PPC / ppc

text_structure.xml 780 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Zofia Kuratowska i Stefan Jurczak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#ZofiaKuratowska">Otwieram osiemdziesiąte szóste posiedzenie Senatu trzeciej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#ZofiaKuratowska">Na sekretarzy posiedzenia powołuję: panią senator Wandę Kustrzebę oraz pana senatora Janusza Okrzesika. Listę mówców będzie prowadził pan senator Okrzesik. Uprzejmie proszę senatorów sekretarzy o zajmowanie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#ZofiaKuratowska">Informuję państwa, że Sejm na dziewięćdziesiątym czwartym posiedzeniu, w dniach 20 i 21 listopada 1996 r., przyjął wszystkie poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz do ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym i o zmianie ustawy karnej skarbowej. Sejm przyjął także wszystkie, z wyjątkiem jednej, poprawki do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz większość poprawek do ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#ZofiaKuratowska">Doręczony paniom i panom senatorom porządek dzienny osiemdziesiątego szóstego posiedzenia obejmuje:</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#ZofiaKuratowska">1. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#ZofiaKuratowska">2. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o gospodarce komunalnej.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#ZofiaKuratowska">3. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#ZofiaKuratowska">4. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#ZofiaKuratowska">5. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#ZofiaKuratowska">6. Pierwsze czytanie przedstawionego przez grupę senatorów projektu apelu o niezwłoczne podjęcie prac nad ustawą ratyfikacyjną dotyczącą konkordatu między Rzecząpospolitą Polską a Stolicą Apostolską.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#ZofiaKuratowska">7. Pierwsze czytanie przedstawionego przez grupę senatorów projektu ustawy o Narodowym Funduszu Pomocy Życiu.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#ZofiaKuratowska">Chciałabym przypomnieć, że ustawa zawarta w punkcie pierwszym porządku dzisiejszego posiedzenia została wniesiona przez Radę Ministrów w trybie art. 16 ust. 1 ustawy konstytucyjnej, z dnia 17 października 1992 r., o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej, jako projekt pilny. W tym wypadku, zgodnie z art. 16 ust. 4 ustawy konstytucyjnej, termin rozpatrzenia tej ustawy przez Senat ulega skróceniu do 7 dni. Przypominam ponadto, że zgodnie z art. 56 ust. 2 Regulaminu Senatu, do postępowania w sprawie ustaw pilnych nie mają zastosowania art. 16 ust. 4 pkt 1 i 2 oraz terminy określone w art. 29 ust. 2, w art. 31 ust. 2 i w art. 55 ust. 2 Regulaminu Senatu.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#ZofiaKuratowska">Prezydium Senatu proponuje rozpatrzenie pozostałych punktów porządku dziennego, mimo że druki do niektórych z nich zostały dostarczone w terminie późniejszym, niż to jest określone w art. 31 ust. 2 Regulaminu Senatu.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#ZofiaKuratowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Senat przyjął propozycję Prezydium Senatu, dotyczącą przedstawionego porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#ZofiaKuratowska">Pan senator pewnie z wnioskiem o rozszerzenie porządku dziennego, tak więc udzielę głosu za chwilkę.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#ZofiaKuratowska">Obecnie pytam tylko o ewentualny sprzeciw wobec rozpatrzenia kolejnych punktów, mimo późniejszego dostarczenia druków. Czy ktoś chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#ZofiaKuratowska">Pan senator Piwoński? Ale tylko w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#komentarz">(Senator Zbyszko Piwoński: Nie, nie, ja w sprawie porządku.)</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#ZofiaKuratowska">Jeśli w sprawie porządku obrad, to za chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#ZofiaKuratowska">Nie widzę sprzeciwu, wobec tego stwierdzam, że Senat przyjął przedstawioną propozycję Prezydium Senatu.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#komentarz">(Senator Zbyszko Piwoński: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#ZofiaKuratowska">Proszę państwa, spokojnie.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#ZofiaKuratowska">Czy ktoś z państwa, pań i panów senatorów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionego porządku dziennego, a nie w sprawie późniejszego dostarczenia druków?</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę, pierwszy będzie pan senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#AdamWoś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#AdamWoś">Chciałem złożyć propozycję rozszerzenia porządku obrad o jeden dodatkowy punkt, chodzi o rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych i ustawy o finansowaniu gmin.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#AdamWoś">Ustawa trafiła wczoraj do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, a została przyjęta przez Sejm dnia 14 listopada. Jest niezwykłe ważna dla samorządów. Nie znalazła się w porządku dzisiejszych obrad, przewiduje się zaś jej rozpatrzenie na najbliższym posiedzeniu Senatu.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#AdamWoś">Po rozpatrzeniu ustawy komisja stwierdziła dwa bardzo poważne błędy, które muszą być poprawione. To znaczy, że będzie ona musiała wrócić do połączonych komisji sejmowych i cały proces legislacyjny bardzo się wydłuży. Ustawa zaś bezwzględnie musi być przyjęta, podpisana przez prezydenta i opublikowana jeszcze w tym roku. Samorządy ciągle czekają na zawarte w niej decyzje, nie mogą bez nich podejmować uchwał w sprawie przyszłorocznych podatków.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#AdamWoś">Dlatego proszę Wysoką Izbę o rozpatrzenie wspomnianej ustawy jeszcze w dniu dzisiejszym. Składam taką propozycję w porozumieniu z przewodniczącymi Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisji Gospodarki Narodowej, którzy wyrazili zgodę na popracowanie nad ustawą w czasie przerw w dzisiejszym posiedzeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#ZofiaKuratowska">Jest to wniosek o rozszerzenie porządku dziennego i dodanie nowego punktu, który był przewidziany na kolejne posiedzenie Senatu w przyszłym tygodniu. Czy jest wniosek przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#RyszardGibuła">Pani Marszałek, to jest nie tyle wniosek przeciwny, ile pewna uwaga. Mam wrażenie, iż porządek dzisiejszego posiedzenia jest bardzo przeładowany. Myślę, że w tej sprawie musiałby być pewien społeczny konsensus i należałoby mieć to na uwadze w czasie głosowania nad przyjęciem dodatkowego punktu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo. To była raczej uwaga, a nie wniosek przeciwny.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę, pan senator Okrzesik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JanuszOkrzesik">Chciałem poprzeć opinię senatora Gibuły i dodać jeszcze tylko tyle, że ta ustawa nie budzi w zasadzie żadnych kontrowersji. W komisjach przechodzi głosami wszystkich senatorów, myślę więc, że obradowanie nad nią również będzie trwało wyjątkowo krótko.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#ZofiaKuratowska">Wobec tego mamy wniosek formalny i musimy go przegłosować.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#ZofiaKuratowska">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku obecności i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#ZofiaKuratowska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#ZofiaKuratowska">Kto z państwa wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo. Poproszę o wyniki.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#ZofiaKuratowska">W obecności 81 senatorów 77 osób było za, 1 osoba głosowała przeciw, 2 osoby wstrzymały się od głosu, 1 osoba nie głosowała.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#komentarz">(Głosowanie nr 1).</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#ZofiaKuratowska">Wniosek został przyjęty, zatem do porządku dziennego dzisiejszych obrad - mamy dwudniowe posiedzenie Senatu, jeśli jednak będzie trzeba, to dodamy trzeci dzień - włączamy kolejny, ósmy punkt: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych i ustawy o finansowaniu gmin.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#ZofiaKuratowska">Czy ktoś z państwa ma jeszcze jakieś uwagi dotyczące porządku dziennego?</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#komentarz">(Senator Zbyszko Piwoński: Jeśli można, Pani Marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#ZofiaKuratowska">Pan senator Zbyszko Piwoński, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#ZbyszkoPiwoński">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#ZbyszkoPiwoński">Już po raz drugi, czyniłem to już bowiem na osiemdziesiątym drugim posiedzeniu Senatu, występuję w sprawie inicjatywy grupy senatorów, proponujących, by Wysoka Izba przyjęła specjalną uchwałę, adresowaną do Sejmu, w sprawie, jak to określono, niezwłocznego podjęcia prac nad ustawą ratyfikacyjną dotyczącą konkordatu między Rzecząpospolitą Polską a Stolicą Apostolską. Dziś już nie zwracam się do sygnatariuszy tego dokumentu z prośbą o jego wycofanie. Byłoby to z mojej strony swego rodzaju naiwnością, ta prośba nie została bowiem wówczas przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#ZbyszkoPiwoński">Wnoszę zatem o wycofanie z porządku dzisiejszych obrad punktu szóstego. Zdaję sobie sprawę, że nie rozwiązuje to ostatecznie problemu, ale raz jeszcze usiłuję nie dopuścić do, w moim przekonaniu, kompromitującej debaty w tej izbie, skierowanej przeciwko Sejmowi.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#ZbyszkoPiwoński">Panie i Panowie Senatorowie, już raz podkreślałem, że byłoby sprawą bezprecedensową w naszej działalności parlamentarnej, by jedna izba rozmawiała z drugą przy pomocy uchwał. Nie czyńmy więc tego. Nie ma to nic wspólnego z meritum sprawy, może jedynie zmierzać do rozdźwięku politycznego, a tego typu działań mamy w kraju aż za dużo.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#ZbyszkoPiwoński">Tak samo jak państwo senatorowie, będący sygnatariuszami tej uchwały, ubolewam, że sprawa nie została do tej pory załatwiona. Różnimy się może tym, że ja w miarę chłodno patrzę na obie strony tego dokumentu, jako że konkordat jest dokumentem podpisywanym przez dwie strony i właściwie obie winny mieć więcej dobrej woli w sprawie sfinalizowania…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#ZofiaKuratowska">Ja bardzo proszę, Panie Senatorze, aby to nie była wypowiedź merytoryczna.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Senator Zbyszko Piwoński: Ja już kończę, pani Marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#ZofiaKuratowska">Rozumiem, że jest to wypowiedź w sprawie formalnej, Panie Senatorze. Niech pan dokończy, ale…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#ZbyszkoPiwoński">Chcę jeszcze tylko podać jeden argument. Wiem, że minister Rosati, w imieniu polskiego rządu, czyni starania o wynegocjowanie dodatkowego dokumentu, który byłby dołączony do konkordatu. Z tego, co wiem, na najbliższym czy na jednym z najbliższych posiedzeń Sejmu minister Rosati będzie przedstawiał informację na ten temat. Prosiłbym zatem, żebyśmy nie podejmowali tej uchwały, nie uprzedzali wypadków, nie robili rzeczy, które mogą zaszkodzić całej sprawie. Jest ona na tyle subtelna, że powinna się odbywać w ciszy gabinetów, a nie w drodze publicznych debat.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#ZbyszkoPiwoński">Bardzo proszę panie i panów senatorów o uwzględnienie mojego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#ZofiaKuratowska">Był to wniosek formalny o skreślenie punktu szóstego z naszego porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#ZofiaKuratowska">Czy jest głos przeciwny? Tylko bardzo proszę, bez merytorycznej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę, pan senator Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PiotrAndrzejewski">Zdaje się, że trzeba oddzielić to, co we wniosku pana senatora Piwońskiego jest już merytoryczną polemiką, od tego, co jest jego istotą. Istotą wniosku jest zaś nieudzielenie głosu, którego pan senator Piwoński sam sobie w tej chwili udzielił, i zamknięcie ust. Ale to nie jest tylko kwestia zamknięcia ust. Chodzi o pozbawienie możliwości wykonywania uprawnień senatorskich części członków obecnego parlamentu. Jest to równoznaczne z tym, co w tej chwili dzieje się na Białorusi.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PiotrAndrzejewski">To tak samo, jakbym złożył wniosek o zdjęcie z dzisiejszego porządku dziennego punktów: pierwszego, drugiego, trzeciego i czwartego. Bo my korzystamy z prawa formalnego!</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PiotrAndrzejewski">Pan senator Piwoński mówi jak ci, którzy prezentują pogląd, że należy w ogóle odebrać mniejszości głos i pozbawić ją praw do przedstawiania jakichś problemów, tylko dlatego że jest mniejszością. Ale jest to zamach na demokratyczny system w Polsce! I tak właśnie traktujemy ów wniosek. Jako zamach na system demokratyczny w Polsce, równoznaczny z tym, co się dzieje na Białorusi. Bo nie można…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#ZofiaKuratowska">Ja bardzo proszę, Panie Senatorze, o nierozszerzanie tej problematyki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PiotrAndrzejewski">Ja traktuję to jako zastępowanie siły prawa prawem siły, którą ma większość. Bo nie można uniemożliwiać w ogóle zajęcia się jakimś problemem, jeśli przewiduje to regulamin i jeśli leży to w uprawnieniach posłów i senatorów. Mało tego, przewiduje to system demokratyczny. Jeśli taki wniosek zostanie uwzględniony, należy to traktować jako zamach na demokrację w Polsce. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę państwa o spokój. Był wniosek formalny i sprzeciw wobec niego, tak więc musimy głosować.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#ZofiaKuratowska">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#ZofiaKuratowska">Kto z państwa jest za przyjęciem wniosku pana senatora Piwońskiego o zdjęcie z porządku obrad punktu szóstego?</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#ZofiaKuratowska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#ZofiaKuratowska">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#ZofiaKuratowska">Jeszcze dwie osoby nie głosowały, bardzo bym prosiła… Dziękuję bardzo, wszyscy głosowali.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#ZofiaKuratowska">Poproszę o wyniki.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#ZofiaKuratowska">Na obecnych 84 senatorów za wnioskiem głosowało 37 osób, przeciw było 39, wstrzymało się od głosu 8 osób.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#komentarz">(Głosowanie nr 2).</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#ZofiaKuratowska">A zatem punkt szósty pozostaje w porządku dziennym naszych obrad, nic nie zmieniamy w tym względzie.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#ZofiaKuratowska">Czy są jeszcze jakieś wnioski lub, uwagi do dzisiejszego porządku dziennego? Nie ma. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#ZofiaKuratowska">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia został przyjęty wraz z dodatkowym punktem ósmym, dotyczącym stanowiska Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych i finansowaniu gmin.</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#ZofiaKuratowska">Obecnie przystępujemy do punktu pierwszego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#ZofiaKuratowska">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na dziewięćdziesiątym czwartym posiedzeniu, w dniu 20 listopada 1996 r. Do Senatu została przekazana w dniu 21 listopada 1996 r. Marszałek Senatu, w dniu 22 listopada, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ustawę do Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#ZofiaKuratowska">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 446, a sprawozdania komisji w drukach nr 446A i 446B.</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#ZofiaKuratowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pana senatora Pawła Jankiewicza.</u>
          <u xml:id="u-16.16" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PawełJankiewicz">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PawełJankiewicz">Ustawa o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie niektórych ustaw powstała na podstawie dwóch projektów - rządowego oraz poselskiego. Rządowy projekt zmierzał do zaostrzenia kryteriów uzyskania statusu bezrobotnego i prawa do zasiłku. Natomiast projekt komisyjny wprowadzał przede wszystkim nowe świadczenia pieniężne, do których można zaliczyć zasiłek przedemerytalny i świadczenie przedemerytalne, a także dodatek szkoleniowy oraz pożyczkę szkoleniową.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PawełJankiewicz">Zmiany zaostrzające kryteria uzyskania statusu bezrobotnego i prawa do zasiłku przejawiają się przede wszystkim: w wydłużeniu - ze 180 do 365 dni, w ciągu 18 miesięcy - okresu, od osiągnięcia którego uzależnione jest nabycie prawa do zasiłku bezrobotnego; w podwyższeniu kwoty osiąganego w okresie 18 miesięcy poprzedzających zarejestrowanie w urzędzie pracy wynagrodzenia, z połowy najniższego do co najmniej najniższego wynagrodzenia - co stanowi przesłankę nabycia prawa do zasiłku dla bezrobotnych; w likwidacji możliwości uzyskiwania wynagrodzenia lub dochodu w wysokości niższej od połowy najniższego wynagrodzenia bez utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PawełJankiewicz">Zmianie ulegają także zasady przyznawania zasiłków, dotyczące wysokości oraz okresu pobierania. Ustawodawca, w tym przypadku Sejm, uzależnia wysokość zasiłków od długości okresu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, pozarolniczej działalności oraz innych okresów wymienionych w art. 23 ust. 2 w pktach: 1, 2 i 4, zwanych dalej okresem uprawniającym do zasiłku. Najwyższy zasiłek w wysokości 120% podstawowej kwoty otrzymają bezrobotni mający co najmniej dwudziestoletni okres uprawniający do zasiłku. Zasadą będzie też różnicowanie długości okresu pobierania zasiłku w zależności od stopy bezrobocia na obszarze zamieszkania bezrobotnego. Będzie on wynosił 6, 12 lub 18 miesięcy, z tym że zasiłek przez 18 miesięcy będą mogli pobierać tylko bezrobotni spełniający dodatkowy warunek, obok odpowiedniej stopy bezrobocia, mianowicie - posiadający co najmniej dwudziestoletni okres uprawniający do zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PawełJankiewicz">Widzimy tu podstawową różnicę, jaka jest między dotychczasowym systemem a systemem nowym, proponowanym w ustawie. Do tej pory taki wykaz, w formie rozporządzenia, publikowała Rada Ministrów. W zależności od umieszczenia w wykazie gmin zaliczonych do szczególnie dotkniętych bezrobociem strukturalnym, można było wydłużać okresy zasiłkowe. W tej chwili zasada ta jest przeniesiona bezpośrednio do ustawy, nadto poszerzona o inne, zmodyfikowane możliwości uprawnień w zakresie, zarówno wydłużania okresu zasiłkowego, jak i podwyższania kwoty zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PawełJankiewicz">Zasiłek szkoleniowy, przysługujący obecnie bezrobotnemu mającemu prawo do zasiłku w wysokości 115% zasiłku dla bezrobotnych, zostaje przekształcony w dodatek szkoleniowy w wysokości 20% zasiłku dla bezrobotnych, niezależny od prawa do tego zasiłku. Zatem w ten sposób dodatek szkoleniowy staje się dodatkowym świadczeniem, przysługującym bezrobotnemu w pewnej szczególnej sytuacji, gdy podnosi czy też zmienia swoje kwalifikacje.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PawełJankiewicz">Ustawa wprowadza zasiłki i świadczenia przedemerytalne dla osób spełniających warunki niezbędne do uzyskania statusu bezrobotnego i prawa do zasiłku, jeżeli równocześnie posiadają okres uprawniający do zasiłku, w przypadku zasiłku przedemerytalnego, a także określony wiek i okres uprawniający do emerytury, w przypadku świadczenia przedemerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PawełJankiewicz">Wysoka Izbo! Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, przyjmując jako uzasadnione podstawowe założenia zmieniającego się nieco systemu - przyjęte w ustawie o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie niektórych innych ustaw, którą to ustawę przyjął Sejm 20 listopada bieżącego roku - starała się skupić, jak zwykłe, na sprawach formalnych. Komisja odniosła się właśnie do tych kwestii formalnych, znajdziecie je państwo w sprawozdaniu komisji, w druku nr 446A. Dotyczy to zwłaszcza poprawek: pierwszej, drugiej, piątej, szóstej, ósmej, dziewiątej, dziesiątej, dwunastej, trzynastej, czternastej, piętnastej, szesnastej, siedemnastej, osiemnastej, dwudziestej, dwudziestej drugiej oraz dwudziestej trzeciej i dwudziestej czwartej. Są to wyłącznie kwestie formalne, których wprowadzenie było niezbędne ze względu na przyjętą w nowej ustawie konwencję. Chodzi na przykład o wprowadzenie pojęcia: „dodatek szkoleniowy”. W ustawie w niektórych przypadkach Sejm wprowadza to nowe pojęcie, ale w niektórych przepisach, których nie zmienia, pozostawia dotychczasowe pojęcie: „zasiłek szkoleniowy”. Przy zupełnie zmienionej konwencji, dotyczącej tych dwóch kwestii, trzeba również zmienić inne przepisy.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PawełJankiewicz">Są także poprawki czysto redakcyjne, stylistyczne. Pozwólcie państwo, że nie będę ich omawiał.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#PawełJankiewicz">Istnieje natomiast kilka kwestii, które komisja zaproponowała Wysokiej Izbie, wychodząc z legislacyjnego punktu widzenia, ale są one także częściowo rozwiązaniami merytorycznymi. Chodzi o zagadnienia określone w poprawce trzeciej sprawozdania, dotyczącej właśnie dodatku szkoleniowego, który przysługuje w przypadku szkolenia. Komisja proponuje, aby ten przepis uzupełnić po wyrazie „szkolenia” zwrotem: „na które został skierowany przez rejonowy urząd pracy”. Chodzi bowiem o to, iż dotowane przez państwo - oczywiście mówiąc w uproszczeniu - czyli z Funduszu Pracy, powinno być nie każde szkolenie, a więc szkolenie dowolnie wybierane przez bezrobotnego, ale tylko takie, na które został on skierowany. Taka sytuacja uzasadnia w pełni możliwości bezpośredniego dotowania przez państwo. W innych przypadkach przewidziana jest możliwość pożyczki, udzielanej bezrobotnemu na szkolenie. Uznajemy słuszność takiego rozwiązania. Zatem, aby nie dopuścić do tej sytuacji, o której przed chwilą mówiłem, komisja proponuje przyjąć w poprawce trzeciej rozwiązanie, o którym mowa.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#PawełJankiewicz">Konsekwencją tego jest przyjęcie innej propozycji komisji, mianowicie - skreślenie w art. 1 pkcie 17, nowelizującym art. 23 ust. 1 pkt 1, wyrazów: „propozycji szkolenia”, tak aby ten przepis odpowiadał koncepcji przyjętej przez Sejm.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#PawełJankiewicz">Poprawka siódma przewiduje zmianę wprowadzoną w porozumieniu zarówno z posłami, jak i z przedstawicielami rządu. Dotyczy ona sytuacji, gdy bezrobotny korzystał z prawa do zasiłku i utracił to prawo, na przykład wskutek znalezienia innej pracy, która jednak była wykonywana krócej, niż wymaga tego ustawa odnośnie do nabycia dalszego prawa do zasiłku. Tak więc jeżeli tę pracę zakończył, ale nie w pełni wykorzystał okres zasiłkowy, proponujemy utrzymanie jego uprawnień. Jest to niejako powrót do sytuacji bezrobotnego nadał pobierającego zasiłek, oczywiście w wymiarze zmniejszonym o okres, który poprzednio wykorzystał, przed zatrudnieniem.</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#PawełJankiewicz">W poprawce jedenastej komisja proponuje podwyższyć kwoty z 75% do 80%. Jest to uczynione w porozumieniu ze stroną rządową, która zapewniła, że są wystarczające środki budżetowe do takiej zmiany.</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#PawełJankiewicz">Również w poprawce dziewiętnastej - to już dotyczy ustawy o opiece społecznej - komisja proponuje wydłużyć okresy gwarantowanych zasiłków okresowych o 12 miesięcy. Zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku wydłużenie tych okresów spowoduje oczywiście nowe wydatki. Jednakże strona rządowa zapewnia, że jest przygotowana do takich zwiększonych wydatków, że budżet tym wydatkom podoła. W związku z tym również komisja proponuje takie rozwiązanie, które będzie pomocne dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji i korzystających z pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#PawełJankiewicz">Wreszcie takim częściowo nowym rozwiązaniem - jak już powiedziałem, poprawka dwudziesta czwarta, dotycząca art. 10, jest też pewną konsekwencją przyjętych przez komisję poszczególnych rozwiązań - jest przepis art. 10, który w związku z tym otrzymuje dalece zmodyfikowaną formę. Jednakże niezbędne jest przyjęcie tego przepisu w kształcie przedstawionym przez komisję. Na szczególne uwzględnienie zasługuje w art. 10 pkt 6, w którym komisja proponuje przesunięcie terminu wejścia w życie art. 6 z dnia 1 stycznia 1998 r. na 1 stycznia roku 1999. Jest to pewien kompromis między stanowiskiem Sejmu i dotychczasowym stanowiskiem rządu a wnioskami związków zawodowych kolejnictwa, które widziały i nadal widzą konieczność utrzymania obecnych rozwiązań - między innymi chodzi o korzystanie z wcześniejszych emerytur kolejowych do 1 stycznia 2000 r. Po wysłuchaniu obydwu stron, po rozważeniu ich argumentów, komisja przyjmuje datę pośrednią, właśnie 1 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#PawełJankiewicz">Komisja, poza tymi kilkoma poprawkami merytorycznymi, proponuje pokaźną liczbę innych poprawek, jednakże znakomita większość z nich - jak już powiedziałem - ma charakter redakcyjny, formalny. Dlatego też pozwalam sobie w imieniu Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych prosić Wysoką Izbę o przyjęcie ustawy wraz z przedstawionymi przed chwilą poprawkami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#ZofiaKuratowska">Proszę teraz o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, pana senatora Henryka Krupę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#HenrykKrupa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#HenrykKrupa">W imieniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia prezentuję Wysokiej Izbie stanowisko tejże komisji, dotyczące zmiany ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, zawarte w druku nr 446.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#HenrykKrupa">Na wczorajszym posiedzeniu, w którym uczestniczyli między innymi pan minister pracy Manicki i pan poseł sprawozdawca sejmowy Miżejewski, komisja przyjęła większością głosów poprawki zgłoszone i rekomendowane przez pana ministra Manickiego w jego wystąpieniu. Poprawki te, już jako poprawki komisji, zawarte są w druku nr 446B. Przedstawię je Wysokiej Izbie, wnosząc o ich akceptację.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#HenrykKrupa">Proponowane poprawki mają na celu uściślenie tekstu omawianej ustawy, wyeliminowanie niespójności oraz tworzenie zachęt do poszukiwania przez bezrobotnych zatrudnienia, nawet krótkotrwałego - do większej ich aktywności. Tych poprawek jest trzynaście. Postaram się pokrótce je omówić.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#HenrykKrupa">Poprawka pierwsza służy uściśleniu, że dodatek szkoleniowy przysługuje bezrobotnym skierowanym na to szkolenie przez rejonowy urząd pracy.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#HenrykKrupa">Poprawka druga zmierza do wyeliminowania niespójności przepisów w związku z wprowadzeniem dodatku szkoleniowego, który będzie przysługiwał niezależnie od prawa do zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#HenrykKrupa">Poprawka trzecia ma na celu tworzenie zachęt do podejmowania przez bezrobotnych nawet krótkotrwałego zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub pozarolniczej działalności, a także podejmowania działań przynoszących dochody z innego tytułu niż praca w okresie posiadania prawa do zasiłku. Obecne brzmienie przepisu mogłoby zachęcić bezrobotnych do podejmowania pracy, za którą otrzymywaliby wynagrodzenie w kwocie nie przekraczającej wysokości najniższego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#HenrykKrupa">Poprawka czwarta jest propozycją zastąpienia zlikwidowanych zasiłków szkoleniowych dodatkami szkoleniowymi.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#HenrykKrupa">Poprawka piąta ma na celu podwyższenie wysokości świadczenia przedemerytalnego z 75% do 80% kwoty emerytury.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#HenrykKrupa">Poprawka szósta jest konsekwencją likwidacji zasiłków szkoleniowych i wprowadzenia w ich miejsce dodatków szkoleniowych.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#HenrykKrupa">Poprawka siódma oznacza, że z Funduszu Pracy refundowane będą dodatki i premie wypłacone pracownikom wykonującym obowiązki opiekunów praktyk uczniowskich oraz składki na ubezpieczenia społeczne od tych dodatków i premii.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#HenrykKrupa">Poprawka ósma znajduje się w tekście ustawy przyjętej przez Sejm. Propozycja dodania punktu oznaczonego literą „b” jest konsekwencją wprowadzenia w art. 31b nowego rodzaju świadczenia dla systemu pomocy społecznej, opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Dlatego wyszczególnienie tego zadania jest niezbędne.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#HenrykKrupa">Poprawka dziewiąta - i tu jest różnica między stanowiskiem Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych a naszej komisji - odnosi się do domów pomocy społecznej prowadzonych i finansowanych przez wojewodę, a wyłącza placówki prowadzone przez gminę oraz inne podmioty. Ta poprawka nakłada obowiązek zrównania jakości usług świadczonych przez domy - obojętnie, kto jest ich właścicielem, czy wojewoda, czy inne podmioty. Do tej pory preferowane były domy znajdujące się w gestii wojewody, które mając obowiązek podniesienia jakości świadczeń i usług, mogły to zrobić przez okres do 10 lat. Pozostałe podmioty miały obowiązek natychmiastowego usunięcia mankamentów.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#HenrykKrupa">Poprawka dziesiąta przewiduje wydłużenie okresu wypłacania gwarantowanego zasiłku okresowego z 24 do 36 miesięcy. Dotyczy to osób, które utraciły prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Ta kwestia była już poruszana przez mego przedmówcę.</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#HenrykKrupa">Poprawka jedenasta jest konsekwencją poprzedniej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#HenrykKrupa">Poprawki dwunasta i trzynasta również nie mają charakteru merytorycznego, a jedynie, tak jak powiedziałem, uściślają tekst głównej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#HenrykKrupa">Wysoka Izbo! Pilny tryb nowelizacji tej ustawy był na posiedzeniu komisji przez niektórych senatorów krytykowany. Ta forma nie daje możliwości dogłębnego zapoznania się z wprowadzonymi do ustawy zmianami. Musimy mieć świadomość, że jest to już chyba szósta nowelizacja tejże ustawy od 1990 r. Tym razem są to zmiany o charakterze systemowym - dostosowane do reformy zarówno systemu ubezpieczeń, jak i całego systemu zabezpieczenia społecznego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#HenrykKrupa">Nowelizacja ustawy powinna przyczynić się do skuteczniejszego przeciwdziałania bezrobociu i ograniczenia jego skutków oraz do racjonalizacji wydawania niezbędnych środków finansowych. Jednocześnie zasiłek dla bezrobotnych nie może być traktowany jako bezterminowa osłona socjalna, zastępująca dążenia zainteresowanego do zapewnienia sobie egzystencji dzięki dochodom z pracy. Mechanizmy stosowane przy przyznawaniu zasiłków winny aktywizować osobę bezrobotną do szukania pracy. Zasiłki powinny otrzymywać osoby, które utraciły pracę nie z własnej winy lub woli. Stąd niektóre zmiany zaostrzają warunki pobierania zasiłków dla bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-19.18" who="#HenrykKrupa">Jak wspomniałem, proponowane zmiany mają charakter systemowy i wprowadzają nowe rozwiązania niektórych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-19.19" who="#HenrykKrupa">Po pierwsze, wydłużenie do 12 miesięcy wymaganego okresu zatrudnienia w ciągu 18 miesięcy, pozwala to utrzymać zasiłek osobom pracującym na przykład sezonowo.</u>
          <u xml:id="u-19.20" who="#HenrykKrupa">Po drugie, zróżnicowanie wysokości oraz okresu otrzymywania zasiłku, w zależności od stażu pracy oraz stopy bezrobocia w danym rejonie.</u>
          <u xml:id="u-19.21" who="#HenrykKrupa">Po trzecie, zasiłki i świadczenia przedemerytalne dla osób w podeszłym wieku, które nie mają możliwości przekwalifikowania się i uzyskania nowej pracy. Są to zasiłki stałe, do czasu przejścia na emeryturę.</u>
          <u xml:id="u-19.22" who="#HenrykKrupa">Po czwarte, w ramach nowelizacji ustawy o pomocy społecznej, nowy, gwarantowany zasiłek okresowy dla osób samotnie wychowujących dziecko, przez 36 miesięcy, według propozycji komisji.</u>
          <u xml:id="u-19.23" who="#HenrykKrupa">Po piąte, pożyczki szkoleniowe, jako zupełnie nowe rozwiązanie, oraz refundowanie kosztów szkoleń, konsultacji i doradztwa dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-19.24" who="#HenrykKrupa">Wysoka Izbo! Wymieniłem najważniejsze spośród około 90 zmian w nowelizowanej ustawie. Mają one na celu zwiększenie atrakcyjności aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu. Mają też zdynamizować rynek pracy.</u>
          <u xml:id="u-19.25" who="#HenrykKrupa">W imieniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia wnoszę o przyjęcie nowelizowanej ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu wraz z poprawkami zaproponowanymi przez komisję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#ZofiaKuratowska">Chciałam spytać, czy ktoś z państwa, pań i panów senatorów, ma pytanie, zadawane z miejsca, do sprawozdawców?</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Senator Wanda Kustrzeba: Można?)</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#ZofiaKuratowska">Tak, bardzo proszę. Pani senator Kustrzeba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WandaKustrzeba">Pani Marszałek, jako członek Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia przepraszam, że zadaję to pytanie, ale w tym samym czasie odbywało się posiedzenie komisji edukacji, któremu musiałam przewodniczyć, a wobec tego, nie miałam okazji zadać go w komisji zdrowia. Chodzi mi o poprawkę szóstą oznaczoną literą „b” w sprawozdaniu Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Niewiele się to różni od propozycji zamieszczonej w druku senackim nr 446. Występuje tam jednak jedna data, która mnie zaintrygowała - 8 czerwca 1968 r., czyli przeszło 28 lat temu. Dlaczego taka data? Dlaczego uznaje się przerwę w zatrudnieniu z powodu opieki nad dzieckiem przed 8 czerwca 1968 r. za okres uprawniający do zasiłku? Czy to znaczy, że wtedy, do 1968 r., obowiązywały jakieś inne przepisy i my je w ten sposób niwelujemy? Czy jest to po prostu pomyłka w druku o przynajmniej dwadzieścia lat?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę o odpowiedź, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PawełJankiewicz">Chodzi o datę ustawy, która wprowadziła bezpłatne urlopy wychowawcze. Tutaj są podane dwie daty, a 8 czerwca jest datą wprowadzenia ustawy. Do wcześniejszego okresu odnosiły się nieco inne zasady.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#ZofiaKuratowska">Pan minister ustosunkuje się do tego później, kiedy pana poprosimy o głos.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#ZofiaKuratowska">Czy są jeszcze jakieś pytania do senatorów sprawozdawców? Jeżeli nie ma, to dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#ZofiaKuratowska">Otwieram debatę.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#ZofiaKuratowska">Pierwszym zapisanym do głosu mówcą jest pan senator Henryk Makarewicz. Następny będzie pan senator Marcin Tyrna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#HenrykMakarewicz">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#HenrykMakarewicz">Z analizy ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu wynika, że dokonane zmiany mają na celu przede wszystkim kompleksową przebudowę systemu wspierania bezrobotnych, uatrakcyjnienie dotychczasowych form przeciwdziałania bezrobociu, jak również zracjonalizowanie zasad przyznawania zasiłków dla bezrobotnych. Te cele są bezdyskusyjne, ale nasuwa się pytanie: czy zawarte w ustawie przepisy są w stanie sprostać głównym założeniom? Odpowiedź nie jest prosta.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#HenrykMakarewicz">Nie ulega wątpliwości, że ustawa wymaga nowelizacji. Prawda jest bowiem taka, że obecne prawodawstwo doprowadziło w tej dziedzinie do różnych wynaturzeń społecznych. Pewnej grupie łudzi po prostu nie opłaca się pracować. Ich głównym celem jest otrzymanie prawa do zasiłku. Jest to sytuacja niezdrowa, prowadząca do demoralizacji społeczeństwa. Naszą powinnością jest skuteczne przeciwdziałanie tym tendencjom. Czy jednak przysłowiowego dziecka nie wylewamy z kąpielą?</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#HenrykMakarewicz">Senatorowie Polskiego Stronnictwa Ludowego mają mieszane odczucia. Nie ulega wątpliwości, że jeśli uchwalimy tę ustawę w proponowanym kształcie, to zmniejszy się liczba tych bezrobotnych, którym przysługuje prawo do zasiłku. I tu rodzi się pierwsza wątpliwość. Ci ludzie będą musieli zabiegać o środki do życia w opiece społecznej. Jest to jedno z zadań zleconych gminom, ale sytuacja jest dziś taka, że gminom po prostu brakuje tych środków.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#HenrykMakarewicz">Rozumiem, że w razie uchwalenia tej ustawy nastąpi przemieszczenie środków do budżetu pomocy społecznej. Rad bym jednak usłyszeć od przedstawiciela rządu, czy wiadomy resort dysponuje przybliżonymi danymi co do liczby osób, które będą wystawione na łaskę urzędników z opieki społecznej w konsekwencji wejścia ustawy w życie. W miarę precyzyjna odpowiedź na to pytanie byłaby niezwykle cenna także w aspekcie czekającej nas debaty budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#HenrykMakarewicz">Wątpliwość druga. Jeden z przepisów ustawy reguluje prawo do otrzymania zasiłku po przepracowaniu na określonych warunkach 365 dni w ciągu 18 miesięcy. Generalnie jest to słuszna idea. Może ona spowodować zmniejszenie liczby bezrobotnych, a tym samym obniżenie kwot wydatkowanych z budżetu. Tyle tylko że rozwiązanie takie nie uwzględnia sytuacji panujących w gminach, w których ogniskuje się najwyższy procent bezrobocia. Tam prawo do otrzymania zasiłku można nabyć głównie dzięki zatrudnieniu przy zorganizowanych przez gminy robotach publicznych i interwencyjnych. Sądzę, że niewiele gmin w Polsce sprosta tym nowym wymogom. Nowela kreuje te, skądinąd słuszne, rozwiązania zbyt mechanicznie, w oderwaniu od rzeczywistej sytuacji społecznej.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#HenrykMakarewicz">Wątpliwość trzecia. Rozumiem stanowisko, które odmawia prawa do zasiłku osobom pracującym na pół etatu, ale go nie podzielam. Chodzi tu, jak się wydaje, o ograniczenie tak zwanej szarej strefy zatrudnienia. Ktoś pracuje na pól etatu, potem zostaje zwolniony, idzie na zasiłek, a jednocześnie cały czas pracuje na czarno w zakładzie, w którym poprzednio był legalnie zatrudniony. Jest to, niestety, rozumowanie wzięte z księżyca. Pracodawca wcale nie musi stosować takich sztuczek. Ma inne możliwości wynagradzania pracowników świadczących na jego rzecz pracę w ramach umowy-zlecenia, umowy o dzieło i na podobnych zasadach. Na przykład, gdy pracownik dysponuje prawem jazdy, wystarczy zwykły druczek delegacji. Nie jest to z mojej strony żaden instruktaż, lecz znajomość praktyki naszej szarej strefy. Zwracaliśmy zresztą uwagę na te zagrożenia przy omawianiu stosownych ustaw. Szkoda, że wówczas nie wzięto ich pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#HenrykMakarewicz">Wracając teraz do meritum, sądzę, że nie ma żadnych faktycznych przeszkód, aby prawo do otrzymania zasiłku miały także te osoby, które pracowały na pół etatu. Kwestią dyskusyjną jest tylko wysokość tego zasiłku. Czy ma to być cały zasiłek, czy też połowa sumy, adekwatnie do umowy o pracę? Bardziej rozsądne byłoby chyba to drugie rozwiązanie. Myślę, że powinniśmy być konsekwentni. Jeśli świadczenie za pracę na pół etatu wystarcza do nabycia prawa do emerytury, a nie stanowi wystarczającego warunku ani do otrzymania zasiłku dla bezrobotnego, ani świadczenia przedemerytalnego, to brakuje tutaj, moim zdaniem, logiki.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#HenrykMakarewicz">Szanowni Państwo! Nie ma ustawodawstwa doskonałego, istnieją jednak granice dopuszczalności rozwiązań szkodliwych dla pewnych grup ludzi. Ta ustawa takimi rozwiązaniami grzeszy, mimo oczywistych plusów, które inni senatorowie wyeksponują, jestem pewien, podczas dyskusji. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Tyrnę. Następny będzie pan senator Stanisław Kochanowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MarcinTyrna">Pani Marszałek! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#MarcinTyrna">Po ustawie o waloryzacji rent i emerytur oraz nowelizacji ustawy o pomocy społecznej wprowadzamy kolejne restrykcyjne zmiany w ustawie dotyczącej następnej grupy najuboższych, to jest bezrobotnych. Tradycyjnie już czynimy to w trybie pilnym, który sprzyja i powstawaniu błędów w zapisach, i podejmowaniu nie przemyślanych decyzji.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#MarcinTyrna">Dokonana rok temu nowelizacja, mająca na celu wyeliminowanie z ewidencji bezrobotnych dużej grupy absolwentów, oraz wzmożona kontrola gotowości do pracy bezrobotnych nieznacznie zmniejszyły stopę bezrobocia, a program dotyczący promocji aktywności zawodowej młodzieży spotkał się z minimalnym zainteresowaniem pracodawców. To dowód, że droga przyjęta przez obecny rząd nie daje oczekiwanych rezultatów.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#MarcinTyrna">Powszechnie wiadomo, że na poziom bezrobocia największy wpływ mają warunki gospodarcze i demograficzne. Na rynek pracy zaczyna wchodzić kolejny wyż demograficzny lat osiemdziesiątych, który mogliśmy lepiej przygotować zawodowo. Czy tak się stało, pokażą statystyki.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#MarcinTyrna">Przedstawiona nowelizacja wprowadza ponownie rozwiązania głównie o charakterze dyscyplinującym i porządkującym. Należałoby wreszcie sięgnąć po rozwiązania systemowe, ukierunkowane przede wszystkim na tworzenie trwałych, nowych miejsc pracy, o których aż nazbyt chętnie mówiono w kampaniach wyborczych, sejmowej i prezydenckiej. I sądzę, że znów jesteśmy w okresie dużego gadania na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#MarcinTyrna">Droga do znacznego zmniejszenia bezrobocia wiedzie przez odpowiednią politykę inwestycyjną i podatkową, gruntowną reformę kształcenia, której nie ma, a która pozwoli na odpowiednie przygotowanie młodzieży, corocznie wchodzącej na rynek pracy. Takich rozwiązań nie widać. Wręcz przeciwnie. Skróceniem okresu zasiłkowego karze się bezrobotnych zamieszkujących na terenach, gdzie dzięki aktywności ludzi tam żyjących poziom bezrobocia jest niższy. To jest pierwszy efekt tej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#MarcinTyrna">Drugim efektem, polegającym na zabijaniu aktywności, jest pozbawienie statusu bezrobotnego osób, które uczciwie mogły dorobić i dorabiały do zasiłku. Spowoduje to wzrost pracy w tak zwanej szarej strefie. Uważam, że rozsądniej byłoby zawiesić część lub całość zasiłku, w zależności od wielkości dochodu.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#MarcinTyrna">Pragnę zwrócić uwagę na fakt, że ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o pomocy społecznej, w proponowanym kształcie, są dokumentem niezbyt czytelnym, a powinny być zrozumiałe dla każdego bezrobotnego. W związku z tym, przy każdej nowelizacji, szczególnie w pracach komisji, winien być publikowany tekst jednolity i materiał porównawczy, a takowego Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia wczoraj nie miała. Ułatwiałoby to także pracę urzędów pracy i parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#MarcinTyrna">Ponieważ rozpatrywana ustawa została wprowadzona w trybie pilnym, po raz kolejny, a jest tak bardzo ważna i brzemienna w skutkach, systemowa, restrykcyjna, grupa senatorów klubu NSZZ „Solidarność”: Barbara Łękawa, Ireneusz Zarzycki oraz ja, wnosimy poprawki - zgłosiliśmy je do Biura Legislacyjnego - które pozwolę sobie w skrócie omówić.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#MarcinTyrna">Po pierwsze, wydłużenie okresu zatrudnienia uprawniającego do uzyskania zasiłku może być dla pracowników trudne, szczególnie w regionach o wysokiej stopie bezrobocia i najsłabszej kondycji ekonomicznej. Przy pracach sezonowych nie zawsze jest możliwe do realizacji. Dotychczas trzeba było przepracować 180 dni. Teraz będzie się wymagać 365 dni. Spowoduje to wzrost bezrobocia nie rejestrowanego i wzrost poziomu ubóstwa. Chodzi o art. 25 ust. 11 i 12 nowelizowanej ustawy, które proponujemy skreślić.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#MarcinTyrna">Po drugie, chcę się odnieść do skrócenia okresu pobierania świadczenia z 12 do 6 miesięcy w rejonach o stopie bezrobocia w granicach przeciętnej krajowej. Przeciętna stopa bezrobocia jest w Polsce wysoka, a ponadto zapis taki dyskryminuje bezrobotnych ze względu na miejsce zamieszkania. Trudno zgodzić się na tę zmianę. Proponujemy ją wykreślić. Dotyczy to art. 23 ust. 1 pktów 1 i 2 oraz art. 25 ust. 1 pktu 1. Myślę, że jest szczególnie niebezpieczna sytuacja, ponieważ zgodnie z przedłożeniem sejmowym, 90% bezrobotnych na terenie całego kraju będzie pobierać zasiłek tylko i wyłącznie przez 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#MarcinTyrna">Po trzecie, bezrobotnym odebrano prawo do zasiłku w okresie pierwszych 7 dni od dnia rejestracji, co jest zapisane w art. 23 ust. 1 pkcie 1, który proponujemy skreślić. Samo pozbawienie pracy i związanego z nią bezpieczeństwa ekonomicznego jest wystarczającą dolegliwością. Myślę, że czas zrozumieć to, także w polskim parlamencie, i wyzbyć się obiegowych opinii o ludziach bezrobotnych jako nie chcących pracować, choć na pewno jest pewien procent takich, którzy tylko czekają na wykorzystanie okazji. Jako zajmujący się tymi sprawami związkowiec, mogę stwierdzić, że w zdecydowanej większości ludzie bezrobotni oraz ich rodziny przeżywają ogromne frustracje psychiczne i socjopsychiczne, wręcz mają kłopoty z przeżyciem.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#MarcinTyrna">Po czwarte, w przeciwieństwie do wersji obowiązującej ustawa nie obejmuje osób, które utraciły pracę na tak zwane pól etatu. Uważamy to za bezzasadne i szkodliwe, sprzeczne z zasadą dzielenia czasu pracy w celu ograniczenia społecznych skutków bezrobocia. Na całym cywilizowanym świecie jedną z istotnych metod walki z bezrobociem jest, między innymi, dzielenie czasu pracy. Te zmiany dotyczą art. 23 ust. 1 pktu 1 ppktu 2a, art. 23 ust. 2 pktu 4 oraz art. 53 ust. 1 i 3.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#MarcinTyrna">Po piąte, usunięcie uprawnienia do uzyskiwania dochodów z prac dorywczych zniechęca bezrobotnego do aktywności i pogłębia ubóstwo jego rodziny. Dlatego trudno się zgodzić na całkowite pozbawienie go możliwości zarobkowania pod rygorem utraty uprawnień do zasiłku. Dotyczy to art. 2 ust. 1, który proponujemy skreślić, oraz art. 4 pktu 2 i zmiany w art. 4 ustawy o pomocy społecznej - w przedłożeniu sejmowym zmiana ósma „c”, dotycząca art. 31.</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#MarcinTyrna">Wyrazy: „do dnia podjęcia nauki w pierwszej klasie szkoły podstawowej” proponujemy zastąpić słowami: „do dnia ukończenia szkoły podstawowej, nie dłużej jednak niż do 15 roku życia”. Uzasadnienie. Propozycja ma na celu objęcie okresowym zasiłkiem gwarantowanym osób wychowujących dzieci. Zasiłek ten ma przysługiwać dopóty, dopóki dzieci nie ukończą szkoły podstawowej i nie przekroczą wieku maksimum 15 lat. Według badań instytutu ministerialnego, w najtrudniejszej sytuacji, jeśli chodzi o dochody, są gospodarstwa domowe bezrobotnych z dziećmi w wieku zarówno szkolnym, jak i przedszkolnym.</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#MarcinTyrna">Druga poprawka w art. 4, dotyczącym art. 31 ust. 4d, polega na skreśleniu wyrazów: „innej pracy zarobkowej”. Poprawkę tę uzasadniamy następująco. Propozycja ma na celu umożliwienie zarobkowania w formie umowy-zlecenia lub umowy o dzieło osobom, które korzystają z okresowych zasiłków gwarantowanych, tak by nie były one zmuszone do ewentualnego pobierania świadczeń fakultatywnych. Dochody uzyskane z dodatkowej pracy byłyby limitowane przez kryteria dochodowe pomocy społecznej, a ich przekroczenie pozbawiałoby świadczeniobiorcę uprawnień do korzystania z okresowego zasiłku gwarantowanego.</u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#MarcinTyrna">To już wszystkie poprawki, które zgłaszam w imieniu senatorów: pani Barbary Łękawy, pana Ireneusza Zarzyckiego i pana Marcina Tyrny. Zostały one złożone do Biura Legislacyjnego z prośbą o życzliwe potraktowanie i głębszą analizę ze strony państwa senatorów, szczególnie w komisjach, a następnie także w debacie przed głosowaniem. Sądzę, że przyjęcie ustawy tylko z poprawkami zaproponowanymi przez komisje senackie byłoby poważnym błędem politycznym i społecznym.</u>
          <u xml:id="u-27.17" who="#MarcinTyrna">Powyższa ustawa bardzo ogranicza bezrobotnych, i to w każdym wymiarze. Nie uwzględnia tego, że są regiony o strukturalnym bezrobociu i regiony o niskim bezrobociu. Myślę, że czas najwyższy zastanowić się, w jaki sposób w naszym kraju ma funkcjonować ustawa zawierająca w tytule wyraz „zatrudnienie”. Bardzo dużo mówimy o skutkach, o bezrobociu, a rzadko wspominamy o sposobach tworzenia nowych miejsc pracy i o tym, że bezrobotnym trzeba przede wszystkim proponować nową pracę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#ZofiaKuratowska">Teraz proszę o zabranie głosu pana senatora Kochanowskiego. Następnym mówcą będzie pan senator Henryk Maciołek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#StanisławKochanowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#StanisławKochanowski">Kolejna nowelizacja ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu jest wynikiem doświadczeń praktycznych i ma na celu przede wszystkim: po pierwsze, utrudnić otrzymanie zasiłku osobom, które nie zamierzają podjąć pracy; po drugie, ułatwić przekwalifikowanie bezrobotnych; po trzecie, stworzyć warunki do trwałego zatrudnienia bezrobotnych przez pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#StanisławKochanowski">Nowe przepisy w omawianym projekcie sprowadzają się między innymi do wyeliminowania zjawiska pojawiania się fałszywych bezrobotnych, którzy rejestrują się nie po to, by otrzymać stałe zatrudnienie, lecz głównie w celu pobierania zasiłku. Innymi słowy, przepisy te czynią ustawę bardziej restrykcyjną i mniej opiekuńczą niż do tej pory. Proponowane uregulowania, jak w krajach zachodnich, zapewniają większą ochronę osobom starszym, o długim stażu pracy, oraz dynamizują i zachęcają do aktywniejszego poszukiwania zatrudnienia ludzi młodszych.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#StanisławKochanowski">Pragnę podkreślić, że konsultowałem omawiany projekt z rejonowymi urzędami pracy, środowiskami samorządowymi i pracodawcami. Wszędzie spotkałem się z bardzo wysokimi ocenami proponowanych uregulowań. Jedyne uwagi, z którymi się spotkałem, to pytania, zadawane mi przez samorządy. Dotyczyły one tego, czy po wprowadzeniu tej ustawy w życie starczy środków na świadczenia z opieki społecznej. Wspominał o tym zresztą przede mną pan senator Makarewicz.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#StanisławKochanowski">Jako samorządowiec mający na co dzień do czynienia z problemami bezrobocia, również uważam, iż proponowane uregulowania są wskazane, a niektóre nawet spóźnione: Tak się składa, że gdy w naszej izbie dyskutowaliśmy nad poprzednimi nowelizacjami, zwracałem uwagę na konieczność poszerzania możliwości prowadzenia robót publicznych o inne - poza organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej - podmioty organizacyjne i na konieczność obostrzenia prawa do zasiłku ze względu na osoby, które zrezygnowały z pracy z własnej inicjatywy. Obecny projekt to również przewiduje.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#StanisławKochanowski">W tej sytuacji pragnę podkreślić, iż proponowane rozwiązania są propozycjami oczekiwanymi. Będę głosował za nimi oraz za zgłoszonymi przez komisje poprawkami. Liczę na to, że wyliczone przez rząd oszczędności, szacowane na 330 milionów złotych, nie są kwotą przesadzoną albo, nie daj Boże, iluzoryczną i że zostaną one, jako środki z Funduszu Pracy, przeznaczone na aktywne zwalczanie bezrobocia, między innymi na roboty publiczne. Liczę też, że nie zabraknie gminom środków na realizację zadań z zakresu opieki społecznej dla osób, których niestety przybędzie ośrodkom pomocy społecznej. Mam nadzieję, że te wątpliwości rozwieje dziś reprezentant rządu w osobie pana ministra obecnego na sali. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#ZofiaKuratowska">Teraz głos ma pan senator Maciołek. Następnym mówcą będzie pani senator Barbara Łękawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#HenrykMaciołek">Pani Marszałek! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#HenrykMaciołek">Zabierając głos w dyskusji nad ustawą o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, pragnę na wstępie zaakcentować to, że wysokie bezrobocie jest i zawsze będzie uważane za największe zło rozwoju gospodarczego, powoduje ono bowiem groźne w skutkach marnotrawienie kapitału ludzkiego, i to w odniesieniu do ludzi młodych. Bezrobocie otrzymuje szczególnie tragiczny wymiar, kiedy potencjalnie najbardziej prężna, młoda, przygotowana do działalności zawodowej część ludności zostaje pozbawiona podstawowej wartości, jaką jest praca, i podlega demoralizacji spowodowanej poczuciem bezużyteczności.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#HenrykMaciołek">Pozwolę sobie przytoczyć pewien przykład, bo sądzę, że warto. Dotyczy on środowiska wiejskiego. Mianowicie, resort rolnictwa, wychodząc naprzeciw wyzwaniom bezrobocia, w ramach programu regionalizacji wprowadził w 45 gminach program pilotażowy, mający na celu tworzenie nowych stanowisk pracy. Program ten polegał przede wszystkim na rozwijaniu na dogodnych warunkach przetwórstwa rolno-spożywczego. Wiem, że do tej pory, w ciągu półtora roku trwania eksperymentu - bo tak trzeba nazwać wspomniany program - stan bezrobocia w gminach nim objętych obniżył się o około 20%. Jest to przykład godny uwagi. Wobec pozytywnych zmian zachodzących w naszej gospodarce oraz wyraźnego wzrostu produkcji i usług istnieje możliwość dalszej redukcji bezrobocia i racjonalizacji jego struktury. Wymaga to jednak zmian w koncepcjach rozwojowych oświaty, szkolenia zawodowego, w rozwiązaniach instytucjonalnych.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#HenrykMaciołek">Omawiana dzisiaj ustawa jest przykładem próby rzetelnego rozeznania i oceny sytuacji na rynku pracy. Przewiduje konsekwencje, jakie niesie postępujący proces starzenia się jego zasobów przy jednoczesnym ograniczaniu mobilności zawodowej pod względem kwalifikacji, dokształcania i przenoszenia się młodych ludzi. Wychodzi z założenia, że człowiek, szczególnie młody, zawsze rozważa szeroką skalę wariantowych możliwości, które daje mu wykształcenie, zainteresowania, brak jednoznacznego przywiązania do miejsca stałego zamieszkania. Ustawa przyjęła słuszny, jak się Wydaje, kierunek walki z bezrobociem wśród młodzieży. Wprowadzenie rozwiązań, takich jak obniżanie zasiłku dla bezrobotnych z jednej strony, a z drugiej udostępnienie dodatków szkoleniowych i - co jest szczególnie ważne - nieoprocentowanych pożyczek, ma zdynamizować młodych ludzi i zachęcić ich bo bardziej aktywnego poszukiwania pracy. Jest to właściwym rozwiązaniem, zwłaszcza że jego istota sprowadza się do inwestowania w młodego człowieka, do stworzenia mu dodatkowych szans rozwoju. Myślę, że przykład, który pozwoliłem sobie przedstawić Wysokiej Izbie na wstępie, jest potwierdzeniem tego faktu.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#HenrykMaciołek">Przyjęte rozwiązania mogą na szeroką skalę uruchomić proces przekwalifikowania i nabywania nowych umiejętności, niezbędnych z punktu widzenia zmian zachodzących w gospodarce i w życiu społecznym. Przy okazji warto zwrócić uwagę na to, że struktura kształcenia ponadpodstawowego w Polsce nie tylko nie odpowiada bieżącym potrzebom kraju, ale też nie tworzy podstaw do zaspokojenia przyszłych potrzeb. Konieczne będzie radykalne zmniejszenie liczby uczniów objętych zasadniczym szkoleniem zawodowym oraz jednoczesna poprawa jego jakości.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#HenrykMaciołek">Z aprobatą odnoszę się do postanowień ustawy, które zapewniają większą ochronę osobom starszym, o dużym stażu pracy. Podwyższenie zasiłku dla osób z ponad dwudziestoletnim stażem oraz wypłacenie nie tyle zasiłku dla bezrobotnych, co zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego dla bezrobotnych w wieku przedemerytalnym, jest bardzo słusznym rozwiązaniem. Myślę, że w naszej, wciąż stabilizującej się, sytuacji ekonomicznej wypadałoby z czysto ludzkich pobudek umożliwić godne dotrwanie do emerytury tym, którzy popadli w nieszczęście bezrobocia u schyłku swojej kariery zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#HenrykMaciołek">Mam natomiast wątpliwości, czy sytuacja na rynku pracy pozwala już na postawienie warunku przepracowania przez ostatnie półtora roku przynajmniej 365 dni dla uzyskania prawa do zasiłku. Uważam, że należałoby raczej utrzymać obowiązującą zasadę.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#HenrykMaciołek">Wysoki Senacie! Ogólna sytuacja w kraju, jak też dotychczasowe rozwiązania dotyczące problemu walki z bezrobociem przynoszą efekty w postaci jego zahamowania, a nawet niewielkiego ale wyraźnego zmniejszenia. Proponowane dzisiaj zapisy ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, zmierzające do uniemożliwienia nadużywania uprawnień do zasiłku, a zachęcające do dokształcania i przystosowywania swoich kwalifikacji do obecnych i przyszłych potrzeb, czynią nadzieję na dalszą poprawę sytuacji w kraju dotkniętym bolesnym zjawiskiem nadmiernego bezrobocia. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#ZofiaKuratowska">Poproszę teraz o zabranie głosu panią senator Barbarę Łękawę. Następnym mówcą będzie pan senator Jerzy Madej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#BarbaraŁękawa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#BarbaraŁękawa">Ustawa z dnia 20 listopada 1996 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie niektórych ustaw wprowadza nowelizację w dwóch kierunkach. Pierwszym są zmiany systemowe, które polegają na przesunięciach w ramach trzech systemów świadczeń: związanych z bezrobociem, świadczeniami emerytalnymi oraz pomocą społeczną. Drugim są zmiany wewnątrz samego systemu świadczeń, w szczególności dotyczące bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#BarbaraŁękawa">Wzajemne przetasowania między systemami to problem zbyt poważny, aby uchwalać ustawę w przyspieszonym trybie, a nie na zwykłej ścieżce legislacyjnej. Operacja przesunięć międzysystemowych nie odbywa się tu w prosty sposób. Przy tej okazji dochodzi do wyrugowania ochrony osób, które jej wymagają. Według art. 25 ust. 6 starej ustawy, prawo do zasiłku dla bezrobotnych posiada, na przykład, bezrobotny będący jedynym żywicielem rodziny, mający na utrzymaniu dziecko, na które przysługuje zasiłek rodzinny. Nie ma tego w nowej ustawie. Podobnie stało się przy przesunięciach wewnątrz systemu świadczeń dla bezrobotnych oraz ustaleniu świadczeń i zasiłków przedemerytalnych, gdzie została pominięta sytuacja z dotychczasowego art. 24 ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#BarbaraŁękawa">Co do drugiego kierunku zmian w zakresie ustalania statusu bezrobotnego i prawa do zasiłku, to nowe rozwiązania ustawy wprowadzają liczne restrykcje, które dotyczą warunków nabycia prawa do zasiłku, jego wysokości w pewnych sytuacjach, wyczekiwania na niego, możliwości zarobienia, warunku spłat pożyczek udzielonych bezrobotnym. Nowelizacja ta spowoduje, że wzrośnie sfera ubóstwa. Proponowane tu zasiłki dla bezrobotnych w 1997 r. to 31% średniego wynagrodzenia, 53% minimum socjalnego na jedną osobę i 26% minimum socjalnego na przeciętną rodzinę. Czy w takiej sytuacji można, pod restrykcją utraty zasiłku, zabraniać dodatkowej pracy w niepełnym wymiarze, skoro nowa wysokość zasiłków nie daje możliwości przeżycia?</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#BarbaraŁękawa">Proponuję odrzucenie skreślenia wymienionego w zmianie pierwszej i powrót do ostatnio obowiązującej ustawy, która zezwala na łączenie zasiłku z pracą w ograniczonym zakresie. W większości krajów europejskich dopuszcza się możliwość łączenia go z pracą w niepełnym wymiarze. Praktykę taką zaleca Międzynarodowa Organizacja Pracy w Genewie, sugerując, że suma świadczeń z zasiłku i zarobku z tytułu pracy niepełnoetatowej powinna mieścić się między kwotą poprzednich zarobków z tytułu pracy pełnoetatowej i kwotą pełnego świadczenia z tytułu bezrobocia. Jest to zalecenie nr 176, dotyczące zatrudnienia i ochrony przed bezrobociem. Rezygnacja z możliwości łączenia zasiłku dla bezrobotnych z pracą w ograniczonym zakresie prowadzi do całkowitego zepchnięcia bezrobotnych do szarej strefy.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#BarbaraŁękawa">Nowelizacja pktu 3 w art. 27 ogranicza uprawnienia zasiłkowe wobec osób, które zostały bezrobotnymi w następstwie zwolnienia z pracy w wyniku własnej inicjatywy lub za porozumieniem stron - to art. 1, zmiana dwudziesta pierwsza. Taka regulacja prawna odbiera prawo do zasiłku osobom, które z różnych powodów rezygnują z pracy, bo nie są nią usatysfakcjonowane. W ten sposób powstaje grupa osób przywiązanych do pracy. Nie można nakładać sankcji za legalne rozwiązanie umowy o pracę, zgodne z obowiązującym kodeksem pracy.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#BarbaraŁękawa">O ile rozpatrywana ustawa powinna być poprawiona w części dotyczącej bezrobocia, o tyle zasługuje na aprobatę ta jej część, która odnosi się do pomocy społecznej. Ma ona w pewnym sensie prorodzinny, po części opiekuńczy charakter, wspierając samotne macierzyństwo. Te dwa kierunki, dotychczas tak bardzo zaniedbywane przez rząd i ustawodawcę, powinny być wiodącą dyrektywą w polityce państwa.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#BarbaraŁękawa">Przedstawiając uzasadnienie niektórych poprawek, omówionych wcześniej przez senatora Tyrnę, proszę Wysoką Izbę o przyjęcie wszystkich, gdyż są konieczne do tego, aby ustawa była zgodna z konstytucyjną zasadą sprawiedliwości społecznej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo pani senator.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Jerzego Madeja. Następnym mówcą będzie pan senator Orzechowski.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#ZofiaKuratowska">Chcę jeszcze zaznaczyć, że pani senator Dorota Kempka swoje wystąpienie złożyła do protokołu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#JerzyMadej">Panie Marszałek! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#JerzyMadej">Jeśli chodzi o mnie, to nie jestem zaskoczony tym, że po raz kolejny nowelizujemy ustawę o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Jak już mówiłem nieraz przy okazji kolejnych jej nowelizacji, jest to po prostu konieczność. Przypominam, że pierwsza ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu z 1990 r. w bardzo tolerancyjny sposób podchodziła do osób, które miały się stać bezrobotnymi. Chodziło o to, żeby oficjalne wprowadzenie statusu bezrobotnego, po raz pierwszy w powojennej Polsce, nie spowodowało społecznego szoku.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#JerzyMadej">Okazało się jednak, że wymagania stawiane przez ustawę były bardzo liberalne. Zasiłki otrzymywali ludzie, którzy nigdy wżyciu nie pracowali i nagle zaczęli z nich korzystać. Tak więc kolejne nowelizacje szły w kierunku porządkowania systemu przyznawania zasiłków, żeby rzeczywiście dostawali je ci, którzy chcą pracować, lecz nie mogą znaleźć pracy, nie zaś ci, którzy nie pracują, dlatego że nie chcą.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#JerzyMadej">Nie zgadzam się więc z panem senatorem Tyrną. Akurat nie ma go na sali, zresztą nie tylko jego, bo widzę, że frekwencja nie jest zbyt duża.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#JerzyMadej">Jeszcze wrócę do tego, to była dygresja. Pan senator Tyrna mówił, że fakt, iż tylu ludzi nie może znaleźć pracy, jest przyczyną ubóstwa. Zgadzam się. Ale jednocześnie wszyscy czy prawie wszyscy, bo nie można tak uogólniać, wiemy, że jest bardzo dużo ludzi, którzy w ogóle nie szukają pracy, a jedynie pretekstu, żeby maksymalnie przedłużyć okres pobierania zasiłku. W tym czasie pracują na czarno, korzystając ze wszystkich przywilejów, które gwarantuje ustawa.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#JerzyMadej">Jak już powiedziałem, nie zaskakuje mnie fakt, że nowelizujemy ustawę i po raz kolejny zaostrzamy kryteria przyznawania zasiłku. Rozumiem, że nie chodzi tylko o poprawienie statystyki, czyli formalne wykazanie, że jest mniej bezrobotnych, bo osoby nie mające prawa do zasiłku wypadają ze statystyki, lecz po prostu o poprawę sytuacji. Ale jednocześnie - i akurat w tej sprawie zgadzam się z panem senatorem Tyrną - ma to być ustawa o zatrudnieniu, a nie tylko o przeciwdziałaniu bezrobociu, zaś wszystkie wprowadzane przez nas poprawki dotyczą przeciwdziałania bezrobociu, a nie zatrudnienia. I dopóki polityka aktywnego przeciwdziałania bezrobociu nie będzie z tym skorelowana, dopóty będziemy wciąż nowelizować ową ustawę. Będziemy starali się zmniejszać liczbę bezrobotnych, a właściwie uprawnionych do zasiłku, zamiast zwiększać liczbę tych, którzy szukaliby pracy i znajdowali ją.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#JerzyMadej">Zdaję sobie sprawę z uwarunkowań, jakie mamy w naszym kraju. Jednym z podstawowych jest fakt, że o ile w cywilizowanych krajach bezrobotny szuka pracy nie tylko w miejscu zamieszkania, ale również w promieniu kilkudziesięciu czy kilkuset kilometrów, o tyle u nas jest to fizycznie niemożliwe. Jest tysiąc przyczyn, przede wszystkim nie ma armat, czyli nie ma mieszkań. A do tego jeszcze koszty. Trudno sobie wyobrazić pracę w odległości 200 kilometrów od miejsca zamieszkania, utrzymywanie rodziny i dojeżdżanie. Takie są warunki, o których mówimy.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#JerzyMadej">Część z państwa senatorów zaczęła tu mówić o szczegółach. Ja nie bardzo wiem, prawdę powiedziawszy, o jakich szczegółach mógłbym mówić. Kolejny raz mamy ustawę w trybie pilnym. Rozumiem, że trzeba ją szybko wprowadzić. Ale ja nie widzę sposobu. To znaczy, owszem, widzę cel takiego działania. Chodzi o to, żeby ustawa szybko przeszła, żeby możliwie jak najmniej merytorycznych poprawek nie tyle wprowadzić, co sprawdzić. Dostałem w końcu stanowisko komisji dzisiaj rano, ustawę otrzymałem przedwczoraj. I jaką mam możliwość ustosunkowana się do merytorycznych propozycji zawartych w tym akcie? Nie mówię o sprawach formalnych, lecz o merytorycznych. Mogę tylko Powiedzieć, że uważam, iż ogólny kierunek jest słuszny, ale jeśli chodzi o szczegółowe rozwiązania, nie mogę powiedzieć niczego. Mam w tej chwili poważne wątpliwości co do tego, jakie zająć stanowisko w czasie głosowania nad nowelizacją ustawy.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#JerzyMadej">Domyślam się, że większość z państwa senatorów zdaje się na opinie komisji, które zajmowały się tym aktem. Ja również w wielu przypadkach tak czynię, ale o ile do tej pory krytycznie patrzyłem na poprawki przedstawiane przez komisje, o tyle po ostatniej dyskusji w Senacie, jak również po debacie nad ustawami podatkowymi - wtedy to jedna z propozycji Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, mająca być formalną poprawką, okazała się bardzo merytoryczną zmianą, na szczęście potem Sejm odrzucił ją w głosowaniu - patrzę na nie bardzo krytycznie. Zwłaszcza na poprawki Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, która w końcu, jeśli chodzi akurat o tę ustawę, nie powinna zajmować się jej stroną merytoryczną. Większość poprawek, przedstawionych tym razem również przez Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, to jednak poprawki merytoryczne. Potwierdza to choćby fakt, że prawie wszystkie poprawki merytoryczne, zaproponowane przez Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia, znajdują się również w stanowisku Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#JerzyMadej">W każdym razie powtarzam, że albo mogę kompletnie zawierzyć członkom jednej czy drugiej komisji, przyjąć, że komisje rzetelnie przeanalizowały ustawę i faktycznie przedstawiają nam obiektywne propozycje poprawek, albo mogę mieć poważne zastrzeżenia i wstrzymać się od głosu, zajmując stanowisko w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#JerzyMadej">Przeglądałem tekst i mam oczywiście kilka formalnych, redakcyjnych poprawek. Zastanawiam się jednak, czy je w ogóle proponować. Czy wobec takiego a nie innego kształtu ustawy, jej pilnej formy, faktu, że mieliśmy kilka godzin na jej przeanalizowanie, ma jeszcze sens zgłaszanie jakichkolwiek poprawek? Przedstawię je jednak, bo trudno zmienić swój charakter.</u>
          <u xml:id="u-35.11" who="#JerzyMadej">Najpierw zmiana szósta oznaczona literą „a” w art. 1 - to jest na stronie trzeciej - poprawiona zresztą przez Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Nie, przepraszam, chodzi również o pierwszą poprawkę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, odnoszącą się do drobnego błędu w druku sejmowym. Poprawka również zawiera ten sam błąd językowy: „ wnioskowanie i wydawanie opinii”. Oczywiście, powinno być: „składanie wniosków i wydawanie opinii”. Ja chyba zrobię państwu odbitkę ze „Słownika poprawnej polszczyzny”, gdzie będzie wyjaśnione, czym się różni składanie wniosków od wyciągania wniosków. Był taki jeden, który mówił: ceterum censeo Carthaginem esse delendam, ale, jak widzę, Kartagina trzyma się mocno. I to są szczególnie prawnicy, którzy ciągle uważają, że wnioskowanie to jest składanie wniosków, a nie ich wyciąganie. To pierwsza poprawka, dotycząca drobnego błędu językowego.</u>
          <u xml:id="u-35.12" who="#JerzyMadej">Na stronie czwartej druku senackiego mamy zmianę dwunastą oznaczoną literą „b”, dotyczącą ust. 7. Jest tam zapis: „osobom nie pobierającym zasiłku w okresie odbywania szkolenia przysługuje odszkodowanie od następstw nieszczęśliwych wypadków”. Pierwszy raz spotkałem się ze zwrotem: „odszkodowanie od następstw”. Myślałem, że odszkodowania dostaje się w wyniku następstw albo…</u>
          <u xml:id="u-35.13" who="#komentarz">(Senator Jan Orzechowski Odszkodowanie jest od następstw.)</u>
          <u xml:id="u-35.14" who="#JerzyMadej">Od następstw, tak?</u>
          <u xml:id="u-35.15" who="#komentarz">(Senator Stefan Jurczak: Od następstw.)</u>
          <u xml:id="u-35.16" who="#JerzyMadej">Odszkodowanie jest od następstw,…</u>
          <u xml:id="u-35.17" who="#komentarz">(Senator Tadeusz Rewaj: Odszkodowanie jest od następstw.)</u>
          <u xml:id="u-35.18" who="#JerzyMadej">… a nie za następstwa? Aha, w takim razie… Zaraz, ale nie chodzi o ubezpieczenie, ale o odszkodowanie od następstw. Myślałem, że ubezpieczenie jest od następstw, nie odszkodowanie. Wydaje mi się, że odszkodowanie jest za coś, a nie od czegoś. Dobrze, ja to jeszcze sprawdzę, żeby się upewnić.</u>
          <u xml:id="u-35.19" who="#JerzyMadej">W nowelizacji cały czas używa się zwrotów: „w okresie roku”, „w okresie miesiąca”, „w okresie 2 lat”. Po polsku słowo „okres” oznacza akurat określony czas. Okres to właśnie miesiąc, a więc w ustawie mówi się o okresie czasu, a to jest przysłowiowe masło maślane. Powinno być: „w ciągu” albo „w czasie” miesiąca, roku, 2 lat. Jak tak dalej pójdzie, to ja już chyba przestanę z tym walczyć.</u>
          <u xml:id="u-35.20" who="#JerzyMadej">Muszę jednak pochwalić Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, bo poprawiła błąd językowy w zmianie trzydziestej pierwszej na stronie piętnastej druku, odnoszącej się do art. 37o. Tam było zapisane: „prawo do zasiłków przedemerytalnych i świadczeń przedemerytalnych ustalają, przyznają i wypłacają…”. Z tego wynikało, że wypłacają prawo. Teraz będzie nowa wersja, Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych poprawiła ten błąd językowy.</u>
          <u xml:id="u-35.21" who="#JerzyMadej">Na stronie siedemnastej w druku senackim w art. 2 § 3 jest jeszcze zapis dotyczący wypłaty wynagrodzeń, bo to jest nowelizacja kodeksu pracy: „Jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzednim”. Dzień poprzedni to jest ten, który już minął, już go nie ma. Tam po prostu powinno być: „w dniu poprzedzającym”, nie: „w dniu poprzednim”. Bo poprzedni rok czy poprzedni właściciel to ten, co był, nie ten, który jest lub ma być. To jest czas przyszły, więc ma być: „w dniu poprzedzającym”, nie: „w dniu poprzednim”.</u>
          <u xml:id="u-35.22" who="#JerzyMadej">W art. 4, zmianie dziesiątej - to jest na stronicy dwudziestej w druku - jest taki dziwny zapis, dotyczący art. 35 ust. 1: „Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny: pkt 1, miesięczną opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej osoby pełnoletniej posiadającej dochód ustala się w wysokości…”. To nie jest poprawne, to nie ma nic wspólnego ze stylem języka polskiego. Tam powinna być albo kropka, albo powinno być dopisane: „jest odpłatne według następujących zasad”. Wtedy byłoby to zapisane poprawnie po polsku.</u>
          <u xml:id="u-35.23" who="#JerzyMadej">Mam jeszcze poprawkę do tego samego artykułu. Na stronie dwudziestej pierwszej w ust. 3 jest zapisane: „Opłata, o której mowa w ust. 1 pktach 1–3, zostaje podwyższona do pełnego kosztu utrzymania, nie więcej jednak niż 70% dochodu osoby”. Powinno być: „niż do 70%”, bo to znaczy, że może być podwyższone jeszcze o 70% dochodu. Powinno być: „niż do 70%”, jeżeli chodzi o coś innego, a tak jest na pewno.</u>
          <u xml:id="u-35.24" who="#JerzyMadej">Na koniec mam poprawkę do art. 5: „podstawę wymiaru emerytury dla osoby”. Czyli dla księdza proboszcza ukradli walizkę. Nie „dla osoby”, tylko „osobie”!</u>
          <u xml:id="u-35.25" who="#JerzyMadej">Mam jeszcze pytanie do Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, w związku z tym, że tak lubię tę komisję, a szczególnie proponowane przez nią poprawki: czym się różni poprawka szósta komisji od wersji zawartej w druku sejmowym? Przeczytałem to słowo po słowie, kropkę po kropce i nie znalazłem ani jednej różnicy. Z tym że są dwie poprawki: oznaczona literą „a” i literą „b”, a tu chodzi o jedną, oznaczoną literą „a”. Naprawdę nie wiem, czym ta poprawka różni się od propozycji zawartej w druku sejmowym.</u>
          <u xml:id="u-35.26" who="#JerzyMadej">Pani Marszałek! Wysoki Senacie! Podsumowując swoje wystąpienie, chciałbym powiedzieć, że nie mam wątpliwości co do tego, że ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu musi być nowelizowana. Musimy bowiem ograniczyć do minimum luki, tkwiące w dotychczasowych rozwiązaniach, umożliwiające pobieranie zasiłków ludziom, którzy nie są zainteresowani znalezieniem pracy, tylko życiem na koszt społeczeństwa. Natomiast jeśli chodzi o tryb pilny ustawy, to praktycznie uniemożliwia mi on zajęcie merytorycznego stanowiska. Nie wiem, czy propozycje przedstawione przez rząd i uchwalone przez Sejm, a jeszcze w dodatku poprawki komisji faktycznie poprawiają tę ustawę na tyle skutecznie i rzetelnie, bym mógł z przekonaniem opowiedzieć się za nimi i podnieść rękę w trakcie głosowania. Być może jeszcze będzie można podyskutować z przedstawicielem rządu, być może sprawozdawcy obydwu komisji po zakończeniu debaty jeszcze zabiorą głos i wyjaśnią pewne wątpliwości. W innym przypadku naprawdę będę się zastanawiał nad tym, czy nie wstrzymać się od głosu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo panu senatorowi. Nie pochwalił pan Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, a na posiedzeniu komisji mówiliśmy przy okazji jednej poprawki, że zabieramy chleb panu senatorowi Madejowi.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#ZofiaKuratowska">Pan senator Orzechowski ma teraz głos. Następny będzie pan senator Piotr Stępień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JanOrzechowski">Pani Marszałek! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#JanOrzechowski">Zacznę może od tego, że odpowiem panu senatorowi Madejowi, który miał wątpliwości co do poprawki szóstej, dotyczącej pktu 18. Otóż rzecz polega na tym, że w przepisie, który ulega zmianie, nie ma ust. 2, został on kiedyś wykreślony z ustawy, wobec tego trzeba go dodać. Z tym się wiąże ta poprawka, Panie Senatorze. Ma czysto legislacyjny charakter.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#JanOrzechowski">Ograniczę swoją wypowiedź wyłącznie do uwag na temat jednej poprawki, żeby nie przedłużać nadmiernie debaty. Chodzi o poprawkę dwunastą w sprawozdaniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Proponuje się tu dodanie do ustawy art. 8a.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#JanOrzechowski">Uważam, że wprowadzenie tego przepisu do ustawy byłoby dość poważnym błędem. Dlaczego? Bo jeśli zapoznamy się z jego treścią, to zobaczymy, że wyraźnie z niej wynika, iż przepis odnosi się do trybu wypłacania wynagrodzenia za pracę i reguluje go. A skoro jest to tego rodzaju przepis, to nie może on być zamieszczony w innej ustawie niż kodeks pracy, bo to on reguluje sposób i tryb wypłacania wynagrodzenia za pracę. Wszyscy państwo wiedzą, że w naszym systemie prawa można wyodrębnić określone gałęzie, dziedziny. Normy prawne nie powinny być dowolnie mieszane między tymi dziedzinami, inaczej będziemy mieli kompletny chaos ustawowy. Dlatego uważam, że propozycja wprowadzenia tej poprawki jest błędem.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#JanOrzechowski">Wiem, że wprowadzenie tego przepisu do ustawy sugerował nam nawet przedstawiciel rządu. Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych odrzuciła tę sugestię. Po prostu nie chcemy psuć istniejącego obecnie systemu prawa. Podkreślam, jeśli mamy wprowadzić ten przepis, to w kodeksie pracy. To nie jest jakiś tam przepis przejściowy, on ma obowiązywać niezwłocznie po ogłoszeniu ustawy. Proszę zwrócić uwagę, że w poprawce trzynastej Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, odnoszącej się do art. 10, proponuje się, by art. 8a wszedł w życie z dniem ogłoszenia ustawy. Nie jest to więc żaden czasowy przepis, ma obowiązywać na stałe i nie może być mieszczony poza kodeksem pracy. Jeżeli zaś miałby być wprowadzony do kodeksu pracy, to trzeba to zrobić w innej formie niż proponowana.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#JanOrzechowski">Zwracam się więc do Wysokiej Izby z prośbą o nieprzyjmowanie tej poprawki w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#JanOrzechowski">Na koniec chcę powiedzieć, że i tak w prasie spotykamy się dość często z głosami krytyki względem jakości prawa stanowionego w tych budynkach. I rzeczywiście, w wielu przypadkach są one uzasadnione, bo nie zawsze jakość prawa jest najlepsza. Nie powinniśmy robić nic takiego, co umacniałoby tę krytykę. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze. Czy jest senator Stępień? Jest.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Stępnia. Następnym mówcą będzie pan senator Romaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PiotrStępień">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PiotrStępień">Zacznę od stwierdzenia, że powinniśmy poważnie brać pod uwagę poprawki zgłaszane często przez pana senatora Madeja, ponieważ dziś albo jutro będziemy, niestety, nowelizować ustawę, która jeszcze nie weszła w życie. Świadczy to o tym, że wiele jeszcze mamy do poprawienia, żeby proces legislacyjny byt prawidłowy.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PiotrStępień">Jeszcze raz zwrócę się do pana senatora Madeja, który mówi nam, że nie ma frekwencji, ale sam zabiera głos, a potem wychodzi, nie słuchając, co mówią inni.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PiotrStępień">Chciałem jednak powiedzieć coś innego. Zacznę od tego, że dzisiaj omawiamy może jeden z najtrudniejszych problemów, z jakimi mamy na co dzień do czynienia. Na przykład u mnie w biurze najtrudniejsze sprawy do rozstrzygnięcia są wtedy, gdy przychodzą różni ludzie w sprawie pracy. Praktycznie rzecz biorąc, nawet człowiek, który pełni przecież tak ważną i odpowiedzialną funkcję, niewiele może tym ludziom pomóc. A najgorsze w tym wszystkim jest to, że przychodzą młodzi, zdrowi, zdolni, wykształceni ludzie i chcą pracować, tyle że nie mają gdzie.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#PiotrStępień">I tak, słuchając już po raz kolejny - szósty, jak tu dzisiaj mówiono - o nowelizacji właśnie tej ustawy, zastanawiam się, czy w ogóle podejście do niej i sposób rozstrzygnięcia tego problemu są prawidłowe. Czy nie można by w Polsce znaleźć jakichś innych rozwiązań systemowych? Podpatrzeć, jak to jest rozstrzygane w innych państwach, co pozwoliłoby na rozwikłanie problemu bezrobocia w Polsce? Oczywiście, to wszystko, co uchwalamy, to wszystko, co ustalamy, jest potrzebne. Nikt się nie może przecież zgodzić z tym, że ktoś nie chce pracować, a państwo mu daje zasiłek; albo że ktoś nie chce szukać pracy, a państwo mu płaci. To jest oczywiste i ja też jestem temu przeciwny.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#PiotrStępień">Wiem jednak, że wydaje się wiele pieniędzy, na przykład na tworzenie specjalnych klubów poszukiwania pracy w rejonowych biurach pracy. W mojej miejscowości jest taki klub, w którym uczy się ludzi, że mają być aktywni, jak mają chodzić, jak dobrze wyglądać, jak dobrze się prezentować, a i tak wiadomo, że w promieniu 60 kilometrów nie znajdą oni żadnej pracy, bo jej po prostu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: Ale wykładowcy mają pracę.)</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#PiotrStępień">Są wykładowcy, są przeszkolenia itd. Czasami się zastanawiam, czy powinniśmy iść tą drogą. Jeżeli się wszyscy zastanowimy i zadamy sobie pytanie, czy w Polsce rzeczywiście nie ma pracy, to chyba nie będzie na tej sali nikogo, kto powie, że nie ma. Ja twierdzę, że jest jej ogromnie dużo i chodzi tylko o to, żeby stworzyć taki system, żeby ci ludzie mogli pracować.</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#PiotrStępień">Popatrzcie państwo, dzisiaj spadł w Polsce śnieg. Co się zacznie dziać na ulicach? Co się zacznie dziać? Zobaczcie państwo w okresie letnim - daję tylko takie przykłady, które wszyscy widzimy, jeżdżąc po Polsce - jaki jest stan polskich dróg, jaki jest stan polskich osiedli, jaki jest stan polskich rowów przydrożnych, gdzie chwasty są wyższe ode mnie. Wiele, wiele takich przykładów można by podać, bo przecież wszyscy je obserwujemy i o nich wiemy. W związku z tym, czy nie można by stworzyć takiego systemu, żeby ludzie, którzy nie mają pracy, to wszystko nam w Polsce załatwiali? Zastanawiam się, czy właśnie resort polityki społecznej nie mógłby tego zrobić.</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#PiotrStępień">Może uwzględnić to, o czym mówią nasi rolnicy: jeżeli płacimy tak ciężkie pieniądze na zasiłki dla bezrobotnych, to czy w ramach tych pieniędzy obywatele nie powinni przepracować iluś godzin, żeby ta Polska wyglądała lepiej? Czy nie można by wskazać samorządom, że jeżeli ma w gminie stu bezrobotnych, to każdy z nich musi przepracować trzy czy cztery dni w ramach zasiłku? Im też lepiej by się żyło - mieliby pracę, nie byliby sfrustrowani, nie byłoby problemów i rozwiązalibyśmy wiele spraw. W związku z tym, czy tych wszystkich nowelizacji, o których mówimy, nie można byłoby tak ukierunkować? Albo czy nie można by pomyśleć o stworzeniu pewnego finansowego czy podatkowego systemu bodźców, żeby państwowe oraz prywatne instytucje i zakłady pracy były zainteresowane zatrudnianiem takich ludzi? Przecież pracy w Polsce mamy ogromnie dużo. Wszyscy wiemy, ile mamy do wybudowania, do zmodernizowania, do naprawienia itd., itd.</u>
          <u xml:id="u-39.10" who="#komentarz">(Senator Wanda Kustrzeba: Ale nie może być przymusu pracy.)</u>
          <u xml:id="u-39.11" who="#PiotrStępień">Proszę Pani, jeżeli będziemy mówić, że nie ma przymusu, to będzie tak, jak jest. Ale ja nie mówię o przymusie. Trzeba stworzyć takie bodźce, żeby sam zainteresowany chciał pracować. Można to tak rozwiązać, że nie będzie to przymus, tylko… Czy będzie lepiej, jeżeli nie będzie przymusu i wszyscy pójdą do opieki społecznej? Przyjdzie taki moment, że my, ludzie pracujący w Polsce, nie będziemy już w stanie wypracować środków na tę pomoc, na zasiłki i na to wszystko.</u>
          <u xml:id="u-39.12" who="#PiotrStępień">Czy nie można by w przypadku starych, zmęczonych, ciężko pracujących, tyrających przez tyle dziesiątek lat ludzi znaleźć jakichś rozwiązań, żeby mogli sobie odpocząć, a zaczęli pracować młodzi ludzie? A tu słyszę informację z Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, że właśnie kobietom zamierza się przesunąć termin przejścia na emeryturę o pięć lat wyżej itp.</u>
          <u xml:id="u-39.13" who="#PiotrStępień">Zabieram głos, nie wnikając w szczegóły ustawy, bo na sali jest wiele komisji, grup i senatorów, którzy analizują bardzo dokładnie każdy jej zapis i każdą poprawkę. Zastanawiam się ogólnie nad filozofią rozwiązania problemu bezrobocia. A pamiętam jedno z takich ważnych haseł, które było na ustach wszystkich Polaków: Polak potrafi. Jeżeli będziemy chcieli, to rozwiążemy problem bezrobocia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę pana senatora Romaszewskiego o zabranie głosu. Następny będzie pan senator Bartodziej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#ZbigniewRomaszewski">Chcę zwrócić uwagę na art. 27, który w jakiś sposób został naprawiony w zmianie dwudziestej pierwszej ustawy nowelizującej, to jest strona dziesiąta druku nr 446, ale który generalnie - powiedziałbym - i tak nie zmienił swego dyskryminującego wobec pracowników charakteru.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#ZbigniewRomaszewski">Wysoka Izbo! W dotychczasowym brzmieniu art. 27 przewiduje w ust. 1 pkcie 4, że prawo do zasiłku nie przysługuje bezrobotnemu, który z własnej winy spowodował u ostatniego pracodawcy rozwiązanie stosunku pracy, stosunku służbowego, bez wypowiedzenia. My ten punkt zmieniamy, uzupełniając, że: „w okresie dziewięciu miesięcy przed zarejestrowaniem się w rejonowym urzędzie pracy”. Chodzi tu o przypadek, kiedy mamy do czynienia z pewnym marginesem społecznym, który podejmuje pracę, upija się, jest wyrzucany i praktycznie nie pracuje, bo jego praca jest po prostu całkowicie niestabilna. Uważam, że wprowadzenie tego dziewięciomiesięcznego okresu, oczywiście, humanizuje ten przepis w stosunku do tego, co było w poprzednim uregulowaniu, które mówiło, że jeżeli opuszczenie pracy nastąpiło z winy pracownika, to uprawnienie do zasiłku przepada po prostu na zawsze. Sądzę, że jeżeli wprowadzamy okres karencyjny, ma to jakiś sens, że tak powiem, humanitarny. Człowiek nie może przez całe życie odpowiadać za to, że na przykład kiedyś się upił czy z jakichś tam przyczyn nie stawił się do pracy i został z niej wyrzucony. Uważam więc, że w jakiś sposób nowelizacja to naprawia.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#ZbigniewRomaszewski">Ale, Wysoka Izbo, my tu mamy pkt 3, który dla mnie jest w ogóle nie do przyjęcia. Poprzednio również był on nie do przyjęcia i przedstawiona poprawka tego problemu nie rozwiązuje. Mówimy mianowicie, że prawo do zasiłku nie przysługuje bezrobotnemu, który - takie było brzmienie - „u ostatniego pracodawcy rozwiązał umowę o pracę za wypowiedzeniem”. Wysoka Izbo! To jest ograniczenie swobody zatrudniania się. Jest to nałożenie na pracownika, że tak powiem, przywiązania do pracy. Próba zmiany pracy, polepszenia sobie warunków, w wypadku niepowodzenia może skutkować w ogóle utratą uprawnień do zasiłku dla bezrobotnych. Może się człowiekowi zdarzyć, że chcąc polepszyć sobie warunki, wymówił posadę. Gdzieś tam miał dostać nową i coś się załamało. W takim przypadku nie może już z tego uprawnienia skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#ZbigniewRomaszewski">My to nowelizujemy i powiadamy, że: „w okresie dziewięciu miesięcy przed zarejestrowaniem w rejonowym urzędzie pracy rozwiązał stosunek pracy, stosunek służbowy, za wypowiedzeniem”. Wprowadzamy, tak jak w przypadku rozwiązania pracy bez wypowiedzenia, te dziewięć miesięcy, powiadamy: „za wypowiedzeniem” i rozszerzamy: „albo na mocy porozumienia stron, chyba że porozumienie stron nastąpiło z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy”. Ja przepraszam, ale nie ma to dla mnie żadnego, że tak powiem, społecznego sensu, poza ograniczeniem podstawowej zasady kodeksu pracy, czyli swobody nawiązania i rozwiązania stosunku pracy. A nawet, powiadam, likwidujemy możliwość porozumienia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, bo pracownik zostaje obciążony ryzykiem pozbawienia prawa do zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#ZbigniewRomaszewski">Z jakiego powodu składa on wypowiedzenie? Przyczyny mogą być różne. Poszukuje innej, lepszej pracy albo warunki dotychczasowej są dla niego zbyt ciężkie. Dlaczego nie może wypowiedzieć pracy? Dlaczego nie może się porozumieć z pracodawcą - jeżeli na przykład po prostu się nie znoszą - i za porozumieniem nie mogą się rozstać, a wtedy konflikt zostałby rozwiązany. Dlaczego ten konflikt musi narastać? My tutaj wywieramy presję.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#ZbigniewRomaszewski">A jak to wygląda z punktu widzenia bezrobocia? Przepraszam, ale jest to całkowicie obojętne.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#ZbigniewRomaszewski">Przecież jeżeli wypowiedział pracę, to w tym momencie na jego miejsce urząd pracy może wprowadzić innego człowieka. Wszystko nam się bilansuje - urząd może wprowadzić człowieka, który do tej pory pobierał zasiłek, a poprzednik Zacznie go pobierać.</u>
