text_structure.xml
35.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 8 minut 22)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącego Zbigniew Cichoń)</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Dzień dobry. Przepraszam za spóźnienie. Są u nas, w Senacie, jakieś kłopoty z transportem, w związku z czym długo czekałem na samochód, zanim dotarł.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Proszę państwa, otwieram posiedzenie komisji.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Mamy 2 punkty porządku obrad: rozpatrzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 czerwca 2016 r. dotyczącego prawa upadłościowego i naprawczego oraz rozpatrzenie wyroku Trybunału z 13 października 2015 r. o komornikach sądowych i egzekucji.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Potem o godzinie 9.00 będzie wspólne posiedzenie z Komisją Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisją Infrastruktury, na którym będzie pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Z tym że nie wiem, czy to jest aktualne, bo wczoraj otrzymałem wiadomość, że prawdopodobnie będziemy musieli odroczyć posiedzenie z tego powodu, że sprawa nie została przygotowana pod obrady komisji. Nie wiem, czy to się sprawdzi, czy nie, ale w razie co ten następny punkt będzie dopiero po godzinie 9.00.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Proszę bardzo pana mecenasa o zreferowanie sprawy pierwszego wyroku, czyli tego z 8 czerwca, dotyczącego prawa upadłościowego i naprawczego.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">W tym wyroku Trybunał orzekł, że art. 54 ust. 1 ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze, uchylony przez art. 428 pkt 36 lit. a ustawy z 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, w zakresie, w jakim nie przyznaje prawa do zaskarżenia przez dłużnika niebędącego wnioskodawcą, postanowienia o oddaleniu na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze wniosku o ogłoszeniu upadłości, jest niezgodne z art. 78 w związku z art. 45 ust. 1 i art. 176 ust. 1 konstytucji.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Ustawa przewiduje, że w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny, ogłasza się upadłość. Dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Jednakże sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. Orzeczenie sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, spowodowanym niewystarczaniem majątku niewypłacalnego dłużnika na zaspokajanie kosztów postępowania, zamieszcza się w rejestrze przedsiębiorstw. Wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić dłużnik lub każdy z jego wierzycieli. Kwestionowany przepis przewidywał, że na postanowienie o ogłoszeniu upadłości zażalenie przysługuje wyłącznie upadłemu, a na postanowienie oddalające wniosek o ogłoszenie upadłości – wyłącznie wnioskodawcy. W konsekwencji, jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości zgłosi wierzyciel, a sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, bo majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, to dłużnikowi nie przysługuje od tego orzeczenia środek prawny, a w świat idzie informacja, iż jest niewypłacalny, a jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Tymczasem zgodnie z art. 45 konstytucji każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Konstytucja formułuje wymagania dotyczące właściwego ukształtowania prawa do sądu, w szczególności w art. 77, 78 i 176. Jednym z elementów prawa do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy, jako element prawa do sprawiedliwej procedury, jest tym samym prawo do zaskarżenia orzeczenia wydanego w pierwszej instancji oraz rozpoznanie sprawy w postępowaniu dwuinstancyjnym. Wyjątki od zasady zaskarżalności orzeczeń lub decyzji pierwszoinstancyjnych, dopuszczalne na gruncie art. 78 zdanie drugie konstytucji, nie mogą prowadzić do naruszenia normy wynikającej