text_structure.xml 628 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 12 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Borowski oraz wicemarszałkowie Janusz Wojciechowski, Donald Tusk i Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Bożenę Kozłowską oraz panów posłów: Andrzeja Mańkę, Jana Orkisza i Bogusława Wontora.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Andrzej Mańka i Bogusław Wontor.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Andrzej Mańka i Jan Orkisz.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Posłowie sekretarze zajęli już miejsca.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">Protokół 33. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszalek">Przypominam, że na poprzednim posiedzeniu Sejm nie przeprowadził głosowań nad punktami dotyczącymi sprzedaży firmy STOEN SA oraz prywatyzacji tzw. Grupy G-8.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszalek">W związku z tym podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące te głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszalek">W związku z wycofaniem przez wnioskodawcę poprawki zgłoszonej w drugim czytaniu projektu uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w Regulaminie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący głosowanie nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszalek">Właściwe komisje przełożyły dodatkowe sprawozdania o projektach ustaw: o świadczeniu usług ratownictwa medycznego, dotyczących komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszalek">Sprawozdania te zostały paniom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 1013-A, 960-A, 976-A.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszalek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące trzecie czytania tych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszalek">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych przedłożyła sprawozdanie o projekcie nowelizacji ustawy o Policji.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszalek">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 1041.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszalek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszalek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Marszalek">Rada Ministrów przedłożyła projekt nowelizacji ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#Marszalek">Projekt ten został paniom i panom posłom doręczony w druku nr 1005.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Marszalek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach: łącznej - nad sprawozdaniem komisji o projektach ustaw o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, a także w pierwszym czytaniu projektu ustawy o zmianie ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, oraz nad informacją rządu dotyczącą projektu konsolidacji branż Wielkiej Syntezy Chemicznej.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#Marszalek">Limit czasu wystąpień klubowych w dyskusji nad wnioskiem o poddanie pod referendum ogólnokrajowe sprawy zgody obywateli RP na sprzedaż ziemi cudzoziemcom ustalimy za chwilę w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusji nad wnioskiem o poddanie pod referendum ogólnokrajowe sprawy zgody obywateli RP na sprzedaż ziemi cudzoziemcom.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#Marszalek">Na posiedzeniu Konwentu Seniorów zgłoszono wniosek, aby w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego Sejm wysłuchał 15-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#Marszalek">Pod głosowanie poddam propozycję Prezydium Sejmu. Jej odrzucenie będzie oznaczało, że Sejm podjął decyzję o ustaleniu limitów czasowych zgodnie ze zgłoszonym wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu w sprawie wysłuchania przez Sejm 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusji nad wnioskiem o poddanie pod referendum ogólnokrajowe sprawy zgody obywateli RP na sprzedaż ziemi cudzoziemcom, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#Marszalek">Głosowało 381 posłów. Za opowiedziało się 237, przeciw - 138, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#Marszalek">Za chwilę rozpatrzymy wniosek o poddanie pod referendum ogólnokrajowe sprawy zgody obywateli RP na sprzedaż ziemi cudzoziemcom.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#Marszalek">Następnie rozpatrzymy sprawozdanie komisji o projektach ustaw o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego łącznie z pierwszym czytaniem rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#Marszalek">W dalszej kolejności rozpatrzymy kolejno sprawozdania komisji o projektach ustaw: o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, o zmianie ustawy o Policji, o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz innych ustaw oraz o zmianie ustawy o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#Marszalek">Ostatnim punktem porządku dziennego rozpatrywanym w dniu dzisiejszym będzie sprawozdanie komisji o projekcie uchwały Deklaracja o suwerenności państwa w dziedzinie moralności i kultury.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#Marszalek">W dniu jutrzejszym obrady rozpoczniemy od rozpatrzenia sprawozdania komisji o projekcie nowelizacji ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#Marszalek">Następnie rozpatrzymy sprawozdanie komisji o projekcie nowelizacji ustawy o pracy na morskich statkach handlowych.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#Marszalek">O godz. 12 rozpoczniemy rozpatrywanie pytań w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#Marszalek">Po południu rozpatrzymy informację rządu dotyczącą projektu konsolidacji branż Wielkiej Syntezy Chemicznej, a także przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#Marszalek">Po zakończeniu dyskusji nad tym punktem porządku dziennego, jednak nie wcześniej niż o godz. 19, rozpoczniemy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#Marszalek">W bloku głosowań podejmiemy decyzję dotyczącą projektu uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w Regulaminie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, a także przeprowadzimy trzecie czytania projektów ustaw: o świadczeniu usług ratownictwa medycznego, o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, a także dotyczących komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#Marszalek">W bloku głosowań przeprowadzimy również głosowania przeniesione z poprzedniego posiedzenia Sejmu, dotyczące sprzedaży firmy STOEN SA oraz prywatyzacji tzw. grupy G-8.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#Marszalek">Planowane jest także przeprowadzenie trzecich czytań projektów ustaw: o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2002, dotyczących biopaliw ciekłych oraz biokomponentów do ich produkcji, o dopłatach do oprocentowania kredytów mieszkaniowych o stałej stopie procentowej oraz o organizacji niektórych rynków rolnych.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#Marszalek">W godzinach wieczornych rozpatrzymy kolejno sprawozdania komisji o projektach ustaw o ratyfikacji: Umowy w sprawie międzynarodowych okazjonalnych przewozów pasażerów autokarami i autobusami (Umowa INTERBUS) oraz ustawy o ratyfikacji Międzynarodowej konwencji o zwalczaniu finansowania terroryzmu.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#Marszalek">Planowane jest także rozpatrzenie sprawozdania komisji o projekcie ustawy o organizacji rynku rybnego i pomocy finansowej w gospodarce rybnej.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#Marszalek">Wysoka Izbo! Przypominam, że w dniu 14 października 2002 r. prezes Rady Ministrów zawiadomił Sejm o zamiarze przedłożenia prezydentowi do ratyfikacji: Konwencji nr 17 w sprawie zwolnienia od legalizacji niektórych aktów i dokumentów, Konwencji nr 3 dotyczącej międzynarodowej wymiany informacji z zakresu stanu cywilnego, Międzynarodowej konwencji o gotowości i zwalczaniu zanieczyszczeń morza olejami oraz współpracy w tym zakresie (Konwencja OPRC) oraz Protokołu w sprawie gotowości i zwalczania zanieczyszczeń morza niebezpiecznymi i szkodliwymi substancjami oraz współpracy w tym zakresie (Protokół OPRC-HNS), których ratyfikacja, zdaniem Rady Ministrów, nie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#Marszalek">Do Komisji Spraw Zagranicznych w ustalonym terminie nie zgłoszono zastrzeżeń do wybranego trybu ratyfikacji.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#Marszalek">Komisja przedłożyła sprawozdanie, w którym również nie zgłosiła zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#Marszalek">Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1050.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#Marszalek">Zgodnie z art. 120 ust. 4 regulaminu Sejmu informuję o braku zastrzeżeń co do wybranego przez Radę Ministrów trybu ratyfikacji tych dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#Marszalek">Informuję, że Senat przyjął bez poprawek ustawy: o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, zmieniającą ustawę o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej, o zmianie ustawy o podatku rolnym, o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, o podatku leśnym, o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn, o zmianie ustawy o kulturze fizycznej, o zmianie ustawy o finansach publicznych, o zmianie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝, o zmianie ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2001-2006 oraz o zmianie ustawy o giełdach towarowych.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#Marszalek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">Informuję, że ze względu na wagę rozpatrywanych spraw i ich pilność za zgodą marszałka Sejmu w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">- Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komisją Obrony Narodowej - o godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">- Sprawiedliwości i Praw Człowieka z Komisją Skarbu Państwa - o godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">- Europejskiej - o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">- Finansów Publicznych - o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">- Kultury Fizycznej i Sportu - o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">- Regulaminowej i Spraw Poselskich - o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">- Odpowiedzialności Konstytucyjnej - o godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">- Rolnictwa i Rozwoju Wsi - o godz. 15.30,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">- Infrastruktury - o godz. 16.30,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - o godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">- do Spraw Kontroli Państwowej wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - o godz. 19,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#SekretarzPoselBoguslawWontor">- do Spraw Kontroli Państwowej - o godz. 20. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszalek">Zapowiedziane zostały liczne posiedzenia komisji, które się za chwilę zaczynają - to jest koniec roku i mamy, niestety, duże natężenie, jeśli chodzi o posiedzenia komisji - więc w celu umożliwienia posłom udania się na nie ogłaszam 5 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszalek">Po przerwie przystąpimy do pierwszego punktu porządku dziennego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min 15 do godz. 12 min 24)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszalek">Bardzo proszę państwa posłów o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszalek">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#Marszalek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Rozpatrzenie obywatelskiego wniosku o poddanie pod referendum ogólnokrajowe rozstrzygnięcia sprawy zgody obywateli RP na sprzedaż ziemi cudzoziemcom (druk nr 1032).</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu pełnomocnika grupy obywateli pana posła Marka Kotlinowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszalek">Jeszcze zanim pan poseł rozpocznie, ja bym prosił wszystkie grupy dyskusyjne, żeby się rozwiązały w tej chwili albo przeszły do kuluarów. Pana posła Brzostowskiego właśnie upraszałbym łaskawie. I pana posła Szmajdzińskiego również, jeśli wolno prosić.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszalek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam dziś niewątpliwy zaszczyt przemawiać przed Wysoką Izbą w imieniu kilkuset tysięcy obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, którzy poparli obywatelski wniosek w sprawie przeprowadzenia ogólnokrajowego referendum z pytaniem: Czy sprzeciwiasz się sprzedaży polskiej ziemi cudzoziemcom?</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Po raz pierwszy w dziejach III Rzeczypospolitej przed Wysoką Izbą obywatele Polski składają wniosek referendalny z wymagalną liczbą ponad pół miliona podpisów. I dobrze się stało, że wczoraj przeżywaliśmy Święto Niepodległości państwa polskiego, że wczoraj składaliśmy hołd naszym bohaterom, pamiętając o ich ofierze krwi, o tym, że walczyli za Polskę suwerenną, że bronili polskiej ziemi, i dziś, pamiętając o ich czynach, pamiętając o słowach wypowiedzianych w czasie uroczystości, będziemy debatować nad tym, co dalej z polską ziemią.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Na 16. posiedzeniu Sejmu w dniu 15 marca br. odbyła się na wniosek Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin debata nad poselskim wnioskiem o przeprowadzenie referendum w sprawie zakazu sprzedaży ziemi cudzoziemcom. Wniosek ten został odrzucony w głosowaniu przez Wysoką Izbę. Jednak wszelkie argumenty wówczas podniesione są aktualne również i dziś. Są również nowe okoliczności, które wpłyną na pewno na przebieg tej debaty. Okoliczności te to stanowisko krajów Piętnastki wobec rolnictwa, stanowisko rządu polskiego co do negocjacji w ostatnim ich etapie, a konkluzja tych faktów jest taka, że po raz pierwszy w dziejach rozszerzania Unii Europejskiej mamy sytuację następującą: są kraje, które będą krajami drugiej kategorii. Te dopłaty, które są proponowane rolnikom polskim, spychają ich na margines. Kwoty produkcyjne i limity produkcyjne będą determinowały zachowania następujące: polscy rolnicy nie wytrzymają konkurowania na rynkach międzynarodowych, a za tym pójdzie ich bankructwo; za tym może pójść wykonywanie przez wierzycieli hipotecznych swych praw, tzn. przejmowanie gruntów polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Ta sytuacja, Wysoki Sejmie, również musi wpływać na poziom debaty bieżącej, musi wpływać na ocenę sytuacji, w którym momencie jest rolnictwo polskie i jakie realne zagrożenia wynikające z rozszerzania Unii Europejskiej dla rolników polskich będą miały miejsce. Dodatkowo obecna debata, ze względu na jej obywatelskie źródło, jest debatą nie tylko nad samą treścią wniosku referendalnego, ale również nad rolą narodu w decydowaniu o swoim losie i swojej przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Z tego miejsca chciałbym w pierwszej kolejności podziękować wszystkim osobom, które aktywnie włączyły się w zbieranie podpisów pod wnioskiem o referendum.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski"> Każdy z nich wierzył głęboko, że jego podpis może przyczynić się do obrony polskiej ziemi, że jego stanowisko będzie słyszane tu, w parlamencie polskim. I za to serdecznie dziękuję wszystkim, którzy pomagali w zbieraniu podpisów.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Polska wróciła do praw wolnego państwa, ponieważ nigdy nie utraciła wiary w swoje prawo do wolności, ponieważ miała głębokie poczucie mądrości płynącej z minionej historii. Dążenie do wolności i suwerenności politycznej było motorem działania wielu pokoleń naszych rodaków. Nie można tego dorobku odrzucić w imię iluzorycznej idei europejskiego pokoju i dobrobytu. Nie można wyzbywać się podstawowych atrybutów wolności w nadziei, że chwilowa konstelacja geopolityczna stanie się normą na wiele lat. Kto tak czyni, wyzbywa się mądrości minionych dziejów, ten po prostu nie ma świadomości, czym jest tu i teraz realny interes narodowy.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Wincenty Witos, trzykrotny premier Rzeczypospolitej powiedział: Ile ziemi, tyle ojczyzny. Pamiętajmy o tych słowach. Pamiętajmy o podejściu męża stanu do tego, czym jest interes narodu, do tego, jakie znaczenie powinien mieć w państwie polskim.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Polska w wyniku agresji Niemiec i rozpętania przez ten kraj II wojny światowej poniosła ogromne zniszczenia. Kraje dzisiejszej Unii Europejskiej po zakończeniu działań wojennych otrzymały na swoją odbudowę olbrzymie wsparcie finansowe, Polska z takiej możliwości skorzystać nie mogła. Decyzją aliantów, państw obecnie tworzących Unię Europejską, Polska została bowiem pozbawiona reparacji wojennych, planu Marshalla i dostała się pod władzę obcego, wrogiego nam państwa, Rosji sowieckiej. Dla tych, którym tak ufaliśmy, dla naszych przyjaciół aliantów, staliśmy się przedmiotem targu ze Stalinem i zostaliśmy bezlitośnie wykorzystani. Dlatego też odbudowa zniszczonej ojczyzny odbywać się musiała zwiększonym nakładem sił własnych. Obecna sytuacja gospodarcza Polski i jej położenie w świecie to również konsekwencje tamtych decyzji.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Należy przypomnieć, że zniszczenia materialne z okresu II wojny światowej to ok. 600 mld dolarów w cenach z dnia dzisiejszego, to ponad 6 mln istnień ludzkich. O tym od 13 lat nikt nie mówi. Co nam zostało? Została nam ziemia, która jest obecnie realnie zagrożona.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Teraz te same państwa kolejny raz próbują namówić nas na to, byśmy dobrowolnie pozbawili się atrybutów suwerenności i oddali swą przyszłość w ich ręce. Domagają się od nas rezygnacji z kontroli nad własnością ojczystej ziemi. Tylko kto byłby tak naiwny, by to zrobić?</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Może wielu z państwa pyta: O co tak naprawdę chodzi? Po co tyle hałasu, przecież to tylko kawałek ziemi, której jest wokół nas tak wiele?</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Ziemia ojczysta ma dwojakie znaczenie: materialne i symboliczne. ˝Ziemia ojczysta, zwłaszcza w naszym układzie geopolitycznym, jest elementem tak doniosłym, że musi być należycie obsłużona˝. Są to słowa Prymasa Tysiąclecia - Stefana kardynała Wyszyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">˝Miłość do ziemi ojczystej gwarantuje wolność i stabilność narodu w jego granicach. Przecież nie kto inny, tylko nasi nieprzyjaciele zwrócili na to baczną naszą uwagę w czasie okupacji, gdy mówili: ˝nam nie są potrzebni Polacy, nam jest potrzebna ich ziemia˝˝, powiedział w innym miejscu Prymas Tysiąclecia.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">To, co nas, Polaków, łączy, to oprócz języka i religii właśnie ziemia, ojczysta ziemia. Rozumiemy ją jako przestrzeń, na której rozgrywa się historia, rozwija się i trwa tradycja i kultura. Ziemia jest fundamentalnym elementem dla fizycznego trwania narodu, przestrzenią jego suwerenności, miejscem, gdzie realizuje się demokracja, gdzie możliwy jest gospodarczy rozwój kraju. Ziemia jest bogata w surowce i, w końcu, czyni znacznie łatwiejszą militarną obronę naszego kraju. Struktura własnościowa ziemi w państwie polskim ma więc doniosłe znaczenie dla dalszego rozwoju i istnienia naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Politycy z lewicy, ale również z tzw. prawicy przez ostatnie 12 lat wiele zła uczynili dla bytu i przyszłości narodu polskiego. Popierając obywatelski wniosek o referendum, mogą pokazać jednak, że potrafią wznieść się ponad swoje partykularne, partyjne interesy, że może zwyciężyć interes narodowy i autentyczna demokracja.</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Proponowane w procesie integracji z Unią Europejską warunki sprzedaży naszej ziemi są głęboko niesprawiedliwe. Ułatwienia w nabywaniu ziemi przez cudzoziemców stawiają ich w uprzywilejowanej pozycji względem obywateli polskich, Polska ziemia jest bowiem tańsza od ziemi na terenie Unii Europejskiej, a jeśli chodzi o możliwości nabywcze Polaków, jest to znacznie utrudnione również przez normy prawa krajowego wynegocjowane przez poszczególne kraje Unii Europejskiej w procesie integracji.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Dotychczasowe ustępstwa i przywileje na rzecz Unii Europejskiej nie przyniosły Polsce, a w szczególności polskim rolnikom, żadnych korzyści. Narzucenie nam sztucznego zmniejszania ˝mocy produkcyjnej˝ polskiego rolnictwa, tak by docelowo trzeba było sprowadzać żywność z Unii Europejskiej, oraz dyskryminacja polskich rolników w zakresie dopłat bezpośrednich to jedynie efekty polityki ustępstw i bezwarunkowej otwartości.</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Nasza polityka względem Unii Europejskiej musi się zmienić. Niedopuszczalne, sprzeczne z podstawowymi zasadami demokracji - którą koalicja rządowa tak często lubi się zasłaniać - jest to, by negocjacje dotyczące przyszłości całego narodu obywały się z wyłączeniem tegoż narodu. Zamiast uczciwej informacji o przebiegu negocjacji i kosztach integracji mamy do czynienia z jednostronnym, propagandowym przekazem wyidealizowanego euroraju. W taki przekaz już nikt nie uwierzy. Nie wierzą już chyba nawet sami rządzący, skoro zarówno premier, jak i prezydent zmienili retorykę, z merytorycznej na magiczno-życzeniową. Zamiast liczb, tabel i prognoz wzrostu przedstawia się nam baśniowe historie o idei europejskiej, wspólnocie i tożsamości europejskiej, o jakimś procesie, w którym rzekomo nie może nas zabraknąć.</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Polska ma szczególną rolę do odegrania spośród krajów kandydujących do Unii Europejskiej. Nasz głos może być inicjujący podobne, a przecież bardzo ważne, decyzje pozostałych państw. Możemy dać przykład i wówczas wspólnie budować nowy, bardziej sprawiedliwy ład w Europie. Być może zaraz i na tej sali padnie niesprawiedliwy zarzut pod adresem Ligi Polskich Rodzin, jakoby nasza formacja polityczna była przeciwna wszelkim inwestycjom zagranicznym.</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Tymczasem stanowisko wszystkich sił politycznych w Polsce w okresie międzywojennym było zgodne. W tej samej izbie w marcu 1920 r. podczas dyskusji nad projektem ustawy o sprzedaży ziemi cudzoziemcom prezentujący wniosek poseł Wojdaliński powiedział: ˝Proponowana ustawa nie wypływa z niechęci do obcego kapitału, przeto nie zakazujemy w ogóle nabywania nieruchomości przez obcokrajowców, tylko to nabywanie chcemy oddać pod świadomą kontrolę rządu polskiego˝. Ten sam poseł powiedział również: ˝Nie każdy kapitał zagraniczny jest pożądany, nie każdy będzie zbawieniem dla państwa polskiego. (...) Zadaniem rządu i odpowiednich ustaw byłoby dopuścić tylko ten kapitał dobry, a zahamować kapitał zły˝. Warto zresztą odnotować fakt, że ustawę z 1920 r. uchwaliły wszystkie siły polityczne, bez względu na opcje ideowe.</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Chciałbym, aby przedstawiciele koalicji rządowej tym razem wyjątkowo zajęli się meritum sprawy i zechcieli odpowiedzieć na wyjątkowo proste pytanie. Czy są za utrzymaniem suwerenności państwa polskiego i umożliwieniem mu dalszego rozwoju gospodarczego poprzez utrzymanie w polskich rękach polskiej ziemi, czy też są temu przeciwni? Czy naród polski ma być gospodarzem we własnym kraju? Tylko tyle.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Referendum należy poprzeć, nawet jeśli państwo nie zgadzacie się z naszymi politycznymi argumentami. Zgoda bowiem na referendum nie oznacza przecież automatycznie zgody na proponowany przez nas zakaz sprzedaży polskiej ziemi cudzoziemcom. Oznacza tylko zgodę, by naród wypowiedział się w tej kwestii. Jest więc wyrazem poszanowania zasady suwerenności narodu i zasady szeroko pojętej demokracji. Ko sprzeciwia się referendum, boi się woli narodu, boi się opinii publicznej. Może się bowiem okazać, że dla niektórych polityków dyspozycje z Brukseli stoją wyżej od woli narodu polskiego. Wyjścia na jaw tej prostej prawdy wielu z obecnych tutaj parlamentarzystów bardzo się boi.</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Jednak Liga Polskich Rodzin nie może pozwolić na to, by polski naród miał zamknięte usta. Dlatego zorganizowała bardzo sprawną akcję zbierania podpisów pod wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-9.26" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">W imię poszanowania zasady suwerenności narodu polskiego wzywamy do umożliwienia Polakom wypowiedzenia się w kwestii możliwości zakupu ziemi przez obcokrajowców. Należy też pamiętać, że zebrane podpisy reprezentują nie tylko obywateli popierających politycznie Ligę Polskich Rodzin. Są wśród nich również podpisy zwolenników waszych formacji politycznych, albowiem sprawa sprzedaży ziemi jest sprawą ogólnopolską, ponadpartyjną.</u>
          <u xml:id="u-9.27" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam nadzieję, że Wysoka Izba nie zlekceważy wniosku pisemnie popartego przez ponad pół miliona obywateli, prezentującego pogląd zdecydowanej, w naszym przekonaniu, większości Polaków. Od tego, jak szanowni państwo potraktujecie wolę narodu wyrażoną we wniosku, będzie zależała ocena waszych formacji politycznych pod względem wierności ideałom autentycznej demokracji. Hipokryzją byłoby bowiem nazywanie swego ugrupowania demokratycznym przy jednoczesnym nieszanowaniu głosu narodu, ba, nawet przy niedopuszczeniu do wyrażenia się tego głosu. Hipokryzją byłoby nazywanie się ugrupowaniem ludowym przy jednoczesnym nieszanowaniu woli ludu, która chce się uzewnętrznić w referendum. Hipokryzją byłoby w końcu nazywanie się ugrupowaniem obywatelskim przy jednoczesnym podważaniu woli obywateli wyrażonej w obywatelskim wniosku.</u>
          <u xml:id="u-9.28" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Zwracam się na koniec do przedstawicieli polskiego rządu i posłów z koalicji rządzącej z apelem, abyście państwo nabrali w końcu świadomości, że suwerenny naród polski może być gospodarzem we własnym kraju. Naród polski może i potrafi rozwijać swoje możliwości. Naród polski może i potrafi podejmować racjonalne decyzje, tylko należy umożliwić mu wypowiedzenie się. W tak ważnej z punktu widzenia interesów narodowych i państwowych sprawie jak własność ziemi tylko naród ma prawo podjąć samodzielną decyzję, bezpośrednio, bez pośrednictwa swoich parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-9.29" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Zwracam się do wszystkich posłów ze wszystkich klubów parlamentarnych: pamiętajcie, że jesteście posłami, czyli reprezentantami swoich wyborców - obywateli Polski, osobami posłanymi do parlamentu. Głosowanie ujawni wasz prawdziwy stosunek do wyborców i to, czy pozwolicie im samodzielnie wypowiedzieć się w tej sprawie. Zwracam się także do władz klubowych poszczególnych ugrupowań, aby w tym głosowaniu nie łamać posłom sumień i nie wprowadzać dyscypliny klubowej. Zaufajcie państwo mądrości każdego członka waszego klubu. Ostatnio w tej Izbie mówiło się wiele o demokracji i przestrzeganiu jej reguł. Teraz jest odpowiedni moment, żeby za tymi pięknymi deklaracjami poszły odpowiednie decyzje, które pokażą, że dla posłów naród może być prawdziwym suwerenem.</u>
          <u xml:id="u-9.30" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Zgodnie z art. 66 ust. 2 regulaminu Sejmu wnoszę o przyjęcie wniosku referendalnego i zrealizowanie go zgodnie z obowiązującym prawem. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-9.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszalek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszalek">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszalek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#Marszalek">Pierwszy zabierze głos pan poseł Józef Oleksy w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselJozefOleksy">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stało się tak, jak się spodziewałem, to znaczy poseł sprawozdawca przedstawił nie tyle konkretny projekt do precedowania, ile całą filozofię obrony praw narodu i demokratyzmu oraz testy, które mają tu zaistnieć, na demokratyczność takich czy innych ugrupowań i na poszanowanie woli narodu. Myślę, że to jest tonacja tyleż szlachetna, co niepotrzebna, sprawa ma bowiem swój wymiar historyczny, swój wymiar psychologiczny, ale przede wszystkim ma swój wymiar negocjacyjny związany z cały pakietem dyskusji o polskiej drodze do Wspólnoty Europejskiej i wyjmowanie jej z konkretnego kontekstu oraz czynienie z niej sprawdzianu czegokolwiek w skali całego narodu jest zajęciem chybionym. Uważam, że niepotrzebnie ta tonacja jest tu przydawana, w kraju bowiem są procedury, jest konstytucja - wnioskodawcy zresztą skorzystali z tej konstytucji. Chciałbym nawet wyrazić zadowolenie, iż zapisy naszej konstytucji, mechanizmy, które ona udostępnia w działaniu obywatelskim, są pożyteczne, bo zaistnienie tego wniosku z ponad 500 tys. podpisów to także dowód poszanowania konstytucji i jej wielkiej przydatności w aktywnym działaniu obywatelskim; oby jak najwięcej było tego typu bezpośredniego korzystania z zapisów konstytucji. Chciałbym powiedzieć, że nie bagatelizujemy żadnych postaw, które wypływają ze szczerej troski o sprawy Polski, a taką sprawą jest ziemia, terytorium, suwerenność, ochrona tej ziemi, która w polskiej historii ma swoją szczególną symbolikę. Nie różnimy się tu w tej w ocenie: przywiązanie do ziemi, kult tej ziemi - to był jeden z czynników przetrwania narodowego; historia uczuliła nas jako naród na wszelkie zagrożenia, które mogą dotyczyć polskiej ziemi i polskiego terytorium, bo przecież przez nasze terytorium nieustannie, tranzytowo, z długimi postojami przechodziły różne armie; stąd więc ten odruch szczególnej troski, lęku, obawy o to, by zmiany przyszłościowo określane nie przyniosły tu jakiejś katastroficznej sytuacji. Szanując te wszystkie uprawnione obawy i rozumiejąc tonację tego lęku, nie można się jednak zgodzić z tym, co dziś jest artykułowane w tej tonacji patosu narodowego. Przedstawił to także przed chwilą pan poseł sprawozdawca. Jest to bowiem, proszę państwa, taka postawa status quo ze spojrzeniem wstecz. Otóż jeśli pan Kotlinowski - poseł sprawozdawca wzywa do obrony interesów narodu, to uczciwszy całą wartość ochrony ziemi, powiedzmy sobie, że dziś w XXI wieku musi być identyfikacja interesów narodu skierowana ku przyszłości, a nie ku status quo, którym jest ochrona samego posiadania czegokolwiek. Jeśli z tego zasobu nie będziemy jako naród umieli zrobić pożytku gospodarczego i rozwojowego - a on zależy nie tylko od nas, ale od miejsca kraju w jego otoczeniu - to cóż nam da posiadanie obfitych nawet zasobów, które nie dadzą się przetworzyć w taki sposób, by zapewnić lepszą realizację interesów narodu? Muszę więc bardzo stanowczo nie zgodzić się z tą tonacją, przy pełnym poszanowaniu intencji, które chcę kwalifikować jako pozytywne, choć z góry mówię, że kompletnie nie jest skrywana polityczna tonacja tego wniosku o referendum, wszyscy bowiem wiedzą, w jakim miejscu i okresie jesteśmy, wszyscy wiedzą, jaki jest stan lęku społecznego, i wiedzą, co chcą wygrywać przy okazji tego typu wniosku. To jednak - powiedzmy wprost - powinnością tej Izby, także w jej kontaktach ze społeczeństwem, jest przedstawiać, na czym ma polegać identyfikacja interesów Polski i następnych pokoleń, by mnożyć pomyślność i warunki pomyślnego rozwoju gospodarczego i społecznego, używając zasobów, które posiadamy i których chcemy przysparzać. Dlatego tezy o tym, że kto sprzeciwia się referendum, ten boi się opinii narodu, i że dyrektywy z Brukseli są ważniejsze niż miłość do ojczyzny, są tyleż patetyczne, co kompletnie nieaktualne, co gorsza - zwracam się do wnioskodawców - w tym wniosku jest bardzo dużo podejrzliwości, takiego lęku, strachu. Kto się boi, ten stoi w miejscu. Kto się boi, ten nie pójdzie do przodu i nie wygra tych właśnie interesów narodowych. Co więcej, ani jedno słowo nie znalazło się w tym uzasadnieniu, jakże ważne, że dostępność także ziemi jako kapitału i zasobów w ramach wolnego rynku europejskiego w niczym nie wyklucza możliwości zabezpieczenia tej polskiej ziemi przed spekulacyjnym obrotem i wyzyskiwaniem jej niezgodnie z interesami właśnie polskimi. Przecież to od nas zależy.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselJozefOleksy">Przygotowuje się projekt ustawy, który ma ustanowić rygle przed spekulacyjnym obrotem i chronić tę ziemię, ale nie poprzez negację zasady wolnego rynku, jaką jest swoboda obrotu wszystkimi elementami składowymi kapitału. Chodzi o to, żebyśmy nie posunęli się za daleko w wyniku strachów i lęków - także uzasadnionych - bo jeśli się tego nie będzie pilnować, jeżeli nie stworzy się dobrego krajowego ustawodawstwa ochronnego, jeżeli nie będziemy potrafili zrozumieć mechanizmów wspólnego rynku w Unii Europejskiej, to i uszczerbek może się pojawić w niektórych segmentach obrotu. Jednak to jest w naszej gestii i na tym winniśmy skoncentrować uwagę, a nie na negowaniu fundamentalnej zasady. Tu jest cel polityczny wnioskodawców, a mianowicie wnioskodawcy wiedzą, że gdyby społeczeństwo poparło ten wniosek w referendum, to nastąpiłoby zanegowanie całego procesu dziejowego zainicjowanego wolą tegoż narodu polskiego co do akceptacji euroatlantyckiego kursu naszego kraju po 1990 r. Całkowicie podzielam uwagi wnioskodawców odnośnie do tego, by być roztropnym, by umieć określać polski interes, by umieć identyfikować zagrożenia, umieć się obracać we Wspólnocie, jednak to nie może prowadzić do wniosku o statyczną obronę status quo, bez wyobraźni odnośnie do tego, co daje Wspólnota. Jeżeli będziemy widzieli jedynie dyrektywy jakieś imperialnej wspólnoty, która może pożreć, zawłaszczyć nasze majątki i naszą ziemię, to oczywiście staniemy w miejscu, będziemy się cofać.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PoselJozefOleksy">Euroraj wyidealizowany. Ja także sprzeciwiam się euroentuzjastom, którzy głoszą, że wejście Polski do Unii Europejskiej oznacza natychmiastową likwidację i rozwiązanie wszystkich polskich problemów. To jest tak samo skrajne podejście jak to, które prezentują antyunijni mówcy, że wejście Polski do Unii to katastrofa, nieszczęście, koniec, zagłada. Nie powinniśmy ulegać żadnej skrajności, powinniśmy być europejskimi realistami, roztropnie pilnującymi polskich interesów, bo gra interesów we Wspólnocie Europejskiej nie zanika. I na to trzeba się przygotować, by dobrze się w tym poruszać, a nie na to, moim zdaniem, by otoczyć się cokołem, murami, ostrowiem jakimś i bronić swojego stanu posiadania, ponieważ wtedy wpada się w izolację. Polska w izolacji europejskiej z całą pewnością przegra wiele więcej, niż jesteśmy w stanie sobie wyobrazić.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PoselJozefOleksy">Apele pana posła Kotlinowskiego odnośnie do demokratyzmu ugrupowań i tytułu do lewicowości i ludowego charakteru, jeśli nie poprze się tego wniosku, to hipokryzja. Po co to odgórne kwalifikowanie w imieniu narodu? Jakim prawem Liga Polskich Rodzin używa jako wnioskodawca tonacji ogólnonarodowej? Zebrano 500 tys. podpisów - z szacunkiem się do tego wysiłku odnoszę, jak mówiłem - ale to jest tylko 500 tys. podpisów, reszta społeczeństwa wypowie się, jeśli zechce, w referendum, które jest zapowiedziane. Nie ma żadnego ugrupowania, które sprzeciwiałoby się przeprowadzeniu referendum europejskiego. Będzie ono na wiosnę, jak zapowiedziano, i będzie dotyczyło wszystkich warunków akcesji, a nie tylko jednego elementu. Dlaczegóż więc mielibyśmy przeprowadzać w tej chwili tego typu referendum - pomijam koszty: 128 mln zł - skoro jest zapowiedziane i odbędzie się referendum europejskie, w którym społeczeństwo będzie mogło się w tej sprawie wypowiedzieć? Trzymajmy się linii historycznie wybranej przez społeczeństwo i czyńmy to roztropnie. Nie możemy zadawać pytania: Czy sprzeciwiasz się (...), bo tak sformułowane pytanie zachęca do sprzeciwu nawet ludzi niezorientowanych, jako że Polacy niekiedy tak właśnie reagują na tak sformułowane pytanie.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PoselJozefOleksy">Kończąc, chcę powiedzieć jeszcze raz, że troska o polską ziemię nie jest obca żadnemu ugrupowaniu z tu obecnych. Nikt nie jest uprawniony do posądzania innych partii politycznych i ugrupowań o to, że mniej niż inne troszczą się o polską ziemię i o los polskich rolników. Czynienie z tego wyłączności dla politycznych korzyści umniejsza ten wymiar troski, jaki jest tu w przemówieniach z patosem prezentowany. Nie boimy się w Sojuszu Lewicy Demokratycznej opinii narodu, nie boimy się dyskusji przed referendum, która się odbędzie i będzie pełna sporu, sporu uprawnionego. Niech ten spór będzie jednak pożyteczny dla obywateli, bo jak dotychczas społeczeństwo w niewielkim stopniu orientuje się w wielu aspektach integracji. Jednak niech ten spór nie będzie sporem o wszystko, za lub przeciw, bo wejście Polski do Unii Europejskiej obiektywnie - nie tylko dla eurooptymistów - jest krokiem do przodu. To, jaki Polska będzie miała pożytek z tego wejścia, będzie zależało od nas wszystkich i od kolejnych ekip rządzących.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PoselJozefOleksy">Sojusz Lewicy Demokratycznej wedle tej argumentacji uważa, że przedstawiony wniosek o referendum jest chybiony, mimo że dołożono wielkiego wysiłku, by go przygotować, jako że za parę miesięcy jest przewidziane referendum europejskie, które będzie dotyczyło wszystkich warunków, które Polska zdoła wynegocjować. Wszystkie warunki i wyniki negocjacji muszą być społeczeństwu przedstawione, a wówczas społeczeństwo będzie miało podstawę do dokonania wyboru historycznego wedle wiedzy o całości sprawy, a nie wedle lęku, który wywołany jest przy rozpatrywaniu jednej tylko kwestii. Dodam na koniec, że Polska wynegocjowała lepsze niż wszystkie kraje kandydackie warunki, jeśli chodzi o okresy przejściowe i zasady dostępu polskiej ziemi do obrotu w całej Wspólnocie. Dodam także, że w dotychczasowej Unii Europejskiej istnieje reguła swobody dostępu do zasobu, jakim jest ziemia, i jak dotąd żaden z tych krajów nie utracił tożsamości narodowej, nikogo nie zawłaszczono i nikt nie stracił suwerenności. Niechby Polacy także widzieli szerzej swoją obecność wśród innych narodów europejskich, nie tylko przez pryzmat bolesnych niejednokrotnie doświadczeń historycznych.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PoselJozefOleksy">Zgłaszamy wniosek o oddalenie tego projektu w pierwszym czytaniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszalek">Dziękuję panu posłowi Oleksemu, który wystąpił w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszalek">Słucham, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">(W trybie sprostowania, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#Marszalek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#Marszalek">Proszę jednak, aby nie polemizować, panie pośle. Pan poseł i tak na koniec debaty zabierze głos, przypominam. Prostujemy tylko niewłaściwie zrozumianą swoją wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Sprawa dotyczy tego, co wnioskodawcy widzą. Wnioskodawcy nie dzielili się swoją wiedzą. Wnioskodawcy wyłącznie wykonali wolę ponad pół miliona osób, które podpisały nasz wniosek referendalny. Podpisy w dalszym ciągu napływają. To jest jeden element, który chciałem sprostować.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Drugi element. Wszyscy czekamy na ustawodawstwo dotyczące ochrony polskiej ziemi. Nie ma tego do dnia dzisiejszego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszalek">Panie pośle, to już nie jest sprostowanie. To jest dyskusja. Jeszcze raz przypominam, że pan poseł ma prawo wystąpić na zakończenie debaty i odnieść się do wszystkich wypowiedzi. Proponowałbym, aby wysłuchać wszystkich uwag, bo zapewne będzie ich więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Jeśli pan marszałek pozwoli mi skończyć tę myśl, to nie będę tego powtarzał w moim wystąpieniu po debacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszalek">Proszę bardzo, ale proszę wziąć to pod uwagę na przyszłość, żeby nie polemizować z mówcami po każdym wystąpieniu, tylko zostawić to na koniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Przepisy, które zapowiedział pan przewodniczący Oleksy, będą musiały być zgodne z prawem Unii Europejskiej i to jest to niebezpieczeństwo, którego się obawiamy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszalek">Teraz zabierze głos w imieniu Platformy Obywatelskiej pan poseł Waldy Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselWaldyDzikowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Miałem przygotowane 10-minutowe wystąpienie, ale po wysłuchaniu uzasadnienia wniosku, pierwszego wystąpienia i początkowej polemiki - a spodziewam się następnych wystąpień - chcę powiedzieć Polakom krótko i wyraziście, aby wiedzieli, kto jest za wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej, a kto nie, aby wiedzieli, kto jest za Polską biedną, izolowaną, a kto jest za Polską prorozwojową i bogatą, że ziemia jest wtedy skarbem narodu, drodzy państwo, kiedy przynosi dochód, kiedy daje pracę, kiedy nie leży odłogiem; wtedy i tylko wtedy daje bogactwo. Tworzy się nowa Europa, my chcemy w niej być, nie chcemy, by nasze dzieci żyły w zaścianku Europy. Wniosek ten, niestety, jest wnioskiem cofającym nas w drodze do Unii Europejskiej. Odbiera nam wielką szansę, oddala bycie współobywatelami rozszerzającej się Europy. Platforma Obywatelska jest za wejściem Polski do Unii Europejskiej. To jest nasza niepowtarzalna szansa, jedyna w swojej historii. To nasz cel narodowy. Drodzy Polacy, zróbmy wszystko, aby Polska znalazła się w Europie narodów. Nic o nas bez nas. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszalek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszalek">W imieniu Samoobrony zabierze głos pan poseł Waldemar Borczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie chyba najważniejszej - w sprawie obywatelskiego wniosku o poddanie pod referendum kwestii zgody obywateli Rzeczypospolitej Polskiej na sprzedaż polskiej ziemi.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PoselWaldemarBorczyk">To Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 125 stwierdza, po pierwsze, że w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa może być przeprowadzone referendum ogólnokrajowe; po drugie, że referendum ogólnokrajowe ma prawo zarządzić Sejm bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, lub prezydent Rzeczypospolitej, za zgodą Senatu wyrażoną bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów. Z zapisów Konstytucji Rzeczypospolitej, której pięciolecie obowiązywania niedawno obchodziliśmy, wynika, że w sprawach szczególnie ważnych dla państwa mogą zajmować stanowisko obywatele w referendum. Dlaczego więc mimo obowiązywania konstytucji od 5 lat w Polsce nie odbyło się żadne referendum? Czy to znaczy, że w naszym kraju nie podejmowano decyzji o szczególnym znaczeniu dla państwa i obywateli? Mieliśmy już wiele takich sytuacji. Wydaje mi się, że tu jest całkiem inny powód tego, że w Polsce nie organizuje się referendów. Nasz kraj znajduje się w takiej sytuacji, że co jakiś czas podejmuje się decyzje o szczególnym znaczeniu. Niestety, nikt nie pyta obywateli, czy chcą, aby taka decyzja została podjęta.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PoselWaldemarBorczyk">Sprzedaż polskiej ziemi cudzoziemcom to decyzja wyjątkowa, o szczególnym znaczeniu dla państwa. To szczególne znaczenie wynika nie tylko z przyczyn ekonomicznych - tzn. z różnicy cen ziemi w Polsce i w innych krajach Europy - to szczególne znaczenie tej decyzji wynika przede wszystkim z historii, z doświadczeń polskiego społeczeństwa związanych z obroną niepodległości, której materialną podstawą jest zawsze ziemia. Wczoraj była 84. rocznica odzyskania niepodległości. Wszyscy mamy w pamięci tę datę - 123 lata niewoli. Był polski naród, ale nie było polskiej ziemi. Nie dopuśćmy do tego, żeby taka sytuacja na naszych oczach została stworzona. Wszyscy tego brońmy. Naród polski, polscy patrioci za polskość ziemi przelali zbyt dużo krwi, aby teraz bez pytania społeczeństwa można było podejmować decyzje o wyrażeniu zgody na wolny obrót ziemią, czyli umożliwieniu jej sprzedaży cudzoziemcom bez żadnych ograniczeń. Pan poseł Oleksy powiedział: 500 tys. Polaków - co to jest. Panie pośle, jest to pół miliona ludzi, którzy złożyli podpisy. Nie lekceważmy ich.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PoselWaldemarBorczyk">Drugą przyczyną tego, że decyzja o umożliwieniu sprzedaży polskiej ziemi jest decyzją o szczególnym znaczeniu, jest najnowsza, bo obejmująca ostatnie 13 lat, historia Polski. W okresie ostatnich 13 lat w Polsce bez pytania społeczeństwa dokonano wyprzedaży większości majątku narodowego. Dorobek pracy wielu pokoleń Polaków wysprzedawano jak mienie zdobyczne, jak rzeczy, których pozbywają się paserzy - szybko i za każdą cenę. Doświadczenia 13 lat wyprzedaży majątku narodowego każą patrzeć władzy na ręce, a do problemu ochrony polskiej ziemi każą podchodzić jak do obrony ostatniego bastionu polskości.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PoselWaldemarBorczyk">Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej będzie robić wszystko, aby chronić podstawę bytu narodowego, jaką jest ziemia w polskich rękach. Doświadczenia z wyprzedaży polskich banków i wielu dobrze prosperujących firm po to tylko, aby one upadły i otworzyły polski rynek towarom z Zachodu, każą nam bronić polskiej ziemi. Banki czy firmy można odbudować, ale raz sprzedanej ziemi niestety nie da się odzyskać w normalny sposób.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PoselWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wniesiony pod dzisiejsze obrady obywatelski projekt wniosku o ogólnonarodowe referendum jest dobitnym przykładem tego, że obecna władza nie chce z własnej inicjatywy, w sposób dobrowolny pytać społeczeństwa o opinię w najważniejszych dla kraju sprawach. Kiedy w normalnej procedurze przedstawiciele narodu w tej Wysokiej Izbie proponują warianty rozwiązań najżywotniejszych problemów państwa, koalicja rządząca uważa, że wie lepiej, i nie dopuszcza do takiej właśnie dyskusji. Dopiero pod naciskiem, jak już powiedziałem, podpisów 500 tys. obywateli nie było już wyjścia i trzeba było wnieść pod obrady Sejmu projekt wniosku.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#PoselWaldemarBorczyk">Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej w marcu tego roku wniosła projekt uchwały w sprawie ochrony polskiej ziemi. Pozwolę sobie przytoczyć tylko uzasadnienie tej uchwały Samoobrony: Rząd Rzeczypospolitej zmienia dotychczasowe polskie stanowisko negocjacyjne w sprawie sprzedaży polskiej ziemi cudzoziemcom, skracając okresy przejściowe z 18 lat do 12, dopuszczając stosowanie podokresów oraz szerokie wyjątki dla cudzoziemskich dzierżawców i nabywców ziemi na cele inwestycji turystycznych.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#PoselWaldemarBorczyk">Erozja polskiego stanowiska negocjacyjnego przyniosła Polsce niepowetowane straty w polityce wewnętrznej i zagranicznej. W polityce wewnętrznej rząd bez stosownej legitymacji jest gotów wprowadzić prawodawstwo w zakresie obrotu ziemią nieakceptowane przez większość obywateli. W polityce zagranicznej rząd polski zaczął być lekceważony - jeszcze raz podkreślam: w polityce zagranicznej rząd polski zaczął być lekceważony i obrażany przez urzędników Unii Europejskiej różnego szczebla, w tym także przez przedstawicieli międzynarodowych organizacji finansowych. Wypowiedź komisarza Unii Europejskiej Güntera Verheugena nazywającego przestępcami tych przedstawicieli Polski, którzy mówili o korzyściach płynących z rozszerzenia Unii Europejskiej, czy szefowej misji MFW pouczającej Sejm i rząd Rzeczypospolitej Polskiej, jak mają rozumieć i traktować niezależność, to tylko wierzchołek góry lodowej krytykanctwa, natręctwa i pazerności tych przedstawicieli Unii Europejskiej, którzy w Polsce ciągle widzą XVIII-wieczny Czarny Ląd. Przedłożony przez Samoobronę projekt uchwały Sejmu wzywającej polski rząd do przedstawienia stosownej regulacji wewnętrznej dotyczącej ochrony polskiej ziemi na żądanie Sejmu stwarza warunki do rozwiązywania tego narastającego problemu w sposób w miarę bezkonfliktowy i godny Polaków.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#PoselWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mimo że ten projekt Samoobrony powstał w wyniku wzbudzających głęboki niepokój decyzji rządu zmieniających polskie stanowisko w sprawie sprzedaży ziemi cudzoziemcom, nie wszedł on pod obrady Wysokiej Izby. Projekt naszej uchwały nie dopuszczał do wolnej sprzedaży ziemi cudzoziemcom w sytuacji, kiedy Polska nie wejdzie do struktur Unii Europejskiej. Projekt naszej uchwały wzywał rząd do przedłożenia takich projektów ustaw, które będą bronić polskiej ziemi. Z drugiej strony, miał zahamować obrażanie Polski przez urzędników Unii Europejskiej, którzy nawet na naszym terytorium pozwolili sobie publicznie stwierdzić, że, jak wspomniałem, przeciwnicy wstąpienia Polski do Unii są przestępcami.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#PoselWaldemarBorczyk">Dlaczego tego projektu nie poddano pod obrady Wysokiej Izby? To jest bardzo ważne pytanie. Chyba dlatego, żeby zamknąć usta panu przewodniczącemu Lepperowi. Czyżby dlatego nie został poddany pod obrady, że nie została zablokowana trybuna sejmowa? Nie dopuśćmy do tego. Widocznie pan marszałek i wysokie Prezydium Sejmu uznali, że są w każdej sytuacji nieomylni. Dlaczego pan marszałek trzyma ten projekt ustawy do dzisiaj w szafie? W demokratycznym państwie prawa trzeba pytać obywateli o możliwości podjęcia decyzji o szczególnym znaczeniu dla państwa. W tych najważniejszych sprawach nie można zasłaniać się ani regulaminem Sejmu, ani kodeksem handlowym, do czego Prezydium Sejmu i Wysoka Izba są już przyzwyczajone. Regulamin Sejmu nie może być stawiany wyżej od dobra narodowego. Regulamin Sejmu zawsze przez większość parlamentarną może być zmieniony, Kodeks handlowy też.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#PoselWaldemarBorczyk">Przede wszystkim jednak trzeba z tej trybuny wyraźnie powiedzieć, że Polska to nie jest firma, której właścicielem jest raz lewa, raz prawa strona. Polska to wielka rzecz i należy ją pielęgnować tak jak potrafimy najlepiej, nie zwracając uwagi na regulaminy, kodeksy, bo je można zmieniać, a Polska musi trwać wiecznie.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#PoselWaldemarBorczyk">Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, zirytowany, z pewną butą kilka miesięcy temu poprzez telewizję oświadczył, że on nie widzi problemu sprzedaży ziemi cudzoziemcom, bo przecież zwolennicy Samoobrony mogą tej ziemi nie sprzedawać i zostanie ona w polskich rękach. Chcę z tej trybuny powiedzieć panu prezydentowi, że nie obawiamy się tego, że polscy rolnicy - nie tylko zwolennicy Samoobrony, ale i wszyscy inni rolnicy w Polsce - będą sprzedawać swoją ziemię cudzoziemcom za bezcen. Wiemy, że polscy rolnicy zbyt mocno kochają swoją polską ziemię, aby jej się pozbyć, zbyt dużo w tej ziemi jest krwi i potu polskiego rolnika. Obawiamy się jednak tego, że prawo, jakie zostało dotychczas stworzone, umożliwi przejęcie ziemi od polskich rolników przez zagraniczne banki i firmy, które sprytnie i z łatwością wciągną polskich rolników w pułapkę zadłużeniową. Obawiamy się, że stworzą one taką sytuację, że wierzytelności odbiorą sobie w postaci ziemi. Wiemy natomiast doskonale - i mówię o tym całkowicie pewnie z tej trybuny - że z całą pewnością miliony hektarów przejęte przez państwo po byłych PGR-ach zostanie sprzedane w obce ręce, tak jak zostały sprzedane inne dziedziny polskiej gospodarki, przede wszystkim przynoszące największe i pewne, bez żadnego ryzyka, dochody banki, handel, telekomunikacja, a ostatnio energetyka - głośny STOEN.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#PoselWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wreszcie nadszedł czas, aby te wszystkie praktyki Sejmu, aby praktyki Prezydium zmienić. Dobrze się stało, że w dzisiejszym dniu jest to poddane pod obrady Sejmu - jeszcze raz przypomnę: wczoraj była 84. rocznica niepodległości - że dzisiaj o tym rozmawiamy, że chcemy chronić polską ziemię.</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#PoselWaldemarBorczyk">Samoobrona będzie głosować za przyjęciem projektu tej uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Kamińskiego, który przedstawi stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselMichalTomaszKaminski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości z uwagą zapoznał się z propozycją zgłoszoną przez bardzo liczną grupę obywateli, reprezentowaną tutaj przez pana posła Marka Kotlinowskiego oraz kolegów i koleżanki posłów z Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselMichalTomaszKaminski">Mamy jedną zasadniczą uwagę do tego projektu, o której chcę powiedzieć na samym początku. Mianowicie mamy pewne zastrzeżenie do tak sformułowanego pytania. Otóż wydaje się, nawet w świetle wypowiedzi pana posła Marka Kotlinowskiego, który przywołując w cytacie przedwojenną wypowiedź na temat kapitału zagranicznego, o tym mówił, że nie każdy zagraniczny kapitał jest zły i trzeba umieć go rozróżnić. Tutaj pełna zgoda ze strony Prawa i Sprawiedliwości. Ale musimy stwierdzić, że tak sformułowane pytanie: czy jesteś za sprzedażą ziemi cudzoziemcom, stawia akurat polityków PiS-u w sytuacji braku możliwości rzetelnej odpowiedzi na nie. Bo, z jednej strony, w pełni podzielamy zastrzeżenia kolegów i koleżanek z Ligi Polskich Rodzin dotyczące polskiego stanowiska negocjacyjnego w tej sprawie i konkretnych ustaleń, które już zapadły na linii rząd polski - Unia Europejska. Uważamy, o czym powiem później, że w istocie ziemia polska na razie dobrze chroniona nie jest, że nie jest dobrze chroniona w związku z perspektywą wejścia Polski do Unii Europejskiej. Niemniej jednak, z drugiej strony, sądzimy - zgodnie zresztą z tym, co mówił pan poseł Kotlinowski - że można sobie wyobrazić bardzo wiele przypadków, w których w sposób zgodny z polskim interesem narodowym i pożyteczny dla kraju ziemia cudzoziemcom może być sprzedana. Tak więc sformułowanie pytania w sposób wykluczający pewne odcienie, o których zresztą pan poseł Kotlinowski mówił, naszym zdaniem utrudnia głosowanie w tym referendum. Dlatego propozycja PiS-u jest propozycją zmierzającą w stronę przeformułowania tego pytania. Popieramy ideę referendum, zgadzamy się, że to referendum powinno się odbyć, z tym że uważamy, iż pytanie, jakie zadamy Polakom, powinno być bardziej zniuansowane i że miejscem dyskusji w tej sprawie powinna być sejmowa komisja, tak aby obywatele otrzymali projekt referendum, na którego pytania będą mogli odpowiedzieć i który nie będzie projektem już dzisiaj oznaczającym odrzucenie idei integracji europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PoselMichalTomaszKaminski">Naszym zdaniem bowiem, a jesteśmy formacją polityczną - podkreślamy to wielokrotnie - która widzi miejsce Polski w Unii Europejskiej, na pytanie: czy jesteś za wejściem Polski do Unii czy przeciw, powinniśmy odpowiedzieć w tym referendum, w którym będziemy głosowali nad traktatem akcesyjnym.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PoselMichalTomaszKaminski">Dlaczego jednak uważamy, że potrzebne jest referendum, które odpowie na pytanie dotyczące ziemi - i tu już nasza propozycja rozszerzenia zakresu referendum - oraz parę innych dotyczących mandatu negocjacyjnego polskiego rządu, dotyczących konkretnych ustaleń negocjacyjnych z Unią Europejską. Sądzimy, że obywatele Rzeczypospolitej powinni mieć prawo jeszcze przed zamknięciem negocjacji wypowiedzieć się w najważniejszych dla nich kwestiach. Po pierwsze, powinni zatem z naszego punktu widzenia mieć możliwość się wypowiedzieć, by - mówimy to jako formacja proeuropejska - nie doprowadzić do sytuacji, w której referendum w sprawie wejścia Polski do Unii Europejskiej będzie musiało być przez obywateli Rzeczypospolitej odrzucone, bo warunki tam zaproponowane będą nie do zaakceptowania. A, po drugie, uważamy, że to referendum musi się dzisiaj odbyć, ponieważ naszym zdaniem rząd Leszka Millera poniósł w tych negocjacjach zupełną klęskę.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#PoselMichalTomaszKaminski"> Ta klęska rozpoczęła się od niefortunnej deklaracji premiera na samym początku jego urzędowania, w której zapowiedział drastyczne przyspieszenie rozmów z Unią Europejską, co pociągnęło za sobą ustępstwa w przyjętych przez poprzedni rząd stanowiskach negocjacyjnych. Takie stanowisko polskiego rządu, który już na wstępie wysłał sygnał do Brukseli, że liczy się nie treść negocjacji, ale ich szybkość, upoważnił naszych zachodnich partnerów do traktowania Polski niestety w sposób absolutnie sprzeczny z tym, co do tej pory z Europy słyszeliśmy - że projekt integracji europejskiej, że ten wielki europejski projekt jest pewnym spełnieniem idei europejskiej solidarności, jest ostatecznym zamknięciem drugiej wojny światowej. A okazało się, że dla naszych zachodnich partnerów projekt integracji europejskiej jest przede wszystkim kwestią kasy i że tylko o kasę im chodzi. </u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#PoselMichalTomaszKaminski">Ale miejscem i rolą polskiego rządu, który deklaruje, i akurat w tym wypadku słusznie, że Polska powinna być w Unii Europejskiej, powinno być twarde negocjowanie warunków integracji naszego kraju z Unią Europejską, tym bardziej że tak w przypadku ziemi, jak i w przypadku innych kwestii pewne obiektywne zacofanie naszego kraju nie jest naszą winą. Obiektywne zacofanie naszego kraju, fakt, że polskie rolnictwo jest dziś gorzej rozwinięte, fakt, że ziemia w Polsce kosztuje taniej niż w Unii Europejskiej, fakt, że duże gałęzie polskiej gospodarki w istocie nie są przygotowane na pełną integrację z Unią Europejską bez dramatycznych dla siebie skutków, nie jest winą narodu polskiego</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#PoselMichalTomaszKaminski"> - jest to winą tego, że państwa zachodnie, które w Jałcie i Poczdamie zapewniły sobie 45 lat bezpiecznego funkcjonowania i otrzymały od Stanów Zjednoczonych w latach 40. i 50. potężny zastrzyk finansowy, który pomógł odbudować Europę Zachodnią, nas, swoich wschodnich braci z tej części Europy, zostawiły na żer komunistów i Związku Sowieckiego. I to jest powód zacofania Polski. </u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#PoselMichalTomaszKaminski"> Tak więc, jeżeli mamy traktować poważnie słowa polityków zachodnich, a także części tych najbardziej proeuropejskich polityków polskich, którzy mówią o tym, że idea integracji europejskiej jest wielką ideą, która ma ostatecznie zamknąć ten rozdział, wyeliminować złe skutki drugiej wojny światowej, to musimy zadać pytanie: Panowie, to dlaczego Polska ma po raz drugi płacić, ponosić skutki drugiej wojny światowej? </u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#PoselMichalTomaszKaminski"> Dlaczego naród polski ma po raz drugi płacić rachunek, który już zapłacił potężną daniną krwi, a także potężną daniną zacofania ekonomicznego, które zafundowały nam tutaj, w Polsce, komunizm i podległość Związkowi Sowieckiemu?</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#PoselMichalTomaszKaminski">Niestety, nie trzeba by było tego przedakcesyjnego referendum, gdyby rząd polski był w stanie lepiej negocjować te warunki. Bo, powiem szczerze, z uwagą i z akceptacją wysłuchałem tej części apelu pana przewodniczącego Oleksego, który był, jak rozumiem, skierowany do prawej strony tej sali, w którym pan poseł mówił o tym, jaką powinniśmy prowadzić politykę europejską. Panie premierze, miał pan rację, taką politykę powinniśmy prowadzić, o jakiej pan mówił, ale powinien pan zadać pytanie swoim kolegom z rządu, dlaczego takiej polityki nie prowadzą.</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.16" who="#PoselMichalTomaszKaminski"> Gdyby ją bowiem prowadzili, ta dyskusja nie byłaby dzisiaj w Sejmie potrzebna. Nie byłaby potrzebna, bo Polska miałaby warunki, które by nam wszystkim pozwalały bezpiecznie patrzeć w przyszłość. Dzisiaj niestety tak nie jest i dzisiaj z żalem, jako reprezentanci ugrupowania proeuropejskiego, musimy zadawać sobie pytanie - uważamy zresztą, że być może warto by było również takie pytanie zadać w referendum - co dla naszych obywateli jest ważniejsze, czy termin wejścia do Unii Europejskiej, czy warunki, na których wejście to się dokona? Naszym zdaniem bowiem, jeżeli warunki miałyby być złe, warto byłoby się zastanowić nad tym, czy nie należałoby do Unii Europejskiej wchodzić później, choć oczywiście uważamy, że ten termin wejścia - 2004 r. - z przyczyn zasadniczych jest dla Polski terminem istotnym i powinien zostać przez nas dotrzymany. Tyle tylko, że Polska po wejściu do Unii Europejskiej powinna rozwiązywać swoje zasadnicze problemy gospodarcze i społeczne, a nie pogłębiać te problemy, a na przykład w kwestii obrotu ziemią czy w kwestii dopłat do rolnictwa stanowisko Unii Europejskiej oznacza, że formalnie wchodząc do Europy, faktycznie od niej się oddalimy, bowiem pogłębimy biedę i zacofanie polskiego rolnictwa i polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-24.17" who="#PoselMichalTomaszKaminski">Dlatego właśnie Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość uważa, że należy obywatelom zadać trochę inne pytanie niż to proponują koledzy z Ligi Polskich Rodzin, po to, by to referendum, które powinno się odbyć, nie było referendum za czy przeciw Unii Europejskiej, ale by było referendum w sprawie warunków, na jakich Polacy chcą - bądź nie - wchodzić do Unii Europejskiej. A referendum europejskie tak czy inaczej powinno odbyć się później. Uważamy też, że to pierwsze referendum nie byłoby potrzebne, gdyby rząd działał skuteczniej.</u>
          <u xml:id="u-24.18" who="#PoselMichalTomaszKaminski">Ale naszym zdaniem w Polsce w ostatnich tygodniach wydarzyło się także coś więcej, co powoduje, że tam, gdzie rząd jest za słaby, by bronić interesu narodowego, musi przemówić sam naród. A o tym, że rząd Leszka Millera jest słaby, wie już dzisiaj w Polsce każdy.</u>
          <u xml:id="u-24.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.20" who="#PoselMichalTomaszKaminski"> Jaką bowiem siłę negocjacyjną wobec swoich partnerów na Zachodzie ma premier rządu, co do którego można powiedzieć, że w każdym mieście, które odwiedził na okoliczność wyborów samorządowych, jego kandydat przegrywał wybory? </u>
          <u xml:id="u-24.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.22" who="#PoselMichalTomaszKaminski"> SLD wygrało w trzech ważnych miastach wybory samorządowe i tych trzech miast akurat premier Leszek Miller nie odwiedził. </u>
