tym przedsięwzięciu.</u>
          <u xml:id="u-314.5" who="#BeataKempa">Wreszcie na zakończenie pragnę podkreślić, że kraje, w których funkcjonują szkoły sędziowsko-prokuratorskie, podlegające ministrowi sprawiedliwości to m.in. Francja, która posiada największe tradycje w tym zakresie, dalej Portugalia, Włochy, Czechy, Słowacja czy Bułgaria.</u>
          <u xml:id="u-314.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Hiszpania jeszcze.)</u>
          <u xml:id="u-314.7" who="#BeataKempa">Wymieniam tylko niektóre państwa.</u>
          <u xml:id="u-314.8" who="#BeataKempa">Również na tych rozwiązaniach wzorowaliśmy się i nadal pragniemy wymieniać doświadczenia, najlepsze doświadczenia w tym zakresie. Myślę, że nie możemy i nie musimy mieć obaw w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#JarosławKalinowski">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#JarosławKalinowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#JarosławKalinowski">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#JarosławKalinowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny (druki nr 1529 i 1543).</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#JarosławKalinowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Józefa Zycha.</u>
          <u xml:id="u-315.5" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach przedkładam sprawozdanie dotyczące stanowiska komisji w przedmiocie zgłoszonych przez Senat Rzeczypospolitej poprawek do ustawy z 16 lutego 2007 r. Kodeks cywilny.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#JózefZych">Senat zgłosił dwie poprawki. Pierwsza dotyczy art. 1 pkt 2 oraz art. 442 § 4. W tym przypadku Senat proponuje, aby wyrazy „ze zbrodni lub występku” zastąpić wyrazami „z przestępstwa”. Oczywiście takie określenie jest możliwe. Komisja natomiast po zapoznaniu się ze stanowiskiem przedstawicieli rządu i przedyskutowaniu sprawy doszła do przekonania, iż byłoby to wprowadzenie terminologii, która odbiega od używanej już w Kodeksie cywilnym. W związku z tym wnosi o odrzucenie 1. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#JózefZych">W poprawce 2. dotyczącej dochodzenia roszczeń w razie przestępstwa, roszczeń cywilnoprawnych, Senat zaproponował, aby możliwość dochodzenia przez nieletniego, który uzyskał pełnoletność, dotyczyła dwóch lat po uzyskaniu tej pełnoletności, natomiast Senat proponuje, aby ten termin przedłużyć do trzech lat.</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#JózefZych">Komisja rozważyła te zagadnienia i po wysłuchaniu przedstawicieli rządu oraz pana profesora Radwańskiego doszła do przekonania, że wprowadzenie terminu trzyletniego dotyczy innych kwestii, dotyczy przedawnienia roszczeń, natomiast art. 4421 § 4 dopuszczający możliwość dochodzenia roszczenia wtedy, kiedy uzyskuje pełnoletność, dotyczy zupełnie innej kwestii i pozostawienie tego zapisu jest w pełni słuszne, bo to może dotyczyć takiej sytuacji, powiedzmy, że przewidziany w art. 442 termin dziesięcioletni już ubiegł, zanim ten nieletni uzyskał pełnoletność, a termin dwuletni będzie liczony dopiero od uzyskania pełnoletności. W związku z tym komisja wnosi także o odrzucenie poprawki 2. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#JarosławKalinowski">Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#JarosławKalinowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#JarosławKalinowski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Łukasz Zbonikowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-317.4" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#ŁukaszZbonikowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec uchwały Senatu RP z dnia 15 marca 2007 r. (druk nr 1529) dotyczącej prezydenckiej nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego (druk nr 880).</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#ŁukaszZbonikowski">Wysoka Izbo! O istocie i potrzebie wprowadzenia niniejszej nowelizacji nie potrzeba już debatować. Uzasadnienie i argumenty na ten temat były w wystarczającym stopniu przedstawione podczas pierwszego i drugiego czytania, podczas prac w komisji oraz zostało wyrażone podczas głosowania w dniu 16 lutego bieżącego roku, podczas którego projekt został przyjęty przez Wysoki Sejm.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#ŁukaszZbonikowski">Senat pochylił się nad ustawą w dniu 15 marca bieżącego roku i wprowadził dwie poprawki do art. 4421.</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#ŁukaszZbonikowski">Poprawka 1. ma charakter redakcyjny, ale budzi ona zastrzeżenia i nie popieramy jej. Polega ona na zastąpieniu wrazów: „ze zbrodni lub występku” wyrazami „z przestępstwa”. W Kodeksie cywilnym występują jednak te wyrazy rozdzielnie jako zbrodnie i występki. Zamiana ta wprowadzałaby jednak zaburzenia terminologiczne i nie jest to celowe.</u>
          <u xml:id="u-318.4" who="#ŁukaszZbonikowski">Poprawka 2. ma na celu przedłużenie okresu przedawnienia roszczeń osoby małoletniej. Zrównuje pozornie okres przedawnienia z okresem roszczeń dla osób pełnoletnich. Jednak wymieniony dwuletni okres odnosi się do zupełnie innych przepisów, a mianowicie do art. 122 § 1 Kodeksu cywilnego i z tym właśnie przepisem ma korespondować. Przepis ten brzmi: „Przedawnienie względem osoby, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnej, nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od ustanowienia dla niej przedstawiciela ustawowego albo od ustania przyczyny jego ustanowienia”.</u>
