text_structure.xml
80.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 6 min. 20 po południu).</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#Komentarz">Przedstawiciele Rządu: Minister Spraw Wewnętrznych Zygmunt Hubner, Minister Pracy i Opieki Społecznej Ludwik Darowski, Kierownik Ministerstwa Robót Publicznych Mieczysław Rybczyński.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#Komentarz">Podsekretarze Stanu: W Ministerstwie Skarbu Bolesław Markowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie. Protokół 151 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 152 posiedzenia leży w biurze sejmowem do przejrzenia. Jako sekretarze zasiadają pp. Harasz i Utta. Listę mówców prowadzi p. Utta.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">P. Żebrowski usprawiedliwia swą nieobecność w Sejmie. Udzieliłem urlopu posłom: Bobkowi — na 1 dzień, Sykale, Hrynkiewiczowi, ks. Czujowi, Langerowi i Kirszbraunowi — na 2 dni. Poseł Knote prosi Izbę o udzielenie mu urlopu na 3 tygodnie. Nie słyszę protestu, uważam, że na udzielenie urlopu Izba zgadza się.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do porządku dziennego. W porządku dziennym będą musiały zajść pewne zmiany. Panowie nie chcieli uwzględnić ostrzeżeń kancelarii, że technicznie nie da się przeprowadzić wszystkich ustaw, które zostały uchwalone przez Senat, i które nie będą mogły być rozpatrzone przez komisje. Wobec tego kilka punktów z dzisiejszego porządku dziennego będzie musiało spaść.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 1: sprawozdanie Komisji Wojskowej o poprawkach senackich do projektu ustawy o obowiązkach i prawach szeregowych.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Głos ma p. Kościałkowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PKościałkowski">Wysoka Izbo. Sprawozdawca Komisji Wojskowej Senatu, p. senator Biały, kurtuazyjnie podkreślił, że ustawa o podstawowych prawach i obowiązkach szeregowych jest tak starannie opracowana przez Rząd i przez Sejm, że Senat poczynił w niej tylko parę rzeczowych poprawek i kilka stylistycznych. Tem się też tłumaczy, że na dzisiejszem posiedzeniu Komisji Wojskowej Sejmu w niespełna godzinę poprawki Senatu załatwiono.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PKościałkowski">Pierwsza poprawka do art. 7 nie jest poprawką komisji senackiej, lecz poprawką, postawioną przez jednego z panów senatorów i przyjętą już później przez większość Senatu. Poprawka ta mianowicie zdąża do tego, by z przysięgi, składanej przez żołnierza w czasie odbywania służby wojskowej, skreślić słowa: „i Konstytucji”. Komisja Sejmowa prawie jednogłośnie uchwaliła poprawkę tę odrzucić, stając na tem stanowisku, że wprowadzenie słowa „Konstytucja” do przysięgi ma znaczenie wysoce wychowawcze, mianowicie to, że każdy obywatel przyzwyczai się i nauczy cenić, szanować i strzec Konstytucji, która jest najwyższem prawem narodu, jest jego świętością.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PKościałkowski">Druga poprawka do tego samego artykułu, wprowadzająca przyrzeczenie dla menonitów, została również przez Komisję Wojskową Sejmu odrzucona. W zasadzie Komisja Wojskowa godziła się z tą poprawką, ale zachodzi tutaj wiele rzeczowych zupełnie przyczyn, które uniemożliwiają przyjęcie poprawki Senatu. Po pierwsze, co do samego tekstu przyrzeczenia. Otóż menonici są to ci, którzy ze względów religijnych nie mają prawa walczenia z bronią w ręku i zabijania, natomiast mogą walczyć i mają obowiązek walczenia z wrogami ojczyzny na innych polach, na jakich tylko walka z bronią w ręku jest wykluczona. W czasie wojny europejskiej menonici wykazali wielki patriotyzm, wielkie oddanie się sprawie narodowej i wielkie poświęcenie, niejednokrotnie byli ciężko ranni i zabijani.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PKościałkowski">W tekście sejmowym i senackim nie jest podkreślone, że menonici mają obowiązek walczyć za sprawę ojczyzny do ostatniego tchu, tak, jak powinni czynić wszyscy inni wyznawcy tych czy innych wyznań. Z tej też racji tekst ten w dzisiejszem jego brzmieniu komisja sejmowa uznała za nieodpowiedni, jest to więc jeden z argumentów, ażeby poprawkę Senatu odrzucić. Drugi argument jest ten, że w przyrzeczeniu senackiem niema wprowadzonego wyrazu „Konstytucja”, wówczas, gdy Komisja Wojskowa stała na stanowisku, że w przysiędze wyraz „Konstytucja” winien być wprowadzony. Komisja Wojskowa sejmowa stwierdziła, że w przyszłości przyrzeczenie dla menonitów winno być wprowadzone, ewentualnie przy nowelizacji tej ustawy w jesieni.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#PKościałkowski">Do art. 22 jest poprawka, by po słowach: „na posła do Sejmu lub Senatu”, słowa „Senatu” zastąpić słowami „na senatora”. Komisja to przyjęła. Poprawka stylistyczna do art. 27 również została przyjęta. Poprawki do art. 33, 34, 35 i 36 proponuje komisja przyjąć, jako stylistyczne, usuwające pleonazmy, które się zakradły do tekstu sejmowego.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#PKościałkowski">Poprawka do art. 38, aby skreślić te artykuły ustawy, które mówią o kolejności stosowania awansów, proponuje Komisja Sejmowa odrzucić ze względu na to, że należy dać Ministerstwu Spraw Wojskowych możność w razie wykazania się przez danego szeregowego specjalnemi zdolnościami, przeskoczenia normy, obowiązującej przy nominacjach i w ten sposób umożliwić władzom odpowiednie gospodarowanie materiałem podoficerskim.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#PKościałkowski">Do art. 54 Senat wniósł poprawkę, aby wprowadzić słowo „senatora”, komisja tę poprawkę przyjęła.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#PKościałkowski">Następnie poprawkę (Senatu 2) do art 54, żeby po słowach: „powołany do służby wojskowej” dodać słowa: „nawet w czasie mobilizacji”, komisja odrzuciła ze względu na to, że jest to pleonazm.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#PKościałkowski">Poprawkę do art. 71 również jako pleonazm komisja odrzuciła.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#PKościałkowski">Poprawkę do art. 92, ust. 1, a mianowicie znowu wprowadzenie do ustawy słowa „senatora” komisja przyjęła, a poprawkę drugą, znowu jako pleonazm, jako wprowadzanie tego samego określenia, które już jest w innych artykułach i które tylko wzmacnia to, co było powiedziane w pierwszym ustępie tego artykułu — odrzuciła.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Do głosu nikt się nie zgłosił. Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Do art. 7 mamy zaproponowane dwie poprawki Senatu. Komisja Wojskowa wnosi o ich odrzucenie. Najpierw co do pierwszej poprawki Senatu jest wniosek komisji o jej odrzucenie. Czy jest kto przeciw odrzuceniu? Jest jednomyślność za odrzuceniem, a więc i kwalifikowana większość, a zatem poprawka Senatu odrzucona. Co do drugiej poprawki Senatu jest wniosek komisji także o odrzucenie. Niema sprzeciwu. Jest jednomyślność za odrzuceniem.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Do art. 22, 27, 33, 34, 35 i 36 są poprawki Senatu raczej natury konstrukcyjno-stylistycznej. Komisja wnosi o przyjęcie wszystkich tych poprawek. Czy jest kto przeciw przyjęciu? Niema. Wszystkie te poprawki są przyjęte.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">Do art. 38 jest poprawka Senatu i wniosek komisji o odrzucenie. Czy jest kto przeciw odrzuceniu? Jednomyślność za odrzuceniem — odrzucona.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#Marszałek">Do art. 54 mamy 2 poprawki Senatu. Wniosek komisji o przyjęcie pierwszej i odrzucenie drugiej. Czy kto z Panów sprzeciwia się przyjęciu pierwszej? Niema sprzeciwu — poprawka przyjęta. Czy kto z Panów jest przeciw odrzuceniu drugiej? Niema. Poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Do art. 71 jest poprawka Senatu. Wniosek komisji o odrzucenie. Czy kto z Panów jest przeciw odrzuceniu? Jednomyślność za odrzuceniem, poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#Marszałek">Do art. 92 mamy dwie poprawki Senatu. Co do pierwszej komisja wnosi o przyjęcie. Czy kto z Panów jest przeciw przyjęciu jej? Niema sprzeciwu — poprawka przyjęta. Co do drugiej komisja wnosi o odrzucenie. Czy kto z Panów jest przeciw odrzuceniu? Jednomyślność za odrzuceniem, poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#Marszałek">Ustawę z temi zmianami odeślę do ogłoszenia.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do p. 2 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Ochrony Pracy o poprawkach do projektu ustawy o zabezpieczeniu na wypadek bezrobocia.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#Marszałek">Głos ma p. Puchałka.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PPuchałka">Poprawki Senatu są wynikiem pewnego kompromisu z wyjątkiem poprawki do art. 8. Przyjęcie art. 5 nowego o robotnikach sezonowych oraz skreślenie art. 7 jest wynikiem kompromisu.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PPuchałka">Komisja Ochrony Pracy jednomyślnie uchwaliła rezolucję następującej treści:</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PPuchałka">„Wzywa się Rząd, by w jak najkrótszym czasie, nie później jednak niż w terminie 3-miesięcznym, przedłożył Sejmowi projekt ustawy o ubezpieczeniu pracowników biurowych na wypadek bezrobocia”.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#PPuchałka">Uchwalenie tej rezolucji jest równoległe z załatwieniem wniosku mojego w tej sprawie, wniesionego dnia 23 lipca, co komisja uznała. Proszę o przyjęcie poprawek według tekstu.