text_structure.xml 858 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Sejmu Janusz Wojciechowski, Tomasz Nałęcz i Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JanuszWojciechowski">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JanuszWojciechowski">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panów posłów Mieczysława Jedonia, Jana Orkisza, Zbigniewa Sosnowskiego i Roberta Strąka.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JanuszWojciechowski">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Jan Orkisz i Robert Strąk.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JanuszWojciechowski">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Jan Orkisz i Mieczysław Jedoń.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JanuszWojciechowski">Panowie posłowie są przy stole prezydialnym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JanOrkisz">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JanOrkisz">- Europejskiej - o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#JanOrkisz">- Obrony Narodowej - o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#JanOrkisz">- Spraw Zagranicznych - o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#JanOrkisz">- Administracji i Spraw Wewnętrznych - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#JanOrkisz">- Kultury i Środków Przekazu - o godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#JanOrkisz">- Łączności z Polakami za Granicą - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#JanOrkisz">- Nadzwyczajnej do Spraw Zmian w Kodyfikacjach - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#JanOrkisz">- Sprawiedliwości i Praw Człowieka - o godz. 12.15,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#JanOrkisz">- Edukacji, Nauki i Młodzieży - o godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#JanOrkisz">- do Spraw Kontroli Państwowej - o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#JanOrkisz">- Administracji i Spraw Wewnętrznych - o godz. 13.30,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#JanOrkisz">- Polityki Społecznej i Rodziny wspólnie z Komisją Zdrowia - o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#JanOrkisz">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - o godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#JanOrkisz">- Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej wspólnie z Komisją Skarbu Państwa - o godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#JanOrkisz">- Ustawodawczej - o godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#JanOrkisz">- Administracji i Spraw Wewnętrznych - o godz. 16.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#JanOrkisz">Spotkanie posłów członków Polsko-Tunezyjskiej Grupy Parlamentarnej z ministrem spraw zagranicznych Republiki Tunezyjskiej odbędzie się o godz. 12 w sali 217, budynek Senatu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Informuję, że właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o stanowiskach Senatu w sprawie ustaw: o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy, o zmianie ustawy Kodeks karny skarbowy, o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw, a także o spłacie pożyczek udzielonych w 2000 r. kasom chorych z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JanuszWojciechowski">Sprawozdania te zostały państwu posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 1787, 1798, 1808 i 1796.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#JanuszWojciechowski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#JanuszWojciechowski">Proponuję, aby w tych przypadkach Sejm wyraził zgodę na zastosowanie klauzuli z art. 54 ust. 5 regulaminu Sejmu oraz aby w dyskusjach nad dodanymi punktami Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#JanuszWojciechowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#JanuszWojciechowski">Nie słyszę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#JanuszWojciechowski">Dodane punkty rozpatrzymy dzisiaj w godzinach wieczornych.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#JanuszWojciechowski">Informuję również, Wysoka Izbo, że Komisja Gospodarki przedłożyła dodatkowe sprawozdania o projektach ustaw: o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych oraz o zmianie ustawy o finansowym wspieraniu inwestycji oraz ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#JanuszWojciechowski">Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 1679-A i 1690-A.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#JanuszWojciechowski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące przeprowadzenie trzecich czytań tych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#JanuszWojciechowski">Dodane punkty rozpatrzymy w dzisiejszym bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#JanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 11. i 12. porządku dziennego: 11. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2002 r. wraz z przedstawioną przez Najwyższą Izbę Kontroli analizą wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2002 r. oraz komisyjnym projektem uchwały w przedmiocie absolutorium (druki nr 1631, 1691 i 1770). 12. Sprawozdanie z działalności Narodowego Banku Polskiego w 2002 roku (druk nr 1638).</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Steca w celu przedstawienia sprawozdania i projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych w sprawie rządowego sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2002 r. oraz wniosek o udzielenie absolutorium dla Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#StanisławStec">Sprawozdanie rządu z realizacji budżetu państwa za rok 2002 marszałek Sejmu skierował do Komisji Finansów Publicznych w dniu 3 czerwca br. Analizę Najwyższej Izby Kontroli z badania wykonania przez poszczególnych dysponentów części budżetowych skierowano do komisji w dniu 17 czerwca br. Analizę wykonania poszczególnych części budżetowych komisje branżowe rozpoczęły po 20 czerwca i w ustalonym przez marszałka Sejmu terminie, tj. do 2 lipca, przedstawiły opinię dla Komisji Finansów Publicznych. Komisja Finansów Publicznych rozpoczęła analizę z wykonania budżetu państwa za 2002 r. w dniu 25 czerwca i zakończyła w dniu 15 lipca, przyjmując propozycję uchwały Sejmu w sprawie przyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2002 r. oraz w sprawie absolutorium dla Rady Ministrów. W wyniku analizy wykonania budżetu za 2002 r. Komisja Finansów Publicznych potwierdza stwierdzenie w uchwale kolegium Najwyższej Izby Kontroli z dnia 11 czerwca 2003 r. w sprawie opinii w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów za rok 2002, że sprawozdanie Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2002 r. przedstawia prawdziwy i rzetelny obraz wykonania budżetu. Stwierdzone w sprawozdaniach NIK nieprawidłowości, które zostały w większości skorygowane, nie miały istotnego znaczenia dla sformułowania pozytywnej opinii w przedmiocie udzielenia absolutorium Radzie Ministrów za 2002 r. Mimo że realizacja budżetu w 2002 r. przebiegała w trudnych warunkach gospodarczych i społecznych, doprowadziła do, po pierwsze, uspokojenia sytuacji budżetowej po dramatycznym kryzysie budżetowym z połowy 2001 r., w którym trzeba było blokować realizację wydatków i dwukrotnie nowelizować ustawę budżetową, i, po drugie, do wykonania budżetu państwa z niewielkimi odchyleniami od zaplanowanych wielkości globalnych w zakresie łącznej kwoty dochodów oraz wydatków.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#StanisławStec">Wobec załamania się finansów publicznych w 2001 r. w 2002 r. udało się rządowi oddalić niebezpieczeństwo krachu finansów publicznych, co oznaczałoby w istocie kryzys samej instytucji państwa oraz kryzys społeczny. W trakcie 2002 r. prawidłowo dokonywano zmian w planie dochodów i wydatków budżetowych. W przeciwieństwie do lat ubiegłych akty wykonawcze wydawane były bez opóźnień. Dokonane w 2002 r. przemieszczenia planowanych dochodów i wydatków budżetowych związane były głównie z likwidacją lub przekształcaniem centralnych organów administracji rządowej. W trakcie realizacji budżetu państwa w w 2002 r. minister finansów dokonał przeniesień planowanych wydatków pomiędzy częściami na łączną kwotę 5 mld zł oraz zwiększeń na łączną kwotę 12 mld zł. Na podstawie art. 100 ust. 2 pkt 2 ustawy o finansach publicznych 40 dysponentów środków finansowych dokonało blokad niekoniecznych wydatków na łączną kwotę 1218 mln. Największych blokad planowanych wydatków dokonali dysponenci następujących części: obsługa długu krajowego - 826 mln, Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast - 245 mln, budżet i finanse publiczne - 51 mln, minister gospodarki - 28 mln i Krajowe Biuro Wyborcze - 14,5 mln.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#StanisławStec">Na podstawie art. 3 ustawy o finansach publicznych minister finansów wyraził zgodę na przeniesienia polegające na zmniejszeniu wydatków majątkowych w budżetach 28 dysponentów, w tym 16 wojewodów i 2 samorządowych kolegiów odwoławczych, i zwiększeniu wydatków majątkowych w budżetach 33 dysponentów, w tym 12 wojewodów i 8 samorządowych kolegiów odwoławczych. Celowość tych zmian była uzasadniona. Minister finansów wykorzystał upoważnienia zawarte w ustawie budżetowej na rok 2002. I tak na podstawie art. 47, w związku z uzyskaniem do końca III kwartału 2002 r. dodatkowej kwoty dochodów z podatku od towarów i usług, dokonał przeniesienia z rezerw celowych wydatków budżetowych w łącznej wysokości 615 mln, przeznaczając te wydatki na wsparcie realizacji trzeciego etapu reformy oświaty, w tym na podwyżki wynagrodzeń dla nauczycieli - 349 mln, na dotację dla Agencji Rynku Rolnego na finansowanie działalności interwencyjnej na rynkach rolnych w 2002 r. - 100 mln, na budowę i modernizację dróg - 91 mln oraz na realizację programu rozwoju sieci autostrad - 75 mln.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#StanisławStec">Natomiast na podstawie art. 48, w związku z brakiem możliwości wykorzystania środków na współfinansowanie programu SAPARD, przeznaczył dla Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na dopłaty do oprocentowania kredytów (100 mln) oraz na dopłaty do ceny mleka w klasie ekstra - 60 mln.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#StanisławStec">W 2002 r. występowały wprawdzie przypadki naruszenia przez dysponentów części budżetowych zasad i trybu wykonania budżetu państwa określonych w przepisach ustawy o finansach publicznych, jednak skala tych naruszeń uległa znacznemu zmniejszeniu w stosunku do lat poprzednich. Nieprawidłowości dotyczyły m.in...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle, przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JanuszWojciechowski">Mam prośbę do sali o ściszenie rozmów. Wystąpienie w sprawie budżetu państwa to jedna z najważniejszych debat w tej Izbie i dobrze byłoby, żeby wystąpienie pana posła Steca wszyscy dobrze słyszeli, tak że prośba o ściszenie rozmów.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JanuszWojciechowski">A skoro już przerwałem na chwilę, panie pośle, pańskie wystąpienie, to jednozdaniowy, pilny komunikat.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła sekretarza o przekazanie go.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JanOrkisz">Informuję, że posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych odbędzie się dzisiaj o godz. 13 w sali nr 14. Pierwotnie była podana godz. 10, przepraszam bardzo; godz. 13, sala nr 14. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Steca o kontynuowanie wystąpienia. Przepraszam za przerwę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#StanisławStec">Nieprawidłowości dotyczyły m.in.: przekazania dochodów budżetowych niezgodnie z terminami określonymi w rozporządzeniu ministra finansów z 29 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonania budżetu i szczegółowych zasad obsługi rachunków bankowych budżetu państwa, ustalenia, a następnie pobrania należności skarbu państwa w wysokości niższej niż należna, przekroczenia upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych w granicach kwot określonych w planie finansowym oraz wykorzystania dotacji niezgodnie z ich przeznaczeniem. Poza tym w 2002 r. przekazano do niepublicznych szkół artystycznych o uprawnieniach szkół publicznych dotacje w wysokości 6 mln zł, mimo że nie określono szczegółowych zasad sposobu przekazywania takich dotacji oraz sposobów ich rozliczenia.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#StanisławStec">Najczęściej stwierdzane w toku kontroli naruszenia przepisów prawnych dotyczyły ustawy o zamówieniach publicznych. Obejmowały one m.in.: niezawiadomienie o wyborze oferty w trybie zapytania o cenę wszystkich oferentów, co zamykało im drogę do wniesienia ewentualnego protestu, podpisywanie umów przed otrzymaniem zgody prezesa Urzędu Zamówień Publicznych na ich podpisanie przed rozstrzygnięciem wniesionego protestu, błędną ocenę prawidłowo złożonych ofert, co skutkowało ich wykluczeniem lub odrzuceniem, wybór ofert niespełniających warunków określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#StanisławStec">Należy podkreślić, że w toku badania przez Najwyższą Izbę Kontroli udzielania zamówień publicznych przez jeden z urzędów miasta i gminy w latach 2000–2001 stwierdzono, że na 26 zbadanych zamówień wszystkie miały wadę. Dopuszczono się naruszenia zasad form i trybów określonych w ustawie z 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych. Komisja Gospodarki winna dokonać oceny stosowania przepisów ustawy o zamówieniach publicznych, aby wyeliminować te przepisy, które uniemożliwiają obiektywne rozstrzygnięcie przetargu.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#StanisławStec">Podstawowymi wskaźnikami wykorzystywanymi przy konstrukcji budżetu jest wzrost produktu krajowego brutto oraz zakładanego poziomu inflacji. Na 2002 r. opracowano budżet, zakładając stopę wzrostu PKB o 1%, a inflacji do 4,5%. Zakładany wzrost gospodarczy okazał się mniejszy, gdyż zrealizowano 1,4, podczas gdy założona inflacja była znacznie wyższa od faktycznej - 0,8, a wskaźnik średnioroczny wzrostu w 2002 r. wynosił 1,9. Pewnym wytłumaczeniem dla rządu w zakresie wskaźnika inflacji jest fakt, że zasadniczy błąd odnośnie do prognozy inflacji popełnił Narodowy Bank Polski oraz niezależni analitycy. Nie został zrealizowany zapowiadany przez niektórych niezależnych ekonomistów scenariusz odbicia inflacyjnego, a dynamika cen systematycznie spadała przez cały rok. W konstrukcji spadku poziomu cen realne stopy procentowe utrzymywały się na bardzo wysokim poziomie, mając wpływ na wysokość oprocentowania kredytów komercyjnych oraz na koszty obsługi długu publicznego. Mimo szybszego niż zakładano tempa wzrostu PKB inaczej kształtowała się struktura popytu finalnego. Popyt krajowy, ze względu na brak dostępności do kredytów przez wysoki koszt obsługi, rósł ciągle w tempie powolnym, przy spadku przez cały rok popytu inwestycyjnego, co rekompensowała częściowo wyższa dynamika spożycia indywidualnego.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#StanisławStec">Jedynie znacznie lepiej od oczekiwań kształtowała się sytuacja w zakresie eksportu, co pozwoliło na uzyskanie określonego tempa wzrostu. Według danych Narodowego Banku Polskiego saldo obrotów bieżących wynosiło w 2002 r. 6,7 mld dolarów i było większe od zakładanego o 1,9 mld dolarów. Lepsze wyniki na rachunku obrotów bieżących oraz wyższe od zakładanego tempo wzrostu PKB spowodowały, że ostateczna relacja bilansu obrotów bieżących do PKB ukształtowała się na korzystnym poziomie 3,6%, to jest o 1,2 punktu procentowego lepiej niż zakładano. Relacja ta polepszyła się w stosunku do roku 2001 o 3%. Lepsza sytuacja na rachunku bieżącym była efektem wyższej od zakładanej dynamiki eksportu i nieco niższej niż zakładano dynamiki importu. Wzrost eksportu wyniósł 8,8%, przy założeniu 5,4%, a wartość eksportu wyniosła prawie 33 mld dolarów. Import wzrósł o 3,2%, uzyskując wartość 43,5 mld dolarów. Wartość importu przekracza wartość eksportu o 10,4 mld dolarów.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#StanisławStec">Nie zrealizowano założeń wielkości zagranicznych inwestycji bezpośrednich lokowanych w naszej gospodarce; uzyskano 3,8 mld dolarów przy założeniu 5,5 mld dolarów. Z salda wymiany zagranicznej wynika, że konieczne są dalsze działania promujące nasz eksport. Niezbędna jest ekonomizacja polskiej polityki zagranicznej przez większą aktywność polskich służb dyplomatycznych w realizacji zagranicznej polityki gospodarczej w celu wprowadzenia działań proeksportowych oraz przyciągania zagranicznych kapitałów i inwestycji, a także promowania naszego kraju jako solidnego i interesującego partnera gospodarczego oraz polskich firm, towarów i marek. Konieczne jest zintegrowanie wszystkich instrumentów działania państwa na arenie międzynarodowej w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#StanisławStec">Stan bezrobocia na koniec roku 2002 wyniósł 3,2 mln osób, co stanowi 18,1%; w sumie okazał się mniejszy od przewidywanego o 0,5 punktu procentowego, jednak rok 2002 był kontynuacją trwającej nieprzerwanie od 1997 r. tendencji wzrostu bezrobocia. W okresie 1997–2002 stopa ta zwiększyła się z poziomu 10,3 do 18,1%. Ta niekorzystna sytuacja na rynku miała swoje odzwierciedlenie zarówno w sferze przedsiębiorstw, jak i w jednostkach sfery budżetowej. W sektorze przedsiębiorstw zatrudnienie w 2002 r. spadło o 4%, a w sferze budżetowej o 3%. Zmniejszenie zatrudnienia w sferze budżetowej można by przyjąć jako zjawisko prawidłowe, gdyby następowało zwiększenie zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw oraz gdyby w sferze budżetowej następowały oszczędności. Często jednak te oszczędności na etatach konsumuje się podwyżkami wynagrodzeń aktualnie zatrudnionych pracowników.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#StanisławStec">W sferze budżetowej występują znaczne rozbieżności pomiędzy planowanym a faktycznym poziomem zatrudnienia. Różnica wynosi ponad 40 tys. osób, tj. 7,4%. Zjawisko to występowało przy jednoczesnym przekroczeniu w sferze budżetowej planowanych wynagrodzeń; np. w części 85: Budżety wojewodów, w 2002 r. rozbieżność pomiędzy planem zatrudnienia a faktycznym wyniosła 10 tys. osób, tj. 15,2%, przy jednoczesnym wykonaniu planowanych wynagrodzeń w 97%. Jeśli chodzi o efekt takich działań, zamiast przewidywanego wolnego spadku przeciętnego wynagrodzenia w sferze budżetowej, w 2002 r. nastąpił, co prawda niewielki, ale wzrost o 0,9%, przy założeniu zamrożenia płac w tych częściach budżetu.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#StanisławStec">Na rok 2002 zaplanowano dochody budżetu państwa w wysokości 145 mld zł. Wykonano dochody 143,5 mld zł i w stosunku do ustawy budżetowej były one niższe o 1,5 mld zł, tj. o 1,1%. Zrealizowane dochody to 18,7% produktu krajowego brutto. Uzyskane dochody pozwoliły na sfinansowanie tylko 78,5% wydatków budżetu państwa na rok 2002.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#StanisławStec">W 2002 r. uzyskano z wpływów podatkowych i innych należności kwotę 155 mld zł, która została pomniejszona o 11 649 mln z tytułu przekazania środków w wysokości 1356 mln na rachunki środków specjalnych oraz przekazania środków jednostkom samorządu terytorialnego z tytułu udziałów w podatkach w kwocie 10 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#StanisławStec">Efektywność pracy aparatu skarbowego w roku 2002 uległa częściowej poprawie. Wydatkowanie 1 złotówki na aparat skarbowy przyniosło w 2002 r. 44,80 zł dochodów brutto, a w 2001 r. było to 41, 30 zł. Średnie dochody brutto zrealizowane na 1 zatrudnionego w aparacie skarbowym w 2002 r. wyniosły 2813 tys. zł i były wyższe od uzyskanych w 2001 r. o 3,4%. Na poziom pozyskiwanych dochodów budżetowych wpływ ma niewątpliwie fakt, że nie zostały zakończone prace nad kompleksową informatyzacją aparatu skarbowego.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#StanisławStec">Przeprowadzona przez Najwyższą Izbę Kontroli w II półroczu 2002 r. kontrola wprowadzania i funkcjonowania systemów informatycznych w jednostkach resortu finansów wykazała, że w okresie 12-letniej budowy informatycznego systemu podatkowego stworzono zaledwie jego podstawy. W wyniku intensyfikacji prac nad informatyzacją w latach 2000–2002 uzyskano wprawdzie zadowalający stan obsługi informatycznej czynności merytorycznych wykonywanych przez pracowników urzędów skarbowych, nie udało się jednak stworzyć jednolitego i spójnego systemu informatycznego, obejmującego pobór podatków i kontrolę skarbową. Główne aplikacje systemu Poltax nie były wolne od wad i usterek. Centralny system Krajowej Ewidencji Podatników ograniczał się do nadawania numerów NIP, bez możliwości jego bieżącej weryfikacji i aktualizacji. Nie zbudowano także podsystemu wspomagającego pracę kontroli skarbowej; jego wdrożenie przewidywane jest dopiero w roku 2005. Przyczyny takiej sytuacji w zakresie informatyzacji aparatu skarbowego to m.in. brak jednolitej koncepcji systemu i skutecznej koordynacji przedsięwzięć w skali resortu, a także niestabilność prawa podatkowego. Tylko poprzez spójny system informatyczny, obejmujący pobór podatków i kontrolę skarbową, można poprawić wyraźnie ściągalność podatków i ograniczyć działania szarej strefy w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#StanisławStec">Planowane w 2002 r. dochody podatkowe miały wynosić 131 700 mln zł. Ich rzeczywiste wykonanie wynosiło 128 750 mln. Chociaż w 2002 r. nie wykonano planowanych dochodów podatkowych, to ich wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim był znaczny. Dochody z tego tytułu były wyższe o 8% w stosunku do roku 2001.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#StanisławStec">W grupie dochodów podatkowych w 2002 r. poniżej planu zrealizowano dochody z podatku VAT - 99%, podatek akcyzowy - 96,9%, podatek dochodowy od osób fizycznych - 91%, podatek od gier - 86%. Natomiast powyżej planu zrealizowano tylko podatek dochodowy od osób prawnych, którego wysokość wyniosła 15 mld zł, co stanowiło 108,5% wielkości planowanej. Niewykonanie dochodów podatkowych, przede wszystkim niższe o 2400 mln zł od planowanego wykonanie podatku dochodowego od osób fizycznych, zostało w części zrekompensowane zwiększonymi wpływami z tytułów niepodatkowych, a także z dochodów jednostek budżetowych oraz dochodów z cła i wpłat z zysku Narodowego Banku Polskiego. Dochody niepodatkowe zostały zrealizowane w 107%.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#StanisławStec">Mimo różnych problemów, które wystąpiły na etapie prognozowania dochodów budżetu państwa na rok 2002, przyjęty w ustawie budżetowej poziom prognozy dochodów był na ogół trafny i nie spowodował poważniejszych trudności w realizacji budżetu państwa w 2002 r. Na odbiegającą od założeń realizację planu dochodów budżetu państwa wpływ miało głównie nietrafne oszacowanie skutków zmian systemowych i niepoprawienie w sposób wyraźny ściągalności należności podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#StanisławStec">Różnica między prognozą dochodów budżetowych a wykonaniem była głównie wynikiem: po pierwsze, niewprowadzenia planowanych zmian w podatku VAT w budownictwie (skutek: ok. 1 mld zł); po drugie, późniejszego wprowadzenia opodatkowania energii elektrycznej (zamiast od 1 stycznia, wprowadzono od 26 marca, skutek: ok. 600 mln zł); niższych, niż planowano, dochodów z kapitałów pieniężnych, ok. 550 mln, oraz przeszacowania skutków zamrożenia progów podatkowych w podatku od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#StanisławStec">Pogorszyła się również skuteczność poboru należności podatkowych. Wykonanie wskaźnika było na poziomie 95,36%, a należności pozostałe do zapłaty wyniosły 16 mld zł i wzrosły o 26,6% w stosunku do roku poprzedniego. Nie zrealizowano dodatkowych dochodów z tytułu zakładanej poprawy ściągalności podatku VAT w kwocie 994 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#StanisławStec">Największe kwoty nieuregulowanych należności wystąpiły w podatku od towarów i usług - 10 542 mln zł, w podatku dochodowym od osób fizycznych - 2732 mln zł, w podatku dochodowym od osób prawnych - 1326 mln zł i w podatku akcyzowym 1119 mln zł. Po wyeliminowaniu należności, w stosunku do których nie można było prowadzić windykacji, kwota wymagalnych zaległości podatkowych na koniec 2000 r. wyniosła 9899 mln zł i zmniejszyła się w stosunku do stanu na koniec 2001 r. o 2,9%.</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#StanisławStec">Wzrost zaległości ogółem jest w znacznym stopniu spowodowany narastaniem zaległości, na których dochodzenie organy podatkowe nie mają wpływu, a więc zaległości płatnych w ratach i odroczonych, z których 93,6% objęte było ustawami restrukturyzacyjnymi oraz wstrzymaniem wykonania decyzji w związku z postępowaniem przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, z postępowaniami układowymi, ugodowymi, upadłościowymi. W roku 2002 zaległości te osiągnęły 8 mld zł i stanowiły 50% globalnej zaległości brutto. Wzrost zaległości bieżących jest także wynikiem ustaleń inspektorów kontroli skarbowej - w następstwie stwierdzenia fikcyjnych transakcji gospodarczych lub z tytułu opodatkowania sprzedaży towarów pochodzących z przemytu, które w 2002 r. wyniosły prawie 5 mld zł i wzrosły w stosunku do roku poprzedniego o 5,3%.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#StanisławStec">Jednakże poza przyczynami obiektywnymi, związanymi głównie z sytuacją ekonomiczną podatników oraz niemożliwością ściągania dochodów podatkowych wyłączonych z egzekucji m.in. ustawami restrukturyzacyjnymi, narastanie zaległości jest spowodowane także nieskutecznością aparatu skarbowego oraz błędami w jego działaniu. Świadczą o tym także wyniki kontroli w urzędach skarbowych realizowanych w 2002 r. przez Biuro Kontroli Resortowej Ministerstwa Finansów, które wskazują na występowanie w pracy kontrolowanych urzędów nieprawidłowości w zakresie wymiaru podatków, kontroli podatkowej i windykacji zaległości podatkowych, a także nieterminowego załatwiania spraw, zaniechania weryfikacji zasadności odliczeń dokonywanych przez podatników, szczególnie przy podatku VAT, niewydawania decyzji o odpowiedzialności płatników, niepodejmowania czynności sprawdzających przy sprzedaży nieruchomości, wystawiania tytułów wykonawczych i upomnień ze zwłoką oraz nieterminowego wszczynania postępowań egzekucyjnych. Analizy wymaga także dobór podatników do kontroli bezpośredniej przez urzędy skarbowe i urzędy kontroli skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#StanisławStec">Wydatki budżetu państwa łącznie z wydatkami przeniesionymi do wykorzystania w 2003 r. zostały zrealizowane w wysokości 182 922 mln zł i były niższe o ponad 2 mld zł, tj. o 1,2%, od kwoty zaplanowanej w ustawie budżetowej. Wydatki nominalnie były wyższe o 5,8% niż w 2001 r., a realnie - o 3,8%. Udział zrealizowanych wydatków budżetu państwa w PKB w 2002 r. wyniósł 23,7% i był o 0,7 punktu procentowego wyższy w stosunku do roku 2001.</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#StanisławStec">W 2002 r. struktura realizacji wydatków budżetu państwa w porównaniu do roku 2001 nie uległa istotnym zmianom. Wzrósł udział wydatków na obsługę długu publicznego o 1 punkt procentowy. Udział tej grupy wydatków w wydatkach ogółem budżetu państwa wzrósł z 12,1% w 2001 r. do 13,1% w 2002 r. Udział wydatków majątkowych w wydatkach ogółem budżetu państwa zwiększył się z 3,7% do 4,3% w 2002 r. Wzrost tego wskaźnika jest wyrazem pozytywnych tendencji, jednak nie dorównuje udziałowi tych wydatków w latach poprzednich. Podobnie jak w latach poprzednich, największy udział w wydatkach budżetu państwa w 2002 r. stanowiły wydatki na dotacje i subwencje - 57%. Udział tych wydatków wskazuje na stałą tendencję rosnącą - 55% w 2000 r., 56,9% w 2001 r. i minimalnie więcej, tj. o 0,2 punktu procentowego w 2002 r. Wzrost ten wynika głównie z coraz wyższych dotacji dla funduszy celowych. Wydatki te nominalnie wzrosły o 18,6% w porównaniu do 2001 r., ale ich udział w grupie wydatków na dotacje i subwencje stanowi 45,6% i ogółem wzrósł o 4,8 punktu procentowego.</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#StanisławStec">Wyniki kontroli wykonania budżetu państwa dokonanej przez NIK w urzędach i ministerstwach oraz jednostkach budżetowych bezpośrednio realizujących i finansujących zadania państwa wskazują na przypadki nierealności planów wydatków w stosunku do zadań. Było to powodem nieterminowego regulowania zobowiązań przez jednostki budżetowe, ponoszenia przez budżet dodatkowych wydatków w postaci kar i odsetek, jak i zaciągania - wprawdzie dotyczy to kwot niższych niż w latach poprzednich - zobowiązań na kwoty wyższe niż przyjęte w planie wydatków.</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#StanisławStec">Dane zawarte w sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa za okres styczeń-grudzień 2002 r. wskazują, że wydatki wraz z zobowiązaniami wymagalnymi w niektórych paragrafach klasyfikacji budżetowej przekroczyły wielkości określone w planach finansowych po zmianach. Niektórzy dysponenci budżetu naruszyli tym art. 29 ust. 6 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którą jednostki sektora finansów publicznych mogą zaciągać zobowiązania do wysokości wynikającej z planów wydatków jednostki pomniejszonej o wydatki na wynagrodzenia i uposażenia oraz obligatoryjne wpłaty płatnika. Państwowe jednostki budżetowe z tytułu niezrealizowanych wydatków zaciągnęły według stanu na 31 grudnia 2002 r. zobowiązania w kwocie 2380 mln zł, w tym wymagalne 368 mln zł. Zobowiązania te były o 704 mln zł mniejsze niż w roku 2001, a wymagalne - o 385 mln zł, tj. o 51%. Udział zobowiązań wymagalnych w relacji do wydatków ogółem budżetu państwa zmniejszył się z 0,4% w 2001 r. do 0,2% w 2002 r. Jest to tendencja prawidłowa, lecz należy robić wszystko, żeby doprowadzić to do stanu zerowego.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#StanisławStec">Wśród wydatków budżetu państwa wyróżnić można dwie zasadnicze kategorie, tj. wydatki prawnie zdeterminowane i wydatki pozostałe. Wydatki prawnie zdeterminowane, określane jako sztywne, to wydatki, których wysokość jest jednoznacznie określona przez obowiązujące ustawy bądź - jak w przypadku wydatków związanych z obsługą długu publicznego - zawarte umowy. Rząd może oczywiście podjąć starania o zmianę ustaw, ale musi to nastąpić z wyprzedzeniem, a nie w czasie trwania roku budżetowego. Co więcej, skuteczność zmian ustawowych jest ograniczona, bo nie mogą one spowodować naruszenia praw słusznie nabytych. Przedmiotem polityki budżetowej rozumianej jako kształtowanie wydatków praktycznie mogą być tylko wydatki pozostałe. Udział wydatków prawnie zdeterminowanych w całości wydatków budżetowych państwa szybko wzrasta. Według oceny Ministerstwa Finansów w 2002 r. wydatki prawnie zdeterminowane stanowiły aż 66,7%, podczas gdy w 2001 r. było to 65,2%. Natomiast przed wprowadzeniem czterech reform w 1999 r. udział wydatków zdeterminowanych był zdecydowanie mniejszy. W roku 1998 wynosił on 46,3%, czyli ponad 20 punktów procentowych mniej niż po wprowadzeniu w 1999 r. skutkujących w ten sposób finansowo reform.</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#StanisławStec">Struktura wydatków budżetu państwa jest dość stabilna, a zmiany, które zaszły w ciągu 2002 r., wynikały przede wszystkim z wymuszonego wzrostu niektórych wydatków sztywnych, zwłaszcza dotacji dla FUS oraz obsługi długu publicznego. I tak udział na ubezpieczenia społeczne wzrósł z 25 do 27%. Nieznaczny wzrost udziału wydatków związanych z podstawowymi funkcjami państwa - z 16 do 16,6% - spowodowany był wydatnym zwiększeniem środków przeznaczonych na wymiar sprawiedliwości. Natomiast wydatki prorozwojowe - na naukę, edukację, infrastrukturę, restrukturyzację gospodarki, promocje - stanowiły w 2002 r. 25,7% całości wydatków. To nie jest wielkość mała, ale chciałoby się, żeby była znacznie wyższa.</u>
          <u xml:id="u-9.26" who="#StanisławStec">Oczywiście lepiej byłoby, gdyby udział wydatków socjalnych, które w 2002 r. stanowiły prawie 41%, był mniejszy, a udział wydatków prorozwojowych większy, jednak reforma emerytalna, powszechnie wychwalana, stała się dla budżetu państwa ogromnym ciężarem, gdyż przy utrzymaniu z jednej strony poziomu składek, a z drugiej strony poziomu świadczeń emerytalnych i rentowych konieczne jest rekompensowanie dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych części odprowadzanych składek do otwartych funduszy emerytalnych. Zaangażowanie budżetu z tego tytułu ciągle wzrasta.</u>
          <u xml:id="u-9.27" who="#StanisławStec">W sumie rekompensata dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i dopłata do rolniczego ubezpieczenia społecznego, w którym wydatki w 2002 r. zaledwie były pokrywane w 6,6% wypłacanych świadczeń, to 57,7% deficytu budżetu państwa. Gdyby nie konieczność dopłat do ubezpieczeń społecznych deficyt wynosiłby 2,2% PKB, a więc ukształtowany byłby na znośnym poziomie. Podkreślenia wymaga także to, że realizacja części budżetowej 33 i 35 potwierdziła planowany błędny system finansowania zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i Agencji Rynku Rolnego. W jednej agencji pozostały środki na koniec roku, a druga agencja korzystała z kredytu komercyjnego. Agencja Rynku Rolnego w 2002 r. wydała na interwencję na rynku rolnym ponad 2 mld zł. Nie przyniosło to jednak w pełni efektu w postaci stabilizacji rynków rolnych, a głównie utrzymania poziomu dochodu gospodarstw rolnych, które w 2002 r. realnie się obniżyły.</u>
          <u xml:id="u-9.28" who="#StanisławStec">Jak już wspomniałem, w 2002 r. ponad 20% wydatków budżetowych realizowano z pieniądza pożyczonego, głównie ze źródeł krajowych, gdyż 36 mld zł na 39,4 deficytu budżetowego to źródła krajowe.</u>
          <u xml:id="u-9.29" who="#StanisławStec">W 2002 r. deficyt budżetowy był niższy o 1,5% od planowanego i wskaźnik jego udziałów w PKB wyniósł 5,1%. Tempo narastania deficytu w 2002 r. było równomierne, czego rezultatem była stabilna sytuacja w zakresie płynności budżetu państwa. Na koniec 2002 r. państwowy dług publiczny wyniósł 353 mld, co stanowi 45,8% PKB, a zgodnie z art. 37 ustawy o finansach publicznych, przy uwzględnieniu przewidywanych wypłat z tytułu poręczeń i gwarancji, w relacji do PKB wzrost może przekroczyć 47%.</u>
          <u xml:id="u-9.30" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Finansów Publicznych w podsumowaniu oceny realizacji budżetu na rok 2002 stwierdza, że wobec załamania się finansów publicznych w 2002 r. rządowi udało się oddalić niebezpieczeństwo krachu finansów publicznych. Realizacja budżetu państwa w 2002 r. była lepsza, niż oczekiwali krytycy ustawy budżetowej. Wyrażało to się w zdolności państwa do finansowania podstawowych dziedzin życia publicznego, społecznego, a w mniejszym stopniu gospodarczego. Rząd pozyskał środki na finansowanie deficytu budżetowego mimo istotnie niższych przychodów z prywatyzacji. Rząd posiadał płynność finansową, regulował zobowiązania z tytułu zadłużenia krajowego i zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-9.31" who="#StanisławStec">Biorąc powyższe pod uwagę, Komisja Finansów Publicznych proponuje Wysokiej Izbie przyjęcie sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2002 r. oraz udzielenie Radzie Ministrów absolutorium za rok 2002.</u>
          <u xml:id="u-9.32" who="#StanisławStec">Jednocześnie komisja zwraca uwagę na istotne nieprawidłowości w realizacji części budżetu: 11: Krajowe Biuro Wyborcze, 46: Zdrowie, w realizacji planu finansowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz w inwestycjach wieloletnich, przy czym negatywną ocenę za realizację budżetu Komisja Finansów Publicznych uchwaliła jedynie w odniesieniu do planu finansowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Komisja Finansów Publicznych podzieliła tutaj wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie negatywnej oceny z uwagi na:</u>
          <u xml:id="u-9.33" who="#StanisławStec">- brak realizacji wniosków NIK odnośnie do zatrudnienia z uwzględnieniem wymaganych kwalifikacji na podstawie uprzednio przyjętego regulaminu wynagrodzenia, zatwierdzonego przez resorty nadzorujące, ministra finansów i ministra rolnictwa; agencja dysponuje jeszcze regulaminem wynagrodzenia z 1995 r.,</u>
          <u xml:id="u-9.34" who="#StanisławStec">- niegospodarne prowadzenie prac adaptacyjno-modernizacyjnych w lokalach wynajmowanych na potrzeby biur powiatowych agencji (koszty tych robót wynosiły od 17 tys. do 2 mln przy jednym obiekcie),</u>
          <u xml:id="u-9.35" who="#StanisławStec">- niezrealizowanie zadań związanych z wprowadzaniem Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-9.36" who="#StanisławStec">Natomiast w części 11: Krajowe Biuro Wyborcze Komisja Finansów Publicznych zwraca uwagę na niegospodarne wydatkowanie środków na zakup usług komputerowych, oprogramowania i licencji.</u>
          <u xml:id="u-9.37" who="#StanisławStec">W części 46 z naruszeniem prawa wydatkowano środki na pokrycie niektórych świadczeń zdrowotnych oraz brak jest efektywności w wykorzystaniu środków przewidzianych na realizację inwestycji wieloletnich.</u>
          <u xml:id="u-9.38" who="#StanisławStec">Przy inwestycjach wieloletnich komisja zwraca uwagę na brak poprawy w sposobie ich realizacji. Stwierdzono nieprawidłowości w przygotowaniu inwestycji do realizacji oraz nieprawidłowe planowanie, monitorowanie i wydatkowanie dotacji budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-9.39" who="#StanisławStec">Kontrola ujawniła przypadki niecelowego, niegospodarnego wykorzystania środków publicznych przez inwestorów - np. 16 mln przeznaczono na tzw. zaplecze dla nadzoru inwestorskiego.</u>
          <u xml:id="u-9.40" who="#StanisławStec">Naruszenie prawa podczas realizacji procesów inwestycyjnych polegało najczęściej na nieprzestrzeganiu ustawy o finansach publicznych, Prawa budowlanego oraz ustawy o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-9.41" who="#StanisławStec">Kontrola wykazała również brak pełnego nadzoru ze strony dysponentów części budżetowych, właściwych organów samorządowych, inwestorów oraz inwestorów zastępczych nad przebiegiem procesów inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-9.42" who="#StanisławStec">W dalszym ciągu, co wynika również z kontroli wcześniej przeprowadzonych, inwestycje wieloletnie były realizowane w sposób przewlekły, mało efektywny, przy braku racjonalnego gospodarowania środkami publicznymi, choć w roku 2002 nastąpiła pewna poprawa, gdyż kilka inwestycji oddano do użytku.</u>
          <u xml:id="u-9.43" who="#StanisławStec">Musi budzić niepokój fakt przeznaczania tylko 73% subwencji drogowej, będącej w dyspozycji samorządów wojewódzkich, a 63% będącej w dyspozycji samorządów powiatowych, na utrzymanie dróg, a odpowiednio tylko 43 i 23% na inwestycje drogowe. Problem ten występuje już od lat i konieczne jest działanie zmierzające do pełnego wykorzystania środków przeznaczonych na utrzymanie dróg i inwestycje drogowych z uwagi choćby na ich stan.</u>
          <u xml:id="u-9.44" who="#StanisławStec">Natomiast analizując wykorzystanie subwencji oświatowej przez samorządy, stwierdzić trzeba, że 1/3 gmin nie wykorzystuje jej w pełni na cele związane z zadaniami oświaty.</u>
          <u xml:id="u-9.45" who="#StanisławStec">W roku 2002 nie zrealizowano wyznaczonego celu w kierunkach prywatyzacji, jakim było przekształcenie w aktywne narzędzie polityki gospodarczej poprzez wykorzystanie wypływów z prywatyzacji nie tylko na finansowanie deficytu budżetowego, ale również na tworzenie silnych organizmów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-9.46" who="#StanisławStec">Niepokoi bardzo niski poziom wykorzystania środków ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, a środki te mogły zasilać realizację inwestycji. W 2002 r. dostępne środki wykorzystano w wysokości 45,6%, w tym program PHARE - 60%, ISPA - 18%, a SAPARD - tylko 0,4%. Faktem jest, że środki te można wykorzystać w roku bieżącym i następnym. Na stan ich wykorzystania wpływ miały także opóźnienia w wydawaniu decyzji przez Unię Europejską np. w programie SAPARD. Jednak w tym zakresie musi nastąpić pełna mobilizacja administracji rządowej i samorządowej, aby przygotować wszystkich potencjalnych beneficjentów do maksymalnego wykorzystania bezzwrotnej pomocy ze źródeł zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-9.47" who="#StanisławStec">Jednocześnie wykorzystanie to powinno być zgodne z celami, aby nie występowały przykłady finansowania prywatnych fundacji ze środków przeznaczonych na wieś i rolnictwo, jak to było w 2002 r. w Komitecie Integracji Europejskiej, gdzie realizowano w tym zakresie decyzje byłego szefa Urzędu Komitetu Integracji z października 2001. Dotyczy to już słynnych 50 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-9.48" who="#StanisławStec">Należy ubolewać, że nowe kierownictwo urzędu wstrzymało przekazywanie tych środków dopiero w 2003 r. Wspieranie fundacji, które zajmują się szkoleniem oraz zarządzaniem programami, musi odbywać się publicznie, w formie wyboru najlepszych ofert.</u>
          <u xml:id="u-9.49" who="#StanisławStec">Z uznaniem należy przyjąć rozpoczęcie przez Najwyższą Izbę Kontroli w 2002 r. kontroli w państwowych jednostkach budżetowych systemu rachunkowości. Na 268 badanych jednostek w 164 przyjęte zasady rachunkowości spełniały bez zastrzeżeń wymogi ustawy, w 85 kontrola NIK zgłosiła zastrzeżenia, a w 19, tj. 7,1%, stwierdzono nieprawidłowości. Nieprawidłowości to: prowadzenie rachunkowości w oparciu o niespełniający wymogów prawa plan kont, nieprawidłowe prowadzenie zestawień obrotów i sald, brak funkcjonowania zasad dotyczących sporządzania i obiegu dokumentów księgowych i kontroli wewnętrznej. Aż w 60 państwowych jednostkach budżetowych, tj. w 22% kontrolowanych, księgowość była prowadzona systemem ręcznym, np. w regionalnych izbach obrachunkowych, urzędach skarbowych, urzędach wojewódzkich w Łodzi i w jednostkach szczebla centralnego.</u>
          <u xml:id="u-9.50" who="#StanisławStec">W zakresie poprawności zapisów księgowych wydano aż 9 opinii negatywnych, np. Komenda Wojewódzka Policji w Gdańsku, Pomorski Urząd Wojewódzki w Gdańsku, Dolnośląski Urząd Wojewódzki we Wrocławiu, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Urząd Skarbowy w Śremie.</u>
          <u xml:id="u-9.51" who="#StanisławStec">Na realizację zadań w zakresie funkcjonowania udokumentowania wydatków budżetowych, przestrzegania dyscypliny finansowej ma wpływ kontrola wewnętrzna. W 2002 r. na podstawie ustawy o finansach publicznych istniał obowiązek prowadzenia audytu wewnętrznego. Jednak działania w zakresie wdrażania audytu w 2002 r. ograniczały się do jego organizowania i szkolenia pracowników zatrudnionych w tym charakterze. Czyżby wyższe uczelnie ekonomiczne nie przygotowywały w sposób właściwy absolwentów lub angażowano osoby nieprzygotowane do pełnienia obowiązków? Tylko w niektórych jednostkach wykonano audyt wewnętrzny w pełnym zakresie, np. wzorowo w Kancelarii Senatu. Przy prawidłowym funkcjonowaniu audytu wewnętrznego można by uniknąć szeregu nieprawidłowości i uchybień stwierdzanych przez NIK podczas kontroli wykonania budżetu państwa w niektórych częściach budżetowych i nie powstawałyby też wydatki niegospodarne.</u>
          <u xml:id="u-9.52" who="#StanisławStec">Realizacja polityki pieniężnej w 2002 r. przebiegała odmiennie od założeń ustalonych przez Narodowy Bank Polski. Nietrafne były prognozy Narodowego Banku Polskiego w zakresie poziomu inflacji, wzrostu PKB oraz deficytu obrotów bieżących. Głównym zadaniem zrealizowanym w 2002 r. był nadal cel inflacyjny, mimo iż po raz czwarty z rzędu NBP nie osiągnął rocznego celu inflacyjnego. I to dobrze, bo cel zrealizowany był znacznie korzystniejszy.</u>
          <u xml:id="u-9.53" who="#StanisławStec">W uchwale z 26 września 2001 r. Rada Polityki Pieniężnej przyjęła, że będzie zmierzała do osiągnięcia na koniec 2002 r. wzrostu cen i towarów konsumpcyjnych w wysokości 5%, w czerwcu w 2002 r. obniżono do 3% z możliwym odchyleniem plus minus 1punkt procentowy, a według danych GUS wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych wyniósł, jak już wspomniałem, 0,8%. Trafność prognoz Rady Polityki Pieniężnej nie wymaga komentarzy.</u>
          <u xml:id="u-9.54" who="#StanisławStec">W związku z tym można stwierdzić, że Narodowy Bank Polski nie realizował w 2002 r. ustawy o NBP, z której wynika, że obok zadania podstawowego, jakim jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, jego zadaniem jest wspieranie polityki gospodarczej, o ile to nie ogranicza podstawowego celu.</u>
          <u xml:id="u-9.55" who="#StanisławStec">W związku z tym, że cel podstawowy został uzyskany znacznie poniżej celu wyznaczonego przez NBP, wspieranie polityki gospodarczej rządu mogło być realizowane przez cały 2002 r. Ponadto prezes NBP nie przekazał Radzie Ministrów i ministrowi finansów projektu zmiany założeń polityki pieniężnej na rok 2002, do czego jest zobowiązany na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o Narodowym Banku Polskim.</u>
          <u xml:id="u-9.56" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W sprawozdaniu Komisji Finansów Publicznych na żądanie wnioskodawców załączono wnioski mniejszości zmierzające do nieprzyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu państwa za rok 2002 oraz nieudzielenia absolutorium Radzie Ministrów. Przedstawiono również wnioski mniejszości, które zmierzały do uzupełnienia pkt. 3 projektu uchwały o inne części budżetu, w których zdaniem wnioskodawców stwierdzono istotne nieprawidłowości w realizacji budżetu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-9.57" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę teraz pana Mirosława Sekułę, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli o przedstawienie analizy wykonania budżetu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie! Zgodnie z art. 204 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przedstawiam Wysokiemu Sejmowi analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej wraz z opinią Najwyższej Izby Kontroli w przedmiocie absolutorium dla rządu za wykonanie budżetu w 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MirosławSekuła">Analiza wykonania budżetu państwa została opracowana na podstawie wyników kontroli przeprowadzonych w 463 jednostkach. Wykorzystaliśmy także wyniki dwudziestu innych kontroli koordynowanych, przeprowadzonych wcześniej lub równolegle z kontrolą budżetową. Badaniami objęto wszystkich dysponentów części budżetowych wraz z wybranymi jednostkami podległymi, Narodowy Bank Polski, państwowe fundusze celowe i agencje, ponad 100 jednostek samorządu terytorialnego oraz niektóre podmioty niepubliczne korzystające z dotacji budżetowych. Wraz z analizą wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej przedłożyliśmy Wysokiemu Sejmowi 95 szczegółowych informacji o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#MirosławSekuła">Opracowania Najwyższej Izby Kontroli były szeroko wykorzystywane w pracach komisji sejmowych przy rozpatrywaniu sprawozdania Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa w 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#MirosławSekuła">Kontrola wykonania budżetu państwa za 2002 r. została przeprowadzona na dwóch płaszczyznach. Po pierwsze, była to kontrola prawidłowości wykonania budżetu państwa, czyli audyt finansowy wszystkich kontrolowanych jednostek. Obejmował on finansowe rozliczenie tych jednostek łącznie ze zbadaniem i oceną ksiąg rachunkowych i wyrażeniem opinii na temat sprawozdań budżetowych. Po drugie, była to kontrola wykonania zadań, która pozwoli odpowiedzieć na pytanie, czy środki publiczne zostały wydatkowane efektywnie na cele określone w ustawie budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#MirosławSekuła">W kontroli wykonania budżetu państwa zastosowaliśmy nowe narzędzia wspomagające pracę kontrolerów. Wymienię tylko opracowany samodzielnie przez pracowników Izby program umożliwiający statystyczny dobór i badanie reprezentatywnej próby, a następnie ekstrapolację wyników kontroli na całą badaną populację oraz specjalne kwestionariusze kontrolne do oceny systemów rachunkowości. Stosowano również zakupiony i przetestowany wcześniej program „ACL dla Windows”, dzięki któremu było możliwe zbadanie prawidłowości windykacji przez urzędy wojewódzkie należności z tytułu prawie 5 mln mandatów karnych. Chciałbym podkreślić, że wprowadzając statystyczne metody nie rezygnujemy z doboru celowego spraw do kontroli, opartego na ocenie ryzyka związanego z charakterem poszczególnych dochodów i wydatków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#MirosławSekuła">Mówiąc o nowych metodach i narzędziach kontroli wykonania budżetu państwa, jestem przekonany, że pozwoliły one na dostarczenie parlamentowi, rządowi i kierownikom kontrolowanych jednostek bardziej wyczerpujących i obiektywnych informacji o wykonaniu budżetu państwa. Kierując się zasadą jawności i przejrzystości w działaniu Najwyższej Izby Kontroli, o zmianie sposobu prowadzenia kontroli budżetowej poinformowaliśmy z odpowiednim wyprzedzeniem parlament, rząd i kontrolowane jednostki.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Omówienie wykonania budżetu państwa chciałbym zacząć od przedstawienia wyników przeprowadzonego audytu finansowego. Najwyższa Izba Kontroli zbadała rzetelność i prawidłowość jednostkowych sprawozdań budżetowych we wszystkich kontrolowanych jednostkach, a także sprawozdań łącznych sporządzonych przez dysponentów poszczególnych części. Ustalono, że roczne sprawozdania o stanie środków na rachunkach bankowych, sprawozdania o wykonaniu planu dochodów i wydatków budżetu państwa sporządzone przez dysponentów przekazują w zdecydowanej większości prawdziwy i rzetelny obraz wykonania budżetu państwa w 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#MirosławSekuła">Najwyższa Izba Kontroli zgłosiła zastrzeżenia do sprawozdań budżetowych sporządzonych przez 14 dysponentów części na 98 części budżetowych objętych kontrolą. Negatywnie oceniono sprawozdanie z wykonania dochodów budżetowych sporządzone przez dysponenta części 85/32, czyli woj. zachodniopomorskie. W sprawozdaniu tym zaniżono o ok. 8% należności z tytułu mandatów karnych kredytowanych. Izba pozytywnie ocenia to, że jeszcze w trakcie trwania kontroli, jak również po jej zakończeniu, w wyniku realizacji wniosków pokontrolnych zdecydowana większość stwierdzonych przez Najwyższą Izbę Kontroli nieprawidłowości w sprawozdaniach została usunięta lub wyjaśniona. Dotyczyło to 97,1% wykrytych nieprawidłowości. Skutki pozostałych błędów nie miały istotnego znaczenia, gdyż dotyczyły głównie niewłaściwej struktury dochodów, wydatków i należności. Nie zostały zatem zniekształcone ogólne kwoty prezentowane w sprawozdaniach. Biorąc powyższe pod uwagę, należy przyjąć, że sprawozdanie Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa w 2002 r. przekazuje w podstawowych wielkościach prawdziwy i rzetelny obraz wykonania budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#MirosławSekuła">Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli zasady rachunkowości funkcjonujące w państwowych jednostkach budżetowych zostały ustalone na ogół prawidłowo. Ocenę tę potwierdza niewielka ilość i charakter stwierdzonych nieprawidłowości. W 61% jednostek objętych badaniem przyjęte zasady rachunkowości spełniały bez zastrzeżeń wymogi przepisów ustawy o rachunkowości. Uwagi co do prawidłowości funkcjonowania niektórych elementów systemu rachunkowości Izba zgłosiła w odniesieniu do 32% skontrolowanych jednostek, poważniejsze nieprawidłowości stwierdzono w 7% jednostek. Nadal jednak 22% skontrolowanych jednostek prowadziło księgowość systemem ręcznym. Dotyczyło to głównie małych jednostek budżetowych, jak samorządowe kolegia odwoławcze, regionalne izby obrachunkowe oraz niektóre jednostki podległe wojewodom. Jednolite komputerowe systemy finansowo-księgowe zostały wprowadzone w izbach celnych, jednostkach policji, jednostkach resortu obrony narodowej oraz w większości urzędów skarbowych. W pozostałych stosowane są różnorodne systemy informatyczne, w tym małe programy autorskie wykorzystujące niestandardowe formy zapisu danych, przez co utrudniona jest zarówno ich modyfikacja i dostosowanie do zmian przepisów prawnych, jak i możliwość integracji z innymi programami.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#MirosławSekuła">Badanie poprawności sporządzania i ewidencji dowodów księgowych kontrolerzy Najwyższej Izby Kontroli prowadzili w oparciu o losowo wybraną próbę dowodów księgowych i ekstrapolację wyników z zastosowaniem metod statystycznych. Do wylosowania spraw do kontroli oraz ekstrapolacji wyników wykorzystaliśmy specjalnie opracowane przez Izbę narzędzie informatyczne, które nazwaliśmy pomocnikiem kontrolera. Przeprowadzone po raz pierwszy na tak dużą skalę i w oparciu o metody wnioskowania statystycznego badanie poprawności sporządzania i ewidencji dowodów księgowych pozwoliło z jednej strony na wykrycie indywidualnych nieprawidłowości, z drugiej zaś ujawniło szereg powtarzających się błędów, powstałych na wskutek niewłaściwej interpretacji przepisów. Jakkolwiek większość stwierdzonych uchybień miała charakter formalny, to mogą one prowadzić do powstania nieprawidłowości natury finansowej. Również nieprawidłowości w zapisach księgowych w większości przypadków nie powodowały zniekształcenia rocznych sprawozdań jednostek. Ich skutkiem były natomiast błędy w sprawozdawczości w ciągu roku budżetowego. Większość stwierdzonych nieprawidłowości, a w szczególności dotyczących form nanoszenia korekt na dowodach księgowych, kontroli bieżącej i dekretacji została usunięta jeszcze w trakcie kontroli. Część z nich, o charakterze systematycznym, wymaga jednak bardziej zasadniczych zmian w systemie sporządzania, obiegu i kontroli dowodów księgowych w jednostkach. Duża różnorodność zasad i technik prowadzenia rachunkowości w jednostkach budżetowych oraz różna interpretacja poszczególnych przepisów ustawy o rachunkowości, a także wykryte nieprawidłowości o charakterze formalnym wskazują na konieczność uporządkowania tego zagadnienia.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#MirosławSekuła">Następnym, jak już wspomniałem, nowym elementem kontroli było badanie skuteczności funkcjonowania kontroli wewnętrznej. Na jej pracę negatywny wpływ miały niewątpliwie opóźnienia we wdrażaniu instytucji audytu wewnętrznego. Audyt wewnętrzny, istotny element systemu kontroli wewnętrznej, tylko w niektórych jednostkach wdrożony został w pełnym zakresie. W większości jednostek komórki audytu wewnętrznego znajdowały się w fazie organizacji i szkolenia pracowników.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Budżet państwa na 2002 r. został zaplanowany realistycznie. Makroekonomiczne warunki wykonania budżetu państwa były zbieżne z przewidywaniami. Uchwalając ustawę budżetową na 2002 r., przyjęto, że stopa wzrostu gospodarczego w 2002 r. wyniesie 1%, a średnioroczna inflacja 4,5%. Rzeczywiście, okazało się, że rok 2002 był drugim rokiem niskiego wzrostu gospodarczego, któremu towarzyszyła niska inflacja. Realny wzrost produktu krajowego brutto osiągnął 1,4%, przy średniorocznej inflacji 1,9%. Rozważając implikacje realizacji makroekonomicznej prognozy budżetowej dla wykonania budżetu państwa, należy zauważyć, że inflacja była niższa od założonej, a wzrost gospodarczy wyższy od przyjętego. Przeciwne kierunki odchyleń w ramach prognoz tych dwóch kategorii spowodowały, że ogólny wpływ obu tych wskaźników na realizację budżetu był znikomy. Ponadto odchylenia od zakładanych poziomów wskaźników były w porównaniu z sytuacją w 2001 r. stosunkowo niewielkie. Należy jednak pamiętać, że ta względna poprawa jakości prognozowania dokonała się w warunkach malejącej zmienności otoczenia makroekonomicznego. Inaczej mówiąc, prognozowanie makroekonomiczne przy stagnacji gospodarczej jest zadaniem ułatwionym.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#MirosławSekuła">Jeżeli chodzi o niektóre inne wskaźniki, to lepiej niż zakładano ukształtowała się w 2002 r. relacja bilansu obrotów bieżących do produktu krajowego brutto, co było efektem wyższej od zakładanej dynamiki eksportu i nieco niższej niż zakładano dynamiki importu. Niepokój budzi jednak dalszy spadek bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#MirosławSekuła">Bezrobocie było nieznacznie niższe od prognozowanego. Stopa bezrobocia na koniec 2002 r. wynosiła 18,1% zamiast przewidywanej 18,6%. Bezrobocie w Polsce charakteryzuje się dużymi różnicami regionalnymi. Np. w woj. warmińsko-mazurskim prawie co trzecia osoba pozostawała bez pracy, podczas gdy w woj. mazowieckim stopa bezrobocia wynosiła ok. 10%. Niepokoi również wzrost ilości osób pozostających długo bez pracy. Bezrobotni dłużej niż jeden rok stanowili w 2002 r. 51% ogółu bezrobotnych wobec 48% w 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pozyskane w 2002 r. dochody budżetowe były o 1,1% niższe od prognozowanych i wynosiły 143 500 mln zł. Dochody pozwoliły na sfinansowanie tylko 78,5% wydatków budżetu państwa. Dla porównania, w 2001 r. relacja dochodów do wydatków wynosiła 81,3%, a w roku 2000 - 89,8%.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#MirosławSekuła">Efektywność pracy jednostek skarbowych nie uległa istotnej poprawie. Wydatkowanie jednej złotówki na aparat skarbowy przyniosło w roku 2002 ok. 45 zł dochodów brutto. Dla porównania, w 2001 r. było to 41 zł, a w roku 2000 - 43 zł. Na poziom pozyskiwanych dochodów budżetowych wpływ ma niewątpliwie fakt, że nie zostały zakończone prace nad kompleksową informatyzacją służb skarbowych. Przeprowadzona w drugim półroczu 2002 r. kontrola wykazała, że w okresie 12-letniej budowy informatycznego systemu podatkowego stworzono zaledwie jego podstawy. Przyznać jednak należy, że w wyniku intensyfikacji prac nad informatyzacją w ostatnich dwóch latach uzyskano zadowalający stan obsługi informatycznej czynności merytorycznych wykonywanych przez pracowników urzędów skarbowych. Nie udało się jednak stworzyć jednolitego i spójnego systemu informatycznego obejmującego pobór podatków i kontrolę skarbową.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#MirosławSekuła">Wysokość zrealizowanych dochodów nie odbiegała znacząco od planu, jednak ich struktura była inna, niż zakładano. Uzyskano wyższe od zaplanowanych dochody niepodatkowe i zagraniczne, zaś niższe od zaplanowanych dochody podatkowe.</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#MirosławSekuła">W grupie dochodów podatkowych poniżej planu zrealizowano dochody z podatku od towarów i usług, podatku akcyzowego, podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od gier. Powyżej planu wykonano natomiast dochody z podatku dochodowego od osób prawnych. Niewykonanie dochodów podatkowych, w tym zwłaszcza z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, zostało w części zrekompensowane zwiększonymi wpływami z tytułów niepodatkowych, takich jak dochody jednostek budżetowych, dochody z cła oraz wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego. Na odbiegającą od założeń realizację planu dochodów budżetu państwa wpływ miało głównie nietrafne oszacowanie skutków zmian systemowych, pogorszenie ściągalności należności podatkowych oraz brak reakcji właściwych organów na nielegalne wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu produktów bez uiszczania należnych podatków, co potwierdziły wyniki kontroli w Ministerstwie Finansów i urzędach kontroli skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#MirosławSekuła">Mimo że już w 1999 r. służby Ministerstwa Finansów stwierdziły występowanie istotnych trudności uniemożliwiających skuteczną kontrolę znakowania olejów opałowych, postulując upoważnienie policji do badania zbiorników paliwa w pojazdach samochodowych i rolniczych, to rozwiązania te weszły w życie dopiero w 2002 r. Nie stworzyły one jednak skutecznej bariery dla ograniczenia nadużyć w imporcie paliw i obrocie nimi, a aparat skarbowy, mimo nałożonych obowiązków w zakresie kontroli importu paliw i obrotu nimi, nie był w stanie zapobiec tym nadużyciom.</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#MirosławSekuła">Pozostałe do zapłaty należności podatkowe i niepodatkowe wynosiły na koniec 2002 r. 22 600 mln zł i wzrosły w ciągu roku o 28%, w tym należności z tytułów podatkowych wyniosły 16 mld zł i wzrosły o 26,6%.</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#MirosławSekuła">Poza przyczynami obiektywnymi, związanymi z sytuacją ekonomiczną podatników oraz niemożliwością ściągania dochodów wyłączonych z egzekucji, m.in. w związku z ustawami restrukturyzacyjnymi, co miało decydujące znaczenie, narastanie zaległości jest w pewnej mierze spowodowane nieskutecznością aparatu skarbowego oraz błędami w jego działaniu. Przejawia się to w nieterminowym załatwianiu spraw, zaniechaniu weryfikacji zasadności odliczeń dokonywanych przez podatników, niepodejmowaniu czynności sprawdzających przy sprzedaży nieruchomości, wystawianiu tytułów wykonawczych i upomnień ze zwłoką oraz nieterminowym wszczynaniu postępowań egzekucyjnych.</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#MirosławSekuła">W latach 2001–2002 rząd i minister finansów dążyli do zwiększenia skuteczności poboru należności podatkowych, obniżenia zaległości oraz poprawienia skuteczności egzekucji administracyjnej. W tym celu wprowadzono zmiany w Ordynacji podatkowej, w ustawie o egzekucji w administracji oraz podjęto decyzję o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych.</u>
          <u xml:id="u-11.22" who="#MirosławSekuła">Ocena skutków tych działań, a także efektów informatyzacji działów egzekucyjnych w urzędach skarbowych, wdrożenia systemu informacji podatkowej czy też wskaźnikowego systemu oceny aparatu skarbowego możliwa będzie dopiero w perspektywie kilku nadchodzących lat.</u>
          <u xml:id="u-11.23" who="#MirosławSekuła">Wydatki budżetu państwa w 2002 r. wyniosły 182 900 mln zł. Były więc niższe o 1,2% od kwoty zaplanowanej w ustawie budżetowej. W porównaniu do poprzedniego roku wydatki budżetu państwa były wyższe nominalnie o 5,8%, a realnie o 3,8%. Udział zrealizowanych wydatków w produkcie krajowym brutto wyniósł 23,7%, co w stosunku do roku 2001 oznacza wzrost o 0,7 punktu procentowego.</u>
          <u xml:id="u-11.24" who="#MirosławSekuła">Struktura wydatków budżetu państwa była podobna jak w roku 2001, a zmiany wynikały przede wszystkim ze wzrostu tzw. wydatków sztywnych, czyli prawnie zdeterminowanych. I tak np. dotacje dla funduszy celowych, które wyniosły 47 500 mln zł, w porównaniu do 2001 r. były wyższe nominalnie o 18,6%, a realnie o 16,4%. Pomimo to nie pokryły one wszystkich potrzeb, które w przypadku Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i Funduszu Pracy były o ponad 4 mld wyższe.</u>
          <u xml:id="u-11.25" who="#MirosławSekuła">Wydatki na obsługę długu publicznego wyniosły 24 mld zł i wzrosły w stosunku do roku poprzedniego nominalnie o 15,1%, przy czym cały ten wzrost dotyczył obsługi długu krajowego. Wzrost kosztów obsługi długu wynikał ze wzrostu jego wartości, do czego przyczyniły się relatywnie wysokie deficyty budżetu państwa, jakie występowały w ostatnich latach. Najwyższy wzrost, bo aż o 21,7%, wystąpił w grupie wydatków majątkowych, co jest zjawiskiem pozytywnym, lecz nadal udział tych wydatków w wydatkach ogółem budżetu państwa jest stosunkowo niski i wynosi zaledwie 4,3%.</u>
          <u xml:id="u-11.26" who="#MirosławSekuła">W trakcie wykonywania budżetu państwa występowały przypadki naruszenia przez dysponentów części budżetowych zasad i trybu wykonywania budżetu państwa określonych w przepisach ustawy o finansach publicznych, jednak skala tych naruszeń uległa znacznemu zmniejszeniu. Nieprawidłowości dotyczyły m.in.: nieterminowego przekazywania dochodów budżetowych; ustalania, a następnie pobierania należności skarbu państwa w wysokości niższej niż należna; przekraczania upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych; wykorzystywania dotacji niezgodnie z ich przeznaczeniem. Najczęściej stwierdzone w toku kontroli naruszenia przepisów dotyczyły jednak ustawy o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-11.27" who="#MirosławSekuła">Chociaż wydatki budżetu państwa są zdeterminowane głównie przez wydatki sztywne, to nie znaczy, że brak jest możliwości ograniczenia ich wysokości przez racjonalizację wydatków bieżących i majątkowych jednostek budżetowych. Świadczą o tym ujawnione w trakcie kontroli przypadki niecelowego i niegospodarnego wydatkowania środków na zakup samochodów, wyposażenia i remonty. Standaryzacja tego typu wydatków mogłaby przynieść wymierne oszczędności dla budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-11.28" who="#MirosławSekuła">Zobowiązania ogółem państwowych jednostek budżetowych uległy znacznemu obniżeniu, bo o 22,8% w porównaniu z 2001 r. Nastąpiło to głównie przez zmniejszenie stanu zobowiązań z tytułu wydatków bieżących o około 550 mln zł, co może świadczyć o pewnej poprawie dyscypliny budżetowej. Nadal jednak ewidencja tych zobowiązań nie była pełna, gdyż nie obejmowała wszystkich nieuregulowanych przez wojewodów płatności na rzecz jednostek samorządu terytorialnego oraz wierzytelności skarbu państwa wobec byłych jednostek budżetowych ochrony zdrowia. Na koniec 2002 r. nastąpiło zmniejszenie stanu zobowiązań ogółem, np. w części 55: Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast - o 84%, części 39: Transport - o 61%, części 29: Obrona narodowa - o 56% czy części 85: Budżety wojewodów - o 37%. Natomiast w innych częściach budżetu państwa stan zobowiązań ogółem znacznie wzrósł. Przykładem tego jest część 19: Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe, gdzie zobowiązania ogółem wzrosły o ponad 100% oraz pojawiły się zobowiązania wymagalne w urzędach skarbowych. Pogłębianie się tego zjawiska może prowadzić do obniżenia skuteczności poboru podatków.</u>
          <u xml:id="u-11.29" who="#MirosławSekuła">Deficyt budżetu państwa na koniec 2002 r. wyniósł 39 mld 400 mln zł i był niższy od planowanego o 1,5%. W porównaniu z 2001 r. deficyt wzrósł o 21,8%, a w stosunku do roku 2000 - o 110,2%. Relacja deficytu do produktu krajowego brutto na koniec 2002 r. osiągnęła 5,1%. Przy tak dużym deficycie i niewielkich przychodach z prywatyzacji konieczna była zwiększona sprzedaż skarbowych papierów wartościowych. Skarbowe papiery wartościowe miały zgodnie z ustawą budżetową sfinansować około 80% deficytu, w rzeczywistości sfinansowały ponad 90%.</u>
          <u xml:id="u-11.30" who="#MirosławSekuła">Finansowanie deficytu budżetowego i pozostałych potrzeb pożyczkowych budżetu państwa przebiegało odmiennie od określonego w założeniach przyjętych w ustawie budżetowej. Zmiana źródeł finansowania wynikała przede wszystkim z uzyskania tylko 30% planowanych przychodów z prywatyzacji. Ten fakt należy ocenić szczególnie negatywnie, gdyż znaczna rozpiętość między prognozą a wykonaniem dochodów z prywatyzacji powtarza się już drugi rok z rzędu. Zrealizowane w 2002 r. przychody z prywatyzacji wyniosły 2 mld 900 mln zł, z czego na finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa wpłynęły niecałe 2 mld zł. Pozostała kwota w wysokości prawie 900 mln zł przekazana została na cele określone w ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji w formie odpisów na środki specjalne. Oznacza to, że na środki specjalne przeznaczono kwotę ponad 4-krotnie wyższą, niż pierwotnie zakładano. Kwota ta stanowiła aż 31,1% wpływów uzyskanych z prywatyzacji majątku państwowego. W roku 2001 było to tylko 4,8%. Takie proporcje w rozdysponowanych kwotach z przychodów z prywatyzacji, aczkolwiek zgodne z prawem, nie są usprawiedliwione ani dotychczasową efektywnością ich wykorzystania, ani doraźnymi potrzebami ministra skarbu państwa. W rezultacie przyrost zadłużenia w skarbowych papierach wartościowych zamiast planowanych 32 mld zł wyniósł 36 mld zł. Wartość wyemitowanych skarbowych papierów wartościowych w 2002 r. wyniosła 107 mld zł, a koszty wykupu tych papierów - 71 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-11.31" who="#MirosławSekuła">Według stanu na koniec 2002 r. państwowy dług publiczny powiększony o kwotę przewidywalnych wypłat z tytułu poręczeń i gwarancji wyniósł 366 mld zł, a jego relacja do produktu krajowego brutto kształtowała się na poziomie 47,4%. Na koniec 2001 r. relacja ta wynosiła 41,5%. Przyrost tego długu w 2002 r. o 54 mld zł, tj. o 17,4%, wynikał przede wszystkim ze wzrostu zadłużenia skarbu państwa o 44 mld, czyli o 15,6%. Dług skarbu państwa stanowił na koniec 2002 r. aż 92% ogólnej kwoty państwowego długu publicznego. Drugim co do wielkości tytułem zadłużenia składającego się na państwowy dług publiczny jest zadłużenie sektora samorządowego, które na koniec 2002 r. wyniosło 15 mld 300 mln zł. Zadłużenie to stanowi co prawda tylko 4,3% państwowego długu publicznego, jednak niepokojące jest tempo wzrostu zadłużania się jednostek samorządu terytorialnego. W ciągu ostatniego roku wyniosło ono aż 46,7%. W ostatnich latach nastąpiło znaczne przyspieszenie tempa wzrostu deficytu budżetu państwa i długu publicznego. Utrzymanie tej tendencji może wkrótce ograniczyć swobodę w realizacji polityki budżetowej i gospodarczej państwa, w szczególności wzrost kosztów obsługi długu usztywnia wydatki budżetowe. W 2002 r. wzrost wydatków budżetu państwa w relacji do roku ubiegłego w 31,4% wynikał ze wzrostu kosztów obsługi długu skarbu państwa. Ponadto wzrost udziału państwowego długu publicznego w produkcie krajowym brutto powyżej 50% spowoduje wkrótce konieczność wdrożenia procedur oszczędnościowych. Możliwy w niedalekiej perspektywie wzrost tego udziału powyżej 60% będzie skutkował m.in. całkowitym zakazem uchwalania deficytu budżetowego przez jednostki samorządu terytorialnego oraz zakazem ustalania deficytu w projekcie ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-11.32" who="#MirosławSekuła">Podsumowując tę część informacji, chciałbym stwierdzić, że podstawowe wielkości budżetu państwa w 2002 r. zostały zrealizowane w granicach kwot określonych w ustawie budżetowej. Odchylenia kwot dochodów i wydatków od wielkości ustalonych w ustawie budżetowej są niewielkie. Tę ogólnie pozytywną ocenę wykonania budżetu państwa w 2002 r. obniżają jednak nieprawidłowości stwierdzone przez Najwyższą Izbę Kontroli w sposobie gospodarowania środkami publicznymi przez niektórych dysponentów środków budżetowych. Trzeba wskazać, że dochody budżetu państwa pozwoliły na sfinansowanie tylko 78,5% wydatków budżetu państwa i relacja ta pogorszyła się w stosunku do lat ubiegłych.</u>
          <u xml:id="u-11.33" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Podobnie jak każdego roku objęliśmy kontrolą również państwowe fundusze celowe, zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze, środki specjalne, inwestycje wieloletnie, dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego, agencje i fundacje oraz wykorzystanie środków ze źródeł zagranicznych. W 2002 r. państwowe fundusze celowe zrealizowały 36% wydatków całego sektora finansów publicznych, podczas gdy udział ich dochodów stanowił tylko 23% w dochodach ogółem tego sektora. Po wyeliminowaniu wzajemnych transferów wydatki państwowych funduszy celowych przewyższają o ok. 40 mld zł wydatki budżetu państwa, pomimo to podlegają one mniejszemu nadzorowi, w tym także parlamentarnemu, niż wydatki państwowych jednostek budżetowych. Jest to jedna z głównych przyczyn występowania nieprawidłowości w ich gospodarce finansowej. Szczególnie niekorzystnym zjawiskiem był utrzymujący się kolejny już rok wzrost zobowiązań w tych jednostkach. W przypadku funduszu kombatantów brak środków finansowych ograniczał wręcz możliwości wykonywania zadań ustawowych. Największe zobowiązania ma Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, jego zobowiązania wobec otwartych funduszy emerytalnych nadal pozostają niezweryfikowane. Zobowiązania występowały również w Funduszu Pracy oraz w Agencji Rynku Rolnego. Wymienione podmioty dla zapewnienia płynności finansowej zaciągały kredyty w bankach komercyjnych. Przykładowo Agencja Rynku Rolnego zaciągnęła w 2002 r. 13 kredytów na kwotę niemal 1 mld zł, w tym głównie na interwencje na rynkach rolnych określone w 10 uchwałach Rady Ministrów. W tym czasie Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa posiadała nadmierne środki finansowe w stosunku do potrzeb - dotacja przekazana w 2002 r. z budżetu państwa na jej działalność statutową wyniosła około 1,5 mld zł. W tym samym czasie agencja założyła w sumie 1086 lokat bankowych, a stan środków pieniężnych posiadanych przez nią na koniec roku wyniósł 670 mln zł i był wyższy od stanu na początku roku o 46,9%.</u>
          <u xml:id="u-11.34" who="#MirosławSekuła">Niedobór środków finansowych występujący w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w Funduszu Pracy i agencji restrukturyzacji rolnictwa nie spowodował zwiększenia deficytu budżetu państwa, gdyż uregulowania dotyczące tych podmiotów pozwalały na zaciąganie kredytów. Niedobór ten zwiększył za to deficyt całego sektora finansów publicznych. Deficyt ten na koniec 2002 r. wyniósł 46 400 mln zł, a jego relacja do produktu krajowego brutto osiągnęła 6% wobec 5,1% w roku 2001. Największy udział w tworzeniu tego niedoboru, bo aż 84,8%, miał deficyt budżetu państwa. Wysoki poziom deficytu świadczy o głębokiej nierównowadze w sektorze finansów publicznych, do czego przyczynia się przede wszystkim niezrównoważony budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-11.35" who="#MirosławSekuła">W 2002 r. przychody zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych oraz środków specjalnych były wyższe od uzyskanych w 2001 r. o 11,8%, udział dotacji w tych przychodach wyniósł 1% i był niższy niż w roku 2001. Różnica ta wynikała głównie ze wzrostu przychodów środków specjalnych. Działalność zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych uległa ograniczeniu, przychody tych jednostek spadły odpowiednio o 2,5 i 4,5%.</u>
          <u xml:id="u-11.36" who="#MirosławSekuła">W gospodarce finansowej zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych i środków specjalnych stwierdzono liczne nieprawidłowości, których skala i liczba, szczególnie w przypadku środków specjalnych, stale się powiększa. Wprowadzenie możliwości tworzenia środków specjalnych z różnych przychodów pozwoliło wybranym instytucjom przechwytywać część dochodów publicznych i wykorzystywać je niezgodnie z przeznaczeniem, najczęściej na dofinansowanie wydatków bieżących.</u>
          <u xml:id="u-11.37" who="#MirosławSekuła">Część środków specjalnych stanowi także stałe źródło dodatkowych wynagrodzeń dla pracowników danej jednostki budżetowej. Wynagrodzenia te nie są objęte limitami określonymi w ustawach budżetowych - taka sytuacja narusza zasadę przejrzystości finansów publicznych. Ponadto niektóre środki specjalne mają wszelkie cechy funduszy celowych, na przykład środki specjalne działające w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu oraz w Ministerstwie Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-11.38" who="#MirosławSekuła">Do naruszenia zasady przejrzystości finansów publicznych należy zaliczyć także obecnie stosowany sposób prezentowania w ustawie budżetowej danych o środkach specjalnych - przychody, wydatki, stan środków obrotowych na początek i koniec roku oraz wpłaty do budżetu prezentowane są w kwotach globalnych, bez podziału na poszczególne rodzaje środków specjalnych. Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli w ustawach budżetowych należy dodatkowo zamieszczać plany finansowe największych środków specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-11.39" who="#MirosławSekuła">W 2002 r. nie nastąpiła poprawa w sposobie realizacji inwestycji wieloletnich. Kontrolą objęto 13 inwestycji ujętych w załączniku nr 7 do ustawy budżetowej, 11 inwestycji realizowanych w ramach kontraktów wojewódzkich oraz 2 dotowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Najliczniejszą grupę stanowiły obiekty służby zdrowia i inwestycje komunikacyjne. Na 26 kontrolowanych inwestycji tylko 2 były realizowane prawidłowo; w dalszym ciągu, co wynika również z innych kontroli, inwestycje wieloletnie są realizowane w sposób przewlekły i mało efektywny. Szczególnie dużo nieprawidłowości stwierdzono w zakresie inwestycji drogowej i obiektów ochrony zdrowia. Generalnie wyniki kontroli inwestycji wieloletnich wskazują na pilną potrzebę zmiany trybu i zasad planowania, finansowania i nadzoru nad przebiegiem ich realizacji. Już w latach poprzednich NIK zwracała uwagę na konieczność radykalnych zmian w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-11.40" who="#MirosławSekuła">W 2002 r. dostępne były bezzwrotne środki z programów pomocy przedakcesyjnej Unii Europejskiej w kwocie 2 mln 600 mln zł. Poziom wykorzystania tych środków był bardzo niski i wynosił zaledwie 45,6%, w tym z programu phare - 60,7%, ISPA - 18% oraz SAPARD - tylko w 0,04%, czyli 0,4 promila. Dalsze utrzymywanie dotychczasowego niskiego tempa wdrażania poszczególnych programów finansowanych ze źródeł zagranicznych doprowadzi do utraty przez Polskę znacznej części przyznanych środków.</u>
          <u xml:id="u-11.41" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Teraz powiem kilka zdań na temat wykonania założeń polityki pieniężnej.</u>
          <u xml:id="u-11.42" who="#MirosławSekuła">Przede wszystkim należy stwierdzić, że w 2002 r. po raz czwarty z rzędu nie został osiągnięty cel inflacyjny ustalony przez Radę Polityki Pieniężnej. Odchylenie inflacji rzeczywistej od zakładanej było znaczne, różnica ta wystąpiła pomimo obniżenia w połowie roku celu inflacyjnego z 5% do 3%. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego 12-miesięczny wskaźnik inflacji w grudniu 2002 r. wyniósł 0,8%, czyli o 2,2 punktu procentowego poniżej celu po zmianach. Ograniczenie inflacji w większym stopniu niż zakładano oznacza jednak, że Narodowy Bank Polski zrealizował swoje podstawowe zadanie określone w ustawie o Narodowym Banku Polskim, jakim jest utrzymanie stabilności cen.</u>
          <u xml:id="u-11.43" who="#MirosławSekuła">W 2002 r. Rada Polityki Pieniężnej dokonała ośmiu obniżek stóp procentowych. Nominalna stopa referencyjna uległa obniżeniu, lecz poziom realnych stóp procentowych banku centralnego na koniec 2002 r. i tak pozostał jednym z najwyższych w Europie. Pozytywne efekty obniżenia stóp procentowych przez bank centralny były ograniczone wskutek nieproporcjonalnej reakcji banków komercyjnych na te decyzje, bowiem banki te w większym stopniu obniżały stopy depozytów niż kredytów, przez co dostępność tych ostatnich pozostała ograniczona. Jest to m.in. spowodowane możliwością korzystniejszego stosunku do działalności kredytowej inwestowania środków, zwłaszcza w skarbowe papiery wartościowe.</u>
          <u xml:id="u-11.44" who="#MirosławSekuła">W 2002 r. Narodowy Bank Polski nie podejmował aktywnych działań w celu ograniczenia nadpłynności banków. Najwyższa Izba Kontroli uznała jednak argumenty banku centralnego, który aby ograniczyć nadpłynność, musiałby wyemitować znaczną ilość własnych obligacji. Jednak w warunkach wysokiego deficytu sektora finansów publicznych i stosunkowo niskich wpływów z prywatyzacji duża emisja obligacji Narodowego Banku Polskiego stanowiłaby silną konkurencję dla skarbowych papierów wartościowych, co przyniosłoby negatywne konsekwencje w postaci wzrostu kosztów obsługi papierów wartościowych, ponoszonych zarówno przez rząd, jak i przez Narodowy Bank Polski.</u>
          <u xml:id="u-11.45" who="#MirosławSekuła">W 2002 r. Narodowy Bank Polski zrealizował założenia dotyczące polityki kursowej. Kurs złotego kształtował się wyłącznie pod wpływem czynników rynkowych, NBP nie podejmował interwencji walutowych w kierunku osłabienia złotego. Mimo to polska waluta uległa deprecjacji w stosunku do euro o około 5%, dzięki czemu pojawiła się większa cenowa konkurencyjność polskich produktów w stosunku do towarów zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-11.46" who="#MirosławSekuła">Na pozytywną ocenę zasługują wprowadzone w Narodowym Banku Polskim w 2002 r. zmiany w systemie operacji otwartego rynku. Wprowadzenie regularnych emisji bonów pieniężnych oraz rezygnacja z obowiązku utrzymania stopy rynku międzybankowego powyżej stopy referencyjnej pozwoliły na częściowe obniżenie kosztów ponoszonych przez Narodowy Bank Polski z tego tytułu. W ten sposób został zrealizowany wniosek pokontrolny Najwyższej Izby Kontroli z lat ubiegłych. Jednocześnie wskazujemy, że istnieją dalsze możliwości ograniczania kosztów banku.</u>
          <u xml:id="u-11.47" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W analizie wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2001 r., zaprezentowanej w ubiegłym roku, Najwyższa Izba Kontroli przedstawiła 24 wnioski. Wyniki kontroli wykonania budżetu państwa w 2002 r. wskazują, że większość z nich pozostaje nadal aktualna. Nie wykonano bowiem 7 wniosków, a 10 zostało zrealizowanych częściowo. W pełni zrealizowano tylko 5 wniosków. Ponadto wyniki kontroli założeń polityki pieniężnej wskazują, że 1 wniosek nadal pozostaje aktualny.</u>
          <u xml:id="u-11.48" who="#MirosławSekuła">W grupie 3 wniosków legislacyjnych postulowaliśmy między innymi dokonanie kompleksowej nowelizacji ustawy o finansach publicznych. W ocenie Izby dokonane zmiany w ustawie o finansach publicznych były cząstkowe i nie miały kompleksowego charakteru. Aktualny pozostaje także wniosek - o czym już wcześniej wspominałem - dotyczący zamieszczania w ustawach budżetowych planów finansowych środków specjalnych, które uzyskują największe przychody, jak również wniosek postulujący realizację przez ministra edukacji narodowej dyspozycji zawartej w art. 30 ust. 9 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela, to jest określenie w drodze rozporządzenia standardów zatrudnienia nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-11.49" who="#MirosławSekuła">W grupie wniosków niezrealizowanych lub zrealizowanych tylko częściowo znalazły się wnioski dotyczące:</u>
          <u xml:id="u-11.50" who="#MirosławSekuła">- urealnienia prognozy przychodów z prywatyzacji,</u>
          <u xml:id="u-11.51" who="#MirosławSekuła">- ujmowania w ewidencji finansowo-księgowej i sprawozdaniach budżetowych wszystkich zobowiązań, w tym wynikających z ustaw regulujących rozliczenia z jednostkami samorządu terytorialnego,</u>
          <u xml:id="u-11.52" who="#MirosławSekuła">- ujednolicenia ewidencji długu skarbu państwa przez ujmowanie w nim całej kwoty zobowiązań jednostek budżetowych, a nie tylko zobowiązań wymagalnych,</u>
          <u xml:id="u-11.53" who="#MirosławSekuła">- zakończenia weryfikacji i wykupu zobowiązań z tytułu przejętego przez skarb państwa zadłużenia byłych państwowych jednostek ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-11.54" who="#MirosławSekuła">Chciałbym także zwrócić uwagę na potrzebę opracowania procedur zbycia akcji i udziałów obejmowanych przez ministra finansów w wyniku działań windykacyjnych i przekazanych na rzecz zasobu majątkowego skarbu państwa oraz dokonania szczegółowej analizy zasadności działania państwowych funduszy celowych.</u>
          <u xml:id="u-11.55" who="#MirosławSekuła">W materiałach z kontroli NIK wskazała też na nowe problemy, które wymagają rozwiązania. Pozwolę sobie przedstawić tylko niektóre z nich:</u>
          <u xml:id="u-11.56" who="#MirosławSekuła">- opracowanie dla państwowych jednostek budżetowych szczegółowych regulacji dotyczących prowadzenia rachunkowości oraz sprecyzowania wymagań odnośnie do systemów księgowości komputerowej,</u>
          <u xml:id="u-11.57" who="#MirosławSekuła">- rozważenie możliwości uwzględnienia środków zgromadzonych na rachunku rezerw poręczeniowych i gwarancyjnych skarbu państwa, przy planowaniu wydatków na spłatę zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji skarbu państwa,</u>
          <u xml:id="u-11.58" who="#MirosławSekuła">- opracowanie propozycji sanacji finansów Agencji Rynku Rolnego, zmierzających między innymi do ograniczenia jej zadłużenia kredytowego,</u>
          <u xml:id="u-11.59" who="#MirosławSekuła">- zweryfikowanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zobowiązań wobec otwartych funduszy emerytalnych oraz terminowe ich spłacanie,</u>
          <u xml:id="u-11.60" who="#MirosławSekuła">- zawsze aktualne konsekwentne przeprowadzanie działań naprawczych zmierzających do racjonalizacji finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-11.61" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jak co roku, Najwyższa Izba Kontroli oceniła wykonanie budżetu w poszczególnych częściach oraz realizację planów finansowych przez państwowe fundusze celowe i agencje. Pozytywne oceny wystawiono za wykonanie budżetu w 26 częściach budżetowych. Ocenę pozytywną z uchybieniami otrzymały 44 części, a ocenę pozytywną z nieprawidłowościami wystawiono dla 23 części.</u>
          <u xml:id="u-11.62" who="#MirosławSekuła">Negatywnie oceniono: planowanie przychodów z prywatyzacji przez Ministerstwo Skarbu Państwa, wykonanie budżetu w części 11: Krajowe Biuro Wyborcze oraz wykonanie budżetu w części 46: Zdrowie, a także realizację 24 z 26 kontrolowanych inwestycji wieloletnich. Dla przypomnienia dodam, że za wykonanie budżetu w 2001 r. negatywną ocenę otrzymały: część 19: Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe w zakresie planowania i realizacji dochodów budżetu państwa, część 46: Zdrowie oraz 17 z 20 kontrolowanych inwestycji. Jeżeli chodzi o państwowe fundusze celowe, to w 2002 r. pozytywnie oceniono realizację planów finansowych przez 2 fundusze, pozytywnie z uchybieniami - przez 5, a pozytywnie z nieprawidłowościami - przez 4 fundusze. Negatywnie oceniono Fundusz Ubezpieczeń Społecznych i Państwowy Fundusz Kombatantów. NIK stwierdziła nieprawidłowości w realizacji planów finansowych i działaniu wszystkich kontrolowanych agencji rządowych. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa i Agencja Rynku Rolnego otrzymały ocenę pozytywną z uchybieniami. Natomiast po raz drugi negatywnie oceniono realizację zadań przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-11.63" who="#MirosławSekuła">Kończąc, chciałbym przekazać pozytywną opinię Najwyższej Izby Kontroli w przedmiocie udzielenia Radzie Ministrów absolutorium za 2002 r. Podstawą przyjęcia przez Kolegium Najwyższej Izby Kontroli powyższej opinii są: po pierwsze, wyniki przeprowadzanego przez Najwyższą Izbę Kontroli audytu sprawozdań budżetowych, które pozwalają na poświadczenie, że sprawozdanie Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa przekazuje prawdziwy i rzetelny obraz wykonania budżetu państwa; po drugie, zrealizowanie dochodów i wydatków budżetu państwa w 2002 r. na poziomie zbliżonym do założonego w ustawie budżetowej oraz wykonanie deficytu budżetu w granicach określonych w ustawie budżetowej, pomimo że struktura finansowania deficytu znacznie odbiegała od założeń ustawy. W sposobie wykonania ustawy budżetowej na 2002 r. wystąpiły jednak istotne nieprawidłowości, uzasadniające, zdaniem Najwyższej Izby Kontroli, negatywną ocenę w odniesieniu do dwóch części:- Krajowe Biuro Wyborcze oraz Zdrowie, dwóch państwowych funduszy celowych i jednej agencji, planowania przychodów z prywatyzacji oraz realizacji 24 inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-11.64" who="#MirosławSekuła">Niezależnie od zgodności wykonania budżetu państwa z ustawą budżetową chciałbym także zwrócić uwagę na to, że w sensie ekonomicznym realizacja budżetu nie przyczyniła się do rozwiązania podstawowych problemów finansów publicznych. Nie nastąpiły też istotne zmiany w strukturze i poziomie dochodów, jak i wydatków, umożliwiające równoważenie finansów publicznych. Zwiększyło się zadłużenie skarbu państwa oraz państwowych funduszy celowych i agencji rządowych wykonujących zadania państwowe i otrzymujących dotacje budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-11.65" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kolegium Najwyższej Izby Kontroli uchwałą z dnia 11 czerwca 2003 r. wyraża pozytywną opinię w przedmiocie udzielenia Radzie Ministrów absolutorium za 2002 r. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-11.66" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JanuszWojciechowski">Szkoda tylko, że tej pozytywnej opinii Kolegium Najwyższej Izby Kontroli nie może osobiście wysłuchać rząd, nieobecny na tej debacie. No ale może nas słucha przez radio. Ale, swoją drogą, już tak zupełnie serio mówiąc, to trochę dziwna sytuacja, gdy na takiej debacie nie ma nikogo z konstytucyjnych ministrów, i podtrzymuję swój pogląd, że w tak ważnej debacie, jak ocena wykonania budżetu państwa, najważniejszego zadania rządu, powinien rząd być reprezentowany.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#JanuszWojciechowski">Bo trudno to odebrać inaczej, jak jednak trochę lekceważenie tej debaty sejmowej.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#JanuszWojciechowski">Proszę teraz o zabranie głosu prezesa Narodowego Banku Polskiego pana Leszka Balcerowicza w celu przedstawienia sprawozdania z działalności Narodowego Banku Polskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#LeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pieniądz umożliwia zasadnicze rozszerzenie zakresu wymiany i dzięki temu radykalne zwiększenie dobrobytu społeczeństwa. Pieniądz pozwala również szybko zorientować się w wartości poszczególnych dóbr i ułatwia przechowywanie wartości. Ale pieniądz właściwie wypełnia te ważne funkcje tylko wtedy, gdy sam zachowuje wartość, a więc gdy ceny są stabilne. Nadmierny wzrost cen sprawia bowiem, że ludzie mniej chętnie przyjmują pieniądze w zamian za towary. Ceny wyrażone w pieniądzu przestają dobrze oddawać wartość poszczególnych dóbr, bo jedne ceny dostosowują się szybciej, a inne wolniej do zwiększonej masy pieniądza. Wreszcie pieniądz przestaje być dobrym środkiem przechowywania wartości, gdyż z upływem czasu za tę samą sumę pieniędzy można kupić coraz mniej towarów.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#LeszekBalcerowicz">Wysoka inflacja spycha gospodarkę rozwiniętą do stanu gospodarki prymitywnej. W tym miejscu pozwolę sobie przytoczyć słowa Johna Maynarda Keynesa - jednego, jak wiadomo, z najwybitniejszych ekonomistów XX wieku: Lenin miał rację. Nie ma bardziej perfidnej ani pewniejszej metody na obalenie podstaw egzystencji społeczeństwa niż zepsucie pieniądza. Proces ten wyzwala wszystkie ukryte siły praw ekonomii, angażując je po stronie destrukcji, i czyni to w sposób, którego nawet jeden człowiek na milion nie jest w stanie rozpoznać.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#LeszekBalcerowicz">Świadomość korzyści płynących ze stabilności cen oraz szkodliwości wysokiej inflacji znalazła swe odbicie w art. 227 naszej konstytucji. Nakłada ona na Narodowy Bank Polski obowiązek dbania o wartość polskiego pieniądza, a więc o to, aby nie tracił on siły nabywczej i mógł dzięki temu dobrze służyć rozwojowi gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#LeszekBalcerowicz">We wrześniu 1998 r. Rada Polityki Pieniężnej, kierując się konstytucją, przyjęła za strategiczny cel tej polityki sprowadzenie inflacji poniżej 4% w 2003 r. Dążąc do jego realizacji, rada co roku ogłasza cele pomocnicze. W sierpniu 2001 r. przyjęto cel inflacyjny na 2002 rok. Został on ustalony na 5% z przedziałem odchyleń +/- 1 punkt procentowy. W czerwcu 2002 r. Rada Polityki Pieniężnej obniżyła go do 3% z takim samym przedziałem odchyleń. Inflacja na koniec 2002 r. wyniosła 0,8%, a więc okazała się niższa od rocznego celu inflacyjnego. Takie odchylenie wymaga oczywiście wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#LeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nawet w krajach o wysokim dochodzie i ugruntowanej od lat niskiej inflacji wzrost cen często odchyla się od celów inflacyjnych. W ubiegłym roku np. w strefie euro jedynie w czerwcu inflacja mieściła się w przedziale 0-2%, który wyznaczał cel inflacyjny Europejskiego Banku Centralnego. Inflacja odchyla od celów inflacyjnych głównie dlatego, że na wzrost cen, zwłaszcza na krótką metę, oddziałuje nie tylko polityka banku centralnego, ale i czynniki, na które nie ma on wpływu i które trudno przewidzieć. Poziom cen może niespodziewanie się zmienić na skutek przejściowych zmian w podaży np. zbóż lub ropy naftowej. W „Założeniach polityki pieniężnej na 2002 rok” wyraźnie zaznaczono, że takie ryzyko istnieje.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#LeszekBalcerowicz">O wiele trudniej jest osiągnąć cel inflacyjny w krajach o niskim poziomie dochodu, gdzie wydatki na produkty, których podaż jest najbardziej nieprzewidywalna, stanowią wysoki odsetek łącznych wydatków gospodarstw domowych. W efekcie zmiany cen takich dóbr silnie wpływają na wskaźnik inflacji. W Polsce same ceny żywności mają prawie 30-procentowy udział we wskaźniku inflacji, podczas gdy np. w Stanach Zjednoczonych wynosi on mniej niż 16%, w Szwajcarii - mniej niż 12%, a w strefie euro, łącznie z napojami alkoholowymi i wyrobami tytoniowymi - około 19 proc. Dlatego co roku lista krajów o niewysokim poziomie dochodu, w których nie osiągnięto celu inflacyjnego, jest bardzo długa. Oto kilka tylko z brzegu przykładów z ubiegłego roku:</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#LeszekBalcerowicz">- w Brazylii cel inflacyjny ustalano na 3,5% z przedziałem odchyleń +/- 2 punkty procentowe, a ceny wzrosły o 12,5%;</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#LeszekBalcerowicz">- w Izraelu ceny inflacyjne ustalono na 2-3%, a inflacja wyniosła 6,5%;</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#LeszekBalcerowicz">- z kolei w Czechach za cel inflacyjny przyjęto przedział 3-5%, a inflacja spadła do 0,6%.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#LeszekBalcerowicz">Ponadto trudniej trafić w cel inflacyjny wtedy, gdy obniża się inflację do niskiego poziomu, niż wówczas, gdy się ją na tym poziomie stabilizuje. W tym pierwszym bowiem przypadku trzeba - tak jak do końca 2002 r. w Polsce - wyznaczać pomocnicze, roczne cele inflacyjne, a w takie cele trudniej jest trafić niż w cele ciągłe.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#LeszekBalcerowicz">Wyższa inflacja podlega znacznie większym wahaniom niż niska. W efekcie dużo łatwiej popełnić błąd, prognozując przyszły poziom inflacji, którą dopiero trzeba obniżać. Dzieje się tak chociażby dlatego, że banki centralne w krajach, w których w przeszłości dopuszczono do wysokiej inflacji, muszą dopiero budować swoją wiarygodność. Trudniej im niż w krajach o stabilnych cenach przekonać ludzi, że nie muszą domagać się szybkiego zwiększania wynagrodzeń lub wyższych cen za sprzedawane produkty, aby zachować siłę nabywczą swoich dochodów. Kiedy nie sposób dokładnie przewidzieć, jaki odsetek ludzi zaufa zapewnieniom, że ograniczenie inflacji jest możliwe, nietrudno się pomylić, wyznaczając roczny cel inflacyjny. Osiąganie pomocniczych, rocznych celów inflacyjnych jest trudne także dlatego, że między zmianami stóp procentowych a ich skutkami widocznymi w gospodarce występują duże opóźnienia, które w przypadku cen sięgają sześciu i więcej kwartałów. Z powodu tych opóźnień bank centralny nie ma większych możliwości trafienia w roczny cel inflacyjny, gdy w trakcie roku pojawiają się duże, nieprzewidziane zmiany w podaży niektórych produktów. Chcąc wyraźnie złagodzić wpływ tych nieoczekiwanych zmian na inflację, bank musiałby gwałtownie zmieniać poziom stóp procentowych, aby ceny innych dóbr odchyliły się w przeciwnym kierunku. Ale takie zachowanie zamiast redukować, zwiększałoby niepewność w gospodarce. Wzrost niepewności powodowałby z kolei, że osiągając cel w jednym roku, bank centralny zwiększałby ryzyko, iż nie uda się osiągnąć celu strategicznego, czyli doprowadzić do stabilności cen.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#LeszekBalcerowicz">Na dodatek zmiany w podaży mają przeważnie charakter odwracalny - po wyjątkowym urodzaju przychodzą okresy przeciętnych zbiorów lub wręcz nieurodzaju; wzrost cen ropy naftowej skłania wiele krajów do zwiększenia jej wydobycia, a ich spadek - do jego ograniczenia. Istnieje więc duże prawdopodobieństwo, że w ciągu okresu, który jest potrzebny, aby skutki zmian stóp procentowych uwidoczniły się w gospodarce, kierunek zmian w podaży, a więc i ich wpływ na ceny, uległby odwróceniu. Z tych wszystkich powodów Rada Polityki Pieniężnej, ogłaszając cel inflacyjny na 2002 rok, jednocześnie mocno podkreśliła, że realizacja tego celu ma mniejsze znaczenie niż celu strategicznego.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#LeszekBalcerowicz">W połowie 2001 r., czyli na krótko przed ogłoszeniem celu inflacyjnego na poziomie 5% z przedziałem odchyleń +/- 1 punkt procentowy, średnia z prognoz inflacji na koniec 2002 r., przygotowanych przez ośrodki analityczne i banki, wyniosła około 5,3%. Żaden ośrodek badawczy czy instytucja - ani w Polsce, ani za granicą (i muszę tu dodać: żaden ośrodek rządowy wobec tego) - nie prognozowały na 2002 rok inflacji, która byłaby niższa od dolnej granicy odchyleń od celu inflacyjnego. Były natomiast takie, które przewidywały inflację wyższą niż 6%. Wysokie były nie tylko prognozy, ale i oczekiwania inflacyjne gospodarstw domowych - ludzie spodziewali się, że w ciągu roku ceny wzrosną o około 6%.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#LeszekBalcerowicz">Sytuacja gospodarcza w pierwszym półroczu 2002 r. znacznie bardziej sprzyjała obniżeniu inflacji, niż ktokolwiek to przewidywał. W czerwcu tegoż roku Rada Polityki Pieniężnej obniżyła cel inflacyjny do 3% z przedziałem odchyleń +/- 1 punkt procentowy. Muszę tu przy okazji sprostować nieprawdziwą informację podaną przez posła sprawozdawcę, gdyż Rada Polityki Pieniężnej zawiadomiła rząd przed publicznym ogłoszeniem tej zmiany celu inflacyjnego. Mam tu przed sobą odpowiednie pismo, które wystosowałem do premiera.</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#LeszekBalcerowicz">W zmianie celu chodziło o uniknięcie błędnych interpretacji co do kierunku polityki pieniężnej, a ściślej - o eliminację przypuszczenia, że będzie ona za wszelką cenę dążyć do osiągnięcia celu inflacyjnego, wyznaczonego w połowie 2001 r., kosztem celu strategicznego. Zmieniony cel inflacyjny na 2002 rok był zbieżny z ówczesnymi prognozami inflacji wszystkich -powtarzam: wszystkich - znanych ośrodków analitycznych. Nikt wtedy nie przewidywał, że inflacja spadnie poniżej dolnej granicy odchyleń od zmienionego celu. Niektórzy twierdzili, że rada zbyt mocno obniżyła cel inflacyjny.</u>