          <u xml:id="u-318.5" who="#ŁukaszZbonikowski">W związku z powyższym, panie marszałku, Wysoki Sejmie, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość wnosi o odrzucenie obydwu poprawek Senatu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Krzysztof Gadowski, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#KrzysztofGadowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#KrzysztofGadowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Platformy Obywatelskiej po zapoznaniu się z poprawkami jest przeciwny tym poprawkom i proponuje je odrzucić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Grzegorz Kurczuk, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#GrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej chcę oświadczyć, iż poprzemy poprawki Senatu. Zresztą są tylko dwie poprawki, a dotyczą zmian w ustawie Kodeks cywilny.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#GrzegorzKurczuk">Zwrócę uwagę na drugą poprawkę, która w myśl poglądów senatorów wydłuża okres przedawnienia roszczeń dla osób małoletnich o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym do trzech lat, a były dwa, od uzyskania przez nią pełnoletności. Tak jak już mówiono przede mną, przecież dyskutowaliśmy o tym, czas dotyczący małoletniego, moim zdaniem, również nie może być krótszy niż okres przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody, jaki dziś obowiązuje dla osób pełnoletnich. Jeśli chodzi o ten pogląd, to zgoda.</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#GrzegorzKurczuk">To tyle odnośnie do poprawek, bowiem wiążą się one, jak i nasze stanowisko, z całością problematyki, a my w tym przypadku stoimy na stanowisku odpowiedniego wydłużenia terminów przedawnienia roszczeń tak, by chronić interesy osób poszkodowanych, zwłaszcza iż często szkody ujawniają się po wielu latach od zdarzenia, które je spowodowało.</u>
          <u xml:id="u-322.3" who="#GrzegorzKurczuk">Krótko mówiąc, tak jak i w poprzednich czytaniach w Sejmie, będziemy popierać te rozwiązania. To wszystko, co chciałem powiedzieć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#JarosławKalinowski">Głos zabierze pan poseł Edward Ośko, Liga Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#EdwardOśko">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko klubu Ligi Polskich Rodzin odnośnie do uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#EdwardOśko">Senat proponuje wprowadzenie dwóch poprawek, a mianowicie w art. 1 pkt 2 i w art. 4421 w § 2 proponuje się zastąpienie sformułowania: ze zbrodni lub występku, wyrazami: z przestępstwa. Na pierwszy rzut oka wydawałoby się, że jest to logiczna poprawka, ponieważ w myśl przepisów Kodeksu karnego wyraz: przestępstwa, zawiera w sobie pojęcie i zbrodni, i występku. Różnica polega na tym, że zbrodnia to przestępstwo zagrożone karą powyżej trzech lat, natomiast występki są pozostałymi przestępstwami. Jednakże, zdaniem naszego klubu, nie można wprowadzić tak prostej analogii, ponieważ Kodeks cywilny przewiduje trochę inne terminy przedawnienia, w zależności od charakteru przestępstwa, jeśli chodzi o zbrodnię i występek. W związku z tym będziemy głosować przeciwko tej poprawce Senatu.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#EdwardOśko">Jeżeli chodzi o drugą poprawkę dotyczącą tych samych artykułów, może poza paragrafem w art. 4421, bo tu jest § 4, to też z pozoru wydawałoby się, że ta poprawka jest słuszna, gdyż w wielu przypadkach okres przedawnienia roszczeń wynosi trzy lata. Jeżeli w tym przypadku przedłużyłoby się o te trzy lata, to co z osobami, które ukończyłyby osiemnaście lat, czyli uzyskały pełnoletność. Byłoby to wprowadzenie słusznej zasady, zunifikowanie tych okresów przedawnień, jednakże tutaj też tak wprost nie można stosować analogii, ponieważ czyn, który spowodował jakieś roszczenie odszkodowawcze wobec osoby małoletniej, mógł się zdarzyć nawet więcej niż dziesięć lat przed ukończeniem pełnoletności osoby małoletniej. W związku z tym dla przedawnienia roszczeń może mieć znaczenie, czy będzie to wydłużenie jeszcze o dwa lub trzy lata. Komisja sprawiedliwości po przeanalizowaniu tego zagadnienia uznała, że niewskazanym byłoby jednak przedłużenie tego okresu jeszcze o jeden rok.</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#EdwardOśko">Klub Parlamentarny Ligi Polskich Rodzin podziela pogląd wyrażony w trakcie obrad Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka i będzie głosował przeciwko zmianie w punkcie 2 uchwały Senatu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Józef Zych, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na wstępie chciałbym podkreślić, że w czasie posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej w dniu dzisiejszym, a komisja ta rozpatrywała poprawki Senatu, bo tego poprzednio nie powiedziałem, wszyscy obecni posłowie głosowali za odrzuceniem tych poprawek. Żeby później się nie powtarzać, chciałbym odnieść się do tego, o czym mówił pan poseł przewodniczący Kurczuk. Otóż pan poseł ma rację w tym sensie, że gdyby rozważać brzmienie art. 4421 § 1, który przewiduje 3-letni termin przedawnienia, i § 4, wtedy można byłoby mówić, iż powinno się ujednolicić ten termin i powinien on być 3-letni. Jeżeli jednak chodzi o nieletnich i ich prawa, poprzez art. 121 przyjęliśmy konstrukcję - mówił o tym kolega z PiS - pośrednio z Kodeksu cywilnego. Odnosi się to wyłącznie do nieletnich. Stąd propozycja odrzucenia poprawek Senatu, które w tym przypadku zakłóciłyby pewną relację.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#JózefZych">To, o czym mówił pan poseł Kurczuk, było rozpatrywane w czasie dzisiejszego posiedzenia komisji. Ja również zadawałem pytania, zwracałem się do pana profesora Radwańskiego, który jest autorem tego rozwiązania - chodzi o sprawę przedawnienia z art. 442 - i opieraliśmy się w znacznym stopniu na tej opinii.