text_structure.xml 110 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PosełJerzyGwiżdż">Otwieram posiedzenie Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej. Witam wszystkich obecnych.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PosełJerzyGwiżdż">Proponowany porządek dzienny przewiduje dyskusję nad komisyjnym projektem ustawy nowelizującej ustawę z 1982 r. o Trybunale Stanu.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PosełJerzyGwiżdż">Czy są wnioski lub uwagi do zaproponowanego porządku dziennego? Nie ma uwag. Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu proponowanego porządku dziennego? Nie ma sprzeciwu. Stwierdzam przyjęcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PosełJerzyGwiżdż">Przypominam, że projekt, który będzie przedmiotem dzisiejszej debaty powstał z dwóch projektów: projektu przygotowanego przez sędziów Trybunału Stanu oraz projektu przygotowanego przez Komisję. Projekt będący podstawą obrad przygotowała podkomisja, którą kierował poseł Jerzy Wierchowicz. Proszę więc posła Jerzego Wierchowicza, aby zaprezentował efekty prac podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zasadniczą ideą, która przyświecała przyjęciu prac nad nowelizacją ustawy z 1982 r. o Trybunale Stanu było wejście w życie nowej Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., która w art. 201 odsyła do uregulowania w ustawie organizacji Trybunału Stanu oraz trybu postępowania przed Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełJerzyWierchowicz">Chcę przedstawić tylko najbardziej kluczowe zmiany zawarte w przedłożonym projekcie. Pozostałe zmiany są w znacznym stopniu konsekwencją tych zmian kluczowych.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zmiana nr 1 obejmuje art. 1–3 i dotyczy głównie zakresu podmiotowego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PosełJerzyWierchowicz">Dotychczasowe brzmienie art. 1 ustawy o Trybunale Stanu jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Ust. 1. Trybunał Stanu orzeka o odpowiedzialności osób zajmujących stanowiska państwowe określone w niniejszej ustawie za naruszenie Konstytucji i ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. Odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu ponoszą:</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PosełJerzyWierchowicz">1/ Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej,</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PosełJerzyWierchowicz">2/ osoby wchodzące w skład Rady Ministrów,</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PosełJerzyWierchowicz">3/ Prezes Najwyższej Izby Kontroli i Prezes Narodowego Banku Polskiego,</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#PosełJerzyWierchowicz">4/ Naczelny Wódz,</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#PosełJerzyWierchowicz">5/ kierownicy urzędów centralnych,</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#PosełJerzyWierchowicz">6/ osoby, którym Prezes Rady Ministrów powierzył kierowanie ministerstwem lub urzędem centralnym,</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#PosełJerzyWierchowicz">7/ członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji”.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#PosełJerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje nadanie art. 1 następującego brzmienia:</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Ust. 1. Za naruszenie Konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania, odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu ponoszą:</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#PosełJerzyWierchowicz">1/ Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej,</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#PosełJerzyWierchowicz">2/ Prezes Rady Ministrów oraz członkowie Rady Ministrów,</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#PosełJerzyWierchowicz">3/ Prezes Narodowego Banku Polskiego,</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#PosełJerzyWierchowicz">4/ Prezes Najwyższej Izby Kontroli,</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#PosełJerzyWierchowicz">5/ członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#PosełJerzyWierchowicz">6/ osoby, którym Prezes Rady Ministrów powierzył kierowanie ministerstwem,</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#PosełJerzyWierchowicz">7/ Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. Odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu ponoszą również posłowie i senatorowie w zakresie określonym w art. 107 Konstytucji”.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#PosełJerzyWierchowicz">Należy dodać, że jeżeli chodzi o art. 1 ust. 1 pkt 1, czy Prezydent RP, to zakres jego odpowiedzialności określa art. 145 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#PosełJerzyWierchowicz">W zakresie odpowiedzialności pozostałych podmiotów konstytucja wypowiada się w art. 156 i art. 198.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#PosełJerzyWierchowicz">Nową wersją jest ust. 2 - odpowiedzialność konstytucyjna posłów i senatorów - wprowadzona przez nową konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jeżeli chodzi o art. 2, to obowiązujące brzmienie jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Ust. 1. Prezydent ponosi przed Trybunałem Stanu odpowiedzialność konstytucyjną oraz odpowiedzialność karną za przestępstwo.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. W okresie sprawowania urzędu Prezydenta nie biegnie przedawnienie odpowiedzialności karnej za te przestępstwa, za które osoba sprawująca ten urząd nie została postawiona w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do Marszałka Sejmu zastępującego Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 4. Osoby wymienione w art. 1 ust. 2 pkt 2–7 ponoszą przed Trybunałem Stanu odpowiedzialność karną za przestępstwo popełnione w związku z zajmowanym stanowiskiem, jeżeli w uchwale o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej łączne rozpoznanie czynów uznano za celowe”.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#PosełJerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje, aby art. 2 uzyskał treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Ust. 1. Prezydent może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu za naruszenie Konstytucji, ustawy lub za popełnienie przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. W okresie sprawowania urzędu Prezydenta nie biegnie przedawnienie odpowiedzialności karnej za te przestępstwa, za które osoba sprawująca ten urząd nie została postawiona w stan oskarżenia przez Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do Marszałka Sejmu lub Marszałka Senatu, którzy tymczasowo wykonują obowiązki Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 4. Członkowie Rady Ministrów ponoszą odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu za naruszenie Konstytucji lub ustaw, a także za przestępstwa popełnione w związku z zajmowanym stanowiskiem.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 5. osoby wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 3–7 mogą ponosić przed Trybunałem Stanu odpowiedzialność karną za przestępstwo popełnione w związku z zajmowanym stanowiskiem, jeżeli w uchwale o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej łączne rozpoznanie czynów uznano za celowe”.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#PosełJerzyWierchowicz">W art. 2 na uwagę zasługuje ust. 5, który znalazł się w projekcie, mimo że podkomisja uznała, że jest to przepis niekonstytucyjny. Jest bowiem tak, że art. 198 dotyczy odpowiedzialności konstytucyjnej: prezesa NBP, prezesa NIK, członków KRRiT, osób którym premier powierzył kierowanie ministerstwem oraz Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych stanowi o ich odpowiedzialności za przestępstwo. Tak więc ust. 5 został zamieszczony z ostrożności procesowej, ale podkomisja uważa, że jest to przepis niekonstytucyjny. Nie powinien więc znaleźć się w nowelizacji ustawy o Trybunale Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#PosełJerzyWierchowicz">Kolejna ważna zmiana dotyczy art. 3, który obecnie brzmi następująco:</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#PosełJerzyWierchowicz">„Odpowiedzialność konstytucyjna obejmuje czyny, którymi osoby wymienione w art. 1 ust. 2 w zakresie swego urzędowania lub w związku z zajmowanym stanowiskiem w sposób zawiniony naruszyły Konstytucję lub inną ustawę”. Podkomisja proponuje następujące brzmienie art. 3:</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#PosełJerzyWierchowicz">„Odpowiedzialność konstytucyjna obejmuje czyny, którymi osoby wymienione w art. 1 ust. 1 w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania chociażby nieumyślnie naruszyły Konstytucję lub ustawę”.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zwracam uwagę, że końcowa część art. 3 jest konieczna w świetle wątpliwości, jakie nasunęły się Trybunałowi Stanu przy rozpatrywaniu sprawy tzw. afery alkoholowej.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#PosełJerzyWierchowicz">Dotychczasowe brzmienie mówiące o zawinionym naruszeniu konstytucji lub ustawy wzbudziło wątpliwości, czy chodzi o winę umyślną, czy o winę nieumyślną, czy też o obie formy winy.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jak wiadomo Trybunał Stanu w pełnym składzie - w oparciu o obowiązującą ustawę - stwierdził, iż chodzi zarówno o winę umyślną jak i nieumyślną.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#PosełJerzyWierchowicz">Tak więc, aby nie było wątpliwości, podkomisja proponuje aby zastosować formułę: „chociażby nieumyślnie”. Nie powinno być wątpliwości, że chodzi zarówno o winę umyślną, jak i nieumyślną.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#PosełJerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje dodanie do art. 5 nowego art. 5a w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Prawo do pociągnięcia posła do odpowiedzialności konstytucyjnej przysługuje wyłącznie Sejmowi”.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jest to konsekwencja przyjęcia przez konstytucję nowej konstrukcji polegającej na objęciu odpowiedzialnością konstytucyjną posłów i senatorów, o czym już wspominałem.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#PosełJerzyWierchowicz">Kolejna kwestia, w której podkomisja zaproponowała znaczne zmiany, to art. 6. Dotychczasowe brzmienie art. 6 jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Ust. 1. Wstępny wniosek o postawienie Prezydenta w stan oskarżeni może być złożony do Marszałka Sejmu przez jedną czwartą ogólnej liczby członków Sejmu i Senatu.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. Wstępny wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności osób, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2–7, może być złożony przez Marszałka Sejmu przez:</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#PosełJerzyWierchowicz">1/Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#PosełJerzyWierchowicz">2/ komisję sejmową powołaną w trybie art. 11 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz.U. nr 84, poz. 426), większością 2/3 głosów jej członków,</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#PosełJerzyWierchowicz">3/ posłów, w liczbie co najmniej 115.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3. Wstępny wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej powinien zawierać:</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#PosełJerzyWierchowicz">1/ określenie osoby podlegającej odpowiedzialności oraz stanowiska państwowego, z którego pełnieniem związana jest odpowiedzialność konstytucyjna,</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#PosełJerzyWierchowicz">2/ określenie zarzut wraz ze wskazaniem przepisów Konstytucji lub innej ustawy, które zostały naruszone,</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#PosełJerzyWierchowicz">3/ uzasadnienie.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 4. Jeżeli wstępny wniosek nie odpowiada warunkom określonym w ustawie, Marszałek Sejmu po zasięgnięciu opinii Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej wzywa wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 14 dni.</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 5. W wypadku nieuzupełnienia wstępnego wniosku w terminie, o którym mowa w ust. 4 Marszałek Sejmu pozostawia wniosek bez biegu”.</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#PosełJerzyWierchowicz">Podkomisja przedkłada brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.61" who="#PosełJerzyWierchowicz">„Ust. 1. Wstępny wniosek o postawienie Prezydenta w stan oskarżenia może być złożony Marszałkowi Sejmu przez co najmniej 140 członków Zgromadzenia Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-2.62" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. Wstępny wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej osób, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt. 2–7, może być złożony Marszałkowi Sejmu przez:</u>
          <u xml:id="u-2.63" who="#PosełJerzyWierchowicz">1/ Prezydenta,</u>
          <u xml:id="u-2.64" who="#PosełJerzyWierchowicz">2/ posłów, w liczbie co najmniej 115.</u>