          <u xml:id="u-24.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.24" who="#PoselMichalTomaszKaminski"> Przecież ten fakt nie umyka uwagi naszych partnerów zagranicznych. Oni wiedzą, że ten rząd jest słaby, bo stoi za nim partia, która uzyskała 2 tygodnie temu w wyborach do sejmików wynik najgorszy od 10 lat. Sojusz Lewicy Demokratycznej dostał 24% głosów, a jest to wynik, jakiego lewica w Polsce nie miała od 1993 r. Ta lewica jest słaba i stoi za słabym rządem. Jak słaba lewica i jak słaby rząd mają dobrze negocjować z Unią Europejską w tej sprawie? W tej sprawie nasi partnerzy w Unii Europejskiej - w sprawie warunków wejścia Polski do niej - powinni usłyszeć głos całego narodu. Powinni usłyszeć głos narodu, aby dowiedzieć się, że ustępstwa, na które idzie rząd, są ustępstwami przez większość Polaków nieakceptowanymi. I że polityka tego rządu, choć formalnie proeuropejska, w istocie przybliża nas do przegranego referendum w sprawie wejścia Polski do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-24.25" who="#PoselMichalTomaszKaminski">Podkreślam - tylko i wyłącznie słabość tego rządu i jego niezdolność do skutecznej realizacji polskich interesów za granicą każe nam poprzeć wniosek o referendum, choć z innym pytaniem. Opowiadamy się za tym, by w toku prac w komisjach sejmowych to pytanie uszczegółowić, a być może nawet rozszerzyć wniosek referendalny o pytania, które pozwolą Polakom wypowiedzieć się nie tylko w sprawie ziemi, ale i w kilku innych najważniejszych kwestiach związanych z integracją europejską. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana marszałka Józefa Zycha, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselJozefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jeżeli odrzucimy, po pierwsze, założenie, że trybuna jest miejscem apelowania, i, po drugie, założenie, że mamy z tej debaty wynieść jakiekolwiek korzyści polityczne, to powinniśmy przede wszystkim zastanowić się nad merytorycznymi przesłankami, które przemawiają za poparciem idei referendum bądź przeciwko niemu. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, którego stanowisko przedstawię, bardzo wnikliwie analizował obecną sytuację i argumenty tak za, jak i przeciw.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PoselJozefZych">Zanim przejdę do merytorycznego przedstawienia stanowiska klubu, chciałbym stwierdzić, że ta debata, jeżeli nie będziemy stosować uproszczeń, ma kluczowe znaczenie. I, panie premierze, panie marszałku, uważam, że ta debata, dobrze przeprowadzona, może odegrać istotną rolę w dalszej debacie i przygotowaniu nas do referendum w sprawie naszego wejścia do Unii Europejskiej. Aby tak się jednak stało, musimy uznać - i tak uznaje nasz klub - że ta sprawa jest zbyt poważna, by można było ją uprościć.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PoselJozefZych">Wobec tego chciałbym przypomnieć, że Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, kiedy brał udział w pracach nad obowiązującą konstytucją Rzeczypospolitej, stał na stanowisku - i to stanowisko było wyrazem oczekiwań społecznych - że sprawy o kluczowym znaczeniu dla państwa i narodu mogą być poddane czy powinny być poddane konsultacjom społecznym. Działając w tym duchu, byliśmy też za uchwaleniem ustawy o referendach i, co więcej, byliśmy w poprzedniej kadencji Sejmu inicjatorami, wspólnie wówczas z SLD i innymi ugrupowaniami, przeprowadzenia referendum w sprawie reprywatyzacji. I źle się stało, że przesłanki polityczne i często różne zdania doprowadziły do tego, że w Polsce tego referendum nie było, bo pewnie przynajmniej co do jednego istotnego zagadnienia bylibyśmy o krok dalej. I chciałbym Wysokiej Izbie przypomnieć, że to Polskie Stronnictwo Ludowe było autorem obecnego uregulowania, iż sprzedaż ziemi cudzoziemcom może odbywać się według stanu prawnego na dzień dzisiejszy za zgodą dwóch ministrów: rolnictwa i spraw wewnętrznych. To również my byliśmy autorami zapisu, że Sejm Rzeczypospolitej rozpatruje co 6 miesięcy sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych o wyrażonych zgodach na sprzedaż ziemi cudzoziemcom. To nasz klub inicjował prace nad ustawą regulującą sprawy własności na ziemiach północnych i zachodnich poprzez przyjęcie zasady, że tam, gdzie jest dzierżawa... gdzie są nieuregulowane sprawy, mają one zostać uregulowane i ma mieć miejsce nadanie prawa własności. Bo słuchaliśmy tego, co mieli do powiedzenia mieszkający tam nasi rodacy. I były obawy, czy po wejściu do Unii albo nawet wcześniej ta ziemia nie stanie się przedmiotem takiego właśnie obrotu.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PoselJozefZych">A zatem, Wysoki Sejmie, nie zależy nam na tym, żeby w tej Izbie i w tym punkcie zbijać interes polityczny. Zależy nam na jednym - żeby podejść do tego zagadnienia bardzo wnikliwie i merytorycznie. Dzisiaj wiemy doskonale - mówili o tym moi przedmówcy - że jesteśmy po negocjacjach z Unią Europejską, że przyjęto zasady określakące okres karencji na zbywanie nieruchomości i zbywania ich po tym okresie na jednym terenie po 7 latach, na innych - po 3, jeżeli jest się dzierżawcą.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#PoselJozefZych">Mamy tę świadomość, bo my również, po bardzo trudnej drodze, na jakiej byliśmy, wypowiedzieliśmy się za tym, żeby Polska znalazła się w Unii Europejskiej. Jednak jednocześnie precyzowaliśmy wiele zagadnień i na bieżąco staraliśmy się elastycznie do nich podchodzić. Wyrazem tego jest między innymi przygotowywany obecnie przez klub i zgłoszony już do marszałka Sejmu, tylko zwrócony do poprawki, projekt ustawy o obrocie nieruchomościami ziemskimi, w którym na wzór m.in. prawa Danii proponujemy szereg rozwiązań, mając na uwadze to, żeby, jeżeli znajdziemy się w Unii i te zasady zostaną przyjęte, polska ziemia była chroniona. A więc nie tylko patrzymy wstecz, ale przede wszystkim staramy się przewidywać to, co będzie w przyszłości. Jeżeli dzisiaj przedstawiciele innych klubów mówią o ochronie polskiej ziemi, to się ogromnie cieszymy. Nie należy jednak zapominać, że był taki czas, gdy my również przegrywaliśmy, zgłaszając różnego rodzaju projekty, i gdy to my przez cały ten okres mieliśmy to na uwadze.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#PoselJozefZych">Wysoki Sejmie! Są również problemy innej natury. Polskie Stronnictwo Ludowe zawsze stało i nadal stoi na stanowisku, że w sprawach istotnych powinniśmy brać pod uwagę głos społeczeństwa. Wobec tego z szacunkiem odnosimy się do sprawy tych 500 tys. podpisów. Wiemy, co to jest, zatem to także będzie mieć wpływ na naszą ostateczną decyzję w tej sprawie. Ale chciałbym powiedzieć, o czym wie obecny przewodniczący Komisji Europejskiej, pan poseł Oleksy, że były czasy, kiedy Sejm Rzeczypospolitej wspólnie z Parlamentem Europejskim prowadził negocjacje, walczył o to, żeby problemy polskie na drodze do Unii Europejskiej były właściwie widziane. Jutro do Polski przybywa były przewodniczący Parlamentu Europejskiego, pan Klaus Hensch, z którym wielokrotnie prowadziliśmy rozmowy, i wtedy, gdy przedstawiał on inny punkt widzenia, my przypominaliśmy nasze polskie uwarunkowania, które przemawiały w pewnym okresie za ostrym stawianiem sprawy, a mianowicie uwarunkowania historyczne, o czym była mowa, psychologiczne i ekonomiczne. Inaczej w negocjacjach z Unią Europejską robić nie można. I widzieliśmy, że najtrudniej było z przyjmowaniem uwarunkowań psychologicznych i historycznych, bo żaden z narodów, żadne z państw zachodnich nie przeszło przez okres zaborów, nie rozumie, co znaczy w Polsce hasło: ile ziemi, tyle ojczyzny; ile ziemi, tyle wolności. Dlatego my to czyniliśmy. Jeżeli na tej drodze zmienialiśmy elastycznie stanowisko, to robiliśmy to, wychodząc z propozycjami zabezpieczającymi nasz interes narodowy i naszą ziemię.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#PoselJozefZych">Wysoki Sejmie! Oczywiście są bolesne doświadczenia na tej drodze negocjacyjnej jeżeli chodzi o polską ziemię. Bo jednym z bardzo istotnych warunków są dopłaty i rozpoczyna się je od 25%, a myśmy od początku mówili, że racja powinna być taka: tam, gdzie jest bieda i chce się pomóc, trzeba zaczynać od większych dopłat. Logiczne byłoby, gdyby propozycje zaczynały się od 100% i co roku się zmniejszały. My to wszystko widzieliśmy i nadal widzimy. Ale jednocześnie, Wysoki Sejmie, nie możemy podejść do tego w sposób formalny. Nie przyjmujemy tego, że wniosek o referendum ma zaprzeczać jakimkolwiek kluczowym problemom, przed którymi stoi dzisiaj nasze społeczeństwo i nasz kraj. My traktujemy to tak, że jest to wniosek idący przede wszystkim w kierunku głębokiej dyskusji, przemyślenia problemu i jednocześnie posłuchania tego, co mówi nasze społeczeństwo, a mówi różne rzeczy, często bardzo skrajne. Chcę także podkreślić, że kiedy dyskutowaliśmy w Sejmie o referendach, a mieliśmy takie debaty, nie było takiej sytuacji, żeby od razu odsyłać czy odrzucać projekty bez możliwości rozpatrzenia ich przez komisje, bo chodziło o to, żeby komisje także mogły spojrzeć głęboko na te zagadnienia.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#PoselJozefZych">Wysoki Sejmie! Chcę powiedzieć, że Polskie Stronnictwo Ludowe, opowiadając się za wejściem do Unii Europejskiej na zasadach przede wszystkim naszych warunków narodowych, opowiadając się zawsze za negocjacjami, które mają mieć na uwadze przede wszystkim dobro całego narodu, nie tylko wsi, jednocześnie uważa, że może w sposób odpowiedzialny wypowiedzieć się za skierowaniem tegoż projektu do komisji. Chciałbym tylko od razu zwrócić uwagę na to, że my również mamy zastrzeżenia do samych pytań. Być może gdyby one były inaczej sformułowane i gdyby ten proponowany, rozpatrywany dziś termin był przed zamknięciem negocjacji, zakończyłbym wystąpienie jednym zdaniem: tak lub przeciw. Tu jest ˝za˝, przepraszam. Gdyby to było wtedy. Dziś mamy trochę inną sytuację i dlatego szerzej to uzasadniłem.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#PoselJozefZych">Chcę zwrócić uwagę na taką rzecz, że jeżeli wnioskodawcy poważnie potraktują sprawę i zechcą dokonać zmian, to mogą dokonać ich przed rozpoczęciem prac w komisjach, bo ustawa dopuszcza tylko możliwość poprawek formalnych, a nie można w czasie prac w komisjach dokonywać już zmian treści. A zatem jeszcze dzisiaj, po tej debacie, wnioskodawcy mają możliwość dokonania zmiany samych pytań referendalnych. Do tego byśmy zachęcali. Ja sądzę, że dzisiejsza dyskusja, a także zastanowienie się nad tym, do czego te pytania mają doprowadzić, by nie było zarzutów, że są podchwytliwe, zmierzające do tego, żeby przesądzić sprawę, może dobrze przysłużyć się nam wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#PoselJozefZych">Wysoki Sejmie! Mój klub ma świadomość, że jesteśmy w trudnej sytuacji, bo nasz kolega, wicepremier Kalinowski, wielokrotnie wchodził w negocjacje, ale my oceniamy je jako pozytywne, bo jego wystąpienia w Brukseli doprowadziły do wielu dobrych rozstrzygnięć. I gdyby dzisiaj każde ugrupowanie polityczne, o co tak apelujemy, ponad podziałami skoncentrowało się nad tym, jak doprowadzić do tego, aby w sposób demokratyczny, kulturalny, z uwzględnieniem interesu narodu wypracować wspólną drogę do Unii Europejskiej, to byłby sukces tegoż parlamentu i narodu. I za taką pracą, za taką współpracą się opowiadamy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Zygmunta Wrzodaka występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselZygmuntWrzodak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PoselZygmuntWrzodak">Panie Marszałku! W imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie wniosku grupy obywateli w sprawie rozpisania referendum w kwestii - czy zgadzasz się na sprzedaż polskiej ziemi cudzoziemcom?</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PoselZygmuntWrzodak">Wysoka Izbo i panie przewodniczący Oleksy, chcę powiedzieć, że do pana marszałka zostało dostarczonych 500 tys. podpisów. Dobrych podpisów, bo tyle wymaga ustawa. Ponad 200 tys. jest w archiwum, więc tych podpisów jest dużo więcej. Myślę, że ich autorami są ludzie, którzy są bardzo mocno związani z polskością i z polską ziemią, którzy stanowczo sprzeciwiają się sprzedaży polskiej ziemi cudzoziemcom i apelują do pana posła i do innych klubów, aby poparły nasz wniosek o przeprowadzenie referendum w sprawie sprzedaży polskiej ziemi cudzoziemcom. Tym bardziej, że jesteśmy przed referendum unijnym.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PoselZygmuntWrzodak">Wczoraj, w 84. rocznicę odzyskania niepodległości przez nas, przez Polskę i przez naród polski, mieliśmy w środkach masowego przekazu, szczególnie w polskiej telewizji, nachalną propagandę - nawet te uroczystości wykorzystuje się do propagandy na rzecz Unii Europejskiej. Co ma odzyskanie przez Polskę niepodległości do sprawy Unii Europejskiej? Redaktorzy przywołują różnych mówców i tylko uprawiają propagandę na rzecz Unii Europejskiej. Czy to jest równowaga medialna, polegająca na tym, że się dopuszcza przeciwników i entuzjastów Unii Europejskiej? Czy to jest obiektywna telewizja? Również pan prezydent Kwaśniewski miał niewiele do powiedzenia w sprawie 84. rocznicy odzyskania niepodległości, nawoływał do wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, mówił, że tam będzie prawdziwa niepodległość dla Polski i Polaków. Oczywiście kłamał, ponieważ wszelkie prawo unijne jest ważniejsze od prawa polskiego i jak będziemy w Unii Europejskiej, to tak się stanie, nie będziemy mieli nic do powiedzenia w sprawie niepodległości czy suwerenności narodowej.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#PoselZygmuntWrzodak">Brakuje również sondaży tzw. cebosów, obopów, chodzi o to, aby przedstawiono rzeczywiście uczciwe sondaże dotyczące tego, czy Polacy chcą sprzedawać ziemię cudzoziemcom czy nie. Takich sondaży brakuje. Myślę, że w najbliższym czasie któryś z tych ośrodków badania opinii społecznej przedstawi takie sondaże.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#PoselZygmuntWrzodak">Wysoka Izbo! Ustawa o obrocie ziemią z 1920 r. nie jest zgodna z duchem czasu, dlatego też należy pracować nad nową ustawą, taką, która rzeczywiście zabrania sprzedaży polskiej ziemi cudzoziemcom. My jako Liga Polskich Rodzin dopuszczamy dzierżawę na 5, 10, 50 lat; jeżeli to są inwestycje budowane od podstaw, to nic się nie dzieje, jeśli inwestor ma możliwość wydzierżawienia ziemi, a nie wykupienia jej na własność. Jest ewidentny przykład. Jak wszyscy pamiętamy, Hongkong, który był wydzierżawiony Anglikom, Imperium Brytyjskiemu, przeszedł po 100-letniej dzierżawie ponownie do właścicieli, z ogromnym majątkiem, a Alaska, która została sprzedana, nigdy już nie wróci do Rosji. To jest ta różnica między dzierżawą i sprzedażą. Jeśli chodzi o tę część Europy, gdzie znajduje się Polska, są zaszłości historyczne, Niemcy, którzy składają tysiące wniosków w urzędach wojewódzkich czy to na Warmii i Mazurach, czy w woj. pomorskim, czy w woj. zachodnio-pomorskim, czy w woj. dolnośląskim, czy w woj. lubuskim, motywują swoje wnioski, mówiąc o swojej pierwotnej własności. Dlatego obawiamy się, że - co nie daj, Boże - jakbyśmy weszli do Unii Europejskiej, to te ziemie Polska może stracić na zawsze. Zawsze prawa własności Niemców będą ważniejsze od wieczystej dzierżawy Polaków na tych terenach. Chcemy doprowadzić do tego, aby prawnie była zabroniona sprzedaż ziemi cudzoziemcom.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#PoselZygmuntWrzodak">Również Platforma Obywatelska podkreśla, że ziemia, która leży odłogiem, nie przynosi dochodu. Oczywiście, blisko 4 mln ha polskiej ziemi leży odłogiem, ziemia nieuprawiana dziczeje, to widać szczególnie na terenach zachodnich, a także w innych częściach naszych województw. Trzeba znaleźć przyczynę. Przyczyna jest przede wszystkim taka, że otwarto granice, jeśli chodzi o sprowadzanie żywności dotowanej przez Unię Europejską, zalany jest polski rynek, polski rolnik nie może sprzedawać polskiej żywności, był niszczony ekonomicznie poprzez system podatkowy, jak również z powodu braku funduszy, pieniędzy na pobudzenie inwestycji, inwestowanie w swoje rolnictwo. Dlatego polski rolnik w zderzeniu z zachodnim rolnikiem traci, nie będąc w Unii Europejskiej. A będąc w Unii Europejskiej... Zwracam się tu do Platformy, do pana Dzikowskiego - 25% dopłat dla polskiego rolnika to jest zawsze mniej od 100% dopłat dla rolnika zachodniego. Na początku, w pierwszym, drugim, trzecim roku, polskie rolnictwo praktycznie upadnie całkowicie, może 5, 3% rolników się utrzyma. I komu ta ziemia będzie służyć? Przede wszystkim tym, którzy będą spekulowali ziemią polską, którzy będą sobie grali na giełdach kawałkami naszego terytorium. Chodzi tu o to, aby polski rolnik był wydziedziczony ze swojej własności. Doprowadza się przez system ekonomiczny do tego, że polski rolnik aż niekiedy mówi: nie mam na chleb, nie mam na wyżywienie rodziny, sprzedałbym 10-15 ha, ale nawet nie ma komu i jest tak niska cena. Bo gospodarka i ekonomia są tak postawione na głowie, że wszystko przeciwko człowiekowi w Polsce działa.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#PoselZygmuntWrzodak"> Chodzi o to, żeby państwo polskie, szczególnie rządzący, SLD, PSL, Unia Pracy, popatrzyło i na spracowane, popękane ręce rolnika, który chce produkować dla miast, dla Polaków żywność. Jemu się to ekonomicznie po prostu nie opłaca, bo się takie różne mechanizmy ekonomiczne wprowadza, że się go niszczy.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#PoselZygmuntWrzodak">Wysoka Izbo! Trwają negocjacje Polski z Unią Europejską, są negocjatorzy, są zachwalanki, czysta propaganda z lat komunistycznych. Widać to na takim przykładzie, że Polska będzie musiała wpłacać nawet 16 mld zł rocznie składki na rzecz Unii Europejskiej, a otrzyma ok. 3, może 4 mld zł rocznie. To jest tak, jakby 10 dolarów trzeba było oddać na rzecz Unii Europejskiej, a Unia Europejska odda może 1 dolara i jeszcze wskaże palcem, na co go wydać. To nie jest partnerstwo. To jest po prostu szubrawstwo ze strony Unii Europejskiej. Ci, którzy przystają na to i godzą się na takie niszczenie polskiej gospodarki i polskiego społeczeństwa, powinni jak najszybciej utracić swoje kierownicze stanowiska, jak również odejść z rządu.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#PoselZygmuntWrzodak">Nie będzie również ceł na żywność, jak będziemy w Unii Europejskiej. Nawet nie mówi się o cłach, tylko się mówi o ewentualnie jakiejś ochronie rynku. To jest klęska negocjatorów polskich w negocjacjach z Unią Europejską. To jest po prostu, szanowna Izbo, celowe niszczenie polskiej gospodarki. To jest podporządkowanie takiemu systemowi, aby Polska była rezerwuarem taniej siły roboczej w tej części Europy. Polska jest niszczona celowo, celowo polska gospodarka jest niszczona, po to aby po wejściu do Unii Europejskiej Polska nie była konkurencją dla kapitału zachodniego. Wielu spośród przedmówców o tym mówiło, niekiedy z tej mównicy, rzadko, ale jednak apelowano do krajów Unii Europejskiej: przestańcie Polsce pomagać, bo my na tym tracimy miesięcznie ok. miliarda euro, za taką pomoc dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#PoselZygmuntWrzodak">Wysoka Izbo! Od układu z Maastricht zaczęła się ekspansja Unii Europejskiej na wschód i zarysowała się koncepcja imperium europejskiego z dominacją Niemiec, z inspiracji tzw. nowej lewicy i liberalizmu. Tym samym wschód Europy, w tym Polska, funkcjonowałby na innych warunkach niż państwa zachodnie, za czym dobitnym argumentem są proponowane przez Unię dopłaty bezpośrednie do polskiego rolnictwa, dla polskiego rolnika o 75% mniejsze niż dla zachodniego. Jeśli chodzi o takie negocjacje, mówimy stanowcze ˝nie˝. Nie wolno dopuszczać do takiej nierównowagi w ramach Europy.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#PoselZygmuntWrzodak">Jeżeli mówimy o gospodarce, o tzw. funduszach SAPARD, to Polska już położyła na ołtarzu gospodarki swoje hutnictwo, górnictwo, rolnictwo, przemysł tekstylny, zbrojeniowy, morski; praktycznie jest to rozkradanie, niszczenie polskiej gospodarki. Myślę, że łudzi się polskich rolników dopłatami bezpośrednimi i funduszami pomocowymi. To czysta fikcja. Już od kilku lat fundusze SAPARD wpisywane są do kolejnych budżetów państwa i nie wpływają. Teraz idzie o sumy mikroskopijnej wielkości. A w Unii rozważa się wykorzystanie ewentualnie faktu poszerzenia o nowych członków do wycofania się Unii z dopłat do rolnictwa. Wydatki na rolnictwo stanowią około połowy unijnych wydatków i Unia traci możliwości ich dalszego udźwignięcia. Czy powiedziano o tym polskim rolnikom? Rozważa się m.in. możliwość przerzucenia ciężaru ekonomicznego dopłat bezpośrednich na kraje członkowskie, w tym na Polskę. Gdyby zostało to wdrożone, to oznaczałoby, że rolnicy poszczególnych krajów dostaną tyle, ile ich własne rządy będą gotowe im wypłacić, i tak to będzie z polskim rolnictwem. To jest łudzenie i oszukiwanie polskiego chłopa.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#PoselZygmuntWrzodak">Wysoka Izbo! Ziemia jest największą wartością każdego narodu, każdego państwa. Uważamy, że jeżeli nie ochronimy polskiej własności, jaką jest ziemia, to nie mamy co marzyć, że będzie tu niepodległość, że będzie suwerenny naród. Jeżeli tu przyjdą - już są, a zapowiadają, że przynajmniej 5 mln ha polskiej ziemi będzie w obcych rękach po wejściu Polski do Unii Europejskiej - to kim będą Polacy we własnej ojczyźnie? Już blisko milion hektarów praktycznie jest poza kontrolą państwa, w rękach obcokrajowców. Czy mamy z tego tytułu większe terytorium czy mniejsze? Czy Polska będzie bardziej bezpieczna, czy będzie jednak państwem o znacznie osłabionej niepodległości, mimo że nie będziemy nawet w Unii Europejskiej? Dlatego apelujemy do wszystkich posłów z różnych klubów, aby poparli to referendum, a Sojusz Lewicy Demokratycznej, jeżeli ma w nazwie określenie: demokratyczna, żeby dał możliwość wypowiedzenia się w tak ważnej sprawie, jaką jest polska ziemia, Polakom, żeby mogli oni zadecydować, czy chcą sprzedawać polską ziemię. PSL zmienił trochę zdanie w sprawie naszego referendum, naszej akcji, z czego się cieszymy. Myślę, że dalsza praca i dalsze wspomaganie ze strony PSL... Myślę, że będzie ono przychylne referendum w sprawie sprzedaży polskiej ziemi cudzoziemcom.</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#PoselZygmuntWrzodak">Dziwimy się oczywiście bezwzględnie Platformie Obywatelskiej, że podchodzi tak liberalnie, tak socjalistycznie i komunistycznie, do praw własności. Jeżeli chcemy pozbawiać słabszego, bo słabszy jest polski rolnik w porównaniu z zachodnimi bankierami, jeżeli chcemy tym sposobem go niszczyć i pozbawiać własności... Raczej dbajmy o własność dla polskiego chłopa, dla polskiego rolnika. Polska będzie bardziej niepodległa, naród będzie bardziej suwerenny, jeśli będziemy mieli jako Polacy więcej własności w polskich rękach; i o to toczy się tu gra. Chcemy w najbliższym czasie rozstrzygnąć tę sprawę i niech mają głos Polacy. Apelujemy jeszcze raz o to, abyście dali tę możliwość.</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#PoselZygmuntWrzodak">Oczywiście Liga Polskich Rodzin popiera referendum i będzie głosować za referendum z pytaniem: Czy sprzeciwiasz się sprzedaży polskiej ziemi cudzoziemcom? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan poseł Andrzej Aumiller przedstawi oświadczenie Klubu Parlamentarnego Unii Pracy, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselAndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam wielokrotnie okazję przemawiać po pośle Zygmuncie Wrzodaku i muszę powiedzieć, że po jego wystąpieniu jestem pełen, powiedzmy, obaw...</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PoselZygmuntWrzodak">(Wzruszony.)</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PoselAndrzejAumiller">Wzruszony, tak.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PoselAndrzejAumiller">...pełen obaw o wizję przyszłej Polski. Może trochę więcej optymizmu, kolego pośle.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#PoselAndrzejAumiller">Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawić nasze stanowisko w sprawie wniosku o poddanie pod referendum ogólnokrajowe rozstrzygnięcia sprawy zgody obywateli Rzeczypospolitej Polskiej na sprzedaż ziemi cudzoziemcom, chodzi o pytanie skierowane do obywateli: Czy sprzeciwiasz się sprzedaży polskiej ziemi cudzoziemcom?</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#PoselAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Pracy jest za odrzuceniem wniosku w pierwszym czytaniu, bo to referendum... To pytanie właściwie decyduje o tym, czy jesteśmy za wejściem do Unii Europejskiej, czy nie. Skoro mamy w maju przyszłego roku odbyć referendum w sprawie zgody polskiego społeczeństwa na przystąpienie Polski do Unii Europejskiej, to, odpowiadając na postawione w tym referendum pytanie, będziemy musieli sobie również odpowiedzieć na pytanie, jak będzie wyglądała sprawa sprzedaży ziemi cudzoziemcom. Robienie dwóch referendów w krótkim czasie... Mam informacje, że takie referendum będzie kosztować prawie 60 mln zł. Czy warto robić dwa referenda z tym samym właściwie pytaniem, w tej samej sprawie w tak krótkim czasie? To referendum ma również społeczeństwu przedwcześnie, zanim zakończymy negocjacje, zanim będziemy wiedzieć wszystko o naszych negocjacjach w Unii Europejskiej... Byłoby to zajmowanie stanowiska, gdy nie w pełni jeszcze będziemy zorientowani.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#PoselAndrzejAumiller">Trzeba wiedzieć, że Polsce - to pamiętamy wszyscy - udało się wynegocjować najdłuższy okres przejściowy, 12-letni. Unia Europejska przyjęła wszystkie argumenty strony polskiej wynikające z tragicznych, bolesnych doświadczeń historycznych Polski. Do dziś obowiązuje, mówili o tym szeroko moi poprzednicy, mówił poseł Zych, ustawa z 1920 r. uchwalona tuż po uzyskaniu przez Polskę niepodległości i suwerenności po ponad 100-leciu niebycia na politycznej mapie Europy; natomiast naród polski był, trwał i przetrwał. Rodzi się pytanie, czy chcemy być bardziej radykalni niż nasi dziadowie, którzy tyle przeszli, a jednak uchwalili bardzo nowoczesną ustawę, która przetrwała do dzisiaj, co prawda była ona wielokrotnie nowelizowana.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#PoselAndrzejAumiller">Przed majowym referendum rząd, chciałem powiedzieć to w imieniu klubu koalicyjnego, przedstawi pakiet ustaw zabezpieczających, jeśli chodzi o sprzedaż ziemi dla celów spekulacyjnych; nie chodzi o tych, którzy by chcieli wspólnie z polskimi rolnikami gospodarzyć na ziemi. Mamy też w Sejmie projekty ustaw poselskich odnośnie do zabezpieczenia sprzedaży ziemi przez cudzoziemców. Radziłbym koleżankom posłankom i kolegom posłom zajrzeć do ekspertyz naszego sejmowego biura; odnoszą się one do tych wszystkich projektów dość krytycznie. Chciałbym również kolegom optującym za tak wczesnym referendum i tak postawionymi pytaniami przypomnieć, że kiedyś z tej trybuny mówiłem, iż można by było, tak przekornie, zadać naszemu społeczeństwu, naszym rolnikom inne pytanie, a pytanie mogłoby brzmieć tak: Jeśli chciałbyś sprzedać ziemię, to komu byś ją sprzedał? A - sąsiadowi, B - skarbowi państwa, C - cudzoziemcowi? Na pewno odpowiedź byłaby przerażająca. Wiem, dlaczego ta odpowiedź byłaby przerażająca - bo dochód w rolnictwie jest tragiczny. Dlatego będziemy jutro głosować w trzecim czytaniu nad ustawą, mówię o paliwach... Myślę, że wyrazem naszego patriotyzmu będzie poparcie zapisu rządowego - 4,5% dodatku, gdyż wtedy zapewnimy rentowność polskiemu rolnictwu. Produkowanie nie z przeznaczeniem na żywność, ale na...</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#PoselBogdanPek">(Ziemię sprzedać i dać paliwo.)</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#PoselAndrzejAumiller">Proszę? Kolego pośle, będziecie mieli głos jako poseł niezależny.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#PoselAndrzejAumiller">Dlatego Klub Parlamentarny Unii Pracy jest za odrzuceniem, jak powiedziałem. Jednocześnie chciałem oświadczyć, że posłom Unii Pracy nie jest obojętny los polskiej ziemi i będziemy czuwać nad tymi projektami ustaw, które zostaną przedłożone dla zabezpieczenia przypadków sprzedaży ziemi. A poza tym proszę pamiętać, że jeśli chodzi o przypadki sprzedaży ziemi, to jest to dobrowolne i konstytucja gwarantuje nam wolność prowadzenia działalności gospodarczej i wolność rozporządzania swoim mieniem. Dlatego bardzo precyzyjnie trzeba przedstawić zakaz, żeby nie przypominał on zakazów z lat 60., kiedy było centralistyczne zarządzanie polskim rolnictwem. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Macierewicza w imieniu Koła Katolicko-Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim przejdę do meritum krótka uwaga po wysłuchaniu ostatniego przemówienia. Gdy słucha się posłów z Unii Pracy i z SLD, to nasuwa się taka refleksja, przypisuje się ją panu Andrzejowi Olechowskiemu, który miał podobno napisać tak: Jeśli chcesz wzmocnienia polskiej niepodległości, dąż do likwidacji państwa polskiego, jeżeli chcesz wzmocnić siłę polskiego narodu, walcz z patriotyzmem. I tak mniej więcej brzmiały dzisiejsze wystąpienia posłów SLD oraz Unii Pracy. Okazuje się, że najlepszy sposób wzmocnienia polskiego państwa, to sprzedać polską ziemię. To jest praktyka, którą ci panowie realizowali przez ubiegłe 12 lat, a większość z nich przez ubiegłe 60 lat. Mówiąc o patriotyzmie, likwidowali patriotyzm, mówiąc o państwie polskim, likwidowali państwo polskie, mówiąc o własności polskiej, dążyli do tego, żeby ją sprzedać, żeby ją zniszczyć, żeby ją zmarnotrawić. Taka była praktyka. Dzisiaj słowa wciąż są inne, ale praktykę zapowiada się identyczną.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PoselAntoniMacierewicz">Dyskutujemy nad projektem, który dotyczy ponad 500 tys. ludzi chcących, by w Polsce zostało przeprowadzone referendum w sprawie pytania: Czy sprzeciwiasz się sprzedaży polskiej ziemi cudzoziemcom? Otóż jestem upoważniony do powiedzenia, że nieomal drugie tyle już podpisało się pod wnioskiem: Czy wyrażasz zgodę na sprzedaż polskiej ziemi? A mówię o tym dlatego, żeby jasno było tutaj powiedziane, że to nie jest kwestia 500 tys. ludzi i nawet nie tego miliona, który już pod tym problemem się podpisał, to jest sprawa narodu i państwa polskiego, ale także dlatego, i odpowiadam tutaj pośrednio, choć oczywiście odpowiedź merytoryczna należy do kolegów z klubu Ligi Polskich Rodzin, panu posłowi Zychowi i kolegom z PSL, że to nie jest problem sformułowania pytania, głęboko jestem o tym przekonany. To jest problem merytoryczny, czy Polacy wydadzą zgodę na sprzedaż polskiej ziemi cudzoziemcom? Czy państwo polskie na to się zgodzi bez wiedzy narodu polskiego, bez wyrażenia zgody przez naród Polski? Czy Sejm Rzeczypospolitej chce sobie to prawo rościć, chce sobie to prawo ponad narodem przypisać, czy też zgodnie z intencjami, o których pan mówił, iż miał pan takie podczas uchwalania tej nieszczęsnej, powiedzmy od razu, konstytucji, oddamy tę decyzję w ręce narodu. Bo to jest drugi z podstawowych problemów, nad którym tutaj dyskutujemy. Dyskutujemy o kształcie polskiej demokracji, czy tak jak było przez ostatnie 12 lat będziemy udawali demokrację? Po akcie wyborczym manipulowanym przez media przypiszemy sobie, tu tym 450 osobom, prawo do decydowania za naród w ogóle, czy też w momentach, które są decydujące dla życia i losu narodu, oddamy mu głos, damy mu możliwość przemówienia?</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PoselAntoniMacierewicz">SLD, które mówi o demokracji, spadkobierca PZPR, pan Oleksy mówi tu uczciwie: my decydujemy i nie damy narodowi, żeby mógł wyrażać zgodę. Podobnie koledzy z Unii Pracy mówią uczciwie, my jesteśmy zwolennikami swoistej dyktatury demokratycznej, bo to jest dyktatura demokratyczna, to nie ma nic wspólnego z demokracją. Ta debata, Wysoki Sejmie, odbywa się ponad pół roku po poprzedniej dyskusji na temat sprzedaży polskiej ziemi cudzoziemcom. Obiecywano nam wówczas, że zostaną wyjaśnione znaki zapytania i wątpliwości, jakie zgłoszono w trakcie tej debaty. A przypomnę, że dotyczyły one dwóch kwestii. Kwestia pierwsza: Ile naprawdę ziemi jest dzisiaj w rękach cudzoziemców w Polsce? Przemawiając wówczas z tej trybuny, wskazywałem na dane Instytutu Spraw Publicznych, który podawał, że ponad milion hektarów ziemi jest w dzierżawie u cudzoziemców. I powoływałem się na dane, które istniały jeszcze w Urzędzie Ochrony Państwa, mówiące o tym, że dane oficjalne co do sprzedaży ziemi to 10% zaledwie faktycznego stanu rzeczy. Na podstawie tego możemy powiedzieć, że ponad 1200 tys. ha jest dzisiaj w dyspozycji cudzoziemców i to takiej dyspozycji, w której gdyby się zdarzyło nieszczęście wejścia Polski do Unii Europejskiej i przeforsowania układu, jaki zawarto dotychczas, nigdy już do Polski nie wróci, pozostanie w rękach cudzoziemców. A wszyscy wiedzą, że to są dane minimalne, a nie maksymalne. A więc decydowalibyśmy się na to, że obszar wielkości województwa opolskiego przejdzie w ręce cudzoziemców. I to jest miara demokratyzmu i patriotyzmu pana Oleksego i pana Aumillera. I to jest miara patriotyzmu pana Millera, który nawet nie raczył przyjść na tę debatę, w której się decyduje to, czy będziemy, czy nie będziemy Polską, czy będziemy, czy nie będziemy krajem niepodległym.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PoselAntoniMacierewicz">Ale obiecywano także coś innego, mówiono przecież: nie rozstrzygajmy tych rzeczy tak na chybcika, będzie ustawa - obiecywał rząd, będzie ustawa - obiecywał PSL, będzie ustawa - obiecywały także inne kluby, ustawa, która unormuje, która sprawi, że podobnie jak w Danii, jak we Francji, mówiono także o innych krajach, nie będzie można de facto sprzedawać ziemi cudzoziemcom, choć formalnie dostosujemy się do norm unijnych. I co jest z tych ustaw? Guzik, proszę państwa, nic, puste obietnice, nie chcę powiedzieć kłamstwa, bo oczywiście gdzieś na jakimś etapie legislacyjnym, na jakimś etapie dyskusyjnym te projekty ustaw są i wierzę w dobrą wolę tych, którzy inicjowali, zwłaszcza z PSL, te ustawy. Ale wiem też, jak funkcjonuje mechanizm demokracji w Polsce w ciągu ostatnich 12 lat. To są puste obietnice, panie marszałku Zych. Tak jak puste były obietnice przy ustawie o narodowych funduszach inwestycyjnych, że są tam mechanizmy, które obronią polską własność. Nic nie obroniono. Narodowe fundusze inwestycyjne są dobrym wzorem, co się stanie z polską ziemią, jeżeli wyrazimy zgodę na to, żeby sprzedawać ją cudzoziemcom. I dlatego także to referendum jest absolutnie konieczne, bo obietnice są puste. Rzeczywistość dla Polaków później jest dramatyczna.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PoselAntoniMacierewicz">SLD i jej sojusznicy czynią ze sprzedaży polskiej ziemi warunek wejścia Polski do Unii Europejskiej. Ba, mówią tak: jeśli dzisiaj zgodzimy się na referendum, jeżeli dzisiaj damy możliwość narodowi wypowiedzieć się, to naród odrzuci możliwość sprzedaży polskiej ziemi, a więc odrzuci także wejście do Unii Europejskiej. Zobaczcie państwo, Wysoka Izbo, jaki jest faktyczny tok myślenia SLD. Oni się po prostu boją, że przeforsowywany od lat poza mechanizmami demokratycznymi ich projekt tutaj poniesie klęskę, zostanie obnażony. Jeśli chodzi o słowa pana Oleksego, po prostu widać strach człowieka, który wie, że jeżeli Polacy dojdą do głosu, to w niwecz obrócą całą intrygę snutą od co najmniej 15 lat przez środowiska komunistyczne i globalistyczne, bo tutaj jest także istota rzeczy. A dlaczegóż to mamy wchodzić do Unii Europejskiej, w której mamy się wyzbywać polskiej własności i polskiej ziemi? Dlaczego integracja europejska ma polegać na tym, że Polaków nie będzie, że państwa polskiego nie będzie, że ziemi polskiej nie będzie? Rozumiem, taki jest projekt SLD. Nie dziwię się temu. Tradycje wyzbywania się polskiej własności, polskiej suwerenności ta partia dziedziczy po KPP, po całym ruchu komunistycznym, który wyrzekał się Śląska, który wyrzekał się Gdańska, i po dzień dzisiejszy uniemożliwia ustabilizowanie polskiej własności na ziemiach zachodnich i północnych. Po dzień dzisiejszy ci ludzie nie mają tam pełnego prawa własności. To też jest aspekt debaty i pytania, o którym mówimy.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#PoselAntoniMacierewicz">I na zakończenie. Padał argument żenujący, którego nie powinino tutaj być; ale przedstawili go i pan Oleksy, i pan Aumiller: oto będzie to kosztowało 60 mln zł. To referendum spowoduje, że będziemy musieli wydać 60 mln zł, w związku z tym nie możemy sobie na to pozwolić, są inne ważne sprawy. Szkoda, że pan Aumiller i pan Oleksy nie powiedzieli o konieczności dożywiania dzieci, bo wtedy, być może, ta argumentacja byłaby jeszcze bardziej przejmująca. Wszystko to jest demagogicznym kłamstwem. 60 mln zł to mniej niż to, co państwo chcecie wziąć za ziemię, za działki STOEN-u. Warto sobie zdać z tego sprawę. Wy chcecie zrezygnować z referendum, żeby sprzedać ojczyznę, bo mówicie, że to kosztuje 60 mln zł. My się złożymy dla was na te 60 mln zł; macie je, tylko głosujcie za referendum. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu...</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan marszałek Józef Zych w trybie sprostowania, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselJozefZych">Wysoki Sejmie! Panie Marszałku! Jestem wdzięczny panu posłowi, że powoływał się na mnie, ale myślę, że jednak w pewnych częściach pan poseł mnie nie zrozumiał. Otóż żeby nie było niejasności, powtarzam. Tak, Polskie Stronnictwo Ludowe i ja osobiście uznajemy, że podstawową sprawą dla Polski, dla polskich rolników, dla ich bytu i przyszłości była, jest i będzie ziemia. To nie ulega wątpliwości. Natomiast jeśli chodzi o to, że powiedziałem, iż mamy także pewne wątpliwości co do pytań, to pytanie jeszcze nie rozstrzyga o tym - i to była tylko intencja, żeby pomóc, a nie żeby przeszkadzać. Gdyby było inaczej, to oświadczyłbym w imieniu klubu, że tego nie popieramy. Ja przedstawiłem wszystkie argumenty i biorąc pod uwagę zapisy ustawy, tylko z tego powodu, przecież pytanie może być tak skonstruowane, żeby odpowiadało merytorycznie temu, czego oczekujemy itd.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PoselJozefZych">I druga sprawa, co do konstytucji. Panie pośle, możemy... Społeczeństwo miało swój pogląd i to wyraziło. Ale czyżby pan uważał, że zapis w konstytucji, na nasz wniosek, iż nauka w szkołach wyższych jest bezpłatna, który nie jest realizowany, to zły zapis? Czy zapis o referendum to zły zapis?</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#GlosZSali">(Dobry.)</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PoselJozefZych">A więc właśnie; jeżeli mówimy, to trzeba by się odnosić do konkretnego przepisu, którego my nie akceptujemy.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PoselJozefZych">Wysoki Sejmie! Oświadczam, że uznając i szanując wolę tych 500 tys., uważamy, że prace nadal powinny być prowadzone w komisji; i w tym duchu się wypowiadamy.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#PoselJozefZych">I jeszcze jedna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#PoselJozefZych">Wysoki Sejmie! Tak się składało, że miałem okazję współpracować z byłym premierem, a najpierw marszałkiem Sejmu, panem Oleksym, przez wiele lat. I współpracowaliśmy, wspomniałem o tym, z Parlamentem Europejskim i z innymi. Żałuję i ubolewam nad tym, że ta dziedzina została totalnie zaniedbana, i to w poprzedniej kadencji. Pisałem ostatnio na ten temat, skąd się to wzięło. I chcę zauważyć, nie nawiązując tu już bezpośrednio do wypowiedzi Oleksego, że kiedy w Parlamencie Europejskim walczyliśmy o wiele rzeczy i je przedstawialiśmy, to wtedy argumenty Oleksego nie były takie jak w tym Sejmie. Musiałbym uczciwie to powiedzieć. Uwzględniały również elementy narodowe. Myślę, że to również trzeba w pewnych momentach oddać. Natomiast jeżeli dzisiaj jest tak, że rząd ma przewagę i nie liczymy się z tym, że każda umowa trafi do Parlamentu Europejskiego i do każdego parlamentu, gdzie dopiero mogą się zacząć różne sytuacje, a przecież wiemy doskonale, jak można blokować prace u nas w parlamencie, w komisjach itd., to jest ogromne zaniedbanie. Dlatego też, żeby nie było żadnych wątpliwości: Polskie Stronnictwo Ludowe ma pełną świadomość tego, czym jest ziemia, co stanowi.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#PoselJozefZych">I z tego też m.in. powodu, panie pośle, jeszcze jedna odpowiedź; bo pan to już by imiennie adresował, a myślę, że była inna wymowa. To obecny tu poseł Podkański stoi za projektem ustawy, w której przede wszystkim żąda się, żeby tylko i wyłącznie obywatel z Zachodu, ale zamieszkujący w Polsce, znający polski język i nieprowadzący innego gospodarstwa miał w przyszłości prawo nabycia, jeśli te warunki przejdą. Natomiast co się stało? Ten przygotowany projekt ustawy, któremu patronuje poseł Podkański, został zwrócony; i to pod hasłem: uzasadnienie. Mam poważne wątpliwości, czy uzasadnienie, jego treść, może stanowić podstawę do zwrócenia projektu do uzupełnienia tylko uzasadnienia. To jest problem. Natomiast kierując się najlepszą intencją, sądzę, że - pan poseł Kotlinowski jest zresztą dobrym znawcą prawa i to zrozumie - chodzi nie tylko intencje, tylko zastanowicie się nad tym, jak powinny brzmieć te pytania. Jeżeli one zostaną w duchu tego, o co nam wspólnie chodzi, zredagowane, to będzie o wiele łatwiej podjąć decyzje tu, w Sejmie, i o wiele łatwiej będzie później rozpatrywać to przy głosowaniach. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Mamy wiele sprostowań, tak?</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#GlosZSali">(Nie sprostowań, tylko źle zrozumianej...)</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PoselJozefOleksy">(Ja w sprawie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Tak, rozumiem, tylko takie jest sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan premier Oleksy, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselJozefOleksy">Panie Marszałku! Chciałbym sprostować prawdopodobnie źle zrozumianą przez pana marszałka Zycha moją wypowiedź. Istotnie, wiele razem działaliśmy, mam dobrze w pamięci czas prowadzenia spraw polskich wraz z ówczesnym panem wicemarszałkiem Zychem. Ale źle mnie zrozumiał, mówiąc, że wtedy używałem argumentów zgodnych z narodowym interesem. Czyżby dzisiaj moja argumentacja...?</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#GlosZSali">(Za granicą pan używał.)</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PoselJozefZych">(Przepraszam, źle mnie pan zrozumiał.)</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PoselJozefOleksy">Zrozumiałem pańską wypowiedź tak, że dziś mówiłem antynarodowo. I chcę to sprostować, bo jest to niezgodne z prawdą.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#PoselJozefZych">(Przepraszam, nie o to chodziło.)</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#PoselJozefOleksy">Ale tak wyszło, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#PoselJozefZych">(To źle wyszło.)</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#PoselJozefOleksy">I dlatego prostuję to zestawienie, że kiedyś podawałem argumenty zgodne z interesami narodowymi, a dziś inne, tzn. niezgodne.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#PoselJozefZych">(Chciałem tylko podkreślić, panie marszałku, jedną rzecz: to, że argumentacja pańska w dniu dzisiejszym wynikała z innych przesłanek, np. klubowych, m.in. dlatego że przemawiał pan w imieniu klubu. To miałem na myśli.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo panu posłowi, panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan poseł Macierewicz też w trybie sprostowania, jak rozumiem. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselAntoniMacierewicz">Przepraszam najmocniej, chcę powiedzieć naprawdę krótko, żeby nie zabierać czasu panu posłowi Pękowi. Panie marszałku, panie pośle Zych, w pełni doceniam zarówno prace Polskiego Stronnictwa Ludowego i posła Podkańskiego, jak i inne projekty, które na pewno w dobrej wierze zostały złożone, ale mechanizm sejmowy, w którym decyduje SLD, zamienia te dobre intencje w to, co jest; i na tym polega problem. A konstytucja ma tylko te dwa czy trzy punkty trafne, o czym pan mówił. Reszta, zwłaszcza zapis umożliwiający przekazanie suwerenności Unii Europejskiej bez wiedzy narodu, jest już rzeczą niedopuszczalną. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł Roman Jagieliński przedstawi oświadczenie koła Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselRomanJagielinski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym zacząć swoje wystąpienie od postawienia pytania, tak jak jeden z moich przedmówców, który prostując, także stawiał pytania. Bo od tego w zasadzie to meritum wychodzi. Czy zapis w konstytucji, stwierdzenie, że podstawą ustroju rolnego jest gospodarstwo rodzinne, jest złym zapisem? Tylko że ci, którzy się pokusili o ten zapis, za którym też oddałem głos, przez 5 lat, do dnia dzisiejszego konkretnego aktu prawnego nie dopełnili, żeby zagwarantować, by ludzie w ramach gospodarstw rodzinnych mieli status materialny porównywalny ze statusem pozostałej części społeczeństwa. Obecnie ten status, a w zasadzie brak tego statusu, odnosi się do tego, że niejednokrotnie w tej Izbie jeszcze będziemy na pewno nie tylko dziś, ale i w przyszłości dyskutować, na ile możemy wyrazić zgodę przy sprzedaży ziemi cudzoziemcom, a na ile mamy tę ziemię chronić. Zawsze stałem na stanowisku, że smak polskiej ziemi może znać tylko polski chłop, rolnik, który ją bezpośrednio uprawia. I chcąc mu zagwarantować status materialny, my, jako parlament, jesteśmy zobowiązani tę jego własność chronić. I teraz jak patrzę na to, w jaki sposób chronimy, to mogę być usatysfakcjonowany, że w ciągu 12 lat transformacji niewielu tu na tej sali zdecydowało się podnieść rękę, żeby wprowadzić pewną liberalizację handlu na rzecz cudzoziemców, a jeśli popatrzę na czas przyszły, to propozycja 18 lat ochrony polskiej ziemi po wejściu do Unii Europejskiej, czyli pełnej reglamentacji i administrowania, tak to można określić, była propozycją dobrą. Oczywiście zostało to zredukowane do 12 lat, ale przypominam, że te 12 lat to jest najlepszy wynik, który uzyskały państwa aplikujące do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PoselRomanJagielinski">Można się zastanowić nad tym, czy referendum winno być teraz przeprowadzone, czy w momencie kiedy te 12 lat zacznie upływać i będziemy je przeprowadzać jako członek Unii Europejskiej. Wczoraj słyszałem oświadczenia wysokich dostojników kościelnych, polskiej inteligencji, która jest za integracją, ale oczywiście na polskich warunkach, z suwerennością narodu polskiego, że my tej suwerenności nie tracimy. Przypomnę nie tylko to oświadczenie podpisane, ale też wczorajszą homilię księdza Leszka Sławoja Głodzia, generała dywizji, chłopskiego syna, który smak polskiej ziemi na pewno zna nie tylko z wystąpień publicznych, ale także z rozmów bezpośrednich, który też stwierdził, że w Unii Europejskiej Hiszpanie są Hiszpanami, Francuzi Francuzami, Duńczycy Duńczykami i życzyłby sobie, żeby Polacy byli Polakami. Nie chcę tu przytaczać, w jaki sposób chronią ziemię Duńczycy, ale myślę, że te rozwiązania powinny być uwzględnione w ustawie o obrocie polską ziemią. Chcę też zwrócić uwagę na argument, który jest podnoszony, że połowa opolskiego, a może więcej będzie w rękach cudzoziemców. To przecież nie ci, którzy wywodzą się z realnego socjalizmu, ani nie ci, którzy chcieli tej innej Polski, tylko ci, którzy jakąś tam myśl mieli, żeby zadośćuczynić dużej części Polaków, którzy musieli emigrować w latach 70., 80., w jednym z podstawowych aktów czy pierwszych aktów przywróciliśmy im obywatelstwo. Nie chcę tutaj wulgaryzować, co trzeba było mieć albo co posiadać, żeby emigrować do Niemiec z Warmii, Mazur, ze Śląska Opolskiego, bo często mówiono o tym, że wystarczy posiadanie psa rasy owczarek alzacki. Ale była też emigracja polityczna i dzisiaj mamy z podwójnym obywatelstwem nie tylko tych, co emigrowali do Niemiec, ale i tych, co emigrowali do Stanów Zjednoczonych, Kanady, wspomnę, że też i do Izraela. I jak rozdzielić teraz, czyja to jest własność w wypadku tego, który ma podwójne obywatelstwo - czy to jest w opolskim własność cudzoziemca, czy własność Polaka? Żaden akt prawny tego nie reguluje. Jeśli będziemy patrzeć - daję przykład nie ziemi, ale Michalczewskiego - że on nie tak dawno bronił barw niemieckich, dzisiaj broni barw polskich i na niego spada grad wyróżnień za to, że jest dobrym bokserem, to ja zaczynam cieszyć się, że on występuje pod biało-czerwoną flagą, chociaż zawsze pamiętam o kontekście - jak można się zmieniać i co ile czasu można się zmieniać, żeby raz być Niemcem, a raz być Polakiem. I tutaj jest podobna sytuacja, to są zaszłości okresu realnego socjalizmu, że ci, którzy w okresie międzywojennym i jeszcze wcześniej, którzy w okresie okupacji utożsamiali się, czuli się Polakami, później w realnym socjalizmie stworzono im takie warunki, że woleli się przyznawać do swojego pochodzenia niemieckiego i emigrować. Jak to dzisiaj uporządkować?</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#GlosZSali">(Niech nie sprzedają ziemi.)</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#PoselRomanJagielinski">Trudno, trudno jest w ogóle prognozować, więc patrząc na to z punktu widzenia patriotycznego, uważam, że te zapisy, które są, bronią polskiej ziemi. Jest teraz kwestia, na ile ci Polacy, którzy będą administrować tą ziemią, będą spolegliwi w stosunku do woli zakupu tej ziemi. Dzisiaj mam prawo sądzić, że jest to jeden z obszarów, który z punktu widzenia statystycznego, prawdziwego nie zagraża wyprzedaży polskiej ziemi. Rozwiązania ustawowe nakładają obowiązek i na ministra rolnictwa i rozwoju wsi, i także na ministra spraw wewnętrznych i administracji, i nie spotkałem się, żeby którykolwiek z ministrów, a było ich kilkunastu, w okresie transformacji wydawał zgodę na sprzedaż ziemi bez uzasadnienia, a uzasadnienie jest jedno: jeśli to ma służyć rozwojowi gospodarczemu, rozwojowi społecznemu, jeśli ma pomnażać także możliwości zatrudnienia, czyli także dochodu w danym regionie. Spotkałem się z zaskakującymi informacjami, a nawet - bym powiedział - propozycjami, przewrotność jest diaboliczna - tu bronił, że nie wolno sprzedawać, ale później lobbował, żeby w którymś tam miejscu, nie wiem, czym uzasadniając, wyrazić zgodę na sprzedaż tej ziemi. I mówię, to jest tylko ludzkie, jeśli mamy pracować, to nie tylko nad tym, czy ma być referendum czy nie, tylko nad zmianami postawy Polaków, nad nauczeniem ich patriotyzmu, a patriotyzm to nie tylko to, że bronimy z mównicy, ale mówimy dobrze i pracujemy dobrze dla Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#PoselRomanJagielinski">Stanowisko mojego koła jest jednoznaczne: nie - dla liberalizacji sprzedaży ziemi cudzoziemcom, tak - dla wzmocnienia polskich rolników, w tym także dla tych, którzy mają jako podstawę ustroju rolnego gospodarstwa rodzinne. A co do referendum, to wyrażam podziękowanie dla wysiłku tych, którzy zbierali te podpisy, ale myślę, że w aktualnym stanie prawnym jest to przedwczesne. Kiedy będzie już nacisk, że nic nie będziemy mogli uzyskać tylko te 12 lat i koniec, to wtedy naród polski powinien jeszcze raz się opowiedzieć w referendum ogólnonarodowym, czy stanąć na tych 12 latach ochrony, czy ewentualnie je przedłużyć. Ja, szanowni państwo, jeśli dożyję tych 12 lat, a trzeba dodać jeszcze półtora roku praktycznie do wejścia do Unii Europejskiej, będę głosował tak jak jest w pytaniu tego referendum: nie dla sprzedaży ziemi cudzoziemcom.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#GlosZSali">(Ale nie teraz.)</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#PoselRomanJagielinski">Dzisiaj jest to chronione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Pęka, posła niezrzeszonego. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselBogdanPek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! O co chodzi w tej debacie, że z jednej strony budzi potężne emocje, a z drugiej strony sala jest pusta? O co chodzi w tej debacie, że większość sejmowa zdaje się twierdzić, że wie lepiej niż polskie społeczeństwo? O co wreszcie chodzi, gdy mówimy o ziemi, czy chodzi tylko o ziemię rolniczą, którą odnosimy do rolników polskich, czy chodzi o terytorium, które wraz z historią, mową, grobami ojców wyznacza terytorium danego narodu? Ziemia to więcej niż skiba uprawna, ziemia to siedlisko narodu i społeczeństwa, ziemia to matka - jak mówią poeci - a matki się nie sprzedaje, matki sprzedawać nie wolno!</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#PoselBogdanPek"> Dzisiaj nasi znakomici liberałowie i z prawa, i z lewa dowodzą, że nie ma właściwie żadnego zagrożenia, bo przecież jak wejdziemy do tego wyśnionego europejskiego domu, w którym - jak wiadomo - dobrobyt będzie płynął zewsząd i naród będzie się rozwijał coraz to szybciej, to problemów nie będzie. Ziemię będziemy mogli kupować w Austrii, we Włoszech, w Niemczech, ba, może nawet gdzieś w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych, a oni będą mogli kupować u nas. Ale pytam, pytam z tej wysokiej trybuny sejmowej: czy państwo udajecie tylko, czy świadomie wprowadzacie opinię publiczną w Polsce w błąd? Czy jest to działanie świadome? Ostatnie warunki, jakie postawiła Unia Europejska, są o wiele gorsze od tych, o których mówili pesymiści. Już dzisiaj jest pewne, że będziemy mieli dopłaty bezpośrednie do produkcji nieprzekraczające 25% dopłat uzyskiwanych przez farmerów Unii Europejskiej...</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#GlosZSali">(12%.)</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#PoselBogdanPek">...de facto 12%, oczywiście, bo piony referencyjne będą mniej więcej o połowę niższe.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#PoselBogdanPek">Teraz sprawa przysłowiowego gospodarstwa, które produkuje po stronie polskiej i po stronie niemieckiej pszenicę czy inne zboże tej samej jakości, w tym samym klimacie, o tej samej wydajności, tylko że to polskie zboże będzie mniej więcej o 30% droższe. Nikt go po prostu nie kupi. A to nie będzie jednostkowy przypadek, to będzie mechanizm, który zadziała w całej naszej ojczyźnie, na całym terytorium Polski. Co się stanie w wyniku takiego działania przymusu ekonomicznego? Nastąpi masowy spadek cen ziemi, gwałtowny spadek cen ziemi, bo nie będzie żadnej opłacalności. Dzisiaj jest ona na poziomie plus minus zero, a potem nie będzie już żadnej opłacalności. Jeżeli cena ziemi spadnie, dochody ludności rolniczej, które dzisiaj są już dramatyczne, jeszcze się pogorszą, staną się ujemne, to mechanizm rynkowy sprawę wyrówna. I kto wówczas przy załamaniu ceny rynkowej ziemi polskiej, jeśli nie dopełnimy tej formalności, o którą dzisiaj chodzi, żeby polskie społeczeństwo mogło się wypowiedzieć w ogólnonarodowym referendum, obroni polską ziemię, jaka ustawa, jakie zabezpieczenia? Nie, biedny człowiek zmuszony zostanie do sprzedania ziemi, żeby przeżyć, a jak nie, to ziemia ta zostanie zlicytowana przez banki, w których będzie zadłużony. I trzeba będzie wówczas tylko postawić kropkę nad ˝i˝. I już widzę tych, co dzisiaj głoszą, że nie ma żadnego niebezpieczeństwa, jak opuszczą tę trybunę i oświadczą: myśmy chcieli dobrze, ale teraz sytuacja gospodarcza dojrzała do tego, że trzeba postawić kropkę nad ˝i˝ i zliberalizować obrót, który zabezpieczaliśmy w ustawach.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#PoselBogdanPek">I co dalej? Był w historii król bez ziemi, będzie naród bez ziemi. Mówiliśmy wielokrotnie, że naród nie może istnieć bez podstawowej własności, ale bez ziemi z całą pewnością istnieć nie może. I, panowie liberałowie, z lewicy zwłaszcza, bo to dzisiaj w waszych rękach, wspólnie z Platformą Obywatelską, jest zgoda na przeprowadzenie referendum w sprawie ziemi, wejdziecie już sobie do tej międzynarodówki socjalistycznej, wy pewnie do jakiejś innej, będziecie ludźmi o majętności powyżej przeciętnej majętności tego społeczeństwa, pewnie wasza ziemia, którą pomnażacie, jak widać z rejestru własności, nie będzie zagrożona. Ale jednocześnie znaleźliście się tu wyrokami tych, o których interesy macie dbać, a znakomita większość polskiego społeczeństwa jest przeciw sprzedaży ziemi. Ba, 83% jest przeciw sprzedaży energetyki. To oczywiście nie znaczy nic, bo energetykę, jak się okazuje, można sprzedawać, jak się tylko pojawia jakakolwiek dziura budżetowa.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#PoselBogdanPek">Na tej samej zasadzie prowadzicie dzisiaj ogłupiającą politykę informacyjną i formalną wmawiania polskiemu społeczeństwu, która, co gorsza, podpierana jest przez takie sanhedryny, jak ostatnio w Krakowie, gdzie wybitni intelektualiści, którzy nie przeczytali nawet warunków uzyskanych przez Polskę w kluczowych, już zakończonych rozdziałach i tego, co się szykuje w najważniejszych, wypowiadają się w imieniu narodu, że chcą już do Unii Europejskiej teraz i natychmiast. Na czyj koszt? - pytam - i dlaczego tego nie przeczytali?</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#PoselBogdanPek">Do zwycięstwa zła wystarczy bierność ludzi uczciwych. Wzywam z tej trybuny ludzi uczciwych: walczmy ze złem i zgódźmy się na to, żeby naród, jako suweren, mógł dzisiaj w tej sprawie się wypowiedzieć. Bo jest to bodaj ostatnia szansa na to, żeby, po pierwsze, otrzeźwić naszych dzielnych negocjatorów, którzy w ciemno idą do daty 1 stycznia 2004 r., praktycznie na dowolnych warunkach, a gdyby naród powiedział, że ziemi nie sprzedajemy, otrzeźwiałaby także i Bruksela, która potrzebuje Polski i jej terytorium. Potrzebuje polskiego rynku, potrzebuje pomostu między Europą a Azją. I wówczas, być może, nasze negocjacje odbywałyby się z innego poziomu i zakończyłyby się innym niż dzisiaj można przewidywać wynikiem.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#PoselBogdanPek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To referendum powinno się odbyć. Jeżeli ono się nie odbędzie z powodów, o których tu mówiono, że podobno ma kosztować aż 60 mln, to jestem przekonany, że gdybyśmy rozpisali ogólnonarodową zbiórkę, to polski dumny naród zebrałby te 60 mln w krótkim czasie, polscy patrioci by tego dokonali i pokryli koszty referendum. Zgódźcie się tylko na to, a nawet zapiszcie, że środki mają być zebrane ze zbiórki społecznej, i my tego dokonamy. Ten argument wam odpadnie.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#PoselBogdanPek">Natomiast jeżeli dzisiaj mówicie, że sprawa ziemi jest sprawą przedwczesną, a jutro wniesiecie do laski marszałkowskiej projekt ustawy zmieniający ustawę o referendum, gdyby tak przypadkiem w referendum akcesyjnym nie było 50% frekwencji, a 90% opowiedziało się przeciw, to wtedy parlament zadecyduje. Myślę, że nie jesteście do końca uczciwi. Wtedy - mógłby parlament, a teraz - parlament wie lepiej. To gdzie jest prawda? Jeżeli pośrodku, to zgódźcie po prostu na to referendum i przekonacie się, że polski naród dzisiaj, a także uczciwa część jego elit są już na tyle dojrzali, że powiedzą po prostu - nie, nie chcemy sprzedaży polskiej ziemi. Jeżeli to was nic nie nauczy, to nauczą was następne wybory. Boję się tylko, że wtedy możemy być już w Unii Europejskiej na kolanach, bez własności, z dramatem ekonomicznym, który zgotowaliście narodowi właśnie wy. To nie jest traktat na 4 lata. To jest traktat na dłuższą przyszłość. To jest traktat, który musi być przygotowany rozumnie, uczciwie, bo jego skutki będą wpływały na następne pokolenia.</u>
          <u xml:id="u-42.12" who="#PoselBogdanPek">Żądamy zatem, żeby ten traktat przygotować zgodnie ze zgodą polskiego narodu. Mówię, panie pośle, w imieniu tych, którzy, gdyśmy szli szlakiem królewskim z katedry, przyjmowali nas ciepło i serdecznie, a w tym czasie inne gremium, którego nikt nie wybrał, a w którym aż roiło się od tych, co przegrali wszelkie wybory, wygłosiło nagłośnioną potem sentencję, która poszła we wszystkich mediach: Europa - tak za wszelką cenę, a kto przeciw, to prawie, że oszołom.</u>
          <u xml:id="u-42.13" who="#GlosZSali">(W czyim imieniu mówisz?)</u>
          <u xml:id="u-42.14" who="#PoselBogdanPek">Mówię w imieniu tych, co byli na trasie, i tych, którzy rozumieją, co to Polska, co to naród i co to własność, gdzie ziemia jest jądrem tej własności.</u>
          <u xml:id="u-42.15" who="#PoselBogdanPek">Dziękując za uwagę, chciałem się zwrócić do Platformy Obywatelskiej. Wiem, że jest w tym klubie, pomimo liberalnych poglądów na ekonomikę, sporo porządnych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-42.16" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-42.17" who="#PoselBogdanPek">Policzcie panowie! Policzcie panowie, jak to jest. Gdy zapłacimy już tę składkę 2,5 mld euro, bo Bruksela powiedziała: żadnych ulg, to jest to mniej więcej 10 mld zł. Do tego przyjdzie dopłacić około miliarda na wkład do funduszy i do tego dojdzie spadek produkcyjności wywołany pełnym otwarciem rynku, delikatnie licząc, dwa, trzy miliardy dodatkowo, i będziemy mieli plus minus 15 mld mniej. Policzcie, kochani, jak to wtedy będzie, skąd wtedy weźmiemy te 15 mld, żeby można było wypłacić przysłowiowe renty i emerytury? Skąd my je weźmiemy? Czy wtedy, po sprzedaży energetyki, będziemy myśleć o sprzedaży Wawelu? Dzisiaj jeszcze można powiedzieć: nie. Trzeba zadać to pytanie narodowi i niech naród się wypowie. Jeżeli polskie społeczeństwo uzna, że daje legitymację do sprzedaży ziemi, to wówczas tu w parlamencie musimy myśleć o zasadach przepływu kapitału, ekonomii i bilansie zysków i strat. Jeżeli naród powie: nie, musimy to przyjąć ze wszystkimi konsekwencjami i wziąć się za godziwe negocjacje. To bowiem, co proponuje dziś Bruksela, mogą przyjąć tylko albo zdrajcy, albo głupcy.</u>
          <u xml:id="u-42.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">To było ostatnie z wystąpień w ramach wystąpień klubowych, kół i posłów niezrzeszonych. Jest jednak jeszcze lista posłów, którzy zgłosili się do zadania pytań. Teraz mam na niej 11 osób: pani poseł Murias, pan poseł Zdzisław Podkański, poseł Stanibuła, poseł Murzyn, poseł Maciej Giertych, poseł Stryjewski, poseł Kędziak, pani poseł Szumska, pan poseł Bachalski, pani poseł Szustak i pani poseł Masłowska.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Czy są jeszcze zgłoszenia do zadania pytań? Pan poseł Szarama się zgłasza, pan poseł Woś. Nie ma więcej zgłoszeń? W takim razie zamykam listę posłów zgłoszonych do zadania pytań, na której jest 13 osób.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę, jako pierwsza pani poseł Halina Murias z Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselHalinaMurias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym moje pytania skierować do rządu. Niestety, dzisiaj jest taka sytuacja, że mogę kierować je tylko do posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PoselHalinaMurias">Pierwsze moje pytanie, podstawowe, to pytanie o kształt polityki zagranicznej. Jak długo dyplomacja polska będzie tolerowała roszczenia terytorialne Niemiec, które mają swój zapis w art. 116 niemieckiej konstytucji? Drugie pytanie. Z moich doświadczeń nabytych w sejmowej Komisji Gospodarki, która odwiedziła we wrześniu Kołobrzeg, wyłania się przerażający obraz - nie tylko tracimy ziemię, ale my, Polacy tracimy również dostęp do Bałtyku. Dlatego po raz kolejny stawiam pytanie. Ile ziemi sprzedano do chwili obecnej obcym firmom i obcym obywatelom? Proszę tylko nie odpowiadać, że to nic nieznaczący procent.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#PoselHalinaMurias">Trzecie pytanie. W dyskusji na temat sprzedaży polskiej ziemi zwraca się często uwagę na większe możliwości finansowe podmiotów zagranicznych. Wynikają one nie tylko z silniejszej gospodarki, ale także np. świadomej polityki państwa niemieckiego. Czy te opinie znajdują potwierdzenie w faktach? Otóż, zwróciłam się do Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu z pytaniem, czy niemieckie przepisy rzeczywiście przewidują udzielanie niskoprocentowych kredytów na zakup ziemi, szczególnie gdy chodzi o Polskę. Wstępne informacje, jakie otrzymałam, chociaż wymagają pogłębienia, wyraźnie potwierdzają taką możliwość. Czyli nie dość, że niemiecki rolnik może kupić u nas ziemię o wiele taniej, to jeszcze dostanie na to preferencyjny kredyt. Pytam pana posła sprawozdawcę, czy dla Polaków, którzy chcą zakupić ziemię w Polsce, są preferencyjne kredyty i jakie?</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#PoselHalinaMurias">Następne pytanie. Jaka jest koncepcja stworzenia w Polsce bariery prawnej chroniącej przed wykupywaniem naszej ziemi przez cudzoziemców? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł Zdzisław Podkański z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zostałem wychowany w wielkim poszanowaniu ojczyzny, narodu, państwa polskiego, nie waham się powiedzieć, w duchu patriotyzmu i proszę mi wybaczyć, ale ograniczę się tylko do kilku pytań i nie będę twierdził, jak niektórzy posłowie z tej trybuny, że kiedy już wszystko oddamy, to zostaniemy przyjęci do Unii, a wtedy w Unii każdy polski dziad kupi sobie bogatego.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#PoselZdzislawPodkanski">Pytania konkretne. Cytowany przez pana posła Kotlinowskiego wielki Polak, Prymas Tysiąclecia, kardynał Stefan Wyszyński powiedział: W Polsce trzeba bronić interesów ojczyzny, a nie obcych zamówień. W związku z tym mam pytanie. Czy dzisiejsza debata nie wynika z tego, że obcy złożyli zamówienie na polską ziemię?</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#PoselZdzislawPodkanski">Drugie pytanie. Czy utrata ziemi, miejsca dla rodziny, dla społeczności, nie spowoduje zerwania więzi środowiskowych i rozproszenia narodu polskiego?</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#PoselZdzislawPodkanski">Trzecie pytanie. Łacińskie porzekadło mówi: historia magistra vitae est - historia jest nauczycielką życia. A czego uczy historia? Tego, że narody, które straciły własną ziemię i własną kulturę, straciły życie albo - tak jak Palestyńczycy i Kurdowie - dzisiaj krwawią i walczą o swoje miejsce wśród innych narodów świata. Czy my jako ludzie wybrani, jako ludzie obdarzeni zaufaniem przez tysiące, miliony Polaków, mamy prawo dzisiaj kupczyć miejscem narodu polskiego i zabraniać narodowi wypowiedzenia się, czy chce żyć na swoim, przy swoim, na swojej ojcowiźnie i we własnej ojczyźnie?</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#PoselZdzislawPodkanski">Czwarte pytanie. Jeżeli dopuścimy do wolnego obrotu ziemią i nie uwłaszczymy Polaków na zachodzie, czy tym samym nie spowodujemy przyspieszenia regermanizacji tych terenów, nie spowodujemy nieszczęść rodzin polskich przesiedlonych kiedyś ze wschodu na zachód, a dzisiaj - to już trzecie pokolenie - nie sprawimy, że znów będą bezdomne, bez swojego miejsca?</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#PoselZdzislawPodkanski">Prof. Bronisław Geremek, jako minister spraw zagranicznych w wywiadzie dla ˝Markische Allgemeine Zeitung˝ powiedział, że w Polsce pozostanie 200 tys. gospodarstw, a mamy ich 2 mln. W programie SAPARD przewiduje się, że potrzebne będzie 265 tys. gospodarstw, które spełniałyby warunki fitosanitarne, bo takie mogłyby być objęte tym programem. Inni powiadają, że pozostanie 400-600 gospodarstw z 2 mln. A przecież tam mieszka 40% narodu polskiego. Pytam, co zrobimy z resztą, kiedy dzisiaj na wschodzie mamy statystyczne bezrobocie na poziomie 20%, a faktyczne - w granicach 30-35%.</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#GlosZSali">(Za ile lat będzie można pracować w krajach Unii Europejskiej?)</u>
          <u xml:id="u-46.9" who="#PoselZdzislawPodkanski">Dokąd ci ludzie pójdą, kiedy wyrzucimy ich z ojcowizny wywalczonej, wypracowanej i wykrwawionej.</u>
          <u xml:id="u-46.10" who="#PoselZdzislawPodkanski">I jeszcze jedno pytanie. Dzisiaj produkujemy zaledwie 90%, jeśli chodzi o narodowe potrzeby żywnościowe, to gdybyśmy teraz zamknęli rynki zbytu dla obcych i nie eksportowali naszej żywności, oznaczałoby to, że dla 4 mln Polaków nie będzie żywności. Czy to nie jest wystarczający dowód na to - opłacalność, skup zboża, ostatnio buraków cukrowych, ceny dla rolników - że idzie się w kierunku wymuszenia upadłości gospodarstw rolnych poprzez przymus ekonomiczny. Robi się to po to, żeby rolnicy skończyli na gościńcach, tak jak robotnicy skończyli na ulicy.</u>
          <u xml:id="u-46.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-46.12" who="#PoselZdzislawPodkanski"> Co wtedy powiemy następnym pokoleniom Polaków?</u>
          <u xml:id="u-46.13" who="#PoselZdzislawPodkanski">I ostatnie pytanie. Każdy z nas ma dzieci, wnuki. Nie wiadomo, kiedy będzie silny, a kiedy znów słaby. Czy my, jako ojcowie, jako matki, nie mamy obowiązku zapewnić im godnego życia u siebie, na swoim, we własnej ojczyźnie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Kolejne pytanie zada pan poseł Ryszard Stanibuła, również z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselRyszardStanibula">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej, w sytuacji, w jakiej znajduje się Polska, jestem zdecydowanie za szczególną ochroną ziemi w naszym kraju. Dlatego też proszę pana posła sprawozdawcę o przedstawienie, jakie zabezpieczenia interesów narodowych, ochrony ziemi występują we Francji, w Danii, w Holandii, w Belgii. Czy nie należałoby właśnie tych zasad przenieść do ustawodawstwa polskiego i to w trybie pilnym? Chodzi mi tu głównie o cenę, obywatelstwo, wykształcenie, zgodę samorządów na właściwe użytkowanie. Jak te kwestie wyglądają w tamtych państwach?</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PoselRyszardStanibula">Czy może pan, panie pośle, podać, ile - według MSWiA oraz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi - obecnie wpłynęło wniosków i ile zostało zrealizowanych i jaka jest powierzchnia gruntów sprzedanych obcokrajowcom?</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#PoselRyszardStanibula">I ostatnie pytanie. Panie pośle sprawozdawco, czy tak sformułowane pytanie oznacza wprost w swej treści, iż wnioskodawcom chodzi o ziemię orną, nieużytki bądź grunty z infrastrukturą? Czy taka forma pytania nie wydaje się zbyt ogólna? Czy nie należałoby tego pytania jednak jasno i klarownie przedstawić, ewentualnie zmienić formę? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Następne pytanie zada pan poseł Leszek Murzyn z Ligi Polskich Rodzin, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselLeszekMurzyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W 1939 r. obszar Polski wynosił ponad 380 tys. km2, od roku 1945 wynosi ponad 312 tys. km2, w tym 104 tys. km2 były wcześniej w granicach państwa niemieckiego. Decyzją wielkich mocarstw straciliśmy 70 tys. km2 ziemi. Obecnie ilość ziemi we władaniu niepolskim trzeba szacować na ok. 1200 tys. ha, to jest 12 tys. km2, która to ziemia, gdyby doszło do tego nieszczęścia, tzn. wejścia Polski do Unii Europejskiej, praktycznie natychmiast stanie się własnością notarialną obcokrajowców. Oddano obcokrajowcom 80% banków, likwiduje się przemysł, w tym energetykę - jutro będziemy decydować o sprzedaży zakładu dystrybucji energii elektrycznej STOEN - a teraz przyszła kolej na ziemię. Pytam pana posła wnioskodawcę: czy to co ma miejsce od 13 lat w Polsce jest świadomym działaniem kolejnych rządów mającym na celu wydziedziczenie narodu polskiego z własności, a w dalszym etapie likwidację państwa polskiego? To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PoselLeszekMurzyn">I drugie pytanie. Czy jest prawdą, że obecna polityka resortu rolnictwa idzie w takim kierunku, aby polski rolnik produkował żywność dla 20 mln Polaków, zaś dla kolejnych 20 mln będziemy zmuszeni importować żywność? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Macieja Giertycha z Ligi Polskich Rodzin o zadanie kolejnego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselMaciejGiertych">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do posła wnioskodawcy. Ustawa z 1920 r. chroniąca polską ziemię przed sprzedażą cudzoziemcom została uchwalona, ponieważ zasobność potencjalnych nabywców polskich i cudzoziemskich, głównie niemieckich, była tak wielka, iż groził Polsce niekontrolowany wykup ziemi przez podmioty zagraniczne. Czy w tym względzie coś się zmieniło? Czy nie jest tak, że nadal cudzoziemców stać na spekulacyjny wykup ziemi w Polsce, a Polacy nie są w stanie z nimi konkurować na wolnym rynku? A więc czy ustąpiły przyczyny, dla których uchwalono tę ustawę w 1920 r.? Ustawa ta wytrzymała próbę czasu - 82 lata. Proponowane pytanie referendalne broni status quo przed prounijną nadgorliwością naszych negocjatorów. Czy ktoś rozsądny wierzy, że wynegocjowane okresy przejściowe wystarczą, by zrównać siłę nabywczą Niemców i Polaków? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan poseł Antoni Stryjewski z Koła Katolicko-Narodowego zada następne pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Panie Marszałku! Panie Pośle Sprawozdawco! Wysoki Sejmie! Czy niektórzy członkowie Unii Europejskiej, szczególnie np. Niemcy, Holandia, nie sprzeciwią się naszemu członkostwu w Unii, jeśli wyłączymy sprawę przejmowania polskiej ziemi na drodze choćby sprzedaży z przestrzeni negocjacji przedakcesyjnych i nie wycofają się z późniejszej współpracy w ramach Unii Europejskiej? Czy możliwość przejęcia polskiej ziemi nie jest istotą polityki niektórych krajów Unii Europejskiej, szczególnie Niemiec? Czy możliwość sprzedaży polskiej ziemi obcym podmiotom nie jest czynnikiem sprzyjającym likwidacji polskiego rolnictwa? Czy dzisiejsza zapaść rolnictwa tworzona przez rządy tzw. Europejczyków nie ma na celu przygotowania nas Polaków do sprzedaży ziemi w czas nędzy i rozpaczy, który, no, już jest i który nadchodzi z większą intensywnością? Czy znana jest skala głodu ziemi w polskim rolnictwie? Dlaczego kolejne polskie rządy nie wysysają tego głodu, choć przecież w tym celu powołały specjalną agencję? Dopowiem, że urzędnikom Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa wiedzie się znakomicie i że w powszechnym odczuciu polskich rolników ci urzędnicy faworyzują obcych farmerów.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Czyją własnością będą polskie miasta, szczególnie ich centra, w przypadku umożliwienia obcym podmiotom sprzedaży nieruchomości tam leżących? A swoją drogą, jak obecnie przedstawia się stan własności w polskich miastach?</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Czy znany jest panu stan zadłużenia polskich miast i gmin, szczególnie w niepolskich bankach i w innych instytucjach finansowych Europy, Unii Europejskiej czy nawet światowych? Pod co zostały zastawione te pożyczki? Czy aby nie pod dobro gminne, tj. ziemię i budynki? Czy trudno doprowadzić do bankructwa zadłużone gminy i miasta, chociażby manipulacją walutami? Całe państwa zostały w ten sposób pozbawione majątku wypracowanego przez wiele lat i wieloletniego dochodu. Co się wówczas stanie z zastawem pod grunty i budynki, kto go przejmie? Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Następne pytanie zada pan poseł Tadeusz Kędziak z koła Ruch Odbudowy Polski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselTadeuszKedziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ochrona polskiej ziemi to także ochrona polskiego chłopa lub rolnika, jak kto woli. Brak ochrony polskiej ziemi, używając słownictwa Konstytucji 3-majowej, będzie w moim przekonaniu prostą konsekwencją likwidacji w naszym państwie stanu chłopskiego. Mówię o tym, ponieważ związek między ziemią a rolnikami, których jest jeszcze kilka milionów, w wystąpieniach przedmówców nie był wyraźnie artykułowany.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PoselTadeuszKedziak">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Uzasadniając wniosek o poddanie pod referendum ogólnokrajowe sprawy zgody obywateli Rzeczypospolitej Polskiej na sprzedaż ziemi cudzoziemcom, powiedział pan, że jedną z przyczyn dzisiejszego stanu państwa, gdzie musimy podejmować starania w sprawie ochrony polskiej ziemi, były ustalenia układu jałtańskiego. Ta decyzja jest ciągle bardzo przykra i krzywdząca dla narodu i państwa polskiego. Pogląd pana posła sprawozdawcy w tej sprawie wydaje mi się jednak uproszczony, a może nawet grzeczny. W moim przekonaniu istotnym powodem obecnego stanu rzeczy w naszym państwie jest także to, że pod koniec działań wojennych i zaraz po ich zakończeniu znaleźli się w Polsce ludzie, którzy przyjęli władzę w naszym państwie od Związku Sowieckiego. Chcę pana posła sprawozdawcę zapytać: czy zgadza się pan poseł z moim poglądem w tej sprawie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę panią poseł Gertrudę Szumską z Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselGertrudaSzumska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo żałuję, że nie mogę przekazać pytań przedstawicielom rządu, ale spróbuję przekazać je ogólnie. Czy pamiętamy, że ziemia nie jest kapitałem, lecz terytorium i sprzedaż ziemi jest sprzedażą terytorium państwa? Czy rzeczywiście nasz rząd nie jest zdolny do zarządzania tym terytorium, tak samo jak gospodarką i przemysłem znajdującym się na polskiej ziemi, wyzbywając się kolejno wszystkiego co polskie?</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PoselGertrudaSzumska">Co czeka Polskę i naród polski, jeżeli rząd sprzeda wszystko? Z czego będzie tworzył budżet państwa? Czy z podatków od emerytów i zasiłków dla bezrobotnych? Czy rząd stać tylko na takie rządzenie naszym krajem? Jeżeli tak, to może ten rząd powinien zrezygnować z takiego rządzenia. A może warto pomyśleć i wprowadzić blokadę sprzedaży ziemi obcym, aby pozostawić terytorium Polski następnym pokoleniom, aby kiedyś te pokolenia nie przeklinały bezmyślności działania Sejmu i rządu III Rzeczypospolitej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Dariusza Jacka Bachalskiego z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselDariuszJacekBachalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle Wnioskodawco! Będę zadawał pytania życzliwie i mam nadzieję, że życzliwa będzie państwa reakcja.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PoselDariuszJacekBachalski">Chciałbym zadać pytanie: Kim jest dzisiaj rolnik? O większości rolników można powiedzieć tak: to jest dzisiaj biedny człowiek, który ma niewielkie gospodarstwo i który nie ma w tej chwili koncepcji, co uprawiać. Pytanie: Co posiada? Posiada ziemię. Ale na pytanie, co z tego ma, trzeba powiedzieć, że ma biedę. W związku z tym pytam: Dlaczego państwo chcecie decydować za polskiego rolnika, czy ma on sprzedać swoją ziemię czy nie? Dzisiaj bieda go degraduje społecznie. Myślę, że fakt, iż będzie on niewolnikiem własnej ziemi, nie będzie mógł jej sprzedać, nie pomoże mu, tylko przeszkodzi. Tak naprawdę to go jakby zakonserwuje w tym stanie materialnym, w jakim jest, czyli będzie jeszcze biedniejszy.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#PoselDariuszJacekBachalski">Chcę państwu wytłumaczyć, że to, co państwo chcecie zrobić, czyli w pewnym sensie zniewolić polskiego rolnika, nie pozwolić mu dysponować jego własnością...</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#PoselBogdanPek">(Chłopie, to ludzie będą głosować w referendum.)</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#PoselDariuszJacekBachalski">Panie pośle, ja panu nie przeszkadzałem. Ja życzliwie mówię do pana.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#PoselDariuszJacekBachalski">Chciałbym powiedzieć, że ograniczanie tak naprawdę popytu na ziemię rolnika spowoduje spadek jej ceny, szczególnie jeżeli do Unii Europejskiej wejdą inne kraje, takie, jak: Czechy, Węgry, kraje bałtyckie. Te kraje wygrają ten fakt dla siebie poprzez to, że będą miały możliwość sprzedania ziemi po wyższej cenie. Nasi rolnicy nie będą mogli jej w ogóle sprzedać. Będą mogli sprzedać tylko Polakom, za bezcen. Sprzedadzą ją za bezcen. I tak naprawdę nie będą bogaci, tylko biedniejsi. W związku z tym: Nie wiem, czy się zastanowiliście nad tym, że cena wynika po prostu z popytu i podaży.</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#PoselDariuszJacekBachalski">Poza tym, drodzy państwo, gdy wchodzimy do Unii, a nie pozwolimy rolnikowi sprzedać jedynej rzeczy, którą ma, to on nawet nie będzie miał za co pojechać do pracy za granicę. Przecież wchodzimy do Unii Europejskiej również po to, by móc migrować za pracą.</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#PoselAdamWos">(Gdzie ta praca jest?)</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#PoselHalinaSzustak">(Skąd on się urwał?)</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#PoselDariuszJacekBachalski">Mam wrażenie, że chcecie być mądrzejsi od milionów Polaków pracujących na wsi, mających swoje gospodarstwa; chcecie za nich decydować. Myślę, że nie macie moralnego prawa. Jeżeli rolnik nie będzie chciał sprzedać swojej ziemi, to jej nie sprzeda. Należy to prawo jemu pozostawić. Nie wyobrażam sobie, żebyście państwo dzisiaj, na przykład będąc politykami, nagle zostali pozbawieni swojego elektoratu, nikt by was po prostu nie wybrał. Stalibyście się politykami bez elektoratu, bez biernego prawa bycia wybranym ponownie na funkcję posła czy senatora.</u>