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#JózefZych">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego podziela stanowisko komisji i głosować będzie za odrzuceniem obydwu poprawek Senatu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#JarosławKalinowski">Czy pani minister chce zabrać głos? Nie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#AlinaGut">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#AlinaGut">Przedmiotowy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny zakłada nowelizację art. 442 Kodeksu cywilnego z uwagi na treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 września 2006 r., sygn. akt SK 14/05, Dz.U. Nr 164, poz. 166.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#AlinaGut">Powyższym wyrokiem Trybunał Konstytucyjny orzekł, że w art. 442 § 1 zdanie drugie Kodeksu cywilnego, pozbawiające pokrzywdzonego możliwości dochodzenia odszkodowania za szkodę na osobie, która ujawniła się po upływie 10 lat od wystąpienia zdarzenia wyrządzającego szkodę, jest niezgodny z art. 2 i art. 77 ust. 1 konstytucji. Jednocześnie Trybunał orzekł, że powyższy artykuł traci moc obowiązującą z dniem 31 grudnia 2007 r.</u>
          <u xml:id="u-328.3" who="#AlinaGut">Ustawa uchwalona przez Sejm w dniu 17 lutego 2007 r. uchyla art. 442 Kodeksu cywilnego, wprowadzając art. 4421 § 1, zgodnie z którym roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.</u>
          <u xml:id="u-328.4" who="#AlinaGut">Nowelizacja powyższej ustawy wprowadziła także zmiany w art. 4421 § 2 Kodeksu cywilnego, określając, że jeśli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, to roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.</u>
          <u xml:id="u-328.5" who="#AlinaGut">W przypadku wyrządzenia szkody osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia - § 3 art. 4421 K.c.</u>
          <u xml:id="u-328.6" who="#AlinaGut">Ponadto zgodnie z art. 4421§ 4 przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż przed upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności.</u>
          <u xml:id="u-328.7" who="#AlinaGut">Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, wydając uchwałę z dnia 15 marca 2007 r., wprowadził do tekstu ustawy dwie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-328.8" who="#AlinaGut">Poprawka pierwsza dotyczy art. 1 w pkt 2 w art. 4421 w § 2, w której Senat postanowił wyrazy „ze zbrodni i występku” zastąpić wyrazami „z przestępstwa”.</u>
          <u xml:id="u-328.9" who="#AlinaGut">Poprawka druga dotyczy art. 1 w pkt 2, w art. 4421 w § 4 K.c., a jej celem jest przedłużenie okresu przedawnienia roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym z lat dwóch - do lat trzech od uzyskania przez nią pełnoletności.</u>
          <u xml:id="u-328.10" who="#AlinaGut">W dniu 28 marca 2007 r. Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach rozpatrzyła powyższą uchwałę i odrzuciła przedstawione przez Senat poprawki.</u>
          <u xml:id="u-328.11" who="#AlinaGut">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej, po zapoznaniu się ze sprawozdaniem Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach, wnosi o uchwalenie ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny bez poprawek. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#JarosławKalinowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#JarosławKalinowski">Rozumiem, że poseł sprawozdawca też nie widzi potrzeby zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-329.4" who="#JarosławKalinowski">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-329.5" who="#JarosławKalinowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 28 marca br.</u>
          <u xml:id="u-329.6" who="#JarosławKalinowski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-329.7" who="#JarosławKalinowski">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie? Nie widzę, nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-329.8" who="#JarosławKalinowski">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-329.9" who="#JarosławKalinowski">Jako pierwszy pan poseł Witold Hatka, Liga Polskich Rodzin. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#WitoldHatka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ktoś się zawziął na polską historię. Myśl ta przyświecać mi będzie w czasie wygłaszania tego oświadczenia sejmowego. A oto jego tekst.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#WitoldHatka">Powodowany treścią dokumentu wydanego przez komitet organizacyjny ogólnopolskich obchodów 26. rocznicy bydgoskiego Marca '81, a zwłaszcza przebiegiem obchodów rocznicowych w Bydgoszczy oświadczam, iż zostałem zobowiązany, i czuję się zobowiązany, do zajęcia stanowiska w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#WitoldHatka">Jako przewodniczący Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ RI „Solidarność '81” nie mogę pominąć milczeniem faktu nierzetelnego przekazywania wydarzeń historycznych, zakłamania ich i manipulowania nimi. Oświadczam, że w sposób nieprawidłowy, niesprawiedliwy nie zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi ci, którzy faktycznie ponosili ciężar walki rolników w tamtym okresie. Z sygnatariuszy Porozumienia Ustrzyckiego do dzisiaj nikt nie został doceniony, pomimo że to właśnie oni narażeni byli na najgorsze represje ze strony komunistów. Z sygnatariuszy Porozumienia Rzeszowskiego odznaczenia otrzymały 2 osoby, chociaż zasłużonych dla idei wolności godnych odznaczenia jest tam znacznie więcej. Nigdy nie wspomniano o dramatycznej głodówce chłopów ze Świdnicy. Z Porozumienia Bydgoskiego odznaczonych zostało dotychczas najwięcej, bo 5 osób. Niestety, 3 z nich to konfidenci reżimowej władzy.</u>
