text_structure.xml
12 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Otwieram dwusetne posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Porządek dzienny przewiduje w pkt I rozpatrzenie wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności art. 9 ust. 4 - 4b ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych z art. 2 i art. 32 Konstytucji RP. Proszę o zreferowanie sprawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PoselJanPiatkowski">Podjąłem się występować w imieniu Sejmu w tej sprawie, ponieważ byłem zdania na posiedzeniu podkomisji, iż trzeba bronić stanowiska Sejmu i że ustawa jest zgodna z Konstytucją RP.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PoselJanPiatkowski">Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił z wnioskiem o stwierdzenie niezgodności art. 9 ustawy z 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych z art. 2 i art. 32 Konstytucji RP.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PoselJanPiatkowski">Uzasadnienie jest takie, iż "określone przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zasady podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym dzielą osoby, które mają ustalone prawo do emerytury lub renty i kontynuują aktywność zawodową, na dwie grupy..." I to jest właśnie ten zasadniczy punkt. Mianowicie, jedna grupa - obejmująca emerytów i rencistów prowadzących działalność zarobkową w ramach stosunku pracy lub służby członkostwa spółdzielni lub na podstawie umów cywilnoprawnych - podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PoselJanPiatkowski">Natomiast druga grupa - to są emeryci i renciści, którzy prowadzą działalność zarobkową w pozostałych formach prawnych, które nie stanowią tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych. Dotyczy to takich form działalności zarobkowej jak: prowadzenie działalności gospodarczej w oparciu o ustawę o działalności gospodarczej lub wykonywanie wolnego zawodu - chodzi tu o adwokatów, lekarzy - w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz pracy twórczej.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PoselJanPiatkowski">Rzecznik twierdzi, że takie reguły ustalania zasad podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym prowadzą do nierównego traktowania podmiotów, charakteryzujących się w równym stopniu cechą istotną, tj. osób, które mając ustalone prawo do emerytury lub renty - prowadzą działalność zarobkową. Według rzecznika jest to niezgodne z art. 2 i 32 konstytucji. W uzasadnieniu rzecznik powołuje się m. in. na orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, stwierdzając, że "Trybunał Konstytucyjny zaakcentował wielokrotnie, że uznanie nierównego traktowania za niezgodne z art. 32 Konstytucji RP wymaga oceny kryterium, na podstawie którego dokonano zróżnicowania, bowiem wszelkie odstępstwo od nakazu równego traktowania podmiotów podobnych, musi zawsze znajdować podstawę w odpowiednio przekonujących argumentach."</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PoselJanPiatkowski">Nie ma jeszcze stanowiska Prokuratora Generalnego w tej sprawie. Natomiast jest stanowisko Biura Studiów i Ekspertyz oraz Biura Legislacyjnego, które ja całkowicie popieram -szczególnie zawarte w opinii BSiE, że "nie można twierdzić, iż artykuły te są sprzeczne z Konstytucją RP".</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PoselJanPiatkowski">Wywód jest następujący: ogół osób, które mając ustalone prawo do świadczeń emerytalno-rentowych prowadzą działalność zarobkową można podzielić na dwie podstawowe grupy, o których mówi rzecznik. Jaka jest różnica między tymi grupami? Otóż osoby, które mają świadczenie emerytalne czy rentowe a pracują na podstawie umowy o pracę, zlecenia - są zobowiązane do świadczenia pracy. Natomiast druga grupa, czyli emeryci lub renciści, którzy pracują na podstawie ustawy o działalności gospodarczej lub wykonują wolne zawody - nie są zobowiązani do świadczenia pracy czy usług. I , jak czytamy w opinii BSiE: " Wypada zatem stwierdzić, że cechą istotną, rewalentną, uzasadniającą ustawowe wyodrębnienie rodzajów pracy /usług/ wykonywanej przez emerytów i rencistów i podlegającej obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, jest istnienie obowiązku świadczenia pracy /usług/ na rachunek innego podmiotu."</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PoselJanPiatkowski">Wydaje się, że trafne jest tu powołanie się przez rzecznika na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego - o którym wspominałem - tylko trzeba je odmiennie interpretować. Otóż Trybunał Konstytucyjny w tym orzeczeniu stwierdza, że uznanie nierównego traktowania za niegodne z art. 32 Konstytucji RP wymaga oceny kryterium, na podstawie którego dokonano zróżnicowania. I to kryterium właśnie jest. Sejm dokonał tego kryterium: przy pierwszej grupie jest stosunek pracy, obowiązek świadczenia pracy i obowiązek ubezpieczenia, natomiast przy drugiej grupie jest wolność ubezpieczenia w stosunku do tych, którzy prowadzą własną działalność gospodarczą czy też wykonują wolny zawód.