z art. 176 ust. 1 konstytucji, ustanawiającej co najmniej dwuinstancyjne postępowanie sądowe i nieprzewidującej w tym zakresie żadnych odstępstw. Dopuszczalność ustanowienia wyjątków od zasady zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji, przewidziana w art. 78 konstytucji, nie dotyczy postępowań sądowych. Wynikająca z art. 176 konstytucji gwarancja odnosi się do sytuacji, w której sąd sprawuje wymiar sprawiedliwości, a nie działa jedynie jako organ ochrony prawnej. W tym sensie postępowanie sądowe z art. 176 konstytucji oznacza postępowanie, w którym dochodzi wydania merytorycznego orzeczenia co do istoty sprawy.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości spełnia wyżej wyszczególnione przesłanki postępowania, które ma na celu rozpoznanie konstytucyjnie autonomicznie rozumianej sprawy. Chodzi tu o sprawy o ogłoszenie… Odnosząc się do wyżej wymienionych przesłanek: po pierwsze, sprawy o ogłoszenie upadłości rozpoznaje sąd upadłościowy w składzie 3 sędziów, sądem upadłościowym jest sąd rejonowy, dokładnie sąd gospodarczy; po drugie, orzeczenie kończące postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości rozstrzyga o sytuacji prawnej dłużnika, wywierając skutki prawne także w odniesieniu do innych podmiotów, w szczególności jego wierzycieli; po trzecie, postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości jest regulowane w ustawie – Prawo upadłościowe, które to przepisy zawierają niezbędne gwarancje procesowe dla uczestników postępowania, a zatem należy uznać, że orzekanie przez sąd w przedmiocie o ogłoszenia upadłości jest rozpatrywaniem sprawy w rozumieniu konstytucji przez sąd działający jako organ wymiaru sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Trybunał stwierdził, że zagwarantowanie dłużnikowi, niebędącemu wnioskodawcą prawa zaskarżenia postanowienia o oddaleniu na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy wniosku o ogłoszenie upadłości, zapewni dłużnikowi możliwość zakwestionowania orzeczenia sądu mającego rozstrzygające znaczenie dla jego sytuacji prawnej i ekonomicznej.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Zakwestionowany przepis został uchylony jeszcze przed wydaniem orzeczenia. W konsekwencji brak potrzeby wykonania wyroku. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Czyli w tej sytuacji nie pozostaje nam nic innego jak to przegłosować. Ja proponuję wniosek o niepodejmowanie dalszych prac, albowiem jest to bezprzedmiotowe, skoro wyrok został wykonany poprzez uchylenie przepisu, który rzeczywiście naruszał konstytucyjną zasadę dwuinstancyjności.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Proponuję w takim razie głosowanie.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Kto jest za tym, żeby nie podejmować dalszych prac?</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#komentarz">(12)</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Wszyscy są za. Tak? Czyli nie ma potrzeby głosowania pozostałych wariantów, tak? Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Przechodzimy w takim razie do punktu…</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Proszę? Pan marszałek Borowski, tak?</u>
<u xml:id="u-5.9" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-5.10" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Przepraszam najmocniej, nie zauważyłem…</u>
<u xml:id="u-5.11" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Proszę bardzo, pan marszałek Borowski.</u>
<u xml:id="u-5.12" who="#SenatorMarekBorowski">Tutaj rzeczywiście wstrzymam się…</u>
<u xml:id="u-5.13" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Dobrze.</u>
<u xml:id="u-5.14" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Proszę państwa, w takim razie…</u>
<u xml:id="u-5.15" who="#SenatorMarekBorowski">Nie wiedziałem, że pan marszałek…</u>
<u xml:id="u-5.16" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Przechodzimy do punktu drugiego.</u>