          <u xml:id="u-330.3" who="#WitoldHatka">Przedstawiciele komitetu organizacyjnego obchodów 26. rocznicy strajku bydgoskiego w sposób nierzetelny, nieuczciwy przedstawili sylwetki części osób proponowanych do odznaczeń, czym świadomie wprowadzili w błąd prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. W oczach osób pamiętających tamte wydarzenia i uczestniczących w nich niektóre odznaczenia noszą znamiona kupowania ich dla krewnych, poprzez haniebne zatajenie rzeczywistych faktów i zdarzeń. Takie zabiegi nie licują z godnością posła. Na forum Wysokiej Izby nie będę przytaczał nazwiska posła oraz nazwisk osób współpracujących z służbami bezpieczeństwa w tamtych czasach. Uczynię to w odrębnym piśmie, skierowanym do prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, i przedstawię dowody prawdziwości moich słów.</u>
          <u xml:id="u-330.4" who="#WitoldHatka">Rzeczą niegodną każdego, kto zna historię tamtych lat, a już szczególnie osób, które przyjęły zadanie organizatorów obchodów rocznicowych, było odmówienie prawa uczestniczenia w komitecie honorowym Romanowi Bartoszcze, osobie, która oddała naszej sprawie nie tylko czyny, ale i zdrowie, której zaangażowanie w sprawy rolników w tamtym czasie jest powszechnie znane i uznane przez wysokie odznaczenie państwowe, której krewny, Piotr Bartoszcze, poniósł ofiarę życia. Pomimo iż moje nazwisko zostało wymienione w składzie komitetu honorowego, oświadczam, że nie było mi dane brać udziału w przygotowaniach ani też patronować przygotowaniom do obchodów rocznicy. Nie miałem wpływu na ustalenie kryteriów osób przedstawianych do odznaczeń. Nigdy nie zaakceptuję nieuczciwych działań, działań uwłaczających pamięci tych, którzy już nie żyją, i godności tych żyjących spośród nas, którzy walczyli o wolność Polski.</u>
          <u xml:id="u-330.5" who="#WitoldHatka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Honor to chodzenie w prawdzie. Wobec podejmowanych prób wypaczania historii jako świadek, a dzisiaj poseł na Sejm Rzeczypospolitej, mam obowiązek świadczyć prawdę. Moja publikacja „Oblicze Ziemi” stanowi zbiór udokumentowanych zdarzeń sprzed 26 lat, aby zapisać świadectwo, że rejestracja MSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” była ostatnim dziełem wielkiego prymasa. My, rolnicy, byliśmy wtedy na służbie, a on nas wpisywał w historię. Oddając się sprawiedliwości w tamtej wiośnie, staliśmy się wojami o wolność Polski, Europy i świata. I tak niech uczy historia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-330.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę, głos zabierze pani poseł Elżbieta Ratajczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#ElżbietaRatajczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W treści uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 sierpnia 2004 r. czytamy: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza dzień 24 marca Narodowym Dniem Życia. Dzień ten powinien stać się okazją do narodowej refleksji nad odpowiedzialnością władz państwowych, społeczeństwa i opinii publicznej za ochronę i budowanie szacunku dla życia ludzkiego, szczególnie ludzi najmniejszych, najsłabszych i zdanych na pomoc innych. Dzień ten powinien być również motywem solidarności społecznej, zachętą do wszystkich działań służących wsparciu i ochronie życia.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#ElżbietaRatajczak">Dziś, tuż po kolejnych obchodach tego dnia, pragnę przypomnieć te słowa, o których w ostatnim czasie część z nas zapomniała, a zapomnieć o nich nie można. 24 marca miał być tym dniem, który pobudzi nas do refleksji nad wartością ludzkiego życia, do przemyślenia tego, w jaki sposób każdy z nas przyczynia się do obrony tego niezwykłego daru, jakim jest istnienie. Ogłoszenie Narodowego Dnia Życia służyć ma pobudzeniu refleksji moralnej nad powszechną odpowiedzialnością za ochronę życia, a także za przypadki jego lekceważenia bądź niszczenia - czytamy dalej w uchwale. Gdzie jest miejsce tych słów, które parlamentarną większością zostały przyjęte w 2004 r., w kontekście trwającej w ostatnich miesiącach dyskusji nad zmianą zapisu art. 38 konstytucji? Czyż nie doszło do sytuacji, gdy część z nas, poza uznaniem 24 marca Narodowym Dniem Życia, zapomniała, że zobowiązuje to do nieustannej troski o zapewnienie każdemu człowiekowi należnej mu ochrony? Każdemu człowiekowi, począwszy od nienarodzonego dziecka, skończywszy na osobach w podeszłym wieku. Wszyscy mamy jednakowe prawo do życia i gwarancji jego obrony, a obowiązkiem parlamentarzystów jest tę obronę zapewnić. Nie wystarczy coroczne uczestnictwo w obchodach Narodowego Dnia Życia, gdyż o ile wartości tego uczestnictwa nie chcę przekreślić, o tyle każdy, kto trzeźwo spojrzy na tę sprawę, zgodzi się ze mną, iż codzienna walka o przestrzeganie wartości, o których 24 marca przypominamy, jest znacznie ważniejsza.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#ElżbietaRatajczak">Nikt nie ma prawa wyznaczać granicy, od której poczętemu dziecku przyzna się prawo do życia. Powołam się tu jeszcze raz na przykład, który przywołałam w wystąpieniu z 28 lutego. Mówię tu o wyroku sądu w Teksasie, który mordercę kobiety w trzecim miesiącu ciąży uznał za winnego podwójnego zabójstwa i tym samym pozbawił możliwości ubiegania się o złagodzenie wyroku. Ta sytuacja jednoznacznie wskazuje na to, jak istotne jest zapewnienie bezwarunkowej i pełnej ochrony życia człowiekowi od momentu poczęcia. Nie zapominajmy, że dziecko nie jest częścią organizmu matki. Matka i dziecko posiadają różne struktury genetyczne, różne cechy, niejednokrotnie nawet różne grupy krwi. Dlatego matka nie może decydować o pozbawieniu swego potomstwa życia. Dziecko jest odrębną istotą ludzką, której należy się pełny szacunek, a z powodu naturalnej na tym etapie rozwoju bezbronności - szczególna opieka i ochrona.</u>