          <u xml:id="u-60.10" who="#PoselDariuszJacekBachalski">Trzeba więc zauważyć, że to jest jedyna rzecz, którą rolnik dysponuje. Zostawcie mu to prawo, niech on zadecyduje sam, co z tym zrobić. Nie będzie chciał sprzedać, to nie sprzeda. Dlaczego uważacie się za mądrzejszych od nich? Ja tego nie rozumiem. Tak naprawdę działacie na ich szkodę.</u>
          <u xml:id="u-60.11" who="#PoselDariuszJacekBachalski">Ostatnie pytanie, panie pośle Pęk. Co dzisiaj jest źródłem dobrobytu? Przecież nie ziemia, tylko to, co mamy w głowie, prawda? I to, jaki z tego robimy użytek. Obojętnie, gdzie robimy z tego użytek, czy to jest Polska, czy będą Niemcy, czy to będzie Ameryka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-60.13" who="#PoselBogdanPek">(Wystarczy popatrzeć.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PoselBogdanPek">(Chłopie, ty o czym innym mówiłeś, niż jest w referendum.)</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pani poseł Halina Szustak.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę o treściwe zadawanie pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PoselHalinaSzustak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Pośle Wnioskodawco! Od samego początku negocjacji rozpowszechniany był pogląd, że rolnictwo i ochrona środowiska to nasze największe problemy przy wstąpieniu do Unii Europejskiej. Rolnictwo ze względu na niedorozwój, ochrona środowiska z uwagi na katastrofalny jego stan i konieczność wykonania wielomiliardowych inwestycji proekologicznych. Skoro tak, to hutnictwo, górnictwo, elektronika czy też przemysł lotniczy to nasze największe atuty. Pytanie więc brzmi: Dlaczego eksperci z Unii Europejskiej z taką determinacją stawiają sprawę zakupu ziemi, a nie mają ochoty inwestować w wyżej wymienione dziedziny? Dlaczego sprawa zakupu ziemi jest stawiana na równi z dostępem do rynków pracy? Wyraźnie unijni urzędnicy mówią: Jak nie zezwolicie na zakup ziemi, to my nie otworzymy rynków pracy. Jest to dobry chwyt. Ale kolejne pytanie brzmi: Kto przy wolnym rynku pracy zmusi pracodawcę do zatrudniania? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pani poseł Gabriela Masłowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselGabrielaMaslowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Determinacja Polaków w sprawie obrony polskiej ziemi jest zadziwiająca. Z drugiej strony Wysoka Izba dzisiaj, w bardzo przerzedzonym składzie, podejmuje dyskusję w sprawach tak oczywistych, jak znaczenie ziemi dla narodu. Tymczasem negocjatorzy i rząd robią swoje. Kupczą po prostu. Schizofrenia. Padają tu dzisiaj głosy, że sprzedaż polskiej ziemi jest warunkiem włączenia się Polaków w ogólny postęp, w europejskość. Sprzedajcie ziemię, będziecie bogaci. Pytam: Skąd się to weźmie? Przecież wiadomo, że o bogactwie w rolnictwie, o dobrobycie, o poziomie stopy życiowej na wsi decyduje prowadzona polityka rolna, warunki makroekonomiczne, jakie stwarza się rolnictwu. Dlaczego więc tego rząd nie robi? Dlaczego nie ma praktycznie polityki rolnej w stosunku do polskiego rolnictwa?</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#PoselGabrielaMaslowska">Padają także głosy: dajmy swobodę, wtedy rolnicy sami zadecydują. Wiemy, jaka jest sytuacja na polskiej wsi. Wiemy, że wieś przypłaciła najbardziej swoją sytuacją, poniosła największy koszt przemian w ostatnich latach. Dysparytet dochodów (50:100) nigdy dotąd nie był na takim poziomie. Jest to ˝zasługa˝ przemian i polityki stosowanej wobec rolnictwa, niestworzenia tarczy ochronnej dla polskiego rolnictwa. Czy wobec tego mówienie teraz: dajmy swobodę, niech rolnicy mają prawo, sami zadecydują, nie jest to wystawianie na próbę patriotyzmu polskiego chłopa? Czy mamy do tego prawo, w sytuacji gdy nie stworzyliśmy elementarnych warunków do rozwoju gospodarstw chłopskich? Uważam, że takiego prawa nie mamy.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#PoselGabrielaMaslowska">Pytanie: Czy prawdą jest, że rząd polski w negocjacjach nie musiał wyrazić zgody na sprzedaż polskiej ziemi i w tej sprawie był wyjątkowo nadgorliwy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Wojciech Szarama.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselWojciechSzarama">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Źródłem wielu obaw dotyczących sprzedaży polskiej ziemi jest bieda polskiej wsi i polskich rolników. Słusznie są tu podnoszone obawy, że biedny polski rolnik, przyciśnięty do muru, przyciśnięty biedą, może się ziemi pozbyć. Byłoby to bardzo źle, gdyż oto co by się stało, gdyby tego kawałka swojej ziemi się pozbył. Miałby pieniądze na dojazd do pracy. Jest to założenie czysto iluzoryczne. Gdyby pozbył się tego kawałka ziemi, to po prostu nie miałby już nic, bo do pracy nie ma za bardzo gdzie jechać. Na Śląsku huty i kopalnie są zamykane. A za granicą albo ktoś zostanie zatrudniony, albo nie.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#PoselWojciechSzarama">Mam więc pytanie do posła wnioskodawcy. Po pierwsze: Czy w państwa założeniu istnieją jakieś okresy przejściowe, dłuższe niż te, które się negocjuje, dłuższe, niż te, które się zakłada, okresy przejściowe, które by zabezpieczyły polskie rolnictwo i polską wieś przed masowym wykupem ziemi? Czy istnieje taka możliwość załatwienia tego problemu?</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#PoselWojciechSzarama">Wiąże się to z drugim pytaniem. W państwa pytaniu referendalnym nie ma wskazanego żadnego okresu. Pytanie: Czy gdyby w przyszłości, daj Boże, doszło do tego, że sytuacja polskiego rolnictwa, polskiego chłopa poprawiłaby się na tyle, że ten handel ziemią mógłby być możliwy, to czy wtedy również w drodze referendum należałoby ten zakaz uchylić? Oczywiście przy założeniu, że w tym referendum byłaby odpowiedź na to pytanie: nie.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#PoselWojciechSzarama">I wreszcie kolejne pytanie dotyczące sprawy zasadniczej: Czy istnieje możliwość stworzenia takiego systemu dopłat, preferencyjnych kredytów, żeby polscy rolnicy - ci, którzy są wystarczająco silni ekonomicznie, ci, którzy mają pomysł na jakąś produkcję - mogli skupować ziemię? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Adam Woś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselAdamWos">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytania do oponentów przeprowadzenia referendum w sprawie sprzedaży ziemi. Ilu z nich tak naprawdę ma chłopskie pochodzenie? Ilu z nich zna smak ziemi? Ilu z nich było wychowanych w duchu miłości do ziemi? Dlaczego wypowiadają się w sprawie, która tak naprawdę wcale ich nie obchodzi? Dlaczego koledzy z lewicy mówicie ˝nie˝ w przypadku tego właśnie referendum, skoro zawsze byliście zwolennikami teorii, że w ważnych dla narodu i państwa sprawach oddaje się głos narodowi? Po co teraz ta obłuda? Dlaczego nie chcecie skorzystać z tak poważnego atutu jak referendum, jak głos całego społeczeństwa? Jeśli naród powie ˝tak˝, to przecież nasi negocjatorzy będą mieć ułatwione zadanie. Czy sądzicie, że ci, co nas wybrali, są od nas głupsi i potrzebni tylko wtedy, kiedy potrzebujemy ich poparcia w wyborach?</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#PoselAdamWos">I kwestia ekonomiczna. Mówi się, że referendum będzie kosztować.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#PoselAdamWos">Panie i Panowie Posłowie! Jestem pewien, że znajdą się chętni, którzy będą pracować społecznie we wszystkich komisjach na terenie całego kraju, bez pobierania za to pieniędzy. Zatem ten, kto mówi o kosztach, po prostu jest obłudnikiem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pełnomocnik grupy obywateli pan poseł Marek Kotlinowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Mam uwagę natury generalnej w szczególności do posłów Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej. Pan poseł Waldy Dzikowski był łaskaw powiedzieć: skarb narodu to ziemia, gdy przynosi dochód. Należy się zgodzić z tą tezą, tylko należy zapytać: Dlaczego rolnik polski nie może prowadzić zyskownej produkcji? Dlaczego rząd polski nie podejmuje działań mających na celu wspieranie rodzimej produkcji rolnej? Dlaczego polski rynek jest otwarty na towary, które napływają do Polski? Dlaczego istnieje nieuczciwa konkurencja na rynku produktów rolnych w Polsce i te wysoko subsydiowane towary z zagranicy dobijają polskiego rolnika?</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Panie Pośle! Chciałbym też oczywiście, żeby polska ziemia przynosiła dochód za ciężką pracę polskiemu rolnikowi, ale to tu, w Wysokiej Izbie, trzeba stworzyć warunki, żeby tak było. Traktat stowarzyszeniowy i działania ostatnich 10 lat doprowadziły do tego, że polski chłop nie ma szans produkować efektywnie, zyskownie, bo tu, w tej Izbie, w tych ostatnich latach takie warunki mu zapewniono. To jest uwaga natury generalnej do wystąpienia klubowego pana posła Waldy Dzikowskiego.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pani poseł Halina Murias była łaskawa zapytać o kształt polityki zagranicznej rządu polskiego zwłaszcza w stosunku do zapisów konstytucji Niemiec. Muszę skonstatować z przykrością, że brak jest jakiejkolwiek polityki zagranicznej w tym zakresie. Nie postawiono tej sprawy jasno ani w 1989 r., ani w latach następnych. Państwo polskie powinno mieć gwarancje traktatowe z naszymi sąsiadami zza Odry, że nie będzie w przyszłości jakichkolwiek roszczeń terytorialnych. Natomiast z ostatnich wypowiedzi polityków niemieckich wynika, że ta sprawa odżywa, jest podnoszona. Trzeba stwierdzić, że rząd polski nie podejmuje żadnych działań w tej sprawie, komentując to w ten sposób, że jest to retoryka przedwyborcza, że jest to sprawa niewiążąca na arenie międzynarodowej, natomiast należy to wpisać w scenariusz działań. Czasami - i tak się mówi właśnie w polityce - wypuszcza się harcowników, którzy sprawdzają, jaka jest reakcja rządu polskiego, społeczeństwa polskiego na ten temat. Uważam, że jednoznaczne stanowisko społeczeństwa polskiego w referendum rzuciłoby nowe światło na te sprawy.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#PoselBogdanPek">(Może by oświeciło.)</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Może by kogoś - jak pan poseł Bogdan Pęk był łaskaw powiedzieć - oświeciło.</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pani poseł pyta o to, ile sprzedano ziemi, i łączy to z pytaniem o dostęp do Bałtyku. Według informacji powszechnie dostępnych dzierżawy są szacowane mniej wiecej na milion-1200 tys. ha, a proszę pamiętać o tym, że po akcesji, po wejściu Polski do Unii Europejskiej okres przejściowy na nabywanie ziemi jest liczony od momentu rozpoczęcia dzierżawy, tak więc - jak tutaj posłowie mówili - bardzo szybko dzierżawa zamienia się w prawo własności. Sprzedano zaś około 300 tys. ha ziemi. Natomiast nikt nie badał tego - to jest tylko przypuszczenie - że jest wiele umów przedwstępnych, wiele umów, które jak gdyby przenoszą fakt przeniesienia własności na czas wejścia Polski do Unii Europejskiej. Jest to sfera, która nie jest zbadana, porusza się to tylko w rozmowach z posłami, z rolnikami, szczególnie na ziemiach zachodnich. Liczą się oni również z takim niebezpieczeństwem. Myślę, że trzeba bardzo wyraźnie powiedzieć: rząd polski nie ma jakiegokolwiek rozpoznania co do wielkości zjawiska. Uważam więc, że to przemawia również za tym, aby referendum się odbyło, i to jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pani poseł pyta o politykę państwa niemieckiego co do finansowania zakupów ziemi przez obywateli niemieckich. Należy powiedzieć, że większość systemu bankowego nie jest w polskich rękach. Należy powiedzieć, że banki zachodnie, łagodnie mówiąc, spolegliwie podchodzą do finansowania jakichkolwiek projektów gospodarczych przez przedsiębiorców polskich, a w ogóle nie słyszy się o finansowaniu zakupu ziemi. Rozumiem to w ten sposób, że rząd niemiecki dobrze inwestuje swoje pieniądze w polską ziemię, zapewniając takie warunki niemieckim obywatelom, które im to ułatwiają. I na pewno koszt pieniądza, który jest znacznie niższy w Niemczech niż w Polsce, jest tym czynnikiem, który powoduje, że polscy rolnicy nie mają możliwości zakupu ziemi. Koszt pieniądza, czyli warunki uzyskania kredytu, warunki, na jakich może nastąpić zakup. O sprawach związanych z warunkami do produkcji rolnej mówiłem, a jest to też czynnik istotny, ponieważ polscy rolnicy widzą, że działalność w sektorze rolnym jest bardzo trudna wobec nieuczciwej konkurencji państw ˝piętnastki˝.</u>
          <u xml:id="u-71.8" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pan poseł Zdzisław Podkański pytał... Interesy ojczyzny bronić... Pytał również o zamiary związane w tym wypadku z postawą naszych sąsiadów zza Odry. Myślę, panie pośle, że mamy przed sobą drugi rozdział z geopolityki Europy. Pierwszy rozdział to był 1945 r., czas trwania i zmiany z 1989 r., natomiast brak jest kotwicy, brak jest zakończenia modelowania sceny politycznej w Europie. Sądzę, że ofensywa obywateli niemieckich na dawne ich ziemie jest próbą podważenia układu pojałtańskiego. Jest to próba zdobycia, bez jednego wystrzału, utraconych ziem przez państwo niemieckie. Tak rozumiem te zdarzenia.</u>
          <u xml:id="u-71.9" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Na pewno więzi środowiskowe, więzi z rodzimym gospodarstwem rolnym są bardzo ważne w naszym społeczeństwie. Widzimy, że migracja ze wsi do miasta za poszukiwaniem pracy nie przynosi obecnie efektów, jako że pracy w mieście nie ma. Myślę, panie pośle, że to grozi pauperyzacją polskiego społeczeństwa. Grozi tym, czego jeszcze w Polsce nie było: że powstaną slamsy wokół wielkich miast i to będzie to miejsce, w którym znajdą się polscy rolnicy, którzy wyzbyli się ziemi. Tak ja to rozumiem. Istotnie, narody bez ziemi straciły przyszłość, straciły możliwości rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-71.10" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Zgadzam się, panie pośle, że historia jest najlepszą nauczycielką. Trzeba pamiętać, że może nastąpić zapaść gospodarcza w państwie, może nastąpić chwilowy kryzys, który jest wynikiem złych rządów, ale jeżeli utrzymamy własność ziemi polskiej, jeżeli zostaną stworzone warunki do tego, by naród polski miał szansę rozwoju, to ojczyzna nasza może być krajem mlekiem i miodem płynącym, tak jak to było wtedy, kiedy Polacy byli mądrze rządzeni. I tego wszystkim posłom i sobie życzę, żeby tak było jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-71.11" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pan poseł zapytał także o wolny obrót ziemią, bez uwłaszczenia. Wysoki Sejmie, próbowałem analizować porównawczo zachowania dwóch rządów: rządu niemieckiego wobec repatriantów z dawnych ich ziem wschodnich po zmianie granic i rządu polskiego wobec polskich repatriantów z ziem wschodnich państwa polskiego. Niemcy otrzymywali pomoc na wszystkich płaszczyznach: był to tani kredyt na mieszkanie, było to tworzenie miejsc pracy, była to pomoc finansowa. Niemcy mieli szansę zapuścić korzenie w nowym miejscu swojego zamieszkania. A cóż robił w tym czasie rząd polski? Nasi ojcowie i dziadowie z ziem wschodnich stawali się pracownikami PGR-ów, nie otrzymywali żadnej pomocy, nie mieli szans zapuścić korzeni na ziemiach zachodnich. A teraz nam się mówi, że swobodny obrót ziemią to jest to, czego od nas wymaga Unia Europejska. Tego wymagają interesy państwa niemieckiego. Trzeba mieć jasną świadomość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Panie pośle, chciałbym na chwilę przeprosić.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Mam ważną informację do odczytania, miłą dla nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Wysoka Izbo! Z przyjemnością komunikuję, że obradom naszym przysłuchuje się delegacja Rady Najwyższej Ukrainy, z jej przewodniczącym panem Wołodymyrem Łytwynem.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#komentarz">(Zebrani wstają, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pragnę w imieniu pań posłanek i panów posłów powitać serdecznie naszych szanownych gości i kolegów z Ukrainy oraz życzyć im przyjemnego pobytu w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Możemy kontynuować, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#PoselJanByra">(U nich jest wolny obrót ziemią. Właśnie wprowadzili ustawę.)</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#PoselBogdanPek">(Powiedz im, żeby nie sprzedawali.)</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pan poseł Stanibuła pytał...</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Przepraszam, Wysoki Sejmie, nie odpowiedziałem jeszcze na wszystkie pytania pana posła Zdzisława Podkańskiego. Pan poseł pytał o bilans naszej wymiany handlowej, jeśli chodzi o artykuły żywnościowe. Stawiał tezę, że nie jesteśmy dzisiaj państwem samowystarczalnym, że importujemy gros żywności. Panie pośle, rozumiem to w ten sposób - nie jestem specjalistą od spraw żywności, ale tak mi się wydaje - że gdyby były cła ochronne, gdyby była szansa położenia tamy tej nieuczciwej konkurencji z państw zachodnich, to polski rolnik mógłby więcej produkować, państwo polskie mogłoby być samowystarczalne, a nadwyżki produktów rolnych mogłyby znaleźć zbyt na rynkach światowych, gdyby takie działania rząd polski podjął.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Nasza żywność ma dobrą opinię na świecie. Nasza żywność nie pochodzi z uprawy, która bazuje na środkach chemicznych, nasza żywność może być przebojem eksportowym, ale wymaga to wsparcia ze strony rządu i odpowiedniej promocji. Panie pośle, myślę, że to jest sentencja pana wypowiedzi, jak zapewnić dzieciom i wnukom godne życie. Liga Polskich Rodzin i środowiska, które reprezentuję, uważamy, że ta ziemia jest nam dana jedynie we władanie. Musimy zdać następnym pokoleniom sprawę, co z tą ziemią zrobiliśmy. Nie możemy podchodzić egoistycznie do tej sprawy: dzisiaj sprzedamy, nie myśląc o konsekwencjach, nie myśląc o tym, co będzie z naszymi dziećmi i wnukami. Tak tę sprawę rozumieją środowiska Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Przechodzę do pytań pana posła Stanibuły. Pan poseł był łaskaw zapytać o regulacje istniejące we Francji, w Danii, w innych krajach. Myślę, że Duńczykom udało się jedno, udało się obronić, mówiąc żargonem europejskim, swobodny obrót drugimi domami. Duńczycy wiedzieli, że kapitał niemiecki jest zbyt silny i pochłonie ich własność. We Francji są bardzo szczegółowe regulacje. Te rozwiązania należy analizować, należy wdrażać do polskiego porządku prawnego. Natomiast chciałbym przestrzec przed art. 13 traktatu nicejskiego, który stanowi, że nie może być jakiejkolwiek dyskryminacji w krajach członkowskich Unii Europejskiej. W związku z tym te rozwiązania w dużej części, moim zdaniem, będą iluzoryczne.</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Działanie, które proponuje Liga Polskich Rodzin, zmierza w tym kierunku, aby w traktatach stowarzyszeniowych jasno zapisać, że własność polskiej ziemi nie podlega regulacjom Unii Europejskiej, gdybyśmy jakimś nieszczęściem tam się znaleźli, a referendum byłoby pierwszym elementem, który wyartykułowałby wolę społeczeństwa w tej sprawie. Każde inne rozwiązanie, moim zdaniem, będzie iluzoryczne, będzie tylko na krótką metę. I gdyby nie zaślepienie posłów, szczególnie koalicji rządzącej, to ta sprawa byłaby rozstrzygnięta w marcu. W marcu można było przystąpić do procedowania nad referendum i znalibyśmy stanowisko społeczeństwa polskiego, można by to było już od paru miesięcy w trakcie negocjacji eksponować.</u>
          <u xml:id="u-73.8" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pan poseł Stanibuła zapytał również o infrastrukturę techniczną. Rozumiem to w ten sposób, że infrastruktura jest posadowiona na polskiej ziemi i zakaz sprzedaży ziemi wiąże się również z tym, że jest zakaz zbywania przedsiębiorstw o znaczeniu strategicznym, w szczególności przedsiębiorstw komunalnych. To może być dodatkowy mechanizm, który będzie pomagał chronić strategiczne dziedziny gospodarki polskiej.</u>
          <u xml:id="u-73.9" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pan poseł Leszek Murzyn był łaskaw zapytać, po pierwsze, o skutki zmniejszenia terytorium polskiego, po drugie, o ostatnie zdarzenia związane z procesem negocjacyjnym i z warunkami, które są proponowane Polsce. Zgadzam się z panem posłem, że to będzie kolejne okrojenie państwa polskiego, tylko rozłożone w czasie, robione w białych rękawiczkach. Natomiast nie miejmy złudzeń - ziemia raz sprzedana normalną koleją losu nie wraca do sprzedającego. I to jest realne, duże zagrożenie co do kurczenia się państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-73.10" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pan poseł pytał jeszcze o sprawę limitowania produkcji w Polsce. Tak należy moim zdaniem odczytać warunki negocjacyjne, które proponuje nam Unia Europejska. Będzie bardzo trudno w tych warunkach konkurować z państwami piętnastki. Proszę zauważyć, że polskie rolnictwo nigdy nie otrzymało takiej pomocy jak kraje Unii Europejskiej. Wtedy gdy tam, w Europie Zachodniej, była koniunktura i mogli inwestować w rolnictwo, to miało miejsce. Polska w ostatnich dziesięcioleciach bardzo brutalnie eksploatowała polską wieś, rolnicy odbudowywali zniszczoną ojczyznę, nie otrzymując należytej pomocy przez całe dziesięciolecia. I teraz w procesie negocjacyjnym moim zdaniem są zdradzani jako przedsiębiorcy w obszarze produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-73.11" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pan poseł prof. Maciej Giertych pytał o ustawę z 1920 r. Ja to cytowałem w moim wystąpieniu jako przykład roztropności, głębi politycznej posłów, którzy tę ustawę właściwie na zasadzie konsensusu w tym czasie przyjęli. W świecie gospodarki jest zawsze próba wykorzystania podmiotu, który jest słabszy ekonomicznie, ta gra interesów ma miejsce cały czas i myślę, że ma ona miejsce również w sferze związanej z obrotem ziemią. Trzeba jasno powiedzieć: polski rolnik nie ma źródła finansowania, sam nie ma siły finansowej, żeby inwestować w swoje gospodarstwo, i przegrywa rywalizację z farmerami zachodnimi, którzy na wszystkich tych polach mają przewagę nad polskim rolnikiem, nad polskim przedsiębiorcą rolnym i tę przewagę bezwzględnie wykorzystują, m.in. wykupując polską ziemię. Te przyczyny, panie profesorze, nie ustały i w dalszym ciągu jest różnica w dochodzie narodowym między Polską a Niemcami, w dalszym ciągu jest przewaga finansowa i myślę, że ta ustawa powinna nadal być wpisana w porządek prawny w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-73.12" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pan poseł Antoni Stryjewski pyta, czy Unia Europejska nie sprzeciwi się zakazowi sprzedaży polskiej ziemi. A niech się sprzeciwia, niech słyszy głos suwerennego narodu i niech ocenia jego stanowisko. Panie pośle, mnie nie interesuje, co zrobi Unia Europejska, mnie interesuje to, by naród jako suweren mógł wyrazić swoje zdanie w sprawie istotnej dla jego bytu, dla jego przyszłości. Pan poseł postawił tezę, że ziemia to jest istota polityki Niemiec. Ja się z tym zgadzam. Myślę, że możemy się uczyć od naszych zachodnich sąsiadów szanowania swojej racji narodowej i prowadzenia takiej polityki, która wymusza na sąsiadach, wymusza na przeciwnikach uległość i daje pole do realizacji interesu niemieckiego. Tak, to prawda, swobodny obrót ziemią leży w interesie państwa niemieckiego, nie leży w interesie państwa polskiego i to trzeba jasno powiedzieć i dać narodowi prawo, by przemówił.</u>
          <u xml:id="u-73.13" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Zgadzam się z panem posłem, że sprzedaż ziemi to jest likwidacja rolnictwa, i trzeba to połączyć z całym kontekstem związanym w tej chwili z gospodarką w części dotyczącej rolnictwa. W Unii Europejskiej jest znaczna nadprodukcja żywności, Zachód dusi się swoją żywnością i stąd takie warunki dla rolnictwa polskiego, stąd zasada nieuczciwej konkurencji, stąd dobicie polskiego rolnika i zalanie Polski tymi towarami. Istotnie, panie pośle, to, co mamy w tej chwili, to mamy jako dobro, to jest rynek zbytu prawie 40-milionowego narodu i to w połączeniu z polską ziemią trzeba chronić - ale chronić roztropnie, aby umożliwić również rozwój polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-73.14" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Jeśli chodzi o głód ziemi w Polsce, to myślę, że on jest wśród tych gospodarzy, którym się udało, którzy produkują nowocześnie, którzy mają możliwości zbytu, ale niestety dekoniunktura w rolnictwie powoduje, że nie ma takiej ekspansji polskich rolników, która by pozwoliła zrealizować ich zamiary rozwoju gospodarstw. Istotnie, wobec preferowania nabywców z zagranicy przez polskie służby publiczne wydaje się, że te ich zamiary nie zostaną zrealizowane w sposób należyty.</u>
          <u xml:id="u-73.15" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Stan własności w miastach - już o tym mówiłem, to się łączy poniekąd z moją wypowiedzią na temat infrastruktury. Ziemia, warunkująca własność również tego, co jest na niej wybudowane, warunkuje, kto będzie właścicielem przedsiębiorstw komunalnych.</u>
          <u xml:id="u-73.16" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pan poseł pytał o zadłużenia gmin w Polsce. Ja mam wiedzę precyzyjną co do gminy Kraków - to zadłużenie jest ponad 800 mln zł i istotnie były takie zakusy, aby to zadłużenie pokryć sprzedażą spółek komunalnych. Wydaje mi się, że głos Ligi Polskich Rodzin w tej sprawie był słyszany zarówno wśród wyborców w Krakowie, jak i wśród radnych i uda się znaleźć inne rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-73.17" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pan poseł pytał też, co zrobi wierzyciel hipoteczny, czyli ten, który zabezpieczył się, udzielając kredytu, na hipotece gospodarstwa rolnego, gdy będą problemy ze spłatą zadłużenia. Oczywiście zrealizuje swe zabezpieczenie hipoteczne, przejmie gospodarstwo i zrobi z nim, co będzie chciał, jako właściciel. Takie przypadki już mają miejsce, myślę, że na pana terenie również i że zna pan takie sytuacje, gdy bank bezwzględnie realizuje swoje prawo w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-73.18" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pan poseł Tadeusz Kędziak polemizował ze mną, dlatego że użyłem pewnego uproszczenia. Tak, panie pośle, ja się z panem posłem zgadzam, że brak ochrony ziemi, sytuacja polskiego rolnictwa i sprawa granic państwa polskiego to nie jest tylko pokłosie Jałty, jest to również pokłosie rządów komunistycznych w Polsce. Ja użyłem pewnego skrótu myślowego: gdyby nie było Jałty, nie byłoby rządów komunistycznych, a gdyby były inne rządy, które realizują interes narodowy, na pewno nastąpiłoby zabezpieczenie polskich interesów, czy to jeśli chodzi o sprawę planu Marshalla, czy o reparacje wojenne, czy o właściwe zagospodarowanie ziem zachodnich. Jest to oczywiście szeroki kontekst i rządy komunistyczne mają istotny wpływ na kształt obecnej sytuacji w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-73.19" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pani poseł Gertruda Szumska w swym pytaniu stawia tezę, że ziemia nie jest kapitałem. Ziemia oczywiście nie jest kapitałem, ziemia jest dobrem, dobrem szczególnego rodzaju, dobrem, które nie może być wyprodukowane, nie może być przysporzone w wyniku działania człowieka. Ziemia jest tą bazą, na której możemy rozwijać swoją aktywność gospodarczą, jest bazą, bez której rzeczywiście stajemy się lotnymi piaskami. Takie jest moje stanowisko - że ziemia nie jest kapitałem, że ziemia musi być szczególnie chroniona.</u>
          <u xml:id="u-73.20" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Co czeka naród polski, gdy wszystko sprzeda. Myślę, że czeka go rola pracownika najemnego, który wyłącznie służy, który nie jest gospodarzem, który nie może wpływać na rozwój gospodarczy zgodnie z tym, czego oczekują nasi rodacy.</u>
          <u xml:id="u-73.21" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Blokada sprzedaży ziemi. Są przypadki, kiedy inwestor chce inwestować, buduje zakład pracy i to - używając tego określenia z debaty posłów z 1920 r. - jest kapitał dobry, kapitał, który przysparza miejsc pracy, służy rozwojowi gospodarczemu. Ale również dla tego kapitału nie musi sprzedaż być zawsze warunkiem rozpoczęcia inwestycji. Myślę, że tutaj kontrakty zależne w postaci nawet długoletnich dzierżaw zabezpieczają interesy zarówno inwestora, jak i polskiego właściciela. O tej sferze trzeba więcej mówić. Nie musi być tutaj tylko prosta sprzedaż, ale mogą być i dzierżawy, kiedy jest to konieczne dla polskiej gospodarki - dzierżawy, które z samej istoty wygasają, bo są zawarte na czas określony. Myślę, że to jest rozwiązanie zarówno służące gospodarce polskiej, jak i inwestorom, którzy w dobrej wierze do Polski przyjeżdżają i chcą pracować dla korzyści zarówno swoich, jak i państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-73.22" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pan poseł Parchański pytał, kim jest biedny rolnik, dlaczego jest biedny i o źródło biedy. Panie pośle, to są pytania wymagające dłuższego wykładu z zakresu ekonomii. Część myśli zawarłem w swojej wypowiedzi i nie chcę ich powtórnie przedstawiać. Sądzę, że dotyczy to nie tylko rolników, ale również polskich przedsiębiorców, dużych, małych i średnich, którzy nie wytrzymują nieuczciwej konkurencji. Polski przedsiębiorca chce pracować i może pracować wydajnie. Natomiast jeżeli brakuje możliwości równoprawnej konkurencji, to wtedy jest oczywiście bankructwo, jest upadek. W dzisiejszej debacie mówimy wyłącznie o rolnictwie, chciałbym więc zwrócić uwagę na to, że polski rolnik musi mieć zapewnione warunki rozwoju. I to jest rola rządu polskiego i to jest rola Wysokiej Izby, żeby takie warunki stworzyć.</u>
          <u xml:id="u-73.23" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Panie pośle, istotnie, źródłem dobrobytu jest w dużej części to, co mamy w głowie. Tylko, przepraszam za ten żart, ale nawet najmądrzejszy, nawet najbardziej tęgi umysł, gdy będzie wyizolowany ze społeczeństwa, gdy będzie zamknięty w jakiejś kapsule, to w samej głowie dobrobytu i dla siebie, i dla państwa nie stworzy. Chodzi o to, żeby relacje między mądrą głową a społeczeństwem były tak ułożone, aby dobre pomysły mogły znaleźć realizację. Tak że myślę, że jest to zbyt daleko idąca teza, że wyłącznie to, co mamy w głowie, przyniesie nam dobrobyt. Proszę się nad tym zastanowić, a oczywiście w rozmowie w kuluarach służę dalszą refleksją na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-73.24" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pani poseł Halina Szustak pytała, kto zmusi zachodnie firmy do zatrudniania polskich pracowników, którzy będą korzystali z możliwości swobodnego przepływu osób po wejściu do Unii. Takiej możliwości nie ma. Swoboda umów, brak jakiejkolwiek możliwości oddziaływania na tę sferę w dużej części pozbawia szansy na realne zatrudnienie. Tak jest urządzona współczesna gospodarka, takie są rządzące nią prawa. Nie ma możliwości oddziaływania na sferę stosunków prywatno-cywilnych.</u>
          <u xml:id="u-73.25" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pani poseł zapytała, dlaczego eksperci dążą do tego i stawiają warunki takie, aby ułatwić sprzedaż ziemi. Myślę, pani poseł, że w tej chwili główną rolę w Unii Europejskiej odgrywa jednak państwo niemieckie i pośrednio poprzez agendy Unii Europejskiej daje ono wyraz swemu interesowi. Sądzę, że taka jest przyczyna takiej polityki krajów piętnastki.</u>
          <u xml:id="u-73.26" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pani poseł Gabriela Masłowska postawiła tezę, że sprzedaż ziemi nie rodzi bogactwa. To prawda, ja się z tym zgadzam. Sprzedaż ziemi pozwala na pozyskanie środków finansowych, które mogą być zmarnotrawione, które mogą być źle użyte. Natomiast ziemia daje gwarancję inwestowania, daje gwarancję rozwoju. A także - o tym nie mówiłem, a myślę, że to jest bardzo ważna sprawa - ziemia dla właściciela gospodarstwa rolnego, dla przedsiębiorcy jest również narzędziem umożliwiającym zabezpieczenie kredytu, który pozwala mu funkcjonować na rynkach finansowych.</u>
          <u xml:id="u-73.27" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pani poseł, oczywiście, ziemia jest bogactwem, a pod ziemią również są dobra, które mogą służyć społeczeństwu polskiemu. Są to dobra, które, właściwie wykorzystane, mogą nas w dużej części uniezależnić od importu energetycznego, mogą być podstawą samowystarczalności w tej dziedzinie. Polska jest zasobna. Według informacji naukowców w naszym środowisku mamy między innymi wody geotermalne, które mogą przyczynić się do rozwoju państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-73.28" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Już mówiłem, nie będę tego powtarzał, że nadszedł czas na politykę rolną, nadszedł czas na to, aby państwo polskie mądrze inwestowało w rolnictwo, aby wieś polska była nie tylko miejscem, gdzie jest zachowana kultura polska, tożsamość narodowa, ale i miejscem, gdzie każdy człowiek może wzrastać cywilizacyjnie, gdzie ma warunki do rozwoju nie tylko jako rolnik, ale również jako osoba wykonująca wolne zawody, jako osoba aktywna gospodarczo w innych sferach życia gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-73.29" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pani pytała o przymus ekonomiczny. To prawda, ja to też tak odbieram, że w tej chwili jest stworzony przymus ekonomiczny dla polskiego rolnika, który często w desperackim geście swoją ziemię, która nie pozwala mu właściwie funkcjonować, próbuje sprzedać, nie mając nabywców. Zgadzam się ze zdaniem, że aby to działanie było spójne, musi być prowadzone na dwóch płaszczyznach - z jednej strony, formalny zakaz sprzedaży ziemi, a z drugiej strony, pomoc państwa polskiego, tak aby polscy chłopi rzeczywiście czuli, że własność ziemi ma swój ciężar gatunkowy, aby czuli, że mogą się rozwijać jako producenci.</u>
          <u xml:id="u-73.30" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pani poseł pytała także, czy Polska musiała skorygować stanowisko negocjacyjne i zmienić długość okresu przejściowego z 18 na 12 lat. Oczywiście, że nie musiała. Nie musiałaby, gdyby negocjacje prowadził rząd polski, który widzi głębię tego problemu. Natomiast te negocjacje są prowadzone pośpiesznie, bez głębszej analizy. A oczywiście na koniec będzie wielkie obwieszczenie o tym, jaki to sukces odnieśli polscy negocjatorzy. Często pytam na posiedzeniach Komisji Europejskiej, pytam również naszych negocjatorów, jakie są warunki brzegowe, tak żeby społeczeństwo polskie wiedziało, co w tej chwili jest przedmiotem negocjacji, żebyśmy wiedzieli, w jakim kierunku zmierzają negocjacje. Takiej odpowiedzi nie otrzymałem. Podejrzewam, że będzie zgoda na jakiekolwiek warunki, byle tylko wepchnąć społeczeństwo polskie do Unii Europejskiej i ogłosić, że jest to sukces.</u>
          <u xml:id="u-73.31" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pan poseł Szarama pytał, co się będzie działo, jeżeli przymus ekonomiczny spowoduje migrację ludności wiejskiej do miast. Już mówiłem o tym. Myślę, że nastąpi wzrost przestępczości w miastach, degradacja cywilizacyjna, pojawią się slumsy, nie będzie przyszłości i dojdzie do rozluźnienia więzów społecznych, co może grozić wydarzeniami, które znamy wszyscy z doniesień w ostatnich miesiącach z Ameryki Południowej. Myślę, że przed tym należy się bronić, tworząc warunki do rozwoju polskiego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-73.32" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pan poseł postawił słuszną tezę, że muszą być warunki do kredytowania, warunki do zbytu, musi nastąpić wytworzenie całej infrastruktury między wsią a miastem, a w każdym z tych ogniw będzie możliwość rozwoju małych firm, które dadzą pracę rolnikom, które spowodują, że polska wieś będzie stabilna ekonomicznie, a zyski z produkcji rolnej, w dużej części z jej przetwórstwa i sprzedaży, będą zasilały chłopskie gospodarstwa. Taki, jak myślę, model rozwoju sektora rolnego w Polsce byłby optymalny.</u>
          <u xml:id="u-73.33" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">Pan poseł Adam Woś pytał o głos całego społeczeństwa. Tak, chcemy, żeby w tej sprawie wypowiedziało się społeczeństwo polskie. Chcemy dać szansę demokracji bezpośredniej, nie patrząc na koszty. Bo, jak pan poseł Bogdan Pęk był łaskaw powiedzieć, te koszty nie są wielkie. Sądzę, że zostałyby one pokryte przez uczestników referendum, gdybyśmy taką drogę wybrali, gdybyśmy ogłosili zbiórkę publiczną. Ta sprawa jest do rozważenia. Dziękuję za podpowiedź, panie pośle, bo to może zamknąć usta przeciwnikom referendum. Tak, jeżeli będzie taka potrzeba, przeprowadzimy referendum na koszt osób, które wnoszą o to i chcą w referendum brać udział. Myślę, że to jest dobry pomysł pana posła Bogdana Pęka.</u>
          <u xml:id="u-73.34" who="#PelnomocnikGrupyObywateliMarekKotlinowski">To wszystko, panie marszałku, odpowiedziałem na wszystkie pytania. Dziękuję państwu za uwagę. Jeżeli pominąłem jakieś pytanie - były one bardzo szczegółowe - myślę, że będzie jeszcze czas na rozmowy w kuluarach. Dziękuję uprzejmie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-73.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">(W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">W trybie sprostowania, proszę uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Poseł Antoni Stryjewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle Sprawozdawco! Chciałbym tutaj powtórzyć moje pytanie, bo w moim przekonaniu pan je źle zrozumiał. Zwracałem uwagę w swoim pytaniu na to, że dużo samorządów zadłuża miasta w różnych międzynarodowych instytucjach finansowych i jest możliwość, poprzez chociażby manipulacje stopami wymiany waluty obcej na polską, doprowadzenia do bankructwa całych miast. W związku z tym, że większość wypowiedzi dotyczyła gruntów rolnych, zwracałem uwagę na to, iż ziemia jest również w miastach i żeby te miasta nadal były polskie, muszą tam mieszkać Polacy i mieć własność miejską. Część własności miejskiej jest w gestii samorządów. Pytałem, jaka jest na dziś skala zadłużenia, pod co te pożyczki są zastawione i co się stanie, jeśli w wyniku różnych matactw finansowych wierzyciele zażądają od dłużników, czyli polskich miast, zwrotu tych środków finansowych chociażby w postaci zastawionej ziemi czy nieruchomości? Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Panie pośle, nie trzeba odpowiadać, ponieważ to miało być sprostowanie, a sprostowania nie wymagają odpowiedzi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Do głosowania w sprawie wniosku przystąpimy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 2. i 3. porządku dziennego:
 2. Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o przedstawionym przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz poselskim projektach ustaw o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (druki nr 182, 388 i 1001).
 3. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego (druk nr 1005).</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Janusza Wojciechowskiego.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach powierzyła mi obowiązek przedstawienia sprawozdania z jej prac nad obszerną, liczącą aż 244 zmiany, nowelizacją Kodeksu postępowania karnego. Procedura karna to jest zbiór przepisów, które regulują czy określają to, w jaki sposób się ściga przestępców, w jaki sposób udowadnia się im winę, w jaki sposób wreszcie sądzi się ich i wyrokuje w ich sprawach. Ta procedura powinna czy musi godzić ze sobą pewne cele, które pozostają jeśli nie w sprzeczności, to w każdym razie w pewnej kolizji. Z jednej strony jest postulat taki, żeby ściganie przestępców i sądzenie ich, wymierzanie im kary przebiegało sprawnie, bez zbędnej zwłoki, żeby to działo się możliwie najszybciej, żeby ten okres od popełnienia przestępstwa do wymierzenia sprawcy kary był jak najkrótszy. Z drugiej strony są konstytucyjne gwarancje praw człowieka, praw jednostki i, wreszcie, troska o to, żeby w trybach tej machiny procesu karnego przypadkiem nie ucierpiał człowiek niewinny, bo przecież nie można tego wykluczyć, w praktyce to się zdarza, że ludzie, którzy są niewinni, też są stawiani pod pręgierzem zarzutu, oskarżani o przestępstwo, i procedura karna musi zapewnić to, żeby ten niewinnie oskarżony człowiek miał szansę obronić się przed zarzutami. I to, co powinniśmy osiągnąć w procedurze karnej, to możliwie najbardziej zbliżyć te dwa cele, tak żeby sprawność postępowania nie była osiągana kosztem praw człowieka, a z drugiej strony żeby w tej ochronie praw człowieka nie pójść zanadto daleko, by to nie spowodowało zablokowania procesu. Komisja w swoich pracach nad dwoma, a właściwie trzema projektami ustaw starała się możliwie najbardziej precyzyjnie zbliżyć te cele i w moim przekonaniu osiągnęła to.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Przedmiotem prac komisji był, po pierwsze, projekt zgłoszony przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - 16 stycznia odbyło się jego pierwsze czytanie - po drugie, projekt poselski grupy posłów klubu Prawo i Sprawiedliwość (był on przedmiotem pierwszego czytania 24 maja), i wreszcie wzięta została pod uwagę również część projektu rządowego z druku nr 869 - jego pierwsze czytanie odbyło się 25 września. Komisja powołała podkomisję, którą kierował pan poseł Grzegorz Kurczuk, a po objęciu przez niego funkcji ministra sprawiedliwości podkomisją kierował pan poseł Józef Kubica. Następnie nad projektem pracowała cała komisja z udziałem wielu ekspertów, przedstawicieli zainteresowanych procedurą karną środowisk, Naczelnej Rady Adwokackiej, Krajowej Rady Sądownictwa, Stowarzyszenia Sędziów Polskich ˝Iustitia˝, wybitnych przedstawicieli nauk prawniczych. Wspomnę tutaj pana profesora Stanisława Waltosia, którego wkład był bardzo duży, pana profesora Edwarda Skrętowicza, pana profesora Kazimierza Zgryzka i sędziego Sądu Najwyższego pana Stanisława Zabłockiego. Prace przebiegały sprawnie. Przedstawione koncepcje rozwiązań w poszczególnych kwestiach nie budziły kontrowersji politycznych. To jest bardzo istotne. Dążyliśmy do tego, żeby projekt był możliwie najlepszy merytorycznie, i wierzę, jestem głęboko przekonany, że taki właśnie jest, choć pewne kwestie są nadal kontrowersyjne. Ja również nie do końca się zgadzam co do pewnych rozwiązań, ale oczywiście o tym nie będę mówił jako sprawozdawca komisji. Uczynię to później w wystąpieniu w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Co projekt zmienia w polskiej procedurze karnej? Oczywiście trudno byłoby w tym miejscu omówić wszystkie 244 zmiany, które tam są zawarte, ale przynajmniej na kilka, kilkanaście najważniejszych chcę zwrócić uwagę Wysokiej Izby i powiedzieć o nich, układając je jakby w siedem zasadniczych grup. A więc projekt w przedstawionym kształcie prowadzi do odblokowania procesu, usunięcia niektórych mechanizmów przeszkadzających w sprawnym prowadzeniu procesu. Głównie ze strony środowiska sędziowskiego płynęły uwagi, że niektóre przepisy Kodeksu postępowania karnego są tak skonstruowane, iż istnieje możliwość przedłużania procesu za pomocą różnych sztuczek procesowych.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Zwracam uwagę na zmianę 165, która dotyczy art. 402 § 2 kodeksu. Ta zmiana umożliwia to, co do tej pory było niemożliwe, a mianowicie jeżeli rozprawę odroczono na czas powyżej 35 dni, w obecnym stanie prawnym - jeśli strony, w praktyce oskarżony lub jego obrońca, nie zgodziły się na prowadzenie rozprawy w dalszym ciągu - trzeba było ją zaczynać od nowa. Za pomocą różnych sztuczek można było powodować takie odroczenie, a następnie domagać się prowadzenia sprawy od początku i praktycznie przewlekać w sposób niczym nieograniczony proces. Otóż ta zmiana prowadzi do takiej sytuacji, że wyjątkowo co prawda, ale będzie można bez zgody oskarżonego odroczony proces prowadzić w dalszym ciągu.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Istotna jest zmiana 51, która dotyczy art. 170 § 1 pkt 5 kodeksu. Przepis mówi o oddalaniu wniosków dowodowych, które w oczywisty sposób zmierzają tylko do przedłużania postępowania. Do tej pory było tak, że oskarżony mógł sobie wymyślać rozmaite alibi czy jakieś wnioski dowodowe, które trzeba było sprawdzać, i to przedłużało proces. Niekiedy w oczywisty sposób te wnioski zmierzały do tego, żeby powodować przewlekłość postępowania, a sąd nie miał instrumentów, by temu przeciwdziałać. Dodany przepis stawia tamę tego rodzaju praktyce.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Istotna jest zmiana 153 dotycząca art. 377 § 2, która wprowadza pewne zmiany w zakresie stwierdzania niezdolności oskarżonego do udziału w rozprawie. I wreszcie zmiana 86b, która dotyczy art. 254 § 2 kodeksu. Chodzi tu o sprawę zażaleń na tymczasowe aresztowanie. Do tej pory było tak, że oskarżony mógł ponawiać swoje zażalenia na odmowę uchylenia tymczasowego aresztowania, akta wędrowały pomiędzy instancjami, sprawa leżała, nie można jej było sprawnie prowadzić. Teraz zostaje wprowadzony przepis, że kolejne zażalenie będzie można składać dopiero po upływie 3 miesięcy od rozpatrzenia poprzedniego. To też była zmiana postulowana przez sądy, które miały wiele problemów z tą wędrówką akt. A więc zasadnicze mechanizmy blokujące proces karny zostają tą nowelizacją zlikwidowane.</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Drugą istotną kwestię, która wynika z tego projektu, można określić mianem: więcej dyscypliny w procesie. Wiemy wszyscy, że procesy karne były w rozmaity sposób przedłużane, również przez to, że uczestnicy postępowania zachowywali się w sposób niezdyscyplinowany. Świadkowie, czasem obrońcy nie stawiali się w sądzie i to powodowało konieczność odraczania rozpraw na następne terminy. Zwracam tu uwagę na zmianę 99, która pozwala na obciążenie obrońcy lub pełnomocnika, czyli adwokata występującego w procesie, dodatkowymi kosztami procesu, które wynikły z nieusprawiedliwionego niestawiennictwa.</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Tu chcę wyrazić satysfakcję z tego powodu, że w warunkach zrozumienia komisja w tej sprawie konsultowała projekt z Naczelną Radą Adwokacką. Z tamtej strony były propozycje idące trochę dalej, np. propozycja możliwości odsuwania obrońcy od udziału w rozprawie na mocy decyzji sądu. Nie poszliśmy tak daleko w trosce o prawo do obrony, ale to obciążanie kosztami procesu w wypadkach rażąco nieusprawiedliwionego niestawiennictwa będzie istotnym elementem dyscyplinującym uczestników postępowania.</u>
          <u xml:id="u-77.8" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Ważna jest również zmiana, która dotyczy podwyższenia kar porządkowych za niestawiennictwo świadków. Dotychczasowe maksimum to było najniższe wynagrodzenie ustawowe, w tej chwili ta granica jest podniesiona do kwoty 3 tys. zł. Elementem dyscyplinującym jest również przepis dotyczący organów procesowych, w tym wypadku sądu, relacji sąd - prokuratura. Mianowicie dotychczas funkcjonujący przepis... To jest zmiana 164. do art. 397. Dotychczas sąd mógł w pewnych sytuacjach zwracać sprawę do uzupełnienia postępowania przygotowawczego, jeśli okazało się przed sądem, że wykazuje ono braki. Zmianapowoduje, że tej możliwości już nie będzie. W sytuacji, kiedy ujawnią się tego rodzaju braki, sąd będzie mógł odroczyć sprawę i zwrócić się do oskarżyciela o uzupełnienie w określonym terminie postępowania dowodowego. Jeśli go nie uzupełni, to na swoje ryzyko jest pozbawiony tych dowodów i wątpliwości są rozstrzygane na korzyść oskarżonego, zgodnie z ogólną zasadą. Ta zmiana spowoduje, że sprawa nie będzie tak wędrować i nie będzie tego, co niekiedy jest zarzucane sądom, czyli nadmiernego korzystania z tego instrumentu w celu pozbywania się zbyt trudnych spraw. To jest również istotna zmiana usprawniająca proces.</u>
          <u xml:id="u-77.9" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Trzecią grupę postulowanych zmian można zbiorczo określić jako: więcej uprawnień dla Policji, większa rola Policji w postępowaniu karnym. Zwracam uwagę na zmianę art. 311 dotyczącego śledztwa. Do tej pory było tak, że śledztwo prowadził prokurator, na zasadzie wyjątku od reguły mogła to robić Policja. Nasza propozycja zmierza do tego, żeby Policja była organem uprawnionym do prowadzenia śledztw, dla prokuratora zastrzeżone byłyby tylko te, które dotyczą pracowników wymiaru sprawiedliwości bądź organów ścigania. W innych sytuacjach prokurator zachowywałby oczywiście prawo do przejęcia i prowadzenia każdego śledztwa, gdyby uznał taką potrzebę, ale jednak jest to przesunięcie ciężaru w stronę Policji.</u>
          <u xml:id="u-77.10" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Druga istotna sprawa dotycząca uprawnień Policji to zmiana 79b do art. 237 § 2 Kodeksu postępowania karnego. Ta zmiana spowoduje rozszerzenie uprawnień Policji w zakresie zakładania podsłuchu telefonicznego. Oprócz dotychczasowego katalogu 16 rodzajów przestępstw tą możliwością będą objęte również sprawy z zakresu korupcji, a więc łapownictwa i płatnej protekcji, oraz takie odrażające przestępstwa jak stręczycielstwo, sutenerstwo i kuplerstwo.</u>
          <u xml:id="u-77.11" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">I wreszcie przepis, nad którym komisja długo dyskutowała, gdyż budzi on pewne kontrowersje - to jest zmiana 63 dotycząca dodanego art. 192a. Używając medycznej terminologii, chodzi o tzw. badania przesiewowe, czyli działania Policji zmierzające do ograniczenia kręgu osób podejrzanych o przestępstwo. Policja będzie mogła w takiej sytuacji od osób niebędących podejrzanymi w sprawie pobierać odciski palców, próbki włosów, próbki pisma i próbki zapachowe. One mogą być potem przechowywane i wykorzystywane zgodnie z przepisami ustawy o Policji. W imię większej sprawności postępowania dajemy Policji ważne narzędzia, które jest - sygnalizuję to z pełną odpowiedzialnością - pewną ingerencją w prawa obywatelskie. Oto, nie będąc podejrzanymi w sprawie, możemy być w każdej sytuacji postawieni wobec wezwania do poddania się tego rodzaju badaniom zmierzającym do ograniczenia kręgu osób podejrzanych. Jest to jednak przepis postulowany przez Policję, ważny instrument sprawności jej działań.</u>
          <u xml:id="u-77.12" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Czwartą grupę zmian można ująć w haśle: mniej biurokracji w postępowaniu. Zmiana 45, która dotyczy art. 147, pozwoli na ograniczanie protokołów z niektórych czynności, na przykład takich, jak wizja lokalna na miejscu przestępstwa. Czynności, które są nagrywane, rejestrowane... Do tej pory trzeba było, niezależnie od nagrania, sporządzać pełny protokół, wszystko opisywać, krok po kroku. Nowelizacja dopuszcza w takiej sytuacji możliwość ograniczenia protokołu do najważniejszych oświadczeń osób biorących udział w tych czynnościach. Ten drobiazgowy opis nie musi już być wykonywany, jest to przecież zawarte w nagraniach z tych czynności. Zmiana 110, dotycząca art. 304a, pozwala na sporządzanie jednego protokołu zamiast dotychczasowych trzech z tzw. zawiadomienia o przestępstwie czy zgłoszenia przestępstwa. Do tej pory było tak, że jeżeli osoba pokrzywdzona zgłaszała się na policję, przyjmowano od niej trzy dokumenty: najpierw protokół zawiadomienia o przestępstwie, potem protokół przesłuchania świadka - bo ta osoba jest świadkiem - i wreszcie wniosek o ściganie, jeżeli czyn był ścigany na wniosek osoby pokrzywdzonej. Ta zmiana pozwala na ujęcie tego wszystkiego jednym protokołem. To oszczędność czasu i policji, i osób, które są przesłuchiwane w tym trybie.</u>
          <u xml:id="u-77.13" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Wreszcie chyba najbardziej istotna zmiana, inne ujęcie sposobu prowadzenia dochodzenia, to jest cała zmiana 132., która wprowadza nowe relacje w formach czy w postaciach postępowania przygotowawczego. Do tej pory było tak, że mieliśmy właściwie trzy postacie postępowania - śledztwo, które w zasadzie zostaje w dotychczasowej postaci, i dochodzenie, które jednak dzieliło się na dwie jeszcze formy, to znaczy dochodzenie zwykłe i tzw. dochodzenie uproszczone, prowadzone według mniej biurokratycznych, najkrócej mówiąc, reguł. W tej chwili ten podział dochodzenia na dwie postacie znika, pozostaje jedno, ogólne dochodzenie, ale prowadzone według reguł dotychczasowego dochodzenia uproszczonego, z możliwością tzw. postępowania zapiskowego oraz - to jest chyba jedna z najbardziej istotnych zmian - z możliwością umorzenia sprawy i przekazania jej do tzw. rejestru przestępstw w sytuacji, gdy z okoliczności wynika, że na razie nie ma szans na ujawnienie sprawcy przestępstwa. Są takie sytuacje - włamanie do komórki, kradzież radia w samochodzie czy tego typu masowe przestępstwa, kradzieże kieszonkowe - że można oczywiście prowadzić wszystkie czynności procesowe, ale wiadomo, że one nie doprowadzą do wykrycia sprawcy. Trzeba czekać na sytuację, kiedy np. podwinie się przestępcy noga, zostanie ujęty na gorącym uczynku, i wtedy będzie można zidentyfikować go jako sprawcę czynów wskazanych w rejestrze przestępstw. Tu chodzi o oszczędność czasu policji, organów ścigania, jeśli chodzi o te czynności w istocie pozorne, które nie przybliżają nas do ujawnienia przestępcy, a absorbują czas policji. Ta możliwość jest w projekcie stworzona. Policja w terminie do 7 dni w takich sytuacjach będzie mogła umorzyć sprawę, skierować ją do rejestru przestępstw. Co nie znaczy i nie może oznaczać, wyraźnie chcę to powiedzieć, że policja ma się tą sprawą dalej nie zajmować. Musi się nią zajmować, już w trybie operacyjnym, a wtedy kiedy pojawi się szansa na ujęcie sprawcy - podjąć to postępowanie i doprowadzić do udowodnienia winy i oskarżenia sprawcy przestępstwa. Była tu pewna kontrowersja w komisji, ale o tej kontrowersji może powiem nieco więcej w wystąpieniu klubowym, bo w tym zakresie będzie pewna poprawka, nie co do samej istoty tej instytucji, ale terminu, od którego czy w jakim może być ta możliwość stosowana.</u>
          <u xml:id="u-77.14" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">A więc generalnie mniej biurokracji i większa szansa na to, że policjanci zza biurek będą mogli wyjść na ulice i w większym zakresie dbać o nasze bezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-77.15" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Kolejna, piąta grupa zmian da się określić jako więcej techniki. Kodeks postępowania karnego musi być dostosowany do zmieniającego się otoczenia, jeśli chodzi o technikę. Do tej pory jeszcze jakby nie dostrzegał tego, że jest poczta elektroniczna. Zatem w zmianie 38., dotyczącej art. 132 § 3 Kodeksu postępowania karnego, jest wprowadzona możliwość przesyłania pism procesowych, a więc np. wezwań na rozprawę, za pomocą poczty elektronicznej oraz telefaksu.</u>
          <u xml:id="u-77.16" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">W zmianie 60., dotyczącej art. 184, znanej dość instytucji świadka incognito, przewidziana jest możliwość przesłuchiwania takiego świadka na odległość za pomocą stosownych technik. Nowelizacja taką możliwość wprowadza.</u>
          <u xml:id="u-77.17" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Szósta grupa zmian to jest więcej możliwości rozstrzygania spraw w drodze ugody. To jest nowa praktyka, ciągle jeszcze nowa, bo wprowadzona przez kodeks obecnie obowiązujący od 1998 r. To jest tzw. instytucja dobrowolnego poddania się karze. W pewnych sytuacjach prokurator może uzgodnić z oskarżonym, że nie będzie procesu, a prokurator wystąpi o wymierzenie kary takiej, jaka jest uzgodniona z oskarżonym. Znacznie rozszerzana jest możliwość stosowania tej istniejącej już instytucji. Do tej pory ona dotyczyła spraw zagrożonych karami do 5 lat pozbawienia wolności. Zmiana, która jest postulowana w projekcie, prowadzi do objęcia tą możliwością spraw zagrożonych karą do 10 lat pozbawienia wolności. A więc bardzo rozszerza się katalog możliwości stosowania tej instytucji, dzięki czemu w znacznie większej niż dotychczas liczbie spraw uda się uniknąć procesu i w takiej skróconej formie doprowadzić do wydania wyroku. Chodzi o oszczędność czasu sądu w sprawach, w których da się osiągnąć taką właśnie ugodę. To jest instytucja stosowana w wielu krajach i polskie prawo, polska procedura w coraz większym stopniu na tę instytucję się otwiera. Jest tu również jest dostosowanie do tej instytucji - zmiana 174., która odnosi się do art. 434 § 3, dotyczy ograniczenia dość żelaznej reguły procesu karnego reformationis in peius, a więc zakazu zmiany wyroku na niekorzyść tego, który wyrok skarży, w sytuacji kiedy tylko on ten wyrok skarży. Ta zasada nie będzie dotyczyć sytuacji, kiedy wyrok był wynikiem takiego właśnie uzgodnienia, jak również nie będzie dotyczyć sytuacji, kiedy wyrok był nadzwyczajnie złagodzony w ramach premii za ujawnienie wspólników. Chodzi o to, żeby nie dawać oskarżonym, sprawcom przestępstw pola do szafowania tymi ugodami, a następnie podważania ich w kolejnych instancjach. A więc to jest też element usprawnienia procesu.</u>
          <u xml:id="u-77.18" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">I wreszcie siódma, ważna grupa zmian, która sprowadza się do idei: więcej ochrony pokrzywdzonego. Znany jest taki zarzut pod adresem procedury karnej, że w większym stopniu troszczy się ona o sprawcę niż o ofiarę. Nie jest to zarzut w pełni słuszny, ja osobiście uważam, że nie ma on podstaw, dlatego że ochrona pokrzywdzonego w polskim procesie karnym jest już daleko zaawansowana. Było rzeczywiście kiedyś tak, że praktycznie pokrzywdzony był niedostrzegany przez przepisy procedury. Kodeks postępowania karnego z 1998 r. w dużej mierze ten stan zmienił, ale jeszcze ujawniają się pewne mankamenty, pewne braki, które należałoby uzupełnić. A więc zmiana 60., która dotyczy art. 184, tego wspomnianego już świadka incognito, doprecyzowuje zakres tej instytucji, żeby nie było wątpliwości, co się chroni w przypadku anonimowego świadka - otóż nie tylko jego dane personalne, ale wszystkie informacje, które mogą go zidentyfikować. Większa będzie dzięki temu ochrona.</u>
          <u xml:id="u-77.19" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Inna zmiana, zmiana 52., dotycząca art. 171, dotyczy świadków małoletnich, przesłuchiwanych w postępowaniu osób poniżej 15. roku życia. Chodzi o to, żeby zagwarantować każdorazowo, żeby te osoby, dzieci przecież, były przesłuchiwane w obecności rodziców lub opiekunów - chyba że w oczywisty sposób stoi to w sprzeczności z celami postępowania. Gdyby np. ktoś z tych rodziców czy opiekunów był sprawcą przestępstwa, o które toczy się sprawa, to oczywiście takiej obecności być nie może.</u>
          <u xml:id="u-77.20" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Kolejna zmiana to jest zmiana polegająca na dodaniu art. 185a do kodeksu. Była ona postulowana od dawna. Chodzi o to, żeby w postępowaniu karnym dzieci do lat 15, zwłaszcza pokrzywdzone przestępstwem, były przesłuchiwane tylko raz. Na przykład w sprawach o seksualne wykorzystanie dzieci przedmiotem słusznego zaniepokojenia, słusznych protestów było to, że dzieci będące ofiarami tych przestępstw były przesłuchiwane czasem kilkakrotnie w postępowaniu przygotowawczym, a następnie jeszcze wiele razy przed sądem. Rzecznik praw dziecka również interweniował w tej sprawie. Wprowadzamy zmianę, która ograniczy przesłuchiwanie tych osób, następne zeznania będą ujawniane. Oczywiście w pewnych sytuacjach, kiedy pojawią się jakieś nadzwyczajne okoliczności, będzie możliwość kolejnego przesłuchania, gdyż cele procesu, zasada prawdy obiektywnej, muszą być uszanowane, ale generalnie przyjmuje się, że ma być tylko jedno przesłuchanie, chodzi o zminimalizowanie złych skutków dla ofiar przestępstw, dla dzieci będących ofiarami. Jeszcze jedna zmiana, zmiana 150., która dotyczy art. 360 § 3, wprowadzająca możliwość wyłączania jawności rozprawy na czas przesłuchania dziecka do lat 15, będącego świadkiem w sprawie. Tej możliwości do tej pory nie było, projekt to wprowadza.</u>
          <u xml:id="u-77.21" who="#PoselSprawozdawcaJanuszWojciechowski">Tyle, Wysoka Izbo, oczywiście w skrócie, omówienia tych zmian. Jak widać, są one istotne. W moim przekonaniu, w przekonaniu komisji, powinny one doprowadzić do tego, że postępowanie karne będzie sprawniejsze, a sprawiedliwości będzie się stawać zadość szybciej i z mniejszymi kosztami niż do tej pory. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-77.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu ministra sprawiedliwości pana Grzegorza Kurczuka w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#MinisterSprawiedliwosciGrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego nie jest propozycją zbyt szeroką. Ma on zapobiec wzrostowi obciążenia sądów powszechnych po dniu 1 stycznia przyszłego roku, czyli 2003 r., znaczną częścią spraw, powtarzam, znaczną częścią spraw należących obecnie do właściwości sądów wojskowych. W tym celu rząd proponuje, aby zachować dotychczasowe kompetencje sądów wojskowych do dnia 1 stycznia 2008 r. w zakresie przestępstw pospolitych popełnianych przez żołnierzy poza terytorium wojskowym. W tym celu niezbędna jest zmiana art. 1 ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego. Przejęcie przez sądy powszechne orzecznictwa w części spraw podlegających obecnie orzecznictwu sądów wojskowych niewątpliwie, i to chcę podkreślić, niewątpliwie wpłynęłoby na wzrost obciążenia, i tak już dużego, sądów powszechnych, a tym samym nie sprzyjałoby podejmowanym także przez Wysoką Izbę staraniom o poprawę sprawności działania tychże sądów, podkreślam, sądów powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#MinisterSprawiedliwosciGrzegorzKurczuk">Wysoka Izbo! Projekt zawiera również propozycję zmiany brzmienia art. 5 ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego zmierzającą do ujednolicenia trybu wydawania aktów wykonawczych do kodeksu. Wszystkie takie akty wydawałby teraz minister sprawiedliwości, ewentualnie w porozumieniu z innymi ministrami. Obie proponowane zmiany, Wysoka Izbo, są tożsame z rozwiązaniami przyjętymi przez Komisję Nadzwyczajną do spraw zmian w kodyfikacjach, zawartymi w druku nr 1001, mówił o nich obszernie przed chwilą pan marszałek Wojciechowski. Jednak przedstawienie Wysokiej Izbie odrębnego projektu wiąże się z obawą, czy omawiana wcześniej ta wielka nowelizacja polskiej procedury karnej, bo tak to trzeba nazwać, zostanie uchwalona przed dniem 1 stycznia przyszłego roku, czyli 2003 r. W myśl obowiązujących obecnie przepisów z tą datą uległaby zawężeniu kognicja sądów wojskowych, a poszerzeniu kognicja sądów powszechnych, co byłoby rozwiązaniem, w obecnej sytuacji sądów, po prostu fatalnym. Tyle, panie marszałku, uzasadnienia tej niewielkiej noweli. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Katarzyna Maria Piekarska, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Koleżanki Posłanki! Koledzy Posłowie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, ustawy o świadku koronnym oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych, zawarty w sprawozdaniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach z druku nr 1001.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Panie i Panowie! Społeczeństwo polskie, a zwłaszcza środowisko prawnicze, od kilku lat oczekuje na zmiany w procedurze karnej. Procedura ta wobec nadmiernego sformalizowania i braku elastyczności, choć spełnia oczekiwania nielicznych przedstawicieli doktryny prawa karnego, przez praktykę oceniana jest jednak mało przychylnie. Budzi ona zresztą wątpliwości również w kontekście Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. W końcu art. 6 tej konwencji przyznaje każdemu zainteresowanemu prawo do rozpatrzenia jego sprawy przez sąd w rozsądnym terminie, a nawet przy najlepszej woli trudno uznać terminy, w jakich zapadają wyroki w niektórych sprawach karnych, za rozsądne.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Opracowany przez Komisję Nadzwyczajną projekt nowelizacji procedury karnej łączy w sposób harmonijny koncepcje zmian w Kodeksie postępowania karnego zawarte w projekcie prezydenckim oraz w projekcie poselskim, skutecznie unikając wad i niezręczności tego ostatniego. W rezultacie otrzymaliśmy projekt aktu prawnego usuwający błędy obowiązujących przepisów i umożliwiający w przyszłości skuteczniejsze zwalczanie przestępczości.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Wysoka Izbo! Z prawdziwą satysfakcją muszę stwierdzić, że Komisja Nadzwyczajna usunęła z Kodeksu postępowania karnego obcy polskiej myśli prawniczej przepis dopuszczający, by sąd w toku rozprawy mógł zwrócić sprawę prokuratorowi do uzupełnienia postępowania przygotowawczego. Przepis ten, wymyślony zresztą swego czasu przez prawników radzieckich wymienionych z nazwiska podczas poprzedniej debaty, był źródłem nieustającego ping-ponga zażaleniowego pomiędzy sądem a prokuraturą i znacznego wydłużenia czasu trwania postępowania karnego. W to miejsce komisja zaproponowała w pełni racjonalne rozwiązanie polegające na wprowadzeniu możliwości zobowiązania przez sąd oskarżyciela publicznego do przedstawienia w określonym terminie nowych dowodów, których przeprowadzenie pozwoliłoby na usunięcie dostrzeżonych braków. Komisja Nadzwyczajna zrezygnowała również z anachronicznej instytucji tzw. nieważności. Obowiązujący Kodeks postępowania karnego przewiduje wystarczająco wiele sposobów wzruszania orzeczeń (zażalenie, apelacja, kasacja, wznowienie). Proszę wybaczyć kolokwializm, ale kolejny grzyb w tym barszczu nie wydaje się potrzebny i uzasadniony.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Złą wiadomością dla kierowców powodujących wypadki po małym jasnym, czy choćby preferujących jazdę w takim stanie, będzie wprowadzenie m.in. możliwości pobierania od nich krwi bez pytania o zgodę. Z kolei jeśli oskarżony pojawi się na rozprawie przed sądem w stanie wskazującym, sąd nie będzie musiał już powoływać biegłego, by ustalić to, co można zobaczyć gołym okiem; wystarczy zwykły alkomat.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Projekt przedstawiony przez Komisję Nadzwyczajną nie tylko upraszcza, ale również porządkuje przepisy dotyczące postępowania przygotowawczego. W miejsce kilku form, w których obecnie prowadzi się to postępowanie, wprowadza się tylko dwie: śledztwo i dochodzenie. Formy te różnią się stopniem sformalizowania, sposobem dokumentowania czynności procesowych i rolą prokuratora.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Pozytywnie należy ocenić propozycję Komisji Nadzwyczajnej wprowadzenia do Kodeksu postępowania karnego nowego przepisu, dodania nowego przepisu art. 185a normującego sposób postępowania z pokrzywdzonym, który w chwili czynu nie ukończył lat 15, a był ofiarą przestępstw, które są określone w rozdz. 25 Kodeksu karnego, czyli przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, a więc tych przestępstw, które w szczególny sposób kaleczą psychikę dziecka. Taki pokrzywdzony byłby przesłuchiwany w charakterze świadka tylko raz w toku całego postępowania. Przesłuchanie przeprowadzałby sąd na posiedzeniu z udziałem biegłego psychologa. Wydaje się, Wysoka Izbo, że uchwalenie przez nas tego przepisu zapewniłoby znacznie lepszą ochronę psychiki pokrzywdzonych dzieci przed stresem immanentnie związanym z ich udziałem w postępowaniu karnym. Mówił o tym także pan poseł sprawozdawca, dopominały się o to od lat organizacje pozarządowe, które walczą o prawa dzieci, wspominali o tym psycholodzy, którzy takie przesłuchania prowadzą. Także jest to dosyć istotny przepis, który umknął uwadze i mediów, i opinii publicznej, ale został wprowadzony, jest w sprawozdaniu. Uważam, że to bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Spośród zawartych w sprawozdaniu Komisji Nadzwyczajnej licznych usprawnień postępowania przed sądem pierwszej instancji należy wymienić odstąpienie od wysoce nieracjonalnej zasady, że sprawę odroczoną lub zawieszoną prowadzi się niemal zawsze od początku. Proponowana zmiana zmierza do tego, by taką sprawę sąd mógł jednak prowadzić w dalszym ciągu, chyba że skład sądu ulegnie zmianie. Innymi słowy bezwzględny wymóg prowadzenia sprawy odroczonej lub zawieszonej od początku zostałby ograniczony do sytuacji, gdy do orzekania miałby przystąpić inny sąd niż ten, który rozpoznawał sprawę przed jej odroczeniem lub zawieszeniem.</u>