          <u xml:id="u-13.15" who="#LeszekBalcerowicz">W 2002 r. ceny wszystkich głównych grup towarów i usług konsumpcyjnych rosły wolniej niż rok wcześniej. Ograniczenie inflacji nie było więc spowodowane jedynie nieprzewidzianymi zmianami po stronie podaży oraz cen administracyjnych. Te dwa czynniki wyjaśniają jednak w pełni - w 100% - spadek inflacji poniżej celu inflacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-13.16" who="#LeszekBalcerowicz">Zacznę od cen żywności. Otóż takie obniżenie inflacji było w części spowodowane nieprzewidzianym spadkiem cen żywności. W ubiegłym roku obniżyły się one o 2,7%, podczas gdy rok wcześniej wzrosły o 1,6%, a w 2000 r. wzrosły aż o 8,5%. Obrazuje to skalę wahań tej ważnej kategorii cen. Na podstawie informacji pochodzących przede wszystkim z Głównego Urzędu Statystycznego, Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Agencji Rynku Rolnego, dostępnych w czerwcu 2002 r., Narodowy Bank Polski prognozował, że ceny żywności w 2002 r. wzrosną o 2,6%. Gdyby ceny żywności rosły w 2002 r. w takim tempie, jak prognozowano, albo jak w skądinąd korzystnym pod tym względem 2001 r., inflacja przekroczyłaby 2%, a więc znalazłaby się w granicach celu inflacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-13.17" who="#LeszekBalcerowicz">Do spadku inflacji poniżej celu inflacyjnego przyczynił się także wolniejszy wzrost cen kontrolowanych. W 2002 r. wzrosły one o 2,7%, podczas gdy wedle przygotowanej w czerwcu 2002 r. prognozy NBP miały się zwiększyć o 4,5%. Wzrost tych cen okazał się słabszy wskutek nieoczekiwanego, głębokiego obniżenia akcyzy na napoje alkoholowe, czego nie było w założeniach budżetu na 2000 r., niższej od przewidywanej skali podwyżek taryf na energię i gaz, a także słabszego niż zakładano wpływu podatku akcyzowego na ceny energii elektrycznej.</u>
          <u xml:id="u-13.18" who="#LeszekBalcerowicz">Gdyby sprawdziły się prognozy cen żywności i cen kontrolowanych z czerwca 2002 r., to inflacja na koniec tego roku wyniosłaby ok. 2,8%, czyli mieściłaby się w granicach celu inflacyjnego. Wzrost cen pozostałych towarów i usług wyniósł 2,1%, a więc zawierał się w tych granicach.</u>
          <u xml:id="u-13.19" who="#LeszekBalcerowicz">Te dwa czynniki - nieprzewidziany spadek cen żywności i słabszy niż przewidywano wzrost cen kontrolowanych - wystarczają do wyjaśnienia spadku inflacji poniżej celu inflacyjnego. Ale był jeszcze czynnik trzeci, a mianowicie wzrost gospodarki światowej w 2002 r. okazał się dużo wolniejszy niż ktokolwiek przewidywał. W połowie 2001 r. Międzynarodowy Fundusz Walutowy, OECD, Komisja Europejska prognozowały, że wzrost PKB wyniesie w 2002 r. w strefie euro 2,7–2,9%, w tym w Niemczech 2,4–2,6%.</u>
          <u xml:id="u-13.20" who="#LeszekBalcerowicz">Gdyby te prognozy się ziściły, to wzrost gospodarczy w naszym kraju zyskałby dodatkowe impulsy. Dużo łatwiej byłoby sprzedawać polskie towary za granicą, a to z kolei mogłoby zachęcić nasze przedsiębiorstwa do podjęcia nowych inwestycji. Taka zakładana poprawa sytuacji gospodarczej pozwalała również oczekiwać silniejszego wzrostu cen. Większe byłoby zapotrzebowanie w światowej gospodarce na surowce, a więc i wyższe ich ceny. Z kolei rosnący popyt na polskie towary stworzyłby naszym przedsiębiorstwom możliwości podnoszenia cen na wytwarzane produkty bez ryzyka utraty klientów.</u>
          <u xml:id="u-13.21" who="#LeszekBalcerowicz">Rok 2002 nie przyniósł jednak oczekiwanej poprawy w gospodarce światowej. Prognozy Międzynarodowego Funduszu Walutowego, OECD, Komisji Europejskiej, dostępne w czerwcu 2002 r., kiedy to Rada Polityki Pieniężnej zmieniła cel inflacyjny, zawierały się w przedziale 1,3–1,4% dla strefy euro i 0,7–0,9% dla Niemiec. Faktyczne wyniki okazały się jeszcze gorsze i to mimo obniżenia w krajach Zachodu stóp procentowych do rekordowo niskiego poziomu. PKB w 2002 r. wzrósł w strefie euro o 0,8% i zaledwie o 0,2% w Niemczech.</u>
          <u xml:id="u-13.22" who="#LeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W utrwaleniu inflacji na niskim poziomie w 2002 r. miała udział polityka pieniężna prowadzona nie tylko w tym roku, ale i wcześniej. Między zmianami stóp procentowych a ich skutkami w gospodarce występują bowiem duże opóźnienia. Trzeba więc przypomnieć fakty, o których łatwo się zapomina.</u>
          <u xml:id="u-13.23" who="#LeszekBalcerowicz">Od lutego 1999 r. do lipca 2000 r. inflacja wzrosła z poniżej 6% do prawie 12%. Ludzie dostosowali swoje oczekiwania do rosnącej inflacji. Jeszcze w kwietniu 1999 r. przewidywali oni, że w ciągu roku ceny wzrosną o 6%. W sierpniu 2000 r. zwiększyli te oczekiwania do 12%. Aby przeciwdziałać spirali wzrostu oczekiwań inflacyjnych, płac i cen, Rada Polityki Pieniężnej podniosła w 2000 r. stopy procentowe NBP łącznie o 2,5 punktu procentowego. Pozwoliło to wyhamować niebezpieczny wzrost oczekiwań inflacyjnych i samej inflacji.</u>
          <u xml:id="u-13.24" who="#LeszekBalcerowicz">Od lutego 2001 r. stopy procentowe NBP zmieniały się już tylko w jednym kierunku - były stopniowo redukowane. Do końca 2002 r. Rada Polityki Pieniężnej dokonała 14 obniżek (sześciu w 2001 r. i ośmiu w 2002 r.). Stopa referencyjna - najważniejsza ze stóp procentowych NBP spadła z 19% do 6,75%. W ten sposób nominalne stopy procentowe NBP znalazły się na najniższym poziomie od początku lat 90. Spadły także stopy realne, czyli skorygowane o wskaźnik inflacji.</u>
          <u xml:id="u-13.25" who="#LeszekBalcerowicz">Od pierwszej redukcji stóp procentowych, dokonanej w lutym 2001 r., do końca ubiegłego roku stopa referencyjna po odjęciu inflacji obniżyła się o blisko połowę, a w samym 2002 r. o ponad 1/5. W ubiegłym roku warunki monetarne zostały dodatkowo złagodzone przez osłabienie kursu złotego. W ciągu całego roku był on w stosunku do walut najważniejszych partnerów handlowych naszego kraju przeciętnie o ok. 4% realnie słabszy niż rok wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-13.26" who="#LeszekBalcerowicz">W bieżącym roku Rada Polityki Pieniężnej nadal obniżała stopy procentowe. W sumie, od lutego 2001 r., rada dokonała 20 redukcji, obniżając stopę referencyjną z 19% do 5,25%, czyli o 13,75 punktu procentowego. W tym samym czasie w Czechach bank centralny zredukował swoją główną stopę procentową o 3 punkty procentowe, a na Węgrzech i Słowacji o 1,5 punktu procentowego.</u>
          <u xml:id="u-13.27" who="#LeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stopy procentowe w Polsce obniżano w taki sposób, aby nie dopuścić do tego, że ludzie znów zaczną obawiać się szybkiego wzrostu cen i w efekcie, chcąc się przed tym zabezpieczyć, zwiększą swoje żądania płacowe lub podniosą ceny, na które mają wpływ. Nie brakuje krajów, w których dochodziło do nawrotu inflacji, a wydawało się, że walka z nią zakończyła się definitywnym sukcesem. Niedawnym przykładem jest Izrael. Główna stopa procentowa Banku Izraela spadła z 13,5% w lutym 1999 r. do 5,8% w grudniu 2001 r. Przy inflacji wynoszącej wówczas 1,4% bank centralny za jednym zamachem obniżył tę stopę o 2 punkty procentowe. Dwa miesiące później, aby wyhamować wzrost inflacji, musiał z powrotem podnieść stopy procentowe, łącznie w ciągu 5 kolejnych miesięcy o 5,3 punktu procentowego. Wzrost inflacji zatrzymano dopiero wtedy, gdy sięgnęła ona 7%; z 1,4% do 7% w ciągu paru miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-13.28" who="#LeszekBalcerowicz">Inny przykład to Węgry. Na początku czerwca br. węgierski bank centralny osłabił forinta, jego centralny parytet, o 2,26%. Wywołało to spekulacje, że w przyszłości takie decyzje mogą zostać podjęte ponownie. Forint zaczął gwałtownie tracić na wartości. Narodowy Bank Węgier podjął próbę zahamowania odpływu kapitału, podnosząc stopy procentowe o 1 punkt procentowy. Ale w kolejnym tygodniu z węgierskiego rynku obligacji wycofano pół miliarda dolarów. Zmusiło to bank centralny do podniesienia stóp procentowych o kolejne 2 punkty procentowe. Obecnie główna stopa Narodowego Banku Węgier wynosi 9,5%, to znaczy tyle, ile rok wcześniej. Jednocześnie pojawiły się obawy, że inflacja może okazać się wyższa niż oczekiwano. Te przykłady pokazują, jak sądzę, jak ważna dla ugruntowania niskiej inflacji jest ostrożność w polityce banku centralnego. Przeciwne postępowanie najczęściej rodzi tylko koszty, nic nie wnosząc do wzrostu gospodarki. Ale nawet gdyby bank centralny był w stanie bez ryzyka, przejściowo pobudzić koniunkturę, to pożytek z tego dla gospodarstw domowych byłyby znikomy w porównaniu z korzyściami, jakie płyną z trwałej stabilności cen. Warto tu przytoczyć szacunki Roberta Lucasa, wybitnego amerykańskiego ekonomisty, laureata nagrody Nobla. Wynika z nich, że korzyści z trwałego obniżania inflacji z 10% do zera mogą być nawet dwudziestokrotnie większe niż korzyści z wyeliminowania powtarzających się wahań cyklicznych aktywności gospodarczych. A właśnie o tyle spadła inflacja w Polsce od lipca 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-13.29" who="#LeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pole manewru w polityce pieniężnej zostało mocno zawężone przez złą sytuację w sferze finansów państwa. Wysoki deficyt budżetu zwiększa bowiem ryzyko wzrostu inflacji.</u>
          <u xml:id="u-13.30" who="#LeszekBalcerowicz">Po pierwsze, nadmierne w stosunku do możliwości finansowych państwa wydatki, czyli deficyt, prowadzą do narastania długu publicznego, a to z kolei zwiększa ryzyko presji na dodruk pieniądza. A większa masa pieniądza powoduje wzrost inflacji. Po drugie, duży deficyt finansów publicznych może doprowadzić do wyższej inflacji nawet jeśli w danym okresie nie zwiększa się masy pieniądza. Dzieje się tak wtedy, gdy ludzie obawiają się, że wzrost masy pieniądza może nastąpić w przyszłości. Oczekiwania te są dodatkowo wzmacniane, jeżeli narastaniu długu towarzyszą sygnały podważające niezależność banku centralnego i sens dbania o wartość pieniądza.</u>
          <u xml:id="u-13.31" who="#LeszekBalcerowicz">Po drugie, zwiększanie deficytu finansów publicznych może, choć nie musi, pobudzić popyt, a jednocześnie, na dłuższą metę, hamuje wzrost potencjału produkcyjnego gospodarki, gdyż budżet pożycza z banków i na rynkach finansowych środki, które mogłyby trafić do przedsiębiorstw na finansowanie ich rozwoju. Rozwierająca się luka między popytem wewnętrznym i krajową produkcją albo „wylewa się” na zewnątrz w postaci większego importu, pogarszając sytuację w handlu zagranicznym, albo powoduje wzrost inflacji. Sytuacja w naszych finansach publicznych pogarsza się od 2001 r. Wydatki publiczne w 2001 r. wzrosły nominalnie o 12,5%, a realnie o 6,5%. Deficyt ekonomiczny wyniósł wówczas blisko 4,5% PKB, czyli dwa i pół razy więcej niż w 2000 r. W ubiegłym roku wzrósł on do ponad 5% PKB, a wydatki budżetu zwiększono realnie o blisko 4% - i to w stosunku do bardzo wysokich wydatków 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-13.32" who="#LeszekBalcerowicz">Poprzedni ustrój pozostawił po sobie do spłacenia dług, który w 1990 r. przekraczał 95% PKB. Przypomnę, to był dług zagraniczny zaciągnięty w latach 70. W ciągu 10 lat udało się dług publiczny sprowadzić do około 40% PKB, ale ta dobra dla kraju tendencja uległa odwróceniu. Na końcu 2002 r. dług publiczny po uwzględnieniu spodziewanych wypłat z tytułu gwarancji i poręczeń wzrósł w krótkim czasie do ponad 47% PKB. Przypomnę, że to, co jest istotne dla finansów publicznych, jest nie tyle poziom długu, co jego wzrost. Rosnący deficyt zamieniał się w narastający dług publiczny, gdyż radykalnie spadły wpływy z prywatyzacji. Przy gwałtownie rosnących potrzebach pożyczkowych budżetu trzeba było pożyczać pieniądze nie tylko w kraju, ale i za granicą. W 2002 r. zaciągnięto za granicą nowy dług publiczny na kwotę prawie 2,7 mld dolarów. Na dodatek duża część długu narosłego w kraju faktycznie została zaciągnięta u inwestorów zagranicznych. Tylko w ciągu 2002 r. wartość posiadanych przez nich skarbowych papierów wartościowych wzrosła o połowę, a w stosunku do 2000 r. aż dwukrotnie i na koniec 2002 r. wyniosła ona ponad 31 mld zł. Takie rosnące pożyczanie oznacza uzależnienie się od zewnętrznego kapitału portfelowego, a jest to kapitał nerwowy, który łatwo odpływa, podbijając stopy procentowe, jakie trzeba płacić za nowo zaciągane długi. Owo uzależnianie się wskutek dużego deficytu jest więc dla kraju ryzykowne.</u>
          <u xml:id="u-13.33" who="#LeszekBalcerowicz">Od narastającego zadłużenia publicznego trzeba oczywiście płacić rosnące odsetki, które wypierają wydatki państwa na inne cele lub zmuszają rząd i parlament do podnoszenia podatków. Z jednym i drugim mieliśmy do czynienia w 2002 r. W ubiegłym roku koszty obsługi długu wzrosły o 15% i sięgnęły ponad 24 mld zł. Dla porównania, na bezpieczeństwo publiczne wydano wtedy mniej niż 8 mld zł, a na wymiar sprawiedliwości około 5 mld zł. Im dłużej toleruje się nadmierne wydatki, tym bardziej drastyczne muszą być ich późniejsze cięcia. Wydatki państwa na odsetki od zaciągniętych długów od dwóch lat rosną lawinowo, mimo że dzięki głównie spadkowi inflacji i oczekiwań inflacyjnych stopy procentowe, po których zaciąga się te długi, radykalnie się obniżyły. Od lutego 2001 r. do grudnia 2002 r. przeciętna rentowność papierów skarbowych spadła z ponad 15% poniżej 6%. Oczywiście tego spadku by nie było bez obniżenia inflacji. W samym 2002 r. zaoszczędzono dzięki temu ponad 1,3 mld zł, ale łączne oszczędności są zdecydowanie większe. Każdy punkt procentowy spadku rentowności papierów skarbowych oznacza, że koszty obsługi długu zaciągniętego w kraju w latach 2001–2002 będą łącznie do momentu ich spłaty niższe o prawie 1,6 mld zł. Ale te liczby pokazują jednocześnie, jaki wzrost obciążeń grozi finansom naszego państwa, jeżeli wskutek utraty zaufania inwestorów do jego polityki gospodarczej wzrosłoby oprocentowanie zaciągniętego długu publicznego.</u>
          <u xml:id="u-13.34" who="#LeszekBalcerowicz">W 2002 r. gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa zapłaciły około 7%, a po uwzględnieniu inflacji o ponad 5% większe podatki niż w 2001 r. Z kieszeni ludzi do kasy państwa przepłynęło dodatkowo ponad 10 mld zł, a wzrost podatków z wysokiego już poziomu hamuje rozwój gospodarki i zniechęca do powiększania legalnego zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-13.35" who="#LeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Inflację sprowadza się do niskiego poziomu po to, aby wzmocnić długofalowy rozwój gospodarki. Gdyby ze stabilności cen nie płynęły takie korzyści, nigdzie na świecie nie starano by się jej zachować. Chore finanse publiczne nie tylko zwiększają ryzyko inflacji, ale i na inne sposoby szkodzą długofalowemu rozwojowi kraju. W skrajnym przypadku - w skrajnym - nadchodzi kryzys. Bańka pęka, nikt nie chce dłużej pożyczać budżetowi. Wszyscy boją się, że państwo nie będzie miało z czego oddać i przestanie honorować swoje długi. To oczekiwanie staje się samospełniającym się proroctwem. Nie mogąc dłużej pożyczać, trzeba mocno obciąć wydatki publiczne, ale już w warunkach kryzysu, lub drastycznie podnieść podatki. Duży deficyt budżetowy szkodzi rozwojowi także wtedy, gdy nie dochodzi do kryzysu, albowiem aby sfinansować deficyt, czyli nadmierne wydatki, państwo musi stale się zapożyczać. W efekcie oszczędności kraju, które mogły i powinny finansować inwestycje przedsiębiorstw, i w ten sposób służyć rozwojowi, wypełniają lukę budżetu. Historia dostarcza aż nadto przykładów państw, które dotkliwie zaszkodziły swojemu społeczeństwu z powodu braku dyscypliny budżetowej. Trudno natomiast wskazać choćby na jeden kraj, którego długofalowy rozwój ucierpiałby wskutek nadmiaru fiskalnej dyscypliny.</u>
          <u xml:id="u-13.36" who="#LeszekBalcerowicz">Spójrzmy na stan finansów publicznych w krajach, które szybko odrabiały dystans dzielący je od państw najzamożniejszych oraz tych, które ten dystans traciły. W krajach, w których gospodarka szybko rosła, a startowały z niskiego lub umiarkowanego poziomu rozwoju, deficyt finansów publicznych wynosił przeciętnie nie więcej niż 2% PKB. W krajach o podobnym punkcie startu, których zapóźnienie się szybko pogłębiało, deficyt wynosił przeciętnie 5–6% PKB, czyli mniej więcej tyle, ile obecnie w Polsce. Ograniczenie deficytu, konieczne dla szybkiego, długofalowego rozwoju, nie musi prowadzić do przejściowego spowolnienia wzrostu, a przeciwnie może spowodować jego natychmiastowe przyspieszenie. Taka możliwość wynika z nowszych badań ekonomicznych, a mówię o tym, albowiem ona odbiega od standardowego, ortodoksyjnego poglądu, który głosi, że, owszem, uzdrowienie finansów daje skutki na dłuższą metę, przyspiesza trwały rozwój, ale na krótszą, wskutek ograniczenia budżetowego popytu, wzrost musi słabnąć. Otóż wiarygodne zmniejszenie nadmiernych wydatków publicznych pozwala ludziom oczekiwać, że w przyszłości spadną również podatki, a więc wzrośnie ta część ich dochodu, którą mogą swobodnie rozporządzać. Oczekiwanie to skłania ich do zwiększenia własnej konsumpcji jeszcze zanim taka redukcja podatków nastąpi.</u>
          <u xml:id="u-13.37" who="#LeszekBalcerowicz">Dalej, dzięki wiarygodnemu ograniczeniu wydatków i deficytu budżetu mogą również szybko wzrosnąć inwestycje przedsiębiorstw. Tańsze staje się finansowanie rozwoju firm, bo państwo przestaje się zapożyczać, a więc podbijać stopy procentowe. Zdolność przedsiębiorstw do inwestowania rośnie także dlatego, że w wyniku oczekiwań na obniżki podatków słabnie presja pracowników na wzrost płac. Wreszcie przedsiębiorcy mogą spodziewać się, że w ślad za trwałym ograniczaniem wydatków publicznych także ich obciążenia podatkowe zostaną zredukowane. Owoce bieżących inwestycji w większym stopniu trafią więc do firm. Ta recepta na przyspieszenie wzrostu nie jest czystą teorią, a sprawdziła się w wielu krajach. Tylko dla przykładu: Dania w latach 1983–1986 przeszła z deficytu strukturalnego, czyli deficytu, który jest oczyszczony ze skutków wahań aktywności gospodarczej, przekraczającego 7% PKB do nadwyżki w wysokości 1,5% PKB w 3 lata. Gospodarka rozwijała się w tych latach w przeciętnym tempie prawie 4% rocznie. W Irlandii deficyt strukturalny obniżono z ponad 8% PKB w 1986 r. do poniżej 2% PKB w 1989 r. Zwiększeniu dyscypliny fiskalnej towarzyszyło przyspieszenie wzrostu gospodarczego z 0,7% do ponad 4%. Ostatnio z tej recepty na gospodarczy sukces skorzystali Litwini. W 2000 r. ograniczyli oni wydatki publiczne o blisko 10%, dzięki czemu deficyt budżetu spadł z 6% PKB w 1999 r. do 2% PKB w 2000 r. Produkt krajowy brutto w tym roku zwiększył się prawie o 4%, a w latach 2001–2002 wzrost przyspieszył do 6%.</u>
          <u xml:id="u-13.38" who="#LeszekBalcerowicz">Zdecydowane i wiarygodne ograniczenie nadmiernych wydatków publicznych daje finansom państwa i całemu krajowi podwójną nagrodę. Po pierwsze, zwiększając możliwości finansowe oraz zaufanie co do przyszłości wśród konsumentów i inwestorów, uruchamia przyspieszony wzrost gospodarczy, co z kolei zwiększa dochody państwa z podatków i ogranicza wydatki publiczne związane z bezrobociem czy pomocą socjalną. Po drugie, umożliwia zachowanie lub osiągnięcie niskiego oprocentowania, jakie trzeba płacić za zaciągnięty dług publiczny. Wiarygodny i zdecydowany program ograniczania wydatków publicznych może więc uruchamiać pozytywną dynamikę, swoiste koło sukcesu. Brak takiego programu grozi wepchnięciem kraju w dynamikę o przeciwnym kierunku, którą po polsku nazywamy błędnym kołem.</u>
          <u xml:id="u-13.39" who="#LeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przed rozpoczęciem przemian ustrojowych jednym z głównych problemów Polski był zastraszająco szybki, niszczący wzrost cen. W 1989 r. wzrosły one prawie 7,5 raza. Od tamtego czasu pokonaliśmy daleką drogę. Dzięki radykalnemu programowi stabilizacji zredukowano inflację w 1992 r. do 44%, w 1995 r. do 22, w 1997 r. do 13, w 2001 r. do 3,6, w 2002 r. do 0,8. Polityka pieniężna wniosła swój wkład w budowę fundamentów trwałego rozwoju. Niską inflację już mamy, teraz trzeba ją pielęgnować. Spośród wszystkich wskaźników istotnych dla dobrobytu społeczeństwa ten najmocniej przybliża nas do krajów rozwiniętych, ale na jednym skrzydle daleko się nie poleci. Aby polska gospodarka mogła trwale szybciej się rozwijać, potrzebne jest dokończenie zmian ustrojowych, które uzdrowią finanse publiczne, zapewnią szerszy zakres wolności gospodarczej i wyprowadzą politykę z przedsiębiorstw, a dzięki temu pozwolą działać rynkom, wreszcie wzmocnią egzekucję prawa. Adam Smith, ojciec nowożytnej ekonomii i filozof moralności stwierdził, że: do wyprowadzenia państwa ze stanu najgłębszego barbarzyństwa i uczynienia go bardzo zasobnym nie potrzeba nic prawie poza pokojem, łagodnymi podatkami i znośnym wymiarem sprawiedliwości, całą resztę pozostawiając naturalnemu biegowi rzeczy. Ta prosta recepta niewiele straciła ze swojej skuteczności. Wprowadzenie jej w życie sprzyjałoby jednocześnie utrzymaniu inflacji na niskim poziomie i w ten sposób dodatkowo wzmacniałoby długofalowy rozwój.</u>
          <u xml:id="u-13.40" who="#LeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drugim, podstawowym obszarem aktywności Narodowego Banku Polskiego są działania na rzecz stabilności sektora bankowego. Liczne badania prowadzone w ostatnich latach potwierdzają, że stabilny i rozwinięty system finansowy jest jednym z fundamentów szybkiego, długofalowego rozwoju gospodarki. Stabilny system finansowy to system odporny na wystąpienie poważnych zaburzeń w wykonywaniu jego podstawowych funkcji, takich jak mobilizacja oszczędności, finansowanie inwestycji czy prowadzenie rozliczeń. Budowa i utrzymywanie stabilności tego systemu są bardzo istotne, gdyż kryzys finansowy oznacza załamanie wzrostu gospodarki. Dbałość o stabilność systemu finansowego jest więc przejawem troski o gospodarczy rozwój kraju. Kluczowym elementem systemu finansowego jest sektor bankowy. Poza pośrednictwem w przekształcaniu oszczędności w inwestycje i sprawowaniem wierzycielskiego nadzoru nad przedsiębiorstwami kredytobiorcami banki tworzą podstawę systemu rozliczeń transakcji i dokonywania płatności w gospodarce. W przypadku Polski i innych krajów Europy Środkowowschodniej, wskutek słabego dotąd rozwoju rynków kapitałowych, rola systemu bankowego w gospodarce jest szczególnie duża. W 2002 r. aktywa banków stanowiły 80% aktywów całego systemu finansowego.</u>
          <u xml:id="u-13.41" who="#LeszekBalcerowicz">W latach 2001–2002 polski system bankowy przechodził test stabilności. Po okresie szybkiego rozwoju i jeszcze szybszego wzrostu akcji kredytowej nastąpiło pogorszenie koniunktury. Okazało się, że część udzielonych w okresie boomu kredytów w niedostatecznym stopniu uwzględniała ryzyko pogorszenia sytuacji. W połączeniu z działaniami nadzoru bankowego, zmierzającymi do ukazania faktycznej jakości udzielonych przez banki kredytów, doprowadziło to do wzrostu udziału należności zagrożonych w portfelach kredytowych banków; w grudniu 2002 r. wyniósł on 20,7%. Należy jednak podkreślić, że polskie regulacje nadzorcze w zakresie zasad klasyfikacji kredytów, tworzące swoisty system wczesnego ostrzegania przed ryzykiem kredytowym, są ostrzejsze od stosowanych w wielu krajach. Gdyby uwzględnić tylko kredyty wątpliwe oraz stracone, pozostające w bilansie banków nie dłużej niż rok, to współczynnik kredytów zagrożonych w grudniu 2002 r. wyniósłby 7,6% wszystkich kredytów. I to jest porównywalna w skali międzynarodowej wielkość. Pogorszenie jakości portfela kredytowego nie zagroziło stabilności systemu bankowego, gdyż wyższe ryzyko kredytowe zostało całkowicie zneutralizowane zabezpieczeniami kredytów i rezerwami celowymi tworzonymi przez banki. Gwarancją bezpieczeństwa systemu było też dobre wyposażenie kapitałowe banków. Są one zobowiązane do utrzymywania kapitałów własnych na poziomie zapewniającym bezpieczeństwo zgromadzonych depozytów i pozwalającym pokrywać niespodziewane straty. Przeciętny poziom współczynnika wypłacalności w grudniu 2002 r. wynosił 13,7%, wobec wymaganego minimum 8%. Tylko w 5 bankach komercyjnych i 10 bankach spółdzielczych jego poziom był niższy od tego minimum. Ich znaczenie w całym sektorze bankowym jest jednak niewielkie, a są one jednocześnie obiektem szczególnego zainteresowania nadzoru bankowego.</u>
          <u xml:id="u-13.42" who="#LeszekBalcerowicz">Ważnym aspektem stabilności systemu finansowego jest płynność banków, czyli ich zdolność do regulowania bieżących zobowiązań. W 2002 r. banki utrzymywały wysoki poziom aktywów płynnych. Ich relacja do całości aktywów wyniosła około 35% i znacznie przewyższała zobowiązania z tytułu mniej stabilnych depozytów.</u>
          <u xml:id="u-13.43" who="#LeszekBalcerowicz">Narodowy Bank Polski prowadził w 2002 r. następujące podstawowe działania na rzecz stabilności naszego systemu bankowego.</u>
          <u xml:id="u-13.44" who="#LeszekBalcerowicz">Główną formą aktywności było ciągłe nadzorowanie działalności banków przez Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego. Przeprowadzono 108 inspekcji kompleksowych i 73 inspekcje problemowe. Zakres inspekcji poszerzono o badania zarządzania ryzykiem operacyjnym technologii informatycznej i bankowości elektronicznej. W celu zwiększenia przejrzystości działania nadzoru bankowego wprowadzono zasadę przekazywania bankom informacji o przyznanych w wyniku badań ocenach.</u>
          <u xml:id="u-13.45" who="#LeszekBalcerowicz">Komisja Nadzoru Bankowego przyjęła proponowane przez GINB nowe regulacje ostrożnościowe. Pozwalają one na dokładniejsze odzwierciedlenie rzeczywistego ryzyka, na jakie narażony jest bank. Wprowadzenie nowych zasad obliczania kapitału regulacyjnego powinno podnieść jakość zarządzania ryzykiem przez banki i pozwolić na efektywniejsze wykorzystywanie ich kapitału.</u>
          <u xml:id="u-13.46" who="#LeszekBalcerowicz">NBP czynnie uczestniczył w pracach nad projektem ustawy nowelizującej Prawo bankowe. Nowelizacja ta przewiduje zmiany w regulacjach ostrożnościowych, które powinny wzmocnić stabilność naszego systemu bankowego. Co kwartał GINB przygotowuje raport na temat oceny sytuacji ekonomicznej banków, publicznie dostępny, zawierający kompleksową informację o sytuacji sektora bankowego oraz o możliwych źródłach zagrożeń jego stabilności.</u>
          <u xml:id="u-13.47" who="#LeszekBalcerowicz">Wreszcie chciałem powiedzieć, że w czerwcu 2002 r. utworzono w Narodowym Banku Polskim specjalny Departament Systemu Finansowego, który, współdziałając z GINB, na bieżąco bada stabilność naszego systemu finansowego, w szczególności bankowego, prowadzi także analizy rozwoju całego polskiego systemu finansowego.</u>
          <u xml:id="u-13.48" who="#LeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trzecią podstawową dziedziną działalności Narodowego Banku Polskiego jest zarządzanie oficjalnymi rezerwami dewizowymi. Narodowy Bank Polski kieruje się tu trzema zasadami: zapewnieniem wysokiego poziomu bezpieczeństwa inwestowanych środków, co minimalizuje ryzyko, utrzymywaniem niezbędnego stopnia płynności, czyli zdolności do regulowania zobowiązań, oraz, przy respektowaniu tych dwóch ograniczeń, uzyskaniem maksymalnych dochodów z inwestycji, ale pierwszeństwo mają te dwa pierwsze kryteria.</u>
          <u xml:id="u-13.49" who="#LeszekBalcerowicz">Zapewnieniu wysokiego stopnia bezpieczeństwa i płynności rezerw służy system limitów zaangażowania inwestycyjnego, dotyczący struktury walutowej, ratingu kredytowego emitentów papierów wartościowych na świecie i czasu trwania lokaty. Rezerwy dewizowe dają krajowi dwojakiego rodzaju korzyści: bezpośrednie i pośrednie. Korzyści bezpośrednie polegają na osiąganiu dochodu, który co roku trafia do budżetu państwa. Ocena efektywności zarządzania rezerwami walutowymi jest dokonywana na podstawie porównania dochodowości osiągniętej, nazwanej dochodowością bieżącą, z dochodowością tzw. portfela porównawczego, zwaną dochodowością parytetową, wyznaczonego przez zarząd NBP.</u>
          <u xml:id="u-13.50" who="#LeszekBalcerowicz">W ramach przyjętych limitów bezpieczeństwa Narodowy Bank Polski w 2002 r. kształtował strukturę walutową rezerw, zakładając umacnianie się euro wobec dolara amerykańskiego. W związku z tym udział euro był utrzymywany w górnej strefie przedziału dopuszczalnych wahań. Drugim założeniem strategii inwestycyjnej w 2002 r. było przewidywanie spadku stóp procentowych na rynku światowym. W warunkach spadku owych stóp rosną ceny papierów wartościowych o stałym oprocentowaniu. Dlatego w strukturze rezerw utrzymywano większy udział tych papierów.</u>
          <u xml:id="u-13.51" who="#LeszekBalcerowicz">Przyjęcie owych dwóch założeń okazało się bardzo korzystne. Osiągnięto dochód z inwestowania rezerw w wysokości 1,1 mld dolarów USA, w przeliczeniu - 4,6 mld zł, a odpowiednio liczona dochodowość rezerw walutowych wyniosła w 2002 r. 5,5%.</u>
          <u xml:id="u-13.52" who="#LeszekBalcerowicz">O korzyściach pośrednich z rezerw dewizowych często się zapomina i dlatego chciałbym o nich powiedzieć. Pod tym względem przypominają one zdrowie, które się ceni wtedy, gdy się je traci. Korzyści pośrednie to zapewnianie wymienialności narodowego pieniądza, stabilności jego kursu wobec obcych walut oraz wiarygodność finansowa kraju. Owe korzyści rosną do pewnego punktu wraz z poziomem samych rezerw dewizowych. Przy takim samym deficycie handlowym i zadłużeniu zagranicznym wielkość rezerw może decydować, czy inwestycje w walucie danego kraju są postrzegane jako bezpieczne. Brak wystarczających rezerw przy niekorzystnym układzie innych czynników może spowodować ucieczkę kapitału, drastyczny wzrost stóp długoterminowych, jakie trzeba płacić od zaciąganego długu publicznego, i niepożądane osłabienie wartości krajowego pieniądza.</u>
          <u xml:id="u-13.53" who="#LeszekBalcerowicz">Nawet największe rezerwy walutowe nie mogą oczywiście zastąpić dobrej polityki gospodarczej, mogą natomiast łagodzić skutki różnych wstrząsów.</u>
          <u xml:id="u-13.54" who="#LeszekBalcerowicz">Z praktyki banków centralnych wynika, że uznawany za bezpieczny poziom rezerw walutowych dla krajów mniej rozwiniętych przekracza równowartość 6-miesięcznego importu, a ich relacja do krótkoterminowego zadłużenia zagranicznego kraju powinna wynosić co najmniej 100%.</u>
          <u xml:id="u-13.55" who="#LeszekBalcerowicz">Na koniec 2002 r. oficjalne rezerwy dewizowe NBP, z uwzględnieniem złota, wyniosły 29,8 mld dolarów i były o 3,2 mld dolarów wyższe niż rok wcześniej. Wzrost ten wynikał głównie ze wzmocnienia kursu euro wobec dolara, albowiem w euro utrzymywana jest znaczna część naszych rezerw, dalej, z dochodu osiągniętego z ich inwestowania, z tego 1,1 mld dolarów, oraz wreszcie ze spłaty przez Ministerstwo Finansów 1,1 mld dolarów w związku z udzieloną rządowi w 2001 r. pożyczką na wcześniejszą i zyskowną spłatę naszego zadłużenia wobec Brazylii.</u>
          <u xml:id="u-13.56" who="#LeszekBalcerowicz">W końcu 2002 r. rezerwy walutowe Narodowego Banku Polskiego pokrywały równowartość 6,5 miesiąca importu i stanowiły około 233% krótkoterminowego zadłużenia zagranicznego. Należy jednak podkreślić, że w sytuacji zwiększonego ryzyka inwestorzy zagraniczni mogą wymagać zwrotu również części zadłużenia długoterminowego, np. sprzedając polskie obligacje skarbowe. Dlatego trzeba patrzeć również na stosunek rezerw dewizowych do całego długu zewnętrznego.</u>
          <u xml:id="u-13.57" who="#LeszekBalcerowicz">W 2002 r. rezerwy dewizowe pokrywały około 37% owego długu. Było to na szczęście wyraźnie więcej niż w krajach, w których w ostatnich latach wystąpiły kryzysy walutowe, takich jak Rosja w 1958 r., Argentyna w 2001 r. czy Brazylia. Ale z kolei pod względem innego wskaźnika, a mianowicie stosunku rezerw dewizowych do PKB, Polska ze swoimi 16% sytuowała się na poziomie Węgier i znacznie niżej niż Czechy, które miały 34%, i Słowacja z 39%.</u>
          <u xml:id="u-13.58" who="#LeszekBalcerowicz">W sumie można uznać, że rezerwy walutowe Narodowego Banku Polskiego osiągnęły ten próg bezpieczeństwa dla całego kraju.</u>
          <u xml:id="u-13.59" who="#LeszekBalcerowicz">Szanowni Państwo! Posiadanie silnej armii odstrasza potencjalnych agresorów, zapewniając narodowe bezpieczeństwo. Podobnie jest z posiadaniem dużych rezerw dewizowych; mogą one zapobiegać atakom spekulacyjnym obliczonym na osłabienie kursu złotego. A stabilność tego kursu jest jednym z podstawowych warunków stabilności cen, która z kolei sprzyja dobremu gospodarowaniu. Stabilność kursu złotego jest istotna również dlatego, że spora część kredytów w bankach została przez gospodarstwa domowe i firmy zaciągnięta w walutach obcych. Raptowne osłabienie złotego oznaczałoby dla nich duży cios, bo dług i odsetki wyrażone w złotówkach odpowiednio by wzrosły.</u>
          <u xml:id="u-13.60" who="#LeszekBalcerowicz">Znaczenie rezerw dewizowych zwiększy się w niedalekiej przyszłości. Nasz kraj czeka bowiem w drodze do euro dwuletnie doświadczenie w ramach europejskiego mechanizmu walutowego ERM2, w którym dla utrzymania kursu w przedziale wahań - obecnie przedziału nie mamy - mogą być potrzebne interwencje banku centralnego na rynku walutowym, a ich wiarygodność, a więc i skuteczność będzie wymagała wysokiego poziomu rezerw walutowych.</u>
          <u xml:id="u-13.61" who="#LeszekBalcerowicz">Wreszcie, duże rezerwy dewizowe umacniają wiarygodność kraju, co umożliwia państwu i prywatnym podmiotom gospodarczym zaciąganie pożyczek przy niższym oprocentowaniu niż w sytuacji, gdy poziom rezerw jest postrzegany jako zbyt niski. A z tego wynikają oszczędności i w kosztach obsługi długu zagranicznego sięgające setek milionów złotych. Z tego też oczywiście wynika, że nadmierne uszczuplenie owych rezerw mogłoby nasz kraj bardzo wiele kosztować.</u>
          <u xml:id="u-13.62" who="#LeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym na koniec powiedzieć parę słów o reformach, których celem jest zwiększenie efektów lub obniżenie kosztów działania Narodowego Banku Polskiego. W 2002 r. ograniczono sieć terenową do 16 oddziałów okręgowych. Pozwoliło to na zmniejszenie zatrudnienia o 21%. Coroczne oszczędności dzięki tej reformie szacujemy na blisko 100 mln zł, co stanowi ok. 11% dotychczasowych kosztów działania banku. Majątek wygospodarowany w wyniku owej restrukturyzacji został w zdecydowanej większości przekazany skarbowi państwa, aby wzmocnić bazę materialną wykonywania podstawowych funkcji państwa. I tak: Ministerstwu Sprawiedliwości, dla prokuratur i sądów, przekazano budynki w Słupsku, Częstochowie, Nowym Sączu, Zamościu, Krośnie, Przemyślu, Jeleniej Górze, Ostrołęce, Płocku i Radomiu; Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji, głównie dla Policji, przekazano z kolei budynki w Suwałkach, Gorzowie Wlkp., Wałbrzychu i Legnicy.</u>
          <u xml:id="u-13.63" who="#LeszekBalcerowicz">W 2002 r. NBP wprowadził dla swoich klientów, jednostek budżetowych i państwowych funduszy celowych, system bankowości elektronicznej. Do 21 lipca br. objął on ponad 2,5 tys. spośród 3,5 tys. podmiotów posiadających rachunki w Narodowym Banku Polskim. Dzięki temu mimo ograniczenia sieci terenowej utrzymano wysoką jakość obsługi klientów. W maju br. Narodowy Bank Polski uzyskał certyfikat jakości ISO 9001 w dziedzinie obsługi rachunków bankowych z wykorzystaniem bankowości elektronicznej.</u>
          <u xml:id="u-13.64" who="#LeszekBalcerowicz">Od 2001 r. Narodowy Bank Polski obsadza wolne stanowiska kierownicze w drodze otwartych konkursów. W 2002 r. nominacje na stanowiska kierownicze w centrali i oddziałach okręgowych otrzymało w ten sposób 10 osób, a do konkursów zgłosiły się 264 osoby.</u>
          <u xml:id="u-13.65" who="#LeszekBalcerowicz">Narodowy Bank Polski, podobnie jak i inne banki centralne, wzmacnia swoje piony analityczne. Departament Analiz Makroekonomicznych i Strukturalnych realizuje nowe zadania dotyczące zmian instytucjonalnych, finansów publicznych i rynku pracy, a nowy Departament Systemu Finansowego skupia się na analizowaniu stabilności i rozwoju sektora bankowego i rynków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-13.66" who="#LeszekBalcerowicz">Wreszcie, wzorem najlepszych banków centralnych, Narodowy Bank Polski realizuje też program edukacji ekonomicznej, skierowany do młodzieży, nauczycieli, dziennikarzy, przedsiębiorców i organizacji pozarządowych. W 2002 r. w ramach działań edukacyjnych Narodowego Banku Polskiego przeszkolono ponad 40 tys. osób, opublikowano ponad 90 wydawnictw edukacyjnych, a we współpracy z mediami lokalnymi i centralnymi ukazało się 46 programów telewizyjnych, 536 audycji radiowych itd. Chcę powiedzieć, że duża część tej akcji dotyczyła wyjaśnień i informacji związanych z euro.</u>
          <u xml:id="u-13.67" who="#LeszekBalcerowicz">Zmianom organizacyjnym i rozszerzaniu zakresu działań Narodowego Banku Polskiego towarzyszyły intensywne przygotowania do realizacji nowych zadań banku, wynikających z bliskiej już perspektywy członkostwa w Unii Europejskiej. Jednym z elementów przygotowywania się NBP do standardów obowiązujących w Europejskim Systemie Banków Centralnych był 2-letni projekt, realizowany we współpracy z bankiem Włoch i bankiem Francji, a finansowany przez Unię Europejską ze środków Phare 2000. Kilka dni temu mieliśmy okazję gościć pana Trichet, prezesa banku Francji, prawdopodobnie przyszłego prezesa Europejskiego Banku Centralnego, na uroczystości zakończenia owego projektu. Z satysfakcją odnotowaliśmy, że w raporcie na temat wybranych projektów Phare w Polsce, opracowanym pod koniec 2002 r. na zlecenie Komisji Europejskiej, projekt NBP był jednym z dwóch, spośród 30 projektów badanych, który uzyskał najwyższą możliwą ocenę.</u>
          <u xml:id="u-13.68" who="#LeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kończąc, pragnę powiedzieć, że stabilny pieniądz, zdrowy system bankowy, wystarczające i dobrze zarządzane rezerwy to niezbędne podstawy stabilnego, szybkiego, długofalowego rozwoju gospodarki. Dbając o nie, Narodowy Bank Polski stara się wnosić swój wkład do tego wielkiego procesu, od którego zależy systematyczna poprawa warunków życia naszego społeczeństwa. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-13.69" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#JanuszWojciechowski">W związku z pana wypowiedzią w trybie sprostowania zgłasza się pan poseł Stanisław Stec.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#StanisławStec">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#StanisławStec">W związku ze stwierdzeniem pana prezesa, że moja informacja była błędna odnośnie do nieprzekazywania Radzie Ministrów zmiany założeń polityki pieniężnej na rok 2002, chciałbym powiedzieć, że posługiwałem się informacją Najwyższej Izby Kontroli (str. 274), w której stwierdza się, że dopuszczono się uchybienia proceduralnego, prezes NBP bowiem nie przesłał projektu przedmiotowej uchwały Radzie Ministrów i ministrowi finansów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Sejm ustalił w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielości, w granicach od 5 do 86 minut, tj. debatę średnią.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#JanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Jaskiernię, który wystąpi w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej bardzo szczegółowo przeanalizował sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w 2002 r., jak również przedstawioną przez Najwyższą Izbę Kontroli analizę wykonania budżetu i założeń polityki pieniężnej. Wsłuchiwaliśmy się również z wielkim zainteresowaniem w dzisiejsze przemówienia pana posła Stanisława Steca, w imieniu Komisji Finansów Publicznych, pana prezesa Mirosława Sekuły, prezesa Najwyższej Izby Kontroli, i pana prof. Leszka Balcerowicza, prezesa Narodowego Banku Polskiego. Nie ulega bowiem wątpliwości, że debata na temat wykonania budżetu państwa nie jest debatą o charakterze technicznym, buchalteryjnym, finansowym, jak by się mogło na pozór wydawać. Jest to podstawowa debata, gdzie stawiamy sobie pytanie, co się zdarzyło w państwie polskim w 2002 r., jak się gospodarowaliśmy, gdzie nastąpiły zagrożenia, gdzie pojawiły się sukcesy i jaka jest tendencja rozwojowa. Dlatego nie sposób oderwać budżet na 2002 r. od punktu wyjściowego, od momentu, w którym powstawał, tj. jesieni 2001 r. Świadomość tego, co się wówczas działo, stopniowo się zaciera, dlatego warto przypomnieć, w jakich warunkach ówczesna koalicja SLD-UP-PSL dochodziła do władzy. PKB w wysokości 0,2% pod koniec IV kwartału 2001 r. W istocie stagnacja i recesja, upadek wielu przedsiębiorstw, niepokojąco wysoka liczba bezrobotnych Polaków, osłabienie aktywności gospodarczej, narastający pesymizm i frustracja społeczna. W ówczesnych debatach wręcz wskazywano, że Polska znajduje się w fazie kryzysu finansów publicznych, niektórzy nawet mówili: jeżeli nie zostaną podjęte działania, czeka nas katastrofa finansów publicznych, być może taka, jaką obserwowaliśmy swego czasu w Argentynie. Przypominam o tym nie dlatego, żeby wskazywać na negatywne tło dla kontrastu. Nie będziemy się w tej chwili spierali, czy ta osławiona dziura budżetowa, ogłoszona jeszcze w okresie rządu pana premiera Jerzego Buzka, wynosiła 90 mld, czy można ją inaczej liczyć, bo nie chodzi o szczegóły. Jest faktem, że ten rząd znalazł się pod szczególnie dużą presją.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#JerzyJaskiernia">Wiele tu dziś się mówiło w wystąpieniach, zwłaszcza wystąpieniu pana prezesa Balcerowicza, o potrzebie panowania nad deficytem budżetowym. Wszyscy o tym wiedzą, to jest podstawowa prawidłowość. Wiemy doskonale, że gdyby ten deficyt był niższy, zdrowszy byłby pieniądz, lepsza byłaby dostępność kredytu. Ale przecież deficyt z czegoś wynika, wynika ze zderzenia oczekiwań, potrzeb społecznych i realiów finansowych państwa. Dlatego u podstaw tego, że ten budżet został zrealizowany - bo to jest podstawowa informacja, ten budżet został zrealizowany, co dzisiaj potwierdził pan prezes Najwyższej Izby Kontroli - legło to, iż koalicja przyjęła bardzo ambitne i bardzo trudne założenia, że deficyt budżetowy nie przekroczy 40 mld, a poziom wydatków nie przekroczy 185 mld zł. Dlaczego one były ambitne? Bo przecież za tymi dwiema liczbami kryła się skala wyrzeczeń, ale też i skala nierealizacji tego, co koalicja SLD-UP-PSL chciałaby zrealizować, gdyby nie było kryzysu finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#JerzyJaskiernia">Przecież fakt, że ten budżet został zrealizowany, wynika m.in. z tego, że przeprowadziliśmy na jesieni 2001 r. wiele niepopularnych ustaw okołobudżetowych, które w sposób oczywisty zmniejszały popularność sił rządzących i do dnia dzisiejszego na to wpływają. Chociaż wszyscy rozumieli, że jest kryzys finansów publicznych, dziura budżetowa, że coś z tym trzeba zrobić, ale co innego jest generalne zrozumienie, a co innego uświadomienie sobie tego, że to coś oznacza, to coś wywołuje. To oznacza właśnie cięcia budżetowe, to oznacza niepopularne decyzje w odniesieniu do wielu środowisk, które wspierały nas w wyborach i które oczekiwały bardziej optymistycznego rozwoju sytuacji. Jeżeli w związku z tym obecnie stwierdzamy, że budżet - jak to określaliśmy - stabilizacji i rozwoju przyniósł swoje skutki, jeżeli stwierdzamy - a przecież nie mówimy tego my, stwierdzają to również fachowcy, eksperci, dostrzega to w istocie również opozycja - tempo wzrostu w IV kwartale 2002 na poziomie 2,2%, obecnie to już jest 3,2–3,4%, wzrost produkcji przemysłowej w I półroczu - 6,7%, w ostatnich trzech miesiącach spadek bezrobocia o 100 tys. osób, wysoka dynamika eksportu, nawet w najtrudniejszym dziale gospodarki - budownictwie zarysował się wyraźny postęp, to przecież te tendencje nie pojawiły się przypadkowo, one nie spadły z nieba, one nie są tylko zrządzeniem losu. Tak się bowiem mówi, że jak coś idzie dobrze, to jest to wynik rzeczy, które i tak by nastąpiły. U ich podstaw legło to, że nie ulegliśmy pokusie populizmu, bo ona istniała.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#JerzyJaskiernia">Odwróćmy bieg wypadków. Nie podejmujemy tych niepopularnych decyzji, ustaw okołobudżetowych, ryzykujemy znacznie wyższy deficyt, doprowadzamy do katastrofy finansów publicznych. Czy ktoś wówczas by to docenił, by nam podziękował, by powiedział: dziękuję, że nie było niepopularnych cięć? Nie. Wówczas ten rząd byłby oskarżony o nieodpowiedzialność, o brak wyobraźni, o nieliczenie się z tym, że państwo polskie musi działać i musi działać w kierunku rozwoju, na który tak bardzo oczekuje społeczeństwo. Wysoka Izbo, fakt, iż ten budżet okazał się realny... A pamiętamy ówczesne głosy opozycji, że jest oderwany od rzeczywistości, że nie będzie zrealizowany, że trzeba go będzie korygować, że trzeba będzie go zmieniać. Nic takiego się nie stało. Jest to pierwszy od wielu lat budżet, którego nie trzeba było zmieniać, w którym odchylenie od ścieżki dochodów i wydatków, owszem, jest, ale minimalne, wręcz symboliczne. Nastąpiły pewne przekształcenia w strukturze wydatków i dochodów, ale to jest naturalne w państwie, które się rozwija. Budżet ten spowodował tendencje, które dzisiaj stają się coraz bardziej oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#JerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Sojusz Lewicy Demokratycznej zdaje sobie sprawę z tego, że to jeszcze nie jest wzrost wystarczający. Z wielu analiz ekonomicznych wynika, że dopiero wzrost gospodarczy na poziomie 4,8% oznacza szybsze zapanowanie nad bezrobociem, dlatego na przyszły rok planujemy 5%, a w tym roku powinniśmy przekroczyć poziom 3%. To są bardzo ważne informacje dla społeczeństwa, bo one rzutują na możliwość realizacji polityki społecznej, troski o najuboższych, dostrzeżenie zjawiska wyłączenia społecznego, dostrzeżenie tej wielkiej grupy ludzi, którym dzisiaj się żyje źle i którzy patrzą z nadzieją, że ten rząd, ktokolwiek będzie rządził, zrobi coś, co spowoduje, że ich los się poprawi. Ta nadzieja się pojawia i pojawia się ona w związku z tym, że podjęliśmy działania, które już przynoszą określone rezultaty.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#JerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! My oczywiście dostrzegamy również potknięcia w realizacji tego budżetu. W UKIE kwestia 50 mln zł ze środków unijnych, które miały wesprzeć rolnictwo, a nie zostały na ten cel przeznaczone. Ubolewamy nad tym, że nie są realizowane, po raz kolejny, dochody z prywatyzacji. To wielki problem, jak prowadzić politykę prywatyzacyjną. To nie tylko kwestia środków, których zabrakło w budżecie, ale szerszej filozofii. Wiemy, że są uwagi do poprawności wydatkowania 220 mln zł w odniesieniu do resortu zdrowia, że wreszcie w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa prowadzono być może zbyt ekstensywną politykę zatrudnieniową w stosunku do realnych potrzeb, pan prezes NIK zwrócił dzisiaj uwagę na pewne zróżnicowanie możliwości środków w różnych agencjach rolnych, jedne się zapożyczają, biorą kredyty, w innych są nadwyżki. To na pewno wymaga uporządkowania. Odnotowaliśmy również pewne nieprawidłowości realizacji budżetu w Krajowym Biurze Wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#JerzyJaskiernia">Każdy z tych sygnałów jest bardzo istotny, powinien być korygowany, będzie korygowany. My nie lekceważymy żadnej obserwacji, którą przedstawiła Najwyższa Izba Kontroli, ale stwierdzamy rzecz zasadniczą. Poprawia się dyscyplina wykonania budżetu, poprawia się profesjonalizm służb w różnych agencjach, o czym mówił prezes Sekuła. Wprowadzane są nowoczesne techniki informatyczne, może jeszcze więcej dałoby się zrobić w obszarze finansów w zakresie ściągalności podatków. Tutaj pewne nieprawidłowości zostały dostrzeżone, była kompensacja z tytułu innych źródeł.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#JerzyJaskiernia">Nie ulega jednak wątpliwości, że ten budżet stworzył możliwość odbicia się od dna, wejścia na ścieżkę rozwoju, a zarazem realizacji wielu ważnych celów społecznych, na które oczekuje środowisko Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Przypomnę o niektórych. Rozpoczęto proces oddłużania przedsiębiorstw, dzięki czemu ok. 60 tys. firm uzyskało możliwość dalszego istnienia i zostało zachowane ok. 250 tys. miejsc pracy. To bardzo wymierny efekt programu „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca”. Rząd pracuje nad drugim etapem. Chciałoby się jeszcze większego pocięcia różnych biurokratycznych barier, które hamują rozwój przedsiębiorczości. Spotkaliśmy się z Radą Przedsiębiorczości w ostatnich dniach, znamy jej oczekiwania, pojawiła się w programie wicepremiera Hausnera szansa wspólnego myślenia tych, którzy tworzą stanowiska pracy, i tych, którzy pozostają przy władzy. W wyniku uruchomienia programu „Pierwsza praca” stworzonych zostało ok. 150 tys. miejsc pracy dla absolwentów, co poprawiło sytuację zatrudnieniową wśród młodzieży. To niezwykle ważny cel, bo wiemy, że jest wyż demograficzny, wiemy, ile ludzi studiuje, ile ludzi opuszcza corocznie uczelnie, i tutaj z pewnością będziemy chcieli zrobić więcej.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#JerzyJaskiernia">Uruchomiono dożywianie dzieci w szkołach, na czym skorzystało przede wszystkim kilkaset tysięcy dzieci ze wsi i małych miejscowości.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#JerzyJaskiernia">Rozszerzona została akcja fundowania wyprawek dzieciom z ubogich rodzin, podejmującym naukę w szkole podstawowej.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#JerzyJaskiernia">Podjęto wreszcie trudne zadania w dziedzinie służby zdrowia. Wiemy, jak były krytykowane kasy chorych. Doprowadzono do ich likwidacji. Oczywiście problem w dalszym ciągu istnieje, są wyzwania, jest zadłużenie szpitali, jest napięta sytuacja w poszczególnych częściach Narodowego Funduszu Zdrowia. Nad tym będziemy pracowali. Podjęto działania w kierunku obniżenia cen leków z importu.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#JerzyJaskiernia">Mógłbym te odcinki mnożyć, Wysoka Izbo, ale chciałbym wyeksponować jeden wielki cel, który się dało zrealizować, a przecież to był priorytet rządu pana premiera Leszka Millera: integracja europejska. Szczyt w Kopenhadze - i to chyba każdy, kto obiektywnie patrzy na Polskę, musi potwierdzić - stał się sukcesem Polski, stał się sukcesem Polaków. Wszystkie 8 celów, z którymi nasi negocjatorzy pojechali do Kopenhagi, zostały zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: No, bez żartów!)</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#JerzyJaskiernia">Sprawa związana z dopłatami bezpośrednimi. Przez szereg miesięcy mówiono, iż nie da się wyjść z tego pułapu 25%. Udało się wyjść: 65, 60, 55% w odpowiednich latach, ale, na co zwracamy uwagę, nie tylko w oparciu o dopłaty bezpośrednie, w oparciu o możliwość przesunięcia środków z drugiego filara, przeznaczonego na restrukturyzację rolnictwa, ale również - i to akcentuję - poprzez możliwość skierowania środków z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#JerzyJaskiernia">I dlatego też, Wysoka Izbo, bez względu na to, po której stronie sali sejmowej siedzimy, musimy sobie uświadamiać, że ten wysiłek racjonalizacji środków budżetowych, cel w postaci obniżania kosztów funkcjonowania państwa, cel w postaci obniżenia wydatków na działalność administracji państwowej jest w dalszym ciągu bardzo istotny. Przecież w budżecie na 2004 r. stajemy przed wielkim wyzwaniem: i składka unijna, i środki na współfinansowanie programów unijnych, i środki na dopłaty bezpośrednie dla rolnictwa - a więc ten efekt w postaci racjonalizacji budżetu musi być znacznie silniejszy. Zwracaliśmy się do opozycji - i podtrzymujemy to w dniu dzisiejszym: wznieśmy się ponad podziały, sprawa uzdrowienia finansów publicznych to jest cel państwowy, to jest cel Polski, to nie jest cel partykularny. Kwestia budowy budżetu na 2004 r. to nie jest cel partykularny, to jest wielki cel państwa polskiego. Skoro na przykładzie budżetu 2002 r. udowodniliśmy, że jest szansa na budżet racjonalny, na budżet odpowiedzialny, który tworzy podstawy rozwoju, sądzę, że tę Izbę stać na to, żeby uchwalić budżet na 2004 r., który będzie się cechował podobnymi parametrami. W dalszym ciągu bowiem kwestia członkostwa w Unii Europejskiej jest bardzo ważnym priorytetem rządu i państwa polskiego. Do 1 maja 2004 r. zostało już niewiele miesięcy, jest wiele sygnałów wskazujących na opóźnienia, stąd koncentracja wokół tego problemu będzie niezwykle istotna.</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym się wreszcie odnieść do kwestii polityki pieniężnej. Tutaj musimy powtórzyć nasze krytyczne oceny, które formułowaliśmy na przestrzeni ostatnich miesięcy. Pan profesor Balcerowicz w swoim dzisiejszym obszernym wystąpieniu pokazywał, dlaczego się Rada pomyliła i dlaczego Narodowy Bank Polski się pomylił w prognozach. Ale przecież prezes Sekuła zwrócił trafnie uwagę, że to nie chodzi o jednorazową pomyłkę, 4 lata pod rząd jest nietrafna prognoza. W tym wypadku ta prognoza inflacyjna jest szczególnie odległa od tego, co zostało zrealizowane. I to jest małe pocieszenie w tym, co pan prezes dzisiaj powiedział - że myślano, że ceny będą inaczej wzrastały, myślano, że będzie inna sytuacja na zewnątrz, i inne ośrodki też tak prognozowały. No ale niestety efekt jest taki, że ta polityka była bardzo konserwatywna i prezes Najwyższej Izby Kontroli ma rację, gdy jeszcze raz przypomina - celowo go cytuję, nie nas - że Polska pozostaje krajem, w którym są jedne z najwyższych stóp procentowych w Europie, i może nawet szerzej, i że nie możemy się z tym uporać, że to dostrzegamy, ale jednocześnie jesteśmy bezbronni, bo się mówi: po to jest Narodowy Bank Polski. Oczywiście, nikt nie próbuje nie doceniać efektu w postaci troski o pieniądze. My to dostrzegamy i my podzielamy opinię pana prezesa, że po to ten bank jest, i to, że ten pieniądz ma wartość, jest wielkim osiągnięciem i na pewno to też jest jeden z czynników ożywienia, że ktoś nad tym panuje, że ktoś nad tym czuwa, że tu nie ma jakiejś dowolności, nie ma woluntaryzmu, nie ma skłonności do drukowania pustego pieniądza. Ale z drugiej strony, Wysoka Izbo, sytuacja, kiedy Narodowy Bank Polski nie wspiera tej polityki gospodarczej, mimo że to powinien być jeden z jego celów - przecież patrzymy na porównywalne instytucje w Stanach Zjednoczonych Ameryki, w Republice Federalnej Niemiec, w innych państwach, gdzie w pewnej sytuacji zdecydowano się zaryzykować. To jest kwestia, czy ktoś chce podjąć ryzyko, czy też to jest wszystko opatrzone tyloma zastrzeżeniami, taką ostrożnością, taką delikatnością i takim pietyzmem, żeby przypadkiem się nie pomylić w odwrotnym kierunku, że efekty tego są oczywiste. Stąd, aczkolwiek przyjmujemy do wiadomości te wszystkie w istocie usprawiedliwienia czy wyjaśnienia, które pan prezes Balcerowicz tu dzisiaj przedstawiał, nie możemy zgodzić się na to, że w państwie polskim nie może się tu coś zdarzyć. Chcielibyśmy, aby aktualny skład rządu... Liczymy na dobrą współpracę pana wicepremiera Jerzego Hausnera z panem prezesem Balcerowiczem, liczymy na dialog - porozumcie się państwo, bo być może sytuacja w Polsce na tle tej skali ubóstwa, wyłączenia społecznego, napięć społecznych, istniejących, potencjalnych wymaga, żeby pójść dalej, a nie tylko trzymać się kurczowo tej monetarystycznej koncepcji, bardzo ostrożnej, bardzo akademickiej, bardzo bezpiecznej, ale jednak niosącej skutki, które no niestety prowadzą do faktu, że nie możemy rozwiązywać pewnych celów społecznych w tempie, w którym byśmy chcieli. Oczywiście Sojusz Lewicy Demokratycznej jest daleki od uproszczeń. Jeszcze raz podkreślam, że my doceniamy wysiłek Narodowego Banku Polskiego, ale wydawać by się mogło, że i w Radzie Polityki Pieniężnej są ludzie, którzy samokrytycznie spojrzą na to, co się zdarzało, na tę sekwencyjną nietrafność, i będą próbowali z tego wyciągać wnioski. Może podejmą to ryzyko, które w chwili obecnej mogłoby oznaczać u progu wejścia do Unii Europejskiej szansę na zmianę tej sytuacji, która przecież tak krytycznie jest oceniana przez opinię publiczną, i to nie tylko w środowiskach, które reprezentuje Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-17.16" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sojusz Lewicy Demokratycznej jest głęboko przekonany, że realizacja tego budżetu potwierdziła profesjonalizm rządu premiera Leszka Millera, potwierdziła to, że państwo rozwija się w dobrym kierunku, może jeszcze za wolno, podejmujemy działania, żeby to był rozwój szybszy, wielkie oczekiwania wiążemy z tym, o czym mówi premier Hausner po rozmowach z Radą Polityki Pieniężnej, liczymy na Komisję Trójstronną, na dialog społeczny. Wicepremier Hausner bardzo wyraźnie powiedział na II Kongresie SLD: nie będzie żadnej polityki gospodarczej w oderwaniu od dialogu ze związkami zawodowymi, z pracodawcami, dialogu z Komisją Trójstronną. Wydaje się, że Polska jest w takim momencie, że mamy szansę porozumieć się dla szybszego rozwoju, i budżet na rok 2002 taką nadzieję wzmacnia.</u>
          <u xml:id="u-17.17" who="#JerzyJaskiernia">Z tych motywacji, Wysoka Izbo, Sojusz Lewicy Demokratycznej jest przekonany, iż konkluzja Najwyższej Izby Kontroli jest prawidłowa, że rząd premiera Leszka Millera zasługuje na to, aby Wysoka Izba udzieliła absolutorium rządowi z racji wykonania budżetu państwa na 2002 r. Potwierdziła się teza, że jest to budżet stabilizacji i rozwoju. Ten budżet tworzy podstawy do rozwoju i do optymizmu. Uniknęliśmy najgorszego, nie ma ryzyka kryzysu finansów publicznych, nie ma ryzyka katastrofy finansów publicznych, ale jest wielka presja społeczna, żebyśmy jako państwo polskie, jako rząd, jako parlament zrobili więcej i Sojusz Lewicy Demokratycznej będzie gotowy do takiej ciężkiej pracy, aby szukać rozwiązań dobrych dla ludzi, dobrych dla Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Chlebowskiego występującego w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#ZbigniewChlebowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska przedstawię stanowisko dotyczące wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#ZbigniewChlebowski">Toczymy debatę na temat sprawozdania z realizacji budżetu państwa za 2002 r. Przedłożone Sejmowi przez Radę Ministrów sprawozdanie zostało poddane wnikliwej analizie Najwyższej Izby Kontroli, przygotowano liczne opinie Biura Studiów i Ekspertyz, a Komisja Finansów Publicznych prawie przez miesiąc szczegółowo analizowała nie tylko realizację budżetu państwa, ale również cały sektor finansów publicznych. Debata na ten temat, na temat tego sprawozdania, nie może być rozpatrywana w oderwaniu od wskaźników makroekonomicznych przyjętych przy konstruowaniu tego budżetu - stopa wzrostu gospodarczego, stopa bezrobocia, kształtowanie się stóp procentowych, kursy walutowe, przychody z prywatyzacji, ale trzeba również pamiętać o strukturze dochodów i wydatków i analizować je. Realizacja założeń makroekonomicznych była w zasadzie zgodna z prognozą zawartą w uzasadnieniu do ustawy budżetowej. Założony wzrost gospodarczy okazał się mniejszy od wykonanego, natomiast założona inflacja była wyższa od faktycznej. Lepiej, niż zakładał rząd, ukształtowała się w 2002 r. relacja bilansu obrotów bieżących do PKB, co było efektem wyższej od zakładanej dynamiki eksportu i niższej dynamiki importu.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#ZbigniewChlebowski">Niestety mieliśmy do czynienia z kontynuacją tendencji spadkowej inwestycji zagranicznych, niższe niż zakładano było przeciętne zatrudnienie w gospodarce, rosło niebezpiecznie bezrobocie. W sumie jednak należy uznać, że odchylenia wskaźników makroekonomicznych nie miały większego znaczenia dla realizacji budżetu państwa w 2002 r. Jaki to miał być budżet według jego twórcy ministra Belki? Jakie zakładano cele budżetowe i w jakim stopniu udało się je zrealizować?</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#ZbigniewChlebowski">Otóż według ministra Belki budżet 2002 r. miał być nie tylko zwykłym bilansem dochodów i wydatków budżetu państwa. To miał być faktyczny początek naprawy finansów publicznych. Zmienić się więc miała struktura dochodów i wydatków budżetu m.in. na rzecz zwiększenia dochodów podatkowych. Niestety, rok 2002 był kolejnym rokiem, w którym nie udało się zrealizować zaplanowanych w ustawie dochodów. Chociaż łączny plan dochodów został wykonany, to jednak zwracają uwagę błędy popełnione przy szacowaniu poszczególnych pozycji planu oraz fakt, że uzyskane dochody pozwoliły na sfinansowanie tylko 78,5% wydatków budżetowych państwa. Istotne jest zwłaszcza znaczące niewykonanie planu dochodów z PIT - zrealizowano je tylko na poziomie 91% planu. Po raz kolejny mniejsze od zakładanych okazały się wpływy z podatków pośrednich VAT i akcyzy, które w strukturze dochodów budżetu państwa stanowią aż 62%.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#ZbigniewChlebowski">Na odbiegającą od założeń realizację planu dochodów budżetu państwa wpływ miało głównie nietrafne oszacowanie skutków zmian systemowych i pogorszenie się ściągalności należności podatkowych. Prawdziwym dramatem są pozostałe do ściągnięcia należności podatkowe i niepodatkowe, które na dzień 31 grudnia 2002 r. były wyższe o 28% niż w 2001 r. W tej grupie dominują należności z tytułu podatku od towarów i usług.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#ZbigniewChlebowski">Poza przyczynami obiektywnymi, jak m.in. zła sytuacja finansowa wielu przedsiębiorstw, narastanie zaległości spowodowane jednak było nieskutecznością aparatu skarbowego oraz poważnymi błędami w jego działaniu. Najwyższa Izba Kontroli skontrolowała urzędy skarbowe. Wyniki i sformułowania pokontrolne budzą prawdziwą grozę. Nieterminowe wszczynanie i prowadzenie postępowań podatkowych, niesporządzanie zawiadomień o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, nieterminowe wszczynanie postępowań karnych skarbowych, nieterminowe wystawianie tytułów wykonawczych oraz nieterminowe wszczynanie postępowań egzekucyjnych, zaniechanie weryfikacji zasadności odliczeń dokonywanych przez podatników.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#ZbigniewChlebowski">Panie Przewodniczący! Na czym ma polegać profesjonalizm służb skarbowych? Te fakty dobitnie wskazują o niesprawności aparatu skarbowego. Otóż odsetki płacone przez aparat skarbowy, wynikające z błędnych decyzji tego aparatu, uchylonych lub zmienionych przez Naczelny Sąd Administracyjny, wzrosły w 2002 r. w porównaniu do roku 2001 ponad dwukrotnie, podczas gdy w ustawie budżetowej zakładano ich ewidentny spadek. O niesprawności aparatu skarbowego świadczy również fakt, że Naczelny Sąd Administracyjny uchylił w 2002 r. aż 22% decyzji izb skarbowych, a więc co piąta decyzja wydana przez izbę skarbową została uchylona. Straty dla budżetu państwa z samych wypłaconych tylko odsetek sięgają już setek milionów złotych.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#ZbigniewChlebowski">Trzeba też uczciwie dodać, że poprawa funkcjonowania aparatu skarbowego nie wydaje się możliwa przy równoczesnym obniżaniu nakładów na ten aparat i ślamazarnym tempie procesów informatycznych. Trzeba o tym mówić wyjątkowo dosadnie, bo nieuregulowane należności podatkowe i niepodatkowe wyniosły na dzień 31 grudnia 2002 r. ponad 22 mld zł, a więc prawie połowę naszego deficytu budżetowego. Tyle mógł mieć skarb państwa, a niestety tych pieniędzy budżet nie miał.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#ZbigniewChlebowski">W tym kontekście słowa ministra finansów, który uzasadniał projekt ustawy budżetowej na 2002 r. mówiąc m.in., iż „wysokość dochodów będzie kształtowana przez działania podejmowane w obszarze windykacji, egzekucji bieżących i zaległych należności podatkowych”, są w związku z przedstawionymi faktami kompletną fikcją. Tradycyjnie nie doszacowano dochodów jednostek budżetowych i przeszacowano inne dochody niepodatkowe, służące jako sztuczny moim zdaniem balon zwiększający planowane dochody, czego przykładem jest ogromne przeszacowanie wpływów m.in. z prywatyzacji - wpływów, które miały zasilić Fundusz Ubezpieczeń Społecznych. Pragnę podkreślić, że w efekcie na rok 2002 dochody zaplanowano niedokładnie, a końcowy wynik jest z pewnością dziełem przypadku i kilku sprzyjających okoliczności, a nie wynikiem w miarę precyzyjnych obliczeń planistycznych.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#ZbigniewChlebowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! O ile dochody budżetu państwa w 2002 r. realizowano w miarę zgodnie z założeniami, o tyle wydatki to rzeczywiście poważne nieporozumienie, w wielu dziedzinach. Jak miało być? Otóż tzw. kotwica ministra Belki miała polegać m.in. na tym, że wydatki budżetu państwa powinny rosnąć niezależnie od stanu koniunktury gospodarczej w tempie nieznacznie przekraczającym przewidywaną inflację, a więc około 1% ponad wskaźnik inflacji. Jeżeli natomiast tempo wzrostu gospodarczego byłoby szybsze od prognozowanego, a tym samym wzrosłyby dochody do budżetu, nie byłoby to usprawiedliwieniem dla dalszego zwiększania wydatków w ramach „huśtawki budżetowej”, a pozwoliłoby po prostu zmniejszyć deficyt. W wielu częściach budżetu państwa ta „huśtawka budżetowa” kołysała się tak naprawdę przez cały rok, a patrząc na wykonanie po stronie wydatków budżetu państwa, mam wrażenie, że kiedy minister Belka odchodził z Ministerstwa Finansów, zabrał ze sobą swoją przysłowiową kotwicę budżetową.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#ZbigniewChlebowski">Brak działań naprawczych, zaniechanie reform ze strony Ministerstwa Finansów o charakterze strukturalnym, niedostateczny wysiłek stabilizacji finansów publicznych - to wszystko powoduje, że klub Platformy Obywatelskiej nie udzieli rządowi Leszka Millera absolutorium. Te niekorzystne działania przede wszystkim wpłynęły na niebezpiecznie wysoki wzrost wydatków sztywnych - ponad 67%, spadek wydatków inwestycyjnych, wzrost deficytu nie tylko budżetu państwa, ale całego sektora finansów publicznych. Wzrost wydatków na obsługę długu publicznego, niski stopień założeń dotyczących prywatyzacji. Ale to wszystko przede wszystkim rzutowało na osłabienie procesów restrukturyzacji naszej polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#ZbigniewChlebowski">Nie udzielamy absolutorium rządowi, bo wykonanie budżetu państwa na 2002 r. przyniosło dalszy poważny wzrost deficytu, wysokiego i groźnego już w roku poprzednim. Deficyt budżetu państwa w 2002 r. stanowił 5,1% PKB - jest to prawie 40 mld zł - i był wyższy prawie o jeden punkt procentowy od deficytu w 2001 r. Zwiększył się też deficyt całego sektora finansów publicznych, wyniósł on w 2002 r. 46,3 mld zł, co odpowiadało ponad 6% PKB. W tym miejscu trzeba również powiedzieć o deficycie państwowych funduszy celowych, deficycie, który dosyć sztucznie nie jest zaliczany do łącznego deficytu całego sektora finansów publicznych. Fundusze te w istocie stanowią wyodrębnione części budżetu państwa. Wielkość dochodów powinna odpowiadać kosztom finansowania odpowiednich zadań, a jeżeli tak nie jest, to różnicę powinna pokrywać dotacja z budżetu państwa, którego zresztą fundusz jest wyodrębnioną częścią. W państwowych funduszach celowych nie powinny powstawać tak ogromne deficyty budżetowe. Niestety, już od kilku lat fundusze stały się niezłym polem „kreatywnej księgowości”, polegającej na tym, że zmniejsza się deficyt budżetu państwa i przerzuca pewną jego część na fundusze celowe w drodze zaniżania dotacji. Jak inaczej nazwać to, co miało miejsce, jeżeli chodzi o Fundusz Ubezpieczeń Społecznych? W poprzednich latach FUS finansowany był w znacznym stopniu pożyczkami ze środków budżetu państwa, przy czym z góry było wiadomo, że FUS nie ma możliwości spłacenia ich z własnych środków, gdyż wypłata emerytur, rent i innych świadczeń odbywa się dzięki dotacjom z budżetu państwa. Oczywiście okazało się to prawdą, bo 1 stycznia br. rząd umorzył pożyczki dla FUS w wysokości ponad 8 mld zł. Od 2 lat zaniechano udzielania pożyczek ze środków budżetowych, ale nie zrezygnowano z praktyki zaniżania dotacji. To spowodowało, że FUS w 2002 r. osiągnął deficyt w wysokości prawie 4 mld zł. Ten deficyt, o zgrozo, obsługiwany był przez kredyty komercyjne, które kosztowały już budżet ogromne dziesiątki milionów złotych. Sytuacja jest o wiele gorsza, gdyż Fundusz Ubezpieczeń Społecznych zalegał z zobowiązaniami wobec otwartych funduszy emerytalnych na sumę prawie 7 mld zł. Te zaległości stawiają pod znakiem zapytania przyszłe emerytury milionów Polaków. Za zwłokę w przekazywaniu składki fundusz płaci dodatkowo ogromne odsetki otwartym funduszom emerytalnym. Jeżeli w kontekście wykonania budżetu za 2002 r. popatrzymy na wyniki finansowe FUS-u i KRUS-u, to okaże się, że mamy do czynienia z poważną chorobą systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce, chorobą, która poważnie obciąża finanse publiczne. Dotacje dla obu funduszów w 2002 r. wyniosły ponad 42,5 mld zł, a więc więcej niż cały deficyt budżetu państwa, i stanowiły aż 23% wydatków budżetowych. Wydaje się więc niezbędna publiczna debata na temat reformy ubezpieczeń społecznych, w tym KRUS, zmierzającej do zwiększenia i uszczelnienia finansów obu funduszy - w innym przypadku nie uda się w Polsce przeprowadzić skutecznej reformy finansów publicznych. Na ostateczny obraz deficytu finansów publicznych w 2002 r. ma również wpływ wzrost deficytu kas chorych oraz wypłacone z budżetu państwa rekompensaty dla sfery budżetowej w wysokości 2,7 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#ZbigniewChlebowski">Finansowanie tak dużego deficytu budżetowego oraz spłata zadłużenia zagranicznego odbywają się w wyniku operacji przeprowadzanych na krajowym i zagranicznym rynku finansowym. Podstawą tych operacji była emisja skarbowych papierów wartościowych. W wyniku wysokiej emisji skarbowych papierów wartościowych w 2002 r. nastąpił poważny wzrost zadłużenia skarbu państwa. Dług skarbu państwa wzrósł o 44 mld zł i wynosił 328 mld zł, co oznaczało nominalny wzrost aż o 15,4%. Relacja długu skarbu państwa do PKB powiększyła się do 42,5%. Trzeba podkreślić, że tak wysoki przyrost długu wynika przede wszystkim z konieczności sfinansowania wysokiego już deficytu oraz prawie 3-krotnie mniejszych wpływów z prywatyzacji. Skonsolidowany dług publiczny na koniec 2002 r. wynosił już 45,8% PKB, a doliczając poręczenia i gwarancje, wzrasta aż do prawie 48% PKB. Dopuszczalny limit długu określony w art. 216 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wynosi 60% PKB, ale tylko pozornie dzieli nas dystans od tego limitu, bo jeżeli dług miałby rosnąć w takim tempie, jak w 2002 r., to już za 3 lata zostanie znacznie przekroczony.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#ZbigniewChlebowski">Oprócz dotychczas przedstawionych najpoważniejszych zarzutów dotyczących realizacji budżetu państwa w 2002 r. pragnę również wskazać na poważne zagrożenia, z którymi możemy mieć do czynienia również w roku bieżącym. Otóż w 2002 r. dostępne były środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi. Stopień ich wykorzystania jest żenująco niski. Środki bezzwrotne pochodzące z programów pomocy przedakcesyjnej Unii Europejskiej na programy PHARE zostały wykorzystane w 60%, ISPA w 18, a na program SAPARD - zaledwie 0,4%. Niepokój jest duży, wszakże jesteśmy w przededniu akcesji do Unii Europejskiej, a wciąż finanse publiczne nie są gotowe na wyzwania związane z członkostwem w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#ZbigniewChlebowski">Ogromne zastrzeżenia dotyczą prywatyzacji. W odniesieniu do założeń ustawy budżetowej wskaźnik realizacji przychodów wyniósł tylko ok. 30%. Wykonanie przychodów, tak pod względem rzeczowym, jak i finansowym, zasadniczo różniło się od wielkości planowanych, co świadczy o nierzetelnym planowaniu przychodów z prywatyzacji, a na dodatek minister skarbu państwa nie informował Rady Ministrów o zagrożeniach. Zakres rzeczowy nadal budzi ogromne kontrowersje. To nie tylko prywatyzacja STOEN-u czy Polmosu we Wrocławiu - np. musimy sobie uświadomić, że prywatyzacja pośrednia miała obejmować wpływy z prywatyzacji 92 spółek, a kwota zrealizowanych przychodów pozyskana została z prywatyzacji ponad 150 spółek. Warto również podkreślić, że przychody z prywatyzacji w kwocie 3,5 mld zł miały trafić m.in. do FUS-u, a ich brak powiększył znacznie dług publiczny. Mimo tak niskich dochodów z prywatyzacji na środek specjalny przekazano 900 mln zł, a w resorcie skarbu państwa z naruszeniem prawa wydano ponad 800 tys. zł m.in. na zakup nowych samochodów.</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#ZbigniewChlebowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wieje zgrozą, kiedy czyta się sprawozdanie z realizacji inwestycji wieloletnich realizowanych w 2002 r. Żadna z kontrolowanych przez NIK inwestycji nie była realizowana prawidłowo. Zarzuty dotyczyły bardzo poważnych i bardzo konkretnych nieprawidłowości. Inwestorzy m.in. nie posiadali zaktualizowanych i zatwierdzonych zestawień kosztów określających aktualną, całkowitą wartość kosztorysową inwestycji, nie posiadali prawa do dysponowania nieruchomościami na cele budowlane, na których przewidywano lub realizowano inwestycje, nieprawidłowo określano wartość kosztorysową inwestycji, nie wykorzystywano przyznanych środków, a rekordzista, szpital w Polanicy Zdroju - inwestycja realizowana bezpośrednio przez Ministerstwo Zdrowia - wykorzystał zaledwie 21% przyznanych środków. Dalej, chodzi o nierzetelność postępowań w trybie ustawy o zamówieniach publicznych, niegospodarne i niecelowe wydatkowanie środków finansowych, czego dobrym przykładem była Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, gdzie zakupiono samochody osobowe, łodzie motorowe, obiekty rekreacyjne, wyposażenie biur i ośrodków wczasowych. Jakie wnioski z tych kontroli wyciągnął rząd, skoro w 2003 r. dalej finansuje większość tych inwestycji?</u>
          <u xml:id="u-20.16" who="#ZbigniewChlebowski">Wiele nieprawidłowości Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła po kontrolach przeprowadzanych w Ministerstwie Zdrowia, gdzie m.in. za „nielegalnie” wygospodarowane pieniądze kupowano m.in. samochody - nową lancię - i sprzęt komputerowy. Podczas kontroli tegoż ministerstwa wyszły na jaw liczne nieprawidłowości, w tym brak przepisów powszechnie obowiązującego prawa w realizacji tzw. profilaktyki zdrowotnej, na którą Ministerstwo Zdrowia w ubiegłym roku wydało kilkaset milionów złotych. Podział i nadzór jest mało przejrzysty, zwiększa się ryzyko niegospodarności. To samo dotyczy finansowania wysokospecjalistycznych procedur medycznych, programu działań osłonowych i restrukturyzacji w ochronie zdrowia. To wszystko miało miejsce przy totalnym załamaniu się finansów polskiej służby zdrowia i dodatkowo bulwersowało środowiska medyczne oraz pacjentów. Rząd nie panował nad sytuacją popadającej w długi służby zdrowia - brak koncepcji naprawy, brak skutecznych działań w zakresie restrukturyzacji, w końcu powstanie kolejnego państwowego funduszu, który bez kontroli parlamentu będzie zarządzał i dysponował ogromną sumą pieniędzy, ponad 50 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-20.17" who="#ZbigniewChlebowski">Jeśli chodzi o najpoważniejsze zarzuty przy kontrolowaniu agencji i instytucji państwowych, to najwięcej zastrzeżeń Najwyższa Izba Kontroli sformułowała przede wszystkim pod adresem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Najpoważniejsze zarzuty odnoszą się do nieprawidłowości związanych z wprowadzaniem Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli - IACS. Dotyczą one m.in. wstrzymania prac nad oprogramowaniem w związku z nieprawidłowościami w jego budowie, niezrealizowania zadań dotyczących zapewnienia bezpieczeństwa żywności, niecelowego i niegospodarnego prowadzenia prac adaptacyjnych w lokalach wynajmowanych na potrzeby biur powiatowych, negatywnej oceny zasad rekrutacji pracowników agencji. Czy kolejne zmiany ministrów rolnictwa i prezesów agencji rolnych są w stanie zapobiec tak daleko idącym patologiom?</u>
          <u xml:id="u-20.18" who="#ZbigniewChlebowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Klub Poselski Platforma Obywatelska nie udziela absolutorium rządowi, bo realizacja budżetu państwa w 2002 r. nie przyczyniła się do rozwiązania podstawowych problemów finansów publicznych. Wręcz przeciwnie - w świetle tego, co ukazałem, problemy systematycznie narastają. Nie nastąpiły niezbędne zmiany w strukturze oraz poziomie wydatków publicznych, ważne dla naprawy finansów publicznych. Niedostateczny jest wysiłek stabilizacyjny, niedostateczna jest skala zmian, zwłaszcza po stronie wydatków, w kierunku ograniczenia wydatków sztywnych na rzecz wydatków wspomagających rozwój gospodarczy. Jest to fundamentalny warunek naprawy finansów publicznych w najbliższych latach. Brak również działań absolutnie koniecznych do pełniejszego wykorzystania środków pochodzących z programów przedakcesyjnych oraz dostosowania budżetu do wymogów Unii Europejskiej. Niebezpiecznie wysoki deficyt budżetu państwa, nadmierny wzrost długu publicznego, ale również osłabienie procesów restrukturyzacji polskiej gospodarki, m.in. poprzez zaprzestanie procesów prywatyzacji, to naszym zdaniem główne czynniki wpływające negatywnie na stan finansów publicznych. Najważniejsze zadania - pobudzenie gospodarki, obniżenie bezrobocia i przygotowanie Polski do Unii Europejskiej - nie zostały niestety zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-20.19" who="#ZbigniewChlebowski">Realizacja budżetu państwa za 2002 r. pozwoliła na sformułowanie 10 najpoważniejszych zarzutów, które były podstawą do tego, że Klub Poselski Platforma Obywatelska nie udziela absolutorium rządowi Leszka Millera. Te 10 punktów, raz jeszcze powtórzę, to: wzrost deficytu, nie tylko budżetu państwa, ale całego sektora finansów publicznych; wzrost wydatków na obsługę długu publicznego; wzrost deficytu państwowych funduszy celowych; wzrost wydatków sztywnych; zanik prywatyzacji; spadek inwestycji; niski stopień wykorzystania środków bezzwrotnych z programów pomocy przedakcesyjnej Unii Europejskiej; nieprawidłowości, niegospodarne, niecelowe i nierzetelne wydatkowanie środków finansowych na inwestycje realizowane w ramach inwestycji wieloletnich; ogromne nieprawidłowości po kontrolach przeprowadzanych w Ministerstwie Zdrowia; nieprawidłowości w funduszach i agencjach państwowych, w tym najpoważniejsze w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-20.20" who="#ZbigniewChlebowski">Dlatego w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska stwierdzam, że ogólna ocena procesów budżetowych w roku 2002 nie może zyskać naszej akceptacji. Klub będzie głosował za nieprzyjęciem sprawozdania z wykonania budżetu państwa w 2002 r. oraz za nieudzieleniem absolutorium Radzie Ministrów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Jasińskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WojciechJasiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić opinię Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość odnośnie do sprawozdania z wykonania budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WojciechJasiński">Przed przyjęciem budżetu uchwalono cały szereg restrykcyjnych dla społeczeństwa zmian. I tak: zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych doprowadziły m.in. do likwidacji dużej ulgi budowlanej, opodatkowano wydawane pracownikom bony towarowe i paczki świąteczne, opodatkowano oszczędności. Zmiany w ustawie o PIT według informacji rządu miały przynieść wzrost dochodów w wysokości ok. 4,3 mld zł. Podwyższono podatek VAT na szereg materiałów i usług, m.in. na energię elektryczną, paliwa, zabawki i gry dziecięce, odzież dla dzieci, wyroby rękodzieła ludowego. Wskutek tego według rządu dochody budżetu miały wzrosnąć o ok. 2 mld zł. Jeśli idzie o wydatki, to pod pretekstem koniecznych oszczędności budżetowych rząd: zabrał podwyżki nauczycielom i nauczycielom akademickim; ograniczył składki na ubezpieczenia zdrowotne bezrobotnych; skrócił urlopy macierzyńskie; znacznie ograniczył ulgi przejazdowe dla studentów; znacznie ograniczył lub zlikwidował ulgi na przejazdy osobom niepełnosprawnym i osobom im towarzyszącym, w tym osobom odwożącym dzieci do szkół czy ośrodków szkolno-wychowawczych; zlikwidował czwartą godzinę wychowania fizycznego.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#WojciechJasiński">I cóż społeczeństwu obiecywano za te dodatkowe obciążenia? Obiecywano sprawniejsze, tańsze, lepiej działające państwo. Obiecywano przeprowadzenie czy może raczej przygotowanie do przeprowadzenia głębokiej reformy finansów publicznych, polegającej na odważnej zmianie nieefektywnej struktury wydatków publicznych oraz wzmocnieniu strony dochodowej, jak to napisano w uzasadnieniu do ustawy budżetowej. Poza tym obiecywano poprawę systemu ochrony zdrowia. Obiecywano, w ramach programu „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca”, szybkie przystąpienie do budowy dróg i autostrad, co miało intensyfikować rozwój gospodarczy. Obiecywano, że przychody z prywatyzacji będą w coraz większym stopniu wykorzystywane do sfinansowania ożywienia gospodarczego. Obiecywano, że liczba zatrudnionych w gospodarce zmniejszy się, ale że będzie jednak wynosiła 9,3 mln osób.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#WojciechJasiński">Obiecywano i co z tego wyszło? Nic nie wyszło. Państwo jest w tak fatalnym stanie jak jeszcze nigdy od początku transformacji. W Wysokiej Izbie już dostatecznie wiele o tym mówiono. Ten rząd, pomimo, tak jak mówiłem, zwiększenia bazy o 6 mld zł, zebrał podatków łącznie niewiele więcej niż rząd poprzedni w 2001 r., nie mówiąc o tym, że tam rząd zwiększał deficyt, żeby pewne wydatki pokryć, które można było pokryć później; ale wszystko jedno, to można uznać za celowe. Poza tym w odniesieniu do dochodów trzeba powiedzieć, że to państwo nie było w stanie wyegzekwować zaplanowanych wpływów choćby z podatku akcyzowego od paliw silnikowych, podczas gdy liczba pojazdów samochodowych, jak mówiliśmy, systematycznie wzrasta, a środki przekazu często donoszą o wyczynach mafii paliwowej, o „chrzczeniu” benzyny itd. Przecież do uprawiania takiego procederu niezbędne są znaczne środki finansowe i rzeczowe. To nie jest tak, że właściciel czy pracownik stacji benzynowej doleje do zbiornika kilka wiader wody czy jakiegoś zużytego oleju silnikowego. Takie paliwo jest przywożone na stacje benzynowe w cysternach. Jego ilość to 15–25% całości.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#WojciechJasiński"> Podobnie można powiedzieć o niemożności zapobieżenia używaniu do napędu pojazdów oleju opałowego. Rząd w sposób najoczywistszy nie ma ochoty podjąć walki z tym procederem. Nasze państwo nie jest w stanie zebrać w zaplanowanej wielkości podatku od gier. Jest za to w stanie zmniejszyć swoją kontrolę nad dochodami osiąganymi przez organizatorów gier hazardowych. Jest w stanie zapewnić możliwość lokowania automatów do gier hazardowych w każdym wiejskim czy osiedlowym sklepie, co - nie oszukujmy się - daje możliwości różnym, często szemranym, podmiotom gospodarczym robienia różnorakich przekrętów, nie mówiąc już o wciąganiu dzieci i młodzieży w hazard. Jednocześnie systematycznie pogarsza się ściągalność podatków - zaległości wzrosły o blisko 30%.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#WojciechJasiński">W sprawozdaniu rządu z wykonania budżetu jest napisane, że deficyt budżetowy wyniósł 39 400 mln zł i był niższy od rzekomo nieprzekraczalnej kwoty założonej ustawą. Jeśli jednak do tego dodać ujemny wynik państwowych funduszy celowych - które w istocie obciążają budżet - oraz zobowiązania wymagalne jednostek budżetowych, to faktyczny deficyt sięgnie 45 mld. To przysłowiowe zamiatanie pod dywan nabiera tempa.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#WojciechJasiński">Finanse publiczne na koniec 2002 r. były w stanie gorszym niż w końcu 2001 r. (dziś są w stanie jeszcze gorszym). Relacja zarówno długu skarbu państwa, jak i długu publicznego do produktu krajowego brutto wzrosła o 5%. Bardzo poważna jest groźba, granicząca z pewnością, że w bieżącym roku przekroczymy magiczne 50%.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#WojciechJasiński">Pomimo tego stanu rzeczy reforma finansów wydaje się równie odległa jak przed rokiem. Rząd bardzo gromko zapowiadał wniesienie ustaw reformujących finanse publiczne - projekty ustaw miały wpłynąć do połowy maja, a być może nawet wcześniej. Można wprawdzie się liczyć z tym, że projekty, które już wpłynęły i w najbliższym czasie wpłyną, rząd poprzez swoją większość będzie chciał przeprowadzić, podobnie jak to było z tą kompromitującą rząd słynną ustawą abolicyjną, która została przeprowadzona na siłę, wbrew ostrzeżeniom opozycji, wbrew stanowisku Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#WojciechJasiński">Z poprawą w ochronie zdrowia jest tak jak we wszystkich innych dziedzinach, w których rząd SLD zapowiadał poprawę, czyli jest znacznie gorzej niż przed tymi „uzdrowieńczymi” poczynaniami. Bałagan jest większy. O tym, żeby pieniądze szły za pacjentem, już nawet się nie mówi. Idea leku za złotówkę okazała się lichym propagandowym hasłem. Pieniędzy na kontrakty wojewódzkie według wszystkich sygnałów jest mniej, a zasady, według których te kontrakty będą zawierane, są ciemniejsze (pewnie znajomi dostaną więcej). Długi szpitali rosną w zastraszającym tempie. Według rządu jest to 5,5 mld zł, według związku powiatów - 10 mld. Ta druga wielkość jest bardziej realna.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#WojciechJasiński">Autostrady i drogi szybkiego ruchu - pominąwszy mniej dolegliwy może aspekt społeczny, szczególnie dla biednych - to może jeszcze większa kompromitacja rządu. Ministerstwo Infrastruktury nie potrafiło zagospodarować będących w jego dyspozycji środków. To, że ponad 600 mln zł nie wykorzystano na budowę dróg, to po prostu wstyd. Tłumaczenie, że są to środki niewygasające, jest jeszcze bardziej beznadziejne, bo pokazuje, że rząd nie ma żadnego programu. Chyba że ministerstwo chce powiedzieć, że zapobiegło ukradzeniu tego, no to wówczas można uznać, że jest to zasługa.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#WojciechJasiński">Przychody z prywatyzacji w projekcie budżetu zaplanowano chyba wyłącznie w tym celu, aby na siłę, pospiesznie zwiększyć środki dochodowe w części 98, czyli przychody i rozchody związane z finansowaniem deficytu, tak by w ten sposób uzasadnić twierdzenie, że deficyt, który rząd zaplanował w poprzednim budżecie, jest niegroźny, że zostanie stosunkowo łatwo spłacony. To twierdzenie uzasadnia tłumaczenie ministra skarbu państwa z niewykonania przychodów z prywatyzacji, że działa na rynku i nie może przewidzieć, co się stanie ostatecznie. Zgoda, na rynku występuje pewne ryzyko, tylko że minister ani słowem nie zająknął się na temat tego, co się stało, jakie były przyczyny tego, co stało się z rynkiem, jakie zmiany nastąpiły, czy kryzys czy coś innego, że nie mógł tego we właściwy sposób przewidzieć. Po prostu albo minister nie znał rynku, na którym działał, albo to było to, o czym mówiłem wcześniej, i dlatego wykonano 29,9% założonej kwoty.</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#WojciechJasiński">Reasumując, zważywszy na fakt, że budżet jest finansowym narzędziem państwa przy wykonywaniu jego zadań, stwierdzić należy jednoznacznie, że przyniósł on fatalne rezultaty w postaci znacznie gorzej funkcjonującego państwa. Budżet 2002 r. ani niczego nie ustabilizował, ani niczego nie rozwinął. W związku z tym Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował przeciw udzieleniu rządowi absolutorium. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Kuźmiuka występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#ZbigniewKuźmiuk">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Panie Prezesie! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego dotyczące sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia 2002 r. do 31 grudnia 2002 r. oraz sprawozdania z działalności Narodowego Banku Polskiego w 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#ZbigniewKuźmiuk">Na początek kilka uwag ogólnych. Przedłożone sprawozdanie jest niezwykle obszerne, liczy aż 5 tomów. Wiele kwestii, w tym szczególnie finansowych, jeśli chodzi o wielkości rzędu tysięcy złotych, jest opisanych bardzo szczegółowo. W innych miejscach brakuje opisów dotyczących wydatków rzędu setek milionów złotych. Co więcej. Ta ogromna liczba danych szczegółowych spowodowała zapewne takie braki, jak choćby nieprzedstawienie podstawowych zagrożeń dotyczących polskiej gospodarki czy polskich finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#ZbigniewKuźmiuk">Budżet był realizowany w trudnych warunkach, do których należy zaliczyć w roku 2002 niską aktywność gospodarczą. Dość powiedzieć, że w I kwartale roku 2002 ciągle jeszcze spadał popyt, a później rósł zaledwie w granicach 1%. Nadal mieliśmy do czynienia z załamaniem procesu inwestycyjnego. Inwestycje, przy założeniu, że miały zwiększać się, niestety w roku 2002 ciągle się zmniejszały. Niższa była od przewidywanej średnioroczna inflacja, zamiast 4,5%–1,9%, co musiało się w oczywisty sposób przełożyć na mniejsze dochody budżetowe choćby z podatków pośrednich. Sprzyjały z kolei realizacji budżetu większa przewidywalność procesów gospodarczych, co szczególnie na tle do roku 2001 jest rzeczą dosyć oczywistą, niewątpliwie realistyczne, ostrożne czy, jak niektórzy mówili, wręcz konserwatywne założenia makroekonomiczne przyjęte do budowania budżetu na rok 2002, decyzje Rady Polityki Pieniężnej o zmniejszeniu nominalnych stóp procentowych - choć przy, jak zaznaczyłem już wcześniej, wyraźnie niższej inflacji niż planowana w oczywisty sposób realne stopy procentowe były wyższe, niż zakładano - wreszcie wzrost eksportu realizowany w bardzo trudnych warunkach, przy mocnym złotym i mocnym dolarze, szczęśliwie troszeczkę słabszym euro, co rzutowało na bardzo niską rentowność, w szczególności przedsiębiorstw eksportujących.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#ZbigniewKuźmiuk">Mimo wielu wątpliwości związanych z realizacją budżetu na 2002 r. trzeba stwierdzić, że budżet ten jest pierwszym od kilku lat budżetem zrealizowanym w sposób sprawny, szczególnie widać to na tle budżetu 2001 r. Przypomnę tylko blokady wydatków pod koniec roku i konieczność 2-krotnej nowelizacji budżetu. Budżet 2002 r. przyczynił się do ustabilizowania finansów publicznych i odzyskania przez polską politykę fiskalną zaufania ze strony rynku, znowu szczególnie jest to widoczne w porównaniu z tym, co się działo w związku z realizacją budżetu w roku 2001. Koncentracja na stabilizacji spowodowała jednak odłożenie decyzji dotyczących działań o charakterze strukturalnym, przesunięcie tych decyzji do czasu konstruowania budżetu roku 2004, bo także w budżecie roku 2003 w zasadzie tych zmian nie ma.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#ZbigniewKuźmiuk">Teraz kilka uwag na temat realizacji założeń makroekonomicznych oraz ich wpływu na sytuację budżetu państwa. Jak już parokrotnie mówiono z trybuny, wzrost gospodarczy okazał się ostatecznie wyższy od złożonego o 0,4 punktu, co niewątpliwie przyczyniło się do powiększenia dochodów budżetowych. Niestety, po raz kolejny, już to sygnalizowałem, mieliśmy do czynienia z załamaniem inwestycyjnym. W założeniach makroekonomicznych do budżetu przyjęto, że inwestycje mają zwiększyć się o ponad 1%, niestety zmniejszały się, i to trzeci rok z rzędu, blisko o 7%, co oczywiście rzutuje także na to, co dzieje się w roku 2003, i nie daje bardzo mocnych podstaw do tego, żebyśmy już okrzyknęli, że rozwój gospodarczy, który jednak wzrasta, jest rozwojem stabilnym. Inflacja była wyraźnie mniejsza, niż zakładano. Oczywiście cieszymy się z mniejszej inflacji, ale nie ulega wątpliwości, że miała ona także ujemne skutki, jeżeli chodzi o realizację budżetu, przede wszystkim w postaci niższych dochodów budżetowych, szczególnie z tytułu podatków pośrednich. Stopy procentowe nominalne były niższe, niż zakładano w budżecie, co świadczy jeszcze raz o ostrożności w przyjmowaniu założeń do budowania budżetu na rok 2002, ale realne niestety były wyższe, niż zakładano w budżecie. No i wreszcie ostatnie negatywne zjawisko - ponad 18-procentowe bezrobocie, wprawdzie ciut niższe, niż przewidywano w założeniach do budżetu, ale jednak bezrobocie rzędu ponad 3 mln ludzi to nie jest bezrobocie w jakikolwiek sposób mogące być zaakceptowane przez polskie społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#ZbigniewKuźmiuk">Przejdę teraz do króciutkiej, ze względu na brak czasu, analizy tego, co znajduje się po stronie dochodowej i wydatkowej budżetu. Jeszcze raz podkreślę, że mniejsze były wpływy z podatków pośrednich o ponad 1 mld zł głównie ze względu na to, że mniejsza od założonej była inflacja. Automatycznie przełożyło się to na niższe dochody z tego tytułu. Niższe były także dochody z podatku dochodowego od osób prawnych. Jest to trochę dziwne zjawisko, bo wzrost gospodarczy był jednak wyższy, a co więcej, przypomnijmy, zlikwidowaliśmy pewną część ulg i zwolnień w tym podatku. Tak więc nietrafienie z określeniem wpływów z tego podatku jest zastanawiające. Chcę szczególnie podkreślić kwestię kolejnego nietrafienia z określeniem wpływów z tego podatku i oddziaływania tego na sytuację samorządów. Jak wiadomo, wszystkie samorządy mają udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych. Jesienią otrzymują stosowne informacje o tym, ile będą wynosiły te wpływy w przypadku konkretnego budżetu, a przy tego rodzaju błędach w czasie trwania roku budżetowego otrzymują informacje korygujące na temat udziałów w podatkach dochodowych. W sytuacji, kiedy wydatki są już zaplanowane i trzeba je realizować, informacja o tym, że nie będzie dochodów, stawia wszystkie samorządy, a w szczególności samorządy powiatowe i wojewódzkie, w wyjątkowo trudnej sytuacji. Gminy sobie jakoś radzą z tą niestabilnością, bo oczywiście mają dochody z podatków własnych, ale w nich także ta sytuacja rzutuje na to, co się dzieje w samorządach. I jeszcze raz chciałbym to bardzo mocno podkreślić, bo samorządy bardzo powszechnie to krytykują: najpierw optymistyczne założenia, a później bardzo poważna rozbieżność w ich realizacji, co w świetle proponowanych rozwiązań w nowej ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego budzi szczególne emocje. Mówimy o większych udziałach w obydwu podatkach, samorządowcy na to odpowiadają: chcemy mniejszych, ale bardzo realistycznych, niezmienianych w ciągu trwania roku budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#ZbigniewKuźmiuk">Teraz kilka słów o wydatkach - chcę zwrócić uwagę na wydatki związane z obsługą długu publicznego w części krajowej i zagranicznej. Otóż w części krajowej były one niższe o 1 mld, a w części zagranicznej - o 0,2 mld. Po raz kolejny na tej sali pokuszę się o taką oto analizę: przy dwustumiliardowej części krajowej długu publicznego wydatki na obsługę tej część wynoszą mniej więcej 20 mld zł. Z drugiej strony mamy 100 mld długu zagranicznego i wydatki na ten cel - 3,7 mld złotych. Zatem relacja długu krajowego do zagranicznego jest jak 2:1, a relacja kosztów odpowiednio jak 6:1. Myślę, że jest to wymowna sugestia wobec polityki prowadzonej przez Narodowy Bank Polski. Możemy mówić różne rzeczy, ale liczby i konkrety są nieubłagane. Dług publiczny w części krajowej kosztuje nas 6-krotnie więcej niż obsługa części zagranicznej. Na to oczywiście ma wpływ odpowiednie kształtowanie kursu walutowego, ale pokazuje to skalę problemu.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#ZbigniewKuźmiuk">Kolejne dwie uwagi związane z wydatkami, dotyczące niewykonania wydatków inwestycyjnych. To, co za chwilę powiem, jest szczególnie zatrważające przy tym wskaźniku, kiedy załamały się inwestycje w skali gospodarki. Jeżeli budżet państwa owe skromne nakłady inwestycyjne wykonuje tylko w 95%, to jest to bardzo poważne zastrzeżenie do tego, co jest realizowane, bo oznacza to nieodnawianie majątku publicznego, a tym samym uniemożliwienie w przyszłości wykonywania zadań publicznych.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#ZbigniewKuźmiuk">Wreszcie, proszę państwa, wydatki na dofinansowanie ubezpieczeń społecznych - i tych w ZUS, i tych w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Poświęćmy kilka chwil tej kwestii. Otóż pozytywnie oceniamy reformę ubezpieczeń społecznych; mówią o tym nie tylko eksperci, ale takie jest powszechne odczucie. Musimy mieć jednak świadomość tego, ile to kosztuje budżet. Samo uzupełnienie tego, co ZUS przekazuje do tzw. II filaru ubezpieczeń, w roku 2002 kosztowało 9,5 mld zł. To jest gigantyczne obciążenie. Jeżeli weźmiemy pod uwagę fakt, że są jeszcze zobowiązania z początku tej reformy w kwocie rzędu 10 mld zł, to widać, jaka skala obciążeń spada na budżet państwa w związku z realizacją tej słusznej skądinąd reformy.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#ZbigniewKuźmiuk">Teraz dwa zdania o Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Te dwie rzeczy się często zestawia i mówi się o tym, że jeżeli chodzi o ZUS, to jest to tylko uporządkowanie i w zasadzie nie obciąża to specjalnie budżetu - a przed chwilą o tym mówiłem. Jeżeli chodzi o Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, to spodziewamy się tutaj w najbliższej przyszłości bardzo daleko idących oszczędności. Proszę państwa, po raz kolejny powiedzmy na tej sali, że jest to jakieś gigantyczne nieporozumienie. Tak, dotacja do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wynosi niecałe 16 mld, ale jeśli chodzi o dopłaty do rent i emerytur rolniczych, czyli o to, o czym powinniśmy mówić, jest to kwota niewiele przekraczająca 10 mld zł. A więc KRUS realizuje zadania wynikające z innych obowiązków państwa i wydaje na to blisko 6 mld zł. Gdybyśmy zestawili te 10 mld z wydatkami na renty i emerytury, to zobaczylibyśmy, że dotacja wynosi 70-75%, a więc mniej więcej tyle, ile we wszystkich krajach Unii Europejskiej wynoszą dotacje do systemu rent i emerytur rolniczych. Przestańmy budować mity, że Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i dotacje do niej są jakimś wielkim rezerwuarem pieniędzy, które będzie można zaoszczędzić, wprowadzając reformę finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Pseudo-rolnicy.)</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#ZbigniewKuźmiuk">Szanowni Państwo! Na koniec przynajmniej dwa zdania na temat sprawozdania z działalności Narodowego Banku Polskiego. Tutaj, można powiedzieć, nic nowego. W roku 2002 Narodowy Bank Polski po raz czwarty z rzędu nie osiągnął rocznego celu inflacyjnego, który zresztą sam sobie założył, i ta informacja w zasadzie powinna nam służyć za cały komentarz. Może tylko dodam, że w 1998 r. została przyjęta tzw. średnioroczna strategia na lata 1999–2003, dotycząca celów polityki pieniężnej. Zakładano w niej, że na koniec 2003 r. średnioroczna inflacja będzie niższa niż 4% - ten wskaźnik udało się zrealizować pod koniec 2001 r., a więc dwa lata wcześniej niż zakładała to Rada Polityki Pieniężnej. Oczywiście można powiedzieć tak: Po cóż oburzać się na niższą inflację niż zakładano, i to zrealizowaną dwa lata wcześniej niż zamierzano? To prawda, ale niestety, płacimy za to zastojem w gospodarce, bardzo niskim rozwojem, wręcz stagnacją przez długie lata, gigantycznym bezrobociem, o którym już wspominałem, i załamaniem się procesów inwestycyjnych. Mamy niską inflację, ale za takie koszty. To także polecam pod rozwagę: Czy warto było tak się spieszyć z drastycznym obniżaniem inflacji, co pociągnęło za sobą tak gigantyczne koszty?</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#ZbigniewKuźmiuk">Szanowni Państwo! Kwestie szczegółowe będzie omawiał w imieniu naszego klubu pan poseł Gruszka. Ja chciałbym tylko zapowiedzieć, że Polskie Stronnictwo Ludowe w związku z tym, że jest odpowiedzialnym ugrupowaniem parlamentarnym, brało udział w tworzeniu budżetu na rok 2002 i przez pełen rok budżetowy uczestniczyło w jego realizacji. Będziemy więc, mimo zastrzeżeń, głosowali za przyjęciem sprawozdania z wykonania budżetu i za udzieleniem absolutorium dla rządu za rok 2002. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Leppera występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#AndrzejLepper">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ile razy jeszcze będziemy się zbierać, tu, w Wysokiej Izbie, i robić z Sejmu ścianę płaczu, narzekania, mówienia o tym, że brakuje na to, na tamto? Kiedy w końcu zaczniemy likwidować przyczyny tego stanu rzeczy, a nie tylko i wyłącznie skutki? Jeżeli nie zlikwidujemy tych przyczyn, to walka ze skutkami będzie zawsze przynosić odwrotny rezultat.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#AndrzejLepper">W budżecie jest coraz mniej pieniędzy. Wysłuchaliśmy sprawozdań złożone przez posła sprawozdawcę przez prezesa NBP, również bardzo konkretnego sprawozdania prezesa NIK, który odnosi się do wszystkich nieprawidłowości. Te dwa sprawozdania wskazują na to, że my ciągle rozmawiamy o tym, skąd wziąć, komu zabrać, komu dać, a nie mówimy, że należy zlikwidować przyczyny.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#AndrzejLepper">Główne przyczyny naszych wszystkich niepowodzeń to właśnie wprowadzone 14 lat temu reformy. I twórca tych reform - którego witam, ale nie widzę tutaj, niechlubny ojciec chrzestny Samoobrony, pewnie się posila gdzieś w kuluarach, osłabł - nadal jest. Proszę państwa, to nie są żarty. Nadal jest. Tu nie chodzi o pana profesora Balcerowicza, tu chodzi o jego politykę. Ta polityka się nie zmienia od 14 lat. Czy my jako Polacy nie zauważamy tego? Czy był Wałęsa - był Balcerowicz, jest Kwaśniewski - jest Balcerowicz, rządziła prawica - był Balcerowicz, dzisiaj jest lewica - jest Balcerowicz. Ta sama polityka, proszę państwa. To nie jest moja jakaś walka z tym człowiekiem, tylko jest to walka z polityką. Błędna polityka finansowa państwa doprowadziła do tego, że dzisiaj jesteśmy w tak ciężkiej sytuacji. I rząd będzie liczył tylko i wyłącznie na to, że Unia Europejska załatwi nasze problemy.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#AndrzejLepper">Panie premierze Miller, nie załatwi tych problemów żadna Unia Europejska, jeżeli nie zaczniemy naprawy kraju od reformy finansów państwa. Nie finansów publicznych, ale państwa, bo to jest zasadnicza różnica. A tę reformę trzeba zacząć od zmiany ustawy o Narodowym Banku Polskim.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#AndrzejLepper">Nie może być tak, że Narodowy Bank Polski będzie państwem w państwie. A pan profesor Balcerowicz... Za ten jego wykład profesorski oczywiście można podziękować, ale ja myślę, panie profesorze Balcerowicz, że nawet studenci pierwszego roku mało co z tego wykładu pana zrozumieli. Oni by nie zrozumieli naprawdę nic...</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#AndrzejLepper">…a już ludzie - bo mam spotkania z ludźmi młodymi, mam spotkania z ludźmi nauki, którzy pana nie rozumieją już w ogóle. Czy pan tego nie widzi, panie Balcerowicz, że pan się skończył, teorie pana? Czy pan nadal będzie tę utopię swoją nam wtłaczał i wmawiał, że ona jest słuszna? Czy pan nie widzi efektów swoich działań?</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#AndrzejLepper">A te efekty, panie marszałku, Wysoka Izbo, są takie: W 1989 r. zły dług, niepotrzebny w części, dług Gierka wynosił 48 mld dolarów, a majątek narodowy był w rękach polskich. Dług był zewnętrzny, długu wewnętrznego nie było, bo wszystko było państwowe. Banki były w rękach polskich. Po 14 latach reform mamy dzisiaj dług zewnętrzny wynoszący 85 mld dolarów prawie; dług publiczny, wewnętrzny, wynosi 395 mld zł. 85% banków sprzedanych, 70% majątku narodowego w rękach obcych i ok. 50% handlu w rękach obcych. To są wyniki tych działań, 14 lat, kolejnych wszystkich rządów. Do tego trzeba jeszcze dodać 5 mln bezrobotnych i 40% polskiej młodzieży, która kończy studia i nie ma pracy. Bezrobocie, żadnej szansy nie ma. To są wyniki tych działań. Trzeba zlikwidować przyczyny tego wszystkiego.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#AndrzejLepper">Przyczyna, jak tłumaczyłem, tkwi w tym, że bank centralny trzyma pieniądze w garści, jest państwem w państwie. 2 lata temu - niecałe 2 lata temu, przepraszam - kiedy zabierałem głos z tej trybuny, mówiłem o rezerwie rewaluacyjnej, to większość Wysokiej Izby, z pełnym szacunkiem, usłyszała pierwszy raz ten termin. Rezerwa rewaluacyjna - co to jest w ogóle? Gdzie? Co ten Lepper szalony znowu wymyślił? Jakąś rezerwę rewaluacyjną. Dzisiaj cały kraj wie o tym.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#AndrzejLepper">Dlaczego znowu ucichło wokół tego tematu? Dlaczego? A to jest kwota 27,5 mld zł. Ona jest zmienna oczywiście. Ja sobie zdaję sprawę z tego. Mówią o tym autorytety ekonomiczne, ludzie, którzy rządzili krajem. I profesor Belka, i Kołodko, profesor Rosati, wielu, wielu innych mówi. Nie tylko ci z pierwszych stron, ale mówią wszyscy o tym, że ta rezerwa jest. To nam próbuje się kota ogonem odwracać, mówiąc, że to są pieniądze wirtualne; jakieś papierowe wymyślili teraz, księgowe pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#AndrzejLepper">Kto ich tych terminów ekonomicznych uczy? Gdzie, w jakiej książce one są? Może podadzą nam wszystkim, to sprawdzimy to, co to znaczy w ogóle wszystko.</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#AndrzejLepper">To są konkretne pieniądze zapisane po stronie pasywów, więc są po stronie aktywów. I te pieniądze można uruchomić. I trzeba uruchomić. Jeżeli są one, to dlaczego one nie służą do tego, aby rozwijać naszą małą i średnią przedsiębiorczość, aby ratować resztki naszego przemysłu, naszego rolnictwa, handel, usługi, transport? Wszystko pada dzisiaj. Wyniki tych reform to również to - i trzymania pieniędzy - zadłużenie służby zdrowia, zadłużenie szkolnictwa, wojska, Policji nawet. Wszystko zadłużone mamy w kraju. A rezerwa rewaluacyjna ma się bardzo dobrze. Leży sobie i prezes banku mówi: A dam wam tam od czasu do czasu miliard złotych. Brakuje, mówi, panie ministrze finansów, no to miliard w zeszłym roku spod dywanu wyjął i mówi: macie, ten miliard złotych wam daję. No jak to jest? Co on nam daje? To co my jesteśmy tutaj, Wysoka Izbo? Kim my jesteśmy? Wybrani przez naród po to, żeby prezes narodowego banku dzisiaj nam złożył sprawozdanie do wiadomości? W dalszym ciągu tylko do wiadomości, nie do zatwierdzenia. Bo czy my je przyjmiemy, czy nie, to on ma to w nosie.</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.14" who="#AndrzejLepper"> Czy jemu na tym zależy? Absolutnie nie. Czy my się zgadzamy z tym, czy nie, to nie ma żadnego znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-26.15" who="#AndrzejLepper">Ta rezerwa jest po prostu i trzeba ją uruchomić na rozwój małej i średniej przedsiębiorczości, na tworzenie miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-26.16" who="#AndrzejLepper">I druga rezerwa - dewizowa, co roku wyższa, co roku wyższa. Dzisiaj już jest to 33,5 mld dolarów. I te pieniądze... Ja pytam prezesa Narodowego Banku Polskiego i żądam odpowiedzi jako poseł. Proszę mi odpowiedzieć: Gdzie te pieniądze są lokowane? Gdzie one leżą? W jakich bankach? Na jaki procent? I gdzie Polska zaciąga następne kredyty w kwocie ok. 3 mld dolarów rocznie i na jaki procent? Czy to nie jest w tych samych bankach, gdzie lokujemy pieniądze na 1–2%, a kredyty bierzemy na 15%?</u>