          <u xml:id="u-2.65" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3. Wstępny wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej posła może być złożony do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej przez Marszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.66" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 4. Wstępny wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej powinien zawierać:</u>
          <u xml:id="u-2.67" who="#PosełJerzyWierchowicz">1/ określenie osoby podlegającej odpowiedzialności oraz funkcji publicznej, z której pełnieniem związana jest odpowiedzialność konstytucyjna,</u>
          <u xml:id="u-2.68" who="#PosełJerzyWierchowicz">2/ określenie zarzutów wraz ze wskazaniem przepisów Konstytucji lub ustawy, które zostały naruszone,</u>
          <u xml:id="u-2.69" who="#PosełJerzyWierchowicz">3/ uzasadnienie.</u>
          <u xml:id="u-2.70" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 5. Jeżeli wstępny wniosek, o którym mowa w ust. 1 lub 2, nie odpowiada warunkom określonym w ustawie, Marszałek Sejmu, w uzgodnieniu z Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej, wzywa wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 14 dni.</u>
          <u xml:id="u-2.71" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 6. W przypadku nieuzupełnienia wstępnego wniosku w terminie, o którym mowa w ust. 5, Marszałek Sejmu pozostawia wniosek bez biegu”.</u>
          <u xml:id="u-2.72" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jeżeli chodzi o zmiany w art. 9, to poza zmianami redakcyjnymi, będącymi konsekwencją wcześniejszych zmian, podkomisja proponuje dodanie po ust. 5 nowych ust. 6–9 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.73" who="#PosełJerzyWierchowicz">„Ust. 6. Wnioski mniejszości mogą zawierać jedynie wnioski o umorzenie postępowania, postawienie w stan oskarżenia lub o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-2.74" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 7. Wnioski mniejszości do sprawozdań, o których mowa w ust. 3 i 4, zawierające wnioski o postawienie w stan oskarżenia lub o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej powinny spełniać warunki wymagane przez przepisy Kodeksu postępowania karnego w stosunku do aktu oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-2.75" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 8. Jeżeli zachodzi przypuszczenie, że wnioski, o których mowa w ust. 5 i 6, nie odpowiadają warunkom określonym w ustawie, odpowiednio przewodniczący Zgromadzenia Narodowego lub Marszałek Sejmu, w uzgodnieniu z Prezydium Sejmu, wzywa wnioskodawców do ich uzupełnienia w terminie 14 dni.</u>
          <u xml:id="u-2.76" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 9. W przypadku nieuzupełnienia wniosku w terminie, o którym mowa w ust. 8, odpowiednio Zgromadzenie Narodowe lub Sejm pozostawia wniosek bez rozpatrzenia”.</u>
          <u xml:id="u-2.77" who="#PosełJerzyWierchowicz">Kwestia kolejna, to konieczność dokonania zmian w art. 10, który obecnie brzmi następująco:</u>
          <u xml:id="u-2.78" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Ust. 1. Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej przedstawia Zgromadzeniu Narodowemu sprawozdanie z przeprowadzonego postępowania wraz z wnioskiem, o którym mowa w art. 9 ust. 3. Uchwała Zgromadzenia Narodowego o postawieniu w stan oskarżenia powoduje, że Prezydent tymczasowo nie może sprawować urzędu.</u>
          <u xml:id="u-2.79" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. Podejmując uchwałę o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia, Zgromadzenie Narodowe wybiera spośród członków Zgromadzenia dwóch oskarżycieli, z których każdy powinien odpowiadać warunkom wymaganym do powołania na stanowisko sędziego.</u>
          <u xml:id="u-2.80" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3. Po zdjęciu przez Zgromadzenie Narodowe uchwały, o której mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu przesyła ją przewodniczącemu Trybunału Stanu. Uchwała ta przed Trybunałem Stanu stanowi akt oskarżenia”.</u>
          <u xml:id="u-2.81" who="#PosełJerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje - jest to zmiana nr 6 - aby:</u>
          <u xml:id="u-2.82" who="#PosełJerzyWierchowicz">a/ w ust. 1 skreślić zdanie drugie,</u>
          <u xml:id="u-2.83" who="#PosełJerzyWierchowicz">b/ po ust. 1 dodać ust. 1a w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.84" who="#PosełJerzyWierchowicz">„Ust. 1a. Z dniem podjęcia uchwały o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu sprawowanie urzędu przez Prezydenta ulega zawieszeniu”.</u>
          <u xml:id="u-2.85" who="#PosełJerzyWierchowicz">c/ ust. 3 nadać brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.86" who="#PosełJerzyWierchowicz">„Ust. 3. Po podjęciu przez Zgromadzenie Narodowe uchwały o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia, Marszałek Sejmu przesyła ją, z zastrzeżeniem art. 13 ust. 2b, przewodniczącemu Trybunału Stanu. Uchwała ta przed Trybunałem Stanu stanowi akt oskarżenia”.</u>
          <u xml:id="u-2.87" who="#PosełJerzyWierchowicz">Znaczny zakres zmian obejmuje art. 11 mający obecnie treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-2.88" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Ust. 1. Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej przedstawia Sejmowi sprawozdanie z prac nad każdą przekazaną jej sprawą wraz z wnioskiem o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej lub o umorzenie postępowania w sprawie. Uchwała Sejmu o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej powoduje zawieszenie w czynnościach osoby, której dotyczy. Jeżeli uchwała obejmuje także pociągnięcie do odpowiedzialności karnej - w wypadku osoby, która jest posłem lub senatorem, stanowi ona równocześnie wniosek o uchylenie immunitetu poselskiego lub senatorskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.89" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. Podejmując uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej Sejm wybiera spośród posłów dwóch oskarżycieli, z których przynajmniej jeden powinien odpowiadać warunkom wymaganym do powołania na stanowisko sędziego.</u>
          <u xml:id="u-2.90" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3. Po podjęciu przez Sejm uchwały, o której mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu przesyła przewodniczącemu Trybunału Stanu uchwałę Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej lub wniosek mniejszości, które w dalszym postępowaniu przed Trybunałem Stanu stanowią akt oskarżenia. W wypadku konieczności uchylenia immunitetu poselskiego lub senatorskiego następuje to po wyrażeniu przez Sejm lub Senat zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej.</u>
          <u xml:id="u-2.91" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 4. Po przekazaniu uchwały o postawienie w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu nie można wszcząć postępowania karnego o ten sam czyn, a postępowanie wcześniej wszczęte ulega zawieszeniu”.</u>
          <u xml:id="u-2.92" who="#PosełJerzyWierchowicz">Podkomisja przedkłada - jako zmianę nr 7 - propozycje następujących zmian w art. 11:</u>
          <u xml:id="u-2.93" who="#PosełJerzyWierchowicz">a/ po ust. 1 dodać nowy ust. 1a w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.94" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Ust. 1a. Przepisu ust. 1 zdanie drugie nie stosuje się do mandatu posła”.</u>
          <u xml:id="u-2.95" who="#PosełJerzyWierchowicz">b/ ust. 2 otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-2.96" who="#PosełJerzyWierchowicz">„2. Po podjęciu uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej, Sejm wybiera, w terminie 3 miesięcy, spośród posłów dwóch oskarżycieli, z których co najmniej jeden posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska sędziego. W razie utraty uprawnień przez oskarżycieli, ich obowiązki do czasu wyboru nowych oskarżycieli wykonuje Marszałek Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-2.97" who="#PosełJerzyWierchowicz">c/ w ust. 3 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-2.98" who="#PosełJerzyWierchowicz">„Po wyborze oskarżycieli, o których mowa w ust. 2, Marszałek Sejmu przesyła, z zastrzeżeniem art. 13 ust. 3b, przewodniczącemu Trybunału Stanu uchwałę Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej lub wniosek mniejszości, które w dalszym postępowaniu przed Trybunałem Stanu stanowią akt oskarżenia”.</u>
          <u xml:id="u-2.99" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jeżeli chodzi o zmianę oznaczoną lit. a, to jej istota polega na tym, że nie ma instytucji prawnej zawieszenia w czynnościach posła. Stąd konieczne jest wyłączenie stosowania tej instytucji w stosunku do posła.</u>
          <u xml:id="u-2.100" who="#PosełJerzyWierchowicz">W przypadku nowego brzmienia ust. 2 nowym elementem jest wprowadzenie terminu 3 miesięcy dla wyboru przez Sejm dwóch oskarżycieli.</u>
          <u xml:id="u-2.101" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jest to zmiana podyktowana doświadczeniami praktycznymi. Z praktyki dotyczącej mojej osoby pamiętam, że dopiero ok. 1,5 roku po podjęciu uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności, zostałem wybrany oskarżycielem.</u>
          <u xml:id="u-2.102" who="#PosełJerzyWierchowicz">Nowy ust. 2 powinien zapobiegać nadmiernemu przeciąganiu postępowania w sprawie odpowiedzialności konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-2.103" who="#PosełJerzyWierchowicz">Nowe istotne kwestie pojawiają się w art. 13. Brzmienie obowiązujące jest następujące?</u>
          <u xml:id="u-2.104" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Ust. 1. Uchwałę o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia Zgromadzenie Narodowe podejmuje większością co najmniej 2/3 głosów ogólnej liczby członków Zgromadzenia. Uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej osób, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2–7, Sejm podejmuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-2.105" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. Jeżeli Zgromadzenie Narodowe nie podejmie uchwały o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia w trybie określonym w ust. 1, wówczas przewodniczący Zgromadzenia Narodowego stwierdza umorzenie postępowania w sprawie.</u>
          <u xml:id="u-2.106" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3. Jeżeli Sejm nie podejmie uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej osób, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2–7, w trybie określonym w ust. 1, wówczas Marszałek Sejmu stwierdza umorzenie postępowania w sprawie”.</u>
          <u xml:id="u-2.107" who="#PosełJerzyWierchowicz">Podkomisja - jako zmianę nr 8 proponuje, aby:</u>
          <u xml:id="u-2.108" who="#PosełJerzyWierchowicz">a/ ust. 1 otrzymał brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-2.109" who="#PosełJerzyWierchowicz">„Ust. 1. Postawienie Prezydenta w stan oskarżenia może nastąpić uchwałą Zgromadzenia Narodowego, podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego”.</u>
          <u xml:id="u-2.110" who="#PosełJerzyWierchowicz">b/ po ust. 1 dodać ust. 1a i 1b w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.111" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Ust. 1a. Uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej osób, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt. 3–7 oraz ust. 2, Sejm podejmuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-2.112" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 1b. Uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu osób, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2, Sejm podejmuje większością 3/5 ustawowej liczby posłów”.</u>
          <u xml:id="u-2.113" who="#PosełJerzyWierchowicz">c/ po ust. 2 dodać ust. 2a i 2b w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.114" who="#PosełJerzyWierchowicz">„Ust. 2a. Niezależnie od treści wniosku, o którym mowa w art. 9 ust. 3, Zgromadzenie Narodowe głosuje postawieniem Prezydenta w stan oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-2.115" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2b. Jeżeli Zgromadzenie Narodowe podjęło uchwałę o postawieni Prezydenta w stan oskarżenia, a Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej wnosiła o umorzenie postępowania wobec niego nie przedstawiając w swym sprawozdaniu wniosku mniejszości o postawienie w stan oskarżenia, to akt oskarżenia przygotowują oskarżyciele wybrani na podstawie art. 10 ust. 2. Akt oskarżenia powinien mieścić się w ramach wniosku wstępnego o postawienie Prezydenta w stan oskarżenia. Akt oskarżenia Marszałek Sejmu przesyła przewodniczącemu Trybunału Stanu”.</u>
          <u xml:id="u-2.116" who="#PosełJerzyWierchowicz">d/ w ust. 3 wyrazy: art. 1 ust. 2 pkt 2-7” zastąpić wyrazami: „art. 1 ust. 1 pkt 2–7 i ust. 2”.</u>