<u xml:id="u-5.17" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Proszę pana mecenasa o zreferowanie drugiego wyroku, który dotyczy komorników sądowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">W wyroku P 3/14 Trybunał orzekł, że art. 51 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji w zakresie, w jakim nie przewiduje odrębnej stawki opłaty stałej za opróżnienie lokalu mieszkalnego z rzeczy i osób w sytuacji, gdy dłużnik po wezwaniu przez komornika dobrowolnie wykonał obowiązek w wyznaczonym terminie, jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 2 konstytucji.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">W myśl art. 43 ustawy za prowadzenie egzekucji i inne czynności wymienione w ustawie komornik pobiera opłaty egzekucyjne. Z kolei art. 49a ust. 1 przesądza, że wszczęcie egzekucji świadczeń niepieniężnych i wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych uzależnione jest od uiszczenia od wierzyciela opłaty stałej. Opłata stała w przypadku opróżnienia lokalu wynosi 40% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przy czym zgodnie z przepisami od każdej z izb należy się odrębna opłata. Wyłączone są z opłaty niektóre izby: przedpokoje, alkowy, korytarze itd.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Opłata, o której mowa w art. 51, nie jest w żaden sposób powiązana ze stadiami egzekucji czy poszczególnymi czynnościami egzekucyjnymi, mimo że w świetle kodeksu postepowania cywilnego można wyróżnić 2 etapy egzekucji w związku z opróżnieniem lokalu, tj. wezwanie dłużnika przez komornika do dobrowolnego wykonania obowiązku i – w razie braku reakcji dłużnika – jego usunięcie wraz z należącymi do niego nieruchomościami niebędącymi przedmiotem egzekucji. Również w orzecznictwie wyrażono pogląd, iż nie ma podstaw do przyjęcia, że przewidziana w przepisach opłata egzekucyjna należy się komornikowi jedynie za czynności wykonane w drugim etapie, czyli za dokonanie czynności potrzebnych do przymusowego wydobycia lokalu od dłużnika i opróżnienie go z rzeczy ruchomych, a już nie za czynności pierwszego etapu. Nie ma też podstaw do tego, aby wierzyciel żądał od komornika zwrotu na jego rzecz uiszczonej opłaty stałej lub jej części. Skoro zatem wierzyciel jest obowiązany uiścić omawianą opłatę stałą przy wszczęciu egzekucji, to stanowi ona element składowy kosztów postępowania egzekucyjnego i tym samym podlega rozliczeniu między stronami z chwilą zakończenia postępowania. Oznacza to, że dłużnik który opuścił lokal dopiero po wystosowaniu do niego wezwania przez komornika, ostatecznie zostanie obciążony opłatą egzekucyjną w pełnej wysokości.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Konstytucja w art. 64 ustanawia zasadę równej dla wszystkich ochrony własności i innych praw majątkowych. Zasada ta nie ma charakteru absolutnego i może podlegać ograniczeniom z zachowaniem warunków wynikających z art. 31 konstytucji, w tym zasady proporcjonalności. Zasada proporcjonalności każe nam odpowiadać zawsze na 3 pytania. Po pierwsze: czy analizowana norma prawna jest w stanie doprowadzić do zamierzonych przez ustawodawcę skutków? Po drugie: czy jest ona niezbędna, konieczna dla ochrony interesu publicznego, z którym jest powiązana? I po trzecie: czy jej efekty pozostają w odpowiedniej proporcji do nałożonych przez nią na obywatela ciężarów lub ograniczeń?</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Art. 2 konstytucji statuuje zasadę sprawiedliwości społecznej. Zasada ta jest pojmowana jako dążenie do zachowania równowagi w stosunkach społecznych, a zarazem powstrzymywanie się od kreowania nieusprawiedliwionych, niepopartych obiektywnymi wymogami i kryteriami przywilejów dla wybranych grup obywateli.