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Głosu nikt nie żąda. Przystępujemy do głosowania. Senat uchwalił poprawkę, ażeby po art. 4 wstawić nowy artykuł, który Panowie mają przed oczami. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki Senatu. Czy jest ktoś z Panów przeciw przyjęciu? Niema – przyjęta. Oczywiście przez to samo uważam za przyjęte poprawki do art. 5 i 6, zmieniające numerację artykułów dalszych. Jest to naturalna konsekwencja.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Do art. 7 Senat uchwalił poprawkę, skreślającą ten artykuł. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Czy kto z Panów sprzeciwia się? Niema sprzeciwu — poprawka ta Senatu do art. 7 przyjęta.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Dalej do art. 8 jest poprawka Senatu i wniosek komisji o odrzucenie tej poprawki. Czy kto z Panów sprzeciwia się odrzuceniu? Jednomyślność za odrzuceniem, a więc kwalifikowana większość — poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#Marszałek">Dalej do art. 9, 11, 30, 34 i 42 są poprawki Senatu, które są konsekwencją przyjęcia nowego artykułu, względnie skreślenia jednego z dawnych, przez Sejm uchwalonych. Uważam te poprawki za przyjęte.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#Marszałek">Do art. 11 jest druga poprawka Senatu i wniosek komisji o przyjęcie tej poprawki. Czy kto z Panów sprzeciwia się przyjęciu? Niema sprzeciwu — ta poprawka Senatu przyjęta.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#Marszałek">Ustawę tę odeślę do ogłoszenia z przyjętemi zmianami.</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#Marszałek">Została zgłoszona jeszcze przez komisję rezolucja: „Wzywa się Rząd, by w jak najkrótszym czasie, nie później jednak, niż w terminie 3-miesięcznym, przedłożył Sejmowi projekt ustawy o ubezpieczeniu pracowników biurowych na wypadek bezrobocia”.</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za tą rezolucją, żeby wstali. Większość, rezolucja przyjęta.</u>
<u xml:id="u-6.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do p. 2-b porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Ochrony Pracy o poprawkach Senatu do projektu ustawy o nadzwyczajnych komisji rozjemczych. Głos ma sprawozdawca p. Ossowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#POssowski">Wysoka Izbo! Senat wnosi następujące poprawki: Do art. 1 wnosi poprawkę, za którą myśmy się jednogłośnie oświadczyli, aby wstawić: „lub jeżeli strony same nie poddały się dobrowolnie przez siebie powołanemu arbitrażowi”. Jest to poprawka wzięta z życia, z doświadczeń ostatniej doby. Komisja oświadczyła się za tą poprawką.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#POssowski">Do art. 4 są 4 poprawki, z których pierwszą, trzecią i czwartą komisja zdecydowała traktować junctim i odrzucić. Oznacza to, że za niestawienie się do Komisji Rozjemczej będą kary pobierane 5 zł. dla pracobiorców i 300 zł. dla pracodawców. Senat stanął na odmiennem stanowisku i powiedział, że z chwilą, jeżeli ktoś jest powołany na członka komisji, to ma równe prawa i jest najzupełniej słuszną zasada, ażeby go równo traktować i Senat proponował, aby kary wynosiły od 3 zł. do 100 zł.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#POssowski">Wreszcie komisja przyjęła poprawkę Senatu, ażeby po słowach: „ma prawo” skreślić „względnie obowiązek”. Oczywiście ta poprawka jest słuszna i komisja zgodziła się na jej przyjęcie.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#POssowski">Wreszcie co do ostatniej poprawki była rozbieżność w komisji, większość jednak oświadczyła się za nią. Jest to właściwie całe meritum ustawy, mianowicie chodzi o to: czy ustawa o nadzwyczajnem rozjemstwie w rolnictwie ma być stałą i ciągłą, czy tylko ma być na ten rok? Większość komisji oświadczyła się za przyjęciem poprawki Senatu, ażeby z ustawy dotąd rocznej uczynić ustawę ciągłą.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Do głosu nikt się nie zapisał. Przystępujemy do głosowania. Do art. 1 Senat zgłosił poprawkę, komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Czy kto z Panów się sprzeciwia? Niema sprzeciwu — poprawka przyjęta.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Do art. 4 mamy cztery poprawki...</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(P. Ossowski: Proszę 1, 3 i 4 traktować junctim)</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#Marszałek">... pierwsza, trzecia i czwarta są ściśle ze sobą związane.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#Marszałek">Co do pierwszej poprawki komisja wnosi o odrzucenie. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu, jest jednomyślność za odrzuceniem. Ta poprawka została odrzucona. Oczywiście w konsekwencji uważam, jeżeli mam się oprzeć na tem, co p. sprawozdawca powiedział, że dalsze dwie poprawki, to jest 3 i 4, są eo ipso odrzucone.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#Marszałek">Co do drugiej poprawki komisja wnosi o przyjęcie. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu, ta poprawka została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#Marszałek">Do art. 6 jest jedna poprawka, komisja wnosi o przyjęcie.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#komentarz">(Głosy: Sprzeciwiamy się)</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#Marszałek">Jest sprzeciw, będziemy więc głosowali. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem poprawki Senatu, aby wstali. Biuro nie jest zgodne, muszę zarządzić głosowanie przez drzwi. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem tej poprawki, aby przeszli przez drzwi z napisem „tak”, inni przez drzwi z napisem „nie”.</u>
<u xml:id="u-8.9" who="#komentarz">(Po głosowaniu)</u>
<u xml:id="u-8.10" who="#Marszałek">Wynik głosowania jest następujący: za przyjęciem poprawki, zgodnie z wnioskiem komisji, głosowało 102 posłów, przeciw — 94, poprawka Senatu została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-8.11" who="#Marszałek">Ustawę z temi zmianami odeślę do ogłoszenia.</u>
<u xml:id="u-8.12" who="#Marszałek">Przystępujemy do następnego punktu porządku dziennego, mianowicie 3-a: sprawozdanie Komisji Robót Publicznych o poprawkach senackich do projektu ustawy o zmianie przepisów budowlanych.</u>
<u xml:id="u-8.13" who="#Marszałek">Głos ma p. Wyrzykowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PWyrzykowski">Wysoka Izbo! Do ustawy budowlanej Senat zgłosił 6 poprawek, mianowicie: do art. 2 — dwie poprawki, do art. 3 — jedną, do art. 4 — jedną, do art. 5 — jedną i do art. 7 i 9 — ogólną jedną poprawkę.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PWyrzykowski">Komisja sejmowa postanowiła obie poprawki do art. 2 odrzucić, poprawkę do art. 3 i 4 — przyjąć, poprawkę do art. 5 odrzucić i poprawkę ogólną do art. 7 i 9 również przyjąć.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Do art. 2 Senat zgłosił dwie poprawki, komisja wnosi o odrzucenie obu. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu, obie poprawki do art 2 odrzucone.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#Marszałek">Do art. 3 jest poprawka Senatu. Wniosek komisji jest o przyjęcie. Czy kto się sprzeciwia przyjęciu? Niema sprzeciwu, poprawka przyjęta.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#Marszałek">Do art. 4 jest poprawka Senatu. Wniosek komisji o przyjęcie. Czy kto się sprzeciwia przyjęciu? Niema sprzeciwu, poprawka przyjęta.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#Marszałek">Do art. 5 jest poprawka Senatu. Wniosek komisji jest o odrzucenie. Czy się kto sprzeciwia odrzuceniu? Niema sprzeciwu, poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#Marszałek">Wreszcie do art. 7 i 9 są poprawki Senatu. Wniosek komisji jest o przyjęcie tych poprawek. Czy kto się sprzeciwia? Niema sprzeciwu, poprawki przyjęte.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#Marszałek">Ustawę z temi zmianami odeślę do ogłoszenia.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#Marszałek">Proponuję p. 3-b odłożyć do następnego posiedzenia, gdyż w tej sprawne Chciałem się porozumieć ze sprawozdawcą i z biurem.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do p. 4 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Skarbowej o poprawkach senackich do projektu ustaw: a) o podatku od spadków i darowizn i b) o parcelacji na zapłacenie podatku majątkowego.</u>
<u xml:id="u-10.9" who="#Marszałek">P. Wiceminister Markowski w imieniu Rządu zwrócił się z prośbą o zdjęcie tego punktu a) z porządku dziennego. Czy Panowie godzą się na to? Niema sprzeciwu, Panowie więc godzą się na propozycję Rządu. Wobec tego punkt ten zostaje odroczony do jednego z najbliższych posiedzeń.</u>
<u xml:id="u-10.10" who="#Marszałek">Punkt b) przez pomyłkę znalazł się na porządku dziennym wobec tego, że Senat przyjął bez zmian ustawę o parcelacji na zapłacenie podatku majątkowego.</u>
<u xml:id="u-10.11" who="#Marszałek">Punkt 5 będzie musiał spaść, gdyż poprawki, uchwalone przez Senat, nie nadeszły jeszcze do Sejmu i nie mogły być w komisji rozpatrzone. Sprawę tę postawię na porządku dziennym jednego z najbliższych posiedzeń.</u>
<u xml:id="u-10.12" who="#Marszałek">Punkt 6: sprawozdanie Komisji Oświatowej o poprawkach senackich do projektu ustawy o zachowaniu dawnego trybu składania egzaminów.</u>