          <u xml:id="u-332.3" who="#ElżbietaRatajczak">W związku z tym wzywam panie i panów posłów do tego, by Narodowy Dzień Życia, który obchodziliśmy w trakcie minionego weekendu, stał się zgodnie z treścią uchwały, która go wprowadza, motywem solidarności społecznej oraz zachętą do wszelkich działań służących wsparciu i ochronie życia. Bądźmy solidarni i podejmijmy wspólnymi siłami trud, jakim jest wprowadzenie do art. 38 konstytucji zapisu gwarantującego prawną ochronę życia od momentu poczęcia do naturalnej śmierci. Zapisu, który stanie się skutecznym hamulcem dla wszystkich, którzy próbują wyznaczać granice ludzkiego człowieczeństwa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-332.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Andrzej Kłopotek, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#AndrzejKłopotek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego zwrócił się do premiera Jarosława Kaczyńskiego z prośbą o przywrócenie na rządową listę podstawowego indykatywnego wykazu indywidualnych projektów dużych dla Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko” projektu budowy dwóch przebiegających przez woj. kujawsko-pomorskie odcinków drogi ekspresowej S5 Nowe Marzy-Bydgoszcz oraz Bydgoszcz-Żnin. Oba te projekty zostały umieszczone na liście rezerwowej. Niestety nie znalazła się na niej droga krajowa S10 łącząca Bydgoszcz z Toruniem. Obie te inwestycje są bardzo istotne dla rozwoju województwa.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#AndrzejKłopotek">Oświadczeniem tym pragnę wyrazić swoje poparcie dla działań Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego w tym zakresie, uznając je za niezbędne, słuszne i celowe dla rozwoju województwa. Czynię to z następujących powodów:</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#AndrzejKłopotek">Droga S5 ma połączyć Bydgoszcz z dwiema autostradami: A1 - w Nowych Marzach, i A2 - w okolicach Poznania.</u>
          <u xml:id="u-334.3" who="#AndrzejKłopotek">Droga ekspresowa S10 w przypadku jej wybudowania połączy Warszawę z Toruniem, Bydgoszczą i Szczecinem. Trasa ta po poszerzeniu utworzy ważną oś transportu drogowego pomiędzy stolicami województwa, Bydgoszczą i Toruniem, po południowej stronie Wisły. Będzie ważną i strategiczną alternatywą dla drogi krajowej nr 80. Lokalnie stanowić będzie również obwodnicę dla Bydgoszczy, Torunia, Nakła i Lipna.</u>
          <u xml:id="u-334.4" who="#AndrzejKłopotek">Budowa wymienionych dróg ekspresowych lub przebudowa istniejących już odcinków w standardzie dwujezdniowym jest bardo ważna dla lokalnego układu komunikacyjnego. Inwestycja ta usprawni ruch w aglomeracji bydgosko-toruńskiej i poprawi dostęp do portu lotniczego w Bydgoszczy. Stanie się też ważnym czynnikiem rozwojotwórczym dla całego regionu oraz dla krajowego i międzynarodowego układu komunikacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-334.5" who="#AndrzejKłopotek">Oświadczam, że obie te inwestycje należy także rozpatrywać w kontekście konkurencyjności mieszkańców woj. kujawsko-pomorskiego na rynku pracy i pod kątem ograniczenia bezrobocia, które w woj. kujawsko-pomorskim należy do największych w kraju. Drogi S5 i S10 w przypadku ich wybudowania sprawią, że dobre połączenia drogowe między Toruniem, Bydgoszczą i innymi miejscowościami województwa ułatwią wielu mieszkańcom regionu dojazd do pracy, szkół i uczelni. Zdecydują one, że odległości między miejscem zamieszkania, pracy i nauki przestaną być przeszkodą w podejmowaniu decyzji o podjęciu pracy i nauki. Te inwestycje będą miały również duży wpływ na podtrzymanie regionalizmu miejscowości leżących w pobliżu nich, zmniejszą ucieczkę mieszkańców z małych miejscowości do dużych miast. Staną się w ten sposób ich siłą rozwojową.</u>
          <u xml:id="u-334.6" who="#AndrzejKłopotek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem przekonany, że rząd Rzeczypospolitej Polskiej po spokojnym rozważeniu głosów mieszkańców woj. kujawsko-pomorskiego przeprowadzi ponowną analizę i rozważy możliwość przywrócenia projektów budowy dróg S5 i S10 na listę podstawową indykatywnego wykazu indywidualnych projektów dużych dla Programu Operacyjnego „Infrastruktura i środowisko” i w ten sposób potwierdzi, że poważnie traktuje troskę zarządu woj. kujawsko-pomorskiego i jego mieszkańców o rozwój ich małej ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-334.7" who="#AndrzejKłopotek">Ponadto pragnę oświadczyć, że popieram władze Torunia, z prezydentem panem Michałem Zalewskim, w zakresie starań o budowę mostu, który ma powstać w ciągu drogi krajowej nr 1. Uważam te działania za właściwe i szybko prowadzące do rozwiązania problemu komunikacji pomiędzy prawobrzeżną i lewobrzeżną częścią Torunia. Natomiast wszelkie próby zmiany lokalizacji mostu na Wiśle przez co niektórych parlamentarzystów PiS, na czele z posłem Mężydło, uważam za najzwyklejsze naruszenie kompetencji ustawowych samorządu Torunia. Głęboko wierzę, że pan premier umieści budowę mostu w ramach programu „Infrastruktura i środowisko” na liście głównej i w ten sposób opowie się za Polską samorządną. Jednocześnie poleci sprawdzić odpowiednim służbom, czym kieruje się poseł Mężydło i czyje przypuszczalnie chroni interesy, że wtrąca się do dobrze pracującego samorządu Torunia kierowanego przez dobrego gospodarza Michała Zalewskiego. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Artur Górski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#ArturGórski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Podczas spotkań z mieszkańcami otrzymuję liczne pytania dotyczące tzw. dekretu Bieruta i reprywatyzacji. Przede wszystkim ludzie pytają, kiedy zagrabione w Polsce Ludowej nieruchomości będą zwracane byłym właścicielom i ich spadkobiercom, dlaczego ścieżki administracyjne i sądowe są tak długie i tak nieskuteczne, na jakich zasadach w innych krajach postkomunistycznych te kwestie już dawno zostały uregulowane i czy Polska nie może pójść ich śladem. Tak, w innych krajach skutecznie przeprowadzono reprywatyzację w latach dziewięćdziesiątych. Wtedy było to o wiele prostsze niż teraz. Jednak i teraz reprywatyzacja w Polsce jest nie tylko możliwa, ale i konieczna.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#ArturGórski">Ostatnio dużo się dzieje, by rząd i Sejm nakłonić do bardziej stanowczego działania na rzecz przyjęcia ustawy, która umożliwi rekompensatę za zrabowane po wojnie mienie, ale także zwrot w naturze nieruchomości zawłaszczonych przez komunistów. Głośna była niedawna wizyta w Polsce przedstawicieli Konferencji do spraw Żydowskich Roszczeń Majątkowych, którzy spotkali się z marszałkiem Sejmu Markiem Jurkiem i prezesem Rady Ministrów Jarosławem Kaczyńskim. W te działania wpisuje się również II Ogólnopolski Kongres Organizacji Rewindykacyjnych, który odbył się w dniu 19 lutego. Uczestniczyłem w tym kongresie, by dać wyraz swojemu poparciu dla tych ludzi i dla ich słusznych roszczeń. Byłem tam jako członek honorowy Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego, ale przede wszystkim jako poseł prawicy, która zawsze była za własnością i sprawiedliwością.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#ArturGórski">Podczas spotkania z amerykańskimi gośćmi premier miał zadeklarować, że jeszcze w tym roku Sejm przyjmie ustawę, która stworzy podstawy prawne do odszkodowań, ale także do faktycznej reprywatyzacji. Miejmy nadzieję, że autopoprawka rządu do rządowego projektu ustawy o rekompensatach za przejęte przez państwo nieruchomości oraz niektóre inne składniki mienia szybko trafi do Sejmu i zajmie się nią właściwa komisja. Ta autopoprawka przewidująca zwrot w naturze to spory postęp, poważny krok do przodu. Rozwiązania zawarte w nowej propozycji rządu nie są optymalne, choćby w zakresie wysokości rekompensaty, która wciąż pozostaje na poziomie 15%. Pamiętajmy jednak, że podczas prac legislacyjnych ustawę można gruntownie zmienić. Wydaje mi się, że te zmiany będą korzystne dla osób poszkodowanych. Sama rekompensata powinna wzrosnąć przynajmniej do 20%, a najlepiej do 40–50%. Myślę zresztą, że posłowie sięgną po bardzo różne rozwiązania, mamy z czego korzystać. Mamy opinie polskich organizacji rewindykacyjnych, a i bogate doświadczenie europejskie. Zwrócę uwagę tylko na kilka przykładów reprywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-336.3" who="#ArturGórski">W Niemczech zastosowano zarówno restytucję materialną z uwzględnieniem amortyzacji majątku, jak również wypłatę odszkodowań. W przypadku reprywatyzowanych przedsiębiorstw dbano o utrzymanie ich ekonomicznej sprawności. Dawnemu właścicielowi wtedy zwracano przedsiębiorstwo w naturze, kiedy był on w stanie zapewnić mu efektywne funkcjonowanie i rozwój. Jeśli były właściciel nie miał odpowiedniego kapitału, jego dawną własność wystawiano na licytację, a jemu wypłacano odszkodowanie, którego wysokość była nie mniejsza niż cena uzyskana w wyniku transakcji.</u>
          <u xml:id="u-336.4" who="#ArturGórski">Reprywatyzacja w Czechach preferowała restytucję naturalną, czyli zwrot majątku w naturze. Jeśli oddanie domu, lasu, pola czy fabryki prawowitemu właścicielowi było niemożliwe, to dopiero wtedy wypłacano mu odszkodowanie w gotówce, w akcjach lub innych papierach wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-336.5" who="#ArturGórski">Na Węgrzech nie przewidziano zwrotu w naturze, ale odszkodowania wypłacano w bonach rekompensacyjnych. Bony te były papierami wartościowymi na okaziciela. Można je było sprzedać, kupić za nie prywatyzowany majątek państwowy lub ziemię spółdzielczą, albo też zamienić na dożywotni dodatek do emerytury.</u>
          <u xml:id="u-336.6" who="#ArturGórski">W Bułgarii uprawnieni mogli liczyć albo na zwrot w naturze, jeśli dana własność istniała, albo na rekompensatę. Jednak w przypadku nieruchomości o dużej wartości prawo przewidywało rekompensatę wyłącznie w postaci bonów, za które można było nabyć działki lub mieszkania od skarbu państwa lub gmin albo część akcji firmy, która przejęła mienie. Właścicielom mieszkań zasiedlonych uprzednio w trybie administracyjnym powszechnie przywrócono prawo własności do lokali, a ich dotychczasowi lokatorzy byli chronieni przed eksmisją przez trzy lata. Co najważniejsze i o czym nie powinien zapominać polski ustawodawca - przywrócona własność była zwolniona z podatku od zysku.</u>