          <u xml:id="u-41.8" who="#ZbigniewRomaszewski">Zupełnie tego przepisu nie rozumiem. Moja poprawka idzie dalej niż poprawka proponowana przez klub NSZZ „Solidarność”. Proponuję mianowicie, ażeby w pkcie 2 la zapisać, że w art. 27 ust. 1 pkt 3 skreśla się. W ten sposób będzie istniało to, co jest podstawą rozwiązywania stosunku pracy, czyli swobodna umowa pracodawcy i pracobiorcy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo. Pan senator złożył poprawkę na piśmie, tak? Doskonale. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#ZofiaKuratowska">Teraz głos zabierze pan senator Bartodziej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#GerhardBartodziej">Pani Marszałek! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#GerhardBartodziej">Myślę, że powinniśmy się przez chwilę zastanowić nad tym, co możemy w sprawie bezrobocia zrobić w przyszłości, gdyż jesteśmy na początku długiej jeszcze drogi.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#GerhardBartodziej">Wszystko to, czego doświadczamy w naszym życiu społecznym na tym etapie przemian, w krajach wysoko rozwiniętych już było. Nie jest tak, że nie możemy nic więcej zrobić oprócz zmian w systemie usuwania skutków, to znaczy łagodzenia bólu, który wynika z faktu, że chorobą, jaką jest bezrobocie, istnieje. Chcę powiedzieć, że jest to jeden z najtrudniejszych problemów społecznych, a jego źródłem jest to, że zbliżamy się do granic, do bariery cywilizacji przemysłowej, w jakiej żyliśmy w XX wieku. Ta cywilizacja wyczerpuje swoją logikę wewnętrzną, wyczerpuje swoją filozofię, a nawet wyczerpuje sens swojego istnienia.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#GerhardBartodziej">Wysoki Senacie, dam przykład. Już dzisiaj możemy dojść do sytuacji, w której będziemy większość towarów produkowali w zautomatyzowanych fabrykach bez udziału ludzi. Towarów będzie dużo, ale ludzie bez pieniędzy nie będą mieli możliwości nabywania tych towarów. Ten drastyczny, skrajny przykład świadczy o tym, że potrzebujemy zupełnie nowego spojrzenia na funkcjonowanie społeczeństwa. Próby poszukiwania nowej formuły społecznej są w wielu krajach bardzo zaawansowane.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#GerhardBartodziej">Myślę, że musimy liczyć się z tym, że w przyszłości zaistnieje konieczność znacznego zwiększenia zatrudnienia w sferze edukacji i usług, które dzisiaj są u nas bardzo upośledzone. Proszę popatrzeć na całe szkolnictwo i na sektor usług medycznych - tam jest to szczególnie drastyczne. Ale nie tylko tam, również wielu innych usług, z których korzystają ludzie w społeczeństwach zachodnich, my po prostu nie mamy. Kwestia, jak doprowadzić do tego, żeby te sektory funkcjonowały, jest złożona. Ale tu tkwi jeden z kluczy do odpowiedzi na pytanie, jak zmniejszyć stopień bezrobocia. Możemy obserwować proporcje w systemie zatrudnienia w społeczeństwach zachodnich. Tam podlega to stałym zmianom - maleje udział ludzi zajmujących się czystą produkcją. A my ciągle jeszcze jesteśmy na etapie, w którym widzimy rozwiązanie problemu bezrobocia przede wszystkim w sferze czystej produkcji, wytwarzania wyrobów. Myślę, że powinniśmy mieć to na uwadze.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#GerhardBartodziej">Z analiz, jakie prowadzi się w Radzie Europy, wynika, że za 10–15 lat 60% wyrobów, jakie pojawią się na rynku, będzie produkowane według nowych technologii, które dzisiaj są jeszcze w laboratoriach. W tym również tkwi jedno ze źródeł bezrobocia. Jeśli nie będziemy nadążać za wdrażaniem nowych technologii, to po prostu będziemy musieli importować towary według nich produkowane, a wraz z importem towarów będziemy importować bezrobocie. Zatem musimy postawić na postęp, szczególnie dotyczy to małych i średnich przedsiębiorców. Interesuję się tym problemem na poziomie regionalnym i boleję, że tutaj główną przeszkodą jest bariera wykształcenia. Żeby dzisiaj wprowadzać nowoczesne technologie nawet w produkcji rzemieślniczej, trzeba mieć wyższe wykształcenie, niekiedy bardzo solidne. Zatem mieści się również w problemie bezrobocia kwestia kształcenia. Analiza struktury bezrobocia w rozmaitych regionach pokazuje - tak jest przynajmniej w moim województwie, opolskim - że problem ten dotyczy przede wszystkim ludzi słabo wykształconych. Ci, którzy mają dobre wykształcenie, znają języki, posługują się nowoczesnym sprzętem, chociażby informatycznym, nie mają kłopotów z pracą.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#GerhardBartodziej">Myślę, że powinniśmy bardzo uważnie śledzić działania Rady Europy i zwrócić uwagę na to, co będzie przedmiotem analiz na jej styczniowej sesji, a mianowicie wpływ nowych technologii na bezrobocie. Żeby się nie sprawdził skrajny scenariusz, o którym mówiłem: roboty wyprodukują towary, a bezrobotni ludzie nie będą mieli za co tych towarów kupić.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#GerhardBartodziej">Co gorsza, dzisiaj dochodzi do sytuacji, w której bezrobocie pojawia się w tych zawodach, w których, wydawałoby się, człowiek jest niezastąpiony. Chodzi mianowicie o pracę, która do niedawna była pracą twórczą - pracę konstruktorów i inżynierów. Powstają gigantyczne pakiety programów komputerowych, zwane systemami eksperckimi i - powiem krótko - dyletant mający ledwie podstawową wiedzę encyklopedyczną, dysponując takim pakietem programów, będzie w stanie zaprojektować skomplikowany most bądź wyrafinowaną konstrukcję i pozbawić pracy stu inżynierów, którzy dotąd nad takim problemem musieli pracować przez dwa lata. Zniknęło bardzo wiele zawodów. Już się nie kreśli rysunków technicznych w biurach projektowych, tych zaawansowanych technicznie. Musimy temu wyzwaniu stawić czoła, chyba że zdecydujemy się na stworzenie skansenu, w którym zachowamy wszystkie stare techniki i technologie, a wycieczki z zagranicy będą przyjeżdżały go oglądać.</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#GerhardBartodziej">Wysoki Senacie! Proszę wybaczyć, że używam tutaj określeń jaskrawych. Przedstawiam sprawę w sposób ekstremalny, ponieważ chcę pokazać, że nawet gdyby wszystkie poprawki mojego szanownego kolegi, senatora Madeja, zostały uwzględnione, to i tak po raz kolejny będziemy stawali w kolejnych latach przed kwestią kolejnych dopasowań ustawodawstwa do problemów, które się pojawiają.</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#GerhardBartodziej">Co jeszcze ma związek z bezrobociem? Otóż, jest pewnym paradoksem - w moim przekonaniu o wymiarze historycznym - że ośmiogodzinny dzień pracy, ustalony bodajże na początku tego stulecia, utrzymuje się do dzisiaj, mimo że w wielu dziedzinach wydajność pracy wzrosła stukrotnie. Czyżby to oznaczało, że my jako ludzie musimy konsumować stukrotnie więcej? To jest pewien paradoks. Został on zauważony w Niemczech, gdzie bardzo poważnie pracuje się nad zmniejszeniem czasu pracy. My również dojdziemy do potrzeby podzielenia się tą pracą, która jest, w obrębie społeczeństwa. Myślę, że nasz resort będzie uważnie śledzić te doświadczenia, które zbiera się chociażby w koncernie Volkswagena, gdzie załoga, zagrożona zwolnieniem bodajże 16 tysięcy ludzi, zadecydowała, że się ich nie zwolni, a pracę w koncernie zorganizuje się tak, żeby móc się nią podzielić, jak również podzielić się dochodem. Myślę, że istnieją rozwiązania pośrednie, których u nas jest mało.</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#GerhardBartodziej">Wysoki Senacie, sporo podróżuję, kontaktuję się z ludźmi i wiem, że duży procent społeczeństwa na Zachodzie, zwłaszcza kobiet, pracuje w ograniczonym czasie pracy - dwa dni w tygodniu, trzy dni, popołudniami. Po to, żeby praca w tym skróconym wymiarze nie była kaleka, żeby zapewniała możliwość uzyskania zabezpieczenia na starość, również pomocy medycznej, i żeby człowiek mógł funkcjonować normalnie, potrzebne są odpowiednie systemy ubezpieczeniowe. My ich jeszcze nie mamy. Potrzebne są takie systemy, które by pozwoliły człowiekowi funkcjonować normalnie w społeczeństwie, mimo tego utrudnionego dostępu do pracy.</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#GerhardBartodziej">I kolejna refleksja. Panie Senatorze Andrzejewski, przypominam sobie, jak kiedyś prowadziliśmy tu dyskusję nad problemem związanym z narastaniem rezerw dewizowych. I pan senator zwrócił uwagę, iż teraz już pojmuje, że największe kłopoty na świecie ma Szwajcaria, która musi kłopotać się o nadwyżki dewizowe z tak wielu krajów świata.</u>
          <u xml:id="u-43.12" who="#GerhardBartodziej">Myślę, że my również mamy swój problem - zbyt małej aktywności naszego kapitału w gospodarce, nieinwestowania tych pieniędzy, które udaje się zgromadzić. Ciągle mamy bankowców-urzędników. I rozumiem, że urzędnikowi o wiele łatwiej jest na monitorze komputerowym odczytać kurs z londyńskiej giełdy i wydać dyspozycję dokonania lokaty, niż prowadzić długotrwałe, żmudne negocjacje choćby po to, żeby zainwestować pieniądze w Kombinat Rafineryjny „Południe”. Nie możemy na kombinat znaleźć pieniędzy, mimo że zwróciłyby się one z nadwyżką w ciągu 5 lat. I będziemy szukali tych pieniędzy zapewne w Korei, a może i w Chinach, Wysoki Senacie! A nasze nadwyżki ulokujemy prawdopodobnie na tej giełdzie, z której wezmą pieniądze obrotniejsi i może u nas zainwestują. Proszę wybaczyć emocje, ale ten problem głęboko mnie porusza.</u>
          <u xml:id="u-43.13" who="#GerhardBartodziej">I wreszcie sprawa ostatnia. Nie mamy ciągle „pogody dla przedsiębiorcy”, dla człowieka aktywnego. Urzędnik i martwy przepis jest ciągle silniejszy od przedsiębiorcy. W wielu regulacjach administracyjnych idziemy tak daleko z wymaganiami, restrykcjami, że powoduje to zasadnicze kłopoty z przedsiębiorczością. Mogę dać przykład zakładu, któremu ustalono poziom hałasu na 45 decybeli, mimo że poziom tła, z pominięciem tego zakładu, jest wyższy. Jedyny zakład w okolicy… Jak wytłumaczyć osobom, które to ustaliły, że albo mają poziom oleju w głowie zbyt niski, albo w ogóle nie zdają sobie sprawy z zadań, jakie mają spełniać.</u>
          <u xml:id="u-43.14" who="#GerhardBartodziej">Wiem, ile jest kłopotów, jeśli chce się uruchomić zwykły warsztat rzemieślniczy, jakie problemy i formalności musi człowiek pokonać. I zaręczam Wysokiemu Senatowi, że wysiłek, jaki trzeba włożyć w to, żeby pokonać urzędnicze bariery, by stworzyć miejsca pracy, jest większy niż ten związany z wybudowaniem murów i wstawieniem maszyn do tego zakładu. W razie czego, służę przykładami.</u>
          <u xml:id="u-43.15" who="#GerhardBartodziej">Wysoki Senacie! To jest droga do uporządkowania funkcjonowania naszego życia, naszej gospodarki. To jest droga aktywna. A to, co my robimy dzisiaj, to jest opatrywanie ran, jakie powstają wskutek istnienia bezrobocia, próba łagodzenia bólu społecznego. Jest to potrzebne, ale to nie wystarczy. Dziękuję, Wysoki Senacie.</u>
          <u xml:id="u-43.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę pana senatora Tadeusza Rewaja, który jest ostatnim senatorem zapisanym na liście mówców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#TadeuszRewaj">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#TadeuszRewaj">Po wypowiedzi mego poprzednika niewiele można dodać na temat ogólny, dotyczący problemów bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#TadeuszRewaj">Chciałbym tylko powiedzieć, że nowelizacja, którą nam zaproponowano, porządkuje i sprowadza na ziemię przepisy dotyczące zasiłków dla bezrobotnych. Wiem, że bezrobocie w wielu rejonach jest wręcz nieszczęściem. W Szczecińskiem są takie gminy, gdzie dochodzi ono do 30%–35% na obszarach byłych pegeerów. Ale jednocześnie wiem, że w Szczecinie, gdzie oficjalne bezrobocie wynosi około 10%, prosperująca wspaniale Stocznia Szczecińska ma trudności z pozyskaniem pracowników. Bo tam jest pewien rygor, porządek, tam się nie można szwendać po przedsiębiorstwie. Jest to jakaś dziwna sytuacja. Wiem, że stocznia proponowała codzienne dowożenie i odwożenie pracowników z odległości kilkudziesięciu kilometrów. A 40–50 kilometrów od Szczecina są właśnie te obszary bezrobocia. Niestety, chętnych nie było.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#TadeuszRewaj">Proszę państwa, trzy dni temu byłem na spotkaniu z Demokratyczną Unią Kobiet w Węgorzynie. To jest taka gmina na północnym wschodzie województwa szczecińskiego, gdzie Demokratyczna Unia Kobiet robi bardzo dużo dla dzieci bezrobotnych, dokarmia je itd. Z oficjalnej rozmowy wynikało, że ten problem jest bardzo trudny. Ale jedna z pań, prawniczka, która gospodaruje bardzo dobrze w agroturystycznym gospodarstwie, powiedziała mi, że w okresie nasilenia robót, kiedy potrzebowała ludzi do zbierania truskawek i porzeczek, to nie było chętnych. Nie mogła nikogo uprosić, zbierała własnoręcznie, z rodziną.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#TadeuszRewaj">Są olbrzymie kontrasty, wobec tego niezbędne jest uporządkowanie tych spraw, wprowadzenie zmian proponowanych w nowelizacji. Chodzi o to, aby rzeczywiście było jak najmniej „chowania się” za tym zasiłkiem przy niechęci do podejmowania jakiejkolwiek pracy.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#TadeuszRewaj">Będę głosował za tą nowelizacją wraz z poprawkami, które połączone komisje uznają za godne poparcia.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#TadeuszRewaj">W związku z tym, chcę państwu zwrócić uwagę na jedną sprawę, idącą jakby w przeciwnym kierunku. Chodzi mi o zmianę dziewiętnastą oznaczoną literą „d” z druku nr 446, czyli w tym czerwonym czy pomarańczowym - żeby nie razić nikogo kolorem - a dotyczącą art. 25 ustawy nowelizowanej. Brzmi on, jeśli przeczytać z zapisanym wcześniej wstępem: „w art. 25 skreśla się ust. 6 i ust. 7”.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#TadeuszRewaj">To skreślenie dotyczy zapisu, który brzmiał następująco: „Prawo do zasiłku, do czasu otrzymania i przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia, wykonywania prac interwencyjnych lub robót publicznych, zachowuje, na warunkach określonych w ustawie, bezrobotny, który ma na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko, na które przysługuje zasiłek rodzinny, jeżeli - po pierwsze - bezrobotny jest osobą samotnie wychowującą dzieci i utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania lub - po drugie - małżonek bezrobotnego jest również bezrobotny i oboje utracili prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania”.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#TadeuszRewaj">Proponowane wykreślenie tych zapisów powoduje, że osoba samotna będzie otrzymywała pomoc z opieki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-45.9" who="#TadeuszRewaj">I z kolei w art. 4 tegoż pomarańczowego druku, dotyczącym ustawy o pomocy społecznej, w zmianie ósmej oznaczonej literą „c” jest napisane: „Osobie, która utraciła prawo do zasiłku dla bezrobotnych, pobieranego na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, z powodu upływu okresu jego pobierania, a dochód rodziny nie przekracza kryterium dochodowego ustalonego zgodnie z art. 4 ust. 1, przysługuje gwarantowany zasiłek okresowy, jeżeli w dniu utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych oraz w okresie pobierania gwarantowanego zasiłku okresowego samotnie wychowuje co najmniej jedno dziecko, do dnia podjęcia nauki w pierwszej klasie szkoły podstawowej…”.</u>
          <u xml:id="u-45.10" who="#TadeuszRewaj">Osoba samotna jest objęta pomocą społeczną, ale gdy oboje są bezrobotni… Z ustawy, którą nowelizujemy, zostało to wyrzucone, nie znalazło się w ustawie o pomocy społecznej. To chyba nie jest w porządku.</u>
          <u xml:id="u-45.11" who="#TadeuszRewaj">W art. 25 ust. 1 ppkcie 3 nowelizowanej ustawy jest zapis, że prawo do zasiłku przysługuje: „na 18 miesięcy - dla bezrobotnych zamieszkałych w dniu nabycia prawa do zasiłku oraz w okresie jego pobierania na obszarze działania rejonowego urzędu pracy, jeżeli stopa bezrobocia na tym obszarze w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku przekraczała dwukrotnie przeciętną stopę bezrobocia…”. Nie będę czytał całości.</u>
          <u xml:id="u-45.12" who="#TadeuszRewaj">Otóż proponuję, aby ten ppkt 3 rozbić na dwie litery oznaczone jako: „a” i „b”. W ppkcie 3 oznaczonym literą „a” zostawić to, co jest w nim dotychczas - jeszcze raz mówię, to jest strona dziewiąta tego pomarańczowego druku - zaś w ppkcie 3 oznaczonym literą „b” dopisać: „którzy mają na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 roku życia, małżonek bezrobotnego jest także bezrobotny i utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania”. Dla tych rodzin proponuję przedłużenie okresu pobierania zasiłku do 18 miesięcy. Dziękuję państwu. Poprawkę składam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#ZofiaKuratowska">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#ZofiaKuratowska">Zgodnie z art. 43 i w związku z art. 29 ust. 2 oraz art. 30 ust. 2 Regulaminu Senatu, Chciałam teraz udzielić głosu przedstawicielowi rządu.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#ZofiaKuratowska">Przypominam państwu, że rozpatrywana ustawa była pilnym rządowym projektem ustawy, a upoważnionym do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został minister pracy i polityki socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#ZofiaKuratowska">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej, pana ministra Macieja Manickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MaciejManicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#MaciejManicki">Dziękuję bardzo za udzielenie mi głosu. Myślę, że po tak wyczerpującej i wielowątkowej dyskusji nie ma potrzeby omawiać całości ustawy, która trafiła do Senatu po pracach w Sejmie: ustawy, która została przygotowana w oparciu o przedłożenie zarówno rządowe, jak i komisyjne, poselskie.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#MaciejManicki">Jest to bardzo istotna nowelizacja, zmieniająca w zasadniczy sposób wiele wątków, które były zawarte w dotychczasowych przepisach. Ustawa ta jednocześnie bardzo gruntownie porządkuje stan prawny w tej materii, i to nie tylko reguluje funkcjonowanie rynku pracy, kwestie zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu, lecz również reguluje z jednej strony stan z pogranicza systemu ubezpieczenia społecznego i rynku pracy, a z drugiej - rynku pracy i pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#MaciejManicki">Co znajdujemy w propozycjach przedstawionych pod rozwagę Wysokiej Izby? Otóż znajdujemy, na przykład, rozwiązania, które wprowadzają zupełnie nowe, do tej poty nie znane, świadczenia przedemerytalne. Mam tutaj na myśli te świadczenia, które zostały nazwane zasiłkami przedemerytalnymi, i te, które zostały nazwane świadczeniami przedemerytalnymi. Dotyczą one osób w zaawansowanym wieku lub o bardzo długim stażu pracy, mających z chwilą utraty zatrudnienia relatywnie najtrudniejszą sytuację na rynku pracy. Ustawodawca proponuje rozwiązanie polegające na tym, że tym osobom przysługiwałoby świadczenie o charakterze bezterminowym, wypłacane aż do nabycia uprawnień emerytalnych. Może być ono zawieszone, jeżeli taka osoba, czego przecież wykluczyć nie można, podejmie pracę, znajdzie zatrudnienie. To rozwiązanie jednocześnie eliminuje dzisiejsze tak zwane wcześniejsze emerytury - należałoby powiedzieć: emerytury osłonowe - związane z utratą zatrudnienia przez osoby o bardzo długim stażu pracy.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#MaciejManicki">Przepis o wcześniejszych emeryturach niewątpliwie był w swoim czasie potrzebny. Dotychczasowa praktyka pokazuje, że bardzo często jest taka sytuacja, że ktoś przechodzi na wcześniejsza emeryturę. Mężczyzna, który przepracował 40 lat czy, na przykład, kobieta, która przepracowała 35 lat i traci zatrudnienie z przyczyn dotyczących zakładu pracy, a zakład pracy często powoduje powstanie takiej przyczyny. Taka osoba bardzo często jest zatrudniana w tym samym zakładzie, nie tracąc prawa do emerytury, pobiera wynagrodzenie w wysokości do 60% przeciętnego wynagrodzenia, a do 120%, jeśli zdecyduje się na utratę części emerytury w wysokości 24% przeciętnego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#MaciejManicki">Takiego rozwiązania nie powinniśmy utrzymywać, szczególnie jeśli mamy zamiar przeprowadzić gruntowną reformę systemu ubezpieczeń społecznych, o czym od dłuższego czasu wiele mówimy. Wiele też czynimy, aby sukcesywnie wdrażać ją w życie.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#MaciejManicki">Poza tym przepisy regulujące funkcjonowanie rynku pracy zawierały rozwiązania, dotyczące osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji, ale były to rozwiązania, które są bardziej właściwe w przepisach regulujących funkcjonowanie pomocy społecznej. I to też rozwiązujemy w tej ustawie. Pan senator Rewaj również ten wątek przedstawił bardzo wyczerpująco, jednocześnie wskazując na mankament rozwiązania przyjętego przez Sejm i proponując jego poprawę.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#MaciejManicki">Proponowana ustawa zbliża nas do możliwości - w tej sytuacji już bardzo realnej - wprowadzenia systemu ubezpieczenia na wypadek bezrobocia. Uzależnia prawo do zasiłku od czasookresu zatrudnienia - czytaj: czasookresu opłacania składki - chociaż wiadomo, że nie jest to w pełni kompatybilne. W swoim czasie nie było płaconej przez pracodawców składki na Fundusz Pracy. Z innej strony ustawa uzależnia prawo do czasookresu pobierania zasiłku od sytuacji na rynku pracy. I tutaj nie zgodziłbym się z niektórymi poglądami, że uzależnia to od miejsca zamieszkania. Nie, ustawa nie uzależnia tego od miejsca zamieszkania, lecz od sytuacji w miejscu zamieszkania i jest to, w mojej ocenie, w pełni prawne działanie.</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#MaciejManicki">Można jeszcze mówić o wielu wątkach zawartych w tej ustawie, ale - jak powiedziałem na wstępie - po tak wyczerpującej i bogatej dyskusji nie ma to już większego sensu. W zasadzie wszystko zostało powiedziane. Chcę się tylko odnieść do paru szczegółowych kwestii i pytań.</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#MaciejManicki">Rozważano, czy wystarczy pieniędzy z pomocy społecznej dla osób, które dzisiaj pobierają zasiłki dla bezrobotnych, i na ile szacujemy te wielkości.</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#MaciejManicki">Osób samotnie wychowujących dzieci, które pobierają bezterminowo - w takim rozumieniu, że tak długo, jak długo na dziecko przysługuje zasiłek, i dopóty, dopóki nie uzyskają oferty odpowiedniego zatrudnienia - jest w tej chwili zarejestrowanych ponad 60 tysięcy. Skutki finansowe przeniesienia tej grupy do pomocy społecznej szacujemy, łącznie ze składką na ubezpieczenie społeczne w wysokości proponowanej przez Senat, na kwotę około 93 milionów złotych. To zostało dosyć dokładnie policzone.</u>
          <u xml:id="u-47.11" who="#MaciejManicki">Warto przy tym wspomnieć, że osoby te otrzymują lepszą opiekę niż miały do tej pory. Po pierwsze, mają świadczenie gwarantowane, jak proponują komisje senackie, przez okres 36 miesięcy. Sejm proponował 24 miesiące. Jest zatem gwarancja wypłaty, podczas gdy zasiłek dla bezrobotnych mógłby być odebrany, jeśli odmówiło się przyjęcia pracy.</u>
          <u xml:id="u-47.12" who="#MaciejManicki">Pragnę też zwrócić uwagę Wysokiej Izby, że, po drugie, przez okres pierwszych 12 miesięcy będzie przysługiwało świadczenie w wysokości 275 złotych netto, bowiem świadczenia z pomocy społecznej nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zasiłek dla bezrobotnych od 1 grudnia, bo dzisiaj jest on jeszcze niższy, będzie wynosił 297 złotych i 50 groszy brutto. Po unettowieniu byłaby to kwota rzędu 253, 255 złotych, czyli znacznie niższa od proponowanej przez nas jako zasiłek wypłacany ze środków pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-47.13" who="#MaciejManicki">Jak wspomniałem, jeśli chodzi o te osoby, to koszt przeniesienia świadczeń wynosi około 93 milionów złotych. Proponujemy przesunąć do pomocy społecznej kwotę 1,5 biliona starych złotych, czyli 150 milionów nowych złotych. Propozycja ta była rozważana i została przyjęta przez sejmową Komisję Polityki Społecznej. Suma ta zawiera znaczny naddatek, bowiem nie ulega wątpliwości, że może przybyć klientów pomocy społecznej w wyniku wprowadzania w życie całokształtu rozwiązań proponowanych w ustawie. Liczymy się z takim zjawiskiem.</u>
          <u xml:id="u-47.14" who="#MaciejManicki">Wielu wojewodów, szczególnie w ostatnim czasie, czyli pod koniec roku, występuje do ministra pracy i polityki społecznej z prośbą o wyrażenie zgody na przesunięcia w budżecie - za zgodą ministra pracy minister finansów może przenosić środki z działu do działu. Przepraszam, nie jestem biegłym znawcą przepisów budżetowych. W każdym razie chodzi o przesunięcia wewnątrz budżetu wojewodów. Wnioski te najczęściej dotyczą przesuwania środków przeznaczonych na pomoc społeczną. Prawie codziennie są w mojej poczcie tego typu wnioski.</u>
          <u xml:id="u-47.15" who="#MaciejManicki">Można zatem powiedzieć, że nie ma podstaw, by twierdzić, iż pieniędzy na pomoc społeczną w budżetach wojewodów jest za mało. Niezależnie od tego, jak powiedziałem, kwotę w naszej ocenie w zupełności wystarczającą, wynoszącą 1.5 biliona starych złotych, będziemy przesuwać do budżetu pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-47.16" who="#MaciejManicki">Pan senator Tyrna poruszył problem minimalnego zainteresowania pracodawców programem aktywizacji zawodowej absolwentów. Widzę to w nieco innym świetle.</u>
          <u xml:id="u-47.17" who="#MaciejManicki">Nie ulega wątpliwości, że wszystkich nowych rozwiązań uczymy się w ciągu jakiegoś czasu. Pamiętajmy, że te rozwiązania zostały wprowadzone wżycie przepisami poprzedniej nowelizacji ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, która weszła w życie z dniem 1 marca bieżącego roku. Nie można zatem zakładać, że tak nagle, z marszu, posiądziemy od razu znajomość przepisowi możliwości, jakie one dają. Pamiętajmy też, że te nowe rozwiązania dotyczyły absolwentów, którzy zostali nimi po dniu wejścia w życie nowelizacji. Jeśli zatem ktoś nabył status absolwencki w 1995 r. i miał go już w dniu wejścia w życie ustawy, to jeszcze podlegał poprzednio obowiązującym przepisom. Absolwenci w większej liczbie pojawili się dopiero od czerwca 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-47.18" who="#MaciejManicki">Ze stażu u pracodawcy, na przykład, czyli stażu w zakładzie pracy, w miejscu pracy, w czerwcu korzystało zaledwie 90 osób. Oczywiście, jest to liczba bardzo niewielka. Już w lipcu jednak było ich ponad 1300, w sierpniu ponad 3,5 tysiąca, we wrześniu ponad 7 tysięcy, a na koniec października ponad 10,5 tysiąca. Można zatem powiedzieć, że w tym wypadku mamy do czynienia z postępem niemalże geometrycznym.</u>
          <u xml:id="u-47.19" who="#MaciejManicki">Wszyscy się uczymy, uczą się służby urzędów pracy, pracodawcy, a także absolwenci. Jedno mogę z całą mocą podkreślić: możliwości finansowe z pewnością nie stanowią żadnej bariery. Decyzją prezesa Krajowego Urzędu Pracy została na ten cel uruchomiona rezerwa - we wrześniu, o ile dobrze pamiętam - wynosząca 100 miliardów złotych. Trzymaliśmy ją specjalnie na tę okoliczność. Zaspokaja ona w całości potrzeby, które może jeszcze nie są zgłaszane w tak dużej mierze, jak byśmy tego oczekiwali.</u>
          <u xml:id="u-47.20" who="#MaciejManicki">Pragnę również zwrócić państwa uwagę na fakt, że jeśli chodzi o projekt budżetu na 1997 r., to przewiduje on zwiększenie środków na aktywizację zawodową absolwentów o ponad 40% w stosunku do tego, co planowano w 1996 r. Po zmianach budżetu, przyjętych przez Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia z powodu tej właśnie nowelizacji, okazuje się, że środki będą wyższe o dużo ponad 100% od tych, jakie przeznaczono na ten cel w 1996 r. Przypominam, że nowelizacja, którą dzisiaj rozpatrujemy, pozwoliłaby uwolnić środki w wysokości co najmniej 187 milionów nowych złotych, czyli blisko 2 bilionów starych złotych, i skierować je na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Proponujemy, by w całości zostały one zapisane w projekcie planu finansowego w Funduszu Pracy, w części dotyczącej aktywizowania absolwentów.</u>
          <u xml:id="u-47.21" who="#MaciejManicki">Przejdę teraz do kolejnej kwestii, którą tu poruszano. Chodzi o osoby, które dorabiały do zasiłku. Stwierdzono, że osłabiamy ich aktywność, pozbawiając osoby bezrobotne możliwości osiągania jakiegokolwiek zarobku. Powiedziałbym raczej, że propozycja zawarta w sprawozdaniu komisji senackich, dotycząca art. 25 ust. 11, przeciwdziała osłabianiu aktywności. Wprowadza ona zasadę - bardzo zresztą słuszną, jak się Wydaje - którą można sformułować w sposób następujący. Jeśli bezrobotny posiada prawo do zasiłku i podejmie krótkookresowe zatrudnienie, które nie daje mu nowego uprawnienia do zasiłku, czyli zatrudnienie trwające przez okres krótszy niż 365 dni wymaganych przepisami ustawy, to nie traci prawa do zasiłku. Wypłacanie zasiłku zostaje przerwane na okres zatrudnienia, a po ustaniu tego krótkoterminowego zatrudnienia, trwającego na przykład przez tydzień, 2 tygodnie, miesiąc, znów powraca możliwość pobierania zasiłku. To rozwiązanie Wydaje się słuszne, bowiem podejmowanie krótkookresowego zatrudnienia mogłoby być demotywacyjne, jeśli wiązałoby się z pozbawieniem bezrobotnego w przyszłości prawa do zasiłku, a okres zatrudnienia byłby zbyt krótki, aby powstało nowe uprawnienie do zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-47.22" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o problem jednoczesnego pobierania zasiłku i wykonywania pracy w niepełnym wymiarze czasu - bo musi to być praca w niepełnym wymiarze czasu, o ile górny próg wynosi połowę najniższego wynagrodzenia - to niestety mamy do czynienia z nagminną praktyką fikcyjnego zatrudniania osób na przykład na 1/4 etatu, podczas gdy wszystko wskazuje na to, że dana praca jest wykonywana rzeczywiście w dłuższym wymiarze czasu i za znacznie wyższe wynagrodzenie, niż wskazywałaby formalnie zawarta umowa. Przyznaję, że nie sposób tego skontrolować, bo trzeba by było przy każdym postawić inspektora legalności zatrudnienia, aby pilnował rzeczywistego czasu pracy. Ze względu na powszechność, wręcz nagminność występowania takich praktyk, wprowadzamy rozwiązania, które zmaterializowały się w postaci decyzji przyjętych przez Sejm. Jak powiedziałem, propozycja komisji senackiej znacznie łagodzi to rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-47.23" who="#MaciejManicki">Chciałem też sprostować nieprawdziwą informację pana senatora Tyrny, podaną, jak podejrzewam, w ferworze dyskusji. Pan senator Tyrna powiedział, że około 90% bezrobotnych pobierałoby zasiłek przez okres 6 miesięcy, gdyby nowelizacja weszła w życie. To nieprawda. Liczbą ta została mniej więcej trzykrotnie zawyżona. po przyjęciu nowych rozwiązań około 30% bezrobotnych byłoby uprawnionych do zasiłku. Przypomnę, że Senat proponuje kwartalną karencję we wprowadzeniu tego rozwiązania. Wydaje się że słusznie, bo tego typu zmiany powinny być poprzedzone odpowiednim vacatio legis.</u>
          <u xml:id="u-47.24" who="#MaciejManicki">Nie zapominajmy też o innej stronie tego zagadnienia. Gdyby przeszła poprawka zgłoszona przez pana senatora Rewaja, to kolejna grupa bezrobotnych mogłaby pobierać zasiłek przez 18 miesięcy. Nie jest wyłącznie tak, że my tylko ograniczamy, że ustawa ma wyłącznie restrykcyjny charakter, co pobrzmiewa w niektórych wypowiedziach państwa senatorów Nie zgodziłbym się również z tezą, którą postawił pan poseł… przepraszam, pan senator Madej, że ustawa w istocie odnosi się do problematyki przeciwdziałania bezrobociu i jego skutkom, nie promuje natomiast zatrudnienia. Jest tam wiele rozwiązań, które to robią, mówił o nich na przykład pan senator Rewaj. Przepraszam, że tak często powołuję się na jego słowa, to nie wynika z faktu, że jesteśmy z jednego okręgu wyborczego, a raczej z tego, że pan senator Rewaj zabierał głos jako ostatni i najlepiej pamiętam jego sformułowania. Otóż, zgodnie z rozwiązaniami ustawy, możemy na przykład refundować bezrobotnym, skierowanym do miejsca pracy poza swoje miejsce zamieszkania, koszty zakwaterowania czy dojazdu do pracy. Muszę powiedzieć, że przepis ten jest - ku naszemu zdumieniu - śladowo tylko wykorzystywany. Być może potrzebna jest specjalna akcja promocyjna, żeby informacja o tym dotarła do bezrobotnych. W sytuacji, kiedy mamy do czynienia z tak wysokim bezrobociem w wielu gminach województwa słupskiego czy koszalińskiego, a jest możliwość zatrudnienia w Gdańsku czy Szczecinie, zainteresowanie ludzi powinno się zwracać ku tej formie pomocy. Ona jest oczywiście kierowana przede wszystkim do ludzi młodych - najczęściej nie obarczonych jeszcze rodzinami - którym łatwiej jest znaleźć zakwaterowanie. Przepisy dopuszczają możliwość zrefundowania kosztów zakwaterowania w wysokości do 90% najniższego wynagrodzenia miesięcznie. Dzisiaj wynosi ono 3 miliony 700 tysięcy złotych, czyli można otrzymać miesięcznie około 3 milionów 300 tysięcy starych złotych. Gdyby więc na Przykład dwójka czy trójka młodych ludzi zdecydowała się pojechać do innego miasta, to za te 10 milionów miesięcznie dałoby się wynająć zupełnie przyzwoite mieszkanie, chociażby w świetle cen wynajmu w Szczecinie. Oczywiście, jest to Pomoc okresowa, notabene ustawiona w sposób degresywny, czyli na wstępie działa mocniej, potem nieco słabiej. Pomaga się jednak przyzwyczaić do nowego otoczenia i znaleźć, być może, nowe miejsce w życiu.</u>
          <u xml:id="u-47.25" who="#MaciejManicki">Pan poseł… przepraszam, pan senator Romaszewski bardzo mocno uwypuklił problem sytuacji, w której nie ma prawa do zasiłku ktoś, kto rozwiązuje stosunek pracy bądź za porozumieniem stron, bądź w drodze wypowiedzenia. W całym wywodzie pana senatora Romaszewskiego zabrakło jednej kwestii. To nie jest bezterminowe pozbawienie prawa do zasiłku. To jest pozbawienie prawa do zasiłku przez okres trzech miesięcy. Ja bym to tłumaczył w taki sposób, że państwo mówi obywatelowi: masz prawo rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem, masz prawo rozwiązać ją za porozumieniem stron, ale wtedy oczekuj mniejszej pomocy niż w sytuacji, kiedy to tobie wypowiedziano pracę, kiedy zostałeś zwolniony, może jeszcze na dodatek w ramach zwolnień grupowych. W takich wypadkach rozszerza się bowiem zakres pomocy. Proszę zwrócić uwagę na przepis, który mówi, że zasiłek dla bezrobotnego w podwyższonej wysokości, jak również zasiłek przedemerytalny w wysokości 160% normalnego zasiłku - dzisiaj jest to kwota rzędu 5 milionów 400 tysięcy złotych - przysługuje nie tylko tym, którzy zamieszkują w gminach zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym, jak było do tej pory, lecz również ofiarom zwolnień grupowych.</u>
          <u xml:id="u-47.26" who="#MaciejManicki">W mojej ocenie prawidłowe jest rozwiązywanie tych problemów z punktu widzenia sytuacji na rynku pracy. I nie ulega dla mnie wątpliwości, że nawet na nie najgorszym rynku pracy o wiele większy ciężar gatunkowy ma zwolnienie grupowe, w wyniku którego do rejestru bezrobotnych trafia duża grupa zwolnionych pracowników, niż zwolnienie pojedynczego człowieka czy niedużej grupy, nie kwalifikującej się jeszcze do zwolnienia grupowego, na rynku pracy zagrożonym wysokim bezrobociem. Takie rozwiązanie wprowadził Sejm. Uważamy, że jest ze wszech miar uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-47.27" who="#MaciejManicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na koniec chciałbym prosić, aby Sejm zechciał poprzeć rozwiązania…</u>
          <u xml:id="u-47.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Senat.)</u>
          <u xml:id="u-47.29" who="#MaciejManicki">Przepraszam, Senat. Ja sam jestem posłem i tak to już jest we mnie zakorzenione, że parokrotnie z tej mównicy zwracałem się do szanownych państwa senatorów jako do posłów. Widocznie powoduje to trema. Wydawało mi się, że jestem ciągle w Sejmie. Przepraszam za uchybienie.</u>
          <u xml:id="u-47.30" who="#MaciejManicki">Zwracam się do Wysokiego Senatu z prośbą, żeby zechciał poprzeć ustawę, przyjętą przez Sejm, z modyfikacjami, jakie uzna za stosowne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze. Ale bardzo proszę o pozostanie przy mównicy.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#ZofiaKuratowska">Zaraz poproszę państwa o pytania z miejsca… Nie wiem, kto był pierwszy. Proszę, żeby państwo potrzymali jeszcze ręce w górze.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#ZofiaKuratowska">Pan senator Adamiak był pierwszy. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JanAdamiak">Panie Ministrze, w art. 25 proponuje się zapis, że zasiłek może przysługiwać przez 18 miesięcy bezrobotnym zamieszkałym w rejonach, gdzie stopa bezrobocia przewyższa dwukrotnie średnią stopę bezrobocia w kraju. Oczywiście, mamy tam jeszcze drugie uwarunkowanie, ale w tym wypadku wydaje się mniej ważne. Chciałbym wiedzieć, czy Ministerstwo Finansów dysponuje obliczeniami, ile takich rejonów jest w kraju?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#ZofiaKuratowska">Czy pan minister chciałby odpowiedzieć od razu? Pytań będzie dużo. A może po trzy? Po serii trzech pytań, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę, pan senator Kochanowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#StanisławKochanowski">Dziękuję, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#StanisławKochanowski">Panie Ministrze, jest jeszcze taka kwestia. Należy się liczyć z tym, że poza osobami samotnie wychowującymi dzieci, w świetle ustawy przechodzącymi do opieki społecznej, może tam trafić, na skutek restrykcyjności ustawy, także innego rodzaju grupa. I to też jest problem, bowiem te osoby, wszystko jedno co by tu powiedzieć, spełnią warunki, które każą przydzielać zasiłki z opieki społecznej. Kiedy o tym mówiłem, je właśnie miałem na uwadze. Chciałbym wiedzieć, czy w przyszłym budżecie przewiduje się odpowiednie zwiększenie środków na opiekę społeczną w ramach subwencji dla gmin. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#ZofiaKuratowska">Pan senator Kozłowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#KrzysztofKozłowski">Dziękuję, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#KrzysztofKozłowski">Chciałbym po prostu spytać, o ile, według obliczeń rządu, zmniejszy się liczba bezrobotnych po wprowadzeniu nowelizacji. Rozumiem intencje i zdaję sobie sprawę z konieczności rygorystycznego traktowania sprawy, ale dokonujemy pewnej manipulacji liczbowej.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#KrzysztofKozłowski">W ostatnim okresie, po kolejnych zaostrzeniach przepisów, spada poziom bezrobocia. Na ile jest to uwarunkowane wzrostem gospodarczym i nowymi miejscami pracy, a na ile zaostrzającymi się stopniowo przepisami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę o odpowiedź na tę serię pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MaciejManicki">Zacznę może od ostatniego pytania o to, o ile zmniejszy się liczba bezrobotnych. Nie prowadzi się takich szacunków. Uważam robienie tego za nieuzasadnione i nieuprawnione. Możemy mówić tylko o sytuacji, w której pewna grupa osób, w wyniku rzeczywiście bardziej restrykcyjnych rozwiązań, utraci status zarejestrowanej osoby bezrobotnej. Dotychczasowy przepis mówił, że bezrobotny na żądanie urzędu pracy ma obowiązek poddać się badaniu lekarskiemu i jeśli odmówi, to traci status osoby bezrobotnej. Tylko co z tego, skoro były bezrobotny idzie od jednego okienka do drugiego i rejestruje się ponownie. Przepis proponowany dzisiaj mówi o utracie statusu na okres 3 miesięcy, czyli jest to pewnego rodzaju sankcja. Jeśli nie chce się poddać badaniu lekarskiemu, żeby określić, czy rzeczywisty stan zdrowia umożliwia zatrudnienie, to na okres 3 miesięcy traci status bezrobotnego. I tylko tego typu restrykcje mogą być tutaj brane pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#MaciejManicki">Nie uważam też, aby było właściwe mówienie o manipulacji liczbami. Powiedziałbym tak, i chciałem to podkreślić z całą mocą, że nie jest to żadnego rodzaju weryfikacja gotowości bezrobotnych do podjęcia pracy, tylko normalna praktyka, wprowadzona zresztą po ostatniej nowelizacji, która weszła w życie z dniem pierwszego…</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Marca.)</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#MaciejManicki">Dziękuję. … pierwszego marca 1996 r. W nowelizacji zmieniono definicję i osoby bezrobotnej, i tak zwanej pracy odpowiedniej. Stąd tego rodzaju działania będą normalną praktyką. Na marginesie dodam, że zgodnie z projektem ustawy budżetowej na rok 1997, system urzędów pracy zostanie wyposażony dodatkowo w dwa tysiące etatów. Połowę z tych etatów przeznacza się na zwiększenie zatrudnienia w pośrednictwie pracy - chodzi o pracowników, którzy pomagają znaleźć zatrudnienie - a połowę na zwiększenie zatrudnienia przy kontroli legalności zatrudnienia. Naszym zamiarem jest doprowadzenie do sytuacji, w której zarejestrowane fikcyjne bezrobocie - często mamy do czynienia z takimi przypadkami, chociaż nie jest to, oczywiście, przeważająca część ogólnej liczby bezrobotnych - zostanie wyeliminowane w możliwie maksymalnym stopniu. Używam takiego określenia, bo wiem, że żadne działania nie zdołają wyeliminować tego zjawiska w stu procentach.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#MaciejManicki">Na ile zmniejszenie bezrobocia jest wynikiem wzrostu gospodarczego, a na ile efektem tego typu działań? Posłużę się wielkościami, które mam świeżo w pamięci, bo dotyczą października. Ogólna liczba bezrobotnych zmniejszyła się o około 55 tysięcy osób, stopa bezrobocia obniżyła się o 0,3%. Przy czym z rachunku napływu i odpływu z rejestrów wynika, że sporo ponad 50%, bo około 134 tysiące osób wykreślonych z rejestrów, podjęło zatrudnienie, w tym ponad 99 tysięcy, dokładnie 99 tysięcy 100, zatrudnienie stałe. Reszta to prace interwencyjne, roboty publiczne. Około 17 tysięcy osób zatrudniło się w ramach prac sezonowych, około 500 podjęło własną działalność gospodarczą, korzystając z pożyczek uzyskanych z Funduszu Pracy. Osób, które nie potwierdziły swojej gotowości do pracy w październiku, było natomiast niespełna 100 tysięcy. Czyli znacznie więcej ludzi uzyskuje zatrudnienie niż pozostaje zarejestrowanymi bezrobotnymi.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#MaciejManicki">Na marginesie dodam, że w okresie po 1993 r. liczba zatrudnionych w gospodarce wzrosła o około 500 tysięcy osób. Jest to bardzo duży wzrost, zwłaszcza jeśli zważyć, że w sektorze przedsiębiorstw - chodzi tu o te, które zatrudniają powyżej 50 pracowników - zatrudnienie jest praktycznie stałe, to znaczy czasami o pół procenta spada, czasami o pół procenta rośnie. W administracji zatrudnienie generalnie utrzymuje się na tym samym poziomie, natomiast rośnie, co bardzo cieszy, w grupie tak zwanych małych przedsiębiorstw, małych podmiotów gospodarczych. Generalnie tam właśnie nastąpił wzrost zatrudnienia. I to odpowiada mniej więcej liczbie osób, które zostały w tym czasie wyrejestrowane z rejestrów bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#MaciejManicki">Mówię tutaj o saldzie, więc nie jest to oczywiście pełny rachunek. Trzeba pamiętać, że w tym czasie na rynek pracy wchodzi ponad 100 tysięcy osób rocznie w wyniku wzrostu liczby absolwentów różnego typu szkół. Pewna grupa znowu go opuszcza w związku z zakończeniem aktywności zawodowej. I to są wielkości, którymi mogę się posługiwać.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#MaciejManicki">Przewidujemy, że w roku 1997 uda się jeszcze nieco zmniejszyć stopę bezrobocia. Wszystko zależy od naszych możliwości finansowych. Gdyby pozostały na poziomie przewidzianym w projekcie ustawy budżetowej, można będzie zmniejszyć bezrobocie, również przy wydatnym udziale urzędów pracy, zarówno w systemie robót publicznych, jak i przez efektywniejsze formy prac interwencyjnych czy szkoleń i przyuczenia do nowej pracy, innej od wykonywanej poprzednio.</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#MaciejManicki">Czy w przyszłym budżecie przewiduje się zwiększenie wydatków z tytułu ogólnego, jak to określił pan senator Kochanowski, o ile dobrze zapisałem nazwisko, zwiększenia restrykcyjności ustawy? Jak już mówiłem, przewidujemy to, co możemy policzyć. Około 64 tysięcy osób samotnie wychowujących dzieci, otrzymujących dotąd zasiłek, teraz będzie korzystało z pomocy społecznej. Będzie to kosztować około 93 milionów złotych. Proponujemy natomiast przesunąć do pomocy społecznej kwotę 150 milionów, czyli o 50% wyższą, zdając sobie sprawę z faktu, że klientów pomocy społecznej w paru, a może i więcej niż w paru przypadkach może przybyć. Według naszej oceny, a konfrontujemy to również z wykorzystaniem środków na pomoc społeczną w budżecie na 1996 r., powinny to być wystarczające fundusze.</u>
          <u xml:id="u-55.9" who="#MaciejManicki">Pan senator Adamiak zadał pytanie, w ilu rejonach stopa bezrobocia przekracza dwukrotnie średnią stopę bezrobocia w kraju. Mogę odpowiedzieć, że według wykazu, jaki mi przygotowano, powyżej 28,6%, czyli powyżej stopy bezrobocia - posługuję się stanem z czerwca, bo tę datę wprowadza ustawa - jest to udział rzędu 7,4%, jeśli idzie o liczbę zarejestrowanych bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-55.10" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o liczbę rejonowych urzędów pracy, to dane nie są do końca precyzyjne, bo różne są rejonowe urzędy pracy, jeden na przykład obejmuje cały Szczecin, a drugi wspomniane tutaj w dyskusji Węgorzyno razem z Ińskiem. Te dwie gminy oczywiście są nieporównywalne. Ale średnio to wynosi 7,3%. A w liczbach bezwzględnych jest to 26 rejonowych urzędów pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#ZofiaKuratowska">Teraz głos ma pan senator Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#IreneuszZarzycki">Dziękuję, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#IreneuszZarzycki">Panie Ministrze, czy rząd ma po temu dostateczną wolę, a jeśli tak, to kiedy zamierza rozpocząć reformę szkolnictwa zawodowego, które bez wątpienia na skalę masową „produkuje” bezrobotnych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#ZofiaKuratowska">Pan senator Chronowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#AndrzejChronowski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Ja też mam jedno, proste pytanie, dotyczące art. 23. Mamy takie przypadki, że kobieta, która jest w ciąży, traci pracę. Nie osiąga przy tym najniższego wynagrodzenia bez względu na przepracowane lata. Powiedzmy, pracuje na pół etatu. Znamy takie przypadki, kiedy kobieta traci pracę. I w prawie jest to dość jednoznacznie przewidziane. Czy mam rozumieć, że ta kobieta nie uzyska zasiłku dla bezrobotnych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#ZofiaKuratowska">I pan senator Antonowicz, ostatni w tej trójce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#JanAntonowicz">Panie Ministrze, obecnie bardzo duża grupa młodzieży kończy edukację na poziomie szkoły podstawowej, stanowiąc niefachową siłę roboczą. Bardzo często ci młodzi ludzie są zatrudniani dorywczo. Po jakimś czasie uzyskaliby ten czas zatrudnienia, który by ich uprawniał do zasiłku. Ale nigdzie nie znalazłem w tej ustawie przepisu dotyczącego możliwości uzyskania zasiłku przez młodocianego. Konsultowałem to wcześniej w ministerstwie, bo spotkałem się z tym problemem u siebie w województwie. I też nie potrafiono mi odpowiedzieć, czy taki młodociany może uzyskać zasiłek dla bezrobotnych. Czy pan minister mógłby mi w tej kwestii coś podpowiedzieć? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#ZofiaKuratowska">Panie Ministrze, bardzo proszę o odpowiedź na te trzy pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MaciejManicki">Dziękuję bardzo. Mam kłopot z odpowiedzią na pytanie o reformę szkolnictwa zawodowego, bo ta problematyka wykracza poza zakres i kompetencje ministra pracy i polityki socjalnej. Mogę jednak powiedzieć z całą mocą, że kwestia bardzo żywotnie interesuje ministra pracy. Robimy wszystko, aby jak najszybciej umożliwić przeprowadzenie reformy szkolnictwa zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#MaciejManicki">Mogę również powiedzieć, że podzielam w pełni pogląd, iż obecnie funkcjonujący system oświaty produkuje - w cudzysłowie oczywiście - bezrobotnych. Osoby, które opuszczają szkołę, wyposażone są w kwalifikacje, z jakimi trudno znaleźć na tynku pracę. Prowadzone są prace nad kompleksową reformą systemu kształcenia, w tym kształcenia zawodowego. Niestety, nie potrafię poinformować szczegółowiej o stanie zaawansowania tych prac.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o problem kobiet, które są w ciąży, a pobierają za swoją pracę wynagrodzenie mniejsze od ustalonego prawnie wynagrodzenia najniższego, to muszę powiedzieć, że nie uzyskają one prawa do zasiłku, tak jak i pozostali bezrobotni. Chyba że zatrudnione są z wynagrodzeniem wyższym.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#MaciejManicki">Chciałbym przy okazji sprostować jeszcze jedną nieścisłość, która pojawiła się w dyskusji. Nigdzie nie operuje się pojęciem „pół etatu”. To nie praca w krótszym wymiarze czasu pracy niż etatowy powoduje sytuację, w której nie można uzyskać prawa do zasiłku. Jako granica została wprowadzona jedynie wysokość zarobków. Można pracować na pół etatu i jeśli będzie się otrzymywało wynagrodzenie wyższe niż obecnie 3 miliony 700 tysięcy starych złotych, to oczywiście powstanie obowiązek ubezpieczeniowy, a w ślad za nim prawo do zasiłku. Tutaj kwestia czasu pracy w wymiarze etatowym czy półetatowym nie ma żadnego znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#MaciejManicki">I teraz wracam do pytania. W tym przypadku prawo do zasiłku dla bezrobotnych nie jest zróżnicowane w zależności od sytuacji kobiety w ciąży.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o kwestię zasiłku dla młodocianych, to, szczerze powiedziawszy, jestem trochę nawet zażenowany, bo nie mam przy sobie tekstu obowiązującej ustawy i nie jestem pewien, czy czasami nie trzeba ukończyć 18 lat, żeby móc stać się bezrobotnym. Tak mi się wydawało. Pan dyrektor potwierdza, że tak właśnie jest. Młodociany nie może więc być bezrobotnym, a co za tym idzie, nie może mieć również prawa do zasiłku. Będąc młodocianym, może natomiast uzyskiwać staż pracy, który może się przydać w przyszłości, gdyby po uzyskaniu pełnoletności potrzebne było ubieganie się o zasiłek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#ZofiaKuratowska">Zanim przejdziemy do dalszych pytań, bardzo proszę, żeby pan senator Chronowski wypowiedział się a propos tego, co…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#AndrzejChronowski">Pani Marszałek, dziękuję bardzo. To bardzo ważna kwestia, powiedzmy sobie szczerze. Jest to też sprawa komfortu psychicznego kobiet. Ja znam takie przypadki, Panie Ministrze. I powiem więcej, że przepisy są tutaj sprzeczne. Nie tak dawno pracowaliśmy przecież nad kodeksem pracy. W niektórych ustawach było wprost gwarantowane, że nie wolno w ten sposób traktować kobiet w ciąży.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#AndrzejChronowski">I ja zgłaszam do protokołu oficjalny sprzeciw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#ZofiaKuratowska">Czy coś na ten temat jeszcze pan minister może powiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MaciejManicki">No cóż, nie chciałbym popełnić żadnego błędu, bowiem przepisy tej ustawy nie są… To znaczy, materia jest dosyć skomplikowana i nie ulega żadnej wątpliwości, że jeśli dana osoba pobiera zasiłek dla bezrobotnych i w tym czasie urodzi dziecko, to będzie otrzymywała zasiłek w okresie, który przysługiwałby pracownikowi jako urlop związany z urodzeniem dziecka. Samo prawo do zasiłku jednak nie powstanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#ZofiaKuratowska">Proszę o pytanie pana senatora Strażewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WacławStrażewicz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Mam dwa pytania. Uważam, że bardzo dobrze się stało, że w przedłożonej ustawie, w art. 25, wprowadza się zróżnicowany okres wypłaty zasiłku, ściśle związany z rozmiarem bezrobocia na terenie działalności danego urzędu rejonowego. Dotychczasowe przepisy również pozwalały na wprowadzenie przez resort pracy ograniczenia okresu wypłaty w rejonach, gdzie stopa bezrobocia była najniższa. Wiadomo przecież, że w Polsce mamy bardzo wielkie zróżnicowanie pod tym względem i że są całe województwa, gdzie stopa bezrobocia jest jednocyfrowa. Dlaczego więc resort nie skrócił okresu wypłaty zasiłku, właśnie w rejonach, gdzie ta stopa była najniższa? Nawet w tym roku, kiedy powstało niedoszacowanie w Funduszu Pracy, powodujące restrykcyjne działanie urzędów pracy.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WacławStrażewicz">Drugie pytanie, Panie Ministrze, jest związane z budżetem ośrodków pomocy społecznej. Jestem z województwa suwalskiego, gdzie problem, jeśli chodzi o bezrobocie i w ogóle pauperyzację, jest bardzo tragiczny. Nie pamiętam w cyfrach, w każdym razie budżet wojewody na rok 1997, jeśli chodzi o wyposażenie i wsparcie ośrodków pomocy społecznej, jest znacznie mniejszy w stosunku do bieżącego roku. Jak to się ma do tego, że w wyniku wprowadzenia tej restrykcyjnej ustawy będzie więcej klientów w ośrodkach pomocy społecznej, a poza tym nawet ci, którzy do tej pory brali zasiłki dla bezrobotnych z tytułu wychowywania dzieci, również staną się klientami ośrodków pomocy społecznej? To jakby nie ma w tej chwili przełożenia w planie budżetowym na rok przyszły. Czy w związku z tym będą jeszcze wprowadzane jakieś poprawki? Czy resort widzi tę potrzebę i czy budżet zapewni taką ilość środków, aby ten problem mógł zostać po prostu opanowany? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję, pan senator Karbowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#JanKarbowski">Dziękuję bardzo, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#JanKarbowski">Panie Ministrze, art. 22a wychodzi naprzeciw, a właściwie wręcz zwraca się do pracodawców, proponując im zatrudnianie bezrobotnych w zamian za możliwość refundacji składki na ubezpieczenie społeczne. W związku z tym mam pytania. Czy jest to obligatoryjne zobowiązanie rejonowych urzędów pracy do tego, że będą wypłacać te składki? Czy będą one wypłacane na ZUS w pełnej, czy też zmniejszonej wysokości? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#ZofiaKuratowska">Jeszcze pan senator Romaszewski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Panie Ministrze, mam pytanie w nawiązaniu do wystąpienia pana senatora Stępnia. Otóż była w nim mowa o kursach kształcących umiejętność poszukiwania pracy. Czy pan minister posiada jakieś przekonujące dane statystyczne na temat tego, że ludzie, którzy ukończyli te kursy, mają większe szanse zatrudnienia niż pozostali? Czy też jest to tylko pewien sposób zorganizowania zatrudnienia dla tych, którzy wykładają lub organizują te kursy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#MaciejManicki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#MaciejManicki">Jeśli można, znowu zacznę od ostatniego pytania. Odnośnie do kwestii związanej z efektywnością różnych form, aktywizowania bezrobotnych, to szkolenia są tutaj niewątpliwie na pierwszym miejscu. Obecnie ponad 67% osób - i ta wielkość sukcesywnie rośnie - które zostały skierowane przez rejonowy urząd pracy na szkolenia, uzyskuje zatrudnienie. Jest to, powiedziałbym, wskaźnik bardzo wysoki, wyższy niż odnotowywane przez niektóre znacznie bardziej doświadczone służby podobnych urzędów funkcjonujących w innych krajach europejskich. Tak na marginesie powiem, że efektywność, jeśli chodzi o prace interwencyjne, jest na poziomie 50%. To wynika głównie z tego, że rejonowe urzędy pracy najczęściej porozumiewają się z pracodawcą, mówiąc: proszę bardzo, udzielimy tobie pomocy - bo to jest też pewnego rodzaju pomoc dla pracodawcy - o ile potem te osoby, które zatrudniasz w ramach prac interwencyjnych, zatrudnisz na stałe. Notabene są przy tym wprowadzane nawet pewnego rodzaju premie. Jeśli po pracach interwencyjnych stosunek pracy zostaje utrzymany na czas nieokreślony, to są jeszcze dodatkowe premie dla pracodawcy. Niewątpliwie jednak szkolenia są najbardziej efektywną formą, liczoną: jedna osoba objęta aktywizacją - jedna osoba, która znajduje pracę. Przy okazji powiem też, że szkolenia są tańsze od prac interwencyjnych, a już na pewno od robót publicznych.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#MaciejManicki">Przepraszam, ale nie byłem w stanie nadążyć za pytaniem pana senatora Karbowskiego. Pan senator raczył mówić o art. 23…</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#komentarz">(Senator Jan Karbowski: Ja może…)</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#MaciejManicki">Szukałem w jego treści tego, o co panu senatorowi chodziło i, przyznaję się, nie znalazłem.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#komentarz">(Senator Jan Karbowski: Jeżeli pani marszałek pozwoli…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#JanKarbowski">Panie Ministrze, króciutko powtórzę. Chodzi mi o to, pod czym oczywiście się podpisuję, że art. 22a zachęca pracodawców do zatrudniania bezrobotnych, deklarując, że rejonowe urzędy pracy będą mogły refundować składkę na ubezpieczenie społeczne. Rozumiem, że chodzi tu o ZUS. Nie ma co ukrywać, że składka na ZUS to połowa wynagrodzenia. Jest to więc na pewno propozycja bardzo interesująca. W związku z tym mam tylko dwa szczegółowe pytania. Czy ta deklaracja rejonowego urzędu pracy i pracodawcy będzie miała, że tak powiem, charakter obligatoryjny i pracodawca będzie otrzymywał pieniądze na ubezpieczenie społeczne? Drugie pytanie: czy ta składka na ubezpieczenie społeczne będzie w pełnej wysokości, czy w jakiejś innej, zmniejszonej? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MaciejManicki">Najpierw wypowiem się co do wysokości składki, bo o tym można powiedzieć szybko. Ten przepis reguluje, że kwota zrefundowanych składek, o których mowa w ust. 1, nie może przekroczyć trzykrotnej wysokości najniższego wynagrodzenia obowiązującego w wymienionym w ust. 3 dniu spełnienia warunków. Czy jest górna granica tej refundacji? Dzisiaj byłoby to 11 milionów 100 tysięcy starych złotych na jednego zatrudnionego w ten sposób bezrobotnego.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#MaciejManicki">Czy to ma charakter obligatoryjny, czy nie? O tym stanowi ust. 1, który mówi, że rejonowy urząd pracy może, czyli nie musi. Ale ja bym powiedział w ten sposób, że jeśli już zawrze umowę, to wtedy ma to charakter obligatoryjny, bo wynika z umowy. Przy tym chcę powiedzieć, dlaczego wprowadzamy to rozwiązanie fakultatywnie.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#MaciejManicki">Przede wszystkim musi to mieścić się w ramach możliwości finansowych rejonowego urzędu pracy. Tutaj mamy do czynienia ze znaczną decentralizacją wydatkowanych środków. Krajowy Urząd Pracy dzieli środki między wojewódzkie urzędy pracy. Tam wojewódzkie rady zatrudnienia w porozumieniu z dyrektorami wojewódzkich urzędów pracy dzielą to między rejonowe, urzędy pracy i ostatecznie decydują, w jaki sposób wykorzystać te środki. Oczywiście mówimy o środkach na aktywne formy, bo zasiłki mają charakter obligatoryjny, choć niektóre z form aktywnych też już mają charakter obligatoryjny, na przykład kwestia stypendium dla osoby, która tracąc status absolwencki, jednocześnie podejmuje dalszą naukę. W tej sytuacji przysługuje jej stypendium mające już charakter obligatoryjny.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#MaciejManicki">Generalnie tego typu rozwiązania powinny być stosowane w przypadku, gdy mamy do czynienia z takimi problemami rynku pracy, że pojawia się jakaś większa - im większa, tym gorzej, oczywiście - grupa osób mających określone dysfunkcje zdrowotne. Powiedzmy, że jest jakieś zwolnienie grupowe, w wyniku którego pojawia się na rynku pracy duża liczba osób w wieku dość zaawansowanym i z określonymi dysfunkcjami zdrowotnymi, czyli - mówiąc krótko - ludzi trudniej zatrudnianych przez pracodawców. Pracodawca zawsze chciałby mieć pracowników młodych, zdrowych, bardzo wydajnych. A zatem mniej chętnie patrzy w kierunku takich osób. Wtedy można go mobilizować: zatrudnisz osoby z tej grupy, z tej kategorii ryzyka - bo to są grupy, które określamy jako grupy ryzyka - to otrzymasz za to preferencje; zatrudnisz je w ramach prac interwencyjnych, a następnie nawiążesz z nimi trwały stosunek pracy, otrzymasz dodatkowe preferencje.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#MaciejManicki">W tym momencie powrócę do pytania pana senatora Strażewicza - przepraszam, że z tak dużą zwłoką - dlaczego ministerstwo nie posłużyło się delegacją zawartą w ustawie? Otóż minister pracy przygotował projekt rozporządzenia Rady Ministrów w tej sprawie, a następnie zdecydował się go nie wysyłać do Rady Ministrów. Wręcz byłem w takiej sytuacji, że Rada Ministrów zobowiązała mnie do napisania pisma wyjaśniającego, w którym wskazywałem na niemożność wykorzystania tej, zawartej w przepisach, delegacji. Była to bowiem delegacja tak mało elastyczna, która praktycznie uniemożliwiała… Tam było powiedziane, że w rejonach, w których stopa bezrobocia - liczona nie według jakiegoś okresu, tylko aktualnie - jest mniejsza od połowy stopy bezrobocia w kraju, można wypłacanie zasiłku skrócić do sześciu miesięcy. Tylko problem polega na tym, że stopa bezrobocia, którą posługujemy się w informacjach bieżących, w zasadzie jest stopą szacunkową, obliczaną w przybliżeniu Dzieje się tak dlatego, że jeżeli chcemy wyliczyć stopę bezrobocia, to musimy znać liczbę zarejestrowanych bezrobotnych - to jest bardzo proste - ale również ilość zatrudnionych. A z liczbą zatrudnionych jest już gorzej. Na ogół wielkość zatrudnienia podawana jest z dużym opóźnieniem - kwartalnym, a czasami nawet większym. Praktycznie dopiero w szesnastym dniu czwartego miesiąca otrzymujemy informacje na temat zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#MaciejManicki">Ta sytuacja powoduje, że mamy orientacyjną stopę bezrobocia w skali całego kraju i orientacyjną w rejonie, a ustawodawca nie pozwolił przyjąć innej granicy, bo wtedy byłoby to wyjście poza delegację. Gdybyśmy przyjęli, że stopa bezrobocia jest nie mniejsza niż połowa, tylko - dla bezpieczeństwa - mniejsza niż 2/3, to wtedy nie mieścilibyśmy się w delegacji, to byłoby innego rodzaju wykonanie niż delegacja. Z tej przyczyny nie mogliśmy tego zrobić, bo dopiero po fakcie byśmy się dowiadywali, czy skróciliśmy komuś okres pobierania zasiłku w sposób uprawniony, czy nie - ze wszystkimi tego konsekwencjami. A więc po prostu zapis w delegacji był tak nieprecyzyjny, że nie pozwalał na jej wykorzystanie.</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#MaciejManicki">Teraz jeśli chodzi o pomoc społeczną i kwestię tego, że nie ma ona odzwierciedlenia w planie budżetu. Nie ma i nie może mieć. Ta ustawa została przyjęta przez Sejm po skierowaniu doń projektu ustawy budżetowej. W związku z tym owa kwota 1,5 biliona złotych, o której mówiłem, powstała w wyniku decyzji Komisji Polityki Społecznej. Nie jest to jednak decyzja ostateczna, gdyż przed nami jeszcze Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, a dopiero potem posiedzenie plenarne Sejmu. Po tym pierwszym etapie przesuwamy kwotę 1,5 biliona złotych na pomoc społeczną. Zatem na pewno znajdzie to swoje odzwierciedlenie. Tyle tylko że w planie, który został przysłany do Sejmu, tego być nie mogło.</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#MaciejManicki">Na marginesie muszę powiedzieć, że z dystrybucją pierwszej części środków nie powinno być żadnego problemu, bo dokładnie znamy osoby, które będą przesunięte do pomocy społecznej - łącznie z adresem i wszystkimi danymi, jakie można uzyskać z karty bezrobotnego. Nie ma więc problemu z właściwym rozdzieleniem tych środków. Jeśli zaś chodzi o pozostałą część tej kwoty, to tym będą zajmować się fachowcy z dziedziny pomocy społecznej i z Ministerstwa Finansów oraz sprawujący nadzór nad budżetem danych województw. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#ZofiaKuratowska">Czy jeszcze ktoś z państwa, pań lub panów senatorów, ma jakieś pytanie do pana ministra? Jeżeli nie, to dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#ZofiaKuratowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#ZofiaKuratowska">Ponieważ w trakcie debaty zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, dlatego zgodnie z art. 45 ust. 2 Regulaminu Senatu, proszę Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia o ustosunkowanie się do przedstawionych w trakcie debaty wniosków i przygotowanie ich do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#ZofiaKuratowska">Informuję, że zgodnie z naszymi zapowiedziami, głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu zostanie przeprowadzone najprawdopodobniej pod koniec posiedzenia lub jutro bezpośrednio po przerwie.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#ZofiaKuratowska">W tej chwili ogłaszam wyjątkowo długą, bo prawie trzygodzinną, przerwę do godziny 17.00.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#ZofiaKuratowska">Pani senator poda nam komunikaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WandaKustrzeba">Wysoka Izbo, mam cztery komunikaty.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WandaKustrzeba">Marszałek Senatu zwołuje posiedzenie Konwentu Seniorów z udziałem przewodniczących komisji senackich w dniu dzisiejszym bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#WandaKustrzeba">W godzinę po ogłoszeniu przerwy, czyli o godzinie 15.15, odbędzie się posiedzenie wspólne Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Tematem obrad będzie ustawa o podatkach i opłatach lokalnych. Posiedzenie połączonych komisji odbędzie się w sali nr 182.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#WandaKustrzeba">W dwie godziny po ogłoszeniu przerwy, o godzinie 16.15, odbędzie się posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, poświęcone poprawkom do ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu - również w sali nr 182.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#WandaKustrzeba">I jeszcze jeden komunikat. Planowane spotkanie przewodniczących komisji senackich z przedstawicielami gminy Czorsztyn zostaje przesunięte na późniejszą porę. O dokładnej godzinie spotkania poinformuję państwa w odrębnym komunikacie. To wszystko. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#ZofiaKuratowska">Przerwa do godziny 17.00.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#komentarz">(Przerwa od godziny 14 minut 16 do godziny 17 minut 05)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#StefanJurczak">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#StefanJurczak">Proszę senatorów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#StefanJurczak">Wprawdzie trwa jeszcze wspólne posiedzenie połączonych komisji, ale ponieważ są obecni na sali sprawozdawcy, możemy kontynuować obrady. Jeśli posiedzenie będzie się przedłużało, to zrobimy przerwę. Na razie jednak nie zanosi się na głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do punktu drugiego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o gospodarce komunalnej.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#StefanJurczak">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na dziewięćdziesiątym drugim posiedzeniu w dniu 8 listopada 1996 r. Do Senatu została przekazana w dniu 14 listopada 1996 r. Marszałek Senatu, w dniu 15 listopada 1996 r., zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ustawę do Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje, po rozpatrzeniu ustawy, przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#StefanJurczak">Przypominam też, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 442, natomiast sprawozdania komisji w drukach: 442A, 442B i 442C.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#StefanJurczak">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pana senatora Andrzeja Chronowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#AndrzejChronowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#AndrzejChronowski">Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych na posiedzeniu w dniu 19 listopada 1996 r. poddała dogłębnej analizie ustawę o gospodarce komunalnej, uchwaloną przez Sejm w dniu 8 listopada 1996 r. Ustawa ta porusza w zasadzie większość problemów związanych z działalnością gospodarczą, a głównie z gospodarką komunalną prowadzoną przez gminy, zarówno jeśli chodzi o działalność, jak i sprawę przekształceń oraz funkcjonowanie tych przedsiębiorstw. Porusza również sprawę komunalnych zakładów budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#AndrzejChronowski">Oprócz tego w ustawie, w art. 11, znalazł się zapis, który można nazwać antykorupcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#AndrzejChronowski">I ostatnia sprawa, na jaką chciałbym zwrócić uwagę, to zmiany końcowe.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#AndrzejChronowski">Szanowni Państwo! Nie będę dokładnie analizował wszystkich spraw, którymi zajmowała się Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Większość z nich była również obiektem zainteresowań Komisji Gospodarki Narodowej, która zawarła w zasadzie całość tej dyskusji w swoim sprawozdaniu. Myślę, że sprawozdawca tej komisji dokładnie wyjaśni istotę poprawek, jakie ona wprowadza. Ja chciałbym zwrócić uwagę na trzy podstawowe kwestie, którymi zajmowała się Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#AndrzejChronowski">Mamy do czynienia z ustawą, która choć niezbyt obszerna, jest jednak, powiedzmy sobie uczciwie, niedopracowana. I to jest chyba najważniejsze. Przepisy tej ustawy są niejednokrotnie enigmatyczne, niejasne i może się zdarzyć, że stosowanie ich w praktyce będzie trudne.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#AndrzejChronowski">Zacznę od problemu, który wiąże się zarówno z art. 2, jak i art. 9 oraz 10. Proszę zwrócić uwagę na fakt, że w artykułach tych mówi się, w jakiej formie może być prowadzona przez gminę gospodarka komunalna, i że mamy tu do czynienia z pomieszaniem pojęć. W art. 2 mówi się w zasadzie o wszystkich formach, czyli o zakładzie budżetowym, spółce prawa handlowego. Z kolei w art. 9 zapisano, że gmina może tworzyć tylko spółki kapitałowe na podstawie kodeksu handlowego, czyli spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne. W art. 10 mówi się natomiast ogólnie o spółkach prawa handlowego. Czyli według prostej interpretacji wychodziłoby na to, że działalność gmin według art. 10 sprowadza się do spółek prawa handlowego - spółki jawnej, komandytowej, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej. Jak więc mówiłem, są to przepisy bardzo niezrozumiałe, trudne do interpretacji i komisja musi zasygnalizować, że występują tu poważne niedociągnięcia.</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#AndrzejChronowski">Najbardziej kontrowersyjny jest art. 14, który mówi o przekształceniach przedsiębiorstw. Proszę zwrócić uwagę, że chodzi o najważniejszą chyba część tej ustawy. W art. 14 przewiduje się, że z dniem 1 lipca 1997 r. z mocy prawa nastąpi przekształcenie przedsiębiorstw komunalnych w jednoosobowe spółki gminy. W zasadzie jest to artykuł zupełnie ale to zupełnie niewykonalny w praktyce. Bo kiedy może zaistnieć spółka prawa handlowego? Tylko wtedy, jeśli sąd ją zarejestruje. A żeby ją zarejestrować, trzeba wcześniej złożyć dokumenty, zgodnie z wymogami kodeksu handlowego. Przede wszystkim trzeba złożyć statut spółki, określić jej formę: czy to ma być spółka z ograniczoną odpowiedzialnością czy akcyjna. Tutaj przewiduje się natomiast taki tryb, że z mocy prawa z dniem 1 lipca nagle wszystko zostanie przekształcone w jednoosobowe spółki skarbu gminy.</u>
          <u xml:id="u-82.8" who="#AndrzejChronowski">Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, która poświęciła temu problemowi chyba najwięcej czasu, zwraca uwagę na fakt, że jest to przepis absolutnie niewykonalny.</u>
          <u xml:id="u-82.9" who="#AndrzejChronowski">Kolejne zastrzeżenie dotyczy art. 17. W ust. 2 tego artykułu mówi się, że: „Pierwszy zarząd spółki powołuje zarząd gminy…”. Takie sformułowanie zapisu sugeruje, że to zarząd spółki powołuje zarząd gminy. Wydaje mi się, że należałoby to zapisać w inny, prostszy sposób.</u>
          <u xml:id="u-82.10" who="#AndrzejChronowski">I ostatnia sprawa, którą chciałbym przedstawić Wysokiej Izbie, dotyczy art. 28. Chodzi konkretnie o termin wejścia w życie art. 11, czyli tego przepisu o charakterze antykorupcyjnym, gdzie mówi się o niełączeniu stanowisk radnych z działalnością gospodarczą w spółkach. Może dojść do sytuacji, że przepis ten zostanie zaskarżony do Trybunału Konstytucyjnego. Z obserwacji dotychczasowych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego wynika, że należy brać pod uwagę, iż trybunał ten podważy taki właśnie zapis.</u>
          <u xml:id="u-82.11" who="#AndrzejChronowski">Na wniosek, a raczej na prośbę posła sprawozdawcy, mając na uwadze to, że ustawa jest superpilna, bo Sejm chce, aby weszła w życie z dniem 1 stycznia 1997 r., że działalność w gminach nie jest regulowana… Oczywiste, że jest to ustawa pilna, na którą czekają zarządy gmin, rady gmin. Wybór należy do Senatu: czy „puścić” tę ustawę bez poprawek, czy też wprowadzić do niej poprawki. Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych jednym głosem - i to głosem osoby wahającej się przez dobrą chwilę, jaką podjąć decyzję - przegłosowała stanowisko, żeby przyjąć tę ustawę bez poprawek. I takie stanowisko komisji przedstawiam Wysokiej Izbie. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, pana senatora Jana Antonowicza.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#StefanJurczak">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JanAntonowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JanAntonowicz">Uchwalona przez Sejm 14 listopada ustawa o gospodarce komunalnej jest projektem poselskim. Konieczność uchwalenia tej ustawy wynika z faktu, że w ustawie o samorządzie terytorialnym z dnia 8 marca 1990 r. był zapis o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej przez gminy od 1 stycznia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#JanAntonowicz">Działalność ta, zgodnie z art. 1 ustawy, dotyczy wykonywania zadań własnych gminy w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej i może być prowadzona w formie zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego. W szczególnych przypadkach gmina może prowadzić działalność nie tylko związaną z użytecznością publiczną - przypadki te określa art. 10 tej ustawy, który daje gminom możliwość prowadzenia szerokiej działalności gospodarczej, a nawet komercyjnej.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#JanAntonowicz">Rozdział trzeci ustawy określa zasady tworzenia przez gminy spółek oraz uczestnictwa radnych rady gminy we władzach spółki.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#JanAntonowicz">Rozdział czwarty ustawy określa sposób i termin przekształcenia przedsiębiorstw komunalnych w spółkę. Odbywać się to będzie na prostej ścieżce przekształcenia, czyli poprzez uchwałę rady gminy.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#JanAntonowicz">Rozdział piąty dostosowuje przepisy ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym oraz ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych do postanowień niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#JanAntonowicz">Należy podkreślić, że wprowadzenie w życie ustawy' o działalności gospodarczej gmin nie pociąga za sobą skutków finansowych dla budżetu państwa, a tworzy nowe możliwości uzyskania środków przez budżety gminy. Ustawa ta jest napisana zwięźle i nie zawiera zawiłości prawnych.</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#JanAntonowicz">Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej na posiedzeniu, które odbyło się 20 listopada, rozpatrywała ustawę o gospodarce komunalnej, zapoznała się z opiniami ekspertów i Biura Legislacyjnego. Zapoznaliśmy się także ze stanowiskiem Związku Miast Polskich. We wszystkich ekspertyzach wskazywano na liczne uchybienia, ale stwierdzono, że ustawa, generalnie, jest dobrze opracowana.</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#JanAntonowicz">Komisja zwróciła uwagę na liczne błędy językowe i drobne uchybienia merytoryczne, jednak z uwagi na to, że ustawa powinna być ogłoszona w „Dzienniku Ustaw” przed 1 stycznia 1997 r., uznała, że drobne błędy zauważone przez Biuro Legislacyjne i członków komisji mogą być usunięte przy ewentualnej nowelizacji, jeżeli taka będzie potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#JanAntonowicz">Komisja jednomyślnie zarekomendowała Wysokiej Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej, pana senatora Andrzeja Szczepańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#AndrzejSzczepański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#AndrzejSzczepański">W imieniu Komisji Gospodarki Narodowej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie z obrad komisji nad ustawą o gospodarce komunalnej - druk nr 442 - przyjętą przez Sejm na dziewięćdziesiątym drugim posiedzeniu 8 listopada bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#AndrzejSzczepański">W tym miejscu pragnę podkreślić, że ustawa ta, jak wiele innych, miała swój długi, bo prawie trzyletni poród. Jej projekt wpłynął do laski marszałkowskiej 7 stycznia 1994 r. Pierwsze czytanie odbyło się w kwietniu 1994 r., na krótko przed wyborami do samorządów lokalnych. W tym czasie padło wiele deklaracji i zapewnień o trybie pilnym ustawy. Zakładano termin jej uchwalenia na 30 czerwca 1994 r., w najgorszym przypadku na 30 września 1994 r., a dzisiaj mamy 28 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#AndrzejSzczepański">Podkreślam to dlatego, że posiedzenie naszej komisji również rozpoczęło się od próby postawienia nas przed problemem czasu: że musimy, że szybko, że ustawa musi wejść w życie od 1 stycznia 1997 r., bo w gminach na nią czekają itd., itd. Tak więc jedynym rozwiązaniem jest przyjęcie ustawy bez poprawek. Być może z tej przyczyny dwie nasze komisje, Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, proponują przyjęcie tej ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#AndrzejSzczepański">Komisja Gospodarki Narodowej jest innego zdania i wcale nie wynikało to z nadgorliwości bądź z chęci poszukiwania w ustawie błędów czy uchybień. W imieniu komisji poddam pod rozwagę Wysokiej Izby propozycje poprawek.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#AndrzejSzczepański">Wysoka Izbo! Na pytanie, czy ta ustawa jest oczekiwana przez samorządy, odpowiedź jest jednoznaczna - tak. Po pierwsze, umożliwia ona gminom podjęcie rozstrzygnięć dotyczących sposobu prowadzenia działalności gospodarczej i ewentualnych przekształceń form gospodarowania w zależności od dokonanych wyborów. Po drugie, stwarza możliwość realizacji zadań własnych, zaspokajających zbiorowe potrzeby ludności. Po trzecie, ułatwia podejmowanie działań służących właściwemu gospodarowaniu mieniem lokalnym. Po czwarte, służy podejmowaniu inicjatyw związanych z kształtowaniem rynku lokalnego, ograniczeniem bezrobocia, ochroną innych ważnych dla rozwoju gmin spraw.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#AndrzejSzczepański">Ustawa jest oczekiwana także i dlatego, że likwiduje dotychczasowe ograniczenia w działalności gminy i stan tymczasowości, bowiem obowiązuje termin do połowy przyszłego roku, do którego to terminu gminy powinny zaprzestać działalności gospodarczej. Zrodziło się stąd wiele wątpliwości, niejasności, co stanie się z kompetencjami gospodarczymi gmin po 30 czerwca 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#AndrzejSzczepański">Wysoka Izbo! Gdybym miał odpowiedzieć na kolejne pytanie, czy jest to ustawa dobra, to moja odpowiedź, w imieniu komisji, nie byłaby już tak jednoznaczna.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#AndrzejSzczepański">Jako sprawozdawca, który zapoznał się z materiałami z przebiegu dyskusji podczas pierwszego i drugiego czytania ustawy w Sejmie, ze stanowiskiem Związku Miast Polskich z 18 i 19 listopada bieżącego roku, z wynikiem głosowania nad tą ustawą w Sejmie - przypomnę, że głosowało 370 posłów, za przyjęciem ustawy opowiedziało się 366 posłów, przeciw było 2 i 2 posłów wstrzymało się od głosu - powinienem stwierdzić, że jest to bardzo dobra ustawa. Świadczyć by mogły o tym powyższe fakty.</u>
          <u xml:id="u-86.9" who="#AndrzejSzczepański">Niestety, Komisja Gospodarki Narodowej nie podziela tego optymizmu, dlatego w jej imieniu proponuję Wysokiej Izbie poprawki, które zapewne nie uczynią tej ustawy doskonałą, bowiem tego już ze względów proceduralnych uczynić nie można, a jedynie, naszym zdaniem, poprawią ją i to zarówno od strony legislacyjnej oraz językowej, jak i merytorycznej. Przechodzę do przedstawienia poprawek.</u>
          <u xml:id="u-86.10" who="#AndrzejSzczepański">Poprawka pierwsza dotyczy art. 1 ust. 1. Proponujemy wyrazy: „przez gminę zadań własnych” zastąpić wyrazami: „przez gminę jej zadań, a w szczególności zadań własnych”. Dotychczasowy zapis ust. 1 art. i zawęża działalność gmin do zadań własnych, a przecież gminy również realizują zadania zlecone z zakresu administracji rządowej oraz zadania przejęte przez gminę na podstawie porozumienia z organami tej administracji. Ponadto w dotychczasowym brzmieniu przepisu dwa ostatnie zadania nie należą do kategorii zadań własnych w rozumieniu ustawy o samorządzie terytorialnym, dlatego nie można zapisu zawężać do stwierdzenia „zadania własne”, polecając ustawowo wykonanie zadań, które nie są zadaniami własnymi.</u>
          <u xml:id="u-86.11" who="#AndrzejSzczepański">Poprawka druga również dotyczy art. 1 ust. 1. Proponujemy, aby zapis tego artykułu zakończyć kropką za nawiasem po wyrazach: „pozycja 496” i skreślić wyrazy: „w celu zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej”. Naszym zdaniem gospodarki komunalnej nie można zawęzić do wspólnoty samorządowej, czyli do mieszkańców gminy. Artykuł 1 ust. 2 mówi o zaspokojeniu zbiorowych potrzeb ludności i, według nas, jest to właściwe. Bowiem gospodarka komunalna - w szerokim tego słowa znaczeniu - zaspokaja potrzeby nie tylko mieszkańców gminy, ale również ludzi przebywających na jej terenie i nie będących członkami wspólnoty samorządowej.</u>
          <u xml:id="u-86.12" who="#AndrzejSzczepański">Poprawki trzecia i czwarta dotyczą art. 3 ust. 2. Proponujemy, aby w pierwszej linijce po wyrazie „działalność” postawić przecinek, a w trzeciej po wyrazach: „dokonywanie zadań” dopisać: „z zakresu gospodarki komunalnej”. Uważamy, że trzeba bardziej precyzyjnie określić, iż zadania, które mogą być powierzone podmiotowi posiadającemu zezwolenie, należą do zakresu gospodarki komunalnej. Analogicznie do tego, co jest zapisane w art. 3 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-86.13" who="#AndrzejSzczepański">Poprawka piąta dotyczy art. 4 ust. 1 pktu 1. Proponujemy, aby po słowach: „rada gminy postanawia o” dodać po dwukropku pkt 1 w brzmieniu: „wyborze sposobu i formy prowadzenia gospodarki komunalnej”. Poprawka ma charakter językowy, a jednocześnie zmierza do prawidłowego określenia kompetencji rady gminy. Chodzi o to, by przepisy art. 4 ust. 1 pktu 1 były terminologicznie spójne z przepisami art. 2 i art. 24 pktem 3, w którym występuje pojęcie: „forma prowadzenia gospodarki”.</u>
          <u xml:id="u-86.14" who="#AndrzejSzczepański">Poprawka szósta dotyczy art. 10 ust. 1 i ust. 2. Zapis art. 10 należy rozpatrywać w kontekście art. 9. Zapisy obu artykułów wywołały na posiedzeniu komisji dyskusję. Według nas, są one sprzeczne lub - łagodnie rzecz ujmując - brak w nich spójności. Odnośnie do art. 9, w związku z art. 2 i art. 10, nasuwa się wątpliwość, czy ustawa ogranicza prawo tworzenia spółek do dwóch ich rodzajów - z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjnych. Art. 10 w dotychczasowym brzmieniu przewiduje bowiem możliwość tworzenia spółek bez wskazywania ich typów, a zatem bez ograniczenia wynikającego z art. 9. Stąd wniosek, że zgodnie z duchem art. 10, gmina mogłaby utworzyć spółki komandytową i jawną oraz przystąpić do nich.</u>
          <u xml:id="u-86.15" who="#AndrzejSzczepański">Po wysłuchaniu opinii posła sprawozdawcy i przedstawicieli rządu okazało się, że intencją autorów projektu nie jest pozostawienie gminom swobody w tworzeniu wszelkich spółek, a jedynie spółek w sferze użyteczności publicznej - czyli zgodnie z duchem zapisu art. 9. W tej sytuacji w art. 10 ust. 1 w drugiej linijce po wyrazach „prawa handlowego” proponujemy dodać wyrazy: „o których mowa w art. 9” i to samo uczynić w drugiej linijce ust. 2 art. 10. Krótko mówiąc, chodzi o usunięcie sprzeczności między art. 9 a art. 10, a w art. 9 - powtarzam - jest mowa o dwóch rodzajach spółek: z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-86.16" who="#AndrzejSzczepański">Poprawka siódma również dotyczy art. 10 ust. 3. Wyrazy: „ograniczenia, dotyczące tworzenia spółek prawa handlowego i przystępowania przez gminę do nich, o których mowa w ust. 1 i 2” proponujemy zastąpić wyrazami: „wynikające z ust. 1 i 2 ograniczenia dotyczące tworzenia spółek prawa handlowego i przystępowania do nich przez gminę”. Dalszy ciąg art. 3 pozostawiamy bez zmian. Poprawka ma charakter językowy, a - co ważne - wynika z wcześniejszych poprawek art. 10 ust. 1 i 2 w związku z art. 9.</u>
          <u xml:id="u-86.17" who="#AndrzejSzczepański">Poprawka ósma dotyczy art. 12 ust. 1. W trzeciej linijce proponujemy wykreślić wyrazy: „oraz przepisy kodeksu cywilnego”. Zapis ten jest bezprzedmiotowy, bowiem zagadnienia te są regulowane wyłącznie w przepisach kodeksu handlowego.</u>
          <u xml:id="u-86.18" who="#AndrzejSzczepański">Kolejne dwie poprawki, dziewiąta i dziesiąta, dotyczą art. 14 i 15, kluczowych dla rozdziału czwartego zatytułowanego „Przekształcenia przedsiębiorstw komunalnych”.</u>