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Rozważania odnośnie do konstytucyjności art. 51 Trybunał poprzedził refleksją na temat statusu komornika. W tym kontekście Trybunał zauważył, że w obowiązującym porządku prawnym można go uznać za organ o charakterze hybrydowym. Z jednej strony komornik pełni funkcję publiczną, tzn. w imieniu państwa podejmuje pewne czynności jako organ państwowy, z drugiej strony – jest podmiotem samofinansującym się, ale o znacznie ograniczonej swobodzie działania. Po pierwsze, nie może profilować swojej działalności i podejmować się prowadzenia wyłącznie tych egzekucji, które są dla niego w jakiś sposób opłacalne. Po drugie, komornicy poddawani są pewnym ograniczeniom w podejmowaniu dodatkowych zajęć zarobkowych.</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Idąc dalej, Trybunał przypomniał, że opłaty egzekucyjne są podstawą finansowania działalności komornika. Kwoty uzyskiwane ich tytułem oraz tytułem zwrotu poniesionych wydatków gotówkowych przeznaczone są na pokrycie kosztów działalności egzekucyjnej komornika, a w pozostałej części stanowią jego dochód. Ponadto opłata egzekucyjna jest świadczeniem publicznoprawnym, uiszczanym przymusowo z tytułu egzekucji prowadzonej w jakiejś sprawie. Komornik nie może odstąpić od jej pobrania ani też umówić się co do wysokości opłaty. Jako świadczenie publicznoprawne opłata egzekucyjna jest zaliczana do danin publicznych. Ponieważ finalnie opłatę pokrywa dłużnik, to pełni ona również funkcję prewencyjną – świadomość obowiązku jej poniesienia ma skłaniać dłużnika do dobrowolnego wykonania tytułu egzekucyjnego.</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Prowadzi to do wniosku, że opłata egzekucyjna nie może być traktowana jako zwykła cena za czynności komornika. W pewnych okolicznościach opłaty mogą być w istocie niższe niż wartość uzyskanego świadczenia. Możliwa jest też sytuacja odwrotna, gdy opłata przewyższa koszt świadczenia. W każdym razie normatywne uregulowanie wysokości opłat opiera się na założeniach szacunkowych.</u>
<u xml:id="u-6.8" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">W ocenie Trybunału akceptowalna jest sytuacja, gdy wysokość opłaty egzekucyjnej nie jest całkowicie adekwatna do nakładu pracy komornika i stopnia skuteczności jego działań w konkretnej sprawie. Tyle że zasadnicza koncepcja ustawy wymaga uwzględnienia realnego, a nie czysto formalnie rozumianego nakładu kosztów, czasu i wysiłku komornika jako kryterium ustalania wysokości opłaty. Istotnym motywem przycięcia takiej reguły jest, zdaniem Trybunału, konieczność ochrony praw majątkowych dłużnika przed nadmierną ingerencją. Ponadto dłużnicy na konkretnym etapie postępowanie winni być motywowani do dobrowolnego i pełnego zaspokojenia roszczeń wierzycieli.</u>
<u xml:id="u-6.9" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Zdaniem Trybunału regulacja wynikająca z zakwestionowanych przepisów jest nieadekwatna do celów unormowania przez to, że nie stawia w korzystniejszej sytuacji dłużników, którzy dobrowolnie wykonują zobowiązania. Ustalenie jednakowej opłaty egzekucyjnej niezależnej od tego, czy obowiązek zostanie spełniony dobrowolnie czy przymusowo, oznacza równe traktowanie pod względem majątkowym podmiotów, które nie mają wspólnej cechy istotnej, a tym samym, generalnie, ich sytuacja nie zasługuje na zrównanie. Jest to zresztą argument za naruszeniem nie tylko zasady równości, ale także zasady proporcjonalności ingerencji ustawodawczej w sferę praw majątkowych dłużnika.</u>
<u xml:id="u-6.10" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Jeśli chodzi o wskazówki Trybunału co do sposobu wykonania wyroku, Trybunał zaznaczył, że skutkiem wyroku powinna być także refleksja ustawodawcy nad przeformułowanie obecnie obowiązującego mechanizmu poboru opłat stałych. Wiąże się to z tym, że w aktualnym stanie prawnym wierzyciel uiszcza taką opłatę komorniczą w momencie wszczęcia postępowania egzekucyjnego, a to, czy dłużnik wykona obowiązek dobrowolnie, czy też konieczne będzie jego przymusowe wyegzekwowanie, okaże się dopiero później. Tym samym o wysokości opłaty, która powinna uprzednio zostać uiszczona, decydują okoliczności występujące później. Powinno to być wzięte pod uwagę przez ustawodawcę podczas wykonania orzeczenia.</u>
