PPC / ppc

text_structure.xml 413 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Otwieram trzydzieste siódme posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej piątej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Na sekretarzy posiedzenia wyznaczam pana senatora Janusza Bargieła oraz pana senatora Mariana Lewickiego.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#MarszałekLonginPastusiak">Proszę panów senatorów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#MarszałekLonginPastusiak">Informuję Wysoką Izbę, że Sejm na czterdziestym czwartym posiedzeniu w dniu 27 marca bieżącego roku przyjął wszystkie poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Na tym posiedzeniu Sejm przyjął również większość poprawek Senatu do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a także do ustawy o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#MarszałekLonginPastusiak">Informuję też, Sejm na tym samym posiedzeniu 28 marca przyjął również większość poprawek do ustawy o transporcie kolejowym, do ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” oraz o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami. Przyjął również część poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, a także jedyną poprawkę Senatu do ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Program ochrony brzegów morskich”.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#MarszałekLonginPastusiak">Przy okazji, Wysoka Izbo, pragnę przypomnieć państwu senatorom o obowiązkach wynikających z art. 19 ust. 6 Regulaminu Senatu, czyli o obowiązku reprezentowania Senatu w toku rozpatrywania uchwał czy też poprawek Senatu przez komisje sejmowe. Ostatnio otrzymałem bowiem skargi, że nasi senatorowie sprawozdawcy nie pojawiają się na posiedzeniach tych komisji, kiedy rozpatrywane są poprawki Senatu. Uważam to za poważne naruszenie regulaminu i niedopełnienie obowiązków senatorskich. Tak więc przypominam, że obowiązkowa jest obecność na posiedzeniach sejmowych komisji wtedy, kiedy rozpatrywane są poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#MarszałekLonginPastusiak">Doręczony państwu senatorom projekt porządku obrad trzydziestego siódmego posiedzenia obejmuje następujące punkty:</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#MarszałekLonginPastusiak">1. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#MarszałekLonginPastusiak">2. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#MarszałekLonginPastusiak">3. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#MarszałekLonginPastusiak">4. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#MarszałekLonginPastusiak">5. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o języku polskim.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#MarszałekLonginPastusiak">6. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kosmetykach.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#MarszałekLonginPastusiak">7. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz o zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#MarszałekLonginPastusiak">8. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Międzynarodowej konwencji o zwalczaniu terrorystycznych ataków bombowych, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 15 grudnia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#MarszałekLonginPastusiak">9. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Traktatu WIPO o prawie autorskim, sporządzonego w Genewie w dniu 20 grudnia 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#MarszałekLonginPastusiak">Przypominam, że w doręczonym wcześniej państwu senatorom projekcie porządku obrad zamieszczony był punkt: powołanie członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Informuję, że przewodniczący Komisji Kultury i Środków Przekazu skierował do mnie pismo, w którym w związku z niejasną sytuacją wokół Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji zwrócił się z prośbą o przedłużenie wyznaczonego wcześniej terminu na zaopiniowanie przez komisję kandydatów do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Przychyliłem się do tego wniosku, w związku z czym punkt ten będzie rozpatrywany na kolejnym posiedzeniu Senatu.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#MarszałekLonginPastusiak">Chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionego porządku obrad?</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#MarszałekLonginPastusiak">Pani senator Sienkiewicz, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie!</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Z przyczyn, które za chwilę przedstawię, na podstawie art. 48 ust. 2 pkt 8 Regulaminu Senatu chciałabym zaproponować zmianę kolejności rozpatrywania punktów porządku obrad i rozpatrzenie punktu trzeciego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jako punktu piątego porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Powody tego, że ośmielam się zwrócić do Wysokiej Izby o taką zmianę porządku obrad i takie usytuowanie punktu trzeciego, są następujące. Są to przyczyny zależne od przedstawiciela rządu, ponieważ desygnowany do prac nad tą ustawą wiceminister gospodarki, pracy i polityki społecznej bierze udział w prezentacji nowej struktury organizacyjnej resortu, tego właśnie dużego resortu, i w tym czasie byłoby niemożliwe...</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Ale jest również druga przyczyna merytoryczna, powiedziałabym, niejako spowodowana przez senatora sprawozdawcę, którym mam zaszczyt być. Otóż niemal równolegle z posiedzeniem Senatu rozpoczyna się posiedzenie Rady Ochrony Pracy, która jest organem Sejmu i do której jest desygnowanych dwóch senatorów. Są to pani senator Genowefa Ferenc i ja. Rada Ochrony Pracy będzie rozpatrywała stanowisko dotyczące przestrzegania przepisów prawa pracy przy wypłacie wynagrodzeń i innych świadczeń pracowniczych, przygotowane na podstawie informacji Głównego Inspektoratu Pracy. Informacja ta dotyczy zatem spraw, który będzie regulowała ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, czyli zatrzymywania wynagrodzeń, zatrzymywania świadczeń, braku ekwiwalentu i wypłaty za zaległy urlop bądź nieudzielania urlopów. Możliwe, że nasz udział w posiedzeniu tej rady zaowocuje wnioskami do ustawy o zasadach rozwiązywania stosunków pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">To są te dwa powody, którymi - przepraszam - zaabsorbowałam uwagę Wysokiej Izby. Jednocześnie proszę o taką zmianę kolejności rozpatrywania punktów, jaką zaprezentowałam na początku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Najpierw zdecydujmy...</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Czy w tej sprawie, Panie Senatorze? Nie.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MarszałekLonginPastusiak">Czy jest sprzeciw wobec tej prośby i propozycji pani senator Sienkiewicz? Nie ma. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#MarszałekLonginPastusiak">Rozumiem, że Wysoka Izba przyjęła propozycję rozpatrzenia punktu trzeciego jako piątego punktu porządku obrad tego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#MarszałekLonginPastusiak">W sprawie porządku obrad pan senator Mąsior, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#SenatorBogusławMąsior">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#SenatorBogusławMąsior">Na podstawie przepisów, na które powołała się pani senator Sienkiewicz, proponuję, zwracam się z prośbą, z wnioskiem, aby punkt drugi porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach oraz o zmianie niektórych innych ustaw, rozpatrzyć jako punkt siódmy.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#SenatorBogusławMąsior">Od ostatniego posiedzenia Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych - ja jestem sprawozdawcą tej komisji - pojawiły się bowiem nowe znaki zapytania, wątpliwości, które chciałbym omówić z ministrem finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Rozumiem, że pan proponuje rozpatrywać punkt drugi jako...</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Senator Bogusław Mąsior: Punkt drugi jako punkt siódmy.)</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Jako punkt siódmy, tak.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#MarszałekLonginPastusiak">Bardzo proszę, czy w tej sprawie jest konsensus? Jest zgoda, Wysokiej Izby, tak. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#MarszałekLonginPastusiak">Rozumiem, że tę propozycję przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#MarszałekLonginPastusiak">Czy pan senator Izdebski w sprawie porządku obrad?</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#MarszałekLonginPastusiak">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#SenatorSławomirIzdebski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#SenatorSławomirIzdebski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#SenatorSławomirIzdebski">Ja również na podstawie art. 48 ust. 2 pkt 8 Regulaminu Senatu chciałbym złożyć wniosek o uzupełnienie porządku obrad o punkt: informacja kancelarii prezydenta i premiera w sprawie wysłania polskich żołnierzy do Iraku.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#SenatorSławomirIzdebski">Myślę, że jest to problem niezwykle ważny. Wiemy wszyscy, że niedawno debata na ten temat i informacja w tej sprawie miały miejsce w Sejmie i nie wyobrażam sobie, aby Izba Wyższa polskiego parlamentu miała nie wysłuchać informacji na temat tego, na jakiej podstawie, jakim prawem prezydent wysłał polskich żołnierzy do Iraku. Jest to naprawdę bardzo ważny temat, bardzo ważny problem, dlatego też zwracam się z prośbą o uzupełnienie porządku obrad o dodatkowy punkt, punkt dziesiąty, tak żeby zarówno jedna, jak i druga strona mogła się do tego przygotować. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Czy w tej sprawie są inne uwagi?</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Bardzo proszę, pan senator Pietrzak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#SenatorWiesławPietrzak">Myślę, że mamy na ten temat tyle wiedzy - bo mogliśmy śledzić inne debaty - że nie ma potrzeby sprowadzać tutaj premiera czy prezydenta dla takiej informacji. Stawiam zatem sprzeciw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Ja mam pytanie do pana senatora Izdebskiego: czy od czasu debaty w Sejmie, która odbyła się na ten temat, bardzo obszernej debaty, i informacji rządu, są jakieś nowe elementy, które by wymagały właśnie przedstawienia przez rząd informacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#SenatorSławomirIzdebski">To znaczy ja myślę, że jeżeli jest informacja, to powinna to być informacja dla parlamentu, a więc zarówno Sejmu, jak i Senatu, a nie tylko dla Sejmu. Bo jeżeli Senat ma się nie zajmować tak ważnymi problemami jak ten, który przedstawiłem, to może rzeczywiście nasza Izba jest niepotrzebna. No, jeżeli uważacie państwo, że nie powinniśmy zostać poinformowani tutaj, na forum Senatu, o tak ważnej sprawie, jeżeli sądzicie państwo, że na przykład stanowisko Senatu w sprawie ustawy o kosmetykach jest ważniejsze niż wysłanie polskich żołnierzy do Iraku... A przecież niesie to ze sobą ogromne zagrożenie, nie tylko dla żołnierzy, ale także dla nas, dla naszej ojczyzny. Bo wiadomo, że mamy do czynienia z terroryzmem, więc jest wielkie zagrożenie dla naszego kraju. Uważam, że jako Izba Wyższa polskiego parlamentu również powinniśmy zająć jakieś stanowisko w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#SenatorSławomirIzdebski">Ja dodatkowo jeszcze, jeżeli zdobędę podpisy, złożę projekt uchwały - o ile oczywiście będę mógł, zapoznam się w tym celu z regulaminem - w sprawie wycofania żołnierzy z Iraku. Tak więc proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Pani senator Ferenc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#SenatorGenowefaFerenc">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#SenatorGenowefaFerenc">Chciałabym powiedzieć, że nie możemy wybierać między ustawami, co jest ważniejsze, jaka propozycja jest ważniejsza. Obowiązuje nas regulamin, który określa, w jakim terminie powinniśmy przyjmować ustawy, niezależnie od tego, czy one regulują taki temat, czy inny. Każda ustawa dla Senatu jest równie ważna. Ja bym proponowała, żeby tę propozycję pana senatora rozpatrzyć na kolejnym posiedzeniu Senatu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Panie Senatorze, jaki jest pański stosunek do propozycji pani senator Ferenc, żeby rozpatrzyć ten punkt na kolejnym posiedzeniu, kiedy będziemy mieli więcej materiałów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#SenatorSławomirIzdebski">Panie Marszałku, ale pani senator nie uzasadniła, dlaczego na następnym posiedzeniu. Ja celowo poprosiłem o uzupełnienie porządku obrad w punkcie ostatnim, tak żeby zarówno jedna, jak i druga strona mogła się do tego przygotować. Oczywiście, jeżeli nie będzie to mógł być prezydent czy premier, niech to będzie ktoś z kancelarii, prawda? I chciałbym, aby w tej sprawie...</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#komentarz">(Marszałek Longin Pastusiak: Ale z jakiej kancelarii?)</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#SenatorSławomirIzdebski">Z kancelarii prezydenta albo premiera.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#SenatorSławomirIzdebski">I chciałbym, aby w tej sprawie odbyła się również - tak jak w sprawie IPN - debata, aby każdy z senatorów mógł wypowiedzieć się w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">No, ja uważam, że trzeba dbać o godność tej Izby i nie wypada, żeby kanceliści pojawiali się przed Wysoką Izbą i składali sprawozdania. To powinni być członkowie rządu, ludzie, którzy ponoszą konstytucyjną odpowiedzialność za podejmowane decyzje.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Senator Józef Sztorc: Panie Marszałku!)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#komentarz">(Senator Sławomir Izdebski: Niech będą członkowie rządu.)</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#MarszałekLonginPastusiak">Pan senator Sztorc, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#SenatorJózefSztorc">Panie Marszałku, ja bym prosił o rozszerzenie tego punktu, o którym mówił senator Izdebski, o informację ministra finansów, jakie koszty rząd polski poniósł do dzisiejszego dnia w związku z wysłaniem...</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#SenatorJózefSztorc">...z zaangażowaniem w konflikt i za ile minister zdrowia kupił szczepionki dla naszego narodu, jako strony w wojnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Od razu panu odpowiem, zamiast ministra obrony narodowej: koszt udziału Polski w operacji w Iraku wynosi 22 miliony 300 tysięcy zł, a koszt wysłania jednostki do Turcji, w ramach art. 4 układu waszyngtońskiego, wynosi 6 milionów zł.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Proszę bardzo, czy jeszcze ktoś z państwa w sprawie porządku obrad?</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#MarszałekLonginPastusiak">Ponieważ zarysowały się różnice zdań w tej sprawie, wobec tego poddam wniosek pana senatora Izdebskiego pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#MarszałekLonginPastusiak">Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze pan senator Romaszewski.)</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#MarszałekLonginPastusiak">A, pan senator Romaszewski. W tej sprawie, tak?</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#MarszałekLonginPastusiak">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#SenatorZbigniewRomaszewski">Ja bym prosił o wyjaśnienie, czy równie aktualny jest wniosek pani senator Ferenc. Czy również będziemy nad nim głosować? Czy tak to należy rozumieć? Bo w zależności od tego ja różnie będę głosował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">No, najdalej idące są wnioski o wprowadzenie tego punktu do porządku obrad i o oddalenie tego wniosku. Prawda? Sądzę, że w tej kolejności powinniśmy chyba poddać te wnioski głosowanie, prawda? A później, jeżeli będzie wniosek, aby wrócić do tego, wprowadzić taki punkt do porządku obrad, jeżeli pan senator podtrzyma swój wniosek i zaproponuje w zależności od wyników głosowania, żeby wprowadzić go do porządku dziennego następnego posiedzenia...</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: To będzie jeszcze jedno głosowanie?)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#MarszałekLonginPastusiak">...to poddamy ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#MarszałekLonginPastusiak">Nie widzę, żeby ktokolwiek z państwa senatorów chciał zabrać głos w sprawie tej propozycji.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#MarszałekLonginPastusiak">Wobec tego proszę o naciśnięcie przycisku obecności.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#MarszałekLonginPastusiak">Kto z państwa senatorów jest za wprowadzeniem do porządku obrad obecnego, trzydziestego siódmego posiedzenia Senatu wniosku zgłoszonego przez pana senatora Izdebskiego o wprowadzenie do porządku obrad tego posiedzenia informacji rządu o udziale wojsk polskich w Iraku? Kto jest za, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku „za”.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#MarszałekLonginPastusiak">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#MarszałekLonginPastusiak">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#MarszałekLonginPastusiak">Na 73 obecnych senatorów 14 głosowało za, 56 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#MarszałekLonginPastusiak">Stwierdzam, że Wysoka Izba nie przyjęła wniosku pana senatora Izdebskiego o wprowadzenie do porządku obrad obecnego posiedzenia Senatu informacji rządu o udziale wojsk polskich w Iraku.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#komentarz">(Senator Sławomir Izdebski: Panie Marszałku!)</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#MarszałekLonginPastusiak">Pan senator Izdebski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#SenatorSławomirIzdebski">Panie Marszałku, czy mógłbym zatem zgłosić wniosek o wprowadzenie identycznego punktu do porządku obrad następnego posiedzenia, tak jak wnioskowała pani senator?</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Panie Senatorze, zgodnie z art. 34 ust. 3 regulaminu naszej Izby komisje i senatorowie mogą zgłaszać do marszałka Senatu nie później niż na dziesięć dni przed posiedzeniem wnioski w sprawie porządku obrad, a ich uwzględnienie wymaga wyjaśnienia przy przedstawieniu Senatowi projektu obrad. Proponowałbym więc, żeby zgodnie z regulaminem wystąpił pan z takim wnioskiem do marszałka Senatu.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Senator Sławomir Izdebski: Dobrze, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Na dziesięć dni - przypominam - przed posiedzeniem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#MarszałekLonginPastusiak">Pani senator Liszcz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#SenatorTeresaLiszcz">Ja chciałabym zabrać głos nie w sprawie dzisiejszego porządku obrad, tylko w sprawie następnego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#komentarz">(Marszałek Longin Pastusiak: Ale proszę włączyć mikrofon.)</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#SenatorTeresaLiszcz">Chodzi mi o to, że to posiedzenie jest rozpisane na trzy dni: od 15 kwietnia do 17 kwietnia. 17 kwietnia jest Wielki Czwartek - pierwszy dzień triduum paschalnego, ogromnie ważnego dla wierzących i praktykujących katolików. W tym dniu chcielibyśmy być w domu.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#SenatorTeresaLiszcz">Ja chcę zgłosić prośbę o to, żeby tak ustalić porządek obrad, by posiedzenie mogło się zakończyć w dniu 16 kwietnia, żebyśmy w czwartek mogli być w domach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Pani Senator, o ile się orientuję, są pewne formalne przeszkody, dlatego że jest pilny projekt ustawy, którego oczekujemy z Sejmu. Musielibyśmy zatem zwołać dodatkowe posiedzeniu Senatu, żeby zmieścić się w czasie, jaki mamy na uchwalenie pilnej ustawy, czyli w ciągu czternastu dni. Jutro na spotkaniu Konwentu Seniorów postawimy ten wniosek, pani wniosek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Czy w sprawie porządku dziennego są jeszcze jakieś uwagi? Nie ma. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Stwierdzam, że Senat zatwierdził porządek obrad trzydziestego siódmego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej piątej kadencji, wraz z przyjętymi zmianami.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#MarszałekLonginPastusiak">Panie i Panowie Senatorowie, proszę jeszcze nie wychodzić, bo będzie jeszcze ważna informacja. Panowie Senatorowie, wysłuchajcie jeszcze jednego zdania.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#MarszałekLonginPastusiak">Otóż chcę przypomnieć, że w dniu dzisiejszym upływa termin rozpatrzenia przez Senat ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych. W związku z powyższym głosowanie w sprawie tej ustawy odbędzie się jeszcze w dniu dzisiejszym w godzinach popołudniowo-wieczornych. Resztę głosowań przeprowadzimy na zakończenie posiedzenia w dniu jutrzejszym. Jeżeli obrady będą przebiegać sprawnie, powinniśmy gdzieś we wczesnych godzinach popołudniowych zakończyć jutro posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#MarszałekLonginPastusiak">Wysoka Izbo, przystępujemy do rozpatrzenia punktu pierwszego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#MarszałekLonginPastusiak">Ustawa ta została uchwalona przez Sejm na czterdziestym drugim posiedzeniu w dniu 27 lutego bieżącego roku. Do naszej Izby została przekazana 3 marca 2003 r. Następnego dnia, zgodnie z art. 68 naszego regulaminu, skierowałem ją do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie, które mają państwo przed sobą - w druku nr 344A. Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 344.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#MarszałekLonginPastusiak">Proszę sprawozdawcę Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury, pana senatora Kazimierza Drożdża, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#MarszałekLonginPastusiak">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie z posiedzenia Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury, która w dniu 19 marca bieżącego roku rozpatrywała ustawę o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych, zawartą w druku senackim nr 344.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Ta ustawa - uchwalona przez Sejm w dniu 27 lutego 2003 r. - ma stanowić podstawę prawną zdecydowanego uproszczenia postępowania w sprawach dotyczących przygotowania i realizacji budowy dróg krajowych, zwłaszcza autostrad. W związku z tym określa ona zasady i warunki lokalizacji dróg, nabywania nieruchomości pod drogi i realizacji inwestycji drogowych, a także organy właściwe w tych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Ustawa jest elementem całościowej koncepcji zmian w polskim ustawodawstwie, mającej na celu przyspieszenie budowy oraz modernizacji autostrad i innych dróg krajowych. Niemniej jednak, w związku z odrzuceniem przez Sejm projektu ustawy o budowie i eksploatacji dróg krajowych, tak zwanej ustawy winietowej, komisja proponuje przyjęcie kompleksu poprawek, które mają umożliwić funkcjonowanie ustawy w obowiązującym systemie prawnym, jak również poprawek redakcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Konstrukcja ustawy została opracowana z myślą o jednoczesnym uchwaleniu ustawy o budowie i eksploatacji dróg krajowych. Projekt tej ustawy przewidywał określenie warunków przygotowania i prowadzenia budowy i eksploatacji dróg, zasad finansowania tej działalności, zasad koncesjonowania budowy i eksploatacji autostrad, zasad koncesjonowania eksploatacji autostrad, warunków zawierania umów koncesyjnych oraz zasad ustalania i poboru wprowadzonej opłaty drogowej - zwanej powszechnie opłatą winietową - przy jednoczesnym uchyleniu ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych, Dziennik Ustaw Nr 110 z 2001 r. Projekt ten przewidywał również utworzenie przedsiębiorstwa państwowego „Drogi Krajowe”, jako podmiotu powołanego do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie budowy lub eksploatacji dróg oraz zniesienie Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad jako centralnego organu administracji rządowej właściwego w sprawach dróg krajowych i autostrad.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Ponieważ rozpatrywana ustawa odwołuje się do postanowień tego projektu, szczególnie w zakresie obowiązków, zadań i kompetencji PDK, należy wprowadzić w niej szereg zmian.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Uwzględniając to wszystko, komisja uznała, że statuowane w ustawie obowiązki, zadania i kompetencje w zakresie przygotowania i realizacji inwestycji w odniesieniu do dróg krajowych powinny należeć do Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. Proponujemy tutaj dziewięć poprawek. Ja tylko wymienię ich numery, nie będę ich omawiał, ponieważ państwo senatorowie otrzymali sprawozdanie, gdzie te poprawki, a jest ich dwadzieścia siedem, są zawarte. Tak więc są to poprawki: pierwsza, druga, siódma, dziewiąta, czternasta, piętnasta, dwudziesta, dwudziesta pierwsza i dwudziesta druga.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Ponadto przyznanie generalnemu dyrektorowi roli organu wiodącego w sprawach regulowanych ustawą oznacza konieczność modyfikacji tych przepisów, które przewidywały określone uprawnienia w sferze cywilnoprawnej PDK jako przedsiębiorstwa państwowego, a których podmiotem nie może być Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, będąca jednostką organizacyjną Skarbu Państwa. I tutaj komisja proponuje sześć poprawek: dziesiątą, dwunastą, trzynastą, szesnastą, siedemnastą i dziewiętnastą.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Komisja uznała również, że niezbędne jest dokonanie odpowiednich zmian w ustawie o autostradach płatnych oraz wprowadzenie przepisu zawieszającego na czas obowiązywania rozpatrywanej ustawy stosowanie tych przepisów ustawy o autostradach płatnych, które dotyczą lokalizacji autostrad oraz nabywania nieruchomości pod autostrady. Są to poprawki osiemnasta i dwudziesta trzecia.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Mając na uwadze poprawność legislacyjną ustawy, komisja proponuje zmianę w art. 16 ust. 2 polegającą na wskazaniu najkrótszego terminu wydania nieruchomości, który może być określony w decyzji o wywłaszczeniu. Jest to poprawka ósma.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Komisja uznała także, że błędnie sformułowany został przepis końcowy ustawy, czyli art. 44, przewidujący jej czasowe obowiązywanie do dnia 31 grudnia 2007 r. z wyjątkiem rozdziałów 5 i 6. Należy bowiem podkreślić, że rozdział 5 zawiera takie zmiany w obowiązujących przepisach, które zawsze skutkują nadaniem nowego brzmienia zmienianym ustawom - bez ograniczenia czasowego. Mając to na uwadze, komisja proponuje odpowiednią zmianę zapisaną w poprawce dwudziestej czwartej.</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Niezależnie od tych uwag komisja proponuje dokonanie innych zmian, wynikających z konieczności doprecyzowania przepisów ustawy, zapewnienia jej wewnętrznej spójności, a także zachowania poprawnych konstrukcji redakcyjnych. Są to poprawki: trzecia, czwarta, piąta, szósta, jedenasta, dwudziesta piąta, dwudziesta szósta i dwudziesta siódma. Razem jest to osiem poprawek.</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Wysoki Senacie, Panie i Panowie Senatorowie, w imieniu Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury wnoszę o przyjęcie projektu uchwały, zawartego w druku senackim nr 344A. W konkluzji pozwalam sobie stwierdzić, iż przedłożony projekt ustawy w zakresie dróg krajowych jest zgodny z prawem Unii Europejskiej, co potwierdza odpowiedni resort. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję panu senatorowi.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zadać krótkie pytanie z miejsca panu senatorowi sprawozdawcy? Tak.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Bardzo proszę, pani senator Liszcz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#SenatorTeresaLiszcz">Mam pytanie dotyczące istotnej zmiany, którą wprowadziła komisja. Mianowicie chodzi o zmianę podmiotu, który będzie głównym realizatorem tej ustawy. W miejsce przedsiębiorstwa państwowego „Drogi Krajowe” wprowadza się Dyrektora Generalnego Dróg Krajowych i Autostrad oraz Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Jaki jest status generalnego dyrektora? Czy jest on organem administracji? Jaki jest status dyrekcji? Czasem się używa w przepisach zwrotu „generalna dyrekcja dróg krajowych”, a czasem „generalny dyrektor”. Jaki jest status tych podmiotów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Pani Senator, jeżeli chodzi o ten projekt ustawy, który prezentuję na dzisiejszym posiedzeniu, to znika zapis PDK, czyli polskie czy państwowe „Drogi Krajowe”. Podmiotem będzie Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad. Jest to podmiot, który istnieje do dnia dzisiejszego i który ma swój statut. Gdyby pani profesor miała szczegółowe pytanie, to gościmy tu dzisiaj pana ministra infrastruktury, Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, który będzie uprzejmy zapoznać panią profesor ze szczegółami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#SenatorTeresaLiszcz">A czy mogę dopytać? Bo dzisiaj istnieje Dyrekcja Krajowa Dróg Publicznych. Jak się ma Dyrekcja Krajowa Dróg Publicznych do Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Dyrekcji nie ma. Na dzień dzisiejszy istnieje Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad na czele z generalnym dyrektorem. Ale przewidywał to ten projekt, który był w Sejmie, ale został...</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieuchwalony.)</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Tak, nie został uchwalony, więc tutaj takiego zapisu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#komentarz">(Senator Teresa Liszcz: Pan senator nie powiedział, jaki status, to jest...)</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#komentarz">(Marszałek Longin Pastusiak: Pani Senator, ale...)</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Jest organem administracji.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Proszę, aby było pytanie - odpowiedź, pytanie - odpowiedź, żebyśmy tutaj sobie takiej rozmówki nie prowadzili między senatorem sprawozdawcą a resztą sali.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Bardzo proszę, kto z państwa senatorów chciałby jeszcze zadać pytanie? Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Drożdż: Dziękuję, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#MarszałekLonginPastusiak">Ustawa, nad którą debatujemy, była oczywiście rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac w Senacie został upoważniony minister infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#MarszałekLonginPastusiak">Witam w Senacie sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury, pana ministra Andrzeja Piłata. Informuję Wysoką Izbę, że gościmy w Senacie także pana Tadeusza Suwarę, generalnego dyrektora Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#MarszałekLonginPastusiak">Chciałbym zapytać pana ministra Piłata, czy chce zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#MarszałekLonginPastusiak">Bardzo proszę, Panie Ministrze, na trybunę senacką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Chciałem zabrać głos nie tylko po to, żeby przedstawić stanowisko rządu, bo ono jest znane... Muszę powiedzieć, że w zasadzie pan senator Drożdż, referując prace komisji, w zasadzie także już przedstawił... Ale myślę, że jestem zobowiązany przekazać Wysokiej Izbie trochę innych uwag dotyczących tej ustawy, bo to nie jest zwykła ustawa, taka, nad którymi zazwyczaj debatują Sejm i Senat. To jest ustawa, która towarzyszyła rządowemu programowi dotyczącemu przyśpieszenia w Polsce budowy dróg i autostrad. I to znacznego przyśpieszenia, bo zakładaliśmy, że będzie ono co najmniej pięciokrotne w odstępie jednego roku, jeśli chodzi o liczbę budowanych dróg i autostrad.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">W tak zwanym pakiecie cały czas były dwie ustawy: ta ustawa, którą obecnie rozpatruje Wysoka Izba, i ustawa, o której już wspomniał pan senator Drożdż, w skrócie nazywana winietową.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">W ustawie winietowej właściwie były zawarte trzy kwestie. Pierwsza dotyczyła tak zwanych opłat winietowych dla użytkowników samochodów osobowych. Przypominam, że samochody ciężarowe już od ubiegłego roku posiadają winiety i płacą... Ta ustawa dotyczyła samochodów osobowych. Dalej, stworzenia podmiotu pod nazwą PDK - była już o tym mowa - czyli państwowa dyrekcja dróg krajowych, który miał generować środki na budowę dróg. Środki miały pochodzić z różnych źródeł, miały to być i środki własne, i państwowe, i z różnych instytucji międzynarodowych. Był także podział obowiązków między ministra właściwego, PDK i inne instytucje, które miały nadzorować budowę dróg, a następnie przestrzeganie na tych drogach wszelkich przepisów.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Po półrocznej pracy w podkomisjach, a potem w komisjach, po zmianach nazewnictwa i kolejnych poprawkach, także rządowych, już podczas trzeciego czytania tak zwana ustawa winietowa nie uzyskała większości i przepadła w Sejmie. Ustawa mówiąca o budowie dróg, która była w pakiecie razem z nią, zyskała uznanie Izby sejmowej i znalazła się w Senacie.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Ja chcę skorzystać z okazji, Panie Marszałku, i powiedzieć, że ta ustawa wymagała bardzo wielkiej pracy, tutaj w Senacie, dlatego że, w związku z tym, że ona była w pakiecie, to i niektóre nazewnictwo i niektóre sformułowania były tak dopasowane, aby współgrały z ustawą, która nie przeszła. Trzeba było ogromnie dużo pracy w Senacie, żeby - można powiedzieć - zapisy tej ustawy dostosować do warunków funkcjonowania ustawy samoistnej. W tej chwili ustawa posiada wszelkie cechy ustawy samoistnej.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Chciałbym skorzystać z okazji i podziękować wszystkim paniom i panom senatorom, a także legislatorom Senatu. Myślę, że świetnie zorganizował tę pracę głównie pan przewodniczący Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury, senator profesor Marian Noga. Korzystam z okazji i w imieniu rządu chcę bardzo gorąco za to podziękować. Jak mówię, prace w Sejmie trwały pół roku, były bardzo żmudne, w Senacie prace trwały po nocach i również były bardzo intensywne. Bardzo dziękuję. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Po drugie, chcę powiedzieć, że ta ustawa ma dla nas, dla rządu ogromne znaczenie. Mimo że tamta ustawa padła, my w tej chwili jesteśmy na takim etapie, że już prawie gotowy jest drugi projekt zmiany ustawy, który przygotuje inny instrument do gromadzenia środków. Chcę powiedzieć, że nie zrezygnowaliśmy z przyśpieszonego tempa budowy dróg i autostrad. Nie zrezygnowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Oczywiście będzie roczne opóźnienie, to znaczy mamy rok opóźnienia, bo ustawa miała już funkcjonować. Nie da się go zniwelować, nawet gdyby nowa ustawa w ekspresowym trybie przeszła przez Sejm. Chcę jednak powiedzieć, że jest już gotowy projekt zmian. Nie jest to nowa ustawa, tylko projekt zmian w ustawie o budowie autostrad. Jest próba ponownego uruchomienia funduszu autostradowego, który funkcjonuje przy Banku Gospodarstwa Krajowego, i uczynienia z niego pewnego instrumentu finansowania, pożyczek, kredytów itd. Chodzi o to, żeby maksymalnie, jak tylko się da rozpocząć budowę dróg i autostrad.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Jeśli chodzi o tę ustawę, to jest to dla wszystkich, którym zależy, żeby szybciej budować drogi i autostrady, swoisty promyk nadziei. Zwłaszcza dla budowlańców i dla tych, którzy decydują. Dotychczas od decyzji o budowie do wydania decyzji o lokalizacji i przebiegu mijało - w granicach trzech, czterech lat. My mamy rozpoczęte budowy, także autostrad czy obwodnic, które w wyniku zaskarżenia - na przykład przez właściciela kawałka gruntu - po prostu zostały przerwane. I już prawie rok upłynął odkąd przerwano prace, które były zaawansowane i trwały -prace przy budowie najczęściej obwodnic, ale także autostrad.</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Chcę powiedzieć, że na prośbę samorządów, zwłaszcza prezydentów dużych miast, w tym Warszawy, Krakowa itd., już w trakcie prac doprowadziliśmy do tego, że w ustawie jest zapis mówiący, iż obowiązuje ona także w przypadku budowy dróg krajowych przebiegających przez miasta na prawach powiatów. Można więc powiedzieć, że spełniliśmy prośby prezydentów i samorządów. Bardzo im na tym zależało, bo problemy własnościowe, decyzyjne w miastach były jeszcze trudniejsze niż na otwartym terenie. W wielu miastach często wręcz uniemożliwiały prace. Po prostu tak długo trwał proces przygotowawczy, że uniemożliwiał przygotowanie.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Chcę zwrócić uwagę, że jest to ustawa, której zapisy stanowią, iż nowe rozwiązania będą obowiązywać tylko do 2007 r. Nie jest to więc ustawa na stałe, tylko - jak mówimy - na kilka lat. Pozwoli ona jednak na podjęcie decyzji w związku z budową najważniejszych dróg i autostrad.</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Chcę także bardzo mocno podkreślić - to od początku było przedmiotem naszej troski - iż wszystkich właścicieli gruntów zajętych pod drogi krajowe i autostrady: i właścicieli prywatnych, i samorządy, i różne podmioty, dotyczą zapisy, które pozwolą im otrzymać właściwe wynagrodzenie, to znaczy takie, jakie w danym momencie stosuje się na danym terenie. Mało tego, jeżeli właściciele nie będą zadowoleni z decyzji, będą mogli odwołać się do sądów. Ale - to jest istotna różnica - jeżeli właściciel działki odwoła się, że tak powiem, do sądu, to nie wstrzyma budowy drogi czy autostrady, tak jak dziś. Nie będzie to wstrzymywało prac. Można się odwoływać od jednego sądu do drugiego, jak nieraz bywa, i to, co ostatecznie sąd zasądzi, po prostu zostanie wypłacone. Inaczej mówiąc, wszystkim zostały zagwarantowane właściwe odszkodowania, czyli nic nie będzie jakby zabierane z naruszeniem prawa. Chodzi tylko o to, że odwołanie się do jakiejkolwiek instancji sądu nie będzie wstrzymywało budowy.</u>
          <u xml:id="u-32.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Jest to ustawa kontrowersyjna, my tego nie ukrywamy, i rząd tego od początku nie ukrywał.</u>
          <u xml:id="u-32.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Oczywiście w trakcie prac nad tą ustawą zgłaszały się różne instytucje ochrony środowiska itp., twierdząc, że decyzje w niej zawarte są jakoby zbyt radykalne i odnoszą się do ochrony środowiska, do związanych z ochroną środowiska spraw w sposób bardziej radykalny niż dotychczas. Otóż ja chcę powiedzieć, że ta ustawa była długo dyskutowana z Ministerstwem Środowiska i ze specjalistami od ochrony środowiska, i naszym zdaniem ona w pełni tę ochronę zapewnia, właśnie dlatego że odpowiednie instytucje przed wydaniem decyzji będą o wszystkie tego typu kwestie pytane. Ona zapewnia tylko to, że właściwy wojewoda będzie mógł wydać decyzję nawet przy sprzeciwie takiej czy innej organizacji ochrony środowiska. Mieliśmy już dzisiaj takie bardzo niedobre, muszę powiedzieć, przykłady, że w trakcie budowy, gdzieś tam jakaś instytucja związana z ochroną środowiska nawet nie w tym województwie, zgłaszała zastrzeżenia do różnego rodzaju problemów i to bardzo wydłużało proces przygotowania decyzji.</u>
          <u xml:id="u-32.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Chcę też wreszcie powiedzieć, że właśnie w związku z tym, że ta ustawa jest tak kontrowersyjna, w związku z tym, że dotyczy prawa własności oraz ochrony środowiska, została ona poddana szczególnym zabiegom, szczególnie wnikliwym ocenom ze strony profesorów, specjalistów konstytucjonalistów. Sprawdzono, po pierwsze, czy jest ona zgodna z konstytucją, po drugie, czy rzeczywiście spełnia wszelkie warunki ochrony własności, zwłaszcza własności samorządów - w sposób szczególny było tutaj badane to, czy przypadkiem nie pozbawia samorządów jakichkolwiek uprawnień. Ta ustawa była więc badana w Sejmie przez wszystkich potrzebnych do tego specjalistów, jakich z jednej strony powołała sejmowa Komisja Infrastruktury, z drugiej zaś marszałek Sejmu. Odbyły się długie dyskusje i uzgodniono ostatecznie, iż nie tylko UKIE nie ma do niej uwag, ale także opinie, które ze sobą mamy, opinie uznanych specjalistów konstytucjonalistów w tej chwili nie wnoszą zastrzeżeń. W tej chwili, ponieważ została ona oczywiście w trakcie prac sejmowej komisji dopracowana, niektóre zapisy były jeszcze trochę zmieniane. Ale to było uzgadniane z rządem i obecnie, można powiedzieć, jest wspólne stanowisko w tej sprawie, że ustawa spełnia wszelkie wymogi, które są niezbędne przy takim stosowaniu prawa. Choć nie ukrywamy, jak powiadam, że jest ona kontrowersyjna jak każda tego typu ustawa.</u>
          <u xml:id="u-32.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Ja chciałbym zwrócić się do Wysokiej Izby jeszcze raz z prośbą o przyjęcie tej ustawy wraz z poprawkami, bo ona naprawdę pozwoli nam na znaczne przyśpieszenie w ruszeniu z programem budowy dróg i autostrad. Jest tutaj na sali, jak mówił pan marszałek, generalny dyrektor dróg krajowych i autostrad. Dla niego ta ustawa jest, można by powiedzieć, swoistym promykiem nadziei na przyszłość, na to, że rzeczywiście zacznie szybciej i, co jest najważniejsze, skuteczniej budować.</u>