          <u xml:id="u-2.117" who="#PosełJerzyWierchowicz">e/ po ust. 3 dodać ust. 3a i 3b w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.118" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Ust. 3a. Niezależnie od treści wniosku, o którym mowa w art. 9 ust. 4, Sejm głosuje nad pociągnięciem do odpowiedzialności konstytucyjnej osób, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2–7 i ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-2.119" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3b. Jeżeli Sejm podjął uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej osób, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2–7 i ust. 2, Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej wnosiła o umorzenie postępowania wobec nich nie przedstawiając w swym sprawozdaniu wniosku mniejszości i pociągnięcie do odpowiedzialności, to akt oskarżenia przygotowują oskarżyciele wybrani na podstawie art. 11 ust. 2. Akt oskarżenia powinien mieścić się w ramach wniosku wstępnego o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej. Akt oskarżenia Marszałek Sejmu przesyła przewodniczącemu Trybunału Stanu”.</u>
          <u xml:id="u-2.120" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jeżeli chodzi o nowy ust. 1a i nowy ust. 1b, to różnica, jeżeli chodzi o większości konieczne do podjęcia uchwał wynika z tego, że większość 3/5 jest zawarte w konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-2.121" who="#PosełJerzyWierchowicz">Na komentarz zasługuje również treść nowego ust. 2b. Chodzi w nim o sytuację, kiedy Zgromadzenie Narodowe nie podzieli wniosku Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej o umorzenie postępowania. Został przedłożony wniosek o umorzenie, a Zgromadzenie Narodowe odrzuca ten wniosek gdyż uważa, że prezydent powinien być postawiony w stan oskarżenia. Jednakże nie ma takiego wniosku. Stąd propozycja wypełnienia luki, która występuje w obecnym stanie prawnym, poprzez zobowiązanie oskarżycieli, aby - wbrew stanowisku Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej - sformułowali akt oskarżenia, ale w ramach wniosku wstępnego o pociągnięcie prezydenta do odpowiedzialności konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-2.122" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zwracam również uwagę na jeszcze jedną nowość w zmianie oznaczonej literą e. Rozwiązanie to pozwoli na uniknięcie w przyszłości pata, jaki zdarzył się w sprawie jednego z posłów. W tej sprawie sytuacja dzisiaj jest następująca. W I kadencji Sejmu Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej wnioskowała o umorzenie postępowania wobec jednego z ministrów ówczesnego rządu. Sejm nie podzielił tego poglądu i nakazał oskarżenie tego posła i jednocześnie ministra. Sprawa wróciła więc do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-2.123" who="#PosełJerzyWierchowicz">Dzisiaj sytuacja jest następująca. Osoba ta jest obecnie posłem, ale sprawa odpowiedzialności konstytucyjnej jest zawieszona. Nie bardzo wiadomo, co zrobić z tą sprawą, gdyż obecne brzmienie ustawy o Trybunale Stanu nie daje odpowiedzi na pytanie o to, jak postąpić w tym przypadku. Sejm bowiem chce oskarżenia, a Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej opowiada się za umorzeniem. Trudno zakładać, aby Komisja zmieniła zdanie, gdyż zdanie swoje zbudowała na materiale dowodowym.</u>
          <u xml:id="u-2.124" who="#PosełJerzyWierchowicz">Aby uniknąć powtórzenia się tego typu sytuacji, zaproponowany został nowy ust. 3a. Niezależnie od tego, czy Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej wnioskuje o umorzenie, czy o oskarżenie, pod głosowanie stawiany jest wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej. Oznacza to, że Sejm wypowiada się jednoznacznie, pociągnąć do odpowiedzialności lub też nie. Dalsza część procedury określona jest w nowym ust. 3b.</u>
          <u xml:id="u-2.125" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jeżeli więc Sejm jest odmiennego zdania jak Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej, to możliwe jest wyjście z takiej sytuacji. Jeżeli Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej proponuje umorzenie, a Sejm opowiada się za oskarżeniem, to podkomisja proponuje, aby mimo braku aktu oskarżenia przygotowanego przez Komisję Odpowiedzialności Konstytucyjnej i mimo braku wniosku mniejszości, który mógłby być aktem oskarżenia, do sformułowania aktu oskarżenia zgodnie z wolą Sejmu będą zobowiązani oskarżyciele wybrani przez Sejm do przeprowadzenia tej sprawy. Pozwoli to uniknąć pata, jaki zaistniał w sprawie jednego posła w Sejmie I kadencji i nadal nie jest rozwiązany.</u>
          <u xml:id="u-2.126" who="#PosełJerzyWierchowicz">Kolejna kwestia to zmiana nr 9 dotycząca wprowadzenia po art. 13 nowego art. 13a i nowego art. 13b. Art. 13a ma brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.127" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Ust. 1. Jeżeli po nadaniu biegu przez Marszałka Sejmu wnioskowi wstępnemu, a przed podjęciem przez Sejm uchwały o postawieniu w stan oskarżenia lub o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej, albo stwierdzeniu umorzenia postępowania w sprawie upływu kadencji Sejmu, postępowanie w danej sprawie toczy się nadal w Sejmie następnej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-2.128" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu kieruje sprawę do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-2.129" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3. Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej nie jest związana uchwałami podjętymi przez komisję sejmową, która uprzednio rozpatrywała daną sprawę.</u>
          <u xml:id="u-2.130" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 4. Sejm, w przypadku zmiany kadencji, wybiera posłów oskarżycieli”.</u>
          <u xml:id="u-2.131" who="#PosełJerzyWierchowicz">Art. 13a wyraża zasady kontynuacji, która była przedmiotem ożywionej debaty podczas obrad podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-2.132" who="#PosełJerzyWierchowicz">Gdyby przyjąć zasadę dyskontynuacji, a więc sprawa wszczęta w jednej kadencji Sejmu powinna być zakończona w tej samej kadencji, to praktycznie żadna sprawa nie byłaby zakończona w jednej kadencji. Wynika to zwłaszcza z przewlekłości procedury parlamentarnej jak i z konieczności stosowania procedury sądowej.</u>
          <u xml:id="u-2.133" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zwracam uwagę, że z ust. 3 wynika, że jeżeli sprawa jeszcze nie wpłynęła do Trybunału Stanu, to Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej może zmienić swoje stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-2.134" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zasada kontynuacji nie dotyczy wybierania nowych oskarżycieli w nowej kadencji Sejmu, o czym stanowi ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-2.135" who="#PosełJerzyWierchowicz">Proponowane brzmienie nowego art. 13b jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.136" who="#PosełJerzyWierchowicz">"W przypadku zakończenia kadencji Sejmu, postępowanie w sprawie odpowiedzialności posła, który nie uzyskał ponownie mandatu, określonej w art. 107 ust. 2 Konstytucji, ulega z mocy prawa umorzeniu”.</u>
          <u xml:id="u-2.137" who="#PosełJerzyWierchowicz">Podkomisja uznała, że nie ma sensu stosowanie procedury pociągania do odpowiedzialności konstytucyjnej osoby, która była, ale już nie jest posłem.</u>
          <u xml:id="u-2.138" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zmiana 10 dotyczy art. 15 i art. 16, to przede wszystkim konkretyzacja art. 199 i art. 201 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-2.139" who="#PosełJerzyWierchowicz">Obecnie obowiązujące brzmienie art. 15 jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.140" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Ust. 1. Trybunał Stanu składa się z przewodniczącego, dwóch jego zastępców oraz 21 członków i 5 zastępców członków.</u>
          <u xml:id="u-2.141" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. Przewodniczącym Trybunału Stanu jest Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego. Pozostałe osoby wchodzące w skład Trybunału Stanu wybiera Sejm spoza swego grona, w trybie regulaminowo określonym.</u>
          <u xml:id="u-2.142" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3. W skład Trybunału Stanu mogą być wybierani obywatele polscy korzystający z pełni praw obywatelskich, nie karani sądownie, nie zatrudnieni w organach administracji państwowej. Co najmniej połowa członków Trybunału Stanu powinna składać się z osób posiadających kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska sędziego.</u>
          <u xml:id="u-2.143" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 4. Osoby wybrane w skład Trybunału Stanu składają przed Marszałkiem Sejmu przyrzeczenie sędziowskie”.</u>
          <u xml:id="u-2.144" who="#PosełJerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.145" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 1. W skład Trybunału Stanu mogą być wybrani obywatele polscy korzystający z pełni praw obywatelskich, nie karani sądownie, nie zatrudnieni w organach administracji państwowej.</u>
          <u xml:id="u-2.146" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. osoby wybrane w skład Trybunału Stanu składają przed Marszałkiem Sejmu przyrzeczenie sędziowskie”.</u>
          <u xml:id="u-2.147" who="#PosełJerzyWierchowicz">Art. 16 obowiązującej ustawy ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-2.148" who="#PosełJerzyWierchowicz">„Ust. 1. Sędziowie wybrani w skład Trybunału Stanu w wykonywaniu swoich funkcji sędziowskich są niezawiśli i podlegają tylko ustawom. Nie mogą oni być pociągnięci do odpowiedzialności karnej ani pozbawieni wolności bez uprzedniej zgody Trybunału Stanu. Dotyczy to również okresu po upływie kadencji w stosunku do czynów związanych z wykonywaniem funkcji w Trybunale Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.149" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. Sędziowie Trybunału Stanu sprawują swe funkcje nieodpłatnie, z tym że zachowują prawo do diet i zwrotu poniesionych kosztów podróży”.</u>
          <u xml:id="u-2.150" who="#PosełJerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje następującą treść art. 16:</u>
          <u xml:id="u-2.151" who="#PosełJerzyWierchowicz">„Sędziowie Trybunału Stanu sprawują swoje funkcje nieodpłatnie, z tym że zachowują prawo do diet i zwrotu poniesionych kosztów podróży”.</u>
          <u xml:id="u-2.152" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zmiana nr 11 wynika z tego, że została zniesiona funkcja zastępcy członka Trybunału Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.153" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zmiana nr 12 poprzez zmiany w art. 18–20 wprowadza nowe regulacje dotyczące postępowania przed Trybunałem Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.154" who="#PosełJerzyWierchowicz">Obowiązujące brzmienie art. 18–20 jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-2.155" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Art. 18 Ust. 1. W postępowaniu przed Trybunałem Stanu oraz Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, chyba że niniejsza ustawa stanowi inaczej. Trybunał Stanu orzeka jako sąd w pierwszej instancji oraz jako sąd w drugiej instancji.</u>
          <u xml:id="u-2.156" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. W warunkach określonych w art. 2 Trybunał Stanu może:</u>
          <u xml:id="u-2.157" who="#PosełJerzyWierchowicz">1/ zlecić Prokuratorowi Generalnemu przeprowadzenie w określonym zakresie postępowania co do czynu wypełniającego znamiona przestępstwa, a w razie gdy postępowanie takie zostało już wszczęte - przedstawienie zebranych materiałów wraz z wnioskiem co do dalszego postępowania w sprawie.</u>
          <u xml:id="u-2.158" who="#PosełJerzyWierchowicz">2/ przejąć do łącznego rozpoznania sprawę, która toczy się już przed sądem.</u>
          <u xml:id="u-2.159" who="#PosełJerzyWierchowicz">Art. 19 Ust. 1. W pierwszej instancji Trybunał Stanu orzeka w składzie: przewodniczący i 4 członków.</u>
          <u xml:id="u-2.160" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. W drugiej instancji Trybunał Stanu orzeka w składzie: przewodniczący i 6 członków, z wyłączeniem sędziów, którzy uczestniczyli w rozpatrzeniu sprawy w pierwszej instancji. Jeżeli członek Trybunału Stanu nie może pełnić swych funkcji, w jego miejsce wstępuje najstarszy wiekiem zastępca członka.</u>
          <u xml:id="u-2.161" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3. Poza rozprawą główną Trybunał Stanu orzeka w składzie: przewodniczący i 2 członków.</u>
          <u xml:id="u-2.162" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 4. Obsługę kancelaryjną Trybunału Stanu zapewnia Sąd Najwyższy.</u>
          <u xml:id="u-2.163" who="#PosełJerzyWierchowicz">Art. 20. Trybunał Stanu rozpatruje sprawę w granicach określonych w uchwale Zgromadzenia Narodowego albo Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-2.164" who="#PosełJerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-2.165" who="#PosełJerzyWierchowicz">Art. 18 Ust. 1. Trybunał Stanu orzeka jako sąd w pierwszej instancji oraz jako sąd w drugiej instancji.</u>
          <u xml:id="u-2.166" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. W postępowaniu przed Trybunałem Stanu oraz Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, chyba że niniejsza ustawa stanowi inaczej.</u>
          <u xml:id="u-2.167" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3. W postępowaniu przed Trybunałem Stanu powództwo cywilne jest niedopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-2.168" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 4. Osoby składające wyjaśnienia przed Trybunałem Stanu, jak również świadkowie i biegli zwolnieni są od obowiązku zachowania tajemnicy państwowej.</u>
