PPC / ppc

text_structure.xml 715 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650 3651 3652 3653 3654 3655 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 10)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Józef Zych oraz wicemarszałkowie Olga Krzyżanowska, Marek Borowski i Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JózefZych">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JózefZych">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Małgorzatę Ostrowską i pana posła Jerzego Jankowskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JózefZych">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pani poseł Małgorzata Ostrowska.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JózefZych">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JózefZych">Proszę o odczytanie komunikatu o posiedzeniach komisji, które odbędą się w dniu dzisiejszym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MałgorzataOstrowska">Informuję, że dzisiaj, za zgodą marszałka Sejmu, odbędą się posiedzenia następujących komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MałgorzataOstrowska">- Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego oraz Komisją Ustawodawczą - o godz. 10.30;</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MałgorzataOstrowska">- Komisji Obrony Narodowej wspólnie z Komisją Ustawodawczą - o godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MałgorzataOstrowska">- Komisji Zdrowia - o godz. 11.30.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#MałgorzataOstrowska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Komisji Ustawodawczej o: 1) poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym, 2) rządowym projekcie ustawy Prawo o ruchu drogowym (druki nr 647, 758, 1624, 1624-A, 2200 i 2200-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Szarawarskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#KrystynaŁybacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo przepraszam, bo chcę zabrać głos, a nie dotyczy to punktu, który pan marszałek był łaskaw zapowiedzieć; pan marszałek nie zauważył mnie wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#KrystynaŁybacka">Panie Marszałku! 23 kwietnia w czasie obecnie trwającego posiedzenia Sejmu odbyło się drugie czytanie projektu ustawy o Polskiej Akademii Nauk. W trakcie drugiego czytania z ust pań posłanek i panów posłów parokrotnie padł wniosek, aby umożliwić przejście do trzeciego czytania na tym samym posiedzeniu Sejmu. Kończąca ten punkt pani marszałek Krzyżanowska, wypełniając prośby posłów, zwróciła się do połączonych komisji, aby przygotowały dodatkowe sprawozdanie, tak by można było to trzecie czytanie przeprowadzić. Połączone komisje wypełniły zarówno prośby koleżanek posłanek i kolegów posłów, jak i apel pani marszałek Krzyżanowskiej. Pytam zatem, dlaczego Prezydium Sejmu nie dostarczyło do skrytek sprawozdania, żebyśmy mogli dziś przejść do trzeciego czytania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefZych">Odpowiadam pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefZych">Sprawozdanie wpłynęło wczoraj po godz. 23, jest w tej chwili w druku i w związku z tym Prezydium Sejmu nie mogło na dzisiejszym rannym posiedzeniu podjąć decyzji w tej sprawie. Ale w ciągu dnia, po doręczeniu sprawozdania, Prezydium Sejmu zastanowi się i rozważy tę propozycję.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JózefZych">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Szarawarskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AndrzejSzarawarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie drugiego czytania sprawozdania z prac nad ustawą Prawo o ruchu drogowym zgłoszono 137 wniosków. Komisje na dodatkowym posiedzeniu w dniu 17 kwietnia dokonały analizy zgłoszonych wniosków, w trakcie której 20 wniosków zostało przez posłów wycofanych, 117 zostało przedstawionych paniom posłankom i panom posłom w dodatkowym sprawozdaniu zawartym w druku nr 2200.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#AndrzejSzarawarski">Już po wydrukowaniu sprawozdania pan poseł Andrzej Brachmański wycofał 5 poprawek, poprawki nr 12, 71, 76, 79 i 112, stąd praktycznie do przegłosowania pozostało 112 poprawek. Połączone komisje rekomendują przyjęcie 41 poprawek, pozostałe proponują odrzucić. Z uwagi na dużą liczbę poprawek i bardzo różną ich wartość merytoryczną, od redakcyjnych do często głębokich zmian strukturalnych, jakie te poprawki spowodują, proponuję, aby ich nie omawiać w tej chwili, tylko przy głosowaniu; jeśli będą jakieś wątpliwości, służę wyjaśnieniami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#JózefZych">Komisje przedstawiają również wnioski mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#JózefZych">W poprawce nr 1 do art. 2 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby za drogę twardą uważać również drogę z jezdnią o nawierzchni żwirowej.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 2 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 362 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 352 posłów, przeciw - 7, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#JózefZych">W poprawce nr 2 do art. 2 pkt 18 wnioskodawca proponuje, aby za pieszego uważać również osobę poruszającą się na wrotkach, rolkach i łyżwach.</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 2 do art. 2 pkt 18, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 371 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 46 posłów, przeciw - 318, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.18" who="#JózefZych">W poprawce nr 3 do art. 2 pkt 18 wnioskodawca proponuje, aby kierujący rowerem w wieku do lat 10, będący pod opieką osoby dorosłej, mógł korzystać z miejsc przeznaczonych dla pieszych na tych samych zasadach co pieszy.</u>
          <u xml:id="u-8.19" who="#JózefZych">Komisje natomiast proponują, aby kierującego rowerem w wieku do 10 lat pod opieką osoby dorosłej uznawać za pieszego.</u>
          <u xml:id="u-8.20" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-8.21" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 3 do art. 2 pkt 18, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.22" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-8.23" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-8.24" who="#JózefZych">W głosowaniu udział wzięło 377 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 3 posłów, przeciw - 367, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.25" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.26" who="#JózefZych">W poprawce nr 4 do art. 2 wnioskodawca w dodawanym punkcie proponuje, aby słowniczek zawierał także definicję zarządzania ruchem.</u>
          <u xml:id="u-8.27" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-8.28" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 2, polegającej na dodaniu punktu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.29" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-8.30" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-8.31" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 374 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 4 posłów, przeciw - 364, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.32" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.33" who="#JózefZych">W poprawce nr 5 do art. 2 pkt 25 wnioskodawca proponuje, aby w definicji „niedostatecznej widoczności” pojęcie „zmniejszonej przejrzystości powietrza” zawęzić do mgły, a także aby dodać, że jest to widoczność uniemożliwiająca zobaczenie elementu odblaskowego oświetlonego światłem drogowym z odległości co najmniej 100 m.</u>
          <u xml:id="u-8.34" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-8.35" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 2 pkt 25, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.36" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-8.37" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-8.38" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem poprawki oddano 1 głos, przeciw głosowało 376 posłów, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.39" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.40" who="#JózefZych">W poprawce nr 6 do art. 2 wnioskodawca w dodawanym punkcie proponuje, aby słowniczek ustawy zawierał również definicję pojazdu używanego do celów specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-8.41" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-8.42" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 6 do art. 2, polegającej na dodaniu punktu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.43" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-8.44" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-8.45" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 371 posłów, przeciw - 4, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.46" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-8.47" who="#JózefZych">W poprawce nr 7 do art. 2 wnioskodawca w dodawanym punkcie proponuje, aby słowniczek ustawy zawierał także definicję pojazdu szynowego.</u>
          <u xml:id="u-8.48" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-8.49" who="#JózefZych">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#TadeuszGawin">Panie marszałku, mam pytanie do posła sprawozdawcy. Jeżeli nie przyjmiemy definicji pojazdu szynowego, czy jasny będzie dla czytających zapis art. 16 ust. 6, gdzie jest napisane: „Jeżeli tory pojazdów szynowych znajdują się w jezdni, kierujący pojazdem nieszynowym znajdującym się na części jezdni, po której jeżdżą pojazdy szynowe, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa nadjeżdżającemu pojazdowi szynowemu”. Mówimy tu o pojeździe szynowym, mówimy o torach - tory to jest popularnie ślad jakiś, wcale nie mówimy o szynie. Przyjmujemy tu definicje: pojazd szynowy i pojazd nieszynowy. W zasadzie nie wiem, o czym tu mówimy, jeżeli w definicji nie będzie przynajmniej definicji pojazdu szynowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#AndrzejSzarawarski">Połączone komisje uznały, że definicja pojazdu szynowego jest tak oczywista - jest to pojazd przeznaczony do jazdy po szynach - że trudno go definiować w taki sposób w ustawie. Natomiast do art. 16 ust. 6, o którym pan poseł mówi, odnosi się poprawka nr 15, w której proponuje się skreślenie wyrazu „nieszynowym”; wówczas nie będzie już żadnych nieporozumień, ponieważ będzie wiadomo, że chodzi o pojazdy poruszające się po drodze i pojazdy szynowe. Tak że po skreśleniu w tym artykule słowa „nieszynowe”, co zakłada poprawka nr 15, praktycznie ten zapis, zdaniem komisji, nie będzie budził żadnych wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 7 do art. 2, polegającej na dodaniu punktu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 7 posłów, przeciw - 362, 10 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#JózefZych">W poprawce nr 8 do art. 2 pkt 41 wnioskodawca proponuje, aby w definicji samochodu ciężarowego pominąć ograniczenie do 3,5 tony dopuszczalnej masy całkowitej samochodu ciężarowo-osobowego.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 2 pkt 41, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 369 posłów, przeciw - 6, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#JózefZych">W poprawce nr 9 do art. 5 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby skreślić część przepisu zobowiązującą uczestnika ruchu i inną osobę znajdującą się na drodze do stosowania się do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli, sygnałów świetlnych oraz znaków drogowych nawet wówczas, gdy nakazany sposób zachowania jest sprzeczny z przepisami ustawy.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 5 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 374 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 367, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#JózefZych">W poprawce nr 10 do art. 10 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby kompetencje w zakresie zarządzania ruchem na autostradach i drogach ekspresowych mogły być przekazywane także koncesjonariuszowi, a nie - jak proponują komisje - tylko wojewodzie lub państwowej jednostce organizacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-12.22" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.23" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 10 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.24" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-12.25" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-12.26" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 375 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 370, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-12.27" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-12.28" who="#JózefZych">W poprawce nr 11 do art. 11 wnioskodawca proponuje, aby skreślić ust. 3 stanowiący, że w razie zamknięcia chodnika pieszy jest obowiązany iść jezdnią obok tego chodnika, chyba że ruch pieszych został skierowany na inną część drogi.</u>
          <u xml:id="u-12.29" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.30" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 11, polegającej na skreśleniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.31" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-12.32" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-12.33" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 374 posłów, przeciw - 4, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.34" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.35" who="#JózefZych">Poprawka nr 12 została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-12.36" who="#JózefZych">W poprawce nr 13 do art. 14 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby przechodzenie przez jezdnię było zabronione w miejscu o ograniczonej widoczności, a nie - jak proponowały komisje - niedostatecznej widoczności.</u>
          <u xml:id="u-12.37" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.38" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 14 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.39" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-12.40" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-12.41" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 369 posłów, przeciw - 6, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.42" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.43" who="#JózefZych">W poprawce nr 14 do art. 14 pkt 3 wnioskodawca proponuje, aby listę czynności zabronionych pieszemu podczas przechodzenia przez jezdnię lub torowisko rozszerzyć o zawracanie.</u>
          <u xml:id="u-12.44" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.45" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 14 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.46" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-12.47" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-12.48" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 378 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 13 posłów, przeciw - 360, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.49" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-12.50" who="#JózefZych">W poprawce nr 15 do art. 16 ust. 6 wnioskodawca proponuje, aby skreślić słowo „nieszynowy”.</u>
          <u xml:id="u-12.51" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.52" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 16 ust. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.53" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-12.54" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-12.55" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 373 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 362 posłów, przeciw - 6, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.56" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.57" who="#JózefZych">W poprawce nr 16 do art. 17 ust. 1 pkt 3 wnioskodawca proponuje, aby wjeżdżanie na jezdnię z pasa ruchu dla pojazdów powolnych nie było traktowane jako włączenie się do ruchu.</u>
          <u xml:id="u-12.58" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.59" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 17 ust. 1 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.60" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-12.61" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-12.62" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 374 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 7 posłów, przeciw - 346, 21 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.63" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-12.64" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości nr 1 do art. 20 ust. 1 wnioskodawcy proponują, aby dopuszczalna prędkość pojazdu lub zespołu pojazdów na obszarze zabudowanym wynosiła 50 km/h, a nie - jak proponują komisje - 60 km/h.</u>
          <u xml:id="u-12.65" who="#JózefZych">Proszę bardzo, pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#ZbigniewSzczypiński">Panie Marszałku! Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Czy mógłby pan powiedzieć, w jakich krajach Europy obowiązuje prędkość 60 km/h na obszarach zabudowanych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#AndrzejSzarawarski">W większości krajów Europy Zachodniej obowiązuje prędkość 50 km/h, w wielu krajach Europy Wschodniej obowiązuje prędkość 60 km/h.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Szczypiński: W trzech krajach.)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#AndrzejSzarawarski">W rozwiązaniach, które przyjmują poszczególne kraje, nowelizując prawo o ruchu drogowym, jest tendencja do zmniejszania szybkości do 50 km/h jako zasady ruchu w terenach zabudowanych.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#AndrzejSzarawarski">Natomiast tu w komisjach przy przyjęciu prędkości 60 km/h przeważyła argumentacja, że inaczej w naszych warunkach zmniejszyłoby to drożność dróg w przejazdach przez miasta. Stąd wniosek komisji, aby utrzymać prędkość 60 km/h, jaka obowiązuje w dotychczasowym kodeksie drogowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#ZbigniewMączka">Chciałbym zadać dodatkowe pytanie: Czy to prawda, że zabudowa w krajach, w których wprowadzono ograniczenie prędkości do 50 km/h, ma inny charakter niż zabudowa typowa dla naszego kraju? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JózefZych">Jeszcze jedno pytanie, panie pośle. Momencik.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#AndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie tej treści: Czy jednak o tym, jaka szybkość jest bezpieczna, nie decyduje stan techniczny samochodów? Bo dla starej syrenki czy zdezelowanego „malucha” i 50 km jest za dużą prędkością.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#AndrzejSzarawarski">Na pierwsze pytanie oczywiście odpowiedź jest taka, że w wielu krajach, gdzie obowiązuje prędkość 50 km/h, drożność układów drogowych jest zabezpieczana budową obwodnic - szczególnie dotyczy to ruchu w okolicach wielkich miast - lub są drogi przelotowe, na których znaki nakazują po prostu wyższą prędkość niż 50 km/h.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#AndrzejSzarawarski">Tu przyjmując prędkość 50 bądź 60 km/h, możemy działać na drogach o zwiększonej przepustowości, stosując znaki drogowe - podwyższając bądź obniżając prędkość. I w tej sprawie można używać dokładnie odwrotnej argumentacji: jak przyjmiemy 50 km, to możemy podwyższać prędkość, a jak przyjmiemy 60 km, możemy ją zmniejszać znakami. Trzeba tylko podjąć decyzję.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#AndrzejSzarawarski">Zarówno rząd, jak i Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, zalecają prędkość 50 km/h, ponieważ doświadczenia światowe wykazują, że przy tej szybkości w kolizjach z pieszymi następuje u nich znacznie mniejsza liczba ciężkich wypadków uszkodzenia ciała czy kalectwa, a, jak wiemy, w zderzeniu z samochodem piesi mają z natury rzeczy znacznie mniejsze szanse. To tyle. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 20 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 33 posłów, przeciw - 315, 31 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#JózefZych">W poprawce nr 17 do art. 20 ust. 3 pkt 1 lit. b i c wnioskodawca proponuje, aby prędkość dopuszczalna poza obszarem zabudowanym dla pojazdów wymienionych w przepisie wynosiła: na drodze ekspresowej dwujezdniowej 110 km/h, natomiast na drodze ekspresowej jednojezdniowej 100 km/h.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#JózefZych">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 18.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 20 ust. 3 pkt 1 lit. b i c, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 369 posłów, przeciw - 10, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#JózefZych">W poprawkach nr 19 do art. 20 ust. 3, polegającej na skreśleniu pkt. 2, oraz nr 20 do art. 20, polegającej na dodaniu ustępu, wnioskodawca proponuje, aby prędkość 100 km/h na autostradzie i drodze ekspresowej dopuszczalna była tylko dla autobusu spełniającego dodatkowe warunki techniczne, określone przez ministra transportu i gospodarki morskiej.</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#JózefZych">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-22.18" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 20 ust. 3, polegających na skreśleniu pkt. 2 oraz na dodaniu nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-22.19" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-22.20" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-22.21" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 374 posłów, przeciw - 4, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.22" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-22.23" who="#JózefZych">W poprawce nr 21 do art. 21 wnioskodawca w dodawanym ust. 5 proponuje, aby organ zarządzający ruchem na drogach, który ograniczył prędkość dopuszczalną, był obowiązany do niezwłocznego przywrócenia stanu poprzedniego po zlikwidowaniu przyczyn zmniejszenia prędkości dopuszczalnej.</u>
          <u xml:id="u-22.24" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-22.25" who="#JózefZych">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#TadeuszGawin">Panie Marszałku! Panie Pośle! Mam takie pytanie: Czy w momencie przyjęcia kodeksu drogowego bez tej poprawki zostanie uporządkowany bałagan, który istnieje na drogach, gdzie stoją historyczne znaki, bo kiedyś ktoś coś tam robił i znaki zostały, ponieważ na nikim nie spoczywał obowiązek ich usunięcia. Czy ten bałagan zostanie uporządkowany bez tej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#AndrzejSzarawarski">Nie ma tu bałaganu prawnego, ponieważ taki obowiązek ciąży na zarządach dróg i wynika z ustawy o drogach publicznych i z aktów wykonawczych do tamtej ustawy, stąd nie ma potrzeby zapisywania tego w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Na pewno należy się z panem posłem zgodzić, że ten obowiązek niestety nie jest przez zarządy, niektóre zarządy, bo nie wszystkie, należycie wykonywany. Stąd można tylko, przy istniejących przepisach prawnych w tym obszarze, apelować do zarządów dróg, aby wykonywały swoje obowiązki należycie. Natomiast ten zapis jest zbędny. Ta sprawa jest regulowana aktami wykonawczymi do ustawy o drogach publicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 21, polegającej na dodaniu ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 380 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 24 posłów, przeciw - 349, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#JózefZych">W poprawce nr 22 do art. 22 wnioskodawca w dodawanym ustępie proponuje, aby kierujący pojazdem po skręceniu mógł zająć dowolny pas ruchu na jezdni dla swojego kierunku jazdy.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 22, polegającej na dodaniu nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 3 posłów, przeciw - 374, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-25.13" who="#JózefZych">W poprawce nr 23 do art. 23 ust. 1 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby dodać przepis stanowiący, że omijanie pojazdu sygnalizującego zamiar skręcenia w lewo może odbywać się tylko z jego prawej strony.</u>
          <u xml:id="u-25.14" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.15" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 23 ust. 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.16" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.17" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.18" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 377 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 364 posłów, przeciw - 6, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.19" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.20" who="#JózefZych">W poprawce nr 24 do art. 24 wnioskodawca proponuje, aby skreślić ust. 6 stanowiący, że kierujący pojazdem jest zobowiązany po wyprzedzeniu wjechać na dotychczas zajmowany pas ruchu.</u>
          <u xml:id="u-25.21" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.22" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 24, polegającej na skreśleniu ust. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.23" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.24" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.25" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 375 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 350 posłów, przeciw - 11, 14 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.26" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.27" who="#JózefZych">W poprawce nr 25 do art. 25 ust. 4 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby zabronić kierującemu pojazdem rozdzielania nie tylko kolumny pieszych, lecz także kolumny rowerów jednośladowych.</u>
          <u xml:id="u-25.28" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.29" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 25 ust. 4 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.30" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.31" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.32" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 372 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 64 posłów, przeciw - 300, 8 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.33" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-25.34" who="#JózefZych">W poprawce nr 26 do art. 26 wnioskodawca w nowym brzmieniu ust. 1 proponuje, aby kierujący pojazdem był obowiązany zachować szczególną ostrożność, zbliżając się również do przejazdu dla rowerzystów oraz ustąpić pierwszeństwa rowerzyście znajdującemu się na przejeździe.</u>
          <u xml:id="u-25.35" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.36" who="#JózefZych">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 27.</u>
          <u xml:id="u-25.37" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 26 do art. 26 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.38" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.39" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.40" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 375 posłów, przeciw - 5, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.41" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.42" who="#JózefZych">W poprawce nr 28 do art. 26 ust. 3 pkt 1 wnioskodawca proponuje, aby kierującemu pojazdem było zabronione wyprzedzanie pojazdu również na przejeździe dla rowerzystów.</u>
          <u xml:id="u-25.43" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.44" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 28 do art. 26 ust. 3 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.45" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.46" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.47" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 377 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 373 posłów, przeciw - 3, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.48" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.49" who="#JózefZych">W poprawce nr 29 do art. 26 ust. 3 pkt 3 wnioskodawca proponuje, aby zakaz jazdy pojazdem wzdłuż po przejściu dla pieszych nie dotyczył rowerzystów w miejscach, w których ruch rowerów jest dozwolony.</u>
          <u xml:id="u-25.50" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.51" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 26 ust. 3 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.52" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.53" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.54" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 374 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 60 posłów, przeciw - 304, 10 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.55" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-25.56" who="#JózefZych">W poprawce nr 30 do art. 29 ust. 2 pkt 3 wnioskodawca proponuje, aby ostrzeganie światłami drogowymi było zabronione w każdym przypadku, a nie, jak proponują komisje, tylko w warunkach, w których może to spowodować oślepienie innych kierujących.</u>
          <u xml:id="u-25.57" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.58" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 29 ust. 2 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.59" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.60" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.61" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 375 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 11 posłów, przeciw - 361, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.62" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-25.63" who="#JózefZych">W poprawce nr 31 do art. 32 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby obowiązek zachowania właściwej odległości między jadącymi kolumnami dotyczył wszystkich rowerów, a nie - jak proponowały komisje - tylko rowerów jednośladowych.</u>
          <u xml:id="u-25.64" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.65" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 32 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.66" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.67" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.68" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 374 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 362 posłów, przeciw - 9, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.69" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.70" who="#JózefZych">W poprawce nr 32 do art. 32 wnioskodawca w dodawanym ustępie proponuje, aby odległość między rowerami jednośladowymi poruszającymi się w kolumnie nie mogła przekroczyć 5 m.</u>
          <u xml:id="u-25.71" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.72" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 32, polegającej na dodaniu ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.73" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.74" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.75" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 361 posłów, przeciw - 12, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.76" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.77" who="#JózefZych">W poprawce nr 33 do art. 32 ust. 5 wnioskodawca proponuje, aby kierującemu pojazdem było zabronione również wjeżdżanie między rowery jednośladowe poruszające się w kolumnie.</u>
          <u xml:id="u-25.78" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.79" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 32 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.80" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.81" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.82" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 376 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 365 posłów, przeciw - 5, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.83" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.84" who="#JózefZych">W poprawce nr 34 do art. 33 wnioskodawca w dodawanym ust. 4 proponuje, aby rowerzyście na przejeździe dla rowerzystów było zabronione wjeżdżanie bezpośrednio przed jadący pojazd oraz zwalnianie lub zatrzymywanie się bez uzasadnionej przyczyny.</u>
          <u xml:id="u-25.85" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.86" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 33, polegającej na dodaniu ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.87" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.88" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.89" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 373 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 366 posłów, przeciw - 6, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.90" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.91" who="#JózefZych">W poprawce nr 35 do art. 33 wnioskodawca proponuje, aby dodać nowy ustęp stanowiący, że korzystanie z chodnika przez kierującego rowerem jest dozwolone jedynie w razie braku drogi rowerowej i niemożności korzystania z jezdni, jeżeli dozwolony jest na niej ruch pojazdów samochodowych z prędkością co najmniej 50 km/h.</u>
          <u xml:id="u-25.92" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.93" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 33, polegającej na dodaniu ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.94" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.95" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.96" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 375 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 372 posłów, przeciw - 1 poseł, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.97" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.98" who="#JózefZych">W poprawce nr 36 do art. 38 pkt 5 wnioskodawca proponuje, aby kierujący pojazdem był obowiązany do posiadania odpowiednich dokumentów, jeżeli obowiązek taki wynika z odrębnej ustawy, a nie - jak proponowały komisje - z odrębnych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-25.99" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.100" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 38 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.101" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.102" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.103" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 373 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 358 posłów, przeciw - 10, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.104" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.105" who="#JózefZych">W poprawce nr 37 do art. 39 ust. 2 pkt 5 wnioskodawca proponuje, aby policjant, funkcjonariusz lub żołnierz nie był obowiązany do używania pasów bezpieczeństwa w każdej sytuacji, a nie tylko - jak proponują komisje - podczas przewożenia osób zatrzymanych.</u>
          <u xml:id="u-25.106" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.107" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 39 ust. 2 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.108" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.109" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.110" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 377 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 15 posłów, przeciw - 354, 8 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.111" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-25.112" who="#JózefZych">W poprawce nr 38 do art. 39 w ust. 2 wnioskodawca w dodawanym pkt. 5 proponuje, aby obowiązek korzystania z pasów bezpieczeństwa nie dotyczył zespołu medycznego w czasie udzielania pomocy medycznej.</u>
          <u xml:id="u-25.113" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.114" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 39 ust. 2, polegającej na dodaniu punktu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.115" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.116" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.117" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 371 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 364 posłów, przeciw - 5, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.118" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.119" who="#JózefZych">W poprawce nr 39 do art. 40 wnioskodawca proponuje, aby obowiązek używania w czasie jazdy motocyklem lub motorowerem hełmów ochronnych dotyczył również dzieci w wieku do lat 7.</u>
          <u xml:id="u-25.120" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.121" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 40, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.122" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.123" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.124" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 368 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 334 posłów, przeciw - 29, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.125" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.126" who="#JózefZych">W poprawce nr 40 do art. 43 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby dziecko w wieku do lat 15, poruszające się po drodze po zmierzchu, było obowiązane używać elementów odblaskowych, a nie - jak proponowały komisje - powinno być oznaczone elementami odblaskowymi.</u>
          <u xml:id="u-25.127" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.128" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 43 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.129" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.130" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.131" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 372 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 366 posłów, przeciw - 2, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.132" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.133" who="#JózefZych">W poprawce nr 41 do art. 44 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby przepisy określające obowiązki kierującego pojazdem w razie uczestniczenia w wypadku drogowym dotyczyły również osób będących świadkami wypadku.</u>
          <u xml:id="u-25.134" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.135" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 44 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.136" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.137" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.138" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 372 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 14 posłów, przeciw - 356, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.139" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-25.140" who="#JózefZych">W poprawce nr 42 do art. 45 ust. 1 pkt 2 oraz nr 45 do art. 45 ust. 2 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby zabronić holowania pojazdu również przez osobę w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu oraz zabronić przewożenia takiej osoby na rowerze, motorowerze albo motocyklu.</u>
          <u xml:id="u-25.141" who="#JózefZych">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-25.142" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-25.143" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 45 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.144" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.145" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.146" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 369 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 360 posłów, przeciw - 4, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.147" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.148" who="#JózefZych">W poprawce nr 43 do art. 45 ust. 2 pkt 1 wnioskodawca proponuje, aby kierującemu pojazdem było zabronione korzystanie podczas jazdy z telefonu komórkowego, chyba że korzysta się z urządzenia głośno mówiącego.</u>
          <u xml:id="u-25.149" who="#JózefZych">Komisje natomiast proponowały, aby zakaz ten dotyczył korzystania z telefonu komórkowego w sposób wymagający ciągłego używania jednej ręki.</u>
          <u xml:id="u-25.150" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.151" who="#JózefZych">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 44.</u>
          <u xml:id="u-25.152" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 43 do art. 45 ust. 2 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.153" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.154" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.155" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 354 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 328 posłów, przeciw - 16, 10 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.156" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-25.157" who="#JózefZych">W poprawce nr 46 do art. 45 ust. 2 pkt 5 wnioskodawca proponuje, aby zakaz przewożenia dziecka w wieku do 10 lat na przednim siedzeniu pojazdu samochodowego obowiązywał w każdej sytuacji, a nie, jak proponują komisje, tylko w wypadku nieużywania specjalnego fotelika ochronnego.</u>
          <u xml:id="u-25.158" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.159" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 45 ust. 2 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-25.160" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-25.161" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-25.162" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 12 posłów, przeciw - 341, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.163" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-25.164" who="#JózefZych">W poprawce nr 47 do art. 45 ust. 2 wnioskodawca w dodawanym punkcie proponuje, aby kierującemu pojazdem było zabronione palenie tytoniu podczas kierowania pojazdem.</u>
          <u xml:id="u-25.165" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-25.166" who="#JózefZych">Przyjęcie tej poprawki spowoduje odpowiednią zmianę w art. 63 ust. 5 oraz bezprzedmiotowość poprawki nr 48.</u>
          <u xml:id="u-25.167" who="#JózefZych">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#AdamHalber">Panie Marszałku! Chciałbym spytać posła sprawozdawcę, jakimi przesłankami kierowała się komisja, rekomendując przyjęcie poprawki zakazującej używania telefonu komórkowego, natomiast odrzucając poprawkę zakazującą palenia tytoniu przez kierowcę. Czy to jest jakieś mniejsze niebezpieczeństwo, zdaniem komisji, czy może zjawisko jest mniej powszechne? Takie mam pytanie.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#AndrzejSzarawarski">Cóż, panie pośle, można by dowcipnie odpowiedzieć, że nie ma urządzenia samopalącego, tak jak urządzenie głośno mówiące przy korzystaniu z telefonu komórkowego. Natomiast wyszliśmy z założenia, że jest to po prostu przepis nieegzekwowalny, trudno bowiem by było przy każdym kierowcy sadzać w czasie jazdy policjanta i sprawdzać, czy kierowca pali, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#AndrzejSzarawarski"> To jest po prostu niemożliwe do wyegzekwowania, a pewne ograniczenia, jeśli chodzi o palenie, zawarliśmy w art. 63 ust. 5. Z uwagi na to, iż nie stwierdzono zdecydowanych zagrożeń, jakiejś liczby wypadków spowodowanych przez kierowcę palącego papierosa, jak również ze względu na nieegzekwowalność tego przepisu, komisje proponują go odrzucić. Natomiast Wysoka Izba rozstrzygnie to w głosowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#AdamHalber">Panie pośle sprawozdawco, nie udzielił pan wyczerpującej odpowiedzi na moje pytanie. Rozumiem, że nie istnieją urządzenia samopalące, ale ja zadałem panu pytanie: Czy palenie papierosa i rozmawianie przez telefon komórkowy to są zjawiska porównywalne? Poza tym nie wiem, dlaczego mówi pan o tym, że nie ma badań dotyczących wypadków z powodu palenia. W związku z tym pytam, czy są badania dotyczące wypadków z powodu rozmawiania przez telefon komórkowy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#AndrzejSzarawarski">Panie pośle, ja nie jestem palący, ale zdaję sobie sprawę, że można trzymać papierosa w ustach bądź w ręce. Natomiast nie wyobrażam sobie, żeby można było w ustach trzymać telefon komórkowy.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#AndrzejSzarawarski">To jest chyba dość jednoznaczne, że jak się rozmawia przez telefon, to trzeba go cały czas trzymać w ręce, przy uchu. W związku z tym kierowca ma w tym czasie wyłącznie jedną rękę do dyspozycji, co może stwarzać zagrożenia. Przy paleniu kierowca ma dwie ręce do dyspozycji, ponieważ może trzymać papierosa w ustach i to jest jakby odpowiedź na pana pytanie.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#komentarz">(Poseł Adam Halber: Przez cały czas?)</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#AndrzejSzarawarski">Panie pośle, jeszcze raz podkreślam: jestem osobą niepalącą, więc nie wiem, czy można cały czas trzymać papierosa w ustach, czy nie cały czas. Po prostu taka była argumentacja, że jest to przepis nieegzekwowalny i że stanowi to mniejsze zagrożenie z uwagi choćby na to, że nie zajmuje cały czas jednej ręki kierowcy i w momentach wymagających jakiejś szczególnej manualnej sprawności kierowca zawsze, paląc papierosa, może kierować posługując się dwoma rękami, co w przypadku telefonu komórkowego jest niemożliwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#JózefZych">Ale, panie pośle, widzę, że pan uważnie reklam nie ogląda, bo jak się jedzie na lotnisko, to są bardzo duże reklamy, gdzie psy w pysku mają telefony komórkowe.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#komentarz">(Oklaski, wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#AndrzejSzarawarski">Panie marszałku, ale jeszcze nie słyszałem, żeby ktokolwiek psu wydał prawo jazdy i pozwolił prowadzić pojazd.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#JózefZych">No, oczywiście, można iść dalej w rozumowaniu - czy już psy mówią?</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MariaDmochowska">Panie pośle, zadaję pytanie, bo nie jestem zorientowana, czy zapalanie papierosa może zmniejszyć bezpieczeństwo jazdy, czy jeśli np. zapalony papieros lub popiół spadnie na gołe kolana osoby prowadzącej samochód,...</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#MariaDmochowska">... może to zmniejszyć bezpieczeństwo jazdy? Chodzi mi o zapalanie i upuszczenie papierosa lub popiołu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JózefZych">Chwileczkę, chwileczkę. Wysoki Sejmie, przypomniał mi się program telewizyjny dla dzieci, z Chin, gdzie pokazano, że psy jeżdżą na rowerach, a więc niewykluczone, że mają również karty rowerowe.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#LonginPastusiak">Panie Marszałku! Wesołość tej dyskusji oczywiście jest bardzo znamienna, ale ja mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Czy sens zakazu palenia polega na tym, że palenie przeszkadza kierowcy, czy też sens tego zakazu polega na zwalczaniu fatalnego zwyczaju, który się w Polsce wytworzył, że elegancka pani, elegancki pan, jadąc eleganckim samochodem, wyrzuca peta przez okno, zanieczyszczając miasta - tak jest - nie korzystając z popielniczki, którą producent samochodu... Czy sens tego nie polega również na tym, żeby zapobiec takiemu obyczajowi, który się niestety w ostatnich latach w Polsce wytworzył?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#TadeuszGawin">Panie pośle, kontynuując niejako wątek wypowiedzi mojego przedmówcy, chciałem powiedzieć, że wyrzucając peta przez okno lub zapalając papierosa, trzeba użyć drugiej ręki, czyli jest dość długi okres, kiedy się prowadzi samochód tylko jedną ręką. Jednak pomijając to, że rzeczywiście ze względu na chwilowe używanie jednej ręki to nie może być zagrożeniem, trzeba wiedzieć, że przecież papieros wytwarza dym, a dym może albo szczypać, albo zasłaniać widok.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#BarbaraBlida">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przepraszam, też jestem osobą niepalącą, ale ponieważ jest dyskusja o tym, czy kierowca prowadzący samochód i palący może spowodować wypadek, chcę państwu powiedzieć, że sama byłam ofiarą wypadku spowodowanego przez palącego kierowcę. Otóż kierowca upuścił papierosa, sięgnął po niego i machinalnie obrócił kierownicą, co spowodowało zjechanie samochodu do rowu. A więc może to być przyczyną wypadków.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#JerzyJankowski">Panie Marszałku! Panie pośle sprawozdawco, chciałbym zapytać, skoro tutaj mówimy o paleniu papierosów: A co z entuzjastami fajek? Czy ci, którzy palą fajkę, będą mogli palić, czy też nie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie...</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#AndrzejSzarawarski">Proszę państwa, padło wiele pytań. Najpierw odpowiem panu posłowi Pastusiakowi. Nie sądzę, żeby elegancka kobieta bądź elegancki mężczyzna wyrzucał papierosa przez okno, bo podejrzewam, że wie, do czego jest popielniczka w samochodzie. Jest to jednak raczej kwestia kultury bycia niż materii ustawowej.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#AndrzejSzarawarski">Druga sprawa: Czy zapalanie papierosa powoduje jakieś zagrożenie? Oczywiście w wielu samochodach są zapalniczki, w związku z tym nie używa się tradycyjnych zapalniczek, ale jednak stanowi to o jakimś ograniczeniu w danym momencie uwagi kierowcy i można powiedzieć, że w związku z tym stanowi zagrożenie. Natomiast czy kierowca przez cały czas, nie paląc bądź nie rozmawiając przez telefon komórkowy, używa dwóch rąk? Nie. Każdy, kto jest kierowcą, wie, że często się prowadzi jedną ręką, a drugą robi się w tym czasie różne inne rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#AndrzejSzarawarski"> A zatem i zapalanie papierosa jest absorbujące i rozprasza uwagę. Można w tym kontekście odpowiedzieć na to pytanie: tak.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#AndrzejSzarawarski">Natomiast, proszę państwa - to nie jest śmieszne, co powiem - o wiele groźniejsze niż zapalanie papierosa jest dla kierowców kichanie podczas jazdy.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#AndrzejSzarawarski"> Jest wiele wypadków z tego powodu. Jednak nie zakazujemy ustawowo kichania, bo jest to niemożliwe. W związku z tym proponowałbym, żeby podejść do tego racjonalnie. Wysoka Izba rozstrzygnie, czy palimy, czy nie palimy w samochodach. W ocenie specjalistów, w ocenie policji jest to po prostu przepis nie do wyegzekwowania, ponieważ pali się w trakcie jazdy. A jeżeli kierowca jest sam w samochodzie, to oczywiście nie ma żadnej kontroli nad tym, co on robi. To jest raczej przepis edukacyjny.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#AndrzejSzarawarski">Chciałbym zwrócić uwagę na to, że cały czas mówimy o osobie kierowcy, natomiast nie możemy zabronić ustawowo palenia w samochodzie pasażerom. A więc to, co mówimy o rzucaniu petów przez okno, to jest także kwestia zwyczajowa, bo oczywiście może być niepalący kierowca, ale pasażer będzie palił i wyrzucał papierosy przez okno. W związku z tym trudno ustawowo zakazać pasażerowi, który nie prowadzi samochodu, palenia w samochodzie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie, żeby zakończyć tę radosną część, chcę powiedzieć, że ten katalog zakazów musielibyśmy bardzo rozszerzyć. Jeżeli można, to chciałbym przytoczyć pewien przykład. Kiedyś, jako młody prawnik, zajmowałem się problemami wypadków drogowych. Pierwszy ciężki wypadek, z którym się zetknąłem, był na skutek tego, że kierowca trzymał za kolano pasażerkę.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#komentarz">(Głos z sali: (Gołe kolano.)</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Też należy tego zabronić.)</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 47 do art. 45 ust. 2, polegającej na dodaniu pkt. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-46.9" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 140 posłów, przeciw - 163, 57 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-46.10" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-46.11" who="#JózefZych">W poprawce nr 48 do art. 45 ust. 2 wnioskodawca w dodawanym punkcie proponuje, aby kierującemu pojazdem było zabronione palenie tytoniu podczas jazdy na obszarze zabudowanym.</u>
          <u xml:id="u-46.12" who="#JózefZych">Przyjęcie tej poprawki spowoduje odpowiednie zmiany w art. 63 ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-46.13" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-46.14" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#KarolDziałoszyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy: Czy uważa pan - szczególnie w kontekście tej dyskusji, która toczyła się przed chwilą w dość wesołej tonacji - że rzeczywiście stanowi to różnicę dla bezpieczeństwa ruchu drogowego, dla bezpieczeństwa wszystkich użytkowników ruchu drogowego, jeśli kierowca ma zakaz palenia tylko i wyłącznie na obszarze zabudowanym, kiedy nagromadzenie różnych stresów i różnych czynników jest znacznie większe? Wiem, że jest to do pewnego stopnia dyskusja filozoficzna, ale czy możemy założyć, że kiedy kierowca pali na obszarze zabudowanym, stopień niebezpieczeństwa dla wszystkich użytkowników ruchu zwiększa się kilkakrotnie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#TadeuszMoszyński">Panie pośle sprawozdawco, czy uważa pan, że poziom inteligencji i poziom wyobraźni kierowców polskich jest tak niski, że musimy wszystko regulować i zabraniać takich rzeczy, choć każdy normalny, rozsądny kierowca wie, że nie należy ich robić?</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#TadeuszIwiński">Panie Marszałku! Panie Pośle! Chciałbym zapytać, czy intencją tych, którzy zgłaszali poprawkę, jest uniknięcie sytuacji, o której pisze dzisiaj pewna gazeta, że pasażer, zdenerwowany paleniem papierosa przez kierowcę autobusu, użył gaśnicy, bo uznał, że jest to najlepszy sposób zapobieżenia takim zachowaniom? Uważam, że są jednak granice między nonsensem a działaniem racjonalnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JózefZych">Czy są jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MarekMazurkiewicz">Chciałbym zapytać pana posła sprawozdawcę, ile mamy dzisiaj głosowań w tej sprawie i czy została otwarta dyskusja nad ustawą? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JózefZych">Przepraszam bardzo, ale co do tej dyskusji - odpowiedzi mogę udzielić ja, a nie pan poseł, prawda? To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#JózefZych">Oczywiście, że nie otwarto dyskusji, tylko, proszę państwa, są zadawane pytania i trudno tu je w jakiś sposób ograniczać. Ale będziemy to już teraz dyscyplinować.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#AndrzejSzarawarski">Podzielam tu w całości zdanie pana posła Moszyńskiego, że kierowcy są na tyle inteligentni, iż wiedzą, kiedy mogą palić, a kiedy nie i czy to im zagraża w trakcie jazdy, czy nie. Pali bardzo dużo osób i swego rodzaju wykładnią jest, że człowiek sam jest odpowiedzialny za to, co robi.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#AndrzejSzarawarski">Co do pytania pana posła Działoszyńskiego, czy w mieście jest większe zagrożenie, czy nie: oczywiście, że w mieście jest znacznie więcej momentów, w których kierowca musi wykazać czujność z uwagi na zmieniającą się szybciej sytuację. Z drugiej strony jednak trzeba powiedzieć jasno, że w terenie zabudowanym jeździ się znacznie wolniej i kierowca ma znacznie większą szansę na prawidłową reakcję niż na drodze szybkiego ruchu, gdzie często rozwija prędkość powyżej 100 km/h i każdy nieodpowiedzialny ruch kierownicą może się skończyć wypadnięciem z drogi lub przejechaniem na inny pas i zderzeniem czołowym. Tak że bardzo trudno odpowiedzieć na pytanie, czy lepiej palić w terenie zabudowanym, czy lepiej palić w terenie nie zabudowanym, ponieważ są to inne warunki jazdy.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#AndrzejSzarawarski">Uważam, że te racje, które przedłożyliśmy tu w odpowiedzi na poprzednie pytania, dotyczą także obszaru zabudowanego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 48 do art. 45 ust. 2, polegającej na dodaniu pkt. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 161 posłów, przeciw - 159, 40 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-56.8" who="#JózefZych">W poprawce nr 49 do art. 47 wnioskodawca proponuje, aby na chodniku dopuszczone było zatrzymanie i postój motocykla, motoroweru lub roweru pod warunkiem pozostawienia dla pieszych przejścia o szerokości nie mniejszej niż 2 m.</u>
          <u xml:id="u-56.9" who="#JózefZych">Wnioskodawca proponuje ponadto, aby inne pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 2,5 t mogły być umieszczane na chodniku jedynie w wypadku, gdy zezwalają na to znaki drogowe.</u>
          <u xml:id="u-56.10" who="#JózefZych">Wnioskodawca dopuszcza umieszczanie na chodniku wymienionych wyżej pojazdów, przy spełnieniu określonych warunków, w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-56.11" who="#JózefZych">W poprawce nr 50 do art. 47 wnioskodawca, powtarzając identyczne rozwiązania, proponuje, aby szerokość pozostawionego dla pieszych chodnika wynosiła 1,5 m.</u>
          <u xml:id="u-56.12" who="#JózefZych">Komisje proponują natomiast, aby utrzymać w tym zakresie zasady obecnie obowiązujące.</u>
          <u xml:id="u-56.13" who="#JózefZych">Przedstawione poprawki poddam kolejno pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-56.14" who="#JózefZych">Przyjęcie pierwszej z nich spowoduje bezprzedmiotowość drugiej.</u>
          <u xml:id="u-56.15" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie obu poprawek.</u>
          <u xml:id="u-56.16" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 49 do art. 47, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.17" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.18" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.19" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 358 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 10 posłów, przeciw - 343, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.20" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.21" who="#JózefZych">Przystąpimy zatem do głosowania nad poprawką nr 50.</u>
          <u xml:id="u-56.22" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 50 do art. 47, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.23" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.24" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.25" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 355 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 38 posłów, przeciw - 303, 14 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.26" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.27" who="#JózefZych">Do art. 48 ust. 1 zgłoszono poprawki nr 51 i 52.</u>
          <u xml:id="u-56.28" who="#JózefZych">Przyjęcie pierwszej z nich spowoduje bezprzedmiotowość drugiej.</u>
          <u xml:id="u-56.29" who="#JózefZych">W poprawce nr 51 do art. 48 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby pozostawiony na drodze pojazd mógł być usunięty z drogi na koszt właściciela, również jeżeli pozostawiono go w innym miejscu niż jest to zabronione, jeśli jest ono oznaczone odpowiednimi znakami drogowymi.</u>
          <u xml:id="u-56.30" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.31" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 51 do art. 48 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.32" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.33" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.34" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 366 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 15 posłów, przeciw - 345, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.35" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.36" who="#JózefZych">W poprawce nr 52 do art. 48 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby pozostawiony na drodze pojazd mógł być usunięty z drogi na koszt właściciela, również jeżeli miejsce, na którym pozostawiono pojazd, jest odpowiednio oznakowane.</u>
          <u xml:id="u-56.37" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.38" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 52 do art. 48 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.39" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.40" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.41" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 361 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 33 posłów, przeciw - 324, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.42" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.43" who="#JózefZych">W poprawce nr 53 do art. 49 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby w pkt. 9, który dotyczy zakazu zatrzymywania się w pobliżu przystanków komunikacji publicznej, dodać zastrzeżenie, iż zakaz ten nie obowiązuje pojazdów, dla których ten przystanek ustanowiono.</u>
          <u xml:id="u-56.44" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.45" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 49 ust. 1 pkt 9, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.46" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.47" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.48" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 359 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 61 posłów, przeciw - 284, 14 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.49" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.50" who="#JózefZych">W poprawce nr 54 do art. 49 ust. 1 wnioskodawca w dodawanym pkt. 12 proponuje, aby zakaz zatrzymania pojazdu obowiązywał również - z zastrzeżeniem przepisu art. 47 - na chodniku oraz na innych elementach pasa drogowego oddzielonych od jezdni krawężnikiem.</u>
          <u xml:id="u-56.51" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.52" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 49 ust. 1, polegającej na dodaniu pkt. 12, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.53" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.54" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.55" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 36 posłów, przeciw - 316, 8 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.56" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.57" who="#JózefZych">W poprawce nr 55 do art. 49 ust. 2 pkt 5 wnioskodawca proponuje, aby zabronić postoju na obszarze zabudowanym również pojazdów przystosowanych konstrukcyjnie do transportu materiałów niebezpiecznych.</u>
          <u xml:id="u-56.58" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.59" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 49 ust. 2 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.60" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.61" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.62" who="#JózefZych">W głosowaniu udział wzięło 359 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 351, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.63" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.64" who="#JózefZych">W poprawce nr 56 do art. 53 ust. 1 pkt 7 wnioskodawca proponuje, aby pojazdem uprzywilejowanym w ruchu drogowym mógł być pojazd samochodowy również wojskowych służb informacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-56.65" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.66" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 53 ust. 1 pkt 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.67" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.68" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.69" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 359 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 305 posłów, przeciw - 48, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.70" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-56.71" who="#JózefZych">W poprawce nr 57 do art. 53 ust. 1 wnioskodawca w dodawanym punkcie proponuje, aby pojazdem uprzywilejowanym w ruchu drogowym mógł być pojazd samochodowy wojskowej służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-56.72" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.73" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 57 do art. 53 ust. 1, polegającej na dodaniu punktu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.74" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.75" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.76" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 359 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 18 posłów, przeciw - 335, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.77" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.78" who="#JózefZych">W poprawce nr 58 do art. 53 ust. 1 wnioskodawca w dodawanym punkcie proponuje, aby pojazdem uprzywilejowanym w ruchu drogowym mógł być pojazd samochodowy Służby Więziennej.</u>
          <u xml:id="u-56.79" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.80" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 58 do art. 53 ust. 1, polegającej na dodaniu punktu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.81" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.82" who="#JózefZych">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.83" who="#JózefZych">W głosowaniu udział wzięło 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 304 posłów, przeciw - 42, 14 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.84" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-56.85" who="#JózefZych">W poprawce nr 59 do art. 54 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby żółte sygnały błyskowe były wysyłane również przez pojazdy pomocy drogowej, a nie - jak proponują komisje - jedynie przez pojazdy wykonujące na drodze prace porządkowe, remontowe lub modernizacyjne.</u>
          <u xml:id="u-56.86" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.87" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 54 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.88" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.89" who="#JózefZych">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.90" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 362 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 18 posłów, przeciw - 338, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.91" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.92" who="#JózefZych">W poprawce nr 60 do art. 55 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby tablicę służącą do oznakowania pojazdu do nauki jazdy lub przeprowadzania egzaminu państwowego umieszczać tak, aby była widoczna z odległości co najmniej 40 m.</u>
          <u xml:id="u-56.93" who="#JózefZych">Komisje proponują natomiast, aby w warunkach niedostatecznej widoczności tablica umieszczona na pojeździe była oświetlona, z wyłączeniem tablicy na motocyklu, która powinna być wykonana z materiału odblaskowego.</u>
          <u xml:id="u-56.94" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.95" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 55 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.96" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.97" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.98" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 3 posłów, przeciw - 353, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.99" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.100" who="#JózefZych">W poprawce nr 61 do art. 55 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby obowiązek składania lub zasłaniania tablicy podczas kierowania pojazdem do nauki jazdy przez osobę inną niż ubiegająca się o prawo jazdy nie dotyczył instruktora lub egzaminatora w czasie wykonywania swoich obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-56.101" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.102" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 55 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk?</u>
          <u xml:id="u-56.103" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.104" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.105" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 363 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 44 posłów, przeciw - 307, 12 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.106" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.107" who="#JózefZych">W poprawce nr 62 do art. 55 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby kierujący pojazdem, przejeżdżając obok pojazdu do nauki jazdy lub jadąc za nim, był obowiązany również do zwiększenia odległości, a nie, jak proponują komisje, jedynie do zachowania szczególnej ostrożności.</u>
          <u xml:id="u-56.108" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.109" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 55 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.110" who="#JózefZych">Kto jest przeciwko?</u>
          <u xml:id="u-56.111" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.112" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 364 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 351, 8 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.113" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.114" who="#JózefZych">W poprawce nr 63 do art. 57 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby kierujący pojazdem podczas omijania pojazdu przewożącego zorganizowaną grupę dzieci lub młodzieży był obowiązany zawsze zachować szczególną ostrożność i zatrzymać się w razie potrzeby, a nie, jak proponują komisje, jedynie w czasie wsiadania albo wysiadania dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-56.115" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.116" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 57 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.117" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.118" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.119" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 365 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 9 posłów, przeciw - 349, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.120" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.121" who="#JózefZych">W poprawce nr 64 do art. 60 ust. 2 pkt 3 wnioskodawca proponuje, aby pozostawienie przez kierującego pojazdem pracującego silnika podczas postoju na obszarze zabudowanym było dozwolone przez czas nie dłuższy niż 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-56.122" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.123" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 60 ust. 2 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.124" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.125" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.126" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 364 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 13 posłów, przeciw - 344, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.127" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.128" who="#JózefZych">W poprawce nr 65 do art. 63 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby dopuszczony był również przewóz konwojentów, drużyn roboczych i osób wykonujących czynności ładunkowe w przyczepie ciągniętej przez ciągnik rolniczy pod określonymi w tym przepisie warunkami.</u>
          <u xml:id="u-56.129" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.130" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 63 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.131" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.132" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.133" who="#JózefZych">W głosowaniu udział wzięło 366 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 336 posłów, przeciw - 19, 11 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.134" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-56.135" who="#JózefZych">W poprawce nr 66 do art. 65 ust. 1 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby właściwy wojewoda wydawał zezwolenie na imprezę, jeżeli ma się odbyć na drodze kategorii wojewódzkiej, a nie - jak proponują komisje - na drodze innej niż autostrada lub droga ekspresowa.</u>
          <u xml:id="u-56.136" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.137" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 65 ust. 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.138" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.139" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.140" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 363 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 20 posłów, przeciw - 336, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.141" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.142" who="#JózefZych">W poprawce nr 63 do art. 65...</u>
          <u xml:id="u-56.143" who="#komentarz">(Głos z sali: W poprawce nr 67.)</u>
          <u xml:id="u-56.144" who="#JózefZych">W poprawce nr 67 do art. 65 ust. 1 wnioskodawca w dodawanym pkt. 3 proponuje, aby zezwolenie na imprezę, jeżeli ma się odbyć na drogach miejskich lub gminnych, wydawał właściwy prezydent miasta, burmistrz lub wójt.</u>
          <u xml:id="u-56.145" who="#JózefZych">Z poprawką tą jest związana poprawka nr 69 do art. 65 ust. 2, w której wnioskodawca proponuje, aby zezwolenie to było wydawane po zasięgnięciu opinii komendanta rejonowego Policji.</u>
          <u xml:id="u-56.146" who="#JózefZych">Nad poprawkami tymi będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-56.147" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-56.148" who="#JózefZych">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 68.</u>
          <u xml:id="u-56.149" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 65, polegającej na dodaniu pkt. 3 w ust. 1, oraz do ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.150" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.151" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.152" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 364 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 154 posłów, przeciw - 194, 16 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.153" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.154" who="#JózefZych">W poprawce nr 68 do art. 65 ust. 1 wnioskodawca w dodawanym pkt. 3 proponuje, aby zezwolenie na imprezę, jeżeli ma się odbyć na drogach innych niż autostrada i droga ekspresowa, a także na drogach innych niż pozostające w kompetencji właściwego wojewody, wydawał właściwy organ nadzorujący te drogi.</u>
          <u xml:id="u-56.155" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.156" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 65 ust. 1, polegającej na dodaniu pkt. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.157" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.158" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.159" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 359 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 27 posłów, przeciw - 323, 9 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.160" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.161" who="#JózefZych">W poprawce nr 70 do art. 68 ust. 11 pkt 3 wnioskodawca proponuje, aby przepisy art. 68 ust. 1–10 nie dotyczyły także pojazdów używanych do celów specjalnych, a nie - jak proponowały komisje - tylko pojazdów specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-56.162" who="#JózefZych">Wnioskodawca proponuje ponadto, aby do podmiotów używających takie pojazdy zaliczyć również straż pożarną i Służbę Więzienną.</u>
          <u xml:id="u-56.163" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.164" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 68 ust. 11 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.165" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.166" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.167" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 365 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 356 posłów, przeciw - 5, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.168" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-56.169" who="#JózefZych">Poprawka nr 71 została przez wnioskodawcę wycofana.</u>
          <u xml:id="u-56.170" who="#JózefZych">W poprawce nr 72 do art. 72 ust. 1 pkt 4 wnioskodawca proponuje, aby wymóg określony w pkt. 5 umieścić w pkt. 4.</u>
          <u xml:id="u-56.171" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.172" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 72 ust. 1 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.173" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.174" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.175" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 354, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.176" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.177" who="#JózefZych">Do rozpatrzenia poprawek nr 73, 74 i 91, które będą poddane pod głosowanie łącznie, przystąpimy dopiero po rozpatrzeniu poprawek nr 113 i 114, i tylko w przypadku ich odrzucenia.</u>
          <u xml:id="u-56.178" who="#JózefZych">W poprawce nr 75 do art. 75 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby zakaz rejestracji pojazdu złożonego poza wytwórnią nie dotyczył pojazdu zabytkowego.</u>
          <u xml:id="u-56.179" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.180" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 75 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.181" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.182" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.183" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 362 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 353 posłów, przeciw - 4, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.184" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-56.185" who="#JózefZych">Poprawka nr 76 została przez wnioskodawcę wycofana.</u>