<u xml:id="u-10.13" who="#Marszałek">Jako sprawozdawczyni głos ma p. Sokolnicka.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PSokolnicka">Komisja Oświatowa wnosi o przyjęcie poprawki Senatu.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Do projektu ustawy o zachowaniu dawnego trybu składania egzaminów została zgłoszona przez Senat poprawka do ar: 1. Komisja Oświatowa wnosi o przyjęcie jej. Czy się kto sprzeciwia? Niema sprzeciwu, ustawa z tą zmianą została przyjęta, prześlę ją do ogłoszenia.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 7: trzecie czytanie projektu ustawy o pobieraniu od zaległości w podatkach bezpośrednich oraz w należytościach stemplowych kar za zwłokę, odsetek za odroczenie, tudzież kosztów egzekucyjnych (druk nr. 1379 i odbitka roneo nr. 121 i 125). Czy p. sprawozdawca chce zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(P. Osiecki: Nie. P. Manaczyński: My zgłosiliśmy poprawkę)</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#Marszałek">Albo Panowie zgodzą się na odroczenie tego punktu, albo trzeba było zgłosić poprawkę w odpowiedniej porze.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#komentarz">(P. Osiecki: Wnoszę o głosowanie)</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#Marszałek">Wobec tego będziemy głosowali nad tekstem przyjętym w drugiem czytaniu. Żadnych poprawek nie zgłoszono. Do głosu nikt się nie zapisał. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem ustawy w trzeciem czytaniu, ażeby wstali. Większość, ustawa w trzeciem czytaniu przyjęta.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 8 porządku dziennego: ustne sprawozdanie Komisji Budżetowej o wniosku posłów klubu Zw. Lud.-Nar. w sprawie wykonania ustawy emerytalnej (druk nr. 1401). Jako sprawozdawca ma głos p. Rymar.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PRymar">Wysoki Sejmie! W dniu 1 lipca emeryci, wdowy i sieroty otrzymali mniej więcej połowę tego, co w dniu 1 czerwca. Rząd nie dał dostatecznego wyjaśnienia w tej sprawie, przeciwnie w maju ukazał się okólnik, polecający wstrzymanie połowy emerytur, pensji wdów i sierot tym wszystkim, którzy pracowali nie tylko w instytucjach rządowych i samorządowych, ale także i prywatnych. Wskutek tego wybuchło wśród emerytów, wdów” i sierot duże niezadowolenie, a wśród nas powstała wątpliwość, czy ustawa emerytalna jest ściśle wykonywana.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PRymar">Na skutek tego Komisja Budżetowa przyjęła jednomyślnie wniosek: „Sejm wzywa Rząd do ścisłego przestrzegania postanowień ustawy z dnia 11 grudnia 1923 r. o zaopatrzeniu emerytalnem funkcjonariuszów państwowych i zawodowych wojskowych, tudzież uchwalonych do niej nowel”.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PRymar">Wobec jednomyślnej uchwały Komisji Budżetowej mam prawo sądzić, że także i Sejm jednomyślnie wniosek ten przyjmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Do tego punktu porządku dziennego poseł Zagajewski zgłosił jeszcze drugą rezolucję w drodze pisemnej, mianowicie: „Równocześnie wzywa Sejm Rząd do wypłacania inwalidom kolejowym zaliczek na rachunek należnych im rent inwalidzkich”. Przystępujemy do głosowania. Najpierw będziemy głosowali nad rezolucją komisji, którą Panowie mają w druku nr. 1401. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem rezolucji komisji, ażeby wstali. Stoi większość, rezolucja przyjęta. Następnie głosujemy nad rezolucją p. Zagajewskiego. Proszę Posłów, którzy są za tą rezolucją, ażeby wstali. Większość, rezolucja przyjęta.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do p. 9: sprawozdanie Komisji Przemysłowo-Handlowej o wniosku p. Brzezińskiego i tow. w przedmiocie projektu ustawy o wydziałach robotniczych (druk nr. 835).</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#Marszałek">Głos ma p. Brzeziński.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PBrzeziński">Wysoki Sejmie! W dniu 31 października 1923 r. klub N. P. R. zgłosił wniosek w sprawie ustawy o wydziałach robotniczych. Wniosek dotyczy tych dzielnic, w których obowiązują jeszcze przepisy pruskie, względnie niemieckie. Wniosek dąży do tego, ażeby ujednolicić przepisy prawne, gdyż w województwach zachodnich, o które przeważnie chodzi, mamy różnolite prawo. Istnieje tam jeszcze rozporządzenie komisarza demobilizacyjnego, ustawy Naczelnej Rady Ludowej, obecnie mamy tam prawa uchwalone przez Sejm. Wniosek ma więc na celu ujednostajnienie przepisów w kwestii przedstawicielstwa robotniczego w zakładach pracy. W naszej dzielnicy ustawa proceduralna przyznaje robotnikom prawo do obioru pewnych zastępców, czyli pośredników pomiędzy pracodawcą a pracobiorcą. Również ustawa o służbie cywilnej wyraźnie powiada, że we wszystkich zakładach, gdzie zatrudnia się przeszło 50 pracowników, należy wybierać przedstawicielstwo, czyli t. zw. wydziały robotnicze. Ustawa. z 1918 r. przewiduje, że należy wybierać wydziały robotnicze nie od liczby 50, ale już w zakładzie, gdzie pracuje 20 robotników. Komisja Przemysłowo-Handlowa, na swojem posiedzeniu w dniu 5 czerwca, o ile chodzi o zasadę naszego wniosku w sprawie wydziałów robotniczych, uznała potrzebę uregulowania tej kwestii. Jednak przy dalszej dyskusji w komisji przeważyło zdanie, aby nie wydawać teraz odrębnej ustawy o wydziałach robotniczych, natomiast przy debatach nad ogólnem ustawodawstwem robotniczem kwestię wydziałów załatwić. Dlatego większość komisji uchwaliła następującą rezolucję: „Wzywa się Rząd do przedłożenia Sejmowi w ogólnym planie ustawodawstwa robotniczego projektu ustawy o wydziałach pracowniczych i urzędniczych”. Ażeby zaś te prawa, które obecnie obowiązują o wydziałach robotniczych, były należycie przestrzegane, uchwaliła komisja drugą rezolucję:</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PBrzeziński">„Wzywa się Rząd do ścisłego przestrzegania rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1918 r„ dotyczącego wydziałów robotniczych”.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PBrzeziński">Proszę Wysoki Sejm o przyjęcie rezolucji uchwalonych przez Komisję Przemysłowo-Handlową.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Reger.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#P">Reger:</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#P">Wysoki Sejmie! Z wywodów sprawozdawcy jest zupełnie jasną rzeczą, że nikt nie wie wyraźnie o co chodzi. Sprawa jest zupełnie niejasna jeszcze teraz. Były wnioski mniejszości bardzo słuszne i dalej idące od wniosku większości, który został uchwalony, ażeby wezwać Rząd tylko do wydania jakiejś nowej ustawy dla Górnego Śląska i b. dzielnicy pruskiej. Nam to zupełnie nie wystarcza, my jesteśmy zdania, że należy tę sprawę pozostawić do załatwienia ustawodawstwu, które będzie ją regulować na terenie całej Rzeczypospolitej. Jeżeliby się miały utrzymać rady robotnicze na Górnym Śląsku, to bezwzględnie należałoby je rozszerzyć także na Śląsk Cieszyński, ponieważ Śląsk Cieszyński i Górny należą do jednego województwa. Pod tym względem zresztą ta sprawa jest w toku obrad w sejmie wojewódzkim. Z tych przyczyn stawiam wniosek, aby tę sprawę odesłać do Komisji Ochrony Pracy, która tę sprawę rozpatrzy z punktu widzenia interesów robotniczych i w jesieni przedstawi Wysokiemu Sejmowi odpowiednie wnioski.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Nikt więcej do głosu się nic zgłosił. Głos ma jeszcze referent.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PBrzeziński">Nie mogę się zgodzić na wniosek kol. p. Regera dlatego, że referuję w imieniu większości komisji. Ta sprawa miała iść do Komisji Ochrony Pracy, ale według zdania większości komisji zrobiono to, co było przekazane przez p. Marszałka, a więc tych kwestii nie można odsyłać z powrotem do komisji. Tu nie chodzi o rady robotnicze, tylko o wydziały, które istnieją, a o Górnym Śląsku wcale się tu nie mówi. Komisja jest daleka od tego, żeby mówić o radach robotniczych, bo w tej materii żadnego wniosku nie było. Dlatego proszę o odrzucenie wniosku kol. p. Rogera.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania. Najpierw będziemy głosować nad wnioskiem formalnym p. Regera, aby odesłać sprawę do Komisji Ochrony Pracy. Następnie, o ileby ten wniosek upadł, będziemy głosować nad wnioskami Komisji Przemysłowo-Handlowej. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem wniosku formalnego p. Regera, aby wstali. Stoi mniejszość, wniosek został odrzucony.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskami komisji. Do rezolucji pierwszej jest poprawka p. Michalaka o skreślenie w rezolucji 1), zaproponowanej przez komisję, słów: „w ogólnym planie ustawodawstwa”. Proszę Posłów, którzy są za poprawką p. Michalaka, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem rezolucji 1) w brzmieniu komisyjnem, aby wstali. Stoi większość, rezolucja 1) przyjęta.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem rezolucji 2) komisji, aby wstali. Stoi większość, i ta rezolucja przyjęta.</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#Marszałek">Przystępujemy do 10 punktu porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Robót Publicznych o wniosku p. Wędziagolskiego i tow. w sprawie budowy domków pogranicznych przez okręgową komendę policji państwowej w Wilnie (druk nr. 1262). Jako sprawozdawca głos ma p. Wędziagolski.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PWędziagolski">Wysoki Sejmie! Na początku 1323 r. po ustaleniu granicy między Polską a Litwą powstała potrzeba budowania domków pogranicznych dla policji państwowej. Na ten cel Rząd wyznaczył odpowiednie kredyty. Nie wiem, z jakich powodów budowa tych domków została powierzona nie Ministerstwu Robót Publicznych, ale okręgowej komendzie policji państwowej. Utworzono tam specjalny referat budowlany, na którego czele stanął niejaki p. Jankowski, który nie miał żadnych kwalifikacji, ani inżyniera, ani technika.