          <u xml:id="u-2.169" who="#PosełJerzyWierchowicz">Art. 19 ust. 1. W pierwszej instancji Trybunał Stanu orzeka w składzie: przewodniczący i 4 członków.</u>
          <u xml:id="u-2.170" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. W drugiej instancji Trybunał Stanu orzeka w składzie, przewodniczący i 6 członków, z wyłączeniem sędziów, którzy uczestniczyli w rozpatrzeniu sprawy w pierwszej instancji.</u>
          <u xml:id="u-2.171" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3. W sprawach pytań prawnych orzeka cały skład Trybunału Stanu z wyłączeniem sędziów, którzy w danej sprawie uczestniczyli w orzekaniu w pierwszej instancji.</u>
          <u xml:id="u-2.172" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 4. Poza rozprawą Trybunał Stanu orzeka w składzie: przewodniczący i 2 członków.</u>
          <u xml:id="u-2.173" who="#PosełJerzyWierchowicz">Art. 20 Ust. 1. Trybunał Stanu rozpatruje sprawę w granicach określonych w uchwale Zgromadzenia Narodowego, Sejmu albo Senatu.</u>
          <u xml:id="u-2.174" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. Oskarżyciel nie może w toku rozprawy zarzucić oskarżonemu innych czynów niż objęte uchwałą Zgromadzenia Narodowego, Sejmu albo Senatu”.</u>
          <u xml:id="u-2.175" who="#PosełJerzyWierchowicz">Chcę zwrócić uwagę na problem, dylemat zawarty w proponowanym art. 19. Podkomisja - w ślad za ustawą obowiązującą - zaproponowała, aby w pierwszej instancji Trybunał Stanu orzekał w składzie: przewodniczący i 4 członków. W drugiej instancji skład orzekający to przewodniczący i 6 członków, z wyłączeniem sędziów, którzy uczestniczyli w orzekaniu w pierwszej instancji.</u>
          <u xml:id="u-2.176" who="#PosełJerzyWierchowicz">Konstytucja ustaliła liczbę członków Trybunału Stanu na 19. W pierwszej instancji Trybunał Stanu orzeka w składzie 5 osób, w drugiej instancji w składzie 7 osób. Oznacza to, że w rozpoznanie sprawy zaangażowanych jest 12 członków Trybunału Stanu. W przypadku, jeżeli Trybunał Stanu orzekając w drugiej instancji uchyla rozstrzygnięcie i sprawa trafia do ponownego rozpoznania, to pozostaje tylko 7 sędziów do rozstrzygnięcia tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-2.177" who="#PosełJerzyWierchowicz">Nie ma jednak już sędziów do rozpatrzenia apelacji po ponownym rozpatrzeniu sprawy. Brakuje więc sędziów do składu odwoławczego, jeżeli Trybunał Stanu po raz drugi stwierdzi konieczność rozpoznania sprawy w drugiej instancji. W postępowaniu sądowym jest to sytuacja typowa. Ma ona zastosowanie do postępowania przed Trybunałem Stanu. Być może więc należy zmniejszyć liczebność składów orzekających w pierwszej i drugiej instancji. Może w pierwszej instancji powinien to być skład 3-osobowy, a w drugiej instancji 5-osobowy.</u>
          <u xml:id="u-2.178" who="#PosełJerzyWierchowicz">W zmianie nr 13 podkomisja proponuje dodanie po art. 20 nowych art. 20a-20f w brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-2.179" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Art. 20a. Trybunał Stanu nie może przekazać sprawy Zgromadzeniu Narodowemu, Sejmowi albo Senatowi w celu uzupełnienia lub rozszerzenia przeprowadzonego postępowania.</u>
          <u xml:id="u-2.180" who="#PosełJerzyWierchowicz">Art. 20b. W postępowaniu przed Trybunałem Stanu oskarżony posiada obrońcę.</u>
          <u xml:id="u-2.181" who="#PosełJerzyWierchowicz">Art. 20c Ust. 1. Obecność oskarżycieli i obrońców na rozprawie jest obowiązkowa.</u>
          <u xml:id="u-2.182" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. Nie usprawiedliwione niestawiennictwo oskarżonego, którego sprawa nie dotyczy odpowiedzialności karnej, lub jego obrońcy nie stanowi przeszkody dla rozpoznania sprawy na rozprawie.</u>
          <u xml:id="u-2.183" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3. Brak potwierdzenia zawiadomienia oskarżonego, o którym mowa w ust. 1, o rozprawie nie stanowi przeszkody dla rozpoznania sprawy, jeżeli stawił się jego obrońca.</u>
          <u xml:id="u-2.184" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 4. Każdorazowa przerwa w rozprawie przed Trybunałem Stanu może trwać nie dłużej niż 60 dni.</u>
          <u xml:id="u-2.185" who="#PosełJerzyWierchowicz">Art. 20d Ust. 1. Termin do wniesienia apelacji wynosi 30 dni i biegnie dla każdego uprawnionego od daty doręczenia mu odpisu wyroku z uzasadnieniem.</u>
          <u xml:id="u-2.186" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. Termin do wniesienia zażalenia wynosi 14 dni.</u>
          <u xml:id="u-2.187" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3. Od wyroku Trybunału Stanu wydanego w drugiej instancji kasacja nie przysługuje.</u>
          <u xml:id="u-2.188" who="#PosełJerzyWierchowicz">Art. 20e. Umorzenie albo warunkowe umorzenie postępowania przed Trybunałem Stanu może nastąpić jedynie na rozprawie.</u>
          <u xml:id="u-2.189" who="#PosełJerzyWierchowicz">Art. 20f. Obsługę kancelaryjną Trybunału Stanu zapewnia Sąd Najwyższy”.</u>
          <u xml:id="u-2.190" who="#PosełJerzyWierchowicz">Nowe artykuły to realizacja przepisów konstytucyjnych, a także wprowadzenie apelacji i przyjęcia zasady, że od wyniku w drugiej instancji kasacja nie przysługuje.</u>
          <u xml:id="u-2.191" who="#PosełJerzyWierchowicz">W zmianie nr 14 podkomisja proponuje skreślenie art. 21 i art. 22, które mają treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-2.192" who="#PosełJerzyWierchowicz">„Art. 21. Osoby składające wyjaśnienia przed Trybunałem Stanu, jak również świadkowie i biegli zwolnieni są od obowiązku zachowania tajemnicy państwowej.</u>
          <u xml:id="u-2.193" who="#PosełJerzyWierchowicz">Art. 22. W postępowaniu przed Trybunałem Stanu powództwo cywilne jest niedopuszczalne”.</u>
          <u xml:id="u-2.194" who="#PosełJerzyWierchowicz">Regulacje zawarte w obu tych artykułach zostały umieszczone w art. 18 ust. 3 i 4.</u>
          <u xml:id="u-2.195" who="#PosełJerzyWierchowicz">W zmianie nr 15 podkomisja proponuje skreślenie art. 24 mającego treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-2.196" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Wykluczenie jawności rozprawy przed Trybunałem Stanu może uzasadnić wyłącznie wzgląd na bezpieczeństwo Państwa lub tajemnicę państwową”.</u>
          <u xml:id="u-2.197" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jest to propozycja nieco kontrowersyjna. Być może skreślenie art. 24 nie jest celowe. Można bowiem przyjąć, że mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania karnego. Jest to więc zmiana do uznania Komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.198" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zmiana nr 16 dotyczy art. 25, mającego treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-2.199" who="#PosełJerzyWierchowicz">„Ust. 1. Za czyny przewidziane w art. 2 ust. 1 i 4, o ile nie wypełniają znamion przestępstwa, Trybunał Stanu wymierza łącznie lub osobno następujące kary:</u>
          <u xml:id="u-2.200" who="#PosełJerzyWierchowicz">1/ utratę czynnego i biernego prawa wyborczego na urząd Prezydenta oraz do Sejmu, senatu i rad gmin,</u>
          <u xml:id="u-2.201" who="#PosełJerzyWierchowicz">2/ zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia funkcji związanych ze szczególną odpowiedzialnością w organach państwowych i w organizacjach społecznych,</u>
          <u xml:id="u-2.202" who="#PosełJerzyWierchowicz">3/ utratę wszystkich lub niektórych orderów, odznaczeń i tytułów honorowych oraz utratę zdolności do ich uzyskania.</u>
          <u xml:id="u-2.203" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 2. Kary dotyczące utraty praw i zakazów, o których mowa w ust. 1, mogą być orzekane na czas od 2 do 10 lat, z tym że kara, o której mowa w ust. 1 pkt 2, może być orzekana na stałe.</u>
          <u xml:id="u-2.204" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 3. Trybunał Stanu może, z uwagi na szczególne okoliczności sprawy, poprzestać na stwierdzeniu winy oskarżonego.</u>
          <u xml:id="u-2.205" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ust. 4. W razie uznania przez Trybunał Stanu zawinionego popełnienia czynów przewidzianych w art. 2 ust. 1 i 4, Trybunał orzeka odpowiednio w odniesieniu do Prezydenta złożenie go z urzędu, a w odniesieniu do pozostałych osób - utratę zajmowanego stanowiska, z którego pełnieniem związana jest odpowiedzialność konstytucyjna”.</u>
          <u xml:id="u-2.206" who="#PosełJerzyWierchowicz">Podkomisja proponuje następujące zmiany w art. 25:</u>
          <u xml:id="u-2.207" who="#PosełJerzyWierchowicz">a/ w ust. 1 wyrazy: „Za czyny przewidziane w art. 2 ust. 1 i 4” zastąpić wyrazami „Za czyny określone w art. 3”.</u>
          <u xml:id="u-2.208" who="#PosełJerzyWierchowicz">b/ po ust. 1 dodać ust. 1a w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.209" who="#PosełJerzyWierchowicz">„1a. Za naruszenie zakazów, o których mowa w art. 107 ust. 1 Konstytucji, Trybunał Stanu orzeka pozbawienie mandatu poselskiego”,</u>
          <u xml:id="u-2.210" who="#PosełJerzyWierchowicz">c/ w ust. 2 wyrazy „z tym że kara o której mowa w ust. 1 pkt 2, może być orzekana na stałe” skreśla się,</u>
          <u xml:id="u-2.211" who="#PosełJerzyWierchowicz">d/ ust. 4 otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-2.212" who="#PosełJerzyWierchowicz">„4. W razie uznania przez Trybunał Stanu chociażby nieumyślnego popełnienia czynów określonych w art. 2 ust. 1 i art. 3, Trybunał orzeka odpowiednio w odniesieniu do Prezydenta - złożenie z urzędu, a w odniesieniu do pozostałych osób, z zastrzeżeniem ust. 1a - utratę zajmowanego stanowiska, z którego pełnieniem związana jest odpowiedzialność konstytucyjna”.</u>
          <u xml:id="u-2.213" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zmiana nr 16 to kwestia kar. Nowym elementem jest m.in. problem kary dla posłów i senatorów w świetle art. 107 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-2.214" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ponadto zmiana nr 16 lit. d podejmuje sygnalizowaną już kwestię winy umyślnej i nieumyślnej.</u>
          <u xml:id="u-2.215" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zmiana nr 17 przewiduje dodanie po art. 26 nowych art. 26a i art. 26b o treści następującej:</u>
          <u xml:id="u-2.216" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Art. 26a. Jeżeli po rozpoczęciu rozprawy, a przed wydaniem wyroku, zostanie wybrany nowy skład Trybunału, rozprawę prowadzi od początku Trybunał Stanu w nowym składzie.</u>
          <u xml:id="u-2.217" who="#PosełJerzyWierchowicz">Art. 26b. Do senatorów, Senatu oraz jego organów stosuje się odpowiednio przepisy art. 5a, art. 6 ust. 3 i 4, art. 7 i 8, art. 9 ust. 1, 2 i 4–9, art. 11 ust. 1 zdanie 1, ust. 2 i 3, art. 12, art. 13 ust. 1a, 3 i 3a, art. 13b oraz art. 25 ust. 1a”.</u>
          <u xml:id="u-2.218" who="#PosełJerzyWierchowicz">Z art. 26a wynika, że starą sprawę, ale od początku prowadzi nowy skład Trybunału Stanu.</u>
          <u xml:id="u-2.219" who="#PosełJerzyWierchowicz">Art. 26b to przepis, który regulacje dotyczące odpowiedzialności konstytucyjnej posłów rozciąga na senatorów.</u>
          <u xml:id="u-2.220" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zmiana nr 18 proponuje, aby w art. 28 dodać drugie zdanie w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.221" who="#PosełJerzyWierchowicz">"Jeżeli czyn uprzednio popełniony polegał na chociażby nieumyślnym naruszeniu Konstytucji lub ustawy, Trybunał Stanu ogranicza się do stwierdzenia dokonanych naruszeń prawa”.</u>
          <u xml:id="u-2.222" who="#PosełJerzyWierchowicz">Chodzi o podkreślenie, iż odpowiedzialność konstytucyjna zachodzi także w sytuacji, kiedy mamy do czynienia z winą nieumyślną.</u>