          <u xml:id="u-56.186" who="#JózefZych">W poprawce nr 77 do art. 80 wnioskodawca proponuje, aby:</u>
          <u xml:id="u-56.187" who="#JózefZych">- dane zawarte w ewidencji pojazdów oraz właścicieli i posiadaczy pojazdów zawierały także informacje o umowach obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej,</u>
          <u xml:id="u-56.188" who="#JózefZych">- rozporządzenie dotyczące centralnej ewidencji minister spraw wewnętrznych i administracji wydał w porozumieniu także z ministrem finansów.</u>
          <u xml:id="u-56.189" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.190" who="#JózefZych">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 78.</u>
          <u xml:id="u-56.191" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 80, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.192" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.193" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.194" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 361 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 353 posłów, przeciw - 3, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.195" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-56.196" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości nr 2 do art. 83 wnioskodawcy proponują, aby badania techniczne można było przeprowadzać w stacji położonej na terenie innego województwa niż województwo, w którym pojazd jest zarejestrowany, jeżeli:</u>
          <u xml:id="u-56.197" who="#JózefZych">- pojazd został skierowany na badania techniczne przez organ kontroli ruchu drogowego,</u>
          <u xml:id="u-56.198" who="#JózefZych">- właściciel pojazdu mieszka w tym województwie czasowo przez okres co najmniej 1 roku,</u>
          <u xml:id="u-56.199" who="#JózefZych">- podmiot używający pojazd na podstawie umowy, zawartej na okres co najmniej 1 roku, zamieszkuje lub ma siedzibę na tym terenie.</u>
          <u xml:id="u-56.200" who="#JózefZych">Komisje proponują natomiast, aby badanie techniczne przeprowadzać na koszt właściciela pojazdu w stacji kontroli pojazdów upoważnionej przez wojewodę.</u>
          <u xml:id="u-56.201" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 83, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.202" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.203" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.204" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 354 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 11 posłów, przeciw - 338, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.205" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.206" who="#JózefZych">Poprawka nr 79 została przez wnioskodawcę wycofana.</u>
          <u xml:id="u-56.207" who="#JózefZych">W poprawce nr 80 do art. 87 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby skreślić pkt 1 stanowiący, że nie wymaga się uprawnienia do kierowania rowerem, motorowerem lub pojazdem zaprzęgowym od osoby, która ukończyła 18 lat.</u>
          <u xml:id="u-56.208" who="#JózefZych">Konsekwencją przyjęcia tej propozycji będzie odpowiednia zmiana w art. 96 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-56.209" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.210" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 87 ust. 3, polegającej na skreśleniu pkt. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.211" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.212" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.213" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 359 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 15 posłów, przeciw - 340, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.214" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.215" who="#JózefZych">W poprawce nr 81 do art. 89 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby komisja do sprawdzenia znajomości topografii miejscowości przez osobę ubiegającą się o kierowanie taksówką osobową była powoływana przy współudziale przedstawicieli organizacji samorządowych taksówkarzy.</u>
          <u xml:id="u-56.216" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.217" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 89 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.218" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.219" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.220" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 363 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 44 posłów, przeciw - 308, 11 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.221" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.222" who="#JózefZych">W poprawce nr 82 do art. 89 ust. 3 wnioskodawca proponuje inną redakcję tego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-56.223" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-56.224" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 89 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.225" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-56.226" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.227" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 363 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 354 posłów, przeciw - 7, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.228" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-56.229" who="#JózefZych">W poprawkach nr 83 do art. 90 ust. 2 pkt 2, nr 84 do art. 90 ust. 2, polegającej na dodaniu nowego pkt. 3, oraz nr 86 do art. 90 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby obniżyć wymagany limit wieku dla otrzymania prawa jazdy kategorii A i B z 18 lat, jak proponują komisje, do lat 17, pod warunkiem wyrażenia zgody przez rodziców lub opiekunów.</u>
          <u xml:id="u-56.230" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-56.231" who="#JózefZych">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 85.</u>
          <u xml:id="u-56.232" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art...</u>
          <u xml:id="u-56.233" who="#JózefZych">Przepraszam, proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#DanutaGrabowska">Chcę zapytać pana posła sprawozdawcę, czy komisje, rozważając ten problem, przemyślały programy nauczania. Ministerstwo edukacji skierowało pismo w tej sprawie. Jeżeli ta poprawka zostałaby odrzucona, w bardzo wielu szkołach zawodowych - w tym w większości szkół rolniczych, gdzie ewidentną sprawą jest potrzeba posiadania prawa jazdy przez absolwenta takiej szkoły - bardzo trudna byłaby realizacja wielu programów. Uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#JózefZych">Chwileczkę, panie pośle, jeszcze są dalsze pytania.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#JózefZych">Pan poseł Bugaj, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#RyszardBugaj">Chciałbym pana posła sprawozdawcę zapytać o dwie sprawy. Otóż myślę, że potrzebna by nam była, tym, którzy się bliżej nie zajmowali tą sprawą, wiedza o tym, co wynika z informacji o wypadkowości, według grup wiekowych, a po drugie, jak tu jest potraktowana kwestia odpowiedzialności osób niepełnoletnich za spowodowanie wypadków i udział w wypadkach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo, jeszcze jest pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#KarolDziałoszyński">Też mam pytanie do posła sprawozdawcy. Rozważając ten punkt, może pan poseł powiedziałby nam, jaki to jest awans dla młodych pokoleń, szczególnie na wsiach - w dalszej części ustawy mówimy o edukacji transportowej - jaki to ma wpływ na wchodzenie młodego pokolenia w życie?</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#AndrzejSzarawarski">Proszę państwa, chciałbym kilka rzeczy wyjaśnić, bo jest to niby nieważny przepis, a jednak bardzo ważny. Radziłbym wielu z państwa przemyśleć decyzję, zanim ją państwo podejmiecie.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#AndrzejSzarawarski">W art. 88 wprowadziliśmy kategorie prawa jazdy, które powszechnie obowiązują w Europie. Kategorie wiekowe również powszechnie obowiązują w Europie. Zmiana zaproponowana poprawkami, o których mówimy, spowoduje, że wprowadzimy w Polsce do tych przepisów, które są ogólnoeuropejskie, czwartą kategorię wiekową - 17 lat. Spowoduje to nieuznawanie naszych praw jazdy w krajach Unii Europejskiej, ponieważ inne są warunki uzyskania prawa jazdy tej samej kategorii w Polsce niż w całej Europie. To jest pierwsza obawa. Mówiąc krótko, wprowadzając tę kategorię prawa jazdy, nie musimy mieć praw jazdy międzynarodowych, wprowadzając IV kategorię. Prawdopodobnie będziemy musieli się posługiwać obok normalnego prawa jazdy także międzynarodowym prawem jazdy, bo w wielu krajach wiek kierowcy 17 lat przy kategorii B1 będzie kwestionowany jako wiek, który nie odpowiada wiekowi uzyskania uprawnienia w danym kraju.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#AndrzejSzarawarski">Motywacją do wprowadzenia kategorii 18 lat jest przede wszystkim bezpieczeństwo ruchu drogowego. W wielu krajach przeprowadzono badania, z których wynika, że grupa wiekowa 17–24 lata, i u nas się to dokładnie potwierdza, jest grupą największego ryzyka. Ci kierowcy powodują najwięcej wypadków, często wypadków ciężkich.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#AndrzejSzarawarski">W krajach Unii Europejskiej, jest także taki zapis w tej ustawie, obniżono granicę wieku do 16 lat, jeśli chodzi o możliwość uzyskania prawa jazdy do prowadzenia pojazdów lekkich, typu motocykl o pojemności silnika do 125 cm3 czy pojazd samochodowy o wadze nie przekraczającej 550 kg. W Polsce taki przepis nie obowiązywał, więc tutaj obniżamy kategorię wiekową. Natomiast w przypadku wprowadzenia kategorii wieku 18 lat, podobnie jak to jest w całej Europie, dajemy pewną gwarancję, że pojazd prowadzą osoby pełnoletnie, w pełni odpowiedzialne za swoje czyny; a trzeba wziąć pod uwagę, że mamy coraz więcej pojazdów samochodowych rozwijających bardzo dużą szybkość, pojazdów ciężkich, do których prowadzenia uprawnia kategoria B.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#AndrzejSzarawarski">Stąd - mówię jeszcze raz - jeśli wprowadzimy kategorię 17 lat, odstąpimy od tej intencji, jaka przyświecała ustawodawcy, aby polskie przepisy dotyczące przyznawania praw jazdy były takie same jak we wszystkich krajach europejskich. To jest jedna przyczyna.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#AndrzejSzarawarski">Następna przyczyna, o której była mowa. Analizowaliśmy oczywiście kwestię programów szkolnych. Proszę państwa, dziś szkołę podstawową kończy się w wieku lat 15. Szkoła zawodowa to są trzy lata nauki, czyli praktycznie uczeń kończący szkołę zawodową ma 18 lat. Może w pełni przejść program szkolenia w szkole, a egzamin może zdawać i prawo jazdy uzyskać w wieku 18 lat. W wielu wypadkach jest to kwestia najwyżej kilku miesięcy. Nie stanowi to żadnego uzasadnienia dla tak drastycznej zmiany - obniżenia kategorii wiekowej.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#AndrzejSzarawarski">Chciałbym jeszcze uzasadnić zagadnienie bezpieczeństwa ruchu drogowego w rozdziale, w którym mówimy o egzekwowaniu przepisów od kierowców. Wprowadziliśmy dwie kategorie kierowców, jeśli chodzi o punktację przyznawaną za wykroczenia drogowe. Jeśli chodzi właśnie o grupę kierowców, którzy mają prawo jazdy krócej niż rok, jest tu szczególna ochrona. Po przekroczeniu 29 punktów można im cofnąć uprawnienie i skierować na powtórny kurs. Wiąże się to z kwestią zwiększenia bezpieczeństwa ruchu drogowego. Proszę państwa, pod tym względem jest źle i pierwszy kwartał tego roku potwierdza, że następuje wzrost liczby wypadków, i to wypadków ciężkich. Takie są także zalecenia Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, aby w kwestii bezpieczeństwa nie czynić żadnych wyjątków. Uważam, że to nie jest żadne zagrożenie dla programów szkolnych. Mówię jeszcze raz - można skończyć kurs w szkole, przejść całe szkolenie, a egzamin zdać po ukończeniu 18 roku życia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo, pan poseł Pańtak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#KazimierzPańtak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Czy pan przewodniczący byłby mi w stanie odpowiedzieć, Wysokiej Izbie odpowiedzieć, czy wprowadzając ograniczenie (lub nie wprowadzając ograniczenia) do 50 km/h, co obowiązuje w większości państw europejskich, kierowano się bezpieczeństwem? Czyli tu jest to sprzeczne z zasadami obowiązującymi w większości państw europejskich. Natomiast jeżeli chodzi o wiek, nie kierowano się tymi kryteriami, czyli wiek jest podwyższony. To jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#KazimierzPańtak">Czy jest pan pewien, że we wszystkich krajach europejskich w wypadku prawa jazdy obowiązuje, jako kryterium wieku, 18 lat? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#JózefZych">Pani poseł Katarzyna Piekarska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałabym podzielić się z państwem pewną uwagą, bo widzę tu niekonsekwencję. Gdy kilka tygodni temu omawialiśmy kodeksy karne, wówczas wszyscy bardzo ochoczo starali się obniżyć wiek, od kiedy można młodego człowieka karać. I wówczas wszyscy stwierdziliśmy, że oto zmieniły się warunki, młodzież prędzej dojrzewa, jest świadoma tego, co robi, więc można ją karać od wieku niższego. A w tym momencie, kiedy chce się tej młodzieży dać pewne uprawnienia od 17 roku życia, to mówimy: nie. Moim zdaniem jest tu pewna niekonsekwencja.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#JózefZych">Chwileczkę, jeszcze jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#TadeuszJózefKowalczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym, żeby pan poseł sprawozdawca potwierdził lub zaprzeczył, że 18 lat to jest wiek, który obowiązuje we wszystkich państwach Europy. Jak jest na przykład w Anglii, panie pośle? Czyżby Anglicy nie mieli prawa do uzyskiwania prawa jazdy kategorii międzynarodowej? - w to nie wierzę. To jedna sprawa. Przepraszam, ale chcę ją wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#TadeuszJózefKowalczyk">To, co pan powiedział, że uczeń kończy szkołę podstawową w wieku 15 lat, jest nieprawdą. 17 lat to już jest bariera, która uniemożliwia zdawanie prawa jazdy. W obecnym stanie kryterium 18 lat to ewidentne wyeliminowanie uczniów ze szkolenia w tej dziedzinie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JózefZych">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#AndrzejSzarawarski">Proszę państwa, jeszcze raz podkreślam, że powoływaliśmy się na przepisy obowiązujące w Unii Europejskiej. Wielka Brytania jest członkiem Unii Europejskiej, więc obowiązują w niej te kategorie wiekowe.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#AndrzejSzarawarski">Druga sprawa. Pani poseł Piekarska mówi o niekonsekwencji, co znaczy, że jakby nieuważnie słuchała, ponieważ my obniżamy kryterium wieku przy ubieganiu się o prawo jazdy do 16 lat, a dzisiaj granicą wieku jest 17 lat, tylko ograniczamy to do pewnych kategorii pojazdów. W wypadku pojazdów lekkich, motocykli i pojazdów do 550 kg, obniżamy wiek o rok, natomiast podwyższamy, jeśli chodzi o kategorię B, czyli tę, która dzisiaj jest kategorią podstawową, ponieważ niższych kategorii praw jazdy w Polsce do tej pory nie było, wynikają one z tej nowej regulacji. Czyli tutaj nie mówimy o niekonsekwencji. Jest konsekwencja: stwarzamy możliwość prowadzenia pojazdów od lat 16, natomiast jeśli chodzi o grupę pojazdów niebezpiecznych, których prowadzenie, według wszystkich badań na świecie, przez kierowców w wieku od 17 do 24 lat jest najbardziej niebezpieczne, w krajach Europy podwyższono tę granicę do 18 lat i to jest uzasadnione bezpieczeństwem ruchu drogowego i my również tak to uzasadniamy. Proszę państwa, Wysoka Izba rozstrzygnie o tym w głosowaniu, tylko jeszcze raz zwracam uwagę, że wprowadzając czwartą kategorię wiekową, której w Unii Europejskiej nie ma, tj. 17 lat, wprowadzamy niekompatybilność tych przepisów Prawa o ruchu drogowym z regulacjami, które dotyczą całej Europy. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#AndrzejSzarawarski">Po drugie, jeśli chodzi o programy szkolne, to wydaje mi się, że trochę kruszymy kopie w interesie wąskiej grupy ludzi. Nie przypominam sobie, proszę państwa, bym się zetknął z taką sytuacją, kiedy kierowca kończący szkołę zasadniczą, uzyskujący prawo jazdy, pracuje jako kierowca zawodowy, bo go nikt w wieku 17 lat nie zatrudni jako zawodowego kierowcy. A więc w zasadzie chodzi tu o amatorskie prawo jazdy. Często ubiegającemu się o prawo jazdy brakuje kilka miesięcy do osiągnięcia wieku 18 lat. Jeszcze raz można wymieniać argumenty za i przeciw.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#AndrzejSzarawarski">Nie zgadzam się z porównaniem wskazującym na niekonsekwencje typu: tu 50 czy 60 km/h, a tutaj wiek 17 czy 18 lat. Tłumaczyłem, że przy prędkościach jest dokładnie odwrotna argumentacja. Można przyjąć jako zasadę 50 km/h i podwyższać prędkość znakami drogowymi do 60, 70 czy 80 km/h w mieście, a można przyjąć jako zasadę prędkość 60 km/h i obniżać w miejscach niebezpiecznych do 50, 40 czy 30 km/h. Tutaj jest możliwość reagowania w obie strony. W wypadku wieku kierowców nie mamy takiej możliwości, bo albo jest to 18 lat i przyjmujemy, że jest to człowiek pełnoletni, a więc bardziej odpowiedzialny niż siedemnastolatek, albo możemy przyjąć jako granicę wieku 17 lat i godzimy się na stan obowiązujący dzisiaj. W związku z tym, proszę państwa, decyzja należy do Wysokiej Izby, bo więcej argumentów nie wymyślimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#JózefZych">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: do art. 90 ust. 2 pkt 2, polegającej na dodaniu nowego pkt. 3, oraz do ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 350 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 241 posłów, przeciw - 77, 32 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#JózefZych">W poprawce nr 87 do art. 90 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby osoba, która nie ukończyła 18 lat, mogła uzyskać prawo jazdy kategorii A1, B1 lub T, także gdy jest to ujęte w programie nauczania szkoły, a nie, jak proponują komisje, tylko za zgodą rodziców lub opiekunów.</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-72.9" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 90 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.10" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.11" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.12" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 350 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 18 posłów, przeciw - 327, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.13" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.14" who="#JózefZych">W poprawce nr 88 do art. 90 ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby limit wieku 19 lat dla żołnierza zasadniczej służby wojskowej był wymagany do uzyskania prawa jazdy także kategorii D1, a nie, jak proponowały komisje, tylko kategorii D.</u>
          <u xml:id="u-72.15" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-72.16" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 90 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.17" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.18" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.19" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 349 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 335 posłów, przeciw - 8, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.20" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-72.21" who="#JózefZych">W poprawce nr 89 do art. 96 ust. 1 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby karta motorowerowa była specjalnie oznakowana.</u>
          <u xml:id="u-72.22" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-72.23" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 96 ust. 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.24" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.25" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.26" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 343 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 8 posłów, przeciw - 333, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.27" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.28" who="#JózefZych">W poprawce nr 90 do art. 96 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby warunek ukończenia 17 lat był wymagany tylko w przypadku kierowania rowerem wieloosobowym, a nie, jak proponują komisje, także w przypadku kierowania rowerem wielośladowym.</u>
          <u xml:id="u-72.29" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-72.30" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 96 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.31" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.32" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.33" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 344 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 39 posłów, przeciw - 299, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.34" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.35" who="#JózefZych">Poprawkę nr 91 rozpatrzymy łącznie z poprawkami nr 73 i 74.</u>
          <u xml:id="u-72.36" who="#JózefZych">W poprawce nr 92 do art. 97 wnioskodawca proponuje, aby dodać ust. 4 stanowiący, że kierujący może posiadać tylko jedno ważne krajowe prawo jazdy lub pozwolenie do kierowania tramwajem.</u>
          <u xml:id="u-72.37" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-72.38" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 97, polegającej na dodaniu ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.39" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-72.40" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-72.41" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 343 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 331 posłów, przeciw - 5, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.42" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-72.43" who="#JózefZych">W poprawce nr 93 do art. 101 wnioskodawca proponuje, aby uczeń szkoły, której program nauczania obejmuje szkolenie osób ubiegających się o prawo jazdy, mógł rozpocząć szkolenie na 12 miesięcy przed osiągnięciem wieku wymaganego do uzyskania prawa jazdy albo pozwolenia.</u>
          <u xml:id="u-72.44" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-72.45" who="#JózefZych">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#AndrzejSzarawarski">Proszę państwa, ta poprawka w związku z przyjęciem wieku 17 lat jest bezprzedmiotowa, ponieważ gdybyśmy ją przyjęli, umożliwilibyśmy rozpoczynanie kursu prawa jazdy na kategorię B osobom, które mają 16 lat, co jest po prostu niepotrzebne w tym momencie.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Przyjęliśmy 17 lat zamiast 18.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#JózefZych">Rozumiem, panie pośle, że pan proponuje, abyśmy nad tą poprawką nie głosowali. Czy tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#AndrzejSzarawarski">Tak, proponuję, aby ją skreślić, ponieważ miała ona sens wtedy, kiedy uzyskanie prawa jazdy wiązało się z ukończeniem 18 lat.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#AndrzejSzarawarski">Przed chwilą przyjęliśmy, że można uzyskiwać prawo jazdy w wieku 17 lat. Gdybyśmy z kolei przyjęli tę poprawkę, to człowiek mający 16 lat mógłby już chodzić na kurs prawa jazdy. Przyjęliśmy natomiast inną zasadę, że można przyjąć na trzy miesiące przed ukończeniem wymaganego wieku, czyli w tym wypadku 16 lat i 9 miesięcy, i jest to ogólna zasada, w związku z tym nie ma sensu obniżać tego o następne 9 miesięcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#JózefZych">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo, pan poseł Kowalczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#TadeuszJózefKowalczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zdanie odmienne od posła sprawozdawcy. Właśnie można głosować nad tą poprawką i nawet powinna być ona przyjęta. Dlaczegóż by nie wolno było szkolić na rok przed możliwością zdawania egzaminu na prawo jazdy? Szkolenie i egzaminowanie to są różne sprawy. Szkolimy rok przed 17 rokiem życia, a w 17 roku życia kursant zdaje egzamin lub nie, otrzymuje lub nie prawo jazdy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#JózefZych">Czy jest autor poprawki?</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#JózefZych">Pan poseł, tak?</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie, w tym stanie rzeczy poddam jednak poprawkę pod głosowanie, a Sejm zadecyduje.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 101, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-78.8" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 350 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 243 posłów, przeciw - 81, 26 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-78.9" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-78.10" who="#JózefZych">W poprawce nr 94 do art. 109 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby egzaminator państwowy sprawdzający kwalifikacje osoby ubiegającej się o uprawnienie do kierowania pojazdem oraz osoby, o której mowa w art. 114, był powoływany przez wojewodę, a nie - jak proponują komisje - był zatrudniony przez dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-78.11" who="#JózefZych">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będą odpowiednie zmiany w art. 110 ust. 1 pkt 7, co jest treścią poprawki nr 98, oraz w art. 111 ust. 3, co jest treścią poprawki nr 99.</u>
          <u xml:id="u-78.12" who="#JózefZych">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-78.13" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-78.14" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 109 ust. 1, art. 110 ust. 1 pkt 7 oraz art. 111 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-78.15" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-78.16" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-78.17" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 351 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 26 posłów, przeciw - 319, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-78.18" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-78.19" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Ponieważ na początku obrad był komunikat o posiedzeniach komisji, chciałbym przypomnieć, że zezwolenia nie dotyczą czasu głosowania, a więc bez względu na to, o którą godzinę wnosiła komisja, jeżeli w tym czasie odbywają się głosowania, jest niemożliwe odbycie posiedzenia komisji. Skąd biorą się takie sytuacje? Dlaczego takie sytuacje mają miejsce? Otóż dlatego, że często 2 tygodnie, 10 dni, 7 dni wcześniej komisje występują o zezwolenie, kiedy nie wiadomo jeszcze, ile głosowań będzie i w jakim czasie będą się odbywać.</u>
          <u xml:id="u-78.20" who="#JózefZych">W poprawce nr 95 do art. 109 wnioskodawca w dodawanym ustępie proponuje, aby w przypadku braku dostatecznej liczby egzaminatorów etatowych dopuścić możliwość zatrudnienia egzaminatora na podstawie umowy zlecenia.</u>
          <u xml:id="u-78.21" who="#JózefZych">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie odpowiednia zmiana w art. 144 ust. 4, co jest treścią poprawki nr 116.</u>
          <u xml:id="u-78.22" who="#JózefZych">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-78.23" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-78.24" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: do art. 109, polegającej na dodaniu ustępu, oraz do art. 144 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-78.25" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-78.26" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-78.27" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 353 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 165 posłów, przeciw - 179, 9 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-78.28" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-78.29" who="#JózefZych">W poprawce nr 96 do art. 109 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby egzamin państwowy w zakresie wszystkich kategorii prawa jazdy, z wyjątkiem kategorii T, mógł być przeprowadzony w zależności od potrzeb w mieście innym niż wojewódzkie za zgodą ministra transportu i gospodarki morskiej, a nie - jak proponują komisje - w mieście powyżej 100 tys. mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-78.30" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-78.31" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 109 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-78.32" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-78.33" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-78.34" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 342 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 23 posłów, przeciw - 317, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-78.35" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-78.36" who="#JózefZych">W poprawce nr 97 do art. 109 ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby sprawdzenia kwalifikacji osoby ubiegającej się o kartę rowerową lub motorowerową dokonywał egzaminator, a nie - jak proponują komisje - właściwy nauczyciel albo policjant.</u>
          <u xml:id="u-78.37" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-78.38" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 109 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-78.39" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-78.40" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-78.41" who="#JózefZych">W głosowaniu udział wzięło 349 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 8 posłów, przeciw - 337, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-78.42" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-78.43" who="#JózefZych">Poprawki nr 98 i 99 zostały już rozpatrzone.</u>
          <u xml:id="u-78.44" who="#JózefZych">W poprawce nr 100 do art. 114 pkt 2 lit. b wnioskodawca proponuje, aby kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji podlegała osoba ubiegająca się o zwrot zatrzymanego prawa jazdy lub pozwolenia do kierowania tramwajem, a nie - jak proponują komisje - osoba ubiegająca się o wydanie uprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-78.45" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-78.46" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 114 pkt 2 lit. b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-78.47" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-78.48" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-78.49" who="#JózefZych">W głosowaniu udział wzięło 352 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 315 posłów, przeciw - 26, 11 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-78.50" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-78.51" who="#JózefZych">W poprawce nr 101 do art. 121 pkt 2 wnioskodawca proponuje, aby minister transportu i gospodarki morskiej określił, w drodze rozporządzenia, warunki wynagradzania egzaminatorów, a nie - jak proponują komisje - pracowników ośrodka.</u>
          <u xml:id="u-78.52" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-78.53" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 121 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-78.54" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-78.55" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-78.56" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 355 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 349 posłów, przeciw - 2, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-78.57" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-78.58" who="#JózefZych">W poprawce nr 102 do art. 122 ust. 2 pkt. 1 i 2 wnioskodawca proponuje, aby zmienić kryteria dotyczące wieku i okresów poddawania się obowiązkowym kontrolnym badaniom lekarskim w przypadku wymienionych w tym przepisie kategorii kierujących pojazdami.</u>
          <u xml:id="u-78.59" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-78.60" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 122 ust. 2 pkt. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-78.61" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-78.62" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-78.63" who="#JózefZych">W głosowaniu udział wzięło 348 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 323 posłów, przeciw - 12, 13 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-78.64" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-78.65" who="#JózefZych">W poprawce nr 103 wnioskodawca w nowym brzmieniu art. 124 proponuje inną kwalifikację grup osób zobowiązanych do poddania się obowiązkowym badaniom psychologicznym przeprowadzanym w celu orzeczenia o predyspozycjach psychicznych do kierowania pojazdem.</u>
          <u xml:id="u-78.66" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-78.67" who="#JózefZych">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawek nr 104 i 105.</u>
          <u xml:id="u-78.68" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do...</u>
          <u xml:id="u-78.69" who="#JózefZych">Pytanie, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#MariaWalczyńskaRechmal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym zadać pytanie panu posłowi sprawozdawcy: Czym kierowała się komisja, odrzucając poprawkę proponującą obligatoryjność badań psychologicznych, zwłaszcza dla kierowców zawodowych? Tym samym odrzucono propozycję Krajowej Organizacji Pracodawców, która również zgłaszała wniosek w sprawie obligatoryjności badań psychologicznych dla kierowców zawodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#AndrzejSzarawarski">Proszę Państwa! Kierowaliśmy się przede wszystkim zdrowym rozsądkiem. To po pierwsze. Po drugie, uznaliśmy w tej ustawie zasadę, która zresztą obowiązywała do tej pory i nie było żadnych problemów z tego tytułu, że to lekarz prowadzący badania, wydający orzeczenie o braku przeciwwskazań, jest odpowiedzialny za wydaną decyzję. Czyli jeżeli lekarz uzna, a taki jest zapis, że trzeba skierować na badania psychologiczne, to zrobi to przed wydaniem orzeczenia. Natomiast jeżeli uzna, że nie ma takiej potrzeby, to oczywiście wystarczy jego orzeczenie. Chodzi o to, aby nie było dwóch dysponentów w stosunku do tej samej osoby, z których jeden orzeknie: tak, drugi orzeknie: nie.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#AndrzejSzarawarski">Ponadto, jak pani poseł wyczytała w tej ustawie, badania psychologiczne są prowadzone na koszt osoby badanej.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#AndrzejSzarawarski">Trzecia sprawa, która o tym zadecydowała: obecnie w kraju jest zaledwie 200 ośrodków prowadzących badania psychologiczne kierowców, a kierowców mamy 4 miliony. Jeżeli wprowadzilibyśmy taki obowiązek, to wyobrażam sobie gehennę 4 milionów kierowców, którzy musieliby się tłoczyć w tych 200 gabinetach.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#AndrzejSzarawarski">Zakwestionowałem informację, którą pani przedstawiła na posiedzeniu komisji, że pracodawcy się o to zwracają, ponieważ pracodawcy, którzy zatrudniają kierowców, wcale się o to nie zwracają. Wręcz przeciwnie, uważają, że jest to swego rodzaju zakłócenie, ponieważ orzeczenie lekarskie jest dla nich wystarczającym dowodem. Wprowadziliśmy okresowe badania i zaostrzyliśmy pewne kryteria badań lekarskich dla kierowców i nie jest prawdą argument, jaki tutaj psychologowie stawiają, że kierowca będzie tylko raz badany pod względem predyspozycji psychicznych, a potem mimo upływu czasu już nie będzie badany. Ta odpowiedzialność ciąży na lekarzu i taka zasada wydaje się komisji po prostu zdrowa. Natomiast spotkaliśmy się też z takim zarzutem, i to ze strony licznych środowisk kierowców, że takim zapisem w ustawie chcemy napędzać psychologom klientów do ich gabinetów,...</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#AndrzejSzarawarski">... co już naprawdę nie jest rolą Wysokiej Izby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#JózefZych">Pani poseł ma jeszcze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MariaWalczyńskaRechmal">Czy pan poseł może zaprzeczyć, że w tym posiedzeniu komisji uczestniczył również przedstawiciel organizacji pracodawców, który zaprzeczył informacji, jakoby pracodawcy byli przeciwni temu zapisowi? Mało tego - oprotestował brak zwrócenia się i komisji, i resortu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#MariaWalczyńskaRechmal">Krótko jeszcze tylko wyjaśnię, że nieprawdą jest, iż jest tylko 250 gabinetów psychologicznych. W sumie gabinety psychologiczne są w stanie swobodnie przeprowadzać 15 tys. badań, więc to nie jest problem zbadania. Natomiast bardzo istotna jest sprawa poziomu intelektu naszych kierowców, a zwłaszcza kierowców zawodowych. Nie można moim zdaniem oczekiwać, że w 5-, 10-minutowej rozmowie w gabinecie lekarskim, gdzie się zbada ciśnienie i zrobi ekg, można prawidłowo ocenić predyspozycje psychiczne danego kierowcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JózefZych">Pan poseł jeszcze chciałby coś dodać?</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JózefZych">Nie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 124, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 341 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 40 posłów, przeciw - 282, 19 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#JózefZych">W poprawce nr 104 do art. 124 ust. 1 oraz polegającej na dodaniu nowego ustępu wnioskodawca proponuje, aby:</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#JózefZych">- obowiązek poddania się obowiązkowemu badaniu psychologicznemu dotyczył także osób, o których mowa w art. 122 ust. 1 pkt. od 1 do 4,</u>
          <u xml:id="u-84.10" who="#JózefZych">- osoby, o których mowa w art. 122 ust. 2, poddawane były okresowo badaniom psychologicznym.</u>
          <u xml:id="u-84.11" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-84.12" who="#JózefZych">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 105.</u>
          <u xml:id="u-84.13" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 124 ust. 1 oraz polegającej na dodaniu nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-84.14" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-84.15" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-84.16" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 344 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 25 posłów, przeciw - 310, 9 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.17" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-84.18" who="#JózefZych">W poprawce nr 105 do art. 124 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby dodać pkt 5 stanowiący, że badaniu psychologicznemu przeprowadzanemu w celu orzeczenia o predyspozycjach psychicznych do kierowania pojazdem podlega również kierujący będący sprawcą wypadku drogowego, w którym jest zabity lub ranny.</u>
          <u xml:id="u-84.19" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-84.20" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art 124 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-84.21" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-84.22" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-84.23" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 343 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 328 posłów, przeciw - 9, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.24" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-84.25" who="#JózefZych">W poprawce nr 106 do art. 126 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby badania przeprowadzać także przy użyciu probierza rurkowego oraz w celu ustalenia spożywania alkoholu.</u>
          <u xml:id="u-84.26" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-84.27" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 126 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-84.28" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-84.29" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-84.30" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 340 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 6 posłów, przeciw - 323, 11 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.31" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-84.32" who="#JózefZych">W poprawce nr 107 do art. 129 ust. 2 pkt 8 lit. b i c wnioskodawca proponuje, aby policjant wykonujący czynności służbowe był uprawniony do uniemożliwienia dalszej jazdy w przypadkach, o których mowa w tych przepisach, a nie - jak proponują komisje - korzystania z pojazdu.</u>
          <u xml:id="u-84.33" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-84.34" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 129 ust. 2 pkt 8 lit. b i c, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-84.35" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-84.36" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-84.37" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 352 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 8 posłów, przeciw - 339, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.38" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-84.39" who="#JózefZych">W poprawce nr 108 do art. 129 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby przepisu dotyczącego sprawdzania zapisów urządzenia rejestrującego parametry jazdy nie stosować również do personelu przedstawicielstw dyplomatycznych oraz organizacji międzynarodowych korzystających z przywilejów dyplomatycznych.</u>
          <u xml:id="u-84.40" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-84.41" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 129 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-84.42" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-84.43" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-84.44" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 356 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 9 posłów, przeciw - 345, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.45" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-84.46" who="#JózefZych">W poprawce nr 109 do art. 129 wnioskodawca w dodawanym ust. 6 proponuje, aby uprawnienia policjanta, o których mowa w ust. 2, przysługiwały odpowiednio funkcjonariuszom Głównego Urzędu Celnego, Straży Granicznej oraz funkcjonariuszom celnym.</u>
          <u xml:id="u-84.47" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-84.48" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 129, polegającej na dodaniu ust. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-84.49" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-84.50" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-84.51" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 350 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 13 posłów, przeciw - 333, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.52" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-84.53" who="#JózefZych">W poprawce nr 110 do art. 131 ust. 1 wnioskodawca w dodawanym pkt. 3 proponuje, aby minister spraw wewnętrznych i administracji, w drodze rozporządzenia, określił również wymagany sposób zachowania się kontrolowanego uczestnika ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-84.54" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-84.55" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 131 ust. 1, polegającej na dodaniu pkt. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-84.56" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-84.57" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-84.58" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 338 posłów, przeciw - 13, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.59" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-84.60" who="#JózefZych">W poprawce nr 111 do art. 137 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby kierownik rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej wydawał decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy również w przypadku, gdy policjant stwierdzi zniszczenie prawa jazdy w stopniu powodującym jego nieczytelność.</u>
          <u xml:id="u-84.61" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-84.62" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 137 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-84.63" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-84.64" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-84.65" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 358 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 7 posłów, przeciw - 345, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.66" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-84.67" who="#JózefZych">Poprawka nr 112 została wycofana przez wnioskodawcę.</u>
          <u xml:id="u-84.68" who="#JózefZych">W poprawce nr 113 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 143.</u>
          <u xml:id="u-84.69" who="#JózefZych">Przepis ten stanowi, że wyliczone w ust. 1 zadania własne kierownika rejonowego urzędu administracji ogólnej nie mogą być powierzone organom samorządu terytorialnego w drodze porozumienia, z wyjątkiem zadań wyliczonych w ust. 2 w odniesieniu do samorządów terytorialnych miast liczących powyżej 100 tys. mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-84.70" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-84.71" who="#JózefZych">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawek nr 114, 73, 74 i 91.</u>
          <u xml:id="u-84.72" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 143, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-84.73" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-84.74" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-84.75" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 356 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 127 posłów, przeciw - 217, 12 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.76" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-84.77" who="#JózefZych">W poprawce nr 114 do art. 143 wnioskodawca proponuje, aby wyliczone w ust. 1 zadania własne kierownika rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej mogły być powierzone w drodze porozumienia organom samorządu terytorialnego oraz aby wyliczone w ust. 2 zadania przechodziły jako zadania zlecone do właściwości organów gmin, o których mowa w ustawie o zmianie zakresu działania niektórych miast.</u>
          <u xml:id="u-84.78" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-84.79" who="#JózefZych">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawek nr 73, 74 i 91.</u>
          <u xml:id="u-84.80" who="#JózefZych">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#RomanEdwardBorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest to jedna z najistotniejszych zmian w kodeksie drogowym. Na podstawie tej zmiany - jeśli odrzucimy tę poprawkę - rejestracja pojazdów i wydawanie praw jazdy zostaną gminom odebrane. O intencji wyboru takiej akurat, a nie innej, drogi legislacyjnej w tej ustawie mówiliśmy w czasie czytań tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#RomanEdwardBorek">Mam jednak pytanie do pana posła sprawozdawcy: czy nie lepiej, panie pośle, abyśmy tę poprawkę dzisiaj przyjęli, dlatego że jej przyjęcie nie wyklucza takiego toku rozumowania, nie wyklucza również rejestrowania i wydawania praw jazdy w urzędach rejonowych.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#RomanEdwardBorek">Jeśli natomiast odrzucimy dziś tę poprawkę, czy nie okaże się, że w momencie wejścia w życie tej ustawy dojdzie do sytuacji patowej: ani urzędy rejonowe, które nie są w ogóle przygotowane do rejestracji pojazdów i wydawania praw jazdy, by tak rzec, z mety, nie będą mogły rejestrować pojazdów, ani urzędy gmin nie będą mogły rejestrować pojazdów, ponieważ urzędom gmin będzie tego zabraniała ustawa, a urzędy rejonowe nie będą do tego przygotowane?</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#RomanEdwardBorek">Przyjęcie tej poprawki nie przesądza, że rejestracja pojazdów musi się odbywać w gminach. Przecież obecnie rejestracja pojazdów, wydawanie praw jazdy - jest to zadanie kierownika urzędu rejonowego. Jeśli chce, zleci to gminie. Jeśli natomiast nie chce - nie zleci.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#RomanEdwardBorek">Natomiast, moim zdaniem, nie przyjmując tej poprawki, zawężamy tę ustawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#JózefZych">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#KarolDziałoszyński">Mam do pana posła sprawozdawcy pytanie w tym samym duchu: czy urząd rejonowy po przyjęciu tej poprawki będzie mógł zlecać te zadania gminom? Będzie mógł. A doprecyzowując: czy przyjęcie tej poprawki ma rzeczywiście ewidentny wpływ negatywny na założenie w Polsce ewidencji pojazdów i ewidencji kierowców? Taka była bowiem argumentacja podczas pracy komisji: że to zwiększy koszty, zwiększy rozproszenie. Natomiast my jako ustawodawcy musimy działać w imieniu obywateli i skracać drogę obywatela do urzędu, bo to jest nasze naczelne zadanie. Są sposoby na to, żeby ewidencja pojazdów powiązana z urzędami gminnymi mogła służyć obywatelowi, a tam, gdzie będą rzeczywiste, ewidentne problemy, może się to odbywać w rejonie; w miarę rozwoju połączeń elektronicznych można by to przekazać z powrotem gminom. Odbierając w tej chwili tę możliwość, będziemy musieli znowu dokonać nowelizacji, żeby gminy mogły odzyskać swą autonomię. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#JózefZych">Pani poseł, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#BarbaraImiołczyk">Panie Pośle! Bardzo chciałabym zrozumieć dokładnie sens tej poprawki. Czy jeśli ona nie przejdzie, będzie to znaczyło, że w naszym okręgu wyborczym ludzie z Sosnowca, gdzie mieszka 250 tysięcy mieszkańców, i z Dąbrowy Górniczej, gdzie mieszka 120 tysięcy mieszkańców, będą musieli rejestrować samochody w urzędzie rejonowym w Będzinie, gdzie mieszka 60 tysięcy mieszkańców? Czy pan poseł może to potwierdzić?</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#JózefZych">Jeszcze pan poseł, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#TadeuszMoszyński">Panie Pośle Sprawozdawco! Ile rocznie dokumentów, blankietów dowodów rejestracyjnych bądź blankietów praw jazdy, ginie z urzędów gminnych, które obecnie prowadzą rejestrację?</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#TadeuszMoszyński">Drugie pytanie: o ile droższa będzie centralna ewidencja pojazdów i kierowców, jeżeli w każdej gminie będzie referat do spraw komunikacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Panie Pośle Sprawozdawco! Czy komisja, rozważając ten problem, miała na uwadze, że wiele gmin stworzyło już w celu ewidencji pojazdów i dowodów rejestracyjnych całe systemy informatyczne. Kto gminom teraz zwróci koszty? Następne pytanie. Czy państwo mieliście na uwadze i taki fakt, że podatek od środków transportu jest jeszcze zbierany w gminach? Jeżeli bazy danych będą wyprowadzone poza gminy, to jaka będzie skuteczność ściągania tego podatku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#JózefZych">Czy jeszcze ktoś chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#GrzegorzGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym, żeby w tej sprawie wypowiedział się przedstawiciel rządu, bo było wiele pytań o zorganizowanie tego, o czas i przede wszystkim o środki na tę bazę. Czy przedstawiciel rządu byłby w stanie udzielić odpowiedzi na te pytania, bo to jest bardzo ważne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#JózefZych">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#KarolDziałoszyński">Mam jeszcze, panie marszałku, jedno pytanie retoryczne. Czy można obywatela obciążać takimi niedogodnościami? - mówię o zwiększonych kosztach. I jeszcze jedno: Ile ginie, panie pośle sprawozdawco, różnych blankietów w urzędach rejonowych, czy ktoś w ogóle taką statystykę prowadzi, skoro my w tej chwili nagle wszystko zrzucamy na gminy? Włamania są w różnych urzędach i powiedzmy sobie, że to nie zabezpiecza niczego. A do ewidencji pojazdów dojść możemy, to nie zamyka drogi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#AndrzejSzarawarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Musimy sobie odpowiedzieć na jedno pytanie: Czy chcemy mieć dobry, dobrze funkcjonujący system rejestracji pojazdów oparty o centralny rejestr właścicieli i posiadaczy pojazdów, czy chcemy zachować status quo, z którego nikt nie jest zadowolony? W wielu krajach liczba punktów rejestrujących pojazdy jest znacznie mniejsza niż w Polsce - mamy około 2 tys. takich punktów. Natomiast skuteczność walki z kradzieżami samochodów - bo przede wszystkim temu celowi to ma służyć - i skuteczność operowania bazą danych jest daleko wyższa niż w Polsce. Nie mamy centralnego rejestru kierowców, każda gmina może i ma system komputerowy, ale służy on tylko i wyłącznie gminie. De facto nie jest sprzężony z żadnym systemem ogólnopolskim, co jest podstawową ideą usytuowania punktów rejestracji w urzędach rejonowych bądź w urzędach gminnych miast powyżej 100 tys. mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#AndrzejSzarawarski">Przy okazji odpowiadam pani poseł Imiołczyk - ani z Sosnowca, ani z Dąbrowy Górniczej nie trzeba będzie jeździć do Będzina, bo są to miasta powyżej 100 tys. mieszkańców i zgodnie z zapisami tej ustawy rejestracja pojazdów będzie się odbywała w tych miastach. Mówi o tym art. 143.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#AndrzejSzarawarski">Chodzi nam o ograniczenie liczby punktów rejestracji pojazdów w kraju do ok. 300 - obecnie jest ich 2 tys. - po to, żeby stworzyć jeden ogólnopolski centralny system komputerowy, w którym będzie objęta rejestracja pojazdów. To jest bardzo kosztowna sprawa. A czy ma być 300, czy 2 tys. punktów, to specjaliści od techniki komputerowej mogą bardzo łatwo powiedzieć, jak diametralna jest różnica w kosztach. To jest tylko jeden z powodów. Drugi - wprowadzamy ustawę o ochronie danych osobistych. O wiele łatwiej kontrolować obrót danymi osobowymi osób prywatnych, które są zapisane w rejestrze w 300 punktach niż w 2 tys. punktów. Trzeci - statystyki policyjne wykazują, że bardzo łatwo o kradzież blankietów dowodów rejestracyjnych i gros kradzieży dotyczy gmin. Panie pośle, nie ma co kiwać ręką. Takie są statystyki policyjne. W zeszłym roku zginęło ok. 12 tys. blankietów, akurat tyle wystarczy, żeby zalegalizować kradzione samochody, szczególnie te drogie.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#AndrzejSzarawarski">Jeżeli zatem chcemy przyjąć zasadę, że mamy mieć skuteczny system rejestracji pojazdów oparty na jednym centralnym rejestrze, jeżeli mamy mieć skuteczny system walki z kradzieżami pojazdów, to musimy ograniczyć liczbę punktów rejestracyjnych. Zwłaszcza że, proszę państwa, dokonaliśmy jeszcze jednej poprawki w tym tekście kodeksu drogowego - do danych personalnych będziemy dopisywać również dane dotyczące ubezpieczenia obowiązkowego OC. Proszę sobie wyobrazić, że dla każdego kierowcy, w zależności od tego, czy płaci raz na rok, czy dwa razy w roku, trzeba będzie raz lub dwa razy w roku wpisywać dane dotyczące ubezpieczenia. To jest olbrzymia praca do wykonania i łatwiej ją kontrolować w urzędach administracji państwowej niż na dwóch szczeblach administracji samorządowej i rządowej.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#AndrzejSzarawarski">Specjaliści twierdzą, że skuteczność działania systemu zależy między innymi od tego, czy uda się go wprowadzić szybko, czy uda się nim sterować. Jest on również pomyślany w taki sposób, iż jest połączony z komendami rejonowymi Policji, ponieważ łączność policyjna jest taka, że Policja bardzo łatwo uzyskuje łączność nie z ośrodkiem rejestracji, lecz z komendą rejonową Policji, a ta z kolei z urzędem rejonowym. Chodzi więc o pewną kompatybilność. Zasada jest taka, żeby policjant zatrzymując na drodze pojazd mógł bardzo łatwo za pośrednictwem swojej komendy - za pomocą łączności radiowej - sprawdzić dane w centralnym rejestrze, czy jest to pojazd kradziony, czy jest to właściwy kierowca, ponieważ funkcjonuje również inny rejestr, który wprowadzamy tą ustawą - rejestr kierowców. W związku z tym taki system wymaga takiej organizacji. Natomiast nie jest prawdą, co państwo mówicie, że spowoduje to większe komplikacje, że będzie to dłużej trwało, jeśli chodzi o rejestrację, ponieważ zmieniamy zarówno wzór dowodu rejestracyjnego, jak też system rejestracji pojazdów, a więc dla ludzi, którzy będą rejestrować pojazdy, droga od momentu zgłoszenia do momentu otrzymania dowodu rejestracyjnego wcale nie będzie dłuższa. To tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#JózefZych">Proszę państwa, bardzo mi przykro, albowiem to, co było demonstrowane dotychczas, to nie są pytania, to są debaty, to są wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#JózefZych"> Był na to czas w trakcie obrad komisji. Poza tym nie mam pewności, czy akurat w tym wypadku przekonacie państwo tych, którzy mają wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 143, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 336 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 204 posłów, przeciw - 115, 17 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-100.8" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-100.9" who="#JózefZych">W poprawce nr 115 do art. 144 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby ośrodki szkolenia lub szkoły prowadzące szkolenie osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, działające w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, uważać za spełniające określone w ustawie wymagania w okresie 6 miesięcy, a nie - jak proponują komisje - w okresie 1 roku od dnia wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-100.10" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-100.11" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 144 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-100.12" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-100.13" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-100.14" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 336 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 18 posłów, przeciw - 313, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-100.15" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-100.16" who="#JózefZych">Poprawka nr 116 została już rozpatrzona.</u>
          <u xml:id="u-100.17" who="#JózefZych">W poprawce nr 117 do art. 147 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby zezwolenia na wykorzystywanie pojazdów jako uprzywilejowanych wydane przed dniem wejścia w życie ustawy zachowały ważność do dnia 15 stycznia 1998 r., a nie - jak proponowały komisje - do dnia 31 marca 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-100.18" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-100.19" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 147 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-100.20" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-100.21" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-100.22" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 344 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 312 posłów, przeciw - 19, 13 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-100.23" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-100.24" who="#JózefZych">We wniosku mniejszości nr 3 do art. 151 wnioskodawcy proponują, aby z wyjątkiem określonych przepisów ustawa weszła w życie z dniem 1 lipca 1997 r., a nie - jak proponują komisje - z dniem 1 stycznia 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-100.25" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 151, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-100.26" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-100.27" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-100.28" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 347 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 7 posłów, przeciw - 330, 10 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-100.29" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-100.30" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-100.31" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy Prawo o ruchu drogowym, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka, Komisję Transportu, Łączności, Handlu i Usług oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-100.32" who="#JózefZych">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-100.33" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-100.34" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 350 posłów. Za przyjęciem ustawy głosowało 311 posłów, przeciw - 19, 20 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-100.35" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę Prawo o ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-100.36" who="#JózefZych">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-100.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AndrzejSzarawarski">Proszę państwa, chciałbym na zakończenie prac nad tą ustawą serdecznie podziękować ekspertom, którzy przez prawie rok bardzo pilnie pracowali razem z nami, szczególnie zaś przedstawicielom policji, z panem podinspektorem Karasiem na czele, a także pracownikom Biura Legislacyjnego, zwłaszcza panu mecenasowi Soboniowi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Wysoki Sejmie! Przystępujemy do następnej serii głosowań. Chcę lojalnie uprzedzić, że to potrwa jeszcze około półtorej godziny.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Przerwa!)</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, dobrze - 10 minut przerwy, ale po 10 minutach zaczynam głosowania. Bardzo proszę o przyjście na salę przed upływem 10 minut.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Chcę jeszcze przypomnieć państwu, że druk zawierający sprawozdanie o projekcie ustawy o Polskiej Akademii Nauk został włożony do skrytek. Za chwilę przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 42 do godz. 11 min 59)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, minęło już prawie 15 minut. Proszę wszystkich posłów z kuluarów o powrót na salę. Za chwilę zaczynamy głosowania. Była dżentelmeńska umowa, że to będzie naprawdę 10 minut.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Zaczynajmy.)</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Nie ma jeszcze kworum, panie pośle, więc nie ma możliwości, by zaczynać.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę wszystkich państwa o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Chciałabym poinformować Wysoką Izbę, że mamy przed sobą w tej chwili 9 ustaw do przegłosowania, na pociechę - nie wszystkie tak długie jak Prawo o ruchu drogowym. Pierwsze głosowanie dotyczyć będzie ustawy o bibliotekach (mówię już w skrócie), drugie - zmiany ustawy o kombatantach, trzecie - informacji rządu na temat wdrażania Kontraktu regionalnego dla woj. katowickiego, czwarte - orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ogródków działkowych, piąte - wniosku o pociągnięcie do odpowiedzialności karnej pana posła Stanisława Czajczyńskiego, szóste - stanowiska Senatu w sprawie ustawy Prawo wodne, siódme - rządowego i poselskiego projektów ustaw o odpadach, ósme - sprawozdania komisji o rządowym projekcie ustawy o służbie medycyny pracy, dziewiąte - ustawy o Polskiej Akademii Nauk.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Bardzo proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowań.</u>
          <u xml:id="u-105.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu, Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o bibliotekach (druki nr 1208 i 2239).</u>
          <u xml:id="u-105.9" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Wiesława Gołębiewskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-105.10" who="#OlgaKrzyżanowska">W dyskusji zgłoszono poprawki.</u>
          <u xml:id="u-105.11" who="#OlgaKrzyżanowska">W związku z tym Sejm skierował projekt ustawy ponownie do komisji w celu przedłożenia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-105.12" who="#OlgaKrzyżanowska">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 2239-A.</u>
          <u xml:id="u-105.13" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-105.14" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Wiesława Gołębiewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WiesławGołębiewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W dniu wczorajszym połączone trzy komisje odbyły posiedzenie. Z 8 zgłoszonych poprawek dwie zostały wycofane przez autorów tychże poprawek. Połączone komisje ustosunkowały się do pozostałych. W wyniku przeprowadzonej dyskusji komisje zadecydowały, by jedną poprawkę przyjąć, natomiast pozostałe pięć poprawek odrzucić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o pozostanie, gdyby były wątpliwości, to pan poseł będzie nam służył pomocą.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje przedstawiają wniosek mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości do art. 7 ust. 4 i 6 wnioskodawcy proponują, aby członków Krajowej Rady Bibliotecznej powoływał i odwoływał prezes Rady Ministrów, a nie - jak proponują komisje - minister kultury i sztuki, oraz aby przyczyną odwołania mogły być także własna prośba członka i choroba trwale uniemożliwiająca uczestniczenie w pracach rady.</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-107.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 7 ust. 4 i 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-107.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-107.9" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-107.10" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 138 posłów, przeciw - 148, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-107.11" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 7 ust. 4 i 6 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-107.12" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 1 do art. 10 wnioskodawca proponuje, aby biblioteka stanowiła, a nie - jak proponują komisje - mogła stanowić samodzielną jednostkę organizacyjną.</u>
          <u xml:id="u-107.13" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-107.14" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-107.15" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-107.16" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-107.17" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-107.18" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 300, 2 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-107.19" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm poprawkę do art. 10 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-107.20" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 2 do art. 13 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby organizator biblioteki publicznej przed wydaniem aktu o likwidacji biblioteki zasięgał opinii sejmiku samorządowego właściwego ze względu na siedzibę biblioteki.</u>
          <u xml:id="u-107.21" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-107.22" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-107.23" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 13 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-107.24" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-107.25" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-107.26" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem poprawki głosowało 44 posłów, przeciw - 266, 9 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-107.27" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm poprawkę do art. 13 ust. 3 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-107.28" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 3 do art. 20 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby środki finansowe niezbędne do prowadzenia działalności przez bibliotekę wykonującą zadania biblioteki wojewódzkiej, określone porozumieniem wojewody z właściwym organem samorządu terytorialnego, wnosili wojewoda i gmina.</u>
          <u xml:id="u-107.29" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-107.30" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-107.31" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 20 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-107.32" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-107.33" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-107.34" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem głosowało 325 posłów, przeciwko - 1 poseł, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-107.35" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm poprawkę do art. 20 ust. 3 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-107.36" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 4 do art. 22 wnioskodawca proponuje, aby dodać ust. 4 stanowiący, że ministrowie: edukacji narodowej oraz kultury i sztuki określą zasady funkcjonowania bibliotek publiczno-szkolnych oraz współdziałania bibliotek publicznych i wojewódzkich ośrodków metodycznych.</u>
          <u xml:id="u-107.37" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-107.38" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 22 polegającej na dodaniu ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-107.39" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-107.40" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-107.41" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem głosowało 12 posłów, przeciwko - 319, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-107.42" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę do art. 22 polegającą na dodaniu ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-107.43" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 5 lit. a do art. 29 ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby minister kultury i sztuki określał wymagania kwalifikacyjne uprawniające do zajmowania określonych stanowisk w bibliotekach publicznych, a nie - jak proponują komisje - w bibliotekach.</u>
          <u xml:id="u-107.44" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-107.45" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 5 lit. a do art. 29 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-107.46" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-107.47" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z państwa wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-107.48" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem głosowało 39 posłów, przeciwko - 289, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-107.49" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę nr 5 lit. a do art. 29 ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-107.50" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 5 lit. b do art. 29 ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby minister kultury i sztuki określał, zgodnie z kwalifikacjami, zasady wynagradzania osób zajmujących określone stanowiska w bibliotekach.</u>
          <u xml:id="u-107.51" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-107.52" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 5 lit. b do art. 29 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-107.53" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-107.54" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z państwa wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-107.55" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem poprawki głosowało 2 posłów, przeciwko - 336, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-107.56" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm poprawkę nr 5 lit. b do art. 29 ust. 4 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-107.57" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 6 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 53 Kodeksu wykroczeń określający odpowiedzialność osób uchylających się od rejestracji biblioteki, podających nieprawdziwe dane przy rejestracji biblioteki i udostępniających zbiory biblioteczne bez zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-107.58" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-107.59" who="#OlgaKrzyżanowska">Jej przyjęcie spowoduje zmianę tytułu rozdz. 12.</u>
          <u xml:id="u-107.60" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Mączka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#ZbigniewMączka">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałbym zadać pytanie panu posłowi sprawozdawcy. Czy jest prawdą, że w przypadku odrzucenia tej poprawki świadomie, nie z braku czasu i nie przez przeoczenie, pozostawimy w Kodeksie wykroczeń artykuł, który daje możliwość karania za posiadanie 0,5 m książek na półkach? Czy chcemy zostawić ten artykuł jako zabytek dawnego systemu, czy też znajdujemy argumentację, żeby go usunąć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WiesławGołębiewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Wczoraj na posiedzeniu połączonych komisji odpowiedzieliśmy na to pytanie. Dziś, ponieważ pana posła Mączki nie było, muszę odpowiedzieć ponownie. Argumentacja jest następująca: Ten przepis dotyczy tylko i wyłącznie organizatorów bibliotek, a organizatorem biblioteki jest osoba prawna, a nie fizyczna i nikt nikogo w myśl argumentacji pana posła Mączki nie będzie karał, ścigał, prześladował, jak pan poseł Mączka usiłuje nam tu wmówić. Organizatorem nie jest osoba fizyczna, która posiada 2, 3 tysiące książek, z tego tytułu te zbiory nie podlegają żadnej rejestracji. Natomiast osoba fizyczna, która chciałaby być organizatorem biblioteki, zamienia się w osobę prawną i wtedy taki obowiązek na niej spoczywa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Braun, rozumiem, że w formie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#JuliuszBraun">Panie Pośle! Chciałbym zapytać, czy w przepisach ustawy nie jest jednak zapisane, że osoba fizyczna może być organizatorem biblioteki, to raz. Po drugie, rozwijając pytanie pana posła Mączki, w przepisie Kodeksu wykroczeń jest mowa nie tylko o bibliotekach, bo biblioteka jest pewną jednostką organizacyjną, ale także o posiadaniu bez zezwolenia materiałów bibliotecznych oraz księgozbiorów. Czy więc nie jest tak, że jeśli nie uchylimy tego przepisu, to posiadanie księgozbioru będzie mogło być karane jako wykroczenie?</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy są jeszcze pytania do pana posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeżeli nie, to czy pan poseł chciałby odpowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WiesławGołębiewski">Chciałem dodać, pani marszałek, Wysoki Sejmie, że tak surrealistyczną sytuację trudno sobie wyobrazić, żeby organy ścigania w jakiś sposób szykanowały obywatela za posiadanie zbioru.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Chwileczkę, proszę państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WiesławGołębiewski">Nie mam nic więcej do dodania przed głosowaniem, które nas czeka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, prosiłabym panów posłów jednak o zadawanie pytań a nie o reakcję, bo nie bardzo wszyscy to rozumiemy, natomiast pana posła sprawozdawcę prosiłabym też może o niekomentowanie, a po prostu o odpowiadanie na konkretne pytania, bo to ułatwia sprawę. Myślę o słowie surrealistyczne - trudno powiedzieć, historia różnie pokazuje.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, jeszcze pytanie?</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, ściśle pytanie, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#ZbigniewMączka">Pytanie jest krótkie i konkretne. Czy komisje zapoznały się z ekspertyzą Biura Studiów i Ekspertyz, które dokładnie opisuje tę surrealistyczną sytuację jako istniejącą? Ja też miałem wątpliwości, czy to jest możliwe, a jednak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy są jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł Lipowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#IrenaLipowicz">Wypowiedź pana posła sprawozdawcy nie była dla mnie jasna pod względem prawnym. Co to znaczy, że osoby fizyczna zamienia się w osobę prawną? Nie jest to znana mi dotychczas konstrukcja. Prosiłabym o bliższe wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy są jeszcze pytania, proszę państwa?</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy pan poseł sprawozdawca chciałby odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę Państwa! Proszę o ciszę, naprawdę trudno jest głosować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WiesławGołębiewski">Jeśli ktoś posiada bardzo bogaty, wartościowy księgozbiór i chce go udostępnić innym, może stać się organizatorem biblioteki. Wtedy dokonuje rejestracji. Sądzę, proszę państwa, że tą dyskusją, którą tu rozwinęliśmy, niczego nie rozwiążemy. Wczoraj na posiedzeniu komisji wypowiadali się wszyscy przedstawiciele, w tym wiceprzewodniczący Komisji Ustawodawczej pan Ciemniewski. Te kwestie były do rozstrzygnięcia na posiedzeniu komisji i dobrze by było, gdyby na posiedzeniu połączonych komisji był autor wniosku. Dzisiaj możemy to rozstrzygnąć już wyłącznie przez głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Czy to jest debata, czy pytania?)</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Nie, to są pytania. Przepraszam, muszę to uściślić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#TadeuszSyryjczyk">Chciałbym zadać proste pytanie, to znaczy...</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Chwileczkę, proszę państwa o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#TadeuszSyryjczyk">Pytanie jest proste: Czy jeżeli powiem sąsiadom, że pożyczam książki i mogą do mnie wpaść, to dostanę kolegium czy nie? Bo....</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WiesławGołębiewski">Panie pośle Syryjczyk, chciałem panu odpowiedzieć: niech pan zacznie pożyczać książki, a nie mówić, że będzie pan pożyczał.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Ciemniewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#JerzyCiemniewski">Ja niestety nie w charakterze pytającego, ale chciałbym przedstawić sprostowanie. Wynikało z wypowiedzi pana posła Gołębiewskiego, że byłem zwolennikiem nieskreślania tego przepisu Kodeksu wykroczeń. Wręcz przeciwnie, usiłowałem przekonać, ale w takich ramach, w jakich pozwala przewodniczenie komisji na wyrażenie tego poglądu, że pozostawianie w Kodeksie wykroczeń tego przepisu jest przekroczeniem zasad wolności w państwie.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 53 Kodeksu wykroczeń, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z państwa wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-131.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem poprawki padło 271 głosów, przeciwko - 34 głosy, wstrzymało się od głosowania 43 posłów.</u>
