text_structure.xml 796 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Marek Borowski, Jan Król, Stanisław Zając i Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszalek">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią posłankę Irenę Marię Nowacką oraz panów posłów: Jerzego Jankowskiego, Zbigniewa Wawaka i Andrzeja Zapałowskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie: Jerzy Jankowski i Andrzej Zapałowski.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Jerzy Jankowski i pani posłanka Irena Maria Nowacka.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">Informuję, że prezes Rady Ministrów zwrócił się z prośbą o przeniesienie na kolejne posiedzenie Sejmu trzeciego czytania projektu ustawy o ratyfikacji Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych - w związku z rozważaną przez Radę Ministrów modyfikacją deklaracji interpretacyjnej, załączonej do niniejszego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszalek">W związku z tym, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego dotychczasowego punktu 7., obejmującego trzecie czytanie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszalek">Sejm rozpatrzy go na następnym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszalek">Informuję również, że trzecie czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych przeprowadzimy w dniu jutrzejszym.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszalek">Informuję, że Komisja Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji przedłożyła sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszalek">Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1688.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszalek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszalek">Proponuję, aby w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszalek">Punkt ten rozpatrzymy po zakończeniu rozpatrywania sprawozdania komisji o stanowisku Senatu w sprawie nowelizacji ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Marszalek">Informuję, że Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży, Komisja Finansów Publicznych oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej przedłożyły sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Karta nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Marszalek">Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1729.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#Marszalek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Marszalek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie klauzuli z art. 50 ust. 5 regulaminu Sejmu oraz aby w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszalek">Punkt ten rozpatrzymy jako ostatni punkt porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#Marszalek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">W dniu dzisiejszym, za zgodą marszałka Sejmu, odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">- Rodziny - o godz. 10;</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">- Odpowiedzialności Konstytucyjnej - bezpośrednio po zakończeniu porannych głosowań;</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wspólnie z Komisją Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisją Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji - o godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">- Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach - o godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisją Małych i Średnich Przedsiębiorstw - o godz. 11.15;</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">- Administracji i Spraw Wewnętrznych - o godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">- Obrony Narodowej - o godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">- Kultury Fizycznej i Turystyki - o godz. 13;</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">- Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach wspólnie z Komisją Polityki Społecznej - o godz. 13.45;</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">- Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji wspólnie z Komisją Finansów Publicznych - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">- Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach wspólnie z Komisją Ochrony Konkurencji i Konsumentów - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">- Regulaminowej i Spraw Poselskich - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">- Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej - o godz. 15;</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">- do Spraw Służb Specjalnych - o godz. 16;</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">- do Spraw Kontroli Państwowej - o godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">Posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ordynacji wyborczych do Sejmu i Senatu oraz o zmianie ustawy o wyborze prezydenta zostało odwołane.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">Uprzejmie informuję, że posiedzenie Zespołu Poselskiego do Spraw Wsi odbędzie się w dniu 17 lutego o godz. 19 w sali nr 22 budynek G.</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">Dzisiaj o godz. 18 w sali nr 118 odbędzie się posiedzenie Zespołu Poselskiego Strażaków.</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#SekretarzPoselAndrzejZapalowski">Posiedzenie podkomisji do opiniowania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego stwierdzających niezgodność przepisów ustawowych z konstytucją, zwołane na godz. 13.30, odbędzie się o godz. 10.15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Przedstawione przez Radę Ministrów dokumenty:
 1) ˝Narodowy program przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej˝,
 2) Raport z realizacji w 1998 r. ˝Narodowego programu przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej˝.
 3) Informacja rządu:
   a) o przebiegu negocjacji o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej,
   b) o najważniejszych działaniach dostosowawczych w Polsce do wymogów członkostwa w Unii Europejskiej w 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał prezesa Rady Ministrów, przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej pana Jerzego Buzka oraz pełnomocnika rządu do spraw negocjacji o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej pana Jana Kułakowskiego, a także podsekretarza stanu w Komitecie Integracji Europejskiej pana Pawła Sameckiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszalek">Przedstawione przez Radę Ministrów dokumenty, zawarte w druku nr 1194, zostały przez Sejm przyjęte do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszalek">Natomiast w dyskusji zgłoszono wnioski o odrzucenie przedstawionych informacji zawartych w druku nr 1678.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszalek">Poddam te wnioski kolejno pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszalek">Odrzucenie tych wniosków oznaczać będzie, że Sejm informację przyjął do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszalek">Poczekamy na przygotowanie kart dla posłów, którzy zapomnieli o ich zabraniu ze sobą.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania w sprawie informacji o przebiegu negocjacji o członkostwo Polski w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie informacji rządu o przebiegu negocjacji o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, zawartej w druku nr 1678, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#Marszalek">Głosowało 430 posłów. Za - 42, przeciw - 367, wstrzymało się 21.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym samym przyjął informację do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania w sprawie informacji o działaniach dostosowawczych.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie informacji rządu o najważniejszych działaniach dostosowawczych w Polsce do wymogów członkostwa w Unii Europejskiej w 1999 r., zawartych w druku nr 1678, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#Marszalek">Głosowało 428 posłów. Za - 44, przeciw - 364, wstrzymało się 20.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym samym przyjął informację do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu uchwały w sprawie przygotowań legislacyjnych do członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu uchwały przedstawionego przez pana posła Ludwika Dorna oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#Marszalek">W dyskusji zgłoszono następujące wnioski:</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#Marszalek">- o odrzucenie projektu uchwały w pierwszym czytaniu,</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#Marszalek">- o niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania projektu uchwały,</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#Marszalek">- o skierowanie projektu uchwały do Komisji Integracji Europejskiej oraz do Komisji Spraw Zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#Marszalek">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie wniosek o odrzucenie projektu uchwały w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#Marszalek">W przypadku odrzucenia tego wniosku poddam pod głosowanie wniosek o niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#Marszalek">Jego odrzucenie oznaczać będzie, że Sejm skierował projekt uchwały do komisji.</u>
          <u xml:id="u-4.29" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.30" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu komisyjnego projektu uchwały w sprawie przygotowań legislacyjnych do członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, zawartego w druku nr 1685, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.31" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.32" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.33" who="#Marszalek">Głosowało 431 posłów. Za - 29, przeciw - 392, wstrzymało się 10.</u>
          <u xml:id="u-4.34" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-4.35" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.36" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania komisyjnego projektu uchwały, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.37" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.38" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.39" who="#Marszalek">Głosowało 434 posłów. Za - 272, przeciw - 148, wstrzymało się 14.</u>
          <u xml:id="u-4.40" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.41" who="#Marszalek">Przystępujemy zatem do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.42" who="#Marszalek">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie zabrać głos w drugim czytaniu projektu uchwały?</u>
          <u xml:id="u-4.43" who="#Marszalek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.44" who="#Marszalek">Pan poseł Słomka.</u>
          <u xml:id="u-4.45" who="#Marszalek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselAdamSlomka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! We wczorajszej debacie zapowiadałem dwie poprawki, w związku z tym je składam. Dotyczą one dwóch kwestii merytorycznych i jednej w istocie proceduralnej. Po pierwsze, w preambule projektu uchwały znajduje się zdanie dotyczące stwierdzenia, iż wejście do Unii Europejskiej jest warunkiem koniecznym trwałego umiejscowienia Polski w strukturach cywilizacji euroatlantyckiej. Ponieważ to zdanie jest niewątpliwie niezgodne z rzeczywistością, ponieważ Polska w tej cywilizacji tkwi od co najmniej 1000 lat, zresztą potwierdziła to wejściem do NATO, nie jest to zdanie specjalnie fortunne. Proponuję, aby ten pasus w części preambuły, w części początkowej tej uchwały zakończyć słowami dotyczącymi wyłącznie kwestii legislacyjnych w Sejmie, dotyczących kwestii dostosowania polskiego prawodawstwa do standardów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PoselAdamSlomka">Najważniejsze poprawki dotyczą pkt. 5 tej uchwały. Proponuję pkt 5 skreślić, dlatego że on ma wyłącznie charakter deklaratywny, natomiast zastąpić go, ujmując następujące kwestie. Po pierwsze, Sejm Rzeczypospolitej zobowiązuje rząd do przedstawienia w terminie do 31 maja 2000 r. bilansu nakładów poniesionych przez państwo polskie w dotychczasowym procesie proakcesyjnym oraz uzyskanych w tym okresie korzyści, a także (w pkt. b) wysokości niezbędnych nakładów, które musi ponieść państwo polskie w planowanym procesie integracji europejskiej oraz planowanych ewentualnych korzyści wynikających z integracji z Unią Europejską. To dotyczy sprawy, która od ośmiu lat w tym Sejmie nie może się zakończyć pomyślnie. Osiem lat temu w czasie debaty w Wysokiej Izbie na temat podpisania układu stowarzyszeniowego Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodległej zwrócił się stosowną uchwałą do przedstawiciela rządu pana Saryusz-Wolskiego, wnosząc o przedstawienie bilansu, jakie są koszty, ponieważ sprawa ta jest kluczowa z punktu widzenia oceny przydatności, sensowności, roztropności tak przeprowadzonego procesu integracji, z jakim mamy obecnie do czynienia. Kolejne rządy niestety nie chcą przedstawić nawet ogólnej symulacji. Rozumiem, że bardzo szczegółowe przeprowadzenie takiego badania, zwłaszcza jeśli chodzi o przyszłość, może być utrudnione, niemniej w wypadku oceny ostatnich ośmiu lat i najbliższego okresu, najbliższych trzech lat, które są kluczowe zdaniem negocjatorów, myślę, że taki bilans powinien być sporządzony.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PoselAdamSlomka">Ponadto w pkt. 5 w ppkt. c rząd w powyższym terminie, czyli do 31 maja 2000 r. przedstawi Sejmowi alternatywne wizje integracji europejskiej. Ta poprawka według wnioskodawców, według posłów Konfederacji, ma znaczenie kluczowe, dlatego że przedstawia się opinii publicznej zupełnie błędną koncepcję, iż obecne negocjacje czy obecny proces preakcesyjny do Unii Europejskiej jest bezalternatywny, tak jak swego czasu, przez lata, mówiono, że reformy gospodarcze w Polsce mają charakter bezalternatywny, że nie ma alternatywy wobec koncepcji monetarystycznych, liberalnych. Myślę, że szczególnie szkodliwa była teza upowszechniana przez bardzo długi czas, że nie istnieje alternatywa wobec obecnie prowadzonego procesu integracji z Unią Europejską. Musimy być przygotowani jako parlament, musimy otrzymać pewne istotne informacje, jeżeli mamy intensywnie pracować nad zmianami legislacyjnymi w polskim prawie, musimy być przygotowani na różne ewentualności, na przykład na sytuację, w której proces integracji europejskiej nie z naszej winy, tylko ze względu na czynniki wewnątrz Unii Europejskiej, spowolni się bądź zupełnie się załamie. Co najmniej dwa takie okresy, jeśli chodzi o integrację europejską, miały już miejsce w najnowszej historii. Trzeba też powiedzieć bardzo wyraźnie, że istnieją inne koncepcje alternatywne; koncepcja integracji europejskiej, która nawiązuje do koncepcji międzymorza, też już przez kilka pokoleń w środowiskach politycznych w Polsce przygotowywana. Istnieje też w prasie politycznej koncepcja negocjacji z układem NAFTA.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PoselAdamSlomka">Wczoraj została złożona przez pana premiera Olszewskiego bardzo ciekawa propozycja renegocjacji układu stowarzyszeniowego. Duża część ekspertów zajmujących się Unią Europejską proponuje wprowadzenie tego, co miały wszystkie kraje kandydujące do Unii Europejskiej, a nie ma Polska, mianowicie zapisu układu finansowego, czyli takiego dodatku do układu stowarzyszeniowego, który by regulował w okresie proakcesyjnym kwestie pozyskania środków na zmiany strukturalne.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PoselAdamSlomka">Z tych względów, kluczowych dla debaty i przyszłego referendum dotyczącego członkostwa Polski w Unii Europejskiej, składam te wnioski - abyśmy jako parlament mogli świadomie pracować dalej nad propozycjami tej uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszalek">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana. Nikt z państwa nie chce zabrać głosu.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszalek">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszalek">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu uchwały, proponuję, aby Sejm skierował projekt uchwały do Komisji Integracji Europejskiej w celu rozpatrzenia zgłoszonych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#Marszalek">Proszę komisję o przedstawienie sprawozdania, tak abyśmy mogli jutro odbyć głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o umowach międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Irenę Lipowicz oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#Marszalek">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#Marszalek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#Marszalek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o umowach międzynarodowych, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Spraw Zagranicznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#Marszalek">Głosowało 427 posłów. Za - 414, przeciw - 3, wstrzymało się 10.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o umowach międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#Marszalek">Była to ostatnia wspólna praca z panią poseł Lipowicz, która rezygnuje z mandatu w związku z tym, że została ambasadorem Rzeczypospolitej Polskiej w Austrii.</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#Marszalek"> Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jana Lityńskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#Marszalek">W dyskusji nie zgłoszono poprawek do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#Marszalek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie projektu ustawy zawartego w druku nr 1122.</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem w całości senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, zawartego w druku nr 1122, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.30" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.31" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.32" who="#Marszalek">Głosowało 419 posłów. Za - 213, przeciw - 170, wstrzymało się 36.</u>
          <u xml:id="u-6.33" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.34" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane.</u>
          <u xml:id="u-6.35" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Mirosława Pawlaka oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.36" who="#Marszalek">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-6.37" who="#Marszalek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-6.38" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.39" who="#Marszalek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-6.40" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.41" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.42" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.43" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.44" who="#Marszalek">Głosowało 432 posłów. Za - 432.</u>
          <u xml:id="u-6.45" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy Prawo budowlane.</u>
          <u xml:id="u-6.46" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustaw: o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe, o gospodarce nieruchomościami.</u>
          <u xml:id="u-6.47" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Szweda i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.48" who="#Marszalek">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-6.49" who="#Marszalek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-6.50" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.51" who="#Marszalek">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-6.52" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.53" who="#Marszalek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustaw: o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe, o gospodarce nieruchomościami, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisję Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.54" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.55" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-6.56" who="#Marszalek">Głosowało 433 posłów. Za - 432, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-6.57" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe.</u>
          <u xml:id="u-6.58" who="#Marszalek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym oraz ustawy o opłacie skarbowej (druk nr 1709).</u>
          <u xml:id="u-6.59" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Steca w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.60" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-6.61" who="#Marszalek">Poczekamy jeszcze chwileczkę, panie pośle, niech się sala uspokoi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselStanislawStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Finansów Publicznych...</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszalek">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselStanislawStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Finansów Publicznych przedstawić projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym oraz ustawy o opłacie skarbowej. Zmiana ustawy dotyczy głównie objęcia opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług produktów rolnych nieprzetworzonych i nisko przetworzonych. Obecnie rolnicy nabywają podstawowe środki produkcji, a mianowicie: pasze przemysłowe, nawozy, środki ochrony roślin oraz maszyny i ciągniki rolnicze, po cenach ze stawką zero, a usługi - po cenach zwolnionych bądź objętych stawką podatku w wysokości 7 lub 22%. Natomiast produkty roślinne i zwierzęce rolnicy sprzedają z uwzględnieniem zwolnienia od podatku od towarów i usług. Zwolnienie od podatku powoduje, że producenci rolni nie mają prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w cenach pozostałych towarów i usług nabywanych w celu prowadzenia działalności rolniczej i zwrotu tego podatku z urzędu skarbowego. Dotyczy to przede wszystkim podatku zapłaconego przy zakupie następujących towarów:</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PoselStanislawStec">- surowców energetycznych i nośników energii oraz paliwa płynnego, które opodatkowane są w wysokości 22%,</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PoselStanislawStec">- materiałów budowlanych niezbędnych do budowy i remontów budynków gospodarczych oraz infrastruktury towarzyszącej objętych stawką podatku 7%,</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PoselStanislawStec">- niektórych części zamiennych objętych stawką podatku 22%.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PoselStanislawStec">Projekt zakłada, że punktem wyjścia do wprowadzenia VAT w rolnictwie będzie stosowanie w tym sektorze systemu ryczałtowego oraz ogólnych zasad rozliczeń podatku i prowadzenia ewidencji niezbędnych do sporządzenia deklaracji rozliczeniowej. Dla producentów rolnych, zobowiązanych zgodnie z ustawą o rachunkowości do prowadzenia ksiąg rachunkowych, rozliczenie VAT na zasadach ogólnych będzie obligatoryjne z dniem wejścia w życie ustawy. Natomiast dla pozostałych producentów przewidziano prawo wyboru rozliczenia się według zasad ogólnych, przez tzw. rolników ryczałtowych po spełnieniu określonych warunków. Możliwość wyboru zasad ogólnych, następuje po spełnieniu następujących warunków:</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PoselStanislawStec">1) uzyskania 80 tys. obrotów rocznie ze sprzedaży produktów rolnych, oczywiście bez produktów pochodzących z importu;</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PoselStanislawStec">2) dokonania zgłoszenia rejestracyjnego w urzędzie skarbowym;</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PoselStanislawStec">3) prowadzenia ewidencji sprzedaży i zakupów, umożliwiającej sporządzenie deklaracji VAT.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PoselStanislawStec">W projekcie ustawy zakłada się wprowadzenie w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie opodatkowania podatkiem od towarów i usług nieprzetworzonych produktów rolnych i leśnych oraz rybnych w wysokości 3% oraz wprowadzenie zryczałtowanego zwrotu podatku również w wysokości 3%.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PoselStanislawStec">Komisja Finansów Publicznych odrzuciła propozycję ustalenia stawki zero na produkty rolne i leśne. W projekcie ustawy zwolniono od podatku VAT rolników objętych ryczałtem, sprzedających nieprzetworzone produkty rolne uzyskane z własnej produkcji, według zestawienia wymienionego w załączniku nr 8 do ustawy. Rolnicy objęci ryczałtem, sprzedający nieprzetworzone produkty rolne, otrzymywać będą od nabywców tych produktów, będących płatnikami podatku od towarów i usług, zryczałtowany zwrot podatku w wysokości 3% ceny zapłaconej za produkty rolne. Po prostu dostawca do ceny, którą oferuje rolnikowi, będzie doliczał dodatkowo 3% jako zwrot za VAT zapłacony za surowce i produkty rolne.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PoselStanislawStec">W projekcie ustawy określa się zasady wystawiania i przechowywania faktur VAT, dokumentujących zakup nieprzetworzonych produktów rolnych. Faktury VAT będą wystawiane przez podatników nabywających produkty rolne od rolników ryczałtowych. Podatnicy ci będą mieli prawo zwiększyć naliczony podatek o kwotę zryczałtowanego zwrotu pod warunkiem, że zakup produktów będzie związany z działalnością opodatkowaną oraz zapłata należności nastąpi w formie bezgotówkowej na rachunek rolnika ryczałtowego. Jest tu ważne ustalenie: aby kupujący produkty rolne mógł otrzymać zwrot podatku, musi rolnikowi za te produkty zapłacić. I następny warunek: na dokumencie zapłaty zostanie wymieniony numer i data faktury, według której dokonano zakupu produktu.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PoselStanislawStec">Podkreślenia wymaga fakt, że podkomisja przygotowująca projekt długo dyskutowała nad obowiązkiem zapłaty za produkty rolne w formie bezgotówkowej, biorąc pod uwagę również niekorzystne zjawiska wynikające z tego zapisu.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PoselStanislawStec">W projektowanej ustawie założono zwolnienie rolników ryczałtowych: z obowiązku ewidencji zakupów i sprzedaży dla celów podatku VAT, z obowiązku składania deklaracji oraz wystawiania faktur VAT. Rolnicy ryczałtowi we własnym zakresie winni podejmować decyzje - po spełnieniu warunków określonych w art. 7 ust. 2a, czyli głównie warunku związanego z wielkością sprzedaży - czy korzystać z zasad ogólnych, czy pozostać tzw. rolnikiem ryczałtowym. Na decyzję wpływ winien mieć po prostu rachunek ekonomiczny, co rolnikowi się bardziej opłaca.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#PoselStanislawStec">Na pewno w 2001 r. po wprowadzeniu założeń zapowiadanych przez rząd, zmierzających do opodatkowania podatkiem od towarów i usług surowców do produkcji rolnej, takich jak pasze, nawozy, środki ochrony roślin, maszyny i narzędzia rolnicze, to stosowanie zasad ogólnych przez rolników będzie dla nich korzystne, gdyż stawka zwrotu ryczałtowego w wysokości 3% może nie zabezpieczyć wysokości zapłaconego podatku w zakupionych surowcach do produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#PoselStanislawStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Aktualnie trudno przewidzieć, czy wprowadzenie 3-procentowej stawki VAT na produkty rolne spowoduje wzrost cen żywności. Będzie to zależne od wielu czynników, np. od urodzaju, popytu oraz wielkości importu nieprzetworzonych produktów rolnych. Natomiast dla producentów rolnych możliwość zwrotu podatku od towarów i usług zawartych w cenach niektórych środków do produkcji będzie miała wpływ na zmniejszenie kosztów. Przykładowo podam, że aktualnie w cenie oleju napędowego wartość podatku bez akcyzy wynosi 40 gr na 1 litr. Tak więc rolnicy, którzy w znacznej większości kupują olej napędowy do bieżącej produkcji rolnej, będą mieli wpływ na to, że te koszty produkcji mogą być mniejsze.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#PoselStanislawStec">Wprowadzenie podatku od towarów i usług na produkty rolne będzie miało również pozytywny wpływ na działalność niektórych zakładów przetwórczych, np. mleczarni oraz ubojni, gdyż wówczas istnieje możliwość odliczenia w całości podatku zapłaconego w surowcach do produkcji. Dotychczas taka możliwość była w proporcji sprzedaży produktów opodatkowanych do sprzedaży ogółem, w związku z tym te zakłady nie mogły w całości odliczyć tego podatku zapłaconego w surowcach. Stawka 3-procentowego podatku od towarów i usług obejmować będzie również produkty rolne importowane. Podatek ten będzie dodatkowym kosztem dla kupujących niebędących podatnikiem podatku od towarów i usług.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#PoselStanislawStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedkładając powyższy projekt Wysokiej Izbie - przyjęty przez Komisję Finansów Publicznych - pragnę zaznaczyć, że jest to kompromis między Komisją Finansów Publicznych a rządem, zawarty po odrzuceniu projektu rządowego zakładającego zastosowanie wobec rolników tylko jednego sposobu zwrotu podatku, czyli zwrotu ryczałtowego, zapłaconego w środkach do produkcji.</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#PoselStanislawStec">W czasie obrad podkomisji przygotowującej omawiany projekt oraz Komisji Finansów Publicznych obecni byli przedstawiciele ministra finansów i rolnictwa, którzy nie wnieśli uwag do ostatecznej wersji przyjętego projektu. Przedłożony projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług jest zgodny z obowiązującym prawem Unii Europejskiej, co potwierdza opinia Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu z dnia 14 lutego 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#PoselStanislawStec">Ze względu na ważność proponowanych rozwiązań dla producentów rolnych oraz dla przetwórstwa rolno-spożywczego, wnoszę o skierowanie projektu ustawy do Komisji Finansów Publicznych - z jednoczesną prośbą do prezydium komisji, aby prowadzenie prac nad tym projektem umożliwiło rozpatrzenie sprawozdania na następnym posiedzeniu Sejmu. Wnioskodawcy zakładają wejście w życie ustawy z dniem 3 lipca 2000 r., lecz niezbędny jest czas na to, aby zainteresowanych zapoznać z przyjętymi rozwiązaniami oraz ze skutkami dla kosztów produkcji rolnej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszalek">Sejm ustalił w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 41 minut, tj. debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszalek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#Marszalek">W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność głos zabierze pan poseł Zbigniew Rynasiewicz.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#Marszalek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselZbigniewRynasiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie zmiany ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym oraz ustawy o opłacie skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselZbigniewRynasiewicz">Chciałbym podkreślić, że już 12 grudnia 1997 r. z inicjatywy Akcji Wyborczej Solidarność Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi przyjęła dezyderat, w którym postuluje pilne przygotowanie projektu ustawy o wprowadzeniu podatku od towarów i usług w rolnictwie, uwzględniając w pierwszym okresie stawkę zerową na produkty rolne. Akcja Wyborcza Solidarność sprzeciwiła się pierwotnemu rozwiązaniu przedstawionemu Komisji Finansów Publicznych, umożliwiającemu wyłącznie zwrot ryczałtowy podatku bez umożliwienia rolnikom wejścia w normalny system podatku VAT.