          <u xml:id="u-32.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Pani profesor pytała, dlaczego to nie jest generalna dyrekcja tylko generalny dyrektor. W obecnych zapisach organem jest już wszędzie generalny dyrektor, a generalna dyrekcja jest przydana do pomocy organowi, którym jest generalny dyrektor. Podobnie zresztą jak w ministerstwach, gdzie minister jest organem, a całe ministerstwo urzędem, który go wspomaga. Tu jest podobnie, wręcz przez analogię. Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">I przechodzimy do pytań. Widzę, że się państwo senatorowie zgłaszają.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Pan senator Szafraniec, bardzo proszę. Później pani senator Liszcz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#SenatorJanSzafraniec">Panie Ministrze, powiedział pan, że ta ustawa jest bardzo kontrowersyjna. Chciałbym się dowiedzieć, czy ta kontrowersyjność nie bierze się z kolizji między tą ustawą a Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Mam tutaj na myśli art. 21, który mówi, że wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. I czy nie uważa pan, że w ustawie brak jest regulacji, które precyzowałyby warunki tegoż słusznego odszkodowania? Czy nie to jest istotą tej kontrowersyjności? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Zechciałby pan, Panie Ministrze, zebrać najpierw pytania, czy od razu...?</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Piłat: Właśnie nie wiem, jak pan marszałek zdecyduje, czy kolejno, czy po kilka pytań.)</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Piłat: Czy będziemy odpowiadali kolejno, Panie Marszałku?)</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#MarszałekLonginPastusiak">To panu zostawiamy decyzję - jak panu wygodnie.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Piłat: Ja się tak umówiłem ze swoimi doradcami, że przy niektórych z pytań w kwestiach prawnych i innych koledzy będą mi podpowiadali.)</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#MarszałekLonginPastusiak">To może wobec tego zbierzemy najpierw pytania, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#MarszałekLonginPastusiak">Pani senator Liszcz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#SenatorTeresaLiszcz">Ja bym jednak zaczęła od pytania dotyczącego statusu tego generalnego dyrektora i generalnej dyrekcji. Ja sobie też tak wyobrażałam, że generalny dyrektor to jest organ, a dyrekcja to jest aparat pomocniczy, ale w art. 20 generalna dyrekcja występuje jako podmiot, który może otrzymać trwały zarząd nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa. Ona tu występuje jako podmiot, a nie aparat pomocniczy. To jest pierwsza sprawa, zresztą nie najważniejsza.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#SenatorTeresaLiszcz">Przede wszystkim chcę zapytać o to, jak to jest możliwe, żeby w kraju, gdzie istotna część administracji publicznej należy do samorządu terytorialnego, przy lokalizacji autostrad samorządy wszystkich szczebli miały czternaście dni na wyrażenie opinii w sprawie wniosku o lokalizację? I jaki charakter ma ta opinia? Z tekstu ustawy wynika, że niewiążący. A więc chodzi tylko o to, żeby samorząd miał zapytać i odczekać czternaście dni, gdy tymczasem jakikolwiek sprzeciw, nawet ze strony wszystkich szczebli samorządu, nie ma znaczenia prawnego. Tak ja to rozumiem. Czy rzeczywiście tak jest, czy pan minister to potwierdza?</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#SenatorTeresaLiszcz">Kolejna kwestia. Dlaczego nie przestrzegamy dyrektywy unijnej dotyczącej trybu konsultacji decyzji oddziałujących na środowisko, a niewątpliwie decyzja o lokalizacji autostrady do takich należy, nie przestrzegamy pełnej procedury uzgodnieniowej? Chodzi o dyrektywę 337 z 1985 r., która przewiduje między innymi konsultacje społeczne. Dlaczego zamiast tego jest tylko uproszczony raport?</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#SenatorTeresaLiszcz">Kolejna kwestia. Kto ma sporządzić ten raport w sprawie oddziaływania lokalizacji autostrady na środowisko? Czy będzie to niezależny ośrodek ekspercki czy też inwestor? Jeżeli to będzie inwestor, to prawdopodobnie zawsze wyda opinię, że wszystko jest w porządku.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#SenatorTeresaLiszcz">I ostatnia kwestia. Jak to możliwe, że pozwala się nadawać rygor natychmiastowej wykonalności, nawet zobowiązuje wojewodę do nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji o lokalizacji jeszcze przed upływem terminu do ewentualnego odwołania, że pozwala się zająć nawet zabudowaną nieruchomość i łaskawie przewiduje się jakiś lokal zamienny dla właściciela? Jaki lokal zamienny? Jeśli to był dom, na przykład z warsztatem na parterze, warsztatem, który był ośrodkiem działalności gospodarczej, to co? Czy lokal zamienny zamiast tego to może być pokój z kuchnią?</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#SenatorTeresaLiszcz">To są moje główne pytania. Jeśli mam czas, to jeszcze jedno szczegółowe.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#SenatorTeresaLiszcz">Wiadomo, że autostrady bardzo wpływają na życie zwierząt. W cywilizowanych krajach buduje się w określonych odstępach przepusty, które pozwalają zwierzętom przechodzić bezpiecznie z jednej strony na drugą. Kiedy i kto będzie myślał o tych przepustach? Gdzie to będzie zagwarantowane? Czy o tym się w ogóle myśli?</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#SenatorTeresaLiszcz">Chyba mój czas się wyczerpał, więc...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Pan senator Sztorc, a potem pan senator Dzido.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#SenatorJózefSztorc">Panie Ministrze, ja mam takie dwa krótkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#SenatorJózefSztorc">W art. 5 w pkcie 1 jest napisane, że mapy w skali co najmniej 1:5000 przedstawiają proponowany przebieg drogi, zaś w pkcie 3 mówi się o mapach, a już nie o skali map. Różne... Niedawno uchwalaliśmy ustawę o zagospodarowaniu przestrzennym i okazuje się, że tu jest pełna dowolność. Czy pan sobie wyobraża, że inaczej pan będzie miał z dziesięciu powiatów te mapy w różnych skalach? Czy nie uważa pan, że trzeba to w jakiś sposób ujednolicić?</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#SenatorJózefSztorc">I jeszcze pan wspomniał o winietach. Co trzecia chyba na drodze ciężarówka to ta mała ciężarówka z klatkami, ich jest najwięcej. Czy od nich też się płaci winiety? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Pan senator Dzido.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#SenatorHenrykDzido">Panie Marszałku, Panie Ministrze, ja mam dwa pytania. Tyczą one dwóch kwestii.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#SenatorHenrykDzido">Po pierwsze: czy ministerstwo przewiduje negatywne konsekwencje pozytywnego zaopiniowania decyzji bądź wydania opinii poprzez niedziałanie - to jest art. 2 i 5 - tam gdzie w grę wchodzi termin czternasto- i trzydziestodniowy? Jeżeli nie będzie takiej opinii, to jakie mogą być konsekwencje negatywne? I czy termin ten można przedłużyć, a jeżeli tak, to w jakich warunkach. Ustawa nie dopuszcza możliwości, tak wynika z zapisu, żeby termin ten został przedłużony.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#SenatorHenrykDzido">Po drugie, ustawa określa, Panie Ministrze, sposób przejmowania nieruchomości pod pas drogi, i to jest dla mnie czytelne, i przekonywające, bo wiadomo, po jakich cenach, i w jaki sposób. Ale jest też art. 13 ust. 3, mówiący, że tak zwane resztówki, nieruchomości nieprzejmowane pod pas drogi, które już nie nadają się do prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele, będą na wniosek właściciela czy użytkownika nabywane razem z przejętą działką przez Skarb Państwa. Moje pytanie jest następujące: na jakich zasadach i po jakich cenach? Czy po cenach nieruchomości przejmowanej pod pas drogi, czy po innych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Pan senator Janowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#SenatorMieczysławJanowski">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#SenatorMieczysławJanowski">Panie Ministrze, kilka krótkich pytań. Art. 2 ustawy mówi o tym, że wojewoda wydaje decyzję o ustaleniu lokalizacji na wniosek PDK, i to będzie zmienione, bo, jak rozumiem, ten wniosek będzie teraz wydawał wojewoda na prośbę generalnego dyrektora. Ale powinno to być skorelowane z planem zagospodarowania przestrzennego kraju, drogi krajowe muszą przecież być w tym planie uwzględnione. Wobec tego, w jaki sposób to powiązanie będzie wynikało z przepisów tej ustawy czy innych ustaw?</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#SenatorMieczysławJanowski">Jest tutaj mowa, i tego dotyczy moje drugie pytanie, o formie własności - chodzi o użytkowanie. Ja sądzę, że wszędzie chodzi o użytkowanie wieczyste. Czy tak? A jeśli tak, to czy to nie powinno być explicite dopisane? Dlatego że w niektórych przepisach, między innymi w art. 13, jest mowa o użytkowniku wieczystym, a gdzie indziej nie.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#SenatorMieczysławJanowski">I pytanie ostatnie dotyczące skreślenia art. 54 z ustawy, która jest bardzo ważna, a która wiąże się z ochroną środowiska. Ten raport jest jakby szczególnym podejściem do ogólnego raportu, o którym mówi prawo ochrony środowiska. W art. 54, który państwo proponujecie wyrzucić, mowa jest o pewnych newralgicznych odcinkach, o próbach rozwiązywania konfliktów, które mogą narastać. Dlaczego państwo zdecydowaliście się na skreślenie tego artykułu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Pan senator Romaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#SenatorZbigniewRomaszewski">Panie Ministrze, ja mam dwa pytania. Jedno dotyczy art. 5 ust. 1 pkt 6, mianowicie opinii ministra właściwego do spraw środowiska w odniesieniu do inwestycji lokalizowanych na obszarach parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, obszarów objętych itd., itd. Ja bardzo przepraszam, Panie Ministrze, ale jeżeli chodzi o parki narodowe i rezerwaty przyrody, to są one ustalane aktem o randze ustawy. Co w tej sprawie ma do rzeczy opinia ministra? Takie kwestie łatwo sprawdzić, biorąc „Dziennik Ustaw”. Można sprawdzić, że jest to akt ustawowy i w tym momencie sprawa jest całkowicie, ale to całkowicie jasna. Tak więc nie rozumiem, po co jest ta opinia i czy w ogóle takie lokalizacje mogą być brane pod uwagę. To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#SenatorZbigniewRomaszewski">Drugie pytanie dotyczy art. 8, gdzie jest mowa o tym, że wojewoda nadaje decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi rygor natychmiastowej wykonalności na wniosek PDK - i teraz - uzasadniony interesem społecznym lub gospodarczym. Interesem gospodarczym, ale czyim? My mamy teraz do czynienia z gospodarką, generalnie rzecz biorąc, prywatną. Dlaczego czyimś... Jest to po prostu zasadnicza nierówność stron. Ktoś ma jakieś gospodarstwa, a ktoś inny chce w tym miejscu budować drogę. Tak wygląda sytuacja wolnorynkowa. Interes społeczny - to rozumiem. Ale interes gospodarczy? Czyj? Trzeba by doprecyzować, o co chodzi. Komuś jest wygodniej tędy drogę poprowadzić, bo jest na przykład krócej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Czy ktoś z państwa senatorów ma jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Po raz drugi pan senator Sztorc.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#MarszałekLonginPastusiak">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#komentarz">(Senator Józef Sztorc: Zostało mi jeszcze piętnaście sekund.)</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dobrze, proszę bardzo, dodaję panu jeszcze jedną sekundę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#SenatorJózefSztorc">Panie Ministrze, bardzo bym prosił jeszcze o taką krótką odpowiedź. W załączniku mamy pkt 18, w którym jest napisane tak: „streszczenie informacji zawartych w raporcie w języku niespecjalistycznym”. Czy to znaczy, że ma to być język góralski, kaszubski czy... Nie spotkałem się z językiem niespecjalistycznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Będziemy chyba musieli zasięgnąć rady, konsultacji językoznawcy w tej sprawie, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Nie widzę więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#MarszałekLonginPastusiak">Panie Ministrze, bardzo proszę do części z tych...</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#MarszałekLonginPastusiak">A, jeszcze pani senator Janina Sagatowska.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#MarszałekLonginPastusiak">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#SenatorJaninaSagatowska">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#SenatorJaninaSagatowska">Panie Ministrze, chodzi mi o art. 5 ust. 3. Czym kierował się rząd, rezygnując z uzgodnień, z pozwoleń organów właściwych, ministra czy innych, i opierając się wyłącznie na opiniach? Z chwilą wejścia w życie ustawy opinie... Wiadomo, jaki jest ciężar gatunkowy opinii, uzgodnień itd. Dlaczego wszystkie uzgodnienia, pozwolenia zastępuje się tylko opiniami? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Tak, bardzo proszę, pan senator Bachleda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#SenatorFranciszekBachledaKsiędzularz">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#SenatorFranciszekBachledaKsiędzularz">Panie Ministrze, moje pytanie jest następujące: jaka ewentualnie ilość środków finansowych może ulec zaprzepaszczeniu czy przepadkowi lub zamrożeniu - może to słowo jest lepsze - w przypadku, gdyby ta ustawa nie weszła w życie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Tak, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Jak rozumiem, to już wszystkie pytania do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Bardzo proszę, Panie Ministrze, bo na część pytań pewnie chciałby pan odpowiedzieć osobiście, a do części desygnowałby pan swoich współpracowników.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#MarszałekLonginPastusiak">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Można powiedzieć, że pytania państwa senatorów tak na dobrą sprawę dotyczyły - zauważcie Państwo - w dużej mierze trzech kwestii. One się różniły szczegółami, ale w dużej mierze dotyczyły trzech kwestii.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Jedna to tryb natychmiastowy ze strony wojewody i jego uprawnienia w tym względzie. Generalnie biorąc, chodzi o to, o czym mówiła pani senator Sagatowska - jeśli można zacząć od końca - kiedy pytała, dlaczego pozwolenia i uzgodnienia zastąpiliśmy opiniami. To jest właśnie sedno tej ustawy. Pani zadała takie krótkie pytanie, ale ono mówi o sednie tej ustawy. Właśnie na tym polega ta ustawa, którą my nawet nazwaliśmy specustawą, żeby to było jasne, bez żadnego ukrywania, że gdybyśmy w niej zastosowali to samo, co w poprzednich, czyli wszelkie opinie, uzgodnienia... no to właśnie opinie i uzgodnienia trwały dwa, trzy lata, a chcemy to skrócić do pół roku. Można powiedzieć, że zawsze znalazła się jakaś instytucja, której nie podobał się przebieg danej drogi czy autostrady na terenie danego województwa. Nawet jeżeli jedenaście instytucji uzgodniło, to długo trwało, zanim uzgodniła ta dwunasta, a bywało, że w ogóle nie uzgodniła. Procedura podejmowana po to, żeby przekonać, żeby uzgodnili, bo trzeba było uzgodnić, a to nie to samo co wydanie opinii, bo opinię można...</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Zresztą w tym samym zakresie mieszczą się pytania, które zadawał pan senator Romaszewski, o interes społeczny, gospodarczy. Interes społeczny, gospodarczy ocenia wojewoda. Myśmy oczywiście uznali, że wojewoda jest przedstawicielem rządu na danym terenie, więc może oceniać interes społeczny i gospodarczy tylko z punktu widzenia interesów państwa, a nie indywidualnych obywateli, grup, podmiotów itd. To właśnie dlatego on jest w tym zakresie decydentem, a nie inne podmioty czy inne osoby, bo my uważamy, że on taką funkcję pełni i jeżeli ją pełni słusznie, godnie, zgodnie z prawem, to powinien zapewnić nam, że ten interes będzie spełniony i pod względem społecznym i gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Oczywiście można mieć zastrzeżenia w tej mierze i takie pytanie padło... Można z grubsza rzec, że ja powiedziałem, iż ustawa jest kontrowersyjna, i zapytać, czy przypadkiem te kontrowersje nie są związane z tym, że niektóre zapisy nie są konstytucyjne. Ja to tłumaczyłem, ale jeżeli, że tak powiem, niezbyt dobrze, to jeszcze powtórzę. Po pracy w podkomisji i komisji w Sejmie projekt tej ustawy został poddany bardzo szczegółowym badaniom specjalistów od konstytucji, konstytucjonalistów. Można powiedzieć, że specjalnie tą ustawą zajęli się wszyscy legislatorzy i specjalne biuro w Sejmie. Sejm zlecił też na zewnątrz wykonanie w tej materii specjalnych ekspertyz. W samym Sejmie wniesione zostały dwie czy trzy poprawki, bo konstytucjonalistom wydawało się, że zbyt wąsko albo zbyt płytko uzgodniliśmy to, co dotyczy własności samorządów, bo samorząd jest pod szczególną opieką, ochroną itd. W Sejmie zostało to nawet wzmocnione zapisami mówiącymi, że wszystko to, co jest już samorządu, musi być absolutnie ochronione, obronione, żeby to nie było traktowane, broń Boże, jak własność państwa, własność państwowa. Tu musi nastąpić wyraźny rozdział i to zostało zapisane.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Po tych zapisach i innych, dotyczących kontrowersji, kontrowersji związanej z tym, czy - bo tu znów kilkoro z państwa pytało o ten problem - zastąpiliśmy raportem swoistym, krótszym całościowy, obowiązujący dotychczas, że tak powiem, ocenę ochrony środowiska w związku z przebiegiem itd.... Tak między nami mówiąc, dotychczas było tak, że były, można powiedzieć, robione dwa raporty. Jeden był robiony przed, i to było bardzo żmudne, długo trwało itd. Przy okazji odpowiadam, kto to będzie robił: na zlecenie wykonawcy będą to robiły specjalistyczne służby, związane z działaniem tego typu jak ochrona środowiska. Zresztą tu jest dyrektor generalny i może nawet szczegółowo, jak by chciał, odpowiedzieć, jakie to instytucje dotychczas to robią.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#komentarz">(Senator Teresa Liszcz: Prywatne, publiczne?)</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Powiadam: możemy podać nazwy, jeżeli pani senator chce, kto dotychczas to robił. I tak będzie dalej. Tylko problem polega na tym, że ten raport nie będzie tak szczegółowy jak poprzednio i jego przygotowanie nie będzie trwało tak długo.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Ale my chcemy... Bo można powiedzieć, iż dotychczas często było tak, Szanowni Państwo, że był jeden raport, potem autostrada, kawałek autostrady na przykład został zbudowany, i okazywało się, że oddziaływanie na środowisko, hałas, prawda, itd., itd., zupełnie odbiegało od tego wcześniejszego raportu, który został przygotowany, i trzeba było robić jeszcze drugi, już po. My proponujemy wobec tego, że główny nacisk położymy na to, że jak już będziemy budowali, zbudujemy i zobaczymy, jak to będzie na środowisko oddziaływało, to wtedy trzeba będzie robić na przykład specjalne zabezpieczenia itd., itd. Gwarantujemy tutaj, bo było także pytanie o zwierzęta... Tam, gdzie się mówi na przykład o autostradach, w formule, że będzie budowana autostrada, są zapisy określające, co jaki odcinek, gdzie mają być specjalne przejścia dla zwierząt itd. I tu nadzór tego po prostu pilnuje. To jest już normalnie w projekcie budowy, w projekcie technicznym. Tak więc tutaj nie ma obawy, że ktoś o tym zapomni itd., i to nie wynika z tej ustawy, tylko z innych ustaw dotyczących budowy samej autostrady.</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Muszę powiedzieć, że ten problem, dotyczący środowiska - wspomniałem o nim, ale pewnie też niedostatecznie - był najdłużej omawianym przedmiotem naszej rozmowy z ministrem ochrony środowiska. Bardzo długo i żmudnie dyskutowaliśmy, co jest lepsze dla ochrony środowiska: czy właściwe zabezpieczenie, czy też po prostu tylko spełnienie minimalnych wymogów, które zostały wcześniej określone. Wszyscy specjaliści uznali, że przecież istotą tego jest to, aby potem właściwie zabezpieczyć już samą autostradę, która będzie funkcjonowała, ze względu na środowisko i ludzkie, i zwierzęce, i florę, i faunę.</u>
          <u xml:id="u-52.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Pytał tutaj pan senator, co jest z tak zwanymi resztówkami, w jaki sposób one będą wypłacane itd. A więc resztówki będą wypłacane na tej samej zasadzie, na jakiej były wypłacane pieniądze za grunty zajęte pod pas, dokładnie na tej samej zasadzie. No, była oczywiście mowa o tym, i to był jeden z przedmiotów naszego sporu, że można zająć daną działkę, i to natychmiast, nawet gdy są tam budynki, prawda, itd., i to nie tylko za... My po prostu... Jak będziemy to robić? Na takich zasadach jak obecnie. Zawsze jest prawo wyboru, które właścicielowi przysługuje. Może on określić, czy chce zadośćuczynienie finansowe za dom, za, nie wiem, oborę, za inne pomieszczenia gospodarskie, w tym za jakiś warsztat, jeżeli miał, czy też potrzebuje czegoś, co by można nazwać zamiennikiem, w określonym czasie. Jedno i drugie jest możliwe.</u>
          <u xml:id="u-52.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">I muszę powiedzieć, że dzisiaj, kiedy przecież mamy już trochę doświadczenia i budujemy te autostrady, to nie jest przyczyną jakichś wielkich, ogromnych sporów między, można powiedzieć, wykonawcą a tymi osobami. Przez ostatnie trzy lata mieliśmy raptem dwa czy trzy takie przypadki w skali kraju. A więc nie są to, można by powiedzieć, jakieś masowe wystąpienia i decyzje w tym względzie itd.</u>
          <u xml:id="u-52.12" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Pytano o skalę map, i słusznie, i co gdyby nie było... Ale skalę map regulują odrębne przepisy: prawo geodezyjne i kartograficzne. Są to przepisy standardowe, mówiące o tym, jaki rodzaj map, w jakiej skali musi być, i że wydaje je powiat, więc to czymś innym.</u>
          <u xml:id="u-52.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Pytał któryś z panów senatorów - przepraszam, że nie zanotowałem - czy wszystkie ciężarówki. Dzisiaj od 3,5 t, do 3,5 t nie. Ta ustawa, która odpadła, miała oczywiście objąć i te tak zwane lekkie, czyli też te o wadze w granicach 3,5 t. Gdy odpadła w całości, no to oczywiście odpadło także i to.</u>
          <u xml:id="u-52.14" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Powiedziałem, że wartość rynkowa przy tak zwanych resztówkach...</u>
          <u xml:id="u-52.15" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-52.16" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Ja muszę tylko powiedzieć, że... Ktoś tutaj pytał o to, kto będzie decydował itd. No, my w tej sprawie zwracamy się każdorazowo, jeśli chodzi o ochronę środowiska, o wskazania i o oceny, do specjalistów właśnie z Ministerstwa Ochrony Środowiska. Oni tutaj sprawują, można powiedzieć, nadzór nad tym, co się nazywa ochroną środowiska, i oni w istocie decydują, jakie grupy, jakie podmioty mają ich upoważnienia, uprawnienia do tego typu ocen.</u>
          <u xml:id="u-52.17" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Tak... Ja jeszcze nie odpowiedziałem na niektóre szczegółowe pytania...</u>
          <u xml:id="u-52.18" who="#komentarz">(Senator Teresa Liszcz: Konsultacja z samorządem - czternaście dni.)</u>
          <u xml:id="u-52.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Tak. Tak, tak, czternaście dni i co się stanie - tam było drugie, inne pytanie - jeżeli dany samorząd w ogóle takiej opinii nie da, to było pytanie, zdaje się, kogoś innego z państwa. Więc ja chcę powiedzieć, że to myśmy właśnie przewidzieli, i można powiedzieć, że to też jest pewne sedno. No, dajemy samorządowi... To jest krótki okres, co do tego nie mamy wątpliwości, ale zdaniem wszystkich specjalistów jeżeli samorząd chce wydać opinię, to ją wyda. Ale ta opinia nie jest decyzją, nie jest uzgodnieniem i to jest właśnie ta różnica. To jest opinia, którą wojewoda musi wziąć pod uwagę, ale jeżeli on uzna, że to jest opinia, która, nie wiem, z właściwego tylko powodu... opinia danego samorządu występującego w imię lokalnych interesów i że ona, że tak powiem, nie jest opinią, która musi być przez niego uwzględniona, to nie musi jej uwzględniać. To jest oczywiście coś, co jest także pewnym powodem nazwania tej ustawy specustawą itd., tak a propos.</u>
          <u xml:id="u-52.20" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Ja muszę powiedzieć, że takie ustawy, trochę specustawy, kraje... Na przykład niedawno gościłem swojego odpowiednika z Hiszpanii, gdzie zaczęto budować, wiadomo, jakie osiągnięcia w budowie dróg mają Hiszpanie. Zanim Hiszpanie zaczęli budować drogi, te wielkie, piękne autostrady, to też przyjęli podobną do naszej specustawę, dotyczącą budowy dróg, która też, że tak powiem... No, podejmowano pewne decyzje, nie tyle z naruszeniem terminów, ile, można by powiedzieć... Po prostu te terminy były bardzo krótkie i takie, iż ten, który podejmował decyzję, miał ogromną odpowiedzialność, bo on wiedział, że musi uwzględniać wszelkie właściwe w tej sprawie uwagi i opinie wszystkich, do których się zwróci. Bo ten wojewoda, zanim taką decyzję wyda, musi zwrócić się do wszystkich instytucji funkcjonujących na jego terenie, tak jak i dotychczas. Tylko że ich opinie muszą być wydane w określonym czasie, i to jest ważne w tej ustawie. To po pierwsze. I po drugie, ich opinie nie muszą być ostatecznie wiążące. To jest oczywiście coś, co może stanowić przedmiot swoistego sporu, jeśli chodzi o tę ustawę, między nami a Wysoką Izbą.</u>
          <u xml:id="u-52.21" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Mogę też powiedzieć, że po tych długich rozmowach Ministerstwo Ochrony Środowiska, specjaliści z tego ministerstwa, i pani profesor Simonides, która przecież jest znanym specjalistą w tym zakresie, uznali, że zakres tego raportu, który ma być przed wydaniem decyzji, na tym etapie jest wystarczający. Więc my jakby tym się kierowaliśmy. I można powiedzieć, że różne instytucje, które do nas potem docierały, lokalne itd., itd., zajmujące się ochroną środowiska, zwierząt, fauny, flory itd., no, uznały, że trzeba coś wybrać, tak bym powiedział, w tych sprawach. Inaczej to jest problem, jak mówiłem, ślamazarnych, długich dysput, rozmów itd.</u>
          <u xml:id="u-52.22" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Przepraszam, przeglądam pytania, bo mi koleżanki i koledzy tutaj pomagali, patrzę, czy na wszystkie odpowiedziałem. No nie wiem, jeżeli na jakieś nie odpowiedziałem, to tylko jeszcze nie odpowiedziałem, i bardzo proszę o zwrócenie mi na to uwagi, albo odpowie dyrektor generalny, który sam to wykonuje, praktyk.</u>
          <u xml:id="u-52.23" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: Paki narodowe i rezerwaty.)</u>
          <u xml:id="u-52.24" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">O właśnie, jeśli chodzi o parki i rezerwaty w tym zakresie, o to, dlaczego my mówimy, że tutaj w tym zakresie, bo opinia pana senatora jest taka, że jak jest park narodowy czy rezerwat... Na podstawie tego, co ja wiem - ale może tutaj by pan dyrektor Suwara powiedział, jak to dotychczas wyglądało - chcę powiedzieć, że to dotyczyło raczej tak zwanego obrzeża, Panie Senatorze. Nie można by powiedzieć, że autostrada będzie przebiegała przez park, przez rezerwat, bo tego przecież nikt nie robi i my też nie będziemy robić. Ale bywa tak, że dotyka ona do, można by powiedzieć, parków czy rezerwatów, i wtedy musi być oddzielna, specjalna opinia tego ministerstwa. Po to tu zostało zaznaczone.</u>
          <u xml:id="u-52.25" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">My mamy obecnie taki jeden przykład, tej Via Baltica, bo ta droga będzie, że tak powiem, dotykała do jednego z rezerwatów. Trwały długie spory, prawie półroczne, czy może dotykać, czy nie może itd. Wypowiadali się różni specjaliści, można powiedzieć, mieli oczywiście różne opinie w tym zakresie. A więc my tutaj mimo wszystko chcieliśmy mieć takie zabezpieczenie. Bo w tym zakresie, no, kto najbardziej powinien odpowiedzieć? No, powinno Ministerstwo Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-52.26" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Czy jeszcze chcielibyście coś uzupełnić? Panie Dyrektorze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Senator Józef Sztorc: Panie Ministrze...)</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Piłat: Jeszcze do mnie?)</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#komentarz">(Senator Józef Sztorc: Panie Ministrze, ale ja nie usłyszałem tej odpowiedzi, w jakim...)</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#MarszałekLonginPastusiak">Senator Sztorc, tak? Ale, proszę państwa, zgłaszajmy pytania wtedy, kiedy są zgłaszane pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#SenatorJózefSztorc">Panie Marszałku, ja pytanie zgłosiłem, tylko nie uzyskałem odpowiedzi. Pan minister pewnie to przeoczył. W jakim języku będą pisane te raporty?</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Piłat: Aha, język, język.)</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#SenatorJózefSztorc">To jest taka dosyć ciekawa sprawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Dobrze, dobrze. Jeśli chodzi o język, to rzeczywiście o tym nie powiedziałem, ale nie dlatego, że nie chciałem, tylko, szczerze mówiąc, dlatego, że ja sam akurat - pan senator złapał mnie na tym - nie wiem, co znaczy zapis właśnie tego typu, że to będzie w języku...</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">To co, pan dyrektor Suwara jeszcze uzupełni odpowiedzi dotyczące tych dwóch specjalistycznych tematów, jeśli państwo potrzebujecie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Zanim pan dyrektor generalny podejdzie tutaj, to ja, żeby wypełnić czas, powiem państwu anegdotę. Otóż pewien obywatel polski zadzwonił do polskiego konsulatu generalnego i powiedział: chciałbym rozmawiać z panem konsulem. Żona, która odebrała ten telefon, powiedziała: proszę pana, konsulem był Napoleon, konsulem był Juliusz Cezar, a mój mąż jest konsulem generalnym.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Wobec tego bardzo proszę pana dyrektora generalnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#GeneralnyDyrektorDrógKrajowychiAutostradTadeuszSuwara">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#GeneralnyDyrektorDrógKrajowychiAutostradTadeuszSuwara">Chcę się odnieść do kilku spraw. Przede wszystkim do tych raportów ochrony środowiska i do specjalistów.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#GeneralnyDyrektorDrógKrajowychiAutostradTadeuszSuwara">Rzeczywiście, ta ustawa pewną część przepisów jak gdyby wyjmuje, ale wszystkie inne przepisy ustawy o ochronie środowiska, ustawy - Prawo ochrony środowiska i przepisy związane z tą ustawą obowiązują. A więc jest powiedziane, kto jest uprawniony do wykonywania takich raportów, jest lista osób, określona przez ministra środowiska, i z tej listy muszą brać. W jaki sposób to się odbywa? W ramach przetargu zleca się wykonanie dokumentacji budowlanej czy dokumentacji do decyzji lokalizacyjnej. Ten, kto wygra ten przetarg, zobowiązany jest również wykonać raport o ochronie środowiska i angażuje, zgodnie z przepisami, odpowiednich specjalistów, którzy są do tego upoważnieni.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#GeneralnyDyrektorDrógKrajowychiAutostradTadeuszSuwara">Co to znaczy język niespecjalistyczny? Chodzi o to, że aby w dyskusji publicznej wszyscy zrozumieli, o co chodzi, język powinien być dostępny, niespecjalistyczny. Okazuje się, że to specjaliści, którzy formułowali ten raport, zakres tego raportu, właśnie tak to proponowali zapisać. Chodzi o to, żeby ten język był dostępny nie tylko dla fachowców od ochrony środowiska, ale również i dla obywateli, dla wszystkich obywateli.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#GeneralnyDyrektorDrógKrajowychiAutostradTadeuszSuwara">Dalej. Było pytanie, dlaczego zawsze jest generalny dyrektor, a raz, w jednym miejscu jest zapis: generalna dyrekcja? Oczywiście, generalny dyrektor jest organem, a generalna dyrekcja go obsługuje, ale w ustawie o drogach publicznych jest zapisane, że jest zarządca drogi i zarząd drogi. Zarządcą drogi jest właśnie organ, czyli generalny dyrektor, a zarządem drogi jest instytucja powołana przez zarządcę. To jest przepis uniwersalny, odnoszący się zarówno do dróg krajowych, jak i dróg powiatowych, gminnych itd. Wobec tego w tym miejscu ona występuje jako zarząd drogi, jest właśnie reprezentantem. I taka jest odpowiedź na to pytanie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję, panu dyrektorowi generalnemu.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">W jakim trybie, Panie Senatorze?</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#komentarz">(Senator Mieczysław Janowski: Panie Marszałku, nie otrzymałem odpowiedzi na pytania, które postawiłem.)</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#MarszałekLonginPastusiak">Ale od kogo?</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#komentarz">(Senator Mieczysław Janowski: Ani od pana ministra, ani od pana dyrektora.)</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#MarszałekLonginPastusiak">A, no to trzeba było zadać pytanie, jak pan minister był na trybunie.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#komentarz">(Senator Mieczysław Janowski: Myślałem, że pan dyrektor odpowie.)</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#MarszałekLonginPastusiak">To proszę wobec tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#SenatorMieczysławJanowski">Chodzi mi o taką kwestię. Otóż wojewoda wydaje decyzję o ustaleniu lokalizacji na wniosek dyrektora generalnego, teraz tak będzie. Ale w moim przekonaniu to musi być skorelowane z planami dotyczącymi gospodarki przestrzennej całego kraju. I tego mi brakuje w tej ustawie. Jak państwo to widzicie? Zadałem takie pytanie, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Tak, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Panie Ministrze, wobec tego z miejsca, nie będziemy pana trudzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejPiłat">Tak, można powiedzieć, że wyłącza się tutaj w tym względzie ustawę o zagospodarowaniu przestrzennym, tak jak pan senator Janowski mówi, tymi zapisami, a jakby mocy nabiera ten zapis właśnie w tej ustawie. Notabene, to jest, Panie Senatorze, zapis przeniesiony żywcem z poprzedniej ustawy o budowie dróg i autostrad, która dotychczas funkcjonuje. On już funkcjonował przez ostatnich kilka lat. Myśmy to przenieśli z tamtej ustawy. Tak w ogóle jest kilka zapisów w tej ustawie rozpatrywanej przez Wysoką Izbę, które żeśmy przenieśli z tamtej ustawy. Można powiedzieć, że te najlepsze, które się sprawdziły w ciągu tych ostatnich czterech lat, przenieśliśmy do tej ustawy, dodając te punkty, które uczynią z niej instrument szybki, decyzyjny, a jednocześnie nie pozbawią nikogo należnych mu praw i uprawnień. Więc... To wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#MarszałekLonginPastusiak">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#MarszałekLonginPastusiak">Rozumiem, że państwo senatorowie otrzymali już wyczerpujące odpowiedzi na wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#MarszałekLonginPastusiak">Wobec tego otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#MarszałekLonginPastusiak">Przypominam o naszych standardowych wymogach regulaminowych, a więc o konieczności zapisywania się u senatora prowadzącego listę mówców i o obowiązku składania wniosków legislacyjnych do marszałka Senatu do zamknięcia dyskusji nad rozpatrywaną ustawą.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#MarszałekLonginPastusiak">Wysoka Izbo, mamy w tej chwili zgłoszonych do dyskusji trzech senatorów, z tym że jeden z senatorów, pan senator Bartos, złożył tekst swojego wystąpienia do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#MarszałekLonginPastusiak">Jako pierwszą poproszę o zabranie głosu panią senator Liszcz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#SenatorTeresaLiszcz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#SenatorTeresaLiszcz">Ja chętnie się zgodzę z tą częścią wypowiedzi pana ministra, w której uznał on ustawę uchwaloną przez Sejm za kontrowersyjną. Powiedziałabym więcej: ona jest, moim zdaniem i zdaniem mojego klubu, „Bloku Senat 2001”, nie do przyjęcia, to jest ustawa nie do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#SenatorTeresaLiszcz">Otóż jest to ustawa, która ma cel skądinąd słuszny, czyli przyspieszenie budowy autostrad i dróg szybkiego ruchu, bo w tym zakresie jesteśmy niewątpliwie bardzo spóźnieni w stosunku do znacznej części Europy, jednakże metody, którymi chce osiągnąć ten cel, są nie do przyjęcia. To jest ustawa, która na obszarze budowy autostrad wprowadza swoisty stan wyjątkowy, bo zawiesza się normalne kompetencje organów, zawiesza się działanie znacznej części prawa o ochronie środowiska, przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym, o ładzie przestrzennym, skraca się nieprzyzwoicie terminy podejmowania decyzji, terminy odwoływania się. Wszystko to jest podporządkowane jednemu celowi, skądinąd ważnemu, ale nie wiem, czy jedynie ważnemu.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#SenatorTeresaLiszcz">Przede wszystkim poświęca się w dużym stopniu ochronę środowiska. Chcę przypomnieć, że konstytucja w art. 74 zobowiązuje władze publiczne do ochrony środowiska i do wspierania działań społecznych, działań obywateli, organizacji pozarządowych, na rzecz ochrony środowiska. Tymczasem rozwiązania przyjęte w tej ustawie stwarzają bardzo poważne zagrożenia dla ochrony środowiska. Są to zagrożenia, których skutki, gdy się one zrealizują, będą nieodwracalne. Bo gdy autostrada zostanie wybudowana, to już nigdy nie zostanie ona stamtąd usunięta. To są straty i szkody, które mogą powstać - nieobliczalne.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#SenatorTeresaLiszcz">A na co ustawa pozwala? Ustawa, jak wynikało z pytania zadanego przez senatora Romaszewskiego, pozwala na budowanie już nawet nie na obszarach przylegających do parków - wprost mówi się tu o inwestycjach lokalizowanych na obszarach parków narodowych. Art. 5 ust. 1 pkt 6 stwierdza: na obszarach parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, obszarów objętych ochroną przyrody na podstawie prawa międzynarodowego. Tyle tylko, że w przypadku takiej lokalizacji wymaga się opinii - niewiążącej, jak usłyszeliśmy - ministra właściwego do spraw ochrony środowiska. W miejscowościach uzdrowiskowych, w miejscowościach bezpośrednio zagrożonych powodzią. To dla mnie nie do pomyślenia, że w ogóle może pojawić się pomysł takiej lokalizacji.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#SenatorTeresaLiszcz">Zagrożenie dla ochrony środowiska wynika również z tego, że rezygnuje się z pełnej konsultacji i procedury ustalania zagrożeń, które mogą być spowodowane zlokalizowaniem danej inwestycji w danym miejscu. Jak wynikało również z mojego pytania, mamy tutaj do czynienia z naruszeniem dyrektywy EWG z 1985 r. - mimo że wybieramy się już w bardzo niedługim czasie do Unii Europejskiej - która przewiduje pełną procedurę oceny oddziaływania budowanej drogi na środowisko. W ramach tej pełnej procedury przewiduje się między innymi konsultacje społeczne, głównie z organizacjami pozarządowymi, których statutowym celem jest ochrona środowiska. Zawiesza się w istocie kompetencje samorządu terytorialnego na jego obszarze działania. Jedyne uprawnienie, jakie się przewiduje dla samorządu terytorialnego, to jest wniosek o wyrażenie opinii, na które daje się tym organom zupełnie nieprzyzwoity termin: czternaście dni. Przecież te organy powinny przeprowadzić wewnętrzną konsultację społeczną. Kiedy mają na to czas? Poza tym opinia ta jest niewiążąca. W tym zakresie samorząd, i wojewódzki, i powiatowy, i gminny, przestaje być gospodarzem terenu. Moim zdaniem można tu mówić o sprzeczności z konstytucją w tej części, w której mówi ona o samorządzie terytorialnym jako władzy lokalnej.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#SenatorTeresaLiszcz">Kolejnym zarzutem pod adresem tej ustawy jest to, że wyjątkowo nie liczy się z prawem własności, jest niekorzystna dla wywłaszczanych właścicieli. Przewiduje się na przykład w art. 21, że w sytuacji wywłaszczania na cele budowy autostrady nie będzie się wnosić opłaty, uiszczać opłaty za zniszczone drzewa, krzewy, z wyjątkiem nieruchomości zabytkowych. Pozwala się wojewodzie... mało tego, że pozwala, wręcz zobowiązuje się wojewodę do nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzjom o lokalizacji inwestycji drogowej, jeżeli wymaga tego interes społeczny - co jeszcze można zrozumieć - ale także interes gospodarczy, nie wiadomo czyj, prawdopodobnie prywatny, bo taki w gospodarce opartej na prywatnej własności przeważa.</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#SenatorTeresaLiszcz">Jeżeli rzecz dotyczy nieruchomości zabudowanej, na której położone są dom mieszkalny czy budynki użyteczności gospodarczej, w których osoba wywłaszczana może mieć nie tylko ośrodek życiowy, ale też ośrodek działalności gospodarczej stanowiącej źródło utrzymania, to przy nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności i zgodzie na natychmiastowe objęcie w posiadanie danej nieruchomości enigmatycznie mówi się o prawie do lokalu zamiennego, bez wskazania, jakie warunki ten lokal ma spełniać.</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#SenatorTeresaLiszcz">To wszystko sprawia, że ustawa ta powinna być odrzucona. Ona ma tak wiele mankamentów, budzi tak wiele wątpliwości, także z punktu widzenia konstytucji - wbrew temu, co mówił pan minister - że moim zdaniem nadaje się tylko do odrzucenia i napisania od nowa.</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#SenatorTeresaLiszcz">Ja też dysponuję opiniami w tej sprawie, których autorzy z sejmowego Biura Studiów i Ekspertyz nie przesądzają, że określone rozwiązania są niezgodne z konstytucją, bo nie mają takiego prawa - takie prawo ma tylko Trybunał Konstytucyjny, kiedy ustawa do niego trafi - ale wyraźnie podnoszą wątpliwości dotyczące zgodności z art. 21, mówiącym o ochronie własności, i z art. 74, zobowiązującym władze publiczne do ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#SenatorTeresaLiszcz">Dlatego w imieniu swoim i kolegów z klubu składam wniosek o odrzucenie tej ustawy w całości. Ponieważ jestem realistką i wiem, jaki jest skład Senatu i jaka jest większość, nie mam dużej nadziei na...</u>
          <u xml:id="u-63.11" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Ryszard Jarzembowski)</u>
          <u xml:id="u-63.12" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: A jaka jest ta większość?)</u>
          <u xml:id="u-63.13" who="#SenatorTeresaLiszcz">Większość, która się opowiada za tymi rozwiązaniami. Wobec tego, będąc realistką, poza wnioskiem o odrzucenie ustawy z tak zwanej procesowej ostrożności składam także poprawki.</u>
          <u xml:id="u-63.14" who="#SenatorTeresaLiszcz">Poprawki te zmierzają przede wszystkim do urealnienia władzy samorządu lokalnego, do wydłużenia czasu na wydanie opinii. Przedstawiam również poprawkę, która przewiduje, iż w sytuacji, gdy wszystkie trzy szczeble samorządu, od gminnego do wojewódzkiego, wydałyby negatywne opinie o lokalizacji, decyzja o lokalizacji nie mogłaby być wydana - w tym jednym przypadku, gdyby była zgodna negatywna opinia trzech szczebli samorządu.</u>
          <u xml:id="u-63.15" who="#SenatorTeresaLiszcz">Inna z poprawek zmierza do tego, żeby wydłużyć czas, w którym ma być wydana decyzja wojewody o lokalizacji. Ja rozumiem, że intencją tej ustawy jest skrócenie procedury, ale nie można z tym przesadzać. Do tej pory procedura ta trwała około dwóch lat i była rozłożona na dwa etapy: wskazanie lokalizacyjne i decyzję o lokalizacji. Dzisiaj ściąga się to w jeden etap i próbuje się skrócić całą procedurę z dwóch lat do trzech miesięcy. Wiadomo, że przy takim terminie nie ma mowy ani o rzetelnych konsultacjach, ani o raporcie, ani o realizacji prawa do odwołania. Proponuję wydłużenie tego przynajmniej do sześciu miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-63.16" who="#SenatorTeresaLiszcz">Proponuję także poprawkę, która spowoduje, że nie będzie mowy o lokalizacji inwestycji drogowych na obszarach parków narodowych, rezerwatów ochrony przyrody czy na innych terenach podlegających międzynarodowej ochronie prawnej, że będzie chodziło o tereny przylegające do tych obszarów chronionych - tak zresztą tłumaczył to pan minister. Jednakże ustawa nie mówi o obszarach przylegających do obszaru chronionego czy dotykających go, mówi wprost o inwestycjach na obszarach parków narodowych czy rezerwatów. Tak więc zgodnie z tym, co tłumaczył pan minister, proponuję przyjąć taką poprawkę, w której wyraźnie by się mówiło o tym, że chodzi o inwestycje na obszarach przylegających do obszarów chronionych, a nie na samych obszarach chronionych.</u>
          <u xml:id="u-63.17" who="#SenatorTeresaLiszcz">Inna z poprawek zmierza do tego, żeby było jasne, iż raport o oddziaływaniu inwestycji na środowisko ma być przygotowany przez niezależny ośrodek ekspercki. Z tego, co mówił pan minister, wynikało, że i teraz jest taka praktyka, ale moim zdaniem powinno to wyraźnie wynikać z ustawy.</u>
          <u xml:id="u-63.18" who="#SenatorTeresaLiszcz">Żeby nie było tak, że wojewoda ma obowiązek nadawać rygor natychmiastowej wykonalności decyzji o lokalizacji inwestycji, jeżeli przemawia za tym czyjś interes gospodarczy, proponuję, ażeby przesłankę wydawania tego rygoru ograniczyć do sytuacji, gdy wymaga tego ważny interes publiczny.</u>
          <u xml:id="u-63.19" who="#SenatorTeresaLiszcz">Dla mnie nie do przyjęcia jest rozwiązanie, zgodnie z którym minister ochrony środowiska i inne organy, które mają w gestii ochronę środowiska, wydawaliby tylko niewiążące opinie, i to w przypadkach decyzji tak newralgicznych dla ochrony środowiska. Proponuję więc, żeby to były jednak decyzje, opinie pozytywne, żeby do wniosku wymaganego do wydania decyzji lokalizacyjnej musiały być dołączone pozytywne opinie tych organów.</u>
          <u xml:id="u-63.20" who="#SenatorTeresaLiszcz">Jeżeli chodzi o wątpliwości dotyczące naruszenia prawa własności przede wszystkim przez wydawanie decyzji dopuszczających objęcie przez inwestora nieruchomości, zanim się uprawomocnią, i w przypadku, gdy jest to nieruchomość zabudowana, proponuję, ażeby postawić warunki, jakie ma spełniać lokal zamienny, który w tej sytuacji ma obowiązek wskazać inwestor...</u>
          <u xml:id="u-63.21" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Bardzo przepraszam, czas już upłynął.)</u>
