text_structure.xml 553 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 10)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Wiesław Chrzanowski oraz wicemarszałkowie Józef Zych, Andrzej Kern i Jacek Kurczewski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JózefZych">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JózefZych">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JózefZych">Na sekretarzy powołuję posłów Adama Sengebuscha i Dariusza Sońtę.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JózefZych">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Dariusz Sońta.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JózefZych">Proszę posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JózefZych">Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami powracamy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Poselski projekt rezolucji w sprawie zobowiązania ministra spraw wewnętrznych do udostępnienia każdemu posłowi informacji dotyczącej jego osoby z archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#JózefZych">Przypominam, że w dniu wczorajszym Sejm wysłuchał przedstawiciela wnioskodawców pana posła Kazimierza Barczyka i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#JózefZych">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu rezolucji w pierwszym czytaniu. Proszę zatem o włożenie kart identyfikacyjnych do urządzenia do głosowania, gdyż przystąpimy za chwilę do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#JózefZych">Pan poseł Sławomir Siwek w sprawie formalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SławomirSiwek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Będziemy głosowali nad bardzo ważną sprawą, zwracam się więc do pana marszałka z prośbą o umożliwienie przed tym głosowaniem zadania pytań wyjaśniających w związku z wczorajszym oświadczeniem ministra Milczanowskiego.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Jest mi ogromnie przykro, ale zgodnie z regulaminem w tej chwili, po zamknięciu dyskusji, jest to niemożliwe. W dniu wczorajszym dyskusja została zakończona.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do głosowania nad przedstawionym wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#JózefZych">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem w pierwszym czytaniu projektu rezolucji w sprawie zobowiązania ministra spraw wewnętrznych do udostępnienia każdemu posłowi informacji dotyczących jego osoby z archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#JózefZych">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#JózefZych">Za odrzuceniem projektu głosowało 140 posłów, przeciw - 129, wstrzymało się od głosu 34 posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#JózefZych">Stwierdzam, że wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu rezolucji Sejm przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#JózefZych">W tym stanie rzeczy wszystkie pozostałe zgłoszone w czasie debaty wnioski są już nieaktualne i nie będziemy nad nimi głosować.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 7 porządku dziennego: Poselski projekt uchwały w sprawie przeznaczenia środków z budżetu państwa na rok 1992 na wspomaganie zaopatrzenia wsi w wodę.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#JózefZych">Przypominam, że Sejm w dniu wczorajszym wysłuchał przedstawiciela wnioskodawców pana posła Wojciecha Szczęsnego Zarzyckiego oraz przeprowadził dyskusję. Pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki proponuje niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#JózefZych">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przejścia do drugiego czytania projektu uchwały przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#JózefZych">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#JózefZych">Wobec tego przystępujemy do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#JózefZych">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w drugim czytaniu projektu uchwały?</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#JózefZych">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#JózefZych">Wobec tego, że nie ma chętnych do dyskusji, zapytuję sprawozdawcę pana posła Zarzyckiego, czy w odniesieniu do zgłoszonego projektu uchwały zostały wniesione jakiekolwiek poprawki, czy też możemy przystąpić do głosowania nad tekstem, który został zgłoszony.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#JózefZych">Panie pośle, ale króciutko proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas pierwszego czytania zostały zgłoszone trzy wnioski formalne o uzupełnienie projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Pan poseł Henryk Wujec proponuje zapis uzupełniający: „Minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej przedłoży do zaopiniowania wykorzystanie tych środków sejmowej Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej”.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Pan poseł Rzymełka proponuje poszerzenie tytułu projektu uchwały, tzn. środki z budżetu państwa przeznaczone na wspomaganie zaopatrzenia wsi w wodę mają być jeszcze wykorzystywane na oczyszczanie ścieków.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Pan poseł Jacek Soska proponuje uzupełnienie: Sejm zobowiązuje rząd do przygotowania do dnia 15 września rozwiązań prawnych i strukturalnych w celu uruchomienia 100 mln dolarów z sumy 300 mln dolarów kredytu Banku Światowego przeznaczonych na modernizację rolnictwa i rozwój infrastruktury wiejskiej, zwłaszcza sieci wodociągowej i telefonicznej, przygotowanie gwarancji podmiotom wykonującym w czynie społecznym prace dotyczące zaopatrzenia wsi w wodę w celu zabezpieczenia spłaty kredytów zaciągniętych przez nie na łączną sumę stanowiącą równowartość 100 mln dolarów, czyli około 1 350 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">To były wnioski, które zostały zgłoszone podczas dyskusji nad tekstem uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefZych">Panie pośle, czy jest pan gotowy do przedstawienia poprawek zgłoszonych przez posłów w taki sposób, abyśmy niezwłocznie mogli przystąpić do głosowania nad nimi?</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#JózefZych">Proszę o przedstawienie pierwszej poprawki i podanie, który z posłów ją zgłosił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Poprawka pierwsza zgłoszona przez pana posła Henryka Wujca. Treść poprawki: Minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej przedłoży do zaopiniowania sejmowej Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej wykorzystanie środków zawartych w uchwale dotyczącej wspomagania wsi w wodę.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Poseł Henryk Wujec: Projekt wykorzystania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JózefZych">Panie pośle, jeszcze jest zasadnicza sprawa, mianowicie w projekcie uchwały nie podzielono tego na poszczególne zapisy. W związku z tym jest problem również redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(Poseł Henryk Wujec: Na końcu.)</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#JózefZych">Na końcu, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki zreferowanej przed chwilą, a zgłoszonej przez pana posła Henryka Wujca, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#JózefZych">Za przyjęciem poprawki głosowało 268 posłów, przeciw - 42 posłów, 41posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#JózefZych">Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#JózefZych">Proszę o omówienie kolejnej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Poseł Rzymełka proponuje uzupełnienie tytułu projektu uchwały. Tekst dotyczący wspomagania zaopatrzenia wsi w wodę rozszerzyć o zapis: „i oczyszczanie ścieków”.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę dokładnie to przeczytać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JózefZych">Chwileczkę, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JanRzymełka">Panie marszałku, proponowałem po przecinku dodać: „budowę kanalizacji i oczyszczalni ścieków”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JózefZych">W tytule. Wobec tego proszę o podanie jeszcze raz pełnego tekstu poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Uzupełnienie o: „budowę kanalizacji i oczyszczania ścieków”.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Oczyszczalni ścieków.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie, panie pośle, proszę zwrócić uwagę, że projekt uchwały nie ma tytułu, wobec tego zgłaszanie w tej chwili propozycji rozszerzenia tytułu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sądzę, że chodzi tutaj o uzupełnienie dotyczące wykorzystania tych środków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JózefZych">Przepraszam, mam prośbę do pana posła Rzymełki, który zgłosił poprawkę, aby zechciał podać pełny tytuł.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JózefZych">Pan poseł Jan Rzymełka, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JanRzymełka">Już jestem przy mikrofonie. Proponowałem uzupełnienie dotychczasowego tytułu uchwały, po przecinku...</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma tytułu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JózefZych">Wobec tego proszę podać pełny tekst tytułu, jaki pan proponuje, z tym, co jest przed przecinkiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JanRzymełka">„Uchwała w sprawie zaopatrzenia wsi w wodę, budowę kanalizacji i oczyszczalni ścieków”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#JózefZych">W porządku. Wysoki Sejmie, już znamy obecnie projekt tytułu tej uchwały.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Jana Rzymełkę, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#JózefZych">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#JózefZych">Za przyjęciem poprawki głosowało 228 posłów, przeciw - 84 posłów, od głosu wstrzymało się 39 posłów.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#JózefZych">Proszę o omówienie kolejnej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Poprawka trzecia została zgłoszona przez pana posła Jacka Soskę i dotyczy tego, że Sejm do dnia 15 września zobowiązuje rząd do przygotowania rozwiązań prawnych i strukturalnych w celu uruchomienia 100 mln dolarów z sumy 300 mln dolarów z kredytu Banku Światowego przeznaczonych na modernizację rolnictwa i rozwój infrastruktury wiejskiej, zwłaszcza sieci wodociągowej i telefonicznej.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Poseł Józef Frączek: To nie są środki budżetowe.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#JózefZych">Czy odnośnie do tej poprawki są wątpliwości?</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#JózefZych">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#JózefZych">Przystępujemy więc do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki zgłoszonej przez pana posła Jacka Soskę, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#JózefZych">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#JózefZych">Za przyjęciem poprawki głosowało 107 posłów, przeciw - 186 posłów, 71 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#JózefZych">Stwierdzam, że poprawka została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Stwierdzam, że wobec przyjęcia poprawki pana posła Rzymełki, dotyczącej tytułu uchwały, w tej chwili treść uchwały nie odpowiada temuż tytułowi. W związku z tym odroczymy głosowanie nad ostatecznym tekstem uchwały. Pan poseł wraz z komisją zechce przystąpić do usunięcia tych nieścisłości.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Handlu i Usług, Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą i Gospodarki Morskiej oraz Komisji Ustawodawczej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#JózefZych">Przypominam, że Sejm w dniu wczorajszym wysłuchał sprawozdawcy komisji pana posła Janusza Szymańskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#JózefZych">Bardzo proszę o zajęcie miejsc, a pana posła sprawozdawcę o pomoc.</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#JózefZych">Przypominam, że zgodnie z art. 27 ust. 1 konstytucji Sejm odrzuca propozycje Senatu większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#JózefZych">Zgodnie z art. 51 regulaminu, jeżeli Sejm nie odrzucił propozycji Senatu większością 2/3 głosów, to wówczas uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#JózefZych">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie propozycji Senatu bez względu na stanowisko komisji.</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#JózefZych">Przypominam, że w poprawce pierwszej, dotyczącej art. 1 ust. 3, trzeciej, dotyczącej art. 6 ust. 3 i 4, w poprawce szóstej, dotyczącej art. 15 ust. 2 oraz w poprawce siódmej, dotyczącej art. 19 i art. 20, Senat proponuje, ażeby upoważniony minister lub Rada Ministrów przed wydaniem aktów wykonawczych zasięgali opinii wyłącznie polskich organizacji zrzeszających międzynarodowych przewoźników drogowych.</u>
          <u xml:id="u-22.18" who="#JózefZych">Poprawka ósma ma charakter porządkowy i polega na zmianie oznaczenia punktu.</u>
          <u xml:id="u-22.19" who="#JózefZych">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-22.20" who="#JózefZych">Przypominam, że komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-22.21" who="#JózefZych">Pytam pana posła sprawozdawcę, czy potrzebne są, zdaniem pana, wyjaśnienia? Czy są jakieś wątpliwości i ewentualnie pytania do pana posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-22.22" who="#JózefZych">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-22.23" who="#JózefZych">Wobec tego przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.24" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 1 ust. 3, art. 6 ust. 3 i 4, art. 15 ust. 2, art. 19 i art. 20, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-22.25" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-22.26" who="#JózefZych">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-22.27" who="#JózefZych">Ogłaszam wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.28" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Wymagana większość 2/3 wynosi 253 posłów. Za odrzuceniem poprawek głosowało 243 posłów, przeciw - 102, od głosu wstrzymało się 19 posłów.</u>
          <u xml:id="u-22.29" who="#JózefZych">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania większości 2/3 głosów Sejm poprawki Senatu do art. 1 ust. 3, art. 6...</u>
          <u xml:id="u-22.30" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-22.31" who="#JózefZych">Chwileczkę, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-22.32" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Panie marszałku, jest pewna wątpliwość, o której chcę powiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-22.33" who="#JózefZych">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JanuszSzymański">Proszę utrzymać ten wyświetlony wynik, panie marszałku. Chcę powiedzieć o wątpliwości, jaką mam, i bardzo proszę o skorygowanie, jeżeli się mylę. Otóż wyświetlono 2/3 z liczby posłów, którzy włożyli karty do urządzenia do głosowania, natomiast jeżeli zsumujemy liczbę osób uczestniczących w głosowaniu: 243, 102 i 19, to ta wymagana większość 2/3 będzie inna. Nie wiem, czy jest, ale...</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#JanuszSzymański">Dobrze, to trzeba sprawdzić. Natomiast jest pytanie, czy przy tym stanie rzeczy i przy tej interpretacji wyświetlanie wymaganej większości 2/3 to jest dokładna realizacja dyspozycji regulaminu. Otóż twierdzę, że nie. Powinna być wymagana liczba 2/3 spośród liczby osób uczestniczących w głosowaniu. I w związku z tym będzie zupełnie inny wynik głosowania.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Wobec zastrzeżenia pana posła Szymańskiego, pragnę wyjaśnić, że zarówno w konstytucji, jak i w regulaminie Sejmu mówi się o obecnych posłach, a zatem Prezydium Sejmu przyjęło interpretację, iż w wypadku głosowania ustala się kworum od liczby osób obecnych na sali.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#BolesławTwaróg">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dniu poprzedzającym posiedzenie Wysokiej Izby odbyło się tzw. szkolenie posłów biorących udział w głosowaniu za pomocą nowych urządzeń. W czasie tych zajęć prowadzący poinformował, że urządzenia są przystosowane do tego, aby osobno liczyć obecnych, a osobno głosujących, ale na początku, przynajmniej do czasu zajęcia stanowiska w tej sprawie przez Sejm, a także do czasu zaopiniowania tego przez Komisję Regulaminową i Spraw Poselskich, nie będziemy zmieniali dotychczasowych zasad. I oświadczył, iż odpowiednie czynności będą wyglądały następująco: najpierw sprawdzenie kworum za pomocą przycisku plus, a następnie - w zależności od tego, ile to kworum wynosi - będzie się liczyło odpowiednią większość, w tym wypadku kwalifikowaną.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#BolesławTwaróg">Zatem mam propozycję, panie marszałku. Ponieważ nie ogłosił pan jeszcze wyników głosowania, proponuję postąpić w sposób następujący: najpierw sprawdzić na sali za pomocą jednego przycisku kworum, a następnie przeprowadzić głosowanie i od tej uprzednio sprawdzonej liczby obliczyć kwalifikowaną większość 2/3.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JózefZych">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MarekBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Może jednak odczytajmy odpowiedni fragment konstytucji, bo to do niej przecież trzeba się odnieść: „Nieprzyjęcie przez Sejm propozycji Senatu uchwalane jest większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów”. Proszę zwrócić uwagę, że mówi się tutaj: „w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów”, a zatem liczbę kart włożonych do urządzeń możemy brać pod uwagę tylko w stosunku do liczby posłów, którzy są obecni na sali, aby to było ważne. Otóż w tym sensie połowa została osiągnięta - 379 to jest oczywiście znacznie więcej niż połowa - natomiast odrzucenie wymaga 2/3 głosów. Wydaje mi się, iż to jest decydujące w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#JózefZych">Pan poseł Henryk Wujec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#HenrykWujec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest jeszcze tylko jedna wątpliwość - przepraszam, iż ją tutaj podaję - dlatego że inne znaczenie ma określenie obecny poseł, a inne - obecna karta do głosowania. Po prostu może być tak, iż ktoś zostawił swoją kartę do głosowania i ona jest brana pod uwagę przy ustalaniu liczby obecnych. Dlatego też propozycja posła Twaroga, aby na początku sprawdzić kworum przez naciśnięcie przycisku plus, wydaje mi się sensowna. Zwracam tylko uwagę posłowi Twarogowi, że mimo to suma tych: za, przeciw, wstrzymujących się może być mniejsza od liczby obecnych, pokazanej na tablicy, dlatego iż część posłów, którzy nacisnęli przycisk ze znakiem plus przy sprawdzaniu obecności, może wstrzymać się w ogóle od udziału w głosowaniu, ale będą obecni na sali. Wydaje mi się, że procedura zaproponowana przez posła Twaroga jest bardzo dobra, tylko wtedy też będą te różnice, ale będzie to zgodne z postanowieniami zarówno regulaminu, jak i konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#JanuszSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydaje się, że zainstalowanie w sali nowego urządzenia do głosowania nie powinno zmieniać reguł gry. Do tej pory obowiązywała taka zasada, iż jeżeli w głosowaniu czynnie uczestniczyło co najmniej 230 posłów, a więc co najmniej połowa ogólnej liczby posłów, to wtedy Sejm mógł rozstrzygać sprawy stosowną większością: regulaminową, ustawową bądź konstytucyjną. W tej chwili mamy regulamin, który jak gdyby odrzuca taką interpretację, że można dopuścić, iż karta została umieszczona w urządzeniu do głosowania, a poseł nie uczestniczy w głosowaniu. Przypomnę art. 8 regulaminu Sejmu, ponieważ taka interpretacja, jaką w tej chwili przyjęło Prezydium Sejmu, jest nie do zaakceptowania. Udział posła w głosowaniach podczas posiedzeń Sejmu, komisji sejmowych jest jednym z jego podstawowych obowiązków, czyli regulamin nie dopuszcza takiej sytuacji, iż na sali pozostawiono kartę do głosowania, a posła nie ma bądź poseł jest i nie uczestniczy w głosowaniu. W związku z tym wydaje mi się, że do obliczania wymaganej większości powinno się brać pod uwagę tylko liczbę posłów czynnie uczestniczących w głosowaniu, a nie liczbę kart. I to jest istota.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#JanuszSzymański"> Taką interpretację nasuwa art. 8 ust. 3 w związku z innymi artykułami dotyczącymi głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#JózefZych">Czy jeszcze ktoś ma zastrzeżenia?</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#JózefZych">Panie pośle Szymański, od problemu obowiązku do problemu obecności i głosowania jest jeszcze pewna droga, ale wobec faktu, iż zgłoszono tu istotne zastrzeżenia, a regulaminowo Prezydium Sejmu jest uprawnione do stosowania wykładni, zarządzam 15-minutową przerwę i proszę Prezydium Sejmu o zebranie się w saloniku.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#JózefZych">Zarządzam 15-minutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 37 do godz. 9 min 55)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#JózefZych">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#JózefZych">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 8 porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Pozwolę sobie przypomnieć, jakie wątpliwości zostały zgłoszone w czasie głosowania nad poprawkami Senatu do ustawy o zmianie ustawy o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu drogowego. Najpierw przytoczę jednak zapis art. 27 konstytucji, który stanowi, że nieprzyjęcie przez Sejm propozycji Senatu uchwalane jest większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów. Otóż pierwsza wątpliwość dotyczy tego, czy włożenie przez nas karty do czytnika oznacza, że poseł jest obecny. I druga sprawa - jak należy liczyć większość 2/3, od jakiego kworum.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#JózefZych">Prezydium Sejmu spotkało się z przewodniczącą oraz zastępcą przewodniczącej komisji regulaminowej. Przedyskutowaliśmy wszelkie okoliczności, zwrócono się do ekspertów. Niemniej, żeby sprawa mogła być załatwiona dzisiaj, Prezydium Sejmu proponuje Sejmowi następujące rozwiązanie. Najpierw sprawdzimy, czy jest wymagane kworum - a więc co najmniej połowa ogólnej liczby posłów - przez naciśnięcie przycisku „za”. Następnie, jeżeli chodzi o obliczenie większości 2/3, obliczenie nastąpi w stosunku do liczby głosujących, a więc po głosowaniu i podliczeniu głosów oddanych za, przeciw i posłów wstrzymujących się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#JózefZych">Wydaje się, że jest to jedynie możliwe i racjonalne rozwiązanie na dzisiaj. Powtarzamy zatem głosowanie według przyjętej przez Prezydium Sejmu interpretacji.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#JózefZych">Obecnie przystąpimy do sprawdzenia, czy jest kworum.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#JózefZych">Bardzo proszę panie posłanki i panów posłów o naciśnięcie przycisku „za”. Czy wszyscy nacisnęli? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Ten wynik oznacza, że włożono 346 kart, natomiast 306 posłów nacisnęło przyciski. Wobec tego uznajemy, że na sali jest kworum - co najmniej połowa ogólnej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Z czego liczona?)</u>
          <u xml:id="u-33.10" who="#JózefZych">Panie pośle, przed chwilą tłumaczyłem, że liczyć będziemy w stosunku do liczby głosujących, biorąc pod uwagę głosy oddane za, przeciw i liczbę posłów wstrzymujących się od głosu. A zatem odwracamy sprawę - większość 2/3 obliczymy na końcu, po głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-33.11" who="#JózefZych">Przystępujemy do powtórnego głosowania.</u>
          <u xml:id="u-33.12" who="#JózefZych">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu do art. 1 ust. 3, art. 6 ust. 3 i 4, art. 15 ust. 2, art. 19 i art. 20, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-33.13" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-33.14" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-33.15" who="#JózefZych">Obecnie proszę o obliczenie wymaganej do odrzucenia poprawek Senatu większości 2/3 głosów.</u>
          <u xml:id="u-33.16" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Proszę chwileczkę poczekać, musimy inaczej obliczyć, ponieważ urządzenie zostało inaczej zakodowane.</u>
          <u xml:id="u-33.17" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#TomaszBrach">Tomasz Brach, Polski Program Gospodarczy. Panie Marszałku! W sprawie formalnej. Chciałem zapytać, czy reasumpcja głosowania była konieczna, ponieważ chodziło tylko o sposób liczenia głosów. Posłów na sali w rzeczywistości było mniej, a poprzednie głosowanie było przeprowadzone prawidłowo. Powtarzam: Prezydium Sejmu rozważało tylko sprawę sposobu liczenia głosów.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#StefanNiesiołowski">Panie Marszałku! Bardzo przepraszam, ale to zastrzeżenie, pan poseł, wniósł za późno. Kiedy pan marszałek zarządził głosowanie, to pan, panie pośle, głosując, godził się z faktem głosowania. Poza tym po tej dyskusji proceduralnej sytuacja była jednak trochę inna. Sądzę, że powtórne głosowanie ostatecznie rozstrzygnęło sprawę.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Ogłaszam wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#JózefZych">Za odrzuceniem poprawek Senatu głosowało 192 posłów, przeciw - 123, wstrzymało się od głosu 16 posłów.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#JózefZych">Wymagana do odrzucenia większość 2/3 wynosi 220 głosów.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#JózefZych">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania większości 2/3 głosów Sejm przyjął poprawki Senatu do art. 1 ust. 3, art. 6 ust. 3 i 4, art. 15 ust. 2, art. 19 i art. 20.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#JózefZych">W drugiej poprawce dotyczącej art. 3 Senat w dodanej nowej zmianie drugiej w nowym punkcie 5 proponuje określenie dolnej granicy ładowności pojazdów podlegających koncesjonowaniu.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#JózefZych">Czy potrzebne jest wyjaśnienie?</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#JózefZych">Kto z posłanek i posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 3, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#JózefZych">Proszę o obliczenie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#JózefZych">Ogłaszam wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.15" who="#JózefZych">Za odrzuceniem poprawki głosowało 214 posłów, przeciw - 131, 19 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-36.16" who="#JózefZych">Wymagana większość 2/3 głosów wynosiła 241.</u>
          <u xml:id="u-36.17" who="#JózefZych">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania większości 2/3 głosów Sejm przyjął poprawkę Senatu do art. 3.</u>
          <u xml:id="u-36.18" who="#JózefZych">W poprawce trzeciej dotyczącej art. 6 ust. 1 Senat w nowym punkcie 5 proponuje przepis uzależniający uzyskanie koncesji od spełnienia warunków wynikających z umów międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-36.19" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-36.20" who="#JózefZych">Czy potrzebne jest wyjaśnienie?</u>
          <u xml:id="u-36.21" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-36.22" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.23" who="#JózefZych">Kto z posłanek i posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 6 ust. 1, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-36.24" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-36.25" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-36.26" who="#JózefZych">Proszę o obliczenie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.27" who="#JózefZych">Ogłaszam wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.28" who="#JózefZych">Za odrzuceniem poprawki głosowało 232 posłów, przeciw - 116, 24 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-36.29" who="#JózefZych">Wymagana większość 2/3 głosów wynosi 248.</u>
          <u xml:id="u-36.30" who="#JózefZych">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania większości 2/3 głosów Sejm przyjął poprawkę Senatu do art. 6 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-36.31" who="#JózefZych">W poprawce czwartej dotyczącej art. 7 Senat w nowym brzmieniu ust. 1 proponuje, aby dokonać określenia, komu udzielana jest koncesja i że jest ona udzielana na konkretny pojazd.</u>
          <u xml:id="u-36.32" who="#JózefZych">Poprawka piąta ma charakter porządkowy i polega na zmianie oznaczenia punktu 4.</u>
          <u xml:id="u-36.33" who="#JózefZych">Nad obiema poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-36.34" who="#JózefZych">Czy wymaga to wyjaśnienia?</u>
          <u xml:id="u-36.35" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-36.36" who="#JózefZych">Komisje wnoszą o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-36.37" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.38" who="#JózefZych">Kto z posłanek i posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu do art. 7 ust. 1 oraz poprawki polegającej na zmianie oznaczenia punktu 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-36.39" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-36.40" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-36.41" who="#JózefZych">Proszę o obliczenie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.42" who="#JózefZych">Ogłaszam wyniki głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.43" who="#JózefZych">Za odrzuceniem poprawek głosowało 218 posłów, przeciw - 126, od głosu wstrzymało się 27 posłów.</u>
          <u xml:id="u-36.44" who="#JózefZych">Wymagana większość 2/3 głosów wynosiła 247.</u>
          <u xml:id="u-36.45" who="#JózefZych">Stwierdzam, że wobec nieuzyskania większości 2/3 głosów Sejm przyjął poprawki Senatu zawarte w punktach 4 i 5.</u>
          <u xml:id="u-36.46" who="#JózefZych">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o warunkach wykonywania transportu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-36.47" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MarekBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przepraszam bardzo, że zabieram państwu w tej chwili czas, ale to było pierwsze głosowanie, powiedziałbym, w relacji między Sejmem a Senatem w warunkach nowego regulaminu. Poza kwestiami, które tu przed chwilą wynikły w związku z kartami do głosowania itd., pojawił się jeszcze jeden problem, na który chciałbym zwrócić uwagę. Myślę, że jest on bardzo istotny. Otóż zmieniliśmy regulamin w taki sposób, aby, jak to się mówiło, uniknąć pata legislacyjnego. I proszę zwrócić uwagę, co się dzieje. Otóż Senat, a w dyskusji nad regulaminem mówiłem o tym, jednakże do bardzo niewielkiej liczby posłów na sali i być może mało przekonująco, a teraz mamy tego rezultaty...</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: To nie jest sprawa formalna.)</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#MarekBorowski">To jest głos w kwestii formalnej, panie pośle - mówię do pana posła, który tam się denerwuje - a dotyczy sposobu głosowania.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#MarekBorowski">Otóż zapis ten powoduje, że jeśli Senat dokona w przyjętej przez Sejm ustawie poprawki, która nie polega na zakwestionowaniu wyłącznie zapisu wniesionego przez Sejm (na przykład skreślić), lecz dopisaniu czegokolwiek, to wówczas, aby Sejm to odrzucił, musi być 2/3 głosów. Jeśli nie będzie 2/3 głosów, poprawka będzie automatycznie przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, ale proszę zwrócić uwagę na skutki tego. Przedstawię to na przykładzie ustawy niekontrowersyjnej, bo można znaleźć i kontrowersyjną. W tej chwili pracujemy nad ustawą o podatku od wartości dodanej. Powiedzmy, tam jest podstawowy podatek 22% i tak go uchwalimy. Senat dojdzie do wniosku, że nie powinien on wynosić 22%, tylko 20% i zapisze 20%. Wróci to...</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: No i dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#MarekBorowski">Poseł Korwin-Mikke się ucieszy, ale to jest niewystarczający argument.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#MarekBorowski">Wróci to do Sejmu i w tym momencie, żeby odrzucić te 20%, musi być większość 2/3 głosów. Proszę państwa, to jest absurd, ponieważ Sejm większością głosów, być może nawet bliską 2/3, uchwalił 22%. Otóż Sejm musi mieć jakąś broń, aby nie były uchwalane tego typu ustawy, bowiem przyjęcie takiego wariantu oznacza, że główną Izbą ustawodawczą staje się Senat. I to jest absurd.</u>
          <u xml:id="u-37.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.12" who="#MarekBorowski"> Wnoszę to pod rozwagę Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich, tym się trzeba szybko zająć, bo będziemy rozpatrywać ważne ustawy, które mogą nas zaprowadzić bardzo daleko. </u>
          <u xml:id="u-37.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Prezydium Sejmu rozpatrzy uwagę pana posła i ustosunkuje się do tego odpowiednio, natomiast w tej chwili nie będziemy prowadzić dalszej dyskusji na temat regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Powołanie i wybór składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o ochronie prawnej dziecka poczętego (druk nr 404-A).</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#JózefZych">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w sprawie składu komisji?</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AndrzejSielańczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie ustalania listy kandydatów do Komisji Nadzwyczajnej zostałem zgłoszony jako kandydat na ewentualnego członka tej komisji. Chciałem uprzejmie prosić pana marszałka o skreślenie mojego nazwiska. Po prostu ze względu na inne obowiązki nie dałbym rady brać aktywnego udziału w pracach komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#JózefZych">Oczywiście w tym wypadku...</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#JózefZych">Przed poddaniem pod głosowanie składu Komisji Nadzwyczajnej chciałbym zapytać, czy koło Unii Polityki Realnej jest gotowe do zgłoszenia innego kandydata.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#JózefZych">Nie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#JózefZych">Czy jeszcze ktoś chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie, wobec rezygnacji pana posła Sielańczyka z kandydowania do składu Komisji Nadzwyczajnej, proszę o wykreślenie w punkcie 18 nazwiska pana posła.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#JózefZych">Czy jeszcze ktoś chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#JózefZych">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#JózefZych">Wobec tego informuję, iż Prezydium Sejmu proponuje niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#JózefZych">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#JózefZych">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#JózefZych">Przystępujemy do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-40.12" who="#JózefZych">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w drugim czytaniu projektu uchwały?</u>
          <u xml:id="u-40.13" who="#JózefZych">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-40.14" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-40.15" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem projektu uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o ochronie prawnej dziecka poczętego w brzmieniu proponowanym w druku nr 404-A, z wykreśleniem punktu 18, chodzi o nazwisko pana posła Sielańczyka, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-40.16" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-40.17" who="#JózefZych">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-40.18" who="#JózefZych">Za przyjęciem uchwały głosowało 310 posłów, przeciw - 16, 34 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-40.19" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę.</u>
          <u xml:id="u-40.20" who="#JózefZych">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6 porządku dziennego: Pierwsze czytanie przedstawionego przez Komisję Ustawodawczą projektu ustawy o zmianie ustawy o Straży Granicznej (druk nr 427).</u>
          <u xml:id="u-40.21" who="#JózefZych">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela komisji pana posła Jerzego Jaskiernię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W druku nr 427 otrzymali państwo projekt ustawy o zmianie ustawy o Straży Granicznej. Autorem projektu jest Komisja Ustawodawcza. Pragnę podkreślić, że projekt ten zawiera dwie propozycje zmian, przy czym obie pozostają w ścisłym związku przyczynowym z orzeczeniami Trybunału Konstytucyjnego, które zostały już uprzednio zaaprobowane przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#JerzyJaskiernia">Zmiana w pkt. 1 wiąże się z tym, że Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia 7 stycznia 1992 r. uznał przepis art. 36 ust. 2 ustawy o Straży Granicznej w części wyłączającej dochodzenie na drodze sądowej roszczeń wynikających ze stosunku służbowego funkcjonariuszy Straży Granicznej za niezgodny z art. 1 i art. 67 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#JózefZych">Przepraszam, panie pośle, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#JózefZych">Proszę państwa, chciałbym poinformować, że mamy jeszcze w planie dalsze głosowania, tak że bardzo bym prosił o uwzględnienie tego faktu.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#JózefZych">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#JerzyJaskiernia">Chcę przypomnieć, że ustawa ta przewidywała możliwość odwołania się od decyzji wyłącznie do wyższego przełożonego. Trybunał Konstytucyjny uznał, że dyskryminuje to funkcjonariuszy Straży Granicznej w stosunku do funkcjonariuszy porównywalnych instytucji państwowych, takich jak Policja, Urząd Ochrony Państwa. Sejm potwierdził, że ten artykuł jest sprzeczny z konstytucją. Dlatego też w zmianie pierwszej proponuje się dodanie słów: „oraz dochodzenia roszczeń na drodze sądowej”, chodzi o to, aby w ten sposób wyeliminować tę dyskryminację.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#JerzyJaskiernia">Zmiana w pkt. 2, Wysoka Izbo, nawiązuje do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 1992 r., w którym twierdzi się, że przepis art. 94 ustawy o Straży Granicznej jest niezgodny z postanowieniami art. 7 i art. 67 ust. 2 Konstytucji RP, a przepis art. 154 ust. 2 tejże ustawy, odsyłający do ustawy o zakwaterowaniu sił zbrojnych w zakresie, w jakim ustawa dotyczy lokali stanowiących własność prywatną, jest również niezgodny z art. 7 oraz art. 67 ust. 2 konstytucji. Trybunał stwierdził m.in., że sprzeczność ta polega na tym, iż w wypadku włączenia do zasobów mieszkaniowych służących zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych Straży Granicznej lokalu mieszkalnego w domu wielomieszkaniowym stanowiącym własność prywatną, lokal taki pozostaje w gestii ministra spraw wewnętrznych lub podległych mu organów przez czas nieograniczony, praktycznie aż do tzw. śmierci technicznej budynku, w którym lokal taki się znajduje. Takie rozwiązanie stanowi trwałe ograniczenie uprawnień właściciela lokalu. Nie będę bliżej cytował uzasadnienia, ponieważ Wysoka Izba już uprzednio się z tym zapoznała i stwierdziła, że Trybunał Konstytucyjny miał rację.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#JerzyJaskiernia">Konsekwencją legislacyjną tego stanowiska Wysokiej Izby jest propozycja, aby w art. 94 ustawy o Straży Granicznej dotychczasowy artykuł potraktować jako ust. 1 oraz dodać ust. 2–5. Zwracam uwagę, że w proponowanych obecnie ustępach uwzględnia się różne sytuacje faktyczne. W ust. 2 chodzi o właściciela domu jednorodzinnego, domu mieszkalno-pensjonatowego lub lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość. W ust. 3 chodzi o sytuację, kiedy jest to lokal w domu wielomieszkaniowym. W ust. 4 - odmiennie niż w ust. 2 i ust. 3, kiedy to właściciel ma prawo do zajęcia tego lokalu - chodzi o danie właścicielowi prawa do oddania lokalu w najem lub bezpłatne używanie, a więc o to, żeby mógł on nim dysponować. Wreszcie w ust. 5 zwraca się uwagę na to, że nie jest to prawo, w wypadku którego nie jest określony termin. Wprowadza się tu termin 3 miesięcy, w ramach których właściciel powinien skorzystać z uprawnienia, o którym mowa w ust. 4. Wydłużenie tego terminu może nastąpić tylko w wypadku wystąpienia „uzasadnionych przyczyn”. Jeśli właściciel nie skorzysta w tym terminie ze swoich praw, to wtedy minister spraw wewnętrznych lub podległy mu organ mieliby prawo dokonać przydziału opróżnionego lokalu.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#JerzyJaskiernia">Wysoka Izbo, proponowany zapis jest potwierdzeniem stanowiska Wysokiej Izby, która dopatrzyła się sprzeczności cytowanych artykułów ustawy o Straży Granicznej z konstytucją, w nawiązaniu do tego, co stwierdził Trybunał Konstytucyjny. Dlatego też w imieniu Komisji Ustawodawczej chciałbym zaproponować, by Wysoka Izba zechciała uchwalić projekt ustawy o zmianie ustawy o Straży Granicznej zgodnie z zapisami zawartymi w druku nr 427, z jedną autopoprawką natury technicznej, a mianowicie w art. 1 w zdaniu pierwszym, gdzie przytacza się Dziennik Ustaw, powinno być DzU nr 78, a nie 79, jak to zostało błędnie wydrukowane.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#JerzyJaskiernia">Obywatelu Marszałku! Wysoka Izbo! Zwracam się z prośbą o uchwalenie tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi. Chciałem powiedzieć: obywatelowi.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#JózefZych">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#JózefZych">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#JózefZych">Wobec tego Prezydium Sejmu proponuje na podstawie art. 47 pkt 2 regulaminu Sejmu niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o Straży Granicznej.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#JózefZych">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#JózefZych">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#JózefZych">Przystępujemy do drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#JózefZych">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w drugim czytaniu projektu ustawy?</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#JózefZych">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#JózefZych">Ponieważ w drugim czytaniu nie zgłoszono żadnych poprawek, Prezydium Sejmu proponuje niezwłoczne przystąpienie do trzeciego czytania projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#JózefZych">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#JózefZych">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-44.12" who="#JózefZych">Przystępujemy do trzeciego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o państwowej Straży Granicznej.</u>
          <u xml:id="u-44.13" who="#JózefZych">Czy pan poseł sprawozdawca miałby tu jeszcze jakieś uwagi? Nie.</u>
          <u xml:id="u-44.14" who="#JózefZych">Wobec tego przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-44.15" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o Straży Granicznej, wraz z autopoprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-44.16" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-44.17" who="#JózefZych">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-44.18" who="#JózefZych">Za przyjęciem ustawy głosowało 275 posłów, przeciw - 1, wstrzymało się od głosu 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-44.19" who="#komentarz">(Głosowanie nr 1)</u>
          <u xml:id="u-44.20" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o Straży Granicznej.</u>
          <u xml:id="u-44.21" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Informacja o aktualnych pracach rządu.</u>
          <u xml:id="u-44.22" who="#JózefZych">Przypominam, że Sejm w dniu wczorajszym wysłuchał informacji przedstawionej przez wiceprezesa Rady Ministrów, pana Pawła Łączkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-44.23" who="#JózefZych">Przypominam także, że Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu między kluby i koła poselskie - w zależności od ich liczebności - przyjęty dla debaty średniej, tj. w granicach od 5 do 35 minut, oraz określił czas wystąpień posłów nie zrzeszonych na 4 minuty.</u>
          <u xml:id="u-44.24" who="#JózefZych">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-44.25" who="#JózefZych">Najpierw będą wystąpienia w imieniu klubów i kół poselskich.</u>
          <u xml:id="u-44.26" who="#JózefZych">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Jan Król z Unii Demokratycznej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Aleksander Kwaśniewski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-44.27" who="#JózefZych">Bardzo proszę pana posła Jana Króla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#JanKról">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Demokratycznej współtworzył i udziela poparcia rządowi Hanny Suchockiej, gdyż postrzega go jako szansę na powstrzymanie postępującej degradacji państwa, która pojawiła się w ostatnim półroczu. Degradacja ta przejawiała się głównie w konflikcie między rządem i prezydentem, w wewnętrznym konflikcie i skłóceniu rządu, w paraliżu pracy kluczowych resortów związanych z bezpieczeństwem państwa, w braku obsady najważniejszych ministerstw gospodarczych. Sytuacja ta owocowała wstrzymaniem procesu reform i angażowaniem pracy rządu w działanie godzące w porządek konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#JanKról">Obecny rząd postrzegamy także jako szansę na nadanie procesom reform nowej dynamiki, uwzględniającej negatywne i pozytywne doświadczenia - zarówno na polu wewnętrznym, jak i w naszym najbliższym międzynarodowym otoczeniu - z dotychczasowego przebiegu reform. Nadzieje te wiążemy z przekonaniem, iż pani premier oraz jej ministrowie widzą swoją rolę jako służbę interesom społeczeństwa i państwa, a nie jako możliwość zrobienia osobistych karier czy załatwiania partyjnych interesów.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#JanKról">Sam proces reform, a także opowiadające się za nimi ugrupowania stoją przed wieloma dylematami, z których na dwa chciałbym zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#JanKról">W opinii publicznej wyrażanej w różnych sondażach, a w formie bardziej zdecydowanej przez strajki, pojawia się oczekiwanie i żądanie poprawy warunków życia. Stwierdzamy, iż jest to słuszne żądanie. Problem zasadza się na tym, iż pojawia się ono przed podniesieniem efektywności i konkurencyjności naszej gospodarki, a w szczególności przed poprawą efektywności gospodarowania przedsiębiorstw państwowych. W tym miejscu dostrzegam najgroźniejszą konsekwencję 40-letnich rządów opartych na utopii gospodarczej. Tutaj w naszej świadomości tkwią pozostałości myślenia, że najpierw można wziąć, a potem dopiero wyprodukować. Tymczasem nie da się oderwać poziomu życia ludzi w Polsce od faktu, że przypadający na jednego mieszkańca produkt krajowy brutto jest u nas od 3 do 10 razy niższy od wytworzonego w Niemczech, Francji, Włoszech czy Grecji, a produkcję przypadającą na jednego zatrudnionego w rolnictwie też charakteryzuje taka przepaść. Dokładnie w związku z tym taka sama rozpiętość występuje w nominalnych dochodach ludności. Apetyty konsumpcyjne odnosimy do krajów najwyżej rozwiniętych. Gdybyśmy odnosili je i porównywali z krajami o niższej produktywności, może i kondycja społeczeństwa, a także elit politycznych byłaby lepsza. Równajmy w górę, równajmy do lepszych, ale róbmy to rzetelnie. Nie pomogą więc żadne zaklęcia w postaci koncepcji dodrukowywania pieniędzy czy plagiaty w postaci kolejnych 21 postulatów, które są bardziej próbą wpisania się w tradycję i scenariusz Sierpnia 1980 r. niż racjonalnym sformułowaniem warunków rzeczywiście umożliwiających poprawienie trudnej doli ludzi o najniższych dochodach.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#JanKról">I drugi poważny dylemat: na ile w demokratycznym otoczeniu możliwa jest przebudowa anachronicznej gospodarki, niosąca nieuchronnie ze sobą wiele społecznych niedogodności, a nawet dramatów. Aż 3/4 badanych przez CBOS dorosłych Polaków sądzi, iż ludzie woleliby rządy silnej ręki, 46% uważa, że demokracja jest pożyteczna, gdy przynosi dobrobyt, a tylko 18% zwraca uwagę na swobody i wolności jako atut demokracji. Również liczne wypowiedzi pana prezydenta, sugerujące, iż ma jakieś cudowne rozwiązanie, które może być wdrożone poza instytucjami państwa demokratycznego, budzą płonne nadzieje i przynoszą frustrację.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#JanKról">Unia Demokratyczna konsekwentnie stoi na stanowisku, iż tylko rozwijanie instytucji państwa demokratycznego umożliwi pokonywanie napięć gospodarczych, gdyż daje szansę na angażowanie społeczeństwa w proces dokonywanych przemian ustrojowych. Demokracja jednak to nie tylko wolności i prawa, ale także stanowczość i żelazna dyscyplina w wykonywaniu demokratycznie podjętych rozstrzygnięć.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#JanKról">Zadania rządu widzimy m.in. w rozwiązywaniu wymienionych dylematów, co winno prowadzić długofalowo również do poprawy warunków życia ludności. Dokonywany proces przemian to - jak to ostatnio sformułował Stanisław Lem - schodzenie z Gubałówki na Giewont. Musi nastąpić zejście, aby nastąpiło wejście. Gdzie znajdujemy się w tym procesie, trudno to dokładnie określić. Ale wchodzenie na Giewont jeszcze nie nastąpiło.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#JanKról">Ludzie pytają, kiedy poprawi się ich sytuacja bytowa. Uczciwa odpowiedź winna brzmieć, że już nigdy wszystkim jednocześnie i w równym stopniu ta sytuacja się nie poprawi. Ci wcześniej polepszą swój byt, którzy wcześniej pracować będą w efektywnie działających firmach. Pozostałym państwo może zapewnić jedynie minimum życiowe. I z takim procesem mamy również do czynienia. Nie jest bowiem prawdą, że wszyscy mało zarabiają, że wszyscy strajkują, że wszyscy nie mają pracy. Nawet w dzisiejszych doniesieniach prasowych wyczytałem, iż aż 1,3 mln Polaków jest zatrudnionych w dwóch miejscach pracy.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#JanKról">Uważamy, że w zarysowanych pięciu priorytetowych zadaniach w pracy rządu są uwzględnione potrzeby kraju. Szczególnie ważną sprawą jest podjęcie problematyki przedsiębiorstw państwowych oraz problematyki wsi. Dostrzegamy jednak również pewne niebezpieczeństwo, iż jednostronny interwencjonizm państwa w te ważne obszary funkcjonowania gospodarki może rodzić groźbę petryfikacji istniejących struktur gospodarczych. Jeżeli zatem taka groźba się pojawi, zasygnalizujemy ją rządowi.</u>
          <u xml:id="u-45.9" who="#JanKról">Z satysfakcją odbieramy informację przekazaną przez rząd zarówno w wystąpieniu premiera Łączkowskiego, jak i w dokumentach, które już Wysoka Izba otrzymała. Mam tu na myśli projekt ustawy o oddłużaniu przedsiębiorstw, jak też propozycję paktu dla przedsiębiorstwa. Powtarzam jednak, chodzi o to, aby nie petryfikowały te rozstrzygnięcia istniejących, nieefektywnych struktur gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-45.10" who="#JanKról">Rozumiemy, że wyłącznie względy czasowe i techniczne nie pozwoliły przedstawić Sejmowi oraz opinii publicznej pozostałych strategicznych działań rządu. Chodzi między innymi o takie zagadnienia, jak doprowadzenie do końca reformy podatkowej, uruchomienie dostępnego systemu finansowania budownictwa mieszkaniowego, instrumenty dynamicznej współpracy administracji rządowej z samorządem terytorialnym, który coraz częściej wyręcza rząd w bardzo ważnych zadaniach publicznych, bez zapewnienia środków i bez właściwej współpracy ze strony administracji rządowej w tym zakresie. Również ważnym obszarem jest reforma służby zdrowia, łącznie z reformą ubezpieczeń społecznych. Zapowiedź odpowiednich dokumentów w tej sprawie usłyszeliśmy od premiera Łączkowskiego. Niemniej jesteśmy tutaj szalenie opóźnieni, jeżeli chodzi o reformowanie tych obszarów życia społecznego. Jako poseł ziemi koszalińskiej i słupskiej nie dostrzegam również w działaniach kolejnych rządów, a także tego rządu, odpowiedniej polityki w zakresie gospodarki morskiej i rybołówstwa.</u>
          <u xml:id="u-45.11" who="#JanKról">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna wyrażają opinię, iż wicepremier Łączkowski nadmiernie zawęził informację o działaniach rządu, koncentrując się na wyliczeniu jego prac nad projektami rozwiązań ustawodawczych. Zabrakło informacji o przedsięwzięciach prowadzących do pobudzenia przedsiębiorczości i lepszego wykorzystania środków na restrukturyzację gospodarki zarówno pochodzenia krajowego, jak i zagranicznego. Niedostatecznie też została przedstawiona informacja o tym, jakie rząd zamierza podjąć przedsięwzięcia, aby nie dopuścić do wzrostu inflacji, aby wprowadzić dyscyplinę finansową wobec budżetu, ponieważ groźba powiększenia się inflacji, ze wszystkimi tego konsekwencjami, istnieje. Odpowiedzi na te pytania oczekujemy dodatkowo jeszcze w ustosunkowaniu się rządu do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-45.12" who="#JanKról">Powodzenie w pracach rządu to oczywiście spójna koncepcja wsparta projektami ustaw, ale także kompetencja i zdecydowanie w ich wdrażaniu oraz umiejętność podejmowania działań wyprzedzających wobec potencjalnych napięć, zagrożeń i protestów, to również umiejętność przewidywania nieprawidłowości w funkcjonowaniu państwa i gospodarki. Przykładem takiej sytuacji, którą odziedziczył rząd Hanny Suchockiej po poprzednich rządach, jest właśnie Mielec, o którym mówię ze świadomością rzeczy i wiedzą na ten temat jako mielczanin, jako człowiek, który pisał pracę magisterską o opłacalności eksportu w WSK Mielec w 1972 r. Opłacalności tej nie mogłem się wówczas w żaden sposób doliczyć. Jest to przykład sytuacji, w której zabrakło wyprzedzających działań rządu, a każdorazowe rozładowywanie kolejnych strajków odbywało się na zasadzie pewnych obietnic, że rząd coś zrobi w zakresie przemysłu zbrojeniowego, w zakresie przemysłu lotniczego, a następnie nic się nie działo. Miejmy nadzieję, że w wypadku działań tego rządu będzie to dobry przykład rozwiązywania najbardziej nabrzmiałych problemów gospodarczych i społecznych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-45.13" who="#JanKról">Istotna jest również równowaga w reformach ustrojowych pomiędzy reformą państwa, gospodarki i całej sfery budżetowej. Mówiąc o reformie państwa uważamy, że kluczową sprawą jest to, aby proces uchwalenia „małej konstytucji” został doprowadzony do końca.</u>
          <u xml:id="u-45.14" who="#JanKról">Ważna jest koncepcja rozwiązania danego problemu, ale może jeszcze ważniejsza jest umiejętność jej wdrożenia. Uważam, że w tej chwili właśnie mamy ten problem wdrażania przyjętych wcześniej słusznych rozstrzygnięć. Napływa wiele sygnałów o bierności, wyczekiwaniu i asekuracji w pracy administracji centralnej i terenowej, która znajduje taki właśnie sposób na trwanie przy szybko zmieniających się rządach. Chciałbym zwrócić uwagę rządu na to zjawisko. Jest ono bardzo niebezpieczne i groźne.</u>
          <u xml:id="u-45.15" who="#JanKról">Wprowadzenie reform w Polsce zależy w dużym stopniu od spełnienia wielu politycznych warunków, które w pracach rządu winny być brane pod uwagę, ale które leżą poza jego bezpośrednim zasięgiem. Chciałbym zaliczyć do nich:</u>
          <u xml:id="u-45.16" who="#JanKról">— uzyskanie minimum zgody ze strony jak największej liczby ugrupowań odnośnie do kierunków proponowanych reform;</u>
          <u xml:id="u-45.17" who="#JanKról">— otwartość na inne propozycje, tak aby merytoryczny dialog był zasadniczym sposobem uzyskiwania politycznych wpływów i zajął miejsce demagogii, księżycowej ekonomii i łatwego schlebiania różnym odłamom opinii publicznej;</u>
          <u xml:id="u-45.18" who="#JanKról">— operowanie propozycjami rozstrzygnięć, a nie deklaracjami;</u>
          <u xml:id="u-45.19" who="#JanKról">— wytwarzanie klimatu kompromisu i współpracy, a nie konfrontacji i rozliczeń.</u>
          <u xml:id="u-45.20" who="#JanKról">Kluczowa rola w tworzeniu politycznych warunków zapewniających powodzenie reform w Polsce przypada parlamentowi. Nie zapominajmy, że według najnowszych badań opinii publicznej aż 87% ankietowanych uważa, że posłowie tracą kontakt ze społeczeństwem, a Sejm obecnej kadencji ma gorsze notowania od Sejmu kontraktowego. Taki ogląd Sejmu można zmienić przez efektywniejszą pracę ustawodawczą i rezygnację z radosnej twórczości uchwałodawczej.</u>
          <u xml:id="u-45.21" who="#JanKról">Klub Parlamentarny Unia Demokratyczna, udzielając poparcia pracom rządu Hanny Suchockiej, rezerwuje sobie jednak prawo do wypowiadania krytycznych ocen tam, gdzie będzie dostrzegał zagrożenie w skutecznym rozwiązywaniu palących problemów kraju. Deklarujemy również gotowość pośredniczenia w dialogu i otwarcia wobec wszystkich proreformatorskich ugrupowań, czyli takich, które stawiają na efektywność gospodarki przed podziałem oraz mają respekt dla instytucji demokratycznego państwa i prawa.</u>
          <u xml:id="u-45.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę pana posła Aleksandra Kwaśniewskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Jako ostatni przed przerwą wystąpi pan poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ostatnie niepokoje społeczne sprawiły, że w środowiskach pracowniczych zrodziło się oczekiwanie, iż rząd wykorzysta informacje o swoich pracach do przedstawienia zrozumiałego i skutecznego programu społeczno-gospodarczego oraz zapowie konkretne działania doraźne, zmierzające do powstrzymania recesji gospodarczej i ubożenia polskich rodzin. Tak się jednak nie stało. Pan wicepremier Paweł Łączkowski „wpisał się” w klimat, jaki ostatnio mamy w Polsce. Z dużej chmury nadziei spadł mizerny deszcz i stan suszy, jeśli chodzi o koncepcje rządowe, niestety trwa.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Wystąpienie to rozczarowało, a ponieważ w wielu punktach zawierało błędne diagnozy i oceny, wymaga to polemiki. Stanowczo myli się rząd, jeśli źródeł ostatnich napięć i strajków dopatruje się w dążeniu do osłabienia tempa zmian systemowych, mających doprowadzić kraj do gospodarki wolnorynkowej.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Myli się, gdy rozpatruje je głównie w kategoriach środka walki politycznej. Te niepokoje trzeba widzieć w pierwszym rzędzie jako alarmujące sygnały potrzeby dokonania zasadniczych zmian programowych oraz wypracowania społecznie akceptowanej metody uzgadniania ze środowiskami pracowniczymi i ich przedstawicielstwami spraw związanych z niezbędnymi w procesie reform wyrzeczeniami i ograniczeniami. Te niepokoje ukazują wyraźnie, że nie ma społecznego przyzwolenia na kontynuowanie polityki gospodarczej, w wyniku której kraj pogrążony jest w recesji, fachowcy czują się nikomu niepotrzebni, większość polskich rodzin jest coraz biedniejsza. Jest to kolejne poważne ostrzeżenie dla solidarnościowego obozu politycznego, który przejął władzę w 1989 r. I nie zmieni tej prawdy szermowanie oskarżeniami o krótką pamięć, tym bardziej że to właśnie przedstawiciele władzy, używając argumentów znanych z oficjalnych wypowiedzi w 1980 r. i później, popełniają ten grzech najczęściej. Nikt rozsądny nie może i nie kwestionuje tego wszystkiego, co jest dorobkiem ostatnich lat. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej dostrzega i docenia te osiągnięcia. Mówiłem o tym i powtarzam: wiele z nich ma charakter historyczny. Równocześnie jednak stanowczo domagamy się odrzucenia koncepcji błędnych i społecznie nierealnych. Bez spełnienia tego warunku nie usunie się przyczyn fali strajkowej, a ograniczenie jednych strajków będzie wstępem do kolejnych napięć i niepokojów w środowiskach pracowniczych. Rząd musi wyciągać z tego praktyczne wnioski, nie można ich zastąpić „nowomową”, w której dramat związany z upadkiem zakładów pracy i całych branż pan premier Łączkowski nazywa uprzejmie „czasowo złym położeniem niektórych środowisk pracowniczych”, a stanowiące wyraz determinacji strajki określa jako „swoisty zawór bezpieczeństwa”.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#AleksanderKwaśniewski">Nie wątpimy w szczerość intencji pani premier Hanny Suchockiej. Po kilku latach wypełnionych nie spełnionymi deklaracjami i zapowiedziami kolejnych, zmieniających się gabinetów słowa już dziś nie wystarczą. Jedynym możliwym kryterium oceny rządu musi być praktyczna zdolność do skutecznego rozwiązywania problemów. W ocenie klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej takiej zdolności rząd, jak dotychczas, nie wykazał, co stanowi jedną z przyczyn ostatnich napięć społecznych. W tym kontekście informacja pana wicepremiera Łączkowskiego jest jeszcze jednym potwierdzeniem tej krytycznej oceny. Nie wystarczy dziś powiedzieć, że doświadczenia ostatnich 3 lat nakazują większą powściągliwość w formułowaniu obietnic. Te obietnice bowiem padły, stanowią fragment społecznej legitymizacji obecnego układu władzy, te obietnice były orężem w walce z poprzednimi rozwiązaniami systemowymi. Te obietnice stanowią moralne i polityczne zobowiązanie. Jedną z zasadniczych przyczyn niezadowolenia jest swoista pułapka polityczna i społeczna, w której znalazł się obóz „Solidarności”. Od samego początku swojej walki łączył postulaty demokratyczne i niepodległościowe z gospodarczymi i społecznymi, odwołującymi się do zasad sprawiedliwości społecznej, podmiotowej roli ludzi pracy, a nawet socjalizmu bez wypaczeń. Dziś, kiedy sprawuje władzę, ta część programu politycznego „Solidarności”, bardzo trudna w realizacji, to prawda, ale przecież nie niemożliwa, została w działaniach kolejnych ekip odrzucona. Dla milionów ludzi pracy, którzy mają prawo patrzeć na politykę i gospodarkę bez skomplikowanych analiz, niezrozumiałe jest to, że zwycięstwo „Solidarności”, wybór robotnika - przewodniczącego związku zawodowego na prezydenta nie tylko w ich losie niczego nie poprawiły, ale sprawiły, że ich pozycja, wpływ na to, co się dzieje w przedsiębiorstwie, są marginalne. To właśnie, a nie czyjeś spiskowe działania, rodzi frustrację, poczucie oszukania i coraz częściej agresję.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#AleksanderKwaśniewski">Rząd musi uwzględniać także i ten fakt, że jego utworzenie wzbudziło w dużej części społeczeństwa nadzieję na przerwanie walki w obozie władzy, na pilne zajęcie się sprawami gospodarczymi, na przedstawienie programu, na zaproponowanie koncepcji twórczego wykorzystania potencjału naukowo-technicznego, na ograniczenie bezrobocia i aktywne przeciwdziałanie zjawiskom patologicznym, na otoczenie niezbędną ochroną socjalną najsłabszych. Nadzieja jest w swej istocie twórcza i mobilizująca. Po raz kolejny jednak zawiedziona, staje się groźna, wyzwala sprzeciw, budzi protest, a przede wszystkim nieufność. Tej prawdy rząd zdaje się nie doceniać, ograniczając się w swojej informacji do wymienienia ogólnych kierunków i brzmiących czasami mile i słusznie zapowiedzi, ale nie sygnalizując nawet sposobów realizacji tych zamierzeń, źródeł ich finansowania oraz rozmiarów i sposobu rozłożenia kosztów społecznych proponowanych działań. Nie może być tu usprawiedliwieniem krótki okres pracy obecnego rządu. Brak inicjatywy programowej w ostatnich tygodniach z całą mocą potwierdza nasze zastrzeżenia co do sposobu budowania rządu na podstawie kryteriów polityczno-historycznych, a nie programowych. Sytuacja, gdy najpierw powstał rząd, a później dopiero rozpoczęły się poszukiwania programu, stanowi niebezpieczną patologię życia politycznego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#AleksanderKwaśniewski">Panie i Panowie! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej z niepokojem stwierdza, że rząd pani premier Suchockiej wykazał się w ostatnich tygodniach brakiem umiejętności rozwiązywania konfliktów pracowniczych i strajków. Z ekonomicznego punktu widzenia nie do utrzymania jest stanowisko oparte na założeniu, że rząd nie jest stroną w sporach płacowych. To państwo bowiem ciągle decyduje o najważniejszych parametrach polityki gospodarczej, rozstrzygających o warunkach działania przedsiębiorstw państwowych: o popiwku, dywidendzie, oprocentowaniu kredytów, stopie podatkowej. To państwo wpływa na obsadę dyrektorów przedsiębiorstw państwowych, to rząd tym samym określa pole manewru w negocjacjach wewnątrz zakładów ze strajkującymi. W tej sytuacji stanowisko rządu uznać trzeba za nierzetelne. Niepokoi to tym bardziej, że równocześnie sięga się do najgorszych wzorów z przeszłości, podejmuje się próby dzielenia załóg, wywiera propagandową presję na strajkujących, różnicuje się związki zawodowe na te lepsze, z którymi można rozmawiać, i pozostałe, takich rozmów niegodne. Same zaś rozmowy przedstawicieli administracji ze związkami zawodowymi traktuje się jako dobrą wolę, a nie obowiązek strony rządowej, co może być wstępem do ograniczenia uprawnień reprezentacji związkowych. Praktyka - i to przecież niedawna - uczy, że groźbami zwolnień z pracy organizatorów strajku wzmacnia się postawy skrajne, otwiera się drogę eskalacji roszczeń, wyzwala działania podporządkowane filozofii: kto kogo? Rząd zdaje się tej prawidłowości nie rozumieć.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#AleksanderKwaśniewski">Z uwagą przyjmujemy sygnały świadczące, że rząd zamierza działać na rzecz rozwiązywania części nabrzmiałych problemów społecznych. Do takich zaliczamy podjęcie naszego postulatu regionalizacji polityki z uwagi na zagrożenia bezrobociem. Dziś trudno jeszcze bez szczegółowej analizy ustosunkować się do propozycji systemowych rozwiązań prawnych. Jednak już dziś trzeba stanowczo przestrzec rząd przed kontynuowaniem dotychczasowej polityki gospodarczej. Klub nasz z niepokojem przyjmuje wypowiedzi i działania członków rządu, świadczące, że w praktyce transformacja systemu gospodarki sprowadza się do przyspieszenia za wszelką cenę prywatyzacji sektora państwowego, że nic nie zapowiada zaprzestania nierównego traktowania sektora państwowego i prywatnego, że walka z inflacją nadal jest sprowadzana w pierwszym rzędzie do ograniczania popytu, kosztami zaś reform obciążani nadal będą pracownicy sfery budżetowej i robotnicy przedsiębiorstw państwowych. Zastrzeżenia można mnożyć. Ważniejsze jednak jest wypracowanie i pilne podjęcie wspólnych działań, wzniesienie się ponad interesy partykularne. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej do takich działań jest gotowy, uważając jednak, że ich niezbędnym warunkiem musi być otwartość rządu na alternatywne rozwiązania programowe. Takie bowiem istnieją, co dostrzega również część obozu solidarnościowego. Głos pana posła Króla w imieniu Unii Demokratycznej również wskazywał na potrzebę szerszej aniżeli tylko w ramach koalicji rządowej rozmowy o programie gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#AleksanderKwaśniewski">W przekonaniu naszego klubu centralnymi elementami systemowej koncepcji reformy gospodarczej muszą być: antyrecesyjne ukierunkowanie polityki finansowej, kredytowej i podatkowej państwa oraz zagwarantowanie w ramach polityki przemysłowej i rolnej warunków sprzyjających działalności produkcyjnej i inwestycyjnej. Przeszkodą nie może być tu doktrynalne podejście do spraw budżetu, tym bardziej że utrzymanie deficytu budżetowego na założonym poziomie od samego początku nie było realne - i o tym klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej z tej trybuny mówił - straszak zaś w postaci braku gotowości Międzynarodowego Funduszu Walutowego do rozmów na temat zwiększenia tego deficytu również przestaje być skuteczny wobec istniejących możliwości porozumienia i negocjacji, realnych negocjacji z międzynarodowymi instytucjami finansowymi. Zasadniczym elementem każdej reformy musi być przyjęcie założenia, że nie da się rozwiązać problemów gospodarczych bez stworzenia równoprawnych warunków sprzyjających działalności przedsiębiorstw państwowych, które w zmieniającej się strukturze własności będą jednak przez wiele jeszcze lat elementem trwałym. Koncepcja reformy musi obejmować nowy, uwzględniający wszystkie negatywne dotychczasowe doświadczenia, mechanizm przekształceń własnościowych, gwarantujących stałą kontrolę tego procesu i ochronę interesów polskich.</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#AleksanderKwaśniewski">Integralną częścią składową programu gospodarczego musi być wprowadzenie instytucjonalnych gwarancji udziału załóg w zarządzaniu przedsiębiorstwami, które będą uwzględniać rozwiązania partycypacyjne stosowane w rozwiniętych gospodarkach rynkowych. Zabezpieczenia najsłabszych muszą gwarantować dla tej grupy realizację ich elementarnych potrzeb, w tym m.in. związanych z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych. We wszystkich tych sprawach potrzebne są rozwiązania systemowe, których konkretny kształt, a także kalendarz ich wprowadzania, powinien być przedmiotem społecznego paktu gospodarczego między rządem, reprezentacjami pracowniczymi oraz siłami politycznymi. Już dziś jednak należy podjąć działania doraźne, które usuną szczególnie drastyczne ograniczenia rozwoju gospodarczego. W ocenie klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej do grupy takich działań doraźnych należą w pierwszym rzędzie:</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#AleksanderKwaśniewski">— natychmiastowe zniesienie dywidendy obligatoryjnej od przedsiębiorstw państwowych oraz umorzenie ich zadłużenia wobec budżetu z tego tytułu;</u>