<u xml:id="u-6.11" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Jest projekt rządowy. Inicjatywa rządowa zakłada, że dobrowolne wykonanie przez dłużnika obowiązku określonego w art. 50, 51 i 54 ustawy, po złożeniu przez wierzyciela wniosku o wszczęcie egzekucji, pociągać będzie obowiązek zwrotu przez komornika połowy opłaty od wniosku. Tym samym opłata egzekucyjna, jaką finalnie będzie obciążany dłużnik dobrowolnie spełniający świadczenie w toku egzekucji odebrania rzeczy, wprowadzenia w posiadanie nieruchomości i usunięcia z niej ruchomości, opróżnienia lokalu z rzeczy lub osób, czy też wprowadzenia wierzyciela w posiadanie w innych przypadkach, jak również wprowadzenia zarządcy w zarząd nieruchomości lub przedsiębiorstwa oraz wprowadzenia dozorcy w dozór nieruchomości, ulegnie obniżeniu o połowę w porównaniu z opłatą, jaką będzie musiał ponieść ten dłużnik, który świadczenia nie wykona dobrowolnie.</u>
<u xml:id="u-6.12" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Propozycja przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości, w postaci projektu ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, zdaje się mieścić w tych granicach. Mechanizm zwrotu całej lub części opłaty jest znany choćby ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Tym samym omawiana regulacja zmierza do nadania opłacie sądowej cech adekwatności bądź też po prostu realizuje postulaty słuszności oraz sprawiedliwości społecznej.</u>
<u xml:id="u-6.13" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Proponowane zmiany można ocenić jako wychodzące naprzeciw oczekiwaniom sądu konstytucyjnego. Aczkolwiek można wskazać na odmienny, jak się wydaje, również dopuszczalny wariant wykonania orzeczenia Trybunału. Chodzi mianowicie o wprowadzenie możliwości miarkowania wysokości opłat egzekucyjnych w przypadku egzekucji świadczeń niepieniężnych, za czym opowiadają się przedstawiciele doktryny prawnej. Także w stanowiskach prokuratora generalnego oraz Sejmu, przedstawionych w sprawie przed Trybunałem, znalazły się wzmianki na temat mechanizmu miarkowania. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Proszę państwa, my to zagadnienie już rozważaliśmy. Była oczywiście zgodność co do potrzeby zmiany tej sytuacji. Teraz otrzymaliśmy projekt, tylko niestety nie jest podpisane, czyj to jest projekt…</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">A, to jest projekt pani senator. W takim razie bardzo dziękujemy za ten projekt. Wszyscy państwo go otrzymaliście. Pani senator przedkłada w nim pewne propozycje. Nie wiem, czy ja je mam zreferować, czy pani senator woli je przedstawić?</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#SenatorLidiaStaron">To może ja je przedstawię.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Jeżeli można, to poproszę panią senator o przedstawienie. Dobrze?</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#SenatorLidiaStaron">Przedstawię, chyba dam radę.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#SenatorLidiaStaron">Szanowni Panowie Senatorowie! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#SenatorLidiaStaron">Ja na ostatnim posiedzeniu komisji – zresztą o tym rozmawialiśmy, podejmując tę inicjatywę – zobowiązałam, że przygotuję taki projekt. Właściwie przygotowałam nawet 4 wersje. To jest ta najbardziej, że tak powiem… tzn. to jest ta spełniająca, w mojej ocenie, te przesłanki, które wskazał Trybunał. Ja postaram się przedstawić to krótko, ale bardzo proszę, żebyście państwo zauważyli, że Trybunał – zresztą podkreślił tutaj to pan, referując stanowisko Trybunału i to orzeczenie – zwrócił uwagę na taką bardzo dużą niesprawiedliwość społeczną. Zwrócił uwagę na to, że człowiek, wobec