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PoselZbigniewRynasiewicz">Przedstawiony dzisiaj Wysokiej Izbie projekt ustawy wypełnia propozycje Akcji Wyborczej Solidarność. Przedsiębiorstwa rolne w momencie wejścia w życie omawianej ustawy będą miały możliwość rozliczenia podatku VAT na zasadach ogólnych. Popieramy również zaproponowane rozwiązanie umożliwiające wybór zasad ogólnych czy też rezygnację z ryczałtu i przechodzenie na zasady ogólne przez tych rolników, którzy prowadzą działalność w większym zakresie. Rozwiązanie jest fakultatywne, co daje rolnikowi możliwość rozpoznania podjęcia pełnych rozliczeń VAT. Zaproponowany mechanizm pozwala rolnikowi na zgłoszenie rejestracyjne oraz rozpoczęcie prowadzenia ewidencji sprzedaży i zakupów umożliwiających sporządzenie deklaracji dla podatku od towarów i usług.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PoselZbigniewRynasiewicz">W okresie 6 miesięcy istnieje możliwość oceny stopnia przygotowania rolnika do korzystania z zasad ogólnych. Akcja Wyborcza Solidarność popiera rozwiązanie polegające na wprowadzeniu jednej stawki w wysokości 3% na wszystkie produkty zarówno krajowe, jak i importowane, m.in. ze względu na zapewnienie neutralności budżetowej. Słusznie również komisja uzupełniła rozwiązanie w sprawie ujednolicenia opodatkowania drewna liściastego i iglastego o drewno tzw. egzotyczne.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PoselZbigniewRynasiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rząd przedstawił wyliczenia, z których wynika, że stawka podatku VAT na poziomie 3% powoduje, iż wzrost tego podatku nie przekracza podatku naliczonego przy zakupie środków produkcji rolnej. W chwili obecnej stawka 3-procentowa, stosowana zarówno przy zryczałtowanym zwrocie podatku, jak i przy stosowaniu zasad ogólnych, będzie gwarantowała odzyskiwanie podatku VAT zawartego w środkach produkcji rolnej. Jeśli VAT na środki produkcji rolnej wzrośnie w przyszłości, także stawka zryczałtowanego wzrostu będzie musiała ulegać odpowiedniej modyfikacji, żeby następował pełny zwrot.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PoselZbigniewRynasiewicz">W projekcie ustawy zwolniono od podatku VAT rolników ryczałtowych sprzedających nieprzetworzone produkty rolne uzyskane z własnej produkcji, wymienione w załączniku nr 8 do ustawy. Rolnicy ryczałtowi sprzedający nieprzetworzone produkty rolne otrzymywać będą od nabywców tych produktów, płatników VAT zryczałtowany zwrot podatku w wysokości 3% zawartych w cenie płaconej za wyżej wymienione produkty. W projektowanej ustawie założono zwolnienie rolników ryczałtowych z obowiązku rejestrowania się dla celów podatku VAT, prowadzenia ewidencji podatkowej, składania deklaracji podatkowych oraz wystawiania faktur VAT.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PoselZbigniewRynasiewicz">Klub Akcji Wyborczej Solidarność uważa, że przedstawione zmiany idą w dobrym kierunku i w związku z tym zasługują na akceptację i poparcie. Przede wszystkim w wyniku ich wprowadzenia rolnicy, dotychczas jedyni opłacający podatek VAT w cenie nabywanych produktów i usług, zostaną objęci systemem częściowego zwrotu tego podatku.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PoselZbigniewRynasiewicz">Akcja Wyborcza Solidarność decyduje się na poparcie tego projektu i skierowanie go do dalszych prac legislacyjnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszalek">Pan poseł Stanisław Stec w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselStanislawStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawić stanowisko odnośnie do komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym oraz ustawy o opłacie skarbowej, zawartego w druku nr 1709.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PoselStanislawStec">Przedmiotem projektu ustawy jest opodatkowanie podatkiem od towarów i usług produktów rolnych w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie. Przedłożony projekt ustawy zakłada, oprócz zryczałtowanego zwrotu rolnikom podatku od towarów i usług zawartego w cenie zakupionych środków do produkcji rolnej, możliwość stosowania zasad ogólnych wynikających z ustawy o podatku od towarów i usług. Rolnicy, którzy nie są zobowiązani do prowadzenia rachunkowości, a ich roczny obrót ze sprzedaży produktów rolnych przekracza 80 tys., będą mogli wybrać stosowanie zasad ogólnych, które umożliwiają pełny zwrot VAT zapłaconego w środkach do produkcji rolnej. Powyższy wybór nabiera szczególnego znaczenia, gdy w 2001 r. według zapowiedzi rządu nie będzie obowiązywała stawka zero, lecz 3% na pasze przemysłowe, na nawozy, na środki ochrony roślin i 7% na maszyny i ciągniki rolnicze. W związku z tym możliwość wyboru zasad ogólnych jest dla rolnika bardzo ważna i mam nadzieję, że większość rolników z tego skorzysta. Stawka 3% zryczałtowanego zwrotu nie zabezpieczałaby w gospodarstwach towarowych zwrotu podatku zawartego w cenach zakupionych środków do produkcji.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PoselStanislawStec">Należy ubolewać, że Komisja Finansów Publicznych nie zdecydowała się przyjąć w projekcie ustawy stawki zero na produkty rolne, co umożliwiłoby rolnikom zwrot podatku zawartego w cenach środków do produkcji oraz nie spowodowałoby zaistnienia przesłanek do podwyżki cen na produkty żywnościowe.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PoselStanislawStec">Aby zapewnić rolnikom możliwości wykorzystania czy stosowania zasad ogólnych, wskazane jest, aby w art. 7 ust. 2c zmienić 6-miesięczny okres prowadzenia ewidencji sprzedaży i zakupów dla celów VAT na okres 3-miesięczny jako warunek rezygnacji z ryczałtu. Myślę, że trzy miesiące wystarczą na naukę prowadzenia prostej moim zdaniem ewidencji zakupów i sprzedaży. Gdy wprowadzono VAT na zasadach ogólnych, to praktycznie nauki nie było, zainteresowani musieli z marszu tę ewidencję prowadzić.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PoselStanislawStec">Ponadto należy zdaniem naszego klubu zapewnić rolnikom wybierającym zasady ogólne, jeśli chodzi o podatek od towarów i usług, możliwość składania deklaracji raz w kwartale. Będzie to prawo, a nie obowiązek rolnika. Jeżeli rolnik będzie zainteresowany składaniem deklaracji raz w miesiącu, to będzie je składał. A jeżeli dojdzie do wniosku, że wystarczy raz w kwartale, to w celu ograniczenia biurokracji i w rolnictwie, i w urzędzie skarbowym, uważam, że powinien mieć taką możliwość. Mam nadzieję, że te dwie nowe propozycje, które zostały zgłoszone w czasie konsultacji projektu na spotkaniu w Wielkopolskiej Izbie Rolniczej znajdą poparcie w Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PoselStanislawStec">Wyrażam także przekonanie, że wszystkie służby pracujące na rzecz rolnictwa, łącznie ze szkołami rolniczymi, włączą się do szkolenia rolników w zakresie stosowania przepisów związanych z VAT w rolnictwie, gdyż wdrożenie tej ustawy może przyczynić się do zmniejszenia kosztów produkcji rolnej i kosztów produkcji w przemyśle rolno-spożywczym. Jest to w interesie rolników i w interesie właścicieli zakładów przemysłu rolno-spożywczego. Mam również nadzieję na popularyzację tego projektu w środkach masowego przekazu, nie tylko w audycjach związanych bezpośrednio z rolnictwem i gospodarką żywnościową.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PoselStanislawStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za skierowaniem projektu ustawy do komisji w celu rozpatrzenia, gdyż ta ustawa jest bardzo oczekiwana przez wszystkich producentów rolnych. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszalek">Pan poseł Jan Wyrowiński w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselJanWyrowinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dobrze się stało, że wreszcie pod obrady Wysokiej Izby trafił projekt ustawy o - mówiąc językiem prostym - WAT w rolnictwie. Jest to projekt niezwykle oczekiwany w środowiskach wiejskich. Nie ma spotkania z rolnikami, aby ta sprawa nie wypływała. Jeżeli państwo zajrzycie do postulatów, które formułują środowiska rolnicze, to sprawa VAT w rolnictwie jest zawsze na jednym z pierwszych miejsc. Jeżeli zajrzymy do postulatów, które protestujący rolnicy wysuwali, to ta sprawa również zajmuje w tych postulatach czołowe miejsce. Również w oświadczeniach wszystkich znaczących organizacji rolniczych kwestia wprowadzenia VAT w rolnictwie jest niezwykle istotna. Po prostu było i jest takie wielkie wołanie: chcemy podatku VAT w rolnictwie. Może się to wydać prowokacyjne, dlatego że rzadko kto chce podatku. Ale tutaj z uwagi na specyfikę tego podatku to wołanie ma głębokie uzasadnienie.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PoselJanWyrowinski">Jak państwo, panie i panowie posłowie, pamiętacie zapewne, było wiele zapowiedzi dotyczących wprowadzenia tego istotnego mechanizmu w strukturę finansowania rolnictwa. Również w tej kadencji Sejmu deklaracje, że ten mechanizm się pojawi, można znaleźć w licznych dokumentach rządowych. Znajdowały się one w średniookresowej strategii rozwoju wsi i rolnictwa, znajdują się w pakcie o rolnictwie i w innych dokumentach i deklaracjach rządowych.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PoselJanWyrowinski">Jak tutaj był uprzejmy wspomnieć poseł sprawozdawca, pan poseł Stec, pierwsze propozycje ze strony rządu, które miały taki właśnie charakter, jak mówił pan poseł, czyli jak gdyby obligo zryczałtowanego podatku, napotkały sprzeciw. To, co się w tej chwili proponuje, jest rzeczywiście propozycją kompromisową.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PoselJanWyrowinski">Należą się słowa ogromnego uznania Komisji Finansów Publicznych za to, że wspólnie, w warunkach pełnego zrozumienia i zgody podjęła tę inicjatywę i że w dniu dzisiejszym możemy w pierwszym czytaniu do tej inicjatywy się odnieść. Myślę, że pan poseł Stec potwierdzi, iż był tutaj wysiłek wszystkich posłów ze wszystkich klubów.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PoselJanWyrowinski">Czuję się zobowiązany, z uwagi na nieobecność pani poseł Góralskiej, podkreślić również jej znaczący wkład w to dzieło Komisji Finansów Publicznych, tak potrzebne polskiemu rolnictwu.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PoselJanWyrowinski">Oczywiście mój klub również z ogromnym uznaniem wita tę inicjatywę i w pełni popiera to ostatnie przesłanie, które zawarł w swym wystąpieniu pan poseł sprawozdawca, aby było zielone światło dla tej inicjatywy i aby się tak stało, jak mówił pan poseł, byśmy na następnym posiedzeniu Sejmu mogli już przejść do drugiego czytania, po to, aby ten okres, który musi upłynąć, okres nauki i wdrażania, mógł się rozpocząć jak najszybciej. Chociaż faktem jest, i tutaj trudno się nie zgodzić z panem posłem Stecem, że VAT w rolnictwie będzie wprowadzany w innych warunkach, dlatego że już mamy doświadczenia, i to w zasadzie dobre doświadczenia, z funkcjonowania VAT-u w innych działach gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PoselJanWyrowinski">Powtarzam: Unia Wolności wita tę inicjatywę z zadowoleniem i jest za tym, aby ona jak najszybciej stała się obowiązującym prawem w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#PoselJanWyrowinski">Powody, dla których warto włożyć wysiłek w pracę nad tą ustawą i wprowadzenie VAT-u w rolnictwie, były tutaj już wymieniane. To jest przede wszystkim ten efekt, który się wyrazi w poprawie dochodowości - w jakikolwiek sposób by na to patrzeć - pewnej poprawie dochodowości. Oczywiście można dyskutować nad tym, na jakim ona będzie poziomie, niemniej fakt, że taka możliwość istnieje, stworzy rolnikom, oczywiście tym, którzy poddadzą się regułom tej ustawy - bo nie każdy rolnik tzw. ryczałtowy musi to robić - szanse na poprawę dochodowości. A z dochodowością w ostatnim dziesięcioleciu - wszyscy, którzy zajmują się rolnictwem, wiedzą doskonale - nie było i nie jest dobrze. Mamy nadzieję, że będzie już lepiej.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#PoselJanWyrowinski">Jest tak, jak mówił pan poseł sprawozdawca, jeżeli chodzi o ogólne zasady. Jak państwo wszyscy zapewne doskonale wiecie, obecnie rolnicy nabywają podstawowe środki produkcji po cenach niezawierających podatku VAT, zaś usługi po cenach zwolnionych z VAT-u bądź objętych 7-procentową stawką VAT, natomiast swoje nieprzetworzone produkty, zarówno roślinne, jak i zwierzęce, sprzedają po cenach zwolnionych od podatku VAT. Efekt jest taki, że tracą w ten sposób prawo do odliczenia podatku naliczonego, zawartego w cenach towarów i usług nabywanych w celu prowadzenia działalności rolniczej, lub zwrotu różnicy w podatku. Dotyczy to w szczególności, tak jak tutaj to precyzyjnie wyliczył pan poseł sprawozdawca, podatku zapłaconego przy zakupie surowców energetycznych, materiałów budowlanych oraz oleju napędowego. A w perspektywie, zgodnie z deklaracjami rządu, ten podatek również będzie zawarty - tak jak powiedział pan poseł Stec - w niektórych surowcach oraz urządzeniach i maszynach rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#PoselJanWyrowinski">Kolejnym pozytywnym efektem wprowadzenia VAT w rolnictwie jest to, że będzie to krok w kierunku dostosowania obrotu artykułami rolnymi do ogólnych zasad funkcjonowania obrotu artykułami w całej gospodarce, wymusi on bowiem również prowadzenie elementarnej rachunkowości w gospodarce. Ona już jest prowadzona w sporej części gospodarstw, VAT jest jednak wymogiem, który w jakiś sposób spowoduje, że ta gospodarka finansowa w przedsiębiorstwie, w gospodarstwie rolnym będzie bardziej wyrazista. Będą również korzyści dla przetwórców. Jak wspominał poseł Stec, dotyczy to w szczególności firm, które przetwarzają mleko i mięso.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#PoselJanWyrowinski">Wreszcie, panie i panowie posłowie, wczoraj byliśmy tutaj świadkami znaczącej debaty, debaty o stopniu przygotowania Polski do wejścia do Unii Europejskiej. Jednym z elementów tego przygotowania jest również wprowadzenie takiego systemu VAT w rolnictwie. I Izba decydując o tej sprawie również w tej kwestii przybliża Polskę do Unii Europejskiej. Oczywiście nie ma róży bez kolców. I tutaj panowie posłowie, moi szanowni przedmówcy, mówili o tym, że przy tym systemie można się liczyć z faktem ewentualnego wzrostu cen. Chociaż, jak państwo doskonale wiedzą, kwestia wzrostu cen w rolnictwie uzależniona jest od rozlicznych czynników, w szczególności również pogodowych, a także od stopnia szczelności granic itd., itd. Tak że oczywiście w tej chwili trudno przewidywać efekt wzrostu cen spowodowany proponowanym mechanizmem podatku VAT.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#PoselJanWyrowinski">Mój klub bardzo wysoko ocenia ten osiągnięty kompromis. Chciałem państwu powiedzieć, że według danych, którymi dysponujemy, dotyczących rachunkowości rolnej gospodarstw indywidualnych w 1998 r., przeciętnie w gospodarstwie o powierzchni użytków rolnych od 20 do 50 ha roczna wartość produkcji wyniosła ok. 100 tys. zł. Oznacza to, że potencjalnie podatek VAT - na zasadach ogólnych, czyli tych najkorzystniejszych - mogłyby rozliczać gospodarstwa o powierzchni powyżej 20 ha. Obecnie jest w Polsce około 89 tys. takich gospodarstw, co stanowi, oczywiście jeżeli chodzi o liczbę, zaledwie 4,3%, ale jeżeli chodzi o areał, jest to znacznie poważniejsza liczba. Szacuje się, że rolnicy w cenach nabywanych towarów i usług do produkcji rolnej właśnie w tych gospodarstwach płacą podatek VAT w kwocie od 1,3 do 1,5 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#PoselJanWyrowinski">Wprowadzenie systemu VAT, takiego rozliczenia, umożliwi funkcjonowanie gospodarstw rolnych na warunkach porównywalnych do tych, jakie mają pozostali uczestnicy rynku prowadzący działalność gospodarczą z możliwością rozliczenia naliczonego i należnego podatku od towarów i usług. Nawet zakładając, że przystąpi do tego połowa potencjalnych beneficjentów możliwości rozliczania się na zasadach ogólnych, to będzie to i tak ogromny sukces.</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#PoselJanWyrowinski">I rzeczywiście w tej chwili, jeżeli Sejm upora się z tym problemem w jak najkrótszym czasie - a wydaje mi się, że powinno to być ambicją pań i panów posłów, szczególnie tych, którzy zajmują się sprawami rolnymi w komisji rolnictwa i nie tylko - należy włożyć wiele wysiłku w akcję informacyjną, w przybliżenie rolnikom zasad, jakie będą tutaj obowiązywać. Sądzimy, że te zasady są w miarę proste i czytelne. I nie powinno być, również z uwagi na fakt, że liczne ośrodki doradztwa rolniczego już czyniły pewien wysiłek w celu przygotowania gospodarstw do możliwości korzystania z podatku VAT na zasadach ogólnych, większego problemu z realizacją takiego programu, który by dotarł do każdego zainteresowanego i informował go w miarę prosto i czytelnie o tym, w jaki sposób funkcjonować będzie ta ustawa i jakie korzyści będzie miał z tego rolnik.</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#PoselJanWyrowinski">Panie i Panowie Posłowie! W imieniu mojego klubu chciałbym powiedzieć, powtarzam to raz jeszcze, że w pełni aprobujemy te rozwiązania. Propozycje zmian, które wniósł i tutaj zaprezentował pan poseł Stec, są naszym zdaniem również do przyjęcia. I nasi posłowie będą robili wszystko, aby stało się tak, jak tutaj powiedział pan poseł sprawozdawca, aby była taka możliwość, żebyśmy na następnym posiedzeniu Sejmu mogli się spotkać w drugim czytaniu tego projektu i aby Izba uporała się z nim jak najszybciej dla dobra polskich rolników. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszalek">Pan poseł Józef Gruszka, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselJozefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dotychczasowym systemie podatkowym rolnicy oraz podmioty gospodarcze prowadzące działalność gospodarczą w zakresie produkcji rolnej nie byli równoprawnymi podmiotami prawa podatkowego w stosunku do innych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Rolnictwo w każdym ze współczesnych państw jest traktowane jako jedna z najważniejszych gałęzi gospodarki narodowej, o czym, zdaje się, czasem zapominają polityczni decydenci Rzeczypospolitej. Nierówność podatkowa w obecnym stanie prawnym stanowi dobitny tego przykład. Projektowane zmiany w podatku VAT w rolnictwie stanowią obecnie skromny, a raczej należałoby powiedzieć nazbyt skromny przykład wyrównania szans działalności gospodarczej dla całego polskiego rolnictwa, które nie ma obecnie takich samych warunków jak na przykład rolnictwo Unii Europejskiej. Ponadto polskie prawodawstwo, jak również działania rządu w zakresie opodatkowania podatkiem VAT zasadniczo różnią się od wymogów prawnych Unii Europejskiej, a zwłaszcza od postanowień szóstej dyrektywy.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PoselJozefGruszka">W przedstawionym projekcie ustawy proponuje się wprowadzenie VAT od sprzedaży nieprzetworzonych produktów rolnych w wysokości 3% oraz wprowadzenie zryczałtowanego zwrotu podatku dla tzw. rolników ryczałtowych. Natomiast w przedstawionym kilka dni temu stanowisku Polski w ramach negocjacji o członkostwo Rzeczypospolitej w Unii Europejskiej przewiduje się co najmniej 7% podatek VAT na produkty pochodzenia rolniczego. Obydwa rozwiązania w tym momencie są jak gdyby przedwczesne i należałoby tę sprawę doprowadzić do zakończenia. Strategię gospodarczą i kształtowanie prawa w celu prawidłowego rozwoju gospodarczego państwa uzależnia zawsze aktualny stan całej gospodarki narodowej. Jeżeli nie ma możliwości lokowania środków finansowych w określone cele gospodarcze, mechanizmy funkcjonowania powinien wymuszać system prawny. Należy jeszcze raz przypomnieć, że polskie rolnictwo nie otrzymuje prawie żadnych dotacji, poza socjalnymi, jak to jest w państwach Unii Europejskiej. Tym samym system prawny powinien sprzyjać rozwojowi rolnictwa, a wykształcone przez system mechanizmy z całą pewnością mogą zastąpić chociaż częściowo system dotacji. Proponujemy stawkę zero na nieprzetworzone produkty rolne, a to dlatego że zastosowanie stawki trzyprocentowej w sposób zasadniczy podwyższy ceny żywności z jednej strony, a z drugiej strony społeczeństwo całą winą za to rozwiązanie obarczy polskiego rolnika, czego w tej Izbie na pewno chcielibyśmy uniknąć. Zerowa stawka podatku VAT dla producentów rolnych jest jak najbardziej sprzyjającym czynnikiem zwiększenia produkcji rolnej i wzrostu konkurencyjności na rynku. Fakt ten jest przytaczany bardzo często i o tym również dyskutowaliśmy na forum Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PoselJozefGruszka">Projekt ustawy pomija milczeniem sytuację działów specjalnych produkcji rolnej, które płacą zryczałtowany podatek dochodowy, uzależniony od wielkości produkcji tych działów. Musimy zdać sobie sprawę, że właściwie, zgodnie z tym, co powiedział pan poseł sprawozdawca, iż przewiduje się - widzimy to w projekcie - wejście VAT-u od 3 lipca br., z tego dobrodziejstwa będzie mogło skorzystać, w momencie wejścia, bardzo mało podmiotów. Mam tu na myśli ogólne zasady, jakie są przedstawione, że ten podmiot musi się wykazać sprzedażą płodów rolnych, a propozycja zawarta w ustawie mówi o 80 tys. zł wartości sprzedaży rocznie. Na dzisiaj tych, którzy prowadzą ewidencję zgodnie z zasadami przedstawionymi przez ministra finansów, na pewno jest mało. Tutaj, że tak powiem, zafunkcjonuje tylko rolnik ryczałtowy. Dlatego te 3%, które mają być płacone rolnikowi przy sprzedaży płodów rolnych, będą mogły być zrealizowane po wejściu w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PoselJozefGruszka">Natomiast patrząc na nasze przystosowanie się do warunków negocjacyjnych - kilka dni temu podano je do wiadomości posłów - tam już na środki do produkcji, które do tej pory były zwolnione, przeznaczono, jak widzimy, 7%, a na całą resztę 22%, w tym usługi rolnicze - 22%. Dlatego nasza propozycja idzie w takim kierunku, ażeby już w drugim roku działania ustawy, czyli od 1 stycznia 2001 r., stawka ryczałtowego zwrotu wynosiła 7%, dlatego że te 3% nie spełnią pokładanych nadziei, czyli nie zwrócą podatku zapłaconego.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PoselJozefGruszka">Druga sprawa, która dotyczy warunków ogólnych. Proponowalibyśmy, ażeby obniżyć próg wartości sprzedanych płodów rolnych w roku z 80 tys. zł do 40 tys. zł - zresztą moi przedmówcy się z tym zgadzali - dlatego że tylko warunki ogólne mogą wpłynąć na zwrot podatku zapłaconego przez producenta rolnego. Stąd nasza prośba.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PoselJozefGruszka">Kolejna sprawa, którą już tutaj sygnalizowałem, ale chciałem podkreślić to jeszcze raz, ażeby w działach specjalnych umożliwić przeliczenie w sposób prosty ryczałtu zapłaconego na wartość produktów sprzedanych. I wtedy rolnik prowadzący dział specjalny w gospodarstwie mógłby z dniem wejścia w życie ustawy przejść na zasady ogólne z tego prostego względu, że przecież ewidencjonowany podatek, zapłacony przez niego, figuruje w urzędzie skarbowym. Można by się do tego odnieść. Posiada on kwit na sprzedane płody rolne, na którym widnieje cena, i przeliczenie wartości jest bardzo proste. Nie ma sporu o to, czy istnieje możliwość pomyłki, czy też nie. Czyli również powinno się wykorzystać to do końca.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PoselJozefGruszka">Niewątpliwie, co było też podkreślane niejednokrotnie przez moich szanownych przedmówców, VAT jest rozwiązaniem, które idzie w kierunku obniżenia kosztów w rolnictwie, na pewno.W związku z tą kwestią nikt chyba nie ma tutaj innego zdania, chodziłoby tylko o to, żeby jak najszybciej i właściwie zastosować te propozycje, aby rolnicy rzeczywiście na tym nie stracili.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PoselJozefGruszka">Przecież dzisiaj są ponoszone koszty, a także chociażby w ubiegłym roku, wyrównywanie akcyzą niedociągnięć czy braków budżetowych. To przecież rolnicy bardzo dużo na ten temat mogą powiedzieć, bo oni właśnie ten ciężar ponosili; bardzo dużo wtedy płacili.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PoselJozefGruszka">Bardzo się cieszę, że dzisiaj odbywamy pierwsze czytanie. Jest wola Wysokiej Izby, żeby to bardzo szybko zakończyć. To jednak rozwiązuje część sprawy, natomiast musimy bardzo szybko zakończyć rozwiązywanie jeszcze jednego problemu, którym niewątpliwie jest akcyza w paliwie rolniczym.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#PoselJozefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pomimo tych niedoskonałości projektu, które zgłosiłem, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przekazaniem tego projektu do komisji finansów i komisji rolnictwa i będziemy się starali, jako członkowie tychże komisji, pracować bardzo precyzyjnie, żeby bardzo szybko uchwalić przedkładany komisyjny projekt ustawy w sprawie podatku od towarów i usług. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszalek">Pan poseł Dariusz Grabowski, Koło Poselskie Polskiej Racji Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselDariuszGrabowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę wyrazić zadowolenie, że ustawa o zwrocie podatku VAT dla rolnictwa wchodzi pod obrady. Trzeba powiedzieć krótko: Lepiej późno niż wcale. Ta ustawa jest potrzebna rolnictwu, rolnictwo na nią czeka. Tym bardziej, że sytuacja większości gospodarstw bardzo się pogarsza, a warunki gospodarowania są coraz trudniejsze, ze względu na sytuację rynku wewnętrznego, jak i na możliwości eksportu. Ta ustawa jest dobra dla rolnictwa, potrzebna rolnictwu, ale i potrzebna całej gospodarce, bo porządkuje sposób rozliczania się podmiotów gospodarczych; to jest ważne.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PoselDariuszGrabowski">Pożądana byłaby stawka zerowa, to nie ulega wątpliwości. Warto przypomnieć, że stawka zerowa to była reguła, którą przyjęto w krajach Unii Europejskiej, kiedy zaczęto dostosowywać rolnictwo do ogólnych reguł gospodarowania. Powinniśmy z tych wzorów korzystać; tak by należało zrobić.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PoselDariuszGrabowski">Stawka 3-procentowa ma swoje wady, w związku z tym powiem kilka słów o tych wadach i niebezpieczeństwach. Kwestia pierwsza to kwestia ewentualnego impulsu inflacyjnego. Nie ulega wątpliwości, że 3-procentowa stawka VAT będzie się przekładała na cenę produktów rolnych i może spowodować wzrost cen ogólnych. Co więcej, ta stawka 3-procentowa może także skutkować pogorszenie się konkurencyjności rolnictwa w stosunku do importu. Nie jest to jednoznacznie przesądzone, ale może tak się stać w sytuacji, w której pośrednicy rolni, czyli agrobiznes, wykorzystają okazję, by, zamiast stabilizować sytuację na rynku, podjąć próbę przechwycenia korzyści z tytułu wprowadzenia zwrotu VAT-u w rolnictwie. To powoduje, że dobrze by było, gdyby wprowadzenie VAT-u zostało skoordynowane z polityką na przykład kursu walutowego, który powinien w tym momencie ubezpieczyć, by import nie stał się bardziej atrakcyjny i konkurencyjny.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PoselDariuszGrabowski">Inną wadą tej stawki 3-procentowej, a właściwie sposobu rozliczania zryczałtowanego, może być fakt pojawienia się swoistej kary, a w każdym razie niepremiowania gospodarstw inwestujących. Ryczałt oznacza, że bez względu na to, czy się inwestuje, czy się po prostu produkuje bez oszczędzania i inwestowania, uzyskuje się tę samą kwotę zwrotu VAT-u, a to znaczy, że ten, kto czyni wysiłek inwestycyjny, nie jest za to premiowany. W związku z tym dobrze by było i słuszna jest inicjatywa posła Gruszki, by obniżyć próg, od którego rozlicza się gospodarstwa na zasadach ogólnych, i by ten próg był na poziomie 40 tys. zł obrotu rocznie.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PoselDariuszGrabowski">Dlatego w imieniu Koła Poselskiego Polskiej Racji Stanu w pełni popieram wniosek o stawkę zerową VAT-u. Mimo problemów budżetowych uważam, że byłoby to wskazane. Popieram także wniosek o przyjęcie dla gospodarstw 40 tys. zł obrotu jako progu, od którego rozlicza się stawkę VAT-u na zasadach ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PoselDariuszGrabowski">Koło Poselskie Polskiej Racji Stanu będzie głosowało za jak najszybszym uchwaleniem ustawy o zwrocie VAT-u rolnikom. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszalek">Rozpoczynamy wystąpienia indywidualne.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#Marszalek">Pan poseł Henryk Dykty, AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselHenrykDykty">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany dzisiaj przez Wysoką Izbę projekt o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym oraz ustawy o opłacie skarbowej ma swoją historię i budzi spore emocje. Już od początku istnienia obecnej koalicji AWS-Unia Wolności zastanawiano się, jak ten problem rozwiązać. Polscy rolnicy z ciekawością przyglądali się i przyglądają się w dalszym ciągu temu, co dzieje się w krajach Unii Europejskiej, gdzie tego typu rozwiązania istnieją od dłuższego już czasu.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PoselHenrykDykty">W Austrii producenci rolni, podobnie jak leśni, opodatkowani są generalnie stawką 10-procentową. Tylko do tej wysokości mogą odliczać sobie zapłacony uprzednio podatek. W przypadku gdy rolnik zgłosi chęć opodatkowania się na zasadach ogólnych, zyskuje także pełne prawo do odliczeń na zasadach identycznych, jak pozostali producenci. System włoski przypomina rozwiązania austriackie. Rolnicy i rybacy mają do wyboru opodatkowanie zryczałtowane, wymierzane na podstawie stałej stawki, z ograniczoną tym samym możliwością odliczeń, lub opodatkowanie na zasadach ogólnych, z pełnymi możliwościami dokonywania odliczeń. W Wielkiej Brytanii producenci rolni pozbawieni są rozwiązań preferencyjnych, płacą i odliczają sobie podatek VAT na tych samych zasadach, co inni podatnicy.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PoselHenrykDykty">A co działo się i dzieje się w Polsce? Już 12 grudnia 1997 r. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi postuluje pilne przygotowanie projektu ustawy o wprowadzenie VAT od towarów i usług w rolnictwie uwzględniającego w pierwszym okresie stawkę zerową na produkty rolne. 3 listopada 1998 r. pojawia się stanowisko Rady Ministrów w tym zakresie. Przedłożone stanowisko jest pierwszą próbą stworzenia spójnej koncepcji wdrożenia zasad opodatkowania działalności rolniczej, leśnej i gospodarki rybnej. Zasadniczym celem wprowadzenia podatku od towarów i usług w rolnictwie powinno być zatem zagwarantowanie możliwie najpełniejszego zwrotu tego podatku w zakresie zakupów związanych z prowadzoną działalnością produkcyjną. Niestety, zasady tej nie realizuje proponowany w tym stanowisku - chodzi tu o stanowisko z 1998 r. - zryczałtowany zwrot podatku w wysokości 3%, nawet w sytuacji wprowadzenia 3-procentowej stawki podatku od towarów i usług dla nieprzetworzonych produktów rolnych. Większość bowiem nabywanych przez gospodarstwa rolne środków produkcji opodatkowana jest 7-procentową lub nawet 20-procentową stawką podatku. Brak możliwości zwrotu podatku w kwocie odpowiadającej dokonanym zakupom nie rozwiązywało zatem istoty tego problemu. Proponowana ryczałtowa rekompensata, nie mająca związku z rzeczywistą kwotą podatku, nie służyła gospodarstwom inwestującym. Dlatego też przystąpiono do dalszych prac nad tym tematem. Wystarczy wspomnieć tu o zakupach paliw, energii elektrycznej, materiałów i usług budowlanych, które opodatkowane są stawkami wyższymi od proponowanego ryczałtu. Z tego punktu widzenia zatem umożliwienie pełnego zwrotu promować będzie te podmioty, które będą inwestować w prowadzoną przez siebie działalność. Była również propozycja, by w okresie np. dwuletnim wprowadzić opodatkowanie działalności rolniczej stawką zerową podatku od towarów i usług i dochodzić stopniowo do 7-procentowej na nieprzetworzone produkty rolne, leśne i gospodarki rybnej.