          <u xml:id="u-131.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę polegającą na skreśleniu art. 53 Kodeksu wykroczeń.</u>
          <u xml:id="u-131.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Przepraszam, proszę jeszcze pozostać.</u>
          <u xml:id="u-131.9" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-131.10" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#HelenaGóralska">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Ponieważ odrzucona została tutaj poprawka nr 5 dotycząca artykułu mówiącego o kwalifikacjach pracowników, bibliotekarzy, czy pan mógłby potwierdzić, że odrzucenie tej poprawki oznacza, że również w przypadku bibliotek prywatnych trzeba będzie mieć odpowiednie kwalifikacje, które określi minister kultury, czyli de facto, że zostało wprowadzone koncesjonowanie zawodu bibliotekarza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o wyjaśnienie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WiesławGołębiewski">Ponieważ to już jest przegłosowane, to ja tutaj nic nie zmienię wyjaśniając cokolwiek, bo Wysoka Izba dokonała już werdyktu w tym obszarze i jakiekolwiek wyjaśnienia nie mają znaczenia. Tu intencją połączonych komisji było to, żeby nie dokonywać jakiejś kategoryzacji osób z wykształceniem bibliotekarskim ze względu na miejsce zatrudnienia. Osoba prywatna, mająca bibliotekę prywatną, kieruje się swoim prywatnym interesem i tu władztwo Ministerstwa Kultury i Sztuki jest żadne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł Góralska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#HelenaGóralska">Nie uzyskałam odpowiedzi na zadane pytanie, bo odpowiedź, że osoba, która prowadzi bibliotekę, kieruje się własnym interesem, to nie jest odpowiedź na moje pytanie. Moje pytanie było bardzo precyzyjne: Czy wprowadziliśmy koncesjonowanie zawodu bibliotekarza?</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle sprawozdawco, sekundkę, jeszcze pani poseł Lipowicz.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Chciałabym zwrócić uwagę, że wyjaśnienie może zadecydować, czy ktoś z nas głosuje za, czy przeciwko tej ustawie. Czyli wyjaśnienia - mimo przesądzenia sprawy - są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#IrenaLipowicz">Chciałabym stwierdzić, że nie otrzymałam odpowiedzi na pytanie skierowane do pana posła sprawozdawcy. Wysoki Sejmie, przed głosowaniem nad całością projektu ustawy musimy sobie zdać sprawę - bardzo proszę tego tak lekko nie traktować - z tego, że przegłosowując tę poprawkę, wprowadziliśmy taką sytuację: jeżeli emerytowana nauczycielka będzie chciała otworzyć w osiedlu bibliotekę prywatną, to będzie musiała zatrudnić tam osoby, które będą miały określone przez ministra kwalifikacje. Wprowadziliśmy taki bezprecedensowy sposób koncesjonowania zawodu bibliotekarza w odniesieniu do bibliotek prywatnych, bez określenia rodzajów tych bibliotek, jak dotychczas było. To jest oczywiście wola Wysokiego Sejmu, ale musimy sobie dobrze zdawać sprawę z tego, co robimy.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#IrenaLipowicz">Moja prośba z kolei, czy pytanie, do pani marszałek. Zawsze myślałam, że rolą posła sprawozdawcy jest udzielanie - z pełnym szacunkiem - odpowiedzi w kwestiach, z którymi wiążą się wątpliwości posłów. Sytuacja, kiedy pan poseł szydzi sobie z pytających...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Pani poseł...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#IrenaLipowicz">...pozwala sobie na dowcipy pod ich adresem, jest niewłaściwa.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Pani poseł, rozumiem, ale...</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy pan poseł sprawozdawca byłby uprzejmy odpowiedzieć na pytania?</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WiesławGołębiewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Podczas obrad podkomisji, a także połączonych komisji - przy uwzględnieniu opinii Ministerstwa Kultury i Sztuki - orzekliśmy, że ustawa o bibliotekach nie powinna regulować, wnikać we wszystkie sprawy tych podmiotów, które mają własne zbiory i udostępniają je. W ustawie nie reguluje się np. tych właśnie kwestii w odniesieniu do związków wyznaniowych, parafii. I, odpowiadając konkretnie pani poseł Irenie Lipowicz, stwierdzam, że emerytowana nauczycielka, która chce otworzyć bibliotekę w osiedlu i ma ku temu odpowiednie kwalifikacje, może zatrudnić dowolną osobę do wypożyczania książek. Osoba, która wypożycza te książki, wcale nie musi mieć uprawnień bibliotekarskich.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o bibliotekach, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Kultury i Środków Przekazu, Komisję Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosowało 358 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 291 posłów, przeciw - 37, wstrzymało się 30 posłów.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o bibliotekach.</u>
          <u xml:id="u-143.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WiesławGołębiewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chcę serdecznie podziękować Prezydium Sejmu i połączonym komisjom, przewodniczącym tych komisji, za umożliwienie - w tempie ekspresowym - doprowadzenia do dzisiejszego głosowania. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o poselskich oraz rządowym projektach ustaw o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Józefa Grabka i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#OlgaKrzyżanowska">W związku z tym, że w dyskusji zgłoszono do przedłożonego w druku nr 2216 projektu ustawy poprawki, Sejm ponownie skierował ten projekt do komisji w celu przedstawienia sprawozdania o zgłoszonych poprawkach.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało przedstawione w doręczonym paniom i panom posłom druku nr 2216-A.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Józefa Grabka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#JózefGrabek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Połączone Komisje: Polityki Społecznej i Ustawodawcza, po analizie poprawek zgłoszonych przedwczoraj w drugim czytaniu, przedstawiają sprawozdanie dodatkowe. Chciałbym powstrzymać się od komentowania każdej poprawki. Informuję więc tylko, że komisje zarekomendowały przyjęcie tych poprawek, które są związane z wnioskiem mniejszości nr 3, oraz poprawek przedstawionych przez posła Mioduszewskiego. Jestem do dyspozycji Wysokiej Izby, jeśli zaistnieje potrzeba wyjaśnienia wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#JózefGrabek">W imieniu połączonych komisji wnoszę o uwzględnienie dorobku komisji oraz o przyjęcie noweli ustawy przez Wysoką Izbę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje przedstawiają również wnioski mniejszości i poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 1 do art. 1 ust. 2 wnioskodawcy przez skreślenie dodawanego pkt. 7 proponują, aby nie uznawać za działalność kombatancką uczestnictwa w tzw. niszczycielskich batalionach na dawnych ziemiach polskich w województwach lwowskim, stanisławowskim, tarnopolskim i wołyńskim w obronie ludności polskiej przed ukraińskimi nacjonalistami w latach 1944–1945.</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Z poprawką tą związana jest poprawka nr 3 do art. 4, polegająca na dodaniu ust. 3, stanowiącego, że przepisy ustawy stosuje się do osób, które uczestniczyły w organizowanych przez władze sowieckie oddziałach zmilitaryzowanych na dawnych polskich ziemiach w województwach lwowskim, stanisławowskim, tarnopolskim i wołyńskim w obronie ludności polskiej przed antypolskim terrorem w latach 1944–1945.</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-147.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-147.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Kuroń. Rozumiem, że w formie pytania, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#JacekKuroń">Zgodnie z regulaminem Sejmu - pytanie. Mam pytanie do przewodniczącego komisji w związku ze zróżnicowaniem, czyli odrzuceniem ewentualnego dopisku: ukraińscy nacjonaliści, uznaniem za niewłaściwy wniosku, bądź pozostawieniem zapisu: ukraińscy nacjonaliści. Chcę zapytać: Czy przewodniczący ma świadomość, że jest to w art. 1 jedyna narodowość napastnicza wobec narodu polskiego, tylko Ukraińcy? Innych nie ma, są formacje. UPA też tu jest, i w porządku. Ale nacjonaliści ukraińscy pojawiają się tylko raz i nie chce się odrzucić tego zapisu. Czy z tego ma wynikać, że ludzie innych narodowości nie mordowali ludności polskiej? Kto wówczas mordował cywilną ludność polską w Gibach, gdzie jak wiadomo mordował właśnie istriebitielnyj batalion? I to jest pierwsze moje pytanie. Nie o to chodzi, aby to odrzucić. Tylko pytam: Dlaczego nie przyjmuje się tej drobnej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#JacekKuroń">Drugie pytanie: Czy w ogóle znane są tego typu fakty, skierowane w określoną narodowość, bo słowo „nacjonalista” - jak dobrze rozumiemy - jest wieloznaczne? Występuje w ogóle w całej ustawie i w innych ustawach polskich. Czy znane są akty z przypisaniem: „nacjonaliści polscy mordowali”, np. w ustawie Knesetu, Rady Najwyższej Ukrainy, bo też by sobie znaleźli nacjonalistów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, ale bardzo proszę o pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#JacekKuroń">Przepraszam. Trzecie pytanie, jeżeli można: Czy zdaje sobie sprawę pan przewodniczący, że jest to zaproszenie, wprost zaproszenie tych parlamentów i innych, aby takie działania właśnie w kierunku narodowym czynić?</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#JacekKuroń">Wreszcie ostatnie pytanie: Czy zdaje sobie sprawę pan przewodniczący z faktu, że z ustawy kombatanckiej, mającej chronić ludzi i przyznawać im zaszczyt, robi się narzędzie waśni narodowych?</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Chwileczkę, sprawa formalna. Rozumiem, że na to pytanie może odpowiedzieć pan poseł sprawozdawca. W zasadzie nie ma debaty i nie ma pytań do innych posłów, w tym i do przewodniczących komisji, chyba że dotyczą ściśle prawnych spraw, a niestety nie...</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#komentarz">(Poseł Jacek Kuroń: Przepraszam, przesłowiłem się - sprawozdawca.)</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeszcze pan poseł Lityński.</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę o bardzo konkretne, krótkie pytania, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-151.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#JanLityński">Konkretne pytanie. Panie pośle sprawozdawco, czy w przypadku przyjęcia poprawki, którą zgłaszałem, zakres osób objętych uprawnieniami kombatanckimi będzie identyczny jak w przypadku jej nieprzyjęcia? Inaczej mówiąc: Czy osoby biorące udział w obronie ludności polskiej przed antypolskim terrorem dostaną uprawnienia kombatanckie w przypadku przyjęcia mojej poprawki, czy też nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, jeszcze jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, może, jeśli pan poseł tak uprzejmy, odpowie pan łącznie, żeby to szło sprawniej.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#AndrzejAumiller">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Czy posłowie, którzy zadają pytania w czasie głosowania, uczestniczyli w debacie i wtedy zadawali pytania, czy też nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie pośle, przepraszam, ale to pytanie nie odnosi się do meritum sprawy. Może pan się spytać o to posłów.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przepraszam, proszę państwa, my głosujemy, a nie debatujemy, będę więc prosić pana o odpowiedzi na pytania odnoszące się do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Żeby nie było debaty.)</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#JózefGrabek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Serdecznie dziękuję za te pytania. One pozwalają wyjaśnić sprawę tzw. niszczycielskich batalionów. Chcę na wstępie powiedzieć, że nie ma żadnej obawy, iż zamieszczając proponowane przez komisję zapisy, w odróżnieniu od zapisów proponowanych przez wnioskodawców zgłaszających wnioski mniejszości, naruszymy proces pojednania międzynarodowego. Chciałbym zacytować kogoś bardzo ważnego, myślę, że wszyscy wiedzą, kogo: porozumienia międzynarodowego nie buduje się na przekłamaniach. Dla przykładu proces pojednania narodu polskiego z narodem niemieckim jest realizowany mimo to, iż w ustawie o kombatantach powtarzają się wielokrotnie słowa Werwolf, wermacht, hitlerowski okupant.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale nie Niemcy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#JózefGrabek">W proponowanym przez komisje zapisie nie ma napaści na godny szacunku naród ukraiński. Jest wyraźnie powiedziane, kto stosował antypolski terror. Chcę zwrócić uwagę, że proponowana poprawka ma błędy, które ośmielam się nazwać merytorycznymi. Poprawka ta umiejscawia zapis o formacjach walczących w obronie narodowości polskiej w artykule, który jest poświęcony osobom zasługującym na status kombatanta z racji represji. Niezgodne z prawdą historyczną jest twierdzenie zawarte w poprawce, iż organizacje te były tworzone przez władze sowieckie. Chcę powiedzieć, iż na podstawie stanowiska Światowego Związku Żołnierzy AK, Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, a także orzeczenia Sądu Najwyższego i wyroków NSA mamy pełne prawo twierdzić, iż wymienione organizacje były organizacjami samoobrony. Pozostawały one pod pieczą i nadzorem Armii Krajowej, brały w jej szeregach udział w akcji „Burza”, a pozostawione na tyłach frontu broniły żywiołu polskiego, który był w tym czasie maksymalnie zagrożony.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#JózefGrabek">Ich związek z władzą radziecką polegał na łaskawym tolerowaniu tzw. istriebitielnych batalionów, które służyły jak mogły, nie umundurowane, nie skoszarowane, bez przysięgi. Tolerowanie to przypominało status oddziałów AK bezpośrednio po przejściu frontu, a przed rozbrajaniem tych oddziałów.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#JózefGrabek">Pytanie pana posła Lityńskiego, czy wymienione osoby, których dotyczy dzisiaj kwestionowana zmiana, dostaną podobne uprawnienia. Otrzymałyby te same uprawnienia po zaliczeniu ich do osób represjonowanych, co jest błędem merytorycznym, prawnym.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#JózefGrabek">Wnoszę o odrzucenie tych poprawek i o przyjęcie stanowiska komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że komisje wnoszą, bo pan jako poseł sprawozdawca swojej opinii... Rozumiem, że jest to przejęzyczenie. Komisje wnoszą, jak odczytałam. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#JózefGrabek">Dziękuję, pani marszałek. Rzeczywiście czuję się upoważniony przez komisje, a nie przez siebie osobiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przepraszam, czy są jeszcze zgłoszenia? Pan poseł Borusewicz?</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#BogdanBorusewicz">Z uwagą wysłuchałem pańskiego wykładu historycznego, panie pośle sprawozdawco. Mam pytanie: Jak pan wytłumaczy, że akurat istriebitielnyje bataliony na Wileńszczyźnie strzelały do mojego ojca?</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, proszę o ciszę. Rozumiem emocje. Chcę stwierdzić, że dlatego, iż nie było debaty, ta dyskusja ma miejsce w czasie głosowania. Musimy to jednak wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł albo odpowie, albo nie, ja nie mogę nie udzielić sprawozdawcy głosu, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#JózefGrabek">Ten wykład historyczny, który interesuje posła Borusewicza, był częścią debaty, na której pan poseł miał prawo być nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Borusewicz: Jakiej debaty?)</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#JózefGrabek">W sprawozdaniu, które osobiście odczytywałem...</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Borusewicz: Kiedy to było?)</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#JózefGrabek">...przedwczoraj, było wyjaśnienie, iż działające w północnej części terenów polskich kresów wschodnich oddziały o tej samej nazwie miały inny charakter, składały się z żołnierzy o innej narodowości, a ich celem było zwalczanie żywiołów obcych władzy sowieckiej, w tym polskiego, także kosztem ludności cywilnej. Stąd w przedstawieniu komisyjnym jest ścisłe ograniczenie czasu, miejsca i okoliczności.</u>
          <u xml:id="u-164.5" who="#komentarz">(Głos z sali: I terytorium.)</u>
          <u xml:id="u-164.6" who="#JózefGrabek">Czas - wymieniony, okoliczności, łącznie z terytorium, tylko 4 województw będących terenem działania określonej formacji Armii Krajowej: lwowskiego, stanisławowskiego, tarnopolskiego i wołyńskiego. Komisja nie szczędzi słów potępienia dla istriebitielnych batalionów, które na ziemi wileńskiej, i nie tylko wileńskiej, tak źle się zapisały w pamięci ludzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-164.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Pani poseł Dmochowska, proszę o pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#MariaDmochowska">Pani Marszałek! Panie pośle sprawozdawco, czy godzi się w polskiej ustawie wymieniać w art. 1 obcą NKWD-owską formację, jeszcze pod nazwą „istriebitielnyje bataliony”, przetłumaczoną jako niszczycielskie bataliony? W tamtym okresie funkcjonowała nazwa: bataliony śmierci, a nie niszczycielskie, i przez całe lata w historiografii polskiej funkcjonuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Pani poseł, proszę o pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#MariaDmochowska">Czy godzi się wartościować, zanim jeszcze historia uzna te sprawy, w tym sensie, że nie pisze się Ukraińska Powstańcza Armia, lecz ukraińscy nacjonaliści? Czy godzi się to wymieniać w art. 1 polskiej ustawy i czy rzeczywiście komukolwiek z tych ludzi, którzy w niszczycielskich batalionach chronili polską ludność, będą odebrane uprawnienia kombatanckie albo nie będą nadane, jeśli przejdzie ta poprawka, o której mowa? Według naszego rozumienia wszyscy ci młodzi chłopcy i starsi ludzie, którzy brali w tym udział, w razie przyjęcia tej poprawki będą mieli te uprawnienia, ale nie wprowadzimy do polskiej ustawy wartościowania jakiejkolwiek armii, która walczyła o niepodległość swojego kraju...</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Pani poseł, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#MariaDmochowska">...oraz nie wprowadzimy NKWD, czyli niszczycielskich batalionów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Zwracam się z gorącą prośbą i do posłów, którzy zadają pytania, i do posłów na sali o umożliwienie słuchania rzeczowych argumentów i przystąpienia do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę, panie pośle, o udzielenie odpowiedzi na konkretne pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JózefGrabek">Wysoka Izbo! Nie ośmielam się ferować ani we własnym imieniu, ani w imieniu komisji werdyktów o historii. Uznaję najwyższe autorytety, wśród nich Główną Komisję Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu — Instytut Pamięci Narodowej. Ona jednoznacznie wypowiedziała się po stronie istriebitielnych batalionów. Istriebitielnyje bataliony to oryginalna nazwa, zachowujemy ją w celu utrzymania jednoznaczności przepisów w tej ustawie, tak jak używamy oryginalnej nazwy Yad Vashem, tak jak używamy — nie będę ich cytował — 17 obcojęzycznych określeń zawartych w istniejącej ustawie. W materiale historycznym dostępnym komisji nie ma nazwy „bataliony śmierci”, jest to nowa nazwa odnosząca się do całkiem innych wydarzeń wojennych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Rozumiem, że nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: do art. 1 ust. 2, polegającej na skreśleniu pkt. 7, oraz do art. 4, polegającej na dodaniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-173.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem poprawek głosowało 86 posłów, przeciwko - 209, 61 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-173.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki do art. 1 ust. 2, polegającą na skreśleniu pkt. 7, oraz do art. 4, polegającą na dodaniu ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-173.8" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 1 do art. 2 wnioskodawcy w dodawanym pkt. 7 proponują, aby za działalność równorzędną z działalnością kombatancką uznawać ratowanie z pobudek humanitarnych osób ściganych przez okupacyjne władze niemieckie i sowieckie z powodu ich działalności na rzecz suwerenności i niepodległości Polski oraz z powodów narodowościowych i rasowych, jeżeli za ten czyn, zgodnie z przepisami okupacyjnymi, groziła kara śmierci oraz był on podejmowany w porozumieniu i we współpracy z polskimi formacjami i organizacjami podziemnymi.</u>
          <u xml:id="u-173.9" who="#OlgaKrzyżanowska">Wnioskodawcy proponują jednocześnie, ażeby za osoby spełniające te warunki uznawać obywateli polskich odznaczonych medalem „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata” przez Instytut Yad Vashem.</u>
          <u xml:id="u-173.10" who="#OlgaKrzyżanowska">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będzie odpowiednia zmiana art. 202 oraz bezprzedmiotowość poprawki nr 2.</u>
          <u xml:id="u-173.11" who="#OlgaKrzyżanowska">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-173.12" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 2, polegającego na dodaniu pkt. 7, oraz do art. 202, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-173.13" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-173.14" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-173.15" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem poprawki głosowało 106, przeciwko - 213, wstrzymało się od głosu 35 posłów.</u>
          <u xml:id="u-173.16" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 2, polegający na dodaniu pkt. 7, oraz do art. 202.</u>
          <u xml:id="u-173.17" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 2 do art. 2 wnioskodawcy w dodawanym pkt. 7 proponują, aby za działalność równorzędną z kombatancką uznawać ukrywanie z narażeniem życia przez obywateli polskich osób narodowości żydowskiej w okresie wojny w latach 1939–1945.</u>
          <u xml:id="u-173.18" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-173.19" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-173.20" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 2, polegającej na dodaniu pkt. 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-173.21" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-173.22" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-173.23" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem poprawki głosowało 122 posłów, przeciw - 181, wstrzymało się 48 posłów.</u>
          <u xml:id="u-173.24" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę do art. 2, polegającą na dodaniu pkt. 7.</u>
          <u xml:id="u-173.25" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 2 do art. 4 ust. 1 wnioskodawcy w dodawanym pkt. 5 proponują, aby za represję w rozumieniu ustawy uważać również okres przebywania w Centralnym Obozie Pracy w Jaworznie od maja 1947 r. do marca 1949 r. z przyczyn narodowościowych bez wyroku sądowego.</u>
          <u xml:id="u-173.26" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-173.27" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 4 ust. 1, polegającego na dodaniu pkt. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-173.28" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-173.29" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-173.30" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem wniosku głosowało 97 posłów, przeciwko - 224, 38 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-173.31" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek mniejszości do art. 4 ust. 1, polegający na dodaniu pkt. 5.</u>
          <u xml:id="u-173.32" who="#OlgaKrzyżanowska">Do art. 21 ust. 2 pkt 4 zgłoszono wnioski mniejszości nr 3 i 4.</u>
          <u xml:id="u-173.33" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 3 wnioskodawcy proponują, aby uprawnienia określone w ustawie nie przysługiwały osobie, która w latach 1944–1956:</u>
          <u xml:id="u-173.34" who="#OlgaKrzyżanowska">— pełniła służbę lub funkcję i była zatrudniona w strukturach urzędów bezpieczeństwa, Służby Bezpieczeństwa i Informacji Wojskowej, a także nadzorujących je komórkach jednostek zwierzchnich związanych ze stosowaniem represji wobec osób działających na rzecz suwerenności i niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej;</u>
          <u xml:id="u-173.35" who="#OlgaKrzyżanowska">— była zatrudniona, pełniła służbę lub funkcję w jednostkach organizacyjnych lub na stanowiskach związanych ze stosowaniem represji wobec osób podejrzanych lub skazanych za działalność podjętą na rzecz suwerenności i niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej: w organach prokuratury wojskowej, w sądownictwie powszechnym lub wojskowym oraz w Służbie Więziennej;</u>
          <u xml:id="u-173.36" who="#OlgaKrzyżanowska">— była zatrudniona, pełniła służbę lub funkcję w aparacie bezpieczeństwa publicznego, jeżeli podczas i w związku z tą działalnością wykonywała zadania śledcze i operacyjne związane bezpośrednio ze zwalczaniem organizacji oraz osób działających na rzecz suwerenności i niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-173.37" who="#OlgaKrzyżanowska">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będzie bezprzedmiotowość wniosku mniejszości nr 4.</u>
          <u xml:id="u-173.38" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-173.39" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości nr 3 do art. 21 ust. 2 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-173.40" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-173.41" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-173.42" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 353 posłów, nikt nie głosował przeciwko, 8 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-173.43" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm przyjął wniosek mniejszości nr 3 do art. 21 ust. 2 pkt 4.</u>
          <u xml:id="u-173.44" who="#OlgaKrzyżanowska">Poprawka nr 3 została już rozpatrzona.</u>
          <u xml:id="u-173.45" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 4 do art. 21 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby skreślić dodawany pkt 7 stanowiący, że określone ustawą uprawnienia nie przysługują osobie, która dopuściła się zabójstwa lub innej zbrodni wobec osób cywilnych w okresie do 31 grudnia 1956 r. w związku z działalnością uznaną za działalność kombatancką lub równorzędną w rozumieniu ustawy, za co została skazana prawomocnym wyrokiem sądu.</u>
          <u xml:id="u-173.46" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-173.47" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Lityński - pytanie, rozumiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#JanLityński">Mam pytanie do przedstawiciela rządu. Brałem udział w debacie, niemniej ani w debacie, ani w trakcie pracy podkomisji, ani w trakcie pracy komisji nie otrzymałem odpowiedzi. Jest to propozycja rządowa. W związku z tym mam pytanie do przedstawiciela rządu. Jakimi kryteriami będzie się kierował urząd, oceniając, z jakich pobudek była popełniona zbrodnia? Mówiłem wielokrotnie, że jestem zwolennikiem tego, aby zbrodnie z pobudek pospolitych bądź pobudek niskich były ukarane w ten sposób, żeby ci ludzie nie otrzymali uprawnień kombatanckich. Nie otrzymałem jasnej odpowiedzi na pytanie: Jakimi kryteriami będzie się kierować urząd przy odbieraniu tych uprawnień? Drugie pytanie. Rząd zapowiedział powołanie komisji zaproponowanej przez radę kombatancką, która będzie oceniać działalność dawnych funkcjonariuszy UB. Dlaczego w tym przypadku rząd takiej komisji nie zaproponował? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy przedstawiciel rządu mógłby odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Przedstawiciel rządu nie musi odpowiadać.)</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, z żalem muszę zawiadomić, że nie ma przedstawiciela rządu, szefa Urzędu do Spraw Kombatantów. Zmarła jego żona, dzisiaj jest pogrzeb, i to jest powód nieobecności pana ministra Dobrońskiego. To nie jest z jego strony niedocenianie wagi zagadnienia, ale dramatyczne osobiste zdarzenie.</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy pan poseł sprawozdawca czułby się na siłach odpowiedzieć na to pytanie? Jeżeli nie, to przystąpimy do głosowania. Przykro mi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#JózefGrabek">Wysoka Izbo! Nie mam zamiaru wchodzić w kompetencje przedstawicieli strony rządowej, myślę jednak, że pomoże Wysokiej Izbie zrozumieć stanowisko komisji stwierdzenie, iż zdaniem komisji każda zbrodnia każe postawić znak zapytania przy przyznawaniu uprawnień kombatanckich, w tym każda zbrodnia popełniona po którejkolwiek z obu stron bratobójczej wojny. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 21 ust. 2, polegającej na skreśleniu pkt. 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-177.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem poprawki głosowało 75 posłów, przeciw - 255, wstrzymało się 30 posłów.</u>
          <u xml:id="u-177.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę do art. 21 ust. 2, polegającą na skreśleniu pkt. 7.</u>
          <u xml:id="u-177.7" who="#OlgaKrzyżanowska">We wniosku mniejszości nr 5 do art. 21 wnioskodawca w dodawanych ust. 3 i 4 proponuje, aby przepisu art. 21 ust. 2 pkt 4 nie stosować wobec osób, które wykażą, że do wymienionych w tym przepisie służb, formacji i organów zostały skierowane:</u>
          <u xml:id="u-177.8" who="#OlgaKrzyżanowska">— przez podziemne niepodległościowe organizacje działające na rzecz suwerenności i niepodległości Polski, zwalczane przez komunistyczny aparat represji w Polsce, lub przez te organizacje zostały zwerbowane w celu udzielania im pomocy;</u>
          <u xml:id="u-177.9" who="#OlgaKrzyżanowska">— wbrew swej woli i nie brały udziału w zwalczaniu organizacji i osób działających na rzecz suwerenności i niepodległości Polski i obu tym faktom dały wyraz we wniosku o nadanie uprawnień kombatanckich.</u>
          <u xml:id="u-177.10" who="#OlgaKrzyżanowska">Przy orzekaniu w sprawach tych osób kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych zasięga opinii powołanej przez niego komisji składającej się z przedstawicieli stowarzyszeń kombatanckich.</u>
          <u xml:id="u-177.11" who="#OlgaKrzyżanowska">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będzie odpowiednia zmiana w art. 25 ust. 2 pkt 1 lit. a, a także bezprzedmiotowość poprawki nr 5.</u>
          <u xml:id="u-177.12" who="#OlgaKrzyżanowska">Pan poseł chciałby udzielić wyjaśnień.</u>
          <u xml:id="u-177.13" who="#OlgaKrzyżanowska">Może najpierw pan poseł, a potem pani poseł, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#JózefGrabek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Czuję się zobowiązany zwrócić uwagę na to, że wniosek mniejszości nr 5 jest prostą alternatywą dla poprawki nr 5 zgłoszonej przez posła Mioduszewskiego i rekomendowanej przez komisje. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Pani poseł chce zadać pytanie, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#JolantaBanach">Panie Pośle! Szanowni Państwo! Ta poprawka decyduje o wyłączeniu spod uprawnień kombatanckich osób, które zostały skierowane do struktur uznanych za stosujące represje przez podziemne niepodległościowe organizacje itd. W pkt. 2 dotyczy to osób, które trafiły tam wbrew swojej woli i nie brały udziału w zwalczaniu organizacji i osób działających na rzecz suwerenności. Chcę zapytać pana posła: Czy te dwie przesłanki - skierowanie wbrew woli i niebranie udziału w zwalczaniu organizacji niepodległościowych - są przesłankami, które trzeba rozpatrywać łącznie czy alternatywnie, to znaczy: mogły te osoby trafić tam wbrew swojej woli, nie zwalczać organizacji niepodległościowych i będą miały uprawnienia kombatanckie, czy muszą w każdym przypadku spełnić dwa warunki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy pan poseł byłby uprzejmy odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#JózefGrabek">Wysoka Izbo! Rozłączność dotyczy pkt. 1 i 2, łącznie trzeba traktować wszystko, co jest w pkt. 1, i wszystko, co jest w pkt. 2. A więc żeby być wyjętym spod infamii kombatanckiej, trzeba albo spełnić wszystko, co zapisano w pkt. 1, albo wszystko, co zapisano w pkt. 2. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 21, polegającego na dodaniu ust. 3 i 4, oraz do art. 25 ust. 2 pkt 1 lit. a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 94 posłów, przeciwko - 237, wstrzymało się 19 posłów.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 21 oraz do art. 25 ust. 2 pkt 1 lit. a odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 5 do art. 21 wnioskodawca w dodawanych ust. 3 i 4 proponuje, aby przepisu art. 21 ust. 2 pkt 4 nie stosować wobec osób, które przedłożą dowody, że:</u>
          <u xml:id="u-183.8" who="#OlgaKrzyżanowska">— do wymienionych służb i organów zostały skierowane przez organizacje niepodległościowe lub przez te organizacje były zwerbowane w celu udzielenia im pomocy;</u>
          <u xml:id="u-183.9" who="#OlgaKrzyżanowska">— podczas zatrudnienia, pełnienia służby lub funkcji w strukturach, jednostkach i na stanowiskach, o których mowa w wymienionym przepisie, wykonywały wyłącznie zadania nie związane ze zwalczaniem organizacji oraz osób działających na rzecz suwerenności i niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-183.10" who="#OlgaKrzyżanowska">Przy orzekaniu w sprawach tych osób kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych zasięga opinii powołanej przez niego komisji, składającej się z przedstawicieli stowarzyszeń.</u>
          <u xml:id="u-183.11" who="#OlgaKrzyżanowska">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie odpowiednia zmiana w art. 25 ust. 2 pkt 1 lit. a.</u>
          <u xml:id="u-183.12" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-183.13" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-183.14" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 21, polegającej na dodaniu ust. 3 i 4, oraz do art. 25 ust. 2 pkt 1 lit. a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-183.15" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-183.16" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-183.17" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem poprawki głosowało 338 posłów, przeciwko - 6, 10 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-183.18" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę do art. 21, polegającą na dodaniu ust. 3 i 4, oraz do art. 25 ust. 2 pkt 1 lit. a.</u>
          <u xml:id="u-183.19" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 6 do art. 25 ust. 2 wnioskodawca w nowym brzmieniu pkt. 2 proponuje, aby uprawnienia kombatanckie zachowały osoby, które uprawnienia te uzyskały z tytułów określonych w ustawie, oraz żołnierze z poboru, którzy pełnili służbę wojskową w Wojsku Polskim w okresie od 10 maja 1945 r. do 30 czerwca 1947 r.</u>
          <u xml:id="u-183.20" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje natomiast proponują, aby uprawnienia kombatanckie zachowały osoby, które brały bezpośredni udział w latach 1944–1948 w walce z bandami rozbójniczymi, w celu ochrony mienia wspólnego i obywateli, obrony życia ludzi oraz zapewnienia ich bezpieczeństwa, lub które uprawnienia te uzyskały z tytułów określonych w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-183.21" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-183.22" who="#OlgaKrzyżanowska">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 7.</u>
          <u xml:id="u-183.23" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-183.24" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 6 do art. 25 ust. 2 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-183.25" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-183.26" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-183.27" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem poprawki głosowało 248 posłów, przeciwko - 31, wstrzymało się 80 posłów.</u>
          <u xml:id="u-183.28" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm poprawkę do art. 25 ust. 2 pkt 2 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-183.29" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 8 wnioskodawcy przez skreślenie zmiany 17 lit. b proponują, aby utrzymać przepis stanowiący, że w wypadku zaskarżenia decyzji w sprawie pozbawienia uprawnień kombatanckich do sądu administracyjnego - w czasie toczącego się postępowania - uprawnienia kombatanckie ulegają zawieszeniu.</u>
          <u xml:id="u-183.30" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-183.31" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-183.32" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do zmiany 17, polegającej na skreśleniu lit. b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-183.33" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-183.34" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-183.35" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem poprawki głosowało 8 posłów, przeciwko - 296, 52 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-183.36" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę do zmiany 17 polegającą na skreśleniu lit. b.</u>
          <u xml:id="u-183.37" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 9 do art. 25 ust. 6 wnioskodawca proponuje, aby premier wydawał rozporządzenie dotyczące postępowania nie tylko w sprawach dotyczących pozbawienia uprawnień kombatanckich, ale także ich przywrócenia.</u>
          <u xml:id="u-183.38" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-183.39" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-183.40" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 25 ust. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-183.41" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-183.42" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-183.43" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem poprawki głosowało 224 posłów, przeciwko - 26, 104 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-183.44" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę do art. 25 ust. 6.</u>
          <u xml:id="u-183.45" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 10 wnioskodawca, w nowym brzmieniu art. 2 projektu ustawy nowelizującej, proponuje, aby określić tryb przywracania uprawnień kombatanckich, a także tryb wypłacania świadczeń pieniężnych.</u>
          <u xml:id="u-183.46" who="#OlgaKrzyżanowska">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki jest dodanie artykułu do projektu ustawy nowelizującej dotyczącego wznowienia wypłaty renty inwalidy wojennego, którego pozbawiono uprawnień kombatanckich i któremu ich nie przywrócono, co jest treścią poprawki nr 11.</u>
          <u xml:id="u-183.47" who="#OlgaKrzyżanowska">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-183.48" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-183.49" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: do art. 2 projektu ustawy nowelizującej oraz polegającej na dodaniu artykułu do projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-183.50" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-183.51" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-183.52" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem poprawek głosowało 354 posłów, przeciwko - 2, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-183.53" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawki: do art. 2 projektu ustawy nowelizującej oraz polegającą na dodaniu artykułu do projektu ustawy nowelizującej.</u>
          <u xml:id="u-183.54" who="#OlgaKrzyżanowska">W poprawce nr 12 wnioskodawcy w dodawanym artykule do projektu ustawy nowelizującej proponują, aby weryfikację uprawnień kombatanckich uzyskanych po 31 grudnia 1989 r. od Związku Bojowników o Wolność i Demokrację oraz Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzić w ciągu 12 miesięcy od dnia wejścia w życie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-183.55" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-183.56" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#JanLityński">Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Czy odrzucenie tej poprawki może oznaczać, że weryfikacja niektórych osób w ogóle nie będzie przeprowadzana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#JózefGrabek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki, gdyż urząd nie „zmieści się” w owych postulowanych 12 miesiącach, a nie zmieści się dlatego, że środki finansowe i etaty przyznawane przez Wysoką Izbę nie pozwalają osiągnąć takiego wielkiego przyspieszenia. Zwracam też uwagę, że wniosek ten nie dotyczy weryfikacji w ogóle, lecz jednego z elementów weryfikacji, odnosi się tylko do ostatnich decyzji ZBoWiD i pierwszych decyzji Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#MariaDmochowska">Pani Marszałek! Panie pośle sprawozdawco, czy prawdą jest, że nie określiliśmy tego zakresu w poprzedniej ustawie kombatanckiej, skutkiem czego legitymacja ZBoWiD, czyli organizacji, która dawno już nie istnieje — zamiast niej mamy Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych — jest do dzisiaj ważna? Czy w związku z tym, nauczeni doświadczeniem, nie powinniśmy wyznaczyć jakiegoś terminu, który przecież — jeśli zdopingowany nim urząd jednak się nie wywiąże — może być znowelizowany? Nie widzę specjalnych przeszkód, a będzie to jakiś doping dla urzędu, bo zbowidowskie legitymacje „chodzą” już 4 lata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przepraszam, panie pośle, jeszcze pani poseł Banach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#MariaDmochowska">Przepraszam, „chodzą” już 6 lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Pani poseł, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#JolantaBanach">W związku z tą samą poprawką, panie pośle: Czy ten przepis dotyczy wyłącznie podmiotów weryfikujących, czy również osób weryfikowanych? Jeśli dotyczy on osób weryfikowanych, a rozumiem, że decyzja o przyznaniu uprawnień kombatanckich jest decyzją administracyjną, to czy można w oparciu o K.p.a. odmówić albo zawęzić czas odwołania weryfikowanemu do zmiany decyzji administracyjnej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Czy pan poseł byłby uprzejmy odpowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#JózefGrabek">Wysoka Izbo! Z całą pewnością nie możemy zainteresowanych aktualnych kombatantów przymusić do zwiększenia i tak już dużego tempa ich starań. Z całą pewnością - moim zdaniem przynajmniej - wystarczającym dopingiem dla urzędu jest przeprowadzona debata, zwłaszcza ta w komisjach. Z całą pewnością nie mogę też przyjmować na siebie zobowiązań urzędu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 12, polegającej na dodaniu nowego artykułu do projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem poprawki głosowało 11 posłów, przeciwko - 317, wstrzymało się 20 posłów.</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę polegającą na dodaniu nowego artykułu do projektu ustawy nowelizującej.</u>
          <u xml:id="u-195.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-195.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Społecznej oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-195.9" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-195.10" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-195.11" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosowało 360 posłów. Za przyjęciem w całości projektu ustawy głosowało 340 posłów, przeciwko - 5, 15 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-195.12" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.</u>
          <u xml:id="u-195.13" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle sprawozdawco.</u>
          <u xml:id="u-195.14" who="#OlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#JózefGrabek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym z tej wysokiej trybuny serdecznie podziękować wszystkim, którzy dołożyli sił i starań, by przyjąć tę nowelizację. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Powracamy do rozpatrzenia punktu 11 porządku dziennego: Informacja rządu na temat wdrażania Kontraktu regionalnego dla województwa katowickiego.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm wysłuchał informacji przedstawionej przez prezesa Rady Ministrów pana Włodzimierza Cimoszewicza oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#OlgaKrzyżanowska">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie przedstawionej informacji.</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#OlgaKrzyżanowska">Wniosek ten poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#OlgaKrzyżanowska">Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczać, że Sejm przyjął informację do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-197.6" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-197.7" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie informacji rządu na temat wdrażania Kontraktu regionalnego dla województwa katowickiego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-197.8" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-197.9" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-197.10" who="#OlgaKrzyżanowska">Za przyjęciem wniosku o odrzucenie informacji rządu głosowało 83 posłów, przeciwko - 240, wstrzymało się 27 posłów.</u>
          <u xml:id="u-197.11" who="#OlgaKrzyżanowska">Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek o odrzucenie informacji rządu, a tym samym przyjął ją do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-197.12" who="#OlgaKrzyżanowska">Powracamy do rozpatrzenia punktu 12 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej o orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 listopada 1996 r. (sygn. akt K. 27/95) w sprawie niezgodności przepisów art. 1 pkt 2 i art. 2 ust. 1–3 oraz ust. 5 i 6 ustawy z dnia 23 czerwca 1995 r. o zmianie ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych z przepisami konstytucyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-197.13" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Marka Mazurkiewicza oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-197.14" who="#OlgaKrzyżanowska">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-197.15" who="#OlgaKrzyżanowska">Zgodnie z art. 7 ust. 4 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym uchwały w sprawach oddalenia orzeczenia Trybunału zapadają większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-197.16" who="#OlgaKrzyżanowska">Zgodnie z art. 64 ust. 3 regulaminu Sejmu nieoddalenie orzeczenia jest równoznaczne z uznaniem go za zasadne.</u>
          <u xml:id="u-197.17" who="#OlgaKrzyżanowska">Jeżeli Sejm uzna orzeczenie za zasadne, dokonuje odpowiednich zmian w akcie objętym tym orzeczeniem bądź uchyla go w części lub w całości.</u>
          <u xml:id="u-197.18" who="#OlgaKrzyżanowska">W orzeczeniu z dnia 20 listopada 1996 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność:</u>
          <u xml:id="u-197.19" who="#OlgaKrzyżanowska">— art. 1 pkt 2 ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych — w zakresie, w jakim wynikający z tego przepisu obowiązek nieodpłatnego przekazania przez gminę gruntów w użytkowanie dotyczy jedynie Polskiego Związku Działkowców — z art. 1 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy przez ustawę konstytucyjną z dnia 17 października 1992 r.,</u>
          <u xml:id="u-197.20" who="#OlgaKrzyżanowska">— art. 2 ust. 1–3 oraz 5 i 6 — w zakresie, w jakim wynikające z tych przepisów roszczenie dotyczy gruntów stanowiących własność gminy — z art. 1 i 7 przepisów konstytucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-197.21" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosować będziemy nad wnioskiem o oddalenie orzeczenia.</u>
          <u xml:id="u-197.22" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisja Ustawodawcza wyraża negatywną opinię co do zasadności przedłożonego orzeczenia.</u>
          <u xml:id="u-197.23" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-197.24" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o oddalenie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego stwierdzającego niezgodność przepisów art. 1 pkt 2 i art. 2 ust. 1–3 oraz ust. 5 i 6 ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych z art. 1 i 7 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy przez ustawę konstytucyjną z dnia 17 października 1992 r., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-197.25" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-197.26" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-197.27" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosowało 349 posłów. Wymagana większość 2/3 wynosi 232. Za głosowało 267 posłów, przeciw - 74, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-197.28" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm wymaganą większością 2/3 głosów oddalił orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-197.29" who="#OlgaKrzyżanowska">Powracamy do rozpatrzenia punktu 14 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich w sprawie wniosku pan Ryszarda Zadki - oskarżyciela prywatnego o wyrażenie przez Sejm RP zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Stanisława Czajczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-197.30" who="#OlgaKrzyżanowska">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Ludwika Turko oraz wystąpienia pana posła Stanisława Czajczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-197.31" who="#OlgaKrzyżanowska">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-197.32" who="#OlgaKrzyżanowska">Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. poseł nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zgody Sejmu wyrażonej większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-197.33" who="#OlgaKrzyżanowska">Komisja wnosi o przyjęcie przedstawionego w sprawozdaniu projektu uchwały w sprawie niewyrażenia zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej osła Stanisława Czajczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-197.34" who="#OlgaKrzyżanowska">Zgodnie z art. 73 ust. 2 regulaminu Sejmu poddam pod głosowanie wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Stanisława Czajczyńskiego. Jego odrzucenie będzie oznaczać przyjęcie przedstawionego przez Komisję Regulaminową i Spraw Poselskich projektu uchwały w sprawie niewyrażenia zgody na pociągnięcie posła do odpowiedzialności karnej.</u>
          <u xml:id="u-197.35" who="#OlgaKrzyżanowska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-197.36" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku pana Ryszarda Zadki - oskarżyciela prywatnego o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Stanisława Czajczyńskiego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-197.37" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-197.38" who="#OlgaKrzyżanowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-197.39" who="#OlgaKrzyżanowska">Głosowało 350 posłów. Większość 2/3 wynosi 234. Za głosowało 20 posłów, przeciw - 274, wstrzymało się 56 posłów.</u>
          <u xml:id="u-197.40" who="#OlgaKrzyżanowska">Wobec nieuzyskania wymaganej większości 2/3 głosów Sejm odrzucił wniosek pana Ryszarda Zadki - oskarżyciela prywatnego, a tym samym podjął uchwałę w sprawie niewyrażenia zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Stanisława Czajczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-197.41" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 15 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Kracika i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę, panie pośle, o zajęcie miejsca.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#MarekBorowski">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#MarekBorowski">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#MarekBorowski">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-198.7" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 1 do art. 19a ust. 1 Senat proponuje zmianę redakcyjną tego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-198.8" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-198.9" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-198.10" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 19a ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-198.11" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-198.12" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-198.13" who="#MarekBorowski">Głosowało 324 posłów. Większość bezwzględna wynosi 163. Za opowiedziało się 51 posłów, przeciw - 267, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-198.14" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-198.15" who="#MarekBorowski">Poprawka nr 2 Senatu do art. 19b ust. 2 pkt 2 polega na dodaniu po wyrazach: „w tym” wyrazów: „także zawarte”.</u>
          <u xml:id="u-198.16" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-198.17" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-198.18" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 19b ust. 2 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-198.19" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-198.20" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-198.21" who="#MarekBorowski">Głosowało 331 posłów. Większość bezwzględna wynosi 166. Za opowiedziało się 41 posłów, przeciw - 285, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-198.22" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-198.23" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 3 Senat w nowym brzmieniu art. 19b ust. 3 proponuje, aby projekt warunków korzystania z wód dorzecza był przedstawiany do zaopiniowania radzie gminy, a nie - jak uchwalił Sejm - wymagał zaopiniowania przez zainteresowane organy samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-198.24" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-198.25" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-198.26" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 19b ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-198.27" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-198.28" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-198.29" who="#MarekBorowski">Głosowało 318 posłów. Większość bezwzględna wynosi 160. Za opowiedziało się 288 posłów, przeciw - 30, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-198.30" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-198.31" who="#MarekBorowski">Poprawka nr 4 Senatu do art. 19b ust. 4 polega na zastąpieniu wyrazu „wymagają” wyrazem „wymaga”.</u>
          <u xml:id="u-198.32" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-198.33" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-198.34" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 19b ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-198.35" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-198.36" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-198.37" who="#MarekBorowski">Głosowało 320 posłów. Większość bezwzględna wynosi 161. Za opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 314, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-198.38" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-198.39" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 5 do art. 19b ust. 6 Senat proponuje, aby minister określał zakres i zasady sporządzania warunków korzystania z wód dorzecza, a nie - jak uchwalił Sejm - zakres i sposób sporządzania tych warunków.</u>
          <u xml:id="u-198.40" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-198.41" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-198.42" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 19b ust. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-198.43" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-198.44" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-198.45" who="#MarekBorowski">Głosowało 323 posłów. Większość bezwzględna wynosi 162. Za opowiedziało się 314 posłów, przeciw - 5, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-198.46" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-198.47" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 6 do art. 25 ust. 1 Senat proponuje, aby w sformułowaniu: „Pozwolenia wodnoprawnego należy odmówić” wyraz „Pozwolenia” zastąpić wyrazami: „Wydania pozwolenia”.</u>
          <u xml:id="u-198.48" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-198.49" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-198.50" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 25 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-198.51" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-198.52" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-198.53" who="#MarekBorowski">Głosowało 321 posłów. Większość bezwzględna wynosi 161. Za opowiedziało się 318 posłów, przeciw - 1 poseł, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-198.54" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-198.55" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 7 Senat w dodawanym art. 37a proponuje, aby jednostki organizacyjne utworzone dla realizacji zadań z zakresu gospodarki wodnej były stronami postępowania wodnoprawnego.</u>
          <u xml:id="u-198.56" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-198.57" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-198.58" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu polegającej na dodaniu art. 37a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-198.59" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-198.60" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-198.61" who="#MarekBorowski">Głosowało 327 posłów. Większość bezwzględna wynosi 164. Za opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 322, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-198.62" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-198.63" who="#MarekBorowski">Poprawka nr 8 Senatu do art. 49 ust. 3 polega na zastąpieniu myślnika wyrazem: „przekracza”.</u>
          <u xml:id="u-198.64" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-198.65" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-198.66" who="#MarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 8 Senatu do art. 49 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-198.67" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-198.68" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-198.69" who="#MarekBorowski">Głosowało 326 posłów. Większość bezwzględna wynosi 164. Za opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 322, nikt się nie wstrzymał od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-198.70" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę nr 8 Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-198.71" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 9 do art. 49 ust. 3 Senat proponuje, aby pozwolenia wymagało korzystanie z wody podziemnej, jeżeli pobór przekracza 10 m3 na dobę lub wydajność eksploatacyjna ujęcia — 1,5 m3 na godzinę.</u>
          <u xml:id="u-198.72" who="#MarekBorowski">Sejm natomiast określił te limity, odpowiednio, na poziomie 5 m3 i 0,5 m3.</u>
          <u xml:id="u-198.73" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-198.74" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Chciałbym tylko gwoli sprawozdawczej uczciwości powiedzieć, że ten wniosek przeszedł jednym głosem: 14 za, 13 przeciw, 2 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#MarekBorowski">W takim razie tylko gwoli równowagi przypomnę, że komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 9 Senatu do art. 49 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#MarekBorowski">Głosowało 339 posłów. Większość bezwzględna wynosi 170. Za opowiedziało się 241 posłów, przeciw - 86, 12 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę nr 9 Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 10 do art. 56 ust. 1 Senat proponuje, aby zwolnione z opłat było korzystanie z wód spiętrzonych do celów energetycznych przez małe elektrownie wodne.</u>
          <u xml:id="u-200.9" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-200.10" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-200.11" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 10 Senatu do art. 56 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-200.12" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-200.13" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-200.14" who="#MarekBorowski">Głosowało 339 posłów. Większość bezwzględna wynosi 170. Za opowiedziało się 307 posłów, przeciw - 25, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-200.15" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę nr 10 Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-200.16" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 11 do art. 56 ust. 1 Senat proponuje, aby wyraz: „państwa” napisać dużą literą.</u>
          <u xml:id="u-200.17" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-200.18" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-200.19" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 11 Senatu do art. 56 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-200.20" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-200.21" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-200.22" who="#MarekBorowski">Głosowało 338 posłów. Większość bezwzględna wynosi 170. Za opowiedziało się 325 posłów, przeciw - 5, 8 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-200.23" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę nr 11 Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-200.24" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 12 do art. 59 ust. 4 Senat proponuje, aby strefy ochronne źródeł były ustanawiane na koszt skarbu państwa, a nie, jak uchwalił Sejm, na koszt wojewody.</u>
          <u xml:id="u-200.25" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-200.26" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-200.27" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 59 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-200.28" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-200.29" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-200.30" who="#MarekBorowski">Głosowało 341 posłów. Większość bezwzględna wynosi 171. Za opowiedziało się 333 posłów, przeciw - 5, 3 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-200.31" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-200.32" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 13 do art. 102 ust. 2 Senat proponuje, aby Rada Ministrów określiła warunki wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych, stanowiących również mienie komunalnych osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-200.33" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-200.34" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-200.35" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 102 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-200.36" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-200.37" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-200.38" who="#MarekBorowski">Głosowało 345 posłów. Większość bezwzględna wynosi 173. Za opowiedziało się 342 posłów, nikt nie głosował przeciw, 3 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-200.39" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-200.40" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 14 do art. 102 Senat w dodawanym ust. 3 proponuje, aby rada gminy mogła określić własne warunki wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych stanowiących mienie komunalne bądź komunalnych osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-200.41" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-200.42" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-200.43" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 102, polegającej na dodaniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-200.44" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-200.45" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-200.46" who="#MarekBorowski">Głosowało 344 posłów. Większość bezwzględna wynosi 173. Za opowiedziało się 335 posłów, przeciw - 1 poseł, 8 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-200.47" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-200.48" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 15 do art. 132a ust. 2 Senat proponuje, aby zakłady, które pobierają wodę lub wprowadzają ścieki do wód albo do ziemi bez wymaganego pozwolenia, były zobowiązane złożyć wniosek o jego wydanie w terminie do dnia 31 grudnia 1997 r., a nie - jak uchwalił Sejm - do dnia 30 czerwca 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-200.49" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Już po pracach komisji rząd dokonał analizy i stwierdził, że ten sprawiedliwy, logiczny, słuszny wniosek nie będzie mógł być przez niego zrealizowany, bo to oznaczałoby konieczność rozpatrzenia w tym czasie 10 tys. wniosków o pozwolenia wodnoprawne. Informuję tylko o tym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#MarekBorowski">Jak rozumiem, to, co pan poseł powiedział, jest zgodne z rekomendacją komisji. Nie, przepraszam, przeciwnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#StanisławKracik">Ja tylko informuję, że w czasie wczorajszej debaty rząd zgłosił tego rodzaju problem, już po pracach komisji. Więc poddaję go pod rozwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MarekBorowski">Komisje wnosiły o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#RadosławGawlik">W związku z tym jest prośba do przedstawicieli ministerstwa, żeby postarali się wyjaśnić tę sprawę. Na posiedzeniu połączonych komisji wyraźnie pan minister opowiedział się jednak za przyjęciem tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan minister Szamałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#KrzysztofSzamałek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na posiedzeniu komisji nie wypowiedziałem się wyraźnie za przyjęciem tej poprawki, argumentując, że spełnia ona dwa cele. Z jednej strony wyraża naturalną i podzielaną przez ministerstwo wolę ukrócenia procederu korzystania z zasobów wód bez pozwolenia wodnoprawnego, ale z drugiej strony przyjęcie tego przepisu spowoduje niewykonalność tej decyzji i powstanie martwego prawa. Dlaczego, Wysoka Izbo? Dlatego że pozwolenie wodnoprawne jest to jeden akt prawny, który określa dwie rzeczy: pobór wody oraz możliwość spuszczania ścieków. Nie można, według obecnie istniejącego prawa, wydać tego pozwolenia wodnoprawnego rozłącznie. Liczba zakładów, które nie posiadają ważnego pozwolenia wodnoprawnego, przekracza 10 tys. Wydanie przez urzędy wojewódzkie tych pozwoleń do końca roku 1997, w wypadku przyjęcia tego przepisu, jest niewykonalne technicznie. Do tego niewykonalne jest również ze względów materialnych, dlatego że o pozwolenie wodnoprawne mogą wystąpić np. przedsiębiorstwa komunalne, które nie mają oczyszczalni ścieków, a właśnie posiadanie oczyszczalni jest warunkiem wydania pozwolenia wodnoprawnego. A zatem taki wniosek będzie odrzucany również z powodów formalnych. Przedłożenie rządowe, które mówiło o dłuższym okresie uregulowania i zniesienia sytuacji, jaką mamy obecnie, jest bardziej racjonalne i rzeczywiście umożliwia usunięcie problemu, a nie tylko uchwalenie prawnego zapisu, który nie byłby możliwy do wykonania.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 132a ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#MarekBorowski">Głosowało 324 posłów. Większość bezwzględna wynosi 163. Za opowiedziało się 308 posłów, przeciw - 4, wstrzymało się 12 posłów.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-208.7" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne.</u>
          <u xml:id="u-208.8" who="#MarekBorowski">Ale nie zakończyliśmy jeszcze głosowań.</u>
          <u xml:id="u-208.9" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#StanisławKracik">Szanowni Państwo! Myślę, że odwagą głosowania przeciw dwu rozstrzygnięciom komisji dobrze przysłużyliśmy się ochronie wód. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej o:</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#MarekBorowski">1) rządowym projekcie ustawy o odpadach,</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#MarekBorowski">2) poselskim projekcie ustawy o zapobieganiu powstawaniu zanieczyszczeń i odpadów (druki nr 1424, 1524, 2173 i 2173-A) — trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Marię Zajączkowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#MariaZajączkowska">Na wstępie kilka informacji.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#MariaZajączkowska">W czasie drugiego czytania zgłoszono 37 poprawek. W trakcie pracy komisji wycofano 11. Trzech poprawek komisja nie rozpatrywała, korzystając z art. 43 ust. 3 regulaminu Sejmu. Po zakończeniu prac komisji został wycofany wniosek mniejszości nr 1.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#MariaZajączkowska">Nie będę omawiała wszystkich poprawek. W miarę, jak będziecie państwo potrzebowali wyjaśnień, jestem do państwa dyspozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PiotrBuczkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym sprostować pewien błąd, który pojawił się w tekście ustawy przyjętym przez komisje i który jest ważny z punktu widzenia funkcjonowania jednego z zasadniczych mechanizmów przesądzających o jakości tej ustawy. Chodzi mi o art. 64, który dotyczy zwolnień z podatku dochodowego osób fizycznych, a także o art. 65. Jako współinicjator tego przepisu — razem z posłem Komornickim — nie rozumiem, dlaczego nie umieszczono wyjaśnienia, co powoduje, iż przepis ten może być interpretowany niedokładnie. Otóż chodzi o to, panie marszałku, żeby w ostatecznej wersji, która zostanie przekazana do Senatu, w art. 64 po słowach „części dochodów” dodać dwa słowa „podlegającej zwolnieniu”. Cały ten przepis brzmiałby następująco (pozwolę sobie zacytować do protokołu):</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#PiotrBuczkowski">Lit. b. Dodaje się ust. 4 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#PiotrBuczkowski">4. Minister finansów w porozumieniu z ministrem gospodarki oraz ministrem ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje odpadów, których wykorzystanie w działalności gospodarczej powoduje zwolnienia, o jakich mowa w ust. 1 pkt 53, oraz określi sposób ustalania części dochodów — i tutaj te dwa słowa — „podlegającej zwolnieniu”, odpowiadającej udziałowi wykorzystanych odpadów w ogólnej masie użytych w procesie produkcji surowców.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#PiotrBuczkowski">Taką samą zmianę trzeba wprowadzić w art. 65. Myślę, że jest to ważne sprostowanie, uściślające intencje, które towarzyszyły nam przy proponowaniu tego przepisu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#MarekBorowski">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł sprawozdawca zechce się zaraz odnieść do tego, ale jeszcze pan poseł Stec zgłasza się w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#MarekBorowski">Pani poseł, jeśli można, jeszcze moment, dobrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#MariaZajączkowska">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Stec, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Panowie Posłowie! Mam pytanie do pani poseł sprawozdawcy: Czy w związku z treścią art. 64 i 65 ust. 1, gdzie jest zapis, że zwalnia się dochody z działalności gospodarczej, w której wykorzystywane są odpady, a w ust. 4 daje się upoważnienie dla ministra finansów, aby zwolnić tylko część tych dochodów z podatku, czy można w rozporządzeniu wykonawczym ministra finansów ograniczać zapis ustawowy? Stwierdzam w ogóle, że art. 64 i 65 tworzą, przynajmniej w tej treści, kolejną lukę prawną. Taka nowelizacja powinna być przeprowadzona przy okazji nowelizacji ustaw podatkowych, które na pewno w roku bieżącym będą przyjmowane, tym bardziej że przepisy te mają obowiązywać od 1 stycznia 1998 r. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MarekBorowski">Jeszcze jedno, pani poseł? Ale ciągle w tej samej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#MariaZajączkowska">Panie marszałku, może ja tylko jedno...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MarekBorowski">Pani by chciała zabrać głos w tym momencie, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#MariaZajączkowska">Myślę, że te przepisy będą w ogóle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#MarekBorowski">Do mikrofonu proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#MariaZajączkowska">Będą tutaj przedmiotem większej dyskusji i wymiany poglądów. Nie wiem, czy dobrze zaczynać procedowanie od dwóch ostatnich artykułów.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#MariaZajączkowska">Jeżeli chodzi o wystąpienie pana posła Buczkowskiego, trudno mi stwierdzić, czy rzeczywiście taki był wniosek panów posłów, ponieważ tekstu wniosku pana Komornickiego i pana Buczkowskiego w tej chwili nie mam. Rozumiem, że pan poseł Buczkowski, który jest wnioskodawcą, ma taki dokument i można to sprawdzić.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#MariaZajączkowska">Natomiast odnosząc się do tego, co powiedział pan poseł Stec, to w obowiązujących przepisach są analogiczne przepisy, które mówią o zwalnianiu części dochodów. Myślę, że wrócimy do szczegółowej dyskusji w momencie, kiedy dojdziemy do art. 64 i 65.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MarekBorowski">Dobrze. Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#MarekBorowski">Nie wiem, czy do tego artykułu są w ogóle jakieś poprawki i jakiego typu. Nad tymi artykułami może tu nie być żadnej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#MarekBorowski">Są, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#MariaZajączkowska">Jest jedna poprawka, która proponuje skreślenie tych artykułów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MarekBorowski">Właśnie, ona może wiele wyjaśnić, prawda? Choć niekoniecznie. Proponowałbym w tej chwili jednak tego nie rozstrzygać. Zanotowaliśmy, że jest pewna propozycja i kontrowersja.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#MarekBorowski">Komisje przedstawiają również wnioski mniejszości i poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 1 do art. 1 wnioskodawca proponuje, aby minimalizacja odpadów dotyczyła nie tylko ich ilości, ale także rodzajów.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-226.8" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.9" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.10" who="#MarekBorowski">Głosowało 282 posłów. Za poprawką opowiedziało się 53 posłów, przeciw - 219, wstrzymało się 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-226.11" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-226.12" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 2 do art. 3 pkt 5, polegającej na dodaniu lit. f, wnioskodawca proponuje, aby przez ścieki rozumieć także wprowadzoną do wód, do ziemi albo do urządzeń kanalizacyjnych wodę zanieczyszczoną technologicznie.</u>
          <u xml:id="u-226.13" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-226.14" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.15" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 3 pkt 5, polegającej na dodaniu lit. f, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-226.16" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.17" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.18" who="#MarekBorowski">Głosowało 286 posłów. Za poprawką opowiedziało się 11 posłów, przeciw - 272, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-226.19" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-226.20" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 3 do art. 3 wnioskodawca w dodawanym pkt. 10 proponuje, aby wprowadzić definicję surowca wtórnego.</u>
          <u xml:id="u-226.21" who="#MarekBorowski">Z poprawką tą wiąże się poprawka nr 24, w której wnioskodawca proponuje dokonanie odpowiednich zmian w art. 64 pkt. 1 i 2 oraz art. 65 pkt. 1 i 2.</u>