          <u xml:id="u-2.223" who="#PosełJerzyWierchowicz">Tyle moich uwag wprowadzających o efektach prac podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełJerzyGwiżdż">Przypominam, że zadaniem Komisji jest przygotowanie ustawy zmieniającej ustawę o Trybunale Stanu. Wydaje się więc, że w tej chwili powinniśmy skoncentrować się na kwestiach bardziej generalnych. Na szczegółową dyskusję nad każdą zmianą będzie lepszy czas wówczas, gdy projekt zostanie skierowany do naszej Komisji po pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PosełJerzyGwiżdż">Proponuję więc, aby nie prowadzić dyskusji kolejno nad każdą zmianą, lecz aby zasygnalizować problemy nasuwające wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełMarekMarkiewicz">Mam problem dotyczący terminologii, zarówno projektu jak i obowiązującej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełMarekMarkiewicz">Osoby podlegające odpowiedzialności konstytucyjnej mogą: „ponosić odpowiedzialność konstytucyjną”, „być pociągnięte do odpowiedzialności konstytucyjnej” oraz mogą „mogą być postawione w stan oskarżenia”.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PosełMarekMarkiewicz">Art. 6 ust. 1 używa formuły: „postawienie Prezydenta w stan oskarżenia”. Wyrażenie to wydaje się poprawne. Jednakże w ust. 2 znajduje się formuła: „Wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej”. Czyżby miało więc być tak, że Sejm pociąga do odpowiedzialności konstytucyjnej, a Zgromadzenie Narodowe stawia w stan oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PosełMarekMarkiewicz">Być może jednak mamy do czynienia z opisową kategorią, jaką jest pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej w postaci tego, co przysługuje Sejmowi, czyli postawienie w stan oskarżenia. Nasuwa się bowiem pytanie o to, jaką treść ma uchwała Sejmu lub Zgromadzenia Narodowego, a więc czy organy te stawiają w stan oskarżenia, czyli oskarżają, czy też tylko stwierdzają, iż uznają, że należy pociągnąć do odpowiedzialności konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#PosełMarekMarkiewicz">Chcę dodać, że treść uchwały jest o tyle ważna, że art. 20 stanowi, iż Trybunał Stanu rozpatruje sprawę w granicach określonych w uchwale Zgromadzenia Narodowego, Sejmu albo Senatu. Co jest więc treścią owej uchwały: pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej, czy też jest to akt oskarżenia, czyli Trybunał Stanu działa w granicach aktu oskarżenia, a nie w granicach opisowo sformułowanej uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej. Tak więc wydaje się, że nie powinno być trzech terminów na opisanie jednej czynności.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#PosełMarekMarkiewicz">Zwracam uwagę, iż podniesiony problem jest bardzo istotny. Jeżeli bowiem Sejm stwierdza pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej i wybiera oskarżycieli, to oznacza, iż nadaje mandat dwum posłom do oskarżania, jeżeli natomiast Sejm stawia w stan oskarżenia, to posłowie oskarżyciele działają w imieniu Sejmu. Oskarżenie jest sformułowane przez Sejm.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#PosełMarekMarkiewicz">Ustrojowo są to dwie różne kwestie. Która z nich wchodzi w grę na gruncie obowiązującej ustawy i na gruncie projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Myślę, że na postawione pytanie poseł Marek Markiewicz sam udzielił sobie odpowiedzi w ostatnim zdaniu. Chodzi bowiem o rozstrzygnięcie ustrojowe. Jest bowiem tak, że konstytucja w stosunku do prezydenta RP stosuje pojęcie mówiące o postawieniu w stan oskarżenia. Jest to art. 145 ust. 2. Oznacza to, że podkomisja przygotowując projekt była zobligowana do stosowania tego pojęcia w stosunku do Prezydenta RP.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jeżeli natomiast chodzi o członków Rady Ministrów, to art. 156 ust. 2 stosuje formułę mówiącą o pociągnięciu do odpowiedzialności. W ust. 1 zastosowana jest formuła mówiąca o ponoszeniu odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełJerzyWierchowicz">Również opowiadam się za tym, aby w konstytucji było jedno określenie, ale skoro są dwa - jedno odnoszące się do prezydenta, a drugie do członków Rady Ministrów - to te dwa określenia muszą być konsekwentnie stosowane w projekcie ustawy. Warto dodać, że tak samo jest w obowiązującej ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełMarekMarkiewicz">Rozumiem więc, że uchwała Sejmu powinna mieć brzmienie następujące: „Sejm pociąga do odpowiedzialności...”. Takie powinno być literalne sformułowanie. Rozumiem bowiem, że w sensie opisowym pociągnięcie do odpowiedzialności realizuje się przez przesłanie Trybunałowi Stanu aktu oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełMarekMarkiewicz">Chcę jeszcze dodać, że ta wielość określeń powoduje bardzo duże trudności przy pisaniu uchwały Sejmu w granicach, którą orzeka Trybunał Stanu.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PosełMarekMarkiewicz">Uchwała musi być bowiem aktem oskarżenia w rozumieniu art. 20. W granicach aktu oskarżenia musi rozstrzygać Trybunał Stanu. W tej sytuacji uchwała Sejmu nie może mieć formy ogólnie stwierdzającej tylko, że Sejm pociąga do odpowiedzialności konstytucyjnej. Tak więc, skoro ustawodawca popełnił nieścisłości w konstytucji, to powstaje pytanie, czy tę nieścisłość należy powtarzać w ustawie, czy też może należy w ustawie problem ten sprecyzować, a więc, że uchwała o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej ma postać aktu oskarżenia i w tych granicach wiąże Trybunał Stanu.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PosełMarekMarkiewicz">Tak więc w kwestii, którą przedstawiłem jest większa precyzja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełJerzyGwiżdż">Proszę, aby poseł Marek Markiewicz spróbował przygotować na piśmie propozycje zmian, odpowiadające problemom, które poruszył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełAndrzejOtręba">Jako członek podkomisji chcę zwrócić uwagę, iż do tekstu projektu wkradły się błędy.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PosełAndrzejOtręba">W art. 20c ust. 3 zawiera odesłanie do ust. 1 w kontekście braku potwierdzenia zawiadomienia oskarżonego. Tymczasem w ust. 1 nie ma mowy o oskarżonym. O oskarżonym jest mowa w ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PosełAndrzejOtręba">Ponadto konieczne będzie przeredagowanie ust. 2, gdyż w przedłożonym brzmieniu nie jest to przepis jasny. Mam na myśli zwłaszcza formułę: „którego sprawa nie dotyczy odpowiedzialności karnej”.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#PosełAndrzejOtręba">Chcę również dodać, że pewne moje wątpliwości wzbudza ust. 3 stanowiący, iż brak potwierdzenia zawiadomienia oskarżonego o rozprawie nie stanowi przeszkody dla rozpoznania sprawy, jeżeli stawił się jego obrońca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełTadeuszKilian">Skoro mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania karnego, to wynika z nich, że oskarżony po złożeniu wyjaśnień może bez usprawiedliwienia nie uczestniczyć w rozprawie, która toczy się nadal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełAndrzejOtręba">Kwestię, którą przedstawiłem podczas prac podkomisji zgłosił ekspert prof. Sarnecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Chcę zmierzać w podobnym kierunku jak poseł Marek Markiewicz. Rzeczywiście jest bowiem kilka kwestii, które mogą budzić wątpliwości z punktu widzenia konstytucyjności. Byłoby bardzo źle, gdyby powstały wątpliwości z zakresu zgodności z konstytucją. Chodzi przy tym nie tylko o konstytucyjność w odniesieniu do pozycji oskarżonych, ale także z punktu widzenia koherencji tego postępowania z gwarancjami konstytucyjnymi, dotyczącymi postępowania karnego. Chodzi również o procedurę postępowania przed organami Sejmu, co już reguluje regulamin Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełMarekMazurkiewicz">W związku z regulaminem Sejmu chcę zwrócić uwagę na przepisy, których nie przeceniam, ale których nie należy również lekceważyć. Rozstrzygając wątpliwości dotyczące tego, jaki jest charakter uchwały Sejmu kierowanej do Trybunału Stanu należy zwrócić uwagę na art. 70 ust. 2 i ust. 4 regulaminu Sejmu. Art. 70 ust. 2 brzmi następująco:</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełMarekMazurkiewicz">"Wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej powinien zawierać wszystkie dane wymagane przez przepisy Kodeksu postępowania karnego w stosunku do aktu oskarżenia, a w wypadku wniosku o umorzenie postępowania - uzasadnienie faktyczne i prawne tego wniosku”.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Jeżeli natomiast sprawozdanie nie odpowiada tym wymogom - a ma to najczęściej miejsce wtedy, gdy Sejm zmieni pogląd na daną sprawę i nie zaakceptuje wniosku Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej - to wówczas zgodnie z art. 70 ust. 4:</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PosełMarekMazurkiewicz">"Sejm może przedłożone sprawozdanie zwrócić Komisji w celu uzupełnienia postępowania; w tym wypadku Sejm określa kierunek i zakres dalszego postępowania Komisji”.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Podejmuję tę kwestię dlatego, iż mam zasadniczą wątpliwość dotyczącą zmiany nr 7 lit. b odnoszącej się do proponowanego następującego brzmienia art. 11 ust. 2:</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PosełMarekMazurkiewicz">"Po podjęciu uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej, Sejm wybiera, w terminie 3 miesięcy, spośród posłów dwóch oskarżycieli, z których co najmniej jeden posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska sędziego. W razie utraty uprawnień przez oskarżycieli, ich obowiązki do czasu wyboru nowych oskarżycieli wykonuje Marszałek Sejmu”.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Rozumiem obiekcje posła Jerzego Wierchowicza dotyczące tego przepisu. Skoro jednak projekt uchwały ma odpowiadać wymogom aktu oskarżenia, to równocześnie powinni być rekomendowani oskarżyciele. W związku z tym proponuję, aby początkowa część art. 70 ust. 4 miała brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PosełMarekMazurkiewicz">„Podejmując uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej, Sejm wybiera, najpóźniej w terminie 3 miesięcy, spośród posłów dwóch oskarżycieli...”. Tak więc chodzi o to, aby wraz z podjęciem uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej następował wybór oskarżycieli.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Ponadto chcę zwrócić uwagę na wątpliwości konstytucyjne dotyczące zmiany nr 8 lit. c i lit. d, odnoszącej się do art. 13. Chodzi zwłaszcza o następujące proponowane brzmienie nowego ust. 2b:</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#PosełMarekMazurkiewicz">„Jeżeli Zgromadzenie Narodowe podjęło uchwałę o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia, a Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej wnosi o umorzenie postępowania wobec niego nie przedstawiając w swym sprawozdaniu wniosku mniejszości o postawienie w stan oskarżenia, to akt oskarżenia przygotowują oskarżyciele wybrani na podstawie art. 10 ust. 2. Akt oskarżenia powinien mieścić się w ramach wniosku wstępnego o postawienie Prezydenta w stan oskarżenia. Akt oskarżenia Marszałek Sejmu przesyła przewodniczącemu Trybunału Stanu”. Tak więc ust. 2b stanowi o tym, że akt oskarżenia przygotowują oskarżyciele wybrani na podstawie art. 10 ust. 2. Analogiczna konstrukcja w odniesieniu do Sejmu znajduje się w części zmiany oznaczonej lit. e jako nowy ust. 3b.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Trudno zgodzić się z taką procedurą. Uważam bowiem, że w takim przypadku akt oskarżenia powinien zostać uchwalony przez Sejm. Sejm nie tylko bowiem odrzuca wniosek Komisji o umorzenie, ale musi uchwalić treść stosownej uchwały, która zostanie skierowana do Trybunału Konstytucyjnego. Uchwała ta musi odpowiadać wymogom Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Tak więc uważam, że treść zmian zaproponowanych w art. 13 powinna zostać uzupełniona o treści wynikające z art. 70 ust. 2 i ust. 4 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Jeżeli tego typu uzupełnienia nie zostaną wprowadzone, narażamy się na poważne kłopoty, gdyż Sejm odrzucając wniosek Komisji o umorzenie, jednocześnie nie przesądza o sformułowaniu zarzutów. Sformułowanie zarzutów nie może być dziełem posłów, czy nawet marszałka Sejmu. Wniosek do Trybunału Stanu kieruje bowiem Sejm, a nie organ Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Mam jeszcze jedną wątpliwość natury konstytucyjnej. Skoro fundamentalną zasadą postępowania karnego jest m.in. zasada bezpośredniości, to nasuwa się pytanie o to, czy tak szerokie przyjęcie zasady dyskontynuacji jest uzasadnione. W moim przekonaniu można dyskutować nad tym, czy wniosek wstępny zachowuje swoją moc jeżeli Komisja ustępującego Sejmu podjęła uchwałę prawidłowo, a Sejm nie był w stanie jej rozstrzygnąć.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Nie może być natomiast tak, że wystarczyło zgłosić wniosek wstępny, a następnie wniosek ten jest przedmiotem prac kolejnych Sejmów. Zasada bezpośrednia wymaga jednak, aby w każdym Sejmie wszystkie czynności Komisji były rozpoczynane od początku.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Jeżeli więc byłby głoszony pogląd, że konstytucyjnie można bronić obejścia zasady dyskontynuacji, to tylko wówczas, jeżeli całe postępowanie w Sejmie zostało zakończone, a Trybunał Stanu nie zdążył rozpatrzyć wniosku Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełJerzyGwiżdż">Jest to pogląd zupełnie odmienny od poglądu, który zaprezentowała podkomisja w przedłożonym projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełEdwardWende">Należy jednak pamiętać, że oprócz zasady bezpośredniości, obowiązują również takie zasady jak: szybkość działania, skuteczność, a przede wszystkim zasada rozpoznania sprawy postawionej w stan oskarżenia w rozsądnym terminie.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełEdwardWende">Tak więc nie zapominając o tym, że osoba oskarżona może być w stanie oskarżenia przez całą kadencję, czyli 4 lata, a następnie będzie musiała ponownie stawić się przed Komisją Odpowiedzialności Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełEdwardWende">Oznacza to, że chcę się wypowiedzieć wyraźnie za zasadą kontynuacji. W przeciwnym wypadku może się zdarzyć, że Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej czy Sejm nigdy nie skierują wniosku, a Trybunał Stanu nigdy nie rozpozna sprawy. Skład Trybunału Stanu zmienia się bowiem wraz ze zmianą Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Jeżeli skład Trybunału Stanu ulegnie zmianie, to nie ulega wątpliwości, że sprawa będzie musiała być rozpatrywana od początku.