          <u xml:id="u-63.22" who="#SenatorTeresaLiszcz">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-63.23" who="#SenatorTeresaLiszcz">Chodzi o to, żeby to był budynek lub lokal zamienny pozwalający zaspokajać w odpowiedni sposób potrzeby mieszkaniowe lub umożliwiający prowadzenie działalności gospodarczej, która dotychczas była prowadzona na wywłaszczanej nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-63.24" who="#SenatorTeresaLiszcz">Namawiam państwa, jeżeli już nie do odrzucenia ustawy - w co, przyznam uczciwie, nie bardzo wierzę - to do przyjęcia tych poprawek cywilizujących tę ustawę, która w stanie obecnym jest naprawdę nie do przyjęcia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję. Pani senator namawiała już po wyczerpaniu regulaminowego czasu.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Marian Lewicki postanowił złożyć swoje przemówienie do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">W tej sytuacji zapraszam pana senatora Henryka Dzidę, a przygotuje się pan senator Zbigniew Romaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#SenatorHenrykDzido">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#SenatorHenrykDzido">Rzeczywiście ustawa może budzić różne skojarzenia. Na pewno wraca do doświadczeń z okresu poprzedniego, kiedy to wielkich inwestycji dokonywano w szybkim tempie, z naruszeniem poczucia społecznej sprawiedliwości. Ale realia są takie, że w dobie demokracji interes jednostki musi być podporządkowany interesowi ogółu. Drogi muszą być budowane. Pomijam te wszystkie kwestie, które dostrzegam: że ta ustawa rzeczywiście daje interesowi ogółu, interesowi państwa i społeczeństwa prymat nad interesem jednostki, co, jak myślę, nie może być jej wadą. Dostrzegam w tej ustawie wiele elementów korzystnych. Do tych korzystnych elementów w ustawie, które trzeba zaakcentować, należy przede wszystkim szybkość procesu dochodzenia do rozpoczęcia inwestycji poprzez projektowanie, uzgadnianie, wywłaszczanie i wchodzenie w teren. Poszczególne etapy są także dyskusyjne, ale myślę, że sama przyjęta zasada jest chyba prawidłowa, bo wiemy, jak długo do tej pory trwał proces uzgodnień na etapie wydawania decyzji lokalizacyjnej. W tej ustawie przyjmuje się teraz rozwiązanie według mnie bardzo niebezpieczne, ale myślę, że ministerstwo zna sytuację i możliwości służb, które mają opiniować decyzje lokalizacyjne, wydawać opinie do samych lokalizacji, i wie, że są w stanie te opinie wydać w tym rzeczywiście bardzo krótkim czasie czternastu, trzydziestu dni. Ale moja uwaga, moje zastrzeżenia są zbliżone do zastrzeżeń pani senator Liszcz: czy w ciągu tych czternastu dni którakolwiek z tych opinii zostanie wydana? Myślę, że żadna, jest to czas zbyt krótki, ażeby w tak wielkich sprawach wydać tak znaczące, ważące opinie. Do czego wówczas dojdzie? Dojdzie do tego, że będą realizowane projekty niemające opinii instytucji, urzędów, które powinny wypowiadać się w tej sprawie. Ale co się za tym kryje jako następne posunięcie? Ja tego nie podnosiłem w swoich poprawkach, które za chwileczkę zgłoszę, ale wydaje mi się, iż ten termin czternastu, trzydziestu dni - tak zwany termin negatywny, negatywnego niedziałania, który powoduje, że wniosek będzie uznany za pozytywnie rozpoznany - powinien być w jakiś sposób uelastyczniony, żeby organy, do których służby zwracają się o wydanie opinii, mogły wnosić o przedłużenie go. Ustawa na to nie pozwala, choć zezwala na to k.p.a. Jeżeli organ nie wyda decyzji w terminie, jeżeli sprawy nie rozpozna w terminie, zawsze może podać przyczyny nierozpoznania, zawsze może wnosić o przesunięcie terminu, tutaj zaś się tego nie przewiduje. Sądzę jednak, że samo życie będzie dla tych rozwiązań pomocne, że w ramach przyspieszenia tych działań, kiedy mamy środki, mamy potrzeby, poszczególne służby będą te opinie wydawać.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#SenatorHenrykDzido">W ustawie jest jednak moim zdaniem kilka rozwiązań, które należałoby uszczegółowić bądź w jakiś sposób rozszerzyć, ażeby te przepisy, które w tej chwili są sformułowane w sposób dający priorytet celom wielkim, ogółowi, stały się bardziej przyjazne również dla obywatela.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#SenatorHenrykDzido">Na przykład w art. 5 ust. 5 zaniechano powiadamiania właścicieli gruntów, właścicieli nieruchomości, które znajdują się w obrębie planowanej lokalizacji, o wszczęciu postępowania lokalizacyjnego. Rozumiem, że są oni powiadamiani przez media, przez prasę lokalną, ale ci konkretni ludzie, którzy w jakiś sposób są zagrożeni odebraniem im własności, mogą o tym nie wiedzieć, może to do nich nie dotrzeć. Dlatego uważam, że poza powiadamianiem przez ogłoszenia, przez media właściciele nieruchomości przejmowanej pod pasy drogowe powinni być każdorazowo indywidualnie powiadamiani o wszczęciu postępowania lokalizacyjnego, tym bardziej że tych ludzi się w końcu powiadamia. Bodajże art. 15 ust. 1 ustawy mówi, że w postępowaniu wywłaszczeniowym oni są powiadamiani, więc można ich o tym powiadomić o jeden etap wcześniej. Sądzę, że nie będzie to ze szkodą dla nikogo.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#SenatorHenrykDzido">Art. 8 zawiera bardzo drastyczne upoważnienie - ale to jest ten właśnie tryb ustawy, że tak powiem, pożarowej - do nadawania decyzji o ustaleniu lokalizacji rygoru natychmiastowej wykonalności. Ja ten zamysł też akceptuję. Niestety, ale w sprawach dużych inwestycji takie działania muszą być podejmowane. Tylko że ze sformułowania tego przepisu wynika, iż każdy wniosek o nadanie decyzji lokalizacyjnej rygoru natychmiastowej wykonalności będzie wnioskiem w interesie społecznym. Moim zdaniem zapis drugiej części zdania, po przecinku, jest nieprawidłowy. Powinno być zapisane: jeżeli ten interes występuje, bo nie zawsze musi występować, z uwagi na to, że cykl odwoławczy od decyzji w ustawie został sprowadzony do ram realnych, w tej chwili postępowanie odwoławcze nie może być prowadzone latami, terminy są bardzo krótkie, bardzo rygorystyczne. Dlatego też, jak mówię, dla czytelności tego zapisu powinno się jednak chyba zapisać: jeżeli te warunki istnieją, żeby nie było tak, że kiedy jest wniosek o rygor, to taki rygor zawsze jest nadawany - tak to odczytuję w sposób troszeczkę złośliwy - z uwagi na interes społeczny.</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#SenatorHenrykDzido">Teraz sprawa, o którą pytałem pana ministra i uzyskałem odpowiedź. Tak to powinno wyglądać, że jeżeli na pas drogi przejmuje się nieruchomość i zostaje poza tym resztówka, która uniemożliwia wykorzystywanie tej pozostałej części na cele, do których była wcześniej przeznaczona i wykorzystywana, to w tej chwili tę resztówkę, zgodnie z przepisami, na wniosek właściciela czy użytkownika Skarb Państwa musi przejąć, musi wykupić. Moim zdaniem jest tutaj pewne zagrożenie, pewna pułapka dla właścicieli, dla osób fizycznych - ustawa nie mówi, po jakich cenach. Mówi o tym, że można żądać, i mówi, że Skarb Państwa ma obowiązek wykupić, przejąć, ale nie mówi, po jakiej cenie. Moim zdaniem ten przepis winien wskazywać, że tę resztówkę, która pozostaje po wykupieniu działki podstawowej, Skarb Państwa musi wykupić po cenie działki podstawowej, bo takie są chyba zasady sprawiedliwości, nie tylko społecznej, ale tej elementarnej. Dlatego też wniosek w tej sprawie również złożę.</u>
          <u xml:id="u-65.6" who="#SenatorHenrykDzido">I kwestia kolejna, która mnie jako prawnikowi rzuciła się w oczy w tej sprawie. Mianowicie w art. 17 ust. 4 mówi się o instytucji, która była stosowana przez lata i znana jest wszystkim: jeżeli się odbiera komuś własność, to daje się pewną rekompensatę. Tą rekompensatą są pieniądze, które są odszkodowaniem w cenie rynkowej tej nieruchomości, ale zgodnie z prawem cywilnym istnieje też zasada, że jeżeli się komuś odbiera nieruchomość, to należałoby rozważyć, czy nie przekazać mu nieruchomości w innym miejscu, o innej powierzchni czy w innym zakresie. Tutaj to pominięto.</u>
          <u xml:id="u-65.7" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Pan już wykorzystał czas, Panie Senatorze.)</u>
          <u xml:id="u-65.8" who="#SenatorHenrykDzido">Już kończę, Panie Marszałku, już kończę.</u>
          <u xml:id="u-65.9" who="#SenatorHenrykDzido">Art. 17 mówi, że w przypadku odebrania prawa własności do nieruchomości wskazuje się, daje się ewentualny lokal zamienny.</u>
          <u xml:id="u-65.10" who="#SenatorHenrykDzido">Już kończę, nie chcę przedłużać, przedłużyłem to już swoimi uwagami, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-65.11" who="#SenatorHenrykDzido">Wnoszę, ażeby ten przepis w tej części przewidywał, że za odebrany grunt w miarę możliwości daje się właścicielowi inną, stosowną działkę. Jeżeli takiej możliwości nie ma, wówczas daje się lokal mieszkalny. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-65.12" who="#SenatorHenrykDzido">Składam poprawki, Panie Marszałku, na pańskie ręce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo. Poprawki przyjmuję.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zapraszam pana senatora Zbigniewa Romaszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#SenatorZbigniewRomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#SenatorZbigniewRomaszewski">Ja w sprawie tego pytania, które zadałem, dotyczącego tych nieszczęsnych inwestycji lokalizowanych na obszarach parków narodowych i rezerwatów przyrody, w przypadku których minister właściwy do spraw środowiska powinien przedstawić opinię.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#SenatorZbigniewRomaszewski">Proszę państwa, jest to zwyczajna strata czasu. Nie ma co czekać, zgodnie z ust. 2, trzydzieści dni, żeby taką opinię otrzymać. Ta opinia już jest. I żaden minister, ani infrastruktury, ani środowiska, nie jest w stanie jej zmienić, bo ta opinia jest wyrażona w ustawie, zabraniającej prowadzić działalność gospodarczą na terenach parków narodowych i rezerwatów przyrody. Co najwyżej jeden pan minister z drugim panem ministrem mogą próbować nowelizować odpowiednią ustawę, ale to nie jest kwestia niewiążącej opinii. Tak że tutaj ten punkt jest zupełnie zbyteczny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze. Ale nie składa pan wniosku o jego dekapitację?</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: Składała pani senator Liszcz.)</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Aha, rozumiem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Do protokołu swoje przemówienia zgłosili senatorowie Tadeusz Bartos i Marian Lewicki, wnioski o charakterze legislacyjnym złożyli senatorowie Teresa Liszcz i Henryk Dzido w trakcie przemówień, a tylko na piśmie - pan senator Mieczysław Janowski.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zgodnie z regulaminem zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">W związku z tym, że zostały zgłoszone wnioski legislacyjne, pytam pana ministra, czy chciałby zabrać głos teraz, czy raczej na posiedzeniu komisji, odnosząc się... Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Bardzo proszę zatem Komisję Skarbu Państwa i Infrastruktury o zebranie się i ustosunkowanie do wniosków przedstawionych w toku debaty. Przypominam, że dziś jeszcze, ze względu na upływający termin, będziemy tę ustawę poddawali głosowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu drugiego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Sejm uchwalił tę ustawę 14 marca. 17 marca wpłynęła do Senatu. Marszałek skierował ją niezwłocznie do Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisje przygotowały swoje sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dla porządku przypominam, że tekst ustawy mamy w druku nr 360, sprawozdania komisji nr 360A i 360B.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Bardzo proszę pana senatora Grzegorza Niskiego, sprawozdawcę Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#SenatorGrzegorzNiski">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#SenatorGrzegorzNiski">W imieniu senackiej Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego mam zaszczyt przedstawić państwu wynik prac komisji nad ustawą o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#SenatorGrzegorzNiski">Szanowne Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#SenatorGrzegorzNiski">Potrzeba zastąpienia przepisów dotychczas obowiązującej ustawy z 1972 r. o świadczeniach przysługujących w razie wypadków i chorób, a pozostających w związku ze służbą wojskową, nowymi w tym przedmiocie przepisami wynika z faktu, że ustawa ta wskutek całokształtu zmian społeczno-gospodarczych w naszym kraju, jakie zaszły w ostatnim okresie, jak również restrukturyzacji sił zbrojnych, po części się zdezaktualizowała. Jednocześnie dodatkowym motywem, jaki brano pod uwagę przy opracowaniu nowej regulacji, było dostosowanie jej do zasadniczych postanowień przygotowanej ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Chodzi o to, żeby te ustawy były kompatybilne, żeby ustawa dotycząca wypadków w związku ze służbą wojskową również podlegała ogólnej ustawie obowiązującej w kraju.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#SenatorGrzegorzNiski">W stosunku do ustawy sprzed trzydziestu lat, tej z 1972 r., projekt wprowadza takie ważniejsze zmiany.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#SenatorGrzegorzNiski">W art. 4 wprowadza się i rozróżnia pojęcie stałego i długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Dotychczasowe przepisy uwzględniały jako podstawę odszkodowania tylko i wyłącznie trwały uszczerbek na zdrowiu. Ponadto, w ślad za przepisami dotyczącymi pracowników, w ustawie, o której przed chwilą wspominałem, przyjęto, że uzasadnieniem dla przyznania odszkodowania jest charakter doznanego uszczerbku na zdrowiu, a więc obrażeń w wyniku wypadku lub upośledzenia czynności organizmu w wyniku choroby, a mianowicie co najmniej jego długotrwałość w rozumieniu tejże ustawy.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#SenatorGrzegorzNiski">W art. 11 w ust. 1 ustawy, odmiennie od dotychczasowych uregulowań, przyjęto w odniesieniu do żołnierzy jednorazowe odszkodowanie w wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy jednoprocentowy uszczerbek na zdrowiu, na zasadach przewidzianych dla pracowników we wspomnianych przepisach o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadku przy pracy i chorób zawodowych. Przy tym ze względu na kondycję budżetu państwa przewiduje się stopniowe dochodzenie do wysokości 20%, co nastąpi dopiero po 2007 r. I tak do 31 marca 2004 r. ten wskaźnik wynosi 16% i co roku, aż do 2007 r., zwiększa się o 1%.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#SenatorGrzegorzNiski">Rozwiązanie to zapewnia osobom poszkodowanym poczucie, że otrzymywane zadośćuczynienie finansowe następuje na równych zasadach, w powiązaniu z faktycznym stopniem uszczerbku na zdrowiu lub jego pogorszeniem, bez preferencji, jakie wynikały z dotychczasowych uregulowań. Preferencje te wynikały z poziomu uposażenia wojskowego, które zależało i do tej pory zależy od zajmowanego stanowiska czy też od posiadanego stopnia wojskowego.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#SenatorGrzegorzNiski">Regulacje przyjęte w art. 12 i 13 przesądzają, że jednorazowe odszkodowanie w przypadku śmierci żołnierza będzie przysługiwać uprawnionym członkom jego rodziny analogicznie do tego, jak to określają w przypadku członków rodziny pracownika przepisy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Pozwala to na rezygnację z dotychczasowego szczegółowego normowania kwotowego tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#SenatorGrzegorzNiski">Kolejna modyfikacja polega na tym, że w zakresie odszkodowań za przedmioty osobistego użytku, które uległy całkowitemu zniszczeniu lub tylko uszkodzeniu, albo zostały utracone wskutek wypadku pozostającego w związku ze służbą wojskową, projektowana ustawa przewiduje w art. 18 ust. 2 przyznanie odszkodowania również wtedy, gdy poszkodowany żołnierz nie doznał w nieszczęśliwym wypadku żadnych obrażeń. Możliwości takiej nie stwarzały dotychczasowe uregulowania.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#SenatorGrzegorzNiski">W przeciwieństwie do przepisów dotychczasowej ustawy, która problem ten przekazywała do przepisów wykonawczych, projekt jednoznacznie przesądza, że organami właściwymi do ustalania prawa do odszkodowania i jego wysokości są przede wszystkim szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, którzy rzeczywiście są dysponentami środków finansowych, a w sytuacjach szczególnych, głównie wówczas, gdy nieszczęśliwemu wypadkowi ulegnie wyższy przełożony wojskowy, również minister obrony narodowej. W projekcie nie zamieszczono uregulowania analogicznego do dotychczasowego art. 20.</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#SenatorGrzegorzNiski">Modyfikacja ustawy, tak jak powiedziałem, przybliża ją do obowiązujących w kraju ogólnych przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadku przy pracy. Dostosowuje ją również do sytuacji gospodarczej kraju oraz sytuacji armii po restrukturyzacji sił zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#SenatorGrzegorzNiski">Podczas posiedzenia senackiej Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego Komisja zaproponowała tylko dwie poprawki. Są to poprawki wyostrzające język prawny. Zastępuje się wyraz: „skarga” wyrazem „odwołanie”, żeby to mogło być egzekwowane i miało moc prawną.</u>
          <u xml:id="u-70.13" who="#SenatorGrzegorzNiski">W imieniu senackiej Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego bardzo proszę państwa senatorów o przyjęcie ustawy o świadczeniach odszkodowawczych, przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową, z przedstawionymi poprawkami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Bardzo proszę sprawozdawczynię Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, panią senator Wiesławę Sadowską, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania tej właśnie komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#SenatorWiesławaSadowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#SenatorWiesławaSadowska">W imieniu i z upoważnienia Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie z przebiegu posiedzenia komisji, która pracowała nad ustawą o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#SenatorWiesławaSadowska">Komisja senacka pozytywnie zaopiniowała proponowane zmiany w ustawie. Nie będę tych zmian omawiać, ponieważ zrobił to już, absolutnie wyczerpująco, mój przedmówca.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#SenatorWiesławaSadowska">Chciałabym zwrócić uwagę jeszcze na dwa elementy, które komisja oceniła bardzo pozytywnie. Otóż do ustawy dołączony jest komplet rozporządzeń ministra obrony narodowej, co nie jest zjawiskiem powszechnym przy podejmowaniu przez parlament ustaw. Ponadto ustawa dotyczyć będzie absolutnie wszystkich żołnierzy - zawodowych, żołnierzy służby czynnej, poborowych, kandydatów na żołnierzy zawodowych, a także studentów odbywających przeszkolenie wojskowe.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#SenatorWiesławaSadowska">Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia zaproponowała cztery poprawki. Pierwsza poprawka w art. 22 ust. 5 zawiera niezbędne dostosowanie do kodeksu postępowania cywilnego. Poprawka druga, dotycząca art. 22 ust. 6, proponowana jest ze względu na niezbędne dostosowanie do kodeksu postępowania cywilnego, a ponadto także do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Poprawka trzecia i czwarta są to poprawki stanowiące dostosowanie do zasad techniki legislacyjnej i będziemy proponować, żeby odbyło się nad nimi głosowanie łączne.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#SenatorWiesławaSadowska">Tytułem uzupełnienia dodam tylko informację, że w ubiegłym roku Wojsko Polskie odnotowało siedem tysięcy wypadków i chorób, a w budżecie państwa na ten cel zarezerwowano ponad 6 milionów zł. Proponowane zmiany w ustawie, jej nowelizacja, nie pociągną za sobą dodatkowych wydatków z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#SenatorWiesławaSadowska">Proszę Wysoką Izbę o przyjęcie niniejszego sprawozdania i proponowanych przez komisję poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ale proszę o pozostanie jeszcze chwilę na mównicy. Kto wie, być może senatorowie mają pytania do senatorów sprawozdawców. Nie stwierdzam tego.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję. Dziękuję państwu senatorom, pani senator Wiesławie Sadowskiej i panu senatorowi Grzegorzowi Niskiemu, za sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Rozpatrywana ustawa była rządowym projektem. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Witam w Senacie pana ministra Macieja Górskiego, podsekretarza stanu.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Czy pan minister chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Maciej Górski: Tak, jeśli można.)</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejMaciejGórski">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejMaciejGórski">Przedłożony projekt ma zastąpić obowiązujące już od trzydziestu lat przepisy ustawy z 16 grudnia 1972 r. o świadczeniach przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową. To naturalne, że po tak długim czasie, obejmującym również zasadniczą zmianę stosunków społeczno-gospodarczych w naszym kraju, ustawa ta w znacznej mierze się zdezaktualizowała.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejMaciejGórski">Projektowana ustawa ma duże znaczenie dla wojska i pełniących w nim służbę żołnierzy, zarówno zawodowych, jak i odbywających służbę z obowiązku. Te względy przemawiają w szczególności za przyjęciem projektowanej ustawy jako aktu prawnego porządkującego przepisy w zakresie pieniężnych świadczeń odszkodowawczych dla poszkodowanych żołnierzy.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejMaciejGórski">W poprzedniej dyskusji przedstawiono szczegółowo zarówno ustawę, jak i proponowane zmiany. Pozwolę sobie zatem ograniczyć się do tego, że w opinii rządu zasadne są poprawki wniesione przez Komisję Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego, jak również większość poprawek Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejMaciejGórski">Rząd nie podziela jedynie przekonania co do zasadności nowego brzmienia art. 22 ust. 6 ustawy. W proponowanym przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny kształcie przepis ten eliminuje możliwość odwołania się do sądu pracy i ubezpieczeń zarówno od decyzji wydanej w trybie art. 16, jak i od decyzji odmownej wydanej w tym trybie. Mając na uwadze, że termin „decyzja” nie wskazuje z góry kierunku rozstrzygnięcia, może być ona korzystna, jak i niekorzystna dla adresata...</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Ja bardzo przepraszam, chodzi o Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia. U nas nie ma komisji rodziny.)</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejMaciejGórski">Tak, zdrowia. Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejMaciejGórski">A zatem decyzja może być korzystna, jak i niekorzystna dla adresata. Poprawka w części dotyczącej wyeksponowania decyzji odmownej wydaje się niecelowa.</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejMaciejGórski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie Senator i Panowie Senatorowie! Rząd, z podanym małym zastrzeżeniem, odnosi się z wielką aprobatą do wprowadzonych zmian, pozostając w przekonaniu, że uchwalona przez Sejm ustawa, w kształcie ustalonym w wyniku prac komisji senackich, uzyska aprobatę Wysokiej Izby. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo. Ale proszę zatrzymać się jeszcze, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zgodnie z regulaminem można zadawać pytania trwające nie dłużej niż minutę. Nie ma chętnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Maciej Górski: Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Żeby formalności stało się zadość, otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Informuję, że lista mówców od razu została wyczerpana, bo jest pusta. Pan senator Tadeusz Bartos złożył swoje przemówienie do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zgodnie z art. 52...</u>
          <u xml:id="u-75.7" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę bardzo. Jednak pan senator Bartos, tak?</u>
          <u xml:id="u-75.8" who="#komentarz">(Senator Tadeusz Bartos: Panie Marszałku, mam pytanie do pana ministra. Czy można, w zasadzie już po...)</u>
          <u xml:id="u-75.9" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ale, Panie Senatorze, to już jest nieco spóźniony refleks, mniej więcej o minutę.</u>
          <u xml:id="u-75.10" who="#komentarz">(Senator Tadeusz Bartos: Lepiej później niż wcale.)</u>
          <u xml:id="u-75.11" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pytałem i nikt się nie zgłaszał. W tej chwili jesteśmy już w innym punkcie obrad. Bardzo przepraszam. Będzie jeszcze okazja zadać pytanie podczas posiedzenia komisji.</u>
          <u xml:id="u-75.12" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">W toku dyskusji, której nie było, nie zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, ale różne wnioski zgłosiły komisje, będzie więc potrzeba ich uzgodnienia oraz przygotowania wspólnego sprawozdania. Bardzo proszę zatem obydwie komisje - Komisję Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia, o odniesienie się do tych właśnie wniosków - mam nadzieję, że z udziałem pana ministra - i przedstawienie sprawozdania. Głosowanie w tej sprawie odbędzie się pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-75.13" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze. Dziękuję osobom towarzyszącym panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-75.14" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu trzeciego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o języku polskim.</u>
          <u xml:id="u-75.15" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Sejm uchwalił ustawę 14 marca. 17 marca ta ustawa trafiła do Senatu i tego samego dnia marszałek skierował ją do Komisji Kultury i Środków Przekazu, która po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-75.16" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Mamy tekst ustawy w druku nr 361, a druk nr 361A to właśnie sprawozdanie komisji.</u>
          <u xml:id="u-75.17" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">O jego przedstawienie proszę panią senator Irenę Kurzępę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#SenatorIrenaKurzępa">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#SenatorIrenaKurzępa">Mam zaszczyt i przyjemność przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu, poświęcone analizie uchwalonej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 14 marca 2003 r. ustawy o zmianie ustawy o języku polskim.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#SenatorIrenaKurzępa">Senacka Komisji Kultury Środków i Przekazu w dniu 26 marca rozpatrywała uchwaloną przez Sejm ustawę o zmianie ustawy o języku polskim. Omawiana ustawa jest zmianą obowiązującej w Polsce od października 1999 r. ustawy o języku polskim.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#SenatorIrenaKurzępa">Ustawa z 1999 r. ma na celu ochronę języka polskiego poprzez stwarzanie przede wszystkim warunków do jego rozwoju, poprzez szerzenie wiedzy o języku, o jego roli w kulturze. Jednocześnie ustawa ta, chroniąc język polski, ma na celu ocalenie regionalizmów i gwar - co jest w ustawie zapisane - chociaż zakłada też promocję języka polskiego poza granicami kraju. Poza tym ustawa z 1999 r. nakłada na organy administracji państwowej ochronę języka w życiu publicznym.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#SenatorIrenaKurzępa">Obecna nowelizacja dotyczy przede wszystkim poświadczeń znajomości języka polskiego jako obcego w wypadku cudzoziemców. Prace na posiedzeniu komisji zdominowała dyskusja wokół słowa „certyfikat”, gdyż uznano to słowo za niemające uzasadnienia w ustawie o języku polskim.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#SenatorIrenaKurzępa">W związku z tą długą dyskusją senacka Komisja Kultury i Środków Przekazu proponuje Wysokiej Izbie poprawki. Jest ich sześć. Poprawki te znajdują się w druku nr 361A. Wnoszę więc w imieniu senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu o przyjęcie sprawozdania, które przedkładam. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę chwileczkę poczekać, bo być może będą pytania do pani senator.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Franciszek Bachleda-Księdzularz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#SenatorFranciszekBachledaKsiędzularz">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#SenatorFranciszekBachledaKsiędzularz">Pani senator, to moje pytanie odnosi się tylko do stwierdzenia znajdującego się w nazwie w poprawce pierwszej: „jako Obcego”. Czy to zaznaczenie było konieczne? Czy komisja będzie dawać tylko takie poświadczenia, czyli poświadczenia znajomości języka polskiego jako języka drugiego, obcego, a nie będzie ich dawać w innych wypadkach, na przykład osobom przyjmującym obywatelstwo polskie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Czy są inne pytania?</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Zbigniew Kulak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#SenatorZbigniewKulak">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#SenatorZbigniewKulak">Mam takie pytanie: w jakim stopniu te egzaminy z języka polskiego będą egzaminami ze znajomości języka profesjonalnego? I w jakim stopniu będą, wobec tego, włączani w odpowiednich fazach egzaminu profesjonaliści: prawnicy, lekarze, weterynarze, biolodzy itd.? No bo przecież wiadomo, że w tych wypadkach język polski ma służyć wykonywaniu danego zawodu na terenie naszego kraju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Stanisław Nicieja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#SenatorStanisławNicieja">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#SenatorStanisławNicieja">Ja mam bardziej ogólne pytanie. Chciałbym zapytać: dlaczego zmiany ustawy o języku polskim dotykają tak marginalnych spraw, to znaczy tego, jak powinno wyglądać urzędowe poświadczenie znajomości języka polskiego, jaka komisja i w jakim składzie ma to orzekać, kto tę komisję finansuje? Po co absorbować Wysokie Izby tego typu modyfikacjami w obliczu dramatycznej sytuacji, w jakiej dzisiaj jest język polski? Chcę się wypowiedzieć w tej sprawie także w dyskusji, ale na razie zadaję takie pytanie: dlaczego ta ustawa dotyka tak marginalnej i wąskiej sprawy, dlaczego to absorbuje dwie Izby i całe zespoły?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ja może pozwolę sobie przeadresować to pytanie do pana profesora Tomasza Gobana-Klasa, przedstawiciela rządu. Ale odpowiedź nie będzie w tej chwili, będzie na to pora. A teraz są jeszcze pytania do pani senator Ireny Kurzępy.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Józef Sztorc. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#SenatorJózefSztorc">Ja mam do pani senator sprawozdawcy pytanie dotyczące art. 11b ust. 1, w którym powołuje się Państwową Komisję Poświadczeń Znajomości Języka Polskiego. W skład tej komisji wchodzą specjaliści powołani przez ministra - jak pisze na końcu tego zapisu - spośród specjalistów w zakresie nauczania języka polskiego, w tym jako języka obcego. Ja nie rozumiem tego zwrotu „w tym jako języka obcego”. Przecież w Polsce na razie jeszcze ten nasz język nie jest obcy. No, chyba że to szykujemy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Chodzi panu senatorowi o to, że „jest napisane”, a nie „pisze”, bo tu nikt nie pisze, tylko tak jest napisane.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">O to mniej więcej pytał już pan senator Franciszek Bachleda-Księdzularz, tak że można powiedzieć, że to pytanie dotyczy tej samej problematyki.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos i zadać pytanie trwające, zgodnie z regulaminem, nie dłużej niż minutę? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">A więc bardzo proszę, na pytania pana senatora Franciszka Bachledy-Księdzularza, Józefa Sztorca i Zbigniewa Kulaka odpowie pani senator, a tamto pytanie zostało przeadresowane, zgodnie z kompetencjami.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#SenatorIrenaKurzępa">Pan senator Franciszek Bachleda-Księdzularz zapytał, dlaczego w poprawce pierwszej znajduje się stwierdzenie „jako Obcego”. Chodzi więc o to, że komisja będzie sprawdzała znajomość języka polskiego przez obcokrajowców, a dla nich język polski jest językiem obcym, a nie językiem ojczystym. I stąd właśnie to zaznaczenie: jako języka obcego.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#SenatorIrenaKurzępa">Odpowiedź na pytanie pana Sztorca: dlaczego według ustawy w składzie komisji mają się znaleźć specjaliści od nauczania języka polskiego, w tym jako języka obcego? Otóż, proszę Wysokiej Izby, jest różnica między specjalistą filologiem, zajmującym się... Taka dyscyplina wiedzy jak język polski dotyczy znajomości z zakresu języka i literatury. W związku z tym tu chodzi o fachowców językoznawców, a także nauczycieli języka polskiego. No ale inaczej uczy się obcokrajowców - ich uczy się polskiego jako języka obcego - a inaczej uczy się języka polskiego w szkołach i na uczelniach. A więc dlatego jest zaznaczone, że w składzie komisji będą także specjaliści nauczający języka polskiego jako obcego.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#SenatorIrenaKurzępa">Z kolei pytanie, które uchylił pan marszałek...</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Teraz pytanie Zbigniewa Kulaka.)</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#SenatorIrenaKurzępa">...pana...</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Teraz pytanie senatora Zbigniewa Kulaka.)</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#SenatorIrenaKurzępa">A tak, tak. Aha, chodziło o profesjonalistów. A więc, Panie Senatorze, z tej ustawy nie wynika, ażeby w komisji mieli się znaleźć profesjonaliści z różnych dziedzin. Mówi się tu ogólnie o znajomości języka polskiego jako obcego. Ta znajomość będzie ustalana na różnych poziomach, dla mniej i bardziej zaawansowanych, a nie mówi się o jej ustalaniu, przy udziale profesjonalistów, dla poszczególnych profesji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Bardzo dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#komentarz">(Senator Irena Kurzępa: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przypominam, że mamy do czynienia z rządowym projektem ustawy - mówię oczywiście o fazie przedłożenia. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister edukacji narodowej i sportu.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Witam na naszej sali wybitnego znawcę przedmiotu, pana profesora Tomasza Gobana-Klasa.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">I od razu mam pytanie: czy pan senator chce przemówić, czy też poczekamy na dalsze pytania? Przepraszam, pan minister. Bo jedno pytanie już było.</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu Tomasz Goban-Klas: Bardzo krótko.)</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zapraszam. Może będą następne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">W ramach odpowiedzi na pytanie pana senatora pozwolę sobie powiedzieć, że to jest jakby wykonanie tego, co jest zapisane w ustawie z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim. Bo w art. 3 tej ustawy jest zapis: „Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określa, w drodze rozporządzenia, zasady prowadzenia egzaminów państwowych z języka polskiego dla cudzoziemców ubiegających się o urzędowe poświadczenie jego znajomości”. Wówczas ówczesny minister edukacji narodowej, pan profesor Handke, wydał odpowiednie rozporządzenie, ale zostało ono, w świetle wymogów prawodawstwa w Polsce, wymogów konstytucyjnych, zakwestionowane - stwierdzono, iż ten artykuł jest zbyt słaby i nie daje odpowiedniej delegacji do tego rozporządzenia. Potem próbowano wydać podobne rozporządzenie - ministrem był wtedy pan senator Wittbrodt - to znaczy zmienić, znowelizować ustawę o cudzoziemcach, ale to się nie udało w tym czasie. I od początku nowej kadencji Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu podejmowane były prace nad tym rozporządzeniem, tak aby spełniało ono te wymogi legislacyjne. No i dlatego jest ono tak rozbudowane. I to, że tak długo to trwa, nie jest fanaberią ministerstwa, ale wynika po prostu z wymogów legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">Powiem jeszcze krótko, że to jest sprawa bardzo ważna i że to bardzo dobrze, iż już się to zbliża do końca, bo Polska, w odróżnieniu od bardzo wielu innych krajów... Anglia, Stany Zjednoczone, ale też Francja, Hiszpania, mają swoje komisje, które określają poziom znajomości języka przez ludzi niebędących - odpowiednio - rodowitymi Anglikami czy Francuzami. No, niektórzy z nich czasami mogą nawet perfekcyjnie znać język w piśmie, ale praktycznie nigdy nie będzie to znajomość perfekcyjna w mowie i w niuansach. I choć każdy z nas powie „W Szczerbeszczynie...” - przepraszam, mówię z nie najlepszą dykcją - „W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie”, to już zmuszenie do powiedzenia tego poprawnie przykładowo Murzyna byłoby okrucieństwem. I stąd - choć czasami ktoś może znać język polski wspaniale, a nawet pod względem gramatyki lepiej niż wielu Polaków - określono, że chodzi o znajomość języka polskiego na takim poziomie, na jakim przyswaja się go w drodze nauki języka jako drugiego. Ja chciałbym tu jeszcze dodać, że w wielu krajach nie mówi się „jako język obcy”, ale, jak to jest po angielsku, as a second language, czyli jako język drugi, a więc nie ten, który w toku zwykłego wychowania, jakby biologicznie, nabywamy. I stąd te wszystkie inne poprawki. Specjalistami od nauczania języka polskiego są nasi nauczyciele w szkole średniej, w szkole podstawowej, a potem też wyżej, ale oni nie są przygotowani do uczenia języka polskiego cudzoziemców, którzy mają inny układ gardeł, mają zakorzenione inne wzory gramatyczne. Tak więc tu potrzeba specjalistów - i wymienię tu na przykład nazwisko profesora Miodunki, który napisał podręczniki do nauczania języka polskiego jako obcego.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">I na koniec jeszcze uwaga. Wydaje mi się, że choć w pewnym sensie jest to rzeczywiście niby drobna nowelizacja, to jest ona w obecnej fazie istotna, ponieważ w związku z naszym wstąpieniem do Unii musimy się liczyć z tym, że wielu cudzoziemców będzie zainteresowanych opanowaniem języka polskiego i otrzymaniem dokumentu, który to będzie poświadczał.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">Dodam jeszcze tylko, że rzeczywiście, w moim przekonaniu, dyskusja nad tym, czy to ma być certyfikat, czy poświadczenie, była nadmiernie długa. Ja nawet sobie pomyślałem, że pewnym posłom certyfikat pomylił się z cyrografem - no ale odrzućmy ten żart, rzeczywiście według słowników języka polskiego certyfikat oznacza urzędowe poświadczenie - i dlatego tu jest raz tylko użyte to określenie „certyfikat”. Raz tylko napisano, że dokument, który się będzie otrzymywało, będzie nosił nazwę certyfikatu znajomości języka polskiego - tak jak są certyfikaty znajomości języka angielskiego czy innego. A w pozostałej części ustawy tego nie ma i stąd ta cała dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">To tyle tytułem wyjaśnienia i pokazania, że sprawa wprawdzie ciągnęła się bardzo długo, ale było tak z przyczyn legislacyjnych. Oczywiście byłoby lepiej, gdyby to rozporządzenie było już trzy lata temu, no ale nie dało się tego zrobić, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Może jeszcze sekunda. Ja tylko chciałbym - zwracając uwagę na trafność uwag pana ministra - przypomnieć film „Jak rozpętałem drugą wojnę światową”, w którym jest taka scena, kiedy nasz polski żołnierz przedstawia się Niemcowi: Grzegorz z Chrząszczewa Brzęczyszczykiewicz. I jakie ten Niemiec miał kłopoty, żeby to powtórzyć!</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze. Ponieważ jeszcze mogą być pytania... Panie Ministrze, bardzo proszę pozostać, bo jeszcze mogą być pytania.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">I są. Zgłosił się pan senator Zbigniew Kulak, pan senator Józef Sztorc i właśnie przybył z pytaniem pan senator Zbigniew Kruszewski.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę, senator Zbigniew Kulak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#SenatorZbigniewKulak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#SenatorZbigniewKulak">Panie Ministrze, ja nie chciałbym być okrutny, ale mimo wszystko wrócę do mojego pytania skierowanego poprzednio do pani senator. Chodzi mi mianowicie o język profesjonalny i o to, w jakim stopniu dzięki temu dokumentowi - bo kwestia porozumiewania się po polsku w sytuacjach, powiedziałbym, typowych, będzie może na tym egzaminie właściwie oceniona i rozpoznana - będziemy mieli poświadczoną umiejętność porozumiewania się profesjonalnego. Bo przecież ta sprawa najczęściej będzie dotyczyła profesjonalistów. To, że ktoś potrafi nawet bardzo ładny list po polsku napisać, nie znaczy, że potrafi się na przykład porozumieć z pacjentem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Józef Sztorc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#SenatorJózefSztorc">Mam do pana ministra zapytanie dotyczące art. 11d ust. 2 pkt 2. Tam na końcu jest taki zapis: „oraz możliwości zwolnień z obowiązku zdawania egzaminu”. Jest to zapis ciekawy. Kto więc będzie miał taką możliwość? Jakie, że tak powiem...</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Powiedzmy: jakie organa?)</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#SenatorJózefSztorc">Tak, jakie organa? I co przyświeca temu zapisowi o możliwości zwolnień? Czy to będzie robić jakaś komisja, czy też będzie tu pełna uznaniowość? Bardzo bym prosił o sprecyzowanie tego zapisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Teraz pan senator Zbigniew Kruszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#SenatorZbigniewKruszewski">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#SenatorZbigniewKruszewski">Panie Ministrze, mnie chodzi o doskonalenie tej ustawy. W art. 11b jest napisane, że państwową komisję będzie powoływał minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw kultury i dziedzictwa narodowego. Skąd się wzięły te słowa „w porozumieniu”? Czy nie wystarczyłoby „przy opinii”? Bo w zasadzie państwo macie po swojej stronie całą odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#SenatorZbigniewKruszewski">I następnie jest sprawa pewnej niespójności. W art. 11b w ust. 4 jest napisane, że przewodniczącego i członków komisji powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i minister właściwy do spraw oświaty i wychowania. Z kolei w art. 11d ust. 1 jest napisane, że środki finansowe niezbędne do funkcjonowania komisji są zapewniane w części budżetu, której dysponentem jest minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego, a więc już bez tego dopisku „i minister właściwy do spraw oświaty i wychowania”. Czy to są przeoczenia i należałoby wnieść do tego zapisu poprawki, czy też jest to, powiedzmy, świadome działanie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">„Świadome działanie” - to mi przypomina komisję śledczą.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę bardzo, czy są jeszcze pytania do pana ministra Tomasza Gobana-Klasa? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę, Panie Ministrze, o odpowiedzi na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">Najpierw sprawa języka profesjonalnego. Tu oczywiście pan senator ma rację, ale profesjonalny język nie kryje się... To znaczy język profesjonalny nie jest innym językiem pod względem gramatyki, fonetyki czy ortografii niż zwykły język polski czy angielski. Różni się on tylko słownictwem. Tak, to jest kwestia opanowania słownictwa. A więc tu odwołałbym się do innych ustaw, między innymi do tych, które Wysoki Senat w kwietniu ubiegłego roku - a miałem wtedy zaszczyt także tutaj być - przyjął. Chodzi mi tu o ustawę o uznawaniu kwalifikacji w zakresie niektórych działalności czy o wcześniejszą ustawę o zawodach regulowanych. Tam przewiduje się, że do uznania kwalifikacji potrzebny będzie także pewien test i w skład tego testu może wchodzić sprawdzenie znajomości konkretnego słownictwa. No a tu by chodziło o to, na jakim poziomie jest opanowana gramatyka, ortografia i inne takie sprawy. Jeżeli weźmiemy na przykład takiego lekarza, to ów lekarz - jeżeli będzie znał język polski dostatecznie, tak, by nie robić błędów - będzie musiał dodatkowo nauczyć się już tylko tego, że, powiedzmy, odpowiednikami znanych mu słów są „ból brzucha”, „biegunka” itp. A tego oczywiście komisja nie będzie sprawdzała, bo to nie jest przewidziane. Ale jak on już się tego słowa „biegunka” nauczy, to i odmieni - „biegunki, biegunce” itd., bo tu będą takie same podstawy gramatyczne, a także ortograficzne.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Ponadto to łacina jest językiem zawodowym lekarzy.)</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">Tak, ale język specjalistyczny tutaj...</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Kulak: Ale pacjenci nie znają łaciny.)</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: To niech się uczą!)</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">...nie będzie problemem.</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">Teraz odpowiedzi na pytania pana senatora Sztorca w sprawie rozporządzenia dotyczącego tego zwolnienia. Tutaj chodzi o to, żeby... W ust. 1 w art. 11a jest: „Cudzoziemiec lub obywatel polski na stałe zamieszkały za granicą”... Tu chodzi o uprawnienie dla... To będzie oczywiście określone w rozporządzeniu. My oczywiście mamy już przygotowane projekty tego rozporządzenia - one nie są wprawdzie tu załączone, ale one już są. A zajmować się tą sprawą będzie oczywiście ta państwowa komisja poświadczeń, czyli tych dziesięciu najwybitniejszych polskich specjalistów. Nie chcę tu wymieniać nazwisk, ale tych specjalistów jest tak niewielu, że państwo mogą się domyślać, kto w skład tej komisji może wejść. I to właśnie oni będą mogli w pewnych szczególnych sytuacjach kogoś zwolnić z egzaminu. Bo oto na przykład jakiś obywatel polski, mieszkający na stałe za granicą, ubiega się z różnych powodów o takie poświadczenie i wtedy komisja na podstawie pewnych innych dokumentów może uznać, że on ten określony poziom znajomości ma. Tak więc to nie będzie uznaniowe, to będzie procedura podobna do normalnej, tylko że ten człowiek nie będzie musiał przechodzić całych procesów certyfikacji.</u>
          <u xml:id="u-96.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">Panu senatorowi Kruszewskiemu odpowiem tak: na etapie prac przygotowawczych i uzgodnień resortowych Ministerstwo Kultury nie wyrażało żadnego zainteresowania tym projektem i w ogóle nie było w tym przedłożeniu rządowym słowa o Ministerstwie Kultury. W pracach sejmowych - tu podam nazwisko - poseł Ujazdowski, były minister kultury i dziedzictwa narodowego, bo tak się to wówczas nazywało, zauważył, że dobrze by było, gdyby zostało tu uwzględnione również Ministerstwo Kultury. No i to wprowadził, zresztą robiąc przy okazji błąd, bo mówił o Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, podczas gdy w pełnej nazwie działu jest „i ochrony dziedzictwa”. To spowodowało konieczność zmiany, na co Senat zwrócił uwagę. Ja sam w obecności przedstawicieli Ministerstwa Kultury na posiedzeniu komisji mówiłem tak jak pan senator, że lepiej by było zapisać „po zasięgnięciu opinii” niż „w porozumieniu”, bo taka forma by była bardziej uzasadniona, jako nieco, powiedziałbym, słabsza. Ale komisja uznała, że „w porozumieniu” jest zapisem bardziej właściwym i oczywiście przyjmujemy, rząd przyjmuje to rozstrzygnięcie. Ale „po zasięgnięciu opinii” byłoby także właściwe, a jakby w ogóle zniknęło, to byłby powrót do przedłożenia rządowego.</u>