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PoselHenrykDykty">Druga zasada, która winna obowiązywać, to dobrowolność przystąpienia do nowego systemu opodatkowania na zasadach ogólnych. Poprzez rozwiązanie tego problemu może udałoby się doprowadzić do zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego, używanego w produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PoselHenrykDykty">W czerwcu 1999 r. pojawia się rządowy projekt ustawy o VAT. Jest nowelizacja oczywiście. Istotą tego projektu było wprowadzenie pierwszego etapu opodatkowania podatkiem od towarów i usług nieprzetworzonych produktów rolnych na poziomie 3% oraz stawki zryczałtowanego zwrotu podatku, również w wysokości 3%. Projekt ten został oprotestowany na 62. posiedzeniu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Główny zarzut dotyczy faktu, iż zaproponowany 3% VAT w rolnictwie to tylko zwrot pozorny. Przyjęta metoda obliczania zryczałtowanego zwrotu produktu nie spowodowałaby przysporzenia jakichkolwiek korzyści dla rolnictwa, a to powinno być naszym głównym celem. Dlatego też Komisja Finansów Publicznych podjęła się opracować projekt, który uwzględniałby wszystkie zgłaszane propozycje oraz wnioski. W taki oto sposób powstał projekt Komisji Finansów Publicznych (druk nr 1709).</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PoselHenrykDykty">Projekt Komisji Finansów Publicznych zakłada, że już od 3 lipca 2000 r. rolnicy będą mogli otrzymywać zryczałtowany 3% zwrot podatku z tytułu sprzedaży nieprzetworzonych produktów rolnych. Niektórzy z nich będą też mogli przejść na opodatkowanie VAT według zasad ogólnych. Projekt ten zakłada, że rolnik ryczałtowy, sprzedający nieprzetworzone produkty rolne pochodzące z własnej działalności rolniczej, zwolniony z podatku VAT, otrzymywałby od nabywcy tych produktów zryczałtowaną kwotę podatku. Z kolei nabywca nieprzetworzonych produktów rolnych, będąc oczywiście płatnikiem VAT, będzie wystawiał fakturę dokumentującą zakup tych produktów, oznaczoną jako faktura VAT RR. Istotne jest też, że oryginał tej faktury razem z jej kopiami będzie musiał być przechowywany zarówno przez rolnika ryczałtowego, jak i pośrednika wystawiającego tę fakturę przez okres 5 lat, licząc od końca roku, w którym zostanie wystawiona.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#PoselHenrykDykty">Nowe rozwiązanie przyznaje ponadto nabywcy nieprzetworzonych produktów rolnych prawo do zaliczania zryczałtowanego zwrotu w rozliczeniu miesięcznym do podatku naliczonego, pod warunkiem, że: po pierwsze, zakup produktów rolnych będzie związany ze sprzedażą opodatkowaną, po drugie, zapłata należności za produkty rolne nastąpi na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego i po trzecie, gdy na dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty zostanie podany numer i data wystawienia faktury potwierdzającej zakup produktów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#PoselHenrykDykty">Projekt ten, tak jak w krajach Unii Europejskiej, przyznaje również rolnikom prawo do przejścia z systemu zryczałtowanego zwrotu podatku VAT na zasady ogólne. Ustawa wymaga od rolnika przekroczenia w poprzednim roku podatkowym kwoty 80 tys. zł, stanowiącej wartość sprzedaży produktów rolnych, z wyłączeniem importowanych, dokonania zgłoszenia rejestracyjnego, a także prowadzenia ewidencji sprzedaży i zakupu, umożliwiających sporządzanie deklaracji dla podatku od towarów i usług. Można zawsze wycofać się z opodatkowania VAT na zasadach ogólnych i wrócić do zryczałtowanego zwrotu. Może to jednak nastąpić dopiero po upływie 3 lat od daty rezygnacji ze zwolnienia.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#PoselHenrykDykty">Zaproponowano ponadto, że ze zwolnienia przedmiotowego z podatku VAT będzie również można korzystać przy sprzedaży produktów rolnych, m.in. ryb, miodu pszczelego standaryzowanego czy produktów ogrodnictwa, z wyłączeniem owoców południowych, dokonywanej przez podatników prowadzących działalność rolniczą. Nie będzie to dotyczyło osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#PoselHenrykDykty">Ponadto zaproponowano zerową stawkę VAT w odniesieniu do eksportu i usług, których świadczenie jest zwolnione z podatku, oraz eksportu towarów i usług, dokonywanych przez podatników sprzedających produkty rolne, a także opłacających podatek dochodowy w formie karty podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#PoselHenrykDykty">Wysoka Izbo! Najważniejsze jest to, aby polski rolnik chciał te wszystkie propozycje, które przedstawiła Wysoka Izba, zaakceptować i uznać, iż jest to dla niego korzystne. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszalek">Pan poseł Wiktor Osik, SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselWiktorOsik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Zabierając głos w sprawie tego projektu ustawy mam poważny dylemat, jakie zająć stanowisko. Sytuacja finansowa polskiego rolnictwa jest powszechnie znana. Rolnicy płacą wyjątkowo dużo różnego rodzaju podatków. Podatki, takie jak rolny, leśny, od nieruchomości, wpływają do kasy gminnej i chociaż stanowią one niewielki składnik kosztu prowadzenia gospodarstwa rolnego, to każda ich podwyżka jest przez rolników bardzo źle przyjmowana.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PoselWiktorOsik">Najpoważniejszym obciążeniem podatkowym rolnika są podatki wpływające do budżetu państwa, a więc podatek VAT i podatek akcyzowy. Rolnik płaci te podatki na co dzień, często nawet sobie tego nie uświadamiając, bo albo nie bierze faktury, albo też jej nie czyta, a tam jest zazwyczaj napisane, że do ceny dolicza się 22% podatku VAT. Jeżeli zaś chodzi o podatek akcyzowy, często wielokrotnie wyższy, to jest on już wliczony w cenę. Te podatki rosną szybciej niż inflacja. Przy tym rolnik, inaczej niż prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, nie ma prawa odzyskiwania przynajmniej części płaconych podatków.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PoselWiktorOsik">W takiej sytuacji propozycję wprowadzenia podatku VAT w rolnictwie i możliwość odzyskiwania części tego podatku należałoby powitać z zadowoleniem i poprzeć nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PoselWiktorOsik">Obawiam się jednak, że przedłożony projekt ustawy może przynieść kolejne rozczarowania, bo nie daje gwarancji, że rolnicy będą mieli z tego korzyści, to jest korzyści finansowe. Autorzy tego projektu podają, że budżet państwa w następnych latach powinien na tym zyskać, a więc na początku budżet nie straci, a później zyska. A przecież ten projekt powinien przynieść korzyści rolnikom, bo jeżeli nie, to po co to kolejne zamieszanie. W tym miejscu trzeba przyznać, że wnioskodawcy nie piszą, ile rolnicy mogą zyskać na wprowadzeniu tej nowelizacji ustawy. A jeśli mieliby zarobić i rolnicy, i budżet, to kto na tym traci? Prawdopodobnie konsumenci żywności, a w takiej sytuacji już można przewidzieć reakcję: to właśnie polskie zacofane rolnictwo jest winne temu, że rosną koszty utrzymania, że rośnie inflacja, o czym nawet chyba dzisiaj rano mówił premier Balcerowicz. I taki może być wydźwięk społeczny, pomimo tego, że znakomita większość rolników, moim zdaniem, nie odniesienie korzyści finansowych z wprowadzonego do rolnictwa podatku VAT.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PoselWiktorOsik">Należy więc zadać sobie pytanie, kto na tej ustawie robi interes - budżet czy rolnicy? Bo trzeba wziąć jeszcze pod uwagę zapowiedziane od przyszłego roku - już o tym dzisiaj mówiono - wprowadzenie podatku VAT, zlikwidowanie stawki zerowej na środki do produkcji rolnej, np. nawozy, środki ochrony roślin, maszyny, narzędzia rolnicze itd. Tam się proponuje wprowadzenie 3-procentowego lub 7-procentowego podatku, a w następnych latach jego podwyższanie. Należy także mieć na uwadze fakt, że wprowadzenie VAT w rolnictwie zmniejszy szarą strefę, co też przysporzy korzyści budżetowi.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PoselWiktorOsik">Pewien zwrot różnicy podatku mogą uzyskać gospodarstwa towarowe, sprzedające produkty rolne o wartości powyżej 80 tys. zł, prowadzące ewidencję sprzedaży i zakupów i rozliczające się na zasadach ogólnych. Rolnik, nazwany w tej ustawie rolnikiem ryczałtowym - a znakomita większość rolników to właśnie tacy rolnicy - będzie miał wątpliwe korzyści z tej ustawy. Będzie to też zależało od tego, czy sprzedający towary doliczą do tej ceny podatek VAT, czy też obniżą tę cenę i dopiero dodadzą do tego podatek VAT.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#PoselWiktorOsik">Wracamy więc do punktu wyjścia - poprzeć tę ustawę czy wnioskować o jej odrzucenie w pierwszym czytaniu. Uważam, że należy ją skierować do dalszych prac w komisji. Mam nadzieję, że w trakcie tych prac zostanie ona zmieniona w ten sposób, iż umożliwi rolnikom pewny zwrot tego podatku VAT, a taką pewność dałoby przynajmniej na początku wprowadzenie zerowej stawki VAT na nieprzetworzone produkty rolne. I taką poprawkę zamierzam zgłosić podczas prac komisji, czyli podczas drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#PoselWiktorOsik">Do uchwalenia tej ustawy i wprowadzenia jej w życie mamy niewiele czasu, jeżeli miałaby ona wejść już w drugim półroczu. Przy tym powinien być odpowiedni okres vacatio legis, bo trzeba przygotować banki, rolników. Wydaje mi się, że odpowiednia rola przypadnie tutaj także służbie rolnej, chociaż niestety jest ona już szczątkowa.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#PoselWiktorOsik">Wysoka Izbo! Wracając do projektu tej ustawy i do zwrotu podatków płaconych przez rolników, chcę powiedzieć, że na pewno korzystne byłoby zwracanie części podatku płaconego przez rolników, a zawartego w cenie oleju napędowego. Chodzi mi o podatek akcyzowy. W ubiegłym roku pobiliśmy rekord w podwyżkach cen paliwa. W tym roku minęło dopiero 1,5 miesiąca, a zanosi się, że może być jeszcze gorzej.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#PoselWiktorOsik">Apeluję w związku z tym do rządu i do posłów koalicji AWS i Unii Wolności, żeby poparli poselskie projekty ustaw Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Polskiego Stronnictwa Ludowego w sprawie tzw. paliwa rolniczego. To na pewno będzie pewna pomoc dla rolnictwa i będzie to rozwiązanie zgodne z tym, jakie jest w Unii Europejskiej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#Marszalek">Pan poseł Jan Kulas z AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselJanKulas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Dobrze się stało, że możemy dzisiaj rozmawiać o ważnym problemie w polskim rolnictwie. Każda debata rolnicza jest dzisiaj bardzo potrzebna. Niewątpliwie rolnikom trzeba pomóc. Rolnicy, mieszkańcy wsi spodziewają się po decyzjach rządu i parlamentu, a szczególnie Sejmu, przyjęcia tej uchwały, ale również szybkiego uchwalenia ustawy o grupach producentów rolnych. Przekonałem się o tym ostatnio na spotkaniach z rolnikami, m. in. na spotkaniu z rolnikami i Zrzeszeniem Producentów Zbóż i Rzepaku ˝Rola˝ w Człuchowie.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PoselJanKulas">Panie i Panowie! Dotychczas rolnicy generalnie nie korzystali z ulg podatkowych, co więcej uiszczają 7-procentową stawkę VAT przy zakupie niezbędnych materiałów budowlanych, ponoszą ciężar 22-procentowego podatku przy zakupie surowców energetycznych, nośników energii oraz olejów opałowych służących najczęściej do produkcji rolnej. Rolnicy dźwigają również ciężar 22-procentowej stawki przy zakupie olejów napędowych. Taki stan nierówności podatkowej budzi szeroki sprzeciw. Przekonałem się również o tym podczas spotkań z rolnikami na Kociewiu i Żuławach.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PoselJanKulas">Komisja Finansów Publicznych postanowiła wyjść naprzeciw oczekiwaniom rolników. Prezentuje dzisiaj ważną ustawę o podatku od towarów i usług, o podatku VAT w rolnictwie. Od strony legislacyjnej jest to nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Ustawa o VAT w rolnictwie ma z jednej strony umożliwić rolnikom skorzystanie z nowoczesnego systemu podatkowego, a z drugiej przygotować nasze rolnictwo w zakresie podatków do integracji z Unią Europejską. Nie jest to jednak łatwa ani prosta w realizacji ustawa. Nie przypadkiem też w poprzedniej koalicji rządzącej nie udało się podjąć ustawy o VAT w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PoselJanKulas">Komisja Finansów Publicznych chce, aby obecna ustawa weszła w życie z dniem 3 lipca tego roku. Trzeba przyznać obiektywnie, że jest to bardzo ambitny termin. Ustawa generalnie dotyczy osób fizycznych prowadzących gospodarstwa rolne, leśne lub rybackie, które złożą zgłoszenie rejestracyjne w urzędzie skarbowym. Osoby te będą wystawiały faktury przy sprzedaży produktów rolnych, na te osoby będą też wystawiane faktury przy zakupie towarów i usług. Ustawa w inny sposób odnosi się do rolników ryczałtowych, którzy dokonali w poprzednim roku podatkowym sprzedaży produktów rolnych o wartości przekraczającej 80 tys. zł, co w polskich warunkach oczywiście nie jest kwotą małą. Ważne jest to, że rolnicy ci będą mieli prawo wyboru formy podatku VAT.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#PoselJanKulas">Panie i Panowie! Jak wiadomo, generalnie stawka podstawowa VAT wynosi 22%. Obecnie ustawa ustanawia podstawową stawkę VAT w rolnictwie w wysokości 3%. Odnosi się to również do załącznika nr 1 zasadniczej ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Art. 33a nowelizowanej tutaj ustawy w ust. 2 wprowadza 3-procentową stawkę zryczałtowanego podatku z tytułu sprzedaży nieprzetworzonych produktów rolniczych. Określenie ˝nieprzetworzone produkty rolne˝ powinno być jasno i jednoznacznie zdefiniowane. Wiąże się z tym zmiana nr 15 nowelizowanej ustawy, która zawiera konkretny załącznik, tj. wykaz produktów rolnych, od których przysługuje zryczałtowany zwrot podatków od towarów i usług. Załącznik zawiera łącznie 7 pozycji, których tutaj już nie będę cytował.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#PoselJanKulas">Stawka 3-procentowego podatku VAT w rolnictwie znacznie będzie jeszcze odbiegała od rozwiązań przyjętych w krajach Unii Europejskiej, tam bowiem najczęściej wynosi ona około 6%. Nie brakuje jednak wyjątków, jak Wielka Brytania, gdzie stawka VAT wynosi 0%. W Niemczech stawka VAT na płody rolne wynosi 7%, we Francji 5,5%, w Hiszpanii 6%. We Włoszech z kolei utrzymuje się 4-procentowa stawka VAT na płody rolne i niektóre przetwory rolne, rybne oraz 9-procentowa stawka VAT na usługi rolnicze i niektóre produkty żywnościowe. Tak jak widać, rozwiązania są różne. Prawdopodobnie więc po włączeniu Polski do Unii Europejskiej nastąpi zmiana wysokości stawek VAT. Dzisiaj, co bardzo ważne, stanowimy pierwszy zasadniczy krok o VAT w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#PoselJanKulas">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Do wprowadzenia podatku VAT w rolnictwie trzeba się niewątpliwie starannie przygotować. Po uchwaleniu tej ustawy niezbędna będzie szeroka akcja informacyjna, promocyjna i szkoleniowa. Podczas mojego niedawnego spotkania z przedstawicielami gmin pow. starogardzkiego zgłoszono wysokie zainteresowanie szkoleniem rolników, sołtysów, służb samorządowych w zakresie podatku VAT w rolnictwie. Tutaj również my posłowie możemy pomóc rolnikom, z udziałem ekspertów z Ministerstwa Finansów lub fachowców z urzędów skarbowych. Warto zorganizować takie szkolenia. W upowszechnieniu systemu podatku VAT w rolnictwie warto niewątpliwie skorzystać z kapitału i potencjału oraz doświadczenia izb rolniczych. Mam wrażenie, że ciągle izby rolnicze jakby nie są w pełni dostrzegane, doceniane jako ważny partner w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#PoselJanKulas">Ustawa o VAT w rolnictwie mieć będzie duże znaczenie dla polskiego rolnictwa. Na tym jednak nie powinniśmy poprzestawać. Rolnictwo i wieś polska potrzebuje wielowymiarowej i konsekwentnej pomocy. Warto więc zastanowić się nad kilkoma kolejnymi rozwiązaniami. Może jeszcze w przyszłym roku uda się powrócić do debaty nad wprowadzeniem systemu ulgowego paliwa rolniczego. Nadto trzeba rolnikom zapewnić udziały, i to realne, w prywatyzowanym majątku rolniczym, np. jeśli chodzi o sprzedaż elewatorów zbożowych. O to ostatnio występuje Zrzeszenie ˝Rola˝. Warto naprawdę takim grupom producentów rolnych pomóc. Trzeba też znieść ostatnie ograniczenia i bariery w powiększaniu gospodarstw rolniczych. Z kolei dla młodzieży wiejskiej należy ustanowić szeroki system stypendiów na poziomie szkolnictwa średniego i wyższego. W miejsce anachronicznego systemu określania dochodowości gospodarstw rolnych według hektarów przeliczeniowych powino się wypracować system rzeczywistych wydatków i przychodów. Docelowo konieczne jest podnoszenie konkurencyjności i dochodowości gospodarstw rolnych. Na dziś wysokim wyzwaniem staje się utrzymanie skutecznej polityki interwencyjnej na rynku rolno-spożywczym. Groźna sytuacja rysuje się na rynku mięsa wieprzowego.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#PoselJanKulas">Panie i Panowie! Szybkie uchwalenie ustawy o VAT w rolnictwie, a także, jak sądzę, jak mam nadzieję, ustawy o grupach producentów rolnych zwiększy obecnie zaufanie do polityki rolnej państwa. Dobrze też się stało, że w ustawie o VAT w rolnictwie doszło do współpracy ponadpartyjnej. Takiego ponadpolitycznego współdziałania głównych sił w Sejmie na rzecz poprawy sytuacji w rolnictwie i na wsi polskiej powszechnie się oczekuje. I tego należałoby sobie życzyć. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#Marszalek">Pan poseł Bogumił Andrzej Borowski, SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Do zabrania głosu w debacie nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym oraz ustawy o opłacie skarbowej skłoniła mnie, członka Sejmowej Komisji Integracji Europejskiej, dążność do przedstawienia Wysokiej Izbie pełnych motywów wniesienia omawianego projektu ustawy pod obrady Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">W rozpatrywanym wczoraj ˝Narodowym programie przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej˝ (druk sejmowy nr 1194) w priorytecie tego narodowego programu nr 3.3.2. ˝System podatkowy˝ stwierdzono co następuje: ˝Na podstawie zobowiązań wynikających z art. 68 i 69 Układu Europejskiego, a także w związku ze złożeniem przez Polskę formalnego wniosku o członkostwo w Unii Europejskiej należy dostosować polskie prawo podatkowe do prawa wspólnotowego. Komisja Europejska w swojej Opinii dotyczącej statusu przygotowania Polski do członkostwa w Unii Europejskiej wskazała różnice między polskimi i wspólnotowymi przepisami podatkowymi.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">Kontynuowane są prace nad reformą systemu podatkowego w Polsce, która zakłada dalsze likwidowanie różnic między obydwoma systemami, m.in. planowane jest stopniowe wprowadzanie podatku VAT w rolnictwie˝. Trzeba zatem stwierdzić, że nieco sentymentalnie brzmi uzasadnienie do ustawy w tej jednozdaniowej części: ˝Zwolnienie od podatków wywołuje u rolników niepożądane skutki w postaci prawa do odliczenia podatku naliczonego, zawartego w cenach towarów i usług nabywanych w celu prowadzenia działalności rolniczej lub zwrotu różnicy podatku.˝</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">W rzeczywistości wprowadzenie VAT w rolnictwie zostało przesądzone, bez żadnych sentymentów, w dostarczonym przez rząd szanownym paniom i panom posłom stanowisku negocjacyjnym Polski w obszarze ˝Podatki˝. I wydaje się, że warto wyeksponować te postanowienia od dwóch tygodni przecież jawne.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">˝Prawodawstwo Polski w chwili obecnej nie jest zgodne z postanowieniami Szóstej dyrektywy w zakresie opodatkowania VAT rolnictwa, obrotu artykułami pochodzenia rolniczego i środków do produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">Pełne dostosowanie do postanowień Szóstej dyrektywy wymaga:</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">1) opodatkowania nieprzetworzonych płodów rolnych stawką 7%, w miejsce dotychczasowego zwolnienia,</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">2) podwyższenia opodatkowania na środki produkcji dla rolnictwa z:</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">- 0% do 7% na nawozy sztuczne, pasze przemysłowe, pestycydy itp.,</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">- z 0% do 22% na maszyny i ciągniki rolnicze,</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">3) podwyższenia stawki VAT na usługi związane z maszynami i ciągnikami rolniczymi z 7% do 22%,</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">4) zlikwidowania zwolnienia dla usług rolniczych,</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">5) wprowadzenia w polskim rolnictwie rozwiązań przewidzianych w art. 25 Szóstej dyrektywy.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">Polska zamierza wprowadzić dla wszystkich rolników system opodatkowania oparty na zasadach określonych w art. 25 Szóstej dyrektywy.</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">W celu zminimalizowania niekorzystnych skutków cenowych oraz przygotowania rolników do funkcjonowania w tym systemie rozliczeń, zaplanowano etapowe wdrażanie podatku VAT w rolnictwie do końca 2002 r.˝</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">Do końca 2002 r., koniec, kropka. A zatem jeżeli tak przesądzono w ramach procesu akcesji Polski do Unii Europejskiej, to warto by się może zastanowić, co w przedłożonym projekcie ustawy można uprościć, aby objęcie setek tysięcy obywateli fakturami VAT RR - dotychczas nieprzyzwyczajonych do tego typu dokumentacji - nie zbiurokratyzowało tego typu procedur. A zatem po co w zmianie 12. w art. 33b proponuje się:</u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">˝1. Podatnik podatku od towarów i usług, nabywający nieprzetworzone produkty rolne od rolnika zryczałtowanego, wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą zakup tych produktów. Oryginał faktury jest przekazywany sprzedawcy.</u>
          <u xml:id="u-27.17" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">2. Faktura dokumentująca zakup produktów rolnych określonych w załączniku nr 8, oznaczona jako Faktura VAT RR, powinna zawierać co najmniej:</u>
          <u xml:id="u-27.18" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">1) imię i nazwisko lub nazwę albo nazwę skróconą sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy,</u>
          <u xml:id="u-27.19" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">2) numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL sprzedawcy i nabywcy,</u>
          <u xml:id="u-27.20" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">3) numer dowodu osobistego sprzedawcy lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, datę wydania tego dokumentu i nazwę organu, który wydał dokument, jeżeli rolnik ryczałtowy sprzedający produkty rolne jest osobą fizyczną,</u>
          <u xml:id="u-27.21" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">4) dzień, miesiąc i rok dokonania zakupu oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury,</u>
          <u xml:id="u-27.22" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">5) nazwy zakupionych towarów,</u>
          <u xml:id="u-27.23" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">6) jednostkę miary i ilość zakupionych towarów oraz oznaczenie (opis) klasy lub jakości tych towarów,</u>
          <u xml:id="u-27.24" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">7) cenę jednostkową zakupionego towaru, bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku,</u>
          <u xml:id="u-27.25" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">8) wartość zakupionych towarów, bez kwot zryczałtowanego zwrotu podatku,</u>
          <u xml:id="u-27.26" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">9) stawkę zryczałtowanego zwrotu podatku,</u>
          <u xml:id="u-27.27" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">10) kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku od wartości zakupionych towarów,</u>
          <u xml:id="u-27.28" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">11) wartość zakupionych towarów wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku,</u>
          <u xml:id="u-27.29" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">12) kwotę należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku, wyrażoną cyfrowo i słownie,</u>
          <u xml:id="u-27.30" who="#komentarz">(Trudno w ogóle to nawet przeczytać.)</u>
          <u xml:id="u-27.31" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">13) czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób˝.</u>
          <u xml:id="u-27.32" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">Czy to nie przerażające, a co będzie, jak te podpisy nie będą czytelne?</u>
          <u xml:id="u-27.33" who="#PoselBogumilAndrzejBorowski">Czy zawarty w pkt. 1 i 2 powołanego przepisu wymóg określenia sprzedawcy z podaniem numeru identyfikacji podatkowej nie jest wystarczający, a już uzupełniony o PESEL wyklucza wszelkie pomyłki. Po co ta litania? Dlaczego w akcie prawnym o randze ustawy proponuje się uregulowania dotyczące szczegółowego wypełnienia faktury, które co najwyżej powinny być uregulowane w stosownym rozporządzeniu wykonawczym ministra finansów. Czy szereg definicji, w tym pojęcie gospodarstwa leśnego, gospodarstwa rybackiego, nowe pojęcia, utworzone zresztą na użytek tej ustawy, nie powinny znaleźć się właśnie w tym rozporządzeniu wykonawczym Ministerstwa Finansów? Myślę, że na te pytania będą starali się odpowiedzieć posłowie podczas prac komisji i uważam, że z pożytkiem dla merytorycznego kształtu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Kaczyńskiego z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselMarekKaczynski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po wielu zapytaniach, interpelacjach poselskich, dyskusjach w środowisku rolniczym, toczących się już od wielu lat, od chwili kiedy rolnicy musieli już zacząć płacić podatek VAT, wreszcie trafia do Sejmu projekt ustawy o podatku VAT, mówiąc w skrócie, zawarty w druku nr 1709. Chciałbym powiedzieć, że bardzo zastanawiające, niezrozumiałe i mam nadzieję, że wynikające z pomyłki, jest pierwsze zdanie uzasadnienia, w którym czytamy: ˝W chwili obecnej rolnicy nabywają podstawowe środki produkcji do swojej działalności po cenach nie zawierających VAT (stawka 0%), a usługi - po cenach zwolnionych bądź objętych stawką VAT w wysokości 7%˝. Jest to oczywiście zdanie zupełnie nieprawdziwe, z tym że dalej, właśnie w tym samym uzasadnieniu, czytamy, że jednak rolnicy płacą VAT w wielu zakupywanych środkach do produkcji rolnej, jak również w usługach, i nawet są wymienione niektóre z tych towarów i usług. Jasne jest, mówiono to już dzisiaj kilkakrotnie, że rolnicy płacą VAT od wielu środków do produkcji rolnej, takich jak: nośniki energii (węgiel, koks, energia elektryczna, cieplna, gaz), pasze przemysłowe, olej opałowy, również olej napędowy, co jest ogromną częścią kosztów w produkcji rolniczej. W zdecydowanej większości płacą VAT w wysokości 22%. Natomiast jeżeli chodzi o usługi budowlane - a wiadomo, że trzeba budować obiekty inwentarskie, jak również mieszkalne, infrastrukturę towarzyszącą, wykonywać remonty - rolnicy płacą VAT w wysokości 7%. Dlatego właśnie jest to takie dziwne w uzasadnieniu, gdyż najpierw jest informacja, że nie płacą, a później jest napisane, że płacą. Ale wszyscy wiemy, że płacą, i to płacą dużo, bo w skali roku pan poseł Wyrowińskie podawał, że od 1,3 mld zł do 1,5 mld zł. Natomiast są też dane, z których wynika, że płacą około 2 mld zł rocznie VAT-u, jeśli chodzi o wszystkie produkty i usługi, od których płacą VAT. W takiej sytuacji oczywiste jest, że rolnikom VAT powinien być zwrócony. Sięgając do historii dyskusji, które toczyły się w Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jak również w Komisji Finansów Publicznych, a także tutaj wiele razy na sali sejmowej, postulaty rolników oraz posłów z komisji rolnictwa - wyrażone zresztą w dyskusji nad proponowanym podobnym projektem ustawy przez Ministerstwo Finansów w ubiegłym roku - zmierzały i zmierzają do tego, aby VAT był płacony w wysokości zerowej przez rolników, aby to była zerowa stawka VAT-u, aby rolnicy mogli cały VAT, który płacą, odzyskiwać. Dzisiaj już wiemy, że w proponowanym projekcie ustawy nie ma takiej regulacji, jest to niemożliwe. Pojawia się tutaj podział na dwie grupy rolników, którzy będą mogli jednak z dobrodziejstwa tej ustawy w pewnym stopniu korzystać. Tak więc pierwsza grupa w projekcie ustawy to rolnicy ryczałtowi - oni będą mogli uzyskiwać 3 % VAT-u dopłacanego przez kupujących od nich nieprzetworzone produkty rolne. Druga grupa natomiast prowadzi gospodarstwa wysokotowarowe, które osiągają roczną sprzedaż w wysokości co najmniej 80 tys. zł. W wypadku pierwszej grupy mam pewne wątpliwości i chciałbym, żeby pan minister zechciał się do nich ustosunkować. Jeżeli nie mam racji, to proszę, żeby to zdementował. Podam taki przykład. Czy nie pojawi się sytuacja, że rolnik sprzedający na przykład tucznika, który kosztuje obecnie po cenie rynkowej 300 zł, otrzyma te 3% - użyję pojęcia - dopłaty od kupującego, a więc uzyska 309 zł, i przez pewien czas po wejściu ustawy w życie w wypadku wszystkich produktów faktycznie te 3% będzie uzyskiwał, natomiast rynek po pewnym czasie zniweluje jednak w sposób naturalny ten poziom z 300 do 291 zł i znowu kupujący doliczy mu te 3%, i za tego tucznika rolnik nadal będzie otrzymywał 300 zł? Czy nie pojawia się takie niebezpieczeństwo, panie ministrze? Czy te moje obawy tutaj nie są słuszne?</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PoselMarekKaczynski">Natomiast jeśli chodzi o zastosowanie zasad ogólnych rozliczania VAT-u w wypadku gospodarstw, które sprzedają za kwotę powyżej 80 tys. zł rocznie, to chciałbym wiedzieć, ile jest takich gospodarstw. Ile gospodarstw skorzysta z dobrodziejstw tego rozwiązania? Niewątpliwie jest to rozwiązanie dobre, bo faktycznie w wypadku takiego rozwiązania te gospodarstwa mają szansę odzyskiwać cały płacony VAT na zasadach ogólnych, tak jak to jest w innych działach gospodarki, ale nasuwa się pytanie, czy to dobre rozwiązanie trafi do dużej liczby rolników. Należy sądzić, że nie, ale chciałbym usłyszeć także od pana ministra, do ilu gospodarstw to rozwiązanie może trafić.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PoselMarekKaczynski">Chciałbym jeszcze ustosunkować się do problemu, który poruszył przed moim wystąpieniem pan poseł Borowski. Mianowicie art. 33a, jeżeli się nie mylę, który wprowadza wymogi, jakie powinny być... przepraszam art. 33b. Chodzi mi o wymogi dotyczące faktury, która będzie wystawiana przez kupującego rolnikowi, wymogi, moim zdaniem, nieznajdujące uzasadnienia w rzeczywistości. Chciałbym zwrócić państwa posłów, być może pana ministra także, uwagę na opinię, jaką pan profesor Leonard Etel - była to opinia na zlecenie Biura Studiów i Ekspertyz - wyraził na ten temat, wskazując taki fakt, że nawet jeżeli takie wymogi byłyby potrzebne - ja uważam, że nie są potrzebne, bo jest ich za dużo, są one zbędne, są one niepotrzebną tutaj biurokracją - to one powinny być zastosowane w aktach wykonawczych, w rozporządzeniu ministra finansów, a nie w projekcie ustawy. Projekt ustawy w tym miejscu jest zbyt rozbudowany. Również zawarcie zapisu dotyczącego tego, że numer dowodu osobistego musi być wstawiany w przypadku podatników podatku rolnego, będących osobami fizycznymi, jest zbędne, dlatego że oczywiście każda osoba fizyczna ma dowód osobisty i tylko ona właśnie z takiego dowodu korzysta. A więc w tej ustawie są też pewne błędy legislacyjne. Jeszcze raz odsyłam osoby, które będą pracowały nad projektem ustawy, do opinii dosyć szczegółowej, szerokiej pana prof. Leonarda Etela, który do wielu takich błędów legislacyjnych czy nawet kwestii sformułowań, definicji, pojęć się odwołuje.