          <u xml:id="u-26.17" who="#AndrzejLepper">To jest działanie na szkodę Polski i Polaków. To jest normalny sabotaż i to trzeba zlikwidować.</u>
          <u xml:id="u-26.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.19" who="#AndrzejLepper"> Jeżeli tego nie zrobimy, nie rozliczymy za to winnych, to nigdy nie będzie końca tej tragicznej sytuacji w kraju. A ten tragiczny koniec to nie moje wymyślone przepowiednie, tylko, zobaczycie, Wysoka Izbo, naród nas wszystkich za to rozliczy, wszystkich po kolei. Tych, którzy rządzili, i niestety tych niewinnych, którzy są i w PO, i w PiS, bo nie wy wszyscy byliście u władzy, ale ugrupowania wasze mają w szeregach swoich również tych, którzy rządzili. I nie zapominajcie o tym, że jesteście też współwinni, bo w waszych szeregach są ludzie, którzy ministrami byli również. I ci ludzie odpowiadają za to.</u>
          <u xml:id="u-26.20" who="#AndrzejLepper">Oczywiście dzisiaj zmienili po prostu barwy, są w innych partiach. I dzisiaj nie tylko wina jest tych, którzy teraz rządzą, nie tylko SLD i PSL za ubiegły rok, ale również wszystkich, którzy dopuszczali do tego, którzy zgadzali się na to.</u>
          <u xml:id="u-26.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.22" who="#AndrzejLepper">Dzisiaj oczywiście gdybyśmy chcieli sytuację uzdrowić, to bardzo słuszny wniosek postawiła Liga Polskich Rodzin - dekomunizacja - tylko, panowie z Ligi Polskich Rodzin, o 14 lat za późno, i w tym wniosku trzeba jeszcze dopisać nie tylko PZPR, ale ZSL, satelity i SD. I jeszcze dalej. I „okrągły stół”, wszystkich, którzy tam byli...</u>
          <u xml:id="u-26.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.24" who="#AndrzejLepper">…należy odsunąć od rządzenia Polską, bo szkodnikami są. Szkodzą Polsce i polskiej sprawie!</u>
          <u xml:id="u-26.25" who="#AndrzejLepper">Cała masa dzisiaj niewinnych ludzi jest również w SLD, ludzi, którzy nie mają nic wspólnego z poprzednim systemem. Tak samo, jak powiedziałem, PO i PiS. Cała masa ludzi.</u>
          <u xml:id="u-26.26" who="#AndrzejLepper">Czemu my bierzemy na siebie odpowiedzialność za to, co się dzieje w kraju? Dlaczego bierzecie to? Czy wy chcecie za to odpowiadać również? To będziecie odpowiadać, bo naród polski jest mądry i w końcu wystawi nam wszystkim cenę, a wam szczególnie wystawi tę cenę za to, co się stało w kraju.</u>
          <u xml:id="u-26.27" who="#AndrzejLepper">Dzisiaj wszystkie afery przykrywamy czym? Aferą Rywina. Ot, to jest afera. Poszedł Rywin do Michnika. Zadaję pytanie tu, z trybuny: Czy Rywin w przeszłości był współpracownikiem KGB? I proszę na to odpowiedzieć. Będę dochodził tego - będę dochodził tego. Jeżeli tak, to gdzie są jego akta? Gdzie one zginęły? Czy to nie jest manipulacja Adama Michnika, który chce się wybielić, chce się zrobić świętym teraz, a Rywin to, co zrobił, miał po prostu zrobić. Miał to zrobić po prostu. Na to dowody będą. Niech pan Michnik nie myśli, że będzie pluł na Samoobronę, będzie pluł na Polaków, a my będziemy siedzieć cicho. Ja nie mam nic przeciwko nikomu w Polsce. Każdy ma tu miejsce, ale tą aferą przykrywa się wszystkie inne afery. Co, innych nie ma? Innych afer nie ma?</u>
          <u xml:id="u-26.28" who="#AndrzejLepper">Na bazie tej afery wyrósł przywódca afery Rywina, nowej partii. Nazywa się Rywin, a przywódca Jan Maria Rokita, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-26.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.30" who="#AndrzejLepper"> I bryluje tam, pięknie, co to nie wymyśla za sztuczki.</u>
          <u xml:id="u-26.31" who="#AndrzejLepper">I do czego to dojdzie w końcu? A że komisja przedstawi sprawozdanie nam wszystkim. Jakie sprawozdanie? Ośmieszające cały kraj, proszę państwa. Tak, a inne afery uciekają. Afera FOZZ ciągnie się i ciągnie; nie ma winnych; ten zeznaje; zaraz może się okazać, że ktoś tam znowu nie wytrzymał nerwowo, miał pasek w celi albo sznurówkę miał w celi. Wieczerzak może też znowu za dużo powiedzieć o jedno zdanie i znowu się to samo stanie.</u>
          <u xml:id="u-26.32" who="#AndrzejLepper">Proszę państwa, w jakim żyjemy kraju? W jakim żyjemy kraju? W tym kraju, w którym w tym czasie, kiedy rozgrywają się takie afery, kiedy takie pieniądze są w Narodowym Banku Polskim, w tym kraju, w naszym kraju - w naszym kraju emeryt, rencista nie ma na leki, bezrobotny nie ma na miskę zupy nawet, a od niego wymaga się, żeby płacił czynsz, żeby za energię płacił, za prąd. To może taki mądry prof. Balcerowicz w końcu rozwiąże ten wzór, który przedstawiałem z trybuny sejmowej już dwukrotnie. Jak można z 600 zł miesięcznie zapłacić 400 zł czynszu, 150 zł za leki, 100 zł za prąd, za gaz i jeszcze przeżyć? Proszę, niech ten wzór rozwiąże, to wtedy powiemy, że należy mu się Nagroda Nobla. A tak to powiemy, że on ma...</u>
          <u xml:id="u-26.33" who="#komentarz">(Głos z sali: Kuku.)</u>
          <u xml:id="u-26.34" who="#AndrzejLepper">...po prostu.</u>
          <u xml:id="u-26.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.36" who="#AndrzejLepper">Proszę państwa, to jest nienormalne i tę sytuację musimy zmienić. Nie wiemy, gdzie tkwi przyczyna w Polsce upadku małej i średniej przedsiębiorczości albo dużych zakładów pracy produkujących artykuły na rynek - przemysłowe i spożywcze. Nie wiemy, gdzie tkwi przyczyna? A w hipermarketach i supermarketach. Dzisiaj „Nasz Dziennik”, który nie może przełknąć słowa „Samoobrona”, ale ja przełykam, słuszna gazeta... Dzisiaj „Nasz Dziennik” pisze: Hipermarkety okradają państwo. Myślicie, że któryś z ministrów coś z tym zrobił dzisiaj? Przeczytał „Nasz Dziennik”, co tam, rzucił. Nic sobie z tego nie robią, nic. A za ubiegły rok nie zapłacili praktycznie w ogóle podatków, bo te grosze, które płacą, są niczym, po prostu niczym. I tu jest główna przyczyna. Nie dość, że podatków nie płacą, bo rozliczają się tam, gdzie są firmy... siedziby firm matek, to jeszcze w Polsce niszczą resztki małej i średniej przedsiębiorczości. To oni biorą od nas towar na przedłużony termin płatności. To oni później nie płacą. Później każą iść do sądu. Sądź się z nim. On ma tabun prawników, a ten polski przedsiębiorca, który jeszcze 5 lat temu zatrudniał 30–40 osób, dzisiaj z żoną i z niepełnoletnim dzieckiem pracuje, żeby przeżyć. Jego nie stać w ogóle na prawnika, na pół prawnika go nie stać. I tamten cwaniak wie o tym, i wykorzystuje to. Mówi: idź do sądu. A w sądzie wiemy, jak to się odbywa u nas w kraju. Chyba dowodów na to przedstawiać nie trzeba. To jest główna przyczyna - hipermarkety. Skąd tam są towary? Czy nie wiemy? Wysoka Izbo, ukrywamy to sami przed sobą, bo to, że większość rządzących i notabli w naszym kraju odfrunęła w obłoki, to już wszyscy dokładnie wiemy. Oni w ogóle nie czują tego, co się na dole dzieje. Zdecydowana chyba większość z nas ma codzienne kontakty z wyborcami i wie, co jest, co się dzieje, jak to wszystko funkcjonuje w kraju. Jeżeli tego nie zmienimy, jeżeli nie obłożymy podatkami super- i hipermarketów, nawet podatkiem obrotowym, skoro dochodowego nie płacą, bo wykazują straty... bo oczywiście ceny importu są zawyżone, ceny eksportu są zaniżone, obroty między spółeczkami dziesięć razy lecą, nie wiadomo, kto komu, co, ile tam i później wychodzi na to, że on ma stratę. Filantrop przyjechał do Polski. Powinniśmy im dziękować za to, że tacy dobroczyńcy przyjechali do Polski, otworzyli supermarket w Polsce. Tacy dobrzy ludzie. Chleb u nich kosztuje o 5 gr taniej, kurczak po czwartym przetworzeniu jest za pół ceny, zielony, przetworzony, umyty wodą utlenioną, jaki jest on smaczny. I idzie ten emeryt, idzie ten biedny emeryt mający 600 zł miesięcznie - nie kpię sobie z nich - i kupuje tego kurczaka, i go zjada. Oczywiście kurczak jest naszprycowany chemią, że nawet nie jest w stanie zaszkodzić bezpośrednio żołądkowi człowieka, jelitom, ale później szkodzi; później szkodzi oczywiście zdrowiu ludzi. Tak więc taka jest przyczyna i te przyczyny musimy likwidować.</u>
          <u xml:id="u-26.37" who="#AndrzejLepper">A najbogatsi w Polsce? Drodzy państwo, TVN - witamy, tak jest. Pan Walter, witamy pana Waltera.</u>
          <u xml:id="u-26.38" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.39" who="#AndrzejLepper"> Jakiż to, proszę państwa, dobry Polak. Jakiż to prawowity Polak. W Samoobronie, panie Walter, z głowy wam wybijemy te reklamy. Odechce się wam ataku na media publiczne; odechce wam się. </u>
          <u xml:id="u-26.40" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.41" who="#AndrzejLepper"> Nie będzie tego. Jeżeli wczoraj mówiliście w mediach, że połowa prezydium Samoobrony to przestępcy, to, panie Walter, niech pan od siebie zacznie. Gdzie pan płaci podatki? Na Antylach Holenderskich? A w Polsce to co - nie łaska? I apel do wszystkich, do wszystkich właścicieli mediów niepublicznych: jeżeli takich będziecie mieć ludzi, to - pamiętajcie - w Polsce nie będzie wam dobrze. Czy żarty sobie robicie? A przypuśćcie atak - TVN - na Samoobronę, jeszcze dziesięciokrotnie większy. Szczęść wam Boże! Przypuszczajcie sobie. Tak, w kraju podatku nie płaci, a opluwa ludzi. Za co? Za to, że ktoś wziął kredyt na te odsetki Balcerowicza, które doprowadziły wszystko do ruiny, kupił ciągnik, krowę czy trzodę chlewną, zakasał rękawy i w smrodzie, w gnoju, zimno, mokro, mróz, pracuje? To jego opluwacie? Wstydu nie macie w TVN. Wstydu nie macie w środkach przekazu. </u>
          <u xml:id="u-26.42" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.43" who="#AndrzejLepper">W ogóle nie szanujecie Polaków. Nie szanujcie, a przyjdzie czas, że was też nie będą szanować. Z pełnym szacunkiem dla dziennikarzy, którzy może przygotowują materiały obiektywne, ale jak idą w „Faktach” do obróbki przez pana Lisa, to już wychodzi całkiem co innego; bo on tę najlepszą kurę zjadł, zostawia tylko później te ochłapy, dodaje tam jeszcze swoje, nie wiadomo jakie...</u>
          <u xml:id="u-26.44" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.45" who="#AndrzejLepper">…wynalazki i wychodzi z tego jeden wielki bubel, proszę państwa; że chce wyłącznie kompromitować, nic innego. Nie będę się bał tego mówić. To nie jest walka z mediami. Te media i media komercyjne, które są uczciwe, będziemy chwalić i popierać. Ale te, które będą nas wszystkich szkalować - nie tylko Samoobronę, ale innych również - będziemy napiętnować, żebyście to wiedzieli. Chcecie wojny, będziecie mieć tę wojnę.</u>
          <u xml:id="u-26.46" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.47" who="#AndrzejLepper"> W każdym programie będziemy mówić, że pan Walter nie płaci podatku w Polsce. Zobaczymy, co Polacy zrobią, ile firm polskich jeszcze kupi u was reklamę, ile wam da zarobić. Czy uważacie w mediach, że robicie łaskę, że pokazujecie wszystkie partie polityczne obiektywnie? A z czego żyjecie? Nie z abonamentu? Oczywiście, powiedzą: nie, abonamentu nie mamy, publiczna ma. A reklama to nie abonament? A w tym maśle, a w tym proszku, a w tym mydle - to nie jest grosik każdego z nas? To nie jest abonament? Czy taki przedstawiciel firmy kupuje reklamę z czystego zysku? Nie, nie kupuje. I waszym świętym, psim obowiązkiem jest mówić o wszystkich jednakowo, przede wszystkim obiektywnie. Jeżeli nie będziecie tego robić, to będziecie to słyszeć od dzisiaj na każdym kroku, że jesteście nieuczciwi i prowadzicie złą politykę, złą propagandę, którą będziemy napiętnować. </u>
          <u xml:id="u-26.48" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.49" who="#AndrzejLepper">Co do zadłużenia samorządów. Drodzy państwo, sięgnijcie dzisiaj po środki. Czemu nie można? Znowu będę wracał nie z uporem maniaka, ale z uporem realisty, tego, który wie, co mówi. Bo tu pierwszy powiedziałem o rezerwach w Narodowym Banku Polskim. Samorządy nie mają pieniędzy, żeby sięgnąć po środki z Unii. (Jeszcze chwilę, panie marszałku, słyszę.) Nie mają środków, żeby sięgnąć. W jaki sposób sięgną? Nie pozyskają żadnych środków z Unii, w ogóle żadnych, bo trzeba mieć 25%, a nawet 30% własnego wkładu. 46%, a nawet 50% samorządów jest dzisiaj zadłużonych. Te, które wykazują to dzisiaj - bo są takie, które jeszcze coś tam przesuwają, kombinują - ale w sumie to jest 80%. Nie sięgną, a te rezerwy będą się nadal kisić w Narodowym Banku Polskim i prezes banku powie: nie dam wam, bo ja tu rządzę, a nie wy. Tak więc całe zło, które powstało w Polsce, nie powstało z winy Polaków - proszę nie myśleć tutaj, że mam coś przeciwko mniejszościom, nie mówię tutaj o mniejszości - z winy tylko nas, Polaków, tylko z winy polityki, z winy polityki jednego człowieka, jednego człowieka, który doprowadził do tej ruiny.</u>
          <u xml:id="u-26.50" who="#AndrzejLepper">Dzisiaj zamach na KRUS. Panie premierze, łapy precz od Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.</u>
          <u xml:id="u-26.51" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.52" who="#AndrzejLepper"> To jest organizacja, to jest kasa, która jest potrzebna. Jeżeli nie potraficie liczyć, to może przyprowadzić wam dzieci z pierwszej klasy szkoły podstawowej, które powiedzą wam, ile to jest dotacji. Dziewięćdziesiąt kilka procent? A emeryci, renciści rolnicy to podatku nie płacą? Podatek wynosi około 15%. Odejmijcie to, bo dajecie z budżetu i do budżetu zabieracie. Cyframi możecie sobie żonglować, jak chcecie, ale fakty są takie, że człowiek dostał 500 zł, zapłacił podatek i zostało mu czterysta kilka złotych. Ile dostał od państwa? Pięćset czy czterysta kilka złotych? To są fakty. </u>
          <u xml:id="u-26.53" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.54" who="#AndrzejLepper"> Tak więc nie bierzcie się za reformowanie, jeżeli nie wiecie, jak to zrobić. Jeżeli chcecie to zrobić dobrze, proszę bardzo. Jako Samoobrona też jesteśmy przeciw temu, żeby ktoś, kto nie jest rolnikiem, ukrywał się pod ubezpieczeniem w KRUS. Jesteśmy przeciwko temu. Tyle tylko, że patrząc w skali kraju, to jest naprawdę margines.</u>
          <u xml:id="u-26.55" who="#AndrzejLepper">Drodzy Państwo! Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Kończąc, powiem: Lekiem na całe zło jest rozwiązanie Wysokiej Izby. I Balcerowicz w pasiakach, w kamieniołomach - tam musi odejść. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.56" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Dariusza Grabowskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#DariuszGrabowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debata nad sprawozdaniem z wykonania budżetu powinna służyć dwóm celom. Pierwszym celem jest absolutorium dla rządu. Tutaj jest to, powiedzmy sobie otwarcie, formalność, a zatem rząd swoje otrzyma. Cel drugi, uważam, jest o wiele ważniejszy - to wyciągnięcie wniosków, jakie wynikają z analizy tego budżetu. A wnioski są następujące.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#DariuszGrabowski">Pierwszy - podstawowy - wniosek jest taki: Nigdy więcej takich założeń, nigdy więcej takiego wykonania, nigdy więcej w polskiej gospodarce takich lat.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#DariuszGrabowski"> To po pierwsze. Przyznam się, że przechodziły mnie ciarki, kiedy słuchałem przemówienia pana posła Jaskierni, który mówił, że rząd zrealizował 8 swoich celów. Co to znaczy? Czy to znaczy, że wzrost liczby bezrobotnych o 600 tys. w ciągu 2 lat to był cel? Czy spadek inwestycji o 16% to może być cel? Czy tempo wzrostu o 1% z kawałeczkiem to może być cel?</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#DariuszGrabowski">Takie podejście do polityki gospodarczej oznacza, że ktoś w ogóle nie powinien się za to brać. To jest sprawa zasadnicza. Trzeba sobie jasno i zdecydowanie powiedzieć, że budżet roku 2002 był jednym z najgorszych w historii ostatnich kilkunastu lat. Najgorszym dlatego, że utrwalił tendencję stagnacyjną, że zakonserwował zło w polskiej gospodarce, że powiększył niebezpieczeństwa, których jest wiele. Tak też trzeba go w związku z tym oceniać.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#DariuszGrabowski">Po stronie dochodów budżetu rośnie udział podatków pośrednich, VAT i akcyzy. Powiedzmy tak: i VAT, i akcyza z punktu widzenia dynamiki gospodarczej są podatkami skrajnie złymi. Powiem więcej: u nas cała debata o podatku liniowym, o zmianie systemu podatkowego służy odwróceniu uwagi od tego, że podatek VAT i wpływy z niego są coraz bardziej zwiększane, a także podatki z akcyzy, a one są jedną z głównych przyczyn zła w gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#DariuszGrabowski">Dlaczego? Podatek VAT zmienia kształt popytu, zawyżając ceny, powoduje, że dobra o wysokiej elastyczności popytu nie są nabywane w tak dużej skali, jak powinny, a to jest zły sygnał dla przedsiębiorców. Podatek VAT podnosi koszty siły roboczej. Wszyscy tutaj apelują, że powinien potanieć pracownik i robotnik, a on drożeje z powodu VAT o 22%. W związku z tym jego wyższa cena powoduje, że konkurencyjność przedsiębiorstw jest niższa.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#DariuszGrabowski">Proszę zwrócić uwagę, że w krajach, gdzie VAT jest niski, dynamika wzrostu gospodarczego jest bez porównania większa. Dynamika wzrostu gospodarczego w Stanach Zjednoczonych i w Unii Europejskiej jest najlepszym tego przykładem, a w Stanach Zjednoczonych podatki pośrednie są, umownie mówiąc, symboliczne. I to jest w związku z tym najgorszy przykład, który my stosujemy.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#DariuszGrabowski">Podatek dochodowy CIT. Przychody w zeszłym roku wzrosły z tego podatku o ponad 11%. Jednocześnie dochody z podatku od osób fizycznych wzrosły tylko o 1%. Czego to dowodzi? Tego, że sytuacja dla dużych i zamożnych była bez porównania lepsza niż dla małych i średnich. A kim są duzi i zamożni? Z reguły jest to kapitał zagraniczny. A mali i średni? To jest polski kapitał i polski konsument. Jeśli tamci byli w stanie zapłacić kilkanaście procent, to czy wynika to tylko z tego, że tak znakomicie gospodarowali? Nie, to wynika z tego, że warunki gospodarowania, jakie im stworzono, były bez porównania lepsze niż w przypadku polskiej przedsiębiorczości.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#DariuszGrabowski"> A zatem jaki system budujemy? System uprzywilejowania kapitału zagranicznego kosztem kapitału polskiego.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#DariuszGrabowski">Tu mam uwagę. Rok poprzedni był rokiem spadku rentowności banków o 27%. Moi państwo, pan prezes Balcerowicz z wielką troską - pokazując, jak wiele zrobił dla tego systemu - mówi, że jest dobrze, a tymczasem rentowność systemu bankowego spadła. Natomiast ja twierdzę, że to nie jest przypadek. To jest po części świadome działanie tych banków. Po pierwsze, wynika to z umiejętności księgowania, ale po drugie, to wynika z metody udzielania kredytów tak, by zadłużone przedsiębiorstwa polskie i konsumenci, którzy zaciągają kredyt pod hipotekę albo pod zastaw, nie będąc w stanie spłacić, musieli majątek przekazać bankom. Oczywiście w księgowości bankowej załatwia się jednym strzałem dwa zające. Z jednej strony obniża się dochodowość banku, z drugiej strony ma się klucz do przejęcia polskich nieruchomości i majątku. O tym trzeba otwarcie mówić.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#DariuszGrabowski">Natomiast jest jeszcze problem dodatkowy, problem transferu zysków. Najlepszym przykładem są tu hipermarkety. Jeśli na 17 sieci hipermarketów 12 wykazuje straty bilansowe, to gdzie my żyjemy?</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#DariuszGrabowski"> Czy nie jest to dowód na to, że jesteśmy bezradni i trzeba znaleźć receptę na ten stan rzeczy?</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Minister finansów.)</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#DariuszGrabowski">Czy nie jest to jednocześnie dowód na to, że minister finansów nie wykonuje swojej misji?</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.18" who="#DariuszGrabowski"> I czy nie jest to jednocześnie sygnał, że cała polityka gospodarcza musi dobrze przyjrzeć się uprzywilejowaniu kapitału zagranicznego w Polsce?</u>
          <u xml:id="u-28.19" who="#DariuszGrabowski">Natomiast na rok następny będziemy mieli obniżkę podatku CIT, a zatem dla osób prawnych. Jednocześnie nie będzie zmiany w PIT, czyli w opodatkowaniu małych i średnich firm i osób fizycznych. Jaki będzie tego skutek? Powiększy się uprzywilejowanie firm zagranicznych w Polsce. Powiększy się różnica między konkurencyjnością dużych i małych. A zatem jeśli dzisiaj są tacy, którzy tak bardzo to chwalą, to niech pamiętają, że to się odbędzie kosztem polskich przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-28.20" who="#DariuszGrabowski">Przejdźmy teraz do wydatków budżetu państwa. Otóż są przykłady żenujące. Na przykład nie wykonano wypłat zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych na kwotę stu trzydziestu kilku milionów. Czy rzeczywiście w Polsce jest tak dobrze, że nie trzeba wypłacać zasiłków pielęgnacyjnych? Z czego to wynika?</u>
          <u xml:id="u-28.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Lewica.)</u>
          <u xml:id="u-28.22" who="#DariuszGrabowski">To rzeczywiście rząd lewicowy.</u>
          <u xml:id="u-28.23" who="#DariuszGrabowski">Sprawa następna, która z punktu widzenia polityki gospodarczej jest bardzo ważna, to rosnący udział wydatków sztywnych, czyli tych, które są, że tak powiem, zadekretowane. Mówiono już o tym, ale chcę powiedzieć jasno, że te rosnące udziały wydatków sztywnych wynikają z tak zwanych reform, które przeprowadzono, i wskazują, że trzeba zawrócić z tej źle obranej drogi. To dotyczy systemu emerytalnego, to dotyczy systemu ochrony zdrowia, to dotyczy generalnie polityki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-28.24" who="#DariuszGrabowski">Są także przykłady zmniejszenia wydatków tam, gdzie akurat powinny one być chronione i rosnąć. Pierwszy przykład już podałem - zasiłki. Drugi przykład stanowi budownictwo mieszkaniowe. Jak to jest możliwe, że rząd, który widzi skalę potrzeb i rozumie, że budownictwo mieszkaniowe jest lokomotywą rozwoju, zmniejsza dotacje do budownictwa mieszkaniowego o ponad 50%?</u>
          <u xml:id="u-28.25" who="#komentarz">(Głos z sali: I VAT 22%.)</u>
          <u xml:id="u-28.26" who="#DariuszGrabowski">Co to znaczy? To jest nie tylko nakręcanie bezrobocia, zmniejszanie wpływów do budżetu, ale to jest w ogóle podważanie sensu polityki gospodarczej państwa.</u>
          <u xml:id="u-28.27" who="#DariuszGrabowski">I wreszcie kwestia, która da o sobie znać w przyszłości: gwałtownie rośnie dług publiczny. Rośnie on na skutek tego, że budżet się zadłuża, samorządy zadłużają się. Skala tego wzrostu jest ogromna. W zeszłym roku dług krajowy wzrósł o ponad 18%. Generalnie dług publiczny wzrósł o 15% przy tempie wzrostu 1%. Moi państwo, my musimy sobie zdać sprawę, że polityka gospodarcza, którą realizujemy, jest polityką, która sprawi, że w pewnym momencie budżet stanie się niewypłacalny, a w związku z tym praktycznie państwo stanie się niewypłacalne. To, co w związku z tym jest robione przez ostatnie dwa lata, to jest najgorsze, co może być z punktu widzenia interesu państwa. Jednocześnie można powiedzieć, że stała się rzecz, która jest do pochwalenia - zwolnione zostało tempo prywatyzacji, mniej sprzedano przedsiębiorstw. My jako Liga Polskich Rodzin uważamy, że to dobrze, ale jednocześnie to, co sprzedano, sprzedano w sposób - by powiedzieć - aferalny. Przecież sprzedaż STOEN-u, jak się okazało w skali nie 25% a 85%, bez informowania społeczeństwa, wbrew uchwałom sejmowym jest po prostu z pogranicza afery. A zatem takiej prywatyzacji na pewno nie chcemy. Natomiast to, co grozi, to fakt - i to jest zapowiedź rządu - że prywatyzowane będą huty, które akurat w tej chwili zaczęły przynosić zysk, po raz pierwszy zaczęły przynosić zysk. To je sprywatyzować, a nie zarabiać samemu na nich albo może w jakiś sposób stopniowo przekazać akcje polskiemu społeczeństwu. To jest pierwszy przykład.</u>
          <u xml:id="u-28.28" who="#DariuszGrabowski">Drugi przykład to jest oczywiście energetyka. Prywatyzacja energetyki, skutki prywatyzacji STOEN-u warszawiacy już odczuli - wzrost cen o ponad 4%, podczas kiedy inflacja nie osiągnęła 1%. A przecież mówiono, że nie podrożeje, to dlaczego podrożało? Gdzie jest rząd, który przyrzekał, że będzie strzegł cen?</u>
          <u xml:id="u-28.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.30" who="#DariuszGrabowski"> A jednak okazało się, że może podrożeć.</u>
          <u xml:id="u-28.31" who="#DariuszGrabowski">I wreszcie przykład polityki antywspierania polskiej gospodarki. Są fundusze poręczeń i gwarancji. Otóż wykorzystanie tych poręczeń było w skali 23% w ubiegłym roku. Ja sam jestem zasypywany pismami z przedsiębiorstw. Podam przykład jednego, znakomitego, nazywa się Poręba, które błaga ministerstwo skarbu o dofinansowanie, bo ma wszystko - i produkt na eksport, i bieżącą rentowność, ale stare zadłużenie i, że tak powiem, wiszącą prywatyzację, która została dokonana, moim zdaniem, w sposób znowu aferalny. Ta firma nie dostanie poręczenia i nie dostaje, podczas kiedy środki są niewykorzystane. Cóż to oznacza? Czy to jest polityka wspierania polskiej przedsiębiorczości...</u>
          <u xml:id="u-28.32" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-28.33" who="#komentarz">(Głos z sali: W wydaniu SLD.)</u>
          <u xml:id="u-28.34" who="#DariuszGrabowski">...czy wręcz przeciwnie? Co w związku z tym? Jesteśmy świadkami, po pierwsze, zapaści organizmu państwowego. Ta zapaść przejawia się głównie w niewypłacalności systemu emerytalnego, w problemach służby zdrowia. I tutaj znowu, moi drodzy, to co zaczyna się dziać w mediach, ten wir wokół prywatyzacji służby zdrowia to nie przypadek. Przecież w samej Warszawie ośrodków służby zdrowia, które mają w sumie kilkadziesiąt hektarów bardzo atrakcyjnych gruntów, jest dość. Ta prywatyzacja temu będzie służyć, by ten, kto przejmie praktycznie za bezcen, stał się jednocześnie właścicielem ogromnej fortuny w sensie nieruchomości. I to w ogóle nie chodzi o pacjentów, o naprawę służby zdrowia, to o to chodzi. Dlatego z podejrzliwością patrzymy na tych, co mówią, że w trosce o pacjentów będzie się prywatyzowało służbę zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-28.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.36" who="#DariuszGrabowski">Jesteśmy także świadkami zapaści budownictwa i spadku inwestycji. To są procesy, które w dłuższym czasie będą rzutowały na koniunkturę gospodarczą. I nie łudźmy się, że w tym roku nagle ilość oddawanych mieszkań wzrosła. Ona wzrosła z dwóch powodów - pierwszy, to jest obawa przed utratą ulgi; drugi, to jest obawa przed VAT na materiały budowlane. Ci, którzy mają parę groszy, chcą zdążyć, ale to nie jest realny trend rozwoju budownictwa mieszkaniowego i niech nikt się nie łudzi, że w związku z tym nakręci koniunkturę.</u>
          <u xml:id="u-28.37" who="#DariuszGrabowski">Polsce potrzebna jest polityka wsparcia polskiej przedsiębiorczości, polskiego eksportu i budownictwa mieszkaniowego. Polsce potrzebna jest polityka społeczna, szczególnie zmiana systemu emerytalnego i służby zdrowia. Polsce potrzebna jest wreszcie prywatyzacja dużych przedsiębiorstw i przedsiębiorstw komunalnych, ale w ręce tych obywateli i tych miast, i tych samorządów, które z nich korzystają, bo to wtedy zostanie w polskich rękach i jest szansa, że i ceny, i koszty zostaną realnie z korzyścią dla obu stron ustalone. I wreszcie Polsce jest potrzebna radykalna rewizja polityki wobec Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-28.38" who="#DariuszGrabowski">Z tych powodów Liga Polskich Rodzin będzie głosowała przeciwko absolutorium dla rządu.</u>
          <u xml:id="u-28.39" who="#DariuszGrabowski">Przechodzę teraz do kwestii drugiej - Narodowy Bank Polski.</u>
          <u xml:id="u-28.40" who="#DariuszGrabowski">Mówiono już o tym, że - jak zwykle, to zresztą już nas nie zaskakuje - prognoza banku dotycząca inflacji była skrajnie różna od wykonania, co dowodzi braku profesjonalizmu. Powiedzmy sobie to otwarcie, jeśli ktoś mówi, że tego się nie dało przewidzieć, to najgorsze sobie wystawia świadectwo. Natomiast trzeba powiedzieć o wielu następnych kwestiach dotyczących narodowego banku.</u>
          <u xml:id="u-28.41" who="#DariuszGrabowski">W ubiegłym roku mieliśmy do czynienia ze spadkiem podaży pieniądza. Kraj, który chce się rozwijać, nie może być miejscem takich procesów, tymczasem w ubiegłym roku o ponad 2% spadła podaż pieniądza. Jednocześnie mamy sytuację, w której spada stopa procentowa, ale banki nie obniżają ceny kredytu, obniżają oprocentowanie depozytu. Mówi się, że banki są wolne i nie ma nikt na to wpływu, ale Narodowy Bank Polski z nimi prowadzi operacje otwartego rynku na skalę około 50 mld zł i...</u>
          <u xml:id="u-28.42" who="#DariuszGrabowski">Panie marszałku, jeśli pan pozwoli, jeszcze kilka słów.</u>
          <u xml:id="u-28.43" who="#DariuszGrabowski">...w związku z tym może wpływać na obniżenie stopy procentowej kredytu. Dlaczego w Niemczech przy rosnącym deficycie budżetowym nikt w bankach nie myśli o tak astronomicznych cenach kredytu? Bo bank centralny tam tego pilnuje.</u>
          <u xml:id="u-28.44" who="#DariuszGrabowski">Kwestia druga, to jest spadek rentowności banków i o tym mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-28.45" who="#DariuszGrabowski">Kwestia trzecia - NBP utworzył tylko dwa banki w zeszłym roku, czyli dał zgodą na utworzenie. Pierwszy to był bank hipoteczny zagraniczny, drugi także bank zagraniczny. A zatem polityka polega na tym, na kreowaniu banków zagranicznych w Polsce i to hipotecznych, które będą przejmowały polski majątek.</u>
          <u xml:id="u-28.46" who="#DariuszGrabowski">I wreszcie zjawisko podstawowe - wzrost ilości pieniądza w obiegu w zeszłym roku przekroczył 10%, dewaluacja przekroczyła 4, a w euro 14, stopa procentowa spadała. Wszystkie elementy mówią, że inflacja powinna rosnąć, a tymczasem inflacja gwałtownie spadła. To co to znaczy? To znaczy, że inne są w Polsce przyczyny inflacji niż te, które uznaje NBP.</u>
          <u xml:id="u-28.47" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie są kosztowe.)</u>
          <u xml:id="u-28.48" who="#DariuszGrabowski">To nie są przyczyny kosztowe i w związku z tym polityka, którą aplikuje NBP, nijak się ma do sytuacji gospodarczej Polski, i ta polityka dusi polską gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-28.49" who="#DariuszGrabowski">I wreszcie przykład symptomatyczny. Teoria mówi, że banknot w kraju powinien odpowiadać około połowie, może 1/3 średniej płacy. W Polsce średnia płaca przekracza 2 tys., a banknot jest 200 złotowy. Dawno już powinien być 500-złotowy. W zeszłym roku NBP kazał drukować banknoty, zgadnijcie państwo, jakie? Otóż 75 mln banknotów 10-złotowych. Co to znaczy? Jakie my interesy chcemy robić bilonem niedługo? To jest Narodowy Bank Polski, który strzeże polskiej przedsiębiorczości?</u>
          <u xml:id="u-28.50" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.51" who="#DariuszGrabowski"> Na tym bilonowym pieniądzu pasą się oczywiście banki, bo to wymusza obieg pieniędzy przez banki.</u>
          <u xml:id="u-28.52" who="#komentarz">(Głos z sali: Spekulanci.)</u>
          <u xml:id="u-28.53" who="#komentarz">(Głos z sali: Ma rację.)</u>
          <u xml:id="u-28.54" who="#DariuszGrabowski">To jest dramat.</u>
          <u xml:id="u-28.55" who="#DariuszGrabowski">I wreszcie mamy kwestię rezerwy dewizowej. Przychody z tej rezerwy dewizowej wyniosły około 5,5%. Większość rezerwy jest ulokowana w 10-letnich obligacjach zagranicznych. Otóż są one najmniej efektywnym źródłem przychodu. Do dwóch lat są efektywne, później efektywność praktycznie nie rośnie. A zatem jeśli my ponad połowę naszej rezerwy lokujemy w czymś, co nie przynosi zysku albo przynosi bardzo niski zysk, to czy te 5,5% to nie jest sygnał, że to jest źle prowadzona polityka? Co ma powiedzieć przedsiębiorca, który dostaje kredyt na kilkanaście procent?</u>
          <u xml:id="u-28.56" who="#DariuszGrabowski">I wreszcie ostatnia kwestia, mianowicie Narodowy Bank Polski był uczestnikiem negocjacji o przystąpieniu do Unii Europejskiej, co potwierdza sam pan prezes Balcerowicz w swoim piśmie. I zapisane jest w tej umowie, że praktycznie Polska przyjmuje bardzo złe warunki przystąpienia. Nie będziemy mieli wpływu na politykę pieniężną, nie będziemy mieli wpływu na decyzje, gdyż prezes polskiego banku będzie tylko rotacyjnie zapraszany do składu, który będzie podejmował decyzje. I za to także odpowiedzialny jest Narodowy Bank Polski. A zatem w sumie jest to doktrynerstwo Narodowego Banku Polskiego pod przewodnictwem prezesa Balcerowicza, doktrynerstwo, ponieważ dzisiaj wszystkie gospodarki zachodnie mówią o tym, że trzeba rozluźnić politykę deficytu budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-28.57" who="#komentarz">(Głos z sali: Brakowało informacji.)</u>
          <u xml:id="u-28.58" who="#DariuszGrabowski">Przed chwilą występując tutaj prezes Balcerowicz upierał się przy tym, traktując to jako ratunek dla polskiej gospodarki. Jest to dowód, że te rządy są złe. Dlatego Liga Polskich Rodzin z całą mocą mówi: naprawa polskiej państwowości, polskiej gospodarki musi się rozpocząć także od naprawy Narodowego Banku Polskiego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.59" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#TomaszNałęcz">O zabranie głosu poprosił minister finansów pan Andrzej Raczko.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę pana ministra o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#AndrzejRaczko">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#AndrzejRaczko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dyskusja na temat budżetu zawsze odzwierciedla dyskusję na temat stanu gospodarki. Można powiedzieć, że budżet jest taki, jaki jest stan gospodarki, ale oczywiście wykonanie budżetu, jego realizacja warunkuje również pewne pozytywne zmiany w gospodarce. I z tego względu warto, by omawiając budżet roku 2002 popatrzeć na korelację między tymi dwoma elementami. W wyniku tego wiele pytań i kwestii, które padły tutaj na forum Sejmu, staną się kwestiami łatwiejszymi do zrozumienia i łatwiejszymi do percepcji przez nas wszystkich. Pierwsza sprawa to jest to, jak na wykonanie budżetu rzutują założenia makroekonomiczne, następnie ich realizacja. Otóż tutaj podnoszona była kwestia wpływów podatkowych. Proszę zwrócić uwagę, że ten budżet został zrealizowany przy niższym tempie wzrostu gospodarczego i przy zupełnie innych parametrach dotyczących inflacji i stóp procentowych. To musiało się przenieść na kwestie zarówno po stronie dochodów, jak i wydatków budżetowych. Ten budżet jest również analizowany z punktu widzenia zmian strukturalnych, których należałoby dokonać. Tu padło wiele pytań, wiele wątpliwości. Podnoszono kwestie, czy struktura tego budżetu była właściwa, czy ilość wydatków sztywnych i wydatków elastycznych jest właściwa dla tempa wzrostu gospodarczego. Podejmowano kwestię wydatkowania z budżetu państwa pieniędzy na cele socjalne. Krótko mówiąc, stanęła znowu sprawa reform związanych ze stroną wydatkową, jak i również stroną dochodową budżetu państwa. Ale chciałbym podkreślić, że powinniśmy sobie zdać sprawę, co to znaczy reforma systemu fiskalnego. Po pierwsze, reforma systemu fiskalnego jest reformą długoterminową. I zmiana, której w systemie fiskalnym dokonujemy, w systemie podatkowym, na przykład związane z ulgami, nie ma bezpośredniego przełożenia na wpływy podatkowe bądź dochody budżetu państwa w roku następnym. To jest pewnego rodzaju proces, z którego dynamiki i tempa powinniśmy sobie zdawać sprawę. Jeżeli tego nie uwzględnimy w naszych kalkulacjach budżetowych, to w tym momencie w sposób niewłaściwy oceniamy to, co się dzieje z budżetem.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#AndrzejRaczko">Druga sprawa. Jeżeli mówimy o reformach, to musimy pamiętać, że reformy mają zawsze dwie strony. Otóż jeżeli wprowadzimy jakąkolwiek reformę, to na ogół jest tak, że jakaś wąska grupa społeczna na pewnym rozwiązaniu traci, natomiast zyskuje ogół. Ale czy to oznacza, że ogół ma prawo narzucić swoją wolę pewnej wąskiej grupie społecznej, jeżeli to się odbywa z istotnym zagrożeniem interesu tejże grupy społecznej. W takim razie, jeżeli mówimy o reformach, to musimy mówić o pewnym konsensusie społecznym, o dopuszczeniu pewnych rozwiązań. Jeżeli mówimy o reformie systemu emerytalnego i systemu świadczeń społecznych, to musimy myśleć o pewnego rodzaju procesach kompensujących tego typu decyzje, jeżeli one będą dolegliwe dla pewnych grup społecznych. W tym kontekście tylko można mówić o reformach systemu podatkowego i fiskalnego.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#AndrzejRaczko">Poruszona była sprawa związana z długiem publicznym i narastaniem długu publicznego. Oczywiście możemy powiedzieć, że jest to pewna mechanika związana z konstrukcją budżetu, ale proszę zwrócić uwagę, że na tej sali padały oświadczenia, że dochody budżetowe są nadmierne, fiskalizm jest nadmierny. Z drugiej strony padały oświadczenia dotyczące tego, że wydatki na pewne słuszne cele społeczne są również za niskie. Jeszcze do tego możemy dorzucić, że deficyt budżetowy jest za wysoki. Ale chciałbym podkreślić, że to jest w tym momencie, krótko mówiąc, kwadratura koła. Tych wszystkich trzech rzeczy jednocześnie nie da się pogodzić. Jeżeli mówimy o pewnym systemie fiskalnym i polityce fiskalnej, to musimy się zgodzić, że powinniśmy wychodzić od pewnego akceptowalnego poziomu deficytu budżetowego - i nie w kontekście tylko krótkiego terminu albo długiego terminu z punktu widzenia narastania długu publicznego - i dopiero przez pryzmat tejże analizy możemy powiedzieć, na co jest w gruncie rzeczy stać nasze państwo. Tego słowa nie powinniśmy się bać. Musimy zawsze analizować konstrukcję budżetu z punktu widzenia możliwości finansowych państwa. W tym kontekście powinniśmy widzieć wszystkie elementy, łącznie z elementami związanymi z półfinansowaniem i co-finansowaniem środków unijnych. Otóż jest to niewątpliwie efekt bardzo pozytywny dla gospodarki, ale oczywiście on się kładzie pewnym dodatkowym cieniem i dodatkowym wydatkiem na budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#AndrzejRaczko">Państwo pozwolą, że wrócę do głównej mojej myśli: debata budżetowa to nie jest tylko analiza księgowa, to jest analiza pewnej filozofii gospodarczej, polityki gospodarczej, która jest prowadzona. Ta polityka składa się z trzech elementów: polityki fiskalnej, polityki monetarnej i polityki strukturalnej. Chciałbym podkreślić, że celem tejże polityki gospodarczej nie tylko musi być niska inflacja, ale przede wszystkim zapewnienie odpowiedniego tempa wzrostu gospodarczego, obniżenie stropy bezrobocia. Trzeba również pamiętać, że to musimy zrealizować przy zachowaniu norm równowagi gospodarczej. Ta równowaga gospodarcza to jest równowaga deficytu budżetowego, deficytu fiskalnego na poziomie akceptowalnym poprzez możliwości sfinansowania tego deficytu na rynkach finansowych. I z drugiej strony to jest deficyt na rachunku bieżącym. W tej chwili państwo doskonale wiedzą, że nie ma zagrożenia, jeśli chodzi o skalę deficytu na rachunku bieżącym. Inflacja jest bardzo niska. Wzrost gospodarczy przyspiesza. Stopa bezrobocia jest w dalszym ciągu wysoka. Natomiast możemy zadać pytanie, czy w takim razie z tych wyników budżetu 2002 r. jesteśmy zadowoleni. Jesteśmy zadowoleni, jeżeli weźmiemy pod uwagę uwarunkowania makrogospodarcze. Ale z wyniku budżetu 2002 r. wynikają pewne wnioski, które są ważne dla konstrukcji budżetu na rok 2004. Mianowicie wyraźnie widzimy, że skala narastania deficytu budżetowego jest na poziomie już znacznym. W dodatku widzimy, że skala narastania długu jest już problemem istotnym, ponieważ docieramy do granicy 50%. Niemniej jednak, biorąc pod uwagę te ograniczenia, musimy sobie zdawać sprawę, że reforma finansów, którą należy prowadzić, musi być reformą, która znajdzie akceptację społeczną, przede wszystkim znajdzie akceptację tej sali.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#AndrzejRaczko">Natomiast odnosząc się do polityki monetarnej, chciałbym nawiązać do tego, co mówił pan prezes Balcerowicz. Jeżeli mówimy o polityce monetarnej w kontekście roku 2002, to można powiedzieć, że były dwie koncepcje tejże polityki. Ta, którą zrealizował Narodowy Bank Polski, to znaczy stopniowego obniżania stóp oprocentowania, i, z drugiej strony, polityka, którą sugerował na przykład pan wicepremier Belka mówiąc, że należało dokonać jednego gwałtownego cięcia stóp procentowych i później ich wystabilizowania. Pozostawiam historykom gospodarczym ocenę, czy jeżeli zrealizowano by wariant Belki, to ożywienie gospodarcze byłoby wcześniej, przyspieszenie wzrostu gospodarczego byłoby teraz na poziomie, powiedzmy, co najmniej 1 punktu procentowego więcej. Niemniej musimy pamiętać, że tego typu polityka spowodowała, iż tempo spadku inflacji było szybsze niż oczekiwał bank centralny. Bank centralny przyjmował cel inflacyjny na poziomie 5%, potem go zrewidował do poziomu 3%, a w tej chwili poziom inflacji oscyluje wokół 1 punktu procentowego. Ta polityka gradualnego cięcia stóp oprocentowania wpłynęła również, o czym wspominał pan prezes Balcerowicz, na napływ kapitału spekulacyjnego, bo jeżeli oczekiwano następnych cięć stóp oprocentowania, to każdy z inwestorów zagranicznych, który miał wolne środki, kupował papiery wartościowe teraz, dlatego że za miesiąc, po następnym cięciu stóp procentowych, one po prostu będą dla niego droższe. A więc ten mechanizm rentowności nakręcał w pewnym sensie popyt spekulacyjny na skarbowe papiery wartościowe. I teraz jeżeli pan prezes Balcerowicz odniósł się do sprawy, że deficyt budżetowy jest jednym z czynników, który bierze się przede wszystkim pod uwagę przy ocenie stopnia restrykcyjności polityki monetarnej, i pokazywał, że cięcie deficytu budżetowego pozwala na uzyskanie pozytywnych efektów po stronie gospodarczego, to trudno z tą tezą polemizować, ale trzeba ją odnieść do warunków Polski, trzeba ją widzieć w tym kontekście.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#AndrzejRaczko">Otóż pan prezes Balcerowicz posłużył się bardzo dobrym przykładem, mówiąc, że Dania, obniżając wydatki publiczne i zmniejszając deficyt budżetowy, miała istotne przyspieszenie, jeśli chodzi o wzrost gospodarczy. Ale z drugiej strony chciałbym powiedzieć na tej sali, że np. skala zadłużenia w postaci kredytów hipotecznych w Danii jest większa niż produkt narodowy brutto. Nawet nie próbuję przymierzać tego do warunków polskich, gdzie wiadomo jest, że my wyglądamy na bardzo bogaty kraj, dlatego że ok. 20% mieszkań finansuje się z kredytu, a 80% mniej więcej finansuje się gotówką. W Danii jest dokładnie na odwrót. I to pokazuje skalę naszych problemów i punkt widzenia, który powinniśmy przyjąć. Z tego względu powiedziałbym, że minister finansów tyle powinien mieć problemów, których nie da się rozwiązać poprzez efektywnie funkcjonujący sektor bankowy. Nie polemizuję z tezą pana prezesa Balcerowicza, że polski sektor bankowy powinien być bezpiecznym sektorem, ponieważ jest to w interesie przede wszystkim depozytariuszy. Ale również polski sektor bankowy powinien być efektywny, tzn. powinien być skuteczną pompą przepompowującą oszczędności do inwestorów, do tych, którzy są na dorobku i dla których kredyt mieszkaniowy czy konsumpcyjny jest podstawą do znalezienia swoich możliwości rozwoju w najbliższej perspektywie. Z tego względu, jeżeli dyskutujemy z bankiem centralnym o pewnych sprawach, to sądzę, że powinniśmy wychodzić poza kwestie tylko czysto polityki monetarnej związanej z polityką stóp procentowych, powinniśmy również myśleć szerzej, czy skala i dostępność kredytów mieszkaniowych są w naszym kraju wystarczające i czy rząd i bank centralny, działając wspólnie, mogą coś w tym względzie zrobić? Czy system finansowania małych i średnich przedsiębiorstw, dostępność kredytów tych firm plus to, co się nazywa „kłopoty z bieżącą płynnością”, polegającą na terminowym regulowaniu swoich zobowiązań, nie wynikają w dużym stopniu z dostępności kredytów i funkcjonowania efektywnego sektora bankowego?</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#AndrzejRaczko">I na samym końcu kredyt konsumpcyjny, który jest bardzo powszechny i jest jednym z motorów wzrostu gospodarczego w innych krajach. Chciałbym tutaj podkreślić, że nie do końca rzeczą uprawnioną jest mówienie, iż to, że mamy wysoki poziom deficytu i długu publicznego, a tym samym musimy emitować dosyć znaczne ilości papierów skarbowych, oznacza, że prowadzimy do automatycznego wypchnięcia inwestycji prywatnych poprzez dług publiczny. Otóż byłoby tak, gdybyśmy mieli do czynienia z niedopłynnością, a nie nadpłynnością sektora bankowego. Otóż polski sektor bankowy w dalszym ciągu jest nadpłynny. I Narodowy Bank Polski przy pomocy operacji otwartego rynku ściąga tę nadpłynność, która jest dodatkowym kosztem jego działalności i tym samym obniża zysk, który następnie jest transferowany do budżetu państwa. A tym samym można byłoby powiedzieć, że związek między stopami procentowymi i skalą deficytu budżetowego oraz emisją skarbowych papierów wartościowych jest o wiele bardziej złożony, niż to wydaje się na pierwszy rzut oka.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#AndrzejRaczko">Chciałbym podkreślić tutaj bardzo ważną sprawę, mianowicie każdy z nas obserwuje, że 2002 r. to okres istotnych i głębokich cięć przez narodowy bank centralny, jeśli chodzi o stopy procentowe. Ale również każdy zauważa, że nie postępowało za tym istotne obniżenie stopy oprocentowania od kredytów komercyjnych. Jaka jest odpowiedź na to pytanie? Otóż odpowiedź na to pytanie jest taka, że banki, oprócz ceny pieniądza, doliczają koszt za ryzyko, a ten koszt za ryzyko udzielenia kredytu rośnie im bardziej gospodarka jest pogrążona w stagnacji i nie wykazuje objawów wzrostu, ponieważ wtedy ryzyko udzielenia tego kredytu jest o wiele wyższe, zatem sądzę, że jako rząd nie mamy wyjścia. O tych sprawach, które wymieniłem, które również dotykane były przez pana prezesa Balcerowicza, musimy rozmawiać, musimy je rozważać po to, żeby „lekcja 2002” i to, co było w odniesieniu do wykonania budżetu, jak również realizacji polityki pieniężnej, znalazły pewnego rodzaju uzgodnienia zarówno po stronie Narodowego Banku Polskiego, jak i rządu we wspólnym interesie naszej gospodarki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#TomaszNałęcz">Zarządzam przerwę w obradach do godz. 15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 58 do godz. 15 min 06)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#TomaszNałęcz">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana ministra Wiesława Ciesielskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WiesławCiesielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym podzielić się z paniami i panami posłami kilkoma informacjami dotyczącymi kwestii narastania zaległości podatkowych, ściągalności podatków i związanymi z tym kwestiami dotyczącymi informatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WiesławCiesielski">Otóż trzeba wyraźnie powiedzieć, że jest pięć grup przyczyn, które skutkują narastaniem zaległości podatkowych. Pierwsza z nich to zaległości podatkowe z lat ubiegłych, bardzo trudne lub wręcz niemożliwe do ściągnięcia z powodu braku majątku podlegającego egzekucji czy też niemożności działań egzekucyjnych urzędu z powodu ogłoszenia upadłości podatnika. Po drugie, jest to dokonywanie przepisu znacznych kwot zaległości podatkowych w następstwie stwierdzenia fikcyjnych transakcji lub też z tytułu opodatkowania sprzedaży towarów pochodzących z przemytu. Trzecia grupa to powstawanie zaległości firm, których udziałowcami były osoby zagraniczne, obecnie przebywające poza granicami kraju, w odniesieniu do których nie ma możliwości prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Czwarta grupa przyczyn to działalność przestępcza związana z wprowadzaniem na rynek wyrobów pochodzących z przemytu bądź nielegalnej produkcji. Piąta - to istniejące zaległości największych dłużników. Przyjmując taki punkt widzenia, przytaczany tutaj w debacie wskaźnik ściągalności, a tak naprawdę to on się nazywa wskaźnikiem realizacji podatków, mówię o tym wskaźniku, który o 0,25% pogorszył się w roku ubiegłym w stosunku do poprzedniego roku, jest funkcją kilku wielkości: z jednej strony zrealizowanych wpływów bieżących, a z drugiej strony - nadpłaty podatku, ale też bieżących zaległości, umorzonych zobowiązań podatkowych, wreszcie zobowiązań, których poboru zaniechano. Pragnę zwrócić uwagę, że w roku 2002 wpływy bieżące istotnie wzrosły. Jeśli zatem wskaźnik pogorszył się, to oznacza, że niedobrze się działo po stronie zobowiązań podatkowych umarzanych oraz tych, których poboru zaniechano, ale z kolei to przecież było wyrazem świadomej, celowej polityki związanej z restrukturyzacją należności publicznoprawnych. Pragnę zwrócić uwagę, że jakkolwiek spadek o 0,25% tego wskaźnika realizacji podatków należy ocenić negatywnie, to jednak tempo tego spadku było już dużo niższe niż w poprzednich latach. Tak więc mamy do czynienia z wyraźnym wyhamowaniem spadku wskaźnika realizacji podatków.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#WiesławCiesielski">Z drugiej strony pragnę zwrócić uwagę, że poprawa nastąpiła w innych wskaźnikach charakteryzujących zjawisko ściągalności podatków. I tak na przykład wskaźnik realizacji tytułów wykonawczych w roku 2002 w stosunku do roku 2001 wzrósł o prawie 3,5%, a wskaźnik ściągalności egzekwowanych zaległości podatkowych podniósł się o ponad 5%. To są efekty działań związanych przede wszystkim z przebudową aparatu skarbowego, szukaniem coraz bardziej efektywnych metod realizacji zobowiązań podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#WiesławCiesielski">Natomiast o informatyzacji chciałbym powiedzieć tyle, że pod tym względem nadrabiamy wieloletnie zaległości i zaniedbania. W zeszłym roku, dokładnie 29 kwietnia, kierownictwo Ministerstwa Finansów przyjęło strategię informatyzacji resortu. Po raz pierwszy w historii procesy informatyczne są realizowane w oparciu o świadome, celowe, zaplanowane działania. Co przeszkadza? System Poltax, który przecież funkcjonuje i bardzo się sprawdza, był jednak planowany 10 lat temu. W związku z tym, kiedy dzisiaj zmienia się prawo, a dość często mamy do czynienia ze zmianami prawa, to ten system nie zawsze potrafi w porę być skorygowany.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#WiesławCiesielski">Jest jeszcze jedna przyczyna, dla której nie możemy być zadowoleni z postępów w informatyzacji; są to malejące na przestrzeni ostatnich kilku lat nakłady na informatyzację. Niemniej jednak można powiedzieć, że najlepiej sytuacja przedstawia się na poziomie urzędów skarbowych, gdzie dysponujemy bardzo dobrymi bazami danych. Wysiłek w tym roku będzie skierowany przede wszystkim na stworzenie software'owych rozwiązań aplikacyjnych, tak aby można było agregować dane na poziomie pojedynczej izby skarbowej i wszystkich izb w kraju. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Lisaka występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JanuszLisak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Pracy, oceniając wykonanie budżetu państwa w 2002 r., brał przede wszystkim pod uwagę to, czy wykonując ten budżet, rząd zrealizował go rzetelnie, czy zrealizował go zgodnie z planem, który Sejm przyjął, uchwalając ten budżet, a przede wszystkim to, czy realizując ten budżet, rząd osiągnął cel, jaki sobie postawił, gdy ten budżet przedkładał wysokiemu parlamentowi.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#JanuszLisak">Przypomnę szanownym państwu, że gdy ten budżet był uchwalany, to sytuacja finansów publicznych była po prostu tragiczna. Mieliśmy przed sobą wyzwanie naprawy tego, co poprzednio rządząca koalicja skutecznie zepsuła. Mieliśmy zniwelować skutki potężnej dziury budżetowej. Przede wszystkim zaś mieliśmy odwrócić fatalną tendencję, która od 1997 r. cały czas występowała w finansach publicznych - był to stały spadek wzrostu gospodarczego, który, jak być może niektórzy pamiętają, w grudniu 2001 r. był na poziomie bliskim zera; czyli, praktycznie rzecz biorąc, tego wzrostu nie było. Gdyby te tendencje nie zostały przełamane, to całej polskiej gospodarce, ale przede wszystkim całemu polskiemu społeczeństwu groziła ogromna katastrofa. I gdy wówczas debatowaliśmy nad tym budżetem, wielu mówców porównywało stan zagrożenia do scenariusza, który niewiele wcześniej zdarzył się w Argentynie.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#JanuszLisak">Patrząc z tej perspektywy, biorąc pod uwagę oceny, które wówczas co do przedłożenia rządowego zgłaszała opozycja, należy stwierdzić jednoznacznie, że zarówno prognozy rządowe, jak i całe wykonanie budżetu 2002 r. okazały się dobre, trafne i bardzo korzystne dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#JanuszLisak">Przeanalizujmy kilka kluczowych elementów.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#JanuszLisak">Po pierwsze, w budżecie zakładana stopa wzrostu produktu krajowego brutto wynosiła 1%. Realizacja tego budżetu, dzięki wielu trudnym, bardzo bolesnym nieraz decyzjom, dała przyrost w wielkości 1,3%, co w porównaniu z 1% wzrostu w 2001 r. jest ewidentnym odwróceniem tendencji. Przypominam, że ten 1% to był efekt ciągłego spadku; tu mamy do czynienia ze wzrostem.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#JanuszLisak">Co więcej, mówiono dziś z tej trybuny o ogromnym deficycie budżetowym. To prawda, ten deficyt budżetowy jest wielki i jego poziom niezwykle nas martwi, powoduje nasze zatroskanie. Zastanawiamy się, jak ten deficyt ograniczyć. Niemniej warto z tej trybuny powiedzieć, że limit dla deficytu budżetowego, jaki w ustawie budżetowej został założony, nie został przekroczony; czyli to, co zaplanowano, było planem dobrym, a realizacja była właściwa.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#JanuszLisak">Jeśli chodzi o saldo zadłużenia w skarbowych papierach wartościowych, to saldo to przekroczyło plan o niebagatelną kwotę 4 mld zł. Ale warto tu podkreślić, że ono również mieści się w limicie określonym w ustawie budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#JanuszLisak">Cały deficyt budżetowy to 5,1 produktu krajowego brutto i, jak już powiedziałem, to bardzo dużo. Oczywiście padały tutaj słowa ze strony opozycji, ze strony przedstawicieli Narodowego Banku Polskiego, że to bardzo duży i niekorzystny deficyt. Tylko że cały czas pozostaje pytanie: Jak w sytuacji, w której znajdowały się wówczas finanse państwa, można było ten deficyt zmniejszyć; jak, czyli czyim kosztem? Odpowiedź jest tutaj jednoznaczna: Można go było zmniejszyć tylko i wyłącznie kosztem społeczeństwa, a przede wszystkim jego najsłabszych grup, które najbardziej korzystają z opieki budżetowej. I w debacie budżetowej, nad budżetem 2002 r., Unia Pracy mówiła, że na takie rozwiązania się nie zgadzamy, a realizacja tego, co zostało uchwalone, potwierdza, że to my mieliśmy rację. Bo, co prawda, dochody budżetu państwa w 2002 r. były niższe od zaplanowanych o 1,1%, ale były wyższe od tych, które budżet osiągnął w 2001 r., o 2,1%; a więc tu również mamy do czynienia z wyraźną tendencją wzrostową. Warto zaznaczyć, że przy stosunkowo niskiej średniorocznej inflacji, która wynosiła 1,9%, realny wzrost to 0,2%. A więc mamy wreszcie do czynienia z realnym, choć niewielkim, wzrostem dochodów budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#JanuszLisak">Dochody budżetowe, jak już tutaj powiedziano, sfinansowały wydatki budżetu państwa zaledwie w 78,5%. Jest to wskaźnik gorszy od tych, które były w latach poprzednich, gorszy od wskaźnika roku 2001. Ale oceniając wykonanie tych dochodów budżetowych, warto zwrócić uwagę, że w 2001 r. wystąpiły bardzo istotne dochody jednorazowe. Przypomnę, że z koncesji na UMTS wpływ do budżetu w 2001 r. wynosił bez mała 2,8 mld zł, ze sprzedaży obligacji USA bez mała 1 mld zł. Tych dochodów w budżecie 2001 r. nie było. Gdyby je odjąć, to wówczas mamy do czynienia ze wzrostem nominalnym dochodów budżetowych o 4,7%; a to już jest bardzo dużo. Jest to zasługa odpowiedzialnych, mądrych decyzji naszej koalicji i jest to jednocześnie wskaźnik, że przy dalszej realizacji programu rządu koalicji SLD-Unia Pracy te procesy będą kontynuowane. Bo skoro potrafiliśmy w tak trudnej sytuacji, jaka była na przełomie lat 2001 i 2002, podjąć trafne decyzje i uchwalić dobry, skuteczny budżet, myślę, że jest to rękojmią, że teraz, kiedy podstawy rozwoju gospodarczego w Polsce zostały już zbudowane, będziemy dalej potrafili tę szansę wykorzystywać.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#JanuszLisak">Faktem jest, o czym przed chwilą mówił pan minister Ciesielski, że dochody podatkowe w roku 2002 nie zostały wykonane zgodnie z planem, były niższe o bez mała 3 mld zł, a więc wydaje się, że coś tu jest nie tak. Przyczyny pan minister wyjaśniał, ale ja chciałbym podkreślić jedną rzecz, która jest niesłychanie ważna. W porównaniu do 2001 r. dochody te, choć niższe od planowanych, i tak były wyższe o 8,1%, a więc istotnie wyższe. I to również nie jest przypadek.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#JanuszLisak">Zarzucano tu wielokrotnie zbyt wysoki poziom deficytu budżetowego, zbyt wysoki poziom wydatków. Chciałbym jednak zwrócić uwagę, że w stosunku do planu wydatki też były niższe, o 1,2%. Czy to oznacza, że one już są optymalne? Oczywiście, nie. Wszyscy mamy świadomość, że te wydatki powinny być ograniczane tak, aby zmniejszać deficyt budżetowy, ale ograniczać można je tylko w sposób odpowiedzialny, a więc taki, aby nie robić krzywdy poszczególnym grupom społecznym, nie powodować katastrofy w służbie zdrowia, w oświacie, nauce i innych dziedzinach, które finansowane są z budżetu państwa. Jeżeli tu ze strony prezesa Narodowego Banku Polskiego pada stwierdzenie, że trzeba zmniejszyć wydatki sztywne, to ja zadaję proste pytanie: Co to oznacza? Przyjrzyjmy się. Główną pozycją wydatków sztywnych jest dotacja do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i rolniczego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, która w sumie wynosi bez mała 43 mld zł. Czy to oznacza postulat, aby obniżać te świadczenia? Jest sprawą oczywistą, że należy uszczelniać system, należy eliminować tych, którzy w sposób nieuprawniony pobierają świadczenia, ale przecież wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że pole manewru wcale nie jest tu tak wielkie, a w imię odpowiedzialności za los tego pokolenia, które przez lata pracowało na rzecz Polski, poziom świadczeń emerytalnych i rentowych trzeba bezwzględnie utrzymywać.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#JanuszLisak">Panie marszałku, jeszcze chwilę.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#JanuszLisak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trudno w tak krótkim wystąpieniu, bo czas, który przysługuje klubowi Unii Pracy, to zaledwie 11 minut, omówić wszelkie aspekty związane z tak rozległą sprawą, jaką jest wykonanie budżetu państwa, a równocześnie wykonanie założeń w sprawozdaniu Narodowego Banku Polskiego. W związku z tym w bardzo lakonicznej formie powiem o tym, o czym zapomnieć nie można.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#JanuszLisak">Otóż, w przeciwieństwie do rządu, którego prognozy były trafne i mieściły się w przedziałach, prognozy Narodowego Banku Polskiego czwarty rok z rzędu były zupełnie, zupełnie nietrafne. I o ile pan prezes Balcerowicz w swoim wystąpieniu uzasadniał, dlaczego te prognozy miały być nietrafne, podawał wiele przykładów, które podobno uzasadniają taką sytuację, ja zacytuję Wysokiej Izbie fragment ze sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli: „RPP, jako główną przyczynę obniżenia celu, wskazała niespodziewanie pomyślne ukształtowanie się poziomu cen żywności i napojów bezalkoholowych oraz cen kontrolowanych. Z ustaleń kontroli” - czyli z ustaleń Najwyższej Izby Kontroli, organu niezależnego i na pewno niedziałającego w sposób koniunkturalny - „wynika, że faktycznie czynniki te miały dla omawianej decyzji marginalne znaczenie. Prognozy wzrostu tych cen zmieniły się bowiem nieznacznie”. Ja pozostawię te stwierdzenia bez komentarza.</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#JanuszLisak">Tak jak i chyba bez komentarza należy, patrząc na sprawozdanie Narodowego Banku Polskiego, zostawić to, że kolejny rok z rzędu Narodowy Bank Polski nie realizował celu, który ma zapisany w ustawie o Narodowym Banku Polskim, chociaż istniały takie możliwości. Przypomnę, że celem działalności Narodowego Banku Polskiego jest utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu Narodowego Banku Polskiego. Wiemy przecież, że ten podstawowy cel, czyli utrzymanie stabilnego poziomu cen, został zrealizowany z naddatkiem. Pierwotny plan to było 5%, później skorygowano to do 3%, a mimo wszystko Narodowy Bank Polski nie wspierał swoimi decyzjami działalności rządu, utrzymywał niezwykle wysokie stopy procentowe, które w sposób skuteczny dławiły rozwój gospodarczy, dławiły działalność gospodarczą, bo przecież dostępność kredytu była i jest bardzo mała. Dlaczego jest taka? Jedną z przyczyn jest właśnie polityka Narodowego Banku Polskiego, która dając wysokie stopy procentowe, pozwala sektorowi bankowemu lokować pieniądze w różnego rodzaju bonach skarbowych i obligacjach, których rentowność wynosi powyżej 5%. A przecież wszyscy wiemy, że w żadnej działalności gospodarczej w tak trudnym okresie stagnacji, w jakim jesteśmy, w jakim byliśmy, a z którego już na szczęście wychodzimy, uzyskanie realnego zwrotu z inwestycji w działalność gospodarczą na poziomie powyżej 5% nie jest możliwe. W związku z tym sprawa jest jednoznaczna. Aby było to dopowiedziane do końca, to chciałbym zwrócić Wysokiej Izbie uwagę na fakt, że w 2002 r. stopy procentowe na wyższym poziomie niż w Polsce były tylko w jednym kraju europejskim - w Turcji, ale tam inflacja wynosiła 45%. W związku z tym zachowanie Narodowego Banku Polskiego należy ocenić ze wszech miar negatywnie i my jako Unia Pracy tak je oceniamy.</u>
          <u xml:id="u-36.15" who="#JanuszLisak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy stwierdzam, że będziemy głosować za udzieleniem absolutorium rządowi w związku z wykonaniem budżetu w 2002 r. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa, panią minister Barbarę Misterską-Dragan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#BarbaraMisterskaDragan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym się w swojej wypowiedzi odnieść do kwestii poruszanych szczególnie przez pana posła Chlebowskiego w dzisiejszej prezentacji stanowiska klubu odnośnie do szacowania przychodów z prywatyzacji, ponieważ zostały poruszone kwestie niewykonania planu prywatyzacji, jak również innych problemów dotyczących wykorzystania środków specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#BarbaraMisterskaDragan">Jeśli chodzi o kwestie dotyczące prywatyzacji, w kierunkach prywatyzacji na rok 2002, które stanowią załącznik do ustawy budżetowej, minister skarbu państwa wyraźnie określił cele prywatyzacji, traktując je jako cele ekonomiczne i cele społeczne. Cele ekonomiczne to przede wszystkim poprawa konkurencyjności podmiotów prywatyzowanych, podmiotów restrukturyzowanych, wzrost efektywności gospodarowania. Cele społeczne to utrzymanie miejsc pracy bądź wzrost liczby miejsc pracy w restrukturyzowanych, prywatyzowanych przedsiębiorstwach. Wynika z tego jedna teza: prywatyzować, prywatyzować, ale nie za wszelką cenę, prywatyzować tak, aby prywatyzacja była narzędziem długoterminowej polityki gospodarczej naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#BarbaraMisterskaDragan">Także nie mogę przyjąć tezy, że nastąpiło przeszacowanie przychodów z prywatyzacji na etapie planowania. Zaistniały pewne obiektywne przesłanki, o których chciałabym dzisiaj wspomnieć, a które zostały wymienione w „Wykonaniu kierunków prywatyzacji” - materiale przygotowanym przez ministra skarbu państwa. Miały one wpływ na to, że planowane przychody z prywatyzacji w kwocie 6,8 mld zł nie zostały zrealizowane w takiej wysokości. Po pierwsze, pewne projekty prywatyzacyjne, które zostały rozpoczęte w latach wcześniejszych i w roku 2002, nie zostały zakończone zgodnie z przewidywaniami. Wymienię tutaj cztery najbardziej istotne projekty prywatyzacyjne.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#BarbaraMisterskaDragan">Projekt prywatyzacji grupy G-8. W ciągu całego roku 2002 przewidywaliśmy, że prywatyzacja dobiegnie końca, że kontrakt zostanie podpisany. Jednakże inwestor zaoferował tak niską cenę na etapie ostatnich negocjacji, że do podpisania kontraktu nie doszło i jego realizacja została przesunięta na rok 2003. W sierpniu oczekujemy złożenia kolejnych ofert; mamy nadzieję, że będą one korzystne dla skarbu państwa i dojdzie do podpisania umowy. Kolejny kontrakt dotyczy dalszej prywatyzacji Górnośląskiego Zakładu Energetycznego. Kontrakt przewidywał sprzedaż akcji w roku 2002. Zgodnie z aneksem do umowy nie doszło do sprzedaży tych akcji, zostało to przesunięte na rok 2003/2004. I w roku 2003 zbyto kolejną transzę za 68 mln, a kolejne dodatkowe transze będą zbywane w następnych okresach, ponieważ nie wynegocjowano korzystnych warunków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#BarbaraMisterskaDragan">Kolejny kontrakt - sprzedaż akcji Elektrowni Połaniec. W roku 2002 negocjacje trwały, było przewidywane zakończenie zbycia tej transzy akcji, jednakże doszło do finalizacji kontraktu w II kwartale 2003 za kwotę 160 mln euro.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#BarbaraMisterskaDragan">Chciałabym jeszcze wspomnieć o Wydawnictwach Szkolnych i Pedagogicznych, gdzie rokowania zostały unieważnione, zmieniono sposób prywatyzacji i przyjęto koncepcję konsolidacji z innymi wydawnictwami i prywatyzację poprzez emisję akcji na rynku publicznym.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#BarbaraMisterskaDragan">Tak że są to przyczyny, które wskazują na to, że proces prywatyzacji szedł w kierunku, który powinien przynieść zarówno efektywne i najbardziej korzystne rozwiązania dla prywatyzowanych podmiotów, jak i najlepsze korzyści dla budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#BarbaraMisterskaDragan">Ale chciałabym również wspomnieć o przyczynach całkowicie niezależnych, przyczynach obiektywnych. Z tych przyczyn należałoby wymienić niekorzystne warunki mikroekonomiczne w naszym kraju, które wynikają z wyraźnego osłabienia dynamiki wzrostu gospodarczego, spadku popytu inwestycyjnego, polityki wysokich stóp procentowych. Kolejnym czynnikiem, o którym nie możemy zapomnieć, jest stan zasobów majątkowych spółek skarbu państwa. Jest on bardzo różnorodny. W większości przypadków dzisiaj należy się zastanowić nad tym, czy najpierw przeprowadzić proces restrukturyzacji, a w następnej kolejności proces prywatyzacji. Wiele jest tych czynników, które wymienione zostały w związku z realizacją polityki prywatyzacyjnej ministra skarbu państwa. Wspomniał pan poseł, że nie ma wyjaśnienia dotyczącego przyczyn niezrealizowania przychodów z prywatyzacji - dosyć obszerny materiał został zamieszczony na str. 30 materiału, który stanowi załącznik do sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#BarbaraMisterskaDragan">Chciałabym również nawiązać do kolejnego problemu, który został poruszony - są to środki specjalne.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#BarbaraMisterskaDragan">W roku 2002 nastąpiła zmiana ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji. W kwietniu została wprowadzona możliwość utworzenia nowego środka specjalnego, który jest bardzo istotny. Przeznaczony jest na restrukturyzację w ramach pomocy publicznej spółek skarbu państwa, przedsiębiorstw i innych instytucji, czyli jest to środek, który daje możliwość udzielenia pomocy podmiotom gospodarczym poprzez ich restrukturyzację majątkową, kapitałową, finansową i przygotowanie ich do procesu prywatyzacji. Dlatego też przy analizie środków specjalnych, które znajdują się w gestii ministra skarbu państwa, chciałabym zwrócić uwagę, że kwota 888 mln są to środki, które powstały w wyniku zrealizowanych wpływów z prywatyzacji, z tym że w gestii ministra skarbu państwa pozostała kwota niższa, 563 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#BarbaraMisterskaDragan">Mówiąc o środkach specjalnych, które związane zostały bezpośrednio z wykonaniem przychodu z prywatyzacji, chciałabym zwrócić również uwagę, że środek specjalny jest tworzony zgodnie z przepisami prawa kasowo, czyli w momencie kiedy następują wpływy z prywatyzacji, następuje wpływ na środek specjalny. Przeznaczenie środków specjalnych zostało określone w przepisach prawa w ustawie o komercjalizacji.</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#BarbaraMisterskaDragan">Spora część tych środków, jak już wspomniałam, przeznaczana jest na restrukturyzację w ramach pomocy publicznej. Część z tego odpisu, 5%, postawiona jest do dyspozycji Agencji Rozwoju Przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#BarbaraMisterskaDragan">Ponieważ została poruszona przez pana posła Grabowskiego kwestia dotycząca jednego z podmiotów, Fabryki Urządzeń Mechanicznych „Poręba”, to chciałabym zwrócić uwagę, że właśnie z tego środka będzie sfinansowana pomoc publiczna. Wniosek trafił do ministra skarbu państwa, został dokładnie przeanalizowany i pomoc zostanie uruchomiona wtedy, kiedy będą środki na koncie funduszu restrukturyzacji i pomocy publicznej, a środki te będą pochodzić ze zrealizowanych przychodów z prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-38.13" who="#BarbaraMisterskaDragan">Poruszona była jeszcze jedna kwestia, która dotyczyła prywatyzacji metodą pośrednią - że w kierunkach prywatyzacji wymienia się 90 spółek, a tak naprawdę w raporcie NIK-u porusza się kwestię znacznie większej ilości spółek, jest to 150 podmiotów. Otóż zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku jest racja. W raporcie z wykonania prywatyzacji wskazuje się na 70 spółek, które uczestniczyły w procesie prywatyzacji. W przypadku 21 spółek są uruchomione procesy prywatyzacji, w przypadku 77 prywatyzacja jest kontynuowana. W raporcie NIK-u zwraca się uwagę na zestawienie przychodów z prywatyzacji, gdzie wymienia się dodatkowo 129 podmiotów, a te przychody to są przychody uzyskiwane z takiego tytułu, że sprzedaż jest rozłożona na raty, czyli są to ratalne wpływy z tytułu prywatyzacji, są to różnego rodzaju odsetki, są to różnego rodzaju kaucje.</u>
          <u xml:id="u-38.14" who="#BarbaraMisterskaDragan">Myślę, że poruszyłam wszystkie kwestie, które były adresowane do ministra skarbu państwa. Jeżeli będą jeszcze jakiekolwiek pytania, to będę służyła odpowiedzią. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Romana Jagielińskiego występującego w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#RomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zamiar przedstawić stanowisko w sprawie wykonania budżetu, a także przyjęcia informacji Narodowego Banku Polskiego oraz informacji Najwyższej Izby Kontroli za rok 2002.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#RomanJagieliński">Wsłuchując się w te wystąpienia, przede wszystkim mojego przedmówcy, przedstawiciela Klubu Parlamentarnego Unii Pracy, no nie mogę podzielić do końca tego stanowiska, że rząd w 2002 r. był tak perfekcyjny, jeśli chodzi o wykonanie tego budżetu, bo trzeba wspomnieć, że ten budżet był zmieniany aż 9 razy, że inne były założenia, a inny stan osiągnęliśmy. Ja w pełni to rozumiem, a także koledzy z koła poselskiego to rozumieją, że rząd Leszka Millera w 2002 r. pracował w szczególnych uwarunkowaniach - uwarunkowaniach, które miały związek z ogromną dziurą budżetową zastaną w 2001 r., kiedy trzeba było bardzo ciąć wydatki. Weszliśmy w 2002 r. też z nieunormowanym statusem gospodarczym i prognozami zdecydowanie rozbieżnymi, przedstawianymi przez rząd, a także przez ośrodek konkurencyjny wtedy, przez Radę Polityki Pieniężnej i Narodowy Bank Polski, i wspomnę, że na 2002 r. zakładaliśmy wzrost PKB na poziomie 2,9%, potem skorygowaliśmy to do 1%, aż wreszcie uzyskaliśmy wielki sukces - 1,3%. Można mówić o sukcesie, bo nie było spadku minusowego, co zresztą jest notowane w tymże czasie w wielu innych krajach, i to bardzo wysoko rozwiniętych. Osiągnęliśmy zresztą inny sukces, ale też ogromnym kosztem: prognozowany poziom inflacji 5,1% był skorygowany na 4,5%, a osiągnęliśmy 1,9% Oczywiście było to kosztem innych, chociażby kosztem poziomu dochodów w obszarach wiejskich, gdzie wzrost cen na artykuły żywnościowe pochodzenia rolniczego był minimalny, a w wielu miesiącach był także notowany jako ujemny.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#RomanJagieliński">Jeśli patrzymy w ogóle na deficyt budżetowy, to proszę przypomnieć sobie te debaty na tej sali, kiedy rozdzieraliśmy szaty, jeśli mówiliśmy o przekroczeniu produktu krajowego brutto w deficycie 3%, a za 2002 r. osiągnęliśmy niebagatelny wynik 5,1%. Oczywiście, jeszcze raz powtarzam, to jest następstwem ogromnego deficytu pozostawionego przez rząd Jerzego Buzka za 2001 r. Kumulowany... Oczywiście możemy też mówić o tym, jaki sukces osiągnęliśmy przez to, że trzeba było wychłodzić gospodarkę, żeby obniżyć poziom, bo trzeba było poziom produktu krajowego brutto dopasować do poziomu rozwoju, także do poziomu deficytu. To nie jest tak, że, mówiąc o tym, mam zamiar dyskredytować wszystkich, którzy w tym uczestniczyli - mówię o tym po to, żeby wyciągać wnioski z pewnych błędów. Bo ja wychodzę z założenia, że nie ma takich, którzy nie robią błędów, są tylko tacy, którzy potrafią wyciągać szybko wnioski i naprawiać te błędy. Ja do takich należę i proszę, żeby traktować to tak, że jeśli dotykam okresu Jerzego Buzka, to dlatego że myślę, iż jeśli przejmiecie władzę, to też wyciągniecie te wnioski z lat 1997–2001, żeby w następnym okresie, kiedy przejmiecie tą władzę, takich błędów nie popełniać, żeby nie zostawiać takiego spadku w postaci ogromnego deficytu budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#RomanJagieliński">Jeśli patrzymy na stronę wydatków i dochodów, to trzeba powiedzieć, że wydatki to przede wszystkim te sztywne wydatki - Fundusz Ochrony Zdrowia, ubezpieczenia socjalne, a także Kasa Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych. Popatrzmy teraz na to, jak realizowaliśmy dochody. Rozumiem też tłumaczenie ministra skarbu państwa, który twierdzi, że to co było zapisane, to pewnie zostało osiągnięte, a jednak z danych wynika zdecydowanie co innego, że dynamika prywatyzacji i poziom dochodów zdecydowanie spadły, czyli czegoś nie wykonaliśmy albo źle prognozowaliśmy. Ale jeśli popatrzymy także na prognozy dwóch ośrodków, które odpowiadają za budżet, jeden to ośrodek rządowy, drugi to ośrodek Narodowego Banku Polskiego, to można tu usprawiedliwiać ośrodek rządowy, że te prognozy były rozbieżne, bo w trakcie odbyła się wymiana kadr, odszedł pan premier Marek Belka, przyszedł pan premier Grzegorz Kołodko, i po prostu wystąpiła inna filozofia myślenia w Ministerstwie Finansów i w rządzie. Jeśli są to jednak tak duże rozbieżności, gdy chodzi o prognozę dochodów Narodowego Banku Polskiego, to pytam: gdzie są ci prognozujący w Narodowym Banku Polskim, którzy nie potrafili wyszacować poziomu dochodów za 2002 r.? Bo wyszacowali bardzo nisko. Później okazało się, że osiągamy wyższy poziom dochodu i z tego względu mogliśmy zmniejszyć część deficytu budżetowego, bo wpłaty z dochodu z Narodowego Banku Polskiego były zdecydowanie wyższe niż wstępnie zapisano w budżecie.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#RomanJagieliński">Można też popatrzeć, jak to się przedstawia po stronie podatków. Podatek VAT-owski w pewnym sensie też uratował sytuację budżetową, ale nie dzięki temu, że mamy znakomity wzrost dochodu, tylko po prostu zapisy, na które przyzwoliliśmy, jako Wysoka Izba, że podatnicy mają wydłużony okres zwrotu z 25 dni do 60 dni, doprowadziły do sytuacji, że w tym obszarze odnotowaliśmy znaczny wzrost dochodu, ale z drugiej strony możemy mówić, że obniżyliśmy też szansę na zwiększenie tego dochodu, bo przedsiębiorczość nam się tak zdecydowanie nie rozwinęła i myślę, że to jest też przyczynek do tego, że osiągnęliśmy tylko 1,1% wzrostu produktu krajowego brutto.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#RomanJagieliński">Najwyższa Izba Kontroli w swoim raporcie za 2002 r. nie odnosi się zresztą do ogromu szarej strefy w tymże okresie. Przypomnę tylko sprawę związaną z jednym z obszarów tej strefy, chodziło o przemyt alkoholi wysokoprocentowych. Była w związku z tym dyskusja, ja też zabierałem w tej sprawie głos, że jeśli chcemy uzyskać wzrost podatku akcyzowego w tym obszarze, to należy obniżyć podatek akcyzowy. I zrobiliśmy to dopiero z dniem 1 października 2002 r. Teraz minister finansów oficjalnie podaje, że nie ma spadku w dochodach z podatku akcyzowego, jest wzrost i są przekazywane wstępne informacje medialne, że w Ministerstwie Finansów ponownie prognozuje się czy proponuje się obniżenie podatku akcyzowego na alkohole wysokoprocentowe, żeby utrzymać popyt na tym samym poziomie. Ale chodzi o to, żeby to był popyt na alkohole pochodzenia polskiego, żeby podatek akcyzowy był odprowadzany, a nie taka sytuacja, że podatek akcyzowy bardzo wysoki, przemyt z zewnątrz - i podatku akcyzowego w ogóle nie odbieramy.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#RomanJagieliński">Jeśli mówimy o podatku VAT-owskim, to jeszcze proponuję, żeby zastanowić się nad wymiarem podatku i przychodem z podatku VAT-owskiego na 2003 r., żeby wreszcie uregulować ten stan, który występuje w obrocie drewnem. Czy to ma być 7% czy 22%? Kiedyś próbowaliśmy to uregulować, obecnie, jak wiemy o tym, szara strefa w tym obszarze jest bardzo duża i to nie prowadzi do wzrostu dochodu budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#RomanJagieliński">Mamy też i „sukces”, o czym zresztą mówił pan minister Ciesielski, że ściągalność podatków była określona i zastosowaliśmy określone rozwiązania prawne, ustawowe, z sierpnia 2002 r., które miały spowodować zmniejszenie stanu zadłużenia polskich przedsiębiorstw, szczególnie tu chodzi o podatek od osób prawnych. I jest to wątpliwe osiągnięcie, bo stan tego zadłużenia nie zmniejszył się, tylko wzrósł i to o 12%, 12,8%, chociaż część jednostek zapewne skorzystała z tej restrukturyzacji, np. w przemyśle górniczym, gdzie zadłużenie spadło z 2,5 mld zł do 1,9 mld zł na koniec 2002 r. Ale jeśli tak będziemy egzekwować to, co się należy, to myślę, że sukcesu w 2003 r. też nie przyjmiemy.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#RomanJagieliński">Jeśli patrzymy na poziom inflacji, to jeszcze raz chcę przypomnieć, że tutaj zasługa czynników rynkowych akurat jest najmniejsza. Jeśli osiągnęliśmy li tylko 1,9% poziomu inflacji, to jest to głównie zasługa - na tym poziomie, bo mówi się, że jest dosyć wysoki - tego, co najczęściej funkcjonuje jako układ urzędowy. Bo przypomnę, że wprowadziliśmy w 2002 r. podatek akcyzowy od energii elektrycznej i oczywiście są też określone wpływy z tytułu akcyzy od paliw, ale niestety, jak ostatnie kontrole, także Urzędu Kontroli Konkurencji i Konsumentów, wskazują, jest to jednak obrót w dużym wymiarze w szarej strefie.</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#RomanJagieliński">Chcę powiedzieć jeszcze o zasadniczej sprawie, dla mnie bardzo bliskiej, to jest o poziomie dochodów rolników, wpływie tych dochodów na poziom bezrobocia. I co trzeba stwierdzić? Jeśli oceniamy, że wykonanie budżetu 2002 r. przez rząd w tych trudnych warunkach zostało osiągnięte zgodnie z zamierzeniami i uchwalonym przez Sejm zapisem, i tu, co mnie bardzo cieszy, Najwyższa Izba Kontroli proponuje udzielenie absolutorium rządowi za 2002 r., to trzeba powiedzieć, że ten określony skutek nie przyczynił się do ograniczenia bezrobocia. Ale myślę, że jesteśmy na dobrej drodze, ożywienie gospodarcze jest, i że następna dyskusja nad oceną budżetu 2003 r. będzie przebiegać zdecydowanie w optymistycznym nastroju.</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#RomanJagieliński">Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej będzie głosować za przyjęciem sprawozdania z wykonania budżetu za 2002 r. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Zagórskiego występującego w imieniu Koła Parlamentarnego Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MarekZagórski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debata nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa to tak naprawdę jedyna okazja do poważnej dyskusji na temat polityki gospodarczej w tej Izbie. Dlatego też gdyby chcieć ją sprowadzać do formalnej oceny realizacji ustawy budżetowej, byłoby to zmarnowanie tej szansy i nieporozumienie. Zwłaszcza w obecnej sytuacji, kiedy stoimy u progu Unii Europejskiej, i kiedy potrzebna jest nam odpowiedź na pytania o stan polskiej gospodarki, o stan finansów publicznych, na pytania o działania rządu w tych wszystkich sferach.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MarekZagórski">Z formalnego punktu widzenia budżet na 2002 r. został wykonany zgodnie z założeniami ustawowymi. Gospodarka w warunkach względnej stabilizacji makroekonomicznej osiągnęła niewielki wzrost. Czynnikami stymulującymi były krajowy popyt konsumpcyjny i rosnący eksport. Niestety, wzrost konsumpcji odbywał się głównie kosztem oszczędności. Odnotowano dalszy spadek inwestycji o 7%. W parze z tym szedł duży spadek produkcji budowlano-montażowej, a bezrobocie przekroczyło 3200 tys. i było o 100 tys. wyższe niż w 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#MarekZagórski">Polityka fiskalna rządu koncentrowała się na szukaniu za wszelką cenę pieniędzy w kieszeniach podatników. Wprowadzono nowy podatek od oprocentowania depozytów, który pieniędzy budżetowi nie przysporzył, za to skutecznie zniechęcił Polaków do oszczędzania. Na szczęście nie udały się inne świetne pomysły, takie jak winiety czy abolicja podatkowa, choć trzeba przyznać, że przez jakiś czas skutecznie odwracały uwagę od tego, co jest rzeczywistym problemem.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#MarekZagórski">A takim problemem jest chociażby załamanie napływu do Polski zagranicznych inwestycji bezpośrednich. O ile w 2001 r. były one jeszcze na poziomie ok. 7 mld dolarów, to w 2002 r. wyniosły zaledwie ok. 4 mld. Spadła i to dramatycznie ściągalność podatków, szybko zwiększał się krajowy dług publiczny. Zobowiązania samorządów terytorialnych z tytułu zadłużenia wzrosły o 29%. Zadłużenie służby zdrowia wzrosło co najmniej do 5 mld zł, a bałagan wywołany radosną twórczością ówczesnego ministra zdrowia doprowadził ten sektor na skraj przepaści.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#MarekZagórski">Rosnący deficyt budżetowy, który w 2002 r. przekroczył 5% PKB i był większy niż w 2001 r., pokrywany jest gwałtownie rosnącą ilością emitowanych papierów skarbowych, a to tworzy znany efekt wysysania pieniądza kredytowego ze sfery przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#MarekZagórski">Chyba największa katastrofa nastąpiła w sferze prywatyzacji. Z planowanych 6,6 mld do kasy państwowej wpłynęło niespełna 2 mld, czyli 30% planu. O tym była już mowa. Na dodatek gdyby nie rozpaczliwa i - to też była o tym mowa - nie do końca formalnie przeprowadzona, chyba, prywatyzacja STOEN-u, nie zrealizowano by nawet tego - mniej niż 10% planu budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#MarekZagórski">Kolejne po 2001 r. niedoszacowanie przychodów z prywatyzacji to konieczność zaciągania przez państwo zobowiązań. Tylko z tego tytułu kwota zadłużenia wzrosła w tych 2 latach o 16 mld zł, a roczny koszt obsługi tego zadłużenia, tylko z tego tytułu, wyniesie ok. 1,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#MarekZagórski">Pan poseł Jaskiernia mówił, że realizacja budżetu świadczy o profesjonalizmie rządu. A więc chciałbym podać w tej sprawie kilka drobnych przykładów, dlatego że planowanie w różnych obszarach wydaje się piętą achillesową rządu. Oprócz prywatyzacji mamy bowiem w 2002 r. wiele takich przykładów pomyłek o różnej skali, których skutki w sumie składają się na bardzo wielkie kwoty, tak wielkie, że to budzi co najmniej niepokój, jeśli nie wściekłość. Przykład - zaniżona dotacja dla Państwowego Funduszu Kombatantów. Niby mała kwota, 111 mln zł, w skali budżetu, ale dziennie tylko z tego tytułu płacimy 30 tys. zł - tylko z tego tytułu. Równocześnie w planie funduszu emerytalno-rentowego KRUS przeszacowano po raz kolejny kwotę przeznaczoną na zasiłki pogrzebowe o 54 mln zł. Kiedy państwo się zadłuża, na rachunkach środków specjalnych na koniec roku pozostaje prawie 460 mln zł - leży, czeka i jest poza zasięgiem budżetu. W jednej tylko Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa średniomiesięczne lokaty sięgały 0,5 mld zł, a na koniec roku agencja zostawiła sobie blisko 700 mln zł. Tylko te trzy przykłady to ponad 1200 mln zł - o tyle można było mniej zadłużyć państwo. Ile jeszcze tego jest w całej sferze finansów publicznych? Bardzo dużo. Minister Marek Belka zapowiadał audyt finansów państwa, niestety na zapowiedziach się skończyło. A tymczasem troska o kasę państwową realizowana jest w twórczy sposób na innych odcinkach. Ministerstwo skarbu, które niczego nie sprywatyzowało praktycznie, postanowiło widocznie zadbać jednak o majątek skarbu państwa i pomnażać go w inny sposób - kupiło sobie 5 samochodów. Ministerstwo Zdrowia tylko dwa, a agencja restrukturyzacji na remont tylko jednego biura regionalnego w Szczecinie wydała 2 mln zł - agencja ma oddziałów 300. Gdyby tak samo zachowywała się Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, to mielibyśmy jeszcze większego stracha, bo ta agencja z kolei majątek skarbu państwa pomnaża w ramach tzw. zaplecza zamawiającego, czyli poprzez zakup samochodów osobowych, łodzi motorowych, obiektów rekreacyjnych oraz wykonanie remontów, wyposażenie biur i ośrodków wczasowych, co jest finansowane oczywiście ze środków przeznaczonych na budowę dróg. Przez 3 lata uzbierało się tego raptem 17 mln. Mało, ale jest to powód do zadowolenia, dlatego że jest to jakiś dowód, iż wbrew temu, co sugeruje ostatnio Komisja Europejska, coś Ministerstwo Infrastruktury wespół z generalną dyrekcją robić potrafi. Myślę, że teraz należy się spodziewać zakupu przez specjalistów od budowy dróg pokaźnej partii samochodów terenowych. Uzasadnieniem będzie oczywiście zły stan dróg w Polsce, a także konieczność wydania pieniędzy unijnych na drogi, żeby się nie zmarnowały. „Szansa” na zmarnowanie czy też niewykorzystanie środków Unii Europejskiej to jedna z bolączek, których budżet na 2002 r. nie tylko nie rozwiązał, ale zdaniem ekspertów od sukcesu oddalił.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#MarekZagórski">Ten budżet miał być budżetem ratowania finansów publicznych. Jaki był? Formalnie wykonany był prawidłowo, tyle że sytuacja budżetowa jest jeszcze trudniejsza niż przed rokiem. Deficyt budżetowy nadal jest zbyt wysoki i słyszymy, że będzie jeszcze wyższy, dług publiczny zbliża się do 50% PKB, wstrzymano prywatyzację. Wszystkie działania podjęte przez rząd w sferze finansów publicznych nie służyły ani rozwojowi gospodarki, ani skutecznemu zwalczaniu bezrobocia. I nie jest to tylko opinia opozycji. Zdaniem prof. Witolda Orłowskiego „koncentracja na stabilizacji doprowadziła do znacznego ograniczenia i odłożenia w czasie działań o charakterze strukturalnym, zmieniających stopień elastyczności różnych pozycji wydatków. Ceną takiego działania, kontynuowanego w znacznej mierze również przy konstrukcji budżetu na 2003 r., stała się kumulacja problemów strukturalnych, wymagająca podjęcia nadzwyczajnych środków w budżecie roku 2004”.