          <u xml:id="u-96.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">A co do finansów, to oczywiście musi to ktoś finansować. No, Ministerstwo Kultury na pewno nie chciałoby tego finansować, bo ma budżet podobno zbyt mały, dlatego ten ciężar bierze na siebie Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu. Tu zapisanie „w porozumieniu” byłoby niewłaściwe. Zresztą to nie będą duże pieniądze - będą to pieniądze tylko na obsługę administracyjną i będą one zwracane do budżetu dzięki opłatom za wydawanie tych certyfikatów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przypominam o wszystkich rygorach dotyczących pisemnego składania wniosków, a także o ograniczeniach czasowych.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Na liście mówców jest nazwisko pana senatora Stanisława Niciei.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#SenatorStanisławNicieja">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#SenatorStanisławNicieja">Traktuję omawianą ustawę jako pretekst do wyrażenia mojej opinii i powiedzenia tu, w tej Izbie, o zagrożeniach, na jakie wystawiony jest język polski. Mówimy tu o różnych sprawach, o różnych niepokojach, dramatach, lękach, zagrożeniach, ale o tej sprawie nie było tutaj jeszcze mowy.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#SenatorStanisławNicieja">W ulepszonej ustawie mówi się w rozdziale 1, że ochrona języka polskiego polega w szczególności na przeciwdziałaniu jego wulgaryzacji i na jego promocji na świecie. Mówi też, że do ochrony języka polskiego są obowiązane wszystkie organy władzy publicznej oraz instytucje i organizacje uczestniczące w życiu publicznym.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#SenatorStanisławNicieja">To, co się dzieje we współczesnej Polsce, wydaje się w obliczu tej ustawy ciągłym jej łamaniem. Narasta i w zawrotnym tempie pleni się zadziwiająca skłonność współczesnych Polaków do posługiwania się językiem knajackim, byle jakim, do używania słów kojarzących się do niedawna ze światem przestępczym, z tak zwaną grypserą, a w najlepszym wypadku z knajpą na przedmieściu czy karczmą chłopską. Nasze uszy coraz częściej bombardują słowa na „k” i „ch”, i to nie tylko w ciemnych zaułkach, na stadionach sportowych i w szemranych spelunkach, ale również na korytarzach renomowanych liceów, uniwersytetów oraz pod kościołem, w kinie, teatrze i w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#SenatorStanisławNicieja">Mało kto się tym martwi. Prezenterzy nie tylko komercyjnych rozgłośni biją rekordy w żonglowaniu infantylną retoryką okraszoną porównaniami obscenicznymi. Wyróżniany prestiżowymi nagrodami latający reporter „Wiadomości” Waldemar Milewicz epatuje widzów retoryką charakterystyczną do niedawna dla przestępczego półświatka. Maciej Rybiński, znany publicysta „Rzeczypospolitej”, który po latach wrócił z emigracji do kraju, stwierdził, że pierwsze, co po powrocie rzuca mu się w oczy, a raczej w uszy, to agonia języka polskiego i zastąpienie go ozorem, inwazja amerykanizmów.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#SenatorStanisławNicieja">Znakomity polonista Adam Wierciński, który od lat z różnym skutkiem, podobnie jak Jan Miodek, walczy z wulgaryzacją i prostactwem językowym, w swym świetnym „Słowniku języka nijakiego” pisze o zadziwiającej w ostatnich latach karierze zbitki słownej „dokładnie tak”. W owym języku nijakim zastępuje ona prawie wszystkie potwierdzenia, takie jak „oczywiście”, „ma się rozumieć”, „racja”, „zapewne”, „naturalnie”, „z pewnością”, „rzecz jasna”, „otóż to”, „niewątpliwie”. W odmianie byle jakiej języka polskiego używa się aż do znudzenia słowa exactly - kalki zaczerpniętej z angielskiego. Są tacy, którzy potrafią wypowiadać słowo „dokładnie” kilkanaście razy w czasie krótkiej, banalnej rozmowy.</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#SenatorStanisławNicieja">A oto zadziwiająca kariera jednego z najbardziej dosadnych wulgaryzmów. Długo zastanawiałem się, czy mogę je tutaj powiedzieć, ale czynię to, bo sprawa jest poważna i dotyczy poważnej debaty. Chodzi o słowo „zajebisty”, używane do niedawna tylko przez knajaków, a dziś w języku nazbyt potocznym pełni funkcję ekspresywną. Jest dziś wśród młodzieży używane wręcz nagminnie, panuje na nie moda. Oto wczoraj w autobusie przysłuchiwałem się rozmowie dwóch licealistek, które opowiadały o zajebistej imprezie. Nikt się temu nie dziwił. „I wtedy on powiedział, że jestem zajebistą laską” - opowiadała jedna drugiej.</u>
          <u xml:id="u-98.7" who="#SenatorStanisławNicieja">Niedawno minister sprawiedliwości, komentując przestępstwo, którego dopuszczono się w Sejmie, próbował je bagatelizować, używając stwierdzenia, że było to gówniarstwo. I nie poczuł najmniejszego zażenowania, że mówiąc do milionów ludzi jako wysoki urzędnik państwowy, posługuje się językiem wulgarnym.</u>
          <u xml:id="u-98.8" who="#SenatorStanisławNicieja">Kilka dni wcześniej redaktor naczelny wysokonakładowego dziennika, uważany przez wiele środowisk za symbol walki o godność człowieka w Polsce, komentując nieodpowiadającą mu wypowiedź jego adwersarza, użył pod jego adresem stwierdzenia: „Kłamie jak pies”. Wiadomość tę powtórzyły wszystkie dzienniki. Pomijając kwestię elegancji tego sformułowania, muszę powiedzieć, że nigdy nie słyszałem o psie, który kłamie - słyszałem o psach, które szczekają, skomlą, gryzą.</u>
          <u xml:id="u-98.9" who="#SenatorStanisławNicieja">Tomasz Jastrun przed kilkoma tygodniami skomentował na łamach „Rzeczpospolitej” list wybitnych polskich intelektualistów w sprawie telewizji, która ma wypełniać misję w zakresie kultury i nauki. List ten napisany był skandaliczną polszczyzną. Oto jej próbka, cytuję: „Interesującym i pożytecznym pomysłem wydaje się projekt prezentowania kultury wysokiej na kanale tematycznym, żeby jednak nie skutkował on dalszą marginalizacją jej odbioru”. Ten list, powtarzam, podpisali wybitni polscy intelektualiści i wybitni polscy artyści. „Panowie i panie od kultury - pisze Jastrun - jeżeli używacie słowa «skutkować», jeżeli znani ludzie sztuki podpisują się pod «skutkowaniem», «marginalizacją odbioru», to znaczy, że nie widzieć kiedy, sami zeszli do kanału kultury niskiej”.</u>
          <u xml:id="u-98.10" who="#SenatorStanisławNicieja">W psuciu dobrych obyczajów języka polskiego dużą rolę odgrywa też polski parlament, a głównie izba niższa, Sejm. Obelgi, wyzwiska, knajackie epitety i wulgarne prostactwo wypełnia wiele stron stenogramów sejmowych. Tworzy to swoiste wzorce zachowań dla milionów telewidzów, wszak taki przykład daje parlamentarzysta. Czy to psucie języka polskiego w Sejmie nie powinno być karane przez marszałka, tak jak karani są posłowie za blokowanie mównicy czy też za nieusprawiedliwioną absencję w czasie głosowania? Wszak Sejm, jako organ władzy publicznej, obowiązany jest do ochrony języka polskiego.</u>
          <u xml:id="u-98.11" who="#SenatorStanisławNicieja">Pro domo sua przytoczę cytat z wysokonakładowej gazety. Przepraszam za wulgaryzm, którego użyję. Cytat: „Dlatego moim zdaniem Kwiatkowski absolutnie [...] telewizję publiczną”. Koniec cytatu. To brzmi jak w knajpie publicznej, ale pochodzi z wywiadu wicemarszałka naszego Senatu, udzielonego w 2003 r. „Gazecie Wyborczej” - nr 20, strona 16.</u>
          <u xml:id="u-98.12" who="#SenatorStanisławNicieja">Cytowałem tu polityków z różnych opcji, z różnych pokoleń, ale wszędzie występuje permanentne równanie w dół. To jest dramat współczesnej polszczyzny. Trzeba to sobie powiedzieć: dramat współczesnej polszczyzny. Pani w średnim wieku informuje bez zażenowania pasażerów pociągu: „Muszę udać się do kibla, proszę popilnować mi walizkę”. W tym krótkim zdaniu jest w bliskim sąsiedztwie salon i cela więzienna.</u>
          <u xml:id="u-98.13" who="#SenatorStanisławNicieja">I jeszcze jeden problem, który przy okazji chcę poruszyć. Ciągle obowiązuje ustawa o promocji języka polskiego na świecie. Można by więc, wzorem innych państw, stworzyć w tym celu specjalną instytucję, taką jak British Council, założoną w 1934 r., służącą szerzeniu języka angielskiego i kultury brytyjskiej, posiadającą placówki w wielu krajach. Albo Alliance Francais, założoną w 1883 r. w celu popularyzacji języka francuskiego i kultury francuskiej. Albo Instytut Goethego w Niemczech, istniejący już od pięćdziesięciu lat. W Polsce można by stworzyć instytut na przykład Norwida albo Słowackiego, chociaż to akurat nazwisko trudno wymówić cudzoziemcom. I to jest problem. Myślę, że nasza Izba mogłaby taki akt podjąć.</u>
          <u xml:id="u-98.14" who="#SenatorStanisławNicieja">Panie Marszałku, Wysoka Izbo, dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Gwoli ścisłości chcę powiedzieć, iż wspomniany wicemarszałek Senatu to nie pani senator Jolanta Danielak ani ja. Poza tym proszę o wykreślenie z protokołu słów wulgarnych, co prawda cytowanych, niemniej jednak wulgarnych. Nie chciałbym, żeby się te wulgaryzmy wylewały poza Senat. Tutaj, w tym gronie, możemy sobie to powiedzieć, ale nie ma żadnej potrzeby, by powielać czyjeś wulgaryzmy.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Chcę ponadto uderzyć się w piersi i stwierdzić, że powinienem był zwrócić uwagę panu senatorowi Stanisławowi Niciei, że jego wystąpienie nie dotyczy przedmiotu dyskusji nad tym punktem. Mówimy dziś o pewnym bardzo wąskim zakresie tej ustawy: o urzędowym poświadczaniu znajomości języka polskiego. To jest temat tej debaty. Mówię o tym również dlatego, żeby pamiętał o tym pan senator Bachleda-Księdzularz. Oczywiście, można mówić tak pięknie, tak dosadnie, tak trafnie jak pan senator Nicieja, ale niestety, odbiegając od wątku zasadniczego.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#komentarz">(Senator Stanisław Nicieja: To dotyczy ustawy, Panie Marszałku. To się wiąże z ustawą. W tej ustawie są takie zapisy.)</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Tak, ale nie wiąże się z materią, którą dzisiaj rozpatrujemy.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę, pan senator Franciszek Bachleda-Księdzularz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#SenatorFranciszekBachledaKsiędzularz">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#SenatorFranciszekBachledaKsiędzularz">Nie będę mówił obok i nie będę mówił gwarą, w tym skalno-podhalańską, którą znam od urodzenia. Będę za to mówił w trudnej sytuacji dla mnie, ponieważ nie mogę złożyć poprawki przeciwko poprawce komisji, poprawce pierwszej, bardzo zresztą uzasadnionej, wprowadzającej nową nazwę komisji.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#SenatorFranciszekBachledaKsiędzularz">Jestem dumny z tego... Kiedyś, jak pan marszałek pamięta, była tu dyskusja nad tym, po co w ogóle jest ustawa o języku polskim. Teraz ta dzisiejsza nowelizacja potwierdza potrzebę wprowadzenia ustawy o języku polskim. I cieszę się bardzo, że to właśnie wejście Polski na arenę międzynarodową, Panie Senatorze, zmusza nas do pracy nad językiem - także nas, jako Polaków - do cenienia tego swojego języka.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#SenatorFranciszekBachledaKsiędzularz">Cudzoziemcy będą ubiegać się o potwierdzenie, że znają ten język. Ale znając ten język, będą mówić: tak, ten język jest mi znajomy, ten język jest mi bliski. Tymczasem certyfikat będzie potwierdzał, że jest to język dla nich obcy. Dlatego jestem w trudnej sytuacji, bo w domu takiego człowieka... Bo gdybym to był ja i znał inny język... Zwykle certyfikaty, jak państwo wiecie, są umieszczane albo na ścianie w biurze - wszystkie, które się ma - albo też w domu, czasem w pokoju, przy komputerze itd. Kiedy człowiek jeździ po świecie, widzi często u swoich przyjaciół, czasem w jakiejś redakcji, w wydawnictwie, że tego typu certyfikaty tam się znajdują. I nagle okazuje się, że człowiek włożył w to tyle pracy, przystępuje do państwowego egzaminu z języka polskiego - bo taki jest ten egzamin - i uzyskuje poświadczenie znajomości języka. Ale jednocześnie popadamy w śmieszność, bo certyfikat - szkoda że nie „poświadczenie”, chociaż słowo „certyfikat” pewnie musiało tam się znaleźć, nie wiem, dokładnej odpowiedzi nie znalazłem - daje zdającemu potwierdzenie, że jest to dla niego język obcy. Jakby nie wystarczyło napisać niżej, w tym pierwszym brzmieniu, że chodzi o specjalistów w zakresie nauczania języka polskiego jako języka obcego. To by w tej ustawie wystarczało.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#SenatorFranciszekBachledaKsiędzularz">Nasz komisja stała się więc - przepraszam - zbyt poprawna. Hiperpoprawność doprowadziła do tego, że komisja i my, jako Polacy, stajemy się śmieszni, bo w dokumentacji dla człowieka, który starał się o poświadczenie znajomości języka polskiego jako znanego mu i bliskiego, w tym poświadczeniu zaznaczamy, że jest to dla niego język obcy. I tutaj wpadliśmy we własną pułapkę, gdyż ten język ładnie po polsku nazywa się językiem obcym, ale dla kogoś, kto mówi językiem drugim, trzecim, w tym układzie, niestety, język polski będzie zbyt daleko.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#SenatorFranciszekBachledaKsiędzularz">Powtarzam, że nie mogę zgłosić poprawki, bo byłaby to poprawka do poprawki. Jest to już poprawka komisji i niestety, tak to pójdzie. Ale wyrażam żal, że nie będzie to niestety zbyt poprawne.</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#SenatorFranciszekBachledaKsiędzularz">Widzę, że pan minister protestuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Panie Senatorze, może...</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#komentarz">(Senator Franciszek Bachleda-Księdzularz: Może udzieli mi jakiegoś wyjaśnienia.)</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ja panu doradzę. Może pan zgłosić poprawkę wykluczającą poprawkę, którą pan kwestionuje.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#komentarz">(Senator Franciszek Bachleda-Księdzularz: Rozmawiałem o tym z pracownikami Biura Legislacyjnego i twierdzili oni, że nie mogę tak zrobić.)</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie można, nie wolno.)</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zgłasza się pan minister Tomasz Goban-Klas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">Panie Marszałku! Panie Senatorze!</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">Myślę, że tu jest pewne nieporozumienie. Certyfikat będzie się nazywał certyfikatem znajomości języka polskiego. Tam nie będzie słów „jako obcego”. Tylko w nazwie komisji jest to określone po to, żeby ją po prostu zidentyfikować, żeby było jasne, dokąd cudzoziemiec czy ktoś inny ma się udać. Mogła być nazwa „Państwowa Komisja Poświadczania Znajomości Języka Polskiego”, a w czasie prac pojawił się ten dopisek „jako Obcego”, ale ma on charakter po prostu identyfikacyjny. Na tym dyplomie będzie bowiem poświadczenie znajomości języka polskiego.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejiSportuTomaszGobanKlas">Jeszcze słóweczko o tym poświadczaniu. W tej chwili w Sejmie, jak państwo wiedzą, pojawiła się sprawa głosowania nad dwie ręce, za dwie osoby itd. I tam, przy tej okazji, pojawia się słowo „poświadczanie”. Chodzi o poświadczanie nieprawdy. Głosowanie za dwie osoby to jest poświadczanie. Można to tak określić, bo poświadczenie opiera się na jakimś fakcie, który jest albo prawdziwy, albo nie. Proces certyfikacji opiera się zaś na pewnej baterii testów czy uznanych zadań itd. Dlatego ważne jest, żeby to nie było nazwane poświadczeniem. Poświadczenia znajomości języka polskiego możemy oczywiście udzielić... Jeżeli słyszę tutaj wypowiedzi senatorów, mógłbym poświadczać, że mówią w języku polskim, a panie i panowie senatorowie mogą poświadczyć, że ja też mówię po polsku, ale nie możemy wydać certyfikatu. To jest właśnie ta różnica. Certyfikat to po prostu urzędowe poświadczenie oparte na pewnych procedurach. Dlatego nie mogliśmy uniknąć tego słowa, ale umieściliśmy je w ustawie tylko raz, żeby jej nie zanieczyszczać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo. Jeszcze będzie okazja o tym porozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ponieważ lista mówców została wyczerpana, pozostaje mi zamknąć dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Zbigniew Kruszewski zgłosił wniosek w formie pisemnej, wobec czego bardzo proszę Komisję Kultury i Środków Przekazu o odniesienie się do tego wniosku i przygotowanie sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Głosowanie nad tą ustawą odbędzie się razem z pozostałymi głosowaniami.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu czwartego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ustawę tę Sejm uchwalił 13 marca. Do Senatu trafiła ona 17 marca i tego samego dnia marszałek skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisje wywiązały się z obowiązku - przygotowały sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przypominam, że są one zawarte w drukach nr 355A i 355B, a tekst ustawy w druku nr 355.</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę w tej sytuacji pana senatora Zygmunta Cybulskiego, sprawozdawcę Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#SenatorZygmuntCybulski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#SenatorZygmuntCybulski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#SenatorZygmuntCybulski">Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej stanowisko komisji w sprawie ustawy z dnia 13 marca bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#SenatorZygmuntCybulski">Ustawa przedłożona w druku senackim nr 355 dotyczy szczegółowych zasad rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. W tych dwu ostatnich słowach - „niedotyczących pracowników”, wprowadzonych w miejsce uprzednio stosowanego sformułowania „z przyczyn dotyczących zakładu pracy”, tkwi jedna z przyczyn zmian w wielu ustawach dotyczących rozwiązywania stosunków pracy.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#SenatorZygmuntCybulski">Główna myśl zawarta w omawianej ustawie dotyczy jednak społecznej konsultacji zwolnień grupowych. Już w pierwszym artykule określa się pojęcie zwolnienia grupowego. Ma to szczególne znaczenie w przypadku pracodawców zatrudniających mniej niż stu pracowników. Ustawowe nałożenie obowiązku konsultowania zamiaru dokonywania zwolnień grupowych ze związkami zawodowymi, czego dotyczy art. 2 ust. 1, lub - w przypadku braku związków zawodowych - z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy, wprowadza element społecznej odpowiedzialności za miejsca pracy i funkcjonowanie zakładu pracy.</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#SenatorZygmuntCybulski">Panie Marszałku, Panie i Panowie Senatorowie, jeżeli do tego uwzględni się pkt 6 art. 2, który nakazuje pracodawcy pisemne informowanie właściwego powiatowego urzędu pracy o przeprowadzonych konsultacjach i sposobach rozwiązywania problemu zwalniania grupowego, to mamy wówczas do czynienia z rozwiązaniami stosowanymi w krajach o wysoko rozwiniętej cywilizacji gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#SenatorZygmuntCybulski">Art. 3 analizowanej dzisiaj ustawy uściśla sposoby dochodzenia do uzgodnień. Materia ustawy w dalszym ciągu, Panie Marszałku, Panie i Panowie Senatorowie, wiąże się z kodeksem pracy i innymi wspomnianymi wcześniej ustawami, traktującymi o stosunku pracy.</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#SenatorZygmuntCybulski">Panie Marszałku, Panie i Panowie Senatorowie, w imieniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej wnoszę o przyjęcie bez poprawek ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników z dnia 13 marca bieżącego roku, jak to przedstawiono w druku senackim nr 355A z dnia 21 marca 2003 r. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">A jak to przedstawiono w druku senackim nr 355B, powie za chwilę pani senator Krystyna Sienkiewicz, sprawozdawca Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zapraszam na trybunę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Praca i bezrobocie to obecnie najważniejszy polski problem. Jest to problem polityczny, gospodarczy, społeczny. Bezrobocie w każdej formie jest zjawiskiem złożonym, trudnym do opanowania. Jest dramatem osób nim dotkniętych i ich rodzin. Prowadzi do wykluczenia społecznego i narastania zjawisk patologicznych. Ludziom zamierają serca - i to nie jest żadna poetycka przenośnia - kiedy pada groźba zwolnienia z pracy. Jest to dziś największy lęk polskich rodzin. I nad tym właśnie największym i najważniejszym dziś problemem Polski pochyliła się Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia, rozpatrując uchwaloną w Sejmie ustawę o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Rozwiązywanie stosunku pracy z pracownikami z przyczyn ekonomicznych, a także uzasadnionych względami organizacyjnymi wciąż reguluje ustawa z 1989 r. o szczególnych zasadach itd. Zainteresowanych odsyłam do właściwego tytułu. Ta ustawa jednakże, mimo wprowadzonych w lipcu ubiegłego roku zmian, nie spełnia standardów Unii Europejskiej. Nie wdając się w zaszłości, przedstawię Wysokiej Izbie tylko najistotniejsze zmiany, bo całość ustawy jest zawarta w druku nr 355.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Z upoważnienia i w imieniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia informuję, że w omawianej ustawie, zgodnie z wymogami prawa europejskiego, wzbogacono i uszczegółowiono dotychczas stosowaną procedurę poprzedzającą zwolnienia z przyczyn nieleżących po stronie pracowników. W wielu przypadkach przyjęte w ustawie rozwiązania są dla zwalnianych pracowników korzystniejsze od obecnie obowiązujących. Wymuszają na pracodawcach większą aktywność w relacjach ze związkami zawodowymi działającymi w ich zakładach lub innymi przedstawicielami pracowników. A więc nie ma alternatywy: dialog albo ulica. Jest jedna decyzja: dialog, tylko dialog, a później kontakt poprzez notyfikację w powiatowych urzędach pracy.</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Komisja podzieliła pogląd rządu i Sejmu, iż wzbogacenie przedmiotu konsultacji z przedstawicielami załóg o negocjowanie warunków przekwalifikowania lub przeszkolenia zwalnianych pracowników, a także przyjęcie zasady, że wypowiedzenie umowy o pracę będzie mogło mieć miejsce po notyfikacji w urzędzie pracy, powinno mieć pozytywny wpływ na rynek pracy i uporządkowanie systemu zwolnień grupowych.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Dyskusja w Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia koncentrowała się wokół konsekwencji wynikających z art. 2 pkt 2. O te konsekwencje właśnie pytali senatorowie obecnego na posiedzeniu wiceministra pracy, pana Krzysztofa Patera. Bo nie może być tak, że na przykład restrukturyzacja oznacza zwolnienie ludzi z fabryk, hut, kopalni czy szpitali. Czasem dostają przy okazji pieniądze, ale to, czy później będą oni mieli pracę, to już nie nasz problem. Trzeba tu przymusu ustawowego, ale jest to i przymus polityczny - a już na pewno jest nim dla mojej formacji - aby zwalniając, jednocześnie tworzyć alternatywne miejsca pracy w otoczeniu. Kończąc zacytuję słowa ministra Jerzego Hausnera z wystąpienia sejmowego. Otóż powiedział on, że te miejsca pracy należy tworzyć „najpierw lub jednocześnie, a nie potem”.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Sama zmiana przepisów ustawy nie jest wystarczającym warunkiem rozwoju przedsiębiorstw, ograniczenia zwolnień, produktywnego zatrudnienia. Udzielając poparcia ustawie, którą prezentuję Wysokiej Izbie, senatorowie mojej komisji udzielili tym samym poparcia absolutnie niezbędnej, naszym zdaniem, reformie instytucji rynku pracy. Bo to nie może być tylko kasa. Powiatowy urząd pracy nie może być tylko miejscem wypłacania zasiłków. Należy tak orientować urzędy pracy, by ze szczególną uwagą traktowały poradnictwo oraz doradztwo zawodowe zarówno dla bezrobotnych, jak i poszukujących pracy. Najogólniej mówiąc, potrzebna jest aktywna polityka rynku pracy, a nie tylko zasiłki dla nielicznych bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-106.8" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">I jeszcze jedno - szkolenie zwalnianych lub zwolnionych pracowników pod kątem konkretnego inwestora, a nie jakiegoś anonimowego. Dla mnie takie przysłowiowe jest szkolenie szlifierzy bursztynu w Toruniu, szkolenie powiązane z lokalną przedsiębiorczością, a tam nie buduje się bursztynowych majaków, ani żadnych innych.</u>
          <u xml:id="u-106.9" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Rozwiązania przyjęte w tej ustawie są korzystniejsze od obecnie obowiązujących, zwłaszcza dla pracowników o krótkim stażu pracy w danym zakładzie. Odprawa pieniężna potraktowana jest bowiem jako zadośćuczynienie za utracone miejsca pracy i uzależniona jedynie od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy.</u>
          <u xml:id="u-106.10" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Poszczególne definicje i szczegółowe rozwiązania zawiera tekst ustawy, zawarty w pomarańczowym druku nr 355. W Sejmie ustawa została uchwalona bez głosów przeciwnych, przy czterystu siedemnastu obecnych i popierających ją posłach.</u>
          <u xml:id="u-106.11" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia, którą mam zaszczyt reprezentować, rekomenduje Wysokiej Izbie - przy jednym głosie wstrzymującym się - przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję. Ale proszę powstrzymać się od opuszczenia mównicy, bo być może będą jeszcze pytania do senatorów sprawozdawców, Krystyny Sienkiewicz i Zygmunta Cybulskiego. Nie słyszę pytań. Zatem dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Rozpatrywana ustawa była przedłożeniem rządowym. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister gospodarki pracy i polityki społecznej. Jest z nami pan minister Krzysztof Pater, którego serdecznie witam, wraz ze współpracownicami.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Czy pan minister chciałby teraz zabrać głos, czy może dopiero jak będą ewentualne pytania?</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Krzysztof Pater: Dziękuję bardzo. Może dopiero jak będą pytania, bo zostało to wszystko tak dokładnie przedstawione, że już nie mam nic do dodania.)</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">A więc ja pytam, czy będą pytania?</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Jest jedno.</u>
          <u xml:id="u-107.7" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę bardzo, pan senator Józef Sztorc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#SenatorJózefSztorc">Mnie trochę niepokoi zapis w art. 10 w pkcie 5, że przepisów nie stosuje się do pracowników będących posłami, senatorami lub radnymi. Radnych jest w Polsce kilkadziesiąt tysięcy i czasem jest problem ze zwolnieniem tego radnego. Czy ministerstwo widzi jakieś wyjście z tej sytuacji? Radny nie ma miejsca w małej firmie i na całą kadencję jest on taką - no, mówiliśmy o języku polskim - że tak powiem, świętą krową, i ani w lewo, ani w prawo.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#SenatorJózefSztorc">I to jest pytanie do pana ministra. Czy widzi pan jakieś rozwiązanie tego problemu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Czy mamy następne pytania?</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przypominam, że pytania powinny dotyczyć materii nowelizowanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę bardzo, kto z państwa chciałby jeszcze zabrać głos? Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Czy pan minister Pater chce odpowiedzieć? Tak.</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę uprzejmie. Było tylko jedno pytanie, więc może odpowie pan z miejsca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejKrzysztofPater">Rząd w tym zakresie nie zdecydował się przedstawiać innych rozwiązań. Zdajemy sobie sprawę, że w skali kraju - nawet po zmianach, które globalnie zmniejszyły liczbę radnych - jest to problem. Czasami jest to problem dla małych pracodawców. Próbując przedstawić tę ustawę i proponować rozwiązania bazujące w dużej mierze na stanie obecnym, dostosowując ją do regulacji unijnych, także dlatego, że część zmian propracowniczych wynika wprost z regulacji unijnych, nie chcieliśmy wywoływać sytuacji konfliktogennych. W trakcie konsultacji społecznych żaden z partnerów, a więc także żadna z organizacji pracodawców, nie zgłaszała tego typu postulatu czy takiej propozycji. W czasie prac sejmowych również nikt nie przedstawił propozycji zmodyfikowania czy zredukowania tego typu uprawnień radnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Nie możemy więc nawet zgłosić takiej poprawki, ponieważ wykraczałaby ona poza materię nowelizowaną.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ponownie będziemy mieli przyjemność usłyszeć panią senator Krystynę Sienkiewicz, chyba że złoży swoje przemówienie do protokołu. Jednak nie.</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Nie mogę złożyć przemówienia do protokołu, Panie Marszałku - przepraszam, że absorbuję państwa uwagę - ponieważ nie byłam w stanie go napisać, gdyż uczestniczyłam w posiedzeniu Rady Ochrony Pracy, która zajmowała się przestrzeganiem przepisów prawa pracy przy wypłacie wynagrodzeń i innych świadczeń pracowniczych. Jest to, muszę powiedzieć, dokument wstrząsający i niejako kompatybilny z dyskusją dotyczącą zwolnień pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Państwowa Inspekcja Pracy stwierdziła, że narasta liczba przypadków nieprzestrzegania prawa pracy, a wręcz skokowo wzrasta - niewypłacania wynagrodzeń. Dotyczy to nie tylko niewypłacania wynagrodzenia w terminie ustalonym, zgodnie z kodeksem pracy. Niejednokrotnie stwierdza się zwłokę sięgającą wielu miesięcy, przy czym sytuacja finansowa pracodawców często nie wskazuje na realną możliwość wyegzekwowania należnych pracownikom wynagrodzeń i świadczeń. Wtedy pojawia się prawdziwy dramat polskich rodzin, które są zmuszone przejść z powiatowego urzędu pracy do ośrodka pomocy społecznej i do ośrodka pomocy rodzinie, które również nie są krezusami finansowymi.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">W 2002 r. na trudności z wyegzekwowaniem należnego wynagrodzenia byli narażeni pracownicy 2/3 skontrolowanych zakładów. To jest przerażająca liczba. 68% skontrolowanych zakładów nieterminowo wypłacało wynagrodzenie.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Przyczyn tego zjawiska należy szukać w trudnej sytuacji ekonomicznej pracodawców. Szczególnie trudną sytuację ma publiczna ochrona zdrowia, ale także wielu innych pracodawców, którzy zamiast przekazać wypłaty pracownikom, nawet w odległym terminie - nie mówię już o właściwym - czasem posyłają na rozmowę z załogą, na przykład, pana rottweilera z panem dobermanem, bo i takie przypadki się zdarzały.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">U 23% kontrolowanych pracodawców stwierdzono niewypłacenie należności pracownikom zwolnionym z przyczyn dotyczących zakładu pracy, czyli dokładnie z tych, o których traktuje omawiana w tym punkcie porządku obrad ustawa. Liczba pracowników, których dotknęły te nieprawidłowości, jest o blisko 25% większa niż w roku poprzednim, czyli jest to tendencja narastająca. Wysokość niewypłaconych kwot pozostaje na ubiegłorocznym poziomie 12 milionów 700 tysięcy zł. Można by więc skonstatować, że nie wypłacają ci pracodawcy, których na to nie stać, bądź są nieuczciwi. Pojawiają się także trudności w ustaleniu winy.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Żeby zbyt długo nie dzielić się z państwem tym niezwykle trudnym i skomplikowanym problemem, chcę powiedzieć, że jako obecne na posiedzeniu Rady Ochrony Pracy, pani senator Genowefa Ferenc i ja, uważamy, że cokolwiek by mówić, wypłata jest podstawowym obowiązkiem pracodawcy. Wskazane jest, by organy wymiaru sprawiedliwości rzeczywiście zagwarantowały priorytet rozpatrywania spraw pracowniczych w sądach pracy. Jest wręcz zapisane w ustawie, że powinny się one odbyć w ciągu trzech miesięcy, a tymczasem zdarza się, że sprawy z tego tytułu dopiero po roku wchodzą na wokandę. Ten nadmiernie przewlekły tryb powoduje, iż narastają zaległości, narastają odsetki, a pracodawca, który kiedyś mógłby skorzystać z możliwości wypłaty, często pada pod ciężarem roszczeń.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Panie Marszałku, obiecuję, że zaraz skończę.</u>
          <u xml:id="u-112.7" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Bardzo mnie zainteresowała zgłoszona przez organizację pracodawców propozycja stworzenia kodeksu etycznego pracodawcy, uwzględniającego konieczność kształtowania etycznych postaw pracodawców. Jak na Wielki Post, to trzeba tylko przyklasnąć, bo w katalogu grzechów zatrzymanie wypłaty jest grzechem cięższym niż krzywdzenie wdów i sierot.</u>
          <u xml:id="u-112.8" who="#SenatorKrystynaSienkiewicz">Propozycja kodeksu etycznego pracodawcy to optymistyczny akcent, którym chciałabym zakończyć. Co do innych sytuacji, kiedy nie da się zagospodarować pracowników w powiatowym urzędzie pracy, pracodawcy nie proponowali rozwiązań. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo za sprawozdanie, tym razem z posiedzenia ważnego gremium. Chcę jednak zauważyć, że raczej luźno wiąże się ono z materią, którą rozpatrujemy, czyli ze zmianami ustawy przychodzącymi do nas z Sejmu. To gwoli ścisłości.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu, zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ponieważ w trakcie dyskusji nie zgłoszono wniosków legislacyjnych, będziemy głosowali i nie ma potrzeby zbierania się komisji.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę pana senatora sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#SenatorSekretarzMarianLewicki">Jest siedem komunikatów. Proszę o uwagę.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#SenatorSekretarzMarianLewicki">Komunikat pierwszy. Przewodniczący Klubu Senackiego SLD-UP, pan marszałek Ryszard Jarzembowski, zwołuje posiedzenie Prezydium Klubu SLD-UP bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy, w swoim gabinecie.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#SenatorSekretarzMarianLewicki">Komunikat drugi. Posiedzenie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury w sprawie rozpatrzenia wniosków zgłoszonych w toku debaty do ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych odbędzie się o godzinie 14 minut 45, po ogłoszeniu przerwy w obradach Senatu, w sali nr 217.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#SenatorSekretarzMarianLewicki">Komunikat trzeci. Uprzejmie informuję, że posiedzenie Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich odbędzie się 2 kwietnia w sali nr 182, trzydzieści minut po ogłoszeniu przerwy w obradach. Komunikat podpisał Jerzy Adamski.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#SenatorSekretarzMarianLewicki">Komunikat następny. Posiedzenie Komisji Nauki, Edukacji i Sportu odbędzie się w czwartek, 3 kwietnia o godzinie 10.00, w sali nr 179.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#SenatorSekretarzMarianLewicki">Komunikat piąty. Informuję, iż marszałek Senatu zwołuje posiedzenie Konwentu Seniorów w czwartek, 3 kwietnia, o godzinie 9.00. Po zakończeniu posiedzenia Konwentu Seniorów odbędzie się posiedzenie Prezydium Senatu.</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#SenatorSekretarzMarianLewicki">Komunikat szósty. 8 kwietnia, to jest we wtorek, o godzinie 17.00 w sali nr 176 odbędzie się posiedzenie Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Porządek obrad: pierwsze czytanie zgłoszonego przez grupę senatorów projektu ustawy o zmianie ustawy o komornikach i egzekucji oraz o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-114.7" who="#SenatorSekretarzMarianLewicki">Komunikat siódmy. Posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu odbędzie się w sali nr 101 bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy.</u>
          <u xml:id="u-114.8" who="#SenatorSekretarzMarianLewicki">I jeszcze komunikat Komisji Kultury i Środków Przekazu, chyba prostujący...</u>
          <u xml:id="u-114.9" who="#komentarz">(Senator Ryszard Sławiński: Pięć minut po ogłoszeniu.)</u>
          <u xml:id="u-114.10" who="#SenatorSekretarzMarianLewicki">Tak, pięć minut po ogłoszeniu. Czyli nie bezpośrednio po przerwie, tylko pięć minut po ogłoszeniu przerwy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ze względów technicznych musimy ogłosić przerwę.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przy okazji, mówiąc o względach technicznych, apeluję do państwa zgłaszających poprawki pisemne o pisanie tak wyraźne, żeby służby senackie mogły je odczytać. Są z tym problemy i między innymi dlatego potrzebna jest przerwa. Po przerwie rozpoczniemy od punktu piątego. I dzisiaj będziemy jeszcze głosowali nad pierwszą z rozpatrywanych dzisiaj ustaw.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ogłaszam przerwę do godziny 15.30.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 14 minut 10 do godziny 15 minut 30)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Panie i Panowie Senatorowie, proszę o zajęcie miejsc, proszę o zamknięcie drzwi sali obrad.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu piątego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kosmetykach.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na czterdziestym trzecim posiedzeniu 13 marca 2003 r. Do Senatu została przekazana w dniu 17 marca 2003 r. Marszałek Senatu 17 marca 2003 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 356, a sprawozdanie komisji w druku nr 356A.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Proszę sprawozdawcę Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia senator Alicję Stradomską o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#SenatorAlicjaStradomska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#SenatorAlicjaStradomska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#SenatorAlicjaStradomska">Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia na posiedzeniu w dniu 26 marca 2003 r. rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy o kosmetykach. Komisja po zapoznaniu się z ustawą, opinią Biura Legislacyjnego i po wysłuchaniu stanowiska rządu oraz zaproszonych osób nie wnosi żadnych uwag.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#SenatorAlicjaStradomska">Istotą omawianej ustawy jest nowelizacja upoważnienia ustawowego zobowiązującego ministra właściwego do spraw zdrowia do określenia najczęściej występujących kategorii produktów będących kosmetykami. W obowiązującym prawie przepis upoważniający przewiduje, że wykaz kategorii produktów będących kosmetykami jest wykazem zamkniętym, co jest niezgodne z załącznikiem nr 1 do dyrektywy rady 76/768/EWG, który jest wykazem otwartym. Wymieniona ustawa po prostu dostosowuje w tym zakresie przepisy polskiego ustawodawstwa do prawa wspólnotowego poprzez umożliwienie wydania rozporządzenia zawierającego otwarty katalog kategorii produktów będących kosmetykami.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#SenatorAlicjaStradomska">Wejście w życie ustawy nie spowoduje istotnych zmian w obowiązujących przepisach, ponieważ nie wydano, mimo dwunastomiesięcznego okresu vacatio legis ustawy o kosmetykach oraz niemal rocznego okresu jej obowiązywania, aktu wykonawczego na podstawie nowelizowanego art. 2 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#SenatorAlicjaStradomska">Wysoka Izbo, z upoważnienia Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia wnoszę o przyjęcie ustawy o zmianie ustawy o kosmetykach bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Proszę jeszcze o pozostanie na mównicy, bowiem zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu przed przystąpieniem do dyskusji senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do senator sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie? Nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#komentarz">(Senator Alicja Stradomska: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy, a do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu pragnę zapytać przedstawiciela rządu, czy chce zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-118.7" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie ma, nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-118.8" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Panie i Panowie Senatorowie, jest już w Senacie pan Andrzej Trybusz, główny inspektor sanitarny. Pozwólcie państwo, że poczekamy chwilę, aż dotrze na naszą salę obrad.</u>
          <u xml:id="u-118.9" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Już odczytałam formułę, ale jeszcze raz ją powtórzę: zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu pragnę zapytać obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu, czy chce zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-118.10" who="#komentarz">(Główny Inspektor Sanitarny Andrzej Trybusz: Pani Marszałek, dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-118.11" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.12" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu pragnę zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce zgłosić z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do obecnego na sali przedstawiciela rządu związane z omawianym porządkiem obrad. Nie ma takich pytań.</u>
          <u xml:id="u-118.13" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-118.14" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Jednocześnie stwierdzam, że nikt z państwa senatorów nie wpisał się na listę, niemniej jednak zapytam państwa, czy ktoś z państwa chce zabrać głos w dyskusji. Nie ma zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-118.15" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-118.16" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kosmetykach zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-118.17" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu szóstego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz o zmianie innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-118.18" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na czterdziestym trzecim posiedzeniu 13 marca 2003 r., a do Senatu została przekazana 17 marca bieżącego roku. Marszałek Senatu 17 marca 2003 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-118.19" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 359, a sprawozdania komisji w drukach nr 359A i 359B.</u>
          <u xml:id="u-118.20" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Proszę sprawozdawcę Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senatora Zbigniewa Kulaka o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-118.21" who="#komentarz">(Senator Wojciech Pawłowski: Jest na posiedzeniu komisji. Ja mogę...)</u>
          <u xml:id="u-118.22" who="#komentarz">(Senator Krystyna Sienkiewicz: Jest za to senator z Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia.)</u>