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PoselMarekKaczynski">Oceniając generalnie rozwiązania zawarte w tym projekcie ustawy, chciałbym powiedzieć, że zmierzają one ku spełnieniu nadziei rolników na to, aby VAT odzyskiwać, ale nie zawierają do końca tego, na co rolnicy faktycznie oczekują. Jeszcze raz przypomnę, że rolnicy oczekują na faktyczny zwrot VAT. Rolników kupujących towary, płacących podatek VAT do tych 80 tys. w skali roku jest na pewno zdecydowanie więcej i te 3%, wyrażam taką nadzieję, jest tylko początkiem dalszych rozwiązań, które powinny albo dążyć do zerowej stawki VAT, a wiemy, że praktycznie jest ona niemożliwa, albo zmierzać w kierunku zwiększenia wysokości ryczałtowej VAT, powiedzmy do 7%.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#PoselMarekKaczynski">Kieruję tu także do pana ministra pytanie, czy takie rozwiązania byłyby możliwe w świetle regulacji funkcjonujących w Unii Europejskiej, czy jest zamiar pracy resortu nad takimi rozwiązaniami, aby doprowadzić właśnie do sytuacji satysfakcjonującej zdecydowaną większość polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#PoselMarekKaczynski">Popierając ten projekt ustawy, chciałbym wnieść o skierowanie go do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Pogodę z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselCzeslawPogoda">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pierwsza refleksja z dzisiejszej naszej dyskusji to to, że występuje ogromna wola polityczna ze strony wszystkich sił politycznych w parlamencie, aby tę ustawę wprowadzić w życie jak najprędzej. I to na pewno cieszy wszystkich rolników, którzy dzisiaj przysłuchują się naszej debacie.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PoselCzeslawPogoda">Natomiast moja uwaga osobista jest taka, i prosiłbym panów posłów, którzy, zwłaszcza w Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz w Komisji Finansów Publicznych, będą w dalszym ciągu zajmować się tą ustawą, aby rozważyć - przy tej dużej woli politycznej - w procesie legislacyjnym możliwość skrócenia terminu wejścia jej w życie.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PoselCzeslawPogoda">Panie i Panowie Posłowie! Przecież najcięższym momentem na wsi, u rolników jest tzw. przednówek, kiedy rolnicy tracą płynność finansową, kiedy nie mają wolnych środków finansowych, to jest właśnie wiosna. A na wiosnę są największe koszty produkcji rolniczej. To jest właśnie zakup materiału siewnego, to jest zakup nawozów, to jest zakup części zamiennych, to jest wreszcie zakup paliwa, które jest podstawowym nośnikiem energii w rolnictwie. Jeżeli ta ustawa wejdzie w życie z dniem 3 lipca, to oczywiście rolnicy skorzystają z jej dobrodziejstwa, ale dopiero jesienią. Najbardziej kosztochłonnym okresem w rolnictwie jest wiosna i w związku z tym, jeżeli byłaby duża wola polityczna ze strony wszystkich znaczących sił politycznych w parlamencie, aby przyspieszyć ten proces legislacyjny, to byłoby znakomicie, z dużą korzyścią dla polskiego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PoselCzeslawPogoda">Następna sprawa. Mówiłem o tym wielokrotnie podczas prac sejmowej komisji rolnictwa, miałem okazję rozmawiać z panem ministrem Rudowskim na ten temat. Chodzi o uporządkowanie obrotu towarowego za pomocą wprowadzenia faktur VAT i rachunków, uporządkowanie obrotu towarowego produktami rolniczymi, zwłaszcza tymi we wstępnej fazie przetworzenia.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PoselCzeslawPogoda">Odniosę się do kwestii dotyczącej mięsa. Jest publiczną tajemnicą w Polsce to, że odbywają się tzw. dzikie, garażowe uboje zwierząt rzeźnych, poza nadzorem weterynaryjnym, że obrót i sprzedaż tym mięsem odbywa się niejednokrotnie w sposób dziki. Wprowadzenie VAT na ten półprzetworzony produkt, czyli na ćwierci wołowe i półtusze wieprzowe, uporządkuje tę kwestię. Ustawa o nadzorze weterynajryjnym nie mogła zapobiec nieprawidłowościom, które występują. Obecnie będziemy obracali mięsem, wystawiając faktury, co pozwoli naliczać i odliczać VAT, to zaś spowoduje, że dziki obrót mięsem zostanie wstrzymany lub zaniechany. Będzie sprawowany nadzór weterynaryjny nad ubojem zwierząt, mięso będzie wiadomego pochodzenia i to przyniesie wymierne korzyści polskiemu przetwórstwu rolno-spożywczemu.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#PoselCzeslawPogoda">Wprowadzenie faktur VAT i zwrot podatku przyczynią się do pewnej estetyki polskiej wsi. Wiemy, że ci, którzy przejęli majątek po zlikwidowanych pegeerach, przejęli w dużej części zdewastowaną infrastrukturę techniczną rolnictwa, zwłaszcza budynki inwentarskie, mieszkalne. Ci ludzie mieszkają w fatalnych warunkach, tam się nic zazwyczaj nie robi zarówno w budynkach inwentarskich, które niejednokrotnie stoją puste, niezasiedlone, jak i w budynkach mieszkalnych, w których ludzie mieszkają w fatalnych warunkach. Zostaną stworzone pewne preferencje przy zakupie materiałów budowlanych nie tylko tym, którzy przejęli majątek popegeerowski, ale i wszystkim innym. Sądzę, że to jest bardzo dobre rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#PoselCzeslawPogoda">Panie Ministrze! Kiedy wprowadzano w Polsce VAT na warunkach ogólnych - to było wiele lat temu - mieliśmy wiele obaw w tym zakresie, wręcz występowała bojaźń. Urzędy skarbowe, nad którymi pan pełni nadzór, przeprowadziły wiele szkoleń dla podatników, przekazały wiele informacji. Oczywiście jesteśmy w innym punkcie wyjścia, wprowadzając VAT w rolnictwie. Rolnicy absolutnie tego się nie boją, są przygotowani. Sądzę jednak, że element szkolenia - o czym mówił w swoim wystąpieniu jeden z posłów - byłby właściwym rozwiązaniem. Nie mówię o tym, by szkolić wszystkich, bo to jest niemożliwe. Pionierami, prekursorami wprowadzenia podatku VAT na wsi będą ci, którzy będą funkcjonować na warunkach ogólnych, a następnie ryczałtowcy. Czy urzędy skarbowe, Ministerstwo Finansów poprzez urzędy skarbowe, rozważają możliwość szkoleń w tym zakresie, zwłaszcza dla tych, którzy przyjmą rozwiązania na warunkach ogólnych? Czy nie należałoby w tym zakresie podjąć współpracy z ośrodkami doradztwa rolniczego, które mają służby odpowiednio przygotowane do tego, aby w znikomym zakresie przeprowadzić szkolenia? Czy minister finansów jest przygotowany, czy posiada środki finansowe, by poprzez urzędy skarbowe takie działania podjąć? Panie ministrze, proszę o odpowiedź w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#PoselCzeslawPogoda">I ostatnia kwestia, którą chciałbym poruszyć. Gospodarstwa rolne nie są spółkami prawa handlowego, nie są również rejestrowane jako spółki cywilne. Reguluje to Kodeks cywilny, jest to specyficzny podmiot gospodarczy. W związku z tym kto w tym układzie będzie upoważniony do wystawiania faktur VAT w przypadku współdzierżawców gospodarstwa rolnego, współwłaścicieli gospodarstwa rolnego? Jak to będzie formalnie uporządkowane, uregulowane prawnie? Kto w wypadku współwłaścicieli i współdzierżawców będzie podmiotem upoważnionym do wystawienia faktury VAT i przeprowadzenia operacji z tym związanych? Można pokusić się o odpowiedź na to pytanie w tej chwili, w Wysokiej Izbie, ale myślę, że nie ma takiej potrzeby. Merytorycznie na ten temat porozmawiamy w Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz w Komisji Finansów Publicznych. Oczywiście opowiadam się za tym, aby również sejmowa komisja... Mimo iż inicjatywa leżała po stronie Komisji Finansów Publicznych - i tu wielkie dzięki wszystkim paniom i panom posłom z tej komisji i zapowiedziom ówczesnego przewodniczącego komisji, pana posła Goryszewskiego, i innych posłów. Ale myślę, że komisja rolnictwa i jej posłowie mają duży bagaż doświadczeń dotyczących funkcjonowania polskiego rolnictwa, pewnych niuansów, które są z tym związane. Dobrze by było, aby również komisja rolnictwa miała możliwość odnieść się do tego projektu. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Łozińskiego z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselAdamLozinski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przedłożony projekt ustawy dotyczy jednej z czterech najważniejszych danin publicznych, a więc podatku dochodowego od osób fizycznych, od osób prawnych, podatku od towarów i usług oraz akcyzy. Celem dotychczasowych prac Sejmu III kadencji było przede wszystkim uporządkowanie i ujednolicenie systemu podatkowego. Podporządkowano rozwiązania podatkowe wymogom konstytucji. Opracowane zmiany były także konsekwencją kolejnych etapów procesu dostosowania polskiego prawa do wymogów Unii.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PoselAdamLozinski">Obok tych problemów ważną pozycję w debacie parlamentarnej zajmowała sprawa opodatkowania rodziny czy wprowadzenia pewnych elementów prorodzinnych. Zagadnienie to od dłuższego czasu budzi wiele kontrowersji i skrajnie odmiennych opinii. Dobitnie uwidaczniają się one w toku publicznych debat. Każdy system gospodarczy można określić jako neutralny, sprzyjający bądź przeciwny rodzinie. Sprzyjający rodzinie system podatkowy to taki, który daje pewne przywileje rodzinom mającym dzieci. Tzn. te rodziny po prostu otrzymują określone ulgi podatkowe, zaś te rodziny, które nie mają dzieci na utrzymaniu, a mają te same warunki materialne, po prostu takich przywilejów nie mają. Projekt ustawy nie zawiera regulacji skierowanych wprost do rodziny w sensie ogólnym. Podatek VAT, będący instrumentem fiskalnym, ma pośredni wpływ na ceny towarów i usług.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PoselAdamLozinski">Przedłożony projekt niesie oczywiście korzyści dla rolników, którzy będą mogli uzyskać zwrot podatku zawartego w cenie towarów i usług przez nich nabywanych. Są to surowce, materiały budowlane, olej napędowy. Od zakupionego materiału budowlanego, niezbędnego do budowy obiektów mieszkalnych i inwentarskich, jak również od robót budowlanych, montażowych i remontowych, związanych z budynkami mieszkalnymi, będą mogli uzyskać zwrot podatku zawartego w tych produktach. Tak więc są to elementy bardzo pozytywne. Można mówić o pewnej polityce prorodzinnej, a więc prorozwojowej.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PoselAdamLozinski">Pozostaje dylemat bardzo otwarty, mówił o tym również pan poseł sprawozdawca. Czy to wpłynie na wzrost cen, na wzrost kosztów utrzymania polskich rodzin? Nie ma jednoznacznej opinii, przynajmniej w ekspertyzach, które są w posiadaniu komisji finansów. Jedne opinie mówią wprost, że podatek VAT na nieprzetworzone produkty rolne spowoduje podwyższenie ich cen i że należy się spodziewać wzrostu kosztów utrzymania gospodarstw domowych. Inne opinie są skrajnie odmienne.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PoselAdamLozinski">Jedną z fundamentalnych cech podatku od wartości dodanej, która odróżnia go od innych form opodatkowania obrotu, jest jego potrącalność. To dzięki potrącalności, będącej rezultatem francuskiej myśli skarbowej, podatek VAT nie stanowi elementu cenotwórczego, niepożądanego zjawiska gospodarki państwa. Neutralność tego podatku wobec wielu wartości makroekonomicznych była głównym powodem wprowadzenia tego podatku w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#PoselAdamLozinski">Ustawa wprowadzająca VAT w rolnictwie, mam nadzieję, wytrąci przeciwnikom rozwiązań prorodzinnych argument, że poza systemem ulg pozostaje ludność rolnicza. Mam nadzieję, że, podobnie jak w dyskusji nad tą ustawą, w zgodzie będziemy szukać rozwiązań sprzyjających rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#PoselAdamLozinski">Wczoraj w Komisji Rodziny odbyła się debata na temat aktualnej sytuacji demograficznej w Polsce. Demografowie alarmują. Od końca lat 80. współczynnik płodności w Polsce wskazuje, że nie ma już prostej zastępowalności pokoleń. Ten współczynnik w roku 1999 wynosił 1,43. Jesteśmy już w tej kwestii na dalszych miejscach niż Francja czy Wielka Brytania, a współczynniki mówiące o prostej zastępowalności pokoleń w Polsce mogą się pojawić dopiero w połowie XXI wieku. Mam nadzieję, że ta dyskusja będzie kolejnym etapem do rozwiązań prorodzinnych w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Pilarczyka z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselJozefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wszystkie kluby parlamentarne wyrażają zadowolenie z tego, że dziś dyskutujemy już konkretnie o wprowadzeniu w rolnictwie podatku VAT.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PoselJozefJerzyPilarczyk">Padł zarzut jednego z posłów AWS, poseł ubolewał nad tym, że koalicja SLD i PSL takiego rozwiązania nie wprowadziła. W programach, a konkretnie w strategii 2000, był określony termin wprowadzenia podatku VAT dla rolnictwa na 1 stycznia 1999 r. Faktycznie koalicja AWS-Unia Wolności niepotrzebnie straciła tak dużo czasu, ponad dwa lata, i dopiero dzisiaj dyskutujemy o konkretach.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PoselJozefJerzyPilarczyk">Czy to są rzeczywiście konkrety i czy faktycznie troszczymy się o większość polskich rolników? Z mojej analizy wynika, że tak naprawdę pewna sprawiedliwość w zakresie regulacji podatkowych, obłożenia podatkiem od towarów i usług, dotyczyć będzie tych rolników, którzy będą objęci podatkiem VAT na zasadach ogólnych. Jacy to będą rolnicy? Ano tacy, którzy będą sprzedawać za więcej niż 80 tys. zł. Praktycznie to sprowadzać się będzie do tego, że to będą ci rolnicy, którzy z gospodarstwa w ciągu roku sprzedają około 160 ton pszenicy lub blisko 300 tuczników. A więc to będą gospodarstwa duże. One rzeczywiście otrzymają zwrot podatku VAT, w środkach produkcji. Jest jednak pytanie, dlaczego VAT doliczany do produktów, o których mowa w ustawie, ma wynosić 3%. Ja twierdzę, że budżetowi państwa, ministrowi finansów zdecydowanie będzie się opłacać, jeżeli ta stawka będzie wynosić zero, szczególnie w chwili obecnej, kiedy opłacalność produkcji jest bardzo niska lub ujemna.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PoselJozefJerzyPilarczyk">Dlaczego ministrowi finansów i budżetowi państwa będzie się to opłacać? Może nie ma dokładnych wyliczeń, ale według przybliżonych wyliczeń, panie ministrze, około 50% obrotu towarowego odbywa się w tzw. szarej strefie. Pan minister nie ma ewidencjonowanego właśnie skupu, nie ma ewidencjonowanego przetwórstwa i nie ma pan również ewidencjonowanego obrotu przetworzonymi środkami, już gotowymi i rozprowadzanymi w detalu. Jest to rozwiązanie cenne przede wszystkim dla budżetu państwa, dlatego że eliminuje szarą strefę, ale tylko i wyłącznie w tym zakresie, w jakim faktycznie VAT będzie funkcjonował prawdziwie, to znaczy w tych gospodarstwach, które będą objęte VAT-em na zasadach ogólnych. W związku z tym proponowana granica 80 tys. zł jest zdecydowanie za wysoka. Będą to tylko i wyłącznie duże gospodarstwa rolne. My nie mówimy, żeby objąć VAT-em gospodarstwa drobne, ale przynajmniej średnie i te, które w chwili obecnej określamy mianem gospodarstw perspektywicznych, które mają nadzieję, by stać się gospodarstwami w pełni - można tak je określić - rodzinnymi czy dającymi szansę na utrzymanie rodziny. Powinny być one objęte nie trzyprocentową, ale zerową stawką VAT. Faktycznie, wprowadzając ten instrument, można dużo zaoszczędzić.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#PoselJozefJerzyPilarczyk">Tak na marginesie, to nie chciałbym tutaj dywagować, więc zadam pytanie panu ministrowi: Jakie są prognozy Ministerstwa Finansów w zakresie wprowadzania stawki VAT na te środki do produkcji, które dzisiaj jeszcze nie są objęte VAT? Myślę tutaj przede wszystkim o paszach, nawozach, środkach ochrony roślin, maszynach rolniczych. W komisji, wtedy kiedy dyskutowaliśmy o systemie podatkowym, o podatku VAT jeszcze w ubiegłym roku, ciągle była mowa o tym, że taki podatek zostanie wprowadzony. To będzie już zupełne nieszczęście dla tzw. ryczałtowych gospodarstw, jako że one de facto nie otrzymają tej kwoty zwrotu, bo mogą ją otrzymać tylko wtedy, kiedy odbiorca zechce po prostu im dodatkowo zapłacić. To jest w dużym stopniu zależne od cen rynkowych i rynku artykułów spożywczych. W związku z tym jeżeliby zaistniała taka sytuacja, że w przyszłym roku na wniosek ministra finansów Sejm wprowadziłby opodatkowanie podatkiem VAT tych środków produkcji: pasz, nawozów, środków ochrony roślin, no to to już by oznaczało, że średnie i małe gospodarstwa rolne musiałyby ogłosić upadłość, ponieważ w tych warunkach ekonomicznych nie można by prowadzić produkcji rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#PoselJozefJerzyPilarczyk">Myślę, że i w Komisji Finansów Publicznych, i w komisji rolnictwa, do której, mam nadzieję, zostanie skierowany ten projekt, wszystkie te dylematy zostaną wnikliwie rozpatrzone, mankamenty usunięte i troska, którą przejawiają wszystkie ugrupowania polityczne w parlamencie, również minister finansów, zamieni się w czyn i wprowadzenie podatku VAT będzie dobrze służyło polskiemu rolnictwu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Pilarczykowi.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Edwarda Maniurę z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselEdwardManiura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z uwagi na prośbę moich klubowych kolegów swoje wystąpienie ograniczę tylko do dwóch uwag.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PoselEdwardManiura">Po pierwsze, chciałbym się zgodzić z posłem Stecem, który uważa, że ustalenie terminu obligatoryjnego składania deklaracji raz na miesiąc można by zastąpić możliwością składania deklaracji raz na kwartał. To jest pierwsza uwaga.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PoselEdwardManiura">Druga uwaga skierowana do pana ministra. Panie ministrze, rolnicy oczekują na tę ustawę, ale nie wiem, czy zryczałtowany zwrot podatku w wysokości 3% ich zadowoli. Tak jak stwierdził poseł Kaczyński, celem dalszych pracach resortu powinno być podwyższenie zryczałtowanej kwoty zwrotu bądź też rozważenie ponownego przyjęcia stawki 0%.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PoselEdwardManiura">Szkoda, że ten projekt dopiero dzisiaj jest rozpatrywany, ale lepiej późno niż wcale, zważywszy że ta ustawa jest oczekiwana przez środowisko producentów rolnych i rolników. Myślę, że uda się we w miarę krótkim czasie zakończyć prace i dać czytelny sygnał środowisku, że parlament zajmuje się sprawami rolnictwa i chce poprawić byt rolników. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Maniurze.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę, pan poseł Romuald Ajchler z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselRomualdAjchler">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PoselRomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jestem zwolennikiem ustawy wprowadzającej VAT, ale, panie ministrze, panie pośle wnioskodawco, tylko wtedy, gdy stawka podatku na artykuły rolne będzie wynosiła 0%. To jest wymierne i na taką stawkę rolnicy oczekują, na żadne 3%, 7%. Jeśli to rozwiązanie przyjmą, to tylko z tego prostego powodu, że tak Sejm uchwalił. Istnieje bowiem w moim przekonaniu, biorąc pod uwagę warunki rynkowe, możliwość, że jeśli wprowadzimy stawkę 3%, to nastąpi obniżenie cen rynkowych o tę stawkę i w konsekwencji rolnik, mający skorzystać z dobrodziejstwa tej ustawy, straci. I taka obawa się pojawi wówczas, gdy zostanie wprowadzona jakakolwiek stawka powyżej 0.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PoselRomualdAjchler">Z tego miejsca chcę, panie ministrze, przy tej okazji zapytać: Co przeszkadza, aby wprowadzić stawkę zero? Dlaczego rząd upiera się przy tych stawkach, które przed chwilą przytoczyłem? Jakie byłyby skutki finansowe dla budżetu państwa przy stawce zerowej i ile budżet by wydał, innymi słowy, stracił albo przeznaczył na rolnictwo, gdyby ta stawka zerowa została uchwalona? Jakie będą skutki tej ustawy dla budżetu przy stawce 3%? Szereg pytań można by było, panie ministrze i panie pośle sprawozdawco, zadać, ale ja popieram z tej mównicy jeden wniosek, który był już postawiony - aby projekt ustawy przesłać do dalszych prac również do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Ajchlerowi.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Marian Dembiński z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselMarianDembinski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mój głos w tej debacie zabrzmi może, a chyba nawet na pewno, jak zgrzyt. W mojej ocenie to, co dzisiaj zostało nam przedstawione, jest nie do przyjęcia, i to z wielu powodów. Uważam, że tak przygotowana ustawa nie spełnia oczekiwań wsi polskiej i jest ustawiona w sposób tendencyjny.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PoselMarianDembinski">Po pierwsze, zasada obligatoryjności. Sądzę, że w momencie wprowadzania podatku VAT w rolnictwie dla rolników, którzy nigdy nie wchodzili w system podatków płaconych w urzędzie skarbowym, będzie to utrudnienie, a jednocześnie będzie to bardzo niebezpieczne. Rolnik, który spóźni się z zeznaniem, może zapłacić, a nawet na pewno zapłaci karę w wysokości 5 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PoselMarianDembinski">Po drugie, limit 80 tys. zł jako minimum, jeśli chodzi o korzystanie z tych dobrodziejstw, wskazuje na to, dla kogo ta ustawa jest pisana. Jest ona pisana dla gospodarstw dużych i bardzo dużych. Zupełnie z tych dobrodziejstw nie skorzystają zwykłe, normalne polskie gospodarstwa. Proszę pamiętać, że ustawa ta obejmie, według moich wyliczeń, gospodarstwa od 40 ha przy produkcji roślinnej i od 30 ha przy produkcji mieszanej, roślinnej i zwierzęcej. Czyli przy średniej gospodarstw w Polsce 7,8 znacząca część gospodarstw z tego dobrodziejstwa nie skorzysta. I nie mańmy chłopów, że piszemy ustawę dla nich. Piszemy ustawę dla gospodarstw dużych i bardzo dużych.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#PoselMarianDembinski">Po trzecie, jeżeli chodzi o zeroprocentową stawkę VAT, którą postulował mój związek w rozmowach - panie pośle Pilarczyk - z poprzednią ekipą, od ośmiu lat mówiliśmy o potrzebie wprowadzenia VAT w rolnictwie, o zeroprocentowym VAT. Myślę, że z wielu względów ten zeroprocentowy VAT powinien być wprowadzony. Tutaj zgadzam się z motywacją, jaką przedstawili moi poprzednicy, i uważam, że w pracach komisji - jeżeli będziemy mogli dojść do jakiegoś konsensusu pomiędzy stronami, zawierajmy koalicje ponadpartyjne - ten zeroprocentowy podatek VAT powinien zostać wprowadzony.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#PoselMarianDembinski">Po czwarte, częstotliwość składania zeznań podatkowych. Przecież obieg produkcji w rolnictwie jest w wielu przypadkach roczny bądź, w przypadku produkcji zwierzęcej, półroczny. Jeżeli chcemy wprowadzić sobie biurokrację, to wprowadzajmy, mówmy w ustawie o rozwiązaniach, które obligują rolników do miesięcznego składania zeznań - to się ma nijak do produkcji. Uważam, że jeżeli już, to powinien obowiązywać limit czasowy 3 miesiące, a nawet pół roku.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#PoselMarianDembinski">I na zakończenie. Uważam, że dobrze się stało, że wreszcie dyskutujemy nad ustawą, tu, na sali plenarnej, w tym Sejmie, i cieszę się, że właśnie za kadencji AWS i Unii Wolności. Mówi się, że późno, że dwa lata straciliśmy - stało się tak nie tylko z naszej winy. Myślę, że już zaczynamy nad tym pracę, ale gdy poprawek, o których mówiłem, nie uda się nam wprowadzić, osobiście za ustawą w tym brzmieniu nie będę głosował. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję ponu posłowi Dembińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Jaskiernię... Niestety, już nie, czas wyczerpany, przykro mi.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panie pośle, nawet sekundy nie ma, bo wiem, że i taki czas potrafi pan wykorzystać.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Gabriel Janowski z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan, panie pośle, ma minutę i 8 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselGabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam minutę i 8 sekund na przedstawienie bardzo zasadniczej sprawy. Ponieważ jest tak mało czasu, opinia moja jest jednoznaczna. Uruchamiamy korzystny proces, wyrównujący wielkie szkody, jakie do tej pory zostały wyrządzone na polskiej wsi. To jest dopiero pierwszy krok, bo trzeba tu jednoznacznie powiedzieć, że z dobrodziejstwa tej ustawy skorzystają ewentualnie tylko wielkie gospodarstwa. To one będą miały możliwość odliczania, pełną swobodę prowadzenia działalności według ustawy o VAT. Natomiast, de facto, ustawa ta nie obejmie wielkiej rzeszy średnich i małych rolników. I dlatego wszystko musimy uczynić, w komisji budżetu i w komisji rolnictwa, by ta ustawa przybrała formę rzeczywiście korzystną dla polskich rolników, a nie tylko dla wąskiej grupy wielkich producentów. Mam nadzieję, panie marszałku, że po skierowaniu tej ustawy do dwóch zasadniczych komisji w niedługim czasie będziemy mogli prezentować Wysokiej Izbie właściwy kształt ustawy o VAT w rolnictwie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Mamy jeszcze pytania.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Bardzo proszę, zaraz przystąpię do wyczytywania posłów, którzy zgłosili się do zadania pytań i uprzedzam, że będę dość rygorystyczny, jeśli chodzi o czas, i bardzo proszę w ciągu minuty zamknąć wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Bardzo proszę, pan poseł Ryszard Stanibuła z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselRyszardStanibula">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Będę starał się mówić bardzo krótko, wiem, że czas jest ważny. Konkluzja. Musimy bardzo poważnie podejść do problemów podnoszenia kosztów w rolnictwie, które w trudnym okresie transformacji, jak dotychczas, najbardziej obciążają rolników. Czas najwyższy, aby realnie to zmienić, pozytywnie dla wsi.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#PoselRyszardStanibula">Panowie Ministrowie! Czy rolnicy, którzy nie spełniają kryteriów podyktowanych przez warunki ogólne VAT, gdzie określono normę sprzedaży, będą mogli się rozliczać na zasadach ogólnych utworzoną spółką, której jednym z zadań będzie rozliczanie podatku VAT? Jaka jest wartość podatku VAT, płacona przez producentów rolnych w środkach do produkcji, według szacunków pana ministra finansów? Jak pan sądzi, panie ministrze, czy wprowadzenie VAT w gospodarstwie rolnym przyczyni się do jego rozwoju, a tym samym do regulacji rynku rolnego?</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#PoselRyszardStanibula">Ostatnie pytanie. Czy wprowadzenie proponowanych regulacji VAT dla rolników biednych obszarów województwa lubelskiego, ściany wschodniej to szansa oczekiwana przez pracujących tam rolników czy nie? Co z drobnymi rolnikami i jakie ma pan minister finansów, może i minister rolnictwa, propozycje? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Będę wdzięczny za naśladowanie posła Stanibuły.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Mieczysław Jedoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselMieczyslawJedon">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam dwa pytania do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PoselMieczyslawJedon">Panie Ministrze! Dlaczego takiego projektu, jak przedstawiła Komisja Finansów Publicznych, nie przedstawił wcześniej rząd? Pytam, gdyż uważam, że taka właśnie ustawa powinna obowiązywać od 1 stycznia 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#PoselMieczyslawJedon">I drugie pytanie, panie ministrze: Czy uważa pan za słuszne - tak jak przedstawił pan poseł Stec - umożliwienie rolnikom sporządzania deklaracji raz na kwartał? Jeżeli pan jest innego zdania, to co przeszkadza i co należałoby zrobić? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Władysław Stępień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PoselWladyslawStepien">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PoselWladyslawStepien">Panie ministrze, chciałbym pana zapytać, czy w związku z kontrowersjami wokół wielkości zawartych w ustawie dotyczącej obrotu finansowego jest porozumienie między rządem a organizacjami rolniczymi w kwestii wprowadzania VAT. Czy z tego tytułu nie będzie kolejnych niepokojów?</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#PoselWladyslawStepien">Pytanie drugie: Jakie będą obowiązywać terminy dla tych rolników, którzy będą w układzie ryczałtowym rozliczać się z VAT? Chodzi oczywiście o zwrot. Chciałem zapytać, czy rząd po wejściu tej ustawy w życie będzie posiadać odpowiednie instrumenty, aby zapobiec temu, by pośrednicy, wykorzystując wprowadzanie VAT, mogli podnosić bez argumentacji ceny, obracając produktami żywnościowymi na rynku?</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#PoselWladyslawStepien">Kolejne pytanie: Czy w opracowanym przez rząd pakcie dla rolnictwa i dla wsi przewidziane są rozwiązania VAT-owskie i jak wygląda harmonogram, jeśli chodzi o podnoszenie stawek VAT, bo tego należy się spodziewać, mając na względzie politykę finansową państwa?</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#PoselWladyslawStepien">I ostatnie pytanie: Czy rząd nie powinien alternatywnie wystąpić w kwestii postulowanej dzisiaj z trybuny sejmowej, że to kwota 40 tys. zł powinna być bazą, aby dać szanse rolnikom, którzy mają mały areał i małe szanse skorzystania z operacji VAT-owskich? Przecież tych rolników jest ogromna liczba i należałoby dostosować struktury podatkowe do ich interesów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Stanisław Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselStanislawKalemba">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PoselStanislawKalemba">Pytanie do pana ministra i do pana posła wnioskodawcy: Dlaczego projekt nie przewiduje możliwości wprowadzenia podatku VAT na zasadach ogólnych i dyskryminuje większość gospodarstw, nawet te gospodarstwa rodzinne, które zostały zapisane w konstytucji?</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#PoselStanislawKalemba">Pytanie drugie: Czy jest to zgodne z konstytucją? I podaję artykuły: 2, 32, 71. W art. 32 mówi się właśnie o tym, że nikt nie może być dyskryminowany w życiu społecznym, gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#PoselStanislawKalemba">I ostatnie pytanie: Czy rząd i komisja poważnie potraktowały stanowisko sejmowej komisji rolnictwa, w którym opowiedzieliśmy się za stawką 0? Jeśli będzie inna, to może to spowodować podwyżki cen żywności, a przy tej biedzie, jaka jest w Polsce, wiadomo, jakie to miałoby skutki. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Stanisław Kopeć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PoselStanislawKopec">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, moje pytanie nawiązuje do przewidywanej w projekcie ustawy zmiany 13, dotyczącej tytułu załącznika nr 1, i zmiany 15, dodającej załącznik nr 8, a szczególnie pozycji 1: ˝ryby oraz pozostałe zwierzęta wodne˝. Pytanie brzmi: Czy to oznacza, że 3-procentową stawką podatku od towarów i usług objęte byłyby również ryby morskie, w tym z łowisk dalekomorskich? Dziękuję</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Marek Kaczyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PoselMarekKaczynski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PoselMarekKaczynski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panowie Ministrowie! Trzy pytania. Już wcześniej w wystąpieniu wyraziłem opinię, że przeciętny polski rolnik nie skorzysta z dobrodziejstw ustawy, a skorzystają ci najwięksi. To zresztą było tu potwierdzone także w późniejszych wystąpieniach. Ale być może posłowie się mylą, więc w związku z tym mam pytanie: Ile miałby skorzystać - może są wyliczenia jednego czy drugiego resortu - przeciętny polski rolnik, gospodarujący na niespełna 8 ha, z dobrodziejstw ustawy, z tego 3-procentowego ryczałtu, jaki jest tutaj proponowany?