którego jest prowadzona egzekucja – i ona dotyczy świadczeń niepieniężnych, czyli odebrania ruchomości, czyli eksmisji, wprowadzenia w posiadanie – pomimo że wykona to dobrowolnie, i tak płaci kwotę… to jest kilkanaście czy kilka tysięcy złotych. I żeby nie przedłużać, zacytuję dosłownie 3 takie refleksje Trybunału, a właściwie wskazania. Pierwsze: „regulacja wynikająca z zakwestionowanych przepisów jest nieadekwatna do celów unormowania, ponieważ nie stawia w korzystniejszej sytuacji dłużników, którzy dobrowolnie wykonują zobowiązania”. Wobec tego należy tutaj, że tak powiem, tę zasadę proporcjonalności zachować. Jeżeli wykonują dobrowolnie, to ta opłata powinna być zupełnie inna, bo inaczej jest to po prostu sankcja.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#SenatorLidiaStaron">Kolejna rzecz. Wiąże to się z tym… Trybunał wskazuje na potrzebę zmiany samego mechanizmu pobierania opłat. Trybunał mówi, że dzisiaj sytuacja jest taka, że nieważne, czy komornik podejmie czynności, czy ich nie podejmie, czy będą one skuteczne, czy wykona jedną czynność, czy np. nie będzie przez rok nic robił – wierzyciel i tak musi zapłacić zaliczkę, nawet nie zaliczkę, bo on ponosi już pełną opłatę… tak, ponosi opłatę. My proponujemy… I znowu cytuję Trybunał: „Wiąże się to z tym, że w aktualnym stanie prawnym wierzyciel uiszcza opłatę komorniczą w momencie wszczęcia postępowania egzekucyjnego, a to, czy dłużnik wykona obowiązek dobrowolnie, czy też konieczne będzie jego przymusowe wyegzekwowanie, okaże się dopiero później. Tym samym o wysokości opłaty, która powinna uprzednio zostać uiszczona, decydują okoliczności występujące później”. To podnosi Trybunał… I jedna zasadnicza rzecz, którą przeczytał przed chwilą też pan, który przedstawiał nam tę sprawę, że my powinniśmy dzisiaj zastanowić się nad tym i, mało tego, zastosować to w orzeczeniu. Trybunał zwraca uwagę, że: „skutkiem niniejszego wyroku powinna być także refleksja ustawodawcy nad przeformułowaniem obecnie obowiązującego mechanizmu poboru opłat stałych”. Ja postarałam się to zrobić w tej propozycji.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#SenatorLidiaStaron">Króciutko powiem, czego ona dotyczy. Pierwsza kwestia. I ona jest spójna, tzn. chodzi o to, że zawiera… My wcześniej na poprzednim posiedzeniu komisji mówiliśmy o opłatach i formułowaliśmy… określaliśmy je, podając np. 200 zł. Ponieważ to nie jest spójne z dzisiejszym unormowaniem, bo tam wszystko odnosi się do miesięcznego wynagrodzenia, ja mniej więcej określiłam tak, żeby kwota była ta sama, ale zastosowałam… zrobiłam tak, żeby to było spójne z dzisiejszym unormowaniem, bo to jest nowelizacja. Ale już w tej nowej ustawie rzeczywiście te opłaty będą stałe i będą wyrażone w złotych polskich.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#SenatorLidiaStaron">I zaczynam od art. 49a, czyli od tego opisanego w pkcie 1. Co tutaj jest istotne? Tu jest tylko taka zmiana, że wykonanie tych świadczeń… To znaczy chodzi o to, że wszczęcie egzekucji świadczeń niepieniężnych nie będzie uzależnione od wpłaty zaliczki na poczet opłaty. Dzisiaj jest tak, że jeżeli przychodzi wierzyciel… Ja spotykam się z takimi sytuacjami bardzo często. Np. ostatnio była taka sytuacja, że kobieta została z dziećmi wyrzucona z domu. W tym domu mieszkał jej były partner. Sąd kazał, że tak powiem, przywrócić i stan posiadania, i zastosować wobec niego eksmisję. Ale żeby tak się stało, komornik zażyczył sobie od niej 20 tysięcy zł. Ona nie miała na chleb dla dzieci, nie mówiąc już o tych 20 tysiącach zł. Nie robił oczywiście nic. Więc ona wzięła jakiś kredyt – ten kredyt to była kolejna pętla jej długu – żeby ten podjął jakieś czynności, chociaż i tak tych czynności przez miesiące nie podejmował. I tutaj mówimy fakultatywnie, że komornik może zażądać. Oczywiście jak będzie chciał, to zawsze będzie żądał, ale dajemy szansę, także komornikowi, że komornik, jak zobaczy, że egzekucja będzie skuteczna, a wierzyciel nie ma pieniędzy, może tej zaliczki nie żądać. Więc tutaj jest jedna i druga strona… Tak samo zresztą jest w nowym projekcie. Tak że to jest art. 49a. I oczywiście tutaj określamy termin, zresztą taki, jaki jest i dzisiaj.