text_structure.xml
33.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PoslankaGenowefaWisniowska">Otwieram posiedzenie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Witam serdecznie państwa posłów oraz przedstawicieli resortów współpracujących z Komisją. W porządku dziennym mamy: - rozpatrzenie informacji ministra kultury o działaniach w 2004 r. na rzecz zachowania i rozwoju tożsamości mniejszości narodowych i etnicznych oraz o planach na 2005 r., w kontekście zmian wynikających z uchwalenia ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym - referuje minister kultury; - rozpatrzenie informacji na temat planowanych przedsięwzięć MSWiA w 2005 r. na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz zadań wynikających z uchwalenia ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym - referuje minister spraw wewnętrznych i administracji; - sprawy bieżące. Prosiłabym Komisję o zmianę kolejności rozpatrywania poszczególnych punktów. W punkcie pierwszym poprosiłabym o zreferowanie tematu przez przedstawiciela Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, natomiast w drugim punkcie temat zaprezentowałby przedstawiciel Ministerstwa Kultury. Czy ktoś jest przeciw? Nie słyszę. Przechodzimy zatem do realizacji porządku obrad.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiDanutaGlowackaMazur">Chciałam przeprosić w imieniu ministra Tadeusza Matusiaka za jego nieobecność, ale w ostatniej chwili musiał wziąć udział w innym spotkaniu, podczas którego reprezentuje ministra. Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym została opublikowana 31 stycznia br. Z tym też dniem część przepisów weszła w życie, natomiast ustawa w całości wejdzie w życie 1 maja tego roku. Z dniem 31 stycznia do struktury MSWiA zostały włączone zadania, które do tej pory realizował Departament Kultury Mniejszości Narodowych w Ministerstwie Kultury. Zadania te zostały włączone w strukturę Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Nazwa departamentu odpowiada w tej chwili dokładnie nazwie działu administracji rządowej. Organizacyjnie sprawy te są w gestii zespołu ds. kultury mniejszości narodowych i etnicznych. Pracownicy z Ministerstwa Kultury przeszli z dniem 31 stycznia do MSWiA. W tej chwili zakończyliśmy już sprawy organizacyjne, tj. faktyczne przeniesienie tych osób z Krakowskiego Przedmieścia na ul. Domaniewską. Pracownicy ci już zaczęli realizować obowiązki. Jakie zadania są przed nami? Z istotnych z punktu widzenia mniejszości narodowych i etnicznych spraw jest rozstrzygnięcie ogłoszonych przez ministra kultury konkursów na przyznanie dotacji na finansowanie lub dofinansowanie w 2005 r. działalności kulturalnej mniejszości narodowych i etnicznych. Działania te obejmują również podpisanie stosownych umów i kontrolę ich właściwej realizacji. Jesteśmy na etapie oceny wniosków, które zostały złożone w tym roku. W pierwszym rzędzie jako priorytet uznaliśmy, że trzeba jak najszybciej rozstrzygnąć kwestie związane z wydawaniem czasopism w językach mniejszości narodowych i etnicznych oraz w języku regionalnym. Druga kwestia, która wiąże się z wejściem w życie ustawy, to przygotowanie aktów wykonawczych do ustawy. Jesteśmy na końcowym etapie naszych prac wewnętrznych. Projekty aktów wykonawczych zostaną niedługo skierowane do uzgodnień międzyresortowych. Inną istotną kwestią jest powołanie i utworzenie najszybciej jak to będzie możliwe po 1 maja 2005 r. Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Ustawa nałożyła w przepisach przejściowy obowiązek na ministra właściwego ds. wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych skierowania wystąpienia do wszystkich organizacji mniejszości i społeczności posługujących się językiem regionalnym o wskazanie kandydatów na członków tejże Komisji. W niedługim czasie pojawi się stanowisko w tej sprawie, tak abyśmy mogli zakończyć procedurę powoływania i skierować wniosek do prezesa Rady Ministrów o powołanie składu Komisji Wspólnej jak najszybciej po 1 maja 2005 r. Odbyło się spotkanie Zespołu ds. Mniejszości Narodowych. Zespół ten przez ostatnie lata bardzo dobrze funkcjonował. Na jego posiedzeniach rozmawialiśmy na temat samej ustawy, jej mechanizmów i tego, co będzie dalej się działo. Planujemy jeszcze przynajmniej jedno spotkanie zespołu, w kwietniu, pożegnalne, gdzie powiemy sobie o tym, co zdążyliśmy zrobić w pierwszym kwartale 2005 r. i jakie stoją przed nami wyzwania i problemy. Z innych zamierzeń, które minister spraw wewnętrznych i administracji jako minister właściwy ds. wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych zamierza w tym roku zrealizować, to, po pierwsze, wykonać art.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuWyznanReligijnychorazMniejszosciNarodowychiEtnicznychMinisterstwaSprawWewnetrznychiAdministracjiDanutaGlowackaMazur">16 ustawy, który stanowi o obowiązku przetłumaczenia na języki mniejszości narodowych i etnicznych oraz na język regionalny samego tekstu ustawy. Ponadto razem już z Komisją Wspólną Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych zamierzamy opracować mechanizmy związane z zapisanymi w art. 18 ustawy obowiązkami organów władzy publicznej do podejmowania odpowiednich środków w celu wspierania działalności zmierzającej do ochrony, zachowania i rozwoju tożsamości kulturowej mniejszości. Szczególnie wnikliwie będziemy tutaj zwracać uwagę na zasady przyznawania dotacji podmiotowych, finansowania inwestycji służących zachowaniu tożsamości kulturowej mniejszości oraz przyznawania środków mających na celu ochronę miejsc związanych z kulturą mniejszości. Razem z Komisją Wspólną zamierzamy również jak najszybciej, jak to tylko będzie możliwe wypracować zasady podziału środków przeznaczonych na finansowanie zadań zapisanych w art. 18 ustawy. Na temat innych spraw, niezwiązanych bezpośrednio z ustawą, chciałabym powiedzieć, że tak jak rozmawialiśmy wielokrotnie w ostatnich trzech latach, pracując jeszcze nad projektem ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych, zamierzamy przeprowadzić procedurę ratyfikacyjną Europejskiej karty języków regionalnych lub Mniejszościowych, przyjętej przez Komitet Ministrów Rady Europy w 1992 r. i podpisanej przez Polskę w dniu 12 maja 2003 r. Planowany termin przedłożenia projektu pod obrady Rady Ministrów przypada na kwiecień 2005 r. Deklaracja ratyfikacyjna będzie zawierała tylko odniesienie do tych punktów i ustępów Europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych, które już w chwili obecnej znajdują odzwierciedlenie w prawie polskim, uwzględniając oczywiście rozwiązania przyjęte w ustawie o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Planujemy również przeprowadzenie szkoleń dla urzędników administracji terenowej dotyczące problematyki mniejszości narodowych i etnicznych, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji wynikającej z wejścia w życie ustawy. Mam na myśli przede wszystkim urzędy wojewódzkie Spotkaliśmy się już z osobami odpowiedzialnymi w urzędach wojewódzkich za sprawy mniejszości narodowych i etnicznych. Widzimy potrzebę kontynuacji tego typu szkoleń i spotkań, żeby te osoby w sposób jak najbardziej kompetentny brały udział w realizacji ustawy. We wrześniu planujemy zorganizowanie, wspólnie z Radą Europy, konferencji międzynarodowej dotyczącej implementacji w Polsce zasad Konwencji ramowej Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych. Konferencja poświęcona będzie temu, co się stało po przedstawieniu swoich uwag przez Komitet Ministrów Rady Europy do sprawozdania Polski z realizacji Konwencji. To są główne nasze zamierzenia na ten rok.