          <u xml:id="u-47.11" who="#AleksanderKwaśniewski">— zapowiedzenie zniesienia popiwku począwszy od przyszłego roku dla wszystkich przedsiębiorstw skomercjalizowanych, a także pozostałych przedsiębiorstw państwowych, których samorządy pracownicze zawrą z dyrektorami kontrakty menedżerskie na warunkach gwarantujących zabezpieczenie interesów gospodarki narodowej;</u>
          <u xml:id="u-47.12" who="#AleksanderKwaśniewski">— niezwłoczne podwyższenie współczynnika korygującego bezpodatkowy wzrost płac stosownie do wzrostu cen w celu doprowadzenia płac realnych do poziomu ubiegłorocznego.</u>
          <u xml:id="u-47.13" who="#AleksanderKwaśniewski">Wysoki Sejmie! Te postulaty tylko z pozoru albo przez osoby bardzo etykietowo rozumujące mogą być określone jako roszczeniowe. Ich istotą jest dążenie do ożywienia gospodarki i tym samym stworzenia warunków sprzyjających zwiększaniu wpływów do budżetu, a także stworzenia warunków sprzyjających zarabianiu i pomnażaniu majątku narodowego przez tych, którzy dziś pobierając z konieczności zasiłki społeczne stanowią obciążenie dla budżetu państwa. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie popierał rząd w tych działaniach, które służą takim właśnie celom społecznym i gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-47.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk, Polskie Stronnictwo Ludowe. Jest to ostatnie wystąpienie przed przerwą. Jako pierwszy po przerwie wystąpi pan poseł Jan Łopuszański, Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po wysłuchaniu informacji przedstawionej przez pana premiera Łączkowskiego mamy wątpliwości, czy warto było wpisywać tę sprawę do porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Mimo, iż od powołania rządu upłynęły prawie 2 miesiące, nie otrzymaliśmy ani rzeczowej oceny sytuacji w państwie, ani czytelnej prezentacji działań, jakie rząd zamierza podejmować. Jakby nie patrzeć, nie mamy do czynienia z rządem debiutantów. Jest to rząd weteranów pracy liberalnej, którzy od kilku lat budują wolny rynek,...</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">... chociaż często okazuje się, że nie bardzo wiedzą, którędy weszli i gdzie jest wyjście.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W informacji znalazły się sprawy, którymi poszczególne urzędy zajmują się od dawna, niezależnie od zmiany rządu. Trudno więc dyskutować nad pobieżną informacją o pracach legislacyjnych w poszczególnych resortach. Jeśli jednak ten punkt stał się przedmiotem porządku obrad, to chcę się skupić na kilku problemach.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sprawa pierwsza to strajki. Zdaniem klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego rząd tak jakby nie dostrzegał rzeczywistych przyczyn narastających konfliktów, po prostu dostrzega objawy, a nie widzi przyczyn. Jeśli natomiast dzisiaj rząd niewłaściwie określi przyczyny, to jutro może nie zapanować nad konfliktami. Co może stać się pojutrze, boję się o tym po prostu myśleć. Nie wolno nam zapominać o geografii strajków.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zdaniem Polskiego Stronnictwa Ludowego główną przyczyną narastającego konfliktu nie jest przejściowe - jak twierdzi rząd - pogorszenie się warunków życia niektórych grup społecznych. Przyczyny te głębiej tkwią w tym, iż zdecydowana większość realizowanych po 1989 r. reform wbrew obietnicom rozmija się z interesami najliczniejszych grup społecznych. Przeciwko tym reformom buntują się ci, na grzbietach których „Solidarność” doszła do władzy, a także ci, którzy zaczynają rozumieć, że w nowej, wywalczonej przez robotników, Polsce nie ma dla nich pełnoprawnego miejsca. Taka jest, naszym zdaniem, istota konfliktów, w których biorą również udział wszyscy solidaryzujący się z robotnikami zagłębia miedziowego, FSM S.A. w Tychach czy KWK „Rozbark”. Wszyscy ci, którzy wierzą, iż w strajkach nie chodzi wyłącznie o płace, ale o zmianę polityki gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Tak na marginesie pozwolę sobie zauważyć, że o Balcerowiczu społeczeństwo - nie akceptujące jego polityki - zdążyło już prawie zapomnieć, ale rząd nie uronił niczego z jego polityki, a nawet z pełną determinacją przystąpił do jej realizacji. Jeżeli pan premier powiedział, iż niezadowolenie społeczne jest chwilowe, to nie mogę jakoś pojąć, czym nasz naród wkrótce się może ucieszyć.</u>
          <u xml:id="u-49.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Nawiązując do pewnej myśli pana posła Króla, który powiedział, że apetyty konsumpcyjne społeczeństwa równa się do najlepszych, chociaż nasza produkcja równa do najgorszych, warto byłoby się zastanowić, jaki jest skutek tego, iż nasza produkcja równa do najgorszych w Europie i krzywa produkcji w dalszym ciągu spada. Myślę, że z mechanizmów ekonomicznych, powodujących tę sytuację, trzeba wyciągnąć wreszcie wnioski.</u>
          <u xml:id="u-49.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie i Panowie Posłowie! Myślę, iż w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego godzi się przypomnieć, że na początku czerwca, kiedy urząd premiera obejmował prezes naszego stronnictwa, Waldemar Pawlak, Polska znalazła się na bardzo ostrym zakręcie. Kiedy wyszliśmy na prostą, misja Pawlaka zakończyła się niepowodzeniem. Niektórzy przerazili się, że niesolidarnościowy premier może sobie poradzić z problemami stojącymi przed Polską. Po 2 miesiącach ponownie bierzemy ostry zakręt.</u>
          <u xml:id="u-49.10" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Z informacji pana wicepremiera wynika, iż w tym wypadku rząd zamiast skutecznych działań jako środek zaradczy stosuje filozofię stanowczości. Na czym ona ma polegać? Czy na stanowczym opóźnianiu niezbędnych decyzji? Tak było przecież w wypadku kombinatu miedziowego. Czy tak będzie w wypadku innych strajków? Czy rząd otwarty jest na negocjacje? Być może, tylko że najpierw się wskazuje partnera do negocjacji. Przykładem znowu jest huta miedzi, gdzie rząd negocjował z regionem „Solidarności”, zamiast z reprezentującym załogę komitetem strajkowym, w skład którego także wchodzili przedstawiciele zakładowej „Solidarności”. No i mogli sobie porozmawiać, jak aparat z aparatem. Wreszcie, odnosząc się do deklarowanej chęci rozwiązywania problemów, trzeba powiedzieć, iż gdyby ustawa „popiwkowa” weszła w życie przed miesiącem i rząd zechciał z niej skorzystać, to zapomnielibyśmy już o niektórych strajkach.</u>
          <u xml:id="u-49.11" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan premier Łączkowski do sukcesów w działalności rządu zaliczył postęp w powszechnej prywatyzacji. Myślę, że przez skromność nie wymienił sukcesów w tej mierze, a warto byłoby wspomnieć choćby o prywatyzacji przedsiębiorstw celulozowo-papierniczych, o tym, jak niemiecki inwestor uzyskuje 80% udziałów w wypadku wykupu poznańskiej fabryki papieru albo o zakładach celulozowo-papierniczych w Kwidzynie, które za 120 mln USD - to jest o 30 mln USD mniej niż wynosi ich wartość rynkowa - stały się nabytkiem amerykańskiego koncernu. Te informacje opublikowano w „Gazecie Bankowej”.</u>
          <u xml:id="u-49.12" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie i Panowie Posłowie! Kiedy zaczął się strajk w Tychach z kręgów zbliżonych do rządu rozlegał się krzyk: A co się stanie, jeśli zdenerwowani Włosi zerwą parafowany kontrakt? Okazało się, że strach był przedwczesny. Rację miał jeden ze strajkujących, który powiedział: Jeśli kupili zakład za psie pieniądze, to nie zerwą tego kontraktu. I nie zerwali, mimo iż strajk przeciąga się w nieskończoność.</u>
          <u xml:id="u-49.13" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeśli zatem rząd cieszy się z postępów prywatyzacji, przyśpiesza sprzedaż zakładów obcym właścicielom, to nie można nie pytać o cenę. Nie chcę rozwijać tego wątku. W materiałach NIK po skontrolowaniu Ministerstwa Przekształceń Własnościowych szerzej naświetla się ten problem. Tutaj chciałoby się postawić tylko jeden wniosek, by na wzór wprowadzonego obowiązku składania przez ministra spraw wewnętrznych informacji o sprzedaży ziemi osobom zagranicznym, wprowadzić obowiązek okresowego informowania przez ministra przekształceń własnościowych o sprzedaży polskich zakładów osobom zagranicznym. Na ten aspekt strajkujący kładą bardzo duży nacisk. W ich przekonaniu mamy do czynienia z systematyczną wyprzedażą polskiego majątku po zaniżonych cenach. Tracimy w ten sposób faktyczną suwerenność. Przestajemy być panami we własnym domu. Czy taka praktyka wynika tylko z naszej nieudolności? Czy stoją za tym jakieś interesy? Oto są pytania!</u>
          <u xml:id="u-49.14" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cieszy nas fakt, iż pan premier tyle miejsca w swojej informacji poświęcił sprawom rolnictwa. Słowa wprawdzie obiecujące, tylko że fakty niepokoją. Choćby wyrażenie zgody - i przeznaczenie na ten cel dewiz - na import z krajów zachodnich 500 tys. ton zboża konsumpcyjnego na początku skupu, po żniwach, gdy w kraju wielu rolników ma zboże, a nie ma możliwości jego zbytu po dogodnych cenach, co pozwoliłoby na zachowanie produkcji rolnej. Natomiast z intencji rządu wynika, iż on ma zamiar wspierać farmerów zachodnich, których produkcja dotowana jest w granicach 30% i od naszego rządu jeszcze otrzymają prezent w postaci zwolnienia z cła importowego.</u>
          <u xml:id="u-49.15" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dzisiejszego kryzysu w polskim rolnictwie nie możemy składać na karb suszy. Jest on przyczyną kilkuletniej suszy politycznej wobec rolnictwa...</u>
          <u xml:id="u-49.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.17" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">...a tegoroczna susza biologiczna tylko w jaskrawy sposób obnażyła skutki lat poprzednich.</u>
          <u xml:id="u-49.18" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Niepokoją nas coraz śmielsze w ostatnim czasie zapowiedzi promowania gospodarki farmerskiej. Przed tygodniem w radiu słyszeliśmy komentarz, że polski rolnik ma trzy wyjścia: albo zrezygnować z prowadzenia gospodarstwa, albo zintensyfikować produkcję zwierzęcą, albo maksymalnie powiększyć powierzchnię gospodarstwa. Usłyszeliśmy też to, iż w Polsce będzie funkcjonował system gospodarki farmerskiej i jeśli ruchy społeczne nie przeszkodzą, to proces ten zostanie zakończony do końca przyszłego roku. Panie i panowie posłowie, pogratulować tempa przekształceń - pionierzy kolektywizacji chowają się pod tym względem.</u>
          <u xml:id="u-49.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#JózefZych">Proszę o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#AdamSengebusch">Bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy odbędą się posiedzenia:</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#AdamSengebusch">— Klubu Liberalno-Demokratycznego w sali kinowej w nowym Domu Poselskim,</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#AdamSengebusch">— Klubu Parlamentarnego NSZZ „Solidarność” w górnej palarni,</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#AdamSengebusch">— Międzyparlamentarnej Grupy Polsko-Japońskiej w saloniku nr 105 w starym Domu Poselskim,</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#AdamSengebusch">— Komisji Przekształceń Własnościowych w sali nr 206.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JózefZych">Obecnie ogłaszam przerwę do godz. 11.40.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 07 do godz. 11 min 49)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WiesławChrzanowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WiesławChrzanowski">Kontynuujemy dyskusję nad informacją o aktualnych pracach rządu.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#WiesławChrzanowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Łopuszańskiego z Klubu Parlamentarnego Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JanŁopuszański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe przyłożyło rękę do powołania rządu pani premier Hanny Suchockiej ze świadomością, że rząd jest potrzebny Polsce, jest niezbędny i że powołanie rządu, który swym kształtem odpowiadałby wszystkim dostrzeganym przez ZChN potrzebom kraju, jest, niestety, w tej chwili jeszcze niemożliwe. Od obecnego rządu Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe nie oczekuje żadnych rewelacji, raczej kierowania administracją w okresie przejściowym i ochraniania kraju i jego obywateli przed nadmiernymi stratami tego okresu. Oczywiście, gdyby ten rząd zdołał zapewnić Polsce jakieś istotne sukcesy, byłoby to powodem naszej ogromnej satysfakcji. Z tej perspektywy oceniamy informację o pracach rządu przedstawioną przez pana wicepremiera Łączkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#JanŁopuszański">Spośród wszystkich kwestii zasygnalizowanych w wystąpieniu pana premiera Łączkowskiego za szczególnie istotną uważamy przede wszystkim sprawę oddłużenia przedsiębiorstw i - szerzej - polityki antyrecesyjnej w ogóle. Sądzimy, że jeżeli ten kierunek działań gospodarczych nie zdominuje wszystkich prac rządu, będzie nam bardzo trudno osiągnąć sukcesy. W związku z uwagami, które tutaj padły odnośnie do zwalczania skutków suszy w rolnictwie, chcielibyśmy też wyrazić nasze przekonanie, że im mniej instrumentów monetarystycznych będzie stosowanych w gospodarce narodowej, tym łatwiej poradzimy sobie z tymi problemami, przed którymi w tej chwili stanęło polskie rolnictwo. Sądzę, że dla usprawnienia prac rządu w tym zakresie i dla większej skuteczności działania jest przede wszystkim niezbędne, ażeby trwały bardzo intensywne konsultacje i aby miała miejsce wspólna refleksja rządu i Narodowego Banku Polskiego w odniesieniu do tych spraw.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#JanŁopuszański">Wśród prac, które są ważne w perspektywie nadchodzących lat i dziesięcioleci, jako główne postrzegamy te, które łączą się z prywatyzacją i reprywatyzacją, a także ze zmianą systemu ubezpieczeń społecznych, która jest warunkiem koniecznym zarówno zbudowania solidnych podstaw polityki społecznej, jak też licznych innych działań reformatorskich, na przykład reformy służby zdrowia w Polsce. Poza tym chcielibyśmy zwrócić uwagę Wysokiej Izby i rządu na konieczność daleko idących reform w systemie podatkowym, w tym pragniemy przypomnieć nasz stały i niezmienny postulat prorodzinnej struktury podatku dochodowego od osób fizycznych - przy utrzymaniu ogólnej puli pieniędzy uzyskiwanych w drodze ściągania tego podatku inna byłaby jego struktura i inne niż w chwili obecnej rozłożenie jego ciężarów. Z tego punktu widzenia jesteśmy bardzo zadowoleni z otrzymywanych sygnałów o zmianach w systemie podatków rodzinnych - idą one w kierunku postulatów naszego stronnictwa.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#JanŁopuszański">Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe, jak Wysokiej Izbie wiadomo, nie należało do entuzjastów zaproponowanych Polsce warunków stowarzyszenia ze Wspólnotami Europejskimi. Skoro jednak taka decyzja została podjęta, to sprawne zajęcie się tą problematyką, a zwłaszcza bardzo twarda obrona polskich interesów gospodarczych w procesie przystosowywania polskiej gospodarki do warunków współpracy europejskiej, jest w naszym pojęciu absolutnie kluczowym zadaniem tego rządu. Wierzę, że pominięcie tej problematyki w informacji o pracach rządu nie jest symptomem braku uwagi dla tych spraw.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#JanŁopuszański">Pan premier Łączkowski, mówiąc o strajkach, użył sformułowań, że próbuje się budować przeświadczenie, iż fala niepokojów społecznych narasta, że powtarza się sytuacja z sierpnia sprzed 12 lat, że ukazuje się obecne strajki jako protest przeciwko władzy, przeciwko nowemu systemowi politycznemu i gospodarczemu. Otóż dwie kwestie w związku z tymi sformułowaniami. Po pierwsze, przestrzegałbym w tym miejscu przed lekceważeniem ostrzeżenia strajkowego, bo jeżeli nawet jest prawdą, że w odniesieniu do znacznej większości strajków mamy do czynienia z różnego rodzaju manipulacjami - część informacji o tych manipulacjach jest znana szerokiej opinii publicznej, część, niestety, ciągle jeszcze nie - to jednak pamiętajmy o tym, że mamy do czynienia również z pewnym potencjałem niezadowolenia społecznego, które jest faktem politycznym i z którym rząd musi się bardzo poważnie liczyć. Co więcej, mamy do czynienia z bardzo istotnym politycznie zjawiskiem, mianowicie są tacy, którzy na tym niezadowoleniu chcieliby budować swoją perspektywę polityczną. To miało miejsce także i tutaj, na sali sejmowej - mówię o wystąpieniu przedstawiciela Sojuszu Lewicy Demokratycznej, pana posła Kwaśniewskiego. Otóż rozumiem, że on by nie chciał, ażeby to jego skoncentrowanie się na problemach niezadowolenia społecznego było traktowane przez słuchaczy, tu w parlamencie i w Polsce, jako wyraz obłudy, ale trzeba przypomnieć kontekst, w którym padają pewne sformułowania. No, było 45 lat, mieliście, panowie, większość w parlamencie i żadnego problemu z opozycją parlamentarną, mieliście stabilny rząd i przychylną prasę, a my obecnie prosimy tylko o 1/10 waszego czasu na odbudowanie choć części tej ruiny, która pozostała po tamtych latach. Wracając natomiast do prac rządowych, zastanowiły mnie - i to jest druga uwaga do wypowiedzi pana premiera Łączkowskiego - użyte sformułowania: próbuje się budować przeświadczenie; ukazuje się obecne strajki; przypisuje się itd. Otóż wypadałoby zadać pytanie, kto przypisuje. Chciałbym w tym miejscu wrócić do bardzo istotnego problemu, nie poruszanego w informacji rządu, który jest problemem ciągle otwartym, z którym borykały się wszystkie rządy ostatniego okresu, mianowicie do kwestii polityki informacyjnej. Pragnę przypomnieć, że wadliwa polityka informacyjna czy też może raczej brak polityki informacyjnej był jedną z najbardziej widocznych ułomności rządów ostatniego okresu i stanowił źródło licznych nieporozumień i licznych napięć społecznych. Dlatego jako ZChN oczekujemy wyraźnych propozycji przedstawienia przez rząd formuły polityki informacyjnej. Brak takiej polityki może m.in. powodować także to, że poszczególne siły koalicyjne, które współtworzą ten rząd, będą usiłowały we własnym zakresie zbudować taką politykę informacyjną, co być może będzie nawet korzystne dla tych sił, ale niekoniecznie musiałoby to być korzystne dla stabilności samego rządu i skuteczności jego pracy.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#JanŁopuszański">Ogólna refleksja na temat wystąpienia pana premiera Łączkowskiego. Otóż mam wrażenie, że informacja o pracach rządu była pewnego rodzaju katalogiem, wyliczeniem prac - niektórzy z mówców już na to zwrócili uwagę - myślę, że stracona została okazja do przedstawienia jakiejś bardziej pogłębionej analizy. Wprawdzie pan premier powiedział, że w czasie dyskusji o założeniach programu społeczno-gospodarczego rząd dokona jakiejś głębszej analizy. Jednak w tym wystąpieniu zabrakło nam analitycznego podejścia do sprawy i pewnego wartościowania problemów, które przed nami stoją: co jest najważniejsze, a co jest mniej ważne.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#JanŁopuszański">Proszę państwa, to jest bardzo ważne dlatego, że wszyscy widzimy, że rząd się stara, ale w momencie kiedy przystępujemy do oceny działań rządu, to chcielibyśmy mieć w ręku informacje, które pozwoliłyby nam przewidzieć, na ile te starania będą skuteczne, a do tego są potrzebne właśnie analizy, a nie tylko czysty katalog informacji.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#JanŁopuszański">Chcę wyrazić nadzieję, że chociaż dzisiejszy dzień dyktuje swoje bardzo trudne problemy - susza, pożary, strajki - które dominują w bieżących pracach rządu, i także w tej informacji, to jednakże perspektywa prac rządu jest oparta na przemyślanym do końca planie odniesionym do pewnych wartości, programów politycznych, a nie tylko do doraźnych odreagowań.</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#JanŁopuszański">Na zakończenie dodam, że w ramach tego rządu, którego jesteśmy jednym ze stronnictw zaplecza, przyjęliśmy odpowiedzialność za niektóre odcinki pracy administracji państwowej, odpowiedzialność szczególną, zgodną zresztą z ideowymi, programowymi założeniami naszego stronnictwa. W szczególności myślę o systemie edukacji narodowej.</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#JanŁopuszański">Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe rozumie, że nie w każdej sytuacji możemy realizować wszystkie nasze postulaty. Pamiętamy, przypominam to, co mówił Stefan Niesiołowski, że to partie są dla Polski, a nie Polska dla partii i że w imię dobra wspólnego trzeba niejednokrotnie miarkować swoje aspiracje. Jednak kompromis ma dla nas swoje wyraźne granice. Nie będzie do przyjęcia kompromis, taka jego formuła, na skutek którego oczekiwano by od nas, że w obszarach, na których spada na nas szczególna odpowiedzialność, nie będziemy dysponowali niezbędnymi instrumentami do ich udźwignięcia, albo kompromis oparty na takiej zasadzie, że mógłby prowadzić do działań sprzecznych z zasadami wyrażonymi przez nasze stronnictwo. W takich sytuacjach nikt rozsądny nie mógłby spodziewać się, że ZChN będzie stroną takich kompromisów.</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WiesławChrzanowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WiesławChrzanowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Skoreckiego z Klubu Parlamentarnego Konfederacji Polski Niepodległej. Następnym mówcą będzie pan poseł Adam Glapiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#ZbigniewSkorecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wyrażamy zdziwienie i ubolewanie z powodu nieobecności posłów z Unii Demokratycznej i z Kongresu Liberalno-Demokratycznego,...</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Są niedobitki.)</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#ZbigniewSkorecki">... którzy tylko werbalnie - tak, niedobitki istotnie są - deklarują chęć uczestniczenia, powtarzam w werbalny sposób, a nie w rzeczowy, w tej dyskusji. Uważamy, że jest to lekceważenie nie tylko nas posłów zasiadających w tym Sejmie, ale przede wszystkim społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest więcej niż z KPN.)</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#ZbigniewSkorecki">Przejdziemy do meritum. Po wysłuchaniu wiceprezesa Rady Ministrów pana Pawła Łączkowskiego w dniu wczorajszym Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodległej utwierdził się w podejrzeniu, że będzie kontynuowany dotychczasowy program społeczno-gospodarczy zapoczątkowany w 1989 r., czyli za rządów pana premiera Mazowieckiego.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#ZbigniewSkorecki">Istotą tego programu jest troska o abstrakcyjne wielkości makroekonomiczne kosztem obniżania poziomu życia społeczeństwa oraz zamykanie oczu na pogłębiającą się recesję. Mówiąc krótko - wyrzeczenia dla samych wyrzeczeń. Skutkiem tych wyrzeczeń były i są wystąpienia społeczne. Za nieprawdziwe więc trzeba uznać stwierdzenia, że obecna fala strajków nie ma podłoża obiektywnego, czyli obronnego odruchu społeczeństwa przed pojawiającą się nędzą materialną oraz wobec braku jasnej perspektywy poprawy. W tym miejscu stwierdzamy w sposób kategoryczny, że Konfederacja Polski Niepodległej strajki uważa za ostateczność.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#ZbigniewSkorecki">Główną osią w wystąpieniu pana premiera jest to, że rzekomo państwo, naród, rodzina i gospodarka nie są zagrożone, czyli że w istocie rzeczy jest dobrze. Tu i ówdzie występują pewne niedociągnięcia i błędy. Błędy te rząd usunie, a niedociągnięcia wyretuszuje.</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#ZbigniewSkorecki">Dawno nie słyszeliśmy bardziej fałszywej tezy. Dodam, że wypowiedzianej, naszym zdaniem, świadomie i celowo. Jest w niej zawarty fałsz rzeczowy. Byt materialny rodziny polskiej wygląda poniżająco i żałośnie, a rząd twierdzi: „Niektórych dotykają nieuniknione skutki niezbędnych zmian strukturalnych w naszej gospodarce”.</u>
          <u xml:id="u-56.8" who="#ZbigniewSkorecki">Wysoka Izbo! Jeżeli w sposób tak zasadniczy rozchodzą się opinie rządu z odczuciami społecznymi i rząd nie bierze pod uwagę nastrojów społecznych, traktując nasze społeczeństwo jak przedmiot i próbując kuglarstwami zastąpić autentyczny dialog uwzględniający słuszne żądania społeczne w celu skorygowania swojego sposobu działania, to jest to znak, że do wybuchu społecznego już niedaleko.</u>
          <u xml:id="u-56.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Chciałbyś.)</u>
          <u xml:id="u-56.10" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-56.11" who="#ZbigniewSkorecki">Obecnie jest to być może dla panów śmieszne, to być może są igraszki.</u>
          <u xml:id="u-56.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-56.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, to jest wywoływanie wilka z lasu.)</u>
          <u xml:id="u-56.14" who="#ZbigniewSkorecki">Te wystąpienia bezpośrednio motywowane są buntem zbankrutowanych konsumentów i pęknięciem budżetów gospodarstw domowych, panowie. Jest oczywiste, że sytuacja ta wywołuje i wywoła jeszcze większą polaryzację polityczną.</u>
          <u xml:id="u-56.15" who="#ZbigniewSkorecki">Panie Premierze Łączkowski! Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodległej stwierdza, iż mija pan się z prawdą twierdząc, że akcenty polityczne strajków i niepokojów społecznych nie mają charakteru obiektywnego, lecz wynikają, jak to pan twierdzi, i panowie siedzący tutaj, z namówień, inspiracji żądnych władzy polityków opozycji.</u>
          <u xml:id="u-56.16" who="#komentarz">(Głos z sali: KPN.)</u>
          <u xml:id="u-56.17" who="#ZbigniewSkorecki">Jest dla nas oczywiste, że świadomie pominął pan, i panowie również, istotne treści, które powinny się znaleźć w informacji rządowej. Natomiast zalał nas pan potokiem słów w celu stworzenia złudzenia, że mówi pan o istocie rzeczy. Tak więc praźródłem naszego nieszczęścia jest to, że tracimy suwerenność gospodarczą i możemy być bezbronni wobec nacisków sił zewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-56.18" who="#ZbigniewSkorecki">Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodległej przypomina, że istotą tego programu była destrukcja naszej gospodarki, firmowana nazwiskami Sachsa i Balcerowicza.</u>
          <u xml:id="u-56.19" who="#ZbigniewSkorecki">Wykonawcami tego programu - z pożałowania godną gorliwością - były trzy poprzednie rządy, a teraz jest to również i pański rząd.</u>
          <u xml:id="u-56.20" who="#ZbigniewSkorecki">Tę świadomą działalność, której nieuniknionym skutkiem jest destrukcja państwa polskiego i gospodarki, uzasadniano podstępnie koniecznością wyrzeczeń dla celów transformacji ustrojowej. Hasło wyrzeczeń w imię świetlanej przyszłości przerabialiśmy już przez ostatnie 45 lat i w dobie rzekomej wolności powielamy je już trzeci rok.</u>
          <u xml:id="u-56.21" who="#ZbigniewSkorecki">Nie jest zatem prawdą, że opozycja kieruje się partykularnymi celami partyjnych polityków, jak to pan stwierdził. Opozycja, czyli Konfederacja Polski Niepodległej, stara się być sługą społeczeństwa...</u>
          <u xml:id="u-56.22" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-56.23" who="#ZbigniewSkorecki">...i nośnikiem jego interesów. Tak, proszę panów.</u>
          <u xml:id="u-56.24" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-56.25" who="#ZbigniewSkorecki">Bardzo proszę o spokój. Proszę przynajmniej wsłuchać się w to i wyciągnąć jakąś naukę.</u>
          <u xml:id="u-56.26" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WiesławChrzanowski">Proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#ZbigniewSkorecki">Informujemy Wysoką Izbę i nie zorientowaną część społeczeństwa, że - bez cienia przesady - tzw. prywatyzacja powszechna może doprowadzić do skutków, wobec których dotychczasowe afery mogą przestać się nazywać aferami.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#ZbigniewSkorecki">Reasumując, Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodległej stwierdza z całą stanowczością, iż zamiast rozpocząć zdecydowaną walkę z recesją poprzez aktywną politykę właścicielską skarbu państwa, zwiększenie podaży pieniądza kredytowego, obniżenie stopy procentowej, zmianę polityki celnej i dewizowej, minister finansów zapowiada ratowanie nierealnego budżetu drogą nasilenia polityki fiskalnej, przede wszystkim przez wzrost podatków. Oświadczamy stanowczo: Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodległej nie zgodzi się na dalszy wzrost podatków nawet o jedną złotówkę.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#ZbigniewSkorecki"> Stanowczo domagamy się obniżenia stopy procentowej i zwiększenia podaży pieniądza kredytowego. Domagamy się ustawy o skarbie państwa, którą rząd był zobowiązany złożyć dwa miesiące temu. Domagamy się skutecznej walki z aferami gospodarczymi oraz pełnej reformy systemu bankowego. Jednym słowem stanowczo domagamy się odejścia od polityki gospodarczej realizowanej przez poprzednie trzy rządy, a powielanej przez obecny. </u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WiesławChrzanowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WiesławChrzanowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Adama Glapińskiego z Parlamentarnego Klubu Porozumienia Centrum. Następnym mówcą będzie pan poseł Wojciech Arkuszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#AdamGlapiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początek, jeśli pan marszałek pozwoli, uwaga formalna. Zadziwiający jest zwyczaj wprowadzony przez ten rząd, który stosuje taktykę rozsadzania ministrów po ławach poselskich, a przed chwilą mieliśmy nawet sytuację, kiedy minister Kropiwnicki głośno komentował i krzyczał na posła, który z tej mównicy wypowiadał się o polityce rządu. Być może regulamin tego nie zakazuje, ale jest to zwyczaj nowy i chciałbym otrzymać później tego wykładnię.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#AdamGlapiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Parlamentarny Klub Porozumienia Centrum nadal ma nadzieję, że będzie mógł poprzeć program rządu. W poczuciu odpowiedzialności za losy Polski, wobec rysującej się alternatywy rządu pozaparlamentarnego, podtrzymujemy swoją deklarację woli pełnienia funkcji konstruktywnej opozycji. Niestety, działania rządu pani premier Suchockiej, od momentu jego powstania do dzisiaj, tej nadziei na razie nie umocniły. Właściwie trafniej byłoby, gdybym powiedział zamiast „działania rządu” - „brak działań rządu”, bo w tym w istocie zawiera się podstawowa słabość jej gabinetu. Potwierdza to w pełni, niestety, wczorajsze zadziwiające wystąpienie wicepremiera Łączkowskiego, który wymienił po prostu, resort po resorcie, rutynowe, bieżące zajęcia administracji państwowej, takie same w tym i w każdym innym rządzie. Teraz już wiemy, ile kilometrów węża gumowego spłonęło i ile motopomp było użytych, ale nadal nie wiemy, co naprawdę zamierza np. zrobić ten rząd, aby przezwyciężyć recesję i powstrzymać narastający deficyt budżetowy, nie dopuścić do odrodzenia się wysokiej inflacji; czy chce realizować dalej reformę instytucji centralnych i tworzyć ministerstwo gospodarki i wydzieloną instytucję skarbu państwa, czy też nie. Nie będę się dalej zatrzymywał nad tym wystąpieniem; wystarczy, że przypomnę, iż momentami śmiali się w rękaw także posłowie z ław koalicji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#AdamGlapiński">Już samo zadeklarowanie, że program rządu zostanie przygotowany w ciągu trzech miesięcy - zadeklarowanie, przypomnę, przez premiera z Unii Demokratycznej w odniesieniu do rządu, któremu ta partia nadaje ton, a jest to niewątpliwie ugrupowanie o dobrze określonym i znanym powszechnie programie i ideologii - wzbudziło nasz poważny niepokój, bo odczytaliśmy to jako wybieg taktyczny w celu przedłużenia przysługującego każdemu rządowi w cywilizowanych demokracjach okresu ochronnego. Odmówiono go tylko rządowi Olszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#AdamGlapiński">Rząd, który nami w tej chwili rządzi, został - przypomnę - uformowany po zorganizowanej i przeprowadzonej przez niektóre partie wchodzące w skład obecnej koalicji rządowej, awanturniczej w treści i w formie akcji nocnego obalenia rządu Jana Olszewskiego i ponad miesięcznych konwulsjach ludowo-liberalnego niby-rządu Waldemara Pawlaka.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#AdamGlapiński"> Zarówno przed pamiętną nocą z 4 na 5 czerwca, jak i później środki masowego przekazu powiązane z Unią Demokratyczną przekazywały wypowiedzi przywódców tego ugrupowania o przygotowaniu programowym nowej, alternatywnej platformy rządzenia. Albo to była nieprawda i Unia nie jest programowo przygotowana do rządzenia, albo teraz tworzy się kamuflaż, by przesłonić polityczną nieudolność.</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#AdamGlapiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W przekonaniu Porozumienia Centrum obecna zła sytuacja gospodarcza i społeczna kraju ma oczywiście swoje obiektywne przyczyny. Proces zmian, w którym uczestniczymy od momentu powstrzymania wyniszczającego przez dziesięciolecia gospodarkę polską reżimu komunistycznego, wymaga cierpliwości i uporczywej pracy, trwającej lata, a nie miesiące, jak to zapowiadali Leszek Balcerowicz i Tadeusz Mazowiecki w 1990 r. Zła sytuacja Polski ma też jednak i swoje przyczyny subiektywne. Wynika z oczywistych błędów nie tylko tego rządu. Ale ten właśnie rząd nie może przecież w żadnym wypadku tych znanych już błędów powtarzać. Takim podstawowym błędem jest serwowana nam przez ten rząd powtórka ideologicznej i propagandowej aury zbudowanej wokół rządu Tadeusza Mazowieckiego. Próbuje się przekonać naród, że jedyny podział społeczny i polityczny w Polsce to podział na mądrych i głupich, rozsądnych i awanturników i że przebiega on według linii rozdzielającej obóz polityczny Unii Demokratycznej i jej popleczników od reszty opinii publicznej. Ten mentorski ton pouczeń, serwowanych obecnie Polakom przez trzymaną na krótkiej smyczy, gierkowską w formie telewizję państwową i „Gazetę Wyborczą”, jest po prostu całkowicie niestrawny i przyczynia się znacznie do podniesienia temperatury istniejących napięć społecznych i rosnącej niechęci do wszystkich elit politycznych i polskiego parlamentaryzmu w ogóle. Chciałbym zwrócić uwagę, że sytuacja gospodarcza kraju i poziom życia robotników w ciągu ostatnich kilku miesięcy nie uległy pogorszeniu, a przecież protesty społeczne po powstaniu gabinetu pani premier Suchockiej gwałtownie wybuchły i nie wydają się bliskie końca. Wynika to w oczywisty sposób z powszechnego braku wiary czy nadziei, że ten rząd, w tym składzie, grający od początku na tej samej nucie co rząd Tadeusza Mazowieckiego, jest w stanie, a co ważniejsze, ma wolę polityczną doprowadzenia Polski do jakiegoś określonego, lepszego punktu na trudnej drodze transformacji ustrojowej.</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#AdamGlapiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od pierwszego dnia ten rząd wykazuje niezwykłą, retoryczną co prawda, jak na razie, stanowczość wobec żądań robotniczych i przybierając groźne miny zapowiada twardy rygoryzm w egzekwowaniu dyscypliny płacowej. Ale nie towarzyszy temu, niestety, i nie jest to przypadkowe, ani jedna wypowiedź, a tym bardziej działanie zapowiadające analogiczne, symetryczne zdecydowanie zmierzające do uzdrowienia chorego, opanowanego przez układ postkomunistyczny i komunistyczne służby specjalne, systemu finansów państwa i bankowości.</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-60.10" who="#AdamGlapiński">Nie towarzyszy temu egzekwowanie od nomenklaturowych, złodziejskich spółek respektowania polskiego prawa, a przede wszystkim płacenia należnych podatków i ceł zasilających budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-60.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Koncesje.)</u>
          <u xml:id="u-60.12" who="#AdamGlapiński">Nie towarzyszy temu chęć ukrócenia bezhołowia w prywatyzacji mienia państwowego. Nie widać też zdecydowania tego rządu w prowadzeniu w urzędach państwowych polityki personalnej nastawionej na wymianę skompromitowanego aparatu komunistycznej nomenklatury na ludzi młodych, sprawnych merytorycznie, nie skażonych kolaboracją z komunizmem i nie powiązanych interesami z dawnymi układami. Niestety, dochodzą do opinii publicznej sygnały świadczące o czymś przeciwnym. Gdzieniegdzie świętowane są zaskakujące powroty ludzi, którzy zrobili karierę wyłącznie dzięki czerwonej legitymacji. To nie są sygnały, których Polacy oczekują od nowego rządu. Do tej sprawy, panowie premierowie, w tym parlamencie będziemy jeszcze powracać. Ten brak symetrii w deklaracjach rządu, a więc twardość i dyscyplina wobec ofiar kryzysu, katastrofy gospodarczej wywołanej przez komunizm oraz miękkość i tolerancja wobec pasożytujących przez 40 lat na Polsce autorów tej katastrofy, są powszechnie odczuwane i przyczyniają się do wzmagania społecznej frustracji. Jesteśmy za twardym rządem. Popieramy ideę mocnego państwa, ale mocnego wobec wszystkich, co szkodzą dobrobytowi i zagrażają bezpieczeństwu narodu. Będziemy się natomiast sprzeciwiać pomysłom państwa mocnego wobec bezrobotnych, a tolerującego np. ewentualną obecność agentów komunistycznej bezpieki nawet w centralnym aparacie państwowym.</u>
          <u xml:id="u-60.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-60.14" who="#AdamGlapiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Parlamentarny Klub Porozumienia Centrum jest zaniepokojony niejasną formułą władzy wykonawczej. Rząd, z pozoru i formalnie koalicyjny, jest - w naszym przekonaniu - w rzeczywistości rządem jednej tylko partii, Unii Demokratycznej, a ministrowie z innych ugrupowań, obecni na zebraniach Rady Ministrów, kręcą się jedynie wokół pewnych drobnych, interesujących ich oraz ich ugrupowania spraw. Parlament musi wiedzieć, komu w istocie powierzył władzę. Wygląda na to, że tak naprawdę rządzą tylko, oprócz oczywiście pani premier Suchockiej, ministrowie Rokita i Kuroń. Reszta gra w tej orkiestrze, starając się nie fałszować i nie wydawać zbyt głośnych dźwięków, ale nie zna ani tytułu utworu, ani jego autora. Nie wie też, kiedy i jak ten utwór się zakończy. Dla nas w każdym razie muzyka ta brzmi fałszywie.</u>
          <u xml:id="u-60.15" who="#AdamGlapiński">Będziemy się domagać, aby parlament i opinia publiczna dowiedziały się, kto za co jest w tym rządzie odpowiedzialny; czy gospodarką kieruje wicepremier Goryszewski czy minister Lewandowski. Publiczność odnosi na razie wrażenie, że w trójkącie Bielecki-Arendarski-Lewandowski wicepremier Goryszewski zniknął, jak znikają okręty w trójkącie bermudzkim.</u>
          <u xml:id="u-60.16" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-60.17" who="#AdamGlapiński"> Czy na temat przemysłu państwowego mamy rozmawiać z ministrem Niewiarowskim, czy telefonować do ministra Kuronia? Czy interpelacje w sprawie handlu bronią kierować do Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą czy Ministerstwa Obrony Narodowej? Jak daleko sięga odpowiedzialność pani premier Suchockiej za politykę zagraniczną, obronną i sprawy bezpieczeństwa państwa? Takiej jasności mamy prawo domagać się od każdego rządu, a w szczególności od rządu, którego kierownik zapowiedział w swoim exposé rządowym jakąś szczególną przejrzystość i klarowność rządzenia.</u>
          <u xml:id="u-60.18" who="#AdamGlapiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten rząd nie rządzi, lecz dryfuje wraz z wydarzeniami. Jest chaotyczny w działaniu. Wprowadził zamęt w sferze psychologii społecznej. Załamuje resztkę wiary narodu w słuszność obranego, generalnego kierunku przemian. Wykorzystał wakacyjną przerwę w pracy parlamentu, aby uciec od odpowiedzialnego, publicznego określenia, co zamierza robić. Oprócz obserwowania aktywności w przecinaniu wstęg i składaniu wizyt słyszymy jedynie puste deklaracje o konieczności stworzenia w nieokreślonym terminie jakiegoś nieokreślonego programu dla Polski, jakichś paktów i umów społecznych oraz zapowiedzi koniecznych spotkań i konsultacji. Jednak do umów i paktów potrzebne są przynajmniej dwie strony, a rząd, który twierdzi, że nie jest stroną w sporach w przedsiębiorstwach, których jest właścicielem, nie ma programu, lecz tworzy jedynie szum informacyjny i chaos, nie stwarza odpowiedniej płaszczyzny i atmosfery do jakichkolwiek porozumień.</u>
          <u xml:id="u-60.19" who="#AdamGlapiński">Chciałbym na przykład publicznie w imieniu mojego klubu zapytać panią i panów premierów, jakie naprawdę działania zamierza jej rząd podjąć w odniesieniu do kilku kwestii nagłaśnianych ostatnio przez rządowe środki przekazu. Jakie kroki chce na przykład podjąć rząd w stosunku do „Samoobrony”? Najpierw sztucznie eksponowano jej działanie i dziwnie łatwo dopuszczano do pozaprawnych akcji, a potem gwałtownie zapowiadano stanowcze przeciwdziałanie. Później cisza, brak dalszego ciągu. Jak wygląda sprawa podwyżek płac w strajkujących kopalniach?</u>
          <u xml:id="u-60.20" who="#AdamGlapiński">Wicepremier Goryszewski zapowiedział niezwykle stanowczo jakieś nadzwyczajne kontrole skarbowe, a później cisza, brak wyjaśnień. Istnieje obawa, Wysoki Sejmie, że ten rząd stojąc mocno na lewej nodze i wykonując nie skoordynowane ruchy w powietrzu prawą nogą ostatecznie okaże się w tej chybotliwej pozycji twardy jedynie w retoryce, a miękki w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-60.21" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-60.22" who="#AdamGlapiński"> W ten sposób doprowadzi jednocześnie i do niezadowolenia społecznego, wynikającego z tej retoryki, i do hiperinflacji wynikającej z rzeczywistej miękkości i braku zdecydowania.</u>
          <u xml:id="u-60.23" who="#AdamGlapiński">W przekonaniu Klubu Parlamentarnego Porozumienia Centrum anarchia i chaos w rządzeniu państwem wywołany przez nieodpowiedzialne wtrącenie Polski w ponad miesięczny bezrząd po 4 czerwca, kiedy to nie funkcjonował nawet obieg korespondencji pomiędzy ministerstwami, nadal w pewnym stopniu się utrzymują. Opóźnienie działań oddłużeniowych w stosunku do przedsiębiorstw państwowych jest jednym z istotnych skutków tego stanu rzeczy. Jest wiele innych. Efektem tego jest zwiększanie się deficytu budżetowego państwa. Będziemy prosić o szczegółowe wyjaśnienia na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-60.24" who="#AdamGlapiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawy gospodarcze są w tej chwili dla Polski najważniejsze, ale nie mogą być jedynym kryterium oceny działań lub zaniechań rządu. Jesteśmy zaniepokojeni brakiem zdecydowania rządu w sprawie poprawy bezpieczeństwa obywateli i walki z pospolitą przestępczością. Polska staje się krajem niebezpiecznym do życia i przegania pod tym względem państwa latynoamerykańskie. Ludzie boją się podróżować po kraju, barykadują się w domach, z obawą wychodzą po zmroku. Coraz bezczelniej za to i bardziej bezwzględnie działają w Polsce rodzime i zagraniczne bandyckie mafie. Wymiar sprawiedliwości jest w odczuciu społecznym zbyt łagodny i opieszały, a obrońcy prawa zbyt powolni i mało zdecydowani.</u>
          <u xml:id="u-60.25" who="#AdamGlapiński">Klub Parlamentarny Porozumienia Centrum podziela te odczucia społeczne. Będziemy domagać się od rządu rzeczywiście twardych działań dla zapewnienia elementarnego poczucia bezpieczeństwa polskim rodzinom. Obawiamy się, że nie współgrają z odczuciami społecznymi tak charakterystyczne dla środowisk Unii Demokratycznej kierunki rejestracji głównych zagrożeń i patologii społecznych, które zdają się według tego ugrupowania koncentrować wokół problemów w istocie marginesowych, takich jak problemy subkultur młodzieżowych, lokalne przejawy nietolerancji itp.</u>
          <u xml:id="u-60.26" who="#AdamGlapiński">Żądamy od rządu energicznego, nie tylko werbalnego zajęcia się prawdziwymi patologiami i zagrożeniami dostrzeganymi przez prawie każdą polską rodzinę, a nie urojonymi i sztucznie nadymanymi obiektami zainteresowań naiwnych społeczników z warszawskich i krakowskich salonów towarzyskich.</u>
          <u xml:id="u-60.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-60.28" who="#AdamGlapiński">Ta, określając ją słowami Bernarda Shawa, „operetkowa armia rycerzy dobra” może działać na własne, a nie rządowe konto, nie zacierając hierarchii ważności pilnie potrzebnych działań.</u>
          <u xml:id="u-60.29" who="#AdamGlapiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! I w gospodarce, i w życiu publicznym, i w sferze bezpieczeństwa obywateli rząd musi powstrzymać postępującą latynizację Polski. Do takich działań znajdzie partnera w Klubie Parlamentarnym Porozumienia Centrum. Zbliża się trzecia rocznica powstania rządu Tadeusza Mazowieckiego. Towarzyszyły mu dobre intencje, ale i marne rezultaty. Ostrzegamy panią premier: Powtarzanie obranego wtedy sposobu działania i przywracanie towarzyszącej tym działaniom aury społecznej byłoby fatalnym błędem. To zła droga. Jej kontynuacja może tym razem doprowadzić do rzeczy najgorszych, do upadku w Polsce społecznej wiary w parlamentaryzm. Polacy mogą zwątpić, czy rządy parlamentarne mogą im przynieść dobrobyt, wolność i poczucie bezpieczeństwa narodowego i osobistego. Otworzyłoby to drogę dla rządów pozaparlamentarnych, a więc drogę w przepaść, z której trudno się wydostać.</u>
          <u xml:id="u-60.30" who="#AdamGlapiński">Deklaruję w imieniu Klubu Parlamentarnego Porozumienia Centrum, że będziemy wspierać wszystkie działania tego rządu, które temu będą zapobiegać. Będziemy wskazywać właściwe, naszym zdaniem, rozwiązania i pomagać w tym, aby Polska kontynuowała szybciej swój marsz do normalności. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-60.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WiesławChrzanowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#WiesławChrzanowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Arkuszewskiego z Klubu Parlamentarnego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Następnym mówcą będzie pan poseł Józef Frączek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WojciechArkuszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem widocznie posłem pechowym, bo myślę, że nikt z nas nie potrafi dorównać retoryce posła Glapińskiego.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#WojciechArkuszewski"> Chciałbym jednak wrócić do tego, co było zawarte w informacji rządu. Otóż, proszę państwa, przyjęliśmy tę informację z dużym rozczarowaniem i zdziwieniem, ponieważ oczekiwaliśmy informacji, w której będzie mowa o tym, co się obecnie dzieje i nad czym rząd pracuje. Rozumiemy, że program będzie opracowany za dwa miesiące, ale można by nam powiedzieć, w jakim kierunku on będzie zmierzał, co jest dla rządu najważniejsze i jakie działania rząd zamierza podjąć. Tego w informacji nie było. Faktycznie był to katalog różnego typu mniej ważnych, czasami zupełnie nieważnych, projektów, nad którymi pracują resorty, ale stwierdziliśmy z ubolewaniem, że kilka najważniejszych spraw zupełnie pominięto.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#WojciechArkuszewski">Zanim przejdę do spraw najważniejszych, parę słów o strajkach. To prawda, że strajki są wykorzystywane do celów politycznych. Nie wystarczy jednak mówić, że strajki są wykorzystywane. Gdyby ludzie byli zadowoleni, to nie strajkowaliby. Mówienie o wykorzystywaniu strajków do celów politycznych jest w gruncie rzeczy demagogią. Mówi tak każda władza i wolałbym, abyśmy do tego nie wracali. W naszym przekonaniu strajki są zarówno wyrazem spadku poziomu płac realnych, jak i wyrazem rozczarowania, poczucia odrzucenia robotników przedsiębiorstw państwowych, którzy nagle odkryli, że elity polityczne tego kraju od nich się odwróciły. Może nie nagle; odkrywali to przez ostatnie trzy lata. Można nie mieć im nic do dania, ale można przynajmniej przyznać się do takiej oceny sytuacji. Dodałbym jeszcze jedno. Strajki są wyrazem odkrycia, że dopiero wtedy, gdy robi się awantura, kiedy ludzie zaczynają strajkować, daje się załatwić niektóre sprawy. Tak przecież było zarówno w Starachowicach, jak i w Mielcu. Grozi nam, że za parę tygodni wybuchnie strajk w Łodzi. Wcale się z tego nie cieszę, chciałbym, aby wcześniej można było temu zapobiec. Nie wiem, czy to jest możliwe.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#WojciechArkuszewski">Teraz powiem, czego spodziewałem się w informacji rządowej i o czym nie było ani słowa. Rząd pracuje nad budżetem na przyszły rok. Czytam w prasie o tym, że zastanawia się nad cięciami w budżecie tegorocznym. Chciałbym jednak dowiedzieć się o tym nie z prasy, tylko w tej Izbie. Nic na ten temat nie wiem. Poseł Lewandowski z KPN wie, co zamierza Ministerstwo Finansów, ja mogę mu tego tylko zazdrościć.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#WojciechArkuszewski">Druga sprawa. W inauguracyjnym exposé pani premier Suchocka zapowiedziała kilka kluczowych spraw, które, w naszym przekonaniu, były ważne, ale w tej informacji przedstawionej wczoraj nie było na ich temat ani słowa. Pierwsza pominięta sprawa to reforma sfery budżetowej. Czyżby to znaczyło, że rząd przestał się tym zajmować? Po drugie, jakie są intencje rządu w sprawie przedsiębiorstw państwowych? Projekt paktu w sprawie przedsiębiorstwa państwowego to jest pewna deklaracja. Rząd podjął nad czymś prace, wyniki będą za jakiś czas, ale chcielibyśmy wiedzieć, jaka jest zasadnicza idea, w którą stronę rząd zamierza iść.</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#WojciechArkuszewski">W tej wczorajszej informacji była mowa o różnych pracach dotyczących różnych sektorów gospodarki, ale z pewnym zdziwieniem zauważyliśmy, że nie było tam nic na temat przemysłu zbrojeniowego czy górnictwa węglowego, akurat tych dziedzin, które są najważniejsze, najbardziej konfliktogenne i w których właśnie gospodarka rynkowa ma o wiele mniejsze znaczenie niż w pozostałych. Chcielibyśmy się dowiedzieć, czy rząd zamierza podjąć jakieś działania dotyczące restrukturyzacji tych dziedzin gospodarki, czy też oznacza to, że się tymi dziedzinami nie zajmuje. To są sprawy znacznie ważniejsze od tych, które były omówione w informacji. W moim przekonaniu niepokojące jest to pominięcie, świadczyć bowiem może o tym, jaka jest hierarchia celów w rządzie, świadczy być może o tym, że ta hierarchia jest inna od tej, którą uważalibyśmy za pożądaną.</u>