          <u xml:id="u-118.23" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Panie i Panowie Senatorowie, wobec tego proponuję, aby poprosić sprawozdawcę Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia senatora Wojciecha Pawłowskiego o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-118.24" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#SenatorWojciechPawłowski">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#SenatorWojciechPawłowski">Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia na swoim posiedzeniu w dniu 26 marca bieżącego roku rozpatrywała ustawę o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz o zmianie innych ustaw - druk senacki nr 359.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#SenatorWojciechPawłowski">Komisja w wyniku prac postanowiła zaproponować Wysokiej Izbie sześć poprawek.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#SenatorWojciechPawłowski">Jedna z nich to propozycja zmiany tytułu. Po zmianie byłaby to ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. W ustawie o zawodzie lekarza wprowadzono bowiem zmianę tytułu zawodowego lekarza stomatologa, zastępując go tytułem zawodowym „lekarz dentysta”, w celu wyraźnego rozróżnienia dwóch zawodów: lekarza i lekarza dentysty. W niektórych krajach Unii Europejskiej stomatologia jest specjalizacją lekarską.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#SenatorWojciechPawłowski">Kolejna poprawka wprowadza termin ważności zaświadczeń przedkładanych w celu uzyskania prawa wykonywania zawodu lekarza dentysty. Termin ten odpowiada obowiązującemu terminowi ważności zaświadczeń przedkładanych w celu uzyskania prawa wykonywania zawodu lekarza oraz terminowi ważności zaświadczeń pozwalających na uznanie przez okręgową radę lekarską dyplomów i innych dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#SenatorWojciechPawłowski">Inne poprawki mają charakter typowo legislacyjny.</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#SenatorWojciechPawłowski">Zwracam się do Wysokiej Izby z prośbą o przyjęcie tych poprawek. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję serdecznie, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Ponownie proszę sprawozdawcę Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senatora Zbigniewa Kulaka o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#SenatorZbigniewKulak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#SenatorZbigniewKulak">Pani Marszałek, Państwo Senatorowie, przepraszam za spóźnienie, ale wynikło ono z przeciągnięcia się obrad Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich, które skończyły się dosłownie w tej chwili. Jeszcze raz przepraszam, także za zdyszany głos.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#SenatorZbigniewKulak">Pani Marszałek!</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#SenatorZbigniewKulak">Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej rozpatrywała projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza wraz z projektami podstawowych aktów wykonawczych na posiedzeniu w dniu 20 marca.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#SenatorZbigniewKulak">Projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza stanowi wykonanie zobowiązań Polski związanych ze staraniami o uzyskanie członkostwa w Unii Europejskiej i określonego w narodowym programie przygotowania do członkostwa obowiązku uchwalenia aktów prawnych implementujących rozwiązania przyjęte w prawie europejskim w zakresie podejmowania i wykonywania zawodu lekarza i lekarza stomatologa.</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#SenatorZbigniewKulak">Celem opracowanego projektu ustawy jest przede wszystkim wprowadzenie zamiany tytułu zawodowego lekarz stomatolog na lekarz dentysta oraz dokonanie transpozycji przepisów odnoszących się do uznawania kwalifikacji zdobytych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej do ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza.</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#SenatorZbigniewKulak">Przedstawiony projekt stanowi realizację uzgodnień dokonanych podczas konsultacji technicznych z Komisją Europejską w zakresie wprowadzenia przepisów pozwalających na dokładne i właściwe dostosowanie regulacji polskich do przepisów prawa wspólnotowego. Odnosi się to również do należytego podkreślenia rozdzielności dwóch zawodów: lekarza i lekarza dentysty. Większość zmian wynika ze zmodyfikowanego stanowiska negocjacyjnego Rzeczypospolitej Polskiej z 21 grudnia 2001 r., dotyczącego zmiany tytułu zawodowego lekarz stomatolog na lekarz dentysta oraz szeregu ustaleń podjętych z Komisją Europejską w celu uzyskania potwierdzenia kwalifikacji polskich lekarzy stomatologów.</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#SenatorZbigniewKulak">Ponadto zostały wykreślone przepisy różnicujące warunki uznawania kwalifikacji lekarza bądź lekarza dentysty na podstawie obywatelstwa polskiego i innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadami wynikającymi z prawa wspólnotowego nie ma znaczenia to, czy dany lekarz jest obywatelem państwa przyjmującego, czy innego państwa członkowskiego, a istotne jest jedynie pochodzenie dyplomu, jaki ta osoba posiada. Oznacza to, że w stosunku do lekarza lub lekarza dentysty będących obywatelami polskimi będą stosowane różne wymagania w zależności od tego, czy zdobyli wykształcenie na uczelni polskiej, czy w innym państwie członkowskim.</u>
          <u xml:id="u-121.8" who="#SenatorZbigniewKulak">Ustawa wprowadza przepisy pozwalające na uznawanie kwalifikacji zdobytych we Włoszech, Hiszpanii i Austrii w przypadku lekarzy, którzy następnie wykonywali zawód lekarza dentysty pomimo braku wykształcenia spełniającego wymagania prawa europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-121.9" who="#SenatorZbigniewKulak">Ponadto ustawa stanowi, że w przypadku lekarza lub lekarza dentysty posiadającego dokumenty, poświadczające kwalifikacje, nieodpowiadające tym wynikającym bezpośrednio z przepisów prawa wspólnotowego okręgowa izba lekarska uznaje takie dowody, o ile towarzyszy im zaświadczenie wydane przez właściwe władze państwa pochodzenia stwierdzające, że są to ekwiwalenty dokumentów wskazanych w dyrektywie.</u>
          <u xml:id="u-121.10" who="#SenatorZbigniewKulak">Ustawa wprowadza też zasadę uwzględniania odbytego kształcenia oraz doświadczenia zawodowego zdobytego w państwie członkowskim przez osoby, które nabyły podstawowe kwalifikacje w państwie trzecim. Ustawa stanowi, że wymóg zdania egzaminu z języka polskiego przez cudzoziemców, którzy ukończyli studia w języku obcym, dotyczy również obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej do czasu przystąpienia przez Rzeczpospolitą Polską do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-121.11" who="#SenatorZbigniewKulak">Dokumenty „Prawo wykonywania zawodu lekarza stomatologa” i „Ograniczone prawo wykonywania zawodu lekarza stomatologa” wydane na podstawie dotychczasowych przepisów zachowują ważność i nie muszą być wymieniane, z tym jednak, że osoby, które nabyły uprawnienia do tytułu zawodowego lekarza stomatologa na podstawie dotychczasowych przepisów, są zobowiązane do używania tytułu zawodowego lekarza dentysty. Dotyczy to tytułu umieszczanego na wszelkich wystawianych dokumentach i zaświadczeniach, pieczątkach, wizytówkach oraz oznaczeniach prowadzonej indywidualnej bądź zbiorowej praktyki lekarskiej.</u>
          <u xml:id="u-121.12" who="#SenatorZbigniewKulak">Przyjęcie ustawy nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-121.13" who="#SenatorZbigniewKulak">Ustawa o treści zawartej w druku senackim nr 359 zawiera dodatkowo, w stosunku do rządowego projektu ustawy z 16 grudnia 2002 r., druk sejmowy nr 1224, nowy art. 63a, mówiący, że nową datą wprowadzenia egzaminu państwowego dla lekarzy kończących staż podyplomowy jest 1 października 2004 r. Ten element nowelizacji ustawy jest jakby dodatkowym uzupełnieniem, żeby nie powiedzieć: wtrętem, które zostało włączone w treść ustawy już na etapie prac sejmowych i nie stanowi elementu dostosowywania naszego prawa do prawa Unii Europejskiej. Dlatego też jako element wysoce specjalistyczny, dotyczący szeroko rozumianej organizacji ochrony zdrowia w naszym kraju, nie był szczegółowo analizowany i dyskutowany w komisji, bo komisja zakładała, że będzie on raczej tematem zainteresowania Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-121.14" who="#SenatorZbigniewKulak">Komisja zaakceptowała trzy sugerowane przez Biuro Legislacyjne poprawki do ustawy, zawarte w druku nr 359A.</u>
          <u xml:id="u-121.15" who="#SenatorZbigniewKulak">Dwie pierwsze korygują błędne odesłania do skreślonego przepisu oraz doprecyzowują właściwe odesłania. Poprawka trzecia ma na celu wprowadzenie terminu ważności zaświadczeń przedkładanych w celu uzyskania prawa wykonywania zawodu lekarza dentysty, który odpowiada obowiązującemu terminowi ważności zaświadczeń przedkładanych w celu uzyskania prawa wykonywania zawodu lekarza, oraz terminu ważności zaświadczeń pozwalających na uznanie przez okręgową radę lekarską dyplomów i innych dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-121.16" who="#SenatorZbigniewKulak">W dyskusji senatorowie wymienili poglądy na temat konsekwencji wprowadzenia w życie omawianej ustawy, która może skutkować napływem do naszego kraju zarówno lekarzy z państw obecnej Unii Europejskiej, jak i z państw, które razem z Polską zostaną do Unii przyjęte. Sygnalizowano też obawy, czy aby lekarze zamierzający podejmować pracę w naszym kraju będą prezentowali kwalifikacje zawodowe na nie niższym poziomie niż wykształceni w Polsce, szczególnie ze względu na zapisy art. 5b, 5c i 5d, umożliwiające honorowanie kwalifikacji lekarzy z Włoch, Hiszpanii i Austrii, którzy wykonywali zawód lekarza dentysty pomimo braku wykształcenia spełniającego wymagania prawa europejskiego. Na te wątpliwości uzyskaliśmy odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia, pana Janusza Opolskiego, że w tej sprawie Naczelna Rada Lekarska nie zgłaszała zdania odrębnego, które mogłoby sugerować podzielanie tych zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-121.17" who="#SenatorZbigniewKulak">Ustawę ze zgłoszonymi trzema poprawkami senatorowie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej zaakceptowali jednogłośnie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu przed przystąpieniem do dyskusji senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do senatorów sprawozdawców.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie? Nie ma zgłoszeń. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu pragnę zapytać obecnych na sali przedstawicieli rządu, czy chcą zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">A mamy, proszę państwa, na sali podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia, pana Janusza Opolskiego, dyrektora Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego Romana Danielewicza i naczelnika wydziału w tymże departamencie Dariusza Adamczewskiego. Jest też z nami prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Konstanty Radziwiłł.</u>
          <u xml:id="u-122.6" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Czy ktoś z państwa chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-122.7" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaJanuszOpolski">Pani Marszałek, Szanowni Państwo, chce tylko powiedzieć, że w czasie dyskusji na posiedzeniu komisji zgłoszona została propozycja, aby zmienić tytuł tej ustawy, tytuł, który poprzednio brzmiał: ustawa o zawodzie lekarza, na tytuł: ustawa o zawodzie lekarza i lekarza dentysty. Ministerstwo Zdrowia czy rząd stoją na stanowisku, że jeżeli reprezentanci środowiska uważają, że należy to uczynić - był to wniosek Naczelnej Rady Lekarskiej - to Ministerstwo Zdrowia, konsekwentnie realizując zasady dialogu, nie będzie oponować. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu pragnę zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce zgłosić z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do obecnych przedstawicieli rządu związane z omawianym punktem porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę, pan senator Kulak.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Kulak: Pani Marszałek, mam pytanie nie do przedstawiciela rządu, ale do innych gości wymienionych przed chwilą przez panią marszałek. Czy nie ma takiej możliwości, żeby je zadać?)</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#SenatorZbigniewKulak">To ja bym miał pytanie do prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej. Czy faktycznie środowisko to nie boi się napływu do naszego kraju lekarzy z jednej strony z państw obecnej Unii Europejskiej, a z drugiej strony z krajów, które z Polską do Unii Europejskiej będą wstępować? I czy nie spowoduje to zaburzenia na rynku, jeśli można tak powiedzieć, lekarskim w naszym kraju?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Proszę, Panie Prezesie, tylko proszę o podejście do mikrofonu. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PrezesNaczelnejRadyLekarskiejKonstantyRadziwiłł">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#PrezesNaczelnejRadyLekarskiejKonstantyRadziwiłł">Przede wszystkim dziękuję za zaproszenie.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#PrezesNaczelnejRadyLekarskiejKonstantyRadziwiłł">Oczywiście te wahania i te wątpliwości samorząd lekarski podziela, chociaż w dużej mierze jest to futurologia. Trzeba powiedzieć, że nie istnieją żadne realne podstawy, dobre dane, które pozwoliłyby przewidzieć, co będzie się działo w zakresie ruchu lekarzy i lekarzy stomatologów. Bardzo podobne zjawisko miało miejsce po poprzednich poszerzeniach Unii. Można powiedzieć, że przewidywano bardzo gwałtowny odpływ lekarzy z krajów biedniejszych do krajów bogatszych, i w zasadzie to nie miało miejsca. Trudno powiedzieć, czy tak będzie w przypadku Polski. Z całą pewnością, jeżeli chodzi o demografię polskich lekarzy i lekarzy stomatologów, to wygląda ona w taki sposób, że w przypadku lekarzy w zasadzie zagrożenie... No, powiedzmy, jesteśmy na poziomie średniej europejskiej, a zatem można powiedzieć, że z punktu widzenia samego zapotrzebowania na lekarzy zasadniczego ruchu nie powinno być, ani w jedną, ani w drugą stronę. Oczywiście na to wpływają różne inne elementy i aspekty, takie jak wynagrodzenia, warunki pracy itd., itd., i one są oczywiście nieporównanie lepsze w krajach zachodnich. Jeżeli chodzi o lekarzy stomatologów, to, niestety, sytuacja jest inna. Liczba stomatologów przypadających na sto tysięcy ludności jest w Polsce mniej więcej dwu- czy ponad dwukrotnie wyższa niż w krajach Europy Zachodniej i tutaj jest możliwość ruchu, powiedzmy, w kierunku Zachodu.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#PrezesNaczelnejRadyLekarskiejKonstantyRadziwiłł">Jeżeli chodzi o nowe kraje Unii Europejskiej, te, które będą wchodzić razem z nami, to oczywiście tutaj sytuacja jest nieco inna, zwłaszcza jeśli chodzi o porównanie sytuacji lekarzy i lekarzy stomatologów. Z całą pewnością jakiś niewielki ruch stamtąd być może da się w przyszłości zaobserwować, chociaż trzeba powiedzieć, że obecnie, ponieważ Polska jest sygnatariuszem konwencji praskiej, lekarze z tamtych krajów w zasadzie mają dosyć swobodną drogę do Polski, bo jedyną barierą, którą muszą pokonać na tej drodze, jest egzamin z języka polskiego. Ten egzamin odbywa się w Naczelnej Izbie Lekarskiej, więc mogę powiedzieć, że liczba lekarzy, którzy starają się przyjechać do Polski i tutaj rozpocząć praktykę, jest bardzo niewielka. To jest około dwustu, trochę więcej niż dwustu lekarzy z tych wszystkich krajów objętych konwencją praską, ale w dużej mierze są to właśnie kraje, które wchodzą razem z nami do Unii. A więc ja nie sądzę, żeby tu był jakiś zasadniczy ruch.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#PrezesNaczelnejRadyLekarskiejKonstantyRadziwiłł">Oczywiście jest również pytanie, czy nie nastąpi jakiś napływ lekarzy z krajów zachodnich do Polski. Największe obawy mają lekarze stomatolodzy, zwłaszcza jeśli chodzi o zachodnią część Polski, ponieważ przede wszystkim pod względem próchnicy Polska przoduje w Europie i niewątpliwie w pewnym sensie może stać się miejscem atrakcyjnym dla lekarzy, zwłaszcza niemieckich, ze wschodnich landów niemieckich, ponieważ oni u siebie po prostu nie mają pracy.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#PrezesNaczelnejRadyLekarskiejKonstantyRadziwiłł">Jeżeli mogę jeszcze coś dodać, to chciałbym powiedzieć, że ogólnie rzecz biorąc, rzeczywiście podczas przygotowywania ustawy był bardzo daleko idący konsensus, za co bardzo serdecznie dziękuję. Tylko w sprawie tego jednego artykułu, który rzeczywiście, tak jak pan senator Kulak powiedział, nie dotyczył integracji z Unią Europejską, to znaczy w sprawie przesunięcia o jeden rok egzaminu lekarskiego kończącego staż podyplomowy, opinia samorządu lekarskiego jest negatywna. Wolelibyśmy, żeby stało się to, jak jest zapisane w obecnej ustawie, w tym roku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Rozumiem, że ponownie pan senator Kulak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#SenatorZbigniewKulak">Krótkie pytanie uzupełniające: dwustu lekarzy rocznie? Bo to pan prezes niedokładnie sformułował. Jeżeli dwustu rocznie, to byłaby to akademia medyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę, pan prezes.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PrezesNaczelnejRadyLekarskiejKonstantyRadziwiłł">Dwustu lekarzy rocznie z krajów objętych konwencją praską stara się o zdawanie egzaminu z języka polskiego w Naczelnej Izbie Lekarskiej. No, jest to niewielka liczba. To są lekarze i lekarze stomatolodzy. Nie mam dokładnej statystyki, ale na mniej więcej sto pięćdziesiąt tysięcy lekarzy w Polsce to nie jest wielka liczba, chociaż oczywiście znacząca, bo tak jak pan senator mówi, niektóre akademie medyczne wypuszczają tylu absolwentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Czy są kolejne pytania do przedstawicieli rządu bądź pana prezesa? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemówienia senatorów, o konieczności zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców, a przede wszystkim o obowiązku składania podpisanych wniosków o charakterze legislacyjnym do marszałka Senatu. Wnioski te muszą być złożone na piśmie do zamknięcia dyskusji nad daną ustawą.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Przypominam, że połączone Komisje będą rozpatrywać tylko te wnioski, które zostały złożone do zamknięcia dyskusji na piśmie do marszałka Senatu.</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę o zabranie głosu senatora Jana Szafrańca, a przygotowuje się senator Wojciech Pawłowski.</u>
          <u xml:id="u-132.6" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#SenatorJanSzafraniec">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie! Szanowni Goście!</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#SenatorJanSzafraniec">Istotą omawianej nowelizacji, ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza, jest wprowadzenie zasad umożliwiających równe traktowanie obywateli Unii Europejskiej i obywateli polskich w odniesieniu do udzielania prawa do wykonywania zawodu lekarza oraz uznawania kwalifikacji zawodowych, w tym także uznawania specjalizacji.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#SenatorJanSzafraniec">Podstawą do nowelizacji są stosowne dyrektywy unijne, które wymagają ścisłego przestrzegania zasady niedyskryminacji i równego traktowania, zgodnie z kryteriami dyktowanymi przez Unię.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#SenatorJanSzafraniec">I tak, żeby uczynić zadość unijnym dyrektywom, do ustawy wprowadza się zapisy, które umożliwiają uznanie kwalifikacji zawodowych, w tym obywateli z Unii Europejskiej, którzy wykonywali lub wykonują zawód dentysty, nie mając wymaganego dyrektywami unijnymi minimalnego, podkreślam: minimalnego, wykształcenia. Po przyjęciu przez Wysoką Izbę tej ustawy zostaną uznane za wystarczające kwalifikacje lekarzy, zdobyte we Włoszech, Hiszpanii i Austrii, którzy wykonywali zawód lekarza dentysty pomimo braku wykształcenia spełniającego wymagania europejskie.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#SenatorJanSzafraniec">W niektórych krajach, tak jak na przykład w Finlandii i Portugalii, studia w zakresie specjalności lekarskich mają charakter li tylko licencjacki i wraz ze świadectwem ukończenia szkolenia w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej upoważniają do wykonywania zawodu. Ale i takie wykształcenie nie może być w żadnej mierze dyskryminowane.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#SenatorJanSzafraniec">Na państwie przyjmującym spoczywa obowiązek, powtarzam: obowiązek, przyznania im prawa wykonywania zawodu po uprzednim uzyskaniu od zainteresowanych jakiegoś dokumentu, zaświadczenia od władz państwa, którego są obywatelami, uprawniającego do wykonywania profesji.</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#SenatorJanSzafraniec">Żelazna zasada równego traktowania obywateli unijnych bez względu na ich kwalifikacje zostaje nieco rozluźniona w stosunku do włoskich lekarzy, którzy z powodu braku minimalnego wykształcenia są zobowiązani do przedstawienia odpowiedniego dokumentu stwierdzającego zdanie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje odpowiadające poziomowi gwarantowanemu przez stosowne dyrektywy unijne. Jednakże zgodnie z dyrektywą nr 2001/19 Unii Europejskiej i ten dokument nie wydaje się decydujący w procedurze uznania kwalifikacji, bo jej zapis mówi, że władze lub organy państwa członkowskiego mogą uznać za wystarczające kwalifikacje, które nie odpowiadają kwalifikacjom wynikającym z przepisów prawa wspólnotowego. Jak widać zasada tolerancji zyskuje priorytet przed zasadą kompetencji.</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#SenatorJanSzafraniec">I kolejna egzemplifikacja pierwszeństwa zasady tolerancji przed zasadą kompetencji. Dyrektywa rady nr 93/16/EWG oraz dyrektywa rady nr 78/686/EWG zawierają zapisy, na mocy których w momencie wejścia Polski do Unii Europejskiej krajowe przepisy nie mogą uzależniać uzyskania prawa wykonywania zawodu lekarza od pozytywnego złożenia egzaminu z języka. A zatem znajomość języka nie może stanowić kryterium dopuszczenia do wykonywania zawodu. Wiarygodność lekarza nieposługującego się językiem polskim pozostawia się pacjentom, którzy z zasady nie znają języka, którym posługuje się lekarz. A wszystko po to, aby zadośćuczynić zasadzie równego traktowania obywateli Unii Europejskiej i zasadzie swobodnego przepływu osób, nawet gdyby to zadośćuczynienie odbywało się kosztem obywateli kraju przyjmującego.</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#SenatorJanSzafraniec">I ostatnia sprawa, o której mówiła w Sejmie moja koleżanka klubowa, pani poseł Urszula Krupa, dotyczy przygotowania profesjonalnego polskich lekarzy. Okazuje się, że polskie środowisko stomatologiczne przeżyło szok, kiedy uzyskało informację o stanowisku Komisji Europejskiej i unijnych ekspertów, podważającym kompetencje zawodowe absolwentów polskich uczelni stomatologicznych. Polskim uczelniom medycznym zarzuca się, że nadmiernie umedyczniają studia, co ma podważać kwalifikacje absolwentów wydziałów stomatologicznych, a tym samym ich równoprawność, prawo do wykonywania zawodu, na obszarze krajów członkowskich. I tutaj dochodzimy do kolejnych prawideł unijnych dyrektyw. Zasada niedyskryminacji obywateli unijnych zyskuje priorytet nad zasadą obywatelskiej równości innych.</u>
          <u xml:id="u-133.9" who="#SenatorJanSzafraniec">Z tych właśnie względów będę głosował przeciwko przyjęciu przez Senat ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę, pan senator Wojciech Pawłowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#SenatorWojciechPawłowski">Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie! Chciałbym złożyć trzy poprawki legislacyjne, które uściślą termin wejścia w życie poprzednio omawianych poprawek - nazwę ustawy, to, że wejdzie ona w życie dopiero wtedy, kiedy Polska wejdzie do Unii Europejskiej i nazewnictwo, zmianę „lekarza stomatologa” na „lekarza dentystę”. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Tym samym lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Informuję jednocześnie, że wnioski o charakterze legislacyjnym złożył pan senator Wojciech Pawłowski.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">W trakcie dyskusji senatorowie zgłosili wnioski o charakterze legislacyjnym, dlatego, zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu, proszę Komisję Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia o ustosunkowanie się do przedstawionych wniosków legislacyjnych i przygotowanie wspólnego sprawozdania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz ustawy o zawodzie lekarza oraz o zmianie innych ustaw zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu siódmego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo serdecznie dziękuję przedstawicielom Ministerstwa Zdrowia oraz panu prezesowi za udział w posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm 12 marca 2003 r. na czterdziestym trzecim posiedzeniu. Została ona przekazana do Senatu 13 marca 2003 r., a 14 marca bieżącego roku marszałek Senatu, zgodnie z art. 58 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Po rozpatrzeniu ustawy komisja przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Ponadto przypominam, że tekst ustawy jest zawarty w druku nr 354, a sprawozdanie komisji w druku nr 354A.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Proszę sprawozdawcę Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, senatora Bogusława Mąsiora o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy. Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#SenatorBogusławMąsior">Pani Marszałek! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#SenatorBogusławMąsior">Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie w imieniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych sprawozdanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#SenatorBogusławMąsior">Wymieniona ustawa została przyjęta przez Sejm 12 marca bieżącego roku. Jest projektem rządowym. W Sejmie zajmowała się nią komisja nadzwyczajna do rozpatrywania projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca”.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#SenatorBogusławMąsior">Omawiana ustawa wprowadza zmiany w dotychczas obowiązującym stanie prawnym na dwóch obszarach. Otóż rozszerza katalog gier, które mogą być urządzane na podstawie ustawy, o wideoloterię i telebingo - według ustawy objęte są one monopolem państwa - oraz wprowadza gry na automatach o niskich wygranych. Rozszerzenie katalogu gier jest odpowiedzią na postulaty dotyczące wprowadzenia nowych produktów i technologii.</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#SenatorBogusławMąsior">Proponowane przez ustawę normy prawne zapewniają legalne prowadzenie działalności gospodarczej. Mają za zadanie należycie chronić interes społeczny oraz zabezpieczyć wpływ pieniędzy do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-138.5" who="#SenatorBogusławMąsior">Omawiany przeze mnie projekt nowelizacji ustawy o grach losowych dostosowuje przepisy ustawy do prawa Unii Europejskiej. Nowelizowana ustawa umożliwia prowadzenie działalności w zakresie gier i zakładów wzajemnych spółkom akcyjnym i spółkom z ograniczoną odpowiedzialnością, mającym siedzibę na terenie Rzeczypospolitej, których akcje lub udziały mogą nabyć lub obejmować osoby prawne bądź spółki nieposiadające osobowości prawnej z siedzibą na terytorium Unii Europejskiej, jak również osoby fizyczne będące obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej. Zgodnie z opinią Komitetu Integracji Europejskiej ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-138.6" who="#SenatorBogusławMąsior">Ustawa precyzyjnie określa warunki podjęcia działalności w zakresie nowo wprowadzanych gier oraz procedury uzyskiwania stosownych zezwoleń. Ustala zasady opodatkowania gier oraz zakres nadzoru i kontroli. W przypadku gier na automatach o niskich wygranych klasyfikacja opiera się na tym, że jednorazowa wygrana może wynosić do 15 euro, a maksymalna stawka za jedną grę nie może być wyższa niż 0,70 euro. Mamy więc do czynienia z wyraźnym uporządkowaniem obecnego stanu rzeczy lub przynajmniej z usilną próbą tego, aby ten stan rzeczy uporządkować. Ustawa niejako wyciąga z szarej strefy działalność, którą w Polsce prowadzi się w tym zakresie w różnych miejscach: w klubach, w lokalach gastronomicznych, w pubach. Określa procedury uzyskiwania zezwolenia od izby skarbowej na urządzenie i prowadzenie działalności w zakresie gier na automatach o niskich wygranych. Określa minimalną wartość kapitału zakładowego spółki, która taką działalność może prowadzić, na 200 tysięcy euro. Do tej sumy jeszcze powrócę.</u>
          <u xml:id="u-138.7" who="#SenatorBogusławMąsior">Oczywiście w Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych była burzliwa dyskusja na temat tej ustawy i jej zapisów. Dyskusja ta koncentrowała się właściwie na dwóch obszarach.</u>
          <u xml:id="u-138.8" who="#SenatorBogusławMąsior">Pierwsza część dyskusji skupiała się wokół tego, jaki wpływ może mieć ta ustawa na edukację młodego pokolenia. Podnoszone były takie sprawy, jak zwiększenie dostępności hazardu i negatywny wpływ tego na młode pokolenie i w ogóle na obywateli naszego kraju. Nasze wątpliwości rozwiewał wtedy pan minister finansów, zresztą obecny tutaj, mówiąc, że ta ustawa jest bardziej rygorystyczna od poprzedniej. Po pierwsze, wprowadza ona przepis, że możliwość uczestniczenia w grach hazardowych, w tym również na automatach o niskich wygranych, ma się dopiero od osiemnastego roku życia. Po drugie, przewiduje możliwość lokowania centrów gier czy punktów gier na automatach w odległości minimum 100 m od instytucji użyteczności publicznej typu szkoła czy przedszkole. Oczywiście była dyskusja, czy ta odległość wystarczy, niektórzy z kolegów proponowali, żeby ustalić 300 czy 400 m. Ale przecież młodemu człowiekowi jest tak samo łatwo przejść 300, jak 100 m, dlatego, po przyjęciu tego argumentu, ograniczyliśmy się do takiego ustalenia.</u>
          <u xml:id="u-138.9" who="#SenatorBogusławMąsior">Druga część dyskusji koncentrowała się wokół informacji, jakie komisja otrzymała od związku pracodawców, którzy zajmują się grami losowymi. Konkretnie chodzi o mizerię finansową kasyn i ośrodków gry w bingo. Podnoszony był między innymi temat kasyna w Łodzi. Była próba zgłoszenia poprawki dotyczącej powrotu do podatku progresywnego; taki pomysł zgłaszała pani senator Janowska. Dzisiaj rano po dyskusji wycofała się jednak z tej poprawki, ponieważ z materiałów, które między innymi otrzymała komisja, wyraźnie wynikało, że kondycja finansowa również tego kasyna jest związana nie z większym podatkiem w wysokości 45%, ale przede wszystkim z istotnym spadkiem liczby osób korzystających z kasyn. W roku 2000 w Łodzi było ich trzydzieści siedem tysięcy, a w roku 2002 tylko osiemnaście tysięcy. Charakterystyczne jest również wyjaśnienie zainteresowanych z kasyna w Łodzi, że obroty spadły w momencie wprowadzenia do kasyna inspektorów kontroli. Jest to oczywiście zrozumiałe, ponieważ w tych przybytkach bardzo często wydaje się pieniądze nie zawsze zdobyte na legalnej drodze.</u>
          <u xml:id="u-138.10" who="#SenatorBogusławMąsior">Przyznam szczerze, że w komisji nie zwróciliśmy uwagi na zapis dotyczący możliwości prowadzenia gier na automatach o niskiej wartości wygranych, w którym chodzi o podniesienie tego progu do 200 tysięcy euro. Dopiero w ostatnich dniach, przed dzisiejszym posiedzeniem Senatu, zaczęły do nas napływać uwagi z sugestią, że ta granica jest...</u>
          <u xml:id="u-138.11" who="#komentarz">(Senator Genowefa Ferenc: Tego nie było na posiedzeniu komisji.)</u>
          <u xml:id="u-138.12" who="#SenatorBogusławMąsior">Mówię, że jest to ustalane poza komisją. Wyraźnie, Pani Senator, zwróciłem na to uwagę. Wiem, co mówię. Po prostu to zostało zgłoszone dzisiaj czy przedwczoraj. W związku z tym prosiłem o przeniesienie tego punktu, z punktu drugiego do punktu siódmego, żeby do końca wyjaśnić te wątpliwości z panem ministrem.</u>
          <u xml:id="u-138.13" who="#SenatorBogusławMąsior">Z odpowiedzialnością podkreślam, że warunek narzucający określoną wielkość kapitału współgra z wcześniejszymi zapisami dotyczącymi kapitału potrzebnego do prowadzenia kasyna gry czy salonów bingo. Tak jak powiedziałem na samym początku, ustawa niejako legalizuje to, co dzisiaj odbywa się w Polsce w sposób nielegalny, z ominięciem fiskusa i wszelkiej kontroli nad tego rodzaju grami.</u>
          <u xml:id="u-138.14" who="#SenatorBogusławMąsior">Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych przyjęła sześć poprawek, które są zawarte w druku nr 354A. Są to właściwie poprawki porządkujące, uściślające zapisy ustawy. Między innymi jest poprawka pierwsza, która w art. 22 wprowadza zapis dopisujący do katalogu osób, które mogą znajdować się w kasynie i kontrolować przebieg gry, inspektorów kontroli skarbowej, aby również ich dotyczyły te kompetencje. Pozostałe poprawki, jak powiedziałem, uściślają, doprecyzowują zapisy ustawy i nie budzą większych zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-138.15" who="#SenatorBogusławMąsior">W imieniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych proszę Wysoki Senat o przyjęcie ustawy z poprawkami zawartymi w druku nr 354A.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Proszę o pozostanie na mównicy, bowiem zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu przed przystąpieniem do dyskusji senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do senatora sprawozdawcy. Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie? Nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#komentarz">(Senator Bogusław Mąsior: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy, a do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister finansów.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Miło mi powitać na sali obrad przedstawicieli Ministerstwa Finansów: podsekretarza stanu, pana Roberta Kwaśniaka, asystenta ministra Izabelę Fleming, dyrektora Departamentu Gier Losowych i Zakładów Wzajemnych, pana Marka Oleszczuka, specjalistę w Departamencie Gier Losowych i Zakładów Wzajemnych, pana Adama Płocińskiego oraz panią Lidię Skonieczną. Witam państwa bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu pragnę zapytać obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu, czy chce zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Pani Marszałek! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Po tak szczegółowym i wyczerpującym przedstawieniu przez pana senatora sprawozdawcę ogólnych kwestii związanych z uzasadnieniem ustawy zarówno w obszarze nowych rozwiązań, jak i nowych środków, które ustawa niejako wprowadza w zakresie ochrony grających w związku z nowymi rozwiązaniami, pozwolę sobie przedstawić Wysokiemu Senatowi, tytułem uzupełnienia, tylko krótką informację dotyczącą pozytywnych skutków finansowych dla budżetu państwa, które przyniesie ustawa. Elementy, o których wspominał pan senator Mąsior, związane z nowymi rodzajami gier czy nowymi rozwiązaniami prawnymi w zakresie gier losowych, powodują bowiem, że spodziewamy się dodatkowych wpływów do budżetu.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Wprowadzenie następujących elementów: wideoloterii i gry telebingo oraz absorpcja szarej strefy związanej z tak zwanymi grami nisko hazardowymi, czyli grami na automatach o niskich wygranych, przy bardzo ostrożnych, najniższych szacunkach, daje dodatkowe wpływy w wysokości 87 milionów zł w skali roku. Przy innych szacunkach, również ostrożnych, ale optymistycznych, jest to już kwota około 400 milionów zł rocznie.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Chciałbym podkreślić, że cel rozwiązań, które są wprowadzone w projekcie, dotyczy dwóch bardzo istotnych kwestii. Po pierwsze, nowych technologii, które pojawiają się na rynku gier oraz - po drugie - absorpcji gier, które do tej pory... Zauważaliśmy na rynku pewnego rodzaju działalność niezgodną z przepisami, ponieważ dotychczasowe zapisy ustawy o grach losowych nie przewidywały tak zwanego niskiego hazardu.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Przepisy - zgadzam się w pełni z panem senatorem sprawozdawcą - są dosyć ostre. Projektując te zapisy, wychodziliśmy z założenia, że szczególnie wtedy, kiedy wprowadzamy nowe rodzaje gier, powinny one podlegać określonemu ostremu reżimowi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu przed przystąpieniem do dyskusji senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do przedstawiciela rządu. Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę, pan senator Żenkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Panie Ministrze, ponieważ czasu jest mało, więc krótkie pytania, bez komentarza.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Pierwsze. Czy może pan nam przedstawić opinię Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w tej sprawie lub opinię Komendy Głównej Policji?</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Pytanie drugie. Czy może nam pan podać, jakie są rozmiary lecznictwa odwykowego, na przykład w Holandii, która wprowadziła podobne rozwiązania i wycofała się z nich? Mogę panu dodać jeszcze Francję jako przykład.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Po trzecie, czy może pan nam powiedzieć, na ile uregulowania prawne przedstawione w tej ustawie zabezpieczają przed możliwością prania tak zwanych brudnych pieniędzy?</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Po czwarte, czy może nam pan powiedzieć, czy ustawa nie narusza art. 32 konstytucji przez stworzenie zupełnie nierównoprawnych warunków działania dla różnych podmiotów w zakresie tej samej działalności?</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">I wreszcie, po piąte, chciałbym, żeby pan uzasadnił w sposób bardziej przekonujący, że teleloteria jest jakościowo inną grą niż gry, które odbywają się w tej chwili. Nie chodzi mi o wysokość nagrody, ale o zasadę i sposób prowadzenia samej gry. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Proszę, pan senator Kulak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#SenatorZbigniewKulak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#SenatorZbigniewKulak">Panie Ministrze, dotarły do mnie sygnały, że w ostatnich dniach, już po uchwaleniu tej ustawy w Sejmie, u właścicieli urządzeń do gier hazardowych o niskich wygranych pojawiają się bardzo krótko ostrzyżeni i bardzo elegancko ubrani, w dresy, młodzi ludzie, którzy składają im jakby propozycje nie do odrzucenia, oczywiście z pewnym podtekstem. Mianowicie proponują odkupienie tych urządzeń za bardzo małe kwoty, rzędu 200–300 zł, mówiąc przy tym, że jeżeli w ciągu najbliższych dni nie dojdzie do transakcji, to i tak przejmą te urządzenia w następnych tygodniach. Czyli, krótko mówiąc, są to wręcz mafijne propozycje rozliczania się pół na pół poza wszelkim systemem opodatkowania. A równocześnie...</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#SenatorZbigniewKulak">Czy prawdą jest, że początkowo w ustawie była propozycja pobierania 200 euro od jednego takiego urządzenia jako opłaty podatkowej zryczałtowanej, z czego potem na etapie prac sejmowych się wycofano?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Pan senator Litwiniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#SenatorBogusławLitwiniec">Dziękuję bardzo, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#SenatorBogusławLitwiniec">Przedmówcy właściwie wyczerpali moje pytania. Ja może tylko bardziej precyzyjnie, a powiedziałbym nawet, że bardziej jawnie sformułuję jedno z pytań pana senatora Żenkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#SenatorBogusławLitwiniec">Otóż, Panie Ministrze, czy prawdą jest, że Komenda Główna Policji złożyła premierowi i Radzie Ministrów negatywną opinię o ustawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Pani senator Szyszkowska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#SenatorMariaSzyszkowska">Dziękuję, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#SenatorMariaSzyszkowska">Panie Ministrze, mam dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#SenatorMariaSzyszkowska">Pytanie pierwsze. Czy prawdą jest, że w kasynach niemalże stale są obecni urzędnicy skarbowi, co powoduje, że tracą one klientów i że jak zostało to wyliczone - otrzymałam takie wyliczenie - jedna złotówka uzyskana w wyniku kontroli wymaga ponad 2 tysięcy 800 zł nakładu?</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#SenatorMariaSzyszkowska">I pytanie drugie. Czy nie narusza prywatności fakt, że wolno legitymować osoby znajdujące się w ośrodkach gier, że wolno je filmować i fotografować? Czy to nie jest sprzeczne z konstytucją? Czy to nie jest ingerencja w prywatność człowieka, obywatela? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Pan senator Sztorc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#SenatorJózefSztorc">Ja mam pytanie do pana ministra związane z art. 19, mówiącym o świadectwach zawodowych, które mają uzyskać osoby bezpośrednio prowadzące zakłady czy gry. Dalej jest napisane, że daje je minister, że trzeba mieć nienaganną opinię, posługiwać się językiem polskim, nie być karanym i posiadać wiedzę.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#SenatorJózefSztorc">Ja zadam konkretne pytanie. No wiadomo, że gry prowadzi dużo ludzi narodowości romskiej czy cygańskiej, którzy mają albo siedem klas, albo nie mają ich wcale. Czy minister nie uznaje za stosowne, żeby pomyśleć w ustawie chociaż o jakimś minimalnym wykształceniu? Tutaj się mówi o świadectwach, o posiadaniu jakichś certyfikatów, zdawaniu jakichś egzaminów, a tu grę prowadzi człowiek, który nie ukończył nawet podstawówki. Prosiłbym o wyjaśnienie tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Pan senator Szafraniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#SenatorJanSzafraniec">Panie Ministrze, z nowo wprowadzonych zapisów w art. 8, art. 17 wynika, że zabrania się reklamowania na terenie Rzeczypospolitej wideoloterii. Art. 17 mówi, że w wideoloteriach nie mogą uczestniczyć osoby, które nie ukończyły osiemnastu lat itd. Z tych zakazów można wyciągnąć wniosek, że są one motywowane troską o zdrowie, zwłaszcza troską o zdrowie młodego pokolenia.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#SenatorJanSzafraniec">Dlaczego zatem nie uwzględniono wszystkich dopuszczalnych konstytucyjnie ograniczeń w wydawaniu zezwoleń, a ograniczono się tylko i wyłącznie do bezpieczeństwa lub porządku publicznego, pomijając bardzo ważną rzecz, jaką jest ochrona zdrowia? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Czy ktoś z państwa senatorów chce jeszcze zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Pani senator Anna Kurska, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#SenatorAnnaKurska">Mnie zaintrygował przepis art. 49 ust. 4, który mówi, że podmioty urządzające gry w kasynach gry są obowiązane do prowadzenia ewidencji napiwków. Czy nie jest to przypadkiem zupełnie martwy przepis, blankietowy? W jaki sposób to będzie egzekwowane?</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#SenatorAnnaKurska">I kolejna sprawa. Ile można gier wykonać na jednym automacie o niskiej wygranej? Nawiązuję tutaj do art. 9...</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Do art. 2)</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#SenatorAnnaKurska">Tak, przepraszam, do art. 2 ust. 2b, który mówi, że grami na automatach o niskich wygranych są gry na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych itd. Przy czym wartość jednorazowej wygranej nie może być wyższa niż równowartość 15 euro, a wartość maksymalnej stawki za udział w jednej grze nie może być wyższa niż 0,07 euro. Czy można takich gier na jednym automacie wykonać więcej i ewentualnie ile? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Zgłasza się również pani senator Ferenc. Ale, Pani Senator, zanim udzielę pani głosu chciałabym powitać bardzo serdecznie podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury pana Rafała Skąpskiego, który również przy tym punkcie towarzyszy naszym obradom.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Serdecznie witam.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Tak więc zakres pytań adresowanych do przedstawicieli rządu być może poszerzy się również o pytania kierowane do przedstawiciela tego resortu.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę, Pani Senator Ferenc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#SenatorGenowefaFerenc">Dziękuję bardzo, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#SenatorGenowefaFerenc">Panie Ministrze, ja mam dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#SenatorGenowefaFerenc">Pierwsze, dotyczące zapisów tej ustawy, brzmi: czy zakres ochrony naszego rynku przed wpłynięciem kapitału zagranicznego nie jest zbyt mały? Niektóre państwa Unii Europejskiej w ogóle nie dopuszczają kapitału zagranicznego do tego typu działalności.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#SenatorGenowefaFerenc">I drugie pytanie, dotyczące właśnie środków przekazywanych na kulturę i sport. W tej ustawie rozszerzamy... zwiększamy środki przekazywane na te wyodrębnione rachunki środków specjalnych, a ustawa o finansach publicznych mówi, że powinno się podejmować zupełnie odwrotne działania, a więc dążyć do ich ograniczania. Dlaczego więc w tej ustawie akurat takie kierunki i takie rozwiązania zostały przyjęte? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Czy są kolejne pytania?</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę, pani senator Liszcz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#SenatorTeresaLiszcz">Ja w uzasadnieniu do projektu tej ustawy przeczytałam, że do Ministerstwa Finansów napływały liczne wnioski, postulaty i zadania dla niego w sprawie takiej właśnie zmiany tej ustawy. Czy można by się dowiedzieć, kto adresował te postulaty?</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#SenatorTeresaLiszcz">Poza tym jest tam gdzieś napisane, że w niektórych większych miastach jest za mało tych gier. Czy na przykład samorządy lokalne zgłaszały zapotrzebowanie na to, żeby było tego rodzaju gier więcej?</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#SenatorTeresaLiszcz">Są tam zakazy udziału osób mających mniej niż osiemnaście lat. A jakie są sposoby egzekwowania takich zakazów? Czy ktokolwiek sprawdza, czy osoby, które nie mają osiemnastu lat, nie grają na tych jednorękich bandytach, bardzo łatwo dostępnych w różnych miejscach, w halach dworców kolejowych itd. Kto to sprawdza?</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#SenatorTeresaLiszcz">I czy wiadomo, że uzależnienie od tych gier jest podobne do uzależnienia od narkotyków czy alkoholu? Czy projektodawcy brali to pod uwagę, zwiększając dostępność tych gier i wprowadzając jeszcze nowe gry dla uatrakcyjnienia samego grania? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Czy są kolejne pytania? Nie ma zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Zapraszam, Panie Ministrze, ponownie do mównicy. Pytań było sporo.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Pani Marszałek! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Postaram się po kolei, według notatek, odpowiadać na pytania państwa senatorów. Ponieważ takich powtarzających się pytań faktycznie było niewiele, więc nie ma takich pytań, które jak gdyby można byłoby zebrać w jedną odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Jeśli chodzi o opinię MSWiA i Komendy Głównej Policji - odpowiadam teraz na pytania pana senatora Żenkiewicza - to ta ustawa, jako projekt rządowy, w pełni została uzgodniona, pozytywnie, z ministrem spraw wewnętrznych i administracji. Mogę też powiedzieć, że poza niejako zwykłym trybem konsultacji międzyresortowych, przez które ustawa przechodziła jak każdy projekt rządowy, czyli najpierw konsultacja międzyresortowa, później komitet Rady Ministrów, gdzie są reprezentowani wszyscy ministrowie, oczywiście Rada Ministrów, ustawa dodatkowo była przedmiotem obrad Rady Ministrów po drugim czytaniu w Sejmie, kiedy został złożony szereg daleko idących poprawek zmieniających w zasadniczy sposób wiele bardzo istotnych kwestii. Ministrowie, niejako Rada Ministrów podjęła również decyzję dotyczącą przyjęcia trzech poprawek i odrzucenia pozostałych kilkudziesięciu. Oczywiście minister spraw wewnętrznych i administracji jako członek rządu również nie wnosił żadnych uwag. Tak więc mogę powiedzieć, że ta ustawa w pełni została uzgodniona z ministrem spraw wewnętrznych i administracji, który nadzoruje czy to służby policyjne, czy to ogólnie wymiar służb specjalnych, Policję w kraju.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Drugie pytanie dotyczyło rozmiarów lecznictwa w Holandii i Francji. Nie potrafię panu senatorowi odpowiedzieć na to pytanie. Nie jestem nawet w tej chwili w stanie powiedzieć, czy tego rodzaju dane są dostępne w Ministerstwie Finansów, ale nic nie stoi na przeszkodzie, żeby takie dane ewentualnie zebrać i przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Być może bardzo ważne dla wszystkich państwa senatorów przy tym pytaniu jest to, że ustawa zawiera bardzo istotne hamulce czy ograniczenia dostępności gier. To nie jest tak, że my wprowadzamy nowe gry, że stwarzamy niejako możliwości prawne bez określenia warunków i bez sankcji, i to bardzo daleko idących, bo sankcji karnych dla tych osób, które nie przestrzegają przepisów. W ustawie karnej skarbowej jest niejako specjalny przepis karny, który sformułowany jest tak: kto narusza ustawę o grach losowych... z bardzo wysokimi sankcjami. Podkreślam to, w pełni rozumiejąc, że rynek gier, czy rynek hazardu, jest wynikiem pewnego rodzaju zapotrzebowania, popytu, które są w każdym społeczeństwie. Są też tego negatywne skutki, związane z uzależnieniem się ludzi przy łatwym dostępie do tego rodzaju gier.</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Trzecie pytanie dotyczyło zabezpieczenia przed praniem brudnych pieniędzy. Są tego rodzaju hamulce: art. 27a i art. 27b. Podkreślam, że cała działalność związana z hazardem jest objęta zezwoleniami, które wydano albo na szczeblu ministra finansów, albo na szczeblu izby skarbowej. Art. 27a mówi o tym, że jednym z elementów jest udokumentowanie legalności źródeł pochodzenia kapitału. Z kolei art. 32 mówi o tym, że warunkiem złożenia wniosku o wydanie zezwolenia jest złożenie dokumentów potwierdzających legalność źródeł pochodzenia kapitału.</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Czwarte pytanie pana senatora Żenkiewicza: art. 32 konstytucji, nierównoprawne traktowanie podmiotów. Nie podzielam, to znaczy... Bardzo szczegółowo analizowaliśmy kwestie związane z równoprawnością dostępu i działaniem na równych zasadach poszczególnych operatorów na tym rynku. Uważamy, że system zarówno podatku, jak i dopłat zapewnia równoprawność prowadzenia działalności w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Jeśli chodzi o piąte pytanie, pan senator użył sformułowania „teleloteria”, jak rozumiem, przez omyłkę czy przejęzyczenie, ponieważ w ustawie używa się pojęcia „wideoloteria”. Rozumiem, że chodzi o wideoloterię.</u>