</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PoselMarekKaczynski">Drugie pytanie. Ustawa o grupach producenckich jest w fazie prac w połączonych komisjach - mam zaszczyt przewodniczyć podkomisji, która tę ustawę przygotowuje - mam więc pytanie w związku z tym, co jest zaproponowane w ustawie o podatku VAT: Czy grupy producenckie - a są takie już obecnie - które będą powstawać na mocy ustawy o grupach producenckich i ich związkach, sprzedające towary o wartości powyżej 80 tys. zł rocznie, będą mogły rozliczać VAT na zasadach ogólnych, czy te rozwiązania ustawy będą skierowane oddzielnie do każdego członka grupy?</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#PoselMarekKaczynski">I pytanie ostatnie. Czy proponowana, dzisiaj omawiana ustawa o podatku VAT nie zablokuje prac nad ustawami, które znajdują się w podkomisji, o dopłatach do paliwa rolniczego? Czy właśnie te 3% nie będzie argumentem na to, że inne rozwiązania w kwestii dopłat do paliwa rolniczego nie będą mogły być zastosowane? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Józef Korpak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PoselJozefKorpak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wielokrotnie w trakcie tej debaty mówiono, że projekt ustawy jest spóźniony. Chciałbym zadać pytanie o to, jakie dotychczas działania podejmowało Ministerstwo Finansów w sprawie ustanowienia podatku od towarów i usług w rolnictwie. Bardzo prosiłbym o szczegółowy harmonogram, jeżeli te działania były podejmowane, a sądzę, że były.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#PoselJozefKorpak">I pytanie drugie. W jaki sposób obecna inicjatywa poselska Komisji Finansów Publicznych wpisuje się w dostosowywanie systemu podatkowego w polskim rolnictwie do systemu podatkowego państw Unii Europejskiej? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę państwa, to było pierwsze wystąpienie pana posła Korpaka w roli posła. Proponuję skwitować to brawami.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Jan Kulas, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PoselJanKulas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Dziękuję, panie marszałku, za te ostatnie słowa.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#PoselJanKulas">Pierwsze moje pytanie kieruję do Ministerstwa Finansów. Przy założeniu, że cykl ustawodawczy zakończy się na przełomie marca i kwietnia - być może podpis pana prezydenta zostanie złożony około połowy kwietnia, ale chyba nie wcześniej - jak bardzo są zaawansowane przygotowania, na ile jest realne wprowadzenie od strony organizacyjnej, szkoleniowej, informacyjnej tejże ustawy właśnie od 3 lipca? To bardzo ambitny termin, osobiście jestem zwolennikiem dobrych ustaw, starannie przygotowanych i wprowadzonych w dobrym terminie. Chciałbym tu się upewnić.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#PoselJanKulas">Drugie pytanie kieruję do pana posła Stanisława Steca. Nieprzypadkowo większość koalicyjna wyraziła zgodę na to, żeby przedstawicielem wnioskodawców przy tak ważnej ustawie był poseł opozycji - to nie jest przypadek. Panie pośle, czy pan ten gest docenia? Ale to tak na marginesie. A publicznie chciałbym zapytać, czy mógłby pan pokazać inne inicjatywy, inne obszary współdziałania, tak jak w tej debacie: koalicja-opozycja, SLD-AWS, PSL-Unia Wolności? Przy tej ustawie możemy współdziałać. Czy pan dostrzega podobne problemy i inicjatywy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panie pośle, pytania powinny dotyczyć projektu ustawy, który został zaprezentowany. Drugie pytanie było, powiedziałbym, bardzo szerokie.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#GlosZSali">(Polityczne.)</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#PoselJanKulas">(Pan poseł też nie jest tuzinkowy.)</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Tak, z całą pewnością, z całą pewnością.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Teraz pan poseł Jerzy Jaskiernia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PoselJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować trzy pytania do pana posła referenta i do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#PoselJerzyJaskiernia">Pierwsze pytanie do pana posła referenta dotyczy informacji podanej na początku druku: ˝Sygnalizowane w oświadczeniu niezgodności z prawem Unii Europejskiej mogą być usunięte w toku prac legislacyjnych˝. Tymczasem w samym uzasadnieniu trudno jest się dopatrzeć, o jakie tutaj sprzeczności chodzi, również w świetle analizy Biura Studiów i Ekspertyz rysują się tutaj nieco inne wnioski. Dlatego też chciałbym zapytać pana posła inicjatora, co miała na myśli komisja, informując Izbę, że sprzeczności mogą być usunięte. Skoro są, to dlaczego nie zostały usunięte na etapie prac nad tym projektem?</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#PoselJerzyJaskiernia">Drugie pytanie. Chciałbym zapytać pana ministra, czy w świetle naszych negocjacji z Unią Europejską - a właśnie mówiliśmy wczoraj, że stanowisko w sprawie rolnictwa zostało skierowane - ta sprawa jest podnoszona? Jaki jest tu stan - chodzi o stanowisko zajęte przez rząd - ponieważ dla mnie milczenie rządu w tej kwestii ma raczej szerszy charakter. Dlaczego rząd nie podejmuje inicjatywy, skoro dotyczy to sprawy o zasadniczym znaczeniu?</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#PoselJerzyJaskiernia">I trzecie pytanie. Czy rzeczywiście możemy traktować to alternatywnie: 0% i 3% stawki. Stawka zero była dotychczas traktowana, przynajmniej jeśli chodzi o zakłady pracy zatrudniające niepełnosprawnych, jako pewien szczególny, ukierunkowany instrument polityki socjalnej. Chciałbym zapytać, czy w ocenie rządu istnieje taka dowolność - bądź zero, bądź trzy - czy też trzeba się liczyć tutaj z bardziej poważnymi konsekwencjami? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Jerzy Wenderlich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselJerzyWenderlich">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kilka krótkich pytań. Pierwsze. Wśród wielu motywów, które tutaj były przedstawiane, dla których wprowadza się podatek VAT w rolnictwie, wiele z nich zostało podważonych. Jeden, o tym, że być może wprowadzenie tego podatku pomniejszy szarą strefę, nie był podważany. Czy to, że wprowadzenie podatku ową strefę pomniejszy, jest tylko motywem czysto życzeniowym czy też rząd poczynił jakieś symulacje, jeśli chodzi o obroty szarej strefy, które do tej pory, o ile się nie mylę, sięgają 50% (50% obrotu w szarej strefie), o ile to może być pomniejszone?</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#PoselJerzyWenderlich">Drugie pytanie. Czy wprowadzenie podatku VAT nie pogłębi dysproporcji pomiędzy gospodarstwami towarowymi czy wielkotowarowymi a rodzinnymi?</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#PoselJerzyWenderlich">Trzecie pytanie. Padały rozbieżne opinie na ten temat. Ile gospodarstw objętych będzie podatkiem VAT, zważywszy na to, że objęte tym podatkiem będą gospodarstwa, które sprzedawać będą rocznie więcej niż za 80 tys. zł?</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#PoselJerzyWenderlich">I pytanie ostatnie. Czy stawka podatku VAT większa niż zero jest zasadna, kiedy opłacalność w wielu gospodarstwach jest bliska właśnie cyfrze zero?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pani poseł Sikorska-Trela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselEwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam pytanie, dwa w zasadzie. Co w sytuacji, gdy rolnik sprzedaje towary rolne odbiorcy, który nie jest płatnikiem VAT-u, i wtedy rolnik nie będzie mógł skorzystać z odpisu VAT-owskiego od sprzedanych towarów?</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#PoselEwaSikorskaTrela">I drugie pytanie. Czy nowe regulacje, jakie zamierzamy wprowadzić, nie wpłyną na ilość towarów rolnych na drobnym rynku? Bo być może, że rolnik będzie chciał sprzedawać towary tylko takim odbiorcom, które są płatnikami VAT-u, ponieważ będzie to dla niego korzystniejsze. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Marian Poślednik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselMarianPoslednik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rolnicy długo oczekiwali na ustawę o VAT w rolnictwie, co pozwoli wreszcie rolnikom na równych prawach z innymi podmiotami gospodarczymi korzystać z odliczeń podatkowych. Do tej pory jest to niemożliwe. Szczególnie ma to duże znaczenie, jeśli chodzi o znaczące podwyżki cen oleju napędowego w ostatnim roku. Podatek ograniczy szarą strefę w obrocie produktami rolnymi, co będzie korzystne dla budżetu państwa. Rolnicy oczekiwali zerowej stawki, co byłoby dla nich najkorzystniejsze.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#PoselMarianPoslednik">W związku z tym moje pytanie do pana ministra finansów brzmi: Dlaczego nie można wprowadzić zerowej stawki, tym bardziej że 3-procentowa stawka może przyczynić się do wzrostu inflacji przez wzrost cen żywności, co jest obserwowane w ostatnim okresie, że inflacja w dużej mierze rośnie przez wzrost cen żywności, a stawka 3-procentowa może dalej powodować ten wzrost żywności. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Stanisław Masternak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselStanislawMasternak">Do pana ministra i do pana posła sprawozdawcy. Jeżeli będzie takie ustalenie komisji i rozstrzygnięcie Sejmu zmierzałoby w tę stronę, że należałoby wprowadzić stawkę zero oraz umożliwić rozliczenie na zasadach ogólnych, czy będzie pozytywna opinia Ministerstwa Finansów co do takiego rozwiązania?</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#PoselStanislawMasternak">Druga sprawa. Czy przyjęcie progu sprzedaży w wysokości 80 tys. zł jest właściwe, gdyż praktycznie uniemożliwi większości gospodarstw zwrot podatku VAT? Mówię o zasadach ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#PoselStanislawMasternak">I następna sprawa. W związku z naszym dążeniem do wejścia w struktury Unii Europejskiej istnieje pilna potrzeba wprowadzania i w roku bieżącym, i w latach następnych, do czasu uzyskania członkostwa, odpowiednich rozwiązań, takich jak zwrot akcyzy od paliwa zużywanego w rolnictwie, odpowiednie preferencje, dotacje dla grup producentów, wprowadzenie podatku VAT. Wiadomo, że wiąże się to z uszczerbkiem dla budżetu. Czy bierze się pod uwagę i zabezpiecza odpowiednie środki na te cele? - jeżeli w ogóle mamy mówić poważnie o dorównaniu czy przynajmniej o zmierzaniu w stronę rozwiązań unijnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">To wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Czy pan minister może odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpatrywany w dniu dzisiejszym przez Wysoką Izbę projekt poselski w sprawie wprowadzenia podatku od towarów i usług w rolnictwie, tak w skrócie nazywany i tak identyfikowany, stanowi pierwszy etap przybliżający polskie ustawodawstwo do ustawodawstwa obowiązującego w krajach Unii Europejskiej. Pragnąłbym jednak przypomnieć, iż nie jest to pierwsza debata, która toczy się na posiedzeniu plenarnym Wysokiej Izby na temat tych zagadnień.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">W dniu 22 czerwca został przekazany panu marszałkowi rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. W projekcie ustawy zawarto przepisy określające pierwszy etap wdrażania podatku VAT w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie, polegający na wprowadzeniu od 1 stycznia 2000 r. podatku VAT na nieprzetworzone produkty rolne, w wysokości 3%, oraz stawki zryczałtowanego zwrotu podatku, również w wysokości 3%. Rozwiązania zaproponowane w projekcie ustawy były zgodne z przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 3 listopada 1998 r. harmonogramem wdrażania podatku VAT w rolnictwie, zawartym w dokumencie ˝Stanowisko Rady Ministrów wobec wsi, rolnictwa i gospodarki żywnościowej...˝ i były związane z propozycjami rządu zawartymi w projekcie ustawy budżetowej na 1999 r. Projektowane przepisy, co wyraźnie wynikało z uzasadnienia, tylko częściowo dostosowywały polskie regulacje w zakresie podatku VAT do wymogów Szóstej dyrektywy Rady Unii Europejskiej z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanych, ujednolicona podstawa wymiaru tego podatku.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">W rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym zaproponowano w pierwszym etapie objęcie wszystkich rolników systemem ryczałtowym określonym w art. 25 tej dyrektywy. W projekcie przewidziano również zwolnienie z rozliczania podatku VAT według zasad ogólnych dla rolników sprzedających nieprzetworzone produkty rolne uzyskane z własnej produkcji. Zgodnie z zaproponowanymi regulacjami rolnicy otrzymywaliby tzw. zryczałtowany zwrot podatku w wysokości 3% z tytułu nabywania w związku z prowadzoną działalnością rolniczą niektórych towarów i usług obciążonych podatkiem VAT. Zwrot byłby wypłacany rolnikom w cenie płaconej za nieprzetworzone produkty rolne przez nabywców będących zarejestrowanymi podatnikami VAT.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Jednocześnie rząd w wypowiedziach kierowanych i do komisji rolnictwa, i do Komisji Finansów Publicznych informował o harmonogramie wprowadzania podatku VAT w rolnictwie. Odbyły się posiedzenia połączonych komisji, w trakcie których rozpatrywane były kolejne odpowiedzi na dezyderat komisji rolnictwa w sprawie etapów wprowadzania VAT w rolnictwie. W parlamencie, zarówno na posiedzeniu plenarnym, jak i podczas prac komisji, na temat wprowadzania tak ważnych rozwiązań, oczekiwanych przez polską wieś, toczyła się debata.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Można by rozważać kwestię, czy ten pierwszy etap będzie w pełni odpowiedni, czy kolejnych etapów nie należałoby przyspieszać; z uzasadnienia projektu poselskiego również można to wyczytać. Należy zwrócić uwagę na to, iż aktualnie tylko część nabywanych środków do produkcji rolniczej obciążona jest podatkiem od towarów i usług. Sposób skalkulowania stawki zarówno zryczałtowanego zwrotu, jak i stawki podatku na nieprzetworzoną żywność musi pozostawać w powiązaniu z wielkością podatku płaconego przy zakupie tych środków produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Kolejne etapy wprowadzania podatku od towarów i usług w rolnictwie wiążą się również z wprowadzeniem stawek na środki produkcji rolnej. Sukcesywnie, w miarę wprowadzania tych stawek, przechodzenia od zwolnień do stawki obniżonej bądź przechodzenia od stawki obniżonej 7-procentowej do stawki 22-procentowej, powinna być wyliczana stawka zryczałtowanego zwrotu i stawka związana ze sprzedażą nieprzetworzonej żywności. Oczywiście kalkulacja stawek musi zapewniać zwrot VAT zawartego w środkach produkcji rolnej, ale jednocześnie nie może przekraczać kwoty VAT zapłaconej przy zakupie środków produkcji rolnej, aby nie stanowiła ukrytej dotacji dla rolnictwa. Takie wymogi stawia prawo Unii Europejskiej, regulując szczegółowo, co również zostało przedstawione w ekspertyzie załączonej do projektu poselskiego, zasady kalkulacji tej stawki. Stąd też w krajach Unii Europejskiej obowiązują różne stawki na nieprzetworzoną żywność, różne systemy zwrotu zryczałtowanego i różna stawka takiego zryczałtowanego zwrotu, odpowiadająca ukształtowanym stawkom m.in. na środki produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Rozwiązania zaproponowane przez rząd w projekcie ustawy z dnia 22 czerwca były rozpatrywane przez Komisję Finansów Publicznych, która postanowiła w tej części projekt rządowy odrzucić i doprowadzić do dalszych prac w powołanej w tym celu podkomisji, w której to pracach Ministerstwo Finansów miało możliwość uczestniczyć.</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">W toku prac podkomisji finansów publicznych, których efektem jest przedkładany Wysokiej Izbie projekt, Ministerstwo Finansów i ministerstwo rolnictwa opowiedziały się za przyspieszeniem wprowadzenia zasad ogólnych, uznając argumentację, która była przedstawiana przez panów posłów. W toku prac zgodzono się co do tego, iż zasadami ogólnymi należy objąć w pierwszym etapie pewną grupę gospodarstw rolnych, które do podjęcia rozliczeń na zasadach ogólnych są już przygotowane. Ocenia się, że jest ich ok. 8-9 tys., i już teraz prowadzą one ewidencje niezbędne do rozliczeń z bankami z tytułu udzielonych kredytów bądź są zobowiązane do prowadzenia pełnej rachunkowości ze względu na obowiązujące ogólne zasady o prowadzeniu dokumentacji rachunkowej. Te podmioty w ocenie posłów, z tym zgodziły się Ministerstwo Finansów i ministerstwo rolnictwa, mogą być uznane za przygotowane do rozliczeń na zasadach ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-73.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">W projekcie poselskim dopuszczono możliwość wyboru zasad ogólnych przez kolejną grupę podatników, już znacznie szerszą - według naszych szacunków byłoby to 6-6,5 tys. gospodarstw rolnych, które przekroczyły wymagane obroty w wysokości 80 tys. zł i mogłyby podjąć rozliczenia na zasadach ogólnych. To jest pierwszy etap wdrażania.</u>
          <u xml:id="u-73.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Pragnę przypomnieć, Wysoka Izbo, iż w 1993 r. wprowadzono podatek od towarów i usług dla podmiotów, które rozliczały się uprzednio z podatku obrotowego i były przygotowane do prowadzenia ewidencji, rozliczały się z urzędem skarbowym od wielu lat, płacąc bądź to podatek, bądź podatek obrotowy; wobec tych podmiotów zastosowano podobne rozwiązania. Okazało się, że sprawdziły się one w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-73.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Wysoka Izbo! W pierwszym okresie, w 1993 r., zgodnie z decyzją Sejmu, była grupa podatników zobowiązana do rejestrowania, opłacania podatku na zasadach ogólnych. Kolejną grupą byli podatnicy, którzy mogli dokonać rejestracji i wybierać rozliczenia na zasadach ogólnych. I pozostała grupa, która takich uprawnień nie posiadała. Ta taktyka, która sprawdziła się w praktyce, jest również prezentowana w projekcie poselskim. To oczywiście nie zamyka drogi do dyskusji nad kolejnym etapem rozszerzania zasad ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-73.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Skutek etapowego wprowadzania podatku od towarów i usług, odnoszonych do innych działalności, działalności rolniczych, był następujący. W pierwszym okresie rejestracji dokonała grupa ok. 300 tys. podmiotów gospodarczych, a aktualnie zarejestrowanych jest już powyżej miliona przedsiębiorstw rozliczających się z podatku od towarów i usług. To zabezpieczyło podatników z jednej strony przed tym, aby nie popełniali błędów w rozliczeniach podatkowych, a z drugiej strony - właściwe rozliczenie ich przez urzędy skarbowe, czyli sukcesywne rozszerzanie opodatkowania i stosowania zasad ogólnych sprawdziło się w praktyce. Zaproponowane w projekcie poselskim rozwiązanie polegające na podobnym podejściu do tego problemu zasługuje w ocenie rządu na pełne zrozumienie i poparcie. To otwiera, jeszcze raz zaznaczam Wysoka Izbo, tylko pierwszy etap wdrażania, kolejne etapy będą na pewno związane z rozszerzaniem zastosowania zasad ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-73.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym w stosunku do propozycji rządowej zwiera dwa nowe rozwiązania o charakterze merytorycznym:</u>
          <u xml:id="u-73.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">1) możliwość rozliczania podatników podatku VAT według zasad ogólnych,</u>
          <u xml:id="u-73.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">2) zniesienie zwolnienia z podatku VAT od sprzedaży wszystkich rodzajów drewna i wprowadzenie opodatkowania w wysokości 22%.</u>
          <u xml:id="u-73.15" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Na temat pierwszego rozwiązania i stanowiska rządu już się wypowiedziałem. Drugie rozwiązanie zaproponowane przez komisję w toku jej prac również zasługuje na aprobatę. Będzie ono sprzyjało temu, aby obrót drewnem i tarcicą był w pełni nadzorowany, jeśli chodzi o sprzedaż, i wyeliminowane byłyby zjawiska umożliwiające sprzedaż tzw. szarej strefie, szczególnie jeżeli chodzi o sprzedaż z tartaków, które nie są zarejestrowane obecnie jako podatnicy VAT i sprzedaż do zakładów meblarskich drobnych, które również nie są zarejestrowane jako podatnicy VAT. To rozwiązanie aktualnie dyskryminuje w sposób istotny te podmioty czy tartaki, które są zarejestrowane jako podatnicy VAT i są zobowiązane do opłaty 22-procentowego podatku od drewna tartacznego. Jest to istotnie element nieuczciwej konkurencji sprzyjający rozwijaniu się szarej strefy w tym zakresie. Stąd też rząd również popiera to rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-73.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">W projekcie poselskim przewidziano również bardzo istotne rozwiązanie okresu przejściowego, które powinno zapobiegać powstawaniu nadużyć i nadmiernemu wzrostowi cen, związane z wprowadzeniem obowiązku sporządzenia remanentu zapasów towarów nabytych bez podatku od towarów i usług na dzień, w którym ustawa wchodzi życie, z zobowiązaniem sprzedaży tych towarów bez nakładania podatku od towarów i usług na te zapasy. Jest to rozwiązanie, które sprawdziło się również w praktyce w 1993 r. w trakcie wprowadzania podatku od towarów i usług na zasadach ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-73.17" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Spośród istotnych kwestii podnoszonych w debacie na szczególną uwagę zasługuje problematyka wprowadzenia tego podatku ze stawką zerową. W ocenie rządu, co już wielokrotnie przedstawiano, to rozwiązanie nie jest możliwe do przyjęcia przede wszystkim ze względów formalnych, albowiem rozwiązanie zmierzające do wprowadzenia stawki zerowej nie tyle przybliża polskie rozwiązania do obowiązujących w krajach Unii Europejskiej, ile wręcz stwarzałoby poważne problemy w dalszych negocjacjach o przystąpienie do Unii Europejskiej, zgodnie bowiem z z prawem Unii Europejskiej zastosowanie w tym wypadku może mieć stawka obniżona, która w polskich warunkach wynosi 7%. Ta stawka oczywiście nie musi być 7-procentowa, ale powinna być tak skalkulowana, by zapewniać zwrot podatku naliczonego przy środkach produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-73.18" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Po drugie, należy również zwracać uwagę na bardzo poważne problemy budżetowe, które wystąpiłyby w związku z ustaleniem takiej stawki. Przyjęcie stawki zerowej oznaczałoby skutek budżetowy, który musi być odnoszony do wyszacowanego VAT-u zawartego w środkach produkcji rolnej określanego przez rząd, i te dane podtrzymuję, na poziomie 1,3 mld zł, czyli takie dodatkowe wydatki ze strony budżetu musiałyby nastąpić. Ale jest jeszcze jeden argument, na który warto zwrócić uwagę. Zastosowanie stawki zerowej i odzyskiwanie VAT-u zawartego przy zakupach środków produkcji rolnej oznaczałoby oczywiście przystąpienie rolników do rozliczeń na zasadach ogólnych. Jeżeli również w toku tej debaty poruszone zostały bardzo ważne zagadnienia związane z przygotowaniem rolników - podatników VAT do wypełniania wszelkich obowiązków związanych z rozliczeniami na zasadach ogólnych, to praktycznie wejście w życie tego przepisu oznaczałoby, że również niewielka grupa rolników byłaby w stanie podołać tym obowiązkom, które wiążą się z zaprowadzeniem odpowiednich ewidencji, a następnie wystawianiem faktur, które spełniałyby w każdym wypadku wymogi umożliwiające rozliczenie podatku przed urzędem skarbowym i na podstawie złożonych deklaracji uzyskanie z tego urzędu zwrotu.</u>
          <u xml:id="u-73.19" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Z tych powodów w ocenie rządu zastosowanie stawki zerowej nie okazałoby się dobrodziejstwem dla rolników, a mogłoby się okazać wielkim utrapieniem i wiązać się z dodatkowymi skutkami również dla budżetu. Stąd też rząd konsekwentnie opowiada się przeciwko wprowadzeniu takiego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-73.20" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Proponowane rozwiązanie z zastosowaniem 3-procentowej stawki zapewnia zwrot VAT-u zawartego w kosztach środków produkcji rolnej według aktualnie obowiązujących stawek, z ograniczeniami do niektórych tylko kategorii środków produkcji rolnej nabywanych przez rolników. W przypadku rozszerzania stosowania VAT na pozostałe środki produkcji rolnej odpowiedniej modyfikacji winna oczywiście ulegać również ta stawka.</u>
          <u xml:id="u-73.21" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Kolejny poruszany ważny problem dotyczy szarej strefy w gospodarce rolniczej. Również w moim przekonaniu te rozwiązania, które wiążą się z wprowadzeniem podatku od towarów i usług, służą eliminowaniu tego typu zjawisk. Zdefiniowany jako szara strefa ten obszar działalności gospodarczej na pewno ma poważne problemy wówczas, gdy zwiększa się nadzór, między innymi aparatu skarbowego, nad tego typu podmiotami. Zwiększenie tego nadzoru następuje między innymi poprzez rozszerzanie obowiązków podatkowych. Takim obowiązkiem podatkowym, pierwszym, który jest stawiany podatnikom wszelkich podatków, jest obowiązek zarejestrowania się i posiadania numeru identyfikacji podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-73.22" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Od tego rozpoczyna się zwiększony nadzór aparatu skarbowego, kontrola, czy złożone były deklaracje, czy z jakichkolwiek powodów powstał obowiązek, czy też obowiązki podatkowe nałożone na podatnika wygasły. Nawet jeżeli podatnik nie jest aktywny, ale posiada numer rejestracji podatkowej, podlega takiej obserwacji i kontroli.</u>
          <u xml:id="u-73.23" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Kolejne ważne elementy, które się łączą z dalszymi obowiązkami podatkowymi, wiążą się między innymi z tym, że podatnicy są zobowiązani do zaprowadzania odpowiednich ewidencji. Te ewidencje służą temu, aby podatnik, składając deklarację, mógł przenieść odpowiednie kwoty i wykazać przed urzędem skarbowym. To daje organowi podatkowemu uprawnienie do kontroli każdej faktury, zarówno tej, która stanowi o wykazaniu podatku należnego, jak i tej, która stanowi o podatku naliczonym, który pomniejsza podatek należny, szczególnie w sytuacji wykazywania zwrotów podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-73.24" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Chciałbym się krótko odnieść do wypowiedzianych słów krytyki dotyczącej regulacji określających wymogi stawiane fakturom.</u>
          <u xml:id="u-73.25" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Wysoka Izbo! Jednym z największych utrapień aparatu skarbowego, powodującym zaangażowanie większości pracowników kontroli skarbowej, jest kontrola prawidłowości wystawiania faktur VAT. Czyni się to nie dlatego, aby tropić - tak jak się zdarzyło w pierwszym okresie stosowania podatku VAT - tak zwane błędy o charakterze formalnym, ale po to, aby eliminować z obrotu faktury wystawiane przez podmioty nieistniejące, jak również faktury, które są wydane w związku z nadużyciami gospodarczymi. Te faktury mogą stanowić źródło dowodu na wykazywanie wysokich kwot VAT-u naliczonego przy zawieraniu tych transakcji, chociaż tak naprawdę w ogóle do tych transakcji nie dochodziło. Brak przeciwdziałania tego typu zjawiskom oznaczałby, iż z urzędów skarbowych wypłacane byłyby wysokie kwoty zwrotu podatku VAT bez uzasadnienia, co mogłoby być groźne dla całego systemu i konstrukcji tego podatku.</u>
          <u xml:id="u-73.26" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Wysoka Izbo! To rozwiązanie, umożliwiające odzyskiwanie przez podatników VAT zawartego w środkach produkcji, jest jednym z najważniejszych rozwiązań w konstrukcji podatku od towarów i usług. Dalsze, kolejne zabezpieczenia służą do tego, aby to rozwiązanie było stosowane przez rzetelnych podatników; aby rzeczywiście podatek od towarów i usług nie był podatkiem, który jest czynnikiem cenotwórczym. Brak tego typu mechanizmów mógłby doprowadzić do zakłóceń we właściwym poborze podatku. Stąd też w projektowanej ustawie również ustalone zostały wymogi m.in. dla dokumentacji, którą będzie posługiwał się podatnik.</u>
          <u xml:id="u-73.27" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Kolejna, również ważna kwestia, dotycząca rozliczania podatników, wiąże się z umożliwieniem składania deklaracji do urzędu skarbowego w okresie innym niż miesięczny. Panie pośle - kieruję te słowa do posła sprawozdawcy - myślę, że jest to interesująca propozycja. Była już przedmiotem dyskusji. Mogę potwierdzić, że istotnie w krajach Unii Europejskiej przyjmuje się rozwiązania umożliwiające dłuższe okresy rozliczeniowe dla rolników. Myślę, że w kolejnych etapach wdrażania VAT będzie mogło to być brane pod uwagę. Opowiadam się jednak za utrzymaniem w pierwszym etapie miesięcznych deklaracji - z dwóch powodów. Po pierwsze, zasady ogólne, czyli obowiązek składania deklaracji, obejmą wyłącznie tych podatników, którzy prowadzą sprzedaż nieprzetworzonej żywności na większą skalę. Po drugie, ten pierwszy okres wdrażania VAT będzie bardzo ważny; będzie wtedy dochodziło np. do ustalania nieprawidłowości ze względu na rozliczenia podatników. Będzie to okres niezwykle ważny edukacyjnie, dostarczający informacji o kształtowaniu się obrotów w gospodarstwach rolnych. Stąd też składanie deklaracji w okresie miesięcznym może być bardzo pomocne również przy zbieraniu informacji i właściwym ukształtowaniu tych przepisów, które będą projektowane w kolejnych etapach wdrażania podatku. Jednocześnie ten miesięczny okres rozliczeń w szybszym okresie zapewni odzyskiwanie przez rolników VAT zawartego w środkach produkcji rolnej. Nie będzie potrzeby czekania na zakończenie kwartału. Będzie możliwość odzyskania w szybszym okresie VAT, który był objęty wydatkami związanymi z zakupami środków produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-73.28" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Bardzo ważny aspekt dotyczy przygotowania do wdrożenia tych rozwiązań. Jest to niezwykle istotna kwestia, na którą również rząd zwracał uwagę, projektując przedłożone uprzednio Wysokiej Izbie propozycje. Również w toku prac w komisji ten element był bardzo mocno podkreślany i brany pod uwagę. Stąd też wyraźnie zapisano, aby przepisy wchodziły w życie w połowie roku, ale była jednocześnie również deklaracja w trakcie prac Komisji Finansów Publicznych, aby doprowadzić jak najszybciej do przygotowania przepisów. Pragnę poinformować Wysoką Izbę, że aktualnie podjęte zostały przez Ministerstwo Finansów prace zmierzające do nadania numerów identyfikacji podatkowej płatnikom podatków rolnego i leśnego. M.in. to wyprzedzające działanie służy przygotowaniu odpowiedniej bazy informacyjnej o podatnikach, tak aby w chwili uruchomienia systemu VAT większość podatników była już objęta systemem rejestracji podatkowej, aby nie odkładać tego na moment wejścia w życie przepisów ustawy. Czyli to już się dzieje, przy udziale gmin. Aktualnie zbierane są formularze umożliwiające nadawanie numeru NIP.</u>