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Jeżeli natomiast jest wola polityczna, aby w ciągu 4 lat zakończyć sprawę, to nie sądzę, aby zasada sprawności działania była silniejsza od zasady gwarancji praw oskarżonego do skutecznej obrony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jeżeli chodzi o zasadę kontynuacji czy dyskontynuacji, to spór ma charakter fundamentalny. Jeżeli poseł Marek Mazurkiewicz przedłoży stosowny wniosek, to kwestię tę należy rozstrzygnąć w głosowaniu. Podkomisja opowiedziała się bowiem za zasadą kontynuacji.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jeżeli chodzi o pierwszą kwestię podniesioną przez posła Marka Mazurkiewicza, to również jest to sprawa fundamentalna. Nie zgadzam się jednak z posłem Markiem Mazurkiewiczem, iż propozycja podkomisji nie rozwiązuje problemu. Uważam, że propozycja podkomisji rozwiązuje problem pata, jaki występuje wówczas, gdy Sejm czy Zgromadzenie Narodowe podejmą uchwałę o postawieniu w stan oskarżenia w sytuacji gdy Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej wnosiła o umorzenie postępowania.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełJerzyWierchowicz">Przypominam, że w myśl propozycji podkomisji pod głosowanie będzie poddany wniosek o postawienie w stan oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PosełJerzyWierchowicz">Poseł Marek Mazurkiewicz stwierdził, że jeżeli Sejm zdecyduje o oskarżenie, a Komisja wnioskowała o umorzenie, to sprawa wraca do Komisji. Pojawia się jednak wówczas pytanie o to, jak zmusić Komisję Odpowiedzialności Konstytucyjnej do sformułowania uchwały, w której Komisja oskarża, skoro Komisja ta nie tak dawno wnioskowała o umorzenie. Nie ma możliwości zmuszenia Komisji do zmiany stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PosełJerzyWierchowicz">Przypominam raz jeszcze, że taki przypadek miał miejsce i trwa do dzisiaj. Sejm nie przyjął wniosku Komisji o umorzenie i zarządził oskarżenie. Nie ma jednak komu napisać aktu oskarżenia, nie ma już bowiem Komisji, która przygotowała wniosek o umorzenie, a nasza Komisja nie podejmuje tej sprawy uważając, że w tej sprawie w tej chwili nic nie można zrobić.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PosełJerzyWierchowicz">Tak więc chodziło o to, aby sprawy tego rodzaju już nie powstawały. Dlatego podkomisja zaproponowała, aby Sejm głosował nad oskarżeniem. Jeżeli będzie to zbieżne z wnioskiem Komisji proponującym oskarżenie, to wówczas uchwała będzie aktem oskarżenia. Uchwała ta musi oczywiście spełniać wymogi aktu oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jeżeli jednak Sejm opowie się za oskarżeniem, mimo stanowiska Komisji proponującej umorzenie, to na wypadek takiej sytuacji proponujemy rozwiązanie, zgodnie z którym następuje wybór dwóch oskarżycieli, którzy przygotowują akt oskarżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Wydaje się jednak, że wniosek przygotowany przez oskarżycieli powinien być przez marszałka Sejmu przedstawiony Sejmowi, który powinien zbadać, czy przygotowany akt oskarżenia jest zgodny z kierunkiem i zakresem dalszego postępowania określonego w uchwale. Sejm powinien więc podjąć uchwałę, która jest następnie kierowana do Trybunału Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełJózefZych">W kontekście wypowiedzi posła Jerzego Wierchowicza chcę zwrócić uwagę, że występują dwa problemy. Kwestia pierwsza to pytanie, jak głosować. Odpowiedź na to pytanie została udzielona.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełJózefZych">Kwestia druga ma charakter merytoryczny. Na podstawie regulaminu Sejmu była możliwość rozpatrzenia sprawy i możliwość ta nadal istnieje.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełJózefZych">Jeżeli powstaje sytuacja, że Komisja składa wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności, a Sejm nie podziela tego poglądu, to Sejm powinien ściśle określić zakres, materię i podstawy dla oskarżycieli. Gdyby to uczynił, to - w moim przekonaniu - nie byłoby potrzeby zwoływania Sejmu po raz drugi tylko po to, aby zaakceptował przygotowany akt oskarżenia. Oskarżyciel przygotowujący akt oskarżenia, nie może bowiem wyjść poza zakres tego, co określił Sejm.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PosełJózefZych">Były jednak przypadki, kiedy sprawy nie udało się doprowadzić do końca. Przyczyną tego typu przypadków było to, że Sejm nie podzielił wniosku Komisji i jednocześnie nie określił zakresu aktu oskarżenia. Powstał więc problem, jak wykonać uchwałę Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PosełJózefZych">Wydaje się więc, że wniosek posła Jerzego Wierchowicza dotyczący sprecyzowania, jest logiczny i w zasadzie zamyka sprawę.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PosełJózefZych">Tak więc problem jest ważny, ale jest możliwy do załatwienia. Ma bowiem rację poseł Marek Mazurkiewicz, iż musi to być stanowisko Sejmu. Stanowisko to może być jednak wyrażone w jednym etapie.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PosełJózefZych">Jest jeszcze jeden problem. Gdyby założyć sytuację skrajną, a więc, że będzie się dążyć do przedłużenia postępowania w oczekiwaniu na zakończenie kadencji. W tym kontekście warto więc przypomnieć o jeszcze jednej możliwości, jaką stwarza regulamin Sejmu. Chodzi o to, że Sejm ma możliwość zakreślenia terminu, w jakim oskarżyciele obowiązani są do przygotowania aktu oskarżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełBogdanLewandowski">Myślę, że poseł Jerzy Wierchowicz miał rację gdy stwierdził, iż problem kontynuacji czy dyskontynuacji jest problemem fundamentalnym. Dylemat ten zasługuje - moim zdaniem - nawet na odrębne potraktowanie go jako tematu posiedzenia Komisji. Inaczej bowiem ciągle będziemy spierać się o zakres działania Komisji.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PosełBogdanLewandowski">Problem polega na tym, czy Komisja ma być instrumentem wymiaru sprawiedliwości i ma doprowadzać do pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej osób pełniących określone funkcje w państwie, czy też mamy do czynienia z elementami gry politycznej. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na to, czym zajmuje się nasza Komisja. Zajmujemy się sprawami, nawet z bardzo odległej przeszłości, jedna ze spraw dotyczy bowiem członka rządu sprzed 1989 r. Część spraw dotyczy ministrów z poprzedniego rządu.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PosełBogdanLewandowski">Zastrzeżenia, które przedstawił poseł Marek Mazurkiewicz zasługują na bardzo poważne potraktowanie. Jest bowiem bardzo prawdopodobne, że w następnej kadencji będą pociągani do odpowiedzialności członkowie obecnego rządu. Czy tego rodzaju praktyka nie jest w pewnym stopniu gorsząca.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PosełBogdanLewandowski">Czy argumenty przemawiające na rzecz dyskontynuacji, nie są przeważające?</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PosełBogdanLewandowski">Z czasem będzie coraz trudniej odtwarzać stany faktyczne. Jeżeli nawet istnieją pewne argumenty za tym, aby stosować zasadę kontynuacji, to czy nie byłoby wskazane wprowadzenie pewnych ograniczeń obejmujących np. dwie kadencje. Tak więc sprawa kontynuacji, czy dyskontynuacji wiąże się z dylematem - sprawiedliwość czy polityka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJerzyGwiżdż">Jeżeli chodzi o propozycję zwołania posiedzenia Komisji dotyczącego sprawy kontynuacji, czy dyskontynuacji to sądzę, że posiedzenie takie nic nie przyniesie. Komisja debatowała bowiem na ten temat w związku ze sprawą byłego premiera Mieczysława Rakowskiego. Były nawet ekspertyzy na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełJerzyGwiżdż">Ponadto chcę dodać, że w tej kwestii podziały poglądów nie muszą pokrywać się z podziałami politycznymi. Jest to bowiem kwestia natury trochę filozoficznej.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełJerzyGwiżdż">Nie należy jednak również doprowadzać do sytuacji, w której ktoś jest bezkarny tylko dlatego, że rozpoczyna się nowa kadencja Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PosełJerzyGwiżdż">Jeżeli poseł Marek Mazurkiewicz, to o czym mówił sformułuje na piśmie i kwestia ta stanie się wnioskiem mniejszości w dalszym postępowaniu, to Sejm głosując nad tym wnioskiem mniejszości dokona stosownego rozstrzygnięcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełMarekMarkiewicz">Rzeczywiście dyskutujemy teraz o kwestii zasadniczej. Sytuacja jest jednak nieco śmieszna, gdyż wraz z posłem Markiem Mazurkiewiczem zwróciliśmy uwagę na podobne kwestie, choć ja jestem zwolennikiem zasady kontynuacji. Dlatego m.in. podniosłem kwestię co jest treścią uchwały Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PosełMarekMarkiewicz">Ponadto uważam, że jeżeli ktoś już został oskarżony, to jako oskarżony podlega Trybunałowi Stanu w ogóle, a nie konkretnemu Trybunałowi Stanu, może oczywiście nastąpić wycofanie oskarżenia. Nie można jednak przestać być oskarżonym przez sam fakt upływu czasu, czy rozpoczęcia nowej kadencji Sejmu. Byłoby to wbrew regułom wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PosełMarekMarkiewicz">Powracam więc do pytania o to, co jest treścią uchwały Sejmu. Art. 11 ustawy stanowi o przesłaniu uchwały. Mamy więc wyraźnie do czynienia z zaleceniem dla marszałka Sejmu, aby przesłał wniosek Komisji, który jest aktem oskarżenia. Mamy więc dwa akty: uchwały Sejmu i wniosek.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PosełMarekMarkiewicz">Tymczasem chodzi mi cały czas o to rozstrzygnięcie następującej kwestii. Czy nie powinno być tak, że uchwała Sejmu recypuje wniosek Komisji, który jest aktem oskarżenia. Inna możliwość to wariant, o którym mówił poseł Marek Mazurkiewicz, czyli Sejm zatwierdza akt oskarżenia, który przygotowali oskarżyciele, lub Sejm wskazuje granice z wniosku wstępnego, w którym jest mowa o pociągnięciu do odpowiedzialności za określony czyn stanowiący naruszenie określonych przepisów prawa. Tak więc oskarżenie jest, choć następny Sejm może je wycofać. Dlatego tak wytrwale powracam do kwestii treści uchwały Sejmu. Należy więc podkreślić, że uściślenia wymaga kilka kwestii. Rozumiem bowiem, że marszałek Sejmu przesyła nie wniosek Komisji, lecz uchwałę Sejmu, stanowiącą akt oskarżenia i dlatego pytałem kto jest oskarżycielem - dwóch posłów wybranych w danej kadencji, czy Sejm jako organ państwa, czyli niezależny od kadencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Zwracam uwagę, że art. 11 ust. 3 ustawy brzmi:</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PosełMarekMazurkiewicz">„Po podjęciu przez Sejm uchwały, o której mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu przesyła przewodniczącemu Trybunału Stanu uchwałę Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej lub wniosek mniejszości, które w dalszym postępowaniu przed Trybunałem Stanu stanowią akt oskarżenia. W wypadku konieczności uchylenia immunitetu poselskiego lub senatorskiego następuje to po wyrażeniu przez Sejm lub Senat zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej”.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Tak więc ustawa zakłada alternatywę, czyli aktem oskarżenia jest uchwała Komisji lub wniosek mniejszości. Jednakże uchwała i wniosek mniejszości muszą spełniać wymogi aktu oskarżenia. Jeżeli natomiast nie było wniosku mniejszości, lub wniosek mniejszości nie spełniał wymogów aktu oskarżenia, następuje przekazanie sprawy do Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełJózefZych">Jeżeli Sejm nie podziela wniosku Komisji, to w pewnym sensie musi wejść w uprawnienia Komisji. Jeżeli więc Sejm nie podziela wniosku Komisji o umorzeniu, to musi dokonać analizy zebranego materiału i przygotować akt oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełJózefZych">Wydaje się więc, że uchwała Sejmu powinna opierać się albo na wniosku Komisji, albo na wniosku mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełMarekMarkiewicz">Poszerza się pole zgody. Ja twierdzę bowiem, że po podjęciu przez Sejm uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności nie ma już wniosku mniejszości, gdyż jest już uchwała Sejmu. Marszałek Sejmu przesyła więc uchwałę Sejmu, mającą treść dawnego wniosku mniejszości. Trybunał Stanu musi poruszać się w granicach uchwały Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełMarekMarkiewicz">Ponadto chcę dodać, że podczas posiedzenia nie jesteśmy w stanie przedstawić na piśmie konkretnego brzmienia poprawek, o których mówiłem. Ponieważ jednak podczas posiedzenia Komisji wskazano na kilka kwestii wymagających zmian w przedłożonym projekcie sądzę, że projekt powinien stać się ponownie przedmiotem prac podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PosełMarekMarkiewicz">Odrębną sprawą jest natomiast kwestia kontynuacji, czy dyskontynuacji. Jest to jednak kwestia ustrojowa, czyli polityczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jak się wydaje, jedna konkretna propozycja już się wyraźnie zarysowała. Chodzi o kwestię, o której mówił poseł Marek Mazurkiewicz i poseł Józef Zych. Wskazano, iż procedura przyjmowania aktu oskarżenia przez Sejm powinna być uzupełniona o procedurę zatwierdzenia aktu oskarżenia opracowanego przez dwóch posłów oskarżycieli w sytuacji, gdy Sejm jest odmiennego zdania niż Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jest to konkretna propozycja do art. 13, czyli do zmiany 8 lit. c w zakresie nowego art. 2b. Należałoby chyba dodać formułę stwierdzającą, że po uchwaleniu przez Sejm akt oskarżenia jest przesyłany przez marszałka Sejmu do Trybunału Stanu. Oznaczać to będzie wywołanie jeszcze jednej uchwały przyjmującej akt oskarżenia, gdyż nie było uchwały Komisji, która nakazuje oskarżenie.