          <u xml:id="u-81.8" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">W końcu wypada odnotować, że powodzeniem uwieńczone zostały starania resortu spraw wewnętrznych, by w przypadku gdy brak perspektyw wykrycia sprawcy można było umorzyć dochodzenie już w pierwszym tygodniu jego trwania i po wpisaniu sprawy do tzw. rejestru przestępstw dalsze czynności wykrywcze prowadzić w formie policyjnych czynności operacyjno-rozpoznawczych.</u>
          <u xml:id="u-81.9" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Wymieniłam tylko niektóre zmiany przepisów, które zasługują na uwagę, o innych mówił pan poseł sprawozdawca. Popieramy je, uważamy, że uchwalenie nowelizacji Kodeksu postępowania karnego i innych ustaw wymienionych w sprawozdaniu Komisji Nadzwyczajnej pozwoli na wydatną poprawę szybkości, sprawności i skuteczności zwalczania przestępczości, myślę także, że uczyni zadość słusznym oczekiwaniom społecznym.</u>
          <u xml:id="u-81.10" who="#PoselKatarzynaMariaPiekarska">Wysoka Izbo! Pan sędzia Marek Celej, który jest przewodniczącym wydziału Sądu Okręgowego w Warszawie, czyli tego sądu, który ma największe zaległości i do którego wpływa najwięcej spraw karnych w skali kraju, na pytanie dziennikarki ˝Rzeczpospolitej˝, czy kiedy zmieni się procedura, zalegające sądowe półki stare sprawy znikną, odpowiedział, że wydaje się, iż po kilku miesiącach, może pół roku, będzie widać już pierwsze istotne efekty. My także mamy taką nadzieję, dlatego oczywiście popieramy ten projekt ustawy. Popieramy także drugi rozpatrywany w tej chwili projekt, projekt ustawy o zmianie ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego (druk nr 1005), gdyż uznajemy, że proponowane zmiany będą przeciwdziałały obciążaniu sądów powszechnych. Opowiadamy się za ich uchwaleniem. Dziękuję bardzo, Wysoka Izbo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Cezary Grabarczyk, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić Wysokiemu Sejmowi stanowisko wobec sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach odnośnie do projektów ustaw o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Projekty te, nad którymi pracowały Komisja Nadzwyczajna, a także powołana podkomisja, były autorstwa prezydenta i posłów. Sprawozdanie zawarte zostało w druku nr 1001. Komisja Nadzwyczajna pracowała nad obydwoma projektami ustaw i w końcowym sprawozdaniu znalazły się najlepsze propozycje z jednego i drugiego projektu. Trzeba zresztą podkreślić, że niejednokrotnie w obydwu projektach zawarte były tożsame propozycje legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Efektem prac posłów i ekspertów, ale także, co warto podkreślić, przedstawicieli środowisk prawniczych jest dobry projekt ustawy nowelizującej Kodeks postępowania karnego. Projekt ten spełnia większość założeń, jakie uczynili projektodawcy, autorzy obydwu projektów, ale także większość postulatów, które tu, w tej sali, w czasie pierwszego czytania zgłaszali przedstawiciele klubów i posłowie uczestniczący w debacie. Najważniejsze z tych założeń i postulatów to wyeliminowanie z Kodeksu postępowania karnego przepisów, które umożliwiały przedłużanie postępowania, a w konsekwencji opóźniały wymierzenie sprawiedliwości sprawcom przestępstw. Te przepisy zostały wyeliminowane z Kodeksu postępowania karnego. Po wejściu w życie nowych przepisów sprawy będą rozpoznawane szybciej. Taki stan rzeczy jest oczekiwany przez opinię publiczną i można zakładać, że w krótkim czasie po wejściu w życie nowych przepisów sytuacja będzie pozytywnie oceniona przez opinię publiczną, przez społeczeństwo. Od momentu wykrycia sprawcy do rozstrzygnięcia sprawy przez sąd będzie upływało znacznie mniej czasu. Te pułapki, które zastawił ustawodawca w Kodeksie postępowania karnego, przy jego uchwalaniu zostały bowiem wyeliminowane i przepisy pozwalające na przewlekanie postępowania karnego zostały w projekcie wykreślone. Posłowie, eksperci, a także przedstawiciele środowisk prawniczych wykonali ciężką pracę. Oprócz przepisów zwiększających gwarancje dla pokrzywdzonych, oprócz przepisów, na które zwracali uwagę sprawozdawca Komisji Nadzwyczajnej pan marszałek Wojciechowski oraz moja przedmówczyni, pojawiły się także bardzo konsekwentnie przeprowadzone nowe rozwiązania dotyczące śledztwa i dochodzenia. Zasługują na podkreślenie zwłaszcza te przepisy, które w odmienny od dotychczasowego sposób uregulowały dochodzenie, tę instytucję procesu karnego, także z ostateczną konsekwencją, że sprawy, które w toku postępowania przygotowawczego były prowadzone w formie dochodzenia, są rozpoznawane przez sąd w postaci postępowania uproszczonego. Wszystkie te zmiany pozwalają Klubowi Poselskiemu Platforma Obywatelska na poparcie przedłożonego sprawozdania. Będziemy głosować za przyjęciem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje upoważnienie obejmuje także przedstawienie stanowiska klubu wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego. Klub Poselski Platforma Obywatelska poprze także ten projekt. Proponowane zmiany dotyczą postępowania karnego w sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych. W tym wypadku działamy pod presją czasu, jednak w obydwu projektach, o których mówiłem wcześniej, zawarte były analogiczne rozwiązania. I dlatego projekt rządowy zasługuje na poparcie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Danuta Hojarska, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselDanutaHojarska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania komisji o projektach ustaw o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PoselDanutaHojarska">Poprawa stanu bezpieczeństwa obywateli jest jednym z priorytetowych zadań władzy państwowej. Jest to podstawowy obowiązek zarówno organów administracji rządowej, jak i wybranych przed kilkoma dniami samorządów terytorialnych. O tym, jak ważne jest to zadanie i jak jego realizacja jest bardzo oczekiwana przez społeczeństwo, świadczą programy wyborcze ugrupowań i kandydatów startujących w wyborach; każdych, nie tylko tych ostatnich. Ale do tej pory programy sobie, a bezpieczeństwo obywateli wyraźnie się nie poprawia. Jest to trochę dziwne, że przed wyborami wszyscy wiedzą, jak poprawić bezpieczeństwo, jak doprowadzić do tego, aby przestępcy byli skutecznie zatrzymani i szybko osądzeni, a po wyborach jedynym możliwym do osiągnięcia tego celu środkiem jest zamiana kodeksów; kodeksów, które nie są takie stare, bo funkcjonują zaledwie od 1998 r. Przed wyborami samorządowymi wszyscy prześcigali się w proponowaniu zmian w kodeksach. Do laski marszałkowskiej wpłynęły projekty prezydencki, obywatelski i kilka poselskich. Wszystkie miały wspólne cechy: zaostrzenie kar i uproszczenie procedur sądowych. Być może jest to dobry kierunek. Trudno w tej chwili z tymi projektami zmian dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#PoselDanutaHojarska">Samoobrona zawsze była i jest za skutecznym karaniem przestępców i umożliwieniem uczciwym obywatelom spokojnego i godnego bytu, bez strachu o swoje mienie, zdrowie, a nawet życie. Czy jednak te zmiany prawne poprawią sytuację, trudno powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#PoselDanutaHojarska">W uzasadnieniu do prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw już na wstępie czytamy: Po trzech latach obowiązywania Kodeksu postępowania karnego (...) powstała niewątpliwa potrzeba dokonania niezbędnych zmian w tym kodeksie. Kodyfikacja roku 1997, kładąc silny nacisk na zagwarantowanie praw człowieka oskarżonemu i innym osobom uwikłanym w proces karny, mimowolnie doprowadziła do powstania pewnych mechanizmów powodujących spowolnienie reakcji karnej. Jak wiadomo, skuteczne zwalczanie przestępczości karnej zależy od posiadania przez organy ścigania karnego i wymiaru sprawiedliwości sprawnych instrumentów prawnych.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#PoselDanutaHojarska">Z takimi twierdzeniami nie sposób się nie zgodzić. Prezydent ocenił Kodeks postępowania karnego, że zbyt mocno chroni prawa człowieka, że te prawa były wykorzystywane do przedłużania procedury i tym samym trzeba to zmienić. Ale niestety praktyka wymiaru sprawiedliwości właśnie w tym okresie, w latach 1998-2002, dowodzi, że stosował on procedury według swoich reguł. My mamy w tym bogate doświadczenie. Jeśli kogoś chciano pociągnąć do odpowiedzialności i medialnie zrobić z niego przestępcę, to tak robiono. Przykładem jestem ja sama. Raz nie stawiłam się na rozprawę sądową, to nawet komisja sejmowa wyraziła zgodę na aresztowanie mojej osoby, tak jakbym kogoś zamordowała. Zrobiono przy pomocy mediów z mojej osoby najgroźniejszego przestępcę w Polsce. Sprawa mojego męża: Sąd wiedział o zaginięciu, a mimo to wydał list gończy w kraju oraz międzynarodowy list gończy z wnioskiem o ekstradycję, i to w czasie, gdy mąż mój już nie żył; mając zabezpieczenie, wpłaconą kaucję. Za krzywdy zrobione moim dzieciom i mojej rodzinie do dzisiaj nie usłyszeliśmy słowa: przepraszam. Minęło już pół roku od znalezienia ciała mojego męża i do dzisiaj nie przeprowadzono badania, jak długo nie żyje. I tu już nie ma pośpiechu, bo po co, ale list gończy trzeba było szybko wydać, żeby człowieka znaleźć. Jak wcześniej powiedziałam, kogo się chce można zrobić przestępcą. A przestępstwa popełnione przez zorganizowane grupy bądź wielkie przestępstwa gospodarcze latami nie są osądzane, np. afera FOZZ, sprzedaż Stoczni Gdańskiej i inne. Jeśli tak było w sytuacji, kiedy kodyfikacja z 1997 r. kładła silny nacisk na zagwarantowanie praw człowieka, to uproszczenie postępowania karnego może doprowadzić do bardzo niepożądanych zjawisk.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#PoselDanutaHojarska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wydaje się, że przedstawione Wysokiej Izbie projekty idą w dobrym kierunku. Chcielibyśmy wierzyć, że przyniosą one konkretne efekty dla społeczeństwa. Chcielibyśmy także wierzyć, że uproszczenie procedury karnej doprowadzi do rzeczywistego karania przestępców i nie będzie wykorzystywane do innych celów. Nasze obawy budzi także jeden z argumentów mówiący o ewentualnych oszczędnościach finansowych przy uproszczeniu procedur karnych. Oszczędności finansowe nie mogą być tutaj argumentem decydującym o uproszczeniu niektórych procedur. Błędny naszym zdaniem, wynikający z oszczędności, jest zapis umożliwiający rozpoznawanie zażalenia na sądowe zatrzymania w ramach tzw. instancji poziomej, czyli przez ten sam sąd, w składzie trzech sędziów. Trudno sobie wyobrazić, że ten sam sąd, który wydał nakaz zatrzymania, zmieni ten nakaz pod wpływem zażalenia, nawet jeśli skład sądu zostanie rozszerzony do trzech osób.</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#PoselDanutaHojarska">Jak już powiedziałam wcześniej, Samoobrona jest za poprawą bezpieczeństwa obywateli, chociaż uważamy, że tylko zmiana przepisów nie rozwiąże tego problemu. Niezbędna jest reforma całego systemu wymiaru sprawiedliwości. Mając jednak nadzieję, że zaproponowane zmiany chociaż trochę poprawią poczucie bezpieczeństwa obywateli, nie będziemy do tych projektów wnosić generalnych uwag. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Zbigniew Ziobro, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselZbigniewZiobro">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przedłożone dziś sprawozdanie komisji, która pracowała nad dwoma projektami: prezydenckim oraz posłów Prawa i Sprawiedliwości, przedstawia dość spójny projekt, w większości wypadków zgodny projekt zmian Kodeksu postępowania karnego, który służyć ma przyspieszeniu, uproszczeniu procedur, a także zwiększeniu możliwości wykrywczych organów ścigania, organów wymiaru sprawiedliwości. Jak wspomniałem, projekt ten jest wynikiem pracy nad dwoma przedłożonymi projektami, które w wielu istotnych punktach były ze sobą zgodne. Jest to zresztą dość zrozumiałe; nie tylko z uwagi na powszechnie artykułowane poglądy, praktyki, w większości również zgodne poglądy teorii prawa karnego w tej mierze, ale i na pewną genezę pracy nad zmianami procedury karnej. Przypomnę, że przyjęcie Kodeksu postępowania karnego, który nadal dzisiaj niestety obowiązuje, a który okazał się swoistym kuriozum prawnym, doprowadziło do szkodliwego społecznego eksperymentu w Polsce przez ostatnie lata za sprawą dziś rządzącej większości, koalicji SLD-PSL. Koalicja ta wbrew oporom środowisk, które wskazywały na nieracjonalne zapisy, szkodzące skutecznemu zwalczaniu przestępczości, mimo gwałtownego wzrostu tejże, kierując się dogmatyzmem, a być może wyrzutami sumienia z uwagi na poprzedni okres historyczny, z którego swoje korzenie polityczne wywodzi, przeforsowała te wielce szkodliwe dla polskiego wymiaru sprawiedliwości, dla polskiego społeczeństwa rozwiązania prawne. Dobre dla przestępców, ale złe dla ludzi uczciwych, dla osób pokrzywdzonych.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PoselZbigniewZiobro">Dzisiaj SLD, prezydent, który wówczas też te projekty popierał i podpisywał, dokonuje rewizji, przygotował stosowne zmiany, zresztą w dużym stopniu zgodne z tymi, które z czysto politycznych powodów i motywów zawetował w projekcie rządowym, w projekcie ministra Kaczyńskiego. Otóż dobrze, że ta refleksja przyszła późno niż gdyby miała nie przyjść wcale. Boleć jednak należy, że doprowadzono do tak fatalnych konsekwencji w polskim wymiarze sprawiedliwości. Konsekwencji, które niewątpliwie, jestem co do tego głęboko przekonany, miały wpływ na rozwój przestępczości, na rozzuchwalenie świata przestępczego, albowiem w sposób skuteczny w wielu wypadkach utrudniały potrzebne zdecydowane zwalczanie przestępczości. Można to dziś zmienić, gdyż jest owa zgoda i z tego należy się niewątpliwie cieszyć.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#PoselZbigniewZiobro">Należy tutaj z naciskiem podkreślić, że zmiany w procedurze karnej są bardzo istotnym elementem, który ułatwi skuteczne zwalczanie przestępczości. I o tych zmianach, zmianach służących przyspieszeniu, uproszczeniu procedury karnej, posłowie Prawa i Sprawiedliwości, politycy Prawa i Sprawiedliwości konsekwentnie i wielokrotnie mówili. Ale te zmiany nie są wystarczające, bowiem chodzi o to, żeby ta kara była nie tylko odpowiednio szybka, w pierwszej kolejności, rzecz jasna, by sprawca został wykryty, ale też żeby była odpowiednio surowa, czyli sprawiedliwa. Dzisiaj, co prawda, nie jest przedmiotem naszej debaty projekt zmian w Kodeksie karnym materialnym, prace w tej mierze trwają i mam nadzieję, że przyniosą również pozytywny efekt.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#PoselZbigniewZiobro">Natomiast przechodząc do oceny sprawozdania przyjętego przez komisję, chciałbym podkreślić, że odrzucono w większości wypadków ten niezwykle silny, nieracjonalny wręcz nacisk, jaki został położony w obowiązujących jeszcze dzisiaj kodeksach na ochronę, przerost ochrony i gwarancji tejże ochrony praw człowieka oskarżonemu kosztem innych osób uwikłanych w proces karny, na przykład kosztem osób pokrzywdzonych. Ten nadmierny przerost, jak już wspomniałem, miał bardzo negatywny wpływ na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości w tymże czasie ostatnich kilku lat obwiązywania tego kodeksu. Jest więc rzeczą ze wszech miar zrozumiałą i niejako naturalną, że sięgamy do rozwiązań idących zgoła w przeciwnym kierunku, czyli w kierunku uproszczenia procedury, w kierunku podniesienia skuteczności działania organów wymiaru sprawiedliwości. Nie będę tutaj wchodził w szczegóły i przedstawiał w tej chwili szczegółowych rozwiązań, bo o tym była już mowa podczas pierwszego czytania, kiedy miałem okazję przedstawiać bardzo wnikliwie konkretne propozycje zawarte w projekcie Prawa i Sprawiedliwości, propozycje, które w ogromnym stopniu zostały przyjęte w sprawozdaniu komisji, ale pozwolę sobie zwrócić uwagę na pewne rozwiązania przyjęte w sprawozdaniu komisji, które nie cieszą się poparciem i zrozumieniem posłów Prawa i Sprawiedliwości, bowiem niosą, posiadają piętno dawnej ideologii, która tak negatywne odbiła się na dziś obowiązującym stanie prawnym. Dlatego też pozwolę sobie złożyć w imieniu grupy posłów Prawa i Sprawiedliwości poprawki do przedłożenia komisji i niektóre z tych poprawek dość szczegółowo omówić.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#PoselZbigniewZiobro">Jedna z poprawek dotyczy usprawnienia postępowania oraz wprowadzenia znacznych oszczędności na kosztach procesu, które można osiągnąć w bardzo prosty sposób. Otóż powinno się do tego przyczynić stanowcze, podkreślam, stanowcze, bo tej stanowczości zabrakło w efekcie prac podkomisji, zerwanie z wywodzącą się z wieloletniej tradycji orzecznictwa Sądu Najwyższego regułą, w myśl której udział obrońcy jest obowiązkowy nie tylko wtedy, gdy zachodzą wątpliwości co do poczytalności oskarżonego, ale również gdy biegli psychiatrzy stwierdzą, że poczytalność jego nie budzi wątpliwości. Otóż proponowane brzmienie przyjętego w tej mierze artykułu zgodnie z poprawką stanowiłoby, że prezes sądu, a na rozprawie sąd zwalnia, podkreślam, to jest obligatoryjny przepis, wyznaczonego obrońcę, chyba że - i tutaj proponujemy pewną furtkę - zachodzą inne ustawowe przesłanki jego wyznaczenia. Propozycja zawarta w sprawozdaniu jest fakultatywna, a więc niepełna, niejasna i mając na względzie utartą praktykę w sądownictwie, można sądzić, że nie przyniesie oczekiwanych rezultatów.</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#PoselZbigniewZiobro">Inna poprawka dotyczy rezygnacji w przepisie, konkretnie w art. 225 Kodeksu postępowania karnego, z jakiejkolwiek kontroli oświadczenia obrońcy, że znalezione u niego dokumenty obejmują okoliczności związane z wykonywaniem funkcji obrońcy. Ten stan prawny, który dzisiaj ma miejsce, może prowadzić, a w niektórych sprawach myślę, że prowadzi, wprost do utraty dowodu w sprawie, w której adwokat nie wykonuje funkcji obrońcy, a także wówczas, gdy osobą podejrzaną jest sam obrońca. Trzeba bowiem powiedzieć sobie uczciwie, że w każdym ośrodku, w każdym środowisku znajdują się tzw. czarne owce. Nie ma środowisk, które byłyby wolne, nie ma korporacji, dotyczy to tak środowiska sędziowskiego, prokuratorskiego, jak i adwokatury. Wprowadzenie czy utrzymanie takiej regulacji, która daje, można powiedzieć, pełną ochronę nieuczciwemu obrońcy, jest niezrozumiałe, zdumiewające, zwłaszcza wtedy, kiedy rzecz może dotyczyć również zorganizowanych grup przestępczych, stąd nasza poprawka.</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#PoselZbigniewZiobro">W celu usprawnienia postępowania sądowego proponujemy również znacznie głębsze niż przyjęte w sprawozdaniu modyfikacje art. 402 i 404 Kodeksu postępowania karnego, które umożliwiają w sytuacjach wyjątkowych bez zgody stron kontynuowanie rozprawy po jej odroczeniu lub zawieszeniu, a za zgodą stron kontynuowanie rozprawy mimo zmiany składu sądu. I tutaj jest to novum, ten krok dalej w stosunku do propozycji zawartej w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-87.7" who="#PoselZbigniewZiobro">Przewidujemy również powrót do przyjętych w podkomisji rozwiązań, które pozwalają stosować kary porządkowe w sytuacjach szczególnie uzasadnionych, wyjątkowych, podkreślam, do obrońcy i pełnomocnika. Dochodzi bowiem do sytuacji, są one znane, opisywane niejednokrotnie w mediach, nadużywania prawa do obrony przez przedstawiciela strony, na przykład oskarżonego, i w takich wypadkach ten wyjątkowy, zupełnie wyjątkowy środek powinien mieć miejsce, powinien być w dyspozycji niezawisłego sądu. Jest rzeczą niezrozumiałą, że komisja odrzuciła w tym zakresie przedłożenie podkomisji. Wydaje się, że tu względy korporacyjne wzięły górę nad interesem wymiaru sprawiedliwości, podobnie zresztą jak i we wcześniej wspomnianej przeze mnie regulacji dotyczącej adwokatury.</u>
          <u xml:id="u-87.8" who="#PoselZbigniewZiobro">Bardzo ważną zmianą jest rezygnacja z przepisu, który zobowiązuje sąd odwoławczy do uchylania wyroku od ponownego rozpoznania, mimo że uznaje tenże sąd zasadność apelacji na niekorzyść oskarżonego domagającej się wymierzenia mu surowszej kary, jeśli takie rozstrzygnięcie wiązałoby się ze zmianą ustaleń faktycznych przyjętą za podstawę zaskarżonego wyroku. Utrzymanie tego przepisu jest to nic innego jak tylko świadectwo hołdowania nieracjonalnemu dogmatyzmowi. Wprowadzenie proponowanej przez nas poprawki będzie miało też istotny wymiar w zakresie oszczędności kosztów postępowania.</u>
          <u xml:id="u-87.9" who="#PoselZbigniewZiobro">Warto też wspomnieć o poprawce, która doprowadzi do radykalnego uproszczenia procedury poprzez wykreślenie z Kodeksu postępowania karnego instytucji powództwa cywilnego. Staje się to możliwe dzięki rozszerzeniu, za sprawą zmian w Kodeksie karnym materialnym, uprawnień pokrzywdzonego do żądania odszkodowania lub zadośćuczynienia w sprawie o każde przestępstwo, w wyniku którego odniósł pokrzywdzony szkodę lub krzywdę. Ten tryb kompensacji jest, naszym zdaniem i zresztą zdaniem też ekspertów, zdaniem organizacji zrzeszających osoby pokrzywdzone, daleko prostszy i roztaczający znacznie szerszą ochronę, a przede wszystkim łatwiejszy do inicjowania przez pokrzywdzonego, a to argument niebagatelny i budzi zdumienie, że te argumenty do tej pory nie zyskały akceptacji komisji.</u>
          <u xml:id="u-87.10" who="#PoselZbigniewZiobro">W poprawkach przewidujemy również propozycje wyjaśnienia wątpliwości, jakie powstają na tle zakresu utajnienia danych osobowych w związku z instytucją świadka anonimowego. Jest to temat niezwykle drażliwy społecznie, był przedmiotem wielu dyskusji, debat i myślę, że czas na to, aby wyciągnąć z tych debat jednoznaczne wnioski. Proponowana zmiana wyraża się w propozycji, aby postanowienie wprowadzające obowiązek zachowania tajemnicy odnosiło się do tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości świadka, w tym danych osobowych. Poprawka ta wprowadza tym samym rezygnację z posługiwania się terminem ˝dane osobowe świadka˝, a przyczyna takiego stanu rzeczy tkwi m.in. w tym, że art. 6 ustawy o ochronie danych osobowych wyjaśnia, że dane te sprowadzają się do danych umożliwiających ujawnienie tożsamości osoby.</u>
          <u xml:id="u-87.11" who="#PoselZbigniewZiobro">Istotne znaczenie również ma poprawka zmierzająca do poszerzenia przesłanek stosowania tymczasowego aresztowania. Ta zmiana ma charakter podstawowy, rzekłbym, fundamentalny i budzi zdumienie, podkreślam, zdumienie, sprzeciw i opór ze strony większości komisji do wprowadzenia w tym względzie jakichkolwiek zmian, choćby doszukania się jakiegoś kompromisu. Przypomnę, wielokrotnie prasa podaje przykłady, że sądy chciałyby a nie mogą skorzystać z instytucji tymczasowego aresztowania, wystarczy odwołać się do bodaj wczorajszej publikacji w ˝Gazecie Wyborczej˝. Niestety, te fakty nie znajdują zrozumienia komisji ani części ekspertów. Trudno to racjonalnie wyjaśnić, to jest zdumiewające, stąd też nasza poprawka i miejmy nadzieję, że zostanie ona przyjęta przez posłów, którzy przyjmą tu i racjonalne przesłanki, i racjonalny punkt widzenia.</u>
          <u xml:id="u-87.12" who="#PoselZbigniewZiobro">Nie ma też uzasadnienia, nie wynika ono również z zobowiązań międzynarodowych, aby utrzymywać niezwykle pracochłonną dla sądu i czasochłonną zarazem procedurę określania kolejnych terminów, co do których trwać ma tymczasowe aresztowanie zastosowane po wydaniu wyroku skazującego, i stąd kolejna propozycja zmiany zawarta w poprawce.</u>
          <u xml:id="u-87.13" who="#PoselZbigniewZiobro">Była tutaj mowa i jest to w projekcie rządowym, który również, biorąc pod uwagę czynnik czasu, popieramy, o właściwości sądów wojskowych. Otóż propozycje, jakie przedłożyliśmy w projekcie, nie są zgodne z tymi rozwiązaniami, które zostały przyjęte w sprawozdaniu komisji, nie są również zgodne co do istoty kierunku z rozwiązaniami rządowymi. Proponujemy tutaj zmiany idące w zupełnie inną stronę, uwzględniając czynnik racjonalny, o którym zechciał mówić pan minister Kurczuk. Dlatego też opowiadamy się za przywróceniem w Kodeksie postępowania karnego tradycyjnej właściwości sądów wojskowych w sprawach o wszystkie przestępstwa popełnione przez żołnierzy w czasie służby wojskowej, które obecnie jeszcze przewiduje, była o tym mowa, art. 12 pkt 1 Przepisów wprowadzających Kodeks postępowania karnego. Naszym zdaniem, stąd stosowna poprawka, przemawiają za tym jednoznacznie względy pragmatyczne, w tym przede wszystkim możliwość zapewnienia przez sądy wojskowe niezwykłej sprawności postępowania, której nie są wciąż gotowe zagwarantować, z przyczyn wszystkim znanych, sądy powszechne. Ciągle wzrastające obciążenie sprawami rozmaitego rodzaju, jak również potrzeba zamknięcia pola sporów kompetencyjnych między sądami wojskowymi i sądami powszechnymi oraz związane z tym negatywne zjawisko tzw. wędrówki akt, przemawia za wprowadzeniem tejże poprawki.</u>
          <u xml:id="u-87.14" who="#PoselZbigniewZiobro">Takiego podziału właściwości, do czego zmierza sprawozdanie, nie przewiduje zresztą ani teraz, ani w przyszłości, wedle mojej wiedzy, Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia popełnione przez żołnierzy w czynnej służbie wojskowej, zachowując w pełni w tej mierze kognicje sądów wojskowych w tych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-87.15" who="#PoselZbigniewZiobro">Jednym słowem, te propozycje i te poprawki, które zgłasza klubu Prawo i Sprawiedliwość, są wyrazem naszego przekonania, iż korzystając z okazji przeprowadzenia gruntownych zmian Kodeksu postępowania karnego należy to zrobić w sposób optymalny, pełny, tak aby za kolejny rok czy dwa nie trzeba było znowu sięgać do prac legislacyjnych i dokonywać kolejnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-87.16" who="#PoselZbigniewZiobro">Wysoka Izbo! Poza przedłożonymi propozycjami, poprawkami, klub Prawa i Sprawiedliwości będzie popierać przedłożenie zawarte w sprawozdaniu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Janusz Wojciechowski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tak się już tradycyjnie składa, że w debatach nad polskim prawem karnym czy procesem karnym zabieram głos po panu pośle Ziobro i muszę zacząć jednak od paru słów polemiki. Zacznę od tego, że z wielkim szacunkiem podchodzę do aktywności Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawach dotyczących zmian i w prawie karnym materialnym, i w procedurze. Dobrze, że te projekty zostały złożone, miały one duży wpływ na ostateczny kształt sprawozdania. Nie mogę jednak przyjąć tonu ciągłego miażdżenia wręcz krytyką dotychczasowego Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#PoselJanuszWojciechowski">Panie pośle, w polskich więzieniach siedzi obecnie 85 tysiący ludzi, ktoś ich ujął, ktoś udowodnił im winę, ktoś ich osądził i skazał. To nie jest tak, że polskie prawo jest całkowicie bezradne, rozbrojone wobec przestępców, w ogóle nic się nie dzieje i jest totalny bezład i bezradność prawa wobec przestępstw. Przecież tak nie jest.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jeżeli chodzi o Kodeks postępowania karnego, to nie wiem, co się panu tak bardzo tam nie podoba. Oczywiście, że są pewne mankamenty, jak na przykład przepis o odraczaniu rozpraw i prowadzeniu ich od początku. W istocie on wypływa z zupełnie innych pobudek niż te, które pan wymienia - on wypływał z tego właśnie, żeby zdyscyplinować sąd, żeby wprowadzić mechanizm motywujący do zarządzania przerw niedłuższych niż 35 dni, bo potem są duże kłopoty. W praktyce okazało się, że się nie da tak sądzić, jesteśmy mądrzejsi o doświadczenia i wyciągamy z tego wnioski. Ale nie atakujmy w czambuł tego kodeksu, bo to jest nieprawda. On wprowadził wiele istotnych nowości usprawniających proces: mediacje, dobrowolne poddanie się karze, możliwość prowadzenia procesu bez obecności oskarżonego, której wcześniej nie było. Przecież ten kodeks w bardzo wielu swoich regułach usprawnił postępowanie i umożliwił sprawniejsze sądzenie przestępców, no ale wady wyszły na jaw i trzeba je usunąć. Jestem przekonany, panie pośle, że i po tej nowelizacji ujawnią się pewne zmiany, które trzeba będzie usunąć.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#PoselJanuszWojciechowski">I wreszcie, panie pośle, niech pan nie powtarza już tezy o jakiejś zmowie tamtej koalicji, żeby sprzyjać przestępcom. A kto wprowadził do polskiej procedury świadka in cognito?</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#PoselZbigniewZiobro">(Ale jak późno.)</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jak późno? To dlaczego pańscy starsi koledzy, którzy dziś siedzą w tych ławach, a byli posłami przed 1995 rokiem, nie zrobili tego, zrobił to klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, który wniósł projekt ustawy o świadku in cognito i poprzednia koalicja w lipcu 1995 r. tę ustawę uchwaliła. A kto uchwalił ustawę o świadku koronnym, którą dzisiaj lider pańskiego klubu, pan Lech Kaczyński, tak chwali? 25 czerwca 1997 rok - ustawa o świadku koronnym. Choćby wprowadzenie do polskiego prawa tych dwu instytucji przeczy pańskiej tezie o jakiejś zmowie, o sprzyjaniu przestępcom. Z szacunkiem więc dla waszych inicjatyw, ale nie wprowadzajmy elementu walki politycznej, bo nie ma do tego podstaw.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#PoselJanuszWojciechowski">I wreszcie, może tutaj wchodzę w rolę sprawozdawcy komisji, panie pośle, ale trochę mnie pan zaskoczył tym zdumieniem co do niektórych rozstrzygnięć komisji. Bardzo żałuję, że pan tego nie zrobił właśnie w komisji. Tak się niestety złożyło, muszę to powiedzieć wobec pańskiej miażdżącej krytyki, że pan i pan poseł Lecz Kaczyński, którzy byliście reprezentantami klubu Prawo i Sprawiedliwość w komisji, pojawialiście się, delikatnie mówiąc, rzadko na jej obradach i w związku z tym nie zgłosiliście tego, co mogło być uwzględnione przez komisję. Szkoda, bo wasza obecność byłaby bardzo pożądana. Wiem, że praca w komisji jest żmudna i nie tak efektowna, jak przemawianie z tej trybuny, ale gdyby to było zgłoszone wcześniej, moglibyśmy to uwzględnić. Ja deklaruję pełną otwartość na poprawkę. Być może przepisy o podstawach tymczasowego aresztowania wykazują wady. Jeśli to pominęliśmy, to trzeba do tego wrócić. Bardzo dobrze, że jest poprawka, ale można już było to zrobić na posiedzeniu komisji, jeśliby pan był na nim.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#PoselZbigniewZiobro">(Było to w naszym projekcie.)</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#PoselJanuszWojciechowski">W projekcie było, ale nie zostało dopilnowane. Nie wystarczy złożyć projekt, trzeba jeszcze dopilnować sprawy, żeby wszystko było właściwie rozpatrzone w komisji. Proszę się uderzyć w piersi: nie dopilnowaliście.</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Dwie uwagi, odchodząc już od polemicznego elementu. Trochę jestem może w nietypowej roli, bo jako sprawozdawca komisji też mam pewne zastrzeżenia co do projektu i chcę zasygnalizować poprawki klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego dotyczące dwóch w szczególności kwestii.</u>
          <u xml:id="u-89.10" who="#PoselJanuszWojciechowski">Pierwsza dotyczy rejestru przestępstw. Otóż w projekcie prezydenckim przewidziane zostało, że umorzenie sprawy w wypadku gdy nie ma szans na wykrycie sprawcy może nastąpić dopiero po pięciu dniach od zawiadomienia o przestępstwie, najwcześniej po pięciu dniach. W sprawozdaniu komisji przyjęto, że to może nastąpić do 7 dni i moim zdaniem , a także zdaniem klubu PSL, zrobiono to niesłusznie, czyli należy wrócić do projektu prezydenckiego. Istnieje niebezpieczeństwo, że takie ujęcie, że to ma nastąpić do 7 dni, w praktyce w 5 minut po zgłoszeniu przestępstwa, może sprzyjać czemuś, co, kolokwialnie mówiąc, można nazwać spychotechniką, tak to się czasem nazywa. Niestety, policja z oczywistych względów może mieć skłonność do ulegania takiej praktyce. Mam w pamięci raport, który podpisywałem dwa lata temu jeszcze jako prezes Najwyższej Izby Kontroli, który dotyczył problematyki reagowania policji na zgłoszenia przestępstw i zawiadomienia o zaginięciach osób. Otóż wynika z niego, że niestety, nie wszędzie, ale w wielu jednostkach Policji ta ˝spychotechnika˝ była uprawiana. Telefon 007 był często głuchym telefonem. Ludzie, którzy zgłaszali się z zawiadomieniami o przestępstwie, byli odprawiani z kwitkiem, a rejestr przestępstw nieformalny w postaci odkładania spraw do szuflady i nieprowadzenia ich do czasu aż się znajdzie jakiś sprawca, mimo że przepisy tego zabraniały, w niektórych jednostkach funkcjonował.</u>
          <u xml:id="u-89.11" who="#PoselJanuszWojciechowski">Obawiam się i obawiamy się - to jest obawa posłów PSL i nie tylko posłów PSL, powołuję się tutaj na autorytet ekspertów, którzy pracowali z komisją, panów profesorów Waltosia czy sędziego Zabłockiego - że przyjęcie tego rozwiązania w takim kształcie, jak to jest w sprawozdaniu komisji, może skompromitować instytucję rejestru przestępstw, może doprowadzić do zaprzeczenia ideom, którym ona ma służyć. Musi być pewien czas. Policja musi się jednak pofatygować, zobaczyć, co się stało, a nuż jednak istnieje możliwość ujawnienia sprawcy przestępstwa, choćby przykład tego włamania do komórki, może akurat gdzieś niedaleko w piaskownicy bawią się dzieci, które tego sprawcę widziały i jednak go wskażą. Przedwczesne zatem byłoby wypuszczenie człowieka z komisariatu i wszczęcie postępowania o umorzeniu dochodzenia oraz przekazanie sprawy do rejestru przestępstw. Składamy więc w tej sprawie poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-89.12" who="#PoselJanuszWojciechowski">I druga kwestia, może nie tak znacząca, ale też ważna. Otóż, jesteśmy przeciwko zmianie, która zwalnia sędziów instancji apelacyjnej od obowiązku uzasadniania wyroku w każdej sprawie w przypadku, jeżeli apelacja jest oczywiście bezzasadna. Rozumiem, że intencją jest ulżenie pracy sędziów. Sam byłem sędzią, więc wiem, na czym ta praca polega, ale wiem również to, że świadomość konieczności uzasadnienia wyroku bardzo dyscyplinuje myślenie nad tym wyrokiem. Rację ma się wtedy, kiedy się ją potrafi uzasadnić. I każdy sędzia musi mieć to właściwie zakodowane w swoim umyśle. Oczywiście, jeżeli nie ma sporu, to nie ma uzasadnienia, dlatego w pierwszej instancji uzasadnienie jest tylko wtedy, kiedy następuje zaskarżenie wyroku. Ale skoro wyrok był zaskarżony, skoro ktoś miał do niego zastrzeżenia, to obowiązek uzasadniania musi być zachowany. Oszczędności nie będą tu duże. Powiedzmy sobie szczerze, jeśli apelacja rzeczywiście jest bezzasadna, to nie trzeba się tak wiele natrudzić, żeby napisać o tym w uzasadnieniu, ale niech to będzie napisane. Nie odstępujmy od pewnych utartych reguł, pewnych norm już przyjętych w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-89.13" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Nie będę omawiał wszystkich zmian, które Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego w pełni popiera i z nimi się utożsamia. Jesteśmy przekonani, że dzięki tym zmianom procedura będzie sprawniejsza oraz że nastąpi coś, czego chciałbym życzyć rządowi, zwłaszcza ministrowi spraw wewnętrznych, który - myślę - duchem jest z nami podczas tej debaty. Otóż, nastąpi - trochę kolokwialnie mówiąc - wysyp policjantów na ulice polskich miast, polskich miejscowości, w których istnieje zagrożenie przestępczością. Po tych zmianach już nie będzie można się zasłaniać twierdzeniem, że jest tak dużo biurokratycznej roboty, trzeba siedzieć za biurkiem. Ważne jest, żeby Policję do tego skłonić. Ja znam też praktykę i wiem, że jest taka skłonność, by - nawet gdy odejmie się trochę biurokracji - jednak w nią brnąć; czasem jednak jest wygodnie siedzieć za biurkiem, narzeka się, ale się siedzi, bo jest np. cieplej niż gdzieś podczas patrolu. Jest zatem postulat, żeby to nie okazało się pozornym ruchem, ale ruchem rzeczywistym. Chodzi o to, aby policjantów obecnych na ulicy, pilnujących naszego bezpieczeństwa rzeczywiście było więcej i żeby to było widać, bo podstawy prawne do tego zostały stworzone.</u>
          <u xml:id="u-89.14" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Kończąc moje wystąpienie, chciałbym przedstawić jeszcze jeden postulat. A mianowicie, chodzi o projekt rządowy dotyczący zmiany terminu obowiązywania przepisu o właściwości sądów wojskowych. Myślę, że ważne jest, aby ta ustawa została szybko uchwalona, czas nas nagli, ona musi obowiązywać przed 1 stycznia, stąd mój wniosek, aby w odniesieniu do tego projektu niezwłocznie przejść do drugiego czytania. Wierzę, że Wysoka Izba to przyjmie, bowiem nie ma tu żadnych przeszkód. Sprawa jest oczywista, a czas w tej sprawie nagli. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-89.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bohdana Kopczyńskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PoselBohdanKopczynski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rozpoznajemy projekt nowelizacji Kodeksu postępowania karnego przedstawiony przez prezydenta RP i poselski projekt dotyczący tej samej materii, zawarte w drukach sejmowych nr 182 i 388, które zostały rozpatrzone przez Komisję Nadzwyczajną do spraw zmian w kodyfikacjach.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PoselBohdanKopczynski">Ta potężna nowelizacja procedury karnej obejmuje co najmniej 245 zmian o różnym charakterze, ale w konsekwencji uszczupla to prawa oskarżonego oraz obrony, a wzmacnia pozycję sądu i oskarżyciela publicznego. Nie zmienia natomiast istoty procesu karnego, który nadal jest procesem inkwizycyjnym, a nie kontradyktoryjny. Tak się dzieje, gdyż nadal tkwimy w państwie totalitarnym, opartym na przemocy, wbrew twierdzeniom art. 2 Konstytucji RP, iż ˝Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.˝</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#PoselBohdanKopczynski">Innymi słowy, przemoc wynika z wymieszania cywilizacji bizantyjskiej, turańskiej oraz cywilizacji sakralnej, gdzie odrzucana jest cywilizacja łacińska oparta na etyce katolickiej w czterech kręgach, tj. w rodzinie, społeczeństwie, narodzie i państwie. Taki stan wynika też z mentalności intelektualnej, co w szczególności dotyczy większości prawników, którzy pokoleniowo mają zapisane w genach, aby procedury karne - nie tylko - z istoty stanowiły dodatkową dolegliwość, jeśli chodzi o niektóre podmioty procesowe, w ramach walki klas. Umysły części prawników są spolegliwe, jeśli chodzi o przemoc. Z drugiej strony nauka prawa upadła, gdyż byt materialny zżera byt moralny i intelektualny.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#PoselBohdanKopczynski">Nie sposób omówić całej problematyki z uwagi na czas przeznaczony na ten temat, chodzi o procedurę karną i kodeksową, istotę praw człowieka i obywatela w procesie karnym. Dlatego też dotknę jedynie wybranych problemów związanych z dodatkowymi poprawkami do proponowanych zmian w Kodeksie postępowania karnego z 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#PoselBohdanKopczynski">Po pierwsze, należy skreślić art. 60 K.p.k. dotyczący ingerencji prokuratora w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego. Otóż, wedle tej karnej normy procesowej w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego prokurator wszczyna postępowanie albo wstępuje do postępowania już wszczętego, jeżeli wymaga tego interes społeczny. Ta karna norma procesowa została przyjęta z uchylonego K.p.k. z 1969 r. Faktycznie jest to norma karna procesowa o charakterze politycznym, a szczególnie nadużywana jest np. w stosunku do dziennikarzy, którzy ujawniają zjawiska korupcyjne w wymiarze sprawiedliwości, tj. w sądach czy w prokuraturze. Po ujawnieniu zjawiska korupcyjnego dochodzi do porozumienia między prezesami sądów i szefami prokuratur, a ci ostatni zlecają podwładnym prokuratorom, by wszczynali postępowania karne przeciwko dziennikarzom czy innym osobom.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#PoselBohdanKopczynski">Ten ohydny proceder trwa i rozwija się w rzekomej aureoli prawa. Np. w sprawie V k. 1353/97 Sądu Rejonowego w Poznaniu, w której były prezes Sądu Okręgowego w Szczecinie za ujawnione czyny zabronione kolesia sędziego dogadał się z prokuratorem okręgowym w Szczecinie, by ten w trybie art. 60 K.p.k. w rzekomym interesie społecznym wszczął proces z oskarżenia prywatnego przeciwko dziennikarzowi. Proces oskarżenia prywatnego toczy się przy poplecznictwie z art. 239 K.k., wszystkich ogniw prokuratur, nie wyłączając prokuratora krajowego. Jest to zatem przykład mafijnego działania władzy wykonawczej i władzy sądowniczej, by niszczyć dziennikarzy. Takich przykładów jest więcej. Wystarczy posłużyć się wypowiedzią rzecznika praw obywatelskich profesora Andrzeja Zolla, który zasygnalizował to w gazecie ˝Rzeczpospolita˝ z dnia 11 września 2002 r. na str. 1 w wypowiedzi pt. ˝Dziennikarze ścigani przez prokuratorów˝, opisując sprawę dziennikarza z gazety ˝Życie Pabianic˝, przy czym należy dodać, że tenże rzecznik praw obywatelskich zwracał się z tą sprawą do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka Sejmu i odpowiedniej komisji Senatu, ale nie było reakcji tych organów parlamentarnych na sygnały dawane przez rzecznika. Słuszna jest konkluzja rzecznika, aby odpowiedzialność za naruszenie niektórych przepisów Prawa prasowego pozostawić zainteresowanym stronom. Przytoczone argumenty uzasadniają w pełni wniosek o skreślenie art. 60 K.p.k.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#PoselBohdanKopczynski">Kolejna sprawa. Aby przywrócić zasadę kontradyktoryjności w modelu postępowania sądowego, należy dokonać następujących pięciu zmian.</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#PoselBohdanKopczynski">Po pierwsze, w art. 2 K.p.k. § 2 nadać brzmienie, cytuję: Wyrok skazujący może być oparty tylko na dowodach przedstawionych przez strony.</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#PoselBohdanKopczynski">Druga poprawka. Art. 167 K.p.k. otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#PoselBohdanKopczynski">§ 1. Dowody przeprowadza się na wniosek stron podmiotu określonego w art. 416 albo z urzędu.</u>
          <u xml:id="u-92.10" who="#PoselBohdanKopczynski">§ 2. W postępowaniu sądowym dowód na niekorzyść oskarżonego może być dopuszczony jedynie na wniosek oskarżyciela.</u>
          <u xml:id="u-92.11" who="#PoselBohdanKopczynski">§ 3. W wypadku uwzględnienia wniosku dowodowego na niekorzyść oskarżonego zgłoszonego przez oskarżyciela publicznego winien on dostarczyć dowód w terminie wskazanym przez sąd.</u>
          <u xml:id="u-92.12" who="#PoselBohdanKopczynski">Poprawka trzecia. W art. 170 § 1 K.p.k. dodaje się pkt 5 w brzmieniu: w wypadku określonym w art. 167 § 3 oskarżyciel nie dostarczył dowodów w określonym terminie.</u>
          <u xml:id="u-92.13" who="#PoselBohdanKopczynski">Poprawka czwarta. W art. 297 w § 1 w pkt 5 skreśla się wyrazy ˝w niezbędnym zakresie˝, a po wyrazie ˝dowodów˝ dodaje się wyrazy ˝dla sądu˝.</u>
          <u xml:id="u-92.14" who="#PoselBohdanKopczynski">Poprawka piąta. Art. 366 § 1 otrzymuje brzmienie: Przewodniczący kieruje rozprawą i czuwa nad jej przebiegiem, bacząc, aby zostały wyjaśnione wszystkie istotne okoliczności służące obronie oskarżonego, gdy nie korzysta on z pomocy obrońcy.</u>
          <u xml:id="u-92.15" who="#PoselBohdanKopczynski">Wskazane zmiany korespondują z myślą przewodnią prof. Stanisława Waltosia oraz sędziego Sądu Najwyższego Stanisława Zabłockiego, jaka legła u podstaw art. 397 K.p.k. Przedstawione zaś zmiany rzutujące na proces kontradyktoryjny są słusznymi wnioskami nowelizacyjnymi sędziego Sądu Okręgowego w Warszawie Andrzeja Kryżego, prowadzącego sprawę FOZZ. Jest to model sądownictwa, gdzie sąd zachowuje pozycję arbitra oceniającego dowody przedstawione przez przeciwne strony w kontradyktoryjnym postępowaniu. Nadto przecinamy pępowinę procesu inkwizycyjnego.</u>
          <u xml:id="u-92.16" who="#PoselBohdanKopczynski">Nieprzyjęcie tych poprawek zaświadczy o tym, że nie chcemy oderwać się od stalinowskiego procesu inkwizycyjnego, czy szerzej - procesu, gdzie sąd i prokurator całą swą potęgą uderzają w bezbronnego człowieka i godzą w zasadę państwa prawnego z art. 2 Konstytucji RP i zasadę praworządności konstytucyjnej zawartej w art. 7 tejże konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-92.17" who="#PoselBohdanKopczynski">Następne poprawki. Należy także zgodnie z art. 45 ust. 2 Konstytucji RP ograniczyć wyłączanie jawności procesu karnego przez nadanie art. 359 i 360 K.p.k. następujących zmian.</u>
          <u xml:id="u-92.18" who="#PoselBohdanKopczynski">Po pierwsze, art. 359 K.p.k. otrzymuje brzmienie, cytuję: Niejawna jest rozprawa, która dotyczy wniosku prokuratora o umorzeniu postępowania z powodu niepoczytalności sprawcy i zastosowanie środka zabezpieczającego.</u>
          <u xml:id="u-92.19" who="#PoselBohdanKopczynski">Poprawka druga dotyczy art. 360 K.p.k. i zawiera propozycję skreślenia pkt 1, 2 i 4 w § 1 oraz § 2. Tak samo jeśli chodzi o nowelę 99 dotyczącą art. 289 K.p.k. odnośnie do zwrotu kosztów postępowania - należy tę nowelę skreślić, bo tego rodzaju kwestie regulują odrębne przepisy.</u>
          <u xml:id="u-92.20" who="#PoselBohdanKopczynski">Liga Polskich Rodzin zgłasza poprawki przedstawione wyżej i uzależnia swoje stanowisko w głosowaniu od przyjęcia wniesionych poprawek. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi za poprawki, tylko, panie pośle, gdybym mógł prosić tutaj do mnie, bo ustalilibyśmy kwestię podpisów pod tym jeszcze. Jeśli można, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#PoselBohdanKopczynski">(Tak.)</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Kubicę z Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PoselJozefKubica">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Unii Pracy upoważnił mnie do zabrania głosu w sprawie nowelizacji ustaw: Kodeks postępowania karnego, Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, o świadku koronnym oraz o ochronie informacji niejawnych (druki nr 182, 388 oraz 1001 i 1005).</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PoselJozefKubica">Patrząc przez pryzmat pięciu lat obowiązywania uchwalonego w 1997 r. Kodeksu postępowania karnego, należy przyznać słuszność stwierdzeniom, iż obecnie kodeks ten wymaga korekt. Istnieje bowiem potrzeba przyspieszania i uproszczenia postępowania, a zatem wyposażenia organów ścigania i organu wymiaru sprawiedliwości w sprawne środki i instrumenty prawne.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#PoselJozefKubica">Kierując się głównym założeniem, jakim jest skuteczne zwalczanie przestępczości, projekt nowelizacji zakłada wyposażenie organów ścigania karnego i wymiaru sprawiedliwości w sprawne instrumenty prawne.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#PoselJozefKubica">Idąc w kierunku przyspieszenia postępowania, projekt przewiduje dalsze zredukowanie formalizmu postępowania uproszczonego. I tak na przykład w art. 469 § 1 został podmiotowo rozszerzony katalog spraw, w których będzie można prowadzić postępowanie uproszczone. Ważnym uproszczeniem będzie możliwość rozpoznania już na posiedzeniu wniosku oskarżonego o skazanie go na podstawie porozumienia, o którym mowa w art. 387.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#PoselJozefKubica">Projekt przewiduje jako regułę rozpoznawanie w postępowaniu odwoławczym spraw w postępowaniu uproszczonym przez jednego sędziego.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#PoselJozefKubica">Poddanie właściwości sądów okręgowych spraw o występki określone w przepisie art. 142 i 210 § 2 oraz wyłączenie z kognicji tych sądów spraw o występki określone w art. 156 § 1, art. 158 § 2, art. 163 § 1, art. 197 i art. 223 Kodeksu karnego jest celowe i oczywiście uzasadnione. Za dodaniem § 2 w tym przepisie przemawia wzgląd na ekonomikę procesową. Zmiany te niewątpliwie przyczynią się do rozładowania zaległości, w szczególności w sądach w dużych miastach. Ponadto właściwość ruchoma sądu okręgowego sprzyjać będzie powierzeniu spraw o skomplikowanym charakterze doświadczonym sędziom.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#PoselJozefKubica">Wzgląd także na ekonomikę procesową celowym czyni skreślenie zapisu dotyczącego rozpoznawania spraw o przestępstwa zagrożone karą 25 lat pozbawienia wolności w składzie dwóch sędziów i trzech ławników, a także skreślenie w art. 29 § 2 rozpoznawania apelacji lub kasacji od wyroku orzekającego karę 25 lat pozbawienia wolności w składzie pięciu sędziów.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#PoselJozefKubica">Decydujące znaczenie ma zmiana treści § 4 w art. 79, zakładającego do tej pory obowiązkowy udział obrońcy w przypadku, gdy zachodzą uzasadnione wątpliwości co do poczytalności oskarżonego. Nowelizacja zakłada zwolnienie obrońcy z obowiązku uczestnictwa w postępowaniu, gdy biegli lekarze psychiatrzy stwierdzą, że poczytalność oskarżonego, zarówno w chwili popełnienia zarzuconego mu czynu, jak i w czasie postępowania, nie budzi wątpliwości. Nowelizacja ta zrywa z dotychczasową długoletnią praktyką, w myśl której udział obrońcy był obowiązkowy. Nowelizacja wystarczająco chroni zarówno interesy oskarżonych, jak również wymiar sprawiedliwości przed nieuzasadnionym powoływaniem biegłych psychiatrów, czego konsekwencją może być wyznaczenie obrońcy z urzędu.</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#PoselJozefKubica">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szereg przepisów w projekcie ma na celu usprawnienie postępowania przygotowawczego. I tak w art. 74 § 3 projekt zmierza do ułatwienia pobierania krwi lub wydzielin organizmu od osoby podejrzanej bez obowiązku uzyskania jej zgody. Projekt przewiduje zawężenie kręgu wypadków, w których obowiązkowe jest przeprowadzanie wywiadu środowiskowego. Ogólnie rzecz ujmując, postępowanie przygotowawcze winny ułatwić propozycje uproszczenia procedury dobrowolnego wydania przedmiotów na żądanie organów prowadzących postępowanie, zobowiązanie podmiotów prowadzących działalność w zakresie poczty i telekomunikacji do wydawania na żądanie również wykazów połączeń telekomunikacyjnych, niewliczania okresu mediacji do normatywnego czasu trwania postępowania przygotowawczego przy propozycji zakreślenia postępowaniu mediacyjnemu terminu jednego miesiąca.</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#PoselJozefKubica">Projekt przewiduje wiele przepisów mających na celu przyspieszenie postępowania także przed sądem. Dodaje się § 2 w art. 81, zakładający, iż prezes sądu może wyjątkowo i tylko na uzasadniony wniosek lub z urzędu wyznaczyć nowego obrońcę w miejsce dotychczasowego. Nowelizacja art. 132 przez dodanie § 3 zakłada doręczanie pism za pośrednictwem telefaksu lub poczty elektronicznej. Niewątpliwie w niektórych przypadkach może to usprawnić i bardzo przyspieszyć postępowanie. Usprawnienie postępowania stanowią także propozycje zmian do art. 145 i 147, dotyczące utrwalania czynności procesowej za pomocą stenogramu lub urządzenia rejestrującego dźwięk. Protokół w takich przypadkach będzie można ograniczyć tylko i wyłącznie do zapisu najbardziej istotnych oświadczeń osób biorących udział w czynności procesowej. Usprawnienie postępowania zakłada także propozycja dotycząca art. 177, przewidująca ewentualność przesłuchania świadka przy użyciu urządzeń umożliwiających przeprowadzenie tej czynności na odległość.</u>
          <u xml:id="u-94.10" who="#PoselJozefKubica">Nowelizacja art. 237 polega na rozszerzeniu katalogu przestępstw, odnośnie do których w czasie postępowania możliwa ma być kontrola i utrwalanie treści rozmów telefonicznych. Nowelizacja art. 278 zwiększa możliwość zarządzenia poszukiwania także osoby podejrzanej. Dotychczasowa treść tego przepisu przewidywała możliwość zarządzenia poszukiwania jedynie odnośnie do osoby oskarżonego.</u>
          <u xml:id="u-94.11" who="#PoselJozefKubica">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szereg zmian dotyczy samego przewodu sądowego. Są to zmiany przepisu art. 176, ograniczające prawo do składania wyjaśnień na piśmie do etapu postępowania przygotowawczego, a w art. 186 zmiany wyraźnie zakreślające granicę czasową skorzystania z prawa do odmowy zeznań, natomiast w art. 370 przywrócenie sędziom prawa do zadawania świadkowi pytań w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-94.12" who="#PoselJozefKubica">Zmiany takie, jak nowelizacja art. 385 (możliwość przedstawienia samych podstaw oskarżenia zamiast odczytywania całego aktu oskarżenia) i nowelizacja art. 387, 389 i 391 mają dać sądowi możliwości sprawnego i szybkiego pokierowania postępowaniem. W art. 392 nowelizacja zakłada brak zgody stron co do umożliwienia odczytania na rozprawie protokołów, gdy bezpośrednie przeprowadzenie dowodu nie będzie możliwe. W art. 394 projekt przewiduje zezwolenia na uznawanie protokołów i dokumentów podlegających odczytaniu za ujawnione na rozprawie pod warunkiem, iż żadna ze stron nie wniosła o odczytanie. Zmiana ta ma się przyczynić do znaczącego skrócenia rozprawy.</u>
          <u xml:id="u-94.13" who="#PoselJozefKubica">Nowelizacja art. 402 i 404 pozwoli na kontynuowanie rozprawy po jej odroczeniu lub zawieszeniu, a za zgodą stron także po zmianie składu sądu.</u>
          <u xml:id="u-94.14" who="#PoselJozefKubica">Panie marszałku, już kończę.</u>
          <u xml:id="u-94.15" who="#PoselJozefKubica">Zmiany przepisów postępowania odwoławczego mają zapewnić również przyspieszenie tego etapu postępowania, a także większe możliwości sądu odwoławczego, choćby przez rozszerzenie katalogu bezwzględnych przyczyn odwoławczych.</u>
          <u xml:id="u-94.16" who="#PoselJozefKubica">Projekt przewiduje dużo zmian mających na celu usunięcie usterek legislacyjnych stwierdzonych po wejściu w życie kodeksu. Zasadniczą taką zmianą jest wprowadzenie możliwości wznowienia postępowania w dwóch przypadkach. Po pierwsze, gdy w sprawie oskarżonego, w stosunku do którego postępowanie karne zostało umorzone na podstawie art. 11 ze względu na prawomocnie orzeczoną karę za inne przestępstwo, doszło do uchylenia lub istotnej zmiany treści prawomocnego wyroku, nowelizacja zakłada wprowadzenie przepisu art. 11 § 3 przewidującego wznowienie postępowania. Druga zmiana dotyczy sytuacji, gdy ujawnią się fakty lub dowody nieznane przedtem sądowi, wskazujące, iż skazany, do którego zastosowano art. 61, w istotnym zakresie zmienił swoje zeznania lub wyjaśnienia złożone w innym postępowaniu.</u>
          <u xml:id="u-94.17" who="#PoselJozefKubica">Projekt zawiera szereg propozycji zmian dostosowujących przepisy kodeksu do art. 42 ust. 3 konstytucji, zgodnie z którym przełamanie domniemania niewinności może nastąpić tylko w prawomocnym wyroku sądu. Stąd w art. 5 projektu zasada domniemania niewinności została odniesiona nie do orzeczenia, ale do prawomocnego wyroku. Orzeczenie o warunkowym umorzeniu musi posiadać formę wyroku zaskarżalnego zażaleniem, a w postępowaniu nakazowym nakaz karny będzie miał także postać wyroku.</u>
          <u xml:id="u-94.18" who="#PoselJozefKubica">Panie Marszałku! Mając na uwadze przedstawione powyżej okoliczności, wobec faktu, iż omawiany projekt jest kompletny, przychylamy się również do opinii, by jak najszybciej został przedstawiony do drugiego czytania. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-94.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Krystynę Grabicką, występującą w imieniu Koła Poselskiego Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PoselKrystynaGrabicka">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Katolicko-Narodowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko dotyczące sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej o przedstawionych, prezydenckim i poselskim, projektach ustaw o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (druki nr 182, 388 i 1001), a także projektu ustawy Przepisy wprowadzające K.p.k. (druk nr 1005).</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PoselKrystynaGrabicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa Kodeks postępowania karnego jest najmniej kontrowersyjna i wymagająca jak najszybszego uchwalenia z bloku trzech ustaw reformujących kodyfikacje karne.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PoselKrystynaGrabicka">Obecna procedura karna jest zła. Procesy, które powinny sprawnie się toczyć, często zalegają sądowe półki, a z sądów czasami giną akta. Analiza zmian proponowanych w obu przedstawionych projektach, które w 90% są niemal identyczne, prowadzi do wniosku, że należałoby zastanowić się nad nowym modelem polskiego wymiaru sprawiedliwości, modelem polskiego postępowania karnego. Obecnie istniejący model o cechach inkwizycyjnych należałoby zastąpić nowym modelem o charakterze kontradyktoryjnym. W modelu takim istniałaby równość stron w procesie.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#PoselKrystynaGrabicka">Pierwsze dowody powinny być przedstawiane przez stronę skarżącą - sądowi - tak więc przesłuchania świadków, biegłych, podejrzanych, a także wszelkie inne czynności procesowe powinny być dokonywane przed sądem orzekającym. Jak wynika z powyższego, istniałby zakaz przesłuchiwania świadków i innych osób przez oskarżyciela - Policję lub inne organy wymienione na przykład w art. 325d z druku nr 1001.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#PoselKrystynaGrabicka">W projektach ustawy, a także w obowiązującym K.p.k. mamy nadmierną liczbę szczególnych procedur karnych. Model postępowania karnego o charakterze kontradyktoryjnym jest na pewno lepszy dla Polski i czas rozpocząć nad nim prace. Zanim jednak zostanie przy-gotowany projekt uwzględniający propozycje, o których mówiłam wcześniej, należy jak najszybciej usprawnić orzekanie w procesach karnych. Między innymi przepisami, które uniemożliwiały sądom prowadzenie procesów, były przepisy art. 402 i 404 K.p.k. Obecny projekt umożliwia w sytuacjach wyjątkowych i bez zgody stron kontynuowanie rozprawy po jej odroczeniu lub zawieszeniu, a za zgodą stron - kontynuowanie rozprawy mimo zmiany składu sądu. Poprzednio przerwa w procesie powyżej 35 dni skutkowała rozpoczynaniem procesu od początku. To bardzo wydłużało postępowanie, a czasami wręcz uniemożliwiało. Zmianą zasługującą na uwagę jest też zwolnienie sędziów z obowiązku uzasadniania całego wyroku, w przypadku gdy został złożony wniosek o uzasadnienie wyroku w części. Taki zapis w znacznej mierze odciąży sędziów w sprawach, w których występuje wielu oskarżonych. Istotnym uproszczeniem procedury karnej jest zniesienie nieważności z mocy prawa - art. 101-104, które zostały uchylone. Usprawnieniem postępowania jest także zerwanie z regułą, w myśl której udział obrońcy był obowiązkowy nawet wtedy, gdy biegli psychiatrzy stwierdzili, że poczytalność oskarżonego nie budzi wątpliwości. Nowa regulacja pozwala na wyznaczenie nowego obrońcy z urzędu w miejsce dotychczasowego tylko w wyjątkowej sytuacji. Nowy projekt uchylił w całości przepisy dotyczące postępowania mediacyjnego, choć wcześniej w obu projektach - prezydenckim i poselskim - starano się rozszerzyć zakres tego unormowania. Koło Katolicko-Narodowe uważa także za istotne zmiany dotyczące nowego brzmienia art. 392. Teraz nie będzie potrzebna już zgoda stron na odczytywanie na rozprawie protokołów, gdy bezpośrednie przeprowadzenie dowodu nie jest niezbędne. Dopiero sprzeciw strony, której dotyczą zeznania, spowoduje konieczność wezwania osoby przesłuchanej wcześniej. Taki zapis na pewno również przyspieszy postępowanie karne.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#PoselKrystynaGrabicka">Wątpliwości nasze budzi nowy zapis art. 311, z którego wynika, że śledztwo prowadzi Policja, a także art. 331, który zezwala na wnoszenie aktu oskarżenia do sądu przez Policję i inne organy. Nie możemy zgodzić się na zapis art. 325f dotyczący tzw. postępowania zapiskowego. Taki zapis ma na celu zwolnienie organów ścigania ze ścigania przestępców w tych najdrobniejszych sprawach. Składam w związku z tym stosowną poprawkę. Natomiast nie wnosimy zastrzeżeń co do propozycji dotyczącej przedłużenia vacatio legis - art. 1 ustawy z 6 czerwca 1997 r. - co skutkuje nieprzekazaniem spraw będących obecnie we właściwości sądów wojskowych sądom powszechnym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pani poseł, tylko bardzo proszę do mnie w sprawie podpisu pod tą poprawką, bo na razie mamy kłopoty.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu ministra sprawiedliwości, pana Grzegorza Kurczuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#MinisterSprawiedliwosciGrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie i Panowie Posłowie! Przedstawione dziś Wysokiej Izbie sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach (druk nr 1001) zawiera od dawna oczekiwany przez nasze polskie społeczeństwo projekt nowelizacji polskiego prawa karnego procesowego. Jest to, myślę, pierwszy istotny krok zmierzający do naprawy obowiązującego prawa karnego, krok, którego znaczenia nie sposób przecenić. Mówię tak, albowiem nikomu, kto miał jakikolwiek kontakt z wymiarem sprawiedliwości, nie trzeba przypominać licznych przykładów ślimaczących się postępowań karnych czy spraw umarzanych z powodu przedawnienia. Niestety obowiązujące przepisy zwłaszcza Kodeksu postępowania karnego często sprzyjają takiemu stanowi rzeczy. Przepisy te niekiedy pozostają również w kolizji z wiążącymi Polskę zobowiązaniami międzynarodowymi. I wreszcie zdarza się nawet, że nie są one zgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Tutaj jako przykład można wymienić przepisy dopuszczające wydanie postanowienia o warunkowym umorzeniu postępowania lub wydanie nakazu karnego, w przypadku gdy art. 42 ust. 3 Konstytucji RP zezwala na przełamanie zasady domniemania niewinności jedynie, powtarzam, jedynie w drodze wyroku sądowego.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#MinisterSprawiedliwosciGrzegorzKurczuk">Panie i Panowie! Przedstawiony Wysokiej Izbie projekt usuwa w znakomitej części dostrzeżone w praktyce - co akcentuję - wady i niedostatki obowiązującej od kilku lat procedury karnej. Co więcej, myślę, że wychodzi naprzeciw nowym wyzwaniom w zakresie zwalczania przestępczości, stanowiącym przecież następstwo dynamicznie zmieniających się warunków życia społecznego i postępu technicznego w naszym kraju. Projekt zmierza jednoznacznie moim zdaniem do wydatnego przyspieszenia i usprawnienia postępowania karnego, o co od kilku lat apelują przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości i aparatu ścigania.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#MinisterSprawiedliwosciGrzegorzKurczuk">Panie i Panowie Posłowie! Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej powstało w wyniku długich prac nad projektami nowelizującymi wniesionymi pod obrady Sejmu przez posłów i prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Nie jest to projekt rządowy, ale Ministerstwo Sprawiedliwości aktywnie uczestniczyło i uczestniczyć będzie w pracach nad tą nowelizacją. Można powiedzieć tak: mimo licznych różnic dzielących te przedłożenia projekt ostatecznie przedstawiony dziś i zreferowany przez pana marszałka Wojciechowskiego Wysokiej Izbie jest dziełem jednolitym i wewnętrznie spójnym. Stało to się dzięki naprawdę mozolnemu i konsekwentnemu trudowi posłów, przedstawicieli prezydenta Rzeczypospolitej, rządu, ale także ekspertów, myślę, że wybitnych naszych profesorów biorących aktywny udział w pracach parlamentarnych. W efekcie projekt przedstawiony przez Komisję Nadzwyczajną jawi się moim zdaniem naprawdę jako twór w pełni profesjonalny, a co najważniejsze - pozbawiony tego, co nazwałbym: barwami klubowymi, a więc możliwy do zaakceptowania przez panie posłanki i panów posłów niezależnie od preferowanych poglądów politycznych czy poglądów na kwestie szczegółowe. Zatem wszystkim - poczynając od prezydenta, Kancelarii Prezydenta, ekspertów, posłów - należą się naprawdę słowa podziękowania.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#MinisterSprawiedliwosciGrzegorzKurczuk">Wysoka Izbo! Chciałbym w swoim wystąpieniu odnieść się szczegółowo do niektórych wybranych, a proponowanych w projekcie nowych, co podkreślam, unormowań Kodeksu postępowania karnego. Wypada bowiem w takim momencie skoncentrować się na tych rozwiązaniach, które zmierzają do usprawnienia i racjonalizacji postępowania karnego, bo to w sumie przecież najważniejsze. Tak więc projekt zawiera na przykład propozycję wprowadzenia tzw. właściwości ruchomej sądów, polegającej na tym, że sąd apelacyjny, na wniosek sądu rejonowego, mógłby przekazać do rozpoznania sądowi okręgowemu jako sądowi pierwszej instancji sprawę o każde przestępstwo, ze względu na szczególną wagę lub zawiłość sprawy - jest to art. 25 § 2. Myślę, że dzięki temu szczególnie trudną sprawę - a są takie sytuacje - należącą do właściwości sądu rejonowego mógłby rozpoznać lepiej przygotowany merytorycznie sąd okręgowy. W praktyce jest to bardzo ważne. Do usprawnienia postępowania i - co akcentuję - znacznych oszczędności w kosztach procesu powinno się również przyczynić zerwanie z regułą, w myśl której udział obrońcy w postępowaniu karnym jest obowiązkowy także wtedy, gdy biegli psychiatrzy stwierdzą, że poczytalność oskarżonego nie budzi wątpliwości. Uzasadnieniem proponowanego nowego brzmienia przepisu art. 79 § 4 wydaje się konstatacja, iż brak wątpliwości co do poczytalności oskarżonego zarówno w chwili popełnienia czynu, jak i w czasie postępowania powoduje, że przesłanka ustanowienia obrońcy niezbędnego przestaje istnieć. Dalej w tekście proponuje się zmianę redakcji przepisu art. 74 § 3, o czym była już mowa i co jest bardzo ważne. Dopuszcza się badania lub czynności określone w art. 74 § 2 pkt 1, a nadto pobranie krwi, włosów lub wydzieliny organizmu od osoby podejrzanej bez jej zgody, co znacznie usprawni i przyspieszy postępowanie, a także rozwiąże problem pobierania krwi od kierowcy, co do którego zachodzi podejrzenie, podkreślam, podejrzenie spowodowania wypadku drogowego. Projekt wprowadza istotne zmiany w modelu postępowania przygotowawczego, na co też zwracam uwagę. W miejsce funkcjonujących obecnie kilku form tego postępowania - wymienię: śledztwo własne, śledztwo powierzone, dochodzenie zwyczajne, dochodzenie uproszczone, dochodzenie zapiskowe - proponuje się pozostawienie jedynie dwóch: śledztwa i dochodzenia. Projekt zmierza do odformalizowania postępowania, zezwalając m.in. na sporządzenie wspólnego protokołu zawiadomienia o przestępstwie i przesłuchania w charakterze świadka osoby zawiadamiającej oraz przyjęcie wniosku o ściganie, tj. art. 304a. Temu samemu celowi służy dopuszczenie w dochodzeniu możliwości dokumentowania czynności przez sporządzenie protokołu ograniczonego do najbardziej istotnych oświadczeń osób biorących udział w tej czynności zamiast sporządzania notatek urzędowych, które jednak nie stanowią dowodu w dalszym postępowaniu - art. 325h. Wreszcie projekt zawiera propozycję znacznie bardziej racjonalnego unormowania instytucji zaznajomienia podejrzanego z materiałami śledztwa - art. 321.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#MinisterSprawiedliwosciGrzegorzKurczuk">Wysoka Izbo! Zamiarem komisji, jak widać, jest wydatne ułatwienie pracy policji, która pracuje z K.p.k. w ręku. Powinno być tym ułatwieniem wprowadzenie możliwości szybkiego umorzenia dochodzenia wpisania sprawy do rejestru przestępstw, gdy już w początkowym stadium postępowania okaże się, że brak jest perspektyw wykrycia sprawcy w drodze dalszych czynności procesowych. Dalsze czynności wykrywcze byłyby prowadzone w formie policyjnej czynności operacyjno-rozpoznawczej. Chcę jednak na marginesie powiedzieć, że ten temat wzbudza wątpliwości, i myślę, że w dalszym toku prac komisji będziemy musieli wrócić do tej sprawy, jest bowiem wiele oporu i wątpliwości, biorąc pod uwagę stronę praktyczną. Rzecz warta jest ponownego przedyskutowania. W proponowanych przepisach słusznie moim zdaniem położono duży nacisk na poszerzenie możliwości szybkiego zakończenia postępowania karnego ze znacznym ograniczeniem i skróceniem postępowania przed sądem. Mam tu na myśli możliwość zawarcia porozumień kończących postępowanie w sprawach z oskarżenia publicznego przy jednoczesnej rezygnacji z długotrwałego postępowania dowodowego podczas rozprawy w zamian - coś za coś - za nieco łagodniejsze potraktowanie sprawcy przestępstwa. Potocznie zwykło się mówić o dobrowolnym poddaniu się karze przez oskarżonego na wniosek prokuratora - art. 335 - lub na wniosek samego oskarżonego - art. 387. Takie zakończenie postępowania w trybie art. 335 byłoby dopuszczalne - to jest propozycja - w sprawach o występki zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 10, a w trybie art. 387 w sprawach o wszystkie występki, obecnie odpowiednio w sprawach o występki zagrożone karą do 5 lub 8 lat. Myślę, że jest to sprawa bardzo ważna w praktyce orzekania. Nadto chcę zauważyć, że w miejsce zgody prokuratora i pokrzywdzonego, warunkującej rozprawę skróconą, zostałby wprowadzony warunek braku ich sprzeciwu co do takiego zakończenia postępowania.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#MinisterSprawiedliwosciGrzegorzKurczuk">Wysoka Izbo! Projekt zawiera szereg propozycji zmierzających do usprawnienia postępowania przed sądem pierwszej instancji, czyli tam, gdzie sprawa przed sądem się rozpoczyna. Poszerza tu się możliwość sądu korzystania z materiału dowodowego, ale zgromadzonego w postępowaniu przygotowawczym lub innym postępowaniu przewidzianym przez ustawę, w zakresie dopuszczalności odczytywania lub uznania za odczytane protokołów i innych dokumentów. Proponuje się również bardziej racjonalne unormowanie dopuszczalności prowadzenia w dalszym ciągu rozprawy odroczonej lub zawieszonej - art. 404. Jest to rzecz bardzo istotna. Po wprowadzeniu tej zmiany sąd nie będzie musiał w każdym takim wypadku prowadzić rozprawy od początku, to jest powtarzać wszystkich czynności już raz przeprowadzonych. W końcu poszerza się w projekcie w stopniu znaczącym katalog spraw, w przypadku których rozprawa może być prowadzona w trybie uproszczonym - art. 469. W rezultacie może być tak, iż większość spraw karnych będzie można prowadzić w trybie uproszczonym, to jest taniej, szybciej, w sposób niesformalizowany i przy zaangażowaniu mniejszej liczby osób.</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#MinisterSprawiedliwosciGrzegorzKurczuk">Wysoka Izbo! Myślę, że to dobrze, iż w projekcie rezygnuje się ostatecznie z instytucji - zapożyczonej z procedury karnej nie polskiej, lecz byłego Związku Radzieckiego, powodującej w praktyce znaczną przewlekłość postępowań - zwrotu już podczas rozprawy akt sprawy prokuratorowi w celu usunięcia braków postępowania przygotowawczego - art. 397. W to miejsce została zaproponowana oryginalna konstrukcja zobowiązania prokuratora przez sąd do przedstawienia w określonym terminie dowodów, których przeprowadzenie pozwoliłoby na usunięcie dostrzeżonych braków. Wypada ocenić bardzo pozytywnie rezygnację w projekcie z instytucji nieważności - art. od 101 do 104 - jako kolejnej przyczyny przewlekłości postępowania karnego, głównej plagi w prokuraturach i sądach, uznawanej powszechnie za zbędny tryb uchylania orzeczeń w sprawach karnych. W projekcie, szanowni państwo, uwzględniono też - co cieszy - postępujący rozwój nauki i techniki. To musi znaleźć odzwierciedlenie również w praktyce. Myślę, że te zmiany pomogą w sprawniejszym i szybszym prowadzeniu postępowania. Proponuje się na przykład stworzenie możliwości przesłuchania świadka na odległość przy użyciu odpowiednich urządzeń technicznych, dopuszcza się doręczenie pism za pomocą telefaksu lub poczty elektronicznej, a zakres stosowania przepisów dotyczących wydania przedmiotu, przeszukania, kontroli rozmów rozszerza się również na systemy informatyczne, nośniki danych informatycznych i wiadomości przesyłane pocztą elektroniczną.</u>