          <u xml:id="u-73.29" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Kolejne ważne przygotowania, prowadzone w Ministerstwie Finansów, wiążą się z tworzeniem dokumentacji, która umożliwi organizowanie szkoleń. Zapewniam Wysoką Izbę, iż również przy pomocy ekspertów z zewnątrz, których Ministerstwo Finansów pozyskuje z innych krajów Unii Europejskiej, taka dokumentacja zostanie stworzona. W momencie, kiedy przepisy będą gotowe, będą mogły być uruchomione już pełne szkolenia, które umożliwią wdrożenie, przygotowanie tej grupy podatników, którą będą obejmować zasady ogólne w pełniejszym zakresie. Myślę, że będą również gotowe materiały informacyjne, wyjaśniające stosowanie systemu ryczałtowego, bardzo potrzebne i ważne dla pozostałej grupy rolników. Mam również zapewnienie ze strony ministerstwa rolnictwa, iż w pracach szkoleniowych, przygotowawczych będą uczestniczyły ośrodki doskonalenia rolniczego. Ministerstwo rolnictwa zapewnia również ścisłą współpracę z ministrem finansów przy przygotowaniu tego wdrożenia.</u>
          <u xml:id="u-73.30" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Wysoka Izbo! Jest to niezwykle istotne i ważne, o czym była również mowa w trakcie tej debaty, chociażby z tego względu, że aby rozliczyć podatek, to jednak należy nie tylko złożyć deklarację w urzędzie skarbowym, ale ta deklaracja musi być sporządzona prawidłowo. Myślę, że również należałoby odwołać się w tym miejscu do sprawdzonych w praktyce rozwiązań stosowanych przy wdrożeniu podatku w 1993 r., czyli pierwszego okresu, w którym prowadzone kontrole aparatu skarbowego miały w większości wypadków charakter szkoleniowy. Czyli jeżeli były błędy w pierwszych deklaracjach, zwracano na te błędy uwagę, jednak nie stosowano żadnych sankcji ani też nie było dalej idących skutów m.in. uniemożliwiających wypłatę zwrotu podatku bądź też sankcji przewidzianych w samej ustawie o podatku od towarów i usług. Sądzę, że również przy wdrażaniu tak ważnych rozwiązań będzie można do tej dobrej praktyki się odwołać. Deklaruję, że będę opowiadał się za takim podejściem w pierwszym okresie wdrażania podatku od towarów i usług.</u>
          <u xml:id="u-73.31" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Jedno pytanie dotyczyło deklaracji ze strony rządu, a jednocześnie niepodejmowania właściwych prac, które zmierzałyby do zrealizowania deklaracji związanych z wprowadzeniem podatku od towarów i usług. Problematyka podatku od towarów i usług pojawiała się od początku wprowadzenia tego podatku, czyli w ustawie z 1993 r. Wysoka Izba prowadziła debatę, czy można od pierwszego dnia obowiązywania ustawy zastosować te rozwiązania również wobec sprzedaży nieprzetworzonych produktów rolnych. Ówczesna decyzja była taka, iż należy ten proces odłożyć. I zastosowano rozwiązanie polegające na zwolnieniu podatkowym. W dalszym etapie prowadzono szczegółowe porównanie rozwiązań stosowanych w innych krajach Unii Europejskiej - prawa wynikającego z obowiązujących dyrektyw. Odbyły się spotkania bilateralne z ekspertami Unii Europejskiej i formalne spotkania przeglądowe, w trakcie których strona polska wyraźnie definiowała rozbieżności istniejące pomiędzy prawem polskim a prawem Unii Europejskiej i deklarowane były sposoby dochodzenia do rozwiązań, które wyeliminowałyby takie rozbieżności. Efektem tych prac były kolejne raporty, które owocowały m.in. ostatecznymi stanowiskami Rady Ministrów. I to, Wysoka Izbo, nie było także ostateczne stanowisko negocjacyjne, było pierwszym podjęciem tego problemu, ten problem był dużo wcześniej przedmiotem szczegółowych rozważań. Myślę, że uzgodniony aktualnie w toku prac komisji projekt, za którego przyjęciem opowiada się rząd, będzie rzeczywiście wprowadzeniem pierwszego etapu VAT-u w rolnictwie i umożliwi uruchomienie dalszych prac, które by stanowiły realizację kolejnych etapów, etapów równie trudnych, bo z jednej strony rozszerzających stosowanie zasad ogólnych, z drugiej strony jednak będących odwołaniem się również do rozwiązań, które rozstrzygają o stosowaniu VAT-u, jeśli chodzi o środki produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-73.32" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Wysoka Izbo! Chciałbym z tej trybuny wyraźnie opowiedzieć się za przyjęciem rozwiązań proponowanych w toku pracy Komisji Finansów Publicznych, które zaowocowały przygotowaniem projektu poselskiego. Minister finansów w toku prac komisji opowiadał się wyraźnie za szybkim przeprowadzeniem prac legislacyjnych, jednocześnie deklaruje swój aktywny udział w pracachi szkoleniowych, i przygotowawczych, tak aby te przepisy były w pełni czytelne i zrozumiałe dla podatników. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Teraz proszę o zabranie głosu posła przedstawiciela wnioskodawców pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselStanislawStec">Panie Marszałku Wysoki Sejmie! Pozwolę sobie ustosunkować się do kilku stwierdzeń wypowiedzianych w dyskusji, a następnie odpowiedzieć na zapytania, które mnie osobiście dotyczyły.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#PoselStanislawStec">W związku z wypowiedzią pana posła Wyrowińskiego chcę powiedzieć, że potwierdzam zaangażowanie wszystkich posłów w pracach Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Finansów Publicznych nad wprowadzeniem VAT w rolnictwie. Jeżeli ten projekt nie spełnia oczekiwań szczególnie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które prezentowałem w czasie pracy podkomisji - były przedstawione warianty ze stawką 0% i 3% - to jest to wynik wyboru i kompromisu pomiędzy Komisją Finansów Publicznych i rządem, o czym w swoim wystąpieniu powiedziałem. Mówił o tym również dość szeroko pan minister Rudowski.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#PoselStanislawStec">Również potwierdzam wkład pani poseł Heleny Góralskiej, która przewodniczyła podkomisji i która miała występować w imieniu wnioskodawców, jednak ze względu na wyjazd służbowy tego nie uczyniła. Ja czynię to w zastępstwie, za zgodą Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#PoselStanislawStec">Pan poseł Gruszka stwierdził, że z dniem 3 lipca zasady ogólne będą mało dostępne. Z tym trzeba się zgodzić. To jest fakt. Jednak gdy już np. od drugiego kwartału zainteresowani rolnicy rozpoczną ewidencję sprzedaży, to od 1 stycznia 2001 r. zakres znacznie się poszerzy.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#PoselStanislawStec">Sądzę, że w Komisji Finansów Publicznych szczegółowo rozpatrzymy propozycję zmiany progu z 80 tys. do 40 bądź do 60 tys. Chciałbym przypomnieć, że rząd proponował 100 tys. Próg w wysokości 80 tys. przyjęła podkomisja w związku z tym, że w ustawie o VAT próg obligatoryjności został przyjęty przy obrotach 80 tys. Trochę dziwię się w tym wypadku rządowi, że nie proponuje zmiany tego progu w zasadach ogólnych. Poszerzyłoby to bowiem krąg podatników, ograniczyłoby szarą strefę, zwiększyłoby dochody budżetowe z tytułu podatku od towarów i usług bez potrzeby wprowadzania np. stawek podatku na usługi komunalne. Można to było inaczej rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#PoselStanislawStec">Pan poseł Osik stwierdził, że z tej ustawy w małym zakresie skorzystają rolnicy. Jest to absolutny postęp w stosunku do tego, co obowiązuje na dzień dzisiejszy, kiedy rolnicy w ogóle nie korzystają z VAT. Nawet bowiem przy tzw. zwrocie ryczałtowym rolnicy też skorzystają, oczywiście pod warunkiem, że odbiorcy będą się zachowywać fair. Odbiorcy na tym nie tracą, ponieważ VAT zapłacony w ryczałcie przez odbiorcę będzie mu zwrócony przez urząd skarbowy albo samoistnie poprzez odliczenie tego przez odbiorcę od należnego podatku. Oczywiście są przypadki skrajnego zachowania się odbiorców. Można tu podać przykład Zakładów Przemysłu Tłuszczowego, które obniżyły cenę ze zbiorów w 1999 r. o ponad 30%. Na przykład w Szamotułach skalkulowano tę cenę tak bardzo nisko dlatego, że twierdzono, iż śruta będzie kosztowała 230-260 zł. Teraz płaci się za surowiec od 560 do 620 zł, fakturuje się zaś śrutę po 560 zł. Są to granice nieprzyzwoitości. Sądzę, że rolnicy odpowiednio ocenią to działanie w umowach kontraktacyjnych na rok 2000.</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#PoselStanislawStec">Problem, który poruszył pan poseł Osik: sprawa VAT nie zastępuje zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego. To jest inny problem. Mam nadzieję, że podkomisja wybrana do opracowania tego projektu upora się szybko z tym problemem i w marcu Komisja Finansów Publicznych i Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi przyjmą rozwiązanie dotyczące zasad zwrotu akcyzy zawartej w cenie oleju napędowego dla rolników. Chodzi o to, żeby pod koniec marca Sejm mógł tę propozycję już rozważyć i przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-75.7" who="#PoselStanislawStec">Pan poseł Borowski i pan poseł Kaczyński mówili o zbyt dużych wymaganiach w wypadku faktur VAT RR, które będą wystawiać podmioty skupujące. Podzielam te uwagi, ponieważ zastanawialiśmy się nad tym również, ale Ministerstwo Finansów zajęło dość jednoznaczne stanowisko. Mam nadzieję, że będziemy jeszcze raz to rozważać. Niemniej chciałbym podkreślić, że te wymagania wobec fakturach VAT RR nie obciążają rolników, tylko obciążają podmioty skupujące, a podmioty skupujące już mają doświadczenie w sporządzaniu tego. Będzie to sporządzane za pomocą komputera, więc sytuacja nie powinna powodować trudności.</u>
          <u xml:id="u-75.8" who="#PoselStanislawStec">Natomiast zupełnie nie zgadzam się z panem posłem Bogumiłem Borowskim, który mówił o tym, że w ustawie nie powinno być definicji, określeń tego, czym jest działalność rolnicza itd. Definicja powinna być w ustawie, a nie w rozporządzeniu, bo w ustawach o podatku dochodowym od osób prawnych i od osób fizycznych te definicje są. Definicje dotyczące działalności rolniczej po prostu przenieśliśmy do ustawy o podatku od towarów i usług, żeby były one jednobrzmiące we wszystkich ustawach.</u>
          <u xml:id="u-75.9" who="#PoselStanislawStec">Pan poseł Kaczyński ma częściowo rację w wypadku tego pierwszego zdania uzasadnienia. Jest w nim mowa o tym, że podstawowe surowce do produkcji mają stawkę zero. Mam tu na myśli pasze, nawozy, środki ochrony roślin, maszyny i ciągniki rolnicze. A później zostały wymienione te, które są opodatkowane. Zgadzam się z tym, że to sformułowanie mogłoby być zręczniejsze.</u>
          <u xml:id="u-75.10" who="#PoselStanislawStec">Jest możliwość co do tych zasad ogólnych. Ile gospodarstw skorzysta? Mówił o tym już pan minister. Ale jeżeli zmienimy próg, to myślę, że z tych zasad więcej gospodarstw skorzysta. Dzisiaj myślę, że zadaniem wszystkich, również posłów, zgadzam się z tym stwierdzeniem, powinno być przekonywanie rolników, żeby w ogóle rezygnowali z zasad ryczałtowych i przechodzili na zasady ogólne. Obawiam się bowiem, że nie wszyscy, którzy będą mieli te uprawnienia, skorzystają z tego przejścia, bojąc się z początku tej biurokracji. Musimy ich przekonywać, że ta biurokracja nie jest taka straszna, tym bardziej że tutaj przyjęliśmy tylko samą ewidencję zakupów i sprzedaży dla potrzeb sporządzania deklaracji VAT. Przyjmuję oświadczenie pana ministra, że będzie stał na stanowisku, aby z tytułu ewentualnego nieprawidłowego prowadzenia ewidencji w początkowym okresie nie było sankcji. Myślę, panie ministrze, że tę pana deklarację przeniesiemy jako zapis do ustawy, żeby w przypadku innej próby interpretacji przez urzędy skarbowe nie było z tego powodu problemów.</u>
          <u xml:id="u-75.11" who="#PoselStanislawStec">Pan poseł Pogoda mówił o potrzebie szkolenia. Podzielam tę opinię. Tutaj potrzebna jest współpraca z ODR-ami, ale chciałbym podkreślić, że potrzebna jest również współpraca ze szkołami rolniczymi. Ostatnio miałem przyjemność spotkać się z klasami piątymi i szóstymi szkoły rolniczej w Objezierzu. Z dużym zainteresowaniem wysłuchali omawianego przeze mnie projektu VAT-u w rolnictwie i zadeklarowali chęć zapoznania się szczegółowo z ustawą przyjętą przez Sejm oraz osobistą pomoc dla rolników w realizacji tej ustawy przez wprowadzenie niezbędnej ewidencji na potrzeby podatku VAT. Myślę, że powinniśmy to wykorzystać.</u>
          <u xml:id="u-75.12" who="#PoselStanislawStec">Pan poseł Łoziński wyraził pogląd, iż wprowadzenie VAT-u w rolnictwie będzie potwierdzeniem, że rolnicy nie będą już poza system ulg w podatkach. Według mnie, wprowadzenie VAT-u w rolnictwie to jest dopiero wyrównanie szans, z których rolnicy dotychczas nie korzystali. Aby te ulgi rozszerzyć, musiałyby być zastosowane ulgi w podatku rolnym, bo podatek rolny odpowiada podatkowi dochodowemu w działalności pozarolniczej.</u>
          <u xml:id="u-75.13" who="#PoselStanislawStec">Pan poseł Ajchler, zresztą nie tylko on, również pan poseł Dembiński i pan poseł Janowski mówili o stawce zerowej. Myślę, że o tym zdecyduje Wysoka Izba, bo we wniosku komisyjnym nie mogło być alternatywy. W imieniu Komisji Rolnictwa chciałem zapewnić, również pana posła Kalembę, że zgłaszałem stawkę zerową. Ona nie została przyjęta przez Komisję Finansów Publicznych na wniosek rządu, to otwarcie stwierdzam, a wniosek mniejszości można dopiero zgłosić w drugim czytaniu, w czasie prac w Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-75.14" who="#PoselStanislawStec">Nie rozumiem stwierdzeń pana posła Dembińskiego o obligatoryjności tej ustawy. Ta ustawa obligatoryjnie dotyczy praktycznie tylko osób prawnych. Nie dotyczy obligatoryjnie nawet rolników, którzy są tzw. rolnikami ryczałtowymi. Podkreśliła jedna z pań posłanek, że jeżeli rolnik sprzeda swój produkt nieVAT-owcowi, to nawet nie otrzyma tego trzyprocentowego zwrotu, bo żeby otrzymać jako rolnik ryczałtowy trzyprocentowy zwrot podatku, czyli dodatkowo do ceny wartości produktu, to musi ten produkt sprzedać podmiotowi, który jest VAT-owcem. Taki jest warunek. A jak sprzeda nieVAT-owcowi, to po prostu tego zwrotu nie otrzyma. Jeszcze jest drugi warunek, że podmiot musi to zapłacić w formie bezgotówkowej.</u>
          <u xml:id="u-75.15" who="#PoselStanislawStec">Nie podzielam również wniosku, żeby możliwość rozliczenia była aż półroczna, ponieważ cykl produkcji jest dłuższy, ale koszty tej produkcji rolnik ponosi nieraz co miesiąc. W związku z tym, jeżeli poniósł koszty, to będzie oczekiwał zwrotu przynajmniej VAT-u zawartego w cenie środków do produkcji.</u>
          <u xml:id="u-75.16" who="#PoselStanislawStec">Proponowałem do rozważenia prawo, nie obowiązek, złożenia deklaracji raz na kwartał ze względu na tych rolników, których nakłady nie są tak częstotliwe, żeby nie musieli występować z deklaracją, gdy będą mieli do zwrotu 10 czy 15 zł, bo po prostu nie będzie się to im finansowo opłacało.</u>
          <u xml:id="u-75.17" who="#PoselStanislawStec">Zgadzam się z panem posłem Janowskim, że to jest pierwszy krok, naprawdę pierwszy krok, a myślę, że po przystąpieniu do Unii Europejskiej wszyscy rolnicy przejdą na zasady ogólne, jeśli chodzi o podatek VAT, żeby mogli korzystać w pełni z dobrodziejstw. Oczywiście lepszym, jeszcze raz to podkreślę, rozwiązaniem byłoby, gdybyśmy zastosowali stawkę zerową, ale takie było w tej chwili stanowisko rządu i zostało ono przyjęte przez większość członków Komisji Finansów Publicznych. Ostateczna decyzja będzie należała do Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-75.18" who="#PoselStanislawStec">Pan poseł Masternak pytał o próg 80 tys. Już o tym mówiłem, jest to do rozważenia. Z tym że mam nadzieję, że rząd też przygotuje pewną propozycję albo ewentualnie na którąś z propozycji się zgodzi. Rozważaliśmy również ujęcie w ustawie zapisu o możliwości rozliczenia się z VAT-u w imieniu rolników przez grupy producenckie, ale ponieważ nie było ustawy o grupach producenckich, więc nie mogliśmy tego rozwiązania przyjąć. Dlatego przyjęliśmy takie założenie, że jeżeli będzie końcówka prac nad ustawą o grupach producenckich, to nie zaszkodzi, jeżeli w tej ustawie dokonamy zmiany ustawy o podatku od towarów i usług i damy rolnikom zrzeszonym w grupie producenckiej możliwość rozliczania się na zasadach ogólnych określonych w ustawie o podatku od towarów i usług. Myślę, że z ustawą o grupach producenckich mimo takiego tempa, jakie ostatnio mamy, uporamy się w pierwszym kwartale br. i dokonamy odpowiednich zmian. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-75.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PoselJerzyJaskiernia">(Przepraszam, panie marszałku, nie otrzymałem odpowiedzi na pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">A komu pan poseł zadał to pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zadałem pytanie, na które może odpowiedzieć zarówno poseł inicjator, jak i pan minister. Na czym polegają te sprzeczności z prawem Unii Europejskiej, które inicjatorzy sygnalizują w liście do pana marszałka, a które nie znajdują potwierdzenia w uzasadnieniu projektu i w analizie Biura Studiów i Ekspertyz? Zwłaszcza że inicjatorzy sugerują, że Izba to skoryguje w dalszych pracach. Tak więc chciałbym wiedzieć, do czego skorygowania jestem zaproszony.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kto chciałby odpowiedzieć na to pytanie? Pan minister chciałby na nie odpowiedzieć czy pan poseł? To może najpierw pan minister, a potem pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W opinii dołączonej do projektu ustawy przez Biuro Studiów i Ekspertyz przedstawiono zastrzeżenia dotyczące niewprowadzenia do projektu ustawy rozwiązania zawartego w art. 28j dyrektywy. Jest to rozwiązanie, które na tym etapie wdrażania VAT nie jest niezbędne, a wręcz nie jest potrzebne.Wdrożenie tego rozwiązania będzie potrzebne wówczas, gdy zostanie zniesiona granica celna, bowiem art. 28j dyrektywy stanowi o rozliczeniach wewnątrzwspólnotowych po zniesieniu granic. To jest nowelizacja ustawy, która wprowadza pierwszy etap zmian umożliwiających opodatkowanie nieprzetworzonej żywności oraz rozliczanie rolników w systemie VAT. Na tym pierwszym etapie ta regulacja nie jest niezbędna, a bez wątpienia brak tej regulacji powoduje, iż ustawa pozostaje w oczywistej niezgodności z dyrektywą. Natomiast na kolejnych etapach wdrażania podatku od towarów i usług na te rozwiązania będzie trzeba zwrócić uwagę nie tylko ze względu na VAT w rolnictwie, ale generalnie ze względu na potrzebę ich wdrożenia wobec znoszenia granicy celnej.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#PoselJerzyJaskiernia">(Czyli ta zmiana nie jest potrzebna w tej ustawie?)</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">W tej ustawie nie jest potrzebna ta zmiana.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#PoselJerzyJaskiernia">(Tak więc zaproszenie jest nieaktualne? )</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanRudowski">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym oraz ustawy o opłacie skarbowej do Komisji Finansów Publicznych oraz do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji i ustawy o łączności (druki nr 1471 i 1645).</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Zbigniewa Wawaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Kultury i Środków Przekazu mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie komisji o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji i ustawy o łączności. Obawiam się niestety, że będę musiał dłużej zająć uwagę Wysokiej Izby swoim sprawozdaniem, ponieważ nowelizacja, choć niezbyt obszerna, obejmująca bowiem tylko kilkanaście zmian, wywołała olbrzymią dyskusję, wielkie zainteresowanie, projekt przedstawiony przez komisję w sprawozdaniu odbiega od projektu przedstawionego przez rząd. W związku z tym będę musiał odnosić się do poszczególnych zmian i przedstawiać je w tym sprawozdaniu, aby wypełnić wymóg, regulaminowy obowiązek, który jest nałożony na posła sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">To sprawozdanie składać się będzie zasadniczo z trzech części. W pierwszej omówię zmiany proponowane przez komisję w stosunku do przedłożenia rządowego, następnie omówię wnioski mniejszości, te poprawki, które nie zyskały akceptacji komisji i zostały przez posłów podtrzymane. Trzecia kwestia to stosunek niektórych z tych propozycji do acquis communautaire, szczególnie w świetle bardzo interesujących uwag Komisji Europejskiej przedstawionych do samego przedłożenia rządowego.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Wysoki Sejmie! W pracy nad tym projektem w komisji zgłoszono 70 poprawek, poprawek do projektu liczącego 14 zmian plus trzy przepisy przejściowe. Zasadnicze spory w komisji, najgorętsze dyskusje dotyczyły trzech spraw. Najbardziej kontrowersyjną był udział kapitału zagranicznego, następna sprawa dotyczyła zakazów i ograniczenia reklamy telewizyjnej i radiowej i trzecia kwestia dotyczyła kwoty produkcji europejskiej, kwoty produkcji polskiej.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Pozwolę sobie przejść do pierwszej części sprawozdania, do omówienia samego projektu przedłożonego przez komisję. I tak w zmianie 1. proponowane przez rząd zmiany punktów od 3 do 7 - dotyczą one definicji ustawowych, słowniczka ustawowego, definicji rozpowszechniania programu, audycji, reklamy i sponsorowania, definicji telesprzedaży i kryptoreklamy - zostały przyjęte, zaakceptowane przez komisję z dwoma zmianami.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">W art. 4 pkt 7 jest zmiana do proponowanej przez rząd definicji sponsorowania, definicję tę uzupełniono o wyrazy znajdujące się na końcu zdania - ˝jego działalność˝. Przytoczę tę definicję: ˝Sponsorowaniem jest bezpośrednie lub pośrednie finansowanie albo współfinansowanie tworzenia lub rozpowszechniania audycji lub innych przekazów, przez osobę niebędącą nadawcą lub producentem audycji, dla upowszechnienia, utrwalenia lub podniesienia renomy nazwy, firmy, znaku towarowego lub innego oznaczenia indywidualizującego przedsiębiorcę, jego działalność, towar lub usługę˝. Wyrazy ˝jego działalność˝ to jest właśnie to, co komisja zmieniła w przedłożeniu rządowym.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Podobnie zmieniona jest w stosunku do przedłożenia rządowego definicja kryptoreklamy. W przedłożeniu rządowym definicja była krótka. Kryptoreklamą określano każdy przekaz reklamowy zrealizowany w sposób mogący wprowadzić odbiorców w błąd co do intencji przekazu. Przekaz był traktowany jako zamierzony szczególnie wtedy, gdy był wykonany za zapłatą lub inną formą wynagrodzenia, lub w celu promocji. Komisja zaproponowała definicję następującą: Kryptoreklamą jest przedstawianie w audycjach towarów, usług, nazwy, znaku towarowego lub działalności przedsiębiorcy będącego producentem towaru lub świadczącego usługi, jeżeli zamiarem nadawcy, w szczególności związanym z wynagrodzeniem lub uzyskaniem innej korzyści, jest osiągnięcie efektu reklamowego oraz jeżeli możliwe jest wprowadzenie publiczności w błąd co do charakteru przekazu.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Zmiana 2., odnosząca się do art. 13 ust. 2, została przyjęta bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Zmiana 3. dotyczyła właśnie jednego z trzech głównych obszarów sporu w czasie dyskusji - kwot produkcji. W odniesieniu do projektu rządu, który proponował nowe brzmienie art. 15, ujęte w 5 ustępach, komisja przyjęła 6-ustępowy art. 15 z następującymi zmianami.</u>
          <u xml:id="u-81.8" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">W ust. 1 oraz konsekwentnie we wszystkich następnych przepisach, w których takie pojęcie się pojawiało, zamieniono słowo ˝dzienniki˝ na określenie ˝serwisy informacyjne˝.</u>
          <u xml:id="u-81.9" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Ust. 2, mówiący o przeznaczaniu co najmniej 30% miesięcznego czasu nadawania w programie utworów słowno-muzycznych na utwory, które są wykonywane w języku polskim, komisja przyjęła bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-81.10" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Następny ustęp jest dodany, zaproponowany przez komisję. Wokół niego była spora dyskusja. Wrócimy jeszcze do niego przy omawianiu zagadnień zgodności z prawem Wspólnot Europejskich. Brzmi on następująco: Nadawcy programów radiowych i telewizyjnych przeznaczają co najmniej 30% miesięcznego czasu nadawania w programie utworów muzycznych na utwory związane przez wykonanie, zespół wykonawczy, solistę lub dyrygenta, kompozytora lub autora opracowania, z kulturą polską.</u>
          <u xml:id="u-81.11" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Zmianie uległ również ust. 4 tego przepisu. Rząd proponował, jeśli chodzi o produkcję europejską określoną w wysokości co najmniej połowy rocznego czasu nadawania programu, aby obowiązek wypełniania tego przez nadawcę był ograniczony klauzulą ˝tam, gdzie jest to wykonalne˝. Komisja przyjęła propozycję wykreślenia tych słów. Zatem nadawcy programów telewizyjnych będą mieli, jeżeli ustawa zostanie uchwalona, obowiązek przeznaczania co najmniej połowy kwartalnego czasu nadawania programów, z wyłączeniem serwisów informacyjnych, reklam, telesprzedaży, transmisji sportowych, przekazów tekstowych i teleturniejów, na audycje wytworzone przez producentów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-81.12" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Ust. 5, w przedłożeniu rządowym był to ust. 4, również jest inaczej skonstruowany. Niezależnie od samej konstrukcji legislacyjnej istotną różnicą jest uzupełnienie określenia ˝wyższego udziału˝ audycji pierwotnie wytwarzanych w języku polskim określeniem ˝wyższy minimalny udział˝.</u>
          <u xml:id="u-81.13" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Bez zmian została przyjęta propozycja ust. 5 z projektu rządowego - w przedłożeniu komisji jest to ust. 6 - definicja audycji wytworzonej przez producenta europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-81.14" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Również w przepisach dodanych w przedłożeniu rządowym po art. 15 komisja poczyniła zmiany.</u>
          <u xml:id="u-81.15" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">I tak, w art. 15a konsekwentnie zmieniono wyraz ˝dzienniki˝ na wyrazy ˝serwisy informacyjne˝. Poza tym ust. 1 i 2 przyjęto bez zmian. Kolejna zmiana jest w ust. 3. Chodzi o określenie preferencji w zakresie sposobu zaliczania czasu trwania audycji telewizyjnych wytworzonych przez europejskich producentów niezależnych. Do tej sprawy też trzeba będzie wrócić, jeżeli będziemy mówili o kwestii zgodności z przepisami Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-81.16" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Następna zmiana, w art. 15b (w dalszym chodzi o zmianę 4), zmiana powołanych przepisów, jest konsekwencją dodania ust. 3 do art. 15. Poza tym zmian komisja nie wprowadziła.</u>
          <u xml:id="u-81.17" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Zmiana 5., dotycząca nowej treści art. 16, została przyjęta przez komisję bez zmian w odniesieniu do trzech pierwszych ustępów. W ust. 4 komisja wprowadziła zmianę. Otóż rząd proponował krótko, aby upoważnić Krajową Radę do wydania rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad działalności reklamowej i telesprzedaży w programach radiofonii i telewizji. Komisja doprecyzowała to, wychodząc naprzeciw wymogom nowej konstytucji, dookreśliła granice tego upoważnienia ustawowego w kolejnych pięciu punktach. Krajowa Rada ma określić: sposób ustalania dziennego czasu nadawania programu, o którym mowa w ust. 2 i 3; warunki nadawania reklam i telesprzedaży; wymagania dotyczące osób, których głos lub wizerunek jest wykorzystywany w reklamach, z uwzględnieniem zakresu ograniczeń w prowadzeniu przez nie innych audycji w programach radiofonii i telewizji; zakres udostępniania przez nadawcę czasu wykorzystywanego na reklamy i telesprzedaż, w tym maksymalny wymiar czasu w okresie rocznym dla jednego przedsiębiorcy lub ugrupowania gospodarczego; sposób prowadzenia i przechowywania przez nadawcę ewidencji czasu nadawanych reklam i telesprzedaży oraz zakres danych objętych tą ewidencją.</u>
          <u xml:id="u-81.18" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Jeśli chodzi o kolejną proponowaną przez rząd zmianę, polegającą na dodaniu art. 16a-16c, komisja przyjęła następujące zmiany. W tym zresztą punkcie przechodzimy do drugiego z wymienionych przeze mnie obszarów konfliktu, bardzo dużej dyskusji wokół zakazów reklamy zaproponowanych w projekcie rządowym.</u>
          <u xml:id="u-81.19" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Pierwsza zmiana dotyczy ust. 2 w art. 16a. Rząd proponował, aby warunkiem przerwania audycji w celu nadania reklamy było uwzględnienie czasu jej trwania i charakteru, jeżeli nie naruszy to integralności i wartości audycji oraz praw osób, w tym praw autorskich oraz praw artystów wykonawców. Komisja zmieniła to w taki sposób, że przerwanie audycji jest uzależnione od uwzględnienia kolejnych ustępów, ust. 3-7, co bardziej precyzuje ten przepis. I następne warunki są te same: jeżeli nie naruszy to integralności, wartości audycji oraz praw autorskich oraz praw artystów wykonawców.</u>
          <u xml:id="u-81.20" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Kolejne zmiany proponowane przez rząd, w ust. 3, 4 i 5 art. 16a, nie zostały przez komisję zmienione. Zmiana w ust. 6 tego przepisu polega na zastąpieniu słowa ˝dzienników˝. Rzecz dotyczy zakazu przerywania: nie można przerywać w celu nadania reklamy lub telesprzedaży. W propozycji rządowej w pkt. 1 było ˝dzienników˝, komisja przyjęła sformułowanie ˝serwisów informacyjnych i magazynów na temat aktualnych wydarzeń˝.</u>
          <u xml:id="u-81.21" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Zmieniony jest również ust. 3: nie można przerywać w celu nadawania reklam lub telesprzedaży audycji publicystycznych, dokumentalnych i audycji przeznaczonych dla dzieci o czasie trwania krótszym niż 30 minut. Do tego miejsca było to jednobrzmiące stanowisko rządu i komisji, komisja postanowiła jednak ten przepis uzupełnić. Wydaje się, że znalazł się jednak w sprawozdaniu błąd literowy, średnik powinien być postawiony w miejscu przecinka po słowach ˝niż 30 minut˝, a odwrotnie, tam gdzie stoi średnik, powinien być przecinek, czyli po słowach ˝co najmniej 30 minut˝. Przeczytam tekst przedłożony przez komisję: Nie można przerywać w celu nadania reklam lub telesprzedaży audycji publicystycznych, dokumentalnych i audycji przeznaczonych dla dzieci o czasie trwania krótszym niż 30 minut - i tutaj jest przecinek - jeżeli czas ich trwania wynosi co najmniej 30 minut - średnik - przepisy ust. 4 stosuje się odpowiednio. Wydaje się, że jest to jakiś literowy błąd.</u>
          <u xml:id="u-81.22" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Ust. 7 został przyjęty bez zmian i w art. 16b bez zmian zostały przyjęte ustępy... Inaczej. Art. 16 został podzielony na dwa, a nie na trzy ustępy. W ust. 1 komisja proponuje, tak jak w przedłożeniu rządowym, zakazać reklamy:</u>
          <u xml:id="u-81.23" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">- w pkt. 1, wyrobów tytoniowych, rekwizytów tytoniowych, produktów imitujących wyroby lub rekwizyty tytoniowe oraz symboli związanych z używaniem tytoniu,</u>
          <u xml:id="u-81.24" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">- w pkt. 2, napojów alkoholowych, rekwizytów alkoholowych, produktów imitujących wyroby lub rekwizyty alkoholowe oraz symboli związanych z używaniem alkoholu; i tutaj, w pkt. 2, zmieniono przedłożenie rządowe, wprowadzając taki sam katalog zakazów jak w odniesieniu do wyrobów tytoniowych,</u>