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PosełJerzyWierchowicz">Sprawa druga, to fundamentalne pytanie, na które odpowiedź chce uzyskać poseł Marek Markiewicz. Przypomnę, że w tzw. aferze alkoholowej akt oskarżenia przygotowali posłowie. Pojawił się jednak zarzut wyjścia poza uchwałę Sejmu, która była bardzo lakoniczna.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PosełJerzyWierchowicz">Tak więc słuszny jest postulat, aby uchwała Sejmu spełniała wymogi aktu oskarżenia. Oskarżony musi wiedzieć o co jest oskarżony. Jest to ważny aspekt jego prawa do obrony. Tego typu zabezpieczenia - choć kulawe - w obowiązującej ustawie, gdzie w art. 9 ust. 5 jest mowa o tym, że:</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#PosełJerzyWierchowicz">„Wniosek o postawienie w stan oskarżenia lub o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej powinien spełniać warunki wymagane przez przepisy Kodeksu postępowania karnego w stosunku do aktu oskarżenia, a wniosek o umorzenie postępowania - zawierać uzasadnienie faktyczne prawne tego wniosku”.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jest to jednak początek drogi, czyli akt inicjujący postępowanie. Następnie kwestię tę podejmuje cytowany już art. 11 ust. 3. Na tym kończą się w obecnym stanie regulacji ustawowych wymogi stawiane aktowi oskarżenia. Rozszerzenie tych regulacji jest więc do przyjęcia. Dobrze byłoby jednak, aby wnioskodawcy przedłożyli konkretne propozycje, choć niezależnie od tego podkomisja podejmie stosowne działania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełJerzyGwiżdż">Czy są uwagi do innych propozycji zmian zawartych w projekcie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#SędziaSąduNajwyższegoStanisławDmowski">Chcę odnieść się do kwestii poruszonej przez posła Jerzego Wierchowicza, czyli do kwestii składów orzekających Trybunału Stanu. Jeśli chodzi o ten problem to mam pewne wątpliwości. Należy bowiem zwrócić uwagę, że w obowiązujących przepisach regulujących procedurę sądową wyłączenia dotyczą sędziów pierwszej instancji. Natomiast w drugiej instancji praktyka szła w tym kierunku, aby sprawę dawać temu samemu sędziemu sprawozdawcy, aby sprawdził czy sędzia sądu pierwszej instancji właściwie zrozumiał wytyczne i czy zastosował się do tych wytycznych. Przy przyjęciu tego stanowiska problem, który podniósł poseł Jerzy Wierchowicz byłby problemem nieistniejącym.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#SędziaSąduNajwyższegoStanisławDmowski">Chcę jednak dodać, że konieczne byłoby sprawdzenie regulacji w nowym Kodeksie postępowania karnego. Wówczas gdy przygotowywaliśmy projekt zmian w ustawie o Trybunale Stanu opieraliśmy się na starym kodeksie.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#SędziaSąduNajwyższegoStanisławDmowski">Druga uwaga dotyczy zakresu odpowiedzialności w świetle art. 2. W przypadku prezydenta - co reguluje ust. 1 - chodzi o odpowiedzialność za naruszenie konstytucji, ustawy lub za popełnienie przestępstwa, nawet jeśli przestępstwo nie jest naruszeniem konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#SędziaSąduNajwyższegoStanisławDmowski">Jeżeli chodzi o członków Rady Ministrów - ust. 4 - to ponoszą oni odpowiedzialność za naruszenie konstytucji lub ustaw, a także za przestępstwa. Przy takiej regulacji powstaje dla Trybunału Stanu problem, czy można wnosić oskarżenie, jeżeli członkowi rządu będzie się zarzucać tylko przestępstwo bez naruszenia konstytucji, czyli tak, jak w przypadku prezydenta. W związku z tą kwestią chcę przypomnieć, że prof. Jarosz uważa, że niezależnie od pociągania do odpowiedzialności konstytucyjnej można członka rządu postawić przed Trybunałem Stanu za popełnienie przestępstwa. My mamy co do tego wątpliwości i raczej zdanie odmienne. Minister odpowiada przed Trybunałem Stanu za przestępstwo tylko wówczas, jeżeli jego czyn daje podstawy do pociągnięcia również do odpowiedzialności konstytucyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełJerzyGwiżdż">Myślę, że jednak w poruszonej kwestii przynajmniej część wątpliwości wyjaśnia treść konstytucji. Chcę jeszcze zapytać, czy jeżeli chodzi o liczebność poszczególnych składów orzekających w pierwszej i drugiej instancji - o czym mówił poseł Jerzy Wierchowicz - pan sędzia zgadza się na propozycje zawarte w projekcie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#SędziaSąduNajwyższegoStanisławDmowski">Tak, zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełMarekMarkiewicz">Przepraszam, ale chcę powrócić do sprawy, o której już dyskutowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PosełMarekMarkiewicz">Jeżeli jest tak, że Komisja wnosi o umorzenie, a Sejm opowie się za oskarżeniem, to jedyne co jest wówczas możliwe, to wybranie oskarżycieli i to takich, którzy wezmą na siebie moralny i prawny obowiązek przygotowania aktu oskarżenia w oparciu o wniosek wstępny.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PosełMarekMarkiewicz">Trudno natomiast wyobrazić sobie sytuację, w której oskarżyciele w akcie oskarżenia piszą coś innego od tego, co było we wniosku wstępnym. W tej fazie postępowania ważną rolę odgrywa marszałek Sejmu, który powinien czuwać nad prawidłowością postępowania. Tak więc możliwe są w zasadzie dwie sytuacje. Pierwsza z nich to sytuacja, w której Sejm przejmie wniosek Komisji lub wniosek mniejszości Komisji, przy czym każdy z nich musi mieć postać aktu oskarżenia, albo gdy Sejm się upiera przy oskarżeniu, to wybiera oskarżycieli, którzy popierają wstępny wniosek. Nie może być innej możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jeśli ja rozumiem, to poseł Marek Mazurkiewicz chce jeszcze jedno zabezpieczenie. Chodzi o sprawdzenie, czy akt oskarżenia opracowany przez posłów mieści się w ramach wniosku wstępnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Skoro Sejm przyjął wniosek Komisji, czyli odpowiednia większość sejmowa podjęła decyzję, to można przyjąć, że w Komisji nie było dostatecznie licznej grupy posłów, aby złożyć wniosek mniejszości odpowiadający warunkom aktu oskarżenia. Mogło również zadziałać lenistwo ze strony wnioskodawców wniosku mniejszości. Jednakże sytuacja taka w pełni mieści się w procedurze obecnie obowiązującej. Jeżeli bowiem wniosek mniejszości lub wniosek zgłoszony z sali nie odpowiadają warunkom aktu oskarżenia, to jest odsyłany do Komisji wraz z wytycznymi dotyczącymi dalszego postępowania, jak to wynika z art. 70 ust. 4 regulaminu Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zwracam jednak uwagę, że zgodnie z propozycją zawartą w projekcie, niezależnie od treści wniosku Sejm - Zgromadzenie Narodowe - głosuje nad postawieniem w stan oskarżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Sejm głosuje za skierowaniem wniosku do Trybunału Stanu. Wniosek musi spełniać wymogi aktu oskarżenia. Jeżeli wniosek nie spełnia tych wymogów, to Sejm uchwalając skierowanie do postępowania - co do zasady - jest równocześnie zobligowany treścią art. 70 ust. 4 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Oznacza to zmuszenie Komisji lub grupy posłów do sformułowania zarzutów. Nie może bowiem być tak, że dwóch posłów, bez kontroli Sejmu, sformułuje zarzuty, które następnie marszałek Sejmu przekaże Trybunałowi Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Uważam więc, że jako Komisja powinniśmy podjąć decyzję, czy jest przyjęta propozycja przygotowana przez podkomisję, która nie przewiduje dodatkowego zatwierdzania przez Sejm aktu oskarżenia przygotowanego przez dwóch oskarżycieli.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PosełJerzyWierchowicz">Druga możliwość, to przyjęcie propozycji posła Marka Mazurkiewicza, przewidująca dodatkowe zatwierdzenie przez Sejm przygotowanego aktu oskarżenia. Akt oskarżenia musi się bowiem mieścić w granicach wniosku wstępnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełMarekMarkiewicz">Nasuwa się jednak pytanie, co to znaczy zmieścić się w granicach wniosku wstępnego. Ja uważam, że powinien to być wniosek wstępny. Dlatego też bardzo ważna jest kontrola prawidłowości przygotowania wniosku wstępnego. Marszałek Sejmu powinien tak długo wzywać wnioskodawców do uzupełnienia wniosku wstępnego, aż wniosek wstępny będzie spełniał wymogi aktu oskarżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">To, o czym mówił poseł Marek Markiewicz jest zagwarantowane w obowiązującym art. 9 ust. 5, który stanowi, że wniosek o postawienie w stan oskarżenia lub o pociągnięcie do odpowiedzialności powinien spełniać warunki wymagane w stosunku do aktu oskarżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełMarekMarkiewicz">To jest zrozumiałe. Jednakże w takim układzie marszałek Sejmu przesyła nie uchwałę i wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności, lecz uchwałę, która w swej treści ma akt oskarżenia. Tak więc w art. 11 należy stwierdzić, że marszałek Sejmu przesyła uchwałę Sejmu stanowiącą akt oskarżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Może być podjęta uchwała aprobująca wniosek wstępny. Musi to być jednak uchwała Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ponownie zwracam uwagę na zmianę nr 8 lit. c przewidującą nowy ust. 2 w art. 13. W przepisie tym należałoby zatem dokonać zmiany w zdaniu ostatnim nadając mu brzmienie następujące: „Uchwała Sejmu i akt oskarżenia przygotowany przez posłów Marszałek Sejmu przesyła przewodniczącemu Trybunału Stanu”.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PosełJerzyWierchowicz">W dotychczasowym brzmieniu marszałek Sejmu przesyłał tylko akt oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PosełJerzyWierchowicz">Tak więc należy przesłać uchwałę Sejmu sprzeczną z treścią wniosku Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej i akt oskarżenia opracowany przez posłów. Tenże akt oskarżenia musi się mieścić w ramach wniosku wstępnego, który to wniosek wstępny podlega kontroli marszałka Sejmu w początkowej części postępowania.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PosełJerzyWierchowicz">Myślę więc, że poseł Marek Mazurkiewicz nie będzie już żądał akceptacji Sejmu dla aktu oskarżenia, przygotowanego przez dwóch posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Jeżeli byłoby tak, że wyłonieni przez Sejm oskarżyciele stwierdzą, że przygotowany przez nich akt oskarżenia jest identyczny z wnioskiem wstępnym, to może tak być. Jeżeli jednak akt oskarżenia będzie inny od wniosku wstępnego, to akt oskarżenia musi być przyjęty przez Sejm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełMarekMarkiewicz">Dlatego - widząc ułomność sytuacji - proponowałem, aby był to wniosek wstępny. Inaczej chyba zawsze będą wątpliwości. W tym kontekście zwracam uwagę na proponowany art. 11 ust. 3, który brzmi:</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PosełMarekMarkiewicz">„Po wyborze oskarżycieli, o których mowa w ust. 2, Marszałek Sejmu przesyła, z zastrzeżeniem art. 13 ust. 3b, przewodniczącemu Trybunału Stanu uchwałę Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej lub wniosek mniejszości, który w dalszym postępowaniu przed Trybunałem Stanu stanowią akt oskarżenia”.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PosełMarekMarkiewicz">Natomiast ja chciałbym, aby marszałek Sejmu przesyłał uchwałę Sejmu o treści uchwały Komisji lub treści wniosku mniejszości, która stanowi dalej akt oskarżenia. Nie jest to już wniosek Komisji, nie jest to już wniosek mniejszości po zaaprobowaniu przez Sejm. Chodzi o to, aby aktem oskarżenia była uchwała Sejmu. W tym sensie zgadzam się z posłem Markiem Mazurkiewiczem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Problem polega na tym, czy nie popełniamy błędu w podświadomości. Jest to bowiem tak, że Sejm uchwalając ustawę przekazuje Senatowi nie uchwałę Komisji zawierającej projekt ustawy, lecz ustawy uchwalone przez Sejm. Kto był faktycznym autorem ustawy nie jest ważne.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Jeżeli więc Sejm podejmuje uchwały w sprawie skierowania do Trybunału Stanu, to nie jest już ważne, czy była to uchwała Komisji, czy wniosek mniejszości. Przedmiotem postępowania jest uchwała Sejmu zawierająca zarzuty lub odsyłająca do dokumentu, w którym zawarte są zarzuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełJózefZych">Należy jednak pamiętać o podstawowej zasadzie, a więc, że to Sejm podejmuje decyzję w sprawie postawienie w stan oskarżenia. Można więc przyjąć, że uchwała Sejmu jest zawsze mocniejsza w stosunku do uchwały komisji, czy wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PosełJózefZych">Sprawa druga - uważam, że nie można pominąć kwestii uregulowanej w art. 70 ust. 4 regulaminu Sejmu, z którego wynika, że Sejm może przedłożone sprawozdanie zwrócić Komisji w celu uzupełnienia postępowania i w tym wypadku Sejm określa kierunek i zakres dalszego postępowania Komisji.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PosełJózefZych">Jeżeli Komisja przedłoży wniosek o umorzenie, a Sejm zebrany materiał oceni inaczej jak Komisja, to nie ma problemu. Może natomiast powstać problem taki, że Sejm skieruje wniosek do Komisji wskazując na konieczność uzupełnienia postępowania.