          <u xml:id="u-226.22" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-226.23" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-226.24" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.25" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: do art. 3, polegającej na dodaniu pkt. 10, oraz do art. 64, pkt. 1 i 2 i art. 65 pkt. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-226.26" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.27" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.28" who="#MarekBorowski">Głosowało 293 posłów. Za opowiedziało się 9 posłów, przeciw - 281, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-226.29" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-226.30" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 4 do art. 5 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby składowanie jako forma unieszkodliwiania odpadów uznawane było co do zasady w okresie do 2010 r., a w okresie późniejszym w przypadkach wyjątkowych, uzasadnionych merytorycznie.</u>
          <u xml:id="u-226.31" who="#MarekBorowski">Komisje natomiast nie proponują czasowego ograniczenia w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-226.32" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-226.33" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.34" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 5 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-226.35" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.36" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.37" who="#MarekBorowski">Głosowało 302 posłów. Za opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 298, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-226.38" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-226.39" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 5 do art. 6 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby klasyfikację odpadów, w tym wykaz odpadów niebezpiecznych, stanowił załącznik do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-226.40" who="#MarekBorowski">Komisje natomiast proponują, aby klasyfikację odpadów, w ramach której zostanie wyodrębniona lista odpadów, określił w drodze rozporządzenia minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa w porozumieniu z prezesem Głównego Urzędu Statystycznego.</u>
          <u xml:id="u-226.41" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-226.42" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-226.43" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 6 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-226.44" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-226.45" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-226.46" who="#MarekBorowski">Głosowało 308 posłów. Za opowiedziało się 48 posłów, przeciw - 252, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-226.47" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-226.48" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 6 lit. a do art. 8 ust. 1...</u>
          <u xml:id="u-226.49" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#MariaZajączkowska">To jest jedna z bardzo ważnych poprawek. Mimo że nie było pytań, pozwolę sobie zwrócić na nią uwagę. W ustawie w art. 8 wprowadzone jest koncesjonowanie działalności gospodarczej, w wyniku której powstają odpady. Były zarzuty, że narusza to zarówno konstytucję, jak i ustawę o działalności gospodarczej, wobec tego jest złożona poprawka, aby nie koncesjonować działalności gospodarczej, a jedynie uzgadniać z odpowiednimi władzami, w procedurze, która jest opisana, zagospodarowanie odpadów.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#MariaZajączkowska">Połączone komisje rekomendują odrzucenie tej poprawki. Chcę jednak zwrócić na nią uwagę Wysokiej Izby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#MarekBorowski">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#MarekBorowski">Konsekwencją tej poprawki są poprawki:</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#MarekBorowski">— nr 6 lit. b–d do art. 8 ust. 1, 2, 3 i 4,</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#MarekBorowski">— nr 7 do art. 9 ust. 1 i 2,</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#MarekBorowski">— oraz nr 23 do art. 58.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#MarekBorowski">Poprawki te poddam łącznie pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 8 ust. 1–4, do art. 9 ust. 1 i 2 oraz do art. 58, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-228.9" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.10" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-228.11" who="#MarekBorowski">Głosowało 309 posłów. Za opowiedziało się 294 posłów, przeciw - 13, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-228.12" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-228.13" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 8 do art. 9 ust. 3 oraz polegającej na skreśleniu ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby w przypadku udokumentowanego naruszania przepisów ustawy lub nieprzestrzegania warunków określonych w zezwoleniu organ wydający zezwolenie zobowiązany był je cofnąć w drodze decyzji, bez odszkodowania.</u>
          <u xml:id="u-228.14" who="#MarekBorowski">Komisje natomiast proponują, aby w przypadku gdy wytwarzający odpady narusza przepisy ustawy lub nie przestrzega warunków określonych w zezwoleniu, organ wzywał go do niezwłocznego zaniechania naruszeń, a dopiero w przypadku niezastosowania się do wezwania organ mógł cofnąć zezwolenie.</u>
          <u xml:id="u-228.15" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-228.16" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.17" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 9 ust. 3 oraz polegającej na skreśleniu ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-228.18" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.19" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-228.20" who="#MarekBorowski">Głosowało 309 posłów. Za poprawką opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 301, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-228.21" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-228.22" who="#MarekBorowski">Pierwszy wniosek mniejszości został wycofany.</u>
          <u xml:id="u-228.23" who="#MarekBorowski">W drugim wniosku mniejszości wnioskodawcy przez skreślenie art. 11 proponują, aby znieść możliwość uzależnienia wydania zezwolenia na:</u>
          <u xml:id="u-228.24" who="#MarekBorowski">— prowadzenie działalności, w której powstają odpady niebezpieczne albo inne niż niebezpieczne odpady w ilości powyżej 1 tys. ton rocznie,</u>
          <u xml:id="u-228.25" who="#MarekBorowski">— usuwanie odpadów niebezpiecznych od ustanowienia zabezpieczenia roszczeń mogących powstać w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-228.26" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.27" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na skreśleniu art. 11, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-228.28" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.29" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-228.30" who="#MarekBorowski">Głosowało 303 posłów. Za wnioskiem mniejszości opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 298, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-228.31" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-228.32" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 9 do art. 15 wnioskodawca proponuje, aby skreślić ust. 1, stanowiący, że podmioty gospodarcze mają obowiązek wykorzystywania odpadów jako surowców wtórnych, oraz ust. 2 zawierający delegację dla ministra gospodarki do określenia odpadów, które powinny być wykorzystywane w celach przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-228.33" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-228.34" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.35" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 15, polegającej na skreśleniu ust. 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-228.36" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.37" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-228.38" who="#MarekBorowski">Głosowało 310 posłów. Za poprawką opowiedziało się 40 posłów, przeciw - 253, wstrzymało się 17 posłów.</u>
          <u xml:id="u-228.39" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-228.40" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 10 do art. 17 ust. 5 wnioskodawca proponuje, aby umowa producenta, importera lub sprzedawcy substancji trujących, zawarta na przyjmowanie opakowań z odbiorcą odpadów niebezpiecznych, nie mogła pogarszać uprawnień użytkownika substancji trujących do zwrotu opakowań po tych substancjach.</u>
          <u xml:id="u-228.41" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-228.42" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.43" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 17 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-228.44" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.45" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-228.46" who="#MarekBorowski">Głosowało 314 posłów. Za poprawką opowiedziało się 302 posłów, przeciw - 9, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-228.47" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-228.48" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 11 do art. 20 wnioskodawca w dodawanych ust. 6, 7 i 8 proponuje, aby wojewodowie w uzgodnieniu z ministrem ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa opracowali plany racjonalnego rozmieszczenia składowisk odpadów na terenie województwa.</u>
          <u xml:id="u-228.49" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-228.50" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.51" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 20, polegającej na dodaniu ust. 6, 7 i 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-228.52" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.53" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-228.54" who="#MarekBorowski">Głosowało 318 posłów. Za poprawką opowiedziało się 20 posłów, przeciw - 290, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-228.55" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-228.56" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 12 do art. 20 wnioskodawca proponuje, aby skreślić ust. 5 dotyczący możliwości odmowy wydania decyzji o pozwoleniu na budowę składowiska odpadów w przypadku, gdy istnieje możliwość wykorzystania lub unieszkodliwienia odpadów bez budowy składowiska odpadów.</u>
          <u xml:id="u-228.57" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-228.58" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.59" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 20, polegającej na skreśleniu ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-228.60" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.61" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-228.62" who="#MarekBorowski">Głosowało 319 posłów. Za poprawką opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 315, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-228.63" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-228.64" who="#MarekBorowski">Poprawka nr 13 do art. 20 ust. 6, polegająca na skreśleniu pkt. 1, ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-228.65" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-228.66" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.67" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 20 ust. 6, polegającej na skreśleniu pkt. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-228.68" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.69" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-228.70" who="#MarekBorowski">Głosowało 313 posłów. Za poprawką opowiedziało się 297 posłów, przeciw - 7, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-228.71" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-228.72" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 14 do art. 22 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby - w przypadku gdy umieszczenie odpadów niebezpiecznych na składowiskach tych odpadów jest niemożliwe - odpady niebezpieczne mogły być składowane także na wydzielonych częściach innych składowisk.</u>
          <u xml:id="u-228.73" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-228.74" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.75" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 22 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-228.76" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-228.77" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-228.78" who="#MarekBorowski">Głosowało 307 posłów. Za poprawką opowiedziało się 294 posłów, przeciw - 7, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-228.79" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-228.80" who="#MarekBorowski">Już pani poseł, momencik, tylko odczytam tekst.</u>
          <u xml:id="u-228.81" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 15 do art. 26 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby opłaty za umieszczanie odpadów na składowisku odpadów oraz za czas ich składowania wytwarzający odpady wnosił na rachunek redystrybucyjny urzędu gminy, a nie - jak proponują komisje - urzędu wojewódzkiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#MariaZajączkowska">Jest to jedna z poprawek, które nie były rozpatrywane przez komisje, w związku z tym nie macie państwo rekomendacji w druku. Mogę państwu powiedzieć tyle, że dzisiaj rachunek redystrybucyjny znajduje się w urzędzie wojewódzkim, ponieważ te opłaty zasilają fundusze gminne, wojewódzkie i narodowy fundusz. Natomiast gminy nie prowadzą takich rachunków i myślę, że trudno byłoby gminom je prowadzić i rozdzielać te fundusze. Poza tym opłaty z innych tytułów, a więc z tytułu gospodarki wodnej, ochrony powietrza, pozostałyby w urzędzie wojewódzkim, natomiast tylko opłaty za odpady byłyby w gminach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 26 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#MarekBorowski">Głosowało 314 posłów. Za poprawką opowiedziało się 6 posłów, przeciw - 296, wstrzymało się 12 posłów.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 16 do art. 27 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby obowiązek wnoszenia opłaty za składowanie na określonym składowisku odpadów wygasał z dniem zakończenia eksploatacji także jego części wydzielonej.</u>
          <u xml:id="u-230.8" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-230.9" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.10" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 27 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.11" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.12" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.13" who="#MarekBorowski">Głosowało 315 posłów. Za poprawką opowiedziało się 310 posłów, przeciw - 2, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-230.14" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-230.15" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 17 do art. 28 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby wytwarzający odpady obowiązany był udzielać informacji dotyczącej rodzaju i ilości umieszczonych na składowisku odpadów oraz czasu ich umieszczania także właściwemu ze względu na miejsce składowania wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.</u>
          <u xml:id="u-230.16" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-230.17" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.18" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 28 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.19" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.20" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.21" who="#MarekBorowski">Głosowało 313 posłów. Za poprawką opowiedziało się 308 posłów, przeciw - 3, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-230.22" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-230.23" who="#MarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 3 do art. 28 wnioskodawcy proponują, aby skreślić ust. 2, który stanowi, że informacje o rodzaju i ilości składowanych odpadów oraz o czasie ich składowania są danymi administracyjnymi w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej.</u>
          <u xml:id="u-230.24" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.25" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 28, polegającego na skreśleniu ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.26" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.27" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.28" who="#MarekBorowski">Głosowało 310 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 302 posłów, przeciw - 4, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-230.29" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-230.30" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 18 do art. 29 ust. 2 oraz polegającej na skreśleniu ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby roczną opłatę za składowanie odpadów pobierać przez 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-230.31" who="#MarekBorowski">Komisje natomiast proponują, aby upoważnić Radę Ministrów do określenia odpadów, za które wytwarzający odpady nie ponosi opłat, oraz określenia czasu dla poszczególnych rodzajów odpadów, po upływie którego wytwarzający odpady nie ponosi opłat.</u>
          <u xml:id="u-230.32" who="#MarekBorowski">Komisje proponują odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-230.33" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.34" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 29 ust. 2 oraz polegającej na skreśleniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-230.35" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.36" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-230.37" who="#MarekBorowski">Głosowało 309 posłów. Za przyjęciem poprawki opowiedziało się 66 posłów, przeciw - 232, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-230.38" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-230.39" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 19 do art. 29 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby Rada Ministrów obligatoryjnie, a nie, jak proponują komisje, fakultatywnie, określiła dla poszczególnych rodzajów odpadów czas, po upływie którego wytwarzający odpady nie ponosi opłat za ich składowanie.</u>
          <u xml:id="u-230.40" who="#MarekBorowski">Komisje pozostawiły tę poprawkę bez rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-230.41" who="#MarekBorowski">Proszę, pani poseł chciałaby coś dodać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#MariaZajączkowska">Ponieważ w scenariuszu jest dokładny zapis treści poprawki, myślę, że nie ma potrzeby wyjaśniać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MarekBorowski">Dobrze, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 29 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#MarekBorowski">Głosowało 310 posłów. Za przyjęciem poprawki opowiedziało się 6 posłów, przeciw - 296, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 20 do art. 34 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby kwoty nadpłaconych i nienależnie uiszczonych opłat podlegały zwrotowi z urzędu w ciągu 3 miesięcy, chyba że wytwórca odpadów zgłosi wniosek o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych opłat.</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#MarekBorowski">Komisje natomiast proponują, aby w takim przypadku nadpłaty podlegały zaliczeniu na poczet przyszłych opłat, chyba że wytwórca odpadów zgłosi wniosek o ich zwrot.</u>
          <u xml:id="u-232.9" who="#MarekBorowski">W dodawanych do art. 34 nowych ust. 2, 3 i 4 wnioskodawca proponuje ponadto, aby uregulować zasady postępowania z nadpłatami.</u>
          <u xml:id="u-232.10" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-232.11" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.12" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 34 ust. 1 oraz polegającej na dodaniu nowych ustępów 2, 3 i 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-232.13" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.14" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-232.15" who="#MarekBorowski">Głosowało 306 posłów. Za przyjęciem poprawki opowiedziało się 63 posłów, przeciw - 225, wstrzymało się 18 posłów.</u>
          <u xml:id="u-232.16" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-232.17" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 21 lit. a do art. 42 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby zakazać przywozu z zagranicy nie tylko odpadów niebezpiecznych, jak proponują komisje, ale również odpadów, których powtórne wykorzystanie nie jest jednoznacznie udokumentowane, a przywóz ich nie jest niezbędny dla polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-232.18" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 21 lit. b do art. 42 ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby skreślić pkt. 3 zawierający warunki uzyskania zezwolenia na przywóz odpadów z zagranicy.</u>
          <u xml:id="u-232.19" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-232.20" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-232.21" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 42 ust. 1 oraz do art. 42 ust. 4, polegającej na skreśleniu pkt. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-232.22" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-232.23" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-232.24" who="#MarekBorowski">Głosowało 308 posłów. Za przyjęciem opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 300, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-232.25" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-232.26" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 22 do art. 42 ust. 6 wnioskodawca poprzez dodanie pkt. 7 proponuje, aby wniosek o wydanie zezwolenia na przywóz odpadów z zagranicy zawierał dodatkowo opinię gminy właściwej ze względu na miejsce wykorzystania lub przeznaczenia odpadów.</u>
          <u xml:id="u-232.27" who="#MarekBorowski">Komisje pozostawiły tę poprawkę bez rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-232.28" who="#MarekBorowski">Proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MariaZajączkowska">Tylko jedna informacja. W obecnej procedurze taka opinia gminy musi być przedkładana przy ubieganiu się o zezwolenie, czyli poprawka jak gdyby przywraca stan obecny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 42 ust. 6, polegającej na dodaniu pkt. 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#MarekBorowski">Głosowało 301 posłów. Za opowiedziało się 67 posłów, przeciw - 219, 15 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-234.7" who="#MarekBorowski">Poprawki nr 23 i 24 zostały już rozpatrzone.</u>
          <u xml:id="u-234.8" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 25 do art. 64, polegającej na skreśleniu zmiany 1, oraz w poprawce nr 26 do art. 65, polegającej na skreśleniu zmiany 1, wnioskodawcy proponują, aby nie były wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych i od osób prawnych dochody uzyskane z części działalności gospodarczej, w której wykorzystuje się niektóre odpady wytworzone w kraju.</u>
          <u xml:id="u-234.9" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-234.10" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#StanisławStec">Panie marszałku, ponieważ nie dostałem odpowiedzi na pytanie, bardzo proszę przedstawiciela rządu, którym jest pan minister Manugiewicz, o odpowiedź, czy tej treści zapis w art. 64 i 65 ust. 1 jest w praktyce do zrealizowania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#MarekBorowski">Czy jest przedstawiciel rządu?</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#AdamMierzwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd zdaje sobie sprawę z potrzeby wprowadzenia mechanizmów ekonomicznych, stymulujących gospodarcze wykorzystanie odpadów. Mechanizmy te jednak powinny być wprowadzane poprzez precyzyjne zapisy prawne. Zapisy zawarte w art. 64 pkt 1 i art. 65 pkt 1, wprowadzone z inicjatywy posłów do przedłożenia rządowego, zdaniem ekspertów nie są wystarczająco precyzyjne i mogą powodować poważne problemy interpretacyjne podczas ich wdrażania. Gdyby potrzebne było szczegółowe uzasadnienie tego poglądu, bardzo proszę pana marszałka o wyrażenie zgody na wystąpienie pana ministra Manugiewicza.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#komentarz">(Protesty na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MarekBorowski">Panowie, prosiłem przedstawiciela rządu o odpowiedź na konkretne pytanie, czy da się realizować ten przepis. Uznałem, ponieważ pan minister się zgłosił, że pan może to uczynić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#AdamMierzwiński">Odpowiadam. Przy tym zapisie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MarekBorowski">Ale proszę mówić do mikrofonu, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#AdamMierzwiński">Odpowiadam. Przy tak sformułowanym zapisie nie będzie możliwe wydanie szczegółowego i precyzyjnego aktu wykonawczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MariaZajączkowska">Nie będę polemizować z panem ministrem, natomiast chcę powiedzieć, że jeżeli mamy wprowadzić nie tylko regulacje nakazowe i kary, to zachętą ekonomiczną do zagospodarowania odpadów byłyby ulgi, które można wprowadzić, właśnie głosując za art. 64 i art. 65.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Buczkowski ma pytanie, tak?</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PiotrBuczkowski">Mam pytanie do przedstawiciela rządu. Czy po poprawieniu tego błędu w zapisie, o którym mówiłem, tzn. że wprowadzi się konkretne określenie sposobu ustalania części dochodów podlegającej zwolnieniu, w dalszym ciągu przepis ten będzie budził wątpliwości interpretacyjne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, tu jest kłopot, nie jestem pewien, czy mogę zgodzić się na wprowadzenie tego typu sprostowania. Jednak nie jest to znak pisarski ani spójnik, jest to określenie, które ma charakter merytoryczny.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Mazurkiewicz: Czy to było zgłoszone w drugim czytaniu?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#PiotrBuczkowski">Nie było zgłoszone ze względu na to, że nie mogłem uczestniczyć w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#PiotrBuczkowski">Moja propozycja naprawdę nic istotnego nie wprowadza, tylko uściśla konkretny przepis. Taka była intencja zawarcia tego przepisu. A jest to jeden z najważniejszych instrumentów finansowych w tej ustawie, bez którego ustawa będzie znacznie gorsza i nie rozwiąże problemu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, czytając ten przepis, może nawet byłbym gotów się z panem zgodzić, ale niestety, ze względów formalnych nie mogę przyjąć wniosku o to, żeby polecić biuru dopisanie tutaj jakichś słów.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#MarekBorowski">Za chwilę przystąpimy do głosowania. Jest konkretna propozycja, były do niej zastrzeżenia i wątpliwości. Pan minister je potwierdził. Pani poseł sprawozdawca twierdzi, że takiego problemu nie ma. Pan poseł Buczkowski stwierdza, że jest pewna luka, aczkolwiek nie ma charakteru zasadniczego. Jest wniosek o to, żeby ten przepis skreślić - to jest poprawka. Komisje są zdania, żeby tego nie czynić i poprawkę odrzucić. Państwo muszą dokonać teraz wyboru w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: do art. 64, polegającej na skreśleniu zmiany 1, oraz do art. 65, polegającej na skreśleniu zmiany 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-248.4" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-248.5" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-248.6" who="#MarekBorowski">Głosowało 286 posłów. Za opowiedziało się 116 posłów, przeciw - 152, wstrzymało się 18 posłów.</u>
          <u xml:id="u-248.7" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-248.8" who="#MarekBorowski">Jeśli zatem chodzi o to, co proponował pan poseł Buczkowski, to pozostaje Senat i tam można próbować dokonać tych zmian.</u>
          <u xml:id="u-248.9" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-248.10" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o odpadach, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisję Samorządu Terytorialnego oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-248.11" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-248.12" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-248.13" who="#MarekBorowski">Głosowało 289 posłów. Za opowiedziało się 283 posłów, przeciw - 2, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-248.14" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o odpadach.</u>
          <u xml:id="u-248.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-248.16" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej, Komisji Zdrowia oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o służbie medycyny pracy (druki nr 1708, 2215 i 2215-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-248.17" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jerzego Panka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#JerzyPanek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie prac Komisji Polityki Społecznej, Komisji Zdrowia i Komisji Ustawodawczej nad projektem ustawy o służbie medycyny pracy zgłoszono jeden wniosek mniejszości, a podczas drugiego czytania projektu ustawy 5 poprawek.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#JerzyPanek">Poprawki nr 1 i 5 mogą być przegłosowane łącznie, gdyż dotyczą tego samego tematu.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#JerzyPanek">Komisje wnoszą o odrzucenie wniosku mniejszości i wszystkich poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#MarekBorowski">Komisje przedstawiają również wniosek mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 1 do art. 6 ust. 6 wnioskodawca proponuje, aby minister zdrowia i opieki społecznej, określając zakres i tryb sprawowania przez służbę medycyny pracy profilaktycznej opieki zdrowotnej w stosunku do osób objętych tą opieką na swój wniosek, uwzględniał w szczególności zadania polegające na:</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#MarekBorowski">— monitorowaniu zdrowia osób pracujących, zaliczanych do grup szczególnego ryzyka,</u>
          <u xml:id="u-250.6" who="#MarekBorowski">— wykonywaniu badań umożliwiających wczesną diagnostykę chorób zawodowych i innych chorób w stosunku do byłych pracowników, którzy przez okres powyżej 10 lat byli zatrudnieni w warunkach szczególnego zagrożenia zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-250.7" who="#MarekBorowski">Z tą poprawką łączy się poprawka nr 5 do art. 21 pkt 6, w której wnioskodawca proponuje, aby ze środków budżetowych finansowane były okresowe badania lekarskie także w przypadku, gdy od czasu rozwiązania stosunków pracy z pracodawcą, u którego występowały zagrożenia, o których mowa w art. 6 ust. 6, upłynęło więcej niż 3 lata.</u>
          <u xml:id="u-250.8" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-250.9" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-250.10" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.11" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 6 ust. 6 oraz do art. 21 pkt 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-250.12" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-250.13" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-250.14" who="#MarekBorowski">Głosowało 275 posłów. Za opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 265, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-250.15" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-250.16" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 2 lit. a tiret pierwsze do art. 7 ust. 1 wnioskodawca w dodawanym nowym punkcie proponuje, aby służba medycyny pracy, wykonując swoje zadania, współdziałała także z instytucjami ubezpieczeń zdrowotnych.</u>
          <u xml:id="u-250.17" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-250.18" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.19" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 7 ust. 1, polegającej na dodaniu nowego punktu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-250.20" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-250.21" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-250.22" who="#MarekBorowski">Głosowało 276 posłów. Za opowiedziało się 4 posłów, przeciw - 271, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-250.23" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-250.24" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 2 lit. a tiret drugie do art. 7 ust. 1 pkt 5 wnioskodawca proponuje, aby służba medycyny pracy, wykonując swoje zadania, współdziałała także z Państwową Inspekcją Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-250.25" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-250.26" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.27" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 7 ust. 1 pkt 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-250.28" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-250.29" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-250.30" who="#MarekBorowski">Głosowało 281 posłów. Za opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 271, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-250.31" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-250.32" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 2 lit. b do art. 7 ust. 4 wnioskodawca proponuje, aby współdziałanie służby medycyny pracy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych polegało także na udziale jednostek organizacyjnych służby medycyny pracy przy wnioskowaniu o skierowanie na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej.</u>
          <u xml:id="u-250.33" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-250.34" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.35" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 7 ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-250.36" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-250.37" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-250.38" who="#MarekBorowski">Głosowało 282 posłów. Za opowiedział się 1 poseł, przeciw głosowało 275 posłów, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-250.39" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-250.40" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 3 do art. 13 wnioskodawca w dodawanym ust. 2 proponuje, aby wyboru podstawowej jednostki służby medycyny pracy pracodawca dokonywał po zasięgnięciu opinii związków zawodowych i służb bhp działających w zakładzie pracy.</u>
          <u xml:id="u-250.41" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-250.42" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.43" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 13, polegającej na dodaniu ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-250.44" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-250.45" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-250.46" who="#MarekBorowski">Głosowało 284 posłów. Za opowiedziało się 13 posłów, przeciw - 260, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-250.47" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-250.48" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 4 do art. 17 ust. 1, polegającej na dodaniu pkt. 10, wnioskodawca proponuje, aby do zadań wojewódzkiego lub międzywojewódzkiego ośrodka medycyny pracy należało także szkolenie lekarzy medycyny uprawnionych do wydawania orzeczeń o zdolności do prowadzenia pojazdów oraz rozpatrywanie odwołań od orzeczeń lekarzy wykonujących badania w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-250.49" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-250.50" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.51" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 17 ust. 1, polegającej na dodaniu pkt. 10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-250.52" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-250.53" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-250.54" who="#MarekBorowski">Głosowało 290 posłów. Za przyjęciem poprawki opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 284, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.55" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-250.56" who="#MarekBorowski">We wniosku mniejszości do art. 23, polegającym na dodaniu ust. 2 i 3, wnioskodawcy proponują, aby rolnicy indywidualni i pracujący z nimi domownicy po ukończeniu 50 lat mieli prawo do profilaktycznego badania lekarskiego oraz aby badanie takie finansowane było ze środków Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.</u>
          <u xml:id="u-250.57" who="#MarekBorowski">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będą zmiany w art. 23 i 30.</u>
          <u xml:id="u-250.58" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.59" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 23, polegającego na dodaniu ust. 2 i 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-250.60" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-250.61" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-250.62" who="#MarekBorowski">Głosowało 285 posłów. Za przyjęciem wniosku opowiedziało się 85 posłów, przeciw - 186, 14 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.63" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-250.64" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-250.65" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o służbie medycyny pracy, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Społecznej, Komisję Zdrowia oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-250.66" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-250.67" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-250.68" who="#MarekBorowski">Głosowało 288 posłów. Za przyjęciem opowiedziało się 284 posłów, przeciw - 1 poseł, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-250.69" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o służbie medycyny pracy.</u>
          <u xml:id="u-250.70" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-250.71" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-250.72" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o Polskiej Akademii Nauk.</u>
          <u xml:id="u-250.73" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Krystynę Łybacką i przeprowadził dyskusję. W dyskusji zgłoszono poprawki. W związku z tym Sejm skierował projekt ustawy ponownie do komisji w celu przedłożenia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-250.74" who="#MarekBorowski">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 2231-A.</u>
          <u xml:id="u-250.75" who="#MarekBorowski">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-250.76" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Krystynę Łybacką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#KrystynaŁybacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie drugiego czytania zgłoszono 6 poprawek. 2 z nich to autopoprawki rządu. Komisja nie rekomendowała żadnych innych poprawek poza autopoprawkami rządu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#MarekBorowski">Komisje przedstawiają wnioski mniejszości i poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#MarekBorowski">W poprawkach nr 1–4 do art. 8 ust. 1, art. 10 ust. 1, art. 13 ust. 1 oraz art. 15 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby wprowadzić kategorię członka honorowego Polskiej Akademii Nauk dla członków Akademii, którzy ukończyli 75 lat, a także aby liczba członków krajowych Akademii nie obejmowała członków honorowych.</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.7" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 8 ust. 1, art. 10 ust. 1, art. 13 ust. 1 oraz art. 15 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.8" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.9" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-252.10" who="#MarekBorowski">Głosowało 287 posłów. Za przyjęciem opowiedziało się 20 posłów, przeciw - 242, 25 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.11" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-252.12" who="#MarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 1 do art. 23 ust. 3 wnioskodawcy proponują, aby do Kancelarii Polskiej Akademii Nauk i jej pracowników stosować tylko przepisy o pracownikach urzędów państwowych, a nie także o służbie cywilnej, jak chcą komisje.</u>
          <u xml:id="u-252.13" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.14" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 23 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.15" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.16" who="#MarekBorowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-252.17" who="#MarekBorowski">Głosowało 289 posłów. Za opowiedziało się 280 posłów, przeciw - 6, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.18" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 23 ust. 3 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-252.19" who="#MarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 2 do art. 51 wnioskodawcy proponują, aby skreślić w ust. 5 zdanie drugie, stanowiące, że dyrektor instytutu może pełnić swoją funkcję kolejno przez trzy kadencje.</u>
          <u xml:id="u-252.20" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.21" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 51 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.22" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.23" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.24" who="#MarekBorowski">Głosowało 288 posłów. Za opowiedziało się 215 posłów, przeciw - 65, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.25" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 51 ust. 5 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-252.26" who="#MarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 3 do art. 63 ust. 3 wnioskodawcy proponują, aby plan finansowy placówki naukowej ustalał dyrektor po zasięgnięciu opinii także związków zawodowych działających w placówce naukowej.</u>
          <u xml:id="u-252.27" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.28" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 63 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.29" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.30" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.31" who="#MarekBorowski">Głosowało 286 posłów. Za opowiedziało się 31 posłów, przeciw - 240, wstrzymało się 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.32" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 63 ust. 3 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-252.33" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 5 wnioskodawca w nowym brzmieniu art. 65 proponuje, aby placówki naukowe były zwolnione od podatków na zasadach określonych w odrębnych ustawach.</u>
          <u xml:id="u-252.34" who="#MarekBorowski">Komisje natomiast proponowały, aby zakres zwolnień określały ustawy podatkowe oraz aby zwolnieniu nie podlegała wyodrębniona organizacyjnie działalność placówek naukowych polegająca na prowadzeniu produkcji aparatury i urządzeń oraz inna działalność gospodarcza lub usługowa na potrzeby kraju i eksportu w zakresie objętym przedmiotem ich działania.</u>
          <u xml:id="u-252.35" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 6 wnioskodawca w dodawanym po art. 106 nowym artykule proponuje, aby do czasu uregulowania w ustawach tych zwolnień stosować przepisy obowiązujące jednostki naukowe.</u>
          <u xml:id="u-252.36" who="#MarekBorowski">Nad poprawkami tymi będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-252.37" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-252.38" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.39" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: do art. 65 i polegającej na dodaniu nowego artykułu po art. 106, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.40" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.41" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.42" who="#MarekBorowski">Głosowało 292 posłów. Za opowiedziało się 287 posłów, przeciw - 2, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.43" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-252.44" who="#MarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 4 do art. 97 ust. 3 wnioskodawcy proponują, aby skreślić zdanie trzecie, stanowiące, że przedawnieniu nie podlegają czyny naruszające dobre obyczaje w nauce.</u>
          <u xml:id="u-252.45" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-252.46" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 97 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-252.47" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-252.48" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-252.49" who="#MarekBorowski">Głosowało 285 posłów. Za opowiedziało się 182 posłów, przeciw - 89, wstrzymało się 14 posłów.</u>
          <u xml:id="u-252.50" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 97 ust. 3 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-252.51" who="#MarekBorowski">We wniosku mniejszości nr 5 do art. 103 wprowadzającego zmiany do ustawy o utworzeniu Komitetu Badań Naukowych wnioskodawcy proponują, aby skreślić zmianę 1, stanowiącą, że środki finansowe ustalone w budżecie państwa na naukę przeznaczone są również na finansowanie placówek naukowych Polskiej Akademii Nauk, oraz aby skreślić lit. a w zmianie 2, stanowiącą, że środki przeznaczone na badania własne placówek naukowych PAN przekazywane są bezpośrednio na podstawie wniosku prezesa Polskiej Akademii Nauk.</u>
          <u xml:id="u-252.52" who="#MarekBorowski">Pan poseł Dołowy, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#KrzysztofDołowy">Mam pytanie do pani poseł sprawozdawcy. Usłyszeliśmy w drugim czytaniu, że nieprzyjęcie tego wniosku mniejszości spowoduje przesunięcie strumienia finansowego z wyższych uczelni. Można by szacować, że to spowodowałoby zwolnienie 3 tys. osób z wyższych uczelni, być może obniżenie pozostałym o 50 zł pensji. Ale pytanie jest takie: Czy taka decyzja była konsultowana ze związkami zawodowymi działającymi na wyższych uczelniach i ze środowiskiem naukowym, skoro podejmujemy tak drastyczną decyzję, jaką byłoby odrzucenie tego wniosku mniejszości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#KrystynaŁybacka">Po pierwsze, panie pośle, odnośnie do szacunków, to na razie jest nieuprawnione twierdzenie, które pan był łaskaw przytoczyć Wysokiej Izbie, ponieważ takich szacunków nie otrzymaliśmy ani ze strony Komitetu Badań Naukowych, ani ze strony Polskiej Akademii Nauk. Natomiast jeżeli chodzi o konsultacje ze związkami zawodowymi, to związek, który grupuje pracowników Polskiej Akademii Nauk w Krajowej Radzie Nauki, opowiada się za przyjęciem takiej poprawki. Natomiast jeżeli chodzi o środowiska naukowe, były one reprezentowane poprzez ekspertów w trakcie prac komisji. Inne konsultacje nie były prowadzone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł otrzymał odpowiedź?</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Dołowy: Nie, nie otrzymałem.)</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#MarekBorowski">To proszę powtórzyć pytanie, na które pan poseł nie otrzymał odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#KrzysztofDołowy">Rozumiem, że było to konsultowane ze związkami zawodowymi Polskiej Akademii Nauk, a nie było konsultowane ze związkami zawodowymi wyższych uczelni, które na tym stracą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#MarekBorowski">Proszę panią poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#KrystynaŁybacka">Jeżeli pan poseł ma na myśli szeroką konsultację związkową, jakiej poddawane są wszystkie projekty ustaw, to ta zmiana, którą wprowadza projekt komisji w art. 103, takiej konsultacji nie podlegała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 103, polegającego na skreśleniu zmiany 1 i lit. a w zmianie 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#MarekBorowski">Głosowało 294 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 267 posłów, przeciw - 20, wstrzymało się od głosu 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 103 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-260.7" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 7 do art. 111 wnioskodawca proponuje, aby skreślić ust. 1 stanowiący, że w odniesieniu do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich - Wydawnictwo prezes Akademii pełni funkcję organu założycielskiego w rozumieniu przepisów ustawy o przedsiębiorstwach państwowych.</u>
          <u xml:id="u-260.8" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-260.9" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-260.10" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 111, polegającej na skreśleniu ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-260.11" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-260.12" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-260.13" who="#MarekBorowski">Głosowało 286 posłów. Za poprawką opowiedziało się 100 posłów, przeciw - 173, wstrzymało się od głosu 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-260.14" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-260.15" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 8 lit. a do art. 111 wnioskodawca proponuje, aby dodać nowy ust. 2 stanowiący, że prezes Akademii wystąpi z wnioskiem o dokonanie komercjalizacji i prywatyzacji wydawnictwa z zachowaniem praw i historycznych związków wydawnictwa z fundacją - Zakład Narodowy im. Ossolińskich.</u>
          <u xml:id="u-260.16" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-260.17" who="#komentarz">(Poseł Ludwik Turko: Panie marszałku, można?)</u>
          <u xml:id="u-260.18" who="#MarekBorowski">Pan poseł Turko, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#LudwikTurko">Panie marszałku, pytanie do prezesa Polskiej Akademii Nauk. Czy jest intencją Polskiej Akademii Nauk przeprowadzenie przekształceń własnościowych wydawnictwa zmierzających do utrzymania historycznych związków wydawnictwa z Zakładem Narodowym Ossolineum?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, przepraszam bardzo, ale my dopuszczamy na zasadach wyjątków wypowiedzi ministrów, wtedy kiedy rzeczywiście chodzi o wyjaśnienie sprawy kluczowej, natomiast ta sprawa była wyjaśniana w trakcie debaty, którą akurat ja prowadziłem, i to jest po prostu powtórzenie tego samego pytania, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#LudwikTurko">Nie. Przepraszam bardzo, bo sformułowanie odbiega od tego, które było zgłoszone w czasie debaty i to jest istotne, czy ta zgłoszona poprawka pokrywa się z intencjami Polskiej Akademii Nauk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, sprawa była poruszona i nie widzę powodu, żeby w tej chwili wszczynać tę dyskusję na nowo.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 111, polegającej na dodaniu ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#MarekBorowski">Głosowało 284 posłów. Za poprawką opowiedziało się 55 posłów, przeciw - 194, wstrzymało się od głosu 35 posłów.</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-264.8" who="#MarekBorowski">W poprawce nr 8 lit. b wnioskodawca proponuje, aby dotychczasowemu ust. 2 w art. 111 nadać oznaczenie art. 111a.</u>
          <u xml:id="u-264.9" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-264.10" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-264.11" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 111, polegającej na oznaczeniu dotychczasowego ust. 2 jako art. 111a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-264.12" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-264.13" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-264.14" who="#MarekBorowski">Głosowało 287 posłów. Za przyjęciem poprawki opowiedziało się 269 posłów, przeciw - 5, wstrzymało się 13 posłów.</u>
          <u xml:id="u-264.15" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-264.16" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-264.17" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o Polskiej Akademii Nauk, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-264.18" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-264.19" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-264.20" who="#MarekBorowski">Głosowało 288 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy opowiedziało się 283 posłów, przeciw - 2, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-264.21" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o Polskiej Akademii Nauk.</u>
          <u xml:id="u-264.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-264.23" who="#MarekBorowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#KrystynaŁybacka">Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję paniom i panom posłom. Dziękuję pracownikom Biura Legislacyjnego. Dziękuję ekspertom za pracę nad ustawą.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#MarekBorowski">Teraz bardzo proszę państwa posłów o wysłuchanie dwóch komunikatów.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#MarekBorowski">Proszę pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#JerzyJankowski">Posiedzenie Komisji Zdrowia, które było zaplanowane na dziś na godz. 11.30, zostało przełożone na 13 maja.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#JerzyJankowski">Komunikat drugi: posiedzenie podkomisji do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o wyrobach winiarskich oraz o obrocie tymi wyrobami odbędzie się zaraz po głosowaniu w pokoju nr 206 budynek K. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Martyniuk - w jakiej sprawie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#komentarz">(Poseł Wacław Martyniuk: W kwestii formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#MarekBorowski">W kwestii formalnej, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam serdeczną prośbę do Prezydium Sejmu, którą proszę traktować jako żądanie, a rozumieć jako protest przeciwko takiemu ukształtowaniu porządku obrad, że głosowaliśmy od godz. 9 do godz. 14.30. Można to było zaplanować inaczej.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#WacławMartyniuk">Najlepszym dowodem na słuszność mojej tezy nie są państwa oklaski tylko to, że marszałek Borowski jest trzecim marszałkiem prowadzącym dzisiaj głosowania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, po raz kolejny zgłaszane są pod adresem Prezydium Sejmu protesty i żądania, które być może są uzasadnione, ale nie wchodzą w zakres wniosków formalnych ujętych w art. 109. Prosiłbym bardzo, żeby tego więcej nie stosować. Jest do tego inny tryb: są posiedzenia Konwentu Seniorów i tam się takie wnioski zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę, panie pośle - tylko w trybie przeprosin pana posła dopuszczam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#WacławMartyniuk">Dziękuję, panie marszałku. W trybie, o który pan marszałek prosił, przepraszam pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17 porządku dziennego: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy o działach administracji rządowej (druk nr 2197).</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Czerniawskiego w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#MieczysławCzerniawski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących reformy centrum administracyjnego i gospodarczego rządu mam zaszczyt przedkładać Wysokiej Izbie komisyjny projekt ustawy o działach administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#MieczysławCzerniawski">Projektowana ustawa jest konsekwencją rozwiązań prawnych wynikających z uchwalonego przez Wysoką Izbę pakietu ustaw reformujących centrum administracyjne i gospodarcze rządu. Stanowi ona naturalną kontynuację reformy administracji rządowej, którą tak skutecznie obecny Sejm uruchomił.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#MieczysławCzerniawski">Wysoka Izbo! Reforma centrum gospodarczego i administracyjnego rządu stanowi i stanowić będzie rzeczywiste i poważne osiągnięcie Sejmu obecnej kadencji. W wyniku przyjęcia przez nas pakietu 12 ustaw dokonaliśmy głębokich zmian w mechanizmach kierowania państwem przez rząd i jego administrację.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#MieczysławCzerniawski">Przypomnę, że uchwalając ustawy reformujące centrum, m.in.:</u>
          <u xml:id="u-273.4" who="#MieczysławCzerniawski">— wprowadziliśmy nowy typ urzędu ministra, który wpływa na rozwój powierzonego mu obszaru życia publicznego poprzez literę prawa, a nie system uprawnień właścicielskich czy nadzorczych wobec podmiotów, ministra jednakowo usytuowanego wobec wszystkich;</u>
          <u xml:id="u-273.5" who="#MieczysławCzerniawski">— doprowadziliśmy do eliminacji wykonywania przez liczne organy administracji państwowej funkcji założycielskich oraz funkcji właścicielskich w stosunku do przedsiębiorstw i spółek państwowych;</u>
          <u xml:id="u-273.6" who="#MieczysławCzerniawski">— uzyskaliśmy rozszerzenie kompetencji władz lokalnych, szczególnie w sprawach gospodarczych i nadzoru nad majątkiem oraz kompetencji w sytuacjach nadzwyczajnych;</u>
          <u xml:id="u-273.7" who="#MieczysławCzerniawski">— dokonaliśmy likwidacji większości, pochodzących z poprzedniego systemu, podziałów kompetencji ministrów według gałęzi gospodarki oraz podziału na gospodarkę krajową i odrębny od niej handel zagraniczny;</u>
          <u xml:id="u-273.8" who="#MieczysławCzerniawski">— zwiększyliśmy zdolność rządu do kreowania średnio- i długookresowych programów gospodarczych i społecznych oraz do skutecznego ich koordynowania;</u>
          <u xml:id="u-273.9" who="#MieczysławCzerniawski">— uporządkowaliśmy kompetencje w zakresie ochrony interesów skarbu państwa oraz jego reprezentacji i ewidencji;</u>
          <u xml:id="u-273.10" who="#MieczysławCzerniawski">— stworzyliśmy podstawy do uporządkowania i usprawnienia procesów prywatyzacyjnych poprzez powierzenie nadzoru nad całością prywatyzacji jednemu ministrowi, a jej wykonania — wojewodom i Agencji Prywatyzacji;</u>
          <u xml:id="u-273.11" who="#MieczysławCzerniawski">— uporządkowaliśmy szereg regulacji dotyczących funkcjonowania przedsiębiorstw państwowych, wykonywania funkcji organu założycielskiego oraz gospodarowania majątkiem przedsiębiorstwa w przypadku jego likwidacji bądź upadłości;</u>
          <u xml:id="u-273.12" who="#MieczysławCzerniawski">— po ponad 76 latach stworzyliśmy wreszcie ustawowe podstawy działania Rady Ministrów i jej komitetów, a także ogólne zasady funkcjonowania ministrów i ich zaplecza.</u>
          <u xml:id="u-273.13" who="#MieczysławCzerniawski">Wysoka Izbo! Pozwoliłem sobie przypomnieć główne skutki uruchomionego przez nas procesu reform, ponieważ wnoszona dziś ustawa stanowi - jak sądzę - ostatni akord tego etapu przebudowy systemu kierowania państwem, który w obecnej kadencji Sejmu zrealizujemy.</u>
          <u xml:id="u-273.14" who="#MieczysławCzerniawski">Przedkładany dziś projekt ustawy, jakkolwiek mieści się w całej filozofii reformy, związany jest głównie z ostatnim z wymienionych przeze mnie efektów przyjętego przez Sejm pakietu. Jest ona naturalną konsekwencją rozstrzygnięć zawartych w przyjętej przez nas w dniu 8 sierpnia 1996 r. ustawie o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów.</u>
          <u xml:id="u-273.15" who="#MieczysławCzerniawski">Chcę przypomnieć, że z inicjatywy poselskiej do rządowego pakietu projektów ustaw reformujących centrum, a konkretniej - do tej właśnie ustawy wprowadzone zostały przepisy otwierające możliwość innego niż dotychczas i bardziej elastycznego podziału kompetencji pomiędzy członków rządu. Przyjęte rozwiązania przybliżają nas do prawnych i praktycznych rozwiązań stosowanych w wielu państwach o demokratycznym ustroju politycznym i opierających funkcjonowanie gospodarki na mechanizmach rynkowych.</u>
          <u xml:id="u-273.16" who="#MieczysławCzerniawski">Przypomnienia wymaga również, że nowy mechanizm określania zadań ministrów, wprowadzony ustawą o Radzie Ministrów, wymagał znowelizowania „małej konstytucji”. Inicjatywa poselska dotycząca tej nowelizacji została również przez Wysoką Izbę przyjęta i w dniu 21 czerwca 1996 r. uchwaliliśmy odpowiednią zmianę ustawy konstytucyjnej o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-273.17" who="#MieczysławCzerniawski">Przyjęte przez Wysoką Izbę ustawy przesądzają o tym, że minister jest powoływany do kierowania działem administracji rządowej lub dla wypełniania zadań wyznaczonych przez prezesa Rady Ministrów. Podstawowy zakres działania ministra wynika z nazwy jego urzędu, którą określa obecnie albo konstytucja, albo akt powoływania do składu Rady Ministrów, a w przypadku uchwalonej właśnie konstytucji wyłącznie akt powołania. Szczegółowy zakres działania ministra zgodnie z tym, co uchwaliliśmy, ustala prezes Rady Ministrów w drodze rozporządzenia niezwłocznie po powołaniu rządu lub określonego ministra, jeśli został on powołany w innym czasie. Również prezes Rady Ministrów ustala, które ministerstwo lub inny urząd administracji rządowej będzie obsługiwać ministra. Przyjęty mechanizm ma na celu odejście od archaicznego określania ram działania każdego ministra w drodze odrębnej ustawy. System taki przez całe lata utrudniał lub uniemożliwiał dostosowywanie wewnętrznej organizacji rządu do współczesności, a często także do wymogów wynikających chociażby z przedstawionego w exposé i przyjmowanego przez Sejm programu działania Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-273.18" who="#MieczysławCzerniawski">W tym miejscu wypada mi przypomnieć paniom i panom posłom, że odejście od ustawowego określenia ram działania ministrów nie pozbawia parlamentu decydującego głosu w sprawach przyznawania bądź nie kompetencji rządowi i jego członkom. Ich kompetencje w rzeczywistości określane są w uchwalonych przez nas ustawach z obszaru prawa materialnego, a więc w ustawach podatkowych, celnych, o ochronie zdrowia czy o powszechnym obowiązku obrony itd. To na przykład, że minister finansów określa w drodze rozporządzenia jednolite dla wszystkich podatników zasady obliczania stawki odsetek za zwłokę, nie wynika przecież z ustawy o ministrze finansów, ale z tego, że Sejm nałożył na niego ten obowiązek odpowiednim przepisem ustawy o zobowiązaniach podatkowych. Tego, że minister gospodarki ma wydać zezwolenie na wwóz do Polski określonej w kontyngencie liczby samochodów osobowych, również nie przesądza ustawa o ministrze gospodarki, lecz przepis prawa materialnego zawarty w ustawie o działalności gospodarczej. Tak jest - oczywiście poza tzw. ministrami bez teki - praktycznie w odniesieniu do zadań i uprawnień wszystkich ministrów. Od tego sposobu określania zadań członków rządu Sejm odstąpić nie może i nie powinien. Jest natomiast powinnością Sejmu eliminacja przepisów przestarzałych i potrzebnych pozornie oraz, co ważniejsze, skuteczne wdrożenie przyjętych już przez Wysoką Izbę rozwiązań systemowych. Temu właśnie celowi służy przedkładany przez komisję projekt.</u>
          <u xml:id="u-273.19" who="#MieczysławCzerniawski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Nadzwyczajna, której mam zaszczyt przewodniczyć, kierując się poczuciem odpowiedzialności za poprzednio zainicjowane przez nią i przyjęte przez Sejm rozwiązania oraz dążąc do realnego wprowadzenia ich w życie, wnosi przedkładany dziś projekt ustawy. Wnoszony przez nas projekt ustawy, jak mówiłem, stanowi kontynuację procesu reform centrum. Pozwólcie szanowni państwo, bym stosownie do treści uzasadnienia załączonego do projektu przypomniał tylko główne elementy ustawy, nad którą rozpoczynamy pracę.</u>
          <u xml:id="u-273.20" who="#MieczysławCzerniawski">Po pierwsze, ustawa dokonuje klasyfikacji zadań i kompetencji ministrów „działowych” przy ustalaniu wykazów działów administracji rządowej. Wykaz ten oparty jest na jednorodnych kompleksach zadań i kompetencji wynikających ze specyfiki dziedzin działania administracji i z przepisów prawa materialnego.</u>
          <u xml:id="u-273.21" who="#MieczysławCzerniawski">Po drugie, tworzy ona dzięki temu podstawy do bardziej elastycznego niż obecnie ustalania zakresu działań danego ministra jako ministra kierującego wskazanym jednym działem lub wieloma działami, tj. ministra właściwego do spraw oznaczonych nazwą danego działu.</u>
          <u xml:id="u-273.22" who="#MieczysławCzerniawski">Po trzecie, ustawa tworzy również mechanizm dalszego uelastyczniania podziału zadań wewnątrz rządu przez umożliwienie wyłączenia z zakresu działania ministra kierującego wskazanym działem określonego obszaru zadań i kompetencji o charakterze typowym dla ministra bez teki.</u>
          <u xml:id="u-273.23" who="#MieczysławCzerniawski">Po czwarte, projektowane zapisy wskazują na sposób powiązania mechanizmu określania zadań ministrów ze sferą Prawa budżetowego, które będzie musiało być odpowiednio do tego znowelizowane.</u>
          <u xml:id="u-273.24" who="#MieczysławCzerniawski">Po piąte, ustawa zawiera również przepisy stanowiące swoistą „część ogólną” obecnych ustaw o urzędach ministrów, podlegających uchyleniu w związku z treścią ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów. Część ta koresponduje z ustawą i uściśla przepisy tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-273.25" who="#MieczysławCzerniawski">Po szóste, wyłącza ona zadania i kompetencje osób, które przewodniczą Komitetowi Badań Naukowych i Komitetowi Integracji Europejskiej, z jej zakresu przedmiotowego, ze względu na to, że komitety te są kolegialnymi organami administracji i muszą mieć ustawową podstawę działania.</u>
          <u xml:id="u-273.26" who="#MieczysławCzerniawski">I wreszcie projektowana ustawa tworzy warunki dla racjonalnego określania ministerstwa bądź ministerstw, które będą obsługiwały ministra, przez przyjęcie zasady dostosowania podziału komórek organizacyjnych ministerstwa do listy działów administracji.</u>
          <u xml:id="u-273.27" who="#MieczysławCzerniawski">Wysoka Izbo! Przepisy ustawy o Radzie Ministrów oraz znowelizowane przepisy konstytucyjne, pozwalające na większą elastyczność w podziale zadań wewnątrz rządu, wchodzą w życie, zgodnie z wolą Wysokiej Izby, w dniu 15 czerwca bieżącego roku. Jest zatem odpowiedni czas na prace legislacyjne, pozwalające z jednej strony skutecznie wdrożyć przyjęte wcześniej rozwiązania, z drugiej zaś wyeliminować zagrożenia mogące wyniknąć z niewłaściwego interpretowania przyjętych przepisów, na które zwracali uwagę niektórzy posłowie i senatorowie.</u>
          <u xml:id="u-273.28" who="#MieczysławCzerniawski">Jak zapewne wszyscy pamiętamy, w naszych ubiegłorocznych dyskusjach pojawiły się dwojakiego rodzaju obawy. Dotyczyły one kształtowania zadań ministrów w drodze rozporządzeń premiera po koniecznym - w konsekwencji przyjętych już ustaw - uchyleniu ustaw o poszczególnych urzędach ministrów.</u>
          <u xml:id="u-273.29" who="#MieczysławCzerniawski">Były nimi:</u>
          <u xml:id="u-273.30" who="#MieczysławCzerniawski">— obawa o zapewnienie przestrzegania zasady legalizmu przy tworzeniu powyższych rozporządzeń, polegającej w tym wypadku na oparciu tych rozporządzeń na odpowiednich zapisach ustawowych,</u>
          <u xml:id="u-273.31" who="#MieczysławCzerniawski">— wątpliwość, czy sama ustawa o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów nie daje premierowi nadmiernej swobody w określaniu zadań członków rządu, co mogłoby w pewnych sytuacjach utrudnić na przykład kontrolną funkcję Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-273.32" who="#MieczysławCzerniawski">Niezależnie od zasadności tych obaw przedkładany dziś projekt oraz przepisy go wprowadzające winny usunąć wszelkie wątpliwości w tej sprawie. Ustawowo określona lista działów administracji rządowej, po ostatecznym jej ukształtowaniu w toku prac komisji oraz wprowadzeniu ich nazw do przepisów prawa materialnego w miejsce dotychczasowych sztywnych nazw urzędów ministrów, pozwoli rzeczywiście premierowi na większą elastyczność w podziale zadań pomiędzy członków rządu. Jednocześnie ograniczy ona swobodę prezesa Rady Ministrów w zestawianiu zadań nałożonych na ministra i jego uprawnień do określonego jednoznacznie działu lub zespołu działów w administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-273.33" who="#MieczysławCzerniawski">Przyjęcie przedkładanej ustawy usunie też, jak sądzę, ostateczne wątpliwości co do realizacji zasady legalizmu przy podziale zadań wewnątrz rządu.</u>
          <u xml:id="u-273.34" who="#MieczysławCzerniawski">Szczególnego potraktowania w mym wystąpieniu wymaga sprawa wprowadzenia w życie przedstawionej ustawy. Jak powiedziano w art. 12 projektu, zasady i termin wejścia w życie przedkładanego dokumentu zostaną określone w oddzielnej ustawie, zawierającej odpowiednie przepisy wprowadzające. Ustawa ta zawierać musi ponadto zmiany przepisów prawa materialnego, wprowadzające w miejsce obecnych nazw urzędów ministrów zapisy mówiące o tym, że określone przepisem zadanie wykonuje minister właściwy w sprawach określonego działu administracji.</u>
          <u xml:id="u-273.35" who="#MieczysławCzerniawski">Pracochłonne przygotowanie zmian prawa materialnego jest możliwe, jak łatwo przewidzieć, po w miarę ostatecznym ukształtowaniu listy działów, która będzie zapewne przedmiotem poważnej dyskusji zarówno w czasie pierwszego czytania, jak i w pracach komisji.</u>
          <u xml:id="u-273.36" who="#MieczysławCzerniawski">Raz jeszcze pragnę podkreślić w imieniu wnioskodawców, iż przedstawiona lista działów jest oczywiście niepełna i niekompletna i wymaga bardzo szczegółowego dopracowania w trakcie prac w komisji.</u>
          <u xml:id="u-273.37" who="#MieczysławCzerniawski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zobowiązany jestem powiedzieć kilka zdań na temat przewidywanego terminu wejścia w życie przedkładanej ustawy, wraz z ustawą wprowadzającą. Uważamy, że ustawa wprowadzająca może być przygotowywana wówczas, kiedy będziemy bliżsi finału, ustalenia właśnie tej szczegółowej listy, czyli kiedy kształtować będziemy ostatecznie listę działów. Dlatego też do rozważenia jest, co następuje: Gdybyśmy dziś przyjęli, iż komplementarnie, tak jak było to zamiarem na samym początku naszej pracy w Komisji Nadzwyczajnej nad reformą centrum... to ustawa ta mówiąca o działach administracji rządowej oraz ustawa wprowadzająca winny zacząć funkcjonować w praktyce od 15 czerwca 1997 r. Ale jest również do rozważenia - ze świadomością zawieszenia art. 32 i 33 ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz poprawki „małej konstytucji” — to, aby ustawa ta swoje życie rozpoczęła po wyborach, po ukonstytuowaniu się nowego parlamentu. Myślę, że o tym będziemy, Wysoka Izbo, decydować w czasie drugiego, a zwłaszcza podczas trzeciego czytania i ostatecznie w czasie głosowań.</u>
          <u xml:id="u-273.38" who="#MieczysławCzerniawski">Chcę powiedzieć, że projekt tej ustawy, którą mam zaszczyt Wysokiej Izbie przedłożyć, jest finałem pracy Komisji Nadzwyczajnej i finałem pierwszego etapu reformy centrum administracyjnego i gospodarczego rządu. Nie jest to więc samoistna inicjatywa Komisji Nadzwyczajnej. Inicjatywa ta jest następstwem przyjęcia przez Wysoką Izbę, w zdecydowanej większości prawie jednomyślnie, pakietu ustaw reformujących centrum administracyjne i gospodarcze rządu.</u>
          <u xml:id="u-273.39" who="#MieczysławCzerniawski">Panie Marszałku! W imieniu wnioskodawców zgłaszam wniosek o skierowanie projektu tej ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do spraw reformy centrum administracyjnego i gospodarczego rządu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-273.40" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#MarekBorowski">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#MarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Szarawarskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#AndrzejSzarawarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w którego imieniu mam zaszczyt zabierać głos, projekt ustawy o działach administracji rządowej przedłożony przez Komisję Nadzwyczajną przyjmuje jako konieczny krok na drodze reformowania centrum administracyjnego i gospodarczego rządu. Krok ten jest konsekwencją i logicznym następstwem uchwalonych przez Wysoką Izbę ustaw reformujących centrum. Pakiet tych ustaw jest przez rząd koalicji lewicowo-ludowej konsekwentnie wdrażany. Podejmując dzisiaj debatę nad komisyjnym projektem ustawy o działach administracji rządowej, nie rozpoczynamy od nowa dyskusji o strategii i kierunkach reformowania administracji rządowej w Polsce. Taką dyskusję mamy już za sobą. Uchwalając pakiet ustaw reformujących centrum, przesądziliśmy o co najmniej trzech kwestiach, fundamentalnych dla unowocześnienia podziału zadań w obrębie rządu.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#AndrzejSzarawarski">Po pierwsze, przesądziliśmy o kierunkach reformy centralnej administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#AndrzejSzarawarski">Po drugie, przesądziliśmy o tym, że reforma centrum rządowego jest wdrażana i stała się dziś faktem.</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#AndrzejSzarawarski">Po trzecie, uchwalając ustawy sprawiliśmy, że skala zmian w administracji rządowej przekroczyła już pewną masę krytyczną, czyniąc tę reformę nieodwracalną.</u>
          <u xml:id="u-275.4" who="#AndrzejSzarawarski">W nadaniu kierunków tej reformie Wysoka Izba, poszczególni posłowie odegrali rolę niezmiernie aktywną. Muszę w tym miejscu przypomnieć chociażby tak znamienny fakt, że niezbędna do wdrożenia tego pakietu ustaw zmiana „małej konstytucji” także była dziełem inicjatywy poselskiej. Również rozwiązania przyjęte w ustawie o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, których konsekwencją jest dzisiaj rozpatrywany projekt, były dziełem inicjatywy poselskiej. Można zatem z pełnym poczuciem odpowiedzialności stwierdzić, że kształt reformy w części dotyczącej sposobu formowania Rady Ministrów oraz określenia kompetencji poszczególnych ministrów jest wynikiem ponadklubowej inicjatywy poselskiej. Posłowie mojego klubu odgrywali i odgrywają w tym procesie aktywną rolę. Rozpoczynając dzisiaj debatę nad projektem ustawy, powinniśmy także pamiętać o tym, że pakiet ustaw reformujących centrum był przyjmowany przez Wysoką Izbę zdecydowaną większością głosów. Uzyskaliśmy w tej materii naprawdę ponadpartyjne porozumienie, uznając potrzebę, słuszność i trafność przyjmowanych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-275.5" who="#AndrzejSzarawarski">Pytanie zasadnicze, przed jakim staje dzisiaj Wysoka Izba, brzmi: Czy uchwalając ustawy reformujące administrację rządową popełniliśmy błąd w sposobie określania przez premiera szczegółowego podziału zadań wewnątrz rządu i należy z pewnych przyjętych w rozwiązaniach reformy zapisów ustawowych wycofać się, czy też działaliśmy z pełną świadomością słuszności podejmowanych decyzji? - a to oznacza skierowanie projektu ustawy o działach administracji rządowej do dalszych prac.</u>
          <u xml:id="u-275.6" who="#AndrzejSzarawarski">W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej oświadczam, że działaliśmy w pełnym przekonaniu o potrzebie reformy, sposobu kształtowania rządu i celowości przyjętych w tym zakresie rozwiązań. Dlatego uważamy, że konieczne jest ich pełne wdrożenie. Nie można pozostawić części uchwalonych przepisów jako martwych, bo nie stworzy się warunków do ich wykonania. Mówimy tu z pełnym przekonaniem również o korzyściach, jakie niesie dla kraju nowy system określania zadań ministrów, niezależnie od tego jakie ugrupowania będą reprezentowane w rządzie i reprezentant którego ugrupowania będzie w przyszłym rządzie premierem.</u>
          <u xml:id="u-275.7" who="#AndrzejSzarawarski">Bez dyskutowanego dzisiaj projektu ustawy o działach administracji rządowej przyjęte w zgodzie z konstytucją rozwiązania w ustawie o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów będą niemożliwe do wykonania. Bez tej ustawy nie będzie można ani rozporządzeniem prezesa Rady Ministrów określać szczegółowego zakresu działań poszczególnych ministrów, ani tworzyć, znosić i przekształcać ministerstw w drodze rozporządzenia Rady Ministrów. W dodatku podstawowy zakres działania ministra nie będzie wynikał z nazwy jego urzędu, jaki określony byłby w akcie powołania do Rady Ministrów, lecz wynikałby z ustaw, które przesądzałaby o nazwie urzędu ministra i zakresie jego kompetencji. Wbrew pozorom nie jest to tylko sprawa odnosząca się do niewykonalności części uchwalonych przez Sejm przepisów ustawy i w związku z tym daleko idącej niekonsekwencji Wysokiej Izby. Jest to przede wszystkim zahamowanie niezbędnej przebudowy przepisów prawa materialnego, a to z kolei uniemożliwi rzeczywiste unowocześnienie funkcjonowania polskiej administracji rządowej, która w dalszym ciągu w pewnych obszarach odbiegać będzie od standardów, jakie w tej materii obowiązują w wielu krajach OECD - organizacji, do której Polska przystąpiła. Jeżeli w taki sposób spojrzymy na dyskutowany projekt ustawy o działach administracji rządowej, to z łatwością dostrzeżemy jego znaczenie dla interesów obywateli i dla interesów podmiotów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-275.8" who="#AndrzejSzarawarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W programie reformy centrum gospodarczego i administracyjnego rządu zapowiedziano dalsze kierunki zmian. Między innymi oczekujemy na kolejne przekształcenia urzędów ministrów. Oczekujemy również na konsekwentne działania zmierzające do powstania urzędu ministra infrastruktury gospodarczej i transportu. Mamy nadzieję, że pilne przyjęcie projektowanej ustawy pozwoli na zrealizowanie zapowiadanych kierunków zmian zapisanych w programie reformy centrum.</u>