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PoslankaGenowefaWisniowska">Czy są jakieś pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Pani dyrektor omówiła bardzo istotny zakres zadań, zwłaszcza w kontekście art. 18 ustawy. W zasadzie znane są postulaty i oczekiwania środowisk mniejszości narodowych. Wielokrotnie one były formułowane. Czy państwo moglibyście pokusić się o przedstawienie swojej propozycji, która byłaby do dyskusji, jak rząd widzi realizację tych zadań do czasu powołania Komisji Wspólnej, bo chyba bardzo prawdopodobne jest, że jej utworzenie będzie się wydłużało, bo nie wszystkie środowiska w sposób jednoznaczny zgłoszą swoich kandydatów. Moim zdaniem dobrze by było, gdyby do czasu powołania Komisji Wspólnej państwo mieli swoje propozycje, które mogłyby być podstawą do dyskusji już w ramach Komisji Wspólnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Nie wyobrażam sobie, żeby MSWiA, które będzie odpowiadało za obsługę Komisji Wspólnej, nie przygotowało materiałów wstępnych. To jest zupełnie normalna i naturalna procedura, która do tej pory była stosowana w trakcie prac Zespołu ds. Mniejszości Narodowych. Taki materiał przed pierwszym posiedzeniem Komisji Wspólnej niewątpliwie powstanie jako materiał wyjściowy do dyskusji. Nawet jeżeli przyjmiemy, że procedura się przedłuży, to sądzę, że w czerwcu Komisja Wspólna będzie mogła już funkcjonować. Kwestie związane z realizacja art. 18 będą podejmowane i tak dopiero w 2006 r. Zadania w tym zakresie nie mogą być realizowane wcześniej, bo środki w budżecie państwa zostały na ten rok już zapisane. Zaplanowane są w takiej, a nie w innej wysokości. Znając postulaty mniejszości, niewątpliwie będziemy starać się tak przygotować materiały do dyskusji na forum Komisji Wspólnej, żeby mogła ona dosyć szybko przedstawić swoją opinię i żeby można było przystąpić do realizacji zadań od 2006 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PoselJerzyCzerwinski">Chciałbym poruszyć trzy kwestie. Mamy pewnego rodzaju napięcie czasowe wynikłe także z wprowadzania ustawy w życie. Aby wszystko było zgodne ze sztuką legislacji, rozporządzenia wykonawcze, których jest sześć, powinny się ukazać jeszcze w okresie vacatio legis. Rozumiem, że Komisja Wspólna, która miałaby być powołana, chciałaby takie rozporządzenia opiniować. Ma to zapisane w swoich zadaniach, bo do jej zadań należy opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących spraw mniejszości. Diabeł tkwi w szczegółach ustawy. Opiniowanie rozporządzeń wykonawczych jest jednym z podstawowych zdań Komisji Wspólnej. Jak państwo rozwiążecie pewien konflikt czasowy, bo Komisja może powstać najwcześniej po wejściu w życie ustawy w maju, a dobrze by było, żeby te rozporządzenia były wcześniej przyjęte. Wyrażę teraz wolę przynajmniej części członków Komisji. My też byśmy chcieli te rozporządzenia wcześniej otrzymać, by wiedzieć, jak one będą wyglądały. Są one pokłosiem pracy Komisji. Druga kwestia dotyczy ratyfikacji Europejskiej karty języków regionalnych lub Mniejszościowych. Dobrze by było, żebyśmy równocześnie z Radą Ministrów otrzymali wstępny projekt deklaracji ratyfikacyjnej. Chodzi o to, co będziemy z tego wybierać dla poszczególnych mniejszości, czy też dla wszystkich mniejszości żyjących w Polsce. W trakcie prac nad projektem ustawy pojawił się pomysł, aby było możliwe tłumaczenie nie tylko nazw miejscowości i ulic, ale także nazw urzędów. Chyba tę propozycję odrzuciła Komisja albo Sejm w ramach poprawek ją odrzucił. Sejm wyraził wolę, aby nazwy urzędów nie były tłumaczone. To się w tekście ustawy nie znalazło, ale jest rozporządzenie wykonawcze do innej ustawy, do ustawy o języku polskim, w którym się dopuszcza tłumaczenie nazw urzędów. Nie ma takiej delegacji w ustawie o języku polskim, więc jest to rozwiązanie wykoncypowane przez ministra spraw wewnętrznych i administracji. W jakim czasie to rozporządzenie będzie dostosowane do ustawy, a więc do zasady, zgodnie z którą nazwy urzędów nie są tłumaczone?