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#MarekZagórski">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#MarekZagórski">Pan poseł Jaskiernia nazywał ten budżet konsekwentnie budżetem stabilizacji i rozwoju, myląc niestety ministra, dlatego że o budżecie stabilizacji i rozwoju mówił pan prof. Kołodko, pan premier Kołodko - o budżecie 2003 r. Ale trzeba przyznać, że można się pomylić, dlatego że każdy z budżetów przedkładanych przez rząd Leszka Millera dotychczas był przedkładany przez innego ministra finansów. Można powiedzieć: co rok, to prorok, niestety prorok nie do końca słuszny, a z reguły fałszywy.</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#MarekZagórski">Panie Marszałku! Koło Parlamentarne SKL będzie głosować przeciwko przyjęciu sprawozdania z wykonania budżetu państwa za 2002 r. i przeciwko udzieleniu rządowi absolutorium. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Halinę Nowinę Konopkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę Państwa! Nawet nie bardzo mi przeszkadza, że w tej chwili nie ma przedstawicieli rządu, bo i tak z tego by nic nie wynikło.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Są, są - pełne ławy.)</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#HalinaNowinaKonopka">Są, są, tak jest, ale wiemy również, że nie ma tych, do których należałoby mówić.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#HalinaNowinaKonopka">Otóż, proszę państwa, biorąc do ręki sprawozdanie z wykonania budżetu za 2002 r. i spoglądając na jego główne założenia, nie można nie odnieść wrażenia, że cel został osiągnięty. Co prawda dochody są nieco niższe, o 1,1%, ale i wydatki są niższe, o 1,2%, no i najważniejsze - zmalał deficyt budżetowy, o 1,5%. Nie jest źle. I mając do czynienia z tak akuratnie w swym zasadniczym zrębie zrealizowaną ustawą budżetową, można by przejść spokojnie wobec informacji płynących z dalszej części sprawozdania, z których wynika, że nie we wszystkich szczegółach została ona zrealizowana - że np. inna była struktura dochodów niż założono, że inna była struktura wydatków niż założono. Przy okazji wychodzi na jaw, że wzrosło zadłużenie publiczne, że nie wszystkie swe powinności finansowe państwo wykonywało zgodnie ze swoimi zobowiązaniami, że wreszcie, jeśli chodzi o cel główny i bolączkę zasadniczą, jaką jest bezrobocie i permanentna pauperyzacja większej części społeczeństwa, nie zostało to nawet zahamowane, nie mówiąc już o zmniejszeniu. Prawdę powiedziawszy, nie jest to dla mnie żadnym zaskoczeniem. W swoim czasie w debacie budżetowej taki rozwój wypadków przewidywałam.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#HalinaNowinaKonopka">No bo jak to właściwie jest? Formalnie dobrze, praktycznie, proszę państwa, ponuro. Ponuro, bo nie zostały nie tylko naprawione żadne szkody, ale budżet 2002 r. będzie miał swój dalszy obciążający gospodarkę polską ciąg. Deficyt budżetowy wyższy w liczbach bezwzględnych od zeszłorocznego, wyższy również w stosunku do PKB, a to jest ważny wskaźnik - w 2002 r. było to 5,1% PKB, w 2001 r. tylko 4,3%. Trzeba zresztą dodać, że ten deficyt stale, nieprzerwanie od 1997 r. rośnie, będzie rósł również w roku bieżącym, natomiast analitycy przewidują, że w roku 2004 może osiągnąć astronomiczną sumę 59 mld zł. Ale, proszę państwa, pamiętajmy, że deficyt budżetowy to nie wszystko. Ważniejszym wskaźnikiem jest deficyt sektora finansów publicznych, czyli zsumowane deficyty budżetu państwa, funduszy celowych, budżetów samorządowych. Tutaj jest również wyraźne zwiększenie. Zresztą fundusze celowe są wygodną tratwą ratunkową pozwalającą rządowi ukryć rzeczywisty poziom deficytu. Dzieje się to bardzo prosto - nie dofinansowuje się pewnych funduszy celowych. Zrobiono tak np. z FUS i z Funduszem Pracy, nie mówiąc o kombatantach, bo w skali całości budżetu jest to suma niewielka. No i co się stało? Fundusze zmuszone są do zaciągania kredytów, również w bankach komercyjnych. To podnosi poziom zadłużenia, natomiast optycznie pozornie obniża deficyt budżetowy.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#HalinaNowinaKonopka">Sprawa zadłużenia publicznego. Wzrosło ono w sposób nieplanowany, osiągając 17-procentową zwyżkę w stosunku do 2001 r., i zbliża się w sposób niebezpieczny do granicy 50% PKB. Co to za sobą pociągnie, to wszyscy wiemy i ja nie muszę państwu tego tłumaczyć. Jest to sytuacja niesłychanie groźna dla gospodarki. Natomiast jest jeszcze drugi próg, który również może być osiągnięty w tej sytuacji, jaka się przed nami rysuje, tej nawalnie wzrastającej wielkości deficytu, który musi być jakoś rekompensowany, a więc osiągnięcie 60-procentowego progu skończy się tym, że - panie marszałku, moment - w ogóle nie będzie można przewidzieć żadnego deficytu, że wydatki budżetowe będą musiały wynieść tyle, ile wynoszą wpływy. Czym się to skończy? Proszę państwa, mam wrażenie, że to się może skończyć źle.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#HalinaNowinaKonopka">Analiza struktury dochodów. Największe przeszacowanie nastąpiło w sferze wpływów z prywatyzacji. Ja nie jestem zwolennikiem metody zjadania własnego ogona w gospodarce, a metoda prywatyzacji w wydaniu polskim to jest właśnie dokładnie to. Stąd daleko mi do darcia szat z żalu, że to nie wyszło - może to i lepiej. Niemniej bezpośrednim skutkiem tego jest radykalny, w przyszłości również, wzrost długu publicznego z konsekwencjami, o jakich mówiłam. Z drugiej strony stosowanie prywatyzacyjnej protezy dobiega kresu, bo kończy się materia, która może być objęta prywatyzacją. Co będziemy sprzedawać? No i wtedy co, moi panowie? Powiększamy zadłużenie czy... No co? Sprowadzamy wojska natowskie do pomocy? Myślę, że jeszcze nie teraz. Najpierw rozszerzymy i udoskonalimy system służb skarbowo-policyjnych, wprowadzimy nowe parapodatki, ściągniemy, co się jeszcze da ściągnąć, a wojska to ewentualnie potem. I o tym państwo doskonale wiecie, tak samo jak ja wiem, że państwo o tym wiecie.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#HalinaNowinaKonopka">Prognozy pozyskiwania wpływów budżetowych. I one nie były zbyt precyzyjne. Były przesunięcia w wielkościach ściąganych podatków, z tym że wzrost tych podatków był widoczny. Jest to niewątpliwie zasługa znalezienia nowych źródeł finansowania państwa. To jest opodatkowanie wpływów kapitałowych, to jest akcyza od energii elektrycznej, to są liczne ukryte parapodatki. Oby tak dalej, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#HalinaNowinaKonopka">Wydatki budżetu państwa. Tu jest niesłychanie ciekawa rzecz. Mianowicie inwestycje spadły o 16,5% w porównaniu z rokiem ubiegłym oraz nastąpił znaczny spadek wartości kosztorysowej inwestycji. To, proszę państwa, jest sygnał alarmowy; tak samo jak w tej chwili mnie się tutaj lampa zapala, to powinna się zapalać lampa sygnalizująca, że katastrofa jest blisko. Bo co to znaczy, jeżeli nagle przesuwają się w większości wydatki w obszar konsumpcji, a nie inwestycji? To prawda, że wzrósł eksport, ale ja bym nie przeceniała tego zjawiska, ponieważ w skali Europy nastąpiła zapaść gospodarcza i po prostu poszukiwane są trochę tańsze towary.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#HalinaNowinaKonopka">Proszę Państwa! Posłowie Porozumienia Polskiego będą głosować przeciwko udzieleniu absolutorium. Realizacja tego budżetu nie jest zadowalająca, tak jak nie była sama koncepcja budżetu, i nie jesteśmy w stanie tutaj uznać jakiegokolwiek pozytywnego wkładu w rozwój polskiej gospodarki. Chciałabym tylko zauważyć, że to wszystko, o czym powiedziałam, państwo decydujący o tym, jaką drogą Polska pójdzie, wiecie. Jest parę osób na tej sali, które wprost mówiły: wiemy, że nic poprawić w gospodarce się nie da, wiemy. A więc na co liczycie? Na co liczycie? Ja nie bez powodu przywoływałam tutaj...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#TomaszNałęcz">Pani poseł, proszę o konkluzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#HalinaNowinaKonopka">...perspektywę wojsk, które będą musiały utrzymywać porządek w naszym państwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#TomaszNałęcz">Pani poseł, bardzo dziękuję za wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Dziękuję. Dziękuję za przedłużenie czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Olszewskiego występującego w imieniu Koła Poselskiego Ruchu Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JanOlszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ruch Odbudowy Polski jest wobec sposobu wykonywania tego budżetu i wobec stylu wykonywania władzy w państwie przez rząd pana Leszka Millera z natury rzeczy bardzo krytyczny. To nie jest rząd naszych marzeń. W momencie, kiedy ten układ reprezentujący tradycje PRL w chwale wygranych wyborów wracał do władzy w 2001 r., myśmy żadnych złudzeń co do tego, co nas czeka, nie mieli. W związku z tym też i oczekiwania nie mogły być wysokie. Pułap pryncypialności - a powiedziałbym także: emocjonalności - krytyki wyznaczył w dzisiejszej dyskusji niewątpliwie pan przewodniczący Lepper. Ja do tego poziomu nie potrafię dojść, choćby z natury różnych tradycji, z których się wywodzimy. Doskonale rozumiem zawód i rozgoryczenie dawnych członków PZPR, którzy oczekiwali po rządzie pana Millera zbyt wiele. Ale to środowisko, które Ruch Odbudowy Polski reprezentuje, zawsze bardzo krytycznie oceniało tę partię i jej linię polityczną. W miarę naszych niewielkich możliwości staraliśmy się nawet tej polityce w przeszłości przeciwstawiać. Stąd, jak sądzę, dzisiaj nasze uczucia z pewnością nieprzyjazne SLD nie są tak bardzo rozżarzone.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#JanOlszewski">Musimy jednak powiedzieć, że nawet przy tych obniżonych kryteriach wykonanie budżetu, w ogóle cały styl działania rządu pana Millera jest niestety dla nas nie do przyjęcia. Formułując te kryteria, opieraliśmy się na doświadczeniach PRL. Polska Rzeczpospolita Ludowa była państwem niesuwerennym, w okresie swoich najlepszych lat półsuwerennym, ale to jedno trzeba przyznać: nigdy nie było rzeczą obojętną, jaki stosunek rządząca krajem z obcego nadania ekipa miała do sprawy ochrony podstawowych interesów polskiego społeczeństwa. I w tym zakresie była oczywista i rzucająca się w oczy różnica między czysto agenturalną ekipą Bolesława Bieruta a np. okresem Władysława Gomułki, którego polityki nie sposób bronić, ale który do tych spraw wykazywał jednak zupełnie odmienny stosunek. I my to kryterium wymagań wobec rządu pana Millera oparliśmy na tym, że tak powiem, najwyższym pułapie możliwości PRL-u, chociaż w państwie niepodległym jest to w najlepszym razie absolutne minimum. Mieliśmy nadzieję, że przynajmniej w kwestiach ochrony podstawowych polskich interesów w płaszczyźnie międzynarodowej ten rząd będzie trzymał się raczej wzoru Władysława Gomułki, a nie innych ekip z tamtego czasu. Otóż w tym się zawiedliśmy. Zilustruję to na trzech przykładach. Dzisiaj pan poseł Jaskiernia odwoływał się do tej sławetnej luki budżetowej, wobec której stanął rząd pana Millera. Kiedy trzeba było stawić czoła kryzysowi finansów publicznych, sięgnięto wtedy - przyznał to pan poseł Jaskiernia - do kieszeni wyborców, którzy najwięcej może na rząd Millera liczyli. Sięgnął do kieszeni najbardziej materialnie upośledzonych warstw polskiego społeczeństwa. Te grupy tu bardzo skrupulatnie wyliczył pan poseł Jasiński z PiS, nie będę do tego wracał. A przecież był prosty sposób, żeby nie wyciągać tych pieniędzy z kieszeni niepełnosprawnych, bezrobotnych, wielodzietnych, uczących się, studentów. Nazywał się podatek importowy. O tym podatku mówił sam pan wicepremier Belka na samym początku swojej misji.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#JanOlszewski">Bardzo proszę, panie marszałku, o możliwość zakończenia wywodu.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#JanOlszewski">Muszę także przyznać, że później współrządzące ugrupowanie, PSL, również ten postulat podnosiło. W pewnym momencie sprawa znikła z porządku dziennego. Dlaczego? Dlatego że rozległ się bardzo delikatny pomruk niezadowolenia z Brukseli. I to wystarczyło. Sprawa znikła i tę lukę wypełnialiśmy wdowim groszem wyciskanym z najbiedniejszych warstw polskiego społeczeństwa. Jeżeli, panowie, robiliście to - zakładam najlepszy wariant - w obawie, że przecież oni będą za dwa lata decydowali o tym, czy my się znajdziemy w Unii, więc musimy wychodzić naprzeciw Unii, nawet najlżejszym pomrukom z tamtej strony, to oczywiście byliście, panowie, w błędzie. Jeżeli macie jeszcze wątpliwości co do tego, to wam przypomnę, że nigdy w historii Polski, nawet nie tylko tych ostatnich 13 lat, ale w całej jej historii międzywojennej i powojennej, nie było takiego okresu, by w ciągu tak krótkiego czasu jak okres przedreferendalny Polska była odwiedzana przez tylu prezydentów, tylu premierów, tylu prominentnych przedstawicieli zachodniej Europy co wtedy. I wszyscy przyjeżdżali po to, żeby Polaków przekonać, że mają głosować za wstąpieniem do Unii. To najlepszy dowód na to, jaka była nasza cena. I wyście tę cenę zmarnowali. To jest nasz pierwszy zarzut.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#JanOlszewski">Sprawa druga. Tym, co mnie, nie ukrywam, pozytywnie ujęło w pierwszym wystąpieniu, pierwszym exposé pana premiera Millera, było to, że on był pierwszym premierem z tej formacji, który zauważył trwający od lat skandal, jakim jest uchylanie się zagranicznych firm działających w Polsce od płacenia tutaj podatków w sposób niebywale wręcz bezczelny. Pan premier powiedział, że to się musi skończyć, że będziemy teraz egzekwowali wreszcie prawa polskiego skarbu. Przyjąłem to naprawdę z zadowoleniem. Ale pytam: Co ten rząd w ciągu już minionych 2 lat zrobił w tej sprawie? Przecież ten skandal dalej trwa. I nic nie słyszymy, w jaki sposób można by temu wreszcie położyć kres. I to jest druga sprawa.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#JanOlszewski">I wreszcie sprawa prywatyzacji. Oczywiście my jesteśmy za prywatyzacją, prywatyzacją, która powinna odpowiadać 3 kryteriom: powinna być racjonalna z punktu widzenia ogólnych założeń gospodarki polskiej, powinna być szybka i wreszcie korzystna dla skarbu państwa. Rząd AWS, trzeba przyznać, uwzględniał tylko jedno kryterium - prywatyzował szybko. Z tego punktu widzenia można powiedzieć, że rząd pana Millera, spowolniając tempo prywatyzacji, jakby sytuację poprawia. No, gdyby nie to, że przynajmniej jedna z dokonanych prywatyzacji to jest prawdziwa czarna perła na długiej liście skandali prywatyzacyjnych, w które obfite jest ostatnie 13-lecie, na której był i Kwidzyń, i Bank Śląski, i cały szereg innych pretendujących do tego pierwszego miejsca afer. Wyście, panowie, sprywatyzowali w obce ręce STOEN. I to się stało w sytuacji, kiedy nawet środowisko z wami związane, waszych specjalistów stanowczo, zdecydowanie przeciwko tej sprawie protestowało, kiedy wszyscy zdawali sobie sprawę, jak negatywne będą skutki tej prywatyzacji dla przyszłości polskiego sektora energetycznego, jakie skutki to za sobą pociągnie. Ta prywatyzacja nie ma żadnego usprawiedliwienia i trzeba ją będzie rozliczyć. I z tych choćby tylko powodów będziemy głosowali za odrzuceniem wniosku o udzielenie absolutorium.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#JanOlszewski">I jeszcze, panie marszałku, jeżeli pozwoli pan, dwa słowa ustosunkowania się do sprawozdania Narodowego Banku Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#JanOlszewski">Wysoka Izbo! Ja i z tej trybuny, i w wielu innych miejscach mówiłem tyle różnych rzeczy, nie ukrywam, niebędących niewątpliwie komplementami pod adresem pana wicepremiera, że nie chciałbym, że tak powiem, znaleźć się w podejrzeniu, że ścigam się w tym z panem przewodniczącym Lepperem. Powiem więc tak: Niczego z tego, co mówiłem na temat działalności pana wicepremiera Balcerowicza, niestety cofnąć nie mogę. Wszystko to podtrzymuję. W swoim czasie, kiedy był dokonywany wybór pana profesora na stanowisko prezesa banku, mówiłem o tym, dlaczego to się źle skończy dla każdego rządu, który będzie sprawował władzę w Polsce. Wszystko to podtrzymuję. No, ale jeżeli mam powiedzieć coś dobrego, to mogę powiedzieć jedno: pan profesor Balcerowicz jest rzeczywiście człowiekiem niesłychanie stałym i konsekwentnym w swoich poglądach. To w epoce ogólnej zmienności przekonań, ideałów, stosunków, interesów rzecz rzeczywiście zasługująca na pozytywne odnotowanie. Pan profesor Balcerowicz raz tylko zmienił swoje poglądy, kiedy wycofywał się razem z całym pokoleniem ekonomistów ówczesnego SGPiS z błędu młodości: ekonomii marksistowskiej. Koledzy pana Leszka Balcerowicza na ogół uciekali wstecz, ale niedaleko: od starego do młodego Marksa. A pan profesor wprawdzie też uciekł wstecz, ale dużo dalej - do Adama Smitha. I to się liczyło niewątpliwie pozytywnie. Z pewnym wzruszeniem słuchałem dzisiaj wykładu, w którego trakcie pan wicepremier mówił, że upłynęło od XVIII w., kiedy Adam Smith swoje teorie formułował, prawie dwieście kilkadziesiąt lat, i nic w tym czasie w ekonomii i w gospodarce się nie zmieniło. Reguły Smitha są właściwie jedynymi, na których można się opierać. Panie premierze: chapeau bas! To jest przykład stałości poglądów wbrew wszystkiemu: wbrew oczywistości, wbrew historycznym doświadczeniom pozostać wiernym sobie - to doprawdy heroizm. Mimo wszystko muszę wyrazić uznanie.</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#JanOlszewski">I jeszcze apel do pana przewodniczącego Leppera. Panie przewodniczący, my się oczywiście różnimy w ocenie roli i zakresu możliwości pana premiera Balcerowicza, ale to są różnice dopuszczalne. Natomiast między dżentelmenami nie powinno być sporów o fakty. Skoro pan przewodniczący...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#TomaszNałęcz">Panie pośle, proszę już o bardzo krótką konkluzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JanOlszewski">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#JanOlszewski">...mówił, że przez całe 13 lat pan wicepremier Balcerowicz, jakikolwiek by był rząd, zawsze o wszystkim decydował, bo pełnił w tym czasie odpowiednie funkcje publiczne, to jednak muszę przypomnieć, że krótko, bo krótko, ale był rząd, którego ja byłem premierem i wtedy pan wicepremier Balcerowicz żadnych funkcji nie pełnił, i w związku z tym nie mógł wywierać żadnego wpływu na politykę, którą ten rząd prowadził. I ja za tę politykę tego rządu, tylko ja odpowiadam. I prosiłbym, żeby pan przewodniczący Lepper... proszę tego nie rozumieć, że apeluję w ten sposób o amnestię dla siebie, choć może lekkomyślnie z tej prośby rezygnuję... po prostu potraktował to jako zwykłe sprostowanie w imię prawdy.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#JanOlszewski">Wysoki Sejmie! Z przyczyn, które podałem, będziemy głosowali przeciwko absolutorium dla rządu pana Leszka Millera. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Stryjewskiego występującego w imieniu Koła Poselskiego Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wielce Szanowni Goście! Wysoka Izbo! Debatujemy dzisiaj nad absolutorium dla rządu, jak również dla Narodowego Banku Polskiego i Rady Polityki Pieniężnej. Debatujemy nad absolutorium w zakresie realizacji ustawy budżetowej, a tak naprawdę w zakresie rozwoju państwa i pomyślnej przyszłości polskiego narodu.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#AntoniStanisławStryjewski">Na początku chcę podziękować panu prezesowi Najwyższej Izby Kontroli za przedstawienie krytycznej analizy. Naszym zdaniem jest ona rzetelna, wykazuje dobre i złe strony, i za to dziękujemy. Jest jednak dla nas oczywiste, że Najwyższa Izba Kontroli nie ma możliwości szerszego, powiedziałbym, politycznego odniesienia się do tegoż budżetu, zarówno w zakresie jego planowania, jak i wykonania. Najwyższa Izba Kontroli ma inną rolę, ale za jej rzetelną pracę związaną z kontrolą finansów publicznych w imieniu Koła Katolicko-Narodowego składam na pana ręce serdeczne podziękowanie.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#AntoniStanisławStryjewski">Wysoka Izbo! Budżet na rok 2002 zakładał 1-procentowy wzrost gospodarczy i został wykonany właściwie w 100%. Sojusz Lewicy Demokratycznej uważa to za sukces i powód do ubiegania się o aprobatę Sejmu. Jednak taki punkt widzenia fałszuje sytuację, bowiem budżet ma służyć rozwojowi państwa, gospodarki, siły narodu, a w tym przypadku służył on - naszym zdaniem - sparaliżowaniu, niszczeniu i likwidacji polskiej gospodarki, a nie jej rozwojowi. Również w dziedzinach niegospodarczych, tzw. cywilizacyjnych, jak oświata, nauka, kultura, budżet był katastrofalnie zły. Aprobata wykonania go to aprobata niszczycielskiego kierunku działania, na który nie może być zgody. Dlatego nie możemy oddać naszego głosu za aprobatą budżetu i jego wykonania. Z tej samej przyczyny również przed rokiem nie poparliśmy projektu budżetu w Wysokiej Izbie, widząc wymienione zagrożenia rozwojowe związane z jego późniejszą realizacją.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spójrzmy na następujące dane. Oficjalnie bezrobocie w 2002 r. osiągnęło poziom ponad 18%. 3,5 mln osób pozostawało bez pracy. W niektórych rejonach kraju ten wskaźnik przekroczył poziom, jaki miał podczas wielkiego kryzysu światowego z lat 30. ubiegłego wieku. I w tej sytuacji mamy rządowi i zarządowi NBP oraz Radzie Polityki Pieniężnej gratulować sukcesu bezrobocia? Co gorsza, 51% osób oficjalnie zarejestrowanych jako bezrobotne pozostawało w 2002 r. bez pracy już kolejny rok - to były nawet kolejne lata. To też trzeba zaliczyć, zdaniem premiera i prezesa NBP, do sukcesów gospodarczych, cywilizacyjnych i ideowych? Czy ich wyznacznikiem jest skala biedy, nędzy, bezdomności, o których tak naprawdę rząd i Rada Polityki Pieniężnej wraz z Narodowym Bankiem Polskim niewiele wiedzą, co pokazała chociażby debata w Wysokiej Izbie? Żadne ekspertyzy, wzajemne pochwały, głosowania nie są w stanie zatrzeć tej katastrofy. Budżet i polityka Narodowego Banku Polskiego, który szczyci się takimi osiągnięciami, nie są godne swojej nazwy. Nikt nie może bowiem aprobować wykonania budżetu, którego skutkiem jest oficjalne 3,5-milionowe bezrobocie. Około 1800 tys. osób to ludzie trwale wyrzucani poza nawias pracy, a właściwie na bruk.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#AntoniStanisławStryjewski">Budżet zakładał 1-procentowy wzrost gospodarczy, jak sygnalizowałem na początku, w istocie jednak, jak się nas informuje, wzrost był większy - 1,4%. Sprawozdawcy tłumaczą się z tego faktu. Co to znaczy? Tak naprawdę to znaczy, że podstawową cechą polityki rządu pana Leszka Millera i pana Leszka Balcerowicza było ograniczenie polskiej aktywności gospodarczej. Nie udało się to w pełni, gospodarka okazała się silniejsza od destrukcyjnej polityki rządu i banku centralnego. Przyznaję jednak, że pan Balcerowicz, pan Belka, pan Kołodko „starali się”, jak mogli. Skutek jest taki, że popyt krajowy, mimo bardzo ostrożnie zakładanego wzrostu do 3,6%, wzrósł tylko o 2%, i to też jest miara katastrofy społecznej - zanik konsumpcji, ograniczenie potrzeb. To się realnie przekłada w wielu przypadkach po prostu na głód i bezdomność.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#AntoniStanisławStryjewski">Rząd obarcza odpowiedzialnością Narodowy Bank Polski. Rzeczywiście, nie ma wątpliwości co do współodpowiedzialności prezesa Balcerowicza. Co Narodowy Bank Polski i Rada Polityki Pieniężnej pod kierownictwem pana prezesa Balcerowicza robiły w 2002 r.? Mamy to w dokumentach przedstawionych przez Narodowy Bank Polski: a to uczestniczyły w przygotowaniach Polski do członkostwa w Unii Europejskiej, a to realizowały wytyczne OECD, a to intensyfikowały kontakty z Europejskim Bankiem Centralnym, co - jak sam prezes pisze - wymagało poniesienia znacznych nakładów finansowych, a to informowały społeczeństwo o wprowadzeniu w niektórych krajach Unii Europejskiej nowej waluty euro, a to przywiązywały dużą wagę do oczekiwań i potrzeb klientów, np. 1200 posiadaczy kont w Narodowym Banku Polskim.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#AntoniStanisławStryjewski">W tym czasie pan prezes Balcerowicz i jego koledzy z Rady Polityki Pieniężnej wykazali swoistą wzorcowo wadliwą skłonność do pomyłek i złych szacunków: cel inflacyjny w założeniach miał wynosić 5% i w stosunku do niego do niego ustalono m.in. cały system retorsji gospodarczych. W rzeczywistości inflacja osiągnęła poziom ściśle europejski - 0,8% na koniec 2002 r. I po co były te retorsje gospodarcze? Miała być wyższa konsumpcja, a okazało się, że wolimy głodować, czy może musimy głodować i być bezdomni, bo przecież nastąpiły: zapaść gospodarki i wzrost bezrobocia. Miał być wzrost gospodarczy na poziomie 2,5% - został on zrealizowany na poziomie błędu statystycznego. Miał być wzrost gospodarki światowej - był, ale minimalny. Więc jak się przełożyły te wszystkie kontakty towarzyskie, zawodowe pana prezesa Balcerowicza z Unią Europejską, z OECD, z Międzynarodowym Funduszem Walutowym, z Bankiem Światowym? Jak? W żaden sposób.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niewątpliwe zasługi pana Balcerowicza to schładzanie gospodarki, utrzymywanie nadwartościowej złotówki, wysokie stopy procentowe, odmowa przekazania rządowi dostępu do rezerwy rewaloryzacyjnej. To kładzie się...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#TomaszNałęcz">Panie pośle, bardzo proszę o konkluzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Jeszcze, chwileczkę, panie marszałku. Dosłownie chwileczkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#TomaszNałęcz">Ale już bardzo...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">To kładzie się cieniem na politykę Narodowego Banku Polskiego. Tylko co do jednego Ruch Katolicko-Narodowy nie poprze krytyki pana prezesa Balcerowicza i Rady Polityki Pieniężnej. Mianowicie nie wesprzemy tych, którzy domagają się od centralnego banku narodowego włączenia w budżet państwa rezerwy rewaloryzacyjnej. To chyba ostatnia rezerwa Polski i będzie nam ona jeszcze potrzebna. Nie wolno pozwolić rządowi pana Leszka Millera na zmarnowanie jej. I tutaj, panie prezesie, będzie pan miał nasze poparcie. Jeżeli bowiem przyjrzeć się koncepcji budżetu dotychczasowego i przyszłego, to widać, że budżet państwa służy być może wydatkom rządowym, drenowaniu pieniędzy z podatnika na aferzystów i Unię Europejską, ale nie rozwojowi kraju. I temu jesteśmy przeciwni.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#AntoniStanisławStryjewski">Dlatego, panie marszałku, Wysoka Izbo, wnosimy o odrzucenie sprawozdań rządu i Narodowego Banku Polskiego z realizacji budżetu oraz z działalności Narodowego Banku Polskiego i Rady Polityki Pieniężnej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Jedonia występującego w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pani Minister! W swoim wystąpieniu chciałbym się odnieść do realizacji inwestycji wieloletnich, ujętych w załączniku nr 7 do ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#MieczysławJedoń">Na rok 2002 określono 41 inwestycji wieloletnich państwowych jednostek i zakładów budżetowych, państwowych jednostek organizacyjnych, finansowanych w okresie realizacji w całości lub dofinansowywanych przez dysponentów. Spośród 41 realizowanych inwestycji wieloletnich 22 stanowią inwestycje realizowane z roku 2001, natomiast 19 to nowe tytuły inwestycji komunikacyjnych. Inwestycje wieloletnie realizowane były w takich działach, jak: transport i łączność - 26 inwestycji, ochrona zdrowia - 9 inwestycji, szkolnictwo wyższe - 4 inwestycje, wymiar sprawiedliwości i bezpieczeństwo publiczne - po 1 inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#MieczysławJedoń">Na finansowanie realizacji tych inwestycji zaplanowano dotacje z budżetu państwa w wysokości 679 668 tys. zł. Kwota ta została w ciągu roku zwiększona o 436 636 tys. zł środkami z rezerw celowych do wysokości 1 116 304 tys. zł oraz w wyniku wewnętrznych przeniesień wydatków dokonanych przez dysponentów, co nie miało wpływu na ogólną wysokość wydatków.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#MieczysławJedoń">W 2002 r. zrealizowano dotacje na inwestycje wieloletnie w kwocie 1 097 962 tys. zł, to jest 98,4% planu po zmianach. W ramach tej kwoty wydatki w wysokości 136 083 tys. zł pozostały do realizacji w bieżącym roku jako niewygasające. Wydatki niewygasające dotyczą 13 inwestycji, w tym 3 w szkolnictwie wyższym, 6 w transporcie, 1 inwestycji w dziale spraw wewnętrznych, 2 w dziedzinie zdrowia i 1 w woj. podlaskim. W obrębie dotacji największą kwotę wydatkowano na inwestycje drogowe (71,1%) oraz inwestycje w ochronie zdrowia (12,8%).</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#MieczysławJedoń">Zgodnie z planem 2002 r. zakończono finansowanie czterech inwestycji, tj. części budowy Kampusu Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Alei Prymasa 1000-lecia i Trasy Armii Krajowej w Warszawie oraz Instytutu Pediatrii w Białymstoku. Ponadto w 2002 r. zakończono planowaną wcześniej do realizacji w 2003 r. inwestycję wieloletnią „Rozbudowa i modernizacja Centralnego Szpitala Klinicznego Wojskowej Akademii Medycznej w Warszawie”.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#MieczysławJedoń">Należy szczególnie podkreślić przyspieszenie realizacji inwestycji w przyszłych latach. I tak, na 2003 r. zaplanowano zakończenie 12 inwestycji; na 2004 r. przewiduje się zakończenie 18 inwestycji, na 2005 r. planuje się zakończenie 11 inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#MieczysławJedoń">Wysoka Izbo! Najwyższa Izba Kontroli dokonała kontroli inwestycji wieloletnich. Z 41 realizowanych inwestycji NIK dokonał kontroli 13 inwestycji, w większości z oceną negatywną. Należy wrócić do wniosków NIK celem usunięcia wszystkich nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#MieczysławJedoń">Wyrażam zadowolenie, że NIK i poszczególne delegatury kontrolują inwestycje wieloletnie, wspomagają je i zwracają uwagę na wszystkie niedociągnięcia przy ich realizacji. Nadal będę się zwracał do NIK o dokonywanie szczegółowej kontroli inwestycji wieloletnich, zarówno tych, które są wymienione w załączniku nr 7, jak i tych, które się znajdują w kontraktach wojewódzkich, inwestycji, które nie były jeszcze kontrolowane, a także będę się zwracał o ponowną kontrolę tych, które były negatywnie ocenione.</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szybka i prawidłowa realizacja inwestycji, dobrze przygotowana, przyczynia się do zmniejszenia nakładów, uruchomienia nowoczesnych placówek i dróg komunikacyjnych, to jest z myślą o podatnikach, którzy wyrazili zgodę na realizację danej inwestycji, a zarazem oczekują efektów.</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#MieczysławJedoń">Komisja Finansów Publicznych powołała stałą podkomisję do kontroli realizacji inwestycji wieloletnich. Podkomisja swój plan realizuje poprzez sprawdzanie realizacji inwestycji bezpośrednio na budowie w miejscu ich realizacji.</u>
          <u xml:id="u-60.10" who="#MieczysławJedoń">Pragnę przekazać serdeczne podziękowania dla pań i panów posłów, członków stałej podkomisji do kontroli realizacji inwestycji wieloletnich, za kilkunastogodzinny dzień pracy, za wielką aktywność i bezstronne ocenianie realizowanych inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-60.11" who="#MieczysławJedoń">Dla przykładu podam, że podkomisja tylko w ostatnim tygodniu, w dniach 16, 17 i 18 lipca, dokonała kontroli inwestycji umiejscowionych w całej wschodniej części kraju. To przejścia graniczne, szpitale, drogi komunikacyjne wraz z portem lotniczym Rzeszów-Jasionka.</u>
          <u xml:id="u-60.12" who="#MieczysławJedoń">Oprócz czynności kontrolnych na miejscu podkomisja dokonuje uzgodnień co do dalszej realizacji, terminu zakończenia, zapotrzebowania na środki finansowe. Także ze względu na zmianę realizacji inwestycji i dostosowanie do obecnych potrzeb obniżono pierwotne wartości kosztorysowe o około 150 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-60.13" who="#MieczysławJedoń">Należy zaznaczyć, że za każdym razem biorą udział w tych kontrolach przedstawiciele NIK, Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Infrastruktury. Niepokoi nas brak przedstawiciela Ministerstwa Finansów. Sądzę, że to tylko wyjątek i że ze względu na trwające prace nad budżetem na 2004 r. przedstawiciel tego resortu nie brał udziału. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-60.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Rafała Zagórnego występującego w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#RafałZagórny">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Słuchając dzisiejszej debaty, odniosłem wrażenie, że dla tych, którzy mówili o postępowaniu Narodowego Banku Polskiego w 2002 r., dwa największe osiągnięcia NBP, tzn. niska inflacja i stabilna silna złotówka, są źródłem krytyki tego banku, dlatego że najwidoczniej większość Polaków i większość - a przynajmniej część - ludzi na tej sali zapomniała już, jak wygląda kryzys. Zapomniała, jak wyglądają puste półki, galopująca inflacja, polska waluta, z którą się nikt nie liczy, do której nikt nie ma zaufania i gdy transakcje są przeprowadzane w dolarach. O tym wszystkim, zdaje się, zapomnieliśmy. A zapomnieliśmy, moim zdaniem, w dużej mierze dzięki konsekwentnej polityce Narodowego Banku Polskiego, konsekwentnej i przewidywalnej dla inwestorów, dla finansistów, dla wielkiego biznesu.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#RafałZagórny">Dużo krytyki poświęcono dzisiaj nietrafionemu celowi inflacyjnemu. Po raz czwarty z rzędu podkreślano to, że NBP nie jest w stanie utrafić w inflację i inflacja w rzeczywistości była zdecydowanie niższa, niż zakładano. Pan prezes Narodowego Banku Polskiego wyjaśniał, jakie były przyczyny tak niskiej inflacji. Myślę, że to wyjaśnienie było podane na tyle w przystępnej formie, że każdy, kto chciał zrozumieć, był w stanie zrozumieć. W związku z tym nie będę mówił o faktach, ale zapytam tych wszystkich krytyków, co zarząd NBP, co Rada Polityki Pieniężnej miała zrobić. Czy miała szybciej obniżać stopy? Czy miała poluźnić politykę monetarną? A może dodrukować pieniędzy?</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Zamrażać dalej gospodarkę.)</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#RafałZagórny">Te metody przerabialiśmy w latach 80. Tylko, że skutki i efekty powinniśmy dobrze pamiętać. One nie były najlepsze. Niektórzy twierdzą, że stopy podatkowe... przepraszam, stopy procentowe - cały czas te podatki chodzą mi jednak po głowie, bo są za wysokie - powinny być obniżane szybciej, bardziej zdecydowanie. Przypomnę, że w 2002 r. było osiem obniżek stóp procentowych. Ta najbardziej znacząca stopa referencyjna spadła z około 11,5% do około 6,5%, czyli było to gdzieś w granicach niecałych 60% tego, z czym zaczynaliśmy w styczniu 2002 r. Ja sam, proszę państwa, miałem wątpliwości co do szybkości obniżania stóp w 2001 r. Wydawało mi się, że w 2001 r. można było nieco wcześniej zacząć ten proces obniżania stóp. Mówimy jednak o roku 2002 i nie można z uporem maniaka powtarzać: za wolno, za wolno, za wolno, nie patrząc na to, jaka jest rzeczywistość. Nie patrząc na to, że fakty... Powtórzę: osiem obniżek stóp i zejście z 11,5% do blisko 6,5%. Można to było zrobić bardziej nieodpowiedzialnie, nie tyle szybciej, ile bardziej nieodpowiedzialnie. Tylko to również już przerabialiśmy bodajże w 1999 r., kiedy zbyt szybkie obniżki stóp procentowych doprowadziły do tego, że trzeba je było gwałtownie, dość zdecydowanie podnosić i wstrzymany został proces korzystnych dla gospodarki przemian makroekonomicznych. Gospodarka odczuła to w taki sposób, że na dwa lata właściwie wstrzymaliśmy jej wzrost. Skutki tego odczuwaliśmy również w 2000 i 2001 r. Skutki tego błędu, który został kiedyś popełniony, błędu polegającego na zbyt szybkiej obniżce stóp. Może czas przestać mówić o stopach i powtarzać jak nagrana katarynka, a zacząć myśleć o innych metodach obniżania kosztu pieniądza w Polsce. A takie metody są. Jedną z takich metod jest obniżenie rezerwy obowiązkowej banków. Jak rozumiem - mam nadzieję, że te gazetowe informacje się potwierdzą - Narodowy Bank Polski rozpoczyna prace, przymiarki do tego, by rezerwy obowiązkowe mogły być obniżone. Drugą taką metodą - chyba jeszcze lepszą, jeszcze skuteczniejszą - jest obniżanie deficytu budżetowego. Obniżanie deficytu budżetowego przyniesie moim zdaniem najlepsze i najszybsze skutki w przypadku drobnego przedsiębiorcy, bo jak drobny przedsiębiorca ma konkurować z takim klientem, którym jest budżet państwa. Jest przecież oczywiste, że bank zawsze będzie bardziej zainteresowany tym, żeby pieniądze sprzedać budżetowi, nawet jeżeli warunki proponowane przez budżet są nieco mniej korzystne od warunków, które można by uzyskać w przypadku drobnego przedsiębiorcy; ale to jest bezpieczne i operuje się ogromnymi kwotami. Dopóki deficyt budżetu państwa będzie tak ogromny i dopóki zadłużenie naszego państwa będzie rosło, a nie malało, to wszelkie kolejne obniżki stóp procentowych niewiele zmienią. Powtórzę też po raz trzeci, bo może trzeba niektórym osobom tak powtarzać: przestańmy jak katarynki mówić o stopach procentowych, bo dzisiaj bezpośredniego, takiego, jak państwo sobie wyobrażacie, przełożenia - obniżka stóp - obniżka kredytów - nie ma i nie będzie, dopóki deficyt budżetowy będzie na tym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#RafałZagórny">Panie prezesie - zwracam się do prezesa Balcerowicza - pan dzisiaj powiedział takie zdanie: Niską inflację już mamy, teraz trzeba ją pielęgnować.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Do lodówki.)</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#RafałZagórny">To sformułowanie ująłbym inaczej. Powiedziałbym: niską inflację już mamy, oznacza to, że NBP swoją robotę wykonał. Teraz czas, aby swoją pracę wykonał rząd, i czas, aby rząd przestał opowiadać o reformach, a zaczął je wdrażać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Jurgiela w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiciel Prawa i Sprawiedliwości omówił część nieprawidłowości dotyczących wykonania budżetu państwa za 2002 r. Tych nieprawidłowości jest bardzo dużo, dlatego klub Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował przeciw udzieleniu absolutorium rządowi Leszka Millera. Pragnę jednak zwrócić uwagę na nieprawidłowości w wykonaniu budżetu państwa w zakresie wydatków na drogi publiczne. Gdyby zastosować unijne kryteria dopuszczania dróg do eksploatacji, to ponad połowa wszystkich polskich dróg musiałaby zostać zamknięta z powodu grożącego podczas jazdy niebezpieczeństwa. W związku z powyższą sytuacją nie do przyjęcia jest niewykonanie planu wydatków na finansowanie dróg publicznych, brak należytej rzetelności i gospodarności przy pozyskiwaniu środków specjalnych na utrzymanie dróg, niewłaściwe przygotowanie zarządów dróg do rzetelnego wykonywania zadań w zakresie utrzymania, remontów i budowy dróg. Szczególnie rażące jest niewykorzystanie kwoty 626 mln zł na zadania inwestycyjne w zakresie budowy dróg i autostrad. Niewykorzystanie tych funduszy wynika, jak ustaliła kontrola NIK, z niewłaściwego trybu przeprowadzania inwestycji; chodzi o ich rozpoczynanie bez tytułu własności do gruntów, brak dokumentacji w postępowaniu zezwoleniowym i nierzetelne prowadzenie kosztorysów, a także o niewłaściwy nadzór nad inwestycją. Istotne nieprawidłowości dotyczą wydatków w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Między innymi nie wykonano planu dotacji inwestycyjnych na rok 2002. Nie wykonano planu pożyczkowego i kredytu w wysokości około 96 mln zł. Nie wykonano planu wydatków środków pochodzących z pomocy zagranicznej. Łączna kwota w przypadku niezrealizowania inwestycji ze środków pożyczkowych, dotacyjnych, a także pochodzących z pomocy zagranicznej w 2002 r. wynosi około 153 mln zł. Inwestycje proekologiczne trwają zazwyczaj 2–4 lat. Oznacza to, iż w 2002 r. utracono możliwość uruchomienia inwestycji na kwotę 400–500 mln zł. Jest to poważne zaniedbanie w świetle zobowiązań kraju zawartych w traktacie akcesyjnym w odniesieniu do obszaru: Środowisko. Rząd nie przedstawił Sejmowi raportu na temat postępów osiągniętych we wdrażaniu planu działań, wynikającego z polityki zrównoważonego rozwoju, przyjętego w Johannesburgu. Chciałbym uzyskać na ten temat odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#KrzysztofJurgiel">Cały pakiet nieprawidłowości w zakresie realizacji budżetu dotyczy ministerstwa rolnictwa. Główne nieprawidłowości dotyczą następujących faktów: w resorcie nie realizowano wydatków w granicach kwot określonych w układzie wykonawczym budżetu państwa; nie zapewniono prawidłowego, zgodnego z przepisami ustawy o rachunkowości, sporządzania i ewidencji dowodów księgowych oraz sporządzania w przypadku systemu rachunkowości pełnej dokumentacji wymaganej ustawą; nie opracowano w ministerstwie procedury wstępnej oceny celowości zaciągania zobowiązań oraz procedury kontroli finansowej; nie dokonywano pełnego monitorowania branżowych programów rozwojowych oraz utworzonych na ich podstawie linii kredytowych oraz nie zapewniono skutecznego nadzoru nad Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Szczególnie krytycznie należy ocenić proces budowy systemu IACS. Rażące zaniedbania i brak kompetencji rządu w zakresie uruchamiania systemu IACS, a także ostatnie raporty Komisji Europejskiej o przygotowaniu Polski do wykorzystania funduszy Unii Europejskiej świadczą, że rok 2002 został w tym zakresie zmarnowany. Nadzieje Polaków związane z wejściem Polski do struktur Unii Europejskiej, a także dotyczące możliwości rozwoju naszego kraju w najbliższej przyszłości mogą być przez nieudolne działania rządu zaprzepaszczone. Takie działania rządu są nie do przyjęcia dla klubu Prawo i Sprawiedliwość. Negatywnie oceniamy funkcjonowanie Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Główne uwagi to: stwierdzenie opóźnienia we wdrażaniu kompleksowego systemu informatycznego, w tym aplikacji systemu ewidencji kont i funduszy; brak rzetelnej wiedzy w zakładzie o rzeczywistym zadłużeniu płatników z tytułu składek za okres od 1 stycznia do chwili obecnej; nieujęcie w planie finansowym środków na pokrycie zobowiązań FUS z tytułu zaległych składek OFE za lata 2000–2001, znaczący wzrost zadłużenia FUS z tytułu zaciągniętych kredytów w bankach komercyjnych.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#KrzysztofJurgiel">Następne uwagi dotyczą Państwowego Funduszu Kombatantów, którego działalność oceniamy negatywnie. Mianowicie doprowadzono do powstania na koniec 2002 r. zobowiązań wymagalnych w kwocie 111 702 tys. zł, tj. o ponad 287% wyższych niż na koniec 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#KrzysztofJurgiel">PiS negatywnie i krytycznie ocenia realizację procesu prywatyzacji w 2002 r. Wnioski Najwyższej Izby Kontroli odnośnie do, przypomnę, umowy Bartimpexu dotyczącej prywatyzacji Kompanii Spirytusowej Wratislavia świadczą o tym, że umowy były zawierane w sposób niekompetentny i prowadzący często do uszczuplenia korzyści skarbu państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debata poświęcona ocenie wykonania budżetu za każdy rok - a teraz debatujemy nad wykonaniem budżetu za rok 2002 - jest niewątpliwie debatą o gospodarce. Można oczywiście mówić bardzo dużo, odnosząc się do różnych aspektów. Myślę, że wszyscy, którzy zabierają głos, chcą jednego: aby gospodarka polska ruszyła do przodu. To jest fakt, o którym moglibyśmy mówić bardzo dużo.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#JózefGruszka">Mam bardzo mało czasu i chciałbym go wykorzystać na sprawy merytoryczne, dlatego w pierwszej części mojego wystąpienia pragnę odnieść się do części 33 budżetu, dotyczącej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Komisja Finansów Publicznych oceniła wykonanie budżetu w tej części negatywnie. Czy to jest uprawnione? Zwracam się z tym pytaniem do Wysokiej Izby. Agencja w ubiegłym roku wykonała bardzo wiele zadań. Należałoby ocenić te zadania nie tylko w sposób rachunkowy, ale również w sposób merytoryczny. Pokrótce chciałbym się odnieść do wykonania tych zadań.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#JózefGruszka">Agencja restrukturyzacji przejęła na siebie zadania wykonywane w części nieinformatycznej systemu i dlatego podpisała umowę z firmą Hewlett Packard. Na tej części nieinformatycznej zaoszczędzono 35 mln euro. Następnie rozwiązano umowę o serwis, która opiewała na 105 mln euro, i zdecydowano się na ofertę serwisu za kwotę 5 mln euro. Zaoszczędzono następne 100 mln euro. Gdybyśmy to policzyli, to uzyskamy kwotę ponad 500 mln zł. Zapewne z tym wiąże się ta negatywna ocena, która jest inspirowana przez tych, którzy musieli zrezygnować z pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#JózefGruszka">Kwestia następna - budowa systemu, który został uproszczony w trakcie funkcjonowania. Ten system będzie gotowy na 30 czerwca tego roku - znacznie tańszym kosztem. Było to sygnowane, ten system jest gotowy.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#JózefGruszka">Następna kwestia - moduły, które pozwalają na funkcjonowanie w sposób uproszczony. Fundament Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli został dosyć precyzyjnie wykonany i nie ma obaw, że nie zacznie funkcjonować pod koniec września.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#JózefGruszka">Następna kwestia, bardzo mocno krytykowana - kolczykowanie bydła. Kolczykowanie rzeczywiście zostało rozpoczęte bardzo późno, bo w grudniu, ale dzisiaj możemy powiedzieć, że do końca marca zostało wykonane. W kwietniu zaczęto wręczać paszporty rolnikom - właścicielom zwierząt. Nie jest rozwiązana kwestia rejestracji trzody chlewnej. Mimo że został przygotowany projekt nowelizacji ustawy, do dzisiaj jest on w komisji, nie trafił do Wysokiej Izby do drugiego czytania. Uważam, że to jest bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#JózefGruszka">Kolejna kwestia, która była krytykowana, dotyczy powiatowych oddziałów agencji. Myślę, że możemy tu krytykować to, co zostało zrobione, ale musimy sprawiedliwie ocenić fakty. Otóż na terenie dwóch województw, gdzie był prowadzony program zapoznawczy, chodzi o województwa warmińsko-mazurskie i podkarpackie, wynajmowano pomieszczenia agencji, proponując 22 zł za 1 m2. Następnie agencja zawarła umowy z jednostkami samorządu terytorialnego, proponując 10 zł za 1 m2, to jest mniej. W tym zawarte były koszty obsługi remontu. Możemy krytykować, że wydano na remont ogromne pieniądze, ale dzisiaj budynki są gotowe, po odbiorze, i agencja może w nich funkcjonować.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#JózefGruszka">W związku z tym, panie marszałku, Wysoka Izbo, ośmielam się złożyć poprawkę zmierzającą w tym kierunku, by Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nie została oceniona negatywnie, tym bardziej że do sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli chyba zakradł się błąd. Sama agencja w swoich kryteriach oceny, które zawarte są w analizie, podaje, że ocena, jaką uzyskała agencja, jeżeli chodzi o wydatki nieprawidłowe - 1,17 - powinna być zakwalifikowana, według przedstawionej propozycji, jako ocena pozytywna, ze stwierdzeniem nieprawidłowości, a nie ocena negatywna. Myślę, że to jest tylko błąd, który się zakradł do sprawozdania. Niestety, tak jak powiedziałem, Komisja Finansów Publicznych negatywnie oceniła to sprawozdanie. My jednak wskazujemy na ogromną pracę, jaką wykonała agencja, i dlatego ta ocena powinna być zmieniona.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#JózefGruszka">Jeżeli chodzi o krytykę niektórych panów posłów odnośnie do rezerw, jakie pozostały w agencji, to myślę, że usprawiedliwieniem jest, po pierwsze, program SAPARD, w przypadku którego od podpisania umowy pieniądze winny być zdeponowane na koncie. To jest jedno usprawiedliwienie. Po drugie, jeśli są zaciągnięte kredyty preferencyjne, za które trzeba dopłacić, to muszą się na to znaleźć pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#JózefGruszka">Pozostaje jeszcze kwestia, o której tu bardzo dużo dyskutujemy, a mianowicie kwestia polityki Narodowego Banku Polskiego. Rozumiem, że Narodowy Bank Polski bardzo mocno pracował nad tym, co się nazywa ochroną polskiego pieniądza, czyli nad walką z inflacją. Myślę jednak - i tu zwracam się do pana prezesa Narodowego Banku Polskiego - panie prezesie, to jedyne narzędzie, które Narodowy Bank Polski wykorzystał. A kiedy weźmiemy pod uwagę praktykę stosowaną w krajach unijnych, ale nie tylko, bo również w Stanach Zjednoczonych, to życzyłbym sobie, ażeby prezes banku centralnego, jakim w naszym przypadku jest Narodowy Bank Polski, chciał obserwować zachowania prezesa rezerw centralnych Stanów Zjednoczonych, obserwować to, jak tam podchodzi się do gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#JózefGruszka">U nas mówi się tylko, że najważniejszą kwestią jest ochrona pieniądza, walka z inflacją. Natomiast uważam, że to, co był uprzejmy powiedzieć w tej debacie pan poseł Grabowski, jest prawdą. Nie jest bliskie prawdy, ale jest prawdą. Podzielam jego spostrzeżenia na ten temat i sądzę, że warto do tego wrócić. Mam pytanie z jednej strony do rządu, a z drugiej strony do Narodowego Banku Polskiego: Kiedy te dwie bardzo ważne instancje usiądą wspólnie do stołu i zastanowią się, jakich użyć narzędzi, ażeby gospodarka w Polsce ruszyła do przodu? To jest bowiem najważniejsze dla nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-66.11" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mój kolega już deklarował, że Polskie Stronnictwo Ludowe będzie głosowało za przyjęciem sprawozdania i za absolutorium. Zwracamy się do Wysokiej Izby o wsparcie poprawki, którą składam na ręce pana marszałka. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#DonaldTusk">W tej chwili przerwiemy rozpatrywanie tego punktu i za 2 minuty przystąpimy do głosowań. A teraz ogłaszam krótką, 2-minutową przerwę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 03 do godz. 17 min 08)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#DonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#DonaldTusk">Proszę o zajęcie miejsc i zakończenie dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#DonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Adama Wosia oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#DonaldTusk">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#DonaldTusk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#DonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1727.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#DonaldTusk">Głosowało 368 posłów. Głosów za - 364, przeciw nie było, wstrzymujących się 4.</u>
          <u xml:id="u-70.13" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy Prawo wodne.</u>
          <u xml:id="u-70.14" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oceny zgodności oraz zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-70.15" who="#DonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Grażynę Ciemniak oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-70.16" who="#DonaldTusk">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-70.17" who="#DonaldTusk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-70.18" who="#DonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.19" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1743.</u>
          <u xml:id="u-70.20" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.21" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oceny zgodności oraz zmianie niektórych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Europejską, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.22" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.23" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.24" who="#DonaldTusk">Głosowało 384 posłów. Głosów za - 351, przeciw - 30, wstrzymujących się 3.</u>
          <u xml:id="u-70.25" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie oceny zgodności oraz zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-70.26" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-70.27" who="#DonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Annę Bańkowską oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-70.28" who="#DonaldTusk">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-70.29" who="#DonaldTusk">Sejm podjął decyzję o niekierowaniu projektu ustawy ponownie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-70.30" who="#DonaldTusk">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-70.31" who="#DonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.32" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1781.</u>
          <u xml:id="u-70.33" who="#DonaldTusk">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-70.34" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-70.35" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.36" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.37" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.38" who="#DonaldTusk">Głosowało 390 posłów. Głosów za - 14, przeciw - 324, wstrzymujących się 52.</u>
          <u xml:id="u-70.39" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-70.40" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-70.41" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-70.42" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.43" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.44" who="#DonaldTusk">Głosowało 392 posłów. Głosów za - 336, przeciw - 5, wstrzymujących się 51.</u>
          <u xml:id="u-70.45" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-70.46" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o pilnym rządowym projekcie ustawy o przejęciu przez skarb państwa zobowiązań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieprzekazanych składek do otwartych funduszy emerytalnych (druki nr 1706, 1726 i 1726-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-70.47" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W czasie drugiego czytania rządowego pilnego projektu ustawy o przejęciu przez skarb państwa zobowiązań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieprzekazanych składek do otwartych funduszy emerytalnych zgłoszono 14 poprawek. Dwie grupy poprawek zmieniają zasadniczo treść ustawy, a mianowicie, jedna z grup poprawek zakłada, żeby obligacje, które przekaże minister finansów, Zakład Ubezpieczeń Społecznych sprzedał i przekazał otwartym funduszom emerytalnym gotówkę. Druga grupa poprawek zakłada, żeby w gotówce przekazywać środki do otwartych funduszy emerytalnych zamiast obligacji i żeby zobowiązać skarb państwa i zakład do solidarnej odpowiedzialności za te zobowiązania wraz z odsetkami.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#StanisławStec">Połączone Komisje: Finansów Publicznych i Polityki Społecznej proponują tę grupę poprawek odrzucić i utrzymać wersję ustawy zgodnie z wolą rządu.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#StanisławStec">Podnoszone były również problemy zgodności projektu ustawy z konstytucją. Do klubów trafiły trzy opinie w tej sprawie. Dwie opinie są pozytywne, że projekt ustawy jest zgodny z konstytucją, jedna opinia stwierdza, że projekt jest niezgodny z konstytucją. W związku z tym panie i panowie posłowie podejmą decyzję w głosowaniu w przedmiotowej sprawie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#DonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#DonaldTusk">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1726.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#DonaldTusk">Komisje przedstawiają również poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#DonaldTusk">W poprawkach 1., 6., 9. oraz 13. wnioskodawca proponuje, aby ustawa dotyczyła solidarnej odpowiedzialności skarbu państwa oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za zobowiązania wobec członków funduszy emerytalnych, a nie - jak proponują komisje - przejęcia zobowiązań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tego tytułu.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#DonaldTusk">Wnioskodawca proponuje również, aby zobowiązania te nie były zamienione na obligacje skarbowe.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#DonaldTusk">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#DonaldTusk">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#DonaldTusk">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawek od 2. do 5., 7., 8., od 10. do 12. i 14.</u>
          <u xml:id="u-72.9" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-72.10" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 1., 6., 9., i 13., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-72.11" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-72.12" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-72.13" who="#DonaldTusk">Głosowało 399 posłów. Głosów za - 126, przeciw - 269, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-72.14" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-72.15" who="#DonaldTusk">W poprawkach 2., 5., 8., 10. oraz 11. wnioskodawca proponuje, aby ustawa dotyczyła zobowiązań skarbu państwa wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu dotacji uzupełniających zamienianych na obligacje skarbowe oraz solidarnej odpowiedzialności skarbu państwa i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za zobowiązania wobec członków funduszy emerytalnych oraz odpowiedzialności skarbu państwa wobec ZUS za uregulowane w gotówce i przekazane do funduszy składki.</u>
          <u xml:id="u-72.16" who="#DonaldTusk">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-72.17" who="#DonaldTusk">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-72.18" who="#DonaldTusk">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawek 3., 4. i 7.</u>
          <u xml:id="u-72.19" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, pan poseł Zawisza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#ArturZawisza">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytania, istotne pytania zarówno do rządu, jak i do posła sprawozdawcy, które dotyczą poprawek, nad którymi za chwilę będziemy głosować, a których istotą nie jest bynajmniej, jak mówił pan poseł sprawozdawca, radykalna zmiana brzmienia ustawy, ale jej udoskonalenie w celu zgodności z konstytucją. Chodzi o to, aby obligacje wypuszczane przez skarb państwa kierowane były do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ale aby ten Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazywał już gotówkę, tak jak to się należy członkom otwartych funduszy emerytalnych, aby przekazywał gotówkę do tych funduszy. Pytania te są dlatego, ponieważ dopiero kilka godzin temu otrzymaliśmy opinie w sprawie zgodności, a w istocie niezgodności z konstytucją rządowego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#ArturZawisza">Pytanie do reprezentującego rząd pana ministra Patera, skądinąd byłego wysokiego urzędnika rządu Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności, który może brać na siebie pewną odpowiedzialność za aktualny stan rzeczy. Pytanie: Dlaczego nie uwzględnił faktu, iż okoliczności zawarte w ustawie, w uzasadnieniu do ustawy, w żadnym stopniu nie uzasadniają tak arbitralnej ingerencji ustawodawcy w prywatnoprawne stosunki, których stronami są ZUS i otwarte fundusze emerytalne? Dlaczego nie wziął pod uwagę, że problemy spowodowane trudnościami ZUS nie mogą być uznane za przesłanki uzasadniające wprowadzenie rozwiązań sprzecznych z zasadami i wartościami konstytucyjnymi, bowiem istotą kwestionowanych przepisów jest zmiana stosunków własnościowych? Dlaczego projektowane przepisy sprzeczne są z zasadą ochrony praw nabytych, czyli oczekiwań, które z jednej strony są usprawiedliwione, a z drugiej racjonalne? Dlaczego nie wzięto pod uwagę, iż zasadnym w związku z tym jest zarzut naruszenia zasad zaufania do państwa i ochrony praw nabytych? Dlaczego projektowane rozwiązania ingerują w zasadę poszanowania prawa własności i innych praw majątkowych? Dlaczego proponowane rozwiązania godzą w interesy obywateli, ponieważ projektowane zastąpienie wypłaty środków pieniężnych wraz z odsetkami za zwłokę papierami wartościowymi o określonym oprocentowaniu czyni wybór osoby płacącej składkę czynnością pozorną? I dlaczego wreszcie projektowane rozwiązania ingerują w określone stosunki prywatnoprawne i mogą narazić fundusze na zarzut niezgodnego z prawem inwestowania posiadanych środków, a także może to skutkować nie tylko skargami do Trybunału Konstytucyjnego, co w klubie Prawo i Sprawiedliwość rozważamy, ale także wysunięciem roszczeń wobec skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#ArturZawisza">Dlaczego tych wszystkich zagadnień, które ujęte są w opinii prawnej prof. Wierzbowskiego i dr. Grzybowskiego, nie wzięto pod uwagę w trakcie prac rządowych, a następnie prac sejmowych? To są pytania do pana ministra. Powtarzam, te opinie mamy ledwie od kilku godzin, wcześniej nie było możliwości wzięcia ich pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#ArturZawisza">Natomiast pytania do pana posła sprawozdawcy są takie: Dlaczego nie poinformował przed chwilą Wysokiej Izby, iż głosowanie nad pilnym projektem ustawy miało się odbyć dwa tygodnie temu i wyłącznie na skutek sprzeciwu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość poproszono o opinie konstytucyjne, z których najważniejsza dzisiaj i najbardziej obszerna potwierdza nasze stanowisko. Natomiast nie potwierdza tego stanowiska opinia pani Elżbiety Chojny-Duch, która była doradcą ministra finansów w trakcie przygotowywania tej ustawy, ze współudziałem Ministerstwa Finansów, a więc staje się świadkiem we własnej sprawie. Dlaczego o tych faktach nie poinformował Wysokiej Izby?</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#ArturZawisza">Drugie z trzech pytań do pana posła sprawozdawcy - zaraz wrócę do posiedzenia komisji, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, proszę na chwilę przerwać pytanie. Panie pośle, proszę - na chwilę.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#DonaldTusk">Zwracam się do Wysokiej Izby z prośbą o zachowanie spokoju. Zwrócili się już do mnie posłowie, którzy nie słyszą mówiącego te słowa ze względu na gwar panujący w Izbie, tak że bardzo proszę o powstrzymanie się od komentarzy i od tego gwaru, bo nie możemy dalej pracować.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#ArturZawisza">Drugie pytanie. Dlaczego pan poseł sprawozdawca kontrargumentując przeciwko poprawkom, nad którymi za chwilę będziemy głosować, nie uwzględnił faktu, iż fundusze emerytalne obecnie mogą samodzielnie inwestować w kierunkach i procentowo określonych proporcjach wyznaczonych przez ustawę, a ich samodzielność w tym zakresie nie jest ograniczona. Natomiast ten projekt zakłada daleko idącą ingerencję w ten system, czyniąc dotychczasowe wybory kierunków inwestycji ryzykownymi o tyle, że przekazanie obligacji skarbowych może spowodować przekroczenie wyznaczonych ustawą proporcji zaangażowania. Tych rzeczy pan poseł sprawozdawca nie chciał uwzględnić.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#ArturZawisza">I wreszcie rzecz ostatnia - bo mogą się dziwić niektórzy posłowie, dlaczego tak szczegółowe, acz bardzo ważne kwestie poruszane są dopiero w tej chwili - a mianowicie pytanie do pana posła sprawozdawcy, który jednocześnie prowadził posiedzenie połączonych komisji w tej sprawie. Dlaczego w trakcie debaty nad poprawkami zgłoszonymi przez klub Prawo i Sprawiedliwość w drugim czytaniu nie zgodził się pan na zabranie głosu przez ekspertów, ale zarządził pan głosowanie wedle swego rodzaju dyscypliny partyjnej, zgodnie z którą uniemożliwiono zaproszonym na posiedzenie komisji przez posłów ekspertom zabranie głosu i argumentację za poprawkami, które miały przywrócić stany zgodne z konstytucją? Dlaczego poprowadził pan głosowanie tak, jak gdyby odbywało się ono w radzie powiatu w Starachowicach, a nie w komisji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#DonaldTusk">Pan minister Pater, a następnie pan poseł Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#KrzysztofPater">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym odpowiedzieć na pytania postawione przez posła Zawiszę. Pominę wątek mojej kariery zawodowej w charakterze urzędnika administracji państwowej, bo nie jest to przedmiotem obrad w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#KrzysztofPater">Pytania wywodziły się z jednej z opinii dotyczącej zgodności omawianego projektu z przepisami konstytucji. Pan poseł Zawisza wyjął z tej opinii szereg cytatów i próbował w ten sposób udowodnić, że jest to rozwiązanie sprzeczne z konstytucją. To jest rozwiązanie zgodne z konstytucją. To jest rozwiązanie przygotowane w dialogu społecznym. To jest rozwiązanie, które po wielu miesiącach rozmów zyskało pełną akceptację Komisji Trójstronnej, wszystkich stron dialogu społecznego uczestniczących w Komisji Trójstronnej. Jeżeli mówimy o opinii, o której tu wspominał pan poseł Zawisza, to podstawowym mankamentem przedłożonej opinii jest fakt, że autorzy całkowicie pomijają rolę, jaką w powszechnym obowiązkowym systemie emerytalnym odgrywają fundusze emerytalne, traktując je jako jeszcze jedną kategorię instytucji zbiorowego inwestowania, swoistego oszczędzania. Autorzy nie dostrzegają konstytucyjnej roli, jaką państwo powierzyło otwartym funduszom emerytalnym w wykonaniu dyspozycji art. 67 ust. 1 konstytucji, zgodnie z którą obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego po osiągnięciu wieku emerytalnego. Autorzy projektu nie uświadamiają sobie, że za tym systemem stoją określone gwarancje państwa, określone m.in. w art. 180 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych czy art. 87 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. I to dla zapewnienia obywatelom konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego na okres starości państwo ukształtowało system emerytalny, ale nie pozbywając się jakby swego władztwa w tym okresie.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#KrzysztofPater">Trzeba więc sobie uświadomić, że system funduszy emerytalnych to nie jest system zbiorowego oszczędzania, jak to przedstawiała propaganda w minionych latach. Każdy członek funduszy nigdy w życiu tych pieniędzy, w sensie zgromadzonych oszczędności, na oczy nie ujrzy. Ustawa przewiduje możliwość wypłacenia z tych środków emerytury dożywotniej według określonego ustawowo mechanizmu, który jeszcze częściowo nie jest określony. Po drugie, istnieje prawo osób uposażonych, czyli wskazanych przez zmarłego przedwcześnie członka funduszu, do uzyskania części tych środków w określonych sytuacjach w gotówce. Autorzy nie dostrzegają tej fundamentalnej roli otwartych funduszy emerytalnych. Oczywiście jest to fundamentalny błąd, który powoduje lawinę uproszczeń. Uproszczeń, które nie znajdują uzasadnienia w obecnym stanie prawnym.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#KrzysztofPater">Autorzy nie zauważyli również faktu, że na przykład odsetki z tytułu opóźnienia w przekazywaniu składek do otwartych funduszy emerytalnych nie wynoszą tyle, ile piszą w swojej opinii od ponad pół roku. Pisząc, że przekazanie tych obligacji może spowodować przekroczenie limitu, nie dostrzegli, iż nie ma żadnego limitu na papiery wartościowe emitowane przez skarb państwa. Autorzy projektu nie dostrzegli wreszcie istnienia - już od 1997 r. - art. 97 ust. 1 ustawy o funduszach emerytalnych, zgodnie z którym wpłaty do otwartych funduszy i pracowniczych funduszy mogą być dokonywane w formie papierów wartościowych na zasadach określonych w odrębnych ustawach. A więc wszyscy od początku funkcjonowania tego systemu wiedzieli, bo tak stanowił przepis, że wpłaty te mogą być przekazywane także w formie papierów wartościowych. Nie zgadzam się z tezami, które przedstawili autorzy tej opinii.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#KrzysztofPater">Pan poseł Zawisza nie wspomniał o trzeciej opinii, sporządzonej przez Kancelarię Sejmu, która generalnie również nie podważa konstytucyjności omawianych zapisów.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#KrzysztofPater">Kończąc, dodam, że moją szczegółową opinię, szczegółowe stanowisko polemizujące z bardzo uproszczonymi tezami zawartymi w opinii, o której wspominał pan poseł Zawisza, jestem gotów przekazać zainteresowanym posłankom i posłom. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Decyzję o przełożeniu trzeciego czytania tej ustawy podjął samodzielnie marszałek Sejmu na wniosek klubu Prawo i Sprawiedliwość, aby uzyskać dodatkową opinię w sprawie konstytucyjności projektu.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#StanisławStec">Jeśli chodzi o otwarte fundusze emerytalne, możliwość dokonywania należnych wpłat w formie papierów wartościowych przewidziała obecnie obowiązująca ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych w art. 97, który mówi o możliwości regulowania zobowiązań również w formie niepieniężnej. W mojej ocenie i w ocenie większości członków Komisji Finansów Publicznych i Komisji Polityki Społecznej nie ograniczy to samodzielności inwestowania przez otwarte fundusze emerytalne.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#StanisławStec">Odnośnie do debaty na posiedzeniu połączonych komisji: z reguły jest tak, że ekspertów zaprasza prezydium danej komisji. W tym wypadku prezydia poszczególnych komisji nie zapraszały ekspertów. O sposobie procedowania zdecydowała większość komisji. Ponieważ mój wniosek spotkał się z protestem pana posła, więc głosowaliśmy i taka była decyzja połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#StanisławStec">W jaki natomiast sposób obraduje rada powiatu Starachowice, nie wiem, bo nigdy w Starachowicach nie byłem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 2., 5., 8., 10. i 11., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#DonaldTusk">Głosowało 392 posłów. Głosów za - 127, przeciw - 259, wstrzymujących się - 6.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#DonaldTusk">W 3. poprawce do art. 1 pkt 7 wnioskodawca proponuje, aby cena zamiany zobowiązań skarbu państwa na obligacje odpowiadała kwocie 975 zł wartości zobowiązań z tytułu składek za każde 1000 zł nominalnej wartości obligacji, powiększonej o naliczone odsetki za każdy dzień, począwszy od dnia rozpoczęcia kolejnego okresu odsetkowego do dnia konwersji.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#DonaldTusk">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#DonaldTusk">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 4.</u>
          <u xml:id="u-80.10" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, pani poseł Skowrońska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Jeżeli pan minister nie zgadzał się z opinią, którą przytaczał pan poseł Zawisza, a zgadzał się z opinią Biura Studiów i Ekspertyz, to chcę panu marszałkowi przypomnieć, i pewno się zgodzimy w tym temacie, że realnie trudno określić ekwiwalent zobowiązań wobec ZUS przy ustaleniu wartości pewnej obligacji, która jest zagadnieniem nadzwyczaj spornym, trudnym do określenia. Konwersja zobowiązań, ustalenie ceny zamiany są to ważne sprawy ekonomiczne i w związku z tym mam pytania do pana ministra. Po pierwsze, czy prawdą jest, że zaproponowana tzw. premia przy obligacjach skarbu państwa przekazywanych otwartym funduszom emerytalnym, likwidująca zaległe zobowiązania ZUS wobec członków otwartych funduszy emerytalnych, wynosi 5 punktów bazowych, a jeśli chodzi o obligacje skarbu państwa dotyczące restrukturyzacji zobowiązań PKP, wynosiła 57 punktów bazowych, to jest 10 razy więcej niż proponuje się dla członków, przypomnę, nie dla towarzystw tylko dla członków, których jest 10,5 mln, a także iż obligacje, które przekazano Agencji Rozwoju Przemysłu, miały premię w przedziale 50–80 punktów bazowych, to jest 10 do 16 razy więcej niż proponowane dla członków otwartych funduszy emerytalnych. Nadto w trakcie prac Komisji Finansów Publicznych pan minister mówił, że istnieje istotna różnica pomiędzy sytuacją, gdy skarb państwa jest emitentem obligacji a sytuacją, gdy skarb państwa daje pełną, nieodwracalną gwarancję, w związku z tym obligacje PKP miały pełną i nieodwołalną gwarancję skarbu państwa. Czy w związku z tym z punktu widzenia skutków i efektów finansowych skarb państwa jest emitentem, czy daje pełną, nieodwołalną gwarancję, nie jest to dokładnie to samo? Ponadto kwestia płynności tego typu instrumentu, mówimy tu o obligacjach skarbu państwa - w chwili obecnej tylko inwestorzy krajowi posiadają obligacje o zmiennym oprocentowaniu. Struktura posiadaczy obligacji 10-letnich o zmiennym oprocentowaniu jest następująca: otwarte fundusze emerytalne - 11%, banki krajowe - 26%, ubezpieczyciele - 42%, fundusze inwestycyjne - 8%, inwestorzy zagraniczni - 1%. Taka struktura i nieatrakcyjność...</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#DonaldTusk">Pani poseł, proszę przejść do pytania, bo zdaje się, że sala jest zniecierpliwiona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#KrystynaSkowrońska">Taka struktura i nieatrakcyjność instrumentu w postaci zmiennego kuponu powoduje, że średnia różnica pomiędzy ceną kupna i sprzedaży tych obligacji na rynku wtórnym wynosi 1 punkt, tj. 100 punktów bazowych. W związku z tym pytanie: Czy można powiedzieć, że jeżeli otwarte fundusze emerytalne chciałyby upłynnić otrzymane obligacje, musiałyby zaakceptować ponad 1-procentową stratę na kapitale na tych obligacjach? Jeżeli założymy, że zobowiązania ZUS wobec otwartych funduszy emerytalnych zbliżone są do około 10 mld zł, to czy prawdą jest, że 1-procentowa strata oznacza 100 mln zł strat dla wszystkich członków otwartych funduszy emerytalnych, których jest 10,5 mln?</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowni Państwo! Nie zdarza mi się mówić w imieniu 10,5 mln członków otwartych funduszy emerytalnych...</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#KrystynaSkowrońska">…ale uprzejmie proszę, że jeżeli państwo tego nie rozumiecie, to nie przeszkadzajcie.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#DonaldTusk">Proszę państwa, szanowni państwo posłowie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#KrystynaSkowrońska">Czy prawdą jest...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#DonaldTusk">...jeśli będzie trwała ta wrzawa, to i pytanie będzie trwało dłużej, tak że proszę umożliwić...</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#KrystynaSkowrońska">Czy prawdą jest, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#DonaldTusk">Proszę umożliwić kontynuowanie wypowiedzi, inaczej będę zmuszony do zarządzenia przerwy i...</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#DonaldTusk">Proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#KrystynaSkowrońska">Czy prawdą jest, że rentowność obligacji to poziom ok. 4,5%, a średnia rentowność otwartych funduszy emerytalnych, tj. stopa zwrotu, w I półroczu 2003 r. wynosiła ok. 5,2 mln zł, a prognozowana jest w przedziale 10,3 mln, przy najwyższym ok. 15,5 mln? Czy prawdą jest, że przepisami ustawowymi przymuszono należenie do otwartych funduszy emerytalnych członków otwartych funduszy i, jak podkreślano, m.in. pan minister podkreślał przy procedowaniu tejże ustawy, należy członków otwartych funduszy emerytalnych objąć szczególną prawną i pełną ochroną ich praw nabytych? Czy prawdą jest, że koszt zwiększenia środków dotyczy tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#komentarz">(Głos z sali: ...na rzecz funduszy.)</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#KrystynaSkowrońska">Nie, na rzecz członków funduszy, panu udowodnię. Czy prawdą jest, że koszt zwiększenia środków, które wpłyną na konta członków otwartych funduszy emerytalnych po przyjęciu poprawek, jak stwierdził pan minister, łącznie 120 mln zł, czyli rocznie 20 mln zł, na jednego członka otwartego funduszu emerytalnego będzie to jedynie 2 zł? I chcę państwu uświadomić, że dyskusja w komisji dotyczyła tych 2 zł, które odrzucono. Nie złotówkę za leki, ale 2 zł na jednego członka otwartego funduszu emerytalnego, i o to toczymy spór. Czy rentowność obligacji, o której mówiłam wcześniej, nie spowoduje, że nowi członkowie otwartych funduszy emerytalnych dzięki dzisiejszemu zabiegowi legislacyjnemu ponosić będą również w przyszłości skutki nieatrakcyjności instrumentu, jakim są obligacje skarbu państwa?</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypomnę, że poprawka dotyczy 10,5 mln osób, chodzi o 2 zł i proszę o poparcie.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Lisak: Panie marszałku, mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#DonaldTusk">Pytanie, tak? Do rządu?</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#DonaldTusk">Panie ministrze, proszę jeszcze o chwilę cierpliwości.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, pan poseł Lisak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#JanuszLisak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako jeden z 10,5 mln członków otwartych funduszy emerytalnych chciałem wyrazić stanowczy protest, aby pani poseł Skowrońska wypowiadała się tutaj również w moim imieniu. Chciałem spytać, gdzie i kto upoważnił panią do takiego wypowiadania się? Ja pani takiego pełnomocnictwa nie dawałem.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#DonaldTusk">Pan minister Pater, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#KrzysztofPater">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Poseł! Pozwolę sobie nie odpowiadać wprost, dlatego że nie chciałbym, aby ta wypowiedź brzmiała niegrzecznie, a na pytania, czy prawdą jest... Mogłaby pani odnieść takie wrażenie, gdybym wciąż mówił, że nie jest prawdą. W związku z tym, po pierwsze, rząd zaproponował pierwotnie w trakcie konsultacji międzyresortowych i z partnerami społecznymi obligacje o dużo dłuższym horyzoncie wykupu - 12 lat od daty przekazania. Wówczas marża odsetkowa w projekcie rządowym wynosiła 0,2%. W wyniku wielostronnego dialogu społecznego w Komisji Trójstronnej zawarto kompromis, którego podstawową cechą jest istotne skrócenie horyzontu czasowego obligacji do końca roku 2011 i zmiana konstrukcji tej, umownie mówiąc, premii.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#KrzysztofPater">Po drugie, rozwiązanie proponowane przez rząd jest z punktu widzenia członków otwartych funduszy emerytalnych korzystniejsze niż gdyby rząd zbierał pieniądze i do 2011 r. kolejne rządy, przepraszam, bo to tak trzeba byłoby powiedzieć, i kolejne parlamenty zbierały środki pieniężne i przekazały to wszystko w formie gotówkowej z końcem roku 2011. Wynika to z faktu, że cena rozliczeniowa, która jest zaproponowana, wynosi 995 zł za 1000, dlatego że oprocentowanie, rentowność tych obligacji jest określona na warunkach rynkowych, w oparciu o rentowność 52-tygodniowych bonów skarbowych, a więc dokładnie tak samo, jak w tej chwili liczy się odsetki z tytułu powstałych opóźnień. Oczywiście, że jest istotne, czy obligacje emitują Polskie Koleje Państwowe z gwarancją skarbu państwa, czy są to obligacje skarbu państwa o konstrukcji identycznej, jak obligacje będące w obrocie w tej chwili na rynku, obligacje, które są normalnie przedmiotem publicznego obrotu i są obligacjami zbywalnymi.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#KrzysztofPater">Nie mogę zgodzić się z tezą, i potwierdzają to doświadczenia historyczne, o ile one tutaj mogą być pomocne, że w przypadku konieczności zbycia tych obligacji fundusze musiałyby ponosić w ogóle stratę, ponieważ doświadczenia historyczne pokazują, że wartość, cena rynkowa obligacji skarbu państwa w minionych latach kształtowała się, jeżeli mówimy o obligacjach o zmiennym oprocentowaniu, powyżej nominału w zdecydowanej większości okresów, a odchylenie, jeżeli można tak powiedzieć, wielokrotnie istotnie przekraczało 100%, natomiast rzadko kiedy schodziło w ogóle poniżej 100%. Po drugie, ponieważ będą to papiery dopuszczone do publicznego obrotu, zbywalne, będące przedmiotem normalnego obrotu, każdy fundusz może swobodnie kształtować swoją politykę sprzedaży.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#KrzysztofPater">Nie mogę się zgodzić z tezą, iż rentowność prognozowana w otwartych funduszach emerytalnych wynosi powyżej 10%. Nie dlatego, żebym kwestionował tę liczbę, ale w ogóle bardzo poważnie kwestionuję prognozowanie rentowności instytucji finansowych. O tym możemy mówić w bardzo długim horyzoncie czasowym, a nie w okresie do 2011 r.</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#KrzysztofPater">Wreszcie sprawa kluczowa. Pani poseł ma rację, z pewną modyfikacją, to znaczy koszt proponowanego rozwiązania, który w tej chwili jest omawiany, a więc 975, to według naszych wyliczeń około 270 mln zł. Ale proszę wziąć pod uwagę te około 120 czy 135 właściwie, to w przypadku kolejnej poprawki. Natomiast najistotniejsza sprawa jest taka: Kto za to zapłaci? Jak już wspomniałem, członkowie otwartych funduszy emerytalnych przy tym rozwiązaniu będą mieli sytuację z dwóch powodów lepszą niż obecnie. Po pierwsze, państwo się rozliczy i z ich punktu widzenia... wreszcie zobaczą oni jednostki rozrachunkowe na swoich rachunkach - to jest fundament. Fundusze będą mogły aktywnie zarządzać otrzymanymi aktywami, a z punktu widzenia czystych rozliczeń księgowych ze względu na tę premię, o której wspomniałem, jest to rozwiązanie lepsze niż nierobienie niczego, jak to, niestety, w minionych latach, szczególnie w momencie wdrażania reformy, było.</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#KrzysztofPater">Wreszcie, gdyby przyjąć to rozwiązanie, oczywiście można by powiedzieć: cóż to jest, tylko 120 mln. Można by to dzielić, z jednej strony, na liczbę, na poszczególne lata, można by to dzielić na liczbę członków OFE, ale w przyrodzie, a w budżecie na pewno, to jest tak, że zawsze każdy pieniądz ma swoje pochodzenie i również alternatywne przeznaczenie. Z jednej strony mamy 10,5 mln członków OFE, z drugiej strony jednak mamy ponad 20 mln podatników i w gronie tych podatników są emeryci, są renciści, są świadczeniobiorcy, osoby, które dorywczo znajdują pracę, a które nie są członkami OFE. To jest ta próba znalezienia równowagi pomiędzy interesami różnych grup społecznych. Mogę powiedzieć z satysfakcją, że znaleziono tę równowagę, a dowodem na to jest porozumienie zawarte w Komisji Trójstronnej, gdzie cztery organizacje pracodawców i trzy reprezentatywne organizacje związkowe, wszystkie poparły to rozwiązanie. Dlatego uprzejmie proszę o przyjęcie przedłożenia rządowego w tym zakresie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#DonaldTusk">Pytanie?</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Pęk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#BogdanPęk">Korzystając ze szczególnej elokwencji pana ministra, chciałbym zapytać, ponieważ często o to pytają wyborcy: Jaka jest rzeczywista rentowność tych funduszy, bo rozumiem, że pomimo to, że jest stosowny urząd powołany do nadzoru nad działalnością funduszy, to pan ma jakieś wyobrażenie? Czy prawdą jest, że są fundusze, które są pod kreską, to znaczy że stopa zwrotu jest niższa niż depozytów bankowych? Czy prawdą jest, że ogólna stopa zwrotu w tych funduszach otwartych jest niższa niż średnia wieloletnia oprocentowania bankowego? Jeżeli to prawda, to musielibyśmy jakoś zareagować, albowiem dotyczy to wielu milionów ludzi, ich interesów, a pomimo niskiej rentowności tych funduszy zarobki zarządów są bardzo wysokie, koszty ustawowe jeszcze wyższe i nie jesteśmy pewni, czy cała ta konstrukcja trzyma się po prostu kupy.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#KrzysztofPater">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szczegółowe dane pozwolę sobie panu posłowi bądź przekazać odrębnie, bądź też odpowiedzieć w czasie drugiego czytania ustawy zmieniającej ustawę o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, która będzie przedmiotem obrad Wysokiej Izby na kolejnym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#KrzysztofPater">Natomiast rentowność otwartych funduszy emerytalnych jest niewątpliwie wyraźnie lepsza niż rentowność lokat bankowych. Następuje w gronie funduszy zróżnicowanie rentowności. Trzeba byłoby w związku z tym ten przedmiot analizować, ten temat analizować kompleksowo. Niewątpliwie nie można wszystkich równo traktować. Są fundusze, o których mogę powiedzieć, że ich rentowność jest znakomita. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Trzymam za słowo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#DonaldTusk">Głosowało 405 posłów. Głosów za - 135, przeciw - 264, wstrzymujących się - 6.</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-98.7" who="#DonaldTusk">W 4. poprawce do art. 1 pkt 7 wnioskodawca proponuje, aby cena zamiany zobowiązań skarbu państwa na obligacje odpowiadała kwocie 985 zł wartości zobowiązań, o której mowa w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-98.8" who="#DonaldTusk">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-98.9" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-98.10" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-98.11" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-98.12" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-98.13" who="#DonaldTusk">Głosowało 401 posłów. Głosów za - 139, przeciw - 261, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-98.14" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-98.15" who="#DonaldTusk">W 7. poprawce w nowym brzmieniu art. 3 wnioskodawca proponuje między innymi, aby fundusz przekazywał ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego numer rachunku papierów wartościowych, na który mają być przekazane obligacje w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-98.16" who="#DonaldTusk">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-98.17" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-98.18" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 7. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-98.19" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-98.20" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-98.21" who="#DonaldTusk">Głosowało 408 posłów. Głosów za - 374, przeciw - 32, wstrzymujących się - 2.</u>
          <u xml:id="u-98.22" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-98.23" who="#DonaldTusk">W 12. poprawce do art. 6 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby wyrazy „poprzedzającego ostatni miesiąc przed rozpoczęciem danego kwartału” zastąpić wyrazami „bezpośrednio poprzedzającego miesiąc, w którym następuje rozpoczęcie danego okresu odsetkowego”.</u>
          <u xml:id="u-98.24" who="#DonaldTusk">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-98.25" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-98.26" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 12. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-98.27" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-98.28" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-98.29" who="#DonaldTusk">Głosowało 411 posłów. Głosów za - 380, przeciw - 30, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-98.30" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-98.31" who="#DonaldTusk">W 14. poprawce do art. 9 wnioskodawca proponuje, aby art. 4 ustawy wszedł w życie z dniem ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-98.32" who="#DonaldTusk">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-98.33" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-98.34" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 14. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-98.35" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-98.36" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-98.37" who="#DonaldTusk">Głosowało 414 posłów. Głosów za - 139, przeciw - 275, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-98.38" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-98.39" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-98.40" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o przejęciu przez skarb państwa zobowiązań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieprzekazanych składek do otwartych funduszy emerytalnych, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych oraz Komisję Polityki Społecznej i Rodziny, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-98.41" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-98.42" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-98.43" who="#DonaldTusk">Głosowało 412 posłów. Głosów za - 338, przeciw - 66, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-98.44" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o przejęciu przez skarb państwa zobowiązań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieprzekazanych składek do otwartych funduszy emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-98.45" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze i o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 1694).</u>
          <u xml:id="u-98.46" who="#DonaldTusk">Przypominam, że na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez przedstawiciela wnioskodawców pana posła Przemysława Gosiewskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-98.47" who="#DonaldTusk">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-98.48" who="#DonaldTusk">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-98.49" who="#DonaldTusk">Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz do Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-98.50" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-98.51" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze i o zmianie niektórych innych ustaw, zawartego w druku nr 1694, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-98.52" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-98.53" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-98.54" who="#DonaldTusk">Głosowało 414 posłów. Głosów za - 39, przeciw - 359, wstrzymujących się - 16.</u>
          <u xml:id="u-98.55" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował projekt ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz do Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-98.56" who="#DonaldTusk">Prezydium Sejmu proponuje również, aby komisje zasięgnęły opinii Komisji Gospodarki o tym projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-98.57" who="#DonaldTusk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-98.58" who="#DonaldTusk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-98.59" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządowym i senackim projektach ustaw o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych (druki nr 1281, 1557, 1679 i 1679-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-98.60" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Romana Jagielińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#RomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W drugim czytaniu poseł Jurgiel zgłosił 7 poprawek. Komisja Gospodarki, rozpatrując je, przyjęła jedną - poprawkę 5. Pozostałe poprawki zaleca odrzucić. Jeśli chodzi o poprawkę 7., jest szczególna sytuacja. Zauważyliśmy, że poprawka została wniesiona według zapisu tekstu pierwotnego, a nie sprawozdania; i formalnie rzecz biorąc, nie powinniśmy nad nią głosować. Ze względu na to, że nie było pana posła Jurgiela na posiedzeniu Komisji Gospodarki, nie mogliśmy jednak takiej procedury przyjąć. Ale pan poseł Jurgiel w dniu dzisiejszym poinformował mnie, że cztery z tych poprawek, które komisja rekomenduje do odrzucenia, wycofał. Wśród tych poprawek jest także poprawka 7. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#DonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1679.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#DonaldTusk">Komisja przedstawia również wniosek mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#DonaldTusk">Informuję, że poprawki nr 1, 4, 6 i 7 zostały wycofane.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#DonaldTusk">Wniosek mniejszości oraz poprawki zostały zgłoszone do art. 1 zawierającego zmiany do ustawy o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#DonaldTusk">Poprawka 1. została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#DonaldTusk">W 2. poprawce do zmiany 4. lit. b dotyczącej art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy nowelizowanej wnioskodawca proponuje, aby ustawy nie stosować do zamówień publicznych, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 10 tys. euro, a nie, jak proponuje komisja, równowartości 6 tys. euro.</u>
          <u xml:id="u-100.8" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-100.9" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-100.10" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-100.11" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-100.12" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-100.13" who="#DonaldTusk">Głosowało 408 posłów. Głosów za - 1, przeciw - 365, wstrzymujących się - 42.</u>
          <u xml:id="u-100.14" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-100.15" who="#DonaldTusk">W 3. poprawce polegającej na dodaniu nowej zmiany wnioskodawca proponuje, aby ust. 2 w art. 5 ustawy nowelizowanej stanowił, że jeżeli przedmiot zamówień leży w sferze zainteresowania wielu jednostek komunalnych posiadających osobowość prawną albo jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, wójt (burmistrz, prezydent miasta) może wyznaczyć komunalną jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej właściwą do prowadzenia postępowania o zamówienie i dokonania zamówienia wspólnego w imieniu tych jednostek.</u>
          <u xml:id="u-100.16" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-100.17" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-100.18" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 3., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-100.19" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-100.20" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-100.21" who="#DonaldTusk">Głosowało 406 posłów. Głosów za - 45, przeciw - 361, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-100.22" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-100.23" who="#DonaldTusk">W jedynym wniosku mniejszości do zmiany 4. wnioskodawca proponuje, aby w art. 6 ustawy nowelizowanej dodać pkt 6a stanowiący, że ustawy nie stosuje się do przygotowania, produkcji lub koprodukcji przedstawień teatralnych, operowych lub operetkowych o wartości zamówienia nieprzekraczającej 130 tys. euro, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2a, oraz dodać ust. 1a i 2a stanowiące m.in., że w tych postępowaniach stosuje się odpowiednio art. 16–18, a także, że trybem udzielania zamówień jest przetarg.</u>
          <u xml:id="u-100.24" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, pan poseł Adam Szejnfeld.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AdamStanisławSzejnfeld">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#AdamStanisławSzejnfeld">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Chcę zapytać, czy treść wniosku mniejszości jest zgodna z ostatecznym stanowiskiem Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej w tej sprawie, jakie trafiło do Komisji Gospodarki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Jagieliński, proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#RomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oświadczam, że opinia Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej jest pozytywna wobec wniosku mniejszości, że ten wniosek mniejszości jest zgodny z prawem europejskim. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#DonaldTusk">Głosowało 409 posłów. Głosów za - 103, przeciw - 304, wstrzymujących się - 2.</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#DonaldTusk">Poprawka 4. została wycofana.</u>
          <u xml:id="u-104.8" who="#DonaldTusk">W 5. poprawce do zmiany 8. dotyczącej art. 15a ustawy nowelizowanej wnioskodawca proponuje dodać pkt 5 stanowiący, że gdy dostawę lub usługę z przyczyn, o których mowa w art. 71 ust. 1 pkt 1, można uzyskać tylko od jednego dostawcy lub wykonawcy, a przedmiotem jest zakup nieruchomości na realizację celów publicznych ujętych w planie zagospodarowania przestrzennego, do udzielania zamówienia nie stosuje się przepisów art. 19 ust. 1, art. 22 ust. 2–8 oraz art. 71 ust. 1a.</u>
          <u xml:id="u-104.9" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-104.10" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-104.11" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 5., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-104.12" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-104.13" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-104.14" who="#DonaldTusk">Głosowało 409 posłów. Głosów za - 399, przeciw - 9, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-104.15" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-104.16" who="#DonaldTusk">Poprawki 6. i 7. zostały wycofane.</u>
          <u xml:id="u-104.17" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-104.18" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych w brzmieniu proponowanym przez Komisję Gospodarki, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-104.19" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-104.20" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-104.21" who="#DonaldTusk">Głosowało 407 posłów. Głosów za - 388, przeciw - 17, wstrzymujących się - 2.</u>