          <u xml:id="u-275.9" who="#AndrzejSzarawarski">W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnoszę o skierowanie projektu ustawy do dalszych prac w komisjach sejmowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-275.10" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Andrzejowi Szarawarskiemu.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#AleksanderMałachowski">Obecnie głos zabierze pan poseł Jan Świrepo z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#JanŚwirepo">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, biorąc czynny udział w tworzeniu podstawowych przepisów prawnych, dotyczących reformy centrum gospodarczego i administracyjnego rządu, miał nadzieję, że te nowe rozwiązania wywrą znaczący wpływ na ukształtowanie naszej administracji rządowej i dostosowanie jej do warunków gospodarki wolnorynkowej. Rzeczywistość jest jednak trochę inna. Zmniejszono liczbę ministrów w rządzie, a ich działaniu nadano kierunek regulacyjny i programowy, ograniczając jednocześnie bezpośrednie oddziaływanie rządu na działalność podmiotów gospodarczych. Powstała jednak luka kompetencyjna między Sejmem a rządem w kwestii kształtowania składu rządu, mimo że wraz z przyjęciem pakietu ustaw dotyczących reformy centrum znacznie wzmocniona została kosztem parlamentu pozycja premiera w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#JanŚwirepo">Przedstawiony komisyjny projekt ustawy o działach administracji rządowej (druk nr 2197) zdaniem wnioskodawców jest zgodny z kierunkiem procesu reform. Twierdzą oni, że projekt ten umożliwi premierowi elastyczne i swobodne kształtowanie składu rządu. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego uważa, że przedstawione w projekcie rozwiązania stwarzają możliwość dowolnego kształtowania rządu zarówno jeśli chodzi o liczbę ministrów, jak i ich kompetencje.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#JanŚwirepo">Zgodnie z zapisem art. 3 projektu ustawy prezes Rady Ministrów wskazuje dział lub działy, którymi kieruje minister. Tych działów według art. 5 wnioskodawcy proponują 31, a więc w skrajnym przypadku premier może stworzyć aż 31 ministerstw lub łącząc działy ograniczyć ich liczbę do kilku, co może mieć wpływ na prawidłowe funkcjonowanie rządu.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#JanŚwirepo">Za bardziej niebezpieczny i niezrozumiały co do intencji uważam zapis art. 3 pkt 2, w którym prezesowi Rady Ministrów daje się uprawnienia polegające na możliwości wyłączenia z zakresu zadań ministra kierującego określonym działem pewnego obszaru działania i powierzenia go innemu działowi, rozumiejąc przez to: innemu ministrowi. Takie rozwiązanie może, naszym zdaniem, doprowadzić w skrajnych przypadkach do powstawania ministerstw o bardzo małych kompetencjach i do koncentracji silnej władzy decyzyjnej w rękach kilku ministrów.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#JanŚwirepo">Zdaniem Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego propozycja klasyfikacji działów administracji rządowej, zapisana w art. 5, jest interesująca. Obejmuje ona prawie w całości problemy związane z funkcjonowaniem państwa. Jednocześnie odpowiada to istniejącemu już i przyjętemu podziałowi zadań i kompetencji administracji.</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#JanŚwirepo">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego uważa, że projekt ustawy nie rozwiązuje kompleksowo całego problemu i potrzebne będzie przygotowanie nowych ustaw lub dokonanie zmian w istniejących przepisach, szczególnie w szeregu ustaw dotyczących prawa materialnego. Jednocześnie zapis art. 3 stwarza możliwość szerokiej interpretacji w zakresie kompetencji i zakresie działania poszczególnych ministerstw. Dlatego zgłaszamy wniosek o odrzucenie tego projektu ustawy w pierwszym czytaniu. Mamy nadzieję, że rząd pilnie przedstawi projekt ustawy lub ustaw, które pozwolą na kompleksową dyskusję w celu rozwiązania tego problemu. Nie może tego czynić komisja. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Janowi Świrepo.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jerzego Wierchowicza z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#JerzyWierchowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa o działach administracji rządowej, której projekt przedstawił pan poseł Czerniawski, jest niewątpliwie potrzebna, gdyż stanowi jakby wykonanie delegacji zawartej w przepisach art. 32 i 33 ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów, którą przyjęliśmy w lipcu ub. r. w pakiecie ustaw o reformie centrum administracyjnego i gospodarczego kraju. Szkopuł w tym, że przedstawiony nam dzisiaj projekt chyba nie jest - najłagodniej mówiąc, a sądzę, że jestem posłem znanym z łagodności - projektem najlepszym.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#JerzyWierchowicz">I tak przykładowo nie wiadomo, dlaczego w art. 2 wyłącza się spod działania tej ustawy ministrów powołanych w trybie art. 57–62 ustawy konstytucyjnej z 17 października 1992 r. Chodzi tu o szefów Komitetu Badań Naukowych i Komitetu Integracji Europejskiej. Pkt 7 uzasadnienia właściwie niczego tutaj nie wyjaśnia. Gorszą jednak sprawą jest sprzeczność projektu ustawy z obowiązującym Prawem budżetowym. Podstawą Prawa budżetowego są tzw. działy, czyli części, czyli ministerstwa. W projekcie wprowadza się działy, które będą obejmować przecież swoją działalnością na przykład kilka ministerstw. Nie reguluje się tu sposobu, w jaki będzie przebiegać realizacja i rozliczanie budżetu.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#JerzyWierchowicz">Rysuje się też oczywista sprzeczność na przykład z rozporządzeniem ministra finansów z 10 marca 1995 r. w sprawie klasyfikacji dochodów i wydatków budżetowych oraz innych przychodów i rozchodów. Ten akt prawny, wprawdzie niższej rangi, przewiduje podział administracji rządowej na działy, ale często są to działy zupełnie inne niż przewidziane w niniejszym projekcie. Rozporządzenie nie przewiduje na przykład działu - budżet, czy też działu - gospodarka wodna, działu - gospodarka morska, a o takich działach mówi dziś omawiany projekt.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#JerzyWierchowicz">Także treść art. 5 budzi duże zastrzeżenia. Dzisiaj pan przewodniczący mówił, że jest to katalog otwarty. To dobrze, ale to nie jest napisane wprost, można by się obawiać, że jest to katalog zamknięty, gdyż wymienia enumeratywnie 31 punktów. Na przykład - moim zdaniem - brakuje w katalogu statystyki, co zatem z Głównym Urzędem Statystycznym? Katalog wymienia mieszkalnictwo jako osobny dział - niedawno zlikwidowaliśmy ministerstwo budownictwa, powołaliśmy stosowny urząd centralny, podległy bezpośrednio ministrowi spraw wewnętrznych i administracji, czy w tej sytuacji mieszkalnictwo może być odrębnym działem? Kilka działów jest oznaczonych w nieszczęśliwy sposób, na przykład sprawiedliwość - można się domyślać, że chodzi tu o wymiar sprawiedliwości, ale to przecież nie to samo, tym bardziej że przewiduje się dalej odrębny dział - sprawy penitencjarne, a więc ściśle związane z wymiarem sprawiedliwości. Podobnie chyba nieszczęśliwe jest oznaczenie działu - warunki życia na wsi. Tu natychmiast nasuwa się pytanie, a warunki życia w miastach? Niezrozumiałe jest także rozdzielenie działu - lecznictwo i działu - środowisko i zasoby naturalne. Te sfery działania rządu winny być w jednym dziale, uważamy także, że ze względu na znaczenie lasów dla środowiska ten dział winien znaleźć się w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, co wydaje się zupełnie oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#JerzyWierchowicz">Sądzimy, iż rozpoznawanie tego projektu dzisiaj jest zdecydowanie przedwczesne, albowiem nie ma projektu ustawy, o której mowa w art. 12, o czym wspomniał pan poseł sprawozdawca. Oba projekty powinny być rozpoznawane łącznie. Chodzi tutaj o projekt ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o działach administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw. Bez przepisów wprowadzających nie sposób nad tym deliberować w sposób właściwy.</u>
          <u xml:id="u-279.5" who="#JerzyWierchowicz">Zmierzając do konkluzji, chciałbym powiedzieć i podkreślić, że szczególny niepokój budzi sprzeczność tego projektu z obowiązującym Prawem budżetowym. Zdanie w uzasadnieniu: „Rozstrzygnięcia te dotyczą (...) odniesienia powyższych mechanizmów do sfery Prawa budżetowego, które będzie musiało być odpowiednio do tego znowelizowane”, to za mało, by rozwiać nasze wątpliwości. Rozumiem, że posłowie lewicy w tej chwili nie proponują prawa dla siebie na najbliższy czas, gdyż zapewne na jesieni ani rządu, ani budżetu bezpośrednio konstruować, panowie, nie będziecie, jednak porządek po sobie pozostawić trzeba. I mimo że jestem członkiem Komisji Nadzwyczajnej do spraw reformy centrum, podzielam bardzo sceptyczne stanowisko członków mego klubu wobec omawianego projektu ustawy. Nie posuwam się jednak do wniosku o odrzucenie go, co zrobił koalicjant, przedstawiciel PSL, gdyż myślę, że rzeczywiście można pracować nad tym w komisji, ale jestem przekonany, że wysoka komisja weźmie pod uwagę złożoną dzisiaj przeze mnie krytykę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-279.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Jerzemu Wierchowiczowi.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Piotra Czarneckiego z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#PiotrCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedkładany Wysokiej Izbie komisyjny projekt ustawy o działach administracji rządowej jest - jak to powiedział pan poseł sprawozdawca - konsekwencją regulacji prawnych wynikających z uchwalonego przez Wysoką Izbę pakietu ustaw reformujących centrum administracyjne i gospodarcze rządu. Można więc uznać, iż stanowi on kontynuację reformy administracji rządowej, którą obecny Sejm rozpoczął.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#PiotrCzarnecki">Unia Pracy, którą mam zaszczyt reprezentować w dzisiejszej debacie, poparła w sierpniu ubiegłego roku pakiet ustaw reformujących centrum. Uznaliśmy, że ta od lat odkładana reforma funkcjonowania administracji rządowej jest konieczna, a zawarte w ustawach rozwiązania dają w większości wypadków możliwość przeobrażenia jej w dobrze służące obywatelom i gospodarce narzędzie państwa.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#PiotrCzarnecki">Jako klub parlamentarny mieliśmy jednak wątpliwości co do zasadności niektórych przyjmowanych rozwiązań. Dawaliśmy temu wyraz zarówno w dyskusji, jak i w głosowaniach. Do takich obszarów należały właśnie rozwiązania legislacyjne pozwalające premierowi w dość dowolny sposób kształtować zadania i kompetencje ministrów. Nasze obawy nie powstrzymały jednak procesów uchwalania nowego prawa i zapisy mówiące, że to właśnie prezes Rady Ministrów w drodze rozporządzenia określa szczegółowy zakres działań ministra, uzyskały poparcie większości parlamentarnej. W wyniku takiej właśnie decyzji Sejmu mamy dziś wszyscy do wyboru dwa rozwiązania: pierwsze - posuwać się konsekwentnie naprzód, umożliwiając wejście w życie uchwalonych przepisów, lub drugie - uznać, że przyjęte rozwiązania były niesłuszne i próbować je z obowiązującego prawa usunąć. Przyjęcie każdej innej opcji oznaczałoby, że próbujemy uchwalone przez nas prawo uczynić martwym, co - w rozumieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy - byłoby zaprzeczeniem szacunku dla prawa, jaki winien cechować każdego posła.</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#PiotrCzarnecki">Panie i Panowie Posłowie! Rozpatrywany projekt ustawy o działach administracji rządowej jest wnoszony jako inicjatywa poselska. Odczytujemy to jako dowód konsekwencji ze strony tych posłów, którzy konstruowali założenia tak zwanego elastycznego kształtowania składu Rady Ministrów oraz zakresu kompetencji poszczególnych ministrów. Analiza tekstu ustawy, a także dołączonego do niej uzasadnienia, wskazuje, iż autorzy projektu starają się między innymi ograniczyć niczym nie skrępowaną w obecnych regulacjach swobodę prezesa Rady Ministrów w przekazywaniu kompetencji ministrom. Odbieramy to jako krok w dobrą stronę i próbę usunięcia choćby części niebezpieczeństw, na jakie Unia Pracy zwracała wcześniej uwagę. Otwarte pozostaje pytanie, czy usuwamy te zagrożenia wystarczająco skutecznie.</u>
          <u xml:id="u-281.4" who="#PiotrCzarnecki">Mamy również wątpliwości co do kształtu listy działów administracji rządowej zawartej w art. 5 projektu i stanowiącej najważniejszą część przedkładanej ustawy. Nie jesteśmy zadowoleni z tego, iż wejście w życie ustawy regulowane ma być odrębnymi przepisami, których dzisiaj nie ma. Nie ma też zapowiadanych w uzasadnieniu przepisów zmieniających prawo materialne. Te ostatnie są tym ważniejsze, że to one właśnie określają rzeczywiste zadania i kompetencje ministrów.</u>
          <u xml:id="u-281.5" who="#PiotrCzarnecki">Jak widać, lista słabości komisyjnego projektu ustawy jest dość długa. Wydaje nam się jednak, że nie będzie niemożliwe ich wyeliminowanie w toku prac komisji nad ostatecznym kształtem projektu ustawy. Dlatego też - oraz z uwagi na zawartą w projekcie ustawy próbę porządkowania regulacji dotyczących kompetencji premiera - opowiemy się za przekazaniem projektu przedkładanej ustawy do komisji sejmowych. W toku tych prac przedstawiciele naszego klubu zgłaszać będą szczegółowe uwagi i propozycje dotyczące spraw zasygnalizowanych tylko w moim wystąpieniu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-281.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Piotrowi Czarneckiemu.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#AleksanderMałachowski">To był ostatni mówca zapisany do głosu.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę zatem o zabranie głosu pełnomocnika rządu do spraw reformy centrum gospodarczego pana ministra Marka Pola.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#MarekPol">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Rząd przekazał swoje stanowisko Sejmowi. Panie i panowie posłowie otrzymali je w formie pisemnej, nie sądzę więc, abym był zobowiązany do przytaczania w całości jego treści.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#MarekPol">Najogólniej biorąc, rząd uznaje, że przedkładany przez posłów projekt ustawy jest konsekwencją działań zmierzających do uelastycznienia podziału funkcji pomiędzy członków rządu, wyrazem konsekwencji w przekształcaniu prawa, któremu początek dała ustawa o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz ustawa zmieniająca „małą konstytucję”.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#MarekPol">Rząd w swoim stanowisku zwraca uwagę na pewne niedoskonałości szczegółowych zapisów projektu - dotyczy to w szczególności art. 3 pkt. 2. Rząd zwraca też uwagę na niedoskonałości kształtu listy działów administracji rządowej i zastrzega sobie prawo do wypowiedzenia się w kwestii kształtu tej listy jeszcze przed drugim czytaniem.</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#MarekPol">Rząd zwraca również uwagę na słabości wynikające z braku przepisów wprowadzających ustawę oraz zmian prawa materialnego, chociaż rozumiemy doskonale, iż bez listy działów, ostatecznie lub prawie ostatecznie ukształtowanych w formie projektu ustawy, niezwykle trudno jest w sposób odpowiedzialny przygotować przepisy wprowadzające.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#MarekPol">Przyjmując to wszystko, o czym mówił pan poseł wnioskodawca, i podzielając część wątpliwości, które zgłaszali posłowie, deklaruję w imieniu rządu aktywny udział w pracy nad ustawą w komisji sejmowej. Chcę powiedzieć, iż w momencie zgłoszenia tej inicjatywy przez posłów wstrzymaliśmy prace, które zmierzały do przedstawienia podobnej inicjatywy przez rząd. Nasze materiały, opracowania i analizy w tym zakresie udostępnimy w całości komisji. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-283.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi Markowi Polowi.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę przedstawiciela wnioskodawców pana posła Mieczysława Czerniawskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#MieczysławCzerniawski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście wnioskodawcy doskonale zdawali i zdają sobie sprawę z niedoskonałości tego projektu. Starałem się powiedzieć o tym bardzo otwarcie, przedstawiając uzasadnienie. Niemniej jednak myślę, że na wszystkich członkach Komisji Nadzwyczajnej spoczywa obowiązek, aby zakończyć prace. Finałem pracy, którą wykonaliśmy, jest właśnie ten projekt, który dzisiaj mam zaszczyt w imieniu komisji Wysokiej Izbie przedłożyć. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#MieczysławCzerniawski">Po drugie, w trakcie dyskusji nad tym projektem analizowaliśmy również to, czy jest możliwe przygotowanie drugiego projektu ustawy, o którym była tutaj mowa, i z czym się absolutnie zgadzam, mianowicie ustawy zawierającej przepisy wprowadzające tę ustawę. Po burzliwej dyskusji i wysłuchaniu ekspertów uznaliśmy, że podstawową materią jest właśnie projekt tej ustawy, a szczególnie dopracowanie ostatecznie listy działów administracji rządowej, bo z tej listy będzie wynikać również wiele zmian w prawie materialnym. Dlatego też dzisiaj mogę w imieniu wnioskodawców oświadczyć co następuje: nie wyobrażam sobie, aby Wysoka Izba mogła przyjąć tę ustawę bez ustawy wprowadzającej, te dwie ustawy muszą być przez Wysoką Izbę przyjęte równolegle. Rozumiem, że to budziło największe wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#MieczysławCzerniawski">Co do drugiej zasadniczej wątpliwości, zgłoszonej przez pana posła Wierchowicza: mamy świadomość, że jeżeli chcemy dokończyć tę ustawę, tę reformę, to musimy również dokonać zmiany Prawa budżetowego. Nie polemizuję z tym, bo to jest oczywiste. Tylko rodzi się pytanie: Czy mamy najpierw przygotować projekt, który może być dalece chybiony, nie mając tej podstawowej ustawy, którą dzisiaj przedkładam Wysokiej Izbie? Dlatego też uznaliśmy, że kolejność powinna być taka właśnie: najpierw praca nad tą ustawą, równolegle praca nad przygotowaniem projektu ustawy wprowadzającej, gdzie zmieniamy... dotykamy przecież prawa materialnego, w tym i Prawa budżetowego. Dlatego też, jak Wysoka Izba zauważyła, pozwoliłem sobie zarysować perspektywę wprowadzania tej ustawy albo z dniem 15 czerwca, co oznaczałoby ogrom pracy, nadzwyczaj dużo pracy w naszej Komisji Nadzwyczajnej, albo spokojne, staranne przygotowanie tych ustaw z terminem wprowadzenia po wyborach, po ukonstytuowaniu się nowego parlamentu. Bo, panie pośle Wierchowicz, czy chcemy, czy nie, to i tak ta reforma musi być dokończona. Chyba że już dzisiaj będziemy mówić o jej cofaniu, bo dla mnie wykreślenie art. 32 i 33 ustawy o trybie i organizacji pracy Rady Ministrów to jest cofnięcie tej reformy. Jeżeli tego nie uczynimy, będzie musiał to zrobić nowy parlament. Sądzę jednak, że stać nas na to i w Komisji Nadzwyczajnej, i w Wysokiej Izbie, żeby tak przygotować te dwie ustawy, aby nie pozostawić po sobie bałaganu, a dobry owoc pracy dla przyszłego parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#MieczysławCzerniawski">Osobiście mogę powiedzieć, panie pośle, iż wierzę, że będę konstruował budżet również i w przyszłym parlamencie. Mogę więc patrzeć perspektywicznie i na to, jakie będą skutki i co mnie czeka. Ale to oczywiście na marginesie.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#MieczysławCzerniawski">Co do wniosku pana posła Świrepo. Panie pośle, w tejże nadzwyczajnej komisji pracowało wielu kolegów z pana klubu. Rozumiem, że pan może nie czuje tego do końca, bo pan w tej komisji nie pracował. Sformułowania, których pan użył, myślę, nie do końca są zgodne z duchem pakietu 12 ustaw i z duchem poprawki do konstytucji, za którą - przypomnę - prawie w całości głosował również klub Polskiego Stronnictwa Ludowego. Rozumiem jednak pana wniosek, rozumiem pana wątpliwości. Jeżeli nawet ustalimy 39 działów administracji rządowej, nie sądzę, aby to groziło powołaniem 39 ministrów. Nie chcę wdawać się w tej chwili w szczegóły. Nie czas i pora ku temu, bo jesteśmy dzisiaj po maratonie głosowań. Sygnalizowaliśmy to i z tym nie polemizuję, zgadzam się z tym, jednak uważam, jeżeli mówiliśmy, że katalog działów jest otwarty, to tak samo otwarta jest kwestia nazewnictwa, panie pośle, wiemy, że jest tu parę istotnych uchybień. Ja również w komisji prawdopodobnie będę optował za tym, aby leśnictwo i ochrona środowiska stanowiły jeden dział administracji rządowej. Niczego w projekcie nie przesądzamy, przecież w projekcie niczego się nie przesądza. Myślę, że po to jest komisja, aby przedłożyć dobry projekt jednej i drugiej ustawy do drugiego czytania i wtedy dopiero odbędzie się ta zasadnicza dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-285.5" who="#MieczysławCzerniawski">Panie marszałku, to tyle, bo nie chciałbym wchodzić w szczegóły. Uwagi były bardzo zasadne, słuszne, również uwagi, które przedstawił rząd, są w pełni do zaakceptowania. Osobiście liczę na to, że prace, które już wykonał rząd, spożytkujemy w pracy komisji.</u>
          <u xml:id="u-285.6" who="#MieczysławCzerniawski">Rozumiem, że został zgłoszony przez mojego koalicjanta wniosek o odrzucenie - będziemy nad nim głosowali na najbliższym posiedzeniu Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Świrepo, jak rozumiem, pragnie sprostować.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, ma pan prawo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#JanŚwirepo">Panie Pośle Sprawozdawco! Panie Marszałku! Czuję ducha, pracowałem w komisji, jedyne nasze zastrzeżenie jest następujące: Dlaczego ten projekt ustawy jest tworzony przez komisję, a nie przez rząd, który bezpośrednio to odczuwa i ma doświadczenie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#AleksanderMałachowski">Jak rozumiem, pan poseł podtrzymuje wniosek?</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Świrepo: Tak, tak...)</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#AleksanderMałachowski">Coś dziwnego dzieje się z tą koalicją, skoro przeciw sobie składa wnioski, ale to już nie moja sprawa, ja jestem z innej parafii.</u>
          <u xml:id="u-288.5" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! W tej sytuacji, skoro został zgłoszony wniosek o odrzucenie ustawy w pierwszym czytaniu i pan poseł Świrepo go podtrzymuje, do głosowania w tej sprawie przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-288.6" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! W toku sporów politycznych, walk o konstytucję, nie zauważamy, że część naszego społeczeństwa przeżywa w tym tygodniu swoje wielkie religijne święto. Myślę tutaj o wyznawcach kościoła prawosławnego. Jestem posłem z okręgu, w którym jest bardzo wielu posłów prawosławnych. Nie ubiegam się ponownie o mandat w tym okręgu, więc nie jest to akcja wyborcza.</u>
          <u xml:id="u-288.7" who="#AleksanderMałachowski">Chcę wszystkim wyznawcom kościoła prawosławnego w przeddzień Święta Zmartwychwstania Pańskiego złożyć życzenia, tak jak składamy je sobie zawsze z okazji świąt katolickich.</u>
          <u xml:id="u-288.8" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję za wysłuchanie.</u>
          <u xml:id="u-288.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-288.10" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20 porządku dziennego: Pierwsze czytanie:</u>
          <u xml:id="u-288.11" who="#AleksanderMałachowski">1) poselskiego projektu ustawy o kinematografii oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 2112);</u>
          <u xml:id="u-288.12" who="#AleksanderMałachowski">2) rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o kinematografii (druk nr 2264).</u>
          <u xml:id="u-288.13" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Urbańczyka w celu przedstawienia uzasadnienia poselskiego projektu ustawy z druku nr 2112.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#AndrzejUrbańczyk">Panie Marszałku! Wysoka - przestronna i niezbyt zatłoczona - Izbo! Mam od pewnego czasu wrażenie, że nad naszą sejmową ulicą opatrzoną nazwą: kultura coraz częściej świeci słońce. Kilka tygodni temu przyjęliśmy ustawę o muzeach, dzisiaj rano ustawę o bibliotekach. I oto stajemy przed kolejnym wyzwaniem, jakie stawia ustawodawcy kultura w nowych warunkach ustrojowych. Wierzę, bo chcę wierzyć, że nie ma już w Polsce sporu o to, co jest ważniejsze: kultura czy reguły rynkowej ekonomii. Nie ma już sporu o to, czy państwo ma obowiązki wobec kultury. Ten dylemat rozstrzygnęliśmy dawno i od kilku lat nie ma wątpliwości, że mecenat państwowy jest koniecznością, że bez niego zgasnąć może twórczość i ludzki z nią kontakt.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#AndrzejUrbańczyk">Istnieje jednak różnica poglądów co do sposobu realizacji idei mecenatu. Jedni chcieliby go ograniczyć do stałego zwiększania bezpośrednich nakładów budżetu na kulturę. Tymczasem pełnia odpowiedzialności państwa, a zatem i budżetu, niesie za sobą pokusę dyrygowania, administracyjnego wpływu na kształt sztuki, co ani nie jest godne nowoczesnego państwa, ani też nie da się pogodzić z wolnością twórczej ekspresji. Tak naprawdę przyjęcie przez państwo i budżet wyłącznej odpowiedzialności w istocie zabija kulturę i jej szanse rozwojowe. Inni twierdzą, że nie ma różnicy między książką, filmem, inscenizacją teatralną a produkcją i sprzedażą butów, zapałek czy węgla. Ci ostatni mówią: Po co twórczość, która nie obroni się sama na rynku? W istocie sprowadzają rzecz całą do towarowości sztuki i kultury.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#AndrzejUrbańczyk">Ani jedni, ani drudzy nie mają racji. Są nadrzędne powody tego, że świadomie dokonujemy odstępstw od sztywnych reguł gry rynkowej. Czynimy tak, bo chcemy ocalić nietowarowość stosunków między ludźmi. Właśnie kultura sprawia, że relacje między nami stają się znośne i twórcze, zaspokaja bowiem najpoważniejszą psychiczną potrzebę człowieka - bezpieczeństwa i swoistości w skomplikowanym świecie. W kulturze odnajdujemy własną siłę i uczymy się przezwyciężać własne słabości. Nie mają więc racji ci, którzy pełnię opieki nad kulturą lokują w budżecie, i nie mają racji ci, którzy odrzucają owe nietowarowe, humanistyczne widzenie kultury i poddać ją chcą w całości reżimowi rynku.</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#AndrzejUrbańczyk">Można zatem zadać pytanie: Kto jest odpowiedzialny za polską kulturę? Najkrótsza odpowiedź może brzmieć tak: Wszyscy i każdy z osobna - państwo prowadzące politykę kulturalną i każdy z nas, reagując w jakiś sposób na artystyczne propozycje, dając własną odpowiedź na odnotowywane przez świat sztuki wizje naszej obecności w świecie, przejawiając ciekawość wobec twórczych idei i przede wszystkim wyrażając chęć przeżywania świata kultury.</u>
          <u xml:id="u-289.4" who="#AndrzejUrbańczyk">Wiem, że czeka nas trudna debata, gdyż mówiąc o mechanizmach, urzędach, dystrybucjach, rejestracjach w istocie odnosić się będziemy do nieoczywistych kryteriów, takich, które są właściwe dziełom sztuki. I będzie największym ze złudzeń oczekiwanie, że istnieje prosta zależność między naszymi pracami ustawodawczymi a wymiarem dzieł sztuki. Zależność istnieje, lecz nie jest ani prosta, ani automatyczna. I jedyne, co możemy zrobić, to dać szansę.</u>
          <u xml:id="u-289.5" who="#AndrzejUrbańczyk">Wysoki Sejmie! Z niepokoju charakteryzującego pierwsze lata przemian systemowych wydobywamy się powoli. Lęki o los polskiej kultury nie wygasły. Nadal kołacze się w wielu sercach obawa, czy obronimy własną tożsamość, czy w dialogu kultur słyszany będzie głos polskiego doświadczenia, czy dotrą do innych wartości, jakie wydobywamy z naszego wspólnego i pojedynczego losu, czy pośpieszne i skierowane na zaspokojenie elementarnych potrzeb życie nie wyruguje potrzeby czytania, bywania w teatrze, sali koncertowej. Wreszcie pojawia się pytanie, czy niższe wartości, oferowane masowo przez media, nie obniżą poziomu wymagań. Pojawia się obawa, że gorszy pieniądz prymitywnej rozrywki może zakleszczyć w swoim obiegu całe pokolenia. Rodzi się kwestia przygotowania do odbioru dzieł sztuki i kultury. Co zrobić, byśmy nie byli bezbronni i najzwyczajniej głupi w ocenach i nie nazywali szmiry arcydziełem, a arcydzieł nie skazali na wegetację elitarnego odbioru?</u>
          <u xml:id="u-289.6" who="#AndrzejUrbańczyk">Te pytania pojawiają się w każdej poważnej rozmowie, nie tylko o sztuce - także, a może przede wszystkim, w każdej rozmowie o Polsce i jej szansach w europejskiej rodzinie. Odpowiada na te pytania polityka kulturalna, ministerialne preferencje i priorytety, które godne są dostrzeżenia i uznania. Echo pytań, jakie przytoczyłem, znajdziemy w publicystyce i chociażby cennej inicjatywie prezydenta Rzeczypospolitej, który proklamował kartę kultury. Zatem najważniejsze wobec tych pytań jest, byśmy nie pozostawali bierni i szukali owych nowych, nowocześnie konstruowanych szans.</u>
          <u xml:id="u-289.7" who="#AndrzejUrbańczyk">Z ducha tej wspólnej odpowiedzialności narodził się poselski projekt ustawy o kinematografii. Podpisali go posłowie, ale nie jest tajemnicą, że jego prawdziwym autorem jest środowisko filmowe - producenci, autorzy i reżyserzy. Od lat zapowiadano nowelizację lub nową ustawę o kinematografii. I nie mam wielkich pretensji do rządu, że dał się wyprzedzić środowisku, nie o konkurencję tu bowiem chodzi, lecz o najlepsze z możliwych rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-289.8" who="#AndrzejUrbańczyk">Jestem przekonany, że w tym projekcie znajduje się najwłaściwsza dla obecnego etapu przemian ustrojowych droga społecznego, publicznego wspomagania twórczości artystycznej. Właśnie taka, która wychodzi z idei solidaryzmu środowiskowego i społecznego, nie koncentruje się wyłącznie na kierowanych pod adresem budżetu wołaniach o więcej pieniędzy. Autorzy projektu serio potraktowali przywołaną przeze mnie na początku myśl, że dziś za kulturę odpowiedzialni jesteśmy wszyscy i każdy z osobna.</u>
          <u xml:id="u-289.9" who="#AndrzejUrbańczyk">Uczciwie i jasno trzeba to powiedzieć — tak, chodzi o to, by stworzyć w polskim prawie mechanizmy, które pozwolą wydać na kinematografię i na twórczość filmową dużo więcej pieniędzy. Dziś film nie powstaje w warunkach przypominających chałupniczą wytwórczość. Stał się podstawą potężnych przemysłów i my też nie uciekniemy od nowych, innych niż dotychczasowe rozwiązań. Jesteśmy zbyt słabi ekonomicznie i jesteśmy zbyt małym rynkiem, by inwestycje filmowe budziły dziś entuzjazm sfer kapitałowych. Inwestowanie w rodzimą produkcję filmową jest dopiero w powijakach. Pouczająca jest droga przez mękę, jaką przechodzi Jerzy Hoffman z próbą ekranizacji „Ogniem i mieczem”.</u>
          <u xml:id="u-289.10" who="#AndrzejUrbańczyk">Dziś wielkie dzieła filmowe muszą wyrastać z gęstego otoczenia. Tu, jak w mało której dziedzinie sztuki, sprawdza się zasada przechodzenia ilości w jakość. Dlatego jest sprawą zasadniczą utrzymanie i rozwój polskiego przemysłu kinematograficznego. I może warto, przy pełnym szacunku dla samych wartości artystycznych, przywołać kraje, które postawiły na taki przemysł. Tak jest we Francji, tak jest ostatnio w Danii, tak jest w Irlandii, Hiszpanii, we Włoszech, tak jest w niemal wszystkich krajach europejskich, bo każdy stworzył system preferencji dla rodzimej twórczości filmowej. Przemysł filmowy daje miejsca pracy, potrzebuje wysokiej klasy specjalistów z różnych dziedzin, daje szanse konkurencyjnego udziału narodu i społeczeństwa w wymianie idei, czyli pozwala być sobą na potężnym i agresywnym rynku kultury audiowizualnej.</u>
          <u xml:id="u-289.11" who="#AndrzejUrbańczyk">Żyjemy w ikonosferze. Obraz wypiera słowo, otacza nas zewsząd. Nie ma sensu przeciwstawianie temu żywiołowi kultu słowa lub pisma. One bronią się, pomagamy w tej obronie, bronią się same. Ale w świecie audiowizualnej kultury musi być miejsce na prawdziwą sztukę, na to, co wytwarzała przez całe stulecie światowa kultura filmowa. Film i jego język stały się równoprawnym językiem komunikacji w kulturze. Wytworzył własne stylistyki, poetyki, szkoły i gatunki. Kto tego języka nie rozumie, będzie skazany na bycie outsiderem; kto tym językiem nie będzie umiał przemawiać, pozwoli, by za niego mówili inni. A z taką sytuacją już mamy do czynienia. Kraje europejskie zalewane są głównie amerykańską produkcją, wśród której są, owszem, dzieła najwyższego lotu, ale także gigatony prostactwa, brutalności, zwykłej papki dla oczu, która nie pozostawia nawet cienia śladu w umyśle i sercu odbiorcy. Gorzej nawet, jeżeli ten ślad jest, to często kaleczący charaktery, przyzwyczajający do brutalności i widzenia świata w kategoriach najprymitywniejszych podziałów.</u>
          <u xml:id="u-289.12" who="#AndrzejUrbańczyk">Przeciw temu zalewowi występuje europejska opinia publiczna, instytucje międzynarodowe, takie jak Rada Europy. Zrodził się dziś autentyczny ruch obrony wartości europejskich w kinie. Bo mamy językiem filmu ogromnie dużo do powiedzenia sobie samym o sobie, innym o nich i o nas.</u>
          <u xml:id="u-289.13" who="#AndrzejUrbańczyk">Konieczność posiadania własnego przemysłu kinematograficznego staje się szczególnie paląca w perspektywie naszej integracji z Europą. Tam dialog kultur wyznacza zasady rozwiązań politycznych, jest gwarancją pokojowego współżycia. Ten dialog toczy się na ekranach telewizorów i w wielkich salach kinowych. Mało w tym dialogu Polski. A przecież do tego, by mówić głośno i do wszystkich filmami najwyższej próby, mamy prawo i historyczne pełnomocnictwo, które wypisywali swoimi dziełami Munk, Wajda, Kutz, Kieślowski, Polański i wielu innych.</u>
          <u xml:id="u-289.14" who="#AndrzejUrbańczyk">Warto pamiętać, że szkoła polska w kinie, w filmie, stanowi trwałą wartość dorobku europejskiej kultury. I mogła powstać nie tylko dlatego, że twórcy mieli coś do powiedzenia, ale także dlatego, iż po październikowym przełomie polskie doświadczenie uogólniało europejski los i tworzono wtedy, przy cenzuralnych ograniczeniach, klimat wsparcia dla rodzimej kinematografii.</u>
          <u xml:id="u-289.15" who="#AndrzejUrbańczyk">Wysoka Izbo! Co proponuje środowisko filmowe i w ślad za nim grupa posłów z wszystkich reprezentowanych w parlamencie frakcji? Zasadnicza idea projektu sprowadza się do stworzenia mechanizmów gromadzenia środków na zintensyfikowanie produkcji filmowej. Dziś budżet państwa poprzez Komitet Kinematografii wydaje rocznie ok. 200 mld starych złotych na zaczyn produkcji filmów, resztę kosztów pokrywają współproducenci, w tym w znacznych kwotach telewizja publiczna. Pozwala to na produkowanie rocznie kilkunastu kinowych obrazów.</u>
          <u xml:id="u-289.16" who="#AndrzejUrbańczyk">Chciałbym teraz przytoczyć sumy przeznaczane przez państwa europejskie na dofinansowywanie narodowych kinematografii w ciągu jednego roku: Francja - 500 mln dolarów subwencji rządowych i regionalnych; Niemcy - 125 mln dolarów subwencji federalnych i landów; Włochy - 36 mln dolarów tylko na produkcję filmową; Hiszpania - 25 mln dolarów i gwarancje bankowe do wysokości 80 mln dolarów; Belgia - 30 mln dolarów; Norwegia - 18 mln dolarów; Holandia - 10 mln dolarów; Portugalia - 15 mln dolarów. Polska - ze swoją budżetową kwotą 3,5 mln dolarów zapisaną na działalność Komitetu Kinematografii, na dotowanie produkcji, dystrybucji - wyprzedza jedynie Bułgarię, Rumunię i Islandię.</u>
          <u xml:id="u-289.17" who="#AndrzejUrbańczyk">Nic więc dziwnego, że mało powstaje filmów kinowych i nie tworzą one dostatecznie gęstej siatki, na której mogą wyrosnąć prawdziwie wielkie dzieła. Wybitni reżyserzy, a wraz z nimi niecierpliwi debiutanci czekają na realizację swoich filmów po kilka i kilkanaście lat. To prawda, i trzeba to także powiedzieć, że jakość, poziom ostatnio wyprodukowanych filmów nie zachwyca. Przyznaje to samo środowisko, choćby podczas ostatniego Festiwalu Filmu Polskiego w Gdyni. Można jednak domniemywać, że jednym ze źródeł tej mizerii jest mała skala produkcji i związane z tym bariery w rozwoju twórczym.</u>
          <u xml:id="u-289.18" who="#AndrzejUrbańczyk">Skąd jednak brać więcej pieniędzy? Projekt przewiduje powołanie specjalnego funduszu filmowego. Składałyby się nań środki pozyskiwane z opłat od biletów kinowych, opłat z wpływów reklamowych stacji telewizyjnych, opłat od nośników elektronicznych, od udziałów w przychodach z obrotu filmami wyprodukowanymi ze środków budżetu państwa w dawniejszych latach. Przewidywana jest także w początkowym okresie tworzenia funduszu dotacja budżetowa na poziomie dotychczas wydatkowanych sum.</u>
          <u xml:id="u-289.19" who="#AndrzejUrbańczyk">Oczywiście nie oznacza to, że wyłącznie z tych środków produkować się będzie polskie filmy, ale środkom własnym i kredytom pozyskanym przez producentów towarzyszyć będzie pomoc, bezprocentowa pożyczka, czyli dofinansowanie produkcji, promocji, archiwizowania, konserwacji, a także edukacji filmowej.</u>
          <u xml:id="u-289.20" who="#AndrzejUrbańczyk">Gdy pojawia się hasło funduszu, nasi ortodoksyjni ekonomiści dostają gęsiej skórki, ale przecież nie można fetyszyzować tej kwestii. Fundusze są obecne w naszym systemie ekonomicznym. Rzecz w tym, by decyzje o nowym podjąć w pełni świadomie, z uwzględnieniem rachunków, ale także z należytą uwagą, jaką trzeba poświęcić idei mecenatu państwowego w kulturze i przede wszystkim interesowi polskiej kultury.</u>
          <u xml:id="u-289.21" who="#AndrzejUrbańczyk">Tak naprawdę fundusz, który planujemy, jest zbudowany ze środków nie będących dochodami budżetu. Nie jest więc funduszem celowym w rozumieniu Prawa budżetowego. Nie stanowi też novum w praktyce stosowanej w Europie Zachodniej, gdzie we wszystkich krajach wspiera się kinematografię, łącząc środki budżetowe ze środkami pochodzącymi z tzw. parapodatków. Mamy więc do czynienia z parafunduszem, a właściwie z pewną formą parabanku, w którym gromadzone i wydatkowane, także pomnażane, byłyby środki płynące z różnych źródeł.</u>
          <u xml:id="u-289.22" who="#AndrzejUrbańczyk">Propozycja gromadzenia środków na fundusz filmowy wywołuje opory, szczególnie ze strony właścicieli kin i stacji telewizyjnych. Warto zauważyć, że ta idea chce uczynić współodpowiedzialnymi za stan i poziom polskiego filmu grupy ekonomiczne karmiące się produkcją audiowizualną. Film kinowy pozostaje dla tej produkcji i dla tego przemysłu, i dla tej przedsiębiorczości wzorcem, dyktuje standardy. Jest to zrozumiała tendencja wiązania interesu twórców z interesami przedsiębiorców, którzy karmią się tym światem obrazu. Tendencja ta pojawiła się już wcześniej w naszym ustawodawstwie, choćby w ustawie o radiofonii i telewizji, gdzie na licencjobiorców nałożyliśmy obowiązek popierania rodzimej produkcji, a nawet wymagamy złożenia gwarancji wspierania rodzimej twórczości.</u>
          <u xml:id="u-289.23" who="#AndrzejUrbańczyk">Dziś bilety kinowe pozostają poza wszelką kontrolą, co, zdaniem wielu obserwatorów, rodzi szarą strefę. Wymóg odprowadzania przez kina 10% ceny każdego biletu na rzecz funduszu filmowego to w istocie wspieranie go przez widza i przez przedsiębiorcę kinowego, przez system ekonomiczny. Będzie się to odbywało w ściśle określonych ramach poprzez kontrolę, przez kasy fiskalne, ale z korzyścią dla kin, które wyświetlają filmy polskie, gdyż otrzymają one zwrot sum uzyskanych z biletów na rodzimą produkcję.</u>
          <u xml:id="u-289.24" who="#AndrzejUrbańczyk">Wzorem Francji i niektórych innych krajów projekt ustawy przewiduje szczególne formy preferencji rodzimego i europejskiego repertuaru, sugerując wprowadzenie zasady takiego kształtowania programu kinowego, by 25% wyświetlanych filmów stanowiły obrazy europejskie, w tym polskie. Doskonale zdajemy sobie sprawę, że jest to rozwiązanie kontrowersyjne, może bowiem przywoływać niedobre praktyki limitowania wolności gospodarczej. Projektodawcy są jednak przekonani, że uda się do tego pomysłu pozyskać środowisko przedsiębiorców kinowych i gotowi są w tej sprawie prowadzić otwarcie stosowne negocjacje.</u>
          <u xml:id="u-289.25" who="#AndrzejUrbańczyk">Projekt ustawy zmienia strukturę zarządzania polską kinematografią. Przewiduje powołanie Urzędu Kinematografii, podporządkowanego premierowi rządu, w randze centralnego urzędu, nad którym - liczymy na to - premier powierzy zwierzchnictwo ministrowi kultury i sztuki. Projekt zakłada maksymalne uspołecznienie zarówno kształtowania polityki państwa w zakresie kinematografii, jak i procesu dysponowania środkami funduszu filmowego.</u>
          <u xml:id="u-289.26" who="#AndrzejUrbańczyk">W myśl projektu przy Urzędzie Kinematografii powstanie Rada Kinematografii, formowana w demokratyczny sposób przez środowiska twórców, autorów, dystrybutorów, przedsiębiorców kinowych oraz innych przedstawicieli środowiska filmowego. Oznacza to przeniesienie na profesjonalne środowisko ciężaru odpowiedzialności za poziom artystyczny, a także organizacyjny polskiej kinematografii. Podobnie kształtowana będzie Komisja Funduszu Filmowego, która będzie oceniać projekty i dzielić środki.</u>
          <u xml:id="u-289.27" who="#AndrzejUrbańczyk">Z innych innowacji proponowanych w projekcie muszę wymienić wprowadzenie zasady koncesjonowania działalności gospodarczej w zakresie kinematografii. Również dzisiaj na tę działalność trzeba uzyskać stosowne zezwolenie. Koniecznie trzeba wspomnieć o stworzeniu definicji filmu polskiego. Do tej pory takiej definicji nie było. Ma to ogromne znaczenie w związku z potrzebą ochrony polskiego filmu, jego obecności w przedsięwzięciach koprodukcyjnych i udziale w obiegu światowym. Warto wspomnieć, że jeden ze słynnych filmów Kieślowskiego nie mógł kandydować do Oscara tylko dlatego, że były kłopoty z określeniem miejsca jego powstania. Wprowadza się obowiązek wpisu produkcji filmowej do rejestru prowadzonego przez Urząd Kinematografii, co z kolei nakłada na dystrybutorów i przedsiębiorców kinowych większą odpowiedzialność przy określaniu kategorii wiekowej widzów, kontroli poziomu technicznego kopii i umożliwia restrykcje wobec tych, którzy naruszają polskie prawo. Środowisko filmowe poprzez tę ustawę chce także nałożyć na Urząd Kinematografii i Radę Kinematografii obowiązek niezwłocznego podjęcia działań naprawczych i przekształceniowych w instytucjach kinematograficznych, instytucjach filmowych. Wiele z nich znajduje się dziś w stanie zapaści.</u>
          <u xml:id="u-289.28" who="#AndrzejUrbańczyk">Wysoka Izbo! Pomijam drobniejsze regulacje, także niezwykle ważne, jak chociażby nowe usytuowanie Filmoteki Narodowej, natomiast jedno jest pewne - projekt zawiera całościowy model organizacji przemysłu kinematograficznego w Polsce. Nowe rozwiązania systemowe dostosowują instrumenty polityki państwa w dziedzinie kinematografii do wymogów i realiów gospodarki rynkowej przy jednoczesnym łagodzeniu ich ostrza, co prowadzić ma do ochrony i wsparcia rodzimej twórczości.</u>
          <u xml:id="u-289.29" who="#AndrzejUrbańczyk">Jako sprawozdawca tego projektu mam pełną świadomość, że musi on budzić kontrowersje, ale wiem również, że kontrowersji nie należy się bać. Polskie środowisko twórców filmowych udziela temu projektowi pełnego poparcia. Myślę, że stoimy przed wyborem: albo dokonujemy kosmetycznych zmian w dotychczasowym systemie i nadal produkujemy kilkanaście filmów rocznie - a warto pamiętać, że z roku na rok liczba polskich filmów maleje - w tym wiele nieudanych, i nadal pozostajemy w kręgu oddziaływania wyłącznie zagranicznego kina, albo zdecydujemy się na radykalniejsze rozwiązania, tworząc szansę - tak, powtarzam - tylko szansę, że polskie kino przemawiać będzie językiem sztuki w wielkiej rozmowie, jaką toczy świat coraz bliższy sobie i skazany na wzajemne zrozumienie.</u>
          <u xml:id="u-289.30" who="#AndrzejUrbańczyk">Nie usłyszą państwo ode mnie zapewnienia, że mamy do czynienia z projektem idealnym — non plus ultra — którego każde słowo warte jest Rejtanowskiej obrony. Dobrze się stało, że dzisiaj zapoznamy się także z projektem rządowym. Oba projekty — poselski i rządowy — powinny trafić do komisji kultury i dać początek tak niełatwej, ale koniecznej debacie nad kondycją i nad drogami naprawy polskiej kinematografii. W tej debacie będziemy musieli pamiętać o jednym: nieobecni nie mają racji, nieobecni w dialogu kultur nie będą zauważeni. Musimy pamiętać o jeszcze jednym: w Polsce będzie kino, będą widzowie. Nie dostrzegamy tego może, ale po zapaści, mniej więcej w roku 1990, co roku od kilku lat przybywa w Polsce kilkanaście kinowych sal, z roku na rok rośnie liczba widzów, a maleje liczba polskich filmów. Będziemy więc mieli życie kinowe, ale czy będziemy mieli polski film? O tym będziemy musieli pamiętać w debacie w komisji kultury.</u>
          <u xml:id="u-289.31" who="#AndrzejUrbańczyk">Wnoszę o przekazanie przez Wysoką Izbę poselskiego projektu ustawy o kinematografii oraz zmianie niektórych innych ustaw do Komisji Kultury i Środków Przekazu w celu prowadzenia dalszych prac ustawodawczych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-289.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie o zabranie głosu ministra kultury i sztuki pana Zdzisława Podkańskiego w celu przedstawienia uzasadnienia rządowego projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#ZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pozwolę sobie rozpocząć swoje wystąpienie od przedstawienia Wysokiej Izbie krótkiej informacji o zasadach funkcjonowania polskiej kinematografii. Jest to ważne, ponieważ zmiana ustrojowa, jaka nastąpiła w Polsce prawie osiem lat temu, w sposób istotny wpłynęła również na tę dziedzinę kultury.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#ZdzisławPodkański">Na początku lat dziewięćdziesiątych podjęto szereg praktycznych działań w celu dostosowania produkcji filmowej do nowych warunków społeczno-ekonomicznych. Nastąpiło w niej odejście od państwowego monopolu. Wzorując się na modelach funkcjonujących w krajach zachodnich, rozpoczęto budowę nowego systemu, w którym kinematografię zwaną umownie „reżyserską” stopniowo zastępuje „producencka”. Bezzwrotną dotację podmiotową dla studiów zastąpiono dofinansowywaniem konkretnych projektów filmowych. Dofinansowanie z budżetu stanowi tylko część kosztów produkcji, producenci są zmuszeni do poszukiwania środków pozabudżetowych. Środki te, jak dotychczas, pochodzą przede wszystkim z telewizji publicznej i od koproducentów zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#ZdzisławPodkański">Do wdrożenia zasad, które znalazły się u podstaw reformy, powołano specjalne agencje, wśród których bardzo istotną rolę odgrywa Agencja Dystrybucji Filmowej. Współfinansuje ona produkcję filmów polskich w przypadku producentów państwowych i wchodzi w kooperację z producentami prywatnymi. Już od kilku lat przeciętna liczba filmów fabularnych w skali roku wynosi ok. 20 tytułów; maksymalna kwota dofinansowania z budżetu jednego projektu fabularnego stanowi ok. 30–40% kosztu filmu. Rozwinęły się nasze kontakty ze światem, w tym różne formy koprodukcji - średnio w roku powstaje w ten sposób od 4 do 5 filmów. Każdego roku do kin trafia ponad 150 filmów premierowych. Większość premier to filmy amerykańskie. Liczba polskich filmów wprowadzanych na ekrany waha się na poziomie 15–20 tytułów rocznie.</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#ZdzisławPodkański">Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych mówiliśmy o kryzysie kina jako miejsca odbioru filmu. Zjawisko to okazało się, na szczęście, przejściowe. Już od kilku lat obserwujemy powrót widzów do kin. W 1996 r. frekwencja wyniosła ok. 22 mln widzów. Obecny rok nie zapowiada się gorzej. W związku z wieloma uwagami na temat małej frekwencji na filmach polskich często nie uwzględnia się faktu, iż zmieniły się zupełnie warunki odbioru filmowego. Obok kina coraz częściej film dociera do widza za pośrednictwem kaset wideo i telewizji, co w sposób zasadniczy powiększa widownię. Co więcej, badania OBOP wykazują, że telewizyjna widownia filmów rodzimych jest niejednokrotnie liczniejsza niż widownia filmów amerykańskich.</u>
          <u xml:id="u-291.4" who="#ZdzisławPodkański">Ważne miejsce w działalności kinematografii zajmuje zagraniczna promocja filmowa. Polskie filmy prezentowane są w ciągu roku na średnio 120–130 imprezach zagranicznych. Polski film, tak jak w przeszłości, może być znakomitym ambasadorem naszej kultury w świecie. Nawet obecnie, kiedy często mówi się o kryzysie kina w Polsce, nie powinno się zapominać, że polskie filmy pod względem liczby wprowadzanych na ekrany tytułów i liczby widzów ustępują w Europie jedynie produkcjom francuskim, angielskim, niemieckim, włoskim i hiszpańskim. Równocześnie wysokość środków państwowych przeznaczanych na kinematografię plasuje Polskę na jednym z ostatnich miejsc na kontynencie. Z satysfakcją stwierdzam, że w latach dziewięćdziesiątych nasze filmy i ich twórcy nagradzani i wyróżniani byli na wielu międzynarodowych festiwalach.</u>
          <u xml:id="u-291.5" who="#ZdzisławPodkański">Podstawowym aktem normatywnym w dziedzinie filmu jest ustawa o kinematografii obowiązująca od 1987 r. Wymaga ona pilnych zmian, dlatego rząd przygotował przedstawianą dziś Sejmowi nowelizację. Nowelizacja ta, jakkolwiek nie wprowadza rewolucyjnych zmian, to jednak z pewnością udoskonali istniejący system funkcjonowania kinematografii. Projekt zawiera szereg istotnych i potrzebnych rozwiązań, wśród których należy wymienić:</u>
          <u xml:id="u-291.6" who="#ZdzisławPodkański">Po pierwsze, wprowadzenie możliwości przekształceń własnościowych instytucji filmowych w trybie przewidzianym dla przedsiębiorstw państwowych. Dotychczas instytucje filmowe, będące formą organizacyjną państwowych osób prawnych, nie mogły być objęte procesami prywatyzacyjnymi. Obowiązująca ustawa dopuszcza wprawdzie tworzenie przez instytucje filmowe spółek prawa handlowego, także z udziałem zagranicznym, jednak do tych spółek nie można wnieść całego mienia instytucji. Prywatyzacji wymagają przede wszystkim wytwórnie filmowe, zbyt duże na dzisiejsze potrzeby rodzimej produkcji.</u>
          <u xml:id="u-291.7" who="#ZdzisławPodkański">Po drugie, wprowadzenie kadencyjności Komitetu Kinematografii uwzględnia postulat formułowany praktycznie przez wszystkie organizacje i grupy zawodowe działające w kinematografii. Obecnie członek komitetu powoływany jest na czas nieokreślony i może zostać w każdej chwili odwołany, teoretycznie nawet bez powodu. Proponowana regulacja, w ocenie środowiska filmowego, sprzyjać ma lepszemu spełnieniu ich roli przez osoby zasiadające w komitecie. Ograniczenie możliwości odwołania członka komitetu przed upływem kadencji do przypadków wymienionych w ustawie uwolni to gremium od ewentualnego wpływu zmieniających się układów politycznych.</u>
          <u xml:id="u-291.8" who="#ZdzisławPodkański">Po trzecie, zmianę kręgu podmiotów uprawnionych do zgłaszania kandydatów do Komitetu Kinematografii. Zakładana modyfikacja powoduje, że kandydatury potencjalnych członków komitetu będą mogły przedstawiać ministrowi kultury i sztuki wyłącznie stowarzyszenia oraz ogólnokrajowe związki zawodowe działające w kinematografii. Rezygnuje się z przepisu o powoływaniu niejako z urzędu kierowników artystycznych zespołów filmowych oraz przewodniczących rad artystyczno-programowych instytucji filmowych. Prawo zgłaszania kandydatów do Komitetu Kinematografii stracą również organizacje polityczne.</u>
          <u xml:id="u-291.9" who="#ZdzisławPodkański">Po czwarte, wzmocnienie roli Filmoteki Narodowej jako centralnego archiwum filmowego polega na ustawowym zagwarantowaniu możliwości przejęcia przez tę jednostkę zasobów archiwalnych znajdujących się w prywatyzowanych lub likwidowanych instytucjach filmowych. Ponadto wyznacza się filmotece funkcje metodyczne w zakresie archiwizacji filmów i dokumentacji filmowej.</u>
          <u xml:id="u-291.10" who="#ZdzisławPodkański">Po piąte, uporządkowanie zasad gospodarki finansowej instytucji filmowych. Jednostki te, nadzorowane przez Komitet Kinematografii, prowadzą dzisiaj gospodarkę finansową na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów pochodzącego jeszcze z 1988 r. Wobec zmian w przepisach prawa finansowego, w tym w szczególności podatkowego, konieczne jest nowe uregulowanie wprowadzające do ustawy o kinematografii przepisy o gospodarce finansowej. Podyktowane jest to również wymogami ustawy Prawo budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-291.11" who="#ZdzisławPodkański">Po szóste, uporządkowanie systemu koncesyjnego działalności filmowej. Obecnie funkcjonuje w sferze działalności filmowej podział na podmioty uprawnione do tej działalności na mocy samego prawa, tj. jednostki organizacyjne kinematografii i telewizji publicznej, oraz podmioty upoważnione, tj. osoby fizyczne i prawne prowadzące działalność na podstawie upoważnień przewodniczącego Komitetu Kinematografii, udzielanych jako decyzje administracyjne. Nowelizacja znosi ten podział, zrównując podmioty gospodarcze, jeśli chodzi o uzyskanie prawa do produkcji czy dystrybucji filmów. Ponadto w miejsce dotychczasowych upoważnień wprowadza się koncesje w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej, co pozwoli usunąć z prawa odmienność systemową i terminologiczną, wynikającą z faktu, że ustawa o kinematografii została uchwalona przed ustawą o działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-291.12" who="#ZdzisławPodkański">Po siódme, ustalenie definicji filmu polskiego, co jest rzeczą bardzo istotną w związku z coraz liczniej podejmowanymi produkcjami filmowymi z udziałem partnerów zagranicznych. Niektóre filmy zrealizowane w ramach kooperacji będą traktowane jak filmy polskie w rozumieniu ustawy o kinematografii, a tym samym zostaną objęte między innymi ochroną przewidzianą dla filmowych zasobów archiwalnych. Stąd ważne jest ustalenie przesłanek do uznawania tytułu za polski. Ponadto przemiany ustrojowe i zmiany ustawodawstwa w innych dziedzinach powodują konieczność zsynchronizowania prawa filmowego z przepisami pozostałych ustaw, co uwzględniono w projekcie. W proponowanych zmianach zachowano równowagę między poszczególnymi obszarami i dziedzinami kultury, nie powodując dysproporcji.</u>
          <u xml:id="u-291.13" who="#ZdzisławPodkański">W środowisku filmowym nikt nie neguje konieczności zmiany przestarzałej ustawy o kinematografii. Istotnym etapem na drodze do odnowy kinematografii powinna stać się nowelizacja ustawy. W związku z powyższym Rada Ministrów przedkłada Wysokiej Izbie rządowy, skonsultowany ze wszystkimi środowiskami, projekt ustawy o zmianie ustawy o kinematografii. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-291.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Przypominam, iż Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 35 minut, to jest debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jerzego Wenderlicha z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#JerzyWenderlich">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej staję dziś na sejmowej trybunie w celu polemiki z superliberalnym podejściem do kultury. Zastępy tych, którzy dali się uwieść iluzjom, że kultura jest jedynie towarem i ma podlegać wyłącznie prawom rynku, już topnieją. Sojusz Lewicy Demokratycznej zawsze opowiadał się za mecenatem państwa nad kulturą. W przeciwieństwie do wielu innych mecenatów, nie chcemy sprowadzać go jedynie do dekretowania na kulturę większych pieniędzy, choć oczywiście dobrze, by były one możliwie największe. Te bezpośrednio zapisywane na kulturę kwoty są jednym z celów, a skoro jednym z celów, to tylko jednym z obszarów naszej w tej materii satysfakcji. Mecenat ów powinien się jawić naszym zdaniem w szerszym spectrum działań, takich choćby, jak prowadzenie polityki podatkowej, która sprzyjałaby kulturze; mecenat powinien nieść wolę nieustannego szukania nowych, niekonwencjonalnych źródeł finansowania kultury.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#JerzyWenderlich">Idea mecenatu, troska o środowiska twórcze znalazła szerokie odzwierciedlenie w Karcie kultury polskiej przygotowanej niedawno przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Strategia tego rodzaju objawia się również w działaniach Ministerstwa Kultury i Sztuki po 1993 r. Nie opiera się ona na założeniu, że kultura to towar jak każdy inny. Dziś w sukurs deklaracjom o nowoczesnym mecenacie przychodzi konkretne środowisko twórcze, środowisko filmowców, przedkładając wspólnie z parlamentarzystami społeczno-poselski projekt ustawy o kinematografii.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#JerzyWenderlich">Na przestrzeni lat różnie układały się stosunki między światem kultury a światem polityki. Czasem bywały to dwa różne, odrębne światy. Ta dzisiejsza kooperatywa ma już tylko jeden jedyny kontekst - jest to troska o to, jak powiedział kilka dni temu Kazimierz Kutz, aby adoratorzy kina nie musieli za parę lat spotykać się na cmentarzu polskiego filmu.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#JerzyWenderlich">Jakie najważniejsze cele legły u podstaw przygotowywanego w procesie legislacyjnym projektu ustawy? Zasadnicze i strategiczne to przede wszystkim ratowanie polskiej produkcji filmowej, wydobycie jej ze stanu wegetacji, stworzenie dla niej szansy pełnego rozwoju. Celem strategicznym jest też określenie sposobu finansowania polskiej produkcji filmowej ze środków publicznych i ustawowe wskazanie innych źródeł pozyskiwania na ten cel środków. Jedną z ważniejszych idei tego projektu jest ustawowe opisanie sposobów chroniących rodzimą twórczość filmową w warunkach agresywnej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#JerzyWenderlich">Boję się, że w dzisiejszej dyskusji przeciwnicy projektu i jego adoratorzy, udowadniając swe racje, poruszając sprawy merytoryczne, mogą znaleźć się w takiej sytuacji, w jakiej początkowo nie chcieli się znaleźć. Boję się relatywistycznych spojrzeń w dyskusji nad projektem. Proponuję więc, abyśmy nie wyciągali dziś z tekstu projektu ustawy wątków najbardziej kontrowersyjnych tylko po to, aby pastwiąc się nad nimi, udowadniać ułomność projektu.</u>
          <u xml:id="u-293.5" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Gołębiewski: Jest bardzo ułomny.)</u>
          <u xml:id="u-293.6" who="#JerzyWenderlich">Ten projekt nie jest ułomny, jest kontrowersyjny. Nie proponuje bowiem kosmetycznego wypudrowania poprzednich regulacji prawnych w sprawie kinematografii, lecz proponuje zmiany systemowe, jeśli chodzi o finansowanie, upowszechnianie i organizowanie produkcji filmowej. Owszem, i ja, i moi klubowi koledzy moglibyśmy wytknąć nieco mankamentów w projekcie. Można by wskazać zapisy, którym bliżej do obłoków niż do realistycznych możliwości, ale przecież nikt nie chce, żeby proponowany projekt ustawy stał się z dziś na jutro obowiązującą normą prawną. Wiem, jak często jeszcze będzie się kruszyć kopie w sprawie zgłaszanych pomysłów tworzenia Funduszu Filmowego; niektóre proponowane sposoby są realne, niektóre od strony fiskalnej bardzo karkołomne, trudne. Wiem, jak wiele kopii kruszyć będzie się wtedy, gdy przyjdzie rozstrzygać pomysł wprowadzenia narodowego systemu kontroli biletów.</u>
          <u xml:id="u-293.7" who="#JerzyWenderlich">Myślę, że dyskutowaniu zapisu o obowiązku wyświetlania w polskich kinach także polskich filmów, zapisu tak oczywistego z punktu widzenia troski o narodową kulturę, towarzyszyć winna głęboka refleksja nie o tym, jak zobowiązać widza kinowego do oglądania polskich filmów, lecz jak wzbudzić sympatię widza do polskiego filmu, do naszej rodzimej twórczości filmowej.</u>
          <u xml:id="u-293.8" who="#JerzyWenderlich">W projekcie mówi się o zmniejszeniu roli państwa w budowaniu przemysłu filmowego, tymczasem projekt niesie dodatkowe obciążenia dla budżetu państwa. Państwo te obciążenia chce znosić, ale jest pewna niekonsekwencja również w tym zapisie.</u>
          <u xml:id="u-293.9" who="#JerzyWenderlich">Zapewne sami twórcy nie dostrzegają, że proponując na przykład art. 18, dotyczący rejestru filmów dopuszczonych do dystrybucji, mogą ukręcić bicz na swoje własne twórcze głowy. Ten przepis niektórzy co bardziej krewcy politycy potraktować mogą jako przyzwolenie na cenzorskie manipulacje, a zakusy takie były i będą. Przypomnę tylko perypetie dystrybutorów filmów takich jak „Skandalista Larry Flynt” i „Ksiądz”.</u>
          <u xml:id="u-293.10" who="#JerzyWenderlich">Czy taka kontrowersyjność zapisów ma spowodować odwrócenie się plecami do projektu ustawy, schowanie go pod sukno? Nie. Mówię to z całą stanowczością w imieniu posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Przedłożony projekt traktować bowiem musimy jako pewien bardzo potrzebny pomysł, jako wstępnie obrobiony produkt, jako legislacyjny półfabrykat, który trzeba cyzelować mozolnie, z troską, pilnie i bez zniechęcenia, do skutku. Prócz społeczno-poselskiego projektu i rząd przedłożył nam swoje legislacyjne projektowanie kinematografii. Nie licytujmy się, który z tych projektów jest lepszy, nie szukajmy wagi, na której można by próbować to zważyć. Jeszcze zanim wszedłem na tę trybunę, z panem posłem Urbańczykiem skonstatowaliśmy ostatecznie, że oba projekty mają wiele wspólnych elementów, do których podejść należy z troską. Każdy z tych projektów ma swoje niezaprzeczalne walory, każdy z nich ma swoje wady i cienie. Do dyskusji nad zawartą w nich treścią podchodzić winniśmy bez uprzedzeń, z głębokim przeświadczeniem, że autorom obu projektów przyświecała głęboka troska o to, aby rodzime filmowe chałupnictwo, polskie filmowe dzierganie na drutach przemienić w polski przemysł filmowy na miarę talentu i możliwości twórczych naszych filmowców, tych starych i wielkich i tych młodych zdolnych.</u>
          <u xml:id="u-293.11" who="#JerzyWenderlich">W moim klubie, klubie Sojuszu Lewicy Demokratycznej, oba projekty wywołują kontrowersje. Rozmawiamy na temat tych projektów w sposób bardzo szeroki i bardzo zróżnicowany. Zgłoszone zostaną zapewne i dziś z tej trybuny pewne wątpliwości. Ja te wszystkie wątpliwości szanuję, ale Sojusz Lewicy Demokratycznej jest i będzie konsekwentnie popierał oba projekty.</u>
          <u xml:id="u-293.12" who="#JerzyWenderlich">Słyszałem i takie zastrzeżenia, że środowisko filmowców, składając ów projekt, działa w swoim interesie. Pewnie, że działa. Dziwiłbym się, gdyby było inaczej. Ale środowisko filmowców działa przede wszystkim w interesie kultury polskiej. Dlatego nie wolno nam tych projektów odrzucać. Dlaczego bowiem nie mielibyśmy wierzyć takim ludziom jak Andrzej Wajda, Kazimierz Kutz? Dlaczego nie mielibyśmy wierzyć ich doświadczeniu, dlaczego nie mielibyśmy wierzyć doświadczeniom innych krajów, wykorzystywanym przy konstruowaniu tych projektów?</u>
          <u xml:id="u-293.13" who="#JerzyWenderlich">To wszystko, co powiedziałem, to wszystko, co tak pięknie w imieniu wnioskodawców powiedział na ten temat mój klubowy kolega pan poseł Andrzej Urbańczyk, upoważnia mnie do rekomendowania przedłożonych projektów komisji kultury, aby jej członkowie podjęli nad nimi niezwłocznie dalsze prace ustawodawcze. Głęboko wierzę, że rekomendacja ta znajdzie odbicie w wyniku głosowania.</u>
          <u xml:id="u-293.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Jerzemu Wenderlichowi.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Tadeusza Samborskiego, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#TadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z przedłożonych nam dwóch projektów ustaw o kinematografii, poselskiego i rządowego, najwięcej kontrowersji powoduje projekt poselski. Projekt ten wywołał już, myślę, słuszne oburzenie części środowiska filmowego. Jak piszą członkowie Stowarzyszenia „Kina Polskie”, dwóch producentów, wspieranych przez określone lobby polityczne, dąży do uchwalenia supersocjalistycznej ustawy o kinematografii. Autorzy projektu chcą powołania Funduszu Filmowego, który według art. 21 byłby obowiązkowo wspierany z 10 źródeł finansowych, w tym środki pochodziłyby z dotacji z budżetu państwa, 10% odpisu od biletu kinowego, 5% odpisu od wpływów z reklamy każdej stacji telewizyjnej, 3% odpisu z tytułu sprzedaży magnetowidów i urządzeń podobnych oraz urządzeń kopiujących, 30% odpisu od przychodu z obrotu filmami wyprodukowanymi ze środków budżetu państwa, zapisów, darowizn, subwencji, odsetek od lokat nadwyżek finansowych, odpisów z 50% przychodów instytucji prowadzących działalność w zakresie dystrybucji i rozpowszechniania filmów.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#TadeuszSamborski">Projekt finansowania funduszu niestety nie ma nic wspólnego z wolnym rynkiem, na który się tutaj często moi przedmówcy powoływali, o który zresztą walczą często posłowie Unii Wolności, Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Nawet w PRL nie finansowano kinematografii aż z tylu źródeł. Widać jednak, że niektórzy chcieliby, aby nadal społeczeństwo polskie łożyło na radosną twórczość ludzi uznających się za wielkich twórców, chociaż przed tymi wielkimi chylimy czoło - przed tymi rzeczywiście wielkimi. Przedtem jednak ci twórcy, którzy tak myślą, chcą się uwłaszczyć i przejąć dokumentację zgromadzoną w Komitecie Kinematografii.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#TadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, poddając rzeczowej krytyce poselski projekt, wskazuje, że także inne, pozostałe zapisy są dla nas nie do przyjęcia, a w szczególności jeśli chodzi o usytuowanie organu do spraw kinematografii poza resortem kultury i sztuki oraz nieprecyzyjne określenie kompetencji rady, która miałaby zastąpić Komitet Kinematografii. Wątpliwości budzi też projektowane wynagradzanie członków rady. Projekt poselski zawiera błędy merytoryczne i formalne, zawarte w projektowanych zapisach wielu artykułów, np. w art. 3–9, 11, 13–19 itd. Takich artykułów, które zawierają błędy formalne i merytoryczne, jest wiele.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#TadeuszSamborski">Projekt ten zdaniem wielu znawców zagadnienia jest zdecydowanie gorszy od obecnie funkcjonującej ustawy. W podobnym duchu wypowiada się Stowarzyszenie „Kino Polskie”, liczące 162 członków i reprezentujące 85% polskiego rynku filmowego. Projekt ten dodatkowo jest sprzeczny z zobowiązaniami Polski wynikającymi z członkostwa w Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Konsekwencją wynikającą z przyjęcia poselskiego projektu byłoby nieodwracalne załamanie całego rynku filmowego w Polsce. Projekt ten nie zabezpiecza więc interesu polskiego kina i mógłby doprowadzić do katastrofalnej sytuacji zarówno w dziedzinie produkcji artystycznej, jak i komercyjnej.</u>
          <u xml:id="u-295.4" who="#TadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ocenie Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego nie po raz pierwszy środowisko uważające się za liberalne, dążące do likwidacji ingerencji państwa i wprowadzenia jednego mechanizmu, czyli rynkowego, próbuje zawłaszczyć w stylu socjalistycznym majątek państwowy i stanowić takie prawa, które zabezpieczają dotowanie w większym rozmiarze, niż to było w PRL. Polskie kino, wbrew opiniom tzw. autorytetów, nie należy obecnie do czołówki światowej. Mieliśmy wyjątek w postaci twórczości Kieślowskiego, ale poza tym obserwujemy chroniczną zapaść. Posiadamy wciąż te same, rodem z epoki PRL, kadry. Ostatnio przybyło nam kilku młodych twórców, o których możemy powiedzieć, że są dobrzy na wszystko. To nie jest pożądana sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-295.5" who="#TadeuszSamborski">Wszyscy widzimy, że polskie kino nie dostosowało się do najnowszej fazy kina światowego. Przy okazji ostatniego wręczania Oscarów obliczono, że średnio film amerykański ogląda 215 mln widzów, co przynosi dochód w wysokości 200 mln dolarów. Film europejski ogląda 2 mln widzów i zarabia on 2 mln dolarów. A według autorów poselskiego projektu automatyczna pomoc w wysokości 50% przysługiwałaby polskiemu filmowi wówczas, jeżeli obejrzy go 50–100 tys. widzów, a w wysokości 75%, jeśli film obejrzy ponad 100 tys. widzów. Czy nie jest to ewidentny dowód na to, że nie rynek jednak ma weryfikować wartość polskich filmów, ale supersocjalistyczna dotacja wyznaczona urzędowo?</u>
          <u xml:id="u-295.6" who="#TadeuszSamborski">Kino stworzyło wspólną kulturę międzynarodową i my musimy także realnie patrzeć na nasze możliwości. Czy mamy nieudolnie naśladować kino światowe, powielając np. filmy grozy, seksu i przemocy, przy okazji stwarzając komfortowe warunki dla twórców, niekiedy frustratów? A może warto rozważyć, czy nie lepiej byłoby skupić się na tej twórczości filmowej, w której mamy szansę wyraźnie zaistnieć. Zdaniem Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego oprócz prób zaistnienia polskich twórców w nurcie światowego filmu fabularnego powinniśmy rozwijać filmy dokumentalne i średniego metrażu, filmy biograficzne, poświęcone współczesnym postaciom, jak to było w wypadku filmów o Wisławie Szymborskiej, Sławomirze Mrożku, Henryku Tomaszewskim czy Jerzym Grotowskim. Możemy rozważać też kwestię filmów rejestrujących aktualne wydarzenia polityczne, warto powrócić do filmów batalistycznych, których kanwę artystyczną stanowią arcydzieła literatury polskiej.</u>
          <u xml:id="u-295.7" who="#TadeuszSamborski">Tegoroczne Oscary dowodzą, że znakomite filmy nie muszą powstawać za gigantyczne pieniądze. To właśnie niezależne studia wyprodukowały filmy nominowane do Oscarów. Drobni i mało znani twórcy wyparli wielkie gwiazdy, wspierane przez jeszcze większy kapitał. Po latach fascynacji efektami specjalnymi wraca moda na kreatywność artystyczną i indywidualizm.</u>
          <u xml:id="u-295.8" who="#TadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Może zabrzmi to sloganowo, ale budżet państwa polskiego nie stać na podwyżki płac dla nauczycieli, pracowników służby zdrowia, wyższych uczelni, polscy naukowcy o nazwiskach znanych w świecie nie mogą znaleźć pieniędzy na interesujące badania naukowe, nie stać nas na udzielanie znaczącej pomocy Polakom za granicą. I w tym czasie grupka filmowców chce sobie zafundować finansowanie twórczości poprzez przymusowe odpisy i dotacje. Z tego widać, że liberałowie traktują bardzo koniunkturalnie takie zasady, jak wolny rynek, eliminację dotowania państwowego i protekcjonizm. Może też słusznie ustawę poselską w niektórych środowiskach nazywa się „ustawą haraczową”.</u>
          <u xml:id="u-295.9" who="#TadeuszSamborski">Społeczeństwo nie może mieć przeświadczenia, że w Sejmie wystarczy mieć silną grupę poparcia, żeby pieniądze podatnika płynęły strumieniami na najbardziej fantastyczne pomysły, pomysły, które ze względów koniunkturalnych opatruje się słowem „narodowy”. Społeczeństwo polskie ma świadomość, że płaci najwyższe podatki, najwyższy VAT, że zarobki są wielokrotnie niższe od zarobków w innych krajach. Teraz grupa filmowców chciałaby na koszt społeczeństwa rozwijać swoją twórczość.</u>
          <u xml:id="u-295.10" who="#TadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera w całej rozciągłości rządowy projekt nowelizacji ustawy z 1987 r. wraz z projektami aktów wykonawczych. Jest to projekt dojrzały i odpowiadający intencjom środowiska filmowego. Wiele zmian, które on wprowadza, ma charakter porządkowy. W art. 45 tworzy się fundusz instytucji filmowych zgodnie z zasadami rynku. Jest to jasne postawienie sprawy. Zgodnie z zapisem art. 45d „instytucja filmowa ustala samodzielnie wielkość środków na wynagrodzenia w ramach posiadanych możliwości finansowych”. Również bardzo precyzyjnie określono w art. 51 ust. 1 działalność w sferze kinematografii, która wymaga koncesjonowania. Zapobiegnie to tworzeniu się dzikiego rynku. W ustawie zapisano warunki, jakie powinien spełniać podmiot prowadzący działalność.</u>
          <u xml:id="u-295.11" who="#TadeuszSamborski">Projekt rządowy w rozdz. 4 „Gospodarka finansowa” wymienia zadania w dziedzinie kinematografii, które będą w całości lub częściowo finansowane ze środków budżetu państwa. Oczywistym walorem rządowego projektu jest ponadto fakt, iż nie zawiera on tzw. kontyngentów ekranowych i barier dotyczących importu kopii filmów.</u>
          <u xml:id="u-295.12" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Wenderlich: Sklonowane są.)</u>
          <u xml:id="u-295.13" who="#TadeuszSamborski">Dzięki temu nie stoi on w sprzeczności ze zobowiązaniami Polski wynikającymi z przynależności naszego państwa do OECD i do GATT.</u>
          <u xml:id="u-295.14" who="#TadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego wnosimy o odrzucenie projektu poselskiego, natomiast, zważywszy na walory projektu rządowego, opowiadamy się za skierowaniem go do komisji i podjęciem prac nad jego doskonaleniem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-295.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Tadeuszowi Samborskiemu.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Iwonę Śledzińską-Katarasińską z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Po raz pierwszy się zdarza, że dzięki panu posłowi Samborskiemu, po którym często mam przyjemność występować, utwierdzam się w swoich przekonaniach, a nawet tracę trochę wątpliwości, jakie miałam wcześniej. Otóż, ze zdziwieniem i z lekkim osłupieniem słuchałam wystąpienia pana posła Samborskiego, bo, jako żywo, nie ma w Sejmie dwóch Tadeuszów Samborskich, a taki pod projektem poselskim jest podpisany. Rozumiem, że pan poseł, prezentując stanowisko klubu, jakby musi od swoich przekonań prywatnych odstąpić...</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Gołębiewski: Nie widzę tego zdziwienia.)</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">...ale nie rozumiem tego ataku na projekt, który rzeczywiście ma liczne wady, błędy, ale można go poprawić. Nie wypominałabym mu PRL i socjalizmu. Nie dziwiłabym się, że w tej chwili fundusz ma być zasilany z 10 źródeł, a kiedyś tak nie było - kiedyś wszystko było zasilane wyłącznie z jednego jedynego źródła, bo innych źródeł nie było. Myślę więc, że ta akurat zmiana jest przejawem socjalistycznego myślenia.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przepraszam za ten wtręt, ale rzeczywiście ta sytuacja nieco mnie zbulwersowała. Otóż nawet gdyby projekt poselski nie miał żadnych walorów merytorycznych, to i tak, uważam, ma bardzo cenną zaletę. Skłonił on mianowicie Ministerstwo Kultury i Sztuki do przedstawienia czegoś, spowodował, że jakiś projekt do Sejmu dotarł — dotarł wreszcie projekt nowelizacji ustawy o kinematografii. I ja, i klub Unii Wolności jesteśmy przekonani, że obydwa projekty powinny być przedmiotem dalszych prac. Osobiście jestem przekonana, że rządowy projekt nowelizacji w paru punktach znakomicie uzupełnia projekt poselski — choćby dlatego że odnosi się do sfery pominiętej w projekcie poselskim, do sfery przekształceń instytucji filmowych. A nie jest dla nikogo tajemnicą, że jeśli ktoś zna chociażby ze słyszenia — nie tak jak ja, właściwie z autopsji — sytuację czegoś takiego, jak łódzkie Centrum Filmowe, to na możliwości przekształceń instytucji filmowych czeka z utęsknieniem. Jednym słowem jestem przekonana, że oba te projekty, łącznie, mogą być przedmiotem prac. W sumie, jak sądzę — choć rząd przez to trochę przyczynił się do opóźnienia dzisiejszej debaty — będzie to z pożytkiem dla kinematografii.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Jeśli mówimy o kinematografii i o tych projektach, to chciałabym, żebyśmy jasno sobie uprzytomnili parę faktów. Nie wystarczy najlepsza organizacja, nie wystarczą największe pieniądze, największe talenty i znakomici producenci, jeśli nie zaczniemy patrzeć na kinematografię jak na pewną całość. Zacznę od końca. Po pierwsze, kina. Kina to nie jest tylko to, co jest w Warszawie czy właśnie w Łodzi, we Wrocławiu i Krakowie. W Polsce jest jeszcze trochę więcej miejscowości i nie wystarczy wyprodukować film, trzeba go pokazać - i mieć gdzie pokazać. Po drugie, właśnie te instytucje filmowe i baza produkcyjna. I znów - nie wystarczy sam talent, nie wystarczą pieniądze, jeśli baza produkcyjna nie będzie zmodernizowana, dofinansowana. Dopiero potem jest kwestia produkcji filmu, kwestia talentu i umiejętności menedżerskich. I kiedy w projekcie poselskim jest mowa o funduszu, to rozumiem, że fundusz będzie służył tym wszystkim ogniwom kinematografii polskiej, bo gdyby było inaczej, to oczywiście miałabym co do tego duże wątpliwości. Jeżeli jest jednak pomyślany jako rodzaj krwiobiegu, to właśnie po to, żeby pamiętać, że z filmem wiąże się nie tylko dbałość o to, żeby powstało dzieło, które dostanie Oscara - aczkolwiek bardzo chciałabym, żeby wreszcie powstał, by mógł powstać w najbliższym czasie film, który zdobędzie Oscara - ale także upowszechnienie pewnej kultury w całym społeczeństwie. Pod tym względem bardzo ważne - aczkolwiek w szczegółach nie do końca zgadzam się z zaproponowanym ujęciem - są właśnie próby zdefiniowania filmu polskiego. Jest to ważne i w odbiorze zewnętrznym - przy okazji prezentowania na zewnątrz - i w kontekście uświadomienia środowiskom potrzeby produkowania filmów polskich (choć, powtarzam, do samej definicji mogę mieć jakieś zastrzeżenia).</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">W tej dyskusji mówiono, że projekt jest kontrowersyjny. Strasznie boję się takich słów, bo jeśli się o czymś mówi, że jest kontrowersyjne, to może to oznaczać, iż jeśli właściwie nie wiadomo, jak skrytykować, to się mówi, że coś jest kontrowersyjne.</u>
          <u xml:id="u-297.6" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Wenderlich: To jest kontrowersyjne, czy nie?)</u>