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Jeżeli chodzi o ten pozorny konflikt między terminem publikacji aktów wykonawczych a funkcjonowaniem Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, to chciałam zauważyć, że, po pierwsze, te akty mają czysto techniczny charakter. Sposób prowadzenia rejestru nie dotyczy mniejszości. On dotyczy ministra właściwego ds. wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych, który ten rejestr prowadzi. Zamierzamy skonsultować projekty przynajmniej tych aktów wykonawczych, które dotyczą bezpośrednio mniejszości z organizacjami mniejszości narodowych i etnicznych, chociażby w ramach funkcjonującego Zespołu ds. Mniejszości Narodowych. Zakładamy, że akty wejdą w życie 1 maja razem z ustawą, po to, aby można było od razu ją w pełni realizować. Jeżeli okaże się, że Komisja Wspólna Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych uzna, że któryś z tych aktów nie spełnia jej oczekiwań, to jest możliwe, żeby przedstawiła swoje stanowisko i wówczas zostaną ewentualnie podjęte odpowiednie kroki legislacyjne. Jeżeli chodzi o kwestię deklaracji ratyfikacyjnej, to Konwencja może być ratyfikowana tylko za uprzednią zgodą Sejmu wyrażoną w ustawie. W związku z tym parlament niewątpliwie projekt deklaracji ratyfikacyjnej razem z projektem stosownej ustawy otrzyma. Miałabym wątpliwości co do tego, czy parlament wyraził intencję, że nazwy urzędów nie powinny być tłumaczone na języki mniejszości, a to z tego względu, że zgłaszając poprawkę o wykreślenie tego punktu z ustawy nie zgłoszono równolegle poprawki o zmianie zakresu delegacji ustawowej w ustawie o język polskim. Rozporządzenie, na które się powoływał poseł Jerzy Czerwiński, nadal ma moc obowiązującą. Nie zostało również skierowane do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie niezgodności z ustawą o języku polskim czy też delegacją zawartą w tej ustawie. Zatem do tej pory nikt w tej sprawie nie zgłaszał wątpliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PoselJerzyCzerwinski">Ja właśnie zgłaszam te wątpliwości w tej chwili, na posiedzeniu Komisji. Chciałbym, aby pani dyrektor merytorycznie odniosła się do tej kwestii, a nie w sposób formalny. Czy rozporządzenie po określonej decyzji Sejmu powinno mieć taki kształt?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Moim zdaniem ustawa o języku polskim dopuszcza taki kształt tego rozporządzenia. Mamy dwie odrębne ustawy wchodzące w jeden system prawa, ale jednak rządzące się nieco odmiennym zakresem podmiotowym.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PoslankaGenowefaWisniowska">Ja odnośnie do punktu dotyczącego pozostałych działań na rzecz zachowania i rozwoju tożsamości. Chodzi mi o szkolenia dla urzędników z urzędów wojewódzkich. Czy jest jakiś harmonogram tych szkoleń, czy one się odbywają, czy też już się odbyły?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Harmonogramu nie ma. Zorganizowaliśmy takie szkolenie we wrześniu albo w październiku ubiegłego roku. To było pierwsze spotkanie z osobami pełniącymi funkcje pełnomocników wojewodów ds. mniejszości narodowych i etnicznych. Planujemy na pierwsze półrocze tego roku kolejne spotkanie 1- lub 2-dniowe z tymi osobami, żeby je dokładnie poinformować o obowiązkach, jakie będą na nich spoczywały po wejściu ustawy w życie, a przede wszystkim o tym, jakie obowiązki będą mieli wojewodowie i do kogo mają zwracać się z problemami.