          <u xml:id="u-62.7" who="#WojciechArkuszewski">Wreszcie ostatni problem, także wspominany we wstępnej deklaracji programowej, problem wzmocnienia aparatu państwowego. Wiadomo, że obecnie administracja centralna jest w żałosnym stanie, że rząd jest mało skuteczny, ale bardzo chcielibyśmy się dowiedzieć - na ten temat też nie było ani słowa - co się czyni, żeby był bardziej skuteczny. Czy to oznacza, że deklarację zajęcia się tymi sprawami, które w tej chwili wymieniłem, a o których nie było ani słowa we wczorajszej informacji, że te deklaracje przedstawione półtora miesiąca temu były tylko hasłami? To, prawdę powiedziawszy, budziłoby poważny niepokój o to, co się będzie w Polsce działo nadal. W naszym przekonaniu te sprawy są rzeczywiście najważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-62.8" who="#WojciechArkuszewski">I na koniec jedna uwaga na marginesie. Telewizja oczywiście nadal jest rządowa i rząd nadal odpowiada za to, co się w niej dzieje. Mamy wrażenie, że w telewizji powraca przekonanie, iż jak się ograniczy pewne programy, to będzie lepiej. Program „Sprawa dla reportera” jest zawieszony, program „Refleks” jest zdjęty, program „Bez znieczulenia” obecnie jest nadawany w trakcie dziennika telewizyjnego, tak że jego oglądalność jest znikoma. Czy ma to oznaczać, że świadomie się ogranicza ilość publicystyki i informacji w telewizji? Chciałbym zwrócić uwagę na to, że w zeszłym roku podejmowano pewne próby, mniej czy bardziej udolne, by w dziennikach telewizyjnych było dużo informacji gospodarczych. Z pewnym niepokojem stwierdzam, że tej informacji - niezależnie od tego, czy się z nią zgadzam, czy nie - gwałtownie ubyło w tym roku. I to są w naszym przekonaniu sprawy znacznie ważniejsze od tego, o czym była mowa wczoraj. W naszym przekonania taka informacja jest nie do przyjęcia. Taką informację, nad czym pracują resorty, mogliśmy dostać na piśmie, nie trzeba było w tym celu ściągać całej Rady Ministrów na posiedzenie Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-62.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WiesławChrzanowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WiesławChrzanowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Frączka z Klubu Parlamentarnego Porozumienia Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Janusz Choiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#JózefFrączek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z uwagą wysłuchaliśmy informacji o pracach rządu przedstawionej przez pana premiera Łączkowskiego. Wynika z niej, że rząd nie zaniedbuje spraw gospodarczych, przeciwnie, koncentruje swoją uwagę na gospodarce. To dobrze. Kraj przeżywa obecnie ogromne trudności. Jednym z przejawów tych trudności w sferze gospodarczej są strajki. Protestujący pracownicy „Ursusa” słusznie łączą ją z sytuacją w rolnictwie. Cieszy nas, że środowiska pracownicze dostrzegły, iż dobra koniunktura w rolnictwie stwarza dobre perspektywy dla przemysłu. Zamożna wieś to zamożne miasto.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#JózefFrączek">Słowa uznania dla rządu, że rolnictwo umieścił wśród pięciu priorytetowych celów swego działania. Dowodem właściwego kierunku przyjętego przez rząd pani Suchockiej jest to, że bez zastrzeżeń przyjął, opracowane poprzednio, a popierane przez nasz klub, rozwiązania systemowe w zakresie cen gwarantowanych, kredytów preferencyjnych, a także koncepcję prywatyzowania rolnictwa. Pochwalając kierunek działań w sferze rolnictwa, zastrzegamy się jednak, że zakres cen gwarantowanych, wolumen kredytów preferencyjnych budzą pewien niedosyt. Zdajemy sobie jednocześnie sprawę, że nie da się rozwiązać potrzeb rolnictwa na zasadzie - rolnictwu dać, innym dziedzinom gospodarki odjąć. Postęp czy poprawa sytuacji w rolnictwie, tak jak w całej gospodarce, zależy od uruchomienia mechanizmów antyrecesyjnych. Kraj potrzebuje śmielszej polityki pieniężnej, a zwłaszcza kredytowej.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#JózefFrączek">Nasz klub apeluje do ludzi odpowiedzialnych za konstruowanie polityki gospodarczej o działania odważne i dalekowzroczne. Kurczowe trzymanie się polityki, której jedynym celem ma być obrona przed inflacją, to droga do dalszej recesji. Tegoroczna susza to tak jakby sama opatrzność chciała nas zdopingować do bardziej zdecydowanych działań. Na nas wszystkich, na wszystkich Polakach ciąży teraz ogromna odpowiedzialność historyczna. Polska buduje swoje miejsce w Europie. Wszelkie kunktatorstwo, zwlekanie z podejmowaniem koniecznych decyzji, przyniosłoby nieobliczalne skutki negatywne. Wbrew temu, co się mówi często o naszym środowisku, jesteśmy przysięgłymi zwolennikami gospodarki rynkowej. Popieramy całym sercem mądre przekształcenia własnościowe, prywatyzację, ale nie popieramy dogmatyzmu w tej dziedzinie. Prywatyzacja PGR nie może odbywać się na drodze ich dewastacji, niszczenia majątku trwałego, nie tylko dlatego, że te 2 mln ludzi, którym PGR dają utrzymanie, musi z czegoś żyć, ale także dlatego, że jest to szkodliwe dla gospodarstw prywatnych. Sytuacja sektora państwowego rzutuje na rozwój sektora prywatnego w tej właśnie dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#JózefFrączek">Krytycznie oceniamy dotychczasowe poczynania Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa w tej dziedzinie, które doprowadziły w wielu rejonach np. do zniszczenia produkcji nasiennej w gospodarstwach państwowych. Ma to i będzie miało fatalne skutki dla gospodarstw chłopskich. Dobrze, że rząd dostrzegł ten problem i zwrócił uwagę „na konieczność nowelizacji przepisów ustawy oraz rozwiązania problemu zadłużenia państwowych gospodarstw rolnych i obsługujących je banków”. Ważna jest zmiana prawa, ale ważna jest też praktyka działania w tej sferze. Niestety, przykłady są wprost zatrważające, chociażby zdewastowany, ogromny majątek „Igloopolu” jest tego najwymowniejszym przykładem. Cieszy natomiast, że do wielu opiniotwórczych środowisk dotarł nareszcie fakt ogromnego zaniedbania, jakie ma miejsce na wsi i działania kościelnej fundacji wspomagającej zaopatrzenie wsi w wodę zaczynają znajdować wielu naśladowców, w tym również z Polskiego Stronnictwa Ludowego. Szkoda tylko, że zmiany świadomości zachodzą co najmniej o 10 lat za późno.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WiesławChrzanowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WiesławChrzanowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Choińskiego z Klubu Parlamentarnego „Ruch dla Rzeczypospolitej”. Następnym mówcą będzie pan poseł Tadeusz Kowalczyk s. Franciszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JanuszChoiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny „Ruch dla Rzeczypospolitej” spodziewał się, że informacji o obecnych pracach rządu udzieli szef tego rządu pani premier Hanna Suchocka. Obowiązek ten jednak pani premier scedowała na jednego ze swoich dwóch zastępców. Do wyboru miała wiceprezesa Rady Ministrów, odpowiedzialnego za sprawy gospodarcze, jednocześnie szefa Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów, albo wicepremiera odpowiedzialnego za sprawy polityczne, jednocześnie szefa Komitetu Społecznego Rady Ministrów. Wybór padł na wicepremiera do spraw politycznych.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#JanuszChoiński">Wicepremier Paweł Łączkowski rozpoczął swoje wystąpienie od spraw właśnie politycznych. Pierwszy jego dłuższy wywód dotyczył sytuacji strajkowej w kraju. Sądząc po daleko posuniętej ogólnikowości następnych wywodów, to właśnie strajki są podstawowym przedmiotem obrad rządu. Po raz pierwszy powołaniu nowego rządu nie towarzyszy oczekiwanie, że z tego powodu będzie lepiej. Wprost przeciwnie, ludzie sądzą, że w najbliższej przyszłości będzie gorzej. Cóż zatem proponuje rząd, by przezwyciężyć ten pesymizm, rząd, który na sporządzenie szczegółowych programów, gospodarczego i społecznego, każe nam czekać 3 miesiące, mimo że trzon tego rządu stanowią ludzie obeznani z rządzeniem. Zdaniem rządu niepokoje społeczne mają swoje źródło w niedostatku informacji na temat kierunku zmian zachodzących w Polsce. A więc winna jest informacja? Skądże! Faktem jest, że ten rząd działa od 2 miesięcy bez przedstawienia szczegółowego programu społecznego i gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#JanuszChoiński">Kolejnym faktem jest to, że wpierw powstał rząd pani premier Hanny Suchockiej, a dopiero potem nastąpiła, największa od 10 lat, fala strajków. Dlaczego zatem z powstaniem kolejnego rządu nie wiąże się nadziei na lepsze jutro? Odpowiedź jest prosta. Ten rząd wcale nie jest nowy. Przykład pierwszy. Pani premier nie kryje, że jej rządy, przynajmniej w sferze gospodarczej, będą prostą kontynuacją rządów gabinetu Tadeusza Mazowieckiego. Cytuję za exposé: „Zasadą kształtowania ustroju ekonomicznego pozostaje proklamowana w tej Izbie przez pierwszego niekomunistycznego premiera społeczna gospodarka rynkowa”. Przykład drugi to projekt ustawy o prywatyzacji. Ten sam co przed rokiem program prywatyzacji i ta sama co przed rokiem ekipa z ministrem Lewandowskim na czele urzęduje w Ministerstwie Przekształceń Własnościowych. W kontekście wczorajszego wystąpienia prezesa Najwyższej Izby Kontroli ma to wymowne znaczenie. Przykłady ciągłości między gabinetami Tadeusza Mazowieckiego i Jana Bieleckiego a rządem Hanny Suchockiej można by tu mnożyć.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#JanuszChoiński">Zdaniem Klubu Parlamentarnego „Ruch dla Rzeczypospolitej” cieniem na tej ciągłości kładzie się fakt, że oba ww. gabinety przestały być akceptowane. Społeczeństwo odrzuciło je w kolejnych wyborach. I dlatego z taką nieufnością spotyka się na starcie rząd pani premier Hanny Suchockiej. Niestety, informacja o aktualnych pracach rządu przyczynia się do zwiększenia tej nieufności. Obowiązkową lekturą przed wysłuchaniem tej informacji powinno być przypomnienie exposé pani premier Suchockiej, w którym zapowiedziano: „Skonkretyzowanie od dawna dyskutowanych i opracowywanych reform administracji publicznej” oraz „jak najszybszy drugi krok reformy samorządu terytorialnego”.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#JanuszChoiński">Na spotkaniu z wójtami woj. krakowskiego odpowiedzialny za te sprawy szef Urzędu Rady Ministrów Jan Maria Rokita szczerze przedstawił swój dylemat po objęciu funkcji, mówiąc do wójtów: Wy macie wiedzę, a ja mam władzę. Nie rokuje to dobrze zapowiadanej reformie administracji. W exposé czytamy: „Trzy decydujące o powodzeniu reform gospodarczych zadania rządu to: trwałe przezwyciężenie kryzysu finansów publicznych, poprawa efektywności przedsiębiorstw poprzez prywatyzację i zmianę sposobów zarządzania w sektorze państwowym oraz unowocześnienie rolnictwa i rozwój pozarolniczych funkcji wsi”.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#JanuszChoiński">Jeżeli nie liczyć tej części wystąpienia wicepremiera Łączkowskiego, którą otrzymał od ministra Janowskiego, oraz sprawy prywatyzacji to pozostałe wyżej wymienione dwa decydujące zadania rządu albo nie są wykonywane, albo stanowią ścisłą tajemnicę tego rządu.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#JanuszChoiński">Szczególnie alarmująca jest kwestia przezwyciężenia kryzysu finansów publicznych. W maju br. rząd Olszewskiego zostawił po sobie tylko 13 bln zł deficytu. Czyżby obecny rząd nie podejmował żadnych działań w tym zakresie? A może Ministerstwo Finansów, podporządkowane szefowi KERM, nie załączyło stosownego fragmentu przemówienia szefowi drugiego komitetu Rady Ministrów? Niestety, informacja o aktualnych pracach rządu zawiera zbyt wiele białych plan, których nie zapełni przydługa charakterystyka trzech postaw rządu wobec sytuacji strajkowych oraz obszerny opis sił i środków użytych do gaszenia pożarów leśnych, np. że spaliło się 70 km węża strażackiego, a to nie powinno mieć miejsca w sprawozdaniu z prac rządu.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#JanuszChoiński">Pan wicepremier Łączkowski założył, że na szczegółowe nasze pytania i wątpliwości, zgłoszone w trakcie debaty, udzielą odpowiedzi przedstawiciele poszczególnych resortów. Obawiam się, że wskutek limitu czasowego debaty nie starczy na to czasu. Mimo wszystkich wątpliwości, które pojawiły się po wystąpieniu premiera Łączkowskiego, Klub Parlamentarny „Ruch dla Rzeczypospolitej” oczekuje, że pani premier Suchocka dotrzyma obietnicy i w zaplanowanym terminie - 3 miesięcy - przedstawi jednak program rządu. Dopiero wówczas podejmiemy konkretną dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WiesławChrzanowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WiesławChrzanowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Kowalczyka z Klubu Parlamentarnego Stronnictwa Ludowo-Chrześcijańskiego. Następnym mówcą będzie pan poseł Janusz Steinhoff.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#TadeuszKowalczyksFranciszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Posłowie Stronnictwa Ludowo-Chrześcijańskiego z uwagą wysłuchali informacji o aktualnych pracach rządu przedstawionej przez pana wiceprezesa Rady Ministrów Pawła Łączkowskiego. Wiele myśli zawartych w informacji jest nam bliskich. Niektóre podzielamy. Odczuwamy także zawód i niepokój z powodu braku informacji pana wiceprezesa na temat prac rządu nad rozwiązaniem wielu bardzo ważnych spraw dotyczących przemysłu, handlu zagranicznego, polityki celnej, transportu, promocji rodzimej produkcji, rekompensat strat poniesionych przez Polskę w następstwie wojny w Zatoce Perskiej, w następstwie zjednoczenia Niemiec oraz strat poniesionych wskutek rozliczeń w rublach transferowych.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#TadeuszKowalczyksFranciszka">Jesteśmy za budową społecznej gospodarki rynkowej, popieramy zapowiedź dążenia do efektywnej współpracy wszystkich organów władzy, a szczególnie parlamentu, prezydenta i rządu. Uważamy, że rząd powinien wykazywać nie tylko większą powściągliwość w formułowaniu obietnic, ale wręcz zaniechać składania obietnic nie do zrealizowania. Lepiej będzie, jeśli społeczeństwo będzie znać całą prawdę, nawet najgorszą, niż ma być zaskakiwane niespodziewanymi, przykrymi decyzjami rządu.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#TadeuszKowalczyksFranciszka">W tym miejscu opowiadamy się za rzeczową, rozważną i wyprzedzającą polityką informacyjną rządu. Brak rzetelnej informacji rządowej daje pole do popisu wszelkiego rodzaju demagogom, umożliwia manipulowanie nastrojami społecznymi.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#TadeuszKowalczyksFranciszka">Posłowie Stronnictwa Ludowo-Chrześcijańskiego wyrażają zadowolenie z zapowiedzi pozytywnej zmiany w polityce rządu wobec rolników, wsi i otoczenia rolnictwa. Popieramy działania rządu i ministra rolnictwa zmierzające do odtworzenia rezerw paszowych i stabilizacji rynku żywnościowego. Jesteśmy za pełną kontrolą importu żywności i rozsądnym eksportem. Nadrzędnym interesem powinna być ochrona rodzimej produkcji rolnej zgodnie ze standardami EWG, ale bez uległości wobec Zachodu. Jesteśmy za wprowadzeniem jeszcze w tym roku niżej opodatkowanego paliwa dla rolnictwa. W trybie pilnym wzywamy rząd do ochrony przemysłu ziemniaczanego i tytoniowego.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#TadeuszKowalczyksFranciszka">W informacji pana wiceprezesa Rady Ministrów Pawła Łączkowskiego brakło zapowiedzi uzdrowienia polityki celnej. Raporty NIK alarmują, że dochody z ceł w niektórych branżach mogłyby być kilka razy wyższe, dotyczy to np. papierosów, alkoholi, elektroniki. Brak informacji dotyczącej zapowiedzi prac rządu nad przebudową transportu drogowego, kolejowego.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#TadeuszKowalczyksFranciszka">Wzywamy rząd do energicznych działań na rzecz rekompensaty strat poniesionych przez Polskę w związku z wojną w Zatoce Perskiej - jest to suma rzędu 2,6 mld dolarów. Wzywamy również rząd do interwencji, aby te polskie przedsiębiorstwa handlowe, które ewentualnie mogą handlować z Irakiem, nie czekały miesiącami na zezwolenia, podczas gdy handlowcy z innych krajów uzyskują te zezwolenia w ciągu dwóch tygodni.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#TadeuszKowalczyksFranciszka">Również straty poniesione przez Polskę w następstwie zjednoczenia Niemiec powinny być do końca wyliczone i energicznie negocjowane, i wyegzekwowane. Tę sprawę przemilcza się wstydliwie. Trzeba upominać się o to, co straciliśmy w następstwie zjednoczenia Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#TadeuszKowalczyksFranciszka">Posłowie Stronnictwa Ludowo-Chrześcijańskiego oczekują od rządu energicznych działań na rzecz rozliczenia do końca i wyegzekwowania strat poniesionych w wyniku rozliczeń w rublach transferowych.</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WiesławChrzanowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WiesławChrzanowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Steinhoffa z Partii Chrześcijańskich Demokratów. Następnym mówcą będzie pan poseł Ryszard Bugaj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JanuszSteinhoff">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Ustosunkowujemy się dzisiaj do informacji o pracach rządu, którą wczoraj przedstawił Wysokiej Izbie wiceprezes Rady Ministrów Paweł Łączkowski. Zważywszy na krótki okres, jaki minął od dnia powołania tego rządu, trudno nie zgodzić się z faktem, że praca, którą ten rząd wykonał, świadczy dobitnie o dynamice jego działania. Koło Poselskie Partii Chrześcijańskich Demokratów przyjmuje to z nadzieją, ufając, że przyspieszenie procesu transformacji gospodarki oraz struktur państwa przybliży osiągnięcie celu, jakim jest Polska silna gospodarczo, Polska zapewniająca poczucie bezpieczeństwa swoim obywatelom, Polska, z którą młode pokolenie będzie wiązało swoją przyszłość. To poczucie odpowiedzialności za nasze państwo i za jego obywateli, o czym mówił wczoraj pan premier Łączkowski, każe nam aktywnie uczestniczyć w kontynuowaniu dzieła podjętego przez rząd pani premier Hanny Suchockiej.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JanuszSteinhoff">Wysoka Izbo! Walka polityczna, w każdym zresztą kraju, rządzi się swoimi prawami. Partia Chrześcijańskich Demokratów zawsze jednak będzie podkreślać, że jest czymś niedopuszczalnym, aby dla doraźnych celów politycznych prowadzić tę walkę w sposób, który może wystawić na szwank interesy naszego państwa. Niestety, podzielamy tutaj opinię rządu, niektóre ugrupowania polityczne wykorzystują obecne strajki jako środek dla realizacji swoich partykularnych celów.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#JanuszSteinhoff">Szanowni Państwo! Nie można sprawy poczucia bezpieczeństwa oddzielić od sprawy poczucia sprawiedliwości. W pełni akceptujemy zapowiedź podjęcia działań zmierzających do usprawnienia postępowań przygotowawczych w poważnych aferach gospodarczych. Należy bowiem, i to podkreślamy bardzo mocno, zdecydowanie położyć kres przeświadczeniu, że w Polsce sprawiedliwość dosięga tylko drobnych złodziei. Z naszych spotkań z wyborcami wynika, że ta sprawa jest jednym z ważniejszych problemów społecznych, z którymi należy w najbliższym czasie się uporać. Oczekujemy, że w odpowiedzi na dzisiejszą debatę Ministerstwo Sprawiedliwości zechce wreszcie przedstawić Wysokiej Izbie stan zaawansowania dochodzeń oraz przewidywany termin wszczęcia procesów w najbardziej opinię publiczną bulwersujących sprawach aferowych.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#JanuszSteinhoff">Z dużym uznaniem przyjęliśmy informację o zakończeniu prac nad rozporządzeniem regulującym zasady dotacji państwowych na szkoły publiczne i prywatne. Uważamy bowiem, że równoprawne traktowanie wszystkich typów szkół jest logiczną konsekwencją oczywistości, iż każda szkoła kształci przyszłego obywatela naszego kraju. Wyrażamy równocześnie nadzieję, że rząd w najbliższym czasie zajmie się również nabrzmiałymi problemami nauki oraz szkolnictwa wyższego, zresztą problemy te sygnalizowaliśmy wielokrotnie, ostatnio przy okazji ustosunkowywania się do exposé pani premier Suchockiej bezpośrednio po powołaniu jej rządu.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#JanuszSteinhoff">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Generalnie akceptuję koncepcję polityki gospodarczej rządu, chciałbym jednak podzielić się pewnymi uwagami, które wynikają z programu przyjętego przez Partię Chrześcijańskich Demokratów. Stwierdzam, że niepokoi zauważona przez nas inercja rządu w rozwiązywaniu problemu reprywatyzacji. Uważamy bowiem, że ten problem rozwiązany być powinien równocześnie z problemem powszechnej prywatyzacji. III Rzeczpospolita nie może przechodzić do porządku nad faktem, że wiele nieprawnie zawłaszczonego mienia nie wraca do prawowitych właścicieli. Nie przesądzamy rozmiarów reprywatyzacji, lecz będziemy domagać się rozwiązania tego problemu w najbliższym czasie.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#JanuszSteinhoff">Uważamy również, że powołanie ministra bez teki do wspierania tzw. małej przedsiębiorczości przyjęto w naszym społeczeństwie z pełną aprobatą. Wydaje się jednak, że w dotychczasowych pracach rządu problem małych przedsiębiorstw rodzinnych nie znalazł jeszcze należnego miejsca. Uważamy, że jest to bardzo istotny problem, że od rozwoju takich przedsiębiorstw jest uzależniona pomyślność znacznej części naszego społeczeństwa. Wydaje się również, że obecnie koniecznie trzeba zastanowić się nad zdynamizowaniem prywatyzacji małych i średnich przedsiębiorstw państwowych, bo niepokoi nas - chciałbym to podkreślić - koncentracja działań resortu przekształceń własnościowych na prywatyzacji dużych przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#JanuszSteinhoff">Wysoka Izbo! Informacja przedstawiona przez wicepremiera Łączkowskiego unaocznia nam ogrom prac, jakim ten rząd musi podołać. Partia Chrześcijańskich Demokratów uważa, że aby usprawnić pracę rządu, a w konsekwencji aby przyspieszyć budowę nowej Polski, w związku z koniecznością zdynamizowania procesu transformacji, konieczne jest wyposażenie tego rządu w uprawnienia do wydawania dekretów z mocą ustawy. Uważamy, że bez tych uprawnień nie można ani sprawnie restrukturyzować gospodarki, ani skutecznie przeciwdziałać patologiom gospodarczym. Oczekujemy w związku z tym od rządu zintensyfikowania prac nad usprawnieniem aparatu państwa. Podkreślaliśmy to wielokrotnie, również odnosząc się do exposé pani premier. Konieczne jest bowiem zwiększenie skuteczności działania przede wszystkim tych instytucji, które w naszym kraju stoją na straży finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#JanuszSteinhoff">Niezbędne jest też pilne odejście od regulacji prawnych właściwych dla państwa scentralizowanego. Oczekujemy w tej materii szybkich inicjatyw ustawodawczych ze strony rządu.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#JanuszSteinhoff">I wreszcie sprawa ostatnia, ale niezmiernie dla nas ważna. Partia Chrześcijańskich Demokratów konsekwentnie wyraża przekonanie, że demokratyczną Polskę można zbudować wyłącznie wówczas, gdy będziemy rozwijali samorządność obywateli, a szczególnie gdy stworzymy samorządowi terytorialnemu dobre warunki pracy. Wiele obserwacji skłania nas jednak do wyrażenia obawy, że proces reform samorządowych w istocie został zatrzymany, a samorząd terytorialny wykorzystywany jest dość jednostronnie. Domagamy się jako ugrupowanie silnie związane z ideą Polski samorządowej, aby rząd niezwłocznie dokonał analizy sytuacji samorządu terytorialnego i przedstawił program rozwoju samorządności - powinien to być jeden z priorytetów w jego działaniu.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#JanuszSteinhoff">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od powołania rządu pani premier Hanny Suchockiej minęło zaledwie kilka tygodni. Są to tygodnie, które przyniosły społeczeństwu nową nadzieję, że można w imię dobra nadrzędnego, w imię interesu narodu przezwyciężyć często partykularne partyjne interesy. Będziemy ten proces wspierać jako partia, która zawsze na plan pierwszy w swoim programie oraz w swoim działaniu wybija poczucie odpowiedzialności za Polskę.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WiesławChrzanowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WiesławChrzanowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Bugaja z Koła Parlamentarnego Unii Pracy. Następnym mówcą będzie pan poseł Tadeusz Lasocki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#RyszardBugaj">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nasza dzisiejsza debata jest w istocie rzeczy debatą o sytuacji kraju, w szczególności o polityce społeczno-gospodarczej i o reakcji polskiego społeczeństwa na tę politykę. Chcieliśmy, taki wniosek zgłosił nasz klub, by ta debata odbyła się przed wakacjami. Sądziliśmy już wtedy, że jest ona nam bardzo potrzebna. Większość posłów, reprezentujących rząd w tej Izbie, nie dopuściła wówczas do tej debaty. Tym bardziej mieliśmy nadzieję, że umieszczenie tego punktu w porządku dziennym obecnego posiedzenia będzie mieć swój ciężar gatunkowy. Sądziliśmy, że rząd potrzebował czasu na to, by Izbie i całemu polskiemu społeczeństwu przedstawić zasadniczą diagnozę sytuacji i zarys programu, którego w końcu, jak sądzę, wszyscy mamy prawo oczekiwać.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#RyszardBugaj">Wielu moich przedmówców powiedziało już bardzo wyraźnie, nie jestem więc w tym oryginalny, że spotkał nas wszystkich niewątpliwy zawód. Takiej pogłębionej diagnozy tego, co się dziś w Polsce dzieje, nie otrzymaliśmy ze strony rządu. Nie otrzymaliśmy także żadnego zarysu programu. Nadal sytuacja nasza jest taka, iż tym, co możemy właściwie wziąć do ręki i potraktować jako program rządu w sprawach społeczno-gospodarczych, jest kilka stron z exposé pani premier. To wszystko, nic ponadto. To stanowczo za mało, to stanowczo poniżej wyzwania, przed jakim dzisiaj Polska stoi.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#RyszardBugaj">Wysoka Izbo! Postawiona przez nasze środowisko diagnoza obecnego stanu polskiego społeczeństwa i polskiej gospodarki jest dość jednoznaczna, formułujemy ją w tej sali nie po raz pierwszy. Sądzimy, że ta fala strajków - rzeczywiście nie masowa, ale odznaczająca się ogromną determinacją, mimo że przecież główne instytucje polskiego życia politycznego tych strajków nie poparły - wyrasta z bardzo głębokich przyczyn: po pierwsze, z wielkiej pauperyzacji ogromnej większości polskiego społeczeństwa; po drugie, z poczucia głębokiej niesprawiedliwości, z poczucia tego, że obywatele w Polsce nie są traktowani równo, że są grupy uprzywilejowane i że są grupy, które w sposób oczywisty dźwigają na swoich ramionach cały ciężar transformacji polskiej gospodarki, kryzysu i błędów polityki gospodarczej. Trudno mi tutaj pominąć to, co mówił pan poseł Król w imieniu Unii Demokratycznej, gdy twierdził, że te postulaty, które się pojawiają, i to zniecierpliwienie, są jak gdyby rezultatem tego zakodowanego przez komunizm stanu psychicznego, w którym ludzie chcą mieć więcej, niż wytwarzają. Nie sądzę, by tak było. Natomiast chciałbym powiedzieć, iż są w Polsce grupy ludzi, których konsumpcja rzeczywiście sięga poziomu tych krajów, które mają dochód narodowy - wprawdzie nie dziesięć razy większy niż w Polsce, bo takich różnic między Polską a najbardziej rozwiniętymi krajami Europy nie ma - na bardzo wysokim poziomie, ale trzeba przecież dostrzec to, co dostrzega ogromna większość społeczeństwa - że ta często bardzo ostentacyjna konsumpcja nie wynika z uczciwej pracy czy uczciwej przedsiębiorczości, lecz jej źródłem jest uchylanie się od podatków, korupcja i bardzo szeroka strefa zjawisk patologicznych w polskiej gospodarce. Jak długo pan poseł Król tego faktu nie dostrzeże, tak długo jego ocena będzie się rozmijać z powszechną oceną polskiego społeczeństwa, a w każdym razie jego większości.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#RyszardBugaj">I sprawa trzecia o ogromnym znaczeniu. Wysoka Izbo, wydaje mi się, że przeważająca większość polskiego społeczeństwa dostrzegła, że nowa klasa polityczna - bo jest to nowa klasa polityczna, nawet jeżeli w tej Izbie zasiada część ludzi, którzy zasiadali tutaj i pełnili prominentne funkcje także w poprzednim systemie - wykazuje zadziwiającą niewrażliwość na postulaty społeczne. Różne sondaże opinii publicznej dostarczają jednoznacznych informacji o tym, czego społeczeństwo oczekuje, jakich zmian oczekuje w polityce gospodarczej. Kampania wyborcza pokazała, że właściwie wszyscy to akceptują, tymczasem program realizowany przez państwo w gospodarce nie zmienia się w żadnym stopniu. Stąd bierze się frustracja, przeświadczenie, że przy pomocy kartki wyborczej nie można zmienić swojej sytuacji, swojego bytu, nie można realnie wpływać na politykę gospodarczą. To jest podglebiem możliwego w Polsce autorytaryzmu. To, jak sądzę, powinniśmy wszyscy wziąć pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#RyszardBugaj">Oczywiście zgadzam się z tymi wszystkimi, którzy mówili, że taką sytuację chcą wykorzystać, by odnieść sukces polityczny, także środowiska nieodpowiedzialne, w sposób niewątpliwy patologiczne czy populistyczne. Co do tego nie może być żadnych wątpliwości, ale taka jest logika, na to nie ma rady. Mówił o tym, moim zdaniem bardzo trafnie, pan poseł Arkuszewski, zwracając uwagę na to, że gdyby tylko działały tego typu siły, nikt by za nimi praktycznie nie szedł i tych problemów by nie było, ale są. Są powody, dla których pierwotnym impulsem jest protest, a dopiero potem są skutki tego protestu i próba jego wykorzystania, często rzeczywiście w sposób demagogiczny.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#RyszardBugaj">Wysoka Izbo! Nasze środowisko uważa, że jesteśmy w okresie, w którym pojawia się, być może, ostatnie ostrzeżenie społeczne. Powinno być ono z najwyższą troską wzięte pod uwagę i przeanalizowane przez wszystkie środowiska polityczne w Polsce w imię poczucia odpowiedzialności za kraj. Jeżeli tego nie uczynimy, rzeczywiście sprawa reform w Polsce może stanąć pod znakiem zapytania, może być przedmiotem gwałtownej kontestacji. Sądzę, że rząd staje przed wyborem. Może próbować kontynuować dotychczasową politykę, bez żadnych istotnych zmian, manipulować, manewrować, robić drobne ustępstwa, zawierać drobne kompromisy w różnych sprawach, broniąc tej zasadniczej linii, którą dotąd utrzymywał. Nie sądzę, byśmy na tej drodze mogli zajść daleko. Ta fala strajków pewnie wkrótce wygaśnie. Ale idąc tą drogą, wkrótce spotkamy się, jak sądzę, z następną falą, według wszelkiego prawdopodobieństwa znacznie silniejszą. Jest druga droga - i właśnie do wkroczenia na tę drogę nasze środowisko już od bardzo dawna namawia rząd i inne odpowiedzialne czynniki w Polsce. Jest to droga nie porzucenia celów transformacji polskiej gospodarki, lecz zmiany środków, zasadniczej korekty programu polityki gospodarczej. I chciałbym powiedzieć z całą odpowiedzialnością - nie jest to problem intelektualny. Najważniejszą sprawą nie jest tutaj wymyślenie czegoś oryginalnego. Problem sprowadza się do tego, czy będziemy zdolni do decyzji politycznych, które utorują drogę korekcie programu gospodarczego. Problem sprowadza się w głównej mierze do tego, czy potrafimy przeciwstawić się pewnym nowym uprzywilejowanym interesom, które w Polsce odgrywają ogromną rolę. Powodują one, powiedzmy to wyraźnie, że są całe wielkie obszary polskiej gospodarki, które właściwie nie partycypują w utrzymywaniu polskiego państwa, nie płacą z różnych powodów podatków. Jeżeli nie zechcemy skutecznie przeciwstawić się temu, to oczywiście nie będziemy mogli dokonać korekty polityki gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#RyszardBugaj">Naszym zdaniem jest sześć, siedem spraw o znaczeniu kluczowym. Jak powiadam, nie jest to problem intelektualny. Po pierwsze, jest kwestia pragmatycznej prywatyzacji, nie ideologicznej, tylko pragmatycznej, takiej, której punktem wyjścia jest przeświadczenie, że sprzedać i sprywatyzować można nie tyle, ile się chce, lecz tyle, ile można sprzedać po cenach, które jakoś odpowiadają wartości tego majątku, bo znajdą się na niego nabywcy. Próby przekroczenia tej granicy obserwujemy w ostatnim okresie. Proces prywatyzacji polskiej gospodarki przebiega bardzo szybko - wystarczy spojrzeć na statystykę - tylko że nie towarzyszą temu, jak na razie, niestety, pozytywne efekty. Jest to prywatyzacja, która dokonuje się jak gdyby za wszelką cenę, na siłę, przez wyzbywanie się majątku narodowego za bezcen. Otóż jeżeli będziemy szli po tej drodze, to ta skala patologii, którą dzisiaj możemy dostrzec chociażby w raporcie NIK, będzie rosła nadal. I nie ma żadnej możliwości, by można się jej było przeciwstawić. To nie kwestia przekupnych urzędników. To nie kwestia ich niesprawności. To kwestia próby sprzedania więcej, niż sprzedać naprawdę można.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#RyszardBugaj">Z tą sprawą pierwszą - pozwolę sobie jeszcze przez moment na tym się zatrzymać - wiążą się także inne, motywowane w istocie rzeczy ideologicznie tendencje w polityce gospodarczej. Czym jest w rzeczywistości zakładanie na siłę jednoosobowych spółek skarbu państwa? Czy ktokolwiek może uczciwie powiedzieć, że prowadzi to do większej sprawności zarządzania tymi przedsiębiorstwami? Z całą pewnością prowadzi to do uprzywilejowania pewnej grupy, co do tego nie może być żadnej wątpliwości, ale nie widać elementów większej sprawności w tych spółkach. Akcentowanie tego jest rezultatem przede wszystkim forsowania czysto ideologicznego punktu widzenia.</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#RyszardBugaj">Sprawa druga. Naszym zdaniem polityka pieniężno-dochodowa musi ulec rozluźnieniu. Nie ukrywamy, że wiąże się to z pewnym ryzykiem, ale jest to ryzyko znacznie mniejsze niż kontynuowanie obecnej polityki. Sytuacja jest przecież taka, że ogromna większość przedsiębiorstw nie wykorzystuje swoich zdolności produkcyjnych. To oznacza, że ponosi ogromne koszty stałe, które rozkładają się na koszty jednostkowe. Ten właśnie fakt jest dzisiaj dla tendencji inflacyjnych faktem decydującym. I jest także w związku z tym nadzieja, że pobudzenie popytu na produkty krajowe nie musi wywołać silnej reakcji inflacyjnej. Tą właśnie drogą, jak sądzę, powinniśmy - nie bez ostrożności, oczywiście - zmierzać.</u>
          <u xml:id="u-72.9" who="#RyszardBugaj">Sprawa trzecia. Jest to sprawa wyrównania warunków funkcjonowania przedsiębiorstw należących do różnych sektorów. Każdy, kto zajrzy do sprawozdania finansowego rządu, wie, że obciążenie sektora państwowego jest tak duże, że w istocie rzeczy oznacza to także, że dochody pracowników w sektorze państwowym muszą być dyskryminowane, zapewne nie ma tam nadziei i szansy na istotny wzrost dochodów. Jeżeli tego nie zlikwidujemy, to nie zlikwidujemy także jednego z niesłychanie ważnych powodów społecznego sprzeciwu i buntu.</u>
          <u xml:id="u-72.10" who="#RyszardBugaj">Sprawa następna - ochrona rynku krajowego. Znowu problem nie polega na tym, by sięgać po środki ekstremalne; jesteśmy związani porozumieniem ze Wspólnotami Europejskimi. Chodzi o to, by w ramach tego porozumienia wykorzystać wszystkie instrumenty, które są dostępne. Dlaczego tego nie robimy? Myślę, że z różnych powodów, i z powodu układu interesów, i z pobudek ideologicznych. Na pewno jednak nie jest to sprawa pryncypialna, wiążąca się z pytaniem o to, czy chcemy mieć rynek w gospodarce, czy nie chcemy, tylko z pytaniem, w jakiej formie chcemy, aby on był urzeczywistniany w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-72.11" who="#RyszardBugaj">Sprawa budżetu. Z prawdziwą przykrością trzeba stwierdzić, że z tej mównicy nie dalej jak trzy miesiące temu główni sternicy polskiej gospodarki rekomendowali tej Izbie uchwalenie budżetu w takim kształcie, w jakim został on uchwalony. Dzisiaj mówią, że nie ma wyjścia, trzeba budżet zmienić. Wiedzieliśmy, że budżet jest absolutnie nie do utrzymania, że trzeba będzie go zmienić. Ale dzisiaj stoimy przed pytaniem: Jak dalece go zmienić? Jeżeli będziemy próbowali utrzymać się w tym porządku, jaki jest zalecany przez ortodoksyjne myślenie monetarne, w pełni monetarnie sfinansować deficyt budżetu państwa, to jest nikła szansa, byśmy mogli uzyskać efekt, który będzie społecznie akceptowany, w szczególności z punktu widzenia recesji, z punktu widzenia całej sfery budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-72.12" who="#RyszardBugaj">I ostatnia kwestia... Przepraszam, panie marszałku, proszę tylko o przedłużenie czasu o minutę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WiesławChrzanowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#RyszardBugaj">Kwestia budowy administracji - w istocie wielkim problemem jest kryzys polskiej administracji, w tym administracji gospodarczej. Pan poseł Glapiński nawoływał tu do tego, by przede wszystkim angażować nowych ludzi, by to połączyć z nurtem dekomunizacji. Mam zasadnicze wątpliwości. Chciałbym przypomnieć panu posłowi Glapińskiemu, który jest teraz nieobecny, że Ministerstwo Przekształceń Własnościowych, o ile wiem, zrealizowało ten program. Są tam tylko nowe kadry, zupełnie brak starej nomenklatury, a co się dzieje w tym ministerstwie, to dość dobrze obrazuje ostatni raport NIK. Widać nie jest to wystarczający środek działania, potrzebne są inne środki, bardziej zasadnicze, a przede wszystkim kontrola nad administracją państwową i odpowiedni system prawny.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#RyszardBugaj">Wysoka Izbo! Nasze środowisko chciałoby sprzyjać wszelkimi możliwymi środkami ewolucji programu gospodarczego rządu. Sądzimy, że to, co jest niezbędne, co głosimy od dwóch lat, kontrakt społeczny...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WiesławChrzanowski">Panie pośle, proszę już kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#RyszardBugaj">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#RyszardBugaj">Kontrakt społeczny i pakt społeczny są właściwie jedyną drogą, którą możemy zmierzać. Ale powiem bardzo wyraźnie: sądząc nie tylko z wypowiedzi pana wicepremiera Łączkowskiego, ale i z reakcji, które do nas docierają, dotyczących działań rządu, zamierzeń rządu, nie widzimy, niestety, powodu do daleko idącego optymizmu. Sugerujemy, by jednak w sposób zasadniczy sytuacja, która zaistniała dziś w Polsce, była przez większość parlamentarną i przez rząd ponownie przemyślana.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WiesławChrzanowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WiesławChrzanowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Lasockiego z Koła Poselskiego Chrześcijańskiej Demokracji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#TadeuszLasocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sytuacja gospodarcza i społeczna kraju uwarunkowana jest wieloma złożonymi przyczynami, z których do najważniejszych można zaliczyć kilkudziesięcioletnie zaniedbania w sferze gospodarczej, zmęczenie i zniecierpliwienie społeczeństwa, a przede wszystkim zdezorientowanie brakiem wyraźnego, jasnego czy zrozumiałego dla każdego przeciętnego człowieka programu gospodarczego i społecznego. Zdaniem Chrześcijańskiej Demokracji w warunkach Polski ze względów naturalnych rolnictwo powinno być wykorzystane jako siła sprawcza rozwoju gospodarczego. W tym też względzie spełnia ono wszystkie uwarunkowania. Ważne jest również ze względu na podpisaną umowę o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi. O tym mówiono na poprzednich posiedzeniach Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#TadeuszLasocki">Polska gospodarka, w tym również rolnictwo, powinna mieć ogólnie akceptowany program. Należy tu zwrócić szczególną uwagę na infrastrukturę podstawową, która będzie służyć ochronie walorów naturalnych kraju, naturalnych ekosystemów, zasobów wody, zasobów leśnych. Powinien to być program, który nie zniszczy wsi, zachowa gospodarstwa rodzinne, który będzie sprzyjał produkcji żywności o najwyższej wartości biologicznej. To powinno być polskim atutem sprzyjającym powstawaniu podmiotów obsługujących wieś, przetwórstwa rolno-spożywczego, przede wszystkim prywatnego oraz spółdzielczego, podmiotów, które będą zainteresowane tworzeniem własnej, stabilnej, nowoczesnej bazy surowcowej. Zakładom tym będzie opłacało się dbać o tę bazę, zabiegać o rolników.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#TadeuszLasocki">Bardzo ważną rolę w obsłudze wsi może odegrać polskie rzemiosło, dotychczas, niestety, nie doceniane. W produkcji rolnej trzeba jak najlepiej wykorzystać naturalne warunki poszczególnych regionów Polski. Tu konieczna wydaje się zmiana systemu zarządzania. To wojewoda powinien tworzyć plan gospodarczy i społeczny dla regionu i planować budżet, opierając się na programie rządowym, na instrumentach polityki rządu. Tak oczywiście nie jest.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#TadeuszLasocki">Na wsi warunki życia są znacznie gorsze aniżeli gdzie indziej. Wieś powinna być zdrowa i wykształcona. Na przykład szkoły rolnicze są gorsze, dlatego że są rolnicze; są gorzej wyposażone, nie doinwestowane, młodzież za własne pieniądze kupuje węgiel, pomoce dydaktyczne, z roku na rok stosuje się coraz większe ograniczenia w programie nauczania z powodu braku środków. Na przykład ministerstwo rolnictwa wydało zarządzenie mówiące o tym, że dziewczęta nie mogą zdobywać np. prawa jazdy kategorii D w ramach programu nauczania.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#TadeuszLasocki">Rząd musi sprzyjać powstawaniu tzw. klasy średniej. Temu służyć powinny odpowiednie instrumenty oddziaływania państwa na gospodarkę, w tym odpowiednia polityka kredytowa, podatkowa, pomoc prawno-organizacyjna ze strony rządu. Bardzo ważne jest prywatyzowanie przedsiębiorstw państwowych, jednak przekształcenia własnościowe muszą być zgodne z interesami załóg tych przedsiębiorstw, muszą być akceptowane. To pierwszy warunek powodzenia.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#TadeuszLasocki">Odnośnie do strajków i protestów. Jeśli są one uzasadnione i zgodne z prawem, to rząd musi zdecydowanie rozliczać winnych, którzy do nich doprowadzili. Jeśli natomiast strajki są nieuzasadnione, bezprawne, rząd musi być stanowczy, ponieważ kliki dla własnej prywaty zniszczą kraj.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#TadeuszLasocki">Jeśli chodzi o środki przekazu. Rzetelna informacja służąca Polsce jest potrzebna. Ostatnio w środkach przekazu dużo mówi się o różnych aferach gospodarczych. Wiadomo, jak odbierane są takie informacje przez ludzi, którzy liczą grosze na chleb. Tymczasem rząd od czasu do czasu spokojnie stwierdza, że to wszystko jest normalne, ponieważ afery mają miejsce na całym świecie. Reakcja odbiorców w takiej sytuacji jest znana i usprawiedliwiona.</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#TadeuszLasocki">Kraj może być zmieniany w atmosferze budowania zgody społecznej. Jest jeden kraj, jeden naród. Niepokoić może etykietowanie czy szufladkowanie ludzi przez pewne kliki czy partie tylko dla osiągnięcia własnego interesu, aby podzielonym narodem można było łatwiej rządzić zgodnie z własnym, jak powiedziałem, prywatnym interesem.</u>
          <u xml:id="u-78.8" who="#TadeuszLasocki">Posłowie Chrześcijańskiej Demokracji oczekują na program rządu z nadzieją, że będzie to program na miarę czasu i dobrze służący Polsce.</u>
          <u xml:id="u-78.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WiesławChrzanowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WiesławChrzanowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Korwin-Mikke z Koła Poselskiego Unii Polityki Realnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#JanuszKorwinMikke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie mieliśmy wielkich złudzeń co do działań obecnego rządu, aczkolwiek sami namawialiśmy ZChN i Unię Demokratyczną do zakopania topora wojennego, z tym że liczyliśmy, iż nastąpi porozumienie liberałów z Unii Demokratycznej i liberałów z ZChN, tymczasem mamy sojusz socjalistów międzynarodowych z narodowymi socjalistami. Jeżeli czytamy wszelako w wystąpieniu pana premiera zwrot: „spójność proponowanych zmian systemowych”, to traktujemy to jednak jako dobry dowcip.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#JanuszKorwinMikke">W odróżnieniu od niektórych partii nie staramy się tego rządu, broń Boże, obalić - acz nie ma on już w tej chwili większości w tej Izbie, albowiem my nie musimy tak jak niektóre partie deklarować poparcia dla rządu w zamian za teki ministerialne, ponieważ Unia Polityki Realnej ma zakaz zajmowania stanowisk ministrów w rządzie socjalistycznym.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#JanuszKorwinMikke">Jeżeli mówimy o socjalizmie, to zwracam uwagę nie tylko na praktykę, ale i na retorykę. Wypowiedź Wielce Czcigodnego Pana Premiera czytaliśmy uważnie: „niektóre środowiska pracownicze”, „szczególny interes pracowniczy” itd. - nie będę tego już cytował. Zwracam uwagę, że głównym narzędziem, którym socjaliści rozbijają spójność społeczeństwa, czy narodu, jest stworzenie fikcji tzw. „człowieka pracy”, czyli tej 1/3 człowieka między godziną 7 a 15 (czy między 8 a 16), w której interes tej 1/3 człowieka jest ważniejszy niż pozostałych 2/3 człowieka.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#JanuszKorwinMikke">Wiadomo dokładnie, że ten interes jest całkowicie sprzeczny z interesem człowieka jako całości, bo jeżeli ten „człowiek pracy” dostanie więcej o milion, to za chwilę straci co najmniej 1,4 mln, bo inny „człowiek pracy” też zarobi więcej i od tego rząd sobie naliczy jeszcze podatek, więc kupując towar będzie musiał dopłacić więcej, niż sam zarobił. Dlatego też stworzono fikcję „człowieka pracy”, którą teraz nota bene partia, która szła do wyborów mówiąc, że „będzie budowała kapitalizm” - partia, która teraz, ponieważ nie dostała stanowisk ministrów, próbuje zrobić rewolucję, próbując właśnie podbechtywać tego „człowieka pracy” - próbuje tę fikcję socjalistyczną podtrzymywać. To budzi nasze wręcz przerażenie.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#JanuszKorwinMikke">I jeżeli ktoś mówi, że „człowiek pracy” ma rządzić, to zastanawiam się, co ma robić rząd. Otóż - cytuję tutaj pana premiera - rząd w tej chwili „podjął pracę w dziedzinie budownictwa”. Wobec tego chcę zapewnić pana wicepremiera, którego tutaj nie ma, że budownictwem zajmują się architekci, inżynierowie, projektanci, kapitaliści, murarze, tynkarze, zbrojarze itd., ale nie rząd!</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#JanuszKorwinMikke">Chciałem tutaj zacytować słowa Winstona Churchilla, który kiedy socjaliści dorwali się do władzy w 1948 r. i niszczyli imperium brytyjskie, wygłosił przemówienie, w którym stwierdził: „Socjalistyczny minister budownictwa powiedział, że dzięki pomocy rządu wybudowano 28 tys. mieszkań. Chciałem przypomnieć, że w roku 1938 bez pomocy rządu wybudowano 65 tys. mieszkań”.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#JanuszKorwinMikke">My nie chcemy, żeby rząd zajmował się budownictwem. Chcemy tylko, żeby rząd przestał ludziom przeszkadzać.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#JanuszKorwinMikke">Jeżeli czytamy, że rząd „pracuje nad ustawą o intensyfikacji działalności kulturalnej”, to dokładnie przypominają się czasy komuny, kiedy jak brakowało butów, to KC podejmował uchwałę „w celu intensyfikacji produkcji butów”.</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#JanuszKorwinMikke">Zwracamy również uwagę, że główną część sprawozdania zajęło to, że „trwają prace nad tworzeniem ustaw”. Chcę zauważyć, że od tworzenia ustaw jest ciało ustawodawcze, czyli Sejm, natomiast my byśmy chcieli, żeby rząd zajął się wykonywaniem ustaw, żeby to wszystko jakoś grało. To nie bardzo widać, o czym będę mówił dalej.</u>
          <u xml:id="u-80.10" who="#JanuszKorwinMikke">Trwa nadal ręczne sterowanie. Zamiast obniżki ceny paliw mówi się, że chłopi dostaną obniżkę oleju napędowego, co będzie, jak rozumiem, wymagało postanowienia granicy celnej między Polską Ludową a Polską Mieszczańską, bo nie wiem, jak się będzie kontrolowało, żeby ten olej napędowy nie był wykorzystywany przez nierolników.</u>
          <u xml:id="u-80.11" who="#JanuszKorwinMikke">Jeżeli widzimy tak zwany rząd liberalny, którego minister pojawia się w telewizji i mówi, że problem kopalń został załatwiony w ten sposób, że utworzy się grupy kopalń (najsłabsze i najmocniejsze w jednej grupie), z kilku tych grupek potem się stworzy kartel - a przedstawiciel NSZZ „Solidarność” nie chce tego, bo mówi, że „już zjednoczenia przerabialiśmy” i chce wolnego rynku na węgiel - to pytam się: gdzie są liberałowie? Czy w związkach zawodowych, czy w rządzie?</u>
          <u xml:id="u-80.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-80.13" who="#JanuszKorwinMikke">Jeżeli czytam o prywatyzacji powszechnej, że powstaną znowu zjednoczenia - bo tak je trzeba nazwać - a własność będzie rozproszona między 20 milionów właścicieli, to my już mieliśmy PRL. Była to spółdzielnia, gdzie było 30 milionów właścicieli, zarządzana przez urzędników.</u>
          <u xml:id="u-80.14" who="#JanuszKorwinMikke">Co więcej, nadal mają być wyceny przedsiębiorstw, które muszą doprowadzić do nadużyć. Nam jest wszystko jedno, czy nadużycia robi minister Lewandowski, czy tylko nie jest on w stanie dopilnować, żeby inni ich nie robili. To jest nieuniknione. Jeżeli chcemy koncesji, jeżeli chcemy wyceny, to muszą być nadużycia.</u>
          <u xml:id="u-80.15" who="#JanuszKorwinMikke">Również zwracamy uwagę, że sytuacja na rynku pieniężnym jest dramatyczna. Pytam się: skąd banki mają pieniądze? Wzięliśmy przed chwilą tutaj wypłaty i pieniądze na biura poselskie. Wszystko to było w nowiusieńkich banknotach milionowych, prawda? Rząd nadal drukuje pieniądze. Do czerwca był wstrzymany druk, teraz znowu nastąpił dodruk pieniądza. Deficyt wyniesie nie 90 bln, tylko wyniesie według naszych obliczeń co najmniej około 130 bln.</u>
          <u xml:id="u-80.16" who="#JanuszKorwinMikke">A skąd w ogóle banki mają brać pieniądze, skoro obiecały ludziom, że jak wpłacą na konta długoterminowe, to dostaną 40 czy 50%; natomiast kredytów banki prawie nie udzielają. To skąd mają banki brać pieniądze?!?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WiesławChrzanowski">Panie pośle, zwracam uwagę, że czas już minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#JanuszKorwinMikke">Mam już ostatnią stronę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WiesławChrzanowski">Proszę bardzo. Proszę jednak pamiętać, że czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JanuszKorwinMikke">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JanuszKorwinMikke">Tak że pytam się: czy rząd, który podjął się wykonywać ustawy, ma zamiar wykonać ustawę budżetową czy nie?</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#JanuszKorwinMikke">Jeśli mówimy o ręcznym sterowaniu, to ręczne sterowanie dotyczy również kursu dolara. Na przykład w telewizji przed tygodniem mówiono, że z powodu sztucznego kursu rubla Polska straciła 6 bln zł. Pytam się: skoro rząd w tej chwili ręcznie steruje dolarem, to ile tracimy dziennie na skutek tego ręcznego sterowania dolarem? Dokładnie: dziennie!</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#JanuszKorwinMikke">Mówi się również, że rośnie przestępczość. Czy rząd mówi o zwalczaniu przestępczości? Nie, rząd chce znieść karę śmierci. W rządzie jest pan Rokita, który był odpowiedzialny za amnestię i za politykę tolerancji w stosunku do przestępców. Czy ten rząd wykonuje to, czego chcą ludzie? Nie.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#JanuszKorwinMikke">Chcę przypomnieć, że wszystkie swobody, cała liberalizacja, wolny kurs dolara, wolność paszportowa, swoboda prowadzenia działalności gospodarczej oraz wolny rynek rolny wprowadzone zostały jeszcze za rządów pana Rakowskiego. Dalsze rządy tego nie wprowadzały, tylko wręcz przeciwnie: odchodziły od wolnego rynku i stąd te kłopoty. Domagamy się - i tu już kończę, panie marszałku - krótko mówiąc, wolnego rynku; domagamy się, żeby na rynku rządził konsument, a nie urzędnik albo „człowiek pracy”. Do tego trzeba na rynek dopuścić obcy pieniądz i obce banki, żeby kredyt wynosił 10 czy 11%, jak na całym świecie, a nie 40 czy 50%. Domagamy się wprowadzenia funduszu emerytalnego niezależnego od rządu, bo inaczej rząd znowu okradnie ludzi. Domagamy się, na koniec, obniżki podatków. Dopóki będą takie podatki, gospodarka nasza będzie zarzynana i musi być zarzynana. Każdy rząd konserwatywny i liberalny zaczyna od obniżki podatków. Ten rząd postępuje na odwrót - i doprowadzi Polskę do katastrofy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WiesławChrzanowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WiesławChrzanowski">Po wystąpieniach w imieniu klubów i kół poselskich udzielam głosu panu wicepremierowi Henrykowi Goryszewskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#HenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wysłuchałem dotychczasowej części dyskusji i po jej przebiegu stawiam sobie pytanie, które dla mnie było oczywiste już w momencie, kiedy dostałem do ręki program obecnego posiedzenia Sejmu: Po co jest potrzebne w ogóle sprawozdanie rządu z przebiegu prac i kto jest tym zainteresowany? Kiedy pan premier Łączkowski zaczął wczoraj przemawiać, na sali pozostała mniej więcej 1/3 posłów, około 160, podczas gdy wcześniej około 370 posłów uczestniczyło w długotrwałych bojach o porządek dzienny. Dzisiaj widzę też, że autorzy najbardziej bojowych przemówień wyszli natychmiast - z wyjątkiem pana posła Glapińskiego - po ich wygłoszeniu.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#HenrykGoryszewski"> Nawiasem mówiąc, panie pośle, jeśli pan zechce mnie uszczypać, to się pan przekona, że nie zniknąłem w trójkącie bermudzkim i nadal jestem człowiekiem z duszą i ciałem.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#HenrykGoryszewski">Otóż chciałem, panie i panowie posłowie, powiedzieć, że rząd, każdy rząd parlamentarny, swój program polityczny, w tym również swój program gospodarczy, przedstawia w exposé. I jeżeli parlament chce, żeby rząd pracował, to nie może oczekiwać, że na co którymś posiedzeniu parlamentu - najlepiej niemal na każdym - rząd będzie na nowo przedstawiał swój program gospodarczy, polityczny, społeczny czy jakikolwiek inny. Pani premier Suchocka mówiła, że rząd przedstawi program gospodarczy w ciągu trzech miesięcy. Proszę wziąć exposé do ręki i przypomnieć sobie, co tam było napisane.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#HenrykGoryszewski">Tylko jestem przekonany, że nikt w tej chwili tego nie pamięta, co pani premier Suchocka mówiła wówczas, 11 lipca. Te 3 miesiące nie zostały wzięte z powietrza i nie pojawiły się dlatego, że jest to jeden kwartał albo - być może - kabalistyczna cyfra. Chodziło o to, że owe 3 miesiące upływają we wrześniu, a 30 września jest terminem, w którym ten rząd - tak jak każdy inny, póki będzie obowiązywało obecne Prawo budżetowe - jest zobowiązany przedstawić założenia polityki społeczno-gospodarczej. Wówczas, za miesiąc, ta debata się powtórzy i być może wtedy panie i panowie posłowie zdradzą nieco większe zainteresowanie. Odnoszę bowiem wrażenie, że ci, którzy chcieli dzisiejszej debaty, chcieli jej nie po to, żeby usłyszeć, co rząd zamierza robić i co rząd robi, bo to było przedstawione. Dzisiaj jedni mają pretensję, że pan premier Łączkowski nie mówił, co rząd będzie robił i co rząd myśli, a drudzy mają pretensję, że nie mówił, co rząd robi. Mówił, co rząd robi. Bardzo dokładnie przedstawił, czym rząd zajmował się do tej pory i czym się zajmuje dziś lub będzie zajmował jutro. Odnoszę więc wrażenie, panie i panowie posłowie, że chcieliście - co niektórzy chcieli - po prostu pogadać o tym rządzie. Proszę bardzo. Poza tym, jeśli już, to dobrze byłoby wiedzieć, panie i panowie posłowie, co się mówi, i jakoś racjonalnie ten rząd atakować. Bo jeżeli pan poseł Korwin-Mikke mówi, że rząd chce znieść karę śmierci, bo w rządzie jest pan poseł Rokita, to wstanie na przykład pan poseł Klata i powie, że ten rząd nie chce znosić kary śmierci, ponieważ jest w nim Henryk Goryszewski.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Ale pan Dyka chce.)</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#HenrykGoryszewski">Nieważne, czy pan Dyka chce czy nie - ten rząd, w którym ja jestem, nie będzie występował o zniesienie kary śmierci.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#HenrykGoryszewski">Ręczne sterowanie dolarem i inne takie sprawy. Nie będę już na ten temat mówił, bo to są naprawdę kwestie niemal żałosne.</u>
          <u xml:id="u-86.9" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-86.10" who="#HenrykGoryszewski">Chwileczkę. Dojdę i do lewicy, powolutku, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-86.11" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-86.12" who="#HenrykGoryszewski"> Dojdę, dobiorę się i do tego.</u>
          <u xml:id="u-86.13" who="#HenrykGoryszewski">Zbyt płytka informacja opisowa. Mówiłem o tym, oczywiście. W sytuacji, kiedy rząd program gospodarczy na następny rok, na podstawie którego będzie opracowywany budżet, przedstawi Wysokiej Izbie za miesiąc, i rząd nad tym pracuje, to sądzę, że lepiej się stało, iż rząd przedstawił Wysokiej Izbie to, czym obecnie się zajmuje.</u>
          <u xml:id="u-86.14" who="#HenrykGoryszewski">Pan poseł Glapiński pytał, czy rząd zamierza tworzyć ministerstwo gospodarki i czy prowadzi politykę antyinflacyjną. Panie pośle, sytuacja jest taka, że zwolennicy polityki antyinflacyjnej uważają, iż rząd prowadzi ją tylko wtedy, jeżeli postępuje zgodnie z ich życzeniami, a każda inna polityka jest polityką prorecesyjną. To samo dotyczy zwolenników monetaryzmu: gdyby tu był pan poseł Dąbrowski, to atakowałby mnie - tak jak atakuje w prasie - że jest to odejście od kanonów Sachsa, a ja słyszałem od kogo innego, że podobno ten rząd kontynuuje kanony Sachsa. To jest właśnie takie patrzenie - przez osobisty pryzmat. Jak rząd robi to, co ja chcę, to rząd ma program; jak rząd postępuje inaczej, to nie ma programu. Tworzyć ministerstwo gospodarki? Proszę państwa, pan premier Olszewski zapowiedział utworzenie ministerstwa gospodarki. Minęło 6 miesięcy, ministerstwo nie zostało utworzone. Bardzo więc prosiłbym, żeby pan, panie pośle, powiedział mi, gdzie mogę znaleźć projekt ustawy o ministerstwie gospodarki, bo, jak dotąd...</u>
          <u xml:id="u-86.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-86.16" who="#HenrykGoryszewski">... wiem tylko tyle, że jest pewna angielska spółka konsultingowa, która zajmuje się wstępnym rozpoznawaniem sytuacji w odniesieniu do problemu utworzenia w Polsce ministerstwa gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-86.17" who="#HenrykGoryszewski">Pan poseł Arkuszewski pyta - dotyczy to przedsiębiorstw państwowych - w którą stronę zamierza iść rząd. Panie pośle Arkuszewski, niech pan po prostu zapozna się z treścią paktu o przedsiębiorstwie i będzie pan wiedział, w którą stronę rząd zamierza iść. Trzeba to tylko przeczytać.</u>
          <u xml:id="u-86.18" who="#HenrykGoryszewski">Co z górnictwem, z przemysłem zbrojeniowym? Rząd nie ma programu i nie ma polityki... Pan premier Łączkowski mówił o studiach sektorowych; część z nich jest w toku, część - jak te, które dotyczą hutnictwa - została przyjęta, w fazie opracowania autorskiego, na początku sierpnia i w normalnym trybie została przedstawiona Komitetowi Ekonomicznemu Rady Ministrów i Radzie Ministrów. I jeżeli określenie zasad, kierunków, priorytetów polityki przemysłowej będzie się mieściło wyłącznie w sferze kompetencji rządu, to właśnie uchwała czy rozporządzenie Rady Ministrów będzie tym aktem, który określi politykę przemysłową w danej dziedzinie. Jeżeli natomiast dla określenia tej polityki będzie potrzebna ingerencja Sejmu, to zwrócimy się do Sejmu o taką ingerencję prawną, tak jak zwracamy się o nią w odniesieniu do kwestii prywatyzacji czy restrukturyzacji zadłużenia przedsiębiorstw państwowych. Nawiasem mówiąc, panie pośle Korwin-Mikke, po 7 miesiącach pracy w Sejmie dobrze byłoby wiedzieć, że rząd ma prawo do inicjatywy ustawodawczej i kiedy mówi o pracy nad ustawą, to znaczy, że konsumuje swoje prawo do inicjatywy ustawodawczej. Nie tworzy natomiast, panie pośle, ustaw - dobrze byłoby o tym wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-86.19" who="#HenrykGoryszewski">Jeżeli pan poseł Arkuszewski mówi: Nie wiem, jakie są zamierzenia rządu w sferze cięć budżetowych, to odpowiadam - dowie się niedługo. Tak, oczywiście, bo kiedy Sejm się dowiaduje? Nie wtedy, kiedy rząd zaczyna się zastanawiać, z jaką inicjatywą ustawodawczą ma przyjść do Sejmu, tylko wtedy, kiedy stanowisko rządowe zostanie wypracowane i przedstawione Sejmowi jako propozycja. W innym wypadku musielibyśmy Sejm zamienić w rząd i zapraszać na przykład pana posła Arkuszewskiego albo innych posłów na posiedzenia rządu i razem się zastanawiać, ale wtedy byłby to inny skład rządu. Zdaje mi się, że przynajmniej w tej dziedzinie będą miał poparcie pana posła Korwin-Mikke jako najbardziej sztandarowego zwolennika podziału władz.</u>
          <u xml:id="u-86.20" who="#HenrykGoryszewski">Rzeczywiście, rząd pana premiera Olszewskiego pozostawił 13 bln zł deficytu, może trochę więcej. Ale, panie pośle Glapiński, przecież pan wie równie dobrze jak ja, że owe 26 bln zł przewidziane w budżecie muszą rzutować na wysokość deficytu, że odłożone płatności także muszą rzutować na wysokość deficytu. Przecież od razu zakładaliśmy, że one będą uruchomione dopiero w drugiej połowie roku, mówiłem o tym z tego miejsca w czasie debaty nad budżetem. Można sięgnąć do moich wypowiedzi jako posła i jako ówczesnego przewodniczącego komisji budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-86.21" who="#HenrykGoryszewski">Pan poseł Bugaj, broniąc rynku krajowego, co jest mi bardzo bliskie, pyta, dlaczego nie wykorzystuje się instrumentów ochrony tego rynku, które są dopuszczalne w świetle postanowień traktatu o stowarzyszeniu z EWG. Będę bardzo zobowiązany, jeżeli pan poseł Bugaj powie mi, jakie jeszcze instrumenty należy zastosować. Proszę o to bardzo, bo inaczej będą to po prostu slogany, gdyż stosujemy te instrumenty - przykład stanowi i polityka ręcznie sterowanego kursu walutowego, i polityka celna. Nawiasem mówiąc, pan poseł Glapiński zgłosił zarzuty dotyczące polityki celnej. Otóż chciałem pana zapewnić, że nie zmieniliśmy taryf celnych, które były stosowane przez 6 miesięcy przez rząd, w którym pan uczestniczył, i przez 12 miesięcy przez rząd poprzedni, a pan był również jego członkiem.</u>
          <u xml:id="u-86.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-86.23" who="#HenrykGoryszewski"> Nie do mnie więc należy kierować te zarzuty.</u>
          <u xml:id="u-86.24" who="#HenrykGoryszewski">Pan poseł Stefaniuk mówił o farmeryzacji rolnictwa. Naprawdę jestem tym zaskoczony, bo o ile wiem, o farmeryzacji rolnictwa mówił jeden z komentatorów prasowych czy też radiowych, natomiast minister mojego rządu mówił o czym innym i dobrze jest, panowie posłowie, słuchać i starać się zrozumieć, o czym mówi mówca, a nie słuchać tak, żeby słyszeć to, co by się chciało usłyszeć. Minister mówił o indywidualnych, rodzinnych gospodarstwach chłopskich jako podstawie ustroju rolnego w Polsce. Rozumiem, że niektórzy posłowie, którzy zrobili swoje kariery na przykład na kółkach rolniczych lub pegeerach, marzą o tym, żeby utrzymać tę strukturę rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-86.25" who="#komentarz">(Protesty na sali)</u>
          <u xml:id="u-86.26" who="#komentarz">(Poseł Wanda Sokołowska: Pan zapomina, kim pan jest!)</u>
          <u xml:id="u-86.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WiesławChrzanowski">Proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#HenrykGoryszewski">Bardzo lubię właśnie takie okrzyki z lewej strony sali.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#komentarz">(Poseł Jacek Soska: Z prawej też.)</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WiesławChrzanowski">Proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#HenrykGoryszewski">Kolejna sprawa - jednoosobowe spółki skarbu państwa nie przynoszą żadnych zmian organizacyjnych. Otóż przynoszą, i to bardzo istotne. Pojawia się autentyczny, na razie państwowy - ale otwiera się możliwość, że będzie to prywatny - właściciel w tych spółkach jako gestor majątku spółki. I to jest istotna zmiana.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#HenrykGoryszewski">Jeżeli chodzi o zaniżanie wartości rynkowej, to chciałbym wyjaśnić, że zgodnie z elementarnymi prawami ekonomii, elementarną wiedzą ekonomiczną, zaniżona wartość rynkowa ma miejsce wtedy, jeżeli na rynku jest ktoś, kto daje za to tysiąc, a ja to sprzedam komuś za 500.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#komentarz">(Poseł Jacek Soska: 999.)</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#HenrykGoryszewski">Za 999, tak. Jeżeli mi pan czy pański kolega klubowy udowodni, panie pośle, że ktoś za zakłady w Kwidzynie dawał 30 bln zł więcej, wtedy przyznam, że rzeczywiście była zaniżona wartość rynkowa tych zakładów.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#komentarz">(Głos z sali: I co z tego?)</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#HenrykGoryszewski">Niech pan udowodni po prostu, że tak było.</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#HenrykGoryszewski">Pan poseł Skorecki mówi, że prywatyzacja powszechna może prowadzić do nieobliczalnych afer. O prywatyzacji powszechnej porozmawiamy wtedy, kiedy pan poseł Skorecki przeczyta dokumenty, które już trafiły do Sejmu, bo jak na razie, to się posługujemy ogólnikami. Nie wiem, czy są one rozprowadzone, bo jeszcze jako poseł tych dokumentów nie miałem w ręku. Naprawdę nie wiem, dlaczego prywatyzacja powszechna, narodowe fundusze inwestycyjne zarządzane przez urzędników, podobno państwowych, mają prowadzić do nieobliczalnych afer, a zarządzanie skarbem państwa przez tych samych urzędników państwowych nie ma prowadzić do tych afer. Jeśli ktoś mi udowodni to, przyznam rację.</u>
          <u xml:id="u-90.7" who="#HenrykGoryszewski">Trzeba rozluźnić, ale ostrożnie, politykę pieniężno-kredytową, stwierdził pan poseł Bugaj, którego bardzo profesjonalnego przemówienia z uwagą wysłuchałem. Być może, że pan poseł Korwin-Mikke z tego powodu powiedział o mnie, że jestem... Kim? Socjalistą narodowym, tak?</u>
          <u xml:id="u-90.8" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Dokładnie tak.)</u>
          <u xml:id="u-90.9" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-90.10" who="#HenrykGoryszewski">Otóż rzeczywiście trzeba rozluźnić tę politykę i należy to uczynić ostrożnie. Możemy się różnić co do oceny tej ostrożności - czy to jest ostrożne czy nie - rozluźnia się jednak tę politykę. Trzeba również - dotyczy to zwłaszcza posłów, którzy są w komisji budżetowej - wiedzieć o tym, bo to jest podstawowa wiedza w tym względzie, że polityka pieniężno-kredytowa ma dwóch gestorów - rząd, i to jest słabszy gestor, i bank. Dlatego na posiedzeniu komisji budżetowej mówiłem, że być może przyjdzie taki moment, kiedy zwrócę się, jako wicepremier rządu, o pomoc w ustanowieniu jednej niemonetarystycznej polityki pieniężno-kredytowej. Nie jest więc to zarzut skierowany do rządu czy do mnie.</u>
          <u xml:id="u-90.11" who="#HenrykGoryszewski">Stanowczo domagamy się obniżenia stopy procentowej, zwiększenia podaży pieniądza kredytowego. Tak, i ostrożnie, tak jak pan poseł Bugaj mówił, taką politykę rząd prowadzi.</u>
          <u xml:id="u-90.12" who="#HenrykGoryszewski">Jeżeli chodzi o drukowanie pieniądza. Proszę państwa, każdy rząd od czasu, jak wprowadzono banknoty, drukuje pieniądze. Ponieważ banknoty mają to do siebie, panie pośle, że się zużywają, i trzeba zużyte zastępować nowymi. Dlatego pan dostał nowe banknoty milionowe.</u>
          <u xml:id="u-90.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-90.14" who="#HenrykGoryszewski">Sprawa bodaj najważniejsza społecznie to strajki i niepokoje. Proszę tylko zwrócić uwagę, panie i panowie posłowie, na różnicę ocen. Niepokoje i strajki dowodzą tego, że społeczeństwo nie akceptuje trudności bytowych. Dowodzą, że istnieje powszechny sprzeciw mas pracowniczych - z taką piękną retoryką wystąpił pan poseł Kwaśniewski.</u>
          <u xml:id="u-90.15" who="#HenrykGoryszewski">Pan poseł Bugaj - zapisywałem to, ale nie zdążyłem zapisać wszystkiego - mówił na pewno o pracowniczych...</u>
          <u xml:id="u-90.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Stołówkach.)</u>
          <u xml:id="u-90.17" who="#HenrykGoryszewski">Nie stołówkach, panie pośle. Nie, nie.</u>
          <u xml:id="u-90.18" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-90.19" who="#HenrykGoryszewski">Otóż pan poseł Bugaj natomiast przyznał, jest to prawda, że to są strajki sporadyczne, ale są one nagłaśniane. Są to strajki polityczne. Jeżeli 22 lipca posłowie KPN pojawiają się w kopalniach Śląska, 23 lipca pan Leszek Moczulski jest w Hucie Katowice w czasie strajku ostrzegawczego, a 24 lipca 21 posłów KPN z panem Krzysztofem Królem jest w Kombinacie Górniczo-Hutniczym „Polska Miedź „ SA w Lubinie, to każdy rząd ma prawo powiedzieć, że te strajki są strajkami politycznymi, że te strajki mają swój podtekst polityczny, a przynajmniej, że niektóre siły polityczne - siły, którym zależy na destabilizacji tego państwa, bo mają nadzieję, że wtedy przechwycą władzę - chcą wykorzystać te strajki do celów politycznych.</u>
          <u xml:id="u-90.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-90.21" who="#HenrykGoryszewski">I to nieprawda, że społeczeństwo się solidaryzuje tak powszechnie ze strajkującymi. W FSM strajkowało 2,5 tys. ludzi.</u>
          <u xml:id="u-90.22" who="#komentarz">(Głos z sali: 3 700)</u>
          <u xml:id="u-90.23" who="#HenrykGoryszewski">Nie, nie 3700. A ile przychodziło w tym czasie pod bramy i domagało się pracy? Wiem również, ile ludzi mniej więcej strajkowało w poszczególnych dniach na terenie huty miedzi i ile ludzi w tym czasie chciało pracować, i pracowało nawet. Jeżeli więc państwo mówicie, że te strajki są wynikiem powszechnego poczucia krzywdy, to chciałem przypomnieć o tym, że huta miedzi należy do grupy, bardzo małej grupy, zakładów o najwyższej średniej zarobków. Chciałem również powiedzieć, że rzeczywiście pracownicy w FSM zażądali miesięcznego uposażenia w wysokości 1/10 ceny cinquecento. Tak, dokładnie. To jest bardzo proste wyliczenie, panie i panowie posłowie. 200 tys. samochodów - tyle wynosi orientacyjna docelowa czy też obecna produkcja - i 20 tys. zatrudnionych, podzielmy więc 200 tys. przez 20 tys. - to jest 1/10 ceny samochodu. Jakoś żaden wybitny ekonomista kierujący tymi strajkami nie wytłumaczył, że samochód powstaje nie tylko w wyniku pracy zatrudnionych w fabryce 20 tys. ludzi, ale jest również rezultatem tzw. pracy uprzedmiotowionej i że płaca jest funkcją wydajności. W koncernie Fiata 130 tys. ludzi wytwarza 2 mln samochodów, i to samochodów o większej wartości, bardziej skomplikowanych niż cinquecento.</u>
          <u xml:id="u-90.24" who="#HenrykGoryszewski">A do tego chciałem jeszcze coś dodać, jeżeli chodzi o umowę FSM. Koronnym zarzutem, nie pamiętam w tej chwili którego z mówców, miało być to, że prawdą jest, iż umowa ta jest korzystna dla Włochów i nawet jeżeli strajk będzie trwał dłużej, oni i tak od tej umowy nie odstąpią. Otóż chciałem powiedzieć, że tej umowy nie zawarł rząd, w którym jestem premierem. Rzeczywiście ta umowa, po pierwsze, zawiera pewne elementy, które sprawiają, że Włosi nie muszą od niej odstępować, ponieważ przedłużający się strajk prowadzi do obniżenia ceny zakupu, a po drugie, istnieją jeszcze poważne wątpliwości co do tego, kto na tym naprawdę skorzysta, jeżeli Włosi z tego zrezygnują. Oni bardzo chcą, żeby nowoczesna fabryka samochodów powstała w północnych Włoszech. Nic więcej nie powiem.</u>