          <u xml:id="u-104.22" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-104.23" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o finansowym wspieraniu inwestycji oraz ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców (druki nr 1639, 1690 i 1690-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-104.24" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Adama Szejnfelda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#AdamStanisławSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas drugiego czytania zgłoszono 3 poprawki. Rozstrzygnięcie Komisji Gospodarki jest zawarte w druku nr 1690-A. Jeżeli chodzi o poprawkę 1., Komisja Gospodarki wypowiedziała się co do niej negatywnie, uważając, że tworzenie parków technologicznych, bo dotyczy ona tworzenia parków technologicznych w Polsce, nie powinno być ograniczane jakimkolwiek warunkiem.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#AdamStanisławSzejnfeld">Jeżeli chodzi o poprawkę nr 2, powiem szczerze, w tej sprawie była największa dyskusja. Poprawka ta dotyczy kontroli czy propozycji kontroli Sejmu nad udzielaniem wsparcia finansowego dla inwestycji i sala się podzieliła. Mianowicie poprawka ta miała dużą, tak to nazwę, sympatię i poparcie, ale ze względu na jedno określenie, które nie uzyskiwało poparcia wszystkich członków, a z powodu nieobecności, ale usprawiedliwionej, wnioskodawcy Komisja Gospodarki nie miała formalnych uprawnień do zmiany treści. Sugeruję wnioskodawcy, by w pracach nad tą ustawą w Senacie powtórzył tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#AdamStanisławSzejnfeld">Jeżeli chodzi o poprawkę nr 3, ma ona na celu stworzenie vacatio legis dla parków przemysłowych tak, by mogły one się przystosować do nowych uwarunkowań prawnych, w związku z czym oczywiście uzyskała ona pozytywną rekomendację. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#DonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1690.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#DonaldTusk">Komisja przedstawia również poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#DonaldTusk">W poprawce 1. do art. 2 ust. 1 ustawy nowelizowanej wnioskodawca proponuje, aby dodawany pkt 15 stanowił m.in., że ilekroć w ustawie jest mowa o parku technologicznym, należy przez to rozumieć zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz z infrastrukturą techniczną, utworzony w celu dokonywania przepływu wiedzy i technologii pomiędzy jednostkami naukowymi a przedsiębiorcami w porozumieniu z jednostką samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 1., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-106.8" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-106.9" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-106.10" who="#DonaldTusk">Głosowało 406 posłów. Głosów za - 101, przeciw - 303, wstrzymujących się - 2.</u>
          <u xml:id="u-106.11" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-106.12" who="#DonaldTusk">W poprawce 2. wnioskodawca proponuje, aby w ustawie nowelizowanej dodać art. 15a stanowiący, że do dnia 15 września każdego roku Rada Ministrów przedłoży Sejmowi informację o udzielonym wsparciu finansowym nowej inwestycji, w której określi: 1) rodzaj i nazwę podmiotu gospodarczego z określeniem procentowym kapitału (polski, obcy, mieszany), 2) branżowy rodzaj inwestycji, 3) wysokość wsparcia, 4) liczbę nowych miejsc pracy oraz 5) wykaz podmiotów gospodarczych, którym odmówiono wsparcia finansowego, wraz ze wskazaniem przyczyn odmowy.</u>
          <u xml:id="u-106.13" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-106.14" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-106.15" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-106.16" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-106.17" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-106.18" who="#DonaldTusk">Głosowało 408 posłów. Głosów za - 83, przeciw - 324, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-106.19" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-106.20" who="#DonaldTusk">W poprawce 3. do art. 5 projektu ustawy nowelizującej wnioskodawca proponuje dodać ust. 2 stanowiący, że parki przemysłowe, o których mowa w ust. 1, dostosują się do wymogów określonych w art. 2 ust. 1 pkt 14 ustawy o finansowym wspieraniu inwestycji, w brzmieniu ustalonym niniejszą ustawą, w okresie 6 miesięcy od dnia wejścia jej w życie.</u>
          <u xml:id="u-106.21" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-106.22" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-106.23" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 3., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-106.24" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-106.25" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-106.26" who="#DonaldTusk">Głosowało 402 posłów. Głosów za - 395, przeciw - 6, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-106.27" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-106.28" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-106.29" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o finansowym wspieraniu inwestycji oraz ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Gospodarki, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-106.30" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-106.31" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-106.32" who="#DonaldTusk">Głosowało 396 posłów. Głosów za - 388, przeciw - 7, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-106.33" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o finansowym wspieraniu inwestycji oraz ustawy o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-106.34" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.</u>
          <u xml:id="u-106.35" who="#DonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jan Byrę oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-106.36" who="#DonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-106.37" who="#DonaldTusk">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-106.38" who="#DonaldTusk">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-106.39" who="#DonaldTusk">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-106.40" who="#DonaldTusk">A w jakiej sprawie, panie pośle, bo jeszcze nie zacząłem czytać poprawek i...</u>
          <u xml:id="u-106.41" who="#komentarz">(Poseł Antoni Stanisław Stryjewski: Ja chciałbym właśnie zwrócić uwagę, co do poprawek.)</u>
          <u xml:id="u-106.42" who="#DonaldTusk">Ale co do...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Mam jedno pytanie, mam taką prośbę do pana marszałka, by wprowadził rozdzielność głosowań, jeśli chodzi o niektóre kumulowane głosowania. Na przykład jest szereg głosowań skumulowanych, chociażby pierwsze głosowanie, któremu poddane mają być poprawki niespójne ze sobą, niepociągające konsekwencji, a my mamy odmienne zdanie co do niektórych punktów, w związku z tym głosowanie jednolite za całością spowodowałoby, że nie wyrazilibyśmy swojej opinii co do poprawek sensownie, całościowo. Poprawki te - chodzi zarówno o pierwsze, drugie, jak i czterdzieste któreś głosowanie - są po prostu kumulowane, a nie ciągnione, nie ma tu wzajemnych konsekwencji i tego dotyczy moja prośba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, czy pan wnioskuje o to, żeby nad jakimiś poprawkami głosować łącznie, czy o to, aby nad tymi, nad którymi chcemy głosować łącznie, głosować rozłącznie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Chodzi mi o to, aby np. głosowanie nad poprawką 10. przeprowadzone było oddzielnie, nad poprawką 18. - także oddzielnie, aby głosowanie nad poprawkami 53., 54. i 57. też było oddzielnie, a nie kumulowane z głosowaniem nad innymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#komentarz">(Głos z sali: I potem się dziwi, że go ludzie nie lubią.)</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku, sprawozdawca.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#DonaldTusk">W tej sprawie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, poseł sprawozdawca, pan poseł Byra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#JanByra">Panie marszałku, chciałbym przypomnieć, że wczoraj podczas debaty nad sprawozdaniem komisji kultury, w którym był także ujęty sposób głosowania, nikt z posłów występujących nie zgłaszał sprzeciwu, w tym także pan poseł Stryjewski, który był obecny i zabierał głos w tej sprawie, nie zgłaszał sprzeciwu. Po wtóre, chcę przypomnieć, że te zblokowane poprawki mają charakter praktycznie techniczny i to nie są poprawki merytoryczne, i namawiam pana marszałka, żebyśmy przyjęli scenariusz głosowania taki, jak zaproponowała komisja kultury w sposób jednogłośny. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, jest bardzo prosta procedura, żeby rozstrzygnąć te wątpliwość - po prostu Izba zdecyduje, czy głosować rozłącznie czy nie, zgodnie z regulaminem.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#DonaldTusk">Kto z państwa posłów... Będziemy głosować organizacyjnie w tej chwili, nie merytorycznie.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#DonaldTusk">Kto z państwa posłów jest za przyjęciem propozycji komisji, aby nad poprawkami: 1., 5., 9., 10., 13., 14., 19., 28., 31., 33., 37., 40., 67., 69., 70. i 71. głosować łącznie, zgodnie z sugestią komisji.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#DonaldTusk">Są to zmiany o charakterze redakcyjno-legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#DonaldTusk">Jakaś uwaga, panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo proszę pana marszałka, żeby nie odwracał kota ogonem. Wniosek pana posła Stryjewskiego był o to, żeby głosować rozdzielnie. W związku z tym proszę nie wprowadzać w błąd Wysokiej Izby i proponować głosowania łącznego. Proszę przegłosować głosowanie rozdzielne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, ja, przy całym szacunkiem dla Izby, jestem święcie przekonany, że wszyscy obecni posłowie wiedzą, że jak zagłosują przeciw temu wnioskowi, przechodzi wniosek posła Stryjewskiego. Działam także zgodnie z regulaminem. Z całą pewnością moją intencją nie jest odwracanie kota ogonem. Myślę, panie pośle, że możemy przystąpić do głosowania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#DonaldTusk">Jeśli poseł Antoni Macierewicz będzie spokojniejszy, jeśli zmienimy formułę głosowania, nie mam nic przeciwko temu.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#DonaldTusk">Wysoka Izbo, zapytuję zatem inaczej.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#DonaldTusk">Kto z państwa posłów jest za przyjęciem wniosku pana posła Stryjewskiego o wyłączenie poprawki 10. z głosowania łącznego...</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Kalisz: Panie marszałku, ja proszę o...)</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#DonaldTusk">Panie pośle, jest pan przekonany, że chce pan przedłużać procedurę w tej kwestii?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#RyszardKalisz">Panie marszałku, ja proszę o powagę. Nasze urządzenia do głosowania co najmniej od minuty są włączone, a pan w trakcie głosowania zmienia zasady, bo poseł Macierewicz nie rozumie. Proszę o powagę marszałka.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#DonaldTusk">W związku z tym, że zaistniała taka okoliczność, anulujemy ten zapis w maszynie do głosowania i przystąpimy do głosowania zgodnie z moją propozycją.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#DonaldTusk">Kto z państwa posłów jest za propozycją zgłoszoną przez pana posła Antoniego Stryjewskiego, aby z głosowania łącznego wyłączyć poprawkę nr 10, proszę o naciśnięcie przycisku za.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#DonaldTusk">Głosowało 402 posłów. Głosów za - 33, przeciw - 342, wstrzymujących się - 27.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#DonaldTusk">Propozycja pana posła Stryjewskiego nie zyskała akceptacji Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#DonaldTusk">Przystępujemy zatem do głosowania nad wszystkimi poprawkami, tak jak przed chwilą przeczytałem Wysokiej Izbie, proponowanymi do łącznego głosowania przez komisję.</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-116.8" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.9" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 1., 5., 9., 10., 13., 14., 19., 28, 31., 33., 37., 40., 67. i od 69. do 71., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.10" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.11" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.12" who="#DonaldTusk">Głosowało 406 posłów. Większość bezwzględna - 204. Głosów za - 1, przeciw - 405, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.13" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.14" who="#DonaldTusk">W poprawkach: 2. do art. 2 ust. 1, 3., 18. i 45. Senat proponuje zmiany o charakterze redakcyjno-legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-116.15" who="#DonaldTusk">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-116.16" who="#DonaldTusk">Ale zanim do tego głosowania przystąpimy, musimy przegłosować kolejny wniosek pana posła Stryjewskiego o wyłączenie poprawki 18. z tego łącznego głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.17" who="#DonaldTusk">Kto z państwa posłów jest za przyjęciem wniosku pana posła Stryjewskiego o wyłączenie poprawki 18. z łącznego głosowania, proszę o naciśnięcie przycisku za.</u>
          <u xml:id="u-116.18" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.19" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-116.20" who="#DonaldTusk">Głosowało 401 posłów. Głosów za - 29, przeciw - 347, wstrzymujących się - 25.</u>
          <u xml:id="u-116.21" who="#DonaldTusk">Wniosek posła Stryjewskiego nie zyskał akceptacji Izby. Poddamy wymienione przeze mnie poprawki pod głosowanie łącznie.</u>
          <u xml:id="u-116.22" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-116.23" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.24" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 2., 3., 18. i 45., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.25" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.26" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.27" who="#DonaldTusk">Głosowało 406 posłów. Większość bezwzględna - 204. Głosów za - 336, przeciw - 68, wstrzymujących się - 2.</u>
          <u xml:id="u-116.28" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.29" who="#DonaldTusk">W 4. poprawce do art. 3 pkt 15 Senat proponuje, aby używane w ustawie określenie „otoczenie” oznaczało teren przy zabytku nieruchomym, wpisany do rejestru zabytków w celu ochrony wartości widokowych zabytku nieruchomego oraz jego ochrony przed szkodliwym oddziaływaniem czynników zewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-116.30" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.31" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.32" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.33" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.34" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.35" who="#DonaldTusk">Głosowało 407 posłów. Większość bezwzględna - 204. Głosów za - 367, przeciw - 40, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-116.36" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.37" who="#DonaldTusk">Poprawkę 5. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-116.38" who="#DonaldTusk">W 6. poprawce Senat proponuje, aby opieka nad zabytkiem sprawowana przez jego właściciela lub posiadacza polegała m.in. na zapewnieniu warunków popularyzowania i upowszechniania wiedzy o zabytku oraz jego znaczeniu dla kultury, a nie, jak uchwalił Sejm, historii i kultury.</u>
          <u xml:id="u-116.39" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.40" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.41" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.42" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.43" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.44" who="#DonaldTusk">Głosowało 408 posłów. Większość bezwzględna - 205. Głosów za - 401, przeciw - 7, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.45" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.46" who="#DonaldTusk">W 7. poprawce do art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. e Senat proponuje, aby ochronie i opiece podlegały, bez względu na stan zachowania, zabytki nieruchome będące obiektami techniki, zakładami przemysłowymi, przy uwzględnieniu ich funkcji gospodarczych, i obiektami poprzemysłowymi.</u>
          <u xml:id="u-116.47" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.48" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.49" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.50" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.51" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.52" who="#DonaldTusk">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna - 203. Głosów za 392, przeciw - 10, wstrzymujących się - 2.</u>
          <u xml:id="u-116.53" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.54" who="#DonaldTusk">W 8. poprawce Senat proponuje, aby ochronie i opiece podlegały, bez względu na stan zachowania, zabytki ruchome będące materiałami bibliotecznymi.</u>
          <u xml:id="u-116.55" who="#DonaldTusk">Sejm natomiast uchwalił, że ochronie i opiece podlegają zabytki ruchome będące materiałami bibliotecznymi, o których mowa w art. 5 ustawy o bibliotekach.</u>
          <u xml:id="u-116.56" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.57" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.58" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.59" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.60" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.61" who="#DonaldTusk">Głosowało 407 posłów. Większość bezwzględna - 204. Za - 395, przeciw - 7, wstrzymujących się - 5.</u>
          <u xml:id="u-116.62" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.63" who="#DonaldTusk">Poprawki 9. i 10. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-116.64" who="#DonaldTusk">W poprawce 11. Senat proponuje, aby minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego określił, w drodze rozporządzenia, wzór i wymiary znaku informującego o tym, iż zabytek podlega ochronie, uwzględniając dotychczas używany wzór oraz konieczność jego odróżniania się wśród innych znaków.</u>
          <u xml:id="u-116.65" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.66" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.67" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 11. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.68" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.69" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.70" who="#DonaldTusk">Głosowało 406 posłów. Większość bezwzględna wynosi 204. Głosów za - 406, nikt nie wstrzymał się i nie był przeciw.</u>
          <u xml:id="u-116.71" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.72" who="#DonaldTusk">W poprawce 12. Senat proponuje, aby w art. 12 skreślić ust. 3 stanowiący, że rozporządzenie, o którym mowa w tym artykule, powinno m.in. określić formę graficzną znaku informującego o tym, iż zabytek podlega ochronie.</u>
          <u xml:id="u-116.73" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.74" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.75" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 12. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.76" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.77" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.78" who="#DonaldTusk">Głosowało 411 posłów. Większość bezwzględna - 206. Głosów za - 411, nie było przeciwnych i wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-116.79" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.80" who="#DonaldTusk">W 15. poprawce Senat proponuje, aby w art. 15 skreślić ust. 2 stanowiący, że minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego może złożyć wniosek o uznanie zabytku nieruchomego lub parku kulturowego za pomnik historii po uzyskaniu opinii Rady Ochrony Zabytków.</u>
          <u xml:id="u-116.81" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.82" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.83" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 15. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.84" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.85" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.86" who="#DonaldTusk">Głosowało 408 posłów. Większość bezwzględna - 205. Głosów za - 366, przeciw - 42, nie było wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-116.87" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.88" who="#DonaldTusk">W 16. poprawce do art. 16 Senat proponuje, aby ust. 6 stanowił, że dla obszarów, na których utworzono park kulturowy, sporządza się miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.</u>
          <u xml:id="u-116.89" who="#DonaldTusk">Sejm natomiast uchwalił, że dla tych obszarów sporządza się obowiązkowo plan zagospodarowania przestrzennego.</u>
          <u xml:id="u-116.90" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.91" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.92" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 16. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.93" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.94" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.95" who="#DonaldTusk">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 401 głosów, przeciw - 4, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.96" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.97" who="#DonaldTusk">W 17. poprawce Senat proponuje, aby na terenie parku kulturowego lub jego części mogłyby być ustanowione zakazy i ograniczenia dotyczące prowadzenia robót budowlanych oraz działalności przemysłowej, rolniczej, hodowlanej, handlowej lub usługowej, jeżeli ich prowadzenie będzie powodować rzeczywiste zagrożenie zniszczeniem chronionego krajobrazu kulturowego.</u>
          <u xml:id="u-116.98" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.99" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.100" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 17. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.101" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.102" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.103" who="#DonaldTusk">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Głosów za - 367, przeciw - 14, wstrzymujących się - 24.</u>
          <u xml:id="u-116.104" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.105" who="#DonaldTusk">Poprawki 18. i 19. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-116.106" who="#DonaldTusk">W 20. poprawce Senat proponuje, aby zalecenia konserwatorskie, o których mowa w tym przepisie, określały m.in. pożądany sposób korzystania z zabytku, jego zabezpieczenia i wykonania prac konserwatorskich.</u>
          <u xml:id="u-116.107" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.108" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.109" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 20. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.110" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.111" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.112" who="#DonaldTusk">Głosowało 407 posłów. Większość bezwzględna - 204. Głosów za - 314, przeciw - 93, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-116.113" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.114" who="#DonaldTusk">W 21. poprawce do art. 29 ust. 1 Senat proponuje, aby badaniom określonym w tym przepisie mogły podlegać jedynie przedmioty będące zabytkami.</u>
          <u xml:id="u-116.115" who="#DonaldTusk">Sejm natomiast uchwalił, że badaniom tym mogą podlegać również przedmioty posiadające cechy zabytku.</u>
          <u xml:id="u-116.116" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.117" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.118" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 21. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.119" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.120" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.121" who="#DonaldTusk">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Głosów za - 396, przeciw - 4, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.122" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.123" who="#DonaldTusk">W 22. poprawce do art. 30 ust. 1 Senat proponuje, aby jedynie właściciel lub posiadacz zabytku nieruchomego był obowiązany udostępnić ten zabytek wykonawcy badań w celu ich przeprowadzenia.</u>
          <u xml:id="u-116.124" who="#DonaldTusk">Sejm natomiast uchwalił, że obowiązek taki spoczywa również na właścicielu lub posiadaczu nieruchomości o cechach zabytku.</u>
          <u xml:id="u-116.125" who="#DonaldTusk">Z poprawką tą łączy się poprawka 24., w której Senat proponuje wprowadzenie odpowiednich zmian w art. 30 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-116.126" who="#DonaldTusk">Proponuję, aby nad tymi poprawkami Sejm przeprowadził głosowanie łączne.</u>
          <u xml:id="u-116.127" who="#DonaldTusk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.128" who="#DonaldTusk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-116.129" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-116.130" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.131" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 22. i 24., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.132" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.133" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.134" who="#DonaldTusk">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Głosów za - 400, przeciw - 4, wstrzymujący się - 1.</u>
          <u xml:id="u-116.135" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.136" who="#DonaldTusk">W 23. poprawce Senat proponuje, aby osoba, o której mowa w tym przepisie, była obowiązana udostępnić wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków albo upoważnionej przez niego osobie fizycznej bądź jednostce organizacyjnej w celu przeprowadzenia niezbędnych badań zmierzających do zapobieżenia rzeczywistym zagrożeniom mogącym spowodować uszczerbek dla wartości zabytku.</u>
          <u xml:id="u-116.137" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.138" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.139" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 23. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.140" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.141" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.142" who="#DonaldTusk">Głosowało 407 posłów. Większość bezwzględna - 204. Głosów za - 340, przeciw - 66, wstrzymujący się - 1.</u>
          <u xml:id="u-116.143" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.144" who="#DonaldTusk">Poprawkę 24. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-116.145" who="#DonaldTusk">W 25. poprawce do art. 32 ust. 2 Senat proponuje, aby wójt, burmistrz lub prezydent miasta był obowiązany przekazać wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków przyjęte zawiadomienie o odkryciu przedmiotu, co do którego istnieje przypuszczenie, iż jest on zabytkiem, w terminie nie dłuższym niż 3 dni.</u>
          <u xml:id="u-116.146" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.147" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.148" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 25. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.149" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.150" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.151" who="#DonaldTusk">Głosowało 407 posłów. Większość bezwzględna - 204. Głosów za - 35, przeciw - 371, 1 wstrzymujący się.</u>
          <u xml:id="u-116.152" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.153" who="#DonaldTusk">W 26. poprawce Senat proponuje, aby wojewódzki konserwator zabytków był obowiązany w terminie 10 - a nie, jak uchwalił Sejm - 5 dni od dnia przyjęcia zawiadomienia o odkryciu przedmiotu, co do którego istnieje przypuszczenie, iż jest on zabytkiem, dokonać oględzin tego przedmiotu.</u>
          <u xml:id="u-116.154" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.155" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.156" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 26. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.157" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.158" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.159" who="#DonaldTusk">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Głosów za - 401, przeciw - 3, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-116.160" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.161" who="#DonaldTusk">W 27. poprawce do art. 33 ust. 1, art. 34 ust. 1 oraz art. 35 ust. 1 i 3 Senat proponuje, aby skreślić użyty w tych przepisach wyraz „przypadkowo” odnoszący się do znalezienia zabytków archeologicznych.</u>
          <u xml:id="u-116.162" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.163" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.164" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 27. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.165" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.166" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.167" who="#DonaldTusk">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Głosów za - 363, przeciw - 37, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.168" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.169" who="#DonaldTusk">W 29. poprawce Senat proponuje, aby wójt, burmistrz lub prezydent miasta był obowiązany przekazać wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków przyjęte zawiadomienie o znalezieniu przedmiotu, co do którego istnieje przypuszczenie, iż jest on zabytkiem archeologicznym, w terminie nie dłuższym niż 3 dni.</u>
          <u xml:id="u-116.170" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.171" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.172" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 29. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.173" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.174" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.175" who="#DonaldTusk">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna - 203. Głosów za - 50, przeciw - 353, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-116.176" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.177" who="#DonaldTusk">W 30. poprawce Senat proponuje, aby wojewódzki konserwator zabytków był obowiązany w terminie 10 - a nie, jak uchwalił Sejm - 3 dni od dnia przyjęcia zawiadomienia o znalezieniu przedmiotu, co do którego istnieje przypuszczenie, iż jest on zabytkiem archeologicznym, dokonać oględzin tego przedmiotu i miejsca jego znalezienia.</u>
          <u xml:id="u-116.178" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.179" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.180" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 30. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.181" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.182" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.183" who="#DonaldTusk">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna - 200. Głosów za - 387, przeciw - 12, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.184" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.185" who="#DonaldTusk">Poprawkę 31. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-116.186" who="#DonaldTusk">W 32. poprawce Senat proponuje, aby wojewódzki konserwator zabytków wydawał, w drodze decyzji, określone w tym przepisie pozwolenie.</u>
          <u xml:id="u-116.187" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.188" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.189" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 32. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.190" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.191" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.192" who="#DonaldTusk">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Głosów za - 395, przeciw - 9, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.193" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.194" who="#DonaldTusk">W 34. poprawce Senat proponuje, aby pozwolenie, o którym mowa w tym przepisie, było wydawane w drodze decyzji.</u>
          <u xml:id="u-116.195" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.196" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.197" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 34. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.198" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.199" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.200" who="#DonaldTusk">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna - 202. Głosów za - 363, przeciw - 40, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.201" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.202" who="#DonaldTusk">W 35. poprawce Senat proponuje, aby pozwolenia na podejmowanie określonych działań na polskich obszarach morskich mogły określać warunki, które zapobiegną uszkodzeniu lub zniszczeniu zabytku, a także aby pozwolenia te były wydawane na wniosek osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej posiadającej tytuł prawny do korzystania z zabytku wpisanego do rejestru.</u>
          <u xml:id="u-116.203" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.204" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.205" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 35. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.206" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.207" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.208" who="#DonaldTusk">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna - 202. Głosów za - 398, przeciw - 4, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.209" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.210" who="#DonaldTusk">W 36. poprawce Senat proponuje, aby wojewódzki konserwator zabytków mógł, w drodze decyzji, uzależnić wydanie pozwolenia, o którym mowa w tym przepisie, od przeprowadzenia na koszt wnioskodawcy niezbędnych badań konserwatorskich, architektonicznych lub archeologicznych.</u>
          <u xml:id="u-116.211" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.212" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.213" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 36. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.214" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.215" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.216" who="#DonaldTusk">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna - 202. Głosów za - 371, przeciw - 30, wstrzymujących się - 2.</u>
          <u xml:id="u-116.217" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.218" who="#DonaldTusk">W 38. poprawce Senat proponuje, aby w rozporządzeniu określającym m.in. tryb i sposób wydawania pozwoleń na prowadzenie prac konserwatorskich uwzględnić konieczność przedstawienia przez osoby ubiegające się o wydanie pozwolenia odpowiedniej dokumentacji niezbędnej do rozpatrzenia wniosku o wydanie pozwolenia oraz konieczność zapewnienia rzetelnego udokumentowania poszczególnych etapów prac konserwatorskich i restauratorskich przy zabytkach ruchomych i badaniach archeologicznych.</u>
          <u xml:id="u-116.219" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.220" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.221" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 38. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.222" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.223" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.224" who="#DonaldTusk">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna - 202. Głosów za - 400, przeciw - 3, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.225" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.226" who="#DonaldTusk">W 39. poprawce Senat proponuje, aby w art. 37 skreślić ust. 3 i 4 zawierające wytyczne dotyczące treści rozporządzenia, o którym mowa w tym artykule.</u>
          <u xml:id="u-116.227" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.228" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.229" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 39. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.230" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.231" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.232" who="#DonaldTusk">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Głosów za - 402, przeciw - 2, 1 wstrzymujący się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.233" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.234" who="#DonaldTusk">W 41. poprawce Senat proponuje, aby zdanie pierwsze stanowiło, że wykreślenie hipoteki przymusowej z księgi wieczystej następuje na wniosek wojewody na podstawie decyzji o umorzeniu wierzytelności skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-116.235" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.236" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.237" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 41. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.238" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.239" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.240" who="#DonaldTusk">Głosowało 406 posłów. Większość bezwzględna - 204. Głosów za - 39, przeciw - 367, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.241" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.242" who="#DonaldTusk">W 42. poprawce Senat proponuje, aby w przypadku wystąpienia rzeczywistego zagrożenia zniszczeniem, uszkodzeniem, kradzieżą, zaginięciem lub nielegalnym wywiezieniem za granicę zabytku ruchomego wpisanego do rejestru wojewódzki konserwator zabytków mógł wydać decyzję o zabezpieczeniu tego zabytku w formie ustanowienia czasowego zajęcia do czasu usunięcia zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-116.243" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.244" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.245" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 42. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.246" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.247" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.248" who="#DonaldTusk">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna - 203. Głosów za - 365, przeciw - 39, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.249" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.250" who="#DonaldTusk">W 43. poprawce Senat proponuje, aby czasowo zajęty zabytek ruchomy mógł być przekazany także do instytucji naukowej.</u>
          <u xml:id="u-116.251" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.252" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.253" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 43. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.254" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.255" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.256" who="#DonaldTusk">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna - 201. Głosów za - 369, przeciw - 27, wstrzymujących się - 5.</u>
          <u xml:id="u-116.257" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.258" who="#DonaldTusk">W 44. poprawce Senat proponuje, aby w przypadku wystąpienia rzeczywistego zagrożenia zniszczeniem lub uszkodzeniem zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru starosta, na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków, mógł wydać decyzję o zabezpieczeniu tego zabytku w formie ustanowienia czasowego zajęcia do czasu usunięcia zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-116.259" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.260" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.261" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 44. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.262" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.263" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.264" who="#DonaldTusk">Głosowało 391 posłów. Większość bezwzględna - 196. Głosów za - 381, przeciw - 9, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-116.265" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.266" who="#DonaldTusk">W 46. poprawce Senat proponuje, aby w przypadkach określonych w ustawie zabytek ruchomy mógł być przejęty na własność skarbu państwa za odszkodowaniem odpowiadającym wartości, a nie, jak uchwalił Sejm, wartości rynkowej tego zabytku.</u>
          <u xml:id="u-116.267" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.268" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.269" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 46. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.270" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.271" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.272" who="#DonaldTusk">Głosowało 396 posłów. Większość bezwzględna - 199. Głosów za - 390, przeciw - 6, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.273" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.274" who="#DonaldTusk">W 47. poprawce Senat proponuje, aby wywóz zabytków za granicę mógł nastąpić na podstawie decyzji w sprawie określonego w tym przepisie pozwolenia.</u>
          <u xml:id="u-116.275" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.276" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.277" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 47. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.278" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.279" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.280" who="#DonaldTusk">Głosowało 396 posłów. Większość bezwzględna - 199. Głosów za - 361, przeciw - 33, wstrzymujących się - 2.</u>
          <u xml:id="u-116.281" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.282" who="#DonaldTusk">W 48. poprawce do art. 59 ust. 1 Senat proponuje, aby skreślić pkt 7 stanowiący, że pozwolenia na wywóz za granicę nie wymagają inne przedmioty o cechach zabytków, niebędące zabytkami.</u>
          <u xml:id="u-116.283" who="#DonaldTusk">Z poprawką tą łączy się poprawka 49., w której Senat proponuje wprowadzenie odpowiedniej zmiany w art. 59 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-116.284" who="#DonaldTusk">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-116.285" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-116.286" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.287" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 48. i 49., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.288" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.289" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.290" who="#DonaldTusk">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna - 202. Głosów za - 401, 1 przeciwny, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.291" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.292" who="#DonaldTusk">W 50. poprawce Senat proponuje, aby wojewódzki konserwator zabytków mógł zasięgać opinii określonych instytucji kultury jedynie przy rozpatrywaniu wniosków w sprawach wywozu zabytków za granicę.</u>
          <u xml:id="u-116.293" who="#DonaldTusk">Sejm natomiast uchwalił, że wojewódzki konserwator zabytków może zasięgać takiej opinii także przy rozpatrywaniu wniosków w sprawach wywozu innych przedmiotów za granicę.</u>
          <u xml:id="u-116.294" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.295" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.296" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 50. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.297" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.298" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.299" who="#DonaldTusk">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Głosów za - 399, nikt nie był przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.300" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.301" who="#DonaldTusk">W 51. poprawce Senat proponuje, aby rozporządzenie, o którym mowa w tym przepisie, nie regulowało trybu składania wniosków i wydawania zaświadczeń o tym, że przedmiot o cechach zabytku nie wymaga uzyskania pozwolenia na wywóz za granicę.</u>
          <u xml:id="u-116.302" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.303" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.304" who="#DonaldTusk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 51. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.305" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.306" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.307" who="#DonaldTusk">Głosowało 396 posłów. Większość bezwzględna - 199. Głosów za - 395, przeciw - 1, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.308" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.309" who="#DonaldTusk">W 52. poprawce Senat proponuje, aby w art. 61 ust. 2 stanowił, że w rozporządzeniu dotyczącym wydawania pozwoleń na wywóz zabytków za granicę należy uwzględnić zakres niezbędnych danych oraz konieczność dokonywania oględzin przedmiotów objętych wnioskiem o wydanie pozwolenia.</u>
          <u xml:id="u-116.310" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.311" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.312" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 52. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.313" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.314" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.315" who="#DonaldTusk">Głosowało 391 posłów. Większość bezwzględna - 196. Głosów za - 383, przeciw - 8, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.316" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.317" who="#DonaldTusk">W poprawkach 53., 54., 56., 57. i 58. Senat proponuje wprowadzenie zmian w przepisach dotyczących restytucji zabytków wywiezionych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-116.318" who="#DonaldTusk">Była tu prośba pana posła Stryjewskiego o wyłączenie poprawek 53., 54. i 57. z łącznego głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.319" who="#DonaldTusk">Przegłosujemy wniosek pana posła Stryjewskiego.</u>
          <u xml:id="u-116.320" who="#DonaldTusk">Kto z państwa posłów jest za przyjęciem wniosku pana posła Stryjewskiego o wyłączenie wymienionych przeze mnie poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku „za” i podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-116.321" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.322" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-116.323" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-116.324" who="#komentarz">(Głosy z sali: Działa, działa.)</u>
          <u xml:id="u-116.325" who="#DonaldTusk">Proszę o zachowanie spokoju.</u>
          <u xml:id="u-116.326" who="#DonaldTusk">Powtórzymy głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-116.327" who="#DonaldTusk">Jeszcze raz będziemy głosowali nad tym wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-116.328" who="#DonaldTusk">Kto jest za wnioskiem pana posła Stryjewskiego, proszę o naciśnięcie przycisku „tak”...</u>
          <u xml:id="u-116.329" who="#komentarz">(Głos z sali: Niewyłączone.)</u>
          <u xml:id="u-116.330" who="#DonaldTusk">Proszę o wyłączenie maszyny do głosowania i włączenie ponowne.</u>
          <u xml:id="u-116.331" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie da się włączyć.)</u>
          <u xml:id="u-116.332" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-116.333" who="#DonaldTusk">Możemy głosować.</u>
          <u xml:id="u-116.334" who="#DonaldTusk">Kto jest za wnioskiem posła Stryjewskiego?</u>
          <u xml:id="u-116.335" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.336" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-116.337" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-116.338" who="#DonaldTusk">Panie pośle Macierewicz, bardzo proszę o niedezinformowanie prowadzącego obrady, ponieważ mam 100-procentową pewność, że w tej chwili działa aparatura.</u>
          <u xml:id="u-116.339" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Bo teraz działa?)</u>
          <u xml:id="u-116.340" who="#DonaldTusk">Nie, w chwili, w której zwrócił pan uwagę.</u>
          <u xml:id="u-116.341" who="#DonaldTusk">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-116.342" who="#DonaldTusk">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.343" who="#DonaldTusk">Za wnioskiem posła Stryjewskiego - 38 głosów, przeciw - 343, wstrzymujących się - 25.</u>
          <u xml:id="u-116.344" who="#DonaldTusk">Wniosek nie uzyskał akceptacji Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-116.345" who="#DonaldTusk">W związku z tym poddamy łącznie pod głosowanie poprawki, tak jak przeczytałem je przed chwilą.</u>
          <u xml:id="u-116.346" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-116.347" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.348" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 53., 54. i od 56. do 58., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.349" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.350" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.351" who="#DonaldTusk">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Głosów za - 38, przeciw - 361, wstrzymujących się - 3.</u>
          <u xml:id="u-116.352" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.353" who="#DonaldTusk">W 55. poprawce do art. 64 ust. 1 pkt 1 Senat proponuje, aby postępowanie dotyczące restytucji zabytku mogło być prowadzone w odniesieniu do między innymi zabytków archeologicznych, które zostały pozyskane w wyniku odkryć, a nie, jak uchwalił Sejm, przypadkowych odkryć.</u>
          <u xml:id="u-116.354" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.355" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.356" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 55. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.357" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.358" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.359" who="#DonaldTusk">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Głosów za - 364, przeciw - 39, wstrzymujących się - 2.</u>
          <u xml:id="u-116.360" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.361" who="#DonaldTusk">W 59. poprawce Senat proponuje, aby minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego wydał rozporządzenie określające między innymi szczegółowe warunki i tryb udzielania dotacji celowej na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku, uwzględniając znaczenie tych prac dla opieki nad zabytkiem oraz konieczność przedstawienia przez wnioskodawcę szczegółowych danych dotyczących planowanego albo dokonanego przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-116.362" who="#DonaldTusk">Z poprawką tą łączy się poprawka 60. do art. 80, w której Senat proponuje, aby skreślić ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-116.363" who="#DonaldTusk">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-116.364" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-116.365" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.366" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 59. i 60., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.367" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.368" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.369" who="#DonaldTusk">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna - 201. Głosów za - 373, przeciw - 3, wstrzymujących się - 25.</u>
          <u xml:id="u-116.370" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.371" who="#DonaldTusk">W 61. poprawce Senat proponuje, aby skreślić użyte w różnych przypadkach i liczbie wyrazy „(miasto na prawach powiatu)”.</u>
          <u xml:id="u-116.372" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.373" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.374" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 61. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.375" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.376" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.377" who="#DonaldTusk">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Głosów za - 18, przeciw - 387, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.378" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.379" who="#DonaldTusk">W 62. poprawce Senat proponuje, aby w art. 90 ust. 2 dodać pkt 14 stanowiący, że do zadań wykonywanych przez generalnego konserwatora zabytków należy podejmowanie działań dotyczących troski o zabytki związane z historią Polski, pozostające poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-116.380" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.381" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.382" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 62. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.383" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.384" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.385" who="#DonaldTusk">Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna - 200. Głosów za - 6, przeciw - 392, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.386" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.387" who="#DonaldTusk">W 63. poprawce Senat proponuje, aby wojewódzkim konserwatorem zabytków mogła zostać osoba, która posiada co najmniej 5-letni staż pracy w zakresie ochrony zabytków.</u>
          <u xml:id="u-116.388" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.389" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.390" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 63. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.391" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.392" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.393" who="#DonaldTusk">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna - 202. Głosów za - 32, przeciw - 370, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.394" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.395" who="#DonaldTusk">W 64. poprawce Senat proponuje, aby dyrektor Biblioteki Narodowej był prowadzącym postępowanie w pierwszej instancji w sprawach o wydawanie pozwoleń na wywóz za granicę materiałów bibliotecznych powstałych przed dniem 1 stycznia 1949 r.</u>
          <u xml:id="u-116.396" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.397" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.398" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 64. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.399" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.400" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.401" who="#DonaldTusk">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna - 202. Głosów za - 3, przeciw - 400, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.402" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.403" who="#DonaldTusk">W 65. poprawce Senat proponuje, aby art. 101 ust. 2 stanowił, że w rozporządzeniu dotyczącym ustanawiania rzeczoznawców należy uwzględnić specjalistyczny charakter zadań rzeczoznawcy.</u>
          <u xml:id="u-116.404" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.405" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.406" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 65. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.407" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.408" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.409" who="#DonaldTusk">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna - 201. Głosów za - 360, przeciw - 41, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.410" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.411" who="#DonaldTusk">W 66. poprawce Senat proponuje, aby karze określonej w przepisie art. 116 ust. 1 podlegała osoba, która nie powiadomiła odpowiedniego organu o odkryciu, a nie, jak uchwalił Sejm, przypadkowym odkryciu przedmiotu, co do którego istnieje przypuszczenie, iż jest on zabytkiem archeologicznym.</u>
          <u xml:id="u-116.412" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.413" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.414" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 66. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.415" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.416" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.417" who="#DonaldTusk">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna - 200. Głosów za - 356, przeciw - 43, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.418" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.419" who="#DonaldTusk">Poprawkę 67. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-116.420" who="#DonaldTusk">W 68. poprawce Senat proponuje, aby minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego określił, w drodze rozporządzenia, zakres, formy i sposób ewidencjonowania zabytków w muzeach, uwzględniając konieczność posiadania danych umożliwiających miarodajną ocenę wartości zabytków.</u>
          <u xml:id="u-116.421" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.422" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.423" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 68. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.424" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.425" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.426" who="#DonaldTusk">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna - 202. Głosów za - 398, przeciw - 4, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.427" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.428" who="#DonaldTusk">W 72. poprawce Senat proponuje, aby ustawa weszła w życie po upływie 30, a nie, jak uchwalił Sejm, 60 dni, od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-116.429" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.430" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.431" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 72. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.432" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.433" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.434" who="#DonaldTusk">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna wynosi 203. Głosów za było 367, przeciw - 37, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.435" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.436" who="#DonaldTusk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.</u>
          <u xml:id="u-116.437" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-116.438" who="#DonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Edwarda Maniurę oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-116.439" who="#DonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.440" who="#DonaldTusk">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-116.441" who="#DonaldTusk">Poprawki od 1. do 39. Senat zgłosił do art. 1 ustawy nowelizującej, zawierającego zmiany w ustawie o transporcie drogowym.</u>
          <u xml:id="u-116.442" who="#DonaldTusk">W poprawkach od 1. do 5., 7., 9., 10., 12., 14., 19., 20., 22., 26., 27., 29., 36., 38., od 41. do 45., od 51. do 55., oraz od 57. do 65. Senat proponuje zmiany o charakterze redakcyjno-legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-116.443" who="#DonaldTusk">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-116.444" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-116.445" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.446" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu - tych, które przed chwilą przeczytałem - zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.447" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.448" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.449" who="#DonaldTusk">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna wynosi 201. Głosów za było 6, przeciw - 395, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.450" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.451" who="#DonaldTusk">W 6. poprawce do art. 5 ust. 1 ustawy nowelizowanej Senat proponuje skreślić wyrazy: „z zastrzeżeniem art. 2 ust. 2”.</u>
          <u xml:id="u-116.452" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.453" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.454" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.455" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.456" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.457" who="#DonaldTusk">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Głosów za było 7, przeciw - 396, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-116.458" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.459" who="#DonaldTusk">W 8. poprawce Senat proponuje, aby przedsiębiorcy udzielać licencji z zastrzeżeniem art. 6, jeżeli posiada sytuację finansową zapewniającą podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego potwierdzoną m.in. ostatnim bilansem rocznym przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-116.460" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.461" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.462" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.463" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.464" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.465" who="#DonaldTusk">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna wynosi 203. Głosów za - 1, przeciw - 403, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.466" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.467" who="#DonaldTusk">W 11. poprawce Senat proponuje, aby licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką udzielać przedsiębiorcy, który spełnia wymagania określone w art. 5 ust. 3 pkt 1 i pkt 5 oraz art. 39a ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-116.468" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.469" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.470" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 11. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.471" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.472" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.473" who="#DonaldTusk">Głosowało 406 posłów. Większość bezwzględna wynosi 204. Głosów za było 3, przeciw - 403, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.474" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.475" who="#DonaldTusk">Poprawkę 12. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-116.476" who="#DonaldTusk">W 13. poprawce Senat proponuje skreślić w art. 10 ust. 4 dotyczący możliwości odmowy udzielenia licencji lub ograniczenia liczby wydawanych zezwoleń w sytuacji kryzysowej na rynku transportowym.</u>
          <u xml:id="u-116.477" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.478" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.479" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 13. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.480" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.481" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.482" who="#DonaldTusk">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna wynosi 203. Głosów za było 41, przeciw - 363, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.483" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.484" who="#DonaldTusk">W 15. poprawce Senat proponuje skreślić w art. 14 ust. 3 dotyczący stosowania odpowiednich przepisów ustawy do zmiany treści licencji na międzynarodowy transport drogowy rzeczy w zakresie dotyczącym zmiany obszaru przewozów.</u>
          <u xml:id="u-116.485" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.486" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.487" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 15. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.488" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.489" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.490" who="#DonaldTusk">Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Głosów za było 35, przeciw - 363, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.491" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.492" who="#DonaldTusk">W 16. poprawce Senat proponuje odmienne uregulowanie właściwości organów w zakresie wydawania zezwoleń na wykonywanie przewozów regularnych i przewozów regularnych specjalnych w krajowym transporcie drogowym.</u>
          <u xml:id="u-116.493" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.494" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.495" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 16. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.496" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.497" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.498" who="#DonaldTusk">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna wynosi 201. Głosów za było 193, przeciw - 208, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.499" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.500" who="#DonaldTusk">W 17. poprawce Senat proponuje, aby minister właściwy do spraw transportu określił w drodze rozporządzenia wzór zezwolenia oraz wzór zezwolenia i wypisu z zezwolenia, o których mowa w tym przepisie, uwzględniając zakres niezbędnych danych.</u>
          <u xml:id="u-116.501" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.502" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.503" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 17. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.504" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.505" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.506" who="#DonaldTusk">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna wynosi 201. Głosów za - 2, przeciw - 399, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.507" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.508" who="#DonaldTusk">W 18. poprawce Senat proponuje, aby do wniosku o wydanie zezwolenia na wykonanie przewozów wahadłowych i okazjonalnych w międzynarodowym transporcie drogowym dołączać przebieg trasy przewozu dla każdej grupy osób, uwzględniający miejsce początkowe i docelowe przewozu, długość tej trasy podaną w kilometrach oraz przejścia graniczne.</u>
          <u xml:id="u-116.509" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.510" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.511" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 18. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.512" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.513" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.514" who="#DonaldTusk">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna wynosi 20. Głosów za było 7, przeciw - 393, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.515" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.516" who="#DonaldTusk">W 21. poprawce Senat proponuje w art. 33 ust. 2 dodać pkt 3 stanowiący, że obowiązek uzyskania zaświadczenia potwierdzającego zgłoszenie przez przedsiębiorcę prowadzenia przewozów drogowych jako działalności pomocniczej w stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej nie dotyczył przedsiębiorców posiadających uprawnienie do wykonywania transportu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-116.517" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.518" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.519" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 21. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.520" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.521" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.522" who="#DonaldTusk">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna wynosi 201. Głosów za - 4, przeciw - 396, nikt się nie wstrzymał od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.523" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.524" who="#DonaldTusk">W 23. poprawce Senat proponuje skreślić zmiany 23. i 24. dotyczące art. 38 ust. 2 i 3, stanowiące o wyznaczaniu przez ministra właściwego do spraw transportu jednostek certyfikujących wydających certyfikaty kompetencji zawodowych. Natomiast przepisy dotychczasowe stanowią, że o wyznaczaniu przez tego ministra jednostki certyfikującej.</u>
          <u xml:id="u-116.525" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.526" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.527" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 23. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.528" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.529" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.530" who="#DonaldTusk">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna wynosi 203. Głosów za - 365, przeciw - 39, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.531" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.532" who="#DonaldTusk">W 24. poprawce Senat proponuje, aby wymagania, o których mowa w ust. 1 pkt 1, nie dotyczyły kierowcy wykonującego transport drogowy rzeczy pojazdem samochodowym lub zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 tony do 7,5 tony.</u>
          <u xml:id="u-116.533" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.534" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.535" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 24. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.536" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.537" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.538" who="#DonaldTusk">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna wynosi 203. Głosów za - 4, przeciw - 401, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.539" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.540" who="#DonaldTusk">W poprawkach 25. i 28., a także 46. Senat proponuje, aby kierowca wykonujący transport drogowy, którego wiek wynosi od 56 lat do 65 lat, kierowca pojazdu uprzywilejowanego, instruktor, egzaminator, kierujący tramwajem, których wiek wynosi od 55 lat do 65 lat, byli obowiązani, odpowiednio, do przeprowadzania okresowych badań lekarskich i psychologicznych co 3 lata, a nie, jak uchwalił Sejm, co 2 lata.</u>
          <u xml:id="u-116.541" who="#DonaldTusk">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-116.542" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-116.543" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.544" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 25., 28. i 46., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.545" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.546" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.547" who="#DonaldTusk">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Głosów za - 360, przeciw - 43, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.548" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.549" who="#DonaldTusk">W 30. poprawce Senat proponuje, aby minister właściwy do spraw transportu, upoważniając w drodze rozporządzenia do pobierania opłat za czynności administracyjne w międzynarodowym transporcie drogowym jednostki lub polskie organizacje o zasięgu ogólnokrajowym, o których mowa w tym przepisie, miał na względzie usprawnienie procedur pobierania opłat.</u>
          <u xml:id="u-116.550" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.551" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.552" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 30. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.553" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.554" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.555" who="#DonaldTusk">Głosowało 396 posłów. Większość bezwzględna wynosi 199. Głosów za - 7, przeciw - 389, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.556" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.557" who="#DonaldTusk">W 31. poprawce Senat proponuje, aby zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej wykonujące transport drogowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz wykonujący przewozy na potrzeby własne nie byli obowiązani do uiszczania opłaty za przejazd pojazdu samochodowego po drogach krajowych, o których mowa w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-116.558" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.559" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.560" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 31. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.561" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.562" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.563" who="#DonaldTusk">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna wynosi 200. Głosów za - 4, przeciw - 395, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.564" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.565" who="#DonaldTusk">W 32. poprawce Senat proponuje dodać art. 42a w ustawie nowelizowanej, stanowiący, że przepisu art. 42 dotyczącego opłat za przejazd pojazdu samochodowego po drogach krajowych nie stosuje się do podmiotów niebędących przedsiębiorcami, a zaliczonych do sektora finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-116.566" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.567" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.568" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 32. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.569" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.570" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.571" who="#DonaldTusk">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Za - 1 głos, przeciw - 401, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.572" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.573" who="#DonaldTusk">W 33. poprawce Senat proponuje, aby art. 46 ust. 2 stanowił, że wpływy uzyskane z innych opłat niż wymienione w ust. 1 i 1a stanowią odpowiednio dochód właściwego organu samorządu terytorialnego lub budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-116.574" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.575" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.576" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 33. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.577" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.578" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.579" who="#DonaldTusk">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Za - 3 głosy, przeciw - 399, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.580" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.581" who="#DonaldTusk">W 34. poprawce Senat proponuje, aby art. 46 ust. 3 stanowił, że część wpływów, o których mowa w ust. 1 i 1a, może zostać przeznaczona na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego i budowę autostrad oraz na druk kart opłat za przejazd po drogach krajowych.</u>
          <u xml:id="u-116.582" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.583" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.584" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 34. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.585" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.586" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.587" who="#DonaldTusk">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Głosów za - 33, przeciw - 370, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.588" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.589" who="#DonaldTusk">W 35. poprawce Senat proponuje, aby czynności związane z realizacją zadań kontrolnych w zakresie określonym w artykułach od 68 do 75 wykonywali, a nie, jak uchwalił Sejm, mogli wykonywać, inspektorzy wojewódzkich inspektoratów transportu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-116.590" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.591" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.592" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 35. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.593" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.594" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.595" who="#DonaldTusk">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna wynosi 201. Głosów za - 1, przeciw - 400, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.596" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.597" who="#DonaldTusk">Poprawkę 36. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-116.598" who="#DonaldTusk">W 37. poprawce Senat proponuje skreślić zmianę 41. dotyczącą dodania ust. 2a w art. 80 ustawy nowelizowanej, stanowiącego, że ewidencja obejmuje również informacje o przeprowadzonych kontrolach, w trakcie których nie stwierdzono naruszeń, o których mowa w ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-116.599" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.600" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.601" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 37. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.602" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.603" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.604" who="#DonaldTusk">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna wynosi 202. Głosów za - 378, przeciw - 25, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.605" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.606" who="#DonaldTusk">W 39. poprawce Senat proponuje, aby zdanie drugie stanowiło, że nie później niż w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy przedsiębiorcy powinni wystąpić do ministra właściwego do spraw transportu z wnioskiem o udzielenie licencji na międzynarodowy transport drogowy.</u>
          <u xml:id="u-116.607" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.608" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.609" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 39. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.610" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.611" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.612" who="#DonaldTusk">Głosowało 394 posłów. Większość bezwzględna wynosi 198. Głosów za - 3, przeciw - 390, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-116.613" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.614" who="#DonaldTusk">W 40. poprawce do art. 8a ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego Senat proponuje, aby zdanie pierwsze w ust. 3 stanowiło, że kwotę dopłaty, o której mowa w ust. 2, stanowi różnica pomiędzy wartością sprzedaży biletów obliczoną według cen nieuwzględniających ustawowych ulg a wartością sprzedaży tych biletów w cenach uwzględniających te ulgi.</u>
          <u xml:id="u-116.615" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.616" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.617" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 40. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.618" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.619" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.620" who="#DonaldTusk">Głosowało 396 posłów. Większość bezwzględna wynosi 199. Głosów za - 1, przeciw - 395, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.621" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.622" who="#DonaldTusk">Poprawki od 42. do 50. Senat zgłosił do art. 4 ustawy nowelizującej, zawierającego zmiany w ustawie Prawo o ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-116.623" who="#DonaldTusk">Poprawki od 41. do 46. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-116.624" who="#DonaldTusk">W 47. poprawce do art. 122 Senat proponuje dodać ust. 9 stanowiący, że w stosunku do personelu przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i misji specjalnych państw obcych oraz organizacji międzynarodowych, korzystających z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych decyzję o skierowaniu na badanie lekarskie, w trybie określonym w ust. 1 pkt 4, wydaje wojewoda mazowiecki.</u>
          <u xml:id="u-116.625" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.626" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.627" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 47. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.628" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.629" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.630" who="#DonaldTusk">Głosowało 392 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Nikt nie był za, przeciw - 391 głosów, 1 - wstrzymujący się.</u>
          <u xml:id="u-116.631" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.632" who="#DonaldTusk">W 48. poprawce do art. 124b Senat proponuje dodać ust. 5 określający przypadki, w jakich wojewoda może skreślić psychologa z ewidencji psychologów uprawnionych do wykonywania badań psychologicznych i orzekania w zakresie zdolności do prowadzenia pojazdów mechanicznych.</u>
          <u xml:id="u-116.633" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.634" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.635" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 48. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.636" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.637" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.638" who="#DonaldTusk">Głosowało 390 posłów. Większość bezwzględna wynosi 196. Nikt nie był za, głosów przeciw - 390, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.639" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.640" who="#DonaldTusk">W 49. poprawce Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjno-legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-116.641" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.642" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.643" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 49. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.644" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.645" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.646" who="#DonaldTusk">Głosowało 388 posłów. Większość bezwzględna wynosi 195. Głosów za - 5, przeciw - 383, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.647" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.648" who="#DonaldTusk">W 50. poprawce Senat proponuje, aby wyraz „zaświadczenie” zastąpić wyrazem „zaświadczenia”.</u>
          <u xml:id="u-116.649" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.650" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.651" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 50. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.652" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.653" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.654" who="#DonaldTusk">Głosowało 392 posłów. Większość bezwzględna wynosi 197. Głosów za - 378, przeciw - 14, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.655" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.656" who="#DonaldTusk">W 56. poprawce do art. 6 ustawy nowelizującej Senat proponuje skreślić zmianę 15., polegającą na dodaniu art. 27a w ustawie o czasie pracy kierowców.</u>
          <u xml:id="u-116.657" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.658" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.659" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 56. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.660" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.661" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.662" who="#DonaldTusk">Głosowało 387 posłów. Większość bezwzględna wynosi 194. Głosów za - 353, przeciw - 2, wstrzymujących się - 32.</u>
          <u xml:id="u-116.663" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-116.664" who="#DonaldTusk">W 66. poprawce do załącznika do ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby naruszeniem było wykonywanie przewozu kabotażowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez wymaganego zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-116.665" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.666" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.667" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 66. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.668" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.669" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.670" who="#DonaldTusk">Głosowało 380 posłów. Większość bezwzględna wynosi 191. Głosów za - 6, przeciw - 374, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.671" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.672" who="#DonaldTusk">Na tym Sejm zakończył rozpatrywanie poprawek do ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-116.673" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-116.674" who="#DonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Edwarda Maniurę oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-116.675" who="#DonaldTusk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.676" who="#DonaldTusk">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-116.677" who="#DonaldTusk">W poprawce do art. 2 Senat proponuje, aby dotychczasową treść oznaczyć jako ust. 1 i dodać ust. 2 stanowiący, że przepisu ust. 1 nie stosuje się do pojazdów przewożących towary niebezpieczne.</u>
          <u xml:id="u-116.678" who="#DonaldTusk">Komisja wnosi o przyjęcie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.679" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.680" who="#DonaldTusk">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.681" who="#DonaldTusk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.682" who="#DonaldTusk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.683" who="#DonaldTusk">Głosowało 380 posłów. Większość bezwzględna - 191. Głosów za - 2, przeciw - 377, wstrzymujących się - 1.</u>
          <u xml:id="u-116.684" who="#DonaldTusk">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.685" who="#DonaldTusk">Na tym zakończyliśmy głosowania w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-116.686" who="#DonaldTusk">Zarządzam 5-minutową przerwę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 19 min 33 do godz. 19 min 39)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#DonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#DonaldTusk">Powracamy do rozpatrzenia punktów 11. i 12. porządku dziennego: 11. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2002 r. wraz z przedstawioną przez Najwyższą Izbę Kontroli analizą wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2002 r. oraz komisyjnym projektem uchwały w przedmiocie absolutorium. 12. Sprawozdanie z działalności Narodowego Banku Polskiego w 2002 roku.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#DonaldTusk">Sejm wysłuchał sprawozdawcy komisji pana posła Stanisława Steca, prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Mirosława Sekułę oraz prezesa Narodowego Banku Polskiego pana Leszka Balcerowicza, a także rozpoczął dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#DonaldTusk">Kontynuujemy dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Joanna Senyszyn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#JoannaSenyszyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydatki na edukację, w tym wydatki na szkolnictwie wyższe mają charakter inwestycji długoterminowej. To, co teraz zainwestujemy, zaowocuje za kilka, a nawet kilkanaście lat, a będzie przynosić korzyści naszemu krajowi także za lat kilkadziesiąt. Jest bezsporną prawdą, że im wyższy szczebel nauczania, tym większe potrzeby, ale też i większe przyszłe korzyści. Chcemy mieć społeczeństwo wykształcone, które sprosta wyzwaniom XXI wieku.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#JoannaSenyszyn">Dobrze się stało, że wydatki w części 38: Szkolnictwo wyższe, dział 803: Szkolnictwo wyższe, zrealizowane w 2002 r. w wysokości 5 260 135 tys. zł były o 9,4% wyższe niż w 2001 r., kiedy to wynosiły 4 806 599 tys. zł. Nie można jednak zapominać, że ciągle są one za małe, choć w stosunku do wydatków zaplanowanych pierwotnie w ustawie budżetowej zostały powiększone o 39 787 tys. zł z rezerw celowych. Wydatki wykonano w pełnej wysokości po zmianach. W 2002 r. w stosunku do 2001 r. liczba szkół finansowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu zwiększyła się o 2 państwowe wyższe szkoły zawodowe, to jest z 85 do 87. Liczba zatrudnionych w szkolnictwie wyższym w przeliczeniu na etaty wynosiła 110 393, to jest o 1,7% więcej niż w 2001 r. Równocześnie liczba studentów studiów dziennych wzrosła odpowiednio o 6,1%. Oznacza to dalsze pogorszenie jakości kształcenia wyższego, gdyż coraz więcej studentów przypada na jednego pracownika.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#JoannaSenyszyn">Wydatki bieżące były przeznaczone głównie na sfinansowanie: dotacji podmiotowej na działalność dydaktyczną - 3 969 716 tys. zł, to jest 80% wydatków bieżących w dziale: Szkolnictwo wyższe, pomocy materialnej dla studentów - 655 561 tys. zł, to jest 13,2% wydatków bieżących, oraz dotacji do Funduszu Pożyczek i Kredytów Studenckich ulokowanego w Banku Gospodarstwa Krajowego - 271 750 tys. zł, to jest 5,5% wydatków bieżących.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#JoannaSenyszyn">Stanowiąca najpoważniejszą pozycję w wydatkach bieżących dotacja podmiotowa na działalność dydaktyczną była o wiele za mała. Od lat środki przeznaczone na ten cel nie wystarczają nawet na pokrycie funduszu płac w szkołach wyższych, a przeciętne wynagrodzenie w państwowych uczelniach wyższych wynosiło jedynie 2690 zł. W związku z tym uczelnie nie mają możliwości rozwoju kadrowego. Już teraz występuje duża luka pokoleniowa i nic nie wskazuje, aby miała się ona zmniejszyć. Niskie zarobki powodują, że najzdolniejsza młodzież nie zostaje na uczelni. Uczelnie muszą zarabiać na swoje utrzymanie, w przeciwnym razie nie mogłyby w ogóle funkcjonować. Znam doskonale te sprawy, gdyż jako profesor Uniwersytetu Gdańskiego i kierownik Katedry Badań Rynku aktywnie uczestniczyłam w realizacji tej części budżetu, która przypadła mojej uczelni, kształcącej prawie 30 tys. studentów.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#JoannaSenyszyn">Niepokojące jest zmniejszenie w stosunku do 2001 r. o 11,8% wydatków na pomoc materialną dla studentów w zakresie świadczeń pomocy stypendialnej, zapomóg, dopłat do zakwaterowania i posiłków oraz remontów domów i stołówek studenckich, przy równoczesnym zwiększeniu wydatków na stypendia ministra dla studentów wyróżniających się w nauce o 29%. Rozumiem, jak ważne jest motywowanie studentów do dobrej nauki, ale musimy pamiętać, że bez stypendiów socjalnych coraz większe rzesze młodzieży ze wsi i z małych miasteczek nie będą mogły studiować. W naszym kraju, gdzie ponad połowa ludności żyje poniżej minimum socjalnego, w tym ponad 2 mln osób poniżej granicy biologicznego przetrwania, nie można redukować świadczeń socjalnych dla studentów, będzie to bowiem owocować nasilaniem się zjawiska, które określiłam kiedyś mianem dziedziczności wykształcenia. Już teraz większość studentów studiów dziennych to dzieci ludzi wykształconych i stosunkowo dobrze sytuowanych, a mimo to często muszą dorywczo pracować, gdyż inaczej nawet ich nie byłoby stać na studiowanie. Czy dzieci z rodzin najbiedniejszych, w tym bezrobotnych, muszą rezygnować nawet z myśli o studiach? Nie można ograniczać stypendiów socjalnych, które i tak są śmiesznie niskie, około 100 zł miesięcznie, i praktycznie nie stwarzają biednym szansy na studiowanie. Biedny student, który martwi się, czy zje śniadanie, nie może mieć bardzo dobrych wyników w nauce, a więc jego nie dotyczyły zwiększone stypendia za wyniki w nauce.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#JoannaSenyszyn">I ostatnia już poważna pozycja w budżecie szkolnictwa wyższego w 2002 r. - dotacja do Funduszu Pożyczek i Kredytów Studenckich. W stosunku do 2001 r. była ona wyższa o 128,8%. To trafny kierunek, gdyż poszerza możliwości kształcenia na studiach wyższych.</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#JoannaSenyszyn">Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie oceniła wykonanie budżetu w części 38: Szkolnictwo wyższe, w 2002 r. Jest to ocena lepsza niż w ubiegłym roku, kiedy to w wykonaniu budżetu w 2001 r. stwierdzono nieznaczne uchybienia. Moje uwagi dotyczące wykonania budżetu w 2002 r. miały na celu przede wszystkim wskazanie, po pierwsze, pozytywnych tendencji, które należy utrzymać przy opracowywaniu budżetu na 2004 r., takich jak zwiększenie dotacji przedmiotowej na działalność dydaktyczną oraz dotacji do Funduszu Pożyczek i Kredytów Studenckich, oraz, po drugie, wskazanie tendencji negatywnych, wymagających wyeliminowania, do których zaliczam zwłaszcza zmniejszenie środków na niezwiązaną z wynikami w nauce pomoc materialną dla studentów oraz zmniejszenie o 15,9% w stosunku do 2001 r. środków na dofinansowanie produkcji wydawniczej podręczników akademickich. Środki te zostały wykorzystane w 100% na wydanie 287 podręczników o łącznym nakładzie 530 tys. egzemplarzy. To o wiele za mało, a książki dla studentów są zdecydowanie za drogie. Niemniej samo wykonanie budżetu w części: 38 Szkolnictwo wyższe, było prawidłowe. Środki zostały wykorzystane w zasadzie w całości, a wyjątek stanowiła kwota 19 308 tys. zł pozostała jako wydatki niewygasające do realizacji w 2003 r. Były to wydatki na budowę Biblioteki Uniwersytetu Wrocławskiego, rozbudowę kampusu Poznań - Morasko, budowę Collegium Polonicum w Słubicach i rozbudowę Wyższej Szkoły Zawodowej w Pile, co jest zgodne z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 grudnia 2002 r. w sprawie wydatków budżetu państwa, które w 2002 r. nie wygasają z upływem roku budżetowego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Kazimierz Marcinkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#KazimierzMarcinkiewicz">Panie Marszałku! Panowie Prezesi! Wysoka Izbo! No, właśnie dlatego mówię: panowie prezesi, bo od tego jednak trzeba zacząć. Sejm przez cały miesiąc pracował, wszystkie komisje dzień w dzień, a Komisja Finansów Publicznych paragraf po paragrafie, rozdział po rozdziale, część po części, godzinami, bardzo drobiazgowo kontrolując wykonanie budżetu za 2002 r. I co? Rząd ma nas w nosie. To się oczywiście do państwa nie odnosi, którzy tu siedzicie. Ale z tego, co ja pamiętam, a zamiany zachodzą dosyć często, więc można się pogubić, ale oprócz premiera, który powinien tu być i przynajmniej wystąpień klubowych słuchać, to jeszcze jest trzech wicepremierów. Żaden dziś się tu nie pojawił. Może trzeba rzeczywiście, żebyście państwo powołali jeszcze ze dwóch.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#KazimierzMarcinkiewicz"> Praca, miesięczna praca Sejmu tak naprawdę nie do końca wiadomo, czy do kogokolwiek dotrze. Arogancja premiera Leszka Millera w tym zakresie naprawdę sięga granic. A mamy do czynienia z omawianiem budżetu, a nie byle czego. To nie jest tylko wykaz dochodów i wydatków, to nie są tylko tabele i liczby. To jest budżet. Budżet to jest serce państwa. Ono bije i porusza cały krwiobieg instytucji publicznych co roku. Najważniejsza ustawa w roku.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#KazimierzMarcinkiewicz">Aż się zdenerwowałem.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#komentarz">(Poseł Zdzisław Kałamaga: Relanium albo walerianę.)</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#KazimierzMarcinkiewicz">Proszę Państwa! Wysoka Izbo! Naprawdę jest tak, że nie jest ważne w tym budżecie... Znaczy to sprawdza Najwyższa Izba Kontroli, powinien być audyt, w jaki sposób budżet jest wykonywany: zgodnie z prawem, niezgodnie, czy rachunki się zgadzają, czy liczby się dodają i odejmują tak, jak trzeba. To jest wszystko ważne, ale budżet to jest jeszcze coś dużo więcej - jak państwo żyje w danym roku, jak żyło w roku 2002. To jest ważne. Czy budżet 2002 r. - zapytajmy, uczciwie zapytajmy - cokolwiek w naszym państwie naprawił? Czy załatwił problemy, czy załatwił jakiś jeden problem? Niestety, obiektywna odpowiedź jest taka, że nie, nie załatwił żadnej sprawy. Dziś, w lipcu 2003 r., po wykonaniu budżetu państwa za rok 2002, czyli pierwszego budżetu rządu SLD, i po wykonaniu półrocznego budżetu roku 2003 musimy powiedzieć, że stoimy przed tymi samymi problemami budżetowymi i finansowymi co w roku 2001. Dokładnie tymi samymi.</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-121.8" who="#KazimierzMarcinkiewicz">Być może dziura budżetowa, która wtedy była różnie szacowana, na 80–90 mld zł, i nawet była nazywana dziurą Bauca - nie dlatego, że on ją zrobił, tylko dlatego że ją wykrył i pokazał, i wyliczył - dziś tak naprawdę jest niewiele mniejsza.</u>
          <u xml:id="u-121.9" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Jasiński: Większa jest.)</u>
          <u xml:id="u-121.10" who="#KazimierzMarcinkiewicz">I dlatego deficyt budżetowy musi rosnąć. Zwróćmy uwagę na to: mamy marnotrawstwo środków w funduszach i w agencjach, ogromne marnotrawstwo. Agencje i fundusze kwitną tak jak cholesterol czy trójglicerydy zabójcze dla serca. Groźny jest także dla gospodarki i groźnie wygląda rosnący dług publiczny. To mniej więcej tak, jakbyśmy budowali dla serca zator - tym jest rosnący dług publiczny dla każdego budżetu i finansów państwa, no i oczywiście brak zmian w wydatkach państwa, w tym w wydatkach sztywnych. To też można chyba porównać do braku gimnastyki i w ogóle jakiegokolwiek ruchu dla ciała, prawda? Ciało, przepraszam, flaczeje, robi się ociężałe, stare - i co? I serce z takim ciałem nie może sobie poradzić. Te problemy, podstawowe, główne problemy - mógłbym ich wymieniać więcej - nie zostały nawet ruszone w 2003 r., w 2002 r. Wszystko w tym budżecie to było zamiatanie pod dywan, tylko i wyłącznie.</u>
          <u xml:id="u-121.11" who="#komentarz">(Głos z sali: I już się tam nie mieści.)</u>