          <u xml:id="u-297.7" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Myślę, że jest to projekt, który na forum komisji, przy pomocy ekspertów i przedstawicieli środowiska - de facto są oni głównymi autorami tych rozwiązań - może być jeszcze zmieniony, bo jest tu wiele rzeczy, które trzeba przemyśleć. Nie mówmy jednak, że jest to kontrowersyjne, bo to niewiele znaczy. Na przykład trzeba przemyśleć choćby strukturę Urzędu Kinematografii, Rady Kinematografii. Powołujemy w tym projekcie dwa ciała, które mogą mieć tyle samo władzy, a jedno drugie ma nadzorować. Właściwie z jakiego tytułu, skoro są w podobny sposób powoływane? To jest sprawa podstawowa, jeśli mówimy, że czegoś tu nie przemyślano.</u>
          <u xml:id="u-297.8" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Druga sprawa - fundusz. Tak, ale czy w takiej wysokości? No, proszę państwa, mają rację kiniarze, kiedy mówią, że ich średnia rentowność to jest może 5%, może 8%.</u>
          <u xml:id="u-297.9" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Gołębiewski: To jest kontrowersyjne.)</u>
          <u xml:id="u-297.10" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Tak. A mają oddać 10%? Nie oddadzą. Nie ma żadnego powodu, żebyśmy konfliktowali środowisko. Myślę, że środowisku filmowców, którego przedstawicieli widzę na galerii, także nie chodzi o to, żeby się z kiniarzami pokłócić. Ale to są szczegóły, to są sprawy, które w dalszej pracy można poprawić.</u>
          <u xml:id="u-297.11" who="#IwonaŚledzińskaKatarasińska">Dlatego sądzę, że dzisiaj jeszcze nie pora na tym etapie prac na zgłaszanie bardzo szczegółowych uwag i poprawek. Klub Unii Wolności, uczestnicząc, mam nadzieję, w pracy nad oboma projektami, będzie starał się w miarę swoich sił i możliwości, to, co nie najlepsze, poprawić, a to, co dobre, uwypuklić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-297.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Iwonie Śledzińskiej-Katarasińskiej.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Konrada Napierałę z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#KonradNapierała">Panie Marszałku! Pani Poseł! Panowie Posłowie! Kino to najważniejsza ze sztuk...</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Jak mówił Lenin.)</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#KonradNapierała">Znany to, choć cokolwiek zapomniany klasyk, ale widzę, że nie wszyscy zapomnieli.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#KonradNapierała">Nawet jeśli w tym określeniu było trochę przesady, trochę propagandowo-politycznego zadęcia, to jednak zgodzimy się, że rzeczywiście kino było, jest i chyba długo będzie ważną dziedziną sztuki. Ważną z różnych powodów.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#KonradNapierała">Należę do pokolenia, dla którego film, a szczególnie film polski, odgrywał ogromną rolę w edukacji, w edukacji społecznej, przysposabiał do myślenia o problemach społecznych i politycznych, wywoływał dyskusje. Była to rola trudna do przecenienia, a takie nazwiska, jak: Wajda, Kieślowski, Munk, Has, Kawalerowicz, również nazwisko siedzącego tutaj pana posła Passendorfera, na trwałe zapisały się nie tylko w historii kinematografii, ale i w kulturze polskiej, a również europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#KonradNapierała">Ostatnie lata to lata kryzysu, do którego w dużej mierze przyczynił się bezwład organizacyjny, brak koncepcji, co z filmem polskim zrobić. Tej koncepcji nie mieli decydenci, nie miały jej również środowiska twórcze. W efekcie na wszystko brakowało pieniędzy, a na dodatek te pieniądze, które były, też nie zawsze sensownie wydawano. Produkuje się mało filmów, jeszcze mniej dobrych filmów, i to w sytuacji, kiedy mamy kadrę, wspaniałą kadrę.</u>
          <u xml:id="u-299.6" who="#KonradNapierała">W Stanach Zjednoczonych główne filmy kręcą polscy kamerzyści, reżyserzy zdjęć. Mamy świetnych reżyserów, myślę, że i aktorów. Nasza kultura przygotowała to środowisko doskonale do pełnienia jego roli i to roli przodującej w Europie. Nie ma natomiast ku temu sprzyjających warunków. Tu trochę mówiono i o socjalizmie i o liberalizmie, o prawach wolnego rynku. Rzeczywiście po 1989 r. była koncepcja, że wszystkim ma kierować niewidzialna ręka rynku, wcześniej był jakiś protektorat państwowy ze swoimi wadami i zaletami.</u>
          <u xml:id="u-299.7" who="#KonradNapierała">Wydaje mi się, że w projekcie poselskim zmierzamy ku najlepszemu rozwiązaniu, ku modelowi mieszanemu, gdzie z jednej strony mamy dopływ stałych środków finansowych, a z drugiej strony również stwarza się możliwości różnego rodzaju sponsoringu, gdzie prawa rynku będą również miały na to wpływ. Bo, panie pośle Samborski, jeśli chodzi o wniosek, że liczba widzów, którą film przyciągnie do kin, jest związana z dotacją, to ja wyciągam wniosek przeciwny - że właśnie prawa rynku na to wpływają, właśnie jakość filmu, to, ilu on widzów potrafi przyciągnąć. I taka premia jest jak najbardziej naturalna. Nie będziemy przecież premiować filmów, które widowni nie przyciągają.</u>
          <u xml:id="u-299.8" who="#KonradNapierała">Dzisiaj wiemy, że ze względu na rangę, rolę, znaczenie kinematografii państwo powinno uczestniczyć w jej rozwoju. Jest problem: Jaką drogą? Czy drogą bardzo prostą - polegającą na tym, że w zasadzie środki idą z budżetu, przez ministra, jego urzędników, czy też stwarza się system, o którym mówi projekt poselski? Ja i klub Unii Pracy zdecydowanie opowiadamy się za tym drugim rozwiązaniem, mimo że nie jest to projekt bez wad, o czym już mówiono tutaj i o czym ja też chciałbym wspomnieć.</u>
          <u xml:id="u-299.9" who="#KonradNapierała">W film, polski szczególnie, warto inwestować, bo, jak mówiłem, pełni on ogromną rolę kulturotwórczą, społeczną. Film umożliwia pewną formę dialogu społecznego o najważniejszych naszych problemach. Tego dialogu mamy mało. Kiedyś dyskusje na temat poszczególnych filmów - na temat zjawisk, które one opisywały, na temat pytań z historii, które przywoływały - wstrząsały, mogę powiedzieć, może nie całym społeczeństwem, ale znacznymi jego kręgami. Tego doświadczyliśmy, to mamy w pamięci. Tego jest w tej chwili stanowczo za mało, mimo że problemów wcale nie jest mniej, są one inne.</u>
          <u xml:id="u-299.10" who="#KonradNapierała">Kino to dalej doskonały biznes. Można na tym zrobić świetne pieniądze. Polscy widzowie są liczni, młodzi, chętni do chodzenia do kina. Myślę, że jeśli polska młodzież bardzo sobie ceni polską muzykę, polskie książki, to jeśli będzie i film adresowany do niej, który będzie trafiał w jej oczekiwania, to tam znajdzie szerokiego i wdzięcznego odbiorcę.</u>
          <u xml:id="u-299.11" who="#KonradNapierała">Chciałbym powiedzieć, że oczywiście nie wszystkie rozwiązania są słuszne czy są w kształcie nadającym się do przyjęcia bez dyskusji. Te wspomniane już tutaj opłaty, czy to ma być 3, czy 5, czy 27% - nad tym wszystkim trzeba dokładnie się zastanowić, bo, paradoksalnie, ale uważam, że dla kinematografii złem by było, gdyby było za mało pieniędzy, ale również gdyby było ich za dużo. Jeśli bowiem będzie za dużo pieniędzy, to będzie marnotrawstwo tych środków. Dlatego też nie powinniśmy dopuścić do tego, żeby środowiska odpowiedzialne za dystrybucję, podział tych pieniędzy zbyt lekką ręką je wydawały. I tu jest, oczywiście, pewien problem, bo jest rzeczą słuszną, że środowiska twórców będą miały wpływ na to, jakie filmy będą realizowane, jakie środki pójdą na te cele, natomiast trzeba wyraźnie powiedzieć: doświadczenia chociażby ostatnich lat, kiedy finansowano różne, nie waham się powiedzieć, buble filmowe, stawiają pod znakiem zapytania zdolność do ocenienia tego, na co warto wydawać, i obiektywizm tego środowiska, które również przecież niedawno uczestniczyło - i w jakimś sensie zawsze uczestniczyło - w kształtowaniu struktury wydatków na polski film. Będzie to więc ogromne wyzwanie, ogromna próba dla tego środowiska, w jakim stopniu potrafi samo, w dużej mierze samo decydować o losie polskiej kinematografii i pieniędzy, które na ten cel pójdą.</u>
          <u xml:id="u-299.12" who="#KonradNapierała">Sądzę, że takim naturalnym miejscem, gdzie będziemy o tym rozmawiać, również przy udziale twórców, będzie komisja sejmowa. Tam sobie wszystko wyjaśnimy, wyliczymy, jakie środki byłby niezbędne, żeby ta produkcja mogła się rozwijać, a zarazem żeby nie powodować tych niebezpiecznych konfliktów, o których tutaj już przedtem też mówiono, czyli żeby nie uderzyć w kina, dystrybutorów, żeby nie wywoływać też konfliktów międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-299.13" who="#KonradNapierała">Korzystając z okazji, chciałbym - sądzę, że i w imieniu moich kolegów z komisji - zaprosić na te spotkania pana Nicholasa Reya, ambasadora Stanów Zjednoczonych w Polsce, który 11 kwietnia tego roku wystosował do przewodniczącego naszej komisji pismo, w którym się odniósł do przedstawionych tutaj dzisiaj projektów. Powiem szczerze: odniósł się w sposób, który uważam za wysoce niedyplomatyczny, w sposób, w jaki zwykle mają zwyczaj zwracać się nauczyciele do ucznia. Myślę, że to przypadek, z którego nie powinniśmy robić wielkiej sprawy. Natomiast gdyby przedstawiciel zaprzyjaźnionego z naszym krajem mocarstwa pofatygował się na posiedzenie komisji i przedstawił tam swoje uwagi, swoje zastrzeżenia, to byłoby to lepsze dla tego, o czym dzisiaj mówimy, i na pewno dla stosunków polsko-amerykańskich, w których życzylibyśmy sobie jak najwięcej ciepła i wzajemnej życzliwości.</u>
          <u xml:id="u-299.14" who="#KonradNapierała">Unia Pracy będzie głosować za tym, aby projekt poselski został skierowany do komisji. Jednocześnie chciałbym zgłosić wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu rządowego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-299.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#AleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Konrad Napierała.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Zdobysława Milewskiego, Koło Konserwatywno-Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#ZdobysławMilewski">Panie Marszałku! Panowie Posłowie! Wydaje mi się, że będę jedynym przemawiającym z tej trybuny parlamentarzystą, który nie powie, że projekt jest kontrowersyjny. Nie uważam, żeby to był projekt kontrowersyjny. Uważam, że jest to projekt bardzo ważny, projekt kluczowy z punktu widzenia przyszłości polskiego filmu. Tak naprawdę, panowie posłowie, mówimy dzisiaj o tym, czy ma być polski film, czy polskiego filmu ma nie być. Słuchając bowiem ze wzruszeniem rynkowych uwag posła Samborskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego i jego filipiki przeciwko dotowaniu polskiego filmu i przeciwko wspieraniu finansowemu polskiej produkcji filmowej, chciałbym państwu powiedzieć, że są tylko dwa kraje, w których produkcja filmowa nie jest dotowana - są to Stany Zjednoczone i Indie. Ale tam, panie pośle Samborski, rzeczywiście więcej ludzi może chodzić na film, dlatego że jest więcej obywateli w tych krajach. Wszystkie inne kraje - oprócz tych dwóch - dzielą się na kraje, które albo dotują swój film, albo swojego filmu nie mają. I o tym musimy pamiętać, to po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#ZdobysławMilewski">Dlaczego uważam, że ta ustawa jest dobra i ważna? Dlatego że od dawna stało przed polską kinematografią następujące pytanie: Czy znajdzie się stabilny sposób finansowania polskiej produkcji filmowej? W tym projekcie znajdujemy odpowiedź. Nie będę go bronił: żadnego przecinka ani żadnego procenta. Może okazać się - po szczegółowych szacunkach - że te procenty mogą być niższe. To wymaga szczegółowych szacunków finansowych, których - rozumiem - środowisko filmowe, które przygotowało ten projekt, nie było w stanie przeprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#ZdobysławMilewski">Po drugie, przed polskim kinem, przed polską kinematografią stoi pytanie: Co zrobić, aby w polskich kinach grano polskie filmy i aby polska publiczność te polskie filmy mogła oglądać? Otóż takie pytanie zakłada niekoniecznie uprzywilejowanie polskiego filmu - choć mamy do tego, jak sądzę, jako Polacy prawo - ale powinniśmy zrobić tak, żeby polski film miał przynajmniej równe prawo w stosunku do produkcji amerykańskiej.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#ZdobysławMilewski">Po trzecie, istotna dla polskiej kinematografii jest kwestia sprawnego zarządzania. Myślę, że mamy tutaj model bardziej systemowy, bardziej przemyślany niż ten dotychczasowy.</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#ZdobysławMilewski">I wreszcie czwarta sprawa, która wydaje mi się niezwykle ważna. Otóż wydaje mi się, że polskie środowiska filmowe mają prawo mówić: nic o nas bez nas. Polskie środowiska filmowe mają prawo domagać się, żeby w instytucjach kinematografii - w państwowych instytucjach kinematografii - były reprezentowane. Myślę też, że wszystko - oczywiście nie jako prawda objawiona, ale jako pewna propozycja, nad którą być może jeszcze trzeba pracować i być może niektóre rzeczy trzeba zmieniać - w tym projekcie, który dostaliśmy od środowiska filmowego, jest.</u>
          <u xml:id="u-301.5" who="#ZdobysławMilewski">Pan poseł Samborski nie tylko dokonał pewnej zmiany poglądów od czasu, kiedy był uprzejmy podpisać projekt tej ustawy - bo tam rzeczywiście widnieje podpis pana posła Tadeusza Samborskiego i podpis pana posła Gołębiewskiego, który, jak wiem, występuje jako kolejny mówca; jestem bardzo ciekaw jego wystąpienia...</u>
          <u xml:id="u-301.6" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Gołębiewski: Dziękuję za zapowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-301.7" who="#ZdobysławMilewski">...ale również zmienił poglądy w innych sprawach. Panie pośle, przecież wszyscy członkowie komisji kultury pamiętają, że w sprawie kopii filmowych mówił pan na posiedzeniach komisji coś wręcz przeciwnego, niż powiedział pan dzisiaj. Rozumiem, panie pośle, że poglądy można zmieniać, tylko trzeba powiedzieć, że się poglądy zmieniło.</u>
          <u xml:id="u-301.8" who="#ZdobysławMilewski">Nieodparcie przychodzi mi do głowy taka anegdota czy dowcip z dawnej przeszłości. Stalin rzekomo mówił do swoich filmowców: po co robicie tyle filmów, zróbcie jeden, ale dobry. Niektóre nuty, jakie pan, panie pośle, był uprzejmy w swoim wystąpieniu zawrzeć, niepokojąco przypominają mi ten dowcip. Robimy 17 filmów i tak dużo złych filmów. Proszę pana, wśród setek filmów, które robi się w Ameryce, ile pan znajduje filmów dobrych? Ile złych filmów amerykańskich oglądamy w Polsce? Tak że nie da się zrobić filmu jednego, ale dobrego.</u>
          <u xml:id="u-301.9" who="#ZdobysławMilewski">Ponieważ czas mija, panie marszałku, jeszcze tylko jedna kwestia. Myślę, że z tej trybuny należą się wyrazy najwyższego uznania dla środowiska filmowego, które było w stanie ten projekt przygotować, a szczególne wyrazy podziękowania należą się tym kilku przedstawicielom tego środowiska, którzy społecznie, zupełnie bezinteresownie pracowali kilka długich miesięcy nad tym, żeby ten projekt mógł powstać i być przedstawiony Izbie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-301.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Zdobysławowi Milewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#AleksanderMałachowski">Było to ostatnie wystąpienie w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#AleksanderMałachowski">Teraz wysłuchamy wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-302.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jana Budkiewicza z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#JanBudkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja też nie będę mówił, że projekt jest kontrowersyjny — mówię o projekcie poselskim — ponieważ uważam, że trzeba mówić wprost i konkretnie. Dlatego najpierw o tzw. społecznym projekcie ustawy, zwanym też poselskim. Mówiąc o nim, stawiam się osobiście w sytuacji podwójnie trudnej. Jako twórca filmowy powinienem popierać, i to ze wszystkich sił, ustawowe rozwiązania zapewniające szeroki dopływ pieniędzy na produkcję filmów — może i moich kiedyś. Gdy jednak uczciwie rozważam, jaki sens będzie miało uchwalenie ustawy w proponowanym kształcie, muszę przeciwko niej protestować, bo w majestacie prawa ma się dokonać klasyczny „skok na kasę”, zakamuflowany pustymi hasłami o ochronie polskiej kinematografii i walce z zalewem amerykańskiej tandety. Muszę protestować, bo ustawa ma przede wszystkim — a może i wyłącznie — zapewnić producentom uprzywilejowany dostęp do tzw. Funduszu Filmowego. W siedmioosobowym składzie Rady Kinematografii cztery miejsca „z klucza” mają producenci i twórcy. Łatwo przewidzieć, czyje racje będą górą. Rada ma być tworzona z reprezentantów grup środowiskowych. A co to są „grupy środowiskowe”? Pojęcie jest tak nieostre, że podstawić można pod nie wszystko, jak w prawie naturalnym — wszystko zależy od tego, kto je interpretuje. Szczególnie wtedy, gdy ma się wyłonić ciało decydujące o przepływie niebagatelnych kwot, o których za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#JanBudkiewicz">W przeciwieństwie na przykład do Francji, u nas można zwołać „środowisko” kiedy się chce i z kogo się chce. Przykładem dowolności określenia środowiska i pojęcia twórcy filmowego jest projekt ustawy. Oto za twórcę uznano indywidualnego producenta, oczywiście ze względu na finansowe korzyści z tytułu prawa autorskiego. Nie uznano zaś za twórców operatora obrazu, scenografa czy reżysera dźwięku. Okazuje się, że artyści potrzebni są tylko do obliczania punktów, czy film jest polski, czy niepolski.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#JanBudkiewicz">Wracając do Rady Kinematografii. W art. 8 pkt 4 czytamy: „Członków Rady Kinematografii powołuje prezes Rady Ministrów”. Z następnego zaś artykułu — art. 9 — dowiadujemy się, że członków Rady przed upływem kadencji odwołuje prezes Rady Ministrów na wniosek Rady lub za jej zgodą. Czyli jeśli już nas mianowano, nie musimy się zgadzać na nasze odwołanie. A dlaczego się zgadzać, jeśli członkostwo w Radzie to pieniądze, i chyba nie symboliczna złotówka?</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#JanBudkiewicz">Inny kuriozalny zapis jest w art. 8: Rada Kinematografii jest „organem opiniodawczo-doradczym (...) o uprawnieniach zarządzających i nadzorczych”. Czyli tworzymy fakty, a następnie sami je oceniamy i rozliczamy. Zaiste, scenariusz znakomity. Wyjątkowo nowatorskim, oczywiście w cudzysłowie, pomysłem jest nieokreślenie osoby nadrzędnej wobec Urzędu Kinematografii. Sformułowanie art. 12 ust. 2: „Urząd Kinematografii podlega prezesowi Rady Ministrów, chyba że w trybie określonym odrębnymi przepisami sprawy kinematografii powierzone zostaną innemu ministrowi”. Ciekawe, jaki to ma być minister, na którego powołują się autorzy projektu jeszcze w kilku artykułach? W Polsce międzywojennej kino podlegało najpierw ministrowi do spraw wyznań, potem ministrowi porządku publicznego. Może więc wpiszemy przekazanie kinematografii do resortu pana ministra Millera. Jak wiem, jest entuzjastą kina, zwłaszcza sensacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-303.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-303.5" who="#JanBudkiewicz"> A sensacyjnie rozwiązano finansowanie kinematografii z tzw. Funduszu Filmowego.</u>
          <u xml:id="u-303.6" who="#JanBudkiewicz">Nie będę wymieniać tych wszystkich punktów, o których już była mowa. Chcę natomiast powiedzieć, że bez wpływów żądanych z Filmoteki Narodowej - a mam te wszystkie wpływy przynajmniej za rok bieżący, gdyby to było opracowane szczegółowo - przy bardzo ostrożnym szacunku Fundusz Filmowy uzyskałby rocznie kwotę 1 bln starych złotych; tylko z reklam telewizyjnych ok. 0,5 bln zł. Jaki to solidaryzm, o którym mówił pan poseł sprawozdawca, wtedy kiedy brakuje tak wiele pieniędzy na inne dziedziny kultury?</u>
          <u xml:id="u-303.7" who="#JanBudkiewicz">Chcę przypomnieć, Wysoka Izbo, że 1 lipca 1994 r. Komisja Kultury i Środków Przekazu pod przewodnictwem pana posła Urbańczyka uchwaliła dezyderat do premiera w sprawie utworzenia funduszu kultury. Niestety, ten dezyderat do dzisiaj nie został zrealizowany. Dzisiaj pan poseł sprawozdawca zamiast funduszu kultury proponuje utworzenie Funduszu Filmowego. Smuci mnie ta zmiana stanowiska, bo wiem, że nadal ten fundusz kultury — lub, jak kto woli, szkatuła kultury — promujący dobrą książkę, wartościowe imprezy, choćby „Kraków 2000”, renowację zabytków, zakupy muzealne, szkolnictwo artystyczne i produkcję w polskich wytwórniach ambitnych polskich filmów - byłby bardzo potrzebny.</u>
          <u xml:id="u-303.8" who="#JanBudkiewicz">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Jeśli chodzi o 30-procentowy odpis od przychodów Filmoteki Narodowej, to gdy czytam tę propozycję, zadziwia mnie nieznajomość postanowień międzynarodowego prawa, zwłaszcza statutu FIAF, czyli Międzynarodowej Federacji Archiwów Filmowych, której Filmoteka Narodowa jest członkiem-założycielem. Proponując przekształcenie naukowego archiwum filmowego w fabrykę złotówek na rzecz funduszu, autorzy po prostu dążą do likwidacji międzynarodowych uprawnień nabytych przez filmotekę. Ciekawe, że w uchwalonej dzisiaj ustawie o bibliotekach nie przewidywaliśmy opodatkowania Biblioteki Narodowej na rzecz wydawców i księgarzy.</u>
          <u xml:id="u-303.9" who="#JanBudkiewicz">Naiwność prawną autorów projektu ustawy widać i w innych zapisach. Według mojej wiedzy - może się mylę - nie jest bowiem możliwe ściągnięcie nawet złamanego szeląga z telewizji publicznej bez zmiany ustawy o radiofonii i telewizji oraz Kodeksu handlowego. Jak wiadomo, TVP SA jest spółką prawa handlowego. Przy okazji uwaga: telewizja publiczna dotuje większą część polskiej produkcji filmowej. Dodatkowe jej opodatkowanie wskazuje, że autorom nie chodzi o zdrowie mecenasa, a tylko o własną zasobność. Pomysł zabierania pieniędzy z reklam nadawcom prywatnym, np. Polsatowi czy Telewizji Wisła, także chyba kłóci się z prawem, to przecież są podmioty niezależne, działające zgodnie z ustawą o działalności gospodarczej i umowami koncesyjnymi. Według tak pojętych zasad powinno się jeszcze zaproponować opodatkowanie np. krytyków filmowych jako grupy wymiatającej publiczność z kin krytycznymi recenzjami z polskich filmów, a pana Zygmunta Kałużyńskiego, który już w czasach kina moralnego niepokoju niepokoił się o przyszłość polskiego filmu, należy opodatkować ryczałtowo i podwójnie.</u>
          <u xml:id="u-303.10" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-303.11" who="#JanBudkiewicz">Wysoka Izbo! Ów projekt społeczny dla mnie, człowieka filmu, który pół życia oddał filmowi, jest faktycznie aspołeczny. W tekście nie ma zapisów o pokazach non profit, o konieczności finansowania projekcji edukacyjnych, etiud studentów PWSTiF w Łodzi czy wspierania dyskusyjnych klubów filmowych, instytucji będących od lat znakomitymi wychowawcami i nauczycielami kultury i sztuki filmowej. O społeczno-poselskim projekcie mówiono we wtorek, 22 kwietnia, w telewizyjnych „Listach o gospodarce” i poddano go ostrej krytyce. Uznano go za sprzeczny ze zdrowym rozsądkiem, prawami rynku i społecznymi potrzebami.</u>
          <u xml:id="u-303.12" who="#JanBudkiewicz">Wysoka Izbo! Jak na tym tle prezentuje się projekt rządowy nowelizacji istniejącej ustawy? Według mnie jest spójny i logiczny, wprowadza czytelne kryteria powoływania Komitetu Kinematografii, nie faworyzuje żadnej grupy zawodowej, dzięki czemu komitet może być reprezentatywny. Pozostawia kinematografię w ramach resortu kultury, bez wydzielania jej jako szczególnej gałęzi gospodarki. Nie powoduje automatyzmu w dotowaniu produkcji, nie zawiera nakazów narzucających kinom prezentowanie produktów kina polskiego na siłę. Zapewnia miejsce krótkiemu metrażowi w repertuarze filmowym. Nie powoduje dodatkowych kosztów. Autorom projektu rzeczywiście chodzi o polską kinematografię i kulturę filmową. Przy okazji chcę powiedzieć, że w Polsce co roku robi się ponad 20 filmów fabularnych. Nie jest to malejąca liczba, panie pośle sprawozdawco, a mniej więcej utrzymująca się od kilku co najmniej lat.</u>
          <u xml:id="u-303.13" who="#JanBudkiewicz">Wysoka Izbo! Różne bywają projekty rządowe. Czasem dobre, czasem złe. Ten projekt, według mnie, jest krokiem naprzód w rozumieniu roli i miejsca kinematografii dzisiaj i jutro. Widać to z tekstu ustawy i dołączonych zarządzeń wykonawczych, skonsultowanych ze związkami i stowarzyszeniami twórczymi. Braki i niejasności projektu (są także, ja je widzę) można wyeliminować w krótkim czasie. Dlatego opowiadam się za przekazaniem do sejmowych komisji tylko rządowego projektu nowelizacji ustawy.</u>
          <u xml:id="u-303.14" who="#JanBudkiewicz">Jeszcze jedno. Mimo że jestem reżyserem filmowym, pod projektem poselskim się nie podpisałem. Zbyt dobrze znam środowisko. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-303.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#AleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Jan Budkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Wiesława Gołębiewskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#WiesławGołębiewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Bardzo wysoko sobie cenię głos pana posła Jana Budkiewicza, reżysera, człowieka związanego do dziś ze środowiskiem filmowym, któremu sprawy i losy polskiego filmu leżą na sercu.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#WiesławGołębiewski">Inicjatywa, o której dziś mówimy, jest spóźniona co najmniej o 7–8 lat. W dwóch zakątkach świata, które pozostały na mapie jako relikt, śmiało by się podpisano pod tą inicjatywą. Na trzecim wielkim obszarze obowiązują już inne reguły gry, pomimo że polityka prowadzona jest według starych reguł. Projekt odzwierciedla rozwiązania minionej epoki, tzw. centralizmu demokratycznego. Brakuje w nim tylko zapisu o obligatoryjnym rozpowszechnianiu biletów do kin w zakładach pracy i w szkołach. Całkowicie jest sprzeczny z dokonaną reformą centrum, zakresem kompetencji premiera, wychodzi poza ustawowe funkcje kancelarii premiera. Po tym, czego dokonaliśmy w Sejmie, premier nie chce być obciążony obowiązkami związanymi z funkcjonowaniem tego typu instytucji. Wyraźnie się od tego odżegnał. Dlaczego my, posłowie, po zreformowaniu centrum i zlikwidowaniu tego zbytecznego balastu poprzednich lat, dziś chcemy go premierowi przywrócić — wbrew temu, cośmy w Wysokiej Izbie przed rokiem rozpoczęli, a obecnie zakończyli? Projekt ten obciąża w sposób bezwzględny i w niespotykanych rozmiarach powołaniem urzędów, rad, funduszy budżet państwa, a więc pieniądze podatnika. Nie ma w tym projekcie nigdzie przywołania, wskazania roli ministra kultury i sztuki w materii dotyczącej kultury i sztuki, jaką jest film i kino.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#WiesławGołębiewski">Pan poseł Urbańczyk przedstawił ten projekt w imieniu wnioskodawców, jednak to nie było przedstawienie projektu. Pan poseł Urbańczyk wdał się w debatę nie nad ustawą o kinematografii, lecz w debatę o kulturze w procesie transformacji - może w tym wszystkim jest metoda - i podkreślił, że ten projekt ma być remedium na wszystko, a zwłaszcza na prostactwo. Jak to się ma do treści tego projektu, naprawdę, panie pośle, nie wiem, pomimo że te pańskie oratorskie wystąpienia mogły zafascynować niejednego. Ja nawiązuję do materii ustawowej, na temat której jako przedstawiciel wnioskodawców tego projektu nie powiedział pan nic konkretnego.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#WiesławGołębiewski">Fundusz celowy kinematografii będzie trudny do zaakceptowania z punktu widzenia prowadzonej polityki finansowej państwa. Państwo odchodzi dziś od funduszy celowych i Ministerstwo Finansów będzie się od nich odżegnywać.</u>
          <u xml:id="u-305.4" who="#WiesławGołębiewski">Chcę podkreślić asymetryczność konstrukcji tego projektu. Z jednej strony precyzyjnie zostały zapisane powinności finansowe na rzecz tych wszystkich urzędów, rad, funduszy, a z drugiej strony występuje ogólnikowość zapisów dotyczących ich powinności.</u>
          <u xml:id="u-305.5" who="#WiesławGołębiewski">W art. 7 mówi się o utworzeniu nowego centralnego organu - Urzędu Kinematografii oraz Rady Kinematografii - nie obok, ale poza resortem kultury.</u>
          <u xml:id="u-305.6" who="#WiesławGołębiewski">Zgodnie z art. 9 główne uprawnienia premiera to zajmowanie się zasadami i wysokością wynagradzania członków Rady Kinematografii. Podejrzewam, że pan premier - obojętnie jakiego rządu, jakiej koalicji i w jakimkolwiek czasie - ma więcej problemów do rozwiązania niż ustalanie wynagrodzeń członków Rady Kinematografii.</u>
          <u xml:id="u-305.7" who="#WiesławGołębiewski">Dziś uchwalona ustawa o bibliotekach zawiera zapis o Krajowej Radzie Bibliotecznej i zakłada jej obsługę przez Ministerstwo Kultury i Sztuki, a nie ustalanie wynagrodzeń przez premiera rządu. Jaka to równość kultur prezentowanych dziś przez pana posła Urbańczyka: z jednej strony kultura książki, z drugiej - kultura filmu? Pan poseł Urbańczyk jest przewodniczącym stałej podkomisji do spraw książki. Życzyłbym sobie, żeby w tej dziedzinie zrobił chociaż 1/3 tego, co dziś, promując ten projekt, chce uczynić za pieniądze podatnika takimi prostymi, nie do zaakceptowania mechanizmami w tamtej drugiej dziedzinie. Tu spotkały się dwa nierówne światy. Twarde reguły gry rynkowej mają nie dotyczyć tej sfery działalności, która ma być opłacana pieniędzmi podatnika. Nawet zebrania Rady - tak jest przewidziane - będą się odbywać na koszt podatnika, a kwestię refundacji reguluje nie kto inny jak premier rządu Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-305.8" who="#WiesławGołębiewski">Art. 12 ust. 2 śmiało zmierza w kierunku scedowania uprawnień związanych z kwestią podległości Urzędu Kinematografii z premiera na innego ministra. Chcę zapytać: Czy będzie to może minister spraw zagranicznych, finansów, skarbu, a może - czego należałoby się domyślać - minister kultury i sztuki?</u>
          <u xml:id="u-305.9" who="#WiesławGołębiewski">Art. 16 kreuje premiera lub owego bliżej nie określonego ministra na głównego administratora Urzędu Kinematografii i Rady Kinematografii.</u>
          <u xml:id="u-305.10" who="#WiesławGołębiewski">Art. 20 mówi o utworzeniu z pieniędzy podatnika funduszu zasilanego właśnie z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-305.11" who="#WiesławGołębiewski">Art. 21 zawiera wykaz środków pozyskiwanych z dużej liczby źródeł, to jest 10% odpisu od biletów i 5% z wpływów z reklam każdej stacji telewizyjnej emitującej program na terytorium Rzeczypospolitej. Jest to tylko pewna fikcja, ponieważ nie można tego wyegzekwować od podmiotów, które nie muszą mieć koncesji, gdyż nadają swe programy spoza Polski. Tym obszarem jako komisja kultury nigdy się nie zajmowaliśmy. Dzisiaj raptem słyszymy, że to są darczyńcy, że możemy coś z tego mieć. Gdy do przytoczonych wyżej wielkości doda się 3% z odpisów ze sprzedaży magnetowidów, to razem jest 18%, a jeszcze 30% z odpisów od przychodów z obrotu filmami wyprodukowanymi ze środków budżetu państwa, to już jest prawie połowa. Chcę zapytać pana posła przedstawiającego problem: Jeśli środki budżetowe na produkcję filmu wynoszą na przykład 40%, to dlaczego odpis ustala się na poziomie zaledwie 30%? Gdzie jest 10%?</u>
          <u xml:id="u-305.12" who="#WiesławGołębiewski">Art. 23 tworzy w piramidzie urzędniczej ciało w postaci Komisji Funduszu Filmowego, która na mocy ust. 4 pkt 2 przyznaje pomoc finansową producentom. Czym jest ta pomoc, projekt nie precyzuje. Czy ma się dotować słabszych, nieoglądanych producentów? Ma być to pomoc.</u>
          <u xml:id="u-305.13" who="#WiesławGołębiewski">Art. 24 ust. 5 nie zapomina o apanażach dla członków Komisji Funduszu Filmowego, które tym razem określi minister pracy i polityki socjalnej. Projekt nie określa liczebnego składu komisji. Oznacza to, że może wchodzić w jej skład dowolna liczba osób.</u>
          <u xml:id="u-305.14" who="#WiesławGołębiewski">Art. 26 idzie dalej w beneficjach finansowych. Stanowi, że pomoc ze środków funduszu może mieć formę nie oprocentowanej pożyczki (nie mówi się, na jak długo udzielonej). Wynika z tego, że artyści filmowcy nie lubią tak prozaicznych rzeczy, jak określenie terminu spłaty, rat itp. Zakłada się również obowiązek zawarcia umowy o pożyczkę nie później niż w terminie 9 miesięcy od daty przyznania pomocy. Pożyczka ta wolna jest od opłaty skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-305.15" who="#WiesławGołębiewski">Art. 27 zakłada, że pożyczkę tę można otrzymać za drugim razem, gdy pierwsze podejście było zakwalifikowane negatywnie, a w drugim pojawiły się bardzo istotne zmiany jakościowe.</u>
          <u xml:id="u-305.16" who="#WiesławGołębiewski">W art. 35 zakłada się, że prezes Urzędu Kinematografii jest właściwym ministrem w stosunku do państwowych szkół wyższych kształcących w zakresie sztuki filmowej. Powstaje pytanie: Co z ministrem kultury - czy szkoły te przestały być już w jego kompetencji?</u>
          <u xml:id="u-305.17" who="#WiesławGołębiewski">Art. 42 określa, że koszty organizacji zebrań grup środowiskowych ponosi Urząd Kinematografii, a więc chodzi tu o wyjazdy, diety, noclegi, wydawnictwa. To horrendalne pieniądze. To wszystko ma iść z pieniędzy podatników. Na takie rozwiązania, nonszalancję budżetową, absolutnie się nie zgadzam.</u>
          <u xml:id="u-305.18" who="#WiesławGołębiewski">Rozwiązania projektu poselskiego nie mają charakteru systemowego, lecz koncentrują się na ustawowym tworzeniu systemu urzędniczo-biurokratycznego w sferze produkcji i dystrybucji filmu.</u>
          <u xml:id="u-305.19" who="#WiesławGołębiewski">Wnoszę o odrzucenie bardzo ułomnego projektu poselskiego. To nie jest projekt kontrowersyjny, panie pośle Wenderlich, to jest projekt ułomny, który nie miał prawa znaleźć się w Wysokiej Izbie. Popieram natomiast rządowy projekt nowelizacji ustawy.</u>
          <u xml:id="u-305.20" who="#WiesławGołębiewski">Projekt poselski to bardzo źle przygotowany materiał, nad którym przyszło nam dziś procedować, nie na posiedzeniu komisji, tylko od razu na forum Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-305.21" who="#WiesławGołębiewski">Ustosunkowując się do tego, co mówił pan poseł Konrad Napierała, powiem przewrotnie: Szkoda, że stanowiąc o cenach biletów, bardzo wysokich, nie tworzymy rozwiązań mieszanych, dzięki którym wiele środowisk uzyskałoby kontakt z kinem, bo dzisiaj mechanizmy gospodarki rynkowej uniemożliwiają często zakup biletu do kina.</u>
          <u xml:id="u-305.22" who="#WiesławGołębiewski">Czy projekt ustawy ma być odpowiedzią na pytanie, jak uzdrowić polski film? To pytanie zastąpię innym: Czy to ma być projekt dotyczący utworzenia dużej administracji nad polskim filmem, która nie decyduje o jego jakości w żaden sposób? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-305.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Wiesławowi Gołębiewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Juliusza Brauna.</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#AleksanderMałachowski">Chcę jeszcze tylko panu posłowi Gołębiewskiemu powiedzieć, że projekty, które nie mają prawa znaleźć się na posiedzeniu Sejmu, nie znajdują się. Prezydium Sejmu takich projektów nie dopuszcza. Pan może się nie zgadzać z treścią, ale ich kwalifikacja prawna jest dokonywana przez duży aparat Kancelarii Sejmu, przez ekspertów, przez Prezydium Sejmu. Projekt, który jest sprzeczny z prawem, nie trafia na posiedzenie Sejmu, póki nie zostanie doprowadzony do odpowiedniego stanu pod względem prawnym. To tyle, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-306.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#JuliuszBraun">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest takie powiedzenie, że trzeba czasami tysiąca słów, żeby jedno kłamstwo sprostować. I nie wiem, ile dziesiątków tysięcy słów by trzeba, żeby odnieść się do tego, co nieprawdziwego już w tej dyskusji zdołano powiedzieć. Patrzę na pana posła Urbańczyka i nie wiem, jak on jako poseł reprezentujący wnioskodawców da sobie radę, żeby na to wszystko odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#JuliuszBraun">Pan poseł Budkiewicz mówił, że występuje tutaj jako przedstawiciel środowiska filmowego, jako reżyser filmowy. Bardzo cenię pana kompetencje, panie pośle, ale muszę powiedzieć, że jednak w większym stopniu przedstawicielem środowiska jest siedzący na galerii prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich i że nazwiska takich reżyserów, jak obecni przedwczoraj w Sejmie na konferencji prasowej Kazimierz Kutz i Andrzej Wajda, są dla mnie bardziej znaczące i mówią o wielkości polskiego kina - tak mi się wydaje.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#JuliuszBraun">Proszę Państwa! Powiedzmy sobie jasno, na czym polega zasadnicza różnica pomiędzy tymi dwoma projektami. Otóż zgodnie z projektem rządowym wszystkie kompetencje i wszystkie pieniądze zostają w zakresie działania ministra kultury i sztuki. Tam też są przecież pieniądze podatników. To nie są jakieś inne pieniądze - to są pieniądze podatników. Zgodnie z projektem poselskim i pieniądze, i kompetencje od administracji odchodzą, tworzy się system kontroli społecznej nad środkami publicznymi, ale nie jest to już system kontroli administracji państwowej, przynajmniej nie w całości.</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#JuliuszBraun">Jeszcze jedno. Muszę powiedzieć, że z rozczuleniem słucham, jak niektórzy z państwa miażdżąco rozprawiają się z niekompetencją autorów tego projektu, którzy jakieś prawne bzdury tutaj zapisali. Autorzy tego projektu to, oczywiście, nie posłowie, którzy biorą za niego odpowiedzialność, i nie tylko przedstawiciele środowiska, ale przede wszystkim — myślę, że nie zdradzę tajemnicy — wybitni profesorowie, i to właśnie ci sami profesorowie prawa, którzy pisali ustawy o reformie centrum. I naprawdę, co jak co, ale niezgodności z zasadami reformy centrum tej ustawie zarzucić nie można. Powiedziałbym, że ona zbyt dogmatycznie pasuje do reformy centrum, dlatego używa się w niej takich sformułowań, które budzą wątpliwości, ten „właściwy minister”, „kompetencje premiera”, to właśnie precyzyjnie wynika z reformy centrum — co jeszcze nie wszyscy sobie tutaj uświadomili.</u>
          <u xml:id="u-307.4" who="#JuliuszBraun">Pan minister, prezentując projekt, powiedział, że po 1989 r. odeszliśmy od monopolu w dziedzinie kinematografii. To prawda. Na szczęście odeszliśmy. Ale warto pamiętać, że z punktu widzenia prawa to jest jedna z tych dziedzin, jeśli nie ostatnia, gdzie monopol jeszcze istnieje. Jeśli niezależni producenci produkują filmy, to dlatego, że działają na podstawie upoważnienia państwa, bo to państwo ma monopol. W tej ustawie odchodzimy od monopolu, choć myślę, że zbyt małymi krokami. Zarówno w ustawie poselskiej, jak i w projekcie rządowym jest to samo rozwiązanie i ten sam zakres koncesjonowania. Myślę, że za duży. Może nawet należałoby ocenić zgodność tego zapisu z nową konstytucją. Wydaje mi się, że zakres koncesjonowania jest tutaj za duży, choć rozumiem przesłanki, jakie kierowały autorami.</u>
          <u xml:id="u-307.5" who="#JuliuszBraun">Była tutaj mowa o tym, co powinni robić filmowcy, żeby ich filmy znalazły widzów. To niedobrze, gdy politycy zaczynają dyktować tematykę filmów, o kim zrobić film krótkometrażowy. Sądzę, że to nie jest rola polityków. Rolą polityków jest stworzenie systemu, w którym mogą powstawać dobre filmy. I to jest dla mnie wypowiedź bardzo niepokojąca.</u>
          <u xml:id="u-307.6" who="#JuliuszBraun">Jeśli chodzi o kolejną wypowiedź, wydaje mi się - nie chciałbym użyć za ostrych sformułowań - że nie jest to może całkiem uczciwie, kiedy zarzuca się posłom, iż dążą do finansowania z kieszeni podatników jakiejś dziedziny, a zapomina się o tym, że na każdym posiedzeniu decydujemy o finansowaniu jakiejś dziedziny z kieszeni podatników, bo innych pieniędzy niż pieniądze podatników nie mamy. I to już do posłów PSL kieruję te słowa, bo rozumiem, że jak z kieszeni podatników mamy finansować kolorowe paliwo, to dobrze, a jak mamy finansować kolorowy film - to niedobrze. No, panowie, zdecydujmy się.</u>
          <u xml:id="u-307.7" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Gołębiewski: To nie PSL się pisze na kolorowe paliwo. Inny adresat lubi kolorowe paliwo.)</u>
          <u xml:id="u-307.8" who="#JuliuszBraun">Poza tym sprawa ochrony tożsamości kulturowej Polski, o której przecież nie kto inny jak minister kultury i politycy PSL tak wiele mówią.</u>
          <u xml:id="u-307.9" who="#JuliuszBraun">Proszę państwa, to jest to pytanie: Czy mamy gwarantować obecność polskich filmów w polskich kinach? Otóż ja uważam, że mamy gwarantować tę obecność. Od opracowania szczegółowych rozwiązań zależy, jak to będziemy robić. Oczywiście zgadzam się z panem posłem Samborskim, że porozumienia międzynarodowe, które nasz kraj zawarł, muszą być respektowane, to nie ulega wątpliwości, ale musimy też mieć świadomość, że wchodzimy na pole konfliktu, który dzieli świat, konfliktu o to, czy przemysł audiowizualny należy wyłącznie do sfery gospodarki - tak mówią Amerykanie - czy to jest tylko gospodarka, czy należy także do sfery kultury i ochrony interesów narodowych i wtedy - tak mówi się w Unii Europejskiej - jest miejsce na interwencję państwa. Naszym zdaniem jest miejsce na interwencję państwa właśnie dlatego, żeby, choćby zgodnie z traktatem z Maastricht, chronić tożsamość kulturową poszczególnych krajów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-307.10" who="#JuliuszBraun">Prawdę mówiąc, chciałem mówić zupełnie o czym innym, chciałem powiedzieć o tym, czego moim zdaniem w tym projekcie nie ma. Ale to już powiem tylko króciuteńko, żeby zasygnalizować to jako materiał dla komisji.</u>
          <u xml:id="u-307.11" who="#JuliuszBraun">Otóż w tej ustawie brak, moim zdaniem, rozwiązań dotyczących przepisów podatkowych. Kiedy autorzy przygotowywali ten projekt, obawiali się konfliktu z Ministerstwem Finansów. Myślę, że w tej chwili po deklaracjach, które pan prezydent zawarł w karcie kultury, jest lepsza atmosfera do tego, aby rozmawiać o preferencjach podatkowych związanych z finansowaniem kultury, i to nie tak w ogólności, ale w szczegółach: ile, na co, w jakim procencie. Wydaje mi się, że na przykład ten odpis od biletów kinowych - nie wiem, czy to będzie 10%, trzeba to przeliczyć jeszcze raz - można potraktować przy podatkach tak jak darowiznę, a nie tak jak koszty uzyskania przychodu. Można odpisy od reklam potraktować inaczej przy obliczaniu VAT, jaki w wypadku reklam obowiązuje, bo to już nie będzie przychód nadawcy, który tym podatkiem powinien być objęty. Ale to już są kwestie szczegółowe. Mam nadzieję, że w komisji będzie czas o tym mówić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#AleksanderMałachowski">Mam nadzieję, że pan, stary poseł, przejęzyczył się, mówiąc, że tylko pieniądze podatników dzielimy. Nie, budżet ma jeszcze inne dochody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#JuliuszBraun">Własnych w każdym razie nie dzielimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#AleksanderMałachowski">No to na pewno nie.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Budkiewicz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#JanBudkiewicz">Ponieważ pan poseł Braun mówi o kłamstwie i o tym, ile słów trzeba użyć, żeby je sprostować, chciałbym powiedzieć, że źle mnie słuchał. Nie powiedziałem, że jestem przedstawicielem środowiska, a jedynie, że znam środowisko. Uważam, że zanim się komuś coś w usta włoży, trzeba dobrze posłuchać i zapamiętać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#komentarz">(Poseł Juliusz Braun: Jedno zdanie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#AleksanderMałachowski">O, to zaczyna się...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#JuliuszBraun">Przepraszam bardzo, ale oczywiście używając określenia „kłamstwo”, odnosiłem się do różnego rodzaju informacji dotyczących treści, które tutaj padały, a nie do tej akurat wypowiedzi pana posła. Jeśli tak byłem zrozumiany, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#AleksanderMałachowski">Pełny wersal, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#AleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Juliusz Braun z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo pana posła Jerzego Passendorfera z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#JerzyPassendorfer">To moja premiera, a zatem jestem trochę zdenerwowany.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#JerzyPassendorfer">Proszę państwa, nie będę się tutaj zajmował problemami, które poruszyli panowie posłowie z PSL. Po prostu nadajemy na innej fali i zdaje się, że trudno będzie się nam porozumieć. Mam pewne pretensje do mojego kolegi posła, który zajął tutaj stanowisko dla mnie zdumiewające. Jeżeli w jakimś sensie zna środowisko, to wydaje mi się, że zbyt daleko odszedł od tego, oddalił się, i nie wie, co się w tej chwili dzieje. Nie będę się zajmował szczegółami, ponieważ i nie miejsce, i nie pora - wieczorna - żeby o tym mówić.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#JerzyPassendorfer">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przez wiele lat film polski stanowił naszą narodową dumę. Wiele polskich nazwisk weszło do historii światowego kina: Andrzej Wajda, Jerzy Kawalerowicz, Wojciech Has, Krzysztof Kieślowski. Stali się oni nie tylko ambasadorami naszej narodowej kultury w świecie, ale również twórcami, których dzieła składają się na artystyczny dorobek ludzkości.</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#JerzyPassendorfer">Ostatnie lata nie były łaskawe dla kultury w Polsce, również dla kina. Dzięki wysiłkom i staraniom udało się utrzymać przyzwoity ilościowo poziom produkcji w skali roku. Dzięki temu nie straciliśmy wielu wysoko kwalifikowanych fachowców, którzy wciąż znajdują dla siebie pracę. Gdyby poziom produkcji się zmniejszył, ludzie ci musieliby odejść z zawodu. Byłaby to strata nie do odrobienia.</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#JerzyPassendorfer">Zalew amerykańskich filmów w kinach zmniejszył zainteresowanie rodzimą twórczością. Wiele filmów to atrakcyjne dla oka błyskotki, pełne kosztownych efektów specjalnych. Oglądający je widz często staje się dzieckiem, którego uwagę przyciąga migotliwa zabawka. Wierzymy — my w środowisku — że to minie i do łask powróci kino refleksji zawierające ważne prawdy o człowieku. Wierzę, że przez wiele lat będziemy wracali do „Popiołu i diamentu”, „Matki Joanny od Aniołów”, „Rękopisu znalezionego w Saragossie” czy „Dekalogu”.</u>
          <u xml:id="u-315.5" who="#JerzyPassendorfer">Cała Europa, biorąc przykład z Francji, broni się przed zalewem amerykańskości w kinie, tworzy fundusze wspierające film narodowy, promuje rozpowszechnianie rodzimych dzieł. W Polsce subsydia państwowe dla kinematografii stanowią 20–30% kosztów produkcji i trudno je uważać za dotacje, jako że z każdej produkcji filmowej porównywalne sumy wracają do skarbu państwa w formie różnego rodzaju podatków. Jest to więc czynnik stymulujący produkcję, podtrzymujący rynek i poziom zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-315.6" who="#JerzyPassendorfer">Zmiany strukturalne w kinematografii są konieczne. Już w tej chwili film polski ma znacznie ograniczony dostęp do kin opanowanych przez amerykańską dystrybucję, która film traktuje jako towar masowy, korzysta ze zużytych kopii amerykańskich, z globalnej reklamy, przekazuje zyski z kina za ocean bez inwestowania chociażby ich części w remont kin, produkcję krajową czy chociażby usługi filmowe. Stworzenie funduszu kinematografii, a więc zamkniętego obiegu samofinansowania się kina polskiego, jest w tej chwili podstawowym celem nowelizacji ustawy o kinematografii, która nie była zmieniana od roku 1990. Poza rozdziałami o ochronie zasobów sztuki filmowej, o koncesjonowaniu działalności filmowej, ustawa nie zawiera nowych rozwiązań systemowych. Szereg zmian w ustawie ma charakter porządkowy.</u>
          <u xml:id="u-315.7" who="#JerzyPassendorfer">Sytuacja prawna kinematografii jest dziś niezwykle powikłana. Obowiązuje nadal ustawa z roku 1987, dawno nieaktualna, przestarzała i nie przystająca do nowych warunków ekonomicznych, ustrojowych. Utrudnia to w sposób wyjątkowo dotkliwy, czasem wręcz paraliżujący, wiele działań naszych producentów i dystrybutorów. Niezbędne staje się jak najszybsze uchwalenie nowej ustawy przygotowanej w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-315.8" who="#JerzyPassendorfer">Nowelizacja ustawy przedstawiona w rządowym projekcie - o nim niewiele będę mówił - ma jednak ogromny mankament - brak funduszu filmowego. Takie było stanowisko byłego kierownictwa resortu finansów, które sprzeciwiało się stanowczo jego odbudowie. Wszyscy zainteresowani wyjątkowo jednogłośnie zgadzają się, że dla prawidłowego funkcjonowania kinematografii nie wystarcza coroczne przyznawanie środków z budżetu państwa i że właściwym wyjściem jest doprowadzenie do stworzenia funduszu filmowego, w którym wpływy z budżetu stanowiłyby tylko niewielką część.</u>
          <u xml:id="u-315.9" who="#JerzyPassendorfer">Przedstawiony dziś projekt ustawy ma swoje zalety, nie jest też wolny od różnych mankamentów i przekazanie go do dalszej obróbki w komisji jest obecnie rozwiązaniem najrozsądniejszym. Najgorsze bowiem byłoby pozostawienie kinematografii w ciasnych okowach starej ustawy zmuszającej do ustawicznego poszukiwania sztucznych i często skomplikowanych rozwiązań organizacyjnych i prawnych. Kinematografia ma dość kłopotów rzeczywistych. Pomóżmy jej pozbyć się chociaż tych, które można usunąć na drodze działań legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-315.10" who="#JerzyPassendorfer">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przez całościowe i modelowe rozwiązanie projekt - mówię o projekcie środowiska, o projekcie poselskim - daje podstawy do efektywnego działania kinematografii nie tylko jako dziedziny sztuki, ale także jako nowoczesnego przemysłu zapewniającego wiele stabilnych miejsc pracy, przynoszącego dochody państwu i będącego jednoczenie ważnym przemysłem kształtującym wizerunek Polski. Projekt jest w pełni zgodny z kierunkami reformy gospodarczej i ze standardami i zaleceniami Rady Europy i Komisji Europejskiej. Wprowadzenie proponowanej ustawy nie pociąga za sobą większych niż dotychczas obciążeń dla budżetu państwa. Wprowadzenie ustawy tworzy jednak szanse powrotu polskiego kina na należne mu miejsce w historii światowej kinematografii.</u>
          <u xml:id="u-315.11" who="#JerzyPassendorfer">Jestem za tym, ażeby oba projekty przekazać do komisji, ponieważ nie ma takiej ustawy, której by się nie dało naprawić. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-315.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Jerzemu Passendorferowi.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Mirosława Pawlaka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#MirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wniesiony przez rząd projekt ustawy o zmianie ustawy o kinematografii jest jednym z wielu dokumentów rozpatrywanych od kilku lat w tej Izbie, które mają jedną wspólną cechę — dostosowywanie obecnego ustawodawstwa do zmian, jakie dokonują się w Polsce po roku 1989. Klasycznym przykładem utrzymywania się swoistych anachronizmów otrzymanych w spadku po PRL jest to, co proponuje się wykreślić w preambule do ustawy z 1987 r. — zapis o filmach „zgodnych z zasadami socjalistycznego ustroju Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”. Jednoznacznie popieram te liczne propozycje zmian w projekcie rządowym, które usuwają podobnie przebrzmiałe anachronizmy ustawowe z epoki ustrojowej, która już na szczęście przeminęła. Uważam za prawidłowe propozycje zawarte w ustawie, które dotyczą zmian w organizacji zarządzania kinematografią, m.in. powołanie Rady Kinematografii zamiast często krytykowanego Komitetu Kinematografii.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#MirosławPawlak">Za realną można też uznać zmianę zasad finansowania filmów, która sprowadza się do stopniowego rezygnowania z finansowania filmów przez budżet państwa. Jest to realna propozycja, jeśli się zważy, że gdy w roku 1989 wydatki Ministerstwa Kultury i Sztuki na kinematografię wynosiły 33,7% budżetu tego ministerstwa, to już w 1994 r. spadły do 12,9% w budżecie resortu. Wraz z rozwojem gospodarki rynkowej również kinematografia musi się dostosowywać do trudnych praw rynku. Jest to problem bardzo złożony i trudny, gdyż dążąc do finansowej samodzielności kinematografii, nie możemy dopuścić do tego, by polską twórczość filmową zdominowały filmy komercyjne, kasowe, tak by nie było możliwości powstawania dzieł ambitnych artystycznie. Zarówno w przepisach określających finansowanie kinematografii, jak i przy realizowaniu tych zasad, należy wykazać szczególną troskę o filmy ambitne artystycznie, a także zawierające pozytywne treści wychowawcze. Jest bowiem faktem, że ok. 80% widowni kinowej stanowi obecnie młodzież, i nie może być obojętne to, jakie treści moralne i obywatelskie serwujemy jej w kinach - szczególnie obecnie, gdy wśród młodego pokolenia narasta agresja, egoizm, przestępczość, upowszechniają się postawy antyspołeczne. Dlatego zmierzając, i słusznie, do zreformowania polskiej kinematografii, nie dopuśćmy do tego, by w kinach panoszyły się jedynie obce polskiej tradycji filmy kasowe o wątpliwych przesłaniach artystycznych i moralnych.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#MirosławPawlak">Panie pośle Braun - była tu mowa o środkach finansowych podatników i padła uwaga o paliwie kolorowym, rolniczym. To nie był projekt PSL, to był projekt akurat SLD wsparty przez klub Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-317.4" who="#MirosławPawlak"> Nasz projekt mówił o dopłatach do hektara, a to jest zupełnie inna sprawa i inna była forma realizacji. Tak że adresatem nie jest PSL, tylko akurat pański klub i klub SLD. Dziękuję bardzo. </u>
          <u xml:id="u-317.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#AleksanderMałachowski">Rozumiem, tylko zastanawiam się, czy te traktory chodzą na złotówkach, czy na paliwie.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Gołębiewski: W propagandzie nie ma to znaczenia.)</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#AleksanderMałachowski">Może. Już nie chcę się wtrącać.</u>
          <u xml:id="u-318.4" who="#AleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Mirosław Pawlak.</u>
          <u xml:id="u-318.5" who="#AleksanderMałachowski">Obecnie proszę pana posła Stanisława Rusznicę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#StanisławRusznica">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prawie 10 lat życia poprzedniej ustawy o kinematografii to wystarczająco długi czas umożliwiający wypunktowanie wszystkich wad i zalet tego aktu prawnego. Moim zdaniem rząd postąpił słusznie, proponując nowelizację ustawy, a nie zupełnie nowy akt prawny. Aktualne funkcjonowanie kinematografii w Polsce, opierające się na ustawie o kinematografii z 16 lipca 1987 r., z późniejszymi zmianami, wymaga pewnych modyfikacji, dostosowania przepisów do zmieniających się warunków ustrojowych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#StanisławRusznica">W swojej wypowiedzi chciałbym się odnieść pokrótce do obydwu projektów — rządowego, druk nr 2264, i poselskiego — druk nr 2112. Projekt rządowy, zasadnie preferując twórczą stronę kinematografii, nie przewiduje gwałtownych ruchów, które mogłyby doprowadzić do zmiany sposobu zarządzania w wypadku większości dobrze działających kin państwowych. Projekt poselski swoją „rewolucyjność” opiera na przekonaniu, że 10% odpisu od sprzedanych biletów i wprowadzenie kas rejestrujących stworzy szansę na stały dopływ gotówki, którą centralna administracja przeznaczać będzie na produkcję filmów. Jest to założenie złudne i błędne. Nasuwać się tu może pytanie, w jaki sposób instytucje filmowe będą pokrywać koszty działalności eksploatacyjnej, które obecnie kształtują się w granicach 45–47%, przy odpłatności za wynajem filmu od dystrybutora w granicach 50–55% wpływów brutto ze sprzedaży biletów. Twórcom tego projektu ustawy chodzi o likwidację obecnych państwowych instytucji filmowych jako reliktu i przeżytku, likwidację skostniałej formuły, z tym że jeżeli tak, to powinna ona odbyć się już w pierwszym miesiącu działania nowej ustawy, aby nie narażać budżetu państwa na dodatkowe straty, gdyż kina nie będą w stanie udźwignąć nowych ustawowych obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#StanisławRusznica">W dzisiejszych czasach, gdy mamy telewizję publiczną, satelitarną, kasety i inne media, kino bezpowrotnie utraciło swą rangę. Stąd ciągle obserwowany jest spadek frekwencji, mimo że dystrybutorzy starają się wprowadzać do kin filmy z najnowszego światowego repertuaru. Koszty działalności kin - mam na myśli podatki od nieruchomości, opłaty komunalne, energetyczne, koszty osobowe - są znaczne i przy niewielkiej frekwencji nie pozwalają na osiąganie większych zysków, które powinny być przeznaczone na remonty i modernizacje kinotechniczne.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#StanisławRusznica">Założony w projekcie poselskim urzędowy nakaz wyświetlania w kinie filmów europejskich i polskich zaprzecza zdrowemu rozsądkowi i kłóci się ze swobodą działalności gospodarczej. Z usług kina przecież korzysta wolny człowiek, który za własne pieniądze kupuje bilet na taki film, który mu odpowiada. Ponadto żaden właściciel kina czy zarządzający kinem, ponoszący określone koszty działalności, nie może być zmuszany nakazem do prezentacji w swoim kinie dzieł filmowych, na które nie przychodzą widzowie. Film musi się bronić sam, a nie za pomocą ustawy.</u>
          <u xml:id="u-319.4" who="#StanisławRusznica">Wydaje się, że główną przesłanką autorów poselskiego projektu ustawy o kinematografii jest zagwarantowanie twórcom większych pieniędzy na produkcję. Stąd pomysł Funduszu Filmowego (m.in. dużym kosztem kina), a nie harmonijne funkcjonowanie wszystkich dziedzin kinematografii. Według projektu ustawy środki Funduszu Filmowego mają być skierowane na administrację, produkcję, promocję, konserwację i archiwizowanie filmu polskiego. Z jakich więc środków będzie można prowadzić inwestycje w kinach, takie jak zakup sprzętu, wyposażenia kinotechnicznego? Z jakich więc środków będzie można pokrywać nowe ustawowe podatki? - tym bardziej że ostatnio dystrybutorzy w swoisty sposób interpretują ustawę o prawach autorskich na rzecz ZAIKS. Założenia ekonomiczne wynikające z projektu ustawy są dla sfery rozpowszechniania nieracjonalne, gdyż w aktualnej sytuacji wymagane jest ekonomiczne ustabilizowanie sieci kin, z uwzględnieniem inwestowania w ich stan techniczny, czyli podnoszenie standardu świadczonych usług, ponieważ w tej dziedzinie wleczemy się w ogonie krajów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-319.5" who="#StanisławRusznica">Inna uwaga: Projekt poselski nie uwzględnia i nie dopuszcza do głosu w sprawach dotyczących kinematografii związków zawodowych i załogi w żadnej z dziedzin kinematografii, co z góry skazuje wszystkie te podmioty na hegemonię twórców i producentów filmowych.</u>
          <u xml:id="u-319.6" who="#StanisławRusznica">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mimo wielu wypowiedzianych tu stwierdzeń, że te projekty są bardzo kontrowersyjne, mimo wielu krytycznych uwag, jakie można byłoby tu mnożyć, proponuję, aby obydwa projekty jednak skierować do sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu w celu dokładniejszej analizy i przedstawienia jednej propozycji, dla której głównym filarem byłby projekt rządowy. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu Stanisławowi Rusznicy.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Bolesława Machnio z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#AleksanderMałachowski">Będzie to, jak sądzę, ostatni przedstawiciel tego klubu, bo zostało klubowi 2,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-320.3" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#BolesławMachnio">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Sejm dziś debatuje nad dwoma projektami ustaw o kinematografii i związanymi z tymi zagadnieniami innymi ustawami. Omawiana ustawa jest nie tylko ważna, ale i potrzebna. A to z tej przyczyny, że w programach naszej telewizji filmy, o których mówią projekty ustaw, zajmują ponad 60% czasu emisji. Jeżeli doliczymy czas wspomnianej reklamy, to w zasadzie mamy pełny program telewizji. Są też wyjątki, są jeszcze wiadomości, trochę sportu. Jest też i polityka. W tej części programu radiowo-telewizyjnego jest bardzo wiele osób chętnych do wystąpienia, a to dlatego, że są to środki masowego przekazu o największym zasięgu, jeśli chodzi o liczbę oglądających i słuchających.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#BolesławMachnio">Projekt rządowy zaczyna się od propozycji — bardzo słusznej — skreślenia w preambule wyrazów: „zgodnych z zasadami socjalistycznego ustroju Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”. Wątpliwości w tej sprawie Wysoka Izba pewnie mieć nie będzie. W nowym art. 3a rząd w sposób jednoznaczny podkreśla, że film polski musi zawierać wszystkie cechy i znamiona polskie, poczynając od producenta, zdjęć, miejsca akcji i języka. Art. 1 nowelizowanej ustawy zawiera 37 punktów, w których zawarte są poprawki, zmiany do poszczególnych artykułów ustawy o kinematografii z dnia 16 lipca 1987 r. Pozostałe artykuły, od 2 do 10 włącznie, dotyczą spraw związanych z wprowadzeniem do ustawy zmian zaproponowanych w art. 1. Art. 11 dotyczy ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z dnia 16 lipca 1987 r., a w art. 12 proponuje się wejście znowelizowanej ustawy w życie po upływie 3 miesięcy od ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#BolesławMachnio">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt poselski, zawarty w druku nr 2112, nie zawiera zmian do ustawy z dnia 16 lipca 1987 r., lecz jest projektem nowej ustawy, a zatem wymaga szerszego i bardziej szczegółowego omówienia. Projekt ten ma 8 rozdziałów i 50 artykułów.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#BolesławMachnio">Rozdz. I dotyczy przepisów ogólnych, rozdz. II - filmu polskiego, w następnych zawarte są sprawy związane z działalnością administracyjną rady i Urzędu Kinematografii.</u>
          <u xml:id="u-321.4" who="#BolesławMachnio">Wyjątek stanowi rozdz. IV, a dotyczy on działalności w zakresie kinematografii, która omówiona jest w pięciu artykułach.</u>
          <u xml:id="u-321.5" who="#BolesławMachnio">Kilka zdań o rozdz. V, w którym omówiony jest Fundusz Filmowy. Art. 23 ust. 1: „Tworzy się Komisję Funduszu Filmowego, zwaną dalej «Komisją»”.</u>
          <u xml:id="u-321.6" who="#BolesławMachnio">Ust. 3 brzmi: „Obsługę prac komisji zapewnia Urząd Kinematografii”.</u>
          <u xml:id="u-321.7" who="#BolesławMachnio">W ust. 4 w wielu punktach rozpisana jest działalność wyżej wymienionej komisji, m.in.: udzielanie pomocy ze środków wydzielonych dla komisji przez prezesa urzędu, przyznawanie pomocy finansowej producentom, przedstawianie prezesowi urzędu decyzji o udzieleniu pomocy ze środków funduszu - to zakres działalności komisji. Kończy się na kontroli wydatkowania środków udzielanej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-321.8" who="#BolesławMachnio">W art. 24 opisany jest sposób powoływania i odwoływania wspomnianej komisji, okres kadencji tej komisji, a w ust. 5 mówi się, że minister pracy i polityki socjalnej na wniosek prezesa Urzędu Kinematografii określa zasady i wysokość wynagradzania członków komisji.</u>
          <u xml:id="u-321.9" who="#BolesławMachnio">Art. 25 brzmi: „Komisja rozpatruje pakiety producenckie i podejmuje uchwały o udzieleniu pomocy finansowej, na sesjach odbywanych raz w kwartale”.</u>
          <u xml:id="u-321.10" who="#BolesławMachnio">W art. 26 ust. 2 czytamy: „Uchwała komisji o przyznaniu pomocy nakłada na prezesa Urzędu Kinematografii oraz podmiot, któremu przyznano pomoc, obowiązek zawarcia umowy pożyczki nie później niż w terminie 9 miesięcy od daty przyznania pomocy”. I dalej: „W szczególnie uzasadnionych przypadkach prezes Urzędu Kinematografii, na wniosek podmiotu, któremu przyznano pomoc, może termin ten przedłużyć, nie więcej jednak niż o 3 miesiące”.</u>
          <u xml:id="u-321.11" who="#BolesławMachnio">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwracam się z prośbą do pana posła sprawozdawcy o wyjaśnienie zapisu z art. 26 ust. 2. Czy naprawdę na zawarcie umowy na udzieloną pożyczkę potrzeba aż 9 miesięcy, a dopuszcza się rok? W tej sytuacji ciśnie się pytanie: Jeżeli na zawarcie umowy potrzeba jednego roku, to ilu lat będzie potrzebował podmiot, któremu Komisja Funduszu Filmowego przyznała pożyczkę, by mógł ją odebrać?</u>
          <u xml:id="u-321.12" who="#BolesławMachnio">W tym projekcie nie znalazłem żadnej wzmianki o tym, komu ten film ma służyć. Społeczeństwu? Czy będą produkowane i rejestrowane, o czym pisze się w art. 7 ust. 1 projektu ustawy? Może będą tylko gromadzone w magazynach?</u>
          <u xml:id="u-321.13" who="#BolesławMachnio">Projekt ustawy nie wspomina o roli, jaką wyprodukowane filmy będą spełniać, i dla jakiego będą odbiorcy. Pytanie to stawiam nam, paniom i panom posłom: Czy to będą takie filmy, jak większość obecnie oglądanych, które szczególnie młodzież uczą dokonywania grabieży i rozboju, otwierania różnych zamków, w tym m.in. do samochodów? A może, jak w wielu filmach, używać się w nich będzie słów i wyrażeń, które są zapisane w słowniku wyrazów polskich, ale my w Sejmie z tej trybuny ich nie wypowiadamy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, czas minął - proszę kończyć wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#BolesławMachnio">Tak, panie marszałku, już zbliżam się do zakończenia.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#BolesławMachnio">Nie jest moim zamiarem pouczać producentów filmów ani prezesa Urzędu Kinematografii, ale pragnę powiedzieć, w imieniu także moich wyborców, że film polski winien zawierać treści związane ze zdobywaniem wiedzy, spełniać rolę samokształceniowo-wychowawczą, ukazywać problemy związane z życiem, w którym podstawowe treści to wysoka kultura, zarówno w mowie, jak i wizualna, nie wulgarne słowa, rozbój, morderstwa i seks.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#BolesławMachnio">Wielu moich znajomych programy, szczególnie telewizyjne, określa takimi słowami: Jest to wulgaryzm z rozpustą oraz łomot z łoskotem.</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#BolesławMachnio">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W filmie polskim winna być zawarta głęboka treść, związana z postępem, rozwojem, nie tylko życia gospodarczego, społeczno-kulturalnego, ale i politycznego; należy też w filmie oddawać szacunek człowiekowi i jego pracy, ukazując także przykłady złej pracy, zachowując przy tym dużą dozę kultury.</u>
          <u xml:id="u-323.4" who="#BolesławMachnio">Przy oglądaniu filmów w kinie czy w telewizji człowiek winien znaleźć odpoczynek i oderwanie od codziennych trosk i kłopotów. Film nie może demoralizować społeczeństwa. Porno i seks jest dla ludzi, ale nie w okienku telewizyjnym. Do tego celu można znaleźć o wiele lepsze i wygodniejsze miejsce.</u>
          <u xml:id="u-323.5" who="#BolesławMachnio">Kończąc, pragnę zwrócić się do Komisji Kultury i Środków Przekazu, ona bowiem będzie dokonywać obróbki poszczególnych rozdziałów projektu ustawy. Moim zdaniem w przedłożonym projekcie wyczuwa się rozbudowaną administrację. Mniej jest zagadnień i spraw, które powinny cechować nowoczesny film polski...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, proszę, pan już i tak znacznie przekroczył czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#BolesławMachnio">Panie marszałku, jeszcze mam pół kartki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#AleksanderMałachowski">Wiem, ale czas obowiązuje, niestety.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę mówić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#BolesławMachnio">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#BolesławMachnio">Nie widzę potrzeby wyprowadzania pieniędzy z budżetu na rady, komisje itp. Przy opracowywaniu tej ustawy, według mnie, trzeba uwzględnić sytuację, w jakiej jest nasze społeczeństwo: zginęły albo giną takie słowa jak „dziękuję” lub „przepraszam”, brakuje wzajemnego szacunku. Mnożą się jak grzyby po deszczu zazdrość, pycha i zawiść. Pytam, gdzie się podziała wspaniała kultura polska w słowie i czynie?</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#BolesławMachnio">Film polski winien być realizatorem pierwszego zdania z uzasadnienia do projektu: „Proponowany projekt tworzy całościowy model zawierający nowe rozwiązania systemowe. Ich zadaniem jest dostosowanie instrumentów polityki państwa w dziedzinie kinematografii do wymogów i realiów gospodarki rynkowej przy jednoczesnej ochronie i wsparciu wartości polskiej kultury”. Wobec tego proponuję, by oba projekty ustaw — poselski i rządowy — przekazać do Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego, Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu.</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#BolesławMachnio">Najodpowiedniejszym rozwiązaniem byłoby powołanie specjalnej komisji, w której skład byliby powołani panie i panowie posłowie posiadający duży zasób wiedzy o kinematografii, doświadczenie w tej pracy, osoby o wysokiej moralności, kulturze i wychowaniu, a także mające dorobek w dziedzinie działalności społeczno-kulturalnej.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#BolesławMachnio">W ustawie winny być zawarte całościowe modelowe rozwiązania dotyczące działalności kinematografii. Film zaś winien kształtować wizerunek nowoczesnej kultury i naszej ojczyzny, której na imię Polska.</u>
          <u xml:id="u-327.5" who="#BolesławMachnio">Jeśli pan marszałek pozwoli, jedno słowo odnośnie do tego, co powiedział pan poseł Braun. Chcę powiedzieć, panie pośle, że to nie są dopłaty - PSL nie żąda dopłat do paliwa rolniczego, PSL chce zwrotu podatku gruntowego płaconego od maszyn, od ciągników i przyczep, które stoją, a nie jeżdżą po drogach. Wydaje mi się, że ma pełne prawo do tego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#AleksanderMałachowski">O traktorach - nie mogę. Bardzo proszę, darujmy już sobie, panie pośle, bo już pan przekroczył tak bardzo czas i jeszcze o traktorach na koniec pan mówi - no nie...</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#AleksanderMałachowski">Bardzo proszę, został jeszcze pan poseł Jerzy Wenderlich, który ma półtorej minuty - i bardzo proszę nie zamieniać tego w pięć.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Kisielewski już nie może zabrać głosu, niestety.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#JerzyWenderlich">Korzystając z łaskawości pana marszałka, nie zamienię tego w pięć, ale być może poproszę o przedłużenie o parę sekund.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#JerzyWenderlich">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Potwierdziło się to, czego obawiałem się na początku, że my dziś będziemy udawali, że chodzi nam o kropki nad „i”, że chodzi nam o szczegóły. Przestrzegałem przed tym.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#JerzyWenderlich">My nie będziemy ani jutro, ani w przyszłym tygodniu podnosić ręki za tą ustawą albo przeciw niej. Sojusz Lewicy Demokratycznej jest za dopracowaniem przedłożonych projektów i stąd nasz wniosek o przekazanie tych projektów do Komisji Kultury i Środków Przekazu. Przeraziły mnie bardzo stwierdzenia, których powinniśmy oszczędzić wspaniałym twórcom i filmowcom, takie jak „skok na kasę”, czy bardzo nieeleganckie porównania, jak „twórcy z PRL”, jakieś urojone, bo przecież nie realne, pretensje co do składu Rady Kinematografii, jak gdyby jej skład czy forma, metoda konstruowania były już przesądzone. No i oczywiście jeszcze jakaś niespójność postaw i stanowisk posłów Samborskiego i Gołębiewskiego, którzy projekt podpisali, a dziś są zwolennikami jego całkowitego odrzucenia. To tak, jakby sklonowanie rzeczywiście było już faktem: z jednej strony posłowie Gołębiewski i Samborski podpisują projekt ustawy, a ich sklonowane repliki dziś przeciwko temu gorąco protestują. Głęboko wierzę, że usiądziemy wspólnie na sali sejmowej, w Komisji Kultury i Środków Przekazu, filmowcy i z drugiej strony stołu posłowie. Oni wiedzą wszystko o filmie, my mamy trochę większe doświadczenie w procesie legislacyjnym. Myślę, że te wszystkie wątpliwości uda się usunąć w imię kultury polskiej, w imię rozwoju polskiej twórczości filmowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Jerzemu Wenderlichowi.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana; zresztą czas się skończył.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę zatem o zabranie głosu pana ministra kultury i sztuki Zdzisława Podkańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#ZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z wielką uwagą przysłuchiwałem się dyskusji i chcę zaraz na wstępie powiedzieć, że przede wszystkim dotyczyła ona ogólnie pojętego modelu finansowania polskiej kultury. Nie da się mówić o właściwym sprawowaniu mecenatu państwa nad kulturą narodową - a taki obowiązek nałożyła na nas znowelizowana w czerwcu ub. r. wolą Wysokiej Izby ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej - kiedy widzi się tylko część szerokiego kręgu kultury i jej twórców.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#ZdzisławPodkański">W moim przekonaniu w tych mocnych słowach padło zbyt wiele zdecydowanych, jednoznacznych stwierdzeń. Projekt jest uzgodniony, taka jest wola wszystkich środowisk. Rodzi się pytanie: Ze wszystkimi uzgodniony? Wola wszystkich środowisk? Chcę powiedzieć, że właśnie projekt rządowy był najdłużej konsultowany ze wszystkimi środowiskami i w końcowej fazie doszło w zasadzie do wyeliminowania jednego z elementów, który wywołał później dyskusję i, można powiedzieć, legł u podstaw inicjatywy poselskiej. Bo nie można też stwierdzić, że projekt poselski został ze wszystkimi środowiskami, całej kinematografii, uzgodniony. Przecież na środowisko filmowe składa się nie tylko zespół naszych wspaniałych producentów, ale swoje środowisko tworzą też dystrybutorzy, którzy są przeciwni, kiniarze, którzy są przeciwni, archiwiści, którzy są przeciwni. A nikt nie pyta o widzów, którzy muszą później za dodatkowe obciążenia proponowane w ustawie, mające charakter podatku, zapłacić.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#ZdzisławPodkański">Nie byłbym aż tak odważny, żeby sądzić, że jest to wola wszystkich. Jest to wola określonych środowisk. Mówię o tym dlatego, że od 1990 r., kiedy został zlikwidowany Fundusz Kultury, trwa we wszystkich środowiskach kultury dyskusja nad modelem finansowania kultury. Znaczna część osób uważa, że Fundusz Kultury utworzony przed okresem przełomu w zasadzie był już spojrzeniem w przyszłość, był rozwiązaniem nowoczesnym, odchodził od praktyk centralistycznych państwa, od sterowania metodą administracyjną. Ten fundusz został zlikwidowany tak samo jak i inne — Fundusz Kinematografii czy Fundusz Literatury. Do dzisiaj trwają nad tym dyskusje i będą trwały długo, bo nadal jest znaczna liczba osób, które uważają, że kultura powinna mieć swój fundusz. Taka była wola parlamentarzystów, wielu parlamentarzystów i przedstawicieli różnych środowisk. Dlatego minister kultury i sztuki opracował nowy projekt, mając na względzie nową rzeczywistość prawną Funduszu Kultury. Jako minister kultury i sztuki, nie tylko z obowiązku, ale z przekonania muszę skorzystać z okazji dzisiejszej dyskusji, żeby zadać podstawowe pytanie: Czy Fundusz Kultury jest potrzebny czy nie, czy mamy wybrać inną drogę, polegającą na szukaniu różnych rozwiązań, tworzeniu podfunduszy czy mniejszych funduszy celowych, tak że jedne obszary będą miały lepszą sytuację finansową, natomiast w innych obszarach ta sytuacja będzie się pogarszała? Dlaczego? Bo przecież w tym projekcie społecznym oczekuje się nie tylko na środki pozabudżetowe, ale i na środki budżetowe. A więc w jednym obszarze dawalibyśmy możliwość wspomagania inicjatyw środkami pozabudżetowymi, natomiast drugi uzależniony byłby, praktycznie rzecz biorąc, od możliwości budżetu państwa, uchwalanego każdego roku przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#ZdzisławPodkański">Następna sprawa. Dzisiaj mogę powiedzieć, że uchwalenie jednego funduszu spowoduje, że inne środowiska oczekiwać będą na podobną decyzję Wysokiego Sejmu, i w związku z tym poddaję pod rozwagę pytanie o to, jaką wybieramy drogę; czy walczymy razem o jeden fundusz, czy zaczynamy tworzyć fundusze, czy utrzymujemy dotychczasową politykę kolejnych rządów, akceptowaną przez parlamenty, według której od 1990 r. do dzisiaj nie tworzy się funduszy celowych. To trzeba w pierwszej kolejności rozstrzygnąć. Jeżeli rozstrzygnie się, jaki ma być model ustrojowy w kulturze, wtedy te słowa, które czasem padają, po prostu byłyby zbędne, byłyby już niepotrzebne.</u>
          <u xml:id="u-331.4" who="#ZdzisławPodkański">W czym jest problem?</u>
          <u xml:id="u-331.5" who="#ZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja prezentowałem projekt rządowy, proszę więc mi pozwolić na porównanie tych projektów, wykazanie, gdzie tkwią podstawowe różnice. Te podstawowe różnice w zasadzie wynikają z tego, co starałem się w tej części wstępnej poprzez zobrazowanie problemu i pytania zasygnalizować. Najważniejszą z różnic między omawianymi projektami jest kwestia utworzenia proponowanego przez panów posłów Funduszu Filmowego. W projekcie rządowym tej propozycji nie ma. Pominięte zostały przepisy o funduszu, ponieważ, jak powiedziałem wcześniej, w polityce państwa od 1990 r. zrezygnowano z tworzenia budżetowych funduszy celowych. Utworzenie Funduszu Filmowego jest przez część osób postrzegane z makroekonomicznego punktu widzenia jako niesłuszne, gdyż oznaczałoby to dodatkowe obciążenie sektora produkcyjnego, a więc miałoby skutki podobne jak w przypadku wprowadzenia nowego opodatkowania. Wydaje mi się, że w tej sytuacji jest to podstawowy argument, który powoduje zasadność postawionych przeze mnie pytań.</u>