          <u xml:id="u-86.19" who="#AndrzejSzczepański">W tym miejscu pragnę poinformować Wysoką Izbę, że wszelkie propozycje zmian w ustawie wynikały z woli poprawienia zapisu art. 14. Swoje głosowanie i debatę na posiedzeniu komisji rozpoczęliśmy właśnie od wspomnianego artykułu. Możliwe, że gdybyśmy w głosowaniu - przy jednym głosie wstrzymującym się - nie postanowili dokonać poprawki w art. 14, to ja również, jako sprawozdawca, proponowałbym państwu przyjęcie ustawy bez poprawek. Uznaliśmy jednak, że dotychczasowe brzmienie art. 14 jest wręcz kuriozalne. Zgodnie z nim, jeżeli do 30, czerwca 1997 r. rada gminy z różnych przyczyn nie postanowi o wyborze formy organizacyjno-prawnej lub o prywatyzacji przedsiębiorstwa komunalnego, to z mocy prawa ulega ono przekształceniu. Jaka moc? Jakie prawo? Gdzie statut? Do jakiego rejestru spółek sąd ma je wpisać? To tak, jakby ktoś z nas chciał sobie zmienić nazwisko, a ponieważ nie poinformował, jak chce się nazywać, następnego dnia z mocy prawa dowiedział się, że nazywa się Iksiński. Może to nie najlepszy przykład, ale coś w tym jest. Proponujemy więc poprawkę. Mamy świadomość, że nie jest idealna, ale jej treść nastręczała nam najwięcej problemów. Uważamy jednak, że nasza propozycja jest lepsza od dotychczasowego zapisu. Proponujemy mianowicie następujące brzmienie art. 14 ust. 1: „Przedsiębiorstwa komunalne, w stosunku do których rada gminy do dnia 30 czerwca 1997 r. nie postanowiła o wyborze organizacyjno-prawnej formy lub ich prywatyzacji, podlegają procedurze przekształcenia w jednoosobową spółkę gminy”.</u>
          <u xml:id="u-86.20" who="#AndrzejSzczepański">Oprócz wcześniej przedstawionych argumentów, dotyczących poprawki do art. 14 ust. 1, pragnę dodać, że proponowana wersja zapisu ust. 1 wprowadza w miejsce automatycznego, dokonywanego z mocy ustawy przekształcenia przedsiębiorstwa komunalnego w spółkę, procedurę takiego przekształcenia, które ma stosować zarząd gminy w określonym zakresie i w ustalonych terminach.</u>
          <u xml:id="u-86.21" who="#AndrzejSzczepański">Poprawka dziesiąta dotyczy również art. 14 ust. 2. Wyrazy: „przepisy ustawy nie stanowią” proponujemy zastąpić wyrazami: „ustawa nie stanowi”. Poprawka wynika z unormowań legislacyjnych. Ma na celu ujednolicenie brzmienia zwrotów zastrzegających stosowanie odmiennych unormowań ustawy. Takie zwroty zawierają również przepisy art. 16 ust. 1 i art. 21.</u>
          <u xml:id="u-86.22" who="#AndrzejSzczepański">Poprawka jedenasta dotyczy art. 15 ust. 1 i ust. 2. Ma ścisły związek z art. 14 i właściwie należy je czytać łącznie. Proponujemy nadanie art. 15 ust. 1 następującego brzmienia: „Zarząd gminy wszczyna procedurę przekształcenia, o której mowa w art. 14 ust. 1, z dniem 1 lipca 1997 r., postanawiając o rodzaju spółki oraz ustalając jej statut, akt założycielski. W terminie 14 dni od wszczęcia procedury przekształcenia zarząd gminy składa wniosek o wpisanie spółki do rejestru handlowego”. W ust. 2 tego samego art. 15 proponujemy natomiast skreślić wyrazy: „z dniem 1 lipca 1997 r.”. Obie poprawki w art. 15 wynikają z poprawki art. 14 ust. 1 i są od siebie uzależnione.</u>
          <u xml:id="u-86.23" who="#AndrzejSzczepański">Poprawka dwunasta dotyczy art. 17 ust. 2. Chodzi tu o wyrazy: „pierwszy zarząd spółki powołuje zarząd gminy”. Mówił już na ten temat sprawozdawca Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pan Andrzej Chronowski. Wymieniony zapis proponujemy zastąpić wyrazami: „zarząd gminy powołuje pierwszy zarząd spółki”. Może to zabrzmi humorystycznie, ale pragnęliśmy, by jasne było, że to zarząd spółki jest powołany przez zarząd gminy, a nie odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-86.24" who="#AndrzejSzczepański">Poprawka trzynasta dotyczy art. 18 ust. 2. Po wyrazie „statut” proponujemy dodać w nawiasie wyrazy „akt założycielski”. Poprawka nie jest pozorna, bowiem na tle art. 2 w związku z art. 16 ust. 1 może powstać wątpliwość, czy ustawa pozwala przyjąć w statucie liczbę członków rady nadzorczej mniejszą od wymaganej przez kodeks handlowy. Przypomnę, że w kodeksie jest powiedziane, że mają to być minimum 3 osoby w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz minimum 5 w spółce akcyjnej. Jeżeli bowiem celem ustawy nie jest wprowadzenie w tym zakresie odstępstwa od kodeksu handlowego, wówczas w ogóle zapis w ust. 2 jest zbyteczny. Na wypadek, gdyby projektodawca uważał, że zapis ust. 2 winien pozostać, proponujemy dodanie wyrazów „akt założycielski”.</u>
          <u xml:id="u-86.25" who="#AndrzejSzczepański">Poprawka czternasta dotyczy art. 23 ust. 1. Wyrazy: „przechodzą do spółki” proponujemy zastąpić przez: „stają się majątkiem spółki”. Poprawka ma charakter językowy.</u>
          <u xml:id="u-86.26" who="#AndrzejSzczepański">Poprawka piętnasta również dotyczy art. 23 ust. 3. Do wyrazów: „spółka powstała w wyniku przekształcenia” proponujemy dopisać wyrazy: „zakładu budżetowego”. I dalej: „wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki związane z działalnością… - w tym miejscu proponujemy dopisać wyraz «tego» - …zakładu”. Chcemy zakończyć całe zdanie kropką, skreślając wyraz „budżetowego”. Sądzimy, że chodzi tutaj nie tylko o sprawy językowe, ale także o dopowiedzenie, jakiego zakładu to dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-86.27" who="#AndrzejSzczepański">Poprawka szesnasta dotyczy art. 24 ust. 4. Stoimy na stanowisku, że w dotychczasowym zapisie ust. 4 zadania użyteczności publicznej zostały zdefiniowane zbyt wąsko. Charakter użyteczności publicznej mogą mieć również wykonywane przez gminę zadania zlecone z zakresu administracji rządowej oraz zadania przejęte przez gminę na podstawie porozumienia z organami tej administracji, co podkreślałem już na wstępie swojego sprawozdania. W tej sytuacji art. 24 ust. 4 proponujemy nadać nowe brzmienie. Cytuję: „Zadaniami użyteczności publicznej w rozumieniu ustawy są wykonywane przez gminę zadania, polegające na bieżącym i nieprzerwanym zaspokajaniu zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych, w szczególności zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1” - chodzi o ustawę o samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-86.28" who="#AndrzejSzczepański">Poprawka siedemnasta dotyczy art. 26, tak zwanych przepisów końcowych. W ostatniej linijce w oryginale projektu ustawy jest tak: „W art. 8 skreśla się ust. 2”. Sformułowanie to proponujemy zastąpić wyrazami: „W art. 8 ust. 2 otrzymuje brzmienie”. I tenże ust. 2: „Do przedsiębiorstw komunalnych stosuje się odpowiednie przepisy o przedsiębiorstwach państwowych”. Z art. 14 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej wynika, że jeżeli rada gminy do 30 czerwca 1997 r. postanowiła o wyborze organizacyjno-prawnej formy lub o prywatyzacji przedsiębiorstwa komunalnego, to nie ulega ono przekształceniu z mocy prawa z dniem 16 lipca 1997 r. w jednoosobową spółkę gminy. Przedsiębiorstwo komunalne, co do którego przed 1 lipca 1997 r. zapadło wspomniane postanowienie, powinno być objęte przepisami ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, aż do wykreślenia go z rejestru przedsiębiorstw. Również w okresie między wejściem w życie ustawy a 1 lipca 1997 r. funkcjonować będą przedsiębiorstwa komunalne, do których, jak obecnie, należy stosować przepisy ustawy o przedsiębiorstwach państwowych. Przepisy te również należy stosować po 30 czerwca 1997 r. w okresie od podjęcia przez radę gminy uchwały o jego przekształceniu lub prywatyzacji do wykreślenia go z rejestru przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-86.29" who="#AndrzejSzczepański">Wysoka Izbo! To już wszystkie propozycje poprawek, a jest ich w sumie siedemnaście. Proponując szczegółową ich analizę, wnoszę o przyjęcie ustawy wraz z poprawkami zawartymi w druku nr 442C, czyli druku sprawozdania naszej komisji. Dodam tylko, że również art. 11 wzbudzał szeroką dyskusję na posiedzeniu komisji, lecz nie proponujemy w tymże artykule żadnych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-86.30" who="#AndrzejSzczepański">Na koniec - proszę to potraktować bardzo ciepło, jako odrobinę humoru, nie ma w tym żadnej złośliwości, to raczej drobny przerywnik w naszych obradach - pragnę w imieniu własnym i komisji przeprosić pana senatora Madeja, że w wyniku naszej pracy, być może, pozbawiliśmy go możliwości popastwienia się trochę nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-86.31" who="#komentarz">(Senator Jerzy Madej: A skąd pan senator o tym wiedział?)</u>
          <u xml:id="u-86.32" who="#AndrzejSzczepański">Tak sądziłem. Jak powiedziałem na wstępie, z naszej strony nie była to próba szukania dziury w całym. Doszliśmy do wniosku, że skoro ruszamy art. 14 i 15, to powinniśmy coś zrobić z tymi „kwiatkami”, które są w ustawie. Sądzę, że i tak jesteśmy w stanie uruchomić całą procedurę prawną i ustawa z dniem 1 stycznia 1997 r. może wejść w życie. Wymaga tylko akceptacji u nas i ewentualnie szybkiego powrotu do niej w Sejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#StefanJurczak">Zgodnie z art. 38 ust. 5 Regulaminu Senatu, chciałbym teraz zapytać, czy ktoś z panów senatorów chciałby skierować krótkie, zadane z miejsca, pytania do senatorów sprawozdawców?</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#StefanJurczak">Jest pytanie? Proszę bardzo. Pan senator Adamiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#JanAdamiak">Chyba najbardziej merytorycznie podeszła do sprawy Komisja Gospodarki Narodowej, wobec tego skieruję pytanie do sprawozdawcy tej właśnie komisji.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#JanAdamiak">Otóż w art. 17 jest taki zapis, który niejako nakazuje zarządowi gminy przy powołaniu spółki, by prezesem był dyrektor przedsiębiorstwa. Jest to obligatoryjny nakaz. Czy komisje nad tym dyskutowały? Czy taki zapis musi być? Czy jest konieczny? Przecież niektórzy mogą mieć obiekcje w stosunku do tegoż dyrektora, a tymczasem ten zapis jakby uniemożliwia zmianę owego prezesa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#AndrzejSzczepański">Nie było na ten temat wielkiej dyskusji, ale oczywiście nie umknęło to naszej uwadze. Staliśmy na stanowisku, że jeżeli dzisiaj jest coś przekształcane, to należy zrobić to w oparciu o tę dzisiejszą - że tak powiem - kadrę, zachowując ewentualnie takie możliwości proceduralne, jakie są przy odwołaniu każdego i w każdej sytuacji. Niemniej jednak, jak powiadam, ustosunkowaliśmy się do tego w ten sposób, że przyjmujemy taką koncepcję, nie roztrząsając tego tematu, nie dzieląc włosa na czworo. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#StefanJurczak">Czy są jeszcze pytania? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#StefanJurczak">Otwieram debatę.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#StefanJurczak">Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu wypowiedzi w debacie oraz o konieczności zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców i obowiązku składania wniosków o charakterze legislacyjnym na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#StefanJurczak">Do głosu zapisały się trzy osoby.</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#StefanJurczak">Pan Henryk Maciołek złożył swoją wypowiedź do protokołu, pani Dorota Kempka też złożyła wypowiedź do protokołu, pan Ireneusz Michaś także.</u>
          <u xml:id="u-91.6" who="#StefanJurczak">Pierwszym mówcą będzie pani senator Grażyna Ciemniak. Następna będzie pani senator Wanda Kustrzeba.</u>
          <u xml:id="u-91.7" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#GrażynaCiemniak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#GrażynaCiemniak">Z dużą satysfakcją pragnę podkreślić ważność nowego uregulowania w zakresie funkcjonowania gospodarki komunalnej w gminach, jakim jest właśnie ustawa o gospodarce komunalnej.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#GrażynaCiemniak">Istotne jest to, że określa ona zasady i formy gospodarki komunalnej, prowadzonej przez gminy w formie komunalnych zakładów budżetowych i spółek z udziałem gminy, a także warunki przekształcania przedsiębiorstw komunalnych. Ustawa jest niezbędnym uzupełnieniem uregulowań prawnych wynikających z ustawy z dnia 8 marca 1991 r. o samorządzie terytorialnym. Przedstawiciele gmin, a także organizacyjnych jednostek komunalnych, z którymi odbyłam spotkania, z dużym zadowoleniem przyjęli fakt oczekiwanej od kilku lat ustawy, wyrażając jednak pogląd, że gospodarka komunalna powinna być prowadzona przede wszystkim przez gminę w formie spółki, a nie zakładu budżetowego, gdyż umożliwiłoby to tym jednostkom efektywne działanie na rynku usług komunalnych. Zakłady budżetowe, ze względu na ograniczenia finansowe, nie mają takich możliwości. Na tle tej uwagi, zgłoszonej przez przedstawicieli jednostek komunalnych, pragnę wyrazić przekonanie, iż rady gmin będą podejmowały rozsądne uchwały o przekształceniu zakładów budżetowych spółki prawa handlowego, jeżeli odpowiednie wnioski będą kierowane do rad gmin.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#GrażynaCiemniak">Jednak budzą wątpliwości zapisy dotyczące spółek prawa handlowego, które nie są ze sobą spójne. Dotyczy to art. 2 i art. 10, gdzie mówi się o spółkach prawa handlowego. W art. 9 mówi się natomiast o spółce z ograniczoną odpowiedzialnością i spółce akcyjnej. Wydaje mi się, że to wymaga sprecyzowania i nadania spójności, w jakich formach może być prowadzona przez gminę gospodarka komunalna, w szczególności ta związana z zadaniami o charakterze użyteczności publicznej.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#GrażynaCiemniak">Tak więc wobec zgłoszonych przez Komisję Gospodarki Narodowej poprawek, między innymi do art. 2, i potrzeby zachowania spójności między art. 2 a art. 9, proponuję poprawkę z prośbą o jej akceptację. Moja poprawka dotyczy art. 2. Wyrazy: „lub spółek prawa handlowego” zastępuje się wyrazami: „spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne”. Sądzę, że to sprecyzowanie będzie korzystne, gdyż w art. 9 jest zapis, iż gmina może tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne, a także może przystępować do takich spółek. Ponadto w art. 1 ust. 2 precyzuje, co oznacza gospodarka komunalna - w szczególności są to zadania o charakterze użyteczności publicznej. Jeśli więc w art. 2 mówimy, że: „gospodarka komunalna może być prowadzona przez gminę, w szczególności w formach zakładu budżetowego”, to również celowe jest zapisanie tutaj spółek z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółek akcyjnych, zamiast dotychczasowego zapisu o spółkach prawa handlowego.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#GrażynaCiemniak">Bardzo proszę o poparcie mojej poprawki. Może jest ona drobna, ale nadaje przepisom spójność. Ponadto uważam, że Komisja Gospodarki Narodowej wniosła bardzo potrzebne poprawki i również będę głosowała za przyjęciem ustawy z poprawkami zaproponowanymi przez Komisję Gospodarki Narodowej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu panią senator Wandę Kustrzebę, zaś następnym mówcą będzie pan senator Wojciech Matecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WandaKustrzeba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WandaKustrzeba">Chciałam wnieść poprawkę do art. 12 ust. 2, a właściwie poprawkę do poprawki Komisji Gospodarki Narodowej, ponieważ zdanie: „pierwszy zarząd spółki powołuje zarząd gminy” jest przykładem klasycznej dwuznaczności zwanej amfibolią i jak długo byśmy nie…</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#komentarz">(Senator Andrzej Chronowski: To nie art. 12, tylko art. 17.)</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#WandaKustrzeba">Tak. Artykuł 17 ust. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#StefanJurczak">On się odnosi do poprawki dwunastej, czy tak, Pani Senator?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WandaKustrzeba">Do poprawki dwunastej, tak jest. Do poprawki dwunastej, ale w pomarańczowym druku senackim jest to art. 17. Proponuję więc, aby tę wieloznaczność ujednoznacznić w ten sposób: „pierwszy zarząd spółki jest powoływany przez zarząd gminy”. To tak jak w zdaniu: samochód Jana rozbił samochód Piotra. Żebyśmy nie wiem, jak długo przestawiali wyrazy, nigdy nie będzie wiadomo, czyj samochód przez czyj został rozbity. W języku mówionym, tak jak to stwierdził senator sprawozdawca, można zaakcentować podmiot, ale w języku pisanym, a z taką formą będzie się stykał odbiorca, nie można tego zaznaczyć i te akcentowane niuanse zanikają. Tak więc proszę o przyjęcie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Wojciecha Mateckiego. Następnym mówcą będzie pan senator Jerzy Madej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WojciechMatecki">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#WojciechMatecki">Rozważamy uchwaloną przez Sejm w dniu 8 listopada 1996 r. ustawę o gospodarce komunalnej, oczekiwaną przez samorządy naszego kraju i porządkującą problemy gospodarki komunalnej w gminach. Chciałem poddać Wysokiej Izbie pod rozwagę niewielką ale istotną poprawkę do art. 11. Proponuję w art. 11 ust. 1 po słowach: „radni rady gminy” dodać: „z wyjątkiem przewodniczących i członków zarządu gminy”. Jeżeli zostawimy ten zapis, to na przykład wiceburmistrz miasta będący radnym nie ma prawa być członkiem władz zarządzających lub kontrolujących i rewizyjnych ani też nie może być pełnomocnikiem handlowym spółki prawa handlowego w spółce komunalnej, natomiast wiceburmistrz nie będący radnym to prawo posiada.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#WojciechMatecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Serdecznie proszę o poparcie tej poprawki. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Jerzego Madeja. Następnym mówcą będzie pan senator Piotr Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#JerzyMadej">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#JerzyMadej">Po tym, co powiedział pan senator Szczepański na mój temat, chciałem zrobić niespodziankę i nie zabierać głosu, ale skoro decydujemy się na to, żeby tę ustawę poprawić - co w moim przekonaniu jest nie tylko przydatne, lecz wręcz konieczne - zabieram jednak głos, żeby przedstawić moje propozycje. Muszę przyznać, że w dużej mierze, w 50%, pokrywają się one z propozycjami Komisji Gospodarki Narodowej, chociaż miałem również wątpliwości - za chwilę będę o tym mówił - w stosunku do niektórych poprawek przedstawionych przez tę komisję.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#JerzyMadej">Wracając natomiast do meritum sprawy, to rzeczywiście ustawa oczekiwana jest już ponad dwa lata. Przypomnę, że zgodnie z ustawą o przepisach wprowadzających do ustawy o samorządzie terytorialnym i ustawy o pracownikach samorządowych, gminy miały w terminie do 30 czerwca 1994 r. zdecydować, co zrobić z przedsiębiorstwami komunalnymi. Minęło już od tego czasu, dzięki Bogu, ponad dwa lata i sprawa się przeciąga dzięki różnym rozwiązaniom tymczasowym, ale ciągle brakuje ustawy, o której mówimy. Nie bardzo wiem, dlaczego przez dwa lata ta ustawa nie mogła się przebić w Sejmie. A teraz nagle znowu tryb pilny, może nie tryb pilny, ale w każdym razie taki pośpiech, że zwracają się do nas posłowie, abyśmy przyjęli ustawę bez poprawek, w takim stanie, w jakim ona jest, dlatego że gminy czekają. Nie bardzo rozumiem - ustawa nie mogła wyjść z Sejmu przez dwa lata, a teraz musi w ciągu dwóch dni wyjść z Senatu, i to bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#JerzyMadej">Przy tym trzeba również pamiętać, że wątpliwości, które przyczyniły się do opóźnienia całego procesu legislacyjnego, brały się z tego, że jednak nie było do końca jednoznacznego zdania, czy gminy powinny prowadzić działalność gospodarczą sensu stricto, czy też powinny tylko prowadzić działalność gospodarczą w zakresie zadań własnych. Wiadomo, że u podstaw tych wątpliwości leżała obawa o to, że gmina może stać się w pewnym zakresie działalności gospodarczej monopolistą na swoim terenie, co byłoby sprzeczne z zasadami gospodarki rynkowej. Nie po to tworzyliśmy samorząd gospodarczy, żeby stał się on konkurentem czy monopolistą na swoim terenie w pewnych dziedzinach działalności gospodarczej. O tym również trzeba pamiętać, gdy nad tą ustawą dyskutujemy. Dobrze się stało, że wyszła ona wreszcie z Sejmu, łaskawie przyszła do Senatu, dobrze też się stało, że Komisja Gospodarki Narodowej te swoje poprawki zaproponowała.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#JerzyMadej">Ja również zacząłbym od art. 2, ponieważ w art. 1 Komisja Gospodarki Narodowej zaproponowała skreślenie w ust. 1 części zdania: „w celu zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej”. Tam w ust. 2 zapisano, że: „celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności”, i od razu mi się przypomniało podstawowe prawo socjalizmu. Podejrzewam, że część z państwa pamięta, jak brzmiało podstawowe prawo socjalizmu - ciągłe zaspokajanie stale rosnących potrzeb ludu pracującego miast i wsi. Jak czytałem ten zwrot, to od razu mi się ono przypomniało. Oczywiście, w innym kontekście w tej chwili o tym mówimy, a przypomniało mi się to po prostu dlatego, że mam dobrą pamięć, chociaż krótką.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#JerzyMadej">Pytanie moje jest natomiast takie. Otóż w art. 2 mamy zapis: „Gospodarka komunalna może być prowadzona przez gminę, w szczególności w formach zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego”. W jakich innych formach może być ona prowadzona? Możliwe jest jeszcze tylko powierzenie wykonywania zadań innym firmom. A więc faktycznie tylko dwie wymienione formy są możliwe - zakład budżetowy albo spółka prawa handlowego. A zatem po co występuje tu wyrażenie „w szczególności”? W związku z tym, oczekuję na wyjaśnienie ze strony pana senatora sprawozdawcy, pana Szczepańskiego, ewentualnie ze strony przedstawiciela rządu. Czy użycie słowa „w szczególności” wskazuje, że są możliwe jeszcze inne formy? Jeśli tak, to jakie?</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#JerzyMadej">Kolejna moja wątpliwość dotyczy art. 3 ust. 1 o następującym brzmieniu: „Gmina może powierzyć wykonywanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nie posiadającym osobowości prawnej, w drodze umowy na zasadach ogólnych”. Co znaczy sformułowanie: „na zasadach ogólnych”? Czy: „na zasadach ogólnych” znaczy, że również z zastosowaniem przepisów o zamówieniach publicznych? Bo tu może pojawić się problem, jeżeli gmina będzie powierzała zadania osobom fizycznym lub osobom prawnym, to czy może to robić również bez żadnego przetargu i dokonywać wyboru tego podmiotu, który się bardziej podoba zarządowi gminy? Jeżeli tyle czasu pracowaliśmy nad ustawą o zamówieniach publicznych, która dotyczyła zarówno przedsiębiorstw państwowych, jak i samorządu terytorialnego, to - w moim przekonaniu - jak najbardziej uzasadnione byłoby uwzględnienie jej zasad w ustawie o gospodarce komunalnej. Dlatego też proponuję poprawkę uzupełniającą ust. 1 art. 3 o wyrazy: „z zastosowaniem przepisów o zamówieniach publicznych”.</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#JerzyMadej">Popieram także całkowicie poprawkę piątą Komisji Gospodarki Narodowej, która tak pod względem legislacyjnym, jak językowym upraszcza brzmienie art. 4 ust. 1 pktu 1.</u>
          <u xml:id="u-100.8" who="#JerzyMadej">Poprawka szósta komisji jest z kolei poprawką oczywistą.</u>
          <u xml:id="u-100.9" who="#JerzyMadej">W tej chwili prezentuję tylko moje skromne zdanie na temat poprawek zgłaszanych przez Komisję Gospodarki Narodowej. Powiedziałbym, że udzielam im swego poparcia, oczywiście nie roszcząc sobie pretensji do autorstwa.</u>
          <u xml:id="u-100.10" who="#JerzyMadej">Jeżeli już mówimy o poprawkach językowych, to w art. 10 ust. 2 jest na końcu mój ulubiony zwrot: „spowoduje dla gminy poważną stratę majątkową”. To jest właśnie to, co najbardziej lubię w języku polskim, który przyszedł ze Wschodu. To jest takie samo wyrażenie jak: „daj to dla mnie”. Oczywiście powinno być; „spowoduje poważną stratę majątkową gminy”, a nie: „spowoduje dla gminy.</u>
          <u xml:id="u-100.11" who="#JerzyMadej">Co do poprawki dziewiątej Komisji Gospodarki Narodowej, dotyczącej art. 14, to proponuję, aby komisja przyjęła jako autopoprawkę moją propozycję, polegającą na drobnym przestawieniu szyku wyrazów. Po wyrazach: „Przedsiębiorstwa komunalne, w stosunku do których rada gminy do dnia 30 czerwca 1997 r. nie postanowiła o wyborze” powinno być: „formy organizacyjno-prawnej”, a nie: „organizacyjno-prawnej formy”. Wtedy będzie po polsku, a wszystko inne jest zapisane prawidłowo.</u>
          <u xml:id="u-100.12" who="#JerzyMadej">Komisja Gospodarki Narodowej miała także zastrzeżenie do zapisu ust. 2 w art. 14: „jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej”. Proponuje, aby było: „jeżeli ustawa nie stanowi inaczej”. W art. 6 ust. 1 jest zapisane, że: „komunalne zakłady budżetowe może powoływać rada gminy, zgodnie z przepisami ustawy oraz przepisami ustawy z dnia 5 stycznia 1991 r.”. Tak więc akurat ta poprawka rozbija pewną jednolitość sformułowań. Zresztą tak naprawdę wychodzi na jedno, bo czy są to „przepisy ustawy”, czy „ustawa”, jest to dokładnie to samo - chociaż określenia „przepisy” używa się częściej, jeżeli mówi się o konkretnym artykule w ustawie. Wtedy mówi się na przykład: „przepisy art. 15 ustawy”. Jak już powiedziałem, pewna jednolitość sformułowań ustawy zostaje jednak tą poprawką naruszona.</u>
          <u xml:id="u-100.13" who="#JerzyMadej">Mam wątpliwości co do poprawki jedenastej, którą zaproponowała Komisja Gospodarki Narodowej. Zapis w brzmieniu, które otrzymaliśmy z Sejmu, stanowi, że można działania te podjąć przed upływem terminu, o którym mowa w art. 14 ust. 1, czyli przed 1 lipca 1997 r. Art. 14 ust. 1 mówi właśnie o tych wszystkich przedsiębiorstwach, w stosunku do których do 30 czerwca 1997 r. nie podjęto decyzji o wyborze formy organizacyjno-prawnej albo ich prywatyzacji. Natomiast art. 15 reguluje przypadki, kiedy to przed tym terminem podejmowane są działania. Dlatego nie bardzo wiem, dlaczego komisja proponuje, że to się ma rozpocząć dopiero z dniem 1 lipca 1997 r. Przecież rada gminy może rozpocząć działania już z dniem wejścia w życie ustawy i właśnie takiej sytuacji dotyczy art. 15. Tak więc w tym przypadku nie zmieniałbym ust. 1 w art. 15.</u>
          <u xml:id="u-100.14" who="#JerzyMadej">Mam jednak wątpliwości co do ust. 2 tegoż artykułu. Nie rozumiem, dlaczego właśnie tu występuje określenie terminu: „z dniem 1 lipca 1997 r.”, bo przecież gmina może przewidziane w przepisach działania wykonać w ciągu 2,3 miesięcy od 1 stycznia 1997 r. Na 1 kwietnia 1997 r. może mieć już przygotowane wszystkie dokumenty, żeby dokonać wpisu spółki do rejestru handlowego, i nie wiem, dlaczego ma czekać do 1 lipca 1997 r. Te sprawy musielibyśmy jednak wyjaśnić, żeby nie było żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-100.15" who="#JerzyMadej">Jeszcze raz powtarzam, że art. 14 dotyczy właśnie tych wszystkich gmin, które nie podjęły decyzji, a art. 15 tych, które mają już wszystko przygotowane, tylko nie ma jeszcze ustawy do tego, ażeby przeprowadzić te wszystkie działania. Wobec tego w art. 15 w ust. 2 zamiast: „z dniem 1 lipca 1997 r.” powinno być: „ z dniem dokonania wpisu do rejestru handlowego”. To są moje uwagi na temat jedenastej poprawki komisji.</u>
          <u xml:id="u-100.16" who="#JerzyMadej">Proszę państwa, jest także kolejna wątpliwość. Komisja Gospodarki Narodowej zwróciła uwagę na termin 1 lipca 1997 r. w art. 15, ale w art. 17 jest również ten termin. Dotyczy on tam terminu automatycznego powołania dyrektora na prezesa zarządu spółki, to znaczy powołuje zarząd spółki w czasie, kiedy nie ma jeszcze spółki, ponieważ nie została jeszcze zarejestrowana. Wynika to z tego, o czym mówił pan senator Szczepański,' że jeżeli do 30 czerwca 1997 r. gmina nie podjęła decyzji, to nie jest praktycznie możliwe, aby przedsiębiorstwo stało się z mocy prawa spółką od 1 lipca 1997 r. i od razu miało zarząd spółki. Wobec tego nie można zapisać w art. 17 ust. 2, że od razu od 1 lipca 1997 r. mianowany jest zarząd spółki, skoro spółka nie może powstać w ciągu jednej tylko chwili po przejściu wskazówek zegara z godziny 24.00 na godzinę 00.01. Zatem jeśli idzie o art. 17, to należałoby tę sprawę wyjaśnić dokładnie.</u>
          <u xml:id="u-100.17" who="#JerzyMadej">Zaprezentowałem wszystkie moje wątpliwości oraz moje poprawki i chciałbym powiedzieć teraz o całości rozwiązania ustawowego.</u>
          <u xml:id="u-100.18" who="#JerzyMadej">Z jednej strony, zresztą ku mojemu - nie ukrywam - zaskoczeniu, pan senator sprawozdawca Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, właśnie akurat tej komisji, mówiąc o wszystkich niedoskonałościach, ba, nie tyle niedoskonałościach, ile wadach ustawy, proponował przyjęcie jej bez poprawek. Wobec takiego obrotu spraw moje uczucia nie były mieszane, moje uczucia były jednoznaczne.</u>
          <u xml:id="u-100.19" who="#JerzyMadej">Z drugiej strony, biorąc pod uwagę istotne, rzeczowe i uzasadnione poprawki zaproponowane przez Komisję Gospodarki Narodowej - nie wspominam już o moich poprawkach - uważam, że większość z nich należałoby do ustawy wnieść. Jeśli chodzi o interesy tych wszystkich, którym zależy na szybkim wprowadzeniu ustawy, to od nich będzie zależało, żeby cała dalsza procedura legislacyjna w Sejmie przebiegła w jak najkrótszym czasie. Wiadomo, że jeżeli Sejm się zmobilizuje, to istnieje praktyczna możliwość uchwalenia ustawy w ciągu tygodnia. Ustawa, na pewno jeszcze nie w optymalnym kształcie, ale w każdym razie w kształcie daleko lepszym od tego, jaki został nam przedstawiony, będzie mogła wejść w życie z dniem 1 stycznia 1997 r. i wreszcie spełnić te wszystkie oczekiwania, które - jak powiedziałem - wymagają zaspokojenia już od ponad dwóch lat. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Chronowski: Panie Marszałku, chciałem prosić o ad vocem.)</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, pan senator Chronowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#AndrzejChronowski">Zabieram głos, ponieważ pan senator Madej wymienił w wypowiedzi akurat moją osobę.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#AndrzejChronowski">Panie Senatorze, demokracja ma to do siebie, że istnieje głosowanie wewnątrz komisji i ja przedstawiłem stanowisko całej komisji. Natomiast moje własne zdanie było trochę inne, a pan - niestety - akurat pod moim adresem wymierzył zarzuty.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Madej: Panie Marszałku, jeśli można, chciałem prosić o głos.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#JerzyMadej">Panie Marszałku, wymieniłem nazwisko pana senatora Chronowskiego, ponieważ on był sprawozdawcą, mówiłem jednak o stanowisku komisji, nie pana senatora. Powiedziałem, że zaskoczyło mnie stanowisko Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#StefanJurczak">Bardzo proszę pana senatora Piotra Andrzejewskiego… Panie Senatorze, przepraszam, ale jeszcze chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, ad vocem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#AndrzejSzczepański">Przepraszam pana senatora Andrzejewskiego, ale pan senator Madej poprosił mnie o odpowiedź. Może więc w kilku zdaniach odniosę się do trzech spośród proponowanych poprawek, nie wszystkie bowiem udało mi się dotąd prześledzić. Myślę, że będzie na to czas podczas pracy połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#AndrzejSzczepański">Odnośnie do art. 2, pan senator Madej pyta o wyraz „w szczególności”. Jego użycie faktycznie świadczy o tym, że są jeszcze inne formy. Nie wiem, czy jest ono poprawne, czy nie, na ten temat będzie można podyskutować podczas prac komisji. Ponieważ jednak rzeczywiście można to zlecać osobom fizycznym, a istnieją różne formy zlecania, wyraz „w szczególności” bądź inny powinien się tutaj znaleźć. Myślę, że pani senator Ciemniak ma rację, bo jeśli sformułowanie:</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#AndrzejSzczepański">„spółki prawa handlowego” ma odpowiadać użytemu w art. 9, to raczej trzeba tu powtórzyć: „spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne”. Spółki prawa handlowego mają bowiem cztery formy, a tu wcale nie o wszystkie chodzi.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#AndrzejSzczepański">Kolejna sprawa, którą pan Madej poruszył, dotyczy użytego w art. 3 sformułowania: „na zasadach ogólnych”. Pan senator proponuje dodać, że z zastosowaniem przepisów o zamówieniach publicznych. Znowu można by tu było dyskutować nad poprawnością stylistyczną. A jeśli nie przyjmiemy, że na zasadach ogólnych, to z przepisu będzie wynikało, że można robić jakieś wyjątki poza przetarg. Słowa: „na zasadach ogólnych” chyba więc powinny zostać.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#AndrzejSzczepański">Jeszcze raz przepraszam senatora Andrzejewskiego, ale powiem tylko kilka zdań odnośnie do art. 14.</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#AndrzejSzczepański">Szanowni Państwo! W poprawce proponowanej przez naszą komisję do art. 14 wcale nie chodzi o styl języka polskiego. Artykuł 14 mówi o tym, że jeżeli rada nie postanowi o wyborze formy organizacyjno-prawnej lub o prywatyzacji, to z dniem 1 lipca na mocy prawa coś się zmieni. My pytamy: na mocy jakiego prawa? gdzie to ma być wpisane? itd. W związku z tym chcemy to szczegółowo określić. Zdarzy się bowiem, że rada nie dopełni wszystkich formalności. I co wtedy? Na mocy prawa zakład zostanie zlikwidowany. Próbowaliśmy rozwiązać to w ten sposób, by dać jeszcze 14 dni na złożenie statutu przez rady gminy. Wyobrażamy sobie, że od strony technicznej wyglądałoby to w ten sposób, że załoga wręcz wymusiłaby złożenie odpowiednich dokumentów, tak by nabrało to prawnej procedury sądowej.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#AndrzejSzczepański">Dlaczego termin 1 lipca? W dotychczasowym prawie jest zapisane, że z dniem 30 czerwca samorządom kończy się możliwość prowadzenia działalności gospodarczej. Stąd data 1 lipca. Jeżeli natomiast do art. 14 ust. 1 zostałaby przyjęta poprawka Komisji Gospodarki Narodowej, to w ust. 2 termin ten musiałby być wykreślony. Aid. 15 ust. 1 musiałby być zbudowany tak, by był zgodny z art. 14 pktem 1. Według nas tak ta kwestia wygląda. Reszta należy do komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#AndrzejSzczepański">I jeszcze raz przepraszam pana senatora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#StefanJurczak">Z wielkim szacunkiem odnoszę się do pana senatora Madeja, ale pytałem wcześniej, czy są pytania do sprawozdawców. Gdyby pan je wtedy zadał, łatwiej byłoby panu składać poprawki. No, ale stało się. Mnie wyjaśnienie ustawy zadowala, dlatego że idziemy w dobrym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#StefanJurczak">Bardzo proszę, pan senator Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PiotrAndrzejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PiotrAndrzejewski">Kiedy Senat pierwszej kadencji, zaraz po powstaniu w 1989 r., wnosił inicjatywę legislacyjną dotyczącą reformy samorządowej, a zwłaszcza projekt ustawy, która 8 marca 1990 r. przybrała kształt ustawy o samorządzie terytorialnym, liczne wątpliwości budziło to, jaką formę nadać komunalnej działalności gospodarczej. Już wtedy dostrzegaliśmy konieczność zaznaczenia różnicy między działalnością na zasadach rynkowych a komunalną działalnością gospodarczą. Problem jest aktualny do dziś. Świadczą o tym zmiany dokonywane w art. 9 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie komunalnym.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#PiotrAndrzejewski">Problematyczne jest to, czy gmina lub komunalna osoba prawna może inicjować i prowadzić - konkurencyjnie do praw rynku, z pewnym priorytetem - działalność gospodarczą na zasadach pełnej równości z podmiotami fizycznymi i innymi podmiotami prawnymi. Wydaje się, że zwyciężyła koncepcja, że nie; że jest różnica między komunalną działalnością gospodarczą a działalnością gospodarczą w ogóle; że działalność gminy jako formy samorządu terytorialnego powinna być przede wszystkim służebna wobec potrzeb wspólnoty. Mało tego, że lokalni przedstawiciele władz gminy nie mogą narzucać praw konkurencji, które dyskryminowałyby inne podmioty wchodzące na rynek.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#PiotrAndrzejewski">Zwycięstwo tej koncepcji zadecydowało o tym, że w trakcie nowelizacji ustawy stwierdzono, iż działalność ta musi się zamykać w ramach zadań o charakterze użyteczności publicznej. Przy okazji Sąd Najwyższy stwierdził, że działalnością gospodarczą prowadzoną przez gminę nie jest sam jej udział w spółce prawa handlowego, co otworzyło przed gminą możliwość lokowania środków w udziałach. Nie było to jednoznaczne. Jeżeli nie było przewagi udziałów, nie kwalifikowano tego jako wykroczenia przeciwko art. 9 w jego dotychczasowym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#PiotrAndrzejewski">W tej chwili koncepcja uległa zmianie, według mnie, w słusznym kierunku. Mówi się teraz, że chociaż gminę obowiązuje zasada prowadzenia działalności o charakterze użyteczności publicznej, to na zasadzie wyjątku ona albo inna komunalna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej, ale tylko w zakresie przewidzianym ustawą.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#PiotrAndrzejewski">Co do samej ustawy, to powstaje pytanie, czy ten zakres nie jest zbyt duży. Myślę tutaj o dwóch przepisach, mianowicie o art. 10 ust. 3 i o art. 11 ust. 3. Wynika z nich, że wskutek tak szerokiego zakreślenia działalności, jeden radny gminy może posiadać pakiet do 10% udziałów. Może zatem być tak, że paru radnych zdominuje udziałami działalność osoby. Wówczas nastąpi to, czego staramy się uniknąć w naszym życiu gospodarczym - mianowicie funkcje polityczne będą łączone z funkcjami przedsiębiorczości, i to w zakresie, który jest niezbyt ograniczony. Zapis, iż jeden radny gminy może posiadać tylko 10% udziałów, w zbyt małym stopniu gwarantuje, że funkcje nie będą łączone i że na przykład pan burmistrz, jego rodzina czy sam radny nie będą wpływać na zbyt dużą konkurencyjność tych podmiotów prawnych. Mało tego - na kreowanie potrzeb lokalnych. Jeżeli bowiem rzeczywiście istnieją potrzeby wspólnoty samorządowej, to dobrze. Niedobrze natomiast, jeżeli radny będący w spółce będzie sztucznie kreował zapotrzebowanie w gminie, usuwając przy tym konkurencję w sposób niezgodny z zasadami równości praw na rynku.</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#PiotrAndrzejewski">Dlatego mam wątpliwości, biorąc pod uwagę możliwość udziału radnego rady gminy w spółce, czy ust. 3 nie idzie za daleko. Jeżeli bowiem chodzi o inne stwierdzenia, mówiące o tym, że takie spółki można tworzyć wtedy, kiedy na rynku lokalnym istnieją nie zaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej, i jeżeli są jeszcze inne przyczyny, a jednocześnie lokowanie samych udziałów - o czym mówił Sąd Najwyższy - w postaci zbycia składnika komunalnego może zaistnieć, jeżeli jest to konkurencyjne z opłacalnością niepieniężnej lokaty i udziału gminy w spółce, wtedy można dopuścić rozwiązanie, które proponuje się w art. 10. Natomiast jeżeli te wszystkie ograniczenia nie mają zastosowania i można, praktycznie… Skoro gmina i radni poprzez gminę, bo mogą mieć te udziały, będą mogli wchodzić w czynności i spółki bankowe, ubezpieczeniowe, doradcze, promocyjne, edukacyjne, wydawnicze na rzecz samorządu terytorialnego, a także w inne spółki ważne dla rozwoju gminy, to rodzi się pytanie: czy zawsze będzie to tylko służebne, czy nie dojdzie do kreacji potrzeb gminy ponad realność, z zakłóceniem równowagi, równości podmiotów gospodarczych na tym terenie? Już nie mówię o innych kwestiach, które należą do patologii indywidualnej, która jednak występuje w Polsce na szczeblu lokalnym i centralnym w zakresie pewnej protekcyjności czy też stronniczości w działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#PiotrAndrzejewski">Z tego też tytułu poddaję pod rozwagę skreślenie tego ust. 3 w art. 10.1 taki wniosek składam, gdyż w ramach pozostałych mieści się możliwość udziału gminy w działalności gospodarczej, a wykładnia Sądu Najwyższego, mówiąca, że bierny udział w spółkach prawa handlowego gminy nie jest prowadzeniem działalności gospodarczej sensu stricto, zapewnia bardzo szeroki udział samej gminy, eliminując przy takiej wykładni udziały mniejszościowe samych radnych rady gminy w tych przedsięwzięciach.</u>
          <u xml:id="u-108.8" who="#PiotrAndrzejewski">Celowo nie proponuję skreślenia ust. 3 w art. 11. Aczkolwiek warta rozważenia byłaby propozycja, aby zupełnie oddzielić działalność polityczną i funkcje samorządowe od przedsiębiorczości gminy, ponieważ dopuszczenie do tego, nawet wyjątkowe, na zasadzie małego udziału, rodzi duże zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki wolnorynkowej i dla zasady nieskrępowanej, wolnej konkurencji, która występuje w działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-108.9" who="#PiotrAndrzejewski">Pozwalam sobie przedłożyć Wysokiej Izbie te swoje wątpliwości w postaci wniosku do rozważenia - który składam na ręce pana marszałka - o ewentualne skreślenie ust. 3 w art. 10. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#StefanJurczak">O zabranie głosu proszę pana senatora Jana Adamiaka. Następnym mówcą będzie pan senator Andrzej Chronowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#JanAdamiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#JanAdamiak">Zaproponowane przez Komisję Gospodarki Narodowej poprawki dziewiąta i jedenasta budzą wątpliwości nie tylko pana senatora Madeja.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#JanAdamiak">Wydaje mi się, że istotą zapisów art. 14 i wynikającego z niego art. 15 było to, że te spółki prawa handlowego mogą się tworzyć grubo przed 30 czerwca, o czym mówił tu senator Madej. Natomiast cała sprawa polegała na tym, że gdyby to przekształcenie nie dokonało się do 30 czerwca, to właśnie z mocy tej ustawy musi nastąpić przekształcenie w spółkę prawa handlowego. Dlatego komisja, wychodząc z tego założenia, tak zredagowała ust. 1 w art. 14. Ale pisząc, że: „podlegają procedurze przekształcenia w jednoosobową spółkę gminy”, nie określono dokładnie, od kiedy mają podlegać tej procedurze przekształcenia. Może to być z dniem 1 lipca 1997 r., równie dobrze może to być z dniem 1 lipca roku 1999. Tak czy nie? A cała istota tego zapisu miała polegać na tym, że przedsiębiorstwa komunalne mają podlegać przekształceniu od dnia 1 lipca. Dlatego też nie wiem, czy się państwo ze mną zgodzicie, ale proponuję, żeby mimo wszystko zachować w tym art. 14 tę datę. Chodzi o to, aby do poprawki, jaką proponuje Komisja Gospodarki Narodowej, dodać datę i wówczas przepis miałby brzmienie: „od dnia 1 lipca 1997 r. podlegają procedurze przekształcenia w jednoosobową spółkę gminy”. Chodzi o to, żeby to wyraźnie zapisać.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#JanAdamiak">Istotą art. 15 było to, że to zarząd gminy wszczyna całą procedurę przekształcenia. I ta procedura przekształcenia równie dobrze może się rozpocząć już w styczniu, jak z dniem 1 lipca. Natomiast Komisja Gospodarki Narodowej wyraźnie określiła, że ta procedura dla wszystkich przekształceń ma się zaczynać z dniem 1 lipca, o czym mówił pan senator Madej. Wydaje mi się, że właśnie w zapisie Komisji Gospodarki Narodowej należy wykreślić tę datę: „z dniem 1 lipca 1997 r.” i pozostawić ogólny zapis mówiący o tym, że: „Zarząd gminy wszczyna procedurę przekształcenia, o której mowa w art. 14 w ust. 1, postanawiając o rodzaju spółki oraz ustalając jej statut, akt założycielski”. I dalej: „W terminie 14 dni od wszczęcia procedury przekształcenia zarząd gminy składa wniosek o wpisanie spółki do rejestru handlowego”. Wydaje mi się, że te zmodyfikowane ustępy, ust. 1 w art. 14 i ust. 1 w art. 15, nie zatracą roli, jaką mają spełniać.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#JanAdamiak">Pozostaje jeszcze ta kontrowersyjna data w art. 17 w ust. 2 - o której wspominał senator Madej - dotycząca powoływania prezesa. Otóż znowu jest tu wyraźnie określona data, musi się to odbyć nie wcześniej, nie później, a konkretnie 1 lipca 1997 r. A przecież przed chwilą mówiłem, że te spółki mogą powstawać wcześniej. W związku z tym proponuję, żeby w art. 17 w ust. 2 wykreślić wyrazy: „z dniem 1 lipca 1997 r.” i wtedy będzie to zapis odnoszący się zarówno do spółek, które powstaną wcześniej, jak i do spółek, które będą podlegały tej procedurze od dnia 1 lipca 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#JanAdamiak">Komisja Gospodarki Narodowej szczyciła się, że nie dała senatorowi Madejowi podstaw do żadnej poprawki językowej. Od czasu do czasu ja też bawię się w te poprawki językowe i wychwytuję pewne uchybienia. Otóż uważam, że jeśli w ust. 1 mówi się, że: „Ustawa określa zasady i formy gospodarki komunalnej”, to nie może być: „polegającej”, musi być: „polegające”. Czyli proponuję, aby w art. 1 w ust. 1 słowo „polegającej” zastąpić słowem „polegające”. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#StefanJurczak">Widzę, Panie Senatorze, że ma pan konkurenta, ale za to będzie pan miał mniej pracy.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Madej: Konkurencja zdrowa rzecz.)</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#StefanJurczak">Bardzo proszę, pan senator Chronowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#AndrzejChronowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#AndrzejChronowski">Byłem zobowiązany do przedstawienia stanowiska Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych i, mówiąc szczerze, starałem się to zrobić rzetelnie. Ponieważ byłem zdecydowanym przeciwnikiem wprowadzenia tej ustawy bez poprawek, a ponieważ mam też swój udział w pracach drugiej komisji, Komisji Gospodarki Narodowej, to chciałbym zabrać głos jeszcze raz.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#AndrzejChronowski">Myślę, że nie do końca jednak rozumiemy przede wszystkim art. 14. Powiedzmy sobie szczerze, tak jak to mówił pan poseł, że wszystko można z tej ustawy wyinterpretować, natomiast nie da się wyinterpretować art. 14. Bowiem proszę zwrócić uwagę, jaki jest ten zapis. Jeśli gmina nie podejmie decyzji w sprawie prywatyzacji, to z dniem 1 lipca z mocy prawa przekształca się w jednoosobową spółkę gminy. Co to oznacza? To oznacza, że w każdej gminie, gdzie nie podjęto decyzji o jakiejkolwiek formie prywatyzacji, nagle, jak za dotknięciem różdżki, sądy przystąpią do rejestracji spółek. Będzie ich, na przykład, tysiąc, choć trudno powiedzieć, ile jest przedsiębiorstw komunalnych. W każdym razie takich sytuacji będzie sporo, bo praktycznie w każdej gminie owa decyzja nie zapadnie. Czyli nie mamy tu do czynienia z niczym innym, jak z przeniesieniem ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych i tak zwanych jednoosobowych spółek skarbu państwa. I proszę mi wierzyć, jest fizyczną niemożliwością, żeby w gminie, która nie podejmie decyzji o prywatyzacji, nagle, w jednym dniu, bez dokumentów sądy to zarejestrowały i z przedsiębiorstw komunalnych powstały jednoosobowe spółki gminy, której zostanie nadana osobowość prawna. Jest to po prostu paradoks, coś niemożliwego do wykonania.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#AndrzejChronowski">Jaka zaś była intencja Komisji Gospodarki Narodowej? Otóż następująca: macie czas do 30 czerwca i wybierzcie sobie drogę; jeśli tego nie zrobiliście, dajemy wam jeszcze 2 tygodnie, ale macie już iść w ściśle określonym kierunku. W jakim? W kierunku stworzenia jednoosobowej spółki gminy, czyli uruchomienia procesu prywatyzacji. I w ciągu 2 tygodni zarząd gminy jest zobowiązany złożyć w sądzie rejestrowym wszystkie dokumenty potrzebne do prywatyzacji, a jest ich kilkanaście. Ile będzie trwała rejestracja jednoosobowej spółki gminy? Ano, proszę państwa, różnie może być. Przed rejestracją sądy zazwyczaj muszą sprawdzić dokumenty. Zwykle potem je zwracają i proces rejestracji trwa. Może trwać 2 tygodnie, ale może również miesiąc. Do 1999 r. jednak nie, Panie Senatorze, bo kodeks handlowy mówi, że jeśli spółka nie powstanie do określonego czasu, to jest nie zarejestrowana i w zasadzie powraca do pierwotnej formy.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#AndrzejChronowski">Naszą intencją jest zmuszenie gmin do tego, by się sprywatyzowały. Zapis, iż 1 stycznia z mocy prawa stają się jednoosobowymi spółkami gminy, jest nierealny, bo jeśli dokumenty nie wpłyną do sądu, to gminy się po prostu nie przekształcą, pozostaną w obecnym stanie. To jest zupełnie martwy przepis. Poprawka komisji zmierza natomiast w słusznym kierunku. Jak mówiłem, daje się gminom jeszcze 2 tygodnie. Jeśli znajdą się swawolne gminy i nie zrobią tego, trudno. Tak też może być. Niestety, ani parlament, ani rząd nie mają argumentów, które mogłyby zmusić gminy do opracowania tych wniosków. Dlatego mamy takie a nie inne sytuacje. I to też jest prawda. Wiem, że przepis, o którym mówię, jest niedoskonały, rzeczywiście wyznacza krótki czas, ale daje jasność. Jest przynajmniej realny, możliwy do zrealizowania przez sądy rejestrowe.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#AndrzejChronowski">Naturalną konsekwencją przyjęcia propozycji Komisji Gospodarki Narodowej jest skreślenie wyrażenia znajdującego się w art. 17 ust. 2. Przygotowałem i złożyłem odpowiednią poprawkę. Wcześniej uprzedziłem pana senatora Madeja, że taka będzie naturalna konsekwencja tego skreślenia i to nie ulega wątpliwości, prawie równocześnie zauważyliśmy ten błąd. Tak więc zgłaszam odpowiednią poprawkę. Jeszcze raz…</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#komentarz">(Senator Jerzy Madej: Ja to zauważyłem dzisiaj w nocy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#StefanJurczak">Panie Senatorze Madej, nie udzielałem panu głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#AndrzejChronowski">Powtórzę jeszcze raz, że pan poseł sprawozdawca zwracał się do nas wprost z taką argumentacją: wszystko da się wyinterpretować. Być może opóźnimy przyjęcie tej ustawy o tydzień albo o dwa, uważam jednak, że poprawienie tych zapisów jest niezbędne, zwłaszcza z powodu art. 14, który jest przepisem zupełnie martwym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#StefanJurczak">Mam do pana senatora jedno tylko pytanie.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#StefanJurczak">Z tego, co pan powiedział, wynika, że nie może być takiej możliwości, iż firma wraca do pierwotnego stanu, bo ustawa tego nie dopuszcza. Chciałbym, żeby pan jakoś to wyjaśnił. Nie może przecież być tak, że jeżeli gmina musi przekształcić jakieś tam swoje przedsiębiorstwo komunalne czy inne, a w sądzie są kłopoty…</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#komentarz">(Senator Andrzej Chronowski: Ja nie wiem…)</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#StefanJurczak">… to ustawa nie pozwala firmie na powrót do pierwotnej postaci.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#komentarz">(Senator Andrzej Chronowski: Ja nie wiem…)</u>
          <u xml:id="u-115.5" who="#StefanJurczak">Czyli musi to być jakoś rozwiązane przez gminę. Przepraszam, ale…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#AndrzejChronowski">Ja nie wiem, Panie Marszałku, czy regulamin pozwala na taką dyskusję między marszałkiem a senatorem.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Stefan Jurczak: Jak rozumiem, jest to tylko dyskusja senatorów.)</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#AndrzejChronowski">Ale, Panie Marszałku, w kodeksie handlowym jest określony ścisły termin rejestracji. I jeśli w ciągu 6 miesięcy spółka nie zostaje zarejestrowana, to praktycznie jej nie ma. Tak mówi kodeks handlowy.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek Stefan Jurczak: Chyba że tak.)</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#AndrzejChronowski">Chcę podkreślić, że te przepisy są z 1934 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#StefanJurczak">Tak więc, jeśli gmina nie podejmie prawidłowej decyzji, to znaczy, że nie ma jakiegoś tam przedsiębiorstwa komunalnego. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#StefanJurczak">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#StefanJurczak">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była poselskim projektem. Nie widzę na sali przedstawiciela rządu, nie będzie więc pytań. Widocznie rząd uznał, że skoro nie jest to jego projekt, tylko sejmowy, przyjęty zostanie w takiej wersji, jak zadecyduje Wysoka Izba.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#StefanJurczak">W trakcie debaty zostały zgłoszone nowe wnioski, dlatego zgodnie z art. 45 ust. 2 Regulaminu Senatu, proszę Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisję Gospodarki Narodowej o ustosunkowanie się do przedstawionych w trakcie debaty wniosków i przygotowanie ich do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#StefanJurczak">Informuję, zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią, że głosowanie w sprawie tej ustawy odbędzie się po przerwie lub pod koniec posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do punktu trzeciego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe.</u>
          <u xml:id="u-117.6" who="#StefanJurczak">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na dziewięćdziesiątym drugim posiedzeniu, w dniu 7 lipca 1996 r. Do Senatu została przekazana w dniu 14 listopada 1996 r. Marszałek Senatu, w dniu 15 listopada 1996 r., zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ustawę do Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisji Gospodarki Narodowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-117.7" who="#StefanJurczak">Przypominam też, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 440, natomiast sprawozdania komisji w drukach nr 440A i 440B.</u>
          <u xml:id="u-117.8" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pana senatora Piotra Miszczuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PiotrMiszczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#PiotrMiszczuk">W imieniu Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych pragnę przedstawić sprawozdanie z prac komisji nad ustawą o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe, zawartą w druku senackim nr 440. To już czwarte podejście do ostatecznego uregulowania sprawy przedpłat samochodowych, co rozpoczęło się w 1981 r.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#PiotrMiszczuk">W latach 1982–1989 osoba, która wniosła przedpłatę i wylosowała uprawnienie, otrzymywała samochód po cenie detalicznej z dnia 31 grudnia roku, kiedy samochód miał być odebrany, bez względu na rzeczywisty moment odbioru samochodu. Różnica między ceną płaconą przez klienta a ceną obowiązującą w dniu odbioru finansowana była z budżetu państwa, poprzez zmniejszenie podatków płaconych przez Polmozbyt, Fabrykę Samochodów Osobowych i Fabrykę Samochodów Małolitrażowych. W tym okresie zrealizowano około 1 milion 235 tysięcy przedpłat.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#PiotrMiszczuk">Dnia 20 lipca 1990 r. uchwalono ustawę o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe. Osoby, które wniosły przedpłatę, miały prawo do zakupu samochodu po cenie z dnia faktycznego odbioru, pomniejszonej o bonifikatę w wysokości 50% ceny danego samochodu. W razie rezygnacji z zakupu otrzymywały zwrot wkładu wraz z oprocentowaniem oraz rekompensatę równą bonifikacie łub zwolnienie z cła, jeśli sprowadzały samochód z zagranicy lub nabywały samochód importowany w kraju. W tym systemie zrealizowano, do marca 1994 r., ponad 300 tysięcy przedpłat.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#PiotrMiszczuk">Od 5 kwietnia 1994 r. w wyniku nowelizacji ustawy można było otrzymać: zwrot wkładu wraz z oprocentowaniem oraz rekompensatę w wysokości 50% ceny Fiata 126p lub 40% ceny Poloneza 1500, gdyż produkcja FSO 1500 została zakończona. Można też było zakupić samochód wyprodukowany w kraju albo importowany po cenie obniżonej o bonifikatę równą kwocie podatku od towarów i usług, z tym że kwoty bonifikat nie mogły przekraczać wysokości rekompensat. Ponadto ograniczono ulgi w podatku VAT w przypadku importu samochodów wyprodukowanych przez producentów zagranicznych, zaangażowanych w krajową produkcję samochodów. Do czerwca 1995 r. zrealizowano około 13 tysięcy przedpłat. Do realizacji pozostało około 25 tysięcy przedpłat.</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#PiotrMiszczuk">Przyjęta przez Sejm 7 listopada 1996 r. ustawa proponuje nieco inne rozwiązania. Osoby rezygnujące z samochodu będą mogły uzyskać zwrot wkładów wraz z oprocentowaniem oraz rekompensatę, która zostaje ustalona kwotowo - 5930 złotych za przedpłatę wniesioną na samochód marki Fiat 126P i 8400 złotych za przedpłatę wniesioną na samochód marki FSO 1500. Rekompensaty podlegałyby kwartalnej waloryzacji o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w minionym kwartale. Osoby rezygnujące z rekompensaty mogą nabyć samochód produkcji krajowej lub importowany po cenie pomniejszonej o kwotę podatku VAT, przy czym ta bonifikata również nie może przekroczyć kwot rekompensat. Podobnie mogą postąpić osoby, które zrezygnują z przedpłaty i w ciągu roku od likwidacji rachunku sprowadzą z zagranicy nowy samochód. Kwoty rekompensat są zwolnione od podatku od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#PiotrMiszczuk">Wysoka Izbo! W komisji nowa ustawa nie wzbudziła kontrowersji. Proponowane poprawki mają jedynie charakter językowy. Stąd też, w imieniu Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, wnoszę o przyjęcie ustawy wraz z zaproponowanymi poprawkami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej, pana senatora Wojciecha Kruka.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WojciechKruk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WojciechKruk">Komisja Gospodarki Narodowej na wczorajszym posiedzeniu właściwie doszła do tych samych wniosków co Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. W związku z tym moje wystąpienie będzie dosyć krótkie.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#WojciechKruk">Chętnie przyjęlibyśmy tę ustawę bez poprawek, albowiem merytorycznie naprawdę niczego do niej nie wnosimy, jednak w pełni podzielamy stanowisko Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, że jeden z punktów brzmi wprost nielogicznie i należy go zmienić w sposób, jaki proponujemy.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#WojciechKruk">Co jeszcze można powiedzieć o tej ustawie? W latach osiemdziesiątych 1,5 miliona Polaków wniosło przedpłaty. Problem został prawie rozwiązany, pozostało jeszcze 17 tysięcy. Przedmówca mówił o 25, ale nie uwzględnił prawdopodobnie ostatniego roku. Aktualnie jest jeszcze 17 tysięcy osób. Sądzę, że to rozwiązanie będzie już ostatnią nowelizacją. Co mnie upoważnia, abym tak sądził? Fakt, że wprowadzamy rekompensaty w wymiarze kwotowym, wzrastającym co kwartał o wskaźnik inflacji. Stąd można wnioskować, że to już będzie rozwiązanie końcowe.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#WojciechKruk">Wprowadzamy także rozwiązanie, które pozwala zakupić samochód importowany lub sprowadzony z zagranicy indywidualnie, bez względu na to, czy dany podmiot gospodarczy jest zaangażowany w produkcję w Polsce. Czyli likwidujemy to, co budziło zastrzeżenia, że nierówno traktujemy podmioty gospodarcze. Dlatego to rozwiązanie także wydaje się być, jak podkreślam, rozwiązaniem końcowym.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#WojciechKruk">Można więc sądzić, że w ciągu najbliższego roku, właściwie kilku lat, problem będzie prawie rozwiązany. Prawie, bo też trzeba sobie powiedzieć, że na pewno pozostaną jakieś osoby, które z tych propozycji nie skorzystają. Z przyczyn zwykłych, naturalnych problem z czasem zaniknie i nie będziemy musieli kolejny raz podejmować nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#WojciechKruk">Komisja Gospodarki Narodowej w pełni popiera tę ustawę, prosi o uwzględnienie jednej poprawki i przyjęcie ustawy w tej postaci. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#StefanJurczak">Chciałem poinformować państwa, że pan senator Ireneusz Michaś złożył swoją wypowiedź do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#StefanJurczak">Tak więc lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#komentarz">(Senator Jerzy Madej: Mnie, Panie Marszałku, nie ma na tej liście?)</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#StefanJurczak">Pana senatora jakoś nie ma.</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#komentarz">(Senator Stanisław Kochanowski: Na pewno nie?)</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#StefanJurczak">Chciałem jeszcze zapytać, zgodnie z regulaminem, czy państwo mają pytania do panów senatorów sprawozdawców?</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#StefanJurczak">Bardzo proszę, pan senator Stępień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PiotrStępień">Mam, Panie Marszałku, pytanie do pana senatora Kruka.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PiotrStępień">Czy taki problem, dotyczący w Polsce, jak pan powiedział, 15 tysięcy osób i ciągnący się już kilka lat, powinien być rozpatrywany przez dwie izby? Czy to nie powinno być załatwione, na przykład, przez rozporządzenie Rady Ministrów, czy przez kogoś…? Czy powinno być angażowanych do rozstrzygnięcia tej sprawy tylu ludzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WojciechKruk">Sądzę, że jednak tak. Skoro załatwiliśmy ten problem dla jednego miliona czterystu iluś tysięcy osób, to musimy sprawę załatwić do końca. Zmieniły się warunki i nie jesteśmy w stanie jej załatwić według poprzedniej ustawy. Musimy tę ustawę dostosować do obecnych warunków, po prostu do dzisiejszych wymogów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, jeszcze pan senator Miszczuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PiotrMiszczuk">Chciałbym dodać jeszcze inną rzecz, znacznie ważniejszą. Otóż to musi być ustawa, ponieważ środki na realizację tych samochodów zapisywane są w ustawie budżetowej. Tak więc to musi być ustawa. Nie ma innej możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#StefanJurczak">Pan senator Kozłowski chyba chciał zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#komentarz">(Senator Krzysztof Kozłowski: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#StefanJurczak">Czy są jeszcze pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#StefanJurczak">Informuję, że zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią, głosowanie w sprawie ustawy o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe zostanie przeprowadzone bezpośrednio po przerwie, którą zarządzę ewentualnie pod koniec posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do punktu czwartego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn.</u>
          <u xml:id="u-127.7" who="#StefanJurczak">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na dziewięćdziesiątym drugim posiedzeniu w dniu 7 listopada 1996 r. Do Senatu została przekazana w dniu 14 listopada 1996 r. Marszałek Senatu, w dniu 15 listopada 1996 r., zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ustawę do Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisji Gospodarki Narodowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały w tej sprawie swoje sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-127.8" who="#StefanJurczak">Przypominam też, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 441, natomiast sprawozdania komisji w drukach nr 441A i 441B.</u>
          <u xml:id="u-127.9" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pana senatora Piotra Andrzejewskiego.</u>
          <u xml:id="u-127.10" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie ma go)</u>
          <u xml:id="u-127.11" who="#StefanJurczak">To proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej, pana senatora Mieczysława Bilińskiego.</u>
          <u xml:id="u-127.12" who="#StefanJurczak">Będziemy przedstawiać sprawozdania w odwrotnej kolejności, ale prosiłbym pana sekretarza o poszukanie pana senatora Andrzejewskiego.</u>
          <u xml:id="u-127.13" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#MieczysławBiliński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#MieczysławBiliński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#MieczysławBiliński">Mam zaszczyt w imieniu Komisji Gospodarki Narodowej przedstawić stanowisko w sprawie nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn, uchwalonej przez Sejm w dniu 7 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#MieczysławBiliński">W toku dyskusji w dniu 27 listopada na posiedzeniu komisji stwierdzono, że motywy proponowanych zmian z punktu widzenia społecznego są przekonujące. Jest to mały krok w kierunku częściowego uzdrowienia nabrzmiałych problemów w gospodarce mieszkaniowej. Czynsz regulowany, jako pozostałość systemu nakazowo-rozdzielczego, nie zapewnia pokrycia kosztów związanych z eksploatacją i remontami budynków, często zdewastowanych i ulegających permanentnej dekapitalizacji. Potrzeby mieszkaniowe najemców powinny być zaspokajane przez państwo, a nie jak dotychczas przez właścicieli nieruchomości na podstawie czynszu regulowanego.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#MieczysławBiliński">Propozycja zmian w ustawie o podatku od spadków i darowizn dotyczy w zasadzie art. 4 ust. 1 pktu 13 i stwarza bodźce ekonomiczne dla osób fizycznych obdarowanych budynkiem. Właściciele uzyskują pewne możliwości finansowe, mobilizujące ich do szybkiego załatwiania spraw spadkowych lub darowizny. Przedmiotem spadku lub darowizny jest budynek mieszkalny, użytkowany przez najemców płacących czynsz regulowany na warunkach przewidzianych w ustawie o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych. To jest podstawowy warunek funkcjonowania ustawy. Likwidacja czynszu gwarantowanego, to znaczy urynkowienie czynszu, spowoduje utratę ważności tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#MieczysławBiliński">Proponowana ustawa przewiduje poszerzenie zakresu podmiotowego zwolnienia od podatku, poza pierwszą grupą podatkową, na wszystkie osoby fizyczne. Eliminuje tym samym stopień pokrewieństwa, łączący obecnego właściciela budynku z nowym właścicielem. Rozszerza też zakres przedmiotowy regulacji prawnej, ponieważ zwolnienie od spadku dotyczy nie tylko spadkobierców, lecz również obdarowanych w drodze darowizny.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#MieczysławBiliński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Jeśli weźmie się pod uwagę przedstawione motywy merytoryczne, to ustawa nie budzi zastrzeżeń legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#MieczysławBiliński">W imieniu Komisji Gospodarki Narodowej wnoszę o przyjęcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn bez poprawek. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#StefanJurczak">Panie i Panowie Senatorowie! Nie ma w tej chwili pana senatora Andrzejewskiego, ale muszę powiedzieć, że sprawozdanie jest bardzo podobne. Obie komisje wnosiły, aby tę ustawę przyjąć bez poprawek. Jeżeli panie i panowie uznają, że nie musimy wysłuchać drugiego sprawozdania, to…</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#komentarz">(Senator Jan Adamiak: Ale przedstawiciel komisji, senator Miszczuk, może je wygłosić.)</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#StefanJurczak">Bardzo proszę, może pan senator to wyjaśni.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#StefanJurczak">Chciałem tylko państwu powiedzieć, że te sprawozdania są identyczne, w żadnym z nich nie ma jakichś wątpliwości co do tego, czy tę ustawę przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#StefanJurczak">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PiotrMiszczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PiotrMiszczuk">Przedmiotowa ustawa nie wzbudziła żadnych najmniejszych kontrowersji w Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych i została przyjęta jednomyślnie.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#PiotrMiszczuk">W imieniu Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych wnoszę o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi. Zgodnie z art. 38 ust. 5 Regulaminu Senatu, chciałbym teraz zapytać, czy ktoś z państwa, pań i panów senatorów, chciałby skierować krótkie, zadane z miejsca, pytanie do senatorów sprawozdawców?</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#StefanJurczak">Chcę także zapowiedzieć, że do debaty nie zgłosił się nikt, czyli lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#StefanJurczak">Pragnę teraz zapytać przedstawiciela rządu, czy chciałby się do tej ustawy ustosunkować.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Waldemar Manugiewicz: Nie, dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#StefanJurczak">Też nie.</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#StefanJurczak">Informuję zatem, że zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią, głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn zostanie przeprowadzone po przerwie lub pod koniec posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-131.6" who="#StefanJurczak">Chcę państwu powiedzieć, że i poprzednią, i tę ustawę moglibyśmy przegłosować, ale nie ma kworum, niektórzy senatorowie pracują jeszcze w komisjach.</u>
          <u xml:id="u-131.7" who="#StefanJurczak">Chciałbym zapowiedzieć, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych prosiło, by następny, czyli piąty punkt porządku, dotyczący straży pożarnej, przełożyć na jutro. W związku z tym zamierzam ogłosić przerwę.</u>
          <u xml:id="u-131.8" who="#StefanJurczak">Nie wiem, czy przewodniczący mają jeszcze jakieś komunikaty, jeżeli chodzi o posiedzenia komisji i inne rzeczy. Jeśli tak, to zawiadomimy.</u>
          <u xml:id="u-131.9" who="#StefanJurczak">Proszę odczytać komunikaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#JanuszOkrzesik">Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Gospodarki Narodowej spotkają się po zakończeniu obrad w sali obrad plenarnych w sprawie ustawy o gospodarce komunalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#StefanJurczak">Proszę państwa, uzgadniałem to z przewodniczącymi klubów, zostało to ustalone. Przewidywałem, że do 20.00 skończymy. Tak uzgodniłem z prezydium i z przewodniczącymi klubów. Ja dotrzymuję słowa. Przewidywałem, że spotkanie odbędzie się gdzieś koło godziny 20.00.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#komentarz">(Senator Eugeniusz Patyk: Ale jutro moglibyśmy zacząć wcześniej.)</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#StefanJurczak">Na jutro rano są już zapowiedziane posiedzenia komisji. Proszę się nie martwić, nieraz zaczynamy później i okazuje się, że kończymy wcześniej, a to dzięki temu, że nie trzeba robić żadnych przerw, bo wszystko jest porządnie przygotowane.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#komentarz">(Senator Jerzy Madej: Panie Marszałku! Czy przed przerwą mogę złożyć krótkie oświadczenie osobiste?)</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#StefanJurczak">Panie Senatorze, oświadczenia są składane na końcu posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#StefanJurczak">Ogłaszam przerwę do jutra do godziny 11.00.</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#komentarz">(Senator Jerzy Madej: Ale nie będzie mnie jutro.)</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#komentarz">(Senator Ireneusz Michaś: Nie ma oświadczeń.)</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godzinie 18 minut 50)</u>
          <u xml:id="u-133.9" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godzinie 11 minut 03)</u>
          <u xml:id="u-133.10" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Zofia Kuratowska, Stefan Jurczak i marszałek Adam Struzik)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#ZofiaKuratowska">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#ZofiaKuratowska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#ZofiaKuratowska">Przystępujemy do punktu piątego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#ZofiaKuratowska">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na dziewięćdziesiątym drugim posiedzeniu w dniu 8 listopada 1996 r. Do Senatu została przekazana w dniu 14 listopada 1996 r. Marszałek Senatu, w dniu 15 listopada, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ustawę do Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisji Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#ZofiaKuratowska">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 443, natomiast sprawozdania komisji w drukach nr 443A, 443B i 443C.</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pana senatora Piotra Miszczuka.</u>
          <u xml:id="u-134.6" who="#komentarz">(Senator Piotr Miszczuk: Pani Marszałek…)</u>
          <u xml:id="u-134.7" who="#ZofiaKuratowska">Przepraszam, ale mamy jeszcze zgłoszenie i chodzi chyba o wniosek formalny. Czy tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#AdamWoś">Tak, ja w sprawie formalnej, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#AdamWoś">Na moją propozycję do porządku obrad wprowadzona została ustawa o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Prosiłbym, aby tę ustawę rozpatrzyć jako następną po ustawie o Państwowej Straży Pożarnej, czyli po punkcie piątym porządku. Nad oboma tymi ustawami będziemy głosować, być może będą musiały się zbierać komisje, dlatego prosiłbym, żeby nie był to ostatni, ósmy punkt, ale punkt szósty. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#ZofiaKuratowska">Aha, żeby był czas na posiedzenia komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#ZofiaKuratowska">Czy ktoś jest innego zdania?</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#komentarz">(Senator Grzegorz Kurczuk: Przeciwnie, wszyscy popieramy tę propozycję, Pani Marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#ZofiaKuratowska">Doskonale, wobec tego po omówieniu ustawy o Państwowej Straży Pożarnej rozpatrzymy ustawę o podatkach i opłatach lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Kiedy będziemy głosować, Pani Marszałek?)</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#ZofiaKuratowska">Głosowania przeprowadzimy wszystkie razem.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PiotrMiszczuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#PiotrMiszczuk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#PiotrMiszczuk">Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych w dniu 19 listopada bieżącego roku, z udziałem przedstawicieli Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej oraz związków zawodowych działających w Państwowej Straży Pożarnej, rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy o PSP - druk senacki nr 443.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#PiotrMiszczuk">Proponowane zmiany w ustawie, a jest ich ponad 70, można podzielić w zasadzie na kilka grup.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#PiotrMiszczuk">Grupa pierwsza obejmuje poprawki dotyczące organizacji, zasad i zakresu działania Państwowej Straży Pożarnej. Zmierzają one do rozszerzenia modeli ratownictwa o ratownictwo ekologiczne i medyczne, rozszerzenia zakresu obowiązków komendanta głównego oraz wojewódzkich i rejonowych komendantów Państwowej Straży Pożarnej, poprawienia bazy szkoleniowej, rozszerzenia odpowiedzialności odszkodowawczej skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-137.5" who="#PiotrMiszczuk">Grupa druga obejmuje poprawki z zakresu pragmatyki służbowej strażaków. Zmierzają one do unifikacji tej formacji z Policją. Proponuje się między innymi: przywrócenie instytucji przeniesień służbowych oraz opiniowania służbowego, modyfikacje w normach regulujących sprawy mieszkaniowe strażaków, zakaz przynależności strażaków do partii politycznych.</u>
          <u xml:id="u-137.6" who="#PiotrMiszczuk">Trzecia grupa zawiera poprawki mówiące o odrębności Państwowej Straży Pożarnej w porównaniu do innych służb mundurowych. Inne są reguły postępowania dyscyplinarnego. Wprowadza się dwustopniowe komisje dyscyplinarne przy rezygnacji z sądów honorowych. Skróceniu ulega katalog wyróżnień i kar. Wprowadza się obowiązek składania oświadczeń majątkowych. Zachowuje się odmienną pragmatykę służby kandydackiej.</u>
          <u xml:id="u-137.7" who="#PiotrMiszczuk">Czwarta grupa obejmuje poprawki natury redakcyjnej, zmierzające do wyeliminowania luk i sprzeczności, które powodowały trudności w interpretacji dotychczasowej ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-137.8" who="#PiotrMiszczuk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dyskusja w Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych koncentrowała się w zasadzie wokół dwóch spraw: art. 129 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej oraz art. 2 ustawy nowelizującej.</u>
          <u xml:id="u-137.9" who="#PiotrMiszczuk">Dodawany ust. 6 w art. 129 ustawy o Państwowej Straty Pożarnej ma na celu ostateczne rozwiązanie sprawy strażaków, którzy zgłosili swój akces do Państwowej Straty Pożarnej, ale nie mogli być mianowani z powodu braku etatów. Mogą oni, zgodnie z propozycją, do końca czerwca 1998 r. uzyskać uprawnienia strażaków Państwowej Straty Pożarnej. Propozycja ta jest kompromisem między stanowiskiem z przedłożenia poselskiego, by sprawę rozwiązać ostatecznie z dniem 31 grudnia 1996 r., a stanowiskiem związków zawodowych, by odbyło się to z dniem 31 grudnia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-137.10" who="#PiotrMiszczuk">Art. 2 ustawy nowelizującej zmienia, wzorem innych ustaw mundurowych, art. 2 ust. 6 ustawy o związkach zawodowych, wpisując tam również Państwową Straż Pożarną. Po długiej dyskusji komisja przyjęła rozwiązania zaproponowane przez Sejm, uważając, że ograniczenia dotyczą tylko i wyłącznie zwolnień z przyczyn obligatoryjnych oraz nie ujmują w niczym prawa do działania trzech związków zawodowych Państwowej Straty Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-137.11" who="#PiotrMiszczuk">Te zmiany są zresztą przedmiotem wniosku mniejszości i zostaną omówione przez pana senatora Chronowskiego.</u>
          <u xml:id="u-137.12" who="#PiotrMiszczuk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, stosunkiem głosów 3 do 2, proponuje Wysokiej Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#ZofiaKuratowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę mniejszości Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pana senatora Andrzeja Chronowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#AndrzejChronowski">Pani Marszałek! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#AndrzejChronowski">Mniejszość Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych zaproponowała wniesienie do uchwalonej przez Sejm w dniu 8 listopada 1996 r. ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straty Pożarnej trzech poprawek.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#AndrzejChronowski">Tradycją w Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych rzeczywiście staje się to, że najważniejsze decyzje zapadają w zasadzie większością jednego głosu. Tym razem mniejszość Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych zaproponowała zmianę, oznaczoną w druku jako pierwsza, do art. 1 pktu 48, polegającą na skreśleniu tej propozycji.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#AndrzejChronowski">O co tutaj chodzi? Pozwolę sobie przytoczyć wersję sejmową, która zakłada skreślenie z dotychczasowej ustawy art. 79: „Strażakowi, który zajmuje lokal mieszkalny w miejscowości pobliskiej miejsca pełnienia służby przysługuje zwrot kosztów dojazdu do miejsca pełnienia służby w wysokości ceny biletu za przejazd koleją lub autobusem”. Myślę, że nie trzeba tutaj dużo wyjaśniać. Jest to przywilej osłonowy, socjalny, dla strażaków. Mniejszość komisji proponuje przywrócenie tego zapisu i pozostawienie go w proponowanej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#AndrzejChronowski">Z kolei w swoim wniosku drugim mniejszość połączonych komisji proponuje, aby w art. 1 w pkcie 69 wyrazy „30 czerwca 1998 r.” zastąpić wyrazami „31 grudnia 1999 r.”.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#AndrzejChronowski">Na czym polega cała ta, myślę, że bardzo ważna sprawa? Jak państwu wiadomo, straż pożarna została podzielona na dwie części: na Państwową Straż Pożarną i straż pożarną, w ramach której działają służby nazywane zakładową strażą pożarną. Obowiązki pozostały dokładnie te same, problem natomiast w tym, że strażacy z zakładowych straty pożarnych są traktowani jak pracownicy i poddani takim rygorom, jakie obowiązują w przedsiębiorstwach, gdzie te straże funkcjonują. W związku z tym podziałem, kiedy tylko powstała sytuacja, w której strażacy z zakładowych straty pożarnych, bodajże w styczniu 1992 r., mogli złożyć akces do Państwowej Straty Pożarnej, to została ona dość powszechnie, przez kilkuset strażaków - o ile się orientuję - wykorzystana.</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#AndrzejChronowski">Zapis w przedłożeniu sejmowym zmierza do tego, aby ludzie ci z dniem 30 czerwca 1998 r. stracili status strażaka Państwowej Straty Pożarnej. Rzecz bowiem w tym, że zjawisko przechodzenia do Państwowej Straty Pożarnej grozi bardzo poważnym upośledzeniem zakładowych straty pożarnych, przede wszystkim kadrowym - myślę tu o kadrze oficerskiej, o kadrze dowódczej tych straty. Dlaczego tak twierdzę? W zasadzie od 1992 r. nie zdarzyło się, aby strażak - oficer po szkole pożarnictwa zatrudnił się w zakładowej straży pożarnej. Różnica jest kolosalna, proszę państwa. Każdy woli bezpieczeństwo socjalne w Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#AndrzejChronowski">Oczywiście argumentuje się, że zarobki są różne. Tak, ale nie do końca. W jednych zakładach jest tak, w innych inaczej. Średnia wskazuje, że wcale nie jest ani tak kolorowo, ani tak różowo. Różnica staje się bardzo poważna, kiedy na przykład, żeby osiągnąć wiek emerytalny w zakładowej straży pożarnej, trzeba mieć 60 czy 65 lat, w zależności od firmy, w której pracuje strażak.</u>
          <u xml:id="u-139.8" who="#AndrzejChronowski">Jak państwo wiedzą, strażacy nie protestują przeciwko takiemu stanowi. Stało się, jak się stało, chociaż nie wiem, czy do końca słusznie. Problem polega jednak na tym, że możemy doprowadzić do sytuacji, w której zakładowe straże pożarne będą upośledzone pod względem kadrowym. Do tego czasu nie zdążą po prostu wyszkolić swojej kadry. Komendant główny Państwowej Straży Pożarnej argumentuje tak: dlaczego chemik nie mógłby pełnić funkcji komendanta straży zakładowej. Ano nie mógłby, proszę państwa, bo tak stanowi zarządzenie, określające staż pracy, kwalifikacje, wykształcenie itd. A więc jest to kwestia przygotowania kadr.</u>
          <u xml:id="u-139.9" who="#AndrzejChronowski">Ja rozumiem, że wprowadzając tę poprawkę, umawiamy się, że w ciągu pewnego okresu ludzie z zakładowych straży pożarnych mogą być przeszkalani itd., itd., ale ten okres jest stanowczo za krótki. I jeśli ktoś się odwołuje do poważnych konsekwencji finansowych, to ja twierdzę, że nie o to chodzi. Nie argument finansowy decyduje w tym układzie.</u>
          <u xml:id="u-139.10" who="#AndrzejChronowski">Kierując się tymi względami, sądzę, że bardzo ważne jest, aby utrzymać status państwowego strażaka dla tych ludzi właśnie do 1999 r. Być może wtedy zostaną już przygotowane kadry, które będą mogły płynnie przejąć kierowanie strażami w zakładach pracy. Dlatego bardzo proszę o przyjęcie drugiej poprawki, przedstawionej we wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-139.11" who="#AndrzejChronowski">Trzecia i ostatnia poprawka dotyczy art. 2. Otóż mniejszość Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych proponuje wykreślenie art. 2 w ustawie przedstawionej nam przez Sejm. Co się proponuje w tym art. 2? „W ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych w art. 2 ust. 6 otrzymuje brzmienie: «Do praw związkowych funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej i Służby Więziennej oraz strażaków Państwowej Straży Pożarnej stosuje się odpowiednio przepisy niniejszej ustawy, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z odrębnych ustaw»”.</u>
          <u xml:id="u-139.12" who="#AndrzejChronowski">W zamyśle rządowym zmierza się do tego, żeby w MSW w zasadzie funkcjonowały jednolite służby i jeden związek zawodowy. Tutaj jest już generalny problem. O ile przy Policji i Straży Granicznej można się z tym generalnie zgodzić, bo są tam pewne zapisy dodatkowe dotyczące sporów zbiorowych itd., o tyle w Państwowej Straży Pożarnej funkcjonują obecnie trzy związki zawodowe. I teraz próba zmiany, powrotu do stanu, kiedy działa jeden związek zawodowy, kłóci się - jak sądzę - z rozsądkiem parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-139.13" who="#AndrzejChronowski">Wiem, że obecny zapis nie prowadzi bezpośrednio do powrotu do pierwotnego stanu - ja mówię tylko o zamyśle wstępnym, rządowym - ale uważam go za niebezpieczny. Dlaczego? Przede wszystkim dlatego, że podstawowe obawy związkowców dotyczą sytuacji na szczeblach pośrednich, bo o ile na przykład w centrali - i związkowej, i w komendzie głównej - można się dogadywać wspaniale, o tyle na szczeblu komend wojewódzkich oraz na innych pośrednich szczeblach kierowniczych, przepis ten może być bardzo różnie interpretowany. Rodzi się stąd niebezpieczeństwo, że wskutek różnic w interpretacji może nastąpić ograniczenie praw związkowych.</u>
          <u xml:id="u-139.14" who="#AndrzejChronowski">Może to być też kwestia złamania podpisanej przez Polskę konwencji MOP z 1987 r., ale to by należało jeszcze dokładnie sprawdzić, jako że w wykazie tej konwencji nie było Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-139.15" who="#AndrzejChronowski">I może ostatni argument w tym względzie. Państwowa Straż Pożarna ma jednak inną specyfikę niż Policja i Straż Graniczna, inne są nastawienia, inne działania. Dlatego mniejszości Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych Wydaje się słuszne skreślenie art. 2.</u>
          <u xml:id="u-139.16" who="#AndrzejChronowski">Kończąc moje sprawozdanie, pragnę podkreślić, że z wnioskiem mniejszości Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych w pełni solidaryzuje się Klub Senacki NSZZ „Solidarność”, który w całej rozciągłości popiera zawarte w nim poprawki.</u>
          <u xml:id="u-139.17" who="#AndrzejChronowski">Pani Marszałek, Wysoki Senacie, pozostaje mi tylko prosić o przyjęcie tych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#ZofiaKuratowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, pana senatora Jerzego Adamskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#JerzyAdamski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#JerzyAdamski">W imieniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie, zawarte w druku nr 443B, z dyskusji nad ustawą o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, uchwalonej przez Sejm 8 listopada 1996 r., a zawartej w druku nr 443.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#JerzyAdamski">Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej na swym posiedzeniu 20 listopada zapoznała się z opinią Biura Legislacyjnego, stanowiskiem związków zawodowych, Stowarzyszenia Pożarników Polskich oraz stanowiskiem rządu, reprezentowanym przez komendanta Państwowej Straży Pożarnej, pana generała Feliksa Delę, i przeprowadziła dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#JerzyAdamski">Wysoka Izbo! Nowelizacja ustawy o Państwowej Straży Pożarnej z 1991 r. nie niesie radykalnych zmian w modelu funkcjonowania tej mundurowej formacji, jaką jest Państwowa Straż Pożarna. Wprowadza się nowe rozwiązania, służące poprawie efektywności tej służby. Nowelizacja wzmacnia krajowy system ratowniczo-gaśniczy jako instrument sprawnej realizacji ustawowych celów i zadań.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#JerzyAdamski">Czteroletni okres funkcjonowania tej zawodowej służby potwierdził słuszność koncepcji jej utworzenia, ale też wykazał potrzebę dalszego doskonalenia zasad działania Państwowej Straży Pożarnej i krajowego systemu ratownictwa. Prawie dwa lata trwały prace nad nowelizacją ustawy. W tym czasie projekt opracowywano zgodnie z wnioskami, zgłoszonymi w czasie sejmowej debaty, przy jednoczesnym dążeniu do zbliżenia stanowisk strony rządowej z centralami związków zawodowych. W kilku kwestiach nie nastąpiło porozumienie. Rozbieżności zostały komisji przedstawione przez stronę związkową, a także przedyskutowane przez członków komisji. Pozwolę sobie przedstawić Wysokiej Izbie te problemy.</u>