          <u xml:id="u-121.12" who="#KazimierzMarcinkiewicz">Spójrzmy na wystąpienie pana premiera Belki z 2001 r. Oto co mówił o priorytetach: „Pierwszą grupę stanowi zaangażowanie budżetu w wydatki na sfinansowanie zadań publicznych, takich jak obrona porządku prawnego, bezpieczeństwo publiczne i obronność kraju”. To są prawie, można powiedzieć, kpiny, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-121.13" who="#KazimierzMarcinkiewicz">Wysoka Izbo! A może nawet nie: Wysoka Izbo, tylko może warto zapytać obywateli, czy oni czują się bezpiecznie, czy sądy zaczęły pracować lepiej, czy prokuratura jest apolityczna i pracuje tak, jak powinna? W liczbach nakłady wzrosły - co z tego? Cytuję dalej: „Drugą grupą wydatków podlegającą szczególnemu traktowaniu są środki na finansowanie zadań ważnych z punktu widzenia polityki społecznej. (...) Rosną także wydatki budżetu państwa na dodatkowe zasilanie systemu ochrony zdrowia” - mówił pan wicepremier Belka. „Oprócz finansowania poprzez kasy chorych z budżetu jednostki ochrony zdrowia pozyskają prawie 2,9 mld zł, (...) 26% więcej”. To już jakieś zupełne szaleństwo. Służba zdrowia już nie tylko choruje, ale umiera, i nie jest to śmierć naturalna w służbie zdrowia, tylko to czarodzieje z SLD - znamy ich przecież po nazwisku - okazali się tak naprawdę wampirami wypijającymi krew służby zdrowia. I dziś mamy znów, po 4 latach oddłużenia, 5 mld zadłużenia w służbie zdrowia. Cytuję dalej: „Wśród innych wydatków budżetu, na które chciałbym państwu zwrócić uwagę - mówił wicepremier Belka - są wydatki na finansowanie szkolnictwa wyższego, nauki, na które przeznaczamy 8,4 mld zł”, czyli więcej niż rok wcześniej. Przepraszam bardzo, o ile pamiętam, w 2002 r. zostały wstrzymane podwyżki płac dla pracowników w szkolnictwie wyższym i jednocześnie obniżono, jak nigdy dotąd, nakłady na naukę - o 20%. Nie o byle co, tylko naprawdę o 20%.</u>
          <u xml:id="u-121.14" who="#KazimierzMarcinkiewicz">Jako że jest sygnał, to przyspieszę. Otóż pan premier także zapowiedział powołanie 8 zespołów. Do czego? Do restrukturyzacji wydatków budżetowych. Gdzie są te zespoły? A, może nieważne. Gdzie jest ta restrukturyzacja wydatków budżetowych, na którą czekamy?</u>
          <u xml:id="u-121.15" who="#KazimierzMarcinkiewicz">Wysoka Izbo! Premier Belka w 2002 r. mówił, że budżet to nie jest zwykły bilans dochodów i wydatków, to jest przede wszystkim początek procesu naprawy gospodarki. To prawda. Może nawet i próbował coś zacząć, ale w połowie roku 2002 odszedł i powiedział mniej więcej coś takiego: odszedł, bo nie chciał się kopać z koniem. Przyszedł następny minister finansów, prof. Kołodko, długodystansowiec, który tak naprawdę przez rok się rozgrzewał i do biegu nie wystartował. W związku z tym rzeczywiście - można chyba tak to określić - budżet 2002 r. nie miał ani ojca, ani matki, ani żadnego opiekuna. Winę za to ponosi premier Leszek Miller. Polsce potrzeba silnego premiera potrafiącego wskazać cele państwa i przedstawić budżet, który do realizacji tych celów będzie zbliżał. Budżet 2002 r. taki nie był.</u>
          <u xml:id="u-121.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Grzegorz Woźny, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#GrzegorzWoźny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Finansów Publicznych, rozpatrując wykonanie budżetu państwa za 2002 r., szczegółowo analizowała poszczególne części budżetu. Jako członkowi Komisji Finansów Publicznych powierzono mi szczegółową analizę wykonania czterech części budżetu - 01: Kancelaria Prezydenta, 02: Kancelaria Sejmu, 03: Kancelaria Senatu i 11: Krajowe Biuro Wyborcze. Do wykonania budżetu Kancelarii Prezydenta, Kancelarii Sejmu i Kancelarii Senatu nie było prawie żadnych uwag, oprócz drobiazgów oczywiście. Z przyjemnością analizowało się sprawozdanie przygotowane rzeczowo, profesjonalnie. Realizacja budżetu przebiegała zgodnie z ustawą o finansach publicznych, przepisami o zamówieniach publicznych i ustawą o rachunkowości. Wydatki budżetowe były dokonywanie w sposób celowy i z zachowaniem zasady gospodarności. Gospodarka finansowa w Kancelariach: Prezydenta, Sejmu i Senatu prowadzona była na bieżąco, nie było praktycznie żadnych zaległych kwot i wymagalnych, przeterminowanych zobowiązań. I co bardzo pozytywne, zarówno dochody, jak i wydatki w kancelariach nie zostały zrealizowane w planowanych kwotach. Biorąc pod uwagę fakt, że dochody przekroczyły zaplanowany poziom, a wydatki były znacznie niższe od planu, przy równoczesnym wywiązywaniu się ze statutowych obowiązków, tę sytuację należy ocenić bardzo pozytywnie. Podkreślenia wart jest fakt wysokiej oceny przez Najwyższą Izbę Kontroli pracy Kancelarii Prezydenta, Kancelarii Sejmu i Senatu w zakresie planowania i wykonania budżetu państwa za rok 2002 oraz prowadzenia gospodarki finansowej. Ta ocena była bardzo wysoka, zresztą mówił o tym pan prezes Sekuła.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#GrzegorzWoźny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Diametralnie inaczej wyglądała analiza wykonania budżetu w części 11: Krajowe Biuro Wyborcze. W przygotowanym przez Komisję Finansów Publicznych projekcie uchwały w sprawie przyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu państwa za 2002 rok oraz w sprawie absolutorium dla Rady Ministrów w punkcie 3. jest zapis o tym, że Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zwraca uwagę na istotne nieprawidłowości w wykonaniu budżetu państwa m.in. w części 11: Krajowe Biuro Wyborcze. Taka ocena wynika z faktu, że środki przeznaczone na zakup usług komputerowych, oprogramowania i licencji w kwocie 18 315 tys. zł, które stanowiły 11,6% wydatków ogółem zrealizowanych w 2002 r. w tej części budżetu, zostały nierzetelnie zaplanowane i niegospodarnie wydatkowane. Podstawowe cele związane z zastosowaniem informatycznego wsparcia wyborów, a w szczególności przyspieszenia terminu ustalenia wyników wyborów, nie zostały osiągnięte. Wprawdzie dotrzymane zostały terminy ogłoszenia zbiorczych wyników wyborów wynikających z Ordynacji wyborczej, ale zastosowanie tak kosztownego systemu informatycznego nie spowodowało istotnego skrócenia tego procesu. Pozostałe cele związane z ułatwieniem organom wyborczym ustalenia wyników głosowania i wyników wyborów, kontrolę prawidłowości rejestrowania kandydatów na radnych, a także upowszechnienia technik informatycznych w organizacji i przeprowadzeniu wyborów zostały osiągnięte.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#GrzegorzWoźny">Czynnikami niezależnymi od Krajowego Biura Wyborczego, które miały istotny wpływ na opóźnienia w przygotowaniu wsparcia informatycznego wyborów, były zmiany w przepisach prawnych regulujących zasady przeprowadzenia wyborów samorządowych, a w szczególności wejście w życie ustawy z 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta oraz ustawy z 26 lipca 2002 r. o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz zmianie niektórych ustaw. Z przepisów tych wynikały dodatkowe wymagania wobec realizowanego systemu informatycznego, a krótki termin między ich uchwaleniem a datą wyborów określił bardzo napięte ramy czasowe dla realizacji projektu wsparcia informatycznego.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#GrzegorzWoźny">Z uwagi na fakt, że wszystkie pozostałe zadania budżetu Krajowego Biura Wyborczego zostały wykonane bez uwag Komisja Finansów Publicznych proponuje Wysokiej Izbie przyjęcie sprawozdania Krajowego Biura Wyborczego, zwracając jednak dobitnie uwagę na istotne nieprawidłowości w wydatkowaniu środków przeznaczonych na zakup usług komputerowych, oprogramowania i licencji.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#GrzegorzWoźny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiłem przykłady Kancelarii Prezydenta, Kancelarii Sejmu i Senatu jako te bardzo pozytywne. Do część 11: Krajowe Biuro Wyborcze jest wiele uwag, mówi się o niegospodarności, o wydatkowaniu wysokich środków na komputeryzację niezgodnie z przeznaczeniem i bez pożądanych efektów po to, żeby pokazać, że można dobrze realizować budżet i oczywiście można nie po gospodarsku wydać pieniądze budżetu państwa - i to jest zły przykład. Dziękuję za uwagę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Franciszek Potulski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#FranciszekPotulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W swoim wystąpieniu chciałbym poruszyć dwa problemy, o których, moim zdaniem, warto jednak w tej debacie powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#FranciszekPotulski">Pierwszy to wcześniejsze o trzy miesiące podwyżki płac dla nauczycieli. Rok 2002 to rok zamrożenia wzrostu wynagrodzeń w budżetówce, to rok zaciskania jednak pasa, żeby opanować skutki dramatycznej dziury budżetowej roku poprzedniego. Tymczasem wzrost płac nauczycieli od 1 października wyniósł około 10%. Taką możliwość zapisaliśmy w ustawie budżetowej, tworząc rezerwę celową w wysokości 150 mln i zezwalając na przesunięcie części środków z ponadplanowej realizacji dochodów z podatków pośrednich na ten cel. Stawka na edukację znalazła więc swój wymierny wyraz w podwyżce płac nauczycielskich. Przy okazji wystąpiło znaczące zjawisko. Obliczaliśmy, że 10-procentowy wzrost płac będzie kosztował 150 mln. Subwencja w 2002 r. wynosiła 22 319 mln. Samorządy czasami twierdzą, że nie starcza na płace. Założyliśmy jednak, że mówią dla zasady i że na płace przeznaczają 20 mld tej sumy. To w rozłożeniu na 13 miesięcy daje kwotę 1,5 mld miesięcznie, od czego 10% to 150 mln. Tymczasem wobec faktu, że była to dotacja, a nie subwencja, i trzeba było podać rzeczywiste koszty tej operacji, okazało się, że są one o 30 mln miesięcznie mniejsze, co rocznie daje wcale niebagatelną kwotę prawie 400 mln. Faktem jest, że problemem jest finansowanie szkół niepublicznych, ale w końcu decyzja o ich powołaniu leży w rękach samorządu i niekoniecznie państwo musi ponosić koszty tych decyzji.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#FranciszekPotulski">I drugi problem. Faktem jest, że jednostki samorządu terytorialnego dopłacają do tzw. zadań oświatowych, ale w 2002 r. 769 gmin wydało na cele oświatowe, na te cele, na które subwencja jest przeznaczona, mniej niż otrzymało. Podobnie było w prawie 50% powiatów ziemskich. To oznacza, że można tak zorganizować realizację zadań oświatowych, iż otrzymana subwencja wystarcza na ich finansowanie. Dlaczego zatem część jednostek samorządu terytorialnego znacznie dopłaca? Chcą dopłacać, czy muszą? Jeśli chcą, to warto im podziękować i przyklasnąć, ale jeśli muszą, to dlaczego tak się dzieje? Dlaczego dwa porównywalne miasta: Rzeszów mający 173 mln subwencji i Gdynia - 184 mln dopłacają znacząco różnie? Gdynia ponad dwa razy więcej niż Rzeszów. Dużo dopłacają duże miasta i to wszystkie bez wyjątku. A jaka jest różnica w realizacji zadań oświatowych powiatu miejskiego i ziemskiego?</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#FranciszekPotulski">Na tym tle przypomnę państwu, że wtedy, gdy Sejm uchwalał zamianę prawa do rocznego przygotowania przedszkolnego na obowiązek, część samorządów mówiła o dodatkowych zadaniach na nich nakładanych bez zabezpieczenia środków na realizację. Na posiedzenie komisji senackiej przedstawiciel samorządu przyszedł pół godziny później, nakrzyczał, że środków jest za mało i wyszedł. Ma problem, bo jest tak zajęty, że nie ma czasu słuchać. Tymczasem w tym roku jest 422 tys. sześciolatków, z czego 412 tys. korzysta z prawa do przygotowania przedszkolnego. Wobec tego można byłoby stwierdzić, że przybywa zadań w postaci 10 tys. dodatkowych wychowanków, ale w roku przyszłym będzie 408 tys. sześciolatków. A gdyby przyjąć poziom nakładów na ten cel sprzed pięciu lat, to moglibyśmy objąć przygotowaniem przedszkolnym wszystkie sześciolatki, wszystkie pięciolatki i młodsze dzieci w dotychczasowym wymiarze, z tym że najwyższy czas ogłosić koniec oszczędzania na edukacji dzieci. Mówię o tym dlatego, że na przyszłym posiedzeniu Sejmu rozpoczniemy debatę o dochodach j.s.t. Realizację zadań gminy i powiatu chcemy oprzeć na dochodach własnych, i słusznie, ale to oznacza, że państwo nie może dopłacać do zadań, jeśli są one źle realizowane. W każdym razie rok 2002 był dla oświaty relatywnie dobry. Poziom koniecznych dopłat j.s.t. obniżył się średnio o 3%, co po dramatycznych i śmiesznych nawet zawirowaniach w latach 2000–2001 pozwala spojrzeć na realizację budżetu w roku 2002 pozytywnie. A ci, co uchwalali budżet roku 2000, z 1200 mln błędu pana ministra Handkego, i budżet 2001 r. z jego dziurą sięgającą 50% dochodów, mniemam, że teraz nawet z większym niż ja zapałem pozytywnie ocenią realizację budżetu w roku 2002 przez rząd Leszka Millera. Z tego podejrzenia wyłączam posła Marcinkiewicza. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#DonaldTusk">Pani poseł Aldona Michalak, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#AldonaMichalak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Jako członek sejmowej Komisji Finansów Publicznych i jako poseł wybrany głosami obywateli tego państwa z ogromną troską i wnikliwością śledzę zarówno złotówki, które wpływają do kasy państwowej, jak i te, które z niej wypływają.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#AldonaMichalak">Pragnę odnieść się do zagadnienia poruszanego przez prawie wszystkich przedstawicieli opozycji, i nie tylko, to jest do prywatyzacji, a konkretnie do negatywnej oceny jej wykonania w 2002 r. dokonanej przez Najwyższą Izbę Kontroli, a także przez Komisję Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#AldonaMichalak">Jako członek Sojuszu Lewicy Demokratycznej pamiętam, iż jednym z naszych punktów programu wyborczego była m.in. zapowiedź rzetelnej kontroli dotychczas przeprowadzonych procesów prywatyzacyjnych i ewentualne wyciągnięcie konsekwencji wobec osób winnych nieprawidłowości, jakie zaszły podczas tych procesów. Na dzień dzisiejszy opinia publiczna zaznajamiana jest z coraz to gorszymi przypadkami w tej materii, ale jak dotychczas winnych nie ukarano. Z przykrością zauważyłam, iż tu, z tej trybuny przedstawiciele rządu i mojego klubu gęsto się tłumaczą z powodu niewykonania planu wyprzedaży majątku narodowego. Smutne jest to, iż nowo powstały organ czy formacja, nie wiem, jak to nazwać, zwący się Radą Przedsiębiorczości, strofuje, poucza i żąda od rządu przyspieszenia prywatyzacji, bo to zwiększy możliwości wzrostu gospodarczego. W skład Rady Przedsiębiorczości wchodzą: Amerykańska Izba Handlowa w Polsce, reprezentowana przez pana prezesa Maca Raczkiewicza, Business Centre Club, reprezentowany przez Marka Goliszewskiego, Izba Przemysłowo-Handlowa Inwestorów Zagranicznych w Polsce, reprezentowana przez Stanisława Szewczyka, Konfederacja Pracodawców Polskich, reprezentowana przez pana Andrzeja Malinowskiego, Krajowa Izba Gospodarcza, reprezentowana przez pana Józefa Łochowskiego, Naczelna Rada Zrzeszeń Handlu i Usług, reprezentowana przez pana Mirosława Grabowskiego, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych, reprezentowana przez panią Henrykę Bochniarz, Polska Rada Biznesu, reprezentowana przez pana prezesa Zbigniewa Niemczyckiego, Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa, reprezentowana przez Jana Kulczyka, Stowarzyszenie Menedżerów w Polsce, reprezentowane przez przewodniczącego Sławomira Majmana i Związek Rzemiosła Polskiego, reprezentowany przez Jerzego Bartnika. Jaką legitymację mają ci państwo, którzy nie płacą podatków do budżetu tego państwa?</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#AldonaMichalak">Otóż jak dotychczas prywatyzacja doprowadziła do prawie 20-procentowego bezrobocia, spadku dochodów do budżetu, zniszczenia prawidłowej struktury gospodarki kraju. Pragnę powiedzieć Wysokiej Izbie, iż na dzień dzisiejszy struktura gospodarki naszego kraju wygląda następująco: 60% to usługi, 33% - przemysł i budownictwo, ponad 3% - rolnictwo. Jednakże jest to poczytywane, oceniane jako chluba, albowiem zbliżone jest to do struktury gospodarek europejskich. Chciałabym zauważyć, że przy 40-procentowym zaledwie dochodzie brutto na jednego mieszkańca Polski w porównaniu z dochodem na jednego mieszkańca Europy ta struktura jest chorą strukturą, ta struktura jest strukturą niewłaściwą. Dominacja usług nie powoduje wzrostu gospodarczego i nie będzie powodowała. Do tego stanu doprowadziła również prywatyzacja ponad 80% kapitału bankowego. Przedsiębiorstwa zostały skazane na dyktat banków będących własnością właścicieli zagranicznych. Oni realizowali swoją politykę, a nie politykę tego państwa. Prywatyzacja nie jest antidotum na brak pieniędzy w budżecie, skazanych na ich przejedzenie. Chciałabym zauważyć, że prywatyzacją nazywana jest również sprzedaż majątku polskiego, polskich przedsiębiorstw państwowych zagranicznym przedsiębiorstwom państwowym. Czy można to nazwać prywatyzacją? Czy to świadczy o jakości naszego państwa? O wysokiej czy o słabej jakości?</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#AldonaMichalak">W tym miejscu pragnę zwrócić się do rządu z pytaniem fundamentalnym: Jak rząd będzie realizował właściwy nadzór właścicielski nad ostatnimi funkcjonującymi spółkami i przedsiębiorstwami skarbu państwa? Obecnie podmioty gospodarcze będące własnością skarbu państwa znajdują się pod nadzorem właścicielskim trzech reprezentantów, to jest ministra skarbu, ministra gospodarki oraz wojewodów. Niestety niezależnie od tego, kto to czyni, trwa proces, nie boję się tutaj powiedzieć, rozkradania tego majątku, pomniejszania jego wartości, przy jednoczesnym bezczynnym przyglądaniu się temu przez członków rad nadzorczych, którzy ograniczają się do pobierania diet, nie ponosząc żadnej odpowiedzialności. Chociaż ustawa daje takie możliwości, nie słyszałam o przypadku, aby właściciel z tego skorzystał.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#AldonaMichalak">Chciałabym tu jeszcze przytoczyć patologiczny przykład, który ma miejsce na terenie woj. mazowieckiego. Otóż jedno z przedsiębiorstw państwowych, zarządzane przez byłego już zarządcę, zostało doprowadzone do bankructwa. Na dzień dzisiejszy kwota 50 mln zł została wyprowadzona z tego przedsiębiorstwa ponad nadzorem wojewody mazowieckiego. Odbywało się to bardzo spokojnie, bardzo grzecznie, bez jakiejkolwiek interwencji organu nadzoru właścicielskiego. Prokurator prowadzi dochodzenie, a także Komenda Stołeczna Policji śledztwo w tej sprawie. Urząd kontroli skarbowej potwierdza te nieprawidłowości, potwierdza, że wyprowadzono z tego przedsiębiorstwa ogromne kwoty. To jest tylko jeden patologiczny przykład. Nie jest on, niestety, odosobniony. A jeśli chodzi o realizację pełnej prywatyzacji polskiej gospodarki na dzień dzisiejszy, to na przykład sprywatyzowano 80% ogólnej liczby przedsiębiorstw przemysłowych, a te 20% stanowi zaledwie 300 przedsiębiorstw przemysłowych, które się ostały. To jest również jeden z elementów patologicznych konsekwencji prywatyzacji. Nowe miejsca pracy mogą powstać tylko w zakładach produkcyjnych. Jeżeli prywatyzacja miałaby się dokonać tak, jak oczekuje tego opozycja, jeżeli o wszystkim miałby decydować wolny rynek, to po co rząd? Może w charakterze marionetek? Zwracam się do rządu, którego jestem zapleczem politycznym, o niezwłoczne podjęcie działań w celu przywrócenia normalności i uczciwości w funkcjonowaniu przedsiębiorstw należących do skarbu państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#DonaldTusk">Zapisała się duża grupa posłów do pytań, mam ponad 20 zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#DonaldTusk">Ograniczam czas zadawania pytań do 2 minut.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#DonaldTusk">Pani poseł Barbara Marianowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#BarbaraMarianowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwracam się z pytaniem do przedstawicieli rządu. Po wysłuchaniu sprawozdania z wykonania budżetu, zwłaszcza w zakresie realizacji przez ministra infrastruktury, mam pytanie: Dlaczego minister infrastruktury nie wystąpił z zawiadomieniem do prokuratury o niegospodarnym działaniu Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad przy realizacji obwodnicy Poznania w ciągu autostrady A-4, w wyniku której powstała znaczna szkoda, w kwocie ponad 2 mln euro, która obciążyła budżet w 2002 r. w kwocie 1,5 mln euro?</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#BarbaraMarianowska">Drugie pytanie: Czy rząd uważa za słuszne, aby w ramach kontraktów realizowanych przy udziale środków Banku Światowego EBI i Phare jednostki Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad powiększały swoje składniki majątkowe niezwiązane z realizacją kontraktu? O tym świadczy choćby nawet oddział Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Gdańsku, gdzie dokonano wyposażenia w postaci 12 samochodów ciężarowych i osobowych, 2 zespołów kontenerowych, domków z bali drewnianych zamontowanych w ośrodku wczasowym, łodzi motorowej oraz kilkunastu zestawów komputerowych.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#BarbaraMarianowska">I ostatnie pytanie, podsumowujące niejako tę roczną działalność rządu. Mianowicie czy rząd uważa za właściwe i słuszne takie traktowanie i działanie: informowanie prezesa Najwyższej Izby Kontroli, w którym to wprowadza tego prezesa w błąd, mówiąc, że zrealizuje wniosek w zakresie zwrotu należnych dochodów w kwocie 6 mln zł stanowiących ponad 7% zrealizowanych dochodów, podczas gdy działania te podejmuje dopiero 31 grudnia 2002 r. i już wiadomo, że wniosek będzie zrealizowany w 2003 r.? Chodzi o właściwe działanie, o informację i w gruncie rzeczy o wprowadzanie w błąd. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Marek Kuchciński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#MarekKuchciński">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#MarekKuchciński">Wysoki Sejmie! Następujące pytania do rządu. Z analizy sprawozdania, które omawiamy, wynika, że samorządy w ubiegłym roku, podobnie jak i w latach poprzednich, nie otrzymały dotacji i subwencji w wystarczającej wysokości na wykonywanie zadań własnych i powierzonych im zadań państwa; oprócz tego często te dotacje były zmieniane, były więc kłopoty z planowaniem. Ale jakie są skutki? Wprost opłakane, Najwyższa Izba Kontroli na to także zwracała uwagę. Wzrost zadłużenia, spadająca jakość usług, ograniczanie samodzielności samorządów; praktycznie rzecz biorąc, można powiedzieć: koniec decentralizacji w polityce regionalnej, która będzie od przyszłego roku miała ogromne znaczenie. A więc jakie będą dalsze skutki w związku z tym? Polska nie wykorzysta wsparcia z funduszy Unii Europejskiej, bo samorządy nie będą odpowiednio przygotowane. Dzisiejsze kłopoty z ISPA czy SAPARD są tego dobitnym przykładem. Czy rząd zdaje sobie sprawę, że bierze pełną odpowiedzialność za ten stan rzeczy, w tak słabym stopniu wspierając samorządy?</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#MarekKuchciński">Drugie pytanie. Otóż w grudniu ub.r., Wysoki Sejmie, komisja ochrony środowiska złożyła na ręce prezesa Rady Ministrów dezyderat, wnosząc do premiera o dodawanie do rokrocznego sprawozdania z wykonania budżetu państwa informacji na temat realizowania zasady rozwoju zrównoważonego czy też modelu rozwoju zrównoważonego, do czego zostaliśmy zobowiązani i Polska sama się zobowiązała, jeśli chodzi o postanowienia konferencji Narodów Zjednoczonych w Johannesburgu. Takiej informacji w tym sprawozdaniu nie ma. Pytam: Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#MarekKuchciński">W odniesieniu do budżetu woj. podkarpackiego, wojewody podkarpackiego, z raportu NIK wynika, że nastąpiło naruszenie dyscypliny finansów publicznych przez urzędy podległe wojewodzie. Pytam: Jakie konsekwencje zostały wyciągnięte wobec osób za to odpowiedzialnych? Chodzi o zakład obsługi przejść granicznych i o narażenie budżetu państwa na straty wynoszące 130 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#MarekKuchciński">Jeśli pan marszałek pozwoli, krótkie pytanie do prezesa Narodowego Banku Polskiego. W wielu miejscach, także w Przemyślu, NBP zlikwidował swoje oddziały. 50 osób straciło pracę, dotyczy to 50 rodzin. Pogłębiło to bezrobocie w mieście, które i tak ogromnie straciło po reformie w 1999 r. W 1999 r. bezrobocie w Przemyślu wynosiło 12%, dziś sięga 20%. Panie prezesie, co pan odpowie tym ludziom i tym rodzinom, które w gruncie rzeczy są bez stałego wsparcia finansowego? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#DonaldTusk">Pani poseł Krystyna Skowrońska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam pytania do rządu. Czy w przypadku gdy w 2002 r. zwiększył się deficyt budżetowy do kwoty 46 400 mln zł, tj. do 6% PKB, i jest to znacznie więcej niż w roku 2001, kiedy deficyt w porównaniu do PKB wynosił tylko 5,1%, a wpływy w 2002 r. były wyższe o 10 mld zł, można postawić tezę, że na bieżąco obywatele płacą znacznie więcej pieniędzy na funkcjonowanie państwa, a nadto w przyszłości będą musieli ponieść wyższe ciężary na spłatę zadłużenia?</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#KrystynaSkowrońska">Ponadto chodzi o katastrofalną sytuację dotyczącą błędów popełnianych przez aparat skarbowy. Pytanie: Jakie były powody, że nie podejmowano działań w sprawie doprowadzenia do prawidłowego uregulowania przez podatników należności podatkowych i niepodatkowych, których stan zadłużenia, zobowiązań, wynosił na koniec roku 22 mld zł? Dlaczego tak zły był nadzór ministra finansów nad aparatem skarbowym, że w 2002 r. NSA uchylił 22% decyzji izb skarbowych, i kto za to odpowiada?</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#KrystynaSkowrońska">Trudna sytuacja w ZUS, wiele nieprawidłowości, w tym dotyczących finansów w 2002 r. Jakie kroki podejmie rząd, mając na uwadze błędy z poprzedniego okresu, aby ZUS w przyszłości terminowo przekazywał należne części składek obywateli, którzy są członkami OFE, i czy nie ma zagrożeń terminu przekazywania tych składek w roku przyszłym?</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#KrystynaSkowrońska">Kiedy zostaną wyeliminowane nieprawidłowości w funkcjonowaniu Agencji Rynku Rolnego, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i środków specjalnych? Kiedy rząd zamierza wycofać się z podatku od wkładów oszczędnościowych ludności, tj. od pieniędzy obywateli, którzy znacznie wcześniej zapłacili podatek, jeśli chodzi o PIT, czy inne podatki dochodowe?</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#KrystynaSkowrońska">I ostatnie pytanie. Dlaczego rząd zmarnował 12 miesięcy w roku 2002 i nie podjął jakiejkolwiek próby, aby zrobić co najmniej jeden krok w kierunku uzdrowienia finansów publicznych, a jedynie zaproponował i realizował budżet stagnacji i dystrybucji środków na obsługę aparatu administracyjnego, który nie buduje miejsc pracy? Przy takim bezrobociu bardziej potrzebne jest budowanie miejsc pracy; takie uzdrowienie finansów potrzebne jest też po to, aby dobrze rozpocząć funkcjonowanie państwa w strukturach Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#DonaldTusk">Pani poseł Gabriela Masłowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#GabrielaMasłowska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#GabrielaMasłowska">Wysoka Izbo! Przyczyną niskiej efektywności w oddziaływaniu systemu bankowego na procesy gospodarcze jest wysoki udział obcego kapitału w polskim systemie bankowym. Chodzi tu o niedostateczne działania proeksportowe, niechęć do udzielania kredytów małym i średnim przedsiębiorstwom, dużą rozpiętość między oprocentowaniem depozytów i kredytów. Czy rząd zamierza podjąć działania zmierzające do odzyskania polskiego stanu własności w sektorze bankowym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej? Co prezes Narodowego Banku Polskiego sądzi o koncepcji monobanku jako formie obrony przed penetracją obcego kapitału w rodzimej bankowości, stosowanej w niektórych krajach, mimo że wywołuje to fobie ekspertów Międzynarodowego Funduszu Walutowego?</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#GabrielaMasłowska">Zobowiązania Polski wynikające z Traktatu akcesyjnego otwierają drogę do likwidacji polskiego złotego i likwidacji polskiej władzy monetarnej w razie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Pytanie do prezesa NBP: Czy wspólna waluta euro jest etapem do budowy państwa europejskiego? A jeśli pan popiera likwidację złotego, to czy akceptuje pan budowę obcego państwa, państwa europejskiego na gruzach państwa polskiego? Jeśli ma pan pełną świadomość tego, w czym pan uczestniczy, czy nie jest to dowód na zdradę narodową. Czy kiedykolwiek Narodowy Bank Polski brał pod uwagę możliwość, aby w Traktacie akcesyjnym zabezpieczyć to, że Polska nie przystąpi do unii walutowej? Czy gotów jest pan przedstawić w możliwie najkrótszym czasie na forum Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej skutki polityczne, ekonomiczne i społeczne zlikwidowania polskiego złotego i polskiej władzy monetarnej? Przedstawiciele najwyższej władzy monetarnej w Polsce przyznają, że problem odzyskania prerogatyw polityki pieniężnej jest problemem nie do końca rozwiązanym, a powrót do walut narodowych oznacza ogromne koszty, w tym tzw. wyzerowanie rynków finansowych. To brzmi złowieszczo. Czy mógłby pan nam wyjaśnić, na czym to polega? Przecież nie jest to tylko teoretyczne, naukowe pojęcie. Czy istnieją procedury powrotu do walut narodowych, a jeśli tak, to proszę nam te procedury przedstawić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#DonaldTusk">Pani poseł Maria Nowak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#MariaNowak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do rządu, a dotyczy ono realizacji rządowego programu prywatyzacji na rok 2002 w woj. śląskim, która w ocenie NIK jest niedostateczna. Otóż, wojewoda śląski na koniec 2002 r. był organem założycielskim dla 236 przedsiębiorstw państwowych, co stanowi 34% tego typu przedsiębiorstw w kraju, czyli 1/3 przedsiębiorstw państwowych, których założycielem jest wojewoda, znajduje się w woj. śląskim. W 2003 r. z woj. śląskiego wpłynęły do Ministerstwa Skarbu Państwa tylko 3 wnioski o prywatyzację bezpośrednią. Można stwierdzić, że działania organu założycielskiego były mało aktywne. Zamieszczono jedynie 8 ogłoszeń prasowych. NIK stwierdził nieprawidłowości w zakresie realizacji procedur, polegające na niepodawaniu w ogłoszeniach miejsca, sposobu uzyskiwania informacji na temat wymagań stawianych oferentom, niepodawaniu kryteriów oceny ofert, a także wag dla poszczególnych kryteriów oceny.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#MariaNowak">Stąd moje pytanie. Dlaczego rząd dopuścił do takiej złej sytuacji? Kto jest winien tych karygodnych zaniedbań w tym zakresie? Wykonanie wydatków na prywatyzację w woj. śląskim w porównaniu z rokiem 2001 stanowi zaledwie 36%. Chciałabym usłyszeć, jakie działania podjęło Ministerstwo Skarbu Państwa w ciągu minionego roku, aby przyspieszyć proces prywatyzacji tych przedsiębiorstw. Czy nie jest tak, że Ministerstwo Skarbu Państwa, a także wojewoda hamują proces prywatyzacji tylko dlatego, by nie utracić możliwości obsadzania miejsc w zarządach i radach nadzorczych tych przedsiębiorstw?</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#MariaNowak">Teraz pytanie szczegółowe. Jak przedstawia się w świetle tego, co przed chwilą powiedziałam, sytuacja Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie? Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku został, jak podawała prasa, skomunalizowany w ostatnich dniach - podaję informacje prasowe - zaś samorządy Chorzowa i miast ościennych wydały oświadczenia, że nie przyjmują tego dobytku. Dlatego pytam: Jaką przyszłość, tzn. warunki funkcjonowania i rozwoju, przewiduje rząd dla przedsiębiorstwa państwowego, jakim od dziesiątków lat jest Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku i dla którego wojewoda jest organem założycielskim? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bolesława Piechę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#BolesławPiecha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Witam przedstawicieli rządu. Wykonanie budżetu państwa w 2002 r. oceniono negatywnie w wielu jego częściach. NIK, a także Komisja Finansów Publicznych stwierdziły wiele istotnych nieprawidłowości, m.in. w wydatkach na część 46: Zdrowie. Także w ramach inwestycji wieloletnich, które finansowane są w dużej części z tzw. kontraktów wojewódzkich, stwierdzono poważne nieprawidłowości. Najważniejszą częścią wydatków inwestycyjnych, jeżeli chodzi o kontrakty wojewódzkie, są wydatki realizowane przy istniejących wieloletnich budowach obiektów ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#BolesławPiecha">Pierwsze pytanie do Ministerstwa Zdrowia. Kto bezpośrednio jest czy był odpowiedzialny za nadzór nad absolutnym liderem w niegospodarności i trwonieniu środków publicznych, jakim niewątpliwie jest zarząd inwestycji centralnych Ministerstwa Zdrowia? Ta instytucja daje przykład, jak nie można, jak nie powinno się prowadzić inwestycji, jest również doskonałym przykładem tego, jak można zjadać własny ogon i doskonale się karmić i żyć z pieniędzy publicznych. Czy podjęto stosowne działania wyjaśniające i czy ewentualne wnioski przekaże się właściwym organom ścigania w tej materii?</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#BolesławPiecha">Drugie pytanie jest do ministra właściwego ds. gospodarki. Kto w zasadzie kontroluje realizację kontraktów wojewódzkich w zakresie inwestycji wieloletnich? Często bowiem, być może jest to rewanż polityczny, dokonywane są próby zmian zapisów ustalonych w umowach w trakcie realizacji inwestycji roku budżetowego. Przykładem może być taki szpital w Rybniku, gdzie podczas realizacji inwestycji ktoś próbuje zmienić zapisy funkcjonalne i zapisy programowe tej inwestycji, jednocześnie nie przekazuje środków finansowych we właściwych terminach na ten cel. Kto w związku z tym odpowiada za płynność finansową, która tak realizowana, jak dzisiaj, powoduje niepotrzebne napięcia i rosnące bezrobocie wśród bezpośrednich wykonawców tej inwestycji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Markowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#TomaszMarkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam cztery pytania. Jakie są w tej chwili zaległości FUS względem budżetu państwa po udzielonej pożyczce? Zaległości wobec otwartych funduszy emerytalnych od początku 2002 r. wynosiły łącznie ponad 14 mld zł. Jakie więc odsetki zapłacą podatnicy za powyższe zadłużenie i jaki koszt dodatkowy będzie stanowiło oprocentowanie obligacji wydanych w wyniku konwersji długu?</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#TomaszMarkowski">Drugie pytanie. Czy w Ministerstwie Finansów obliczono, o ile zwiększyły się wpływy do budżetu państwa po zlikwidowaniu ulg dla studentów i młodzieży za przejazdy Polskimi Kolejami Państwowymi? Czy nie jest tak, że wobec mniejszej liczby korzystających z usług PKP wpływy te uległy wręcz zmniejszeniu?</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#TomaszMarkowski">Trzecie pytanie. Ponieważ egzekucja podatków za kadencji obecnego rządu poważnie spadła, a próby uzdrowienia sytuacji albo jeszcze bardziej rozluźniają dziurawy system, albo kończą swój żywot w Trybunale Konstytucyjnym, to czy rząd wie, ile traci na tym budżet państwa i dlaczego, jak dotąd, nie można zastosować odpowiedniej recepty.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#TomaszMarkowski">Pytanie ostatnie. Chodzi o kontrakty wojewódzkie, które w wielu projektach inwestycji są planowane na wiele lat, budżet natomiast planowany jest rokrocznie. Mamy do czynienia z brakiem wieloletniego planowania w systemie finansów, w związku z tym z roku na rok może następować dysonans przy finansowaniu inwestycji wojewódzkich, na które w kolejnym budżecie nie przeznaczy się pieniędzy. Zarzuciła to zresztą rządowi Komisja Europejska. Co rząd z tym faktem, z tą sprawą zamierza zrobić? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zadanie pytania pana posła Mężydło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#AntoniMężydło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poza wszystkimi błędami i uchybieniami związanymi z realizacją ustawy budżetowej w 2002 r., o której była tu dzisiaj mowa podczas wystąpień, szczególnie posłów opozycji, należy również powiedzieć o nieprawidłowościach w wydawaniu budżetowych pieniędzy, które szczególnie bulwersowały opinię publiczną, a nie odzwierciedla tego rządowe sprawozdanie z wykonania budżetu. Z takim przypadkiem mieliśmy do czynienia podczas ubiegłorocznego skupu zbóż na rezerwę Agencji Rynku Rolnego. Przewidziane w budżecie środki finansowe na ten cel zostały wydane i w budżecie wszystko się zgadza, tego natomiast, czy cel ten został zrealizowany, nie wiemy. Nie wiemy, czy podmioty gospodarcze kupujące zboże na rezerwę Agencji Rynku Rolnego faktycznie skupiły planowane ilości zboża, czy tylko przedstawiły stosowne dokumenty potwierdzające ten fakt, aby otrzymać z budżetu pieniądze. Dlatego pytam przedstawiciela Ministerstwa Sprawiedliwości, czy prokuratura od czasu ujawnienia tzw. afery zbożowej zdołała ustalić, czy pieniądze w tym przypadku zostały wydane na zakup zboża, czy była to tylko kolejna modyfikacja tzw. handlu kwitami, znana z lat ubiegłych w związku ze skupem zbóż.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#AntoniMężydło">Mam również pytanie do ministerstwa rolnictwa: Czy i jak Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zamierza zmienić funkcjonowanie kontroli wewnętrznej, aby w przyszłości lepiej kontrolować wydawanie pieniędzy budżetowych w agencjach podległych resortowi, które dysponują wielokrotnie większymi budżetami niż resort rolnictwa? Uważam, że trzeba szczególną uwagę zwrócić właśnie na przypadki tych agencji i na wydawanie i kontrolę tych środków ze względu na to, że ministerstwo rolnictwa opowiada się za utrzymaniem tych agencji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Halinę Szustak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#HalinaSzustak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kieruję pytanie do pana prezesa: Czy fakt, że przeważająca większość dużych banków sprzedana została kapitałowi zagranicznemu, ma wpływ, pana zdaniem, na charakter opinii publicznej w sferze finansów i bankowości? Czy główni ekonomiści czołowych banków sprzedanych kapitałowi zagranicznemu kierują się, pana zdaniem, w swych wypowiedziach troską o rozwój polskiej gospodarki, o zachowanie suwerenności polskiego państwa? Czy zagranicznym właścicielom tych banków zależy na suwerennym państwie polskim?</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#HalinaSzustak">Drugie pytanie: Czy wprowadzenie euro jest krokiem na drodze budowy federalnego państwa europejskiego? Czy osobiście jest pan zwolennikiem czy przeciwnikiem budowy takiego państwa?</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#HalinaSzustak">Następne pytanie: Czy wejście do strefy euro wymaga zmiany konstytucji, która w art. 227 mówi, że: „Centralnym bankiem państwa jest Narodowy Bank Polski. Przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej. Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza”?</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#HalinaSzustak">I ostatnie pytanie: W wywiadzie dla „Gazety Wyborczej”, przeprowadzonym w dniu 16 czerwca tego roku, członek Rady Polityki Pieniężnej prof. Dariusz Rosati stwierdził: „W naszym interesie leży unia federalna, a nie luźny związek państw”. Czy podziela pan taką opinię? Czy likwidacja polskiego złotego i likwidacja polskiej władzy monetarnej stanowią środek do budowy, jak to określa Dariusz Rosati, unii federalnej? Czy ma pan świadomość, że uczestnicząc w procesie demontażu suwerenności monetarnej Polski, uczestniczy pan świadomie w procesie likwidacji Rzeczypospolitej Polskiej?</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#HalinaSzustak">Jeszcze jedno pytanie... Mam czas. Czy w przyszłości chciałby pan zostać członkiem Europejskiego Banku Centralnego? Czy gdyby do tego doszło, będzie się pan podczas prac w tej instytucji kierował polskim interesem narodowym? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią Elżbietę Radziszewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#ElżbietaRadziszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W sprawozdaniu Najwyższej Izby Kontroli w części: Zdrowie przeczytaliśmy o dużych nieprawidłowościach zaistniałych w tym ministerstwie. Ponad 220 mln zł zostało rozdysponowanych niezgodnie z prawem. Przy obecnej dramatycznej sytuacji w służbie zdrowia, przy ogromnych emocjach, jakie budzi ta sytuacja, przy ogólnym zagrożeniu, jakie zaczyna panować wśród pacjentów, przy spadku dostępu do leczenia kwota 220 mln zł jest kwotą niebagatelną.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#ElżbietaRadziszewska">W trakcie debaty w Komisji Zdrowia próbowano tę sprawę zbagatelizować, że poszło to na słuszne cele, a że niezgodnie z prawem - pal sześć. Jeżeli wymagamy od tych wszystkich najmniejszych, od samorządów najniższych, czyli od gminy, od powiatów, od wszystkich podmiotów publicznych - czy małych, czy dużych - konsekwencji w wydatkowaniu pieniędzy, chciałabym zapytać panią minister finansów, jakie konsekwencje poniosą urzędnicy Ministerstwa Zdrowia za niezgodne z prawem, nieprawidłowe rozdysponowanie kwoty ponad 220 mln zł. Jakie konsekwencje poniosą urzędnicy Ministerstwa Zdrowia za nieściągnięcie ponad 6 mln zł z placówek, które niezgodnie z prawem wydatkowały pieniądze lub ich nie wydatkowały, a pieniądze przetrzymały?</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#ElżbietaRadziszewska">I druga rzecz do pani minister Wasilewskiej-Trenkner. Wczoraj na posiedzeniu Komisji Zdrowia, kiedy rozmawialiśmy o kasach chorych i długu już obecnie Narodowego Funduszu Zdrowia, pani minister była uprzejma powiedzieć nam, członkom Komisji Zdrowia i Komisji Finansów Publicznych, o nieprawidłowościach, jakie były w finansach w ubiegłym roku, w finansach kas chorych, wtedy kiedy kasy chorych były już pod zarządem ministra zdrowia. Między innymi usłyszeliśmy, że z pieniędzy łódzkiej kasy chorych wydatkowano pieniądze na finansowanie lokomotywowni. Chciałabym zapytać panią minister, jakie rząd poczyni kroki, by tę sprawę wyjaśnić, rozliczyć i by winni tego typu nieprawidłowości ponieśli konsekwencje, mając na uwadze to, że łódzka kasa chorych jest jedną z najbiedniejszych kas chorych - czyli teraz obecny oddział łódzki Narodowego Funduszu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Lecha Kuropatwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#LechKuropatwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po dzisiejszej dyskusji mamy udzielić absolutorium rządowi, a tak naprawdę to kolejny rząd nie rozpoczął od bilansu otwarcia i do dziś nie wiemy, czy w 2001 r. to było 50 czy 90 mld.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#LechKuropatwiński">Pan prezes Balcerowicz w swym wystąpieniu wypowiedział to słowo, że o niskiej inflacji, jaka jest w polskiej gospodarce, w 30% stanowi żywność, czyli jej niskie ceny - a żywność to przetwórstwo rolno-spożywcze - wskazując przy tym, że w innych państwach udział żywności w inflacji to 10–19%. To pytam: Kto jest temu winien?</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#LechKuropatwiński">Dziś można powiedzieć, że prawda jest taka, że to najbiedniejsi, ci rolnicy na swych barkach dźwigają gospodarkę i obniżają inflację. Proszę powiedzieć, kto jest temu winien - pan czy rząd? Niech społeczeństwo wie i będzie świadome - niech pan powie, ile na niskiej inflacji 0,8% zarobił rolnik, bezrobotny, emeryt, rencista.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#LechKuropatwiński">Proszę powiedzieć, podając liczby, bo o tym mówimy - że dług publiczny w roku 1990 wynosił 95% - to pan potwierdził - lecz wtedy było 100% majątku w rękach państwa; w 2002 r. dług publiczny - 48%, a majątku pozostało w Polsce 20%, reszta sprzedana, rozdana. Zapytuję: Kiedy byliśmy bogatsi - w 1990 czy w 2002 r. jako państwo?</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#LechKuropatwiński">I mam pytanie do pani minister finansów. Pani minister, proszę odpowiedzieć, jaką składkę musimy wpłacić do budżetu Unii Europejskiej w roku 2004 i jaką kwotę musi zabezpieczyć budżet państwa w dopłatach bezpośrednich do polskiego rolnictwa. Czy w budżecie będą pieniądze w roku 2004, które pomogą samorządom i rolnikom, przedsiębiorcom skorzystać z funduszy unijnych? W jakim stopniu je wykorzystamy bez pomocy państwa i bez niskich kredytów z Narodowego Banku Polskiego? Czy rząd ma wydzieloną kwotę pomocową? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#TomaszNałęcz">Nie dostrzegam pana posła Grzesika, proszę więc o zabranie głosu pana posła Stanisława Gorczycę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#StanisławGorczyca">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Adresuję to pytanie do ministra finansów, a w szczególności do ministra zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#StanisławGorczyca">Raport NIK-u dotyczący realizacji budżetu na rok 2002 mówi, że było bardzo mało środków finansowych na restrukturyzację służby zdrowia. Na dodatek połowa z tych środków została przez ministerstwo przeznaczona na zakup sprzętu medycznego, przy czym nie wiadomo, czy ten sprzęt trafił do dobrych placówek. W tym roku takich środków jest przewidzianych o ponad połowę mniej. Mając na uwadze zarzuty NIK, chcę zapytać, czy w budżecie na 2003 r. te zarzuty nieodpowiedzialności, niegospodarności się nie powtórzą.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#StanisławGorczyca">Zważywszy na doniesienia prasowe dotyczące projektów zmian w zakresie uzdrowienia tragicznej sytuacji w służbie zdrowia - przypomnę artykuł w „Rzeczpospolitej” z 16 lipca br. pod tytułem „Oszczędności i częściowe darowanie długów” - a w szczególności propozycji umorzenia szpitalom zaległości z tytułu należności publicznoprawnych, mam tu na myśli ZUS i PFRON, pragnę zapytać, czy ewentualne oddłużenie tych placówek odbędzie się kosztem tych placówek, które regulują należności publicznoprawne, a ich zadłużenie ma charakter zobowiązań cywilnoprawnych? Podobnie rzecz się ma z tzw. ustawą 203 złote. Bardzo proszę o odpowiedź, jak ministerstwo planuje dokonać tego oddłużenia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#TomaszNałęcz">Nie dostrzegam pana posła Szaramy ani pana posła Łyżwińskiego.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#TomaszNałęcz">Proszę więc o zabranie głosu pana posła Stanisława Szyszkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#StanisławSzyszkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam kilka pytań do Ministerstwa Finansów i prezesa Narodowego Banku Polskiego. Na świecie funkcjonują obok siebie dwa modele sektora finansowego, system oparty o banki i system oparty o rynek kapitałowy, w zależności od udziału kredytów i kapitalizacji giełdy w PKB. Który system jest efektywniejszy? Który z nich byłby lepszy dla Polski? Czy po ewentualnym zlikwidowaniu złotego i zlikwidowaniu polskiej władzy monetarnej zwiększy się czy zmniejszy możliwość oddziaływania instytucji polskich na optymalny dla Polski model sektora finansowego? Czy pan prezes Balcerowicz wytłumaczy, dlaczego obojętny jest panu de facto kształt polskiego sektora finansowego, skoro wiadomo, że po wejściu do Europejskiej Unii Monetarnej wpływ ten będzie nieznaczny, o ile w ogóle będzie? Jeżeli Europejski Bank Centralny będzie prowadził politykę nieodpowiedzialną, to ucierpi na tym praktycznie cała Europa. Czy nie uważa pan, że w takim razie nie lepiej pozostać poza unią walutową? Czy wprowadzenie wspólnej waluty stanowi pana zdaniem początek budowy państwa europejskiego? Czy jest jakiś optymalny poziom inflacji z punktu widzenia długoterminowego wzrostu gospodarczego Polski? Kiedy zespół roboczy Ministerstwa Finansów i Narodowego Banku Polskiego, których zadaniem jest opracowanie tzw. strategii dojścia polskiej gospodarki do strefy euro, zakończy swoje prace? Czy zaprezentuje wyniki prac Sejmowi jeszcze w tym roku? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#TomaszNałęcz">Nie widzę też pana posła Jurgiela.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zadanie pytania pana posła Ryszarda Maraszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#RyszardMaraszek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Państwo Ministrowie! Chciałbym nawiązać do wystąpienia pani minister Barbary Misterskiej-Dragan i poprosić jeszcze o odpowiedź na następujące pytania.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#RyszardMaraszek">Pierwsze: Na jaką kwotę sprywatyzowano majątek skarbu państwa przez minione 12 lat, czyli przez cały dotychczasowy okres prywatyzacji?</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#RyszardMaraszek">Drugie: Ile pieniędzy z kwoty uzyskanej z prywatyzacji zasiliło bezpośrednio budżet państwa, a ile przeznaczono na restrukturyzację przedsiębiorstw i spółek państwowych oraz na rozwój gospodarki w celu tworzenia nowych miejsc pracy?</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#RyszardMaraszek">I trzecie pytanie: Jak te proporcje wyglądały w przeszłości i jak się kształtowały w roku ubiegłym? Chodzi mi o to, pani minister, czy zmieniły się i w jakim stopniu kierunki wykorzystania środków finansowych pochodzących z prywatyzacji. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Gajdę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#TadeuszGajda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie do prezesa Najwyższej Izby Kontroli. W lutym tego roku Super Express, powołując się na notatkę pana prezesa Najwyższej Izby Kontroli skierowaną do marszałka Sejmu, do wicepremiera ministra rolnictwa Jarosława Kalinowskiego i do ministra sprawiedliwości Grzegorza Kurczuka, napisał artykuł szkalujący posła Zbigniewa Komorowskiego. Zbigniew Komorowski po tym artykule zawiesił swoją działalność w klubie Polskiego Stronnictwa Ludowego do czasu wyjaśnienia sprawy. Temat dotyczył kontroli za okres 2001 r. w firmie PZZ Brzeg.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#TadeuszGajda">Panie prezesie, otóż świetnie rozumiem potrzebę kontroli, nawołuję do kontroli, ale chciałem spytać: co powodowało panem prezesem, żeby taką notatkę sporządzić w trakcie trwania kontroli? Nie było jeszcze protokołu, nie było zaleceń pokontrolnych. Wiem, że ustawa o Najwyższej Izbie Kontroli daje możliwość prezesowi powiadomienia organów państwa, jeżeli zachodzi konieczność nadzwyczajna - konieczność nadzwyczajna, w której działanie osoby czy też instytucji zagrażałoby państwu polskiemu. Jakie to było niebezpieczeństwo? Czy pan poseł Zbigniew Komorowski naraził państwo polskie na takie niebezpieczeństwo? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Cymańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#TadeuszCymański">Panie marszałku, panie prezesie Narodowego Banku ze współpracownikami, szanowny panie prezesie Najwyższej Izby Kontroli ze wspaniałym, godnym najwyższego szacunku gronem kontrolerów, bez państwa mielibyśmy tutaj może mniej o czym mówić. Panie ministrze, grono rządowe, mam trzy pytania. Pierwsze pytanie do rządu. Czy rząd dostrzega bardzo istotny problem szarej strefy? Jak ocenia jej skalę w kontekście skutków dla finansów państwa? - W całym bogactwie znaczeń i skutków, ponieważ problem jest bardzo poważny, a praktycznie sprawa ta jest nieobecna w dyskusjach w parlamencie, tak jeżeli chodzi o obszar społeczny, jak o kwestie ekonomiczne i gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#TadeuszCymański">Drugie pytanie dotyczy analizy sytuacji w tych częściach majątku, który jest jeszcze własnością skarbu państwa, i również skutków ekonomicznych dla gospodarki dziś i w przyszłości. Jako przykład podam branżę cukrowniczą - bardzo zły nadzór nad tą branżą, sposób zarządzania tą branżą oraz fatalne pomysły legislacyjne już dzisiaj przynoszą konkretne skutki finansowe, mam na myśli fatalną sytuację i uwolnienie cen cukru, co jest wodą na młyn dla konkurencji zagranicznej, natomiast co do naszych cukrowni, to proszę pojechać i sprawdzić. Mówię o tym z wyprzedzeniem, bo jesień się zbliża i kolejna kampania przed nami. Będziemy tracili również na majątku w przypadku tego, co się może niestety zdarzyć z tym co dzisiaj prezentuje koncern, mianowicie w przypadku sprzedaży przez syndyka masy upadłościowej, co też będzie wpływało na cenę nawet przy takim dramatycznym scenariuszu, który jest możliwy.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#TadeuszCymański">I wreszcie trzecie pytanie dotyczące KRUS, kieruję je do rządu. Czy rząd chce przyjrzeć się jednak swojemu projektowi krytycznie, usłyszeć nasze uwagi po pierwszych próbach podejścia do projektu? Nie chodzi o żaden zamach na rolnictwo, bo jądro KRUS-u, jak rozumiem, zostanie, czyli ten prawdziwy, rzeczywisty rolnik nie będzie tu ruszony. Natomiast pytanie dotyczy tych, którzy podejmują działalność.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#TadeuszCymański">Jeśli pan marszałek pozwoli, to już skończę, tym bardziej że przywitanie powinno być odliczane i powinien być liczony czas netto. My tu jesteśmy gospodarzami i witamy gości...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#TomaszNałęcz">Panie pośle, proszę o kontynuowanie zadawania pytań...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#TadeuszCymański">Jestem ponadto ostatni. Odnośnie do KRUS-u...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#TomaszNałęcz">...bo pan poseł skończy pytanie i wyjdzie, a my tu będziemy siedzieć do drugiej. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#TadeuszCymański">Bardzo oszczędnie. Chodzi o problem oddzielenia tych osób, które w samym założeniu w idei KRUS-u miały podlegać temu ubezpieczeniu, od tych, którzy podejmują działalność. Tu są różne szacunki, ale mówi się o liczbie od kilkudziesięciu tysięcy do stu tysięcy, to jest kwestia kilkuset milionów złotych w skali roku. A skutek dla konkurencji? Bo jest bardzo nierówna konkurencja, jeśli ktoś prowadzi działalność i płaci osiem razy mniej z tytułu składki niż ten, kto wykorzystuje tę możliwość. Chodzi również o skutki w obszarze polityki społecznej. To jest bardzo trudny problem, to jest w bardzo gorącej atmosferze przedstawiane. Chciałbym jednak prosić bardzo rząd, żeby się nad tą ustawą pochylił, bo tam jest bardzo wiele rzeczy tylko „rzuconych” bez głębszej analizy. Ustawa, w przypadku której nie ma możliwości regresu i egzekwowania prawa, jest niestety tylko manifestem i chwytem propagandowym, nic w konsekwencji nie przynoszącym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu prezesa Narodowego Banku Polskiego pana profesora Leszka Balcerowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#LeszekBalcerowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zauważam, że ci, co występowali, dawno opuścili tę salę - zapewne nie oczekiwali rozszerzonych wypowiedzi. Ja też nie miałem zamiaru takich wypowiedzi wobec niektórych wystąpień przedstawiać, bo nie wszystkie się może nadawały, tylko na jedno chciałbym na początku zwrócić uwagę. Mieliśmy tu okazję wysłuchać, że użyję może nadmiernie eleganckiego słowa, tyrady, która zawierała dwie tezy: że, po pierwsze, kiedyś było dobrze, bo nie było reform, a potem zrobiło się źle, bo były reformy, a po drugie, że reformy, brak reform... ten błogosławiony stan polegał na tym, że można kiedyś było drukować pieniądze, a potem nagle nie można było drukować pieniędzy. Już pozostawiam ocenę tego rodzaju wystąpień, chcę tylko dodać, że rzeczywiście niektórym przy drukowaniu pieniędzy było dobrze. Dlaczego? No, można było brać kredyt - albo pieniądze, które się nazywały kredytem. Ten kredyt był opatrzony bardzo niskimi odsetkami przy bardzo wysokiej inflacji, co oznaczało praktycznie, że dostawało się pieniądze z kieszeni innych ludzi. I można zrozumieć te żywe emocje, jakie towarzyszą tęsknocie za tamtym, dawnym systemem. Można zrozumieć, choć niekoniecznie te przekonania podzielić.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#LeszekBalcerowicz">Dużo wypowiedzi odnosiło się do stóp procentowych. Proszę państwa, chciałbym bardzo krótko zwrócić uwagę tylko na kilka rzeczy. Po pierwsze, trzeba patrzeć nie tylko na poziom, ale i na skalę obniżek. W Polsce stopy oficjalne obniżyły się zdecydowanie najbardziej spośród krajów naszego regionu. Po drugie, jak się mówi o stopach procentowych na Zachodzie, trzeba też pamiętać, że one są bardzo zróżnicowane, że na przykład stopy rynku międzybankowego w Stanach Zjednoczonych wynoszą niewiele ponad 1, ale w Wielkiej Brytanii około 4 - bardzo duża różnica. Po trzecie, jest zupełnym nieporozumieniem patrzeć na obecne Stany Zjednoczone, na politykę Fedu - 1% z kawałkiem - i mówić: o, tak powinno być w Polsce. To jest absurd. Trzy lata temu stopa oficjalna Fedu wynosiła 6%, bo gospodarka była w stanie ożywienia, a potem zredukowano ją do 1% - na ten temat trwają zresztą ożywione debaty, czy słusznie - z kilku powodów, które zupełnie nie występują w Polsce. Otóż w Stanach Zjednoczonych był potężny bąbel giełdowy, który pękł. U na nie było potężnego bąbla giełdowego, bo nie ma potężnej giełdy - nie miało co pękać. Wskutek pęknięcia tego bąbla nasiliły się obawy, iż wydatki konsumpcyjne spadną, bo ludzie, którzy posiadają akcje, mogą mieć wrażenie, że wartość ich majątku spadła, i ograniczają swoje wydatki konsumpcyjne. Otóż jest to kompletne nieporozumienie. Wreszcie zwrócić trzeba uwagę na to, że jak mówimy o stopach procentowych, to pamiętajmy, że one dotyczą również depozytów, a oprocentowanie depozytów gwałtownie się obniżyło. I bywa również tak, że obniżkom stóp krótkoterminowych, stóp oficjalnych, towarzyszą, tak jak starałem się to pokazać, na Węgrzech czy w Izraelu, nieoczekiwane i negatywne skutki. Bywa też tak, że się obniża stopy krótkoterminowe, a wskutek tego rosną najważniejsze dla gospodarki stopy długoterminowe, bo powstaje obawa, że zacznie rosnąć inflacja. I to wtedy dopiero bije w gospodarkę. W Polsce tak było w 2001 r. - nie wskutek nadmiernej obniżki stóp krótkoterminowych, lecz wskutek obaw, że jednak inflacji nie da się pokonać. Wtedy obniżce stóp NBP towarzyszył wzrost stóp długoterminowych z 10 do 11%.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#LeszekBalcerowicz">Sprawa druga - część mówców eksponowała ten wątek, iż cele inflacyjne Narodowego Banku Polskiego rozmijały się z faktyczną inflacją, co jest prawdą, ale tylko częściowo, jeżeli się pomija fakt, że wszystkie ośrodki zarówno w Polsce, jak i za granicą, i to w kolejnych czterech latach, nietrafnie prognozowały inflację. Jeśli tak jest, to po prostu świadczy to o głębokości niepewności dotyczącej prognozowania cen w określonych warunkach kraju, który schodzi z inflacji. Natomiast przy tych wystąpieniach, obawiam się, zginął z pola widzenia fakt zasadniczy, a mianowicie w Polsce przeszliśmy od inflacji nieeuropejskiej, ponad 8% jeszcze trzy lata temu, do inflacji europejskiej. To jest zasadnicza kwestia i teraz trzeba to zachować. A gdyby była doskonała informacja, której oczywiście nie mogło być, to po prostu cele inflacyjne byłyby od samego początku ustalone na niższym poziomie, a polityka z grubsza byłaby taka sama.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#LeszekBalcerowicz">Część osób starała się twierdzić, że ponieważ polityka Rady Polityki Pieniężnej nie stosowała się do - mówiąc elegancko, może nadmiernie elegancko - sugestii, jakie trafiały z różnych ośrodków rządowych w różnej formie, zresztą one były różne co do treści, to znaczy, że Rada Polityki Pieniężnej nie wspierała. To znaczy, jeżeli nie stosujecie się do tego, co my wam mówimy, to znaczy nie wspieracie, a jak nie wspieracie, to jest bardzo źle - z definicji. Ale dlaczego mamy przyjmować taką definicję wspierania, która w sposób bardzo dogodny ustawia obiekt tego rodzaju twierdzeń? To wspieranie dotyczy przecież szeregu innych płaszczyzn. Mianowicie Narodowy Bank Polski ma bardzo intensywną współpracę z rządem, jeżeli chodzi o legislację. Wiele projektów ustaw przedstawiamy, wiele projektów rozporządzeń przygotowujemy, mamy współpracę w Radzie Systemu Płatniczego - to są bardzo ważne kwestie. Jest dobra współpraca GINB - Głównego Inspektoratu Nadzoru Bankowego - z głównym inspektorem informacji finansowej. Obsługujemy rachunki budżetu państwa - to jest ważna usługa na rzecz rządu. Narodowy Bank Polski administruje kredytami zagranicznymi zaciągniętymi przez rząd, obsługuje zobowiązania i należności zagraniczne budżetu państwa, prowadzi obsługę obrotu skarbowymi papierami wartościowymi i wreszcie uczestniczył w negocjacjach akcesyjnych. To są bardzo ważne płaszczyzny współpracy.</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#LeszekBalcerowicz">Trzeci wątek to twierdzenie, że, wprawdzie czasami niechętnie, uznaje się to w sumie przecież wielkie osiągnięcie polskiej gospodarki, jakim jest dojście do niskiej inflacji, ale przypisuje się polityce, która doprowadziła do tego skutku, bardzo pozytywnego na przyszłość, wszelkie możliwe negatywne konsekwencje. No i twierdzi się właśnie, próbuje się temu przypisać bezrobocie czy wzrost bezrobocia, spadek tempa wzrostu. Nawet się okazało, że pani minister Misterska przypisała również spadek przychodów z prywatyzacji wysokim stopom procentowym, co jest dużym osiągnięciem, bowiem przypominam sobie, że w 2001 r. stopy procentowe w lutym wynosiły 19%, teraz 5,25, a przychody z prywatyzacji spadły z 27 do 2,9. To o ile musiałyby jeszcze bardziej spaść stopy procentowe, do minus 10, żeby z prywatyzacji osiągnąć na przykład 4 mld zł? Są oczywiście granice absurdu. Podobnie to przypisywanie wszelkich negatywnych zjawisk polityce, która doprowadziła do niskiej inflacji, bardzo ważnego fundamentu na przyszłość, jest nieuzasadnione, jak to wynika z badań, bo jeśli chodzi o wzrost bezrobocia w Polsce - wystarczy przeczytać analizę OECD, Banku Światowego czy Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, i to niekoniecznie są instytucje, które się kierują tylko duchem Adama Smitha, panie pośle - to wyraźnie są identyfikowane określone przyczyny, które są przyczynami strukturalnymi, czyli niezwiązanymi głównie z cyklicznym spowolnieniem działalności gospodarczej. Mają one związek, wynikają z tego, że jest mała mobilność przestrzenna ludzi, że stosunkowo duży odsetek ludzi, to trzeba sobie powiedzieć otwarcie, pobiera zasiłki i pracuje w szarej strefie. To jest związane z tym, że mamy wysoką i niezróżnicowaną regionalnie płacę minimalną, co sprawia, że w regionach biedniejszych, gdzie płace przeciętne są niższe, owa ustawowa płaca minimalna jest barierą zniechęcającą do zatrudnienia. Wreszcie bardzo ważną przyczyną, która zniechęca do zwiększania legalnego zatrudnienia, jest bardzo duże obciążenie płac narzutami socjalnymi, które są odwrotną stroną ogromnych wydatków, w bardzo dużej mierze źle adresowanych. Czyli ci, którzy te wydatki utrzymują, niezależnie od tego, za jak szlachetnych się tak naprawdę uważają - a ja nie będę polemizować z wewnętrznym odczuciem szlachetności - przyczyniają się do wysokiego bezrobocia - czy chcą, czy nie chcą. To są ekonomiczne siły. Trzeba poza tym sobie powiedzieć, co by było, gdyby utrzymało się to zagrożenie wyrażające się w 8% deficytu w obrotach bieżących, jakie było trzy lata temu. To było na pograniczu kryzysu walutowego z bardzo poważnymi konsekwencjami. Co by było? Byliśmy na skraju takiego negatywnego scenariusza. Byłoby oczywiście lepiej, gdyby polityka fiskalna była w stanie mieć mniejszy deficyt, bo wtedy polityka monetarna nie musiałaby brać na siebie roli głównego instrumentu równoważenia gospodarki, mówiąc trochę żargonowo. No ale z przyczyn, które są chyba oczywiste na tej sali, wydatki budżetu w 2001 r. zwiększono realnie o 6,5%, a potem w stosunku do tego poziomu o dalsze prawie 4% realnie. Jak się wydaje, nie mając pokrycia, to lawinowo rośnie dług publiczny i wydatki na ten dług. Słyszałem tutaj chyba posła Lisaka, który pyta, jak możemy ciąć, tak podwyższając wydatki. To trzeba spytać: A co będzie za rok, jak będziemy wchodzić głębiej w pułapkę zadłużenia? Czy wtedy będzie łatwiej? A jaka będzie perspektywa rozwoju gospodarki przy potęgującej się - to jest tylko prognoza ostrzegawcza - chorobie finansów państwa? Nie znam żadnego przypadku, w którym tolerując czy potęgując chorobę finansów państwa, nie zaszkodzono by bardzo, bardzo dotkliwie ludziom, własnemu społeczeństwu.</u>
          <u xml:id="u-166.5" who="#LeszekBalcerowicz">Wreszcie pominę może pewne kwestie techniczne i przejdę do pytań.</u>
          <u xml:id="u-166.6" who="#LeszekBalcerowicz">Pytanie posła Kuchcińskiego dotyczyło reorganizacji, a konkretnie, jak rozumiem, Przemyśla. Proszę państwa, generalnie reformy oznaczają, że dostosowuje się strukturę, zatrudnienie do ilości pracy. Narodowy Bank Polski uznał, że może wykonywać tę samą pracę równie dobrze przy mniejszej sieci oddziałów. Postępować odwrotnie, inaczej, to znaczy utrzymywać pozorne zatrudnienie. To nie znaczy, że jesteśmy głusi, że nie dostrzegamy tego ludzkiego wymiaru. Ludzki wymiar jednak polega na tym, że jak się to toleruje, to inni ludzie płacą, inni też. W tym przypadku staraliśmy się generalnie przy reorganizacji sieci terenowych o, po pierwsze, odprawy, po drugie, oferty pracy, po trzecie, szkolenia i, po czwarte, w maksymalnie możliwym zakresie przenoszenie do innych oddziałów. Staraliśmy się osłaniać w maksymalnie możliwym zakresie, ale nie rezygnować z ograniczenia fikcyjnego zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-166.7" who="#LeszekBalcerowicz">Pani posłanka Masłowska, jeśli dobrze rozumiem, pytała mnie, czy należy przywrócić monobank. Monobank, jak państwu wiadomo, był istotną cechą poprzedniego ustroju gospodarczego. Przywrócić go to przywrócić poprzedni ustrój gospodarczy. Nie sądzę, żeby to było właściwe.</u>
          <u xml:id="u-166.8" who="#LeszekBalcerowicz">Inne pytanie brzmiało: Czy wprowadzenie euro jest etapem budowy państwa europejskiego czy też rezygnacji z polskiej państwowości? Nie. Niemcy, Francja, Włochy, Hiszpania, wielkie kraje, uznały, że mogą wprowadzić wspólną walutę i nie rezygnować z tego zrębu państwowości, który definiuje państwo. Nie sądzę więc, żeby można było uznać, iż wprowadzenie u nas na zasadzie demokratycznej decyzji europejskiego pieniądza miałoby likwidować polską państwowość.</u>
          <u xml:id="u-166.9" who="#LeszekBalcerowicz">Nie mogę natomiast odpowiedzieć na pytanie o wyzerowanie rynków finansowych, bo nigdy o tym nie słyszałem.</u>
          <u xml:id="u-166.10" who="#LeszekBalcerowicz">Pani poseł Szustak pytała mnie o zachowanie się banków zagranicznych, międzynarodowych. Odpowiem na gruncie badań, które znam, a są rozwinięte badania. Otóż są badania, bardzo staranne badania Banku Światowego, które pokazują, że im wyższy jest udział banków państwowych, tym gorzej dla gospodarki - chodzi o mechanizmy upolitycznienia decyzji kredytowych i generalnie, średnio rzecz biorąc, wyższe koszty. A co to znaczy: wyższy koszt w banku? To oznacza wyższe marże, większe różnice między odsetkami, które trzeba płacić za kredyt, a odsetkami, jakie uzyskuje się za depozyty. Nie znam żadnego badania, które by pokazywało, że duży odsetek banków zewnętrznych w systemie bankowym danego kraju przynosiłby negatywne konsekwencje. Chodzi o to, że dążenie do powiększania zysku, jakie jest typowe dla każdego przedsiębiorcy, zarówno zagranicznego jak i krajowego, przeciętnie rzecz biorąc, jest podstawą podejmowania racjonalnych decyzji. Jak się od tego odchodzi i włącza się inne kryteria, szczególnie przy rozdzielaniu w sumie zewnętrznych pieniędzy, to najczęściej dochodzi do tzw. nietrafionych kredytów, za które ostatecznie płaci albo ten, co oszczędza, albo podatnik.</u>
          <u xml:id="u-166.11" who="#LeszekBalcerowicz">Pan poseł Kuropatwiński odniósł się do cytowanego przeze mnie odsetka, udziału 30% żywności we wskaźniku inflacji. To jest prawdą. Ale to, że u nas jest 30, a w Stanach Zjednoczonych 16, wynika z tego, że my po prostu przez 50 lat mieliśmy ustrój, który hamował nasz rozwój, nie mieliśmy takiej dogodnej sytuacji jak Stany Zjednoczone i w związku z tym nasz poziom dochodu jest o wiele niższy, a im niższy jest poziom dochodu, tym wyższy jest udział wydatków na podstawowe dobra, na czele z żywnością, w całości wydatków gospodarstw domowych. Natomiast jeżeli chodzi o ceny żywności, to one się po prostu bardzo w ostatnich latach wahały i nie jest tak, że zawsze spadały, jak tu można odnieść wrażenie. One, przypomnę, w 2000 r. wzrosły o 8,5%. To był bardzo szybki wzrost, który też utrudnił prognozowanie inflacji. W 2001 r. wzrosły o prawie 2%. W 2002 r. spadły, m.in. wskutek tego, że pojawiły się ogromne nadwyżki w wyniku tzw. działalności interwencyjnej - nie wiem, czy można tu w ogóle mówić o rynku, w każdym razie w sektorze żywnościowym.</u>
          <u xml:id="u-166.12" who="#LeszekBalcerowicz">Optymalny poziom inflacji. Są na ten temat różne badania. Sytuuje się go gdzieś od 1 do 2, 2,5. Na pewno nie 5, na pewno nie 6, na pewno nie 7. Nasz poziom inflacji, jeśli pominąć czynniki przejściowe i brać pod uwagę sposób mierzenia stosowany w Unii Europejskiej, to nie jest 0,8, to jest między 1 a 2.</u>
          <u xml:id="u-166.13" who="#LeszekBalcerowicz">Kiedy zakończy prace wspólny zespół Ministerstwa Finansów i Narodowego Banku Polskiego? Tego w tej chwili nie chciałbym podawać, ale jestem przekonany, że współpraca między Narodowym Bankiem Polskim a Ministerstwem Finansów będzie się dobrze układać, a to znaczy, że byłyby i postępy w dziedzinie tych prac.</u>
          <u xml:id="u-166.14" who="#LeszekBalcerowicz">Wreszcie pan poseł Szyszkowski słusznie wskazał na to, że są dwie różne odmiany systemu finansowego - jeden, który jest zdominowany przez banki, drugi, w którym większą rolę odgrywa rynek kapitałowy - i, jak rozumiem, zadał pytanie, który z tych systemów jest lepszy. W badaniach nie wykryto... Z badań wynika, że nie ma większego znaczenia, jaka jest struktura systemu, to znaczy, jaka jest rola banków w porównaniu z giełdą, z rynkami kapitałowymi. Natomiast co ma znaczenie? Bardzo ważne jest, żeby to był system zdrowy, czyli stabilny. Wykryto też silne zależności między stopniem rozwoju systemu finansowego mierzonego np. relacją kredytów i kapitalizacji giełdy do produktu krajowego brutto a tempem rozwoju. Im wyższy ten odsetek albo szybciej się on zwiększa, tym, przeciętnie rzecz biorąc, szybszy może być rozwój gospodarczy. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-166.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję bardzo panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Mirosława Sekułę.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#TomaszNałęcz">O ile dobrze odnotowałem, to jedno pytanie było wprost adresowane do pana prezesa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym odpowiedzieć na pytanie posła Gajdy, mimo że ono nie dotyczy analizy wykonania budżetu państwa za rok 2000, bo dotyczy informacji Najwyższej Izby Kontroli, którą podpisałem w dniu 13 czerwca, jeżeli się nie mylę, tego roku. Chcę odpowiedzieć, że w tej informacji, w materiałach Najwyższej Izby Kontroli ani razu nie występuje nazwisko pana posła Zbigniewa Komorowskiego, dlatego że jest to informacja o wynikach kontroli działalności Agencji Rynku Rolnego na rynku produktów rolnych i artykułów żywnościowych z wykorzystaniem środków publicznych za rok 2001 i za rok 2002 za trzy kwartały. Dotyczy ona m.in. tych przedsiębiorstw, które w imieniu Agencji Rynku Rolnego dokonywały skupów. Wymienia się tam nazwę jednego z przedsiębiorstw, Polskich Zakładów Zbożowych „Brzeg” Spółki Akcyjnej. W piśmie pana prezesa zarządu dyrektora generalnego tego przedsiębiorstwa Kazimierza Śliwkiewicza tylko raz pojawia się nazwisko pana posła Komorowskiego, ale nie pojawia się ono w informacjach w NIK. Dlaczego? Dlatego że my kontrolujemy podmioty prywatne tylko w takim zakresie, w jakim wykorzystują one środki publiczne. To przedsiębiorstwo korzystało ze środków publicznych, ze środków Agencji Rynku Rolnego, która zleciła mu prowadzenie skupu zbóż. Chcę również po trosze sprostować informację, że przesłałem informacje panu premierowi Kalinowskiemu, wiceprezesowi Rady Ministrów ministrowi rolnictwa i rozwoju wsi, oraz ministrowi sprawiedliwości prokuratorowi generalnemu RP panu Grzegorzowi Kurczukowi, wykorzystując uprawnienie, które daje ustawa o Najwyższej Izbie Kontroli, tj. art. 63 ust. 3. Dlaczego tak się stało? Dlatego że jest bardzo istotne, żeby minister rolnictwa z wyprzedzeniem, przed rozpoczęciem następnej akcji skupowej, wiedział, jakie bardzo poważne nieprawidłowości występują podczas tej akcji, oraz jest istotne, żeby minister sprawiedliwości wiedział o uzasadnionych podejrzeniach popełnienia przestępstwa związanych z istotną dla prowadzenia akcji skupowej agencją, w tym przypadku Agencją Rynku Rolnego, a także podmiotami, które na jej zlecenie wykonują zadania. W tych informacjach przekazałem, że na przykład fałszowano podpisy producentów dostawców zbóż na dokumentacji skupowej, że jest uzasadnione podejrzenie poświadczenia nieprawdy przez magazynierów i laborantów spółek dokonujących skupu, że jest uzasadnione podejrzenie poświadczenia nieprawdy dotyczącej przewozu zbóż. Konkretny przykład jest taki, że z próby dziesięciu pojazdów, których numery, wpisane w dowodach dostaw z terenu województwa zachodniopomorskiego do elewatora w Tychach, sprawdzono w województwie zachodniopomorskim w ewidencji numerów rejestracyjnych, trzy okazały się samochodami osobowymi, jeden ciągnikiem rolniczym oraz jeden motorowerem. Takie informacje uzasadniały podejrzenie, że nieprawidłowości w realizacji skupu występują na znacznie większym obszarze i mają znacznie większy zakres, niż ten, jaki stwierdzili nasi kontrolerzy w ramach tej jednej kontroli. Również poinformowałem, że dochodzi do przypadków oszukiwania producentów polegających na niewłaściwym podawaniu parametrów zboża oraz że magazynowane zboże nie spełnia norm jakościowych Agencji Rynku Rolnego, między innymi dotyczących zawartości glutenu, i w związku z tym zachodzi podejrzenie poświadczenia nieprawdy w dokumentach przekazywanych Agencji Rynku Rolnego oraz Najwyższej Izbie Kontroli. Uważałem, że te fakty w zupełności uzasadniają potrzebę poinformowania ministra rolnictwa oraz ministra sprawiedliwości o tym, że w ważnym, wrażliwym obszarze funkcjonowania Agencji Rynku Rolnego i całym procesie skupu zbóż dzieje się źle, i w razie nieusunięcia tych nieprawidłowości następna akcja skupu zbóż będzie obarczona takimi samymi albo jeszcze większymi nieprawidłowościami. I to tyle tytułem wyjaśnienia z zakresu tej kontroli. Myślę, że część pytania, które pan poseł Gajda zadał, nie dotyczyła Najwyższej Izby Kontroli. Nie mogę odnosić się do informacji prasowych, które dotyczyły pana posła Komorowskiego. Tak jak powiedziałem, w naszych materiałach nazwisko pana posła nie występuje. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa panią minister Barbarę Misterską-Dragan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#BarbaraMisterskaDragan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na pytania adresowane do ministra skarbu państwa, chciałabym rozpocząć od ostatniego, które było skierowane przez pana posła Maraszka. Pytanie dotyczyło przychodów z prywatyzacji, jakie zostały osiągnięte na przestrzeni lat 1991–2002. Przychody te stanowią łącznie kwotę 73 mld 270 mln zł. Taka kwota została uzyskana w wyniku prywatyzacji dokonanych na przestrzeni tych kilkunastu lat. Chciałabym zwrócić uwagę, że największe przychody osiągnięto w roku 2000. Tak jak wspomniał pan prezes Narodowego Banku Polskiego, rzeczywiście była to kwota wynosząca 27 mld zł. Myślę, że była to prywatyzacja niepowtarzalna w skali dotychczasowej i przyszłej. Głównymi przychodami były wtedy przychody z prywatyzacji banków. Sądzę, że niefortunne jest porównanie tej prywatyzacji do prywatyzacji w obecnym okresie, do kwoty nawet 2 mld zł. Następny rok, który szacowano wysoko, to był rok 1999. Przychody w tym roku to kwota 13 mld zł. Jeśli chodzi o wydatkowanie tych środków, to na przestrzeni lat 1991–2001 97% tej kwoty zostało przekazane do budżetu skarbu państwa i było rozdysponowane zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami. Pozostała część znalazła się w rękach ministra skarbu państwa. Od roku 2000 zmieniły się przepisy w zakresie komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw i powstała możliwość tworzenia środków specjalnych, funduszy, które pozostawały w gestii ministra skarbu państwa. Na dzień dzisiejszy 19% przychodów z prywatyzacji - to jest taka pierwsza pula - pozostaje w gestii ministra skarbu państwa. Jakie to są odpisy? Pierwszy najważniejszy środek to jest środek przeznaczany na restrukturyzację przedsiębiorstw w ramach pomocy publicznej. Ten odpis stanowi 15% zrealizowanych przychodów z prywatyzacji, z czego 5% przekazywane jest do Agencji Rozwoju Przemysłu. Jeślibyśmy spojrzeli na rok 2002, to okazałoby się, że była to kwota w wysokości 222 mln zł. Druga część, to jest 2%, przeznaczane jest na pokrywanie kosztów prywatyzacji. To jest tak zwany fundusz skarbu państwa. Oprócz kosztów prywatyzacji pokrywane są z tego wszystkie koszty związane z zagospodarowaniem mienia polikwidacyjnego, z dofinansowaniem procesów likwidacyjnych, procesów upadłościowych w przedsiębiorstwach państwowych. Pozostała część to jest 2%, przeznaczana jest na rozwój nauki i przekazywana do Komitetu Badań Naukowych. Ale oprócz tego 5% wszystkich akcji komercjalizowanych przedsiębiorstw, które zostały objęte rezerwą reprywatyzacyjną, jest przekazywanych na fundusz reprywatyzacji. W roku 2002 była to kwota...Zaraz ją podam, nie mogę jej znaleźć, ale zaraz ją wskażę. Oprócz tego nowy środek specjalny, który powstał w kwietniu 2002, to przeznaczenie wpływów z tytułu rezerwy uwłaszczeniowej, czyli 7% akcji, które były objęte tą rezerwą, przeznaczone jest na aktywizację zawodową, na realizację programu „Pierwsza praca” - w roku 2002 była to kwota 128 mln zł. Na reprywatyzację przeznaczono 155 mln zł. Biorąc pod uwagę fakt, że w gestii ministra skarbu państwa pozostały środki przeznaczone na restrukturyzację w ramach pomocy publicznej - a jest to kwota niebagatelna - jest możliwość realizacji prywatyzacji jako długofalowej, długoterminowej polityki gospodarczej tego rządu. Środki te mogą być przeznaczane na rozwój, na modernizację, na restrukturyzację podmiotów w ramach pomocy publicznej.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#BarbaraMisterskaDragan">Odnosząc się do pytania drugiego, zadanego przez panią poseł Marię Nowak, chciałabym powiedzieć, że przedsiębiorstw państwowych jest dzisiaj ok. 1,5 tysiąca, z czego ponad 50% jest postawionych w stan upadłości bądź likwidacji - sytuacja ekonomiczna i finansowa w tych podmiotach jest bardzo trudna. Zdrowych, funkcjonujących przedsiębiorstw jest w tej chwili ok. 700, z czego 112 jest bezpośrednio nadzorowanych przez ministra skarbu państwa. Rzeczywiście problem prywatyzacji, komercjalizacji - bo najpierw jest komercjalizacja - tych podmiotów jest bardzo trudny ze względu na ich sytuację ekonomiczno-finansową, wrogie nastawienie społeczeństwa do procesów prywatyzacyjnych i trudne negocjacje z inwestorami, którzy niekiedy wycofują się z rozpoczętych rozmów. Minister skarbu państwa w 2002 r. zorganizował naradę z udziałem wszystkich wojewodów, ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz dyrektorów delegatur ministra skarbu państwa celem przedyskutowania działań, które będą szły w kierunku udrożnienia, przyspieszenia procesów prywatyzacyjnych. Nie jest zamiarem rządu zatrzymanie i nieprywatyzowanie tych przedsiębiorstw, ale najpierw muszą być spełnione określone warunki.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#BarbaraMisterskaDragan">Nie odniosę się teraz wprost do pytania dotyczącego województwa śląskiego, ale przygotujemy odpowiedź na piśmie. Wskażemy kierunki działań w tym regionie w związku z prywatyzacją 36 przedsiębiorstw, jak również odniesiemy się do kwestii Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie. Ponieważ jest on nadzorowany bezpośrednio przez wojewodę, nie posiadam w tej chwili informacji na ten temat, ale obiecuję, pani poseł, że ta odpowiedź zostanie udzielona.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#BarbaraMisterskaDragan">Na koniec chciałabym się odnieść również do kwestii poruszonej przez panią poseł Michalak. Kończąc swoją wypowiedź, pani poseł zadała pytanie, co rząd zamierza uczynić w celu wzmocnienia nadzoru właścicielskiego. Chcę powiedzieć, że jest to żywotny problem w reprezentowanym przeze mnie ministerstwie, jako że został przygotowany model nadzoru właścicielskiego, który będzie dotyczył wszystkich spółek z udziałem skarbu państwa. Szczególny nacisk został położony na spółki z udziałem większościowym, z udziałem 100-procentowym, bez względu na to, czy są one bezpośrednio nadzorowane przez resort skarbu państwa czy infrastruktury, czy gospodarki, czy jeszcze inny. Naszym głównym celem jest wzmocnienie nadzoru właścicielskiego, stworzenie transparentnych procedur gospodarowania mieniem skarbu państwa oraz określonych warunków działania rad nadzorczych i zarządów spółek skarbu państwa. W modelu tym przewidziano istnienie profesjonalnych, doświadczonych rad nadzorczych. Nie będą to rady od parady, jak zakładamy, bo wśród kryteriów wyboru ich członków będą profesjonalizm, doświadczenie zawodowe, znajomość branży. Przewiduje się, że w radach nadzorczych będzie zasiadała osoba reprezentująca skarb państwa, posiadająca uprawnienia prawnicze, ekonomiczne, branżowe. Model ten był przedmiotem dyskusji na posiedzeniu Komisji Skarbu Państwa. Odbyły się wstępne konsultacje, dzisiaj ten temat będzie przedmiotem dyskusji pomiędzy resortami. Efektem działania ministra skarbu państwa jest zmiana ustawy o komercjalizacji, w której wprowadzono nowe zasady wyboru członków zarządów - poprzez konkursy. Dotyczy to wszystkich członków zarządu w skomercjalizowanych spółkach skarbu państwa, gdzie skarb państwa posiada pakiet większościowy.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#BarbaraMisterskaDragan">W naszym modelu przewidujemy bardzo dokładny i szczegółowo określony monitoring spółek skarbu państwa, bieżącą i aktywną współpracę z audytorem, który bada sprawozdanie z skarbu państwa, aktywną współpracę i uaktywnienie nadzoru przez departamenty nadzoru właścicielskiego ministra skarbu państwa, bieżące konsultacje i szkolenia członków rad nadzorczych tegoż ministra. Niektóre elementy, które zostały uwzględnione w modelu, zostały zaczerpnięte z zasad ładu korporacyjnego przyjętego przez Giełdę Papierów Wartościowych. Dążymy do tego, by spółki skarbu państwa miały porównywalne informacje finansowe oraz transparentne procedury zarządzania i gospodarowania zasobem, który jest im powierzony.</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#BarbaraMisterskaDragan">Chcielibyśmy, aby w efekcie naszych działań powstał w tym roku raport o sytuacji ekonomiczno-finansowej spółek skarbu państwa. Zależy nam na tym, by był to raport profesjonalny, oparty o wskaźniki ekonomiczne, o zbadane sprawozdania finansowe, by pokazał on porównanie sytuacji w spółkach skarbu państwa i w innych podmiotach gospodarczych. Chcemy pokazać, ile tak naprawdę warty jest dzisiaj zasób skarbu państwa, który możemy przeznaczyć do prywatyzacji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana ministra zdrowia Leszka Sikorskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#LeszekSikorski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Jeśli państwo się zgodzą, najpierw odpowiedziałbym na pytanie pani posłanki Ewy Radziszewskiej, ponieważ wydaje mi się, że poruszony przez nią problem jest najbardziej przekrojowy i największego kalibru, jeśli mogę użyć tego określenia - chodzi o wydatkowanie, rozdysponowanie 220 mln zł z naruszeniem przepisów oraz o niewyegzekwowanie 6 mln zł. Chciałbym powiedzieć, że minister zdrowia wyraża wątpliwości, zastrzeżenia co do zasadności tych stwierdzeń w kilku kwestiach, zaraz przedstawię, jaki mają one wymiar finansowy i jakich zdarzeń dotyczą.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#LeszekSikorski">Kwestia pierwsza. Największa kwota, opiewająca na sumę 65,5 mln zł, została wydana na zakup procedur wysokospecjalistycznych - koronarografii. Zastrzeżenie było następujące: zdaniem Najwyższej Izby Kontroli naruszenie polegało na fakcie, iż przy określeniu, czy dana procedura może być traktowana jako wysokospecjalistyczna, trzeba wziąć pod uwagę parę elementów, m.in. konieczną liczbę specjalistów, sprzęt i cenę, a tu została poddana w wątpliwość ta ostatnia kwestia. Uznano, że uśredniona cena koronarografii - o ile dobrze pamiętam, wyliczona na poziomie 1400 zł - nie kwalifikuje tej procedury jako wysokospecjalistycznej. Myślę, że nie powinno być sporu co do tego, że jest to taka procedura, a na dowód tego chcę powiedzieć, iż jest ona wykonywana w nielicznych ośrodkach akademickich i w jeszcze mniej licznych ośrodkach w szpitalach o charakterze wojewódzkim. Jako taka zawsze będzie traktowana przez środowisko medyczne jako procedura wysokospecjalistyczna.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#LeszekSikorski">Następna kwestia dotyczy kwoty 65 mln zł wydatkowanej na odczynniki, które służyły do wykonywania procedur wysokospecjalistycznych w ramach programów polityki zdrowotnej ministra zdrowia - chodziło o prowadzenie terapii rzadkich schorzeń. Zastrzeżenie, jakie zostało złożone, dotyczy faktu, iż w tym programie nie została ujęta procedura prowadzenia całego zabiegu terapii, a wydatkowano pieniądze na odczynniki czy leki, które służyły do tego celu. Zatem i ten zarzut dotyczy niewypełnienia zaleceń proceduralnych, a nie merytorycznej strony wydatkowania pieniędzy na świadczenia medyczne, których wykonywania nikt nie poddawał w wątpliwość.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#LeszekSikorski">Kolejna kwestia dotyczy wysokości 32 mln zł kosztów poniesionych na świadczenia dla nieubezpieczonych. Jeśli chodzi o metodologię wyliczania tych kosztów - co do których minister zdrowia, polemizując, zgadza się na kwotę najwyżej nieco ponad 2 mln zł - opieramy na tym, że to wyliczenie zostało dokonane poprzez pewnego rodzaju ekstrapolację przygotowaną w procedurze badania dokumentów. Naszym zdaniem nie było uzasadnienia, by dokonywać tego rodzaju ekstrapolowania, a z naszych wyliczeń wynika, iż te koszty mogą być brane pod uwagę najwyżej w kwocie nieco ponad 2,5 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#LeszekSikorski">Kwestia 3,2 mln zł przekazanych na umowy z niepublicznymi zakładami opieki zdrowotnej. Podobnie jak w poprzednich sytuacjach, nie budzi tu wątpliwości fakt wykonania tych procedur, natomiast te zakłady nie stosowały się do rozporządzeń ministra zdrowia w części dotyczącej zapisanych godzin urzędowania. A więc jest to z całą pewnością uchybienie, jeśli chodzi o realizację rozporządzenia ministra zdrowia przez niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, ale nie ma tu sytuacji, w której byłyby te środki przekazane niepublicznemu zakładowi, a ten by nie wykonał zadania, za które mu te środki były przekazane.</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#LeszekSikorski">Kolejny zarzut dotyczy kwoty 21 mln zł środków inwestycyjnych przekazanych poprzez Zarząd Inwestycji Centralnych Ministerstwa Zdrowia (ZIC). Otóż chodzi tu o przekazanie niezgodnie z procedurą, a nie przekazanie środków, które byłyby źle wydane czy byłyby wydane w sposób niegospodarny.</u>
          <u xml:id="u-172.6" who="#LeszekSikorski">Chciałbym teraz odpowiedzieć pani posłance Marianowskiej na pytanie, które się wiąże z odpowiedzią na drugą część pytania pani poseł Radziszewskiej. Pani poseł pytała, dlaczego wprowadziliśmy w błąd Najwyższą Izbę Kontroli, informując, że egzekwowanie środków rozpoczęto w 2002 r., podczas gdy działania, zdaniem pani posłanki, rozpoczęły się dopiero w grudniu. Otóż chcę wyjaśnić, że pierwsza korespondencja w tej kwestii, która została podpisana przez pełniącego wówczas obowiązki podsekretarza stanu pana ministra Kopczyka, została wysłana w lipcu i od tego momentu rozpoczęła się zarówno korespondencja, jak i egzekwowanie tych środków od Centrum Zdrowia Dziecka. Natomiast niemożność udzielenia odpowiedzi - a decyzje zapadły w grudniu - wynikała między innymi z najistotniejszego faktu, którym tłumaczył to dyrektor Centrum Zdrowia Dziecka, a mianowicie, z bliżej mi nieznanych przyczyn, zaginął system informatyczny, który mógł być podstawą do udzielenia odpowiedzi na te pytania.</u>
          <u xml:id="u-172.7" who="#LeszekSikorski">Ta procedura trwa nadal. Odbyłem dwa spotkania z panem dyrektorem Pirogiem, przedstawiając mu konieczność podjęcia przez ministra zdrowia kroków w celu wyegzekwowania tych kwot. Chcę powiedzieć, że Centrum Zdrowia Dziecka po objęciu funkcji przez pana dyrektora Piroga poprawiło w istotny sposób swoją sytuację, swoją kondycję finansową, w sposób istotny zmniejszyło zadłużenie. W związku z tym, jeśli chodzi o decyzję o egzekucji tego zobowiązania, negocjujemy to. Nie chcemy w obecnej sytuacji doprowadzić do paraliżu funkcjonowania szpitala, który dopiero co, między innymi dzięki działaniom pana dyrektora Piroga, zaczyna funkcjonować we w miarę stabilnej sytuacji finansowej. W grę wchodzi, jak zawsze w takiej sytuacji - bo to rozliczenie musi nastąpić - albo postępowanie ugodowe, albo rozłożenie na raty, albo postępowanie sądowe. Rozmowy na ten temat trwają i korespondencja jest do wglądu.</u>
          <u xml:id="u-172.8" who="#LeszekSikorski">Pytanie pana posła Piechy dotyczyło działalności ZIC, niegospodarności i tego, czy zostały podjęte działania wyjaśniające, odpowiedzialności za to i tego, jaki jest stan dzisiejszy. Chcę powiedzieć, że ta informacja, to stwierdzenie, które pada w raporcie Najwyższej Izby Kontroli, dotyczy roku 2000, sytuacji zakupu komputerów przez tę instytucję. Ta sprawa została już dawniej wyjaśniona, bo, jak mówię, to dotyczyło 2000 r. Sądzę natomiast, że pan poseł pyta również o bieżącą sytuację. Sytuacja, jaką zastałem w ministerstwie, dotyczyła niewłaściwego prowadzenia procedur przetargowych na inwestycji prowadzonej przez ZIC w szpitalu w Polanicy. Stwierdziłem razem z panią minister, iż osoby pełniące funkcje kierownicze w ZIC-u nie wykazały się należytą starannością w procedurach przetargowych. W związku z powyższym zostały wyciągnięte konsekwencje służbowe w stosunku do tych osób, zostały one zwolnione. Podjęliśmy również i zrealizowaliśmy z dniem 1 lipca działanie przekształcające ZIC w państwowy zakład budżetowy, gdyż to jest właściwa forma funkcjonowania tej placówki.</u>
          <u xml:id="u-172.9" who="#LeszekSikorski">Obecnie ma ona nowego zarządzającego, pełniącego te obowiązki, osobę, która funkcjonowała i zna problematykę przede wszystkim tej głównej inwestycji, choć nie tylko ZIC to prowadzi, bo również hematologie, ale myślę o Polanicy, inwestycji, z którą mamy sporo problemów. Państwo, panie, panowie posłowie, o tym wiecie. W każdym razie tak została załatwiona sprawa ZIC. Chcę jeszcze dodać, że minister zdrowia włączył się na ostatnim etapie, kiedy jeszcze możliwa była do uratowania procedura zamówień. Wykonał odpowiednie negocjacje obniżające wartość wcześniej podpisanych umów, tak żeby z jednej strony zapewnić kontynuację inwestycji, wydatkowanie właściwych sum na inwestycje, ale z drugiej strony żeby doprowadzić do jak najbardziej korzystnych dla finansów ministra, a co za tym idzie, budżetu państwa, decyzji.</u>