          <u xml:id="u-90.25" who="#HenrykGoryszewski">Działania tego rządu sprawiają, że gubi się resztka wiary społecznej w słuszność obranego kierunku reform - pan poseł Glapiński. Panie pośle Glapiński, czy to znaczy, że ten rząd powinien kontynuować kierunek działań przyjęty przez dwa ostatnie rządy, również rząd pana premiera Bieleckiego? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.26" who="#HenrykGoryszewski">Chciałem również powiedzieć, że zapowiedziałem kontrole skarbowe w kopalniach i te kontrole są wykonywane, panie pośle. Pan jako były minister wie o tym, że kontroli nie wykonuje się w ciągu jednego dnia. Dane o rzeczywistym stanie płac będą osiągalne pod koniec miesiąca - 28 sierpnia, i kiedy zostanie sprawdzona wiarygodność tych danych, określone źródła pieniędzy na podwyżki płac, dowiemy się, skąd się znalazły te pieniądze w deficytowych kopalniach, to wtedy zostaną wyciągnięte zapowiedziane przeze mnie konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-90.27" who="#HenrykGoryszewski">Brak działań rządu w zakresie prywatyzacji, jeżeli chodzi o ministerstwa gospodarki - już o tym mówiłem - skarb państwa.</u>
          <u xml:id="u-90.28" who="#HenrykGoryszewski">Proszę państwa, trudno mi nawet ustosunkowywać się do tego, dlatego że poprzedni rząd pracował trochę dłużej, panie pośle Glapiński, można było przygotować i ustawę o skarbie państwa, i ustawę o prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-90.29" who="#HenrykGoryszewski">Jedynym efektem, tak naprawdę, jest 46 tys. mieszkań, na które nie ma chętnych, ponieważ w owym czasie wprowadzono taki system kredytowania budownictwa mieszkaniowego, z którego teraz wyplątać się nie możemy.</u>
          <u xml:id="u-90.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-90.31" who="#HenrykGoryszewski">Myślę, że jeżeli ten rząd oceniany jest jako rząd kontynuujący program Sachsa i Balcerowicza, to tego rodzaju zarzuty mogą się znaleźć jedynie w ustach osób, które nie bardzo wiedzą, na czym ten program polegał.</u>
          <u xml:id="u-90.32" who="#HenrykGoryszewski">Panie marszałku, przepraszam za to i może nie narażę się zbytnio tym, że mówiłem aż 26 minut, ale w zasadzie pierwszy raz, poza incydentalnym przemówieniem, występuję jako wicepremier.</u>
          <u xml:id="u-90.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WiesławChrzanowski">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WiesławChrzanowski">Obecnie proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#AdamSengebusch">Posiedzenie Klubu Parlamentarnego NSZZ „Solidarność” odbędzie się po ogłoszeniu przerwy obiadowej w górnej palarni.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#AdamSengebusch">Zebranie Parlamentarnego Klubu Porozumienia Centrum odbędzie się w sali konferencyjnej w nowym Domu Poselskim o godz. 14.30.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#AdamSengebusch">W przerwie obiadowej w sali nr 118 odbędzie się wspólne posiedzenie Komisji Przekształceń Własnościowych; Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#AdamSengebusch">Bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy odbędzie się posiedzenie Klubu Parlamentarnego Konfederacji Polski Niepodległej w sali nr 106.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#AdamSengebusch">Wspólne posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych; Komisji Obrony Narodowej; Komisji Polityki Społecznej oraz zespołu poseł Teresy Liszcz z Komisji Ustawodawczej odbędzie się 30 minut przed zakończeniem przerwy obiadowej w sali kolumnowej.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#AdamSengebusch">Posiedzenie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich rozpocznie się o godz. 14 w sali nr 301A w starym Domu Poselskim.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#AdamSengebusch">Inauguracyjne posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustaw o ochronie prawnej dziecka poczętego odbędzie się w dniu dzisiejszym w przerwie, około godz. 17 w gmachu Sejmu w sali nr 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WiesławChrzanowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WiesławChrzanowski">Obecnie zarządzam przerwę do godz. 15 min 15.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 50 do godz. 15 min 20)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#AndrzejKern">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#AndrzejKern">Przystępujemy do rozpatrzenia interpelacji i zapytań poselskich, które otrzymują oznaczenie punktu 13 porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#AndrzejKern">Odpowiedniej zmianie ulegną oznaczenia pozostałych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#AndrzejKern">Zgodnie z decyzją z dnia wczorajszego poświęcimy na ten punkt godzinę, a potem powrócimy do realizowania punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#AndrzejKern">Przypominam, że zgodnie z art. 121 ust. 1 regulaminu Sejmu odpowiedź na interpelację nie może trwać dłużej niż 10 minut - adresuję to do panów ministrów - a udzielenie dodatkowych wyjaśnień - dłużej niż 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#AndrzejKern">Poseł Stefan Pastuszewski złożył interpelację do prezesa Narodowego Banku Polskiego w sprawie zniesienia nałożonych przez Narodowy Bank Polski hamulców wykorzystania kredytów zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#AndrzejKern">W interpelacji pan poseł podkreślił, że wykorzystywanie kredytów zagranicznych, podstawowego źródła środków mających charakter antyrecesyjny i antyinflacyjny zarazem, a równocześnie proinwestycyjny i proeksportowy, zmniejszających bezrobocie i pobudzających produkcję, jest obecnie w coraz większym stopniu hamowane przez administracyjne regulacje Narodowego Banku Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#AndrzejKern">Pisemną odpowiedź prezesa Narodowego Banku Polskiego na interpelację pan poseł uznał za niezadowalającą i w związku z tym zwrócił się na podstawie art. 62 ust. 4 tymczasowego regulaminu Sejmu o umieszczenie interpelacji w porządku dziennym obecnego posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#AndrzejKern">Pan poseł stwierdza, że niemożność wykorzystywania kredytów zagranicznych ulega dalszemu pogłębieniu i dotyczy to wielu inwestycji prywatnych ukierunkowanych proeksportowo, mających pełne zabezpieczenie uznane przez banki komercyjne, oparte na dobrze przygotowanych projektach inwestycyjnych. Zapowiedź utrzymania ograniczeń pogłębia niekorzystną dla gospodarki i polityki finansowej sytuację.</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#AndrzejKern">Ostatnio również Bank Światowy w swojej analizie - zwraca uwagę pan poseł - wskazuje, że przyczyny niewykorzystania kredytów zagranicznych przez Polskę leżą w znacznym stopniu po naszej stronie, wynikają w szczególności z obojętności systemu bankowego i swoistej „manii gwarancji”.</u>
          <u xml:id="u-94.10" who="#AndrzejKern">Poseł nadal oczekuje na wyjaśnienia na poruszone w interpelacji problemy.</u>
          <u xml:id="u-94.11" who="#AndrzejKern">Panie Pośle! Czy dobrze oddałem pana myśl?</u>
          <u xml:id="u-94.12" who="#komentarz">(Poseł Stefan Pastuszewski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-94.13" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.14" who="#AndrzejKern">Proszę o zabranie głosu panią prezes Narodowego Banku Polskiego Hannę Gronkiewicz-Waltz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przyjmujemy, że podstawy prawne dotyczące regulacji związanych z wpływem udzielanych gwarancji na współczynnik wypłacalności - bo przede wszystkim pan poseł to podkreślał - podane przez Zespół Interpretacji Prawnych GINB, nie budzą wątpliwości, a obiekcje podnoszone przez pana posła Stefana Pastuszewskiego dotyczą ewentualnego złego wpływu przyjętych regulacji, o których mówi, na gospodarkę narodową poprzez wpływ na zwiększanie inflacji i recesji. Wobec tego notatka ta ogranicza się - i moje wystąpienie również - do omówienia ekonomicznego aspektu problemu.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Zgadzając się z sugestiami, ale nie ze stanowiskiem, pana posła wyrażamy opinię, że dojrzały system finansowy, którym miejmy nadzieję w przyszłości będzie, powinien udzielić kredytu na każde ekonomicznie racjonalne przedsięwzięcie. I sytuację, w której się znajduje cała gospodarka uważamy pod tym względem za nieprawidłową. Tym samym NBP jest zobowiązany do współuczestniczenia w działaniach zmierzających do zmiany niekorzystnego stanu rzeczy. Natomiast nie zgadzamy się z proponowanym przez pana posła rozwiązaniem tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Musimy pamiętać, że banki wykonując jedną ze swych podstawowych czynności, jaką jest zaopatrywanie gospodarki w płynne środki finansowe, posługują się środkami, które na ogół nie są ich własnością (są własnością depozytariuszy), niezależnie od tego, czy odbywa się to poprzez gwarantowanie zwrotu środków wyłożonych przez inną instytucję kredytową, czy też z użyciem zasobów powierzonych danemu bankowi przez inne podmioty ekonomiczne. Z drugiej strony jest zasadniczym obowiązkiem banku, aby całość ryzyka związanego z niebezpieczeństwem, że udzielony lub zagwarantowany kredyt nie zostanie w całości i w terminie spłacony, dotyczyła jedynie funduszy własnych banku, a nie funduszy tych, którzy je powierzyli bankowi. Na straży tego obowiązku, zgodnie z Prawem bankowym, zabezpieczenia depozytów stoi NBP, a zwłaszcza Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego, który jest do tego w szczególności powołany. Wprowadzając regulacje nadzorcze w tym zakresie, NBP korzysta z wielowiekowych doświadczeń bankowości krajów rozwiniętych, które są zawarte - te wypracowania reguł ostrożnościowych - w dyrektywach EWG, Komitetu Bazylejskiego, a także rekomendacjach Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego; nie zaniedbuje przy tym uważnej obserwacji i analizy procesów zachodzących wewnątrz polskiego systemu finansowego. Nie możemy przyjąć nazwania sztucznymi zasad, według których każdy bank musi posiadać 8% pokrycia w funduszach własnych na ponoszone ryzyko oraz ryzyko z tytułu udzielonej gwarancji musi być liczone tak samo jak ryzyko z tytułu udzielonych kredytów. Zdarzenia, które rzeczywiście zachodzą wewnątrz naszego systemu finansowego, potwierdzają dobitnie, że ryzyko ponoszone przez banki z tytułu udzielonych gwarancji jest takie samo i tak samo wielkie jak z tytułu udzielonych kredytów i w skrajnych wypadkach doprowadza do upadku banku (vide: bank w Śremie, który upadł wskutek udzielenia właśnie gwarancji, a nie wskutek udzielenia kredytów). Zresztą sprawa gwarancji była poruszona zarówno w moim wczorajszym wystąpieniu, jak i w wystąpieniu podsekretarza stanu Stefana Śnieżki. Argument, że bank może dochodzić swoich należności na majątku kredytobiorcy oraz że strata może stać się rzeczywista dopiero po pewnych czasie, nie różnicuje gwarancji i kredytów i tym samym nie może być podstawą do ich różnego traktowania przy ocenie ryzyka. Zatem regulację, która nakazuje jednakowo traktować zagrożenie wynikające z udzielania gwarancji i kredytów, należy uznać za naturalną, a nie sztuczną, a obowiązkiem NBP jest ją podtrzymać, ponieważ jest ona dokładnym odzwierciedleniem rzeczywistości, a każde inne rozwiązanie byłoby sztuczne.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Co więcej, nie uważamy, że postulowane zmiany mogłyby w istotny sposób złagodzić problem niewystarczającego wykorzystania zagranicznych kredytów. Fakt, że zagraniczne banki są gotowe udzielać uzasadnionego ekonomicznie kredytu, traktujemy jako oczywistą cechę światowego systemu finansowego jako całości. To, że gotowe są one udzielać kredytu polskim firmom pod warunkiem uzyskania gwarancji spłaty od polskich banków, jest zupełnie naturalne, zważywszy na trudności, które napotkałby zagraniczny bank najpierw na etapie precyzyjnej oceny wiarygodności spłaty kredytu, a później przy ewentualnym egzekwowaniu swoich należności. Gotowość udzielenia nam kredytu świadczy o zaufaniu do polskiego systemu finansowego, zaufaniu, którego nie wolno nam utracić. Gdyby teraz banki polskie zaczęły w sposób nieodpowiedzialny udzielać na wielką skalę gwarancji, a jest to - jeszcze raz powtarzam - jedna z patologii, o której była mowa zarówno w moim wystąpieniu, jak i w wystąpieniu pana prokuratora Śnieżki, doprowadziłoby to niewątpliwie do utraty wiarygodności tych gwarancji i w konsekwencji do zaprzestania udzielania na tej podstawie kredytów polskim przedsiębiorstwom.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Należy stwierdzić z całą dobitnością, że przy obecnej podstawie kapitałowej i jakości aktywów banki mają bardzo niskie kapitały. Mamy nadzieję, to jest taka moja dygresja, że jeśli wszystko w negocjacjach pójdzie dobrze, to znaczna część Funduszu Stabilizacyjnego będzie właśnie zużyta na dokapitalizowanie banków. W tej chwili mają one bardzo niskie kapitały. Ponieważ właśnie ta podstawa i jakość aktywów jest zła, bo, jak mówiłam wczoraj, ma 20–30% złych kredytów, nie można obciążać polskich banków większym ryzykiem niż to jest obecnie bez prawdopodobnego spowodowania zapaści systemu bankowego. Jeżeli troszeczkę ktoś z panów posłów interesował się historią tych właśnie upadłości w krajach gospodarki rynkowej, to wie, że następuje lawina. Chcemy tej lawinie przeciwdziałać, dlatego że banki są między sobą połączone, jedne banki trzymają lokaty w drugich bankach. Gdyby w związku z tym tych ostrożnościowych, tzw. prudencyjnych, norm nie przestrzegać tak, jak to jest przyjęte, to nastąpiłaby zapaść systemu bankowego, a ponadto te ostrożnościowe normy po prostu są owocem wieloletnich doświadczeń i, niestety, również krachów bankowych w świecie. Przykładowo, w Anglii, gdzie dość długo broniono się przed systemem nadzoru bankowego, w 1979 r. wprowadzono bardzo dokładną reglamentację właśnie na skutek upadłości kilku banków bądź oddziałów. To stwierdzenie o zapaści odrzuca samo rozwiązanie proponowane przez pana posła Stefana Pastuszewskiego, ale w niczym nie umniejsza wagi i pilności problemu słusznie przez niego podniesionego.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Działania zmierzające do tego, żeby polski system gospodarczy jako całość mógł udźwignąć realne ryzyko całości uzasadnionej ekonomicznie akcji kredytowej, muszą odnosić się do rzeczywistej sytuacji w systemie bankowym i nie mogą ograniczać się do manipulacji współczynnikiem wypłacalności. Najważniejszą i najpilniejszą, sygnalizowaną już władzom politycznym, sprawą w opinii NBP jest powiększenie bazy kapitałowej banków w Polsce, bo jeśli będzie większy kapitał, to, oczywiście, te relacje będą inne i gwarancje będą mogły wypełnić większą pulę. Bez spełnienia tego warunku niemożliwy jest istotny wzrost akcji kredytowej w kraju. Należy przy tym pamiętać, że mówimy tu o finansowym zasileniu instytucji kredytowych, to znaczy, że nie tylko całość funduszy, w które zostaną zasilone banki, przepłynie natychmiast do gospodarki w postaci kredytów, ale dodatkowo każde 8 zł powiększających fundusze własne banku powoduje, iż bank jest zdolny ponosić ryzyko w wysokości 100 zł.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Konieczne są również działania uzupełniające, umożliwiające rzeczywiste zmniejszenie ryzyka ponoszonego przez banki przy tej samej lub powiększonej akcji kredytowej. Do tego rodzaju działań można zaliczyć następujące:</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Upowszechnienie możliwości ubezpieczania kredytów w zachodnich instytucjach ubezpieczeniowych. Obecnie istnieją problemy związane z tym, że nie mamy w Polsce wystarczającej liczby kompetentnych osób zdolnych opracować dokumentację związaną z takim ubezpieczeniem, a koszty wynajęcia zagranicznych konsultantów w istotny sposób podwyższają cenę kredytu. Wiemy, że jest porozumienie z „Hermesem”, które prawdopodobnie będzie przedłużone, ale właściwie jest to jedyna, w miarę dostępna instytucja zagraniczna. Oczekujemy jednak, że z biegiem czasu poprawi się dostępność tego rodzaju zabezpieczenia. Oczywiście, z natury rzeczy może to dotyczyć jedynie wielkich firm i wielkich kredytów, ale zwolnienie polskich banków z części ponoszonego ryzyka powoduje, że łatwiejsze staje się finansowanie innych przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-95.8" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Inny sposób działania to gwarancje na kredyty dawane przez wyspecjalizowane agendy rządowe, gwarancje, które mogą i powinny zmniejszyć ciężar ryzyka ponoszonego przez banki. Ostrożnie działająca agenda jest w stanie wybrać wąski zakres działalności gospodarczej, który z jednej strony byłby bardzo pożądany z punktu widzenia interesu społecznego, a z drugiej stwarzałby pewność sukcesu ekonomicznego. Gwarantowanie tego rodzaju kredytów nie stanowiłoby obciążenia dla budżetu państwa. Banki na ogół nie dysponują aparatem zdolnym do całkowicie bezpiecznego prowadzenia tego rodzaju operacji, a ponadto niedopuszczalne jest zwalnianie banków z ograniczeń limitujących ponoszone ryzyko na podstawie dokonanej przez bank wyceny bezpieczeństwa danego rodzaju kredytu czy gwarancji.</u>
          <u xml:id="u-95.9" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Oczekujemy również zmniejszenia stopnia ryzyka ponoszonego przez banki dzięki poprawie funkcjonowania zabezpieczeń wewnętrznych na kredyty i gwarancje. Zasadniczo wszystkie kredyty mają zabezpieczenia wewnętrzne, praktyka jednak pokazuje, że wartość znacznej części zabezpieczeń jest wątpliwa. O tym wspominałam wczoraj, o hipotekach, o tym zabezpieczeniu towaru, które faktycznie nie jest zabezpieczeniem. Poprawa stanu rzeczy w tym zakresie jest związana z ewolucją całego systemu prawnego w Polsce, w szczególności z uporządkowaniem stosunków własnościowych. NBP planuje zmniejszenie wagi ryzyka dla kredytów i gwarancji posiadających szczególnie pewne zabezpieczenia dawane przez kredytobiorcę w stopniu proporcjonalnym do rzeczywistego zmniejszenia poziomu ryzyka przy obecnej praktyce życia gospodarczego i dodatkowo z zachowaniem norm rekomendowanych przez dyrektywy EWG.</u>
          <u xml:id="u-95.10" who="#HannaGronkiewiczWaltz">W sytuacji, kiedy podejmujemy działania i korzystamy z pomocy różnych instytucji czy różnych banków europejskich, wydaje się właściwe, aby nasze regulacje ostrożnościowe, podobnie jak kwestie dotyczące - o czym wspominałam wczoraj - prania pieniędzy, stworzone dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania banków i bezpieczeństwa wkładów deponentów, były zgodne z regulacjami krajów o rozwiniętej gospodarce rynkowej i systemie bankowym, jako że kraje te swoim systemom najpierw narzuciły rygory ze względu na zdarzającą się upadłość banków, nieprzestrzeganie współczynnika wypłacalności i zwiększone ryzyko.</u>
          <u xml:id="u-95.11" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Jeśli chodzi o kwestię gwarancji bankowych, to jest ona jednoznacznie rozstrzygnięta. Uznaje się, iż gwarancja bankowa jest instrumentem finansowym mogącym bezpośrednio wpływać na sytuację banku, stąd też przy ich udzielaniu należy stosować takie same kryteria, jak przy udzielaniu kredytów. Jako przykład, jeszcze raz powtórzę, niech służy Bank Spółdzielczy w Śremie, gdzie udzielane gwarancje bankowe w znacznym stopniu przekraczały fundusze własne, co w konsekwencji doprowadziło do upadku banku.</u>
          <u xml:id="u-95.12" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Wyrażamy nadzieję, że zaprezentowane wyjaśnienia przyczynią się do lepszego zrozumienia polityki nadzorczej prowadzonej przez NBP wobec banków.</u>
          <u xml:id="u-95.13" who="#HannaGronkiewiczWaltz">I na koniec może jeszcze takie informacje liczbowe. Otóż, proszę państwa, sądząc z liczby wydawanych zezwoleń, kredytów zagranicznych nie jest tak mało. Przez ostatnie 3 lata zwracano się do nas o kredyty na sumę 3,5 mld dolarów. To nie jest mała suma, nawet jeśli ją porównamy do całego zadłużenia państwowego. Jeśli zatem chodzi o zezwolenia dewizowe, to nie robimy, że tak powiem, żadnych obstrukcji, nie utrudniamy. Natomiast już kwestią kontrahenta jest to, czy żąda gwarancji i w jaki sposób.</u>
          <u xml:id="u-95.14" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Bank Światowy - na początku tego roku rozmawiałam na ten temat pisząc tę ekspertyzę - miał na myśli przede wszystkim to, że wszystkie udzielane przez niego pożyczki są gwarantowane przez państwo. Stąd rzeczywiście niektóre banki żądają jeszcze dodatkowych gwarancji, natomiast Bank Światowy tego nie wymaga. Jednak sama procedura, zaproponowana zresztą przy współudziale, że tak powiem, Banku Światowego, jest dość skomplikowana, można powiedzieć, uciążliwa, ale z tego względu, że nie dotyczy to tylko gwarancji, lecz w ogóle możliwości uzyskania kredytu z tej puli kredytu Banku Światowego i spełnienia tych wszystkich warunków, które w tej procedurze są wymagane.</u>
          <u xml:id="u-95.15" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Druga rzecz. Myślę, że państwo posłowie i pan poseł, który zgłosił interpelację, wzięli pod uwagę to, czy kiedykolwiek potrafiliśmy to policzyć, bo bank dopiero zaczyna takie badania prowadzić. Wszyscy są tak zachwyceni tym, że kredyty dewizowe, że niższe oprocentowanie. Po pierwsze, jeśli chodzi o to oprocentowanie. Jeżeli weźmie się pod uwagę dewaluację dolara, która w zasadzie jest zgodna z inflacją, to obecnie w skali rocznej nie jest, jak pozornie nam się wydaje, wielka różnica, jeśli chodzi o punkty, jeżeli się rzetelnie policzy, między kosztami kredytów dewizowych i niedewizowych. Może była ta różnica rok temu, kiedy była większa stopa procentowa, ale nie teraz.</u>
          <u xml:id="u-95.16" who="#HannaGronkiewiczWaltz">A druga rzecz, to chciałabym wiedzieć, czy bierze się pod uwagę właśnie te kwestie, że za 3, 4, 5 lat trzeba zwrócić w dolarach i nie mamy pojęcia, jaka będzie wtedy cena tego kredytu dolarowego, ile tak naprawdę będzie on kosztował. Takie symulacje robimy i muszę powiedzieć, iż to jest często - że tak powiem - zaskakujące, bo niektórzy przychodzą do nas, konsultują się, bo jest jakiś kredyt, okres karencji, i pytają, ile za 10 lat, a ile za 5 lat, po tym okresie karencji, to będzie kosztować. Może się okazać w tym czasie, iż kredyt złotówkowy był dwukrotnie korzystniejszy niż ten, który trzeba za 10 lat spłacić, bo miejmy nadzieję, że będziemy w sposób stopniowy, ale jednak wychodzić z inflacji, a nigdy nie wiemy, jaka będzie wartość waluty zagranicznej. To są pewne uwagi, może już wykraczające poza zakres tej interpelacji, takie czysto rachunkowe. Dziękuję uprzejmie za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję pani prezes.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#AndrzejKern">Czy ktoś z posłanek i posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie? Proponuję, aby ograniczyć się do zadawania pytań, ponieważ jest kilka interpelacji.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, pan poseł Stefan Pastuszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#StefanPastuszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Prezes! Serdecznie dziękuję za gruntowne wyjaśnienia. Mam nadzieję, że staną się one istotnym elementem tej tak bardzo potrzebnej debaty gospodarczej w Sejmie. W związku z tym mam pytanie - nie będę dyskutował, czy stanowisko NBP w zakresie regulacji ostrożnościowej nie jest nadmiernie dogmatyczne, akademickie; to już jest kwestia pewnego porównania - czy istnieje możliwość, aby przy obliczaniu wskaźnika wypłacalności wyłączyć z jego podstawy gwarancje dewizowe, wydawane zagranicznym kredytodawcom, a przynajmniej nie zaliczać ich w pełnej wysokości, bowiem metoda ta jest znana i stosowana w bankach na Zachodzie.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#StefanPastuszewski">Bardzo proszę o odpowiedź na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, jeszcze zgłosił się pan poseł Jerzy Jaskiernia.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#AndrzejKern">Jeszcze chwileczkę, pani prezes, zrobimy tak, aby od razu można było odpowiedzieć na wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym interesującym przemówieniem chcę zadać pani prezes dwa dodatkowe pytania.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#JerzyJaskiernia">Po pierwsze, pani prezes, dotychczas byliśmy przygotowani na sytuację, kiedy Bank Światowy nas krytykuje, bo jest większy deficyt, bo jest za wysoka inflacja - toczyliśmy wielki spór o te punkty przy uchwalaniu budżetu. Tu po raz pierwszy mamy do czynienia z sytuacją, kiedy Bank Światowy oskarża nas o zbyt drastyczne - nie wiem - dogmatyczne, mało elastyczne podejście. Czy pani potwierdza, że Bank Światowy sformułował taką krytykę i jaki jest pani stosunek do argumentów, które Bank Światowy przytoczył? Pani stwierdziła między innymi, iż państwo się opieracie na doświadczeniach krajów rozwiniętych, między innymi na doświadczeniach Banku Światowego, a więc tutaj występuje jakaś sprzeczność. Jaki jest pani stosunek do tych argumentów, dotyczących konkretnie polskiej sytuacji, które przytoczył Bank Światowy?</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#JerzyJaskiernia">I po drugie, po 31 grudnia 1992 r. będzie jednolity rynek wewnętrzny we Wspólnocie Europejskiej, tzw. Europa-92. Oznacza to wprowadzenie również bardzo istotnych regulacji, dotyczących bankowości, między innymi odnośnie do ostrożności w kredytowaniu. Chcę zapytać - ponieważ Polska zabiega o stowarzyszenie z EWG i sprawa jest jakby finalizowana - jakie konsekwencje dla polityki bankowości w tym konkretnym wypadku spowoduje fakt stowarzyszenia z EWG, to znaczy, na ile nasze standardy są zbieżne z tymi, które stosuje EWG, a na ile będą potrzebne korekty? Jeśli tak, czy NBP - odpowiednio minister finansów - przewiduje propozycje zmian legislacyjnych i czy państwo nad nimi pracujecie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#AndrzejKern">Proszę panią prezes o udzielenie odpowiedzi, ale przypominam, że ma pani na to 5 minut. Wcześniej poinformowałem, iż ograniczenie czasowe dotyczy ministrów, a nie powiedziałem, że to dotyczy również i pani prezes; to dotyczy wszystkich, którzy udzielają odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, pani prezes, 5 minut na udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż w tej chwili przedmiotem opracowywania jest to, co będzie się wyłączać z tej ostrożnościowej regulacji: zarówno art. 35 dotyczący koncentracji kredytów, jak i akredytywy w 100% zabezpieczone, której to kwestii akurat pan poseł nie poruszał. Jeśli chodzi o gwarancje dewizowe - ze współczynnika 8% - to jesteśmy w trakcie opracowywania. Nie chcę więc mówić o tym - że tak albo nie - ponieważ art. 35 oraz współczynnik wypłacalności są przedmiotem - że tak powiem - bardzo dokładnego opracowywania.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#HannaGronkiewiczWaltz">To się wiąże z drugą częścią pytania pana posła, który zapytał o dostosowanie się do norm międzynarodowych. Otóż zostaliśmy zobligowani - może nie wszyscy państwo posłowie o tym wiedzą - uchwałą Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów - przyznam, iż trochę nam zresztą zbyt krótki termin wyznaczono, bo do 30 września - aby przedstawić właśnie nowe Prawo bankowe, uwzględniające te dyrektywy i zalecenia EWG. W związku z tym opracowujemy taki projekt. Jestem przeciwniczką robienia czegoś - że tak powiem - na chybcika, a tak to trochę w tej chwili wygląda ze względu na ograniczenie terminem, ponieważ byłoby dobrze, aby to nowe Prawo bankowe zostało rzeczywiście rzetelnie przygotowane, niedawno bowiem została uchwalona jego dość istotna nowelizacja. Wielokrotnie ono już było nowelizowane wraz z wchodzeniem pewnych nowych instrumentów i owych norm, tzw. ostrożnościowych. Oczywiście normy EWG mają charakter zaleceń bądź dyrektyw, czyli ich wiążąca moc prawna jest różna. Dotyczą one zarówno tych wszystkich wskaźników procentowych i limitów, jak i samego nadzoru oraz sposobu jego funkcjonowania.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Również nieobowiązkowe - jak gdyby od strony czysto prawnej - ale chcemy wziąć je pod uwagę, są zalecenia komitetu bazylejskiego, który został stworzony po serii - że tak powiem - bankructw w różnych krajach po to, aby jeszcze specjalnie, w sposób pogłębiony, te normy ostrożnościowe były stosowane. Stąd moja odpowiedź na to pytanie jest pozytywna. Przed wakacjami poinformowałam też Senat o pracach nad dostosowaniem norm EWG do naszego Prawa bankowego.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Jeśli natomiast chodzi o tę krytyczną ocenę, odnosi się to do Międzynarodowego Funduszu Walutowego, a nie do Banku Światowego; te warunki 5% itd., dalsze pożyczki, przeznaczenie Funduszu Stabilizacyjnego negocjuje z nami Międzynarodowy Fundusz Walutowy, czyli organizacja odrębna od Banku Światowego, chociaż też międzynarodowa. Bank Światowy zajmuje się restrukturyzacją, czyli właśnie udzielaniem kredytów w określonych dziedzinach i te wnioski sformułowano na podstawie analizy roku poprzedniego, to znaczy 1991 r. Potem zwracaliśmy uwagę, również moi poprzednicy, którzy byli do marca, iż należałoby tych gwarancji już nie wymagać, i w tej chwili będziemy musieli skontrolować, jak to wygląda, i zapytać, czy Bank Światowy widzi poprawę w tym zakresie. Jednak podejrzewam, że nie tyle gwarancje są tutaj przeszkodą, co żmudna procedura i dość duże obostrzenia i warunki. Możliwość uzyskania takiej pożyczki stanowi większą barierę niż dodatkowe gwarancje żądane przez banki.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Tak już na zakończenie, jeśli chodzi o międzynarodowe normy ostrożnościowe, oczywiście - jak wspomniałam - nad tym pracujemy i to będzie jednym z celów; te nieszczęsne 8% też jest jedną z norm międzynarodowych, której powinniśmy przestrzegać. Dziękuję uprzejmie za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję pani prezes.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#AndrzejKern">Odpowiedź na pytania została udzielona, co pozwala mi stwierdzić, że Sejm uznał za wystarczającą odpowiedź na interpelację pana posła Stefana Pastuszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#AndrzejKern">Posłowie Wojciech Saletra i Marek Siwiec złożyli w maju br. interpelację w sprawie przyczyn niepowołania rady prasowej przez prezesa Rady Ministrów. Posłowie twierdzą, iż względy prawne, a także przesłanki polityczne, sprowadzające się przede wszystkim do stale pogłębiającego się rozbicia i nietolerancji w środowisku dziennikarskim, przemawiają za powołaniem wymienionej rady.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#AndrzejKern">Ponadto posłowie uważają, że do czasu zmiany ustawy Prawo prasowe z 1984 r. można już dziś w drodze rozporządzenia określić zakres działania rady i nadać jej stosowny statut.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#AndrzejKern">W świetle powyższego posłowie oczekują podania przyczyn niepowołania rady prasowej i odpowiedzi na pytanie, jakie działania podejmie prezes Rady Ministrów, aby rozwiązać ten problem.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#AndrzejKern">Czy myśl panów została oddana? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#AndrzejKern">W celu udzielenia odpowiedzi na tę interpelację głos zabierze podsekretarz stanu w Urzędzie Rady Ministrów pan Piotr Stachańczyk. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PiotrStachańczyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Odpowiadając w imieniu prezesa Rady Ministrów na interpelację posłów Wojciecha Saletry i Marka Siwca, a w szczególności na pytanie: jakie względy spowodowały niepowołanie rady prasowej i jakie działania podejmie premier w celu rozwiązania tego problemu? - chciałbym wyjaśnić, co następuje.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#PiotrStachańczyk">Rząd jest świadomy, że ustawowe zobowiązanie prezesa Rady Ministrów do powołania rady nie ustało z uwagi na fakt, że nadal obowiązuje przewidujące jej istnienie Prawo prasowe z 1984 r., ze zmianami wprowadzonymi w latach 1989–1990.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#PiotrStachańczyk">Rząd uważa jednak, iż mimo tych zmian ustawa w obecnym kształcie jest anachroniczna i jako całość nie przystaje do obecnych warunków politycznych i do obecnej sytuacji prasy polskiej. Dlatego też rząd podjął intensywne działania mające na celu przygotowanie projektu nowego Prawa prasowego. Projekt ten jesienią br. mamy zamiar skonsultować ze wszystkimi zainteresowanymi środowiskami. Mamy nadzieję, że nowa ustawa będzie w pełni uwzględniać zasadę wolności prasy i odpowiadać na wyzwania, jakie stawia wolny rynek prasowy.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#PiotrStachańczyk">Ze względu na ustawowe zobowiązanie na podstawie art. 17 ust. 5 obecnie obowiązującego Prawa prasowego rząd rozważał ewentualność wydania stosownego rozporządzenia. Naszym zdaniem wymagałoby to jednak równie długotrwałych konsultacji i uzgodnień, jak przygotowanie nowego Prawa prasowego i wprowadzenie go w życie. Uznaliśmy więc, że zadaniem ważniejszym od szukania rozwiązań cząstkowych jest przygotowanie i przedłożenie zainteresowanym w możliwie krótkim terminie projektu nowego Prawa prasowego. Przedstawiony w nim będzie również w sposób wariantowy problem powołania ciała doradczego i opiniodawczego. Wyniki konsultacji dadzą odpowiedź na pytanie, czy organ taki jest zainteresowanym środowiskom w obecnej sytuacji potrzebny oraz jaką rolę mógłby w obecnej sytuacji odegrać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu podsekretarzowi stanu.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#AndrzejKern">Czy są jakieś pytania w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WojciechSaletra">Wojciech Saletra, jeden z inicjatorów interpelacji. Kierując wspólnie z posłem Siwcem interpelację chciałem otrzymać wyczerpującą odpowiedź na pytanie, dlaczego, mimo że istnieją określone przepisy, do tej pory rada prasowa nie powstała. Kierowałem ową interpelację do prezesa Rady Ministrów Jana Olszewskiego, byłego premiera. Odpowiada mi pan minister z nowego rządu. Nie chciałbym dopatrywać się złej woli w tym wszystkim, część wypowiedzi pana ministra naprawdę mnie w jakiś sposób zadowala i cieszę się z tego, że prowadzone są intensywne prace nad nowym Prawem prasowym.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WojciechSaletra">Sądzę, że wydanie rozporządzenia, a to jest oczywiście w gestii prezesa Rady Ministrów, nie jest rzeczą trudną, tym bardziej że odpowiednie przepisy ustawy prasowej z 1984 r., ze zmianami z lat 1989–1990 r., obowiązują. Dlatego chciałbym zwrócić uwagę na dość dużą rozbieżność i polaryzację poglądów w środowisku dziennikarzy, choć sam tego środowiska nie reprezentuję. Gdy kierowałem tę interpelację, chodziło mi głównie o przyczyny - odpowiedź pana ministra w tym wypadku mnie nie satysfakcjonuje - nieposzanowania przepisów i ustaw. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, pan poseł Marek Siwiec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#MarekMaciejSiwiec">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie! Rola rady prasowej zapisana kilka lat temu, dobrych kilka lat temu, dotyczyła zupełnie innej rzeczywistości politycznej i społecznej w naszym kraju. Ku zaskoczeniu, być może nie tylko mojemu, okazuje się, że ta nowa rzeczywistość, rzeczywistość wolności słowa, wolności wypowiedzi, tworzy zupełnie nowe zadania przed tego typu instytucją. Otóż okazuje się nagle, że jednym z zadań tego typu instytucji mogłaby być ochrona dóbr osobistych ludzi, którzy często zostają poddawani krytyce prasowej, oszczerstwom prasowym, a procedura sądowa, do której mają prawo, jest nieefektywna. Jest to jedno z zadań, które ta rada mogłaby w sposób efektywny wypełniać.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#MarekMaciejSiwiec">Dziwi mnie i niepokoi wątpliwość wyrażona przez pana ministra, czy w ogóle rada, rozumiana jako instytucja odgrywająca m.in. tę rolę, którą przed chwilą opisałem, jest potrzebna. Rozumiem, że w wielu demokratycznych państwach, do których staramy się jakoś dostosować, które nam często imponują, istnieją tego typu ciała, które nie tworzą normy formalnej, ale pewnego rodzaju normę moralną. Ciała, grupują dziennikarzy, wydawców, tworzą pewnego rodzaju forum wymiany poglądów. Myślę, że nie musimy czekać na rozwiązanie ustawowe, gdyż istnieją formalne możliwości, aby powołać tego typu forum.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#MarekMaciejSiwiec">Nawiasem mówiąc na pytanie, które zawarte jest w naszej interpelacji, nie udzielono nam odpowiedzi. Rozumiem, że jest nowy rząd, są nowi ludzie, którzy po prostu uznali inny priorytet. Natomiast pytanie, z powodów, które są zapewne zrozumiałe, pozostanie bez odpowiedzi, bo właściwie przez minione 4 lata ta rada nie została powołana i nie ma w tej chwili odpowiedzialnego za to. A jaki jest stan faktyczny, wszyscy wiedzą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#AndrzejKern">Jeszcze zabierze głos pan poseł Jerzy Jaskiernia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mnie zaniepokoiło w wystąpieniu pana ministra Stachańczyka stwierdzenie, że rząd rozważa możliwość wydania rozporządzenia. Dotychczas wydawało mi się, że jeśli Sejm w ustawie nakłada na rząd obowiązek wydania rozporządzenia, to nie jest to przedmiot dowolnej decyzji, czy rząd chce, czy nie chce wydać. Jeśli jest rozporządzenie, które ma być wydane, powinno być ono zrealizowane. To jest płaszczyzna de lege lata. Jeśli rząd ma pewne koncepcje de lege ferenda, to będą odpowiednie projekty i wówczas Sejm podejmie decyzję. Dlatego nie widzę w tej chwili możliwości, żebyśmy mogli przejść do porządku dziennego nad sytuacją, kiedy rząd zastanawia się w ogóle, czy wydać rozporządzenie. Jeśli ma wątpliwości, czy jest to właściwa delegacja, może wystąpić z projektem zmiany ustawy po to, żeby np. zlikwidować tę delegację.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#JerzyJaskiernia">Druga sprawa. Panie marszałku, kilka miesięcy temu wysłuchaliśmy na forum Wysokiej Izby informacji o zaległych rozporządzeniach Rady Ministrów. Wydaje się, że jesteśmy już po sezonie wakacyjnym, byłbym wdzięczny, gdyby pan marszałek zechciał prosić Prezydium Rządu o ponowne wpisanie do porządku dziennego takiego punktu, bo odnoszę wrażenie, że istnieje potrzeba dokonania kontroli stanu realizacji delegacji ustawodawczych, które znajdują się w ustawach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#AndrzejKern">Proszę, pan poseł Juliusz Braun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#JuliuszBraun">Chciałbym prosić pana ministra o stanowisko wobec propozycji dotyczących Prawa prasowego. Chciałbym przypomnieć, że instytucja rady prasowej, o którą upominali się panowie posłowie, co prawda rzeczywiście pochodzi z przepisów z 1984 r., ale w 1990 r. ta ustawa była nowelizowana także w zakresie dotyczącym Prawa prasowego, rady prasowej, to pamiętam.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#JuliuszBraun">Z przykrością muszę stwierdzić, że w porozumieniu z ówczesnym rządem te zapisy zostały zmienione i, niestety, sprawa nie została zrealizowana. Nie jest to tak, że są to akurat te przepisy, które pochodzą z poprzedniego okresu, że tak powiem. To są przepisy już wprowadzone w 1990 r., czy w końcu 1989 r. Dlatego wydaje mi się, że uzasadnienie, które tutaj nam przedstawiono, jest mało przekonujące, choć oczywiście nie obciąża to obecnego rządu, ze względu na krótki okres jego pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#AndrzejKern">Panie ministrze, problem, który przewija się w wystąpieniach panów posłów: doceniając wagę i znaczenie prac nad nowym Prawem prasowym panowie sugerują jednak, że na tle obowiązującego Prawa prasowego potrzebne jest wydanie rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#AndrzejKern">Proszę o wypowiedź na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PiotrStachańczyk">Panie Marszałku! Proszę Państwa! Chyba nie do końca zostałem zrozumiany. Rząd rozważał - to wyrażenie wzięło się stąd, że ocenialiśmy, czy szybciej będzie, jeżeli wydamy rozporządzenie, które z uwagi na swój charakter musiałoby być bardzo szeroko konsultowane. Obecne brzmienie ustawy Prawo prasowe, to nadane jej w 1990 r., praktycznie nie zawiera przepisów dotyczących rady prasowej, przesądzających cokolwiek w sprawie jej funkcjonowania, zakresu działania, składu. Jest jeden artykuł zawierający ogólne określenie trybu jej powoływania i bardzo ogólne określenie zadań, które ta rada ma spełniać.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#PiotrStachańczyk">Według naszej oceny okres konsultacji z zainteresowanymi środowiskami tego rozporządzenia, a następnie uzgadniania składu tej rady - bo nie chcielibyśmy w żadnym wypadku powoływać jej odgórną decyzją prezesa Rady Ministrów - odpowiadałby w dużej mierze okresowi przygotowania nowego projektu ustawy Prawo prasowe, zwłaszcza uwzględniając stopień zaawansowania prac nad tym projektem. W ten sposób należy rozumieć moją wypowiedź o tym, że rząd tę sprawę rozważał. Jeżeli wyraziłem się nieprecyzyjnie, przepraszam Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#PiotrStachańczyk">Natomiast wysłuchawszy wypowiedzi panów, mogę się zobowiązać, że rząd jeszcze raz przeanalizuje tę sprawę. Jeżeli uda się dojść do przekonania, w drodze konsultacji z zainteresowanymi środowiskami, że wydanie rozporządzenia i powołanie rady mogłoby nastąpić w stosunkowo krótkim czasie, wyprzedzającym powstanie nowej ustawy, to oczywiście rada taka zostanie powołana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#AndrzejKern">Myślę, że trzeba już skończyć omawianie tego problemu. Pan minister zostawił sprawę otwartą - stwierdził, że ten problem jeszcze będzie podjęty. Proponuję więc, żebyśmy przyjęli tę odpowiedź za wystarczającą, tym bardziej, że możliwości manewru mamy niewielkie. Zgodnie z regulaminem możemy co najwyżej zobowiązać pana ministra, żeby odpowiedział na następnym posiedzeniu, ale odpowie nam chyba to samo co dzisiaj, dlatego że te sprawy były konsultowane.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#AndrzejKern">W związku z tym proponuję, żebyśmy uznali tę odpowiedź za wystarczającą, choć rozumiem, że argumenty te nie do końca przekonały panów posłów.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#AndrzejKern">Poseł Filip Kaczmarek z grupą siedmiu posłów złożył interpelację do prezesa Rady Ministrów w sprawie majątku organizacji młodzieżowych. Posłowie przytaczają opinię młodzieżowych organizacji niezależnych. Według tej opinii pozostawienie większości majątku powstałego z dotacji państwowych sprzed 1989 r. w dyspozycji kilku związanych z poprzednim systemem politycznym organizacji jest największą przeszkodą w normalizacji sytuacji w środowisku młodzieżowym. Majątek ten powinien zatem służyć całej młodzieży, a nie tylko organizacjom aprobującym poprzedni ustrój. W związku z powyższym autorzy interpelacji zapytują: jakie kroki podjął lub zamierza podjąć rząd w sprawie majątku wspomnianych organizacji młodzieżowych?</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#AndrzejKern">W celu udzielenia odpowiedzi na tę interpelację głos zabierze ponownie podsekretarz stanu w Urzędzie Rady Ministrów pan Piotr Stachańczyk.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PiotrStachańczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając w imieniu prezesa Rady Ministrów na interpelację posła Filipa Kaczmarka i grupy posłów w sprawie majątku organizacji młodzieżowych, chciałbym stwierdzić, iż rząd jest zainteresowany rozwiązaniem opisanego w interpelacji problemu i podejmuje w tej sprawie działania.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#PiotrStachańczyk">W połowie sierpnia minister - szef Urzędu Rady Ministrów Jan Maria Rokita spotkał się z delegacją Polskiej Rady Młodzieży, która przedstawiła postulaty i oczekiwania odnośnie do regulacji spraw majątkowych organizacji młodzieżowych. Przedstawione w trakcie tych rozmów stanowisko rządu w znacznym stopniu zgodne jest ze stanowiskiem posłów - autorów interpelacji w tej sprawie. Rząd podziela zaniepokojenie przedłużającym się stanem niesprawiedliwej koncentracji majątku w dyspozycji niektórych tylko organizacji młodzieżowych. Uważamy, że jest wysoce niestosowne, aby nadal w zdecydowanie lepszej sytuacji finansowej znajdowały się organizacje młodzieżowe dysponujące majątkiem powstałym z dotacji i darowizn państwa. Środki te, nierzadko poważne, przekazywane były bowiem w dużej mierze na utrzymywanie aparatu tych organizacji jako wspierających politykę PZPR. Natomiast nowo powstałe organizacje, będące autentycznymi reprezentacjami środowisk młodzieżowych, borykają się z rozlicznymi problemami materialnymi, co w poważnym stopniu utrudnia ich działalność. Sytuacja majątkowa poszczególnych organizacji nie jest w związku z tym również w żaden sposób zależna od liczby i aktywności zrzeszonej tam młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#PiotrStachańczyk">Zgadzamy się ze stanowiskiem posłów, iż „majątek będący pochodną monopolistycznej pozycji kilku organizacji i pochodzący z dotacji, powinien służyć całej polskiej młodzieży, a nie tylko organizacjom aprobującym poprzedni ustrój”. W sprawie tej rząd gotów jest zdecydowanie popierać wszelkie prawne działania zmierzające do sprawiedliwszego podziału majątku przekazanego w przeszłości ze środków budżetowych na użytek prokomunistycznych organizacji młodzieżowych. Jednakże jest oczywiste, iż rząd działając w ramach swych konstytucyjnych uprawnień i przestrzegając obowiązującego prawa, nie może spełnić wysuwanych niekiedy żądań i w trybie administracyjnym dokonać wywłaszczenia czy nacjonalizacji mienia niektórych organizacji młodzieżowych. Natomiast rząd w pełni popiera postulat środowisk młodzieżowych, aby sporne problemy majątkowe pomiędzy organizacjami młodzieżowymi zostały rozwiązane pod patronatem parlamentu. Popieramy zwłaszcza zgłoszoną w trakcie sierpniowego spotkania przez Polską Radę Młodzieży ideę powołania przy sejmowej Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu zespołu, na forum którego w drodze negocjacji podjęto by próbę wypracowania kompromisu pomiędzy poszczególnymi organizacjami. Wydaje się, iż taki kompromis jest możliwy. Ostatnie rozmowy pomiędzy przedstawicielami organizacji harcerskich czy też godny naśladowania sposób załatwienia tej sprawy przez Związek Młodzieży Wiejskiej pokazują, iż są szanse osiągnięcia ugody w sprawach majątkowych. Jednocześnie, zgodnie z deklaracją ministra Jana Rokity złożoną wobec przedstawicieli Polskiej Rady Młodzieży, Urząd Rady Ministrów gotów jest delegować swojego przedstawiciela do udziału w takim zespole i w pełni wspierać jego działania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, pan poseł Filip Kaczmarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#FilipKaczmarek">Chciałbym w imieniu wnioskodawców i własnym podziękować panu ministrowi za odpowiedź. Wydaje się, że jest ona wystarczająca. Cieszę się, że takie są intencje rządu, i mam nadzieję, że one również wejdą w fazę konkretnych działań.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#FilipKaczmarek">Tylko jeszcze jedna mała uwaga. Otóż intencją wnioskodawców absolutnie nie było sugerowanie czy żądanie działań pozaprawnych. Zgadzamy się, że ten problem musi być rozwiązany na drodze pełnoprawnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#AndrzejKern">Czy pan poseł Marek Siwiec ma jeszcze pytanie lub uwagę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#MarekMaciejSiwiec">Gdyby nie ostatnie słowa pana ministra, niewątpliwie ton mojej wypowiedzi byłby bardziej zdecydowany. Tę dbałość o prawo zapewne wszyscy bardzo szanujemy. Niepokoi mnie kilka sformułowań, których użył pan minister, dotyczących np. prawdziwej reprezentacji młodzieży, słusznej reprezentacji. Po prostu nie wiem, o czym pan mówił. Chciałbym poznać te kryteria - co to znaczy: prawdziwy reprezentant, co to znaczy: prokomunistyczne organizacje? Pan zapewne wie, a jeżeli nie, to bardzo chętnie to panu wyjaśnię, że organizacja młodzieżowa to nie jest organizacja, w której się jest na zawsze, tylko po prostu do niej się należy przez jakiś czas - przez rok, przez 3 lata, przez 5 lat. Należałem kiedyś do organizacji studenckiej i byłem jej członkiem przez 4 lata. I dlatego to, co dzisiaj jest jakąś organizacją, którą pan nazywa prokomunistyczną, to jest po prostu grupa młodych ludzi, którzy wstąpili do niej nie wiem, ile lat temu, ale zapewne z popieraniem komunizmu mieli oni mało wspólnego, bo niewiele mieli szans na to, chociażby nawet chcieli. A czy oni w sposób fizyczny popierają ten komunizm - nie widziałem tego w ciągu dobrych kilku ostatnich lat.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#MarekMaciejSiwiec">Otóż chciałbym zrozumieć politykę rządu na przykładzie tego, co pan powiedział. Pana deklaracja jest szlachetna. Natomiast zapomniał pan powiedzieć również o tym, że rząd w sposób absolutnie jawny promuje swoich pieszczochów - organizacje, które ten komunizm w sposób aktywny zwalczały i chwała im za to - przez dostęp do wymiany zagranicznej, przez tworzenie organizacji, z których te jakoby prokomunistyczne związki są eliminowane itd. W związku z tym dla mnie spór o majątek nie jest sporem o materię, o pieniądze, o dostęp do środków, które, o ile wiem, np. służą całemu środowisku studenckiemu, bo o nim mówię - kiedyś byłem w działalność tego środowiska zaangażowany - tylko jest to po prostu mówienie o ideologii. Dobrze by było, aby rząd po prostu określił swoją politykę zarówno w sprawach majątku organizacji młodzieżowych, jak również dostępu do tego majątku, który obecnie sam rozdziela, czy to w postaci pieniędzy, czy to w postaci różnych przywilejów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#AndrzejKern">Rozumiem, że na pierwszą część wystąpienia odpowiedzi nie potrzeba, bo było to podziękowanie panu ministrowi. Natomiast druga część jest pytaniem, czy nowa władza ma swoich pieszczochów.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Każda władza ma swojego pieszczocha.)</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#AndrzejKern">Usłyszymy odpowiedź pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PiotrStachańczyk">Panie Marszałku! Panie Pośle! Przede wszystkim najpierw krótkie wyjaśnienie, jeśli chodzi o organizacje prokomunistyczne. To słowo w mojej wypowiedzi odnosiło się do przeszłości. Było bowiem fragmentem sformułowania: które przekazano w przeszłości organizacjom prokomunistycznym; a wtedy one takimi były i miały to zapisane w statucie. Natomiast nie mówiłem, że obecnie mamy organizacje prokomunistyczne, w żadnym wypadku, i nie mamy również...</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Prosocjalistyczne, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#PiotrStachańczyk">Natomiast główna część wypowiedzi pana posła dotyczy sprawy pieniędzy przekazywanych przez obecny rząd organizacjom młodzieżowym. Otóż chciałem poinformować pana posła, że nie są przyznawane żadne dotacje podmiotowe. Żadna organizacja nie otrzymuje ich z Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Kobiet i Rodziny, bo ono jest tutaj właściwe. Biuro, proszę państwa, nadal istnieje, nie ma pełnomocnika, ale jest biuro nadzorowane w tej chwili - do czasu powołania pełnomocnika - przez właściwego w tej sprawie podsekretarza stanu w Urzędzie Rady Ministrów. Biuro jest i stale pracuje. Nie ma - jeszcze raz powtarzam - wyłącznie pełnomocnika. Natomiast jest i biuro, i osoba kompetentna do podejmowania decyzji. W związku z tym jeszcze raz powtarzam, żadne dotacje podmiotowe dla organizacji, wynikające z faktu, że są one takie czy inne, lepsze czy gorsze, nie są udzielane. Udzielane są jedynie dotacje celowe na konkretne przedsięwzięcia, konkretne zadania (zjazdy, seminaria, spotkania oraz na wymianę młodzieżową). Zapewniam pana posła - i to jesteśmy w stanie udokumentować - że praktycznie wszystkie wnioski wszystkich organizacji, które do nas trafiają, są załatwiane pozytywnie, oczywiście w ramach przydzielonych środków, w związku z czym z reguły nie są one tak duże, jak chcieliby wnioskodawcy, ale są przydzielane. Mogę natomiast ze zdziwieniem stwierdzić, że ze strony organizacji, o których pan tu głównie wspominał, przede wszystkim ZSMP czy ZSP, liczba tych wniosków jest mała, bo o to głównie chodziło. Pan powiedział, że tym organizacjom, które nie są „pieszczoszkami” władzy, nie dajemy. Może źle zrozumiałem, w każdym razie liczba wniosków ze strony tych organizacji jest mała i zapewniam pana, że jeżeli będą zgłaszane wnioski, to będą rozpatrywane na tych samych zasadach, jak wszystkie inne, i są duże szanse na powodzenie, na to, że przekazane zostaną środki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprostowanie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#AndrzejKern">Panie pośle, już kończymy. Były zadawane pytania, pan minister udzielił odpowiedzi. Musimy trzymać się pewnego porządku, dlatego że nie wyczerpiemy tych spraw.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#AndrzejKern">Myślę, że poza tą różnicą, która raczej dotyczyła pewnych ocen politycznych, generalnie podzielamy pogląd, że powinno to być rozwiązane zgodnie z prawem, zgodnie z przepisami. I dlatego istnieją podstawy do stwierdzenia, że Sejm uznał za wystarczającą odpowiedź pana ministra na interpelację posła Filipa Kaczmarka oraz grupy siedmiu posłów.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#AndrzejKern">Pan poseł Wojciech Saletra będzie miał okazję do zadania pytania w następnej sprawie. W swej interpelacji pan poseł przedstawia sprawę coraz częstszego naruszania interesów konsumentów. Zdaniem posła postępowanie w trybie Kodeksu cywilnego jest zawiłe, trwa zbyt długo i wymaga opłat. Wszystko to zniechęca wielu konsumentów do dochodzenia swoich praw. W związku z tym pan poseł zapytuje, czy Rada Ministrów zamierza skorzystać z ustawowego upoważnienia zawartego w art. 384 Kodeksu cywilnego i w drodze rozporządzenia określi warunki zawierania i wykonywania umów z udziałem konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#AndrzejKern">W celu udzielenia odpowiedzi na tę interpelację głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu i Handlu pan Edward Nowak.</u>
          <u xml:id="u-122.6" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#EdwardNowak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na interpelację pana posła Wojciecha Saletry w sprawie szczegółowych warunków zawierania i wykonywania umów z udziałem konsumentów, wyjaśniam.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#EdwardNowak">Resort przemysłu i handlu statutowo zobowiązany jest m.in. do sformułowania koncepcji ustawowej regulacji instytucjonalnej w sprawie reprezentowania interesów konsumentów. Ministerstwo przygotowało w bieżącym roku pakiet aktów prawnych, które stanowią propozycje kompleksowej regulacji problematyki ochrony praw konsumentów. Są to następujące projekty: rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków zawierania i wykonywania umów sprzedaży z udziałem konsumentów oraz warunków gwarancyjnych na towary trwałego użytku; rozporządzenie ministra przemysłu i handlu w sprawie wykazu towarów objętych gwarancją z mocy prawa i wreszcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny. Wspomniane rozporządzenia Rady Ministrów stanowią wykonanie ustawowego upoważnienia zawartego w art. 384 Kodeksu cywilnego, który zezwala Radzie Ministrów, gdy wymaga tego ochrona interesów konsumentów, określić szczegółowe warunki zawierania i wykonywania umów z udziałem konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#EdwardNowak">Przygotowane rozporządzenia mają zastąpić dotychczas obowiązujące przepisy regulujące stosunki cywilnoprawne między tzw. jednostkami gospodarki uspołecznionej a konsumentami, co jest naturalną konsekwencją prywatyzacji handlu i usług. Rozporządzenia szczegółowo określają obowiązki i uprawnienia stron umowy sprzedaży detalicznej, zwłaszcza obowiązki sprzedawcy, pojęcie wady fizycznej towaru oraz postępowanie reklamacyjne. Będą również dotyczyły każdego sprzedawcy, bez względu na rodzaj własności, jaką reprezentuje.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#EdwardNowak">Obecnie przygotowana została druga wersja wyżej wymienionych dokumentów, uwzględniająca uwagi nadesłane przez zainteresowane resorty. Przewidujemy, że w tym miesiącu zostaną one przedłożone Radzie Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#EdwardNowak">Ministerstwo Przemysłu i Handlu podziela pogląd prezentowany w interpelacji, iż istnieje pilna potrzeba zapewnienia realizacji prawa konsumentów do efektywnego załatwiania reklamacji i roszczeń cywilnoprawnych. Jest to także zgodne z postanowieniami z dnia 25 czerwca 1987 r. Rady Wspólnot Europejskich EWG w sprawie rekompensat dla konsumentów. Kwestia ta wymaga jednakże rozwiązań legislacyjnych rangi ustawowej. Doraźnie, tytułem eksperymentu, pod patronatem ministerstwa, w styczniu br. powołano polubowne sądy konsumenckie do operatywnego rozstrzygania roszczeń konsumentów wobec podmiotów gospodarczych. Sądy te tymczasowo działają na podstawie umów zawartych z PIH, Federacją Konsumentów, Stowarzyszeniami Kupców i Przemysłowców, wreszcie indywidualnymi przedsiębiorcami. Funkcjonują one przy okręgowych inspektoratach PIH, która zapewnia także obsługę biurową tego sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#EdwardNowak">Według danych za I kwartał funkcjonuje już 16 sądów konsumenckich. Umowy o przystąpieniu do tego sądownictwa podpisało około 150 organizacji gospodarczych, zrzeszających około 25 tys. przedsiębiorstw. Sądy konsumenckie otrzymały w analizowanym okresie około 400 wniosków dotyczących wszczęcia postępowania. Znakomita większość wniosków została załatwiona w drodze mediacji sądów. Pozytywne efekty działań eksperymentalnego sądownictwa konsumenckiego wskazują, iż zastosowany model rozstrzygania sporów dotyczących rekompensat konsumenckich powinien być upowszechniony.</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#EdwardNowak">Sprawa ta ma jednak szerszy wymiar. Łączy się ona z problematyką stworzenia instytucjonalno-prawnego systemu ochrony konsumentów w naszym państwie. Obowiązek ukształtowania własnego systemu ochrony konsumentów wynika dla Polski z wytycznych ONZ oraz zaleceń EWG. Także Sejm nałożył na ministra przemysłu i handlu obowiązek sformułowania modelu ochrony praw konsumentów. Ministerstwo Przemysłu i Handlu przygotowało projekt odpowiedniej ustawy i rozporządzeń wykonawczych regulujących tę kwestię. Wybór modelu ochrony konsumenta i uruchomienie procedury legislacyjnej, dotyczącej wyżej wymienionych aktów, wymaga decyzji politycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#AndrzejKern">Czy satysfakcjonuje państwa ta odpowiedź?</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, pan poseł Wojciech Saletra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WojciechSaletra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Muszę pana marszałka zmartwić, chciałbym podziękować serdecznie za odpowiedź na moją interpelację - bardzo wyczerpującą i satysfakcjonującą mnie przede wszystkim dlatego, że jako poseł bronię interesów wyborców i konsumentów. Serdecznie dziękuję za odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo, ale pan poseł mnie nie zmartwił, lecz ucieszył.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#AndrzejKern">Pan poseł Jerzy Jaskiernia, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#JerzyJaskiernia">Mam tylko krótkie pytanie do pana ministra. Pan wspomniał w ostatnim zdaniu, że wybór modelu i dalsze działanie wymagają decyzji politycznej. Czy pan mógłby sprecyzować: Czyjej decyzji politycznej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#EdwardNowak">Może istotnie o polityce nie powinienem mówić. Chodzi proszę państwa o to, że w różnych krajach istnieją różne modele ochrony praw konsumenckich. Ten model, który pragniemy przedstawić Radzie Ministrów, jest to model stworzenia urzędu ochrony konsumenta, urzędu centralnego, jakby pararządowego. Istnieją też koncepcje, aby tego typu urzędy były integralną częścią rządu. Istnieją też rozwiązania oparte tylko na formułach samorządowych. W tym sensie mówiłem o wyborze którejś z koncepcji.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Panie marszałku, czy można?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#JerzyJaskiernia">Rozumiem, że pan mówi o decyzji politycznej Rady Ministrów, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#EdwardNowak">Oczywiście. Decyzję o wyborze modelu będzie podejmowała Rada Ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#JerzyJaskiernia">To miałbym, panie marszałku, jeszcze jedną propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#AndrzejKern">Tak, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#JerzyJaskiernia">Kiedy pan spodziewa się, panie ministrze, że te decyzje zapadną i kiedy te trafne propozycje, o których pan mówił, będą urzeczywistnione?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#EdwardNowak">Proszę Państwa! Oczywiście nie mogę odpowiadać w imieniu Rady Ministrów, odpowiadam z upoważnienia ministra przemysłu i handlu. Jesteśmy przygotowani, dokumenty są w każdej chwili do przedłożenia. Myślę, że po prostu Rada Ministrów zadecyduje o terminarzu, harmonogramie swoich prac. My w każdym razie jesteśmy przygotowani do ich przedłożenia.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Mam jedno pytanie, jeśli można.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#AndrzejKern">Panie ministrze, jeszcze moment.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#AndrzejKern">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#JanuszKorwinMikke">Jeszcze mam tylko jedno pytanie, panie ministrze. Czy Ministerstwo Przemysłu i Handlu jest również ustawowo zobowiązane do reprezentowania interesów przemysłu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#EdwardNowak">Szczegółowo odpowiadając na pytanie pana posła stwierdzam, że Ministerstwo Przemysłu i Handlu czuje się odpowiedzialne w ogóle za reprezentowanie interesów szeroko rozumianego rynku, tzn. wytwórców, konsumentów i wszystkich uczestników życia, bez względu na formę własności i na...</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Pan minister wie, że producent i konsument mają sprzeczne interesy, więc rozumiem, że pan reprezentuje sprzeczne interesy.)</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#EdwardNowak">Oczywiście pan poseł ma rację, dlatego formułujemy ideę, by powołać urząd ochrony konsumenta niezależnie od rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#AndrzejKern">Panie Pośle! Tak świat jest urządzony, pełen sprzeczności.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Nie, to Polska tak jest urządzona.)</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#AndrzejKern">Pytania zostały wyczerpane.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że Sejm uznał za wystarczającą odpowiedź na interpelację pana posła Wojciecha Saletry.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#AndrzejKern">Zastanawiam się, bo czas nasz już się kończy, ale jest taka ważna interpelacja, więc może jeszcze jej wysłuchamy.</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#AndrzejKern">Pan poseł Tadeusz Biliński w swej interpelacji porusza problem dywidendy płaconej przez przedsiębiorstwa państwowe.</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#AndrzejKern">Poseł przypomina, że obowiązująca ustawa o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych nie przewiduje możliwości zmniejszenia dywidendy w przypadkach: sprzedaży środków trwałych, zniszczenia środków trwałych w wyniku klęsk żywiołowych i wypadków losowych oraz likwidacji środków trwałych w wyniku ich naturalnego zużycia.</u>
          <u xml:id="u-139.8" who="#AndrzejKern">Wobec tego przedsiębiorstwa nie są zainteresowane sprzedażą środków trwałych, co niewątpliwie wpływa hamująco na ich prywatyzację.</u>
          <u xml:id="u-139.9" who="#AndrzejKern">Naturalne zużycie lub zniszczenie środków trwałych w wyniku klęsk żywiołowych i wypadków losowych powinno być, zdaniem posła, podstawą korygowania funduszu założycielskiego, od którego zależy wielkość dywidendy.</u>
          <u xml:id="u-139.10" who="#AndrzejKern">Pan poseł prosi o rozważenie przytoczonych argumentów i spowodowanie zmiany w przepisach dotyczących obliczenia dywidend płaconych przez przedsiębiorstwa państwowe w przypadkach wymienionych w interpelacji.</u>