          <u xml:id="u-98.7" who="#MinisterSprawiedliwosciGrzegorzKurczuk">Szanowni Państwo! Zawarte w projekcie propozycje zmian przepisów Kodeksu postępowania karnego normujących postępowanie ze stosunków międzynarodowych, bo i taki element tam znajdujemy, mają na celu dostosowanie, konieczne zresztą, polskiej procedury karnej do konwencji międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną, oraz, co za tym idzie, ułatwienie ścigania sprawców przestępstw popełnionych za granicą, przestępstw transgranicznych bądź mających aspekt międzynarodowy. Należy tu wymienić wprowadzenie tzw. ekstradycji uproszczonej, poszerzenie kompetencji międzynarodowych trybunałów karnych, wprowadzenie zakazu ekstradycji do państw, w których stosuje się tortury. Podobne zmiany, zmierzające do bardziej rygorystycznego unormowania zasady ˝równości broni˝, na przykład w zakresie prawa uczestniczenia stron w posiedzeniu, wynikają z potrzeby implementacji do kodeksu polskich zobowiązań konwencyjnych. W końcu znajdujemy w tym, co przedstawiła nam Komisja Nadzwyczajna, zmiany przepisów dotyczących warunkowego umorzenia postępowania karnego oraz nakazów karnych. I słusznie. Według projektu orzeczenia w tej materii będą miały postać wyroku sądowego, co dostosowuje przepisy Kodeksu postępowania karnego do normy konstytucyjnej głoszącej, iż przypisanie winy oskarżonemu jest dopuszczalne jedynie w drodze wyroku sądowego.</u>
          <u xml:id="u-98.8" who="#MinisterSprawiedliwosciGrzegorzKurczuk">Wysoka Izbo! Chwalę w znakomitej większości pracę Komisji Nadzwyczajnej, bo na to zasługuje. Nadal chcę jednak podkreślić, iż uchwalenie nowelizacji polskiej procedury karnej jest sprawą niezwykle pilną, o co apeluję i co podnoszę. Polskie sądy, prokuratura i policja niecierpliwie czekają na instrument, wręcz narzędzie, które pozwoli szybko, sprawniej niż do tej pory i skuteczniej, walczyć z przestępczością. Co najważniejsze, myślę, że zwykli obywatele coraz głośniej domagają się, by ich sprawy były załatwiane przez sądy w Polsce bez nieuzasadnionej zwłoki, co gwarantuje Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. A jak jest, każdy widzi. Jest źle. Należy zatem zgłosić zasadniczą wątpliwość, czy zwłoka, o której mówię, wynikająca z niedostatku procedury karnej, może być w ogóle uważana za zwłokę uzasadnioną. Moim zdaniem odpowiedź brzmi: nie. Dlatego procedurę obecną, to jest Kodeks postępowania karnego, jak najprędzej, Wysoka Izbo, musimy poprawić, o co w imieniu rządu wnoszę, dziękując raz jeszcze wszystkim autorom i posłom, i ekspertom pracującym nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-98.9" who="#MinisterSprawiedliwosciGrzegorzKurczuk">Szanowni Państwo! Panie Marszałku! Chciałbym poprzeć dwie poprawki, których omawiał nie będę, ponieważ była o nich mowa. Są to poprawki, pod którymi podpisała się dość liczna grupa posłów, na czele z panem marszałkiem Januszem Wojciechowskim. Jedna poprawka dotyczy zmiany 6. odnoszącej się do art. 23a § 5 - w poprawce tej proponuje się nowe brzmienie - a druga dodania po zmianie 11. nowej zmiany dotyczącej brzmienia art. 31 § 3. Myślę, że te dwie zmiany są niezwykle potrzebne. To wszystko. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wysoki Sejmie! Pan poseł Antoni Macierewicz wyraził chęć zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Chciałbym zapytać, czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby jeszcze zapisać się do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie pośle, o zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Pan poseł Antoni Macierewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PoselAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie chciałbym skierować, jeśli można, zarówno do posła sprawozdawcy, jak i do pana ministra. Słyszeliśmy tu bardzo wiele słów o tym, że sytuacja w sferze bezpieczeństwa publicznego jest zła. Odnosi się to, jak rozumiem, do poczucia zagrożenia zwykłych obywateli narastającą przestępczością, jak również do niesprawności organów ścigania w zwalczaniu tej przestępczości. Jeżeli tak jest i jeżeli bardzo wiele z zaproponowanych zmian zmierza do usprawnienia procedury w celu skuteczniejszego łapania przestępców, to chciałbym się dowiedzieć, jakie przesłanki legły u podstaw wprowadzenia do tych zmian tzw. trybu zapiskowego. Bywa on także nazywany trybem rejestrowym; różne nazwy były przytaczane, odwołujące się zarówno do okresu przedwojennego, jak i do nomenklatury współczesnej, jednak istota rzeczy pozostaje niezmienna. Chodzi o to, żeby te przestępstwa, które są najbardziej dotkliwe dla społeczeństwa polskiego - te najdrobniejsze: wybicie szyby, kradzież radia, kradzież roweru, przestępstwa powszechne (np. gangi, które w tramwajach wyrywają torebki i kradną pieniądze) - po 7 dniach nie były ścigane. Jeżeli do 7 dni nie zostaną wykryci sprawcy, to później zostają one według projektu zapisywane jako przestępstwa niewykryte i de facto nieścigane. Powiem szczerze, że gdyby ktoś chciał przytoczyć przykład obłudy ustawodawcy, to wystarczyłoby się skupić na tej jednej kwestii. Jak można mówić, że się chce ścigać przestępców, a równocześnie wprowadzać zmianę sprzeczną z duchem prawodawstwa polskiego, bo łamiącą zasadę legalizmu, i sprzeczną z doświadczeniem codziennym, bo sprawiającą, że w istocie legalizuje się proceder, który dzisiaj jest nagminny: nagminnie policja nie przyjmuje zgłoszeń w wypadku tych powszechnych przestępstw - po prostu mówią: proszę bardzo, przyprowadź sprawcę, to wtedy będziemy dalej procedowali. Nie ma sprawcy, proszę się tym więcej nie zajmować. I to próbuje się tu zalegalizować. Powiem szczerze, że tego nie rozumiem. Rozumiem, dlaczego do tego dąży Komenda Główna, dąży systematycznie od 12 lat. Nie ma od 12 lat takiego posiedzenia Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, żeby Komenda Główna nie żądała wprowadzenia tego. Rozumiem, że pan Miller, chcąc się przypodobać temu lobby policyjnemu, wprowadził to do swojego exposé, ale dlaczego minister sprawiedliwości jest gotów to aprobować - chociaż przyjmuję, że tak powiem, z satysfakcją znaki zapytania, które pan postawił nad tą kwestią - dlaczego posłowie są gotowi to zaakceptować, tego po prostu nie rozumiem, bo to jest otwarcie wielkich wrót do zalegalizowania przestępczości w Polsce. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana marszałka Janusza Wojciechowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PoselJanuszWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę od odpowiedzi na pytanie pana posła Macierewicza i przedstawię swój pogląd i pogląd komisji, bo mam obowiązek sprawozdać, dlaczego ten tryb rejestrowy został przyjęty przez komisję. Otóż oczywiście istnieje niebezpieczeństwo - ja o nim zresztą mówiłem lojalnie - że ta praktyka może ulec wypaczeniu. Z całą pewnością zależy nam na tym, żeby nie dopuścić do lekceważenia ludzi, którzy zgłaszają się jako ofiary przestępstw.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#PoselAntoniMacierewicz">(Tak się dzieje.)</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#PoselJanuszWojciechowski">No więc mamy zasadę legalizmu. Pan poseł podpowiada, że tak się dzieje. A więc zasada legalizmu, która tu nie jest złamana - ja za chwilę o tym powiem - wcale nas nie chroni przed bagatelizowaniem zgłoszeń o przestępstwie. Przyczyna tkwi gdzie indziej - w organizacji pracy organów ścigania, w jakiejś wrażliwości niektórych funkcjonariuszy. To jest jakby osobny problem. Tu nie chodzi o złamanie zasady legalizmu, nikt nie przekreśla obowiązku ścigania przestępstw, które zostały popełnione, choć powiem szczerze, że na świecie jest taka tendencja, żeby odchodzić od zasady legalizmu, ścierają się jakby dwie szkoły - jedna: zero tolerancji i ścigać bezwzględnie wszystko, nawet rzucanie śmieci na ulicę, a według drugiej nie należy zawracać sobie głowy drobiazgami, bo one absorbują siły i środki, a więcej uwagi poświęcić tym groźniejszym, najcięższym przestępstwom, bo jak się zajmujemy drobnymi sprawami, to nie mamy czasu ścigać tych prawdziwych groźnych przestępców. I tu znów jest jakby kolizja dóbr i trzeba szukać rozsądnego środka, żeby wprowadzać racjonalną procedurę.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#PoselJanuszWojciechowski">O co chodzi przy tych rejestrach - odpowiadam tu panu posłowi i chcę, żeby opinia publiczna dobrze to zrozumiała. To przykładowe włamanie do komórki - dla pokrzywdzonego jest to oczywiście sprawa ważna i może to być bardzo uciążliwe dla wielu osób, bo to zwykle jest tak, że jest cała seria tego rodzaju dokuczliwych czynów. Zgłaszają się pokrzywdzeni. Z praktyki wiadomo, że złodziej zostanie ujęty wtedy, gdy za którymś włamaniem wpadnie, złapią go. Według obecnej procedury, która kończy się zwykle umorzeniem, trzeba zgromadzić grube akta, a więc przyjąć od pokrzywdzonego protokół zawiadomienia o przestępstwie, protokół przesłuchania go w charakterze świadka, sporządzić protokół oględzin tej komórki, może jeszcze dokumentację fotograficzną, sporządzić ileś notatek urzędowych z rozpytania osób, przesłuchać iluś tam świadków, wezwać ich jeszcze na przesłuchanie i zabrać im czas, żeby doprowadzić te akta do takiej objętości, która pozwoli na umorzenie sprawy wobec niewykrycia sprawcy. A następnie i tak trzeba czekać, aż ten sprawca gdzieś wpadnie, gdzieś się znajdzie. I o co chodzi? O to chodzi, żeby nie prowadzić tej pozornej działalności, żeby policja nie traciła iluś dni na spełnienie wymogów tej biurokracji, która nie doprowadza do wykrycia przestępcy, bo i tak czeka się na jakąś okazję, a zabiera czas, absorbuje policję. Rozumiem obawy pana posła Macierewicza i wszystkich, którzy je zgłaszają, są one uzasadnione i wypływają ze zrozumiałej troski, ale jest to jakby wyjście naprzeciw potrzebom, które wymusza życie. Trzeba bardzo patrzeć policji na ręce - wyraźnie to zgłaszam, że ta działalność z zakresu prowadzenia rejestru przestępstw musi być pod ścisłym nadzorem, kontrolą. Powinny się tym na bieżąco interesować i komisje sprawiedliwości, i Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych. Być może też Najwyższa Izba Kontroli, która przecież ma już doświadczenia w kontrolowaniu tej działalności policji, powinna to na bieżąco sprawdzać. Przesłanką rozumowania komisji była chęć uwolnienia w możliwie najszerszym zakresie policji od tej biurokracji, która ją absorbuje i która powoduje, że policjanci siedzą za biurkami zamiast być widocznymi na ulicy. Taka była motywacja komisji. Czy słuszna? - wszystko zweryfikuje praktyka. Ja jestem przekonany, że tak - choć oczywiście najlepsze przepisy można wypaczyć i stąd ta poprawka, którą już jako przedstawiciel PSL zgłaszałem, żeby nie dać zachęty do tej tzw. spychotechniki: nie do 7 dni, tylko co najmniej po 7 dniach, jak już będą wykonane jakieś czynności, z których wynika choćby notatka, która to opisuje - że na razie nie ma szans na złapanie przestępcy, w związku z czym rezygnujemy z wzywania świadków, z wypełniania tych wszystkich protokołów, poczekamy, aż będzie szansa na złapanie sprawcy. Praktyka to zweryfikuje. Starałem się w miarę precyzyjnie wyjaśnić powody, które kierowały komisją.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za wszystkie głosy w dyskusji, w większości pozytywnie czy przychylnie oceniające projekt pracy komisji. Chciałem się przyłączyć do podziękowań, które wyraził pan minister Kurczuk. Składam na ręce obecnej tu pani minister podziękowania dla prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za wniesienie tego ważnego projektu, pani minister zaś za prezentowanie go i prace nad nim.</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#PoselJanuszWojciechowski">Nie wymieniłem jeszcze ważnych przedstawicieli środowiska sędziowskiego: pana sędziego Kryże, pana sędziego Strączyńskiego, pana sędziego Minkiewicza ze stowarzyszenia Iustitia, którzy wnieśli też wielki wkład w pracę nad tymi projektami.</u>
          <u xml:id="u-102.7" who="#PoselJanuszWojciechowski">Panu ministrowi Kurczukowi należą się podziękowania nie tylko jako ministrowi, ale też jako przewodniczącemu podkomisji, bo pierwszy projekt został opracowany pod pańskim kierownictwem i też za to dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.8" who="#PoselJanuszWojciechowski">Poprawek nie omawiam, jest ich wiele i będą rozpatrzone przez komisję. Zgadzam się z postulatem pana ministra, że powinniśmy to zrobić jak najszybciej. Podejmę działania, żeby komisja przygotowała sprawozdanie zawierające poprawki na następne posiedzenie Sejmu, aby można było te zmiany uchwalić. Tutaj ważna uwaga co do tego tempa prac. Otóż komisja pod wpływem wyraźnego stanowiska przedstawicieli rządu - jest tu pan minister Staszak, który reprezentował rząd w tych sprawach - przyjęła, że zmiany w Kodeksie postępowania karnego wejdą w życie 1 lipca 2003 r. To jest dość odległy termin, ponad 7 miesięcy. Zdajemy sobie sprawę, że jest oczekiwanie, m.in. wyraża je minister spraw wewnętrznych, żeby te zmiany weszły jak najszybciej, policja tego oczekuje, ale z drugiej strony nie można zbytnim pośpiechem narobić chaosu i trzeba się przygotować choćby do tego rejestru przestępstw i w związku z tym uznaliśmy, że potrzeba więcej rozwagi. Niech organy stosujące prawo - policja, prokuratura, sądy - spokojnie przygotują się do tych zmian. Gdyby jednak rząd doszedł do wniosku, że jest w stanie przygotować się szybciej do tego, na przykład do 1 marca, to proszę bardzo, jest Senat, w którym można wnieść stosowną poprawkę i termin zmienić. Z jednej strony, byłoby lepiej, żeby te zmiany wprowadzić jak najwcześniej, bo one w praktyce są potrzebne, oczekiwane, ale, z drugiej strony, jest obawa, żeby nadmiernym pośpiechem nie wprowadzić chaosu. Tak więc ustalenie terminu na 1 lipca proszę interpretować nie jako wyraz niedoceniania przez komisję presji czasu, tylko jako wyraz doceniania problemu. Chodzi o to, że trzeba dać szansę na dobre przygotowanie się do wprowadzenia tych zmian.</u>
          <u xml:id="u-102.9" who="#PoselJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo, Wysoka Izbo, za udzielenie mi głosu i za wysłuchanie moich uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">O zabranie głosu poprosił minister sprawiedliwości pan Grzegorz Kurczuk.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#MinisterSprawiedliwosciGrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę wybaczyć, bo powiem tak. Temat, który podniósł pan poseł Macierewicz, jest dyskusyjny. Są różne poglądy, czasem tak skrajne, że nie do pogodzenia, jak to w życiu. Ja ponad to, co dwukrotnie dziś powiedziano - przed chwilą drugi raz pan marszałek poseł Wojciechowski mówił o tym - nie mam nic do dodania. Całkowicie się z tym zgadzam. Jedno tylko zdanie tytułem uzupełnienia.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#MinisterSprawiedliwosciGrzegorzKurczuk">Otóż w sprawozdaniu komisji dajemy jeszcze jedną gwarancję zabezpieczenia się i uzyskania pewności. Mianowicie w art. 325e w § 1mamy zapis o postanowieniu o wszczęciu itd. i wpisaniu sprawy do rejestru przestępstw, w § 2 zaś wyraźnie napisano: postanowienie, o którym mowa w § 1, czyli odnoszące się do wpisanych spraw do rejestru przestępstw, zatwierdza prokurator. Naszym zdaniem jest to bardzo istotna przesłanka, która w dużym stopniu zapobiegnie temu niebezpieczeństwu czy sytuacjom, o których pan mówił, czyli zabezpieczamy się poprzez kontrolę prokuratorską. To wszystko. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego w druku nr 1001 projektu ustawy poprawki, na podstawie art. 95 regulaminu Sejmu kieruję ponownie ten projekt do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">W dyskusji zgłoszono wniosek o niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania projektu ustawy z druku nr 1005.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przystępujemy zatem do drugiego czytania projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w drugim czytaniu projektu ustawy? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-105.8" who="#PoselZygmuntWrzodak">(Jest zgłoszenie.)</u>
          <u xml:id="u-105.9" who="#PoselBohdanKopczynski">(Ja tylko chciałbym zgłosić poprawki.)</u>
          <u xml:id="u-105.10" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Panie pośle, pan poseł Kopczyński upewnia się, czy jego poprawki zostały uwzględnione. Ale pan zgłaszał poprawki do projektu z druku nr 1001. Ten projekt trafi do komisji i te poprawki dołączymy do niego. Wszystko będzie w absolutnym porządku. Drugie czytanie dotyczy projektu z druku nr 1005. Tak że to nie jest projekt, do którego pan zgłasza poprawki.</u>
          <u xml:id="u-105.11" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Rozumiem, że nikt się w tej sytuacji nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-105.12" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Do trzeciego czytania tego projektu ustawy przystąpimy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-105.13" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (druki nr 1015 i 1039).</u>
          <u xml:id="u-105.14" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Pawła Grasia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PoselSprawozdawcaPawelGras">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie z prac Komisji Obrony Narodowej nad projektem ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych wraz z projektem podstawowego aktu wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PoselSprawozdawcaPawelGras">Przedkładany Wysokiej Izbie projekt ma na celu dostosowanie obowiązującego prawa do wymogów nałożonych na nas postanowieniami konwencji genewskich oraz umową między państwami stronami Traktatu Północno-Atlantyckiego dotyczącą statusu sił zbrojnych, powszechnie zwaną NATO - SOFA. Projektowana ustawa umożliwia członkom sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wyjazd poza granice kraju i przebywanie tam na podstawie indywidualnego lub zbiorowego rozkazu wyjazdu i spełniającej określone wymagania karty tożsamości. Ustawa i akt wykonawczy precyzują zasady wydawania wyżej wymienionych dokumentów, organy uprawnione do ich wydawania oraz wymogi techniczne dotyczące ich wyglądu.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#PoselSprawozdawcaPawelGras">W uzasadnieniu do projektu ustawy wnioskodawca zapewnia, że jej wprowadzenie spowoduje znaczne oszczędności budżetowe, natomiast koszty produkcji i dystrybucji kart szacuje się na około 150 tys. zł w pierwszym roku i około 90 tys. w następnych latach obowiązywania ustawy.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#PoselSprawozdawcaPawelGras">Przedstawiony Wysokiej Izbie projekt nie wzbudził kontrowersji podczas prac komisji i do jego treści nie zgłoszono żadnej poprawki. W dyskusji posłowie zwrócili jedynie uwagę na konieczność zamieszczania na karcie tożsamości stosownych tłumaczeń informacji w języku angielskim. Komisja uzyskała zapewnienie ze strony rządu, że te uwagi zostaną w toku dalszych prac uwzględnione.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#PoselSprawozdawcaPawelGras">W związku z powyższym przedkładam Wysokiej Izbie projekt ustawy zawartej w druku nr 1015, wnosząc o jego uchwalenie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Janasa występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselStanislawJanas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wobec sprawozdania Komisji Obrony Narodowej o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych przedstawionego w druku nr 1039.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PoselStanislawJanas">Komisja Obrony Narodowej poparła w całości projekt rządowy przedstawiony w druku nr 1015, uznając go za w pełni uzasadniony, i nie wniosła poprawek.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#PoselStanislawJanas">Proponowana przez rząd nowelizacja dostosowuje wyżej wymienione ustawy do wymogów NATO, zgodnie z umową między państwami stronami Traktatu Północno-Atlantyckiego w zakresie statusu ich sił zbrojnych. Zgodnie z tą umową członkowie sił zbrojnych przekraczający granicę i przebywający na terytorium państwa przyjmującego winni posiadać jedynie dowód tożsamości wystawiony przez państwa wysyłające oraz rozkaz wyjazdu. Dlatego też rząd polski proponuje wprowadzić karty i tabliczki tożsamości, które będą mogły być zastosowane w czasie wojny i w trakcie wyjazdów służbowych za granicę w czasie pokoju. Oczywiście w pierwszej kolejności w takie karty zostaną wyposażeni żołnierze już przebywający za granicą oraz wyjeżdżający w najbliższym czasie za granicę.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#PoselStanislawJanas">Ponadto pozytywnie należy ocenić propozycję rządu, aby karty tożsamości były zgodne z konwencjami genewskimi i były produkowane w sposób podobny jak aktualnie wytwarzany dowód osobisty, wraz z numerem ewidencyjnym PESEL, co spowoduje kompatybilność systemu ewidencjonowania wydawanych kart tożsamości z systemem ewidencji ludności oraz, co ważne, znaczne oszczędności finansowe. Z tych przyczyn wprowadzenie kart i tabliczek tożsamości spowoduje nieznaczne koszty finansowe, które zostaną pokryte z budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej, co już jest zaplanowane.</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#PoselStanislawJanas">Wysoka Izbo! Uznając zasadność i konieczność wprowadzenia zmian, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera ustawę o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, zawartą w druku nr 1039, zgodnie ze sprawozdaniem Komisji Obrony Narodowej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Bronisława Komorowskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselBronislawKomorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy jest projektem niekontrowersyjnym. Prace nad projektem nowelizacji tej ustawy trwały już od dłuższego czasu. Wynikają one jakby z obiektywnej konieczności, z konieczności przystosowania ram prawnych, w których funkcjonują siły zbrojne Polski, do systemu NATO-wskiego oraz z konieczności usprawnienia procedur wysyłania naszych żołnierzy na misje zagraniczne. W zasadzie więc nawet nie warto dyskutować o tym, co jest w tym projekcie nowelizacji, natomiast można przy okazji powiedzieć o dwóch sprawach. Pierwsza wiąże się z tym, co można zauważyć w projekcie rozporządzenia ministra, a więc w aktach wykonawczych. Tam nie ma niczego szczególnie złego, ale jest pewna tendencja, która może być niebezpieczna w przyszłości. Otóż wyraźnie widać rozdzielenie zakresu kompetencji, i odpowiedzialności również, pomiędzy różne organy, struktury dowódcze w zależności od typu wyjazdu. Innymi słowy np. szef ośrodka przygotowującego żołnierzy do misji pokojowych będzie wydawał odpowiednie dokumenty dla jednych żołnierzy, a dowódca wojsk lądowych dla innych. Wydaje się, że jest to to tendencja zła. To jest efekt spychania kompetencji w dół, co ma oczywiście pewne uzasadnienie, ˝odmula˝ urząd ministra obrony narodowej, ale wydaje się, że zawsze w takim przypadku jednak utrzymywanie zasady, że całość spraw jest rozstrzygana w jednym miejscu, jest po prostu korzystniejsze. I druga sprawa, na którą chciałbym zwrócić uwagę. Jeżeli się przesyła do parlamentu projekt nowelizacji ustawy o powszechnym obowiązku obrony w sumie dotyczący bardzo wąskiej, małej, drobnej kwestii, to traci się okazję do nowelizacji w odniesieniu do wielu innych ważnych kwestii, które czekają na nowelizację, a są zawarte w tej samej ustawie. Pragnę przypomnieć, że czekamy na ustawę, która określałaby zakres obowiązków, wynikających właśnie z powszechnego obowiązku obrony, w kwestiach mobilizacyjnych, w kwestiach funkcjonowania gospodarki. Tego się na razie nie doczekaliśmy. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Dziewulskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselZbigniewDziewulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po zapoznaniu się z treścią pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, zawartego w przedłożeniu sejmowym z druku nr 1015, Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej przyjął następujące stanowisko. Komisja Obrony Narodowej przeprowadziła już pierwsze czytanie i rozpatrzyła niniejszy projekt ustawy w dniu 29 października br. Członkowie komisji postanowili przyjąć omawiany projekt ustawy bez wniesienia żadnych poprawek. Nasz klub również popiera stanowisko przyjęte przez Komisję Obrony Narodowej wobec projektu zawartego w przedłożeniu sejmowym z druku nr 1015.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PoselZbigniewDziewulski">Uchwalenie proponowanych regulacji jest niezbędne, ponieważ dzięki nim mają zostać uproszczone procedury związane z wyjazdami polskich żołnierzy na zagraniczne misje, a zarazem wypełnione zostaną przepisy zawarte w umowie między państwami - stronami Traktatu Północnoatlantyckiego, dotyczące statusu sił zbrojnych konkretnych krajów. Zgodnie z treścią umowy podpisanej 51 lat temu w Londynie do przekroczenia granicy i przebywania na terytorium państwa przyjmującego obce siły zbrojne niezbędny jest jedynie odpowiedni dowód tożsamości oraz indywidualny bądź też zbiorowy rozkaz wyjazdu. W naszych unormowaniach prawnych odnoszących się do polskich sił zbrojnych do tej pory nie przewidziano takowych dokumentów i dowodów potwierdzających tożsamość naszych żołnierzy, dlatego też postanowiono sporządzić dla nich niezbędne karty i tabliczki tożsamości.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#PoselZbigniewDziewulski">Po dokonaniu analiz przepisów zawartych w konwencjach genewskich oraz przepisów umowy NATO - SOFA postanowiono wykonać karty oraz tabliczki tożsamości, które będą spełniały wymogi powyższych unormowań. Szacowany koszt kart to 150 tys. zł w pierwszym roku po wejściu w życie projektowanej ustawy oraz po 90 tys. zł w latach następnych. Przyjmuje się też, iż rocznie będzie wydawanych ok. 3 tys. kart tożsamości. Karty tożsamości mają być produkowane w sposób podobny jak aktualnie wydawane nowe dowody osobiste dla obywateli polskich. Na kartach będą widniały następujące informacje i dane: nazwisko, imię, data urodzenia, stopień wojskowy i oznaczenie książeczki wojskowej, numer PESEL, dane dotyczące rodzaju służby, grupy krwi, fotografia oraz podpis posiadacza karty. Oprócz tego karta zawierać będzie jeszcze nazwę państwa oraz pieczęć organu wystawiającego kartę, serię i numer karty oraz elementy zabezpieczające kartę przed ewentualnymi próbami fałszerstwa. Do omawianego rządowego projektu ustawy załączono również projekt rozporządzenia ministra obrony narodowej w sprawie kart i tabliczek tożsamości, które określa organy właściwe do wydawania i ewidencjonowania kart i tabliczek tożsamości, rodzaje i wzory tychże kart i tabliczek, a także sytuacje, w których żołnierzom w czynnej służbie wojskowej, osobom pełniącym służbę w jednostkach zmilitaryzowanych, osobom będącym członkami cywilnego personelu medyczno-sanitarnego, osobom cywilnym towarzyszącym siłom zbrojnym oraz członkom Polskiego Czerwonego Krzyża i innych ochotniczych stowarzyszeń pomocy wydawane będą karty i tabliczki tożsamości. Określono także wzór indywidualnego lub zbiorowego rozkazu wyjazdu wydawanego żołnierzom.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#PoselZbigniewDziewulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej proponuje przyjąć pilny rządowy projekt ustawy zawarty w druku sejmowym nr 1015. Chciałbym też z tego miejsca zaznaczyć, że kolega, pan poseł Komorowski przejął chyba moje sposoby wypowiadania się z tej trybuny. Tak, niestety przez kilka kadencji polska demokracja nie dopracowała się ustawy o powszechnym obowiązku obrony, czyli o powinnościach obywateli wobec państwa polskiego. I cieszę się, że teraz on to mówi z tej trybuny, a nie tak dawno był ministrem; niech kiedyś wspomni, dlaczego nie zrobił tego wcześniej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Przemysława Gosiewskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PoselPrzemyslawGosiewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, zawartego w druku nr 1015. Przedłożony przez rząd Leszka Millera projekt ustawy zawiera niewielką nowelę dwóch ustaw regulującą kwestię wyposażenia żołnierzy pozostających w czynnej służbie wojskowej oraz innych kategorii osób w karty i tabliczki tożsamości. Proponowane w noweli ustawy rozwiązania należy uznać za idące we właściwym kierunku, gdyż wynikają one z realizacji zobowiązań międzynarodowych przyjętych przez Polskę. Prawo i Sprawiedliwość opowiada się za sumiennym wykonywaniem przez Polskę przyjętych zobowiązań międzynarodowych, a w pierwszej kolejności tych, które wynikają z naszego członkostwa w NATO. Polska musi być postrzegana przez naszych partnerów jako państwo solidne i wiarygodne, które może gwarantować, że w ustalonych terminach przyjęte przez nie zobowiązania zostaną zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#PoselPrzemyslawGosiewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość udziela poparcia szczegółowym rozwiązaniom zawartym w tej noweli, a w szczególności tym, które, po pierwsze, spełniają w przypadku wzorów kart tożsamości wymogi określone z jednej strony w konwencjach genewskich, a z drugiej strony w umowie z 1951 r. między państwami - stronami Traktatu Północnoatlantyckiego dotyczącej statusu sił zbrojnych (umożliwiają one zastosowanie kart tożsamości zarówno w sytuacji udziału żołnierzy polskich w konflikcie zbrojnym, jak też w trakcie wyjazdów służbowych w czasie pokoju), po drugie, zapewniają kompatybilność systemu ewidencjonowania wydawanych kart tożsamości z systemem ewidencji ludności poprzez umieszczenie na kartach numeru ewidencyjnego PESEL i, po trzecie, precyzują informacje, które mają być umieszczone na kartach tożsamości. Natomiast pewne uwagi Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość budzić może załączony do noweli ustawy projekt rozporządzenia ministra obrony narodowej w sprawie kart i tabliczek tożsamości. Otóż w art. 6, który precyzuje organy właściwe do wydawania i ewidencjonowania kart tożsamości, w ust. 1 i w ust. 2 dublują się kompetencje opisanych tam organów. Po pierwsze, podwójnie określone są w tym zakresie kompetencje dowódców rodzajów sił zbrojnych, po drugie, przy zastosowanej redakcji ust. 1 i ust. 3 nie jest jasne, komu wydawać ma karty tożsamości minister obrony narodowej, po trzecie, przy przyjętej konstrukcji rozporządzenia opartej na przyznaniu uprawnienia do wydawania kart tożsamości przede wszystkim dowódcom rodzajów sił zbrojnych i w sytuacji braku precyzyjnego określenia zadań ministra należy zastanowić się poważnie nad przyznaniem prawa do wydawania kart szefowi Wojskowych Służb Informacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#PoselPrzemyslawGosiewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość, sygnalizując powyższe uwagi do rozporządzenia wykonawczego, nie zgłasza poprawek do treści ustawy nowelizującej i zamierza poprzeć omawianą dzisiaj nowelę ustaw o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#PoselPrzemyslawGosiewski">Niepokoi nas jednak fakt nieusprawiedliwionej bierności ministra obrony narodowej jeśli chodzi o realizację ciążących na naszym kraju zobowiązań międzynarodowych. Z treści uzasadnienia załączonego do projektu ustawy wynika, że już w 2000 r. przygotowano stosowną nowelę i rząd Jerzego Buzka skierował ją do Sejmu RP. W wyniku zastosowania przez koalicję SLD-PSL-UP nierozważnie i nieracjonalnie, a ponadto w sposób niemający uzasadnienia konstytucyjnego zasady wygaśnięcia projektów ustaw, nad którymi Sejm poprzedniej kadencji nie zakończył pracy, prace nad omawianym projektem noweli zostały wstrzymane i uchwalenie potrzebnych rozwiązań prawnych zostało odsunięte o kilkanaście miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#PoselPrzemyslawGosiewski">Nasze zaniepokojenie budzi fakt, iż rząd Leszka Millera czekał prawie rok, aby zgłosić ponownie projekt ustawy regulującej kwestie kart i tabliczek tożsamości. Po raz kolejny mamy do czynienia z sytuacją, w której koalicja SLD-PSL zalega z realizacją przyjętych przez nasz kraj zobowiązań międzynarodowych z powodu panującego bałaganu i niekompetencji.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#PoselPrzemyslawGosiewski">Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość krytycznie ocenia działania rządu Leszka Millera, w wyniku których są niedotrzymywane, a następnie przesuwane terminy związane z dostosowaniem polskiej armii do standardów panujących w NATO. Sądzimy, że Ministerstwo Obrony Narodowej kierowane przez pana ministra Szmajdzińskiego zacznie od tej chwili dokładać większych starań do realizacji zobowiązań przyjętych przez nasz kraj w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego, gdyż takiej postawy wymaga wiarygodność Polski wobec naszych partnerów z NATO. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Chcę tylko wyjaśnić, że zasada dyskontynuacji w polskim parlamencie nie ma żadnego znaku partyjnego, jest zasadą stosowaną już od wielu kadencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PoselPrzemyslawGosiewski">Panie marszałku, pan wybaczy, ale, o ile sobie przypominam, nad tą sprawą wielokrotnie dyskutowano i wiem, że są dowody w formie ekspertyz tzw. prawa umierania projektów... Jest ono dyskusyjne pod względem zgodności z konstytucją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Panie pośle, ale nad tą sprawą dyskutowano, są ekspertyzy, to nie jest pana pierwsza kadencja jako posła i wie pan doskonale, że przynajmniej tak długo, jak sięga pana pamięć, zasada dyskontynuacji zawsze obowiązywała, a w poprzedniej kadencji była stosowana przez zupełnie inną koalicję. Zgodzimy się co do tego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PoselPrzemyslawGosiewski">Nie ma co dyskutować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Myślę, że tak, bo trudno jest dyskutować o faktach. O właśnie, pan poseł Macierewicz macha ręką: nie dyskutuj, bo, niestety, tym razem fakty są oczywiste.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PoselPrzemyslawGosiewski">Panie marszałku, nie chcę kontynuować tego sporu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">To nie jest spór, bo z faktami nie można się spierać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PoselPrzemyslawGosiewski">Ja bym się tu odwołał, panie marszałku, do ekspertyzy pana prof. Winczorka. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie, panie pośle, przecież znamy te same ekspertyzy. Ale niezależnie od opinii ekspertów, zasada dyskontynuacji jest faktem w polskim parlamencie od wielu kadencji, niezależnie od koalicji, które w tym czasie kierują pracami Sejmu. Co do tego jest zgoda, prawda?</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#GlosZSali">(Tak.)</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">O, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#PoselAntoniMacierewicz">(Czy można, panie marszałku, w trybie sprostowania?)</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie panie pośle. Musiałbym...</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#PoselAntoniMacierewicz">(W trybie sprostowania źle zrozumianego mojego gestu.)</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przepraszam, prostuję źle zrozumiany przeze mnie gest pana posła Macierewicza.</u>
          <u xml:id="u-123.7" who="#PoselAntoniMacierewicz">(Ale, panie marszałku, regulamin przyznaje właśnie mi prawo sprostowania źle zrozumianego gestu.)</u>
          <u xml:id="u-123.8" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie, nie. Regulamin...</u>
          <u xml:id="u-123.9" who="#PoselAntoniMacierewicz">(Pan marszałek raczył skomentować.)</u>
          <u xml:id="u-123.10" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę, panie pośle. Będzie szybciej, jeśli pan poseł sprostuje, a ja już nigdy nie będę interpretatorem pana gestów. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PoselAntoniMacierewicz">Bardzo dziękuję. Właśnie o to chciałem prosić pana marszałka, ponieważ mój gest znaczył dokładnie coś odwrotnego, mianowicie: nie spieraj się z nim, bo on cię przegada. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#GlosZSali">(Co to znaczy ˝on˝?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Chcę raz jeszcze solennie obiecać, że już nigdy nie będę interpretował nawet najbardziej oczywistych gestów pana posła, bo stoczyliśmy dialog jak Bułgar z Polakiem.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kalinowskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PoselStanislawKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej ulegała wielokrotnym nowelizacjom. Jednakże po przystąpieniu Polski do NATO sprawą bezwzględną, a wynikającą z dokumentów międzynarodowych, które nakładają na państwa członkowskie ten obowiązek, stała się konieczność dostosowania szeregu rozwiązań krajowych do wymogów NATO. Zgodnie z dyspozycją umowy sporządzonej w Londynie dnia 19 czerwca 1951 r., do przekroczenia granicy i przebywania na terytorium państwa przyjmującego w stosunku do członków sił zbrojnych wymagany jest jedynie wojskowy dowód tożsamości wystawiony przez państwo wysyłające oraz indywidualny lub zbiorowy rozkaz wyjazdu, który ewidentnie potwierdzi status osoby lub grupy osób jako członka lub członków sił zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PoselStanislawKalinowski">Panie i Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego z dużą uwagą obserwuje udział i zadania polskich kontyngentów wojskowych za granicami kraju. I choć nieobca jest nam dyskusja, a nawet dywagacje nad niektórymi rozwiązaniami w organizacji polskich sił zbrojnych, przedłożona Wysokiemu Sejmowi przez rząd nowelizacja, nad którą dzisiaj procedujemy, zdaniem mojego klubu kontrowersji nie budzi. Jednakże, jak wiadomo, rozżalenie wielu środowisk budzi fakt, iż stawienie się na wojskową komisję poborową odbywa się na koszt przedpoborowego, co, naszym zdaniem, wymaga pilnego uregulowania.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#PoselStanislawKalinowski">W projekcie ustawy umieszczono analogiczną propozycję zmiany ustawy z dnia 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Zachodzi bowiem pilna potrzeba wydawania wojskowych dokumentów osobistych dostosowanych do przepisów umowy NATO SOFA. Przeprowadzone analizy wskazują, iż zasadne jest umieszczenie w kartach i tabliczkach identyfikacyjnych numeru ewidencyjnego PESEL, co spowoduje, że systemu ewidencjonowania wydanych kart będzie kompatybilny z systemem ewidencji ludności. Planowane jest to w pierwszej kolejności w przypadku kart tożsamości żołnierzy już przebywających za granicą lub wkrótce wyjeżdżających.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#PoselStanislawKalinowski">Produkcja i dystrybucja kart tożsamości pociągnie za sobą wydatki rzędu 150 tys. zł w pierwszym roku po wejściu ustawy w życie. Godzi się podkreślić, iż rzeczowe tabliczki tożsamości są już w wyposażeniu wszystkich jednostek wojskowych sił zbrojnych oraz Biura Strat Bezpowrotnych Wojska Polskiego. W tej sytuacji nie zachodzi potrzeba dodatkowej ich produkcji.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#PoselStanislawKalinowski">Wysoki Sejmie! Do przedłożonego pilnego projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych dołączono projekt rozporządzenia ministra obrony narodowej, który to projekt szczegółowo określa warunki wydania kart tożsamości, np. w sytuacji pilnego wyjazdu żołnierzy, również w czasie konfliktu zbrojnego, a także po ogłoszeniu mobilizacji lub wybuchu wojny. Określa też rodzaje i kolorystykę dokumentów oraz wskazuje organy właściwe do ich wydawania i ewidencjonowania.</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#PoselStanislawKalinowski">Uznając, iż przedstawiony Wysokiej Izbie projekt ustawy odpowiada wymogom polskich sił zbrojnych, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego opowiada się za przyjęciem sprawozdania Komisji Obrony Narodowej zawartego w druku nr 1039 i będzie głosować za przyjęciem projektu ustawy z druku nr 1015 bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi i proszę o zabranie głosu pana posła Zygmunta Wrzodaka występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PoselZygmuntWrzodak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PoselZygmuntWrzodak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam uwagi i stanowisko Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin wobec zmiany ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#PoselZygmuntWrzodak">Nie wnosimy uwag do zmiany ustawy, tylko zadajemy podstawowe pytanie: Dlaczego tak późno? Dlaczego wnioskodawca nie przeprowadził zmiany tej ustawy przed wysłaniem wojsk do Afganistanu? Przecież tam nasi żołnierze już powinni być wyposażeni w karty i tabliczki tożsamości. I lepiej późno niż wcale, ale oczywiście niektóre zapisy rozporządzenia ministra obrony narodowej budzą wątpliwości, m.in. § 6. My mamy tu wątpliwości, ale uważamy, że to są sprawy wagi państwowej i, chociaż mają różne zabarwienie, ale Wojskowe Służby Informacyjne powinny wydawać takie karty. Sądzimy, że to zwiększy bezpieczeństwo wyjeżdżających żołnierzy, kiedy będą mieli swoje karty i tabliczki tożsamości, które pozwolą na szybką identyfikację wśród żołnierzy korpusu natowskiego.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#PoselZygmuntWrzodak">Umowa NATO - SOFA została podpisana w 1951 r., wstąpiliśmy do NATO ponad 4 lata temu i późno ta poprawka do tej ustawy wchodzi w życie. Istnieje również groźba taka, że, nie daj Boże, w przyszłości, w najbliższych miesiącach będziemy musieli wysyłać żołnierzy tam, gdzie są konflikty zbrojne. Oby ich było jak najmniej. Ale na pewno będziemy się sprzeciwiać temu, aby żołnierze brali czynny udział w konfliktach zbrojnych na życzenie różnych państw bez zgody Organizacji Narodów Zjednoczonych. Tutaj będziemy ostro protestować, bo jest taka działalność, m.in. Kancelarii Prezydenta - chodzi o to, abyśmy już, szybko, jako wasale Stanów Zjednoczonych, a nie przyjaciele, brali udział w konfliktach zbrojnych nie w polskim interesie ani nie w interesie Stanów Zjednoczonych, tylko zupełnie kogoś innego. Oby jak najrzadziej polscy żołnierze brali udział w konfliktach zbrojnych - już z kartą i tabliczką tożsamości.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#PoselZygmuntWrzodak">Wysoka Izbo! Liga Polskich Rodzin techniczne zmiany powodujące to, że żołnierze będą wyposażeni w karty i tabliczki tożsamości, poprze. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Hannę Gucwińską występującą w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PoselHannaGucwinska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Analizując przedłożony projekt zmiany ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, należy przyjąć, że dotyczy on wyłącznie wyposażenia żołnierzy w karty i tabliczki tożsamości oraz wydawania rozkazów wyjazdu poza granice państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PoselHannaGucwinska">Zważywszy na to, że karta tożsamości jest specyficznym dowodem osobistym polskiego żołnierza przebywającego poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, wydaje się niezbędne określenie terminu jej ważności. W projekcie zmiany omawianej ustawy w art. 54a mówi się tylko o wydawaniu kart tożsamości żołnierzom w czynnej służbie wojskowej, wyjeżdżającym w celach służbowych za granicę, które stanowią jednocześnie dowód tożsamości żołnierza.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#PoselHannaGucwinska">W związku z powyższym wnoszę o nadanie rozszerzonego brzmienia art. 54a: Organy wojskowe wyposażają żołnierzy w czynnej służbie wojskowej oraz osoby pełniące służbę w jednostkach zmilitaryzowanych przydzielonych do sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, cywilny personel medyczno-sanitarny sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, osoby cywilne towarzyszące siłom zbrojnym Rzeczypospolitej Polskiej, personel organizacji Polski Czerwony Krzyż i innych ochotniczych organizacji pomocy, osoby cywilne wykonujące czynności duszpasterskie oraz inne osoby określone prawem międzynarodowym na czas ich służbowego pobytu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - w karty i tabliczki tożsamości.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#PoselHannaGucwinska">Dotyczy to również art. 41a proponowanej zmiany ustawy, który mógłby brzmieć: Organy wojskowe wyposażają żołnierzy zawodowych na czas ich służbowego pobytu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w karty i tabliczki tożsamości.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#PoselHannaGucwinska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zgodnie z projektem omawianej ustawy organy wojskowe będą wyposażać w karty i tabliczki tożsamości również osoby cywilne towarzyszące siłom zbrojnym Rzeczypospolitej Polskiej, personel organizacji Polski Czerwony Krzyż, personel innych ochotniczych organizacji pomocy oraz osoby wykonujące czynności duszpasterskie. Nie ma natomiast projektu rozwiązania dotyczącego procesu przydzielania tych osób do składu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Należy wziąć jednocześnie pod uwagę, że duszpasterze i wojskowi kapelani podlegają strukturom władz poszczególnych kościołów i wyznań. Dlatego też proponuję nadanie art. 54a brzmienia: Minister obrony narodowej określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje oraz wzory kart i tabliczek tożsamości, wydawanych osobom, o których mowa w ust. 1, organy wojskowe właściwe do ich wydawania i ewidencjonowania, tryb ich wydawania i ewidencjonowania, doręczania i postępowania w razie zniszczenia lub utraty, z uwzględnieniem przeznaczenia oraz wykorzystania kart i tabliczek tożsamości przez osoby, o których mowa w ust. 1, a także wzór rozkazu wyjazdu.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#PoselHannaGucwinska">Jednak proszę nie traktować tego jako poprawki. Unia Pracy w całości tę nowelizację popiera. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Czyli, jak rozumiem, poprawek nie ma.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Stryjewskiego występującego w imieniu Koła Poselskiego Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Katolicko-Narodowego przedkładam oświadczenie w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej z 21 listopada 1967 r. oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych z 30 czerwca 1970 r. - druk sejmowy nr 1015. Procedowana ustawa była w dniu 29 października przedmiotem pierwszego czytania w Komisji Obrony Narodowej, z której posiedzenia zostało sporządzone sprawozdanie zawarte w druku sejmowym nr 1039. Po przeprowadzonej dyskusji komisja wnosi w swym sprawozdaniu, aby Wysoki Sejm uchwalił ustawę nowelizującą wyżej wymienione ustawy dotyczące spraw obronności i wojskowej służby zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Istotą zmian jest wprowadzenie obowiązku wyposażania przez odpowiednie organy wojskowe żołnierzy zawodowych i żołnierzy w czynnej służbie wojskowej, osób pełniących służbę w jednostkach zmilitaryzowanych przydzielonych do sił zbrojnych RP, cywilnego personelu medyczno-sanitarnego i osób towarzyszących siłom zbrojnym RP, personelu Polskiego Czerwonego Krzyża i innych ochotniczych organizacji pomocy, duszpasterzy i innych osób określonych prawem międzynarodowym w karty i tabliczki tożsamości. Karty tożsamości żołnierzy służbowo przebywających za granicą mają stanowić ich dowód tożsamości. Żołnierzom wyjeżdżającym w celach służbowych za granicę mocą ustawy ma się również wydawać indywidualny lub zbiorowy rozkaz.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponowane zapisy ustawy, zgodnie z uzasadnieniem dołączonym do projektu, są wypełnieniem zobowiązań sojuszniczych, jakie podjęła Rzeczpospolita Polska, przystępując do układu wojskowego NATO. Te zobowiązania powstały mocą umowy pomiędzy państwami - stronami Traktatu Północnoatlantyckiego dotyczącej statusu sił zbrojnych, podpisanej 19 czerwca 1951 r. w Londynie.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Ministerstwo Obrony Narodowej deklaruje pokrycie kosztów produkcji i dystrybucji plakietek z budżetu tegoż resortu, bez konieczności dodatkowego angażowania budżetu państwa. Natomiast z informacji Ministerstwa Obrony Narodowej zawartej w uzasadnieniu wynika, że tabliczki tożsamości są już na wyposażeniu wszystkich jednostek sił zbrojnych oraz Biura Strat Bezpowrotnych. W związku z tym nie przewiduje się ich dodatkowej produkcji, a więc i konieczności zabezpieczenia dodatkowych środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Poselskie Katolicko-Narodowe jest za przyjęciem proponowanego projektu ustawy. Ale nie dziś. Dziś wnosimy o wstrzymanie dalszego procedowania i odesłanie projektu ponownie do rządu RP ze względu na konieczność przedłożenia Wysokiej Izbie prawidłowo sformułowanego rozporządzenia, które wymagane jest polskim prawem legislacyjnym. Obecny projekt rozporządzenia, dołączony do projektu ustawy, jest wadliwy, chociażby w art. 6 ust. 1, 2 i 3. Sądzimy, że najwyższym i pierwszym organem właściwym do wydawania i ewidencjonowania kart tożsamości jest minister obrony narodowej, a następnie dowódcy rodzajów sił zbrojnych, jeżeli taką procedurę wydawania przyjmiemy. W projektowanym rozporządzeniu jest odwrotnie. Sądzimy również, że nie ma potrzeby angażowania Wojskowych Służb Informacyjnych do procesu etykietowania polskich żołnierzy wysyłanych w różnych misjach za granicę, przynajmniej bez ograniczeń i równorzędnie z ministrem obrony narodowej. W art. 3 ust. 3 rozporządzenia w ogóle nie wskazano podmiotu właściwego do wydawania i ewidencjonowania kart tożsamości. Dlatego, panie marszałku, Wysoka Izbo, kończąc, raz jeszcze deklarujemy poparcie projektu ustawy, bo pacta sunt servanda, ale po przedłożeniu prawidłowego rozporządzenia. Dziś prosimy pana marszałka o wstrzymanie procedury legislacyjnej. Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej pana ministra Andrzeja Towpika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieObronyNarodowejAndrzejTowpik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Właściwie po tej dyskusji niewiele mam do powiedzenia. Chciałem ograniczyć się do trzech uwag. Po pierwsze, podziękowanie za poparcie projektu ustawy. Po drugie, odpowiadając na pytanie, a w różnych sformułowaniach było to: dlaczego tak późno, dlaczego nie w ramach szerokiej zmiany ustawy o powszechnym obowiązku obrony, chciałem wyjaśnić, że istotnie początkowo zakładano dokonanie tej zmiany czy uregulowanie tej cząstkowej sprawy w ramach szerokiej zmiany ustawy o powszechnym obowiązku obronnym. Jednakże biorąc pod uwagę dosyć skomplikowane uzgodnienia międzyresortowe w tej sprawie, jak też przewidując dosyć trudne prace legislacyjne nad szeroką zmianą ustawy o powszechnym obowiązku, postanowiono wyłączyć to zagadnienie z przewidywanej szerokiej zmiany ustawy. Uwzględniono również to, że sprawa staje się coraz bardziej pilna, ilość wyjazdów się zwiększa, niestosowanie praktyki przewidzianej umową o statusie sił zbrojnych, umową SOFA, budzi coraz więcej niezrozumienia wśród naszych partnerów. Postanowiono więc tę sprawę wyłączyć do oddzielnego uregulowania, a prowadzić dalej prace nad przygotowaniem projektu szerokiej zmiany ustawy o powszechnym obowiązku obrony. To jest druga uwaga. Trzecia, chciałem podziękować za uwagi zgłoszone do rozporządzenia ministra w wykonaniu projektowanej ustawy. Oczywiście wszystkie te uwagi zostaną bardzo wnikliwie rozważone i, w miarę możliwości, uwzględnione w zmienionym projekcie rozporządzenia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Policji i innych ustaw (druki nr 968 i 1041).</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Brachmańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PoselSprawozdawcaAndrzejBrachmanski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie z prac nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o Policji i innych ustaw, a konkretnie ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o administracji rządowej w województwie.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PoselSprawozdawcaAndrzejBrachmanski">Przedłożenie rządowe dotyczy właściwie trzech kwestii. Wszystkie trzy kwestie wzbudziły mniejsze lub większe kontrowersje na posiedzeniu komisji, ale tylko jedna nie została załatwiona konsensualnie. Pierwsza kwestia to są zmiany w sposobie i organizacji funkcjonowania Komendy Stołecznej Policji. Przedstawione przez rząd zmiany idą w następujących kierunkach. Po pierwsze, dąży się do tego, aby na terenie Komendy Stołecznej Policji powołać nowy twór organizacyjny o nazwie: komenda rejonowa. Dzisiaj na terenie Komendy Stołecznej Policji mamy następujący schemat organizacyjny: komisariaty Policji i Komendę Stołeczną Policji. Komisariat Policji na terenie kraju jest to nieduża jednostka obejmująca swoim zasięgiem niewielki obszar działania. Na terenie kraju poza Warszawą taką jednostką nadrzędną jest komenda powiatowa Policji, a dalej jest dopiero komenda wojewódzka Policji. Na terenie Warszawy jest taka sytuacja, że mamy komisariat Policji i Komendę Stołeczną, która pełni rolę komendy wojewódzkiej. Ta struktura niespecjalnie się spisuje, ponieważ w Warszawie mamy do czynienia z komisariatami, które obejmują swoim terenem działania obszar nie większy od powiatu, ale ludnościowo w wielu wypadkach zdecydowanie większy. Chodzi więc o to, żeby móc utworzyć strukturę pośrednią. Po co jest potrzebna ta struktura pośrednia? Po to, żeby dostosować teren działania, sposób działania tej struktury pośredniej, którą nazywamy komendą rejonową, do funkcjonowania organów wymiaru sprawiedliwości. Inaczej mówiąc, chodzi o to, żeby obszar działania nowo powoływanej komendy rejonowej pokrywał się z obszarem działania sądów rejonowych i prokuratur rejonowych. To w założeniu rządowym, podzielonym przez komisję, ma usprawnić działanie Policji na terenie obszaru miasta stołecznego Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#PoselSprawozdawcaAndrzejBrachmanski">Druga zmiana organizacyjna to objęcie zasięgiem działania komendanta wojewódzkiego Policji obszarów, oprócz terenu miasta stołecznego Warszawy, powiatów grodziskiego, legionowskiego, mińskiego, nowodworskiego, otwockiego, piaseczyńskiego, pruszkowskiego, warszawskiego zachodniego i wołomińskiego, inaczej mówiąc tzw. powiatów obwarzanka warszawskiego. Chodzi o to, żeby Komenda Stołeczna mogła działać na terenie całej metropolii, nie tylko tak, jak przebiegają granice administracyjne miasta stołecznego Warszawy, ale również żeby działać na terenie metropolii, bo przestępczość, jak już wielokrotnie mówiono, nie zna granic. Wcześniejsze włączenie niektórych powiatów obwarzanka do właściwości Komendy Stołecznej zaskutkowało lepszą pracą na terenie Warszawy. Tutaj sankcjonujemy to, włączamy nowe powiaty, co oczywiście wiąże się z tym, że te powiaty zostają wyłączone z obszaru działania komendy mazowieckiej Policji.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#PoselSprawozdawcaAndrzejBrachmanski">Te dwie sprawy, o których przed chwilą mówiłem, nie wzbudzały kontrowersji. Pewną dyskusję na posiedzeniu komisji wywoływało usytuowanie komendanta stołecznego Policji jako partnera dla samorządu miasta stołecznego Warszawy. O co chodzi? Otóż poza Warszawą jest tak, że partnerem dla komendanta powiatowego jest starosta powiatowy, a dla komendanta wojewódzkiego jest wojewoda. W Warszawie mamy trochę inny ustrój samorządu i mogliśmy mieć taką oto sytuację, że partnerem dla prezydenta Warszawy mogłoby być 6, 7 komendantów, tylu, ile powstanie komend rejonowych, lub jeden komendant wojewódzki, który jest jednocześnie komendantem stołecznym. Jednocześnie z drugiej strony mamy wojewodę mazowieckiego, który również powinien być partnerem dla tego komendanta. Komisja po długiej dyskusji próbowała ten węzeł gordyjski rozwiązać, bo nie ma tutaj rozwiązania dobrego, może być rozwiązanie gorsze lub ciut lepsze. Wydaje nam się, że po wymianie zdań, po długiej dyskusji, w której bardzo aktywnie brał udział pan poseł Dorn, wypracowaliśmy pewien kompromis, który polega na tym, że wprowadzono zapis, iż partnerem dla prezydenta Warszawy jest komendant stołeczny Policji, inaczej mówiąc prezydent Warszawy będzie miał jednego rozmówcę po drugiej stronie i będzie nim komendant stołeczny Policji. Innymi słowy komendant stołeczny Policji będzie miał jakby dwóch ważnych dla siebie partnerów - prezydenta Warszawy i wojewodę mazowieckiego. Jest to oczywiście trochę inne niż w całej Polsce usytuowanie komendanta stołecznego, ale myślę, że jest to rozwiązanie słuszne.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#PoselSprawozdawcaAndrzejBrachmanski">Drugi blok zagadnień, który obejmuje proponowana nowelizacja, to jest sposób powoływania i odwoływania komendantów poszczególnych szczebli Policji. Najprościej i najkrócej rzecz biorąc, rząd proponuje, a komisja popiera to, aby wycofać się z konkursowego trybu powoływania komendanta. A ten konkursowy tryb powoływania komendantów w opinii rządu, niestety, nie sprawdził się, spowodował upolitycznienie zwłaszcza na szczeblach powiatowych Policji. W związku z tym jest propozycja, żeby się z tego sposobu wycofać, pozostawiając wpływ organów rządowych, jakim jest wojewoda, na powołanie komendanta wojewódzkiego oraz organów samorządowo-rządowych, jakim jest starosta, do opiniowania, a więc i wojewoda, i starosta będą mogli opiniować kandydaturę komendanta odpowiedniego szczebla, natomiast wycofujemy się z trybu konkursowego.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#PoselSprawozdawcaAndrzejBrachmanski">Z tym blokiem zagadnień wiąże się pierwszy wniosek mniejszości dotyczący art. 6 ust. 3 określającego liczbę zastępców komendanta wojewódzkiego lub stołecznego Policji. Komisja przyjęła, że jest to zapisane, iż powołuje się i odwołuje zastępców komendanta wojewódzkiego, a więc nie określa się, ilu ich ma być. Natomiast pan poseł wnioskodawca proponuje, aby było ich konkretnie do trzech. To jest ta różnica między brzmieniem przedłożenia komisyjnego a brzmieniem wniosku mniejszości, a więc tutaj wyraźnie określono, że może być do trzech zastępców. Komisja uznała, że lepszy jest taki zapis, iż powołuje się i odwołuje zastępców, bo wtedy może być ich mniej lub więcej, w zależności od wielkości komendy wojewódzkiej.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#PoselSprawozdawcaAndrzejBrachmanski">I trzeci blok zagadnień, który wywołał najwięcej dyskusji, to jest kwestia zmiany sposobu przepływu pieniędzy. Często mówi się o zmianie sposobu finansowania, ale w moim przekonaniu nie jest to adekwatne do tego, co proponuje komisja. Mówimy o zmianie sposobu przepływu pieniędzy, ponieważ dzisiaj mamy sytuację taką, że budżety komend wojewódzkich są częścią budżetu wojewody, a budżety komend powiatowych są częścią budżetu starosty. Inaczej mówiąc, pieniądze płyną dzisiaj w następujący sposób: od ministra finansów do wojewody, od wojewody do starosty, od starosty do komendy powiatowej Policji. Przy czym, trzeba to jasno powiedzieć, to jest dotacja celowa, starosta z tych pieniędzy nie może uszczknąć na inne cele. Inaczej mówiąc, są to tzw. pieniądze znaczone, ale droga wygląda w ten sposób. Jaka jest konsekwencja tej drogi? Otóż konsekwencją tej drogi jest to, że to w pewien sposób wojewoda, planując budżet wojewody, określa ilość pieniędzy na Policję w swoim województwie, to jest pierwsza konsekwencja. Ale druga, o wiele gorsza konsekwencja, to jest to, że nie ma możliwości przerzucania pieniędzy pomiędzy poszczególnymi jednostkami Policji. To jest clou sprawy. Jeżeli w powiecie dajmy na to wołomińskim zabraknie pieniędzy, a tych pieniędzy w danym momencie jest więcej w powiecie pruszkowskim, to komendant stołeczny Policji nie ma możliwości reagowania na bieżąco i przesuwania tych pieniędzy z komendy do komendy. I to jest cały spór i cała zmiana. W związku z tym proponowana przez rząd i poparta przez komisję zmiana idzie w tę stronę, żeby finansowanie Policji było bezpośrednio z budżetu państwa, a więc, żeby dysponentem pieniędzy na Policję był minister spraw wewnętrznych, a dysponentem drugiego stopnia był komendant główny Policji, który tym sposobem będzie miał możliwość reagowania na potrzeby i przenoszenia pieniędzy pomiędzy poszczególnymi komendami.</u>
          <u xml:id="u-136.7" who="#PoselSprawozdawcaAndrzejBrachmanski">I teraz spór tak naprawdę ma znaczenie prestiżowe. Otóż część kolegów związana z samorządami, zwłaszcza powiatowymi, uznaje, że odbiera się jakąś kompetencję samorządowi powiatowemu, bo oto pieniądze na Policję nie będą w budżecie starosty, przy czym, jak już zaznaczyłem, są to pieniądze znaczone. I część kolegów uważa, że jest to odbieranie jakichś kompetencji, natomiast komisja stanęła na stanowisku, że ten sposób rozdziału pieniędzy w tej mizerii budżetowej jest sposobem mniej racjonalnym, a także pozbawia komendanta, zwłaszcza komendanta głównego, możliwości bieżącego reagowania na potrzeby różnych jednostek Policji, co prowadzi do różnego rodzaju łamańców, np. takich, że oto Komenda Główna Policji ze swoich środków musi kupować paliwo dla komendy powiatowej powiedzmy w Zgorzelcu, co zdaniem większości komisji wydaje się sprawą cokolwiek mało racjonalną. Natomiast komisja nie podzieliła opinii większości kolegów, że to narusza kompetencje starosty. Nie narusza, wręcz bardzo często w tej dyskusji podkreślano, że samorządy mocno wspomagają Policję i nawet po tej zmianie koledzy posłowie uważają, że samorządy nadal będą mogły wspierać Policję, natomiast budżet komendy powiatowej Policji po prostu przestanie być częścią, te pieniądze nie będą znajdować się w budżecie starosty, tylko bezpośrednio od komendanta głównego poprzez komendanta wojewódzkiego będą wpływały do kasy komendy Policji. Tego sporu dotyczą właśnie wnioski mniejszości drugi i trzeci, oba zmierzają do tego, aby zachować dotychczasowy sposób dystrybucji pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-136.8" who="#PoselSprawozdawcaAndrzejBrachmanski">Chciałbym jeszcze raz podkreślić, że tu nie chodzi o zwiększenie lub zmniejszenie pieniędzy, zwłaszcza niestety, jeżeli chodzi o zwiększenie pieniędzy, lecz o inny bardziej sprawny, w przekonaniu większości komisji, sposób dystrybucji pieniędzy. I to tej zmiany dotyczy art. 3, który wzbudził największą kontrowersję, choć w zapisanej zmianie zajmuje niewiele miejsca. Natomiast art. 4 i 5 są to przepisy przejściowe, co się staje w momencie, kiedy ta ustawa zostałaby przyjęta przez wysoką komisję.</u>