          <u xml:id="u-160.8" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-160.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Jest zasadnicza różnica, jeśli chodzi o... Pytanie pana senatora dotyczyło tego, na ile wideoloteria, jako gra, różni się od gier obecnie funkcjonujące na rynku. Są takie różnice, to jest cały szereg różnic. Podstawową różnicą jest to, że wideoloterie funkcjonują jako gry z zastosowaniem elektronicznego przetwarzania danych. Najprościej rzecz ujmując, to jest formuła elektroniczna określonych gier, która pozwala na więcej w porównaniu do tego, co mamy dzisiaj, do takich klasycznych gier typu automaty zręcznościowe, nie mówiąc już o grach w karty typu karty jak brydż. Choć brydż to może zły przykład przy hazardzie, ale powiedzmy, oczko czy poker.</u>
          <u xml:id="u-160.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Jeśli chodzi o pytania pana senatora Kulaka. Ta kwestię, którą był pan łaskaw opisać, to znaczy ten element, że tak powiem, zainteresowania... Pan senator opisał tych młodych, krótko ostrzyżonych ludzi. Ja sobie pozwolę powiedzieć, że jest to jakiś element zainteresowania osób szarej strefy tego rodzaju działalnością, tak to dzisiaj widzimy. To potwierdza, że ta ustawa, wprowadzenie możliwości niejako absorpcji tej szarej strefy, to krok konieczny i potrzebny, uczyniony w bardzo dobrym kierunku, ponieważ sama ustawa zawiera cały szereg warunków, od których uzależnione jest wydanie takiego zezwolenia. Przykład, który pan senator był łaskaw podać, niejako wskazuje na istotną, realną potrzebę tego, ażeby wprowadzić do tejże ustawy przepisy z określonymi instrumentami kontroli.</u>
          <u xml:id="u-160.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Jeśli chodzi o drugie pytanie pana senatora, dotyczące wysokości ryczałtowej stawki jako formy opodatkowania automatów o niskich wygranych, to w pełni potwierdzam, że tą pierwszą, niejako wyjściową formułą rządową było 200 euro. Był to ryczałt. Nie przewidywaliśmy innej formy opodatkowania niż ryczałt. W tej chwili w ustawie, w wyniku prac parlamentarnych i poprawki zaakceptowanej przez Radę Ministrów, a przyjętej przez parlament, zapisana jest stawka zmieniająca się w kolejnych latach - od kwoty 50 euro przez 75 euro, 100 euro do 125 euro. Celem tego było przede wszystkim ułatwienie czy zachęcenie - to może lepsze słowo - stworzenie warunków prawnych do tego, ażeby zaabsorbować tę szarą strefę, tak aby rynek, który dzisiaj jest poza przepisami, poza tą ustawą, faktycznie był rynkiem legalnym.</u>
          <u xml:id="u-160.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Jeśli chodzi o pytanie pana senatora Litwińca, w zasadzie...</u>
          <u xml:id="u-160.13" who="#komentarz">(Senator Bogusław Litwiniec: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-160.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">...uwzględniłem je niejako w odpowiedzi dla pana senatora Żenkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-160.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Jeśli chodzi o pytanie pani senator Szydłowskiej...</u>
          <u xml:id="u-160.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Szyszkowskiej.)</u>
          <u xml:id="u-160.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Przepraszam najmocniej - Szyszkowskiej... Były to dwa pytania. Czy prawdą jest to, że urzędnicy skarbowi są stale obecni w kasynach? Tak, to jest prawda. Kasyna są objęte szczególnym nadzorem podatkowym. Salony gier na niskich automatach objęte są wyrywkową kontrolą w szczególnym nadzorze podatkowym, zaś przy kasynach jest stały nadzór i bardzo szczegółowa kontrola. Uważamy, że potrzebna jest w tym zakresie taka szczegółowa kontrola prowadzącego kasyna, a jeszcze bardziej osoby, która by chciała pograć jakimiś pieniędzmi, a której z różnych względów mogą nie podobać się takie osoby. Rzeczywiście, może to być uciążliwe, ale uważamy, że ten szczególny nadzór jest potrzebny.</u>
          <u xml:id="u-160.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">I drugie pytanie: czy wolno legitymować, fotografować, na ile te przepisy są dostosowane do wymogów konstytucyjnych? Są to przepisy... Inaczej: praktyka związana z dokumentowaniem tego, co dzieje się w kasynie, nie łączy się z jakimiś wewnętrznymi aktami, które nie są aktami prawnymi. Wszystko wynika... Bezpośrednim źródłem jest ustawa i przepisy rozporządzeń. Tak więc znajduje to swoje wyraźne umocowanie w przepisach.</u>
          <u xml:id="u-160.19" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Pytanie senatora Sztorca dotyczyło art. 19 i świadectwa zawodowego. Pan senator wyraził pewnego rodzaju wątpliwość, dlaczego w ramach wymogów dotyczących świadectw zawodowych nie ma określonego minimalnego wykształcenia. Przyznam, że praktyka dotychczasowej weryfikacji osób, które sprawdzamy... Może podkreślę jedną rzecz, że to nie jest tak, że to są tylko osoby zarządzające. O ile bowiem kierunkowo należałoby, być może, rozpatrzyć w przypadku osób z zarządu, podejmujących takie decyzje, jakieś minimalne wykształcenie, o tyle wydaje się, że w przypadku osób pracujących bezpośrednio przy stole, które wykonują pewne czynności związane z samą grą, rozdają karty, obsługują ruletkę, nałożenie wymogów jakiegoś wysokiego wykształcenia mogłoby powodować, że te osoby traciłyby pracę. Chyba byłby to zbyt ostry wymóg.</u>
          <u xml:id="u-160.20" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Pytanie senatora Szafrańca dotyczyło ograniczenia reklamy w art. 27b. Może powiem inaczej. Pytanie dotyczyło tego, dlaczego w art. 27b wskazano takie właśnie kryteria również w zakresie innych wymogów czy innych ograniczeń, które nakłada ustawa. W art. 27b pkt 1, zawierającym przesłanki związane z odmową wydania zezwolenia, mówi się o bezpieczeństwie państwa lub porządku publicznym. Te przesłanki zostały sformułowane przede wszystkim ze względu na realne zagrożenie, które widzimy. Realnym zagrożeniem w tym obszarze jest przede wszystkim pranie brudnych pieniędzy. Chodzi przede wszystkim o bezpieczeństwo finansowe państwa.</u>
          <u xml:id="u-160.21" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">W kwestii, którą podniósł pan senator, chodziło o pewne elementy związane z ochroną zdrowia, ochroną przed uzależnieniem. Regulują to inne przepisy, które, jak uważamy, powinny być bezwzględnie kontrolowane i stosowane. Chodzi przede wszystkim o ograniczenie możliwości korzystania z tych urządzeń, zastosowane wobec osób poniżej określonego wieku. Badania, i to ogólnoświatowe, wyraźnie wskazują, że zagrożenie uzależnieniem rośnie w miarę obniżania się wieku grającego. Grająca młodzież, grające dzieci uzależniają się o wiele szybciej i te uzależnienia są o wiele trwalsze.</u>
          <u xml:id="u-160.22" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Uważamy również, że takie kryterium ochrony zdrowia byłoby szalenie trudne w praktyce do zastosowania. Co by to oznaczało? Oznaczałoby mianowicie, że musielibyśmy odmówić zezwolenia na konkretne miejsce i uzasadnić, że w tym konkretnym miejscu naruszenie dobra związanego z ochroną zdrowia jest szczególnie istotne. Wydaje się, że taki przepis byłoby szalenie trudno stosować w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-160.23" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Jeśli chodzi o pytania pani senator Kurskiej odnośnie do napiwków, o to, czy one faktycznie są realne, czy też to są tylko przepisy dla samych przepisów. Czy one są faktycznie stosowane? Chodzi o przepis, który zaskakuje. Jak się czyta w ustawie, że trzeba rejestrować jakieś napiwki, to wydaje nam się, że jest to mało prawdopodobne. Ale tak jest. Tak naprawdę procedury wewnętrzne kasyn nie pozwalają na to, żeby te napiwki wręczać w inny sposób niż tylko w jawny, niejako na stole. Zaszyte kieszenie, o których się mówi, nie są tylko przysłowiowe, tak po prostu jest. Stosujemy te przepisy już od 2000 r. i one są realnie stosowane.</u>
          <u xml:id="u-160.24" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Drugie pytanie dotyczyło art. 2, mianowicie tego, ile można zastosować powtórnych gier na automacie o niskiej wygranej, z zachowaniem ustawowego przepisu, który przytaczała pani senator Kurska, czyli ograniczenia, ażeby to była faktycznie gra o niskiej wygranej, nie więcej niż 15 euro i stawka maksymalna do 0,07 euro. Nie ma ograniczenia. To znaczy można grać po kolei...</u>
          <u xml:id="u-160.25" who="#komentarz">(Senator Teresa Liszcz: Całą dobę.)</u>
          <u xml:id="u-160.26" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Oczywiście, można grać po te 20 gr. Zagrać w jedną grę i potem w następną. To jest tak jak w automacie. Sensem tych gier jest to, żeby zminimalizować finansowy udział w jednej grze. Sam automat nie może natomiast pozwalać na omijanie zapisu ustawy, że zamiast dwudziestogroszówek wrzucę 10 zł i będę miał odpowiednią wielokrotność wygranej w ramach jednej gry. To jest wykluczone. Może podkreślę to, że automaty, które będą dostępne na rynku, będą musiały uzyskać certyfikat, czyli będą to automaty certyfikowane, między innymi pod takim kątem, ażeby technicznie nie było możliwości ominięcia przepisu ustawowego, który cytowała pani senator.</u>
          <u xml:id="u-160.27" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">I ostatnie pytania pani senator Liszcz. Jedno z nich dotyczyło znajdującej się w uzasadnieniu informacji o wystąpieniach w sprawie zmiany tej ustawy. Kto występował? Przede wszystkim związki, które grupują podmioty reprezentujące poszczególne gry, to znaczy związki pracodawców, czy to kasyn, czy to salonów gier. To są stowarzyszenia osób czy podmiotów, które funkcjonują na tym rynku. Zrzeszają się w stowarzyszenia, zrzeszenia. W ramach rutynowych kontaktów w związku z konsultacją aktów prawnych czy nowych rozwiązań, korzystając z tego, że ich ustawowe czy statutowe zadania obejmują reprezentację interesów danej grupy, występują do ministra finansów z różnego rodzaju wnioskami.</u>
          <u xml:id="u-160.28" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Jeśli chodzi o limit osiemnastu lat i tego, kto faktycznie sprawdza wiek grających, to w przypadku kasyn szczególny nadzór nad tym sprawują bezpośrednio pracownicy będący na miejscu. Pomijam oczywiście konieczność sprawdzenia wieku przez samego organizującego grę. To jemu najbardziej na tym zależy. On jest odpowiedzialny karnie za dopuszczenie do takiej gry. Ten element pomijam. Rozumiem, że pytanie pani senator dotyczyło urzędowego, administracyjnego trybu - kontrola skarbowa w ramach szczególnego nadzoru podatkowego, stałego w kasynach, i doraźnego nadzoru, wyrywkowej kontroli w salonach gier na automatach.</u>
          <u xml:id="u-160.29" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Na ostatnie pytanie, które dotyczyło uzależnień, odpowiadałem już wcześniej. Sygnalizuję tylko to, że ustawa zawiera wiele rozwiązań, które chronią młodzież, szczególnie młodzież, przed dostępem do takich gier. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Panie Ministrze, zwracam uwagę, że były jeszcze pytania pani senator Ferenc. Widzę, że pani senator jest ogromnie zawiedziona, że nie ustosunkował się pan do tych zapytań.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#komentarz">(Senator Teresa Liszcz: Było też jeszcze jedno moje pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze pytanie pani senator Liszcz.)</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Robert Kwaśniak: Przepraszam najmocniej, Pani Senator. Zupełnie nie wiem, jak to się stało...)</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">My też nie wiemy. Bardzo prosimy, aby pan minister był uprzejmy odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Tym bardziej, że w swoich notatkach między panią senator Kurską i panią senator Liszcz mam wyraźnie zanotowaną panią senator Ferenc. Pytanie piętnaste i szesnaste.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Jolanta Danielak: Liczymy na to, że naprawi pan swój błąd i bardzo serdecznie prosimy, aby tak się stało.)</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Przepraszam najmocniej. Natychmiast to naprawiam. Przepraszam. To tylko, że tak powiem, stres związany z występowaniem przed Wysoką Izbą.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Dwa pytania pani senator Ferenc.</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Pierwsze pytanie, bardzo istotne, dotyczyło zakresu ochrony przed dostępem kapitału zagranicznego. Faktem jest - i to realizujemy w ustawie - że w ramach obszaru negocjacyjnego zobowiązaliśmy się do umożliwienia dostępu kapitału zagranicznego. Faktem jest również to, że jest - tak jak stwierdziła pani senator Ferenc - wiele przykładów, iż państwa unijne tworzą bardzo mocne, restrykcyjne, idące dużo dalej przepisy, nakładające wręcz na pewne obszary gier monopol, zupełnie przez to uniemożliwiając obcemu kapitałowi dostęp do dowolnej formy inwestowania, możliwy w przypadku jakiejś innej działalności gospodarczej. Takie mechanizmy są zawarte w tej ustawie. To są limity lokalizacyjne. To jest kwestia tego, że warunkiem uzyskania prowadzenia danej działalności jest zezwolenie ministra finansów. To są również określone przesłanki, te, które cytowałem wcześniej, mianowicie bezpieczeństwo państwa, w szczególności bezpieczeństwo finansowe państwa, jako negatywne przesłanki wydania zezwolenia na prowadzenie działalności. Takim ograniczeniem jest również to, że formą prowadzenia działalności hazardowej jest tylko spółka, czyli spółka akcyjna albo spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki prawa handlowego, oraz ograniczenie objęcia przez jeden podmiot maksymalnie do 1/3 kapitału. Ważne jest i to, że zakupienie akcji lub udziałów w spółce prowadzącej działalność w zakresie gier i zakładów wymaga zgody ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Odpowiadając na to pytanie, mogę powiedzieć, że w trakcie prac Sejmu był to jeden z bardzo ważnych elementów. Pojawiało się wiele takich właśnie wątpliwości czy prób formułowania określonych rozwiązań, które godziły dwie rzeczy: po pierwsze, nie dyskryminowały obcego kapitału czy osób zagranicznych z obszaru Unii Europejskiej; po drugie, wprowadzały dodatkowe warunki, których spełnienie byłoby konieczne, ażeby podejmować tego rodzaju działalność. Oczywiście chodziło też o pogodzenie tego z równym czy niejako równorzędnym dostępem. Mogę powiedzieć, że liczymy na to, iż te mechanizmy są wystarczające, jakkolwiek mamy pełną świadomość, że inne państwa mają różne, również wewnętrzne, mechanizmy w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-162.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Drugie pytanie, o środki przekazywane na kulturę, o mechanizm dotyczący rozszerzenia środka specjalnego czy też podniesienia stawki na dopłaty z poziomu 20% na poziom 25%. Uzasadnieniem wprowadzenia tych zmian jest przede wszystkim poszukiwanie w ramach rynku hazardu dodatkowych środków na edukację, na sport, na kulturę. Podkreślę, że ten mechanizm jest w tej chwili niejako podzielony. Z tego funduszu, z dodatkowych środków, z których do tej pory nic nie przekazywano na kulturę, niejako wyodrębnia się 20% środków na środki ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Liczymy na to, że dodatkowe środki z samych dopłat, nie mówiąc o środkach podatkowych, wyniosą około 150 milionów zł. Oczywiście to są wyważone średnie szacunki, które w wersjach mniej optymistycznych wynoszą około 120 do 200 milionów zł ogółem. Mówię oczywiście o dodatkowych środkach, już po docelowym wprowadzeniu wideoloterii na rynek i po wprowadzeniu telebinga.</u>
          <u xml:id="u-162.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Dziękuję bardzo i jeszcze raz bardzo serdecznie przepraszam panią senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Panie Ministrze, tak łatwo pana nie wypuścimy z tej mównicy. Pani senator Liszcz już zgłasza kolejne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#SenatorTeresaLiszcz">Czy nie jest tak...</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Jolanta Danielak: Proszę włączyć mikrofon.)</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#SenatorTeresaLiszcz">Czy nie jest tak, że taka ogólna przesłanka odmowy zezwolenia, która jest w nowo dodawanym art. 27b, mianowicie istnienie uzasadnionych zastrzeżeń z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa, może być nadużywana po to, żeby zezwolenie dać swojemu, a obcemu już nie? Czy będzie możliwość dowiedzenia się, na czym konkretnie te zastrzeżenia polegają? Czy wystarczy użyć takiego wytrychu: uzasadnione zastrzeżenia z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa, i określony podmiot nie dostanie, a inny dostanie zezwolenie?</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#SenatorTeresaLiszcz">Drugie pytanie. Wprowadza się trzy nowe gry hazardowe, z tego dwie objęte monopolem. Czy to oznacza, że może pojawić się trzeci podmiot, trzecia spółka wykonująca ten monopol, obok totalizatora i Polskiego Monopolu Loteryjnego? Czy to jest w ogóle właściwe, że monopol państwa realizują konkurujące ze sobą podmioty?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Pani Senator, ja tylko zwracam uwagę, że wykorzystała pani za dużo czasu, pozaregulaminowo.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Jeśli chodzi o pierwsze pytanie, to jest to kryterium bardzo szerokie. Odpowiedź na pytanie pani senator, na ile to może być nadużywane, jest następująca: bezpośrednio w samej ustawie są rozpisane wymogi dotyczące wniosku. Czyli występując o samo zezwolenie - to jest zawarte w art. 32 - należy przedłożyć wiele dokumentów, między innymi dokumenty potwierdzające legalność źródeł pochodzenia kapitału. Podstawowym bowiem elementem, który zawiera się w tej bardzo formule ogólnej: uzasadnione zastrzeżenia z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa, jest przede wszystkim legalność kapitału. To jest to, co na rynku gier hazardowych jest najbardziej dotkliwe i to, co jest obserwowane we wszystkich krajach, niezależnie od tego, gdzie ten hazard się uprawia. Dlatego uważam, że ważny jest również drugi element. Mianowicie faktycznie te zezwolenia są dosyć mocno ściśnięte, scentralizowane. Zezwolenia na kasyna i na salony wydaje tylko minister finansów, zezwolenia na automaty, gry o niskich wygranych, nisko hazardowe - tylko izby skarbowe. Czyli można powiedzieć, że zawężenie kręgu podmiotów, czy osób wydających zezwolenia, to również gwarancja tego, że te przepisy będą stosowane według jednolitych kryteriów.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Drugie pytanie dotyczyło kwestii objęcia monopolem wideoloterii, telebinga. Z pełną świadomością obejmujemy je monopolem państwa. Szczególnie istotne są wideoloterie. To jest nowy, bardzo obiecujący segment. Podkreślam, że to są w całości, w 100%, spółki Skarbu Państwa i takimi muszą pozostać. Nie ma formuły sprywatyzowania monopolu państwowego czy jakiegoś udziału w monopolu państwowym, jeśli chodzi o element własnościowy. Wyszliśmy z założenia, że nowy i bardzo obiecujący segment rynku powinien być pod kontrolą państwową, powinien być realizowany przez monopol państwowy. Pytanie, czy to powinny być dwie, czy trzy, czy jedna spółka, jest pytaniem tak naprawdę niezwiązanym z tą konkretną nowelą, z tymi konkretnymi przepisami. Oczywiście, zgodzić się należy, że rozwiązania mogą być różne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze, za wyczerpujące wypowiedzi. Tak się stało, że jeżeli Ministerstwo Finansów jest wskazane do reprezentowania stanowiska rządu, to o sprawy kultury nikt nie pyta i do Ministerstwa Kultury pytań nie było. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Robert Kwaśniak: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemówienia senatorów, o konieczności zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców, a przede wszystkim o obowiązku składania podpisanych wniosków o charakterze legislacyjnym do marszałka Senatu. Wnioski te muszą być złożone na piśmie do zamknięcia dyskusji nad daną ustawą.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Przypominam, że komisja będzie rozpatrywać tylko te wnioski, które zostały złożone do zamknięcia dyskusji na piśmie do marszałka Senatu.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#WicemarszałekJolantaDanielak">Proszę o zabranie głosu senatora Mariana Żenkiewicza, a przygotowuje się do wystąpienia pani senator Genowefa Ferenc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Pani Marszałek! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Na początku pragnę serdecznie podziękować panu ministrowi za bardzo spokojne, rzeczowe i wyważone odpowiedzi na zadawane panu ministrowi pytania. Ale jednocześnie chcę w tym momencie z żalem stwierdzić, że odpowiedzi pana ministra, aczkolwiek rzeczowe i spokojne, absolutnie nie rozproszyły moich wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Zanim powiem, o co chodzi, chcę zwrócić uwagę na jeszcze jedną rzecz. Otóż Senat, w odróżnieniu od Sejmu, jest miejscem, gdzie znacznie częściej przeważają racje merytoryczne, interes państwa, nad racjami wąsko politycznymi. Bardzo często, w wielu sytuacjach głosujemy wspólnie, niezależnie od tego, czy siedzimy z lewej, czy z prawej strony, mając na uwadze właśnie interes państwa. Myślę, nawet jestem głęboko przekonany o tym, że ta ustawa też ma taki charakter.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Panie Ministrze, Szanowny Panie Senatorze Sprawozdawco, absurdalna wydaje mi się teza, którą państwo tu wygłosiliście, że ta ustawa umożliwi zalegalizowanie tego, co w tej chwili jest nielegalne, co jest w szarej strefie. Dlaczego absurdalna? Muszę powiedzieć, że prowadziłem konsultacje na ten temat ze specjalistami z policji, którzy mi jasno odpowiedzieli, że zlikwidowanie nieprawidłowości w tej właśnie sferze leży jak najbardziej w zakresie możliwości operacyjnych policji, ale do tego potrzeba woli i przyzwolenia politycznego. Gdybyśmy przyjęli ten tok rozumowania, że oto wprowadzamy rozwiązania, które sankcjonują nieprawidłowości, to natychmiast byśmy musieli zmienić ustawę - Przepisy o ruchu drogowym i podnieść dolną prędkość na obszarze zabudowanym co najmniej do 70 km/h, bo w wielu miastach właśnie tak się jeździ. Tak więc szermowanie argumentem, że ta ustawa zalegalizuje to, co dzisiaj jest nielegalne, to, co dzisiaj jest niekiedy przestępcze, w moim przekonaniu jest błędem metodologicznym. Powinniśmy iść w innym kierunku: jeżeli coś jest przestępcze, jeżeli coś jest niezgodne z prawem, to poprzez wyspecjalizowane służby powinniśmy podjąć takie działania, które zlikwidują te nieprawidłowości. To jest pierwsza sprawa.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Druga sprawa. Narażamy się znowu, proszę państwa, na pewien śmiech społeczny. 100 m od szkoły, 100 m od jakieś instytucji, gdzie jest młodzież. O czym my mówimy? Jeżeli młodzież potrafi jechać wiele kilometrów na interesujący mecz, jeżeli młodzież potrafi jechać z jednego końca miasta na drugi na ładny i ciekawy film, na mecz...</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Na dyskotekę.)</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">...na dyskotekę, jak podpowiada mi pani senator - to zrezygnujmy z tego zapisu. My naprawdę się ośmieszamy, próbując wmówić, że ten zapis chroni młodzież od uczestniczenia w tego typu grach.</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Trzecia kwestia. Dyskutowaliśmy bardzo długo o tak zwanych miękkich narkotykach, przywoływaliśmy przykłady państw, gdzie z różnych względów dopuszczalna jest minimalna dawka. Otóż to nie jest tak, Panie Ministrze, że ta ustawa tylko zabezpieczy zapotrzebowanie, ta ustawa jest kreowaniem zapotrzebowania na tego typu zachowania, ze względu na powszechną dostępność tych urządzeń i łatwość prowadzenia gry na nich.</u>
          <u xml:id="u-168.8" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Sprawa czwarta. Ci, którzy zajmują się sprawami ludzkich nałogów, a szczególnie alkoholu, wiedzą o tym, że bardzo często zaczyna się od piwka, później jest winko, potem oczywiście wódka, a potem, kiedy się już zupełnie stacza na dno, pije się denaturat albo bardzo tanie wina jabłkowe.</u>
          <u xml:id="u-168.9" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Ryszard Jarzembowski)</u>
          <u xml:id="u-168.10" who="#komentarz">(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Takie doświadczenia pan ma?)</u>
          <u xml:id="u-168.11" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Takie mam doświadczenia, nie własne, ale obserwacyjne.</u>
          <u xml:id="u-168.12" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-168.13" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Dlatego zaczynanie od 20 gr to jest klasyczna metoda wciągania ludzi w ten hazard. Ci ludzie będą później stanowili klientelę tych kasyn, gdzie się gra o wysokie stawki, gdzie często się przegrywa całe fortuny. Dzisiaj są w Polsce tacy ludzie, którzy w chwilach przebudzenia piszą - to są fakty - do kierownictwa kasyn, żeby ich do nich nie wpuszczać, a później, kiedy wpadają w nałóg, zapominają o tym.</u>
          <u xml:id="u-168.14" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">I kolejna sprawa - względy ekonomiczne. Nie może być tak, żeby państwo budowało swój budżet czy swoje wpływy, odwołując się do postaw, które niosą ze sobą duże niebezpieczeństwo dla zdrowia psychicznego. Jest w tej chwili system kasyn w Polsce, jest totolotek, jeśli ktoś chce grać, ale powszechne udostępnienie tych urządzeń jest w moim przekonaniu, tak jak powiedziałem przed chwilą, dalszym kreowaniem zapotrzebowania.</u>
          <u xml:id="u-168.15" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">I jeszcze jedno. Panie Ministrze, to wszystko, o czym pan mówił, z punktu widzenia teoretycznego, jeśli chodzi o zabezpieczenie młodzieży przed tego typu grami, wygląda spójnie i logicznie, ale praktyka jest zupełnie inna. Ja jestem przekonany, że praktyka zweryfikuje to, co pan nam przedstawił.</u>
          <u xml:id="u-168.16" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">I sprawa ostatnia. Jest chyba jednak, Panie Ministrze, kolizja z art. 32 konstytucji, albowiem tutaj gry, które mają co do założeń charakter identyczny... To nie jest tak, jak pan minister mówił... Pan minister mówił o stronie technicznej - zgadza się, wideoloteria stwarza możliwości prowadzenia innych gier, stwarza możliwości ograniczenia wygranych, ale ona działa w taki sam sposób na psychikę człowieka jak te gry, o których mówiłem. I w tym układzie prowadzenie tej działalności z jednej strony przez monopol państwowy na zasadach uprzywilejowanych, a z drugiej strony na innych, znacznie bardziej rygorystycznych przez podmioty dziś działające narusza zasadę równości wobec prawa.</u>
          <u xml:id="u-168.17" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">W świetle tych argumentów i tych moich refleksji zgłaszam, Panie Marszałku, wniosek o odrzucenie w całości ustawy przez Wysoką Izbę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-168.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę bardzo, pan senator Bogusław Mąsior w drodze sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#SenatorBogusławMąsior">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#SenatorBogusławMąsior">Ja chciałbym się ustosunkować do zarzutu, jaki postawił pan senator Żenkiewicz, mówiąc, że pewne moje sformułowanie było absurdalne.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#SenatorBogusławMąsior">Panie Senatorze, pan niedokładnie słuchał tego, co ja mówię. Jeżeli chodzi o część mojej wypowiedzi dotyczącą automatów o niskich wygranych, to ja powiedziałem, że być może jest to próba wyciągnięcia z szarej strefy, bo pojawiały się pewne wątpliwości co do tego. Dlatego do samego końca próbowałem wyjaśnić z panem ministrem nurtujące mnie wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#SenatorBogusławMąsior">Ja powiem szczerze: jestem zdziwiony, że wysokiej klasy specjaliści z policji zasłaniają się względami politycznymi, bo o tym pan mówił, twierdzą, że względy polityczne decydują o tym, że oni nie mogą walczyć z szarą strefą. To trzeba dokładnie z tej trybuny powiedzieć, czego to dotyczy i jakie są inspiracje tych politycznych wytycznych.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#SenatorBogusławMąsior">Ja pozwolę sobie zabrać jeszcze głos w dalszej części, w dyskusji, ale proszę dokładnie słuchać, o czym ja mówię.</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#komentarz">(Senator Marian Żenkiewicz: Można, Panie Marszałku?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">No ja nie wiem, czy ta dyskusja rzeczywiście wniesie coś nowego. Pan już pokazał nam wszystkie stadia staczania się, więc co jeszcze może być?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Chcę podziękować panu senatorowi Mąsiorowi. Jeśli popełniłem błąd, to przepraszam. Podtrzymuję jednak to, że absurdalna jest teza mówiąca o tym, że to usankcjonuje to, co jest nielegalne. Naprzód trzeba postawić sprawę zwalczania tego, co nielegalne, a dopiero później to mówić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zgodnie z tym, co jest na tablicy, pani senator Genowefa Ferenc, a następnie pani senator Anna Kurska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#SenatorGenowefaFerenc">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#SenatorGenowefaFerenc">Po przeanalizowaniu postanowień rozpatrywanej ustawy, rozwiązań innych państw Unii Europejskiej oraz zawartych w tej ustawie mechanizmów ograniczających dostęp kapitału zagranicznego należy stwierdzić, że zbyt słabo chronimy nasz rynek wewnętrzny.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#SenatorGenowefaFerenc">W związku z tym przygotowałam poprawki zmierzające do zaostrzenia kryteriów, jakie muszą spełniać osoby zarządzające podmiotem prowadzącym działalność w zakresie gier i zakładów wzajemnych. Związane jest to z dopuszczeniem kapitału zagranicznego. Moje poprawki dotyczą art. 19, 27 i 47.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#SenatorGenowefaFerenc">Proponuję zmianę w stosunku do ustawy uchwalonej przez Sejm polegającą na objęciu zakresem podmiotowym obowiązku uzyskania świadectwa zawodowego przez osoby, które zarządzają podmiotem prowadzącym działalność w zakresie gier i zakładów wzajemnych na podstawie przepisów ustawy. Dopuszczenie kapitału zagranicznego osłabi kontrolę państwa nad podmiotami inwestującymi w ten rynek. Tymczasem rynek gier hazardowych wszędzie przyciąga czynniki kryminogenne. Wydaje się więc konieczne zaostrzenie kryteriów dopuszczenia do prowadzenia działalności w tym zakresie poprzez dodatkową weryfikację osób sprawujących zarząd nad podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie gier i zakładów. Osoby takie, zgodnie z propozycjami, które przedstawiam, będą musiały uzyskać świadectwo zawodowe, co zgodnie z ustawą jest uwarunkowane nienaganną opinią, znajomością języka polskiego - przecież dzisiaj o tym również mówiliśmy - niekaralnością i wiedzą potwierdzoną egzaminem.</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#SenatorGenowefaFerenc">Następne poprawki zmierzają do zaostrzenia kryteriów dopuszczenia do rynku gier hazardowych ze względu na inwestowanie w ten rynek kapitału zagranicznego, co zwiększa ryzyko wykorzystania takiej działalności do prania brudnych pieniędzy. Dlatego proponuję, aby w uchwalonej przez Sejm ustawie wprowadzić kryteria odmowy wydania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie gier i zakładów, które mogłyby stanowić także podstawę do odmowy wyrażenia zgody na zmianę struktury kapitałowej w spółce. Zmiana ta ma na celu uniemożliwienie nabycia akcji lub udziałów w spółce prowadzącej działalność w zakresie gier i zakładów przez podmiot, któremu nie wyrażono zgody na prowadzenie działalności w tym zakresie na podstawie art. 27b.</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#SenatorGenowefaFerenc">Ostatnia proponowana przeze mnie zmiana dotyczy wykreślenia wprowadzonych dziesięcioprocentowych dopłat jako podatku od całego obrotu, który spowoduje, że może zaistnieć sytuacja, iż koszt prowadzenia loterii przekroczy 100% uzyskanego przychodu. Z analiz, których dokonałam, wynika, że w innych krajach nie występują takie sytuacje, żeby podstawą do wypłat do terminalu były podatki lub dopłaty, a nie różnica między wpłatami a wygranymi. Te zmiany nie tylko zwiększają środki specjalne, które nie powinny być zwiększane, ale jeszcze wprowadzają nieczystość i niejasność sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-174.6" who="#SenatorGenowefaFerenc">Przekazuję panu marszałkowi poprawki.</u>
          <u xml:id="u-174.7" who="#SenatorGenowefaFerenc">Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę, pani senator Anna Kurska, a następnie pan senator Jan Szafraniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#SenatorAnnaKurska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#SenatorAnnaKurska">W ustawie, która jest przedmiotem naszej debaty, chcę się zająć głównie tą nową sprawą, jaką są gry na automatach o niskich wygranych.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#SenatorAnnaKurska">Uważam, że te właśnie gry stanowią propozycję do rozszerzenia oferty hazardu. Oferty te dotyczą głównie automatów o niskich wygranych. Niepokój budzi w szczególności lokalizacja tych automatów. Z art. 30 ustawy wynika bowiem, że mogą one być usytuowane w lokalach gastronomicznych, handlowych lub usługowych, oddalonych, co kuriozalne, zaledwie o 100 m od szkół, placówek oświatowo-wychowawczych, opiekuńczych oraz ośrodków kultu religijnego. O tym, że ta odległość niczego nie gwarantuje, nie muszę państwa przekonywać. Jest to po prostu, jak to się kolokwialnie mówi, śmiech na sali. Jest to zachęta do przyzwyczajania polskiego społeczeństwa do uprawiania hazardu, w praktyce bowiem takie automaty o niskich wygranych znajdować się będą wszędzie, w wiejskich sklepach, na wsi pegeerowskiej, w kawiarenkach, w małych zdegradowanych miastach, dotkniętych klęską bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#SenatorAnnaKurska">Znamienne jest przy tym to, że ograniczeniem nie jest również zawarty w art. 9 pkt 3 ustawy przepis, stanowiący, iż liczba zainstalowanych automatów nie może przekraczać trzech sztuk, a także to, że wartość maksymalnej stawki za udział w jednej grze na urządzeniach mechanicznych, elektromechanicznych i elektronicznych nie może być wyższa niż równowartość 15 euro, gdyż na jednym automacie można prowadzić wiele gier. Dlatego zadawałam to pytanie panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#SenatorAnnaKurska">Nade wszystko rozpowszechniania tych gier nie powstrzyma zakaz zawarty w art. 8 ust. 1 ustawy, stanowiący, że zabrania się reklamowania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gier o niskich wygranych przez przekonywanie o ich zaletach, informowanie o miejscach, w których się znajdują. Zwłaszcza w małych ośrodkach lotem błyskawicy przeniknie do społeczeństwa wiadomość, że w miasteczku, powiedzmy, na ścianie wschodniej, gdzie właśnie zlikwidowano kino czy bibliotekę, czy dom kultury, urządzono gry na automatach, i właśnie tam należy się niezwłocznie udać. To nie będzie wymagało żadnej reklamy.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#SenatorAnnaKurska">Nie będę się już zajmować sprawami takimi jak to, że ustawa ta zawiera dziesięć delegacji dla ministra do spraw finansów publicznych. Mimo że ustawa jest bardzo obszerna, pewne sprawy będą jeszcze uregulowane rozporządzeniami wykonawczymi. Jak już podnoszono, jest tu tylko minimalny wymóg wykształcenia, to znaczy właściwie nie chodzi o żadne wykształcenie, mówi się tylko o tym, że człowiek, który otrzymuje takie świadectwo zawodowe, musi się znać na grach losowych. Poza tym z treści ustawy wynika, że wiele uprawnień będzie scedowanych przez ministra na izby skarbowe. Nad tym też można by się zastanawiać. W każdym razie rzecz sprowadza się do tego, że jeżeli tę ustawę uchwalimy, to po prostu rozbudzimy nałóg hazardu wśród młodzieży. Można sobie wyobrazić sytuację, że osiemnastolatek idzie, zbiera grzyby, jagody, po czym staje na brzegu szosy, sprzedaje je i leci do tego sklepiku, w którym są te automaty, i gra, i wciąga się coraz bardziej. I taka właśnie dwudziestogroszówka, wrzucona i powielana wielokrotnie, doprowadzi do tego, że rzeczywiście będziemy po prostu szerzycielami hazardu i przyczynimy się do tego, że społeczeństwo będzie ulegało degrengoladzie. A wątpiących w siłę hazardu odsyłam do lektury „Gracza” Fiodora Dostojewskiego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Jan Szafraniec zabierze głos. Następnie pan senator Bogusław Litwiniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#SenatorJanSzafraniec">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Szanowni Goście!</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#SenatorJanSzafraniec">Korzystając z przywileju zabrania głosu w dyskusji, chcę podzielić się z państwem moimi wątpliwościami i argumentami, które będą uzasadniały mój sprzeciw wobec przyjęcia tej ustawy przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#SenatorJanSzafraniec">Otóż z uzasadnienia do ustawy wynika, że zmiana ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach ma na celu zapewnienie zwiększenia wpływów do budżetu państwa, co można uzyskać poprzez uelastycznienie limitów, zwiększenie liczby kasyn gry, salonów gier na automatach, salonów gry w bingo itd., i to ma przynieść państwu, budżetowi państwa wymierne skutki finansowe.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#SenatorJanSzafraniec">Na marginesie dodam, że wprowadzenie nowej gry pod nazwą wideoloterii, o czym była już mowa... Ta wideoloteria będzie rozgrywana z wykorzystaniem domowego komputera i interaktywnego terminalu wyposażonego w ekran wideo z odpowiedniki klawiszami, do którego gracz będzie mógł wprowadzać monety, banknoty, żetony lub kredyty inicjujące grę. To rzeczywiście może spowodować poważne konsekwencje społeczne, jeśli młodzież przed ukończeniem osiemnastego roku życia będzie miała dostęp do tego urządzenia, co z kolei może zrodzić niebezpieczeństwo uzależnienia od gier hazardowych. Takie uzależnienia są już zresztą notowane w państwach w Unii Europejskiej. Rzeczywiście powodowało to niepokój zwerbalizowany w stanowisku Związku Zawodowego Pracowników Spółki z o. o. „Totalizator Sportowy” i z tego zapewne względu ustawa wprowadza zapis zabraniający reklamowania wideoloterii na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Moim zdaniem zasadniczym motywem, który skutkuje zmianą tej nowelizacji, jest po prostu chęć dostosowania naszego prawa do wymogów prawa unijnego. A czego się nie robi w tej Izbie, żeby nasze, polskie prawo dostosować do dyktatów unijnych?</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#SenatorJanSzafraniec">Art. 44 układu europejskiego przewiduje, że w przypadku zakładania przedsiębiorstw przez przedsiębiorstwa i obywateli Wspólnoty Polska zapewni im traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie własnych obywateli i przedsiębiorstw. Przepis tego artykułu wynika bezpośrednio z wprowadzonych w Traktacie o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej swobód - chodzi o swobodę zakładania przedsiębiorstw i swobodę przepływu kapitału - oraz z zakazu dyskryminacji ze względu na narodowość. W związku z tym usuniemy art. 5, sprzeczny z prawem Unii Europejskiej, który zakładał, że działalność w zakresie gier cylindrycznych może być prowadzona przez spółki, których akcjonariuszami, czyli udziałowcami, są wyłącznie osoby krajowe niebędące osobami zależnymi od podmiotów zagranicznych. Ten przywilej akcjonariuszy krajowych niebędących osobami zależnymi od przedmiotów zagranicznych został zatem usunięty po to, żeby dać możliwość przedsiębiorcom z Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#SenatorJanSzafraniec">Obecnie obowiązujący przepis art. 5 rzeczywiście jest niezgodny z układem europejskim i z zasadami ustanowionymi przez Wspólnotę, gdyż całkowicie ogranicza możliwość zakładania przedsiębiorstw i dokonywania przepływów kapitałowych przez przedsiębiorstwa z państw europejskiego obszaru gospodarczego. Tym samym konstytuuje faktyczną i bezpośrednią dyskryminację przedsiębiorców z państw europejskiego obszaru gospodarczego w porównaniu z przedsiębiorcami krajowymi.</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#SenatorJanSzafraniec">Projektowana ustawa ma na celu wyeliminowanie właśnie tej istniejącej niezgodności z prawem Unii Europejskiej poprzez umożliwienie działania w zakresie hazardu spółkom akcyjnym i spółkom z ograniczoną odpowiedzialnością, mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej, których akcje lub udziały obejmują lub nabywają bądź osoby prawne lub spółki nieposiadające osobowości prawnej, mające siedzibę na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej i europejskiego obszaru gospodarczego, bądź osoby fizyczne będące obywatelami państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub europejskiego obszaru gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-178.7" who="#SenatorJanSzafraniec">Na marginesie wypowiedzi pani senator Ferenc i poprawek, które zechciała zgłosić, chcę powiedzieć, że nie są dopuszczalne żadne ograniczenia w postaci procedur zezwoleniowych, homologicznych czy homologacyjnych, rejestracyjnych, a więc procedur, które utrudniałyby niezakłócony obrót towarowy. Jeśli jakieś państwo, na przykład Polska, wprowadziłoby dodatkowe koszty związane z wprowadzeniem towaru na rynek krajowy, uznane to będzie, zresztą zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, za ograniczenie swobody przepływu towarów.</u>