          <u xml:id="u-331.6" who="#ZdzisławPodkański">Druga różnica. Projekt poselski sytuuje organ do spraw kinematografii poza resortem kultury i sztuki - co prawda w wystąpieniach podczas dyskusji ten zamiar był łagodzony. Proponuje się w tym projekcie podporządkowanie tego organu prezesowi Rady Ministrów - mówi o tym art. 12 ust. 2. To jest dzisiaj sprzeczne z pewnymi zasadami, które są wdrażane w związku z reformą administracji centralnej, zakładającą między innymi racjonalizację oszczędności w gospodarowaniu nakładami na utrzymanie urzędów państwowych. Ponadto działalność w zakresie kinematografii jest także ważnym elementem polityki kulturalnej państwa. Pozbawienie ministra kultury i sztuki wpływu, możliwości pewnej koordynacji na pewno miałoby negatywne skutki. Powiem więcej: spowodowałoby też pewne potrzeby w zakresie wydatków administracyjnych. Obciążeniem dla budżetu stałyby się wynagrodzenia członków Komitetu Kinematografii - mówi o tym art. 9 ust. 3 - i Komisji Funduszu Filmowego - art. 24 ust. 5 - a także koszty organizacji walnych zebrań grup środowiskowych - mówi o tym art. 10 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-331.7" who="#ZdzisławPodkański">Powiem więcej: Nie jest to tylko sprawa wynagrodzeń. Jeżeli będziemy zmierzali do tego, by poszczególne obszary, poszczególne środowiska, były podporządkowywane innym resortom, były wyodrębniane, to będzie następowała dezintegracja tych środowisk, dezintegracja w całym obszarze wartości ponadczasowych - to chcę wyraźnie powiedzieć. Dzisiaj środowiska kultury starają się organizować, dlatego że uważają, iż lobby gospodarcze jest znacznie silniejsze od lobby intelektualnego. To powoduje poważne zagrożenia, jeśli chodzi o rozwój intelektualny, dostęp do dóbr kultury. A zatem sami moglibyśmy zadecydować o tym, że środowiska kultury tworzące całą narodową kulturę, będą działały w oderwaniu, w odosobnieniu.</u>
          <u xml:id="u-331.8" who="#ZdzisławPodkański">Ostatnio usłyszałem propozycję, żeby ministrowi spraw wewnętrznych i administracji podporządkować urząd konserwatora, a więc cały obszar dziedzictwa materialnego, ruchomego, nieruchomego. Gdybyśmy doprowadzili do tego, że z punktu widzenia modelu ustrojowego minister kultury nie ma prawa do sprawowania nadzoru nad ochroną narodowego dziedzictwa, które zastaliśmy, to minister kultury nie będzie wówczas w stanie spełniać innych funkcji wynikających z obowiązku mecenatu państwa nałożonego ustawą, z obowiązków konstytucyjnych, z obowiązków ministra kultury i sztuki. Tak więc w tym momencie trzeba się zastanowić nad tym, w jakim kierunku idziemy. Czy w kierunku wzmacniania obszaru intelektualnego, czy po prostu w kierunku pewnej decentralizacji polegającej na likwidacji resortu kultury i sztuki? Te działania w perspektywie prowadzą bowiem do likwidacji albo do osłabienia funkcji ministra kultury i sztuki.</u>
          <u xml:id="u-331.9" who="#ZdzisławPodkański">Chcę przestrzec: Myli się ten, komu wydaje się, iż pozycja pełnomocników będzie mocniejsza, kiedy będą oni w perspektywie zatrudnieni w gabinecie premiera i nie będą wchodzili w skład Rady Ministrów (nie ma Urzędu Rady Ministrów). Wręcz przeciwnie, wtedy ich pozycja będzie słabsza, nie będzie osoby uprawnionej do rozmowy i reprezentowania tego środowiska na najwyższym szczeblu. Być może w perspektywie czasu taki model docelowo okaże się potrzebny, skuteczny, natomiast przestrzegałbym przed tymi dążeniami, zbyt szybkimi decyzjami tego typu w okresie transformacji ustrojowej, kiedy i tak kultura poniosła znaczne straty, które dzisiaj z trudem odrabiamy. Właśnie dlatego, że pracowaliśmy razem - minister i środowiska - to ubiegły rok był dla nas rokiem bardzo skutecznym - najskuteczniejszym ze wszystkich lat; przypomnę stawkę zerową VAT, 50-procentowy uzysk, zwolnienie od obowiązku odprowadzania podatku z tytułu gospodarowania majątkiem przez instytucje kultury, utrzymanie prawa do odpisu od podstawy opodatkowania i, najwyższe od wielu, wielu lat - ja przynajmniej takich nie pamiętam - podwyżki dla pracowników kultury sięgające 23,7%. Właśnie jest to wynikiem wzajemnego zrozumienia, poszanowania, ścierania także w poglądach, ale działania integracyjnego tego środowiska.</u>
          <u xml:id="u-331.10" who="#ZdzisławPodkański">Trzeci problem. Sama Rada Kinematografii, która miałaby zastąpić Komitet Kinematografii, jest organem mającym kompetencje stanowiące, a więc uprawnienia zarządzające i doradcze (art. 8 ust. 1). Nie jest jasne, w stosunku do kogo rada będzie miała uprawnienia zarządzające, pełniąc zarazem funkcję organu konsultacyjnego. Takie rozwiązanie utrudniałoby proces podejmowania decyzji i rozmywałoby odpowiedzialność za nie.</u>
          <u xml:id="u-331.11" who="#ZdzisławPodkański">Prezes Urzędu Kinematografii, na którego odwołanie i powołanie rada ma bezpośredni wpływ - art. 14 ust. 2 i 3 - musiałby poważnie liczyć się ze zdaniem rady nawet w sprawach przez nią jedynie opiniowanych. Natomiast odpowiedzialność w razie negatywnych skutków decyzji ponosiłby prezes jednoosobowo, ponieważ członkowie rady zawsze mogliby użyć argumentu, że ich rola była tylko doradcza. Należy wskazać, że uchwały rady, zwłaszcza stanowiące i nadzorcze, będą miały charakter wiążący również dla organów administracji rządowej. Dla żadnego z organów tej administracji nie przewidziano systemu kontrolnego nad radą. A więc, inaczej mówiąc, premier, praktycznie rzecz biorąc, mógłby powoływać członków rady, ale nie ma delegacji w tym projekcie, uprawnień i trybu odwoływania członków rady. W zasadzie sami członkowie rady musieliby taką decyzję podejmować.</u>
          <u xml:id="u-331.12" who="#ZdzisławPodkański">Porównując te projekty, widzimy kilka różnic. W moim przekonaniu sprawy regulacji w odniesieniu do Filmoteki Narodowej są tutaj zbędne, można te zapisy z powodzeniem znaleźć w projekcie rządowym, dlatego że mamy to już uregulowane w innych przepisach i nie ma potrzeby regulowania tego dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-331.13" who="#ZdzisławPodkański">Myślę, że bardzo ważny jest jeszcze problem finansowy. W zasadzie dzisiaj nie ma obliczonych skutków finansowych. Mówi się o środkach budżetowych i pozabudżetowych. Nie ma po prostu symulacji kosztów.</u>
          <u xml:id="u-331.14" who="#ZdzisławPodkański">Bardzo ważne są też inne poprawki, które do projektu rządowego zostały już zgłoszone, a kolejne na pewno będą też zgłoszone.</u>
          <u xml:id="u-331.15" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Urbańczyk: Należałoby je porównać.)</u>
          <u xml:id="u-331.16" who="#ZdzisławPodkański">Nie chciałbym być recenzentem projektu społecznego, ale z obowiązku porównywałem te projekty, a więc byłem sprawiedliwy, panie pośle. Muszę powiedzieć, że mam prawie 40 uwag, ale nie chcąc być recenzentem, nie przytoczę tych propozycji szczegółowych.</u>
          <u xml:id="u-331.17" who="#ZdzisławPodkański">Na koniec chciałbym prosić o jedno: żeby tej wypowiedzi, panie i panowie posłowie, a także inicjatorzy obydwu projektów, wszyscy, którzy pracowali często i przy jednym, i przy drugim, w wielu wypadkach oddzielnie, nie mieli ministrowi kultury za złe, nie mieli mu za złe, że upomina się o równe prawo, o równy dostęp dla wszystkich środowisk kultury. Bo Wysoka Izba musi zadecydować, czy prawo do funduszu będzie miała cała kultura, czy to prawo będzie reglamentowane, limitowane, przydzielane określonym środowiskom. Bardzo się cieszę, że doszło do takiej pogłębionej dyskusji i że mamy te dwa projekty, bo dały mi one dzisiaj szansę zadania tego pytania i poproszenia Wysokiej Izby o rozważenie i o stosowne decyzje.</u>
          <u xml:id="u-331.18" who="#ZdzisławPodkański">Korzystając z okazji, panie marszałku, Wysoka Izbo, chcę z całego serca podziękować wszystkim inicjatorom, autorom, recenzentom tych projektów - zarówno rządowego, jak i społecznego - gdyż w moim najgłębszym przekonaniu wszyscy mieli jeden cel: dobrze służyć sprawie. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-331.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu Zdzisławowi Podkańskiemu ministrowi kultury i sztuki.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę obecnie o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców poselskiego projektu ustawy pana posła Andrzeja Urbańczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#AndrzejUrbańczyk">Chcę wszystkim uczestnikom dyskusji bardzo podziękować za liczne uwagi, a jednocześnie chciałbym zadeklarować pewną chęć niepamięci. Chęć niepamięci kieruję jako kolega poseł do niektórych moich kolegów, którzy deklarując wielką życzliwość wobec środowisk twórczych, w rozmowie posługują się zwrotami i pojęciami, które wyprzedzają ich myśl, w związku z czym wikłają się w porównania zupełnie nieadekwatne, sięgają po epitety i słowa o twórcach rodem z PRL, o skoku na kasę, o centralistycznym modelu proponowanym przez społeczny projekt, o nawrocie socjalizmu. Są to dla mnie w dyskusji o kulturze słowa zdumiewające. Chcę podziękować szczególnie panu ministrowi Podkańskiemu za nazwanie istoty problemu. Minister Podkański w swoim wystąpieniu powiedział, że chodzi o pieniądze. To samo powiedziałem ja. W żadnym wystąpieniu nie znalazłem sugestii, pomysłu — poza Funduszem Kultury ogólnie rysowanym przez pana ministra Podkańskiego — co zrobić, żeby zwiększyć środki, nie tylko publiczne, na rodzimą kinematografię. Środowisko, obserwując prace polityczne, prace parlamentu, prace nad budżetem, widzi od kilku lat, że nie udaje nam się w drodze wzrostu wydatków budżetowych dokonać jakościowego skoku w dziedzinie finansowania kultury, bo wzrost jest, ale minimalny. Środowisko to mówi — panowie, może są inne metody, inne doświadczenia. W supersocjalistycznej Francji, w supersocjalistycznej Portugalii, Hiszpanii, we Włoszech znajdują metody godzenia wydatków budżetowych z pieniędzmi, które nazywam umownie parapodatkowymi, z określonych sektorów gospodarki, najbliższych istocie danej twórczości. W wypadku twórczości audiowizualnej jest dla mnie oczywiste, że matka tej sztuki, film, odwołuje się do tych środowisk i prosi o pieniądze. Widzę kiniarza, telewizję; łatwe wpływy z reklamy chcę też obciążyć świadczeniem na rzecz kultury.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#AndrzejUrbańczyk">Jeśli koledzy posługują się argumentem budżetu w tej dyskusji, to chyba nie słuchali tego, co mówiłem. Pewnie, że jako pozycję wśród źródeł Funduszu Filmowego można wymienić budżet państwa. Powiedziałem w swoim wystąpieniu, oddając intencje i ewentualnie ducha autopoprawki, jaką można zgłosić, że chodzi o to, żeby właśnie te 200 mld zł dawane z budżetu państwa w połowie na utrzymanie obecnego Komitetu Kinematografii, a tylko w połowie na wspieranie produkcji, dystrybucji i innych form upowszechniania kultury filmowej, zostało w budżecie na coś innego, może na kolejne muzeum, może na teatr, na inne dziedziny, żebyśmy sztukę filmową mogli finansować z innych, niebudżetowych środków, ale także publicznych, kontrolowanych publicznie. Cóż w tym złego, jakiż to straszny zamach myślowy na system państwowy? Nie mogę tego zrozumieć, nie mogę zrozumieć tego stopnia emocji, kiedy pojawia się tylko ten rodzaj myślenia. Bo na antypodach tych ostrych słów, które padają tu pod adresem autorów, nie ma innego pomysłu, co zrobić, żeby znaleźć więcej pieniędzy, a wszyscy się zgodzą dzisiaj z tym, że kluczem do poprawy sytuacji w polskiej kulturze jest kwestia finansowania - mówi to pośrednio pan minister Podkański, odwołując się do idei Funduszu Kultury w ogóle.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#AndrzejUrbańczyk">Oczywiście Fundusz Kultury w dawnych czasach był czymś zupełnie innym - stanowił prosty odpis od funduszu płac, kierowany na kulturę z wszystkich sektorów gospodarki. Pewnie można go w naszych warunkach powtórzyć, ale nie jestem pewien, czy jest to rozwiązanie do końca słuszne, czy nie powinniśmy dostrzec istnienia, w przeciwieństwie do dawnych czasów, początków przemysłu kulturalnego, tego, który tworzy dzisiaj - już wyłącznie własnymi siłami - płytę kompaktową, który tworzy rynek rozrywki nie wspierany przez państwo, który tworzy w poważnej części rynek książki, oczywiście wzmacniany, wspomagany tym, że jest zerowa stawka VAT i wieloma innymi rzeczami. Ale jeżeli będziemy myśleli o Funduszu Kultury, to wracamy do systemu myślenia wyłącznie o centrali, o pieniądzach na kulturę poprzez system centralistyczny. Ja również szukałbym różnych metod wzbogacania środków przeznaczanych na kulturę, ale przez system podatkowy, przez mechanizmy ulg.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#AndrzejUrbańczyk">Pan poseł Budkiewicz słusznie mi tu podpowiada - szkoda, że nie w swoim wystąpieniu - że może ci, którzy wyświetlają polskie filmy w wymiarze ponad normę, nie powinni w ogóle płacić podatków. Może to jest forma promocji?</u>
          <u xml:id="u-333.4" who="#AndrzejUrbańczyk">Brakowało mi, koledzy posłowie, w tej rozmowie myślenia pozytywnego i pozytywistycznego. Być może we wstępie nadałem mojej wypowiedzi ton narodowy, broniący kultury, natomiast pretensje o to, że się będzie płacić ludziom pracującym w radzie czy w komisji, jest czepianiem się drobiazgów. Gdyby była odpowiedź, skąd wziąć pieniądze, to mógłbym się zgodzić z takim drobiazgowym, chirurgicznym sposobem podejścia do tego społecznego, poselskiego projektu. Ale nie padła tu odpowiedź, skąd te pieniądze wziąć. W projekcie poselskim jest propozycja - negocjujmy z tymi środowiskami, spróbujmy przekonać kiniarzy, że to nie jest droga, która siłą rzeczy doprowadzi do bankructwa, że może trzeba pomyśleć tak: Fundusz Filmowy może - bo mówię tylko o szansie - operować gigantycznymi kwotami (pan poseł Budkiewicz wspomniał tu o bilionie starych złotych). Nie wiem, czy jest to wyliczenie dobre, ale na przykład gdyby było, cieszyłbym się, bo fundusz ten mógłby być parabankiem, dzięki któremu można by prowadzić również inwestycje. Tylko punkt wyjścia byłby pieniądzem publicznym - ściąganym z różnych źródeł. Może byśmy tak pomyśleli o wielkim świecie kultury.</u>
          <u xml:id="u-333.5" who="#AndrzejUrbańczyk">Myślę, że czas na pożegnanie się z pewnymi mitami. Dzisiaj koledzy mówili, że oto ktoś z budżetu chce coś zabrać dla siebie. Dzisiaj instytucje kultury, które dzięki polskiej polityce kulturalnej ostatnich lat zostały zachowane, żyją z budżetu. I ja się cieszę z tego, że muzyk Filharmonii Narodowej jest opłacany z budżetu, że aktor w Teatrze Starym jest opłacany z budżetu, że profesorowie wyższych uczelni artystycznych są opłacani z budżetu, że ta sfera kultury znajduje w budżecie obrońcę.</u>
          <u xml:id="u-333.6" who="#AndrzejUrbańczyk">Teraz, kiedy błędnie używa się terminu budżet - myślę, że chodziło tu w ogóle o środki publiczne - pytam, dlaczego z tego robić zarzut, że ktoś chce pieniędzy publicznych dla obrony polskiej kultury, którą można obronić w jeden sposób - poprzez twórczość. Nie można stawiać zarzutu, że proszą o te pieniądze producenci, bo istotą obrony polskiej kultury filmowej jest robienie filmów, a filmów nie robią przedsiębiorcy kinowi, filmów kinowych nie robi telewizja publiczna ani jej pracownicy. Telewizja daje pieniądze, film tworzy producent, reżyser i autorzy. Nie wolno mieć o to pretensji, bo inaczej żadnym mechanizmem nie obronimy polskiej kultury.</u>
          <u xml:id="u-333.7" who="#AndrzejUrbańczyk">Przykro mi, że koledzy nazywają tę ustawę haraczową, bo czymże innym są podatki, które płacimy w ogóle na państwo, w tym na kulturę? To też jest haracz. Dzisiaj film też bierze haracz w postaci 100 mld starych złotych przeznaczonych na produkcję filmową (3 mln dolarów). Doświadczenie krajów europejskich pokazuje jednak, że to jest normalna sprawa, że ten haracz dla obrony wspólnych wartości, dla obrony tożsamości musi być płacony. Ten haracz nie musi mieć pejoratywnego zabarwienia, tylko należy wprowadzić uczciwe reguły gry, bazę finansową, która przez ten haracz może być tworzona, poprzez rzetelne umowy, poprzez kontrolę społeczną, także sprawowaną przez urząd państwa.</u>
          <u xml:id="u-333.8" who="#AndrzejUrbańczyk">Wyczułem w wystąpieniu pana ministra Podkańskiego obawę, że ten projekt wpisuje się w działania dezintegracyjne wobec systemu ochrony polskiej kultury, dlatego że w małym stopniu uwzględnia rolę ministra kultury, oddając zwierzchnictwo nad strukturami tego systemu wspomagania rodzimej kinematografii urzędowi premiera. Przecież w swoim wystąpieniu powiedziałem wyraźnie, że liczę na to, iż to zostanie powierzone ministrowi kultury, i jestem przekonany, że odważne, tak jak pan minister to zrobił, powiedzenie tego, że może istnieć takie podejrzenie, spowodowałoby zmianę tego stanowiska w pracach komisji kultury nad tym projektem. To nie jest kluczowa sprawa, komu będzie podlegał ten urząd. Być może na fali i być może z tego powodu, że korzystano z doradców, prawnych doradców, którzy tworzyli ustawę o centrum, pojawił się pomysł usytuowania tych struktur przy premierze i być może po to, żeby rangę całego przedsięwzięcia jeszcze wyżej podnieść. To nie jest poważny problem. Wielokrotnie się wypowiadałem, że będę ostatni, który miałby się dopisywać... nawoływać do likwidacji ministerstwa kultury. Jeżeli sądzicie państwo, że przyłączyłbym się do takich działań, to się głęboko mylicie. Nigdy w życiu. Nie chciałem ingerować ze strony poselskiej w ten projekt, który ma swoich autorów - jest to środowisko autorów, producentów i to żaden wstyd.</u>
          <u xml:id="u-333.9" who="#AndrzejUrbańczyk">Kwestia, czy było to konsultowane czy nie. Nigdzie w swoim wystąpieniu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#AleksanderMałachowski">Namawiam jednak pana do zakończenia, bo już duży serial filmowy odwaliliśmy tutaj, już przeszło 3 godziny trwa ta debata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#AndrzejUrbańczyk">Już kończę, panie marszałku, ale pan minister Podkański wywołał na koniec kluczowe problemy. Naprawdę są one istotne i trochę do nich chciałem się odnieść, ale przyjmuję pouczenie pana marszałka i z chęcią się dostosuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#AleksanderMałachowski">To prośba, nie pouczenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#AndrzejUrbańczyk">Prośba pana marszałka. Proszę państwa, na tym zakończę swój wywód, ale chcę jeszcze powiedzieć jedno. Możecie, koledzy, o mnie sądzić, co chcecie, ale powtórzę to, co powiedziałem: nie znalazłem w tej debacie argumentów, które by mnie zniechęciły do szukania nowych sposobów ochrony rodzimej twórczości artystycznej. Nie znalazłem w głosach moich kolegów jakichkolwiek tonów, które by mnie powstrzymały przed szukaniem takich sposobów gromadzenia pieniędzy na polską twórczość kinematograficzną, których kierunek szukania wskazują główne idee tej ustawy. Uważam, że jest ona godna, by ją przesłać do komisji kultury, i tam będzie ta wielka konsultacja. W swoim wystąpieniu nie powiedziałem, że wszyscy są za, powiedziałem jedno: polskie środowisko filmowe, twórcze, autorzy, reżyserzy - oni dali to na piśmie, sto kilkadziesiąt podpisów - organizacje popierają ten projekt. Tylko tyle. Nigdy nie używam słów: zawsze, nigdy i wszyscy. I myślę, że to dobra rzecz na zakończenie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan minister Podkański pragnie coś sprostować.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo pana ministra o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#ZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Poprosiłem o głos w trybie sprostowania, gdyż - może za sprawą zmęczenia, bo dzisiejszy dzień był pracowity - padło stwierdzenie, jakobyśmy mieli za złe to, że filmowcy proszą o środki. Chcę powiedzieć Wysokiej Izbie, że o te środki proszą nie tylko filmowcy - i nikt nie ma im tego za złe - ale także bibliotekarze, muzealnicy, aktorzy, konserwatorzy zabytków, muzycy, śpiewacy, tancerze, twórcy sztuk plastycznych, literatury, folkloru. I też musimy uznać ich równe prawa, oni też stanowią bardzo ważną grupę, która wnosi niepowtarzalny, twórczy wkład w całokształt naszej narodowej kultury.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#ZdzisławPodkański">Dzisiaj chciałbym tylko przypomnieć, że minister kultury i sztuki opracował projekt Funduszu Kultury, który obejmuje wszystkie dziedziny. Takowy projekt jest znany sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu...</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Urbańczyk: Jeszcze nie.)</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#ZdzisławPodkański">...jeszcze za czasów pana ministra Kazimierza Dejmka, panie pośle, razem - byłem wtedy wiceprzewodniczącym tej komisji - nad tym pracowaliśmy. I chcę poinformować, że ten projekt ministra kultury i sztuki zawiera koncepcję, która umożliwia zasilanie środkami budżetowymi i pozabudżetowymi. Wskazaliśmy wtedy kilkanaście możliwości zasilania środkami pozabudżetowymi. A więc nieprawdą jest, że koncepcji nie ma - koncepcja jest, tylko nie ma decyzji. Nie ma decyzji, czy idziemy tą samą drogą, na którą weszliśmy w 1990 r. - bez funduszy; dotychczas to się utrzymywało - czy tworzymy fundusz całościowy, o co wnosił minister kultury, czy rozpoczynamy budowanie innego modelu, zgodnie z którym określone środowiska skorzystają z prawa do funduszu. I w tym jest tylko problem. Minister kultury jest gotów do dyskusji w każdym obszarze. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi Podkańskiemu.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Samborski: Jedno słowo.)</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł chce wycofać wniosek o odrzucenie?</u>
          <u xml:id="u-340.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Samborski: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-340.4" who="#AleksanderMałachowski">Nie chce pan wycofać wniosku? Cóż, niech pan zabierze głos w innej sprawie. Myślałem, że pan wniosek wycofa, że pan Andrzej Urbańczyk pana przekonał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#TadeuszSamborski">Panie Marszałku! Może najpierw jedna kwestia. Przede wszystkim uważam, że ta dyskusja była ważnym krokiem w kierunku poznania intencji twórców obu projektów. Istotnie potrzeba kompromisu jest tutaj akceptowana i chętnie widziana przez wszystkich, i pod tym też się podpisuję.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#TadeuszSamborski">Natomiast pragnę nawiązać do mojego wystąpienia. Ponieważ wyrwane z kontekstu określenie „twórcy rodem z PRL” mogłoby sugerować, że moja ocena jest pejoratywna czy niesie jakiś niezbyt korzystny ładunek emocjonalny, pragnę prosić pana marszałka o wykreślenie tych słów. To znaczy wycofuję to sformułowanie, bowiem mój szacunek dla prawdziwych twórców jest niezmienny i nie chciałbym, żeby ktokolwiek i kiedykolwiek sądził, że z tej trybuny padło jakieś niestosowne sformułowanie pod adresem tych, którym zawdzięczamy naprawdę wiele w polskiej kulturze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#AleksanderMałachowski">Bardzo żałuję, że pan nie wycofał tego wniosku, bo wtedy jako przewodniczący Unii Pracy wycofałbym wniosek Unii Pracy o odrzucenie drugiego projektu. Wtedy można by było obydwa skierować do komisji...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#TadeuszSamborski">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kurzawa: A jednak.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#AleksanderMałachowski">Na najbliższym posiedzeniu i tak zostanie to skierowane do komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#TadeuszSamborski">Jasne. Panie marszałku, jest to znakomity motyw naszego spotkania. W takim razie wycofuję wniosek o odrzucenie tego projektu...</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#TadeuszSamborski">... i wnoszę o skierowanie obydwu projektów do komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#AleksanderMałachowski">Dobrze. W takim razie w imieniu Unii Pracy wycofam także wniosek o odrzucenie projektu rządowego i będziemy mogli oba projekty...</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#AleksanderMałachowski">Aha, pan poseł Gołębiewski też zgłosił wniosek. Na nic cała nasza zabawa. Jest drugi wniosek, więc nie możemy. W takim razie wycofuję to wycofanie. Przejdziemy do tego na następnym posiedzeniu. Są wnioski o dodatkowe skierowanie, czyli masa kłopotów. Musimy to niestety odroczyć do następnego posiedzenia Sejmu. Na nic się nie przydała nasza dobra wola, panie pośle, ponieważ nie ma pana posła Gołębiewskiego, a zatem do głosowania nad tym tematem przystąpimy na następnym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-346.2" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Urbańczyk pragnie jeszcze coś sprostować, jak rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-346.3" who="#AleksanderMałachowski">To już trzy i pół godziny, na miłość boską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#AndrzejUrbańczyk">Panie marszałku, przede wszystkim chciałbym panu podziękować za tę misję, którą pan przed chwilą, niestety bez powodzenia, starał się wypełnić. Była genialna szansa, żeby spór, który de facto toczy się w łonie komisji kultury, bo jej członkowie występują tutaj przeciwko sobie, mógł być zakończony tak, jak to powinno być w sprawach dotyczących kultury. Może poseł Gołębiewski nas słyszy, może jeszcze nie jest w pociągu i przybiegnie tu, a wtedy coś by się mogło stać. Chyba już jednak pojechał, trudno.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Samborski: Ale może na następnym posiedzeniu Sejmu, przed głosowaniem.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#AleksanderMałachowski">Zrobimy to na następnym posiedzeniu Sejmu, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#AndrzejUrbańczyk">Panie marszałku, jeszcze jedna uwaga dotycząca ostatnich słów pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#AndrzejUrbańczyk">Panie ministrze, dzisiaj jest tak, że kiedy pan mówi, że wszyscy proszą, to wszyscy proszą. Słusznie, trzeba utworzyć fundusz, który będzie służył zaspokajaniu potrzeb i bibliotek, i innych środowisk. Tylko pamiętajmy o jednym, że pieniądze, jakie dzisiaj przeznaczamy na potrzeby filmu, to jest tyle, ile dostaje np. Teatr Stary w Krakowie, jeden teatr o bogatym życiu kulturalnym. To jest wszystko, co dajemy na produkcję filmu, 100 mld zł, tzn. on dostaje 60 mld zł. Prosi środowisko, którego dzieła są ponad miarę własnej pozycji w tym systemie finansowym. To tylko uwaga, prosiłbym, żeby nie podejmować już tematu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#AleksanderMałachowski">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#AleksanderMałachowski">Zarządzam krótką przerwę, po której przystąpimy do debaty nad projektami ustaw o zawodzie diagnosty laboratoryjnego. Poza tym mamy jeszcze jeden punkt porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-350.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 18 min 38 do godz. 18 min 41)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#AleksanderMałachowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskich projektów ustaw o:</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#AleksanderMałachowski">1) zawodzie diagnosty laboratoryjnego (druk nr 2098),</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#AleksanderMałachowski">2) izbach diagnostów laboratoryjnych (druk nr 2099).</u>
          <u xml:id="u-351.4" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jarosława Kurzawę o zabranie głosu w celu przedstawienia uzasadnień projektów ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#JarosławKurzawa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Upływa niepełny trzeci rok, gdy z tego miejsca przed Wysoką Izbą ponownie przychodzi mi spełniać oczekiwania licznie reprezentowanego w środowisku służby zdrowia grona diagnostów laboratoryjnych i wypełnić wyrażoną wówczas przez Szanowną Izbę wolę przedłożenia - łącznie z poprawionym projektem ustawy o samorządzie zawodowym diagnostów laboratoryjnych - projektu ustawy o zawodzie diagnosty laboratoryjnego. Dziś przedstawiam złożone do laski marszałkowskiej dwa oddzielne projekty ustaw, które w odczuciu zainteresowanych środowisk okazują się konieczne i oczekiwane. Dowodzą tego liczne pisma i dezyderaty zgłaszane do posłów, klubów poselskich, sejmowej Komisji Zdrowia i do marszałka Sejmu. W uzasadnieniu w styczniu 1995 r., kiedy Wysoka Izba uznała projekt ustawy o izbach diagnostów laboratoryjnych za nie w pełni przygotowany - z powodu braku projektu ustawy o zawodzie diagnosty laboratoryjnego - liczne grono osób nie kwestionowało zasadności takiej ustawy. Zgłaszane wówczas wątpliwości dotyczyły niepełnej informacji - według oponentów tego projektu - o poparciu i akceptacji środowisk współtworzących reprezentację tego zawodu. Powoływano się wówczas na brak lub też niepełną aprobatę pochodzącą z kręgu nadzoru diagnostycznego, to jest konsultanta krajowego i bliżej nieokreślonego grona opiniotwórczego. Dziś mamy w tej kwestii sytuację całkowicie odmienną. Poparcie napływa nie tylko z terenowych zarządów Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej - tak jak wówczas - ale i z regionalnych oraz z zarządu głównego tegoż towarzystwa. Zainteresowane tymi ustawami są także inne towarzystwa naukowe, których członkowie bądź pracują w diagnostyce, bądź współpracują z diagnostami laboratoryjnymi przy ochronie życia i zdrowia pacjentów. Tym z państwa, którzy zainteresują się, w jakim stopniu inne zawody popierają ustawowe uregulowania zawodu diagnostów laboratoryjnych, służę dodatkowymi informacjami, już może poza debatą.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#JarosławKurzawa">Niekiedy - według oponentów - bywa podawane w wątpliwość istnienie odrębnego zawodu diagnosty laboratoryjnego, lecz taki sposób myślenia odpowiada raczej pierwszej połowie pięćdziesięciolecia obecnego stulecia. Współcześnie diagnostą laboratoryjnym może być jedynie osoba posiadająca kwalifikacje zawodowe upoważniające ją do podejmowania działań w ochronie i służbie zdrowia, uzyskane na studiach odbytych bądź w akademiach medycznych, bądź na innych uczelniach wyższych, które kształcą w specjalnościach tego zawodu, na przykład: bakteriolog, immunolog, genetyk, biochemik. Nazwa zawodu - diagnosta laboratoryjny - została zaczerpnięta z nazwy kierunku kształcenia, a w szczególności z kierunkowego przedmiotu w ramach studiów analityki medycznej jako kierunku studiów prowadzonych w dziesięciu polskich akademiach medycznych. Zawód ten także wymieniany jest w klasyfikacji zawodów opracowanej przez ministra pracy i polityki socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#JarosławKurzawa">Zawód diagnosty laboratoryjnego określa także jego pozycja wśród innych zawodów medycznych ze względu na jego niezbędność i konieczność funkcjonowania dla ochrony zdrowia. Zawód ten uprawiany jest w służbie zdrowia w wielu postaciach. Są to: pracownicy w laboratoriach diagnostycznych, wykładowcy kształcący zarówno przyszłych wykonawców tego zawodu, jak i późniejszych farmaceutów czy lekarzy. Rozwój nauk medycznych i możliwości, jakie pojawiły się w nauce drugiej połowy XX w., spowodowały, że nie sposób wyobrazić sobie współczesną opiekę zdrowotną bez fachowych pracowników, wykonawców zawodu diagnosty laboratoryjnego.</u>
          <u xml:id="u-352.3" who="#JarosławKurzawa">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W końcu XX w. nie można pojąć pracy i służby medyka w trosce o zdrowie i życie człowieka bez pracy i służby diagnosty laboratoryjnego. Dlaczego potrzebna jest odrębna regulacja ustawowa dotycząca diagnostyki laboratoryjnej? Zawód diagnosty laboratoryjnego jest jednym z tych zawodów medycznych, których prawidłowe wykonywanie przesądza o skuteczności leczenia. Nie ma jednolitego profilu kształcenia osób, które wykonują zawód diagnosty laboratoryjnego, a ze względu na niezwykle szeroki zakres współczesnej diagnostyki laboratoryjnej, od klasycznych badań, na przykład morfologii krwi, aż do badań genetycznych, trafiają do tego zawodu osoby, które ukończyły studia zarówno w akademiach medycznych na wydziałach analityki medycznej, farmacji czy lekarskim, jak i na uniwersytetach, głównie biologię, biotechnologię. Dlatego też przede wszystkim w celu zapewnienia wykonywania badań diagnostycznych przez osoby o możliwie jak najwyższych kwalifikacjach zawodowych niezbędna jest regulacja w formie ustawowej warunków dopuszczenia do wykonywania zawodu.</u>
          <u xml:id="u-352.4" who="#JarosławKurzawa">Ustawa jest konieczna, by prawnie określić to, co de facto ma miejsce od dawna. W zawodzie tym pracuje już ponad 3 tys. dyplomowanych pracowników, którzy ukończyli studia medyczne na wydziałach bądź kierunkach analityki medycznej. Wydziały takie istnieją na ośmiu polskich uczelniach medycznych, od 1976 r., a kierunki na dwóch uczelniach. Tylko jedna uczelnia medyczna nie prowadzi kształcenia w zakresie diagnostyki laboratoryjnej jako kształcenia kierunkowego. Od wielu lat pracuje w tym zawodzie liczna grupa absolwentów wydziałów farmacji, biologii i chemii, pozostaje w nim także grupa absolwentów kierunku ogólnolekarskiego. To stanowi łącznie ok. 20 tys. pracowników. Jest to co do liczebności i poziomu wykształcenia druga grupa zawodowa w służbie zdrowia pracująca w bezpośrednim kontakcie z pacjentem.</u>
          <u xml:id="u-352.5" who="#JarosławKurzawa">Ze względu na niezwykle istotną rolę, jaką pełnią diagności laboratoryjni, bardzo ważne są ich postawy etyczne i właściwy poziom merytoryczny. Od rzetelności, niezawodności i trafności pracy diagnosty laboratoryjnego zależy diagnoza lekarska i dalszy proces leczenia pacjenta. Powierzanie wykonania badania w celu rozpoznania choroby czy wykrycia przyczyn zagrożenia życia jest wyrazem szczególnego zaufania do wykonywujących zawód diagnosty laboratoryjnego. Zasady etyki w wypadku diagnostów laboratoryjnych wymagają nie tylko szczególnej rzetelności przy wykonywaniu analiz i stałego podnoszenia kwalifikacji, ale także postawienia dobra pacjenta w każdej sytuacji na pierwszym miejscu, co oznacza na przykład odmowę wykonania badania stanowiącego zagrożenie dla życia pacjenta, a także zachowanie tajemnicy, jeśli chodzi o wyniki badań. Do zakresu zawodu diagnosty laboratoryjnego należy troska o różne sposoby ochrony zdrowia pacjenta. Jest to zatem zawód zaufania publicznego.</u>
          <u xml:id="u-352.6" who="#JarosławKurzawa">Poza normami prawnymi w działaniach diagnostów bardzo ważną rolę spełnia przyjęta przez nich hierarchia wartości. Ponad normami egzekwowanymi w porządku prawnym bądź obyczajowym istnieją powinności i normy dotyczące szczególnego poziomu zaufania — normy powinnościowe, z zakresu deontologii, które opisują i wyznaczają sposób działania i postępowania członków tej społeczności zawodowej. Do tej pory nie opracowano lepszej formy egzekwowania postępowania zgodnego z zasadami etyki zawodowej niż poprzez samorząd zawodowy.</u>
          <u xml:id="u-352.7" who="#JarosławKurzawa">Projekty ustaw przewidują rozbudowany system kształcenia zawodowego, szczególnie istotny ze względu na różne drogi dochodzenia do zawodu diagnosty laboratoryjnego. Ocena merytoryczna nie kończy się zresztą z chwilą zdania egzaminu państwowego, a następnie egzaminu specjalistycznego. Zgodnie z projektami na diagnoście laboratoryjnym będzie ciążył obowiązek permanentnego dokształcania się, a także czuwania nad postawą etyczną. Stąd też trudną do przecenienia rolę odgrywać będzie samorząd zawodowy. Model taki jest zresztą przyjęty w odniesieniu do lekarzy, aptekarzy, pielęgniarek, położnych i weterynarzy. Projektodawcy nie widzą żadnych powodów, by sprawdzone wzory nie zostały zastosowane do diagnostów laboratoryjnych.</u>
          <u xml:id="u-352.8" who="#JarosławKurzawa">Czy zawód diagnosty laboratoryjnego jest zawodem zaufania publicznego, czy jest podobny do innych zawodów spełniających szczególną rolę społeczną? Zawód zaufania społecznego jest określony przez funkcję, którą przyjmuje na siebie wykonujący, gdy powierzony jest mu jeden z istotnych walorów ludzkiej egzystencji. Do nich należy zdrowie i życie. Tak więc jest to zawód istotny ze względu na interes publiczny, a jednocześnie ocena prawidłowości jego wykonywania jest w sensie deontologicznym prawie niemożliwa z zewnątrz. Gdy zawód diagnosty jako zawód zaufania publicznego uzyska status ustawowy, zostanie stworzona możliwość pełniejszego chronienia interesów pacjenta. Wadą nadzoru administracyjnego bywa bowiem niejednokrotnie to, że eliminują pewne nieprawidłowości niejako post factum, gdy negatywny skutek już zaistniał, często z nieodwracalną szkodą dla pacjenta. Samorząd zaś stwarza możliwość podejmowania działań, które mogą ograniczyć negatywne zjawiska, poprzez niedopuszczenie do wykonywania zawodu osób niedostatecznie przygotowanych pod względem etycznym i fachowym. Na harmonijnym współdziałaniu administracji służby zdrowia i samorządu zawodowego skorzystają zarówno lekarze zlecający badania laboratoryjne, jak i pacjenci.</u>
          <u xml:id="u-352.9" who="#JarosławKurzawa">Ludzie wykonujący zawód diagnosty laboratoryjnego, zawód medyczny, uczestniczą w ratowaniu zdrowia i życia ludzkiego. Tworzenie i stosowanie regulacji prawnych odnoszących się do tego zawodu i jego samorządu powinno następować przy współudziale diagnostów laboratoryjnych. Powstały samorząd zawodowy diagnostów laboratoryjnych powinien spełnić oczekiwania i utwierdzić istniejący stan faktyczny w tym środowisku - stan, który jest wyrażany w wieloraki sposób. Samorząd ten stworzy także - odpowiednim organom władzy i administracji państwowej, związkom zawodowym, samorządom innych zawodów medycznych - wyraźnie wyodrębnionego i czytelnego dla wszystkich partnera do współdziałania w sprawach ważnych dla ochrony zdrowia. Takiego rozstrzygnięcia wymaga zarówno interes zdrowia pacjenta, jak i interes państwa. Środowisko laboratoryjnych diagnostów, czynnie uczestnicząc w tworzeniu ram rzeczywistości i modelu ochrony zdrowia, spełniać będzie oczekiwania pacjenta, dbać będzie we własnym interesie o wysokie walory świadczonych przez siebie usług, samo eliminując ze swego grona osoby niegodne pełnienia tej ważnej funkcji społecznej.</u>
          <u xml:id="u-352.10" who="#JarosławKurzawa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę kluby, które będą wypowiadały się w tej materii, byśmy przekazali oba te projekty do komisji. Wątpliwości, które na pewno pojawią się w trakcie debaty, będą mogły być usunięte podczas procedowania nad tymi projektami w komisji.</u>
          <u xml:id="u-352.11" who="#JarosławKurzawa">Wnoszę o przekazanie tych projektów, jak mówiłem, do Komisji Zdrowia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-352.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#AleksanderMałachowski">Przypominam, iż Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram debatę.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#AleksanderMałachowski">Jako pierwszego proszę pana posła Władysława Szkopa z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#WładysławSzkop">Panie Marszałku! Przemawiając w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, chcę na wstępie zwrócić się z apelem i poprzeć apel pana posła przedstawiającego wniosek o skierowanie obu projektów do komisji. Niechaj te wątpliwości, które dzisiaj zostaną zapewne wyartykułowane w wystąpieniach klubowych, zostaną ocenione i niech komisja w merytorycznej dyskusji podejmie stosowną decyzję.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#WładysławSzkop">Chciałbym zwrócić uwagę państwa - być może również będzie to przydatne komisji w jej pracy - (przychylając się do prośby pana marszałka o możliwie zwięzłe wyrażanie swoich poglądów) na pewną kwestię. Prawo w ochronie zdrowia, według wielu tych, którzy je realizują i oceniają, uznawane jest za jedno z najbardziej niedoskonałych praw, z wielkimi lukami i z wielkimi przestrzeniami, z tego powodu w tej dziedzinie dokonuje się najczęściej interpretacji, a nie wywodzi się normy wprost z przepisów dotyczących wszystkich zawodów medycznych, do których należy również i zawód diagnosty. Kilka razy już przy okazji licznych prac w komisjach sejmowych zwracałem uwagę na to, że może warto byłoby zastanowić się nad tworzeniem wspólnej normy, która by pozwoliła na to, aby nie były to werbalne zapewnienia co do praw pacjenta. Bardzo ważne jest, żeby te prawa nie były rozrzucone po wszystkich możliwych aktach prawnych, bo wówczas powstaje dylemat dotyczący rozstrzygania odpowiedzialności i winy w pracującym zespole - a już minęły czasy lekarza ze słuchawkami, podejmującego tylko i wyłącznie na podstawie swojej wiedzy i umiejętności decyzję o postępowaniu wobec chorego - wskazania, kto w zespole i w jakim zakresie ponosi odpowiedzialność, i jakie elementy pracy poszczególnych członków tego zespołu powodują, iż stało się coś, co na końcu całego procesu postępowania skutkuje pretensją, żalem lub wręcz skargą czy postępowaniem karnym bądź dyscyplinarnym.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#WładysławSzkop">Życzę, aby każdy zawód medyczny miał szansę uzyskać swoje regulacje prawne - i jest to niezależne od liczby pracowników w tym zawodzie, związane jest z jego rangą, ważnością świadczeń i usług medycznych. Życzę również kolegom diagnostom laboratoryjnym, ażeby umieli się znaleźć w nowej rzeczywistości, która nieuchronnie w 1997 r. bez jasnych regulacji prawnych stanu i możliwości funkcjonowania na wewnętrznym regulowanym, wolnym rynku nie pozwoli na zafunkcjonowanie tego zespołu.</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#WładysławSzkop">Proszę uprzejmie o skierowanie projektów ustaw do obydwu komisji.</u>
          <u xml:id="u-354.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Władysławowi Szkopowi.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Krzysztofa Trawickiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#KrzysztofTrawicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Dwóch pełnych lat potrzebowali pracownicy diagnostyki laboratoryjnej zatrudnieni w jednostkach opieki zdrowotnej na przygotowanie projektu ustawy o tym zawodzie, którego to projektu Wysoka Izba zażądała od tego środowiska, by przystąpić do debaty nad wówczas zgłoszonym projektem ustawy o samorządzie zawodowym. Wykorzystali ten czas dobrze i mimo ogromnego zagęszczenia projektów ustaw, które wchodzą pod debatę Wysokiego Sejmu, ani mój klub PSL, w imieniu którego mam przyjemność występować, ani inne kluby nie mogły oprzeć się różnorakim formom mediacji, prośbom, żądaniom czy też naciskom, by przygotowane projekty znalazły się w programie dzisiejszej sesji Wysokiego Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#KrzysztofTrawicki">Ten ciąg i sploty różnych form docierania do poszczególnych posłów, a nawet panów marszałków, wykazuje, że środowisko to ma duży ładunek możliwości, argumentów, nawet graniczących z determinacją. Inicjatywa ta staje się przejrzysta, gdy spojrzymy na nią od strony zachowań społecznych. Nie jest to aktywność sterowana, promowana ani dotowana ze strony państwa czy organizacji politycznych, a jednak ma immanentną siłę, którą czerpie z poczucia słuszności, racji społecznych w tym środowisku. Nie można bowiem odmówić racjonalności i siły twórczej tkwiących w argumentach, którymi dysponują. Bo czyż nie mają racji, kiedy mówią, że stanowią grupę liczącą 20 tys., a nawet więcej, wraz z laborantami medycznymi zatrudnionymi w diagnostyce laboratoryjnej? Czy nie mają racji, gdy mówią, że są wykształceni na poziomie akademickim? Zresztą projekty ustaw tego dowodzą. Nie mając doradców, etatów dla pracowników opracowujących ich projekty, przygotowali je na takim poziomie, że nie ustępują one projektom, które wcześniej były tu przed państwem czytane, a które dotyczyły innych grup zawodów medycznych. Tamci mieli wcześniejsze pierwowzory, ci zaś żadnych. Bo tak jak medycyna i opieka zdrowotna nigdy nie były tak złożone, tak rozwinięte i przygotowane, by stawić czoło wielorakim zagrożeniom zdrowia i życia, tak też udział diagnostyki w możliwościach służb medycznych nie był dotąd tak fundamentalny, że aż graniczy to z uznaniem tego działu za warunek, bez którego nie można postąpić jednego kroku w świadczeniu pomocy w ratowaniu zdrowia i życia. Można by rzec: nie ma medyka bez diagnostyka laboratoryjnego.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#KrzysztofTrawicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dla mojego klubu kwestia ta zyskuje jeszcze inny, środowiskowy wymiar, albowiem model ochrony zdrowia, który proponowano w przeszłości, w minionych dziesięcioleciach, pozbawił możliwości korzystania z bezpośredniego dostępu do badań diagnostyczno-laboratoryjnych wielu mieszkańców wsi, na skutek czego stan zdrowia środowisk wiejskich jest mniej korzystny, a śmiertelność tej grupy społecznej jest znacznie wyższa od śmiertelności grup miejskich.</u>
          <u xml:id="u-356.3" who="#KrzysztofTrawicki">Niewiele przychodni zdrowia obsługujących środowiska obywateli wsi wyposażonych jest w laboratoria diagnostyczne i nieliczna jest kadra wykwalifikowana w zakresie diagnostyki laboratoryjnej pracująca dla tej społeczności. W ośrodkach tych koordynowanie leczenia i zlecane leki w minimalnym stopniu poprzedzane są badaniami diagnostyczno-laboratoryjnymi i badaniami na lekowrażliwość i lekooporność. Może w tym tkwi tajemnica i zarazem przyczyna gorszej kondycji zdrowotnej środowisk wiejskich, większej śmiertelności w tym środowisku. Środowisko diagnostów laboratoryjnych pozostaje wrażliwe na ten problem społeczny, przedkłada nam to w swych projektach i propozycjach, w projektach zgłoszonych ustaw widzi rozwiązanie dla tej dysproporcji i nierówności społecznej. Czyż środowisko to nie dowodzi swym dotychczasowym działaniem, że posiada zdolności organizowania, zdolności nie sterowane zdalnie? W ramach działań właściwych dla społeczeństwa tworzącego się na naszych oczach, demokratyzującego się, utworzyło działające i istniejące zręby samorządu, który odpowiada na głosy i mówi głosem wielu tysięcy pracowników diagnostyki laboratoryjnej. Jeżeli promujemy akcje społeczne, to tej aktywności nie możemy pominąć. Wszystkie znamiona działań tego środowiska dobitnie i bezsprzecznie dowodzą, że mamy do czynienia nie z luźną grupą niepowtarzalnych pracowników diagnostyki laboratoryjnej, lecz stajemy wobec środowiska zwartego, mówiącego tysięcznymi głosami, lecz w jednej tonacji. Tak przemawiać mogą tylko grupy pracowników, które mają poczucie powiązania jednym, wspólnym zawodem. Każde określenie zawodu eksponuje poczucie wewnętrznej więzi i przynależności do swego zawodu.</u>
          <u xml:id="u-356.4" who="#KrzysztofTrawicki">W projekcie ustawy zgłoszonym dziś pod debatę podjęty jest problem, który to środowisko podnosi - zgłasza ono dezyderat, by uznać zawód diagnosty laboratoryjnego za zawód mający własną ustawę, i to zawód medyczny, gdyż nie budzi wątpliwości to, że jest to praca dla dobra zdrowia i ochrony życia człowieka, obywatela naszego kraju. Jeżeli dotąd tego zapisu prawnego nie ma, to jest to uchybienie wobec dowodów, jakie to środowisko swymi działaniami nam tu przedkłada. Tak więc nie muszę tego uzasadniać ponad rację dostateczną, która zawarta jest w skutkach działania samorządu diagnostów laboratoryjnych.</u>
          <u xml:id="u-356.5" who="#KrzysztofTrawicki">Środowisko diagnostów laboratoryjnych w sposób dobitny dowiodło, iż rzeczywiście jest samorządem, gdyż swoimi działaniami zmusza nas, panie posłanki i panowie posłowie, po raz wtóry do tego, byśmy podjęli - nie unikniemy tego - debatę nad projektem ustawy o izbach diagnostów laboratoryjnych. Jeżeli dwa lata temu niektórzy oponenci wobec wówczas zgłoszonego projektu w pierwotnej wersji znaleźli pretekst, iż w tym projekcie odwołano się do ustawy o zawodzie diagnosty laboratoryjnego, którego projektodawcy nie przedstawili, to dziś ten pretekst, w obliczu zgłoszonego projektu ustawy o tym zawodzie, jest bezzasadny.</u>
          <u xml:id="u-356.6" who="#KrzysztofTrawicki">Diagnostycy laboratoryjni, budując swoją pracą podwaliny pod każdą działalność osób wykonujących inne zawody medyczne, tworzą w środowisku służby zdrowia specyficzną, odmienną grupę zawodową, która przez swój udział w ochronie zdrowia i życia, przez swój wkład, zyskuje wysoki kredyt zaufania publicznego, powodując tym samym, że staje się to zawód zaufania publicznego i społecznego. Nie wolno nam być obojętnymi i głuchymi na głos, który dociera do nas od tej grupy zawodowej. Wnosić ona może - i będzie - nowe spojrzenie i nowe rozwiązania w okresie reform, których oczekuje polska służba zdrowia. Każda reforma w statystycznych opracowaniach przynosi optymistyczne skutki, a projekty reform do tej pory tworzone, skażone są profesjonalnym zapatrzeniem i schematyzmem środowiska, które je tworzyło.</u>
          <u xml:id="u-356.7" who="#KrzysztofTrawicki">Mając dziś możliwość wprowadzenia diagnostów laboratoryjnych w orbitę osób wykonujących zawody medyczne, którym powierzamy ochronę zdrowia naszego społeczeństwa, także - przede wszystkim - wiejskiego, nie możemy pominąć środowiska osób wykonujących zawód medyczny diagnostów laboratoryjnych, które swym działaniem dowodzi, że charakteryzuje się odpowiedzialnością społeczną, poczuciem praworządności, znacznym potencjałem intelektualnym i walorami etyczno-moralnymi. Jesteśmy za skierowaniem obu projektów do komisji, jak życzy sobie pan poseł sprawozdawca. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-356.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu Krzysztofowi Trawickiemu.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Krzysztofa Budnika z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#KrzysztofBudnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na wstępie swojego wystąpienia w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności pragnę podkreślić znaczenie diagnostyki laboratoryjnej dla świadczeń medycznych i w ogóle stanu całego systemu ochrony zdrowia. Diagnostyka i analityka laboratoryjna wymagają wyjątkowej rzetelności, dokładności i wiedzy od osób, które wykonują te świadczenia. Musimy mieć świadomość, że lekarz w dużym stopniu opiera swoją diagnozę i leczenie właśnie na wynikach badań laboratoryjnych. Dlatego tak wiele zależy od dobrze wykonanej diagnostyki laboratoryjnej. Wraz z postępem nauki coraz doskonalsze leczenie powoduje, że metody badań laboratoryjnych są coraz trudniejsze i wymagają coraz wyższych kwalifikacji od osób wykonujących te badania.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#KrzysztofBudnik">Sejm, wychodząc z przesłanek szczególności odpowiedzialności za świadczoną pracę, tradycji, wymogu samodzielności oraz zaufania publicznego, ustanowił odrębne regulacje ustawowe dla korporacji lekarzy, farmaceutów czy pielęgniarek. Obecnie dostrzega się konieczność podobnej regulacji także dla innych zawodów medycznych. Należy ściśle określić wymagane kwalifikacje osób świadczących pozostałe szeroko rozumiane usługi medyczne, system nadzoru nad tymi usługami i zasady odpowiedzialności za ich rzetelność.</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#KrzysztofBudnik">W wypadku diagnostyki laboratoryjnej jest to ważne także z uwagi na obecną sytuację, kiedy powstaje wiele prywatnych zakładów diagnostyki laboratoryjnej, funkcjonujących wyłącznie w formule zwykłej działalności gospodarczej i pozostających w zasadzie poza publicznym nadzorem merytorycznym. Konieczne jest więc uporządkowanie tego szczególnego rynku usług. Odpowiednie regulacje prawne powinny przyczynić się również do stworzenia mechanizmów ułatwiających, a może wręcz wymuszających samokształcenie i podnoszenie kwalifikacji przez osoby wykonujące usługi paramedyczne. Chodzi także o kreujące ustalanie zasad etyki zawodowej, skoro wiążemy z tymi usługami szczególną odpowiedzialność. Dotyczą one bowiem zdrowia i życia człowieka.</u>
          <u xml:id="u-358.3" who="#KrzysztofBudnik">W wypadku diagnostów laboratoryjnych należy docenić aktywność tego środowiska zawodowego. Duży jest wkład merytoryczny w kształtowanie polskiego systemu ochrony zdrowia Kolegium Medycyny Laboratoryjnej, Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej czy również Krajowego Zespołu Konsultanta Medycznego w dziedzinie diagnostyki laboratoryjnej. Wkład ten jest zgodny z duchem reformowania służby zdrowia akceptowanym przez społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-358.4" who="#KrzysztofBudnik">Porównując omawiane projekty ustaw: o zawodzie diagnosty laboratoryjnego, z druku sejmowego nr 2098, oraz o izbach diagnostów laboratoryjnych, z druku sejmowego nr 2099, z projektem ustawy, który był przedmiotem pierwszego czytania w dniu 6 stycznia 1995 r., o izbach diagnostów laboratoryjnych (druk sejmowy nr 389), należy jednoznacznie stwierdzić, że nowe projekty są zdecydowanie dojrzalsze, i to zarówno pod względem merytorycznym, jak i legislacyjnym. Znajdujemy w nich wiele kontrowersyjnych zapisów, jednak zauważa się bardzo duży wysiłek i ogromną pracę środowiska diagnostów laboratoryjnych włożoną w przygotowanie omawianych projektów.</u>
          <u xml:id="u-358.5" who="#KrzysztofBudnik">Konieczne jest zwrócenie uwagi na fakt, że diagnosta laboratoryjny nie może wkraczać w uprawnienia i kompetencje innych zawodów medycznych, a w szczególności lekarzy. Ma być partnerem dla pozostałych zawodów, a nie konkurentem na rynku usług medycznych. Tylko wówczas zagwarantujemy sprawność całego systemu ochrony zdrowia, dobrze służącego zdrowotności naszego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-358.6" who="#KrzysztofBudnik">Klub Parlamentarny Unii Wolności stoi na stanowisku, że omawiane projekty ustaw zawierają ważne regulacje i podnoszą niezmiernie istotne dla służby zdrowia kwestie. Dlatego popieramy skierowanie ich do właściwych komisji sejmowych w celu kontynuowania prac legislacyjnych i nadania tym treściom właściwego kształtu prawnego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-358.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Krzysztofowi Budnikowi.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę ostatnią zapisaną do głosu panią posłankę Krystynę Sienkiewicz z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#KrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje wystąpienie, może ze względu na moją płeć, będzie zupełnie odmienne od wystąpień moich kolegów.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#KrystynaSienkiewicz">Otóż Unia Pracy opowiada się za prawem do swobodnego, powtarzam: swobodnego zrzeszania się w celu ochrony interesów społecznych, określenia i utrzymania poziomu etyki i zasad wykonywania zawodu, ustalenia i egzekwowania kryteriów deontologicznych, nadawania prawa do wykonywania zawodu. Członkowie Unii Pracy są uczestnikami korporacji zawodowych: lekarskiej, pielęgniarskiej i znają z autopsji ciężki trud ich tworzenia. Ze zrozumieniem odnosimy się do prób tworzenia wspólnoty cechowej przez inne zawody - bo przecież nie jest to nic innego jak izba cechowa - pod warunkiem wszakże, że są to wyodrębnione, ściśle określone zawody, że posiadają własną teorię, naukę i praktykę.</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#KrystynaSienkiewicz">Poszukując odpowiedzi na pytanie, czy istnieje zawód diagnosty laboratoryjnego, czym jest ten zawód, nie znaleźliśmy pełnego uzasadnienia uznania odrębności i samodzielności zawodowej diagnostów. Środowisko pracownicze w działach diagnostyki laboratoryjnej jest wielozawodowe i nie da się wydzielić jako jednorodna grupa.</u>
          <u xml:id="u-360.3" who="#KrystynaSienkiewicz">Wnioskodawcy projektu z druku nr 2098 w art. 3 ust. 1 lit. c w zasadzie sankcjonują stan obecny. Zwracam się do pana posła, który występował w imieniu wnioskodawców. Otóż z art. 3 ust. 1 lit. c w zasadzie wynika, że każde wyższe studia „przydatne w działalności diagnostycznej” są jednym z warunków uzyskania prawa wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego. Tak więc kilka tysięcy ludzi zatrudnionych w laboratoriach, lekarzy, magistrów diagnostyki medycznej, magistrów farmacji, chemii, biologii, elektroniki byłoby połączonych wspólnym mianownikiem. Chcę zadać w tym miejscu pytanie: Czy można łączyć przynależność do korporacji zawodowych np. lekarzy, pracując w dziale diagnostyki laboratoryjnej i diagnostów laboratoryjnych?</u>
          <u xml:id="u-360.4" who="#KrystynaSienkiewicz">Następne pytanie: O jakiego rodzaju działalność diagnostyczną autorom chodzi? Tego z projektu ustawy wydedukować nie sposób. Czy może to być np. psycholog, również diagnosta? Czy zostało dostatecznie przemyślane spectrum placówek zakwalifikowanych jako diagnostyczne? Być może źle napisany, pełen niekonsekwencji tekst projektu rodzi tyle wątpliwości i nie pozwala udzielić pełnego poparcia inicjatywie powołania nowego samorządu.</u>
          <u xml:id="u-360.5" who="#KrystynaSienkiewicz">Jako przykład podam art. 4 z druku nr 2099 — pomieszanie ochrony środowiska i epidemiologii z badaniami diagnostycznymi „związanymi z uzyskaniem informacji dotyczących stanu zdrowia pacjenta”; rzeczywiście w obszernie pojętym środowisku. Ponieważ raczej nie będę pracować w Komisji Zdrowia nad projektami, stąd wykorzystuję trybunę sejmową, by zadać te pytania.</u>
          <u xml:id="u-360.6" who="#KrystynaSienkiewicz">Wysoka Izbo! Mając świeżo w pamięci walkę o samodzielność zawodową pielęgniarek i położnych, chcę zapytać: Jaki jest zakres samodzielności diagnosty laboratoryjnego, skoro badanie wykonuje na zlecenie lekarskie i bezpośrednio nie wpływa na procesy leczenia? Jakie są zatem atrybuty tej samodzielności zawodowej, umownie przyjętego zawodu diagnosty? Czy jest to zawód zaufania publicznego? Pan poseł sprawozdawca jednak nie przedstawił tego tak definitywnie, żeby nie budziło to wątpliwości. Czy jest to zawód istotny z punktu widzenia interesu publicznego? Niewątpliwie, co do tego jako fachowy pracownik ochrony zdrowia nie mam cienia wątpliwości, że z punktu widzenia interesu społecznego jest to zawód tak istotny jak wszystkie inne zawody. Jednak gdzie ten zawód, jeżeli uznamy, że jest to zawód, może być wykonywany - czy na przykład w spółdzielni, panie pośle? Czy potrzebny jest wymóg obywatelstwa polskiego? Jaka jest ochrona prawna zawodu? Mój zawód jest prawem chroniony. Jaka przewidziana jest sankcja za wykonywanie zawodu bez uprawnień?</u>
          <u xml:id="u-360.7" who="#KrystynaSienkiewicz">Odwzorowując już istniejące ustawy o samorządzie, autorzy projektu z druku nr 2099 nie tylko nie wyeliminowali błędów tam istniejących, ale przydali nowe i nie ma sensu uzasadniać, jakie. Pomijam takie drobiazgi, jak różne terminy wejścia w życie tych zależnych przecież od siebie ustaw. W projekcie ustawy o zawodzie diagnosty laboratoryjnego nie ma definicji zawodu czy czynności, które mogą być wykonywane przez osoby posiadające uprawnienia do ich wykonywania. Notabene ustawa ze swej istoty dotyczy zawodowego wykonywania określonych w niej czynności, czyli w pierwszym zaraz artykule autorzy projektu popełniają błąd logiczny.</u>
          <u xml:id="u-360.8" who="#KrystynaSienkiewicz">W obu projektach jest wiele braków, ale limit czasu nie pozwala mi na ich wyliczenie. Za to jest zlepek niekonsekwencji i przeniesień z innych ustaw, przeniesień wprost. Nie mogąc bezwarunkowo poprzeć drugiej już w tej kadencji Sejmu próby powołania samorządu diagnostów laboratoryjnych, Unia Pracy Klub Parlamentarny jednak nie będzie stawiać przeszkód w skierowaniu obu projektów do odpowiednich komisji sejmowych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-360.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Krystynie Sienkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#AleksanderMałachowski">Czy w imieniu wnioskodawców pan poseł Jarosław Kurzawa pragnie coś powiedzieć, czy nie widzi takiej potrzeby?</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kurzawa: Uzgodniliśmy z panią poseł, że wyjaśnimy to we własnym zakresie.)</u>
          <u xml:id="u-361.4" who="#AleksanderMałachowski">Dobrze, czyli pan poseł nie chce zabrać głosu.</u>
          <u xml:id="u-361.5" who="#AleksanderMałachowski">Pan minister Rudnicki także nie widzi potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-361.6" who="#AleksanderMałachowski">Wyrażam wdzięczność i zamykam debatę.</u>
          <u xml:id="u-361.7" who="#AleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm skierował poselskie projekty ustaw o zawodzie diagnosty laboratoryjnego oraz o izbach diagnostów laboratoryjnych do Komisji Zdrowia oraz do Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-361.8" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-361.9" who="#AleksanderMałachowski">Sprzeciwu nie słyszę. Propozycja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-361.10" who="#AleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22 porządku dziennego: Informacja rządu na temat przyczyn ograniczeń skupu chmielu i sposobu kredytowania tej rośliny oraz o przyczynach ograniczeń zbytu zboża, żywca, lnu i innych produktów produkowanych przez polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-361.11" who="#AleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pana Józefa Jerzego Pilarczyka.</u>
          <u xml:id="u-361.12" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#JózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z upoważnienia prezesa Rady Ministrów mam złożyć informację na temat przyczyn ograniczeń skupu nie tylko chmielu, ale również zbóż, żywca, lnu oraz innych produktów produkowanych przez polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#JózefJerzyPilarczyk">Najkrócej można by powiedzieć, że najważniejszą przyczyną w ograniczeniu skupu są ograniczenia w popycie, albowiem to popyt decyduje o tym, co można sprzedać na rynku wewnętrznym i zewnętrznym, a także o tym, jaka jest opłacalność produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#JózefJerzyPilarczyk">Zbyt polskich produktów rolnych odbywa się zarówno za rynku krajowym, jak i na rynkach zagranicznych. Popyt kreowany jest na nich odmiennie, a warunki i możliwości sprzedaży są nieraz bardzo zróżnicowane. Przedstawię zatem krótką ocenę sytuacji w handlu zagranicznym oraz omówię krajowy rynek ważniejszych produktów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-362.3" who="#JózefJerzyPilarczyk">Na wynikach handlu zagranicznego w 1996 r. znacząco zaważyły obroty produktami rolno-spożywczymi. Wysoki import zbóż, śrut poekstrakcyjnych, olejów roślinnych oraz owoców południowych przyczynił się do znacznego pogłębienia salda ujemnego, które w 1996 r. wyniosło 1218 mln dolarów. Wartość importu produktów rolno-spożywczych wzrosła o ponad 32%, a eksportu tylko o 9%. Utrzymywanie przez Polskę stosunkowo wysokiego tempa wzrostu gospodarczego, przy jednoczesnym tłumieniu inflacji, prowadzi do silniejszego pobudzania importu, a jednocześnie do osłabienia opłacalności eksportu.</u>
          <u xml:id="u-362.4" who="#JózefJerzyPilarczyk">Do przyczyn powodujących wzrost importu i osłabienie eksportu można zaliczyć:</u>
          <u xml:id="u-362.5" who="#JózefJerzyPilarczyk">1) wysoki udział w polskiej ofercie eksportowej towarów nisko przetworzonych, które są szczególnie wrażliwe na wahania koniunktury u naszych zachodnich partnerów,</u>
          <u xml:id="u-362.6" who="#JózefJerzyPilarczyk">2) niedobory niektórych surowców rolnych, wskutek czego podaż nie była w stanie zaspokoić popytu krajowego (myślę tu o zbożach i roślinach oleistych), bądź wysokie wymagania jakościowe, jeśli chodzi o surowce dla przetwórstwa,</u>
          <u xml:id="u-362.7" who="#JózefJerzyPilarczyk">3) otwieranie w coraz większym stopniu polskiego rynku w związku z realizacją postanowień WTO,</u>
          <u xml:id="u-362.8" who="#JózefJerzyPilarczyk">4) brak dostatecznie rozwiniętych instrumentów wspomagających krajowych eksporterów - marketing, poręczenia kredytowe, rozwój sieci banków i ich powiązań z zagranicą, słabo rozwinięta sieć handlu hurtowego, giełdowego i wreszcie niewielki stopień subsydiowania eksportu,</u>
          <u xml:id="u-362.9" who="#JózefJerzyPilarczyk">5) silne subsydiowanie eksportu, a szczególnie zbóż, przez Unię Europejską i Stany Zjednoczone,</u>
          <u xml:id="u-362.10" who="#JózefJerzyPilarczyk">6) utrzymujące się na niskim poziomie stawki na przewozy morskie,</u>
          <u xml:id="u-362.11" who="#JózefJerzyPilarczyk">7) likwidacja podatku granicznego z dniem 1 stycznia 1997 r.,</u>
          <u xml:id="u-362.12" who="#JózefJerzyPilarczyk">8) zawieszenie ceł na zboża konsumpcyjne w ramach pakietu antyinflacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-362.13" who="#JózefJerzyPilarczyk">W 1996 r. niewielki wzrost w strukturze wartościowej eksportu wykazały produkty zwierzęce, głównie za sprawą zwiększenia ich wywozu w formie produktów przetworzonych. Udział wartości eksportu produktów roślinnych wykazał spadek: z 50% w 1995 r. do 42,8% w 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-362.14" who="#JózefJerzyPilarczyk">W zakresie importu wyraźnie wzrósł udział wartości surowców - z 18,7% w 1995 r. do 31,7% w 1996 r. Udział produktów przetworzonych w wartości importu wykazał spadek zarówno w zakresie produktów zwierzęcych, jak i oleistych.</u>
          <u xml:id="u-362.15" who="#JózefJerzyPilarczyk">Podstawowe znaczenie dla eksportu w 1996 r. miały produkty zwierzęce: konina, mięso czerwone, mięso drobiowe, produkty mleczarskie, melasa, wyroby cukiernicze oraz przetwory z owoców. Natomiast znaczne pogorszenie ujemnego salda nastąpiło głównie za sprawą wysokiego importu zbóż, produktów oleistych oraz owoców południowych.</u>
          <u xml:id="u-362.16" who="#JózefJerzyPilarczyk">Najwyższe obroty w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Polska realizuje z krajami wysoko rozwiniętymi, a wśród nich z krajami Unii Europejskiej. Udział wartości eksportu do tych krajów ulega jednak stopniowemu zmniejszeniu. W związku z tym następuje pogorszenie się relacji między tempem wzrostu eksportu a importu. W 1996 r. wartość eksportu rolno-spożywczego do Unii Europejskiej spadła o 3,4% w porównaniu z rokiem 1995. W przeciwieństwie do tego wzrost wartości importu wyniósł 32%. W efekcie nastąpiło znaczne pogorszenie ujemnego salda w handlu z Unią Europejską, które wyniosło 562,9 mln dolarów i było ponad ośmiokrotnie gorsze aniżeli w 1995 r. W ramach Unii Europejskiej głównymi partnerami dla nas są Niemcy, Holandia i Włochy. Polska w tych trzech krajach w 1996 r. ulokowała 33,4% eksportu rolno-spożywczego, a polski import z tych krajów wyniósł 27,8%. Dodatnie saldo uzyskano jedynie z Włochami.</u>
          <u xml:id="u-362.17" who="#JózefJerzyPilarczyk">Korzystne wyniki utrzymują się w handlu z państwami Wspólnoty Niepodległych Państw, a w szczególności z Rosją, Ukrainą i Białorusią. W handlu z państwami Wspólnoty Niepodległych Państw Polska w 1996 r. zyskała dodatnie saldo, które wyniosło 895 mln dolarów. Udział polskiego eksportu rolno-spożywczego do Rosji wyniósł 24,8% eksportu ogółem w 1996 r. i wykazuje tendencję rosnącą.</u>
          <u xml:id="u-362.18" who="#JózefJerzyPilarczyk">Handel z krajami CEFTA w 1996 r. układał się niekorzystnie dla Polski. Ujemne saldo - 157 mln dolarów - było tylko nieco korzystniejsze niż w 1995 r. Dalszemu pogorszeniu uległy wyniki handlu z krajami rozwijającymi się gospodarczo. Ujemne saldo w handlu z tymi krajami towarami rolno-spożywczymi w 1996 r. wyniosło 977,7 mln dolarów i uległo pogorszeniu o 34% w porównaniu z rokiem 1995.</u>
          <u xml:id="u-362.19" who="#JózefJerzyPilarczyk">Można oczekiwać, że w handlu zagranicznym artykułami rolno-spożywczymi w pierwszej połowie 1997 r. utrzymają się relacje z początku roku. W związku z tym przewiduje się, że w 1997 r. może nastąpić tylko pewne zmniejszenie ujemnego salda w handlu produktami rolno-spożywczymi. Zapasy zbóż zgromadzone w 1996 r. są takie, że będzie to przeciwdziałać kontynuowaniu importu zbóż w pierwszym półroczu 1997 r. - mam nadzieję, że w drugim również. Sytuacja ta tylko nieznacznie może zmienić się w drugim półroczu 1997 r., chyba że będą słabsze zbiory zbóż.</u>
          <u xml:id="u-362.20" who="#JózefJerzyPilarczyk">Import olejów roślinnych, nasion oleistych oraz śrut utrzyma się najprawdopodobniej na poziomie roku ubiegłego lub nieco poniżej. Zakładając, że dopisze urodzaj roślin okopowych oraz owoców i warzyw, można oczekiwać, że ujemne saldo w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi zamknie się w 1997 r. sumą około 1 mld dolarów. Jeżeli zbiory roślin okopowych oraz owoców będą słabsze, to ujemne saldo może wynieść nawet 1600 mln dolarów.</u>
          <u xml:id="u-362.21" who="#JózefJerzyPilarczyk">Sytuacja na rynkach krajowych produktów rolnych w zakresie popytu i podaży jest zróżnicowana. Pozwolę sobie przedstawić Wysokiej Izbie krótką ocenę tych rynków.</u>
          <u xml:id="u-362.22" who="#JózefJerzyPilarczyk">Sytuacja na rynku zbóż kształtuje się od kilku miesięcy pod wpływem przewagi podaży nad popytem. Wiele przedsiębiorstw przetwórstwa zbożowego ogranicza wielkość skupu zbóż od rolników, gdyż zgromadziły duże ich zapasy. Wysoki udział w zapasach mają zboża importowane. Według danych PISiPAR w końcu marca br. stany magazynowe zbóż w przedsiębiorstwach PZZ wynosiły ok. 775 tys. ton, w tym ok. 550 tys. ton pszenicy. W porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego są one ponaddwukrotnie większe, a pszenicy — nawet trzykrotnie większe. Trudne do określenia są natomiast zasoby zbóż w gospodarstwach rolnych. Ocenia się, że łączne zapasy zbóż w końcu bieżącego roku gospodarczego mogą być ponaddwukrotnie wyższe niż przed rokiem.</u>
          <u xml:id="u-362.23" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pomimo wysokich zapasów występują na rynku trudności w zakupie krajowych zbóż konsumpcyjnych o wysokich parametrach jakościowych. Relatywnie wysokie stany magazynowe w przetwórstwie i określone wymagania jakościowe powodują ograniczenie wielkości zakupów zbóż od rolników. Przedsiębiorstwa PZZ od połowy lutego systematycznie zmniejszają zakupy ziarna.</u>
          <u xml:id="u-362.24" who="#JózefJerzyPilarczyk">Według GUS rejestrowany skup podstawowych zbóż od lipca 1996 r. do końca marca wyniósł 3094 tys. ton, w tym 1980 tys. ton pszenicy, 745 tys. ton żyta. W porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku jest to ilość mniejsza o 12%, w tym pszenicy o 13%, a żyta o 31%. Jednocześnie oznacza to, że zrealizowany dotychczas skup stanowi ok. 12% zbiorów zbóż w 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-362.25" who="#JózefJerzyPilarczyk">W bieżącym sezonie bardzo istotnym elementem podażowym jest import. Według orientacyjnych jeszcze danych Głównego Inspektoratu Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin w okresie od lipca ub. r. do końca marca br. sprowadzono do kraju ok. 3100 tys. ton zbóż, w tym ok. 2100 tys. ton pszenicy. Przewiduje się, że do końca bieżącego sezonu import zbóż może wynieść jeszcze ok. 200–300 tys. ton. Oznacza to, że w całym sezonie 1996–1997 import może wynieść 3300–3400 tys. ton zbóż.</u>
          <u xml:id="u-362.26" who="#JózefJerzyPilarczyk">Relatywnie niskie ceny zbóż na rynku światowym, stosowanie subsydiów eksportowych w Unii Europejskiej, a także zawieszenie ceł powodowało, że zboże sprowadzane z zagranicy było tańsze od krajowego. W celu ograniczenia intensywności napływu zbóż z importu rząd podjął decyzję o częściowym przywróceniu ceł na zboże (decyzja Rady Ministrów z dnia 28 stycznia). Cło wynosi obecnie 10% i nie obejmuje importu pszenicy twardej i kukurydzy, co wpłynęło na ograniczenie importu zbóż. Mimo to w marcu sprowadzono z zagranicy, jeszcze na podstawie zawartych wcześniej kontraktów, 230 tys. ton zbóż (w tym ok. 17 tys. ton pszenicy), wobec np. 354 tys. ton importu zbóż w styczniu i 755 tys. ton w grudniu ub. r. Można zatem przewidywać, że w bieżącym sezonie zasoby ogółem (produkcja, zapasy i już zrealizowany import) będą większe o ok. 1 mln ton, tj. o 3,4%, niż w sezonie 1995/1996, natomiast zużycie krajowe może być o ok. 1700 tys. ton mniejsze, czyli o ok. 6,3%. Taki układ czynników podażowo-popytowych prowadzi do zwiększenia zapasów. Ocenia się, że w końcu I półrocza br. łączne zapasy zbóż, tj. u rolników, przetwórców, handlowców oraz w rezerwach państwowych, mogą być ponaddwukrotnie wyższe niż w roku poprzednim. Relatywnie wysoki poziom zapasów pozwoli na skuteczne stabilizowanie rynku w przypadku słabych zbiorów w 1997 r. Z informacji GUS wynika, że zbożami ozimymi obsiano w 1996 r. tylko nieco mniejszą powierzchnię niż przed rokiem, w tym pszenicą — blisko 2 mln ha, żytem — ok. 2400 tys. ha, pszenżytem — ok. 600 tys. ha i jęczmieniem ozimym — ok. 200 tys. ha. Ponadto ze względu na opóźnione siewy stan niektórych upraw przed nadejściem zimy był nieco gorszy od ubiegłorocznego. W okresie zimy 1996/1997 wystąpiły niekorzystne warunki dla zimujących roślin, co spowodowało znaczne straty w zasiewach zbóż ozimych. Ich wielkość jest jednak zróżnicowana w poszczególnych gatunkach oraz w różnych rejonach kraju. Według szacunków GUS straty w zasiewach pszenicy i jęczmienia mogą być o 10–15% większe niż w ubiegłym roku.</u>
          <u xml:id="u-362.27" who="#JózefJerzyPilarczyk">Szczególnie duże straty zimowe odnotowano w rejonach centralnej oraz środkowo- i południowo-zachodniej Polski, gdzie w okresie silnych mrozów brak było pokrywy śnieżnej. Siewy zbóż jarych rozpoczęto natomiast w końcu marca jedynie na obszarze Polski zachodniej. W obecnej chwili określenie wielkości zbiorów w 1997 r. jest więc niezmiernie trudne. Można jedynie zakładać, że powierzchnia zasiewów zbóż jarych nie powinna ulec zmniejszeniu z uwagi na względnie dobrą opłacalność produkcji zbóż. Pewne obawy co do wielkości zbiorów powoduje utrzymujący się od początku listopada znaczny niedobór opadów. W pierwszej połowie marca niedobór ten pogłębił się - prawie w całym kraju opady nie osiągnęły nawet 20% normy. W tej sytuacji relatywnie wysokie zapasy zbóż, choć prawdopodobnie głównie zbóż paszowych, będą czynnikiem łagodzącym skutki ewentualnego spadku zbiorów w 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-362.28" who="#JózefJerzyPilarczyk">Od listopada ub. r. ceny pszenicy obniżają się, natomiast ceny żyta wykazują tendencję do stabilizacji na stosunkowo wysokim poziomie. Istotny wpływ na kształtowanie się cen na rynku krajowym, przy dużym wolumenie importu, ma sytuacja na światowym rynku zbóż. Występująca przewaga podaży nad popytem powoduje utrzymywanie się relatywnie niskich cen. W końcu marca br. cena pszenicy na rynkach zagranicznych wynosiła od 147 do 176 dolarów za tonę, czyli w przeliczeniu na złotówki od 454 do 543 zł za tonę (bez kosztów importu). Natomiast w marcu br. przeciętna cena skupu pszenicy w kraju wynosiła 528,4 zł za tonę i była o 2,2% niższa niż w lutym br. i o 10% niższa niż przed rokiem. Względna stabilizacja cen pszenicy została osiągnięta w wyniku jej znacznego importu.</u>
          <u xml:id="u-362.29" who="#JózefJerzyPilarczyk">Ceny żyta natomiast wykazują jeszcze tendencję stabilizacyjną. W marcu br. za żyto płacono w skupie przeciętnie 407,3 zł za tonę, tj. o 1,3% mniej niż w lutym. Na skutek niedostatecznej podaży żyta, spowodowanej dużym spadkiem zbiorów w roku poprzednim (o 11%) oraz przy niewielkim jednak jego imporcie, cena tego zboża jest o 29,4% wyższa niż przed rokiem. Na giełdach krajowych ceny transakcyjne pszenicy konsumpcyjnej na początku kwietnia br. kształtują się w granicach 520–570 zł za tonę, a żyta — na poziomie 420 zł za tonę i wykazują lekką tendencję spadkową.</u>
          <u xml:id="u-362.30" who="#JózefJerzyPilarczyk">Według prognozy ekspertów ceny zbóż w okresie do nowych zbiorów będą raczej ustabilizowane, pozostaną na dotychczasowym poziomie. Ceny pszenicy w końcu II kwartału mogą kształtować się w granicach 530–550 zł za tonę, tj. o ok. 16% niżej niż w czerwcu 1996 r. Ceny żyta natomiast mogą w końcu I półrocza wynosić 410–430 zł za tonę, tj. o 7% więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. W III kwartale br., to jest w czasie żniw, eksperci nie przewidują głębokiego sezonowego spadku cen zbóż, jaki zwykle występował w poprzednich latach. Przeciętne ceny skupu pszenicy mogą w tym okresie kształtować się w granicach 510–540 zł za tonę, a żyta — 390–410 zł za tonę. Według kwartalnego spisu pogłowia zwierząt gospodarskich prowadzonego przez GUS na początku stycznia br. stado trzody chlewnej ukształtowało się na poziomie ok. 17 700 tys. sztuk i było o 13% mniejsze niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Spadek pogłowia wystąpił we wszystkich grupach wiekowo-użytkowych, przy czym najgłębszy był w stadzie tuczników — o 18%, warchlaków — o 14%. Na tej podstawie szacuje się, że w I półroczu br. produkcja żywca wieprzowego wyniesie tylko około 1185 tys. ton i będzie o około 18% — to jest o 240 tys. ton — niższa niż w I półroczu roku ubiegłego.</u>