          <u xml:id="u-136.9" who="#PoselSprawozdawcaAndrzejBrachmanski">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Komisja wnikliwie pracowała nad tym projektem i jestem przekonany, że to, co przedkładam państwu jest wynikiem dogłębnej i rzetelnej dyskusji na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. W imieniu tej komisji proszę o przyjęcie sprawozdania, o uchwalenie projektu ustawy załączonego w druku nr 1041. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Informuję, że przedstawiciele Komisji Ustawodawczej nie przedłożyli prezydium Komisji Ustawodawczej nieuwzględnionych przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych propozycji poprawek.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Dziewulskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PoselJerzyDziewulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie Komendancie Główny! Pan poseł sprawozdawca bardzo szczegółowo przedstawił nam projekt propozycji zmian w ustawie o Policji, ja natomiast skupię się nie na takich szczegółach, lecz na pewnych ogólnych sformułowaniach dotyczących tych propozycji nowych rozwiązań. Otóż myślę, iż trzeba powiedzieć sobie jasno, że chyba dość już eksperymentów związanych z finansowaniem Policji i dowodzeniem nią. Od kilku lat, praktycznie od 1990 r., trwa nieustanny festiwal propozycji, które tak naprawdę miały rzekomo usprawnić działanie Policji: a to likwidujemy część Policji zajmującej się walką z przestępstwami gospodarczymi, a to likwidujemy funkcje dzielnicowych, potem to wszystko przywracamy, aby znowu eksperymentować z takimi propozycjami, jak finansowanie Policji poprzez starostów i wojewodów, nowe usytuowanie Komendy Stołecznej, wreszcie powoływanie i odwoływanie komendantów, zresztą na różnych szczeblach. Najbardziej tragiczne i śmieszne zarazem jest to, że propozycje takich zmian są niestety często dokonywane przez polityków, którzy chyba nie dowodzili nawet drużyną harcerską. Podpierają się przy tym bardzo zresztą nośnymi hasłami o demokratyzacji życia społecznego i konieczności odpolitycznienia Policji. I praktyka, i teoria wykazują, że tam, gdzie jest hierarchiczne podporządkowanie, gdzie obowiązują zasady żołnierskiego zachowania, gdzie obowiązuje regulamin musztry, gdzie są stopnie, gdzie nosi się mundur, gdzie jest polecenie, gdzie jest rozkaz - nie ma demokracji. Powtórzę: nie ma demokracji. Tworzenie więc jej pozorów niszczy to, co jest istotą formacji militarnej. A istotną formacji militarnej jest centralizacja. Przekonali się już zresztą o tym także szanowni koledzy parlamentarzyści w Anglii, nawiasem mówiąc, wielcy zwolennicy wielokierunkowego podporządkowania Policji. Pamiętacie państwo, że premier Blair nie mógł wydać ministrowi dyspozycji dotyczącej użycia policji, bo o tej policji tak naprawdę decydował samorząd. I od tego się dzisiaj także tam odchodzi.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PoselJerzyDziewulski">Projekt ustawy zmieniającej ustawę o Policji pozwala na właściwe uregulowanie takich właśnie relacji. Powrót do dawnego systemu finansowania Policji, czyli trzystopniowy system: pierwszy dysponent - MSWiA, drugi - komendant główny i trzeci - komendant wojewódzki, gwarantuje, że spełniona zostaje jedna z podstawowych zasad dowodzenia, jakim jest pełna personalna odpowiedzialność za podejmowane decyzje. Kiedy z opóźnieniem wypłacono należne świadczenia policjantom, kiedy były województwa, gdzie o 20% obniżano budżet Policji, przełożony policjantów, komendant główny Policji, mógł być tylko petentem u wojewodów i starostów. Zapytaliśmy komendanta głównego, czy wie tak naprawdę, jakie są poszczególne budżety. Odpowiedział: nie. Nikt z nas nie mówi o zerwaniu współpracy z samorządami. Ale jeżeli ktoś z samorządowców tak to odbiera, to moim zdaniem stawia nad bezpieczeństwo atrybuty władzy w stosunku do Policji, a nie cele wyznaczone przez Policję i samorząd.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#PoselJerzyDziewulski">Podobnie wygląda sprawa z dotychczasowym rozwiązaniem dotyczącym powoływania poszczególnych komendantów na stanowiska za pomocą tzw. konkursów. Wielokrotnie ośmieszane podlizywanie się komisji przez kandydatów, szukanie w niej swoich ludzi, często wykańczanie konkurentów, dogadywanie się między sobą pokazało, do czego może prowadzić twórczość wielu polityków. Podstawą dowodzenia jest udzielenie sobie odpowiedzi na następujące dwa pytania - to jest standard, na to trzeba sobie odpowiedzieć - pierwsze, kto dowodzi, a drugie, kto odpowiada. Zawsze musi być to ta sama osoba. Ten, kto dowodzi, odpowiada. Przełożonym wszystkich policjantów jest komendant główny, który ponosi ustawową odpowiedzialność za bezpieczeństwo obywateli. Czy zatem on dzisiaj dowodzi? Nie. Dlaczego? Po pierwsze, nie ma bowiem żadnego wpływu na podział środków finansowych formacji, którą kieruje, po drugie, nie ma wpływu na mianowanie i często odwoływanie podwładnych. Oto chyba mamy przypadek swoistego kuriozalnego sposobu dowodzenia. Komendant główny dowodzi, ale nie odpowiada. Bo jeśli źle pracuje jego podwładny, czyli komendant wojewódzki, to komendant może mówić: Przecież to nie ja go mianowałem, ja bym mianował innego, właściwego. Nie może być tak, że komendant powiatowy tego, kto mu płaci pieniądze, traktuje wyżej niż swego przełożonego, mówiąc: ˝Władza jest tam, gdzie są pieniądze˝. I należy sobie odpowiedzieć jasno, czy tak naprawdę to ten komendant powiatowy nie miał racji. Zdaje się, że miał.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#PoselJerzyDziewulski">Trzeba po prostu skończyć z wielowładzą w Policji. Przełożeni, zamiast wycierać korytarze urzędników w powiecie i województwie, żebrać o pieniądze, niech wycierają chodniki swoich miast, kontrolując sposób pełnienia służby przez podwładnych policjantów. Środki finansowe mają dostać bez czyjejkolwiek łaski i bez stawiania jakichkolwiek warunków. Koledzy z samorządów nie powinni bronić starych metod. Nam zależy na poprawieniu systemu kierowania Policją, a przez to usprawnieniu jej działania. Samorządowi chyba także powinno na tym zależeć; i zależy. Bezpieczeństwa obywateli nie można uzależniać od tego, czy ma się wpływ na Policję, i wówczas je realizować, albo też mówić: Nie mamy wpływu na finanse i powoływanie komendantów, to się po prostu możemy obrazić - tylko trzeba sobie postawić pytanie, na kogo.</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#PoselJerzyDziewulski">Panie Marszałku! Mój klub będzie głosował oczywiście za przyjęciem tej ustawy. Ale chciałbym zgłosić poprawkę, którą pozwolę sobie wręczyć panu marszałkowi. Poprawka dotyczy art. 1 pkt 8, w którym...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Panie pośle, ale proszę już o konkluzje, bo już znacznie panu wydłużyłem czas wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PoselJerzyDziewulski">Tak, przepraszam pana.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PoselJerzyDziewulski">...proponuję uszczegółowienie art. 13, mówiącego o tym, że koszty Policji pokrywane są z budżetu państwa, z części: Sprawy wewnętrzne.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#PoselJerzyDziewulski">Panie Marszałku! Chcę jednocześnie, korzystając z tej okazji - zrobiłbym to trzeci raz na moją czwartą kadencję - podziękować posłowi z opozycji, panu Dornowi, którego tu widzę, za wyjątkowo trzeźwy sposób spojrzenia także na tę sprawę. Panie pośle, myślę, że to nie był pocałunek śmierci. Ale miło mi...</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#PoselLudwikDorn">(Ja jestem odporny na pocałunki śmierci.)</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#PoselJerzyDziewulski">Miło mi, że mogłem z panem współpracować i że wykazał pan absolutnie niezależny sposób myślenia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi. Dziękuję za poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Gałażewskiego występującego w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PoselAndrzejGalazewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mówiąc tych kilka słów, będę wychodził z założenia, że Policja jest służbą dla społeczeństwa, a nie władzą nad społeczeństwem. Policja w Polsce działała na podstawie ustawy o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r., z późniejszymi nowelizacjami. Poważne zmiany zostały wprowadzone 4 lata temu, przy tworzeniu samorządów powiatowych. Można powiedzieć, że obecnie mamy w kraju, jeśli chodzi o Policję, system scentralizowany, z pewnymi elementami decentralizacji. Te właśnie elementy decentralizacji dotyczą powoływania komendantów wojewódzkich i komendantów powiatowych, a także sposobu finansowania lub przepływu pieniędzy na finansowanie Policji.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PoselAndrzejGalazewski">Według mnie dotychczasowy system zdał egzamin. Mimo to od pewnego czasu jest on atakowany przez rząd i przedstawicieli Komendy Głównej jako system mało elastyczny, ograniczający wpływ centrali na wtórny rozdział pieniędzy pomiędzy poszczególne komendy podczas realizacji roku budżetowego. Doświadczenia międzynarodowe pokazują, że centralizacja systemów policyjnych z reguły prowadzi do upolitycznienia Policji, jej większej dyspozycyjności w stosunku do władz centralnych i bagatelizowania lokalnych zadań prewencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#PoselAndrzejGalazewski">Nowelizacja ustawy o Policji i ustawy o samorządzie powiatowym, z pozoru techniczna i w zamierzeniu rządu mająca usprawnić funkcjonowanie Policji, ma charakter głębszy. Jest ona kolejnym krokiem czynionym przez koalicję rządzącą w celu pogłębienia centralizacji państwa i marginalizacji samorządów. Odstąpienie od konkursów, w których dotychczas brali udział m.in. przedstawiciele starosty, ma na celu pozbawienie wpływów władz samorządowych na obsadę tych stanowisk, ale powiedziałbym, że tutaj są pewne zrozumiałe argumenty, szczególnie te, które mówią o niewłaściwym przeprowadzaniu konkursów, ale nie metoda jest zła, tylko sposób jej realizacji. Natomiast szczególnie niebezpieczna dla prawidłowego wypełniania przez samorządy ich roli w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańcom gmin jest planowana zmiana systemu finansowania komend powiatowych. Proponowana przez rząd zmiana praktycznie pozbawia starostów i prezydentów miast na prawie powiatów wpływu na prawidłowe gospodarowanie funduszami przeznaczonymi na realizację zadań Policji. W znakomitej większości powiatów i gmin dotacje rządowe były uzupełniane dotacjami z budżetów lokalnych. Nie ma w Polsce przykładów niewłaściwego podejścia samorządów do sprawy bezpieczeństwa lokalnego. Można zastanowić się zatem, po co Sejm chce wprowadzać zmiany tam, gdzie państwo dobrze funkcjonuje. Jedynym wytłumaczeniem jest chęć przejęcia pełnej kontroli nad kasą Policji na jej wszystkich poziomach, od centrali poczynając, na najmniejszej gminie kończąc. Wiadomo, zresztą poseł Dziewulski to już powiedział, kto ma władzę, ten ma pieniądze, kto ma pieniądze, ten ma władzę, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#PoselAndrzejGalazewski">Marzeniem obecnej koalicji jest sprawowanie władzy absolutnej, decentralizacja państwa nie umożliwia tego, w związku z tym tam, gdzie jest to możliwe, robi się recentralizację państwa. Zmiana proponowana w tej ustawie jest to praktycznie powrót do systemu sprzed 4 lat, kiedy dysponentami budżetów komend powiatowych były komendy wojewódzkie podlegające pod tym względem Komendzie Głównej. Nie pamiętam, żeby wtedy zarządzanie finansami Policji było lepsze niż dzisiaj. Po powrocie do systemu nakazowo-rozdzielczego z pewnością pieniądze będą wydawane mniej racjonalnie i można mieć uzasadnione obawy, że pieniądze dzielone centralnie zostaną przede wszystkim w centrali, a do komisariatu w odległej gminie trafi już niewiele. Dlaczego tak będzie? Dlatego że w tym systemie już tak było.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#PoselAndrzejGalazewski">Podsumowując zagadnienie, muszę stwierdzić, że nie znajduję wystarczających powodów, dla których należy już teraz nowelizować ustawę o Policji, być może poza jej fragmentem obejmującym zmiany w organizacji Policji warszawskiej.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#PoselAndrzejGalazewski">W imieniu Platformy Obywatelskiej zgłosiłem wniosek mniejszości polegający na skreśleniu art. 1 ust. 8. Ten wniosek prowadzi w konsekwencji do utrzymania dotychczasowego brzmienia ustawy o Policji w zakresie finansowania komend powiatowych. Od przyjęcia tego wniosku zależy poparcie naszego klubu dla całej ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Stasiewskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PoselJozefStasiewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Policji i innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#PoselJozefStasiewski">Przedstawiony Wysokiej Izbie rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Policji i innych ustaw jest bardzo ciekawy i kuriozalny. Zaprzecza on bowiem zaledwie po upływie 4 lat tak mocno hołubionej przez SLD reformie administracji państwowej. Zaledwie po 4 latach funkcjonowania ustroju administracyjnego państwa okazuje się, że nie jest on odpowiedni dla niektórych ambitnych ludzi w tzw. warszawce. Póki co odezwali się zarządzający Policją. Nie mogą oni pomieścić się w jednym województwie nawet tak dużym jak woj. mazowieckie i chcą go podzielić na dwa. Co będzie, jak okaże się, że jest za mało stanowisk dla policyjnych generałów w innych dużych województwach, takich jak: śląskie, wielkopolskie, pomorskie czy zachodniopomorskie. Czy minister spraw wewnętrznych też zaproponuje policyjny podział tych województw na kilka części? Co się stanie z obecnym podziałem administracyjnym Polski, jeśli inne służby ocenią, że w ramach obecnych województw nie są w stanie wypełniać swoich zadań, bo jest zbyt mało stanowisk kierowniczych?</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#PoselJozefStasiewski">Po 1999 r. reforma administracji została wprowadzona w nieudolny sposób. Wtedy z przyczyn politycznych w likwidowanych województwach pozostawiono różne delegatury, delegatury wojewodów, sejmików wojewódzkich, utworzono oddziały likwidowanych teraz kas chorych. Wytłumaczeniem takiego stanu wtedy było to, że nie można byłych miast wojewódzkich pozostawić na pastwę nowych stolic wojewódzkich, że ten proces należy przeprowadzić łagodnie i z biegiem czasu uporządkować struktury administracyjne. Jednak, jak zwykle, życie poszło swoją drogą. Różne delegatury umocniły się i z pewnością funkcjonować będą jeszcze długie lata. Natomiast rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Policji otwiera nową drogę do wprowadzania zamętu w organizacji administracji państwa.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#PoselJozefStasiewski">Tak jak mówiłem wcześniej, nie ma żadnej gwarancji, że zmiana zaprezentowana przez rząd skończy się na Policji i tylko na woj. mazowieckim. Po uchwaleniu tego projektu z pewnością naciski z innych województw będą duże i innych służb także. Wprawdzie w uzasadnieniu do projektu ustawy rząd stwierdza, że jej celem jest m.in. usprawnienie procedur powoływania policjantów na stanowiska służbowe, a także zmiana sposobu przekazywania jednostkom Policji pochodzących z budżetu państwa środków finansowych, to jednak istotą tego projektu jest podział komendy wojewódzkiej woj. mazowieckiego na dwie komendy wojewódzkie Policji. W art. 6 ust. 3 i 4 wyłącza się z terytorialnego zasięgu działania komendanta wojewódzkiego Policji właściwego dla woj. mazowieckiego obszar m.st. Warszawy oraz powiatów: legionowskiego, nowodworskiego, otwockiego, piaseczyńskiego, pruszkowskiego, warszawskiego zachodniego i wołomińskiego. Taki zapis dokładnie przywraca wojewódzką strukturę Policji sprzed 1 stycznia 1999 r., czyli powraca do dawnego woj. stołecznego. Logika takiego projektu jest bardzo ciekawa. Z zasięgu działania komendanta wojewódzkiego, który urzęduje obecnie w Radomiu, wyłącza się powiaty okołowarszawskie, ale pozostawia się bardzo odległe od Radomia - ostrołęcki, ciechanowski czy łosicki.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#PoselJozefStasiewski">Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej proponuje, aby przekazać projekt ustawy do komisji w celu głębokiego zastanowienia się, czy rzeczywiście niektóre propozycje zawarte w projekcie mają przemyślane uzasadnienie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ludwika Dorna występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PoselLudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Życie posła opozycji za tej kadencji w tym Sejmie jest jednostajne i nużące. Jest projekt rządowy, poseł opozycji wychodzi na mównicę no i łoi rząd i koalicję rządową bez specjalnego wysiłku, bo bardzo często jest to zadanie łatwe, wysilać się nie trzeba. Ale natura ludzka pożąda odmiany i ja od dawna czekałem na taki projekt, którego nie trzeba będzie łoić i który będzie można uznać za sensowny.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PoselJerzyDziewulski">(Brawo.)</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#PoselLudwikDorn">Czekałem długo no i doczekałem się. Otóż to jest ten projekt, przy czym pan poseł Dziewulski mówił, że wykazałem się tutaj w tych dyskusjach niezależnością. Nie, panie pośle, ja się wykazałem, po pierwsze, konsekwencją, bo już w tamtej kadencji...</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#PoselJerzyDziewulski">(Ma pan rację.)</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#PoselLudwikDorn">...miałem takie poglądy, po drugie, wiernością linii mojej partii, która w swoim programie wyborczym w wyborach 2001 r. zamieściła postulaty zmiany sposobu finansowania Policji, więc - jak zwykle - byłem od mojej partii tutaj całkowicie zależny.</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#PoselJerzyDziewulski">(To nie umniejsza pańskich zasług.)</u>
          <u xml:id="u-146.6" who="#PoselLudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest rzeczywiście tak, że są w tym projekcie trzy sprawy ważne. W sprawie komendanta stołecznego Policji, po dołączeniu ponad powiaty, które pan poseł z Samoobrony wymienił, zdaje się, żyjąc w przeświadczeniu, że uczestniczymy w pierwszym czytaniu, a to jest drugie czytanie, w pracach komisji dołączono jeszcze, i słusznie, powiat miński, który wprawdzie z Warszawą nie graniczy, no ale tym cyckiem się wrzyna między powiaty koło powiatu otwockiego i jakby, jeśli chodzi o strukturę przestępczości i zadania Policji, mieści się dokładnie w tym samym obszarze co powiat nowodworski, wołomiński czy otwocki. Otóż można powiedzieć: rzeczywiście podczas prac komisji przy otwartym, co sobie w tym przypadku cenię, stanowisku rządu, wypracowano, jak sądzę, godną uwagi i, mam nadzieję, dobrą ustrojową relację w trójkącie: wojewoda mazowiecki - prezydent miasta stołecznego Warszawy - komendant stołeczny Policji. To są oczywiście tylko pewne ramy, tutaj będzie rozstrzygać bieżąca praktyka, ale praktyce, jeśli się chce, żeby była to praktyka dobra, należy tworzyć właściwe ramy. Wszystkie strony tej dyskusji zdawały sobie sprawę z komplikacji ustroju warszawskiego i ustroju policyjnego w Warszawie, i z obwarzanka, i że nie da się tutaj standardowo przenosić rozwiązań z innych województw. W każdym razie taka była idea, jest tak obecnie i tę ideę popieramy, że w zakresie ścigania i wykrywania przestępczości struktura Policji w Warszawie jest dostosowana do sądów i prokuratur. W zakresie trzeciego, ustawowego zadania Policji: zapobiegania prewencji, pojawia się partner dla prezydenta Warszawy, którego pozycja w wyniku zmian ustawowych została wzmocniona, a miasto jako konstrukcja ustrojowa zostało scalone.</u>
          <u xml:id="u-146.7" who="#PoselLudwikDorn">Kwestia zniesienia konkursów - całkowicie to popieramy. Tutaj rozstrzyga, mówił o tym pan poseł Dziewulski, to, że częścią oceny wyższej kadry kierowniczej jest polityka kadrowa prowadzona na podległym im terenie. Do tej pory było tak, że tych konkursów albo nie było, albo były ustawione, albo odwodzono od zgłaszania się do konkursu, ale ustrojowo komendant wojewódzki, kiedy mu ktoś by zarzucał, że komendanci powiatowi na jego terenie nie są najlepsi, mógł powiedzieć: to nie ja, to pan konkurs rozstrzygnął. Nie ma już pana konkursa i bardzo dobrze, komendantów wojewódzkich będzie można rozliczać także za politykę kadrową.</u>
          <u xml:id="u-146.8" who="#PoselLudwikDorn">Wreszcie sprawa finansowania. Otóż Prawo i Sprawiedliwość - powtarzam: zmiana systemu finansowania na proponowany obecnie była częścią naszego programu wyborczego, jest częścią naszego programu naprawy państwa - nie jest ani dogmatycznie centralistyczne, ani dogmatycznie decentralistyczne, jest tutaj całkowicie, aż do bólu, pragmatyczne. Można powiedzieć, że wprowadzony 4 lata temu system się nie sprawdził. Jedno jest pewne - na pewno nie był lepszy od systemu poprzedniego, a są niesłychanie poważne przesłanki, by wskazać, że był zdecydowanie gorszy, i to w wymiarze dotyczącym bezpieczeństwa obywatela, na przykład bardzo mocno był krytykowany, także w poprzedniej kadencji w komisjach i w przemówieniach na sali plenarnej, wzrost zatrudnienia w logistyce, w komendach powiatowych. Nie można bronić tego, co jest, i mówić: a to pogońcie policjantów zza biurek na ulicę, skoro z mocy ustawy oni za tymi biurkami muszą tkwić. Niesłychanie rzecz ważna dla urzędników w Policji i urzędników poza Policją: bałagan i brak świadomości jak prawidłowo wydawać pieniądze, jak prawidłowo kontrolować wydatki. Mieliśmy tu do czynienia z cytowaną w informacji Najwyższej Izby Kontroli korespondencją między Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji a Ministerstwem Finansów, gdzie obie strony godziły się, że naprawdę to oni nie wiedzą jak, czyli odpowiedzialni za Policję nie wiedzieli jak, bo mówili: takie są ustawy, że nie wiemy jak, i odpowiedzialni za pieniądz publiczny nie wiedzieli jak, bo takie są ustawy. I to, o czym mówiono - pewna sztywność, niemożliwość elastycznego reagowania na zmiany w stanie bezpieczeństwa. A jest oczywiste, że jeżeli wydatki na oświatę mogą być sztywne, bo o tym przesądza demografia i te zmienne, które się szybko nie zmieniają, to w przypadku przestępczości, w przypadku ochrony imprez masowych, mamy do czynienia z rzeczywistością szalenie płynną i trzeba mieć tutaj rezerwy, trzeba elastycznie reagować. A ja się nie obawiam, że samorządy przestaną przeznaczać środki finansowe na Policję, bo taki przypadek: w dotychczasowym ustroju Warszawy przecież dotacje celowe przekazywał powiat. A kto finansował policję? - samorząd warszawski. Powiaty pełnią i mogą nadal pełnić rolę bodźca i koordynatora dla gmin, żeby dawały, przekazywały dodatkowe środki finansowe Policji. Nie ma żadnej przyczyny, dla której powiaty, które to dotąd robiły, bo nie wszystkie to robiły, nie robiły tego nadal. Tak że opowiadamy się za tą zmianą. Po dokładniejszym zapoznaniu się nie wykluczamy poprawki zgłoszonej tu przez posła Dziewulskiego, bo rzecz polega na czym? Polega na tym, że ustawowo....</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Przepraszam, panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PoselLudwikDorn">Już będę konkludował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Już przedłużyłem panu wystąpienie o 5 minut, tak że proszę bardzo o konkluzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PoselLudwikDorn">Rzecz polega na tym, że ustawowo uregulujemy sprawę dotyczącą powiatów, a to, czy to będzie szło przez wojewodów, czy do komendantów, zależy od ustawy budżetowej, może więc lepiej się zabezpieczyć.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#PoselLudwikDorn">W konkluzji - klub Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za sprawozdaniem komisji. Po bliższym zaznajomieniu się dopuszcza możliwość poparcia zgłoszonej tu poprawki i poprze wniosek mniejszości dotyczący tego, by jednak ograniczyć liczbę zastępców komendanta wojewódzkiego Policji do najwyżej trzech. Bardzo się tu dopytuję o stanowisko rządu, bo uważam, że jak nie będzie tego ograniczenia, to komendanci wojewódzcy znajdą się pod presją swoich podwładnych, a tak będą mogli powiedzieć: ma być trzech, chcielibyśmy, żeby był czwarty, ale ustawa na to nie pozwala. Zawsze lepiej powołać się na ustawę, niż robić taką przykrość koledze. Dziękuję bardzo. Dziękuję panu marszałkowi za przedłużenie czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Wodę, występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PoselWieslawWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Konieczność poszukiwania sposobów poprawy stanu bezpieczeństwa w naszym kraju zapewne legła u podstaw rządowego projektu zmiany ustawy o Policji i innych ustaw. W projekcie, którego pierwsze czytanie odbyło się w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, zawarte są trzy grupy tematyczne zmian.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#PoselWieslawWoda">Po pierwsze, uporządkowanie organizacji i zarządzania jednostkami policyjnymi na terenie m. st. Warszawy m. in. poprzez umocowanie komendanta stołecznego jako komendanta wojewódzkiego i utworzenie w Warszawie komend rejonowych. Jest to zmiana ze wszech miar słuszna i można się tylko dziwić, że dopiero teraz jest proponowana.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#PoselWieslawWoda">Po drugie, modyfikacja systemów konkursów na stanowiska komendantów i wprowadzenie, przynajmniej formalnie, kadencyjności. Przy organizacji konkursów wzmocniono rolę czynnika rządowego, gdyż w komisji konkursowej na stanowiska komendanta wojewódzkiego zasiada dwóch przedstawicieli komendanta głównego i po jednym ministra, wojewody i sejmiku województwa. Również w konkursach na komendanta powiatowego nie uniknięto nadreprezentacji strony rządowej, bo w komisji zasiada dwóch przedstawicieli komendanta wojewódzkiego, dwóch przedstawicieli samorządu oraz po jednym przedstawicielu komendanta głównego i wojewody.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#PoselWieslawWoda">Kadencyjność wprowadzono tylko w odniesieniu do stanowisk komendantów wojewódzkich - powołanie na trzy lata i możliwość przedłużenia w tej samej kadencji tylko na okres trzech lat. Nie jest to zmiana rewolucyjna, bo wśród przyczyn umożliwiających odwołanie przed upływem trzech lat, oprócz rezygnacji, choroby trwającej ponad 6 miesięcy i prawomocnego skazania wyrokiem sądu, jest także formuła: utrata predyspozycji do zajmowanego stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#PoselWieslawWoda">Po trzecie, zmiana zasad finansowania. Finansowanie Policji, tak jak dotychczas, będzie następować z budżetu państwa. Komendant główny uzyska prerogatywy dysponenta części budżetowej drugiego stopnia, a komendanci wojewódzcy staną się dysponentami trzeciego stopnia. Uznano, że nie ma powodów, by utrzymywać sytuację, kiedy poszczególne jednostki Policji są finansowane według różnych procedur transferu przychodu niezbędnych środków. Obecny tryb finansowania Policji powoduje, zdaniem rządu, liczne perturbacje negatywnie rzutujące na sprawność funkcjonowania terenowych jednostek Policji.</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#PoselWieslawWoda">Należy stwierdzić, że propozycje nowych rozwiązań, wymienionych w punktach 2. i 3., spotkały się ze sprzeciwem samorządów, czego dowodem może być to, że Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego negatywnie zaopiniowała proponowane w przedmiotowym projekcie zmiany dotyczące finansowania Policji oraz zasad powoływania komendantów Policji, wskazując, że mogą one spowodować zmniejszenie wsparcia finansowego Policji ze środków samorządowych i nie służą decentralizacji państwa. Podobne stanowisko zajął Związek Powiatów Polskich.</u>
          <u xml:id="u-152.6" who="#PoselWieslawWoda">Szkoda, że przedmiotowy projekt wpłynął do Sejmu późno i działanie pod naciskiem harmonogramu prac nad budżetem zapewne nie sprzyja poszukiwaniu rozsądnego kompromisu. Sprawa jest fundamentalna dla określenia jak w przyszłości będą się kształtować stosunki rząd - samorządy (niezależnie oczywiście od ich barwy politycznej) w zakresie porządku i bezpieczeństwa publicznego.</u>
          <u xml:id="u-152.7" who="#PoselWieslawWoda">Propozycja centralizacji budżetu Policji wywołała na posiedzeniu komisji spore wątpliwości. Podkreślono m.in. zjawisko pozbawiania kompetencji samorządu terytorialnego, który jest przecież elementem władzy publicznej i wykonuje funkcje państwa. Przypomniano niedawne decyzje Sejmu o wyłączeniu z kompetencji samorządu Sanepidu i zapowiedziane wyłączenie Inspekcji Weterynaryjnej. Polskie Stronnictwo Ludowe nie było zwolennikiem tworzenia powiatów, ale skoro są, skoro istnieją na mapie administracyjnej, to trudno pozbawiać je dalszych kompetencji.</u>
          <u xml:id="u-152.8" who="#PoselWieslawWoda">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Policji. Zaakceptowała propozycje zmian organizacyjnych w Policji warszawskiej, skreśliła przepisy o konkursach na komendantów oraz przywróciła centralizację budżetu Policji. W tej sprawie zgłoszono drugi i trzeci wniosek mniejszości, które należy rozpatrywać łącznie. Posłowie klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego poprą w większości oba wnioski. Wyraźne i niemal jednoznaczne stanowisko reprezentacji samorządów nie może być pominięte milczeniem. Do dziś na spotkaniach z wyborcami często się słyszy krytyczne uwagi dotyczące tego, że w wielu gminach zlikwidowano komisariaty Policji, a tej brakuje niejednokrotnie pieniędzy na paliwo. Innym podnoszonym problemem jest również to, iż nie wszędzie, nie we wszystkich miejscowościach pokrywa się zasięg terytorialny działania Policji, prokuratury i sądów.</u>
          <u xml:id="u-152.9" who="#PoselWieslawWoda">Mamy nadzieję, że zapowiadany przez rząd nowy projekt ustawy o Policji uwzględni różne aspekty współdziałania Policji, samorządów i obywateli, a to jest niezbędną przesłanką poprawy stanu bezpieczeństwa. Policji potrzebne są stabilne prawne zasady funkcjonowania. Posłowie klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego będą głosowali za uchwaleniem ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Gudzowskiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PoselStanislawGudzowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W uzasadnieniu do projektu ustawy czytamy, że główną przesłanką jej zaistnienia jest chęć uporządkowania administrowania jednostkami Policji w Warszawie, ustalenie podległości i decyzyjności. I rzeczywiście gros proponowanych zapisów zmierza w tym kierunku. O ile można mieć do tego uwagi, to są to zastrzeżenia bardziej kosmetyczne aniżeli systemowe.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#PoselStanislawGudzowski">Niestety, takie jest moje odczucie wynikające z lektury treści druku sejmowego nr 1041, że porządki w Warszawie mają być pretekstem do zmian bardziej systemowych, w tym tak istotnej sprawy, jak finansowanie Policji. Zapisy, jakie znajdujemy w tym druku, są kolejnym etapem działań do takiego usadowienia, umiejscowienia Policji w państwie polskim, że stanie się ona nominalnie instytucją tak niezależną, samodzielną i niepodlegającą kontroli społecznej, a nawet parlamentarnej, że w pewnym momencie może dojść do sytuacji, w której państwo znajdzie się pod pełną kontrolą Policji.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#PoselStanislawGudzowski">Może wizja, którą przedstawiam, jest porażająca, ale kiedy prześledzimy zapisy w różnych ustawach ostatnio wprowadzanych pod obrady Wysokiej Izby, w ustawach - tak to nazwę - okołopolicyjnych, można, niestety, dojść do takiej konkluzji. I o ile - dla porównania - wojsko, czyli instytucja o podobnym charakterze, dopuszcza ucywilnienie, to zapisy ustawy policyjnej idą w stronę odcywilnienia.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#PoselStanislawGudzowski"> Rozumiem argumentację dotyczącą tzw. korupcyjności i upolitycznienia, jednak przy prawidłowym stosowaniu mechanizmów kontrolnych takiego niebezpieczeństwa można łatwo uniknąć. Dlatego też nie zgadzamy się z propozycją skreślenia chociażby art. 6h ustawy zasadniczej mówiącego o mechanizmach konkursów przeprowadzanych dla wyboru komendantów Policji na poszczególne szczeble decyzyjne czy też zapisów uniemożliwiających finansowanie Policji z budżetów samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-154.5" who="#PoselStanislawGudzowski">Dziwny jest dla nas zapis proponowany do art. 10 ust. 1 ustawy zasadniczej, który ma być taką quasi-platformą kontroli społecznej, gdzie dla przykładu powiada się, że komendanci Policji składają sprawozdania i informacje wojewodom, starostom, wójtom etc., a także radom powiatów i gmin w przypadku ˝niebezpiecznego zakłócenia porządku publicznego˝, czyli wprowadza się ocenność takiej sytuacji. Mogą być zatem bezpieczne i niebezpieczne zakłócenia porządku publicznego. Dlatego też wnosimy poprawkę dotyczącą skreślenia słowa ˝niebezpiecznego˝. Składam też na ręce pana marszałka kilka innych poprawek do zapisów projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-154.6" who="#PoselStanislawGudzowski">W konkluzji stwierdzam w imieniu klubu Liga Polskich Rodzin, że projekt ustawy będzie mógł uzyskać naszą akceptację jedynie przy ograniczeniu zapisów do tych, które dotyczą porządkowania struktur Policji w Warszawie. Pozostałe natomiast zmiany do ustawy zasadniczej uważamy za zbędne. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-154.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Janickiego występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PoselMarianJanicki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Komendancie Główny Policji! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy chciałbym przedstawić nasze stanowisko o projekcie ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz innych ustaw z druków nr 968 i 1041.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#PoselMarianJanicki">W projekcie ustawy zmierza się do uporządkowania organizacji i dokonania zmian mających na celu usprawnienie zarządzania i kierowania Policją. Dosyć istotne zmiany dotyczą garnizonu stołecznego. Nastąpi wzmocnienie pozycji komendanta stołecznego Policji jako komendanta wojewódzkiego Policji. Dostosowanie funkcjonowania Policji w Warszawie jest odpowiedzią na dokonaną wcześniej przez Wysoki Sejm zmianę ustawy o ustroju m.st. Warszawy, która wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#PoselMarianJanicki">Zmiany ustawowe, które zamierzamy wprowadzić w życie, pozwolą na powołanie komend rejonowych Policji w mieście stołecznym Warszawie, obejmujących swym działaniem zasięg terytorialnych podstawowych jednostek organizacyjnych sądów i prokuratur. Obszar działania sądów i prokuratur będzie pokrywał się z obszarem działania komend rejonowych Policji, co zdecydowanie, naszym zdaniem, powinno poprawić współpracę, współdziałanie pomiędzy sądami, prokuraturą a Policją w celu poprawy skuteczności działania organów sprawiedliwości i organów ścigania.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#PoselMarianJanicki">Projekt zmiany ustawy o Policji przewiduje odejście od procedury wyłaniania kadry kierowniczej Policji w drodze konkursu. W wielu przypadkach konkursy były fikcją, miały one charakter upolityczniony, rozmydlały też odpowiedzialność za osoby, którym powierzało się funkcje kierownicze w Policji. Od tego momentu odpowiedzialność będzie jednoosobowa. Stanie się jasne, kto wnioskuje, kto powołuje, kto jest odpowiedzialny za to, iż komendantem wojewódzkim czy powiatowym jest ten, a nie inny funkcjonariusz Policji, kto jest właściwy i kto w pełni będzie odpowiadał za utrzymanie bezpieczeństwa i porządku publicznego na danym terenie.</u>
          <u xml:id="u-156.4" who="#PoselMarianJanicki">Zmieniają się także zasady finansowania Policji, chociaż zarówno w poprzednich, jak i w obecnie proponowanych zmianach koszty funkcjonowania Policji w istocie w całości pokrywane były z budżetu państwa, a przepływ środków odbywał się czy to przez budżety wojewodów, czy przez budżety samorządów, starostwa, których rola ograniczała się do przekazywania pieniędzy, ale decyzje o wydatkowaniu środków były w dyspozycji np. komendantów powiatowych Policji. Należy liczyć się z tym, że zmiana finansowania Policji, racjonalne zarządzanie ograniczonymi środkami finansowymi nie tylko wewnątrz Policji, ale w wymiarze całego resortu spraw wewnętrznych poprawi sprawność funkcjonowania Policji, zmniejszy zróżnicowanie jednostek oraz podejmowanych decyzji. Pocieszam, że w tym przypadku wyeliminuje się dualizm władzy np. w zakresie inwestycji. Przykładem jest Komenda Powiatowa Policji w Ostrowie. Rozmawiałem tam z komendantem głównym Policji, mówił, że musi uzgodnić decyzję z wojewodą, wojewoda zaś wskazywał na komendanta głównego, właściwie nikt nie był do końca odpowiedzialny. W tym zakresie będzie jasność.</u>
          <u xml:id="u-156.5" who="#PoselMarianJanicki">Musimy być także świadomi tego, że zmiany ustawowe nie rozwiążą problemu bezpieczeństwa obywateli, ale podniosą sprawność działania Policji. Dokonując zmian, musimy być świadomi, że samorząd będzie mniej zainteresowany dotowaniem lokalnych jednostek Policji, chociaż dotychczasowy zakres był stosunkowo mały i stanowił 2,36% środków, jakie komendy powiatowe Policji otrzymywały na wydatki rzeczowe z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-156.6" who="#PoselMarianJanicki">Bardzo pozytywnie oceniam nałożenie na komendantów Policji obowiązku składania rocznego sprawozdania ze swej działalności przed samorządami. Przyjęcie nowych zasad finansowych pozwoli na eliminację nieprawidłowości, z którymi nie raz mieliśmy dotychczas do czynienia. Ale jedno nie ulega żadnej dyskusji - Policja potrzebuje więcej środków i tylko życzyłbym i resortowi spraw wewnętrznych, i Komendzie Głównej Policji, aby w roku 2004 wydatki wzrosły, tak jak w 2003 na sądownictwo o 36%, wtedy możemy liczyć na bardziej skuteczną działalność Policji.</u>
          <u xml:id="u-156.7" who="#PoselMarianJanicki">Dlatego Klub Parlamentarny Unii Pracy będzie głosował za przyjęciem rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Policji i innych ustaw zawartego w sprawozdaniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-156.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Macierewicza występującego w imieniu Koła Poselskiego Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PoselAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panowie Komendanci! Wysoka Izbo! Ten projekt ustawy w istocie jest najpoważniejszą od czterech lat propozycją zmiany ustawy o Policji, bardzo głęboką zmianą ustawy o Policji. I przyznam się szczerze, że miałem nadzieję, że gdy przyjdzie, a powinien przyjść, taki moment, że nastąpi zmiana ustawy o Policji, to że pójdzie ona w innym kierunku i innych aspektów będzie dotyczyła. Tymczasem, jak tu już wskazano, rzeczywiście trzy kwestie podstawowe zostały tutaj dotknięte: sprawa warszawska, sprawa struktury Policji i jej relacji z władzami cywilnymi i sprawa finansowania, która częściowo też ma takie same konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#PoselAntoniMacierewicz">Sprawa warszawska. Nie ma cienia wątpliwości, że rozwiązanie, które tutaj zostało przedstawione, jest słusznym rozwiązaniem, jest rozwiązaniem, którego domagaliśmy się od dawna, tzn. od momentu nieszczęśliwego skonstruowania podziału administracyjnego kraju. Nieszczęśliwego w wypadku województwa, przynajmniej woj. mazowieckiego. Nie ma cienia wątpliwości, że to jest zmiana słuszna. No ale w jakimż trybie robiona? Słusznie tutaj przedstawiciel Samoobrony powiedział, że mamy do czynienia, można by powiedzieć, z policyjnym województwem stołecznym warszawskim. No bo tryb kształtowania w istocie podziału administracyjnego, który prędzej czy później będzie miał konsekwencje w odniesieniu do wszystkich władz administracyjnych, zaczyna się nie od władzy cywilnej, nie od administracji cywilnej i od władzy, która powinna być zwierzchnia, a dwrotnie, od Policji. To jest droga absurdalna. I chociaż, powtarzam raz jeszcze, zgadzam się co do zakresu zmian, jeśli chodzi o Policję, to jestem głęboko zbulwersowany sposobem tego przedstawienia, ponieważ on pokazuje, iż rzeczywiście - i tu odnoszę się do przemówienia posła Ligi Polskich Rodzin, który też trafnie na to zwrócił uwagę - mamy do czynienia z coraz bardziej upolicyjnianiem państwa polskiego, a to jest zjawisko groźne. Ale powtarzam jeszcze raz, ta zmiana jest zmianą słuszną - przy wszystkich tych zastrzeżeniach, o których mówiłem - i mam nadzieję, że przyniesie dobre konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#PoselAntoniMacierewicz">Druga zmiana jest zmianą niesłuszną, niekorzystną i powodującą zasadniczo błędne konsekwencje, bowiem spór nie dotyczy wcale tego, czy mamy do czynienia z centralizacją czy z decentralizacją, jak chciałby pan poseł Dziewulski i basujący mu od przynajmniej trzech lat poseł Dorn - w tej materii. To nie dotyczy tego. Nie dotyczy w ogóle sporu: decentralizacja czy centralizacja. Dotyczy dwóch spraw z punktu widzenia konstytucyjnego, a nawet, powiedziałbym, głębiej, ustrojowego. Dotyczy pytania, czy w Polsce władza cywilna jest władzą zwierzchnią nad Policją, czy też odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#PoselAntoniMacierewicz">Otóż ten projekt, Wysoka Izbo, oznacza powrót do sytuacji, w której Policja jest państwem w państwie. To jest powrót do sytuacji niedopuszczalnej. To jest powrót tzw. resortu, jak mawiano w latach 50., 60., 70. i w czasach jego apogeum za gen. Kiszczaka w latach 80. Dlatego uważam, że jest on błędny. Przecież jaki jest sens - w związku z tymi zmianami, które w istocie znoszą jakąkolwiek realną kontrolę cywilną nad Policją - ustawowego zapisu z ustawy o administracji w województwie? Jaki jest sens twierdzenia, że wojewoda jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo na terenie swojego województwa? Jak on może być odpowiedzialny, jeżeli nie ma żadnego realnego wpływu na wybór komendanta? Nie jest odpowiedzialny. Dokonał pan, panie pośle Dziewulski, tej samej operacji, którą pan krytykował, tylko to, co dotyczyło władz Policji, pan przeniósł teraz na władze cywilne. Władze cywilne mają odpowiadać, ale nie mają żadnych narzędzi do odpowiadania.</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#PoselAntoniMacierewicz">Ja chcę od razu powiedzieć, że praktyczny stan rzeczy, z jakim mieliśmy do czynienia przez ostatnie cztery lata, nie formalnoprawny, tylko praktyczny stan rzeczy, był skandaliczny. Skandaliczny, ponieważ komendanci wojewódzcy podlegli władzom cywilnym odpowiedzialnym za bezpieczeństwo, których polecenia powinni wykonywać, nie czynili tego. Podobnie nie czynili tego starostowie, nie wykorzystywali swoich kompetencji. Społeczeństwo było przez 60 lat przywykłe do dyktatury Policji, nawet przedstawiciele na tak wysokim szczeblu, jak wojewodowie i starostowie, bali się z tych kompetencji korzystać bądź nie umieli z nich korzystać i w istocie to komendanci wojewódzcy i powiatowi narzucali swoją wolę. Tak rzeczywiście było. Taki był stan rzeczy, który pan poseł Dziewulski i część Policji postrzegała jako pewien bałagan, jako, że tak powiem, nie w pełni możliwość realizowania swoich potencjalnych roszczeń i dążeń. Ale prawo było dobre, powinno zostać zrealizowane. Powinno zostać w pełni wprowadzone w życie, ponieważ, powtarzam, w Polsce, póki co, władza cywilna decyduje, a nie władza wojskowa czy mundurowa władza policyjna. Jeżeli wprowadzimy ten projekt w życie, w Polsce o olbrzymiej przestrzeni administracji publicznej będzie decydowała Policja, a nie władza publiczna, i wojewodowie, starostowie, burmistrzowie będą fikcją po prostu. Będą fikcją. Będą chłopcami do bicia opinii publicznej.</u>
          <u xml:id="u-158.5" who="#PoselAntoniMacierewicz">Dlatego też przedstawiam projekt zmian, poprawek, który w tej sprawie Koło Poselskie Katolicko-Narodowe wnosi i od którego będzie uzależniało swoje poparcie dla całości projektu.</u>
          <u xml:id="u-158.6" who="#PoselAntoniMacierewicz">I wreszcie trzecia kwestia, dotycząca finansowania. Zgadzamy się w tej mierze z propozycją zawartą w 2. wniosku mniejszości co do skreślenia w art. 3 zmiany 1. dotyczącej art. 33a ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-158.7" who="#PoselAntoniMacierewicz">Na sam koniec chcę powtórzyć główną tezę. Ten projekt ustawy jest nieporównanie istotniejszy z punktu widzenia funkcjonowania państwa, niż się wydaje. Decyduje się to, czy w Polsce będziemy mieli powrót do omnipotencji Policji czy też jednak utrzymamy cywilizowaną, europejską zasadę zwierzchności władz cywilnych nad Policją. Wysoka Izba wybierze. Uprzejmie proszę, żebyśmy się w tej materii nie kierowali złudnymi nadziejami, że gdy damy pełną władzę w ręce Policji, to będziemy mieli do czynienia z rzeczywiście skutecznym zwalczaniem przestępczości. Wyniki będą dokładnie odwrotne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Rutkowskiego występującego w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Panie Marszałku! Panowie Komendanci! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Policji i innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Projekt ustawy o zmianie ustawy o Policji ma na celu, zgodnie z uzasadnieniem, uporządkowanie organizacji i zarządzania jednostkami organizacyjnymi Policji na terenie miasta stołecznego Warszawy, usprawnienie procedur powoływania policjantów na stanowiska związane z wypełnianiem funkcji organów administracji rządowej, a także zmianę sposobu przekazywania jednostkom Policji środków finansowych pochodzących z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#PoselKrzysztofRutkowski">W odniesieniu do pierwszego z celów nowelizacji Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej nie wnosi najmniejszych zastrzeżeń i w pełni go popiera. Należy ustosunkować się pozytywnie również do propozycji modyfikacji procedur dotyczących konkursowego systemu wyłaniania wojewódzkich i powiatowych (miejskich) komendantów Policji. Faktycznie komendant główny Policji, będący przełożonym służbowym wszystkich policjantów w kraju oraz pełniący równocześnie funkcję centralnego organu administracji rządowej, powinien mieć (za pośrednictwem przedstawicieli) udział w procedurach konkursowych. Prawidłowość doboru kadry kierowniczej na stanowiska komendantów wojewódzkich i powiatowych jest elementem mającym wpływ na późniejszą pracę poszczególnych części organizacyjnych Policji, a tym samym na wizerunek Policji jako całości. Komendant główny Policji, jako w istocie przedstawiciel Policji na szczeblu centralnym, ponosi współodpowiedzialność za wykonywanie zadań Policji przez każdą, zarówno wojewódzką, jak i powiatową, jednostkę Policji.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Projektowana zmiana systemu finansowania Policji wydaje się zabiegiem wręcz niezbędnym. Obecnie funkcjonujący tryb finansowania nie spełnia pokładanych w nim nadziei, spowodował natomiast szereg problemów finansowych oraz prawno-organizacyjnych. Obecnie występują dość poważne niedociągnięcia systemu. Zostały one szeroko opisane w uzasadnieniu do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Po wprowadzeniu proponowanych zmian komendant główny Policji uzyska możliwości dysponenta części budżetowej drugiego stopnia, natomiast komendanci wojewódzcy Policji staną się dysponentami trzeciego stopnia. W praktyce przedstawione rozwiązania przywrócą więc zasady funkcjonowania występujące do 31 grudnia 1998 r. Trzeba tu jednak przypomnieć, iż w poprzednim układzie występowało 49 województw, podczas gdy obecnie jedynie 16. Zarządzanie na obszarach terytorialnie i liczebnie odpowiadających trzem dawnym województwom będzie niosło ze sobą wiele trudnych dziś do przewidzenia perturbacji organizacyjnych oraz finansowo-gospodarczych. Centralizacja wszelkich zadań z zakresu szeroko rozumianej logistyki spowoduje konieczność utworzenia na szczeblu komend wojewódzkich Policji olbrzymich struktur obsługujących jednostki terenowe pod względem kadrowo-finansowo-gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Wzrosną także koszty związane z dystrybucją materiałów i sprzętu oraz opóźnienia związane z przepływem dokumentów o charakterze finansowo-księgowym, co w praktyce uniemożliwi stosowanie ˝zasady memoriału˝ obowiązującej w myśl ustawy o rachunkowości. Zresztą podane tu przykłady nie wyczerpują w żaden sposób katalogu problemów, które pojawią się na etapie zarządzania tak dużym potencjałem finansowo-gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#PoselKrzysztofRutkowski">W celu uniknięcia szeregu przewidywanych tu kłopotów organizacyjnych wydaje się zasadne wprowadzenie w przyszłości alternatywnego rozwiązania, polegającego na ustanowieniu komendanta głównego Policji dysponentem części budżetowej pierwszego stopnia. Rozwiązanie to pozwoli zachować w zasadzie obecny system obsługi logistycznej jednostek w kraju, zmieniając jedynie źródła i kierunek przepływu środków finansowych oraz sprawozdawczość materiałów planistycznych, tak więc pozwoli wyeliminować większość niedostatków obecnego systemu.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#PoselKrzysztofRutkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panowie Komendanci! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej poprze omawiany projekt ustawy o zmianie ustawy o Policji i innych ustaw. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Wysoki Sejmie! Pan poseł Ryszard Maraszek wyraził chęć zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby jeszcze zapisać się do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Zamykam listę posłów zapisanych do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#WicemarszalekTomaszNalecz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Maraszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PoselRyszardMaraszek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Pragnę zadać pytanie dotyczące zmiany zarządzania środkami finansowymi w Policji lub, jak to nazwał poseł sprawozdawca Andrzej Brachmański, zmiany przepływu pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#PoselRyszardMaraszek">Panie ministrze, czy ustanowienie komendantów wojewódzkich Policji dysponentami części budżetowej trzeciego stopnia nie spowoduje zmniejszenia czy może nawet zdjęcia z komendantów miejskich i powiatowych Policji odpowiedzialności za efektywne gospodarowanie środkami finansowymi? Czy zmiana ta, pomimo jej wielu zalet, spowoduje, i w jakim zakresie, przemieszczenie służb logistycznych z komend miejskich i powiatowych Policji do komend wojewódzkich? I czy komendy te są na to przygotowane, zwłaszcza pod względem kadrowym i lokalowym? Jaka będzie skala przesunięć części etatów z logistycznych służb wspomagających do służb bezpośrednio wykonujących zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku publicznego? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana ministra Zbigniewa Sobotkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiZbigniewSobotka">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym się odnieść do kilku spraw, które się tu przewijały i które były najważniejsze w trakcie toczącej się w dniu dzisiejszym dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiZbigniewSobotka">Zgadzam się z tymi wszystkimi, którzy mówili, że zmiana proponowana przez rząd i zaaprobowana przez komisję (Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych, przypominam, poszła jeszcze dalej niż rząd) jest to zmiana filozofii podejścia do funkcjonowania Policji w ogóle. Z tą oceną się zgadzam.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiZbigniewSobotka">Chciałbym się odnieść do wszystkich kwestii, zwłaszcza do tych, które dotyczyły finansowania, centralizacji pewnych działań, a na pewno muszę się odnieść do stwierdzeń, że proponujemy centralizację, przez co upolityczniamy struktury Policji.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiZbigniewSobotka">Otóż, proszę państwa, jest zupełnie odwrotnie. Teraz Policja jest upolityczniona.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#PoselJerzyDziewulski">(Tak, dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiZbigniewSobotka">Chcemy ją odpolitycznić. Poprzez zasadę konkursów upolityczniono Policję, bo skład komisji konkursowej jest właśnie taki, że jest przewaga politycznych członków nad merytorycznymi. I każdy mówi, że chce mieć najlepszego komendanta, a tak de facto chce mieć swojego.</u>
          <u xml:id="u-165.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-165.7" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiZbigniewSobotka"> I poprzez skład komisji konkursowej decyduje o tym, by to był swój. Dotyczy to wszystkich, którzy rządzą, czy to w powiatach, czy to w województwach. Dotyczy to wszystkich, bez względu na to, czy rządzi PSL, Unia Wolności, Sojusz Lewicy Demokratycznej czy inne ugrupowania. A skoro samorządy są upolitycznione, to tam się uprawia politykę, a my chcemy uwolnić komendantów powiatowych i innych od upolityczniania, od uzależniania. Komendant Policji nie musi czapkować staroście, nie musi czapkować wojewodzie i błagać o środki, które są mu z budżetu państwa przyznane.</u>
          <u xml:id="u-165.8" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiZbigniewSobotka">Proszę państwa, chcemy zlikwidować fikcję. Chcemy przywrócić normalne funkcjonowanie. Minister spraw wewnętrznych i administracji jest odpowiedzialny konstytucyjnie za bezpieczeństwo publiczne. I cóż się dzieje? Otóż nie ma wpływu na kształtowanie i wydatkowanie środków ani w województwie, ani w powiatach. Nie ma wpływu na zarządzanie środkami finansowymi i kierowanie ich tam, gdzie są najbardziej potrzebne. Minister spraw wewnętrznych de facto nie ma możliwości oddziaływania. Jeśli mówimy tutaj o pewnej decentralizacji, to ta decentralizacja doprowadziła aż do bałaganu w całym systemie zarządzania, bo minister spraw wewnętrznych w swoim budżecie ma budżet Komendy Głównej Policji i jednostek podległych. Budżet zaś Komendy Głównej Policji to 3,9% budżetu całej Policji, a jednostek podległych, czyli szkół policyjnych, to 8% całego budżetu. Komendy wojewódzkie i komendy powiatowe będące w budżetach zbiorczych wojewodów to odpowiednio: komendy wojewódzkie - 26% całego budżetu, a komendy powiatowe - 61% budżetu. Proszę państwa, jak zatem komendant główny może decydować o tym, gdzie te środki są najbardziej potrzebne? Jak ma kierować podległymi sobie jednostkami, jeśli nie ma na to wpływu? To jest fikcja. Te środki idą bezpośrednio do dysponentów, czyli do wojewodów, a poprzez wojewodów do komendantów wojewódzkich i do komend powiatowych. Proszę państwa, proponujemy, aby całą obsługę finansową przenieść na poziom komendy wojewódzkiej po to, by w komendach powiatowych nie było tej biurokracji, by funkcjonariusze nie zajmowali się sprawami zbędnymi. Po cóż komendzie powiatowej komórka finansowa, komórka logistyczna, zamówień publicznych, księgowi itd.? To wszystko można obsłużyć z poziomu komendy wojewódzkiej, nie dodając etatów. Pan poseł Maraszek pytał o to, jaka to będzie oszczędność w skali kraju. Moim zdaniem najmniej to będzie 500 etatów funkcjonariuszy i jeszcze wielu pracowników cywilnych, których będzie można zatrudnić w innych dziedzinach, tam, gdzie będą najbardziej potrzebni. To jest tego typu oszczędność. Proszę państwa, nie łudźmy się i nie twórzmy fikcji, że nagle z uwagi na sposób finansowania samorządy odwrócą się i nie będą wspomagały Policji. Będę wspomagały Policję, jeśli będą takie możliwości; dzisiaj też nie wszystkie samorządy wspomagają Policję, bo takich możliwości nie mają, bo są także biedne samorządy, które tych środków nigdy nie wygospodarują. A te środki są i tak z budżetu państwa. Finansowanie Policji to obowiązek państwa, i to chcemy utrzymać, a dofinansowanie Policji to dobre prawo samorządu i niejednokrotnie samorządy korzystają z tego, i chwała im za to; tam, gdzie mogą wspomagać, to wspomagają i pewnie będą wspomagały. Jest bowiem pewne niezrozumienie, kiedy pan poseł mówi o tym, że dzisiaj odbieramy samorządom możliwość wpływania na kształtowanie bezpieczeństwa publicznego, a zarazem, że już nie będzie obowiązku składania przez Policję rokrocznie sprawozdań przed lokalnym samorządem ze stanu bezpieczeństwa, że lokalny samorząd nie będzie miał wpływu na taką ocenę przedstawianą raz w roku. Proszę państwa, w art. 10 wyraźnie jest napisane: ˝Komendanci Policji składają roczne sprawozdania ze swojej działalności, a także informacje o stanie porządku i bezpieczeństwa publicznego właściwym wojewodom, starostom, wójtom (burmistrzom lub prezydentom miast), a także radom powiatu i radom gmin. W razie zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub niebezpiecznego zakłócenia porządku publicznego sprawozdania i informacje składa się tym organom niezwłocznie na każde ich żądanie.˝ Czyli oprócz rocznych sprawozdań na każde żądanie rady gminy, rady powiatu czy innych organów komendant danego szczebla ma obowiązek składania sprawozdań z tych zakłóceń porządku publicznego, a więc jest w tym wypadku pewne niezrozumienie. Mówi się, proszę państwa, o tym, że jest zagrożenie, że dzisiaj te środki będą centralizowane i że nie trafią tam, gdzie powinny trafić. Proszę państwa, kiedy przyjmowano ustawę w 1998 r., a te zasady wprowadzono od 1 stycznia 1999 r., to mówiono, że środki przeznaczone dla samorządów to środki znaczone, że nikt nigdy nie będzie mógł ich dotknąć. Mam jednak przykłady na to, że już w 2000 r. po raz pierwszy zabrano sporą sumę Policji, w 2001 r. też zabrano Policji sporą sumę, bo wojewoda musiał dokonywać blokady środków z tego względu, że był ogromny deficyt środków budżetowych; w związku z tym pod koniec roku dokonywano takich blokad i wojewoda miał do wyboru. Ma on dwa duże budżety - jeden to pomoc społeczna, a drugi to bezpieczeństwo publiczne - i szereg innych małych budżetów. Nie chcąc naruszyć tych małych budżetów, zabrał z tych dużych, uważając, że im się nic nie stanie. Byli więc tacy wojewodowie, którzy zabrali te środki, i one ˝nie poszły˝ dalej w dół. Były takie województwa, z których nie zabrano ani grosza, w związku z czym potworzyły się ogromne dysproporcje. Mamy dzisiaj takie województwa, w których stan bezpieczeństwa ze względu na kruchość środków należy ocenić negatywnie, ale jako nadzorujący pracę Policji nie mam uprawnień przesuwania środków między działami w budżecie, nie mam takich możliwości. Chodzi zaś o to, żeby dzisiaj ktoś nadzorujący, a komendant główny w szczególności, miał taką możliwość i kierował te środki tam, gdzie one są najbardziej potrzebne. Ratujemy się dzisiaj, aby nie doprowadzić do całkowitej zapaści niektórych jednostek terenowych Policji. Decydujemy się na to, że w ramach oszczędności, których dokonaliśmy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Komendzie Głównej Policji, przekazujemy nie środki, bo ich przekazać nie możemy, ale kupujemy np. paliwo i dajemy tego paliwa więcej tam, gdzie wojewodowie zabrali najwięcej środków, czyli de facto podwójnie finansujemy, bo dajemy te środki tam, gdzie ich nie ma. I gdybyśmy się nie poczuwali do odpowiedzialności za bezpieczeństwo publiczne, to moglibyśmy powiedzieć tak: wojewoda zabrał, wojewoda odpowiada, nas to nie interesuje. Proszę państwa, nie może tak być. Skoro minister spraw wewnętrznych odpowiada konstytucyjnie za bezpieczeństwo publiczne, to musi mieć mechanizm oddziaływania na te środki. Stąd też ta zmiana i będę bronił tej tezy. Już w latach poprzednich dyskutowaliśmy na ten temat na posiedzeniach Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, te problemy są znane i na pewno stan bezpieczeństwa publicznego w kraju w związku z tym się poprawi.</u>
          <u xml:id="u-165.9" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiZbigniewSobotka">Jeśli chodzi o inne rozwiązania, które proponujemy, a które były tutaj krytykowane, to zmiana organizacji Komendy Stołecznej Policji. Proszę państwa, wprowadzamy pojęcie komendy rejonowej, czyli takiego funkcjonalnego odpowiednika komendy powiatowej, jako ogniwa pośredniego pomiędzy komendą szczebla wojewódzkiego a komisariatem. Nie tworzymy jednak nowej struktury. Te komisariaty, o których mówimy, to są dawne komendy dzielnicowe Policji w Warszawie. Komisariat komisariatowi nie jest równy, bo komisariat w małej miejscowości liczy 25 osób, a komisariat w dzielnicy Warszawa-Mokotów liczy 450 funkcjonariuszy. To są różne jednostki, w których są całkiem inne możliwości oddziaływania i potrzeby oddziaływania. To są dwa różne tereny funkcjonowania Policji, a także, jeśli weźmiemy pod uwagę mapę przestępczości, dwa różne światy. Nie możemy udawać, że komisariat w małym miasteczku i komisariat w Warszawie są sobie równe. Tak nie jest. W związku z tym poszukujemy innych rozwiązań. Uważamy, że komenda rejonowa tego szczebla jest potrzebna, co wcale nie rozszerzy struktur w Warszawie, nie będzie wymagało zwiększenia środków, ale zmieni się struktura wydatkowania tych środków. Będzie można uruchomić inne środki na zatrudnienie funkcjonariuszy, nie dodatkowe, ale będzie można podnieść płace, ponieważ zmienia się pojęcie komendy rejonowej - odpowiednik komendy powiatowej - i w związku z tym struktura płac także jest inna. Mamy na to środki.</u>
          <u xml:id="u-165.10" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiZbigniewSobotka">Jeżeli chodzi o zarzut posła Samoobrony, który stwierdził, że całkowicie zmieniamy ustawę, jako że dzielimy i wyłączamy z Komendy Mazowieckiej Policji strukturę komendy stołecznej, chcę powiedzieć, że w obecnie funkcjonującej ustawie o Policji w art. 6 jest zapis stwierdzający, że wyłącza się z terytorialnego zasięgu działania komendanta wojewódzkiego Policji właściwego dla województwa mazowieckiego obszar, po pierwsze, powiatu warszawskiego, po drugie, powiatów: grodziskiego, legionowskiego, otwockiego, piaseczyńskiego, pruszkowskiego, warszawsko-zachodniego i wołomińskiego i innych powiatów lub gmin przyłączonych do Warszawskiego Zespołu Miejskiego w trybie określonym przepisami ustawy. W pkt. 4 stwierdza się, że komendant stołeczny Policji wykonuje na obszarze, o którym mowa, zadania i kompetencje odpowiadające zadaniom i kompetencjom komendanta wojewódzkiego Policji w stosunku do komendantów powiatowych w powiatach, o których mowa w ust. 3. A więc de facto nic tu nie zmieniamy.</u>
          <u xml:id="u-165.11" who="#GlosZSali">(Podwójnie.)</u>
          <u xml:id="u-165.12" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiZbigniewSobotka">Dodajemy dwa nowe powiaty: powiat nowodworski i Mińsk Mazowiecki, i to wszystko. Natomiast struktura została przyjęta w poprzedniej kadencji. W tym przypadku nic nie zmieniamy. Jeśli stawia się tak konkretny, mocny zarzut, to trzeba go podeprzeć przeczytaniem ustawy zasadniczej, a ta ustawa mówi zupełnie co innego.</u>
          <u xml:id="u-165.13" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiZbigniewSobotka">Proszę państwa, przejdę do kwestii, o których była mowa, a mianowicie, że chcemy utworzenia na obszarze m.st. Warszawy komend rejonowych, które stworzą zupełnie inny podział administracyjny, że zaczynamy od Policji, a potem będziemy zmieniali całą filozofię państwa, że odchodzimy od samorządności na rzecz centralizacji itd. To są bardzo poważne zarzuty. Nam chodzi głównie o to, aby komendy rejonowe Policji objęły zasięgiem swojego działania ten sam obszar, który obejmują sądy, prokuratury. Komend rejonowych będzie tyle, ile jest sądów i prokuratur w Warszawie. To wszystko musi być skorelowane. Będzie to taki organizm, którym łatwiej będzie zarządzać, bo umożliwi zarządzanie mniejszymi, bardziej mobilnymi jednostkami organizacyjnymi Policji.</u>
          <u xml:id="u-165.14" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiZbigniewSobotka">Przedstawione rozwiązania przywracają tradycyjny, historyczny układ organizacyjny Policji na obszarze Warszawy. Komendant Policji zarządza jednym z największych garnizonów policyjnych w Polsce, czterokrotnie większym od największych komend miejskich w Polsce, takich jak w Krakowie czy Łodzi. Na podparcie tej tezy chcę powiedzieć, że w Warszawie występuje dodatkowo olbrzymie obciążenie różnorodnymi imprezami o charakterze ogólnopolskim, a także lokalnym. Tutaj - co państwo często obserwujecie ze względu na usytuowanie różnych organów władzy państwowej - odbywają się różnego rodzaju protesty, manifestacje itd. W związku z tym musi być zupełnie inna struktura zarządzania. Nie można w danej chwili odsłonić całej Warszawy, zabezpieczając jedną dużą imprezę masową.</u>
          <u xml:id="u-165.15" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiZbigniewSobotka">Myślę, proszę państwa, że przedstawiłem wszystkie najważniejsze kwestie. Zwracam się do Wysokiej Izby o poparcie rządowego rozwiązania, przedłożonego w wersji udoskonalonej przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych, i proszę o jak najszybsze przyjęcie. Dziękuję serdecznie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-165.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pragnie również zabrać głos sprawozdawca komisji pan poseł Andrzej Brachmański.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PoselAndrzejBrachmanski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym odnieść się do paru kwestii poruszonych przez kolegów posłów, jednak tak się złożyło, że posłów tych nie ma na sali, z czego wnioskuję, że nie bardzo interesowała ich merytoryczna dyskusja, a raczej chodziło o powiedzenie swojego zdania bez wysłuchania zdania drugiej strony. Trudno.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PoselAndrzejBrachmanski">Krótko odniosę się do wypowiedzi pana posła Gałażewskiego. Otóż pan poseł Gałażewski powiedział, że chcemy zmieniać to, co dobrze funkcjonuje. Chciałbym zdecydowanie zaprzeczyć. Państwo nie chce zmieniać tego, co dobrze funkcjonuje, ale to, co źle funkcjonuje. Myślę, że gdyby to funkcjonowało dobrze, to nie byłoby potrzeby zmiany.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#PoselAndrzejBrachmanski">Odnosząc się do wypowiedzi pana posła Gudzowskiego - może słyszy mnie w telewizji - chcę powiedzieć, że projekt w żadnej mierze nie dotyczy ucywilnienia ani odcywilnienia służb mundurowych. Dotyczy zmiany umiejscowienia różnego rodzaju służb logistycznych. Prywatnie jest to dla mnie dobra okazja, by powiedzieć, że w moim przekonaniu powinniśmy raz na zawsze zerwać z mitem o ucywilnieniu służb mundurowych, ponieważ jeśli uczciwie policzymy koszt zatrudnienia pracownika cywilnego, to okaże się, że jest on wyższy niż koszt zatrudnienia funkcjonariusza. Chciałbym, żeby to ktoś wreszcie uczciwie policzył. Jestem w stanie przedstawić stosowne wyliczenia. Tak naprawdę pęd w kierunku ucywilnienia jest pędem w stronę podrożenia służb mundurowych, nie mówiąc o kwestii dyspozycyjności itp.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#PoselAndrzejBrachmanski">Na koniec odniosę się do wypowiedzi pana posła Macierewicza, który niczym Katon przemawiał w obronie samorządów. Muszę powiedzieć, że ta przemowa, niestety, przypomniała mi stare polskie przysłowie, że oto ubrał się diabeł w ornat i ogonem na mszę dzwoni. Otóż kiedy pan poseł Macierewicz był ministrem spraw wewnętrznych, to resort mu nie przeszkadzał, a wręcz odwrotnie, miałem wrażenie, że robił wszystko, żeby ten resort umocnić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan minister Sobotka chce jeszcze uzupełnić swoją wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiZbigniewSobotka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zapomniałem odpowiedzieć na pytanie pana posła Dorna, który, odchodząc, zapytał, jakie jest stanowisko rządu w sprawie wprowadzonego zapisu dotyczącego ograniczenia liczby zastępców komendantów wojewódzkich do trzech. Rząd w pełni podpisuje się pod tą poprawką. Wydaje nam się ona zasadna. Nie ma potrzeby zwiększania liczby zastępców do czterech, pięciu czy sześciu. Trzech zastępców wystarcza dla sprawnego funkcjonowania Policji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">To były wszystkie wystąpienia przewidziane w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Sejm tę propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-170.6" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-170.7" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">A zatem projekt ponownie zostaje skierowany do komisji.</u>
          <u xml:id="u-170.8" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝ (druki nr 1014 i 1042).</u>
          <u xml:id="u-170.9" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Mariana Stępnia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">Ta zmiana jest spowodowana tym, że na przestrzeni 2001 r. w 25 przedsiębiorstwach prowadzących postępowania naprawcze wskaźniki przyrostu przeciętnych wynagrodzeń zostały przekroczone, stąd też uzasadniona wydaje się zmiana przepisów ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw w kierunku ograniczenia wzrostu kosztów wynagrodzeń skutkujących obniżeniem wyników finansowych u przedsiębiorców pogarszających swoje wyniki finansowe bądź przedsiębiorców nierentownych. Zmiana przepisów ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw polega na wprowadzeniu uwarunkowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń osiągnięciem przez przedsiębiorcę dodatniego wyniku finansowego. Obecne przepisy ww. ustawy, jakkolwiek uzależniają zawarcie porozumienia o przyroście przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia od sytuacji i możliwości finansowych przedsiębiorcy, to dopuszczają też przyrost do wysokości wskaźników określonych przez Trójstronną Komisję do Spraw Społeczno-Gospodarczych lub Radę Ministrów nawet u przedsiębiorców osiągających straty finansowe. Stąd też niezależnie od złej sytuacji finansowej przedsiębiorcy egzekwowany przez załogi wzrost przeciętnych wynagrodzeń może nastąpić do wysokości wyznaczonej wskaźnikami określonymi na podstawie obowiązujących przepisów. Zmiana przepisów pozwoliłaby na wyeliminowanie sytuacji, w których pomimo pogarszającej się kondycji finansowych przedsiębiorcy byłyby zawierane porozumienia o przyroście wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">Komisja Polityki Społecznej i Rodziny po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 30 października 2002 r. i po wysłuchaniu oświadczenia przedstawiciela Komitetu Integracji Europejskiej, że przedmiot projektowanej regulacji zawarty w sprawozdaniu nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej, wnosi do Wysokiej Izby następujący projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">Art. 1 pkt 1 porządkuje przepisy ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw przez wykreślenie w art. 2 w pkt 2 przepisów dotyczących niezaliczania do wynagrodzenia określonych odpraw i otrzymuje brzmienie: ˝Art. 2 pkt 2 wynagrodzenie - wydatki pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze, wypłacone pracownikom z tytułu zatrudnienia u przedsiębiorcy, obliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny jako wynagrodzenia bez wypłat z zysku˝.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">Poprawka 2. Art. 4 ust. 1, 2, 3 otrzymują brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">˝1. U przedsiębiorcy, który osiągnął dodatni wynik finansowy za poprzedni rok obrotowy wykazany w zatwierdzonym sprawozdaniu finansowym, przyrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w danym roku ustalają, w drodze porozumienia, strony uprawnione do zawarcia zakładowego układu zbiorowego pracy. Porozumienie to powinno uwzględniać sytuację i możliwości finansowe przedsiębiorcy oraz wskaźniki ustalone zgodnie z art. 3 ust. 3 lub art. 3 ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-171.6" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">2. Porozumienie, o którym mowa w ust. 1, powinno być zawarte w terminie miesiąca od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok poprzedni.</u>
          <u xml:id="u-171.7" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">3. U przedsiębiorców, u których porozumienie nie zostało zawarte, przyrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ustala pracodawca, w drodze zarządzenia, w terminie 14 dni od upływu terminu określonego w ust. 2˝.</u>
          <u xml:id="u-171.8" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">Pkt 3. Po art. 4a dodaje się art. 4b i c w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-171.9" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">˝Art. 4b. W przypadku gdy przedsiębiorca nie osiągnął dodatniego wyniku finansowego za poprzedni rok obrotowy, ale w trakcie roku obrotowego sytuacja finansowa przedsiębiorcy uległa poprawie w stopniu umożliwiającym w całości pokrycie straty netto za rok poprzedni oraz osiągnięcie dodatniego wyniku finansowego w tym roku, strony uprawnione do zawarcia zakładowego układu zbiorowego pracy mogą ustalić, w drodze porozumienia, przyrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, nie wyższy jednak niż określony wskaźnikami ustalonymi zgodnie z art. 3 ust. 3 lub art. 3 ust. 5˝.</u>
          <u xml:id="u-171.10" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">Zapis ten warunkuje zawarcie porozumienia o przyroście przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia zmianą sytuacji finansowej przedsiębiorcy. W przypadku nieosiągnięcia dodatniego wyniku finansowego za poprzedni rok obrotowy porozumienie nie może być zawarte. Jednakże gdy w trakcie roku obrotowego sytuacja finansowa przedsiębiorcy zmieni się na tyle, że umożliwi pokrycie w całości straty netto z roku poprzedniego oraz osiągnięcie dodatniego wyniku finansowego w tym roku, wówczas strony mogą zawrzeć porozumienie o przyroście przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia u tego przedsiębiorcy, jednak w wysokości nie wyższej niż określona wskaźnikami ustalonymi przez Trójstronną Komisję do Spraw Społeczno-Gospodarczych lub Radę Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-171.11" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">Poprawka w art. 4c: ˝W przypadku gdy rok obrotowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym, do ustalenia przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1 i 3, przyjmuje się maksymalny roczny wskaźnik przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszony na dany rok kalendarzowy, w którym rozpoczyna się rok obrotowy˝.</u>
          <u xml:id="u-171.12" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">Uzasadnienie: art. 4c określa sposób ustalania przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sytuacji, gdy rok obrotowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Wówczas do ustalenia przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1 i 3, przyjmuje się maksymalny roczny wskaźnik przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszony na dany rok kalendarzowy, w którym rozpoczyna się rok obrotowy.</u>
          <u xml:id="u-171.13" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">Art. 2. W art. 2 skreśla się jeden z warunków umorzenia zobowiązań PKP SA określony w art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝. Warunkiem tym było nieprzekraczanie przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia powyżej średniorocznego wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, założonego na dany rok w ustawie budżetowej. Skreślenie tego warunku oznacza, że przedsiębiorstwo PKP SA będzie zobowiązane do stosowania przepisów nowelizowanej ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu wynagrodzeń u przedsiębiorców. W przypadku zrealizowania przez PKP SA straty finansowej za rok poprzedni nie będzie mógł wystąpić wzrost wynagrodzeń, chyba że zaistnieją przesłanki, o których mowa w art. 1 pkt 3. Skreślenie ust. 4 jest konsekwencją wykreślenia powyższego warunku umorzenia zobowiązań PKP SA, natomiast skreślenie ust. 5 jest porządkowaniem przepisów i występuje w związku z niezaliczaniem przez GUS do wynagrodzeń odpraw emerytalnych wypłacanych osobom przechodzącym na emerytury po zakończeniu urlopu kolejowego.</u>
          <u xml:id="u-171.14" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">Art. 3: ˝Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.˝ Artykuł ten przewiduje termin wejścia w życie przepisów ustawy. Proponuje się, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2003 r., ponieważ wówczas obejmowałaby cały rok kalendarzowy, który jest okresem sprawozdawczym dla rocznej sprawozdawczości zatrudnienia i wynagrodzeń, określonym przez Główny Urząd Statystyczny, oraz okresem określonym w przepisach ustawy jako bazowy do ustalania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń, a także okresem ustalenia dodatniego wyniku finansowego.</u>