          <u xml:id="u-81.25" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">- w pkt. 3, usług medycznych i leków wydawanych wyłącznie z przepisu lekarza,</u>
          <u xml:id="u-81.26" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">- w pkt. 4, gier losowych i zakładów wzajemnych, z wyjątkiem gier liczbowych, loterii pieniężnych i fantowych.</u>
          <u xml:id="u-81.27" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Komisja w stosunku do kolejnych przewidzianych tam jeszcze pięciu zakazów reklamy poprzedziła je ust. 2 z takimi słowami: Zakazuje się nadawania reklam. W odniesieniu do tych zmian odbyła się jeszcze gorętsza dyskusja niż w odniesieniu do zakazów reklamowania tytoniu i alkoholu. Te punkty też wywołały największe kontrowersje wśród zainteresowanych środowisk gospodarczych. Rząd proponował w pkt. 5, aby zakazana była reklama nawołująca dzieci i młodzież do nabywania produktów lub usług. Komisja we wszystkich miejscach, gdzie było sformułowanie ˝dzieci i młodzież˝, zastąpiła go sformułowaniem ˝niepełnoletnich˝ i zaproponowała zapis następujący: ˝nawołujących niepełnoletnich do nabywania produktów lub usług˝.</u>
          <u xml:id="u-81.28" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Podobnie zakaz w pkt. 6 w przedłożeniu rządowym w brzmieniu: ˝(Zakazana jest reklama) zachęcająca dzieci i młodzież do wywierania presji na rodziców lub inne osoby w celu skłonienia ich do zakupu reklamowanych produktów lub usług˝ w przedłożeniu komisji ma brzmienie: (Zakazuje się nadawania reklam) zachęcających niepełnoletnich do wywierania presji itd. To samo w wypadku zakazu w pkt. 7 - chodzi o zakaz reklamy wykorzystującej zaufanie dzieci i młodzieży, jakie pokładają oni w rodzicach, nauczycielach i innych osobach - wyrazy ˝dzieci i młodzież˝ zastępuje się wyrazem ˝niepełnoletnich˝.</u>
          <u xml:id="u-81.29" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Zakaz kolejny, w pkt. 4 w ust. 2, dotyczy ukazywania w reklamie w nieuzasadniony sposób niepełnoletnich - a nie dzieci i młodzież - w niebezpiecznych sytuacjach.</u>
          <u xml:id="u-81.30" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">I ostatni zakaz dotyczy reklam oddziaływających w sposób ukryty na podświadomość.</u>
          <u xml:id="u-81.31" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">W ust. 3 w przedłożeniu komisji jest zapis z ust. 2 przedłożenia rządowego, odnoszący tamte zakazy odpowiednio do telesprzedaży.</u>
          <u xml:id="u-81.32" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">W przedłożeniu rządowym art. 16c w zmianie 6. brzmiał następująco: ˝Zakazane jest nadawanie przekazów będących kryptoreklamą˝. Komisja przyjęła jeszcze krótsze sformułowanie: ˝Zakazane jest nadawanie kryptoreklamy,˝ wychodząc z założenia, że kryptoreklama jest zdefiniowana na początku ustawy.</u>
          <u xml:id="u-81.33" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Zmiana 7. dotyczy art. 17, czyli sponsorowania. Pierwszy ustęp został rozszerzony przez komisję. Rząd proponował, aby sponsorowane audycje lub inne przekazy były oznaczone przez wskazanie sponsora na ich początku lub na końcu. Wskazanie sponsora może zawierać tylko jego nazwę, firmę lub znak towarowy. Komisja przyjęła zapis: ˝Sponsorowane audycje lub inne przekazy są oznaczane przez wskazanie sponsora na ich początku lub na końcu. Wskazanie sponsora może zawierać tylko jego nazwię, firmę, znak towarowy lub - i to jest dodane przez komisję - inne oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorcę, jego działalność, towar lub usługę˝.</u>
          <u xml:id="u-81.34" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Komisja po ust. 1 dodała nieprzewidziany w projekcie rządowym ust. 2 w brzmieniu: ˝Wskazanie sponsora nie może zawierać nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia indywidualizującego przedsiębiorcę, jego działalność, towar lub usługę, których reklama jest zakazana˝.</u>
          <u xml:id="u-81.35" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Ust. 3 i 4 z przedłożenia komisyjnego odpowiadają ust. 2 i 3 z przedłożenia rządowego.</u>
          <u xml:id="u-81.36" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Komisja proponuje zmianę w ust. 5 (odpowiednio ust. 4 przedłożenia rządowego): rząd zapisał, że zabronione jest sponsorowanie przez partie polityczne, związki zawodowe, organizacje pracodawców, przedsiębiorców, których główna działalność polega na produkcji, sprzedaży lub innym udostępnianiu towarów lub usług, których reklama jest zakazana. Komisja trochę inaczej określiła początkowe sformułowanie tego zakazu: zabronione jest sponsorowanie audycji lub innych przekazów przez... A więc nie sponsorowanie w ogóle, ale sponsorowanie audycji lub innych przekazów.</u>
          <u xml:id="u-81.37" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Kolejny ustęp, ust. 6, również dotyczy zakazu sponsorowania. I tutaj zmiana dotyczy jedynie zastąpienia wyrazu: dzienników wyrazami: serwisów informacyjnych. Zabronione jest sponsorowanie serwisów informacyjnych z wyjątkiem prognozy pogody i sportu, audycji publicystycznych o treści społeczno-politycznej, audycji poradniczych i konsumenckich, audycji wyborczych lub bezpośrednio związanych z kampanią wyborczą.</u>
          <u xml:id="u-81.38" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">W projekcie rządowym w ust. 6 delegacja dla Krajowej Rady do określenia szczegółowych zasad sponsorowania audycji lub innych przekazów, polegająca również na upoważnieniu Rady do zakazania określonych sposobów sponsorowania, została opisana inaczej. Komisja proponuje, aby zapis dotyczący delegacji brzmiał następująco: Krajowa Rada określi w drodze rozporządzenia sposób sponsorowania audycji lub innych przekazów z uwzględnieniem zasad określonych w ust. 1-6, w tym w szczególności czas emisji, wskazania sponsora lub sposób rozpowszechniania informacji o sponsorze w zapowiedzi audycji albo po zakończeniu audycji lub innego przekazu, a także w czasie trwania audycji lub innego przekazu. W rozporządzeniu Krajowa Rada określi sposób prowadzenia i przechowywania przez nadawcę ewidencji sponsorowanych audycji lub innych przekazów oraz zakres informacji objętych tą ewidencją.</u>
          <u xml:id="u-81.39" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Zmiana 8. dotyczy nowego brzmienia art. 18. Zmiany wprowadzone przez komisję są z pozoru nieznaczne, ale istotne. W ust. 2 zmiana polega tylko na zmianie kolejności określeń, zatem przedstawię tylko brzmienie przyjęte przez komisję, bo sens jest dokładnie ten sam: Audycje, reklamy lub inne przekazy powinny szanować przekonania religijne odbiorców, a zwłaszcza respektować chrześcijański system wartości, a ponadto reklamy powinny szanować przekonania polityczne. Co do tego, jak szanować i co to znaczy szanować przekonania polityczne, odbyła się dyskusja, ale ostatecznie w głosowaniu przeważył pogląd ujęty w tym zapisie.</u>
          <u xml:id="u-81.40" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Również zmieniona została w stosunku do projektu rządowego treść ust. 4. Dyskusja wokół tego przepisu była gorąca; była to prawdziwa burza. Rząd proponował, aby zabronione były audycje, reklamy lub inne przekazy poważnie zagrażające fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi dzieci i młodzieży, w szczególności zawierające pornografię lub w sposób nieuzasadniony i nadmierny eksponujące przemoc. Propozycja rządowa została ograniczona przez komisję przez wykreślenie wyrazu: poważnie. Jest to bardzo ważna przesłanka odnośnie do zakazu reklamy. Komisja uznała, że zabronione są audycje, reklamy lub inne przekazy zagrażające fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi dzieci i młodzieży w każdy sposób, a nie tylko w sposób ˝poważny˝ - niezależnie od tego, jaka byłaby różnica między tymi desygnatami, to bowiem mogłoby się dopiero ukształtować w drodze orzecznictwa Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-81.41" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Bez zmian został przyjęty ust. 6 w art. 18, natomiast komisja dodała nowy ust. 7: Nadawcy dbają o poprawność języka swoich programów i przeciwdziałają jego wulgaryzacji. Z tym związane jest dodanie art. 2 nowelizującego nieobowiązującą jeszcze ustawę o języku polskim, w której skreśla się pkt 1 w art. 17. Ten punkt dotyczył właśnie zmiany w ustawie o radiofonii i telewizji, w art. 18, gdzie nakłada się na nadawców obowiązek dbania o poprawny język ich programów i przeciwdziałania jego wulgaryzacji.</u>
          <u xml:id="u-81.42" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Kolejna zmiana, zmiana 9., dotyczy nowego brzmienia art. 20. Komisja przyjęła bez zmian pierwsze trzy ustępy tego przepisu. Ten przepis dotyczy obowiązku przechowywania na odpowiednich nośnikach zapisów audycji i reklam, obowiązku udostępniania - na pisemny wniosek osoby upoważnionej i na koszt nadawcy, w terminie 7 dni od złożenia wniosku - treści audycji, reklamy lub innego przekazu naruszającego prawa tego wnioskodawcy. Warto podkreślić istnienie przepisu z ust. 3, który może na początku umykać uwagi. Osobie, która spotkała się z odmową udostępnienia zapisu audycji, służy roszczenie o udostępnienie zapisu na drodze sądowej, z właściwością sądu okręgowego. Jest to szczególny przepis procesowy umieszczony w tej ustawie. Zmieniony został również w stosunku do przedłożenia rządowego art. 20 ust. 4, znowu dotyczący zakresu delegacji Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-81.43" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Zmiana 10. w propozycji rządowej polega na dodaniu art. 20a. Tutaj trzeba powiedzieć, że w treści sprawozdania chyba jest błąd. Jest to tutaj określone tak: ˝dodaje się art. 20b w brzmieniu˝. Wcześniej jest art. 20. Wydaje się, że jest to błąd literowy, prawdopodobnie chodzi o art. 20a. Nie mam tutaj wiarygodnego tekstu samej ustawy, zwracam tylko na to uwagę, aby ewentualnie ten błąd wyeliminować. Komisja przyjęła bez zmian treść ust. 1, z drobnym uzupełnieniem w pkt. 2 - na końcu jest: ˝z zastrzeżeniem ust. 6˝. Ten ust. 6 za chwilę przedstawię, on został przyjęty bez zmian. Ust. 6 mówi, iż przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli dany nadawca wykaże, że żaden nadawca programu spełniającego wymogi określone w ust. 1 nie wyraził gotowości zawarcia umowy umożliwiającej nadanie transmisji zgodnie z ust. 1 pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-81.44" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Te ważne wydarzenia, bo o tym mówimy... Ustawa tutaj definiuje, co może być ważnym wydarzeniem. Za ważne wydarzenie w myśl ust. 2 uważa się - wszystkie ważne wydarzenia odnoszą się do sportu - letnie i zimowe igrzyska olimpijskie; półfinały i finały mistrzostw świata i Europy w piłce nożnej, a także wszelkie inne mecze w ramach tych imprez z udziałem reprezentacji Polski, w tym mecze eliminacyjne; inne mecze z udziałem reprezentacji Polski w piłce nożnej w ramach oficjalnych rozgrywek, mecze z udziałem polskich klubów w ramach ligi mistrzów i pucharu UEFA.</u>
          <u xml:id="u-81.45" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Znowu ust. 3 - powołanie, odesłanie do rozporządzenia Krajowej Rady jest zmienione. Krajowa Rada została upoważniona do określenia, w drodze rozporządzenia, innych, niż wymienione w ust. 2, ważnych wydarzeń, uwzględniając stopień społecznego zainteresowania określonym wydarzeniem i znaczenie tego wydarzenia dla życia społecznego, gospodarczego i politycznego.</u>
          <u xml:id="u-81.46" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Zmieniono zapis ust. 4, który brzmi następująco: Jeżeli przewiduje się organizację ważnego wydarzenia w częściach, to każdą taką część uważa się za ważne wydarzenie.</u>
          <u xml:id="u-81.47" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Propozycje rządowe w ust. 5, 6 i 7 zostały przyjęte bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-81.48" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Kolejna zmiana, której komisja dokonała w projekcie rządowym, była przedmiotem jednego z wywołujących największe emocje sporów prowadzonych w czasie prac tej komisji o udział podmiotów zagranicznych w kapitale zakładowym lub akcyjnym spółki, a tylko w takich formach podmioty zagraniczne mogą działać, jeżeli nie są osobami fizycznymi, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Rząd proponował, aby podwyższyć ten udział do 49%. Nie będę czytał szczegółowego zapisu. Zmiana przyjęta przez komisję polega na tym, że ta propozycja rządu została skreślona.</u>
          <u xml:id="u-81.49" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Jeszcze o kilku szczegółach będę mówił, zanim przejdę do omówienia wniosków mniejszości. Zaproponowana przez rząd zmiana 12. do art. 36 ust. 1 pkt 4 została przyjęta; oczywiście w związku ze zmianami wcześniej przyjętymi zmieniła się kolejność, liczba powołania przepisów.</u>
          <u xml:id="u-81.50" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Kolejna bardzo istotna zmiana to dodany w pracach komisji nowy art. 39a. Przedłożenie rządowe milczało na ten temat i nie odnosiło się do kwestii telesprzedaży. Przyjęty przez komisję zapis art. 39a brzmi następująco:</u>
          <u xml:id="u-81.51" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Ust. 1. Koncesja może być udzielona na rozpowszechnianie w sieciach kablowych lub w sposób rozsiewczy satelitarny programu poświęconego wyłącznie:</u>
          <u xml:id="u-81.52" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">1) telesprzedaży,</u>
          <u xml:id="u-81.53" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">2) promocji działalności własnej nadawcy.</u>
          <u xml:id="u-81.54" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Ust. 2. Do programów, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z wyłączeniem przepisów art. 15-15b (czyli sformułowanych w tych przepisach kwot produkcji europejskiej, kwot produkcji polskiej)</u>
          <u xml:id="u-81.55" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Ust. 3. Do programów, o których mowa w ustępie 1 pkt 1, nie stosuje się:</u>
          <u xml:id="u-81.56" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">1) ograniczenia dopuszczalnego wymiaru czasowego reklam i telesprzedaży w ciągu godziny, określonego w art. 16 ust. 2,</u>
          <u xml:id="u-81.57" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">2) przepisów art. 16 ust. 3 oraz art. 16a.</u>
          <u xml:id="u-81.58" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Przy omawianiu propozycji wykreślenia zmiany 11., czyli dotyczącej udziału podmiotów zagranicznych, powinienem był powiedzieć o tym, że została również wykreślona związana z tą zmianą propozycja zmiany ustawy o łączności, albowiem udział podmiotów zagranicznych jest określony nie tylko w ustawie o radiofonii i telewizji, ale również w ustawie o łączności. Odpowiedni przepis przejściowy obejmował stosowną zmianę ust. 3. Ponieważ zasadnicza zmiana nie została przeprowadzona, również nie dokonano związanej z tą zmianą zmiany w ustawie o łączności.</u>
          <u xml:id="u-81.59" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Kolejna zmiana polega na dodaniu art. 40a. Ten przepis również został dodany przez komisję. Przy tej okazji powiem, że było kilka poprawek wykraczających merytorycznie poza przedłożenie pilnego rządowego projektu. Autorzy tych poprawek wycofali je, wychodząc z założenia niezgodnego z kształtującym się ciągle, ale już istniejącym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, że wprowadzanie poprawek niedotyczących materii ustawy może narazić ustawę na skuteczną skargę przed Trybunałem Konstytucyjnym. Mieliśmy już z tym do czynienia zarówno w odniesieniu do projektu pilnego, jak i w odniesieniu do poprawek zgłoszonych przez Senat wykraczających poza materię ustawy. A zatem jest bardzo ciekawa kwestia, czy zmiany w art. 30a i 40a można uznać - myślę, że można bronić takiego poglądu - za objęte materią ustawy pilnego rządowego projektu, czy też nie. Jest to jednak kwestia, jak powiedziałem, która nie ma ostatecznego rozstrzygnięcia. Komisja proponuje dodanie tych dwóch przepisów.</u>
          <u xml:id="u-81.60" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Przepis art. 40a brzmi następująco: Nabycie lub objęcie udziałów lub akcji bądź zbycie prawa z udziałów lub akcji przez podmiot zagraniczny w spółce, która posiada koncesję na rozpowszechnianie programu, wymaga zezwolenia przewodniczącego Krajowej Rady, do którego stosuje się odpowiednio powołane przepisy. Czynności, o których mowa w ust. 1 - to jest ust. 2 - dokonane przez podmiot zależny od podmiotu zagranicznego uważa się za czynności dokonane przez podmiot dominujący w rozumieniu art. 4 pkt 16 ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Ust. 3. Przewodniczący Krajowej Rady wydaje i cofa zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, na podstawie uchwały Krajowej Rady. Ust. 4. Czynności dokonane bez zezwolenia są nieważne.</u>
          <u xml:id="u-81.61" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Rząd proponował w kolejnej zmianie 13. skreślenie ust. 6 w art. 44. Komisja przyjęła to bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-81.62" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Również w zasadzie bez zmian - zmiany polegają jedynie na powołaniu zmienionych poprzednimi przyjętymi zmianami przepisów - przyjęta została zmiana przepisu art. 53 ust. 1, sankcjonującego obowiązki nałożone ustawą, przewidującego nałożenie kary pieniężnej w wysokości bądź do 50% opłaty rocznej lub 10%, w zależności od uiszczania bądź nieuiszczania opłaty za częstotliwość.</u>
          <u xml:id="u-81.63" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Kolejna zmiana, nieprzewidziana w przedłożeniu rządowym, to jest zmiana w art. 64, przyjęta przez komisję, w której to zmianie komisja proponuje, aby spółką, o której mowa w art. 26 ust. 2, była spółka z siedzibą w Warszawie i oddziałami terenowymi - na tym polega zmiana - w Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Gorzowie Wielkopolskim, Katowicach, Kielcach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie i we Wrocławiu. Nie muszę tłumaczyć, o jaką spółkę chodzi.</u>
          <u xml:id="u-81.64" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Przepisy przejściowe przewidziane w projekcie rządowym, o tym już mówiłem, musiały ulec zmianie. Nie zostały zmienione przepisy art. 3 i 4, mówiące, po pierwsze, o obowiązku prezesa Rady Ministrów dotyczącym ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy, i po drugie, o wejściu w życie ustawy po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-81.65" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Teraz przejdę o omówienia bardzo istotnych wniosków mniejszości, złożono ich 32. I tak: mniejszość proponuje, aby w zmianie 1, dotyczącej art. 4, skreślić ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-81.66" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Jeśli chodzi o zmianę 3., dotyczącą art. 15 ust. 4, mniejszość proponuje, aby ust. 4 otrzymał następujące brzmienie: nadawcy programów telewizyjnych będą przeznaczać tam gdzie to jest wykonalne - a więc proponuje powrót do przedłożenia rządowego - co najmniej połowę kwartalnego czasu nadawania programu na audycje wytworzone przez producentów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-81.67" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">W odniesieniu do zmiany 4. mniejszość proponuje, aby skreślić cały art. 15 b upoważniający Krajową Radę do określenia wymogów udziału w programie utworów słowno-muzycznych w języku polskim.</u>
          <u xml:id="u-81.68" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Kolejny wniosek mniejszości, piąty, zawiera propozycję, aby w art. 16 a ust. 2 otrzymał następujące brzmienie: ˝Audycję można przerwać w celu nadania reklamy lub telesprzedaży, o ile nie stanowi to uszczerbku dla wartości audycji i nie narusza uprawnień właścicieli praw autorskich.˝</u>
          <u xml:id="u-81.69" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Kolejny wniosek mniejszości dotyczy zmiany określenia delegacji dla Krajowej Rady z art. 16 a ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-81.70" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Wniosek mniejszości siódmy dotyczy niezwykle kontrowersyjnej kwestii zakazu reklamy, w tym przypadku napojów alkoholowych. We wniosku mniejszość proponuje, aby reklama napojów alkoholowych była zakazana, jeżeli: jest skierowana do niepełnoletnich, a w szczególności przedstawia nieletnich spożywających alkohol, wskazuje na związek między spożywaniem alkoholu a poprawą sprawności fizycznej lub lepszym kierowaniem pojazdami mechanicznymi, sugeruje, że spożywanie alkoholu sprzyja sukcesom społecznym lub seksualnym, sugeruje działania alkoholu jako środka terapeutycznego pobudzającego, uspokającego lub pomagającego w rozwiązywaniu konfliktów, w negatywny sposób przedstawia powstrzymywanie się od spożywania napojów alkoholowych, wskazuje na wysokość zawartości alkoholu w napojach jako czynnik pozytywny, jest nadawana między godziną 6 i 23. Przepis ten nawiązuje nie wprost, ale w dużej części do konstrukcji tego zakazu określonego w art. 16 dyrektywy Unii Europejskiej, dotyczącej tej kwestii, natomiast jeżeli zostałby ten wniosek mniejszości przyjęty w tekście ustawy, musiałby stanowić lex specjalis i to tylko w odniesieniu do reklam telewizyjnych, lex specjalis do ogólnego zakazu reklamy sformułowanego w art.13 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.</u>
          <u xml:id="u-81.71" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">W tej samej zmianie jest jeszcze delegacja dla Krajowej Rady do określenia szczegółowych zasad dotyczących wielkości wpływu z reklam napojów alkoholowych przekazywanych przez nadawców na profilaktyczne działania antyalkoholowe wśród niepełnoletnich.</u>
          <u xml:id="u-81.72" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Wniosek mniejszości ósmy dotyczy tego samego przepisu dotyczącego zakazu reklam, gdzie proponuje przywrócić brzmienie rządowe, czyli aby zakazana była reklama napojów alkoholowych, bez uzupełnienia tego zakazu o rekwizyty alkoholowe, produkty imitujące itd.</u>
          <u xml:id="u-81.73" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Zmiany dziewiąta i dziesiąta nawiązują również do zakazu reklamy sformułowanego w dyrektywie prawa wspólnotowego. Wnioskodawcy proponują, aby ten zakaz nawoływania niepełnoletnich do nabywania produktów lub usług i zakaz zachęcania przez reklamę niepełnoletnich do wywierania presji na rodziców lub inne osoby w celu skłonienia ich do zakupu reklamowanych produktów lub usług był dookreślony przez przesłankę bezpośredniości, aby ta reklama mogła być uznana za zakazaną tylko wtedy, jeżeli nawołuje bezpośrednio, jeżeli zachęca bezpośrednio. Dokładnie takie samo sformułowanie jest w tekście prawa europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-81.74" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Następny wniosek mniejszości dotyczy również art. 16b, aby dodać nowy ust. 2a określający bardzo ogóle zakazy reklamy. Reklama nie może, zdaniem mniejszości, naruszać godności ludzkiej, zawierać treści dyskryminujących ze względu na rasę, płeć lub narodowość, ranić przekonań religijnych lub politycznych, sprzyjać zachowaniom zagrażającym zdrowiu, bezpieczeństwu lub ochronie środowiska.</u>
          <u xml:id="u-81.75" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Przepisy ust.3 stosuje się odpowiednio do telesprzedaży.</u>
          <u xml:id="u-81.76" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Oczywiście przyjmowanie, jak zawsze, określonych wniosków mniejszości wiąże się ze zmianami, czego tu nie omawiam, to wynika oczywiście z procedury głosowania.</u>
          <u xml:id="u-81.77" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Wniosek kolejny dotyczy art. 18 i proponuje się w nim, aby audycje i inne przekazy nie mogły propagować działań sprzecznych z prawem, polską racją stanu, postaw i poglądów sprzecznych z moralnością i dobrem społecznym oraz zagrażających zdrowiu, bezpieczeństwu i ochronie środowiska naturalnego. W pozostałych punktach jest podobny, choć nie do końca, do przyjętej treści art. 18; różnice dotyczą pewnych szczegółów sformułowań.</u>
          <u xml:id="u-81.78" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Podobnie, w szczegółach różny, ale zbliżony jest wniosek mniejszości nr 13 dotyczący tylko ust. 1. Zmiana 14. również tego dotyczy, tylko ust.2: ˝Audycje, reklamy lub inne przekazy powinny szanować przekonania religijne odbiorców, a zwłaszcza chrześcijański system wartości˝.</u>
          <u xml:id="u-81.79" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Różnice są nieduże, dotyczą ustawienia pewnych akcentów i pewnych zdań, chociaż treściowo są tożsame również z przyjętym przez komisje przedłożeniem.</u>
          <u xml:id="u-81.80" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">W zmianie 15. proponuje się, aby ust. 6 otrzymał inne brzmienie, aby Krajowa Rada określała w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady dotyczące zapowiadania i oznaczania audycji, o których mowa w ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-81.81" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">We wniosku mniejszości 16. proponuje się, aby dodać inaczej skonstruowany art. 20b po art. 20a.</u>
          <u xml:id="u-81.82" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Przechodzimy do kolejnych kilku wniosków, które dotyczą udziału podmiotów zagranicznych w kapitale. We wnioskach tych proponuje się bardzo różne rozwiązania. We wniosku 17. proponuje się powrót do przedłożenia rządowego. Chodzi o to, aby ten udział nie mógł przekraczać 49%. We wniosku 18. jest podobnie. Bardzo nieznacznie różni się on od wniosku 17. We wniosku 19. ten udział jest zaproponowany na poziomie dzisiaj obowiązującym - 33%. Jest tam też zaproponowana niewielka zmiana konstrukcyjna. We wniosku 20. udział podmiotu zagranicznego jest jeszcze bardziej ograniczony. Wnioskodawcy proponują ograniczenie go do 20%. We wniosku 21. zaś udział podmiotu zagranicznego jest ograniczony do 25%. Jest jeszcze jeden wniosek tego samego dotyczący, wniosek 22., w którym proponuje się, aby ograniczyć to do 30%.</u>
          <u xml:id="u-81.83" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Kolejny wniosek jest związany z propozycjami wcześniejszymi dotyczącymi zmian, jeśli chodzi o nałożenie obowiązków na nadawców; proponuje się tu inne brzmienie art. 53. Kolejne wnioski od 24. do 28. polegają na zmianie ustawy o łączności analogicznie, równolegle do zmiany zapisów dotyczących wysokości udziału podmiotów zagranicznych w kapitale.</u>
          <u xml:id="u-81.84" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Ostatnie cztery wnioski mniejszości zawierają istotne propozycje, aby zmienić przepis dotyczący wejścia ustawy w życie. We wszystkich wnioskach proponuje się, aby ustawa wchodziła w życie po upływie 30 dni, z wyjątkiem przepisów art. 1 pkt 10a i art. 1a. We wszystkich tych przypadkach chodzi o udziały podmiotów zagranicznych w kapitale i proponuje się, aby zapisy o zmianach w wysokości udziału podmiotów zagranicznych w kapitale wchodziły w życie z dniem 1 stycznia 2003 r., 1 stycznia 2005 r., 1 stycznia 2010 r. i 1 stycznia 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-81.85" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Teraz kilka słów dotyczących zagadnienia zgodności ustawy z przepisami prawa europejskiego. Z dołączonej do sprawozdania komisji opinii wynika, że nie ma tu sprzeczności z prawem Unii Europejskiej. O braku sprzeczności można mówić w wypadku wniosków mniejszości, z pewnymi wyjątkami. Te wyjątki to ograniczenia kapitałowe. Konsekwentnie w stanowiskach Komitetu Integracji Europejskiej podnosi się, iż ograniczenia kapitałowe naruszają traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską i są sprzeczne z art. 44 układu stowarzyszeniowego między Polską a Wspólnotami Europejskimi. To dotyczy wniosków mniejszości. To samo oczywiście dotyczyło przedłożenia rządowego, albowiem, liberalizując udziały zagraniczne w polskim rynku radiowym i telewizyjnym, pozostawało ono w sprzeczności ze zobowiązaniami, albowiem ze sformułowania art. 44 Układu Europejskiego, który Polskę obowiązuje, wynika, że ta liberalizacja powinna być już 100-procentowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Panie pośle, bardzo proszę o właściwe tempo, bo to się niebezpiecznie przedłuża.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Już zmierzam do konkluzji, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o konkluzję, bo to trochę za długo trwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Przepraszam bardzo, panie marszałku, jeżeli to trwa za długo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Chodzi o przerwy, które pan robi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Szukałem punktu, do którego chciałem przejść, i już do niego przechodzę.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Otrzymaliśmy niedawno - szkoda, że nie wcześniej, w trakcie prac komisji - pismo skierowane do przewodniczącego komisji od sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Andrzeja Ananicza. W piśmie tym pan minister przedstawia - wydaje mi się, że jest to godne podkreślenia - uwagi Komisji Europejskiej do rozpatrywanego obecnie przez parlament projektu nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji z dnia 29 grudnia 1992 r. Jest to rzecz o tyle godna podkreślenia, że wydaje mi się, iż jest to precedens. Chyba nigdy wcześniej nie zdarzyło się, aby Komisja Europejska kierowała pod adresem polskiego rządu uwagi dotyczące nie uchwalonego prawa, ale złożonego projektu. Dość powiedzieć, że uwagi te są dosyć nieczytelne. Natomiast trzeba wyraźnie wskazać, że niektóre zastrzeżenia, jakie zostały tam podniesione, już nie mogą być podnoszone, ponieważ przeprowadzono stosowne zmiany w projekcie ustawy. Są oczywiście punkty, jak na przykład definicja programu wytworzonego przez producenta europejskiego, w których komisja chyba słusznie wskazuje rozbieżność z definicją dyrektywy. Szkoda, że nie mieliśmy okazji w trakcie prac komisji zapoznać się z tym stanowiskiem i szkoda, że nie było to podnoszone w żadnej z ekspertyz, które były wówczas dostępne.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Uwagi szczegółowe, jakie zawiera stanowisko Komisji Europejskiej, dotyczą definicji rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych i sugerują sprzeczność, nieuwzględnienie definicji zawartej w dyrektywie z 1997 r., zmieniającej wcześniejszą dyrektywę z 1989 r. Natomiast kolejne uwagi chyba zostały skonsumowane w art. 39a; dotyczą one telesprzedaży i spotów reklamowych. Również chybiony jest zarzut o braku realizacji postanowień art. 23 dyrektywy odnoszącego się do prawa nadawców, którzy złamali postanowienia dyrektywy. Co do odpowiedzi na zarzuty, wydaje się, że art. 31 i 32 Prawa autorskiego, może nieco anachroniczne w związku z konstruowaniem 14-dniowego terminu odpowiedzi, czynią zadość tym przepisom.