          <u xml:id="u-141.5" who="#JerzyAdamski">Pierwsza sprawa, skreślenie art. 79 likwiduje przywilej, jakim jest zwrot kosztów dojazdu strażaka z miejsca zamieszkania w miejscowości pobliskiej do miejsca pełnienia służby. Chodzi o to, aby strażacy zamieszkiwali jak najbliżej miejsca pełnienia służby. W ramach uzyskanych z tego tytułu oszczędności możliwe będzie pokrycie kosztów wprowadzenia zmian w art. 129. Oszczędności z tego tytułu, według cen bieżących, wyniosą rocznie 60 miliardów starych złotych. Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, w przeciwieństwie do mniejszości Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, była zgodna co do tego, aby pozostawić zapis sejmowy.</u>
          <u xml:id="u-141.6" who="#JerzyAdamski">Druga kwestia jest jedną z najistotniejszych zmian, umożliwiających ostateczne rozstrzygnięcie statusu grupy strażaków, którzy złożyli pisemną deklarację o przystąpieniu do Państwowej Straży Pożarnej. Jest to zmiana najbardziej kontrowersyjna i oprotestowana przez Stowarzyszenie Pożarników Polskich. Określa ostateczny termin możliwości skorzystania z tych uprawnień. Z uwagi na określone skutki finansowe, Sejm przyjął za datę graniczną dzień 30 czerw ca 1998 r. Na wydłużenie tego terminu, jak chce Stowarzyszenie Pożarników Polskich, do 31 grudnia 1999 r. rządu nie stać.</u>
          <u xml:id="u-141.7" who="#JerzyAdamski">W zakładowych strażach pożarnych pracuje obecnie około 6,5 tysiąca pracowników zatrudnionych na etatach zakładowych, z czego 1,5 tysiąca to byli funkcjonariusze pożarnictwa, którzy z mocy poprzedniej ustawy nabyli prawo do zaopatrzenia emerytalnego. Skorzystali z tego prawa na mocy poprzednich przepisów do dnia 31 grudnia 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-141.8" who="#JerzyAdamski">Nowelizacja doprecyzowuje termin, ale jego wydłużenie wiąże się - jak już powiedziałem - z kosztami, bowiem można by czekać w nieskończoność. Następnej grupie strażaków, którym brakuje czterech, pięciu czy ośmiu lat służby, aby mogli osiągnąć wiek emerytalny i skorzystać z uprawnień emerytalnych, przynajmniej tej czterdziestoprocentowej emerytury po 15 latach służby, trzeba by wydłużyć termin do 2000 r. lub 2005 r., albo nie należy go określać. Mniejszość komisji zgłosi wniosek o wydłużenie tego terminu do 31 grudnia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-141.9" who="#JerzyAdamski">Trzecia rozbieżność, która była omawiana przez komisję, dotyczy nowelizacji art. 2 ust. 6 ustawy o związkach zawodowych. Poprawka ma charakter porządkowy. Analogiczne zapisy funkcjonują w stosunku do Policji, Straży Granicznej i Służby Więziennej. Brak zapisu, odnoszącego się do strażaków Państwowej Straży Pożarnej, wynika z przeoczenia podczas uchwalania przedmiotowej ustawy niespełna miesiąc od uchwalenia ustawy o związkach zawodowych. Godzi się również zauważyć, że za takim rozwiązaniem, uwzględniającym specyfikę pragmatyki służbowej formacji mundurowej, opowiedział się w niedawnej uchwale Sąd Najwyższy. Przedmiotowa nowelizacja nie wprowadza żadnych dodatkowych ograniczeń praw związkowych poza tym, że potwierdza słuszność rozstrzygnięć Sądu Najwyższego. Komisja postanowiła pozostawić zapis sejmowy.</u>
          <u xml:id="u-141.10" who="#JerzyAdamski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W telegraficznym skrócie przedstawiłem Wysokiej Izbie tematy, które były poruszane w związku z nowelizacją ustawy o Państwowej Straży Pożarnej. Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, po wysłuchaniu strony rządowej, związków zawodowych i Stowarzyszenia Pożarników Polskich oraz po przeprowadzeniu dyskusji, wnosi, aby Wysoki Senat raczył przyjąć ustawę bez poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę o zabranie głosu sprawozdawcę mniejszości Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, panią senator Annę Olejnicką-Górczewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#AnnaOlejnickaGórczewska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#AnnaOlejnickaGórczewska">Wniosek mniejszości Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej jest zbieżny z poprawką drugą zawartą we wniosku mniejszości Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Omawiana przeze mnie poprawka do ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej jest - jak wspomniałam - propozycją dwóch mniejszości komisji. Zanim jednak przejdę do jej przedstawienia, kilka refleksji natury ogólnej, skierowanych do prezydiów Sejmu i Senatu.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#AnnaOlejnickaGórczewska">Nie po raz pierwszy stosuje się metodę oddzielnego omawiania ustaw, które dotyczą jednego problemu lub są bardzo podobne. Omawianie dzisiejszej ustawy też jest tego przykładem. Zmiana ustawy o Państwowej Straży Pożarnej powinna być omawiana i uchwalona z ustawą o ochronie przeciwpożarowej. Dopiero wtedy mielibyśmy kompleksowe rozwiązanie całokształtu tych problemów. Niestety tak nie jest.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#AnnaOlejnickaGórczewska">Wracając jednak do omawianej ustawy, proponuję, jako wniosek mniejszości, aby w art. 1 pkcie 69 wyrazy „30 czerwca 1998 r.” zastąpić wyrazami „31 grudnia 1999 r.”. Poprawka ta jest zgłaszana - już była o tym mowa - na podstawie interwencji istniejących jeszcze jednostek zakładowych straży pożarnych, których przed reformami gospodarczymi było ponad 300, a teraz pozostało już tylko około 120. Ich liczba nadal ulega zmniejszeniu z wielu powodów, nie tylko finansowych, lecz także kadrowych, o których mówił już senator Chronowski. Taki stan jest tym spowodowany, że do 31 stycznia 1992 r. strażacy zakładowych straży pożarnych mieli prawo podpisać deklarację o przystąpieniu do Państwowej Straży Pożarnej. Po tej dacie natomiast, podejmując nawet pracę w zakładowych strażach pożarnych, są już tylko pracownikami danego zakładu, bez tak zwanych przywilejów mundurowych czy emerytalno-rentowych.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#AnnaOlejnickaGórczewska">W zakładowych strażach pożarnych pracuje teraz około 7 tysięcy osób, ale tylko około 3 tysiące 100 ma wykształcenie pożarnicze i o nich mówi ta poprawka. Data 31 grudnia 1999 r. była omawiana przez komisje sejmowe i wstępnie zaakceptowana, chociażby na podstawie stanowiska komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej, gdzie - cytuję - powiedziano: „Niezwykle pilna jest nowelizacja art. 129 ustawy, umożliwiająca ostateczne rozstrzygnięcie statusu grupy funkcjonariuszy pożarnictwa, którzy złożyli pisemną deklarację o przystąpieniu do Państwowej Straży Pożarnej, lecz nie zostali mianowani na stanowiska służbowe w Państwowej Straży Pożarnej z przyczyn obiektywnych. Proponowana zmiana stanowić będzie potwierdzenie gwarancji nabytych uprawnień w razie mianowania na stanowisko służbowe w Państwowej Straży Pożarnej z jednoczesnym wyznaczeniem ostatecznego terminu możliwości skorzystania z tych uprawnień”.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#AnnaOlejnickaGórczewska">Początkowo w komisjach sejmowych omawiana była data 31 grudnia 1999 r., ostatecznie Sejm przyjął datę 30 czerwca 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#AnnaOlejnickaGórczewska">W tym samym sprawozdaniu mowa jest o - znów cytuję - „likwidacji przywileju dotyczącego zwrotu kosztów dojazdów strażaka z miejsca zamieszkania w miejscowości pobliskiej do miejsca pełnienia służby. Zmiana ta symulować będzie przedsięwzięcia zmierzające do uzyskania stanu, aby strażacy z racji pełnionej służby zamieszkiwali jak najbliżej miejsca pełnionej służby. W ramach uzyskanej z tego tytułu oszczędności możliwe będzie pokrycie kosztów wprowadzenia zmiany w art. 129, a w latach następnych - przeznaczenie tych środków na sprzęt ochrony osobistej strażaka i odzież ochronną”.</u>
          <u xml:id="u-143.7" who="#AnnaOlejnickaGórczewska">Niestety, na podstawie tego stanowiska, omawiany termin w ostatecznej wersji został jednak zmieniony. O przywrócenie daty 31 grudnia 1999 r. zwraca się, oprócz zakładowych straży pożarnych, także Stowarzyszenie Pożarników Polskich - uzasadniając to tym, że wydłużenie terminu obowiązywania statusu strażaka Państwowej Straży Pożarnej dałoby szansę na zapewnienie dopływu wykwalifikowanych kadr do pozostałych, oprócz Państwowej Straży Pożarnej, istniejących jednostek ochrony przeciwpożarowej. Nadmienić należy, że od 1992 r. ani jeden absolwent szkół pożarniczych nie podjął pracy w zakładowych strażach pożarnych lub w zakładowej służbie ratowniczej.</u>
          <u xml:id="u-143.8" who="#AnnaOlejnickaGórczewska">Skrócenie terminu do 30 czerwca 1998 r. spowoduje masowy odpływ do Państwowej Straży Pożarnej najbardziej doświadczonej i wykwalifikowanej grupy strażaków zakładowych, natomiast jego wydłużenie da zakładom czas na wyszkolenie średniej kadry, a nie tylko na przyznanie uprawnień emerytalnych funkcjonującym już strażakom.</u>
          <u xml:id="u-143.9" who="#AnnaOlejnickaGórczewska">Koszty realizacji założeń proponowanej poprawki nie powinny być argumentem przeciw niej, ponieważ wydłużenie terminu o półtora roku spowoduje zwiększenie wydatków z budżetu państwa o 2 miliony 190 tysięcy 600 złotych. Pojawiają się tutaj opinie, że o wiele więcej, że nawet o 48 milionów. Kwotę 2 milionów 190 tysięcy 600 złotych przedstawiłam na podstawie analizy: „Przewidywane skutki finansowe nowelizacji art. 129 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej przy uwzględnieniu przedłużenia obowiązywania statusu strażaka Państwowej Straży Pożarnej do dnia 31 grudnia 1999 r.”. Analiza ta sporządzona została na podstawie danych dostarczonych posłom podczas debaty sejmowej nad nowelizacją ustawy o Państwowej Straży Pożarnej. Także w stanowisku Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej była wzmianka - o czym przed chwilą mówiłam - że zmiana art. 48 przyniesie oszczędności, które zostaną przeznaczone właśnie na realizację założeń art. 129.</u>
          <u xml:id="u-143.10" who="#AnnaOlejnickaGórczewska">Jak ma się koszt - nawet tych 2 milionów - do ewentualnych strat, jakie poniesie cała gospodarka przy utrzymaniu tendencji spadkowej jednostek zakładowych straży pożarnej? Kto będzie w zakładzie realizował zapisy, które uchwalimy w ustawie o ochronie przeciwpożarowej, dotyczące chociażby profilaktyki i zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach pracy? Przecież właśnie w zakładach pracy szybkość i skuteczność akcji ratowniczej ma wpływ na wielkość strat nie tylko w tym zakładzie, lecz i w całej gospodarce - strat w dochodach, podatkach, nawet dochodach do budżetu - oraz wiąże się z utratą rynków krajowych czy zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-143.11" who="#AnnaOlejnickaGórczewska">Przechodząc do konkluzji: obie te ustawy powinny być uchwalone równocześnie, wtedy może nie mielibyśmy takiego dylematu, czy przegłosować wersję proponowaną przez mniejszość Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz mniejszość Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, czy też nie.</u>
          <u xml:id="u-143.12" who="#AnnaOlejnickaGórczewska">Wniosek mniejszości dotyczy niewielkiej - w porównaniu do Państwowej Straży Pożarnej - liczby jednostek zakładowych straży pożarnych. Obecnie jednostki takie funkcjonują już tylko w rafineriach, zakładach chemicznych, portach, hutach i kopalniach oraz na lotniskach. Nie trzeba chyba udowadniać, że w przypadku pożaru lub innego miejscowego zagrożenia przystąpią one do akcji w ciągu paru minut, co stanowi podstawę skuteczności działania. Tak szybkie działanie nie zawsze jest w stanie zapewnić Państwowa Straż Pożarna - pomijam tu oczywiste różnice znajomości specyfiki zakładu i jego technologii. Czy ewentualne szkody nie będą większe od kosztów, jakie spowoduje proponowana zmiana? Takim pytaniem kończę uzasadnienie mojej poprawki. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#ZofiaKuratowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Praw Człowieka i Praworządności, pana senatora Lecha Czerwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#LechCzerwiński">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#LechCzerwiński">W dniu 20 listopada 1996 r. odbyło się sto sześćdziesiąte ósme posiedzenie Komisji Praw Człowieka i Praworządności, na którym rozpatrzyliśmy uchwaloną przez Sejm na dziewięćdziesiątym drugim posiedzeniu w dniu 8 listopada 1996 r. ustawę o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, zawartą w druku nr 443.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#LechCzerwiński">W posiedzeniu naszej komisji udział wzięli: komendant główny Państwowej Straży Pożarnej Feliks Dela oraz poseł sprawozdawca Krystyna Ozga, a także przedstawiciele Stowarzyszenia Pożarników Polskich, Krajowej Sekcji Pożarnictwa NSZZ „Solidarność” i Związku Nauczycielstwa Polskiego Szkoły Głównej Pożarnictwa. Mieliśmy możliwość wysłuchania opinii i uwag wielu instytucji i organizacji zainteresowanych rozpatrywaną problematyką. Przedstawiciele związków zawodowych kwestionowali przepisy regulujące niektóre sprawy.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#LechCzerwiński">Przedstawiciele Związku Nauczycielstwa Polskiego uznali za niesłuszne: przepisy dotyczące odpowiedzialności dyscyplinarnej strażaków - powołując się na istniejące już orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego; rozszerzenie zakresu działań Państwowej Straży Pożarnej poprzez dodanie ratownictwa ekologicznego i ratownictwa medycznego; podporządkowanie Szkoły Głównej Służby Pożarniczej komendantowi głównemu Państwowej Straży Pożarnej; ograniczenie uprawnień strażaków wynikających z ustawy o związkach zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#LechCzerwiński">Przedstawiciel Krajowej Sekcji Pożarnictwa NSZZ „Solidarność” sprzeciwiał się ograniczeniu uprawnień strażaków wynikających z ustawy o związkach zawodowych oraz odebraniu świadczenia socjalnego polegającego na zwracaniu strażakom kosztów przejazdu z miejscowości pobliskiej do miejsca pełnienia służby.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#LechCzerwiński">Przedstawiciel Stowarzyszenia Pożarników Polskich, który reprezentował strażaków zatrudnionych w zakładowych strażach pożarnych, postulował wydłużenie możliwości zachowania statusu strażaka Państwowej Straży Pożarnej przez strażaków zakładowych straży pożarnych, którzy nie zostaną powołani lub mianowani na stanowiska służbowe do dnia 30 czerwca 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#LechCzerwiński">W czasie długiej debaty zarówno komendant główny Państwowej Straży Pożarnej, jak i poseł sprawozdawca wyjaśniali powyższe kwestie, a także udzielali odpowiedzi na pytania i wątpliwości senatorów, zaś przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu wyjaśnił nieporozumienia, jakie narosły wokół przywoływanego przez stronę związkową orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#LechCzerwiński">Wielu z państwa sygnalizowało, że z przeprowadzonych w środowisku strażaków konsultacji wynikało generalnie duże poparcie dla rozpatrywanej dziś ustawy. Jest ona powszechnie akceptowana, a fakt, że długo, bo prawie 2 lata, powstawała, świadczy o tym, jak wielu uzgodnień, ustępstw i konsultacji trzeba było dokonać. Ustawę określa się jako duże kompromisowe osiągnięcie środowisk strażackich. Zdaniem pani poseł sprawozdawcy, Krystyny Ozgi, proponowanie zmian jest odejściem od idei konsensusu, osiągniętego podczas sejmowych prac nad tym aktem.</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#LechCzerwiński">Wynikiem przeprowadzonej dyskusji było zgłoszenie wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek. Zostały także sformułowane dwa wnioski o wprowadzenie poprawek. Jeden z nich stał się wnioskiem mniejszości i będzie przedstawiony przez senatora Zbigniewa Romaszewskiego. Ja, oczywiście, rekomenduję Wysokiej Izbie wniosek Komisji Praw Człowieka i Praworządności, zawarty w druku nr 443C, o przyjęcie ustawy bez poprawek. Został on uchwalony na posiedzeniu naszej komisji stosunkiem głosów 5 do 2, przy czym nikt nie wstrzymał się od głosu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę pana senatora Zbigniewa Romaszewskiego o zreferowanie wniosku mniejszości Komisji Praw Człowieka i Praworządności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#ZbigniewRomaszewski">Wniosek, który będę referował, dotyczy problemu związanego z przenoszeniem na inne stanowiska, a więc zmiany siedemnastej w art. 1, znajdującym się na stronie piątej naszego druku. Zawarty tu art. 32 brzmi: „Do mianowania strażaka na stanowisko służbowe, przenoszenia na inne, powierzania pełnienia obowiązków służbowych na innym stanowisku, zawieszania w czynnościach służbowych albo zwalniania ze służby, z zastrzeżeniem art. 47 ust. 1, właściwi są…” i tu wymienia się poszczególne podmioty, które mogą tego dokonać. Dalej ust. 2 mówi, że: „Od decyzji, o której mowa w ust. 1, strażakowi służy odwołanie do wyższego przełożonego”.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#ZbigniewRomaszewski">Problem, który tu powstaje, dotyczy właściwie ducha ustawy, w bardzo wielu punktach ograniczającej uprawnienia strażaków. Nie jest to może jej zasadnicza tendencja, lecz takich elementów można się tu dopatrzyć i one faktycznie działają na niekorzyść funkcjonariuszy straży pożarnej. Przykładem tego jest art. 2, który ogranicza w sposób właściwie całkowicie dowolny i abstrakcyjny, bo nic więcej nie jest tam powiedziane, uprawnienia związków zawodowych straży pożarnej. Problem jest tego rodzaju, że ani w tym artykule, ani w przepisach dotyczących postępowania dyscyplinarnego nie ma mowy o możliwości odwołania się do sądu. Tego typu sprawa była już rozstrzygana przez Sąd Najwyższy w analogicznym przypadku, dotyczącym funkcjonariuszy Straży Granicznej, kwestii ich przenoszenia na inne stanowiska oraz zawieszania w pełnieniu obowiązków służbowych, Sąd Najwyższy podjął uchwałę, dopuszczającą możliwość dochodzenia praw na drodze sądowej. Uważam, że jeżeli takie prawo przysługuje funkcjonariuszom Straży Granicznej, tym bardziej powinno ono przysługiwać funkcjonariuszom straży pożarnej, zwłaszcza jeśli chodzi o zasadnicze kwestie, w których może dojść do naruszania zasad współżycia społecznego. To się nie może zamykać w jednym środowisku.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#ZbigniewRomaszewski">W związku z tym w zmianie siedemnastej, zawartej w art. 1, dotyczącej art. 32 ust. 2, po wyrazach: „Od decyzji, o których mowa w ust. 1, strażakowi służy odwołanie do wyższego przełożonego” proponujemy dodać słowa: „oraz dochodzenia roszczeń na drodze sądowej”. To nie jest tylko kwestia interesów funkcjonariuszy straży pożarnej, lecz również - pomijam tu generalną kwestię praworządności i prawa każdego obywatela do obwoływania się do sądów powszechnych - pewnego bezpieczeństwa prawnego. Jeżeli my mamy w tej chwili możliwość odwoływania się do Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, to należy się liczyć z tym, że wszystkie ostateczne decyzje wydane przez wszelkie komisje dyscyplinarne mogą stać się przedmiotami odwołań do tego trybunału. Wydaje się więc, że podejmowanie ostatecznych decyzji przez gremia nie do końca kompetentne, nie do końca przygotowane do oceny systemu prawnego, jest po prostu niebezpieczne, może bowiem wywołać powódź skarg.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#ZbigniewRomaszewski">Uważam, że możliwość dochodzenia praw przed sądami powinna być dana w przypadku wszystkich postępowań dyscyplinarnych. Taki 1 wniosek złożę w swoim osobistym wystąpieniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#ZofiaKuratowska">Czy ktoś z państwa, pań i panów senatorów, chciałby zadać senatorom sprawozdawcom jakieś krótkie pytanie z miejsca? Nie ma pytań. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#ZofiaKuratowska">Otwieram debatę.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#ZofiaKuratowska">Pierwszym mówcą będzie pan senator Jerzy Adamski, a następnym pan senator Henryk Maciołek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#JerzyAdamski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#JerzyAdamski">W 1991 r. Sejm uchwalił ustawy pożarnicze - o ochronie przeciwpożarowej i o Państwowej Straży Pożarnej. Zakładany w nich system ochrony przeciwpożarowej, będący elementem powszechnego bezpieczeństwa państwa, był nowatorski i nowoczesny. Utworzono też nową formację - Państwową Straż Pożarną, mającą być organizatorem i głównym wykonawcą krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. Czteroletni okres doświadczeń i wytężonej, ofiarnej służby strażaków potwierdził słuszność koncepcji jej utworzenia, a zarazem wykazał potrzebę jej dalszego doskonalenia. Po blisko 2 latach prac, Sejm uchwalił nowelizację ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#JerzyAdamski">Przedmiotowa nowelizacja nie wnosi radykalnych zmian w modelu funkcjonowania tej formacji mundurowej. Jeśli chodzi o jej pragmatykę służbową, wprowadza się jednak niezbędne modyfikacje i nowe rozwiązania, służące poprawie efektywności tej służby. Projekt kontynuuje rozwój stworzonego w ustawach pożarniczych systemu ochrony przeciwpożarowej, jako elementu powszechnego bezpieczeństwa państwa. Wzmacnia się krajowy system ratowniczo-gaśniczy, jako instrument sprawnej realizacji ustawowych celów i zadań. Dzięki możliwości uczynienia Państwowej Straży Pożarnej podstawą krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, będzie możliwe jego dalsze sukcesywne i elastyczne uzupełnianie, przede wszystkim poprzez włączanie do niego ochotniczych straży pożarnych. Ważną rolę odgrywać tu będą wojewodowie, kierujący działaniami wojewódzkich zespołów do spraw ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#JerzyAdamski">Generalnie rzecz biorąc, zawarte tu zmiany prowadzą do unifikacji mundurowych pragmatyk służbowych w przyszłym resorcie spraw wewnętrznych i administracji. Uwzględniając specyfikę pragmatyki służbowej strażaków z Państwowej Straży Pożarnej, przyjęto szereg odrębności. Należą do nich: po pierwsze, demokratyzacja reguł postępowania dyscyplinarnego strażaków, dzięki wprowadzeniu dwustopniowych komisji dyscyplinarnych, przy jednoczesnej rezygnacji z archaicznych sądów honorowych, które tak naprawdę nigdy w Państwowej Straży Pożarnej nie funkcjonowały; po drugie, skrócenie zarówno katalogu wyróżnień, jak i kar; po trzecie, bezwzględny obowiązek składania oświadczeń majątkowych przez strażaków pełniących służbę w komendach oraz sprawujących funkcje kierownicze w jednostkach organizacyjnych straży; po czwarte, uniemożliwienie awansowania na stopień oficerski strażaka nie mającego wyższego wykształcenia; po piąte, odmienna pragmatyka służby kandydackiej, wynikająca ze specyfiki szkolnictwa pożarniczego.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#JerzyAdamski">Niezależnie od tych zmian, pozostałe poprawki można podzielić na trzy grupy. Pierwsza związana jest z organizacją zasad i zakresu działania Państwowej Straży Pożarnej oraz jej organów. Poprawki obejmują:</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#JerzyAdamski">— dostosowanie zadań straży, poprzez ich zbliżenie do nowoczesnych modeli ratownictwa w zakresie ochrony pożarowej, w tym między innymi dzięki rozszerzeniu o ratownictwo medyczne - jak państwo pamiętacie, mówiłem o nim z tej trybuny - do modeli rozwiązań istniejących w Niemczech, Austrii czy Szwecji;</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#JerzyAdamski">— rozszerzenie zakresu obowiązków komendanta głównego oraz komendantów wojewódzkich i rejonowych;</u>
          <u xml:id="u-149.7" who="#JerzyAdamski">— poprawienie bazy szkoleniowej, celem wszechstronnego szkolenia kadr Państwowej Straży Pożarnej i ochotniczych straży pożarnych, w ramach nowo tworzonych ośrodków;</u>
          <u xml:id="u-149.8" who="#JerzyAdamski">— rozszerzenie katalogu jednostek organizacyjnych prowadzących akcje ratownicze;</u>
          <u xml:id="u-149.9" who="#JerzyAdamski">— likwidację luki prawnej w zakresie odpowiedzialności odszkodowawczej skarbu państwa wobec Państwowej Straży Pożarnej, poprzez wprowadzenie powszechnej zasady jego odpowiedzialności w przypadku doznania przez osoby fizyczne uszczerbku na zdrowiu lub mieniu w związku z uczestnictwem w działaniach ratowniczych, przy czym w głównej mierze będzie to dotyczyć członków ochotniczych straży pożarnych biorących udział w akcjach ratowniczych.</u>
          <u xml:id="u-149.10" who="#JerzyAdamski">Druga grupa obejmuje poprawki dotyczące pragmatyki służbowej członków Państwowej Straży Pożarnej, zmierzające do jej unifikacji z Policją:</u>
          <u xml:id="u-149.11" who="#JerzyAdamski">— przywrócenie instytucji przeniesień służbowych oraz opiniowania służbowego;</u>
          <u xml:id="u-149.12" who="#JerzyAdamski">— uzupełnienie katalogu stopni pożarniczych;</u>
          <u xml:id="u-149.13" who="#JerzyAdamski">— kwestie mieszkaniowe i wprowadzenie, wzorem Policji, zakazu przynależności strażaków do partii politycznych.</u>
          <u xml:id="u-149.14" who="#JerzyAdamski">Ostatnia grupa zawiera poprawki redakcyjne i porządkowe, zmierzające do zlikwidowania istniejących luk prawnych.</u>
          <u xml:id="u-149.15" who="#JerzyAdamski">Niezwykle pilna i ważna jest nowelizacja art. 129 ustawy, umożliwiająca ostateczne rozstrzygnięcie statusu grupy funkcjonariuszy pożarnictwa, którzy złożyli pisemną deklarację o przystąpieniu do Państwowej Straży Pożarnej, ale nie zostali mianowani na stanowiska służbowe w straży z przyczyn obiektywnych, po prostu z powodu braku etatów. Proponowana zmiana będzie stanowić potwierdzenie gwarancji nabytych uprawnień w razie mianowania na stanowisko służbowe w Państwowej Straży Pożarnej, z jednoczesnym wyznaczeniem na dzień 30 czerwca 1998 r. ostatecznego terminu umożliwiającego skorzystanie z tych uprawnień. Takie rozwiązania należy przyjmować z zadowoleniem.</u>
          <u xml:id="u-149.16" who="#JerzyAdamski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Reasumując, przeprowadzenie zmian w ustawie o Państwowej Straży Pożarnej jest zasadne, a w niektórych przypadkach wręcz konieczne i uzasadnione potrzebami natury finansowej i organizacyjnej. Niezwykle ważnym powodem, warunkującym sprawne przeprowadzenie nowelizacji, są także nowe zadania resortu i Państwowej Straży Pożarnej, wynikające z wprowadzenia reformy centrum. Zakłada się wiodącą rolę straży w ramach tworzenia powszechnego systemu ochrony ludności oraz przejęcia obrony cywilnej przez struktury Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Przedmiotowa nowelizacja ma w sposób pośredni ułatwić sprawną realizację tych przedsięwzięć. Państwowa Straż Pożarna swoją dotychczas wzorową, wytrwałą i ofiarną służbą dla państwa i obywateli potwierdziła, iż jest gotowa sprostać wyznaczonym jej ustawowym zadaniom. Pomimo szczupłości środków i sprzętu, czego doświadczamy podczas corocznych debat nad niezwykle skromnym budżetem straży, daje nam ona poczucie bezpieczeństwa w ramach szeroko pojmowanej ochrony przeciwpożarowej.</u>
          <u xml:id="u-149.17" who="#JerzyAdamski">Będę głosował za przyjęciem ustawy bez poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#ZofiaKuratowska">Proszę bardzo o zabranie głosu pana senatora Henryka Maciołka. Następnym mówcą będzie pan senator Zbigniew Kulak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#HenrykMaciołek">Pani Marszałek! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#HenrykMaciołek">Biorąc udział w debacie nad ustawą o Państwowej Straży Pożarnej, pozwolę sobie na wstępie postawić tezę, która odnosi się do zasadniczego faktu, że współczesny postęp techniczny i technologiczny oraz warunki pracy i życia niosą coraz to nowe zagrożenia dla ludzi, ich mienia, a przede wszystkim dla środowiska naturalnego. W związku z tym rośnie odpowiedzialność Państwowej Straży Pożarnej wobec państwa i narodu. Groźne, przez swój zasięg i natężenie, stają się przecież pożary lasów, obiektów przemysłowych czy obiektów użyteczności publicznej. Coraz tragiczniejsze w skutkach są wybuchy gazu w budynkach mieszkalnych. Maleje bezpieczeństwo transportu, szczególnie środków chemicznych. Często stajemy przed koniecznością przeprowadzenia sprawnych akcji ratowniczych o dużym zasięgu w czasie klęsk żywiołowych. Zachodzi więc uzasadniona pilna potrzeba wzmacniania krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, uczynienia go ważnym elementem powszechnego systemu bezpieczeństwa państwa. W tej sytuacji dużą wagę przywiązujemy do działalności Państwowej Straży Pożarnej, do doskonalenia jej pracy, usprawnienia dowodzenia, struktur organizacyjnych i szkolenia.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#HenrykMaciołek">W omawianej dzisiaj nowelizacji ustawy istotne są więc rozwiązania systemowe, jednoznacznie zmierzające do umocnienia Państwowej Straży Pożarnej jako sprawnej, umundurowanej formacji zawodowej, wyposażonej w specjalistyczny sprzęt, gotowej do wykazania się pełnym poświęceniem w akcji niesienia pomocy w przypadku pożaru, klęski żywiołowej czy innych katastrof. Ustawa precyzuje szereg nowych zadań, dotychczas nie wymienianych, dotyczących ratownictwa medycznego czy ekologicznego, nie zapominając też o ratownictwie chemicznym i technicznym. Z aprobatą odczytuję zapisy, zmierzające do umocnienia Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, nadania jej pełnej autonomii we współpracy ze strukturami na terenie kraju, a także do wzrostu kompetencji komendantów wojewódzkich i rejonowych. W pełni zasadne wprowadzenie możliwości przeniesienia czy oddelegowania strażaka do służby w innej miejscowości pozwoli na bardziej efektywne wykorzystanie kadr. Zasada opiniowania i demokratyzacja reguł postępowania dyscyplinarnego, powinny zaowocować wzmocnieniem dyscypliny służby, podniesieniem jej efektywności. Za bardzo ważne, odpowiadające zachodzącym zmianom i wzrastającym potrzebom, należy uznać ustawowe usankcjonowanie tworzenia przez komendę główną ośrodków szkolenia pożarniczego, w tym specjalistycznego. Z zadowoleniem odbieram pozytywne unormowanie problemu świadczeń odszkodowawczych i odszkodowań dla osób nie będących strażakami, które uległy wypadkowi, niosąc pomoc na żądanie osoby kierującej akcją ratowniczą.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#HenrykMaciołek">Wysoka Izbo! Szeroko rozumiane pożarnictwo jest postrzegane przez nasze społeczeństwo jako całość. W powszechnej opinii nie ma różnicy, czy w akcji ratowania życia i mienia uczestniczy strażak państwowej, ochotniczej czy też zakładowej straży pożarnej. Dlatego w ślad za ustawą o Państwowej Straży Pożarnej winno iść jak najszybsze rozpatrzenie ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Odczuwam niedosyt z powodu braku odniesienia się do problemu straży zakładowych, zwłaszcza że istnieje potrzeba zajęcia stanowiska w sprawie opieki socjalnej dla jej członków, ich praw emerytalnych czy stopni służbowych. Z satysfakcją natomiast postrzegam przepisy dotyczące kompetencji komendantów rejonowych w sprawie wszechstronnego szkolenia strażaków ochotniczych straży pożarnych oraz fakt, że ustawa pozytywnie odnosi się do tradycyjnej współpracy strażaków zawodowych i ochotników. Myślę, że współpraca ta, u której podstaw leżą wspólne akcje ratownicze i wspólne powołanie, będzie się zacieśniać ku ogólnemu pożytkowi. Sprzyja temu nadanie komendantom rejonowym wszechstronnych kompetencji, jeśli chodzi o szkolenie strażaków ochotniczej straży pożarnej, i wspólna troska o środki na utrzymanie gotowości bojowej oraz o wyposażenie w sprzęt.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#HenrykMaciołek">Jestem przekonany, że wejście w życie nowelizowanej ustawy o Państwowej Straży Pożarnej da zawodowym strażakom pełną satysfakcję z wykonywania niebezpiecznej służby i spowoduje zwiększenie zainteresowania tym trudnym, odpowiedzialnym ale zaszczytnym i pożytecznym zawodem. Będę głosował za jej przyjęciem. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#ZofiaKuratowska">Proszę o zabranie głosu pana senatora Zbigniewa Kulaka. Następnym mówcą będzie pan senator Ireneusz Michaś Pan senator Jan Karbowski złożył swoją wypowiedź do protokołu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#ZbigniewKulak">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#ZbigniewKulak">Tekst omawianej dzisiaj ustawy udostępniłem funkcjonariuszom pożarnictwa w moim województwie, leszczyńskim. Z konsultacji, jakie przeprowadziłem, wynika, że uchwalone zmiany do ustawy zasadniczo eliminują jej niedoskonałości w odniesieniu do aktualnych warunków funkcjonowania Państwowej Straży Pożarnej. Zmiany te uzupełniają katalog podstawowych zadań Państwowej Straży Pożarnej jako formacji oraz poszczególnych jej organów. Uściślają cały zakres zagadnień dotyczących rozwiązywania stosunku służbowego strażaków zawodowych i jego zmian, systematyzują ich obowiązki i uprawnienia, a także ujednolicają uprawnienia strażaków Państwowej Straży Pożarnej z uprawnieniami innych służb mundurowych resortu spraw wewnętrznych. Ponadto precyzują postanowienia związane z odpowiedzialnością dyscyplinarną strażaków zawodowych oraz rozstrzygaj ą ostatecznie status grupy strażaków, którzy, pomimo złożenia deklaracji o przystąpieniu do Państwowej Straży Pożarnej, nie zostali mianowani na stanowiska służbowe w Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#ZbigniewKulak">Ponieważ przedstawiciele zainteresowanego środowiska nie zgłosili żadnych sugestii ani poprawek, jestem skłonny głosować za ustawą w wersji przekazanej przez Sejm. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#ZofiaKuratowska">Teraz proszę o zabranie głosu pana senatora Michasia. Następnym mówcą będzie pan senator Ceberek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#IreneuszMichaś">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#IreneuszMichaś">Ustawę o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej popieram w zakresie projektowanych korekt i uzupełnień prawnych. Zachodzące w państwie w sposób ciągły zmiany administracyjno-gospodarcze powodują konieczność ciągłego doskonalenia obowiązujących uregulowań prawnych i dostosowywania ich do aktualnych potrzeb służby.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#IreneuszMichaś">Nowelizowane rozwiązania prawne, które nam przedstawiono, uzupełniają w sposób jasny zadania jednostek, jeśli chodzi o współdziałanie z innymi formacjami, oraz ujednolicają pragmatykę służbową w porównaniu ze służbami mundurowymi całego resortu spraw wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#IreneuszMichaś">Państwowa Straż Pożarna, jak wynika z art. 1 ustawy, organizuje i prowadzi akcje ratownicze. Art. 2 precyzuje i rozszerza jej zadania własne o ratownictwo ekologiczne i medyczne. Nowela ta zobowiązuje do wykonywania pomocniczych specjalistycznych czynności ratowniczych podczas działań prowadzonych przez inne służby ratownicze i jednocześnie wprowadza regulację, zgodnie z którą działania porządkowo-ochronne są zastrzeżone dla innych jednostek podległych ministrowi spraw wewnętrznych. Kolejne zmiany regulują sprawy personalne i kadrowe. Wprowadzono, między innymi, opinie służbowe i możliwość poszerzenia przenoszenia służbowego, a jednocześnie uporządkowano zasady stosowania przeniesień. Projekt ustawy reguluje też jednoznacznie sprawy nazywane potocznie socjalno-mieszkaniowymi. Nowe przepisy ustalają zasady zaspokajania potrzeb mieszkaniowych i przyznawania nagród jubileuszowych, zasiłków pogrzebowych i innych świadczeń. Praktycznie został zmieniony cały rozdział XI, mówiący o odpowiedzialności dyscyplinarnej. W zasadzie zdemokratyzowano postępowanie dyscyplinarne.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#IreneuszMichaś">Należy też wspomnieć, że część wprowadzonych do ustawy zmian wyeliminowała luki i błędy prawne, jakie ujawniły się od czasu jej uchwalenia, to jest od 24 sierpnia 1991 r. Można się spodziewać, że w przyszłości również będą potrzebne zmiany umożliwiające elastyczne modelowanie funkcjonowania systemu, gdyż część rozwiązań może stracić na aktualności z uwagi na wciąż następujące zmiany prawne.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#IreneuszMichaś">Popieram zmiany do ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, wniesione do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej jako druk nr 443. Będę głosował za przyjęciem projektu ustawy bez poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#ZofiaKuratowska">Proszę o zabranie głosu pana senatora Ceberka. Następnym mówcą będzie pan senator Makarewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#StanisławCeberek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#StanisławCeberek">Dzisiejsza debata o Państwowej Straży Pożarnej jest również debatą o formacjach polskiego pożarnictwa. Służbę pożarniczą można porównać do służby w kompanii wartowniczej. Tam nikt nie ma całej nocy spokojnej: albo jesteś na służbie, albo czuwasz, albo też śpisz w butach. Bez względu na czas, porę dnia i zdrowie trzeba być gotowym do służby na rozkaz, którym jest jedno słowo - potrzeba. By służyć tej potrzebie, zgłaszają się ludzie nie, jak w wojsku, zobowiązani rozkazem, lecz kierujący się nakazem sumienia. Powoduje nimi potrzeba spełnienia obowiązku, który ciąży na człowieku.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#StanisławCeberek">Ustawa, którą Wysoka Izba dzisiaj raczy uchwalić, jest potrzebna, a nawet za późno podjęta. Według mnie, Wysoka Izbo, to dopiero wstęp do dyskusji o polskim pożarnictwie. Wszyscy, którzy znajdują się w tej sali, rozumieją, że polska straż pożarna nie jest przygotowana do pracy w zmieniających się warunkach, w nowej rzeczywistości. Dlatego proszę Wysoką Izbę o rozważenie następującej propozycji: dzisiaj głosujmy za tą ustawą, uchwalmy ją, ale zaraz na początku nowego roku niech Senat, Ministerstwo Finansów i służby pożarnicze opracują wspólnie projekt minimalnych potrzeb polskiego pożarnictwa. W tej chwili nie można mówić o zaspokajaniu potrzeb czy o konserwacji sprzętu. Praktycznie nie ma już o czym mówić.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#StanisławCeberek">Chciałbym przypomnieć szanownej izbie pewne tąpnięcie na Śląsku. Nie było to zjawisko nadzwyczajne, ale miało miejsce tam, gdzie stał wysokościowiec. Wiecie państwo, czego zabrakło? Prostej drabiny. Nie można było dojść do ludzi, którzy byli w tym domu. Okazało się, że w województwie katowickim jest jedna drabina.</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#StanisławCeberek">Czy my, rozmawiając na temat usług - bo tak to mogę nazwać - straży pożarnej, nie uświadamiamy sobie tych problemów? Nie wspominam już o innych województwach, bo nie wiem, jak tam wygląda zaopatrzenie w sprzęt.</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#StanisławCeberek">Chciałbym również przy okazji przypomnieć z wdzięcznością wyczyn ostrołęckich strażaków. Jest tu obecny kolega Ochwat: nie wiem, czy jest kolega Gajewski i koleżanka Stokarska. Na pewno jednak wszyscy oni pamiętają, tak jak ja, że rok temu pod Ostrołęką strażacy błyskawicznie rozpruli samochód, z którego nie mogliśmy wyjść. Ja także, mimo lat, czuję się strażakiem. Ten fakt pokazuje, jak oddanych mamy ludzi, którzy dosłownie w ciągu minuty stają na miejscu. Dziękuję strażakom ostrołęckim za ten czyn, za ich szybkość. Tak samo dziękuję służbie zdrowia. To jest sprawa, o którą chciałbym walczyć: żeby pożarnictwo polskie miało choćby minimalny plan.</u>
          <u xml:id="u-157.6" who="#StanisławCeberek">Skąd wziąć pieniądze? Proszę państwa, pieniędzy jest dosyć. W Ostrołęce też jest dużo. Nie wiem, czy jest tu ktoś z ostrołęckich strażaków. Ostrołęcka Fabryka Celulozy i Papieru została zwolniona z płacenia podatków na sześć łat. Dochód z tej fabryki wynosi około miliarda nowych złotych. Ten, kto bezpodstawnie i bez potrzeby zwolnił tę fabrykę z podatków na lat sześć, niech wydłubie ze swojej kieszeni i da, a nie szuka tego w kieszeni polskiego podatnika. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#ZofiaKuratowska">Poproszę pana senatora Henryka Makarewicza. Następnym mówcą będzie pan senator Zbigniew Romaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#HenrykMakarewicz">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#HenrykMakarewicz">Rozpatrywana przez Wysoką Izbę ustawa o Państwowej Straży Pożarnej rozszerza zakres zadań realizowanych przez Państwową Straż Pożarną, jej poszczególne organy i jednostki organizacyjne. Zmiany dokonane w tym zakresie w Sejmie po dwóch latach prac posłów, wspomaganych przez ekspertów i przedstawicieli strażaków, nie budzą żadnych wątpliwości - zresztą podobnie jak zmiany dotyczące usprawnienia funkcjonowania tej formacji. Gdyby żył święty Florian, na pewno ucieszyłby się bardzo, że ustawodawstwo w zakresie Państwowej Straży Pożarnej, wprawdzie wolno ale jednak podąża za życiem.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#HenrykMakarewicz">Dziś gaszenie pożarów nie może być, i zresztą nie jest, jedynym zajęciem straży pożarnej. Uczestnictwo strażaków w likwidowaniu klęsk żywiołowych, ratownictwo ekologiczne czy medyczne to obszary, w których życie znacznie wyprzedziło zapisy ustawowe. Dziwić się tylko należy, że ten zakres spraw z tak wielkim trudem trafił do świadomości ludzi, którzy nad tą nowelą pracowali. Ale może to dobrze, bo - jak wspomniałem - podczas dwuletnich prac ustawa nie wzbudziła w Sejmie większych kontrowersji. Temat ten był wielokrotnie wałkowany i w końcu nawet ignoranci mieli szansę stać się fachowcami.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#HenrykMakarewicz">Senatorowie Polskiego Stronnictwa Ludowego uważają ustawę za dobrą, może nawet optymalną na danym etapie porządkowania polskiego ustawodawstwa. Jednocześnie dostrzegają pewne mankamenty, które powinniśmy z ustawy wyeliminować.</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#HenrykMakarewicz">Przede wszystkim, skoro intencją ustawodawcy była między innymi unifikacja Państwowej Straży Pożarnej z pozostałymi umundurowanymi pionami resortu spraw wewnętrznych, to twierdzę z całą stanowczością, że należy wrócić art. 79 w jego pełnym brzmieniu. Nie ma autentycznie żadnych przesłanek do tego, by odbierać strażakom uprawnienia do zwrotu kosztów dojazdu do miejsc pełnienia służby w wysokości ceny biletu za przejazd koleją i autobusem, skoro posiadają te uprawnienia funkcjonariusze Policji i Straży Granicznej. Pełnią oni przecież równie odpowiedzialne zadania. Ponadto, godząc się na to rozwiązanie, ingerowalibyśmy bezprzykładnie w tak zwane prawa nabyte, co na pewno nie przyczyniłoby się do kształtowania zaufania tej grupy zawodowej, której dotyczy ustawa, do władzy ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#HenrykMakarewicz">Myślę również, że wszyscy państwo otrzymaliście do rąk stanowisko Stowarzyszenia Pożarników Polskich odnośnie do art. 129. Chodzi tu o zatrudnionych w zakładowych zawodowych strażach pożarnych funkcjonariuszy pożarnictwa, którzy w styczniu 1992 r. podpisali deklarację przystąpienia do Państwowej Straży Pożarnej. Cytuję istotny fragment tego stanowiska: „Obecnie są oni trzonem jednostek zakładowych, gwarantując realizację na właściwym poziomie obowiązków nałożonych na zakład pracy ustawą o ochronie przeciwpożarowej. Stowarzyszenie Pożarników Polskich, znając problematykę zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych, biorąc udział w pracach nad ustawą, postulowało przyjęcie daty 31 grudnia 1996 r. jako granicznej dla obowiązywania statusu pożarnika PSP. Takie rozwiązanie dałoby szansę na zabezpieczenie dopływu wykwalifikowanych kadr do pozostałych jednostek ochrony przeciwpożarowej. Od 1992 r. ani jeden absolwent szkół pożarniczych nie podjął pracy w zakładowej straży pożarnej lub zakładowej służbie ratowniczej. W przyjętym projekcie zmian, mimo wcześniejszych założeń, drastycznie skrócono okres posiadania statusu strażaka Państwowej Straży Pożarnej do dnia 30 czerwca 1998 r. Takie rozwiązanie spowoduje masowy odpływ do PSP najbardziej doświadczonej i wykwalifikowanej grupy strażaków zakładowych. W jednostkach zakładowej straży przeciwpożarowej, których jest ponad 150, już dziś występują poważne braki kadrowe, a w grupie dowódczej, to jest oficerów i aspirantów, wynoszą ponad 70%. Odejście tych pracowników, z jednoczesnym brakiem odpowiednio wyszkolonej kadry z powodu zbyt krótkiego okresu na wyszkolenie nowo zatrudnionych, doprowadzi do załamania funkcjonowania zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych”.</u>
          <u xml:id="u-159.6" who="#HenrykMakarewicz">Sądzę, Szanowni Państwo, że argumenty sformułowane w piśmie stowarzyszenia zasługują na uwagę i życzliwe potraktowanie. Mam nadzieję, że podczas głosowania odniosą się państwo pozytywnie do tych postulatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę pana senatora Romaszewskiego o zabranie głosu. Następnym mówcą będzie pan senator Aleksander Gawronik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#ZbigniewRomaszewski">Muszę powiedzieć, iż czytając ustawę, odnoszę wrażenie, że rzeczywiście jest ona potrzebna, że wnosi realny postęp w dotychczasowe uregulowania, że wprowadzenie całego rozdziału XI, regulującego problematykę odpowiedzialności dyscyplinarnej strażaków, jest postępem w stosunku do sytuacji, w której odpowiedzialność ta była regulowana w sposób niezwykle enigmatyczny i niezwykle nieefektywny. Nie zmienia to jednak postaci rzeczy - szereg rozwiązań zawartych w ustawie budzi moje poważne zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#ZbigniewRomaszewski">Otóż, ustawa ta zawiera niewątpliwie, i to poza wszelką dyskusją, szereg ograniczeń praw obywatelskich strażaków. Jest rzeczą zrozumiałą, że pewne grupy zawodowe mogą tym ograniczeniom podlegać, ale musi to znajdować swoje oczywiste uzasadnienie. Tak nie jest w przypadku strażaków, gdyż część tych ograniczeń wprowadzona jest tak po prostu, metodą - powiedziałbym - spod dużego palca, i gdyż właściwe cele, jakie tym uregulowaniom służyły, albo są niejasne, albo można je odczytać wręcz negatywnie.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#ZbigniewRomaszewski">Wysoka Izbo! Nie ma żadnego powodu, ażeby wprowadzać art. 2 w ustawie o związkach zawodowych, ograniczający uprawnienia strażaków Państwowej Straży Pożarnej. Chciałbym go zacytować: „Do praw związkowych funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej i Służby Więziennej oraz strażaków Państwowej Straży Pożarnej stosuje się odpowiednio przepisy niniejszej ustawy, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z odrębnych ustaw”. Ten przepis jest po prostu przepisem zdecydowanie wadliwym. Jeżeli bowiem mówimy o ograniczeniach, to te ograniczenia w Sejmie i na tej sali powinniśmy znać. W przeciwnym razie stworzymy całkowitą arbitralność w ocenie, w jakiej mierze mogą być one stosowane do straży pożarnej. Takie ograniczenia są sprecyzowane w ustawie o Policji i takie ograniczenia są sprecyzowane w ustawach o innych służbach. Ustawa o straży pożarnej milczy na ten temat. Czyli straż pożarna formalnie, ponieważ ma to być regulowane ustawą, nie podlega w gruncie rzeczy żadnym ustawowym ograniczeniom. Co to znaczy? To znaczy, że ustawa zostawia to wszystko dowolnej interpretacji - czyjej, nie wiem, może ministra spraw wewnętrznych, może komendanta - i stwarza ogromne pole do konfliktu.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#ZbigniewRomaszewski">Można oczywiście powiedzieć na przykład, że będzie jeden związek zawodowy czy że straż pożarna nie ma prawa do strajku, ale wszystko to nie jest tutaj powiedziane. Kto więc będzie to interpretował? Od tego jest parlament, ażeby wprowadzając ograniczenia, zadbał o to, by były one zapisane expressis verbis, ponieważ ograniczenia tego rodzaju możemy wprowadzić tylko ustawą.</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#ZbigniewRomaszewski">Przepis jest po prostu zły, stwarza powód do napięć, stwarza powód do konfliktów i w takiej postaci nie powinien się w tej ustawie znaleźć. Będę popierał wniosek o jego skreślenie, tym bardziej że nie dostrzegam oczywistych powodów, które wskazują, jakie związkowe uprawnienia strażaków powinny zostać ograniczone.</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#ZbigniewRomaszewski">Druga moja uwaga dotyczy art. 57c. Strażak nie może być członkiem partii politycznych i z chwilą przyjęcia do służby ustaje dotychczasowe członkostwo strażaka w partii politycznej. Przepraszam bardzo, a dlaczego? Dlaczego przynależność partyjna przeszkadza strażakowi w gaszeniu pożaru? O co tutaj chodzi? Czy jeżeli strażak ma poglądy prawicowe, to źle gasi, a lewicowe to dobrze, czy na odwrót? A jeżeli ma poglądy centrowe? Jaki w ogóle może to mieć wpływ na jego postawę przy likwidacji pożarów, przy likwidacji kataklizmów. Po co to jest?</u>
          <u xml:id="u-161.7" who="#ZbigniewRomaszewski">Rozumiem, że takie ograniczenia mogą być nałożone na służbę cywilną, która podejmuje decyzje. A jakie decyzje podejmują strażacy? Że takie ograniczenia mogą być nałożone na sędziów, na prokuratorów, to wszystko rozumiem. Ale co do tego mają strażacy? Takie ograniczenia mogą być nałożone na siły zbrojne, na siły, które mogą być w jakiś sposób wykorzystane politycznie, po to żeby nie stworzyć jednego wielkiego politycznego zamieszania. Czy mamy na myśli wykorzystywanie straży pożarnej w celach politycznych? Mam nadzieję, proszę państwa, że chyba jednak nie. Bo inaczej byłoby to przykre - muszę powiedzieć - wspomnienie czasów, kiedy straż pożarna była traktowana jako gorzej uposażone, gorzej uprawnione siły zmilitaryzowane, które mogły być użyte przeciwko społeczeństwu. Czy są takie plany?</u>
          <u xml:id="u-161.8" who="#ZbigniewRomaszewski">Stanowczo się z tym nie zgadzam. Uważam, że art. 56c powinien zostać skreślony, ponieważ nie znajduje żadnego społecznego uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-161.9" who="#ZbigniewRomaszewski">Wreszcie kwestia art. 124, który uważam za zdecydowany postęp w regulowaniu problemów dyscyplinarnych straży pożarnych. Otóż, w art. 124j powiedziane jest, że komendant główny straży pożarnej może wnieść sprzeciw od każdego prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego. Sprzeciw na niekorzyść ukaranego, w takim to a takim terminie, od orzeczenia wydanego przeciwko strażakowi i pewnym grupom, może wnosić minister spraw wewnętrznych i to rozpatruje komisja dyscyplinarna licząca 5 członków.</u>
          <u xml:id="u-161.10" who="#ZbigniewRomaszewski">Wysoka Izbo! Uważam, że jeżeli w ogóle tworzymy coś, co ma być odpowiednikiem, w gruncie rzeczy, rewizji nadzwyczajnej, to uprawnienia do wnoszenia i sądzenia nie mogą pozostawać w tej samej instytucji, bo w jakiś sposób dochodzi do naruszenia zasady sprawiedliwego orzekania. I tutaj, zwłaszcza w nowej sytuacji, kiedy istnieje orzecznictwo dotyczące praw obywatelskich i praw człowieka, prowadzone przez trybunał w Strasburgu, zamiast art. 124j, w myśl którego dosyć arbitralnie wnosi sprzeciw komendant, powinna istnieć możliwość ubiegania się o rewizję nadzwyczajną zarówno przez komendanta, który może wyrok uznawać za niesłuszny, jak i przez osobę poszkodowaną. Rozstrzygnięcie i kontrola samego orzeczenia, w moim przekonaniu, jednak powinny przysługiwać władzy zewnętrznej, władzy sądowniczej. I dlatego ja byłbym zwolennikiem wprowadzenia rewizji nadzwyczajnej od wyroków dyscyplinarnych - rewizji, która byłaby wnoszona na wniosek albo komendanta, albo strony poszkodowanej - i kontroli legalności orzeczenia sprawowanej przez instytucję sądowniczą. Tego rodzaju rozwiązania - nie jest to mój pomysł - są przewidziane w wielu postępowaniach dyscyplinarnych w różnych grupach zawodowych. Dotyczy to pielęgniarek, adwokatów, radców prawnych, pracowników wyższych uczelni itd., itd.</u>
          <u xml:id="u-161.11" who="#ZbigniewRomaszewski">Uważam, że zamknięcie takiej możliwości grozi tym, że ta trzecia instancja znajdzie się po prostu poza granicami kraju, a wyroki przedkładane przez komisje dyscyplinarne będą stosunkowo łatwo mogły być kwestionowane przed gremiami prawnymi. Uważam też, że poddanie ostatecznego orzeczenia kontroli wewnątrz kraju jest rzeczą niezwykle ważną. Dlatego wniosę również poprawkę o przeredagowanie art. 124j. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę pana senatora Gawronika. Następnie głos zabierze senator Piotr Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#AleksanderGawronik">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#AleksanderGawronik">Dużo dobrego powiedziano o straży pożarnej i tego „bukietu” nie należałoby już powiększać. Warto jednak zrobić pewne korekty w tej ustawie, żeby straż pożarna, o której się tak pięknie mówi, nie została czasem sprowadzona do wymiaru niesprawnego urządzenia.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#AleksanderGawronik">Co mam tutaj na myśli? Art. 57a, dodany przez Sejm, gdzie napisano rzecz następującą: „Strażak może podejmować dodatkowe zajęcia zarobkowe poza służbą za zgodą przełożonego, uprawnionego do mianowania lub powołania”.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#AleksanderGawronik">Jak ja to rozumiem? Być może błędnie, być może komendant główny i pan minister zechcą mnie wyprowadzić z błędnego toku rozumowania. Strażak pracuje określoną liczbę godzin, a potem za zgodą komendanta…</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#AleksanderGawronik">Panowie może byście przestali. Ja poczekam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę o ciszę. Jeżeli panowie chcą się naradzić, to prosimy poza salą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#AleksanderGawronik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#AleksanderGawronik">Strażak pracuje określoną liczbę godzin, po czym czas przeznaczony na sen i odpoczynek powinien wykorzystać dla dobra służby pożarniczej, chyba że w tym czasie będzie pracował za zgodą swoich przełożonych. Co wtedy po powrocie strażaka do służby? No cóż, ten strażak będzie zmęczony, bo przeważnie druga praca wywołuje dodatkowy stres i zmęczenie fizyczne. Ten strażak może świadczyć pracę w prewencji bądź na pierwszej linii ognia, w dosłownym znaczeniu, ale ta praca będzie niepełna. To pierwsza wątpliwość.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#AleksanderGawronik">Druga wątpliwość dotyczy tego, że strażak, który bierze urlop, za zgodą komendanta i za zgodą ustawy, może być z tego urlopu ściągnięty. A jeśli on w tym czasie wykonuje dodatkową pracę, to kto mu za tę pracę zapłaci? Kto pracodawcy, który go zatrudnił przy dodatkowej pracy, wyrówna szkody powstałe w wyniku tego, że został on z urlopu, a więc z dodatkowej pracy, ściągnięty?</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#AleksanderGawronik">Wydaje się, że trzeba wyraźnie powiedzieć o tej ustawie rzecz następującą. Zawód strażaka jest zawodem bardzo potrzebnym i wymaga określonej kondycji psychofizycznej. Strażak nie powinien podlegać żadnego rodzaju manipulacjom i powinien być sowicie wynagradzany. Bo strażacy często bywają poszkodowani przy pożarach, często chorują, ta praca jest po prostu pracą trudną.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#AleksanderGawronik">Wydaje się, że trzeba zamknąć tę drogę. Strażak musi dobrze zarobić, strażak nie może sobie dorabiać do pensji, strażak nie może świadczyć dodatkowej pracy, ponieważ to zawsze obniża jego kondycję fizyczną bądź przygotowanie do służby. Jak się decydujemy na ściąganie strażaka z urlopu, to zadajmy sobie pytanie, czy decydujemy się też na wszystkie konsekwencje. No, na pewne rzeczy trzeba się zdecydować.</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#AleksanderGawronik">Dlatego ja będę wnosił o wykreślenie tego artykułu. Uważam, że strażacy, którzy normalnie pracują w swoich jednostkach i w swoich strażnicach, po prostu muszą dostawać dobre pieniądze. I te pieniądze muszą się w budżecie znaleźć. Nie ma co udawać, że strażak może sobie dorobić. Czym on sobie dorobi? Dodatkową pracą? Pół biedy, jeżeli będzie świadczył jakieś usługi przeciwpożarowe, ale z tym się wiąże niebezpieczeństwo korupcji, z czego trzeba sobie zdawać sprawę. Dlatego że strażak może założyć swoją firmę, a ta firma może zacząć wymuszać świadczenia pod pozorem całkowicie legalnej działalności. Zamknijmy w końcu jakoś takie furtki.</u>
          <u xml:id="u-165.6" who="#AleksanderGawronik">Mieliśmy niedawno historię z napadem w Terespolu - to była policja - i sprawa ucichła. Dlaczego tak się stało? Dlatego że mieli zgodę na dodatkową robotę, Panie Ministrze. Pytanie tylko, po co stwarzać dla niejasnych interesów punkt styczny z autorytetem Policji? Warto pomyśleć, jak się zgłasza różne projekty. Nie odnoszę tego personalnie do pana ministra, tylko do autorów tych wszystkich poprawek, którzy nie przewidzieli ich negatywnych skutków.</u>
          <u xml:id="u-165.7" who="#AleksanderGawronik">Jeżeli mówimy o stopniach wojskowych, co przewija się w art. 53, gdzie się stanowi, że osobę przyjmowaną do służby, która posiada stopień wojskowy i kwalifikacje pożarnicze, mianuje się na odpowiedni stopień pożarniczy, to ja pytam: czy wojsko jest uprzywilejowane, a policja nie? Są przecież stopnie wojskowe, policyjne i strażackie. Czy policjanta, który ma jakieś doświadczenie pożarnicze, nie można mianować na odpowiedni stopień pożarniczy? A jeżeli można, to jakiemu stopniowi odpowiada stopień starszego brygadiera? Albo to jest pułkownik, albo to jest generał. W konfiguracji równoważników stopni wojskowych takiego stopnia po prostu nie ma. Jeżeli wprowadzamy stopień generała brygadiera, to rozumiem, że jest to pierwszy stopień generalski, a wszystko co poniżej, to stopnie oficerskie. Ale wtedy jest to jeden stopień oficerski za dużo, bo w nomenklaturze wojskowej mielibyśmy nad-pułkownika, a - jako żywo - o takim stopniu nie słyszałem.</u>
          <u xml:id="u-165.8" who="#AleksanderGawronik">I dlatego zmierzam w moich poprawkach do pewnego uporządkowania. Proponuję w tym celu wykreślenie art. 57, a w art. 53 pkcie 2a dodanie sformułowania „stopień wojskowy lub policyjny” i wyjaśnienie w ten sposób tego stopnia starszego brygadiera, który jest dla mnie niezrozumiały.</u>
          <u xml:id="u-165.9" who="#AleksanderGawronik">Chciałbym też zapytać, choć pewnie będzie to głos wołającego na puszczy, dlaczego nie zweryfikowano w ustawie funkcji komendanta głównego i dlaczego komendanta nie powołuje się spośród oficerów. Straż jest apolityczna, jak mówimy, wszyscy kierownicy rekrutują się spośród oficerów Państwowej Straży Pożarnej, a na szefa, przepraszam, przychodzi facet z góry i wcale nie musi być strażakiem. To ja pytam: jak cała ta formacja może prawidłowo działać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze. Rozumiem, że przygotuje pan wnioski legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#komentarz">(Senator Aleksander Gawronik: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę pana senatora Andrzejewskiego o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PiotrAndrzejewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PiotrAndrzejewski">Popieram wnioski złożone przez mniejszość Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#PiotrAndrzejewski">Powiedziano tu wiele na temat skreślenia nie przywilejów, lecz uzasadnionych kosztów związanych z dojazdem do pracy, bo nie można mówić o przywilejach w odniesieniu do art. 76, stanowiącego, że strażakom należy umożliwić dojazd na miejsce wykonywania przez nich obowiązków służbowych i potraktować to na zasadzie równości z innymi zawodami.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#PiotrAndrzejewski">Nie będę też dłużej rozwodził się nad koniecznością, która była akcentowana i która jest bardzo liberalnym kompromisem, przedłużenia terminu spełnienia warunku rozwiązującego bycie strażakiem Państwowej Straży Pożarnej. Ustawa dała przecież funkcjonariuszowi w art. 129, uzależniając to od jego woli, status i możliwość wejścia do Państwowej Straży Pożarnej, a tu okazuje się, że bez swojej wiedzy i woli, na skutek określonej polityki kadrowej, może on zostać tego statusu pozbawiony w określonym terminie po prostu przez to, że nie wyznaczy się stanowiska służbowego, czyli na skutek rozwiązania ustawowego, które obwarowane jest warunkiem niezależnym od samego zainteresowanego. Ale na ten temat powiedziano wiele.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#PiotrAndrzejewski">Mnie najbardziej interesuje kwestia poprawności systemu prawnego i pewne nadużycie, jakie szykuje nam ta ustawa. Nadużycie bardzo niebezpieczne, jeżeli miałoby się stać precedensem w stanowieniu prawa.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#PiotrAndrzejewski">Otóż, art. 2 ingeruje w materię podstawowych praw człowieka, ograniczając prawo do zrzeszania się, ingeruje też w ustawę o związkach zawodowych. Czy jest to uzasadnione treścią ustawy, czy też jest to jakiś koń trojański, który w przyszłości stanowić będzie zagrożenie dla wolności i podstawowych praw strażaków. Twierdzę, że to drugie. Przejrzałem ustawę dokładnie. Nie ma w niej żadnego ograniczenia, które usprawiedliwiałoby tę korektę. Czyli robi się coś bez związku z tą ustawą, co ma zaowocować w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-167.6" who="#PiotrAndrzejewski">Mało tego. Proszę zwrócić uwagę, że ustawa zawiera przepis kolidujący z art. 2 w ramach swojej wewnętrznej spójności. Utrzymuje się bowiem art. 58 ustawy nowelizowanej, który mówi, że strażacy mogą się zrzeszać w związki zawodowe na zasadach określonych w ustawie o związkach zawodowych. I ten przepis zostaje. Nie ma żadnych przepisów szczegółowych, które wprowadzałyby jakieś ograniczenia. Przy okazji zmienia się natomiast ustawę o związkach zawodowych. Czy to oznacza, że w przyszłości chce się zmilitaryzować straż pożarną? Świadczyłoby o tym to, o czym powiedział senator Romaszewski. Mam tu na myśli przepis, który mówi, że tak jak przy innych militarnych formacjach uniemożliwia się korzystanie z prawa do zrzeszania się w partie polityczne, choć znowu w samej ustawie nie ma po temu żadnej przyczyny.</u>
          <u xml:id="u-167.7" who="#PiotrAndrzejewski">Z czym my mamy do czynienia, jeśli nie ma tu rzeczowej potrzeby systemowej znowelizowania ustawy o związkach zawodowych? Skoro, wręcz przeciwnie, daje się w tej ustawie gwarancje pełnego korzystania z ustawy o związkach zawodowych, a później wprowadza konia trojańskiego, co wskazuje na jakieś przyszłe, bliżej nie określone plany ograniczenia wolności osobistych i praw człowieka w życiu publicznym w stosunku do strażaków.</u>
          <u xml:id="u-167.8" who="#PiotrAndrzejewski">Chciałbym, żeby pan minister wyraźnie powiedział, co się za tym kryje, bo ustawa nie uzasadnia takiego rozwiązania legislacyjnego, jak głęboka interwencja w prawa człowieka w ustawie o związkach zawodowych w zakresie prawa do zrzeszania się.</u>
          <u xml:id="u-167.9" who="#PiotrAndrzejewski">Dlatego popieram wnioski mniejszości i wnioski, które zgłasza - jak rozumiem - pan senator Romaszewski.</u>
          <u xml:id="u-167.10" who="#PiotrAndrzejewski">Tu jedna moja uwaga do art. 124, uwaga prawnika o długoletniej praktyce. Komendant główny Państwowej Straży Pożarnej nie może pełnić funkcji sądu kasacyjnego - a tak tutaj jest - bo jest to organ administracyjny. Tymczasem w sądowym postępowaniu dyscyplinarnym, dwuinstancyjnym, nagle mamy skargę kasacyjną do komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej. Tu powinien być sąd kasacyjny, bo on bada legalność, poprawność procedur, nie zaś słuszność bądź niesłuszność samego orzeczenia. Jest to typowe pilnowanie praworządności, czyli poprawności funkcjonowania procedury, prawa formalnego i prawa materialnego, bez wnikania w ocenę stanu faktycznego. I myślę, że skierowanie tego do właściwego organu sądowniczego jest nie tylko uzasadnione, lecz konieczne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#ZofiaKuratowska">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#ZofiaKuratowska">Zgodnie z Regulaminem Senatu, chcę teraz udzielić głosu przedstawicielowi rządu. Przypominam, że rozpatrywana ustawa była projektem poselskim.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#ZofiaKuratowska">Chciałabym zapytać przedstawiciela rządu, pana ministra Zimowskiego, czy pragnie zabrać głos w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#JerzyZimowski">Pani Marszałek! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#JerzyZimowski">Chciałem bardzo podziękować panom posłom sprawozdawcom,…</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek. Zofia Kuratowska: Senatorom.)</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#JerzyZimowski">… którzy w wystąpieniach przedstawili swoją wysoką ocenę i bardzo dobre czy dobre doświadczenia ze spotkań ze strażą pożarną. Dziękuję. Dla tej formacji, praktycznie tworzonej na nowo, na pewno są to ważne stwierdzenia i oceny. Świadczą o tym, że pewne pomysły, wprowadzone w 1992 r., udały się i spotykają się z aprobatą społeczną.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#JerzyZimowski">Minister spraw wewnętrznych odziedziczył, po tym trudnym pięćdziesięcioletnim okresie, chyba najbardziej zaniedbaną służbę. Wynagrodzenie strażaka było na granicy minimum socjalnego, przeciętne stanowiło 32% średniego wynagrodzenia policjanta. Wielu z panów senatorów mówiło, że czegoś brakuje, że nie ma drabin, wozów itd. Zaniedbania inwestycyjne były ogromne. Powstał cały program tworzenia krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. To bardzo ambitny plan, na który nie ma pieniędzy. Zdawaliśmy sobie z tego sprawę. To trudne dziedzictwo, z którym przyszło się parać nowym, demokratycznym władzom. Chciałbym, żeby panowie senatorowie nie tracili z oczu postępowych zmian, jakie nastąpiły w tej dziedzinie. Obecne, rozważane przez Wysoki Senat, są inicjatywą poselską. Bardzo dziękuję panom posłom. Jest tu obecna przedstawicielka posłów będących sympatykami strażaków - pani poseł Ozga. Jest ona dobrym duchem ustawy, która w dużej mierze powstała dzięki niej.</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#JerzyZimowski">Celem ustawy jest wyeliminowanie luk, nieprecyzyjności, sprzeczności w przepisach prawnych, których interpretacje tworzą konflikty i niejasności, znajdujące niekiedy rozstrzygnięcie dopiero w Sądzie Najwyższym czy w Naczelnym Sądzie Administracyjnym. To chcieliśmy wyeliminować. Minister oraz Państwowa Straż Pożarna włączyli się w działalność poselską i bardzo ją popierali. Chcieliśmy także, aby w ustawie znalazły się podstawy prawne do działalności w zakresie ratownictwa medycznego i ekologicznego oraz żeby zniknęły wątpliwości, czy straż pożarna może działać w tych obszarach. Uznaliśmy, że może, i jest to już przesądzone.</u>
          <u xml:id="u-169.6" who="#JerzyZimowski">To niby są drobne zapisy, Wysoki Senacie, ale w ogóle zmieniają charakter formacji. Z tradycyjnej straży, gaszącej pożary, powstaje nagle nowa formacja, na którą spada mnóstwo zadań z zakresu ratownictwa, zapobiegania katastrofom czy likwidowania ich skutków. To najtrudniejsze zadania, jakie mogą spaść na służbę. Zmienia się zatem tradycyjny model strażaka, powstaje nowa jakość służby państwowej z nadzwyczaj rozległymi zadaniami.</u>
          <u xml:id="u-169.7" who="#JerzyZimowski">Chcieliśmy stworzyć przepisy, które w jasny sposób regulowałyby procedowanie - akty wykonawcze. Istotne jest bowiem, ile uprawnień ma mieć minister, a ile komendant główny Państwowej Straży Pożarnej. Ile suwerenności, a ile podporządkowania administracyjnego? Chciałbym, żeby Senat docenił osiągnięcia projektowanej zmiany ustawy w tej mierze. Uregulowane zostało postępowanie dyscyplinarne. Jest ono teraz nowoczesne.</u>
          <u xml:id="u-169.8" who="#JerzyZimowski">Odpowiem od razu panu senatorowi Romaszewskiemu. Trudno sobie wyobrazić, aby postępowanie dyscyplinarne w obrębie jakiejś formacji nagle było kontrolowane przez sądy. To nie jest rozwiązanie systemowe. Wręcz przeciwnie, nowatorskie rozwiązanie mamy w tym przypadku wtedy, gdy zakończone postępowanie dyscyplinarne jeszcze może być wznowione, ale w trybie administracyjnym, tak jak inne postępowania tego typu. Wprowadzenie idei, zgodnie z którą od postępowań dyscyplinarnych - a są ich setki - na przykład nauczycielskich, lekarskich, policyjnych, pożarniczych, będą odwołania do sądów, spowoduje konieczność stworzenia 5 tysięcy nowych etatów sędziowskich, jeśli nie więcej. To byłaby zmiana systemowa. Przyznam, że byłem zaskoczony, kiedy dowiedziałem się, że gdzieś są odwołania do sądów od postępowań dyscyplinarnych. Takie rozwiązania nie są mi znane, ale wierzę panu senatorowi, że gdzieś tak jest. Jednak wiąże się to z bogactwem administracji. Rozumiem, że są kraje, gdzie jest dużo sędziów i można sobie na to pozwolić. U nas na rozstrzygnięcie dużej sprawy czeka się niekiedy 4 lata, co powoduje milionowe straty - nie mówię tu o doświadczeniach panów senatorów - a na wyznaczenie sprawy cywilnej, również dotyczącej niezwykle trudnych problemów związanych z życiowymi koniecznościami, niekiedy czeka się całymi latami czy miesiącami. Jak można jeszcze nagle wrzucić na barki słabego organizmu sądowego odwołania od setek czy tysięcy postępowań dyscyplinarnych, w imię iluzorycznych gwarancji? Jak powiadam, dzieje się to systemowo w ramach jednej formacji. Tu nie chodzi przecież o karanie, lecz o to, czy ktoś jest do czegoś przydatny, czy nie, czy spełnia wymagane kryteria. Jeżeli tak byśmy zadecydowali, to w ogóle możemy uznać, że administracja jest niepotrzebna i że wszystko będą załatwiały sądy, bo każda administracja na terenie swojego imperium, obejmującego ocenę pracowników, jest niewiarygodna. Rozumiem, że gdzieś jest to systemowo rozwiązane, ale wydaje mi się, że nie można wykraczać poza normy, które w Polsce się już sprawdziły. Chcieliśmy, by system postępowań dyscyplinarnych w obrębie straży pożarnych był nowoczesny, sprawny, efektywny i by spełniał gwarancje obrony pracowników, wprowadziliśmy więc przepisy kpk. To jest nowość, wielkie osiągnięcie.</u>
          <u xml:id="u-169.9" who="#JerzyZimowski">Przejdę do problemów, które wzbudziły kontrowersje i spory. Chodzi przede wszystkim o przepisy dotyczące związków zawodowych. Nie wspomnę już o tym, że w odniesieniu do innych służb zostały one przyjęte jako naturalne, oczywiste. Niedawno Wysoka Izba zatwierdzała ustawę o Służbie Więziennej - te same idee, te same rozwiązania zostały uznane za oczywiste i nie wzbudziły żadnych wątpliwości. O co więc tu chodzi? Sprawa została już wyjaśniona w sądach. Jeżeli oceniono, że funkcjonariusz, na przykład związkowy, ze względów zdrowotnych nie może pełnić swojej służby i jest to ewidentne - bo stracił nogę, rękę itp. albo stracił uprawnienia do prowadzenia pojazdów mechanicznych - więc trzeba go zwolnić, to czy w takich przypadkach potrzebna jest jeszcze zgoda związków zawodowych? Orzecznictwo w tysiącach spraw dotyczących systemu związkowego powiada: nie, niepotrzebna. I my to tylko zapisujemy. Oczywiście, możemy tego nie robić, ale ta zasada i tak będzie obowiązywać. Zapisujemy to na wszelki wypadek, żeby uniknąć sporów na ten temat, bo jak nie jest zapisane, to może można, a może nie. Panowie senatorowie mówili o sprawach, które toczyły się w związku z tego typu problemami. To musi być jasne. Nie pozostawiono tego przepisu przez zapomnienie, nie odstąpiono od ogólnej zasady. Jest to zupełnie zgodne z systemem prawa i ogólnymi zasadami, które stosuje się do tego typu sytuacji. Nie jest to zamach na pluralizm związkowy, związków może być tyle, ile się chce. Nie jest to patent na ograniczenie prawa do zrzeszania się w związkach zawodowych, to nie ma nic wspólnego z tą sprawą. Tu jest mowa o kwestiach czysto technicznych, związanych z codziennymi sytuacjami, na przykład kiedy jest potrzebna zgoda organu związkowego, a kiedy przepisy jednoznacznie mówią, że jej nie potrzeba, bo sprawa jest oczywista i nie może być innego rozwiązania, innej decyzji niż ta, którą przewidują przepisy prawne.</u>
          <u xml:id="u-169.10" who="#JerzyZimowski">Najtrudniejszym problemem jest art. 129, mówiący o zakładowych strażach pożarnych i Państwowej Straży Pożarnej. Cóż, kiedyś było lepiej, bo była tylko jedna straż pożarna i wszyscy mieli jednakowe uprawnienia. W 1992 r., kiedy weszła w życie ustawa o Państwowej Straży Pożarnej, część zakładowych straży pożarnych znalazła się poza tą formacją. Jest to różnie oceniane, ale tak się stało, liczyliśmy się przecież z taką sytuacją. To naturalne, że obowiązek wprowadzenia w zakładach ochrony przeciwpożarowej i utrzymywania straży pożarnej musi spaść na przedsiębiorcę. Państwo nie ma pieniędzy, aby to wszystko finansować. Przedtem miało, przedtem było to inaczej rozwiązywane, ale dlaczego podatnik ma teraz opłacać straż pożarną, na przykład, w portach lotniczych, należących do najbogatszych przedsiębiorstw w kraju? U nas też będą one pewnie kiedyś sprywatyzowane. Czy mamy opłacać straż pożarną w wielkich firmach chemicznych lub innych wielkich zakładach? Znajdujemy się wprawdzie jeszcze w okresie przejściowym, ale tego typu zasady trzeba już jakoś realizować, wprowadzać w życie. Mało tego, trzeba wymóc na przedsiębiorcach organizujących u siebie straż pożarną, żeby nie traktowali tego jako formalności - zatrudnię trzech starszych panów, dam im sikawkę i powiem: „wy tu będziecie pilnować, żeby nie było pożaru” - lecz by tworzyli porządną służbę.</u>
          <u xml:id="u-169.11" who="#JerzyZimowski">Dzięki przepisom obwiązującym od 5 lat, a sprzyjającym tworzeniu różnych wyjątków, powstała sytuacja inercji w tej sferze. Nikt nic nie robi wokół straży pożarnej, tylko się manipuluje, żeby się jej pozbyć. Przepisy muszą wymóc na organizatorach, właścicielach, przedsiębiorcach, kimkolwiek by byli, skuteczne działanie. Oddzielajmy sprawy gospodarcze od państwowych i od tego, kto majaki interes. Trzeba wymusić zmiany w tej dziedzinie. Skoro ich nie ma, od tego właśnie będą przepisy, by je wymusić. Nie może być „dwoistości” strażaków. Ile to jeszcze będzie trwało? Nie ma już na to pieniędzy. Sprawa jest prosta: kończą się pieniądze. Mało tego, część strażaków nie znalazła się w Państwowej Straży Pożarnej, bo nie było etatów, część dlatego, że nie spełniała koniecznych warunków, a część z tego powodu, że gdzie indziej lepiej zarabia. I tak, teraz zarabiają lepiej, potem przeskoczą do służby państwowej i jeszcze mają uprawnienia emerytalne, takie jak w Państwowej Straży Pożarnej. Nie wiem, czy to jest sprawiedliwe. Jeżeli tak, to znaczy, że różnimy się w ocenach, co do tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-169.12" who="#JerzyZimowski">Służba czy praca strażaka w przedsiębiorstwie jest inna niż w straży państwowej. Znam wiele przedsiębiorstw, gdzie strażacy gaszą jeden pożar w roku, a może jeden na 2 czy 3 lata. Te formacje mają charakter prewencyjny, mają być w pogotowiu. Bogu dzięki, jeżeli świadczą jeszcze usługi sąsiednim zakładom czy gminom, wtedy włączają się w ogólny system, uczestniczą w nim, przy czym oczywiście domagają się zwrotu pieniędzy. Cóż, dobre i to, bo czasem brak również takich działań ze strony wspomnianych formacji. Ale to się rzadko zdarza, więc trzeba z tym skończyć. Trzeba sobie kiedyś po męsku powiedzieć: dość, już tego nie robimy. Przyszedł na to czas. Związki zawodowe już się zgodziły. A owa grupa 2 tysięcy ludzi też musi się w końcu zdecydować. Mają czas. Wydaje nam się, że termin do 30 czerwca 1998 r. daje wystarczająco dużo czasu na podjęcie decyzji. Chodzi tylko o jedną rzecz: uprawnienia emerytalne, 40% ostatniego wynagrodzenia po 15 latach służby itd. Pracuje się zwykle w zakładach, które więcej płacą, ale one na ogół przewidują dłuższy staż uprawniający do emerytury. Chce się więc pracować w jednym miejscu, a potem przeskoczyć do służby, żeby skorzystać z uprawnień. Uważam, że trzeba z tym skończyć. Taka była również powszechna opinia posłów czy związków zawodowych, z którymi został wynegocjowany odpowiedni przepis. Jest grupa, która uważa, że interesy tych osób powinny być chronione, tworzy ona oczywiście silne lobby, ale pamiętajmy, że z jednej strony mamy interes państwa i pewne systemowe rozwiązanie dotyczące całej służby państwowej, a z drugiej strony jest interes półtora czy dwóch tysięcy ludzi. Apelowałbym więc do Wysokiego Senatu, aby podzielił poglądy Sejmu w tej sprawie i zrezygnował z poprawek.</u>
          <u xml:id="u-169.13" who="#JerzyZimowski">Pojawiło się też pewne nowatorskie rozwiązanie: rezygnacja z „przywileju”, jakim jest prawo do zwrotu kosztów dojazdu do pracy z sąsiednich miejscowości. Po pierwsze, idea jest taka, żeby każdy pełnił służbę w miejscu, w którym pracuje. Jest to możliwe. Po drugie, w różnych częściach państwa mamy taką sytuację, że są wątpliwości co do tego, z których miejscowości przysługuje zwrot kosztów przejazdu, a z których nie. Często jest to płynne, na pograniczu. Jeden mieszka 300 metrów za tą linią, a drugi przed i jeden dostaje, a drugi już nie. Po trzecie, jest to przedmiotem - co tu ukrywać - pewnego rodzaju nadużyć, które ciężko wykryć. Na przykład ktoś melduje się zupełnie gdzie indziej niż faktycznie mieszka, bo taki dodatek się opłaca. W związku z tym stwierdzono - w zgodzie ze związkami zawodowymi, co jest pewnym ewenementem - że tego typu sytuacja rodzi tylko więcej kłopotów i niesprawiedliwości, zaś nie rozwiązuje problemów systemowo. Strażak powinien być związany z miejscem zamieszkania, żeby jego służba była bardziej efektywna, bo inaczej się służy w nieznanym otoczeniu, obcym mieście czy obcej wsi, a inaczej w miejscu dobrze znanym, kiedy coś się dzieje koło nas.</u>
          <u xml:id="u-169.14" who="#JerzyZimowski">Jeżeli jakaś instytucja nie spełnia swej roli, to trzeba ją zlikwidować. I to nie ma nic wspólnego z prawami nabytymi. Ta koncepcja, gdyby była rozszerzona, wydawałaby się konserwatywna - budujemy tu socjalizm albo go utwierdzamy. Można się zastanawiać nad umacnianiem ogromnych praw socjalnych, które nasze społeczeństwo odzyskało - rozumiem, że znaczna część społeczeństwa żyje w biedzie - ale jeżeli tak potraktujemy sprawę, nie wprowadzimy żadnych zmian. Miałoby więc być tak samo, jak jest, tylko lepiej? Jak to zrobić? Jest rzeczą oczywistą, że muszą być zmiany. Nie chciałbym się tu wdawać w trudną i politycznie, i społecznie materię, mówić, co to są prawa nabyte. W każdym razie na pewno nie odpowiadają pojęciu sformułowanemu czy to przez Trybunał Konstytucyjny, czy rzecznika praw obywatelskich. Wiadomo, że prawo musi się zmieniać, musi reagować na nowe sytuacje, w których znajduje się społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-169.15" who="#JerzyZimowski">Mówiłem już o komisjach dyscyplinarnych. Padły tu zarzuty, że nie ma odwołania do sądu cywilnego od decyzji administracyjnej w zakresie stosunku służbowego. Otóż jest tak, że decyzja o, powiedzmy, mianowaniu czy o przeniesieniu służbowym jest kontrolowana sądownie, ale tylko w toku instancji administracyjnej. A od decyzji administracyjnej przysługuje odwołanie ostateczne, przez poszczególne szczeble aż do, bodajże, ministra. Według nowej koncepcji możliwa jest też skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego. I taki jest tryb załatwiania sporów powstałych w wyniku decyzji administracyjnych. W wypadku różnego rodzaju roszczeń czy decyzji cywilnych, które przy tej okazji występują, chodzi o sprawy wynagrodzeń czy szkód, obowiązuje natomiast inny tryb, tryb cywilny. To chyba oczywiste. Mnie się Wydaje, że jest tu więcej nieporozumień niż uzasadnionych wątpliwości, iż jakiś element ustawy mógłby stworzyć zagrożenie dla gwarancji obywatelskich czy administracyjno-pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-169.16" who="#JerzyZimowski">Przez panów senatorów był podnoszony problem - strażak a polityka. Rozumiem, że to dobrze brzmi: co tam strażakowi do polityki! Ale, proszę państwa, możemy tak powiedzieć o wszystkich służbach umundurowanych, które są poddane ściślejszemu kierownictwu niż jakiekolwiek inne. Wymaga się od nich zdyscyplinowania i ocenia się je w społeczeństwie bardziej surowo. Każdy ma prawo do poglądów politycznych. Można mówić, że to bez znaczenia, czy ktoś zapisał się do takiej, czy innej partii. Ale co zrobić, kiedy zrobi to komendant główny - zwrócono mi tu na to uwagę - i zechce realizować politykę przy pomocy swojej formacji? Bo niby dlaczego nie? Pamiętam jeszcze niedawne wielkie dyskusje. W takiej sytuacji najmniejszy krok komendanta głównego Policji jest natychmiast badany: sprawdza się, czy on w „prawo”, czy w „lewo”, interpelacje poselskie sypią się w każdej chwili, a różnego rodzaju kontrole polityczne lecą jak z nieba. Czym się różnią od siebie tego rodzaju formacje? Bo nie chodzi tu przecież o charakter wykonywanej służby, lecz o pewien sposób, w jaki ci ludzie funkcjonują, o fakt, że są podporządkowani, podlegają codziennym ocenom, cały czas są pod czyimś okiem. Niejako tworzą się tu zjawiska podległości. Jeżeli uważacie państwo, że do takiego systemu można jeszcze wprowadzić polityków, którzy będą zajmować się awansami, wynagradzaniem - nie wiem, czym jeszcze - to proszę bardzo. Możemy to zrobić. Tylko nie miejcie wtedy państwo pretensji, że administracja państwowa bierze się do polityki i za pieniądze podatnika tworzone są różnego rodzaju aparaty, które zajmują się uprawianiem polityki, propagandy czy wywieraniem wpływu politycznego na różnego rodzaju osoby, zamiast wykonywać służbę państwową. Są to środowiska, które mogą w różnego rodzaju trudnych sytuacjach odegrać polityczną rolę. To jest dla mnie oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-169.17" who="#JerzyZimowski">Mówiłem już o dyskusji wokół tego, czym jest w postępowaniu dyscyplinarnym kasacja czy rewizja nadzwyczajna, jak to państwo nazywali. Padł tutaj taki zarzut: dlaczego komendant główny Państwowej Straży Pożarnej nie jest oficerem? Jak powiadam, formacja się cokolwiek zmienia, staje się formacją ratowniczą, chemiczną, nową. Będzie też na pewno obrona cywilna, w jakiejś fazie w przyszłości związana z Państwową Strażą Pożarną. Nie wiadomo, kto będzie kiedyś komendantem głównym, nie odmawiając talentu generałowi Deli, któremu życzę, żeby zachował stanowisko jak najdłużej. Nie zamykajmy się jednak znowu w jakimś ograniczonym kręgu, być może sytuacja będzie taka, że trzeba będzie wybrać kogoś innego. Nie umiem sobie nawet wyobrazić, jak może być w przyszłości, ale w tego rodzaju przepisach więcej swobody daje zawsze lepszą możliwość odpowiedzi na nieznane stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-169.18" who="#JerzyZimowski">Teraz może przejdę do przepisów o dodatkowym zatrudnieniu. Pan senator Gawronik pytał, dlaczego się godzimy. My właśnie się nie godzimy, my próbujemy to ograniczyć. Komendant główny straży pożarnej, otrzymując tego rodzaju uprawnienie, pragnie w tej chwili ograniczyć nie uregulowaną dotąd sprawę i stopniowo dochodzić do ideału, o którym mówił pan senator Gawronik. To prawda, nie powinno być dodatkowego zatrudnienia. Jako jego przeciwnik ja także podzielam niepokoje, które rodzi ta kwestia. Wychodzi tu zawsze na jaw sprawa niskich wynagrodzeń itp. Idea zmierza na razie ku pewnym ograniczeniom, bo z kolei trzeba wydać zgodę, kiedy strażacy występują jako biegli sądowi czy eksperci przy różnego rodzaju sytuacjach. I muszą, bo innych ludzi po prostu nie ma, choć często byliby potrzebni. Pan senator się zastanawia, co będzie, jeśli dany pracownik podejmie w okresie urlopu dodatkowe zatrudnienie i zostanie odwołany. To już jest ryzyko tego, kto go w tym czasie zatrudnia. Ludzie nie raz w życiu znajdują się w ryzykownych sytuacjach. Ja, mając do wyboru różne możliwości, zatrudniam ludzi także w sytuacji, kiedy muszę liczyć się z tym, że jeśli ktoś podejmuje pracę w czasie swojego urlopu, a jest w służbie państwowej, to może zostać odwołany. I muszę się liczyć z taką ewentualnością. Ryzyka z życia społecznego nie da się wyeliminować.</u>
          <u xml:id="u-169.19" who="#JerzyZimowski">To są zasadnicze problemy, na które chciałbym zwrócić uwagę Wysokiej Izby. Apeluję o to, aby ustawa została przez Wysoką Izbę zaaprobowana bez poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze. Proszę o pozostanie na mównicy.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#ZofiaKuratowska">Kto z państwa, pań i panów senatorów, chciałby zadać panu ministrowi jakieś krótkie pytanie z miejsca?</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę, pan senator Kulak, następnie pan senator Gawronik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#ZbigniewKulak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Nie ma na sali pana senatora Ceberka, zresztą to się zdarza nie po raz pierwszy. Jego nie interesują odpowiedzi na pytania, które stawia. Ja jednak powtórzyłbym jego pytanie. Ile jest na Śląsku tych drabin sięgających czwartego piętra?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JerzyZimowski">Nie wiem. Uczciwie rzecz biorąc, straż pożarna nie jest moją specjalnością. Nie wiem, ile tych drabin jest, w każdym razie nie sądzę, żeby nie było tam ani jednej wysokościowej. Jest na sali pan generał Dela. Nie wiem, czy istnieje proceduralna możliwość zapytania o to pana generała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#ZofiaKuratowska">Myślę, że pan generał może odpowiedzieć z miejsca. Bardzo prosimy, Panie Generale.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#FeliksDela">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#FeliksDela">Jeżeli chodzi o Śląsk, to - o ile dobrze pamiętam - jest tam 14 drabin. W trzech dużych miastach, powyżej 50 tysięcy ludności, te drabiny są stare i wysłużone, oprócz nich jest jeszcze 8 podnośników. Właśnie tam, na Śląsku, znajduje się najwięcej sprzętu wysokościowego - 8 podnośników, z czego 4 podnośniki są najwyższe w Europie, mają po 68 metrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękujemy bardzo.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#ZofiaKuratowska">Pan senator Gawronik, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#AleksanderGawronik">Przyznam się, że nie zrozumiałem udzielonych mi wyjaśnień. Czy mam rozumieć wypowiedź pana ministra w sposób następujący: wy zapisaliście, że za zgodą komendanta można zatrudniać strażaków, ponieważ w tej chwili wykonują oni tę pracę nielegalnie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#JerzyZimowski">Nie, to znaczy, nie ma przepisu, który by im tego zabraniał, który by stwarzał jakiekolwiek ograniczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#ZofiaKuratowska">Pan senator Lackorzyński, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#LeszekLackorzyński">Ja też mam pytanie do pana generała Deli.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#LeszekLackorzyński">Nawiązując do wniosku legislacyjnego pana senatora Romaszewskiego, chciałbym zapytać, ile rocznie jest prowadzonych postępowań dyscyplinarnych przeciwko strażakom? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#ZofiaKuratowska">Proszę bardzo, Panie Generale.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#FranciszekDela">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#FranciszekDela">Nie potrafię precyzyjnie odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ w tej chwili postępowania dyscyplinarne są prowadzone przez przełożonych. Wiem tylko tyle, że jedna osoba została dyscyplinarnie zwolniona ze służby. Na 29 tysięcy strażaków w postępowaniu dyscyplinarnym zwolnienie miało miejsce tylko i wyłącznie w jednym przypadku. Są natomiast kary dyscyplinarne wynikające z różnych sytuacji dyscyplinarnych. Ale zajmują się tym przełożeni i dlatego nie potrafię dzisiaj udzielić dokładnej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#FranciszekDela">W sporach ze związkami zawodowymi interesowałem się natomiast właśnie przypadkami zwolnienia, bo te przypadki zwolnienia dyscyplinarnego w szczególności dotyczyły pracowników związków zawodowych. Otóż takich przypadków po prostu nie było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#ZofiaKuratowska">Czy są jeszcze pytania? Jeszcze pan senator Gawronik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#AleksanderGawronik">Mam jeszcze wątpliwości co do stopni wojskowych i policyjnych. Czy jest to przeoczenie, czy jest to świadome działanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#JerzyZimowski">Ratio legis przepisu jest takie, że nie jest to mechaniczna wymiana między służbami, między wojskiem a strażakami, taka że - mówiąc kolokwialnie - generał z wojska pójdzie na generała do Państwowej Straży Pożarnej. Chodzi o to, żeby była możliwość zatrudniania osób ze stopniami wojskowymi na tych stanowiskach w Państwowej Straży Pożarnej, które są niejako wojskowe, a więc na stanowiskach mobilizacyjnych, dotyczących przygotowania obronnego, sytuacji na godzinę „W” itd. Chodzi więc o to wszystko, co wiąże się z rolą straży pożarnej jako formacji wspomagającej wojsko czy raczej armię w konkretnych sytuacjach. Takie rozwiązania są stosowane na całym świecie. Albo się z niej tworzy oddziały odwodowe, albo oddziały specjalne, pożarnicze itd. Są różne metody. Trzeba to realizować i u nas robią to wojskowi. Tak jest na całym świecie, po to zostało to zrobione.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#JerzyZimowski">I jeszcze jedno. Starszy brygadier, o którego pan senator pytał, to pułkownik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo za wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#ZofiaKuratowska">Czy są jeszcze jakieś pytania do pana ministra lub do pana komendanta?</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#ZofiaKuratowska">Jeżeli nie ma, to bardzo dziękuję panu, Panie Ministrze, i panu, Panie Generale.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Jerzy Zimowski: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#ZofiaKuratowska">Ponieważ w trakcie debaty zostały zgłoszone nowe wnioski, proszę Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisję Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej o ustosunkowanie się do przedstawionych w trakcie debaty wniosków i przygotowanie ich do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#ZofiaKuratowska">Głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#ZofiaKuratowska">Przystępujemy do punktu szóstego porządku dziennego, wcześniej był to punkt ósmy: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych i ustawy o finansowaniu gmin.</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#ZofiaKuratowska">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na dziewięćdziesiątym trzecim posiedzeniu w dniu 14 listopada br., a do Senatu przekazana w dniu 21 listopada. Marszałek Senatu skierował ustawę do Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisji Gospodarki Narodowej, Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-185.8" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę państwa o ciszę, obradujemy dalej.</u>