          <u xml:id="u-178.8" who="#SenatorJanSzafraniec">To są argumenty, Panie Marszałku, które uzasadniają mój sprzeciw w głosowaniu nad przyjęciem tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ze względu na czystość diariusza mam pytanie, co oznacza słowo „homologicznych”, żebyśmy mieli pełną jasność.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Senator Jan Szafraniec: To było przejęzyczenie.)</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Aha, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#komentarz">(Senator Jan Szafraniec: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Bogusław Litwiniec, potem pan senator Bogusław Mąsior.</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#komentarz">(Senator Genowefa Ferenc: Jeśli można...)</u>
          <u xml:id="u-179.7" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pani senator Genowefa Ferenc w trybie sprostowania, ponieważ została wywołana.</u>
          <u xml:id="u-179.8" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#SenatorGenowefaFerenc">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#SenatorGenowefaFerenc">Chciałabym wyjaśnić, że moje poprawki nie zmierzają w takim kierunku, który przedstawił pan senator Szafraniec, tylko stawiają dodatkowe wymagania członkom zarządu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#SenatorBogusławLitwiniec">Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#SenatorBogusławLitwiniec">Mój wieczny temperament polemiczny, który wyniosłem z teatru dramatycznego, nakazuje mi przedstawić na początku mej wypowiedzi krótką polemikę ze sposobem prezentowania nam zagrożenia płynącego ze strony Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#SenatorBogusławLitwiniec">Panie Senatorze, mam w ręku dokument, który otrzymałem między innymi jako członek Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, w jakiś sposób uspokajający pana niepokoje. Nie chciałbym, żeby ktoś z tu obecnych lub śledzących debatę w Senacie uznał, że traktujemy naszą szansę związaną z integracją europejską jako rodzaj dyskryminacji czy też niezdrowej - delikatnie mówiąc - konkurencji, która obali nie tylko nasze obyczaje, ale także nasze prawo handlowe.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#SenatorBogusławLitwiniec">Pozwolę sobie, kończąc ten wstęp, przeczytać dwa zdania z dokumentu, który został sformułowany podczas europejskiej konferencji w sprawie kasyn i nie wymaga międzynarodowej harmonizacji prawa w zakresie gier hazardowych. Nie domaga się tego. Dlaczego się nie domaga? Otóż dlatego, że w dziedzinie hazardu - może przytoczę - nie ma zwykłego systemu prawnego, który na przykład reguluje działalność przemysłowo-handlową w każdym cywilizowanym kraju. W przypadku działalności hazardowej system prawny charakteryzują takie cechy, jak ogólna zasada zakazu i możliwość, jaką ma właściwy organ władzy publicznej do częściowego odstępowania od tego zakazu. Jest to zatem zasada, która należy, mówiąc, że tak powiem, po rzymsku, do obszaru ius imperii, prawa państwowego, a nie do, mówiąc banalnie, prawa w zakresie gier hazardowych, które podlega owemu ius imperii. To właściwie wszystko.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#SenatorBogusławLitwiniec">Najprościej mówiąc, od nas, od naszej mądrości, od naszej umiejętności gry w szachy z kapitałami zagranicznymi i od naszej świadomości zależy to, czy wygramy, czy przegramy z takim czy innym imperializmem gospodarczym, a nie od apriorycznych założeń ideowych.</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#SenatorBogusławLitwiniec">Po prostu apeluję o inteligencję, która objawia się między innymi w tej Izbie, Panie Marszałku. Jak słusznie zauważył mój kolega senator Żenkiewicz, to właśnie ta Izba w jakiś sposób musi szczególnie dbać o to, iżby nie kompromitować polskiego prawa, tak jak zostało skompromitowane na przykład ustawą o obronie zwierząt czy ustawą o biopaliwach. Byliśmy bliscy prawdy, a zgodziliśmy się na kompromis, który ośmieszył Polaków... Powiedzmy, suwerenów Polaków i ich parlament.</u>
          <u xml:id="u-182.6" who="#SenatorBogusławLitwiniec">A teraz wracam do meritum. Panie Ministrze, z niejakim zdziwieniem na tle tego, co powiedziałem przed chwilą - chodzi mi o fakt, że omawiana ustawa nie należy do obszaru prawa handlowego, prawa gospodarczego tylko do ius imperii - przeczytałem w dokumentach, że jest ona zaliczana do oczekiwanego z nadzieją przez Polaków programu „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca”. Powiedzmy sobie szczerze, że nie bierzemy pod uwagę tego faktu, że to nie ma nic wspólnego z przedsiębiorczością. Może w jakiś sposób ma to coś wspólnego z tym, o czym raczył pan wspomnieć, a co ja, jako wieloletni człowiek kultury, akceptuję, czyli z tym, że jest tu po prostu jakaś szansa na skarbonkę podmiotów, które właśnie nie leżą w obszarze gospodarczym, między innymi kultury. Tak, to jest jakaś szansa i oby została wykorzystana. Ale niech ona będzie wykorzystana przez stworzenie dobrego prawa, bezbłędnego prawa, a nie takiego prawa, które nas będzie ośmieszać. A ta ustawa ma, niestety, zbyt dużo niedoróbek.</u>
          <u xml:id="u-182.7" who="#SenatorBogusławLitwiniec">Ja nie chcę o tym opowiadać szczegółowo, bo mi za chwilę pan marszałek przerwie. Ja chcę tylko powiedzieć o takich niedoróbkach, które dla mnie jako byłego matematyka są oczywiste i które po przeczytaniu ustawy natychmiast znalazłem. Nie wszyscy może to zrozumieją, ale jest tam niedoróbka, która pozwala stosować - a przynajmniej jej nie zakazuje - zasadę ekstrawygranych, a potem pozwala te ekstrawygrane wypłacać w ratach. I już jesteśmy zgodni z prawem. Dłużej tego nie będę tłumaczył. Ta ustawa - to już chcę powiedzieć jako fizyk - nie przewiduje możliwości łączenia równoległego automatów, tak jak się łączy żarówki. I można, grając na jednym automacie, wygrywać równolegle na kilku.</u>
          <u xml:id="u-182.8" who="#SenatorBogusławLitwiniec">Dałem tylko te przykłady, a właściwie tytuły tych przykładów. Ale rzeczywiście ta ustawa jest potrzebna. Ja mam raczej manichejski niż idealistyczny stosunek do świata, to znaczy wiem, że obok aniołów istnieją też anioły upadłe, i niech one grają jako te upadłe, ale w oparciu o doskonałe prawo. Dlatego przychylę się do wniosku kolegi senatora Żenkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Bogusław Mąsior.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#SenatorBogusławMąsior">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#SenatorBogusławMąsior">Do zabrania głosu wywołał mnie pan senator Żenkiewicz. Raz - ponieważ niedokładnie słuchał, że miałem wątpliwości, dwa - bo ukuł tezę, że zaczynając od piwa, mamy szansę skończyć na denaturacie.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#SenatorBogusławMąsior">Panie Senatorze, ja muszę powiedzieć, że jest to niezbadane i podobno służba zdrowia dalej się tym zajmuje, dlaczego niektórzy są podatni na alkohol, a inni nie. Tak samo wydaje mi się, że jedni są podatni na hazard, a drudzy są na to bardzo odporni.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#SenatorBogusławMąsior">Dlatego ja zadaję sobie takie pytanie: czy odrzucenie tej ustawy poprawi aktualny stan rzeczy? Czy zniknie ten hazard, który jest dzisiaj uprawiany w sposób nielegalny? Ktoś kiedyś powiedział: masz gorączkę, stłucz termometr. Czy można dalej opowiadać, że nie przyjmiemy tej ustawy i coś nam to da? A może idźmy w kierunku poprawy tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#SenatorBogusławMąsior">Skoro pan senator był łaskaw powiedzieć, że specjaliści z Policji mówią o intencjach politycznych, to ja powiem tak: każde, nawet najlepsze, prawo, jeżeli nie jest egzekwowane, nie jest prawem. Także prawo drogowe i każde inne. Jeżeli nie zostanie uruchomiony mechanizm kontroli ze strony ministra finansów, izb skarbowych, to będzie to oczywiście kolejna ustawa, kolejna droga do przekrętów finansowych, ale nie tylko.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#SenatorBogusławMąsior">Ja i pan senator Kulak mieliśmy przyjemność dyskutowania z panem ministrem i z panem dyrektorem. Mieliśmy wątpliwości i ja nie bez powodu, Panie Senatorze i Państwo, Wysoki Senacie, podkreśliłem ten próg minimum 200 tysięcy euro kapitału dla spółki, która może wystąpić o prowadzenie gier na automatach o niskich wygranych. Dlatego że to, co moje wątpliwości wzbudziło... Dzisiaj jest walka o rynek, rynkiem są również gry hazardowe, to jest określony rynek. W kasynach - z różnych przyczyn - obroty spadają. Te automaty o niskich wygranych to jest hazard dla biednych ludzi, a takich mamy dzisiaj w społeczeństwie. Były takie pytania, co by się stało, gdyby ten próg 200 tysięcy euro obniżyć, czyli wprowadzić większą konkurencję. Wtedy pojawiłby się problem kontroli tych podmiotów, które to prowadzą, tych spółek. I znowu wrócilibyśmy do organów ścigania.</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#SenatorBogusławMąsior">Przecież różne fakty z naszego życia pokazują, że prawo jest dobre, tylko nie jest stosowane. Niestosowane, bo nie ma kontroli. Ja nie chcę tutaj akurat polemizować z kolegami, którzy wnosili wniosek o odrzucenie ustawy w całości, ale wydaje mi się, że w czasie dyskusji w Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych nad poprawkami będziemy mogli również dyskutować nad udoskonaleniem tejże ustawy. Miejmy świadomość, że tak jak każda ustawa dotykająca sfery życia gospodarczego ona też niesie określone elementy zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-184.7" who="#SenatorBogusławMąsior">Jeżeli chodzi o odległość 100 m od szkół, to myśmy w komisji nad tym dyskutowali: czy wystarczy 300 m, czy 1000 m? Nie wystarczy. Jeżeli ktoś miał okazję być w dużych hotelach w Las Vegas, gdzie chcąc dojść do hotelu, ze wszystkich stron trzeba przejść przez kasyno i, idąc, słyszy się brzęk spadających żetonów, widzi się kręcącą ruletkę, to wie, że ustawienie na drodze automatu do gry hazardowej jest prowokacją do gry. W związku z tym 100 m być może wystarczy. To jest tak, jak z lokalami sprzedającymi alkohol. Nie można mówić, że 100 m to jest śmiech na sali. To jest po prostu odległość, która ma uniemożliwić dzieciakowi, młodemu człowiekowi w drodze do szkoły lub ze szkoły trafienie na automat do gry. A jak będzie chciał, to i tak trafi. Znowu pojawia się tutaj temat odpowiedzialności nas wszystkich, rodziców, nauczycieli, za wychowanie młodego pokolenia.</u>
          <u xml:id="u-184.8" who="#SenatorBogusławMąsior">Wracam do piwa i denaturatu - naprawdę, nie wszyscy, którzy zaczynają pić piwo, kończą na denaturacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pozwolę sobie włączyć się na moment do tej dyskusji tylko przez krótkie pytanie do pana ministra. Panie Ministrze, czy nie uważa pan, że utrzymanie status quo w tym zakresie, czyli odrzucenie tej ustawy, jest na rękę tym, którzy do tej pory czerpali nielegalne zyski z pokątnie prowadzonych gier hazardowych? Czy panu jest wiadome, że właśnie ci, którzy poprzez tę przestępczą działalność osiągają nielegalne zyski, organizują lobbing na rzecz odrzucenia tej ustawy i utrzymania status quo? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Panie Ministrze, ponieważ zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, bardzo proszę, żeby zechciał pan zabrać głos, co, jak zresztą widzę, zamierza pan już z własnej...</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#komentarz">(Senator Maria Berny: W kwestii formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#SenatorMariaBerny">Panie Senatorze, ja próbuję organizować wśród kolegów lobbing za odrzuceniem tej ustawy i proszę mi wierzyć, że nikt na mnie nie wpływa, robię to z głębokiego przekonania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Jasne, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Bardzo serdecznie dziękuję za to pytanie, czy faktycznie utrzymanie tego, co jest dzisiaj, jest korzystne dla szarej strefy, która się obudowała na tym rynku gier nisko hazardowych. Ale one tak naprawdę nie są grami nisko hazardowymi, bo to jest nazwane automatami zręcznościowymi. I one już stoją w tych wiejskich sklepach, o czym wspomniała pani senator. Tak, utrzymywanie status quo, niewprowadzanie tych przepisów, jest dla tej szarej strefy zdecydowanie korzystne. Niewprowadzanie przepisów, które robią porządek na tym rynku, jest korzystne dla tego nielegalnego segmentu rynku, który faktycznie czerpie z tego korzyści. Co więcej, utrzymywanie stanu obecnego jest niebezpieczne dla grających. My już dzisiaj mamy ten problem, który niejako tak ostro przedstawił pan senator Żenkiewicz, wskazując, że gdy wejdzie ta ustawa, to okaże się, że coś takiego jak granie na automacie nisko hazardowym będzie powodowało problem. My już dzisiaj ten problem mamy, tylko że dzisiaj jest to problem o wiele gorszy, dlatego że w Polsce tę liczbę automatów nazywanych zręcznościowymi, które widzimy wszędzie, szacujemy na pięćdziesiąt, siedemdziesiąt tysięcy sztuk, a nawet pojawiają się takie szacunki, że jest to powyżej stu tysięcy sztuk - taki jest ten problem na dzisiaj - i to wszystko jest poza kontrolą państwa. Jest to w tym sensie poza kontrolą, że jest poza ustawą o grach losowych - poza tym szczególnym reżimem, jaki wprowadziła i wprowadza ta ustawa. Taki jest stan na dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Jest też pytanie zasadnicze, które należy sobie postawić: czy powinniśmy coś zmieniać, czy też powinniśmy godzić się na to, co mamy dzisiaj? Czy powinniśmy widzieć, że nowe technologie pociągają za sobą nowe rodzaje gier, i z naszym systemem prawnym niejako iść z tymi technologiami, czy też powinniśmy godzić się na to, że przepisów nie ma, ale że będą nowe technologie, będą nowe gry? Mamy przecież Internet, mamy nowe możliwości elektronicznego tworzenia nowych gier, grania przez Internet. No, dla mnie to są pytania retoryczne. To znaczy w tym sensie są one retoryczne, że ja po prostu uważam, iż powinniśmy z przepisami iść za rozwojem technologii, powinniśmy iść z przepisami i absorbować szarą strefę tam, gdzie praktyka faktycznie nam wykazała, iż same zakazy są nieżyciowe. Bo to jest tak jak z prohibicją w Stanach Zjednoczonych, to jest tak jak z każdym innym zakazem. My zdecydowanie rozumiemy to tak, że pieniądze z hazardu to są - przepraszam za to wyrażenie - brudne pieniądze, bo to są pieniądze związane z określonymi ludzkimi słabościami. No i właśnie dlatego powinniśmy tego rodzaju gry wprowadzać do systemu prawnego - wprowadzać w odniesieniu do nich bardzo ostre warunki prawne, od których uzależnione byłoby prowadzenie takich gier.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Odnosząc się do kwestii podniesionych przez senatora Żenkiewicza, takich generalnych, powiem, że trudno jest mi ustosunkować się do wypowiedzi tego wysokiej klasy specjalisty z Policji, bo tak on został nazwany, który tłumaczy swoją nieudolność - bo tak tylko mogę to rozumieć - tym, że nie ma politycznego poparcia czy też że jest jakaś, no... Ja mogę powiedzieć - a mówię to jako osoba z Ministerstwa Finansów, jako wiceminister albo może raczej jako wieloletni... no, kilkuletni dyrektor departamentu w tym ministerstwie - że sprawa ochrony i przeciwdziałania w zakresie hazardu jest sprawa pierwszoplanową dla wszystkich służb, które się tym zajmują: dla Policji, dla Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego... Kwestia prania brudnych pieniędzy, tak szczególnie dotkliwa, jest zdecydowanie priorytetem w działaniu tych służb.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Nie wierzę w to - i nie przyjmuję takiego tłumaczenia - że możemy to w łatwy sposób zlikwidować. Mogłoby się wydawać, że wprowadzony zakaz może realnie coś spowodować, ale nie, on nic nie da. I to pokazało nam życie, bo wyłączenie tych automatów z niskimi wygranymi czy tych drobnych gier spod działania tej ustawy spowodowało, że ta szara strefa, niejako pod płaszczykiem tych gier zręcznościowych, bardzo się rozproszyła.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Drugim elementem... Pozwolę sobie jeszcze, Panie Marszałku, podkreślić ten jeden element, bo uważam, że on jest bardzo ważny. Ta debata trwa wprawdzie już dość długo, ale uważam, że ten element jest bardzo ważny w sytuacji, gdy pada wniosek tak daleko idący, wniosek o odrzucanie tejże ustawy. Tym drugim elementem jest ochrona grających. Otóż to ta ustawa - poprzez wprowadzenie bardzo wysokich wymogów dla osób i podmiotów, które będą chciały na tym rynku działać - da warunki do wprowadzenia tu kontroli i jednocześnie do tego, ażeby ta działalność faktycznie była prowadzona pod kontrolą państwa. Pod kontrolą państwa to znaczy z ochroną dla grających. My się możemy spodziewać tego - i tego właśnie się spodziewamy - że faktycznie wprowadzenie tych przepisów i tych wysokich warunków, które podkreślałem wcześniej, odpowiadając na pytania państwa senatorów, warunków dotyczących prowadzenia tej działalności, łącznie z odpowiedzialnością karną, spowoduje czy może spowodować w rezultacie znakomite obniżenie liczby tych automatów. Może spowodować także większą ochronę tej młodzieży, która w tej chwili, zupełnie bez ochrony tej ustawy, jest narażona na granie na czymś, co się nazywa „automaty zręcznościowe” i co niejako zupełnie wychodzi poza ramy ustawy o grach losowych, poza tę kontrolę. Dlatego uważam, że rozpatrywanie tej ustawy i formułowanie wniosków dotyczących tej ustawy nie powinno pomijać tego, co mamy na dzisiaj. A na dzisiaj jest tak, że zakaz czy faktycznie pominięcie w ustawie o grach losowych tego segmentu powoduje, że szara strefa na tym korzysta. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zgodnie z regulaminem zamykam...</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#komentarz">(Senator Marian Żenkiewicz: Panie Marszałku, podniosłem rękę przed...)</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#SenatorMarianŻenkiewicz">Ja w trybie quasi-sprostowania do wypowiedzi pana ministra. Chciałbym, żeby pan minister wyraźnie odpowiedział na moje pytanie. Czy mam rozumieć, iż pan minister uważa, że nie ma żadnych możliwości prawnych ani fizycznych, aby zlikwidować nieprawidłowości związane z tak zwanymi grami zręcznościowymi? I czy państwo nie ma żadnych środków, żeby temu zapobiec w tej chwili? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę w takim razie uznać, że będzie to kontynuacja wypowiedzi pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dyskusja oczywiście została zamknięta, a po zamknięciu dyskusji ma pan prawo zabrać głos, więc jeszcze może jednym zdaniem zechce się pan odnieść, z miejsca, do wypowiedzi pana senatora Mariana Żenkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówRobertKwaśniak">Oczywiście nie jest moją intencją stwierdzić, że nie mamy żadnych środków, żeby temu przeciwdziałać. Tak samo przy wprowadzaniu na przykład prohibicji w Stanach Zjednoczonych nie było tak, że nie było możliwości innych środków. My mamy takie środki, tylko że problem dotyczy tego, iż jeśli dana działalność jest zupełnie poza przepisami, poza pewną ścisłą regulacją, poza pewnymi bardzo ścisłymi procedurami, które wprowadzamy tą ustawą, czyli poza zezwoleniem, poza kontrolą osoby prowadzącej taką działalność, poza legalizacją i certyfikacją urządzeń - a jeszcze raz podkreślę, że tą ustawą wprowadzamy certyfikację i legalizację urządzeń - to środki, jakie będziemy mieli dzięki wprowadzeniu tej ustawy będą nieporównywalnie silniejsze i mocniejsze w wypadku kontroli niż to, co mamy na dzisiaj. Tyle chciałem powiedzieć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Informuję, że wnioski o charakterze legislacyjnym zgłosiła pani senator Genowefa Ferenc, a państwo senatorowie Marian Żenkiewicz, Anna Kurska, Teresa Liszcz, Janina Sagatowska, Franciszek Bachleda-Księdzularz i Zbigniew Religa zgłosili wniosek o odrzucenie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ponieważ zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym - w tym najdalej idący - proszę Komisję Gospodarki i Finansów Publicznych o odniesienie się do tych wniosków i przygotowanie stosownego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Głosowanie w sprawie tej ustawy odbędzie się razem ze wszystkimi głosowaniami.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Tych z państwa, którzy być może nie są teraz na sali, ale nas słyszą, informuję, że głosowanie dotyczące pierwszego punktu obrad przeprowadzimy prawdopodobnie około godziny 18.30, a więc za niespełna trzy kwadranse. Zapraszam zatem na salę.</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu ósmego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Międzynarodowej konwencji o zwalczaniu terrorystycznych ataków bombowych, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 15 grudnia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-193.6" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ja mam jeszcze prośbę do pana ministra, żeby zechciał towarzyszyć senatorom w obradach komisji. Dobrze? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.7" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przypominam, że ustawę, o której mówimy, Sejm uchwalił na swoim czterdziestym trzecim posiedzeniu w dniu 13 marca. Cztery dni potem trafiła ona do Senatu. Następnie bezzwłocznie marszałek przekazał ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego.</u>
          <u xml:id="u-193.8" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Tekst ustawy mamy w druku nr 357, a sprawozdania komisji w drukach nr 357A i 357B.</u>
          <u xml:id="u-193.9" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Bardzo proszę pana senatora Janusza Koniecznego, sprawozdawcę Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#SenatorJanuszKonieczny">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#SenatorJanuszKonieczny">Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#SenatorJanuszKonieczny">W imieniu Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie z posiedzenia, którego tematem było rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Międzynarodowej konwencji o zwalczaniu terrorystycznych ataków bombowych, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 15 grudnia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#SenatorJanuszKonieczny">Konwencja została podpisana w dniu 14 czerwca 1999 r. przez stałego przedstawiciela Rzeczypospolitej Polskiej przy ONZ. Uchwalenie tej konwencji oraz dokonanie jej ratyfikacji przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej będzie dowodem zdecydowanego poparcia celów, które jej przyświecają, co - w związku z narastającą eskalacją aktów terroryzmu - ma ogromne znaczenie. Będzie też możliwe skuteczniejsze przeciwdziałanie tym aktom oraz pociąganie do odpowiedzialności ich sprawców.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#SenatorJanuszKonieczny">W dniu, w którym Sejm uchwalał omawianą ustawę, to jest 12 marca 2003 r., konwencję podpisało pięćdziesiąt osiem państw, a ratyfikowało osiemdziesiąt osiem państw, w tym nasi sąsiedzi. Ale te liczby stale rosną.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#SenatorJanuszKonieczny">Aby osiągnąć cele, które zakłada konwencja, nasilona będzie w tym zakresie współpraca międzynarodowa, polegająca między innymi na wymianie informacji, koordynacji działań administracyjnych, współdziałaniu o charakterze naukowo-technicznym i szkoleniowym.</u>
          <u xml:id="u-194.6" who="#SenatorJanuszKonieczny">W art. 2 precyzuje się, kto popełnia przestępstwo w znaczeniu niniejszej konwencji.</u>
          <u xml:id="u-194.7" who="#SenatorJanuszKonieczny">Art. 3 określa, do jakich sytuacji konwencja nie ma zastosowania.</u>
          <u xml:id="u-194.8" who="#SenatorJanuszKonieczny">Analizując art. 4 należy stwierdzić, iż polskie ustawodawstwo spełnia wymogi w nim określone. Odpowiedzialność karna za popełnienie takich przestępstw w naszym kraju nie jest w żadnych okolicznościach uzasadniona względami politycznymi, ideologicznymi, rasowymi, religijnymi, filozoficznymi, etnicznymi lub innymi, o podobnym charakterze.</u>
          <u xml:id="u-194.9" who="#SenatorJanuszKonieczny">Mówiąc o art. 6 konwencji, stwierdzić trzeba, że państwo polskie sprawuje jurysdykcję wobec sprawców określonych w konwencji przestępstw, popełnionych na terytorium kraju oraz na polskich statkach wodnych i powietrznych. Odstępstwa od tej zasady są wyraźnie określone w umowach międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną. Przepisy art. 109–112 kodeksu karnego przesądzają, że polską jurysdykcją są objęte wszelkie sytuacje określone w art. 6 ust. 2 omawianej konwencji.</u>
          <u xml:id="u-194.10" who="#SenatorJanuszKonieczny">Art. 7 określa, jakie środki będzie stosować, zgodnie z prawem krajowym, państwo strona, w celu zbadania faktów zawartych w informacji, że dana osoba popełniła przestępstwo lub że zarzuca się jej popełnienie przestępstwa wymienionego w art. 2. Po stwierdzeniu tegoż zastosowane zostaną, zgodnie z prawem krajowym, odpowiednie środki w celu zagwarantowania obecności danej osoby do celów ścigania lub ekstradycji.</u>
          <u xml:id="u-194.11" who="#SenatorJanuszKonieczny">Art. 9–12 określają wiele kwestii związanych z ekstradycją.</u>
          <u xml:id="u-194.12" who="#SenatorJanuszKonieczny">Art. 13 określa warunki, jakie winny być spełnione, by osoba zatrzymana lub odbywająca wyrok na terytorium jednego państwa strony mogła zostać przekazana innemu państwu stronie.</u>
          <u xml:id="u-194.13" who="#SenatorJanuszKonieczny">Przepisy zawarte w art. 14 gwarantują osobie zatrzymanej lub względem której zastosowano jakiekolwiek inne środki, lub też jest prowadzone postępowanie, uczciwe traktowanie, zgodnie z prawem danego państwa oraz przepisami prawa międzynarodowego.</u>
          <u xml:id="u-194.14" who="#SenatorJanuszKonieczny">Art. 15 mówi o formach współpracy w celu zapobiegania przestępstwom wymienionym w art. 2.</u>
          <u xml:id="u-194.15" who="#SenatorJanuszKonieczny">Art. 16 nakłada na państwo stronę, w którym domniemany sprawca jest sądzony, obowiązek powiadomienia sekretarza generalnego Narodów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-194.16" who="#SenatorJanuszKonieczny">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Przyjęcie tej konwencji przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych było wyrazem znaczenia, jakie państwa od wielu lat przywiązują do sprawy zwalczania terroryzmu międzynarodowego, który zawsze stanowił zagrożenie dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Ratyfikacja tej konwencji przez Polskę będzie miała dla nas także znaczenie polityczne. Rada Bezpieczeństwa ONZ wezwała do jej ratyfikowania we wrześniu 2001 r., tuż po atakach terrorystycznych w USA. Unia Europejska także włączyła tę konwencję do swojego wspólnego stanowiska w sprawie zwalczania terroryzmu.</u>
          <u xml:id="u-194.17" who="#SenatorJanuszKonieczny">Ratyfikacja konwencji nie spowoduje obciążeń finansowych dla budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-194.18" who="#SenatorJanuszKonieczny">W imieniu Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego proszę Wysoki Senat o przyjęcie uchwały w sprawie ustawy o ratyfikacji Międzynarodowej konwencji o zwalczaniu terrorystycznych ataków bombowych, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 15 grudnia 1997 r. Komisja, którą reprezentuję, nie wnosi żadnych poprawek. Zatem wnoszę o uchwalenie ustawy bez poprawek. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zapraszam panią senator Genowefę Ferenc, która reprezentuje Komisję Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#SenatorGenowefaFerenc">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#SenatorGenowefaFerenc">Z upoważnienia Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie komisji dotyczące uchwalonej przez Sejm w dniu 13 marca 2003 r. ustawy o ratyfikacji Międzynarodowej konwencji o zwalczaniu terrorystycznych ataków bombowych, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 15 grudnia 1997 r. Stanowisko komisji zostało zawarte w druku nr 357B.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#SenatorGenowefaFerenc">Z upoważnienia komisji wnoszę o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#SenatorGenowefaFerenc">Postanowienia ustawy zostały szczegółowo omówione przez pana senatora Koniecznego. Ja zaś chciałabym zwrócić uwagę na dyskusję, która toczyła się podczas posiedzenia komisji. Dyskusja ta skupiła się wokół jednego tematu, a mianowicie tego, czy gdyby prezydent podpisał tę ratyfikację, to na podstawie postanowień naszej konstytucji nasi obywatele byliby wydawani innym krajom. Stanowisko było tutaj jednoznaczne - że najważniejsze w tym momencie są postanowienia naszej konstytucji i nie ma możliwości wydania obywateli naszego państwa. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, Pani Senator. Nie chciałem pani zatrzymywać, bo - z nadzieją patrzę teraz na salę - choć mamy teraz prawo do zadawania pytań, to... Nie, nie pomyliłem się, nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo pani senator i panu senatorowi za przedstawienie sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Mamy do czynienia z przedłożeniem rządowym. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister spraw zagranicznych oraz minister spraw wewnętrznych i administracji.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Gościmy na sali przedstawiciela ministra spraw zagranicznych, pana ministra Sławomira Dąbrowę, wraz z osobami towarzyszącymi - serdecznie witam.</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Czy na tym etapie procedowania pan minister chciałby zabrać głos? Pan minister po polsku zaprzecza, a po bułgarsku potwierdza. Dobrze, dziękuję bardzo. Nie zabierze pan głosu, chyba że senatorowie będą chcieli zadawać pytania.</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Już widzę, że pytanie ma pan senator Mieczysław Janowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#SenatorMieczysławJanowski">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#SenatorMieczysławJanowski">Panie Ministrze, między datą przyjęcia tej rezolucji przez ONZ, datą podpisania jej przez przedstawiciela Polski i datą dzisiejszą upłynęło sporo czasu. Jakie były przyczyny tych różnic czasowych? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Może zbierzmy wszystkie pytania. Czy ktoś z państwa jeszcze chciałby o coś zapytać?</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Adam Jamróz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#SenatorAdamJamróz">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#SenatorAdamJamróz">Panie Ministrze, moje pierwsze pytanie właściwie miało być takie samo jak pytanie pana senatora Janowskiego. Upłynęły jednak trzy lata, wiele się zmieniło, więc czy na przykład definicja bombowych ataków terrorystycznych, i w ogóle ewolucja sytuacji światowej, czy to nie skłania do takiej refleksji, bo rozumiem, że nie możemy tego poprawiać, że ten tekst stał się być może troszeczkę archaiczny?</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#SenatorAdamJamróz">I drugie pytanie do pana ministra. Mianowicie interesuje mnie to, czy Polska aktywnie uczestniczyła w ONZ w przygotowaniu tekstu konwencji, czy też tylko ją podpisała i następnie chce ratyfikować. Czy był to aktywny stosunek do tej konwencji? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję. To już wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Bardzo proszę, Panie Ministrze, o odpowiedź. Może być z miejsca, chyba że pan woli z trybuny, ale nie było tych pytań wiele, nie ma wielkiej materii, tak że...</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSławomirDąbrowa">Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Zawsze wolę odpowiadać z miejsca, więc bardzo dziękuję za umożliwienie mi tego.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSławomirDąbrowa">Otóż, jeżeli chodzi o upływ czasu, to na to pytanie często odpowiadam w odniesieniu do różnych konwencji. Na ogół nie ma jakichś przyczyn politycznych. Generalnie rzecz biorąc, te przyczyny są raczej natury technicznej, i w tym przypadku też mogę to powiedzieć o obecnej konwencji. Tłumaczenia, weryfikowanie tekstu, wszystko to zabiera sporo czasu, dodatkowo dochodzi do tego sam etap prac parlamentarnych od momentu złożenia przez rząd do Sejmu, później do Senatu i na końcu do prezydenta. Z reguły jest to okres liczony w miesiącach, także ten ostatni, od przedłożenia rządowego do zakończenia, czyli podpisania przez prezydenta. Ponadto polska ustawa o umowach międzynarodowych nie pozwala Ministerstwu Spraw Zagranicznych występować w tej sprawie, nie upoważnia go do tego, zanim wiodący resort nie przedłoży odpowiedniego wniosku. W tym przypadku czekaliśmy na wniosek ze strony wiodącego resortu, czyli resortu spraw wewnętrznych i administracji. Mogę jeszcze dodać, że obecny rząd dosyć szybko zajął się tą i wieloma innymi konwencjami. To prawda, że zastaliśmy pewne zaległości, niemniej jednak absolutnie nie krytykuję za te zaległości poprzedniego rządu, bo zaległości w dziedzinie ratyfikacji umów międzynarodowych zastawało już kilka kolejnych rządów. Pozytywne jest to, że te zaległości w ciągu ostatnich dwóch lat się nie powiększają, tylko maleją. Liczba konwencji międzynarodowych, podpisywanych na świecie, też jest duża, więc to jest trochę taki wieczny wyścig z czasem.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSławomirDąbrowa">Było również pytanie bardziej szczegółowe, o to mianowicie, czy z powodu upływu czasu ta konwencja się nie zdezaktualizowała. Generalnie rzecz biorąc - nie. W dziedzinie zapobiegania terroryzmowi i zwalczania terroryzmu praktyka, jaka się przyjęła w stosunkach międzynarodowych od czasu, kiedy pierwsza konwencja... W tej chwili tych konwencji jest kilkanaście, bodajże trzynaście, jeśli dobrze pamiętam. Kiedy pierwsza konwencja w dziedzinie zwalczania terroryzmu została podpisana, to był koniec 1970 r., i wtedy było to nowe zjawisko. Od czasu ostatniej chronologicznie, która w 1999 r. została podpisana, i która zresztą niedawno przechodziła procedurę ratyfikacyjną, mam na myśli konwencję o zwalczaniu finansowania terroryzmu, przyjęto metodę negocjowania raczej i podpisywania nowych konwencji, nie zaś poprawiania poprzednio obowiązujących. I wśród tych kilkunastu międzynarodowych umów w dziedzinie zwalczania terroryzmu właściwie nie było jeszcze ani jednego przypadku, żeby poprawiano coś w istniejącej konwencji. Kiedy powstawało nowe zjawisko, raczej zawierano nową konwencję. Inaczej niż w dziedzinie, na przykład, międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych, gdzie niemalże regułą jest nie tyle zawieranie nowych konwencji, ile poprawianie już podpisanych, a jeśli zawiera się nowe, to znacznie rzadziej niż w dziedzinie terroryzmu. Mówiąc szczerze, mój pogląd jest taki, że nie ma większego znaczenia to, czy się poprawia poprzednią konwencję, czy zawiera nową. W każdym razie mogę stwierdzić w sposób, jak sądzę, odpowiedzialny, że przedkładany do ratyfikacji tekst nie zdezaktualizował się i nadal jest aktualny.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSławomirDąbrowa">Czy Polska aktywnie uczestniczyła w opracowywaniu tej konwencji? Tutaj nie można dać całkowicie jednoznacznej odpowiedzi, powinienem chyba przytoczyć raczej tryb opracowywania i zawierania tego rodzaju konwencji. Spośród tych kilkunastu konwencji międzynarodowych w dziedzinie zapobiegania terroryzmowi oraz jego zwalczania i karania wiele opracowanych zostało w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych, a wiele również w ramach szeroko rozumianego systemu ONZ, to znaczy w różnych wyspecjalizowanych agencjach ONZ, takich na przykład jak Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej czy Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego w odniesieniu do terroryzmu dotyczącego samolotów.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSławomirDąbrowa">Omawiana dzisiaj konwencja przeszła typową, mogę powiedzieć, drogę opracowania w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych. Była grupa inicjatywna państw, Polska nie należała do tej grupy, od razu odpowiadam na pytanie. W skład grupy inicjatywnej weszły państwa, które bardziej bezpośrednio stały się ofiarami zjawiska terroryzmu. My dotąd szczęśliwie... Polska dotąd szczęśliwie nie była bezpośrednio dotknięta aktami terroryzmu, przynajmniej nie na większą skalę, dlatego inne państwa były w tym przypadku inicjatorami. Ale od momentu zainicjowania tryb postępowania generalnie jest taki, że państwa inicjujące przedstawiają pewien zarys konwencji, to dotyczy nie tylko tej, ale i innych, po czym ten wstępny zarys bierze na warsztat, jeśli mogę tak kolokwialnie powiedzieć, służba prawna ONZ, która porównuje z innymi konwencjami i bada czy to już nie zostało wcześniej uregulowane, czy nie jest sprzeczne z wcześniejszymi konwencjami itd., itd. Służba prawna ONZ przedstawia swój pogląd i trafia to do VII Komitetu Zgromadzenia Ogólnego ONZ. To jest komitet prawny zajmujący się problematyką prawną. I wtedy wszystkie państwa, w tym Polska, uczestniczą w dyskutowaniu, i w negocjowaniu, jest reprezentowany również sekretarz generalny ONZ i ponownie jego służba prawna, która też ma prawo ustosunkowywać się do poszczególnych propozycji poprawek. I od tego momentu ta procedura zaczyna przypominać naszą polską procedurę parlamentarną. Najpierw odbywa się głosowanie, właśnie w VII Komitecie Prawnym Zgromadzenia Ogólnego, i w wypadku uzyskania większości trafia to na forum Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych, gdzie znowu Polska, jak każde inne państwo członkowskie, ma możliwość wypowiedzenia się.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSławomirDąbrowa">Ja nie jestem w stanie tak bez sięgania do dokumentów stwierdzić, na ile aktywna była nasza delegacja i w VII Komitecie Zgromadzenia Ogólnego, i w samym Zgromadzeniu Ogólnym przy rozpatrywaniu tej konwencji. Na pewno nie należeliśmy do państw wiodących, ale też na pewno byliśmy wśród sponsorów. Jest bowiem taka praktyka, że jeśli konwencja trafia już do Zgromadzenia Ogólnego, to państwa, o ile nie mają jakiś zasadniczych zastrzeżeń, a chcą pokazać swoją polityczną dobrą wolę, kosponsorują daną konwencję, czyli stają się jej współautorami. Więc nawet jeśli Polska figuruje wśród autorów, wśród kilkudziesięciu innych państw, to nie znaczy, żebyśmy mieli potrzebę bycia bardzo aktywnymi w samym procesie redagowania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Otwieram dyskusję i przypominam o wszystkich rygorach regulaminowych.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Witolda Gładkowskiego, następnym mówcą będzie pan senator Adam Jamróz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#SenatorWitoldGładkowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#SenatorWitoldGładkowski">Ratyfikacja przez Polskę Międzynarodowej konwencji o zwalczaniu terrorystycznych ataków bombowych, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 15 grudnia 1997 r. stanowi kolejny krok naszego państwa w działaniach na arenie międzynarodowej mających na celu zapobieżenie wszelkim aktom przemocy, w tym również terroryzmowi. Przypomnę, że tę konwencję 14 czerwca 1999 r. podpisał w imieniu Polski jej stały przedstawiciel przy Organizacji Narodów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#SenatorWitoldGładkowski">Potrzebę i konieczność konsolidowania, zarówno w kraju, jak i w zakresie współpracy międzynarodowej, działań zmierzających do przeciwdziałania terroryzmowi we wszelkich jego przejawach uzasadnia nieustannie wzrastające zagrożenie zamachami bombowymi. Przykłady tego w różnych miejscach świata ciągle i na bieżąco podają środki masowego przekazu. Można więc powiedzieć, że ratyfikacja międzynarodowej konwencji o zwalczaniu terrorystycznych ataków bombowych przychodzi w samą porę. Fala zamachów bombowych ogarnęła bowiem również i Polskę. I co jest niepokojące, i na co należy zwrócić szczególną uwagę, zjawisko to nabiera charakteru zjawiska postępującego.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#SenatorWitoldGładkowski">Szacuje się, że rocznie w Polsce eksploduje średnio około dwustu bomb, zaś policja odbiera w tym okresie około dwóch tysięcy telefonów o podłożeniu ładunku bombowego. Wybuchy bombowe przestały więc już być przypadkami incydentalnymi, zwłaszcza w dużych ośrodkach miejskich. Ich podłożem są nie tylko porachunki świata przestępczego, takie na przykład jak wybuch w warszawskim Multipubie, ale także wymuszanie dla okupu. Z ostatnich lat można przypomnieć najbardziej spektakularne wydarzenie, kiedy to w roku 1994 przestępca posługujący się pseudonimem „Gumiś” podłożył na terenie Krakowa siedem bomb.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#SenatorWitoldGładkowski">Rozwiązania prawne przyjęte w konwencji o zwalczaniu terrorystycznych aktów bombowych niewątpliwie pozwolą skutecznie przeciwdziałać atakom terrorystycznym i pociągnąć ich sprawców do odpowiedzialności karnej. Jako przykład można wskazać art. 11 konwencji, który stanowi, że między innymi dla celów ekstradycyjnych żadne z przestępstw nie będzie uważane za przestępstwo polityczne, oraz art. 15 zakreślający szeroko współpracę państw stron w kwestii zapobiegania przestępstwom określonym w tej konwencji.</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#SenatorWitoldGładkowski">Przy okazji omawiania ratyfikacji tej konwencji z satysfakcją podkreślmy, że niektóre spośród zawartych w niej uregulowań od lat funkcjonują już w ramach polskiego prawa. Mówił o tym pan senator sprawozdawca Janusz Konieczny.</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#SenatorWitoldGładkowski">Panie Marszałku, Wysoka Izbo, zarówno społeczna, gospodarcza, jak i prawna konieczność kontynuowania starań na rzecz przeciwdziałania terroryzmowi nakazują poprzeć bez zastrzeżeń rządowy projekt o ratyfikacji międzynarodowej konwencji o zwalczaniu terrorystycznych ataków bombowych z dnia 15 grudnia 1997 r., co niniejszym z przyjemnością czynię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#komentarz">(Senator Witold Gładkowski: Dziękuję, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Jak do tej pory listę mówców zamyka nazwisko pana senatora Adama Jamroza, którego zapraszam na trybunę w celu zabrania głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#SenatorAdamJamróz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#SenatorAdamJamróz">Na wstępie może odpowiem, ponieważ jeden z kolegów zapytał mnie, gdy przechodziłem, czy poprę, że naturalnie, poprę i wyrażę to w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#SenatorAdamJamróz">Ale skoro jesteśmy izbą refleksji, to przy tej kolejnej krótkiej analizie ustawy upoważniającej do ratyfikacji jakże ważnej międzynarodowej umowy pozwolę sobie zastanowić się nad tym, czy my możemy wykroczyć poza pewien schemat, w ramach którego zajmujemy się tego typu konwencjami. No jasne, że taką konwencję możemy tylko odrzucić, a tego nie należy robić, co jest zrozumiałe, bo każdy rozsądny w tej izbie oczywiście ją poprze, albo przyjąć, tak jak wspomniałem. Ja chcę jednak zwrócić uwagę na taką rzecz: w odniesieniu do innych ustaw, a to przecież także jest ustawa, możemy porównywać tekst ustawy z rzeczywistością społeczną. Wtedy przepis ustawy daje przewidywalne w gruncie rzeczy skutki społeczne, przesłanki itd., itd. Zastanawiam się wobec tego, czy możemy przekroczyć tę barierę, wyjść poza ten schemat, że o konwencji, jakże ważnej, tylko mówimy, i spróbować odnieść ją do pewnej rzeczywistości, którą w tym przypadku jest zarówno rzeczywistość społeczna i polityczna danego kraju, jak i prawo międzynarodowe. W tej drugiej kwestii, chciałbym Wysokiej Izbie zająć chwilę czasu.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#SenatorAdamJamróz">Otóż w odniesieniu do wszystkich tych konwencji dotyczących terroryzmu, jeżeli nie będzie zgody państw, co się wiąże ze specyfiką prawa międzynarodowego, to przestrzeganie tych konwencji w gruncie rzeczy stanie się niemożliwe. Zwróćmy uwagę, że dzisiaj we współczesnym świecie - nie opowiadam się tu na rzecz takiej czy innej interpretacji stosunków międzynarodowych - mamy do czynienia z pewnym istotnym pęknięciem między prawem międzynarodowym, jego interpretacją i rzeczywistością stosunków społecznych. Chcę, wobec tego powiedzieć tak: jeżeli w skali międzynarodowej nie będzie na tyle zgodnej interpretacji dotyczącej odniesienia norm prawa międzynarodowego do rzeczywistości społecznej, także i międzynarodowej, to w gruncie rzeczy... I tu nie podzielam optymizmu mojego znakomitego kolegi, pana senatora Gładkowskiego, że z chwilą ratyfikacji tej konwencji te problemy zostaną rozwiązane. Ja się boję, że nie. Oczywiście my tutaj, jako Senat, tego problemu nie rozwiążemy. Ale miałbym słabsze może poczucie pewnego dyskomfortu, gdybyśmy znaleźli w odniesieniu do niektórych nadzwyczaj ważnych konwencji, wyjątkowo, taki czas, żeby zastanowić się nad tym, jak interpretować daną konwencję na przykład na tle stosunków międzynarodowych. A może zrobić to w inny sposób, bo wyobrażam sobie, że byłoby rzeczą szalenie trudną debatować przy każdej konwencji, może na oddzielnym spotkaniu odnieść się do zjawiska terroryzmu. My przecież dyskutowaliśmy już, bardzo krótko, nad tekstami dotyczącymi także finansowania terroryzmu i innych jego aspektów. No gdzie jak gdzie, ale właśnie w Senacie powinniśmy się może zastanowić nad kwestią rozumienia terroryzmu i jego styku z prawem międzynarodowym.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#SenatorAdamJamróz">I kończąc, podejmę może jeszcze jeden tylko wątek, żeby za bardzo nie narazić się Wysokiej Izbie. To jest przecież związane także ze specyfiką prawa międzynarodowego, które w gruncie rzeczy składa się z dwóch części. Jedna z nich to zwyczaj, który stał się prawem, i tu konsens jest szalenie wyraźnie widoczny. Pamiętajmy, że w prawie międzynarodowym twórcami prawa są w gruncie rzeczy adresaci w odniesieniu do aspektów wewnętrznych w danym państwie. W wypadku konwencji być może to jest mniej widoczne, ale również bez konsensu, bez pewnej wspólnej interpretacji, w pewnym momencie na płaszczyźnie międzynarodowej może to być, powiedziałbym, martwe.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#SenatorAdamJamróz">Czy my małą kroplę do dyskusji nad tym powinniśmy wnieść? Zapewne tak. Oczywiście to nie Senat prowadzi politykę kraju, to jest sprawa rządu, ale być może w Senacie nad tym należy także dyskutować, żeby pewne sygnały rządowi przesłać. Ja nie chcę powiedzieć, że zmierzam do tego, ażeby tutaj odbyła się debata nad polityką rządową i tłumaczenie się - nie to zupełnie nie to, byłoby to nawet niezgodne z konstytucją. W końcu rząd ponosi przecież polityczną odpowiedzialność przed Sejmem, nie zaś przed Senatem. Ale myślę, że my z tej refleksji możemy zrobić użytek. Czyli, kończąc tę moją krótką refleksję, powiem tak: może będzie jednak taki moment, może da się tak zrobić, żebyśmy dyskutowali nie tylko nad tekstem konwencji, zmieniać go zresztą nie będziemy, tylko nad tym, jakie przesłanki i jakie skutki społeczne, zwłaszcza w skali międzynarodowej, może to dać; żebyśmy wyrobili sobie pogląd na temat ewentualnego stosowania tychże konwencji. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Informuję, że głosowanie w sprawie tej ustawy odbędzie się jutro, razem z innymi głosowaniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziewiątego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Traktatu WIPO o prawie autorskim, sporządzonego w Genewie dnia 20 grudnia 1996 r. Ten skrót oznacza Światową Organizację Własności Intelektualnej.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na czterdziestym trzecim posiedzeniu 13 marca. 17 marca została przekazana do Senatu. Marszałek skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Tekst ustawy jest zawarty w druku nr 358, natomiast sprawozdania komisji w drukach nr 358A i 358B.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Za chwilę pani senator Genowefa Ferenc zapozna nas z przebiegiem obrad Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zapraszam panią senator na mównicę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#SenatorGenowefaFerenc">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#SenatorGenowefaFerenc">Z upoważnienia Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie komisji w sprawie uchwalonej przez Sejm ustawy o ratyfikacji Traktatu - ja jednak użyję polskich liter - WIPO o prawie autorskim, sporządzonego w Genewie dnia 20 grudnia 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#SenatorGenowefaFerenc">Komisja rozpatrzyła ustawę na posiedzeniu w dniu 20 marca 2003 r. Podczas posiedzenia komisji omówiono jej podstawowe postanowienia.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#SenatorGenowefaFerenc">Najpierw podam kilka podstawowych informacji o traktacie. Po przyjęciu dwóch podstawowych konwencji międzynarodowych w dziedzinie prawa autorskiego i praw pokrewnych, to jest aktu paryskiego konwencji berneńskiej i konwencji rzymskiej, powstało w następnych latach wiele pytań odnośnie do stosowania postanowień tych konwencji. Ogromny postęp techniczny, jaki się dokonał w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, stał się przyczyną poszukiwania rozwiązań problemów, które pojawiły się w związku z elektronicznym rozpowszechnianiem utworów. Zagadnienie własności intelektualnej nigdy nie było bardziej istotne niż w dobie rozwoju technologii cyfrowych. Handel elektroniczny, technologie cyfrowe, a przede wszystkim korzystanie z Internetu - wszystko to zmieniło sposób, w jaki prowadzone są interesy, i to, jak spędzamy czas wolny. Są to powody, dla których organizacje międzynarodowe zajmujące się własnością intelektualną przystąpiły do wypracowania standardów ochrony praw własności intelektualnej w tym zakresie. Do tego, aby rozpowszechniać utwór w tysiącach kopii wystarczy jeden zapis cyfrowy. Utwór ściągnięty przez jednego użytkownika jest kopiowany i przesyłany innym użytkownikom. Rozwój technologiczny umożliwił także osobom uprawnionym stosowanie technicznych środków zabezpieczających, służących zapobieganiu działaniom lub ograniczaniu działań, na które te osoby nie zezwoliły. Istnieje jednak niebezpieczeństwo podejmowania niezgodnych z prawem czynności w celu obejścia ochrony, jaką zapewniają te środki. W celu uniknięcia indywidualnych zróżnicowanych zasad prawnych, które mogłyby zakłócić funkcjonowanie rynku, należało zapewnić zharmonizowaną ochronę prawną przed obchodzeniem skutecznych, technicznych środków zabezpieczających i ochronę przed stosowaniem urządzeń i produktów temu służących.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#SenatorGenowefaFerenc">Traktat WIPO o prawie autorskim jest rezultatem kilkuletniej pracy Światowej Organizacji Własności Intelektualnej. Został on przyjęty w Genewie w dniu 20 grudnia 1996 r. Traktat jest nowoczesnym światowym rozwiązaniem prawnym, normującym zagadnienie praw autorskich w środowisku cyfrowym. Uwzględniono w nim fakt, że konwencja berneńska nie zapewnia dostatecznej ochrony wobec rozwoju nowych technologii i upowszechniania się nowych sposobów korzystania z utworów. Traktat podnosi więc poziom przyznanej ochrony. Chodzi tu przede wszystkim o wyłączne prawo twórców do publicznego udostępniania utworów w miejscu i w czasie dowolnie przez nich wybranych.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#SenatorGenowefaFerenc">Pomimo przyznania szerszej ochrony niż w konwencji berneńskiej, postanowienia traktatu nie są sprzeczne z postanowieniami tej konwencji. Są one także zharmonizowane z postanowieniami porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#SenatorGenowefaFerenc">Unormowanie zawarte w traktacie jest koherentne z prawem Unii Europejskiej. Wspólnoty Europejskie oraz większość państw członkowskich podpisały już traktat, w związku z czym rozpoczął się proces przygotowań do jego ratyfikacji przez Wspólnoty i państwa członkowskie.</u>