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PoslankaGenowefaWisniowska">Czy są pytania? Nie słyszę. Przystępujemy do rozpatrzenia drugiej informacji. Bardzo proszę przedstawiciela Ministerstwa Kultury o zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieKulturyMaciejKlimczak">Chciałem, aby moja rola była tutaj nieco inna, bo dzisiejsze spotkanie ma charakter symboliczny. Upłynęło 15 lat od momentu, kiedy ówczesny minister kultury i sztuki przejął pod swoja opiekę sprawy mniejszości narodowych. Dla mnie jest to też moment szczególny, ponieważ w 1990 r. już byłem zatrudniony w ministerstwie i komórka, która zajmowała się kontaktami z mniejszościami narodowymi, powstawała właśnie w departamencie, w którym pracowałem. Ma to dla mnie również wymiar osobisty i sentymentalny. Zanim przejdziemy do omówienia spraw merytorycznych, chciałbym wyrazić serdeczne podziękowanie za współpracę i współdziałanie kolejnych ministrów kultury i obecnego ministra z Komisją. Posiedzenia Komisji były miejscem wymiany informacji i argumentów, często gorących sporów. Myślę, iż można tak to podsumować, iż za każdym razem były miejscem, w którym dochodziliśmy zawsze do dobra wspólnego. Na ręce pani przewodniczącej składam wyrazy podziękowania od ministra kultury Waldemara Dąbrowskiego. Sposób odnoszenia się na poziomie państwa do mniejszości narodowych jest miernikiem standardów państwa demokratycznego. Ma też wymiar symboliczny fakt, iż po 15 latach współdziałania w tym zakresie, w którym główna rola należała do ministra kultury, ustawodawca przyjął rozstrzygnięcie o powrocie tej problematyki pod opiekę ministra spraw wewnętrznych i administracji. Oznacza to, że standardy państwa demokratycznego są w najwyższym stopniu spełniane.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PoslankaGenowefaWisniowska">Proszę przekazać ministrowi moje podziękowania za dotychczasową współpracę. Jednocześnie pozwolę sobie przekazać wyrazy podziękowania na ręce pana ministra w związku z przyjęciem przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 6 stycznia 2005 r. ustawy o mniejszości narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Prosząc o przyjęcie podziękowania za dotychczasową współpracę w realizacji przedsięwzięć i zadań związanych z procesem legislacyjnym dotyczącym powyższej ustawy. Korzystając z okazji, za pana pośrednictwem chciałbym podziękować za współpracę z Komisją zespołowi pracowników Departamentu Kultury Mniejszości Narodowych w Ministerstwie Kultury, a w szczególności: Jerzemu Zawiszy, Krzysztofowi Cwetschowi, Iwonie Grodzkiej, Hannie Wawrzyk, Marzenie Tymińskiej i Krystynie Niklewskiej. Pozwolę sobie również na ręce ministra Ryszarda Kalisza, którego reprezentuje dzisiaj pani dyrektor Danuta Głowacka-Mazur podziękować za współpracę zespołowi Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, a w szczególności podsekretarzom stanu, panom: Tadeuszowi Matusiakowi i Pawłowi Dakowskiemu, zastępcy dyrektora Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych pani Danucie Głowackiej-Mazur oraz naczelnikowi Wydziału Mniejszości Narodowych panu Dobiesławowi Rzemieniewskiemu. Za pośrednictwem ministra edukacji narodowej i sportu pana Mirosława Sawickiego pragnę podziękować za współpracę z Komisją zespołowi pracowników MENiS, a w szczególności głównemu specjaliście w Departamencie Kształcenia Ogólnego, Specjalnego i Profilaktyki Społecznej pani Grażynie Płoszajskiej. Teraz przejdziemy do realizacji drugiego punktu.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PodsekretarzstanuwMKMaciejKlimczak">Bardzo dziękuję za wyrazy podziękowania. Oczywiście zostaną one przekazane na ręce pana ministra Waldemara Dąbrowskiego. Tym przyjemniej było nam wysłuchać tych słów podziękowania, że panowie eksperci, jak i pan Jerzy Zawisza są obecni na sali. W kwestii merytorycznej dotyczącej bezpośrednio informacji poprosiłbym, aby głos zabrał dyrektor Jerzy Zawisza.