          <u xml:id="u-185.9" who="#ZofiaKuratowska">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 447, natomiast sprawozdania komisji w drukach nr 447A i 447B.</u>
          <u xml:id="u-185.10" who="#ZofiaKuratowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, pana senatora Adama Wosia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#AdamWoś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#AdamWoś">W imieniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej pragnę przedstawić państwu sprawozdanie dotyczące przyjętej przez Sejm w dniu 14 listopada 1996 r. ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych i ustawy o finansowaniu gmin.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#AdamWoś">Na wstępie pragnę serdecznie podziękować paniom i panom senatorom za zrozumienie i przyjęcie do obecnego porządku obrad tejże ustawy. Jeszcze raz pragnę przedstawić nasze stanowisko i powiedzieć, dlaczego prosiliśmy o poszerzenie porządku obrad, dlaczego ta ustawa jest tak ważna i potrzebny jest przyspieszony tryb pracy nad nią.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#AdamWoś">Otóż ustawa z 14 listopada 1996 r. uchyla przepisy przyjętej przez parlament ustawy z dnia 4 lipca. Miała ona wejść w życie z dniem 1 stycznia, ale paradoks polega na tym, że w ogóle nie zafunkcjonują jej rozwiązania. Pośpiech w pracy nad tą ustawą wynika również z tego, że 15 listopada minął ustawowy termin, w którym zarządy gmin miały obowiązek przekazać projekt budżetu przewodniczącym rad gmin i regionalnym izbom obrachunkowym. Było to niemożliwe. Ministerstwo Finansów powiadomiło wszystkie samorządy o trwających pracach nad nowelizacją ustawy. I stąd prośba przedstawicieli Sejmu oraz rządu o to, aby Senat również możliwie jak najszybciej rozpatrzył tę ustawę.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#AdamWoś">Celem zasadniczym omawianej ustawy jest uchylenie przepisów ustawy, przyjętej 4 lipca, dotyczącej przede wszystkim wprowadzenia kategoryzacji gmin, czyli górnych stawek podatkowych zależnych od liczby mieszkańców. Mówi się tam o trzech progach: dla gmin liczących do 10 tysięcy mieszkańców, od 10 do 50 tysięcy i powyżej 50 tysięcy. Dla wszystkich trzech kategorii gmin były różne wielkości górnej stawki podatkowej podatku od nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#AdamWoś">Nowela likwiduje kategoryzację gmin i ujednolica stawki podatkowe. Nie będzie zatem różnic, o których wspomniałem. Ustawa składa się tylko z czterech artykułów. Komisja proponuje wprowadzenie dwóch bardzo istotnych zmian, bez których ustawa, gdyby weszła w życie, byłaby bardzo niedobra.</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#AdamWoś">Już art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i o opłatach lokalnych mówi o opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości tylko budowli całkowicie zamortyzowanych, które są użytkowane. Tymczasem w świetle tej ustawy dla zaistnienia obowiązku podatkowego nie ma znaczenia, czy podatnik korzysta z nieruchomości, czy też stoi ona nie użytkowana. Wyraz „użytkowania” jest zbędny w omawianych przepisach. Proponujemy jego wykreślenie.</u>
          <u xml:id="u-186.7" who="#AdamWoś">Druga poprawka dotyczy art. 1 pktu 1b. Wkradł się tutaj poważny błąd. Mówi się mianowicie o wartości budowli, podanej przez podatnika ale oszacowanej przez biegłego jako wyższa o 33%. Tu bezwzględnie należy wprowadzić poprawkę. Nie chodzi bowiem o 33% czy tylko o 33%, lecz o co najmniej 33%, bo wyglądałoby to w ten sposób, że zaniżenie wartości obiektu podlegającego opodatkowaniu o 33%, kiedy biegły przedstawi wycenę, powinno obciążać podatnika, który tę wartość zaniżył.</u>
          <u xml:id="u-186.8" who="#AdamWoś">To są w zasadzie dwie najistotniejsze poprawki, które proponuje Wysokiej Izbie Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#ZofiaKuratowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę mniejszości Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, pana senatora Wacława Strażewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WacławStrażewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WacławStrażewicz">W imieniu mniejszości Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej wnoszę o zmianę w art. 5 ust. 1 pktu 7b. Chodzi o zmianę wysokości opłat za 1 hektar gruntów pod jeziorami, zajętych na retencyjne zbiorniki wodne czy zbiorniki wykorzystywane przez elektrownie wodne, z 2 złotych na 1 złoty.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#WacławStrażewicz">W noweli z 4 lipca wprowadzono opłatę w wysokości 1 złotego, zatem nasza poprawka zmierza do przywrócenia stawki wypracowanej w noweli z 4 lipca. Przypominam jednak, że w projekcie ustawy zakładano, że opłaty będą wynosiły 10 złotych, co spotkało się z dużą krytyką ze strony podatników. W toku prac parlamentarnych stawka została ustalona na 1 złoty. Jakie są argumenty przemawiające za tym, aby wprowadzić tę poprawkę?</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#WacławStrażewicz">Otóż, wielkość jezior w naszym kraju jest bardzo zróżnicowana. Mieszkam na Mazurach i wiem, że w systemie wielkich jezior mazurskich powierzchnia tych największych w Polsce liczy 10 i więcej tysięcy hektarów. Przeliczmy to po jednej złotówce - w tym przypadku mamy zwiększenie podatku o całe 100%, równo o 100% zwiększa się wymiar podatkowy. Ponadto, zgodnie z prawem wodnym, jeziora są ogólnie dostępne. Znaczy to, że są użytkowane przez przedsiębiorstwa żeglugowe, transportowe, pozyskujące trzcinę, są też wykorzystywane turystycznie. Wielkie jeziora przyjmują również ścieki z oczyszczalni ścieków. To wszystko znacznie ogranicza działalność podmiotów rybackich, ale to właśnie te ostatnie mają być obłożone podatkiem. Mam na uwadze interes tych spółek czy innych podmiotów. Zdaję sobie sprawę, że występuję wbrew samorządom, których byt jest dla mnie, jako członka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, bardzo ważny. Jest to jednak nowy podatek.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#WacławStrażewicz">Proszę Wysoką Izbę o przyjęcie proponowanej przez mniejszość poprawki, polegającej na przywróceniu stawki określonej w noweli z 4 lipca. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#ZofiaKuratowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pana senatora Aleksandra Gawronika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#AleksanderGawronik">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#AleksanderGawronik">Wczoraj odbyły się posiedzenia połączonych komisji: Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisji Gospodarki Narodowej. Mogę powiedzieć z prawdziwą przyjemnością, że dwie poprawki, które państwu proponujemy, są celowe i nie tworzą chaosu prawnego, a rząd je - o dziwo - popiera. Należałoby życzyć sobie, by w przyszłości wspólne posiedzenia komisji przebiegały równie sprawnie pod względem merytorycznym.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#AleksanderGawronik">Pierwsza poprawka: w art. 1 pkcie 1a i w art. 4 ust. 1 pkcie 2 skreśla się wyraz „użytkowania”. Wszyscy, którzy czytali ustawę, nie mają co do tego najmniejszej wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#AleksanderGawronik">Druga poprawka: w art. 1 pkcie 1b i w art. 4 ust. 6 wyrazy: „wyższa o 33% „ zastępuje się wyrazami: „wyższa o co najmniej 33%”. To również nie spowodowało żadnego sporu.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#AleksanderGawronik">Rekomenduję zatem te dwie poprawki w imieniu połączonych komisji jako coś, co jest oczywiste. Im mniej będziemy na ten temat dyskutować, tym lepiej dla wszystkich. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#ZofiaKuratowska">Czy ktoś z państwa ma pytanie do senatorów sprawozdawców?</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#ZofiaKuratowska">Pan senator Okrzesik, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#JanuszOkrzesik">Mam pytanie do senatora Strażewicza, sprawozdawcy mniejszości. Na jakiej podstawie wnioskuje pan, że podatki, o których mowa w pkcie 7b, będą dotyczyły rybaków czy wspólnot rybackich? Dlatego że zapisano, iż ten podatek ma być uiszczony od gruntów pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrownie wodne, a nie od gruntów pod jeziorami użytkowanymi rybacko? Skąd taki wniosek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WacławStrażewicz">Pani Marszałek! Panie Senatorze! Zakres punktu oznaczonego literą „b” jest szeroki. W pierwszym jego członie zostało wyraźnie podkreślone, że dotyczy to gruntów pod jeziorami. Kwestia - powiedzmy - dalszych członów, a więc: „zajętych pod zbiorniki wodne retencyjne czy elektrownie”, nie jest z tym związana. Ja tak ten artykuł odczytuję. Zresztą, jak dobrze pamiętam, tak odczytywano go w toku prac przy noweli z 4 lipca. Jestem przekonany o tym, że użytkownicy rybaccy będą ponosili te opłaty od gruntów pod jeziorami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#ZofiaKuratowska">Może jeszcze raz pan senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#JanuszOkrzesik">Nie będę zadawał pytania, ale bardzo bym prosił, aby w swojej wypowiedzi przedstawiciel rządu odniósł się do tej kwestii. Moim zdaniem ten zapis wyraźnie dotyczy wyłącznie gruntów pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych, a nie wszelkich jezior.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#ZofiaKuratowska">Czy ktoś z państwa, pań lub panów senatorów, ma jeszcze jakieś pytania do senatorów sprawozdawców?</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#ZofiaKuratowska">Jeżeli nie, to otwieram debatę.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#ZofiaKuratowska">Jako pierwszy do głosu zapisał się pan senator Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PiotrAndrzejewski">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PiotrAndrzejewski">Ustawa w art. 4 proponuje w zakresie kryteriów wymiaru podatków dosyć niebezpieczną konstrukcję, mianowicie zastąpienie wartości przyjętej dla celów amortyzacji - nawet tam, gdzie ta amortyzacja nie jest odpisywana - wartością rynkową, czyli odcenną, od zera do bliżej nieokreślonej. To dotyczy osób prywatnych.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#PiotrAndrzejewski">Wydaje mi się, że w polityce budżetowej państwa i strategii budżetowej należy jednak odróżniać podatek dochodowy od tego, czym jest czynsz, na przykład od lokalu. Podatek od nieruchomości to jest to samo, co - powiedzmy - czynsz od lokalu. Wyobraźcie sobie państwo, że wymierzano by nam czynsz od lokalu na zasadzie wartości rynkowej lokalu, który zajmujemy. Coś tu jest chyba nie tak. Może być to wartość zerowa, jeżeli nie ma nabywców, i może to być wartość horrendalnie nie odpowiadająca wartości odtworzeniowej czy materialnemu substratowi, czy też zaspokajaniu podstawowych potrzeb, na przykład gdy mamy do czynienia z jakąś szczególną ofertą kupna lub sprzedaży. Jednym słowem, kryterium podatkowe w takim zakresie, jeżeli chodzi o podatek pierwotny, powinno być kryterium pewnym, a nie kryterium niepewnym, poddanym fluktuacji oceny rynkowej, która jest zmienna, niejednolita i sytuacyjna.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#PiotrAndrzejewski">Rozumiem, że szuka się tutaj dodatkowych środków budżetowych, ale pewność systemu prawnego w zakresie kryterium wymiaru podatku musi być zachowana. Przepis mówi, że jeżeli do budowli nie stosuje się przepisów amortyzacyjnych - z reguły dotyczy to osób prywatnych - podstawę wymiaru podatku stanowi ich wartość rynkowa, określana przez podatnika.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#PiotrAndrzejewski">Skala błędu jest tu ogromna. Wystarczy, że podatnik nie wie o tym, że akurat do gminy cztery firmy zagraniczne, nawet może wykreowane w tym celu, złożyły wniosek o kupno danej budowli czy zadeklarowały chęć jej odkupienia. Ten podatnik określi, że wartość jest zerowa, bo nikt jej nie chce kupić, więc nie ma wartości rynkowej, a służy zaspokajaniu jakichś tam jego osobistych potrzeb, na przykład ma dla niego wartość emocjonalną. I naprawdę może nie mieć wartości, a po złożeniu jakiejś oferty okazuje się, że nie tylko nie jest to wartość zerowa, lecz kilkadziesiąt razy większa od wartości odtworzeniowej. W związku z tym jest to mało pewne kryterium.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#PiotrAndrzejewski">Jeżeli podatnik nie określi wartości budowli lub poda wartość nie odpowiadającą wartości rynkowej, to organ podatkowy powoła biegłego. Tak więc podatnik zawsze będzie ponosił - jeżeli nie ma rozeznania, a z reguły nie ma, co do rzeczywistej wartości rynkowej - i te 33%, i koszty pracy biegłego. Od tej wartości zależy wymiar podatku, a przecież gmina jest zainteresowana tym, żeby ten podatek określić wysoko, bo to są jej dochody. Dlatego też zajrzałem do projektu ustawy o gospodarce nieruchomościami - druk sejmowy nr 1892 - a tam mamy wyraźnie w art. 150 zapisane, że wycena nieruchomości ma na celu określenie wartości rynkowej, określenie wartości odtworzeniowej i ustalenie wartości katastralnej.</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#PiotrAndrzejewski">Z którą z tych wartości powinniśmy mieć do czynienia jako z trwałym kryterium? Ja uważam, że z wartością odtworzeniową pomniejszoną o stopień zużycia - zresztą w tej chwili jest ona wyliczana zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów z dnia 20 stycznia 1995 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także aktualizacji wyceny środków trwałych, gdzie wymienione są też budynki wybudowane na cudzym gruncie. Nie chodzi o to, żeby wymierzać te opłaty amortyzacyjne, lecz żeby było trwałe kryterium, pomniejszane o stopień zużycia. Takie kryterium mamy.</u>
          <u xml:id="u-198.7" who="#PiotrAndrzejewski">Wreszcie istnieją pewne kryteria dla celów wywłaszczeniowych. Tymczasem w tej ustawie żadnych kryteriów się nie przywołuje, a tylko wartość rynkową i wycenę biegłego. Nawet nie podaje się tego, w oparciu o jakie kryteria biegły ma oceniać wartość rynkową. W związku z tym bierze on pod uwagę również oferty z zewnątrz, które mogą się pojawić nagle - jest obowiązany brać je pod uwagę - a które przecież z obiektywnymi kryteriami w tych rozporządzeniach wiele wspólnego nie mają, pozostawiając ogromny zakres i bazę dowolności.</u>
          <u xml:id="u-198.8" who="#PiotrAndrzejewski">Stąd proponuję dla pewności obrotu prawnego - leży to w interesie wszystkich podatników - żeby jednak nie mylić opodatkowania dochodu, co wydaje się tutaj zatarte, z opodatkowaniem czegoś, co stanowi wartość użytkową, a być może również zaspokajanie podstawowych potrzeb. Budowla to określenie bardzo szerokie, tutaj obejmuje ono także obiekty, które spełniają funkcje nie przynoszące dochodu albo które nawet jeśli przynoszą dochód, to jest on dodatkowo opodatkowany. Dlaczego więc od hipotetycznej, rzekomej ceny sprzedażnej uzależniać podatek od nieruchomości, który powinien być podatkiem stabilnym, trwałym i jednolitym o trwałych podstawach i jasnych kryteriach wyliczania. Wydaje mi się, że to jest w pewnym sensie zamach na właściwe kryterium wymierzania tego podatku i pomieszanie materii, dosyć woluntarystycznie naruszające prawa podatnika do trwałości kryterium, na którego podstawie wymierza mu się podatek.</u>
          <u xml:id="u-198.9" who="#PiotrAndrzejewski">Dlatego też proponuję, by w ust. 5 zamiast wyrazów „wartość rynkowa” wpisać, że podatnik powinien określić w przypadku tych budowli, przy których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych - zresztą w oparciu o projektowaną ustawę, o czym mówiłem na początku wystąpienia - wartość odtworzeniową pomniejszoną o wartość zużycia budowli. A jaka jest wartość zużycia budowli? Taka, jaką zapisano w tym rozporządzeniu. Wtedy, już konsekwentnie, ust. 6 mówiłby o tym, że biegły - gdyby podatnik minął się z wyceną - wyliczałby kryterium podstawy opodatkowania nie od hipotetycznej wartości rynkowej, lecz od wartości odtworzeniowej pomniejszonej o wartość zużycia budowli. Taki oto wniosek legislacyjny składam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#ZofiaKuratowska">Głos ma pan senator Kochanowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#StanisławKochanowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#StanisławKochanowski">Należy cieszyć się z tego, iż zła ustawa, która w lipcu została przyjęta przez parlament, w sumie nie będzie stosowana. Ustawa ta bowiem spowodowałaby olbrzymie straty w dochodach gmin, szczególnie tych małych, do 50 tysięcy mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#StanisławKochanowski">Pozwoliłem sobie dokonać pewnej, drobnej tylko, analizy na bazie gminy, której liczba mieszkańców zamyka się w przedziale niespełna 10 tysięcy. W samym więc tylko podatku od nieruchomości obniżenie dochodów wyniosłoby około 20%. Uregulowania zaproponowanej w lipcu tego roku ustawy powodowały, iż wskaźnik wysokości stawek od budynków mieszkalnych nie wyniósłby - tak jak w 1996 r. - 0,23, lecz 0,20; a budowli gospodarczych nie 7,50, lecz 7,32; pozostałych zaś nie 21,44, lecz 20.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#StanisławKochanowski">Generalnie, szanowni państwo, gminy w zależności od ich wielkości i udziału podatku dochodowego w ich dochodach straciłyby na tym. Znam takie, które straciłyby nawet 10 miliardów złotych. Cieszę się, że do tej sytuacji nie dojdzie. Cieszę się, że proponowane wnioski wykluczają wszystkie złe uregulowania i pozwalają na to, aby parlament uniknął poważnego błędu.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#StanisławKochanowski">Chciałbym prosić Wysoką Izbę o przyjęcie ustawy bez uwzględnienia, niestety, Panie Senatorze Andrzejewski, pańskiej poprawki. Wydaje mi się, że w pańskiej interpretacji pojęcia budowli jest błąd. Otóż w świetle ustawy o podatkach i opłatach lokalnych przez pojęcie budowli nie rozumie się budynków mieszkalnych, produkcyjnych, obiektów dających podstawy do prowadzenia działalności gospodarczej, lecz zabudowania nietypowe, takie jak place postojowe, rurociągi, urządzenia czy sieci energetyczne. Myślę, że propozycja dotycząca wskaźnika jest w pełni zasadna. W świetle proponowanych do tej pory uregulowań właściciele tego typu obiektów mogliby bowiem określać ich wartość jako zerową. Nie ma możliwości przyjęcia budowli z takim właśnie wskaźnikiem wartości. Przedstawione rozwiązanie jest słuszne i nie ma żadnych powodów, by stwarzać gminom lepszą sytuację, kosztem właścicieli tych urządzeń.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#StanisławKochanowski">W imieniu samorządów zwracam się więc do Wysokiej Izby o przyjęcie ustawy bez poprawki zgłoszonej przez pana senatora Andrzejewskiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#ZofiaKuratowska">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#ZofiaKuratowska">Zgodnie z naszym regulaminem, chciałam teraz udzielić głosu przedstawicielowi rządu.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#ZofiaKuratowska">Przypominam, że rozpatrywana ustawa jest projektem poselskim.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#ZofiaKuratowska">Na sali mamy pana ministra Waldemara Manugiewicza z Ministerstwa Finansów i pana ministra Józefa Winiarskiego z Urzędu Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#ZofiaKuratowska">Pan minister Manugiewicz chciałby zabrać głos, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WaldemarManugiewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WaldemarManugiewicz">Chciałem króciutko odnieść się do niektórych wypowiedzi. Oczywiście, rząd w pełni popiera zmiany zaproponowane w uchwałach poszczególnych komisji senackich. Zmiany o charakterze merytorycznym, dotyczące art. 1 ust. 1a i 1b oraz ust. 6, są w pełni zasadne. Padły już wszystkie możliwe argumenty za ich celowością, nie będę powtarzał tego, co zostało już powiedziane z tej mównicy.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#WaldemarManugiewicz">Pragnę natomiast odnieść się do trzech kwestii. Najpierw chcę odpowiedzieć na pytanie skierowane pod adresem rządu. Chodzi o art. 5 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, o kwestię dotyczącą regulacji gruntów pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne, zbiorniki retencyjne i elektrownie wodne. Ten przepis trzeba czytać w ten sposób: od gruntów pod jeziorami, od gruntów zajętych na zbiorniki wodne retencyjne, od gruntów zajętych na zbiorniki wodne elektrowni wodnych. Tak więc przepis zawarty w pkcie 7 odnosi się zarówno do gruntów pod jeziorami, jak i pod zbiornikami wodnymi. Pan senator Strażewicz ma rację, mówiąc, że tak to jest zapisane.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#WaldemarManugiewicz">Jeżeli natomiast chodzi o zmianę zaproponowaną przez pana senatora Strażewicza, to rząd jest jej przeciwny. Dlaczego? Ustawa z 4 lipca oraz nowela, nad którą dzisiaj toczy się dyskusja w Wysokiej Izbie, nie stanowi jeszcze obowiązującego prawa, ma wejść od 1 stycznia. Jeżeli jeziora nie wchodziłyby w skład gospodarstwa rolnego, to przy obecnym stanie prawnym od gruntów pod tymi jeziorami płaciłoby się stawkę przewidzianą dla pozostałych gruntów. Jej maksymalna wysokość wynosi 2 grosze za metr kwadratowy, co oznacza 200 złotych za 1 hektar. Taki jest dzisiejszy stan prawny. Przedkładając nowelę do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, rząd zaproponował, jak to mówił pan senator, stawkę 10 złotych. Ostatecznie potwierdził to Sejm, a później Senat. W ustawie z 4 lipca ta stawka została ustalona na 1 złoty. Teraz, w związku z nowelą, została podwyższona do 2 złotych. To jest dużo, czy mało? Podwyższono wszystkie stawki, jakie zostały zwaloryzowane. Również i tę należałoby podwyższyć o kwotę „x”. Jeśli porównamy 2 złote ze złotówką, to wychodzi, że podwyżka jest o 100%. To dużo? Trzeba zobaczyć, jak to się ma do obciążeń podobnymi stawkami. Jeżeli popatrzylibyśmy na obciążenie 1 hektara użytków rolnych w gospodarstwach rolnych, to wynosi ono 70 złotych za hektar, czyli jest prawie trzydziestopięciokrotnie wyższe od obciążeń jezior. Analogicznie, jeżeli chcielibyśmy popatrzeć na obciążenie podatkiem od nieruchomości użytków rolnych nie wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, to jest ono pięćdziesięciokrotnie wyższe. Chcę zwrócić uwagę, że wprawdzie na właścicielu jeziora ciąży obowiązek zapłacenia podatku od nieruchomości, ale przecież z tytułu użytkowania jeziora są dodatkowe dochody, na przykład z opłat za wędkowanie oraz z tytułu usług turystycznych. Jeżeli spojrzymy na tę stawkę w kontekście stawek od innych nieruchomości, to 2 złote nie stanowi wysokiego obciążenia, a wręcz jest ono symboliczne, jeśli mówimy o tak zdefiniowanych nieruchomościach.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#WaldemarManugiewicz">W związku z tym zwracam się z uprzejmą prośbą o nieprzyjmowanie tej poprawki, z całym szacunkiem do argumentacji przedstawionej przez pana senatora. W imieniu rządu uprzejmie proszę o nieakceptowanie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#WaldemarManugiewicz">Jeżeli natomiast chodzi o poprawkę, o której mówił pan senator Andrzejewski, to nie mam w tej sprawie konkretnej propozycji. Rozumiem, że istota zmiany polegałaby na przyjęciu, w celu oszacowania podstawy opodatkowania, zamiast wartości rynkowej wartości odtworzeniowej pomniejszonej o wartość zużycia budowli. Kiedy czytam to, co jest zapisane i co ewentualnie miałoby się stać prawem w związku z tą zmianą, to w ogóle nie wiem, o czym jest mowa w tym przepisie. Ustawa nie definiuje pojęcia wartości odtworzeniowej, pojęcia wartości zużycia budowli.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#WaldemarManugiewicz">Chcę coś dodać do argumentów przedstawionych przez pana senatora Kochanowskiego. Pan senator proponuje odesłanie do rozporządzenia ministra finansów o środkach trwałych oraz zasadach amortyzacji. Zgodnie z nim, amortyzowaniu podlegają również budowle. Mówimy wyłącznie o budowlach, ale wszystkie, które są nazwane i które da się wyspecyfikować, mają określone stawki, określone są okresy amortyzowania. W tym przepisie jest zaś mowa o nietypowych budowlach, których nie da się nigdzie zakwalifikować. Jeżeli dzisiaj nikt z nas nie potrafi powiedzieć, o jakie nietypowe budowle chodzi, to trudne jest również odesłanie do jakichkolwiek przepisów. Zwracam uwagę, że w rozporządzeniu ministra finansów, dotyczącym środków trwałych i odpisów amortyzacyjnych, w niektórych bardzo konkretnych sytuacjach jest mowa o wartości rynkowej danego środka trwałego. To również stanowi podstawę do określenia wysokości odpisów amortyzacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#WaldemarManugiewicz">Dołączam się więc do pana senatora Kochanowskiego i w imieniu rządu proszę o nieuwzględnianie tej poprawki, ponieważ jest ona, niezależnie od moich uwag, niepełna. Wprowadza pojęcia, które nie są znane ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Trzeba by je było zdefiniować, powiedzieć, kiedy i w jakiej sytuacji miałby zastosowanie konkretny przepis. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze. Bardzo proszę o pozostanie na mównicy.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#ZofiaKuratowska">Pan senator Andrzejewski chciałby zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PiotrAndrzejewski">Mam pytanie: czy znany jest panu ministrowi projekt ustawy o gospodarce nieruchomościami i jego art. 155, definiujący wycenę na podstawie wartości odtworzeniowej? Mówi pan minister, że w ogóle nie jest panu znane to pojęcie, pytam więc: czy jest panu znany ten druk? Ustawa, która ma być konsultowana w pana resorcie, powinna odpowiadać jakiejś definicji. To nie jest pusty przepis, znajduje się w projekcie, który wpłynął już do laski marszałkowskiej.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#PiotrAndrzejewski">Drugie pytanie jest związane z wymiarem podatków. Panie Ministrze, czy zdaniem pana budynek nie jest budowlą i nie mieści się w pojęciu budowli? Chodzi o zakres pojęć. Jeżeli pojęcie budynku nie mieści się w pojęciu budowli, to czy wobec tego może nas pan zapewnić, że przepis w art. 4 ust. 5 i 6 nie będzie stosowany do budynków? Jeżeli pan zapewnia, że nie będzie stosowany, podkreślam, do budynków, i że w zakresie pojęcia budowli nie ma miejsca na pojęcie budynku, to ma pan rację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę o odpowiedź, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WaldemarManugiewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#WaldemarManugiewicz">Jeszcze raz powtórzę to, o czym już mówiłem, Panie Senatorze, i prosiłbym o uważne słuchanie mojej wypowiedzi. Powiedziałem, że ustawie o podatkach i opłatach lokalnych nie jest znane pojęcie wartości odtworzeniowej. Proszę mi pokazać w tejże ustawie jakikolwiek przepis definiujący to pojęcie. Nie powołuję się na inne ustawy, ponieważ one nie mają tu zastosowania. Gdyby pan senator zaproponował inne rozwiązanie, utworzyłby takie pojęcie, takie określenie jak wartość odtworzeniowa, i wskazałby odrębne przepisy, które je definiują, to nie miałbym wątpliwości. Ale jeżeli wprowadza się do ustawy jakieś nowe, nie zdefiniowane pojęcie, to albo je trzeba zdefiniować, albo odwołać się do konkretnych przepisów, w których jest określone. W mojej wypowiedzi była mowa właśnie o tym, Panie Senatorze, że w tej ustawie, czyli ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, nie ma takiej definicji. W związku z tym nie wiadomo, co to za norma prawna i gdzie należy ją usytuować.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#WaldemarManugiewicz">Jeżeli chodzi o drugą kwestię, to sama ustawa o podatkach i opłatach lokalnych wyraźnie oddziela różnego rodzaju nieruchomości. Jest mowa o budynkach i o budowlach. Oczywiście, budynek nigdy nie będzie budowlą. Ten przepis dotyczy wyłącznie budowli. I to jakich? Otóż nietypowych, których nie da się dzisiaj nigdzie w prawie zdefiniować. Mówiąc o prawie, mam na myśli rozporządzenie ministra finansów w kwestii środków trwałych oraz zasad ich amortyzowania. Tam również są wymienione budowle różnego rodzaju, są określone stawki amortyzacyjne, okres użytkowania, czyli okres amortyzacji. Jednak te budowle są nazwane, zdefiniowane, natomiast tu mówimy o obiektach, które być może będą podlegały wspomnianemu opodatkowaniu, ale dzisiaj nikt nie potrafi konkretnie zdefiniować, co to za obiekty. Jedyne kryterium, jakie można zastosować zdaniem rządu i Sejmu, bo on również zaproponował taką regulację, to kryterium wartości: aktualna wartość danego obiektu czy danego środka na rynku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#ZofiaKuratowska">Proszę bardzo, Panie Senatorze. Później pan senator Strażewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PiotrAndrzejewski">Dziękuję, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#PiotrAndrzejewski">Panie Ministrze, czy definicja obowiązku podatkowego jest w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, czy o upustach i zobowiązaniach podatkowych? Czy sama definicja budowli, w przeciwieństwie do budynku, wynika bezpośrednio z ustawy o podatkach i opłatach lokalnych? Proszę mi wskazać, w którym miejscu ustawy jest ta definicja, bo ja jej tam nie znalazłem. Chcę powiedzieć, że system prawa stanowi całość, nie trzeba powtarzać wszystkich definicji w każdej ustawie z osobna, istnieje pewna komplementarność w tym systemie, więc wnioskowanie, które pan przedstawił, wydaje mi się zawodne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#ZofiaKuratowska">Czy pan minister chciałby jeszcze to skomentować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WaldemarManugiewicz">Nie, chciałbym się tylko odnieść do tej wypowiedzi. Jeżeli popatrzymy na regulacje ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, to oczywiście jest tam napisane, jakie środki, jakie składniki majątkowe podlegają obłożeniu podatkiem od nieruchomości. Jest mowa, między innymi, o budynkach i budowlach. Oczywiście, ustawa nie definiuje pojęcia budynku ani pojęcia budowli. Proszę zwrócić uwagę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PiotrAndrzejewski">Pojęcie budynku definiuje i dlatego… Przepraszam, ja chciałbym ad vocem.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#PiotrAndrzejewski">W art. 4 mówi się, że za budynek w rozumieniu ustawy uważa się obiekt budowlany umocowany w ziemi lub na ziemi, posiadający ściany lub słupy albo filary oraz pokrycie dachowe. Takiej definicji, jeśli chodzi o budowlę, nie ma. Trzeba więc ustalić zakres pojęcia budynku i budowli. O to chodzi w moim pytaniu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WaldemarManugiewicz">Tak, tylko proszę zwrócić uwagę, jeżeli już mówimy o takich konkretach, na zmianę pierwszą w art. 1 nowelizowanej ustawy, odnoszącą się do art. 4. Tu jest napisane: „dla budowli ich wartość ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczenia amortyzacji”. Oczywiście, jeżeli mówimy o budowlach, to te sklasyfikowane jako środki trwałe w rozporządzeniu ministra finansów są przypisane do poszczególnych grup. Wiadomo, że jest taki to a taki okres amortyzowania i taka to a taka stawka. Ale tu mówimy o budowlach nietypowych. Nie chcę już powtarzać moich argumentów. Jeżeli pan senator pytał poprzednio, czy z tego miejsca mogę zagwarantować, że jeżeli faktycznie będą to nietypowe budowle, to nie pojawią się nieporozumienia i nie będą one traktowane jak budynki, to mogę odpowiedzieć, że tak. Nikt nie zaakceptuje tego typu rozwiązania, bo byłoby ono niezgodne ze stanem prawnym. Niemożliwe, żeby budynek mieszkalny mógł być kiedykolwiek zakwalifikowany jako budowla, bo jest to niezgodne z obowiązującym porządkiem prawnym. Mogę to z tego miejsca zagwarantować i potwierdzić przy każdej innej okazji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#ZofiaKuratowska">Te wszystkie pytania były niejako ad vocem. Teraz pan senator Strażewicz, później pan senator Kochanowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#WacławStrażewicz">Dziękuję, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#WacławStrażewicz">Panie Ministrze, chciałbym się jednak, mimo wszystko, odnieść do pańskiej wypowiedzi dotyczącej naszej poprawki, czyli pktu 7 i tych wielkich jezior. Nie bardzo trafia do mnie pana argumentacja - porównanie stawek do opłat za użytki rolne. Na dużych jeziorach nie da się prowadzić intensywnej gospodarki rybackiej. Odłowy wynoszą 20, 30, trzydzieści kilka kilogramów z hektara, a jedna złotówka w przypadku spółki rybackiej w Giżycku, gospodarującej na 10 tysiącach hektarów, oznacza ni mniej, ni więcej tylko 100 milionów. Jeśli chodzi o Śniardwy, będzie to odpowiednio więcej. Na dużych jeziorach oprócz Polskiego Związku Wędkarskiego gospodarują przede wszystkim spółki pracownicze, podmioty, które powstały stosunkowo niedawno - powiedzmy - w zeszłym roku. Może jednak właściwsze byłoby utrzymanie stawki wynoszącej złotówkę i poddanie tej sprawy monitoringowi. Wtedy można by przymierzać się odpowiednio, z odpowiednią argumentacją, do stawek na rok 1998. Chciałem to mocno podkreślić - być może trzeba by było wprowadzić podział jezior z uwagi na ich wielkość. Na małych można prowadzić bardzo intensywną gospodarkę i jej rentowność jest odpowiednio większa. Inaczej jest na dużych, spółki płacą za użytkowanie całej powierzchni, mimo że na całej nie mogą prowadzić działalności. Inne podmioty, zajmujące się żeglugą czy transportem, powodują ograniczenie działalności rybackiej.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#WacławStrażewicz">Apelowałbym, mimo wszystko, o utrzymanie czy raczej już w tym wypadku wprowadzenie opłaty w wysokości złotówki i o przyjrzenie się, jak to się będzie rozwijało. Miejmy na uwadze fakt, że są to naprawdę młode, jeszcze bardzo słabe podmioty. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#ZofiaKuratowska">I odpowiedź pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WaldemarManugiewicz">Odpowiem bardzo krótko. Oczywiście, nie można patrzeć na problem, o którym pan senator był uprzejmy powiedzieć, tylko i wyłącznie w kontekście jednego podatku. Przecież są to podmioty, które prowadzą działalność i w związku z tym uzyskują jakieś dochody, prawda? A chcę zwrócić uwagę, że cały podatek od nieruchomości, 100%, jest kosztem uzyskania przychodów w podatku dochodowym. Oznacza to, że zmniejsza się podstawę opodatkowania o wartość podatku od nieruchomości. Czyli jest pełna rekompensata - płacę wyższy podatek od nieruchomości, a jednocześnie mam zmniejszony podatek dochodowy. Jeżeli mówimy o problemach ekonomicznych związanych z gospodarką finansową podmiotów gospodarczych, to trzeba popatrzeć na to nie tylko przez pryzmat jednego podatku, lecz całego systemu podatkowego. W dalszym ciągu śmiem twierdzić, że ubytek 2 złotych nie może zrujnować firmy, tym bardziej że uzyskuje pełną rekompensatę przez podatek dochodowy. Prawda? Jeżeli działalność gospodarczą prowadzi osoba prawna, to chodzi o podatek dochodowy od osób prawnych, jeżeli fizyczna, to oczywiście jest to również kosztem uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#ZofiaKuratowska">Pan senator Kochanowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#StanisławKochanowski">Pani Marszałek, pozwolę sobie tylko powiedzieć, ad vocem wątpliwości pana senatora Andrzejewskiego, iż ustawa…</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Głośniej!)</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#StanisławKochanowski">Pozwolę sobie odpowiedzieć na wątpliwości pana senatora Andrzejewskiego. Otóż ustawa obowiązuje już od 1991 r. i - proszę wierzyć, Panie Senatorze - gminy, stosując podatek od budowli, nie popełniają błędu. Wiedzą, iż dotyczy to określonych, specyficznych budowli. Mówiłem z tego miejsca, że są to drogi, urządzenia, trakcje komunikacyjne dla kolei. Jak do tej pory, w praktyce nie było żadnych pomyłek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#ZofiaKuratowska">Czy są jeszcze jakieś krótkie pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#ZofiaKuratowska">Wobec tego dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#ZofiaKuratowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#ZofiaKuratowska">Ponieważ w trakcie debaty został przedstawiony nowy wniosek o charakterze legislacyjnym, proszę Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisję Gospodarki Narodowej oraz Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej o ustosunkowanie się do niego i przygotowanie do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#ZofiaKuratowska">Głosowanie nad ustawą o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych odbędzie się pod koniec posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-219.6" who="#ZofiaKuratowska">Obecnie ogłaszam przerwę do godziny 15.30, przede wszystkim w celu umożliwienia zebrania się komisji.</u>
          <u xml:id="u-219.7" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę pana senatora sekretarza o ogłoszenie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#JanuszOkrzesik">Najpierw informacja o tym, że spotkanie przewodniczących, zaplanowane na przerwę, zostaje w tej chwili przełożone na inny termin, o którym zostaną państwo powiadomieni.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#JanuszOkrzesik">Zaraz po ogłoszeniu przerwy, na posiedzeniu dotyczącym ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, w sali obrad plenarnych spotykają się: Komisja Samorządu Terytorialnego, Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisja Praw Człowieka i Praworządności.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#JanuszOkrzesik">Trzydzieści minut później, w sprawie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zbierają się: Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Gospodarki Narodowej, też w sali obrad plenarnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 14 minut 04 do godziny 15 minut 35)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#StefanJurczak">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#StefanJurczak">Proszę senatorów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Cieślak: Panie Marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#StefanJurczak">Panie Senatorze, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#JerzyCieślak">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#JerzyCieślak">Na podstawie art. 42 ust. 2 pkt 9 Regulaminu Senatu, zgłaszam wniosek formalny, żeby teraz, po przerwie, przeprowadzić głosowania nad czterema pierwszymi punktami porządku dziennego, do których mamy przygotowaną pełną dokumentację.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#JerzyCieślak">Moja motywacja jest prosta. W czasie ostatniego posiedzenia Senatu narzekaliśmy, że komasowanie głosowań w jeden blok na końcu obrad, kiedy wszyscy jesteśmy już nieco zmęczeni, powoduje, iż niektórzy z nas popełniają błędy przy głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#JerzyCieślak">Chcę przypomnieć, że do stanowiska Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz zmianie niektórych ustaw mamy aż 51 poprawek. W drugim punkcie porządku dziennego jest 29 poprawek. W trzecim punkcie wnioski komisji są jednobrzmiące, a więc nie wymagają wspólnego posiedzenia komisji. I wreszcie, w punkcie czwartym poprawek nie mamy. Tak więc myślę, że te cztery punkty porządku dziennego możemy przegłosować już w tej chwili. Jesteśmy do tego przygotowani. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, pani senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#AlicjaGrześkowiak">Panie Marszałku, zgłaszam wniosek przeciwny. Dotychczasowa praktyka tej izby jest inna, to znaczy głosowania odbywają się w jednym bloku o określonej godzinie czy określonej porze. O ile pamiętam, to właśnie tego typu wnioski były często składane i często przez tę izbę uwzględniane, co wytworzyło pewien zwyczaj. Dlatego też zgłaszam wniosek przeciwny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#StefanJurczak">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#JerzyCieślak">Pozwolę sobie polemizować z panią senator, ponieważ w tej izbie jest tradycja, że głosujemy albo po przerwie, albo na końcu obrad. Nie widzę więc w tym przypadku zmiany obyczajów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#StefanJurczak">Proszę państwa, jeszcze nie mam druków do głosowania nad punktem pierwszym. Te dwa punkty, które pozostały, są bardzo krótkie. Moim obowiązkiem jest doprowadzenie do takiej sytuacji, żeby do końca posiedzenia było kworum. Na dodatek w regulaminie…</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#komentarz">(Senator Ryszard Jarzembowski: Dlaczego pan to łączy z kworum, Panie Marszałku?)</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#StefanJurczak">Panie Senatorze, udzielę panu głosu. Dlaczego mi pan przerywa?</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#StefanJurczak">Wszyscy podnoszą ręce… Przeprowadzę głosowanie, jeżeli jest takie życzenie, bo był głos za i głos przeciw. W takim razie nie będę się tłumaczył.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za wnioskiem pana senatora Cieślaka, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#StefanJurczak">Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-228.9" who="#StefanJurczak">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.10" who="#StefanJurczak">Za wnioskiem było 42 senatorów, przeciw - 26, wstrzymało się od głosu 4 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-228.11" who="#komentarz">(Głosowanie nr 3).</u>
          <u xml:id="u-228.12" who="#StefanJurczak">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że przystąpimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.13" who="#StefanJurczak">Powracamy do punktu trzeciego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe.</u>
          <u xml:id="u-228.14" who="#StefanJurczak">Zaczynamy od tego punktu, bo nie mam jeszcze druków do punktu pierwszego. Potem będziemy głosować i ten punkt.</u>
          <u xml:id="u-228.15" who="#StefanJurczak">Przypominam, że debata nad tą ustawą została zakończona i możemy przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.16" who="#StefanJurczak">Przypominam również, że Komisja Gospodarki Narodowej oraz Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych przedstawiły jednobrzmiące projekty uchwał, w których wnosiły o wprowadzenie poprawki do ustawy. Projekt ten za chwilę zostanie poddany pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-228.17" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-228.18" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem…</u>
          <u xml:id="u-228.19" who="#komentarz">(Głosy z sali: Chwileczkę, coś nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-228.20" who="#StefanJurczak">Poczekamy minutę, jest awaria.</u>
          <u xml:id="u-228.21" who="#komentarz">(Senator Artur Balazs: Wracajmy do punktu szóstego, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-228.22" who="#komentarz">(Senator Ryszard Jarzembowski: Już działa.)</u>
          <u xml:id="u-228.23" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-228.24" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem przedstawionego przez komisje projektu uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-228.25" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciwko, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-228.26" who="#komentarz">(Senator Adam Struzik: Panie Marszałku, są niejasności, senatorowie mają jakieś wątpliwości.)</u>
          <u xml:id="u-228.27" who="#komentarz">(Senator August Chełkowski: Nad czym głosujemy?)</u>
          <u xml:id="u-228.28" who="#StefanJurczak">Czy mam powtórzyć jeszcze raz?</u>
          <u xml:id="u-228.29" who="#komentarz">(Senator Adam Struzik: Tak, wszystko od początku.)</u>
          <u xml:id="u-228.30" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-228.31" who="#StefanJurczak">Dobrze, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-228.32" who="#StefanJurczak">Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-228.33" who="#komentarz">(Senator Adam Struzik: Panie Marszałku, prosiłem…)</u>
          <u xml:id="u-228.34" who="#StefanJurczak">Proszę państwa, wcześniej wszyscy wiedzieli, nad czym mamy głosować. Przecież przeczytałem, że przystępujemy do punktu trzeciego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe. Chyba wyraźnie paniom i panom senatorom to mówiłem. I raptem w toku głosowania mówimy, że nie wiemy, nad czym głosujemy. Wcześniej wiedzieliśmy, czy głosować, czy nie głosować. Przepraszam za swoje wypowiedzi na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-228.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-228.36" who="#StefanJurczak">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.37" who="#StefanJurczak">W obecności 76 senatorów za uchwałą głosowało 70 senatorów, przeciw było 3, wstrzymał się od głosu 1 senator, nie głosowało 2.</u>
          <u xml:id="u-228.38" who="#komentarz">(Głosowanie nr 4).</u>
          <u xml:id="u-228.39" who="#StefanJurczak">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat przyjął uchwałę w sprawie ustawy o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe.</u>
          <u xml:id="u-228.40" who="#StefanJurczak">Powracamy do punktu czwartego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn.</u>
          <u xml:id="u-228.41" who="#StefanJurczak">Przypominam, że debata nad ustawą została zakończona i obecnie możemy przystąpić do głosowania w sprawie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-228.42" who="#StefanJurczak">Przypominam też, że Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisja Gospodarki Narodowej przedstawiły jednobrzmiące projekty uchwał, w których wnosiły o przyjęcie ustawy bez poprawek. Za chwilę ten projekt zostanie poddany pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-228.43" who="#StefanJurczak">Projekty te są zawarte w drukach nr 441A i 441B.</u>
          <u xml:id="u-228.44" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-228.45" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-228.46" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem projektu uchwały przedstawionego przez komisje, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-228.47" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-228.48" who="#StefanJurczak">Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-228.49" who="#StefanJurczak">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-228.50" who="#StefanJurczak">W obecności 77 senatorów za uchwałą głosowało 70, nikt nie głosował przeciw, wstrzymało się od głosu 6 senatorów, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-228.51" who="#komentarz">(Głosowanie nr 5).</u>
          <u xml:id="u-228.52" who="#StefanJurczak">Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat przyjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn.</u>
          <u xml:id="u-228.53" who="#StefanJurczak">Powracamy do punktu drugiego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o gospodarce komunalnej.</u>
          <u xml:id="u-228.54" who="#StefanJurczak">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, które ustosunkowały się do przedstawionych w trakcie debaty wniosków.</u>
          <u xml:id="u-228.55" who="#StefanJurczak">Przypominam również, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona. Obecnie, zgodnie z art. 45 ust. 3 Regulaminu Senatu, głos mogą zabrać jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-228.56" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, pana senatora Andrzeja Szczepańskiego, i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków.</u>
          <u xml:id="u-228.57" who="#komentarz">(Senator Andrzej Chronowski: Pan senator Szczepański jest nieobecny.)</u>
          <u xml:id="u-228.58" who="#StefanJurczak">Czy pan senator chce mówić w zastępstwie, czy też w swoim imieniu? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#AndrzejChronowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#AndrzejChronowski">Pan senator Szczepański nie wystąpi, prawdopodobnie w związku z chorobą. Na komisji ustaliliśmy, że ja złożę to sprawozdanie. Będzie ono krótkie, więc myślę, że sobie poradzę.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#AndrzejChronowski">Sprawozdanie połączonych komisji: Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, zawarte jest w druku nr 442Z. Państwo senatorowie mają ten druk.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#AndrzejChronowski">Na temat tej ustawy odbyła się wczoraj bardzo rozległa dyskusja i myślę, że w tej chwili nie będę tłumaczył poszczególnych poprawek. Powiem tylko, że komisje zaproponowały przyjęcie następujących poprawek: pierwszej, drugiej, trzeciej, czwartej, piątej, szóstej, siódmej, ósmej, dziewiątej, dziesiątej, dwunastej, czternastej, szesnastej, osiemnastej, dziewiętnastej oznaczonej literą „b”, dwudziestej, dwudziestej drugiej, dwudziestej czwartej, dwudziestej piątej, dwudziestej szóstej, dwudziestej siódmej, dwudziestej ósmej, dwudziestej dziewiątej - zawartych we wniosku oznaczonym rzymską dwójką.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#AndrzejChronowski">Jeszcze jedna uwaga, chyba najistotniejsza w tym wszystkim, która dotyczy art. 14. Powiem, że w zasadzie motorem zmian była tylko ta jedna poprawka, a reszta to poprawki, które uściślają i precyzują przepisy prawne w tej ustawie. Żeby nie zaszło żadne nieporozumienie, chodzi o poprawkę piętnastą, wniosek Komisji Gospodarki Narodowej, oraz poprawkę szesnastą.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#AndrzejChronowski">Proszę zwrócić uwagę, że w tym bloku głosowań dwa razy powtarzamy poprawkę dziewiętnastą oznaczoną literą „b”, czyli zarówno w jednej wersji, jak i w drugiej wersji proponuje się, aby ta poprawka była przegłosowana. Dlaczego tak się dzieje? Przede wszystkim dlatego, że to jest zwykła konsekwencja prawna. Takiego błędu nie możemy popełnić. Chodzi o to, żeby nie wyeliminować, po prostu nie rozłączyć tych punktów w poprawce dziewiętnastej oznaczonej literą „b”, dotyczącej art. 15. Dlatego są to dwa głosowania.</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#AndrzejChronowski">Kolejna sprawa: dlaczego połączone komisje poparły dotyczący tej poprawki wniosek pana senatora Adamiaka, a nie Komisji Gospodarki Narodowej? Przede wszystkim dlatego, że pan senator Adamiak wprowadził poprawkę, która lepiej oddaje ducha tej zmiany i jest o wiele bardziej precyzyjna i realistyczna. Tak bym to określił.</u>
          <u xml:id="u-229.7" who="#AndrzejChronowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! W związku z tym proszę o poparcie tych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#StefanJurczak">Wnioski zgłosili jeszcze: pan senator Jan Adamiak, pan senator Piotr Andrzejewski, pani senator Grażyna Ciemniak, pani senator Wanda Kustrzeba, pan senator Jerzy Madej, pan senator Andrzej Chronowski, pan senator Wojciech Matecki. Ponadto sprawozdawcami komisji byli: pan senator Andrzej Chronowski - Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pan senator Jan Antonowicz - Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#StefanJurczak">Czy senatorowie wnioskodawcy lub pozostali senatorowie chcą jeszcze zabrać głos? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#StefanJurczak">Przechodzimy do głosowania w sprawie ustawy o gospodarce komunalnej.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#StefanJurczak">Przypominam, że w trakcie debaty przedstawiono w tej sprawie następujące wnioski. Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawiły wnioski o przyjęcie ustawy bez poprawek. Komisja Gospodarki Narodowej oraz senatorowie wnioskodawcy przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#StefanJurczak">Informuję, że zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu, w pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek. To jest wniosek oznaczony rzymską jedynką w druku nr 442Z. Następnie, w przypadku odrzucenia tego wniosku, odbędzie się głosowanie nad przedstawionymi poprawkami, zawartymi we wniosku oznaczonym rzymską dwójką w druku nr 442Z, według kolejności przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o przyjęcie ustawy o gospodarce komunalnej bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-230.8" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za przyjęciem przedstawionego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.9" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciwko, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.10" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.11" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.12" who="#StefanJurczak">W obecności 78 senatorów za wnioskiem głosowało 25, przeciw było 45, wstrzymało się od głosu 6 senatorów, 2 nie głosowało.</u>
          <u xml:id="u-230.13" who="#komentarz">(Głosowanie nr 6).</u>
          <u xml:id="u-230.14" who="#StefanJurczak">Wobec odrzucenia wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek przechodzimy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami, zawartymi we wniosku oznaczonym rzymską dwójką w druku nr 442Z.</u>
          <u xml:id="u-230.15" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad wniesionymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-230.16" who="#StefanJurczak">W art. 1 ust. 1 wyraz „polegającej” zastępuje się wyrazem „polegające”. Poprawka ma charakter redakcyjny. Wniosek został złożony przez pana senatora Adamiaka, a poparty przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-230.17" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-230.18" who="#StefanJurczak">Kto jest za przyjęciem wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.19" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.20" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.21" who="#StefanJurczak">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.22" who="#StefanJurczak">W obecności 79 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 77, nikt nie głosował przeciw, wstrzymało się od głosu 2 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-230.23" who="#komentarz">(Głosowanie nr 7).</u>
          <u xml:id="u-230.24" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że poprawka została przez Wysoką Izbę przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-230.25" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką drugą.</u>
          <u xml:id="u-230.26" who="#StefanJurczak">Chcę państwu przypomnieć, że poprawkę drugą i dwudziestą ósmą należy przegłosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-230.27" who="#StefanJurczak">Poprawka druga - w art. 1 ust. 1 wyrazy: „Przez gminę zadań własnych” zastępuje się wyrazami: „przez gminę jej zadań, a w szczególności zadań własnych”. Poprawka daje pojęciu „gospodarka komunalna” adekwatne do rzeczywistości, szersze znaczenie, obejmujące nie tylko zadania własne gminy, lecz również zadania zlecone gminie i zadania przejęte przez gminę. Wniosek został poparty przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-230.28" who="#StefanJurczak">Poprawka dwudziesta ósma - w art. 24 pkcie 3, w art. 9 ust. 4 otrzymuje brzmienie: „zadaniami użyteczności publicznej w rozumieniu ustawy są, wykonywane przez gminę, zadania polegające na bieżącym i nieprzerwanym zaspokajaniu zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych, w szczególności zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1”. Poprawka ma na celu powiązanie pojęcia „zadania użyteczności publicznej” nie tylko z zadaniem własnym gminy - jak to przewiduje obecny przepis - lecz również, co jest adekwatne do rzeczywistości, z zadaniami zleconymi gminie oraz przejętymi przez gminę. Wniosek został poparty przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-230.29" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-230.30" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za tymi poprawkami, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.31" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.32" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.33" who="#StefanJurczak">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.34" who="#StefanJurczak">W obecności 80 senatorów za poprawkami głosowało 77, przeciw nikt nie głosował, wstrzymało się od głosu 3 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-230.35" who="#komentarz">(Głosowanie nr 8).</u>
          <u xml:id="u-230.36" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że poprawka druga i dwudziesta ósma zostały przez Wysoką Izbę przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-230.37" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzecią. W art. 1 ust. 1 skreśla się wyrazy: „w celu zaspokajania zbiorowych potrzeb przez wspólnoty samorządowe”. Poprawka zmierza do ujęcia celu gospodarki komunalnej szerzej, to znaczy tak, jak czyni to przepis w ust. 2 art. 1, a mianowicie, że gospodarka komunalna zaspokaja nie tylko potrzeby tworzących wspólnotę samorządów mieszkańców gminy, lecz również osób, które nie należą do wspólnoty, ale znajdują się na jej terenie. Poprawka ta została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-230.38" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-230.39" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.40" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.41" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.42" who="#StefanJurczak">Zwracam państwa uwagę na to, że wciąż jeden senator nie głosuje.</u>
          <u xml:id="u-230.43" who="#StefanJurczak">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.44" who="#StefanJurczak">W obecności 80 senatorów za poprawką głosowało 73, przeciw 2, od głosu wstrzymało się 4 senatorów, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-230.45" who="#komentarz">(Głosowanie nr 9).</u>
          <u xml:id="u-230.46" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że poprawka trzecia została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-230.47" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką czwartą. W art. 2 wyrazy: „lub spółek prawa handlowego” zastępuje się wyrazami: „spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne”. Poprawka zastępuje pojęcie spółki prawa handlowego określeniem konkretyzującym ich formy poprzez wymienienie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej. Jest to wniosek pani senator Ciemniak poparty przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-230.48" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-230.49" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.50" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.51" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.52" who="#StefanJurczak">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.53" who="#StefanJurczak">W obecności 78 senatorów za wnioskiem głosowało 69, przeciw było 5, od głosu wstrzymało się 4 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-230.54" who="#komentarz">(Głosowanie nr 10).</u>
          <u xml:id="u-230.55" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę czwartą.</u>
          <u xml:id="u-230.56" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką piątą. W art. 3 w ust. 1 po wyrazie „ogólnych” dodaje się wyrazy: „z zastosowaniem przepisów o zamówieniach publicznych”. Poprawka ma na celu wyraźne stwierdzenie, że powierzanie przez gminę innym podmiotom zadań z zakresu gospodarki komunalnej następuje z uwzględnieniem przepisów o zamówieniach publicznych. Ta poprawka została zgłoszona przez pana senatora Madeja i poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-230.57" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-230.58" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.59" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.60" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.61" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.62" who="#StefanJurczak">W obecności 78 senatorów za poprawką głosowało 66, przeciw był 1, od głosu wstrzymało się 10 senatorów, nie głosował 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-230.63" who="#komentarz">(Głosowanie nr 11).</u>
          <u xml:id="u-230.64" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że poprawka piąta została przez Wysoką Izbę przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-230.65" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką szóstą. W art. 3 w ust. 2 po wyrazie „działalności” stawia się przecinek. Poprawka precyzuje, że użyty w przepisie zwrot, na podstawie innych ustaw, należy odnosić do wymaganych ustawami zezwoleń na prowadzenie określonego rodzaju działalności. Wniosek został poparty przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-230.66" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-230.67" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.68" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.69" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.70" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.71" who="#StefanJurczak">W obecności 79 senatorów za poprawką głosowało 74, przeciw był 1, od głosu wstrzymało się 3 senatorów, nie głosował 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-230.72" who="#komentarz">(Głosowanie nr 12).</u>
          <u xml:id="u-230.73" who="#StefanJurczak">Poprawka szósta została przyjęta przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-230.74" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką siódmą. W art. 3 w ust. 2 po wyrazie „zadań” dodaje się wyrazy: „z zakresu gospodarki komunalnej”. Poprawka ma charakter redakcyjny, uściśla przepis poprzez stwierdzenie, że dotyczy on zadań z zakresu gospodarki komunalnej. Wniosek został poparty przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-230.75" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-230.76" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.77" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.78" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.79" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.80" who="#StefanJurczak">W obecności 78 senatorów za poprawką głosowało 74, nikt nie głosował przeciw, od głosu wstrzymało się 4 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-230.81" who="#komentarz">(Głosowanie nr 13).</u>
          <u xml:id="u-230.82" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę siódmą.</u>
          <u xml:id="u-230.83" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką ósmą. W art. 4 ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie: „w wyborze sposobu i formy prowadzenia gospodarki komunalnej”. Poprawka ma charakter redakcyjny, wprowadza spójność w zakresie terminologii, jaką posługuje się ustawa. Wniosek został poparty przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-230.84" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-230.85" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.86" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.87" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.88" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.89" who="#StefanJurczak">W obecności 76 senatorów za poprawką głosowało 73, przeciw nikt nie głosował, od głosu wstrzymał się 1 senator, 2 nie głosowało.</u>
          <u xml:id="u-230.90" who="#komentarz">(Głosowanie nr 14).</u>
          <u xml:id="u-230.91" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.92" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.93" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.94" who="#StefanJurczak">W obecności 80 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 19, przeciw - 57, 4 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-230.95" who="#komentarz">(Głosowanie nr 19).</u>
          <u xml:id="u-230.96" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba nie przyjęła poprawki trzynastej.</u>
          <u xml:id="u-230.97" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką czternastą. W art. 12 w ust. 1 skreśla się wyrazy: „oraz przepisy kodeksu cywilnego”. Poprawka ma na celu usunięcie zbędnego zwrotu odsyłającego do przepisów kodeksu cywilnego, została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-230.98" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-230.99" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.100" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.101" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.102" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.103" who="#StefanJurczak">W obecności 81 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 74, przeciw było 4, 2 senatorów wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-230.104" who="#komentarz">(Głosowanie nr 20).</u>
          <u xml:id="u-230.105" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę czternastą.</u>
          <u xml:id="u-230.106" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką piętnastą.</u>
          <u xml:id="u-230.107" who="#StefanJurczak">Przypominam, że należy ją głosować łącznie z poprawkami: dziewiętnastą oznaczoną literą „a”, dziewiętnastą oznaczoną literą „b” oraz dwudziestą pierwszą. W przypadku odrzucenia tych poprawek będziemy musieli jeszcze raz głosować nad poprawką dziewiętnastą oznaczoną literą „b”, ponieważ stanowi ona integralną część następnej grupy poprawek, to jest szesnastej, dwudziestej i dwudziestej drugiej.</u>
          <u xml:id="u-230.108" who="#StefanJurczak">Poprawka piętnasta. W art. 14 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „Przedsiębiorstwa komunalne, w stosunku do których rada gminy do dnia 30 czerwca 1997 r. nie postanowiła o wyborze organizacyjno-prawnej formy lub o ich prywatyzacji, podlegają procedurze przekształcenia w jednoosobową spółkę gminy”.</u>
          <u xml:id="u-230.109" who="#StefanJurczak">Teraz poprawka dziewiętnasta oznaczona literą „a”. W art. 15 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „Zarząd gminy wszczyna procedurę przekształcenia, o której mowa w art. 14 ust. 1, z dniem 1 lipca 1997 r., postanawiając o rodzaju spółki oraz ustalając jej statut, akt założycielski. W terminie 14 dni od wszczęcia procedury przekształcenia zarząd gminy składa wniosek o wpisanie spółki do rejestru handlowego”.</u>
          <u xml:id="u-230.110" who="#StefanJurczak">Z kolei poprawka dziewiętnasta oznaczona literą „b”. W ust. 2 skreśla się wyrazy: „z dniem 1 lipca 1997 r.”. I poprawka dwudziesta pierwsza. W art. 17 w ust. 2 skreśla się wyrazy: „z dniem 1 lipca 1997 r.”. Poprawki: piętnasta, dziewiętnasta oznaczona literą „a”, dziewiętnasta oznaczona literą „b” oraz dwudziesta pierwsza, wprowadzają w miejsce automatycznego, dokonywanego z mocy ustawy, przekształcenia przedsiębiorstwa komunalnego w spółkę, procedurę takiego przekształcenia. Zarząd gminy mają stosować w określonym zakresie i ustalonym terminie.</u>
          <u xml:id="u-230.111" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-230.112" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tych poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.113" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.114" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.115" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.116" who="#StefanJurczak">W obecności 81 senatorów za przyjęciem poprawek głosowało 10, przeciw - 68, 3 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-230.117" who="#komentarz">(Głosowanie nr 21).</u>
          <u xml:id="u-230.118" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba nie przyjęła poprawek: piętnastej, dziewiętnastej oznaczonej literą „a”, dziewiętnastej oznaczonej literą „b” i dwudziestej pierwszej.</u>
          <u xml:id="u-230.119" who="#StefanJurczak">Przypominam, że poprawka dziewiętnasta oznaczona literą „b” będzie przegłosowana łącznie z poprawką szesnastą.</u>
          <u xml:id="u-230.120" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką szesnastą, dziewiętnastą oznaczoną literą „b”, siedemnastą, dwudziestą i dwudziestą drugą.</u>
          <u xml:id="u-230.121" who="#StefanJurczak">Jeszcze sprawdzam, żeby się nie pomylić. Będziemy głosować nad poprawką szesnastą, dziewiętnastą oznaczoną literą „b”, dwudziestą i dwudziestą drugą.</u>
          <u xml:id="u-230.122" who="#StefanJurczak">Poprawka szesnasta. W art. 14 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „Przedsiębiorstwa komunalne, w stosunku do których rada gminy do dnia 30 czerwca 1997 r. nie postanowiła o wyborze formy organizacyjno-prawnej lub o ich prywatyzacji, od dnia 1 lipca 1997 r. podlegają procedurze przekształcenia w jednoosobową spółkę gminy”.</u>
          <u xml:id="u-230.123" who="#StefanJurczak">Poprawka dziewiętnasta oznaczona literą „b”. W art. 15 w ust. 2 skreśla się wyrazy: „z dniem 1 lipca 1997 r.”.</u>
          <u xml:id="u-230.124" who="#StefanJurczak">Poprawka dwudziesta. W art. 15 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „Zarząd gminy wszczyna procedurę przekształcenia, o której mowa w art. 14 ust. 1, postanawiając o rodzaju spółki oraz ustalając jej statut, akt założycielski. W terminie 14 dni od wszczęcia procedury przekształcenia Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą szóstą. W art. 23 ust. 1 wyrazy: „przechodzą do spółki” zastępuje się wyrazami: „stają się majątkiem spółki”. Poprawka ma charakter redakcyjny, wprowadza prawidłowe określenie. Została poparta przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-230.125" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-230.126" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za jej przyjęciem, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.127" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.128" who="#StefanJurczak">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-230.129" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.130" who="#StefanJurczak">Na obecnych 79 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 78, przeciw był 1, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-230.131" who="#komentarz">(Głosowanie nr 27).</u>
          <u xml:id="u-230.132" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że poprawka dwudziesta szósta została przyjęta przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-230.133" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą siódmą. W art. 23 ust. 3 po wyrazie „przekształcenia” dodaje się wyrazy „zakładu budżetowego”, a wyrazy „zakładu budżetowego” zastępuje się wyrazami „tego zakładu”. Poprawka ma charakter redakcyjny. Uściśla, że przedmiotem przekształceń, o którym mowa w ust. 3, jest zakład budżetowy. Wniosek został poparty przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-230.134" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-230.135" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.136" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-230.137" who="#StefanJurczak">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-230.138" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.139" who="#StefanJurczak">Na obecnych 77 senatorów za poprawką głosowało 72, przeciw - 2, 2 senatorów wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-230.140" who="#komentarz">(Głosowanie nr 28).</u>
          <u xml:id="u-230.141" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że poprawkę dwudziestą siódmą Wysoka Izba przyjęła.</u>
          <u xml:id="u-230.142" who="#StefanJurczak">Przypominam, że poprawka dwudziesta ósma została już przegłosowana wraz z poprawką drugą.</u>
          <u xml:id="u-230.143" who="#StefanJurczak">Przystępujemy zatem do głosowania nad poprawką dwudziestą dziewiątą. Art. 26 otrzymuje brzmienie: „W ustawie z dnia 10 maja 1990 r., «Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych, DzU nr 32, poz. 191, nr 43, poz. 253, nr 92, poz. 541; z 1991 r. nr 34, poz. 151; z 1992 r. nr 6, poz. 20; z 1993 r. nr 40, poz. 180; z 1994 r. nr 1, poz. 3 i nr 65, poz. 285 oraz z 1996 r. nr 23, poz. 102 i nr 106, poz. 496, w art. 8 ust. 2 otrzymuje brzmienie: «Do przedsiębiorstw komunalnych stosuje się odpowiednio przepisy o przedsiębiorstwach państwowych. Poprawka ma na celu utrzymanie przepisu przewidującego stosowanie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych również do przedsiębiorstw komunalnych, które będą funkcjonowały po wejściu w życie ustawy o gospodarce komunalnej. Jest to wniosek poparty przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-230.144" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-230.145" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.146" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciwko, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.147" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.148" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.149" who="#StefanJurczak">W obecności 77 senatorów za poprawką głosowało 74, nikt nie głosował przeciw, wstrzymało się od głosu 3 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-230.150" who="#komentarz">(Głosowanie nr 29).</u>
          <u xml:id="u-230.151" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba poprawkę dwudziestą dziewiątą przyjęła.</u>
          <u xml:id="u-230.152" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały w sprawie ustawy o gospodarce komunalnej wraz z przyjętymi przez Senat wnioskami.</u>
          <u xml:id="u-230.153" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-230.154" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem projektu uchwały w całości wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.155" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciwko, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.156" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-230.157" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-230.158" who="#StefanJurczak">W obecności 79 senatorów za przyjęciem projektu głosowało 76, przeciwny był 1 senator, wstrzymał się od głosu 1, a 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-230.159" who="#komentarz">(Głosowanie nr 30).</u>
          <u xml:id="u-230.160" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Senat przyjął uchwałę w sprawie ustawy o gospodarce komunalnej.</u>
          <u xml:id="u-230.161" who="#StefanJurczak">Powracamy do punktu pierwszego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-230.162" who="#StefanJurczak">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, które ustosunkowały się do wniosków przedstawionych w trakcie debaty.</u>
          <u xml:id="u-230.163" who="#StefanJurczak">Przypominam też, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie, zgodnie z art. 45 ust. 3 Regulaminu Senatu, mogą zabrać głos jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-230.164" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, pana senatora Pawła Jankiewicza, i przedstawienie wniosków uzgodnionych na posiedzeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PawełJankiewicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#PawełJankiewicz">Do ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie niektórych ustaw zgłoszono cały szereg poprawek - aż 51 - z tym że można wyraźnie zauważyć dwa odrębne stanowiska. Wyrazem pierwszego jest sprawozdanie połączonych komisji, drugiego dotyczy cała, dosyć pokaźna, grupa wniosków mniejszości. Będzie to więc prezentacja dwóch zupełnie różnych stanowisk.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#PawełJankiewicz">Prezentując stanowisko połączonych komisji, informuję, iż należy zwrócić uwagę na dwie grupy poprawek. Pierwsza wprowadza zmiany typu formalnego, redakcyjnego. Druga zaś - zmiany merytoryczne.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#PawełJankiewicz">Wśród zawartych w druku 446Z poprawek te o charakterze redakcyjnym oznaczone są numerami: drugim, piątym, dziesiątym, jedenastym, czternastym, od dwudziestego do dwudziestego drugiego, dwudziestym czwartym, dwudziestym dziewiątym, trzydziestym pierwszym, trzydziestym drugim, trzydziestym piątym, trzydziestym ósmym, od czterdziestego pierwszego do czterdziestego szóstego i pięćdziesiątym pierwszym. Pozostałe poprawki wnoszą zmiany merytoryczne.</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#PawełJankiewicz">Z uwagi na to, iż wszystkie one przedtem były dosyć wyczerpująco omawiane, nie będę zajmował się wszystkimi. Skupię się na tych kilku, które wprowadzają najbardziej istotne zmiany bądź też powodują najbardziej istotne konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-231.5" who="#PawełJankiewicz">Na wyraźne wyróżnienie z grupy poprawek o charakterze formalnym zasługują dwie - czterdziesta pierwsza i pięćdziesiąta pierwsza. Mają one charakter redakcyjny, a więc niby nie wnoszą zbyt wielu zmian. Jednakże powinny one być przegłosowane łącznie, albowiem stanowią fragment pewnej koncepcji i powodują dość poważne konsekwencje. Przyjęcie jednej z nich wymaga przyjęcia drugiej, natomiast nieprzyjęcie którejś spowoduje dodatkowe konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-231.6" who="#PawełJankiewicz">Ważna jest również poprawka trzynasta, ściśle merytoryczna. Została zgłoszona przez pana senatora Tadeusza Rewaja i poparta przez połączone komisje. Powinna być ona przegłosowana łącznie z poprawkami: trzydziestą trzecią, czterdziestą pierwszą i pięćdziesiątą pierwszą. Można zauważyć, że trzynasta i trzydziesta trzecia mają charakter merytoryczny, zaś czterdziesta pierwsza i pięćdziesiąta pierwsza - redakcyjny. Jednakże winny one wszystkie być przegłosowane łącznie, albowiem trzynasta, trzydziesta trzecia i czterdziesta pierwsza znajdą swoje odbicie w pięćdziesiątej pierwszej.</u>
          <u xml:id="u-231.7" who="#PawełJankiewicz">Poprawka pięćdziesiąta pierwsza dotyczy art. 10, który zawiera przepisy wprowadzające poszczególne rozwiązania tej ustawy w różnych terminach. Podobna jest do poprawek pięćdziesiątej i czterdziestej dziewiątej. Jednakże pięćdziesiąta pierwsza bardzo różni się od pięćdziesiątej i czterdziestej dziewiątej. Tylko ona jest możliwa do pozytywnego przegłosowania, czyli do przyjęcia razem z pozostałymi wymienionymi poprawkami. Jeszcze raz powtarzam: poprawki trzynasta, trzydziesta trzecia, czterdziesta pierwsza i pięćdziesiąta pierwsza winny być przegłosowane łącznie. O to połączone komisje wnoszą.</u>
          <u xml:id="u-231.8" who="#PawełJankiewicz">Inne poprawki nie znalazły uznania komisji, zresztą na pewno będą o nich mówili sprawozdawcy wniosków mniejszości - albo i nie - jednakże ja pozwolę sobie zwrócić szczególną uwagę na dwie z nich.</u>
          <u xml:id="u-231.9" who="#PawełJankiewicz">Pierwsza to poprawka trzydziesta czwarta zgłoszona przez Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia. Dotyczy nowelizacji art. 20 ustawy o pomocy społecznej. Zarówno Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, jak i połączone komisje nie uwzględniły i nie poparły tej propozycji z uwagi na to, iż art. 20 nie był nowelizowany przez Sejm i nie znajduje się w ustawie nowelizującej. A zatem Sejm miałby pełne podstawy do tego, by nie rozpatrywać tej naszej poprawki z uwagi na wyraźne przekroczenie materii ustawy. Tak więc połączone komisje sugerują Wysokiej Izbie, aby nie przegłosowywać tej kwestii pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-231.10" who="#PawełJankiewicz">Druga sprawa, na którą chcę zwrócić uwagę, dotyczy poprawki czterdziestej siódmej, mówiącej o dodaniu art. 8a po art. 8. Jest to również propozycja Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Nie znalazła ona poparcia połączonych komisji. Komisje te chciałyby zwrócić Wysokiej Izbie uwagę szczególnie na to, że przyjęcie jej spowodowałoby sytuację, iż przepis ten, który powinien być umieszczony w kodeksie pracy - tam jest jego jedyne właściwe miejsce - znalazłby się w ustawie regulującej zmiany kilku różnych aktów prawnych, w tym również kodeksu pracy. Przepis ten natomiast jest przepisem samoistnym i nie został wkomponowany w art. 2, który powoduje zmiany w kodeksie pracy. Występuje jako przepis całkowicie samoistny. A zatem jego usytuowanie jest - można tak z grubsza powiedzieć - nieprawidłowe. Połączone komisje sugerują Wysokiej Izbie nieprzegłosowywanie tego przepisu pozytywnie, a zatem jego odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-231.11" who="#PawełJankiewicz">Wysoka Izbo! Wszystkie zmiany będą, oczywiście, podlegały głosowaniu według uznania pań i panów senatorów, jednakże w imieniu połączonych komisji pozwalam sobie Wysokiej Izbie rekomendować przyjęcie ustawy łącznie z proponowanymi przez połączone komisje poprawkami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę mniejszości połączonych komisji, pana senatora Marcina Tyrnę, i przedstawienie wniosków mniejszości połączonych komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MarcinTyrna">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#MarcinTyrna">Pierwsza refleksja - tak ważnej debacie, brzemiennej w skutki dla 3 tysięcy obywateli naszego kraju, zarówno w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej, jak i w Senacie towarzyszyło stosunkowo niewielkie zainteresowanie. Można popatrzeć po sali, ilu senatorów nie jest zainteresowanych tak ważnym tematem.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#MarcinTyrna">Oczywiście, w debacie, w dyskusjach, w stanowisku prezentowanym przez stronę rządową wiele mówiło się o elemencie rozwiązań systemowych. Ta inicjatywa jest rzeczywiście rozwiązaniem systemowym, ale przede wszystkim - nie idącym we właściwym kierunku. System polega tu bowiem na tym, że nowelizacja jest restrykcyjna w stosunku do ludzi, których dosięgnął los bezrobotnego, których dochód osobisty jest minimalny, poniżej poziomu przeżycia biologicznego. I jeszcze tym ludziom chcemy skutecznie pomniejszyć te możliwości. Chciałbym ponowić prośbę o zastanowienie się nad tym.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#MarcinTyrna">Kim jest bezrobotny, ustawa o zatrudnieniu i bezrobociu określa. Chciałbym jednak, żebyśmy - jako parlamentarzyści - nie kierowali się przypadkami skrajnymi, patologicznymi, które dotyczą najsłabszej grupy naszego społeczeństwa. Musimy pamiętać, że oprócz tej patologicznej części, wielu ludzi bezrobotnych w naszym kraju jest uczciwymi i rzetelnymi obywatelami pozbawionymi pracy nie z własnej winy, lecz często z przyczyn ekonomicznych. Niejednokrotnie to właśnie nieumiejętność tworzenia nowych miejsc pracy powoduje, że zostają oni pozbawieni środków do życia. Opowiadanie o tym, że przeniesiemy ich do pomocy społecznej, jest po prostu tylko opowiadaniem. Przeżywają oni swój los - myślę - w sposób określony.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#MarcinTyrna">To nie są słowa kampanii wyborczej, lecz gorzkie słowa, które powinny nam tutaj przyświecać. Powinniśmy pochylić się nad bezrobotnymi, a nie - jak bardzo często prasa potrafi w swoich wywiadach pisać na zamówienie - widzieć w ludziach stojących pod urzędami pracy tylko tych, którzy czekają na to, aby kupić alkohol czy jakieś inne rzeczy… To jest traktowanie skrajne.</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#MarcinTyrna">Dlaczego o tym mówię w sprawozdaniu komisji? Ponieważ właśnie w tych poprawkach, które mniejszość połączonych komisji proponuje, w zdecydowanej większości jesteśmy za tym, ażeby jeżeli nie ma rozwiązań systemowych, czyli propozycji pracy, jeżeli bezrobotny tylko i wyłącznie spotyka się przez wiele lat z pracownikiem urzędu pracy, który jest nawet zdegustowany tym, że tamten mu przeszkadza, i zbulwersowany tym, że jest źle opłacany… Ustawa ta spowoduje, że bezrobotni zostaną pozbawieni uprawnień.</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#MarcinTyrna">Dlatego poprawki zawarte we wniosku mniejszości głównie dotyczą nieskracania okresu uprawniającego do pobierania zasiłków oraz niewydłużania okresu pracy. Mam nadzieję, że państwo te wszystkie elementy dostrzegą w druku nr 446Z.</u>
          <u xml:id="u-233.7" who="#MarcinTyrna">Jeżeli już senatorowie, szczególnie koalicji, są zdecydowani pójść w tym kierunku, to bardzo bym prosił o zwrócenie uwagi na poprawkę dwunastą. Myślę, że bardzo wyraźnie pokazuje ona, w jaki sposób to zadziała.</u>
          <u xml:id="u-233.8" who="#MarcinTyrna">Oczywiście, można mówić o skróceniu w tak zwanych regionach, które nie mają strukturalnego procentowego poziomu bezrobocia, okresu pobierania zasiłku z 12 do 6 miesięcy. Dzisiaj wiemy, między innymi z gazet, w jaki sposób rozkłada się bezrobocie, jeśli chodzi o jego wielkość, w poszczególnych województwach. A ustawa mówi o rejonowych urzędach pracy. Można dyskutować, jaki to jest procent. Czy, tak jak powiedziałem w debacie, jest on bardzo wysoki, powyżej 50%, czy nawet 90%? Być może ten ostatni jest zawyżony. Czy, jak mówił pan minister Manicki, 33%? Wiem jedno, bez względu na sytuację ta poprawka dotyczy ograniczenia wypłaty zasiłku milionowi obywateli naszego kraju. Proszę to sobie uzmysłowić. Taki jest fakt. Milion obywateli zostanie pozbawionych zasiłku tylko dlatego, że mieszkają w określonym mieście, w określonej gminie, gdzie ludzie wykazują aktywność i pracują, a samorządy zachowują się w sposób właściwy. Ich właśnie dosięgnie ta restrykcja. Wiem o tym, przykładem moje województwo. Sądzę jednak, że gdyby każdy analizował tę sytuację w swoim regionie, to również by to dostrzegł. Poprawka zadziała właśnie w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-233.9" who="#MarcinTyrna">Pozwolę sobie przeczytać poprawkę do art. 1, który w przedłożeniu sejmowym zapisano bardzo sprytnie. A mianowicie - „w art. 1 w pkcie 19 w lit. a w ust. 1: w pkcie 1 po wyrazie «przekraczała» dodaje się wyraz «połowy»; w pkcie 2 wyrazy «przeciętną stopę» zastępuje się wyrazami «połowę przeciętnej stopy»”. Ale jeżeli będziemy to czytać w tej konwencji, nic nam to nie pokaże i da obraz bardzo zaciemniony. Dlatego pozwolę sobie przeczytać ten artykuł w brzmieniu, które my proponujemy. W poprawce dziewiętnastej art. 25 ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie: „6 miesięcy dla bezrobotnych zamieszkałych w okresie pobierania zasiłku na obszarze działania rejonowego urzędu pracy, jeżeli stopa bezrobocia na tym obszarze w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku nie przekraczała połowy przeciętnej stopy bezrobocia w kraju”.</u>
          <u xml:id="u-233.10" who="#MarcinTyrna">Przy założeniu, że obecna stopa bezrobocia w naszym kraju wynosi 14%, w tych miejscowościach, w których poziom ten wynosi poniżej 7% - i jest i tak wysoki w stosunku do europejskich standardów - płacimy przez 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-233.11" who="#MarcinTyrna">Następna poprawka do tego artykułu, tym razem do jego pktu 2, też jest bardzo istotna i również całkiem zmienia zapisy, które były przedłożeniem sejmowym. Oto pełne brzmienie: „12 miesięcy dla bezrobotnych zamieszkałych w okresie pobierania zasiłku na obszarze rejonowego urzędu pracy, jeżeli stopa bezrobocia na tym obszarze w dniu nabycia prawa do zasiłku przekraczała połowę przeciętnej stopy bezrobocia w kraju.</u>