          <u xml:id="u-139.11" who="#AndrzejKern">Do udzielenia odpowiedzi na tę interpelację poproszę pana sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów Jerzego Zdrzałkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#JerzyZdrzałka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Tadeusz Biliński zwrócił się do ministra finansów z interpelacją, w której wnosi o zmianę przepisów dotyczących obliczania dywidendy płaconej przez przedsiębiorstwa państwowe. Proponowane zmiany mają umożliwić zmniejszanie dywidendy w przypadkach: sprzedaży środków trwałych, zniszczenia środków trwałych w wyniku klęsk żywiołowych i wypadków losowych, a także w przypadku likwidacji środków trwałych w wyniku naturalnego zużycia.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#JerzyZdrzałka">Ustosunkowując się do powyższych propozycji należy w pierwszym rzędzie wyjaśnić zasady funkcjonowania dywidendy, a także utworzonych w przedsiębiorstwach państwowych funduszy. Dywidenda obligatoryjna płacona przez przedsiębiorstwa państwowe została wprowadzona do polskiego systemu finansowego przepisami ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych. Zgodnie z przepisami powyższej ustawy podstawą naliczania dywidendy jest ustalony w przedsiębiorstwie fundusz założycielski, a nie posiadane przez to przedsiębiorstwo środki trwałe. Oznacza to, że wysokość dywidendy nie jest uzależniona od majątku przedsiębiorstwa, a do kapitału, jaki w to przedsiębiorstwo włożył skarb państwa. Należy tu jednocześnie wyjaśnić, że jednym z podstawowych rozstrzygnięć wprowadzonych przez omawianą ustawę jest utworzenie w przedsiębiorstwach państwowych nowych funduszy, tzn. funduszu założycielskiego oraz funduszu przedsiębiorstwa. Fundusze te mają charakter kapitałowy, co oznacza, że określają one, jaką część użytkowanego przez przedsiębiorstwo kapitału wniósł skarb państwa, a jaką część samo przedsiębiorstwo. Tak więc fundusze te nie mają bezpośredniego powiązania ze środkami trwałymi bądź też obrotowymi przedsiębiorstwa, a jedynie z kapitałem wykorzystywanym przez określone przedsiębiorstwo. W związku z tym występujące zmiany w majątku przedsiębiorstwa nie mają wpływu na poziom funduszy. Fundusze te ulegają zmianom głównie w sytuacji zmian w samym kapitale, np. fundusz założycielski rośnie, gdy skarb państwa (budżet, organ założycielski) przekaże przedsiębiorstwu dodatkowe kapitały, np. w formie dotacji, a fundusz przedsiębiorstwa - w sytuacji dokonania odpisów z zysku.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#JerzyZdrzałka">Wprawdzie w art. 4 omawianej ustawy dokonano pewnego odstępstwa od wyżej wymienionych zasad, ale dotyczy to jedynie przypadków, gdy decyzję o nieodpłatnym przekazaniu majątku przedsiębiorstwa nie podejmowało ono samo, lecz zostało do tego zobowiązane przez organy administracji państwowej lub sąd.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#JerzyZdrzałka">Nawiązując do wymienionych przez pana posła przypadków chciałbym zwrócić uwagę, że przy sprzedaży środków trwałych majątek przedsiębiorstwa nie ulega zmianie, a występuje jedynie zmiana jego formy. W miejsce sprzedanego środka trwałego w przedsiębiorstwie pojawiają się środki pieniężne. W sytuacji, gdy nie ulega zmianie majątek przedsiębiorstwa, tzn. aktywa, nie mogą zostać zmniejszone pasywa, czyli kapitał. Przedsiębiorstwo otrzymujące środki pieniężne może je odpowiednio zainwestować i dzięki temu osiągnąć dodatkowe zyski, z których jest opłacana dywidenda. Podobnie jest w przypadku zniszczenia środków trwałych w wyniku klęsk żywiołowych i wypadków losowych. W związku z zaistnieniem tego rodzaju sytuacji poszkodowane przedsiębiorstwo otrzymuje stosowne odszkodowanie z zakładu ubezpieczeniowego. Oznacza to, iż w miejsce zniszczonego środka trwałego przedsiębiorstwo otrzymuje środki pieniężne. W przypadku naturalnego zużycia środka trwałego przedsiębiorstwo odzyskuje jego wartość poprzez amortyzację, która jest elementem ceny sprzedawanych wyrobów. Biorąc powyższe pod uwagę, należy jednoznacznie stwierdzić, iż funkcjonująca dywidenda w żadnej mierze nie hamuje przebiegu prywatyzacji, tym bardziej że sprzedaż elementów majątku trwałego nie jest tą zasadniczą ścieżką prywatyzacji. Nie ma zatem, w moim przekonaniu, uzasadnienia do dokonywania zmian obowiązujących przepisów z powyższych powodów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu sekretarzowi stanu.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#AndrzejKern">Czy są jakieś pytanie w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, pan poseł Tadeusz Biliński chciał zabrać głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#TadeuszBiliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dziękuję za udzielenie odpowiedzi. W pełni zgadzam się z wykładnią prawną, która jest mi znana. Niemniej jednak w wyniku sytuacji, które zaprezentowałem, występują wielkie zaległości w spłacie dywidendy. Mam przed sobą kilka informacji, chociażby z końca maja: wzrosły dalsze zobowiązania z tytułu płatności przedsiębiorstw, z tego 40,4% stanowiły zaległości w podatkach od wzrostu wynagrodzeń i 22,3% stanowiły zaległości z tytułu dywidendy. Wobec zmniejszenia zobowiązań z tytułu dywidendy w wypadkach, o których była mowa, wcale nie będzie to oznaczało zwiększenia kwot, które będą wpływać do budżetu. Te kwoty są iluzoryczne. Najczęściej przedsiębiorstwa, które przeżyły klęski żywiołowe, nie odzyskują w całości majątku trwałego, mimo że otrzymują odszkodowania z ubezpieczenia, i w związku z tym nie płacą. Dlatego też problem ten jest w dalszym ciągu aktualny nie z punktu widzenia czystej interpretacji prawnej, tylko z punktu widzenia stosowania i funkcjonowania prawa. W Sejmie zeszłej kadencji ten problem był poruszany. Sądziłem na podstawie tamtych rozmów, że rząd zastanowi się, jak tę sprawę rozstrzygnąć. Przecież nawet w wypadku sprzedaży majątku można zweryfikować ceny za uzyskiwane urządzenia czy maszyny za pomocą chociażby agencji skarbu państwa. Dlatego też mimo wszystko chciałbym jeszcze raz uzyskać jednoznaczną odpowiedź na pytanie, czy rząd w ogóle nie przewiduje jakiejkolwiek weryfikacji swojego stanowiska w tych trzech zasadniczych sprawach: klęski żywiołowe, wypadki losowe i naturalne kompletne zużycie urządzeń czy linii technologicznych. Bardzo o to proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#AndrzejKern">Mogę udzielić głosu panu sekretarzowi stanu, chyba jednak, panie pośle, została udzielona już odpowiedź na te pytania. Może potraktujmy to jako temat do rozmyślań dla rządu. I pana interpelacja, i odpowiedź były dla mnie bardzo interesujące. Jest to temat na pewno interesujący.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#AndrzejKern">Czy pan chce coś dodać, panie ministrze?</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#JerzyZdrzałka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przyznaję, że interpretacja pana marszałka jest w tym wypadku, niestety, słuszna. Tzn. powiedziałem wyraźnie w zakończeniu mojej odpowiedzi, że właśnie z tych powodów nie widzimy potrzeby, nie ma to uzasadnienia, aby zmieniać przepisy dotyczące dywidendy. Oczywiście zgadzam się z panem posłem, że występują zaległości w płatności dywidendy. Jednak te powody, o których pan wspomniał, panie pośle, stanowią prawdopodobnie niewielki margines tej sprawy. W tym wypadku chodzi przede wszystkim o to, że sytuacja finansowa przedsiębiorstw państwowych jest trudna - o czym wiemy wszyscy - i powstają zaległości w płaceniu podatków, nie tylko dywidendy, przede wszystkim popiwku, podatku dochodowego i również podatku obrotowego. W związku z tym w tej sytuacji, w moim przekonaniu, tego typu zmiany ustawowe byłyby zmianami o charakterze czysto kosmetycznym. One, jak sądzę, nie rozwiązałyby problemu, który wynika - powtarzam to - z trudnej sytuacji finansowej przedsiębiorstw państwowych. Rząd rozważa różne warianty. Nie chciałbym jeszcze w tej chwili wnikać w szczegóły, dlatego że to są dopiero wstępne prace. Jak wiadomo, rząd pracuje nad paktem o przedsiębiorstwie państwowym i być może pewne rozwiązania zostaną tam zaproponowane. Nie chciałbym jednak jeszcze o tym dzisiaj szerzej mówić.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#JerzyZdrzałka">Tak że sprawa dywidendy jest badana, jest studiowana. Rzeczywiście zdajemy i zdawaliśmy sobie sprawę, że jest to mechanizm niedoskonały. Mianowicie w tym wypadku, chcąc od wyłożonego kapitału uzyskiwać pewien dochód z przedsiębiorstwa, skarb państwa zachowuje się jak właściciel. Ponieważ problemy stwarza podejmowanie tego typu decyzji w taki sposób, jak podejmuje decyzje indywidualny właściciel w wypadku zysku, bo mamy do czynienia z wielką liczbą przedsiębiorstw państwowych - ponad 8 tys. - w związku z tym, jak sądzę, z pewnych czysto technicznych względów została przyjęta koncepcja dywidendy. Jakkolwiek myślę, że teoretycznie bardziej doskonała byłaby forma powiązania dywidendy czy jakiegoś podatku o charakterze obciążającym zysk, który należy się każdemu właścicielowi, z zyskiem, bo właściciel powinien w każdym indywidualnym przypadku decydować, jaki chce mieć przychód od zainwestowanego kapitału; chodzi o to, żeby nie zamordować przedsiębiorstwa. W tym wypadku, myślę, że taką formułę przyjęto ze względów czysto technicznych. Inna formuła nie była, jak sądzę, możliwa. W tych przedsiębiorstwach, w których skarb państwa występuje jako jeden ze współwłaścicieli przedsiębiorstwa, spółki, działających na podstawie Kodeksu handlowego, jest to już możliwe, dlatego że decyzje o podziale zysku podejmuje walne zgromadzenie akcjonariuszy i skarb państwa wraz z innymi akcjonariuszami może, kierując się interesem i krótko, i długofalowym danego przedsiębiorstwa, podjąć racjonalną decyzję.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#JerzyZdrzałka">Nie wiem, czy pana zadowoliłem. W świetle tego, co mówił dzisiaj przedstawiciel Sojuszu Lewicy Demokratycznej, postulujący w ogóle likwidację dywidendy, rozumiem, że państwo idziecie nieco dalej w swoich postulatach dotyczących tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Biliński: Dziękuję bardzo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#AndrzejKern">Rozumiem, że trudny i kontrowersyjny problem dywidendy nie jest zamknięty.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#AndrzejKern">Nie ma więcej pytań, nie słyszę uwag.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że Sejm uznał za wystarczającą odpowiedź na interpelację pana posła Tadeusza Bilińskiego.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#AndrzejKern">Kończąc rozpatrywanie punktu dotyczącego interpelacji, chciałbym podziękować państwu i pochwalić państwa i siebie, że udało nam się w tym wypadku zrealizować zaplanowany program, co rzadko się zdarza. Jest to nasza wspólna zasługa.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#AndrzejKern">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Informacja o aktualnych pracach rządu.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#AndrzejKern">Kontynuujemy dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#AndrzejKern">Głos ma pan poseł Stanisław Żelichowski z Polskiego Stronnictwa Ludowego. Przygotuje się pan poseł Władysław Wrona.</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#StanisławŻelichowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jestem o tyle w dobrej sytuacji w stosunku do pań i panów posłów zabierających głos przed przerwą, że miałem przyjemność wysłuchania aż dwóch wicepremierów. Jestem szczególnie wdzięczny panu wicepremierowi Goryszewskiemu, że wytłumaczył nam tak po chłopsku, co rząd powiedział, jak powiedział to, co powiedział, łatwiej będzie mi teraz na ten temat dyskutować. W związku z wystąpieniem pana wicepremiera Goryszewskiego pragnę zauważyć, że niedobrze jest, gdy posłowie są jednocześnie członkami rządu, ponieważ w jakimś sensie - chodzi o to, co przed chwilą zauważył pan poseł Korwin-Mikke - są oni pełni sprzeczności, jeżeli sprawują jednocześnie funkcję ustawodawczą i funkcję wykonawczą.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#StanisławŻelichowski">Jeśli z kolei chodzi o wystąpienie pana wicepremiera Łączkowskiego, to czułem się trochę jak więzień, któremu na spacerze na wybiegu więziennym kolega tłumaczy, na czym polega teoria względności, mówiąc: jak teraz chodzisz, to myślisz, że nie siedzisz. Ja również, gdybym słyszał tylko okrągłe słówka, które padały z trybuny, a nie znał faktów, które są wszędzie postrzegalne, mógłbym mieć wypaczony pogląd na temat pracy rządu. Pan wicepremier część swego wystąpienia poświęcił pożarom lasów, informując Sejm o stratach, o determinacji ludzi walczących z pożarem. Oczekiwałbym raczej informacji na temat tego, co rząd zrobił, aby do pożarów nie doszło, a gdy już doszło, to jak rząd wspomagał ratujące ekipy, ile dał środków pieniężnych na paliwo, ile samochodów zakupił, sprzętu gaśniczego. To byłaby informacja dla parlamentu ciekawsza, niż stwierdzenie faktu, że ludzie ratują swój dobytek, bo to jest w jakimś sensie rzecz naturalna.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#StanisławŻelichowski">Wysoki Sejmie! Skoro został poruszony temat pożarów lasów i skoro mamy świadomość, że spaliło się w krótkim okresie 40 tys. hektarów lasu, w związku z czym wszyscy ponieśliśmy olbrzymie straty, mając na uwadze to, aby do podobnych wypadków nie doszło w przyszłości, pragnąłbym w swoim wystąpieniu zastanowić się, czy nie podjęliśmy w tym wypadku jakichś błędnych decyzji, że do tak wielkiej klęski doszło w naszym kraju. Należy pamiętać, że nie było nawet w Europie tak dużych strat, a nie da się za bardzo porównać obecnych pożarów z poprzednimi, jako że kiedyś znacznie więcej lasów paliło się na terenach poligonów, na których stacjonowała armia rosyjska, do nich zaś strażacy nasi nie mieli po prostu dostępu.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#StanisławŻelichowski">Aby opanować pożar w zarodku, potrzebna jest szczególna mobilizacja załóg leśnych. Tak się jednak, uważam, z winy rządu nie stało. Najpierw usunięto ze stanowiska dyrektora generalnego lasów, człowieka doświadczonego, praktyka i naukowca, doktora nauk leśnych. Usunięto go dlatego, że należało zrobić miejsce dla nie mającego akurat pracy szefa „Solidarności” leśnej, który miał tę jedną ułomność, że ani dnia nie pracował w leśnictwie. Jeżeli dodam do tego, że i pan wiceminister zajmujący się bezpośrednio leśnictwem nie ma żadnego doświadczenia zawodowego - praktycznego, w terenie - to fakty, które podam, dotyczące leśnictwa nie powinny budzić niczyjej wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#StanisławŻelichowski">Przypomnę, że pan wiceminister wyjechał do Stanów Zjednoczonych na zaproszenie Banku Światowego, skąd wrócił wykształcony - bo jak mówi stare powiedzenie, podróże kształcą - i opracował tzw. program rozwoju leśnictwa, w którym oprócz różnych rzeczy proponuje, aby lasy odmłodzić, ponieważ są za stare, wyciąć więc to, co najstarsze, i będzie w porządku. Ja nie wiem, czy jest to tylko wynik niedoświadczenia, jakiegoś osobliwego podejścia do sprawy, czy też jest to wynik złej woli. Przypuszczam, że jest to wynik złej woli, ponieważ nie wierzę, aby niedoświadczenie mogło być aż tak duże. Chyba że jest to może w jakimś sensie próba dokonania dekomunizacji najpierw na polskich drzewostanach, żeby później sprawdzić, jak to będzie działało w innej dziedzinie. W każdym razie taki projekt wyszedł z gmachu ministerstwa ochrony środowiska. To wywołało opór leśników, a ten opór spotkał się z publicznymi groźbami, że kto nie jest z nami, ten jest przeciw nam. W efekcie w połowie sierpnia zwołano do Warszawy dużą, kilkudniową naradę dyrektorów z całego kraju, z dyrekcji rejonowych lasów państwowych. Przez 4 dni tym dyrektorom mówiono, co mają zrobić po powrocie, a w rezultacie ostatniego dnia z 17 dyrektorów zwolniono 10. Później się okazało, że jednego zwolnili z rozpędu. Po 4 dniach przywrócili go do pracy, ale 10 zostało po prostu zwolnionych. W czasie tej narady spaliło się w Polsce 18 tys. ha lasu. W ślad za zwolnieniem dyrektorów rozpoczęły się weryfikacje innej kadry. Przygotowano listy osób wytypowanych do zwolnienia, obejmujące 60% nadleśniczych. Również rząd przyjął - nie bardzo to mogę zrozumieć - w Warszawie, zza biurka, statut lasów, gdzie zapisano, że na jednego leśnika przypada 700 ha lasów. Nie wiadomo, jak to w Warszawie wyliczono, w każdym razie to spowodowało destabilizację także wśród średniego personelu w leśnictwie. Koncepcja ta, bo tak się twierdzi, polega pewnie na tym, żeby usunąć z pracy wszystkich tych, którzy są bardziej rozgarnięci od tych, przy których jest słuszność. I to jest chyba jedyna przyczyna, bo innej nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#StanisławŻelichowski">Wysoki Sejmie! Uważam, że jesteśmy za biednym krajem, aby obdarowywać stołkami wszystkich kombatantów i ludzi niekompetentnych. Chciałoby się, aby te ugrupowania, które, powołując się niekiedy na katolicką nauką Kościoła, wszystko to obecnie robią, zostały obdarzone taką piękną katolicką cnotą, cnotą pokory - bo ja tej cnoty w ich działaniach nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-146.6" who="#StanisławŻelichowski">Pragnę również dodać, że z ministerstwa ochrony środowiska wyszedł nie tylko projekt niszczenia lasów, podobnie próbowano postąpić z parkami narodowymi, o czym świadczy list otwarty, podpisany przez 70 wybitnych ekologów, i poszerzenie porządku obecnego posiedzenia Sejmu. Z ministerstwa wyszła decyzja likwidowania łosi na znacznym terenie naszego kraju, anulowana po kilku dniach, bo była bezprawna. Próbowano też „zrobić porządek” z jeleniami, z tym że tu sprawa była trochę bardziej skomplikowana, ponieważ należało zapisać w rozporządzeniu: „jeleń europejski - byk”. Zrobiono dwa podejścia do tego zdania i za każdym razem wyszło: „jeleń - byk europejski”, w końcu dali za wygraną i tym sposobem jeleń został uratowany.</u>
          <u xml:id="u-146.7" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-146.8" who="#StanisławŻelichowski"> Chciałbym mieć pewność, że decyzje, które wychodzą z ministerstwa ochrony środowiska, nie będą szkodziły temu środowisku, że nie potrzeba za każdym razem ludzi dobrej woli, którzy w porę się opamiętają i tę decyzję zaskarżą, żeby resort się z tej decyzji wycofał. Decyzje, które wychodzą z gmachu ministerstwa, powinny być już decyzjami słusznymi.</u>
          <u xml:id="u-146.9" who="#StanisławŻelichowski">Pani premier bardzo często mówi w swoich wystąpieniach - mnie się to bardzo podoba - o poszanowaniu godności ludzkiej, demokracji, o wspólnym działaniu. Ja również mówię te słowa po to, by zobaczyć, jak odbierają pani słowa urzędnicy, którzy realizują program rządu.</u>
          <u xml:id="u-146.10" who="#StanisławŻelichowski">I na zakończenie chciałbym wypowiedzieć pewną uwagę pod adresem posła Frączka, który, kończąc swoje wystąpienie klubowe, powiedział, że nie rozumie PSL. Ja obserwuję pana posła od dłuższego czasu i nie dziwię się, że PSL nie rozumie, bo on bardzo wielu rzeczy nie rozumie - ale jest młodym człowiekiem, życie przed nim, tak że, myślę, kiedy nabierze doświadczenia, z czasem może zrozumie również PSL, czego w imieniu swoich kolegów serdecznie mu życzę.</u>
          <u xml:id="u-146.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#AndrzejKern">Głos ma pan poseł Władysław Wrona, również z Polskiego Stronnictwa Ludowego. Przygotuje się pan poseł Józef Jacek Pawelec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WładysławWrona">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prawie dwa miesiące temu Wysoki Sejm powierzył ster rządu pani Hannie Suchockiej. Mijają dwa miesiące działalności jej gabinetu. Chciałbym mówić nie tyle o tym, co rząd robił, czy zrobił, ale o tym, czego rząd nie zrobił, czego zaniechał, w których sprawach był nieobecny. Wprawdzie niecałe dwa miesiące to zbyt krótki czas, aby dokonywać pogłębionej oceny pracy rządu, ale pragnę zauważyć, że jest to dwukrotnie dłuższy okres niż ten, w którym pełnił urząd premier Waldemar Pawlak. Rząd jak dotychczas nie podjął rękawicy rzuconej mu przez strajkujące załogi Mielca, Legnicy, Tych, Ursusa i innych zakładów państwowych. Przyjął taktykę, że strajki i żądania płacowe to nie jego rzecz, bo rząd nie jest stroną dla protestujących załóg, od tego są dyrekcje i rady nadzorcze. Ale protestujące załogi ani myślą uznać takiej postawy rządu. Uważają - i sądzę, że słusznie - iż rząd jednak jest stroną w tym sporze, bo przecież kopalnie, huty, WSK Mielec, fabryki w Tychach i w Ursusie pozostają nadal własnością państwa, nawet jeśli stały się spółkami skarbu państwa czy spółkami akcyjnymi. Rząd pani Suchockiej ani żaden inny rząd Rzeczypospolitej długo jeszcze nie będzie mógł zrzucić z siebie odpowiedzialności za przemysł państwowy. Trzeba spojrzeć tej prawdzie w oczy. Lawirowanie rządu czy udawanie, że nie ma problemu, do niczego dobrego nie prowadzi. Dotychczasowe negocjacje przedstawicieli rządu ze związkowcami, o których mówił premier Łączkowski, trudno uznać za wystarczające. Można zrozumieć, że w tych gorących tygodniach pani premier była przytłoczona nawałem obowiązków i pracy i tym tłumaczyć, że dotychczas nie odwiedziła Mielca, Tych, Lubina czy choćby pobliskiego Ursusa, głównych ognisk robotniczego protestu. Jednakże pani premier znalazła czas, aby odwiedzić Poznań i uczestniczyć w uroczystościach kombatanckich i zjeździe Polonii. Znalazła nawet czas na wizytę w spokojnej jak na razie Stalowej Woli, aby wziąć udział w uroczystościach odsłonięcia pomnika św. Floriana. Nie mam nic przeciwko czczeniu patrona strażaków - jego wsparcie i opieka były strażakom w tym roku bardzo potrzebne - ale nie uważam, że pobyt pani premier w Stalowej Woli był w tej sytuacji niezbędny, a przecież tak blisko było stamtąd do Mielca.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WładysławWrona">Z satysfakcją i z nadzieją my posłowie reprezentujący wieś przyjęliśmy informację o zamierzeniach rządu wobec rolnictwa i wsi. Zamierzenia te są w wielu punktach zbieżne z programem PSL, jak np. przeciwdziałanie skutkom suszy, dogodne kredyty, wzmacnianie interwencjonizmu państwa, przekształcanie własnościowe przemysłu rolno-spożywczego czy wreszcie prywatyzacja PGR, środki zagraniczne na rozwój infrastruktury technicznej wsi. Tak trzymać, o to właśnie chodzi. Chciałoby się jednak, żeby sprawy te wyszły ze sfery słów, powszechnie uznanych za słuszne postulatów, żeby zostały przełożone na konkretne decyzje, przepisy, sumy. Na razie tego ciągle jeszcze nie widać, ciągle jest to deklaracja dalszych chęci, a sytuacja na wsi ciągle się pogarsza, nie tylko z powodu suszy. Niepokoi przebieg prywatyzacji PGR. Wiele gospodarstw idzie w ruinę, ziemia często leży odłogiem, występują różne kombinacje. Szczególnie niepokój budzi los państwowych ośrodków zarodowych, nasiennych. Trzeba zrobić wszystko, by nie roztrwonić nagromadzonego przez lata dorobku naukowców i hodowców. Są i inne powody do troski. Nie będę tutaj ich wymieniał. Niemniej jestem zaszokowany wypowiedzią pana premiera Goryszewskiego, że jeżeli rolnicy będą kombinować, to rząd zniesie cło na artykuły żywnościowe. Panie premierze, tymi słowami dobije pan do reszty polskie rolnictwo, a ja tak w pana wierzyłem, że pan jest naprawdę Polakiem.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#WładysławWrona">Minister rolnictwa, który mówi, że może żywności w kraju nam wystarczy - a pamiętamy, że nie tak dawno, 2 lata temu, spichrze były pełne, żywności było w nadmiarze - nie powinien być ministrem, powinien natychmiast podać się do dymisji, ponieważ Polska ma prawo - i powinna - żywność eksportować. Nie może być tak tylko, że może nam wystarczy. Dlatego my, ludowcy, z niecierpliwością, ale i z nadzieją czekamy na przedstawienie przez rząd zapowiedzianego programu, w tym na konkretne rozwiązania dla rolnictwa i wsi polskiej. Po wysłuchaniu obszernej informacji pana wicepremiera Łączkowskiego jestem pod wrażeniem wizji przedstawionej przez rząd, jakże szerokiej, mnogości problemów, projektów ustaw, nad którymi pracuje gabinet. Szkoda, że są to w gruncie rzeczy - zapewne ważne i potrzebne - prace teoretyczne, bo przede wszystkim potrzebne są jednak konkretne działania i decyzje, a - jak dotychczas - takich decyzji prawie nie widać; Polska nie czuje, że mamy sprawny rząd. Pozostaję w przekonaniu, że w najbliższej przyszłości pani premier Suchocka i Rada Ministrów udowodnią, że jest inaczej, a moje uwagi stracą na aktualności.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#WładysławWrona">Pani premier uśmiecha się w telewizji i dobrze, bo panie powinny się uśmiechać. Ale 2,5 mln bezrobotnych i duża grupa rencistów, emerytów, ludzie pobierający zasiłki, kuroniówki w kwocie 700 tys. zł, nie mają powodów do śmiechu, a raczej mają powody do płaczu.</u>
          <u xml:id="u-148.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#AndrzejKern">Głos ma pan poseł Józef Jacek Pawelec z Konfederacji Polski Niepodległej. Przygotuje się pani poseł Ewa Spychalska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#JózefJacekPawelec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw wątek rozluźniający. Miałem przyjemność spotkać się z panem premierem tuż po wygłoszeniu informacji o pracach rządu i powiedziałem, że jestem trochę zawiedziony, że przygotuję krytyczne wystąpienie, ale oczywiście wspomnę o pewnych elementach budujących, konstruktywnych. Ponieważ było to spotkanie dość luźne, na koniec rzuciłem: ładna bródka, stonowana z kolorem garnituru. Wtedy pan premier błyskotliwie zareplikował, pytając, czy to ma być jedyny komplement, który chcę mu powiedzieć. No więc - nie jedyny. Warte odnotowania są pomysły polegające na podporządkowaniu UOP prezesowi Rady Ministrów, pewne ustalenia prawne, nawet niektóre pomysły dotyczące wsi - wydaje mi się - dowodzą troski i świadczą o wkładzie pracy. Ale krytyka będzie dotyczyła jednak pewnych rzeczy fundamentalnych. Otóż pan premier wymienił na początku trzy kardynalne założenia, które warunkują sukces rządu, a mianowicie: konsekwentne urynkowienie, przywrócenie autorytetu instytucjom państwowym, dobra współpraca parlamentu, rządu i prezydenta. Jeśli sztandarowe warunki mają być takie, to ja się z tym nie zgadzam - wręcz dziwię się, że pan premier, jako socjolog, dał się namówić na to, żeby na samym początku wymienić mechanizmy, materię, a nie ludzi. Panie premierze, jakże tak? Największym polskim kapitałem są kadry, umiejętności, serca naszego w miarę jednolitego narodowościowo społeczeństwa. Odpowiednie wykorzystanie ludzi, panie premierze, uważam za pierwszy warunek pańskiego powodzenia. Dalej - z tym mogę się zgodzić - trzeba wymienić sferę wytwórstwa, do której wrócę za chwilę. Na trzecim miejscu wymieniłbym stosunki ustrojowe, a więc rozwiązania dotyczące prawodawstwa, aparatu ścigania, służby zagranicznej itd. To natomiast, o czym pan mówił, to są warunki konieczne, ale niewystarczające.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#JózefJacekPawelec">Odniosę się trochę szerzej do kwestii ludzi, kadr. Występujący przede mną poseł mówił o porządkach, jakie panują w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Chciałbym tylko dodać, że jeśli chodzi o tę klęskę żywiołową, o pożary, również ja oczekiwałem od premiera odpowiedzi na pytanie, jaka była przyczyna, kto był sprawcą i czy uczyniono wszystko, żeby nie doszło do tej katastrofy. Uważam, że nie uczyniono wszystkiego, że minister leśnictwa, który urzęduje nie od wczoraj, a od 3 lat, powinien postawić przed sobą - jako pierwszoplanowe - zadanie ochrony lasów, tak żeby nie doszło do najgorszego. Mógł je zrealizować w prosty sposób - na całym świecie lasy o tak dużym obszarze są dzielone odpowiednio szerokimi pasami bezpieczeństwa i jeśli wybuchnie pożar, to nie płonie od razu 10 tys. ha i takie przerzucanie się ognia nie jest możliwe. Jak rozumiem, w ciągu tych 3 lat były dyskusje, narady, natomiast nie spełniono tego elementarnego warunku.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#JózefJacekPawelec">Weźmy inne ministerstwo, Ministerstwo Sprawiedliwości. Oglądali państwo telewizyjną audycję o spółce Art „B”. Wystąpili w niej prokuratorzy - mówili, że owszem, mają dowody na niezgodną z prawem działalność, ale zarazem wyręczali obrońców, twierdząc, że nie wiadomo, czy coś z tego będzie, że zależy to od tego, jak się ustosunkuje druga strona, jak się zachowa sąd. Główny prokurator, zamiast temu zaprzeczyć, zamiast postawić się w roli oskarżyciela, mówił, że nie każde pomówienie może być przedmiotem oskarżenia - w efekcie redaktorka musiała ratować sprawę. Proszę państwa, jeśli będziemy mieli takich obrońców interesów państwa, to mam poważne obawy, czy odniesiemy sukcesy. To nie są tygrysy Temidy, to małe wystraszone kotki, które myszy na pewno nie złapią. A co dalej, na wyższych szczeblach? Dwukrotnie słyszałem w telewizji zachętę pana ministra sprawiedliwości, żeby zwolnić z odpowiedzialności karnej poborowego, który odmawia służby wojskowej. Ja też jestem za tym chłopcem, też jestem za służbą zastępczą, ale trzeba to przyjąć w drodze ustawowej, przeprowadzić w tej Izbie. Stróż prawa w osobie ministra sprawiedliwości nie może namawiać Sądu Najwyższego do łamania prawa. Proszę państwa, do czego to dochodzi?</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#JózefJacekPawelec">A teraz sfera gospodarcza, wytwórcza. Uważam, że trzeba się zastanowić, co jest podstawowe, a co mniej ważne. Otóż urynkowienie nie może być panaceum na wszystko. Powtarzam jeszcze raz, że przede wszystkim liczą się kadry. Na świecie już trochę nauczono się wyszukiwać talenty, a czy rząd dysponuje jakimś systemem komputerowym, który służyłby realizacji tego celu? Tak wielu jest wokół zdolnych ludzi, są tacy za granicą, a tak niewielu można spotkać w administracji. Trzeba też tutaj zapytać: Czy wiemy, co właściwie jest najważniejsze w sferze produkcyjnej? Moim zdaniem najważniejsze są zakłady o najnowocześniejszej technologii, a takie zakłady jednak istnieją. Mam na myśli m.in. obronność - tu jest ich dość dużo, bo jednak przemysł lotniczy czy nawet radiolokacyjny, który przez 30 lat sprzedawał swoje wyroby za granicę, nie kwalifikują się do likwidacji. Przysłano tam ekspertów, dokonano pewnych analiz, nie będę się nad tym dłużej rozwodził, w każdym razie wiemy, co było potem - najpierw minister spraw zagranicznych zamknął dostęp do rynków zbytu w Afryce i w Azji, a następnie minister przekształceń własnościowych dokonał reszty. Niedawno widzieliśmy w telewizji zadowolone miny niektórych panów ministrów - byli zadowoleni z tego, że Mielec zamiast samolotów będzie robił drzwi do boeinga. To nas poniża - że pominę już pewne ekonomiczne kwestie - i stawia w roli pariasa.</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#JózefJacekPawelec">Co można dodać na zakończenie, żeby nie przedłużać? Wydaje mi się, że dobrze się stało, iż dzięki protestowi 10-milionowej rzeszy robotników skończył się pewien etap, którego wszyscy mieli dosyć. Ale czy mamy już suwerenność? Bałbym się odpowiedzieć, że tak. Jeśli mamy wszędzie przyjaciół - i w Stanach Zjednoczonych, i w Niemczech, i w Izraelu - to dlaczego powstała afera „Żądło”? Dlaczego odbywają się demonstracje przed ambasadami niemiecką i amerykańską? Dlaczego specjaliści z Akademii Nauk Austrii mówią, że nasz program gospodarczy prowadzi donikąd? Czy UOP ma takie opinie, czy je bada, czy je analizuje? Czy jesteśmy dostatecznie ostrożni w tym zakresie, czy realizowane programy służą Polsce, czy może przeciwnie - nie służą jej?</u>
          <u xml:id="u-150.5" who="#JózefJacekPawelec">Tu skieruję małą uwagę do premiera Goryszewskiego. Miał niejako pretensje, że co chwilę rząd wzywa się do tablicy, że będzie żądało się informacji, a przecież musi on mieć czas na pracę. Część tych pretensji jest zrozumiała. Ale, panie premierze, niedawno byłem w Anglii i tam rząd jest wywoływany do tablicy niemal na każdym posiedzeniu. Staje premier, a z sali 5, 10, 15 parlamentarzystów w krótkich pytaniach go atakuje; i musi on odpowiadać na bieżąco. Ma najwyżej jakiś notatnik, i nic więcej. I taka jest wasza rola. Podjęliście się takiej roli i nie miejcie pretensji, że będziemy was atakować.</u>
          <u xml:id="u-150.6" who="#JózefJacekPawelec">Trzeba sobie zdawać sprawę, że w Polsce toczy się obecnie bój o własność i o władzę, obliczony nie na tę kadencję Sejmu, ale na 10-lecia. I kto jak kto, ale premier musi być tego świadom. I nie może przed Wysoką Izbą ukrywać żadnych istotnych spraw z tego zakresu.</u>
          <u xml:id="u-150.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#AndrzejKern">Pani poseł, bardzo przepraszam, udzielę pani głosu po przerwie.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#AndrzejKern">Wystąpienie pana posła trwało troszkę dłużej i nie zmieścimy się w czasie.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#AndrzejKern">Proszę o wysłuchanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#AdamSengebusch">W dniu 5 września, tj. jutro, na pół godziny przed rozpoczęciem posiedzenia Sejmu zbierze się Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w sali plenarnej.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#AdamSengebusch">Inauguracyjne posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw o ochronie dziecka poczętego odbędzie się w sali nr 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#AndrzejKern">Jako pierwsza po przerwie głos zabierze pani poseł Ewa Spychalska.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#AndrzejKern">Zarządzam przerwę w obradach do godz. 17.30.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 05 do godz. 17 min 40)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#JózefZych">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#JózefZych">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#JózefZych">Kontynuujemy dyskusję nad informacją rządu o jego aktualnych pracach.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę panią poseł Ewę Spychalską, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Antoni Czajka, nie zrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#EwaSpychalska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczorajsze wystąpienie pana premiera Łączkowskiego zawierało kilka stwierdzeń, do których z punktu widzenia związków zawodowych chcę bezpośrednio się odnieść. Pan premier w imieniu rządu charakteryzując obecną sytuację społeczną powiedział, iż chociaż cięcia są bolesne, to obecnie nie ma większego zagrożenia. Bardzo podobnie przed wakacjami mówił minister Kuroń, twierdząc, iż strajków jest mało, przeto nie mają większego znaczenia. Przez kraj przetacza się fala protestów, której nie da się nie zauważyć. Szeroki udział w nich załóg pracowniczych, różnych związków zawodowych, w tym także „Solidarności”, świadczy, że u ich podłoża leżą realne przyczyny, nie zaś ideologiczne zaklęcia czy polityczne ambicje. Wystarczy bowiem zestawić nadzieje i obietnice z realnymi warunkami życia, by zrozumieć, że podstawowa część społeczeństwa utrzymująca się z pracy poczuła się oszukana, jeśli nie śmiertelnie zagrożona.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#EwaSpychalska">Pan premier realnego zagrożenia nie widzi, ale widzą go ludzie, którzy stają przed groźbą utraty środków do życia. Wspominałam już z tej trybuny o wzrastającej liczbie samobójstw w wyniku zagrożenia ekonomicznego. O tych faktach wstydliwie się milczy. Jest prawdą, że plan Balcerowicza zakładał pewne koszty transformacji, ale jest także prawdą, że okazały się one niewspółmiernie duże i rozłożone niesprawiedliwie. Zamiast zapowiadanej od połowy 1990 r. poprawy mamy pasmo nieustających trudności, prowadzących wiele grup społecznych do biedy. Z danych GUS za I półrocze wynika, że w dalszym ciągu utrzymuje się regres w podstawowych działach naszej gospodarki, wzrasta bezrobocie, rosną ceny żywności, usług, niezbędnych artykułów gospodarstwa domowego i odzieży. Wzrastają, przekraczając granicę wytrzymałości, koszty utrzymania mieszkań, energii, opału. Jednocześnie blokada wzrostu płac utrzymywanym podatkiem popiwkowym, brak środków dla sfery budżetowej oraz na waloryzację rent i emerytur powodują stały spadek stopy życiowej.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#EwaSpychalska">A propos popiwku. Sejm w lipcu pracował w ogromnym tempie, przyjął rozwiązania zgodne z oczekiwaniami zakładów, załóg, zaaprobowane przez rząd. A rząd? Nie rekomendował uzgodnionych z Sejmem ulg popiwkowych Senatowi. Senat z kolei, spiesząc się na wakacje, nie podjął sprawy, obradował li tylko trzy godziny, a po wakacjach odrzucił w poprawce ulgi z tytułu eksportu, z co najmniej wątpliwym uzasadnieniem, ale za to przy energicznym wsparciu wiceministra finansów. Przypominam, minister Osiatyński sygnował swym podpisem strajkującym pracownikom „miedzi” ulgi eksportowe w popiwku. Czyżby nie było między panami porozumienia? Czy nie przypomina to zabawy w ciuciubabkę Senatu i rządu z Sejmem? Kiedy przejdziemy do rzeczowej współpracy, odrzucając grę w priorytety i wpływy?</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#EwaSpychalska">Pan premier zarzucał krytykom rządowej polityki gospodarczej krótką pamięć, wspominając puste półki sklepowe przed laty. Panie premierze, dla kogo dziś owe półki są zapełnione? Dla pracowników „Mielca” zarabiających 1300 tys.? Dla pracownic włocławskich „Manometrów” z ich poborami 1200 tys.? Czy dla bezrobotnych na zasiłkach lub po ich utracie? Wielu rodzinom zagraża bieda, a poczucie lęku i brak perspektyw życiowych stają się coraz bardziej powszechne. To jest, panie premierze, prawdziwa przyczyna społecznych niepokojów, strajków i protestów, które nie słabną, lecz rozszerzają się na coraz nowe środowiska. Kto poszukuje powodów gdzie indziej, ten po prostu stracił poczucie rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#EwaSpychalska">Wprost ze zdumieniem wysłuchałam dziś, po wystąpieniach klubowych, wicepremiera Goryszewskiego. Panie premierze, miał pan szansę - korzystając z dobrego czasu, bo i na wizji, i na fonii mass mediów - powiedzieć do społeczeństwa coś po ludzku. A jednak zaistniał tu wspomniany przez wicepremiera Łączkowskiego fenomen krótkiej pamięci. Stara władza im bliżej była końca, tym buńczuczniej przemawiała. Pan to zna. Gratuluję dobrego samopoczucia. Czas nie stoi w miejscu.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-155.6" who="#EwaSpychalska">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Pan premier Łączkowski twierdzi, że w stosunku do strajkujących rząd cechuje stanowczość, otwartość na negocjacje i chęć rozwiązywania problemów. Więcej, pan premier mówił, że trzeba mieć dużo złej woli, aby nie dostrzegać procesu zmian, jakie rząd przeprowadza w trudnej sytuacji państwa. W jednym jesteśmy zgodni - rząd rzeczywiście wykazuje stanowczość. Jest to jednak stanowczość w kontynuowaniu starej polityki gospodarczej, która jak dotąd przynosi biedę podstawowym grupom społecznym; jest to stanowczość, w której pracodawcy zastraszają załogi groźbami wyrzucenia na bruk, zamknięcia zakładów pracy, bądź prowadzą grę polegającą na dzieleniu załogi. To jest stanowczość skompromitowana, która nie prowadzi do rozwiązania problemów, a do marginalizacji wpływu społeczeństwa na elity. To ma być demokracja?</u>
          <u xml:id="u-155.7" who="#EwaSpychalska">Pan premier powiada, że rząd chce rozmawiać, że jego przedstawiciele spotkali się w sierpniu ze związkami zawodowymi aż 22 razy. Nie mówi jednak, z kim i o czym rozmawiano oraz jakie są tego efekty. A co z obiecanym przez panią premier spotkaniem w sprawie środowiska łódzkiego, postulowanym przez związkowców OPZZ? Czekamy drugi miesiąc. Czyżby oczekiwanie związane było z podjęciem tej samej inicjatywy przez inny związek? Cierpliwość się kończy. Tymczasem rząd przyjął taktykę narzucania związkom zawodowym tematów, które wprawdzie są ładnie opakowane, ale ich zasadnicza treść to w nowym kształcie stare koncepcje. I kiedyż wreszcie rząd przejdzie od studiów, konsultingów i narad do działań ratujących byt obecnie najuboższych - większości pracowników? Jak mają się rządowe priorytety do rzeczywistości społecznej, jeśli bezpieczeństwo socjalne, które jest dzisiaj najważniejszym problemem dla zdecydowanej większości obywateli, znajduje się na przedostatnim miejscu? Jak można mówić o otwartości negocjacyjnej czy chęci rozwiązywania problemów, jeśli sprawa osłon socjalnych dla najsłabszych grup społeczeństwa wobec kroczącej podwyżki cen nośników energii jest nadal nie rozwiązana? Jak wierzyć w zapowiedź nowej polityki społecznej, jeśli zapowiada się wprowadzenie odpłatności za leczenie i kolejne podwyżki cen leków? Co rząd ma zamiar zrobić wobec zapowiedzianej znacznej podwyżki cen żywności, w tym chleba? Czy wiarygodne są stwierdzenia rządu, że nie jest pracodawcą, mimo faktu, że blisko 80% zakładów przemysłowych nadal jest przedsiębiorstwami państwowymi zarządzanymi przez urzędników działających w imieniu rządu? Jak się ma otwartość negocjacyjna rządu do faktu, że do tej pory odmawia on rozmów na temat postulatów sześciu central związkowych, reprezentujących ponad 7 mln członków? Postulaty te zrodziły się dzięki współpracy central, które mimo podziałów, w obliczu zagrożenia bytu ludzi i najsłabszych grup społeczeństwa, potrafiły się zjednoczyć. W istocie bowiem, mimo związkowego pluralizmu podstawowe interesy pracobiorców są tożsame, a wola jednoczenia się - mimo prób dzielenia związków przez rząd na lepsze i gorsze - jest silniejsza niż historyczne podziały.</u>
          <u xml:id="u-155.8" who="#EwaSpychalska">Tak więc stanowczość rządu demonstrowana przez jego przedstawicieli nie zmieni realnych faktów społecznych. Musi się zmienić polityka gospodarcza, a rządowe priorytety powinny uwzględniać oczekiwania społeczne.</u>
          <u xml:id="u-155.9" who="#EwaSpychalska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Związki zawodowe są zainteresowane łagodzeniem zapalnych sytuacji, w przeciwieństwie do partii politycznych, które zbijają na nich kapitał. Jest to naturalne. Rzeczą elit rządzących lub aspirujących do rządzenia jest przedstawienie społeczeństwu czytelnej, jasnej koncepcji politycznej i gospodarczej, perspektyw rozwojowych. Sześć naszych central nie dostrzega dzisiaj takiej perspektywy w programach lansowanych przez obecny rząd. Obecnego impasu nie można rozładować ani rozwiązać wbrew interesom ludzi pracy lub ponad ich głowami. Każdy dzień zwłoki i próby napuszczania na siebie poszczególnych grup społecznych czy związków zawodowych, które z niepokojem obserwujemy ostatnio, są działaniami, które wcześniej czy później muszą zakończyć się niepowodzeniem.</u>
          <u xml:id="u-155.10" who="#EwaSpychalska">Zapłacimy wszyscy za kolejne niepowodzenie polityki gospodarczej, my, ludzie pracy, całe społeczeństwo. Dlatego OPZZ wesprze wszelkie siły polityczne i społeczne, które myślą podobnie, dla których Polska nie jest własnością elit, ale ojczyzną całego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-155.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#JózefZych">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#JózefZych">Proszę, pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#JerzySzmajdziński">Zgodnie z art. 109 pkt 3 ppkt 4 stawiam wniosek formalny o odroczenie dyskusji do momentu przybycia przedstawicieli rządu, a przynajmniej tych, którzy, po pierwsze, składali informację o pracy rządu, a po drugie, jeżeli nie będzie to ten wicepremier, to może ten, który tutaj tak pięknie występował.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#JerzySzmajdziński">Myślę, że w sytuacji kiedy rozmawiamy o działaniach rządu, przemawianie posłów do posłów jest pozbawione sensu.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Wobec zgłoszonego wniosku, w celu umożliwienia przedstawicielom rządu zajęcia miejsc, zarządzam 10-minutową przerwę. Proszę wicepremierów...</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 50 do godz. 18)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#JózefZych">Sądzę, że możemy wznawiać obrady, 10 minut minęło, jest już pan wicepremier Łączkowski.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę pana posła Antoniego Czajkę. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Jerzy Eysymontt, Porozumienie Centrum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#AntoniCzajka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na wstępie pan marszałek powiedział, że kolejnym mówcą będzie pan Czajka, a ja mówię, że niezadługo trzeba będzie tego słowa użyć, że znowu przyjdzie czas na zmianę rządu.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Przyjdzie premier Czajka.)</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#AntoniCzajka">Naród polski domaga się od nas, posłów, pracy ukierunkowanej na rozwój gospodarki narodowej. Naród polski musi wiedzieć, w jakim kierunku zmierza rząd w celu uporządkowania wszystkich dziedzin upadającej gospodarki. Żąda od swoich przedstawicieli w Sejmie, aby w pierwszej kolejności na posiedzeniach Sejmu były rozpatrywane ważne problemy kraju dotyczące bytu narodu i jego poziomu życia. Naszym obowiązkiem jest przede wszystkim rozwiązać problem bezrobocia i zatrudnienia, co ściśle wiąże się z godziwym wynagrodzeniem i zapewnieniem polskim rodzinom oraz młodemu pokoleniu spokojnego życia. Nadzieje pokładane przez młode pokolenie w hasłach głoszonych przez partie wywodzące się z „Solidarności” dotychczas nie sprawdziły się, ludzi ogarnia zwątpienie. Dziś Polacy nie mają nadziei na lepsze jutro.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#AntoniCzajka">Powinniśmy się mocno i poważnie zastanowić nad tym, kto dezorganizuje w kraju gospodarkę, kto tworzy bezwład i chaos, kto likwiduje zakłady pracy i celowo doprowadza do masowego bezrobocia. Nie tylko bowiem upadają nowoczesne fabryki i kopalnie, ale również gospodarstwa rolne we wszystkich sektorach. Na szczęście wszyscy Polacy stawiają silny opór, aby nie dopuścić do katastrofy w kraju. Niezadowolenie naród wyraża poprzez masowe strajki, domagając się radykalnej zmiany polityki rządu, która w dalszym ciągu jest niezrozumiała dla społeczeństwa. Jest to kontynuacja polityki poprzednich rządów. Dlatego cierpliwość społeczeństwa już się kończy i nie da się ono dalej oszukiwać ciągłymi obiecankami, takimi jak nam przedstawił wicepremier pan Paweł Łączkowski w swojej informacji o obecnych pracach rządu.</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#AntoniCzajka">Mam poważne obawy, że ten prowizoryczny plan, jaki zakłada rząd, zrujnuje naszą całą gospodarkę i spowoduje dalsze masowe bezrobocie, miliony rodzin doprowadzi do nędzy, co może przyczynić się do wywołania ogólnonarodowego sprzeciwu. Pragnę podkreślić, że w wielu wystąpieniach wskazywałem na poważne błędy w rządzeniu krajem i na skutki, jakie ono może przynieść. Dzisiaj z przykrością stwierdzam, że moje ostrzeżenia nie były brane pod uwagę przez osoby kierujące państwem. Ta nieudolność w rządzeniu doprowadza naród do rozpaczy i gniewu. Jest to niebezpieczne dla wszystkich Polaków. Do takiego stanu nie możemy dopuścić.</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#AntoniCzajka">Jako poseł ziemi toruńsko-włocławskiej domagam się, by rząd w krótkim terminie przedstawił konkretny program naprawy Rzeczypospolitej. W przeciwnym razie rząd, który nie potrafi opracować i przedłożyć Sejmowi i narodowi programu rozwoju kraju, powinien odejść i to jak najszybciej. Program powinien zawierać m.in. taką organizację życia gospodarczego, która wyzwoli aktywność produkcyjną i twórczą inicjatywę wszystkich Polaków. Udostępnić należy narodowi niskoprocentowe kredyty, zlikwidować popiwek, który rozkłada zakłady pracy i robotnicy są wyrzucani na bruk. Rząd powinien także czerpać wzorce z Zachodu, które będą przynosić krajowi wyraźnie dostrzegalne, pozytywne efekty.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#AntoniCzajka">Nie powinniśmy zapominać o tym, że nasi pradziadowie i ojcowie dali nam dobre wzorce, jak należy dobrze gospodarzyć, jak walczyć z wrogiem i jak go zwyciężać. Dzięki temu Polska była wielkim narodem i musi nim być.</u>
          <u xml:id="u-160.8" who="#AntoniCzajka">Na zakończenie zwracam się do pana marszałka, aby Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uczcił jedną minutą ciszy śmierć naszych rodaków poległych w obronie ojczyzny przed okupantem niemieckim i sowieckim w dniu 1 września 1939 r.</u>
          <u xml:id="u-160.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Jerzy Eysymontt z Porozumienia Centrum. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Henryk Rospara, Chrześcijańska Demokracja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#JerzyEysymontt">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam bardzo mało czasu, więc będę się streszczał. Z przykrością zauważam nieobecność wicepremiera Goryszewskiego, do którego wystąpienia chciałem się odnieść, a którego wysłuchałem nie bez pewnego zdziwienia. Mógłbym tutaj zgłosić kilka uwag, ale muszę się ograniczyć do tego, co bezpośrednio mnie dotyczy. Otóż pan premier Goryszewski, nawiązując do wystąpienia posła Glapińskiego, stwierdził, że rząd Jana Olszewskiego nie zostawił żadnych dokumentów ani też nie opracował koncepcji dotyczących postulowanego Ministerstwa Gospodarki. Otóż oświadczam, że około dwóch miesięcy temu w trybie jak najbardziej formalnym, po odbyciu uzgodnień międzyresortowych, do czego byłem przez rząd zobowiązany, złożony został, z moim wówczas podpisem, w Biurze Prawnym Urzędu Rady Ministrów projekt ustawy o utworzeniu Ministerstwa Gospodarki. Podobnie zresztą, o ile mi wiadomo, jest złożony wariantowy projekt ustawy o skarbie państwa.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#JerzyEysymontt">Tak więc, niestety, ta wypowiedź premiera Goryszewskiego jest po prostu jakimś nieporozumieniem, wynika, mam nadzieję, z bałaganu, jaki panuje w Urzędzie Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#JerzyEysymontt">Chciałbym jeszcze poruszyć kilka spraw merytorycznych, ale ze względu na brak czasu ograniczę się do tego, co powiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#JózefZych">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Henryk Rospara, Chrześcijańska Demokracja. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Aleksander Hall, Unia Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#HenrykRospara">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Szansą wyjścia z istniejącej zapaści gospodarczej jest przełamanie recesji, o tym wszyscy wiemy. Nie jest to jednak możliwe bez włączenia w ten proces małych i średnich przedsiębiorstw. Takim potencjałem dysponuje także rzemiosło. Jest to szansa zarówno dla gospodarki, jak i dla małej przedsiębiorczości. Wymaga to jednak określenia i stosowania w praktyce zasad polityki państwa stymulującej rozwój tego sektora. W ostatnich trzech latach władze i środowisko rzemiosła wielokrotnie wychodziły do gremiów politycznych i rządowych z ofertą włączenia rzemiosła do budowy nowoczesnej gospodarki. Wskazywaliśmy na te obszary gospodarki, organizacje i prawa, które wymagają zmian systemowych, by zahamować regres i umożliwić rozwój. Nasze konstruktywne propozycje nie spotkały się z zainteresowaniem kolejnych ekip rządowych. Jedynie gabinet premiera Olszewskiego rozważył nasze propozycje, przyjmując je do realizacji. Krótkotrwała działalność tego gabinetu zniweczyła nadzieje na możliwość wdrożenia w życie polityki proponowanej wobec rzemiosła.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#HenrykRospara">Wysoka Izbo! Brak ochrony rodzimej wytwórczości przed naporem zagranicznej tandety, niczym nie hamowany wypływ pieniądza przez obie granice (na co dobitnie wskazują raporty NIK), bariera nie do przezwyciężenia w postaci wysoko oprocentowanych kredytów (60% w skali rocznej), niestabilny system podatkowy, niczym nie skrępowana polityka wysokich czynszów - to elementy, które obezwładniają najśmielszych ryzykantów przed prowadzeniem działalności gospodarczej. Dlatego też w ostatnich 3 latach nastąpiło znaczne zahamowanie i ograniczenie potencjału produkcyjnego i usługowego rzemiosła. Przed trzema laty mieliśmy w kraju pół miliona zakładów, dziś mamy ich o 200 tys. mniej. Mamy jednak w dalszym ciągu znaczne możliwości gospodarcze wsparte potencjałem organizacyjnym i wielowiekową tradycją. Specyfika rzemiosła polega na tym, że ma możliwości szybkiego, elastycznego, pozbawionego rutyny dostosowania swojej produkcji i usług do bieżących potrzeb. Praktycznie jesteśmy w stanie sprostać wszelkim oczekiwaniom i przyjąć na siebie wiele ważnych zadań gospodarczych, choćby np. przekwalifikowanie i zagospodarowanie znacznej liczby bezrobotnych. Swoje miejsce widzimy też w usługach nie cieszących się popularnością u innych gestorów - są to usługi na wsi, produkcja uzupełniająca dla dużych zakładów, rozwiązywanie problemów gospodarczych w gminach.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#HenrykRospara">W dniu 22 lipca 1992 r. polskie rzemiosło wystąpiło do pani premier Suchockiej z kolejną propozycją udziału rzemiosła w rozwiązywaniu najpilniejszych problemów społeczno-gospodarczych kraju. Niebawem złożymy rządowi szczegółowy raport dotyczący możliwości udziału rzemiosła w realizacji przedstawionych przez panią premier pięciu programów priorytetowych. Liczymy na konkretne współdziałanie w tym zakresie. Czas po temu najwyższy! Do tej pory tego szczęścia rzemiosło nie miało.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Aleksander Hall, Unia Demokratyczna. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Kazimierz Michał Ujazdowski, również Unia Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#AleksanderHall">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W wypowiedziach wielu krytyków polityki rządowej, zwłaszcza z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, a także z KPN, pada zarzut: oto jest słuszny protest wobec polityki społecznej i gospodarczej rządu, a rząd zamiast podjąć dialog przyjmuje postawę arogancji, zwraca uwagę nie tyle na istotę sprawy, ile na literę bezdusznych przepisów. Otóż wydaje mi się, że poza olbrzymim uproszczeniem polegającym na tym, że w polityce ostatnich 3 lat przypisują oni odpowiedzialność za stan kraju... Podczas gdy nie ulega żadnej wątpliwości, że odpowiedzialność za stan kraju ponosi czterdzieści kilka lat księżycowej gospodarki i budowania utopii, która zawaliła się zresztą nie tylko w Polsce, ale na olbrzymich obszarach Europy i Azji. Otóż poza tym niedopuszczalnym, moim zdaniem, uproszczeniem, które przyczynia się do dalszej dezorientacji ludzi, powiedziałbym, ogłupiania ludzi, jest również podejście do państwa, które, zwłaszcza u parlamentarzystów, u sił politycznych, wydaje mi się zupełnie niezrozumiałe. W istocie bowiem od nowej władzy, mającej już demokratyczny mandat, wymaga się takich samych zachowań, jakich wymagało się od władzy komunistycznej, z tą jedną tylko różnicą, że wówczas, aby cokolwiek od tej władzy wyegzekwować, żeby zmusić ją do rozmowy, trzeba było strajkować, trzeba było podejmować skrajne formy protestu, podczas gdy dzisiaj można różne rzeczy zarzucić polskiej demokracji, ale na pewno nie to, że ogranicza czyjąkolwiek swobodę w wyrażaniu poglądów, w organizowaniu się. Istnieje wolna prasa i w istocie władza, która w takich warunkach przyjmie postawę, jaką kiedyś z rozpaczy robotnicy polskich zakładów pracy narzucili władzy komunistycznej, i dzisiaj władza demokratyczna, która reprezentuje może słabe, ale jednak instytucje demokratycznego państwa - jeśli ta władza pozwoli się tak traktować, to trudno wymagać, aby obywatele mieli do niej szacunek, mieli szacunek do państwa, instytucji demokratycznych.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#AleksanderHall">Jeśli parlament, jeśli rząd nie będzie szanował praw tego kraju, jeśli nie będzie szanował autorytetu państwa, to jak po tylu latach niewoli i państwa totalitarnego można wymagać, żeby państwo i prawo były szanowane przez społeczeństwo. I to jest apel do tej Izby. Czy będziemy działać na rzecz wykształcenia takich mechanizmów, że państwo jest traktowane jako dobro wspólne, z zachowaniem procedury demokratycznej, czy też rządzi wiec i demokracja bezpośrednia? Ale to się obróci przecież przeciw tej Izbie, bo jeśli się taki obyczaj ukształtuje w tym kraju, to któraś z demonstracji pana Jankowskiego czy pana Leppera przekroczy te bramy i być może na dłużej się tutaj „zainstaluje”. A więc z szacunku do prawa, poszanowania państwa... Przede wszystkim obywatele powinni jednak wymagać od tych, którzy w imieniu państwa prowadzą politykę, tych, którzy zostali wybrani przez naród, może przez te czterdzieści kilka procent wyborców, ale jednak zostali obdarzeni mandatem zaufania.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę pana posła Kazimierza Michała Ujazdowskiego z Unii Demokratycznej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Lech Mażewski, Klub Liberalno-Demokratyczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan premier Łączkowski mówił o tym, że jeśli się stoi na gruncie parlamentarnych rządów większościowych, to trzeba uszanować fakty, a fakty są takie, że w Polsce parlamentarne rządy większościowe muszą być rządami różnych opcji politycznych. I wydaje mi się, że to może być nie tylko koniecznością, ale wartością obecnego rządu, iż rząd, w którym wicepremierem jest Henryk Goryszewski, a którego ministrem jest Jacek Kuroń, potrafi wypracować społeczny consensus dla prorynkowych zmian, potrafi osiągnąć to, czego nie udało się osiągnąć ostatnim rządom w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Pan premier Henryk Goryszewski mówił o stanowczości i za tę stanowczość trzeba podziękować, bo rzeczywiście zasługą rządu jest to, że potrafi odróżnić strajk w Mielcu, strajk, co do którego musi być jakaś realna odpowiedź rządu - realna i związana z tamtym regionem - od wielu akcji strajkowych i od wielu działań związkowych, które mają charakter stricte polityczny.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Wiele mówiono z ław PSL i SLD, że niemożliwe jest społeczne poparcie rządu, społeczne poparcie dla reform przy takiej polityce rządu. Powiem inaczej: rząd, który nie chce dopuścić, a ten rząd nie chce dopuścić do tego, aby państwo polskie przemieniło się z państwa demokratycznego, z państwa wszystkich obywateli w państwo rządzone przez Rajmunda Morica czy Andrzeja Leppera, zasłuży sobie i wypracuje społeczne poparcie. Również rząd, który nie dopuści do tego, by państwo polskie było rządzone ze sztabu partyjnego Konfederacji Polski Niepodległej uzyska społeczne poparcie;...</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#KazimierzMichałUjazdowski">... i takie będą fakty, i wierzę, że rząd Hanny Suchockiej na takie poparcie społeczne swoją stanowczością zasłuży. Dziękuję za stanowczość i proszę o to, aby było jej więcej w przyszłości. Jeszcze jedna kwestia, kwestia bezpieczeństwa wewnętrznego. Mówiono tutaj wiele o tym, że - szczególnie w wypowiedzi pana posła Glapińskiego - rząd Hanny Suchockiej prowadzi jakąś inną politykę w tym zakresie. Otóż nie odnoszę wrażenia, by była to polityka gorsza od polityki rządu Jana Olszewskiego. Rząd pana Olszewskiego tolerował bezprawne okupacje „Samoobrony”. Rząd Hanny Suchockiej podejmuje wobec „Samoobrony” realne kroki prawne. Jednym z jego priorytetów jest walka z pospolitym przestępstwem. Polska powinna stać się domem bezpiecznych ulic i bezpiecznych domów i wierzę, że rząd Hanny Suchockiej to osiągnie. Nie ma podstaw, by sądzić, że tak nie będzie, że ten problem jest bagatelizowany przez rząd Hanny Suchockiej. Państwo polskie to nie jest domek z kart, po którym może chodzić Andrzej Lepper czy posłowie Konfederacji Polski Niepodległej. Ten dom ma ściany, o które ludzie chcący łamać prawo rozbiją sobie głowy. I wierzę, że te ściany rząd Hanny Suchockiej wybuduje.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Wreszcie ostatnia kwestia. W tym rządzie, w koalicji rządowej są różni ludzie, różne partie. Są ludzie o przekonaniach ludowo-narodowych i ludzie o przekonaniach socjalno-liberalnych, to obecnie jest całkiem naturalne. Są także ludzie o przekonaniach zgodnych z moimi przekonaniami, to znaczy ludzie, którzy chcą reform prorynkowych z zachowaniem tradycyjnych wartości, z uznaniem kategorii polskiego interesu narodowego za kategorię realną. I ci ludzie będą bronić rządu; bronić przed socjalizmem Sojuszu Lewicy Demokratycznej i przed socjalizmem KPN, przed myśleniem typu: więcej państwa, więcej biurokracji, więcej inflacji za bardzo niską cenę - za cenę iluzji dobrobytu. Będziemy też bronić tego rządu przed pseudoprawicą, prawicą, która mówi o jednej rzeczy, o rzeczy ważnej, ale która w innych sprawach - w sprawach reform prokapitalistycznych - nie ma nic do powiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Nie chcę, nie mam prawa, utożsamiać ruchu Jana Parysa z Porozumieniem Centrum, z wystąpieniem posła Adama Glapińskiego. Chcę natomiast powiedzieć jedno: nie ma realnie miejsca na prokapitalistyczną opozycję wobec tego rządu. Pan poseł Adam Glapiński poruszył problem, na której nodze się stoi. Sądzę, że realny wybór, przed jakim on stoi, to przyjęcie pozycji, która nie jest pozycją stojącą, takie są konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-168.8" who="#KazimierzMichałUjazdowski"> Wierzę, że rząd Hanny Suchockiej nie tylko będzie kontynuował swą misję stojąc na obydwu nogach, ale zakończy ją stojąc na obydwu nogach. Dziękuję bardzo. </u>