          <u xml:id="u-172.10" who="#LeszekSikorski">Pan poseł Gorczyca pyta o dwie kwestie, które mają ze sobą związek, mianowicie o restrukturyzację w kontekście starych, zaszłych decyzji i rozliczeń, jak i w kontekście programu wstępnie kierunkowo przyjętego na przedostatnim posiedzeniu rządu, złożonego przeze mnie, dotyczącego restrukturyzacji, bo nie chcę używać określenia „oddłużenie”, gdyż to nie jest oddłużenie zakładów opieki zdrowotnej, chociaż oddłużenie częściowe poprzez umorzenie części zobowiązań tych zakładów jest jednym z elementów tego programu restrukturyzacji. Otóż przedstawiłem również na posiedzeniu rządu nasz przygotowany materiał, który ocenia dotychczasowe działania restrukturyzacyjne resortu na przestrzeni ostatnich 4 lat, od momentu, kiedy resort dysponował kwotą blisko 330 mln zł czy nieco ponad 330 mln zł, później malejącą, do obecnej, przyznanej decyzją parlamentu, w wysokości 60 mln zł. Pokazaliśmy w tym dokumencie, iż jeśli chodzi o zakładane wówczas cele, to redukcja zatrudnienia wyniosła 92 tys. pracowników, którzy opuścili system publicznej opieki zdrowotnej, a prawie 36 tys. łóżek szpitalnych zostało zlikwidowanych. Pokazujemy zarówno pozytywne strony tego procesu, jak i negatywne, zarówno to, co się udało zyskać, jak i to, czego się nie udało zyskać, a mianowicie fakt, iż z puli łóżek część została odbudowana w sektorze niepublicznym, nie do końca podnosząc efektywność funkcjonowania, część została odbudowana w sektorze łóżek długoterminowych, jeśli zaś chodzi o pracowników, to część wróciła do zakładów niepublicznych. Oceniamy ten program krytycznie, wskazując zarówno na jego pozytywne, jak też bolesne dla ochrony zdrowia momenty, a także na te, które nie spełniły oczekiwań zakładanych przy opracowywaniu programów restrukturyzacyjnych. W związku z powyższym projekt, który zgłosiłem i który chciałbym, aby był realizowany, chciałbym opatrzyć odpowiednimi propozycjami ustaw i rozporządzeń; koncepcja polega na równoległym i równoczesnym prowadzeniu programu naprawczego, który przede wszystkim będzie dotyczył rozwiązań systemowych. Nie ma być odbierany czy też nie ma być faktycznie programem oddłużeniowym, tylko ma być programem, który jako jeden z głównych celów postawi sobie niedopuszczenie w najbliższej przyszłości, a także tej dalszej do ponownego zadłużenia się sektora ochrony zdrowia. Chcąc to osiągnąć, stajemy na stanowisku, iż trzeba podjąć cały szereg działań na wielu płaszczyznach, na wielu poziomach. Te działania muszą sprowadzać się do zwiększenia kompetencji zarządów szpitali, do zwiększenia nadzoru organów założycielskich, muszą sprowadzać się... I to jest propozycja, jeśli chodzi o możliwość pokazania ścieżki przekształcenia zakładów opieki zdrowotnej w spółki oparte na Kodeksie spółek handlowych, zachowujące swój publiczny charakter, z możliwością przejęcia części udziałów przez pracowników. Wskazujemy możliwości pomocy publicznoprawnej zbliżonej do tej, jaką uzyskiwały przedsiębiorstwa; pomocy polegającej na umorzeniu części zobowiązań publicznoprawnych i uzyskania grantów restrukturyzacyjnych, pomocy na rzecz prowadzenia programu restrukturyzacyjnego. Warunkiem jednak prowadzenia takiej restrukturyzacji, takiego procesu, jest konieczność, po pierwsze, wystąpienia z odpowiednim wnioskiem przez zakład opieki zdrowotnej; po drugie, poddania się badaniu, dokonania audytu kondycji finansowej i oceny skuteczności zaproponowanego programu naprawczego. Poza tym chodzi o konsekwentne poddawanie kontroli samej realizacji tego procesu, któremu równolegle będzie towarzyszyło przekazywanie środków finansowych. Oczywiście zakładamy - szczególnie wtedy, gdy nie będzie ani umiejętności, ani woli, ani sposobu na właściwe prowadzenie tego procesu - możliwość jego zaprzestania z wszystkimi konsekwencjami wynikającymi dla zakładu opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-172.11" who="#LeszekSikorski">Minister zdrowia w oparciu o znowelizowaną ustawę o zakładach opieki zdrowotnej, którą będę chciał Wysokiej Izbie zaprezentować i którą chciałbym, aby Wysoka Izba przyjęła, po oczywiście wcześniejszym przedstawieniu na posiedzeniu rządu, będzie chciał określić sieć placówek, która jest niezbędna w systemie do zapewnienia opieki zdrowotnej zgodnej z potrzebami zdrowotnymi, ale także zgodnej z naszymi możliwościami finansowymi. Tak prowadzony program, o którym w szczegółach Wysoka Izba będzie poinformowana i który będzie wynikał z odpowiednich przepisów, sądzę, że da gwarancję, iż nie będzie sytuacji, w której ci, którzy dzisiaj są w trudnych warunkach, ale utrzymują dyscyplinę finansową i prowadzą swoją działalność, nie zostaną pokrzywdzeni, a także ci, którzy z różnych powodów - o których długo można by mówić, ale państwo doskonale je znacie - mają sytuację finansową taką, która uniemożliwia im normalne funkcjonowanie, przy czym szczególnie tym elementem uniemożliwiającym jest dług, który powoduje, iż bieżąca działalność jest zagrożona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#TomaszNałęcz">To wszystko, panie ministrze?</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#TomaszNałęcz">Pięknie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pana ministra Marka Sadowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#MarekSadowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jedno pytanie zostało skierowane do ministra sprawiedliwości jako prokuratora generalnego, jak rozumiem. Było to pytanie pana posła Antoniego Mężydły, który pyta, czy prokuratura, czy prokuratury ustaliły już rzeczywisty przebieg operacji skupu zbóż w związku z ujawnionymi przypadkami znikania zboża z magazynów. W istocie zaś chodzi o zbadanie, czy dochodziło do fikcyjnych operacji, które były tylko dokumentowane, i czy w związku z tym są jakieś nadające się do zakomunikowania efekty. Chciałbym wyjaśnić, że w sprawach łączących się ze skupem zbóż prowadzi się kilkanaście postępowań przygotowawczych. Nie jest to jednolite śledztwo czy jednolite postępowanie, które obejmowałoby całe zagadnienie. Prokuratura prowadzi bowiem postępowanie przygotowawcze wtedy, kiedy są uzasadnione podejrzenia popełnienia przestępstwa, a nie w kwestii każdej nieprawidłowości czy w kwestii przekrojowej, tak jak to czyni np. Najwyższa Izba Kontroli w swoich pracach kontrolnych w zakresie gospodarowania środkami publicznymi. Istotnie, mogę potwierdzić, bo tylko na tym etapie postępowań przygotowawczych tyle można publicznie powiedzieć, że wątek fikcyjnych obrotów pojawiał się przynajmniej w jednym śledztwie z całą pewnością, a w kilku innych śledztwach się pojawia. W związku z tym można powiedzieć, że są stwierdzone już przypadki fikcyjnego obrotu, w którym nie doszło do rzeczywistego skupu zbóż, a tylko mógł on być potwierdzany dokumentacyjnie. Dla wyjaśnienia dodam, że tylko w jednej sprawie zakończono postępowanie przygotowawcze i skierowano akt oskarżenia. Jest to sprawa gorzowska, akt oskarżenia znajduje się w sądzie. Inne są na różnym etapie postępowania przygotowawczego, więc oczywiście ze zrozumiałych także przez Wysoką Izbę względów szczegóły nie mogą być publicznie roztrząsane. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów panią minister Halinę Wasilewską-Trenkner.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panowie Prezesi Narodowego Banku Polskiego i Najwyższej Izby Kontroli! Chciałabym podziękować państwu za tę bardzo długą, bardzo ważną debatę, w której pod adresem przedstawicieli rządu skierowano z jednej strony wiele pytań, z drugiej zaś strony pojawiło się wiele wątpliwości, a także sformułowano wiele oskarżeń i zarzutów.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Wydaje się, że kilka spraw wymaga jednak wyjaśnienia do końca. Sprawa pierwsza to kwestia zaliczania pewnych wielkości do dochodów, a pewnych wielkości do przychodów w budżecie państwa jak i w całym sektorze finansów publicznych. Proszę pamiętać, że prywatyzacja, proces prywatyzacji to przychody budżetu, a zatem jest to wielkość kwoty, która pozwala ewentualnie na inną obsługę długu publicznego niż ta obsługa, która wynika tylko z emisji papierów skarbowych. Prywatyzacja pozwala finansować deficyt bądź inne wydatki budżetu państwa, nie powodując przyrostu długu publicznego. Kiedy prywatyzacja ulega załamaniu, inne sposoby finansowania długu publicznego muszą wejść w jej miejsce i wtedy powoduje to określone perturbacje. W roku, w którym następuje takie zjawisko, a także w latach następnych - jak to mówił przede mną i pan prezes Balcerowicz, i pan minister Raczko, a także panowie sprawozdawcy - finansowanie poprzez emisję oznacza zaciągnięcie długu na przyszłość. To nas prowadzi bezpośrednio do odpowiedzi na pytanie, jakie była łaskawa postawić pani poseł Skowrońska. Oczywiście wówczas, gdy z jednej strony otrzymujemy mniejsze wpływy z prywatyzacji, a z drugiej strony są mniejsze lub skromniejsze dochody budżetu państwa, a wydatki nie ulegają zmianie, pozostaje nam do sfinansowania reszta wydatków długiem publicznym. A to jest kosztowna forma finansowania, ponieważ musimy ją obsługiwać w przyszłości, płacić odsetki, a także spłacać pożyczony kapitał. W zależności od tego, jaka jest długość okresu, przez który emitujemy bony skarbowe i prowadzimy tę obsługę długu, koszty są mniejsze bądź większe. I tutaj bardzo trudno jest powiedzieć dokładnie, jakie one są, ponieważ nie ma takiego dokładnego przykładu.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jakie były powody nieprawidłowego regulowania zaległości podatkowych w decyzjach izb skarbowych? Decyzje izb skarbowych, które doczekały się w roku 2002 rozstrzygnięcia przez Najwyższy Sąd Administracyjny, nie były decyzjami dotyczącymi roku 2002 ani nawet roku 2001, tylko o wiele starszymi decyzjami podatkowymi, ponieważ procedura zaskarżania decyzji zazwyczaj ciągnie się kilkanaście miesięcy. Ten problem dotyczył pewnych niejasności podatkowych, pewnych procedur, które miały miejsce w latach 1999–2000. Nawet wśród tych 22 spraw były sprawy sięgające lat jeszcze wcześniejszych. Wtedy kiedy następowały zmiany czy też budowane były zręby obecnego systemu podatkowego, niekiedy trudności i brak wprawy ze strony urzędników powodowały perturbacje takie właśnie, że decyzje były wydawane z naruszeniem prawa czy to od strony formalnej, czy od strony merytorycznej.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Z tym wiąże się kolejne pytanie, które postawiło bardzo wielu spośród państwa. I pani poseł Marianowska, i pani poseł Skowrońska, i pan poseł Mężydło pytali o podobne sprawy, o to, w jaki sposób reaguje rząd czy reagują organy ścigania wykroczeń na doniesienia o naruszeniach dyscypliny finansów publicznych bądź na przestępstwa o charakterze wymagającym oskarżenia ze strony prokuratora. We wszystkich przypadkach tryb jest taki sam. Po stwierdzeniu, że dany wypadek miał miejsce - a te wypadki stwierdza Najwyższa Izba Kontroli w swych kontrolach bądź to periodycznych, bądź doraźnych lub stwierdzają to urzędy kontroli skarbowej, czy wreszcie z innych źródeł dowiadujemy się o tego typu zdarzeniach - bada to najpierw bezpośredni zwierzchnik osoby, osób bądź urzędu oskarżonego o wykroczenie.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Krokiem następnym jest wystąpienie do stosownych organów ścigania bądź rozpatrywania wykroczeń czy to przez Najwyższą Izbę Kontroli, czy też przez regionalne izby obrachunkowe, czy wreszcie przez zwierzchnika bezpośredniego. Wtedy kiedy to jest zgłoszenie głównie do komisji dyscypliny finansowej, jest ono rozpatrywane przez właściwą komisję dyscypliny, a jeżeli jej orzeczenie nie satysfakcjonuje stron, to w drugim postępowaniu odwoławczym sprawa rozpatrywana jest przez główną komisję orzekającą o wykroczeniach przeciwko dyscyplinie finansowej. Ta komisja działa przy ministrze finansów. A jeśli i ten wyrok jest niezadowalający, to można - i to się czasami zdarza - wystąpić o rewizję orzeczenia komisji dyscyplinarnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ten tryb działania, ten tryb postępowania za każdym razem jest w pełni obserwowany. Mówię o tym dlatego, że państwo pytają, co zamierzają zdziałać zwierzchnicy jednostek, które zostały wskazane jako te, które naruszyły zasady gospodarki finansowej bądź popełniły wykroczenia lub przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Sprawa następna to kwestia ściągalności dochodów budżetowych, która jest powiązana niejako ze sprawą omówioną. We wszystkich sprawach, o których mówimy, które państwo dzisiaj podnosili, często pojawiała się sugestia, że jednym z objawów patologii, objawów przestępstwa jest zła ściągalność. Czasem tak się zdarza, nie można tego wykluczyć, ale przede wszystkim owa niemożność ściągnięcia wiąże się z zupełnie innymi zdarzeniami. Mówił o tym dzisiaj pan minister Ciesielski. Pierwszym z tych zdarzeń jest niewypłacalność dłużnika w momencie, kiedy dochodzi do ściągalności, bądź jego totalna nieobecność w życiu gospodarczym w kraju. Drugim przypadkiem jest to, że egzekucja należności wymaga na przykład egzekucji z majątku, a to wymaga postępowań, które są znacznie dłuższe, postępowań opartych na Kodeksie prawa cywilnego i niejednokrotnie na orzeczeniach sądu.</u>
          <u xml:id="u-176.6" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli chodzi o inne sprawy poruszane w państwa pytaniach, to pan poseł Markowski pytał o kontrakty wojewódzkie i planowanie wieloletnie. Chcę powiedzieć, że kontrakty wojewódzkie są kontraktami zawieranymi, negocjowanymi przez władze województwa: i władzę samorządową, czyli marszałka, i władzę administracji rządowej, czyli wojewodę. Nadzór nad przebiegiem tych negocjacji i nad realizacją kontraktów jest nadzorem merytorycznym, sprawowanym przez ministra gospodarki, a zmiany kontraktów, jeżeli są wprowadzane wewnątrz kontraktów, wymagają poświadczenia zgody stron zainteresowanych kontraktem, czyli i urzędu wojewódzkiego, i urzędu marszałkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-176.7" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Wieloletnie planowanie - wbrew temu, co był łaskaw twierdzić pan poseł - istnieje jako jedna z technik budżetu. Dużą trudność stanowi natomiast to, gdy to wieloletnie planowanie obejmuje zbyt wiele pozycji, na przykład inwestycje wieloletnie są także planowaniem wieloletnim w budżecie. Dlaczego do tej sprawy należy podchodzić ostrożnie? Ta kwestia wiąże się z następnym państwa pytaniem, a mianowicie: Dlaczego rząd zmarnował czas na reformę finansów? Otóż wszystko zależy od tego, co nazwiemy reformą finansów publicznych, ponieważ z reformą finansów publicznych wiążą państwo, a zwłaszcza przedstawiciele Platformy Obywatelskiej, kwestię zmiany ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-176.8" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jednak sama zmiana ustawy o finansach publicznych nie jest wystarczającym elementem, aby przeprowadzić reformę finansów. Reforma finansów publicznych musi bowiem przede wszystkim znieść to, o czym państwo dzisiaj też mówili jako o pewnej brzydkiej, niewłaściwej cesze naszego budżetu, a mianowicie ograniczyć udział wydatków sztywnych w ogólnej puli wydatków budżetu.</u>
          <u xml:id="u-176.9" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Te wydatki sztywne to wydatki kreowane ustawami w sposób taki, że kreowana jest właściwie i wielkość wydatku, i sposób jego zwiększania, sposób jego zaliczania. Bez zmiany tych ustaw nie można zmniejszyć sztywności budżetu, a te ustawy dotyczą zarówno waloryzacji, jak i indeksacji różnego rodzaju świadczeń i wypłat. One dotyczą również niektórych rozwiązań socjalnych, a także finansowania dróg, a także obecnych zasad finansowania samorządów. Obecnie również zasad finansowania wydatków na modernizację armii. Bardzo dużo jest takich powiązań.</u>
          <u xml:id="u-176.10" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Po to zatem, żeby odsztywnić budżet, umożliwić bardziej elastyczne jego kształtowanie, trzeba przede wszystkim raz jeszcze prześledzić ustawy, które kształtują wydatki. Nie wysokość wydatków, ale ustawy, które kształtują wydatki. I wbrew temu, co byli państwo łaskawi tu stwierdzać - w zapędzie polemicznym niewątpliwie - reforma finansów publicznych zaczęła się już dość dawno i trwa, tylko, jak powiadam, nie dotyczy ustawy o finansach publicznych. Aby przypomnieć tylko niektóre zdarzenia związane z tą ustawą, niech mi będzie wolno przytoczyć zmianę ustawy o zasadach waloryzacji emerytur i rent, niech mi wolno będzie przytoczyć pierwsze zmiany ustaw o podatku od towarów i usług, o podatku dochodowym od osób prawnych i od osób fizycznych, które miały miejsce w latach 2001 i 2002, wprowadzenie nowych ustaw dotyczących ubezpieczeń majątkowych, pewne rozwiązania, nad którymi państwo obecnie pracują, a zaproponowane przez rząd, dotyczące świadczeń na rzecz rodziny, żeby już nie mówić o innych. I to, co będziemy niebawem rozpatrywali, czyli nową ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, ale i także tę, o której zniesienie apeluje pani poseł Skowrońska, czyli ustawę dotyczącą podatku od odsetek. Ten podatek dochodowy od odsetek to początek istniejącego w prawie od 1992 r. podatku od dochodów kapitałowych, który istnieje w PIT, chociaż jego działanie zostało zawieszone i wchodzi w życie 1 stycznia 2004 r. To wszystko są elementy reformy finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-176.11" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeżeli mówimy o sprawach dotyczących nadzoru nad Agencją Rynku Rolnego i Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, to chciałabym powiedzieć, że nowi prezesi tych agencji są w tej chwili zobligowani składać sprawozdania i co do zamiarów działania, i co do wyników swego działania, przed Radą Ministrów. Tak że mam nadzieję, że ta kontrola, której państwo się domagają, będzie kontrolą o wiele bardziej dokładną i o wiele bardziej permanentną niż miało to miejsce w okresach poprzednich.</u>
          <u xml:id="u-176.12" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Wreszcie pytania o to, czy rząd dostrzega znaczenie szarej strefy i dlaczego rząd spowodował, że budżet spowodował wzrost gospodarczy tylko o 1,4% w roku 2002. Proszę państwa, budżet był skonstruowany przy założeniu, że wzrost gospodarczy osiągnie 1% - ten wzrost gospodarczy mierzony wzrostem PKB. Budżet nie może spowodować sam z siebie wzrostu produktu krajowego brutto. Budżet może najwyżej stworzyć warunki do tego, żeby nastąpił wzrost. I należy się cieszyć, że budżet roku 2002 był realizowany, ze wszystkimi jego słabościami, tak, iż pozwolił na nie tylko zrealizowanie założonego wzrostu gospodarczego, ale stworzył warunki, które udało się wykorzystać, tym, którzy faktycznie tworzą produkt krajowy brutto, że udało się wykorzystać przedsiębiorcom istniejące warunki i dzięki temu mamy przyrost produktu krajowego brutto w zeszłym roku o 1,4%. Udało się coś jeszcze. Ten budżet stworzył warunki do tego, że ów trend wzrostowy, zapoczątkowany z końcem ubiegłego roku, bardzo nieśmiały początkowo, teraz przybiera na sile i z miesiąca na miesiąc otrzymujemy z Głównego Urzędu Statystycznego informacje wskazujące na to, iż następuje coraz szybszy, coraz wyraźniejszy wzrost gospodarczy, co dla wszystkich nas powinno być wiadomością miłą, bo jest to wiadomość wskazująca na to, że gospodarka przezwyciężyła pewne trudności realne i że w związku z tym nastąpi niewątpliwie poprawa również i strony finansowej gospodarki, co także odbije się na finansach publicznych w sposób korzystny.</u>
          <u xml:id="u-176.13" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Wreszcie pan poseł Cymański pyta o to, co dotyczyło skarbu państwa, a mówiła o tym pani minister Misterska. Pyta również o kwestię tego, czy rząd chce patrzeć na KRUS oczyma państwa posłów. Rząd w tej chwili podejmuje prace nad nowym ukształtowaniem ustawy o KRUS i będzie prowadził niewątpliwie szeroką debatę społeczną nad tym, w jaki sposób rozwiązać kwestię tak, aby wśród osób korzystających z KRUS nie znajdowały się te, które znajdować się nie powinny, ponieważ ich połączenie z rolnictwem jest czysto formalne. Ale z drugiej strony również, żeby było pewne zróżnicowanie obciążeniami na rzecz KRUS osób bogatych i osób biednych, z oczywistą ochroną tych biedniejszych. Tak jak zresztą we wszystkich innych swoich działaniach społecznych i świadczeniach społecznych rząd stara się ustalić je lepiej i wyraźniej adresować do osób biedniejszych.</u>
          <u xml:id="u-176.14" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Wreszcie jeszcze jedna sprawa, panie marszałku, przepraszam, ale niech mi będzie wolno, bo czuję się w obowiązku, aby to powiedzieć. Byli państwo łaskawi bardzo różnie oceniać wykonanie budżetu na rok 2002, a w związku z tym rozważać kwestię absolutorium dla rządu. Chciałabym, aby wszyscy ci, którzy dzisiaj mówili tyle o szarym człowieku, o jego doli, niedoli i o jego zadowoleniu czy braku zadowolenia z życia, zechcieli również uwzględnić i to, że oceniając budżet państwa i jego wykonanie - które, jak stwierdził pan prezes Najwyższej Izby Kontroli, w roku 2002 było jednak, mimo wszystkich trudności, wad i ułomności, lepsze niż miało to miejsce w latach poprzednich - zechcieli sobie zdać sprawę z tego, że oceniacie również wielką rzeszę bezimiennych urzędników, którzy pracują codziennie nad tym, aby zebrać z jednej strony dochody do tego budżetu, a z drugiej strony, aby w sposób możliwie jak najdoskonalszy, zgodny z prawem, przekazać te środki na zadania, które państwo również uznali za wskazane do finansowania, konstruując czy aprobując projekt budżetu państwa, jaki rząd przedłożył jesienią 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-176.15" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Mówiliście tu państwo o kwestiach oceny. Ci ludzie, którzy wykonali swoją pracę w sposób jak najlepszy w danych warunkach, mogą się czuć także rozczarowani tym, że wówczas, kiedy najbardziej groźna i najbardziej szanowana przez wszystkich tych urzędników instytucja, jaką jest Najwyższa Izba Kontroli, ich pracę ocenia poprawnie z różnych powodów, czasami trudnych dla tych ludzi do pojęcia - powodów politycznych, tak duża grupa państwa uważa, że oni na pozytywną ocenę za swoją pracę nie zasłużyli. To także proszę wziąć pod uwagę jutro, rozważając to, czy rządowi za budżet - co do którego wykonania, proszę mi wierzyć, tej długiej linii wykonań budżetu, mogę powiedzieć: wykonania, które było wreszcie dla wszystkich spokojne, bo budżet był cały czas płynny, wypłacalny, nie było ogniw, których nie było możliwości wypłacenia - za taki budżet i za jego wykonanie należy się brak absolutorium i brak uznania, że został on wykonany rzetelnie, nie według tego, co by się chciało otrzymać, ale według programu i projektu, jaki był zawarty w ustawie budżetowej, i wedle reguł i praw, jakie obowiązywały w Rzeczypospolitej w roku 2002. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-176.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-176.17" who="#HalinaWasilewskaTrenkner"> Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Bardzo rozumiem przedstawicieli opozycji, że muszą krytykować realizację budżetu, ale mimo wszystko ta ocena musi wymagać pewnej solidności. Pan poseł Jasiński na przykład mówi o tym, że podwyższono VAT na energię elektryczną - VAT-u nie podwyższono, było 22% i jest 22% - że wcale nie było więcej z podatków w 2002 r. - 8% wzrost podatków, wpływów to jest naprawdę w ciągu jednego roku bardzo dużo - że budżet niczego nie ustabilizował - jeżeli w roku 2002 nie było blokad wydatków, nie było korekt budżetu i w zasadzie wszystkie cele w zakresie realizacji wydatków, które były konieczne, zostały wykonane, to trudno powiedzieć, że budżet nie został ustabilizowany.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#StanisławStec">Zupełnie przeszedł siebie pan poseł Stanisław Stryjewski, który zarzucił, że budżet zniszczył gospodarkę, że był to budżet niszczycielski, że skutkiem tego budżetu było 3,5 mln bezrobotnych. Takie stwierdzenia, panie pośle, to nawet przedstawicielowi Ruchu Katolicko-Narodowego nie uchodzą, bo jest to po prostu zwykła demagogia i nieprawda.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#StanisławStec">Pan poseł Zagórny zasługę zmniejszenia inflacji przypisuje oczywiście tylko Narodowemu Bankowi Polskiemu. Myślę, że jest to również zasługa rządu, bo Narodowy Bank Polski aż tak niskiej inflacji nie przewidywał.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#StanisławStec">Co do jedynej poprawki pana posła Gruszki, Komisja Finansów Publicznych zajmie się nią jutro. Podzielam zdanie pana posła odnośnie do pewnych oszczędności będących wynikiem korekty ustawy, jeśli chodzi o wykonawców programu komputerowego, ale czy te oszczędności faktycznie będą, to zobaczymy. Jedno jest pewne: system standardowy realizowano do 8 lipca 2003 r., mimo iż Rada Ministrów 22 listopada 2002 r. podjęła decyzję, że przez trzy najbliższe lata będzie w naszym kraju funkcjonował system uproszczony. Dopiero teraz agencja uzgadnia z wykonawcą programu, w jaki sposób dostosować, przestawić system standardowy na system uproszczony. Jest to niewątpliwe niewłaściwe działanie ze strony Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#DonaldTusk">Panie pośle, a pan w jakiej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Kuchciński: Formalnej, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#DonaldTusk">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MarekKuchciński">Panie Marszałku! Ponieważ nie otrzymałem odpowiedzi na swoje pytanie, prosiłbym pana marszałka o spowodowanie, żeby została przekazana mnie i Wysokiej Izbie na piśmie. Przypomnę: dotyczy to przedstawienia, rokrocznie przy sprawozdaniu z budżetu państwa, informacji rządu o realizacji zasady rozwoju zrównoważonego. Nie muszę chyba mówić o konstytucyjności tej zasady. Jest to pewna nowość, rozumiem, ale rząd powinien się dostosowywać do zmieniających się przepisów, nie tylko międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#MarekKuchciński">Po drugie, kwestia braku wsparcia samorządów w odniesieniu do naszego przygotowania do Unii Europejskiej. Ubiegłoroczny budżet na to bardzo zasadniczo wskazuje. I po trzecie, złamanie dyscypliny finansów publicznych przez wojewodę podkarpackiego.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#MarekKuchciński">Uprzejmie proszę, panie marszałku, żeby te sprawy zostały przedstawione pisemnie Wysokiej Izbie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#DonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#DonaldTusk">Bardzo proszę adresatów pytań pana posła o pisemne przedstawienie tych kwestii. To rzeczywiście będzie najwłaściwsza droga działania.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#DonaldTusk">Wysoki Sejmie! Stwierdzam, że Sejm wysłuchał sprawozdania z działalności Narodowego Banku Polskiego w 2002 r. przedstawionego przez pana prezesa Leszka Balcerowicza oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#DonaldTusk">W związku ze zgłoszonymi poprawkami do projektu uchwały w przedmiocie absolutorium proponuję, aby Sejm skierował projekt uchwały do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia zgłoszonej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#DonaldTusk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#DonaldTusk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2002 r. (druk nr 1707) wraz z opinią Komisji do Spraw Kontroli Państwowej (druk nr 1767).</u>
          <u xml:id="u-181.8" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Mirosława Sekułę.</u>
          <u xml:id="u-181.9" who="#DonaldTusk">Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2002 r. W sprawozdaniu zawarto podstawowe informacje o samej Izbie oraz o działaniach podejmowanych przez nią w 2002 r. Prezentuje ono w szerokim zakresie działalność kontrolną. Przedstawia także dane o funkcjonowaniu Izby jako instytucji kontroli państwowej, o jej strukturze, pracownikach, wykonaniu budżetu, działalności kolegium, informatyzacji pracy kontrolerskiej. Dużo miejsca poświęcono w sprawozdaniu współpracy z Sejmem, w tym uczestnictwu Izby w procesie legislacyjnym. Odrębne miejsce w sprawozdaniu zajęły działania związane z dostosowaniem Najwyższej Izby Kontroli do członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Najwięcej miejsca poświęcono jednak omówieniu stwierdzonych przez NIK nieprawidłowości w najważniejszych obszarach działalności państwa.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#MirosławSekuła">Obok kontroli wykonania budżetu państwa oraz kontroli okołobudżetowych, w których efekcie sporządzona została analiza wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej oraz opinia w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów, Izba zakończyła w 2020 r. badania 77 tematów kontroli planowych. Przeprowadziła ponadto kontrole doraźne dotyczące 275 tematów. W ramach kontroli planowych i doraźnych skontrolowano 3770 jednostek. Do kierowników jednostek kontrolowanych oraz do właściwych organów państwowych i samorządowych skierowano 3973 wystąpienia pokontrolne. W minionym roku Izba przedłożyła Wysokiemu Sejmowi łącznie 177 informacji o wynikach kontroli.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#MirosławSekuła">Chciałbym w tym miejscu zaakcentować, że kontrole planowe prowadzone były zgodnie z priorytetowymi kierunkami kontroli ustalonymi na lata 2000–2002 przez Kolegium Najwyższej Izby Kontroli. Koncentrowały się one wokół zagadnień o podstawowym znaczeniu dla państwa. Zaliczono do nich: finanse publiczne, gospodarowanie majątkiem publicznym, wdrażanie reform ustrojowych państwa, działalność państwa w rozwiązywaniu najważniejszych problemów społecznych, bezpieczeństwo wewnętrzne, procesy integracyjne oraz działania antykorupcyjne. Podejmowane przez NIK kontrole miały związek z sugestiami komisji sejmowych, zgłoszonymi na etapie budowania planu pracy Izby na 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#MirosławSekuła">Miarą skali nieprawidłowości, a zarazem ilustracją efektywności działalności kontrolnej Izby są niewątpliwie tzw. efekty finansowe kontroli, a zwłaszcza wysokość kwot odzyskanych w związku z działaniami pokontrolnymi. W 2002 r. były one nadal znaczące. Izba ujawniła nieprawidłowości finansowe w wysokości ponad 2900 mln zł. W rezultacie prowadzonych przez Izbę działań pokontrolnych budżetowi państwa, budżetom jednostek samorządowych i kontrolowanym podmiotom udało się odzyskać łącznie 336 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#MirosławSekuła">Do ważnych efektów należy także zaliczyć działania podejmowane w następstwie wniosków pokontrolnych. Ich intencją jest poprawa zarówno efektywności, skuteczności funkcjonowania podmiotów kontrolowanych, jak i - co jest szczególnie ważne - jakości funkcjonowania państwa w określonych sferach. W Izbie przykłada się do tego dużą wagę. Na przykład sprawdzanie skuteczności realizacji wniosków w obszarze finansów publicznych jest stałym punktem tematyki tej kontroli. Inną formą badania realizacji tego rodzaju wniosków są kontrole sprawdzające, jako narzędzie sprawdzania efektów działalności kontrolnych. Kontrolerzy są zobligowani do sprawdzania sposobu wykorzystania wniosków z poprzednich kontroli w każdym kontrolowanym podmiocie. Oznacza to, że możemy mówić o utworzeniu systemu monitorowania i analizy realizacji tego rodzaju wniosków.</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#MirosławSekuła">Jednak najważniejszym efektem działalności Izby jest prewencyjny charakter naszych kontroli. Przekonanie o nieuchronności kontroli wydatkowania środków publicznych zwiększa staranność wydatkowania tych środków.</u>
          <u xml:id="u-182.6" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rok 2002 był, jak już wspomniałem, ostatnim rokiem realizacji 3-letniego planu działań kontrolnych. Prezentowane w sprawozdaniu oceny sformułowane zostały więc szerzej niż z perspektywy jednego roku. Uwzględniają one w niektórych przypadkach wyniki badań przeprowadzonych w ciągu całego 3-letniego okresu.</u>
          <u xml:id="u-182.7" who="#MirosławSekuła">W wyniku przeprowadzonych kontroli Najwyższa Izba Kontroli od wielu lat już stwierdza nieprawidłowości w pozyskiwaniu dochodów budżetowych. Nader często jest to skutkiem niesprawności organów państwa w ich pozyskiwaniu. Szczególnie kulało egzekwowanie zaległości podatkowych przez aparat skarbowy, ściąganie należności z tytułu mandatów za wykroczenia w ruchu drogowym i pobieranie opłat drogowych. Izba wskazała kolejne luki, którymi wyciekały pieniądze należne budżetowi. Również wydatkowanie środków publicznych nierzadko odbywało się z naruszeniem zasad gospodarności. Na podstawie lektury wyników kontroli często odnosi się wrażenie, iż dysponenci środków publicznych zapominają, że środki te nie zostały oddane im na własność. Przeciwnie są dobrem wspólnym i dla dobra ogółu powinny zostać jak najlepiej spożytkowanie. Nie może więc być usprawiedliwienia i pobłażania dla niefrasobliwego wydawania pieniędzy publicznych. Nie może być też przyzwolenia dla niegospodarności i stawiania interesu własnego ponad interes publiczny.</u>
          <u xml:id="u-182.8" who="#MirosławSekuła">W czasie kontroli rejestrowane są także liczne przypadki nieprzestrzegania przepisów prawa. Nierespektowanie norm prawnych przez organy administracji publicznej różnych szczebli jest tym groźniejsze, że godzi wprost w fundamenty prawa, podważa zaufanie obywateli do jego organów. Warto zaznaczyć, że w ubiegłym roku organy administracji publicznej i inne państwowe podmioty wydatkowały z naruszeniem prawa kwotę przekraczającą 900 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-182.9" who="#MirosławSekuła">Wiele perturbacji powoduje niewywiązywanie się przez organy administracji rządowej z obowiązku przygotowania do wchodzących w życie ustaw aktów wykonawczych, bez których owe ustawy nie mogą funkcjonować w ogóle bądź funkcjonują jedynie częściowo. Każdego roku Izba pokazuje przypadki niegospodarności, strat ponoszonych przez państwowe agencje i fundusze, wynikających ze złej organizacji, braku dbałości o interes publiczny, a niekiedy także ze złej woli i nieuczciwości. Kontrole te skłaniają do mało krzepiącego wniosku, że w wielu przypadkach interesy skarbu państwa nie są właściwie respektowane. Brakowało należytej troski o powierzone mienie, staranności i rzetelności w podejmowanych działaniach. Sytuacja ta była możliwa ze względu na bierną postawę organów założycielskich i rad nadzorczych, które nie wywiązały się należycie ze swoich nadzorczych i kontrolnych obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-182.10" who="#MirosławSekuła">Jedną z głównych przyczyn stanu, o którym mówiłem wyżej, jest nieegzekwowanie odpowiedzialności za podejmowane decyzje i ich skutki. Przykładem jest działalność kierownictw i rad nadzorczych podmiotów państwowych nieponoszących praktycznie żadnych konsekwencji swoich niegospodarnych decyzji. Kolejną przyczynę stanowi tolerowanie łamania obowiązujących przepisów, obchodzenie ich lub naginanie, co zdarza się nagminnie np. w odniesieniu do ustawy o zamówieniach publicznych. Ciągle w niezadowalający sposób działa system nadzoru i kontroli. Znaczna część spośród wskazywanych przez Izbę nieprawidłowości różnego rodzaju i skali mogło zaistnieć jedynie jako konsekwencja tego właśnie braku. Niedopełnienie obowiązków zarówno przez nadzorowanych, jak i nadzorujących jest przypadłością tak częstą, że niesprawność systemu kontroli i nadzoru ze względu na powszechność tego zjawiska stała się nieomal swego rodzaju smutną prawidłowością.</u>
          <u xml:id="u-182.11" who="#MirosławSekuła">Inną taką negatywną prawidłowość stanowi brak właściwej reakcji na uwagi i wnioski Najwyższej Izby Kontroli. Izba wielokrotnie, zarówno konsekwentnie, jak i bezskutecznie, zwracała uwagę na potrzebę usprawnienia procesów legislacyjnych wewnątrz administracji rządowej. Równie często z takim samym rezultatem we wnioskach pokontrolnych była mowa o przewlekłości postępowań administracyjnych i niedotrzymywaniu obowiązujących terminów, a także o niedoskonałości systemu kontroli wewnętrznej mającej poważny wpływ na stan finansów publicznych. Zjawiskiem niepokojącym jest wyraźna niewydolność informatyczna administracji publicznej. W ciągu ostatnich lat nie udało się zakończyć wielu rozpoczętych projektów, co spowodowało, że kuleje funkcjonowanie licznych instytucji, służb i programów.</u>
          <u xml:id="u-182.12" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Wiele uwagi w sprawozdaniu Izba poświęciła działaniom antykorupcyjnym, metodom przeciwdziałania tej niszczącej państwo patologii. Należy zadać pytanie, co jest podłożem rozwoju korupcji? Odpowiedź wbrew pozorom nie jest wcale trudna. Otóż korupcja jest niewątpliwie wskaźnikiem, że w relacjach państwo - społeczeństwo występują poważne nieprawidłowości, to one są podłożem rozwoju korupcji. Widzimy trzy najważniejsze grupy nieprawidłowości w relacjach państwo - społeczeństwo, a tak naprawdę w relacjach państwo - obywatel. Pierwsza to nadmiar władzy ekonomicznej funkcjonariuszy państwa nad obywatelami. Druga to korzystne warunki dla konfliktu interesów. I trzecia to brak reguł jawnego funkcjonowania lobby wpływającego na działalność organów władzy publicznej. Te nieprawidłowości są podłożem rozlicznych korzyści korupcyjnych. Ich opanowanie niestety nie jest, ani nie będzie, proste. Dotychczasowe doświadczenia Izby, udokumentowane wynikami kontroli, upewniają, że dochodzi do korupcji wówczas, kiedy nadmiar kompetencji skupiony jest w ręku jednego urzędnika, kiedy panuje dowolność w podejmowaniu decyzji, kiedy zawodzi kontrola wewnętrzna i brakuje specjalnych rozwiązań antykorupcyjnych. Ustalenia kontroli zakończonych w minionym roku wskazują, że sytuacja w tej dziedzinie nie uległa większym zmianom.</u>
          <u xml:id="u-182.13" who="#MirosławSekuła">Najwyższa Izba Kontroli jako naczelny organ kontroli państwowej jest szczególnie zainteresowana sprawnie funkcjonującym systemem kontroli wewnętrznej, zwłaszcza tworzeniem silnych komórek audytu wewnętrznego. Brak takiego systemu w jednostkach sektora finansów publicznych może poważnie ograniczać możliwości wykrywania błędów i nieprawidłowości w dysponowaniu środkami publicznymi. Sprawnie działające komórki kontroli wewnętrznej niewątpliwie zmniejszają ryzyko powstania korupcji, a tym samym ryzyko niecelowego i niegospodarnego wydatkowania środków. Kwestia ta ma szczególne znaczenie w aspekcie procesu integracji europejskiej i napływu do Polski w znacznej skali środków unijnych.</u>
          <u xml:id="u-182.14" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Izba jest także orędownikiem ścisłego współdziałania z innymi organami państwa. Koordynacja działań oraz promowanie metod badawczych jest jednym z narzędzi poprawy skuteczności funkcjonowania systemu kontroli w państwie. Izba dąży więc do harmonizowania wewnętrznej kontroli finansowej i audytu, a tym samym zwiększenia jej skuteczności i efektywności. Izba nadała ramy tej współpracy przez zawarcie porozumień z ministrem finansów, Krajową Radą Regionalnych Izb Obrachunkowych i Urzędem Zamówień Publicznych. Na przykład w porozumieniu zawartym między prezesem Najwyższej Izby Kontroli i prezesem Urzędu Zamówień Publicznych określono zasady współdziałania obu instytucji w bardzo korupcjogennej sferze, jaką są zamówienia publiczne. Wspólne działania mają zapewnić lepsze niż dotychczas stosowanie przepisów ustawy o zamówieniach publicznych w sektorze publicznym. Strony zobowiązały się również do wspólnych działań na rzecz opracowywania projektów nowych rozwiązań prawnych mających znaczenie dla realizacji przyjętych celów, inspirowania działań o charakterze edukacyjno-informacyjnym, a także do wymiany informacji i doświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-182.15" who="#MirosławSekuła">Wspomnieć również należy o rozwijającej się współpracy Najwyższej Izby Kontroli z międzynarodowymi i krajowymi organizacjami, które głoszą hasła walki z korupcją. W 2002 r. polegała ona głównie na udzielaniu eksperckiego wsparcia w prowadzonych badaniach kontrolnych, aktywnym udziale w konferencjach i szkoleniach oraz opracowywaniu raportów. Podstawową metodą rozpoznawania mechanizmów sprzyjających zjawisku korupcji jest analiza nieprawidłowości stwierdzonych w toku kontroli oraz uregulowań prawnych obowiązujących w poszczególnych obszarach badanych przez Izbę. Do sfer najbardziej zagrożonych korupcją Izba nadal zalicza prywatyzację, gospodarowanie majątkiem publicznym, funkcjonowanie funduszy celowych i agencji, udzielanie zezwoleń i koncesji. Ograniczanie korupcji, do czego w dużym stopniu mogą przyczynić się sprawnie działające komórki audytu wewnętrznego, nabiera szczególnego znaczenia w aspekcie procesu integracji europejskiej i napływu do Polski coraz większych środków finansowych. Mamy też nadzieję, że obowiązujące od 1 lipca tego roku zmienione przepisy karne i poprawiona procedura będą skutecznymi narzędziami w walce z korupcją.</u>
          <u xml:id="u-182.16" who="#MirosławSekuła">Wyniki bieżących badań kontrolnych stały się podstawą opracowania pod nazwą „Zagrożenie korupcją w świetle badań kontrolnych Najwyższej Izby Kontroli”. Dokument ten z początkiem bieżącego roku został przedłożony Sejmowi. Wychodzi on naprzeciw oczekiwaniom marszałka Sejmu oraz całego Sejmu. Marszałek Sejmu we wrześniu ubiegłego roku wyraził przekonanie, że wśród działań kontrolnych Izby przeciwdziałanie korupcji pozostanie jednym z głównych jej zadań w najbliższych latach. Zapewniamy, że tak będzie. Powstały w Izbie dokument „Strategia Najwyższej Izby Kontroli - misja i wizja” jednocześnie stanowi, że dbałość o gospodarność i skuteczność w służbie publicznej dla Rzeczypospolitej jest misją Najwyższej Izby Kontroli. Przeciwdziałanie korupcji jest w tym kontekście logicznym następstwem owego stwierdzenia, które może być nawet dewizą Izby.</u>
          <u xml:id="u-182.17" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustalenia kontroli poczynione przez Najwyższą Izbę Kontroli w najważniejszych obszarach działalności państwa zrelacjonowałem jedynie w bardzo dużym skrócie. Pełny obraz działalności Najwyższej Izby Kontroli w minionym roku został zawarty w przedłożonym sprawozdaniu. W kontekście przedstawionych przez Izbę wyników kontroli, gdy opinia publiczna dowiaduje się o nieprawidłowościach, zaniedbaniach bądź wręcz o poczynaniach mogących stanowić przestępstwo, często pojawiają się pytania o skuteczność naszych kontroli. Izba wykrywa i ujawnia nieprawidłowości, natomiast to właściwe organy państwa powinny wykorzystywać wyniki kontroli Izby, wykazywać większą determinację i konsekwencję w usuwaniu nieprawidłowości i likwidacji ich skutków. W okresie sprawozdawczym Izba przedstawiła w informacjach o wynikach kontroli łącznie 137 wniosków o zmianę prawa, tzw. wniosków de lege ferenda. Z wniosków tych zrealizowano 21 oraz 3 częściowo. Kontynuując ten wątek, chciałbym zaznaczyć, że jeżeli ze skutecznością kontrolnego działania Izby miałoby się utożsamiać ukaranie tego, kto na to zasłużył, naprawienie błędów w pracy skontrolowanych przedmiotów czy też usunięcie błędów systemowych, to na wnioski Izby musiałyby szybko i skutecznie reagować właściwe organy władzy publicznej. Opóźnienie lub brak takiego odzewu i w konsekwencji bezkarność sprawców oraz pozostawienie ujawnionej nieprawidłowości bez właściwej reakcji godzi faktycznie w podstawy państwa.</u>
          <u xml:id="u-182.18" who="#MirosławSekuła">W minionym roku, podobnie jak w latach poprzednich, Izba prowadziła intensywne prace związane z dostosowaniem Najwyższej Izby Kontroli do wymogów członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Będąc naczelnym organem kontroli państwowej, zobowiązanym do kontrolowania organów państwa i innych jednostek, powinna, co jest zrozumiałe, sama spełniać najwyższe wymagane standardy jakości. Z pełną odpowiedzialnością i satysfakcją mogę poinformować Wysoki Sejm, że dotychczasowe dokonania Izby w tej dziedzinie zostały pozytywnie ocenione przez Komisję Europejską. W publikowanym corocznie raporcie okresowym o postępach Polski na drodze do członkostwa z 9 października 2002 r. odnotowano m.in., że Najwyższa Izba Kontroli spełnia kryteria właściwie działającego najwyższego organu kontrolnego. Operacyjna i funkcjonalna niezależność Najwyższej Izby Kontroli oraz zakres prowadzonych kontroli są całkowicie satysfakcjonujące, podobnie jak mechanizm debaty nad zaleceniami pokontrolnymi w parlamencie. Do tej pozytywnej oceny przyczyniło się niewątpliwie opracowanie i wdrożenie dokumentu „Strategia Najwyższej Izby Kontroli - misja i wizja”, będącego ogólnym, wieloletnim programem rozwoju Izby, a także standardów kontroli NIK.</u>
          <u xml:id="u-182.19" who="#MirosławSekuła">Warto w tym miejscu przypomnieć pierwszy krok, jaki Izba postawiła w procesie integracji z Unią Europejską. Na spotkaniu prezesów najwyższych organów kontroli krajów Europy Środkowej i Wschodniej oraz Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w Warszawie w marcu 1998 r. w oparciu o wniosek prezesów powstała grupa robocza pod przewodnictwem Najwyższej Izby Kontroli, która przygotowała dokument „Zalecenia w sprawie funkcjonowania najwyższych organów kontroli w kontekście integracji europejskiej”. Półtora roku później w Pradze, w październiku 1999 r., prezesi z tych krajów i Europejskiego Trybunału Obrachunkowego zaakceptowali 11 zaleceń i przyjęli dokument do wiadomości, zobowiązując się jednocześnie do nadania zaleceniom wysokiej rangi w rozwoju swoich instytucji.</u>
          <u xml:id="u-182.20" who="#MirosławSekuła">Jednym z podstawowych wymogów przedakcesyjnych stawianych Najwyższej Izbie Kontroli było opracowanie „Podręcznika kontrolera”. Informuję, że 25 czerwca r. zatwierdziłem wspomniany dokument do stosowania przez pracowników wykonujących i nadzorujących czynności kontrolne. Chciałbym zaakcentować, że wspomniany podręcznik to wynik konsekwentnego realizowania strategii Izby. Jego przyjęcie oznacza, że w Najwyższej Izbie Kontroli stawia się na profesjonalizm w działaniu, na obiektywne, bezstronne ustalanie i uczciwe prezentowanie faktów, na dokonywanie ocen przy użyciu jednolitych kryteriów, na prezentowanie stanowiska Izby jedynie na podstawie rzetelnie przedstawionych faktów, zgodnie z najlepszą wiedzą i doświadczeniem. Wdrożenie do praktyki „Podręcznika kontrolera” to zadanie niewątpliwie trudne i wymagające wysiłku, lecz nie do przecenienia w dłuższym horyzoncie czasowym. Chciałbym zaznaczyć, że zadania kontrolne realizuje zatrudniana w Najwyższej Izbie Kontroli wysoko kwalifikowana kadra kontrolerów, specjalistów w liczbie ponad 1250 osób. Posiada ona wyższe wykształcenie, w większości o kierunku prawniczym lub ekonomicznym. Spośród kontrolerów 75 osób legitymuje się tytułem doktora nauk. Dane te wskazują, że Izba dysponuje potencjałem kadrowym umożliwiającym w szybkim czasie wprowadzenie nowych zasad do praktyki kontrolerskiej.</u>
          <u xml:id="u-182.21" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Prezentując dokonania Najwyższej Izby Kontroli w roku minionym, nie mogę pominąć innych ważnych sfer aktywności Izby. Z pewnością zaliczam do nich współpracę z parlamentem, wyrażającą się m.in. udziałem przedstawicieli Izby w prawie 700 posiedzeniach komisji sejmowych. Na posiedzeniach tych prezentowali oni wyniki przeprowadzonych kontroli, w tym zwłaszcza kontroli wykonania budżetu państwa. Upoważnieni przedstawiciele Izby brali także udział w pracach legislacyjnych prowadzonych w komisjach sejmowych, prezentując stanowisko Izby zarówno w sprawach poselskich inicjatyw ustawodawczych, jak też wnoszonych do Sejmu projektów rządowych.</u>
          <u xml:id="u-182.22" who="#MirosławSekuła">Znaczącym obszarem działalności Najwyższej Izby Kontroli w ubiegłym roku były kontakty z organizacjami zrzeszającymi najwyższe organy kontroli i utrzymywanie kontaktów dwustronnych. W 2002 r. współpraca międzynarodowa koncentrowała się głównie na przygotowaniu Izby do funkcjonowania w warunkach członkostwa w Unii Europejskiej. Realizowana była w ramach kontaktów z najwyższymi organami kontroli krajów kandydujących i krajów członkowskich Unii, jak również z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym. Wyrazem uznania dla działalności Izby było ponowne powierzenie jej w maju 2002 r. funkcji koordynatora Grupy Roboczej EUROSAI do Spraw Kontroli Środowiska. Na uwagę zasługuje także zacieśniająca się z każdym rokiem współpraca z Narodowym Urzędem Kontroli Wielkiej Brytanii.</u>
          <u xml:id="u-182.23" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pełny obraz działalności Najwyższej Izby Kontroli w minionym roku znajdzie pan marszałek, panie posłanki i panowie posłowie w sprawozdaniu, które miałem zaszczyt w skrócie przedstawić. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-182.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#TomaszNałęcz">Bardzo dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Pęczaka w celu przedstawienia opinii komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#AndrzejPęczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Komisja do Spraw Kontroli Państwowej w trakcie procesu formułowania opinii o działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2002 r. przeanalizowała przedłożone na piśmie sprawozdanie oraz wykorzystała opinie, materiały i informacje uzyskane w trakcie posiedzeń komisji. Posiedzenia te poświęcone były głównie ocenie wyników realizowanych działań kontrolnych. Komisja na swych posiedzeniach dokonywała oceny innych dziedzin działalności Najwyższej Izby Kontroli. M.in. analizowaliśmy współpracę Izby z regionalnymi izbami obrachunkowymi w warunkach wzrostu znaczenia samorządu terytorialnego oraz wzrostu jego samodzielności finansowej; poddaliśmy ocenie współpracę z organami prokuratury w zakresie wykorzystywania przez nią wniosków pokontrolnych; wielokrotnie analizowaliśmy dostosowanie metodyki kontroli do zaleceń Unii Europejskiej; poddawaliśmy ocenie metodologię wykonywania zadań kontrolnych, szczególnie dotyczyło to kontroli wykonania budżetu.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#AndrzejPęczak">Komisja uważa za słuszne zalecenie raportu przygotowanego przez najwyższe organy kontroli krajów Europy Środkowej i Wschodniej, Cypru, Malty i Europejski Trybunał Obrachunkowy, stwierdzającego, że najwyższy organ kontroli powinien być gotowy w razie potrzeby służyć komisjom parlamentarnym pomocą w monitorowaniu działań podejmowanych w następstwie kontroli, a wyniki czynności sprawdzających należy przedstawiać właściwej komisji sejmowej, zwłaszcza jeżeli okaże się, że działań naprawczych nie podjęto. Uważamy, że realizacja tego przedłożenia powinna przyczynić się do zwiększenia pewności, że kontrolowane jednostki podejmą odpowiednie kroki.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#AndrzejPęczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szczególnego podkreślenia wymaga rola, jaką odgrywa Najwyższa Izba Kontroli w działaniach antykorupcyjnych. Komisja uważa, że Najwyższa Izba Kontroli w prowadzonych badaniach kontrolnych, koncentrując się na rozpoznawaniu obszarów zagrożonych korupcją i wskazywaniu mechanizmów patologicznych w funkcjonowaniu instytucji publicznych, posiada odpowiednie rozeznanie odnośnie do przepisów prawa, które w praktyce podlegają dowolnemu stosowaniu i mogą mieć charakter korupcjogenny. Komisja stwierdza, że przedstawione przez Najwyższą Izbę Kontroli podstawowe obszary zagrożenia korupcją wymagają zdecydowanych działań mających na celu zapobieganie tym patologiom. Zagrożenia dotyczą przede wszystkim prywatyzacji, gospodarowania majątkiem publicznym, udzielania zamówień publicznych i koncesji, ustanawiania kontyngentów. Odnoszą się one również do działalności funduszy celowych i agencji, administracji skarbowej, służb celnych, organów nadzoru i inspekcji, Policji, a także finansowania badań naukowych. Podejmowane przez Najwyższą Izbę Kontroli działania staraliśmy się wzmocnić przedsięwzięciami realizowanymi przez komisję. Wsparte zostały one także działaniami rządu, którego program walki z korupcją przewiduje wiele działań systemowych.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#AndrzejPęczak">Niezmiernie istotny jest stan realizacji najważniejszych wniosków antykorupcyjnych wysuwanych przez Najwyższą Izbę Kontroli. Komisja zwróciła się do Najwyższej Izby Kontroli o przedstawienie na podstawie ustaleń kontrolnych wykazu przepisów, które należałoby uściślić ze względu na możliwość ich dowolnego stosowania czy też dowolnej interpretacji, co może im nadawać charakter korupcjogenny. Komisja w oparciu o wyniki kontroli NIK stwierdziła, że szczególnie pilna potrzeba wyeliminowania mechanizmów korupcjogennych występuje w systemie funkcjonowania podmiotów sektora publicznego. Dotyczyć to może np. nadmiaru kompetencji w gestii jednego urzędnika, dowolności w podejmowaniu decyzji, lekceważenia dokumentacji i sprawozdawczości, słabości kontroli wewnętrznej.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#AndrzejPęczak">Komisja podziela opinię Najwyższej Izby Kontroli, że w wielu ustawach funkcjonujące obecnie rozwiązania antykorupcyjne są mało skuteczne. Szczególnej analizie należy poddać skuteczność funkcjonowania ustawodawstwa antykorupcyjnego dotyczącego administracji państwowej i samorządowej. W efekcie bardzo ciekawej dyskusji Komisja do Spraw Kontroli Państwowej na podstawie analizy przedstawionych przez Najwyższą Izbę Kontroli i rząd materiałów potwierdziła potrzebę podjęcia inicjatyw ustawodawczych eliminujących dwuznaczności interpretacyjne i przedłożyła Sejmowi projekt uchwały stymulujący intensyfikację działań prawnych zapobiegających korupcji.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#AndrzejPęczak">Jak już wspomniałem, komisja oceniła stopień dostosowania Najwyższej Izby Kontroli do europejskich standardów kontrolnych w aspekcie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. W ubiegłym roku Najwyższa Izba Kontroli sfinalizowała dotychczasowe działania ukierunkowane na dostosowanie NIK do oczekiwań Unii Europejskiej. Oznacza to, że najwyższy organ kontroli państwowej w Polsce prowadzi działania kontrolne zgodnie z najlepszymi standardami europejskimi i światowymi, przynależnymi tej dziedzinie na świecie. NIK, jak wynika ze sprawozdania z działalności w 2002 r. i znanych komisji działań praktycznych, opracowała strategiczny plan własnego rozwoju, zawarty w dokumencie pn.: Strategia Najwyższej Izby Kontroli - Misja i Wizja, Standardy Kontroli NIK i Podręcznik Kontrolera. Ma zatem Najwyższa Izba Kontroli prawo do satysfakcji z oceny przedstawionej w opublikowanym raporcie Komisji Europejskiej w październiku 2002 r. i z tego, że spełnia ona kryteria niezbędne do właściwego wypełniania funkcji najwyższego organu kontroli państwowej. Należy także podkreślić, że wyrazem uznania dla działalności Najwyższej Izby Kontroli było ponowne powierzenie jej w ubiegłym roku przez Kongres EUROSAI funkcji koordynatora Grupy Roboczej ds. Kontroli Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#AndrzejPęczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja na bieżąco oceniała działalność kontrolną Najwyższej Izby Kontroli i nie wnosi uwag do tego zakresu działalności. Zgodnie z normami konstytucyjnymi i ustawowymi działalność kontrolna Izby w 2002 r. koncentrowała się na kontrolach wykonania budżetu państwa. Przy kontroli tej dziedziny, można tak powiedzieć, działalności, zostały wykorzystane metody audytu wewnętrznego; dokonano tego po raz pierwszy. Wyniki tych kontroli oraz innych równolegle prowadzonych kontroli doraźnych posłużyły do sporządzenia przez Najwyższą Izbę Kontroli dwóch bardzo ważnych dla Sejmu dokumentów, a mianowicie analizy wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2002 r. oraz opinii w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-184.7" who="#AndrzejPęczak">W roku 2002 NIK zrealizowała, jak podkreślał pan prezes, 98 kontroli związanych z wykonaniem budżetu oraz przeprowadziła inne tematyczne badania w ramach 77 innych działań kontrolnych. Planowanymi i doraźnymi kontrolami zostało objętych prawie 3,8 tys. podmiotów, głównie publicznych. W wyniku kontroli wysłano do właściwych adresatów 4 tys. wystąpień pokontrolnych. W 2002 r. Izba przedłożyła Sejmowi 177 informacji o wynikach kontroli, które wykorzystywane były przez posłów w pracach sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-184.8" who="#AndrzejPęczak">Pozytywnie należy ocenić, a właściwie zaakcentować, że działalność kontrolna NIK była prowadzona w sposób planowy. NIK zrealizowała w roku 2002 kontrole zgodnie z wewnętrznie ustalonymi priorytetami kontrolnymi na lata 2000–2002. Priorytetami tymi były: finanse publiczne, gospodarowanie majątkiem publicznym, wdrażanie reform ustrojowych państwa, działalność państwa w rozwiązywaniu najważniejszych problemów społecznych, bezpieczeństwo wewnętrzne, procesy integracyjne i działania antykorupcyjne.</u>
          <u xml:id="u-184.9" who="#AndrzejPęczak">Konstruując plan swojej działalności, Najwyższa Izba Kontroli wykorzystywała również - co należy podkreślić - sugestie tematów kontroli zgłoszone przez komisje sejmowe. W 2002 r. zakończył się kolejny 3-letni okres wieloletniego planowania działań kontrolnych. Prowadzenie kontroli według tych samych priorytetowych kierunków sprzyja, zdaniem NIK, pogłębionej ocenie badanych zjawisk i wyciągnięciu wniosków, co znalazło zresztą wyraz w zaprezentowanym sprawozdaniu z działalności NIK za 2002 r. Pozwala to także stwierdzić, że od lat Izba rejestruje uporczywie powtarzające się nieprawidłowości, dotyczące np. planowania i wydatkowania dochodów budżetowych. Wiele perturbacji powoduje niewywiązywanie się odpowiednich organów z obowiązku terminowego przygotowania aktów wykonawczych do wchodzących w życie ustaw, bez których te ustawy nie mogą praktycznie funkcjonować bądź funkcjonują tylko częściowo. Każdego roku Izba uwypukla przypadki niegospodarności, strat ponoszonych przez państwowe agencje i fundusze, wynikające ze złej organizacji, braku dbałości o interes publiczny, a niekiedy także ze złej woli i nieuczciwości. Zwraca także uwagę na niefrasobliwość, z jaką niejednokrotnie wydawane są publiczne pieniądze. Ich dysponenci zdają się zapominać, że środki publiczne nie zostały oddane w ich nieograniczone władanie, nie są ich własnością, ale wspólnym dobrem, którym mają oszczędnie gospodarować i za które ponoszą odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-184.10" who="#AndrzejPęczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na podkreślenie zasługują efekty finansowe kontroli prowadzonych przez Najwyższą Izbę Kontroli. Należy przychylić się do poglądu, że akceptowanym miernikiem skali ujawnionych przez kontrole nieprawidłowości mogą być tzw. finansowe efekty kontroli. W roku 2002 NIK ujawniła nieprawidłowości finansowe w wysokości 2,9 mld zł, z tego z naruszeniem przepisów prawa wydatkowano ponad 900 mln zł, uszczuplenia w dochodach wyniosły również ponad 900 mln zł, zaś inne nieprawidłowości finansowe - prawie 1,1 mld zł. Wymiernym efektem działalności czy właściwie konstruktywnej działalności Najwyższej Izby Kontroli są kwoty odzyskane dla budżetu państwa i budżetów samorządowych. W roku 2002 odzyskano łącznie ponad 330 mln zł, a dla porównania powiem, że wydatki budżetowe Izby wyniosły w 2002 r. 196 mln zł. Efektem każdej kontroli są wnioski pokontrolne. Realizacja tych wniosków pozostawia, zdaniem komisji, wiele do życzenia. Dzieje się tak, mimo że Najwyższa Izba Kontroli sprawdza stan ich realizacji w jednostkach uprzednio kontrolowanych. Wśród tych wniosków pokontrolnych ważną częścią są tzw. wnioski legislacyjne, czyli takie wnioski, które powinny być uwzględniane w pierwszej kolejności przez Najwyższą Izbę. Ze 137 takich wniosków Izby w 2002 r. zrealizowanych zostało tylko 21. Istnieje zatem potrzeba wypracowania dodatkowych mechanizmów prawnych, które poprawiłyby stan w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-184.11" who="#AndrzejPęczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja wysoko ocenia wykonywanie przez Najwyższą Izbę Kontroli obowiązków wobec organów Sejmu. Przedstawiciele Izby zawsze czynnie uczestniczą w posiedzeniach komisji sejmowych. Według sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w roku 2002 i na podstawie tego, co przed chwilą z tej trybuny powiedział pan prezes, przedstawiciele Izby uczestniczyli w 698 posiedzeniach komisji sejmowych, w tym we wszystkich posiedzeniach Komisji do Spraw Kontroli Państwowej. Bardzo cenimy sobie to, że w posiedzeniach naszej komisji uczestniczy bezpośrednio prezes Najwyższej Izby Kontroli oraz pozostali członkowie kierownictwa Izby. Chciałbym z tej trybuny za to serdecznie podziękować.</u>
          <u xml:id="u-184.12" who="#AndrzejPęczak">Zawsze podkreślam, że praca Komisji do Spraw Kontroli Państwowej jest ukierunkowana na pomoc Najwyższej Izbie Kontroli w jej trudnej działalności w celu budowania autorytetu Izby, przy jednoczesnym monitoringu w aspekcie działania Najwyższej Izby Kontroli zgodnie z ustawą o Najwyższej Izbie Kontroli. Poszukujemy także nowych form czy też nowych dziedzin współpracy. Zastanawiamy się, czy szczególnemu zainteresowaniu komisji nie należy poddawać np. kierowanych do kolegium NIK odwołań. Będziemy także wdzięczni i Najwyższej Izbie Kontroli, i posłom za podpowiedź, czym dodatkowo powinna się zajmować komisja, aby wypełniać tę rolę, którą jej przypisuje Sejm.</u>
          <u xml:id="u-184.13" who="#AndrzejPęczak">Chciałbym także podkreślić wysoki poziom merytoryczny materiałów przedkładanych Sejmowi przez Najwyższą Izbę Kontroli. Komisja, zgodnie z regulaminowym obowiązkiem, otrzymała od wszystkich komisji sejmowych opinie oceniające działalność NIK w roku 2002. Wszystkie te opinie są pozytywne. Na podstawie tych opinii oraz na podstawie własnej oceny Komisja do Spraw Kontroli Państwowej stwierdza, że Najwyższa Izba Kontroli w roku 2002 prowadziła działalność zgodną z planem kontroli oraz ustawą o Najwyższej Izbie Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-184.14" who="#AndrzejPęczak">W imieniu Komisji do Spraw Kontroli Państwowej wnoszę o przyjęcie sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w roku 2002 z druku nr 1707. Komisja wyraża także pozytywną opinię w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-184.15" who="#AndrzejPęczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym podziękować panu prezesowi Mirosławowi Sekule oraz kierownictwu i pracownikom Najwyższej Izby Kontroli za ich wkład w trudną pracę, jaką wykonują na co dzień, a szczególnie za poziom i kulturę współpracy z Komisją do Spraw Kontroli Państwowej.</u>
          <u xml:id="u-184.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#TomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#TomaszNałęcz">Informuję, że Prezydium Sejmu rozpatrzyło w trybie art. 126 ust. 4 regulaminu Sejmu sprawozdanie z rocznej działalności Najwyższej Izby Kontroli oraz opinię Komisji do Spraw Kontroli Państwowej w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#TomaszNałęcz">Prezydium Sejmu nie miało uwag do sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zdzisława Kałamagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#ZdzisławKałamaga">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Podobnie jak w roku poprzednim, otrzymaliśmy od Najwyższej Izby Kontroli sprawozdanie z jej działalności przygotowane, jak zawsze, profesjonalnie i - co należy podkreślić - bardzo ładnie wydane. Z dokumentu tego wynika, że NIK wykonała w 2002 r. naprawdę dużą pracę, zrobiła to w sposób profesjonalny, z dbałością o obiektywizm ocen i - co istotne - z dystansem do badanych problemów i zjawisk.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#ZdzisławKałamaga">Sprawozdanie jest dokumentem, w którym przedstawiono informacje dwojakiego rodzaju. Po pierwsze o samej Izbie i jej funkcjonowaniu, o pracownikach, o wykonywaniu budżetu, po drugie, szeroko omówiono działalność kontrolną, ukazując jednocześnie w przekrojowy sposób ważniejsze nieprawidłowości w wybranych obszarach funkcjonowania państwa. W swoim sprawozdaniu Izba akcentowała intensywność działań związanych z jej dostosowaniem do wymogów członkostwa Polski w Unii Europejskiej, a także pozytywną ocenę dotychczasowych dokonań Izby w tej dziedzinie dokonaną przez Komisję Europejską. W swoim raporcie z końca ubiegłego roku Komisja Europejska stwierdziła m.in., co warto przywołać, że: Najwyższa Izba Kontroli spełnia kryteria właściwie działającego najwyższego organu kontrolnego. Operacyjna i funkcjonalna niezależność NIK oraz zakres prowadzonych kontroli są całkowicie satysfakcjonujące, podobnie jak mechanizm debaty nad zaleceniami pokontrolnymi w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#ZdzisławKałamaga">Taką podsumowującą ocenę trudno skomentować inaczej niż stwierdzeniem, że pracownicy Najwyższej Izby Kontroli mogą być dumni z tego osiągnięcia.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#ZdzisławKałamaga">Szanowni Państwo! To dzięki waszemu profesjonalizmowi najwyższy organ kontrolny w państwie polskim uzyskał tak wysoką ocenę. Serdecznie gratuluję. Na pewno świadczy to o tym, co zaznaczył też w swoim wystąpieniu prezes Sekuła, że NIK stawia na obiektywne i bezstronne ustalanie oraz uczciwe prezentowanie faktów, a także dokonywanie ocen przy użyciu pewnych zestandaryzowanych kryteriów. Otwartość instytucji państwowej i stopień poinformowania obywateli o jej pracy w dużym stopniu decydują o publicznej ocenie jej działalności. Centrum Badania Opinii Społecznej w swoich rankingach sytuuje Izbę na dość wysokim miejscu, ponieważ ok. 50% badanych dobrze ocenia działalność najwyższego organu kontroli państwowej w Polsce. Chciałoby się, żeby Sejm miał takie uznanie społeczne.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#ZdzisławKałamaga">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podobnie jak w ubiegłych latach, Najwyższa Izba Kontroli zilustrowała swoją działalność kontrolną efektami finansowymi. Izba ujawniła nieprawidłowości finansowe w wysokości ponad 2,9 mld zł, przyczyniając się równocześnie do odzyskania na rzecz państwa i budżetów samorządowych kwoty znacznie wyższej od budżetu NIK planowanego na rok 2002, odzyskano bowiem 336 mln zł, a budżet NIK wynosi 196 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#ZdzisławKałamaga">Z poruszonych w sprawozdaniu NIK-u problemów chciałbym zwrócić uwagę zwłaszcza na jeden, ten dotyczący wniosków pokontrolnych NIK-u. Mówię o tym co roku. W roku 2002, jak wynika ze sprawozdania, Najwyższa Izba Kontroli przedstawiła 137 wniosków de lege ferenda. Z wniosków tych zrealizowano w całości lub częściowo tylko 24 - powtarzam: ze 137 zrealizowano w całości lub częściowo tylko 24. Nie jest to dobre zjawisko, jest to zjawisko naganne, nadal zjawisko naganne. A przecież te wnioski stanowią jedynie część wniosków, które NIK kieruje do jednostek kontrolowanych i organów administracji publicznej. Moim zdaniem problem ten wymaga pogłębionej dyskusji z udziałem wszystkich posłów i wszystkich organów Sejmu, bo przecież w tych licznych przesyłanych do Sejmu informacjach na temat przeprowadzonych kontroli jest ogromna wiedza o sprawach, które nas posłów powinny interesować. Poruszane w nich problemy mają fundamentalne znaczenie dla funkcjonowania państwa i jego obywateli. Z tej wiedzy wszyscy powinniśmy korzystać, bo w tych raportach najlepiej widać, jak bardzo skrzecząca, zła jest nasza rzeczywistość, jak wiele popełnia się błędów, jak nie szanuje się prawa, jak nonszalancko, rozrzutnie i wręcz niechlujnie podchodzi się do wydawania naszych publicznych pieniędzy. I niestety nie wszystko da się wytłumaczyć trudnymi przemianami ustrojowymi, kryzysem gospodarczym itd.</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#ZdzisławKałamaga">Chcę również podkreślić, podobnie jak poseł sprawozdawca, bardzo dobrą współpracę NIK-u z Sejmem. Prawie zawsze w trakcie posiedzeń komisji sejmowych są obecni przedstawiciele Izby, służąc radą i pomocą w całym procesie legislacyjnym. Wielokrotnie członkowie kierownictwa Izby prezentowali nam, posłom, ustalenia kontroli. I to my, przede wszystkim my, powinniśmy odpowiedzieć sami sobie na podstawowe pytanie: W jakim stopniu chcemy tę wiedzę wykorzystać przy tworzeniu prawa? I właśnie my, posłowie, powinniśmy chcieć i umieć rozmawiać o tych trudnych sprawach w sposób spokojny i bardzo konstruktywny, i niekoniecznie wszędzie i zawsze, i w każdym momencie politycznym. Powinniśmy chcieć i umieć wykorzystać to, co jest w raportach, do lepszej pracy w komisjach, na posiedzeniach plenarnych, w czasie pracy w terenie. Gdy będziemy chcieli właśnie w taki sposób spożytkować tę wiedzę, którą daje nam Najwyższa Izba Kontroli, to wszystko będzie w najlepszym porządku. Często słyszę, że NIK nie daje gotowych recept na nasze polskie problemy, a kontrole zbyt często dotyczą spraw mało ważnych. Według oceny mojego klubu, Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, nie jest to w istocie najważniejsze. Dla nas najgorsza jest postawa lekceważenia wniosków i zaleceń sprzyjających poczuciu bezkarności tych, którym NIK wytknął błędy lub nadużycia. Jeśli nie będzie konsekwencji w realizacji zaleceń pokontrolnych, to na nic zdadzą się nasze biadolenia o brakach i słabościach w zasadzie we wszystkich dziedzinach życia.</u>
          <u xml:id="u-186.7" who="#ZdzisławKałamaga">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zgadzam się z przedstawioną w sprawozdaniu opinią NIK-u, że jedną z głównych przyczyn ujawniania powtarzających się nieprawidłowości jest nieegzekwowanie odpowiedzialności za podejmowane decyzje i ich skutki w sektorze publicznym.</u>
          <u xml:id="u-186.8" who="#ZdzisławKałamaga">Kolejną przyczyną jest tolerowanie łamania obowiązujących przepisów, obchodzenia ich lub naginania często do własnych celów, co niestety zdarza się za często.</u>
          <u xml:id="u-186.9" who="#ZdzisławKałamaga">Przyczyn upatrywać także należy w ciągle niezadowalającym funkcjonowaniu systemu nadzoru i kontroli. Znaczna część spośród wskazanych przez Izbę nieprawidłowości różnego rodzaju i w różnorodnej skali mogła bowiem zaistnieć jedynie jako konsekwencja wspomnianego wyżej braku kontroli i nadzoru, a często zwykłego dyletanctwa i niechlujstwa.</u>
          <u xml:id="u-186.10" who="#ZdzisławKałamaga">Podzielić należy również opinię NIK co do potrzeby usprawnienia procesów legislacyjnych wewnątrz administracji rządowej. Problemy, o których wspomniałem, Najwyższa Izba Kontroli skrupulatnie odnotowała w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-186.11" who="#ZdzisławKałamaga">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie należy zapominać, że NIK służy pomocą organom Sejmu w wypełnianiu przez nie konstytucyjnych powinności. Świadczy o tym niewątpliwie liczba dokumentów, które prezes NIK-u przedstawia Sejmowi. W 2002 r. NIK tradycyjnie przedstawiła analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej oraz opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów, a ponadto przedłożyła łącznie 177 informacji o wynikach kontroli. Za wszystko to w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej pragnę serdecznie podziękować.</u>
          <u xml:id="u-186.12" who="#ZdzisławKałamaga">Dziękuję panu prezesowi Mirosławowi Sekule i pozostałym członkom kierownictwa Izby, a za waszym pośrednictwem wszystkim pracownikom za dobrze wykonaną pracę w 2002 r. Zapewniam też, że posłowie SLD będą czynić wszystko, aby budować autorytet NIK-u i dbać o jego dobry wizerunek w oczach społeczeństwa. Wyrazem naszego uznania będzie głosowanie za przyjęciem sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2002 r. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-186.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Teresę Piotrowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#TeresaPiotrowska">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Szanowni Państwo Pracownicy Najwyższej Izby Kontroli! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko dotyczące sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#TeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! Platforma Obywatelska pozytywnie ocenia działalność Najwyższej Izby Kontroli. Ocena ta wynika z dogłębnej analizy przedłożonego sprawozdania, a także pozytywnych opinii wszystkich komisji sejmowych, w tym Komisji Kontroli Państwowej, która w swojej pracy parlamentarnej ściśle współpracuje z kierownictwem NIK i jest to dobra współpraca. Znaczy to, że Najwyższa Izba Kontroli dobrze wypełnia swe konstytucyjne i ustawowe obowiązki.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#TeresaPiotrowska">Głównym priorytetem Najwyższej Izby Kontroli jest wskazywanie zagrożeń wynikających z nieprawidłowości i nierzetelności w wykonywaniu zadań publicznych. To dzięki dobrej pracy Najwyższej Izby Kontroli z informacji o wynikach kontroli wypełniania przez Telewizję Polską SA obowiązków nadawcy publicznego dowiadujemy się o wysoce niezadowalającym wypełnianiu misji publicznej przez TVP oraz o istotnych przypadkach niegospodarności w tej instytucji, łącznie z nieuzasadnionym wypłacaniem członkom zarządu gigantycznych wręcz nagród.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#TeresaPiotrowska">Z informacji o wynikach kontroli przekształceń własnościowych zakładów lecznictwa uzdrowiskowego dowiadujemy się o klęsce w prywatyzacji uzdrowisk - fatalne przygotowanie koncepcji i akceptowanie błędów w analizach prywatyzacyjnych, brak współpracy ministra skarbu państwa z ministrem zdrowia. W rezultacie zapomniano, że nasze uzdrowiska to nie tylko przedsiębiorstwa usługowe, ale fragment polskiego systemu ochrony zdrowia. Efektem było doprowadzenie polskich uzdrowisk na skraj zupełnej zapaści ekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#TeresaPiotrowska">Z informacji o wynikach kontroli prywatyzacji branży farmaceutycznej dowiadujemy się o opóźnieniach i błędach w prywatyzacji przedsiębiorstw w tej branży. Tu również mamy brak współpracy między ministrem skarbu państwa, ministrem gospodarki a ministrem zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#TeresaPiotrowska">Dowiadujemy się z materiałów NIK o nieefektywnym i korupcjogennym systemie szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców oraz wydawania prawa jazdy.</u>
          <u xml:id="u-188.6" who="#TeresaPiotrowska">Dowiadujemy się również o niezgodności z konstytucją uregulowań dotyczących płatnego parkowania.</u>
          <u xml:id="u-188.7" who="#TeresaPiotrowska">Z prac kontrolnych dowiadujemy się o dziesiątkach metod naciągania skarbu państwa wskutek nieudolności ministerstwa skarbu, a w szczególności o przyjmowaniu nieskutecznych form zabezpieczenia należności, co na przykład w przypadku upadłego nabywcy zakładów mięsnych w Grodzisku Wielkopolskim uniemożliwiło wyegzekwowanie 29 mln zł, a także o dopuszczeniu do niedotrzymania zobowiązań inwestycyjnych w zakładach „Jelcz” SA oraz o rażącym zaniżeniu wycen przedprywatyzacyjnych (np. 75 ha lasu pod wyrąb po niecałe 2 gr za m2 w Czarnej Białostockiej).</u>
          <u xml:id="u-188.8" who="#TeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! Omawiane sprawozdanie szczegółowo ilustruje zakres czynności kontrolnych podjętych w minionym roku w najważniejszych obszarach funkcjonowania państwa. Konsekwentnie realizowany plan kontroli pozwala zaobserwować szereg nieprawidłowości. NIK zwraca uwagę przy ocenie wykonania budżetu na nieprawidłowości zarówno w pozyskiwaniu dochodów, jak i w wydatkowaniu środków publicznych. Podkreśla i pokazuje przypadki niegospodarności, nieprzestrzegania obowiązującego prawa, braku dbałości o interes publiczny, a także przypadki urzędniczej niesolidności i nieuczciwości. W omawianym roku NIK zakończyła kontrolę w 175 tematach. Przeprowadziła ją w ponad 3700 jednostkach.</u>
          <u xml:id="u-188.9" who="#TeresaPiotrowska">Wykonując obowiązki określone w ustawie o NIK, Izba przekazała w minionym roku organom powołanym do ścigania przestępstw łącznie 73 zawiadomienia. Najwięcej zawiadomień, podobnie jak w roku poprzednim, dotyczyło ujawnienia w toku kontroli przestępstw niegospodarności, czyli art. 296 Kodeksu karnego. Charakterystycznym zjawiskiem było zwiększenie w 2002 r. liczby ujawnionych przestępstw urzędniczych, polegających na nadużyciu uprawnień lub niedopełnieniu obowiązków przez funkcjonariusza publicznego (art. 231 Kodeksu karnego). Niestety, statystyka ta niepokojąco rośnie. W omawianym roku NIK przekazała przewodniczącym właściwych komisji orzekających w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych 141 wniosków o ukaranie i 82 zawiadomienia w sprawach naruszenia tej dyscypliny - łącznie 223 sprawy, które objęły 318 osób. Dla porównania w 2001 r. NIK przekazała 246 wniosków w tych sprawach, a postępowaniem objęto 370 osób. W roku 2001 i 2002 obserwuje się znaczący wzrost w stosunku do roku 2000, bowiem w tym roku wniosków było 190. Najczęstszymi przypadkami naruszenia dyscypliny finansów publicznych było m.in. naruszanie zasad, form lub trybu postępowania przy udzielaniu zamówień publicznych. Skierowano 144 wnioski lub zawiadomienia. Zarzuty przypisano 195 osobom. Niestety i tu statystyki niepokojąco rosną. Można powiedzieć, że zamówienia publiczne przysparzają najwięcej problemów, i to jednakowo, urzędnikom samorządowym i urzędnikom państwowym. Niestety, to jest często brak kompetencji i odpowiedniego przygotowania, ale również często to jest świadome omijanie prawa i dobrze, że Najwyższa Izba Kontroli zamówienia publiczne ma pod szczególną lupą. Nie może być zgody na patologie, jakie drążą system zamówień publicznych w naszym kraju. Niestety, wydaje się, że odpowiedzialni wysocy rangą urzędnicy w praktyce nie wyciągają wniosków z raportów NIK. Dlaczego? Ano dlatego, że błędy, te same błędy często się powtarzają. Zapowiadana walka z patologią w zamówieniach publicznych przez obecną ekipę rządzącą to niestety tylko słowa. A tu potrzeba wojny - wojny wypowiedzianej wszystkim i każdemu, kto chce omijać prawo, każdemu, kto pod byle jakim pretekstem to prawo naciąga, każdemu, kto w sposób jawny marnotrawi publiczne pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-188.10" who="#TeresaPiotrowska">Rząd Leszka Millera niestety takiej wojny nieuczciwym urzędnikom nie wypowiedział. Świadczą o tym przeróżne afery i pogarszające się statystyki. Tu nie trzeba słów, tu nie trzeba diagnozy, tu trzeba konkretnych działań. Oburzać musi brak reagowania na wnioski i uwagi Najwyższej Izby Kontroli i niewyciąganie konsekwencji. Izba wielokrotnie, tak samo konsekwentnie, jak i często bezskutecznie, zwracała uwagę na potrzebę usprawniania procesów legislacyjnych wewnątrz administracji rządowej, na częsty brak aktów wykonawczych, który nie pozwala na właściwe realizowanie zapisów ustawowych. Przykłady takie można mnożyć. Jedną z przyczyn takiego stanu jest nieegzekwowanie odpowiedzialności i niewyciąganie konsekwencji w stosunku do swoich ministrów przez premiera. Należy zwrócić uwagę, że równie często z takim samym rezultatem we wnioskach pokontrolnych mówiono o przewlekłości postępowań administracyjnych i niedotrzymywaniu obowiązujących terminów, a także niedoskonałości systemu kontroli wewnętrznej.</u>
          <u xml:id="u-188.11" who="#TeresaPiotrowska">Najwyższa Izba Kontroli zwraca również uwagę na niepokojące zjawisko wyraźnej niewydolności informatycznej administracji publicznej. Najbardziej widocznym tego przykładem jest niewątpliwie kompleksowy system informatyczny w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Budowany od 1996 r. system, stanowiący podstawę reformy ubezpieczeń społecznych, nadal nie pełni wszystkich swoich funkcji, a błędy popełnione podczas jego realizacji wywołały poważne kłopoty natury organizacyjnej i finansowej. Jeszcze dłużej trwają prace nad informatyzacją resortu finansów. W ciągu 12 lat udało się stworzyć zaledwie podstawy spójnego systemu. Nie działają też systemy obsługujące urzędy pracy, jednostki pomocy społecznej, niewydolne są również policyjne systemy informacyjne.</u>
          <u xml:id="u-188.12" who="#TeresaPiotrowska">Wysoki Sejmie! Jednym z istotniejszych obszarów kontrolnych, zwłaszcza w aspekcie naszej akcesji do Unii Europejskiej, był obszar procesów integracyjnych. Kontrole badające nadzór nad rozdysponowywaniem i wykorzystywaniem środków pomocowych wykazywały, że administracja rządowa nie jest przygotowana do zarządzania środkami unijnymi, szczególnie zaś do sprawowania wewnętrznej kontroli finansowej nad prawidłowością ich wydatkowania. Najwyższa Izba Kontroli ostrzega, że ujawnione niedociągnięcia mogą spowodować opóźnienia w przekazywaniu Polsce unijnych funduszy pomocowych, a nawet ich utratę. W ustaleniach niemal wszystkich kontroli, w których pojawił się finansowy aspekt procesów integracyjnych, była mowa o zaniedbaniach, opóźnieniach, opieszałości, braku przygotowania, wreszcie o indolencji i nieporadności. Bardzo często korzystanie z unijnych funduszy skutecznie blokowała opieszałość różnych organów i instytucji. Licznych zaniedbań i nieprawidłowości NIK dopatrzył się w opracowaniu i wdrażaniu programów SAPARD czy Phare. Wyniki tych kontroli nasuwają wiele wątpliwości, czy administracja rządowa będzie w stanie przygotować nasze prawo i nasze instytucje do członkostwa w Unii Europejskiej, czy wykorzystamy środki unijne na odpowiednio wysokim poziomie.</u>
          <u xml:id="u-188.13" who="#TeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! Aktywność kontrolna Najwyższej Izby Kontroli koncentruje się na najważniejszych sprawach funkcjonowania państwa. Każdego roku Izba przedkłada Sejmowi analizę wykonania budżetu i założeń polityki pieniężnej. Źródłem aktualnej wiedzy o działalności organów państwa i innych podmiotów życia publicznego i finansowego są informacje o wynikach przeprowadzanych kontroli. W minionym roku NIK przedłożyła Sejmowi 196 takich dokumentów. Należy również podkreślić bliską współpracę NIK z parlamentem.</u>
          <u xml:id="u-188.14" who="#TeresaPiotrowska">Komisja Europejska corocznie sporządza i publikuje okresowe raporty o postępach Polski na drodze do członkostwa w Unii, zawierające ocenę stanu dostosowania w sferze kontroli zewnętrznych. W raporcie z 9 października 2002 r. czytamy: „NIK spełnia kryteria właściwie działającego organu kontrolnego. Operacyjna i funkcjonalna niezależność NIK oraz zakres prowadzonych kontroli są całkowicie satysfakcjonujące”. Opinia ta mobilizuje do podejmowania następnych działań w tej sferze. NIK jest jedną z nielicznych polskich instytucji, których nie musimy się wstydzić w kraju i w Europie. Niezależny organ kontroli jest niezbędnym elementem demokratycznego państwa, jest narzędziem realizacji prawa obywateli do bycia gospodarzem we własnym państwie. Dlatego cieszy fakt, iż u progu wejścia Polski do Unii dokonania NIK znajdują uznanie Komisji Europejskiej oraz zagranicznych partnerów Izby.</u>
          <u xml:id="u-188.15" who="#TeresaPiotrowska">W imieniu Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej gratuluję panu prezesowi oraz całemu zespołowi Najwyższej Izby Kontroli dotychczasowych osiągnięć. Klub Platformy Obywatelskiej będzie głosował za przyjęciem sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli za rok 2002. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Elżbietę Kruk występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#ElżbietaKruk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Najwyższa Izba Kontroli, wykonując konstytucyjny obowiązek, przedłożyła Sejmowi sprawozdanie z działalności w 2002 r. Mamy przed sobą, jak co roku, dokument, który nie tylko prezentuje pracę Izby, w tym zasadnicze wyniki kontroli zakończonych w okresie sprawozdawczym, ale daje też obraz funkcjonowania państwa w różnych obszarach jego działalności.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#ElżbietaKruk">Sprawozdanie z działalności jest drugim po „Analizie wykonania budżetu państwa oraz założeń polityki pieniężnej” podstawowym dokumentem, który Najwyższa Izba Kontroli corocznie przedstawia Sejmowi i który dziś Wysoka Izba rozpatruje. O tym należy w debacie nad sprawozdaniem pamiętać, aby obraz działalności Najwyższej Izby Kontroli był pełny. Przede wszystkim należy też pamiętać, że znaczna część kontroli jest Izbie narzucona przez konstytucję i ustawę, w szczególności właśnie coroczna kontrola budżetowa i kontrole okołobudżetowe, co w sposób oczywisty ogranicza czas na badania kontrolne w innych tematach.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#ElżbietaKruk">I tak w 2002 r. NIK zakończyła kontrole w 175 tematach, kontrole budżetowe stanowiły 59% wszystkich kontroli planowych. Przeprowadzono postępowania kontrolne w 3770 jednostkach. Większość, to jest 81% tych kontroli jednostkowych była realizowana w ramach kontroli planowych. Podstawowym materiałem prezentowanym Sejmowi w tym zakresie były informacje o wynikach kontroli, których Izba przedstawiła 177.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#ElżbietaKruk">Rok 2002 zamyka realizację trzyletniego strategicznego planu działalności kontrolnej NIK, zakładającego koncentrację na najważniejszych obszarach funkcjonowania państwa, dla którego podstawę stanowiło 7 priorytetowych kierunków kontroli przyjętych na lata 2000–2002, tj.: finanse publiczne, gospodarowanie majątkiem publicznym, wdrażanie reform ustrojowych państwa, działalność państwa w rozwiązywaniu najważniejszych problemów społecznych, bezpieczeństwo wewnętrzne, procesy integracyjne, działania antykorupcyjne.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#ElżbietaKruk">Trafny dobór głównych obszarów badań kontrolnych potwierdziły - podobnie jak w poprzednich latach - opinie wszystkich komisji sejmowych wnoszących o przyjęcie sprawozdania Izby.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#ElżbietaKruk">Właściwe ustalenie tematów kontroli jest decydujące dla racjonalnego wykorzystania potencjału kontrolnego Izby. Kontynuacja kontroli w tych samych określonych obszarach daje wiedzę pozwalającą na dokonanie pogłębionej analizy czy diagnozy stanu państwa i jego instytucji oraz tendencji badanych procesów gospodarczych i społecznych. Pozwala na formułowanie wniosków nie tylko szczegółowych, ale i o charakterze systemowym.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#ElżbietaKruk">W sprawozdaniu wskazano, niestety, wiele nieprawidłowości, które poprzez swoją permanentność stały się, jak to nazwano, negatywnymi prawidłowościami. To na przykład takie zjawiska, jak: nieskuteczne egzekwowanie należności budżetowych, naruszanie norm prawnych przy wydatkowaniu środków publicznych, szczególnie przepisów ustawy o zamówieniach publicznych, niegospodarność w działalności funduszy celowych i agencji, nieprawidłowości w gospodarowaniu publicznym majątkiem, niewywiązywanie się organów administracji rządowej z obowiązku wydawania aktów wykonawczych do ustaw.</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#ElżbietaKruk">Istotną przyczyną wielu z tych nieprawidłowości jest znany już powszechnie opinii publicznej brak odpowiedzialności za podejmowane decyzje i ich skutki, a także niewłaściwa realizacja i nieskuteczność systemu kontroli wewnętrznej oraz brak nadzoru.</u>
          <u xml:id="u-190.8" who="#ElżbietaKruk">Pominę wartą podkreślenia problematykę korupcyjną w związku z tym, że na wniosek Najwyższej Izby Kontroli na następnym posiedzeniu Sejmu przeprowadzimy debatę w tym zakresie, dla której kluczowe będą przedłożone przez Izbę materiały, w tym trzecie już opracowanie pod tytułem „Zagrożenie korupcją w świetle badań kontrolnych NIK przeprowadzonych w 2002 r.”, stanowiące kontynuację wcześniejszych opracowań z 2000 i 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-190.9" who="#ElżbietaKruk">Poparcie dla obecności Polski w Unii Europejskiej wyrażone w referendum do rangi pierwszorzędnej podniosło natomiast, poza oczywiście kwestią reformy finansów publicznych, problem sprostania warunkom związanym z akcesją. Pojawiają się coraz to nowe informacje wskazujące na poważne zaległości w ich spełnianiu, szczególnie w zakresie stanu przygotowań administracji publicznej do wykorzystania unijnych środków, czyniąc prawdopodobnym czarny scenariusz, że Polska będzie w Unii Europejskiej płatnikiem netto. Niestety przedstawione wyniki kontroli Najwyższej Izby Kontroli przeprowadzonych w obszarze: Procesy integracyjne potwierdzają powyższe obawy. Cytuję ze sprawozdania: „Gdyby trzeba było wyciągnąć wnioski na podstawie kontroli zakończonych w 2002 r., nie byłyby to wnioski zbyt optymistyczne. Nieodległa już perspektywa wejścia do Unii nie wpłynęła mobilizująco na pracę administracji publicznej, która nadal nie była w pełni przygotowana do przyjęcia funduszy unijnych i wykorzystania ich zgodnie z przeznaczeniem. W ustaleniach wszystkich niemal kontroli, w których pojawił się finansowy aspekt procesów integracyjnych, była mowa o zaniedbaniach, opóźnieniach, opieszałości, braku przygotowania czy indolencji i nieporadności. Tak więc w kilku przypadkach nie zakończono prac organizacyjnych, co uniemożliwiło uruchomienie niektórych programów. Toczące się prace paraliżował brak aktów wykonawczych do ustaw”. Klub Prawa i Sprawiedliwości wniesie o powołanie przez Sejm komisji nadzwyczajnej do spraw wykorzystania środków z Unii Europejskiej, która mogłaby stać się środkiem presji na rząd i administrację, pełną bowiem odpowiedzialność za taki stan rzeczy ponosi rząd Leszka Millera, który jest zobowiązany do podjęcia maksymalnego wysiłku, aby nasz kraj sprostał warunkom członkostwa. Dobrze więc, że Najwyższa Izba Kontroli do priorytetów w działalności kontrolnej na lata 2003–2005 zaliczyła m.in. właśnie procesy integracji z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-190.10" who="#ElżbietaKruk">Efekty działania Najwyższej Izby Kontroli były i niejednokrotnie będą przedmiotem rozważań Wysokiej Izby. Wymiernym efektem finansowym kontroli są kwoty odzyskane do budżetów i kwoty określające wartość odzyskanego majątku, których łączna wartość wyniosła w 2002 r. około 336 mln zł. Była to kwota wyższa o 139,5 mln niż budżet NIK na ten rok. To oczywiście nie jedyny element oceny pracy Izby i nie jedyny efekt działań kontrolnych. Są to bowiem również inne działania prowadzące na przykład do poprawy efektywności kontrolowanych podmiotów czy obszarów działalności państwa, są to wnioski legislacyjne i jest to w końcu aspekt prewencyjny. Jednak podstawowe pytanie, które sobie zawsze stawiamy, to zakres realizacji wniosków pokontrolnych, czyli skuteczność kontroli państwowej. Podstawowy problem to często obserwowany brak właściwej reakcji na te wnioski.</u>
          <u xml:id="u-190.11" who="#ElżbietaKruk">Wszyscy zawsze deklarują z tej trybuny wsparcie Izby w budowie jej autorytetu poprzez domaganie się realizacji jej wniosków i zaleceń - dzisiaj również to słyszeliśmy. Czy to prawdziwe zapewnienia? Przypomnę tu historię pewnej poselskiej inicjatywy. Nie tak dawno klub Prawa i Sprawiedliwości przedłożył Wysokiej Izbie projekt, który nakładał na Radę Ministrów, prezesa Rady Ministrów lub właściwych ministrów obowiązek zajmowania stanowiska wobec sformułowanych przez NIK wniosków de lege ferenda dotyczących zmian w przepisach powszechnie obowiązującego prawa. W obecnym stanie prawnym, to jest zgodnie z zapisem art. 64 ust. 2 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, organy państwa mają takie uprawnienie, a nie obowiązek. Dodam, że zawierający tę samą koncepcję projekt ustawy o zmianie ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli został złożony w Sejmie III kadencji, przeszedł przez pierwsze czytanie i został skierowany do komisji jednogłośną decyzją całej Wysokiej Izby, a marszałek Janusz Wojciechowski, wówczas prezes NIK, dziękował za tę inicjatywę posłowi Ludwikowi Dornowi. Proces legislacyjny przecięła jednak zasada dyskontynuacji. Przedłożyliśmy więc teraz tę samą koncepcję, choć w projekcie ustawy o zmianie ustawy o Radzie Ministrów. Po odpowiedź na pytanie, dlaczego, odsyłam do debaty nad tą nowelizacją, bowiem dzisiaj nie jest na to odpowiedni czas. Tym razem jednak rząd przekazał do projektu opinię negatywną. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej przejął argumenty z opinii rządowej i projekt przepadł, choć przesłanek do tego stanowiska nie można określić jako racjonalne, podniesiono bowiem bezzasadne zastrzeżenia z punktu widzenia pozycji ustrojowej i zakresu kompetencji organów władzy państwowej i Najwyższej Izby Kontroli, gdy proponowana ustawa ani nie zmieniała nic w kompetencji NIK, ani nie wprowadzała związania wnioskami de lege ferenda. W jaki sposób mogła stanowić o bezpośrednim włączeniu NIK w proces stanowienia prawa i zmienić kontrolę parlamentarną w nadzór, co jej zarzucano, skoro nowelizacja nakładała jedynie na organy państwa obowiązek przedstawienia Sejmowi stanowiska wobec wniosków oraz zobowiązywała do określania terminu ich realizacji, ale tylko wówczas, gdy właściwy organ podziela w całości lub w części wniosek NIK? W wątpliwość podano nawet zasadność wyodrębnienia wniosków związanych z tworzeniem prawa i zastosowania do nich odrębnego trybu. Jednak wnioski te zajmują szczególne miejsce wśród różnorodnych efektów kontroli, są one bowiem sposobem ujawnienia luk i nieprawidłowości prawa. Formułowane w wyniku kontroli planowych, dostarczają bogatego materiału pozwalającego na całościową ocenę funkcjonowania obszaru objętego badaniem, a to pozwala na ukazanie mechanizmów powstawania nieprawidłowości, które mają związek z niedomogami prawa. Ponieważ trudno zakładać niezrozumienie intencji wnioskodawców, pozostaje domniemanie złej woli w tym zakresie zarówno rządu, jak i klubu SLD. Z przykrością należy stwierdzić, że klub PSL również nie poparł tej inicjatywy. A powinny przecież budzić te wnioski szczególne zainteresowanie władzy ustawodawczej, tym bardziej że nie ma w naszym kraju ani dostatecznych instrumentów oceny postlegislacyjnej, ani nie funkcjonują żadne sposoby reakcji na wykrywane w tym zakresie nieprawidłowości. Faktem jest też, że w bardzo wielu przypadkach działania postlegislacyjne podejmowane są dopiero po skandalach opisanych w mediach - i wtedy zauważa się, że Najwyższa Izba Kontroli już wcześniej sygnalizowała dany problem. Tymczasem gotowe wnioski Najwyższej Izby Kontroli wykorzystywane są w toku prac legislacyjnych tylko w niewielkim zakresie. Jak już wspomniano, ze sprawozdania wynika, że w roku 2002 Izba przedstawiła takich wniosków 137, zrealizowano z nich 21 w całości, a kolejne 3 częściowo. Taka tendencja pojawia się każdego roku. Brak woli jest w tym zakresie niezrozumiały, bowiem skuteczność kontroli jest najistotniejszym problemem nie tylko dla Najwyższej Izby Kontroli, ale i dla parlamentu, i dla rządu, i dla właściwego funkcjonowania państwa w ogóle. Najwyższą troską powinno być to, aby wysiłek kontrolny Izby był spożytkowany w sposób pełny, służąc poprawieniu państwa i prawa. Podaje to również w wątpliwość deklaracje złożone dzisiaj z tej trybuny.</u>
          <u xml:id="u-190.12" who="#ElżbietaKruk">Wracając do sprawozdania - Prawo i Sprawiedliwość pozytywnie ocenia działania NIK w 2002 r. Izba dobrze wypełniała swe konstytucyjne i ustawowe obowiązki oraz wykonywała działalność kontrolną zgodnie z planem kontroli zatwierdzonym przez Sejm. Wypada też wyrazić uznanie i podziękowanie za wysoki poziom merytoryczny i formalny przedkładanych Sejmowi materiałów.</u>
          <u xml:id="u-190.13" who="#ElżbietaKruk">Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość wnoszę o przyjęcie sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli z działalności w 2002 r. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-190.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana marszałka Józefa Zycha występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Panie i Panowie! Zdaniem Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego przedkładane dziś Sejmowi sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2002 r. zasługuje na uwagę z wielu względów. Najwyższa Izba Kontroli w 2002 r. zajmowała się wieloma istotnymi z punktu widzenia interesów państwa i obywatela sprawami, od działalności państwa w zakresie rozwiązywania ważnych problemów społecznych, poprzez procesy integracyjne, gospodarowanie majątkiem publicznym, bezpieczeństwem wewnętrznym, po działania antykorupcyjne. Sprawa, którą należy zauważyć, to okoliczność, iż sprawozdanie Najwyższej Izby Kontroli rozpatrywane jest tuż po informacji prezesa Trybunału Konstytucyjnego - które było omawiane wczoraj - co niejako współgra, gdy chodzi o problemy przestrzegania prawa. Jest także rozpatrywane przed debatą sejmową na temat antykorupcji. Kiedy słuchałem wystąpienia pana prezesa Sekuły, jego głębokich wniosków co do kwestii działań antykorupcyjnych, zastanawiałem się nad jedną rzeczą: Co pan prezes - a to nie jest pod adresem pana prezesa, ale Prezydium Sejmu - w tym zakresie dodatkowo będzie mógł powiedzieć w czasie debaty za tydzień na temat antykorupcji? I muszę stwierdzić, że z planowaniem tematów w Sejmie, panie marszałku, jest niedobrze. Wytworzy się wkrótce taka atmosfera, że będziemy mówić o antykorupcji, a to biegnie sobie dalej. Co więcej, obserwuje się dziwne zjawisko, że najgłośniej dzisiaj o antykorupcji zaczynają mówić ci, którzy powinni milczeć w tym momencie. Powinni milczeć. I to jest z punktu widzenia społecznego niewiarygodne.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#JózefZych">Coroczne rozpatrywanie sprawozdania NIK ma tylko wówczas sens, jeżeli Sejm wyciąga właściwe wnioski i podejmuje prace zarówno legislacyjne w zakresie usunięcia przepisów stwarzających pewne zagrożenie, jak i podejmuje działania zmierzające do uregulowania spraw, które mogą stanowić pole do działań korupcyjnych czy kryminogennych w ogóle. Jeżeli prześledzimy los corocznych sprawozdań Najwyższej Izby Kontroli, uwag i wniosków, z jakimi występuje, a następnie porównamy to z praktycznym ich wcielaniem w życie, to trzeba stwierdzić, że poza problemami legislacyjnymi postęp jest niewielki.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#JózefZych">Tu chciałbym poruszyć drugi problem. Wysoki Sejmie, dziś wszyscy moi przedmówcy zwracali uwagę na najważniejsze problemy podejmowane przez NIK, na ich trafność, na pełne oddanie, a więc podkreślali, jak przydatna jest praca NIK dla Sejmu, rządu. A ze sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli wynika, ile mamy uwag pod adresem rządu. I proszę spojrzeć, co się dzieje - jeden wiceminister sprawiedliwości, którego tu najczęściej widzę w Sejmie, najczęściej, przy różnego rodzaju debatach. No, można dziś ładnie powiedzieć, można przeczytać to sprawozdanie, jest podgląd, można sobie to pooglądać, wyciągać wnioski. Myślę, że samo zaplanowanie tej debaty na godziny wieczorne z punktu widzenia interesu, z punktu widzenia tych uwag jest, muszę to z przykrością powiedzieć, nieporozumieniem. Jeżeli my wszyscy tak wysoko oceniamy Najwyższą Izbę Kontroli i deklarujemy, że będziemy wykorzystywać te doświadczenia, to tego zrozumieć nie potrafimy - mówię o klubie Polskiego Stronnictwa Ludowego. Można tłumaczyć, że tyle tematów jest w Sejmie, że to wszystko jest trudne do ułożenia. Ale ja myślę, że są pewne priorytety i jeżeli dalej tak będziemy pracować, planować i tak wykorzystywać doświadczenia, to nadal niewiele z tego będzie wynikać.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Skoro mówimy o wykorzystywaniu materiałów Najwyższej Izby Kontroli, to weźmy chociażby pod uwagę problem występujący w corocznych sprawozdaniach, a dotyczący zawiadomień o przestępstwach i wykroczeniach. Częściowo mówili tu o tym moi przedmówcy. Ciągle mamy do czynienia z tym samym zagadnieniem - Najwyższa Izba Kontroli zawiadamia jednostki organizacyjne prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, a wyniki tych zawiadomień, z wielu względów, o których za chwilę, budzą zarówno wątpliwości, jak i niepokój.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#JózefZych">Aby nie być gołosłownym, przytoczę dane ze sprawozdania za rok 2002. W roku 2002 Najwyższa Izba Kontroli przekazała organom powołanym do ścigania przestępstw łącznie 73 zawiadomienia, w tym 71 - jednostkom organizacyjnym prokuratury. Z tego do dnia 31 grudnia 2002 r. zakończono 13 postępowań. Z tego w 4 przypadkach wniesiono akty oskarżenia, w 2 odmówiono wszczęcia postępowania, w 7 wydano postanowienia o umorzeniu postępowania, w tym w 3 z powodu braku znamion czynu zabronionego, w 3 wobec niepopełnienia czynu oraz w 1 z powodu znikomej szkodliwości społecznej.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#JózefZych">Biorąc pod uwagę wszelkie okoliczności sprawy, w tym to, iż NIK nie jest nastawiona na przygotowywanie sprawy pod kątem odpowiedzialności karnej, inne możliwości prokuratury, zagadnienie musi budzić wątpliwości z punktu widzenia oceny stanu faktycznego co do podejrzenia o popełnienie przestępstwa. Bo jeżeli na 13 zakończonych spraw w ponad 50% umarza się postępowanie, w tym w 6 przypadkach - bo albo występował przypadek niepopełnienia czynu, albo niepopełnienia czynu zabronionego, to jest to godne zastanowienia. Wniosek stąd wypływający może być następujący: albo pracownicy Najwyższej Izby Kontroli, którzy dysponują dziś pełnym zapleczem prawnym, zbyt rygorystycznie podchodzą do zagadnienia ewentualnego popełnienia przestępstwa, albo jednostki prokuratury zbyt liberalnie traktują sprawy. Ponieważ jest to problem ciągle powtarzający się i ważny, o czym świadczy fakt, że wielokrotnie zajmowała się nim Komisja do Spraw Kontroli Państwowej zarówno w poprzedniej kadencji, jak i obecnej, warto powrócić do niego po rozpatrzeniu przez prokuraturę wszystkich 71 zawiadomień. Wtedy zobaczymy, jak to się będzie przedstawiać.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#JózefZych">Wobec faktu, iż Sejm pracuje obecnie nad ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych i w związku z tym dotknął także kwestii dużych niedoborów w środkach pieniężnych ZUS, warto przeanalizować wnioski Najwyższej Izby Kontroli w zakresie egzekucji na rzecz ZUS z tytułu nieopłaconych składek. Najwyższa Izba Kontroli przedstawia zestawienie procentowe skutecznych egzekucji w zakresie poboru składek i stały postęp na tym odcinku, co jest zresztą rzeczą optymistyczną. Na tym odcinku występuje inne zagadnienie, które może w wielu wypadkach zagrażać słusznym reformom zapoczątkowanym przez premiera Hausnera. Było ono sygnalizowane na wczorajszym posiedzeniu Klubu Parlamentarnego PSL premierowi Hausnerowi i ministrowi finansów i w moim przekonaniu ten temat powinien być przedmiotem zainteresowania także Komisji do Spraw Kontroli Państwowej. Chodzi o to, że w wielu przypadkach przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą i mające szansę na rozwijanie tej działalności popadają w przejściowe trudności płatnicze. Występują do ZUS, aby zechciał rozłożyć im zaległe zobowiązania na korzystniejsze raty, przedłużyć okres spłaty czy w wyjątkowych wypadkach umorzyć część zobowiązań. W takich przypadkach bezsilne są organy ZUS, bo obowiązują je terminy, które dotychczas zostały określone, i m.in. zakaz umarzania zobowiązań. Często wbrew zdrowemu rozsądkowi dopuszcza się do egzekucji, która musi skończyć się i kończy się z tego powodu upadłością przedsiębiorstwa. Tracą ludzie, ZUS traci prawo do składek, skarb państwa - prawo do podatku. A przecież w wyjątkowych przypadkach można byłoby postępować zupełnie inaczej, stwarzając szanse jednym i drugim. Sądzę, że tutaj pan premier Hausner może liczyć na nasze aktywne wsparcie w tym zakresie, bo jest to jeden z istotnych elementów przeciwdziałania bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-192.7" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W krótkim oświadczeniu klubowym nie sposób odnieść się do wszystkich zagadnień omówionych w sprawozdaniu Najwyższej Izby Kontroli oraz uzupełniającym wystąpieniu pana prezesa Sekuły. Są one wszystkie ważne i wymagają wnikliwej analizy.</u>