          <u xml:id="u-233.12" who="#MarcinTyrna">W przedłożeniu sejmowym jest zapisane, że jeżeli przekraczała przeciętną stopę. Czyli przy stopie bezrobocia 7–14% wszystkim obywatelom, którzy nie mają pracy, a są zarejestrowani i mają prawo do zasiłku, najzwyczajniej w świecie skraca się okres pobierania tego zasiłku o 6 miesięcy. To cyfra olbrzymia, porażająca i skutkująca w sposób bezwzględny. Prosiłbym, ażeby to wziąć pod uwagę. Prosiłbym, aby wziąć to pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-233.13" who="#MarcinTyrna">Ja apeluję i proszę, aby przyjąć poprawkę dwunastą. Przynajmniej po raz kolejny z polskiego Senatu mógłby wyjść sygnał, że chociaż w tej części, znikomej zresztą, dostrzegamy człowieka - jego problem, jego zagrożenia, jego frustrację i wszystkie elementy, które systemowi zasiłków towarzyszą - że nie przejdziemy do porządku nad wszystkimi tymi poprawkami, a zwłaszcza nad dwunastą, tylko dlatego, że tak potrzeba, albo dlatego, że inne są decyzje polityczne.</u>
          <u xml:id="u-233.14" who="#MarcinTyrna">Zdaję sobie sprawę, że w tej nowelizacji jest wiele zmian pozytywnych, szczególnie w zakresie pomocy społecznej. Dostrzegamy to. Jakoś tak się składa, że przy wszystkich ostatnio rozpatrywanych nowelizacjach coś jest elementem pozytywnym, ale wiele jest też zagrożeń, o których dzisiaj mówiłem. Prosiłbym panie i panów senatorów o wzięcie tego pod uwagę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#StefanJurczak">Chciałem jeszcze przypomnieć, że sprawozdawcą komisji był także pan senator Henryk Krupa, a wnioski legislacyjne złożyli: pani senator Barbara Łękawa, pan senator Ireneusz Zarzycki, pan senator Zbigniew Romaszewski, pan senator Tadeusz Rewaj i pan senator Jerzy Madej. Czy wnioskodawcy chcą jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#StefanJurczak">Nie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#StefanJurczak">Proszę, aby pan przewodniczący Paweł Jankiewicz, zanim przystąpimy do głosowania, wyjaśnił niektóre sprawy z Biurem Legislacyjnym, bo jeszcze są wątpliwości. Głosujemy łącznie nad poprawkami: trzynastą, trzydziestą trzecią i czterdziestą pierwszą oraz pięćdziesiątą pierwszą. Wynikałoby z tego, że one wykluczają trzydziestą czwartą wraz z czterdziestą dziewiątą i albo jedna, albo druga powinna jeszcze wykluczać poprawkę pięćdziesiątą. Bardzo bym prosił o skonsultowanie tego, Panie Przewodniczący, z Biurem Legislacyjnym. Państwo nie mają tego w swoich drukach,…</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#komentarz">(Senator Paweł Jankiewicz: Jeśli mogę wyjaśnić…)</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#StefanJurczak">… a nie chciałbym doprowadzić do sytuacji, w której po przegłosowaniu całej ustawy nagłe ktoś zażąda reasumpcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PawełJankiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeżeli można wyjaśnić, to konsekwencje są następujące.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#PawełJankiewicz">Poprawka trzynasta wraz z pięćdziesiątą są objęte wnioskiem pana senatora Tadeusza Rewaja i…</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek Stefan Jurczak: Z pięćdziesiątą pierwszą chyba?)</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#PawełJankiewicz">Tak, trzynasta i pięćdziesiąta pierwsza są objęte jednym wnioskiem pana senatora Rewaja. Obie muszą więc być, zgodnie z intencją wnioskodawcy i pewnymi konsekwencjami, zapisanymi w poprawce pięćdziesiątej pierwszej, przegłosowane łącznie. Ale z konstrukcji przepisów zawartych w poprawce trzydziestej trzeciej i czterdziestej pierwszej wynika, że z trzech wersji art. 10, zapisanych jako poprawki: czterdziesta dziewiąta, pięćdziesiąta i pięćdziesiąta pierwsza, wszystkie konsekwencje poprawek: trzynastej, trzydziestej trzeciej i czterdziestej pierwszej, są przewidziane jedynie w pięćdziesiątej pierwszej. Dlatego tylko poprawka pięćdziesiąta pierwsza pasuje do wszystkich trzech wersji tego artykułu.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#PawełJankiewicz">Poprawka czterdziesta dziewiąta ma zupełnie inne odniesienie do innych poprawek, natomiast poprawka pięćdziesiąta, zaproponowana przez Komisję Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pasuje wprawdzie do czterdziestej pierwszej, ale ma niestety braki, bowiem nie uwzględnia elementów rozwiązań przewidzianych w poprawce trzynastej. I dlatego poprawka pięćdziesiąta pozostała bez dodatkowych informacji, jako nie proponowana przez komisje do łącznego przegłosowania.</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#PawełJankiewicz">Jeśli można, Panie Marszałku, Wysoka Izbo. Będzie tutaj potrzebna jeszcze jedna informacja, dotycząca nieprzyjęcia poprawki trzynastej. Niestety, właśnie wtedy trzeba będzie ogłosić przerwę, bo Biuro Legislacyjne i komisje będą musiały nieco inaczej usytuować pozostałe poprawki. W wypadku nieprzyjęcia poprawki trzynastej inne będą bowiem konsekwencje, zwłaszcza w ostatnich wnioskach. Dokładnie tak wygląda cała sprawa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, jeszcze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#komentarz">(Senator Janusz Okrzesik: Przepraszam…)</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#StefanJurczak">Panie Senatorze, do tych poprawek nie ma jeszcze wyjaśnień. Wiem, że wszyscy bardzo się przejęli głosowaniem, ja też. I chciałbym je przeprowadzić prawidłowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JanuszOkrzesik">Ponieważ nie jest to zaznaczone ani w sprawozdaniu, ani w scenariuszu, chciałem zapytać, czy przegłosowanie wniosku trzynastego wraz z pięćdziesiątym pierwszym powoduje, że wniosek pięćdziesiąty nie będzie już głosowany?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PawełJankiewicz">Tak. Tak należy to rozumieć, dlatego że wówczas wniosek pięćdziesiąty nie obejmuje skutków wynikających z wniosku trzynastego i nie przystawałby do tego rozwiązania. Są to kwestie legislacyjne istotne później dla kształtu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#JanuszOkrzesik">To samo dotyczy wniosku czterdziestego dziewiątego, tak? Czyli wtedy wniosek trzydziesty czwarty jest głosowany samodzielnie, bez czterdziestego dziewiątego.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#komentarz">(Senator Paweł Jankiewicz: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#komentarz">(Senator Zofia Kuratowska Ja też mam pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Pani Marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#ZofiaKuratowska">Ja też chciałam prosić o wyjaśnienie dotyczące poprawki trzynastej i tego, że należy ją przegłosować łącznie z poprawką trzydziestą trzecią i pięćdziesiątą pierwszą, co zresztą przed chwilą pan senator wyjaśniał. Ale dlaczego łącznie z czterdziestą pierwszą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PawełJankiewicz">Dlatego, że wniosek pięćdziesiąty pierwszy przewiduje różne terminy wejścia w życie poszczególnych rozwiązań, a termin wejścia w życie wniosku czterdziestego pierwszego jest zawarty właśnie tylko we wniosku pięćdziesiątym pierwszym. Nie ma go ani we wniosku czterdziestym dziewiątym, ani w pięćdziesiątym. Stąd takie powiązanie.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#PawełJankiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sytuacja jest specyficzna, bo zazwyczaj głosowania nad zblokowanymi wnioskami odbywają się na skutek powiązań merytorycznych między poszczególnymi rozwiązaniami. W tym wypadku jest inaczej.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#PawełJankiewicz">Obydwie więzi, zarówno więź merytoryczna, jak i legislacyjna - niestety - idą tutaj równolegle. I to, co łączy się merytorycznie w jednym przypadku, w drugim wiąże się ze względów legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#PawełJankiewicz">Może ułatwi Wysokiej Izbie podejmowanie decyzji wyjaśnienie, że wnioski były składane w pewnej kolejności. Pierwotnie łącznie były składane wnioski trzydziesty czwarty i czterdziesty dziewiąty oraz jednocześnie druga koncepcja, to znaczy wnioski czterdziesty pierwszy i pięćdziesiąty. Wnioski trzynasty i pięćdziesiąty pierwszy zostały złożone później, więc wniosek pięćdziesiąty pierwszy uwzględniał już skutki zawarte przede wszystkim we wnioskach trzydziestym czwartym i czterdziestym pierwszym. Wniosek pięćdziesiąty pierwszy, jako złożony najpóźniej, odnosił się do pewnych skutków wynikających z innych wniosków - oczywiście przy założeniu, że zyskają one akceptację Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#PawełJankiewicz">Pierwsze rozwiązanie będziemy znali już po głosowaniu nad wnioskiem trzynastym. Jeżeli zostanie przyjęty, to ta łamigłówka bardzo ładnie się nam ułoży. Jeżeli nie zostanie przyjęty, to wówczas będzie potrzebna chwila refleksji i nieco inne usystematyzowanie wniosków do głosowań. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#StefanJurczak">Z tego, co pan przewodniczący powiedział, mam rozumieć, że do czasu głosowania nad poprawką trzynastą nie możemy tego wyjaśnić, tak? Czy tak to mam rozumieć? Czy państwo zrozumieli wyjaśnienia?</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#komentarz">(Senator Piotr Miszczuk: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy…</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#komentarz">(Senator Wanda Kustrzeba: W sprawie formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WandaKustrzeba">Chcę zgłosić wniosek formalny, aby nie czytać treści poprawek, tylko uzasadnienie. Czy można o to prosić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#StefanJurczak">Chciałem powiedzieć, że akurat…</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#komentarz">(Senator Wanda Kustrzeba: Przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#StefanJurczak">… do tych poprawek uzasadnień nie ma, Pani Senator. To właśnie chciałem powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#komentarz">(Senator Zofia Kuratowska: Dlaczego?)</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#StefanJurczak">Gdyby były, ale nie są, nie zarządzałbym przerwy. Przystąpilibyśmy do innego punktu porządku i zaraz po ich wprowadzeniu tak prowadziłbym dalej głosowanie, jak pani senator sobie życzy. Ale wyjaśnienia byłyby wtedy wpisane w druku i nie czytałbym poprawek, tylko wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#StefanJurczak">Okazuje się, że nie musimy w tym celu przerywać obrad, bo przygotuje to Biuro Legislacyjne, a my możemy omawiać następny punkt.</u>
          <u xml:id="u-245.6" who="#komentarz">(Senator Ryszard Jarzembowski: Może zróbmy przerwę)</u>
          <u xml:id="u-245.7" who="#StefanJurczak">Nie widzę powodu i wcale nie mam zamiaru robić przerwy, bo chciałbym, żebyśmy omówili kolejne punkty, zanim Biuro Legislacyjne uzupełni druk do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-245.8" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do punktu siódmego porządku dziennego: pierwsze czytanie przedstawionego przez grupę senatorów projektu apelu o niezwłoczne podjęcie prac nad ustawą ratyfikacyjną dotyczącą konkordatu między Rzecząpospolitą Polską a Stolicą Apostolską.</u>
          <u xml:id="u-245.9" who="#StefanJurczak">Przypominam, że projekt ten zawarty jest w druku nr 409.</u>
          <u xml:id="u-245.10" who="#StefanJurczak">Zanim oddam głosu przedstawicielowi wnioskodawców, chciałbym tylko przypomnieć, że zgodnie z art. 65a Regulaminu Senatu, w trybie przewidzianym dla uchwał Senat może podejmować rezolucje, oświadczenia i apele.</u>
          <u xml:id="u-245.11" who="#StefanJurczak">A teraz proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców, pana senatora Artura Balazsa, i przedstawienie projektu apelu.</u>
          <u xml:id="u-245.12" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#ArturBalazs">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#ArturBalazs">Długo, ponad 4 miesiące trwało, zanim udało się do porządku obrad wprowadzić apel Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie podjęcia prac nad ustawą ratyfikacyjną. Dzisiaj również mieliśmy do czynienia z próbą odkładania tego punktu porządku na miejsce ostatnie. To zły sygnał.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#ArturBalazs">Od trzech lat toczy się w Polsce gra dotycząca ratyfikacji konkordatu. Niestety, odnoszę się tutaj przede wszystkim do klubu SLD, a równocześnie przepraszam tych senatorów z SLD, którzy są innego zdania. Tę grę prowadzi SLD i walka z Kościołem jest tu tylko jednym z przykładów. Niedawno byliśmy w tej izbie również świadkami konfrontacji w zakresie nowelizacji ustawy antyaborcyjnej, a to samo dotyczy preambuły do konstytucji. Cały układ polityczny jakby stał się niewolnikiem SLD w tej sprawie. Źle to świadczy o jego wydolności.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#ArturBalazs">Według mnie, jest to ostatni moment, żeby parlament ze sprawy konkordatu mógł wyjść z twarzą. Dotyczy to obu izb - i Sejmu, i Senatu.</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#ArturBalazs">Dwukrotnie w Senacie przedstawiciele SLD przekładali, wyłączali z porządku obrad propozycję apelu, argumentując, że wprowadzi to nieporozumienie między izbami. Moje zdanie jest dokładnie przeciwne. Izby są w stosunku do siebie autonomiczne. Okres jedności i jednolitych poglądów minął. I właśnie Senat, jako izba rozwagi, odpowiedzialności, powinien dać wyraźny sygnał dotyczący woli ratyfikacji.</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#ArturBalazs">SLD podjęło grę obliczoną na podział społeczeństwa. Podział, którego kryterium stanowi wyznanie. Za taką grę, według mnie, przyjdzie drogo zapłacić. I każdy, kto w to się włączył, musi mieć pełną tego świadomość.</u>
          <u xml:id="u-246.6" who="#ArturBalazs">Zbliża się wizyta Ojca Świętego. Według mnie, problem ratyfikacji absolutnie musi być rozwiązany przed wizytą Ojca Świętego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-246.7" who="#ArturBalazs">Powaga państwa w stosunkach międzynarodowych również od tego zależy. Wszyscy kolejni ministrowie spraw zagranicznych nie mieli żadnych wątpliwości, że ratyfikacja konkordatu jest niezbędna i że trzeba to zrobić jak najszybciej - również obecny minister, który przez SLD był za to ostro strofowany.</u>
          <u xml:id="u-246.8" who="#ArturBalazs">To moment, w którym Senat w tej, tak istotnej dla państwa sprawie, musi wypowiedzieć się jednoznacznie. Dlatego zwracam się do Senatu o przyjęcie w głosowaniu apelu w sprawie podjęcia niezwłocznych prac nad ustawą ratyfikacyjną dotyczącą konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską.</u>
          <u xml:id="u-246.9" who="#ArturBalazs">Jeszcze raz powtarzam, że jest to ostatni moment i bardzo ważny sygnał. Od tego zależy powaga tej izby. Ta izba ma w tej sprawie do odegrania bardzo ważną rolę. I myślę, że właśnie dlatego, iż Sejm tę inicjatywę blokuje, Senat powinien zabrać głos w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-246.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#StefanJurczak">Chciałem zapytać, czy ktoś z państwa, pań i panów senatorów, ma pytanie do pana senatora przedstawiciela wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, pani senator Berny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MariaBerny">Chcę zapytać pana senatora, czy argumentacja, że musimy to załatwić do wizyty papieża, jest argumentacją najsłuszniejszą. Konkordat jest sprawą bardzo poważną, jego wprowadzenie lub nie będzie miało konsekwencje przez długie, długie lata. Wizyta papieża jest tylko epizodem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#ArturBalazs">Ja rozumiem, że akurat dla pani senator wizyta papieża jest epizodem.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#komentarz">(Senator Maria Berny: W dziejach naszego narodu jest epizodem.)</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#ArturBalazs">Dla mnie i - myślę - dla bardzo wielu Polaków jest to coś znacznie ważniejszego.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#ArturBalazs">A poza tym nie jest to sytuacja, w której parafowanie konkordatu nastąpiło miesiąc lub dwa temu. Minęło ponad 3 lata. Gdyby w ciągu tych lat pani formacja wykazała wolę ratyfikacji, to dziś nie byłoby tego problemu i nie byłoby potrzeby powoływania się na wizytę Ojca Świętego. Właśnie ta formacja polityczna postawiła nas w tak niezręcznej sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, pan senator Graboś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WitoldGraboś">Jak widzę, pan senator prowadzi tę dyskusję w tonie pojednawczym - to tak na marginesie.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#WitoldGraboś">Chciałbym poprosić pana senatora, aby zechciał przypomnieć Wysokiej Izbie, jakie zobowiązania Stolicy Apostolskiej wobec państwa polskiego rodzi konkordat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#ArturBalazs">Panie Senatorze, w sprawie pojednawczego tonu raz jeszcze powtarzam, że okres trzech lat wykazał, że nie ma szans, aby w tej sprawie cały układ polityczny znalazł jakiekolwiek porozumienie z SLD. I to SLD udowodniło, że taka właśnie jest sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#ArturBalazs">Co do zobowiązań, to myślę, że pan senator dokładnie nie zrozumiał, o czym dzisiaj mówimy. Dzisiaj nie mówimy o ratyfikacji konkordatu na tej sali, lecz o apelu w sprawie ratyfikacji konkordatu. Jak będziemy, mam nadzieję, za kilka miesięcy omawiali w Senacie problem ratyfikacji konkordatu i poszczególnych punktów, które budzą wątpliwość pana senatora, to tę kwestię na pewno wyjaśnimy. Póki co mówimy zupełnie o czym innym. Mówimy o pewnej woli politycznej, o odpowiedzialności - również w ramach stosunków międzynarodowych - o ciągłości państwa i władzy. O tym mówimy, czy jest taka wola, żeby tę niezręczną i nieszczęśliwą sytuację w końcu rozwiązać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#WitoldGraboś">Dziękuję. Rzeczywiście nie zrozumiałem, a chciałem wiedzieć, o co apelujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, czy pan senator Ceberek ma pytanie?</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#komentarz">(Senator Stanisław Ceberek: Chciałem zapisać się do debaty.)</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#komentarz">(Senator Artur Balazs: To może przejdziemy do debaty.)</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#StefanJurczak">W debacie chce pan zabrać głos, już zapisuję.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#StefanJurczak">Czy są jeszcze pytania do senatora sprawozdawcy? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-255.5" who="#StefanJurczak">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-255.6" who="#StefanJurczak">Otwieram debatę.</u>
          <u xml:id="u-255.7" who="#StefanJurczak">Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu wypowiedzi w debacie oraz o konieczności zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców i obowiązku składania wniosków o charakterze legislacyjnym na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-255.8" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu panią senator Barbarę Łękawę. Następnym mówcą będzie pan senator Kazimierz Działocha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#BarbaraŁękawa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#BarbaraŁękawa">W imieniu senatorów z Klubu Senackiego NSZZ „Solidarność” opowiadam się za apelem Senatu, skierowanym do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, o niezwłoczne podjęcie prac nad ustawą ratyfikacyjną.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#BarbaraŁękawa">Minęły już 3 lata od podpisania konkordatu, czyli umowy międzynarodowej pomiędzy Rzecząpospolitą Polską i Stolicą Apostolską. Została ona podpisana w Warszawie 28 lipca 1993 r. przez nuncjusza apostolskiego oraz ministra spraw zagranicznych rządu Rzeczypospolitej Polskiej. Do dzisiaj konkordat oczekuje na ratyfikowanie przez najwyższe organa władzy. Można postawić pytanie: dlaczego akt prawny o tak doniosłym znaczeniu dla naszego państwa i Kościoła katolickiego, który w Polsce spełnia ważną rolę społeczną jako zorganizowana wspólnota religijna skupiająca zdecydowaną większość obywateli, jest ciągle oddalana.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#BarbaraŁękawa">Nie ma woli politycznej ze strony rządzącej lewicy, aby ratyfikować konkordat. Najpierw sugerowano, że podpisany już akt jest sprzeczny z przepisami konstytucji. Sejm 1 lipca 1994 r. skierował tę ustawę do komisji nadzwyczajnej, celem rozpatrzenia projektu i wydania merytorycznego orzeczenia. Komisja, po rozpatrzeniu projektu niespiesznie, bo na pięćdziesiątym dziewiątym posiedzeniu Sejmu 14 września 1995 r., nie stwierdziła sprzeczności konkordatu z przepisami konstytucyjnymi. Wskazała na konieczność nowelizacji ustaw mających związek z wprowadzeniem w życie norm konkordatu. Te ustawy to: kodeks rodzinny i opiekuńczy, prawo o aktach stanu cywilnego, kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy dotyczące gwarancji wolności sumienia i wyznania. Nowelizacje były już opracowane i wysuwane przez Klub Parlamentarny PSL, ale dotychczas nie ujrzały światła dziennego.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#BarbaraŁękawa">Nadszedł czas prawdy o konkordacie. W demokratycznej Polsce istnieje potrzeba porządkowania życia społecznego na zasadach prawa oraz prawnego i faktycznego zagwarantowania swobód religijnych obywatelom, bo przez długie lata peerelu katolikom ograniczano prawo do wyznawania religii i zakładania stowarzyszeń katolickich. Ograniczano również Kościołowi, jako wspólnocie, wypełnianie jego odwiecznej misji. Katolicy, stanowiący większość w Rzeczypospolitej Polskiej, mają prawo do tego, by w państwie, którego są obywatelami, zostały uregulowane stosunki z Kościołem, do którego należą. Głosy krytyczne wobec konkordatu mogą płynąć nie tylko z jego niezrozumienia, ale także z niechęci i uprzedzeń wobec Kościoła katolickiego. Długoletnia zwłoka w zatwierdzeniu omawianej umowy spowodowana jest wyłącznie partykularnymi interesami ekipy rządzącej. Ośmiesza to Rzeczpospolitą w opinii światowej, wykazuje pozorność rzekomych mechanizmów demokratycznych funkcjonujących w naszym kraju, a także głęboką słabość państwa, które nie jest zdolne wyzwolić się od dyktatu partyjnego i nacisku grup interesów nawet wtedy, gdy zostaje przez to naruszona polska racja stanu. Sprawa nabiera posmaku skandalu wobec faktu, że po raz pierwszy w dziejach Stolicy Piotrowej zasiada tam papież Polak, któremu część władzy ustawodawczej okazuje brak szacunku i zaufania, godząc tym samym w odczucia większej, wierzącej części obywateli i lekceważąc jej opinię oraz wolę. Usiłuje się Polsce narzucić obce naszej kulturze modele, proponujące wyłączenie Kościoła z życia politycznego, mimo niezaprzeczalnych zasług polskiego duchowieństwa katolickiego oraz zaangażowanego religijnie laikatu w walce z totalitaryzmem w obronie ludzkich praw oraz godności.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#BarbaraŁękawa">Biorąc pod uwagę wyraźnie złą wolę części parlamentarzystów z lewicy, proszę Wysoki Senat o uchwalenie apelu w sprawie niezwłocznego podjęcia prac nad ustawą o ratyfikacji konkordatu.</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję pani senator.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Kazimierza Działochę. Następnym mówcą będzie pan senator Zdzisław Jarmużek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#KazimierzDziałocha">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Konkordat Rzeczypospolitej Polskiej ze Stolicą Apostolską jest umową międzynarodową, czyli rodzajem aktu prawnego. Sposób jego wprowadzenia do systemu prawa krajowego jest także materią prawną, uregulowaną poprzez instytucję ratyfikacji. Dlatego ratyfikację konkordatu należy traktować jako problem prawny i wszystko, co zmierza w kierunku ratyfikacji, musi odbywać się w zgodzie z prawem.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#KazimierzDziałocha">Jeżeli tak spojrzymy - a moim zdaniem, inaczej nie można - na przedłożony projekt apelu, który miałby uchwalić Senat, to muszę powiedzieć, że w moim przekonaniu jest on nadużyciem obowiązującego prawa konstytucyjnego. Mianowicie, przepisów konstytucji określających stosunki między Sejmem i Senatem. Zgodnie z małą konstytucją, stosunki funkcjonalne między dwiema izbami parlamentu urzeczywistniają się dzięki użyciu środków prawnych wyraźnie określonych w przepisach konstytucyjnych. Są nimi: rozpatrywanie ustaw Sejmu z prawem ich odrzucenia lub wniesienia poprawek, prawo inicjatywy ustawodawczej Senatu kierowanej do Sejmu, zgoda Senatu na powoływanie przez Sejm rzecznika praw obywatelskich i prezesa Najwyższej Izby Kontroli. I nic więcej.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#KazimierzDziałocha">Adresaci rezolucji, oświadczeń i apeli, o których mowa w art. 65a Regulaminu Senatu, nie są określeni, jednak przedstawiciele nauki, takiej jak prawo parlamentarne, są zgodni co do tego, iż są one formą oddziaływania izb na inne niż parlament organy państwa, głównie rząd czy poszczególnych ministrów, a także na określone środowiska społeczne, krajową i zagraniczną opinię publiczną, a nawet na obce państwa. W tym też kierunku poszła zarówno sejmowa, jak i senacka praktyka rezolucji, oświadczeń i apeli.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#KazimierzDziałocha">Autor najcenniejszych, najlepszych prac dotyczących Senatu, profesor Paweł Sarnecki, w swej pierwszej książce „Senat Rzeczypospolitej Polskiej” ukazuje relacje tej izby z Sejmem. Na stronie 129 i następnych przedstawia analizę wszystkich uchwał, jakie podejmował Senat w swojej dotychczasowej działalności. Brakuje tu ostatniego roku, ale równie głęboką analizę zrobił profesor Maciej Kudej, będący specjalistą w dziedzinie prawa parlamentarnego. Co wynika z tej analizy? Jeśli chodzi o szczegóły, to odsyłam do lektury. Jednakże do tej pory ani razu Sejm nie zwrócił się poprzez apel do Senatu, ani też Senat ani razu nie apelował do Sejmu. Instytucja apelu utrzymuje się w dotychczasowej praktyce parlamentarnej i odpowiada temu, co na temat charakteru i funkcji apeli, rezolucji i oświadczeń mówi literatura parlamentarna.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#KazimierzDziałocha">Oczywiście, Senat może w praktyce uchwalić wszystko. Może znowelizować przepis prawa wyborczego dotyczącego wyborów prezydenckich, chociaż wiadomo, że praktycznie nie może być on nigdy zastosowany. Może uchwalić ustawę, którą niemal nazajutrz rzecznik praw obywatelskich będzie badał, zastanawiając się, czy nie wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego ze skargą na jej niekonstytucyjność. Można zatem również uchwalić taki apel, lecz to wszystko nie przysparza autorytetu Izbie Wyższej polskiego parlamentu. Przekreśla opinię, że Senat jest izbą refleksji i rozwagi.</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Zofia Kuratowska)</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#KazimierzDziałocha">Nie jestem naiwny, wiem, że autorom projektu apelu nie chodzi o prawo, lecz o politykę. Chciałem jednak powiedzieć, za starym Tocquevillem, że dobrze uprawia się politykę w ramach prawa i w zgodzie z prawem, a w warunkach demokratycznego państwa prawnego innej drogi - moim zdaniem - nie ma. To jest pierwsza uwaga, jaką chciałem uczynić.</u>
          <u xml:id="u-258.7" who="#KazimierzDziałocha">Teraz powiem o treści projektowanego apelu. Otóż ma on wezwać Sejm do niezwłocznego podjęcia prac nad ratyfikacją konkordatu. Taka jest sentencja projektu uchwały według projektodawców. I ze względu na to, jest ona w swoim meritum całkowicie chybiona. Jest przysłowiową kulą, rzuconą w płot. Na dwudziestym czwartym posiedzeniu w dniu 30 czerwca 1994 r. Sejm podjął bowiem prace nad projektem ustawy upoważniającej prezydenta do ratyfikacji konkordatu, przeprowadzając w całości pierwsze czytanie projektu ustawy. Potem, zgodnie z uchwałą Sejmu z 1 lipca 1994 r., trwały prace komisji nadzwyczajnej, powołanej w sprawie ratyfikacji konkordatu. Nie będę ich oceniał, nie jest to moją rolą. W dniu 4 lipca bieżącego roku Sejm, mocą swojej władzy, odroczył ratyfikację konkordatu do czasu uchwalenia nowej konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-258.8" who="#KazimierzDziałocha">Jeżeli chodzi o treść przedstawionego projektu uchwały, należy jeszcze zauważyć, że mała konstytucja nie zna ustawy ratyfikacyjnej dotyczącej konkordatu, jak to jest napisane w tytule projektu uchwały. Mała konstytucja w art. 33 ust. 2 mówi o ustawie upoważniającej prezydenta do ratyfikacji konkordatu. Apel powinien być napisany nie tylko pięknie, lecz i niesłychanie precyzyjnie, w tym projekcie zaś używa się zupełnie niezrozumiałych określeń. Co oznacza na przykład: „interes naszego kraju również w aspekcie międzynarodowym”? Czy można tak pisać w apelu pochodzącym od najwyższego organu państwowego? Nie mówiąc już o tym, że jest tu również błąd gramatyczny, którego autorzy projektu do dzisiaj nie usunęli.</u>
          <u xml:id="u-258.9" who="#KazimierzDziałocha">Kolejna uwaga. Dlaczego ratyfikacja konkordatu się odwleka? Dlaczego Sejm zatrzymał rozpoczęty proces ustawodawczy, zmierzający do upoważnienia prezydenta do podjęcia aktu ratyfikacji? I może najważniejsze: co należałoby uczynić, by zmienić tę sytuację? Powiem z góry, że apel tu nie pomoże. Jeżeli będzie przedstawiany w takim duchu i z taką intencją, jak to uczynił projektodawca na początku dzisiejszego posiedzenia, to skutek może być wręcz odwrotny - może on tylko zaszkodzić sprawie ratyfikacji konkordatu.</u>
          <u xml:id="u-258.10" who="#KazimierzDziałocha">Otóż od chwili jego podpisania i podania tego faktu do wiadomości publicznej - szkoda że tak późno - treść konkordatu wzbudzała istotne wątpliwości prawne. Zgłaszali je prawnicy różnych orientacji. Także w tej sali, latem 1994 r., odbyła się konferencja na temat umowy ze Stolicą Apostolską. Jej uczestnicy mogą powiedzieć, że nie było zgody co do właściwej treści postanowień konkordatu, co do jego relacji z ustawą zasadniczą, obowiązującym w Polsce prawem konstytucyjnym. Jeśli znamy całą debatę dotyczącą problemu konkordatu, jaka rozpoczęła się po podaniu tego do publicznej wiadomości, możemy z pełnym przekonaniem powiedzieć, że są w tym dokumencie niejasne przepisy, które mogą być różnie rozumiane i doprowadzają do zupełnie przeciwstawnych konsekwencji prawnych. Są także przepisy budzące zastrzeżenia, jeśli chodzi o ich zgodność z konstytucją. Odnosi się to do relacji: między art. 1 konkordatu a art. 82 ust. 2 przepisów konstytucyjnych, utrzymanych w mocy; między art. 10…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo przepraszam, że przerwę, ale jest wyraźne zarządzenie marszałka, że nie wolno wnosić na salę plenarną włączonych telefonów komórkowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#KazimierzDziałocha">Jest rozbieżność między art. 10 konkordatu a art. 79 ust. 1 przepisów utrzymanych w mocy. Są rozbieżności między przepisami konkordatu a zasadą równości wyznań i kościołów. W każdym razie takie są opinie dużej części prawników. Formułuje się dalej idące wątpliwości, czy przepisy konkordatu nie naruszają suwerenności ustawodawcy polskiego, dopuszczając daleką ingerencję prawa kanonicznego w system prawa państwowego.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#KazimierzDziałocha">Nie twierdzę, że wszystkie te wątpliwości są dostatecznie uzasadnione, lecz winny być one rozstrzygnięte przed ratyfikacją. Nie można bowiem jej dokonać, jeśli miałaby naruszać prymat konstytucji względem umów międzynarodowych, co jest podstawowym założeniem współczesnego konstytucjonalizmu. Gdyby miało dojść do ratyfikacji przed uchwaleniem nowej konstytucji, to drogą wiodącą do tego, uznaną w praktyce międzynarodowej, jest zgodne oświadczenie obydwu stron konkordatu, zawierające wykładnię postanowień, których treść jest niejasna. Do takiej praktyki uciekły się Republika Włoska i Stolica Apostolska w 1984 r. Prócz urnowy o zmianie konkordatu laterańskiego, Stolica Apostolska i Republika Włoska, pragnące zapewnić dzięki odpowiednim uściśleniom jak najlepsze stosowanie postanowień paktów laterańskich i dokonać zmian przy uniknięciu wszelkich trudności w interpretacji, oświadczyły w drodze osobnej deklaracji, protokołu dodatkowego do konkordatu, jak rozumieją wątpliwe postanowienia umowy. Ów protokół jest niemal tak obszerny, jak sam konkordat. W następstwie wyjaśnień i uzgodnionych interpretacji ostatecznie doszło do ratyfikacji konkordatu. Myślę, że jest to pewna droga. To, czy nią pójdziemy, czy skorzystamy z możliwości, zależy od zgodnej woli stron, które doprowadziły do podpisania konkordatu.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#KazimierzDziałocha">Próba pójścia inną drogą, o której wspomniała pani senator, mianowicie tak zwane ustawy okołokonkordatowe, nie powiodła się. Stało się tak, ponieważ ustawy, które miały wyjaśnić nagromadzone wokół konkordatu wątpliwości, nie zdołały całkowicie ich zlikwidować. Za każdym razem powstawało pytanie, czy rzeczywiście dobrze rozumiemy postanowienia konkordatu. Jedni rozumieli je tak, drudzy inaczej. Ostatecznie cały proces ustawodawczy pięciu ustaw okołokonkordatowych został wstrzymany.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#KazimierzDziałocha">Uważam, że ze względów prawnych, dla dobra konkordatu i dalszych losów jego ratyfikacji nie powinniśmy podejmować tego apelu.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#KazimierzDziałocha">Pani Marszałek! Wnoszę oficjalnie, by Senat raczył go nie uchwalać. Jeżeli trzeba, zgłoszę taki wniosek na piśmie. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo. Prosimy o złożenie wniosku na piśmie, ponieważ będzie musiał być poddany pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#ZofiaKuratowska">Obecnie głos zabierze pan senator Zdzisław Jarmużek. Następnym mówcą będzie senator Zbyszko Piwoński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#ZdzisławJarmużek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#ZdzisławJarmużek">Proponuje się Wysokiej Izbie uchwalenie apelu wzywającego sejm do niezwłocznego podjęcia prac nad ustawą ratyfikacyjną dotyczącą konkordatu. Apel uzasadnia się tym, że ratyfikacja konkordatu była jakoby sprawą nadrzędną dla Polaków, sprawą wiarygodności kraju. I tu dodaje się: kraju, z którego pochodzi papież. Brak ratyfikacji konkordatu ma być niezgodny z interesami Polski, także w aspekcie międzynarodowym.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#ZdzisławJarmużek">Otóż nieprawdą jest, że posiadanie konkordatu w obecnej czy innej redakcji jest dla Polaków sprawą nadrzędną - zwłaszcza takiego konkordatu, który nie ma widocznego pozytywnego przełożenia na interes przeciętnego obywatela i każdego Polaka. Spory elit wokół niego nie wywołują wśród Polaków żadnego korzystnego dla tego aktu zaniepokojenia; przeciwnie, u wielu Polaków mogą raczej wywołać lęk przed wprowadzeniem go w życie. Ale oczywiście można ten niepokój wzbudzić, organizując demonstracje przed parlamentem czy drukując kilka milionów kartek z żądaniem ratyfikacji i skłaniając ludzi do ich podpisywania i rozsyłania do posłów, senatorów, Sejmu, Senatu - gdzie się da.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#ZdzisławJarmużek">W projekcie apelu, jak również w wielu wypowiedziach i artykułach z nim współbrzmiących, stawia się zarzut naruszania interesów Polski oraz wiarygodności polskiej polityki zagranicznej.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#ZdzisławJarmużek">Wysoka Izbo! Kogo za granicą obchodzi, czy Polska będzie miała konkordat, czy nie? Zagranicy jest to absolutnie obojętne; zwłaszcza tej, do której bram stukamy, z której bierzemy przykład i którą także Kościół jeszcze do niedawna pokazywał nam jako przykład do naśladowania. Ratyfikowanie konkordatu nie ma żadnego znaczenia dla naszej obecności w europejskich i światowych strukturach naukowych, kulturalnych, sportowych i innych. Nie będzie miało i dotąd nie miało żadnego wpływu na przyjęcie nas do Wspólnoty Europejskiej, NATO czy OECD. Czy z braku konkordatu jesteśmy dyskryminowani na arenie międzynarodowej? Czy odnotowano jakiekolwiek oficjalne stanowiska reprezentantów opinii europejskiej i światowej, gdzie karcono by Polskę za brak konkordatu? Słowa o narażaniu na szwank wiarygodności kraju i jego polityki zagranicznej nie mają pokrycia w rzeczywistości. To puste słowa, popis demagogii.</u>
          <u xml:id="u-262.5" who="#ZdzisławJarmużek">Wysoka Izbo! Wola zawarcia konkordatu między Stolicą Apostolską a Polską pojawiła się jeszcze przed wyborami w 1989 r., a podpisał się pod tym rząd już solidarnościowy. Zrobił to jednak po partacku, pospiesznie, w tajemnicy przed opinią publiczną, a do tego w czasie, kiedy nie było parlamentu. Nie brał pod uwagę interesów i uczuć dużej części Polaków. Pani premier Suchocka i pan minister Skubiszewski, decydując o podpisaniu konkordatu w takich okolicznościach, działali wbrew i na szkodę przynajmniej tej części współobywateli, którzy nie są katolikami - wierzą, ale nie praktykują, są ateistami lub wolnomyślicielami. Ich bowiem konkordat także będzie przecież obowiązywał. A ci ludzie przez niektórych - podkreślam, że przez niektórych - biskupów i księży są traktowani jak podludzie. Można ich z ambon wyszydzać, wyzywać, obrażać bez poczucia jakiejkolwiek odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-262.6" who="#ZdzisławJarmużek">Pozwolę sobie w tym miejscu zacytować słowa wicemarszałka Sejmu Rzeczypospolitej Aleksandra Małachowskiego, który w wywiadzie dla „Trybuny”, opublikowanym w październiku tego roku, powiedział: „Ateiści są tak samo moralni albo nawet bardziej przestrzegają zasad moralności niż ludzie religijni. Zawsze mówię, że chciałbym, aby którykolwiek z polskich biskupów miał w sobie choć trochę tej świętości, jaką miał Jan Józef Lipski, agnostyk, wierny przykazaniom, które wierzący nazywają przykazaniami bożymi, a niewierzący zasadami etyki. Moralność nie jest własnością tylko wierzących. Mogą być święci niewierzący w Boga”.</u>
          <u xml:id="u-262.7" who="#ZdzisławJarmużek">Pani premier Suchocka i pan minister Skubiszewski zgodzili się na podpisanie dokumentu, którego skutków pewnie nie przewidywali. Tymczasem zaognił on stosunki między państwem, rządem i parlamentem a Kościołem katolickim. W kraju, w którym bezlitośnie gra się uczuciami religijnymi, w którym konflikt z duchowieństwem ociera się każdorazowo o wybuch wojny religijnej, podpisanie takiego tekstu było zachowaniem karygodnym. Odnosi się wrażenie, że pani premier Suchocka i pan minister Skubiszewski zostali ograni. Pani premier Suchocka i pan minister Skubiszewski ponoszą moralną odpowiedzialność za sprowokowanie nieustających sporów, oskarżeń, przejawów nienawiści i nietolerancji, jakie płyną pod adresem tych, którzy tego konkordatu nie akceptują i dążą do jego renegocjacji. Nie do odrzucenia, lecz do renegocjacji.</u>
          <u xml:id="u-262.8" who="#ZdzisławJarmużek">Nie jestem przeciwny konkordatowi w ogóle. Powiem więcej, jestem przekonany o potrzebie, jeśli nie konieczności jego ratyfikacji. Chociażby po to, aby jasno i ostatecznie określić miejsce Kościoła katolickiego w państwie polskim - według zasad akceptowanych w nowoczesnej, światłej i wysoko rozwiniętej Europie. Póki co jestem jednak sceptykiem, nie sądzę bowiem, aby to było możliwe bez istotnych zmian personalnych w kierownictwie Kościoła katolickiego. Przypominają mi się słowa profesora Szabłowskiego, który dawno temu w pewnej istotnej dla polskiej kultury sprawie międzynarodowej powiedział: „Trzeba poczekać”. I miał rację. Zmiany dokonały się, arrasy wróciły.</u>
          <u xml:id="u-262.9" who="#ZdzisławJarmużek">Na napisanie i podpisanie, a potem ratyfikowanie konkordatu, jako umowy między dwoma suwerennymi i - nade wszystko - szanującymi się wzajemnie podmiotami, trzeba poczekać. Nie może być tak, żeby tylko jedna strona zobowiązywała się w każdym artykule do jakichś świadczeń i przywilejów na rzecz drugiej. A tak jest zredagowany tekst konkordatu pani premier Hanny Suchockiej i pana ministra Krzysztofa Skubiszewskiego. Dlatego nie będę apelował do Sejmu o zgodę na jego ratyfikację. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę o zabranie głosu senatora Zbyszka Piwońskiego. Następnym mówcą będzie senator Piotr Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#ZbyszkoPiwoński">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#ZbyszkoPiwoński">Dwukrotnie zgłaszając wniosek, który zmierzał do zrezygnowania z podjęcia tej uchwały, zostałem wykreowany w tej izbie na jednego z największych przeciwników konkordatu. Może rozczaruję niektórych z państwa - kieruję to do pana senatora Andrzejewskiego, który tak gwałtownie zareagował na mój wczorajszy wniosek - ale ja jestem za podpisaniem konkordatu jako ważnej umowy pomiędzy państwem Watykan a Rzecząpospolitą Polską.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#ZbyszkoPiwoński">Podzielam także pogląd, że przeciągający się proces dochodzenia do zakończenia tej sprawy, a zwłaszcza burza polityczna jej towarzysząca, nie służą dobrze Polsce. Jestem przeciwnikiem tej burzy i dlatego jestem przeciwnikiem tej uchwały, bo my, mimo woli, do niej dołączamy. Zdajemy sobie sprawę, że ona nie wnosi nic do meritum sprawy, a ponadto różni obie izby naszego przecież, jednego parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#ZbyszkoPiwoński">O możliwościach działania Senatu mówił dzisiaj bardzo dobitnie pan senator Działocha i chyba miesiąc wcześniej, z tej mównicy, pan senator Orzechowski, wskazując na inne możliwości działania Senatu w tej sprawie. Podzielając intencje, patrzę na tę kwestię inaczej. Patrzę na to, jak podkreślił pan senator Działocha, jak na dokument, na umowę między dwoma państwami, która reguluje wzajemne stosunki zarówno prawne, jaki ekonomiczne - w tym także dotyczące skutków prawnych dla obywateli naszego kraju. To właśnie niedomówienia spowodowały kontrowersje, z powodu których proces ratyfikacji się przeciągnął. Rząd zobowiązał ministra Rosatiego, aby w drodze bezpośrednich negocjacji doprowadził nie do zmiany konkordatu jako takiego, lecz do stworzenia dodatkowych dokumentów, które wyeliminowałyby kontrowersje i niedomówienia występujące w tej umowie. Wkrótce minister Rosati przedstawi na forum Sejmu informację o swoich dotychczasowych staraniach w tym względzie, o czym poinformowałem państwa wczoraj.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#ZbyszkoPiwoński">Wcześniej złożyłem wniosek o wycofanie inicjatywy. Dzisiaj chciałbym podpisać się pod wnioskiem, który złożył pan senator Działocha, abyśmy tej uchwały nie przyjmowali. Podkreślam jeszcze raz - ten apel czy uchwała nie przysłuży się dobrze Polsce, a tylko może jej zaszkodzić w opinii świata, który na nas patrzy.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#ZbyszkoPiwoński">Oto w jednym parlamencie, jeszcze raz to podkreślam, obie izby zaczynają rozmawiać ze sobą w ten sposób. Nie czyńmy tego precedensu i nie dołączajmy do tych, którzy tak głośno o tym mówią. Być może z dobrymi intencjami, ale w rezultacie czynią źle samej sprawie i samej Polsce, a przecież zostaliśmy powołani do tego, żeby służyć jej dobrze.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#ZbyszkoPiwoński">Na koniec uwaga osobista. Zarówno jeżeli chodzi o prośbę, którą skierowałem do sygnatariuszy tej uchwały, jak i o późniejsze moje apele, nie czyniłem tego w niczyim innym imieniu, jak tylko własnym - aczkolwiek zostało to poparte przez senatorów klubu, do którego i ja należę. Podkreślam ten fakt, abyśmy nie uogólniali pewnych spraw. Jeżeli zgłaszacie z tego powodu, Panie i Panowie, jakieś pretensje, to kierujcie je do mnie, bowiem jako senator tej izby, mający na względzie dobrą pracę całego parlamentu, a nie sam dokument, zgłaszałem tę prośbę i dzisiaj dołączam się do wniosku o nieprzyjęcie uchwały. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#ZofiaKuratowska">Proszę, pani senator Grześkowiak, ad vocem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#AlicjaGrześkowiak">Pani Marszałek! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#AlicjaGrześkowiak">Chciałabym sprostować błąd, jaki zakradł się do wypowiedzi pana senatora. Otóż stroną konkordatu nie jest państwo Watykan tylko Stolica Apostolska jako podmiot uprawniony do występowania w stosunkach międzynarodowych w imieniu Kościoła katolickiego. Natomiast od czasu do czasu państwo Watykan jest podmiotem niektórych umów, na przykład dotyczących telekomunikacji, transportu kolejowego, czyli umów niższej kategorii. Bardzo proszę pamiętać, że umowę zawiera Stolica Apostolska. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#ZofiaKuratowska">Dziękuję pani senator za wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#komentarz">(Senator Zbyszko Piwoński: Przepraszam, pomyliłem się.)</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#ZofiaKuratowska">Sancta sancte.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#ZofiaKuratowska">Bardzo proszę, pan senator Andrzejewski. Następnym mówcą będzie pan senator Stanisław Ceberek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PiotrAndrzejewski">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie! Apel czy projekt apelu jest najłagodniejszą formą perswazji, z jaką izba wyższa - tradycyjnie używam tego sformułowania - może zwrócić się do izby niższej i dać wyraz temu, że jest izbą rozsądku i rozwagi, elementem porządkującym pewne sfery patologii naszego nie tylko politycznego, lecz i prawnego życia. Być może ten apel zawiera wiele elementów dyskusyjnych, ale ma głębokie uzasadnienie w tym, co dzisiaj dzieje się w Polsce. Może najpierw poruszę aspekt polityczny, a później aspekt prawny.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#PiotrAndrzejewski">Dzisiaj w Polsce narasta konfrontacyjne przeciwstawianie interesów ludzi wierzących i niewierzących - zamiast szukania tego, co tych ludzi łączy - prowadzące do eskalacji napięć. Wypacza się doktrynę Kościoła katolickiego i interes ludzi wierzących, katolików, przez celowe przeciwstawianie i pokazywanie go jako zagrożenia dla ludzi odmiennie myślących. Cała polska tradycja pokazuje, że to właśnie doktryna Kościoła katolickiego i Kościół katolicki nie tylko były elementem identyfikacji narodu polskiego, lecz ochraniały najbardziej humanitarne wartości w Europie, a czasami i na świecie, takie jak tolerancja i ochrona interesów ludzi inaczej myślących, niekatolików. To właśnie Kościół katolicki ze swoją polską specyfiką, już w ramach prawa stanowionego przez katolików czy nawet stanowienia państwa wyznaniowego - przykładem Konstytucja 3 maja oraz gwarancje wolności religijnej z 1573 r. - dawał gwarancje przestrzegania praw człowieka w wymiarze, którego świat dopiero poszukuje, a który zasługuje na powszechne uznanie. Tak więc przyjrzyjmy się Kościołowi katolickiemu nie jako przeciwnikowi, lecz jako partnerowi.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#PiotrAndrzejewski">Szukając pokoju społecznego, należy postawić pytanie: czy to, co się dzieje z konkordatem, dobrze służy owemu pokojowi? Czy może służy eskalacji konfrontacji? Chciałbym, żebyśmy się nad tym zastanowili jako reprezentanci różnych obozów. Szanuję różne poglądy, ale chciałbym, żeby łączyła nas dobra wiara w przezwyciężaniu nurtu konfrontacyjnego w tej izbie.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#PiotrAndrzejewski">Pierwsze pytanie, jakie można postawić, jest następujące: czy konkordat był zawarty w interesie wierzących i niewierzących? Drugie pytanie brzmi: czy było to niezbędne? Czy niezbędne było jego zawarcie i czy dziś niezbędna jest zwłoka w ratyfikacji? Zawarcie go było niezbędne dla zapewnienia swego rodzaju praw. Bo czymże jest konkordat? Jest pewną gwarancją przestrzegania w Polsce praw człowieka, praw katolików. Przez 40 lat były one naruszane i łamane, dochodziło do dyskryminacji, przedstawiano religię w fałszywym świetle, Kościół był przedmiotem oszczerstw, represji i gwałtu - wystarczy przypomnieć mordowanie księży czy działalność całego trzeciego departamentu. Bo od czego zaczęła się sprawa budowy układu agenturalnego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej? Od likwidacji i przenikania Kościoła, jako głównego zagrożenia dla państwa totalitarnego i obcej dominacji w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#PiotrAndrzejewski">I słusznie tak właśnie sądzono. A kiedy trzeba było zatrzeć ślady przestępczej działalności państwa totalitarnego, najpierw zaczęto niszczyć właśnie te akta.</u>
          <u xml:id="u-268.5" who="#PiotrAndrzejewski">Katolicy mają powody do obaw, co jest potwierdzone chociażby przez okoliczności związane ze zwłoką w ratyfikacji. Chcieliby mieć zagwarantowane przestrzeganie prawa człowieka, nie tylko poprzez imię Boga Wszechmogącego, ale i poprzez sam konkordat. Co tu dużo mówić, podstawą paktów praw człowieka jest prawo naturalne i treści, jakie wypracował w tradycji, w historii rozwoju ludzkości właśnie Kościół katolicki. Nie stanowią jej patologie związane z różnymi aspektami funkcjonowania władzy w rozmaitych okresach dziejowych, lecz doktryna Kościoła katolickiego. Tak więc mamy powody, by prosić dzisiaj o przyjęcie rozwiązania będącego w Polsce gwarancją praw człowieka. Nie chodzi tylko o katolików, lecz o wszystkich ludzi, zarówno wierzących, jak i niewierzących. Ale do tego trzeba jednak dobrej wiary. Potrzeba jej, żeby nie powielać wizji Kościoła katolickiego i katolików, serwowanej nam przez tyle lat przez propagandę systemu totalitarnego, lecz żeby wznieść się ponad ten poziom. Niestety, jest to jednak kwestia poglądów.</u>
          <u xml:id="u-268.6" who="#PiotrAndrzejewski">Chciałbym się wypowiedzieć na temat problemu, czy konkordat został zawarty w sposób prawidłowy, jeśli chodzi o stronę prawną. Odpowiedź brzmi: tak. Art. 33 nie mówi, że aby zawrzeć umowę, trzeba najpierw uzyskać upoważnienie w ustawie. Tylko prezydent po zawarciu umowy międzynarodowej musi uzyskać upoważnienie w ustawie, aby ją ratyfikować, ale takiego wymogu dla samego zawarcia umowy międzynarodowej nie ma.</u>
          <u xml:id="u-268.7" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Działocha: Ależ tego nikt nie powiedział.)</u>
          <u xml:id="u-268.8" who="#PiotrAndrzejewski">Otóż to. W związku z tym, nie mówmy, że legalne władze państwa polskiego, bo ustanowione już po transformacji ustrojowej, nie miały umocowania prawnego do zawarcia tej umowy, gdyż je miały. Zasada legalności została w pełni zachowana. Dziwi mnie tylko fakt, że się to dzisiaj kwestionuje. Trzeba o tym przypomnieć - i chcemy to zrobić, choć bardzo łagodnie formułujemy apel skierowany do Sejmu - iż w ten sposób zakwestionowana zostaje kontynuacja władzy państwowej, jedność przemian w Polsce po 1989 r. Jeżeli legalne władze zawarły konkordat, a następne, pochodzące z innego układu politycznego, kwestionują legalność ich działań oraz prawidłowo zawartą umowę międzynarodową, to tym samym podważona zostaje, zarówno w opinii wewnętrznej, jak i zewnętrznej, zasada kontynuacji przemian ustrojowych w Polsce, legalność funkcjonujących władz. Chcę o tym tutaj powiedzieć, bo nie mówi się tego w Sejmie. Jest to aspekt, który nie wystarczy nazwać politycznym, jest to aspekt występującej dzisiaj głębokiej konfrontacji, przeciwstawiającej jeden układ polityczny drugiemu. Chciałbym wierzyć, że jest to ten sam układ transformacyjny, który powstał po 1989 r. I chciałbym wierzyć, że będziemy szanować umowy międzynarodowe zawarte przez obecny rząd polski, zamiast mówić, że skoro nie daliśmy mu jakiegoś przyzwolenia, to możemy je kwestionować.</u>
          <u xml:id="u-268.9" who="#PiotrAndrzejewski">Ogromne zdziwienie budzi wreszcie fakt kwestionowania zasad i nihilizm w stosunku do przepisów konstytucji. Sam pan profesor, senator Działocha, powołuje się na przepisy konstytucyjne, a okazuje się, że na ich podstawie nie można dzisiaj dokonywać żadnej oceny i że trzeba czekać na nową konstytucję. Gdzie tu konsekwencja? Albo mamy jakieś przepisy konstytucyjne, albo mamy nihilistyczny stan bezhołowia konstytucyjnego w Polsce. Na coś trzeba się zdecydować, bo z tego wynika, że kiedy jest pewien interes polityczny, to się powołujemy na jakieś przepisy konstytucyjne, a kiedy powinno się respektować legalne działania władz polskich, niewygodne ze względów politycznych, okazuje się, że w Polsce nie ma żadnych przepisów konstytucyjnych, do których można by się odnieść. Tak dalece manipulować istniejącym systemem prawnym się nie godzi!</u>
          <u xml:id="u-268.10" who="#PiotrAndrzejewski">Chcę teraz przejść do najważniejszej, być może, kwestii. Chodzi o podnoszone w wypowiedziach postulaty działania w ramach prawa i na podstawie prawa. Co znaczy, że również na podstawie dezinformacji, której elementy możemy znaleźć w postępowaniu Sejmu. Postępowanie to wiedzie do zafałszowania i wprowadza w błąd, zarówno jeśli chodzi o przesłanki prawne - tak twierdzę - jak i o przesłaniu polityczne, a także możliwości dalszego dostosowywania obowiązującego prawa do aktualnych przepisów konstytucyjnych. Dezinformacja ta dotyczy także treści legalnie zawartej umowy międzynarodowej o zasadniczym znaczeniu, nie w stosunkach zewnętrznych, jak to się mówi, lecz w stosunkach wewnętrznych. Ma ona znaczenie dla wprowadzenia w życie i respektowania zobowiązań Polski, wynikających z Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i Paktów Praw Człowieka, nie mówiąc już o Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Wszystkie te odniesienia zostały zafałszowane i przekreślone przez huczną propagandę polityczną.</u>
          <u xml:id="u-268.11" who="#PiotrAndrzejewski">Czas na to, by zademonstrować coś innego, niż jest prezentowane w Sejmie. Czas na to, żeby spojrzeć na tę sprawę bez tendencji do konfrontacji. Były takie próby ze strony i ministra spraw zagranicznych, i prezydenta Kwaśniewskiego, jednak zostały one szybko storpedowane. Obydwaj zostali zawstydzeni przez własny obóz polityczny, gdyż ich propozycje zanegowano i w konsekwencji zarówno jeden, jak i drugi szybko musieli się podporządkować sile tego obozu. Jego postawa być może zrodzi niebezpieczne skutki, albowiem „kto wiatr sieje, burzę zbiera”. Po to właśnie ów apel, żebyśmy nie siali wiatru i żeby w przyszłości nie wynikła z tego burza.</u>
          <u xml:id="u-268.12" who="#PiotrAndrzejewski">Wydaje mi się, że - świadomi poruszonych tu kwestii - powinniśmy podejść w dobrej wierze do tego, co proponujemy w omawianym apelu. Dlatego też proszę koleżanki i kolegów, nawet jeżeli mają zastrzeżenia i reprezentują inne poglądy, aby zważali państwo w swoich decyzjach na to, co łagodzi spory i co w przyszłości pozwoli nam na pokój społeczny podczas budowy III Rzeczypospolitej, a nie na to, co spowoduje eskalację konfrontacji, której bazą jest to, co obecnie czyni z konkordatem Sejm, a co naszym zdaniem jest wysoce naganne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-268.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-268.14" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Stefan Jurczak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Stanisława Ceberka. Następnym mówcą będzie pan senator Ryszard Jarzembowski.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#StanisławCeberek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#StanisławCeberek">Ja nawet nie wyobrażałem sobie, że może dojść do takiej sytuacji, że będziemy dyskutować nad apelem czy - jak można to nazwać - wnioskiem o przyspieszenie ratyfikacji konkordatu. Nie jestem prawnikiem, lecz dzisiaj w Wysokiej Izbie uchwaliliśmy ustawę, na mocy której samorządnym samorządom obowiązkowo zaleciliśmy podporządkowanie się ustawom Senatu. A przecież jednocześnie ten sam Senat mówi o samorządnych samorządach. Czy prawo było tu uszanowane, czy nie, to ja chyba zapytam rzecznika praw obywatelskich. A więc mamy tu do czynienia z prawem, które można naginać w lewo i w prawo, zgodnie ze swoimi potrzebami. To jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#StanisławCeberek">Nie zamierzam dyskutować, powiem tylko jedną rzecz: prawo to znaczy demokracja, prawo to znaczy, że jeżeli jest 51%, to 49% przegrywa. A jeżeli w Polsce jest 90% chrześcijan, to 10% - nawet przez normalną kulturę, przez szacunek do człowieka - nie powinno im stawiać przeszkody.</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#StanisławCeberek">Bardzo proszę naszych szanownych współpracowników w Senacie o przemyślenie sprawy wycofania wniosku, bo to naprawdę nieładnie. Nie chciałbym tego dalej komentować. Proszę Wysokiej Izby, dla mnie to nie jest sprawa umowy między Kościołem a państwem.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#StanisławCeberek">Kościół, w rozumieniu chrześcijanina, to jestem ja - ci co tu siedzą, ci co do tego Kościoła przychodzą. To jest Kościół! Ci ludzie tworzą Kościół! W tym Kościele jest mój syn, moja cioteczna siostra, która brudy warszawskie tu w Purdach omiata! To jest mój przyjaciel biskup, to jest kardynał! Czy ja będę w porządku, jeżeli nie poprę tego apelu? Czy mam się wstydzić swojego syna, bo nie będę chciał podpisać umowy, która wiąże się nie tylko między synem a mną?!</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#StanisławCeberek">Proszę szanownych przyjaciół, wszystkich senatorów w tej izbie, zastanówcie się! Zastanówcie się nad tym, że ten wrzód… Bo można to zrobić, możemy zrobić ten apel. Może księża krzykną w złości, bo każdy ma swoją złość, i pójdą miliony ludzi, zaleją całe miasta. Czy o to wam chodzi? Przecież nikomu ten konkordat nie szkodzi, nic nie zachwieje, ani spraw międzynarodowych, ani wewnętrznych w kraju. Ludzie, serdecznie was proszę, żebyście nie przeszkadzali. Jeżeli nie chcecie, to nie przeszkadzajcie. Ja przez 50 lat żyłem w takiej rzeczywistości, i wy też, gdzie pisano, że Rzeczpospolita Polska Ludowa to jest państwo prawa, a potem… Tak można prawo ustanawiać. Byłem w kopalni węgla. I gdy 100% chodziło do kościoła, to tak nas poćwiczono, że zostałem ja jeden. Wychowawca powiedział: no i co, kolego Ceberek, przekonałeś się, że nikt z tych ludzi nie wierzył i nie wierzy? Tak stosowano owo prawo, że człowiek musiał się modlić w duszy. A my tak nie chcemy. Nasze państwo jest demokratyczne. Dlatego nie chcę tu nikogo ani obrażać, ani prosić, bo to jest obowiązek. Spełnijcie go w stosunku do przyjaciół, którzy mają inny stosunek do wiary świętej, bo może i wy będziecie kiedyś w potrzebie, a już byliście. A więc żeby nasz stosunek do was nie był obcy. I lewa strona, i prawa strona to jest jedno państwo. Uszanujmy te wartości, które są wartościami całego narodu. A jeżeli nie całego, to 90% na pewno. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Ryszarda Jarzembowskiego. Następnym mówcą będzie pan senator Jerzy Cieślak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#RyszardJarzembowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#RyszardJarzembowski">Mieliśmy nie tak dawno w tej sali emocjonujące polemiki w sprawach lustracyjno-dekomunizacyjnych i aborcyjnych, więc zapewne nikogo nie dziwi, że z tych samych kręgów wyłoniła się bezprecedensowa inicjatywa uchwalenia przez Senat apelu do Sejmu. Apelu, którego już sam tytuł jest nieadekwatny do rzeczywistej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#RyszardJarzembowski">Jak powszechnie wiadomo, przypominał o tym niejeden mówca, prace zmierzające do wyeliminowania przeszkód w ratyfikacji konkordatu trwają. Myślę, że nie można w tej sytuacji apelować o podjęcie prac, lecz co najwyżej o ich kontynuowanie. Dlatego też popieram wniosek o nienadawanie tej inicjatywie dalszego biegu.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#RyszardJarzembowski">Jeżeli jednak zdarzyłoby się, wbrew oczywistym argumentom i racjom merytorycznym, wyłożonym tu klarownie przez senatora profesora Kazimierza Działochę, że sprawie nada się dalszy bieg, to pragnę wnieść do tekstu apelu poprawki. W pierwszym akapicie projektu słowa „niezwłoczne podjęcie” proponuję zastąpić wyrazem „kontynuowanie”. Drugi akapit natomiast proponuję w całości wykreślić, jest to bowiem, w moim przeświadczeniu, niespotykana zbitka zdań o treści mającej bardzo luźny związek z rzeczywistością, co za chwilę postaram się rzeczowo dowieść.</u>
          <u xml:id="u-272.4" who="#RyszardJarzembowski">Najpierw, jak się okazuje po wysłuchaniu wystąpienia pana senatora Andrzejewskiego, trzeba przypomnieć, że tekst kontrowersyjnego konkordatu, trzymany w tajemnicy przed społeczeństwem, został podpisany pospiesznie przez ministra rządu, któremu Sejm na wniosek posła Alojzego Pietrzyka z „Solidarności” udzielił wotum nieufności, oraz że podpisanie konkordatu nastąpiło w okresie, gdy nie istniał w Polsce parlament, został bowiem rozwiązany. Już tylko te znamienne fakty powinny skłaniać do powściągliwości. W interesie Polski i Polaków, a nie wbrew temu interesowi, jak błędnie suponują autorzy projektu apelu, leży rozwianie wszelkich wątpliwości. W dyskusji niejako zupełnie pominięto warstwę merytoryczną, pozwolę więc sobie przykładowo podać argumenty, które nie skłaniają bynajmniej do pośpiechu, a do mozolnego rozwiewania wątpliwości i eliminowania przeszkód w ratyfikacji konkordatu.</u>
          <u xml:id="u-272.5" who="#RyszardJarzembowski">Otóż, na przykład, konkordat wprowadza dyskryminację przy chowaniu zwłok, eliminuje bowiem dotychczas obowiązujący w Polsce przepis, zobowiązujący do pochowania wszystkich bez wyjątku zwłok na cmentarzach wyznaniowych, jeśli w danej miejscowości nie ma cmentarza komunalnego. Co prawda obrońcy konkordatu, w jego obecnej postaci, twierdzą, że ten przepis będzie obowiązywał nadal, ale nie jest to wiarygodne, bo ich twierdzeniu przeczy art. 24 konkordatu, w myśl którego polskie prawo obowiązuje tylko w zakresie budowy, rozbudowy i konserwacji cmentarzy, a nie w zakresie ich prowadzenia. Nie obowiązywałby także przepis o wykupie grobu na kolejne dwudziestoletnie okresy, co również godzi w polskich katolików.</u>
          <u xml:id="u-272.6" who="#RyszardJarzembowski">Nie można nalegać na podpisanie konkordatu z zamkniętymi oczami, bowiem faktycznie uniemożliwia on niektórym dzieciom uczęszczanie do przedszkoli. Państwo gwarantuje w art. 12 ust. 1 naukę religii w przedszkolach państwowych i komunalnych. Siedmiolatek w klasie pierwszej szkoły podstawowej może na czas lekcji religii obcej jego rodzicom przeczekać na szkolnym korytarzu, ale nie można bez opieki pozostawić czterolatka w przedszkolu. Zatem rodzice niekatoliccy muszą bądź zabrać dziecko z przedszkola, bądź godzić się z faktycznym przymusem lekcji religii katolickiej.</u>
          <u xml:id="u-272.7" who="#RyszardJarzembowski">Nie powinno się bezkrytycznie zatwierdzać umowy międzynarodowej, która wprowadza nieład w sprawy polskich małżeństw i w praktyce otwiera drogę do legalnej bigamii, co może być poniekąd atrakcyjne, lecz nie musi. Dla mnie na przykład, którym nigdy nie wchodził w kwestie procesów rozwodowych, perspektywa bigamii nie jest atrakcyjna. I mówię to, choć debata nie jest transmitowana i moja żona tego nie słucha.</u>
          <u xml:id="u-272.8" who="#RyszardJarzembowski">Biskup może bowiem zezwolić, czyli dać dyspensę, na zawarcie małżeństwa kanonicznego osobie pozostającej w ważnym związku małżeńskim z inną osobą, co wynika z odpowiednich przepisów tegoż prawa kanonicznego. Można byłoby uzyskać rozwód sądowy małżeństwa zawartego kanonicznie i ponownie zawrzeć małżeństwo, bez kościelnego unieważnienia poprzedniego. Zawarcie małżeństwa w urzędzie stanu cywilnego stanowiło zobowiązanie nowożeńców wobec państwa. Konkordat uchyla ten obywatelski aspekt małżeństwa. Pałace ślubów, jako rzadko wykorzystywane, zostaną przez gminy przeznaczone na inne cele, zaś z rzadka zawierane śluby cywilne odbywać się będą, jak tuż po wojnie, w warunkach bardzo prymitywnych. Ponadto gminy utracą wcale niebagatelne wpływy finansowe właśnie z tego tytułu, iż śluby odbywają się w pomieszczeniach należących do gmin.</u>
          <u xml:id="u-272.9" who="#RyszardJarzembowski">Autorzy apelu zaproponowanego Wysokiej Izbie przytaczają argument, jakoby niezwłoczna ratyfikacja konkordatu była sprawą nadrzędną dla wiarygodności kraju, z którego pochodzi aktualnie urzędujący papież. Jest to z gruntu błędne rozumowanie, konkordatu nie zawiera się przecież na czas pontyfikatu papieża Polaka. Nam, Polakom, nie wolno dopuścić do ratyfikacji konkordatu jednostronnie korzystnego dla Watykanu, bo pamiętamy, iż w tragicznych latach wojny 1939–45 Stolica Apostolska podejmowała w interesie okupanta hitlerowskiego działania sprzeczne z konkordatem polskim z 1925 r., mimo utrzymywania stosunków dyplomatycznych z rządem emigracyjnym. Te działania Stolicy Apostolskiej oprotestował kilkakrotnie rząd generała Władysława Sikorskiego, co skłoniło Władysława Kiernika - wybitnego polityka Polskiego Stronnictwa Ludowego - do zaproponowania uchwały Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej z 12 września 1945 r., gdzie stwierdzono, iż naruszony konkordat traci swą moc.</u>
          <u xml:id="u-272.10" who="#RyszardJarzembowski">Skoro już mowa o tamtym konkordacie, to nawet najzagorzalsi apologeci II Rzeczypospolitej nie są w stanie zaprzeczyć, iż wówczas nikt nie lansował tezy o konieczności zawarcia konkordatu przed uchwaleniem konstytucji. Został on podpisany dopiero 4 lata po uchwaleniu konstytucji, upoważniającej do jego zawarcia. Wniosek z tego prosty, że w przypadku konkordatu z roku 1993 działano na bakier z prawem.</u>
          <u xml:id="u-272.11" who="#RyszardJarzembowski">Wyliczanie kardynalnych wad konkordatu można by przeciągać, lecz są one już na tyle publicznie znane, że nie trzeba ich ponownie akcentować. Sądzę jednak, że wszyscy, którym leży na sercu normalizacja stosunków między państwem a kościołami, zgodna ze standardami międzynarodowymi, nie będą nalegać na ratyfikację konkordatu, zanim nie zostaną usunięte te istotne przeszkody, ale o tym już mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-272.12" who="#RyszardJarzembowski">W obecnej wersji konkordat poprowadziłby nasz kraj ku państwu wyznaniowemu, podporządkowanemu innemu krajowi, podważając fundamentalną zasadę ustrojową, że Polska jest demokratycznym państwem prawa. O tak głębokiej zmianie ustroju mógłby zadecydować wyłącznie naród w powszechnym referendum. Jeśli więc sygnatariusze projektu apelu mają taką właśnie intencję, to powinni do takiego referendum dążyć, zamiast forsować uchwałę Senatu, jak tę z druku nr 409. Jakie są rzeczywiste intencje przedstawiciela wnioskodawców, dowiedzieliśmy się z wystąpienia, które wygłosił w bardzo konfrontacyjnym stylu, aby stworzyć przekonanie, że jest to w istocie walka SLD z Kościołem. A to jest fałsz, to jest kłamstwo, to jest oszczerstwo! SLD nigdy nie deklarował odrzucenia konkordatu jako takiego, a tylko dążył i dąży do wyjaśnienia wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-272.13" who="#RyszardJarzembowski">Naród nie powinien się bać konkordatu. A ja mam liczne sygnały - wynika to również z badań - że Polacy boją się tego, co może nastąpić, gdy konkordat zostanie zawarty w zaproponowanej postaci, ze wszystkimi wadami, o których tutaj wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-272.14" who="#RyszardJarzembowski">Myślę, że sygnatariuszom tego apelu, przynajmniej niektórym, oraz ich przedstawicielowi nie chodzi o to, aby wyjaśnić najprostsze merytoryczne pytania. Na najprostsze przedstawiciel wnioskodawców nie potrafił odpowiedzieć - mam na myśli to pytanie, które zadał senator Graboś. Chodzi po prostu o bicie propagandowej piany. Szkoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, pani senator Grześkowiak, ad vocem. Tak, Pani Senator? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#AlicjaGrześkowiak">Poprosiłam o ad vocem, bowiem w imię zachowania godności tej izby jeszcze raz powtórzę - widocznie pan senator tego nie usłyszał - że konkordat nie jest zawierany z żadnym państwem, tak więc nie z państwem Watykan, tylko ze Stolicą Apostolską, która jest najważniejszym przedstawicielstwem Kościoła katolickiego i międzynarodowo uznanym podmiotem, mającym prawo zawierania konkordatów i innych umów międzynarodowych. W związku z tym również stwierdzenie o podporządkowaniu Polski innemu państwu jest nieprawdziwe. Chciałabym to właśnie sprostować. Nie będziemy podporządkowani Watykanowi.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#AlicjaGrześkowiak">Natomiast, również w ramach ad vocem, chciałabym przeciwstawić się opiniom dotyczącym podstaw zerwania poprzedniego konkordatu. Myślę, że minęła już ta epoka historyczna, w której lansowane fałszywe opinie o przyczynach zerwania konkordatu z 1925 r. były utrzymywane. Minęła ta epoka, historycy już napisali prawdę o przyczynach jego zerwania. A poza tym, żenujące jest powoływanie się w Wysokiej Izbie na jednostronny akt zerwania, nie ogłoszony nawet w żadnym urzędowym dzienniku, tylko w prasie. To może tyle, gwoli niezbędnego wyjaśnienia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#StefanJurczak">Jeszcze pan senator Bachleda…</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#komentarz">(Senator Ryszard Jarzembowski: Chciałbym sprostować wypowiedź pani senator.)</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#StefanJurczak">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#RyszardJarzembowski">Co do tego, że epoki mijają, to rzeczywiście tak jest. Fakty natomiast pozostają faktami. I to jest pierwsze sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#RyszardJarzembowski">Drugie - ja nie mówiłem o państwie Watykan tylko o Watykanie jako siedzibie Stolicy Apostolskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: To jest czysta propaganda!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, pan senator Franciszek Bachleda-Księdzularz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Panie Senatorze Jarzembowski, zapewne w wielu sprawach pan się nie mylił. Ma pan takie odczucia i można to uznać. Na pewno natomiast pomylił się pan w jednym stwierdzeniu, mówiąc, że naród nie powinien bać się konkordatu. Moje zdanie też jest takie. Sądzę jednak, że pan chciał użyć stwierdzenia „ludzie” i nie wypowiadał się za cały naród. To było pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#RyszardJarzembowski">Sprostowanie. Nigdy nie mam takiej intencji, nie wypowiadam się w imieniu narodu, tylko w imieniu własnym i moich wyborców. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#StefanJurczak">Czy pani senator jeszcze chciała coś dodać? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, pan senator Ceberek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#StanisławCeberek">Wracam do tego, o czym już z tej trybuny mówiłem. Proszę szanownych panów senatorów, wracajmy do meritum sprawy! Mamy postanowić, czy ten konkordat powinien zostać jak najszybciej uchwalony, czy też nie - jak mówi szanowny pan senator Jarzembowski. Uważam, że lepiej będzie uchwalić go jak najszybciej, natomiast nie chciałbym roztrząsać spraw.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#StanisławCeberek">Są takie podstawowe dwa dzieła i radziłbym je przeczytać wszystkim tym, którzy mają wątpliwości. To jest kościelne prawo kanoniczne. Proszę ten dokument przeczytać, a wtedy zniknie bardzo wiele wątpliwości, które tutaj są na sali poruszane. Nim przystąpi się do krytyki, proszę też przeczytać projekt konkordatu. Ten, który był, i ten, który jest. To wszystko przygotuje nas do tego, do czego zdążamy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#StefanJurczak">Proszę pana senatora Jerzego Cieślaka o zabranie głosu. Następnym mówcą będzie pan senator Zbigniew Romaszewski.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#JerzyCieślak">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#JerzyCieślak">Pan senator Jarzembowski wyczerpał większość tez mojego wystąpienia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo pana senatora Zbigniewa Romaszewskiego o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#ZbigniewRomaszewski">Myślę, że przedstawione argumenty za przyjęciem takiego apelu przez Senat i argumenty przeciwko jego przyjęciu właściwie zostały wyczerpane. Myślę też, że dyskusja ta była znacznie szersza niż apel, bo zaczęła sięgać problemu samego konkordatu. Uważam, że ten temat - o tak spóźnionej porze, przy tak wąsko zakreślonych granicach dyskusji - chyba nie powinien być rozwijany. Chciałem zwrócić uwagę na jedną rzecz, która mnie rzeczywiście w tej sprawie zaniepokoiła.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#ZbigniewRomaszewski">Wysoka Izbo, rozumiem, że można być przeciwnikiem podpisania konkordatu i można dać temu wyraz w głosowaniu w parlamencie. Rozumiem, że można być zdania, iż sprawa konkordatu powinna być szczegółowo rozpracowywana, szczegółowo dyskutowana przez następnych 5 lat i dać temu wyraz w głosowaniu w parlamencie. Rozumiem również, że można być - z takich lub innych względów - przeciwnikiem wyrażania stanowiska Senatu w formie apelu, ale również można dać temu wyraz w głosowaniu. Zupełnie natomiast nie mogę zrozumieć idei, która kazała części parlamentu w ogóle unikać tej dyskusji i zdjąć ten punkt z porządku dziennego. Ktoś może uważać takie apele za szkodliwe i może głosować przeciwko przyjęciu apelu, ale jakie ma prawo do odbierania ludziom, którzy uważają taki apel za potrzebny, prawa głosu w Senacie? Uważam to za naruszenie podstawowych zasad demokracji i jest to dla mnie niezwykle niepokojące.</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#ZbigniewRomaszewski">I jeszcze jedna uwaga. Otóż tak się składa, że Jan Józef Lipski był moim osobistym przyjacielem. Muszę powiedzieć, że używanie nazwiska, Jana Józefa Lipskiego przez marszałka Małachowskiego jako maczugi do rozprawiania się z biskupami polskimi, po prostu obraża jego pamięć.</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#ZbigniewRomaszewski">I po prostu obraża poczucie dobrego smaku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Kazimierzą Działochę. Następnym mówcą będzie pan senator Artur Balazs.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#KazimierzDziałocha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#KazimierzDziałocha">Nie zabierałbym po raz drugi głosu, gdyby nie to, co usłyszałem z ust pana senatora Andrzejewskiego. Bardzo żałuję, że go tutaj nie ma, chciałbym bowiem sprostować pewne posądzenie pana senatora, skierowane do mnie, bo wzrok…</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Usłyszałem pana z monitora.)</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#KazimierzDziałocha">… pana senatora, gdy mówił, był skierowany cały czas w moją stronę. Otóż powiedział pan, że dopuszczamy się być może manipulacji - w tym pluralis byłem także ja - raz chcąc porównywać konkordat z obowiązującą konstytucją, innym razem z jeszcze nie uchwaloną konstytucją. Powiem, jakie w tej sprawie jest moje zdanie. Powiem nawet, jakie było ono w marcu 1995 r., gdy jako doradca pana marszałka Józefa Zycha na jego prośbę formułowałem swoją - mam nadzieję, że niezależną - opinię po podjęciu przez Sejm odpowiednich uchwał w sprawie konkordatu z 14 marca 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#KazimierzDziałocha">Ustosunkowując się do wyniku prac komisji nadzwyczajnej - która, jak pisałem, nie wykonała i nie mogła wykonać drugiego zadania wynikającego z § 22 uchwały Sejmu z 1 lipca 1994 r., czyli: „oceny zgodności konkordatu z uchwaloną przez Zgromadzenie Narodowe konstytucją; sprawozdanie w tym zakresie komisja ma złożyć nie później niż po upływie dwóch miesięcy od dnia uchwalenia konstytucji” - pisałem też tak: „To zadanie komisji nadzwyczajnej, tak samo jak związane z nim zadanie przedłożenia ostatecznego sprawozdania po przyjęciu nowej konstytucji w referendum, oparte było od początku na wysoce wątpliwym założeniu kontroli traktatu z aktem przyszłym, który ma być uchwalony w terminie prawnie ściśle wyznaczonym. Ponadto trudności związane z opracowaniem projektu konstytucji, przedłużające się prace nad projektem Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, czynią wykonanie powyższego zadania komisji nadzwyczajnej nierealnym w dającym się przewidzieć czasie”.</u>
          <u xml:id="u-288.5" who="#KazimierzDziałocha">Chciałem powiedzieć, Panie Senatorze, że dla mnie jako prawnika to odnoszenie konkordatu do nowej konstytucji, która ma być dopiero uchwalona, było w założeniu rzeczywiście nietrafne. Ale rozumiem stanowisko posłów członków komisji nadzwyczajnej w ten sposób - pojawiły się zastrzeżenia co do zgodności konkordatu z obowiązującą konstytucją, w szczególności z przepisami utrzymanymi w mocy przez małą konstytucję, a pochodzącymi jeszcze z konstytucji z 1952 r. Te wątpliwości były i do dzisiaj się utrzymują. Nie chciano konfrontować konkordatu wprost z przepisami obowiązującej konstytucji. Uciekano się do takiego zabiegu: zobaczymy, co przyniesie nowa konstytucja, być może tę różnicę między konkordatem a prawem konstytucyjnym rozwiąże.</u>
          <u xml:id="u-288.6" who="#KazimierzDziałocha">Trzeba powiedzieć, Panie Senatorze - pan dobrze o tym wie jako aktywny uczestnik prac nad nową konstytucją - że w istocie tak się stało. Konkordat wymusił w projekcie nowej konstytucji formułę art. 19, zgodną z art. 1 konstytucji, czyli formułę w generalny sposób określającą stosunek państwa do Kościoła Rzymskokatolickiego. A to przecież jest przejęciem tego, co zapisano w art. 1 konkordatu. Oczywiście, dla wielu pojawiła się tu wątpliwość, czy to dobrze, żeby akt prawa międzynarodowego - do tego jeszcze nie ratyfikowany - wymuszał prace nad formułą o stosunku państwa do Kościoła w nowej konstytucji, skoro w istocie te prace konstytucyjne powinny się toczyć niezależnie od wszelkich uwarunkowań zewnętrznych. Tak według mnie ta sprawa wygląda. Nie ma tu z mojej strony manipulacji.</u>
          <u xml:id="u-288.7" who="#KazimierzDziałocha">I jeszcze tylko jedno, ostatnie zdanie do całego uzasadnienia w tym drugim ustępie - z braku czasu nie będę go streszczał - że konkordat jest rzeczą nieodzowną, że jest tożsamy z interesem Polski. Można się domyślać, że w równej mierze leży on w interesie Kościoła katolickiego. Przeczytam zdanie, które padło na tej sali, w czasie wspomnianej przeze mnie konferencji, z ust księdza profesora Remigiusza Sobańskiego. W referacie „Sens polskiego konkordatu” zawarte są takie zdania: „Zarówno Kościół, jak i państwo mogą istnieć bez konkordatu. W odniesieniu do państwa jest to oczywiste. Państwo dysponuje środkami ochrony własnej w formie politycznej i zabezpieczenia przestrzegania porządku prawnego. Gdy chodzi o Kościół, to musi on wykonywać swoją misję niezależnie od tego, czy okoliczności mu sprzyjają. Postulowaną przez Kościół wolność religijną niewątpliwie można zagwarantować wewnętrznym prawem państwowym”. Gdybyśmy - to już moja uwaga - spojrzeli na ustawy z 17 marca 1989 r., uchwalone jeszcze przed przemianami politycznymi w Polsce - ustawę o stosunku państwa do Kościoła rzymskokatolickiego, o wolności sumienia…</u>
          <u xml:id="u-288.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Z maja.)</u>
          <u xml:id="u-288.9" who="#KazimierzDziałocha">Tak, przepraszam, z 17 maja 1989 r. Gdybyśmy spojrzeli na te ustawy, to powiedzielibyśmy, że zabezpieczają wolność religijną. Nie jest tak, że konkordat ze swoimi postanowieniami odnoszącymi się do wolności religii i wolności sumienia jest nieodzowny dla Kościoła i dla państwa. Może być i tak, i tak.</u>
          <u xml:id="u-288.10" who="#KazimierzDziałocha">To wcale nie znaczy, że jestem przeciwko konkordatowi. Jestem za tym, ażeby zlikwidować wszystkie przeszkody, rozwiać wątpliwości, jakie się nagromadziły, słusznie czy nie, w trakcie prac nad konkordatem i w procesie rozpoczętej już jego ratyfikacji.</u>
          <u xml:id="u-288.11" who="#KazimierzDziałocha">Powtarzam jeszcze raz, że według mnie najlepszą metodą, stosowaną przez państwa, także przez Stolicę Apostolską, jest wspólne oświadczenie wyjaśniające wątpliwości. Taka deklaracja, jaką - o czym państwu przypomniałem - przyjęła w 1984 r. Republika Włoska. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#StefanJurczak">Panie Profesorze, przepraszam, ale wykorzystał pan już czas. Pierwsza wypowiedź mogła trwać 15 minut, druga 10. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, pani senator Grześkowiak, ad vocem. Potem pan senator Kozłowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#AlicjaGrześkowiak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#AlicjaGrześkowiak">Chciałabym się odnieść do zdania pana senatora, że konkordat wymusił zapis w projekcie konstytucji o uznaniu za źródło regulacji stosunków państwo - Kościół. Chciałabym również przypomnieć, że oficjalna nazwa naszego Kościoła, używana we wskazywanych dokumentach - brzmi: Kościół katolicki, a nie: rzymskokatolicki. Bardzo proszę o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Działocha: Przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#AlicjaGrześkowiak">Co do umowy międzynarodowej, to, gwoli prawdy, chciałabym przypomnieć, że tak zwany senacki projekt konstytucji, który został opracowany w 1991 r., również przewidywał umowę międzynarodową jako źródło regulacji stosunków państwo - Kościół katolicki. Zatem nieprawdziwa jest teza, że to dopiero konkordat wymuszał na projekcie konstytucji umowę międzynarodową, skoro już jeden z projektów, wprowadzony wiele lat wcześniej do Zgromadzenia Narodowego po oficjalnym pierwszym czytaniu, zawierał taki przepis. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Działocha: Ad vocem, Panie Marszałku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Profesorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#KazimierzDziałocha">Pani Senator, proszę jednak zwrócić uwagę na różnicę między projektem tak zwanym senackim a projektem Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego. Nie chcę dezawuować tego pierwszego. Pani wie, że gdy miałem okazję, zawsze mówiłem o nim dobrze ze względu na jego jurydyczną warstwę. Ale to jest projekt Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, można powiedzieć, tuż przed uchwaleniem - wynik pracy oficjalnego organu powołanego do uchwalenia konstytucji - tamten zaś był tylko jednym z wielu. To, co pani senator mówi, jest prawdą, ale walor tego, cośmy postanowili w art. 19, niewątpliwie pod wpływem formuły z art. 1 konkordatu, jest większy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#StefanJurczak">Pan senator Kozłowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#KrzysztofKozłowski">Jako członek komisji konstytucyjnej muszę zaprotestować przeciwko stwierdzeniu, że ktoś coś podczas obrad komisji wymusił. Ostatecznie przeprowadzamy głosowania i jeżeli ktoś coś wymusza, to tylko większość. Tak to bywa w demokracji. Żadna siła zewnętrzna nie wywarła na nas nacisku - ani na pana, ani na mnie. Głosowaliśmy i taki był wynik głosowania komisji konstytucyjnej. Powtarzam, bardzo proszę, żeby nie stwarzać sugestii, że coś jest wymuszane na członkach komisji konstytucyjnej. Jeżeli już, to wymusza większość podczas głosowania, a że większość ma koalicja… Nie bardzo rozumiem, o co panu profesorowi w tym przypadku chodziło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#KazimierzDziałocha">Uprzejmie przepraszam, że jeszcze raz zabieram głos.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#KazimierzDziałocha">Panie Senatorze, być może znowu się posłużyłem skrótem. Na mnie nikt niczego nie wymuszał, dość trudno zresztą cokolwiek na mnie wymusić. Nie wiem, co tutaj powiedziałem, ale tam mówiłem, że według głosów tych, którzy się w sprawie wypowiadali, tak jednak jest. Mogę odesłać do piśmiennictwa. Konkordat jakby poprzedził konstytucję i sprawił, że prace nad nią - w sprawach, o których mówiłem - toczyły się pod wyraźnym jego wpływem. Jeżeli użyłem słowa „wymuszać”, to nie w tym znaczeniu, że ktoś stał nad nami i nas do czegoś zmuszał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#StefanJurczak">Proszę, pan marszałek Struzik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#AdamStruzik">Chciałbym tylko odnieść się do wypowiedzi pana senatora Kozłowskiego.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#AdamStruzik">Panie Senatorze, proszę nie mieszać współpracy koalicji w parlamencie przy tworzeniu rządu i jego funkcjonowaniu z dyskusjami nad konkordatem. Pan dobrze wie, że akurat w tej sprawie poszczególne ugrupowania koalicyjne zachowują autonomię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Artura Balazsa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#ArturBalazs">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#ArturBalazs">Żałuję, że do apelu pana senatora Grabosia, by w tej dyskusji zachować niekonfrontacyjny charakter, nie przyłączyli się jego koledzy z klubu SLD. Miałem nadzieję, że rzeczywiście uda się w tej sprawie znaleźć pewien kompromis.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#ArturBalazs">Przejdźmy do faktów. Panie Senatorze! Nie ma chyba w polskim prawodawstwie zapisu, który zakazywałby Senatowi zwracania się do Sejmu, ani takiego, który by to w jakikolwiek sposób określał.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Działocha: Bo to będzie precedensem.)</u>
          <u xml:id="u-300.4" who="#ArturBalazs">Tak, to prawda, że to będzie precedensem. Dlatego trzeba się zastanowić, w jakim momencie do takiej sytuacji dochodzi. Według mnie, może to nastąpić wtedy, gdy racja stanu państwa została nadwerężona. Mówienie dzisiaj, że nad konkordatem można pracować jeszcze dalszych kilka lat, jest absolutnym podważeniem powagi tego dokumentu. Przez ponad 3 lata można było zrobić wszystko, żeby dzisiaj nawet ci, którzy wątpili - mówię tu przede wszystkim o członkach SLD - przyjęli rozwiązania wyjaśniające w ramach ustaw okołokonkordatowych. Tak się nie stało, a inicjatywa w tej sprawie była po stronie pana kolegów.</u>
          <u xml:id="u-300.5" who="#ArturBalazs">W tej chwili przyjęcie apelu jest jedyną możliwą, prawnie dopuszczalną formą oddziaływania Senatu na Sejm w tej sprawie. Według mnie, jest to forma jak najbardziej uzasadniona. Oczywiście, że to jest precedens. Jeżeli apel zostanie przyjęty, przejdzie to do historii. Ale kontekst sprawy jest ze wszech miar pozytywny. Dlatego można być pewnym, że autorytet Senatu nie zostanie nadwerężony. Został tu natomiast nadwerężony autorytet SLD. Na pewno tak się stało. Według mnie, walkę z konkordatem SLD przegrało. Bez względu na wynik głosowania, tutaj czy w Sejmie. Oczywiście rozumiem, że rozwiązanie, które pan proponuje w ramach obustronnego oświadczenia, byłoby formą kompromisu i pozwoliłoby SLD wyjść z twarzą z tej sprawy, ale nie ma takiej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-300.6" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Działocha: Dlaczego nie ma?)</u>
          <u xml:id="u-300.7" who="#ArturBalazs">Nie ma takiej możliwości i tak się nie stanie. Oświadczenia stron już zostały złożone. Myślę, że gdyby państwo posłuchali w tej sprawie ministra spraw zagranicznych Dariusza Rosatiego, problem byłby już daleko poza nami.</u>
          <u xml:id="u-300.8" who="#ArturBalazs">Muszę powiedzieć, że to, co powiedział pan senator Jarmużek, chyba wykracza poza dobre obyczaje. Została nam złożona propozycja, ni mniej ni więcej, tylko zmian personalnych w Kościele w zamian za ratyfikację konkordatu. Panowie, chyba sami się z tego śmiejecie. To koszmar! To naprawdę jest koszmar! Jest to sprawa precedensu, która na pewno przejdzie do historii. Na pewno nie jest to element poszukiwania konsensusu. Nie będę tu przytaczał całego wywodu, który temu towarzyszył, ale jest on rodem z lat pięćdziesiątych.</u>
          <u xml:id="u-300.9" who="#ArturBalazs">Zwracam się do pana senatora Zbyszka Piwońskiego. Nie podejrzewam pana o złe intencje w tej sprawie i mówię to szczerze. Wierzę w dobre intencje, tylko nieraz dobre intencje są wykorzystywane w bardzo złym kierunku. I tak dzieje się w tej sprawie. Dobre i czyste intencje pana senatora zostały źle wykorzystane. Kilkakrotnie mówił pan o burzy politycznej. I tak jest. Kiedy pan mówił o burzy politycznej, to trzeba było zwrócić się przede wszystkim do kolegów ze swojego klubu! To oni ten problem wywołali i rozwijają go w sposób konfrontacyjny przez 3 lata! A efekt jest taki - „kto sieje wiatr, ten zbiera burzę”.</u>
          <u xml:id="u-300.10" who="#ArturBalazs">Pan senator Jarzembowski mówił przede wszystkim o ustawie ratyfikacyjnej, a nie o apelu. Panie Senatorze, my właśnie chcemy doprowadzić do tego, aby pan mógł dyskutować o ustawie ratyfikacyjnej w tej izbie. Jeżeli pan tak bardzo chce o niej dyskutować, to proszę poprzeć ten apel, a może taka możliwość będzie.</u>