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#PWędziagolski">Mam tu okólnik okręgowej komendy policji państwowej, w którym jest powiedziane, że budowa tych domków musi być wykończona do 15 listopada 1923 r. Do obecnej chwili te domki nie są wybudowane, aczkolwiek zostały wydane ogromne kwoty pieniężne. Kiedy władze administracyjne przekonały się, że referat budowlany dokonać tej sprawy nie będzie mógł, przekazano całą sprawę komitetowi powiatowemu, który miał za cel przejęcie i ukończenie budowy domków. Do komitetu tego weszli przedstawiciele samorządu i społeczeństwa, a wobec tego, że znali całą sprawę, w jaki sposób ona była prowadzona, zażądali, ażeby nim te roboty zostaną przejęte, został sporządzony odpowiedni akt o przeprowadzonych robotach do chwili objęcia robót przez powiatowy komitet budowy pogranicznych domków.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#PWędziagolski">Otóż mamy tutaj taki protokół komisji, który między innemi stwierdza co następuje: „Wyjaśniło się, że dom w Bortelach stoi na fundamencie niedobrze zbudowanym, ponieważ ściany już się wychylają, ściany są niezwiązane, piece i kominy pobudowane na piasku grożą zawaleniem, nie palą się, muszą być natychmiast rozebrane i na nowo postawione. Drzwi, ramy okienne i okiennice zrobione są z materiału surowego, dach nieszczelnie kryty deszczułkami surowemi, prześwieca się. Dalej kloce są grubości niedostatecznej, bo tylko od 12 do 16 centymetrów, domy będą chłodne”.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#PWędziagolski">A więc komisja na mocy tego protokółu powzięła uchwałę, że przejęcia ukończenia tych robót nie może dokonać. Jednakże delegat Rządu kazał komisji przejąć tę robotę. Komitet musiał się podporządkować i roboty obecnie są w toku. Ale, proszę Panów, kto dokonywa tych robót? Cały ciężar zwalono na miejscową ludność, która buduje za pomocą tak zwanego szabru. Nie wiem, czy to może wpłynąć dodatnio na powagę Państwa i na tych włościan, którzy byli świadkami, jak się szastało grosz rządowy. Wobec tego uważałem za swój obowiązek zgłosić ten wniosek. Nad tym wnioskiem przeprowadzono dyskusję w komisji i wynik jest taki, że komisja proponuje Wysokiemu Sejmowi wyłonić komisję dla zbadania budowy domków na całem pograniczu w kresowych województwach, nie wyłączając i Galicji wschodniej. Do lej komisji proponowani są następujący pp.: Gerlicz, Ostrowski, Mrozowski, Posacki i Wędziagolski.</u>
<u xml:id="u-21.4" who="#PWędziagolski">Proszę Wysoki Sejm o uchwalenie naszej rezolucji.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania. Panowie mają przed oczyma tekst rezolucji zaproponowanej przez komisję, maja Panowie również wydrukowany skład komisji, z tem jedynie, że zamiast. p. Hryckiewicza, jest wymieniony p. Mrozowski.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#Marszałek">Proszę Posłów, którzy są za wnioskiem komisji, żeby wstali. Stoi większość, wniosek przyjęty. Tem samem skład komisji został również uchwalony.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do p. 11-a): ustne sprawozdanie Komisji Administracyjnej o wniosku p. Duro w sprawie przeniesienia starostwa pow. iłżeckiego z Wierzbnika do Iłży (druk nr. 324).</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#Marszałek">Głos ma sprawozdawca p. Waleron.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PWaleron">Wysoki Sejmie! Jest w województwie kieleckiem powiat iłżecki, przez południową część którego przechodzi linia kolejowa. Przed wojną urząd powiatowy mieścił się w miasteczku Iłży, położonem mniej więcej w środku powiatu, podczas wojny atoli władze okupacyjne ustanowiły urząd powiatowy w miasteczku Wierzbniku, z tego względu, iż miasteczko to jest położone przy stacji kolejowej. Jednak nie jest to miasteczko w środku powiatu, dlatego też przeniesienie urzędu powiatowego z Iłży do Wierzbnika spowodowało pewne niedogodności komunikacyjne dla północnej części pow. iłżeckiego. Z tej też przyczyny ludność domaga się, ażeby urząd powiatowy był przeniesiony z powrotem z Wierzbnika do Iłży. W tym celu też p. Duro złożył odpowiedni wniosek. Komisja Administracyjna doszła do przekonania, że znosić starostwa w Wierzbniku nie należy z tego względu, że miasteczko Wierzbnik jest położone przy kolei, pod względem komunikacyjnym jest sytuowane znacznie lepiej, niż miasteczko Iłża i dlatego komisja postanowiła starostwa w Wierzbniku nie znosić. Natomiast uznała za wskazane z północnej części pow. iłżeckiego i z części przylegających powiatów sąsiednich utworzyć nowe starostwo, któreby miało siedzibę albo w Iłży, albo w jakimś innym punkcie, wedle uznania władz administracyjnych. To stanowisko Komisji Administracyjnej, wyrażone jest w następującym moim wniosku, który komisja przyjęła :</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#PWaleron">„Wzywa się Rząd, żeby przy opracowywaniu nowego schematu podziału administracyjnego Państwa dążył do ustanowienia nowego starostwa z północnej części powiatu iłżeckiego i z przylegających części powiatów sąsiednich, zostawiwszy obecne starostwo w Wierzbniku.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#PWaleron">Proszę o przyjęcie tej rezolucji.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Kozłowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PKozłowski">Wysoki Sejmie! Utarł się u nas zwyczaj w Komisji Administracyjnej, że zbyt często zajmujemy się zmianami terytorialnemi. Nie mogę naturalnie kwestionować kompetencji Wysokiej Izby w takich sprawach, ale śmiem zwrócić uwagę na to, że ta droga jest zupełnie niecelowa i dla ludności bardzo często szkodliwa,...</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Głos: Słusznie)</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#PKozłowski">... albowiem właściwy tok tych spraw jest zupełnie inny. Przedewszystkiem ludność zainteresowana ma swój głos za pośrednictwem wydziałów powiatowych, następnie głos mają same wydziały, potem wyższe instancje samorządowe a ostatecznie dopiero ministerstwo.</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#komentarz">(Głos: Słusznie)</u>
<u xml:id="u-25.4" who="#PKozłowski">Jeżeli będziemy tę kwestię rozpatrywać pod kątem widzenia politycznym, albo partyjnym, to ludności miejscowej wyrządzimy tylko szkodę.</u>
<u xml:id="u-25.5" who="#PKozłowski">Te ogólne uwagi odnoszą się zarówno do wniosku p. Dury, jak do dwóch następnych wniosków pos. Putka w sprawie zmiany granic pow. makowskiego i zniesienia pow. oświęcimskiego. To są sprawy, które zwykle w jednem miejscu naruszone, wywołują utratę równowagi terytorialnej gdzieindziej. To, co się robi napozór dobrze, to się odbija w innym powiecie jako złe, to, co w jednym powiecie było korzystne, to stało się krzywdą w innych powiatach i t. d. Uważam, że najwłaściwsza droga, jaką przepisuje ustawa, to jest droga wypowiedzenia się ludności samej, bezpośrednio interesowanej, następnie odpowiedniego wydziału samorządowego, a wreszcie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.</u>
<u xml:id="u-25.6" who="#PKozłowski">Dlatego zgłaszam wniosek formalny, ażeby wszystkie te wnioski odesłać do Komisji Administracyjnej z powrotem dla rozpatrzenia ich w związku ze zmianami terytorialnemi wogóle, z ustawą o podziale terytorialnym Państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#Marszałek">Wpłynął wniosek formalny, ażeby p. a), jakoteż dalsze punkty b) i c) odesłać do Komisji Administracyjnej. Poddam ten wniosek formalny pod głosowanie. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem tego wniosku, ażeby wstali. Stoi większość, wniosek przyjęty.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 12 porządku dziennego: ustne sprawozdanie Komisji Administracyjnej o wniosku nagłym Zw. P. S. L. „Wyzwolenie” i „Jedność Ludowa”, Zw. P. P. S., N. P. R„ Zw. Chłopskiego w sprawie sprzecznego z Konstytucją zarządzenia wojewody lwowskiego i pociągnięcia do odpowiedzialności za nadużycie władzy urzędowej wojewody lwowskiego i starosty z Sambora (druk nr 1135). Jako sprawozdawca ma głos p. Putka.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#komentarz">(Głos: Niema go)</u>
<u xml:id="u-26.3" who="#Marszałek">Niema p. Putka. Wobec tego i ten punkt spadnie z dzisiejszego porządku dziennego.</u>
<u xml:id="u-26.4" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 13: ustne sprawozdanie Komisji Prawniczej o wniosku p. Chomińskiego i tow. w sprawie wstrzymania eksmisji dzierżawców gruntów, zajętych pod budynki w województwach wschodnich (druk nr 1326).</u>
<u xml:id="u-26.5" who="#Marszałek">Jako sprawozdawca głos ma p. Łypacewicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PŁypacewicz">Wysoki Sejmie! Na mocy ustawy z dnia 3 listopada 1923 r. została wstrzymana eksmisja dzierżawców gruntów, zajętych pod budynki i położonych w obrębie miast, miasteczek, wsi i osad na obszarze Ziemi Wileńskiej, województw: nowogródzkiego, poleskiego i wołyńskiego, oraz powiatów: bielskiego, grodzieńskiego, wołkowyskiego, sokolskiego i białostockiego województwa białostockiego.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#PŁypacewicz">Równocześnie Sejm uchwalił rezolucję, zobowiązującą Rząd do wniesienia przed dniem 15 stycznia b. r. projektu ustawy regulującej sprawę dzierżawców. Rząd takiego projektu dotąd nie wniósł. Wobec tego powstała konieczność przedłużenia ustawy z dnia 3 listopada 1923 r. jeszcze na jeden rok.</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#PŁypacewicz">Komisja jednomyślnie postanowiła ustawę tę przedłużyć jeszcze na jeden rok z bardzo drobnemi tylko zmianami, o których będę mówił. Pozatem pozostawiła tekst ustawy z dnia 3 listopada 1923 r. w całości, a to w tym celu, aby sądy z powodu zmian stylistycznych nie uważały, iż zostały wprowadzone zmiany merytoryczne.</u>