          <u xml:id="u-336.7" who="#ArturGórski">To tylko niektóre rozwiązania, które i w Polsce można rozważyć. Szkoda, że w naszym kraju poprzednim rządom zabrakło woli politycznej, odwagi i determinacji, by likwidować skutki komunizmu w obszarze utraconej własności. Czekamy na szybkie decyzje naszego rządu i tego Sejmu. Nie ma wątpliwości, że trzeba przyspieszyć reprywatyzację, bo tylko wtedy, gdy ona nastąpi, sprawiedliwość zwycięży. Dopiero wtedy będziemy mogli z dumą powiedzieć, że jesteśmy obywatelami IV Rzeczypospolitej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Tadeusz Kopeć. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#JarosławKalinowski">W takim razie pan poseł Wojciech Picheta, bardzo proszę. Też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#JarosławKalinowski">W takim razie poseł Krzysztof Gadowski, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#JarosławKalinowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#KrzysztofGadowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#KrzysztofGadowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Miasto Rydułtowy obchodzi w 2007 r. 15. rocznicę odzyskania samorządności. Radość i podniosły charakter towarzyszący tej uroczystości dowodzą, jak ważny dla władz miasta jest fakt, że 15 lat temu Rydułtowy zostały na powrót wyłączone z administracyjnych granic miasta Wodzisławia Śląskiego. Odzyskały autonomię struktur lokalnych, a wraz z nią całe dobrodziejstwo i niemało problemów wynikających z samorządności.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#KrzysztofGadowski">Korzystając z okazji, chciałbym przybliżyć Wysokiej Izbie historię tego maleńkiego punkciku ma mapie, jakim jest miasto Rydułtowy. Jest to punkcik tak mały, że wielokrotnie niedostrzegany z perspektywy parlamentu Rzeczypospolitej. Tymczasem ten mały skrawek Polski leżący na Śląsku jest od ponad 50 lat miastem, zaś historia miejscowości sięga XIII w.</u>
          <u xml:id="u-338.3" who="#KrzysztofGadowski">Miasto rozwijało się z większym bądź mniejszym powodzeniem w ciągu tych wieków swojego istnienia. Od momentu gdy znaleziono na tutejszych terenach złoża węgla kamiennego, stopniowo przeobrażało się z osady wiejskiej w małe śląskie miasteczko. I tak podążało z historią do roku 1975. W wyniku ówczesnej reformy administracyjnej Rydułtowy utraciły prawa miejskie, stając się na długie lata dzielnicą miasta Wodzisławia Śląskiego. Dla miejscowości z długą historią, dorobkiem i tradycjami decyzja o wykreśleniu jej z mapy miast polskich była wielką niesprawiedliwością dziejową.</u>
          <u xml:id="u-338.4" who="#KrzysztofGadowski">Mieszkańcy Rydułtów nie pogodzili się nigdy z tym faktem. Uważali tę odgórną decyzję administracyjną za chybioną i krzywdzącą dla Rydułtów. Kiedy na początku lat dziewięćdziesiątych w wyniku zmian ustrojowych pojawiła się nadzieja na odzyskanie samorządności, społeczność miasta przystąpiła od razu do działania. Powołano komitet obywatelski, którego nadrzędnym celem było przywrócenie Rydułtowom praw miejskich. W wyniku działań wielu zapaleńców 1 stycznia 1992 r. Rydułtowy ponownie powróciły na mapę polskich miast. Dzisiaj świętują 15-lecie odzyskania samorządności. Minione 15 lat potwierdziło, że ówczesna decyzja mieszkańców miasta wyrażona w referendum była decyzją słuszną. Wskazują na to nie tylko głosy ludzi, ale także osiągnięcia, które mieli przez te lata, jako miasto. A jest tych osiągnięć całkiem sporo. Mieszkańcy są z nich bardzo dumni, ale nie zapominają o tym, że wiele jeszcze zostało do zrobienia. Życzę im z tego miejsca, aby ta duma i ambicja dodawała im sił do dalszego rozwoju miasta. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#JarosławKalinowski">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#JarosławKalinowski">Pani poseł Maria Nowak, Prawo i Sprawiedliwość. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#MariaTeresaNowak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę przedstawić dzisiaj informację o uroczystości, w której miałam zaszczyt i przyjemność uczestniczyć, a która dostarczyła tak mnie, jak wszystkim uczestnikom niezapomnianych wrażeń.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#MariaTeresaNowak">Otóż 8 marca 2007 r. w sali kolumnowej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej odbyła się uroczystość patriotyczno-historyczna poświęcona pamięci o Polakach poległych i pomordowanych na Wschodzie, zatytułowana „Katyń - 5 Marca Dzień Pamięci”. Honorowy patronat nad uroczystością objął marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej pan Marek Jurek. Uroczystość była przeznaczona dla młodzieży szkół warszawskich. Wzięli w niej udział także przedstawiciele Rodzin Katyńskich, Stowarzyszenia Sybiraków i dzieci tułaczych.</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#MariaTeresaNowak">Dyrektor pionu edukacyjnego z Instytutu Pamięci Narodowej dr Witold Wasilewski wygłosił wykład na temat: „Zbrodnia katyńska - przyczyny i skutki”, a pan doktor Grzegorz Jędrejek z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego mówił na temat „Zbrodnia katyńska w świetle prawa”.</u>
          <u xml:id="u-340.3" who="#MariaTeresaNowak">W uroczystości wziął udział ksiądz prałat Zdzisław Peszkowski. Na jego zaproszenie odbyło się także widowisko słowno-muzyczne w wykonaniu młodzieży z teatru „Źródło” działającego przy Gimnazjum Publicznym nr 1 im. Jana Pawła II w Radomsku, zatytułowane „Pamięć nie dała się zabić”. Spektakl „Pamięć nie dała się zabić” powstał w 2002 r. na uroczyste odsłonięcie Ściany Katyńskiej, w której znajdują się urny z ziemią przywiezioną z cmentarzy w Katyniu, Miednoje i Charkowie. Wykonawcami tego spektaklu są uczniowie oraz absolwenci gimnazjum. Należy dodać, że spektakl ten był wielokrotnie prezentowany i nagradzany tak za scenariusz, jak za wykonanie.</u>