          <u xml:id="u-300.11" who="#ArturBalazs">Na koniec powiem tak. Jest jeszcze czas, aby w tej izbie zawrócić z drogi konfrontacji. Można zawrócić z drogi prowadzącej do podziału społeczeństwa, bo to jest droga donikąd. Ta izba wykazałaby się olbrzymim rozsądkiem, gdyby w ramach konsensusu został skierowany taki apel do Sejmu. Tego wymaga Polska i polska racja stanu, i o to do całej izby apeluję.</u>
          <u xml:id="u-300.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#komentarz">(Senator Ryszard Jarzembowski: Panie Marszałku, sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#RyszardJarzembowski">Otóż nie po raz pierwszy mój przedmówca przypisuje mi stwierdzenia i zwroty, które są tylko projekcją jego świadomości. Nie powiedziałem tego, co przypisuje mi mój przedmówca. Aby w pełni zrozumieć jego wywód, chciałbym dowiedzieć się, co miał na myśli mówiąc: „pierwszy precedens”. Co to jest? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#StefanJurczak">Czy pan senator chciałby odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#ArturBalazs">Panie Senatorze! Myślę, że to jest pytanie skierowane bardziej do pana kolegi, pana senatora Działochy. Tak pan senator określił propozycję przyjęcia tego apelu w swoim pierwszym wystąpieniu. Dokładnie tak. Możemy zajrzeć do stenogramu. Jeżeliby tak do tego się odnieść, to dodałbym tylko, że jest to pierwszy pozytywny precedens w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#StefanJurczak">Pan senator Stanisław Sikorski chciał jeszcze zabrać głos, ale złożył go do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#StefanJurczak">Chciałem poinformować panie i panów senatorów, że na posiedzeniu Senatu jest obecny pan Eugeniusz Wyzner, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#StefanJurczak">Chciałbym zapytać, czy pan minister chce zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-305.4" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Eugeniusz Wyzner: Nie, dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-305.5" who="#StefanJurczak">Czy mają państwo pytania do pana ministra?</u>
          <u xml:id="u-305.6" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, pan senator Balazs.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#ArturBalazs">Panie Ministrze! Jakie jest stanowisko rządu w tej sprawie? Nie wierzę, aby rząd przez 3 lata nie wyrobił sobie zdania w sprawie konkordatu. Myślę również, że w normalnym trybie rząd został poinformowany o tej debacie i jest przygotowany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#StefanJurczak">Czy pan minister chce odpowiedzieć na to pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#EugeniuszWyzner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#EugeniuszWyzner">Przede wszystkim chciałbym serdecznie podziękować panu marszałkowi za zaproszenie do uczestnictwa w debacie, która jest niezwykle interesująca i której treść przekażę panu ministrowi Rosatiemu, przebywającemu za granicą.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#EugeniuszWyzner">W odpowiedzi na pytanie pana senatora Balazsa mogę tylko krótko powiedzieć, że stanowisko rządu w sprawie ratyfikacji konkordatu ze Stolicą Apostolską nie uległo zmianie i jest ogólnie znane od 1994 r. Jak wiadomo, rząd już dawno wystąpił o wszczęcie procedury ratyfikacyjnej tej umowy. Dodam, że obecnie są kontynuowane działania mające na celu wyjaśnienie kwestii, które wzbudziły wątpliwości parlamentarzystów, a o których była tutaj mowa. Ministerstwo Spraw Zagranicznych prowadzi rozmowy ze Stolicą Apostolską w celu znalezienia rozwiązania zadowalającego obie strony. Tyle mogę powiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#StefanJurczak">Pan senator Andrzejewski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#PiotrAndrzejewski">Panie Ministrze! Pierwsze pytanie: czy obecny rząd uważa się w pełnym zakresie za kontynuatora poprzedniego rządu i czy w związku z tym uzasadnione są zarzuty o legalności podpisania konkordatu, bo takie zarzuty są bardzo często podnoszone w Sejmie?</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#PiotrAndrzejewski">I drugie pytanie: czy rząd podjął się wypełnienia obowiązku - jako kontynuacji władzy państwowej III Rzeczypospolitej - zaproponowania w ramach inicjatywy rządowej stosownych zmian uzupełniających kodeks cywilny i inne kodyfikacje? Po podpisaniu umowy, tak jak przy rządowym projekcie ustawy, jest wymóg przedłożenia wszystkich projektów aktów prawnych jej towarzyszących. Czy i w jakim zakresie rząd dopełnił swoich obowiązków?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#EugeniuszWyzner">Powiedziałem mniej więcej to, do czego zostałem upoważniony w imieniu rządu. Jeśli chodzi o ratyfikację konkordatu, to ta sprawa nie była ostatnio dyskutowana.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#EugeniuszWyzner">Jak Wysokiej Izbie wiadomo, sprawa związana z ratyfikacją budzi różne kontrowersje w samej izbie. Wydaje mi się, że w tej chwili mamy do czynienia z debatą parlamentarną, i sądzę, że Wysoka Izba zrozumie, że nie jest moją rolą - nie zostałem do tego upoważniony - wchodzenie głębiej w tę dyskusję. O czym już zresztą była mowa, pan minister Rosati został poproszony o przedstawienie w Sejmie w przyszłym tygodniu informacji ministra spraw zagranicznych na ten temat. To wszystko, co mogę w tej chwili powiedzieć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, pan senator Graboś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#WitoldGraboś">Panie Marszałku! Nie mam pytania do pana ministra, ale chcę zabrać głos w sprawie formalnej, bo czegoś tu nie rozumiem. Kiedy zadałem pytanie panu senatorowi Balazsowi dotyczące sprawy merytorycznej, pan senator z właściwą sobie subtelnością skarcił mnie, mówiąc, że niczego nie zrozumiałem i wyjaśnił, że pytam o konkordat…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#StefanJurczak">Panie Ministrze, proszę nie odchodzić, gdyż będzie jeszcze do pana pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#WitoldGraboś">Proszę mi pozwolić skończyć.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#WitoldGraboś">Tymczasem pytanie Balazsa dotyczyło właśnie meritum sprawy, konkordatu, nie zaś apelu. Rozumiem więc, że uwagę, iż niczego nie zrozumiałem, pan Balazs odnosi także do siebie.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#WitoldGraboś">Chciałem, Panie Marszałku, zwrócić uwagę również i panu, jeśli mogę się ośmielić. Dyskusja nie dotyczy w tej chwili apelu, treść zadawanych pytań również nie dotyczy apelu, ale zupełnie innych tematów. Czyli coś, za co zostałem skarcony, teraz staje się faktem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi za zwrócenie mi uwagi, ale jeżeli już Wysoka Izba rozważa taki apel, to nic nie stoi na przeszkodzie, by wykorzystać fakt, że jest na sali pan minister i zapytać, jak zaawansowane są przygotowania do konkordatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#WitoldGraboś">Panie Marszałku, oczekuję, że wobec takiego dictum pan Balazs odpowie na moje pytanie.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#komentarz">(Senator Artur Balazs: Bardzo chętnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#ArturBalazs">Miałem zamiar zadać panu ministrowi jeszcze jedno pytanie, ale nie chcąc go stawiać w jakieś bardzo niezręcznej sytuacji, zrezygnuję.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#ArturBalazs">Panu senatorowi Grabosiowi powiem natomiast tak. Panie Senatorze, moje pytanie dotyczyło właśnie tego, czy nie będzie kolizji między tym, co się dzieje w sprawie konkordatu w oficjalnych działaniach, a uchwaleniem przez nas apelu. Z tego, co powiedział pan minister, wynika, że jest idealna sytuacja, żeby taki apel został przez tę izbę uchwalony. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#komentarz">(Senator Witold Graboś: Dziękuję. Teraz rozumiem, to jest nowe pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#StefanJurczak">Informuję, że lista mówców została wyczerpana. Zamykam debatę.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#StefanJurczak">Ponieważ w trakcie debaty został zgłoszony wniosek o odrzucenie przedstawionego projektu apelu po pierwszym czytaniu, zgodnie z art. 63 ust. 3 Regulaminu Senatu, powinniśmy teraz ten wniosek przegłosować.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#StefanJurczak">Proszę włączyć gong. Sekundę poczekamy. Czy gong jest włączony?</u>
          <u xml:id="u-321.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Włączony.)</u>
          <u xml:id="u-321.5" who="#komentarz">(Senator Adam Woś: Może w międzyczasie sprawozdanie.)</u>
          <u xml:id="u-321.6" who="#StefanJurczak">Jest kworum.</u>
          <u xml:id="u-321.7" who="#komentarz">(Senator Jan Adamiak: Głosujemy, jest kworum.)</u>
          <u xml:id="u-321.8" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-321.9" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wniosku pana senatora Działochy o odrzucenie po pierwszym czytaniu przedstawionego projektu, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-321.10" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-321.11" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-321.12" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-321.13" who="#StefanJurczak">W obecności 71 senatorów za wnioskiem pana senatora Działochy głosowało 27, przeciw - 41, wstrzymało się od głosu 3 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-321.14" who="#komentarz">(Głosowanie nr 31).</u>
          <u xml:id="u-321.15" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba nie przyjęła wniosku o odrzucenie, czyli wniosek został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-321.16" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Odrzucony.)</u>
          <u xml:id="u-321.17" who="#StefanJurczak">Odrzucony, tak.</u>
          <u xml:id="u-321.18" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-321.19" who="#StefanJurczak">Ponieważ nie było wniosku o przystąpienie do drugiego czytania w trakcie dzisiejszej debaty, zgodnie z art. 63 Regulaminu Senatu…</u>
          <u xml:id="u-321.20" who="#komentarz">(Senator Ryszard Jarzembowski: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-321.21" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#RyszardJarzembowski">Był przecież wniosek o wniesienie poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#StefanJurczak">A przepraszam. Dobrze, Panie Senatorze, wszystko jest w porządku, proszę się nie denerwować.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#StefanJurczak">Zgodnie z art. 63 ust. 1 Regulaminu Senatu, prezydium proponuje, aby Senat skierował projekt apelu do Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisji Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#StefanJurczak">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że Senat przyjął propozycję skierowania projektu apelu do wymienionych komisji wraz z poprawkami, które pan senator złożył. Nie ma sprzeciwu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do punktu ósmego porządku dziennego: pierwsze czytanie przedstawionego przez grupę senatorów projektu ustawy o Narodowym Funduszu Pomocy Życiu.</u>
          <u xml:id="u-323.4" who="#StefanJurczak">Przypominam, że projekt ten zawarty jest w druku nr 437…</u>
          <u xml:id="u-323.5" who="#komentarz">(Senator Ryszard Jarzembowski: Ale, Panie Marszałku, mieliśmy wrócić… Przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-323.6" who="#komentarz">(Senator Jerzy Adamski: Przerwaliśmy głosowanie.)</u>
          <u xml:id="u-323.7" who="#StefanJurczak">Nic nie przerwaliśmy, do pierwszego punktu nie ma jeszcze druków do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.8" who="#komentarz">(Senator Adam Woś: Mieliśmy głosować.)</u>
          <u xml:id="u-323.9" who="#komentarz">(Rozmowy na sali).</u>
          <u xml:id="u-323.10" who="#StefanJurczak">Dobrze, zrobimy tak, jak uzgodniliśmy. Wrócimy do tego punktu…</u>
          <u xml:id="u-323.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Do punktu pierwszego.)</u>
          <u xml:id="u-323.12" who="#StefanJurczak">Nie będę się sprzeciwiał całemu Senatowi.</u>
          <u xml:id="u-323.13" who="#StefanJurczak">Powracamy do punktu pierwszego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-323.14" who="#StefanJurczak">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, które ustosunkowały się do przedstawionych w trakcie debaty wniosków.</u>
          <u xml:id="u-323.15" who="#StefanJurczak">Chciałem też przypomnieć paniom i panom senatorom, że wszystkie instrukcje związane z tym głosowaniem przeczytałem przed przerwą, przed zwrotem poprawek do Biura Legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-323.16" who="#StefanJurczak">Wobec tego przechodzimy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-323.17" who="#StefanJurczak">Przypominam, że wszystkie wnioski legislacyjne zawarte są w druku nr 446Z.</u>
          <u xml:id="u-323.18" who="#StefanJurczak">Przypominam też o wniosku pani senator Kustrzeby, żeby nie czytać tekstu poprawek, jedynie same uzasadnienia, i o tym, że przyjęliśmy tę metodę postępowania. Będę tylko przypominał, które poprawki głosujemy, i czytał uzasadnienia. Dobrze? Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-323.19" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką pierwszą.</u>
          <u xml:id="u-323.20" who="#StefanJurczak">Głosujemy łącznie nad poprawkami: pierwszą, czwartą i siedemnastą.</u>
          <u xml:id="u-323.21" who="#StefanJurczak">Poprawka pierwsza do art. 1 pktu 1 zmierza do pozostawienia możliwości uzyskania przez bezrobotnego wynagrodzenia lub dochodu w wysokości niższej od połowy najniższego wynagrodzenia, bez utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-323.22" who="#StefanJurczak">Poprawka czwarta do art. 1 pktu 9 jest konsekwencją wniosku pierwszego i siedemnastego. Dotyczy pozostawienia w ustawie przepisu o pozbawieniu statusu bezrobotnego osoby, która uzyskała wynagrodzenie lub dochód w wysokości wyższej niż dozwolona ustawą.</u>
          <u xml:id="u-323.23" who="#StefanJurczak">Poprawka siedemnasta do art. 1, skreślająca pkt 20, jest konsekwencją wniosku pierwszego i zmierza do pozostawienia bezrobotnym możliwości uzyskania wynagrodzenia lub dochodów w określonej wysokości, bez utraty prawa do zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-323.24" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.25" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tych poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.26" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.27" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.28" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania. W obecności 72 senatorów za poprawkami głosowało 23, przeciw - 34, wstrzymało się od głosu 15 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-323.29" who="#komentarz">(Głosowanie nr 32).</u>
          <u xml:id="u-323.30" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba nie przyjęła poprawek: pierwszej, czwartej i siedemnastej.</u>
          <u xml:id="u-323.31" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką drugą. Poprawka ma charakter redakcyjny. Jej przyjęcie wyklucza głosowanie nad poprawką trzecią.</u>
          <u xml:id="u-323.32" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.33" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki drugiej, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.34" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.35" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.36" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników.</u>
          <u xml:id="u-323.37" who="#StefanJurczak">W obecności 73 senatorów za poprawką głosowało 71, przeciw - 2, nikt się nie wstrzymał od głosu.</u>
          <u xml:id="u-323.38" who="#komentarz">(Głosowanie nr 33).</u>
          <u xml:id="u-323.39" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę drugą.</u>
          <u xml:id="u-323.40" who="#StefanJurczak">Chciałem przypomnieć, że co prawda jest poprawka trzecia, ale głosować nad nią będziemy tylko wtedy, jeżeli odrzucimy poprawkę czwartą.</u>
          <u xml:id="u-323.41" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-323.42" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie głosujemy nad trzecią, bo druga została przyjęta.)</u>
          <u xml:id="u-323.43" who="#StefanJurczak">Tak, nie głosujemy nad trzecią, bo nad czwartą już głosowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-323.44" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką piątą. Poprawka ta dotyczy art. 1 pktu 10 lit. b i ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-323.45" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.46" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.47" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.48" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.49" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.50" who="#StefanJurczak">W obecności 73 senatorów za poprawką głosowało 73.</u>
          <u xml:id="u-323.51" who="#komentarz">(Głosowanie nr 34).</u>
          <u xml:id="u-323.52" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę piątą.</u>
          <u xml:id="u-323.53" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką szóstą. Poprawka ta do art. 1 pktu 12 lit. a, art. 16 ust. 1 wprowadza zasadę, że dodatek szkoleniowy przysługuje tylko tym bezrobotnym, którzy odbywają szkolenie na podstawie skierowania z rejonowego urzędu pracy.</u>
          <u xml:id="u-323.54" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.55" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.56" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.57" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.58" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.59" who="#StefanJurczak">W obecności 73 senatorów za poprawką głosowało 70, przeciwko - nikt, wstrzymało się od głosu 3 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-323.60" who="#komentarz">(Głosowanie nr 35).</u>
          <u xml:id="u-323.61" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę szóstą.</u>
          <u xml:id="u-323.62" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką siódmą. Poprawka ta do art. 1 pktu 12 lit. b, art. 16 ust. 7 ma charakter językowy.</u>
          <u xml:id="u-323.63" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.64" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.65" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.66" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.67" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.68" who="#StefanJurczak">W obecności 74 senatorów za poprawką głosowało 34, przeciw - 27, wstrzymało się od głosu 12, nie głosował 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-323.69" who="#komentarz">(Głosowanie nr 36)</u>
          <u xml:id="u-323.70" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że poprawka siódma została przez Wysoką Izbę przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-323.71" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką ósmą.</u>
          <u xml:id="u-323.72" who="#StefanJurczak">Przypominam, że poprawkę tę należy przegłosować łącznie z poprawkami: piętnastą, szesnastą, dwudziestą szóstą, dwudziestą ósmą i czterdziestą ósmą.</u>
          <u xml:id="u-323.73" who="#StefanJurczak">Poprawka ósma do art. 1 pktów 17 lit. a, b i c zmierza do utrzymania koncepcji, że zasiłek przysługuje od dnia zarejestrowania się przez bezrobotnego, oraz do skrócenia okresów, od których zależy prawo do zasiłku, do 180 dni w ciągu 12 miesięcy, jak również obniżenia wysokości wynagrodzenia z najniższego do połowy najniższego. Poprawka przywraca obowiązujące brzmienie art. 23.</u>
          <u xml:id="u-323.74" who="#StefanJurczak">Poprawka piętnasta dotyczy art. 1 pktu 19 lit. g i jest konsekwencją poprawki ósmej, przywracającej aktualne brzmienie art. 23 ustawy nowelizowanej.</u>
          <u xml:id="u-323.75" who="#StefanJurczak">Poprawka szesnasta do art. 1 pktu 19 lit. h stanowi konsekwencję poprawki ósmej przywracającej aktualne brzmienie art. 23 ustawy nowelizującej.</u>
          <u xml:id="u-323.76" who="#StefanJurczak">Poprawka dwudziesta szósta do art. 1, skreślająca pkt 33, jest konsekwencją poprawki ósmej, przywracającej obowiązujące brzmienie art. 23.</u>
          <u xml:id="u-323.77" who="#StefanJurczak">Poprawka dwudziesta ósma do art. 1, skreślająca pkt 36, stanowi konsekwencję poprawki ósmej, przywracającej obowiązujące brzmienie art. 23 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-323.78" who="#StefanJurczak">Poprawka czterdziesta ósma do art. 10 pktu 1 stanowi konsekwencję poprawki ósmej i wyłącza przepis art. 23 ust. 1 pkt 2 z długiego, siedmiomiesięcznego vacatio legis.</u>
          <u xml:id="u-323.79" who="#StefanJurczak">Chciałem jeszcze przypomnieć, że przyjęcie poprawki ósmej wykluczą głosowanie nad poprawką dziewiątą, zaś przyjęcie poprawki piętnastej wyklucza głosowanie nad czternastą. Żebyśmy o tym pamiętali.</u>
          <u xml:id="u-323.80" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.81" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionych poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.82" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.83" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.84" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.85" who="#StefanJurczak">W obecności 74 senatorów za poprawkami głosowało 24, przeciw - 41, wstrzymało się od głosu 9 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-323.86" who="#komentarz">(Głosowanie nr 37).</u>
          <u xml:id="u-323.87" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba nie przyjęła tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-323.88" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką dziewiątą. Przypominam, że tamte nie zostały przyjęte, więc dziewiąta zostanie przegłosowana.</u>
          <u xml:id="u-323.89" who="#StefanJurczak">Poprawka dziewiąta dotyczy art. 1 pktu 17 lit, a, art. 23 ust. 1 pktu 1 i ma na celu wyeliminowanie niespójności w związku z wprowadzeniem dodatku szkoleniowego, który będzie przysługiwał niezależnie od prawa do zasiłku.</u>
          <u xml:id="u-323.90" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.91" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.92" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.93" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.94" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.95" who="#StefanJurczak">W obecności 72 senatorów za poprawką głosowało 70, przeciwko - nikt, wstrzymał się od głosu 1 senator, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-323.96" who="#komentarz">(Głosowanie nr 38).</u>
          <u xml:id="u-323.97" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że poprawka dziewiąta została przez Wysoką Izbę przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-323.98" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką dziesiątą. Poprawka dziesiąta do art. 1 pktu 17 lit. c ma charakter językowy.</u>
          <u xml:id="u-323.99" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.100" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.101" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.102" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.103" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.104" who="#StefanJurczak">W obecności 74 senatorów za poprawką głosowało 73, nikt nie głosował przeciwko, wstrzymał się od głosu 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-323.105" who="#komentarz">(Głosowanie nr 39).</u>
          <u xml:id="u-323.106" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że poprawka dziesiąta została przez Wysoką Izbę przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-323.107" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką jedenastą oznaczoną literami „a”, „b” i „c”. Poprawka ta do art. 1 pktu 18 ma charakter techniczno-legislacyjny. Polega na zastąpieniu zapisu o nadaniu brzmienia w ust. 2 zapisem o nadaniu ust. 2, ponieważ we wcześniejszej nowelizacji ustęp ten został skreślony.</u>
          <u xml:id="u-323.108" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.109" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.110" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.111" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.112" who="#StefanJurczak">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.113" who="#StefanJurczak">W obecności 72 senatorów za przyjęciem poprawki jedenastej głosowało 71, nikt nie głosował przeciw, wstrzymał się od głosu 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-323.114" who="#komentarz">(Głosowanie nr 40).</u>
          <u xml:id="u-323.115" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że poprawka jedenasta została przez Wysoką Izbę przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-323.116" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwunastą. Przegłosujemy obie jej części oznaczone literami „a” i „b”. Poprawka ta odnosi się do art. 1 pktu 19 lit. a i zmienia w art. 25 ust. 1 i 2. Liberalizuje ona przepis dotyczący okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych, stanowiąc, że przez 6 miesięcy będą go mogli pobierać bezrobotni zamieszkujący na obszarze, na którym stopa bezrobocia nie przekracza połowy przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, a przez 12 miesięcy - jeżeli przekracza połowę przeciętnej stopy bezrobocia w kraju.</u>
          <u xml:id="u-323.117" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.118" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.119" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.120" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.121" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.122" who="#StefanJurczak">W obecności 73 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 32, przeciw - 32, wstrzymało się od głosu 9 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-323.123" who="#komentarz">(Głosowanie nr 41).</u>
          <u xml:id="u-323.124" who="#StefanJurczak">Poprawka nie uzyskała większości i nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-323.125" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzynastą.</u>
          <u xml:id="u-323.126" who="#StefanJurczak">Chciałem przypomnieć, że należy ją przegłosować łącznie z poprawkami: trzydziestą trzecią, czterdziestą pierwszą i pięćdziesiątą pierwszą.</u>
          <u xml:id="u-323.127" who="#StefanJurczak">Poprawka trzynasta do art. 1 pktu 19 lit. a zmienia w art. 25 ust. 1 pkt 3. Rozszerza ona zakres osób, które będą mogły pobierać zasiłek dla bezrobotnych przez 18 miesięcy, o bezrobotnych małżonków mających na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko, jeżeli małżonek bezrobotnego utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania.</u>
          <u xml:id="u-323.128" who="#StefanJurczak">Poprawka trzydziesta trzecia do art. 4 pktu 3 jest konsekwencją wprowadzenia nowego świadczenia do systemu pomocy społecznej, jakim jest opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne. Poprawka wyszczególnia to zadanie jako zadanie zlecone gminy.</u>
          <u xml:id="u-323.129" who="#StefanJurczak">Poprawka czterdziesta pierwsza, dodająca do art. 4 pkt 9 lit. a, wprowadza nowe świadczenie do systemu pomocy społecznej, jakim jest opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne osobie pobierającej zasiłek stały oraz osobie pobierającej gwarantowany zasiłek okresowy. Poprawka różni się od poprawki poprzedniej jedynie oznaczeniem punktu i bardziej poprawnym brzmieniem przepisów, do których odsyła.</u>
          <u xml:id="u-323.130" who="#StefanJurczak">Poprawka pięćdziesiąta pierwsza do art. 10 - to jest poprawka pana senatora Rewaja poparta przez połączone komisje - stanowi konsekwencję poprawki trzynastej w zakresie pktu 2 art. 10, wyłączając z czteromiesięcznego vacatio legis przepis art. 25 ust. 1 pktu 3 lit. b ustawy oraz dodany w art. 4 przepis art. 31 lit. b z wejścia w życie z mocą wsteczną. Ponadto wydłuża termin wejścia w życie przepisu art. 6 do dnia 1 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-323.131" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.132" who="#StefanJurczak">Kto jest za przyjęciem wymienionych poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.133" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.134" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.135" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.136" who="#StefanJurczak">W obecności 72 senatorów za wnioskiem głosowało 71, przeciwnych głosów nie było, głosów wstrzymujących się nie było, 1 senator nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-323.137" who="#komentarz">(Głosowanie nr 42).</u>
          <u xml:id="u-323.138" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba poprawki przyjęła.</u>
          <u xml:id="u-323.139" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką czternastą. Chciałem tylko przypomnieć, jeśli ktoś sobie tego nie zaznaczył, że ponieważ odrzuciliśmy już poprawkę piętnastą, to teraz powinna być przegłosowana poprawka czternasta.</u>
          <u xml:id="u-323.140" who="#StefanJurczak">Poprawka czternasta do art. 1 pktu 19 lit. g zmienia w art. 25 ust. 11. Ma ona na celu stworzenie zachęt do podejmowania przez bezrobotnych w okresie posiadania prawa do zasiłku działań przynoszących dochody - nawet krótkotrwałego zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, pozarolniczej działalności.</u>
          <u xml:id="u-323.141" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.142" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.143" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.144" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.145" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.146" who="#StefanJurczak">W obecności 72 senatorów za poprawką głosowało 62, przeciw - 8, wstrzymał się od głosu 1 senator, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-323.147" who="#komentarz">(Głosowanie nr 43).</u>
          <u xml:id="u-323.148" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba poprawkę czternastą przyjęła.</u>
          <u xml:id="u-323.149" who="#StefanJurczak">Chciałem przypomnieć, że poprawki: piętnasta, szesnasta, siedemnasta, zostały już przegłosowane.</u>
          <u xml:id="u-323.150" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką osiemnastą. Poprawka ta do art. 1 pktu 21 lit. a i b polega na skreśleniu w art. 27 ust. 1 pktu 3 ustawy nowelizowanej, co zmierza do wykreślenia z ustawy jednej z przesłanek utraty prawa do zasiłku, mianowicie rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem u ostatniego pracodawcy. Chciałem jeszcze przypomnieć, że przyjęcie poprawki osiemnastej wyklucza głosowanie nad poprawką dziewiętnastą.</u>
          <u xml:id="u-323.151" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.152" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.153" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.154" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.155" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.156" who="#StefanJurczak">W obecności 71 senatorów za poprawką głosowało 8, przeciw - 50, wstrzymało się od głosu 1–2 senatorów, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-323.157" who="#komentarz">(Głosowanie nr 44).</u>
          <u xml:id="u-323.158" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że poprawka osiemnasta nie została przez Wysoką Izbę przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-323.159" who="#StefanJurczak">Przystępujemy wobec tego do głosowania nad poprawką dziewiętnastą do art. 1 pktu 21 lit. a. Polega ona na zliberalizowaniu przepisu stanowiącego o przesłankach utraty prawa do zasiłku. Poprawka zmierza do tego, aby jedną z podstaw utraty tego prawa było rozwiązanie stosunku pracy za wypowiedzeniem na mocy porozumienia stron lub bez wypowiedzenia z winy pracownika nie w okresie 9 miesięcy przed zarejestrowaniem, lecz w okresie 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-323.160" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.161" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.162" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.163" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.164" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.165" who="#StefanJurczak">W obecności 71 senatorów za poprawką głosowało 50, przeciw - 9, wstrzymało się od głosu 12 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-323.166" who="#komentarz">(Głosowanie nr 45).</u>
          <u xml:id="u-323.167" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba poprawkę dziewiętnastą przyjęła.</u>
          <u xml:id="u-323.168" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą. Poprawka dotyczy art. 1 pktu 25 i ma charakter techniczno-legislacyjny. Polega na dodaniu ust. 2, ponieważ we wcześniejszej nowelizacji ustęp ten został skreślony.</u>
          <u xml:id="u-323.169" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.170" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.171" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.172" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.173" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.174" who="#StefanJurczak">W obecności 71 senatorów za poprawką głosowało 71 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-323.175" who="#komentarz">(Głosowanie nr 46).</u>
          <u xml:id="u-323.176" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba poprawkę dwudziestą przyjęła jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-323.177" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą pierwszą. Poprawka dotyczy art. 1 pktu 29 lit. a i jest konsekwencją likwidacji zasiłków szkoleniowych oraz wprowadzenia dodatków szkoleniowych.</u>
          <u xml:id="u-323.178" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.179" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.180" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.181" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.182" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.183" who="#StefanJurczak">W obecności 70 senatorów za poprawką głosowało 66, przeciwny był 1 senator, wstrzymało się od głosu 2, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-323.184" who="#komentarz">(Głosowanie nr 47).</u>
          <u xml:id="u-323.185" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę dwudziestą pierwszą.</u>
          <u xml:id="u-323.186" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą drugą. Poprawka ma charakter językowy, a dotyczy art. 1 pktu 31 i zmienia w art. 37 lit. k ust. 1 pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-323.187" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.188" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.189" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.190" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.191" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.192" who="#StefanJurczak">W obecności 70 senatorów za poprawką głosowało 69, nikt nie głosował przeciw, wstrzymał się od głosu 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-323.193" who="#komentarz">(Głosowanie nr 48).</u>
          <u xml:id="u-323.194" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę dwudziestą drugą.</u>
          <u xml:id="u-323.195" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą trzecią. Poprawka dotyczy art. 1 pktu 31 i zmienia w art. 37 lit. k ust. 2. Przewiduje ona podwyższenie wysokości świadczenia przedemerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-323.196" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.197" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.198" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.199" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.200" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania. W obecności 69 senatorów za poprawką głosowało 68, przeciw nikt nie głosował, nikt się nie wstrzymał od głosu, 1 senator nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-323.201" who="#komentarz">(Głosowanie nr 49).</u>
          <u xml:id="u-323.202" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę dwudziestą trzecią.</u>
          <u xml:id="u-323.203" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą czwartą. Poprawka dotyczy art. 1 pktu 31 i zmienia w art. 37 lit. o ust. 1. Ma ona charakter językowy.</u>
          <u xml:id="u-323.204" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.205" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.206" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.207" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.208" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.209" who="#StefanJurczak">W obecności 72 senatorów za poprawką głosowało 72 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-323.210" who="#komentarz">(Głosowanie nr 50).</u>
          <u xml:id="u-323.211" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba poprawkę dwudziestą czwartą przyjęła jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-323.212" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą piątą. Poprawka dotyczy art. 1 pktu 32 i jest uzupełnieniem pominiętego przez Sejm w tym miejscu zastąpienia zasiłków szkoleniowych dodatkami szkoleniowymi.</u>
          <u xml:id="u-323.213" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.214" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.215" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.216" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.217" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.218" who="#StefanJurczak">W obecności 71 senatorów za poprawką głosowało 69, przeciwko nikt nie głosował, wstrzymało się od głosu 2 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-323.219" who="#komentarz">(Głosowanie nr 51).</u>
          <u xml:id="u-323.220" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę dwudziestą piątą.</u>
          <u xml:id="u-323.221" who="#StefanJurczak">Chciałem przypomnieć, że poprawka dwudziesta szósta została już poddana pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-323.222" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą siódmą. Dotyczy ona art. 1 pktu 35 i skreśla upoważnienie dla ministra pracy i polityki socjalnej do określenia w drodze rozporządzenia przypadków zwolnienia cudzoziemca z konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, jeżeli chodzi o usługi artystyczne lub jeżeli potrzeba zatrudnienia wynika z umów i porozumień międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-323.223" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.224" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.225" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.226" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.227" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.228" who="#StefanJurczak">W obecności 70 senatorów za poprawką głosowało 18, przeciw - 48, wstrzymało się od głosu 4 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-323.229" who="#komentarz">(Głosowanie nr 52).</u>
          <u xml:id="u-323.230" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że poprawka dwudziesta siódma nie została przez Wysoką Izbę przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-323.231" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą dziewiątą. Dotyczy ona art. 1 pktu 36 lit. a i stanowi konsekwencję likwidacji zasiłków szkoleniowych oraz zastąpienia ich dodatkami szkoleniowymi.</u>
          <u xml:id="u-323.232" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.233" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.234" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.235" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.236" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.237" who="#StefanJurczak">W obecności 70 senatorów za poprawką głosowało 67, przeciw nikt nie głosował, wstrzymało się od głosu 3 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-323.238" who="#komentarz">(Głosowanie nr 53).</u>
          <u xml:id="u-323.239" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że poprawka dwudziesta dziewiąta została przez Wysoką Izbę przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-323.240" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą. Dotyczy ona art. 1 pktu 37 lit. e i polega na objęciu finansowaniem ze środków Funduszu Pracy składek na ubezpieczenie społeczne od dodatków i premii, wypłacanych pracownikom będącym opiekunami praktyk uczniowskich.</u>
          <u xml:id="u-323.241" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.242" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.243" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.244" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.245" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.246" who="#StefanJurczak">W obecności 70 senatorów za poprawką głosowało 69, przeciw nikt nie głosował, wstrzymał się od głosu 1 senator.</u>
          <u xml:id="u-323.247" who="#komentarz">(Głosowanie nr 54).</u>
          <u xml:id="u-323.248" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę trzydziestą.</u>
          <u xml:id="u-323.249" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą pierwszą. Dotyczy ona art. 1 pktu 37 lit. b i mą charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-323.250" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności. Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem wyżej wymienionej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.251" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.252" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.253" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.254" who="#StefanJurczak">W obecności 71 senatorów za poprawką głosowało 67, przeciwny był 1 senator, wstrzymał się od głosu 1, nie głosowało 2 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-323.255" who="#komentarz">(Głosowanie nr 55).</u>
          <u xml:id="u-323.256" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę trzydziestą pierwszą.</u>
          <u xml:id="u-323.257" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą drugą. Dotyczy ona art. 2 i zmienia w art. 85 §3. Ma charakter językowy.</u>
          <u xml:id="u-323.258" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.259" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.260" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.261" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.262" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.263" who="#StefanJurczak">W obecności 73 senatorów za poprawką głosowało 68, przeciwny był 1 senator, wstrzymało się od głosu 3, a 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-323.264" who="#komentarz">(Głosowanie nr 56).</u>
          <u xml:id="u-323.265" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę trzydziestą drugą.</u>
          <u xml:id="u-323.266" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą czwartą, łącznie z poprawką czterdziestą dziewiątą.</u>
          <u xml:id="u-323.267" who="#StefanJurczak">Poprawka trzydziesta czwarta, dotycząca art. 4 pktu 3a, ma na celu zrównanie domów pomocy społecznej prowadzonych i finansowanych przez wojewodę z domami prowadzonymi przez inne podmioty pod względem długości okresu, w jakim podlegają obowiązkowi wdrożenia standardu podstawowych usług świadczonych przez domy pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-323.268" who="#StefanJurczak">Poprawka czterdziesta dziewiąta, dotycząca art. 10, a zgłoszona przez Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia, stanowi konsekwencję trzydziestej czwartej i czterdziestej siódmej, a reguluje materię wejścia w życie przepisu art. 8a, dotyczącego kodeksu pracy, oraz przepisu mówiącego o zrównaniu domów pomocy społecznej w zakresie dostosowania ich do określonego standardu, który to przepis nie może wejść w życie z mocą wsteczną.</u>
          <u xml:id="u-323.269" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.270" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.271" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-323.272" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-323.273" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.274" who="#StefanJurczak">W obecności 73 senatorów za poprawkami głosowało 16, przeciw - 44, 13 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-323.275" who="#komentarz">(Głosowanie nr 57).</u>
          <u xml:id="u-323.276" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba nie przyjęła poprawki trzydziestej czwartej i czterdziestej dziewiątej.</u>
          <u xml:id="u-323.277" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą piątą, dotyczącą art. 4 pktu 4. Poprawka ma charakter językowy.</u>
          <u xml:id="u-323.278" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.279" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.280" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-323.281" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-323.282" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.283" who="#StefanJurczak">W obecności 73 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 72, przeciw nie był nikt, żaden z senatorów nie wstrzymał się od głosu, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-323.284" who="#komentarz">(Głosowanie nr 58).</u>
          <u xml:id="u-323.285" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę trzydziestą piątą.</u>
          <u xml:id="u-323.286" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą szóstą, dotyczącą art. 4 pktu 8 lit. c oraz art. 31 ust. 4a. Poprawka ma na celu wydłużenie okresu pobierania gwarantowanego zasiłku okresowego dla osoby samotnie wychowującej co najmniej jedno dziecko, do czasu ukończenia przez nie szkoły podstawowej, nie dłużej niż do piętnastego roku życia.</u>
          <u xml:id="u-323.287" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.288" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.289" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-323.290" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-323.291" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.292" who="#StefanJurczak">W obecności 72 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 35, przeciw - 33, 4 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-323.293" who="#komentarz">(Głosowanie nr 59).</u>
          <u xml:id="u-323.294" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę trzydziestą szóstą.</u>
          <u xml:id="u-323.295" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą siódmą, dotyczącą art. 4 pktu 8 lit. c, art. 31 ust. 4b i ust. 4c. Poprawka ma na celu wydłużenie okresu wypłacania przez środki pomocy społecznej gwarantowanego zasiłku okresowego osobom, które utraciły prawo do zasiłku dla bezrobotnych z powodu upływu czasu jego pobierania, jeżeli samotnie wychowują co najmniej jedno dziecko, które nie rozpoczęło jeszcze nauki w szkole podstawowej.</u>
          <u xml:id="u-323.296" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.297" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.298" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-323.299" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-323.300" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.301" who="#StefanJurczak">W obecności 72 senatorów za poprawką głosowało 66, przeciw - 3, 2 senatorów wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-323.302" who="#komentarz">(Głosowanie nr 60).</u>
          <u xml:id="u-323.303" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę trzydziestą siódmą.</u>
          <u xml:id="u-323.304" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą ósmą. Poprawka dotyczy art. 4 pktu 8 lit. c i art. 31 ust. 4c. Ma charakter językowy.</u>
          <u xml:id="u-323.305" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.306" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.307" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-323.308" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-323.309" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.310" who="#StefanJurczak">W obecności 71 senatorów, za przyjęciem poprawki głosowało 68, przeciw nikt, żaden senator nie wstrzymał się od głosu, 3 nie głosowało.</u>
          <u xml:id="u-323.311" who="#komentarz">(Głosowanie nr 61).</u>
          <u xml:id="u-323.312" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę trzydziestą ósmą.</u>
          <u xml:id="u-323.313" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą dziewiątą, dotyczącą art. 4 pktu 8 lit. c oraz art. 31 ust. 4d. Poprawka umożliwi pobieranie gwarantowanego zasiłku okresowego także w przypadku podjęcia innej pracy zarobkowej.</u>
          <u xml:id="u-323.314" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.315" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.316" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-323.317" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-323.318" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.319" who="#StefanJurczak">W obecności 72 senatorów za poprawką głosowało 37, przeciw - 26, 9 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-323.320" who="#komentarz">(Głosowanie nr 62).</u>
          <u xml:id="u-323.321" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę trzydziestą dziewiątą.</u>
          <u xml:id="u-323.322" who="#StefanJurczak">Ponieważ przyjęliśmy poprawkę czterdziestą pierwszą, która została przegłosowana łącznie z trzynastą, trzydziestą trzecią i pięćdziesiątą pierwszą, więc nad poprawką czterdziestą nie głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-323.323" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką czterdziestą drugą. Poprawka dotyczy art. 4 pktu 10 i art. 35 ust. 1. Ma charakter językowy.</u>
          <u xml:id="u-323.324" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.325" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.326" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-323.327" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-323.328" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.329" who="#StefanJurczak">W obecności 72 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 71, przeciw nie był nikt, 1 senator wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-323.330" who="#komentarz">(Głosowanie nr 63).</u>
          <u xml:id="u-323.331" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że poprawka czterdziesta druga została przyjęta przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-323.332" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką czterdziestą trzecią, dotyczącą art. 4 pktu 10 i art. 35 ust. 1 pktu 4. Poprawka ma charakter językowy.</u>
          <u xml:id="u-323.333" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.334" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.335" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-323.336" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-323.337" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.338" who="#StefanJurczak">W obecności 69 senatorów za poprawką głosowało 69 senatorów, nikt nie był przeciw i nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-323.339" who="#komentarz">(Głosowanie nr 64).</u>
          <u xml:id="u-323.340" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę czterdziestą trzecią.</u>
          <u xml:id="u-323.341" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką czterdziestą czwartą, dotyczącą art. 4 pktu 10 i art. 35 ust. 3. Ta poprawka również ma charakter językowy.</u>
          <u xml:id="u-323.342" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.343" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za jej przyjęciem, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.344" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-323.345" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-323.346" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.347" who="#StefanJurczak">W obecności 72 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 69, 1 senator był przeciw, 1 wstrzymał się od głosu i 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-323.348" who="#komentarz">(Głosowanie nr 65).</u>
          <u xml:id="u-323.349" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę czterdziestą czwartą.</u>
          <u xml:id="u-323.350" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką czterdziestą piątą. Dotyczy ona art. 4 pktu 11 i też ma charakter językowy.</u>
          <u xml:id="u-323.351" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.352" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.353" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-323.354" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-323.355" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.356" who="#StefanJurczak">W obecności 72 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 68, przeciwny był 1 senator, wstrzymał się od głosu 1, 2 nie głosowało.</u>
          <u xml:id="u-323.357" who="#komentarz">(Głosowanie nr 66).</u>
          <u xml:id="u-323.358" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę czterdziestą piątą.</u>
          <u xml:id="u-323.359" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką czterdziestą szóstą. Dotyczy art. 5 i ma charakter językowy.</u>
          <u xml:id="u-323.360" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.361" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.362" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-323.363" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-323.364" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.365" who="#StefanJurczak">W obecności 72 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 68, przeciwnych było 2, 1 senator wstrzymał się od głosu, 1 nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-323.366" who="#komentarz">(Głosowanie nr 67).</u>
          <u xml:id="u-323.367" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę czterdziestą szóstą.</u>
          <u xml:id="u-323.368" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką czterdziestą siódmą. Dotyczy możliwości wypłacania wynagrodzenia w formie zaliczki pracownikowi, z którym został nawiązany stosunek pracy po wejściu w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-323.369" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.370" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.371" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-323.372" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-323.373" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.374" who="#StefanJurczak">W obecności 72 senatorów, za przyjęciem poprawia głosowało 23, przeciw było 40, 9 senatorów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-323.375" who="#komentarz">(Głosowanie nr 68).</u>
          <u xml:id="u-323.376" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba nie przyjęła poprawki czterdziestej siódmej.</u>
          <u xml:id="u-323.377" who="#StefanJurczak">Chciałem państwu powiedzieć, że przegłosowaliśmy już wszystkie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-323.378" who="#komentarz">(Senator Stanisław Kochanowski: Pięćdziesiąta.)</u>
          <u xml:id="u-323.379" who="#StefanJurczak">Pięćdziesiątą poprawkę już przegłosowaliśmy. Przypomnę państwu, że pan senator Jankiewicz tłumaczył nam, iż jeżeli przyjmiemy poprawkę pięćdziesiątą pierwszą, to już nie będziemy głosować nad poprawką pięćdziesiątą. Tak to wszyscy zrozumieliśmy.</u>
          <u xml:id="u-323.380" who="#komentarz">(Senator Stanisław Kochanowski: Przepraszam, Panie Marszałku, sprawa jest jasna.)</u>
          <u xml:id="u-323.381" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie niektórych ustaw wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-323.382" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-323.383" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem projektu uchwały w całości wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.384" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.385" who="#StefanJurczak">Kto wstrzymał się od głosowania, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-323.386" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-323.387" who="#StefanJurczak">W obecności 72 senatorów za przyjęciem projektu uchwały głosowało 58, przeciw było 13, a 1 senator wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-323.388" who="#komentarz">(Głosowanie nr 69).</u>
          <u xml:id="u-323.389" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Senat przyjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-323.390" who="#StefanJurczak">Powracamy do punktu piątego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-323.391" who="#StefanJurczak">Przypominam, że w przerwie w obradach Senatu odbyło się posiedzenie Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisji Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, które ustosunkowały się do przedstawionych podczas debaty wniosków.</u>
          <u xml:id="u-323.392" who="#StefanJurczak">Debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie, zgodnie z art. 45 ust. 3 Regulaminu Senatu, głos mogą zabrać jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-323.393" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków sprawozdawcę Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisji Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, pana senatora Jerzego Adamskiego.</u>
          <u xml:id="u-323.394" who="#StefanJurczak">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#JerzyAdamski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#JerzyAdamski">Połączone komisje poparły w głosowaniu, stosunkiem głosów 16 do 6, wniosek zawarty w punkcie pierwszym, a więc o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#JerzyAdamski">Jedno zdanie komentarza. Na tę ustawę czeka cała brać pożarnicza z ochotniczych straży pożarnych i Państwowej Straży Pożarnej. Proszę Wysoką Izbę o przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#StefanJurczak">Chciałem jeszcze przypomnieć, że sprawozdawcami byli: pan senator Piotr Miszczuk, pan senator Andrzej Chronowski, pani senator Anna Olejnicka-Górczewska, pan senator Lech Czerwiński i pan senator Zbigniew Romaszewski. Wnioski składali: pan senator Zbigniew Romaszewski i pan senator Aleksander Gawronik.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#StefanJurczak">Chciałem zapytać, czy chcieliby państwo zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#StefanJurczak">Bardzo proszę, pan senator Zbigniew Romaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#ZbigniewRomaszewski">Chciałem przypomnieć, czego dotyczyły składane przeze mnie wnioski. Generalnie dotyczyły one nieuzasadnionego ograniczenia praw obywatelskich funkcjonariuszy straży pożarnej. To była zasadnicza ich treść.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#ZbigniewRomaszewski">Wystąpienie ministra Zimowskiego odnośnie do skreślenia art. 2 całkowicie przekonało mnie o zasadności tego postulatu. Całkowicie. Problem nie polega na tym, czy straż pożarna może być poddana pewnym ograniczeniom w prawach związkowych, lecz na tym, że takie ograniczenia nie są wprowadzane ustawowo, tylko są sprawą osobistych poglądów ministra spraw wewnętrznych. Przepraszam, ale nie tak wyglądają reguły ustawowe. W związku z tym zdecydowanie podtrzymuję wniosek mniejszości o skreślenie art. 2 ustawy. Ten artykuł może być tylko zarzewiem konfliktów, wynikłych z różnic między dowolnymi interpretacjami ministra spraw wewnętrznych a interesami związków zawodowych straży pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#ZbigniewRomaszewski">Nie jest dla mnie również uzasadniona próba uniknięcia kontroli sądowej orzeczeń komisji dyscyplinarnej. Wydaje mi się, że ilość spraw całkowicie do tego nie uprawnia. To, co powiedziano o natłoku spraw dyscyplinarnych, które runęłyby na Sąd Najwyższy, to mit, co zostało bardzo łatwo wykazane. Uważam, że powinna tu być tego rodzaju formalna kontrola. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#StefanJurczak">Chciałem jeszcze zapytać panów wnioskodawców, czy chcą zabrać głos, bo przedtem nie wszyscy byli na sali.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#StefanJurczak">Czy pan senator Chronowski chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#komentarz">(Senator Andrzej Chronowski: Jeżeli można, to z miejsca.)</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#StefanJurczak">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#AndrzejChronowski">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#AndrzejChronowski">Państwowa Straż Pożarna z utęsknieniem czeka na tę ustawę, ale, według mnie, co najmniej z dwiema poprawkami. Myślę o poprawce siódmej, dotyczącej przedłużenia tego okresu dla pracowników straży zakładowych, i o poprawce dotyczącej skreślenia art. 2 ustawy. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#StefanJurczak">Powracamy do punktu czwartego, do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#StefanJurczak">Przypominam, że w trakcie debaty przedstawiono kilka wniosków w tej sprawie. Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Praw Człowieka i Praworządności przedstawiły wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Mniejszość tych komisji oraz senatorowie wnioskodawcy przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#StefanJurczak">Informuję, że zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu, w pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek - jest on zawarty w druku nr 443Z. Następnie, w przypadku odrzucenia tego wniosku, przeprowadzimy głosowanie nad przedstawionymi poprawkami, według kolejności przepisów.</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem komisji o przyjęcie ustawy bez poprawek - druk nr 443Z.</u>
          <u xml:id="u-329.4" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-329.5" who="#StefanJurczak">Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za wnioskiem komisji o przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-329.6" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-329.7" who="#StefanJurczak">Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-329.8" who="#StefanJurczak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-329.9" who="#StefanJurczak">W obecności 67 senatorów za przyjęciem ustawy bez poprawek głosowało 47, przeciw było 17, wstrzymało się od głosu 3 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-329.10" who="#komentarz">(Głosowanie nr 70).</u>
          <u xml:id="u-329.11" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Senat przyjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-329.12" who="#StefanJurczak">Powracamy do punktu szóstego porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych i ustawy o finansowaniu gmin.</u>
          <u xml:id="u-329.13" who="#StefanJurczak">Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, które ustosunkowały się do wniosków przedstawionych w trakcie debaty.</u>
          <u xml:id="u-329.14" who="#StefanJurczak">Przypominam też, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona. Obecnie, zgodnie z art. 45 Regulaminu Senatu, głos mogą zabrać jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-329.15" who="#StefanJurczak">Proszę sprawozdawcę Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, pana senatora Adama Wosia, o zabranie głosu i przedstawienie wniosków uzgodnionych na posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-329.16" who="#StefanJurczak">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#AdamWoś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#AdamWoś">W czasie przerwy odbyło się posiedzenie połączonych komisji: Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, w celu rozpatrzenia zgłoszonych w czasie debaty poprawek do ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych i ustawy o finansowaniu gmin.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#AdamWoś">Połączone komisje zdecydowaną większością głosów przyjęły poprawki zgłoszone i przedstawione przez sprawozdawców Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych. Są one zawarte w druku nr 447Z, w punktach pierwszym i trzecim.</u>
          <u xml:id="u-330.3" who="#AdamWoś">Ponadto zgłoszono dwa wnioski mniejszości, które zostaną przedstawione przez innych sprawozdawców. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu i przedstawienie wniosków mniejszości połączonych komisji sprawozdawcę mniejszości połączonych komisji, pana senatora Wacława Strażewicza.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#komentarz">(Senator Wacław Strażewicz: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#StefanJurczak">Nie będzie pan zabierał głosu?</u>
          <u xml:id="u-331.4" who="#StefanJurczak">Prosiłbym w takim razie o zabranie głosu wnioskodawcę, pana senatora Piotra Łukasza Juliusza Andrzejewskiego.</u>
          <u xml:id="u-331.5" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie ma go!)</u>
          <u xml:id="u-331.6" who="#StefanJurczak">Chciałem zapytać, czy senatorowie wnioskodawcy lub inni senatorowie chcą zabrać głos? Nie.</u>
          <u xml:id="u-331.7" who="#StefanJurczak">Przechodzimy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach…</u>
          <u xml:id="u-331.8" who="#komentarz">(Senator Piotr Andrzejewski: Nie będę zabierał głosu.)</u>
          <u xml:id="u-331.9" who="#komentarz">(Głosy z sali: Przystępujemy.)</u>
          <u xml:id="u-331.10" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych i ustawy o finansowaniu gmin.</u>
          <u xml:id="u-331.11" who="#StefanJurczak">Przypominam, że Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisja Gospodarki Narodowej oraz Komisja Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, a także pan senator wnioskodawca, przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-331.12" who="#StefanJurczak">Informuję, że zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu, przeprowadzone zostaną kolejne głosowania nad zaproponowanymi poprawkami, według kolejności przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-331.13" who="#StefanJurczak">Poprawka pierwsza. Poprzez skreślenie wyrazu „użytkowania” poprawka stwarza stan jasności co do tego, że w przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych podatek od nieruchomości należy płacić niezależnie od tego, czy budowla jest użytkowana.</u>
          <u xml:id="u-331.14" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-331.15" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-331.16" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-331.17" who="#StefanJurczak">Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-331.18" who="#StefanJurczak">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-331.19" who="#StefanJurczak">W obecności 68 senatorów za poprawką głosowało 61, przeciw był 1 senator, wstrzymało się od głosu 4, nie głosowało 2 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-331.20" who="#komentarz">(Głosowanie nr 71).</u>
          <u xml:id="u-331.21" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę pierwszą.</u>
          <u xml:id="u-331.22" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką drugą oznaczoną literą „a” i „b”, ma ona na celu zastąpienie wartości rynkowej wartością odtworzeniową, jako podstawą opodatkowania podatkiem od nieruchomości budowli, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-331.23" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-331.24" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-331.25" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-331.26" who="#StefanJurczak">Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-331.27" who="#StefanJurczak">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-331.28" who="#StefanJurczak">W obecności 68 senatorów za poprawką głosowało 12, przeciw - 52, wstrzymało się od głosu 4.</u>
          <u xml:id="u-331.29" who="#komentarz">(Głosowanie nr 72).</u>
          <u xml:id="u-331.30" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba nie przyjęła poprawki drugiej.</u>
          <u xml:id="u-331.31" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzecią. Zmierza ona do nadania przepisowi znaczenia zgodnego z celem unormowania, a mianowicie, by podatnik ponosił koszty wyceny budowli, ilekroć różnica w wycenach dokonanych przez niego i przez biegłego wynosi co najmniej 33%, to znaczy 33% i więcej.</u>
          <u xml:id="u-331.32" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-331.33" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-331.34" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-331.35" who="#StefanJurczak">Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-331.36" who="#StefanJurczak">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-331.37" who="#StefanJurczak">W obecności 67 senatorów za poprawką głosowało 63, przeciw był 1, również 1 senator wstrzymał się od głosu, 2 nie głosowało.</u>
          <u xml:id="u-331.38" who="#komentarz">(Głosowanie nr 73).</u>
          <u xml:id="u-331.39" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła poprawkę trzecią.</u>
          <u xml:id="u-331.40" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad poprawką czwartą. Zmierza ona do zmniejszenia maksymalnej kwoty podatku od nieruchomości, należnego za grunty pod jeziorami zajęte na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrownie wodne, z 2 złotych do 1 złotego od hektara powierzchni.</u>
          <u xml:id="u-331.41" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-331.42" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-331.43" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-331.44" who="#StefanJurczak">Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-331.45" who="#StefanJurczak">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-331.46" who="#StefanJurczak">W obecności 69 senatorów za przyjęciem poprawki głosowało 23, przeciw - 42, wstrzymało się od głosu 4 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-331.47" who="#komentarz">(Głosowanie nr 74).</u>
          <u xml:id="u-331.48" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba nie przyjęła poprawki czwartej.</u>
          <u xml:id="u-331.49" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych i ustawy o finansowaniu gmin wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-331.50" who="#StefanJurczak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-331.51" who="#StefanJurczak">Kto z państwa jest za przyjęciem projektu uchwały w całości wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-331.52" who="#StefanJurczak">Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku „przeciw” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-331.53" who="#StefanJurczak">Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku „wstrzymuję się” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-331.54" who="#StefanJurczak">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-331.55" who="#StefanJurczak">W obecności 69 senatorów za uchwałą głosowało 63, przeciw był 1, wstrzymało się od głosu 5 senatorów.</u>
          <u xml:id="u-331.56" who="#komentarz">(Głosowanie nr 75).</u>
          <u xml:id="u-331.57" who="#StefanJurczak">Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła uchwałę.</u>
          <u xml:id="u-331.58" who="#StefanJurczak">Na prośbę Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej ogłaszam piętnastominutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-331.59" who="#StefanJurczak">Proszę o podanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#WandaKustrzeba">Senatorowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej zbiorą się w sali nr 176 bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 20 minut 00 do godziny 20 minut 21)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#StefanJurczak">Panowie senatorowie, czy możecie już usiąść? Może byśmy rozpoczęli.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do punktu ósmego porządku dziennego: pierwsze czytanie przedstawionego przez grupę senatorów projektu ustawy o Narodowym Funduszu Pomocy Życiu.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#StefanJurczak">Przypominam, że projekt ten zawarty jest w druku nr 437.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców, pana marszałka Adama Struzika, i przedstawienie projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#AdamStruzik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#AdamStruzik">Przezwyciężenie tendencji spadku urodzeń w Polsce wymaga nowej strategii w podejściu do polityki rodzinnej państwa. Nie można zahamować spadku urodzeń bez istotnego postępu w opiece nad matką i dzieckiem. Wymaga to w pierwszej kolejności przywrócenia szerokiej opieki nad kobietami w ciąży, decydującej w znaczniej mierze o stanie genetycznym dorosłego pokolenia, a ponadto powstrzymania regresu w opiece nad dziećmi, między innymi przez: zmianę klimatu wobec tej opieki oraz szersze zaangażowanie całego świadomego celu społeczeństwa, środków finansowych, publicznych i prywatnych.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#AdamStruzik">Wnoszony przez grupę senatorów Polskiego Stronnictwa Ludowego pod obrady Wysokiej Izby projekt ustawy o Narodowym Funduszu Pomocy Życiu dotyczy właśnie bardzo ważnego problemu społecznego, jakim jest trudna sytuacja materialna lub osobista części polskich kobiet w okresie ciąży i po urodzeniu dziecka.</u>
          <u xml:id="u-334.3" who="#AdamStruzik">Chciałbym w tym miejscu przypomnieć fragment mojego wystąpienia z dnia 3 października bieżącego roku - było to osiemdziesiąte pierwsze posiedzenie Senatu - podczas dyskusji o ustawie o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-334.4" who="#AdamStruzik">„Mówimy o harmonijnym ekorozwoju człowieka i środowiska, a ludzkie życie, to poczęte i rozwijające się w łonie matki? Czyż ono nie zasługuje na ochronę i pomoc? Czy matka będąca w trudnej sytuacji życiowej i osobistej ma być pozostawiona sama sobie? Czy jedyną propozycją ma być pozbycie się problemu?</u>
          <u xml:id="u-334.5" who="#AdamStruzik">Największym dramatem tych kobiet jest samotność. Naszym zadaniem społecznym i politycznym jest niesienie im pomocy. Jeśli byliśmy zdolni do powołania Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, to czyż nas, senatorów Rzeczypospolitej Polskiej, nie stać na wysiłek koncepcyjny, aby powołać Narodowy Fundusz Pomocy Życiu?</u>
          <u xml:id="u-334.6" who="#AdamStruzik">Taką propozycję dziś tutaj składam. Zamieńmy ją w naszą inicjatywę ustawodawczą. W ten sposób Senat wpisze się w budowę cywilizacji życia, wpisze się w budowę Polski, o jakiej marzymy, solidarnej, pomocniczej.</u>
          <u xml:id="u-334.7" who="#AdamStruzik">Oczywiście jest to kwestia polityczna. To jest polityczne pytanie, jakiej Polski chcemy. Zawsze można powiedzieć, że brakuje środków finansowych. Ale czyż kiedykolwiek było ich i będzie tyle, aby spełnić wszystkie potrzeby? To jest problem politycznego wyboru, jakie priorytety sobie wyznaczymy. Jeżeli wybierzemy taki model rozwoju cywilizacyjnego, to znajdziemy sposoby i środki, aby nieść życiu pomoc psychologiczną, medyczną, materialną i społeczną”. Intencją przedkładanego projektu jest utworzenie nowej instytucji, w formie funduszu celowego, podejmującej przedsięwzięcia i realizującej własne programy oraz wspierającej w tym względzie działania samorządów i administracji państwowej, Kościoła katolickiego, innych kościołów i związków wyznaniowych oraz organizacji społecznych.</u>
          <u xml:id="u-334.8" who="#AdamStruzik">Utworzenie Narodowego Funduszu Pomocy Życiu w szczególności ma umożliwić finansowanie pomocy udzielanej kobietom ciężarnym, znajdującym się w ciężkich warunkach życiowych lub trudnej sytuacji osobistej, tak w okresie ciąży, jak i po urodzeniu dzieci, do ich 3 roku życia przez:</u>
          <u xml:id="u-334.9" who="#AdamStruzik">— organizowanie i prowadzenie domów opieki dla tych kobiet;</u>
          <u xml:id="u-334.10" who="#AdamStruzik">— zapewnienie opieki medycznej z zakresu ginekologii, położnictwa oraz z zakresu psychologii, a także zapewnienie poradnictwa rodzinnego i prawnego;</u>
          <u xml:id="u-334.11" who="#AdamStruzik">— udzielanie pomocy w przygotowaniu zawodowym, przekwalifikowaniu lub znalezieniu pracy, celem ochrony i podtrzymywania samodzielności materialnej.</u>
          <u xml:id="u-334.12" who="#AdamStruzik">Proponowany w projekcie szeroki zakres pomocy, realizowanej przez fundusz, pozwala mieć nadzieję, że nie będzie ona miała wyłącznie doraźnego charakteru i pozwoli w większości przypadków trwale rozwiązać problemy potrzebujących kobiet i członków ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-334.13" who="#AdamStruzik">Obecna pomoc państwa, przewidziana ustawą z dnia 2 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, jest zdecydowanie niewystarczająca. Z braku środków przyjęto na przykład bardzo niską podstawę naliczania świadczeń dla kobiet w ciąży i wychowujących dzieci. Często też opóźniane są ich wypłaty. Powoduje to nawet pozbawienie pomocy znacznej części potrzebujących. Umożliwia pomoc czysto symboliczną, o charakterze doraźnym, nie zaś systemowym, pomoc, która ma charakter ogólny, nie zaś indywidualny.</u>
          <u xml:id="u-334.14" who="#AdamStruzik">W tej sytuacji niezwykle ważne staje się wprowadzenie w życie rozwiązań alternatywnych dla działań organów państwa, celem skuteczniejszego przeciwdziałania patologicznym zjawiskom społecznym, to jest aborcji, wysokiej umieralności niemowląt, porzucaniu przez matki małych dzieci, trudnej sytuacji rodzin niepełnych, nietolerancji obyczajowej wobec samotnych matek.</u>
          <u xml:id="u-334.15" who="#AdamStruzik">Realizacja tak nakreślonych celów wymaga kompleksowego programowania oraz ukierunkowanych i skoordynowanych działań. Podmiotem to czyniącym może i powinien być nowo powołany fundusz. Będzie on stanowić płaszczyznę współpracy i wspomagania licznych podmiotów struktury społecznej i państwowej, prowadzących podobną działalność.</u>
          <u xml:id="u-334.16" who="#AdamStruzik">Rada nadzorcza funduszu, na podstawie analizy realizacji zadań państwowych oraz propozycji przedstawianych przez organizacje i jednostki, udzielające pomocy rodzinom, kobietom lub dzieciom, będzie dokonywała wyboru kierunków przedsięwzięć programowych i finansowych.</u>
          <u xml:id="u-334.17" who="#AdamStruzik">Panie i Panowie Senatorowie! Współczesna nauka dostarcza coraz więcej dowodów na to, jak ważny dla dalszego rozwoju nowo narodzonego człowieka jest prawidłowy przebieg ciąży oraz poczucie bezpieczeństwa, gwarantowane rodzicielską troską i opieką w dzieciństwie. Od sprzyjających warunków środowiskowych i wychowawczych w znacznym stopniu zależy poziom rozwoju umysłowego osiągany przez dziecko.</u>
          <u xml:id="u-334.18" who="#AdamStruzik">Rozwijający się organizm dziecka jest wysoce podatny na wpływy środowiska, i to zarówno w kierunku zmian pozytywnych, jak i negatywnych - z tym że podatność ta maleje z wiekiem dziecka. Dlatego bardzo pożądane jest roztoczenie starannej opieki nad matkami oraz dziećmi, przynajmniej w ich wczesnym dzieciństwie. Staje się to palącą potrzebą, ponieważ zdecydowana większość zadań i nakładów finansowych państwa z zakresu opieki medycznej koncentruje się aktualnie na doskonaleniu opieki nad kobietami w ciąży i noworodkami w okresie niemowlęcym głównie w wymiarze technicznym. Taki sposób działania nie uwzględnia nowoczesnego, holistycznego podejścia do życia człowieka.</u>
          <u xml:id="u-334.19" who="#AdamStruzik">Statystyki dowodzą, że głównymi przyczynami zgonów niemowląt są przede wszystkim stany chorobowe płodów lub noworodków powstałe w okresie okołoporodowym, rozwojowe wady wrodzone oraz zbyt późne wykrycie tych wad. Wczesna diagnoza lekarska i właściwa terapia prenatalna stanowić mogą dodatkową szansę uratowania życia i przywrócenia pełnej sprawności dziecku łub pełnej akceptacji rodzinnej i społecznej mimo jego ułomności. Liczymy, że działalność funduszu również na tej płaszczyźnie pozwoli uniknąć wielu tragedii rodzinnych i osobistych.</u>
          <u xml:id="u-334.20" who="#AdamStruzik">Szanowni Państwo! Przedłożony Wysokiej Izbie projekt ustawy przewiduje powiązanie funduszu z Ministerstwem Pracy i Polityki Socjalnej. Minister nadaje funduszowi statut, sprawuje nadzór nad jego działalnością, powołuje i odwołuje członków rady nadzorczej i zarządu, a w szczególności powołuje pełnomocnika rządu do spraw rodziny i kobiet, niejako z urzędu, na stanowisko prezesa rady nadzorczej funduszu.</u>
          <u xml:id="u-334.21" who="#AdamStruzik">Naszym zdaniem, pozwoli to na fachowe ukierunkowanie szczegółowych działań funduszu i skoncentrowanie środków na najpilniejszych potrzebach oraz zagwarantuje funduszowi dopływ wysoko wykwalifikowanych kadr.</u>
          <u xml:id="u-334.22" who="#AdamStruzik">Uprzedzając natomiast ewentualne zarzuty o zubożenie przez projektowany fundusz finansów publicznych, chcę powiedzieć, że proponowane finansowanie funduszu z części wpływów budżetu państwa, konkretnie z podatku akcyzowego, nie zmieni w sposób istotny wpływów budżetowych, a pozwoli właściwie ukierunkować wydatki na cele priorytetowe o wielkiej wadze społecznej. Kwestię wysokości udziału w podatku akcyzowym od towarów i wyrobów potocznie zwanych luksusowymi świadomie pozostawiamy otwartą do dyskusji z finansistami. Idea jest natomiast czytelna. Chodzi o to, aby ludzie, korzystając z wyrobów luksusowych, świadomie popierali naszą ideę. Dopuszczamy również możliwość podniesienia tych podatków na pewien racjonalny poziom. Jest to propozycja, aby w imię dobra wspólnego, nadrzędnego ci, którzy konsumują, chcieli i potrafili dzielić się z tymi, którzy mają życiowe potrzeby. To jest praktyczna realizacja sprawiedliwości społecznej.</u>
          <u xml:id="u-334.23" who="#AdamStruzik">Ta inicjatywa jest również praktyczną realizacją idei niesienia pomocy najsłabszym i budowania państwa pomocniczego. Obok bardzo emocjonującej dyskusji o dopuszczalności przerywania życia ludzkiego - która tak naprawdę przez dużą część społeczeństwa traktowana jest jako gra polityczna - obowiązkiem senatorów Rzeczypospolitej Polskiej jest poszukiwanie rozwiązań pozytywnych.</u>
          <u xml:id="u-334.24" who="#AdamStruzik">Jestem głęboko przekonany, że wiele polskich wspaniałych kobiet mających problemy życiowe, materialne i osobiste, oczekuje realnej pomocy, a nie bezustannego traktowania ich jak przedmiotu. Zastanówmy się, czy Senat Rzeczypospolitej Polskiej może im dziś podać pomocną dłoń. Jako człowiek i lekarz wiem, że jest to możliwe, tylko trzeba chcieć. Wierzę, że problem ten jest nam wszystkim wyjątkowo bliski. Zachęcam więc gorąco wszystkich państwa do podjęcia inicjatywy ustawodawczej o Narodowym Funduszu Pomocy Życiu. Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#StefanJurczak">Zgodnie z art. 63 ust. 2 pkt 2 Regulaminu Senatu, chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa, pań i panów senatorów, chciałby skierować krótkie, zadawane z miejsca, pytanie do pana marszałka sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#LechCzerwiński">Panie Marszałku, budżet państwa na przyszły rok jest w zasadzie zamknięty. Jak pan widzi od tej strony realizację i w ogóle zapoczątkowanie tej idei?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#AdamStruzik">Proszę państwa, w art. 2 proponowanej ustawy są wymienione źródła przychodów funduszu. Udział w dochodzie budżetu państwa z podatku akcyzowego czy dotacje z budżetu państwa są tylko jednym ze źródeł, z których ten fundusz ma czerpać środki finansowe. Ja myślę, że jesteśmy w stanie tak to zapisać w budżecie, żeby pewna kwota, którą uzgodnimy z Ministerstwem Pracy i Polityki Socjalnej oraz Ministerstwem Finansów, po prostu została na ten cel zarezerwowana. Nie widzę tutaj specjalnego problemu. To tylko kwestia, jak powiedziałem wcześniej, pewnej woli i pewnego wyboru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#komentarz">(Senator Adam Struzik: Przepraszam, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#AdamStruzik">Chciałbym dodać, że inne źródła dochodu są następujące: inne dotacje, zapisy, darowizny i dobrowolne wpłaty, dochody ze zbiórek, dochody z gier losowych, dochody z majątku, dochody z oprocentowania pożyczek i odsetek od zakupionych obligacji oraz otrzymane dywidendy, dochody z działalności gospodarczej - ten fundusz mógłby również prowadzić działalność gospodarczą - i inne wpływy. Ja myślę, proszę państwa, że jest to też taki pomysł, który uaktywniłby problem i przeniósł go na szerokie rzesze społeczne, tak aby wykorzystać indywidualną ofiarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#StefanJurczak">Pan senator Jarmużek, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#ZdzisławJarmużek">Właśnie, Panie Marszałku, chodzi mi o te inne wpływy. Czy projektodawcy kalkulowali, jaki może być udział tych innych wpływów w ogólnych zasobach funduszu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#AdamStruzik">Proszę państwa, nie jestem w stanie dzisiaj tego powiedzieć. Oczywiście, że są to tylko nasze wielkie nadzieje. Za siebie mogę powiedzieć, że zamierzam, jeżeli ten fundusz zostanie powołany, jedną ze swoich marszałkowskich pensji przeznaczyć na ten cel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#StefanJurczak">Pan senator Stępień, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#PiotrStępień">Panie Marszałku, zrozumiałem, że ten fundusz będzie pod nadzorem ministra pracy. Czy nie byłoby dobrze, żeby ustawowo zapisać wpływ ministerstwa zdrowia w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#AdamStruzik">Oczywiście, jest to kwestia do dyskusji. Projekt jest w fazie pracy. Ja jednak sądzę, że udział ministerstwa zdrowia dotyczyć powinien strony fachowej. Jeżeli natomiast chodzi o pomoc o charakterze socjalnym, psychologicznym, również w wymiarze osobistym, moralnym, dla tych kobiet, to pełnomocnik do spraw rodziny jest chyba bliższy tej problematyce. Ale, oczywiście, kwestia jest otwarta i możemy ją przedyskutować. Na pewno służby medyczne muszą być w tym programie obecne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#StefanJurczak">Pan senator Jarzembowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#RyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#RyszardJarzembowski">Panie Senatorze, moje zaciekawienie wzbudza w art. 2 pkt 1, a zwłaszcza jego pierwsza pozycja. Chodzi mi o to, że proponuje pan w załączniku pierwszym, aby udział w podatku z pewnej grupy towarów, jakie pan określa mianem luksusowych, był przeznaczany właśnie na ten cel, którego jądrem jest pański projekt ustawy. W pkcie 6 załącznika pierwszego mówi pan o środkach upiększających. Czy chodzi panu także o kremy kosmetyczne? Od odpowiedzi na to pytanie uzależniam następne. A także chcę zapytać o swoistą ciekawostkę: dlaczego z kart do gry wyłącza pan karty do gry dla dzieci?</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#RyszardJarzembowski">Kluczowe znaczenie dla mojego stanowiska w sprawie poparcia pańskiej inicjatywy, w której niewątpliwie znajduje się sól godna dobrego spożytkowania, ma jej niekompletność, spowodowana przez to, że pozostawia pan w zawieszeniu wysokość udziału tego funduszu w dochodach z podatków akcyzowych. Ja myślę, że te kropki są taką, powiedziałbym, mgłą nie do określenia.</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#RyszardJarzembowski">My powinniśmy wiedzieć konkretnie, ile środków z tego będzie przeznaczanych na rzecz funduszu. Wszystkie pozostałe źródła dochodów, poza tymi związanymi z budżetem państwa, są dość iluzoryczne. Trudno określić, ile będzie dotacji, zapisów, darowizn, oprócz tej pensji pana marszałka - to jest zresztą bardzo ciekawa deklaracja. Tak więc te dwa pierwsze źródła dochodów wydają się najbardziej pewne. One stanowiłyby finansowy kościec funduszu. Stąd też myślę, że powinniśmy ustalić, o jaką część procentową chodzi, bo to oczywiście będzie miało także znaczenie dla naszego zachowania przy decydowaniu o rozdysponowaniu budżetu.</u>