          <u xml:id="u-168.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Lech Mażewski, Klub Liberalno-Demokratyczny. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Adam Sengebusch, Konfederacja Polski Niepodległej.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#JózefZych">Nie ma pana posła. Wobec tego proszę pana posła Adama Sengebuscha z Konfederacji Polski Niepodległej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Zbigniew Frost, również z Konfederacji Polski Niepodległej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#AdamSengebusch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początek krótka dygresja, jako że zaatakowało nas dwóch mówców, pan poseł Hall i pan poseł Ujazdowski. Chciałbym powiedzieć, że są różne motywacje nakłaniające do działania. To może być np. miłość, lęk, strach. Widzę, że część posłów z partii rządzących także ma pewną motywację - tą motywacją jest, moim zdaniem, zazdrość. Zazdrość, że KPN potrafi się zorganizować, ma plan, opowiada się za swoim programem i działa. Tutaj jest motywacja ze strony niektórych posłów partii rządzących, jest niby działanie, i co? I nic, prawda?</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#AdamSengebusch">Chciałbym teraz przejść do meritum. Mój kolega klubowy, poseł Zbyszek Skorecki, ocenił merytoryczną zawartość wystąpienia pana premiera Łączkowskiego. Ja chciałbym się odnieść do jednej kwestii. Ktoś wspomniał, że można mówić o tym, co było zawarte w tym przemówieniu, a należy także powiedzieć o tym, czego w nim nie było. Ostatnio wpadła mi w ręce oryginalna lektura, i bardzo interesująca, książka telefoniczna Hamburga. Ze zwykłej ciekawości postanowiłem ją przejrzeć. I co się okazało? Jest tam sporo polskich nazwisk, a przy niektórych występują także niepodważalnie polskie imiona, jak np. Jacek czy Jolanta, i obok: dr medycyny, inż. elektronik, przedsiębiorca budowlany. Dlaczego o tym mówię? Mówię o tym dlatego, że pan premier Łączkowski użył określenia, iż Polska i Polacy nie przeżywają śmiertelnego zagrożenia. Jestem innego zdania, skoro takie osoby wyjeżdżają za granicę, oddają swój potencjał intelektualny, umysłowy, siłę mięśni dla innego kraju. Gdybyśmy tutaj stworzyli odpowiednie warunki, mechanizmy działania, byłoby zupełnie inaczej.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#AdamSengebusch">Nie powiem, że jestem oszołomiony, jak jeden z posłów tu powiedział, ale po prostu zdziwiony, ponieważ próbowaliśmy wspólnie z moim klubem przeforsować kilka nowych punktów w programie. Ja m.in. mówiłem o problemie młodzieży, a część posłów słuchała i patrzyła na mnie tak, jak gdybym mówił o wpływie zorzy polarnej na rozwój kolarstwa wśród Pigmejów, dosłownie. Jest to dla mnie niezrozumiałe. Dlatego chciałbym po raz któryś - i będę wracał do tego nieustannie - przytoczyć kilka liczb, o których praktycznie nie było mowy w wystąpieniu pana premiera, a jest to temat istotny. Proszę sobie wyobrazić, że w 1991 r. w strefie dochodów niskich znajdowało się ponad 35% ogółu społeczeństwa, w tym znaczna nadreprezentacja ludzi młodych, do 30 roku życia. Przeciętne wydatki gospodarstw domowych w III kwartale 1991 r. na poszczególne grupy towarów i usług wynosiły: na żywność - 45%, na mieszkania - 10,7%, na oświatę i kulturę - 9,7%. Dane te są ciekawe i na pierwszy rzut oka nie są oszałamiające, ale znam młode rodziny, które wydają na mieszkania nawet do 40% swoich dochodów. Rząd powinien zwrócić na to uwagę, nie widzę innego wyjścia. Pamiętajmy, że jeśli zostanie zagrożony byt biologiczny narodu, wówczas nie będziemy już mogli zasiadać w ławach poselskich.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#AdamSengebusch">Chciałbym przytoczyć jeszcze kilka danych; są one łatwo dostępne, ale nie wiem, może niektórzy z państwa nie korzystają z informacji biura ekspertyz. Tylko 18,5% młodych ludzi, do 30 roku życia, uważa, że warunki życia są bardzo dobre, dobre lub raczej dobre bądź ani złe, ani dobre, czyli powyżej 80% młodych ludzi uważa, że w Polsce nie dzieje się tak dobrze. Pytam: Co się stanie, jeśli rząd nie zainteresuje się ludźmi kończącymi zasadniczą służbę wojskową, szkołę, studia? Skłamałbym, gdybym powiedział, że jest to wina tego czy poprzedniego rządu. Jest to spadek odziedziczony praktycznie po czasach od 1939 r., bo już wtedy zaczęto wprowadzać pewne rozwiązania. Czas z tym skończyć, trzeba coś zmienić.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#AdamSengebusch">Dzisiaj kiedy pytamy, co rząd zamierza zrobić dla młodzieży (także poprzedni rząd), rząd zachowuje się i mówi w stylu nowoczesnej reklamy - z pewną taką nieśmiałością. A ja bym powiedział: Więcej śmiałości, panowie ministrowie.</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Zbigniew Frost, Konfederacja Polski Niepodległej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Mariusz Wesołowski, Unia Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#ZbigniewFrost">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan wicepremier Łączkowski mówił w swoim wystąpieniu o budowaniu państwa prawa oraz kładł duży nacisk na współpracę wszystkich organów władzy. Wypowiedź ta wskazywałaby na to, że rząd przywiązuje najwyższą wagę do respektowania prawa, sprawności zarządzania gospodarką, respektowania interesów społecznych. Koalicja rządowa skupia zupełnie przeciwstawne partie, toteż i ministrowie reprezentują różne, sprzeczne opcje polityczne, a praktyka pokazuje, że działanie Rady Ministrów nie polega na konstruktywnej, lecz na destruktywnej współpracy.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#ZbigniewFrost">Minister Kuroń twierdzi, że rząd nie jest stroną do negocjacji w sprawach na terenie przedsiębiorstw i stosownie do tego postępuje, np. w FSM. Tymczasem znam przypadek, że rząd chętnie występuje jako strona konfliktu, zupełnie nie zwracając uwagi na obowiązujące prawo i ciążący na nim obowiązek właścicielski wobec przedsiębiorstw państwowych. Udowodnię tę tezę. W Fabryce Opakowań Blaszanych w Gdańsku dyrektor dopuścił się poważnych nadużyć, przez co, jak potwierdza urząd kontroli skarbowej w Gdańsku, przedsiębiorstwo straciło ok. 21 mld zł. Rada pracownicza przedsiębiorstwa już 25 marca 1992 r. podjęła uchwałę o odwołaniu dyrektora i powierzyła tę funkcję zastępcy. Ponieważ Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przez kilka miesięcy nie podejmowało decyzji w tej sprawie, poproszono mnie o interwencję. Przytoczę parę faktów: 30 lipca 1992 r. decyzją ministra Janowskiego, na podstawie art. 37a ustawy o przedsiębiorstwach, dyrektor został odwołany ze stanowiska; 11 sierpnia 1992 r. minister potwierdził swoją decyzję, informując wyraźnie, że odwołanemu dyrektorowi nie przysługuje sprzeciw, a jednocześnie zwrócił się do prokuratury wojewódzkiej o wyegzekwowanie tej decyzji, ponieważ 3 sierpnia 1992 r. były dyrektor podpisuje z prywatną firmą ochroniarską „Komandos” umowę o ochronę mienia na terenie przedsiębiorstwa i zaczyna urzędować na nowo. W przedsiębiorstwie zarządza się pogotowie strajkowe, które polega na tym, że osoby w nim uczestniczące (ok. 10 osób) pobierają dodatkowe wynagrodzenie za ochronę mienia w wysokości około 200 tys. zł dziennie. Jednocześnie 3 sierpnia były dyrektor, odwołany decyzją ministra, podpisał zwolnienie z pracy w trybie dyscyplinarnym swojemu zastępcy, który decyzją rady pracowniczej był upełnomocniony do pełnienia funkcji kierownika przedsiębiorstwa, odwołał też przewodniczącego, wiceprzewodniczącego i sekretarza rady pracowniczej oraz szefa produkcji.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#ZbigniewFrost">Prokurator wojewódzki pismem z dnia 13 sierpnia stwierdza, że wyegzekwowanie decyzji organu założycielskiego odwołującej ze stanowiska dyrektora Fabryki Opakowań Blaszanych nie leży w gestii prokuratury. Komendant Wojewódzkiej Policji w Gdańsku pismem z dnia 8 sierpnia informuje, że realizację zmian personalnych w Fabryce Opakowań Blaszanych wyegzekwować może jedynie organ założycielski.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#ZbigniewFrost">Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pismem z dnia 18 sierpnia stwierdza, że wyczerpało możliwości wyegzekwowania realizacji decyzji o odwołanie dyrektora przedsiębiorstwa. O tej nienormalnej sytuacji poinformowane zostały zainteresowane ministerstwa i Urząd Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#ZbigniewFrost">Obecnie Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, według opinii wiceministra Bylińskiego, przychyla się do tezy, że o odwołaniu dyrektorów przedsiębiorstw państwowych z mocy art. 37a ustawy o przedsiębiorstwach państwowych powinien decydować sąd. Nie słyszałem, aby w jakimkolwiek kraju na świecie próbowano w ten sposób interpretować uprawnienia właścicielskie w stosunku do mianowanego dyrektora.</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#ZbigniewFrost">Czy tak ma wyglądać deklarowana współpraca resortów i państwa prawa? Czy ciągle jest to kontynuacja grubej kreski? Jeżeli nie, to zwracam się do pani premier z prośbą o przywrócenie praworządności i wyciągnięcie konsekwencji w stosunku do podległych osób winnych zaistniałej sytuacji. Zwracam się również o odwołanie pana Leszka Lackorzyńskiego z funkcji prokuratora wojewódzkiego w Gdańsku, który najskuteczniej przyczynił się do nieegzekwowania prawa. Stosowne dokumenty przekażę na ręce pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-172.6" who="#ZbigniewFrost">Panie pośle Ujazdowski, w przeciwieństwie do sztabu Unii Demokratycznej w sztabie Konfederacji Polski Niepodległej nie toleruje się takiego bezprawia i przestępstw gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-172.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Mariusz Wesołowski, Unia Demokratyczna. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Włodzimierz Wiertek, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma posła Wesołowskiego.)</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#JózefZych">Wobec tego proszę pana posła Włodzimierza Wiertka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WłodzimierzWiertek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Siły polityczne, które od trzech lat sprawują władzę, a wywodzą się z etosu „Solidarności”, niezmiennie wmawiają społeczeństwu, że obecny czas jest okresem praworządności, demokracji i wolnej gry rynkowej, krótko mówiąc - rajem na ziemi, w którym nieodpowiedzialne siły mają czelność protestować, strajkować i wyrażać dezaprobatę dla polityki gospodarczej solidarnościowego rządu. Jednocześnie twierdzi się, że społeczeństwo nie dojrzało do reform, nie chce ich zrozumieć i zaakceptować. We wczorajszym wystąpieniu wicepremiera Łączkowskiego usłyszeliśmy po raz kolejny kojące zapewnienia świadczące o zaangażowaniu rządu w sprawy kraju oraz wsi i rolnictwa. Pytam panią premier, czy rolnicy mają się cieszyć z faktu, że rząd koncentruje się na analizowaniu zasięgu i skutków suszy? Nas nie interesuje akademicki wykład na ten temat, nas interesują konkretne i szybkie decyzje rządu, które zminimalizowałyby skutki klęski suszy.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WłodzimierzWiertek">Wysoki Sejmie! Zbliża się jesień, pora siewów, a do dnia dzisiejszego nie podjęto żadnych kroków, aby pola zostały obsiane. Skąd rolnicy indywidualni oraz rolnicy w sektorze państwowym mają wziąć pieniądze na zakup materiału siewnego i na pokrycie kosztów prac polowych? Przebywając kilka tygodni temu na ziemiach zachodnich i północnych, gdzie skutki suszy są największe i gdzie przeważa sektor państwowy, widziałem rozpacz i beznadziejność w oczach ludzi, którzy dzisiaj patrzą na nie obsiane pola, na puste obory, którzy nie mają pracy i żadnych perspektyw na przyszłość. To nie ich wina, nie można im wszystkiego tłumaczyć klęską suszy. Jest to wynik nieodpowiedzialnej polityki rolnej kolejnych rządów solidarnościowych, które z całą konsekwencją, za pomocą metod ekonomiczno-finansowo-kredytowych, doprowadziły polskie rolnictwo do upadku.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#WłodzimierzWiertek">W praktyce wygląda to tak, że lepiej opłaca się za dewizy sprowadzać droższe zboże z Zachodu i dotować farmerów zachodnich niż wyasygnować 2 bln zł dla polskich rolników na kredyty preferencyjne, tłumacząc wszem i wobec, że tych środków nie można wygospodarować z budżetu państwa. Być może w niedalekiej przyszłości budżet państwa będzie uzupełniany sumami pochodzącymi z grzywien ściąganych od bezbronnych chłopów, karanych w ten sposób za to, że mają odwagę i prawo krytykować solidarnościowe rządy. Zapowiedzią takich praktyk jest ukaranie z inspiracji pana senatora Stępnia grzywną 3 mln zł rolnika z okolic Pińczowa za to, że w III Rzeczypospolitej ośmielił się skrytykować tych, którzy roszczą sobie prawa do nieomylności i jedynie słusznej racji.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#WłodzimierzWiertek">Panie senatorze ziemi kieleckiej, w kraju jest około 15 mln chłopów, prawie wszyscy mówią i myślą podobnie. Rachunek jest prosty - każdego ukarać grzywną po 3 mln zł i w ten sposób załatwmy dziurę w budżecie.</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#WłodzimierzWiertek"> Najłatwiej ukarać chłopa, zedrzeć z niego kilka milionów złotych, trudniej ścigać aferzystów - Bagsika, Gąsiorowskiego, nie sposób rozliczyć premiera Balcerowicza za aferę alkoholową i setki im podobnych, mimo szumnych zapowiedzi pana prezydenta i prokuratora generalnego.</u>
          <u xml:id="u-174.6" who="#WłodzimierzWiertek">Wysoki Sejmie! Czy o taki własny dom nam chodziło? Czy chodziło nam o takiego ministra rolnictwa, który mówiąc z troską i zrozumieniem o wsi w praktyce temu zaprzecza, nie dbając o rozwiązanie nabrzmiałych spraw socjalnych i ekonomicznych tego środowiska? Z jednej strony występuje bezradność w rozwiązywaniu problemów gospodarki żywnościowej, a z drugiej pan minister podejmuje decyzje finansowe balansujące na krawędzi nielegalności.</u>
          <u xml:id="u-174.7" who="#WłodzimierzWiertek">Zapytuję: Czy prawdą jest, panie ministrze, że 600 mld zł z rozwiązanego Funduszu Socjalnego Wsi trafiło do władz centralnych NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych oraz dla spółki Agro-Unia w Legnicy?</u>
          <u xml:id="u-174.8" who="#WłodzimierzWiertek">Czy prawdą jest, że z budżetu ministerstwa 1 800 mln zł plus 2 400 mld zł spożytkowano jako udział we wspomnianym Banku Unii Gospodarczej, w którym funkcje prezesów pełnią pracownicy ministerstwa rolnictwa, m.in. pan minister Rey? Czy prawdą jest, że kolejne 600 mln zł pożyczono „Solidarności” bez oprocentowania niespełna dwa miesiące przed wyborami? Czy zechciałby pan minister odpowiedzieć na te pytania, które zaczerpnąłem z raportu NIK? Czy na te pytania dostaniemy odpowiedź? Wątpię, jak i wątpią miliony Polaków. Dlatego Klubowi Parlamentarnemu Polskiego Stronnictwa Ludowego zależało na powołaniu sejmowej komisji kontroli, którą to inicjatywę Wysoka Izba odrzuciła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#JózefZych">Panie pośle, przepraszam, ale czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WłodzimierzWiertek">Jeszcze minutkę, przepraszam panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WłodzimierzWiertek">Wysoki Sejmie! Czy budując uczciwą demokrację można pogodzić się z odradzającą się praktyką finansowania ugrupowań politycznych i wybranych związków zawodowych z czasów, które potępiliśmy? Posłużę się przykładem: Związek Zawodowy Leśników Polskich z dyrekcji w Toruniu zaprotestował przeciwko wpłacaniu przez dyrekcję miesięcznie 11,7 mln zł na sekcję krajową „Solidarności” w Gdańsku. Lasy są państwowe, a nie związkowe. Jest to jawne okradanie budżetu państwa. Proszę sprawdzić, jaki zakres ma to zjawisko i zwrócić do budżetu pobrane kwoty lub dokonać zmiany nazwy z NSZZ „Solidarność” na CRZZ.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#JózefZych">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WłodzimierzWiertek">Kończąc należy stwierdzić, że ugrupowania solidarnościowe potrafią wziąć swoje sprawy w swoje ręce, więc reszta narodu niech bierze przykład z tej twórczej działalności.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#JózefZych">Proszę. Czy wniosek formalny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#BogdanBorusewicz">Tak. Oświadczenie osobiste, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#komentarz">(Protesty z sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#JózefZych">Panie pośle, oświadczenia zgodnie z regulaminem są przewidziane na koniec dnia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#BogdanBorusewicz">Tak, ale wiąże się to z wypowiedzią pana posła. Pan poseł oskarżył NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, którego byłem przewodniczącym, o wzięcie 11 mln zł z Lasów Państwowych. Oświadczam, że pan poseł mówi nieprawdę, po prostu kłamie.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#komentarz">(Oklaski, poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#komentarz">‍(Głos z sali: Do sądu!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Dopuściłem do wypowiedzi pana posła Borusewicza, gdyż potraktowałem to jako sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#JózefZych">Obecnie o zabranie głosu proszę pana posła Władysława Liwaka, Unia Demokratyczna. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Piotr Polmański, Unia Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WładysławLiwak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszystkie programy i priorytety rządu są ważne. Wydaje się jednak, że najważniejsze obecnie zadanie, przed którym wszyscy, a rząd szczególnie, stoimy to uzdrowienie i przekształcenie przedsiębiorstw państwowych w taki sposób, aby osoby zarządzające przedsiębiorstwami oraz pracownicy ponosili odpowiedzialność za swoją pracę i podejmowane decyzje lub brak decyzji. Potrzebny jest projekt odważny, przygotowany kompleksowo, który znajdzie poparcie zainteresowanych osób. Wydaje się, że pomocne byłoby przyjęcie następujących założeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#JózefZych">Przepraszam, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#JózefZych">Panowie posłowie, bądźcie uprzejmi poważnie traktować salę obrad.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#JózefZych">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WładysławLiwak">Wydaje się, że pomocne byłoby przyjęcie następujących założeń:</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WładysławLiwak">— przekształcenia, w tym prywatyzacja, przedsiębiorstw państwowych nie są źródłem dochodów budżetu państwa;</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#WładysławLiwak">— konieczna jest maksymalna decentralizacja i uproszczenie decyzji przekształceniowych i prywatyzacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#WładysławLiwak">Sądzę, że z podjęciem zasadniczych w tej materii rozstrzygnięć nie można dłużej zwlekać.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Piotr Polmański, Unia Demokratyczna. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Wacław Martyniuk, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PiotrPolmański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na tle zamierzeń rządu na najbliższe tygodnie, które przedstawił wicepremier Łączkowski, pragnę podzielić się z Wysoką Izbą kilkoma refleksjami natury ogólnej. Po pierwsze, od kilku miesięcy trwają w śląskich kopalniach węgla kamiennego protesty i strajki o różnym nasileniu. Sytuacja jest poważna: zbyt wolne tempo przemian, błędy, spadek płacy realnej i brak perspektywy. Wszystko to powoduje, iż nastroje społeczne są niedobre. Rozumiem niepokoje górniczych załóg, choć z drugiej strony należy dopowiedzieć, iż od samego początku wiadomo było, że proces ustrojowej transformacji, zwłaszcza w sektorze paliwowo-energetycznym, będzie bardzo trudny, wieloletni i kosztowny, choć mało kto wiedział, że aż tak.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#PiotrPolmański">Z pewnym niepokojem jednak przyjąłem wystąpienie pana wicepremiera, gdyż dla załóg górniczych nie będzie ono zrozumiałe, co w obecnej sytuacji nie jest bez znaczenia. Mimo że finalizują się sprawy dotyczące polityki przemysłowej państwa, w tym polityki energetycznej, a także program restrukturyzacji górnictwa to trzeba przyznać, iż trwa to wszystko zbyt długo. W górnictwie potrzebne są dziś szybkie działania zmierzające do podniesienia efektywności ekonomicznej całego sektora paliwowo-energetycznego.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#PiotrPolmański">Refleksja druga. Z wielu ostatnich wypowiedzi znanych działaczy związkowych i polityków, dyrektorów kopalń, a także samych organizatorów, wynika, że strajki sierpnia 1992 w znacznej mierze mają podtekst polityczny, choć postulaty wydają się być częściowo o charakterze związkowym. Rzeczywiście widać dosyć wyraźnie, iż na obecnych trudnościach i błędach, wykorzystując nastroje niezadowolenia, a posługując się demagogią i tanim populizmem, pewne siły próbują zbijać polityczny kapitał. A przecież hasło strajku generalnego, który podobnie jak każdy inny strajk może w obecnej sytuacji przynieść tylko straty, jest oszukiwaniem strajkujących, iż istnieje inna droga, iż można szybciej i łatwiej. Niestety w ekonomii nie ma pojęcia „na skróty” a dać można tylko tyle, ile się wypracowało, nic więcej. Wie o tym doskonale pan Moric, pan Podrzycki z „Solidarności '80” i wielu innych im podobnych. Mimo to nadal uważają - chyba z przyzwyczajenia - iż górnictwo jako silna branża zdolne jest obalić każdy rząd i zmienić to, co zechce. Być może, iż nadal tak jest. Różnica jednak polega na tym, że dziś pistolet strajkowy wymierzamy we własne niezależne już i suwerenne państwo, w jego rząd wybrany przez demokratyczny parlament. Takie działanie nie ma nic wspólnego z odpowiedzialnością za państwo, które dziś boryka się z ogromnymi trudnościami.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Wacław Martyniuk, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Edmund Krasowski, Ruch dla Rzeczypospolitej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan premier Łączkowski przedstawił informację o pracach rządu. Skoncentruję się na trzech aspektach dotyczących skomentowania sytuacji strajkowej. Zdaję sobie sprawę z ogromu prac koncepcyjnych rządu. Wiedziony doświadczeniem wolę poczekać z ich oceną na pierwsze dokonania legislacyjne. Biblia wszak mówi: Po czynach ich poznacie.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polityczna ocena strajków według rządu wygląda następująco:</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#WacławMartyniuk">— rząd jest monolitem różnych ugrupowań, które wzniosły się ponad podziały, a to budzi niepokój tych, którzy w braku stabilizacji upatrują swojej szansy;</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#WacławMartyniuk">— pracownicy mają prawo do zamanifestowania swojego niezadowolenia, ale jacyś brzydcy ludzie wykorzystują to do destabilizacji atmosfery politycznej;</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#WacławMartyniuk">— fale strajkowe to rzecz normalna, a ta ostatnia nie była największa, lecz mimo to dużo bardziej niż poprzednio upolityczniona;</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#WacławMartyniuk">— przedstawianie trudnej sytuacji w kraju w kategoriach katastroficznych ma sprzyjać realizacji zamierzeń niektórych sił politycznych.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#WacławMartyniuk">Pan premier przyznał, że niektóre środowiska pracownicze znalazły się w bardzo złym położeniu, a niektóre dotykają skutki zmian strukturalnych. Rząd rozumie, że może to rodzić protesty i skłonność do gwałtownego dochodzenia swoich racji.</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#WacławMartyniuk">Pan premier wyjawił trzy rodzaje postaw, które są charakterystyczne w postępowaniu ze strajkującymi:</u>
          <u xml:id="u-190.8" who="#WacławMartyniuk">Po pierwsze, stanowczość. Z tym się zgadzam. Zdecydowane odmawianie negocjacji z załogami „miedzi”, Tych, „Rozbarku”, a z drugiej strony przyjęcie delegacji „Ursusa” przez panią premier, jest najlepszym przykładem stanowczości w preferowaniu własnego związku zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-190.9" who="#WacławMartyniuk">Po drugie, otwartość negocjacyjna. Z tym też się zgadzam. Otwartość na własny związek zawodowy.</u>
          <u xml:id="u-190.10" who="#WacławMartyniuk">Po trzecie, rząd chce rozwiązać to, co może. Z tym też się zgadzam. Aleksander Macedoński i węzeł gordyjski był tylko jeden.</u>
          <u xml:id="u-190.11" who="#WacławMartyniuk">I wreszcie pan premier samokrytycznie przyznaje, że głównym źródłem napięć jest niedostatek informacji o zmianach zachodzących w Polsce. W sposobie widzenia przez pana premiera przyczyn strajków stanowczo zwyciężył abstrakcyjny duch nad skrzypiącą rzeczywistością.</u>
          <u xml:id="u-190.12" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie zwrócić uwagę na materialne przyczyny strajków w górnictwie. Górnictwo jest potężnie zadłużone, cofnięto mu dotacje, co jest ewenementem w skali światowej, załogi zarabiają coraz mniej i grożą im masowe zwolnienia, coraz więcej węgla leży na hałdach.</u>
          <u xml:id="u-190.13" who="#WacławMartyniuk">Gdzie należy szukać przyczyn tego stanu rzeczy? Osobiście jestem zwolennikiem konkretów. A oto one:</u>
          <u xml:id="u-190.14" who="#WacławMartyniuk">— Od dwóch lat blokowano eksport węgla, którego wydobycie i transport zawsze były tańsze od cen światowych. Kraj nasz eksportował dużo ponad 30 mln ton węgla, dzisiaj eksportujemy w granicach 20 mln ton.</u>
          <u xml:id="u-190.15" who="#WacławMartyniuk">— W wyniku dyletanckiej liberalizacji handlu węglem średnia cena uzyskana za tonę naszego węgla jest niższa od ceny światowej o ok. 7–8 dolarów. Szacunek strat pozostawiam Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-190.16" who="#WacławMartyniuk">— Celowe zadłużanie kopalń przez nieterminowe dotacje w latach ubiegłych.</u>
          <u xml:id="u-190.17" who="#WacławMartyniuk">Są to, panie premierze, trzy główne przyczyny strajków na Śląsku.</u>
          <u xml:id="u-190.18" who="#WacławMartyniuk">Nasuwa się pytanie, dlaczego blokowano eksport węgla, w ewidentny sposób uszczuplając dochody kopalń i budżetu? Dlaczego dopuszczano do polsko-polskiej konkurencji na rynkach trzecich, potęgując uszczuplanie dochodów kopalń i budżetu państwa? Szukamy pieniędzy wszędzie, a jedną decyzją wiceministra Andrzeja Lipki odbieramy kopalniom i budżetowi państwa ogromne pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-190.19" who="#WacławMartyniuk">Do tego by rządzić, potrzebna jest po prostu wiedza i profesjonalizm, a nie tylko przekonanie, że się potrafi.</u>
          <u xml:id="u-190.20" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Żadne strajki nie są wywołane przez kogoś. Każdy strajk jest wynikiem buntu przeciwko czemuś. Strajk to nie piknik, strajk to ostateczność. Załogi się burzą przeciwko koncepcji zmian metodą wprowadzenia reform. Nikt nie chce powrotu do przeszłości, ale też mało kto chce się obudzić w kapitalizmie latynoamerykańskim, a wszystko w tym kierunku zmierza.</u>
          <u xml:id="u-190.21" who="#WacławMartyniuk">Szanowny Panie Premierze! Na zakończenie dwie uwagi. Proszę się nie niepokoić upolitycznieniem strajków. Przecież wzrasta świadomość zatrudnionych i na pewno rząd trafi ze swoimi propozycjami do lepiej przygotowanych odbiorców. Jest też pewne, że następne rządy nie będą utyskiwać na polityczne rozdrobnienie parlamentu. Uwaga druga. Chciałbym poinformować Wysoką Izbę, że zwrócę się do Najwyższej Izby Kontroli o zbadanie, jakie faktycznie straty poniosło polskie górnictwo i budżet naszego kraju w wyniku beztroskiej polityki wobec polskiego górnictwa konkretnych osób z poprzednich rządów.</u>
          <u xml:id="u-190.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Edmund Krasowski z Klubu Parlamentarnego „Ruch dla Rzeczypospolitej”. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Marian Żenkiewicz, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#EdmundKrasowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiciele rządu w osobach panów wicepremierów dużo mówili o sytuacji strajkowej, o konfliktach w Polsce i próbowali jakby - takie miałem wrażenie - fakt upolitycznienia tych strajków wykorzystać do stwierdzenia, że trudno się negocjuje.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#EdmundKrasowski">Chciałbym tutaj poprzeć pana posła Frosta. Dosyć szczegółowo przedstawił on sytuację w Fabryce Opakowań Blaszanych. Ja tylko uzupełnię tę informację kolejnymi, jeszcze nie znanymi Wysokiej Izbie, faktami.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#EdmundKrasowski">W tej sprawie dwukrotnie wystąpiłem do pani premier Suchockiej z prośbą o podjęcie zdecydowanych działań w celu wyegzekwowania decyzji ministra rolnictwa dotyczącej odwołania dyrektora tego zakładu. Niestety, do dzisiaj nie otrzymałem żadnej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#EdmundKrasowski">Utrzymywanie na stanowisku dyrektora Fabryki Opakowań Blaszanych w Gdańsku osoby ściśle związanej w przeszłości z nomenklaturą PZPR sprawia, że ten konflikt upolitycznia się. Odpowiedzialność za upolitycznienie się tego konfliktu spada właśnie na rząd pani premier Suchockiej.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#EdmundKrasowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W wystąpieniu wicepremiera Łączkowskiego brak było oceny aktualnej polityki zagranicznej rządu. W związku z tym chciałbym poruszyć jeden z jej aspektów.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#EdmundKrasowski">Od pewnego czasu opinia publiczna na Wybrzeżu poruszona jest faktem kursowania co sobotę pociągów nadzwyczajnych na trasie Elbląg - Kaliningrad z obywatelami niemieckimi. Sprawa jest tym bardziej bulwersująca, że w korespondencji prowadzonej pomiędzy Dyrekcją Generalną PKP a Biurem Kontroli Ruchu Granicznego Komendy Głównej Straży Granicznej wyraźnie mówi się o nadzwyczajnych pociągach z turystami niemieckimi.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#EdmundKrasowski">W tym miejscu zacytuję pismo Komendy Głównej Straży Granicznej do Naczelnego Biura Handlowego i Pasażerskiego Dyrekcji Generalnej PKP z początku sierpnia br.: „Wyrażamy zgodę na przejazdy pociągów nadzwyczajnych z turystami niemieckimi z Elbląga do Kaliningradu przez kolejowe przejście graniczne Braniewo-Mamonowo wg zaproponowanego rozkładu w każdą sobotę, począwszy od 8 sierpnia do 3 października 1992 r.”. Co więcej, z informacji zastępcy dyrektora generalnego Polskich Kolei Państwowych wynika, że we wrześniu i październiku br. planuje się przeprowadzenie czterech par pociągów relacji Berlin-Kaliningrad na zamówienie niemieckiego biura podróży.</u>
          <u xml:id="u-192.7" who="#EdmundKrasowski">Wysoki Sejmie! Próbuję zrozumieć postępowanie Dyrekcji Generalnej PKP, która szuka dla swojego przedsiębiorstwa dodatkowych dochodów, tylko zastanawiam się czy przypadkiem jako kraj nie tracimy więcej, nie chodzi mi bynajmniej o pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-192.8" who="#EdmundKrasowski">W związku z przytoczonymi powyżej faktami mam pytania:</u>
          <u xml:id="u-192.9" who="#EdmundKrasowski">Czy minister spraw wewnętrznych podjął w tej sprawie decyzję, na podstawie której Komenda Główna Straży Granicznej może wydawać zgody na przepuszczenie tych pociągów?</u>
          <u xml:id="u-192.10" who="#EdmundKrasowski">Czy minister spraw wewnętrznych konsultował się w tej kwestii z ministrem spraw zagranicznych?</u>
          <u xml:id="u-192.11" who="#EdmundKrasowski">Przypomnę jeszcze, że już latem ub.r. próbowano uruchomić podobne nadzwyczajne pociągi relacji Berlin-Kaliningrad. Wtedy po jednam kursie udało się przerwać tę praktykę. Na wiosną br. podjęto podobne działania, które zostały zdecydowanie powstrzymane przez rząd Jana Olszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-192.12" who="#EdmundKrasowski">W tym kontekście wyjątkowego znaczenia nabierają trudności w swobodnej żegludze przez Zalew Wiślany i kłopoty jednego z armatorów elbląskich, któremu strona rosyjska nie pozwoliła uruchomić pasażerskiej linii żeglugowej z Elbląga do Kaliningradu.</u>
          <u xml:id="u-192.13" who="#EdmundKrasowski">Mam nadzieję, i zarazem pewne obawy, że niedzielne rozmowy polsko-rosyjskie przyczynią się do rozwiązania tego nabrzmiałego problemu.</u>
          <u xml:id="u-192.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-192.15" who="#komentarz">(Poseł Marek Borowski: W kwestii formalnej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#MarekBorowski">W kwestii formalnej, art. 109 ust. 3 pkt 5 regulamin Sejmu przewiduje możliwość zgłoszenia wniosku formalnego o przejście do porządku dziennego. Prosiłbym pana marszałka, żeby przeszedł do porządku dziennego, ponieważ w tej chwili posłowie zgłaszają interpelacje poselskie, gdy tymczasem dyskusja powinna dotyczyć działań rządu...</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#MarekBorowski">...programu, wielkich problemów, które trapią naszą gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#MarekBorowski">To, o czym mówił pan poseł Krasowski, a także jego przedmówca, było klasyczną interpelacją, którą trzeba złożyć w innym trybie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#JózefZych">Panie pośle, pan pozwoli, że tego poglądu nie podzielę.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#JózefZych"> Temat prac rządu został zakreślony tak ogólnie, że na dobrą sprawę o czym tylko chcielibyśmy mówić, będzie to problem działalności tego... </u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#JózefZych"> Natomiast bardzo proszę następnych mówców, żeby rzeczywiście nawiązywali do polityki określonej przez rząd. I jednocześnie Wysoki Sejmie, przypominam, iż regulamin Sejmu przewiduje możliwość imiennego zwrócenia uwagi, jeżeli posłowie zakłócają porządek obrad - a stwierdzam, że są takie przypadki przeszkadzania. Zapowiadam, że przystąpię do imiennego zwracania uwagi.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#JózefZych">Obecnie o zabranie głosu proszę pana posła Mariana Żenkiewicza z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Władysław Adamski, również Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#MarianŻenkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ze względu na brak czasu ograniczę moje wystąpienie do sformułowania tylko dwóch postulatów pod adresem rządu.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#MarianŻenkiewicz">Postulat pierwszy. Otóż panie premierze, wymienił pan 5 głównych priorytetów rządu. Zabrakło w nim jeszcze jednego. Tym szóstym, w moim przekonaniu, jest problem budownictwa mieszkaniowego. Wobec faktu, iż obserwujemy gwałtowny rozpad przedsiębiorstw budowlanych, wobec faktu, że obserwujemy brak możliwości - z powodu braku środków - zasiedlania nowych mieszkań wybudowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe oraz wobec faktu, że obywatele nie są w stanie pokrywać wysokich czynszów ze względu na niezwykle wysokie odsetki, proponuję i sugeruję, aby rząd potraktował ten problem jako wyjątkowo priorytetowy. Co prawda, zawarł pan w swoim przemówieniu 6 bardzo ogólnikowych zdań na temat budownictwa, lecz jednak sądzę, że jest to zbyt mało.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#MarianŻenkiewicz">I sprawa druga. Rząd przyjął orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z konstytucją działań związanych z waloryzacją płac pracowników sfery budżetowej oraz rent i emerytur. Jednocześnie rząd podał informację, iż zobowiązania swoje w stosunku do tej grupy obywateli ma zamiar pokryć poprzez wydanie specjalnych papierów wartościowych. Niezależnie od tego, jak ta sprawa ostatecznie zostanie załatwiona, najbardziej pokrzywdzoną grupą będą ci, którzy w tym czasie odeszli lub odchodzą na renty i emerytury. Dlatego proponuję, przede wszystkim rządowi, a głównie ministrowi pracy i polityki socjalnej, skorygowanie podstawy kwoty stanowiącej o wysokości rent i emerytur osób, które odeszły na emeryturę w okresie od czasu zaprzestania jej waloryzacji, w taki sposób, aby wysokość otrzymywanego świadczenia odpowiadała tej, którą zapewnia im prawo pracy. Rozumiem, że jest to operacja trudna, jednak sądzę, że elementarne względy sprawiedliwości społecznej wymagają, aby taką pracę podjąć, gdyż w przeciwnym razie osoby te poniosą największą konsekwencję - zostaną po prostu do końca swojego życia pozbawione pewnego procentu należnej im renty czy emerytury.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Władysław Adamski, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Jerzy Jankowski, również Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WładysławAdamski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Minuta to okres, przez który faktycznie niewiele można powiedzieć, ale tyle właśnie mi pozostało. Niemniej można ten czas dobrze wykorzystać. Tak więc ja swoją minutę chciałbym poświęcić na zwrócenie uwagi na problem bezrobocia. W tym względzie muszę dodać, iż żałuję, że kwestia ta nie znalazła się wśród tych zamierzeń rządu, które zostały określone jako priorytetowe, które zostały uznane za zasadnicze. Ze względu na wagę problemu oczekuję jednak, że zostaną w końcu podjęte konkretne działania minimalizujące skalę bezrobocia. Chcę też dodać, że jest to o tyle istotne, iż władze regionalne same tego problemu na pewno nie rozwiążą. Grupowe zwolnienia z dużych przedsiębiorstw stanowią bowiem już dziś dla władz lokalnych kwestię bardzo złożoną. Dotyczy to zwłaszcza mniejszych i średnich ośrodków miejskich. Np. w Starachowicach czy w Ostrowcu Świętokrzyskim, miastach Kielecczyzny, grozi wręcz eksplozja bezrobocia. Jeżeli nie zostaną szybko podjęte zdecydowane kroki zaradcze, grozi nam destabilizacja i eksplozja społecznych problemów. Myślę, iż warto się zastanowić, jak tego uniknąć.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#JózefZych">Przepraszam, skończył się czas dla Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Głosu nie zabierze wobec tego pan poseł Jerzy Jankowski. O zabranie głosu proszę natomiast pana posła Jana Kulasa, NSZZ „Solidarność”, a kolejnym mówcą będzie pan poseł Mieczysław Gil, Partia Chrześcijańskich Demokratów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#JanKulas">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dobrze się stało, iż 23 posiedzenie Sejmu RP rozpoczęło się od informacji rządu o aktualnych jego pracach. Rząd pani Hanny Suchockiej funkcjonuje zaledwie 55 dni. Chyba żaden rząd w powojennej historii Polski nie rozpoczynał funkcjonowania w tak wyjątkowo trudnych warunkach ekonomicznych i politycznych. Nie dość tego, wydarzyły się wtedy dwie klęski żywiołowe - susza stulecia i największy pożar lasów w Europie. Pełne przejęcie sterów zarządzania państwem wymaga, jak wiadomo, minimum trzech miesięcy czasu. O tym należy pamiętać przy ocenie omawianej informacji rządowej. Od posłów, jak się wydaje, należy oczekiwać tutaj nie tyle krytycznej czy negatywnej oceny, ale raczej propozycji pozytywnych działań i skutecznych zmian ustawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#JanKulas">Dzisiaj jest bardzo łatwo i wygodnie krytykować rząd. Jak łatwo zauważyć, posłowie „Solidarności” w poczuciu odpowiedzialności i mądrego umiaru nie licytują się w propagandowych i często dość demagogicznych atakach na politykę rządu. Nie oznacza to, że uchylamy się od rzeczowej i otwartej krytyki. Prawdą jest, że w obecnej rzeczywistości czas nagli, jest kosztowny, że cierpliwość społeczna jest na krawędzi wyczerpania. Postępujące ubóstwo, rosnące bezrobocie, brak realnej perspektywy dla średnio zamożnej rodziny na własne mieszkanie, zagrożenie bezpieczeństwa osobistego obywateli, bezkarność sprawców korupcji i afer gospodarczych, zagrożenie powszechnej dostępności opieki zdrowotnej wywołują zniechęcenie oraz szybki wzrost niezadowolenia społecznego, aż po strajki, demonstracje i inne formy protestu. Wytwarzająca się atmosfera buntu społecznego stanowi zagrożenie dla zdobyczy demokratycznych i stabilności struktur niepodległego państwa. Może ona zostać rozładowana przez realistyczny i konkretny program społeczno-gospodarczy. Rząd musi uczynić wszystko, aby w ciągu najbliższych kilku miesięcy uzyskać pierwsze, chociażby skromne sukcesy ekonomiczne. Wielkim zadaniem rządu, parlamentu i prezydenta oraz samorządów terytorialnych jest odbudowanie w społeczeństwie nadziei, nadziei na lepsze jutro, nadziei, że w Polsce w okresie najbliższych 2–3 lat może i powinno się żyć lepiej.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#JanKulas">Wysoki Sejmie! To bardzo dobrze, iż rząd będzie zabiegał o „efektywną współpracę wszystkich organów władzy, a szczególnie prezydenta, parlamentu i rządu”. Pokój i współdziałanie na górze państwa jest całemu społeczeństwu bardzo potrzebne. I to mocno podkreślam. Na godną uwagę zasługuje fakt, iż lipcowo-sierpniowe strajki i protesty rząd rozwiązywał metodami politycznymi, poprzez liczne spotkania i żmudne negocjacje. Doceńmy to. Jakże łatwo zapomina się chociażby o bolesnych doświadczeniach lat osiemdziesiątych. Jako związkowiec z dużym zadowoleniem odnajduję w informacji rządowej fakt, iż wśród 5 grup problemów wymagających najpilniejszego rozwiązania na pierwszym miejscu postawiono „sprawy związane z funkcjonowaniem i zmianami przedsiębiorstw państwowych”. Znaczne nadzieje wiążę z pakietem 12 inicjatyw legislacyjnych w zakresie problemów pracy i polityki socjalnej. Wyrażam też przekonanie, że podjęte prace nad przygotowaniem warunków do wprowadzenia ubezpieczeń społecznych ulegną istotnemu przyspieszeniu.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#JanKulas">Rząd przekazał Sejmowi dwie ważne społecznie ustawy: pierwszą - o powszechnej prywatyzacji i rządowych funduszach inwestycyjnych i drugą - o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków oraz o zmianie niektórych ustaw. W trybie pilnym należy uchwalić te ustawy. Można chyba też spodziewać się inicjatywy legislacyjnej rządu dotyczącej tak potrzebnej instytucji jak skarb państwa. Pożar lasów stał się nieszczęściem dla środowiska naturalnego i gospodarki. Nie ma jednak pewności, czy rząd wykorzystał wszystkie środki do opanowania tego żywiołu. Na przykład nie ogłoszono stanu wyjątkowego i nie wykorzystano związanych z tym dodatkowych możliwości. Na szacunek zasługuje zaangażowanie prezydenta Lecha Wałęsy. Dotkniętym nieszczęściem gminom śląskim trzeba udzielić odczuwalnej pomocy z rezerw państwa.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#JanKulas">Wysoki Sejmie! Panie marszałku, czy mogę kontynuować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#JózefZych">Proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#JanKulas">W informacji rządowej zabrakło mi kalendarza i strategii legislacyjnej, to znaczy informacji, które ustawy, mające decydujące znaczenie dla pomyślnej realizacji reform gospodarczych i ustrojowych, powinny być uchwalone w najbliższych miesiącach.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#JanKulas">Nie wiem też, dlaczego przedstawiciel rządu pominął sprawę nadzwyczajnych pełnomocnictw dla rządu. Aby rząd miał realne szanse realizować jakikolwiek program gospodarczy, nie może ograniczyć się do dotychczasowych, typowych metod działania, do obecnego trybu legislacyjnego. Wydaje mi się, iż Sejm byłby skłonny przyznać rządowi prawo do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#JanKulas">Rządy ostatnich lat nie prowadziły polityki przemysłowej. Za niedostateczną trzeba uznać informację, że: „w zakresie przemysłu prowadzone są prace nad koncepcją polityki przemysłowej”. To już dzisiaj może nie wystarczyć.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#JanKulas">Wysoki Sejmie! Tak jak i poprzednikom, rządowi pani Suchockiej brakuje także polityki informacyjnej. Bez nowej, klarownej i czytelnej polityki informacyjnej rząd nie może liczyć na zrozumienie i akceptację społeczną.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#JanKulas">Należy przyspieszyć prace nad założeniami i polityką mieszkaniową państwa. Szybkiego rozwiązania wymaga problem dotacji na kredyty mieszkaniowe, w tym na budownictwo spółdzielcze.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#JanKulas">W informacji rządowej prawie pominięto doniosłą rolę samorządów terytorialnych. Konieczne są: nowa ustawa o finansach gmin jak również pilnie, bardzo długo oczekiwane nowe prawo lokalowe.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#JanKulas">Wicepremier Łączkowski powiadomił nas, że zwiększono kontrolę nad legalnością pobytu cudzoziemców w Polsce. Wyborcy sygnalizują nam zalew towarów sprowadzanych przez tzw. turystów zza wschodniej granicy. Szczególnie niebezpieczny staje się coraz powszechniejszy i nie kontrolowany handel bronią. Skutki handlu bronią mogą okazać się tragiczne. Radni z Tczewa postulują odciążenie policji od tzw. dodatkowych zadań ubocznych i zwiększenie uprawnień dla policji lokalnych, dla straży miejskich.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#JanKulas">Wysoka Izbo! Łączenie kilku funkcji publicznych w rękach jednej osoby jest szkodliwe i niebezpieczne. Apeluję do rządu Hanny Suchockiej, aby rozpoczął proces rozłączania funkcji politycznych, to jest oddzielenia mandatów parlamentarnych od stanowisk rządowych, w administracji rządowej i w centralnych urzędach państwowych.</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#JanKulas">Na zakończenie zwracam uwagę, że w informacji wicepremiera Łączkowskiego nie ma ani słowa o zamiarze poszerzenia koalicji rządowej. Nie można podejmować stanowczych decyzji i realizować odważnych, trudnych programów społeczno-gospodarczych bez wyraźnej i trwałej większości parlamentarnej. Uważam, iż Polski nie stać na kolejny kryzys rządowy.</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Mieczysław Gil, Partia Chrześcijańskich Demokratów. Kolejnym mówcą będzie pan poseł Edward Rzepka, nie zrzeszony.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#JózefZych">Zobaczymy, jak pan sobie poradzi, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MieczysławGil">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Paradoks pracy naszego parlamentu polega i na tym, że w sześciu sekundach także należy powiedzieć coś ważnego. Otóż chcę, po pierwsze, stwierdzić, iż w wystąpieniu pana premiera Łączkowskiego zabrakło klarownej informacji, jak rząd razem ze społeczeństwem zamierza prowadzić polskie reformy. Nie da się przeprowadzać jakichkolwiek operacji bez udziału społeczeństwa, obojętnie o czym mówilibyśmy. Niestety, dzisiaj społeczeństwo znajduje się jakby poza obszarami dyskusji nad reformami państwa. To jest konstatacja, którą chcę się podzielić.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#MieczysławGil">Oczywiście nie będę, nie ma czasu, odpowiadać na te wszystkie zarzuty, które padały, chociaż należałoby odpowiedzieć moim szanownym kolegom, posłom z Sojuszu Lewicy Demokratycznej czy też PSL. Unikam tej polemiki, ponieważ tutaj demagogia najwyraźniej przekroczyła dopuszczalne stany i kłamstwa, jak również zarzuty, są z pogranicza odpowiedzialności prawnej. Naprawdę, panowie, jeżeli ktoś dorobił się w ciągu 40 lat, to nie ci z etosu „Solidarności”.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Po raz pierwszy chcę stwierdzić, że padł rekord, mianowicie nastąpiło 15-krotne przekroczenie limitu czasu przez mówcę.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#JózefZych">Obecnie proszę pana posła Edwarda Rzepkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#EdwardRzepka">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chcę powiedzieć parę słów o bezrobociu, które w Polsce ma różne oblicza, i jednocześnie zrobić coś, czego nigdy z tej trybuny nie robiłem. Chcę prosić rząd o pomoc w konkretnej, indywidualnej sprawie. Z góry za to przepraszam, ale okaże się, że sprawa jest ważna.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#EdwardRzepka">W Polsce bezrobocie ma różne oblicza - w zależności od regionu, od rodzaju infrastruktury przemysłowej czy innej, w jakiej występuje. Mówi się o bezrobociu różnie. Zarzuca się, iż nie jest tak wielkie, jak się o tym mówi, że jest wykorzystywane przez rozmaitych kombinatorów, którzy biorą zasiłki i potem prowadzą taką czy inną działalność gospodarczą, iż nie ma prawdziwego bezrobocia, skoro nikt jeszcze nie ogłasza, że poszukuje jakiejkolwiek pracy. Nie wiem, być może w tym jest jakaś prawda. Jest prawda również jednak i w tym, iż są ludzie, którzy w istocie rzeczywiście żyją z zasiłku dla bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#EdwardRzepka">Problem, jaki chcę poruszyć, to problem miast średniej wielkości, w których jest jeden wielki zakład przemysłowy, zakład upadający. Przed chwilą mówił o tym pan poseł Władysław Adamski. Dla posła ziemi kieleckiej - ja również jestem, podobnie jak pan poseł Adamski, z Kielecczyzny - ten problem w istocie ma na imię Starachowice i ma na imię Ostrowiec.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#EdwardRzepka">Jestem zwolennikiem rozwiązań rynkowych. Owszem, sam często powtarzam te zdania, które słyszymy: niech ludzie biorą sprawy w swoje ręce, niech wykazują inicjatywę, niech coś robią pracownicy upadających zakładów, niech szukają innych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#EdwardRzepka">To wszystko jest możliwe. Upadek zakładu jest zawsze dramatem. Ale jeżeli upada zakład w Warszawie, w Katowicach, w Krakowie, to jakieś możliwości jeszcze są. Jeżeli upada jedyny zakład w średniej wielkości mieście, to bezrobocie dotyka w praktyce wszystkie rodziny.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#EdwardRzepka">Jak powiedziałem, jestem zwolennikiem rozwiązań rynkowych i z panem posłem Władysławem Adamskim politycznie nic mnie nie łączy, ale jeżeli, panie premierze, ten sam głos pada z dwóch stron przeciwnych w tej sali, to proszę zwrócić uwagę na to, że jest to sygnał niepokojący. Proszę nie czekać, aż w tych dwóch ośrodkach Kielecczyzny dojdzie do wielkiego wybuchu.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#EdwardRzepka">Panie Premierze! Proszę, domagam się z tej trybuny - jak powiedziałem, nigdy tego nie robiłem - pomocy dla tych ośrodków, dla Ostrowca i dla Starachowic. Jeżeli te zakłady upadną, to oznaczać to również będzie śmierć tych miast, a skutki społeczne tego faktu mogą być dramatyczne.</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#JózefZych">Informuję, że wyznaczony limit czasu został już w całości wykorzystany przez kluby PSL, KPN i Chrześcijańskiej Demokracji, wobec tego panowie posłowie nie mogą zabrać głosu.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#JózefZych">Obecnie głos zabierze pan poseł Mieczysław Pawlak z Porozumienia Ludowego. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#JózefZych">Przepraszam, Porozumienie Ludowe zawsze kojarzy mi się z lewą stroną...</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Z prawą.)</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#JózefZych">... nie, nie, ale - sali, sali.</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#komentarz">(Poseł Mieczysław Pawlak: Porozumienie Ludowe jest zawsze po prawej stronie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#JózefZych">Ale sali. Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#MieczysławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słuchając wypowiedzi klubowych poszczególnych posłów, trzeba zwrócić również uwagę na to - i ja to zauważyłem - że mało jest wypowiedzi, w których z prawdziwą troską, z prawdziwym bólem poruszano by sprawy naszej ojczyzny, naszej gospodarki. Dlatego też nie będę polemizował z żadnym klubem, z żadną partią i innymi posłami. Będę mówił o tym, co czuję i co chcę przekazać.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#MieczysławPawlak">Stało się źle, że ta sala przejęła rolę „okrągłego stołu”. Były dwa rządy na mocy „okrągłego stołu”, czyli umowne, kontraktowe itp. Cała nadzieja III Rzeczypospolitej była w tym, że powstanie rząd z demokratycznego wyboru (o tym z tego miejsca mówiłem), który zamknie trójkąt demokracji w Polsce. Ten trójkąt demokracji zamknął się, ponieważ stworzyliśmy rząd Jana Olszewskiego, daliśmy mu pełne poparcie, tu w tej sali. I w dniu, kiedy tego człowieka tu całowano, już przygotowywano zdradę, te pocałunki były zdradliwe.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#MieczysławPawlak"> Mogę tak powiedzieć, bo niektórzy nawet przyznali się do tego; mimo że byli w koalicji, powiedzieli, że od pierwszego dnia nie wierzyli w ten rząd.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#MieczysławPawlak">Jeżeli nie będziemy wierzyli w rządy, nie mówię w który, jeżeli nie uwierzymy w obecny rząd, to - jeżeli mamy mówić o wierze, a wiara czyni cuda - naprawdę nic nie zrobimy. I muszę wam dzisiaj powiedzieć głosem prostych ludzi, z Ciechanowskiego, z Łomżyńskiego, z wsi innych województw, że jest mała wiara w ten rząd. Mam konkretne uzasadnienia. Jeżeli w rządach kontraktowych pana Mazowieckiego i pana Bieleckiego byli ludzie, którzy naprawdę nie dali w siebie wierzyć, bo był to pan Kuroń, którego dzisiaj nawet chwalono, a on właśnie tak czy inaczej rozkazał skarcić i potępić chłopów w Mławie, i jeszcze dwóch czy trzech ministrów, nie muszę mówić których, wy wiecie, oni źle się zapisali w poprzednich rządach, to dlaczego te partie wystawiając kandydatury właśnie tych posłów na ministrów głosiły, że mają nowy program i że rząd Jana Olszewskiego musi upaść i to szybko? Tego nie mogę zrozumieć.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#MieczysławPawlak">Jeżeli rząd i koalicja, która stworzyła ten rząd, twierdzą, że mają program, bo mają, skoro kandydatury tych samych ministrów wybierali prawie ci sami ludzie, to dlaczego prosi się o pół roku czasu itp.? Jeżeli, mówię opierając się na faktach, ktoś prosi o 3 miesiące, to znaczy, że czwarty, piąty dzień jest właśnie takim dniem, że trzeba go tylko strącić, a my wejdziemy na jego miejsce i później będziemy sobie radzić. Tego dalej się boję, panowie posłowie, że nasza ojczyzna, nasz naród patrzy - a my będziemy tak sobie strącać, krytykować itp. Jeżeli prawdą jest, że właśnie te koalicje wysunęły projekt dotyczący zdjęcia rządu Olszewskiego, to dzisiaj udowodniły, że nie miały programu. A więc po co to robić?</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#MieczysławPawlak">Dzisiaj - po miesiącu - wicepremier mówi o drobnych sprawach, zaś nie mówi o konkretnym kierunku działania, a ja liczyłem na to, że zostanie sformułowanych 4–5 zdań na temat kierunku działania, na temat tego, co konkretnie trzeba zrobić. Jeżeli jednak, kiedy spłonęło 10 tys. ha lasu, mówimy o dwóch wozach strażackich i o wężu, to proszę państwa - gdzie był rząd, kiedy te 5 tys. ha, 2 tys. ha czy 6 tys. ha płonęły? Trzeba było powołać specjalną grupę ludzi, wezwać pomoc z Niemieckiej Republiki Federalnej, z Francji, może skądś jeszcze. Panowie posłowie, to nie jest śmiech - chodzi o 10 tys. ha lasu. Może dla kogoś to jest śmieszne, ale to są również moje lasy, moja ojczyzna, moi przyjaciele tam mieszkają i będą cierpieć. Czym będzie oddychał Śląsk? Dlatego jestem bardzo zaniepokojony, że dalej toczy się gra o konkrety, ale tylko niektórych grup. Mnie chodzi o to, żebym w I kadencji III Rzeczypospolitej mógł zrobić coś konkretnego. Proponowałem, aby podejmować ustawy gospodarcze w styczniu, w lutym. Dzisiaj, wczoraj mówiliśmy na temat wody. Ile wody tu się wylało z tego miejsca na temat wody? Ile wody?</u>
          <u xml:id="u-208.7" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-208.8" who="#MieczysławPawlak">Nie było natomiast rządowego raportu na temat stanu wody w Polsce. Byłby tu dzisiaj wykład, jeżeli byłby raport o stanie wody w Polsce. Dalej nie ma konkretów. Nie widzę konkretnych kierunków i jednoznaczności. Może za 2 miesiące, kiedy będzie program, który zapowiadano, bo program Olszewskiego był zły, wtedy odwołam swoje wątpliwości i powiem, że przyłączam się do tego programu, do tych wielkich czynności, i ile będę miał sił, serca i zdrowia będę z tym programem.</u>
          <u xml:id="u-208.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#JózefZych">W jakiej sprawie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Wiertek: Oświadczenie osobiste.)</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#JózefZych">Nie, osobiste oświadczenie...</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Wiertek: Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#JózefZych">Panie pośle, przepraszam, proszę na końcu posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Wiertek: Zostałem obrażony przez posła Borusewicza, w związku z tym muszę...)</u>
          <u xml:id="u-209.7" who="#JózefZych">Przepraszam, panie pośle. Proszę, żeby pan zechciał stosować się do regulaminu Sejmu. Oświadczenie może pan złożyć zgodnie z tym regulaminem dziś na zakończenie posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-209.8" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Wiertek: Dlaczego poseł Borusewicz został dopuszczony do głosu?)</u>
          <u xml:id="u-209.9" who="#JózefZych">Pan poseł Borusewicz, wyjaśniłem już, sprostował i ustosunkował się do pańskiej wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-209.10" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-209.11" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Wiertek: To ja sprostuję.)</u>
          <u xml:id="u-209.12" who="#JózefZych">Panie pośle, nie udzielam panu głosu.</u>
          <u xml:id="u-209.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-209.14" who="#JózefZych">Panowie posłowie, jeżeli rozpoczynamy w tej debacie stosowanie się do zmienionego regulaminu Sejmu, a była możliwość wypowiadania się, ustosunkowywania się do niego, i jednocześnie nie przestrzegamy tego regulaminu, to jest to nie najlepsza forma.</u>
          <u xml:id="u-209.15" who="#JózefZych">Panie pośle, czy pan zgłasza się do dyskusji?</u>
          <u xml:id="u-209.16" who="#komentarz">(Poseł Jacek Soska: Wniosek formalny, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-209.17" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#JacekSoska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo przepraszam, ale jest oświadczenie osobiste pana posła Wiertka. Na tej sali doszło do obrażenia posła Polskiego Stronnictwa Ludowego i nazwania go kłamcą. W tej sytuacji poseł Polskiego Stronnictwa Ludowego Włodzimierz Wiertek ma możliwość, moim zdaniem, sprostowania tego, co powiedział poseł Borusewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Przepraszam, w tym momencie pan poseł Soska przejął moje kompetencje. Ja natomiast regulaminowo oświadczam, że pan poseł Wiertek będzie dopuszczony w dniu dzisiejszym do złożenia oświadczenia osobistego na zakończenie obrad.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#JózefZych">W ogóle, panie pośle Soska, dobrze by było, gdyby pan wziął regulamin i trochę poczytał w wolnej chwili.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#JózefZych">Obecnie zarządzam półgodzinną przerwę, po czym wystąpią przedstawiciele rządu.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#JózefZych">Proszę o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#AdamSengebusch">Posiedzenie Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego odbędzie się po rozpoczęciu przerwy w sali nr 106.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 19 min 25 do godz. 20 min 05)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#JacekKurczewski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#JacekKurczewski">Kontynuujemy dyskusję nad informacją o aktualnych pracach rządu.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#JacekKurczewski">Głos ma pan poseł Kazimierz Szczygielski z Unii Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#KazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zgłosić pretensje, i to wielkie, do rządu pani premier Suchockiej.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#KazimierzSzczygielski">Po pierwsze, o to, że nie słucha głosów z lewicy OPZZ, by z mennicy dać ludziom tyle pieniędzy, ile chcą, niezależnie od wyników finansowych firmy.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#KazimierzSzczygielski">Po drugie, o to, że nie słucha rad pana posła Wiertka, który dowiódł, że epoka rządu PZPR była okresem sukcesu polskiego rolnictwa i dobrobytu wsi. Proponuję zatem wrócić do modelu z epoki Gomułki.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#KazimierzSzczygielski">Po trzecie, o to, że nie słucha najsłuszniejszych tez pana posła - ministra, który sam sobie wolną prawą nogą strzela bramkę, albowiem osiągnięcia pana posła z okresu... są powszechnie znane.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#KazimierzSzczygielski">I po czwarte, że pan wicepremier Łączkowski nie sięgnął po znany model oracji, szczegółowej oracji, w którym standard 6-godzinnych, drobiazgowych przemówień był powszechnie znany.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#KazimierzSzczygielski">Przepraszam za te uszczypliwe uwagi, ponieważ to jest jakby wstęp do uwag autentycznych. A więc poważnie. Mam zastrzeżenie do tonacji wystąpienia pana wicepremiera, chodzi mi o brak właściwych akcentów, adekwatnych do rzeczywiście dużego wysiłku rządu, jego determinacji w rozwiązywaniu najtrudniejszych, jak myślę, współczesnych problemów naszego kraju. I nie chodzi mi tu o kategorię poparcia, jako członkowi Unii Demokratycznej, albowiem rząd jest koalicyjny, ale o to, że być może sprawia to wrażenie, iż nikt w tym kraju nic nie robi. Otóż wizja powszechnej niemożności, proszę Wysokiej Izby, to nie jest dobry model informacyjny dla nikogo; i nikomu, nawet Wysokiej Izbie, nie wolno tworzyć wizji apokalipsy i zagłady kraju.</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#KazimierzSzczygielski">Druga kwestia, która wywodzi się z pola mojego zainteresowania zawodowego, dotyczy braku silniejszego zaakcentowania spraw ekologicznych; i to nie tylko w kontekście suszy i klęsk żywiołowych, ale także zaopatrzenia Polski, nie tylko wsi, w wodę oraz inwestycji ekologicznych. Zwracam uwagę Wysokiej Izby i rządu, że w tej chwili występuje w świecie orientacja, zwłaszcza w świecie nam bliskim, na sprawy ekologiczne, tj. również kategoria warunków życia ludzi. I proponuję położyć większy akcent i na prawo, i na inwestycje proekologiczne.</u>
          <u xml:id="u-214.7" who="#KazimierzSzczygielski">I wreszcie trzecia sprawa końcowa, odnosząca się także do Wysokiej Izby. Otóż słuchając uważnie wszystkich wypowiedzi nie byłem w stanie „wypośrodkować” pewnej orientacji i Wysokiej Izby, i uwag wynikających z wypowiedzi pana wicepremiera. Było tu wiele wypowiedzi cząstkowych, wielokrotnie całkowicie sprzecznych. O czym to świadczy? I moja uwaga jest następująca: mam nadzieję, że mówcom chodzi nie tyle o rząd, ile o nasz kraj i jego dalsze losy. Myślę w związku z tym, że wspólna praca, nawet z krytycznymi uwagami, jest nam niezbędna.</u>