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#DepartamentuSzkolnictwaArtystycznegoMinisterstwaKulturyJerzyZawisza">Państwo otrzymali informację, w której są fakty. Nad nimi nie powinno się dyskutować. Niczego nowego bym państwu nie dodał, starałbym się jedynie ten materiał wyraźnie przeczytać. Miałbym więc następującą prośbę. Jeśli ten materiał budzi wątpliwości lub niezadowolenie i są jakieś uwagi bądź propozycje, to mógłbym się do tego ustosunkować. Jeśli będzie inne życzenie państwa, to naturalnie też do tego się dostosuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PoslankaGenowefaWisniowska">Otrzymaliśmy materiały. W czasie naszych poprzednich posiedzeń rozpatrywaliśmy już w pewnym sensie punkt dotyczący realizacji przedsięwzięć na rzecz zachowania i rozwoju tożsamości mniejszości narodowych i etnicznych, które były finansowane w 2004 r. Mamy przed sobą materiał. Jest też informacja zamieszczona w kilku załącznikach o środkach budżetowych przekazanych na realizację zadań w zakresie kultury mniejszości narodowych w 2004 r. Czy ktoś chciałby zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PoselJanRzymelka">Chciałbym wypowiedzieć się w kontekście braku informacji w przedstawionych nam materiałach dotyczących narodowości śląskiej lub tożsamości etnicznej śląskiej. Jeżeli państwo nie wiedzą, o co chodzi, to proszę zerknąć do stenogramu posiedzenia Senatu, podczas którego była czytana ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, zwłaszcza do wypowiedzi wicemarszałka Senatu Kazimierza Kutza. Zarzuty byłyby adresowane do urzędników ministerstw za to, że grupa posiadająca silną tożsamość, której liczebność jest największa, praktycznie jest chowana w Polsce pod stół. Żadne dokumenty, żadne analizy systemowe nie dotyczą tej mniejszości, jakby jej w ogóle nie było. Czy rząd albo poszczególne resorty mają jakieś opracowania zlecone na zewnątrz? Z jednej strony narasta bunt, który zmierza w kierunku haseł autonomii Śląska. Jest ona totalnie niezrozumiała, bo kiedy zada się wysuwającym takie hasła pytanie: co znaczy autonomia, to z odpowiedzi wynika, że myślą oni raczej o rodzaju samorządności. Używają terminu autonomia dlatego, że w rozważaniach nad tożsamością nie są tutaj, w Warszawie, pozytywnie postrzegani. Co parlament i rząd zrobi z tym problemem?</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#PoselJanRzymelka">Poseł Henryk Kroll /niez./ : W nawiązaniu do wypowiedzi posła Jana Rzymełki, wydaje mi się, że byłoby wskazane zaprosić przedstawicieli tego ruchu, który jest już w jakiś sposób przez media zdefiniowany, by porozmawiać z nimi na ten temat. W ten sposób moglibyśmy bezpośrednio, a nie przez prasę, usłyszeć, o co im chodzi. Temat jest istotny.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PoselJerzyCzerwinski">Ta sprawa jest bardzo poważna. Rozumiem, że uchwalenie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym miało kilka różnych celów. Jednym z nich było zdefiniowanie mniejszości narodowej i etnicznej, co by w sposób jednoznaczny wyjaśniło, czy coś takiego jak narodowość śląska istnieje. Z tego co rozumiem, to ustawa określiła to w sposób jednoznaczny. Wobec tego próby czynienia jakichkolwiek wyłomów w polskim prawie przez Komisję, która jest w znacznej mierze twórcą tej ustawy i była najbardziej zaangażowana w prace nad jej projektem, uważam z jednej strony za niekonsekwencję, a z drugiej - za niedopuszczalne. W jakiej pozycji stawiamy nasz rząd, który w jasny sposób wyrażał swoje stanowisko przed Trybunałem w Strasburgu? To mi się kojarzy ze spotkaniem prezydium Komisji z przedstawicielami ziomkostw niemieckich. Przed tym spotkaniem było ostrzeżenie ze strony ministerstwa, że nie należy tego robić, ale prezydium się spotkało. Odbiło się to w Polsce bardzo niekorzystnym echem. Albo państwo chcecie uznać narodowość śląską i rozpocząć dyskusję nad tym, ale w sposób zgodny z prawem, czyli przez nowelizację ustawy, albo uznać, że taka narodowość nie istnieje. Wówczas Komisja nie powinna się takimi spotkaniami zajmować. Nie ma drogi pośredniej, należy wybrać jedną z nich. Chciałbym by zostało wyrażone jednoznaczne i jasne stanowisko rządu w tej sprawie, tak jak przed spotkaniem prezydium z ziomkostwami śląskim i innymi niemieckimi. Chciałbym teraz usłyszeć jednoznaczną opinię rządu. Czy po uchwaleniu ustawy jest wskazane rozpoczynanie dyskusji na temat istnienia narodowości śląskiej?