<u xml:id="u-27.3" who="#PŁypacewicz">Drobne zmiany, wprowadzone przez komisję, są następujące: w art. 1 skreślono ustęp 2, który brzmi: „Przepis ustępu 1 ma również zastosowanie w tych wypadkach, gdy zabudowania uległy zniszczeniu wskutek działań wojennych lub pożarów”. Chodziło tu komisji o wyłączenie z pod dobrodziejstwa ustawy dzierżawców placów w tych wypadkach, gdy budowle uległy zupełnemu zniszczeniu i nie zostały odbudowane, a dzierżawca ma w swojem posiadaniu wyłącznie pusty plac. Ponieważ w art. 1 na początku powiedziane jest: „Właściciele zabudowań, znajdujących się...”, to z tego wypływa, że pod działanie ustawy podpadać będą wszyscy właściciele zabudowań, które istnieją, chociaż w szczątkowej postaci, np. w tych wypadkach, kiedy urządzono ziemianki w piwnicach domów, które tam dawniej stały.</u>
<u xml:id="u-27.4" who="#PŁypacewicz">Następnie została zrobiona druga poprawka, ażeby przedłużyć ustawę nie do 1 października, lecz do 1 listopada 1925 r., a to ze względu na to, że gdyby nastąpiła konieczność przedłużenia ustawy w roku następnym, to ponieważ Sejm zwykle się zbiera w październiku, to możność ta będzie daleko łatwiejsza. W konsekwencji w art. 6 zamiast „1 października 1925 r.” wstawiono „1 listopada 1925 r.”. W art. 3 czynsz dzierżawy, wyrażony w markach przeliczono na walutę złotową. Zwracam uwagę, że w tekście, rozdanym (druku nr. 1326) zostały opuszczone następujące ustępy, a mianowicie: w art. 2 po wyrazach: „wykonanie wyroku” zostały opuszczone wyrazy: „choćby wydanego”. Po wyrazach „sąd wyższy” zostały przepuszczone wyrazy „aż do 1 listopada 1925 r.”. W art. 3 na końcu zostały opuszczone wyrazy: „i będzie płatna do dnia 31 stycznia 1925 r.”. W art. 3 należy skreślić wyrazy: „w rublach”.</u>
<u xml:id="u-27.5" who="#PŁypacewicz">Do projektu tej ustawy został zgłoszony wniosek mniejszości, ażeby utrzymać drugi ustęp art. 1, ale wniosek ten został wycofany przez p. posła Wędziagolskiego, ponieważ i komisji wyjaśniono, że ustawa będzie obejmowała również i te wypadki, gdy mieszkańcy mieszkają choćby w ziemiankach na dzierżawionych placach.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#Marszałek">Do głosu nikt się więcej nie zgłosił. Przy stępujemy do głosowania. Tekst, nad którym będziemy głosować, składa się z druków nr. 1326 i roneo 125, zawierających zmiany, wprowadzone przez komisję do tekstu, który jest w druku nr. 1326. Żadnych poprawek do tekstu komisyjnego nie zgłoszono, możemy więc głosować en bloc nad tą ustawą. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem ustawy w drugiem czytaniu, aby wstali. Stoi większość, ustawa w drugiem czytaniu przyjęta. Napis: „Ustawa w przedmiocie wstrzymania eksmisji dzierżawców gruntów, zajętych pod budynki i położonych w obrębie miast, miasteczek, wsi i osad na obszarze ziemi wileńskiej, województw: nowogródzkiego, poleskiego i wołyńskiego oraz powiatów: bielskie go, grodzieńskiego, wołkowyskiego, sokolskiego i białostockiego województwa białostockiego”-- przyjęty.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#komentarz">(P. Łypacewicz: Wnoszę o trzecie czytanie)</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#Marszałek">Jest wniosek o trzecie czytanie. Niema sprzeciwu. Przystępujemy do trzeciego czytania. Do głosu nikt się nie zgłosił. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem ustawy w trzeciem czytaniu, aby wstali. Stoi większość — ustawa w trzeciem czytaniu przyjęta.</u>
<u xml:id="u-28.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do p. 14 porządku dziennego: ustne sprawozdanie Komisji Prawniczej o wniosku p. Bryla i tow. w sprawie odebrania spraw spadkowych notariuszom i oddania ich z powrotem sądom, (druk nr 1185).</u>
<u xml:id="u-28.4" who="#Marszałek">Jako sprawozdawca głos ma p. Sommerstein.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PSommerstein">Wysoki Sejmie! Kwestia spraw spadkowych na obszarze Małopolski uregulowana jest patentem dawnym cesarskim austriackim z dnia 21 grudnia 1881 r. W myśl przepisów § 3 tego patentu sądy mają prowadzić sprawy spadkowe i tylko w wyjątkowych wypadkach, jeżeli jest to połączone z korzyścią dla strony, mają przekazywać je notariuszom. Tymczasem sądy postępują wręcz inaczej. W szczególności, o ile chodzi o spadki włościańskie, jak również małomieszczańskie przekazują wszystkie sprawy spadkowe notariuszom, którzy, korzystając z tego monopolu, ustalają swoje wynagrodzenie w kwotach bardzo wysokich. Szczególnie z kół ludności włościańskiej napływają skargi, że kwoty te w wielu wypadkach przenoszą wartość całe go spadku.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#PSommerstein">Z tego względu klub Polskiego Stronnictwa Ludowego wniósł do Sejmu wniosek, w którym domaga się wezwania Rządu, by w drodze wydania odpowiedniego okólnika wpłynął na sądy, żeby trzymały się ściśle patentu i sprawy spadkowe ludności włościańskiej załatwiały we własnym zakresie, a nie przekazywały notariuszom.</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#PSommerstein">Komisja Prawnicza zajmowała się tym wnioskiem i po przeprowadzeniu rozprawy uchwaliła jednomyślnie następujące rezolucje:</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#PSommerstein">„Sejm wzywa Rząd:</u>
<u xml:id="u-29.4" who="#PSommerstein">1) by w ramach obowiązujących ustaw w drodze odpowiednich rozporządzeń wstrzymał przekazywanie przez sądy na obszarze sądów apelacyjnych krakowskiego i lwowskiego i sądu okręgowego cieszyńskiego, pertraktacji spadków włościańskich i drobno-mieszczańskich notariuszom, 2) aby w sprawach, które przydzielone będą notariuszom, jednolicie unormował wynagrodzenie notariuszów przez wydanie odpowiedniej taryfy, 3) aby za pomocą urządzenia stosownych kursów lub w inny sposób wyszkolił odpowiednią ilość urzędników sądowych (kancelaryjnych) do spisywania w sądach aktów spadkowych”.</u>
<u xml:id="u-29.5" who="#PSommerstein">Rezolucje te uwzględniają interesy szerokich warstw ludności włościańskiej i mało-mieszczańskiej. Proszę w imieniu Komisji Prawniczej o ich przyjęcie.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania. Panowie mają w odbitkach roneo 3 rezolucje, zaproponowane przez Komisję Prawniczą. Sądzę, że możemy głosować nad temi trzema rezolucjami razem. Proszę Posłów, którzy są za przyjęciem ich, żeby wstali. Stoi większość — rezolucje te zostały przyjęte.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#Marszałek">Panowie przypominają sobie, że pominęliśmy dzisiaj punkt 4 a) na prośbę p. przedstawiciela Rządu. Jak mnie informują, nastąpiło uzgodnienie pomiędzy referentem, względnie klubami a p. przedstawicielem Rządu i ten punkt porządku dziennego mógłby być dzisiaj załatwiony. Wobec tego wrócimy do punktu 4 a): sprawozdanie Komisji Skarbowej o poprawkach senackich do projektu ustawy o podatku od spadków i darowizn.</u>
<u xml:id="u-30.2" who="#Marszałek">Głos ma p. Michalski.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PMichalski">Na posiedzeniu w dniu 18 lipca Senat po przyjęciu przez Sejm w dniu 11 lipca projektu ustawy w przedmiocie zmiany niektórych przepisów o opodatkowaniu spadków, uchwalił wprowadzić dwie nowe zmiany: 1) zmiany, nowości, o których nie było zupełnie mowy w naszym pierwszym projekcie, a 2) zmiany dotyczące uchwalonego w trzeciem czytaniu dopiero co przez Wysoką Izbę wniosku pp. Łypacewicza i Manaczyńskiego i ujęcia art. 17 projektu ustawy, które w nowym art. 17 uległo zmianie.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#PMichalski">Pierwsza grupa wprowadzonych nowości — czego nie było w naszym projekcie — ma brzmienie następujące: Po art. 5 wstawić nowy artykuł jako 6 treści następującej: to jest to novum czego nie było w naszej ustawie — „w zdaniu pierwszem art. 20 ustawy z dnia 29 maja 1920 r. (Dz. U. R. P. nr 49, poz. 299) słowo „pięciu” zmienia się na „dziesięciu”. 2) Numerację następnych artykułów odpowiednio zmienić”. W artykule tym, który ma ulec zmianie, jest powie dziane, że maksymalny okres czasu, na który może być udzielona zwłoka dla zapłacenia podatku spadkowego wynosi 5 lat. W związku z tem po art. 14 proponuje Senat wstawić nowy artykuł jako 16 treści następującej: „Na wniosek podatnika zezwoli władza skarbowa — w razie potrzeby za odpowiedniem zabezpieczeniem — na odroczenie płatności podatku lub jego części, albo na uiszczenie ratami najpóźniej w ciągu lat 10, jeżeli stwierdzi, że niezwłoczna zapłata byłaby dla podatnika ze względu na jego stosunki gospodarcze zbyt uciążliwa. Władza skarbowa cofnie lub ograniczy ulgi, udzielone z powyższego powodu, w razie odpowiedniej zmiany w stosunkach gospodarczych płatnika. Od płatnika, któremu zezwolono na odroczenie płatności, lub na spłatę ratami, pobierane będą odsetki w wysokości 1/2% miesięcznie, płatne z dołu (t. zw. odsetki za odroczenie); Przytem miesiąc rozpoczęty liczy się za cały. W razie niedotrzymania terminu, pobrane będą odsetki za zwłokę, według zasad ogólnych od całej sumy nieuiszczonej w terminie.</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#PMichalski">O ile chodzi o opodatkowanie majątku spadkowego”, to jest ważne „przechodzącego na zstępnych małoletnich lub na wdowę po spadkodawcy, władza skarbowa zbada z urzędu przed wysłaniem nakazu płatniczego, czy zachodzi warunek, określony w zdaniu pierwszem niniejszego artykułu, a w razie istnienia tego warunku zezwoli w nakazie płatniczym na odroczenie płatności podatku lub na uiszczenie ratami.</u>