          <u xml:id="u-214.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#JacekKurczewski">Głos ma pan poseł Henryk Wujec z Unii Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#HenrykWujec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeszcze mamy czas,...</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Krótko!)</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#HenrykWujec">... więc króciutko. To rozstrzelenie głosów, różnorodnych głosów, o których mówił poseł Szczygielski, spowodowało takie zamieszanie, że u niektórych z posłów nastąpiło rozdwojenie jaźni. Niestety nie ma tu posła Pawlaka, którego wysłuchałem przed przerwą, a to jest kolega klubowy z Porozumienia Ludowego, czyli z partii rządzącej,...</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Współrządzącej.)</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#HenrykWujec">... współrządzącej razem z Unią Demokratyczną. Tymczasem zaatakował on bardzo ostro rząd, a zwłaszcza swoich kolegów ministrów, ich politykę w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Jest tu więc jakieś pomieszanie. Wydaje mi się, że tę debatę trzeba prowadzić ostrożniej, żeby zdawać sobie sprawę z tego, co się mówi. Chyba że mamy do czynienia z takim typowym przykładem postawy, że chciałoby się mieć i przyjemność, i cnoty nie stracić; ale nie wiem, czy właśnie w tym wypadku.</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#HenrykWujec">Bardzo często - zdarzyło się coś takiego - chwalono poprzedni rząd Jana Olszewskiego za to, że dopiero po 6 miesiącach miał program, miał konkretne ustawy gospodarcze, projekty ustaw gospodarczych, które zostały przesłane do Sejmu. Ganiono natomiast rząd Suchockiej, który to zrobił w niespełna 2 miesiące. Gdzie tu więc jest logika, nie bardzo rozumiem. Uzasadniano to tym, że w rządzie Suchockiej są ministrowie, którzy już raz byli kiedyś ministrami. Po pierwsze, było to i w poprzednim rządzie, a po drugie, przecież nic z tego nie wynika. Jeżeli bowiem byli ministrowie realizowali konkretny program, to ten program nie jest rzeczą raz na zawsze daną, bo często słowa program używa się jako słowa wytrycha, klucza, że jak się ma program to raz na zawsze on jest dany. Ten program zaś musi być dostosowany do rzeczywistości: inaczej realizuje się program, kiedy się przychodzi i ma się pustą kasę, inaczej - kiedy jest deficyt, a jeszcze inaczej - kiedy jest nadwyżka budżetowa. Tutaj mamy do czynienia z poważnym deficytem. Ten program musi być dostosowany do rzeczywistości, to wymaga czasu i w związku z tym nie można go od razu realizować. Generalnie program - pewne zasady, jakieś kierunki - musi być ściśle dostosowany do rzeczywistości. Chyba że wierzy się w cuda, ale wtedy nie trzeba występować z trybuny parlamentarnej tylko z ambony. Na tym zakończę.</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#JacekKurczewski">Proszę o zabranie głosu ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa pana Zygmunta Hortmanowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#ZygmuntHortmanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym prosić, żeby moje wystąpienie potraktować łącznie, by dotyczyło ono również punktu 18 porządku...</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#komentarz">(Głos z sali: O tym musi zadecydować Izba, a nie pan minister.)</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#ZygmuntHortmanowicz">Chodzi o to, że jest wiele spraw, które łączą się z punktem 18 i w związku z tym chciałbym, żeby to było jedno wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#JacekKurczewski">Czy Izba wyraża... Potraktujmy to jako pytanie do Izby. Czy są sprzeciwy?</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#JacekKurczewski">Są sprzeciwy.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest sprzeciw, oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Kwaśniewski: W takim razie może rozpatrzyć to przy punkcie 18, a teraz może wystąpi inny przedstawiciel.)</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#JacekKurczewski">W takim razie, skoro są sprzeciwy, zapytam pana, panie ministrze, czy może pan rozdzielić treść swego wystąpienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#ZygmuntHortmanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ dotyczy to spraw, które były poruszane, mianowicie czystki, jaką przeprowadza minister ochrony środowiska, dotyczy lasów, wszystkiego, co wiąże się z ministerstwem ochrony środowiska, a sprawy te zostały poruszone również w liście, w związku z tym, jeżeli dzisiaj tego państwu nie przedstawię, przedstawię to oczywiście jutro.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Niech przedstawi dzisiaj. Musi pracować.)</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#ZygmuntHortmanowicz">To są wszystkie sprawy, które państwo poruszaliście dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Jest sprzeciw, panie marszałku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#JacekKurczewski">W tej sytuacji, ponieważ jest sprzeciw, proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#ZygmuntHortmanowicz">Wobec tego, ponieważ sprawy dotyczą...</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#komentarz">(Poseł Leszek Moczulski: Jeden sprzeciw może nas pozbawić wysłuchania tego, co nas bardzo interesuje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#JacekKurczewski">Mógłbym oczywiście poddać tę sprawę pod głosowanie. Za chwilę jednak okaże się, że nie ma kworum.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#komentarz">‍(Głosy z sali: Tu nie jest potrzebne kworum.)</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#JacekKurczewski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#AleksanderKwaśniewski">W sprawie punktu 18 porządku dziennego przyjętego z inicjatywy Unii Pracy. Jeżeli wnioskodawcy gotowi byliby przyjąć w tej chwili formułę, że pan minister udziela odpowiedzi łącznej w sprawach wynikających zarówno z punktu 1, jak i 18, to oczywiście rzecz jest do załatwienia na drodze kompromisu. Jeżeli natomiast wnioskodawcy, czyli Unia Pracy, nie wyrażają takiej gotowości, to trzeba to rozdzielić. Tak więc sprawa ma charakter wyłącznie formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#JacekKurczewski">Tak, ale wtedy sprawa dyskusji przedstawiałaby się inaczej i to jest problem.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#JacekKurczewski">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#ZygmuntHortmanowicz">Rozumiem, że Wysoka Izba nie wyraża zgody.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#komentarz">(Poseł Leszek Moczulski: Wyraża zgodę.)</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#ZygmuntHortmanowicz">Wobec tego proszę pana marszałka o wyrażenie zgody na to, żeby w sprawach dotyczących lasów zabrał głos pan wiceminister Mozga.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ale my wyrażamy zgodę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Dodatkowe pytanie, bo nie rozumiem pana ministra.)</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#JacekKurczewski">Przepraszam, to już jest poza meritum sprawy, bo pytanie to nie wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#JacekKurczewski">Proszę pana ministra o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#BogusławMozga">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Padało wiele ciężkich i chyba trudnych do wytłumaczenia słów pod adresem rządu i ministra ochrony środowiska w związku z wielkimi pożarami, jakie wybuchły w lasach w bieżącym roku, i wiele słów związanych pośrednio lub bezpośrednio z tą sprawą, a mianowicie dotyczących zmian personalnych w Lasach Państwowych - te właśnie zmiany miały jakoby doprowadzić do zwiększenia liczby pożarów. Padały pytania, co czynił rząd, aby zapobiegać takim pożarom, albo co zamierza zrobić, żeby w przyszłości zmniejszyć ich zasięg.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#BogusławMozga">Wysoka Izbo! Susza, jaka w tym roku zapanowała, doprowadziła do takiego zagrożenia lasów pożarami, że praktycznie stopień łatwopalności lasów można by porównać z prochem. Skutek był taki, że w bieżącym roku, począwszy od kwietnia, wybuchało od kilkudziesięciu do kilkuset pożarów dziennie. Praktycznie można powiedzieć, że służby leśne są dobrze przygotowane do tego, żeby wykryć każdy pożar, w ciągu kilku minut zlokalizować jego miejsce, zawiadomić straż i przystąpić do gaszenia. Tak było w wypadku tych kilkunastu tysięcy - dokładnie 12 tys. - pożarów: gaszenie było rutynowe i skala pożarów nie była tak gigantyczna. Wybuchły natomiast cztery duże pożary, w tym dwa wielkie: jeden w woj. pilskim - 6 tys. ha i jeden w woj. katowickim - prawie 9 tys. ha.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#BogusławMozga">Chciałbym powiedzieć, że aby móc stawiać zarzuty dotyczące tego, czy wszystko zostało zrobione, aby nie doszło do tak wielkiego pożaru, trzeba najpierw być w miejscu, gdzie wybuchł pożar, i w ogóle widzieć wielki pożar lasu.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#BogusławMozga">Chcę państwu podać jedną krótką informację. Otóż pożar w woj. katowickim wybuchł we wczesnych godzinach popołudniowych 26 sierpnia. O godz. 22 tego samego dnia paliły się już 2 tys. ha lasu, w trzy godziny później 3,5 tys. ha, za kilka kolejnych godzin 5,5 tys. ha. Dlaczego o tym mówię? Drzewostany, które objął pożar w woj. katowickim, są bardzo silnie uszkodzone przez przemysł. Pozornie nie widać tu związku, a praktycznie silnie przerzedzone drzewostany, w których rośnie wysoka trawa i trzciniczyska, palą się - jak powiedziałem - jak proch i stąd takie tempo rozprzestrzeniania się pożaru. W związku z tym, że w owym czasie wiał dość silny wiatr, następowało przenoszenie ognia do miejsc odległych nawet o kilkaset metrów i powstawało wiele nowych ognisk pożaru. Byłem tam z premierem Goryszewskim całą dobę, z piątku na sobotę w ubiegłym tygodniu. Obserwowaliśmy, widzieliśmy wszystko, co tam się odbywało, zarówno akcję gaśniczą, jak i dogaszanie pożaru, rozmawialiśmy z ludźmi. Muszę państwu powiedzieć, że nic, naprawdę nic więcej ponad to, co zrobiła straż, służby społeczne, pracownicy Lasów Państwowych, wojsko - i ponad te działania, które podjął na miejscu premier Goryszewski, dysponujący dodatkowymi siłami i środkami wojska - nie można było zrobić. Były korki na drogach leśnych zatłoczonych tysiącami samochodów, tysiące ludzi zgrupowanych na bardzo niewielkiej przestrzeni. Naprawdę w tym miejscu nic więcej - nawet przy pomocy wszelkich innych sił, gdyby wszyscy chcieli pomóc - nie dałoby się zrobić. Żywioł był silniejszy od człowieka i dlatego właśnie spłonęło tak dużo lasu.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#BogusławMozga">Czy można zrobić coś na przyszłość? Oczywiście, można. Można zwiększyć liczebność służb leśnych wykorzystywanych do patrolowania lasu i do zgłaszania pożarów, ale kiedy już tego typu pożar zaistnieje, możliwości ugaszenia go będą zawsze takie same, będą zależały od ludzi i sprzętu, jakim dysponujemy. Można by powiedzieć, że Lasy Państwowe dysponują za małą liczbą samolotów - jest ich sześćdziesiąt kilka, a przy tego typu wielkich pożarach one przede wszystkim służą do zahamowania ognia, bo jego dogaszanie następuje na ziemi. Myślę, że przeprowadzone z premierem Goryszewskim rozmowy przyczynią się do tego, że rząd podejmie wszelkie możliwe działania, aby wyposażyć we właściwy sprzęt i właściwe jednostki, i Lasy Państwowe, ale warunek jest jeden - potrzebne są na to pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#BogusławMozga">A teraz jaki związek z tymi pożarami mają, jeśli w ogóle mają, zmiany personalne w Lasach Państwowych i narady dyrektorów, jakie były zwoływane. Jeśli państwo wyobrazicie sobie, że dziennie, jak powiedziałem, było od kilkudziesięciu do kilkuset pożarów, to właściwie w żadnym dniu nie mogła być zwołana jakakolwiek narada dyrektorów wielkiego przedsiębiorstwa, jakim są Lasy Państwowe, które skupia 500 jednostek organizacyjnych. W związku z tym jej naczelny dyrektor musi od czasu do czasu spotkać się ze swoimi zastępcami, z szefami poszczególnych jednostek i kiedykolwiek by się z nimi nie spotkał, to zawsze mógłby wybuchnąć pożar, ponieważ pożary trwały zawsze i ciągle.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#BogusławMozga">Zmiany na stanowiskach dyrektorów regionalnych dyrekcji zostały przeprowadzone zgodnie z ustawą o lasach, która weszła w życie z dniem 1 stycznia. Na podstawie aktów wykonawczych do niej została, krótko mówiąc, powołana specjalna służba leśna, tak ona się nazywa, i dyrektor naczelny lasów jednoosobowo zarządza Lasami Państwowymi i wyłącznie w jego gestii jest powoływanie wszystkich kierowników tych 500 jednostek, które są w ramach organizacji Lasów Państwowych. W związku z tym minister nie jest odpowiedzialny za te zmiany personalne i dopóki nie zauważy, że dyrektor generalny lasów działa źle, działa niezgodnie z polityką resortu, dopóty nie może i nie powinien chyba ingerować w decyzje personalne, które wyłącznie, jak powiedziałem, są w jego kompetencji. To wszystko. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu podsekretarzowi stanu Bogusławowi Mozdze.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#JacekKurczewski">Proszę o zabranie głosu pana podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Janusza Bylińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#JanuszByliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o pytania, które tu zostały skierowane do kierownictwa resortu, myślę, że sprawy, które poruszył pan poseł Wiertek odnośnie do budżetu ministerstwa rolnictwa i sprawy związane z działalnością fundacji czy Banku Unii Gospodarczej, były poruszane już na wielu posiedzeniach komisji rolnictwa. W związku z tym trudno mi się dzisiaj na ten temat definitywnie wypowiedzieć, gdyż miało to być wyjaśnione na posiedzeniu komisji rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#JanuszByliński">Drugą sprawą, która się przewija w toku tej całej dyskusji, jest, oczywiście, sprawa suszy, która dotknęła Polskę w różnych okresach i dotyczyła różnego zasięgu. Praktycznie od kwietnia mamy do czynienia z nasilającą się suszą, poczynając od pasa północno-zachodniego aż po coraz głębsze tereny naszego kraju. Początkowo szacowaliśmy skutki suszy tylko w produkcji roślinnej, a głównie w zbożach, ale utrzymująca się susza będzie miała wpływ również na produkcję roślin okopowych, a już wpłynęła na produkcję rzepaku, rzepiku, jak również roślin strączkowych. W związku z tym skutki suszy mogą się przenieść i na produkcję zwierzęcą. Stąd działania resortu i rządu idące w kierunku uruchomienia produkcji rolnej i dania możliwości kredytowej już jesienią 1992 r., aby skutki suszy nie zostały przeniesione na 1993 r. Leży to zarówno w interesie producentów rolnych, jak i konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#JanuszByliński">Oczywiście powstają dylematy, jak dysponować środkami budżetu, żeby je jak najbardziej efektywnie wykorzystać, oczywiście chodzi zarówno o środki budżetu centralnego, jak i budżetu ministerstwa rolnictwa. Rozumiem trudną sytuację, niedoinwestowanie środowiska wiejskiego, niedostateczny rozwój infrastruktury technicznej wsi. Dotyczy to również zaopatrzenia wsi w wodę. Mamy dokładne rozeznanie, jakie są zaniedbania w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#JanuszByliński">Mógłbym tutaj przedstawić bardzo precyzyjną analizę, tzn. że ogólna sytuacja w zakresie zaopatrzenia ludności wiejskiej w wodę, szczególnie w rejonach o przewadze gospodarstw indywidualnych, jest bardzo trudna, co w określonym stopniu wpływa na wzrost kosztów produkcji i poziom dochodów ludności rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#JanuszByliński">Należy podkreślić, że z ogólnej liczby 2 400 tys. gospodarstw indywidualnych tylko 700 tys. gospodarstw (tj. ok. 30%) pobiera wodę uzdatnioną z wodociągów zbiorowych, natomiast pozostałe 70% gospodarstw korzysta z wodociągów zagrodowych, studni kopanych i innych źródeł. Z przeprowadzonej oceny wynika, że ponad 80% wody pobieranej przez ludność wiejską głównie z wodociągów zagrodowych i studni kopanych, nie nadaje się do picia bez uzdatniania.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#JanuszByliński">Przedstawioną sytuację pogarszają: trwająca już dziewiąty rok susza hydrologiczna i obniżający się w związku z tym poziom wód gruntowych oraz występująca w br. niemal na obszarze całego kraju klęska suszy. W wyniku tego w wielu wsiach wyschły studnie kopane i zmniejszają swoją wydajność płytkie studnie wiercone. W związku z tym, pomimo trudnej sytuacji ekonomicznej, ludność wiejska wspólnie z organami samorządu terytorialnego, coraz częściej podejmuje decyzje o budowie wodociągów o różnym zasięgu terytorialnym. Ze względu na wysokie i stale rosnące koszty realizacji tego typu inwestycji przestrzennej, środki finansowe gmin i ludności są niewystarczające i powinny być wspierane z budżetu państwa. W 1991 r. z budżetu przeznaczono na ten cel 228,4 mld zł, a ponadto minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej przydzielił dodatkowo 511 mld zł. Łącznie więc przeznaczono na inwestycje zaopatrzenia wsi w wodę 739 mld zł i dzięki temu w roku ubiegłym oddano do użytku 1230 wodociągów zbiorowych.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#JanuszByliński">Z posiadanych przez ministerstwo materiałów wynika, że w br. jest w realizacji ok. 2,5 tys. inwestycji o ogólnej wartości ok. 7,2 bln zł i trwają prace projektowe nad uruchomieniem kilkuset dalszych budów. Na wsparcie tych inwestycji przeznaczono z budżetu państwa, za pośrednictwem wojewodów, 150 mld zł oraz rezerwę budżetową w wysokości 30 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#JanuszByliński">W kwietniu br. minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej przyznał indywidualnie dla 105 gmin dotacje w wysokości 51 mld zł z funduszu na restrukturyzację rolnictwa, łącznie więc przydzielono w br. subwencje w wysokości 231 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-230.8" who="#JanuszByliński">Obecnie w ministerstwie znajduje się 500 wniosków złożonych przez gminy, wiejskie komitety budowy wodociągów, posłów, senatorów i wojewodów z prośbą o przydzielenie dalszych subwencji, łącznie na ok. 700 mld zł, na nowe i kontynuowane inwestycje, a ponadto codziennie wpływa kilkanaście nowych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-230.9" who="#JanuszByliński">Biorąc pod uwagę wyjątkowo trudną sytuację w zakresie zaopatrzenia w wodę, minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej przydzielił dodatkowo ze środków na restrukturyzację rolnictwa i przewidzianych w art. 6 ustawy budżetowej na rok 1992, kwotę 230 mld zł na częściowe sfinansowanie nakładów inwestycyjnych poniesionych w 1992 r. na zaopatrzenie w wodę i poprawę gospodarki wodno-ściekowej na wsi.</u>
          <u xml:id="u-230.10" who="#JanuszByliński">Przyjęto następujące kryteria podziału tych środków.</u>
          <u xml:id="u-230.11" who="#JanuszByliński">1. Dokonano podziału środków dla poszczególnych województw na podstawie:</u>
          <u xml:id="u-230.12" who="#JanuszByliński">— wysokości nakładów przewidywanych do poniesienia na inwestycje zbiorowego zaopatrzenia w wodę i sanitację wsi w 1992 r.;</u>
          <u xml:id="u-230.13" who="#JanuszByliński">— procentowego udziału gospodarstw podłączonych do wodociągów zbiorowych w stosunku do ogólnej liczby gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-230.14" who="#JanuszByliński">2. Przyjęcie założenia, że minimalna wysokość dotacji dla województw nie może być niższa niż 1 200 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-230.15" who="#JanuszByliński">3. Zaokrąglenia naliczonych dla województw sum dotacji dokonano przy uwzględnieniu dodatkowych kryteriów:</u>
          <u xml:id="u-230.16" who="#JanuszByliński">— sumy dotacji przeznaczonych w 1991 i 1992 r.,</u>
          <u xml:id="u-230.17" who="#JanuszByliński">— wskaźnika dotacji w 1991 i 1992 r. na 1000 ha użytków rolnych w gospodarstwach indywidualnych,</u>
          <u xml:id="u-230.18" who="#JanuszByliński">— intensywności suszy w 1992 r.</u>
          <u xml:id="u-230.19" who="#JanuszByliński">4. Ze względu na stosunkowo dużą liczbę nadsyłanych wniosków, różnorodną ich redakcję i brak wielu podstawowych danych, niezbędnych do podjęcia indywidualnych decyzji przydziału określonych dotacji, przyznane środki przekazano wojewodom, z zaleceniem ich rozdziału na poszczególne inwestycje w porozumieniu z organami samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-230.20" who="#JanuszByliński">5. Środki dla poszczególnych gmin powinny być przydzielane przez województwa na zasadach ustalonych rozporządzeniem ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej z dnia 6 sierpnia 1972 r. w sprawie określania zasad i trybu udzielania dotacji na restrukturyzację rolnictwa i jego otoczenia oraz częściowe sfinansowanie nakładów inwestycyjnych poniesionych w roku 1992 na zaopatrzenie wsi w wodę i poprawę gospodarki wodno-ściekowej.</u>
          <u xml:id="u-230.21" who="#JanuszByliński">6. Urzędy wojewódzkie powinny w pierwszej kolejności przydzielać określone środki dla inwestycji, które nie korzystały w roku 1991 i 1992 z dotacji na restrukturyzację rolnictwa przyznanych przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-230.22" who="#JanuszByliński">7. Wszystkie wnioski znajdujące się w ministerstwie powinny być przekazane urzędom wojewódzkim, z prośbą o ich rozpatrzenie wspólnie z organami samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-230.23" who="#JanuszByliński">Przyjęcie tej zasady pozwoli na przyznanie dotacji proporcjonalnie do faktycznie realizowanych inwestycji w poszczególnych województwach oraz do stopnia wyposażenia wsi w wodociągi, a także zapewni w pierwszej kolejności pomoc jednostkom, które do tej pory w ogóle nie korzystały z dotacji ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-230.24" who="#JanuszByliński">Jeśliby kogoś z posłów interesował podział środków na poszczególne województwa, mogę to udostępnić. Nie jest to żadną tajemnicą i może być podane do publicznej wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-230.25" who="#JanuszByliński">Żeby uruchomić produkcję na rok 1993, nasz resort wyszedł z inicjatywą uruchomienia produkcji rolnej i wsparcia tej produkcji specjalną linią kredytową, która zacznie funkcjonować częściowo już jesienią bieżącego roku, ale na to potrzebne są pewne decyzje w zakresie finansowania różnicy stopy oprocentowania. W związku z tym ministerstwo rolnictwa po negocjacjach z rządem zadeklarowało sumę 450 mld zł, z dyskutowanej tu dzisiaj sumy 727 mld zł, którą proponuje się w uchwale Sejmu przeznaczyć w całości na dofinansowanie inwestycji wodociągowych. Uważamy jako resort, że w pierwszym rzędzie trzeba uruchomić produkcję rolną, by skutki suszy z 1992 r. nie przeszły na rok następny i nie spowodowały dalszego spadku tej produkcji. Ażeby to mogło nastąpić, potrzebne jest uruchomienie specjalnej linii kredytowej na zakup podstawowych środków do produkcji rolnej, czyli środków plonotwórczych w postaci nawozów mineralnych, środków ochrony roślin, a także na zakup pasz i paliwa niezbędnego do wykonania podstawowych zabiegów agrotechnicznych. Te celowe wydatki byłyby finansowane z linii kredytowej. Po dokładnym rozeznaniu skutków suszy rozdział tych środków nastąpiłby w zależności od intensywności suszy i spadku produkcji rolnej w poszczególnych województwach, gdyż wychodzimy z założenia, że tam, gdzie skutki suszy są mniejsze, produkcja rolna zostanie uruchomiona ze środków własnych, przy mniejszym zaangażowaniu kredytu. Tam, gdzie skutki suszy są większe, należy domniemywać, że jej uruchomienie w dużej mierze będzie uzależnione od wielkości środków przeznaczonych na produkcję rolną. Stąd nasza prośba o ewentualne modyfikacje uchwały Sejmu, żeby nie rozdzielać dziś i nie decydować o poszczególnych wydatkach resortu rolnictwa, żebyśmy mogli przy wsparciu naszego budżetu i budżetu centralnego sfinansować linię kredytową na uruchomienie produkcji w roku 1993.</u>
          <u xml:id="u-230.26" who="#JanuszByliński">I ostatni podnoszony problem to sprawa decyzji rządowej o uruchomieniu zakupów interwencyjnych zboża w ilości ok. pół miliona ton. Deficyt plonów, który nastąpił w roku bieżącym w produkcji roślinnej - z którym liczyliśmy się w naszych szacunkach - był spowodowany różnymi czynnikami, również mniejszym zasilaniem plantacji środkami plonotwórczymi, gorszymi zabiegami agrotechnicznymi, niewykorzystaniem materiału kwalifikowanego. Dodatkowo jeszcze spowodowała obniżkę plonów susza i prawdopodobnie możemy się liczyć z deficytem ok. 3 mln ton zbóż. I niezależnie od wysokości ceny ten deficyt zboża trzeba uzupełnić. Stąd decyzja rządu o uruchomieniu zakupów również na rynkach zagranicznych. Czy jest to w niekorzystnej relacji cenowej w stosunku do cen, które panują dzisiaj w obrocie zbóż? Należy stwierdzić, że nie będą to zakupy po cenach wyższych niż te, które są w tej chwili płacone rolnikom polskim. Gdybyśmy poszli na bardzo wysoką podwyżkę cen produktów roślinnych, mielibyśmy zwiększone dochody w rejonach nie dotkniętych suszą czy mniej dotkniętych suszą, a nic by to nie pomogło rejonom, które zostały dotknięte klęską suszy. Poza tym nie zapominajmy o tym, że w produkcji rolnej nie występuje tylko produkcja roślinna. Produkcja roślinna jest pewnym etapem produkcji rolnej, dlatego że trzeba uruchomić również produkcję zwierzęcą. W ramach polityki rolnej i w ramach samego rolnictwa są również różnice interesów. Nie tylko liczą się interesy producentów zbóż czy producentów roślin, ale również interesy producentów żywności zwierzęcej.</u>
          <u xml:id="u-230.27" who="#JanuszByliński">Zamierzamy również podjąć inicjatywy, aby na rynkach zagranicznych dokonywać zakupów substancji do produkcji pasz i składników pasz, głównie kukurydzy, soi, tapioki i jęczmienia, i ewentualnie wymieniać to z produkcją wewnętrzną, oferując rolnikom bardziej wartościowe pasze i proponując sprzedaż pszenicy na potrzeby konsumpcyjne. Jednocześnie trzeba stwierdzić, że w różnych rejonach kraju jakość produkcji zbóż jest różna i niekiedy trzeba dokonywać zakupów w celu podwyższenia jakości zbóż, tak żeby nadawały się do produkcji mąki z przeznaczeniem na wypiek chleba.</u>
          <u xml:id="u-230.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#JacekKurczewski">Proszę teraz o zabranie głosu ministra przemysłu i handlu pana Wacława Niewiarowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WacławNiewiarowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Siedzę tu wiele godzin nie dlatego, żeby teraz przez 5 minut wypowiedzieć kilka kwestii, ale przede wszystkim dlatego, żeby na żywo słuchać, co posłowie mówią, co posłowie myślą o przemyśle, generalnie o gospodarce, żeby to wykorzystać w swojej pracy. Chcę uczciwie powiedzieć, że nie było tak wiele głosów, które by można było wykorzystać, które należałoby później przemyśleć. Niemniej były, i to z różnych stron sali, nie widzę tu różnic - i z lewej, i środkowej, i prawej. I na pewno zostaną one wzięte pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#WacławNiewiarowski">Poruszono kilka problemów, które później jakby nie znalazły odbicia w dalszym ciągu dyskusji, zostały rzucone bez odpowiedzi. Na niektóre z nich odpowiedział premier Goryszewski, ale nie na wszystkie. I tylko do tych chciałem się ustosunkować.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#WacławNiewiarowski">Pan poseł Glapiński zadał pytanie, kto właściwie rządzi Ministerstwem Przemysłu i Handlu? Oczywiście jest to pytanie, w którym się spłaszcza problem do tego stopnia, iż właściwie nie należałoby na nie odpowiadać. Ale w tym pytaniu jest rzeczywiście problem, który warto poruszyć: Jakie miejsce powinno zajmować Ministerstwo Przemysłu i Handlu w tym okresie transformacji, dochodzenia do wolnego rynku, do tego kierunku, który sami wybraliśmy i gdzie te problemy, które dotyczą przemysłu, powinny się znajdować w hierarchii zadań całej polityki gospodarczej? To jest rzeczywiście istotne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#WacławNiewiarowski">Uważam, że to miejsce jest złe, jest zaniżone. Może tak trzeba było. Może był taki okres, iż najpierw musiał wchodzić poborca podatkowy, później likwidator, opieka społeczna, a właściciel gdzieś tam zostawał z tyłu. Tylko, proszę państwa, to nie stało się w czasie rządów pani premier Suchockiej. To jest proces, długi proces, który trwał przynajmniej 3 lata doprowadzając do takiego stanu. Jeżeli mówił o tym pan poseł Glapiński, to wydaje się, że za rządów pana premiera Olszewskiego zrobiono chyba największy błąd; zbyt wcześnie usunięto ministra i powołano kierownika resortu i to było jakby takie dalsze i głębokie przesunięcie miejsca tego ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#WacławNiewiarowski"> Uważam, że przez 8 tygodni ten proces trochę został odwrócony i na pewno przez 8 tygodni zrobiono wiele, aby Ministerstwo Przemysłu i Handlu znalazło się na właściwym miejscu. Nie uważam, iż już ma to właściwe miejsce, i podkreślam to z całą powagą. Również nie uważam, że to ministerstwo powinno być zawsze. Jestem absolutnie za Ministerstwem Gospodarki i powinno ono zaistnieć w odpowiednim czasie.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#WacławNiewiarowski">A odpowiadając wprost na pytanie pana posła - czy rządzi minister Niewiarowski, czy minister Kuroń - chcę powiedzieć, iż można spytać, czy rządzi minister Niewiarowski, czy Lewandowski, czy może minister Osiatyński. Przemysł jest dziedziną bardzo skomplikowaną i wszystkie te ministerstwa mają coś do powiedzenia. Ale to jest jakby pośrednia odpowiedź. Bezpośrednia odpowiedź jest taka: rządzi minister Niewiarowski i jeżeli nie będzie w stanie rządzić, to będzie rządził ktoś inny, o innym nazwisku.</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-232.8" who="#WacławNiewiarowski">Druga sfera wątpliwości dotyczyła przedstawienia polityki rządu przez pana premiera Łączkowskiego. Myślę, że w kwestii przemysłu można było powiedzieć znacznie więcej - można było powiedzieć o restrukturyzacji, o realizacji konkretnych przedsięwzięć, mogło być dużo więcej pogłębionej diagnozy - ale zgadzam się z tym, co przedstawił pan premier Łączkowski i co zostało później skomentowane przez premiera Goryszewskiego. Przecież za miesiąc będzie rzeczywiście dyskusja - myślę, iż odbędzie się przy pełnej sali i z pełnym zaangażowaniem - nad założeniami polityki społeczno-gospodarczej. Uważam, że w tych założeniach poczesne miejsce powinny mieć założenia polityki przemysłowej, które według mnie, naprawdę dobre, naprawdę solidne i naprawdę mogące przynieść efekty - są planowane i mam nadzieję, że w dużej mierze znajdą się w założeniach polityki gospodarczej. Powstały one, i to trzeba też mocno podkreślić, przy współudziale Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu, przy bardzo dużym współudziale tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-232.9" who="#WacławNiewiarowski">Jeżeli mówimy o realizacji, bo też wprost pytano, co z restrukturyzacją górnictwa, przemysłu zbrojeniowego. Restrukturyzacja przemysłu zbrojeniowego została rozpoczęta znacznie wcześniej. Zresztą trzeba sobie uczciwie powiedzieć, iż wiele planów restrukturyzacyjnych, wiele poglądów, zostało wypracowanych wcześniej i po prostu chodzi o to, że trzeba je wreszcie zacząć realizować. To był chyba największy dotychczasowy błąd. Jeśli chodzi o przemysł zbrojeniowy, to rzeczywiście zahamowanie nastąpiło na przełomie zmian rządowych. Jestem zdeterminowany, aby ten proces odnowić i kontynuować z większym skutkiem.</u>
          <u xml:id="u-232.10" who="#WacławNiewiarowski">Jeżeli chodzi o górnictwo, to na początku strajki spowodowały, iż górnictwo stało się nagle najważniejszym resortem, zresztą jest jednym z najważniejszych, ale stało się najważniejszym, i pomieszały się tam problemy: płacowe, zabezpieczeń socjalnych oraz wiele innych z tym właśnie problemem restrukturyzacji górnictwa. Uważam za spore osiągnięcie i związków, i resortu przemysłu, że udało się rozdzielić te dwa nurty. Mimo wielu oporów i wielu nacisków, aby tego nie dokonywać i wspólnie je rozpatrywać, udało się. Według mnie to jest dobre. Na temat restrukturyzacji górnictwa były spotkania związkowe, dwukrotne, nie będę przypominał, dużo było o tym w prasie, i mimo że można powiedzieć - ze względu na budżet, na możliwości finansowe - proces ten jest jeszcze nie wzbogacony, to trwa, realizowany powoli, w tych elementach, które można realizować przy dużej zgodności. Mam nadzieję, że nie będzie zahamowania, i powoli, małymi krokami, uda się doprowadzić go do końca.</u>
          <u xml:id="u-232.11" who="#WacławNiewiarowski">To samo dotyczy hutnictwa. Strajki groziły i grożą również w tym sektorze gospodarki. Po rozmowach ze związkami, po analizach doszliśmy do wniosku, iż trzeba przystąpić do działania. Po tych spotkaniach i przedstawieniu harmonogramu 2 września program restrukturyzacji górnictwa, może to jest subiektywna ocena, jest naprawdę niezły. Jest dobry, chociaż jest wyjątkowo trudny, ponieważ trzeba zatrzymać pracę kilku hut. Program ten już został przedstawiony na posiedzeniu KERM. Będziemy dyskutowali o nim ze związkami. Myślę, że uda się go realizować.</u>
          <u xml:id="u-232.12" who="#WacławNiewiarowski">Przedstawiciele przemysłu lekkiego chcą się spotkać w przyszłym tygodniu. Wiem, tam jest bardzo ciężka sytuacja, też grozi wybuchem. W ogóle, gdyby było więcej czasu, więcej możliwości normalnego działania, to należałoby rozmawiać wtedy, kiedy grożą strajki, tak jak właśnie w przemyśle lekkim, chociażby w Łodzi, tylko często nie ma na to czasu. Mimo to będziemy starali się wyprzedzać wydarzenia.</u>
          <u xml:id="u-232.13" who="#WacławNiewiarowski">Kilka słów o górnictwie w kontekście wypowiedzi pana posła Martyniuka. Zgadzam się z jednym, iż ten proces należało rozpocząć wcześniej. To oczywiste, tu jest opóźnienie. Co do problemów, które spowodowały kryzys w górnictwie, kilka zostało podanych, ale nie wszystkie, i z niektórymi stwierdzeniami można dyskutować. Przyczynami tego, że zmniejszyła się sprzedaż węgla na na rynki obce, przede wszystkim, według mnie, są jakość tego węgla, którą możemy mierzyć zawartością kamienia, zawartością siarki, jak również ceny, jakie oferują inni, nie tylko kontrahenci, nie tylko z Europy, a właśnie, co dziwne, głównie z krajów pozaeuropejskich. Od czerwca eksport został całkowicie odblokowany i nic nie przeszkadza, by sprzedać to, co jest w tej chwili na hałdach. Nic nie przeszkadza. Nie wiem, czy jest za późno - przyszedłem do ministerstwa w lipcu, jak eksport już był odblokowany. Rzeczywiście z powodów, jak uważam, jakie wymieniłem wcześniej, jednak jest bardzo trudno ten węgiel sprzedać. Na hałdach leży 6 mln ton, to jest około 2 mln ton więcej niż powinno być, tak że nie jest to przerażająca cyfra. Niemniej jednak te hałdy są za duże. Ale to nie są jedyne przyczyny. Dotacje rzeczywiście zostały zablokowane, pan poseł też o tym mówił, po I kwartale tego roku. Nie chcę dyskutować, bo można dyskutować, czy o kwartał za wcześnie, czy o kwartał za późno. Zostały zablokowane, ponieważ taki jest kierunek przyjętych działań i to spowodowało kłopoty. Ale nie wiem, czy na tej sali znalazłaby się większość, która stwierdziłaby, iż należy odblokować dotacje tam, gdzie zostały zatrzymane. Przecież dążymy do tego, aby wszystkie dotacje zablokować, ewentualnie zostawić je tam, gdzie one rzeczywiście muszą być. Ale są jeszcze inne przyczyny, na przykład wzrost opłat za korzystanie ze środowiska. To jest bardzo poważny problem, w górnictwie oznacza to 4 bln zł. Czy należy w takim razie, aby ratować górnictwo, zlikwidować te opłaty? Kto podniesie rękę na tej sali? Kto podniesie? Wiem, można działać inaczej, chcemy działać inaczej. To są trudne wybory, wybory dramatyczne, których ciągle trzeba dokonywać, bo nie ma prostych rozwiązań. Mało tego, nie ma rozwiązań, które byłyby jednoznacznie dobre - wszystkie mają plusy i minusy. Uważam, że trzeba próbować znaleźć rozwiązania wypośrodkowane. W tym akurat wypadku sądzę, iż te opłaty z górnictwa powinny iść na inwestycje w górnictwie i do tego będę dążył, ale nie wymieniam wszystkich przyczyn. Jest ich więcej. „Rozbark” jako przykład tendencyjnej, wybiórczo stosowanej, twardej polityki został źle podany. Uważam, że to jest naprawdę zły przykład, po prostu zły przykład. Ten strajk nie ma poparcia, nie ma patrona związkowego. Wszystkie cztery ugrupowania, związki zawodowe działające w górnictwie próbują wpłynąć na strajkujących, żeby ten strajk został zakończony. Ten strajk rozpoczął się od poparcia 21 postulatów. Potem nastąpiła zmiana dyrektora, zmiana drugiego dyrektora ds. ekonomicznych, następnie wysunięto jeszcze 17 postulatów. Jednocześnie w telewizji powiedziano, że jeżeli odejdzie dyrektor, później zarządca Pabian, to właściwie nic nie stoi na przeszkodzie, aby strajk skończyć. Pokazano płaczącego górnika - wierzę, że autentycznie płakał - ale co wyrażał ten płacz? Pokazano, że jeden człowiek może zrobić tak dużo zła. Zarządca Pabian poda się do dymisji. Jeżeli strajk zostanie zakończony - to zostało wynegocjowane z czterema związkami, wszystkie cztery związki to zaproponowały - to dymisja Pabiana zostanie przyjęta natychmiast, ale właściwie dalej nie ma zgody. Myślę, że jak posłowie KPN się włączą, w tej chwili jeszcze trwają rozmowy, to mimo wszystko jakieś rozwiązanie się znajdzie. Ale musi to być takie rozwiązanie, że strajk się zakończy i wtedy możemy rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-232.14" who="#WacławNiewiarowski">Przykład „Ursusa” jako odwrotnej, wybiórczej działalności chyba również nie jest trafny. Tam nastąpiło porozumienie na płaszczyźnie procesów naprawczych, kontynuowania rozpoczętego dzieła, trudnego, równie trudnego i wymagającego wyrzeczeń, przede wszystkim od pracowników i na tym tle nastąpiło porozumienie. W takim przypadku naprawdę należało ten strajk zakończyć w taki sposób, w jaki został zakończony.</u>
          <u xml:id="u-232.15" who="#WacławNiewiarowski">Chciałbym serdecznie podziękować za wszystkie uwagi. Jedne są do wykorzystania, inne nie. Świadczą one o pewnej opcji w podejściu Sejmu do przemysłu. Chciałbym, żeby to zainteresowanie, mówię to zupełnie szczerze, nie osłabło.</u>
          <u xml:id="u-232.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#JacekKurczewski">Proszę o zabranie głosu wiceprezesa Rady Ministrów pana Pawła Łączkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PawełŁączkowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Przede wszystkim chciałbym podziękować państwu za to, że zechcieliście zatrzymać się na sali po to, aby wysłuchać naszych wypowiedzi, tych uwag, które nasuwają się po tak długo ciągnącej się debacie.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#PawełŁączkowski">Muszę powiedzieć, że kluczem do oceny sytuacji i do zrozumienia wielu wypowiedzi musi być jednak przypomnienie przynajmniej dwóch faktów.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#PawełŁączkowski">Po pierwsze, to rząd wystąpił z inicjatywą udzielenia informacji o aktualnie prowadzonych pracach. To z inicjatywy rządu Wysoka Izba otrzymała zestaw - może przedstawiony nieudolnie, może nadmiernie skrótowo - informacji na temat działań, które podjęto w ciągu kilku tygodni, które minęły od czasu powołania rządu. Uważaliśmy, że słuszne jest rozpoczęcie pracy parlamentu po przerwie urlopowej od zapoznania posłów z tym, co aktualnie robi rząd.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#PawełŁączkowski">Po drugie, moje wystąpienie nosiło tytuł: „Informacja o aktualnych pracach rządu”. Może zbędny był w nim pewien fragment polityczny, z pokorą przyjmuję tego typu uwagi. Jednak gdybym przedstawiał program i mówił o tym, co rząd zamierza zrobić, jakie ważkie problemy w najbliższej przyszłości zamierza rozwiązać, wtedy postawiono by zarzut, że mówi się o zamiarach, a nie o tym co zrobiono. I dlatego, zgodnie z intencją, zgodnie z wolą inicjatorów tego projektu, mówiono tylko o tym, co zrobiono i co robi się aktualnie.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#PawełŁączkowski">Rząd bardzo zdecydowanie będzie dążył do tego, aby współpraca z parlamentem, z ciałem ustawodawczym, układała się jak najlepiej. Rząd nie będzie uczestniczył w walkach politycznych. Wyklucza zresztą taką możliwość koalicyjny charakter rządu. Ta informacja, to moje wystąpienie było taką formą propozycji współpracy. To właśnie ta propozycja współpracy legła u podstaw wystąpienia, szczególnie wtedy kiedy prosiłem o pytania kierowane do konkretnych ministrów, kiedy prosiłem w swoim wystąpieniu także o uwagi krytyczne. Liczyliśmy na te uwagi, liczyliśmy na krytykę wypływającą ze wspólnej troski o dobro kraju. Liczyliśmy na uwagi pozwalające na poprawę pracy władzy wykonawczej i lepsze odczytanie intencji Wysokiej Izby, której prace mamy wcielać w życie, mamy realizować. Pytanie: co otrzymaliśmy? Aby współpraca była dobra, pytanie to wymaga uczciwej odpowiedzi. Konkretnych pytań, jak odnotowało nasze biuro, sformułowano 11. Dokładnie. Konkretnych propozycji korekty prac rządu było 6. Za te wypowiedzi, za te pytania i za te propozycje korekty szczególnie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#PawełŁączkowski">Pojawiło się natomiast wiele głosów stanowiących stałe elementy gry opozycji z władzą. Jest to zupełnie naturalne, nikt nie ma prawa gniewać się o tego rodzaju podejście do władzy. Jest aktualna ekipa władzy, jest aktualna opozycja. Tyle że muszę powiedzieć, iż z pewnym znużeniem przyjmuję - niech wolno mi będzie uczynić ten osobisty wtręt - te stałe elementy gry powtarzające się we wszystkich wypowiedziach niektórych posłów.</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#PawełŁączkowski">Pan poseł Kwaśniewski jest znakomitym mówcą, ale myślę że najwyższa pora, aby z wystąpień pana posła Kwaśniewskiego wyjąć ten fragment, albo zmienić go przynajmniej, w którym przy każdej okazji przeprowadza on pewien atak na obóz solidarnościowo-niepodległościowy. To oczywiście nikogo nie dziwi, jest to zupełnie zrozumiałe, tylko akurat nie każda okazja jest do tego dobra, panie pośle. Myślę, że z większym zainteresowaniem wysłuchalibyśmy wszyscy konkretnych propozycji tak liczącego się klubu parlamentarnego.</u>
          <u xml:id="u-234.7" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Kwaśniewski: Były konkretne propozycje, panie premierze.)</u>
          <u xml:id="u-234.8" who="#PawełŁączkowski">Zostaną one poddane szczegółowej analizie.</u>
          <u xml:id="u-234.9" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Kwaśniewski: Mamy nadzieję.)</u>
          <u xml:id="u-234.10" who="#PawełŁączkowski">Z pewnym zażenowaniem także słuchałem agresywnych uwag na temat mojej wypowiedzi o strażackich wężach. Tak jakby atakujący ten fragment wytrawni mówcy nie wiedzieli, że był to przerywnik w tym suchym temacie. Myślę, że ogrywanie tego tematu naprawdę zupełnie nie było potrzebne. Nie tworzy to klimatu rzeczowej współpracy na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-234.11" who="#PawełŁączkowski">Nie mogę się też zgodzić z panem posłem Sengebuschem, który pochwalił swojego kolegę, posła Skoreckiego z KPN, że ocenił wartość merytoryczną mojego wystąpienia. Panie pośle, w wystąpieniu posła Skoreckiego było wszystko, ale nie było merytorycznej oceny i taka jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-234.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-234.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaki pan, taki kram.)</u>
          <u xml:id="u-234.14" who="#PawełŁączkowski">Przyznaję, że w przedstawionej przeze mnie informacji brak było niektórych uwag na temat prac rządu w zakresie spraw zagranicznych. Są to jednak zagadnienia, które w specjalnej debacie stosunkowo niedawno były omawiane. Ponadto konkretne, aktualnie rozwiązywane sprawy zostały wskazane, np. umowy ekologiczne z Białorusią i Ukrainą, umowa naszego MSW z MSW Rumunii.</u>
          <u xml:id="u-234.15" who="#PawełŁączkowski">Bardzo jestem wdzięczny w imieniu rządu za te wypowiedzi, w których wskazano na pewne problemy. Myślę tu przede wszystkim o wskazaniu na konieczność poszerzenia programów priorytetowych o budownictwo, o problemy bezrobocia. Te podziękowania należą się posłom zarówno z jednej, jak i z drugiej strony sali, zarówno panu posłowi Żenkiewiczowi, jak i panu posłowi Kulasowi. Przepraszam, że czynię to tak bezpośrednio, ale wydaje mi się, że właśnie tu wskazano nam tematy, które będziemy starali się podjąć.</u>
          <u xml:id="u-234.16" who="#PawełŁączkowski">Sprawa kalendarza. Propozycja została złożona i mówiłem o tym wyraźnie, że program rządu będzie przedstawiony w ustawowym terminie, tj. we wrześniu. Inna szczegółowa sprawa to pełnomocnictwa dla rządu. Rząd czeka na dalsze losy „małej konstytucji”. Nie chcemy przed rozstrzygnięciem losów tej ustawy podejmować jakichkolwiek inicjatyw.</u>
          <u xml:id="u-234.17" who="#PawełŁączkowski">Zarzucono, iż ani słowa nie mówiłem o poszerzeniu koalicji. Myślę, że złożono dość wyraźną ofertę, kiedy była mowa o tym, iż będziemy chcieli pozyskać dla tego programu, który uważamy za program ratunkowy dla Polski, jak najszersze zaplecze polityczne, jak najszersze zaplecze społeczne.</u>
          <u xml:id="u-234.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest KPN.)</u>
          <u xml:id="u-234.19" who="#PawełŁączkowski">Do tego problemu odniósł się też poseł Gil, który zadał bardzo istotne pytanie: Jak rząd zamierza rządzić razem ze społeczeństwem? Myślę, Wysoka Izbo, że taką propozycją sprawowania rządów w porozumieniu ze społeczeństwem, w porozumieniu z różnymi siłami społecznymi, politycznymi, jest koncepcja przedstawiania priorytetów programowych, prezentowania tych konkretnych programów, rozpisanych na wiele działań, szczegółowych działań... Nie przedstawiałem ich wszystkich, bo w tym czasie były one wielokrotnie już publikowane w prasie i nie sądzę, żeby trzeba było posłom je przypominać. Ta właśnie propozycja jest swego rodzaju ofertą i oczekujemy społecznej opinii na jej temat. Zwracamy się bezpośrednio do central związkowych - mówiłem, jak częste są kontakty naszego rządu z ruchem związkowym - do samorządu terytorialnego, do środowisk pracowniczych. Ktoś mi wytknął, że używam takiego komunistycznego terminu, jak środowisko pracownicze, ale akurat nie znam innego określenia dla tej kategorii. Wreszcie zwracamy się przecież z tymi priorytetowymi programami także do Wysokiej Izby i będziemy oczekiwali zatwierdzenia tych programów. Do tej pory szczegółowo opracowaliśmy 5 programów priorytetowych, spośród 11, które w tym pierwszym pakiecie w ogóle bierzemy pod uwagę. Jest tam i problem budownictwa, i kompleksowo potraktowany problem bezrobocia, aczkolwiek elementy walki z bezrobociem, szczególnie z bezrobociem strukturalnym, znajdują się zarówno w pakiecie dotyczącym przedsiębiorstwa państwowego, jak i w programie rządowym, który hasłowo nazwaliśmy: bezpieczeństwo socjalne obywateli. Te programy będziemy starali się sukcesywnie przedstawić, a cały komplet Wysoka Izba otrzyma w dniu, w którym przyjdzie rządowi przedłożyć założenia programu społeczno-gospodarczego mającego być później punktem wyjścia do uchwalania ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-234.20" who="#PawełŁączkowski">Kończąc to wystąpienie, które nie jest zwykłym podsumowaniem, chciałbym jeszcze raz odwołać się do tej propozycji, którą złożyłem wczoraj na samym początku wypowiedzi. Chciałbym, abyśmy rzeczywiście w sporze o kształt Polski starali się wszyscy coś wspólnie zrobić, bez uprzedzeń i bez tej niepotrzebnej demagogii, bez tego niepotrzebnego, szkodliwego społecznie wykorzystywania każdego potknięcia przeciw sobie.</u>
          <u xml:id="u-234.21" who="#PawełŁączkowski">Sądzę, że to nie jest naiwność, aczkolwiek wczoraj po moim wystąpieniu zwraca się do mnie jedna z dziennikarek - niech mi wolno będzie opowiedzieć tę anegdotę - i powiada: Proszę pana, czy złożona przez pana propozycja współpracy nie jest naiwnością? Myślę, że to pytanie młodej dziennikarki odzwierciedla bardzo niebezpieczny sposób myślenia o naszych sprawach, obrazowo ujmując, ukazuje kąt, do którego część z nas dała się wepchnąć albo sama tam weszła. Muszę bowiem powiedzieć, iż z doświadczenia żeglarskiego znam komendę: Wszystkie ręce na pokład! Jest to komenda wydawana wtedy, kiedy istnieje realne zagrożenie i kiedy sytuacja jest poważna; nie wiem, czy wydawanie tej komendy w takich trudnych sytuacjach jest naiwnością. Czy nie da się czasami przezwyciężyć doraźnego, partykularnego interesu? Czy nie da się po prostu zrobić czegoś wspólnie, zawieszając nieco te bardzo ostre konflikty polityczne?</u>
          <u xml:id="u-234.22" who="#PawełŁączkowski">Dziękuję panom kolegom posłom za te żywe komentarze, które docierają do tego miejsca. Muszę powiedzieć, że zawsze moje zdumienie budziło, jak można jednocześnie być po jednej i po drugiej stronie, być zwolennikiem kultury politycznej i być agresywnym wtedy, kiedy wydaje się, że nie da się tego napiętnować. Nie rozumiem tego.</u>
          <u xml:id="u-234.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-234.24" who="#PawełŁączkowski">Dziękuję, Wysoka Izbo! Sądzę, że mimo wszystko otrzymała Wysoka Izba w dniu wczorajszym pewien pakiet informacji o tym, co rząd robi. Uważny zaś słuchacz czy czytelnik może wyrobić sobie pewne wyobrażenie na temat tego, do czego rząd w tej chwili przywiązuje największą wagę. I może sobie uważny słuchacz i czytelnik odpowiedzieć na pytanie, czy rząd zmarnował te minione tygodnie, czy też ich nie zmarnował. A to był główny cel mojej wczorajszej wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-234.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#JacekKurczewski">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#JacekKurczewski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Baraniecki: W trybie art. 109 ust. 1 regulaminu celem sprostowania błędnie zrozumianego lub nieściśle przytoczonego stwierdzenia pana wiceministra Bylińskiego.)</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#JacekKurczewski">Przepraszam, czy chce pan sprostować źle przytoczone swoje...</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Baraniecki: Nie chodzi o moje, tylko albo jest błąd, albo nie zrozumiałem...)</u>
          <u xml:id="u-235.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan nie zrozumiał)</u>
          <u xml:id="u-235.7" who="#JacekKurczewski">Przepraszam bardzo, ale przywołany zapis dotyczy ewentualnie sprostowania źle zrozumianego pańskiego wystąpienia, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-235.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-235.9" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Kwaśniewski: Ja chciałbym wypowiedzieć się w tym samym trybie.)</u>
          <u xml:id="u-235.10" who="#JacekKurczewski">Rozumiem, że chodzi o sprostowanie źle przytoczonego pańskiego wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-235.11" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#AleksanderKwaśniewski">W trybie już przez kolegę przywołanym chciałem panu premierowi Łączkowskiemu podziękować za czas, który poświęcił komentarzowi do mojej wypowiedzi. Chcę tylko sprostować jedną rzecz. Otóż pan premier Łączkowski stwierdził, że nie było konkretnych propozycji. Informuję zatem, że te propozycje były; biuro - usłyszałem - pana premiera stwierdziło, że nawet było 6 takich propozycji. Ja zgłosiłem 3, biorąc pod uwagę, że jest to 50%, czuję się usatysfakcjonowany. I prosiłbym, żeby te konkretne propozycje zostały przez rząd rozpatrzone i żeby udzielono odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Niczego nie zmieniam w tym, co powiedziałem wcześniej, a nawet wypowiedzi panów premierów Goryszewskiego i Łączkowskiego utwierdzają mnie w przekonaniu, że nie jest dobrze, ale to nie jest materią sprawy.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#komentarz">(Poseł Stefan Niesiołowski: Do rzeczy, do rzeczy.)</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#AleksanderKwaśniewski">Panie pośle Niesiołowski, proszę się nie denerwować, już nie wchodzę w tę polemikę, bo rozumiem, że rozpoczęlibyśmy kolejną dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, prosimy o sprostowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Tak, do rzeczy. Chciałbym w związku z tym, że być może nie było to właściwie usłyszane przez pana premiera Łączkowskiego, zacytować ten fragment mojej wypowiedzi, który stanowi o konkretnych propozycjach. Otóż chodzi o to, żeby, po pierwsze...</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Słyszeliśmy to.)</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#AleksanderKwaśniewski">Panowie słyszeli, pan premier nie, więc chcę to przytoczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#JacekKurczewski">Proszę pozwolić dokończyć panu posłowi sprostowanie, albowiem czasu jest niewiele.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#AleksanderKwaśniewski">„ ...do grupy takich działań doraźnych należą w pierwszym rzędzie:</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#AleksanderKwaśniewski">— natychmiastowe zniesienie dywidendy obligatoryjnej od przedsiębiorstw państwowych oraz umorzenie ich zadłużenia wobec budżetu z tego tytułu;</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#AleksanderKwaśniewski">— zapowiedzenie zniesienia popiwku począwszy od przyszłego roku dla wszystkich przedsiębiorstw skomercjalizowanych, a także pozostałych przedsiębiorstw państwowych, których samorządy pracownicze zawrą z dyrektorami kontrakty menedżerskie na warunkach gwarantujących zabezpieczenie interesów gospodarki narodowej;</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#AleksanderKwaśniewski">— niezwłoczne podwyższenie współczynnika korygującego bezpodatkowy wzrost płac stosownie do wzrostu cen w celu doprowadzenia płac realnych do poziomu ubiegłorocznego”. Powtarzam to, ponieważ być może uszło to uwagi pana premiera.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#JacekKurczewski">Czy pan premier w związku ze sprostowaniem pana posła chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#JacekKurczewski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PawełŁączkowski">Przepraszam bardzo, że zabieram głos i że państwa jeszcze nużę, ale nie sposób nie podziękować za ponowioną ofertę współpracy.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#PawełŁączkowski"> Bardzo dziękuję panu posłowi Kwaśniewskiemu. Usłyszałem i odnotowałem to również poprzednio. Zapraszam pana posła do siebie, choćby w celu przybliżenia sposobu rozwiązania tych problemów, o których pan mówi. Są to bardzo ładne propozycje, hasła, ale zapewne za tym kryją się bardzo konkretne działania i chętnie o tym posłucham, z wdzięcznością przyjmę. Dziękuję bardzo. </u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Kwaśniewski: Dziękuję bardzo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JacekKurczewski">Czy pan poseł chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#komentarz">(Poseł Stefan Niesiołowski: Sprawa formalna.)</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#JacekKurczewski">Sprawa czy wniosek, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#komentarz">(Poseł Stefan Niesiołowski: Formalny wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#komentarz">(Głosy z sali: W jakim trybie, artykuł?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#StefanNiesiołowski">Panie Marszałku! Wnoszę o to, aby przestrzegać regulaminu. Mianowicie pan poseł Kwaśniewski mówiąc o tym, że chciał sprostować swoją własną wypowiedź, następnie powiedział, że niczego nie prostuje. Dokładnie to było powiedziane. Po czym był łaskaw zacytować sam siebie, co jest cechą klasyków komunistycznych.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#StefanNiesiołowski"> Prosiłbym jednak, aby pan marszałek dbał o szanowanie regulaminu, który jest naszą wspólną własnością, a nie zasłużonych klasyków ruchu robotniczego.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#JacekKurczewski">Zamykam dyskusję, Wysoka Izbo.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Kwaśniewski: Panie marszałku, przepraszam najmocniej.)</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#JacekKurczewski">Pan poseł, zdaje się, teraz w trybie oświadczenia poselskiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Panie Marszałku! Po pierwsze, pan poseł Niesiołowski nie przeczytał regulaminu i chciałem mu to wytknąć. A po drugie, sprostowanie nie dotyczy mojej wypowiedzi, tylko dotyczy sformułowania pana premiera Łączkowskiego. I bardzo proszę, skoro poseł Niesiołowski, nie uczestniczący w dyskusji...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, pozwoliłem panu wygłosić sprostowanie. Nie polemizujcie panowie ze sobą. Udzieliłem panu głosu, pan już się wypowiedział.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Kwaśniewski: Ale nie w stosunku do posła Niesiołowskiego.)</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#JacekKurczewski">Ale teraz dyskusja między panem posłem a panem posłem Niesiołowskim, choć na pewno jest przejawem polskiego kunsztu parlamentarnego, niewątpliwie wyszła już poza kwestię formalną.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#JacekKurczewski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-247.5" who="#JacekKurczewski">Przepraszam, nie prowadzimy dyskusji nad wyjaśnieniem znaczenia...</u>
          <u xml:id="u-247.6" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Kwaśniewski: Ja w kwestii formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-247.7" who="#JacekKurczewski">Sprawę znaczenia tego przepisu regulaminowego możemy przekazać do Prezydium Sejmu, może przeprowadzi debatę. Proponuję, żebyśmy nie prowadzili tutaj debaty nad wykładnią przepisu, który został już wykorzystany przez pana posła. Wypowiedź została wygłoszona, przecież panu posłowi nie odebrałem głosu, pan poseł wypowiedział się korzystając...</u>
          <u xml:id="u-247.8" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Kwaśniewski: Tak, ale czy mogę złożyć wniosek formalny?)</u>
          <u xml:id="u-247.9" who="#JacekKurczewski">Tak, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#AleksanderKwaśniewski">Panie Marszałku! Wniosek formalny składam na podstawie art. 109 ust. 1: „Marszałek Sejmu udziela głosu poza porządkiem dziennym posiedzenia lub w związku z dyskusją jedynie dla zgłoszenia wniosku formalnego lub sprostowania błędnie zrozumianego lub nieściśle przytoczonego stwierdzenia mówcy”. Czynię to, ponieważ w moim odczuciu pan premier Łączkowski nieściśle, bo nie chciałbym powiedzieć, że błędnie, zrozumiał moje stwierdzenie. Przytoczyłem w związku z tym tekst, który jest już w stenogramie.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#AleksanderKwaśniewski">Natomiast uważam, że nastąpiło złamanie - i to już jest wniosek formalny dotyczący prowadzenia obrad - art. 109 ust. 3 ppkt. 1–13 przez pana posła Niesiołowskiego, który nie uczestnicząc w dyskusji uzyskał możliwość skomentowania mojej wypowiedzi w sposób absolutnie fałszywy. Porównywanie mojej wypowiedzi do jakichkolwiek klasycznych wypowiedzi nie ma sensu, ponieważ klasyków komunizmu poseł Niesiołowski zna bez porównania lepiej niż ja. I w związku z tym bardzo proszę, żeby na przyszłość takie uchybienia nie miały miejsca.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#JacekKurczewski">Czy pan poseł w związku z wnioskiem formalnym czy sprostowaniem? Przepraszam, panie pośle, w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#AntoniCzajka">Chcę tylko sprostować wypowiedź pana Niesiołowskiego, która mnie poruszyła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#JacekKurczewski">Przepraszam, panie pośle, co pan poseł chce sprostować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#AntoniCzajka">Sprostować...</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#AntoniCzajka"> Powiedzieć, że klasa robotnicza, robotnik nie jest dla pana kolegą, panie Niesiołowski.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#AntoniCzajka">Ja jestem robotnikiem i dzięki tej klasie robotniczej pan tu siedzi i jest pan darmozjadem.</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#JacekKurczewski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#JacekKurczewski">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm przyjął informację o aktualnych pracach rządu do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#JacekKurczewski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#JacekKurczewski">Słucham? Nie słyszę. Panie pośle, czy pan poseł zgłasza sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-253.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-253.7" who="#JacekKurczewski">Pan poseł zgłasza sprzeciw. W takim razie głosowanie nad wnioskiem Prezydium Sejmu zostanie przeprowadzone w ramach głosowań jutro w godzinach rannych.</u>
          <u xml:id="u-253.8" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17 porządku dziennego: Informacja ministra spraw wewnętrznych o wykonaniu ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-253.9" who="#JacekKurczewski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych pana Włodzimierza Blajerskiego.</u>
          <u xml:id="u-253.10" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#WłodzimierzBlajerski">Panie Marszałku...</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#JacekKurczewski">Poczekajmy chwilę, panie ministrze, aż posłowie się uspokoją. Proszę państwa o spokój.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#JacekKurczewski">Nie chciałbym imiennie przywoływać do porządku.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#WłodzimierzBlajerski">Wysoka Izbo! Zgodnie z wolą Wysokiej Izby chciałbym przedstawić informację o stopniu zaawansowania prac legislacyjnych odnoszących się do państwowej służby pożarniczej oraz o stopniu zorganizowania tej służby.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#WłodzimierzBlajerski">W dniu 24 sierpnia ub. r. Wysoka Izba przyjęła ustawę o Państwowej Straży Pożarnej, tworząc warunki prawne budowy służby o charakterze ratowniczym, na której opierać się będzie krajowy system ratowniczo-gaśniczy gwarantujący bezpieczeństwo obywatelom w zakresie eliminowania i zapobiegania różnego rodzaju zagrożeniom, w tym pożarowym, chemicznym i ekologicznym. Ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia br. i określiła termin zorganizowania Państwowej Straży Pożarnej do końca I półrocza 1992 r. Państwowa Straż Pożarna została zorganizowana zgodnie z terminem ustalonym...</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#JacekKurczewski">Przepraszam, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#JacekKurczewski">Bardzo proszę posłów o zachowanie spokoju. Posłowie prosili o informację, Wysoka Izba będzie łaskawa wysłuchać informacji w spokoju.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#JacekKurczewski">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#WłodzimierzBlajerski">Pragnę podkreślić z całą mocą, że procesy organizacji i restrukturyzacji straży pożarnej zachodziły w warunkach zapaści budżetu państwa oraz nie spotykanego od lat natężenia działań ratowniczych.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#WłodzimierzBlajerski">Wysoka Izbo! Nową formację Państwowej Straży Pożarnej tworzono bez dodatkowego wsparcia finansowego, pomimo znacznego rozszerzenia zakresu zadań. Bazę zorganizowania Państwowej Straży Pożarnej stanowiły terenowe zawodowe straże pożarne oraz komendy wojewódzkie i rejonowe straży pożarnych. Pierwotnie zakładano również przejęcie do sieci Państwowej Straży Pożarnej większości zakładowych zawodowych straży pożarnych. Zamiary te jednak trzeba było skorygować z powodu ograniczonych możliwości finansowych budżetu resortu. W efekcie, biorąc pod uwagę realne możliwości w roku bieżącym, można przejąć 1150 strażaków z 23 jednostek straży pożarnych działających w zakładach. Jestem przeświadczony, że odbiega to od pierwotnie zakładanych planów przejęcia do służby wysoko kwalifikowanych kadr ratowniczych.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#WłodzimierzBlajerski">Środki finansowe przyznane na zatrudnienie w roku bieżącym są niższe od poziomu ubiegłorocznego. Stan organizacyjny Państwowej Straży Pożarnej przedstawia się następująco: powołano 456 jednostek ratowniczo-gaśniczych, 262 komendy rejonowe oraz 49 komend wojewódzkich. Ponadto w strukturze straży pożarnej działają: Szkoła Główna Służby Pożarniczej, dwie szkoły aspirantów, 3 szkoły podoficerskie, Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej i na czele Komenda Główna jako centralny urząd administracji państwowej i służby.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#WłodzimierzBlajerski">Konsekwencją decyzji strukturalnych były przedsięwzięcia kadrowe. Stan etatowy Państwowej Straży Pożarnej wynosi 28 910 strażaków, a w wyniku działań restrukturyzacyjnych ponad 3/4 ogółu strażaków pełni służbę w jednostkach ratowniczych. Nastąpiło to wskutek przesunięcia kadr z terenowych komend straży pożarnych do jednostek ratowniczo-gaśniczych. Chciałbym stwierdzić, że kadra zatrudniona w komendach Państwowej Straży Pożarnej wykonuje również zadania ratownicze oraz czynności w zakresie rozpoznawania i zapobiegania zagrożeniom. Kierownictwo resortu uczyni wszystko, aby stworzyć warunki do umocnienia nowo powołanej służby.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#WłodzimierzBlajerski">Obecnie, w miarę posiadanych możliwości, realizowany jest proces przejmowania do służby w Państwowej Straży Pożarnej specjalistów pożarników (głównie oficerów i aspirantów) dotychczas zatrudnionych w jednostkach zakładowych.</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#WłodzimierzBlajerski">Równolegle, co odbieramy z niepokojem, wskutek słabej kondycji finansowej przedsiębiorstw, następuje likwidacja straży zakładowych. W wielu wypadkach podmioty gospodarcze i zarządzające obiektami, wbrew interesom bezpieczeństwa, nie korzystają z możliwości powoływania własnych służb ratowniczych, których katalog określony jest w art. 15 ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Dotyczy to zakładowych straży pożarnych i gminnych zawodowych straży pożarnych. Praktyka zatem odbiega od idei ustawowej, która poza służbami państwowymi nakłada obowiązki ratownicze również na inne podmioty. Ustawodawca przesądził o terminie zorganizowania Krajowego Systemu Ratowniczego w ciągu najbliższych 3 lat. Każda pozbawiona podstaw decyzja o likwidacji straży zakładowych i braku utworzenia w to miejsce innego podmiotu ratowniczego niewątpliwie wpłynie niekorzystnie na kształtowanie się tego systemu ratowniczo-gaśniczego. Godne szczególnego uznania w obecnej sytuacji jest sprawne wykonywanie zadań ratowniczych przez ochotnicze straże pożarne wspierające w sposób istotny służbę państwową.</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#WłodzimierzBlajerski">Wysoki Sejmie! Ustawodawca zobowiązał Radę Ministrów, właściwych ministrów i komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej do wydania kilkudziesięciu aktów wykonawczych do obu ustaw pożarniczych. Według stanu na dzień dzisiejszy stwierdzam, że wydano 55 aktów prawnych, z których opublikowano 46, natomiast 9 oczekuje na publikację. Do wydania pozostało 13 aktów prawnych, przy czym projekt każdego z nich znajduje się w fazie uzgodnień międzyresortowych. Spośród nich jedynie kilka ma bezpośredni wpływ na funkcjonowanie ochrony przeciwpożarowej i wymaga jak najszybszego wydania. Należą do nich:</u>
          <u xml:id="u-258.7" who="#WłodzimierzBlajerski">1. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych zasad i trybu rozwiązywania jednostek organizacyjnych ochrony przeciwpożarowej oraz znoszenia stanowisk funkcjonariuszy pożarnictwa, a także warunków przekazywania Państwowej Straży Pożarnej dokumentów, mienia, etatów oraz środków finansowych rozwiązywanych jednostek.</u>