          <u xml:id="u-340.4" who="#MariaTeresaNowak">Podczas uroczystości minister edukacji narodowej premier Roman Giertych wręczył księdzu prałatowi Zdzisławowi Peszkowskiemu, kapelanowi Rodzin Katyńskich, Medal Komisji Edukacji Narodowej, o który dla księdza prałata wnioskowały sekcje nauki i oświaty Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-340.5" who="#MariaTeresaNowak">Należy dodać, że uroczystości poświęcone tematyce katyńskiej odbywają się na terenie Warszawy od kilkunastu lat. Ich głównym celem jest popularyzacja wśród uczniów wiedzy historycznej z najnowszych dziejów Polski, tak długo przecież nieobecnych i przemilczanych w szkole. Każdego 17 września, od 1996 r. począwszy, odbywają się spotkania młodzieży przy pomniku „Poległym i Pomordowanym na Wschodzie”, a od roku 2000 organizowane są konkursy wiedzy na temat „Katyń - prawda i pamięć”. Laureaci tych konkursów są następnie uczestnikami pielgrzymek na cmentarz wojenny w Katyniu. Inicjatorami tych wszystkich działań są nauczyciele „Solidarności” oświatowej i Fundacji „Golgota Wschodu”.</u>
          <u xml:id="u-340.6" who="#MariaTeresaNowak">W tym miejscu pragnę jeszcze raz podziękować wszystkim, dzięki którym to spotkanie miało miejsce, a szczególne wyrazy podziękowania i uznania chcę skierować do pani Haliny Kurpińskiej, wiceprzewodniczącej sekcji oświaty rady głównej NSZZ „Solidarność”. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-340.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#JarosławKalinowski">Pan poseł Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 27 marca 2007 r. minęła pierwsza rocznica śmierci Stanisława Lema. Warto z tego miejsca przypomnieć postać wybitnego polskiego pisarza fantastyczno-naukowego, filozofa, futurologa, eseisty, krytyka i teoretyka literatury.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#WaldemarAndzel">Urodził się 12 września 1921 r. we Lwowie. Po zdanej maturze w 1939 r. studiował we lwowskim Instytucie Medycznym (1940–1941). W 1946 r. w ramach akcji repatriacyjnej przeniósł się do Krakowa, gdzie kontynuował studia medyczne, których nie zakończył jednak egzaminem końcowym, by uniknąć służby jako lekarz wojskowy. Debiutował w 1946 r. nowelą „Człowiek z Marsa”, która była drukowana w odcinkach w „Nowym Świecie Przygód”. Pisał opowiadania drukowane między innymi w „Tygodniku Powszechnym”, „Żołnierzu Polskim”, „Kuźnicy”.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#WaldemarAndzel">W 1951 r. została wydana pierwsza książka Stanisława Lema, powieść fantastyczno-naukowa „Astronauci”. Napisany wcześniej „Szpital przemienienia” (1948) wydany został dopiero w 1955 r. Kolejne książki, tłumaczone na wiele języków, zapewniły Lemowi rozgłos międzynarodowy i sławę jako pisarzowi science-fiction. Należą do nich między innymi: „Eden” (1959), „Powrót z gwiazd” (1961), „Solaris” (1961), „Niezwyciężony” (1964), „Głos Pana” (1968), „Opowieści o pilocie Pirxie” (1968), „Dzienniki gwiazdowe” (1957), „Pamiętnik znaleziony w wannie” (1961), „ Bajki robotów” (1964), „Cyberiada” (1965), „Wizja lokalna” (1982), „Pokój na Ziemi” (1987). W swoich utworach Lem poruszał problemy ludzkiej egzystencji w świecie, kwestie konsekwencji rozwoju technologicznego dla jednostki i przyszłości ludzkości. Obok form beletrystycznych Lem pisał również książki filozoficzne. W 1957 r. ukazały się „Dialogi”, w 1964 r. „Summa Technologiae”, następnie „Filozofia przypadku” (1968), „Fantastyka i futurologia” (1970) oraz „Rozprawy i szkice” (1975). Pisał również recenzje z nieistniejących książek: „Doskonała próżnia” i „Wielkość urojona”, których uzupełnieniem były „Prowokacja” i „Biblioteka XXI wieku” (1986). W 1973 r. Stanisław Lem został honorowym członkiem Science Fiction Writers of America. Wyróżnienie to zostało mu odebrane na skutek jego wypowiedzi o amerykańskiej literaturze science-fiction.</u>
          <u xml:id="u-342.3" who="#WaldemarAndzel">W 1982 r., po wybuchu stanu wojennego, pisarz wyjechał z Polski. Początkowo przebywał w Berlinie, później w Wiedniu. W tym okresie powstały jego dwie ostatnie książki beletrystyczne: „Pokój na Ziemi” i „Fiasko”. W 1988 r. powrócił do kraju. W latach dziewięćdziesiątych pisarz zajmował się publicystyką, pisaniem felietonów, współpracował z „Tygodnikiem Powszechnym”, „Odrą” oraz polską edycją „PC Magazine”. Był cenionym krytykiem literackim i komentatorem współczesności. Ostatnie książki Stanisława Lema to „Okamgnienie”, „Rasa drapieżców” i „Świat na krawędzi”.</u>
          <u xml:id="u-342.4" who="#WaldemarAndzel">Od 1972 r. Stanisław Lem brał udział w pracach Komisji Polskiej Akademii Nauk „Polska 2000”, od 1994 r. był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Laureat wielu nagród, między innymi nagrody państwowej I stopnia w dziedzinie literatury (1976), austriackiej nagrody państwowej w dziedzinie kultury europejskiej (1985), austriackiej nagrody państwowej im. Franza Kafki w dziedzinie literatury (1991), posiadacz odznaczeń, takich jak Order Orła Białego, doktoratów honoris causa Politechniki Wrocławskiej (1981), Uniwersytetu Opolskiego (1997), Uniwersytetu Lwowskiego oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego (1998).</u>
          <u xml:id="u-342.5" who="#WaldemarAndzel">Dzieła Stanisława Lema weszły do kanonu najsłynniejszych utworów science-fiction XX w., wywarły wpływ zarówno na polską, jak i światową literaturę. W swoich utworach fantastyczno-naukowych zawierał on swoje przemyślenia teoretyczne i filozoficzne.</u>
          <u xml:id="u-342.6" who="#WaldemarAndzel">Stanisław Lem zmarł 27 marca 2006 r., pochowany został 4 kwietnia 2006 r. w Krakowie.</u>
          <u xml:id="u-342.7" who="#WaldemarAndzel">Przywołując jego postać w pierwszą rocznicę jego śmierci, chcę podkreślić jego wkład w polską i zagraniczną literaturę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#JarosławKalinowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#JarosławKalinowski">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, to znaczy do dzisiaj, 29 marca 2007 r., do godz. 9. Dziękuję bardzo. Dobranoc.</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 0 min 33)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>