<u xml:id="u-31.3" who="#PMichalski">Numerację następnych artykułów odpowiednio zmienić”.</u>
<u xml:id="u-31.4" who="#PMichalski">Według wykazu, dostarczonego przez Ministerstwo Skarbu, w ciągu pierwszych 6 miesięcy tego roku wpłynął podatek spadkowy w sumie 1,625,000 zł, natomiast podatek sprolongowany, gdzie udzielono zwłoki z powodu niemożności płatniczej płatnika wyniósł kwotę 7,200,000 zł. Otóż w tych wypadkach szczególnie trudnych do zapłacenia, kiedy spadkobiercami są dzieci, albo małżonek pozostały, proponowane jest udzielanie zwłoki nawet ex oficio, z urzędu bez starań kontrybuentów.</u>
<u xml:id="u-31.5" who="#PMichalski">Tę część projektu Senatu nasza Komisja Skarbowa przyjęła, natomiast nie przyjęła drugiej części. Pozwolę sobie 'przypomnieć, że art. 17 w pierwszej części według tego co uchwaliliśmy 11 b. m. na wniosek p. Łypacewicza mówi, że ta nowa ustawa będzie stosowana we wszystkich wypadkach, w których do dnia 1 lipca tego roku podatek nie został zapłacony.</u>
<u xml:id="u-31.6" who="#PMichalski">Otóż Senat proponuje artykułowi temu nadać takie brzmienie: „Ustawa niniejsza... będzie stosowana we wszystkich przypadkach, w których podatnika do dnia 1 lipca 1924 r. nie zawiadomiono o wymiarze podatku”. Są to dwa pojęcia zupełnie różne.</u>
<u xml:id="u-31.7" who="#PMichalski">W drugim, ustępie tego, co uchwaliliśmy dnia 11 lipca jest napisane na wniosek p. Manaczyńskiego, że: „Wpisy w księgach publicznych praw, wynikających ze spadków i darowizn wolnych od podatku spadkowego, są wolne od należytości ryczałtowej i intabulacyjnej. Również wolne są od opłat skarbowych dokumenty umów działu pomiędzy spadkobierców majątku wolnego od podatku spadkowego”. Proszę Panów, Senat oświadczył się za uchyleniem tej części art. 17, natomiast za wprowadzeniem następującej nowej normy: „Podatek spadkowy, przed dniem 1 lipca 1924 r. już wymierzony, a jeszcze nie zapłacony, ma być umorzony z urzędu o tyle, o ile ustalenie szacunku nastąpiło w 1924 r., a czysta wartość schedy, przechodzącej na małżonka lub zstępnego, nie przewyższa 10,000 złotych”.</u>
<u xml:id="u-31.8" who="#PMichalski">Komisja Skarbowa Sejmu nie zgodziła się na zaproponowanie Wysokiej Izbie nowego art 19, to znaczy tych dwóch wniosków uchwalonych przez Sejm na podstawie wniosku pp. Łypacewicza i Manaczyńskiego. Oświadczam się — ażeby przyjąć tylko pierwszą część projektowanej poprawki Senatu.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Łypacewicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PŁypacewicz">Proszę Panów. Komisja uchwaliła odrzucić poprawkę Senatu do art. 17. Niestety, zaszedł fakt, który nie powinien był w Sejmie się zdarzyć. P. Wiceminister Markowski, wbrew woli wszystkich klubów, zażądał usunięcia tego punktu z porządku dziennego. P. Wiceminister Markowski przegrał sprawę w komisji i chciał inną drogą sprawę zdecydowaną przez Sejm ogromną większością głosów usunąć. Mojem zdaniem, jest to metoda niedopuszczalna, przeciw której protestuję i która powtarzać się nie powinna. Te rzeczy muszą być lojalnie wykonywane. Przywódca jednego z największych klubów stwierdził, że nie protestował przeciw usunięciu sprawy z porządku dziennego, gdyż myślał, że komisja nie zdążyła sprawy tej załatwić i dlatego p. Wiceminister żądał odroczenia. To nie jest sposób lojalny przeprowadzania projektów; rządowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Wiceminister Markowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#WiceministerSkarbuMarkowski">Wysoki Sejmie! Prawdopodobnie przemawiam z tego miejsca po raz ostatni. Jest mi bardzo przykro, że końcowe moje przemówienie w Sejmie wypadło tak niefortunnie, iż muszę odpierać postawiony mi przez pana mecenasa Łypacewicza zarzut nielojalności Otóż stwierdzam, iż zapytałem p. Marszałka, czy można sprawę zdjąć z porządku dziennego, na co p. Marszałek oświadczył, że można, jeśli się Sejm na to zgodzi, o co też Sejm został zapytany. Że z powodu gwaru nie wszyscy Panowie zapytanie słyszeli, to nie moja wina.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#WiceministerSkarbuMarkowski">Uważam, że nie byłbym sumiennym urzędnikiem, gdybym nie wyczerpał wszystkich argumentów, któreby Panów przekonały o tem, że przyjęcie wniosku p. posła Łypacewicza wyrządza Skarbowi dotkliwą stratę. Mamy wszystkich wymiarów spadkowych w r. 1924 dotąd na 9 milionów kilkaset tysięcy złotych. Z tego wpłynęło do Skarbu tylko 1,663,000 a 7,500,000 zł jest odroczone, albo rozłożone na raty. Do czego prowadzi wniosek p. Łypacewicza. Do tego, aby wszystkie te odroczone spadki, między któremi większość co do kwoty jest spadków wielkich, a tylko nieliczna ilość drobnych, aby te wszystkie spadki zostały poddane pod nową ustawę, która dla tych wielkich spadów znacznie zmniejszyła wysokość opłaty. To przyprawi Skarb o stratę około 5,000,000 zł Byłbym złym urzędnikiem, gdybym tych 5,000.000 zł dla Skarbu nie bronił.</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#komentarz">(Oklaski).</u>
<u xml:id="u-35.3" who="#WiceministerSkarbuMarkowski">Proszę o przyjęcie poprawki Senatu, bo cóż ta poprawka Senatu wnosi? Ona wnosi to, aby wszystkie spadki, które nie dosięgają 10,000 zł na schedy, a więc te, co do których ludność niezamożna jest zainteresowana, zostały zwolnione zupełnie od podatku.</u>
<u xml:id="u-35.4" who="#WiceministerSkarbuMarkowski">Więc my wykreślimy z naszych ksiąg bierczych wszystkie wymiary, dotyczące tych małych spadków. Natomiast wcale nie idziemy w kierunku tak liberalnym, ażeby opłaty od wielkich spadków, rozłożone na kilka lat, obniżyć albo całkiem utracić. Jeżeli ktoś ma wymierzoną znaczną opłatę spadkową, rozłożoną na 5 rat, 4 raty zapłacił, a później w myśl wniosku p. posła Łypacewicza zastosujemy do niego nową ustawę, to nie dość, że on nam nie zapłaci, ale jeszcze musielibyśmy się z nim liczyć, to znaczy, musielibyśmy waloryzować to, co zapłacił w po przednich latach i często oddawać z powrotem to, co zapłacił. Na to w imieniu Ministerstwa Skarbu zgodzić się nie mogę. I dlatego tłumaczę się, dlaczego muszę używać wszelkich argumentów na to, ażeby stało się zadość, według mego rozumienia, poczuciu najwyższej sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-35.5" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski).</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Łypacewicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PŁypacewicz">Jestem zawsze za tem, żeby Skarb to co mu się należy otrzymał. Jeżeli Sejm uchwalił pewne normy podatku spadkowego to one powinny być zastosowane. Jeżeli Panowie uchwaliliście pewne normy i uważacie, że one krzywdzą Skarb, to Wy, Panowie, skrzywdziliście Skarb. Jesteśmy więc w tem położeniu, że Sejm krzywdził Skarb, a pan Wiceminister jakoby Skarb ratuje. Widzę w tem niechęć wykonywania uchwał Sejmu. A więc pewną niepraworządność, przeciw której walczyłem zawsze i walczyć będę. Nie chodzi mi już w tej chwili o daną sprawę, ale o tę metodę, którą zastosowano. Jeżeli zasada została w komisji uchwalona i p. Wiceminister o tem dobrze wiedział, to oczywiście nie wypada te sprawy usuwać z porządku dziennego, w sposób dotychczas niepraktykowany, korzystając z tego, że kluby nic wiedziały o co chodzi i myślały, że sprawa przez komisję nie została załatwiona.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#Marszałek">Rozprawa wyczerpana. Może mi Panowie pozostawią możność porozumienia się w sprawie techniki, głosowania?</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#Marszałek">W międzyczasie chcę zakomunikować Panom, że p. Michalski w imieniu Komisji Skarbowej a także jak mnie informuje po porozumieniu się ze wszystkiemi klubami zgłosił prośbę, ażeby mógł odczytać na dzisiejszem posiedzeniu sprawozdanie Komisji Skarbowej o wniosku p. Pączka w sprawie Głównego Urzędu Probierczego i komitetu zbiórki na Skarb Narodowy. Ze względu na wagę i pilność podania do wiadomości publicznej tego sprawozdania, proponuję Panom zgodzie się na to. Nie słyszę protestu, wobec tego głos ma p. Michalski.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#PMichalski">Wysoki Sejmie! Komisja sejmowa, wybrana w dniu 27 maja r. b. na posiedzeniu Komisji Skarbowej celem zbadania zarzutów podniesionych przeciw Głównemu Urzędowi Probierczemu i komitetowi zbiórki na Skarb Narodowy, po przeprowadzeniu dochodzeń w zakresie dla niej dostępnym, nie przesądzając wyniku badan sądowych i władz państwowych w tej sprawie, oświadcza, że żadnych nadużyć ze złotem i srebrem skarbowem niestwierdziła.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#PMichalski">Komisja uważa za swój obowiązek zaznaczyć, że aczkolwiek organizacja pracy i organizacja kontroli w Głównym Urzędzie Probierczym pozostawia jeszcze wiele do życzenia, to jednak warunki, w których pracowano, były tak ciężkie, że tylko wyjątkowa gorliwość służbowa pracowników Urzędu, jak również pracowników Komitetu, wraz z jego kierownikiem p. Aleksandrowiczem, mogła tym trudnym zadaniom, które na nich włożono, podołać.</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#PMichalski">Odnośnie do zarzutów, poczynionych urzędnikom Głównego Urzędu Probierczego pp. Rzepskiemu, Jakowiczowi i Winnickiemu, komisja wyjaśnienie tych zarzutów pozostawia śledztwu sądowemu.</u>