          <u xml:id="u-171.15" who="#PoselSprawozdawcaMarianStepien">Projekt tej ustawy został przyjęty przez komisję jednogłośnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-171.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej głos zabierze pan poseł Janusz Krasoń.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PoselJanuszKrason">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt zaprezentować stanowisko wobec rządowego projektu ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝ z druku nr 1014 oraz z druku nr 1042, zawierającego sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny z pierwszego czytana tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#PoselJanuszKrason">Najogólniej mówiąc, projektowane zmiany mają polegać na wprowadzeniu w ustawie o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców uzależnienia przyrostu tych przeciętnych wynagrodzeń od osiągnięcia przez przedsiębiorcę dodatniego wyniku finansowego. Wprawdzie obecne przepisy uzależniają zawarcie porozumienia o przyroście przeciętnego wynagrodzenia od sytuacji i możliwości finansowych przedsiębiorcy, jednak dopuszczają ów przyrost wynagrodzeń do wysokości wyznaczonej wskaźnikami określanymi corocznie przez Trójstronną Komisję do Spraw Społeczno-Gospodarczych lub rząd nawet u tych przedsiębiorców, którzy mają straty finansowe. Tak więc zmiana ma na celu wyeliminowanie sytuacji, w których przedsiębiorca w złej kondycji finansowej pogłębia swoją trudną sytuację egzekwowanym przez załogi wzrostem wynagrodzeń do wysokości wyznaczanej maksymalnymi wskaźnikami określanymi w obowiązujących przepisach.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#PoselJanuszKrason">Projektowana zmiana ma znaczenie kluczowe dla przedsiębiorstw prowadzących postępowania naprawcze oraz przedsiębiorstw państwowych i spółek skarbu państwa, które z różnych powodów mają straty finansowe. W uzasadnieniu rządowego projektu, a także w dyskusji podczas pierwszego czytania podano sporo przykładów potwierdzających praktykę zwiększania przeciętnych wynagrodzeń w maksymalnych wymiarach w przedsiębiorstwach ze znacznym minusowym wynikiem finansowym, często wspieranych dotacjami budżetowymi, w tym także dotacjami na restrukturyzację zatrudnienia. W trakcie procesu konsultacji w sprawie projektu pojawiły się zastrzeżenia, zgłaszane zwłaszcza przez organizacje związkowe podnoszące problem pogarszającej się sytuacji materialnej pracowników oraz kwestię przerzucania części odpowiedzialności za sytuację przedsiębiorstwa na załogę. Można jednak założyć, że uwarunkowanie podwyżek wynagrodzeń możliwością ich sfinansowania, bez obniżania wyników finansowych przez przedsiębiorstwo, będzie czynnikiem mobilizującym do większej aktywności i wydajności. Sądzę także, że proponowane zmiany mogą wpłynąć na obniżenie kosztów pracy oraz na lepszą i efektywniejszą politykę kadrową w przedsiębiorstwach i być może także docelowo na wzrost zatrudnienia. Bez wątpienia zaś ograniczenie kosztów wpłynie na polepszenie kondycji finansowej przedsiębiorstw i może poprawić ich konkurencyjność.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#PoselJanuszKrason">Na uwagę zasługuje projektowana regulacja, w której efekcie w przedsiębiorstwie, gdzie nie osiągnięto dodatniego wyniku finansowego w roku poprzednim, porozumienie o wzroście przeciętnych wynagrodzeń może być zawarte. Jest to możliwe wtedy, gdy w trakcie roku obrotowego sytuacja finansowa przedsiębiorcy zmieni się na tyle, że, z jednej strony, umożliwi pokrycie straty z roku poprzedniego, z drugiej zaś, pozwoli na osiągnięcie dodatniego wyniku finansowego w danym roku.</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#PoselJanuszKrason">Wysoki Sejmie! Przedłożony projekt dokonuje także zmiany w ustawie o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝. W art. 2 projektu skreśla się bowiem jeden z warunków umorzenia zobowiązań PKP. Efektem zmiany jest zobowiązanie tego przedsiębiorstwa do stosowania przepisów znowelizowanej ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu wynagrodzeń, co wydaje się uzasadnione i logiczne.</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#PoselJanuszKrason">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem przedłożonego projektu. Wejście w życie ustawy może spowodować ograniczenie wydatków na restrukturyzację w nierentownych przedsiębiorstwach i branżach, wpłynie także na ograniczenie dotacji, a jednocześnie zmobilizuje zainteresowane podmioty do racjonalizacji wydatków i poszukiwania skuteczniejszych metod wzrostu rentowności. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-173.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Wycisłę, który przedstawi oświadczenie Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PoselEugeniuszWycislo">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić opinię o sprawozdaniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny z druku nr 1042 o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝ z druku nr 1014.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#PoselEugeniuszWycislo">Zgodnie z dotychczasowymi uregulowaniami ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. wzrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia u przedsiębiorcy w danym roku ustalają w drodze porozumienia strony uprawnione do zawierania zakładowego układu zbiorowego pracy. Porozumienie to powinno uwzględniać sytuację i możliwości finansowe przedsiębiorstwa oraz wskaźniki ustalane przez Trójstronną Komisję do Spraw Społeczno-Gospodarczych lub Radę Ministrów. Wielokrotnie zaskakiwały nas informacje o nieuzasadnionych podwyżkach w przedsiębiorstwach, nawet w branżach generujących straty, permanentnie restrukturyzowanych, dofinansowywanych z budżetu państwa. Te przesłanki zapewne w znacznej mierze leżały u podstaw omawianego przedłożenia. Ale na negatywną opinię społeczną tego zjawiska nie tyle wpływały ledwo zauważalne podwyżki dla pracowników, ale bulwersujące płace zarządów tych przedsiębiorstw i diety członków rad nadzorczych, ˝trzymających pieczę˝ nad wskaźnikami finansowymi tychże podmiotów. Tego jednak problemu przedkładany projekt ustawy nie rozwiązuje, nawet go nie dotyka.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#PoselEugeniuszWycislo">Ustawa odpowiedzialnością za wynik finansowy obarcza pracowników, nie nakładając żadnych rygorów na zarządy przedsiębiorstw i rząd, jeśli chodzi o spółki skarbu państwa, o przedsiębiorstwa państwowe. Ustawa nie przewiduje i nie dopuszcza podwyżek w zakładach, których załogi kosztem dużych wyrzeczeń po zaakceptowaniu programów naprawczych doprowadziły do znacznego zmniejszenia strat, nie generując jeszcze zysku. Ustawa nie określa i nie wymusza działań naprawczych. Jedynym kryterium zezwalającym na negocjacje podwyżek jest dodatni wynik finansowy za poprzedni rok obrotowy wykazany w zatwierdzonym sprawozdaniu finansowym.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#PoselEugeniuszWycislo">Nieakceptowane, nawet naganne społecznie jest podwyższanie płac w przedsiębiorstwach, a nawet w resortach nierentownych, stale korzystających z pomocy z budżetu państwa. Ale na to nie było zgody w świetle dotychczasowych rozwiązań prawnych, szwankowała wyłącznie egzekucja i determinacja organów za kontrolę przestrzegania tych przepisów odpowiedzialnych. Jeśli chodzi o ten mankament, to też nie ma odpowiedniego rozwiązania w omawianym przedłożeniu.</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#PoselEugeniuszWycislo">Podstawowym jednak minusem przedkładanego projektu zmiany ustawy jest brak nałożenia odpowiedzialności za wyniki finansowe przedsiębiorstw na ich organy decyzyjne, czyli na zarządy i rady nadzorcze. W świetle publikowanych ostatnio informacji o przygotowywanym przez Ministerstwo Skarbu Państwa rozporządzeniu, które ma pozwolić podnosić pensje szefów dużych spółek skarbu państwa, zapisy gwarantujące powiązanie uposażeń członków zarządów z wynikiem finansowym przedsiębiorstwa w przedkładanym projekcie są niezbędne. W związku z powyższym na ręce pana marszałka złożę odpowiednią poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-175.5" who="#PoselEugeniuszWycislo">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej pozytywnie opiniuję przedłożony projekt zmian ustawy i wnoszę o przesłanie go ponownie do komisji w celu uzupełnienia.</u>
          <u xml:id="u-175.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PoselEugeniuszWycislo">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję również za poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Kolejnym mówcą będzie pan poseł Włodzimierz Czechowski, który przedstawi oświadczenie Klubu Parlamentarnego Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PoselWlodzimierzCzechowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PoselWlodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustosunkowując się do proponowanych zmian w ustawie z dnia 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców (druk nr 1014), Klub Parlamentarny Samoobrona RP, po dokonaniu analizy proponowanych zmian w omawianej ustawie, popiera nowelizację art. 2 pkt 2 w przedstawionym brzmieniu, bowiem sprawa ta została uregulowana już wcześniej poprzez zmianę sprawozdawczości z dniem 1 stycznia 2000 r. Należy zgodzić się również z postanowieniami art. 4 ust. 1-3, bowiem proponowane regulacje wyraźnie określają obowiązki pracodawcy, wyznaczają mu terminy, nie dając tym samym możliwości przeciągania poza czas, jaki jest konieczny, podjęcia decyzji w przedmiocie wzrostu wynagrodzeń. Uzasadnione wątpliwości budzi jednak proponowane rozwiązanie zawarte w art. 4b, albowiem jest on tak sformułowany, że może rodzić to konflikty pomiędzy pracodawcą a pracobiorcą. Przecież ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa może być dokonana jednoznacznie jedynie poprzez sporządzenie bilansu, jego przyjęcie przez określone, upoważnione do tego organy. Zatem ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa dokonana w inny sposób będzie oceną subiektywną, co naszym zdaniem może rodzić konflikty, bowiem strona pracobiorcy zawsze dążyć będzie do zwiększania wynagrodzenia, co - jak uczy życie - nie zawsze jest możliwe z punktu widzenia pracodawcy. Przewidując możliwość wystąpienia różnicy stanowisk pomiędzy pracodawcą a pracobiorcą w przedsiębiorstwach nieosiągających dodatniego wyniku finansowego, należy prawnie wykorzystać i usytuować w tej strukturze powołane komisje wojewódzkie do spraw dialogu społecznego działające w ramach Komisji Trójstronnej, które to komisje z natury mają charakter mediacyjny.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#PoselWlodzimierzCzechowski">Popieram wniosek posła Eugeniusza Wycisły, bowiem w przedsiębiorstwach nieosiągających dodatniego wyniku finansowego powinien być wprowadzony zakaz wypłacania dodatkowych, poza podstawowym, wynagrodzeń pracownikom na stanowiskach odpowiedzialnych za wynik finansowy przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#PoselWlodzimierzCzechowski">Wysoka Izbo! Proponowane zmiany do ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝ - druk nr 1042 - zdaniem Klubu Parlamentarnego Samoobrona są zmianami zmierzającymi do wprowadzenia możliwości dokonywania podwyżek wynagrodzeń w Polskich Kolejach Państwowych, chociaż wyniki finansowe do tego nie upoważniają. Rozumiem to w ten sposób, że chodzi tutaj o całe przedsiębiorstwo. PKP, jak wszystkim wiadomo, przynoszą straty i prawdopodobnie jeszcze przez najbliższe lata straty te będą występowały. Według tej logiki można zgodzić się ze stanowiskiem, że pracownicy firmy generującej straty nie mogą liczyć na podwyżki wynagrodzeń. Należy jednocześnie zwrócić uwagę na fakt, że w ramach przedsiębiorstwa Polskie Koleje Państwowe funkcjonuje wiele spółek i innych firm, które wykazują się dodatnimi wynikami finansowymi. Czy te jednostki będą również objęte zakazem wypływającym z art. 2 wyżej wymienionej ustawy, czy też nie?</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#PoselWlodzimierzCzechowski">Reasumując, uważamy, że proponowane zmiany do omawianej ustawy z 8 września 2000 r. wprowadzają pewne niejasności, których skutkiem są przedstawione wyżej wątpliwości. Uważamy, że zmiany proponowane w tym kształcie wymagają dalszego ich dopracowania, tak aby sposób interpretacji tych przepisów nie budził niczyich wątpliwości. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan poseł Tadeusz Cymański przedstawi oświadczenie Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam przyjemność i zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w przedmiocie sprawozdania komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝ - druki nr 1014 i 1042.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#PoselTadeuszCymanski">W tym bardzo krótkim czasie chciałbym odnieść się do niektórych aspektów. Oczywiście materia ustawy jest bardzo prosta, czytelna i znana i jako taka, myślę, nie powinna być tutaj powielana czy ponownie omawiana. Istotna jest geneza tego problemu. O tym dużo mówi już samo uzasadnienie projektu ustawy, gdzie czytamy, iż w ostatnich latach, do dzisiaj praktycznie, ma miejsce zjawisko ponadnormatywnych, ponadinflacyjnych podwyżek wynagrodzeń w firmach, często ogromnych i ważnych, które mają złe wyniki ekonomiczne, a często przynoszą wyraźne, wręcz potężne straty. Wskazuje się tu bardzo wyraźnie na te potężne enklawy, nienaruszone do dzisiaj albo zbyt słabo naruszone, jak hutnictwo czy górnictwo oraz PKP. Myślę, że patrząc na to z boku, można zauważyć, iż jest to jednak próba ucieczki od odpowiedzialności, czy niejako schowania się, tych, którzy faktycznie decydują o tych sprawach, czyli zarządów, organów nadzorczych przedsiębiorstw, również Rady Ministrów, bo, jak czytamy w uzasadnieniu, jedna z takich decyzji o podwyżce na poziomie 9,2% została zatwierdzona przez Radę Ministrów. Oczywiście ekipy się zmieniają, ale w tym momencie ustawa jakby schowa rząd za parlamentem i będzie można jasno powiedzieć: z mocy ustawy nie ma mowy o żadnej podwyżce.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#PoselTadeuszCymanski">Trzeba też przy tej okazji powiedzieć, o czym tak naprawdę dyskutujemy. Podwyżka w rozumieniu rynkowym ma tylko wtedy sens i wtedy ten termin jest właściwy, kiedy mówimy o realnym wzroście wynagrodzeń. Tutaj jest mowa o blokowaniu urealnienia czy waloryzacji w przedziale od 0% do pułapu określonego wspólnie przez rząd i Komisję Trójstronną. Tak więc jest to rzeczywiście pewna sankcja czy dolegliwość bardzo poważna dla załóg w obecnej sytuacji rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#PoselTadeuszCymanski">Trzeba również wziąć pod uwagę, z pozycji pewnej sprawiedliwości społecznej - a jako przedstawiciel PiS mam prawo, a także potrzebę szczególnie to podkreślić - to, iż poziom obecnych wynagrodzeń jest bardzo różny. Część zakładów, firm czy branż już sobie wyśrubowała te wynagrodzenia, one są często na wysokim, by nie powiedzieć: przyzwoitym, poziomie. Wprowadzenie tej ustawy w tym momencie niesie jednak ze sobą bardzo poważne ryzyko skierowania sankcji w stronę załóg. Bardzo słuszna w tym kontekście wydaje się poprawka zgłoszona przez posła Wycisłę - chcę to z całą mocą nie tylko podkreślić, ale również poprzeć tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#PoselTadeuszCymanski">Jako klub rozważymy możliwość wyrażenia poparcia dla tej ustawy, jednak widzimy bardzo poważne przesłanki przemawiające za tym, aby tego nie czynić. Protest czy weto związków zawodowych wydaje się mieć tutaj bardzo mocne podstawy, ponieważ jest tak, że sankcja często dotyczy tych, którzy mają na to najmniejszy wpływ.</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#PoselTadeuszCymanski">Trzeba również podkreślić nieporównywalność sytuacji ekonomicznej, w ekonomii jest bowiem tak, że bardzo wyraźne zmniejszenie strat ma często większy wymiar i jest oparte na większych wyrzeczeniach załogi niż przekroczenie bariery strata-zysk czy też odnoszenie zysków bardzo jednostkowych. Od tego są zarządy, od tego są rady nadzorcze. To jest nasza wątpliwość.</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#PoselTadeuszCymanski">Zaskakuje nas również traktowanie, ujmowanie tej ustawy w pakiecie, który ma sprzyjać rozwojowi przedsiębiorczości. Ma to raczej charakter nie najlepszego... nie powiedziałbym, dowcipu, bo tu trudno mówić o humorze, ale nie można tego tak traktować. Szukanie rezerw i oszczędności za sprawą paragrafu, artykułu, ustawy w tej branży świadczy niestety o tym, że i obecna ekipa rządowa, bo jestem samokrytyczny co do przeszłości, wpisuje się w tę złą melodię i powiela złe nawyki i wzory poprzedników. Tak że teza o słabości rządu Leszka Millera między innymi w tej ustawie znajduje niestety kolejne potwierdzenie.</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#PoselTadeuszCymanski">Na koniec chciałbym powiedzieć o jednej bardzo przykrej rzeczy. Z wielkim trudem udało się wprowadzić tzw. ustawę kominową. Obecne zapowiedzi publiczne, że rząd z inspiracji ministra skarbu chce podnieść zarobki zarządów, osób kierujących potężnymi firmami skarbu państwa do krotności zarobków prezydenta czy premiera, rzeczywiście nie mają nic wspólnego z poczuciem sprawiedliwości generalnie rozumianym - tym bardziej jeśli to mierzyć jakąś doktryną lewicowej wrażliwości społecznej, jest to kompletnie niezrozumiałe. I chciałbym...</u>
          <u xml:id="u-181.8" who="#PoselAntoniMacierewicz">(Tak, lewicowej wrażliwości - żółte firanki.)</u>
          <u xml:id="u-181.9" who="#PoselTadeuszCymanski">A tak, tak. To uszczypliwie, jak zwykle, ale nie bez racji podkreśla pan poseł Macierewicz. Tak to chyba właśnie należy powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-181.10" who="#PoselTadeuszCymanski">Kończę. Chcemy poprzeć poprawkę posła Wycisły, chciałbym również złożyć własną poprawkę dotyczącą kolei państwowych. Nawet jeśli przyjmiemy, że rzeczywiście program restrukturyzacji do 2006 r. z przyczyn obiektywnych - z powodu braku pieniędzy, trudności w kierowaniu i w kontekście społecznym, przy dużym oporze materii - ma pewne swoje racje, to nie można w tej sytuacji wprowadzać tej zasady do firmy, która ze swojej urody, myślę o parametrach, nie jest w stanie generować zysków, choćby z przewozów pasażerskich, a mamy tu do czynienia z podziałem na poszczególne, na przykład, przewozy regionalne czy linie kolejowe. To jest w ogóle nieporozumienie, to jest błąd, boję się, że tak duży, iż może uniemożliwić głosowanie za przyjęciem tej ustawy. I tą smutną nutą muszę zakończyć to krótkie wystąpienie, dziękując panu marszałkowi, który może zapisał się trochę i nie dostrzegł, że już mi minął czas. Muszę jednak uważać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Wszystko jest pod kontrolą, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PoselTadeuszCymanski">W dobrej godzinie, bo tyle już nagrzeszyłem w tym względzie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi. Przekroczenie było nieznaczne, w granicach tolerancji, ale dobrze, że pan sam zwraca na to uwagę.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#PoselTadeuszCymanski">(Dzisiaj odczuwam inaczej czas, bo taki temat...)</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Temat doniosły, rzeczywiście.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Mioduszewskiego, który przedstawi oświadczenie Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PoselJozefMioduszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawy o komercjalizacji itd., druki nr 1014 i 1042.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PoselJozefMioduszewski">Jest rzeczą naturalną, że pracobiorcy, a ściślej mówiąc, pracownicy, zwłaszcza w dużych zakładach pracy, którzy nie mają lub nie czują swojego bezpośredniego wpływu na wyniki finansowe przedsiębiorstwa, są zainteresowani podwyższaniem wynagrodzeń, a w każdym razie przynajmniej tym, żeby realna płaca nie była obniżana. Dotychczasowe uwarunkowania prawne wprawdzie odnosiły się do wyniku finansowego przedsiębiorstw, jednak dopuszczalny był przyrost miesięcznego wynagrodzenia do wysokości wskaźników ustalonych przez Trójstronną Komisję do Spraw Społeczno-Gospodarczych lub Radę Ministrów. W praktyce te wskaźniki były nawet niejednokrotnie przekraczane. I jak już było powiedziane z tej trybuny, taka praktyka w odczuciu społecznym była nieakceptowana, wręcz naganna, zwłaszcza jeśli to dotyczyło innych. Bo w swoim zakładzie na pewno takiego odczucia pracownicy nie mieli. I oczywiście rządowy projekt ustawy ograniczający w tej mierze przyrost wynagrodzenia w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo generuje stratę, jest w zasadzie słuszny. Komisja Polityki Społecznej i Rodziny przyjęła w swym sprawozdaniu tożsame zapisy, z jakimi mamy do czynienia w przedłożeniu rządowym. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego w pełni je akceptuje i będzie głosował za przyjęciem tego sprawozdania. Oczywiście rodzą się wątpliwości. Jak zostało już powiedziane na tej sali, niejednokrotnie większy wpływ na wynik finansowy ma zarząd i kierownictwo firmy niż pracownicy, ale chcę zwrócić uwagę na to, że podczas prac Komisji Polityki Społecznej i Rodziny zapis, z którym mamy teraz do czynienia w druku nr 1042, został przyjęty jednogłośnie, a więc wówczas wątpliwości nie było. Mam nadzieję, że Wysoka Izba przyjmie w całości te zapisy, a zgłoszone poprawki, które wpłynęły w trakcie debaty, zostaną rozważone na posiedzeniu komisji. Wówczas klub Polskiego Stronnictwa Ludowego odniesie się do tych poprawek. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pani poseł Anna Sobecka jest proszona o przedstawienie oświadczenia Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin, ale zanim pani poseł wystąpi, to może jeszcze pan poseł...</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#PoselTadeuszCymanski">(Odnośnie do prawa... Chciałem coś powiedzieć odnośnie do tej nieobecności.)</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Teraz, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#PoselTadeuszCymanski">(Jeżeli pan marszałek pozwoli...)</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Skromna uwaga, może o nietypowym charakterze. Chciałbym jednak sprostować, powiedzieć... Bo sformułowanie, które pojawiło się w wypowiedzi: ˝jednogłośnie˝, oznacza ˝jednogłośnie wśród obecnych˝. Z kolei nieobecność na posiedzeniu komisji niektórych posłów, którzy mieli inne zdanie, była wynikiem wydarzeń obiektywnych, równoczesnego posiedzenia Komisji Zdrowia. Komisja ta była zmuszona pracować non stop nad narodowym funduszem. A słuchając, można odnieść wrażenie, że wtedy nie było żadnych uwag. To rzuca pełniejsze światło na okoliczności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi za to uzupełnienie i teraz już proszę panią poseł Annę Sobecką. Przepraszam, że po wyczytaniu została pani na chwilę powstrzymana z wejściem na mównicę.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PoselAnnaSobecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dyskutujemy dziś nad projektem ustawy, który wpisuje się wyraźnie w uprawianą przez rząd politykę walki z osobami najsłabszymi, ułomnymi - osobami, które najbardziej potrzebują pomocy. Zaskakuje mnie to tym bardziej, iż członkowie obecnego rządu stawali do ostatnich wyborów właśnie jako reprezentanci osób najsłabszych. Tymczasem po objęciu stanowisk zaczęli uprawiać politykę skrajnie liberalną.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#PoselAnnaSobecka">I oto dzisiaj, po zmianach np. w Kodeksie pracy czy też w ustawach zasiłkowych, nadszedł czas na kolejne, które mają na celu ograniczenie dochodów rzesz pracowników w naszym kraju. Rząd proponuje nam bowiem uzależnienie wzrostu wysokości zarobków pracowników przedsiębiorstw od wyników finansowych tychże przedsiębiorstw. W moim przekonaniu jest to miernik mylący i bardzo krzywdzący, bowiem jedynym wyznacznikiem wzrostu wynagrodzeń pracowników powinna być jakość pracy konkretnych osób. W kryteriach zaproponowanych przez rząd zupełnie o tym fakcie się zapomina. Uzależnia się wysokość wynagrodzeń pracowników od zysku wypracowanego przez danego przedsiębiorcę, zapominając, iż zysk nie zależy tylko i wyłącznie od starań pracowników. Zysk przedsiębiorcy zależy przede wszystkim od działań osób, które zarządzają danym przedsiębiorstwem, które, znając realia rynkowe, podejmują takie, a nie inne decyzje o pierwszoplanowym znaczeniu dla wyników przedsiębiorstwa. Uważam, iż o wyniku finansowym danego przedsiębiorcy decydują przede wszystkim jednostki, a w świetle zmian zaproponowanych przez rząd konsekwencje błędnych decyzji ekonomicznych zarządu przedsiębiorstwa spadają na zbiorowość wszystkich pracowników danego zakładu. Uważam, iż uciekanie się do odpowiedzialności zbiorowej wszystkich, także szeregowych pracowników, za wynik finansowy zakładu jest może konstrukcją najprostszą z legislacyjnego punktu widzenia, ale całkowicie pozbawioną uzasadnienia moralnego.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#PoselAnnaSobecka">W mojej ocenie nie istnieją żadne szczególne względy, które uzasadniałyby potrzebę wprowadzenia w życie zmian zawartych w projekcie. W szczególności pragnę zwrócić uwagę na fakt, iż przedłożony Wysokiej Izbie projekt pokazuje z całą jaskrawością hipokryzję ekipy rządzącej. Jako przykład wskazać należy chociażby na następujące stwierdzenie zawarte w uzasadnieniu projektu zmian, a mianowicie zdaniem twórców ustawy wprowadzenie w życie proponowanych zmian stanie się ˝czynnikiem mobilizującym załogi do aktywności w procesach wytwórczych produktów i usług˝. W obecnej sytuacji na rynku pracy trudno sobie wyobrazić pracowników bardziej zmobilizowanych do dobrej i efektywnej pracy. Wydaje mi się, iż obawa utraty miejsca pracy powoduje, iż ludzie wkładają w pracę o wiele więcej serca niż kiedyś. Ktoś, kto mówi, iż można w obecnych czasach zmobilizować jeszcze bardziej pracowników do efektywnej pracy, pozbawiając ich prawa do jakichś świadczeń, nie rozumie sensu swoich słów i, krótko mówiąc, nie wie, o czym mówi.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#PoselAnnaSobecka">W moim przekonaniu największą wadą naszego porządku prawnego jest brak mechanizmów, które pozwalałyby egzekwować należyte wywiązywanie się ze swoich obowiązków przez osoby zarządzające przedsiębiorstwami. Osoby te mają dochody nieporównywalne do dochodów tysięcy pracowników, których wynagrodzenia rząd chce powiązać z ekonomicznymi wynikami przedsiębiorstwa. Czemu takie właśnie rozwiązanie rząd chce wybrać, czemu chce karać tych, którzy najmniej zawinili? Czy dlatego, że ci, którzy pracują za 1000 zł miesięcznie, nie są ˝kolegami rządu˝, tak jak ci, którzy pracują za kilkadziesiąt tysięcy złotych miesięcznie? Czy dlatego, że do następnych wyborów pozostały trzy lata i głosy tych, co zarabiają 1000 zł miesięcznie, da się jeszcze odzyskać, a teraz nie ma się jeszcze o co martwić?</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#PoselAnnaSobecka">Na zakończenie pragnę jeszcze raz podkreślić, iż odpowiedzialność za wynik finansowy przedsiębiorstwa spoczywa przede wszystkim na dyrektorach, prezesach, kierownikach itp., a nie na zwykłych, szeregowych pracownikach. I wbrew temu, co nam tutaj powiedzieli zwolennicy proponowanych zmian, nic tej prawdy niestety nie zmieni. Dlatego jesteśmy zdecydowanymi przeciwnikami wprowadzenia w życie proponowanych zmian, które wprowadzają swego rodzaju odpowiedzialność zbiorową za wynik finansowy przedsiębiorstwa. Z tego też powodu klub Ligi Polskich Rodzin wnosi o konieczną korektę i dopracowanie projektu w komisji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan poseł Jerzy Müller proszony jest o przedstawienie oświadczenia Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PoselJerzyTomaszMüller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić opinię Klubu Parlamentarnego Unii Pracy o projekcie ustawy o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego ˝Polskie Koleje Państwowe˝.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#PoselJerzyTomaszMüller">Myślę, że po tym ogromnym jadzie, jaki płynął przed chwilą z trybuny pod adresem rządowych pomysłów, trzeba chyba trochę racjonalnego podejścia do projektowanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#PoselJerzyTomaszMüller">Pani poseł Annie Sobeckiej chciałbym powiedzieć: Przedsiębiorstwo to nie Kana Galilejska, w której względy ekonomiczne są na drugim planie, a cuda decydują o tym, że można mnożyć pieniądze bez efektów ekonomicznych w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa i roszczenia pracownicze realizować wbrew jakiejkolwiek logice ekonomicznej. Ale to pani poseł prawo tak osądzać i wierzyć, że są takie możliwości, a rząd ma na celu jako podstawę tłamszenie, niszczenie i gnębienie polskiego pracownika.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#PoselJerzyTomaszMüller">Negocjacyjny system kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców aktualnie jest regulowany ustawą z 16 grudnia 1994 r. Zapisy tej ustawy w zasadzie nakazują stronom uprawnionym do zawarcia w ramach zakładowego układu zbiorowego pracy porozumienia o ewentualnym przyroście przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Porozumienie to winno uwzględniać sytuację i możliwości finansowe przedsiębiorcy oraz wskaźniki ustalane przez Komisję Trójstronną do Spraw Społeczno-Gospodarczych lub Radę Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#PoselJerzyTomaszMüller">W praktyce przepisy tej ustawy interpretowane są przez pracowników, związki zawodowe najczęściej jako zobowiązanie przedsiębiorców do corocznego podwyższania wynagrodzeń bez względu na sytuację ekonomiczną przedsiębiorstwa. W licznych przypadkach wskaźniki przyrostu przeciętnego wynagrodzenia są nawet przekraczane, czego przykłady znajdujemy w uzasadnieniu projektu omawianej ustawy. Szczególnie niepokojącym zjawiskiem jest występowanie wzrostu kosztów wynagrodzeń w licznych strategicznych, restrukturyzowanych branżach, często w trakcie prowadzenia procesów naprawczych.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#PoselJerzyTomaszMüller">Dotychczasowy sposób działania i oczekiwania załóg pracowniczych prowadziły niejednokrotnie w ślepy zaułek. Doraźnie zaspokajane oczekiwania płacowe nie uwzględniały często rzeczywistych możliwości ekonomicznych przedsiębiorstw i skutkowały systematycznym pogarszaniem się ich sytuacji ekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#PoselJerzyTomaszMüller">Wprowadzone w projekcie ustawy zmiany w sposób jednoznaczny wiążą wprowadzenie przyrostu przeciętnych wynagrodzeń z osiągnięciem przez przedsiębiorcę dodatniego wyniku finansowego. Zatem wyeliminowane zostaną sytuacje, w których pomimo pogarszającej się sytuacji finansowej przedsiębiorcy byłyby zawierane obligatoryjnie porozumienia o przyroście wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#PoselJerzyTomaszMüller">Klub Parlamentarny Unii Pracy akceptuje projekt ustawy w kształcie przedstawionym przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny, jednak z zastrzeżeniem dotyczącym terminu jej wdrożenia. Komisja proponuje 1 stycznia 2003 r. Uważamy ten termin za zbyt pospieszny, bowiem wprowadzone w tym terminie zmiany ustawy - bez zachowania optymalnego okresu na ich zrozumienie i uświadomienie pracownikom, organizacjom związkowym i pracodawcom ich celowości, opartej na wspólnocie interesów wszystkich stron, a także wypracowanie racjonalnych sposobów komunikowania się i uzyskiwania konsensusu w negocjowanych kwestiach finansowych satysfakcjonującego wszystkie strony negocjujące - mogą wywołać niezadowolenie przede wszystkim załóg pracowniczych, które, inspirowane przez przeciwników tych zmian, odbiorą je jako zamach na ich prawo do przyrostu przeciętnych wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#PoselJerzyTomaszMüller">Dlatego też Klub Parlamentarny Unii Pracy wnosi poprawkę do art. 3 projektu ustawy i proponuje nadać mu brzmienie: ˝Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2004 r.˝. Uważamy, że rok 2003 powinien być rokiem wzajemnej edukacji, jeśli chodzi o pracodawców, przedsiębiorców i związki zawodowe. Ten system jest już dawno sprawdzony w cywilizowanych krajach Europy. Sam osobiście byłem świadkiem rozwiązywania problemu w 1984 r. w Szwecji, gdzie raz uzgodnione na dany rok kwestie pomiędzy związkami zawodowymi, reprezentacją pracowników i pracodawców w sposób bezwzględnie prawny obowiązywały wszystkie strony, łącznie z zakazem podejmowania protestów ze strony załóg pracowniczych. W momencie podpisania wspólnego stanowiska odnośnie do strategii działania przedsiębiorstwa te kwestie były jednoznacznie na dany rok zamknięte. Warto, żebyśmy również w naszym kraju doszli do takiego poziomu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-191.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi. Dziękuję również za poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#PoselTadeuszCymanski">(Tak jest, straty skończą się w 2003 r.)</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pytań nie ma.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan poseł sprawozdawca nie zgłasza się.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan minister Jan Czekaj, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, prosi o głos.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanCzekaj">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt nowelizacji ustawy o negocjacyjnym kształtowaniu wynagrodzeń jest niewątpliwie kontrowersyjny, co znajduje odzwierciedlenie w dyskusji, która dziś jest tutaj toczona. Rząd, decydując się na nowelizację tej ustawy, kierował się przede wszystkim tym, iż ustalany wskaźnik przeciętnego przyrostu wynagrodzeń jest traktowany przez załogi jako coś, co się bezwzględnie należy. Załogi w związku z tym starają się egzekwować taki przyrost wynagrodzeń, który odpowiada ustalonemu w skali makroekonomicznej wskaźnikowi, bez względu na sytuację ekonomiczną przedsiębiorstwa. Jest oczywiście w tych rozwiązaniach pewien problem, związany z tym, kto ponosi odpowiedzialność za sytuację ekonomiczną przedsiębiorstwa. Oczywiście nie ulega wątpliwości, że główną część odpowiedzialności należy przypisać gremiom kierowniczym firm. Jeżeli nawet przyjmiemy takie rozwiązanie, to wynagrodzenia nie mogą pozostawać bez związku z sytuacją ekonomiczną przedsiębiorstwa, w związku z czym staraliśmy się wdrożyć to rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanCzekaj">Trzeba również powiedzieć, że, zasadniczo rzecz biorąc, problem dotyczy przedsiębiorstw państwowych i zwłaszcza jednoosobowych spółek skarbu państwa. W sektorze prywatnym, jakkolwiek te wskaźniki są przyjmowane również w odniesieniu do przedsiębiorstw prywatnych, ten problem nie występuje z taką ostrością.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanCzekaj">Chciałem powiedzieć, że w wielu przypadkach to załogi mają wpływ na to, jak zarządzane jest przedsiębiorstwo. Po pierwsze, są rady pracownicze przedsiębiorstw państwowych, które decydują o doborze kadr kierowniczych. To pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanCzekaj">Druga sprawa, w radach nadzorczych jednoosobowych spółek skarbu państwa również mamy reprezentację załogi, w związku z czym nie możemy powiedzieć, iż załogi nie mają w ogóle wpływu na to, jak jest dobierane kierownictwo.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#PoselTadeuszCymanski">(Zdecydowanie mniejsze.)</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanCzekaj">Nie, panie pośle, nie twierdzę, że jest to pełna odpowiedzialność, natomiast nie ulega wątpliwości, że załogi również...</u>
          <u xml:id="u-193.6" who="#PoselTadeuszCymanski">(Załogi również, tak jest - tu się zgadzamy.)</u>
          <u xml:id="u-193.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanCzekaj">...mówię: również, to słowo podkreślałem, również mają wpływ na zarządzanie firmą, nie będziemy tutaj wchodzić w szczegóły. Myślę, że ten czynnik także należałoby wziąć pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-193.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanCzekaj">Jeżeli chodzi o wynagrodzenia zarządów firm rad nadzorczych, to trzeba powiedzieć, że obowiązuje w tym względzie tzw. ustawa kominowa i jest ona zasadniczym narzędziem ograniczania nadmiernego wzrostu czy nadmiernych pensji dla kadr kierowniczych przedsiębiorstw państwowych i spółek skarbu państwa. W związku z tym wydaje się, że nie ma potrzeby wprowadzania rozwiązań regulujących tę kwestię do tej ustawy, którą dzisiaj dyskutujemy. Ustawa kominowa oczywiście też może być przedmiotem kontrowersji. Niestety taki, czy niestety, jest rynek kadr kierowniczych i czasami bywa tak, że warto zapłacić sprawnemu zarządowi wyższe pensje, jeśli jest w stanie skutecznie pokierować przedsiębiorstwem. Każde ograniczenie o charakterze ścisłym, formalnoprawnym w pewnym sensie eliminuje czy wypacza działanie czystego mechanizmu ekonomicznego. Oczywiście, tak jak powiedziałem, są to kontrowersyjne kwestie, jednakże uwzględniając to, co występuje w praktyce i czego przykłady zostały przedstawione w uzasadnieniu do nowelizacji ustawy, zdaniem rządu uzasadniają podjęcie takich działań, jakie proponujemy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.9" who="#PoselTadeuszCymanski">(Jeszcze PKP - obiektywność strat, pytałem o to.)</u>
          <u xml:id="u-193.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanCzekaj">Oczywiście możemy sobie wyobrazić z ekonomicznego punktu widzenia dowolną sytuację, możemy sobie wyobrazić, powiedzmy, radykalny proces restrukturyzacji, konsekwentnie przeprowadzany, tak że i to przedsiębiorstwo może być rentowne. Zresztą niektóre z tych spółek, które dzisiaj wchodzą w skład tego holdingu, już mają dodatnie wyniki finansowe. Natomiast jest problem tempa, głębokości restrukturyzacji, tych obiektywnych uwarunkowań oczywiście także.</u>
          <u xml:id="u-193.11" who="#PoselTadeuszCymanski">(Czy PKP może coś uzyskać przy dzisiejszych uwarunkowaniach?)</u>
          <u xml:id="u-193.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanCzekaj">Wiemy także, że czasami musimy iść na kompromis, jeśli chodzi o czyste, ścisłe, ostre wymagania ekonomiczne i pewne względy polityki społecznej, to jest sprawa oczywista.</u>
          <u xml:id="u-193.13" who="#PoselTadeuszCymanski">(Chodzi także o obiektywne uwarunkowania przewozów regionalnych, pytanie jest w kontekście, oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-193.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanCzekaj">Tak go rozumiem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">W czasie drugiego czytania projektu ustawy zostały zgłoszone poprawki, w związku z tym proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Brak sprzeciwu uznam za przyjęcie tej propozycji.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Nie słyszę sprzeciwu, a zatem projekt wraca do komisji w celu rozpatrzenia poprawek.</u>
          <u xml:id="u-194.6" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości (druki nr 741 i 994).</u>
          <u xml:id="u-194.7" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Adama Markiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PoselSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości (druki nr 741 i 994).</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#PoselSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Komisja po szczegółowym rozpatrzeniu poselskiego projektu ustawy w dniach 24 i 27 września oraz 16 października, kierując się przekazanym stanowiskiem rządu w tej sprawie, wnioskami podkomisji nadzwyczajnej, a także opinią Biura Studiów i Ekspertyz, przedkłada Wysokiej Izbie, celem uchwalenia, projekt ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości, zawarty w druku nr 994.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#PoselSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Poselski projekt ustawy zamieszczony w druku nr 741 nowelizujący ustawę z dnia 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości, której czas obowiązywania minął 23 października br., przewiduje skasowanie cezury czasowej obowiązywania ustawy, co umożliwiałoby składanie wniosków o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego we własność w każdym czasie, nawet po upływie wielu lat od wejścia ustawy w życie. W uzasadnieniu tej propozycji autorzy projektu ustawy podają, że z różnych przyczyn nie wszyscy uprawnieni skorzystali z możliwości przekształcenia, a ustalony w ustawie termin jednego roku na składanie wniosków okazał się zbyt krótki. Ponadto wskazują oni, że bezterminowe obowiązywanie ustawy zniweluje zatory powstające przy zakładaniu ksiąg wieczystych i wpisach do nich.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#PoselSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Komisja podziela pogląd wnioskodawców o potrzebie przedłużenia terminu obowiązywania ustawy, a tym samym możliwości składania wniosków przez osoby fizyczne będące użytkownikami wieczystymi o nabycie prawa własności. Niemniej jednak, mając na uwadze przesłanki, którymi kierowali się autorzy projektu ustawy z dnia 26 lipca 2001 r., którymi było jednorazowe uregulowanie problemów przekształcenia we własność prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonych na ziemiach zachodnich i północnych, a nie stworzenie rozwiązań systemowych, których działanie będzie nieograniczone w czasie. Komisja stoi na stanowisku, że prawo składania wniosków o przekształcenie powinno być ograniczone maksymalnie do 4 lat od dnia wejścia ustawy w życie, tj. od 23 października 2001 r., a więc pozostałoby jeszcze 3 lata na składanie wniosków. Zdaniem komisji okres 4 lat jest wystarczający dla użytkownika wieczystego do zdecydowania, czy chce dokonać przekształcenia tego prawa we własność, czy też takiego zamiaru nie ma, tym bardziej że termin ten będzie dotyczył tylko złożenia wniosku o przekształcenie, a nie ostatecznego załatwienia sprawy. Termin złożenia i wpis do księgi wieczystej z punktu widzenia realizacji uprawnień nie ma żadnego znaczenia. Zakreślenie czasowego obowiązywania ustawy jest wskazane również z wielu innych powodów. Po pierwsze, obowiązuje ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, która także reguluje uprawnienia użytkowników wieczystych. Obowiązuje także na dzień dzisiejszy ustawa z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności. Ustawa dotyczy tylko osób fizycznych, przyznając im prawo żądania, aby organ wydał decyzję o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Ustawa ta ma charakter incydentalny, obowiązuje do 31 grudnia br. Po drugie, ustawa z dnia 26 lipca 2001 r. została zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego przez zarządy miast: Człuchowa, Lęborka i Gryfina jako niezgodna, zdaniem skarżących, z Konstytucją Rzeczypospolitej. Zaskarżona została z dwóch powodów, że nie reguluje spraw na terytorium całego państwa, a tylko na jego części oraz że nie rekompensuje gminom utraconych dochodów z praw majątkowych. Uwzględniając wszystkie aspekty prawne, jakie napotkaliśmy w pracy nad projektem ustawy, komisja stoi na stanowisku, że ustawa powinna zachować charakter epizodyczny i obowiązywać w krótkim okresie czasu.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#PoselSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedkładając Wysokiej Izbie sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości, wnoszę w imieniu komisji o uchwalenie ustawy według załączonego projektu w druku nr 994.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#PoselSprawozdawcaAdamMarkiewicz">Równocześnie chciałem zgłosić poprawkę formalną, zmienić zapis. W art. 1 w ust. 2 wyrazy ˝lub przewodniczący zarządu jednostki samorządu terytorialnego˝ zastąpić wyrazami ˝albo wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa˝. I następnie wyrazy ˝jej własnością˝ zastąpić wyrazami ˝własnością jednostki samorządu terytorialnego˝. Powyższe zmiany w brzmieniu art. 1 ust. 2 ustawy o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości zostały wprowadzone w art. 97 ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta, lecz zgodnie z art. 102 tej ustawy weszły w życie w dniu wyborów do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, a więc ostatnich wyborów samorządowych. Proponowany zapis był dyskutowany na posiedzeniu komisji, ale ze względu na to, że ustawa z 20 czerwca jeszcze nie obowiązywała nie można było tego zapisu wprowadzić. Termin wejścia w życie ustawy od 24 października 2002 r. wiąże się z utrzymaniem ciągłości składania wniosków, ażeby nie było przerwy, która różnie mogłaby być traktowana. Projekt jest zgodny ze stanowiskiem rządu. Urząd Komitetu Integracji Europejskiej nie wniósł zastrzeżeń. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Informuję, że przedstawiciele Komisji Ustawodawczej nie przedłożyli prezydium Komisji Ustawodawczej nieuwzględnionych przez Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka propozycji poprawek.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Sejm zdecydował o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół poselskich.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Rydzonia, który przedstawi oświadczenie Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PoselStanislawRydzon">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości (druki nr 741 i 994). Skierowany do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka projekt zawiera tylko jedną zmianę merytoryczną dotyczącą nowego brzmienia przepisu art. 1 ust. 2 ustawy. Zgodnie z poprzednim zapisem osoby, które nabyły na obszarze ziem odzyskanych prawo użytkowania wieczystego w trybie osadnictwa rolnego, miały prawo wystąpić nie później niż w ciągu roku od dnia wejścia w życie ustawy, tj. do 23 października 2002 r., o przekształcenie tego prawa w prawo własności. Celem nowelizacji jest przedłużenie terminu złożenia wniosku o przekształcenie prawa do 4 lat od dnia wejścia w życie ustawy. Równocześnie projekt zakłada, że decyzję o nabyciu prawa własności nieruchomości wydawać będą starosta w przypadku nieruchomości skarbu państwa, wójt, burmistrz i prezydent w odniesieniu do nieruchomości będącej własnością gminy. Dla zapewnienia ciągłości stanu prawnego nowela ma moc obowiązującą od 24 października 2002 r. Klub nasz podziela pogląd o potrzebie uchwalenia tej noweli.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#PoselStanislawRydzon">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za uchwaleniem przedmiotowej zmiany. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Pan poseł Tadeusz Maćkała proszony jest o oświadczenie w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PoselTadeuszMackala">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości stanowi nowelę ustawy o tym samym tytule z dnia 26 lipca 2001 r., która przyznawała prawo nieodpłatnego nabycia prawa własności nieruchomości użytkownikom wieczystym nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe i nieruchomości rolnych położonych na obszarze tzw. ziem odzyskanych. Jednakże ww. osoby na złożenie wniosku miały tylko rok. Omawiany dzisiaj projekt z druku nr 741 przewiduje, aby czas do złożenia wniosku o nieodpłatne nabycie prawa własności nieruchomości był nieograniczony, tak przewidzieli to projektodawcy, posłowie, którzy byli inicjatorami tego projektu. Wydaje się, że jest to uzasadnione z wielu powodów, w tym z dwóch w szczególności. Otóż polscy wypędzeni ciągle mają niewyrównane rachunki krzywd, albowiem wbrew umowom międzynarodowym i moralnej zasadzie zadośćuczynienia nadal nie otrzymali odszkodowania za utracone i pozostawione za Bugiem mienie, a o niewyobrażalnych cierpieniach, bólu, męczarniach i śmierci nie wspomnę. Ustawa o reprywatyzacji, która przewidywała odszkodowania dla polskich wypędzonych, została zawetowana przez prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego, a w SLD nie widać woli rozwiązania powyższego problemu. Głęboko nad tym ubolewam, bo jako syn Zabużan czuję i rozumiem ogromne poczucie krzywdy tych ludzi. Polscy wypędzeni nie opuścili Polski, to Polska ich opuściła. Nieodpłatne nabycie przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości byłoby, choć mizerną, namiastką jakiegoś symbolicznego zadośćuczynienia. Po drugie, roszczenia i pretensje Niemców co do własności nieruchomości i odszkodowań za mienie przejęte przez państwo polskie na tzw. ziemiach odzyskanych powodują, że nawet jeżeli te pretensje są nieuzasadnione na gruncie prawa polskiego i międzynarodowego, to należy wzmocnić pozycję polskich użytkowników wieczystych, tak by w przypadku sporu międzynarodowego czy na gruncie prawa polskiego zderzyły się dwa równorzędne tytuły własności. Wielu uprawnionych nie zdążyło złożyć wniosku w terminie w celu nabycia prawa własności nieruchomości, dlatego celowe jest wydłużenie okresu uprawniającego do złożenia wniosku nawet bez ograniczenia go w czasie, tak jak było to intencją projektodawców. Jednakże w toku prac komisji wypracowano kompromis w postaci określenia 4-letniego okresu uprawniającego do złożenia wniosku oraz doprecyzowano definicję tzw. ziem odzyskanych poprzez przywołanie dekretu z 13 listopada 1945 r. o zarządzie ziem odzyskanych. Rząd w swej opinii proponuje 3-letni okres do złożenia przedmiotowego wniosku. Wypracowany kompromis 4 lat jest wyborem mniejszego zła, lepsze 4 lata niż nic, albowiem ta ustawa wygasłaby 31 grudnia br. Należy także zaznaczyć, iż ustawa z 2001 r. o nieodpłatnym nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości została zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego przez samorządy Człuchowa, Lęborka i Gryfina z uwagi na naruszenie interesu gmin w rozumieniu skarżących samorządów.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#PoselTadeuszMackala">Reasumując, należy stwierdzić, że powinno się wydłużyć okres uprawniający użytkowników wieczystych do złożenia wniosku o nieodpłatne nabycie prawa własności nieruchomości, nawet bez określenia granicy czasowej; ale jeśli nie ma co do tego woli, to trzeba zaakceptować propozycję 4 lat.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#PoselTadeuszMackala">Wysoka Izbo! Klub Platformy Obywatelskiej w pełni popiera przedłożony projekt ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Mariana Curyłę o przedstawienie stanowiska klubu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PoselMarianCurylo">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o nabywanie przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#PoselMarianCurylo">Ustawa z dnia 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości zbyt optymistycznie zakładała, że użytkownicy wieczystego prawa własności w ciągu jednego roku załatwią wszystkie sprawy związane z przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności. Niestety z różnych przyczyn bardzo wiele osób nie zdążyło z dobrodziejstwa tej ustawy skorzystać. Nieco dziwna wydaję się sytuacja, że wnioskodawcy tak skomplikowaną materię jak prawo własności chcieli uporządkować w ciągu jednego roku. Wprowadzenie tak krótkiej cezury czasowej w skomplikowanej sytuacji własnościowej w naszym kraju nie dawało większych szans na uporządkowanie tego problemu. W takiej sytuacji grupa posłów wniosła do laski marszałkowskiej projekt tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#PoselMarianCurylo">Zmiana ta polega na tym, że z art. 1 ust. 2 wykreślono zapis ograniczający możliwość złożenia wniosku o przekształcenie wieczystego prawa do użytkowania w prawo własności do jednego roku. Posłowie uważają, że ograniczenie czasowe nie powinno być tutaj w ogóle brane pod uwagę. Problemy przekształcenia wieczystego użytkowania są duże i odcinają od tej możliwości szczególnie mieszkańców ziem zachodnich i północnych.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#PoselMarianCurylo">Takie podejście do problemu wydaje się słuszne. Jednak rozpatrująca poselski projekt Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka, obradująca w dniach 24 i 27 września oraz 16 października, ponownie wprowadziła cezurę czasową. Tym razem okres ten ma wynosić 4 lata, co z pewnością po 4 latach spowoduje konieczność dalszej nowelizacji tej ustawy. Stanowisko komisji jest tym bardziej dziwne, że według opinii Komitetu Integracji Europejskiej przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej. Unia nie wymaga od nas wprowadzenia jakichś okresów, po których przekształcenie wieczystego użytkowania w prawo własności będzie niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#PoselMarianCurylo">W takiej sytuacji logiczne byłoby uchwalenie projektu w wersji zaproponowanej przez grupę posłów i umożliwienie obywatelom podjęcie tej czynności niezależnie od czasu, kiedy się na to zdecydują bądź będą mieli ku temu możliwości. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Kolejnym mówcą będzie pan poseł Piotr Krzywicki, który przedstawi oświadczenie klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PoselPiotrKrzywicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpatrujemy dzisiaj poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości. Przedmiotem projektowanej zmiany jest przedłużenie okresu, w którym użytkownicy wieczyści mogą korzystać z prawa do bezpłatnego przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności na tzw. ziemiach odzyskanych.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#PoselPiotrKrzywicki">Przypomnę, że instytucja użytkowania wieczystego nie jest znana w systemach prawa europejskiego. Jest wymysłem władz komunistycznych w Polsce, które dążyły do ograniczenia prawa własności. Należy dążyć do stworzenia takich rozwiązań prawnych, które będą ułatwiały przekształcanie użytkowania wieczystego we własność, i to nie tylko na ziemiach zachodnich, odzyskanych, ale i na terenie całego kraju. Służy to klarowności, jasności systemu prawa w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#PoselPiotrKrzywicki">Proponowana zmiana idzie we właściwym kierunku, aczkolwiek mogłaby być może pójść dalej. Komisja i podkomisja spierały się na ten temat, żeby być może nie określać tego czasowo, tak jak proponowała to grupa posłów Ligi Polskich Rodzin - projektodawcy tej ustawy. W ustawie z 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości został określony termin do składania wniosków o przekształcenie użytkowania wieczystego: jest to 23 października 2002 r. Ten termin już minął. Dlatego zmiana polegająca na przedłużeniu okresu, w którym można składać wnioski o przekształcenie użytkowania wieczystego, o 3 lata, jak proponuje komisja, bądź, jak proponowali wnioskodawcy na początku, na czas nieoznaczony, nieokreślony, wydaje się jak najbardziej uzasadniona.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#PoselPiotrKrzywicki">I na zakończenie.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#PoselPiotrKrzywicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kieruję apel do rządu, który będzie wykonywał tę ustawę, oczywiście jeżeli będzie uchwalona, apel do jednostek samorządu terytorialnego i chyba przede wszystkim do mediów - o lepsze informowanie o tym, że istnieje możliwość przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności i to na tak korzystnych warunkach. Myślę, że wielu obywateli nie jest do końca o tym poinformowanych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Janusza Dobrosza o przedstawienie oświadczenia Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PoselJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Są sprawy, które mimo różnic politycznych wydają się oczywiste, gdzie parlament, elity i wybrańcy narodu winni wykazać się przenikliwością, umiejętnością przewidywania. Historia Polski i Polaków nie rozpieszczała. Wielokrotnie zaniedbania i zaniechania kosztowały nas bardzo drogo. Naiwność i wiara, że jakoś tam będzie, były naszą przysłowiową zmorą.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#PoselJanuszDobrosz">Polskie Stronnictwo Ludowe od wielu lat uważa, że historyczną koniecznością jest generalne uregulowanie przekształcenia wieczystego użytkowania nieruchomości w pełne prawa własności; i dotyczy to przede wszystkim ziem odzyskanych. To nie żadne mity i strachy na Lachy. Do dnia dzisiejszego wspierana przez media, będące notabene często w rękach kapitału niemieckiego, propaganda usypiania naszej narodowej czujności przynosi niestety efekty. A w doktrynie prawnej w parlamencie niemieckim kwestionuje się oficjalnie polską własność indywidualną na polskich ziemiach odzyskanych. Przypominamy, że były minister spraw zagranicznych Niemiec Klaus Kinkel oficjalnie upominał się o odszkodowania lub zwrot mienia w naturze dla byłych niemieckich właścicieli i spadkobierców ich majątku, a dotyczy to oczywiście naszych ziem zachodnich i północnych, że w 1998 r. niemiecki Bundestag przegłosował rezolucję, która popierała, cytuję: słuszne roszczenia artykułowane przez Związek Wypędzonych wobec polskiej własności indywidualnej na ziemiach zachodnich i północnych - to notabene dotyczyło również naszych południowych sąsiadów, Czechów. Mało tego; wbrew prawu międzynarodowemu niemiecka propaganda i doktryna prawna usiłuje obecnie podejmować taką interpretację znanych przecież wykładni prawa międzynarodowego o wysokim standardzie praw człowieka, że niezgodne z prawami człowieka były kwestie zmian własnościowych na ziemiach odzyskanych. To bardzo ważna kwestia doktrynalna.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#PoselJanuszDobrosz">Trzeba też pamiętać, że w Unii Europejskiej obowiązują ogólne rozstrzygnięcia, które, gdybyśmy się w niej znaleźli, nie osłabią, a wręcz umocnią niemieckie roszczenia wobec milionów Polaków, których tytuł prawny jako wieczystego użytkownika jest wyraźnie słabszy niż dokumentowane prawem własności wyciągi z przedwojennych ksiąg wieczystych. Mimo że od Sejmu II kadencji zdecydowana większość posłów, właśnie w tym Sejmie, na wniosek Klubu Parlamentarnego PSL, poparła automatyczne przekształcenie prawa wieczystego użytkowania w pełne prawo własności, orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, notabene w przeciwieństwie do niemieckiego, który uprawia swoją ekwilibrystykę prawną, nawet do tego stopnia, iż twierdzi, że Niemcy istnieją w granicach z 1937 r., obaliło oczywiste wtedy intencje ustawodawcy, małodusznie i jednostronnie przyjmując wykładnię, w oczywisty sposób szkodząc polskim interesom narodowym.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#PoselJanuszDobrosz">Przeciętny Polak ma utrudnioną drogę do przekształcenia swego prawa wieczystego użytkowania w pełne prawo własności - chociaż są chlubne przykłady samorządów w Polsce, które tu pomagają, ale są też różne przypadki - i to dotyczy przede wszystkim tych sytuacji, w których np. prawo wieczystego użytkowania nasi obywatele nabywali po 1990 r. Zatem za brak elementarnego poczucia odpowiedzialności za naszą własność indywidualną na Ziemiach Odzyskanych uważamy ograniczenie możliwości automatycznego, powtarzam, automatycznego przekształcenia tego prawa, bo to, co się dzisiaj dzieje, to jest swoista proteza i zdajemy sobie przecież sprawę, że wielu naszych rodaków nie stać z finansowego punktu widzenia na to przekształcenie.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#PoselJanuszDobrosz">Proponowany dziś projekt nowelizacji uważamy, tak samo zresztą wnioskodawcy, za niepełny, ale jest to krok w dobrym kierunku. Przynajmniej daje tę szansę w następnych 3, a w zasadzie 4 latach, choć, mówię, dotyczy to również złożenia wniosku, więc może szerzej. Sprawa jest tak fundamentalna, że argumenty, a takie słyszeliśmy na posiedzeniu komisji, o braku środków na umożliwienie przekształcenia wieczystego użytkowania w pełną własności, że ponoć takich środków nie mamy, uważamy za swoistą schizofrenię. Bo tak myśląc, to co będzie i czy nas będzie stać, kiedy już będzie za późno i kiedy to się znajdzie w innych rękach. To jest w ogóle niezrozumiała interpretacja.</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#PoselJanuszDobrosz">Reasumując, Klub Parlamentarny PSL będzie popierał projekt ustawy i działał na rzecz jak najszybszego zabezpieczenia i szerokiego w swoim całym zakresie własności polskiej indywidualnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Wiem, że będą zgłaszane poprawki, będziemy je analizować i w stosunku do nich się wypowiemy w głosowaniu. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę panią poseł Halinę Szostak, Szustak, przepraszam panią poseł, o przedstawienie stanowiska Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PoselHalinaSzustak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Liga Polskich Rodzin przedstawić stanowisko do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu przez użytkowników wieczystych praw własności nieruchomości (druki nr 741 i 994).</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#PoselHalinaSzustak">Motywem podjęcia ustawy nowelizującej są liczne skargi kierowane do posłów i senatorów w sprawie trudności związanych z realizacją ustawy, która w swojej intencji miała przyczynić się do nabywania własności mieszkań zakładowych oraz przekształcania użytkowania wieczystego w prawo własności. Niestety, niektóre przepisy ustawy nastręczają trudności interpretacyjne, stąd też przyjęcie zaproponowanej zmiany w ust. 1 art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 2001 r. spowoduje, że wszystkie osoby fizyczne będące w dniu 26 maja 1990 r. oraz w dniu 24 października 2001 r. użytkownikami wieczystymi nieruchomości położonych na Ziemiach Odzyskanych zabudowanych na cele mieszkaniowe oraz stanowiących nieruchomości rolne mają prawo do przekształcenia przysługującego im prawa we własność niezależnie od tego, na podstawie jakiego przepisu uzyskały prawo użytkowania wieczystego. Proponujemy równocześnie nowelizację ustawy z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#PoselHalinaSzustak">Propozycja klubu Ligi Polskich Rodzin zmierza do zmniejszenia ograniczeń czasowych w sprawie nabywania tytułu własności nieruchomości gruntowych dla użytkowników wieczystych, nie widać bowiem racjonalnych powodów, dla których określona data (np. 24 października 2002 r.) miałaby stanowić barierę do stosowania ustawy dla osób, które z różnych powodów nabyły prawo użytkowania wieczystego po upływie tej daty. Również wyznaczone w ustawach bariery czasowe składania wniosków o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nie sprzyjają procesowi przekształceń własnościowych w zakresie nieruchomości gruntowych, zwłaszcza w sytuacji istniejących w poważnej skali wątpliwości interpretacyjnych. Zaproponowane zmiany zarówno w ust. 2 art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 2001 r. oraz w ust. 2 art. 1 ustawy z dnia 4 września 1997 r. spowodują, iż użytkownicy wieczyści będą mogli opierając się na tych ustawach składać wnioski o uzyskanie tytułu własności ziemi, co będzie sprzyjało normalizacji stosunków własnościowych w Polsce i zgodności z zasadą super ficies solo cedit. Proponowane zmiany nowelizujące nie powodują wydatków dla budżetu państwa. Ich wprowadzenie przyspieszy proces składania wniosków przekształceniowych, który będzie się wiązał ostatecznie ze zwiększeniem wpływów do budżetu państwa z tytułu opłat sądowych za założenie ksiąg wieczystych i wpisu do nich nowych tytułów własności osób uprawnionych.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#PoselHalinaSzustak">Składam na ręce pana marszałka poprawki dotyczące poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości oraz ustawy z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł za wystąpienie i za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Józefa Kubicę o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PoselJozefKubica">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Unii Pracy upoważnił mnie do zabrania głosu w sprawie nowelizacji ustawy o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości (druki nr 741 i 994). Faktem jest, iż z dniem 24 października 2002 r. upłynął okres obowiązywania ustawy z dnia 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości. W czasie tylko jednego roku obowiązywania tej ustawy z prawa nieodpłatnego nabycia własności nieruchomości z różnych przyczyn nie skorzystali użytkownicy wieczyści zamieszkali w szczególności na terenach Polski zachodniej i północnej. Z drugiej strony faktem jest, iż coraz częściej słyszymy poglądy kwestionujące stan polskiej własności na terenach zachodnich i północnych.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#PoselJozefKubica">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Idąc w kierunku ustabilizowania stosunków własnościowych oraz udostępnienia możliwości wykorzystania przez zainteresowanych swoich, płynących z ustawy z 26 lipca 2001 r., uprawnień, projekt zmierza ku nieograniczonemu czasowi jej obowiązywania. Bezspornym jest, iż zmiana ta zniweluje zatory czasowe i pozwoli na uregulowanie praw w księgach wieczystych oraz innych dokumentach geodezyjnych. Należy podkreślić, iż instytucja prawa użytkowania wieczystego nie jest znana ustawodawstwu Unii Europejskiej, a więc po wejściu Polski do Unii instytucja ta będzie miała moc umowy najmu lub dzierżawy, jednak omawiany projekt nie jest objęty zakazem przedmiotowym prawa wspólnotowego, ani obowiązkiem dostosowawczym, wynikającym z Układu Europejskiego. Pragnę podkreślić także, iż zmiana ta nie przyniesie dodatkowych kosztów pokrywanych w budżecie państwa.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#PoselJozefKubica">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mając na uwadze przedstawiane powyżej okoliczności, wobec faktu, iż omawiany projekt jest kompletny i został pozytywnie zaopiniowany przez Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka, klub mój będzie głosował za przyjęciem tego projektu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę jeszcze panią poseł Krystynę Grabicką, która przedstawi oświadczenie Koła Poselskiego Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PoselKrystynaGrabicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu koła Katolicko-Narodowego przedstawiam stanowisko do sprawozdania komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości (druki nr 741 i 994). Koło Katolicko-Narodowe popiera ten projekt ustawy. Ustawa z 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości, uchwalona w poprzedniej kadencji Sejmu w wielkim pośpiechu, jest ustawą epizodyczną, która ma wiele mankamentów. Pierwszym i głównym mankamentem jest czas jej obowiązywania. Otóż, obowiązywała ona zaledwie rok. Drugim jej mankamentem jest to, że jest to w zasadzie ustawa tajna. Tak naprawdę rzadko kto wie, że taka ustawa obowiązywała. Koalicja SLD - Unia Pracy - PSL, będąc w posiadaniu środków przekazu, zrobiła wszystko, aby Polacy nie skorzystali z tej ustawy, bo dawała ona możliwość nieodpłatnego nabycia prawa własności nieruchomości przez użytkowników wieczystych. Trzecim mankamentem tej ustawy jest blokowanie jej stosowania przez organy władzy publicznej i samorządowej. Część organów jednostek samorządu terytorialnego, a w drugiej instancji samorządowych kolegiów odwoławczych wydaje w tych sprawach decyzje odmowne.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#PoselKrystynaGrabicka">Z tego też powodu przedstawiono na posiedzeniu komisji autopoprawkę, która doprecyzowała te zapisy. Stanowiła ona, że prawo do nieodpłatnego nabycia nieruchomości przysługuje użytkownikom wieczystym nieruchomości położonych na obszarze ziem odzyskanych, przy czym przyjęto, że przez obszar ziem odzyskanych rozumie się obszary państwa polskiego wymienione w dekrecie z 6 września 1951 r. o ochronie i uregulowaniu własności osadniczych gospodarstw chłopskich na obszarze ziem odzyskanych. Projekt ustawy z druku nr 741 przewidywał również skasowanie cezury czasowej, co oczywiście dawałoby możliwość składania wniosku o przekształcenie prawa w każdym czasie.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#PoselKrystynaGrabicka">Na taką propozycję brzmienia ustawy nie wyraził zgody rząd Leszka Millera, a co za tym idzie - Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka zdominowana przez członków Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Takie stanowisko powoduje, że Polacy na ziemiach zachodnich po ewentualnym - co nie daj Boże - wejściu do Unii Europejskiej nie będą dysponować tytułem własności nieruchomości, co daje im bardzo niekorzystne położenie, a w sytuacji roszczeń niemieckich dotyczących tych ziem może Polaków pozbawić własności.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#PoselKrystynaGrabicka">SLD wyraziło zgodę na przedłużenie obowiązywania ustawy z lipca ubiegłego roku na dalsze trzy lata, począwszy od 24 października tego roku i taki projekt został przyjęty przez Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Koło Poselskie Katolicko-Narodowe wolałoby oczywiście, aby przyjęto również autopoprawkę, ale skoro się nie udało, będziemy głosować za przyjęciem poselskiego projektu ustawy przekazanego przez Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Nie ma innych zgłoszeń do dyskusji. Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Poprawki zostały zgłoszone, wobec czego proponuję, aby Sejm ponownie skierował projekt do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał...</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Aha, nie, czyli wycofuję słowa o sprzeciwie, bo nie udzieliłem jeszcze głosu panu ministrowi. W takim razie wstrzymam się jeszcze z tą formułą.</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">O zabranie głosu prosił wiceprezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast pan minister Wiesław Szczepański.</u>