          <u xml:id="u-209.7" who="#SenatorGenowefaFerenc">Pomocą we wdrażaniu traktatu ma być dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z maja 2001 r. w sprawie harmonizacji określonych aspektów praw autorskich i praw pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym. Dopiero dostosowanie ustawodawstw krajów do dyrektywy stworzy podstawy do zrównoważonego stosowania postanowień traktatu w poszczególnych krajach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-209.8" who="#SenatorGenowefaFerenc">Traktat został podpisany w 1996 r., ale wszedł w życie dopiero 6 marca 2002 r. Polska nie podpisała traktatu w okresie, kiedy było to możliwe, ani nie zdecydowała się wcześniej na jego ratyfikację z uwagi na fakt, iż traktat przewiduje wyższą ochronę utworów, niż przewidywała polska ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych.</u>
          <u xml:id="u-209.9" who="#SenatorGenowefaFerenc">Ze względu na obowiązującą w traktacie zasadę traktowania narodowego ratyfikacja traktatu przed dokonaniem stosownych zmian w ustawie o prawie autorskim spowodowałaby negatywne skutki w zakresie obrotu tymi prawami za granicą. Stawiałoby to polskie podmioty w niekorzystnej sytuacji wobec ich zagranicznych konkurentów. Z tego też względu - kierując się wymaganiami interesu państwa i krajowych podmiotów - w pierwszej kolejności dokonano zmian w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Stosowna ustawa została uchwalona w ubiegłym roku w październiku i weszła w życie z dniem 1 stycznia 2003 r. Obecnie zaś przystąpiono do ratyfikacji traktatu.</u>
          <u xml:id="u-209.10" who="#SenatorGenowefaFerenc">Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej wnosi o przyjęcie projektu ustawy, przedstawionego w druku nr 358, bez poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pani senator Krystyna Doktorowicz jest sprawozdawcą Komisji Kultury i Środków Przekazu.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#SenatorKrystynaDoktorowicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#SenatorKrystynaDoktorowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#SenatorKrystynaDoktorowicz">Pozwalam sobie złożyć sprawozdanie w imieniu senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu. Dotyczy ono ustawy o ratyfikacji Traktatu WIPO o prawie autorskim, sporządzonego w Genewie 20 grudnia 1996 r. Ustawa ta została uchwalona przez Sejm w dniu 13 marca tego roku.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#SenatorKrystynaDoktorowicz">Pozwolą państwo, i pan, Panie Marszałku, że nie będę tu szczegółowo referowała postanowień traktatu. Zrobiła to już fenomenalnie sprawozdawczyni Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, pani senator Ferenc, więc ja jedynie bym się powtarzała i zabierała czas Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#SenatorKrystynaDoktorowicz">Pozwolę sobie tylko skonkludować w ten sposób, że senacka Komisja Kultury i Środków Przekazu wyraziła przekonanie, iż ratyfikacja tego traktatu jest niezbędna. Ogromna zmiana technologiczna powoduje pojawianie się nowych nośników, nowych technologii, w tym Internetu i innych nowych mediów, poprzez które można rozpowszechniać utwory literackie i artystyczne. Stwarza to jakościowo nową sytuację w dziedzinie ochrony praw autorskich. Ratyfikacja tego traktatu wydaje się więc niezbędna, zarówno z tego powodu, jak i ze względu na to, iż ten traktat zbliża nasze uregulowania do prawa europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#SenatorKrystynaDoktorowicz">W związku z tym senacka Komisja Kultury i Środków Przekazu wnosi o przyjęcie ustawy o ratyfikacji Traktatu WIPO o prawie autorskim, sporządzonego w Genewie w dniu 20 grudnia 1996 r. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę jeszcze chwilę pozostać na miejscu, bo być może będą pytania do pań sprawozdawczyń.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ale pytań nie ma. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Towarzyszy nam w dalszym ciągu pan minister Sławomir Dąbrowa, jako że to było również przedłożenie rządowe.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pytam pana ministra czy chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan minister nie chce zabrać głosu z własnej inicjatywy.</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">A czy państwo senatorowie chcą, aby pan minister zabrał głos, i zadadzą mu pytania? Też nie stwierdzam takiej chęci. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-212.7" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zatem informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o ratyfikacji...</u>
          <u xml:id="u-212.8" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przepraszam bardzo, ale muszę jeszcze otworzyć dyskusję i zamknąć dyskusję, aby procedurom stało się zadość.</u>
          <u xml:id="u-212.9" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Procedurom stało się zadość.</u>
          <u xml:id="u-212.10" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zatem informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o ratyfikacji Traktatu WIPO o prawie autorskim, sporządzonego w Genewie w dniu 20 grudnia 1996 r., zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-212.11" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ogłaszam przerwę do godziny 18 minut 40.</u>
          <u xml:id="u-212.12" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">I właśnie o godzinie 18 minut 40 przeprowadzimy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-212.13" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Zapraszam senatorów na salę.</u>
          <u xml:id="u-212.14" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 18 minut 29 do godziny 18 minut 44)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Widać, że wzmocnienie jest silniejsze niż normalnie, ale już wraca do normy, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę senatorów sekretarzy, żeby uczynili to, co już uczynili.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu pierwszego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">W przerwie w obradach, w tej dłuższej, odbyło się posiedzenie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury, która odniosła się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Głos będą mogli zabrać teraz tylko: senator sprawozdawca Kazimierz Drożdż, a także senatorowie wnioskodawcy, których lista jest długa.</u>
          <u xml:id="u-213.6" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę bardzo, pan senator Kazimierz Drożdż.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury po rozpatrzeniu na posiedzeniu w dniu dzisiejszym wniosków zgłoszonych w toku debaty, też w dniu dzisiejszym, nad ustawą o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych przedstawia Wysokiemu Senatowi następujące stanowisko. Wysoki Senat raczy przyjąć zawarte w punkcie oznaczonym rzymską dwójką poprawki: pierwszą, drugą, piątą, dziewiątą, dwunastą, trzynastą, siedemnastą, dziewiętnastą, dwudziestą pierwszą, dwudziestą trzecią, dwudziestą czwartą, dwudziestą piątą, dwudziestą siódmą, dwudziestą dziewiątą, trzydziestą, trzydziestą pierwszą, trzydziestą drugą, trzydziestą trzecią, trzydziestą czwartą, trzydziestą piątą, trzydziestą szóstą, trzydziestą ósmą, trzydziestą dziewiątą, czterdziestą, czterdziestą pierwszą, czterdziestą drugą i czterdziestą trzecią.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#SenatorKazimierzDrożdż">Ponadto chciałbym zgłosić wniosek o łączne głosowanie nad poprawkami: piątą, dziewiątą, dwunastą, trzynastą, dwudziestą czwartą, czterdziestą, czterdziestą pierwszą, czterdziestą drugą i czterdziestą trzecią. Są to poprawki redakcyjne. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze Sprawozdawco.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o zajęcie miejsca właściwego randze pana wystąpienia i pozycji w Senacie.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pytam senatorów wnioskodawców, czy chcą zabrać głos. Pytam w kolejności scenariuszowej.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pani senator Teresa Liszcz?</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#komentarz">(Senator Teresa Liszcz: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę zabrać głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#SenatorTeresaLiszcz">Chciałabym przede wszystkim zwrócić się do państwa z prośbą o poparcie poprawek dotyczących art. 5. Chodzi o poprawkę jedenastą, która mówi o tym, że nie może nastąpić lokalizacja, nie może być zbudowana droga na obszarze parku narodowego - bez parku krajobrazowego - rezerwatu przyrody lub obszaru objętego ochroną przyrody na podstawie prawa międzynarodowego, i o połączoną z nią poprawkę ósmą. Nad nimi musimy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#SenatorTeresaLiszcz">Chodzi mi jeszcze o poprawkę, która przynajmniej daje samorządowi więcej czasu, bo proponuje czterdzieści pięć dni, na wyrażenie jego stanowiska. To jest poprawka czwarta.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#SenatorTeresaLiszcz">I jeszcze poprawka dotycząca art. 8, zmierzająca do tego, ażeby przesłanką nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji o lokalizacji przedsięwzięcia drogowego mógł być tylko szczególnie ważny interes publiczny, a nie interes gospodarczy, skądinąd nie wiadomo czyj. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Zbigniew Romaszewski?</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Romaszewski: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pani senator Dorota Simonides?</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#komentarz">(Senator Dorota Simonides: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Mieczysław Janowski?</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#komentarz">(Senator Mieczysław Janowski: Tak, Panie Marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-217.7" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#SenatorMieczysławJanowski">Panie Marszałku, Panie i Panowie Senatorowie, proszę uprzejmie o poparcie poprawki trzydziestej siódmej, która mówi o tym, że organem ochrony środowiska właściwym w sprawach oceny oddziaływania na środowisko w przypadku ustaleń lokalizacyjnych dotyczących drogi krajowej jest minister właściwy do spraw środowiska. W czasie dyskusji argument rządu, że wojewodowie posiadają lepsze służby z zakresu ochrony środowiska, wydawał się dalece nieprzekonujący. Pragnę zwrócić uwagę na to, że raport o oddziaływaniu na środowisko planowanego przedsięwzięcia będzie opracowywany niekoniecznie przez niezależne podmioty. Proszę więc uprzejmie o przyjęcie tej poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pytam następnie senatora Edmunda Wittbrodta...</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#komentarz">(Senator Edmund Wittbrodt: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">...senatora Franciszka Bachledę-Księdzularza...</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#komentarz">(Senator Franciszek Bachleda-Księdzularz: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">...senator Janinę Sagatowską...</u>
          <u xml:id="u-219.6" who="#komentarz">(Senator Janina Sagatowska: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-219.7" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">...senatora Andrzeja Chronowskiego...</u>
          <u xml:id="u-219.8" who="#komentarz">(Senator Andrzej Chronowski: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-219.9" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">...senator Annę Kurską...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#SenatorAnnaKurska">Chwileczkę. Ja proszę o poparcie wszystkich poprawek pani senator Liszcz.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Rozumiem, że w sprawie swoich poprawek pani się nie wypowiada.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#komentarz">(Senator Anna Kurska: Nie, bo nie liczę na nic.)</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Jasne, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pani senator Olga Krzyżanowska?</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#komentarz">(Senator Olga Krzyżanowska: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-221.6" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Zbigniew Religa?</u>
          <u xml:id="u-221.7" who="#komentarz">(Senator Zbigniew Religa: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-221.8" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Henryk Dzido.</u>
          <u xml:id="u-221.9" who="#komentarz">(Senator Henryk Dzido: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-221.10" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Pan senator Sławomir Izdebski? Nie usłyszymy, ponieważ jest luka w miejscu, które zajmuje.</u>
          <u xml:id="u-221.11" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych.</u>
          <u xml:id="u-221.12" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">W toku debaty przedstawiono następujące wnioski: wniosek o odrzucenie ustawy - to jest właśnie wniosek, o którego poparcie prosiła pani senator Teresa Liszcz - oraz zgłoszone przez senatorów wnioskodawców wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-221.13" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">W pierwszej kolejności będziemy oczywiście głosowali nad wnioskiem o odrzucenie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-221.14" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przystępujemy zatem do głosowania nad wnioskiem senatorów wnioskodawców o odrzucenie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych.</u>
          <u xml:id="u-221.15" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ten wniosek mamy uwidoczniony w punkcie oznaczonym rzymską jedynką w druku nr 344Z.</u>
          <u xml:id="u-221.16" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Bardzo proszę, głosujmy.</u>
          <u xml:id="u-221.17" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto z państwa jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie?</u>
          <u xml:id="u-221.18" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.19" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.20" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo. Wyświetlamy wynik.</u>
          <u xml:id="u-221.21" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">14 senatorów głosowało za, 61 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.22" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Stwierdzam, że wniosek o odrzucenie został odrzucony.</u>
          <u xml:id="u-221.23" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Wobec odrzucenia wniosku o odrzucenie przystępujemy do głosowania nad poprawkami przedstawionymi w punkcie oznaczonym rzymską dwójką w druku nr 344Z.</u>
          <u xml:id="u-221.24" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawki: pierwszą, drugą, siedemnastą, dwudziestą trzecią, dwudziestą piątą, dwudziestą siódmą, dwudziestą dziewiątą, trzydziestą pierwszą, trzydziestą drugą, trzydziestą czwartą i trzydziestą ósmą przegłosujemy łącznie. Zmierzają one do tego, aby przewidziane w ustawie obowiązki, zadania i kompetencje w zakresie przygotowania i realizacji inwestycji w odniesieniu do dróg krajowych przypisane były generalnemu dyrektorowi dróg krajowych i autostrad, a nie nieistniejącemu przedsiębiorstwu państwowemu „Drogi Krajowe”. Odnosi się to do poprawek: pierwszej, drugiej, siedemnastej, dwudziestej dziewiątej i trzydziestej ósmej. Konsekwencją przyjęcia tych poprawek są poprawki: dwudziesta trzecia, dwudziesta piąta, dwudziesta siódma, trzydziesta pierwsza, trzydziesta druga i trzydziesta czwarta, modyfikujące przepisy ustawy przewidujące określone uprawnienia przedsiębiorstwa państwowego „Drogi Krajowe” w sferze cywilnoprawnej, których podmiotem nie może być Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad będąca jednostką organizacyjną Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-221.25" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za przyjęciem tych poprawek?</u>
          <u xml:id="u-221.26" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.27" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.28" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Wyświetlamy wynik.</u>
          <u xml:id="u-221.29" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">74 senatorów głosowało za, 3 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.30" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Grupa poprawek została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-221.31" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka trzecia ma na celu wydłużenie terminu na wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi z trzech do sześciu miesięcy, a w przypadkach szczególnych do dziewięciu miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-221.32" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.33" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.34" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.35" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wyświetlenie wyniku.</u>
          <u xml:id="u-221.36" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">14 senatorów głosowało za, 62 - przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.37" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-221.38" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka czwarta zmierza do wydłużenia terminu na wniesienie zastrzeżeń do wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi z czternastu do czterdziestu pięciu dni. Wyłącza ponadto możliwość wydania decyzji w przypadku negatywnych opinii wszystkich uprawnionych organów.</u>
          <u xml:id="u-221.39" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.40" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.41" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.42" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję. Wyświetlamy wynik.</u>
          <u xml:id="u-221.43" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">15 senatorów głosowało za, 61 - przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.44" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-221.45" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka piąta ma charakter redakcyjny i przegłosujemy ją łącznie z poprawkami: dziewiątą, dwunastą, trzynastą, dwudziestą czwartą, czterdziestą, czterdziestą pierwszą, czterdziestą drugą i czterdziestą trzecią.</u>
          <u xml:id="u-221.46" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za ich przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-221.47" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.48" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.49" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wyświetlenie wyniku.</u>
          <u xml:id="u-221.50" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">77 senatorów głosowało za.</u>
          <u xml:id="u-221.51" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Tę grupę poprawek przyjęliśmy jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-221.52" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka szósta zmierza do tego, aby raport o oddziaływaniu planowanego przedsięwzięcia drogowego na środowisko był sporządzany przez niezależny ośrodek ekspercki.</u>
          <u xml:id="u-221.53" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.54" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.55" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.56" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-221.57" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">14 senatorów głosowało za, 58 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.58" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-221.59" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka siódma uzależnia złożenie wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi od uzyskania pozytywnych opinii wymienionych w tym przepisie organów.</u>
          <u xml:id="u-221.60" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.61" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.62" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.63" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">14 senatorów głosowało za, 62 - przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.64" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka nie zyskała aprobaty Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-221.65" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Głosujemy łącznie nad poprawkami ósmą i jedenastą, które wyłączają możliwość lokalizacji drogi na obszarze parku narodowego, rezerwatu przyrody albo obszaru objętego ochroną przyrody na podstawie prawa międzynarodowego oraz wprowadzają wymóg uzyskania opinii ministra właściwego do spraw środowiska w przypadku lokalizacji drogi na obszarach przylegających do obszarów chronionych.</u>
          <u xml:id="u-221.66" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.67" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.68" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.69" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-221.70" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">17 senatorów głosowało za, 56 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.71" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-221.72" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Głosujemy teraz nad poprawką czternastą.</u>
          <u xml:id="u-221.73" who="#komentarz">(Głos z sali: Dziesiątą.)</u>
          <u xml:id="u-221.74" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Aha, dziesiątą. Nad dziesiątą, Towarzyszu Sekretarzu.</u>
          <u xml:id="u-221.75" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka dziesiąta wprowadza wymóg indywidualnego zawiadamiania właścicieli nieruchomości o wszczęciu postępowania o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi.</u>
          <u xml:id="u-221.76" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.77" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.78" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.79" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję. Wyświetlamy wynik.</u>
          <u xml:id="u-221.80" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">17 senatorów głosowało za, 58 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.81" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka dziesiąta nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-221.82" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Teraz zapowiedziana wcześniej poprawka czternasta, której przyjęcie wykluczy głosowanie nad poprawką piętnastą i spowoduje konieczność odpowiedniej modyfikacji poprawki drugiej, która zresztą została już przyjęta. Poprawka czternasta skreśla przepis nakazujący wojewodzie nadać rygor natychmiastowej wykonalności decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi.</u>
          <u xml:id="u-221.83" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.84" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.85" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.86" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wyświetlenie wyniku.</u>
          <u xml:id="u-221.87" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">13 senatorów głosowało za, 62 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.88" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-221.89" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka piętnasta wprowadza fakultatywność nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi oraz zmienia przesłankę uzasadniającą nadanie tego rygoru.</u>
          <u xml:id="u-221.90" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.91" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.92" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.93" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję. Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-221.94" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">14 senatorów głosowało za, 62 - przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.95" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka piętnasta nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-221.96" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka szesnasta wydłuża termin rozpatrywania odwołania od decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi z czternastu do trzydziestu dni.</u>
          <u xml:id="u-221.97" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.98" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.99" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.100" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wyświetlenie wyniku.</u>
          <u xml:id="u-221.101" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">15 senatorów głosowało za, 61 - przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.102" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-221.103" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka osiemnasta określa, jaką cenę zobowiązany będzie zapłacić generalny dyrektor dróg krajowych i autostrad za nabycie od właściciela lub użytkownika wieczystego części nieruchomości nienadającej się do prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele.</u>
          <u xml:id="u-221.104" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.105" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.106" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.107" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-221.108" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">17 senatorów głosowało za, 58 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.109" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-221.110" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka dziewiętnasta ma na celu zagwarantowanie, że termin wydania nieruchomości lub opróżnienia lokali i innych pomieszczeń określonych w decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości nie będzie krótszy niż trzydzieści dni od dnia doręczenia decyzji właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-221.111" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.112" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.113" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.114" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-221.115" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">74 senatorów głosowało za, 2 - przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.116" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka dziewiętnasta została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-221.117" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka dwudziesta, której przyjęcie wykluczy głosowanie nad poprawkami dwudziestą pierwszą i dwudziestą drugą, wprowadza fakultatywność udzielania zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości przeznaczonych na pasy drogowe oraz zmienia przesłanki udzielania tego zezwolenia. Ponadto poprawka ta uzależnia możliwość objęcia nieruchomości zabudowanej w posiadanie przez generalnego dyrektora dróg krajowych i autostrad od oddania do dyspozycji osoby wywłaszczonej odpowiedniego budynku lub lokalu zamiennego zaspokajającego jej potrzeby mieszkaniowe lub umożliwiającego prowadzenie dotychczasowej działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-221.118" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.119" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.120" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.121" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-221.122" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">15 senatorów głosowało za, 60 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.123" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka dwudziesta została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-221.124" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka dwudziesta pierwsza ujednolica terminologię ustawy.</u>
          <u xml:id="u-221.125" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.126" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.127" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.128" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-221.129" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">77 senatorów za.</u>
          <u xml:id="u-221.130" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka została przyjęta jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-221.131" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka dwudziesta druga ma na celu zobowiązanie generalnego dyrektora dróg krajowych i autostrad do wskazania, w terminie faktycznego objęcia nieruchomości zabudowanej, lokalu zamiennego albo innej odpowiedniej nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-221.132" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.133" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.134" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.135" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">18 senatorów głosowało za, 58 - przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.136" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">To było za mało, żeby poprawkę przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-221.137" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka dwudziesta szósta zmierza do tego, aby do opłat związanych z uzyskiwaniem zezwoleń na usunięcie drzew i krzewów znajdujących się na nieruchomościach objętych decyzją o ustaleniu lokalizacji dróg stosowało się przepisy o ochronie przyrody.</u>
          <u xml:id="u-221.138" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.139" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.140" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.141" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">15 senatorów głosowało za, 60 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.142" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-221.143" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka dwudziesta ósma zmierza do tego, aby raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia drogowego na środowisko, od którego uzależnione jest wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę drogi, sporządzany był przez niezależny ośrodek ekspercki.</u>
          <u xml:id="u-221.144" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.145" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.146" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.147" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-221.148" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">14 senatorów głosowało za, 58 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.149" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-221.150" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Nad poprawkami trzydziestą i trzydziestą trzecią będziemy głosowali łącznie. Poprawka trzydziesta trzecia uchyla przepisy ustawy o autostradach płatnych dotyczące wskazań lokalizacyjnych. Konsekwencją tej poprawki jest poprawka trzydziesta, dokonująca odpowiedniej zmiany w ustawie o drogach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-221.151" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.152" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.153" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.154" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wynik.</u>
          <u xml:id="u-221.155" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">72 senatorów głosowało za, 5 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.156" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawki zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-221.157" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka trzydziesta piąta rozszerza dotychczasowe zwolnienia przedmiotowe z podatku od czynności cywilnoprawnych o czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-221.158" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.159" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.160" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.161" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wyświetlenie wyniku.</u>
          <u xml:id="u-221.162" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">74 senatorów głosowało za, 2 - przeciw.</u>
          <u xml:id="u-221.163" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-221.164" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka trzydziesta szósta ma na celu pozostawienie w ustawie - Prawo ochrony środowiska definicji autostrady oraz rozszerzenie dotychczasowego katalogu decyzji w sprawie planowanego przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko o decyzje o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej wydane na podstawie rozpatrywanej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-221.165" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.166" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.167" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.168" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wyświetlenie wyniku.</u>
          <u xml:id="u-221.169" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">75 senatorów głosowało za, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.170" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-221.171" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka trzydziesta siódma zmierza do tego, aby organem właściwym w sprawach oceny oddziaływania na środowisko dla ustaleń lokalizacyjnych drogi krajowej był minister właściwy do spraw środowiska, a nie wojewoda.</u>
          <u xml:id="u-221.172" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.173" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.174" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.175" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Wyświetlamy.</u>
          <u xml:id="u-221.176" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">21 senatorów głosowało za, 48 - przeciw, 8 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.177" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-221.178" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka trzydziesta dziewiąta wprowadza przepis przejściowy, który zawiesza na czas obowiązywania rozpatrywanej ustawy stosowanie przepisów ustawy o autostradach płatnych, dotyczących lokalizacji autostrad oraz nabywania nieruchomości pod autostrady.</u>
          <u xml:id="u-221.179" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-221.180" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.181" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.182" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wyświetlenie wyniku.</u>
          <u xml:id="u-221.183" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">75 senatorów głosowało za, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.184" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-221.185" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Przystępujemy do głosowania za przyjęciem uchwały w sprawie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych w całości, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-221.186" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest za przyjęciem takiej uchwały?</u>
          <u xml:id="u-221.187" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto jest temu przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-221.188" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-221.189" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę o wyświetlenie wyniku.</u>
          <u xml:id="u-221.190" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">64 senatorów głosowało za, 11 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-221.191" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Wobec takiego wyniku głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych.</u>
          <u xml:id="u-221.192" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Bardzo proszę senatora sekretarza o wygłoszenie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#SenatorSekretarzMarianLewicki">Są cztery komunikaty.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#SenatorSekretarzMarianLewicki">Komunikat pierwszy. Wspólne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza odbędzie się dzisiaj, bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy w obradach, w sali nr 176.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#SenatorSekretarzMarianLewicki">Komunikat drugi. Posiedzenie połączonych Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia w sprawie rozpatrzenia wniosków zgłoszonych do ustawy o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową odbędzie się trzydzieści minut po ogłoszeniu przerwy, również w sali nr 176.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#SenatorSekretarzMarianLewicki">Komunikat trzeci. Posiedzenie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych w sprawie rozpatrzenia wniosków do ustawy o zmianie ustawy o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach oraz o zmianie niektórych innych ustaw odbędzie się bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy w obradach w sali nr 179.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#SenatorSekretarzMarianLewicki">I komunikat czwarty. Jutro, to jest 3 kwietnia, o godzinie 10.30 w sali nr 217 odbędzie się zebranie Klubu Senackiego SLD-UP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Bardzo dziękuję senatorowi sekretarzowi.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Wprawdzie porządek obrad nie został wyczerpany, bo kropką nad i będą jutrzejsze głosowania, które rozpoczniemy o godzinie 11.00, możemy jednak przystąpić do wygłaszania oświadczeń senatorskich poza porządkiem obrad.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Jeżeli ktoś z państwa miałby ochotę odczytać oświadczenie bądź złożyć je do protokołu, to jest to teraz możliwe. A jeżeli nie, to będziemy mogli dopełnić tego punktu poza porządkiem obrad jutro.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Proszę bardzo, chętni senatorowie mogą zapisywać się jeszcze teraz do głosu, do oświadczeń. Ta sprawa powróci jeszcze jutro, więc to tylko wola szanownych państwa.</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Ponieważ senatorowie ograniczyli się do złożenia oświadczeń do protokołu, ogłaszam przerwę w posiedzeniu do jutra do godziny 11.00. Zapraszam niezawodnie, punktualnie na tę porę, ponieważ od razu rozpoczniemy od głosowań.</u>
          <u xml:id="u-223.5" who="#WicemarszałekRyszardJarzembowski">Dziękuję bardzo, życzę dobrej nocy.</u>
          <u xml:id="u-223.6" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godzinie 19 minut 08)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>