</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#PoselJerzyCzerwinski">Poseł Henryk Kroll /niez./ : Nie rozumiem, co ma wspólnego spotkanie prezydium z ziomkostwami ze spotkaniem grupy obywateli Polski. Nie można mówić w tej chwili o tym, czego domagają się te środowiska. Należy wpierw ich o to zapytać. Czy jest to grupa osób, która może tworzyć mniejszość etniczną? Być może, ale trzeba z nimi porozmawiać na ten temat. Być może jest to grupa obywateli, która może tworzyć mniejszość językową, jak Kaszubi. Dlaczego nie rozmawiać z obywatelami polskimi, którzy mają coś do powiedzenia?</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PoselJanRzymelka">Wypowiem się w podobnym duchu, bo kompletnie nie rozumiem, co ma piernik do wiatraka. Spotykać się można ze wszystkimi. Jako przewodniczący grupy polsko-niemieckiej spotykam się z różnymi ugrupowaniami reprezentowanymi w Bundestagu. Spotykam się również w Sejmie. Jesteśmy państwem demokratycznym. Przedstawiciele IPN spotykają się z katami z Katynia i z byłymi oficerami KGB. Nie widzę w tym nic dziwnego, że prezydium Komisji spotka się z przedstawicielami grup reprezentujących historię sprzed 1937 r. , która obecnie dotyczy ziem Polski. Z poprzedniej mojej wypowiedzi wycofałbym koncepcję narodowości śląskiej. Jest to grupa posiadająca silną tożsamość, poczucie odrębności. Obojętne jest, jak ona się będzie definiowała. Nie możemy mówić, że tego problemu nie ma, bo ci ludzie według polskiej statystyki stanowią grupę prawie 200 tys. osób. Prowadzono akcję, która miała na celu zniechęcanie do wyrażania odrębności, jednak było 175 tys. odważnych ludzi. Nie mówmy, że nie jest to problem. Jako posłowie zaczynamy mieć wiele problemów z tym, że Sejm udaje, że czegoś nie ma. Ilu jest Litwinów i Białorusinów ujętych w statystykach? Chciałbym znać stanowisko rządu, żeby je prezentować na spotkaniach w województwach. Stanowiska czytelnego nie ma. Pewna grupa techniką rejestracji chciała uzyskać możliwość wejścia do parlamentu, korzystając z bonusu polegającego na ominięciu minimalnego progu. To jest całkiem coś innego. Jest to grupa kilkudziesięciu ludzi, którzy chcieli wykorzystać przepisy w sposób instrumentalny. Sporo ludzi ma poczucie odrębności i nie ma ona nic wspólnego z niemieckością. Jeszcze bardziej podkreśla swoją gwarowość i staropolszczyznę, bo ich gwara i zwyczaje są jedne z najstarszych w kraju. Warto to postawić jako przedmiot analizy na posiedzeniu Komisji, bo nie możemy traktować tego jak czegoś związanego z kulturą niemiecką.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PoslankaGenowefaWisniowska">Pragnę wyprowadzić państwa z błędu. Komisja zajmuje się sprawami dotyczącymi mniejszości narodowych i etnicznych. Ustawa, którą uchwaliliśmy, wymieniła poszczególne mniejszości. Gdyby ta grupa śląska zwróciła się do nas, to nie ma sprawy, jesteśmy otwarci na rozmowy, jak słusznie poseł zauważył. Jednak musi to wypłynąć ze strony grupy śląskiej. Nawet słyszałam, że nasza Komisja powinna się zająć Polakami mieszkającymi w Niemczech. Powiedziałam, że w tych sprawach jest właściwa Komisja Łączności z Polakami za Granicą.