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#SenatorLidiaStaron">Co do kolejnych pktów 2, 3, 4, to są to punkty, które mówią o poszczególnych czynnościach, czyli eksmisji, wprowadzeniu w posiadanie, sprawie ruchomości. I tutaj mówi się o tym, ze wierzyciel nie wpłaca całej opłaty, tylko zaliczkę na opłatę. Oczywiście można tutaj dyskutować, czy to ma być 20%, czy 10%, ale my wskazujemy, żeby to było ok. 40% tego, czego wymaga się dzisiaj, więc chodzi o to, żeby to była zaliczka na poczet opłaty. Bo przecież wierzyciel, wpłacając te pieniądze, nie wie, czy komornik podejmie czynności, czy egzekucja będzie skuteczna. Trzeba podkreślić, że to jest opłata dla komornika, bo to nie jest tak, że… Komornik nie wydaje złotówki wcześniej. To nie jest tak, że on coś opłaca ze swojej kieszeni. On niczego nie opłaca ze swojej kieszeni, a ta opłata to jest jego wynagrodzenie za wykonaną prace. Więc powinien – tak się wydaje, w mojej ocenie i nie tylko, także w ocenie Trybunału – te pieniądze dostać po wykonanej pracy, a teraz dostaje zaliczkę na poczet swojej opłaty.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#SenatorLidiaStaron">I kolejna rzecz dotyczy tego, o czym my dzisiaj mówimy, jest to pkt 6. Czyli tak jakby zbieram te artykuły, które tego dotyczą, i mówię, że jeżeli – teraz wyjaśniamy o co chodzi – dobrowolnie wyprowadzi się… Komornik wysyła pismo, za które zresztą też bierze pieniądze, i wszystkie jego czynności sprowadzają się do wysłanego pisma. To pismo to jest zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, chociaż zazwyczaj wkłada 2 pisma do jednej koperty i drugie to jest wezwanie do opróżnienia lokalu. Tam wskazuje termin i np. mówi, że proszę w ciągu 7 dni opróżnić ten lokal. I jeżeli ta osoba, wobec której jest prowadzona egzekucja, ten lokal opuści dobrowolnie, to komornik nie podejmuje więcej żadnej czynności. On nawet nie, wie gdzie ona się wyprowadza, on niczego nie robi. I uważam, że… Zresztą, tak jak ustaliliśmy na poprzednim posiedzeniu komisji – prawda, Zbyszku? – tutaj określamy kwotę minimalną, tzn. tę kwotę, która powinna za to być… tj. w granicach 1/25 przeciętnego wynagrodzenia, dzisiaj tj. ok. 200 zł. Czyli jeżeli wykonasz dobrowolnie – to też jest zachęta, żeby tak było, prawda? – wtedy ta opłata jest tą opłatą i tu wskazujemy jej wielkość. Jeżeli komornik nie podejmie żadnej czynności, czyli nawet pismo nie pójdzie, to wtedy w mojej ocenie takiej opłaty być nie powinno.</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#SenatorLidiaStaron">I jeszcze jedna rzecz jakby przy okazji. Chodzi o art. 57. O czym on mówi? Art. 57 mówi o tym, że komornik wtedy, kiedy jest asysta policji, wtedy, kiedy wzywa funkcjonariusza po to, żeby uczestniczył w tychże czynnościach – dzisiaj tak jest, nie wiadomo dlaczego tak jest, tzn. jeśli chodzi o te wszystkie opłaty, to wiadomo, dlaczego, bo przez lata jest bardzo silny lobbing komorników – to on bierze dzisiaj 25% znowu średniego miesięcznego uposażenia. Czyli za to, że policjanci przyjeżdżają, oni nie dostają pieniędzy, a komornik bierze do swojej kieszeni pieniądze za to, że oni wykonują czynności. Uważam, że to jest wręcz kuriozalna sytuacja. Dlatego tutaj jest uchylany art. 57.</u>