          <u xml:id="u-362.31" who="#JózefJerzyPilarczyk">Zmniejszoną podaż wieprzowiny częściowo rekompensować będzie rozwijająca się produkcja drobiarska. Ocenia się bowiem, że w I półroczu tego roku produkcja tego rodzaju żywca wzrośnie o około 4% w porównaniu z produkcją - jej poziom był wysoki - notowaną w I połowie roku ubiegłego. Spadkowi o około 4% ulec może natomiast produkcja wołowiny i w I półroczu może kształtować się na poziomie 360 tys. ton w wadze żywca. Łączna produkcja mięsa wieprzowego, wołowego i drobiowego w wadze bitej ciepłej w I półroczu będzie o około 13% mniejsza niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Rejestrowany przez GUS skup trzody chlewnej w okresie styczeń-marzec br. kształtował się na poziomie około 183 tys. ton i był o około 20% niższy niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Zwiększeniu o 3% uległ natomiast skup żywca wołowego i wyniósł 55 tys. ton. Skup żywca drobiowego w ciągu 3 miesięcy br. osiągnął prawie 96 tys. ton, wzrastając o blisko 19% w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego. Łącznie w I kwartale skupiono ogółem 345 tys. ton żywca rzeźnego, a więc o około 8% mniej niż w roku ubiegłym.</u>
          <u xml:id="u-362.32" who="#JózefJerzyPilarczyk">Na podaż rynkową mięsa wpływają także obroty w handlu zagranicznym. Według danych Departamentu Weterynarii od stycznia do marca br. sprowadzono do kraju około 19,5 tys. ton mięsa wieprzowego, wołowego i drobiowego, tj. o ponad 6 tys. ton - o 47% - więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Wzrost importu dotyczył jednak tylko mięsa drobiowego - w styczniu i lutym br. sprowadzono go ponad 3-krotnie więcej niż w analogicznych miesiącach przed rokiem - import mięsa wieprzowego i wołowego zmniejszył się bowiem odpowiednio o około 4% i 16,5%. Ocenia się, że w I półroczu br. import wieprzowiny, wołowiny i drobiu może kształtować się na poziomie około 60 tys. ton, tj. o około 20% wyższym od zarejestrowanego w I półroczu 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-362.33" who="#JózefJerzyPilarczyk">Mimo odnotowanego w dwóch pierwszych miesiącach wzrostu eksportu mięsa, w kolejnych miesiącach oczekiwać należy jego zmniejszenia. O obniżeniu poziomu eksportu decydować będzie spadek opłacalności zawieranych transakcji oraz ograniczony dostęp do rynków zbytu, zwłaszcza wschodniego. Jest to konsekwencja wypierania produktów polskich subsydiowanym mięsem o wyższej jakości pochodzącym z krajów Unii Europejskiej. Uwzględniając przewidywany poziom produkcji, różnice w obrotach handlu zagranicznego mięsem i jego przetworami oraz działania Agencji Rynku Rolnego, ocenia się, że łączna podaż mięsa w I półroczu może być o około 8% mniejsza niż w analogicznym okresie 1996 r. Pozwoli to na pokrycie zmniejszonego zapotrzebowania rynku wewnętrznego. Spadek popytu spowodowany jest wzrostem cen mięsa w II półroczu ubiegłego roku i znaczącym spadkiem udziału wydatków na żywność w budżetach rodzin.</u>
          <u xml:id="u-362.34" who="#JózefJerzyPilarczyk">Na skutek zmniejszonego popytu od początku br. na rynku mięsa poziom dostaw żywca wieprzowego do punktów skupu przewyższa zapotrzebowanie przetwórcze przemysłu mięsnego, co wymagało podjęcia przez Agencję Rynku Rolnego wykupu interwencyjnego półtusz. W drugim półroczu bieżącego roku produkcja żywca wieprzowego będzie o około 5% niższa niż w analogicznym okresie roku ubiegłego i przewidujemy, że wyniesie około 1175 tys. ton. Zmniejszeniu może też ulec produkcja żywca wołowego i przewiduje się, że będzie to około 350 tys. ton. Ocenia się, że w wyniku utrzymującego się zwiększenia popytu na drób produkcja żywca drobiowego w drugim półroczu będzie o około 4% wyższa niż w analogicznym okresie i wyniesie około 330 tys. ton. W trzecim kwartale każdego roku występuje zazwyczaj sezonowy spadek podaży wieprzowiny pociągający za sobą wzrost cen skupu trzody chlewnej. W bieżącym roku spadek ten nie będzie jednak tak duży jak w roku ubiegłym i nie wpłynie tak znacząco na wzrost cen. Przewidywany niedobór mięsa na rynku krajowym uzupełniany będzie również poprzez zintensyfikowaną sprzedaż mrożonego mięsa z zapasów Agencji Rynku Rolnego. Uwzględniając zmniejszenie eksportu mięsa w drugim półroczu o około 25% w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku oraz dostawy mrożonego mięsa z zapasów agencji, łączna jego podaż może być tylko o około 2% niższa niż przed rokiem i powinna pokryć ograniczone zapotrzebowanie rynku krajowego. Dalszy rozwój podaży wieprzowiny zależeć będzie od podjętych w najbliższym czasie przez hodowców trzody chlewnej decyzji proprodukcyjnych. Przewidywany w drugim półroczu wzrost cen żywca wieprzowego, przy jednoczesnym spadku w trzecim kwartale cen zbóż, wpłynie na poprawę warunków ekonomicznych produkcji żywca wieprzowego. Ocenia się jednak, że wzrostu podaży wieprzowiny oczekiwać będzie można dopiero w pierwszym kwartale 1998 r. Spadek popytu spowodował, że mimo niższej niż przed rokiem produkcji wieprzowiny jej ceny od czwartego kwartału ubiegłego roku wykazywały tendencję do spadku. W lutym za 1 kg żywca wieprzowego płacono przeciętnie w skupie 3,23 zł/kg, tj. o 4,2% mniej niż w styczniu br. i o 15,7% mniej niż we wrześniu ub. r. W porównaniu z analogicznym okresem 1996 r. ceny skupu trzody chlewnej były jednak wyższe o 25,5%. W marcu tendencja spadkowa cen uległa odwróceniu. Średnia cena żywca wieprzowego w marcu br. wzrosła do 3,41 zł/kg, tj. o 5,5% w ciągu miesiąca, a na początku kwietnia br. przeciętna cena skupu tego żywca wynosiła 3,5 zł/kg i była o 9,4% wyższa niż przed miesiącem. O wzroście cen skupu trzody chlewnej zadecydowało głównie podjęcie przez Agencję Rynku Rolnego wykupu nadwyżek produkcyjnych wieprzowiny, przewyższających zapotrzebowanie przetwórcze zakładów mięsnych. Ocenia się, że w wyniku podjętych przez agencję działań ceny skupu trzody chlewnej do końca pierwszego półrocza będą wykazywały tendencję wzrostową. Według opinii zespołu ekspertów w czerwcu br. przeciętna cena skupu trzody chlewnej może osiągnąć poziom 3,40–3,60 zł/kg; podkreślam, przeciętna, dzisiaj bowiem dowiedziałem się od jednego z kolegów posłów, że sprzedał tuczniki za 3,90 zł/kg. Ale mówimy o cenach przeciętnych.</u>
          <u xml:id="u-362.35" who="#JózefJerzyPilarczyk">Notowany od października ubiegłego roku systematyczny spadek cen żywca wieprzowego, przy kształtujących się na wysokim poziomie cenach zbóż paszowych, spowodował radykalne pogorszenie warunków ekonomicznych chowu trzody chlewnej. Relacja cen trzoda-żyto, odzwierciedlająca poziom opłacalności produkcji wieprzowiny, w lutym uległa zawężeniu jak 1 do 7,6, podczas gdy w styczniu br. wynosiła 1 do 7,8, a we wrześniu ub. r. 1 do 9,3. Na początku kwietnia, w wyniku notowanego od marca wzrostu cen skupu wieprzowiny i niewielkiego spadku cen targowiskowych zbóż, relacja cen trzoda-żyto ukształtowała się na poziomie 1 do 8,8. Poprawa opłacalności produkcji żywca wieprzowego zwiększyć powinna zatem zainteresowanie rolników odchowem prosiąt i odbudową pogłowia trzody chlewnej.</u>
          <u xml:id="u-362.36" who="#JózefJerzyPilarczyk">Zmniejszony popyt na wołowinę powoduje, że jej podaż przewyższa zapotrzebowanie rynkowe. W konsekwencji ceny skupu bydła kształtują się na niskim poziomie. W lutym i w marcu za 1 kg żywca wołowego płacono przeciętnie 2,57 zł, to jest o 1,4% mniej niż w styczniu i o ok. 3,5% mniej niż w marcu 1996 r. Średnia cena młodego bydła rzeźnego w lutym kształtowała się na poziomie 2,74 zł za 1 kg i była o 1,1% niższa niż w poprzednim miesiącu i o 2,1% niższa niż przed rokiem. Ocenia się, że wraz ze wzrostem cen skupu żywca wieprzowego ceny bydła do końca pierwszego półrocza będą również wzrastały. Wzrost ich ograniczany jednak będzie barierą popytu. Według opinii zespołu ekspertów w czerwcu przeciętna cena żywca wołowego może kształtować się na poziomie 2,6–2,8 zł za 1 kg, a cena młodego bydła rzeźnego może wynosić 2,8–3,0 zł za 1 kg.</u>
          <u xml:id="u-362.37" who="#JózefJerzyPilarczyk">Przeciętna cena skupu żywca drobiowego w marcu br. wynosiła 3,60 zł za 1 kg i była o ok. 21% wyższa niż przed rokiem. Systematyczny wzrost cen skupu drobiu spowodował, że w marcu cena 1 kg drobiu przewyższała o ok. 5% przeciętną cenę 1 kg żywca wieprzowego i o ok. 40% cenę uzyskiwaną przez rolników za 1 kg wołowiny. Przewiduje się, że w wyniku utrzymującego się zwiększonego popytu konsumpcyjnego na mięso białe, ceny skupu drobiu w okresie I półrocza mogą jeszcze nieco wzrosnąć.</u>
          <u xml:id="u-362.38" who="#JózefJerzyPilarczyk">Bariera popytu na mięso skutecznie ogranicza natomiast wzrost cen detalicznych. Po odnotowanym w III kwartale gwałtownym wzroście cen detalicznych mięsa, w tym głównie wieprzowego, od listopada ich poziom ulega obniżeniu. W marcu br. ceny detaliczne mięsa, podrobów i jego przetworów były o 0,6% niższe niż w grudniu ub. r., podczas gdy ceny żywności ogółem w tym okresie wzrosły o 1,8%. Biorąc pod uwagę zachodzące zmiany w czynnikach popytowo-podażowych, ocenia się, że ceny żywca wieprzowego w II półroczu będą wzrastały. Wzrost ich ograniczony będzie barierą popytu oraz sprzedażą mięsa z zapasów Agencji Rynku Rolnego. Przeciętna cena skupu bydła w końcu III kwartału może wynosić 2,70–2,90 zł za 1 kg. Ceny skupu drobiu w wyniku zwiększonego popytu w okresie III kwartału mogą również wzrastać, o czym przed chwilą mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-362.39" who="#JózefJerzyPilarczyk">Wysoka Izbo! Przeciwdziałając spadkowi cen skupu wieprzowiny i pogarszaniu warunków ekonomicznych chowu trzody chlewnej, Agencja Rynku Rolnego od stycznia uruchomiła zakupy jej nadwyżek. Do 4 lutego agencja prowadziła - zgodnie z obowiązującą klasyfikacją EUROP - wykup półtusz wieprzowych klasy E i U. Za półtusze o mięsności nie niższej niż 50% agencja płaciła 5,30 zł za 1 kg, ale tylko tym dostawcom, którzy zapłacili producentom trzody cenę nie niższą niż 3,5 zł za 1 kg żywca. Z uwagi jednak na przewagę na rynku krajowym tuczników o niższej mięsności, z dniem 5 lutego agencja uruchomiła wykup półtusz klasy R, to jest półtusz o mięsności powyżej 45%, oraz podwyższyła cenę zakupu tuczników z klasy E i U. Za półtusze o najwyższej mięsności, czyli klasy E i U, agencja płaci 5,70 zł za 1 kg, a za klasę R - 5,40 zł za 1 kg, co odpowiada cenie skupu trzody chlewnej w wysokości 3,70 zł i odpowiednio 3,5 zł za 1 kg. Od początku br. do końca marca Agencja Rynku Rolnego wykupiła ok. 30 tys. ton półtusz wieprzowych, z tego ok. 16,8 tys. ton w klasie R i 13,6 tys. ton w klasie E i U. Zintensyfikowanie zakupów przez agencję spowodowało wzrost cen skupu trzody chlewnej w marcu i wpłynęło na poprawę opłacalności tej produkcji. Wykup rynkowej nadwyżki wieprzowiny będzie kontynuowany stosownie do aktualnej sytuacji na rynku. Równolegle, od początku br., agencja realizowała sprzedaż mrożonej wieprzowiny zgromadzonej w zapasach stałych, wymagającej rotacji. Od stycznia do połowy lutego na rynek krajowy skierowano ok. 15 tys. ton półtusz wieprzowych. Cena wywoławcza sprzedaży utrzymana została na poziomie 4,30 zł za 1kg. Do końca marca umowami sprzedaży objęto 5,4 tys. ton mrożonej wieprzowiny. Do końca pierwszego półrocza do sprzedaży na eksport przeznaczono ok. 18 tys. ton półtusz wieprzowych. Ponadto w I kwartale Agencja Rynku Rolnego zakupiła ok. 6,6 tys. ton mięsa wołowego po cenie 5,30 zł za 1 kg ćwierćtusz, co zapewniło producentom bydła cenę minimum 2,90 zł za 1 kg żywca.</u>
          <u xml:id="u-362.40" who="#JózefJerzyPilarczyk">W III kwartale podaż mięsa z bieżącej produkcji ulegnie, jak zwykle, sezonowemu obniżeniu. Niezbędne będzie wówczas zintensyfikowanie sprzedaży zgromadzonych przez Agencję Rynku Rolnego zapasów. Wielkość sprzedaży dostosowana będzie do aktualnej sytuacji rynkowej. W II półroczu agencja będzie mogła skierować do sprzedaży ok. 40–60 tys. ton mrożonego mięsa, co zrównoważy przewidywane niedobory podażowe.</u>
          <u xml:id="u-362.41" who="#JózefJerzyPilarczyk">Przejdę teraz do sytuacji na rynku cukru. Po dwóch deficytowych sezonach: 1994/1995, 1995/1996, w kampanii 1996/1997 osiągnięto nie notowaną dotychczas na ziemiach polskich produkcję - prawie 2300 tys. ton cukru białego. Złożyły się na to dwie przyczyny. Rolnicy obsiali burakami ponad 451 tys. ha, podczas gdy w minionym 5-leciu średniorocznie obsiewano 384 tys. ha. W okresie wzrostu, wegetacji i dojrzewania były wyjątkowo korzystne warunki do uprawy tej rośliny. W rezultacie plantatorzy dostarczyli do cukrowni 17,9 mln ton buraków cukrowych, z których pozyskano 2297,5 tys. ton cukru. Osiągnięto rzadko notowaną w Polsce produkcję 5,09 tony cukru białego na 1 ha plantacji.</u>
          <u xml:id="u-362.42" who="#JózefJerzyPilarczyk">Systematycznie wzrasta krajowy popyt na cukier. W sezonie 1994/1995 było to 1590 tys. ton, 1995/1996 — 1620 tys. ton, a na sezon 1996/1997 przewiduje się 1630 tys. ton cukru. Na ten wzrost składa się z jednej strony nieznaczny tylko spadek spożycia cukru w gospodarstwach domowych i żywieniu zbiorowym, a z drugiej zwiększenie zużycia cukru w przemyśle spożywczym do wytwarzania artykułów sprzedawanych zarówno na rynku krajowym, jak i zagranicznym.</u>
          <u xml:id="u-362.43" who="#JózefJerzyPilarczyk">W poprzednich deficytowych sezonach na skutek przewagi popytu nad podażą ceny cukru wzrastały szybciej od wskaźnika inflacji. W sezonie 1994/1995 wskaźnik wzrostu cen cukru wyniósł 149,6%, podczas gdy wskaźnik inflacji — 130,9%, a w sezonie 1995/1996 — odpowiednio 127,7% i 120,6%. Przyczyniło się to do poprawy wyników ekonomicznych branży cukrowniczej, zarówno cukrowni, jak i plantatorów. Wysoki wskaźnik cen zbytu cukru utrzymał się jeszcze w IV kwartale 1996 r., tj. w trakcie kampanii cukrowniczej bieżącego nadwyżkowego sezonu. Działo się tak, ponieważ do końca 1996 r. występował zwiększony popyt ze strony firm hurtowych i zakładów przetwórczych pragnących uzupełnić wyczerpane zapasy. Natomiast cukrownie, znajdujące się w niezłej kondycji finansowej, wobec zwiększonego popytu, oferowały cukier po możliwie wysokich cenach. W rezultacie do końca stycznia udało się im sprzedać na rynek krajowy po wysokich cenach (w granicach 1730–2080 zł za tonę) ok. 550 tys. ton cukru, tj. 1/3 całorocznej kwoty A.</u>
          <u xml:id="u-362.44" who="#JózefJerzyPilarczyk">W trakcie bieżącego sezonu nastąpiło gwałtowne obniżenie cen światowych, z 370 dolarów jeszcze w sierpniu do 307 dolarów w grudniu 1996 r. Rozpiętość między cenami światowymi (310 dolarów za tonę), co stanowi 873 zł, a cenami zbytu (1920 zł za tonę) okazała się tak duża, że łącznie zaimportowano ponad 40 tys. ton cukru. Dodatkowe zwiększenie podaży krajowej o ilość importowanego cukru zapoczątkowało tendencje spadkowe krajowych cen cukru. Należy oczekiwać, że ceny hurtowe, giełdowe w drugim kwartale obniżą się nawet do 1600 zł za tonę, powodując, z odpowiednim opóźnieniem, spadek cen detalicznych. Przeciętna cena zbytu cukru w sezonie 1996/1997 może wzrosnąć zaledwie o 8–10% w stosunku do przeciętnej ceny zbytu w poprzednim sezonie i ukształtować się na poziomie 1820 zł za tonę. Oczywiście nie bez znaczenia jest to, że jesienią ubiegłego roku na wniosek związku plantatorów, a także organizacji cukrowników Rada Ministrów zwiększyła kwotę A z 1500 tys. na 1630 tys., co oznacza, że systematycznie co kwartał cukrownie zwiększają podaż o 32,5 tys. ton cukru. I to ma również wpływ na aktualne ceny.</u>
          <u xml:id="u-362.45" who="#JózefJerzyPilarczyk">Rekordowa produkcja cukru umożliwi zrealizowanie uzgodnionych ze Światową Organizacją Handlu limitów dotowanego eksportu, nie wykorzystanych w poprzednich dwóch sezonach. Łącznie z bieżącym sezonem stanowi to ok. 360 tys. ton cukru. Pozostała ilość - tzw. kwota C - wynosząca ok. 340 tys. ton cukru będzie musiała zostać wyeksportowana po niskich cenach światowych lub pozostać na stanie zapasów cukrowni do następnej kampanii. Z tego część, ok. 30 tys., zakupią prawdopodobnie firmy przemysłu cukierniczego oraz firmy produkujące soki i napoje w celu wytwarzania produktów eksportowych.</u>
          <u xml:id="u-362.46" who="#JózefJerzyPilarczyk">Eksport tak dużej ilości cukru po cenach rynku międzynarodowego znacznie pogorszy sytuację ekonomiczną cukrowni. W związku z tym kontraktacja buraków na następną kampanię została ograniczona do ilości surowca niezbędnej do wyprodukowania ilości cukru odpowiadającej tylko kwotom A i B, tj. łącznie ok. 1750 tys. ton. Aby uniknąć nadmiernej podaży surowca, kontraktowano na ogół określone ilości buraków cukrowych, a nie obszar plantacji, oraz ustalano cenę skupu surowca do produkcji kwoty A i B.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie ministrze, proszę wybaczyć, ale to jest tak drobiazgowa relacja, że my tracimy już, że tak powiem, możność percepcji tego wszystkiego. Czy nie można by tego...</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie, dobrze mówi. Niech mówi dalej.)</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#AleksanderMałachowski">Chcecie państwo tego słuchać z takimi szczegółami?</u>
          <u xml:id="u-363.3" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Stanibuła: To są bardzo interesujące rzeczy.)</u>
          <u xml:id="u-363.4" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Prosimy dalej.)</u>
          <u xml:id="u-363.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#JózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Ponieważ praktycznie na każdym posiedzeniu Sejmu posłowie zgłaszają zapytania w ramach interpelacji i zapytań, wprowadzają dyskusję na ten temat do porządku dziennego, przygotowałem się bardzo solidnie i chcę posłom przekazać dokładne informacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo. Jeżeli są słuchacze, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#JózefJerzyPilarczyk">Sytuacja na rynku lnu. Pan poseł Stanibuła wymienił kwestię uprawy tej rośliny jako specjalną do omówienia.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#JózefJerzyPilarczyk">Len jest rośliną wybitnie koniunkturalną, a rynek lnu jest rynkiem specyficznym, przede wszystkim dlatego że silnie oddziałują na niego zarówno moda, jak i konkurencja całej gamy włókien syntetycznych. Niezależnie od tego niezwykle ważnym elementem jest jakość włókna lnianego i jego przydatność do produkcji nowych rodzajów atrakcyjnych tkanin poszukiwanych przez przemysł, zwłaszcza odzieżowy. Z tą jakością włókna w polskim lniarstwie, delikatnie mówiąc, nie jest najlepiej i jest to także jedna z przyczyn kłopotów plantatorów lnu i przemysłu lniarskiego. W 1996 r. zapotrzebowanie na włókno lniane długie i krótkie było znacznie niższe niż w roku poprzednim. Przemysł włókienniczy zmniejszył produkcję tkanin o ok. 41%, a ich eksport o 48% w porównaniu do roku poprzedniego. W stan upadłości postawiono dwa zakłady przemysłu lniarskiego, a dalsze dwa przedsiębiorstwa wycofały się z przerobu lnu.</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#JózefJerzyPilarczyk">Proces restrukturyzacji tej branży przemysłu nie został jeszcze zakończony. Na skutek malejącego zapotrzebowania produkcja lnu w Polsce zmniejszyła się w porównaniu z 1995 r. o blisko 60%, a o 55% obniżyły się zbiory lnu. Pragnę podkreślić, że skup lnu jest objęty preferencyjnym kredytowaniem; jest to zachęta dla przemysłu lniarskiego i producentów lnu do wiązania się umowami kontraktacyjnymi, co zapewnić może stabilizację na tym rynku - oczywiście przy zwiększonym zapotrzebowaniu w przemyśle odzieżowym.</u>
          <u xml:id="u-366.3" who="#JózefJerzyPilarczyk">Chciałbym również poinformować o sytuacji na rynku chmielu. Zabiegał o to pan poseł Stanibuła. Informuję Wysoką Izbę, że Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej od kilku już lat współuczestniczy w rozwiązywaniu problemów polskiego chmielarstwa. Podejmowane przez Agencję Rynku Rolnego działania interwencyjne w 1994 i 1996 r. przyniosły jedynie doraźne efekty. Nie stały się natomiast impulsem do podjęcia przez Krajowy Związek Plantatorów Chmielu merytorycznej dyskusji nad programem rozwoju polskiego chmielarstwa, umożliwiającego przezwyciężenie okresowych napięć w zbycie produkcji.</u>
          <u xml:id="u-366.4" who="#JózefJerzyPilarczyk">Ministerstwo rolnictwa, rozumiejąc powagę sytuacji i trudności plantatorów, przychyliło się do wniosków Krajowego Związku Plantatorów Chmielu o podjęcie interwencyjnego wykupu chmielu przez Agencję Rynku Rolnego w roku 1994, 1996, a także w roku bieżącym.</u>
          <u xml:id="u-366.5" who="#JózefJerzyPilarczyk">W dniu 5 marca, z moim udziałem, odbyło się w ministerstwie spotkanie z przedstawicielami komitetu protestacyjnego Krajowego Związku Plantatorów Chmielu (z udziałem Agencji Rynku Rolnego i Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa). W czasie tego spotkania dyskutowano nad trybem i metodami przyszłych działań dotyczących niezbędnej modernizacji i restrukturyzacji produkcji i przetwórstwa chmielu.</u>
          <u xml:id="u-366.6" who="#JózefJerzyPilarczyk">Realizując ustalenia przyjęte na spotkaniu, ministerstwo przedstawiło na posiedzeniu KERM, najpierw w dniu 10 marca, propozycje dotyczące możliwości uwzględnienia w projekcie programu działań interwencyjnych Agencji Rynku Rolnego na 1997 r. zadań związanych z wykupem nadwyżki chmielu z produkcji 1996 r. W efekcie Rada Ministrów na posiedzeniu w dniu 22 kwietnia podjęła decyzję o wykupie - znowu, po raz kolejny, wyjątkowo - chmielu (220 ton), kosztem ograniczenia interwencji na innych rynkach, w tym wypadku konkretnie na rynku masła. Zaproponowano przesunięcie środków finansowych (2 mln zł) w ramach tegorocznego programu działań interwencyjnych agencji.</u>
          <u xml:id="u-366.7" who="#JózefJerzyPilarczyk">Jeśli chodzi o sytuację chmielarstwa Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej za pilne i decydujące uważa opracowanie regionalnego programu rozwoju branży chmielarskiej, uwzględniającego zapotrzebowanie przemysłu piwowarskiego na gatunki i asortyment produkowanego chmielu, powiązania kooperacyjne zakładów z plantatorami i ich związkami. W tych sprawach będą podejmowane dyskusje z komitetem protestacyjnym i przedstawicielami zainteresowanych resortów i instytucji. Pragnę zwrócić uwagę pana posła Stanibuły i innych państwa posłów, że dotychczas podejmowane działania doraźne na rynku chmielu nie stały się impulsem do wprowadzenia zmian w sposobie i metodach rozwiązywania problemów zbytu przez związki plantatorów chmielu i zakłady przetwórstwa chmielu.</u>
          <u xml:id="u-366.8" who="#JózefJerzyPilarczyk">Jestem przekonany, że Krajowy Związek Plantatorów Chmielu powinien zwiększyć zainteresowanie sprawami restrukturyzacji zakładów chmielarskich, z akcentem na powiązania kooperacyjne zakładów przetwórczych z plantatorami, dla zapewnienia obustronnych korzyści.</u>
          <u xml:id="u-366.9" who="#JózefJerzyPilarczyk">Rynek chmielu, jak rynek każdego innego produktu, poddawany jest wpływom różnych czynników powodujących wahania wielkości podaży, popytu i cen. W gospodarce rynkowej rząd nie może zagwarantować plantatorom chmielu wzrastających cen, natomiast powiązania kooperacyjne zakładów przemysłu piwowarskiego z producentami chmielu mogą przyczynić się do zapewnienia zbytu i zwiększenia zdolności przetwarzania szyszek chmielowych, do ukształtowania potrzebnej wielkości produkcji i osiągnięcia cen satysfakcjonujących plantatorów. Wyrażam pogląd, że zmiana form działania Krajowego Związku Plantatorów Chmielu i zarządu zakładów chmielarskich pozwoliłaby na weryfikację postawy z biernej i oczekującej na aktywną i polegającą na współpracy głównie z przemysłem piwowarskim, co z pewnością zwiększyłoby szansę na opracowanie dobrych programów rozwoju branży chmielarskiej i ich skuteczną realizację. Trzeba mieć na uwadze to, że przemysł piwowarski został mocno zmodernizowany, unowocześniony. Zatem potrzebuje już nie siarkowanego chmielu, ale granulatów i ekstraktów o precyzyjnie ustalonym składzie. Natomiast prawda jest taka, że nasz czołowy zakład, zakład przetwórstwa chmielu w Lublinie, nie nadąża za zapotrzebowaniem przemysłu piwowarskiego.</u>
          <u xml:id="u-366.10" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pragnę również poinformować Wysoką Izbę, że rozporządzenie Rady Ministrów z 21 lutego 1995 r. w sprawie szczegółowych zasad, zakresu i trybu udzielania dopłat do oprocentowania kredytów na cele rolnicze wyłącza z preferencyjnego kredytowania, w tym również z kredytowania skupu, wyroby alkoholowe i surowce do produkcji wyrobów alkoholowych. Szyszki chmielowe traktowane są jako surowiec do produkcji piwa i zgodnie ze wskazanym rozporządzeniem chmiel nie może być objęty kredytowaniem preferencyjnym. Jest to skutek postanowień ustawy o wychowaniu w trzeźwości;, ewentualne zmiany w tym zakresie mogą być wprowadzone po zmianie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-366.11" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pan poseł w swoim uzasadnieniu do wystąpienia zadał konkretne pytania w odniesieniu do ilości, którą pan poseł określił na 650 ton chmielu. Po ścisłych rozmowach ustaliliśmy, że z produkcji 1996 r. jest 220 ton chmielu do zagospodarowania i cała ta wielkość została uwzględniona w programie interwencyjnym Agencji Rynku Rolnego. O możliwościach kredytowania skupu przed chwilą już mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-366.12" who="#JózefJerzyPilarczyk">Na pytanie dotyczące działań mających na celu zachęcenie naszych producentów piwa do korzystania w toku produkcji w większym zakresie z polskiego chmielu można odpowiedzieć, że w gospodarce rynkowej zachętą może być wysoka jakość oferowanego produktu i korzystna oferta cenowa.</u>
          <u xml:id="u-366.13" who="#JózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wywołująca określone perturbacje rynkowe nadwyżka podaży wymienionych przez pana posła produktów rolnych nad popytem krajowym spowodowana jest wieloma złożonymi przyczynami, które starałem się wyjaśnić w czasie tego przedłożenia. Pragnę jednak podkreślić, że import miał decydujące znaczenie jedynie dla rynku zbóż konsumpcyjnych. W przypadku mięsa wieprzowego, wołowego i drobiu import nie jest decydujący. Podstawową przyczyną nadwyżki na rynku mięsa wieprzowego i wołowego jest głęboki spadek popytu i niska opłacalność produkcji. Od niedawna dopiero na skutek obniżenia cen zbóż i niewielkiego wzrostu cen skupu mięsa wieprzowego poprawiła się relacja: cena trzody - cena paszy, co pomyślnie rokuje w zakresie odbudowy stada i poziomu produkcji mięsa.</u>
          <u xml:id="u-366.14" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pan poseł Ryszard Stanibuła sugeruje potrzebę określenia ceny skupu zboża, mięsa i innych produktów rolnych. Na tę propozycję nie mogę odpowiedzieć w sposób wiążący i satysfakcjonujący pana posła, ale pragnę przypomnieć, że w gospodarce centralnie planowanej ceny te były ustalane przez rząd. W gospodarce rynkowej ceny skupu produktów rolnych ustala rynek w zależności od sytuacji podażowo-popytowej. Pragnę również podkreślić, że w Polsce nie istnieją żadne ograniczenia administracyjne dotyczące skupu zbóż konsumpcyjnych i paszowych, żywca, lnu czy innych produktów rolnych. Skup prowadzą i prowadzić mogą wszystkie jednostki infrastruktury przetwórczej i handlowej, nie ma również podstaw prawnych w gospodarce rynkowej do wprowadzenia obowiązku skupu przez jakąkolwiek jednostkę. Rynek natomiast podlega działaniom interwencyjnym Agencji Rynku Rolnego, określonym w rocznych programach interwencyjnych zatwierdzanych przez Radę Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-366.15" who="#JózefJerzyPilarczyk">Oprócz przyjętego programu działań interwencyjnych w 1997 r. Rada Ministrów 22 kwietnia podjęła uchwałę w sprawie wykupu przez Agencję Rynku Rolnego 100 tys. ton pszenicy konsumpcyjnej od krajowych producentów rolnych. Agencja Rynku Rolnego dokonuje też wykupu półtusz wieprzowych na rezerwy. W wyniku tych działań zahamowany został spadkowy trend cen skupu i nastąpiła poprawa relacji cen, jeśli chodzi o trzodę chlewną.</u>
          <u xml:id="u-366.16" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pragnę poinformować Wysoką Izbę, że Rada Ministrów zatwierdzając roczny program działań interwencyjnych określiła minimalną cenę pszenicy konsumpcyjnej w wysokości 460 zł za tonę i żyta - 320 zł za tonę. Cena interwencyjna może być wyższa do 15% od ceny minimalnej.</u>
          <u xml:id="u-366.17" who="#JózefJerzyPilarczyk">Konkludując pragnę poinformować państwa posłów, że również Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów w ramach działań Rady Ministrów szczegółowo rozpatrzył materiał przedłożony przez ministra rolnictwa w zakresie kształtowania się sytuacji popytowo-podażowej i dochodowej w rolnictwie. W wyniku tych działań w najbliższym czasie zostaną przedstawione przez ministra gospodarki podczas posiedzeń Komitetu Ekonomicznego i Rady Ministrów wnioski w zakresie instrumentów granicznych w odniesieniu do skrobi i cukru. Podjęte są również działania w celu doskonalenia systemu monitoringu rynku krajowego i granic, w taki sposób, ażeby można było wykorzystywać wszystkie instrumenty, także przewidziane umowami z WTO i Unią Europejską. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#AleksanderMałachowski">Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#AleksanderMałachowski">Zapisanych jest trzech mówców.</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#AleksanderMałachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-367.4" who="#AleksanderMałachowski">Pierwszego proszę pana posła Romualda Ajchlera z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po raz kolejny Wysoki Sejm debatuje na temat przyczyn ograniczeń w skupie produktów rolnych. Niedawno debatowaliśmy na temat trudności, jeśli chodzi o zbyt zboża, żywca wieprzowego, ziemniaków, owoców i warzyw. Dzisiaj do tych produktów dołączony został chmiel i len. Należy zatem zadać pytania: Czy dotychczasowe debaty Wysokiej Izby coś dały? Czy z odbytych wcześniej debat rząd wyciągnął wnioski? Czy podjął jakiekolwiek działania łagodzące sygnalizowane przez posłów trudności w zakresie zbytu produktów rolnych?</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#RomualdAjchler">Gdyby odpowiedzi na tak zadane pytania miały być negatywne, dzisiejsza debata nie miałaby żadnego sensu. Oznaczałoby to, że rząd nie dostrzega problemów i trudności, które sygnalizują posłowie, i uważa, że są one chwilowe i poradzi sobie z nimi niewidzialna ręka wolnego rynku. Tak jednak nie jest. Jak poinformował Wysoką Izbę minister rolnictwa, rząd wprowadził niedawno 10-procentowe cło na import zboża. I jest zapowiedź nowego ministra, że cło powróci do wysokości 20%, tzn. wysokości, która obowiązywała na początku 1996 r. Poprzez Agencję Rynku Rolnego państwo wykupi od rolników 100 tys. ton pszenicy. Z zapowiedzi ministra rolnictwa wynika, że również, jeśli chodzi o skup chmielu, interwencję na rynku podejmie Agencja Rynku Rolnego. Nowy minister zapowiedział też, że niebawem wprowadzone zostanie cło na mączkę ziemniaczaną. Mimo tak szczegółowej informacji nie wspomniał pan, panie ministrze, nic na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#RomualdAjchler">Nie wszystkie jednak sprawy zostały rozwiązane. Od poprzednich debat nic nie zmieniło się w sprawie wołowiny. Są ogromne trudności w zakresie zbytu mięsa wołowego. A jednocześnie do kraju jest importowane mięso wołowe. Płynie szerokim strumieniem mączka ziemniaczana, cukier, natomiast zapasy polskiego cukru są ogromne, a producenci cukru drastycznie ograniczają kontraktację buraków cukrowych. Dzisiaj już zakłady ziemniaczane zapowiadają, że ograniczą skup ziemniaków nie kontraktowanych, gdyż z powodu nadmiernego importu pochodnych z przerobu ziemniaka zapotrzebowanie na polskie produkty ziemniaczane będzie ograniczone.</u>
          <u xml:id="u-368.3" who="#RomualdAjchler">Wracam teraz do zasadniczego problemu, nad którym toczy się debata, czyli trudności w zbyciu chmielu przez polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-368.4" who="#RomualdAjchler">Poseł wnoszący ten punkt pod obrady Sejmu w uzasadnieniu wniosku pisze: Od kilkudziesięciu lat produkcja chmielu w Polsce waha się od 2 do 3,5 tys. ton, zaś powierzchnia plantacji od 2 do 2,5 ha. W obecnej sytuacji zakup chmielu polskiego przez browary maleje do tego stopnia, że w 1995 r. nie skupiono od plantatorów około 500 ton, zaś w 1996 r. sytuacja była jeszcze gorsza. By uzdrowić sytuację na rynku produkcji chmielu, konieczne jest stworzenie warunków do utrzymania istniejącego potencjału produkcji chmielu. Aby było to możliwe, konieczna jest interwencja rządu na tym rynku.</u>
          <u xml:id="u-368.5" who="#RomualdAjchler">I tutaj, panie ministrze, nasuwają się pytania: Dlaczego w 1995 r. nie kupiono od polskich rolników chmielu? A może produkcja jest wyższa niż zapotrzebowanie przemysłu? Czy rolnicy mają zawarte z przemysłem umowy produkcyjne? Jeśli nie, to w czyim interesie leży, aby takich umów nie zawierać? A może powszechnie stosowane dotacje przez kraje Unii Europejskiej czynią import chmielu opłacalnym? Na to pytanie padła co prawda odpowiedź, ale nie jest to, panie ministrze, załatwieniem sprawy.</u>
          <u xml:id="u-368.6" who="#RomualdAjchler">Występując w imieniu Klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej proponowałem rządowi, aby do sprawy skupu produktów rolnych podejść kompleksowo. Nie można w stosunku do poszczególnych gatunków płodów rolnych występować wybiórczo, gdyż wówczas załatwi się sprawę jedną, natomiast za chwilę wyłonią się następne.</u>
          <u xml:id="u-368.7" who="#RomualdAjchler">Co po raz kolejny proponuje klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej?</u>
          <u xml:id="u-368.8" who="#RomualdAjchler">Po pierwsze, należy wprowadzić powszechnie kredyty preferencyjne skupowe dla tych podmiotów, które zawierać będą z rolnikami umowy produkcyjne z ustaleniem w tych umowach wielkości produkcji i ceny minimalnej.</u>
          <u xml:id="u-368.9" who="#RomualdAjchler">Po drugie, przed dopuszczeniem importu jakiegokolwiek produktu rolnego należy bilansować potrzeby krajowe, uwzględniając własną produkcję, wprowadzając jednocześnie zabezpieczenie przed nadmierną możliwością importu.</u>
          <u xml:id="u-368.10" who="#RomualdAjchler">Po trzecie, i to najważniejsze, stosować taką samą ochronę polskich producentów, jaką stosują kraje Unii Europejskiej w stosunku do swojego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-368.11" who="#RomualdAjchler">Po czwarte, w celu stabilizacji produkcji rolnej stosować taką politykę cenową, jaka stosowana jest w krajach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-368.12" who="#RomualdAjchler">Tych rozwiązań, które przed chwilą wymieniłem, brakuje polskiemu rolnictwu, i głównie brak ich powoduje niestabilność, chaos i nieopłacalność w wielu działach rolnictwa. Dopóki rząd nie wprowadzi wyżej cytowanych rozwiązań, dopóty sprawy, o których mówimy, będą wracać jak bumerang do tej Izby - a przecież nie chodzi tutaj o dyskusje, tylko o rozwiązanie problemu.</u>
          <u xml:id="u-368.13" who="#RomualdAjchler">Na koniec, panie ministrze, chciałem podziękować panu za bardzo wyczerpującą informację. Od dawna już żaden z ministrów rolnictwa nie udzielił tak wyczerpującej i dokładnej informacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-368.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Romualdowi Ajchlerowi.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Ryszarda Stanibułę z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#RyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę podziękować paniom i panom posłom za wprowadzenie pod obrady Wysokiej Izby informacji rządu na temat przyczyn ograniczeń skupu chmielu i sposobu kredytowania tej rośliny oraz o przyczynach ograniczeń zbytu zboża, żywca, lnu i innych produktów produkowanych przez polskich rolników. Mam zaszczyt wystąpić w tej sprawie z upoważnienia klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Uważam, że w ostatnich latach w całej polityce gospodarczej, a zwłaszcza rolnej, brak jest pragmatyzmu, jeśli chodzi o rolnictwo i długofalową strategię rozwoju interesów tej sfery, co doprowadziło do olbrzymiego dysparytetu dochodowego, bytowego, a w efekcie inwestycyjnego w odniesieniu do rolnictwa i polskiej wsi. Niedostateczny popyt krajowy i zagraniczny na nasze produkty rolne oraz niewydolność finansowa wielu firm i zakładów działających w sferze rolnictwa doprowadziły do szybkiej dekapitalizacji majątku produkcyjnego, a także gospodarstw rodzinnych. Pytam, jak rząd ocenia tę sytuację i jakie podejmie działania, w jakim czasie, jakie wykorzysta mechanizmy - interwencyjne, ochronne - aby zapobiec w przyszłości dalszej degradacji, upadkowi firm i zakładów w otoczeniu rolnictwa oraz skupu produktów rolnych. Jak długo jeszcze wieś polska będzie pokrywać koszty reformy gospodarczej, niepotrzebnego konsumpcyjnego importu, który tworzy i utrzymuje nową grupę kapitalistycznych beneficjentów? Uważam, że taka sytuacja może być groźna w przyszłości, gdyż może nastąpić załamanie produkcji rolnej. O tym świadczy ok. 90% obecnie gospodarstw rodzinnych z ujemną akumulacją, w których występuje dysparytet ekonomiczny i bytowy. Obawiam się, by w związku z bardzo trudną sytuacją w chmielarstwie polskim, nadmiernymi zapasami zboża i brakiem właściwego skupu zboża, żywca wieprzowego i wołowego, lnu, owoców i warzyw nie doszło do desperackich czynów producentów, gdyż byt i utrzymanie wielu ich rodzin są zagrożone. Brak możliwości zbytu produktów rolnych i ich wyjątkowo niskie ceny prowadzą do dramatycznej sytuacji mieszkańców wsi polskiej, natomiast dynamika importu rolno-żywnościowego w 1996 r. wynosi aż 133%, tj. ok. 3955 tys. dolarów, a mimo licznych interwencji sytuacja w skupie i organizacji tego skupu, w przetwórstwie, jest niepokojąca. Takim przykładem jest skup na rynku zboża, mięsa, a także chmielu, lnu, owoców i warzyw.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#RyszardStanibuła">Dlatego zwracam się ponownie do rządu, Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Agencji Rynku Rolnego o pilne wykupienie i przetworzenie 220 ton chmielu goryczkowego. Zwracam się do rządu i ministerstwa rolnictwa o utworzenie rezerw chmielu i jego produktów przez podmioty krajowe - np. Zakłady Chmielarskie Lublin - Chmiel Polski SA w Lublinie - na potrzeby browarów krajowych. Zwracam się do rządu o utrzymanie podwyższonych ceł importowych w wysokości ok. 50% do końca 1997 r., a także udzielenie preferencyjnych limitów importowych firmom, które przedstawią umowy kontraktacyjne z polskimi plantatorami. Czy nie uważa pan minister, że trzeba pilnie uruchomić mechanizmy chroniące interesy producentów chmielu, które są pomijane? Świadczy o tym duży wzrost produkcji piwa w kraju, a jednocześnie znaczny spadek skupu chmielu i brak zainteresowania firm polskich jego skupem i przetwórstwem. Dotyczy to również innych producentów rolnych. Jak długo jeszcze największe firmy niemieckie, stosując ceny dumpingowe, będą eliminować polskich producentów żywności? Czy możemy sobie na taką sytuację pozwolić? Jakie resort podejmie działania, aby utrzymać wysoką od lat produkcję znanego dobrze w Polsce i za granicą chmielu dobrej jakości? Czy musimy korzystać tylko z importu? Jak pan minister ocenia prywatyzację polskich browarów i jaki w niej jest udział kapitału zagranicznego? Jakie interesy polskich producentów chmielu zostały zabezpieczone w procesie prywatyzacji browarów? Kiedy i przez kogo będą opracowane regionalne programy restrukturyzacji i modernizacji produkcji i przetwórstwa chmielu oraz promocji polskich odmian? Jakie ilości chmielu - i kiedy - będą wykupywane w ramach interwencji Agencji Rynku Rolnego, gdyż dotychczas nie było takich planów i nie tworzono rezerw, a obecnie jest to konieczne. Kiedy zostanie uruchomiony kredyt preferencyjny na skup i przetwórstwo chmielu? Czy widzi pan minister potrzebę zobowiązania browarów do obligatoryjnego zużycia polskiego chmielu w produkcji piwa - co najmniej w 70% - i jakie mechanizmy należałoby tu wprowadzić? Uważam, że należy zdecydowanie oprzeć produkcję piwa w polskich browarach na polskich surowcach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, zwracam uwagę, że czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#RyszardStanibuła">Już za chwilkę kończę, panie marszałku, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#RyszardStanibuła">Czy nie należy zdecydowanie wprowadzić promocyjnej polityki celnej w stosunku do polskiego chmielu oraz odpowiedni marketing, a także pilnie uruchomić kredyty preferencyjne w skupie i przetwórstwie chmielu? Konieczne jest pilne opracowanie programu rozwoju polskiego chmielarstwa oraz właściwa ochrona interesów naszych producentów i firm związanych z produkcją, skupem i przetwórstwem chmielu oraz innych produktów rolniczych. Dajmy szansę naszym krajowym producentom i firmom, brońmy je przed nieuczciwą konkurencją firm i producentów zagranicznych poprzez dobrą współpracę i stosowanie właściwych mechanizmów chroniących naszą gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#RyszardStanibuła">Na zakończenie chciałbym jeszcze odnieść się - bardzo krótko, panie marszałku - do informacji, którą przed chwilą rzetelnie i dokładnie przedstawił pan minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#RyszardStanibuła">Otóż jestem głęboko zaniepokojony przyszłością polskich rolników i położeniem wsi i rolnictwa, tym, co będzie w przyszłości, jeżeli sytuacja dotycząca tego importu nie będzie naprawiona przez mechanizmy w całej gospodarce, przez rząd i przez nas wszystkich. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Ryszardowi Stanibule.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Marię Zajączkowską z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#MariaZajączkowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Muszę powiedzieć, że wysłuchałam z zaciekawieniem tego, co powiedział pan minister. Trudno w ciągu pięciu minut ustosunkować się do tego, co pan przedstawił - cała gama cyfr, ceny, import itp. Ale, panie ministrze, ta informacja (i to, że w tej Izbie z regularnością prawie że zegarka co kilka tygodni pojawia się kolejna propozycja, by rząd przedstawił informację o sytuacji na kolejnych rynkach: zbóż, mięsa, lnu, tym razem chmielu itp.) w moim odczuciu świadczy o tym, że reakcje rządu są, po pierwsze, doraźne, po drugie - spóźnione. Mechanizm, który jest stosowany, najczęściej ogranicza się do dwóch parametrów: pierwszy to jest interwencja Agencji Rynku Rolnego, drugi to są cła i wołanie o cła. Jest jeszcze jeden mechanizm, który wprowadzony został tzw. ustawą cukrową; myślę, że dzisiaj pana informacja pokazała, jaka jest skuteczność działania tej ustawy zarówno dla producentów, jak i dla samego rynku i cukrowni. Jeżeli sytuacja na rynku cukru jest zachwiana, to praktycznie cukrownie i tak mają trudności, a ustawa cukrowa chyba tylko to pogłębiła.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#MariaZajączkowska">W związku z tym jest pytanie: Co należałoby robić? Po pierwsze, musimy stwierdzić, że główną barierą, jeśli chodzi o działanie i zbyt polskich produktów, jest bariera popytu na rynku wewnętrznym. Aby tę barierę przełamać... Myślę, że popyt, choć niewiele, ale może wzrosnąć, jeżeli będzie dynamiczny rozwój naszego kraju, naszej gospodarki i nasze dochody i płace pójdą w górę. To jest jedna, bardzo ogólna, bardzo wyraźna możliwość. Ale jeżeli jest bariera popytu w kraju i nie należy się spodziewać, że nagle zaczniemy zużywać dwa razy więcej produktów rolnych, to dla naszych rolników, dla naszego przemysłu rolno-spożywczego musimy szukać rynków zbytu poza naszymi granicami. I myślę, że tutaj mamy pewne progi, o których pan mówił, z czym się zgadzam. Jest to, po pierwsze, jakość naszych produktów. Po drugie, brakuje ich promocji i wspierania eksportu na rynki trzecie. Po trzecie, nie ma zorganizowanych rynków hurtowych i nie ma zorganizowanych producentów, którzy mogliby oferować towary lub przetworzone produkty odpowiedniej jakości. I tu, moim zdaniem, interwencja i wspomaganie tych procesów, by działy się takie pozytywne rzeczy, jest konieczna, bo mechanizm polegający na wykupie co kilka lat albo co roku jakiejś puli towarów z rynku krajowego przez Agencję Rynku Rolnego to jest doraźne działanie. Oczywiście Agencja Rynku Rolnego po to została powołana, ale nie można tylko patrzeć na to w ten sposób, że jedynym mechanizmem będzie taki wykup i sprzedaż. To nie wpłynie na ustabilizowanie sytuacji. Jest jeszcze jedna sprawa, o której często mówiłam na posiedzeniach komisji rolnictwa, gdy przychodziły kolejne sprawozdania Agencji Rynku Rolnego; to jest monitorowanie cen światowych i krajowych, zapotrzebowania i informacja dla rządu. Czasami odnoszę wrażenie, że reakcje rządu są spóźnione, ponieważ informacje docierają zbyt późno. Informacje muszą być zbierane nie tylko w skali makro, muszą one docierać również do rolników. Myślę, że gdyby rolnicy we wrześniu i październiku 1996 r. wiedzieli, że ceny zbóż na rynkach światowych są niższe niż ceny na polskim rynku wewnętrznym, to na pewno nie magazynowaliby zboża, to zboże pojawiłoby się od razu w sprzedaży. Nie byłoby szansy, żeby importerzy sprowadzili duże ilości zboża.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#MariaZajączkowska">Jeszcze kilka zdań dotyczących głównego tematu, to znaczy rynku chmielu. Rynek ten podlega tym procedurom, o których przed chwilą mówiłam. Mam jednak wątpliwości, czy nie jest to pewna skłonność, bo wygodniej jest, jeżeli Agencja Rynku Rolnego na przykład wykupi chmiel i tym samym budżet to finansuje, dofinansowuje przechowanie, a producenci później kupują, dzięki czemu mają niższe koszty. Czy taki mechanizm, że dotujemy producentów, jest korzystny dla państwa i dla rolników? Wykorzystuje się determinację rolników, którzy zostają z surowcem, bo przecież Agencja Rynku Rolnego ten chmiel wykupuje i potem sprzedaje, więc jest na niego zapotrzebowanie. Być może jest tak, że oprócz kwestii jakości, oprócz pewnego nieprzystosowania tej branży do potrzeb browarów, jest również zainteresowanie tym, aby budżet finansował producentów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance Marii Zajączkowskiej.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#AleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#AleksanderMałachowski">Panowie posłowie chcą zadać pytania. Komu?</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Stanibuła: Panu ministrowi.)</u>
          <u xml:id="u-377.4" who="#AleksanderMałachowski">Czy ta długa informacja nie wystarczyła?</u>
          <u xml:id="u-377.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Stanibuła był pierwszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#RyszardStanibuła">Panie marszałku, trzy bardzo krótkie pytania. Kiedy rząd przedstawi jasne, klarowne zasady aktywnej polityki rolnej w kontekście przyszłego stowarzyszenia z Unią Europejską? Drugie pytanie: Jakie zasady i zabezpieczenia, jakie oferty, mechanizmy wprowadzi rząd w celu zwiększenia eksportu produktów rolnych do krajów Europy Wschodniej i innych państw świata, oczywiście chroniąc nasze firmy i naszych producentów przed nieuczciwą konkurencją firm zachodnich? Trzecie pytanie: Czy za błędy polityki gospodarczej ciągle muszą płacić rolnicy i mieszkańcy wsi polskiej? Takie pytania i dylematy budzą poważny niepokój co do przyszłości wsi i rolnictwa w naszym kraju. Czy odpowiedzialni są tylko rolnicy i wieś, czy też odpowiedzialność rozkłada się na inne sfery naszej gospodarki? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana posła Ryszarda Bondyrę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#RyszardBondyra">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałbym postawić następujące pytania. Czy rząd czuje się odpowiedzialny - chodzi mi o rynek cukru - za niewykonanie ustawy w poprzedniej kampanii, co zostało wykazane w raporcie NIK? Skutki dało to w roku bieżącym, kiedy była kontraktacja, mimo że ustawa zobowiązywała rząd do wykonania ustawy, natomiast rząd nie dokonał podziału limitów w odpowiednim terminie, czego skutki obserwujemy dzisiaj na rynku.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#RyszardBondyra">Następna sprawa, o którą chciałem zapytać, a która wynikła z dyskusji. Panie ministrze, czy może pan podać przyczynę, powiedzieć, jak to jest, jeżeli chodzi o chmiel? Padły tutaj stwierdzenia, że wpływa on do kraju po cenach dumpingowych. W czym tkwi przyczyna tego zjawiska? Znam ceny na giełdach światowych i one są wyższe niż ceny polskie. I tak: w Niemczech to jest 368 marek za cetnar aromatyzowany, goryczkowy — 314, w USA jest to 350–524, w Czechach — 450, w Słowacji — 350, a nasz na giełdzie światowej jest po 330. W czym tkwi przyczyna, że ten chmiel nie trafia do naszego przemysłu, mimo że są tam jeszcze subwencje. Np. w Bawarii jest to prawie 900 marek za 1 cetnara.</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#RyszardBondyra">Następna sprawa, którą chciałbym tutaj poruszyć: dlaczego rząd nie wykonuje porozumienia WTO, w ramach którego strona polska zobowiązała się do wsparcia eksportu do 100 bln starych złotych? Dlaczego nie korzystamy z tej umowy, skoro z jednej strony obniżamy stawki celne, a z drugiej strony nie korzystamy z dobrodziejstw, jakie są tam zawarte? Czy rząd planuje powołanie np. agencji rozwoju czy promocji eksportu do innych krajów?</u>
          <u xml:id="u-380.3" who="#RyszardBondyra">I ostatnia sprawa. Panie ministrze, przed chwilą padło tu pytanie: Co w kontekście przystąpienia do Wspólnoty Europejskiej? W przyszłym roku rozpoczną się negocjacje w tej sprawie. Jeżeli wejdziemy do Unii z tak niskim poziomem produkcji w rolnictwie, a będzie to kwota wyjściowa w poszczególnych kierunkach, to jak będziemy wyglądali przez kilkanaście lat? A przecież do tego będą odnosiły się negocjacje. Jaki jest cel rządu — obniżyć produkcję z najniższego pułapu, żeby wyjść, i na kilkanaście lat „ugotować” rolnictwo? O co tu chodzi? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#AleksanderMałachowski">Poseł Romuald Ajchler, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! W związku z tym, że mieliśmy dzisiaj tylko 5 minut na wystąpienia, a jako zdyscyplinowany poseł nie chciałem przekroczyć czasu, mam dwa pytania do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#RomualdAjchler">Po pierwsze, co stoi na przeszkodzie, aby wprowadzić taką samą ochronę rynku rolnego w Polsce, jaką stosuje Unia Europejska wobec swego rolnictwa? Przecież znamy te mechanizmy, pan minister je również dobrze zna. Chciałbym jeszcze doprecyzować to pytanie: Kto lub co w tym wypadku przeszkadza, aby te mechanizmy znalazły się u nas?</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#RomualdAjchler">I drugie pytanie: Czy mógłby pan dzisiaj, z tej trybuny, odpowiedzieć rolnikom, co mają zrobić z nadwyżką żyta, co mają zrobić z nadwyżką ziemniaków i gdzie w ogóle mają te nadwyżki sprzedać, są bowiem tacy rolnicy, którzy nie mają możliwości przerobić tych produktów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pan minister w dzisiejszej informacji praktycznie przedstawił i odsłonił tragizm sytuacji rolników polskich, którzy toczą walkę z naturą w czasie produkcji rolnej, a oprócz tego muszą walczyć z konkurencją i własnym rządem, bo jak inaczej nazwać beztroskę w działaniach, które nie chronią rodzimej produkcji rolnej? I teraz pytania: Ile cukru napłynie łącznie z importu i czy pan minister może zapewnić, że obecna zła sytuacja na rynku cukru, spotęgowana importem - ok. 100 tys. ton, nie wpłynie negatywnie na opłacalność uprawy buraków w 1997 r. i na rentowność cukrowni? Jakie działania zaradcze podejmie w tej sytuacji rząd? Kto poniesie konsekwencje skandalicznego błędu natury formalnej, jak się wyraził pan minister Kaczmarek w dniu wczorajszym, w ochronie celnej dotyczącej mąki ziemniaczanej i zarazem jak zamierza rząd zagospodarować miliony ton ziemniaków? Jak długo rolnicy i podatnicy - i tutaj czytaj - będą płacić za pomyłki rządu poprzez potem wymuszone decyzje o działalności interwencyjnej Agencji Rynku Rolnego? Kiedy zostanie przywrócony poziom ochrony celnej, jeśli chodzi o zboża, bo - tak jak wczoraj także doniósł pan minister Kaczmarek - to, co postulowała Krajowa Rada Izb Rolniczych, żeby natychmiast przywrócić wysokość ochronną (do 20%), nie zostało wprowadzone, i pan minister stwierdził, że to nie zahamowało skutecznie tego importu.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Na koniec pytanie, które by klamrą spinało te wszystkie problemy, które były tu poruszane nie tylko dzisiaj, ale o których już wielokrotnie mówiliśmy z tej trybuny i w tej Izbie: Kiedy rząd poinformuje polskich rolników, jakie zamierza dopuścić kontyngenty importowe artykułów rolnych, żeby chronić skutecznie własną produkcję oraz własnych rolników i ich dochody? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Alfred Domagalski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#AlfredDomagalski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam jedno pytanie, a dotyczy ono następującej sytuacji: Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, w latach 1991–1996 wskaźnik wzrostu cen, towarów i usług konsumpcyjnych ogółem wyniósł ok. 680%, natomiast wskaźnik wzrostu cen towarów żywnościowych — ok. 530%. Wiele wskazuje na to, że rok 1997 nie przyniesie zmian w tym zakresie. Te rozwierające się nożyce cenowe powodują, że sytuacja, jeśli chodzi o dochody rolnictwa, staje się bardzo trudna. Oczywiście rolnictwo samo nie jest w stanie w ogóle generować żadnych środków na swoją przebudowę.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#AlfredDomagalski">Czy rząd uważa, że możemy akceptować obniżanie tempa wzrostu cen towarów konsumpcyjnych kosztem jednej grupy zawodowej? Czy rząd podziela ten pogląd? Rozumiem, że obniżanie tempa wzrostu cen towarów konsumpcyjnych jest bardzo łatwe, bo żywność na Zachodzie jest subwencjonowana i tym sposobem możemy stosunkowo łatwo u nas obniżać ceny. Ale czy to jest sprawiedliwe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł Gietek, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#TomaszGietek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wczoraj podczas zapytań poselskich mówiliśmy o tym, że sytuacja na rynku wyrobów skrobiowych jest katastrofalna ze względu na to, że, zgodnie z szacunkami, zapasy tych wszystkich wyrobów w stosunku do roku ubiegłego są obecnie co najmniej czterokrotnie wyższe.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#TomaszGietek">Chcę w związku z tym zapytać: Czy pan minister ma szacunki ewentualnego importu w drugim i trzecim kwartale tego roku?</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#TomaszGietek">Dzisiaj pan minister w swojej informacji nic nie powiedział na temat tego, co rząd zamierza zrobić w obecnej sytuacji, kiedy już wiadomo, że zdecydowana większość zakładów ziemniaczanych ograniczyła co najmniej o 50% kontraktację ziemniaków. Ok. 600 tys. ton ziemniaków, na dzień dzisiejszy, nie jest zagospodarowanych w przyszłej kampanii ziemniaczanej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#AleksanderMałachowski">Proszę pana ministra o udzielenie możliwie zwięzłych odpowiedzi, bo już obradujemy 12 godzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#JózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytań jest bardzo dużo. Postaram się, odpowiadając, grupować je tematycznie.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#JózefJerzyPilarczyk">Zacznę od spraw chmielu, ponieważ to było powodem w ogóle wprowadzenia tematu na posiedzenie Izby.</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#JózefJerzyPilarczyk">Otóż tak się ułożyło w moim życiu, że przez 14 lat prowadziłem plantację chmielu o powierzchni 43 ha - tylko kilka takich plantacji jest w Polsce - i ten problem znam doskonale. Sytuacja, jaka wytworzyła się w chwili obecnej u producentów chmielu, jest zła, ale odnosi się to do samych gospodarstw. Trzeba powiedzieć, że szczególnie w odniesieniu do tej rośliny nie dostosowano - do sytuacji zmieniającej się od kilku lat - ogniwa pośredniego, a więc skupu i przetwórstwa chmielu. Wszyscy chyba mamy tego pełną świadomość.</u>
          <u xml:id="u-390.3" who="#JózefJerzyPilarczyk">Jeśli chodzi o uprawy chmielu, w Polsce występują trzy okręgi: okręg środkowowschodni, czyli Lubelszczyzna — około 2 tys. ha i 1500 plantatorów; rejon wielkopolski — 102 plantatorów i 320 ha; okręg opolsko-wrocławski — 180 ha i 21 plantatorów. W zasadzie w tej chwili zakładami wiodącymi, żeby nie powiedzieć jedynymi, skupującymi i przetwarzającymi są zakłady w Lublinie. Zakłady te — jak pamiętam — przekształcają się czwarty rok. Oczywiście w tej chwili są prywatyzowane przy udziale przemysłu piwowarskiego. Pakiet, powiedziałbym, kontrolny, ale na poziomie kilkunastu procent, z tego co wiem, ma browar w Żywcu. Są to naprawdę wiodące firmy, wiodące browary w Polsce. Oceniam, że oprócz działań interwencyjnych, które wyjątkowo dla tej rośliny... Osobiście zdaję sobie sprawę z tego, co to jest specjalizacja w chmielarstwie, jakie są koszty założenia gospodarstwa chmielarskiego i jak długo potem trzeba czekać na ich zwrot. Plantacja chmielu powinna zwracać koszty przez 20–25 lat. W związku z tym ci rolnicy na pewno znaleźli się w bardzo trudnej sytuacji. Natomiast wydaje mi się, że zarząd firmy, która w tej chwili jest jedyną firmą w Polsce, która powinna skupować, przetwarzać chmiel i przekazywać zakładom, nawet jeśli chodzi o udziałowców tej firmy, nie nadąża za potrzebą czasu, którą wymusza zmiana technologii w browarach.</u>
          <u xml:id="u-390.4" who="#JózefJerzyPilarczyk">W związku z tą sytuacją pragnę poinformować pana posła i całą Izbę, że do wszystkich browarów, które nie kupują polskiego chmielu, wystosowałem list, w tym również do browaru w Elblągu, który jest najnowocześniejszym browarem, a kupuje najmniej polskiego chmielu. Pan prezes Dębski odpowiedział mi w szczegółach, na 6 stronach, dlaczego nie kupuje tego chmielu. Natomiast na pytanie zadane prezesowi spółki: czy był u prezesa Dębskiego, prezesa firmy, która przetwarza w Polsce chmiel i chce go sprzedać, odpowiedź brzmiała: nie. Parę razy dzwonił i raz wysłał list. Jeżeli będą miały miejsce tego typu stosunki pomiędzy producentami, ogniwami pośrednimi i odbiorcami, to rolnikom pozostanie tylko czekać na interwencję rządu. Panie pośle, Wysoka Izbo, wydaje mi się, że rząd w tym zakresie, jeśli chodzi o tę grupę plantatorów, naprawdę zrobił bardzo dużo. W tym wypadku nie mamy się czego wstydzić.</u>
          <u xml:id="u-390.5" who="#JózefJerzyPilarczyk">Od 1 stycznia 1996 r., na wniosek krajowego związku plantatorów, zostały wprowadzone cła ochronne takie, jakich związek sobie życzył. Te cła obowiązują do dnia dzisiejszego.</u>
          <u xml:id="u-390.6" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: I dalej nic.)</u>
          <u xml:id="u-390.7" who="#JózefJerzyPilarczyk">A dlaczego, panie pośle, dalej nic? Dlaczego nie kupują? Owszem, chmiel czy ekstrakt nie ma wielkiego wpływu na koszty jednostkowe, jeśli chodzi o piwo, ale również i polscy chmielarze - ja też do niedawna byłem dumny z tego, my mamy najbardziej aromatyczny chmiel na świecie, mamy najwięcej chmielu aromatycznego, ale gusty piwoszy są teraz takie, że do piwa używa się coraz więcej chmielu goryczkowego, a nie aromatycznego. Nasz chmiel aromatyczny służy głównie do uszlachetniania, do przetwarzania. I tu pilnie potrzebne jest przyspieszenie działań w zakładach chmielarskich w Lublinie. W związku z tym z wojewodami z Polski południowo-wschodniej - lubelskim, chełmskim i zamojskim - ustaliliśmy, że w trybie pilnym zostanie przygotowany program regionalny, dotyczący przede wszystkim gospodarstw zajmujących się uprawą chmielu i tego zakładu przetwórczego. Zakład przetwórczy będzie mógł skorzystać z linii kredytowej, dzięki której można będzie wspierać inwestycje w tym zakładzie. Natomiast gospodarstwa będą mogły korzystać z linii kredytowych i tanich kredytów na doposażenie, doinwestowanie.</u>
          <u xml:id="u-390.8" who="#JózefJerzyPilarczyk">Prawdą jest, że ta ilość chmielu, która jest uprawiana w Polsce, jest w zasadzie ilością optymalną w stosunku do potrzeb polskiego przemysłu piwowarskiego. Należy tylko patrzeć na rynek, na konsumpcję, jak ona się zmienia, i dostosowywać do tego produkcję chmielu. Trzeba jednak wyspecyfikować, jakie rodzaje chmielu uprawiać, ile aromatycznego, ile goryczkowego, w jakiej formie ma być przetwarzany, czy to mają być granulaty czy ekstrakty, jakiego typu ekstrakty. Wybaczcie, państwo posłowie, ale w moim przekonaniu, w przekonaniu ministerstwa rolnictwa i rządu to nie jest nasza rola i nie nasze zadanie. My jesteśmy od opracowywania programów, systemów i stwarzania możliwości.</u>
          <u xml:id="u-390.9" who="#JózefJerzyPilarczyk">Tak samo jeśli chodzi o sprawę marketingu. To nie jest marketing, jeżeli prezes firmy nie jedzie do drugiego prezesa firmy, tylko bierze ze sobą przedstawicieli krajowego związku plantatorów, przyjeżdża do ministra rolnictwa i mówi: Jak nie wykupi pan chmielu, to my przyjdziemy i zrobimy pikietę pod ministerstwem. Przy takim podejściu tego problemu dalej nie rozwiążemy. Ja tę może bardzo przykrą prawdę przedstawiłem wszystkim na spotkaniu z komitetem protestacyjnym krajowego związku. To, co my - rząd, minister rolnictwa - powinniśmy robić, jak mi się wydaje, robimy z dużą determinacją. Z dużą determinacją minister rolnictwa walczy o to, mimo że nie ma środków. Chcę również Wysoką Izbę poinformować, że Agencja Rynku Rolnego ma o 60 mln mniej środków, niż przewidywał projekt rządowy. To w Wysokiej Izbie, w parlamencie zmniejszono o 60 mln ilość środków budżetowych Agencji Rynku Rolnego na interwencje. W związku z tym, żeby cokolwiek wprowadzić do programu interwencyjnego, trzeba znaleźć możliwości, zmniejszyć środki w innej pozycji.</u>
          <u xml:id="u-390.10" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pan poseł Ajchler zgłosił dodatkowe pytanie o to, jak wygląda interwencja przyjęta w ramach programu. Faktycznie, nie powiedziałem o tym. Jeśli chodzi o mączkę ziemniaczaną, w programie interwencyjnym przewidziano, że zakupi się w tym roku 13,5 tys. ton mączki, podczas gdy w roku ubiegłym zakupiono 7 tys. ton. Jest to więc podwojenie. Jednak wobec sytuacji, jaka powstała na rynku przetworów ziemniaczanych i w ogóle na rynku ziemniaków, na pewno nie rozwiąże to problemu. Z pewnością po tym, co państwo posłowie usłyszeli wczoraj w odpowiedzi pana ministra Kaczmarka na temat tego specyficznego produktu, jakim jest skrobia, w dużym zakresie macie państwo obraz obecnej sytuacji na tym rynku i jej przyczyn. Może to było nie do końca dopowiedziane, ale w okresie, kiedy rząd zajmował się zmianą czy kształtowaniem taryfy celnej na 1997 r., w takim zakresie wniosek został złożony i był dyskutowany - wniosek o podwyższenie cła, bo jesienią już było wiadomo, że ziemniaków będzie więcej i że produkcja mączki będzie większa. W odniesieniu do krajów Unii Europejskiej jednak to cło nie zostało podwyższone. Dzisiaj faktem jest, że to jest ten negatywny wpływ podwójnego zbiegu okoliczności, bo Unia Europejska wykorzystując to, że jest u nas właśnie taka sytuacja, jeśli chodzi o taryfę, w tym samym czasie zwiększyła subwencję do skrobi - w tej chwili przewyższa ona cenę skrobi w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-390.11" who="#JózefJerzyPilarczyk">Na marginesie, chciałbym odpowiedzieć jednemu z panów posłów, który pytał, kiedy rząd będzie stosował różne instrumenty w postaci np. subwencji do eksportu. Otóż realnie biorąc, panowie posłowie, praktycznie nie można na to spojrzeć optymistycznie. Trzeba bowiem od razu zapytać: A skąd wziąć środki na subwencję do eksportu? Drogi są tylko dwie. Jedna to sięgnięcie po środki z budżetu, druga polega na tym, że trzeba by było obciążyć konsumentów, czyli tak czy inaczej - nałożyć podatki na obywateli, na konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-390.12" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: A na Zachodzie kto płaci?)</u>
          <u xml:id="u-390.13" who="#JózefJerzyPilarczyk">Panie pośle, doskonale pan wie, kto na Zachodzie płaci, jak jest tworzony budżet Unii Europejskiej, skąd się to bierze, jak to jest rozdysponowywane, jak również i to, jaki jest poziom gospodarki krajów Unii Europejskiej — gospodarki pozarolnej — a jaki jest u nas.</u>
          <u xml:id="u-390.14" who="#JózefJerzyPilarczyk">Powinniśmy zatem tu, w parlamencie, rozwiązać najpierw problem środków. Zrobiliśmy próbę w zakresie subwencjonowania eksportu cukru, przyjmując ustawę. A więc w tej chwili wprowadzanie takich dodatkowych „podatków” wymaga rozwiązań ustawowych. Z drugiej strony wymaga to skoordynowania z polityką cenową, z polityką inflacyjną czy antyinflacyjną, bo każde obciążenie konsumentów, np. cukru, spowodowało również jakiś impuls inflacyjny. Musimy mieć pełną tego świadomość.</u>
          <u xml:id="u-390.15" who="#JózefJerzyPilarczyk">Oczywiście wiąże się to również z pytaniem, które było zadane przez pana posła Stanibułę: Jak rząd wyobraża sobie integrację z Unią Europejską czy jaką politykę rolną będzie prowadził w związku z zamiarem integracji z Unią Europejską? Wszyscy doskonale wiemy, jak wygląda sytuacja. W zasadzie, będąc tu, na mównicy, może powinienem przypomnieć - ale wszyscy doskonale to wiedzą - że, po pierwsze, jaka będzie polityka Unii Europejskiej w momencie wejścia Polski do Unii, tego nam w Unii Europejskiej dzisiaj praktycznie nikt nie jest w stanie powiedzieć. Czy będzie obowiązywał tak powszechny jak do tej pory system subwencjonowania rolnictwa, w tym również eksportu, trudno dzisiaj powiedzieć. W każdym razie my powinniśmy się opierać na takiej polityce, przed którą stawia nas dzisiaj życie, przed którą stawiają nas dzisiaj wymogi rolników, rolnictwa. Tego rolnictwa, które systematycznie się restrukturyzuje i które - taki mamy zamiar - będzie się dalej restrukturyzowało w ramach tej polityki, którą 3 lata temu czy 3,5 roku temu wspólnie przyjęliśmy. A więc powinniśmy stworzyć, oprócz ochrony własnego rynku, instrumenty, które będą zapewniać rozwój produkcji.</u>
          <u xml:id="u-390.16" who="#JózefJerzyPilarczyk">I teraz parę słów o tych instrumentach. Prawdą jest, że w tworzeniu różnych programów, w tworzeniu różnych instrumentów popełniono - można dzisiaj tak powiedzieć po fakcie - może błędy, może pomyłki, może w niewłaściwym zakresie przewidziano określone sytuacje. Dzisiaj panowie posłowie zadają pytania o rynek cukru, jak funkcjonuje rynek cukru. Można powiedzieć, że nie wszystkie sytuacje zostały przewidziane, w tym również sytuacja w zakresie funkcjonowania rynku cukru w momencie zawierania umowy z CEFTA, chodzi o preferencje dla Węgier i Czech. Dzisiaj możemy mówić o tym, że w I kwartale tego roku na rynek polski trafiło 30 tys. ton cukru głównie z Czech. W tych 30 tys. ton jest niewielka ilość cukru z Ukrainy, z Niemiec, ale cukru raczej przewidzianego do przetwórstwa. Natomiast sytuacja, jaką mamy na rynku cukru w Polsce, jest podobna do tej w sąsiednich krajach, na rynkach światowych jest nadmiar cukru i każdy walczy o możliwość jego zbytu. Instrumenty czy preferencje, jakie 2 lata temu zawierając umowę z CEFTA dano Czechom, powodują, że - niestety - regulacja, którą przyjęliśmy w ustawie o regulacji rynku cukru, zaczyna nam się psuć. Jest jednak ustalenie zespołu działającego w ramach KERM, że w najbliższym czasie minister gospodarki zgłosi pod obrady Rady Ministrów wniosek o uregulowanie sprawy cła, jeśli chodzi o Czechy. Oczywiście wymaga to pewnych uzgodnień z partnerem, bo przecież nie można działać na zasadzie partyzantki. W ogóle jest problem informacji - najpierw może monitoringu, a potem informacji - o rynku wewnętrznym i o zjawiskach na granicy. Do tej pory do tego typu sytuacji nie byliśmy w wystarczającym stopniu przygotowani. Chciałbym powiedzieć, że jestem zadowolony, bo po raz pierwszy na dzisiejsze spotkanie w Sejmie otrzymałem oficjalną informację o wysokości importu i eksportu za I kwartał 1997 r. Jest to sukces, do tej pory taką informację minister rolnictwa otrzymywał nie wcześniej niż po 45 a nawet 60 dniach. W tej chwili - czyli 25 kwietnia - mamy pełną informację za marzec i za cały kwiecień. Dzięki tej informacji - uznając ją za oficjalną - można będzie stosować instrumenty, które są przewidziane w klauzulach ochronnych, w umowie z Unią Europejską, umowie stowarzyszeniowej i w ramach WTO. To jest cały problem, żeby udowodnić, sięgając po instrumenty, których zastosowanie jest konieczne i potrzebne, że musi być sprawny system informowania. W tym zakresie również podjęliśmy działania w zespole międzyresortowym w ramach KERM; będą w to zaangażowane także służby ministra rolnictwa, a na granicy mamy trzy różne służby, bo służbę ochrony roślin, czyli służbę fitosanitarną, CIS i służby weterynaryjne. Na granicy mogą one nam te informacje zbierać i potem przekazywać do przetwarzania danych; po wyciągnięciu wniosków podejmowano by określone decyzje.</u>
          <u xml:id="u-390.17" who="#JózefJerzyPilarczyk">Będę zbliżał się do końca.</u>
          <u xml:id="u-390.18" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pani poseł Zajączkowska zwróciła słusznie uwagę, że cały czas - w tej chwili i w latach następnych - musimy pamiętać o jednej podstawowej barierze dla rolnictwa, jaka będzie występować - o popycie. Z tym popytem, ze zmianą tego popytu musimy się bardzo liczyć. Panowie posłowie pytali o len. Jak przekonać, co ma robić minister, co ma zrobić rząd, by uzmysłowić, że zanikają upodobania do tkanin lnianych, że na świecie również te trendy są niekorzystne dla tej rośliny i że przemysł przetwórczy, który w mniejszym stopniu podlega ministrowi rolnictwa, nie wykazuje zainteresowania lnem, że nie ma popytu. Ktoś mógłby postawić wniosek: proszę bardzo, niech rząd kupi to i przeznaczy na rezerwy. A co rząd ma z tym zrobić? Rząd przecież to kupuje za pieniądze, które są przyznane w budżecie. A więc to są sprawy, na które również my, producenci rolni, rolnicy, musimy zwracać uwagę.</u>
          <u xml:id="u-390.19" who="#JózefJerzyPilarczyk">Tak samo wygląda sprawa z żywcem wieprzowym. Ta sytuacja wystąpiła po raz pierwszy, odkąd analizuję te problemy. Jesteśmy w tej chwili w tzw. świńskim dołku, czyli 17,7 mln sztuk, podczas gdy na drugim biegunie jest blisko 22 mln sztuk. I mamy nadwyżkę żywca, mamy nadpodaż mięsa wieprzowego - okazuje się, że w ciągu niecałych 6 miesięcy konsumpcja mięsa wieprzowego spadła o ponad 20%, prawie o 25%. To jest również sytuacja, którą trzeba analizować nie tylko w odniesieniu do rolnictwa, ale także w odniesieniu do zjawisk szerszych - przemian gospodarczych, społecznych - bo to oczywiście odbija się na rolnictwie, na możliwościach zbytu. Ale po raz pierwszy taka sytuacja wystąpiła.</u>
          <u xml:id="u-390.20" who="#JózefJerzyPilarczyk">Chciałbym poinformować - nie chcę tu już mówić o szczegółach - że program budowy rynków hurtowych i giełd jest realizowany, że co prawda opiera się przede wszystkim na inicjatywach regionalnych, ale przy tej koncepcji lepiej wykorzystywane są skromne środki, którymi dysponuje Agencja Rynku Rolnego i Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Nie chcę tego rozwijać, można byłoby przedłożyć odrębną informację o tym, jak te rynki hurtowe już funkcjonują.</u>
          <u xml:id="u-390.21" who="#JózefJerzyPilarczyk">Ministerstwo rolnictwa przygotowało projekt ustawy o agencji marketingu. Muszę powiedzieć, że nie wszyscy członkowie rządu podzielają pogląd, że powinna funkcjonować kolejna agencja w zakresie rolnictwa. Nie zostało to jeszcze rozstrzygnięte. Mam nadzieję, że ten projekt rządowy jeszcze w tej kadencji będzie skierowany do Sejmu i uchwalony.</u>
          <u xml:id="u-390.22" who="#JózefJerzyPilarczyk">Nie chciałbym tutaj - również przez szacunek dla panów posłów, wzajemny szacunek - odpowiadać na pytania, które niosą duży ładunek, powiedziałbym, polityczny. Doskonale wiemy, jakie są odpowiedzi na pytania z zakresu kształtowania polityki rolnej, instrumentów, które mają zapewniać opłacalność i umożliwiać restrukturyzację w całym rolnictwie i w jego otoczeniu.</u>
          <u xml:id="u-390.23" who="#JózefJerzyPilarczyk">Chciałbym jeszcze odnieść się do najważniejszych pytań. Pan poseł Domagalski mówił o rozwierających się nożycach, jeśli chodzi o politykę dochodową, w kontekście gospodarstw rolnych. Jest to prawda. Chcę poinformować, że minister rolnictwa kilka tygodni temu zawiadomił o tym Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów. Komitet Ekonomiczny nie miał zastrzeżeń do przedstawionej analizy tej sytuacji, pewne różnice występują tylko w odniesieniu do wniosków. Mogę poinformować, że na najbliższym posiedzeniu Komitetu Ekonomicznego, w poniedziałek, ten punkt zostanie ponownie rozpatrzony, a więc zostanie dokonana analiza niekorzystnej sytuacji dochodowej w rolnictwie, co wynika z porównania poziomu wzrostu cen na produkty rolne i poziomu wzrostu cen środków produkcji. Sądzę, że wykorzystanie kolejnych instrumentów, które mają wyhamować te tendencje - a byłoby bardzo dobrze, gdyby do końca tego roku przyczyniły się do ich odwrócenia - powinno polepszyć sytuację w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-390.24" who="#JózefJerzyPilarczyk">Myślę również, że dużo energii, zapału, który wniesie od dzisiaj nowy szef resortu w randze wicepremiera, sprawi, że wspólnie tę trudną sytuację w rolnictwie, szczególnie jeśli chodzi o stronę dochodową, będziemy zmieniać. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#AleksanderMałachowski">Pan poseł jeszcze chce zapytać? Czy naprawdę państwo nie macie serca?</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: Sytuacja jest wyjątkowa.)</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#AleksanderMałachowski">Wiem, ale ciągle jest sytuacja wyjątkowa, ciągle ciągną się rozmowy, i to się zamienia w seminaria czterech posłów z ministrem. Przecież można ministra zaprosić do klubu.</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: Minister nie jest z naszego klubu.)</u>
          <u xml:id="u-391.5" who="#AleksanderMałachowski">To nieistotne. Minister kieruje resortem, do którego zakresu należy ta problematyka, a więc klub czy komisja mogą go zaprosić. Przecież wszyscy panowie należycie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-391.6" who="#AleksanderMałachowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#RyszardBondyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pan minister był w drugiej części łaskaw stwierdzić, że w przemyśle chmielarskim rząd nie mógł i nie może nic zrobić. A czy nie można było spisać umów przy sprzedaży zakładów piwowarskich w ten sam sposób, jak w wypadku tytoniu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#AleksanderMałachowski">Panie pośle, to jest nowe pytanie. Nie dopuszczam, przepraszam. Pytanie pan może zadać ponownie tylko wtedy, jeśli pan nie otrzymał odpowiedzi. To jest pytanie na inny temat.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: W pierwszej części pytałem pana ministra, jakie są przyczyny...)</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#AleksanderMałachowski">Te przyczyny zostały wyjaśnione, a to jest nowy temat. W ten sposób możemy do rana zadawać pytania, bo pan minister dużo wie i panowie mają dużo pytań, ale trzeba przestrzegać regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: To było pytanie uszczegółowiające...)</u>
          <u xml:id="u-393.4" who="#AleksanderMałachowski">Było zadane pytanie, pan minister odpowiedział. Nie można tego ciągnąć w nieskończoność.</u>
          <u xml:id="u-393.5" who="#AleksanderMałachowski">Proszę bardzo, niech pan poseł skończy, ale to wszystko jest chore.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#RyszardBondyra">Jeśli pan marszałek uważa, że tego samego nie można powtórzyć, to dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#AleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam debatę.</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#AleksanderMałachowski">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm przyjął do wiadomości informację rządu na temat przyczyn ograniczeń skupu chmielu i sposobu kredytowania tej rośliny oraz o przyczynach ograniczeń zbytu zboża, żywca, lnu i innych produktów produkowanych przez polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-395.3" who="#AleksanderMałachowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-395.4" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: Sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-395.5" who="#AleksanderMałachowski">Oczywiście, jest sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-395.6" who="#AleksanderMałachowski">Jak zawsze, mogłoby być inaczej.</u>
          <u xml:id="u-395.7" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bondyra: Jeszcze chciałem zadać pytanie, musi więc być sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-395.8" who="#AleksanderMałachowski">W związku ze zgłoszonym sprzeciwem do głosowania w tej sprawie przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-395.9" who="#AleksanderMałachowski">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 105 posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-395.10" who="#AleksanderMałachowski">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
          <u xml:id="u-395.11" who="#AleksanderMałachowski">Nie ma komunikatów. Nie ma posła sekretarza.</u>
          <u xml:id="u-395.12" who="#AleksanderMałachowski">Informacja o wpływie interpelacji i odpowiedzi na interpelacje znajduje się w doręczonym paniom posłankom i panom posłom druku nr 2275.</u>
          <u xml:id="u-395.13" who="#AleksanderMałachowski">Na tym kończymy 105 posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-395.14" who="#AleksanderMałachowski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-395.15" who="#AleksanderMałachowski">Porządek dzienny następnego posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 7, 8 i 9 maja 1997 r., został paniom posłankom i panom posłom doręczony do imiennych skrytek poselskich.</u>
          <u xml:id="u-395.16" who="#AleksanderMałachowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-395.17" who="#komentarz">(Wicemarszałek Sejmu trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-395.18" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 21 min 13)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>