          <u xml:id="u-258.8" who="#WłodzimierzBlajerski">2. Projekt rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych w sprawie określenia siedzib i terytorialnego zasięgu działania komend rejonowych Państwowej Straży Pożarnej w dniu dzisiejszym, jak otrzymałem informację, został już podpisany po porozumieniu z szefem Urzędu Rady Ministrów, czyli czeka już tylko na publikację.</u>
          <u xml:id="u-258.9" who="#WłodzimierzBlajerski">3. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wykazu przedsiębiorstw i jednostek organizacyjnych o szczególnych zagrożeniach pożarowych i innych, w których działają jednostki ratowniczo-gaśnicze Państwowej Straży Pożarnej oraz zasady ich stacjonowania.</u>
          <u xml:id="u-258.10" who="#WłodzimierzBlajerski">4. Projekt rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, obiektów budowlanych i terenów.</u>
          <u xml:id="u-258.11" who="#WłodzimierzBlajerski">5. Projekt rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych w sprawie szczegółowych zasad przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego, ratownictwa technicznego, chemicznego i ekologicznego oraz warunków, jakim powinny odpowiadać drogi pożarowe.</u>
          <u xml:id="u-258.12" who="#WłodzimierzBlajerski">Projekty pierwszych czterech przepisów wykonawczych znajdują się w końcowej fazie procesu legislacyjnego, zostały złożone w Biurze Prawnym Urzędu Rady Ministrów. Zmiany personalne w składzie Rady Ministrów spowodowały wydłużenie cyklu legislacyjnego ostatniego z wymienionych aktów wykonawczych.</u>
          <u xml:id="u-258.13" who="#WłodzimierzBlajerski">Istotnym zagadnieniem jest kwestia funkcjonowania dotychczasowych zakładowych zawodowych straży pożarnych. Zarządzenie ministra spraw wewnętrznych w sprawie szczegółowych zasad i trybu utrzymywania lub przekształcania zakładowych straży pożarnych w zakładowe służby ratownicze oczekuje na publikację w Monitorze Polskim. Jeśli chodzi o problem likwidacji funkcjonujących jeszcze na starych zasadach zawodowych straży pożarnych, ministrowi spraw wewnętrznych nie przysługuje inicjatywa legislacyjna. Art. 43 ust. 2 ustawy o ochronie przeciwpożarowej daje odpowiednie upoważnienia w tym przedmiocie właściwym ministrom. Zatem do chwili wydania przez tych ministrów zarządzeń określających szczegółowe zasady i tryb likwidacji zakładowych straży pożarnych brak podstaw prawnych do ich likwidacji.</u>
          <u xml:id="u-258.14" who="#WłodzimierzBlajerski">Reasumując, wydaje się, że wobec ogromu zadań związanych z przygotowaniem aktów wykonawczych do ustaw pożarniczych oraz wielu trudności napotykanych w pracach legislacyjnych udało się osiągnąć stan zadowalający. Wyrażam przekonanie, że wkrótce proces ten zostanie całkowicie zamknięty, a Państwowa Straż Pożarna będzie mogła rozwinąć pełną działalność zgodnie z wolą ustawodawcy.</u>
          <u xml:id="u-258.15" who="#WłodzimierzBlajerski">Wysoka Izbo! Proces wdrażania w życie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej przebiega przy nieustannie trwających dramatycznych akcjach ratowniczo-gaśniczych na terenie całego kraju. Cały splot nie sprzyjających warunków atmosferycznych, powodujących występowanie szczególnego zagrożenia pożarowego, zwłaszcza w lasach, na torfowiskach, polach i łąkach, przyczynił się do katastrofalnego wzrostu liczby pożarów. W ciągu 8 miesięcy br. spłonęło ponad 50 tys. ha, tj. więcej niż w ciągu ubiegłych 10 lat. W tym czasie na terenie kraju zanotowano ponad 70 tys. pożarów, tj. dwukrotnie więcej niż w roku ubiegłym. Średnio co piąty pożar miał miejsce na terenach leśnych, do dziś powstało ich prawie 15 tys. Niektóre z tych pożarów przyjęły rozmiary rzadko spotykane w kronikach europejskich, jak np. pożar lasów w okolicach Kuźni Raciborskiej w woj. katowickim, który objął swym zasięgiem prawie 9 tys. ha. Niewiele mniejsze powierzchnie lasów objęte były pożarami w okolicach Trzcianka, woj. pilskie (6 tys. ha), na pograniczu woj. bydgoskiego i toruńskiego (3 tys. ha), koło Żagania i Olszyny, woj. zielonogórskie (ponad 2 tys. ha), w okolicach Olkusza, woj. katowickie (ponad 900 ha) i w woj. ostrołęckim (ponad 1500 ha).</u>
          <u xml:id="u-258.16" who="#WłodzimierzBlajerski">Główny ciężar prowadzenia akcji ratowniczych, gaśniczych w skrajnie trudnych warunkach spoczywał na jednostkach straży pożarnej, które wspierane były w swych działaniach przez wojsko z samolotami, śmigłowcami i transporterami oraz przez Policję, pracowników administracji leśnej, formacji obrony cywilnej i ludność miejscową. Przestrzenne pożary lasów wymagały użycia niespotykanych w historii polskiego pożarnictwa ilości sił i środków. Stąd wynikała potrzeba przemieszczania jednostek pożarniczych na kilkusetkilometrowe odległości, np. przy gaszeniu lasu w okolicach Kuźni Raciborskiej brały udział jednostki z ponad połowy obszaru Polski. Dla skutecznego prowadzenia akcji trzeba było zaangażować tysiące strażaków oraz ogromne ilości sprzętu do przewożenia i podawania wody, co było szczególnie konieczne w warunkach długotrwałej suszy i braku wody do celów gaśniczych. Ludzie i sprzęt pracowali w ekstremalnych, trudnych warunkach. Upał spotęgowany wysokimi temperaturami płonących lasów, trudne warunki terenowe (brak dróg, wody, naturalnych przerw ogniowych), brak ludzi do zmiany, brak warunków do wypoczynku, wszystkie te czynniki w bardzo poważnym stopniu nadwerężyły siły i środki pożarnicze.</u>
          <u xml:id="u-258.17" who="#WłodzimierzBlajerski">O stopniu niebezpieczeństwa związanego z działaniem w tych warunkach niech świadczy fakt, że podczas akcji w okolicach Kuźni Raciborskiej 2 strażaków poniosło śmierć, kilku odniosło obrażenia ciała, a 15 samochodów pożarniczych uległo całkowitemu spaleniu. Kilkaset samochodów pożarniczych, motopomp i innego sprzętu specjalistycznego uległo poważnym awariom, a kilkadziesiąt kilometrów węży tłocznych i armatury wodnej uległo całkowitemu zniszczeniu. Bilans rozmiarów strat i zniszczeń w sprzęcie pożarniczym zostanie dokonany po ustabilizowaniu się sytuacji pożarowej w kraju. Już dziś jednak należy przewidywać, że na doprowadzenie jednostek straży pożarnych do pełnej sprawności i gotowości bojowej potrzebne będą wielomiliardowe środki.</u>
          <u xml:id="u-258.18" who="#WłodzimierzBlajerski">Odrębnym problemem jest zagrożenie wynikające z zachwiania równowagi ekologicznej w rejonach kraju szczególnie dotkniętych klęską pożarów. Przywrócenie poprzedniego stanu może trwać przez kilkadziesiąt lat przy zaangażowaniu ogromnych środków z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-258.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#JacekKurczewski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#JacekKurczewski">O zabranie głosu proszę pana posła Andrzeja Borowskiego z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#AndrzejBorowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego uważa, że ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej została częściowo zweryfikowana przez codzienną rzeczywistość. W szczególności dotyczy to relacji między Państwową Strażą Pożarną a Ochotniczą Strażą Pożarną. Brak odpowiedzialności Państwowej Straży Pożarnej za stan techniczny i finansowy straży ochotniczej spowodował, że wiele jednostek ochotniczych straży pożarnych znajduje się w krytycznej sytuacji, a jest to przecież pierwsza linia w systemie gaszenia pożarów. Finansowanie i zaopatrywanie ochotniczych straży pożarnych przez samorządy gminne powoduje, że duża ich część za parę miesięcy w ogóle nie będzie zdolna wyjechać do ratowania mienia. Całą grozę postępowania rządu i resortu w stosunku do straży pożarnej w sposób bezlitosny ukazała tragedia pożaru lasów woj. katowickiego i częściowo opolskiego. Przez ostatnie lata jednostki straży pożarnych, będące pod kuratelą ministra spraw wewnętrznych, były traktowane jak piąte koło u wozu i to pod każdym względem; wspomnę chociażby cła nałożone na sprzęt pożarniczy sprowadzany z zagranicy; gdy rząd i resort zbagatelizowały zwolnienia z cła specjalistycznego sprzętu gaśniczego i ratowniczego, co niewątpliwie spowodowało zaniechanie jego zakupu. Przykładem tego mogą być moje półroczne starania, by chociaż częściowo jednostki z Opola były zwolnione z cła wtedy, kiedy obowiązywało ono przez prawie pół roku. Dopiero pod koniec istnienia rządu premiera Olszewskiego cło to zostało zniesione.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#AndrzejBorowski">Najważniejszą jednak sprawą są finanse. Takie traktowanie w planie budżetu na rok 1991 i 1992 straży pożarnych jest jedną z przyczyn olbrzymich strat, jakie poniósł majątek narodowy w trakcie ostatnich pożarów. I tylko dramatyczny wysiłek ludzi, którym brakowało wszystkiego - węży, paliwa i przysłowiowej wody do picia, zapobiegł jeszcze poważniejszym i większym stratom. Jak można nie zabezpieczyć rezerwowych środków w budżecie państwa na tego rodzaju kataklizmy? Ofiarność ludzi, instytucji prywatnych i państwowych, z panem prezydentem Rzeczypospolitej na czele, uwłacza rządowi demokratycznego państwa, który nie zareagował natychmiast, w sposób odpowiedzialny, na brak środków w czasie akcji. Chcę podkreślić, że w tym czasie wielu życzliwych ludzi oddawało na kredyt czy sprzedawało strażakom paliwo i różne części zamienne do samochodów.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#AndrzejBorowski">Kolejną przyczyną tak dużej klęski ekologicznej - szczególnie na Śląsku, bo przecież spaliły się jego zielone płuca - był brak łączności i koordynacji służb specjalistycznych, zwłaszcza wojskowych, pomagających strażakom. Proszę państwa, szybciej można było przejechać rowerem, chcąc przekazać wiadomość, aniżeli porozumieć się używając środków technicznych. Była to jedna z największych uciążliwości w walce z żywiołem ognia. Inną uciążliwością były ciągle jeszcze zbiurokratyzowane formy zarządzania w wojsku; aby np. czegokolwiek użyć do walki z ogniem musiano czekać na decyzję z Warszawy. Ciągle jeszcze występują zatajone częstotliwości łączności wojskowej, które w tego rodzaju operacjach są bezwzględnie konieczne w celu szybkiego reagowania.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#AndrzejBorowski">Na podstawie tych stwierdzeń, które w jakże dobitny sposób uwypukliły problem niedowładu rządu w ratowaniu mienia i ludzi, dochodzimy do podstawowego zagadnienia, objętego ustawą o Państwowej Straży Pożarnej, a mianowicie Krajowego Systemu Ratowniczego. Mimo że proces wdrażania ustawy i restrukturyzacji straży pożarnej przebiegał faktycznie w trudnych warunkach budżetu państwa, to nic nie usprawiedliwia resortu, że nie przystąpiono do tworzenia Krajowego Systemu Ratowniczego, który ma być zorganizowany do końca 1994 r., a nad którym nadzór ma sprawować minister spraw wewnętrznych. Chcę zapytać pana ministra: Co uczyniono w tym zakresie w ciągu minionego roku?</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#AndrzejBorowski">Następnym poważnym, nie rozwiązanym problemem w zakresie realizacji ustawy o Państwowej Straży Pożarnej jest zlikwidowanie zawodowych jednostek straży pożarnej na skutek upadłości państwowych zakładów pracy. Stanowi to problem, ponieważ ani ludzi, niejednokrotnie o wysokich kwalifikacjach, ani sprzętu nie może dzisiaj przejąć - z uwagi na brak środków finansowych - Państwowa Straż Pożarna. A przecież stanowi to również bazę przyszłego Krajowego Systemu Ratowniczego. Należy jak najszybciej stworzyć polityczne ramy rozwiązania tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#AndrzejBorowski">I wreszcie sprawa dotycząca zarządzenia ministra spraw wewnętrznych z 28 kwietnia 1992 r.; chodzi o zasady zwrotu kosztów udziału jednostek ochotniczych straży pożarnych w ratowaniu na terenie własnym. § 1 tego zarządzenia określa, że jednostkom ochrony przeciwpożarowej (w tym i OSP) wezwanym do akcji ratowniczej przez Państwową Straż Pożarną przysługuje zwrot kosztów uczestnictwa w tej akcji, jeśli było to poza terenem jej własnego działania. Koszty te pokrywa podmiot, którego mienie było ratowane. Ponieważ koszty funkcjonowania OSP ponosi gmina, to ona będzie występowała o zwrot poniesionych kosztów udziału w akcji. Chcę podkreślić, że w wielu wypadkach dotyczy to rolników indywidualnych, którzy nie mają dzisiaj obowiązkowego ubezpieczenia domostw. W związku z tym, jeżeli taki budynek czy gospodarstwo rolne będzie ratowała straż spoza terenu działania... Nie wiadomo jak to jest określone w ustawie: czy terenem działania jest teren działania samej straży, czy też terenem działania jest gmina? Jeżeli więc jakaś jednostka przyjedzie na granicę, to rolnik - oczywiście nie ubezpieczony - będzie musiał się zapytać, czy to jest straż z terenu działania, bo inaczej koszty całej akcji pożarowej będą wyższe aniżeli wartość budynku, który uległ spaleniu. Prosiłbym pana ministra o jak najszybsze wyjaśnienie tego problemu, abyśmy mogli jednoznacznie to zinterpretować i przekazać odpowiednim służbom w ochotniczych strażach pożarnych.</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#AndrzejBorowski">Na koniec Wysoka Izba pozwoli, że wrócę jeszcze do tego nieszczęśliwego wypadku w trakcie pożaru, jaki nas dotknął. W tej sytuacji chciałbym również zwrócić się do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych o uwzględnienie ochotniczych straży pożarnych, a zwłaszcza tych ludzi, którzy już ponieśli śmierć i którzy giną przy ratowaniu mienia podczas pożaru czy innych kataklizmów, np. powodzi. Chcę podkreślić, że na mocy ustawy o Policji - wchodzą tam również pracownicy Państwowej Straży Pożarnej - rodzina osób, które poniosły śmierć, ma możność otrzymania dożywotniej emerytury. Ochotnik natomiast, w tym wypadku strażak, który również zginął, tej możliwości nie ma. Jest on tylko ubezpieczony w gminie i tylko dzieci mogą mieć rentę, natomiast nie ma zapewnionej dożywotniej renty małżonka.</u>
          <u xml:id="u-260.7" who="#AndrzejBorowski">Chciałbym prosić pana ministra, aby... Myślę, że Wysoka Izba ustosunkuje się jednak do tej propozycji i przyjmie ją jednogłośnie, mimo że tych wypadków nie ma dzisiaj wiele w kraju, to jednak stwarza to pewien precedens, gdyż ci sami ludzie, którzy giną w tym samym pożarze, nie mają tych samych uprawnień. Prosiłbym więc pana ministra, i resort również, o zwrócenie na to uwagi. W przeciwnym razie istnieje możliwość... Myślę, że Polskie Stronnictwo Ludowe wystąpi w tym wypadku z inicjatywą poselską, bo chcielibyśmy ten problem jak najszybciej rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-260.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#JacekKurczewski">Udzielam głosu panu posłowi Stefanowi Pastuszewskiemu w imieniu Koła Poselskiego „Chrześcijańska Demokracja”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#StefanPastuszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tragiczny pożar kompleksów leśnych w Kuźni Raciborskiej w woj. katowickim jest dostateczną przesłanką do poważnego wreszcie zajęcia się sprawą organizacji, wyposażenia, a także koordynacji działania służb ratowniczych w kraju. Analiza funkcjonowania w kraju jednostek i służb wykonujących działania ratownicze wskazuje na brak jednolitego i sprawnego systemu rozpoznawania, prognozowania oraz zwalczania skutków rozległych zagrożeń. Odnoszę to do występujących awarii, katastrof, klęsk żywiołowych, a nade wszystko nadzwyczajnych zagrożeń ludzi i środowiska. Obecnie, zgodnie z obowiązującymi przepisami, istnieją resortowe terenowe podsystemy ratownicze w miarę przygotowane do zwalczania skutków jednorodnych zdarzeń, żadna jednak ze służb, w tym Państwowa Straż Pożarna, nie jest przygotowana do działania w zakresie dysponowania oraz kierowania siłami i środkami różnych ośrodków dyspozycyjnych. Podejmowane próby integracji nie przyniosły dotychczas większych efektów, nie licząc enigmatycznego zapisu ustawowego o urzędzie ministra spraw wewnętrznych z dnia 5 kwietnia 1990 r. Mówiąc wprost, zapis ten nie stanowił żadnego kroku w kierunku stworzenia wyspecjalizowanego aparatu, który mógłby koordynować prace rozpoznawczo-prognostyczne, a także - w sytuacjach koniecznych - dysponować siłami i środkami o różnym podporządkowaniu organizacyjnym. Wejście w życie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej nakłada co prawda na komendanta PSP obowiązek zorganizowania do końca 1994 r. krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, jednak system ten ze swej natury będzie stanowił bardzo ważny, ale jedynie element zintegrowanego systemu ogólnokrajowego. Aby mógł powstać taki zintegrowany system, potrzebne są odrębne przepisy i mam nadzieję, że nowy rząd przygotuje odpowiednie nowele, a nawet i odrębną ustawę.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#StefanPastuszewski">Na zakończenie jeszcze jedna uwaga. Każdy system, nawet ten zintegrowany, musi być odpowiednio zasilony - działalność tego typu specjalistycznych służb, jeśli nie będą dysponować pieniędzmi, nie będzie nigdy wysoce efektywna. O tym Sejm i rząd muszą pamiętać. Wstyd, że jednostki strażackie w czasie ostatnich wielkich pożarów musiały pożyczać niezbędne do przeprowadzania akcji środki pianotwórcze, paliwo, a także pieniądze na wyżywienie.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#JacekKurczewski">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Starownika z Polskiego Stronnictwa Ludowego. Przygotuje się pan poseł Marek Markiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#MarianStarownik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że kolega klubowy zabierający głos przed chwilą na wiele wątków zwrócił uwagę, niemniej pozwólcie państwo na kilka słów odnoszących się do omawianego tematu.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#MarianStarownik">Chcę powiedzieć, że z dużą przykrością zaczynamy dziś mówić, iż mamy strażaków ochotników, strażaków Państwowej Straży Pożarnej, strażaków ze służb ratownictwa pożarniczego czy strażaków ze służb zakładowych. Myślę, że ten podział jest pewnym nieszczęściem - to, że mamy strażaków niby tych lepszych, ze straży państwowej, i ochotników (właściwie nie wiadomo, jak należy ich lokować w ogólnym systemie ratownictwa pożarniczego), i nie do końca wyjaśnioną sprawę strażaków zakładowych służb pożarniczych, którzy dzisiaj z dużym rozgoryczeniem odnoszą się do ustawy o ochronie przeciwpożarowej.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#MarianStarownik">Tak się złożyło, że w czasie poprzedniej kadencji należałem do grupy posłów inicjatorów ustawy o ochronie przeciwpożarowej i ustawy o Państwowej Straży Pożarnej. Jednak w owym czasie dominowała pewna psychoza - ludzie, którzy przygotowywali te projekty ustaw, twierdzili, że pewne efekty osiągniemy jedynie wówczas, jeśli rozbijemy istniejący system, rozczłonkujemy go. Dzisiaj z perspektywy czasu trzeba powiedzieć, że wyrządziliśmy wiele szkód, powstało wiele niedomówień, niedociągnięć - szczególnie jeśli chodzi o stronę organizacyjną, o ośrodki dyspozycyjne czy nawet odpowiedzialność za ogólny system ratownictwa. Prawdę mówiąc, dzisiaj zaznaczają swą obecność różne ośrodki decyzyjne i sądzę - przynajmniej ja odnoszę takie wrażenie, nie wiem, jaki będzie stosunek resortu spraw wewnętrznych do tej propozycji - że należałoby jak najszybciej przystąpić do nowelizacji tych ustaw, bo ostatni czas pokazał, że nie przystają one do rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#MarianStarownik">Dzisiaj zdarzają się paradoksalne sytuacje. Kolega wspominał, że często o tym, czy dany pożar będzie gaszony, decyduje to, czy obejmuje on swym zasięgiem terytorium mojej gminy, mojego rejonu czy mojego województwa. Nie jest tak, jak było bodajże jeszcze w roku ubiegłym, że jeśli wybuchł pożar, to strażacy o to nie pytali. Po prostu jeśli był sygnał, że trzeba udzielić pomocy, ratować takie czy inne posesje czy teren zagrożony, to tej pomocy udzielano. Tego typu sytuacje zdarzają się dość często, lecz nie wywołują ich strażacy, lecz decydenci administracyjni i samorządowi, którzy nie są strażakami i najczęściej nie znają się na pożarnictwie. Ustawa, o której mówiłem, ustanowiła ich władcami, gdyż oni niby finansują jednostki OSP czy zakładowe służby pożarnicze. Mam tu na myśli niektórych wójtów czy dyrektorów, którzy dzisiaj są właściwie wyrocznią dla ochotniczych straży pożarnych niezależnie od tego, że owe straże mają swoje demokratycznie wybrane władze i ludzi, którzy znają się na pożarnictwie, ludzi, dla których celem jest przede wszystkim niesienie pomocy. Dla poparcia tej tezy przytoczę przykład sprzed bodajże kilku dni, kiedy to jeden z wójtów z województwa lubelskiego nie wyraził zgody na wyjazd swojej jednostki do gaszenia pożaru na terenie Kuźni Raciborskiej, pomimo że zarząd wojewódzki Związku Ochotniczych Straży Pożarnych wytypował tę jednostkę. Są to rzeczy niedopuszczalne i powinny skłaniać do przeprowadzenia takich regulacji ustawowych, które zakazywałyby tego typu praktyk. Dzisiaj jest tak, że ktoś, kto nie zna się zupełnie na gaszeniu pożarów, na pożarnictwie, jednak decyduje.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#MarianStarownik">Dalej, w zakresie ustawodawstwa dotyczącego Państwowej Straży Pożarnej nie rozwiązanych pozostaje wiele kwestii, m.in. kwestia tak zwanej resortowej służby przeciwpożarowej. Jej stan liczebny w wielu województwach sięgał 40, nawet 50% stanu kadry pożarniczej, a przecież zgodnie z ustawą z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej minister spraw wewnętrznych w porozumieniu z właściwymi ministrami miał określić w terminie 6 miesięcy tryb postępowania i tym samym umożliwić utrzymanie, likwidację bądź przekształcenie zakładowych straży pożarnych w zakładowe służby ratownicze. Wprawdzie pan minister informował dzisiaj, że to rozporządzenie już jest podpisane, ale nie zostało opublikowane, tak więc ten przepis prawny jeszcze nie obowiązuje. Podobnie przedstawia się zagadnienie przejmowania i przekształcania zakładowych zawodowych służb pożarniczych. Zakłady pracy, znajdujące się w trudnej sytuacji finansowej, zmniejszają liczebność kadr w tych jednostkach, starając się tylko zabezpieczyć minimum swoich potrzeb w zakresie ochrony przeciwpożarowej. W tej sytuacji jednostki ZZSP fizycznie nie są i nie będą w stanie zapewnić ochrony przeciwpożarowej dla miasta czy przyległego terenu, a do tej pory to czyniły. W jednostkach zakładowych nadal pełnią służbę funkcjonariusze pożarnictwa, którzy w styczniu podpisali deklarację zgody dotyczącą pełnienia służby w Państwowej Straży Pożarnej i zgodnie z ustawą stali się strażakami PSP. Stan prawny tej kadry jest nadal nie wyjaśniony i nie wiadomo, do jakiej grupy pracowniczej ich zaliczyć - czy do pracowników cywilnych zakładu, czy strażaków PSP. Problem zaostrza się, tym bardziej że wielu z tych ludzi ma ponad 30-letni staż pracy w służbie pożarniczej, który upoważnia ich do przejścia na emeryturę, jednak z powodu trudności z zakwalifikowaniem i braku pieniędzy na odprawy emerytalne w kasie PSP ci ludzie jeszcze pracują.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#MarianStarownik">Jeśli już mowa o środkach finansowych, należy podkreślić jeden aspekt, a mianowicie niezbędne do funkcjonowania Państwowej Straży Pożarnej środki finansowe - to dane z kilku województw - pokrywane są zaledwie w 50%. Na funkcjonowanie tych jednostek w roku bieżącym przewidziano środki w takiej tylko wysokości i są to praktycznie środki na przetrwanie, a nie prowadzenie jakichś akcji ratowniczo-gaśniczych. Dzisiaj jednostki straży wyjeżdżają do działań ratowniczo-gaśniczych korzystając z posiadanych jeszcze zapasów magazynowych (części zamienne, sprzęt podręczny czy umundurowanie), ale i te zapasy w końcu się wyczerpią, i co będzie dalej? W myśl ustawy o Państwowej Straży Pożarnej do podstawowych zadań strażaków należy organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczej, likwidacja miejscowych zagrożeń, przez co rozumie się katastrofy techniczne, chemiczne, ekologiczne. O ile w dziedzinie ratownictwa technicznego jednostki straży posiadają wyposażenie - wprawdzie szczątkowe - to w zakresie ratownictwa chemicznego brakuje jakiegokolwiek sprzętu i wyposażenia. Pojawia się pytanie: Co na to resort spraw wewnętrznych? O ile wiem, jednostki są wzywane do takich akcji, ale każdy wyjazd wiąże się nawet z ryzykiem śmierci.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#MarianStarownik">Można by wyliczać więcej kłopotów, z jakimi dzisiaj borykają się strażacy, ale chyba nie o to chodzi. Chodzi o to, żeby uświadomić rządowi, Wysokiej Izbie i całemu społeczeństwu, że nad naszym bezpieczeństwem czuwają strażacy, lecz jeśli stan prawny, finansowy, materialny jednostek pożarniczych nie ulegnie poprawie, to niedługo nie będzie komu czuwać nad naszym bezpieczeństwem i ratować naszego mienia.</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#JacekKurczewski">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Markiewicza z Klubu Parlamentarnego NSZZ „Solidarność”. Przygotuje się pan poseł Jan Rulewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#MarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym powiedzieć: panie premierze, bardzo dobrze, że pan premier przyszedł, bo problemy związane ze strażą pożarną są istotnym elementem informacji o pracach rządu, szczególnie problem spalonych węży. I nic dziwnego, panie premierze, dlatego że mamy do czynienia z jedną z niewielu spraw, które absorbowały 3 rządy. Zajmowali się nimi trzej kolejni wiceministrowie, a jakiś duszek pisze odpowiedzi na temat wykonania ustawy o straży pożarnej na jedno kopyto, w ten sam sposób. Trzeba zaś uznać, wyprzedzę swe wnioski, że ta sprawa nie jest zamknięta. Przypomnę tylko, o co chodzi. W ubiegłym roku Sejm wydaje dwie ustawy; wyznacza termin wejścia ich w życie, wyznacza termin zorganizowania straży pożarnej. Ktoś nie polubił zaproponowanego przez posłów nowego modelu i dlatego nie poczynił żadnych starań, by przygotować się finansowo do wdrożenia zasad nowej organizacji straży pożarnych. Konia z rzędem temu, kto pokaże wniosek o dodatkowe środki dla straży pożarnej w nowym modelu organizacyjnym, składany przy okazji opracowywania budżetu na ten rok. Konia z rzędem. I nie udało się, przeciwnik tego przyjętego przez Sejm modelu straży pożarnej przegrał, ponieważ Sejm oddalił wniosek o przesunięcie terminu wejścia w życie ustawy, czyli formalnie gdzieś koło marca okazało się, że ta ustawa obowiązuje od 1 stycznia i do 30 czerwca powinny być wydane wszystkie akty wykonawcze, w tym dotyczące zarówno straży pożarnej, jak i innych jednostek, o których tu była mowa.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#MarekMarkiewicz">Wiedziałem, że one nie zostały wydane, bo toczyliśmy o to walkę już od kilku miesięcy. Prosiłem o przyśpieszenie prac nad tym. Czekałem na wnioski z tej przedziwnej procedury, która doprowadziła do tego, że czuję się wręcz winny - że wykrakałem nieszczęście, które nastąpiło po wielu miesiącach od momentu, kiedy zacząłem o tym mówić. A w odpowiedzi słyszałem ciągle o ciężkim losie strażaka, który znałem, zanim jeszcze doszło do tego nieszczęścia.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#MarekMarkiewicz">Jak więc można, zwracam się do pana ministra, pozwolić, by ów duch - przeciwnik straży pożarnej w kolejnej odpowiedzi informował, że termin ustawowy został dotrzymany, czyli straż pożarna została zorganizowana do 30 czerwca, skoro w następnym akapicie czytamy, że dopiero dziś podpisano jedno z rozporządzeń dotyczących organizacji komend rejonowych. Wiem, kiedy jest 30 czerwca, a kiedy jest 4 września. Nie można tak mówić, bo okazuje się, że utrzymujące się przekonanie, że nie każdy poseł umie czytać, nie jest słuszne, napotyka się czasami przykłady, że jest jednak odwrotnie. Nie można, panie ministrze, pozwolić, żeby duch przeciwny straży pożarnej dyktował wprowadzenie art. 43 wyłączającego dyspozycję ministra spraw wewnętrznych dotyczącą reformy straży zakładowych. Mam bowiem ten tekst i go przeczytam: Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z właściwymi ministrami określi w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy szczegółowe zasady i tryb umożliwiający utrzymanie bądź przekształcenie zakładowych straży pożarnych w zakładowe służby ratownicze. Określił, panie ministrze? Nie. Mogę wskazać całą stertę wniosków i konkretnych przykładów. Owszem w ust. 2 mówi się tak: właściwy minister w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych określi w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy szczegółowe zasady i tryb likwidacji niektórych zakładowych straży pożarnych. I skoro pan minister twierdzi, że na podstawie tego ustępu można sądzić, iż winni są koledzy, to ja nie chciałbym dochodzić, kto jest odpowiedzialny, ale chciałbym załatwić sprawę ludzi i dowiedzieć się, którzy ministrowie nie wypełnili swojego obowiązku zgodnie z tą dyspozycją.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#MarekMarkiewicz">Prawdę powiedziawszy, najbardziej skandalizująca część tej sprawy dotyczy tego, co pan, panie ministrze, skwitował jednym zdaniem: nie ma pieniędzy na zakładowe straże pożarne i na uposażenia ludzi, którzy w nich pracowali. W ustawie powiada się: dotychczasowi funkcjonariusze pożarnictwa stają się strażakami Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli w ciągu jednego miesiąca od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy wyrażą na to pisemną zgodę. Niemała grupa tych ludzi wyraziła taką zgodę i na podstawie tej ustawy ci ludzie muszą być albo zatrudnieni w straży pożarnej, albo zwolnieni, ale zwolnieni na zasadach przysługujących zgodnie z tą ustawą funkcjonariuszom straży pożarnej. Jeśli bowiem nie, a mówię to bez złośliwości, to rzecznik praw obywatelskich będzie miał znów bardzo proste zadanie, wszyscy zaś ludzie, którzy podpisali przewidziane ustawą deklaracje, wygrają każdy proces w sądzie. Tak się z całą pewnością stanie. Będzie to kosztować skarb państwa dużo więcej niż ta sprawa.</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#MarekMarkiewicz">Z tego w tym względzie płynąć muszą jednak jakieś wnioski. Nie można pozwolić, by w wyniku takiego postępowania - zarzucam, że popełniono w jego trakcie określone błędy, które nie zostały zdyskontowane - cierpieli ludzie, wielu ludzi i aby pozostawało to bezkarne. Chciałbym wiedzieć, kto odpowiada za to, że gdy mu się nie podobała ustawa, to uruchomił taką spiralę działań, w wyniku których i pan minister ma niezasłużony kłopot. Bo przecież ten kłopot nie jest zawiniony przez pana ministra, tylko przez dwóch pana poprzedników. Chciałbym wiedzieć, jak to się stało, że nie zaplanowawszy kiedyś odpowiednich środków finansowych, nie przewidziawszy, że w tym kraju zdarzają się pożary niezależnie od zmiany ustaw, teraz się mówi, że zabrakło na to środków. Powiem, jak to się skończy, panie ministrze. Za chwilę okaże się, że wśród tych 70 km spalonego węża 30 km spalono w tym pożarze i 30 w dwu poprzednich latach, ale wtedy nie było na to pieniędzy. W sumie powoła się do życia fundusz naprawy szkód poniesionych w tym pożarze. Nie dziwię się temu, ja bym też tak zrobił, gdybym był komendantem straży pożarnych i zaczął liczyć zrujnowane samochody, na które nikt nie przewidział wcześniej środków - chodzi o to, by prawidłowo to wszystko gasić. To jest normalna praktyka, która wynika z kiedyś popełnionego niepotrzebnie błędu.</u>
          <u xml:id="u-266.5" who="#MarekMarkiewicz">W związku z tym, panie ministrze, nie chodzi o to, żeby prowadzić bój o to, kto ma rację, kto nie; chodzi o to, że popełniono bardzo poważny błąd systemowy i że ten błąd się powtarza. Zwracam się w tej sprawie do pana premiera. Mówiłem bowiem o jednym urzędniku, który zlekceważył prawidłowo wydaną ustawę sejmową, a dziś w odpowiedzi na interpelację usłyszeliśmy o tym, że nie zostanie powołana rada prasowa, bo czeka się na inne rozstrzygnięcia, mimo że prawidłowo wydana ustawa nakłada bezdyskusyjny obowiązek powołania takiej rady. Czy to jest wynikiem panowania jakiegoś ducha tego budynku w Alejach, czy takiej skłonności do filozofowania na temat prawa, które zostało wydane tam, gdzie wydane być powinno? To są bardzo poważne ostrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-266.6" who="#MarekMarkiewicz">Proszę, panie premierze, proszę, panie ministrze, żeby to, co wynika z ustawy - nic więcej - stało się przedmiotem szybkiej realizacji, a jeżeli nie, to interwencji - bez spychania na kolegę - by te sprawy zostały załatwione i ludzie nie musieli być niepotrzebnie krzywdzeni, a rząd nie musiał przez to cierpieć, płacąc potem ogromne odszkodowanie, bo je będzie musiał zapłacić, daję na to słowo honoru.</u>
          <u xml:id="u-266.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PawełŁączkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Markiewicz podniósł niesłychanie istotny problem. Chciałem jednak zapewnić, dziękując jednocześnie za tak konkretne wystąpienie, za zwrócenie uwagi na konkretne przykłady, że rząd pani premier Suchockiej ma pełną świadomość, jak bardzo narosły w ostatnich miesiącach problemy związane ze sprawami aktów wykonawczych do ustaw. Nie potrafię, niestety, powiedzieć w tej chwili z pamięci, jaka jest to liczba, ale jest to liczba znaczna - chodzi o brak aktów wykonawczych do ustaw.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#PawełŁączkowski">Został powołany w tej sprawie zespół, jest w tej chwili robiony przegląd we wszystkich ministerstwach. Zapewniam, że jesteśmy w pełni świadomi konieczności nadrobienia tych zaległości, dlatego że bardzo wiele ustaw uchwalonych przez Wysoką Izbę jest martwych ze względu właśnie na brak aktów wykonawczych. Mam nadzieję, że w krótkim czasie będę mógł, korzystając z jakiejś okazji, złożyć szczegółową informację o pracach, które tutaj pozwolą zlikwidować to poważne uchybienie. Nie lubię odwoływać się do kolegów, ale to naprawdę nie dotyczy tego rządu. Ten rząd natomiast jest świadom konieczności wyrównania tych zaległości w jak najkrótszym czasie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#JacekKurczewski">Pan minister, proszę.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Ja chciałem zadać dwa pytania.)</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#JanuszSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem bardzo wdzięczny za tę uwagę pana premiera Łączkowskiego. Ale na tym tle chcę sformułować wniosek, aby w możliwie krótkim czasie rząd podał do wiadomości wszystkich posłów informacje o zaległościach, jeśli chodzi o akty wykonawcze do obowiązujących ustaw, i wskazał drogę wyjścia z tego stanu rzeczy. Chcę wrócić tutaj do kwestii, którą podniósł pan poseł Markiewicz, i sformułować pewną przestrogę na przyszłość, obrazując to szczególnie przykładem systemu straży pożarnej, systemu ochrony przeciwpożarowej.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#JanuszSzymański">Otóż chcę powiedzieć bardzo wyraźnie, jako poseł minionej kadencji uczestniczący w procesie uchwalania tych dwóch ustaw, które dotyczą całego systemu przeciwpożarowego państwa, że Sejm przyjął te ustawy latem 1991 r., a mianowicie o Państwowej Straży Pożarnej - 24 sierpnia 1991 r. i drugą, o ochronie przeciwpożarowej - tego samego dnia. One mają różne źródła publikacji, ale zostały ogłoszone w Dzienniku Ustaw 11 września i 8 października, daty są więc zbliżone. Nie przypadkiem stało się tak, że te ustawy miały wejść w życie z dniem 1 września, przy czym była półroczna zwłoka na uprawomocnienie się tych przepisów dotyczących przekształcenia, czyli restrukturyzacji całego systemu służb przeciwpożarowych. Myślę tutaj zarówno o Państwowej Straży Pożarnej, jak również o wydzielonych jednostkach. I w gruncie rzeczy, pomimo interwencji poselskich sygnalizujących ten problem - ja m.in. podnosiłem problem generalny - nie udało się, aby z dniem 1 lipca, kiedy te przepisy prawne się uprawomocniały, wydane zostały akty niezbędne do wykonania, a więc pełnego obowiązywania tych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#JanuszSzymański">Panie ministrze, chcę zaprotestować przeciwko jednemu stwierdzeniu w pańskiej wypowiedzi, a mianowicie nie można uważać, że jest to stan zadowalający, że w tej chwili mamy 55 gotowych aktów, kiedy jest w sumie, jak dobrze pamiętam, chyba 71 aktów wykonawczych do obu ustaw, przy czym 46 już zostało opublikowanych, a 9 czeka, oraz że tak dobrze wygląda ten proces przekształcania Państwowej Straży Pożarnej, skoro rozporządzenie dotyczące struktury siedzib komend rejonowych, jak pan minister nam tu zakomunikował, zostało podpisane dzisiaj. To jest proces podstawowy. Tak więc ja tu protestuję i jednocześnie zwracam się z gorącym apelem, aby uchwalone ustawy, które przewidują w tej chwili obowiązkowe vacatio legis minimum 2 tygodnie, ale z reguły miesiąc, wykorzystywać po to, by z chwilą uprawomocnienia się, a więc wejścia w życie ustawy, wszystkie akty wykonawcze, cały komplet, były gotowe i mogły obowiązywać wraz z wejściem w życie ustawy. To jest właśnie reguła demokratycznego państwa prawnego.</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#JanuszSzymański">Panie Marszałku! Zwracam się również do Prezydium Sejmu, aby ten wniosek, który sformułowałem na początku, mógł znaleźć realizację w możliwie najkrótszym czasie.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi Szymańskiemu.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#JacekKurczewski">Pan minister, proszę bardzo. Proszę o zabranie głosu pana ministra Blajerskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#WłodzimierzBlajerski">Jest trochę za mało czasu, żebym mógł Wysokiej Izbie odpowiadać zgodnie z pewną hierarchią poruszanych tu spraw, bo poruszano wiele różnych spraw, ważnych i mniej ważnych. Dlatego zajmę się tymi, na które mogę udzielić odpowiedzi już teraz. Do pozostałych spraw pozwólcie mi państwo ustosunkować się w terminie późniejszym.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#WłodzimierzBlajerski">I tak, zaczynając kolejno, odpowiem panu posłowi Borowskiemu. Wydaje mi się, że tego rodzaju zarzuty o cłach, o zwolnieniach nie są kierowane do mnie.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Do rządu.)</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#WłodzimierzBlajerski">Do rządu, rozumiem, dziękuję. I w tej sytuacji tylko mam taką główną uwagę, bo padł taki zarzut - już nie wiem, który z panów to mówił - że jakoby nie sprostaliśmy sytuacji, że terenowe straże wojewódzkie były lepsze. Otóż ja mam bardzo poważne zastrzeżenia do tej wypowiedzi. Myślę, że właśnie gdyby nie centralny zarząd, gdyby nie został on wcześniej stworzony i przygotowany, gdyby nie ogólnokrajowe dowodzenie wszystkimi jednostkami, to prawdopodobnie straty tego lata byłyby jeszcze większe. A zatem mówienie, że tamten system sprzed...</u>
          <u xml:id="u-272.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie było nic takiego.)</u>
          <u xml:id="u-272.5" who="#WłodzimierzBlajerski">Wydawało mi się, że taki wniosek był tutaj wysuwany. Nie potrafię nic więcej panom wyjaśnić poza tym, że rzeczywiście - i to wynikało z mojej wypowiedzi - ani środków, ani pieniędzy nie było. Z kolei był zarzut, że nie ma systemu. Rzeczywiście, nie ma. Będzie w 1994 r. Pierwszym etapem na drodze do tego systemu było właśnie stworzenie Państwowej Straży Pożarnej, kolejnym - przejmowanie zakładowych straży pożarnych, następnie współpraca i koordynacja z gminnymi, terenowymi oddziałami ochotniczymi i w końcu budowa całego kompleksu, w powiązaniu z całym systemem wewnątrz resortu spraw wewnętrznych, a później i innymi służbami, takimi jak wojsko. System ten w konsekwencji obejmie również i inne resorty, bo przecież chodzi o zapewnienie bezpieczeństwa i szpitalom, i innym instytucjom. I tego właśnie systemu jeszcze nie ma.</u>
          <u xml:id="u-272.6" who="#WłodzimierzBlajerski">Ustawa daje nam na to 3 lata. Jesteśmy już bliscy ukończenia pierwszego roboczego projektu, choć okoliczności nie pozwalają nam na spokojną pracę - że wspomnę tu o panu komendancie Deli, który był bezpośrednio zaangażowany w dowodzenie w skali całego kraju ostatnią akcją w Kuźni Raciborskiej i w związku z tym dwa tygodnie chyba w ogóle nie spał.</u>
          <u xml:id="u-272.7" who="#WłodzimierzBlajerski">Czy Państwowa Straż Pożarna jest przygotowana? Jeśli chodzi o wyposażenie techniczne, to nie. Czynimy starania, jak powiedziałem, aby odtworzyć środki utracone tego lata. Pochłonie to olbrzymie pieniądze. Chciałbym powiedzieć, że otrzymałem informację, iż dzisiaj pan minister Misiąg przyznał z budżetu dodatkowo 50 mld zł na częściowe odrestaurowanie podstawowych środków, na odbudowę podstawowych rezerw, żeby ta służba była w ogóle sprawna w działaniu. W dniu dzisiejszym wydałem polecenie przygotowania projektu uchwały o wyasygnowaniu z rezerw budżetu rządu kwoty 100 mld zł. Nie wiem, czy zostanie przyznana taka właśnie suma.</u>
          <u xml:id="u-272.8" who="#WłodzimierzBlajerski">Podjęte zostały różne działania, m.in. istnieje możliwość otrzymania jeszcze w tym roku od pewnych fundacji amerykańskich, na bardzo korzystnych warunkach, super specjalistycznych wozów za łączną sumę 3,5 mln dolarów; być może ta suma będzie umorzona, ale nie chcę zapeszać, więc nie będę informował o szczegółach rozmów z bankiem amerykańskim jako gwarantem tego całego przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-272.9" who="#WłodzimierzBlajerski">Było takie spotkanie, kiedy po pierwszym etapie, a przygotowujemy drugi, odznaczaliśmy i dekorowaliśmy, jeszcze w lipcu, najbardziej zasłużonych strażaków i pracowników innych służb, którzy się wyróżnili, awansami i nagrodą pieniężną. Wówczas pan minister Milczanowski mówił w sposób zdecydowany, że nie będzie już traktowania straży jak piątego koła u wozu. Natomiast nie może złożyć żadnych gwarancji i obietnic, bo byłby nieodpowiedzialny w sytuacji pogłębiania się niedoborów finansowych w budżecie, co musimy przewidywać. Chcę powiedzieć, że mimo to, przynajmniej w jakimś czasie, chcemy, aby funkcjonariusze straży pożarnej dorównali do innych. Pan minister Milczanowski mówił o okresie półtorarocznym. Myślę, że jest to możliwe, przy czym chodzi nie tylko o pieniądze na bieżące wypłaty, ale także o cały kompleks spraw emerytalnych, rentowych, socjalnych. Te zagadnienia są w jakimś stopniu już opracowywane, jako że projekt ustawy emerytalnej, jak państwo wiecie, jest w trakcie drugiego czytania w komisji. Mowa jest o pewnym zrównaniu uprawnień funkcjonariuszy wszystkich służb, i wojska i policji, oczywiście na ile jest to możliwe, bo przecież są pewne odrębności.</u>
          <u xml:id="u-272.10" who="#WłodzimierzBlajerski">Postawiono tu zarzut, że ponieważ są obecnie wyznaczone rejony, to straż nie jeździ tam, gdzie powinna. Sądziliśmy, że to rozwiązanie jest i będzie skuteczne, natomiast proszę zrozumieć, że istnieją tzw. odkryte tereny, gdzie dojazd straży pożarnej do miejsca alarmu trwa 15, 20, nawet do 40 minut. Tam gdzie nie było stosownego zaplecza, bazy technicznej w tym systemie zakładowym, pewne obszary w niektórych miastach, gminach, wsiach odpadły. Zdajemy sobie z tego sprawę, mamy stosowną mapę.</u>
          <u xml:id="u-272.11" who="#WłodzimierzBlajerski">W niektórych sprawach występujemy do innych resortów, bo ich także one dotyczą. Ostatnio podpisałem pisma do ministra Komorowskiego w związku z przejęciem powojskowych straży pożarnych ze względu na ich likwidację. Na szczeblu terytorialnym nie jest możliwe dogadanie się i myślę, że to będzie skuteczniejsze. O ile to zostanie wykonane, to nie mam wątpliwości, że określenie specyfiki działania i jednoosobowej odpowiedzialności za teren działania, przy uwzględnieniu środków technicznych i możliwości ludzkich, będzie z całą pewnością sprawniejsze niż to, gdy każdy jechał na wezwanie i zdarzało się, że raz pojechało trzech, a innym razem, niestety, nie pojechał nikt.</u>
          <u xml:id="u-272.12" who="#WłodzimierzBlajerski">Sądzę, że ta odpowiedź nie jest zadowalająca, ale nie potrafię w tej chwili udzielić panom posłom innej. Wszystkie sugestie bardzo starannie notowałem. Może są takie zarzuty, co do których moglibyśmy się spierać o wykładnię, bo w kwestii przejmowania strażników nie wystarczy tylko zgoda, musi być jeszcze decyzja organu Państwowej Straży Pożarnej. Taką wykładnię w tej chwili ośmielam się jakby przedstawić, przedyskutujemy to, panie pośle, jeśli pan pozwoli, dlatego że tam było powiedziane: w ciągu miesiąca, a w ciągu miesiąca w ogóle nie mogła powstać Państwowa Straż Pożarna, tylko w pół roku. Tak więc pewne okoliczności gramatycznej wykładni oraz celowościowej wskazują, że to nie jest tak; dotyczy to również kwestii specyficznego rodzaju stosunku, jakim jest stosunek w służbie. Ale nie wyjaśniajmy sobie tego w tej chwili. Ja do tej sprawy podchodzę nie od 1 stycznia, tylko teraz staram się w bardzo krótkim czasie, na ile to jest możliwe, te sprawy wyrównać. Rozporządzenie w tej sprawie podpisałem, ono nie uwzględni tych zagadnień. Jeżeli pan poseł ma rację, to rzeczywiście będzie praca dla rzecznika, ja jednak nie mam w tej chwili innej możliwości, jak przyjąć taki stan, jaki jest. I nie podpisałem jeszcze - podpisałem do uzgodnienia, oczywiście. Są zastrzeżenia ze strony ministra sprawiedliwości, pewne zastrzeżenia miał pan minister Małecki. Rozważałem je w sposób szczególny, sformułowałem swoje stanowisko. Nie chcę tych wszystkich spraw teraz wprowadzać. Każdego z panów posłów zachęcam do oddzielnych spotkań na temat poszczególnych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-272.13" who="#WłodzimierzBlajerski">Było też pewne nieporozumienie, że podpisałem już rozporządzenie dotyczące znoszenia etatów i przejmowania. Nie, mówiłem o komendzie rejonowej, tamto akurat jeszcze nie jest podpisane, właśnie tamto sprawia mi trudności związane z przejmowaniem funkcjonariuszy, którzy wyrazili zgodę, a nie są w służbie.</u>
          <u xml:id="u-272.14" who="#WłodzimierzBlajerski">Jest wiele istotnych trudności, które w dłuższym czasie postaram się panom posłom wyjaśnić na piśmie, zanotowałem to sobie, w każdej chwili odpowiem również na interpelacje, gdyby były wątpliwości. Zapraszam również do siebie - z każdym problemem. Dziękuję bardzo za umożliwienie mi złożenia tych krótkich wyjaśnień.</u>
          <u xml:id="u-272.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#JacekKurczewski">Pan poseł Marek Markiewicz powtórnie zgłasza się do dyskusji. Tym razem pan poseł ma 5 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#MarekMarkiewicz">2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#MarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Panie Ministrze! Nie chodzi tu o zarzuty. Na szczęście wychodzimy już na prostą w sprawach strażaków. Oczywiście ja mam rację, gdy chodzi o ten miesiąc na wyrażanie deklaracji, ale nie w tym rzecz. Jeżeli nawet zawarte jest głupstwo w ustawie, bo zbiegają się terminy miesięczny z 6-miesięcznym, to mamy tu klasyczny dowód, że głupstwo jest zawsze interpretowane na niekorzyść ludzi, którzy za to płacą. Mógłbym zapytać pana poprzednika, dlaczego, jeżeli tak było, nie występował przed Sejmem o naprawienie tego głupstwa i niepogłębianie krzywdy ludzi. Występował o wszystko, tylko nie o to. To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#MarekMarkiewicz">Druga sprawa. Słysząc o 3,5 mln dolarów na specjalistyczny sprzęt amerykański, przyszło mi do głowy, głupi poseł może tak sobie pomyśleć, że za dawnego reżimu pożary gasili na starach. W Starachowicach nie mają co robić, bo nie sprzedają samochodów. A może by tak jednak kupić za półtora miliona sprzęt w Starachowicach, a za 5 lat najnowocześniejsze samochody amerykańskie, zaś za resztę podwyższyć tym ludziom zarobki? Może to byłoby lepsze dla jednych i drugich?</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#MarekMarkiewicz"> Wiem o umorzeniach, tylko gdy patrzę na policjantów w passatach i na nowoczesne toyoty przekazywane Policji... To bardzo ładnie brzmi, bo kocham piękne samochody, ale wydaje mi się, że czasami za bardzo gonimy Europę nie w tej dziedzinie co trzeba, najlepiej byłoby, gdybyśmy gonili w zarobkach ludzi. Może nie mam racji. Dziękuję, panie marszałku. </u>
          <u xml:id="u-274.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#komentarz">(Poseł Marian Starownik: Może jeszcze chwileczkę. Chciałbym zabrać głos.)</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#JacekKurczewski">Przepraszam. W takim razie, panie ministrze, proszę jeszcze poczekać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#MarianStarownik">Zanim pan minister się ustosunkuje, chciałbym jeszcze zadać jedno pytanie. Panie ministrze, w swojej wypowiedzi zawarłem taką sugestię. Sądząc na podstawie obecnie obowiązujących przepisów o ochronie przeciwpożarowej, o Państwowej Straży Pożarnej wydaje mi się, że nie ma możliwości zbudowania sprawnego systemu ratownictwa techniczno-pożarniczego. Jest wiele mankamentów w tych ustawach, które zweryfikowało życie, nie przystają one do rzeczywistości. Czy resort spraw wewnętrznych zamierza wystąpić z inicjatywą ustawodawczą dotyczącą zmiany tych ustaw, czy opierając się na obecnie obowiązujących ustawach, zechce na siłę tworzyć system, który, prawdę mówiąc, nie sprawdził się już dzisiaj? Przykłady dotyczące ochotniczych straży pożarnych, które podawałem, sprawa decyzyjności, decydują o tym, że struktury te nie mogą funkcjonować. Prawdę mówiąc rządzi naczelnik zakładowych straży, on jest wyrocznią, czy pojedzie, czy nie pojedzie. Myślę, że to nie daje podstaw, żeby ten system mógł w przyszłości sprawnie funkcjonować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#JacekKurczewski">Może pan minister poczeka chwilkę, zorientujemy się, czy może jeszcze ktoś...</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Wystarczy, wystarczy.)</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#WłodzimierzBlajerski">Już tylko krótko, jeśli chodzi o te superspecjalistyczne wozy, to mówiłem o takich wozach, których nigdzie nie dostaniemy, nawet w tej części Europy. Będzie ich bardzo mało i będą używane tylko w sytuacjach wyjątkowych, tam gdzie nie wystarczą ciągi, drabiny, gdzie żaden z naszych wozów nic nie zrobi, po prostu nie ma takich.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#WłodzimierzBlajerski">Staramy się natomiast o środki finansowe na ten podstawowy, zasadniczy sprzęt, również myślimy o pojazdach, które są przeznaczone do obserwacji, żeby tak jak Policja czy Straż Graniczna mieć możliwość wcześniejszego alarmowania o zagrożeniu. Ten podstawowy sprzęt będzie oczywiście polski, bo po prostu o innym nie moglibyśmy nawet marzyć. Dobrze byłoby, żeby wystarczyło na trochę polonezów i starów. To byłoby już naprawdę dużo. Również pan minister Bielecki obiecał 100 mld zł na samochody, na pojazdy, ale to już nie dla straży pożarnej. W ogóle resort znalazł się w pewnego rodzaju zapaści. Jest bardzo dużo zużytych... W sprawozdaniu szczegółowo mówiono o różnych innych pojazdach, bo się eksploatują, a przecież, państwo wiecie, te przyznawane środki były mizerne. O szczegółach nie będziemy mówili.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#WłodzimierzBlajerski">Co do tej drugiej kwestii, to pozwolę sobie z panem posłem się nie zgodzić. Uważam, że tego systemu, który został zaplanowany na 3 lata, i naprawdę nie była to przypadkowa data, tylko były zaplanowane pewne etapy, nie można zrealizować w pół roku. A skoro nie można było tego zrobić, to tym bardziej nie można go zweryfikować. Natomiast na tej podstawie, moim zdaniem, można zaplanować taki właśnie sprawny system i o tym mówiłem. W tej chwili absolutnie nie widzę żadnych generalnych podstaw do odrzucenia bądź znowelizowania takiej ustawy. Tu oczywiście możemy się mylić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#JacekKurczewski">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#JacekKurczewski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#JacekKurczewski">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm przyjął do wiadomości informację ministra spraw wewnętrznych o wykonaniu ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#JacekKurczewski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-279.5" who="#JacekKurczewski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-279.6" who="#JacekKurczewski">Myślę, że jest okazja, by w imieniu Izby wyrazić, po raz któryś oczywiście, naszą wdzięczność tym wszystkim, którzy ostatnio walczyli z pożarami i tym, którzy w tej walce oddali życie. Myślę, że w tym momencie wyrażam uczucia całej Izby.</u>
          <u xml:id="u-279.7" who="#JacekKurczewski">Na tym kończymy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-279.8" who="#JacekKurczewski">Informuję, że zgłosili się posłowie do złożenia oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-279.9" who="#JacekKurczewski">Głos ma poseł Danuta Wierzbicka.</u>
          <u xml:id="u-279.10" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nieobecna.)</u>
          <u xml:id="u-279.11" who="#JacekKurczewski">Pani poseł Wierzbicka jest nieobecna, wobec tego głos ma pan poseł Franciszek Bronisław Pieczka.</u>
          <u xml:id="u-279.12" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#FeliksBronisławPieczka">Feliks Bronisław Pieczka, nie Franciszek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#JacekKurczewski">Przepraszam bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#FeliksBronisławPieczka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dnia 24 lipca, niecały miesiąc przed I Światowym Zjazdem Kombatantów Polskich, w sposób nagły, niespodziewany, bez powodu, bez uzasadnienia, bez konsultacji ze środowiskami kombatanckimi, w tym również kombatantami sejmowymi, decyzją szefa Urzędu Rady Ministrów ministra Rokity odwołany został minister-kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych pan Zbigniew Zieliński, kombatant, żołnierz AK, główny inicjator i organizator I Światowego Zjazdu Kombatantów w Warszawie i Częstochowie. Na to stanowisko powołany został pan Janusz Odziembowski, były dyrektor gabinetu pana Komorowskiego, wiceministra obrony narodowej poprzedniej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#FeliksBronisławPieczka">Fakt odwołania pana ministra Zielińskiego zaskoczył nawet członków obecnego rządu pani premier Hanny Suchockiej, co najmniej niektórzy z nich dowiedzieli się o tym z prasy. Ta decyzja szefa Urzędu Rady Ministrów, ministra Rokity, spotkała się z wieloma protestami i uzasadnionym oburzeniem rozsianych po całym świecie środowisk niepodległościowo-kombatanckich oraz, i to przede wszystkim, środowisk kombatanckich z całej Polski.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#FeliksBronisławPieczka">Odwołany minister Zbigniew Zieliński do dziś codziennie otrzymuje stosy listów z podziękowaniami za wzięcie w obronę jeszcze nie tak dawno zaszczuwanych kombatantów, którzy ofiarą swojej krwi dowiedli swojego patriotyzmu, którzy całymi latami cierpieli w łagrach, więzieniach i obozach. Wśród tych listów wiele jest także od Sybiraków, o których już obecnie można mówić bez strachu przed represjonowaniem.</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#FeliksBronisławPieczka">Oficjalne pisma w sprawie odwołania ministra Zielińskiego składali m.in.: Stanisław Jankowski, legendarny cichociemny „Agaton”, oraz Stefan Bałuk, cichociemny „Kubuś”, kawalerowie orderu Virtuti Militari, do pani premier Hanny Suchockiej, płk Karol Kutnicki kawaler krzyża Virtuti Militari w formie listu otwartego do prezesa Rady Ministrów Hanny Suchockiej. Do pana prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Wałęsy listy w związku z odwołaniem pana ministra Zielińskiego wysyłali m.in.: gen. bryg. Franciszek Kamiński, komendant główny Batalionów Chłopskich i szef I Oddziału Komendy Głównej AK, ks. biskup dr Zbigniew Józef Kraszewski, duszpasterz kombatantów polskich. Ten ksiądz biskup boli, prawda?</u>
          <u xml:id="u-282.4" who="#FeliksBronisławPieczka">Należy też wyrazić ubolewanie, że w paradzie zwycięstwa w dniu 15 sierpnia br. na pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego na trybunie honorowej nie mógł zająć miejsca pan prezydent Kaczorowski i inne tak bardzo zasłużone dla sprawy niepodległości Polski osoby i osobistości. Wyrazić też należy smutek i żal z powodu niezauważenia tej doniosłej, patriotycznej uroczystości na pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego w dniu 15 sierpnia przez naszą telewizję, zajętą w tym dniu wielogodzinnym transmitowaniem ze Stadionu Dziesięciolecia koncertu na rzecz pomocy i opieki dla dzieci, nosicieli wirusa HIV, imprezy wielce szczytnej, ale o nieporównanie niższej randze niż parada zwycięstwa. Takie zrelacjonowanie, a dokładnie brak w telewizji polskiej takiej relacji z parady zwycięstwa stanowi zniewagę i potwarz dla kombatantów polskich.</u>
          <u xml:id="u-282.5" who="#FeliksBronisławPieczka">Pan marszałek pozwoli, że przekażę panu wybrane wycinki prasowe oraz niektóre listy dotyczące omawianej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-282.6" who="#FeliksBronisławPieczka">Na zakończenie chciałbym poinformować Wysoką Izbę, że z przyczyn ode mnie niezależnych nie miałem możliwości wygłoszenia niniejszego oświadczenia w trakcie obrad Sejmu w dniu 1 sierpnia br. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-282.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#JacekKurczewski">Proszę o złożenie oświadczenia pana posła Stanisława Kalembę. Do głosu przygotuje się pan poseł Włodzimierz Wiertek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wiceprezes Rady Ministrów pan Henryk Goryszewski w swoim dzisiejszym wystąpieniu pozwolił sobie na nieodpowiedzialne, nieprawdziwe, krzywdzące stwierdzenie, cytuję: „Rozumiem, że niektórzy posłowie, którzy zrobili swoje kariery na przykład na kółkach rolniczych lub pegeerach, marzą o tym, żeby utrzymać tę strukturę rolnictwa”. Dotknęło to mnie osobiście i innych posłów z mojego klubu, z Polskiego Stronnictwa Ludowego, ale przede wszystkim miliony ludzi związanych pracą i działalnością z kółkami rolniczymi i państwowymi gospodarstwami rolnymi.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#StanisławKalemba">Co do kółek rolniczych. Ta organizacja w tym miesiącu obchodzi 130-lecie swego aktywnego działania. Powstała ona w XIX wieku z inicjatywy wybitnych Polaków, m.in. Krasiewicza, w mojej Wielkopolsce ks. Maksymiliana Jackowskiego. Niepodważalne zasługi tej organizacji to skuteczna walka o polskość w Wielkopolsce, przeciw germanizacji, o polski język; szerzenie pracy organicznej, oświaty rolniczej, a po drugiej wojnie światowej, mimo pewnych błędów, niepodważalną zasługą jest wprowadzenie mechanizacji w gospodarstwach indywidualnych, też szerzenie oświaty rolniczej, kultury na wsi i krzewienie umiejętnego gospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#StanisławKalemba">Kółka rolnicze były i są szkołą życia. Jestem dumny, że przeszedłem, między innymi, taką szkołę. Co do państwowych gospodarstw rolnych, to są to podmioty podobne do hut, kopalń, do większości zakładów państwowych, które nie powstały z winy ludzi tam pracujących. Kółka rolnicze, państwowe gospodarstwa rolne nie są gorsze od tych podmiotów, w których karierę robił obecny wiceprezes Rady Ministrów Henryk Goryszewski. Ja nie uważam się za lepszego obywatela, ale za gorszego też nie.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#StanisławKalemba">Trochę pokoju, uczciwości, pokory, panie wicepremierze. Mogę zapewnić Wysoką Izbę, że gdyby gospodarką kierowali ludzie sprawdzeni w gospodarzeniu w kółkach rolniczych, w państwowych gospodarstwach nie dopuściliby:</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#StanisławKalemba">— po pierwsze, do odłogowania setek tysięcy hektarów użytków rolnych, często o dobrej klasie, jak wynika z bonitacji;</u>
          <u xml:id="u-284.5" who="#StanisławKalemba">— po drugie, do spadku nawożenia mineralnego do poziomu z lat czterdziestych;</u>
          <u xml:id="u-284.6" who="#StanisławKalemba">— po trzecie, do ewidentnego zaniedbania rezerw gospodarczych, między innymi zbożowych;</u>
          <u xml:id="u-284.7" who="#StanisławKalemba">— po czwarte, do niezapewnienia kredytów na zagospodarowanie naszych polskich użytków rolnych, obór i chlewni, czyli nie dopuściliby do ewidentnych błędów, które obecnie często ukrywa się pod tematem „susza”.</u>
          <u xml:id="u-284.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#JacekKurczewski">Głos ma pan poseł Włodzimierz Wiertek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#WłodzimierzWiertek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę złożyć oświadczenie osobiste w sprawie incydentalnej, zaistniałej podczas debaty na temat informacji o pracy rządu. Pan poseł Borusewicz, w sposób uwłaczający godności poselskiej, z tej trybuny sejmowej dopuścił się obrażenia mojej osoby, nazywając mnie bezpodstawnie kłamcą. Tym samym naruszył moje dobre imię. Z tego też względu, szanując powagę Wysokiej Izby, nie wdając się w dalsze polemiki, przekazuję na ręce pana marszałka wniosek do Prezydium Sejmu o pociągnięcie pana posła Bogdana Borusewicza, członka klubu NSZZ „Solidarność”, do odpowiedzialności regulaminowej.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#JacekKurczewski">Głos ma pan poseł Stefan Król, Porozumienie Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#StefanKról">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem się odnieść do ostatniej wypowiedzi pana posła Kalemby, co do sprawdzonych ludzi, pracowników państwowych gospodarstw rolnych... Ja się w tym momencie, panie pośle, pytam, dlaczego...</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: To nie jest dyskusja. Można składać oświadczenia. Panie marszałku, regulamin...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#JacekKurczewski">Prosimy o oświadczenia. Panie pośle, muszę panu posłowi zwrócić uwagę, że chodzi o wygłoszenie oświadczenia, a nie o zadawanie pytań posłom, bo to nie jest dyskusja. Proszę więc złożyć oświadczenie.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#StefanKról">Czy zdecydowana większość pracowników państwowych gospodarstw rolnych obsiała swoją ziemię? Pytam się w tym momencie, dlaczego...</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie wolno się pytać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#JacekKurczewski">Proszę nie ingerować w tym momencie.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Jurek: To jest pytanie retoryczne. Bez przesady, chyba, że ktoś nie zna...)</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#JacekKurczewski">Proszę nie przeszkadzać panu posłowi, bo będę musiał przywołać imiennie do porządku.</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#JacekKurczewski">Proszę kontynuować, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#StefanKról">Pytam po prostu, dlaczego ci sprawdzeni ludzie nie obsiali swoich hektarów, swoich gospodarstw rolnych? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A kto nie obsiał?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#JacekKurczewski">Czy ktoś jeszcze z pań posłanek i panów posłów chce złożyć oświadczenie poselskie?</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#JacekKurczewski">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Wiertek: Czy mogę odpowiedzieć na to pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#JacekKurczewski">Proszę panów posłów o rzetelne zapoznanie się z regulaminem.</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#JacekKurczewski">Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#DariuszSońta">W dniu jutrzejszym o godz. 8.30 odbędzie się posiedzenie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w sali obrad plenarnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#JacekKurczewski">Przypominam, że w dniu jutrzejszym o godz. 9 przystąpimy do głosowania nad ostatecznym tekstem uchwały o zaopatrzeniu wsi w wodę oraz nad wnioskiem o przyjęcie informacji o aktualnych pracach rządu. Następnie przystąpimy do pierwszego czytania projektów ustaw lustracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#JacekKurczewski">Zarządzam przerwę w obradach do jutra, tj. 5 września 1992 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 22 min 20)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>