          <u xml:id="u-192.8" who="#JózefZych">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego pozytywnie ocenia działalność Najwyższej Izby Kontroli jako całości, a także kierownictwa Najwyższej Izby Kontroli w roku 2002 i podobnie jak pozostałe kluby jest zadowolony z tego, iż Najwyższa Izba Kontroli realizuje prawidłowo swoje zadania. Na koniec chciałbym odnieść się do wypowiedzi pani poseł Kruk, która wyraziła żal z tego powodu, iż nie doszło do uregulowania sprawy wnoszonej przez NIK, jeśli chodzi o obowiązki legislacyjne, uwzględnianie przepisów przez Radę Ministrów. Otóż chcę powiedzieć, że gdyby nie pewna próba na pewnym etapie szybkiego wyminięcia dwóch projektów i wrzucenia tego, na co zwracaliśmy uwagę, to doszłoby do uregulowania tego, bo mieliśmy dalece zaawansowane prace nad projektem zmiany ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli. Natomiast próba konkurencji i wyskoczenia z tym problemem spowodowała takie a nie inne skutki. Okazuje się, że czasami rozsądek i logiczne zasady legislacji doprowadzić mogą do tego, że rozwiązuje się pewne problemy.</u>
          <u xml:id="u-192.9" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Zdaję sobie sprawę z tego - i trudno byłoby o tym mówić - ale jeżeli Sejm ma prawidłowo wykorzystywać materiały Najwyższej Izby Kontroli, to przy omawianiu takich zagadnień poza tym, o czym mówiłem, Najwyższej Izbie Kontroli należy się także szacunek w tym względzie i zasygnalizowanie chociażby w sposób organizacyjny, że to dostrzegamy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-192.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Wandę Łyżwińską występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WandaŁyżwińska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Prezesie! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli za 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WandaŁyżwińska">Przedstawione Wysokiej Izbie sprawozdanie jest wypełnieniem przez Najwyższą Izbę Kontroli zapisu art. 204 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który stanowi: „Najwyższa Izba Kontroli przedstawia Sejmowi coroczne sprawozdanie ze swojej działalności”. Sprawozdanie to jak co roku jest bardzo obszerne i dotyczy wszystkich sfer działalności konstytucyjnego naczelnego organu kontroli państwowej. Zawarty w nim jest zarówno opis merytorycznej działalności kontrolnej Izby i wykonywania uprawnień Najwyższej Izby Kontroli wynikających z art. 203 konstytucji, czyli funkcjonowania NIK jako organu kontroli państwowej, jak i sprawozdanie wewnętrzne, tzn. sprawozdanie z funkcjonowania Najwyższej Izby Kontroli jako instytucji.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#WandaŁyżwińska">W wystąpieniu sejmowym trudno byłoby omówić tak obszerne sprawozdanie, dlatego chciałabym zwrócić uwagę na niektóre elementy z zakresu merytorycznego funkcjonowania Najwyższej Izby Kontroli w 2002 r. Zgodnie z przepisami ustawy o NIK kontrole prowadzone są na zlecenie Sejmu lub jego organów, prezydenta Rzeczypospolitej i prezesa Rady Ministrów. Ze sprawozdania wynika jednak, że w 2002 r. Sejm zlecił Najwyższej Izbie Kontroli tylko 5 kontroli, prezes Rady Ministrów - 2 kontrole, natomiast prezydent Rzeczypospolitej w 2002 r. nie wystąpił do NIK z żadnym wnioskiem o przeprowadzenie kontroli. Dane te są dość zaskakujące. W kraju, gdzie nie ma tygodnia, aby media nie opisywały różnego rodzaju afer, w tym głównie dotyczących rozkradania majątku publicznego lub wyłudzania środków publicznych, naruszania przez różne instytucje przepisów prawa, najlepiej poinformowane osoby w państwie nie składają wniosków o przeprowadzenie kontroli w różnych dziedzinach funkcjonowania państwa. Powstaje zasadnicze pytanie: Dlaczego Sejm, prezydent i premier nie wykazują zainteresowania kontrolą różnych dziedzin życia publicznego przez naczelny organ kontroli państwa? Jeśli zachowanie Sejmu i jego organów, prezydenta i prezesa Rady Ministrów porównamy z zainteresowaniem obywateli występujących z wnioskami i skargami kierowanymi do NIK, to okazuje się, że mają oni inną opinię o funkcjonowaniu naszego państwa niż najważniejsze instytucje i osoby konstytucyjnie odpowiadające za stan państwa.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#WandaŁyżwińska">W 2002 r. do NIK wpłynęło 7895 skarg i wniosków od obywateli, aż 1858 z tych wniosków dotyczyło nadużyć gospodarczych i finansowych oraz marnotrawstwa mienia społecznego i 1688 funkcjonowania organów i urzędów administracji rządowej i samorządu terytorialnego. Na podstawie liczby i tematyki składanych do NIK wniosków przez obywateli, po porównaniu ich do tych, które wpłynęły z Sejmu i od prezesa Rady Ministrów, oraz całkowitego braku zainteresowania kontrolami NIK prezydenta Rzeczypospolitej nieodparcie nasuwa się jedno stwierdzenie - widocznie Polska jest takim krajem, że o jej losy i o jej prawidłowe funkcjonowanie najbardziej troszczą się zwykli obywatele.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#WandaŁyżwińska">Bardzo istotną informacją w sprawozdaniu jest informacja o efektach finansowych działalności kontrolnej NIK. Kontrole NIK wykazały, że w 2002 r. prawie 3 mld zł z publicznych pieniędzy wydane zostały z naruszeniem prawa lub że naruszenie prawa uszczupliło dochody budżetu państwa i innych podmiotów gospodarujących środkami publicznymi. W 2002 r. wydano 915 mln 316 tys. zł z naruszeniem prawa, w tym bezpośrednio z budżetu państwa około 457 mln zł, a 460 mln zł przez inne podmioty. Na skutek działań niezgodnych z prawem doszło do uszczuplenia dochodów na kwotę około 924 mln zł, w tym bezpośrednio budżetu państwa o około 624 mln zł, a innych podmiotów o 299 mln zł. Straty poniesione na skutek niegospodarności, niecelowych lub nierzetelnych działań to kwota w wysokości 1 mld 108 mln zł, w tym bezpośrednio w budżecie państwa - 347 mln 841 tys. zł. Dla społeczeństwa polskiego ta informacja jest przerażająca. W tak trudnej sytuacji finansowej kraju, w sytuacji, kiedy brakuje na finansowanie podstawowych dziedzin życia społecznego, w różny sposób, można powiedzieć, zdefraudowano 3 mld zł z publicznych pieniędzy. Jeśli do tego weźmiemy pod uwagę fakt, że w ciągu jednego roku Najwyższa Izba Kontroli jest w stanie skontrolować tylko niewielki wycinek funkcjonowania państwa, to okaże się, że w rzeczywistości kwota publicznych pieniędzy wydawana w następstwie działań niezgodnych z przepisami prawa może być kilkakrotnie większa. Prawdopodobnie jest to ogromna kwota.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#WandaŁyżwińska">Uporządkowanie tej sprawy prawdopodobnie mogłoby rozwiązać wiele problemów finansowych naszego państwa, a głównie znacząco ograniczyć deficyt budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-194.6" who="#WandaŁyżwińska">W świetle takich wyników kontroli dotyczących finansów publicznych zaskakujące są dość ograniczone uprawnienia NIK w zakresie składania wniosków w sprawie niezasadności zajmowania stanowisk przez osoby, które dopuszczają się wydatkowania publicznych pieniędzy niezgodnie z prawem. Zgodnie z ustawą o NIK, posiada ona uprawnienia do prezentowania w wystąpieniach pokontrolnych ocen wskazujących na niezasadność zajmowania stanowiska lub pełnienia funkcji przez osobę odpowiedzialną za stwierdzone nieprawidłowości. Zadziwiające jednak jest to, że możliwość taka nie dotyczy pracowników jednostek samorządu terytorialnego, a także jednostek organizacyjnych i podmiotów gospodarczych wykorzystujących majątek albo środki państwowe lub komunalne. Wydaje się, że jest to dość istotne uchybienie w ustawie i Sejm powinien je jak najszybciej usunąć. Zaskakująco niska jest też efektywność zawiadomień o przestępstwach i wykroczeniach kierowanych przez NIK do organów ścigania. Wprawdzie zawiadomienia te formułowane są na podstawie wyników kontroli, jednak wydaje się, że organy ścigania dysponujące większymi możliwościami, w tym często możliwością użycia technik operacyjnych, nie są w stanie przedstawić zarzutów o popełnieniu przestępstwa. W 2002 r. organy powołane do ścigania przestępstw lub wykroczeń zawiadomiły o wydaniu 64 decyzji kończących postępowanie prowadzone w wyniku zawiadomienia przez NIK, z tego aż 40 o umarzeniu postępowania karnego. Jest to bardzo dziwne, że występują aż tak duże rozbieżności między ustaleniami w czasie kontroli NIK a późniejszymi decyzjami organów ścigania. W ubiegłym roku zgłoszono 707 zastrzeżeń co do ocen, uwag i wniosków zawartych w 242 wystąpieniach pokontrolnych. 34 z tych zastrzeżeń rozpatrywano podczas posiedzeń kolegium NIK, 6 zastrzeżeń oddalono w całości, 21 uwzględniono w części, 5 uwzględniono w całości, a 2 pozostawiono bez rozpoznania z powodu zgłoszenia ich przez osoby nieuprawnione. W sprawozdaniu NIK znajduje się wykaz 34 zastrzeżeń, przez kogo zostały wniesione, nie ma niestety ich treści oraz uzasadnienia decyzji zarówno o oddaleniu ich przez Kolegium NIK, jak i o ich uwzględnieniu.</u>
          <u xml:id="u-194.7" who="#WandaŁyżwińska">Komisja do Spraw Kontroli Państwowej rozpatrzyła sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli na posiedzeniu w dniu 11 lipca br. i stwierdziła, że NIK prowadziła działalność zgodną z planem kontroli oraz ustawą o Najwyższej Izbie Kontroli. Komisja podkreśliła wysoki poziom merytoryczny materiałów przedkładanych Sejmowi przez NIK i rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie sprawozdania z działalności.</u>
          <u xml:id="u-194.8" who="#WandaŁyżwińska">Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej zgadza się z oceną dokonaną przez komisję i nie wnosi zastrzeżeń do sprawozdania. NIK jest bardzo ważnym organem kontroli w państwie, wypełnia zadania niezbędne do tego, by jak najsprawniej likwidować wszelkie patologie funkcjonowania państwa. Dlatego niezrozumiała jest publiczna krytyka, a często też oszczerstwa wypowiadane pod adresem tej instytucji przez prominentne osoby. Niepochlebne wypowiedzi są tym bardziej żenujące, że pochodzą one od osób, w działalności których NIK wykazała znaczne nieprawidłowości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-194.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#TomaszNałęcz">Pan przewodniczący Pęczak w trybie sprostowania, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#AndrzejPęczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym sprostować wiedzę pani poseł Łyżwińskiej na temat udziału Sejmu w kształtowaniu tematów kontroli. Otóż zgodnie ze zwyczajem i przyjętą procedurą wszystkie komisje sejmowe zgłaszają Komisji do Spraw Kontroli Państwowej tematykę, którą ich zdaniem NIK powinna podjąć w ramach swoich kontroli. Potem, w ramach tzw. kontroli doraźnych, jest jedynie doprecyzowywane kilka tematów. Właśnie dzisiaj Komisja do Spraw Kontroli Państwowej przyjęła zestaw tematyczny - nie wiem dokładnie, nie chcę mówić - kilkudziesięciu tematów, wspólnie zaakceptowanych, które znajdą się w kontrolach NIK.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#AndrzejPęczak">W związku z tym chcę powiedzieć, że Sejm, wbrew opinii pani poseł, czynnie uczestniczy w kształtowaniu tematyki kontroli i zleca... nie zleca, uzgadnia - poprzez przedłożenie Prezydium Sejmu - tematykę tychże kontroli przyjmowaną przez NIK. Dlatego chciałbym zaprotestować przeciwko stwierdzeniom pani poseł, że Sejm nie uczestniczy i nie chce uczestniczyć w działaniach podejmowanych przez NIK. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu przewodniczącemu.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Wotolda Tomczaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WitoldTomczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Prezesie! W tej debacie mamy ocenić pierwszy pełny rok działalności NIK pod kierunkiem pana prezesa Mirosława Sekuły. Przedłożone Wysokiej Izbie sprawozdanie z działalności za rok 2002 jest i tym razem na przyzwoitym poziomie pod względem edytorskim; przecenić tego poziomu nie można, gdyż wynika on z właściwego wykorzystania posiadanych przez NIK środków informatycznych i poligraficznych, o których między innymi jest mowa w omawianym dokumencie. Niewątpliwie cieszy posiadanie przez naczelny organ kontroli państwowej tego typu wyposażenia pozwalającego analizować miliony tzw. rekordów, danych pochodzących, jak podaje dla przykładu NIK, z urzędów skarbowych rozliczających płatników VAT. Tylko czy to unikalne wyposażenie jest w pełni wykorzystywane w wypełnianiu przez NIK jej konstytucyjnych zadań? Czy dzięki temu potężnemu wsparciu informatycznemu posłowie mogli się dowiedzieć, w jakich urzędach skarbowych w Polsce zadomowili się „królik i jego znajomi”, czerpiąc korzyści z nieterminowego rozliczania się z budżetem państwa? Niestety, takich informacji, wskazujących na konkretne korzyści państwa polskiego z wyposażenia owego naczelnego organu kontroli w kosztowny system, posłom nie przedstawiono. Będę wdzięczny za stosowne uzupełnienie sprawozdania w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#WitoldTomczak">Wielką wagę NIK przywiązuje do dokumentu pod nazwą „Strategia Najwyższej Izby Kontroli - misja i wizja”. Należy się w tym miejscu zastanowić, co ma być tą pożądaną misją i wizją naczelnego organu kontroli państwowej. Czy poprawną misję i wizję tej instytucji można określać i formułować w oderwaniu od misji i wizji państwa polskiego, któremu od lat na imię suwerenność i niepodległość? Sprawozdanie bardzo nieśmiało dotyka tego fundamentalnego dla bytu każdego państwa zagadnienia. Owszem, jest mowa o państwowych imponderabiliach przy okazji prezentacji wniosków Kolegium Najwyższej Izby Kontroli, cytuję: w sprawie rozpatrzenia problemów związanych z działalnością organów wykonujących zadania publiczne.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#WitoldTomczak">Przedstawiono tam dwa najważniejsze zagadnienia, które zdaniem Kolegium NIK powinna omówić Wysoka Izba. Mianowicie uznano, że stan krajowej infrastruktury transportowej oraz przeciwdziałanie korupcji to podstawowe warunki, cytuję: umożliwiające zapewnienie Polsce ekonomicznego bezpieczeństwa w najbliższej przyszłości. Czy formułowane do marszałka Sejmu wnioski Kolegium NIK w tych sprawach zostały poddane pod debatę Wysokiej Izby? Jeżeli nie, to dlaczego? Może dlatego, że prawdą jest to, co powiedziała pani prof. Jadwiga Staniszkis w wywiadzie dla „Die Welt” z 10 czerwca br., cytuję: Polska nie istnieje już jako system gospodarczy.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#WitoldTomczak">Jeżeli tak, to jaka jest czy też jaka powinna być aktualna rzeczywista misja i wizja polskiego naczelnego organu kontroli państwowej? Jaka jest rzeczywista misja i wizja Najwyższej Izby Kontroli? Jaka rzeczywista misja i wizja przebija z doręczonego posłom sprawozdania? Wydaje się - takie przynajmniej przekonanie odnoszę po lekturze sprawozdania - że działanie NIK w roku 2002 de facto nie było takie, jakie nakreślił art. 202 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Notabene z chwilą naszej akcesji do superpaństwa o nazwie Unia Europejska polska ustawa zasadnicza nie będzie obowiązywała w sprawach odmiennie uregulowanych przez ustawodawstwo unijne. NIK w przedstawionym sprawozdaniu jawi się jako dobrze wyposażona za pieniądze polskiego podatnika, zorganizowana struktura Europejskiej Organizacji Najwyższych Organów Kontroli, EUROSAI. O takim charakterze NIK informuje zresztą omawiane sprawozdanie, choć wniosek ten nie został przedstawiony posłom expressis verbis. Uważny czytelnik powinien jednak dojść samodzielnie do takiego wniosku, jeżeli przebrnie przez wszystkie strony sprawozdania, przez zamieszczone tam kolorowe tabele i diagramy, nagromadzone jakby w celu odwrócenia uwagi od istoty zagadnienia. A sprawa jest poważna i zasadnicza, jeżeli bowiem NIK dostrzegła dwa fundamentalne dla bezpieczeństwa państwa polskiego problemy, to należało się spodziewać, iż te dwa zagadnienia znajdą się wśród priorytetowych kierunków kontroli - a nic z tego. Wśród priorytetowych kierunków kontroli - strona 78 sprawozdania - działania antykorupcyjne zajmują dopiero siódme miejsce. Dlaczego zagadnienia transportu i łączności wespół z turystyką stanowiły dla NIK w strukturze tematów kontroli w roku 2002 tylko 7%? Oczekuję, że również na te pytania uzyskam odpowiedzi od pana prezesa.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#WitoldTomczak">Strategia Najwyższej Izby Kontroli stanowi, cytuję, że dbałość o gospodarność i skuteczność w służbie publicznej dla Rzeczypospolitej Polskiej jest misją izby. Chwała twórcom takiej misji i wizji, ale jeżeli Polska nie istnieje już jako system gospodarczy, jak twierdzi wybitny polski naukowiec, to jaka jest de facto misja i wizja Najwyższej Izby Kontroli? Czyjej wtedy gospodarności lub niegospodarności będzie przyglądała się NIK, realizując swoją misję.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#WitoldTomczak">W innej części swojego sprawozdania NIK wskazuje, że przejawem jej misji jest m.in. przeciwdziałanie korupcji. Izba w tym obszarze kontroli działała, jak sama podaje, profilaktycznie i prewencyjnie. Czy aby skuteczniej nie działały niektóre polskie gazety codzienne, niedysponujące takimi kompetencjami i środkami jak NIK? Czy ta oczywista dla każdego obserwatora polskiej sceny ekonomiczno-społecznej konstatacja nie kładzie się cieniem na poprawne pod względem edytorskim sprawozdanie? Oczywiście nie można zanegować bardzo istotnego opracowania pt. „Stan realizacji najważniejszych wniosków antykorupcyjnych NIK” z września 2002 r. oraz wystąpienia prezesa NIK do marszałka Sejmu o przeprowadzenie debaty w sprawie wprowadzenia systemowych rozwiązań zapobiegających korupcji, a tym samym działań zmierzających do zrealizowania misji i wizji naczelnego organu kontroli państwowej. Zastanowić się jednak trzeba nad sensem takich akcentów w strategicznym planie działania NIK w sytuacji podważenia istnienia Polski jako systemu gospodarczego. Wtedy wszelkie programy, strategie, misje i wizje będą de facto podporządkowane rzeczywistym władcom polskiego tylko z nazwy systemu gospodarczego. Czy można jeszcze wtedy mówić o suwerenie - narodzie polskim? A jeżeli można i trzeba, to w jakże odmiennej od dotychczas obowiązującej tonacji.</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#WitoldTomczak">Panie Prezesie! Roztaczać wizje i pełnić misję mogą tylko w pełni suwerenne podmioty.</u>
          <u xml:id="u-198.7" who="#WitoldTomczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cieszy, ale jednocześnie zdumiewa fakt, na który zwraca uwagę sprawozdanie, że mianowicie Izba wskazywała wielokrotnie niefrasobliwość, z jaką wydawane były publiczne pieniądze. To, że NIK pokazywała nieprawidłowości, cieszy. Cieszy również, że istnieje kompetentny organ państwowy pilnujący publicznego grosza, ale zdumiewa to, że dysponenci tych środków publicznych, do których trafiały wystąpienia pokontrolne, zapominali i zapominają o przestrogach płynących z raportów NIK i traktują grosz publiczny jak swoją własność.</u>
          <u xml:id="u-198.8" who="#WitoldTomczak">Budzi natomiast najwyższe zdumienie brak konsekwencji w eliminowaniu przyczyn wskazywanych wynaturzeń. Oczywiście za ten stan nie można winić NIK. Taki stan rzeczy raz jeszcze potwierdza słabość lub wyjątkową degradację polskiego państwa. Właśnie jako główną przyczynę tego stanu sprawozdanie NIK wskazuje na nieegzekwowanie odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Brak odpowiedzialności za czyny jest przejawem braku odpowiedniego wychowania i koniecznej formacji charakterów.</u>
          <u xml:id="u-198.9" who="#WitoldTomczak">Być może Sejm powinien pilnie zająć się nowelizacją ustawy o NIK, i to w taki sposób, aby ostateczne zalecenia Izby były bezwzględnie wykonywane, a uchylający się od ich wykonania byli usuwani z zajmowanych stanowisk, bez względu na zajmowane stanowisko. Uważam, że w ten sposób można jeszcze spróbować naprawić polskie państwo, nierządem stojące.</u>
          <u xml:id="u-198.10" who="#WitoldTomczak">W ramach kontynuacji strategii działania NIK badała również zagrożenia korupcją. Posłowie zostali poinformowani o rozpoznawaniu nowych mechanizmów korupcji. Przedstawienie tych mechanizmów powinno dopomóc Sejmowi w uchwaleniu lepszego prawa oraz poprawieniu dotychczasowego. Niewątpliwie pomimo stosunkowo małej ilości „czasu kontrolerskiego” poświęconego temu niezwykle ważnemu zagadnieniu zostało ono zdecydowanie lepiej przeanalizowane i skontrolowane niż w roku 2001. Potwierdza takie stanowisko proste zestawienie omawianej tematyki działań korupcyjnych zawarte w obu sprawozdaniach. Wskazane posłom mechanizmy korupcjogenne powinny zatem zostać wzięte pod uwagę w bieżącej pracy legislacyjnej. Szkoda, że parlamentarna większość, nowelizując w grudniu 2001 r. ustawę o organizacji i trybie prac Rady Ministrów, pozbawiła prezesa NIK-u uprawnienia do uczestnictwa w posiedzeniach Rady Ministrów. Może gdyby nie ta nowelizacja, wtedy rządzący Polską mieliby mniej okazji do tłumaczenia się z zarzutów korupcji stawianych przez codzienną prasę.</u>
          <u xml:id="u-198.11" who="#WitoldTomczak">Wysoka Izbo! Naród polski, jedyny prawny i moralny zwierzchnik wszelkich struktur swojego państwa, ma jednak prawo oczekiwać i żądać od Najwyższej Izby Kontroli, aby ta w miarę niezależna i dobrze wyposażona instytucja stanęła na straży polskich interesów narodowych, które zadecydowały o jej powołaniu w roku 1921.</u>
          <u xml:id="u-198.12" who="#WitoldTomczak">Interesy narodu artykułowane są głównie w listach i prośbach o skontrolowanie nadużyć powodujących krzywdę formalnego suwerena polskiego państwa, jakim jest naród. Na tę krzywdę nie może być obojętna Najwyższa Izba Kontroli. O tych chyba oczywistych relacjach etycznych pomiędzy NIK a narodem polskim zapewne mówił wysokim przedstawicielom Izby ksiądz prof. Janusz Nagórny podczas seminaryjnych posiedzeń. Tym interesom narodu zgłaszanym listownie NIK nie może poświęcać tylko części z 20% całego czasu pracy, tj. głównie z czasu przeznaczonego na kontrole doraźne. Wiem dobrze z własnego doświadczenia, ile wniosków o przeprowadzenie pilnych kontroli doraźnych, inspirowanych podczas poselskich spotkań, nie zostało zrealizowanych.</u>
          <u xml:id="u-198.13" who="#WitoldTomczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Obecne sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli, choć niedoskonałe, zasługuje na przyjęcie. Jednocześnie wydaje się konieczne, aby Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, któremu podlega Najwyższa Izba Kontroli, odbył debatę nad strategicznymi celami państwa polskiego. Jasne wyznaczenie aktualnych strategicznych celów ułatwi zdecydowanie pracę Najwyższej Izby Kontroli w następnych latach. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Orkisza występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#JanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Prezesie! Panie Ministrze! Przypadł mi zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko naszego klubu wobec sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2002 r. wraz z opinią Komisji do Spraw Kontroli Państwowej, przedłożonego w drukach nr 1707 i 1767.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#JanOrkisz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej stanowi, że Najwyższa Izba Kontroli jest naczelnym organem kontroli państwowej, podlega Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej i działa na zasadach kolegialności. Przepisy konstytucyjne regulują również obowiązki Najwyższej Izby Kontroli wobec Sejmu oraz określają pozycję prezesa Izby. Najwyższa Izba Kontroli podejmuje kontrole na zlecenie Sejmu lub jego organów, na wniosek prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i prezesa Rady Ministrów oraz z własnej inicjatywy. Zadania i zakres działania Izby, jej organizację określa ustawa o Najwyższej Izbie Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#JanOrkisz">Do ustawowych obowiązków Najwyższej Izby Kontroli wobec Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej należy przedkładanie analizy wykonania budżetu państwa, założeń polityki pieniężnej, opinii w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów, informacji o wynikach kontroli zlecanych przez Sejm lub jego organy, jak również informacji o wynikach kontroli przeprowadzonych na wniosek prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, prezesa Rady Ministrów oraz innych ważniejszych kontroli. Ponadto Najwyższa Izba Kontroli jest ustawowo zobowiązana do przedkładania Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej sprawozdania z działalności w roku ubiegłym. Dzisiejsza debata nad sprawozdaniem z działalności NIK w 2002 r. jest wypełnieniem ustawowego obowiązku.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#JanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedłożone przez prezesa Najwyższej Izby Kontroli sprawozdanie z działalności Izby w 2002 r. jest opracowaniem profesjonalnym. Z uwagi na ograniczony czas na oświadczenia klubowe odniosę się do działu 2 omawianego sprawozdania, zatytułowanego „Działalność kontrolna Najwyższej Izby Kontroli”, według mnie najważniejszego działu tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#JanOrkisz">Według sprawozdania podstawę konstrukcji planu pracy Najwyższej Izby Kontroli na 2002 r. stanowiło 7 priorytetowych kierunków kontroli oraz określone dla nich główne obszary badań kontrolnych, które zostały zaprogramowane w taki sposób, aby ich wyniki umożliwiały określenie przyczyn i mechanizmów stwierdzonych nieprawidłowości w funkcjonowaniu organów państwa, w sferach podlegających kontroli Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#JanOrkisz">Priorytetowe kierunki kontroli w 2002 r. to: finanse publiczne, gospodarowanie majątkiem publicznym, wdrażanie reform ustrojowych państwa, działalność państwa w rozwiązywaniu najważniejszych problemów społecznych, bezpieczeństwo wewnętrzne, procesy integracyjne, działania antykorupcyjne.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#JanOrkisz">Plan pracy Najwyższej Izby Kontroli na 2002 r., po zmianach, obejmował 273 kontrole, z tego 98 kontroli wykonania budżetu państwa w 2001 r. oraz 5 innych kontroli rozpoczętych jeszcze w 2001 r., 98 kontroli wykonania budżetu państwa w 2002 r. oraz 72 inne kontrole przewidziane do realizacji w 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#JanOrkisz">W planie pracy Najwyższej Izby Kontroli na 2002 r., podobnie jak i w poprzednich latach, zdecydowaną większość stanowiły kontrole koordynowane, a więc kontrole wykonywane według jednego programu przez więcej niż jedną jednostkę organizacyjną Izby, dlatego podaną w planie liczbę kontroli należy traktować jako liczbę zadań kontrolnych, w ramach których realizowanych jest wiele kontroli jednostkowych.</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#JanOrkisz">Ze sprawozdania wynika, że w 2002 r. Najwyższa Izba Kontroli zakończyła kontrolę w ramach 175 tematów, z czego 98 kontroli dotyczyło wykonania budżetu państwa w 2001 r., zaś 77 stanowiło pozostałe kontrole planowe.</u>
          <u xml:id="u-200.9" who="#JanOrkisz">Klub Parlamentarny Unii Pracy szczególnie docenia ogromny wysiłek organizacyjny Najwyższej Izby Kontroli przy prowadzeniu kontroli wykonania budżetu państwa, biorąc pod uwagę przyjęty termin sporządzenia i przedłożenia Wysokiej Izbie analizy wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej. Końcowym dokumentem sporządzanym w związku z badaniami kontrolnymi prowadzonymi głównie w ramach kontroli objętych planem pracy Najwyższej Izby Kontroli jest informacja o wynikach kontroli.</u>
          <u xml:id="u-200.10" who="#JanOrkisz">W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2002 r. Najwyższa Izba Kontroli przedłożyła Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej łącznie 177 informacji o wynikach kontroli, zaś delegatury NIK wysłały do organów szczebla wojewódzkiego 13 informacji o wynikach kontroli dotyczących działalności terenowych organów administracji rządowej oraz samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-200.11" who="#JanOrkisz">Klub Parlamentarny Unii Pracy docenia rolę, jaką mają do spełnienia te raporty. Korzystają z nich media, posłowie, komisje sejmowe. Na ich podstawie składają zapytania poselskie, interpelacje, rezolucje do ministrów, domagając się podjęcia odpowiednich działań.</u>
          <u xml:id="u-200.12" who="#JanOrkisz">Konstytucyjne usytuowanie i pozycja prawna Najwyższej Izby Kontroli jako naczelnego organu kontroli państwowej implikuje określone uprawnienia Izby wobec organów kontroli, rewizji, inspekcji działających w administracji rządowej i samorządzie terytorialnym. Podpisane w dniu 18 lutego 2002 r. porozumienie między prezesem Najwyższej Izby Kontroli i przewodniczącym Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych, określające zasady współpracy pomiędzy NIK i RIO, zdaniem naszego klubu służy dalszemu zacieśnianiu współpracy między tymi organami kontroli na rzecz poprawy przestrzegania prawa, koordynowania działań kontrolnych oraz szkolenia pracowników.</u>
          <u xml:id="u-200.13" who="#JanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wykonując obowiązki określone w ustawie o NIK, Izba przekazała w 2002 r. organom powołanym do ścigania przestępstw 73 zawiadomienia, z tego 71 właściwym jednostkom organizacyjnym prokuratury i 2 urzędom skarbowym. Ponadto skierowała jeden wniosek o ukaranie do sądu. Najwięcej zawiadomień dotyczyło ujawnionych w toku kontroli przestępstw niegospodarności, łącznie 29 zawiadomień, przy 19 w 2001 r. Charakterystycznym zjawiskiem było zwiększenie w 2002 r. liczby ujawnionych przestępstw urzędniczych, polegających na nadużyciu uprawnień lub niedopełnieniu obowiązków przez funkcjonariusza publicznego - 24 zawiadomienia, przy 13 w 2001 r. Zawiadomieniami i wnioskiem o ukaranie objęto łącznie 87 osób, z których 80 zajmowało stanowiska kierownicze. Spośród spraw przekazanych w 2002 r. organom ścigania lub sądowi grodzkiemu do końca 2002 r. zakończonych zostało zaledwie 13 postępowań, z tego tylko w 4 wniesiono akty oskarżenia, w 2 odmówiono wszczęcia postępowania, aż w 7 wydano decyzje umarzające postępowanie. W 2002 r. organy powołane do ścigania przestępstw lub wykroczeń zawiadomiły Najwyższą Izbę Kontroli o wydaniu łącznie 64 decyzji kończących postępowania prowadzone w wyniku wniesienia przez Izbę zarówno w 2002 r., jak i w latach poprzednich zawiadomień lub wniosków o ukaranie, w tym o wniesieniu tylko 19 aktów oskarżenia do sądów (w 2001 r. było 23) i aż 40 decyzjach umarzających postępowanie karne, a także o 3 decyzjach warunkowo umarzających postępowanie oraz 2 postanowieniach o odmowie wszczęcia postępowania. Należy zaznaczyć, że zmniejszyła się liczba wydanych przez organy ścigania decyzji kończących postępowania w 2002 r. Izba została powiadomiona o wydaniu 64 takich decyzji, przy 79 w 2001 r. W następstwie zawiadomień skierowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli w 2002 r. i w latach poprzednich do sądu wniesiono 19 aktów oskarżenia, w tym 4 na podstawie zawiadomień z 2002 r. - w latach 2000–2001 wniesiono odpowiednio 35 i 23 akty oskarżenia. Jako posłowie Unii Pracy jesteśmy tą sytuacją mocno zaniepokojeni. Szkoda, że nie ma prokuratora generalnego. W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy kieruję jednak pytanie do prokuratora generalnego o to, jakie są tego przyczyny. Raport Banku Światowego z 1999 r. wspomina o potrzebie zbadania niskiego stopnia reakcji na raporty Najwyższej Izby Kontroli ze strony prokuratury i innych odpowiedzialnych organów państwowych. Widać, że ten problem nadal jest aktualny.</u>
          <u xml:id="u-200.14" who="#JanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W okresie sprawozdawczym Najwyższa Izba Kontroli przedłożyła Sejmowi kolejne opracowania dotyczące obszarów i mechanizmów występowania korupcji pt. „Funkcjonowanie ustawy o zamówieniach publicznych w aspekcie zapobiegania korupcji” oraz „Stan realizacji najważniejszych wniosków antykorupcyjnych Najwyższej Izby Kontroli” - dokument uzupełniony o wykaz luk prawnych i przepisów, które należy zmienić ze względu na możliwość ich dowolnego stosowania w praktyce i potencjalną korupcjogenność.</u>
          <u xml:id="u-200.15" who="#JanOrkisz">Klub Parlamentarny Unii Pracy szczególnie wysoko ceni sobie fakt, że prezes Najwyższej Izby Kontroli wystąpił do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej o przeprowadzenie debaty nad wprowadzeniem systemowych rozwiązań zapobiegających korupcji oraz wykorzystaniem w tym zakresie wniosków Najwyższej Izby Kontroli, a przede wszystkim, że wśród działań kontrolnych Izby przeciwdziałanie korupcji pozostanie jednym z głównych jej zadań w najbliższych latach.</u>
          <u xml:id="u-200.16" who="#JanOrkisz">Klub Parlamentarny Unii Pracy po zapoznaniu się z omawianym sprawozdaniem wraz z opiniami komisji sejmowych oraz po przeprowadzonej dyskusji będzie głosował za jego przyjęciem. Posłowie Unii Pracy, dziękując kierownictwu Najwyższej Izby Kontroli za troskę o gospodarność i skuteczność w służbie publicznej dla Rzeczypospolitej Polskiej, życzą, by Izba była nadal cieszącym się powszechnym autorytetem najwyższym organem kontroli państwowej, którego raporty będą oczekiwanym i poszukiwanym źródłem rzetelnych informacji dla organów władzy i społeczeństwa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-200.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Dorotę Kwaśniewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#DorotaKwaśniewska">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Parlamentarnego Polski Blok Ludowy mam zaszczyt przedstawić stanowisko naszego koła wobec sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2002 r. Sprawozdanie przedstawione przez prezesa NIK oddaje charakter tej instytucji, jej cele i zadania; daje też obraz tego, co w minionym roku stanowiło podstawę działania inspektorów NIK. Zgodnie z przedstawionym sprawozdaniem plan pracy Najwyższej Izby Kontroli za 2002 r. zakładał 274 kontrole, z tego 98 kontroli wykonania budżetu państwa w 2001 r. W trakcie roku dokonano pewnych korekt w ukierunkowaniu kontroli. Zgodnie z ustawą Najwyższa Izba Kontroli podejmowała także kontrole na zlecenie Sejmu i jego organów, na wniosek prezydenta i prezesa Rady Ministrów. Na zlecenie Sejmu NIK przeprowadził 5 kontroli. Pan premier Rady Ministrów dwukrotnie zwracał się o przeprowadzenie kontroli, zaś pan prezydent w roku 2002 nie występował z inicjatywami kontrolnymi do NIK. Przytaczam powyższe dane, ponieważ uważamy, że jest to pewien symptom dobrego klimatu, jaki panuje w relacjach między Najwyższą Izbą Kontroli, Sejmem, rządem i prezydentem. Brak inicjatyw kontrolnych ze strony pana prezydenta i niewielkie zainteresowanie ze strony pana premiera i Sejmu pozwalają wysnuć wniosek, że relacje między najważniejszymi organami państwa - przynajmniej tyle można wywnioskować z treści sprawozdania - układają się prawidłowo, pozbawione są ingerencji, która mogłaby świadczyć o braku zaufania do najwyższego organu kontroli w Rzeczypospolitej Polskiej, jakim jest NIK. Świadczy to także o tym, że kierownictwo NIK prawidłowo i we właściwy sposób realizuje swoje uprawnienia i kompetencje. Ze sprawozdania wynika, że harmonogram kontroli pozbawiony jest różnego rodzaju podtekstów politycznych, które w przypadku funkcjonowania wyszłyby na światło dzienne, obniżając rangę i autorytet tej instytucji. Zwracamy na to szczególną uwagę ze względu na obecną sytuację polityczną panującą w Polsce. W kraju, w którym wszystko i wszyscy kojarzą się z układami partyjnymi, funkcjonuje instytucja, która chyba opiera się naciskom politycznym. Tak długo jak NIK nie stanie się narzędziem dla politycznych interesów, tak długo organ ten będzie postrzegany jako instytucja stabilizująca sytuację w kraju i będzie realizować swoją misję, która została określona jako dbałość o gospodarność i skuteczność w służbie publicznej dla Rzeczypospolitej Polskiej, oraz będzie się cieszyć powszechnym autorytetem jako najwyższy organ kontroli państwowej, którego raporty będą oczekiwanym i poszukiwanym źródłem informacji dla organów władzy i społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#DorotaKwaśniewska">W roku 2002 Najwyższa Izba Kontroli przedłożyła Sejmowi łącznie 177 informacji o wynikach kontroli; jest to o 6 mniej w stosunku do roku 2001. Rok 2002 zaowocował także kontrolami doraźnymi dotyczącymi 275 tematów, z tego 2 były kontrolami doraźnymi, koordynacyjnymi, a 301 - kontrolami doraźnymi jednostkowymi. Wśród kontroli doraźnych aż 135 to były kontrole tzw. skargowe, podjęte w wyniku skarg i pism skierowanych do NIK. Wielość pism skargowych kierowanych do Najwyższej Izby Kontroli świadczy o tym, że instytucje i osoby mają zaufanie do najwyższego kontrolnego organu państwa. Zdajemy sobie sprawę z różnorodności powodów, dla których ludzie piszą skargi. Ważne jest jednak, aby ustalenia, jakie zapadają w protokołach pokontrolnych, nie miały zabarwienia politycznego czy osobistego, a odzwierciedlały stan rzeczy czy sprawy kontrolowanej. Podkreślenia wymaga fakt, który został odnotowany w sprawozdaniu, że wśród kontroli doraźnych jedną przeprowadzono na wniosek prezesa Rady Ministrów, 33 kontrole zainicjowali swoimi pismami posłowie, o 2 kontrole wnosił marszałek Senatu, o 4 - senatorowie, o 2 - minister zdrowia i o 1 - minister skarbu. W wystąpieniach pokontrolnych w roku 2002 Najwyższa Izba Kontroli formułowała oceny w odniesieniu do 19 osób. Należy zaznaczyć, że w roku 2001 takie oceny dotyczyły 25 osób. Na podstawie tych ocen 9 osób odwołano z zajmowanych stanowisk lub pełnionych funkcji - dla porównania w roku 2001 odwołano 6 osób. Konsekwencje służbowe zostały wyciągnięte w stosunku do 125 osób - analogicznie w roku 2001 w stosunku do 135 osób. Nie sposób nie odnieść się do powyższych cyfr. Daje się zauważyć tendencję spadkową zarówno w stosunku do liczby osób, wobec których formułowano oceny, jak i w stosunku do osób, wobec których zostały wyciągnięte konsekwencje służbowe. Naszym zdaniem jest to dowód na to, że kontrole przeprowadzane przez Najwyższą Izbę Kontroli dopingują instytucje i osoby, które podlegają kontroli NIK, do lepszej pracy, zgodnej z obowiązującym prawem.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#DorotaKwaśniewska">W ogólnym wymiarze zmniejszonych liczb pojawia się także większa liczba, to znaczy na podstawie ocen dokonanych przez NIK 9 osób odwołano ze stanowiska, co w porównaniu z rokiem 2001 stanowi wzrost o 3. Ta cyfra w naszym przekonaniu świadczy o tym, że kontrole NIK, o ile już teraz nie są na najwyższym poziomie, to z pewnością ich poziom ciągle wzrasta, a prawidłowo udokumentowane kontrole są podstawą do odsuwania ze stanowisk ludzi, którzy pewnych ról społecznych pełnić nie powinni. Kontrole NIK to nie tylko efekty w postaci osób odsuniętych od pełnienia funkcji czy zwalnianych z zajmowanych stanowisk, to także wymierne efekty finansowe.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#DorotaKwaśniewska">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Wysoka Izbo! Koło Parlamentarne Polskiego Bloku Ludowego ocenia pozytywnie przedstawione sprawozdanie i będzie głosować za jego przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#TomaszNałęcz">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#TomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#TomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Komisja do Spraw Kontroli Państwowej wnosi o przyjęcie sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2002 r., zawartego w druku nr 1707.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#TomaszNałęcz">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wniosek komisji przyjął.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#TomaszNałęcz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu prezesowi, dziękuję kierownictwu NIK i wszystkim jej pracownikom.</u>
          <u xml:id="u-203.7" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny skarbowy (druki nr 1762 i 1798).</u>
          <u xml:id="u-203.8" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Grażynę Ciemniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#GrażynaCiemniak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Komisji Europejskiej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny skarbowy. Sprawozdanie zawarte jest w druku nr 1798. Senat po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm ustawy na posiedzeniu w dniu 11 czerwca 2003 r. wprowadził do jej tekstu 6 poprawek. Poprawki te dotyczą zmiany szyku wyrazów i ich formy gramatycznej.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#GrażynaCiemniak">Poprawki 1., 2. i 3. polegają na zastąpieniu wyrazów „na uszczuplenie podatku” wyrazami „podatek na uszczuplenie”, a poprawki 4., 5. i 6. polegają na zastąpieniu wyrazów „na uszczuplenie należności celnej” wyrazami „należność celną na uszczuplenie”. Poprawki te mają na celu bardziej precyzyjnie określenie znamion czynów zabronionych dotyczących narażenia podatku lub należności celnej na uszczuplenie.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#GrażynaCiemniak">Komisja Europejska na posiedzeniu w dniu 22 lipca 2003 r. rozpatrzyła poprawki Senatu i w trosce o stanowienie precyzyjnego prawa wnosi, aby Wysoki Sejm te poprawki, które zostały wniesione przez Senat do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny skarbowy, przyjął.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#GrażynaCiemniak">Poprawki są zgodne z prawem Unii Europejskiej i precyzują uregulowania prawne dostosowujące polskie prawo do prawa Unii Europejskiej, uregulowania mające na celu ochronę interesów finansowych Wspólnot Europejskich, w tym także Polski, gdyż ustawa wejdzie w życie z dniem uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#TomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Stanisławę Prządkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#StanisławaPrządka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko mojego klubu wobec 6 zgłoszonych przez Senat poprawek do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny skarbowy. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem 6 zgłoszonych poprawek, które szczegółowo omówiła pani poseł sprawozdawca Grażyna Ciemniak. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Chlebowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#ZbigniewChlebowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska przedstawię stanowisko wobec poprawek Senatu do ustawy Kodeks karny skarbowy.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#ZbigniewChlebowski">Przedłożony projekt ustawy miał na celu dostosowanie polskiego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej. Przedstawione zmiany w ustawie Kodeks karny skarbowy pozwalają na ściganie sprawców przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych w sytuacji, gdy będą one skierowane przeciwko dochodom budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich lub budżetów zarządzanych przez Wspólnoty Europejskie.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#ZbigniewChlebowski">Senat do tej ustawy wprowadził 6 poprawek. Poprawki Senatu może w sposób bardziej jednoznaczny określają znamiona czynów zabronionych w postaci narażenia podatku lub należności celnej na uszczuplenie. Dlatego Klub Poselski Platformy Obywatelskiej jest za przyjęciem 6 poprawek Senatu do rządowego projektu ustawy Kodeks karny skarbowy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Kuchcińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MarekKuchciński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość popiera proponowane przez Senat poprawki do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny skarbowy. Tych 6 poprawek to są poprawki krótkie, oczywiste, tak jak i uzasadnienie. Tym samym popieramy proponowane zmiany. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Cepila.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#JózefCepil">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej odnośnie do stanowiska Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny skarbowy, druk nr 1762.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#JózefCepil">W związku z tym, że wszystkie poprawki mają li tylko charakter językowo-gramatyczny, Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej będzie głosował za przyjęciem poprawek Senatu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Sztwiertnię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#JanSztwiertnia">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy mam zaszczyt przedstawić stanowisko do wniesionych poprawek do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny skarbowy. Poprawki polegają na zmianie szyku wyrazów i formie gramatycznej, stąd Klub Parlamentarny Unii Pracy będzie głosował za ich przyjęciem. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#TomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#TomaszNałęcz">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#TomaszNałęcz">Pan sprawozdawca biegnie, tak? A nie mamy sprawozdawcy do następnego punktu? Czy mamy dyskutantów do następnego punktu? Mamy, tak? To nie będziemy czekać, tylko przystępujemy do rozpatrzenia punktu...</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#TomaszNałęcz">Jest pan sprawozdawca, tak? To poczekamy jednak.</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1760 i 1787).</u>
          <u xml:id="u-215.6" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Cezarego Grabarczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#CezaryGrabarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#CezaryGrabarczyk">Uchwała Senatu zawarta jest w druku nr 1760, sprawozdanie komisji znajduje się w druku nr 1787.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#CezaryGrabarczyk">Senat po rozpatrzeniu przywołanej ustawy wprowadził 39 poprawek. Duża ich część ma charakter legislacyjno-redakcyjny. Są to poprawki nr: 1, 3, 5, 9, 10, 12, 19, 20, 22, 24, 27, 28, 29, 32, 33 i 34.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#CezaryGrabarczyk">Komisja rekomenduje Wysokiej Izbie ich przyjęcie i łączne głosowanie. Jednocześnie chciałbym zwrócić uwagę, że do tekstu sprawozdania komisji, który został zawarty w druku nr 1787, wkradł się błąd, gdyż w tekście sprawozdania została zawarta uwaga, iż komisja rekomenduje głosowanie łączne nad poprawkami redakcyjnymi z uwzględnieniem poprawki 13. A w tym zakresie, co także wynika z treści sprawozdania, rekomendacja komisji wskazuje, że należy odrzucić tę poprawkę. Tym razem okazało się więc, że poprawka nosząca nr 13 rzeczywiście była pechowa.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#CezaryGrabarczyk">Ważną grupę poprawek merytorycznych stanowią poprawki eliminujące wątpliwości, czy przepisy wykonawcze wydane na podstawie delegacji zawartych w Kodeksie karnym wykonawczym będą miały zastosowanie tylko do osób skazanych, czy również do tymczasowo aresztowanych. Są to poprawki 17., 18., 21., 35., 36., 37. i 38. Komisja popiera te poprawki i rekomenduje ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#CezaryGrabarczyk">Wśród poprawek merytorycznych, zdaniem Komisji Nadzwyczajnej, na poparcie zasługują także poprawki nr 2, 7 i 11. Poprawka 2. precyzuje, że udział sądowego kuratora zawodowego w posiedzeniu jest obowiązkowy, gdy sąd uzna to za konieczne, w pozostałych zaś wypadkach niestawiennictwo nie wstrzymuje rozpoznania sprawy, ale także wówczas kurator będzie zawiadamiany o terminie i celu posiedzenia. Poprawki 7. i 11. są konsekwencją poprawki 2. Poprawki te usprawniają procedurę. Dzięki nim zostaną usunięte wątpliwości, kiedy nieobecność kuratora na posiedzeniu mogłaby stanowić podstawę do zaskarżenia rozstrzygnięcia sądu. Komisja Nadzwyczajna popiera także poprawki 4., 14., 15., 23., 25., 26., 30., 31. i 39., które mają charakter merytoryczny. Zostały one zaaprobowane przez przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Służby Więziennej, jak również uzyskały pozytywną opinię ekspertów współpracujących z Komisją Nadzwyczajną.</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#CezaryGrabarczyk">Komisja rekomenduje Wysokiej Izbie odrzucenie tylko czterech poprawek. Są to poprawki: 6., 8., 13. i 16. W tym zakresie komisja nie podzieliła opinii Senatu i stojąc na stanowisku spójności systemowej tekstu Kodeksu karnego wykonawczego, rekomenduje Wysokiej Izbie odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-216.7" who="#CezaryGrabarczyk">Dzisiejsza debata kończy prace merytoryczne nad nowym tekstem ustawy Kodeks karny wykonawczy. Nie oznacza to jednak, że wraz z ostatecznym uchwaleniem ustawy rozwiązane zostaną wszystkie problemy polskiego więziennictwa. Przed Wysoką Izbą pojawi się bowiem już wkrótce dylemat, czy rozwiązywać te problemy, które wiążą się z bardzo długą kolejką oczekujących na osadzenie w zakładach karnych, a przypominam, w chwili obecnej oczekuje na umieszczenie w zakładach karnych 30 tys. osób z prawomocnymi orzeczeniami skazującymi na karę pozbawienia wolności. Czy budować nowe zakłady karne, tak aby tę kolejkę zmniejszyć, czy też zastanowić się nad innym sposobem rozwiązania tego problemu? Okazję po temu będzie stanowiła zbliżająca się debata nad Kodeksem karnym. Dziś sygnalizuję tylko ten problem i proszę Wysoką Izbę o przyjęcie rekomendacji Komisji Nadzwyczajnej w głosowaniu nad ustawą zmieniającą Kodeks karny wykonawczy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-216.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#TomaszNałęcz">Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Małgorzatę Winiarczyk-Kossakowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej do poprawek Senatu RP do ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1760 i 1787). Ustawa Kodeks karny wykonawczy jest podstawą polskiego prawa wykonawczego w sferze karnej. Rozpatrywana dziś obszerna nowelizacja wynika głównie z konstytucyjnych przesłanek nakazujących regulację wszelkich spraw dotyczących ograniczeń praw i wolności konstytucyjnych w drodze ustawy. Chodzi również o doprowadzenie do zgodności z konstytucją wszystkich praw i wolności obywatelskich osób, których wolność osobista została ograniczona albo którzy zostali jej pozbawieni. Rozpatrywany dziś projekt ustawowo reguluje wszelkie ograniczenia idące dalej niż to bezpośrednio wynika z samego orzeczenia i podjęcia wykonania kary.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach w dniu 21 lipca br. rozpatrzyła 39 poprawek Senatu RP do omawianej ustawy. Tylko 4 nie uzyskały akceptacji komisji, m.in. poprawka 6. Poprawka 8. dotyczy zastąpienia w art. 1 w pkt. 33 i w art. 61 w § 1 wyrazu „wychowawcze” wyrazem „resocjalizacyjne”. Senat RP uzasadniał, iż pojęcie „względy resocjalizacyjne” jest bardziej uniwersalne i odnosi się nie tylko do osadzonych młodocianych, bo ich się przede wszystkim wychowuje, ale także do osadzonych dorosłych. Komisja nie podzieliła stanowiska Senatu RP w ww. sprawie i zaopiniowała poprawkę negatywnie. Negatywnie zaopiniowano również poprawki 13., dotyczącą zastąpienia w art. 1 w pkt. 45, w art. 79 b w § 2 wyrazu „przetransportowanego” wyrazem „przeniesionego”, oraz 16. dotyczącą zastąpienia w art. 1 w pkt. 63 lit. c, w pkt. 11 wyrazów „oraz z rzecznikiem praw obywatelskich” wyrazami „z rzecznikiem praw obywatelskich oraz z rzecznikiem praw dziecka”.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Spośród poprawek zaopiniowanych pozytywnie na uwagę zasługują poprawki 2., 7. i 11. dotyczące udziału kuratora zawodowego w posiedzeniach sądu penitencjarnego dotyczących spraw osadzonego związanych z wykonywaniem kary lub przyjęciem jej do wykonania. Zaproponowano rozwiązanie racjonalniejsze, aby kurator był w każdym przypadku powiadamiany o posiedzeniu, aby, jeżeli może i uważa to za potrzebne, wziął udział w posiedzeniu. W przypadkach jeśli sąd uzna jego udział za niezbędny, żeby zostało to zaznaczone. W pozostałych przypadkach jego niestawiennictwo nie wstrzymuje rozpoznania sprawy.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Poprawka 10. dotyczy usprawnienia procedury, zmierza do tego, aby orzeczenie zastępczej kary pozbawienia wolności i zarządzenie jej wykonania następowało jednym postanowieniem sądu.</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Poprawki 17., 18., 21., 35., 36., 37. i 38. zmierzają do usunięcia wątpliwości, czy poprzez art. 242 § 1 K.k.w. do osób tymczasowo aresztowanych będą miały zastosowanie przepisy aktów wykonawczych dotyczące skazanych, do wydania których upoważnienia znajdują się w części szczególnej kodeksu.</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Przyjęto też kilkanaście poprawek o charakterze doprecyzowującym oraz językowym, porządkującym i techniczno-legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-218.6" who="#MałgorzataWiniarczykKossakowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny SLD podziela stanowisko komisji dotyczące ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw i będzie głosował zgodnie ze stanowiskiem przyjętym przez Komisję Nadzwyczajną do spraw zmian w kodyfikacjach. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-218.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Grasia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PawełGraś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej pragnę odnieść się do poprawek Senatu wprowadzonych do projektu ustawy nowelizującej Kodeks karny wykonawczy i niektóre inne ustawy.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#PawełGraś">Dobrze, że prace nad ustawą stały się przyczynkiem do debaty nad stanem polskiego więziennictwa. Bardzo wiele głosów w tej debacie dotyczyło dramatycznego braku środków, fatalnego stanu wielu obiektów więziennych i trudnych warunków, w jakich przychodzi działać Służbie Więziennej. Członkowie komisji sprawiedliwości mieli okazję wizytować zakłady karne i osobiście przekonać się, jak ogromnych nakładów finansowych i jak dużych zmian w systemie prawnym wymaga poprawa sytuacji polskiego więziennictwa.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#PawełGraś">Omawiany dziś projekt ustawy wraz z poprawkami Senatu jest na pewno krokiem we właściwym kierunku. Wiele problemów prawnych sygnalizowanych komisji sprawiedliwości przez szefów zakładów karnych zostało w tej nowelizacji uwzględnionych i poprawionych. Poprawki Senatu służą głównie usprawnieniu postępowania wykonawczego. Taki charakter mają zapisy dotyczące udziału w posiedzeniach sądu sądowego kuratora zawodowego. Podobny charakter ma poprawka 10. mówiąca, że orzeczenie zastępczej kary pozbawienia wolności i zarządzenie jej wykonania następuje na mocy jednego postanowienia sądu. Uważamy również za celowe doprecyzowanie przepisów dotyczących kwestii identyfikacji skazanego przyjmowanego do zakładu karnego w celu odbycia kary. Nie budzi również zastrzeżeń poprawka obniżająca z 24 do 21 lat wiek skazanego, wobec którego można zastosować pewne szczególne regulacje dotyczące możliwości zatrudnienia czy kształcenia skazanego.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#PawełGraś">Reasumując, klub Platformy Obywatelskiej aprobuje większość rozwiązań proponowanych przez Senat, wyrażając nadzieję, że cała nowelizacja przyczyni się do usprawnienia postępowania wykonawczego i ułatwi Służbie Więziennej nadzór nad procesem odbywania kary przez skazanych.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#PawełGraś">Klub Platformy Obywatelskiej oczekuje jednocześnie od rządu zdecydowanych działań zmierzających do podniesienia nakładów na system polskiego więziennictwa, gdyż nawet najlepsze regulacje prawne nie usuną z tego systemu patologii wynikających z braku dostatecznej ilości środków. Alternatywą dla zwiększenia nakładów byłyby takie zmiany Kodeksu karnego, które umożliwiłyby szersze zastosowanie sankcji alternatywnych dla kary bezwzględnego pozbawienia wolności. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#TomaszNałęcz">Z kolejnych mówców widzę na sali dopiero pana posła Józefa Kubicę.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#TomaszNałęcz">Proszę pana posła o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#JózefKubica">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na posiedzeniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy zapoznaliśmy się z uchwałą Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw, zawartą w druku nr 1760.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#JózefKubica">W tej Izbie w czasie 49. posiedzenia Sejmu klub Unii Pracy wyraźnie opowiedział się za ustawą Kodeks karny wykonawczy i zaprezentowaliśmy nasze stanowisko, w którym wyraźnie stwierdziliśmy, że projekt ustawy realizuje wymogi Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#JózefKubica">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Senat wypowiedział się w tej materii (druk nr 1760), wnosząc 39 poprawek, które niczego nie zmieniły w przedmiotowej ustawie. Zgodnie z ustaleniami z prac nadzwyczajnej komisji kodyfikacyjnej, której opinię podzielamy, poprzemy 34. poprawki. Nie udzielimy poparcia poprawkom nr 6, 8, 13 i 16, gdyż uważamy, że rozwiązania proponowane przez Sejm są bardziej precyzyjne aniżeli poprawki wniesione przez Senat.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#JózefKubica">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Unii Pracy będzie głosował tak, jak to ujęte zostało w naszym sprawozdaniu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Głowę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#JózefGłowa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej pragnie zauważyć, że przedstawione stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw ma na celu przede wszystkim uproszczenie postępowania karnego, jego przyspieszenie oraz dostosowanie do realiów polskich zakładów penitencjarnych.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#JózefGłowa">Pozostawienie władztwa odnośnie do udziału kuratora zawodowego w rozprawie w rękach sądu wydaje się rozwiązaniem potwierdzającym wcześniejsze tezy. Również brak obligatoryjnej egzekucji grzywny wydaje się potwierdzać intencję Izby wyższej parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#JózefGłowa">Inne poprawki mają na celu zapewnienie wszystkich swobód konstytucyjnych skazanym; tak jest chociażby w przypadku poprawki nr 17 dotyczącej praktyk religijnych. Niektóre propozycje Senatu zmierzają do usunięcia wątpliwości dotyczących stosowania analizowanych przepisów. Pozostałe poprawki Senatu mają na celu ujednolicenie terminologii, mają charakter doprecyzowujący oraz porządkujący.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#JózefGłowa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wobec powyższego Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej będzie głosować za przyjęciem poprawek Senatu zgodnie ze stanowiskiem komisji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WandaŁyżwińska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania komisji o stanowisku Senatu dotyczącym ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#WandaŁyżwińska">Uchwaloną przez Sejm w dniu 12 czerwca 2003 r. ustawę o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw Senat rozpatrzył na posiedzeniu w dniu 10 lipca br. i podjął uchwałę o wprowadzeniu do tej ustawy 39 poprawek.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#WandaŁyżwińska">Jak wynika z uzasadnienia Senatu do tych poprawek, wprowadzając je, Senat kierował się głównie usprawnieniem procedury. Wydaje się jednak, że nie zawsze usprawnienie procedury może usprawiedliwiać wprowadzanie uproszczeń do prawa, a szczególnie do przepisów prawa, które decydują o najważniejszych sprawach człowieka, a mianowicie o pozbawieniu bądź nie wolności.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#WandaŁyżwińska">Mocno dyskusyjne są poprawki Senatu dotyczące obowiązkowego udziału sądowego kuratora zawodowego w posiedzeniu sądu tylko wtedy, gdy sąd uzna to za konieczne. W pozostałych przypadkach niestawiennictwo kuratora nie wstrzymuje rozpoznania sprawy. Biorąc pod uwagę, że sądowy kurator zawodowy jest niezbędny w prowadzonych sprawach przeciwko nieletnim przestępcom, argumentacja, że kuratorzy prowadzą dużą ilość spraw, jest bardzo wątpliwa.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#WandaŁyżwińska">Bardzo mocno wątpliwa jest poprawka 30., której celem jest umożliwienie umieszczenia tymczasowo aresztowanego dorosłego nie tylko z jednym, ale także co najmniej z dwoma młodocianymi. Powoływanie się Senatu w tym wypadku na trudne warunki w aresztach śledczych też wydaje się mocno wątpliwe.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#WandaŁyżwińska">Należy zwrócić uwagę, że poprawki te wprawdzie dotyczą przestępców, ale z całą pewnością dotyczą ludzi, i to ludzi bardzo młodych. Takie upraszczanie procedury lub dostosowywanie prawa do warunków może skrzywdzić wielu młodych ludzi, którzy być może w innych warunkach po odbyciu kary powróciliby do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#WandaŁyżwińska">Słabe rozpoznanie przez kuratora motywów i warunków popełnienia przestępstwa przez młodocianego, jak też możliwość umieszczania w areszcie kilku młodocianych z dorosłym przestępcą szanse powrotu do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie młodocianego przestępcy może znacząco ograniczyć.</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#WandaŁyżwińska">Nie budzi większych wątpliwości poprawka zmierzająca do tego, aby orzeczenie zastępczej kary pozbawienia wolności i zarządzenie jej wykonania następowało jednym postanowieniem sądu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#TomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#TomaszNałęcz">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 1763 i 1808).</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Piosika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#StanisławPiosik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt i przyjemność w imieniu obu połączonych komisji: Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej, przedstawić stanowisko do ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych (druki nr 1763 i 1808).</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#StanisławPiosik">Wysoki Sejmie! Senat na 43. posiedzeniu w dniu 10 lipca 2003 r. procedował nad tą ustawą i w wyniku tych prac, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 11 czerwca br. ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, wprowadził do jej tekstu 8 poprawek.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#StanisławPiosik">Poprawka 1. polega na wprowadzeniu w ustawie terminu, w jakim izba ma obowiązek przekazać wystąpienie pokontrolne jednostce kontrolowanej.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#StanisławPiosik">Poprawka 2. ma charakter legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#StanisławPiosik">Poprawki 3. i 4. wprowadzają przesłanki uzasadniające wyłączenie członka kolegium regionalnej izby obrachunkowej z prac komisji konkursowych.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#StanisławPiosik">Poprawki 7. i 8. wprowadzają rozwiązania, zgodnie z którymi konkursy na stanowisko pozaetatowych członków kolegiów regionalnych izb obrachunkowych zostaną przeprowadzone 6 miesięcy później niż konkursy na stanowiska prezesów tych izb.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#StanisławPiosik">Poprawki 5. i 6. dostosowują przepisy dotyczące postępowania w sprawach zaskarżenia do Sądu Administracyjnego decyzji o odwołaniu prezesa lub członka kolegium do zmian, które od dnia 1 stycznia 2004 r. wprowadza ustawa.</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#StanisławPiosik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Obie połączone komisje procedowały w dniu 22 lipca br. nad wniesionymi poprawkami. Poprawki 1., 2., 5., 6., 7. i 8. zostały przyjęte jednogłośnie. Natomiast poprawki 3. i 4. w wyniku głosowania otrzymały 13 głosów za, 2 głosy były przeciw i 9 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#StanisławPiosik">Obie połączone komisje wnoszą, aby Wysoki Sejm raczył poprawki Senatu zawarte w druku nr 1808 przyjąć. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#TomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zdzisława Kałamagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#ZdzisławKałamaga">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wobec szczegółowego przedstawienia przez pana posła sprawozdawcę dorobku dwóch połączonych komisji chciałbym oświadczyć, że Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem tych poprawek, które pan poseł Stanisław Piosik przedstawił zgodnie ze stanowiskiem dwóch połączonych komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Teresę Piotrowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#TeresaPiotrowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska odnieść się do przedłożonych przez Senat poprawek do projektu ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych z druku nr 1763.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#TeresaPiotrowska">Wysoki Sejmie! Kończy się proces legislacyjny projektu ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych powołanych jako organy nadzorujące i kontrolujące jednostki samorządu terytorialnego w zakresie gospodarki finansowej i zamówień publicznych. Jest to projekt senacki, który podczas prac Komisji do Spraw Kontroli Państwowej i Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej został gruntownie opracowany. Mamy nadzieję, że merytoryczne zmiany, takie jak doprecyzowanie zakresu nadzoru regionalnych izb obrachunkowych, uregulowanie ustawą zasad przeprowadzania kontroli przez izby, upoważnienie izb do sporządzania raportów, na podstawie których obywatele i organy jednostek samorządu terytorialnego będą informowani o powtarzających się nieprawidłowościach i zagrożeniach związanych z niewykonaniem zadań ustawowych przez jednostki samorządu terytorialnego, a także wprowadzenie zasady prowadzenia konkursu na członka kolegium oraz kadencyjności prezesów izb obrachunkowych...</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#TeresaPiotrowska">Wysoka Izbo! Poprawki Senatu nie mają wpływu na merytoryczny kształt projektu ustawy. Klub Poselski Platformy Obywatelskiej uznaje poprawki zgłoszone przez Senat za zasadne i będzie głosował zgodnie z rekomendacją komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Kuchcińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MarekKuchciński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#MarekKuchciński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Choć Prawo i Sprawiedliwość uznaje, że rzeczywiście proponowane przez Senat poprawki do zmienianej ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych są słuszne, jednak będzie głosowało przeciwko ustawie, tak jak wcześniej, przy pierwszym czytaniu, z tego niezmiennego względu: wprowadzenie kadencyjności i jednocześnie konkursów, naszym zdaniem, jest to rzecz bardzo wątpliwa, ponadto wprowadza zbyt małe, niewielkie zmiany. Celem Prawa i Sprawiedliwości jest doprowadzenie w przyszłości do utworzenia jednej dużej instytucji kontrolnej i nadzorczej. Obawiamy się - to powtarzam - że są to jakieś czynności polityczne, a więc pozamerytoryczne w odniesieniu do tego projektu ustawy. Pozwolę tu sobie przypomnieć czy zwrócić uwagę Wysokiej Izby na tygodnik „Wspólnota” z 22 lutego 2003 r., w którym właśnie cytowana jest wypowiedź senatora Zbigniewa Kulaka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, który mówi wprost, że w ten sposób trzeba usunąć z regionalnych izb obrachunkowych ludzi z namaszczenia rządów Hanny Suchockiej. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Szukałę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#TadeuszSzukała">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poprawek senackich do ustawy o zamianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw z druków nr 1763 i 1808.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#TadeuszSzukała">Po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm w dniu 11 czerwca 2003 r. ustawy Senat proponuje wprowadzenie 8 poprawek.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#TadeuszSzukała">Poprawka nr 1 wprowadza w ustawie o regionalnych izbach obrachunkowych termin 60 dni, w ciągu których izba ma obowiązek przekazać wystąpienie pokontrolne jednostce kontrolowanej.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#TadeuszSzukała">Poprawki 3. i 4. dotyczą istotnego elementu postępowania konkursowego, jakim jest wyłonienie bezstronnej komisji konkursowej, która dokona obiektywnej oceny kandydatów.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#TadeuszSzukała">Poprawki nr 5 i 6 dostosowują przepisy dotyczące postępowania w sprawach zaskarżania do sądu administracyjnego decyzji o odwołaniu prezesa regionalnej izby obrachunkowej albo członka kolegium do zmian, które dnia 1 stycznia 2004 r. wprowadza ustawa.</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#TadeuszSzukała">Poprawki 7. i 8. mówią o przeprowadzeniu konkursu na stanowisko pozaetatowych członków kolegium 6 miesięcy później niż na stanowisko prezesów tych izb. Poprawka ta ma na celu jakieś bardziej legalne uporządkowanie i uwzględnia uczciwe zamiary.</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#TadeuszSzukała">Poprawka nr 2 ma charakter legislacyjny, modyfikuje przepis art. 1 pkt 7 omawianej ustawy w zakresie art. 11 w taki sposób, aby nie dotyczył on materii uregulowanej w innych przepisach tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-236.7" who="#TadeuszSzukała">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, rozpatrzył te poprawki i uważa je za zasadne, i będzie głosował za ich przyjęciem. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Orkisza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#JanOrkisz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unia Pracy mam przyjemność przedstawić stanowisko naszego klubu wobec sprawozdania Komisji do Spraw Kontroli Państwowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#JanOrkisz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm 19 czerwca 2003 r. ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw Senat proponuje wprowadzenie 8 poprawek.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#JanOrkisz">Klub Parlamentarny Unia Pracy, po zapoznaniu się ze sprawozdaniem połączonych komisji, jak również po przeprowadzonej dyskusji w klubie, postanowił udzielić poparcia wszystkim 8 poprawkom.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#JanOrkisz">Według naszego klubu najcenniejsze są poprawki nr 1, 3, 4, 7 i 8. Akceptując poprawę nr 1, klub Unii Pracy uznał za zasadne wprowadzenie w ustawie o regionalnych izbach obrachunkowych terminu, w jakim izba ma obowiązek przekazać wystąpienie pokontrolne jednostce kontrolowanej, tzn. według projektu Senatu wystąpienie pokontrolne powinno być przekazane w ciągu 60 dni od dnia podpisania protokołu kontroli przez osoby upoważnione do dokonania tej czynności w jednostce kontrolowanej, a w przypadku odmowy jego podpisania - w ciągu 60 dnia od dnia podpisania protokołu przez inspektora do spraw kontroli gospodarki finansowej.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#JanOrkisz">Według opinii naszego klubu bardzo ważnym elementem postępowania konkursowego jest wyłonienie bezstronnej komisji konkursowej, która dokona obiektywnej oceny kandydatów, dlatego też akceptujemy poprawki nr 3 i 4, wprowadzające przesłanki uzasadniające wyłączenie członka kolegium regionalnej izby obrachunkowej z prac komisji konkursowej. Członkiem komisji konkursowej dokonującej wyboru kandydata na prezesa izby albo kandydata na stanowisko pozaetatowego członka kolegium nie może być członek kolegium, który jest małżonkiem kandydata albo osobą pozostającą z nim we wspólnym pożyciu. Członek komisji konkursowej nie może być też krewnym lub powinowatym kandydata bądź być z nim związany z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli.</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#JanOrkisz">W stosunku do członków komisji konkursowej dokonującej wyboru kandydata na prezesa izby wprowadzono dodatkowy zakaz: członkiem komisji nie może być członek kolegium, który kandyduje na stanowisko prezesa izby.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#JanOrkisz">Poprawki nr. 7 i 8 wprowadzają rozwiązanie, zgodnie z którym konkursy na stanowiska pozaetatowych członków kolegiów regionalnych izb obrachunkowych zostaną przeprowadzone 6 miesięcy później niż konkursy na stanowiska prezesów tych izb. Uważamy, że ta regulacja ma umożliwić prawidłowe wykonywanie ustawowych zadań przez te izby. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Czerwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#JerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw, zawartych w druku nr 1763.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#JerzyCzerwiński">Ruch Katolicko-Narodowy poprze wszystkie poprawki senackie, zgodnie zresztą z rekomendacją połączonych Komisji: Do Spraw Kontroli Państwowej oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Dlaczego? Poprawka 2. ma charakter redakcyjny, czyszczący tekst ustawy. Poprawki: 1. oraz 5. i 6. dodają przepisy uściślające, uzupełniające procedury określone w nowelizacji. Niestety, dwie ostatnie związane ze sobą, same nie są napisane zbyt ściśle. Poprawki 3. i 4. usuwają oczywisty brak zawarty w tekście sejmowym, dotyczący wyłączeń ze składu komisji konkursowych.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#JerzyCzerwiński">Najważniejsze z punktu widzenia celów ustawy są przepisy dostosowujące zawarte w połączonych poprawkach 7. i 8. Mają one także znaczenie dla wdrożenia postanowień ustawy, skutecznie eliminując możliwą w okresie przejściowym destabilizację kadrową w pracy regionalnych izb obrachunkowych.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#JerzyCzerwiński">Reasumując, wszystkie poprawki zgłoszone przez Senat zasługują na ich uchwalenie. Ich rodzaj i niewielka liczba dobrze również świadczą o jakości ustawy przekazanej przez Sejm do Senatu.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#JerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dziś kończymy prace nad nowelizacją ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Czas na krótkie podsumowanie.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#JerzyCzerwiński">Na ogół to jest tak, że to Senat recenzuje pracę Sejmu, poprawiając ustawy przesyłane do niego po trzecim czytaniu sejmowym. W tym przypadku jest odwrotnie - to Izba niższa dostała senacki projekt ustawy z druku nr 1097 do obróbki i uzupełnienia. I trzeba przyznać, że po pracach w Sejmie projekt ten zmienił się dość znacznie.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#JerzyCzerwiński">U samego podłoża inicjatywy senackiej leżał bowiem konflikt w jednej z regionalnych izb obrachunkowych. Koalicja rządząca, nie mogąc go rozwiązać korzystnie dla siebie zwykłymi środkami prawnymi, postanowiła pójść na skróty i znowelizować prawo o regionalnych izbach obrachunkowych, tak aby osiągnąć zamierzony cel. W efekcie za sytuację w jednej z izb miały zapłacić wszystkie pozostałe poprzez destabilizację kadrową. Wprowadzenia kadencyjności prezesów izb oraz nieetatowych członków kolegiów niestety nie można określić inaczej jak próbą złamania niezależności politycznej regionalnych izb obrachunkowych. Ich fachowa, wysoko wykwalifikowana kadra, nietargana żadnymi skandalami korupcyjnymi, pracująca w ciszy i spokoju, nie zasłużyła sobie na to.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#JerzyCzerwiński">Na szczęście Sejm nie ograniczył się tylko do pomysłu kadencyjności prezesów izb. Tak uzupełnił projekt o przepisy merytoryczne, proceduralne i kompetencyjne, że w efekcie doprowadził do znacznego, rzekłbym, ucywilizowania inicjatywy senackiej. Ustawa straciła swój wybitnie personalny charakter, porządkując, uzupełniając i precyzując inne przepisy ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych.</u>
          <u xml:id="u-240.8" who="#JerzyCzerwiński">Należy tu podziękować posłom za odpowiedzialne procedowanie, a także przedstawicielom Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych za pomoc udzielaną w trakcie prac nad projektem ustawy. Tym razem Sejm wykazał, że jest w stanie skutecznie ulepszyć efekt prac Senatu. Bo tak to na ogół już jest, że łatwiej jest poprawić coś, co już istnieje, niż stworzyć nowe od początku. Nawet jeśli jest to tylko nowelizacja już istniejącej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#TomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#TomaszNałęcz">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#TomaszNałęcz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Zdrowia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o spłacie pożyczek udzielonych w 2000 r. kasom chorych z budżetu państwa (druki nr 1764 i 1796).</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych i Komisji Zdrowia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o spłacie pożyczek udzielonych kasom chorych z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#StanisławStec">Senat wprowadza trzy poprawki do projektu ustawy. Dwie pierwsze poprawki mają charakter redakcyjny, trzecia poprawka jest poprawką merytoryczną. Senat zaproponował w niej skreślić w art. 3 ust. 3, który dawał możliwość umorzenia odroczonych w spłacie pożyczek udzielonych kasom chorych. Połączone komisje rekomendują odrzucenie pierwszej i trzeciej poprawki, natomiast proponują przyjęcie poprawki drugiej.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#StanisławStec">Wnoszę do Wysokiej Izby o głosowanie zgodnie ze sprawozdaniem Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Zdrowia. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#TomaszNałęcz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#TomaszNałęcz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Edwarda Wojtalika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#EdwardWojtalik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za odrzuceniem pierwszej poprawki i za przyjęciem dwóch następnych poprawek, uzasadniając to tym, że kasy chorych muszą wywiązać się z umowy podpisanej z budżetem państwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Małgorzatę Stryjską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MałgorzataStryjska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość odnośnie do uchwały Senatu w sprawie ustawy o spłacie pożyczek udzielonych w 2000 r. kasom chorych z budżetu państwa, zawartej w druku nr 1764. Senat po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm w dniu 12 czerwca 2003 r. ustawy wprowadził do jej tekstu trzy poprawki. Pierwsza poprawka jest poprawką redakcyjną i nie wnosi nic nowego - jest to zgrabniejsze sformułowanie art. 1 ustawy. PiS poprze tę poprawkę. Druga zmienia merytorycznie ust. 2 w art. 2. Treścią ust. 2 w art. 2 jest wskazanie zabezpieczeń wierzytelności skarbu państwa. Sejm uchwalił, że zabezpieczeniem może być weksel albo sporządzenie aktu notarialnego. Senat proponuje wykreślenie słowa: sporządzenie, tak że zabezpieczeniem będzie akt notarialny, a nie jego sporządzenie. Jest to poprawka poprawna legislacyjnie i PiS ją poprze. Trzecia skreśla ust. 3 w art. 3. Ustęp ten jako wniosek mniejszości został przyjęty przez Sejm. Pozwala on ministrowi finansów w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi lub gospodarczymi umorzyć pożyczkę, odroczyć termin spłaty całości lub części należności albo rozłożyć płatność na raty, biorąc pod uwagę możliwości płatnicze dłużnika. Jest to zapis fakultatywny, dający możliwość, a nie wprowadzający konieczności.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#MałgorzataStryjska">PiS opowiadał się i nadal opowiada za możliwością umorzenia pożyczek. Uważam, iż mało przekonujące jest uzasadnienie Senatu, że ustęp ten jest niespójny z ust. 1 i 2 art. 3, że godzi on w interes finansowy państwa i wyrządza szkodę nie tylko budżetowi, ale i obywatelom, że stwarza precedens mogący naruszyć spójność systemu finansowego. Jaki precedens? Senatorzy zapominają o licznych przypadkach umorzeń dla branż przemysłowych i regulacjach oddłużeniowych dotyczących należności publicznoprawnych. Czy nie godziły one w interes finansowy państwa? Czy nie było to niekorzystne dla systemu finansów publicznych? Czy nie stwarzało to możliwości powstania precedensu? Chyba chcą tak dlatego, że pacjenci, pielęgniarki i lekarze nie wywierają tak skutecznego nacisku na władzę, jak górnicy, stoczniowcy czy hutnicy. Senatorzy nie zwrócili uwagi na zapisy omawianego ustępu umożliwiające ministrowi finansów wybór pomiędzy umorzeniem, rozłożeniem na raty a odroczeniem terminu spłaty. Senatorzy nie zauważają też, że kryteriami umorzenia są „przypadki uzasadnione względami społecznymi lub gospodarczymi” oraz uzasadniony interes skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#MałgorzataStryjska">Jaka jest sytuacja w służbie zdrowia, nie trzeba mówić - wszyscy wiemy. Na koniec 2002 r. kasy chorych miały ujemny wynik finansowy w wysokości 600 mln zł. Wydatki na zdrowie były większe niż planowano, ponieważ w planach finansowych nie uwzględniono ratownictwa medycznego, procedur wysokospecjalistycznych, wzrostu o 18% refundacji za leki oraz spłaty pożyczek.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#MałgorzataStryjska">W I kwartale tego roku do kas chorych mimo podwyższenia składki na zdrowie do 8% (z czego 0,25% obywatele zapłacą z własnej kieszeni) wpłynęło aż o 128 mln zł mniej, niż prognozowano. Spowodowane to było obniżeniem poziomu zatrudnienia oraz obniżeniem przeciętnych wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw. Stąd przychody były mniejsze niż wydatki. Jak mówi się już głośno, kontrakty za usługi medyczne - i tak już obniżone - w III i IV kwartale tego roku zostaną jeszcze obniżone. Wszystko to razem prowadzi nasz system ochrony zdrowia na krawędź przepaści. Konieczność spłaty przez Narodowy Fundusz Zdrowia w 2003 r. 100 mln zł jako raty pożyczki może być właśnie tym ostatnim krokiem w przepaść. Narodowy Fundusz Zdrowia jest instytucją państwową powołaną do realizacji konstytucyjnej gwarancji równego dostępu obywateli do ochrony zdrowia niezależnie od ich sytuacji materialnej. Załamanie się systemu ochrony zdrowia na pewno nie zapewni wszystkim Polakom świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. Ci bogaci dadzą sobie jakoś radę, a co będzie z uboższymi? PiS będzie głosował przeciwko 3. poprawce. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Szczepańczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#JózefSzczepańczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego w głosowaniu opowie się za przyjęciem 1. i 2. poprawki. Natomiast będziemy głosowali za odrzuceniem poprawki 3., a to z tego względu, że nie podzielamy argumentacji Senatu zawartej w uzasadnieniu do uchwały z 10 lipca tego roku, a odnoszącej się do tej poprawki. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Renatę Rochnowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#RenataRochnowska">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP w kwestii uchwały Senatu dotyczącej ustawy o spłacie pożyczek udzielonych w 2000 r. kasom chorych z budżetu państwa (druk nr 1764).</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#RenataRochnowska">Senat wprowadził do tekstu powyższej ustawy 3 poprawki.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#RenataRochnowska">Poprawka 1. dotyczy art. 1 i ma charakter redakcyjny - chodzi o zastosowanie lepiej brzmiącego sformułowania, jak uzasadnia to Senat. Stwierdzam, że wersja sejmowa jest tak samo dobra i czytelna.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#RenataRochnowska">Poprawka 2. ma charakter doprecyzowujący i polega na skreśleniu w art. 2 w ust. 2 wyrazu „sporządzenia”. Zaproponowaną zmianę należy ocenić pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#RenataRochnowska">Najwięcej kontrowersji budzi poprawka 3., polegająca na skreśleniu w art. 3 ust. 3. Przypominam, że w pierwotnym przedłożeniu rządowym nie było ust. 3. Został on wypracowany w trakcie prac sejmowych. Poprawka Senatu zmierza zatem do przywrócenia zapisu rządowego. Wprowadzony przez Sejm ust. 3 ma charakter fakultatywny i jest zbiorem uwarunkowań i narzędzi pozwalających ministrowi na podjęcie negatywnej decyzji w zakresie umorzenia pożyczek, a więc jest najlepszym rozwiązaniem na teraz i na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#RenataRochnowska">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Podsumowując, Klub Parlamentarny Samoobrona RP będzie głosował za przyjęciem 1. i 2. poprawki Senatu oraz za odrzuceniem poprawki 3. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią minister Halinę Wasilewską-Trenkner.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałabym jednak zaapelować, nawet w świetle tych dyskusji, które prowadzimy tutaj dzisiaj od samego rana, o to, aby zechcieli państwo rozważyć, iż poprawka 3. do omawianej w tej chwili ustawy jest poprawką która zachęca do umorzenia, czyli do spisania długu, który trzeba będzie zapłacić. Nie zapłacą jednak ci, którzy z takich czy innych powodów zaciągnęli te zobowiązanie, tylko zapłaci za nich skarb państwa, czyli i tak wszyscy podatnicy. Propozycja rządu, aby tę pożyczkę - oprocentowaną w skali 0,1% rocznie, czyli praktycznie na pewno poniżej inflacji - spłacać do roku 2007, pozostawia swobodną kwestię zasady tego, jak będzie rozłożona spłata pożyczki. Jest to do ustalenia pomiędzy ministrem finansów a Narodowym Funduszem Zdrowia. Natomiast chcielibyśmy, aby nie zachodziły przypadki, nie miały miejsca precedensy, w których udzielona przez skarb państwa pożyczka będzie przedmiotem umorzenia z tzw. ważnych przyczyn społecznych bądź gospodarczych, bo jest to bardzo szerokie kryterium, i jak państwo sami, dyskutując tutaj, wskazywali, w obecnej sytuacji służby zdrowia, dziś, bardzo ważne są argumenty, jakie się same nasuwają, a w roku 2007 może być zupełnie inaczej. Chodziło nam o to, aby można było tę pożyczkę tak jak każdą zwrócić w odpowiednim czasie i terminie w sposób jak najłagodniejszy, niepowodujący zakłócenia w życiu tego, który jest wierzycielem skarbu państwa, czyli Narodowego Funduszu Zdrowia. Dlatego też zwracam się raz jeszcze z prośbą do państwa, abyście zechcieli przyjąć ustawę o rozłożeniu w czasie spłaty tej pożyczki w takiej formie, jaka została wypracowana w trakcie prac Wysokiego Sejmu, jeśli chodzi o art. 1, z poprawką, którą wniósł Senat, jeśli chodzi o art. 2, i z pominięciem ust. 3 w art. 3, czyli w przedłożeniu rządowym art. 3. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#EwaKopacz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kilka tygodni temu Sejm uchwalił ustawę o spłacie pożyczek z budżetu udzielonych w 2000 r. kasom chorych. Istotą tej ustawy było odroczenie terminu spłaty tych pożyczek do końca pierwszego kwartału 2007 r. Spłata ma nastąpić w ratach, a jej szczegóły ma określić umowa pomiędzy Narodowym Funduszem Zdrowia i ministrem finansów.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#EwaKopacz">Ustawa zawarła także przepis, który przewiduje prawo ministra finansów do indywidualnego umorzenia pożyczki, odroczenia terminu spłaty, rozłożenia na raty.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#EwaKopacz">Ten przepis uchylił Senat, uzasadniając to tym, że „umożliwienie posługiwania się daleko posuniętą uznaniowością jako kryterium umorzenia pożyczki stanowi pozorną ochronę interesów obywateli - pacjentów i godzi w nich samych”. Ponadto - twierdzą senatorowie - podstawową materią stosunków pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem jest umowa cywilnoprawna, o której mowa w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#EwaKopacz">Poglądowi temu nie sposób odmówić racji. Umowę bowiem można w trakcie jej obowiązywania zmieniać, aneksować, słowem: kształtować dowolnie za zgodą stron. Natomiast opinia społeczna jest szczególnie uczulona na wszelkie zwroty typu: w uzasadnionych przypadkach minister może itd.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#EwaKopacz">Jest jeszcze jeden powód, szczególnej natury. Narodowy Fundusz Zdrowia, jedna z najważniejszych instytucji ochrony zdrowia, wymaga szczególnej troski ze strony parlamentu. Okoliczności jego powstania, pierwsze chwile funkcjonowania, atmosfera wokół instytucji publicznej służby zdrowia sprawiają, że musimy być szczególnie wrażliwi, dobrze poinformowani i kompetentni.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#EwaKopacz">Panie i Panowie Posłowie! Klub Poselski Platformy Obywatelskiej był przeciwny omawianej dziś ustawie; proponowaliśmy zwolnić służbę zdrowia z konieczności zapłaty owych 800 mln zł. Koniec końców dług ten będzie spłacony kosztem określonych niedostatków i braków, zatem tak naprawdę zapłaci go pacjent, przypomnijmy - będący także podatnikiem.</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#EwaKopacz">Podkreślaliśmy, że konieczność oddania pieniędzy państwu przez instytucję państwową, do tego ubogą i szarpaną nieustannymi kłopotami jest dla ludzi niezrozumiała. Poglądu tego nie zmieniliśmy; owszem, jest on dziś jeszcze bardziej uzasadniony.</u>
          <u xml:id="u-254.7" who="#EwaKopacz">Skoro jednak z woli większości sejmowej taka ustawa istnieje, to proponujemy chociaż tyle, by treść owej umowy, o której mówi art. 3 ustawy, była znana Sejmowi, a wszystkie jej zmiany były także nam notyfikowane.</u>
          <u xml:id="u-254.8" who="#EwaKopacz">Należy bowiem uczynić wszystko, by oczyścić atmosferę wokół służby zdrowia. Lekarze wiedzą, że zaufanie pacjenta do leczącego jest niezbędnym warunkiem terapii. Ta zasada odnosi się także do sytuacji, w której społeczeństwo nie ma krzty zaufania do instytucji państwowych, które powinny zorganizować im służbę zdrowia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#TomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#TomaszNałęcz">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy w dzisiejszym - słusznie zostałem poprawiony - bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#TomaszNałęcz">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#TomaszNałęcz">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich Są to państwo posłowie: Tadeusz Szukała, Tadeusz Wojtkowiak i Józef Skowyra.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#TomaszNałęcz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Szukałę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#TadeuszSzukała">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W swym oświadczeniu pragnę przedstawić bardzo trudną sytuację w rolnictwie w woj. małopolskim spowodowaną niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi panującymi przez cały okres wegetacji roślin w roku 2003.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#TadeuszSzukała">Chcę przypomnieć, iż w woj. małopolskim jest 220 tys. gospodarstw rolnych o średniej powierzchni 3,5 ha. Wyłącznie z rolnictwa utrzymuje się ponad 400 tys. osób. Spadek plonów w tegorocznych zbiorach można szacować na od 50% do 60%. Poniesione straty w wyniku klęski suszy pogarszają i tak bardzo trudną sytuację finansową małopolskiego rolnika. Dla większości rolników praca na roli i dochody z niej uzyskiwane są podstawowym źródłem utrzymania, biorąc pod uwagę, że bezrobocie strukturalne na wsi w woj. małopolskim sięga 40%. Zgodnie z tym, jak historia nam przedstawia rolnictwo w Polsce, stwierdzić należy, że nie kto inny, jak właśnie rolnik przeszedł dramatyczną drogę. Miał być uwłaszczony po II wojnie światowej, potem były PGR-y, po których w tej chwili nie zostało po nich już prawie nic, a teraz w tak trudnych warunkach życia na polskiej wsi ma polski rolnik inwestować i dopasować się do wymogów, jakie stawia nam Unia Europejska.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#TadeuszSzukała">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Apeluję o podjęcie działań w Sejmie i Senacie Rzeczypospolitej Polskiej na rzecz pomocy rolnikom woj. małopolskiego i o wsparcie finansowe w tak trudnym dla nich okresie, przed przystąpieniem do Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#TomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Skowyrę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#JózefSkowyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oświadczenie dotyczące niewyjaśnienia spraw przez Prokuraturę Rejonową w Pile i braku właściwego nadzoru ze strony prokuratury nadrzędnej.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#JózefSkowyra">Od 1,5 roku prowadzę nieustanną korespondencję z Ministerstwem Sprawiedliwości, informując je o różnych nadużyciach w moim okręgu wyborczym, dotyczących działania Prokuratury Rejonowej w Pile. Do mnie jako do posła wpływają informacje, które wymagają wnikliwego zbadania przez niezależną prokuraturę, gdyż, jak wyżej wspomniałem, półroczna korespondencja nie przyniosła dotychczas żadnych wyjaśnień w istotnych sprawach poruszanych przeze mnie. Takiego wyjaśnienia wymagają szczególnie:</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#JózefSkowyra">1. Korupcja w drogownictwie pilskim, m.in.:</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#JózefSkowyra">- przewlekłe postępowanie sądowe wobec byłego dyrektora Rejonu Dróg Miejskich w Pile Władysława N. (prawdopodobnie symulacja choroby psychicznej),</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#JózefSkowyra">- remont ulicy Lelewela w Pile, gdzie tylko w dokumentacji rozliczeniowej robót drogowych fikcyjnie ulica ta zwiększyła powierzchnię o ok. 50%,</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#JózefSkowyra">- zatrudnianie w Wydziale Komunikacji Starostwa Powiatowego w Pile urzędników samorządowych, przeciwko którym toczą się sądowe postępowania karne; pracownicy ci również uczestniczą w przygotowaniach decyzji administracyjnych, a jednocześnie prowadzą zbieżną działalność gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#JózefSkowyra">2. Niezabezpieczenie nieruchomości Stanisława Z., byłego dyrektora Zakładu Telekomunikacji w Pile. Ścigano wyżej wymienionego listami gończymi, wiedząc, że najprawdopodobniej przebywa u członków rodziny w Poznaniu, co później okazało się prawdą. Kto za tym stoi, że organa ścigania tak późno schwytały Stanisława Z., dopuszczając do tego, że przed notariuszem w Poznaniu, podczas poszukiwania go listami gończymi, dokonał sprzedaży nieruchomości synowi senatora RP?</u>
          <u xml:id="u-258.7" who="#JózefSkowyra">Prokurator krajowy Karol Napierski twierdzi w piśmie z 22. 05. 2002 r., że „prokurator rejonowy w Pile zabezpieczył mienie Stanisława Zdybała m.in. przez wpis hipoteki przymusowej”. Wobec tego pytam, na jakiej podstawie twierdzi, że majątek jest zabezpieczony i jakie konsekwencje poniósł prokurator krajowy za złożenie fałszywych oświadczeń. Chciałbym dowiedzieć się o ukaraniu winnych takiego kłamstwa, które kosztowało skarb państw około 587 tys. zł, bo na tyle miał być zabezpieczony majątek Stanisława Z.</u>
          <u xml:id="u-258.8" who="#JózefSkowyra">3. Przejęcie kilkudziesięciu mieszkań w blokach przy ul. Alei Wojska Polskiego w Pile na podstawie sfałszowanych dokumentów przez Zakład Gospodarki Lokalami Spółka z o.o. w Pile. Prokuratura Rejonowa w Pile ograniczyła swoje działanie do potwierdzenia, że faktycznie nastąpiło sfałszowanie dokumentów, i umorzyła postępowanie z powodu niewykrycia sprawców. Wielokrotnie zwracałem uwagę Prokuraturze Rejonowej w Pile, że ludzie bezprawnie pozbawiani są mieszkań przez oszustów. W odpowiedzi otrzymywałem informacje zdawkowe, wymijające. Taka postawa Prokuratury Rejonowej w Pile została skrytykowana wytykiem służbowym przez prokuratora nadrzędnego. Pytam: Dlaczego mimo ewidentnych fałszerstw dokumentów Prokuratura Rejonowa w Pile nie podjęła działań celem unieważnienia bezprawnego przejęcia mieszkań?</u>
          <u xml:id="u-258.9" who="#JózefSkowyra">4. Sprawa rodziny szefa Prokuratury Rejonowej w Pile. Mąż, brat i bratanek pani prokurator Marii W.-R. uwikłani są w najcięższe przestępstwa, w tym i morderstwo. Do oczyszczenia pani prokurator wystarczyło, że złożyła ona dwa oświadczenia mówiące o braku kontaktów z wyżej wymienionymi osobami z rodziny. Dlatego też chciałbym zapytać: Czy odpowiednie służby weryfikowały prawdziwość pisemnych oświadczeń pani prokurator Marii W.-R., wedle których twierdzi, że nie utrzymuje kontaktów z bratem Jerzym W.? Czy sprawdzone były także oświadczenia, że nie utrzymywała kontaktów z mężem Włodzimierzem R, gdy ten był ścigany listami gończymi? Czy w obu tych przypadkach sprawdzano billingi przeprowadzonych rozmów telefonicznych? Czy sprawdzano wyjazdy służbowe pani prokurator, w szczególności czy przesłuchano na przykład kierowców?</u>
          <u xml:id="u-258.10" who="#JózefSkowyra">Zaznaczam, że nie krytykuję uczuć rodzinnych pani prokurator, ale przestępstwa, które w kręgu jej najbliższej rodziny się dzieją. Jaka jest przeszkoda, by w obliczu najcięższych przestępstw najbliższych członków rodziny szefa Prokuratury Rejonowej w Pile odsunąć od zajmowanych stanowisk? Po raz kolejny wnoszę o zbadanie stawianych przeze mnie zarzutów przez prokuraturę spoza woj. wielkopolskiego. Zdaję sobie sprawę z tego, że wyjaśnienie powiązań politycznych z lokalnymi organami wymiaru sprawiedliwości i ścigania utrudnia wykrycie sprawców wielu przestępstw i ich ukaranie.</u>
          <u xml:id="u-258.11" who="#JózefSkowyra">Mam wrażenie, że przypisuje mi się chęć zdyskredytowania pracy prokuratury w Pile, a szczególnie ich zwierzchników. Jest to bezpodstawna insynuacja. Jako poseł jestem zobowiązany do wsłuchiwania się w problemy społeczne i wyjaśnianie spraw, które są mi zgłaszane.</u>
          <u xml:id="u-258.12" who="#JózefSkowyra">W dniu jutrzejszym przedstawię szczegóły w sprawie prokuratury, które zamieszczę na mojej stronie internetowej: www.skowyra.div.pl. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#TomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#TomaszNałęcz">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#TomaszNałęcz">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 1 min 37)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>