<u xml:id="u-39.3" who="#PMichalski">Zarzut udziału p. Aleksandrowicza w spółce chemicznej „Polchem”, mającej wyrabiać plomby srebrne, został przez komisję stwierdzony. Stwierdzono również, że spółka ta dokonywała robót przygotowawczych i prób na terenie Głównego Urzędu Probierczego, co komisja uważa za niedopuszczalne. Zdaniem komisji, p. Aleksandrowicz wykroczył przeciw § 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 sierpnia 1921 r. o organizacji i zakresie działania urzędów probierczych. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że wymieniona spółka, poza robotami próbnemi, nie przystąpiła do fabrykacji plomb, że wykroczenia dokonał p. Aleksandrowicz wskutek mylnej interpretacji odpowiednich przepisów oraz, że na skutek pisma Ministerstwa Przemysłu i Handlu z 27 marca tego roku O. P. tajnie wystosowanego do p. Aleksandrowicza, spółka ta została zlikwidowana, a pan Aleksandrowicz otrzymał od przełożonej władzy naganę, komisja uważa sprawę spółki „Polchem” w ten sposób za załatwioną. Komisja stwierdziła, że przy Głównym Urzędzie Probierczym, podlegającym Ministerstwu Przemysłu i Handlu, istnieją agendy Ministerstwa Skarbu, jak zbiórka na Skarb Narodowy i mennica, co, oczywiście, utrudnia bardzo organizację pracy, zwłaszcza kontroli i księgowości tak w Głównym Urzędzie Probierczym, jak też i w agendach wymienionych, wobec czego komisja podkreśla konieczność przeprowadzenia sanacji tych stosunków.</u>
<u xml:id="u-39.4" who="#PMichalski">Wobec powyższego komisja wnosi: Wysoki Sejm uchwalić raczy: Niniejsze sprawozdanie Komisji o wniosku p. pos. Pączka w sprawie Głównego Urzędu Probierczego i komitetu zbiórki na Skarb Narodowy Sejm przyjmuje do wiadomości.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#Marszałek">Rezolucja ta została zaproponowana jednomyślnie przez komisję. Sądzę, że nie znajdzie ona sprzeciwu. Niema sprzeciwu — uważam ją za przyjętą.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#Marszałek">Powracamy więc do poprawek, zaproponowanych przez Senat do projektu ustawy w przedmiocie zmian niektórych przepisów o opodatkowaniu spadków i darowizn.</u>
<u xml:id="u-40.2" who="#Marszałek">Przed przystąpieniem do głosowania chciałbym się na wszelki wypadek upewnić co do jednej sprawy, bo gdybym nie miał tego upewnienia, byłbym skłonny odłożyć głosowanie aż do następnego posiedzenia. Chodzi o poprawki, zaproponowane do art. 17 przez Senat. O ile mnie informowano, nastąpiła pewna zmiana w opinii większości Komisji Skarbowej, żeby co do poprawki zaproponowanej do art. 17, względnie nowego art. 19 Senatu, sposób postępowania był następujący: Senat zaproponował skreślenie art. 17 i wstawienie na to miejsce tekstu, który Panowie mają w odbitce, Komisja zrewidowawszy swoją uchwałę z przed kilku godzin, proponuje przyjąć poprawkę Senatu zmierzającą do skreślenia pierwszej części art. 17, natomiast odrzucić poprawkę Senatu co do skreślenia drugiej części art. 17. Komisja wobec tego porozumienia wnosi, żeby przyjąć poprawkę Senatu, wprowadzając częściowo nowe brzmienie co do art. 17.</u>
<u xml:id="u-40.3" who="#komentarz">(P. Michalski: Tak jest)</u>
<u xml:id="u-40.4" who="#Marszałek">Więc co do tego niema nieporozumień, możemy przystąpić do głosowania w myśl tego co powiedziałem.</u>
<u xml:id="u-40.5" who="#Marszałek">Do art. 5 mamy dwie poprawki. Druga jest logiczną konsekwencją, mianowicie chodzi o przenumerowanie artykułów. Komisja wnosi o przyjęcie pierwszej poprawki Senatu do art. 5. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu, poprawka przyjęta. Druga oczywiście przez to samo przyjęta.</u>
<u xml:id="u-40.6" who="#Marszałek">Do art. 14, względnie obecnie już 15 jest poprawka Senatu, wprowadzająca nowy art. 16 w brzmieniu, który Panowie mają w odbitce. Wniosek komisji jest o przyjęcie.</u>
<u xml:id="u-40.7" who="#Marszałek">Czy kto sprzeciwia się przyjęciu? Niema sprzeciwu, poprawka przyjęta. Do art. 17 jest najpierw poprawka Senatu, ażeby skreślić art. 17. Komisja godzi się na poprawkę Senatu t. j. na skreślenie pierwszej części art. 17. Czy jest sprzeciw? Niema sprzeciwu. Wniosek komisji przyjęty. Natomiast komisja wnosi, ażeby odrzucić poprawkę Senatu, skreślającą drugą część art. 17. Czy jest sprzeciw? Niema. Przyjęte jednomyślnie, a więc i kwalifikowaną większością. Dalej komisja wnosi, ażeby przyjąć poprawkę Senatu, zaproponowaną do art. 17, która oczywiście w ten sposób będzie pierwszym ustępem tego art. 17, względnie nowego art. 19. Czy kto sprzeciwia się przyjęciu? Niema sprzeciwu. Poprawka przyjęta. W ten sposób ten punkt porządku dziennego został załatwiony. Ustawę z temi zmianami odeślę do ogłoszenia.</u>
<u xml:id="u-40.8" who="#Marszałek">W ten sposób porządek dzienny został wyczerpany.</u>
<u xml:id="u-40.9" who="#Marszałek">Proszę p. Sekretarza o odczytanie interpelacji.</u>
<u xml:id="u-40.10" who="#Marszałek">Interpelacja p. Hulaka i tow. z klubu P. S. L. „Piast” do p. Ministra Sprawiedliwości, celem przeprowadzenia rewizji procesu.</u>
<u xml:id="u-40.11" who="#Marszałek">Interpelacja p. Kuryłowicza i tow. z Z. P. P. S. do pp. Ministrów Skarbu i Kolei w sprawie kredytowanych biletów i przewozów kolejowych różnorodnych instytucji państwowych.</u>
<u xml:id="u-40.12" who="#Marszałek">Interpelacja p. Hołowicza i tow. do p. Ministra Kolei Żelaznych w sprawie odbudowy mostu we wsi Puzeli, na odcinku Lida - Mołodeczno.</u>
<u xml:id="u-40.13" who="#Marszałek">Interpelacja p. Inslera i tow. z Koła Żydowskiego do pp. Ministrów Przemysłu i Handlu oraz Skarbu w sprawie odmówienia wypłaty emerytury p. Szymonowi Sonnentalowi, urzędnikowi pocztowemu w Drohobyczu.</u>
<u xml:id="u-40.14" who="#Marszałek">Interpelacja p. Sergjusza Kozickiego i tow. z Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie tamowania ukraińskiego ruchu kulturalno - oświatowego, niedozwalania lekcji publicznych i t. d. w pow. dubieńskim, oraz w sprawie niedopuszczania nawet do przemówień w języku ukraińskim na posiedzeniu sejmiku powiatowego w Dubnie.</u>
<u xml:id="u-40.15" who="#Marszałek">Interpelacja p. Sergjusza Kozickiego i tow. z Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie katowania na posterunku policji państwowej w Moniatyczach włościanina wsi Ubrodowicy (pow. hrubieszowski) Mikołaja Rudia w związku z zajściami przy próbie prześwięcenia cerkwi prawosławnej w Ubrodowicy na kościół rzymsko — katolicki.</u>
<u xml:id="u-40.16" who="#Marszałek">Interpelacja p. Sergjusza Kozickiego i tow. z Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie zamierzonej zamiany języka wykładowego w szkole 4-klasowej wsi Mikołajów (pow. Bóbrka) ukraińskiego na polski.</u>
<u xml:id="u-40.17" who="#Marszałek">Interpelacja p. Dmitrijuka i tow. z Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie mściwego ukarania ks. Stefana Onyszkiewicza gr. kat. proboszcza w Kupnowicach Starych, pow. rudecki, woj. lwowskiego przez starostwo w Rudkach, na grzywnę 200 zł za wystawienie świadectwa urodzin i chrztu w języku ukraińskim.</u>
<u xml:id="u-40.18" who="#Marszałek">Interpelacja p. Zygmunta Piotrowskiego i tow. z Z. P. P. S. do p. Ministra „ Ref orni Rolnych w sprawie przydziału 12 włók ziemi z majątku państwowego Lubanie, pow. włocławski — seminarium duchownemu z krzywdą i pominięciem bezrolnych i małorolnych, a którą to ziemię seminarium puściło spekulantom w dzierżawę.</u>
<u xml:id="u-40.19" who="#Marszałek">Interpelacja p. Regera i tow. z Z.P. P. S. do pp. Ministrów Skarbu i Spraw Wewnętrznych, w sprawie wzmożonych szykan władz skarbowych i granicznych w Cieszynie.</u>
<u xml:id="u-40.20" who="#Marszałek">Interpelacja p. Moraczewskiego i tow. z Z. P. P. S. do p. Ministra Robót Publicznych w sprawie poszkodowania strażników rzecznych w Stryju.</u>
<u xml:id="u-40.21" who="#Marszałek">Interpelacja p. Czapińskiego i tow. z Z. P. P. S. do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie prześladowania ewangelików i brutalnych nietoleranckich wybryków kościelnych.</u>
<u xml:id="u-40.22" who="#Marszałek">Interpelacja p. Krempy i tow. z klubu po solskiego Związku Chłopskiego do pp. Ministrów Spraw Wewnętrznych i Skarbu w sprawie ustawicznego szykanowania rzemieślników przez starostwo kolbuszowskie.</u>
<u xml:id="u-40.23" who="#Marszałek">Interpelacja posłów z Klubu Chrz. - Narodowego do p. Ministra Reform Rolnych w sprawie stworzenia filii Banku Rolnego w Poznaniu i o ile możności także w Grudziądzu.</u>
<u xml:id="u-40.24" who="#Marszałek">Interpelacja posłów ze Z w. Lud.-Nar. do pp. Ministrów Spraw Wewnętrznych i Sprawiedliwości w sprawie nie dość energicznego przeciw działania antypaństwowej agitacji.</u>
<u xml:id="u-40.25" who="#Marszałek">Interpelacja Klubu Białoruskiego do pp. Ministrów Spraw Wewnętrznych i Rolnictwa i Dóbr Państwowych w sprawie pogwałcenia przez starostę Wołożyńskiego i policję praw ludności gm. subotnickiej w związku ze spławianiem drzewa.</u>
<u xml:id="u-40.26" who="#Marszałek">Interpelacja posłów Klubu Białoruskiego do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie szykanowania i niedopuszczania do służby państwowej i komunalnej Białorusinów.</u>
<u xml:id="u-40.27" who="#Marszałek">Interpelacja p. Wojtowicza i tow. z klubu Z. P. S. L. „Wyzwolenie” i „Jedność Ludowa” do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie dodatkowej weryfikacji nauczycieli szkół powszechnych i katechetów.</u>
<u xml:id="u-40.28" who="#Marszałek">Interpelacja posłów Klubu Białoruskiego do p. Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie konfiskaty czasopisma białoruskiego „Hołos Biełorusa” z dnia 16 lipca r. b. nr. 15.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#Marszałek">Interpelacje te prześlę Prezesowi Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#Marszałek">Podczas odczytywania interpelacji zgłoszono wiele interpelacji innych, względem których nie mogę dokonać ciążącego na mnie obowiązku kontroli, wobec tego odkładam je do następnego posiedzenia.</u>