          <u xml:id="u-212.7" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WiceprezesUrzeduMieszkalnictwaIRozwojuMiastWieslawSzczepanski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnosząc się do propozycji poselskiej zmiany ustawy z dnia 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości, chciałbym powiedzieć, że rząd podziela pogląd o potrzebie przesunięcia terminu składania wniosków o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego o kolejne cztery lata, w sumie od daty wejścia w życie ustawy. Wydaje nam się, że przedłużenie tego czasu o cztery lata powinno rozwiązać problem składania wniosków, których dzisiaj państwo nie złożyli.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WiceprezesUrzeduMieszkalnictwaIRozwojuMiastWieslawSzczepanski">Uważamy, że ustawa powinna mieć charakter epizodyczny ze względu na to, że w sposób szczególny reguluje proces przekształcenia użytkowania wieczystego na własność, właściwie w sposób bezpłatny, a więc kosztem dochodów gmin, które te decyzje podejmują.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#WiceprezesUrzeduMieszkalnictwaIRozwojuMiastWieslawSzczepanski">W trakcie dyskusji państwo posłowie, pan Piotr Krzywicki, jak również poseł z Unii Pracy, mówili o tym, że jest to przeżytek komunistyczny, jeśli chodzi o prawo użytkowania wieczystego. Chciałbym powiedzieć państwu, że podobny charakter, podobnie wyglądają sprawy regulacji gruntu. Przykładowo w Szwecji, Wielkiej Brytanii, krajach Beneluksu i USA, gdzie istnieją tzw. długoletnie dzierżawy, co prawda nazywają się inaczej, ale mają podobny charakter również w tych krajach, więc nie jest to tak, że użytkowanie wieczyste jest przeżytkiem czy jakimś reliktem epoki.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#WiceprezesUrzeduMieszkalnictwaIRozwojuMiastWieslawSzczepanski">Kwestia związana z brakiem czy utratą dochodów. No, panowie posłowie, tą ustawą niestety pomniejszamy dochody gmin, bo, po pierwsze, istnieją opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego, ale również istnieją opłaty związane z zamianą użytkowania wieczystego na własność, z czego gminy nie będą korzystać w wypadku realizacji tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#WiceprezesUrzeduMieszkalnictwaIRozwojuMiastWieslawSzczepanski">I jeszcze jedno. Pani poseł Grabicka powiedziała, że koalicja SLD-PSL-UP robi wszystko, aby osoby mieszkające na ziemiach zachodnich nie korzystały z tej ustawy. Chciałbym powiedzieć tylko, że według naszych informacji w samym województwie lubuskim od 24 października 2001 r. do 24 października 2002 r. wpłynęło ponad 2030 wniosków, tutaj muszę zastrzec, że nie mamy danych z 20 małych gmin, z czego 650 wniosków zostało załatwionych pozytywnie, 175 negatywnie, natomiast reszta czeka na załatwienie, więc nie jest to tak, iż akurat obecny rząd robi wszystko, aby ta ustawa nie była realizowana. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Jeszcze przedstawiciel wnioskodawców pan poseł Jerzy Czerwiński, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PoselJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu grupy posłów wnioskodawców z Koła Poselskiego Katolicko-Narodowego oraz Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin mam zaszczyt przedstawić kilka uwag dotyczących projektu ustawy o zmianie ustawy o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#PoselJerzyCzerwinski">Dziś w południe w pierwszym punkcie obrad Sejm dyskutował nad projektem uchwały w sprawie rozpatrzenia obywatelskiego wniosku o poddanie pod referendum ogólnokrajowe sprawy zgody obywateli Rzeczypospolitej Polskiej na sprzedaż ziemi cudzoziemcom. W dyskusji padały argumenty, że uchwała ta ma zasadnicze znaczenie dla kwestii niepodległości Polski. Podobnie jest z projektem omawianej obecnie ustawy. Dotyczy on spraw podstawowych dla polskiego państwa, problemu zachowania niepodległości. Może w sposób mniej spektakularny, bardziej specjalistyczny, ale jednak rozpatrywany projekt faktycznie umacnia niepodległość Polski, stan polskiej własności na ziemiach zachodnich i północnych, stabilizuje stosunki własnościowe na ziemiach odzyskanych, szczególnie w kontekście możliwej akcesji Polski do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#PoselJerzyCzerwinski">Ze względów merytorycznych w projekcie przedłużono z jednego roku do czterech lat okres, w którym użytkownicy wieczyści mogą skorzystać z prawa bezpłatnej zamiany użytkowania wieczystego w pełne prawo własności. Dzięki temu wszyscy zainteresowani będą mogli skorzystać z tego uprawnienia, tym bardziej jeśli ta możliwość zostanie odpowiednio nagłośniona i rozpowszechniona, tak aby wiadomość o niej dotarła do wszystkich zainteresowanych.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#PoselJerzyCzerwinski">Za projektem opowiedział się rząd i, jak słyszeliśmy, wszystkie kluby i koła parlamentarne. To dobrze i za to w imieniu posłów wnioskodawców dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#PoselJerzyCzerwinski">Niestety, z racji niejednoznaczności, nieścisłości tekstu ustawy matki z 26 lipca 2001 r. w praktyce jej stosowania powstały wątpliwości co do jej zakresu podmiotowego, mówiąc w skrócie, czy uprawnienie nadawane ustawą dotyczy tylko użytkowników gospodarstw rolnych, nadanych w trybie osadnictwa rolniczego na mocy dekretu z dnia 6 września 1951 r. o ochronie i uregulowaniu własności osadniczych gospodarstw chłopskich na obszarze ziem odzyskanych, czyli w znaczeniu wąskim, czy też w znaczeniu szerokim, wszystkich wieczystych użytkowników nieruchomości położonych na obszarze ziem odzyskanych, którzy takie prawo posiadali przed 26 maja 1990 r.</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#PoselJerzyCzerwinski">Praktyka organów stosujących ustawę, w szczególności gmin, była różna. Te gminy, które zrozumiały wagę tej ustawy dla państwa polskiego, stosowały ją w znaczeniu szerokim. Te, które widziały tylko swoje interesy, swoje tracone dochody budżetowe, stosowały ustawę w znaczeniu wąskim, czyli faktycznie blokowały jej stosowanie w stosunku do przeważającej ilości użytkowników wieczystych. Następowały odwołania osób uprawnionych do samorządowych kolegiów odwoławczych, te również w różny sposób interpretowały przepisy ustawy, następnym etapem były wnioski do NSA. Pojawiły się różne wykładnie, ekspertyzy autorytetów samorządowych. Dysponujemy również ekspertyzą sejmowego Biura Studiów i Ekspertyz. Z jej treści wynika jednoznacznie, że jeśli rozumieć zakres podmiotowy ustawy matki w sposób wąski, to faktycznie staje się ona martwa. Jedyną logiczną jej wykładnią jest przyjęcie szerokiego zakresu podmiotowego. Taka wykładnia, co ważne, jest zgodna z wolą twórców tej ustawy. Po to, aby taka wykładnia stała się normą, a nie dobrą wolą organów ją stosujących, w trakcie prac nad jej nowelizacją, w drodze autopoprawki, w imieniu wnioskodawców zgłosiłem odpowiednie zmiany jej przepisów. Znalazły się one w tekście sprawozdania podkomisji opracowującej nowelizację ustawy. Niestety Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka nie podzieliła zdania podkomisji, kierując się głównie zdaniem rządu. Pozwolę sobie skomentować: stanowiskiem rządu o wysokim ładunku hipokryzji, w świetle ekspertyzy Biura Studiów i Ekspertyz.</u>
          <u xml:id="u-215.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-215.7" who="#PoselJerzyCzerwinski">Mając na względzie argumenty dotyczące ujednolicenia praktyki stosowania ustawy, a jednocześnie doceniając wagę odpowiednio szerokiego podmiotowo stosowania tej ustawy dla kwestii obecności Polski na ziemiach odzyskanych, szczególnie w świetle ostatnich wypowiedzi prominentnych polityków niemieckich, składam na ręce pana marszałka tekst odpowiedniej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-215.8" who="#PoselJerzyCzerwinski">Zaznaczam przy tym, że uwzględniłem w nim sugestie zawarte w opinii Biura Studiów i Ekspertyz, aby w sposób jednoznaczny, nie powołując się na inne akty prawne, określić obszar państwa polskiego, na którym ustawa może być stosowana, a tym samym jasno i precyzyjnie ustalić szeroki zakres podmiotowy ustawy.</u>
          <u xml:id="u-215.9" who="#PoselJerzyCzerwinski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dziękując jeszcze raz za poparcie projektu ustawy w jej obecnym kształcie, apeluję do państwa posłów o przychylność dla omawianej poprawki, tak aby ustawa, którą nowelizujemy, była jednolicie i w sposób podmiotowo szeroki stosowana w praktyce dla dobra obywateli i państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-215.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi przedstawicielowi wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę jeszcze o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Adama Markiewicza.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PoselAdamMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podkomisja opracowała oczywiście projekt ustawy, zmieniający i uwzględniający propozycje autorów projektu, niemniej jednak również otrzymaliśmy ekspertyzy. Nie znam tego ostatniego projektu, który obecnie przedstawił pan poseł Czerwiński, ale braliśmy również pod uwagę ekspertyzę Biura Studiów i Ekspertyz, która mówiła, że trudno jest się powoływać - było tam powołanie na dekret z 1945 r., który później został uchylony w 1949 r. W związku z tym stanęliśmy na stanowisku, że lepiej nie zmieniać tej podstawy, która przywoływała dekret z 1951 r., ponieważ jeszcze bardziej byśmy to zagmatwali, bo nie wiadomo, które przepisy z tego dekretu obowiązywały.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#PoselAdamMarkiewicz">Komisja oczywiście zapozna się z propozycjami zmian posła Czerwińskiego i przedstawi następne sprawozdanie z pracy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Wracam do przerwanej formuły, mianowicie: Zgłoszone zostały poprawki.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">W związku z tym proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm przyjął tę propozycję.</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Wobec tego projekt został ponownie skierowany do komisji.</u>
          <u xml:id="u-218.6" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej ˝Deklaracja o suwerenności państwa w dziedzinie moralności i kultury˝ (druki nr 448 i 695).</u>
          <u xml:id="u-218.7" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Byrę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PoselSprawozdawcaJanByra">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Mam obowiązek przedstawić sprawozdanie Komisji Europejskiej oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały Sejmu z druku nr 448. Tytuł tej uchwały brzmi: ˝Deklaracja o suwerenności państwa w dziedzinie moralności i kultury˝.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#PoselSprawozdawcaJanByra">Autorzy projektu - przypomnę - wyrażają zaniepokojenie, albowiem ich zdaniem instytucje międzynarodowe występują przeciwko podstawowym prawom i zasadom, na przykład zasadzie szacunku dla godności ludzkiej. Dlatego też wzywają do poszanowania suwerenności państwowej właśnie w dziedzinie moralności i kultury.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#PoselSprawozdawcaJanByra">W końcowej części projektu wnioskodawcy oczekują trwałego poszanowania uprawnień polskiego Trybunału Konstytucyjnego do oceny prawodawstwa Unii Europejskiej w aspekcie zgodności z zasadami naszej konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#PoselSprawozdawcaJanByra">Podczas dyskusji na wspólnym posiedzeniu komisji reprezentujący wnioskodawców pan poseł Artur Zawisza przyznał, iż członkowie Klubu Parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości - bo to oni złożyli swoje podpisy pod omawianym projektem - wzorowali się na podobnej uchwale przyjętej wiosną tego roku przez Radę Narodową Republiki Słowackiej.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#PoselSprawozdawcaJanByra">Szanowni Państwo! Projekt spotkał się z krytyką, i to z dwóch stron. W opinii jednej grupy posłów dokument jest nie do przyjęcia, może bowiem sugerować, iż suwerenność w innych dziedzinach, poza moralnością i kulturą, nas nie interesuje. Ci posłowie wnosili o wycofanie projektu i opracowanie nowej, znacznie szerszej, bardziej zdecydowanej i wyrazistej wersji. Na drugim skrajnym biegunie pojawiły się głosy sugerujące, iż projekt nie tylko jest niejasny, ale tak naprawdę nie wnosi niczego pożytecznego, opiera się na jakichś pobożnych życzeniach, czarowaniu rzeczywistości i tylko: zamula pracę Sejmu. W innych wypowiedziach zwracano uwagę, iż tak naprawdę Unia Europejska w żadnym razie nie dybie na czyjąś tożsamość narodową, przeciwnie - zdecydowanie szanuje i zachęca do eksponowania narodowych różnorodności, kultury, języka i obyczajów. Mam przed sobą opinię Biura Studiów i Ekspertyz, w której przywołuje się np. art. 6 ust. 3 traktatu o Unii Europejskiej, mówiący, iż Unia respektuje tożsamości narodowe państw członkowskich; z kolei w preambule traktatu o Unii Europejskiej jest bardzo wyraźnie napisane, iż Unia zobowiązuje się szanować tożsamość narodową państw członkowskich rozumianą jako ich historia, kultura i tradycja.</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#PoselSprawozdawcaJanByra">W czasie debaty przekonywano, iż nie są właściwe ani skuteczne starania o zachowanie naszej tożsamości narodowej w drodze strzelistych deklaracji, tylko należłoby to uczynić, dbając o odpowiedni poziom finansowania kultury, promocję naszego dorobku kulturalnego za granicą oraz wyrabiając wśród naszych rodaków, a zwłaszcza wśród młodego pokolenia nawyki kulturalne. Zatrzymując się na zagadnieniach wartości, posłowie wyrazili opinię, iż Unia Europejska na drodze rozbudowy nie zaczyna od deklaracji aksjologicznych, bo te mogą różnić. Wartości pojawiają się natomiast jako następstwo rozwoju instytucjonalnego i prawnego, czego przykładem może być np. wyrzeczenie się kary śmierci jako forma, sposób ochrony życia.</u>
          <u xml:id="u-219.6" who="#PoselSprawozdawcaJanByra">Panie i Panowie Posłowie! W tle dyskusji nad projektem uchwały Sejmu cały czas była obecna głośna lipcowa rezolucja Parlamentu Europejskiego. Fakt ten przywoływano wielokrotnie w celu wskazania potencjalnych zagrożeń i obaw oraz uzasadnienia potrzeby reakcji polskiego parlamentu na owe stanowisko, ale przypominano także, że wspomniana rezolucja jest tylko opinią, nie ma żadnej mocy sprawczej, a prawda o Unii Europejskiej zawarta jest w traktatach, a nie w uchwałach chwilowej większości parlamentarnej.</u>
          <u xml:id="u-219.7" who="#PoselSprawozdawcaJanByra">Odrębnym, ale bardzo ważnym wątkiem dyskusji była debata nad ostatnim akapitem projektu uchwały dotyczącym relacji między prawem międzynarodowym a narodowym. Przeciwnicy projektu uchwały, w tej grupie ci, którzy chcą wejścia Polski do Unii Europejskiej, jak i ci, którzy są temu zdecydowanie przeciwni, zgodnie w tym przypadku stwierdzali, że prawodawstwo Unii Europejskiej stoi wyżej nad przepisami państwowej ustawy zasadniczej. Posiłkowano się przy tym orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, a także wspominaną już tutaj przeze mnie ekspertyzą Biura Studiów i Ekspertyz. Ta opinia w sposób nie budzący wątpliwości przypomina, że członkostwo w Unii Europejskiej powoduje, iż w sprawach regulowanych prawem wspólnotowym nasza konstytucja nie ma mocy nadrzędnej nad tym prawem. Z kolei autorzy projektu uchwały, posłowie Prawa i Sprawiedliwości, wyrażali w tej sprawie zdanie odmienne.</u>
          <u xml:id="u-219.8" who="#PoselSprawozdawcaJanByra">Wysoka Izbo! Tak właśnie przebiegała dyskusja nad projektem uchwały Sejmu, chwilami była dość gorąca, z licznymi odniesieniami politycznymi i personalnymi. Mam nadzieję, że choć skrótowo, to jednak dość rzetelnie oddałem główne wątki i racje stron. W głosowaniu komisje przyjęły wniosek o odrzucenie projektu uchwały w pierwszym czytaniu. Za takim rozstrzygnięciem głosowało 24 posłów, 15 było przeciwnych, 5 posłów wstrzymało się od głosu. W tej sytuacji, Wysoka Izbo, jestem upoważniony wnosić, aby Wysoki Sejm raczył odrzucić projekt uchwały z druku nr 448. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w tym punkcie porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#PoselMarekJurek">(10-minutowych.)</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Jeszcze przypomnienie, że zgodnie z art. 46 ust. 1 regulaminu debata nad tym sprawozdaniem odbywa się bez prawa zgłaszania poprawek i wniosków.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Kazimierza Zarzyckiego o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-220.6" who="#PoselMarekJurek">(Panie marszałku, miały być 10-minutowe oświadczenia. Na posiedzeniu Konwentu Seniorów była zapowiedź 10-minutowych oświadczeń. Chcę uprzedzić pana posła, żeby pan poseł nie stracił należnego czasu.)</u>
          <u xml:id="u-220.7" who="#PoselKazimierzZarzycki">(Ja będę mówił krótko.)</u>
          <u xml:id="u-220.8" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-220.9" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Przyznam, że polegam na informacjach, nie pamiętam. Zostały ustalone 5-minutowe oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-220.10" who="#GlosZSali">(W naszym porządku jest mowa o 5-minutowych.)</u>
          <u xml:id="u-220.11" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Wiem o 5-minutowych oświadczeniach. Z taką świadomością jestem tutaj. Nie sądzę, żeby była pomyłka, nie zdarzało to się. Oświadczenia będą 5-minutowe, z pewną tolerancją w granicach przyzwoitości.</u>
          <u xml:id="u-220.12" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł Kazimierz Zarzycki w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PoselKazimierzZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wypowiem się w imieniu Klubu Parlamentarnego SLD na temat dokumentu, którego ze względu na jego wzniosły charakter i dobre intencje autorów nie można skrytykować doszczętnie, nawet jeśli się stoi na pozycjach krańcowo racjonalistycznych, a taka jest współczesna Europa. Wezwania, apele i akty strzeliste, o których tu była mowa, jakoś nie bardzo trafiają do tych parlamentów i do tamtych społeczeństw. Dlatego doceniając to wszystko, te wzniosłe intencje, muszę powiedzieć, że dokument razi przesadnym zadęciem, nie koresponduje z duchem i literą postanowień unijnych, o czym za chwilę. Z tego dokumentu nie wynika nic poza poprawą subiektywnych odczuć autorów.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#PoselKazimierzZarzycki">Chciałbym zacytować kilka wypowiedzi posłów niebędących posłami lewicy. Przeczytałem protokół komisji kultury, byłem także na posiedzeniu komisji. Głosu nie zabierałem, ale pamiętam, jak argumentowano. Biorąc to pod uwagę, o czym powiem za chwilę, chcę stwierdzić, iż SLD jest przeciwny produkcji dokumentów oderwanych od realiów, mentorskich, dokumentów nie do wyegzekwowania. To jest raczej rodzaj apelu, aniżeli dokument, który kogokolwiek do czegokolwiek zobowiązuje. Na posiedzeniu komisji kultury mówiono m.in. tak: Dokument jest niejasny, należy go dopracować. Mówił to jeden z posłów Ligi Polskich Rodzin. Dokument jest swoistym krzywym zwierciadłem Unii Europejskiej, która jakby tylko czyhała... A poseł Platformy Obywatelskiej zapytał: Na co? Inny poseł prawicy, chyba członek Ligi Polskich Rodzin, nie chcę wymieniać nazwisk, powiedział, że jest to dokument bez znaczenia prawnego i praktycznego, że ośmiesza autorów. Podkreślił, że prawodawstwo międzynarodowe stoi wyżej niż Konstytucja RP, że jest to czarowanie rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#PoselKazimierzZarzycki">Jeszcze inny poseł, też z tej strony sali, mówił o wzniosłych intencjach i braku realizmu, o rozbieżnościach i kontrowersjach, mówił o poszerzających interpretacjach wygłaszanych na posiedzeniu tej komisji, które były ciekawsze niż sam projekt. Wreszcie jeden z liderów LPR powiedział, że dokument zawiera sporo mankamentów. O strukturze głosów mówił przed chwilą sprawozdawca z posiedzenia komisji pan poseł Byra.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#PoselKazimierzZarzycki">Z lewej strony padły m.in. uwagi, że przecież Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej gwarantuje prawo do życia, prawo do małżeństwa i rodziny, w ogóle szereg praw w zgodzie - cytuję - ˝z uregulowaniami krajowymi˝. Nic więc nie stoi na przeszkodzie, żeby, kierując się duchem, literą, intencjami polskiego prawa, po prostu polską odrębność kulturową podkreślać i zachowywać.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#PoselKazimierzZarzycki">Chciałem powiedzieć, że jest to dokument niezwykły także z tego powodu, że o jego nadętości świadczy i to, że tych 37 wierszy na jednej stronie maszynopisu to jest właściwie jedno zdanie, jedno zdanie rozpisane na 37 wierszy. Już to jakoś jakby odstręcza od czytania, studiowania i wczuwania się w istotę tego dokumentu. SLD jest zdania, że jest to rzecz w gruncie rzeczy zbędna, bez praktycznych następstw, a pośrednio pouczani Europejczycy przez młodą w końcu polską demokrację mają prawo przyjąć...</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#PoselAntoniMacierewicz">(Co tam 600 lat, taka młodziutka.)</u>
          <u xml:id="u-221.6" who="#PoselKazimierzZarzycki">Mówimy o XX-XXI-wiecznej polskiej demokracji.</u>
          <u xml:id="u-221.7" who="#PoselJanLopuszanski">(O polskiej, która ma 600 lat.)</u>
          <u xml:id="u-221.8" who="#PoselKazimierzZarzycki">Panie pośle, ja przedstawiam stanowisko, przecież będzie możliwość...</u>
          <u xml:id="u-221.9" who="#PoselAntoniMacierewicz">(Młodziutka to jest demokracja, SLD-owska.)</u>
          <u xml:id="u-221.10" who="#PoselKazimierzZarzycki">Państwo będziecie mieć jeszcze głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Panowie posłowie, proszę o umożliwienie wypowiedzi panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PoselKazimierzZarzycki">W konkluzji chciałem powiedzieć, że klub SLD będzie głosować za odrzuceniem projektu już w pierwszym czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi Zarzyckiemu.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#WicemarszalekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Zdrojewskiego w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PoselBogdanZdrojewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! ˝Deklaracja o suwerenności państwa w dziedzinie moralności i kultury˝ rzeczywiście ma nieszczęśliwy kształt. Są tutaj rzeczy, które dotyczą różnej materii. Natomiast nie potępiałbym w czambuł ani samej intencji, ani pewnej potrzeby mówienia o tym, co w naszym państwie jest jednak wyjątkowo ważne: o suwerenności państwa w dziedzinie moralności i kultury, i nie przedstawiałbym tego w krzywym zwierciadle, stawiając jednocześnie na jednej szali inne dziedziny aktywności społecznej, aktywności gospodarczej, bo nie są one tożsame. Wydaje mi się też, że w tych dotychczasowych wypowiedziach pojawia się z jednej strony pewna niekonsekwencja, którą można sprowadzić do tego, że skoro ten apel nie ma formy ustawy, skoro nie będzie to przedsięwzięcie, które będzie musiało być podpisane przez wszystkie państwa będące członkami Unii Europejskiej, skoro nie jest to także pewna konwencja, to według mojej oceny należy ją tak naprawdę potraktować w taki sposób, w jaki ta intencja została wyrażona, a więc w formie pewnego apelu, apelu w ważnych kwestiach, ważnych sprawach, który być może poprawia samopoczucie, być może także zwraca uwagę na rzeczy istotne i ważne w naszym kraju, w naszym państwie.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#PoselBogdanZdrojewski">Panie Marszałku! Przejdę do kilku takich kwestii, które z mojego punktu widzenia są ważne. Otóż w Europie odbywa się w tej chwili bardzo ważna, bardzo istotna dyskusja o poszanowaniu tradycji narodów, poszanowaniu dorobku, różnych doświadczeń, różnej tradycji. Wydaje mi się, że jest to ważna dyskusja, w której parlament polski może uczestniczyć. Skoro w Europie Zachodniej zwraca się uwagę na to, iż jednak homogenizacja kultury jest złym procesem, skoro zwraca się uwagę na to, że trzeba poszanować dorobek narodów, aby nie zacierały się jednak różnice w tych najważniejszych kwestiach, to warto także mówić o tym w naszym państwie, które właśnie o tę integrację w tej chwili zabiega. Różnorodność jest jednak pewną wartością, zwłaszcza w kulturze. Wielość tradycji może być źródłem bogactwa i powinna być źródłem bogactwa. Szacunek do odrębnych doświadczeń powinien być źródłem prawdziwej tolerancji. To chcę podkreślić z tej trybuny, dlatego że są to kwestie bardzo istotne.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#PoselBogdanZdrojewski">Zgadzam się, że sama deklaracja o suwerenności państwa została sformułowana w sposób nie najszczęśliwszy. Mówimy o kulturze, mówimy o cywilizacji, odnosząc się do definicji, które są nieprecyzyjne. Pojawia się tutaj materia, która budzi rzeczywiście pewne wątpliwości. Trudno niemalże w jednym akapicie wzywać do traktowania organizacji, trybunałów międzynarodowych jako ciał pomocniczych, a jednocześnie w drugim żądać respektowania polskiego porządku prawnego chroniącego podstawowe zasady moralne i kulturalne z takim skutkiem, by nasze instytucje miały prawa ocenne w stosunku do tych instytucji zewnętrznych. Jest tu rzeczywiście pewna niezręczność, ale z tej niezręczności nie wyciągałbym tak daleko idącego wniosku, jak to zrobili moi poprzednicy - że trzeba to po prostu odrzucić, że jest to kwestia nieistotna, nieważna, że warto przejść nad nią do porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#PoselBogdanZdrojewski">Platforma Obywatelska będzie głosowała przeciwko wnioskowi o odrzucenie projektu ˝Deklaracji o suwerenności państwa w dziedzinie moralności i kultury˝ w pierwszym czytaniu. Uważamy, że trzeba podejmować dyskusje w tych kwestiach, które są zawarte w tej propozycji, że są to kwestie bardzo istotne, że nie należy przechodzić do porządku dziennego nad rzeczami istotnymi, a Sejm jest miejscem do tego, aby dyskutować, w jakim stopniu integracja w ramach Unii Europejskiej będzie stwarzała szanse na to, aby szanować naszą tradycję, nasz dorobek. Wydaje nam się także, że dzięki szacunkowi do naszego dorobku, do naszych osiągnięć, do naszej tradycji ta Europa będzie lepsza, będzie bogatsza, będzie lepiej realizować cele, które są wpisane także w tę deklarację.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#PoselBogdanZdrojewski">Tak że Platforma Obywatelska jest przeciwko wnioskowi o odrzucenie tej deklaracji w pierwszym czytaniu. Uważamy, że dyskusja jest istotna i dotyczy ważnych kwestii. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Włodzimierz Czechowski, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PoselWlodzimierzCzechowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#PoselWlodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Samoobrony powiem tak. ˝Deklaracja o suwerenności państwa w dziedzinie moralności i kultury˝, druk nr 448, jest ze wszech miar słuszna, chociaż próbuje łączyć dwie odrębne dziedziny - dziedzinę moralności i kultury.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#PoselWlodzimierzCzechowski">Niezrozumiałe w deklaracji jest zabieganie autorów projektu uchwały o wyłączenie spod właściwości europejskich organizacji międzynarodowych sprawy kultury. Znane są pozytywne przykłady działań europejskiej organizacji na rzecz podtrzymywania i rozwoju kultury i tradycji regionalnych, kultur i tradycji mniejszości narodowych i etnicznych, wspierania organizacyjnego i finansowego działań na rzecz zachowania elementów kultury materialnej mniejszości narodowych i etnicznych. Natomiast sprawy moralności albo szeroko rozumianej etyki powinny być suwerenną dziedziną podstawowej komórki państwa, jaką jest rodzina i jej poszczególni członkowie.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#PoselWlodzimierzCzechowski">Państwo jako organizacja zainteresowane jest lub powinno być rozwojem nauki o moralności oraz wspieraniem instytucji i organizacji upowszechniających pozytywne wzorce etycznych zachowań i etyczne wzorce, którymi kierują się poszczególni ludzie i całe społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#PoselWlodzimierzCzechowski">W tym rozumieniu suwerenność państwa w dziedzinie etyki winna zasadzać się na tworzeniu warunków do organizacji życia zgodnie z przyjętymi i utrwalonymi wzorcami etycznymi, a nie poprzez bezpośrednią interwencję organów państwowych w tę dziedzinę życia społecznego. Państwo zatem jako suweren powinno być mecenasem dla osób, instytucji i organizacji propagujących i upowszechniających wzorce życia kulturalnego i etycznego. W takim rozumieniu, przy założeniu poszanowania różnych kulturowych odmienności przez poszczególne grupy etniczne, mniejszości narodowe i subkultury, mecenat państwa powinien spełniać funkcje pozytywne.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#PoselWlodzimierzCzechowski">Suwerenność państwa w tej dziedzinie nie może być utożsamiana ze zgodą dla państwa, które chciałoby wprowadzać totalitarne metody rządzenia i dyskryminowanie mniejszości ze względu na przekonania polityczne, wyznaniowe, rasowe i inne czynniki wyróżniające ogólnie rozumiane mniejszości. Niebagatelne znaczenie ma zapewnienie ze strony państwa polityki godziwej pracy i płacy lub zasiłku jako gwarancji kulturowego i moralnego rozwoju rodziny. Moim zdaniem bogactwo różnorodności form życia kulturowego i politycznych norm etycznych stanowi o jakości życia społecznego i możliwości samorealizacji jednostek w grupach społecznych i społeczeństwie jako całości. Z tych względów po wyeliminowaniu z projektu uchwały tak rozumianych jednostronnych rygoryzmów dotyczących moralności i obyczajności tekst projektu uchwały zasługuje na wsparcie i uchwalenie przez Wysoką Izbę. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Marek Jurek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#PoselMarekJurek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Deklaracja o suwerenności wywołała rzeczywiście różne reakcje i muszę podziękować panu posłowi Byrze, który dość dobrze - być może nie oszczędzając sobie pewnych sformułowań, które bardziej zasługiwały na pojawienie się w wystąpieniu mówcy w imieniu klubu niż w wystąpieniu sprawozdawcy - zreferował zajmowane stanowiska i głosy, które padały w czasie tej debaty. Rzeczywiście ten projekt deklaracji dla jednych był zbiorem zarzutów pod adresem Unii Europejskiej, dla innych z kolei był nie dość krytyczny wobec Unii Europejskiej. Natomiast, Wysoka Izbo, zadaniem tego projektu nie jest wyrażanie opinii na temat Unii Europejskiej, ale podjęcie odpowiedzialności, która spoczywa na państwie polskim i polskim parlamencie, odpowiedzialności, która jest absolutnie niezbywalna, której wyrzec się nie możemy. I tak, proszę państwa, naszą najważniejszą intencją było i jest nadal zjednoczenie Polaków w sprawie zasadniczej dla dobra wspólnego naszego narodu. To zjednoczenie jest tym bardziej potrzebne, że w sprawie integracji europejskiej Polacy się po prostu różnią. Polacy się różnią, nie tylko się dzielą na eurofobów i euromaniaków, ale się po prostu różnią. W tej sprawie trwa dyskusja i zakończeniem tej dyskusji będzie, z czym się chyba wszyscy zgadzamy, referendum narodowe. Ale niezależnie od tego podziału, który w społeczeństwie istnieje w tej sprawie, niezależnie od debaty, która się toczy, polska opinia publiczna powinna być zjednoczona wokół tego, co stanowi istotę odpowiedzialności państwa i istotę naszej kultury, wokół spraw takich, jak ochrona prawa do życia, praw rodziny, jak wychowanie zgodne z prawem natury i z tradycją narodową. W tej sprawie powinniśmy być zjednoczeni i warto próbować dla takiej sprawy przekraczać różnice w jednej bardzo ważnej sprawie, ale która rzeczywiście polską opinię publiczną dzieli.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#PoselMarekJurek">Sprawa druga i drugi motyw tej deklaracji - to jest, proszę państwa, konieczna reakcja na tendencje antyrodzinne, na burzenie podstaw cywilizacyjnych chrześcijańskiego Zachodu, co jest po prostu faktem. To nie jest jeden odosobniony przypadek rezolucji parlamentu Unii Europejskiej przeciwko ochronie życia, podżegającej do znoszenia tej ochrony, do legalizacji zbrodni dzieciobójstwa prenatalnego, ale te tendencje są dużo szersze. Trzeba powiedzieć wyraźnie, że nie są to tendencje bezpośrednio związane z Unią Europejską, one niestety są dużo szersze i wcześniejsze. Niedawna decyzja referendum narodowego w Szwajcarii, które niestety opowiedziało się, to tragiczne referendum, przeciwko prawu do życia nienarodzonych, jest decyzją kraju, który nie ma zamiaru wstępować do Unii Europejskiej. To jest świadectwo, że żyjemy w czasach ponurych, w czasach, które Jan Paweł II uznał za być może jedne z najsmutniejszych w historii. Ale, proszę państwa, instytucje Unii Europejskiej, akty Unii Europejskiej są wykorzystywane w ramach tych tendencji do działań podważających prawa rodziny, prawo do życia, do działań, jak mówię, podważających duchowe podstawy cywilizacji Zachodu. Instrumentami tego przymusu były do tej pory wykładnie sądowe europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, o czym zresztą jeden z posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej mówił, Trybunału Sprawiedliwości, który może jednostronnie interpretować i narzucać swoje interpretacje, jeżeli chodzi o umowy traktatowe. Efekty tego są absurdalne Na przykład z prawa do wolności usług wyprowadza się zasadę, że dzieciobójstwo prenatalne jest usługą, którą każde państwo ma obowiązek zagwarantować chcącej tego kobiecie w każdym kraju. Tylko jedno państwo jest z tego wyłączone w traktacie europejskim. Przykładem tego przymusu są nawet same traktaty, regulacje międzynarodowe, takie jak Traktat Amsterdamski, który zrównuje homoseksualizm z życiem rodzinnym. Inny przykład to działania, takie jak popierane przez Unię programy, również dla krajów kandydackich, na przykład Acces, które wspierają wprost działalność wywrotową typu politycznych rewindykacji stowarzyszeń homoseksualnych. I to są, Wysoka Izbo, sprawy, o których milczeć nie można. Byłoby zbrodnią przeciwko realizmowi politycznemu udawanie, że tego wszystkiego nie ma. Co więcej, to są sprawy, wobec których nie wolno zachowywać się biernie i na których nikt nie powinien robić interesu politycznego - ani zwolennicy Unii Europejskiej, ani jej przeciwnicy.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#PoselMarekJurek">Wysoka Izbo! Jeżeli my w tej sprawie pozostaniemy bierni, nie podejmiemy żadnych działań, żeby zagwarantować Polsce przynajmniej jednostronną intencyjną deklarację - a traktaty międzynarodowe zawierają dziesiątki deklaracji intencyjnych składanych przez strony, deklaracji jednostronnych - więc jeżeli nie będziemy nic robić, jeżeli Wysoka Izba nie będzie chciała nic robić w tej sprawie, to okaże się, że deklaracje, nawet składane przez przedstawiciela naszego państwa desygnowanego przez Sojusz Lewicy Demokratycznej, pana premiera Oleksego, iż Polska powinna być na terenie Unii Europejskiej rzecznikiem swojej tradycji, i deklaracje składane przez wielu innych polityków, iż Polska powinna być rzecznikiem moralnych wartości chrześcijaństwa, okażą się tylko przedreferendalną retoryką, propagandą albo wręcz politycznym kłamstwem. Słowa muszą mieć konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#PoselMarekJurek">Kolejna sprawa. Ta deklaracja suwerenności wyrasta z przekonania, że odpowiedzialność za ład moralny, za dziedzictwo narodowe, i to nie tylko to, które stanowi o odrębności, ale także to, które jest udziałem w tym, co jest powszechne, to niezbywalny obowiązek państwa, niezbywalny atrybut suwerenności. Państwa mogą się umawiać w różnych sprawach: którą stroną się jeździ, jaka jest szerokość torów, do jakiego poziomu obniża się cła albo że się je w ogóle znosi, jak regulować ruch międzygraniczny lub jak - tak jak w traktacie z Schengen - zagwarantować wolność przemieszczania się obywatelom. Państwa mogą się umawiać na temat wspólnych stanowisk w polityce zagranicznej albo nawet na temat współpracy militarnej, mogą tworzyć nie tylko umowy, ale i instytucje, które służą realizacji tych umów o różnym stopniu trwałości. Ale państwa nie mogą jednego - nie mogą się wyrzec odpowiedzialności za podstawowe składniki wspólnego dobra narodu, takie jak prawa rodziny, ochrona życia, ochrona własnego dziedzictwa narodowego. Nie mogą się tego wyrzec dlatego, że z tych wartości, z tych zasad wypływają same kompetencje państwa, z tych zasad rodzi się suwerenność, dlatego też suwerenność jest niezbywalnie związana z ochroną tych zasad.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#PoselMarekJurek">Wysoka Izbo! Jednoczenie Polaków nie jest rzeczą łatwą, być może wymaga doskonałości moralnej. My się zgadzamy, że projekt tej deklaracji być może nie jest doskonały i w imieniu jego autorów chcę powiedzieć, że wyrażamy pełną gotowość na to, aby nad nim pracować, pilnie pracować.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#PoselJanByra">(Już nie można.)</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#PoselMarekJurek">Jeżeli, panie pośle, jutro przekażemy ten projekt komisji, to będziemy nad nim dalej pracować. Proszę przeczytać regulamin Sejmu. Panie przewodniczący, pan jest wielkim miłośnikiem regulaminu, więc polecam nie tylko akty strzeliste, ale...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Panie pośle, dawno przekroczył pan czas. Ja może wyjaśnię te sprawy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#PoselMarekJurek">Ja też wyjaśnię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Zrobię to po zakończeniu pańskiego wystąpienia, co powinno nastąpić w tej chwili.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PoselMarekJurek">Dziękuję bardzo. Panie marszałku, rzecz polega na tym, że Konwent Seniorów zmienił stanowisko w ciągu dwóch posiedzeń. Na posiedzeniu, które zostało zerwane, były planowane 10-minutowe przemówienia, w związku z tym klub zobowiązał do przedstawienia - zresztą ja niejako zastępuję wnioskodawców - trochę dłuższego uzasadnienia stanowiska. Ale rzeczywiście już kończę, bo to były trzy powody, dla których...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">I tak byłem tolerancyjny, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PoselMarekJurek">Dziękuję bardzo. To były trzy powody, dla których zgłosiliśmy tę deklarację. A teraz chcę powiedzieć, że oczywiście jesteśmy gotowi pracować nad jej modyfikacją. Nie twierdzimy, że jest doskonała, ale uważamy, że zajęcie przez polski parlament stanowiska w tych kwestiach jest absolutnie niezbędne. Tak, Wysoka Izbo, właśnie w czasie toczących się negocjacji jest potrzebna jednostronna deklaracja, która będzie miała wagę deklaracji intencji, która będzie służyć do wyjaśnienia intencji polskiego parlamentu czy państwa polskiego, które negocjacje te toczy, dlatego że niezależnie od tego, jaki będzie wynik referendum, to negocjacje te są toczone z mandatu państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#PoselMarekJurek">O przynależności albo nieprzynależności Polski do Unii Europejskiej zdecyduje referendum. Referendum narodowe, a nie parlamentarne. Ale my jako politycy mamy obowiązek przygotować Polskę na każdą ewentualność. Wielu ludzi pyta, czy politycy zastanawiają się, co będzie, jeżeli Polska nie będzie w Unii Europejskiej. Politycy mają obowiązek zastanawiać się, co będzie z Polską poza Unią Europejską i co będzie z Polską w Unii Europejskiej. Jest to obowiązek każdego odpowiedzialnego polityka. Dlatego klub Prawa i Sprawiedliwości wzywa Sejm Rzeczypospolitej, żeby w poczuciu odpowiedzialności wynikającej z suwerennej władzy Rzeczypospolitej, w duchu wierności podstawowym wartościom cywilizacji zachodniej, polskiej kultury narodowej, dla wzmocnienia solidarności, jedności narodowej, dla udokumentowania naszej wierności naszej wierze i dziedzictwu chrześcijańskiemu odrzucić wniosek przedłożony przez komisję, zreferowany przez pana przewodniczącego Byrę, i wznowić energiczne prace nad przedłożonym projektem deklaracji. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Oczywiście - zwracam się do pana posła - ten projekt może trafić ponownie do komisji po ewentualnym odrzuceniu w głosowaniu wniosku komisji o odrzucenie w drugim czytaniu. Jeśli ten wniosek komisji zostanie odrzucony, projekt trafi oczywiście ponownie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#PoselMarekJurek">(Ale pan przewodniczący może się z prac komisyjnych wycofać, chociaż ja bym bardzo prosił o udział pana przewodniczącego.)</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#PoselJanByra">(Ja nie rozumiem.)</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję panom posłom.</u>
          <u xml:id="u-237.5" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Zdzisław Podkański, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PoselZdzislawPodkanski">Niejedną osobę zdumiał fakt, że w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej mamy jakby dwa skrajne ugrupowania w tak oczywistej sprawie, jaką jest deklaracja suwerenności państwa w dziedzinie moralności i kultury. Przecież to jest Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, to są parlamentarzyści, którzy są świadomi zadań i obowiązków, jakie na nich spoczęły w momencie powierzenia im mandatu posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Każdy, kto zasiada w Wysokiej Izbie, powinien mieć - i żywię nadzieję, że ma - świadomość, że naród, żeby trwał, musi zachować ziemię i własną kulturę. W dzisiejszym dniu obrady w godzinach porannych i te nocne jakby spinają te dwie wartości. Rozpoczęliśmy dyskusję o ziemi, o sprzedaży ziemi cudzoziemcom i ona wywołała pewne emocje, napięcie. Może troszkę spokojniej, ale z podobnymi podziałami i wewnętrznymi rozterkami, dyskutujemy teraz na temat suwerenności państwa w kulturze.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ja się wstydzę tej dyskusji. Ja się wstydzę, bo to jest Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Jeżeli z tej mównicy padają słowa, że nie musimy chronić tych wartości, to rodzi się pytanie, kto popełnia historyczne błędy - czy kraje, które chronią te wartości, w tym kraje Unii Europejskiej, łożą na nie, obwarowują je różnymi przepisami, żeby ich nie stracić, czy my, Polacy, naród doświadczony przez wieki dramatami, wojnami, rozbiorami, jakbyśmy zapomnieli, że poza nami pozostały łzy, męczeństwo wielu pokoleń, wiele milionów ludzi, którzy przedwcześnie odeszli za wolną, suwerenną Polskę. Wstydzę się tej dyskusji. Wstydzę się jako poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. I chcę powiedzieć, że dzisiaj jak patrzę na tę Wysoką Izbę, to niepokoi mnie, tak samo jak wszystkich naszych kolegów z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, że jeszcze nie zakończył się podział na postkomunę i postsolidarność, po którym tylko pozostał post w większości polskich rodzin, a już coraz mocniej zaognia się podział na zwolenników Unii Europejskiej za wszelką cenę, za wszystko i za nic, i na ludzi, którzy próbują przemówić do tych, co zapomnieli, że naród ma tradycję i historię i że po nas przyjdą inni, którzy będą czerpali z nas wzorce bądź będą wstydzili się swoich ojców, matek, że taki los im zgotowali w tej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#PoselZdzislawPodkanski">A mnie najbardziej smuci fakt, że kolejna inicjatywa, która została zgłoszona, dla mnie nieważne, przez który z klubów, zamiast wywołać powagę, zadumę, spowodować poszukiwanie najlepszych rozwiązań, jest, praktycznie rzecz biorąc, odsuwana z potokiem niepotrzebnych słów, czasem niegodnych słów, przynajmniej tej Izby.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#PoselZdzislawPodkanski">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego świadom tego, że nie jest to dobry projekt, że faktycznie tego typu dokument powinniśmy sporządzić, nie mieszając pewnych spraw, a przede wszystkim że powinien on być bardziej czytelny dla każdego, nie będzie głosował za jego odrzuceniem, bo to tak, jakbyśmy się zaparli swojej polskości i suwerenności. Muszę także powiedzieć, że w konstytucji mamy zapisane, że kultura jest źródłem trwania i rozwoju narodu, jest najwyższą wartością. Mamy pełną świadomość, że w tej Izbie pięknie się dba o kulturę mniejszości narodowych i etnicznych, natomiast coraz wyraźniej widać brak tolerancji dla własnej kultury, dla kultury własnego narodu. Dzieje się to w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej, co napawa nas troską, skłania do zadumy. Co będzie dalej, jeśli już wkrótce może sami do siebie stracimy szacunek?</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#PoselZdzislawPodkanski">Dlatego, panie marszałku, Wysoki Sejmie, przekazując te smutne słowa w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, chcę zakończyć swoje wystąpienie następująco: Czy czasem przez brak wyobraźni, czy czasem przez brak poszanowania siebie i innych nie prowadzimy narodu do kolejnej tragedii, do tułaczki za chlebem, Panie, za chlebem? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Jan Łopuszański, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PoselJanLopuszanski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem powiedzieć przede wszystkim, że ten projekt, który przed nami leży, w odróżnieniu od kolegów, którzy przede mną go oceniali jako bardzo niedoskonały, oceniam nie tyle jako niedoskonały z punktu widzenia interesów Polski, dobra Polski, ale jako klęskę z punktu widzenia dobra Polski. To nie jest tak, że ktoś, kto będzie głosował przeciwko temu projektowi, jak wspomniał przed chwilą pan poseł Zdzisław Podkański, to jakby się zapierał polskiej tożsamości; jest dokładnie odwrotnie. Ktoś, kto będzie głosował za tym projektem, będzie głosował za pozbyciem się przez Polskę suwerenności.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#PoselJanLopuszanski">Pozwólcie państwo, że posłużę się tekstem tego dokumentu. On jest obszerny, ma swoje zawiłości itd., ale jedno zdanie stanowi jego istotę: Sejm wzywa do poszanowania zasady suwerenności państwowej w dziedzinach moralności i kultury - i uzupełnienie - czyli do pozostawienia poszczególnym państwom należącym do europejskich organizacji międzynarodowych i uczestniczącym w międzynarodowej jurysdykcji owych dziedzin w ich wyłącznej kompetencji. Spróbujmy się zastanowić nad poszczególnymi znaczeniami tego zdania. Sejm wzywa, kogo tu nie jest powiedziane, jak rozumiem Unię Europejską czy podmioty Unii Europejskiej, do pozostawienia. Czy państwo aby na pewno dobrze przemyśleli, co to znaczy suwerenność? Suwerenność to oznacza mieć prawo ze swojego prawa. Narodowi jest przypisana suwerenność z jego praw naturalnych. Kto ma pozostawić państwom europejskim, narodom europejskim suwerenność, Unia Europejska? Do tego trzeba wzywać, do pozostawienia? To jest suwerenność?</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#PoselTadeuszCymanski">(Zagrożenie jest.)</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#PoselJanLopuszanski">Ale, bardzo przepraszam, ktoś, kto rozumie zagrożenie, nie rozumie istoty pojęcia suwerenność, przynajmniej jeżeli redagował ten dokument. To jest oczywiście wada, którą można poprawić w tekście. Tak samo można skreślić ostatni akapit, o czym wspomnieli niektórzy z moich przedmówców, bo oczywiście w ramach Unii Europejskiej konstytucja jest aktem niższego rzędu niż prawo wspólnotowe. Ubolewam nad tym i twierdzę, że z tego powodu Polska w ogóle nie powinna się w Unii Europejskiej znaleźć</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#PoselJanLopuszanski">, ale tak po prostu jest tam. I nie można opowiadać, że jak podejmiemy jakąś uchwałę, to będzie inaczej. Przecież to jest kompletny brak znajomości tego prawa europejskiego, tej Europy, do której się dąży. Tego typu dziwności w tym dokumencie jest więcej, ale nie one są powodem negatywnego stosunku do tego dokumentu. Powody zasadnicze są dwa, i tylko te dwa.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#PoselJanLopuszanski">Po pierwsze, jeżeli ktoś wzywa jakby powiedzieć miesiąc przed szczytem negocjacji Polski z Unią Europejską, żeby parlament Rzeczypospolitej Polskiej przyjął uchwałę stwierdzającą, że domagamy się suwerenności w zakresie moralności i kultury, to wysyła sygnał polityczny a contrario, że nie domagamy się suwerenności w innych dziedzinach - a jakim prawem? To pod pozorem ratowania</u>
          <u xml:id="u-240.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-240.9" who="#PoselJanLopuszanski"> życia dzieci nienarodzonych tego typu treści chcieliście przesuwać?</u>
          <u xml:id="u-240.10" who="#PoselJanLopuszanski">I druga rzecz, która z punktu widzenia zasad naszej kultury, do której się odnosimy w tej dyskusji, jest omalże nie głębsza od zagadnienia suwerenności. Co to znaczy suwerenność państwowa w dziedzinie moralności? Państwo jako suweren moralności? Czy pamiętamy, że to już było w historii Europy: cuius regio, eius religio, to może teraz zaproponujemy: cuius status, eius moralitas. Przecież to jakieś czyste szaleństwo, to jest odwrócenie się od tradycji kultury polskiej, która, kiedy Europa chorowała na zasady pokoju augsburskiego, to Polska mówiła: wolność, także wolność sumienia. Proszę państwa, zasady moralne obowiązują każdego, i człowieka, i zbiorowości, także takie, jak narody i państwa, obojętne czy to państwo małe, czy duże, czy to jest narodowe państwo, czy jakieś pokraczne hiperimperium, jakie chcą zaprojektować w Unii Europejskiej? Ale przecież to jest obowiązek, psi obowiązek poszanowania przez każde państwo zasad moralnych.</u>
          <u xml:id="u-240.11" who="#PoselJanLopuszanski">I w tym kontekście chciałem się zwrócić do przedstawicieli PiS, rozumiem, że ten adres jest w części nietrafiony do pana posła Marka Jurka, bo zbyt wysoko cenię jego sprawność intelektualną, bym sądził, że był współautorem tego tekstu, choć go dzisiaj broni. Przecież państwo pamiętacie, że zanim ten projekt został skierowany do pierwszego czytania, kiedy zorientowaliśmy się, ja osobiście się zorientowałem, że zawiera sformułowania, których w żaden sposób nie da się poprawić, bo sentencja, istota tego projektu jest po prostu pokraczna, prosiłem, żebyście państwo wycofali go. Złożyłem ofertę ze swojej strony i kolegów, że będziemy z wami współpracować, żeby napisać dobry projekt, bo w to miejsce, macie rację, jest potrzebna deklaracja Sejmu. Złożyłem obietnicę, a wiecie panowie, że obietnice przeze mnie składane są wiarygodne, że nie będę robił żadnych manewrów, żeby np. Liga Polskich Rodzin przejęła inicjatywę tego projektu, dobrze, niech to będzie inicjatywa kolegów z PiS, tak jak zaczęli, a państwo uparli się to pchać i dalej to pchacie. Pytam się, dlaczego? Jeżeli chcecie bronić praw dzieci nienarodzonych, to dlaczego nie powiecie wprost, że Polska nie powinna przystępować do organizacji, w której życia dzieci nienarodzonych nie szanują? Dlaczego nie powiecie: Polska nie powinna być członkiem organizacji, które zrównują z prawami małżeństwa związki homoseksualne; Polska nie powinna być członkiem organizacji, w których upowszechnia się powierzanie dzieci w ramach adopcji związkom homoseksualnym? Dlaczego tego wprost nie powiecie?</u>
          <u xml:id="u-240.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-240.13" who="#PoselJanLopuszanski"> Przepraszam, to jest moja spekulacja, ale gotów jestem spekulować. Dlaczego? Bo panowie spodziewacie się, że gdybyście takich zdań użyli, to może nie byłyby one mile widziane w Unii, a może by nie przeszły w polskim Sejmie, bo np. lewica by im się sprzeciwiła. No to co, chcecie bronić prawa polskich dzieci do życia w granicach zgody lewicy? Nie rozumiem tego stanowiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Panie pośle, proszę zmierzać do finału.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PoselJanLopuszanski">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#PoselJanLopuszanski">Ja tego po prostu nie rozumiem. Dlatego będę głosował przeciw i zapewne większość kolegów z Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin też będzie głosować przeciw, chociaż w naszym klubie jest taki obyczaj, że w żadnych sprawach nie ustanawiamy dyscypliny, chociaż zazwyczaj bardzo często głosujemy zgodnie. Jak będzie tym razem, nie wiem. Chociaż pan przewodniczący Marek Kotlinowski twierdził, że będzie chciał głosować wbrew zdrowemu rozsądkowi, nie wierzę. Panie przewodniczący, będzie pan głosował z nami, w imię obrony suwerenności Polski, i pracował wspólnie z nami i z kolegami z PiS nad stworzeniem lepszego projektu deklaracji w to miejsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Podkański w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan poseł Łopuszański nie zrozumiał mojej intencji, mojej wypowiedzi. A myślę, że swoją postawą dowiódł tutaj, że także nie dorósł do tej demokracji. Bo przecież sztuka nie polega na tym, żebyśmy wypominali swoje błędy, tylko na tym, żebyśmy potrafili razem budować i tworzyć.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie pośle Łopuszański, nic nie stało na przeszkodzie, bo były dwie komisje, żeby powołać podkomisję, żeby spożytkować pana myśli, poglądy i wypracować taką deklarację, która będzie mogła być przyjęta nawet przez aklamację przez Wysoką Izbę. I nasz klub Polskiego Stronnictwa Ludowego właśnie tego oczekiwał, a nie takich wystąpień, powoływania się na narodzonych, nienarodzonych. My nawołujemy do rozsądku. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#PoselMarekJurek">(Ja też chciałbym sprostować.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Marek Jurek w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PoselMarekJurek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#PoselMarekJurek">I chciałbym też panu posłowi Łopuszańskiemu podziękować za to, że sprawę unii międzypaństwowych zreferował w miarę rzetelnie, powołując się na ten dokument; po prostu pan ma prawo uważać, że Polska przez całą swoją historię, zawierając unię z Litwą, Szwecją i Węgrami, reszty nie będę wyliczał, bo pan je dobrze zna, zrzekała się bez przerwy suwerenności, to jest pana dobre prawo. Natomiast jeżeli pan przypisuje takie znaczenie, jakie pan już zreferował, nie cytując tego dokumentu, sformułowaniu suwerenność w dziedzinie moralności, jeżeli pan przypisuje temu znaczenie, jakoby klub Prawa i Sprawiedliwości twierdził, że państwo ma prawo komuś narzucać moralność, a nie że ma obowiązek chronić moralność uniwersalną, co w tym dokumencie jest wyraźnie powiedziane, to przeciwko takiemu sformułowaniu protestuję. Proszę zacytować dokument. Proszę zacytować dokument.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Antoni Stanisław Stryjewski.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#PoselJanLopuszanski">(Gotów jestem zacytować ten dokument, jeżeli pan poseł Marek Jurek sobie życzy.)</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Ale proszę to załatwić już w ławach poselskich.</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#GlosyZSali">(Nie...)</u>
          <u xml:id="u-247.5" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Stryjewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Koła Poselskiego Katolicko-Narodowego przedkładam oświadczenie w sprawie poselskiego projektu uchwały ˝Deklaracja o suwerenności państwa w dziedzinie moralności i kultury˝, przedstawionego pod rozwagę Wysokiej Izbie w druku nr 448. Projekt deklaracji był przedmiotem pierwszego czytania na posiedzeniu połączonych Komisji Europejskiej oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu w dniu 16 lipca 2002 r., z którego to posiedzenia zostało sporządzone sprawozdanie zawarte w druku nr 695. Po przeprowadzonej dyskusji komisje wnoszą w swym sprawozdaniu, aby Wysoki Sejm odrzucił projekt wyżej wymienionej uchwały.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Katolicko-Narodowe nie weźmie udziału w tym głosowaniu; bo nie można brać udziału w odrażającym spektaklu, podczas którego mamy wyrazić zgodę, by nasza umiłowana matka, a taką dla Polaków jest przecież Polska, mogła być za naszym przyzwoleniem, a nawet przy naszym udziale i zysku ograbiona z wszelkich dóbr, honoru, wolności i suwerenności, a na pocieszenie dla niej powiemy, że wolno jej mieć swoje tchnienia duszy, swoje myśli kołaczące w głowie, swoje gusta i marzenia. Taka ˝łaskawość˝ niegodziwych dzieci względem macierzy jest dla nas odrażająca. I nie możemy zrozumieć meandrów przewrotności, nierozumności, a być może i niegodziwości sygnatariuszy tegoż projektu uchwały. Czy myślicie państwo posłowie, że ci panowie z Brukseli, Paryża, Berlina, z jawnych i niejawnych salonów, od jawnych i niejawnych interesów, z którymi państwo paktujecie, jak zniewolić Polskę i na tym zniewoleniu jeszcze dobrze wyjść, czy państwo posłowie myślicie, że tą przewrotną i niegodziwą ˝łaskawością˝, czyli waszą deklaracją o suwerenności państwa w dziedzinie moralności i kultury, po pierwsze, że usprawiedliwicie swoją zdradę, a po wtóre, że rzeczywiście ten pozór suwerenności zabezpieczycie? I jedno i drugie się wam państwo posłowie nie uda. Historia naszego narodu i wielu narodów Europy i świata po wielokroć to udowodniła, a macie w tym swoim działaniu sojuszników z dzisiejszego SLD, UP. Zwolenników, podobnie jak wy, rzeczywistego ograbienia, różnorakiego zniewolenia i ostatecznie uśmiercenia Polski. Oni to już przerabiali po wielokroć w wieku XIX i XX. Ci wczorajsi kosmopolici spod czerwonej gwiazdy, sierpa i młota dzisiaj garną się pod żółte gwiazdy, pod symbole cyrkla i kielni. Wczoraj mówili, że Polakom ku świetlanej przyszłości po drodze tylko z Rosją albo z Sowietami, i w imię tej przyszłości pozbawiali nas prywatnej własności i suwerenności, dziś znowu roztaczają wizję szklanych domów w kosmopolitycznej masie nowych Sowietów, a równocześnie pozbawiają nas i tej wspólnej własności, a za grabież przez obcych ziemi, zakładów przemysłowych, banków, energetyki obiecują dać tej naszej matce kolorowe szklane paciorki, niby dopłaty, niby fundusze strukturalne, możliwości emigracji zarobkowej. Czy to jest godziwe? Oni wiedzą także, że w tym nowym starym świecie kosmopolitów nie będzie miejsca na żadną suwerenność ducha, myśli, marzeń, kultury. Pisał znakomicie o tym potwornym ludzkim kołchozie chociażby Orwell. Doczytaliście panowie? Dlatego głosuję przeciwko waszej, państwo posłowie sygnatariusze, deklaracji. Mówię wam wyraźnie: żadnych złudzeń. Mimo to wy dziś przyłączacie się do tej niegodziwości, a do tego chcecie zrobić wrażenie w narodzie, który wam zaufał i obdarzył władzą oraz przywilejami, jakbyście walczyli o wolność i duszę narodu. Żyjecie w fałszu. Ten fałsz, wasz fałsz będzie równocześnie waszą klęską, tylko dlaczego mają Polacy i ma Polska płacić tak dramatyczną cenę, ma płacić kolejny raz?</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#PoselAntoniStanislawStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kończąc, raz jeszcze oświadczam, że Koło Katolicko-Narodowe nie weźmie udziału w tym głosowaniu, bo nie można brać udziału w odrażającym spektaklu, podczas którego mamy wyrazić zgodę, by nasza umiłowana matka, a taką dla Polaków jest przecież Polska, mogła być za naszym przyzwoleniem, a nawet przy naszym udziale i zysku obrabiona z wszelkich dóbr, honoru, wolności i suwerenności, a na pocieszenie dla niej powiemy, że wolno jej mieć swoje tchnienia duszy, swoje myśli kołaczące w głowie, swoje gusta i marzenia. Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł Jan Byra.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PoselJanByra">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#PoselJanByra">Szanowni Państwo! Ta debata, którą za chwilą kończymy, potwierdza racje, które zostały wyłożone podczas prac połączonych komisji. Chciałem przypomnieć jeszcze taką opinię, iż w moim przekonaniu ani podczas posiedzenia połączonych komisji kultury i europejskiej, ani dzisiaj nikt, żaden z posłów, żaden z klubów nie chciał się wyrzec swojej tożsamości, każdy chciał eksponować, pielęgnować wartości narodowe, naszą tradycję, język i kulturę, ale także system wartości. Co do tego ja nie mam jako poseł sprawozdawca wątpliwości. Tu jest pełna zgoda. Zgoda także jest co do tego, iż projekt uchwały jest daleki od przejrzystości. Wszyscy wskazują, że suwerenność, kultura, nasza tożsamość narodowa to jest coś nie dane nam przez kogoś, to jest przyrodzone prawo każdego narodu i każdego państwa, o to my nie musimy zabiegać, nie musimy potrzebować czyjeś łaski, że ktoś nam to prawo daje. To jest nasze przyrodzone prawo. Spór natomiast dotyczy pewnego poczucia, czy w związku z naszymi aspiracjami europejskimi rzeczywiście stoimy przed pewnymi zagrożeniami, czy też nie. Te odczucia są tutaj bardzo różne. Na pewno nazbyt ostre są sformułowania i podejrzenia, iż ci, którzy są przeciwni temu projektowi, to akurat są ci, którzy chcą rzekomo wyrzec się polskości. Takiej równości stawiać nie można, bo to po prostu nieprawda. Co dalej, wszyscy państwo zdecydujecie o tym jutro w głosowaniu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Do głosowania nad wnioskiem komisji przystąpimy jutro w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich. Są to posłanki Renata Beger oraz Zofia Krasicka-Domka.</u>
          <u xml:id="u-251.5" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Czy ktoś jeszcze się zgłasza? Pan poseł Luśnia i pan poseł Podkański.</u>
          <u xml:id="u-251.6" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Czy jeszcze ktoś? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-251.7" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-251.8" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Renata Beger, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PoselRenataBeger">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W ostatnim czasie, według statystycznych prognoz, wyraźnie spada wskaźnik społecznego zaufania do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Ostatnie dane mówią o 16%. Tak niskiego notowania działań sejmowych można się jednak było spodziewać. Nie wynika ono jednak z przyczyn obiektywnych. Ważne jest to, w jaki sposób i jakimi metodami przekazywana jest informacja o tym, jak i nad czym się w Sejmie pracuje. Nie będzie wielką przesadą stwierdzenie, że środki przekazu traktują sprawy wybiórczo, a czasami tendencyjnie podawane są szczątkowe, starannie wybrane informacje. Daje się również zauważyć medialną polaryzację. Według niektórych mediów i niektórych dziennikarzy w Sejmie są posłowie dobrzy i źli, są sprawy ważne i istotne, poruszane przez zatroskanych, dobrych posłów, i sprawy nic nieznaczące, dużo mniejszej wagi, a nawet - jak to nazywane jest w przekazach - burzące powagę parlamentu, które jedynie i w całości zaprzątają głowy posłów złych.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#PoselRenataBeger">Ten fałszywy obraz powoduje, że społeczeństwo odbiera najważniejszą instytucję w państwie mało poważnie i sprawia, że zostaje w znacznym stopniu podważany autorytet wielu z nas. Niestety, często się zdarza, że sprawy istotne są bagatelizowane, a posłowie je przedstawiający - wręcz ośmieszani. Kąśliwe komentarze do selektywnie dobranych fragmentów poselskich działań i samych zdarzeń szkodzą nie tylko posłom, ale powodują dezinformację społeczną.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#PoselRenataBeger">A przecież niedawno wypełnialiśmy ankiety w kwestiach oceny dziennikarskiej rzetelności, przyznawano specjalne akredytacje dla dziennikarzy. Doceniamy wszak ich rzetelną, staranną pracę informacyjną, jednakże czy zawsze mamy do czynienia z cechami, które, zapisane także w aktach prawnych, winny dominować w informacji społecznej? Czy nasze sądy i opinie, to wszystko miało stwarzać jedynie pozory? Czy ważniejszy w tej sytuacji jest interes firm medialnych, szukających tanich sensacji?</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#PoselRenataBeger">Wysoka Izbo! Spodziewam się, iż pan marszałek podejmie stosowne i skuteczne działania na rzecz przywrócenia rzeczywistego i rzetelnego wizerunku Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, którego obraz winien być pokazany w jego faktycznym kształcie, a nie w odbitym, krzywym zwierciadle politycznych ambicji i gier. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pani poseł Zofia Krasicka-Domka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dniu wczorajszym, 11 listopada br., w ojczyźnie naszej świętowaliśmy dzień niepodległości. W całym kraju obchodzono 84. rocznicę odzyskania przez Polskę wolności po mrocznych latach niewoli pod zaborami. Tego dnia w świątyniach sprawowane były uroczyste msze święte w intencji ojczyzny. W miejscach upamiętniających wszystkich tych, którzy poświęcili swoje życie za wolność Polski, składano kwiaty, a także odbywały się koncerty pieśni patriotycznych oraz recytowano wiersze. Tak działo się w Małopolsce. W królewskim Krakowie głównym akcentem obchodów święta niepodległości było uroczyste otwarcie Kopca Józefa Piłsudskiego po blisko 5-letnim remoncie. U podstawy kopca, pod Krzyżem Pamięci Narodowej znajduje się ziemia z 15 miejsc bitew, męczeństwa i pamięci narodu polskiego z całego świata. Trudno tu wymienić wszystkie małopolskie miejscowości, w których odbywały się uroczystości patriotyczno-religijne. Pięknie akcentowano święto niepodległości w mojej Rabce Zdroju, także w Łowczówku koło Tarnowa, gdzie na rozległym cmentarzu pochowani są legioniści i żołnierze innych narodowości, którzy zginęli podczas ciężkich walk I wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">W umysły i serca głęboko zapadły myśli wyrażone przez młodzież ziemi limanowskiej w Łososinie Górnej, jak ta np.: ˝11 listopada to najpiękniejsza karta w kalendarzu polskim, bo po przeszło 100-letniej niewoli pod zaborami ojczyzna nasza wolność otrzymała˝ albo ˝Honor żołnierski to dotrzymanie przysięgi, dotrzymanie słowa, chociażby sczeznąć przyszło.˝</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Ojczyzna to przeszłość ze swą bogatą historią i przyszłość - niechby była lepsza dla przyszłych pokoleń, lecz niewyjałowiona z narodowej tradycji, z ludowych ˝zwyków˝ i całego dorobku kultury polskiej.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Okazały Pomnik Legionistów w łososińskim parku stał się symbolem i wyrazem wdzięczności wszystkim tym legionistom, którzy w walce o odzyskanie niepodległości stracili życie. Napis na pomniku głosi: 1914-1934 Legionistom, Synom Ziemi Limanowskiej, co na zew wodza Józefa Piłsudskiego w krwawe poszli boje i w bojach tych legli.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">U podstawy wspomnianego pomnika w ubiegłym roku wmurowano urny z ziemią i prochami z cmentarzy wojennych - z Orląt Lwowskich, z Katynia i Monte Casino. Z tego miejsca w 1914 r. po ogłoszeniu mobilizacji przez naczelnika Piłsudskiego wyruszyła grupa strzelców do Krakowa, gdzie formowały się legiony. Nadmienić trzeba, że spośród nich legioniści: Stanisław Odziomek, Jan Drożdż i Józef Marek po odzyskaniu niepodległości i studiach swój zapał pedagogiczny realizowali wśród dzieci i młodzieży. Tak powstała Górska Szkoła Rolnicza im. Józefa Piłsudskiego i Żeńska Szkoła Rolnicza. Kształciła się tu według wzorców szwajcarskich i własnych młoda kadra rolników.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Na podkreślenie zasługuje nowatorska myśl absolwenta UJ Jana Drożdża, który - wykorzystując walory przyrodniczo-geograficzne naszego regionu - udowodnił, że małe gospodarstwo górskie dzięki intensyfikacji i nowej strukturze uprawy i hodowli daje duże rezultaty mogące z tego biednego zakątka Karpat wydobyć bogactwo bez uszczerbku dla naturalnego środowiska.</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Można się pokusić o myśl, że były to podwaliny pod ustawę górską, w której uchwaleniu brałam udział podczas prac Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej III kadencji. Niestety weto prezydenckie uniemożliwiło wejście w życie tego ważnego dla ludzi gór aktu normatywnego.</u>
          <u xml:id="u-254.7" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Uczestnictwo w uroczystych obchodach święta niepodległości kieruje nasze myśli i uczucia wdzięczności do rodaków i skłania do głębokiej refleksji nad zdobyczami narodu polskiego, jakimi są nasza wolność, suwerenność oraz wierność wartościom, które trafnie wyrażają słowa: Bóg, Honor i Ojczyzna. To święto upamiętniające ofiarę i cierpienie wielu Polaków, tych, którzy walczyli o niepodległość Polski i dla niej ginęli, i tych, którzy z wielkim oddaniem dla Najjaśniejszej Rzeczypospolitej pracowali. Słusznie należy im się najwyższe uznanie, wdzięczność i pamięć. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-254.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Robert Luśnia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PoselRobertLusnia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas poprzedniego posiedzenia Sejmu tu na sali doszło do bezprecedensowej sytuacji, kiedy to pan marszałek Nałęcz dopuścił do tego, że w debacie bardzo ważnej, w debacie o bezpieczeństwie państwa i bezpieczeństwie zaopatrzenia w energię elektryczną Warszawy i centralnych organów państwa, zezwolił na to, aby pan minister nie odpowiadał na pytania zadane przez posłów. Uważam, że jest to rzecz niedopuszczalna, której marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej robić nie powinien. Podczas tego posiedzenia odbędzie się w tej sprawie głosowanie. Posłowie są niedoinformowani z tego względu, że marszałek Sejmu zezwolił na nieudzielanie odpowiedzi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Pan poseł Zdzisław Podkański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Praktycznie zakończyły się wybory do samorządów wszystkich szczebli, pozostały tylko jeszcze oficjalne ogłoszenia, kształtowanie się nowych władz samorządowych, ale także jest jeszcze czas na rozpatrzenie skarg, odwołań, zażaleń. W moim przekonaniu w tych wyborach samorządowych naruszono podstawowe zasady demokracji. Nie dano szansy skorzystania z tego ważnego demokratycznego instrumentu wielu mieszkańcom, zwłaszcza środowisk wiejskich. Wadliwie wydrukowane przez wojewódzką komisję wyborczą karty do głosowania do sejmiku wojewódzkiego w woj. lubelskim spowodowały, że aż 108 tys. kart oddano nieważnych. Ludzie wiedzieli, że mają zabrać na wybory dowody osobiste, ale nie przypuszczali, że tak nieczytelne karty do głosowania będą wymagały okularów. Zdarzało się, że próbowali głosować, postawić znak x na właściwej kartce. Wielu to się nie udało, stawiali ten znak obok i te głosy nie zostały zaliczone. Inni, nie mogąc znaleźć nazwiska kandydata, którego chcieli obdarzyć zaufaniem, wrzucali przeważnie karty nieskreślone. W związku z powyższym poczuliśmy się w woj. lubelskim do obowiązku zaskarżenia wyborów do wojewódzkiego sejmiku samorządowego i z niepokojem będziemy oczekiwali na werdykt właściwego sądu, na to, czy ludzie faktycznie będą mieli równe prawa, czy faktycznie będziemy umożliwiali im nie tylko teraz, ale w przyszłości korzystanie z tych praw, nie utrudniali tego różnego rodzaju kruczkami technicznymi czy po prostu bezmyślnością. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#WicemarszalekDonaldTusk">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, to jest 13 listopada 2002 r. do godz. 9.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 23 min 24)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>