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PoselMarianKawa">Jestem zdumiony wystąpieniem posła Jana Rzymełki. Po pierwsze, nie ma dzisiaj żadnego powodu, żeby temat, który tutaj wywołał, był w programie naszego posiedzenia. Po drugie, wydaje się, że kilkanaście lat pracy nad ustawą jest okresem wystarczająco długim, żeby uwzględnić także te propozycje, o których mówił poseł Jan Rzymełka. Skoro się tak nie stało, to widocznie były przyczyny, że ustawa ich nie uwzględniła. Po trzecie, zwracam uwagę na zbiór nieprawdopodobnych tez wygłoszonych przez posła Jana Rzymełkę, które co najmniej są nie na miejscu, że podstawą do zaproszenia dzisiaj przedstawicieli grupy śląskiej (nie mniejszości ani grupy etnicznej, które są zdefiniowane w ustawie) miałyby być powody takie, że poseł spotyka się czy podaje przykłady katów z Katynia, jak i ich ofiar. Proponuję, żeby tej dyskusji dzisiaj nie kontynuować. Nie ma ona uzasadnienia. Proponuję, żeby nie żądać stanowiska rządu, bo je pokazały trwające przez lata prace nad projektem ustawy. Powinna być wola całej Komisji, żeby przy okazji następnych posiedzeń ten temat wprowadzić. Dzisiaj moje największe zdziwienie wywołuje fakt, że niezaplanowany w porządku obrad temat znajduje odzwierciedlenie w luźnej dyskusji.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#DyrektordepartamentuwMSWiADanutaGlowackaMazur">Rząd jednoznacznie opowiadał się w Strasburgu za tym, że nie istnieje coś takiego jak mniejszość narodowa śląska. Było to niewątpliwie związane z pewnymi nadużyciami, które się pojawiły przy okazji prób zarejestrowania statutu Związku Ludności Narodowości Śląskiej. Dane statystyczne z Narodowego Spisu Powszechnego wskazują na silną identyfikację grupy osób z regionem. Przywoływany przez posła Jana Rzymełkę senator Kazimierz Kutz, który wiele mówi o śląskości, sam w swoich tekstach pisze o Ślązakach pochodzenia polskiego i Ślązakach pochodzenia niemieckiego. Z tożsamością śląską nie jest taka prosta sprawa. Obecnie trawa procedura ponownej rejestracji związku, którego nazwy w tej chwili nie kojarzę. Odwołuje się do tego, że jest to związek osób, które zadeklarowały narodowość śląską w czasie spisu powszechnego. Nie ma odwołania w żaden sposób do narodowości czy nawet mniejszości etnicznej. Rząd przygląda się tej sprawie. Zgodnie z prawem, zgodnie z ustawą o administracji rządowej w województwie, wojewoda jest reprezentantem Rady Ministrów w terenie. To jest ta osoba, która powinna znać i reprezentować stanowisko rządu w czasie spotkań.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PoslankaGenowefaWisniowska">Czy przyjmujemy informację, która została nam przekazana na piśmie?</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Mam prośbę. Na poprzednim posiedzeniu Komisji zgłaszałem wniosek, podobnie jak poseł Jerzy Szteliga.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PoslankaGenowefaWisniowska">Wiem, o co chodzi. Wysłaliśmy pismo do Ministerstwa Kultury. Pozwolę sobie odczytać odpowiedź. "W sprawie działalności wydawniczej Rady Programowej Tygodnika "Niwa" uprzejmie informuję, że w związku z wejściem w życie artykułów (tu są wymienione poszczególne artykuły ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym) z dniem 31 stycznia Departament Kultury Mniejszości Narodowych zakończył działalność w resorcie kultury. Od dnia 1 lutego dotychczasowe kompetencje Ministra Kultury w tym zakresie przejął Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji - Departament Wyznań oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych". Otrzymaliśmy taką odpowiedź. Pana posła dokładnie nie informowałam, ale wysłaliśmy pismo z prośbą o informacje na temat działalności wydawniczej "Niwy". Dalszych wyjaśnień będziemy oczekiwali ze strony Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Zgłaszam wniosek, żeby punkt dotyczący zapoznania się z tą sprawą znalazł się w porządku obrad następnego posiedzenia Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PoslankaGenowefaWisniowska">Dziękuję wszystkim za uczestnictwo w obradach, a zwłaszcza posłom i przedstawicielom Ministerstwa Kultury oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Zamykam posiedzenie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>