          <u xml:id="u-347.4" who="#RyszardJarzembowski">Prosiłbym zatem pana marszałka, przepraszam pana senatora Struzika, żeby zechciał rozwinąć to, co miał na myśli, formułując w załączniku pierwszym pkt 6 i częściowo pkt 7, jak też zechciał powiedzieć, dlaczego inicjatywa ta jest niekompletna. Chociaż, jak sądzę, mogła być kompletna, bo stosowne ustalenia mogły zostać poczynione, przynajmniej prowizorycznie, zanim trafiła pod obrady Wysokiej Izby. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#StefanJurczak">Panie Senatorze, chciałem panu powiedzieć, że pan marszałek Struzik, obojętnie czy siedzi za stołem prezydialnym, czy nie, jest marszałkiem przez pana wybranym.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#RyszardJarzembowski">Ja bardzo przepraszam, Panie Marszałku, ale chciałbym coś dodać, gwoli sprostowania. Zacytuję druk nr 437, gdzie w czwartym akapicie napisane jest, cytuję: „Do reprezentowania prac nad tym projektem ustawy upoważniamy senatora Adama Struzika”. Stąd też pytam senatora Adama Struzika jako sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#komentarz">(Senator Adam Struzik: Panie Marszałku, czy mogę?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#AdamStruzik">Otóż odpowiadam na pańskie pytania, Panie Senatorze. Tak, pkt 6 w załączniku, który jest wykazem wyrobów akcyzowych, wzbudza pewne kontrowersje, bowiem według wykazu są tam nie tylko te środki, które traktujemy jako luksus, to znaczy drogie wyroby perfumeryjne czy drogie kosmetyki, lecz również takie, które mogą być traktowane jako środki czystości. I to jest kwestia otwarta, do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#AdamStruzik">Mam nadzieję, że przy poparciu wszystkich państwa ta ustawa trafi pod obrady komisji. Wtedy będziemy mogli w pełni zaangażować również Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej oraz Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej. Sądzę, że wówczas zdecydujemy, czy rzeczywiście ów poziom dochodów, pochodzących ze środków upiększających, jest tak istotny, żeby go brać pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#AdamStruzik">Usłyszałem dzisiaj w radiu, że w przyszłym roku w Polsce ma być sprzedanych 500 tysięcy samochodów. Wyobraźmy sobie, nawet tak hipotetycznie, że od każdego z tych 500 tysięcy samochodów wpłynie na rzecz funduszu 50 złotych. Pomnóżmy, to już daje duży efekt. Nie próbowałbym trywializować tej propozycji. Zawarto w niej pewną ideę. Można by tu mówić, między innymi, o broni palnej myśliwskiej, broni gazowej. To przedmioty używane czasami w zupełnie innym celu. Byłoby moralnie słuszne, gdyby ci, którzy je nabywają, opodatkowali się na rzecz Narodowego Funduszu Pomocy Życiu. Jeżeli chodzi o jachty pełnomorskie, wysokiej klasy sprzęt elektroniczny, kamery wideo czy wyprawione skóry futrzane, to dla wszystkich państwa jest chyba oczywiste, że są to przedmioty luksusowe. Myślę, że wielu ludzi nawet nie marzy o tych wyrobach. Jeśli natomiast chodzi o karty do gry dla dzieci, o „Piotrusia” czy inną grę tego typu, to nie sądzę, żeby trzeba było opodatkować ich sprzedaż, po to by z uzyskanych dochodów pomagać potem tym samym dzieciom.</u>
          <u xml:id="u-351.4" who="#AdamStruzik">Dlaczego uważam, że ta propozycja nie jest kompletna? Właśnie z tych powodów. Sądzę, że bez poważnego zaangażowania poszczególnych resortów i bez dobrej współpracy nas wszystkich trudno będzie sprecyzować potrzeby finansowe. Oczywiście, pewne rzeczy można projektować. Przede wszystkim jednak trzeba zacząć. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych też nie zaczynał od olbrzymich środków, też startował z dużymi trudnościami. Myślę, że wiele innych fundacji rozpoczynało z trudem. Oczywiście, wszystko to będzie wymagało doprecyzowania. Zresztą jest w projekcie ustawy, chociażby regulamin działania funduszu. Mam nadzieję na dobrą współpracę i pomoc Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, a przede wszystkim, jak powiedziałem wcześniej, na pomoc pełnomocnika rządu do spraw rodziny i kobiet. Myślę, że to pewien rodzaj naszej aktywności, która powinna być realizowana właśnie przez pełnomocnika.</u>
          <u xml:id="u-351.5" who="#AdamStruzik">Nie wiem, czy wyczerpująco odpowiedziałem na pańskie pytania. Czy coś jeszcze? Bo nie pamiętam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#RyszardJarzembowski">Jeśli pan pyta, to odpowiem. Uważam ideę za bezwzględnie słuszną. Niewątpliwie jednak jest ona w średnim stadium dopracowania. Myślę, że będzie miała szansę uzyskania precyzyjnej obudowy pod każdym względem. Nie przypadkiem pytałem o te kremy. Proszę sobie przypomnieć argumentację pani poseł Bogumiły Boby z roku 1992. Mówiła ona, między innymi, jakie są składniki owych kosmetyków. Może pan marszałek uważał, że tę sprawę trzeba rozwijać właśnie w tym kierunku. Moim zdaniem, jest to jednak sprzeczność. W zasadzie nie powinniśmy się godzić na takie stwierdzenia w zestawieniu z informacjami, jakie przekazała nam publicznie pani poseł Bogumiła Boba.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#RyszardJarzembowski">Uważam natomiast, że ziarno zostało zasiane i trzeba je pielęgnować. Mam nadzieję, że to „wypielęgnowanie” nastąpi w komisjach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#StefanJurczak">Pan senator Komorowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#ZbigniewKomorowski">W swojej praktyce parlamentarnej i zawodowej spotkałem się z paroma funduszami. Tak się składa, że akurat znajduję się w grupie pracodawców i właścicieli. Płacimy bardzo duże składki na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Żeby cokolwiek załatwić, zawsze trzeba przynieść do firmy zaświadczenie, że nie zalega się ze składkami, między innymi na ten fundusz, oczywiście oprócz całego szeregu innych zaświadczeń, na przykład dotyczących podatków, opłat na ZUS itd. W żadnym urzędzie nikt nie chce rozmawiać z pracodawcą czy właścicielem, który nie przedstawi tych zaświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#ZbigniewKomorowski">Panie Marszałku, spotkałem się z takim przypadkiem, iż Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych poprzez swoich urzędników ulokował w Agrobanku kwotę 260 miliardów starych złotych. Agrobank oczywiście upadł, pieniądze zostały zaprzepaszczone. Ktoś je zgarnął do kieszeni. Mam pytanie: czy w przypadku utworzenia jeszcze jednego funduszu, a tym samym iluś dodatkowych stanowisk dla nieuczciwych urzędników, którzy nie potrafią w rozsądny sposób zagospodarować pieniędzy obowiązkowo ściąganych od pracodawców, od właścicieli, od przedsiębiorców, będzie jakaś przeszkoda do roztrwaniania tych pieniędzy? Czy nie warto się zastanowić, jak rozwiązać problem w ramach istniejących funduszy albo wydzielić część pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#ZbigniewKomorowski">Patrząc chociażby na działalność Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, jestem przekonany, że naprawdę ma on kłopoty z zagospodarowaniem pieniędzy. Znam przypadki, że pieniądze przeznacza się na zupełnie inne cele, mające bardzo mało wspólnego z rehabilitacją niepełnosprawnych. Nie chcę wyliczać tych przypadków…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#StefanJurczak">Panie Senatorze, prosiłbym o pytanie!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#ZbigniewKomorowski">Składam więc konkretną propozycję: czy nie należałoby się zastanowić, jak tę kwestię rozwiązać w ramach już istniejących funduszy albo chociaż próbować to zrobić?</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#komentarz">(Senator Adam Struzik: Czy można, Panie Marszałku?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#AdamStruzik">Panie Senatorze, nie będę się ustosunkowywał do tych wszystkich krytycznych uwag dotyczących Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Czytam protokoły NIK i inne informacje o trudnościach tego funduszu i mam świadomość, że miał on różne problemy. Myślę natomiast, że to nie może być powodem rezygnowania w ogóle z takiej formy gromadzenia środków na cele rehabilitacyjne, na dawanie ludziom niepełnosprawnym pracy. W propozycji, jaką my, grupa senatorów, przedstawiliśmy, nie ma obligatoryjności dla przedsiębiorców, tak jak w przypadku Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. To nie będzie jakiś odpis, kolejny podatek dla pana jako producenta, bo mówi pan, że jest pan w grupie producentów.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#AdamStruzik">Gdy patrzy się na sprawozdanie Rady Ministrów za 1995 r. z realizacji ustawy z 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży nie sposób nie dostrzec, że ta opieka jest w dużym stopniu niewystarczająca. Nie jest to opieka skierowana ku konkretnej kobiecie, znajdującej się w trudnej sytuacji osobistej czy życiowej. W sensie socjalnym jest to jakiś rodzaj mniej więcej równego zasilania, finansowego oczywiście, zależnego od pewnych warunków materialnych, ale mniej więcej równego. Nie ma tu miejsca na całą sferę pomocy prawnej, psychologicznej, na prowadzenie domów dla samotnych matek. Oczywiście, są prowadzone pojedyncze domy, ale wydaje się, że problem jest znacznie większy. A przynajmniej tak to było przedstawiane podczas naszej bardzo emocjonującej debaty.</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#AdamStruzik">Ja bym się nie bał takiego niebezpieczeństwa, że oto jakaś grupa nieuczciwych urzędników opanuje fundusz i będzie wydawała pieniądze niezgodnie z założonymi celami. Myślę, że ten fundusz ma tak wielką wartość i wydźwięk moralny, że można uniknąć nieuczciwych zachowań czy nadużyć. A poza tym istnieją formalne sposoby nadzoru. Nie stawiajmy już na początku tezy, że urzędnicy czy inne osoby zajmujące się tą sprawą będą nieuczciwi. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-358.3" who="#AdamStruzik">A po drugie, mamy przecież cały system nadzoru. To podlega ministerstwu, to nie jest jakaś fundacja, z której kontrolą byłyby jakiekolwiek kłopoty. Przecież ten fundusz będzie podlegał wszelkim możliwym mechanizmom kontrolnym, również Najwyższej Izbie Kontroli. Nie stawiałbym zatem tezy, że może znajdą się nieuczciwi, którzy to wykorzystają.</u>
          <u xml:id="u-358.4" who="#AdamStruzik">Podobnie jest ze sprawą lokowania pieniędzy. Muszą być one lokowanie w bankach, które dają gwarancję i pewność, bo są to pieniądze społeczne, publiczne. Takie lokaty muszą być gwarantowane, żeby pieniądze nie zostały stracone wraz z upadkiem banku. Został tu przywołany przykład takiej sytuacji, związanej z Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, to rzeczywiście bardzo przykra historia. Ale nie obawiałbym się kolejnych obciążeń dla pracodawców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, pan senator Włodyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#MieczysławWłodyka">Panie Marszałku, na dowód poparcia dla projektu, dorzucam swoją miesięczną dietę, żeby pańska nie była na tym koncie samotna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo. To znaczy, że już mamy pierwsze deklaracje, bo to są oczywiście na razie deklaracje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#StefanJurczak">Pan senator Ceberek, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#StanisławCeberek">Panie Marszałku, myślę, że projekt ustawy o ratowaniu życia jest piękny i został na wstępie dobrze przedstawiony przez pana marszałka Struzika. Sądzę jednak, że każdy z nas będzie się starał go wzbogacić. Proponowałbym zatem, żeby dzisiaj zaprzestać dyskusji nad projektem tej ustawy i odesłać go do komisji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#StefanJurczak">Czy są jeszcze pytania do pana marszałka?</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#StefanJurczak">Dziękuję serdecznie panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#StefanJurczak">Otwieram debatę.</u>
          <u xml:id="u-364.4" who="#StefanJurczak">Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu wypowiedzi w debacie oraz o konieczności zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców, jak również o obowiązku składania wniosków o charakterze legislacyjnym na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-364.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Był wniosek…)</u>
          <u xml:id="u-364.6" who="#StefanJurczak">Ale są osoby zapisane do debaty.</u>
          <u xml:id="u-364.7" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Zbigniewa Kulaka. Następnym mówcą będzie pan senator Leszek Lackorzyński.</u>
          <u xml:id="u-364.8" who="#StefanJurczak">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#ZbigniewKulak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#ZbigniewKulak">Odnosząc się z ostrożną życzliwością do zgłoszonej propozycji legislacyjnej, pragnę podzielić się z państwem kilkoma uwagami.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#ZbigniewKulak">Idea pomocy kobietom ciężarnym, zwłaszcza w sytuacjach, gdy zaszły w nie chcianą ciążę, Wydaje się godna poparcia. Inicjatywa grupy senatorów stara się uzupełnić drugi biegun działań zaproponowanych i uchwalonych w głośnej ustawie o planowaniu rodziny. Chodzi o dążenie do jednego, wspólnego dla wszystkich dyskutujących nad tymi problemami celu: aby rodziły się w naszym kraju wyłącznie dzieci chciane i kochane. Pomoc kobietom ciężarnym przyjmuje różne formy i jest udzielana przez różne instytucje, także obecnie. Domyślam się, że inicjatorzy uważają, iż dzieje się to w stopniu niewystarczającym. Zapewne mają rację. Proponują nam jednak stworzenie instytucji z radą nadzorczą, z zarządem, siedzibą itd. Tu już zaczynam mieć wątpliwości. Obawiam się, że akcyza nałożona na broń myśliwską, stoły do ruletki, jachty pełnomorskie oraz łodzie żaglowe z silnikiem i bez silnika zostanie w całości pochłonięta na samo utrzymanie proponowanej instytucji. Gdzie zatem autorzy proponują poszukiwać środków zasilających fundusz? Art. 2 podsuwa 10 źródeł, ale niewątpliwie, jeśli uchwalimy tę ustawę, kluczowym będzie dotacja z budżetu państwa. Budżet jest jeden i przekonamy się o tym fakcie po raz kolejny w najbliższych tygodniach, pracując nad jego wersją na przyszły rok, 1997.</u>
          <u xml:id="u-365.3" who="#ZbigniewKulak">Tak się też ciekawie składa, że wszyscy inicjatorzy projektu, podpisani pod drukiem nr 437 i dopisani dodatkowo na druku uzupełniającym, opowiadali się głośno i jednoznacznie za radykalnym obniżeniem podatków. Tworząc nowy fundusz i myśląc rzetelnie o finansach państwa, należałoby raczej rozważać ich zwiększanie. Opodatkowanie jachtów i broni myśliwskiej, kupowanych zwykle przez osoby i tak płacące już najwyższe podatki od dochodów osobistych, wydaje mi się drogą donikąd.</u>
          <u xml:id="u-365.4" who="#ZbigniewKulak">W dalszych pracach nad tą, z pewnością mądrą i humanitarną, inicjatywą proponuję rozważyć rozwiązania może mniej efektowne, ale bardziej skuteczne. Zastanówmy się wspólnie, bez antagonizmów politycznych, bo w takiej sprawie z pewnością ich nie będzie, jak inaczej poprzez wsparcie finansowe i rozszerzenie kompetencji już istniejących instytucji osiągnąć ten sam zamierzony cel: pomoc kobietom ciężarnym znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej i osobistej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Leszka Lackorzyńskiego. Następnym mówcą będzie pani senator Maria Berny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#LeszekLackorzyński">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#LeszekLackorzyński">Inicjatywa dotycząca utworzenia Narodowego Funduszu Pomocy Życiu jest bardzo cenna, z tym że zrodziła się ona pod naporem chwili. Trwała bardzo burzliwa debata na temat aborcji i pan marszałek Adam Struzik wystąpił z taką inicjatywą. Mam trochę żal do pana marszałka, ze pod tak cennym projektem podpisali się tylko senatorowie z PSL. Tymczasem Narodowy Fundusz Pomocy Życiu jest na pewno instytucją apolityczną. Bardzo chętnie podpisałbym się pod tą ustawą, tak samo jak senatorowie z innych klubów. Ten właśnie błąd mści się już dzisiaj. Najważniejszą rzeczą dla nas, senatorów, jest dążenie do tego, by Narodowy Fundusz Pomocy Życiu zaistniał w świadomości społecznej. Gdyby wszyscy senatorowie podpisali się pod tym projektem ustawy, wówczas możliwości sprawnego działania funduszu byłyby znacznie większe.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#LeszekLackorzyński">Rozwiązania przyjęte pod wpływem chwili, pod naciskiem czasu są mocno wadliwe. Czytając ustawę, doszedłem do wniosku, że to nie jest Narodowy Fundusz Pomocy Życiu, ale państwowy fundusz pomocy życiu. W związku z tym złożyłem wiele poprawek do ustawy. Wydaje mi się, że są sensowne, uważam bowiem, że Narodowy Fundusz Pomocy Życiu będzie istniał bardzo długo, przez kilka pokoleń, i zawsze będzie potrzebny. Problem polega na tym, że nie ma on kapitału na rozruch, tak jak inne fundusze, choćby oddłużenia zagranicznego, czy fundacje, które jednorazowo dostawały ogromne dotacje. Aby rozpocząć prace, niewątpliwie trzeba mieć jakieś wsparcie ze strony skarbu państwa. Takie rozwiązanie daje ta ustawa. W swym dalszym funkcjonowaniu musi się on opierać na dobrowolnych datkach ze strony osób prawnych oraz fizycznych. W tym kierunku zmierzają liczne poprawki, które, mam nadzieję, zostaną państwu dostarczone.</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#LeszekLackorzyński">Nie zgadzam się z rozwiązaniem przyjętym w ustawie, że prezesem rady nadzorczej jest z urzędu pełnomocnik rządu do spraw rodziny i kobiet, bo to stwarza wrażenie, jakoby była to instytucja państwowa. Uważam, że rozwiązanie, iż prezesa i członków rady nadzorczej powołuje minister pracy i polityki socjalnej, jest słuszne, ale funkcje te powinny pełnić osoby o autorytecie społecznym, żeby było tu jak najmniej czynnika urzędowego. Fundusz jest dla młodych kobiet, odczucie społeczne będzie więc negatywne.</u>
          <u xml:id="u-367.4" who="#LeszekLackorzyński">Chętnie włączę się w proces legislacyjny. Moje poprawki są dość obszerne, nie chcę ich dzisiaj omawiać. Podczas dyskusji w komisji, gdy ustawa zostanie odesłana, jestem do dyspozycji. Cały czas będę wspierał fundusz.</u>
          <u xml:id="u-367.5" who="#LeszekLackorzyński">Chciałbym, żeby w naszej izbie zostało stworzone lobby. Jakkolwiek ojcem tej ustawy jest pan marszałek Adam Struzik, to wszystkie dzieci są nasze. Chodzi o to, żeby każdy senator propagował idee funduszu. Popełniliśmy wielki błąd, bo przed rokiem była również bardzo cenna inicjatywa dotycząca stworzenia gwarancji prawnych, umożliwiających wszystkim ubogim dzieciom spożycie drugiego śniadania. Niestety, to zostało zaniedbane. Mimo że w swoim okręgu starałem się jak najbardziej nagłośnić tę sprawę, prasa w ogóle nie podejmowała tematu.</u>
          <u xml:id="u-367.6" who="#LeszekLackorzyński">Musimy wytężyć wszystkie siły, by fundusz zaistniał w świadomości społecznej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu panią senator Marię Berny. Następnym mówcą będzie pan senator Piotr Juliusz Łukasz Andrzejewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#MariaBerny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#MariaBerny">Pan marszałek Struzik kiedyś powiedział mi, że moje wypowiedzi często, mają lekki ton. Istotnie, Panie Marszałku, ja często mówię w lekkim tonie, tym razem chyba też, ale nie znaczy to wcale, że lekko traktuję temat. Do tematu, który ma być i jest tematem - powtarzam drugi raz ten wyraz - naszych dzisiejszych obrad, podchodzę bardzo, ale to bardzo poważnie.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#MariaBerny">Użył pan marszałek określenia, że trzeba zacząć. To jest chyba najważniejsze. Wydaje mi się, że to już zostało zaczęte, ale zostało zaczęte nie tyle stworzeniem tego projektu, ile pana deklaracją, że pan jakąś część swojej diety poświęci na fundusz - chciałabym użyć dokładnego określenia - na Narodowy Fundusz Pomocy Życiu. Pan senator Włodyka dorzucił swoich kilka groszy, myślę, że ja też dorzucę.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#MariaBerny">Chcę powiedzieć, że od dawna wiedziałam, że taki fundusz powinien powstać. Liczyłam się z tym, że powstanie z nieco innej inicjatywy. Sądziłam też, że będzie to fundusz oparty na dobrowolnych składkach, że to będzie fundusz, który powstanie z dobrej woli ludzi, nie sądziłam, że będzie on angażował pieniądze budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-369.4" who="#MariaBerny">Wydaje mi się, że to, co powiem, będzie trochę chaotyczne, ale wynika to z tego, że przeglądałam projekt artykuł po artykule i przy każdym próbowałam notować spostrzeżenia. To znaczy nie tyle spostrzeżenia, ile swoje wątpliwości, które - sądzę - w komisji powinny zostać jakoś rozwiązane.</u>
          <u xml:id="u-369.5" who="#MariaBerny">W art. 3 czytamy, że środki z tego funduszu będą przeznaczane na pomoc dla kobiet ciężarnych i po urodzeniu dzieci do ich 3 roku życia. Przepraszam bardzo, a co potem? Akurat tak się składa, że jestem matką, babcią, że wokół mnie jest wiele kobiet samotnie wychowujących dzieci. Wiem, że im dziecko jest starsze, im jest większe, tym więcej potrzebuje opieki i tym więcej jest wydatków na jego utrzymanie. Do 3 roku życia dziecko będzie w zorganizowanym przez fundusz domu opieki, a potem co? Państwowy dom dziecka, rodzina zastępcza, adopcja? Nie wiemy, co się będzie z tym dzieckiem dalej działo, a o tym też należało pomyśleć. Przecież w Polsce istnieją instytucje, wyspecjalizowane służby pomocy społecznej, które mogą i powinny, przy finansowym wsparciu funduszu, te działania prowadzić. Być może wynika to z mojego - tak jak i u pana senatora Komorowskiego - bardzo ostrożnego stosunku do wszelkiego rodzaju fundacji i funduszy. Zresztą sam projekt ustawy mówi, że mamy tutaj do czynienia i z prezesem rady nadzorczej, i z członkami rady nadzorczej, i z całym szeregiem urzędników, począwszy od szczebla centralnego w dół. Przecież tym wszystkim ludziom trzeba będzie płacić pensję, tym wszystkim ludziom trzeba będzie zapewnić pomieszczenia, w których będą pracowali, ci wszyscy ludzie, ten cały aparat urzędniczy - tak jak mówił pan senator Komorowski - że użyję brzydkiego określenia, zeżre część tego funduszu. Może więc rzeczywiście lepiej skorzystać z tych wyspecjalizowanych służb, obarczyć je dodatkowo pracą i zasilić dodatkowymi środkami. Mówimy o tworzeniu domów opieki, a przecież mamy także i państwowe domy opieki. Skoro więc tu będą pieniądze z budżetu, i tu będą pieniądze z budżetu, to będą różne domy na różnych prawach, ale z tych samych pieniędzy podatników.</u>
          <u xml:id="u-369.6" who="#MariaBerny">Sądzę, że ten projekt musi być dopracowany w komisji. Osobiście proponowałabym, żebyśmy zwrócili większą uwagę na możliwość nieściągania pieniędzy od podatników drogą nowego podatku akcyzowego, bo tym będzie właśnie ta podwyżka podatku, o której już była mowa. A może zaproponować inną formę? Nie wiem, może cegiełek? Każda kobieta, która idzie do drogerii i kupuje kosmetyki…, Nie chciałabym do tego tematu wracać, bo on wzbudził tutaj dużo radości, lecz w końcu kupuję kosmetyki i stać mnie na to, żeby przy kupnie szminki czy pudru wykupić jeszcze dodatkowo dobrowolną cegiełkę, nawet o dużym nominale. Jest jednak wiele młodych i w średnim wieku dziewcząt, które kupują kosmetyki za ostatnie zaoszczędzone pieniądze. Niechże więc one nie będą obciążone tym podatkiem.</u>
          <u xml:id="u-369.7" who="#MariaBerny">Tak jak powiedziałam, moje uwagi są bardzo chaotyczne, ale naprawdę bardzo poważnie traktuję temat i chciałabym, żeby ten narodowy fundusz opieki był jak najbardziej gromadzony w wyniku naszego osobistego zaangażowania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Piotra Łukasza Juliusza Andrzejewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#PiotrAndrzejewski">Panie Marszałku! Wysoka, nielicznie już reprezentowana na tej sali, Izbo!</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#PiotrAndrzejewski">Jest to inicjatywa cenna, o ile postawimy kropkę nad „i”. Rozumiem, że ta inicjatywa to nie jest żaden fundusz opieki ani pomocy społecznej kobietom, tylko jest to fundusz pomocy życiu. Trzeba wyraźnie to powiedzieć. A więc nie jest to finansowanie dotychczasowych celów, dotychczasowych fundacji, lecz jest to niepowtarzalna inicjatywa. Na czym polega jej niepowtarzalność? Jeżeli jest tak, jak myślę, to z całym sercem i z całym zaangażowaniem będę ją wspierał. To nie jest tylko finansowanie pomocy kobietom ciężarnym, lecz jest to jednocześnie finansowanie dziecka poczętego. Ja to tak rozumiem. Jest to nie drażniący tytuł narodzin funduszu pomocy życiu, ale głównie życiu poczętemu, bo kobieta już żyje, dziecko już żyje, natomiast to życie, które się zaczęło, na pewno wymaga pomocy, a w tym względzie jest niedostateczna skuteczność funkcji poszczególnych instytucji. Jest tu ogromna luka i ta inicjatywa tę lukę wypełnia.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#PiotrAndrzejewski">W związku z tym proponuję, żeby przede wszystkim w preambule - już może nie w tytule, bo tu się to mieści - dopisać: „w celu zapewnienia pomocy kobietom ciężarnym i dziecku poczętemu, znajdującym się w ciężkich warunkach i trudnej sytuacji osobistej oraz zapewnienia”. Czyli proponuję dodać: „i dziecku poczętemu”. To jest jedno. Odróżniać to będzie go od wszystkich innych funduszy. Nie będzie to wtedy fundusz opieki i będziemy wiedzieli, że jest to inicjatywa nowatorska.</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#PiotrAndrzejewski">Podobnie w art. 3: „środki funduszu przeznacza się na finansowanie pomocy kobietom ciężarnym i dzieciom - albo dziecku poczętemu - znajdującym się w ciężkich warunkach”. W ten sposób będziemy wiedzieć, że mamy do czynienia również z człowiekiem w fazie prenatalnej, który jest objęty naszą troską. I w takim zakresie, w jakim jest współistnienie dwóch osób - jednej, kobiety ciężarnej, i drugiej, znajdującego się w jej łonie człowieka poczętego - mamy do czynienia z pomocą życiu w dwóch podmiotach.</u>
          <u xml:id="u-371.4" who="#PiotrAndrzejewski">I tak to rozumiem, Panie Marszałku. Pozostaję z pełnym uznaniem.</u>
          <u xml:id="u-371.5" who="#PiotrAndrzejewski">Również jeżeli chodzi o kolejne rozwiązanie, które tutaj się znajduje, wydaje mi się, że można podkreślić nowatorski charakter zaprezentowanej struktury finansowania. Otóż, nie są to w ogóle dotacje. Mamy tu do czynienia z funduszem, który ma osobowość prawną, który jest samodzielnym podmiotem i którego finansowanie w gruncie rzeczy opiera się na konkretnie wskazanych źródłach finansowania, pochodzących od sprzedaży konkretnych towarów i od konkretnych przychodów. Przyznam się szczerze, że ja właśnie tak widzę dalszą reformę prawa budżetowego w Polsce, poprzez transformację polegającą na tym, aby do konkretnych wydatków były przypisane konkretne środki zasilania budżetu, które mogłyby być sprawdzane i kontrolowane przez podmiot czerpiący te dochody.</u>
          <u xml:id="u-371.6" who="#PiotrAndrzejewski">I tak właśnie będzie w tym przypadku. Fundusz będzie zainteresowany tym, żeby kontrolować prawidłowość wymiaru podatku akcyzowego, bo będzie miał z tego określony dochód. Jest to dodatkowo korzystna sytuacja społeczna, kiedy istnieje samokontrola podmiotu finansowanego i finansującego. Taka kontrola społeczna w dziedzinie finansów, niezależna od abstrakcyjnej i ogólnej kontroli, jest też wskazana.</u>
          <u xml:id="u-371.7" who="#PiotrAndrzejewski">Podkreślając odrębność tej inicjatywy od dotychczas istniejących instytucji tego typu, sądzę, że jest ona nie tylko wskazana i potrzebna, lecz jest też godna jak najszerszego rozpropagowania w celu wprowadzenia jej w życie i rozpoczęcia działalności funduszu.</u>
          <u xml:id="u-371.8" who="#PiotrAndrzejewski">Dziękuję bardzo inicjatorom. Podpisuję się pod tą inicjatywą i deklaruję dalsze współdziałanie. Składam ten wniosek na ręce pana marszałka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Józefa Frączka. Następnym mówcą będzie pan senator Ryszard Jarzembowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#JózefFrączek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#JózefFrączek">Z tej trybuny pragnę przede wszystkim wyrazić słowa uznania pod adresem marszałka Struzika za podjęcie tej pięknej, szlachetnej i odpowiedzialnej inicjatywy.</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#JózefFrączek">O rozwoju państwa i narodu decyduje nie tylko potencjał energetyczny, intelektualny czy agrarny, lecz również potencjał demograficzny, który ma decydujące znaczenie zwłaszcza wtedy, gdy mówimy o wzroście gospodarczym i o obronności kraju. Chcę przywołać tutaj słowa generała Tadeusza Wileckiego, który nie tak dawno w programie telewizyjnym „Polska Racja Stanu” powoływał się na nasz potencjał demograficzny, również ten rozrzucony po całym świecie. Dlatego też nie podzielam głosów, które nawoływały do zwolnienia aparatu państwowego od obowiązku tworzenia tego funduszu.</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#JózefFrączek">Pora zerwać z teorią, że państwo jest tylko i wyłącznie aparatem ucisku. Państwo jest formą organizacji społecznej i obowiązkiem tej organizacji jest również dbałość o swój potencjał demograficzny, dbałość o przyszłe pokolenia, o dzieci nienarodzone. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Ryszarda Jarzembowskiego. Następnym mówcą będzie pan senator Zbigniew Romaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#RyszardJarzembowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#RyszardJarzembowski">Ma rację pan senator Lackorzyński, gdy mówi, że ta inicjatywa narodziła się w dość specyficznej atmosferze emocji, wtedy kiedy dyskutowano - czasami nawet na poziomie kilku pięter abstrakcji - na temat tego, co jest dobre, co jest złe, co jest mniejszym, co większym złem w kontekście liberalizacji ustawy antyaborcyjnej.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#RyszardJarzembowski">Fakt, że ta inicjatywa powstała, osobiście cieszy mnie z kilku względów.</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#RyszardJarzembowski">Z dużą radością wysłuchałem wystąpienia pana senatora Struzika, projektodawcy. Sprawiło ono, że poczułem się młodszy co najmniej o kilkadziesiąt lat, bo taki właśnie język już kiedyś dawno temu słyszałem.</u>
          <u xml:id="u-375.4" who="#RyszardJarzembowski">Inicjatywa ta również jest bardzo cenna, bo stanowi twórcze rozwinięcie pewnej akcji, która, prowadzona pod egidą ONZ, miała w Polsce hasło: „Wszystkie dzieci są nasze”. Mimo iż uważano, że jest to inicjatywa nadająca się do wykorzystania również jako temat kabaretowy, przyniosła ona jednak pewnej grupie ludzi - a choćby nawet tylko jednemu człowiekowi - konkretną pomoc.</u>
          <u xml:id="u-375.5" who="#RyszardJarzembowski">I w również w tym kontekście trzeba patrzeć na tę inicjatywę, której nazwę pan senator Andrzejewski proponuje rozszerzyć o wyrazy: „życie poczęte”. Otóż myślę, że tak jak cenna jest ta inicjatywa, tak zupełnie niepotrzebna jest jej ideologizacja. Przecież chodzi dokładnie o pomoc kobietom ciężarnym i dzieciom z tych rodzin czy też dzieciom, które nie żyją w pełnych rodzinach i potrzebują tej pomocy. Myślę, że wszelkie ideologizowanie znacznie osłabia wymowę tej inicjatywy. Osłabia zupełnie niepotrzebnie, ponieważ sama w sobie jest ona - jak powiedziałem, zadając pytania - tym ziarnem, z którego może wyrosnąć dobry kłos, i to z pewnością niejeden.</u>
          <u xml:id="u-375.6" who="#RyszardJarzembowski">Ja również mam pewne wątpliwości, podobne do tych, jakie wyraził pan senator Komorowski, mówiąc o tym, że kłosy mogą być obrośnięte kąkolem administracji, która potem może sprowadzić inicjatywę na manowce i spowodować, że te kłosy nie będą tak dorodne, jak by sobie tego życzyli inicjatorzy i osoby popierające tę inicjatywę.</u>
          <u xml:id="u-375.7" who="#RyszardJarzembowski">Myślę, że ważne byłoby, gdybyśmy mogli na ten temat wysłuchać opinii obecnych tutaj specjalistów z tej dziedziny - czyli pani poseł Jolanty Banach i pana ministra Lesława Nawackiego - dlatego że, być może, tę sprawę da się przeprowadzić bezinwestycyjnie, bez tej obudowy, która może być dla inicjatywy obciążeniem.</u>
          <u xml:id="u-375.8" who="#RyszardJarzembowski">Uwag na temat niekompletności inicjatywy miałem już sporo, tak samo jak wątpliwości na temat wyszczególnienia takich czy innych artykułów, które trzeba by obłożyć akcyzą na fundusz pomocy osobom potrzebującym. Sądzę, że gdyby tu chodziło o inicjatywę polityczną, to złożyłbym państwu wniosek o uzupełnienie tej propozycji przez inicjatorów o inne ważne dla sprawy dane. Ponieważ jednak uważam, że Senat nie powinien odrzucać inicjatyw o charakterze społecznym, a raczej powinien im sprzyjać, to myślę, że przekazanie tej ustawy do komisji da czas także na użycie stosownych metod, aby to ziarno i te kłosy były możliwie jak najpełniejsze i jak najzdrowsze.</u>
          <u xml:id="u-375.9" who="#RyszardJarzembowski">Powiadam, tak samo jak pan senator Kulak, że do tej inicjatywy podchodzę z ostrożnością, ale sądzę, że praca w komisjach - bo przecież nie w jednej, lecz w kilku komisjach - pozwoli na wyeliminowanie braków.</u>
          <u xml:id="u-375.10" who="#RyszardJarzembowski">Druga możliwość polega na tym, że być może pod wpływem opinii okaże się, że ten problem - gdyż myślę, że tu chodzi o problem, a nie o hasło wyborcze, bo przecież kampania wyborcza niesie całą Niagarę różnych pomysłów, inicjatyw politycznych i społecznych - może być dobrze rozwiązany w ramach już istniejących struktur. Wtedy właśnie być może okaże się, że inicjatywa, aczkolwiek słuszna w swoim założeniu, w realizacji tych celów jest niepotrzebna. Myślę, że ocena będzie możliwa dopiero wtedy, kiedy będzie czas na poddanie jej gruntownej analizie i oglądowi ze wszystkich stron. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#StefanJurczak">Pan senator Frączek prosi o ad vocem, czy tak?</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#komentarz">(Senator Józef Frączek: Jeszcze raz chcę zapisać się do głosu.)</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#StefanJurczak">To dopiero za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-376.4" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Zbigniewa Romaszewskiego. Następnym mówcą będzie pan senator Józef Frączek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#ZbigniewRomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#ZbigniewRomaszewski">Przede wszystkim zgadzam się tu właściwie z dwoma rzeczami.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#ZbigniewRomaszewski">Po pierwsze, uważam, że inicjatywa jest niezwykle doniosła i że jest to bardzo zasadniczy krok w kierunku, o którym bardzo wiele się mówi, czyli w kierunku podjęcia polityki prorodzinnej. To jest dla mnie rzecz absolutnie niepodważalna, jest to bardzo cenne działanie.</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#ZbigniewRomaszewski">Po drugie, również zgadzam się z tym, co powiedział przed chwilą pan senator Jarzembowski, że nie powinniśmy ideologizować tej inicjatywy. Muszę szczerze powiedzieć, że dla mnie może funkcjonować ona na wyższym poziomie abstrakcji, ale nie wyobrażam sobie pomocy kobiecie ciężarnej bez pomocy dziecku poczętemu i vice versa - pomocy dziecku poczętemu bez pomocy kobiecie ciężarnej. Wobec tego może nie koncentrujmy się na tym problemie.</u>
          <u xml:id="u-377.4" who="#ZbigniewRomaszewski">Chcę powiedzieć kilka słów o prozaicznych problemach, na które zwróciłem uwagę po wysłuchaniu wypowiedzi pana senatora Komorowskiego. Chodzi przede wszystkim o art. 5. Kiedy określamy zadania rady nadzorczej, to powinniśmy dużo dokładniej sprecyzować, co rada naprawdę powinna robić, żeby zabezpieczać fundusz przed roztrwonieniem. Zatwierdzanie wniosków zarządu w sprawie zaciągania pożyczek - tak. A lokat? Dla mnie jest oczywiste, że większe lokaty dokonywane przez fundusz powinny być zatwierdzane przez radę nadzorczą. Przepisy w tej sprawie wymagają doprecyzowania z punktu widzenia prawa finansowego i gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-377.5" who="#ZbigniewRomaszewski">Uważam również, że sensowne byłoby przedyskutowanie kwestii organów funduszu. Mianowicie, prezesem rady nadzorczej jest pełnomocnik rządu do spraw rodziny i kobiet; członków rady nadzorczej w liczbie sześciu powołuje i odwołuje minister pracy i polityki socjalnej. Muszę powiedzieć, że nie jestem pewien, czy parlament nie powinien zastrzec sobie obecności w radzie nadzorczej tej instytucji, żeby to nie odbywało się wyłącznie z mianowania ministra.</u>
          <u xml:id="u-377.6" who="#ZbigniewRomaszewski">Przedstawiłem tu dosyć szczegółowe uwagi. Może pojawi się ich więcej. Póki co, zachęcam specjalistów, żeby popracowali nad tym, jakie zadania powinna mieć rada nadzorcza. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Józefa Frączka. Następnym mówcą będzie pan marszałek Adam Struzik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#JózefFrączek">Panie Marszałku! Zaobserwowałem w czasie tych obrad, że senator Jarzembowski uporczywie wprowadza do obrad Wysokiej Izby pewne elementy anarchii, nie zwracając się z należytym szacunkiem do marszałka Struzika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#StefanJurczak">Panie Senatorze, bardzo bym prosił…</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#komentarz">(Senator Józef Frączek: Dlatego prosiłbym…)</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#StefanJurczak">Panie Senatorze…</u>
          <u xml:id="u-380.3" who="#komentarz">(Senator Józef Frączek: … żeby tę sprawę ostatecznie…)</u>
          <u xml:id="u-380.4" who="#StefanJurczak">Panie Senatorze…</u>
          <u xml:id="u-380.5" who="#komentarz">(Senator Józef Frączek: … wyjaśniła komisja regulaminowa.)</u>
          <u xml:id="u-380.6" who="#StefanJurczak">Panie Senatorze, proszę się ze mną nie kłócić.</u>
          <u xml:id="u-380.7" who="#komentarz">(Senator Józef Frączek: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-380.8" who="#StefanJurczak">Ja tu udzielam głosu. Na ten temat wypowie się pan na następnym posiedzeniu Senatu, bo do dzisiejszego nie można się ustosunkować. Udzielę panu głosu albo złoży pan oświadczenie.</u>
          <u xml:id="u-380.9" who="#StefanJurczak">Teraz omawiamy sprawy fundacji.</u>
          <u xml:id="u-380.10" who="#StefanJurczak">Bardzo pana przepraszam. Nigdy nikomu nie odbieram głosu, ale nie chciałbym dopuszczać do takich sytuacji, że omawiając zupełnie inną ustawę, poruszamy tego rodzaju kwestie.</u>
          <u xml:id="u-380.11" who="#komentarz">(Senator Józef Frączek: Ale dyskusja się toczy i daje zły przykład. Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-380.12" who="#StefanJurczak">Panie Senatorze, zapisałem pana do głosu na temat fundacji i w tej sprawie powinien pan zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-380.13" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-380.14" who="#komentarz">(Senator Franciszek Bachleda-Księdzularz: Zanim pan marszałek Struzik…)</u>
          <u xml:id="u-380.15" who="#StefanJurczak">Rozumiem, że pan marszałek wyraził zgodę na to, by pan wcześniej zabrał głos.</u>
          <u xml:id="u-380.16" who="#komentarz">(Senator Franciszek Bachleda-Księdzularz: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-380.17" who="#StefanJurczak">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Pamiętamy jeszcze ciśnienie, jakie rzeczywiście towarzyszyło tamtej debacie i ówczesnym dyskusjom. Dlatego z tym większą radością trzeba dziś powitać inicjatywę, która być może już wcześniej nurtowała pana marszałka, ale na pewno podczas tamtego posiedzenia w jakiś sposób się narodziła.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Chciałbym zwrócić uwagę na pierwsze słowo w nazwie: „Narodowy Fundusz Pomocy Życiu”. Jestem bardzo zadowolony, że nadano tej inicjatywie charakter narodowy. Na tamtym posiedzeniu mówiłem o potrzebie pracy w środowisku, o pomocy ze strony rodziny, natomiast zapomniałem o staraniach narodu. Słuszne jest to, że w czasie, kiedy wielu ludzi ucieka od słowa „narodowy” - często sprowadzając je do słowa „nacjonalistyczny”, co nie jest zupełnie równoznaczne - pan marszałek odwołał się do roli narodu. Właśnie za ten przymiotnik chcę bardzo podziękować, on bowiem nadaje całej inicjatywie wysoki ton i świadczy o odpowiedniej dbałości o jedną z najwyższych form pomocy, jakie można zaoferować. Za to chciałem serdecznie podziękować. Jestem przekonany, że naród będzie w różny sposób inicjatorowi odpłacał, czego serdecznie panu marszałkowi życzę.</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Liczę również na to, że naród wreszcie doczeka się formy państwa, w której słowo „urzędnik” będzie niosło ze sobą skojarzenia z wyrazami: „rzetelny”, „uczciwy”, „pracowity”, zamiast „skorumpowany” albo: „człowiek unicestwiający wszelkie środki, które zostają mu powierzone”. Wydaje mi się, że nasz ciągły lęk o sprzeniewierzenie urzędników powinien już w izbie senackiej ustąpić. Tak jak w takich momentach powinno się zaprzestać wszelkiej drwiny, kpiny oraz śmiesznego czasem „chodzenia po linie”.</u>
          <u xml:id="u-381.4" who="#FranciszekBachledaKsiędzularz">Jeszcze raz serdecznie gratuluję panu marszałkowi pomysłu. Jestem przekonany, że wszyscy tu zebrani będziemy go wspierać. Ja ze swej strony to deklaruję, mając na uwadze bardzo ważne słowa: coście uczynili jednemu z tych maluczkich, mnieście uczynili. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana marszałka Adama Struzika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#AdamStruzik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#AdamStruzik">Przede wszystkim chciałbym podziękować za to, że z taką życzliwością przyjmujecie moją propozycję. Jednocześnie wiem, że wielu z was ma wątpliwości, co jest naturalne.</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#AdamStruzik">Kiedy zastanawiałem się nad tą naszą wielką i pełną emocji dyskusją i przygotowywałem do wystąpienia, pomyślałem, że w tych bardzo politycznych dysputach często - nawet mimo woli - tak naprawdę gubimy problem, który dał początek dyskusji. Tu problem rzeczywiście jest: sytuacja kobiety i dziecka poczętego, które może się urodzić tylko wtedy, gdy kobieta otrzyma niezbędną pomoc. Nie myślałem tu wyłącznie o pomocy materialnej, lecz również o pomocy psychologicznej, prawnej, czasami zwykłej, ludzkiej, czasem wręcz o konsultacji, która bywa niezbędna.</u>
          <u xml:id="u-383.3" who="#AdamStruzik">Moim celem nie było zawłaszczenie projektu i ograniczenie się do mojego nazwiska. To, że są tam głównie senatorowie Polskiego Stronnictwa Ludowego, było czymś naturalnym. Kiedy im przedstawiłem mój projekt, bardzo spontanicznie go poparli.</u>
          <u xml:id="u-383.4" who="#AdamStruzik">Moja propozycja jest otwarta. Bowiem, Panie Senatorze Lackorzyński, różne są techniki. Można przynieść gotowy, bardzo precyzyjny projekt i powiedzieć: patrzcie, oto jest znakomite rozwiązanie. Ale można też przedstawić inicjatywę jako materiał do dyskusji. Dlatego dziękuję bardzo za uwagi zgłoszone przez pana i wszystkich państwa, również za te krytyczne. Jeżeli wolą Wysokiej Izby będzie skierowanie projektu do komisji, mam nadzieję, że będziemy mogli wspólnie go doprecyzować. Przecież mówiłem - i podczas tamtego wystąpienia, i dzisiaj - że do nas należy działanie pozytywne, które możemy podjąć, jeżeli tylko będziemy chcieli. Nie było i nie jest moim zamiarem ideologizowanie projektu. Nie zamierzam też - jak to napisała jedna z gazet - wybudować sobie pomnika za życia, bo już i takie oceny do mnie dotarły. Musimy sobie uświadomić, że niektórzy kierują się zasadą, zawartą w pewnej wesołej piosence: nie o to chodzi, by złowić króliczka, ale by gonić go. Jeżeli tym króliczkiem ma być realna pomoc, to zróbmy coś w tej sprawie, zamiast ciągle gonić go, przedstawiając możliwości rozwiązań, które przez jednych są akceptowane, a dla innych są zdecydowanie nie do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-383.5" who="#AdamStruzik">Dlatego ośmielam się prosić wszystkich państwa o przychylność i współpracę przy projekcie oraz o indywidualne uwagi. Myślę, że będzie to znakomity sposób na jego wzbogacenie. Oczywiście możliwe, że projekt ma wiele słabych punktów, że pewne rozwiązania instytucjonalne wymagają doprecyzowania. Sądzę, że na tym będzie polegała rola komisji, ale również indywidualnych senatorów, którzy mogą wnieść do ustawy bardzo wiele dobrego. Jak powiedziałem, mamy szansę wpisać się w cywilizację życia.</u>
          <u xml:id="u-383.6" who="#AdamStruzik">Na koniec chciałbym oświadczyć, że dla mnie nie ma to żadnego związku ani z popularnością osobistą, ani z kampanią wyborczą, ani z chęcią zabłyśnięcia. Uważam, że moim obowiązkiem jest robienie rzeczy pozytywnych. Może to jest ta jedna rzecz - oprócz wielu, wielu innych, jakie człowiek robi z obowiązku - którą czasami udaje się zrobić podczas pracy w parlamencie, która daje mu poczucie satysfakcji, że wyciągnął rękę do tych, co tej pomocy potrzebują.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Piotra Andrzejewskiego. Następnym mówcą będzie pan senator Ryszard Jarzembowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#PiotrAndrzejewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#PiotrAndrzejewski">Zdaje się, że konieczne jest jeszcze jedno wystąpienie z powodu, jak mniemam, nieporozumienia zaprezentowanego przez pana senatora Jarzembowskiego i pana senatora Romaszewskiego. Obydwaj mówili o ideologizacji tam, gdzie chodzi o określenie podmiotu ochrony prawnej.</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#PiotrAndrzejewski">Nie jest to ideologia. W czasie, kiedy życiu człowieka poczętego jako podmiotowości prawnej, jaka istnieje w kodeksie cywilnym - nie będę robił tu wykładu z prawa - i w wielu innych dziedzinach prawa, przeciwstawia się interes kobiety; kiedy zgodnie ze stanem wyższej konieczności pozwala się pozbawić życia jednego człowieka ze względu na ciężką sytuację społeczną czy materialną drugiego, to tam trzeba mówić o ochronie nie tylko jednego człowieka, lecz i drugiego, który współbytuje z tym pierwszym. Ideologizacją jest mówienie, że człowiek w fazie prenatalnej to wyrostek robaczkowy kobiety, która jest w ciąży.</u>
          <u xml:id="u-385.3" who="#PiotrAndrzejewski">Trzeba wyraźnie powiedzieć, że nie jest to ideologizacja. Poszukujemy takich form pomocy prawnej, które nie ograniczałyby się do pomocy jednemu człowiekowi, zwracając się jednocześnie przeciwko innemu, tylko do pomocy i jednemu, i drugiemu bytowi ludzkiemu. Temu, który nosi człowieka poczętego, matce ciężarnej czy - lepiej powiedzieć - kobiecie ciężarnej, bo nie każda kobieta ciężarna chce być matką i nią jest. Matką jest się z wyboru, natomiast kobietą ciężarną można być z przypadku. My chcemy pomóc i tym, i tym. Chcemy pomóc kobietom ciężarnym stać się matkami, a człowiekowi w fazie prenatalnej, jako odrębnemu podmiotowi, zapewnić harmonijne współdziałanie bez krzywdy maiki - pomóc macierzyństwu, żeby stworzyć właściwą podmiotowość rodziny złożonej z bytów ludzkich, które nie są sobie przeciwstawiane, lecz które mogą koegzystować dla dobra społeczeństwa i narodu.</u>
          <u xml:id="u-385.4" who="#PiotrAndrzejewski">Nie ma tu miejsca na ideologizację. Jest tu miejsce na ścisłe określenie podmiotów prawnych, którym ma służyć ta fundacja. I wydaje mi się, że tę kropkę nad „i” trzeba tu postawić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Ryszarda Jarzembowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#RyszardJarzembowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#RyszardJarzembowski">Ogromnie cieszy to, że ta ważna sprawa społeczna powoduje zbliżenie osób, które siedzą, nie tylko na tej sali, w odległych od siebie fotelach.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#RyszardJarzembowski">Bardzo wiele wyjaśniło mi także dzisiejsze wystąpienie pana marszałka Adama Struzika, który stwierdził, że jego zamiarem nie jest ideologizacja problemu. W podobnym duchu jak ja, wyraził się pan senator Zbigniew Romaszewski, że ta inicjatywa nie powinna być ideologizowana.</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#RyszardJarzembowski">Aby skonsumować te intencje, zarówno głównego wnioskodawcy, jak i większości tutaj występujących, mam wniosek legislacyjny dotyczący tytułu inicjatywy. Sformułowanie będzie neutralne ideologicznie. Otóż proponuję nazwać tę inicjatywę ustawą o narodowym funduszu pomocy kobiecie ciężarnej. Myślę, że nawet pan senator Piotr Łukasz Juliusz Andrzejewski nie zaprzeczy, że kobieta jest ciężarna od momentu poczęcia dziecka. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję bardzo panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#StefanJurczak">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#StefanJurczak">Chciałbym jeszcze poinformować państwa, że na naszym posiedzeniu są obecni pani minister Banach i pan minister Nawacki.</u>
          <u xml:id="u-388.3" who="#StefanJurczak">Chciałbym zapytać, czy chcieliby państwo zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-388.4" who="#StefanJurczak">Bardzo proszę, pan minister Nawacki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#LesławNawacki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#LesławNawacki">Trudno ocenić inicjatywę senacką, która dotyczy tak doniosłej kwestii społecznej. Przeto proszę mi pozwolić złożyć bardzo ogólną deklarację, iż intencją rządu, zgodnie z oczekiwaniami Wysokiej Izby, będzie ścisła współpraca nad nadaniem temu projektowi charakteru dojrzałego projektu ustawy. Trudno ustosunkować się do wielu kwestii, które są otwarte i wymagają doprecyzowania. Chciałbym zatem wypowiedzieć się w kilku kwestiach szczegółowych.</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#LesławNawacki">Wysoka Izbo! Panie Senatorze Romaszewski! Ta ustawa nie była pisana z udziałem ministra pracy i ten nadmiar kompetencji, który został tu przypisany temu ministrowi, jest inicjatywą senacką. My nie tęsknimy za tak ogromną odpowiedzialnością, tym bardziej że nakładają się tutaj kompetencje kilku organów państwowych i to z całą pewnością wymaga zmiany.</u>
          <u xml:id="u-389.3" who="#LesławNawacki">Są dwa warunki brzegowe, jak sądzę, pomyślnego zrealizowania tej inicjatywy z formalnego punktu widzenia. Jeżeli zdecydujemy się konsekwentnie na nadanie jej charakteru funduszu celowego, to musimy rozstrzygnąć dwa podstawowe warunki. Mianowicie, związek lub jego brak z budżetem państwa, ponieważ w świetle przepisów prawa budżetowego fundusz celowy powinien powstawać w sytuacjach, kiedy nie ma żadnego związku z dotacją budżetową. I drugi warunek - bardzo precyzyjne odróżnienie tych zadań publicznych, które będą finansowane ze środków funduszu, od zadań, które są finansowane bezpośrednio z budżetu i są zadaniami obciążającymi organa państwa oraz organa samorządowe.</u>
          <u xml:id="u-389.4" who="#LesławNawacki">I ostatnia kwestia, bodaj o równie ważnym znaczeniu, dotyczy wyważenia proporcji pomiędzy tym, co będzie narzutem na system podatkowy, a tym, co będzie swobodną decyzją obywatelską dotyczącą wsparcia środków funduszu w formie darowizny.</u>
          <u xml:id="u-389.5" who="#LesławNawacki">Jest jeszcze jedna sprawa, o której chciałem powiedzieć. Padały bardzo ostre sformułowania pod adresem stanu moralnego urzędników zajmujących się administrowaniem środkami Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Sądzę, że są pewne fakty, które stanowią zamkniętą kartę, i są pewne fakty, które dotyczą ludzi pracujących w tym funduszu. Chciałbym wyjaśnić jednemu z senatorów - przepraszam bardzo, już nie pamiętam któremu - że kwestie lokowania nadwyżek funduszu w bankach, które są bankami oficjalnie funkcjonującymi, nie muszą być z natury rzeczy oceniane jako kryminogenne. To, że ten bank upadł, jest nie tylko problemem tego funduszu, lecz wszystkich, którzy mieli w nim ulokowane środki.</u>
          <u xml:id="u-389.6" who="#LesławNawacki">Chciałbym zapewnić Wysoką Izbę, że ma ona wszelkie możliwości skontrolowania tego. Chciałbym też złożyć deklarację, że Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z całą pewnością obecnie działa legalnie, a urzędnicy w nim zatrudnieni robią wszystko, żeby zasłużyć na lepsze oceny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#StefanJurczak">Pytania będą później, ponieważ głos chce zabrać pani minister Banach.</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#StefanJurczak">Bardzo proszę, Pani Minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#JolantaBanach">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#JolantaBanach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#JolantaBanach">Być może warto by było, żebym podzieliła się z państwem kilkoma uwagami, które pomogą w pracach nad projektem ustawy bądź przyjęciem inicjatywy legislacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#JolantaBanach">W uzasadnieniu wnioskodawcy, podając przyczynę powoływania podobnych funduszy, tworzenia funduszu pomocy życiu i wprowadzania elementów polityki rodzinnej, zaczynają od diagnozy demograficznej. Zła to sytuacja, gdy politykę rodzinną państwa łączymy z polityką pronatalistyczną. Celem polityki rodzinnej nie jest zwiększenie liczby urodzeń, lecz jakość procesów demograficznych.</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#JolantaBanach">Ponadto chcę państwa poinformować, iż zgodnie ze wszystkimi znanymi mi diagnozami demograficznymi z ostatnich kilku miesięcy, w Polsce nie można mówić o katastrofie demograficznej. Pierwsza połowa lat dziewięćdziesiątych to echo niżów demograficznych z końca lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. W drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych spodziewaliśmy się wzrostu liczby urodzeń - zresztą sygnały w tej materii są dosyć znamienne.</u>
          <u xml:id="u-391.5" who="#JolantaBanach">Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju z pierwszego półrocza 1996 r. wskazuje, iż zawarto 87 tysięcy związków małżeńskich - o ponad tysiąc więcej niż przed rokiem. Oznacza to, że tendencja spadkowa w zawieraniu małżeństw została zahamowana. I rzeczywiście, w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych możemy spodziewać się stopniowego wzrostu liczby urodzeń.</u>
          <u xml:id="u-391.6" who="#JolantaBanach">Mam zresztą znakomitą ekspertyzę demograficzną profesora Holzera, jednego z najlepszych polskich demografów. Wskazuje on, iż polskim problemem jest nie tyle niż demograficzny, obserwowany już od 1983 r., ile jakość procesów demograficznych. Czyli dokładnie to, że polskie procesy demograficzne kształtują się w takiej sytuacji społecznej, w której mamy do czynienia z alienacją, izolacją oraz z dziedziczeniem biedy. W związku z tym być może warto pomyśleć, jakie w polityce społecznej trzeba tworzyć motywacje, żeby spowodować wzrost liczby urodzeń i pomóc rodzinom w podejmowaniu decyzji prokreacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-391.7" who="#JolantaBanach">Z badań CBOS, GUS i OBOP wynika, że przyczyną niezwiększania liczby urodzeń jest nie tyle strach przed niemożnością zaspokojenia potrzeb dziecka w wieku do lat trzech, ile pewne długofalowe potrzeby rodziny. Potrzeby rodziny wychowującej dzieci wzrastają bowiem wraz z wiekiem dziecka. Są zdecydowanie większe, kiedy dziecko kończy 3 lata, niż gdy jest jeszcze małe.</u>
          <u xml:id="u-391.8" who="#JolantaBanach">Chcę również uświadomić państwu - zwłaszcza wszystkim tym, którzy mówili, iż inicjatywa jest początkiem pewnych rozwiązań w zakresie polityki prorodzinnej - że ona na pewno tym nie jest. Przypominam, iż w zeszłym roku po raz pierwszy wyodrębniliśmy w budżecie państwa kwotę 30 milionów złotych na dożywianie uczniów. Mam zaszczyt poinformować państwa, że w tym roku w projekcie budżetu jest przewidziana kwota - przeznaczona wyłącznie na programy rządowe związane z przeciwdziałaniem i łagodzeniem skutków ubóstwa wśród dzieci - w wysokości 64 milionów 500 tysięcy złotych. Te pieniądze w całości zostaną przeznaczone na tworzenie programów rządowych.</u>
          <u xml:id="u-391.9" who="#JolantaBanach">Dlaczego rządowych? Dlatego, że mamy dosyć niekorzystne doświadczenia w zakresie dysponowania tymi pieniędzmi przez gminy. Otrzymały one w ubiegłym roku środki na wspomaganie zadań własnych w zakresie zaspokojenia potrzeb żywieniowych dzieci - tych elementarnych potrzeb, do których są zobowiązane na mocy ustawy o pomocy społecznej. Z przekazanych nam danych wynika, iż gminy, po zasileniu dodatkowymi pieniędzmi, nie obejmowały tej samej liczby dzieci akcją dokarmiania, a nawet obniżały ją, co wskazywać by mogło, iż środki dotychczas wydawane na dożywianie były przesuwane na inne, niewątpliwie ważne cele, a kwoty, które dodatkowo wyasygnowano z budżetu, przeznaczono dla dzieci dotychczas dokarmianych przez gminę. Stąd pomysł, żeby tak usytuować środki, by tworzyć programy rządowe. W ramach tych programów pieniądze będą przeznaczane na dożywianie, ale również na zakup podręczników oraz wypoczynek letni dzieci i młodzieży. Myślę, że rząd z prawdziwą radością powita wszelkie inicjatywy legislacyjne, które będą zmierzały do wspomagania celowych programów rządowych.</u>
          <u xml:id="u-391.10" who="#JolantaBanach">Ponadto nie mogę nie zauważyć, że fundusz jako jeden ze swoich celów wpisuje współpracę z organizacjami pozarządowymi i samorządowymi. Zważywszy na to, iż samorząd wykonuje zadania w ramach pomocy społecznej i jest najbliżej rodziny, dobrze by było, aby jedna z zasad prowadzenia polityki społecznej - zasada decentralizacji - stała się w Polsce faktem i aby gminy w coraz większym stopniu przejmowały te obowiązki. A my, abyśmy jedynie wspomagali gminy w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-391.11" who="#JolantaBanach">Do końca grudnia powstanie również rządowy projekt programu polityki rodzinnej państwa. Projekt kompleksowy, zajmujący się nie tylko świadczeniami na rzecz rodziny i tym, co klasycznie rozumiemy pod pojęciem polityki rodzinnej, lecz również edukacją, zdrowiem, poradnictwem świadczonym rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-391.12" who="#JolantaBanach">Elementem tegoż projektu będzie ustawa o świadczeniach na rzecz rodziny. Została ona przygotowana jeszcze w tym roku, i to latem, przez Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej we współpracy z biurem pełnomocnika rządu. Mamy wersję roboczą. Wypełnia ona lukę, jaka powstała pomiędzy tą kategorią rodzin, które objęła pomoc społeczna, a rodzinami średnio i wysoce zamożnymi.</u>
          <u xml:id="u-391.13" who="#JolantaBanach">Rzeczywiście, w Polsce mamy problem rodzin o małych dochodach, rodzin wychowawczo wydolnych, bez dysfunkcji. Nie obejmuje ich jednak pomoc społeczna i w związku z tym nie mogą otrzymać pomocy znikąd, a same nie radzą sobie z powodu zbyt niskich dochodów. Do nich właśnie kierowana będzie ustawa o świadczeniach na rzecz rodziny, zawierająca propozycje puli świadczeń rzeczowych i puli świadczeń pieniężnych. Proponujemy tam zróżnicowanie zasiłku rodzinnego, między innymi właśnie ze względu na wiek dziecka.</u>
          <u xml:id="u-391.14" who="#JolantaBanach">Ustawa, wypełniając lukę, o której mówię, będzie wymagała rzeczywiście dużych środków, by mogła wejść w życie. Byłoby dobrze, aby parlament przyjął ją jeszcze przed końcem tej kadencji, gwarantując jednocześnie pieniądze na jej realizację - a będą to duże pieniądze. Nie ukrywam, że z radością powitam każdą inicjatywę, która będzie zmierzała do ich powiększenia, ale naprawdę nie wiem, czy koniecznie musi to być robione przez specjalny, celowy fundusz.</u>
          <u xml:id="u-391.15" who="#JolantaBanach">Przyznam, że miałam podobny pomysł w maju 1995 r., kiedy obejmowałam funkcję pełnomocnika. Przygotowałam wówczas projekt ustawy o pomocy rodzinie, szukałam dla niego sojuszników, również w rządzie i również wśród ministrów PSL.</u>
          <u xml:id="u-391.16" who="#JolantaBanach">Wówczas mnie oni nie poparli. Dlaczego? Uzasadniono to argumentem, iż tworzenie gospodarki pozabudżetowej, właściwie nie kontrolowanej, burzy jedność systemową tegoż budżetu, iż takich funduszy właściwie nie można elastycznie wykorzystywać. Wbrew intencjom wnioskodawców może się więc zdarzyć, że fundusz, powołany do spełnienia społecznie szlachetnych celów, nie będzie ich wykonywał. Bo rzeczywiście, ma on sztywny charakter. Polityka społeczna natomiast z natury rzeczy jest efektywna dopiero wtedy, jeżeli w jej ramach można wypracować procesy dostosowawcze, procesy natychmiastowego reagowania i „przesuwania” pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-391.17" who="#JolantaBanach">Zrezygnowałam ze swojego pomysłu, stawiając na specjalne programy rządowe, adresowane w elastyczny sposób. Już drugi rok znajdujemy na nie środki. Obyśmy znajdowali ich coraz więcej! Dziękuję państwu za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję pani minister. Czy są pytania?</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, pan senator Komorowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#ZbigniewKomorowski">Mam pytanie do pana ministra Nawackiego. Czy do tych wszystkich zaświadczeń, które wymieniłem, będę jeszcze musiał dodać kolejne, że zapłaciłem składkę na Narodowy Fundusz Pomocy Życiu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Ministrze, jeżeli chce pan odpowiedzieć…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#LesławNawacki">Nie bardzo wiem, dlaczego mam odpowiadać. Tu nie ma składek, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#StefanJurczak">Właśnie. Już pan wie, Panie Senatorze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#StefanJurczak">Czy są pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-396.2" who="#StefanJurczak">Dziękuję serdecznie pani i panu ministrom.</u>
          <u xml:id="u-396.3" who="#StefanJurczak">Zgodnie z art. 63 ust. 1 Regulaminu Senatu, Prezydium Senatu proponuje, aby Senat skierował projekt ustawy do Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych, Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Komisji Gospodarki Narodowej. Nie pytam o sprzeciw, dlatego że nie było wniosku o drugie czytanie na dzisiejszym posiedzeniu ani wniosku o odrzucenie. W związku z tym kieruję projekt do wymienionych komisji.</u>
          <u xml:id="u-396.4" who="#StefanJurczak">Informuję, że porządek dzienny osiemdziesiątego szóstego posiedzenia Senatu został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-396.5" who="#StefanJurczak">Przystępujemy do oświadczeń i wystąpień senatorów poza porządkiem dziennym.</u>
          <u xml:id="u-396.6" who="#StefanJurczak">Przypominam, że zgodnie z art. 42 ust. 1 Regulaminu Senatu, wystąpienie takie nie może trwać dłużej niż 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-396.7" who="#StefanJurczak">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zabrać głos? Są już zapisani do głosu.</u>
          <u xml:id="u-396.8" who="#StefanJurczak">Jako pierwszy zabierze głos pan senator Stanisław Kochanowski. Następna będzie pani senator Maria Berny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#StanisławKochanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#StanisławKochanowski">Wśród mieszkańców Elbląga, a szczególnie wśród pracowników ABB „Zamech” Ltd, krążą opinie i poglądy, a nawet plotki związane ze zbyciem przez skarb państwa całości posiadanych w tej firmie udziałów na rzecz koncernu ABB. Zgłaszane do mnie pytania oraz przedstawione opinie są bardzo zróżnicowane. W skrajnych przypadkach sugerują nawet szkodliwość takiego rozwiązania dla interesu państwa. Mając obowiązek udzielenia wyborcom odpowiedzi na kierowane do mnie pytania, składam niniejsze oświadczenie.</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#StanisławKochanowski">Według uzyskanych przez mnie informacji, w dniu 17 października 1996 r. została podjęta decyzja o sprzedaży, pozostających do tej pory we władaniu skarbu państwa, 24% udziałów w spółce ABB „Zamech” Ltd na rzecz koncernu ABB - Asea Brown Baverl AG. Nasuwa się w związku z tym kilka pytań i wątpliwości, na które pragnę uzyskać odpowiedź od ministra przemysłu i handlu, pana Klemensa Ścierskiego. Dotyczą one następujących zagadnień.</u>
          <u xml:id="u-397.3" who="#StanisławKochanowski">Czym kierowano się przy podejmowaniu decyzji o zbyciu na rzecz ABB całego pakietu akcji będących w posiadaniu skarbu państwa? W wyniku tej transakcji 100% akcji znalazło się w jednym ręku - firmy zagranicznej ABB - co w konsekwencji całkowicie pozbawiło stronę polską wpływu na politykę gospodarczą prowadzoną przez tę firmę.</u>
          <u xml:id="u-397.4" who="#StanisławKochanowski">Czy, podejmując decyzję o zbyciu wszystkich udziałów, brano pod uwagą taką możliwość, że zakład może zostać zdegradowany przez koncern ABB do roli jednego z zakładów kooperujących, nie wytwarzających produktu finalnego, co - przy możliwości rozliczeń wewnętrznych w jednej firmie między poszczególnymi zakładami po kosztach produkcji - może doprowadzić do wykazywania zerowej rentowności, a w efekcie do wielu niekorzystnych dla budżetu państwa konsekwencji, między innymi transferu zysków za granicę?</u>
          <u xml:id="u-397.5" who="#StanisławKochanowski">W jaki sposób dokonano wyceny zbywanych udziałów i jak ma się do tej wyceny faktycznie uzyskana cena zbycia? Jaką kwotę uzyskała ostatecznie strona polska?</u>
          <u xml:id="u-397.6" who="#StanisławKochanowski">W jaki sposób w wycenie uwzględniono nazwę „Zamech” jako tak zwaną wartość niematerialną i, w konsekwencji, ile za tę wartość zapłacił nabywca? Zwracam uwagę, że wśród wielu kontrahentów nadal funkcjonuje nazwa „Zamech”.</u>
          <u xml:id="u-397.7" who="#StanisławKochanowski">Dlaczego i na jakich zasadach całość udziałów skarbu państwa przekazano na rzecz Agencji Rozwoju Przemysłu i dopiero za jej pośrednictwem dokonano sprzedaży? Jak Agencja Rozwoju Przemysłu rozliczyła się ze skarbem państwa z wpływów uzyskanych za sprzedane udziały?</u>
          <u xml:id="u-397.8" who="#StanisławKochanowski">Na zakończenie pragnę podkreślić, że w województwie elbląskim jest kilka przykładów prywatyzacji wzbudzających wątpliwości części mieszkańców. Nie będę ich przytaczał, w tej bowiem sprawie występowali inni zainteresowani, a nie chcę rozszerzać zakresu niniejszego oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-397.9" who="#StanisławKochanowski">W tej sytuacji pragnę tylko zwrócić uwagę na konieczność przekonania społeczeństwa elbląskiego o słuszności decyzji podjętej w przedmiotowej sprawie. Liczę, że odpowiedź otrzymana od pana ministra pozwoli mi rozwiać występujące dziś wątpliwości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-397.10" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje marszałek Adam Struzik)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#AdamStruzik">Proszę bardzo panią senator Marię Berny. Następny będzie pan senator Marcin Tyrna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#MariaBerny">Panie Marszałku! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#MariaBerny">Zostałam wychowana w szacunku wobec żołnierskiego munduru. Od najwcześniejszego dzieciństwa podziwiałam mundur porucznika rezerwy, który wisiał wśród garniturów mojego ojca, a wreszcie w wielkie święto narodowe - 3 Maja pełna dumy kroczyłam razem z ojcem w uroczystym pochodzie, a on paradował w tym mundurze. Byłam w dzieciństwie wychowana w atmosferze najwyższego szacunku dla marszałka Józefa Piłsudskiego, co również przekładało się na szacunek wobec munduru, który nosił.</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#MariaBerny">W Polsce Ludowej mundur oficerski nosił mój mąż. Dzisiaj noszą go ludzie, z którymi serdecznie się przyjaźnię, ludzie uczciwi, oddani obowiązkom, pełniący je ku chwale ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-399.3" who="#MariaBerny">Mundur, a zwłaszcza szlify generalskie na nim zobowiązują bardzo. Zobowiązują do postaw godnych szacunku, nieomal gwarantują postawę patriotyczną i etyczną. A cóż dopiero, jeśli pod tym mundurem widzimy księżą koloratkę i biskupie fiolety?</u>
          <u xml:id="u-399.4" who="#MariaBerny">Było już wiele sytuacji, w których moi wyborcy - i nie tylko oni - wyrażali zdziwienie, że człowiek niezbyt godzien szacunku pełni najwyższą godność duchowną w wojsku. No cóż, zdarzają się różne kryteria ocen. Jednakże w dniu 11 listopada w kazaniu wygłaszanym w czasie uroczystego nabożeństwa, na którym była obecna generalicja i dostojnicy państwowi, biskup generał Leszek Sławoj Głódź przekroczył wszelkie dopuszczalne granice. Codziennie czekam na wiadomość, że został odwołany z zajmowanego stanowiska, codziennie czekam, że zostanie zdegradowany. I nic. Chyba tylko marszałek Piłsudski przewraca się w grobie ze zgrozy. Myślę, że wśród polskiego duchowieństwa, wśród katolickiego kleru, jest wielu, którzy godniej nosiliby mundur generalski.</u>
          <u xml:id="u-399.5" who="#MariaBerny">Czegoś tu nie rozumiem. Proszę więc ministra obrony narodowej, by zechciał zapoznać, jeśli już nie całą opinię publiczną, to przynajmniej mnie, z nadzwyczajnymi walorami generała biskupa Głódzia, z walorami i przymiotami gwarantującymi mu nietykalność. A ja już zapoznam z nimi swoich wyborców.</u>
          <u xml:id="u-399.6" who="#MariaBerny">I jeszcze drugie oświadczenie, dotyczące spraw związanych z prasą.</u>
          <u xml:id="u-399.7" who="#MariaBerny">Wolno dziś każdemu mieć własną ocenę prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego. Wolno każdemu lokować swoje sympatie polityczne tam, gdzie są one bliżej przemyśleń i odczuć. Ale wolno każdemu, nie tylko opozycji.</u>
          <u xml:id="u-399.8" who="#MariaBerny">19 listopada Telewizja Dolnośląska, telewizja prywatna, zamieściła wypowiedź prezydenta miasta, który stwierdził, że nie może ocenić roku prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego. Bo jakiego prezydenta? My przecież prezydenta nie mamy. No cóż, wolno mu, ale mnie też wolno mieć swoje zdanie.</u>
          <u xml:id="u-399.9" who="#MariaBerny">Napisałam więc oświadczenie następującej treści: „Po wypowiedzi pana Bogdana Zdrojewskiego w telewizyjnej sondzie ulicznej, emitowanej 19 listopada w TD, czuję się zobowiązana oświadczyć, że na prezydenta Rzeczypospolitej wybieraliśmy nie harcownika inicjującego wojny na górze i na dole, lecz osobę skłonną do rzeczowego rozstrzygania konfliktów społecznych. Taki styl prezydentury sprzyja ugruntowaniu demokracji, rozwojowi gospodarczemu oraz stosownemu wizerunkowi Polski w świecie. Tych oczekiwań wyborców prezydent Aleksander Kwaśniewski nie zawiódł”. I podpisałam to oświadczenie.</u>
          <u xml:id="u-399.10" who="#MariaBerny">Rozesłałam je do wszystkich gazet i rozgłośni. Nikt tego oświadczenia nie zamieścił. Wolno im. Tylko czy ta wolność nie jest wykorzystywana tendencyjnie? Jakiekolwiek spekulacje na ten temat będą zawsze kontrowersyjne. Wszystkie oceny są tu płynne. Czy więc nie czas już ze swobodnych interpretacji i niekonsekwentnych oskarżeń przejść do określonych regulacji?</u>
          <u xml:id="u-399.11" who="#MariaBerny">Przykład, który podałam, jest może niezbyt drastyczny, lecz drastycznych interpretacji różnych wiadomości w sytuacji bezkarności dziennikarzy mamy przecież ogromnie dużo. Chcę więc zaapelować do środowiska dziennikarskiego, by wreszcie przystąpiło do nowelizacji prawa prasowego.</u>
          <u xml:id="u-399.12" who="#MariaBerny">Sądzę też, że Komisje Kultury i Środków Przekazu, zarówno Senatu, jak i Sejmu, już niebawem do przygotowania takiego dokumentu muszą przystąpić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#AdamStruzik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#AdamStruzik">Proszę pana senatora Marcina Tyrnę. Pani Senator Grażyna Ciemniak złożyła swój głos do protokołu. Jako następny zabierze głos pan senator Ryszard Jarzembowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#MarcinTyrna">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#MarcinTyrna">W związku z tym, że od kilku miesięcy bezskutecznie zabiegam w Urzędzie Zamówień Publicznych o zbadanie sprawy dotyczącej naruszenia przepisów ustawy o zamówieniach publicznych, pragnę z tego miejsca złożyć oświadczenie skierowane do prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Mając na względzie obowiązujące przepisy prawa, chcę zwrócić uwagę na nieprzestrzeganie przepisów z nich wynikających oraz lekceważenie osób pełniących funkcje publiczne z woli wyborców.</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#MarcinTyrna">Sytuacja taka wystąpiła w odniesieniu do zarzutów skierowanych przeze mnie do prezesa Urzędu Zamówień Publicznych w Warszawie pismami z 28 i 29 maja 1996 r. Na mocy art. 19 ówczesnej i również obecnie obowiązującej ustawy, regulującej prawa i obowiązki posłów i senatorów wykonujących swój mandat, oraz na skutek wpływających do mnie skarg firm budowlanych z województwa bielskiego, przeprowadziłem czynności wyjaśniające w sprawie wyboru firmy mającej wykonać i wymienić okna w budowanym ze środków publicznych szpitalu wojewódzkim w Bielsku-Białej.</u>
          <u xml:id="u-401.3" who="#MarcinTyrna">Jak ustaliłem, w trakcie wyboru wykonawcy rażąco naruszono przepisy ustawy o zamówieniach publicznych. W omawianym przypadku wartość usług wynosi 256 tysięcy 794 ECU. W przypadku zamówienia publicznego, którego wartość jest wyższa niż 200 tysięcy ECU, zgodnie z art. 13 ust. 1 przywoływanej ustawy, konieczne jest ogłoszenie i przeprowadzenie przetargu nieograniczonego, a w związku z art. 29 ust. 1 i art. 33 ust. 5 zamieszczenie ogłoszenia w „Biuletynie Zamówień Publicznych”.</u>
          <u xml:id="u-401.4" who="#MarcinTyrna">Po dokonaniu stosownych ustaleń okazało się, że dyrekcja Szpitala Wojewódzkiego w Bielsku-Białej ogłosiła przetarg nieograniczony w trybie art. 13 ust. 1 ustawy, a następnie przeprowadziła go z zastosowaniem przepisów właściwych dla przetargu ograniczonego.</u>
          <u xml:id="u-401.5" who="#MarcinTyrna">Jedyną przesłanką uzasadniającą zmianę trybu przetargu z nieograniczonego na ograniczony, i tym samym niepublikowania ogłoszenia w „Biuletynie Zamówień Publicznych”, jest dopełnienie wymogów wynikających z art. 15 ust. 2 ustawy, czyli zwrócenie się do prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o pisemne zatwierdzenie zmiany trybu przetargu. Podjęte przeze mnie działania wykazały, że przeprowadzony przetarg, wobec braku zatwierdzenia przez prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, nie miał podstaw formalnoprawnych.</u>
          <u xml:id="u-401.6" who="#MarcinTyrna">Mimo doręczenia prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych wniosku o skontrolowanie prawidłowości przetargu na zamówienie publiczne, celem zweryfikowania istotnych wątpliwości dotyczących rażącego naruszenia przepisów ustawy o zamówieniach publicznych, do dziś nie otrzymałem z tego urzędu odpowiedzi, ani też nie zostały wyciągnięte konsekwencje w stosunku do osób winnych tego naruszenia. Może to rodzić groźne zjawisko, polegające na braku poszanowania prawa przez tak ważny urząd, co uzasadniałoby tezę, że prawo jest instrumentem stosowanym wybiórczo i niekonsekwentnie. Brak reakcji prezesa Urzędu Zamówień Publicznych na wątpliwości dotyczące naruszenia ustawy o zamówieniach publicznych przekonuje, że aprobowane jest łamanie prawa, które może liczyć na bezkarność.</u>
          <u xml:id="u-401.7" who="#MarcinTyrna">W związku z tym oświadczam, że kieruję uwagi zawarte w moim wystąpieniu do Najwyższej Izby Kontroli jako wniosek o zbadanie sprawy i podjęcie stosownych czynności kontrolnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-401.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Stefan Jurczak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Ryszarda Jarzembowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#RyszardJarzembowski">Panie Marszałku! Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#RyszardJarzembowski">W związku z przygotowywaną nowelizacją taryfy celnej na rok przyszły oraz interwencjami zainteresowanych firm, zwracam się z tej wysokiej trybuny do prezesa Rady Ministrów, pana doktora Włodzimierza Cimoszewicza, o wyjaśnienie podstaw nałożenia aktualnie obowiązujących obciążeń celnych na grupę towarów nie produkowanych w Polsce, obejmującą między innymi karagen - ekstrakt z wodorostów morskich.</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#RyszardJarzembowski">Poziom obciążeń celnych na ten artykuł spożywczy wzrósł z dniem 1 stycznia 1996 r. sześciokrotnie, z 20 do 118,7%. Decyzja o utrzymaniu tak wysokiej stawki celnej na towary ze wspomnianej grupy została podjęta na podstawie opinii byłego ministra współpracy gospodarczej z zagranicą Jacka Buchacza, usuniętego przez pana premiera decyzją, którą w pełni popieram.</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#RyszardJarzembowski">Zainteresowane tymi produktami firmy, prowadzące korespondencję z Ministerstwem Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, uzyskały informację o istnieniu rzekomych zastrzeżeń zdrowotnych wobec tej grupy towarów, gdy tymczasem opinia ministerstwa zdrowia - sam ją widziałem - jest pozytywna.</u>
          <u xml:id="u-403.4" who="#RyszardJarzembowski">Produkt ten, karagen, stosowany jako dodatek do produkcji artykułów spożywczych takich jak: jogurty, budynie, desery mleczne, galaretki, lody, wyroby mięsne i rybne, majonezy i inne; oraz artykułów chemii gospodarczej i produktów farmaceutycznych jest bardzo przydatny do tej produkcji i nie ma w Polsce żadnego substytutu, który byłby na terenie naszego kraju produkowany. Obciążenie tak wysoką stawką celną, właściwie cłem zaporowym, blokuje import karagenu. Krajowi producenci są tym samym pozbawiani możliwości konkurowania z importowanymi produktami zawierającymi ten dodatek. Brak konkurencyjności przenosi się również na rynki zagraniczne. Konsekwencją omawianej sytuacji jest obniżenie wpływów do budżetu z tytułu cła. i podatku. Oprócz tych skutków, które narzucają się w sposób oczywisty, można także wysnuć wniosek poważniejszy - o stosowaniu praktyk protekcjonistycznych.</u>
          <u xml:id="u-403.5" who="#RyszardJarzembowski">Zwracam się z tej wysokiej trybuny do wielce szanownego pana premiera o wyjaśnienie sprawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Leszka Lackorzyńskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#LeszekLackorzyński">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#LeszekLackorzyński">Spotkałem się z gdańskimi stoczniowcami, którzy kolejny już raz z determinacją podjęli walkę - lecz tym razem tylko o własną egzystencję - do której przecież mają prawo w wywalczonym państwie prawa. Głęboko wierzę, że ich protest, tak jak wystąpienia w Grudniu 1970 r., w Sierpniu 1980 r., w Grudniu 1981 r. i w latach następnych, zakończy się pełnym zwycięstwem.</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#LeszekLackorzyński">Kiedy ze zmęczonych i wynędzniałych ust słyszałem zewsząd słowa: „wy politycy zawsze nami manipulujecie, zawsze nas oszukacie i zawsze zdradzicie dla własnej kariery”, przypomniały mi się strofy ekspresyjnie śpiewane w latach osiemdziesiątych przez Przemysława Gintrowskiego:</u>
          <u xml:id="u-405.3" who="#LeszekLackorzyński">„Kary nie będzie dla przeciętnych drani,</u>
          <u xml:id="u-405.4" who="#LeszekLackorzyński">A lud ofiarę złoży nadaremnie.</u>
          <u xml:id="u-405.5" who="#LeszekLackorzyński">Morderców będą grzebać z honorami.</u>
          <u xml:id="u-405.6" who="#LeszekLackorzyński">Na bruku ulic nędza się wylęgnie.</u>
          <u xml:id="u-405.7" who="#LeszekLackorzyński">Pomimo wszystko świat trwać będzie nadal.</u>
          <u xml:id="u-405.8" who="#LeszekLackorzyński">W prawdę i w słońce wierzą ludzie prości.</u>
          <u xml:id="u-405.9" who="#LeszekLackorzyński">Niedostrzegalna szerzy się zagłada,</u>
          <u xml:id="u-405.10" who="#LeszekLackorzyński">A wszystkie ręce aż lśnią od czystości!”</u>
          <u xml:id="u-405.11" who="#LeszekLackorzyński">Czy wizja poety była prawdziwa, zaś ofiara gdańskich stoczniowców daremna? Czy III Rzeczpospolita nie ma wobec nich nie spłaconego długu wdzięczności? Czy dalsze losy gdańskich stoczniowców mają nam zawsze przypominać tułaczą poniewierkę poprzedniego pokolenia - żołnierzy Westerplatte, żołnierzy Września, żołnierzy AK, żołnierzy Andersa, którzy mieli czelność jako pierwsi samotnie przeciwstawić się brunatnemu faszyzmowi, zaś tym z nich, którzy doczekali 8 maja 1945 r., Dnia Zwycięstwa, możni tego świata zgotowali dzień klęski, dzień utraty Ojczyzny, skazując ich na wieloletnie upokorzenia i represje?</u>
          <u xml:id="u-405.12" who="#LeszekLackorzyński">Czy Stocznia Gdańska - symbol przemian w tej części świata, moralny okręt flagowy III Rzeczpospolitej, który w następstwie popełnionych błędów nawigacji osiadł na kapitalistycznej rafie - nie zasługuje na ratunek, bo swojej wcześniejszej walki nie ubezpieczyła w Towarzystwie Lloyda? Czy ukuty w latach pięćdziesiątych slogan: śmierć frajerom! ma zastosowanie właśnie do niej, a domorośli politycy mogą bezkarnie drwić z jej położenia? Czy w państwie prawa pryncypia moralne nie mają już żadnego znaczenia?</u>
          <u xml:id="u-405.13" who="#LeszekLackorzyński">Wystąpienie to kieruję do przewodniczącego Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej, premiera Józefa Oleksego, oraz wicepremiera Grzegorza Kołodki. Oczekuję też, że na te, po części retoryczne pytania otrzymam wyczerpujące odpowiedzi, a z ich treścią dane mi będzie zapoznać protestujących stoczniowców. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#StefanJurczak">Proszę o zabranie głosu pana senatora Stanisława Ceberka.</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#StefanJurczak">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#StanisławCeberek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#StanisławCeberek">Bardzo przepraszam, że zabieram głos choć jest tak późno. Mogłem to złożyć do protokołu, ale tak jak każdemu człowiekowi i mnie zdarzyła się taka rzecz, że zmarł mój najserdeczniejszy przyjaciel. Nie mogłem do końca uczestniczyć w posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej, dlatego wkradły się w moją pracę pewne niepożądane - że tak powiem - skutki. Ponieważ miałem trochę odmienną propozycję, co do ustawy o gospodarce komunalnej, chciałem prosić pana marszałka, żeby tę moją myśl można było umieścić w oświadczeniach jako - że tak powiem - zapowiedź nowelizacji ustawy. Jeżeli pan marszałek by się zgodził, to za chwilę to przedłożę.</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#StanisławCeberek">Następna sprawa. W ostatnich dniach, a dokładnie w ciągu jednego miesiąca, odwiedziłem sześć województw i miałem w nich spotkania z różnymi warstwami społecznymi. Przede wszystkim, chcę zapytać się pana ministra przekształceń własnościowych i pana ministra finansów, jaki skutek ekonomiczny, polityczny i finansowy będzie miało sprywatyzowanie takich zakładów, przedsiębiorstw można powiedzieć, jak na przykład energetyka państwa polskiego, banki i przedsiębiorstwo „Ruch”? We wszystkich województwach, które…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#StefanJurczak">Panie Senatorze, zakładamy, że to pytanie jest do ministra skarbu, bo ministra przekształceń już nie ma. Tak więc poprawiamy, że kieruje pan to pytanie do ministra skarbu.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#StefanJurczak">Proszę kontynuować, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#StanisławCeberek">Dobrze, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#StanisławCeberek">Ponieważ w całym kraju, to znaczy w sześciu województwach, ludzie negatywnie oceniali to przedsięwzięcie - jako zdradę narodową.</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#StanisławCeberek">Następne moje pytanie stawiam już po raz trzeci. Skieruję je do ministra transportu i gospodarki morskiej, ponieważ dotąd nie wiem, pomimo pytań, co się dzieje z polską flotą bałtycką. Gdzie jest około 160 okrętów wraz z marynarzami? Czy ktoś płaci nam jakieś - że tak powiem - pieniądze za ich dzierżawę? Czy te statki wrócą do państwa, czy też one gdzieś nam zginą? Co się dzieje z ludźmi, którzy na tych okrętach pływali, a były to dziesiątki tysięcy ludzi? Co się dzieje z flotą na Morzu Ochockim? Czy ta flota tam trwa? Czy ta flota żyje? Czy ta flota tam umiera? Co się dzieje z tymi ludźmi? Co dzieje się z naszym prywatnym rybołówstwem bałtyckim? Co się dzieje ze stoczniami? Brak nam, według mojego wyliczenia, tysiąca okrętów. Likwidujemy porty i stocznie. Nie wiem, jak to nazwać. Chciałbym, żeby minister mógł mi to wyjaśnić. To jest jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-409.3" who="#StanisławCeberek">Dlatego proponowałbym, Panie Marszałku, żeby w tak drastycznej sytuacji, jeżeli chodzi o porty, o morze, o statki, Komisja Gospodarki Narodowej Senatu pojechała do Gdańska i tam na posiedzeniu, jako Senat Polski, podjęła próbę rozwiązania całego problemu morskiego. Inaczej nie można. Nie można zostawić ludzi w Gdańsku - tak ważnych okien na świat jak Gdańsk, jak Gdynia, jak cała polska flota. Bardzo bym o to prosił. Jeżeli Komisja Gospodarki Narodowej nie będzie chciała tam jechać, to może wybierzmy ochotników. Nie zostawiajmy ludzi samych sobie w tak trudnej potrzebie.</u>
          <u xml:id="u-409.4" who="#StanisławCeberek">Jeszcze następna sprawa. Proszę Wysokiej Izby! Panie Marszałku! W rolnictwie dzieje się źle. W rolnictwie dzieje się bardzo źle. Pomimo zapowiedzi pana ministra i wicepremiera Jagielińskiego, wielu, wielu rolnikom, a zwłaszcza tym, co mają po 3, 4 krowy i żadnych innych dochodów, będzie trudno przetrwać zimę. W ciągu ostatnich dwóch lat, pomimo tak doskonałej koalicji, padło 150 tysięcy gospodarstw drobnych, rodzinnych. Nim skończymy tę kadencję, padnie, Panie Marszałku, drugie 150 tysięcy rolników indywidualnych, właścicieli gospodarstw rodzinnych. A potem pójdą do miast w całej Polsce miliony bezrobotnych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-409.5" who="#StanisławCeberek">To już nie jest problem tylko Polskiego Stronnictwa Ludowego, to jest problem ogólnonarodowy. Zniszczono nam spółdzielczość, która była ostoją i możliwością przerobu produktów rolnych. Otoczono nas szarą strefą i spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością. Znikąd nie mamy ratunku! Umieramy! Normalnie umieramy, jak nikomu niepotrzebny resort. Dlatego chciałbym, żeby w tej sprawie nie proponowano nam giełd towarowych i handlu z Zachodem - podobno dla ministra rolnictwa bardzo opłacalnego - lecz żeby wreszcie postanowiono, jak uratować własne, polskie rolnictwo.</u>
          <u xml:id="u-409.6" who="#StanisławCeberek">I ostatni, że tak powiem, problem, który chcę poruszyć. Chciałbym, żeby Ministerstwo Przekształceń Własnościowych, kończąc swój żywot, zechciało zdać raport przed polskim parlamentem z sukcesów czy porażek. Ta praca, którą tak chwalebnie ocenia Ministerstwo Przekształceń Własnościowych, powinna być tu rozliczona. Naród musi się dowiedzieć, jaki jest tego finał - pozytywny czy negatywny? Czy mamy tę prywatyzację kontynuować, czy ją zatrzymać?</u>
          <u xml:id="u-409.7" who="#StanisławCeberek">I jeszcze jedna rzecz. Bardzo korzystnie uśmiechnięty pan minister Kaczmarek mówił o sprzedaży świadectw udziałowych z Narodowego Funduszu Inwestycyjnego. Chciałbym, żeby pan minister pokazał rozliczenie z funduszu - ile przedsiębiorstw, jaka jest ich kondycja, jakie są pobory, jakie są skutki, czy to w ogóle funkcjonuje, ile w tej chwili jeszcze w Narodowym Funduszu Inwestycyjnym jest majątku narodu polskiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#StefanJurczak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#StefanJurczak">Chciałbym jeszcze przypomnieć, że do protokołu złożyli swoje oświadczenia: pani senator Grażyna Ciemniak, pani senator Zdzisława Janowska i pan senator Jan Karbowski.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#StefanJurczak">Informuję, że protokół osiemdziesiątego szóstego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej trzeciej kadencji, zgodnie z art. 34 ust. 3 Regulaminu Senatu, będzie udostępniony senatorom w terminie 21 dni po posiedzeniu Senatu w Biurze Prac Senackich, pokój nr 253.</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#StefanJurczak">Zamykam osiemdziesiąte szóste posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej trzeciej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-410.4" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-410.5" who="#StefanJurczak">Dziękuję, a w szczególności muszę podziękować panom senatorom za wytrwałość, że przynajmniej tyle osób ze mną przesiedziało do końca.</u>
          <u xml:id="u-410.6" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 22 minut 20)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>