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PoselJanPiatkowski">Wręcz przeciwnie - gdyby nie było takiego zróżnicowania, trzeba by było stwierdzić, że inne uregulowanie, czyli pozbawienie emerytów, którzy świadczą prace mając uprawnienie emerytalne, tej możliwości dopisania sobie wysługi lat - a z tego tytułu dopisuje się 1,3 proc. - pozbawiłoby ich możliwości zwiększenia świadczeń emerytalnych. A więc byliby w gorszej sytuacji niż przeciętny pracownik. I następny argument. Jest bardzo dużo ludzi bezrobotnych. W sytuacji, gdyby zatrudniać emerytów, którzy świadczą pracę, a pracodawca nie miałby obowiązku odprowadzania składek obowiązkowego ubezpieczenia - pracodawca zatrudniałby tych emerytów kosztem ludzi poszukujących pracę. Tak więc, w tej sytuacji, nie jest to sprzeczne z zasadą sprawiedliwości społecznej, a wręcz przeciwnie - bo w jednakowej sytuacji stawia tych poszukujących pracę, jak i emerytów.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#MowiotymRzecznikPrawObywatelskich">"W oparciu o art. 112 ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych istnieje możliwość ponownego ustalania wysokości emerytury lub renty poprzez doliczenie nie uwzględnionych dotychczas w wymiarze świadczenia okresów składkowych lub nie składkowych. Za każdy rok tego ubezpieczenia zwiększa się świadczenie o 1,3 proc. podstawy wymiaru." W związku z tym proponuję, aby Wysoka Komisja zajęła stanowisko, iż art. 9 ust. 4 - 4b ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych nie jest sprzeczny z art. 2 i art. 32 Konstytucji RP.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Czy są uwagi lub pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PoselWitMajewski">Uważam, że należy poprzeć tok rozumowania i stanowisko, które zaproponował poseł Jan Piątkowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Proponuję przyjąć to stanowisko.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu - uznam, że Komisja zaakceptowała, aby zarzuty Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności art. 9 ust. 4 - 4b ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych z art. 2 i art. 32 Konstytucji RP uznać za niezasadne. Sprzeciwu nie słyszę. Proponuję, aby stanowiska Sejmu bronił poseł Jan Piątkowski.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PoselStanislawIwanicki">Przechodzimy do pkt II porządku dziennego - rozpatrzenie wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności art. 1 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności z art. 132 ust. 1 Konstytucji RP. Proszę o zreferowanie i przedstawienie stanowiska.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PoselKrzysztofSmieja">Uważam, że wniosek rzecznika jest zasadny, w którym kwestionuje konstytucyjność tego zapisu. Przypomnę, że ustawą z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym stworzono możliwość nabycia własności, poprzez przekształcenia tego prawa, a osobom, które są właścicielami mieszkań, pod pewnymi wyłączeniami i ograniczeniami. To wyłączenie i ograniczenie dotyczyło tych podmiotów, co do których współwłasność w nieruchomości łączyła jakby dwa prawa: prawo użytkowania wieczystego i prawo własności przynależne Skarbowi Państwa lub gminie, albo też wymuszało obowiązek nabycia własności lokalu. Generalnie w takiej sytuacji osoby, które były właścicielami mieszkań na gruncie stanowiącym formę prawną łączącą użytkowanie wieczyste i własność Skarbu Państwa i gminy, były wyłączone z możliwości nabycia tej własności. To wynikało wprost z art. 5 ust. 1 ze skarżonej ustawy. Rzeczywiście w tym ujęciu, w moim przekonaniu, ten przepis jest niekonstytucyjny - a także w zakresie art. 31 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, dający wszystkim możliwość równego traktowania swego prawa własności.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Opinie Biura Studiów i Ekspertyz oraz Biura Legislacyjnego, które państwo otrzymaliście, również to stanowisko podzielają. Czy są pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PoselWitMajewski">Jaka jest przesłanka takiego różnicowania, że pewne grunty objęte użytkowaniem można przekształcać a inne nie? Czy Sejm miał poważne argumenty, żeby to zróżnicować?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PoselKrzysztofSmieja">Zasadniczo nie było żadnych argumentów. W każdej opinii podkreśla się to, że sprawozdawca w trakcie drugiego czytania podnosił, iż może powstać pewien bałagan prawny. Żadnych merytorycznych argumentów nie było. Przypomnę, że chodzi o sprzeczność, wynikającą z różnych tytułów prawnych do nieruchomości. Z jednej strony własność i współwłasność, a z drugiej strony - prawo do użytkowania wieczystego. Generalnie - taka możliwość istnieje. Ale to wyłączenie w ustawie pozbawia te osoby możliwości nabycia tego prawa. I właśnie z tego względu, moim zdaniem, zarzut o nierównym traktowaniu - jest zasadny.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PoselStanislawIwanicki">Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos? Nie widzę. Proponuję, abyśmy przyjęli stanowisko, iż Komisja podziela argumenty Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzeniu niezgodności art. 1 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności z art. 132 ust. 1 Konstytucji RP.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PoselStanislawIwanicki">Jeśli nie usłyszę głosu sprzeciwu - uznam, że Komisja takie stanowisko przyjęła. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#PoselStanislawIwanicki">Proponuję, aby stanowisko Komisji przedstawił przed Trybunałem Konstytucyjnym poseł Krzysztof Śmieja.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#PoselStanislawIwanicki">Ponieważ mamy dzisiaj dwusetne posiedzenie Komisji, chciałbym państwu serdecznie podziękować za współpracę, za aktywny udział w pracach Komisji. Zamykam dwusetne posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>