<u xml:id="u-8.9" who="#SenatorLidiaStaron">I ostatnia kwestia dotyczy art. 2 i 3. Art. 3 to jest artykuł przejściowy, są to przepisy przejściowe, natomiast art. 2 w mojej ocenie… Zresztą wczoraj rozmawiałam też o tym z przedstawicielem ministerstwa, więc mam nadzieję, że tak to będzie wyglądało. No wiemy o tym, że zapadło orzeczenie Trybunału. Czyli jest od 22 października 2015 r. tak naprawdę luka prawna, ponieważ te przepisy… tzn. obecnie nie ma uchwalonych innych przepisów, bo Trybunał nie odroczył wejścia w życie swojego wyroku, prawda? Wobec tego my proponujemy… ja proponuję, żeby te przepisy obowiązywały od 22 października 2015 r., ale oczywiście mówimy pod jakimi warunkami. Czyli te nowe przepisy, które wprowadzamy, stosuje się do postępowań egzekucyjnych wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, jeżeli do dnia 22 października komornik nie ściągnął opłaty ustalonej odpowiednio na podstawie… i tutaj wskazujemy artykuły. I to w mojej ocenie wyczerpuje – ale oczywiście tu mówimy tylko o wykonaniu wyroku – te wskazówki i to zadanie, które tutaj Trybunał nam wskazał. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Dziękuję bardzo, dziękuję za ten projekt.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Ja tylko powiem, że doceniam ten swoisty rewolucyjny zapał pani senator do dokonania zmian, ale szczerze mówiąc, jest ich tak dużo i są one tak poważne, że to wymaga głębokiego przemyślenia, albowiem pani senator znacznie wybiegła poza zakres tego wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Tak że tutaj poczynilibyśmy dosyć rewolucyjne zmiany, więc chyba jeszcze będziemy musieli to przepracować.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Proszę państwa, ja chciałem jeszcze przywitać przybyłego w międzyczasie pana Kamila Gołaszewskiego, głównego specjalistę z Ministerstwa Sprawiedliwości. Nie wiem, czy jeszcze ktoś dotarł, czy jest jakiś przedstawiciel komorników, bo mam tu coś napisane, ale nie jestem w stanie odczytać. Pan Andrzej Mariarski bodajże…</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#Gloszsali">Andrzej Fałek.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">A, przepraszam pana najmocniej. Pan jest również przedstawicielem…</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#Gloszsali">Kancelarii Senatu.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">…oczywiście, Kancelarii Senatu. Przepraszam najmocniej, że na początku pana nie przywitałem, bo w takim gronie ogromnej liczby senatorów… nie dość, że… Przepraszam najmocniej.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Proszę bardzo, pan legislator. Proszę, żeby pan się odniósł to tych kwestii.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#EkspertdosprawLegislacjiwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMarekJarentowski">Jak pan przewodniczący powiedział, projekt przedstawiony przez panią senator zawiera 11 nowych przepisów, 11 zmian, więc nie jesteśmy w stanie teraz jako Biuro Legislacyjne go przygotować czy też ustosunkować się do niego. Dlatego proponowalibyśmy przesunięcie rozpatrzenia tego projektu. Rozumiem, że on jest oficjalnie zgłaszany przez panią senator na następne posiedzenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">W takim razie powinniśmy to przegłosować.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Kto jest za tym, żeby rozpocząć prace nad tym projektem i przesunąć rozważenie tego projektu na następne posiedzenie?</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(10)</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Jednogłośnie…</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Aha, czyli pani senator się wstrzymuje… I przeciwnego…</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-11.8" who="#komentarz">(0)</u>
<u xml:id="u-11.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-11.10" who="#komentarz">(1)</u>
<u xml:id="u-11.11" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
<u xml:id="u-11.12" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-11.13" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoZbigniewCichon">Teraz, proszę państwa, mamy maleńką przerwę. O godzinie 9.00 zaczniemy dalsze obrady, następne posiedzenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 8 minut 56)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>