<u xml:id="u-41.2" who="#Marszałek">Wobec zrzeczenia się obecnie przez wnioskodawców motywowania nagłości wniosków, zgłoszonych na poprzednich posiedzeniach, wnioski te odsyłam dla załatwienia właściwym komisjom:</u>
<u xml:id="u-41.3" who="#Marszałek">Wniosek p. Włodzimierza Piotrowskiego i tow. z klubu P. S. L. „Wyzwolenie” w sprawie rujnującej gospodarki dyrekcji kolejowej w Radomiu (druk nr. 843) — do Komisji Komunikacyjnej.</u>
<u xml:id="u-41.4" who="#Marszałek">Wniosek posłów klubu Zw. Lud.-Nar. w sprawie eksportu jaj (druk nr. 1047) — do Komisji Rolnej.</u>
<u xml:id="u-41.5" who="#Marszałek">Wniosek p. Pryłuckiego (Żyd. Stron. Lud.) i tow. w przedmiocie zmian w dekrecie z dnia 7 lutego 1919 r. o zmianach w organizacji gmin wyznaniowych żydowskich na terenie b. Królestwa Kongresowego oraz w przepisach obowiązujących, dotyczących organizacji gmin wyznaniowych żydowskich na terenie b. Królestwa Kongresowego (druk nr. 1074) — do Komisji Administracyjnej.</u>
<u xml:id="u-41.6" who="#Marszałek">Wniosek p. Bona i tow. z klubu Z. P. S. L. „Wyzwolenie” i „Jedność Ludowa” w sprawie niesłusznego obciążenia budżetów powiatowych związków komunalnych na terenie województw granicznych kosztami utrzymania policji granicznej (druk nr. 1174) — do Komisji Administracyjnej.</u>
<u xml:id="u-41.7" who="#Marszałek">Wniosek p. Popowskiego i tow. z klubu Z w. L.-N. w sprawie obrony ludności powiatów nadgranicznych Rzeczypospolitej na wschodzie od napadów i grabieży (druk nr. 1176) — do Komisji Administracyjnej.</u>
<u xml:id="u-41.8" who="#Marszałek">Wniosek p. Janeczka i tow. z klubu P. Z. L. w sprawie bezprawnego pobierania przez urzędy skarbowe drugiej zaliczki na podatek majątkowy od płatników, których majątek nie przenosi 3.000 fr. zł. (druk nr. 1177) — do Komisji Skarbowej.</u>
<u xml:id="u-41.9" who="#Marszałek">Wniosek p. Podhorskiego i tow. w sprawie tępienia myśli i życia organizowanego społeczeństwa ukraińskiego i nie zezwolenia na zjazd ukraińskiej narodnio-trudowej partii (druk nr. 1178) — do Komisji Administracyjnej.</u>
<u xml:id="u-41.10" who="#Marszałek">Wniosek p. Kalenkiewicza i tow. ze Z w. L.- N. w sprawie rewizji taryf kolejowych dla przewozu produktów i towarów, pochodzących z województw: wileńskiego, nowogródzkiego i poleskiego (druk nr. 1179) — do Komisji Komunikacyjnej.</u>
<u xml:id="u-41.11" who="#Marszałek">Wniosek p. Ballina i tow. z klubu Z. P. S. L. „Wyzwolenie” i „Jedność Ludowa”, w sprawie zniesienia obowiązujących dotychczas a sprzecznych z Konstytucją zarządzeń Z. C. Z. W., Z. T. P. i E. i innych (druk nr, 1181) — do Komisji Administracyjnej.</u>
<u xml:id="u-41.12" who="#Marszałek">Wniosek p. ks. Okonia i tow. z Chłopskiego Stronnictwa Radykalnego w sprawie natychmiastowego wypłacenia odszkodowania za grunty, zajęte pod kolej Lublin — Rozwadów (druk nr. 1183) — do Komisji Komunikacyjnej.</u>
<u xml:id="u-41.13" who="#Marszałek">Wniosek p. ks. Okonia i tow. z Chłopskiego Stronnictwa Radykalnego w sprawie natychmiastowego wznowienia rozpoczętej budowy kolei Rzeszów — Kolbuszowa — Tarnobrzeg — Sandomierz (druk nr. 1184) — do Komisji Komunikacyjnej.</u>
<u xml:id="u-41.14" who="#Marszałek">Wniosek p. Sanojcy i tow. z klubu P. S. L. „Wyzwolenie” i „Jedność Ludowa” w sprawie budowy kolei Kraków — Miechów (druk nr. 1187) — do Komisji Komunikacyjnej.</u>
<u xml:id="u-41.15" who="#Marszałek">Wniosek w sprawie wykupu elektrowni w Chorzowie (druk nr. 1188) — do Komisji Przemysłowo-Handlowej.</u>
<u xml:id="u-41.16" who="#Marszałek">Wniosek p. Wrony i tow. z klubu Z. P. S. Ł. „Wyzwolenie” i „Jedność Ludowa” w sprawie zrównoważenia cen artykułów fabrycznych z cenami produktów rolnych (druk nr. 1213) — do Komisji Rolnej.</u>
<u xml:id="u-41.17" who="#Marszałek">Wniosek p. Toczka i tow. z klubu P. Z. L. w sprawie lichwy, jakiej się dopuszczają właściciele ziemscy na biednej ludności rolniczej; powodu pobierania nadmiernych cen za pastwiska, trawy i sianokosy (druk nr. 1215) — do Komisji Rolnej.</u>
<u xml:id="u-41.18" who="#Marszałek">Wniosek Klubu Ukraińskiego w sprawie bezprawnego odebrania i zamierzonego prześwięcenia cerkwi prawosławnej św. Ilii we wsi Ubrodowicze, pow. hrubieszowskiego na Chełmszczyźnie na kościół katolicki (druk nr. 1217) — do Komisji Administracyjnej.</u>
<u xml:id="u-41.19" who="#Marszałek">Wniosek Koła Żydowskiego w sprawie systematycznego eliminowania ludności żydowskiej przy rozstrzyganiu i rozważaniu najważniejszych spraw państwowych (druk nr. 1234) — do Komisji Administracyjnej.</u>
<u xml:id="u-41.20" who="#Marszałek">Wniosek posłów Klubu Ukraińskiego w sprawie odebrania za pomocą gwałtu i terroru od prawosławnych cerkwi św. Spasa we wsi Spas, pow. chełmskiego (druk nr. 1236) — do Komisji Administracyjnej.</u>
<u xml:id="u-41.21" who="#Marszałek">Wniosek Zw. P. P. S. w sprawie uchylenia sądownictwa doraźnego na całym obszarze Rzeczypospolitej (druk nr. 1242) — do Komisji Prawniczej.</u>
<u xml:id="u-41.22" who="#Marszałek">Wniosek p. Ziemięckiego i tow. w sprawie zajść w fabryce widzewskiej manufaktury w Łodzi w dniu 30 maja 1924 r. (druk nr. 1260) — do Komisji Ochrony Pracy.</u>
<u xml:id="u-41.23" who="#Marszałek">Wniosek p. Sanojcy i tow. z klubu Z. P. S. L. „Wyzwolenie” i „Jedność Ludowa” w sprawie naprawy stosunków, panujących w urzędach ziemskich w woj. kieleckiem (druk nr. 1276) — do Komisji Rolnej.</u>
<u xml:id="u-41.24" who="#Marszałek">Wniosek Zw. P. P. S. w sprawie spowodowania akcji międzynarodowej organizacji pracy, mającej na celu przywrócenie i utrzymanie w Niemczech 8-godzinnego dnia i 48-godzinnego tygodnia pracy (druk nr. 1289) — do Komisji Spraw Zagranicznych.</u>
<u xml:id="u-41.25" who="#Marszałek">Wpłynęły następujące wnioski:</u>
<u xml:id="u-41.26" who="#Marszałek">Wniosek p. Utty i tow. w sprawie zmiany art. 23 § 3 ustawy z dnia 27 maja 1919 r. o ustaleniu i wynagrodzeniu nauczycieli publicznych szkół powszechnych — odsyłam do Komisji Oświatowej, ewentualnie Budżetowej.</u>
<u xml:id="u-41.27" who="#Marszałek">Wniosek p. Silberscheina i tow. z Koła Żydowskiego w sprawie przeniesienia majątku fundacji bar. Hirscha i funduszu pensyjnego dla funkcjonariuszy tej fundacji oraz fundacji bar. Klary Hirsch z Austrii do Polski — odsyłam do Komisji Spraw Zagranicznych.</u>
<u xml:id="u-41.28" who="#Marszałek">Wniosek p. Bona i tow. z klubu Z. P. S. L. „Wyzwolenie” i „Jedność Ludowa” w sprawie zniesienia kolejki koło wsi Leplówka, pow. brzeskiego — odsyłam do Komisji Komunikacyjnej.</u>
<u xml:id="u-41.29" who="#Marszałek">Wniosek p. Maksymiliana Malinowskiego i tow. z klubu Z. P. S. L. „Wyzwolenie” i „Jedność Ludowa” w sprawie wstrzymania wykonywania rozporządzenia wykonawczego Ministerstwa Reform Rolnych z dnia 24 maja 1924 r. o upoważnieniu do zawodowego wykonywania scalania gruntów (Dz. Ust. Rz. P. nr. 55, poz. 550) — odsyłam do Komisji Rolnej.</u>
<u xml:id="u-41.30" who="#Marszałek">Wniosek p. Gruszki i tow. z klubu P. S. L. „Piast” w sprawie odbudowy mostu na Sanie pod Radymnem — odsyłam do Komisji Robót Publicznych.</u>
<u xml:id="u-41.31" who="#Marszałek">Wniosek p. Ziemięckiego i tow. z klubu Z. P. P. S. i N. P. R. w sprawie noweli do ustawy o monopolu tytoniowym z dnia 1 czerwca 1922 r. (Dz. Ust. Rz. P. nr. 47 z dnia 29 czerwca 1924 r.) — odsyłam do Komisji Skarbowej.</u>
<u xml:id="u-41.32" who="#Marszałek">Wniosek p. Krempy i tow. z klubu poselskiego Związku Chłopskiego w sprawie założenia szkoły tkackiej w Padwi Narodowej, pow. mieleckiego, przy pomocy 12 warsztatów mechanicznych i przędzalni, jaka jest niezbędną w obecnych czasach i na przyszłość z powodu braku odzieży na wsi w tarnobrzeskim, niskim, kolbuszowskim i t. p. powiatach Małopolski — odsyłam do Komisji Przemysłowo-Handlowej.</u>
<u xml:id="u-41.33" who="#Marszałek">Wniosek p. Janeczka i tow. z klubu poselskiego Związku Chłopskiego w sprawie ustawowego przekazania gruntów pokarczemnych pod budowę i na użytek szkół powszechnych — odsyłam do Komisji Skarbowej.</u>
<u xml:id="u-41.34" who="#Marszałek">Proponuję odbyć następne posiedzenie w dniu 31 lipca o godz. 3 po południu. Porządek dzienny może pozwolą Panowie, że przedstawię do zatwierdzenia na tem posiedzeniu. Chciałbym zakomunikować, co Panowie czytali już zapewne, że na Konwencie Seniorów zgodzono się co do tego, aby na tem jednem posiedzeniu znalazły się tylko sprawozdania komisji o poprawkach Senatu do tych ustaw, do których Senat zgłosi poprawki. Inne sprawy nie będą brane na porządek dzienny. Dnia 29 i 30 lipca obradowałyby te komisje, które mają Sejmowi przedłożyć sprawozdania o poprawcach, zaproponowanych przez Senat. Kiedy z Senatu nadejdą ustawmy, do których Senat zgłosił poprawki, wtedy w drodze najkrótszej, jaką będę miał do rozporządzenia, sądzę, że za pośrednictwem P. A. T. podam Panom do wiadomości, do jakich ustaw zostały zgłoszone poprawki i jakie wobec tego komisje mają się na dzień 29 lipca zjechać. Dlatego kładę nacisk na 29 lipca, aby w ciągu dnia 30 lipca komisje mogły dokończyć swoich prac, a kancelaria mogła przygotować druki.</u>
<u xml:id="u-41.35" who="#Marszałek">W sprawie dnia posiedzenia i porządku dziennego nikt nie protestuje. Porządek dzienny uważam za przyjęty. Zamykam posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-41.36" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 8 wiecz.).</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>