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#PosełJózefZych">Jeżeli chodzi o propozycje, które prezentował poseł Jerzy Wierchowicz, to nasuwa się potrzeba zaproponowania zmian w regulaminie Sejmu. Jeżeli bowiem zostanie przyjęta koncepcja, która nie przewiduje skierowania do Komisji, to konieczna będzie zmiana regulaminu Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełMarekMarkiewicz">Potwierdza się koncepcja zaprezentowana przez posła Jerzego Wierchowicza. Jeżeli bowiem Sejm odeśle do Komisji, to znajdą zastosowanie przepisy, o których mówił poseł Józef Zych. Może jednak zdarzyć się i tak, że Trybunał Stanu zwróci Sejmowi akta sprawy, co już się zdarzyło w praktyce. Wówczas Sejm przekaże sprawę do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełJerzyGwiżdż">Proponuję zakończyć już ten wątek dyskusji, gdyż i tak podczas posiedzenia nie uda się zredagować stosownego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PosełJerzyGwiżdż">Ponadto chcę prosić, aby podkomisja kontynuowała prace i zakończyła je w ciągu 7 dni. W tym terminie powinny zostać zgłoszone od podkomisji wnioski zmierzające do wprowadzenia zmian. Chodzi zwłaszcza o wnioski zgłaszane przez posła Marka Mazurkiewicza i posła Marka Markiewicza.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#PosełJerzyGwiżdż">Chcę również prosić o to, aby w składanych wnioskach nie wykraczać poza zmiany zaproponowane prze podkomisję. Ewentualne dalsze zmiany będą mogły być zgłoszone wówczas, gdy projekt wróci do Komisji po pierwszym czytaniu w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#PosełJerzyGwiżdż">Jednakże - jak się wydaje - jedna kwestia powinna być dzisiaj przesądzona. Jest to kluczowa kwestia kontynuacji. Ponieważ wyraźnie widać z przebiegu dyskusji, iż ścierają się dwie koncepcje, konieczne jest rozstrzygnięcie w głosowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełBogdanLewandowski">Proponuję jednak rozważyć, czy kwestia kontynuacji nie powinna być jeszcze przedmiotem dyskusji przynajmniej w podkomisji. W przedłożonym projekcie widoczne są bowiem pewne sprzeczności.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PosełBogdanLewandowski">Zaproponowany bowiem przez podkomisję art. 13b brzmi następująco: „W przypadku zakończenia kadencji Sejmu, postępowanie w sprawie odpowiedzialności posła, który nie uzyskał ponownie mandatu, określonej w art. 107 ust. 2 Konstytucji, ulega z mocy prawa umorzeniu”. Nasuwa się pytanie, dlaczego ma być tak, jak proponuje art. 13b. Dlaczego odpowiedzialność ma ponosić ktoś, kto już nie jest ministrem, a ma nie ponosić odpowiedzialności ktoś, kto już nie jest posłem.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#PosełBogdanLewandowski">Myślę, że jest to jeszcze jeden problem, który podkomisja powinna uczynić przedmiotem debaty. Dlatego też uważam, że w kwestii kontynuacji nie należy dzisiaj przeprowadzać głosowania, lecz podkomisja powinna ponownie przedyskutować argumenty za i przeciw i efekt debaty przedstawić Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełTadeuszKilian">Uważam, że sprawa jest na tyle fundamentalna, że podkomisja pracując nadal w tej sprawie musi mieć jasność. Dlatego też zgłaszam wniosek formalny o przeprowadzenie głosowania nad kwestią kontynuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełJerzyGwiżdż">Za chwilę wniosek posła Tadeusza Kiliana zostanie poddany pod głosowanie. Przedtem zabierze głos poseł Marek Mazurkiewicz, gdyż zgłosił się wcześniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Wydaje się, że modyfikacja zmiany nr 8 lit. c, czyli zmiany brzmienia art. 13 ust. 2b i ust. 3b powinny być wcześniej uzgodnione, gdyż są bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Natomiast przepis dotyczący ograniczonej kontynuacji powinien brzmieć tak, jak wynikało to z opinii ekspertów, czyli: „Jeżeli po nadaniu biegu przez Marszałka Sejmu wnioskowi wstępnemu i po podjęciu przez Sejm uchwały o postawieniu w stan oskarżenia lub o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej, albo stwierdzeniem umorzenia postępowania w sprawie upłynie kadencja Sejmu, postępowanie w danej sprawie toczy się nadal w Sejmie następnej kadencji”.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Warunkiem jest to, co podnosili eksperci jako warunek kontynuacji, czyli aby cała procedura karna została zamknięta w części merytorycznej. Jeżeli następnie, np. został rozwiązany Sejm i sprawa nie trafiła do Trybunału Stanu, bądź pojawiły się inne kwestie proceduralne, sprawa będzie mogła być kontynuowana w następnej kadencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełJerzyGwiżdż">Przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie wniosek o poparcie zawartego w projekcie przygotowanym przez podkomisję art. 13a, o następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PosełJerzyGwiżdż">"Ust. 1. Jeżeli po nadaniu biegu przez Marszałka Sejmu wnioskowi wstępnemu, a przed podjęciem przez Sejm uchwały o postawieniu w stan oskarżenia lub o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej albo stwierdzeniem umorzenia postępowania w sprawie upłynie kadencja Sejmu, postępowanie w danej sprawie toczy się nadal w Sejmie następnej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PosełJerzyGwiżdż">Ust. 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Marszałek Sejmu kieruje sprawę do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#PosełJerzyGwiżdż">Ust. 3. Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej nie jest związana uchwałami podjętymi przez komisję sejmową, która uprzednio rozpatrywała daną sprawę.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#PosełJerzyGwiżdż">Ust. 4. Sejm, w przypadku zmiany kadencji, wybiera posłów oskarżycieli”.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#PosełJerzyGwiżdż">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 7 posłów, 4 było przeciwnych, a 1 wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#PosełJerzyGwiżdż">Stwierdzam, że Komisja poparła art. 13a.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#PosełJerzyGwiżdż">Wobec wątpliwości zgłoszonych przez posła Bogdana Lewandowskiego proponuję, aby przeprowadzić głosowanie również nad art. 13b, który ma brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#PosełJerzyGwiżdż">„W przypadku zakończenia kadencji Sejmu, postępowanie w sprawie odpowiedzialności posła, który nie uzyskał ponownie mandatu, określonej w art. 107 ust. 2 Konstytucji, ulega z mocy prawa umorzeniu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełMarekMarkiewicz">Chcę zapytać, dlaczego ma być tak, jak to przewiduje art. 13b?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Zwracam uwagę, że takie rozwiązanie zostało zawarte w obu projektach, w oparciu o które pracowała podkomisja.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ponadto wydaje się, że funkcja posła z punktu widzenia odpowiedzialności konstytucyjnej nie jest tak ważna, jak funkcja prezydenta, czy członka rządu.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PosełJerzyWierchowicz">Warto również pamiętać, że były poseł może odpowiadać tak, jak każdy inny obywatel.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#PosełJerzyWierchowicz">Jeżeli Komisja tak zdecyduje, to art. 13b zostanie skreślony i wówczas były poseł będzie podlegał odpowiedzialności tak, jak inne osoby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełJerzyGwiżdż">Przystępujemy do głosowania. Poddaję pod głosowanie wniosek o skreślenie art. 13b. Kto opowiada się za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PosełJerzyGwiżdż">W głosowaniu za wnioskiem opowiedziało się 3 posłów, 3 było przeciwnych, a 6 wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#PosełJerzyGwiżdż">Stwierdzam, że wniosek nie uzyskał większości co oznacza, że art. 13b pozostaje w projekcie.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#PosełJerzyGwiżdż">Czy są jeszcze inne wnioski lub uwagi dotyczące projektu podkomisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PosełBogdanLewandowski">Tak na marginesie chcę zwrócić uwagę, że wykaz stanowisk podlegających odpowiedzialności konstytucyjnej nie obejmuje takich stanowisk jak wojewodowie, czy marszałkowie. Wiadomo, że jest to rozwiązanie konstytucyjne i nie ma możliwości jego zmiany, ale nie jest to dobre rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzedstawicielkaNajwyższejIzbyKontroliTeresaGórzyńska">Mam dwie uwagi. Po pierwsze - solidaryzuję się z uwagą odnoszącą się do art. 2 ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PrzedstawicielkaNajwyższejIzbyKontroliTeresaGórzyńska">Sprawa druga, to zmiana nr 12, a mówiąc ściślej art. 12 ust. 4, który brzmi: „osoby składające wyjaśnienia przed Trybunałem Stanu, jak również świadkowie i biegli zwolnieni są od obowiązku zachowania tajemnicy państwowej”. Wydaje się, że jest to ujęcie zbyt wąskie, gdyż chodzi o tajemnicę ustawowo chronioną. Może być przecież tak, że wiadomości i informacje będące tajemnicami innymi niż tajemnica państwa, mogą mieć dla danej sprawy znaczenie zasadnicze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełJerzyGwiżdż">Rozumiem więc, że w projekcie powinna zostać przyjęta formuła mówiąca o tajemnicy ustawowo chronionej.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PosełJerzyGwiżdż">Ponadto chcą zaapelować o to, aby członkowie Komisji nie zgłaszali dalszych propozycji zmian w tym etapie prac. Na ewentualne dalsze zmiany będzie czas, gdy projekt wróci do naszej Komisji po pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PosełJerzyGwiżdż">Proszę również, aby poseł Marek Mazurkiewicz przygotował na piśmie i w terminie nie dłuższym niż 7 dni przekazał podkomisji swoje propozycje zmian.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#PosełJerzyGwiżdż">Chodzi więc o to, aby na następnym posiedzeniu Komisji możliwe było zamknięcie prac nad projektem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Nie mam pewności, czy moja propozycja innej nieco redakcji ust. 2 w zmianie nr 7 lit. b została przyjęta, czy też nie. Chodzi o sformułowanie, iż wybór oskarżycieli następuje w terminie najpóźniej 3 miesięcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Nie widzę istotniejszej różnicy między formułą „w terminie 3 miesięcy”, a formułą „najpóźniej w terminie 3 miesięcy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Proponuję brzmienie następujące: „Podejmując uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej, Sejm wybiera najpóźniej w ciągu 3 miesięcy...”.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#PosełMarekMazurkiewicz">Formuła ta pozwala załatwić te dwie kwestie w jednej uchwale, ale również w terminie późniejszym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Nie jest to jasne. Być może kwestia się wyjaśni podczas posiedzenia podkomisji z udziałem posła Marka Mazurkiewicza, które przewiduję w piątek w godzinach południowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełMarekMarkiewicz">Zastanawiam się, czy w ogóle powinien być określony termin w ustawie. Nasuwa się bowiem pytanie, a co się stanie, jeżeli Sejm nie podejmie uchwały w terminie 3 miesięcy. Jeden bowiem tylko termin bezwzględnie wiąże Sejm. Jest to termin na uchwalenie budżetu, gdyż przekroczenie terminu oznacza rozwiązanie Sejmu przez prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#PosełMarekMarkiewicz">Uważam więc, że termin 3 miesięcy powinien zostać wpisany do regulaminu Sejmu, a nie do ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#SędziaSąduNajwyższegoStanisławDmowski">Jeżeli chodzi o podejmowany już problem liczebności składów orzekających w Trybunale Stanu, to muszę dodać, że na ten temat nie miałem jeszcze okazji rozmawiać z nowym przewodniczącym Trybunału Stanu. W najbliższym czasie postaram się porozmawiać na ten temat z nowym przewodniczącym Trybunału Stanu. Gdyby się okazało, że ma on inne stanowisko niż ja prezentowałem, to oczywiście poinformuję o tym Komisję.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#SędziaSąduNajwyższegoStanisławDmowski">Dodam, iż prezentowałem uzgodnienia poczynione z byłym przewodniczącym Trybunału Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PosełJerzyGwiżdż">Na tego typu zmiany, czy uzupełnienia będzie czas podczas prac nad projektem po pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#PosełJerzyGwiżdż">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos w sprawach związanych z projektem ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Stanu? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#PosełJerzyGwiżdż">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie sprawy objętej porządkiem dziennym.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#PosełJerzyGwiżdż">Członkom Komisji chcę jeszcze przekazać dwie informacje. Pierwsza z nich jest taka, że poseł Zbigniew Wawak w wyznaczonym mu terminie przedłożył uzupełnienia do wniosku wstępnego dotyczącego sprawy byłych ministrów: Leszka Kubickiego i Zbigniewa Siemiątkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#PosełJerzyGwiżdż">Druga informacja to przypomnienie, że 30 listopada br. upływa termin zapoznania się z aktami w sprawie byłego ministra Andrzeja Milczanowskiego. Zostały wyrażone sugestie, aby termin ten został przedłużony. Prezydium Komisji rozważy tę kwestię i zaproponuje rozwiązanie. Czy ktoś chciałby jeszcze zabrać głos przed zamknięciem posiedzenia? Nikt się nie zgłasza. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>