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#PoselSprawozdawcaZbigniewWawak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ostatnia kwestia. Wspomniałem w sprawozdaniu o tym, że niezależnie od tego, czy zostałoby przyjęte przedłożenie rządowe, proponujące zwiększenie udziału podmiotów zagranicznych w polskim rynku medialnym do 49%, czy też zostanie przyjęte przedłożenie komisji, utrzymujące status quo, art. 44 pozwala na skorzystanie z pewnej możliwości przedłużenia okresu implementacji, wprowadzenia reguł traktowania narodowego w tym dziale gospodarki, jakim jest rynek telekomunikacyjny. Wprawdzie z postanowień wstępnych tego artykułu wynika, że do końca pierwszego etapu jesteśmy zobowiązani do wprowadzenia zasad równego traktowania podmiotów zagranicznych, ale jednocześnie w końcowej części ust. 5 jest przepis, z którego można było skorzystać. Rada Stowarzyszenia może wyjątkowo, na wniosek Polski, jeśli zaistnieje taka potrzeba, podjąć decyzję w sprawie przedłużenia na czas określony okresu wyłączenia z tych działań pewnych dziedzin lub zagadnień wymienionych w stosownych załącznikach. W zakresie tych załączników mieszczą się usługi telekomunikacyjne. Ale na skorzystanie z tego przepisu układu stowarzyszeniowego jest już chyba za późno; chociażby z przedstawionej wczoraj informacji dowiedzieliśmy się, że w stanowisku negocjacyjnym Polska nie występowała o taki wyjątek. A zatem na Polsce ciąży ten obowiązek zliberalizowania rynku telekomunikacyjnego; i to niezależnie od tego, czy zwycięży koncepcja liberalizacji częściowej, przyjęta przez rząd, czy pozostawienia status quo, zaproponowana przez komisję. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Sejm ustalił w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 41 minut, to jest debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu w imieniu klubu AWS pana posła Wiesława Walendziaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PoselWieslawWalendziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po raz drugi w tej kadencji parlamentu podejmujemy próbę nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji. Nic dziwnego, media elektroniczne to jeden z najbardziej dynamicznie rozwijających się segmentów gospodarki. To dziedzina, która w najbliższych latach będzie jeszcze przynosić wiele nowych wyzwań instytucjom regulującym ten rynek, a także ustawodawcom krajowym i międzynarodowym. Ustawa niezmieniana od 7 lat jest więc wielce anachroniczna; ba, w obecnym kształcie, miast stwarzać warunki do rozwoju rynku mediów, wyraźnie ten rozwój hamuje.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PoselWieslawWalendziak">Poprzednia kompleksowa nowelizacja przepadła z powodu weta prezydenta. Proponowane w niej dobre i niezbędne rozwiązania nie mogły wejść w życie z powodów czysto politycznych. Powiedzmy otwarcie - to prezydent Aleksander Kwaśniewski jest odpowiedzialny za pogłębiający się anachronizm sytuacji prawnej w mediach elektronicznych. Swoim wetem bronił przede wszystkim wąsko pojętego interesu politycznego i personalnego w mediach publicznych, uniemożliwiając tym samym wprowadzenie w życie koniecznych regulacji.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#PoselWieslawWalendziak">Obecna nowelizacja, tak jak poprzednia, otrzymała swe zręby w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. Rząd słusznie zdecydował, by z propozycji Rady wydzielić problemy najpilniejsze, wynikające z naszych negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską. Chodzi więc o to, by ponownie z powodów błahych nie przepadły zmiany niezbędne. Obecna nowelizacja ma też klauzulę pilności, gdyż w negocjacjach tych napotkaliśmy realne bariery właśnie w dziedzinie mediów audiowizualnych.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#PoselWieslawWalendziak">Sprawy bardziej kontrowersyjne, wokół których powinna się odbyć dłuższa i szersza dyskusja, zostaną, jak rozumiem, przedstawione przez rząd wkrótce, w drugiej transzy tej nowelizacji, ale już bez klauzuli pilności.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#PoselWieslawWalendziak">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Pomimo to okazało się, że i w wypadku tej, w założeniu mało kontrowersyjnej, wydzielonej problematyki w sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu doszło do ożywionej dyskusji, zwłaszcza w związku z art. 35 ustawy o radiofonii i telewizji, odnoszącej się między innymi do udziału kapitału zagranicznego w polskich rozgłośniach radiowych i stacjach telewizyjnych.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#PoselWieslawWalendziak">Rządowy projekt przewidywał, by prawo udziału kapitału zagranicznego w stacjach korzystających z nadajników naziemnych zwiększyć z obecnych 33% do 49%, w pełni natomiast zliberalizować rynek mediów kablowych i satelitarnych. W głosowaniu w komisji przeważyła opinia, aby w tej sprawie niczego nie zmieniać i pozostawić obowiązujący od 7 lat pułap ograniczeń dla kapitału zagranicznego we wszystkich mediach elektronicznych na poziomie 1/3. Jednocześnie zgłoszony został wniosek mniejszości, który podtrzymuje pierwotną propozycję rządową.</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#PoselWieslawWalendziak">Wysoka Izbo! W tej sprawie chciałbym rekomendować państwu głosowanie zgodne z pierwotną propozycją rządową. Stały wszak za nią bardzo istotne argumenty, które warto przypomnieć.</u>
          <u xml:id="u-90.7" who="#PoselWieslawWalendziak">Po pierwsze, w momencie przystąpienia do Unii Europejskiej Polska i tak będzie musiała w 100% zliberalizować nasz rynek mediów elektronicznych dla kapitału europejskiego, wewnątrzunijnego. W ustawodawstwie krajowym będą możliwe ograniczenia tylko wobec kapitału pozaeuropejskiego, co w tej dziedzinie oznacza przede wszystkim takie ograniczenia wobec inwestorów amerykańskich. Jeśli więc mamy do Unii Europejskiej, zgodnie z deklaracjami rządu, wstępować już za 3 lata, to warto nasz rynek medialny lepiej do tego przygotować. Podtrzymywanie obowiązującej od 7 lat 33-procentowej bariery i nagłe 100-procentowe zliberalizowanie tego ograniczenia w momencie wejścia do Unii może się okazać w istocie dramatycznym wstrząsem dla naszego rynku. Bariera 49% i tak gwarantuje jeszcze dominację podmiotów krajowych, ale zmusza je jednocześnie do lepszego przygotowania się do konkurencji z kapitałem już szerzej do nas napływającym, do podjęcia rywalizacji na poziomie zdolności wytwarzania jak najlepszego programu.</u>
          <u xml:id="u-90.8" who="#PoselWieslawWalendziak">Po drugie, mamy obecnie realny problem z tzw. nadawcami zdelokalizowanymi, czyli tymi, którzy z zagranicy nadają programy polskojęzyczne adresowane do Polaków w kraju. Nadawcy ci robią to właśnie dlatego, że istnieje u nas, ich zdaniem, zbyt duża bariera kapitałowa dla inwestycji zagranicznych. Programy te są więc do nas wysyłane z Wielkiej Brytanii, Holandii czy Węgier drogą satelitarną i odbierane w trojaki sposób: przez indywidualne anteny satelitarne, w telewizjach kablowych i w pakietach propozycji powstałych już u nas zalążków dwóch, a nawet trzech platform cyfrowych. Wszystko to razem daje dostęp do 1/3 gospodarstw domowych w Polsce. Jest to więc już bardzo istotna część naszego rynku. Problem polega na tym, że nadawcy ci nadają legalnie, na mocy podpisanej przez Polskę ponad 10 lat temu konwencji o telewizji transgranicznej, a nie podlegają naszym wewnętrznym regulacjom prawnym. Gdyby barierę kapitałową w wypadku telewizji kablowych i satelitarnych całkowicie zliberalizować, wystąpią oni o polskie koncesje, przeniosą się, w wymiarze nadawczym i gospodarczym, do Polski, stworzą tutaj nowe miejsca pracy i będą przestrzegać polskiego prawa.</u>
          <u xml:id="u-90.9" who="#PoselWieslawWalendziak">Po trzecie - ten ostatni argument jest istotny także ze względów programowych - zarówno polski parlament, jak i Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji powinny z o wiele większą troską niż dotąd myśleć o interesie polskiego nadawcy. Ten polski nadawca to dzisiaj konkretna firma, a nawet konkretna osoba. Część z państwa, używając argumentów, że chce bronić interesów Polski poprzez obronę interesów krajowego nadawcy radiowego czy telewizyjnego, musi mieć świadomość, że w gruncie rzeczy broni interesów konkretnych przedsiębiorców. Należy więc postawić sobie pytanie: Czy w obecnym stanie rzeczy ta obrona ma merytoryczny sens? Na przykład w świetle głośnego już raportu ˝Rzeczypospolitej˝, pokazującego jakość oferty programowej polskich telewizji, widać wyraźnie, że być może brakuje im zaplecza kapitałowego, by zrealizować program nie tak siermiężny i prymitywny jak obecnie.</u>
          <u xml:id="u-90.10" who="#PoselWieslawWalendziak">W imię interesu odbiorców warto też zwrócić uwagę na raport Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji o ofercie filmowej prezentowanej przez polskich nadawców. Otóż wynika z niego, że w pierwszej połowie ubiegłego roku Polsat nie pokazał ani jednego pełnometrażowego filmu polskiego, a TVN zaledwie cztery. Obie stacje zaś nadały łącznie 34 filmy z Hongkongu. Oczywiście dominuje u tych nadawców film amerykański, choć w programowych deklaracjach tak bardzo bronią się oni przed amerykanizacją polskiego rynku telewizyjnego. Również wkład w kulturę narodową i zrozumienie wagi tej sprawy przez formalnie czysto polskich nadawców wydają się bardzo nikłe. Bo oto w symbolicznym roku 1999, gdy doczekaliśmy się wreszcie dwóch polskich superprodukcji filmowych, ważnych dla polskiej kultury, jak sądzę, na następne dwa pokolenia - mówię oczywiście o ˝Panu Tadeuszu˝ i ˝Ogniem i Mieczem˝ - wśród podmiotów je finansujących nie pojawili się najwięksi komercyjni polscy nadawcy, za to w obu przypadkach pojawił się kapitał amerykański i francuski. Dziwi to tym bardziej, dlatego że polscy nadawcy komercyjni często powtarzają, iż mogą inwestować tylko tam, gdzie można spodziewać się zysków. A właśnie ten przykład świadczy o tym, że nie mają oni zrozumienia ani dla polskiej kultury, ani dla tego, jak dobrze można na niej zarabiać. Tymczasem już teraz zdelokalizowane stacje, o których wspomniałem wcześniej, choć nie podlegają polskiemu prawu, inwestują w polską kulturę, a na ich antenie można zobaczyć dobry polski film - dodajmy - częściej niż w Polsacie czy w TVN.</u>
          <u xml:id="u-90.11" who="#PoselWieslawWalendziak">Konkludując ten punkt: międzynarodowy kapitał może być szansą naszej narodowej twórczości audiowizualnej. Powinniśmy więc dbać o to, by napływało go do kraju jak najwięcej, a podmioty, które go reprezentują, podlegały polskiemu prawu. W mediach nie należy tworzyć barier dla tego kapitału na granicy państwa, ale w jego wnętrzu. Podleganie polskiemu prawu oznacza, że można mu wyznaczyć limity programowe w zamian za koncesję: a więc ile ma łożyć na polski film, ile własnej anteny ma poświęcać polskiej kulturze itd. To jest właściwe rozumienie interesu narodowego, interesu polskiej kultury i - co z całą mocą podkreślam, by zmienić sposób myślenia na ten temat - interesu polskiego odbiorcy programu telewizyjnego i radiowego. W tym kierunku zmierza również propozycja nowelizacji art. 15 ustawy, która w kontekście kwot programowych gwarantuje emisję ponad 30% programu nie audycjom ˝wytworzonym przez producentów krajowych˝, lecz audycjom ˝wytworzonym pierwotnie w języku polskim˝. Oznacza to, że kapitał zagraniczny działający w kraju będzie w większym stopniu zaangażowany w produkcję dzieł polskich, a z ustawodawstwa zniknie anachronizm, na mocy którego uznać można było, że np. film ˝Pan Tadeusz˝ Andrzeja Wajdy nie jest produkcji polskiej, gdyż w większości wyprodukowany został przez producentów zagranicznych. Natomiast w wypadku pkt. 4 tego artykułu klub AWS rekomenduje głosowanie za wnioskiem mniejszości, podtrzymującym pierwotną propozycję rządową. Punkt ten miał zagwarantować w programach telewizyjnych co najmniej połowę czasu programu audycjom wytworzonym przez producentów europejskich, ale tam, ˝gdzie jest to wykonalne˝. Większość posłów w komisji zaostrzyła ten zapis, co oznacza, że np. kanał nadający muzykę country będzie musiał sięgać w połowie do produkcji europejskiej, co oczywiście jest rozwiązaniem absurdalnym. Takich przykładów można podać znacznie więcej. Lepiej więc pozostawić w tym punkcie pierwotny zapis rządowy, który w gruncie rzeczy i tak nakłada na nadawcę obowiązek wytłumaczenia się przed Krajową Radą Radiofonii i Telewizji, dlaczego kwota europejska nie jest przez niego przestrzegana.</u>
          <u xml:id="u-90.12" who="#PoselWieslawWalendziak">Nowelizacja wprowadza też bardziej precyzyjne reguły chroniące widza przed reklamami niepożądanymi. Zakazuje się więc reklamy tytoniu czy alkoholu, a także chroni małoletnich przed agresywnym zachęcaniem ich do kupowania lub wywierania presji na rodzicach do takich zakupów. W tym wypadku stoimy jednak przed koniecznością rozpatrzenia wniosków mniejszości, które zmierzają w kierunku doprecyzowania stosownych przepisów. Wydaje się, że wnioski te, nie podważając intencji rządu, gwarantują swobodę działalności reklamowej w ogólnych ramach określonych przez ustawę. Przemyślenia wymagają też propozycje zgłoszone w nowelizacji odnośnie do art. 17. Ich literalne przyjęcie oznaczałoby bowiem w praktyce zagrożenie dla bytu ważnych krajowych imprez sportowych. Dlatego z uwagą trzeba będzie się pochylić nad poprawkami, które zostaną zgłoszone w drugim czytaniu, właśnie odnośnie do art. 17.</u>
          <u xml:id="u-90.13" who="#PoselWieslawWalendziak">Rząd chce też w tej nowelizacji wprowadzić do ustawy kategorie ważnych wydarzeń społecznych, na ogół sportowych, do których dostęp będzie zagwarantowany dla tych nadawców telewizyjnych, którzy swym zasięgiem docierają do większości Polaków. Zakończyłoby to bulwersującą wielu Polaków procedurę wykupywania praw do transmisji tego typu wydarzeń np. przez elitarne telewizje płatne czy zakodowane. Poprawka ta ewidentnie wychodzi naprzeciw zapotrzebowaniu społecznemu, choć, przyznać to trzeba otwarcie, ogranicza reguły wolnej gry rynkowej wśród nadawców. Warto jednak podkreślić, że jest ona zgodna z dyrektywami Unii Europejskiej i że takie ingerencje prawne w tę grę ekonomiczną funkcjonują w większości krajów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-90.14" who="#PoselWieslawWalendziak">Wysoka Izbo! W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność wyrażam nadzieję, że tym razem ani rachuby polityczne, ani gra interesów ekonomicznych nie zniweczą tej jakże potrzebnej nowelizacji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Lecha Nikolskiego w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PoselLechNikolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W swoim bardzo interesującym i dynamicznym wystąpieniu pan poseł sprawozdawca przedstawił większość dylematów, przed którymi stała komisja. Nie wszystkie. Część dylematów jakby dołożył przed chwilą pan poseł Walendziak, występujący w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność. Dodał do tego dylemat związany z poprzednią nowelizacją sejmową, nieudaną, zawetowaną przez prezydenta, i z wetem przyjętym przez Wysoką Izbę. Obciążył prezydenta odpowiedzialnością za to, że ta ustawa wtedy nie weszła w życie. Panie pośle, to nie prezydent jest winien temu, że Sejm stanowi złe i niedoskonałe prawo. Chcę panu tylko przypomnieć, że był to jedyny w tej Izbie przypadek, kiedy weto prezydenta zostało przyjęte większą ilością głosów niż ta, którą chciano je odrzucić. Warto się nad tym zastanowić i warto czasem rzeczywiście mieć bardzo krytyczną refleksję na temat własnej pracy. Tym bardziej że ta krytyczna refleksja musi towarzyszyć pracom na tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PoselLechNikolski">Projekt, który dzisiaj omawiamy, jest swoistą kontynuacją wczorajszej debaty o integracji z Unią Europejską, sposobie prowadzenia negocjacji i rozwiązywania trudnych problemów dostosowywania polskiego prawa do przepisów europejskich. Niestety, prace nad tą ustawą, a przede wszystkim efekty tych prac, przedłożone w sprawozdaniu komisji, nie są przykładem dobrym. Wręcz przeciwnie, świadczą o tym, że hasło dostosowywania do prawa unijnego bywa wykorzystywane do załatwiania bieżących interesów. Na marginesie, o tych bieżących interesach przed chwilą też była mowa. Bywa też tak, że niejako fikcją staje się to, że jest to w paru elementach priorytet rządu czy też części koalicji. Wreszcie jest to też przykład, że koordynacja działań związanych z integracją jest w strukturach rządowych mitem.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#PoselLechNikolski">Chcę o kilku przykładach trochę więcej powiedzieć. Projekt trafił do Sejmu, trafił pod obrady Izby jako pilny projekt rządowy 29 października ub. r. Według wszelkich regulaminów, które znam, Sejm ma na procedowanie nad takim projektem 30 dni, czyli jeden miesiąc. Dziś upływa prawie czwarty miesiąc prac nad tą ustawą. Pytanie więc: gdzie tu pilność i jak to wygląda? Wielokrotnie jako posłowie SLD, ale nie tylko SLD, zwracaliśmy uwagę na wyjaśnienie kwestii trybu prac nad tą ustawą. Jest to, na marginesie, związane również z trybem zgłaszania poprawek i ich rodzajem, co jest bardzo ważne. Mówiliśmy o potrzebie zdynamizowania tych prac. Otrzymywaliśmy wielokrotnie odpowiedź, że pilność i terminy związane z pilnością, określone w regulaminie, mają charakter instruktywny, że nie ma konsekwencji za ich przekroczenie. Powiedziano nawet, że projekt może wpłynąć jako pilny pierwszego dnia kadencji, prace nad nim mogą być zakończone ostatniego dnia kadencji i dalej będzie to projekt pilny, ważny i priorytetowy. To kuriozalne podejście, mówiliśmy o tym. Wypada mi tylko wyrazić nadzieję, że nie zostanie jako instruktywny przez marszałka Sejmu potraktowany termin zakończenia kadencji Sejmu, bo też można powiedzieć, że za przekroczenie tego terminu nie grożą żadne kary i że też jest to tylko instrukcja, a nie obowiązek.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#PoselLechNikolski">Inny przykład to kwestia stanowiska rządu, a raczej stanowisk rządu wobec projektu nowelizacji. Mówię o stanowiskach rządu, bo mieliśmy do czynienia z kilkoma wersjami w tej sprawie. Komitet Integracji Europejskiej w swoim stanowisku wyraził szereg zastrzeżeń do projektu rządowego - też dziwne. Komisja część tych zastrzeżeń usunęła, była o tym mowa. W tym czasie zmieniało się też stanowisko rządu w trakcie prac samej komisji. To jest też dziwne, bo autopoprawki nie były wnoszone w imieniu rządu, ale w imieniu posła Kazimierza Marcinkiewicza. Tak się składa, że jednocześnie reprezentował on rząd, tylko jakby nie miał mandatu rządu do wniesienia tych poprawek, więc wnosił je jako poseł.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#PoselLechNikolski">Wczoraj otrzymałem list wiceministra spraw zagranicznych, który uczula nas na uwagi Komisji Europejskiej odnośnie do prac nad tą ustawą - nieco inne niż w stanowisku Komitetu Integracji Europejskiej, w dodatku odnoszące się do wersji, która jest już jakby przepracowana, przerobiona, zawiera inne rozwiązania. Nasuwa się więc pytanie na tle wczorajszej debaty, czy zostaną z tego wyciągnięte jakieś wnioski i czy wreszcie posłowie będą w tej sprawie mieli ujednoliconą opinię struktur rządowych odpowiedzialnych za integrację z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#PoselLechNikolski">Wracając do merytorycznej części ustawy i przepisów, które powinny dostosowywać nasze prawo audiowizualne do prawa europejskiego, chcę powiedzieć, że wiele rzeczy pozostaje dalej niejasnych. Niejasne są kwestie dotyczące zakazu nadawania reklam i audycji. Jest oczywiście zrozumiałe, że zakazy dotyczące reklam muszą być w pewnych obszarach ostrzejsze, bardziej restrykcyjne, natomiast przyjęta koncepcja, iż zakazy te opisuje się razem z zakazami dotyczącymi audycji i innych przekazów, powoduje, że jest to niejasne, nieprecyzyjne i stwarza taką sytuację, że raz jest coś za ostre, a raz jest coś zbyt luźne. Tego się po prostu razem nie da opisać. Zresztą na tym tle pojawiło się ponownie pytanie o to, czy przypadkiem nie chcemy wprowadzić cenzury prewencyjnej, której konstytucja zakazuje. W jednym z artykułów w delegacji do rozporządzenia Krajowej Rady pojawia się pomysł upoważnienia Krajowej Rady do określenia szczegółowych zasad kwalifikowania różnego rodzaju audycji. No przepraszam, jeżeli ktoś ma coś kwalifikować, to pachnie to już cenzurą. Pozwolę tu sobie na dygresję. Otóż dziś usłyszeliśmy o - primaaprilisowym - pomyśle warszawskich radnych, żeby na terenie gmachu Sejmu obowiązywała prohibicja. Przedstawiciel Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, poseł Niesiołowski, mówi, że to pomysł absurdalny i że przecież dorośli ludzie wiedzą, co czynią, i niepotrzebne są takie zakazy. Natomiast jeśli chodzi o to, co mają oglądać w telewizji, to przedstawiciele ZChN już nie traktują widzów jako ludzi dorosłych i już chcieliby kwalifikować, co mają oglądać, kiedy mają oglądać i jak mają oglądać. Dobrze by więc było, żeby w tej sprawie też trzymać się jednej linii, jednego pomysłu.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#PoselLechNikolski">Części definicji brakuje, część pojawia się niepotrzebnie. Jako niepotrzebna pojawia się tam inna definicja rozprowadzania. W opiniach Komitetu Integracji Europejskiej, w opinii ministra Ananicza jest sugestia, że to zmiana niepotrzebna i można z niej rezygnować. Pytanie: po co się pojawia? Może dlatego że na tej podstawie można by ponownie przyznawać koncesje. Nie chcę się już odwoływać, ale tylko wspomnę, że wczorajsza ˝Polityka˝ pisała o pewnej instytucji, która jakby przygotowuje się do wydawania koncesji, i być może ten przepis jest związany z potrzebą dania narzędzi tejże instytucji.</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#PoselLechNikolski">Jeśli chodzi o definicje, których brakuje, to wymienię np. definicję kanału tematycznego i specjalistycznego. Konia z rzędem temu, kto mi powie, gdzie taka definicja rzeczywiście jest. Tymczasem w wypadku części obowiązków nakładanych na nadawców w związku z choćby kwotami produkcji - kwotami produkcji polskiej, kwotami produkcji europejskiej - odsyła się do rozporządzenia Krajowej Rady, która może złagodzić te restrykcje wobec kanałów tematycznych i specjalistycznych. No, ale pytanie: który kanał jest specjalistyczny, który jest tematyczny? Nie chciałbym, byśmy doprowadzali do sytuacji, że zależy to od tego, kto nadaje, a nie, co nadaje. A brak tej definicji może grozić takim podejściem do całej sprawy. Na marginesie, sądzę, że będzie jeszcze o tym mowa, m.in. brak tej definicji czy brak rozwiązania w ustawie kwestii kanałów tematycznych jest powodem, że telewizja publiczna boryka się z trudnością w uruchomieniu informatycznego kanału tematycznego, gdyż trzeba by przekazywać trochę więcej, choćby na temat obrad parlamentu, tymczasem tenże parlament od niedawna zajmuje się uchwałą, która ma też zmobilizować radio do pełnych relacji, więc to też jest obszar, którym warto by się było zająć w nowelizacji tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#PoselLechNikolski">Była już mowa o uregulowaniu zasad relacji z ważnych wydarzeń. Niemniej jednak, chcę zwrócić uwagę na jedną rzecz. Doprowadziliśmy do sytuacji, że wydarzenia te są nazwane w samej ustawie, mówimy tam, że są to igrzyska olimpijskie, mistrzostwa Europy i świata w piłce nożnej, mecze z udziałem polskiej reprezentacji. Ale pojawiają się też nazwy imprez sportowych, które są nowe, nie tak dawne, i jak wszyscy wiemy, będą się zmieniać. Dzisiaj jest liga mistrzów, jutro może być coś innego, dzisiaj jest puchar UEFA, jutro może być nazwany inaczej. Nazwiemy to w ustawie i za chwilę będziemy zmieniać ustawę, bo znowu wejdziemy w tę pętlę trudności transmisji, o której była mowa. Dopominaliśmy się na posiedzeniu komisji, by ułożyć to nieco inaczej, by zostawić mechanizm, oddać szczegółową regulację Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. Wniosek ten nie uzyskał akceptacji komisji, ale jest jako wniosek mniejszości i warto wrócić do tego przy ostatecznym głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#PoselLechNikolski">Była mowa o kapitale, strukturze kapitałowej. Trudny problem, rzeczywiście. Wiele wątków podnosił mój przedmówca, ale chcę zwrócić uwagę na następującą sprawę. Nie ma wątpliwości, że polski rynek musi być otwarty na swobodny przepływ kapitału wewnątrz Unii Europejskiej, co do tego nie ma absolutnie żadnej wątpliwości. Natomiast wątpliwości się pojawiają, kiedy stawiamy sobie pytanie: kiedy i w jaki sposób? Propozycja rządu ostatecznej odpowiedzi nie dawała. Mogę tylko przytoczyć uzasadnienie, które przedkładał rząd do projektu ustawy. Stwierdzono w nim, że proponowane w tej sprawie rozwiązanie w najbliższym czasie będzie wymagało zmiany. W związku z tym uważam, że rząd też nie uznaje go za doskonałe. Następnie, mnie osobiście i posłów z klubu SLD też zdumiewał fakt zróżnicowania struktury kapitałowej w zależności od sposobu nadawania. Pan poseł Walendziak wyjaśnił, że dotyczy to jednego zdelegalizowanego nadawcy i w gruncie rzeczy chodzi o to, żeby to on wystąpił o polską koncesję, wspomógł polską produkcję. Pytanie: dlaczego do dzisiaj nie wystąpił o tę koncesję? Wiem, że ma inną strukturę kapitałową, ale przynajmniej mógłby wykazać dobrą wolę, że chce o tę koncesję wystąpić. A spotykamy się z informacjami, że jak zmienimy prawo, to wystąpi o koncesję. To tworzy trudną sytuację, sam pan przyzna. Nie lubię działać pod presją, nie lubię zmieniać prawa pod presją, że jak zmienię, to ktoś coś wtedy będzie robił.</u>
          <u xml:id="u-92.10" who="#PoselLechNikolski">Konkludując w tej sprawie. Na pewno trzeba otworzyć rynek polski na kapitał wewnątrzeuropejski, ale otwarciu temu musi towarzyszyć kilka innych regulacji. Taką regulacją może być również, czy powinno być ograniczanie kapitału zgromadzonego w ręku jednego właściciela. Takiej propozycji nie ma, a rozwiązania charakterystyczne również dla krajów Unii Europejskiej są takie, by rynek audiowizualny nie był zmonopolizowany w rękach jednego nadawcy.</u>
          <u xml:id="u-92.11" who="#PoselLechNikolski">Drugi warunek czy drugie pytanie: kiedy? Czy dzisiaj jest taka konieczność, czy nie? Moim zdaniem - nie. Polski rynek audiowizualny rozwija się zupełnie nieźle przy wszystkich zastrzeżeniach do wewnętrznej zawartości różnych programów. Na szczęście każdy z nas, każdy z widzów ma pilota w ręku i może wybierać to, co chce oglądać. W związku z tym ja bym jeszcze zostawił jakiś czas na rozwój tego wewnętrznego rynku, tym bardziej że - tu jeszcze raz przytoczę stanowisko rządu - i tak w tej sprawie trzeba coś zmieniać; jeśli zmieniać, to dla wszystkich, niezależnie od tego, jaki to jest nadawca, czy nadaje w sposób rozsiewczy naziemny, czy nadaje w sposób satelitarny.</u>
          <u xml:id="u-92.12" who="#PoselLechNikolski">Ostatnia uwaga, którą chcę na tym tle przytoczyć, czy może przedostatnia. Pan poseł Walendziak mówił tu o chęci powrotu przy określaniu kwot europejskich do użycia sformułowania: jeśli to jest możliwe, to niech to będzie 50% tej produkcji europejskiej, rozliczane kwartalnie. To prawda, że w podobny sposób jest to użyte w dyrektywie, ale ja jestem przeciwnikiem takiego nazywania rzeczy w przepisach prawnych. Równie dobrze mogę sobie wyobrazić, że jako to zgromadzenie, w tej Izbie uchwalamy przepis: nie kradnij, jeśli to jest możliwe, nie bij dziecka, jeśli to jest możliwe. Tak tego robić nie wolno. W związku z czym szukałbym, panie pośle, innych rozwiązań. Wprowadzałbym sztywną regulację dotyczącą 50-procentowego udziału produkcji europejskiej, tak jak to jest w prawie unijnym. Dawałbym nadawcom możliwość wywiązania się ze swoich zobowiązań, choćby zakupowych, czyli stworzył pewne vacatio legis w tej sprawie. I wreszcie, po trzecie, być może, by odpowiedzieć na to zamiłowanie do słuchania muzyki country, upoważniłbym Krajową Radę do obniżania tego limitu w zależności od rodzaju nadawcy itd. I tak wtedy można to skonstruować. Tylko ja rozumiem, że od tego też są negocjatorzy, od tego są ci, którzy przygotowują takie projekty i rozwiązania, dostosowując to do wymogów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-92.13" who="#PoselLechNikolski">I ostatnia uwaga związana w ogóle z całą dziedziną, którą się zajmowaliśmy, nowelizując tę ustawę. Mam też takie wrażenie, że - przepraszam za tę przenośnię - regulujemy trochę ruch pieszych w dżungli, gdy obok jest nowoczesna autostrada, po której mkną samochody. Że nie zajmujemy się naprawdę tym, co na rynku audiowizualnym jest w tej chwili najważniejsze - regulacją dotyczącą technologii cyfrowej, pomocą ministrowi łączności w odpowiedzi na pytanie, czy jak rozmowa telefoniczna jest nadawana przez Internet, to czy to jest legalne, czy nielegalne. Jak mówię, zajmujemy się sprawami, które mają swoje utarte ścieżki, mają swoje reguły. Naprawdę, Sejm, jeśli tylko chciałby się zajmować tymi sprawami - tymi sprawami, bez załatwiania różnych bieżących problemów i szukania innych odniesień - nie powinien nad tym pracować długo. Niestety, do tego nie dochodzi i jeśli chodzi o tę ustawę klub SLD stoi przed dość dużym dylematem, bo bliscy jesteśmy stanowiska, że lepiej tę pracę zacząć od nowa, ale czekamy też na to, jak ustawa będzie wyglądała po głosowaniu nad wszystkimi poprawkami i wnioskami mniejszości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu panią poseł Iwonę Śledzińską-Katarasińską w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie sposób, przystępując do tej debaty, pozbyć się mieszanych uczuć. Bo jest oczywiste, że istnieje pilna potrzeba znowelizowania tej ustawy. W pełni podzielam tu poglądy wyrażane przez pana posła Walendziaka. Rzeczywiście, ona nam się zdążyła zdezaktualizować. To nawet nie jest kwestia nacisku wymogów związanych z negocjacjami z Unią Europejską, tylko wręcz jesteśmy w trochę innej rzeczywistości niż ta, która była wtedy, gdy ustawa powstawała. Oczywiście jesteśmy także zobowiązani do dostosowania naszego prawa audiowizualnego do wymogów prawa Unii Europejskiej, to jest jednak także bardzo poważny argument.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Z drugiej strony - o czym tu mówili wszyscy moi przedmówcy, łącznie z posłem sprawozdawcą - okazało się, że obracamy się wokół tak drażliwych problemów, poruszamy się po tak drażliwym polu, iż przyznaję, że podczas prac komisji momentami można było stracić wątek. Właściwie niekiedy nie bardzo było wiadomo, czy jeszcze zbliżamy nasze prawo do wymogów Unii Europejskiej, czy już je w sposób zdecydowany oddaliliśmy. Mnóstwo poprawek, w dalszym ciągu 32 wnioski mniejszości i, jak rozumiem, w drugim czytaniu nadal zgłaszamy poprawki.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Nie ulega wątpliwości, że w integralnym tekście sprawozdania komisji są nowe zapisy - już w tym momencie należy podkreślić ich wagę i wartość - ewidentnie pozytywne sformułowania. Mam na myśli te, które odnoszą się do kwot programów wytworzonych pierwotnie w języku polskim, te - to już był twórczy wkład komisji - które w sposób zdecydowany promują polską kulturę i polskich wykonawców, dając wykonaniom utworów w języku polskim bądź też wykonaniom polskich twórców bardzo określone miejsce w programie.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Oczywiście bardzo dobrze, że przybliżamy nasze definicje reklamy, sponsoringu, telesprzedaży, kryptoreklamy do zapisów dyrektywy europejskiej, choć - o czym także była mowa - ciągle jeszcze brakowało nam tutaj precyzyjnych sformułowań. Klub Parlamentarny Unii Wolności ma nadzieję, że w ustawie w jej ostatecznym kształcie znajdzie się jednak znaczna część wniosków mniejszości i że jeszcze raz przedmiotem klubowych, parlamentarnych dyskusji będą poprawki, które tutaj zgłosimy. Prawdę powiedziawszy, tylko w takim poprawionym kształcie ta ustawa jest dla mojego klubu do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Nie będę wymieniała wszystkich wniosków, które chcemy popierać, nie wszystkie może mają jednakową rangę i wagę. Generalnie powiem tak - w wielu punktach chcemy powrócić do pierwotnych zapisów z propozycji rządowej, bo wydaje się, że późniejsze zbiorowe redagowanie niekiedy popsuło te zapisy. Także, jeśli tylko jest to możliwe, skoro odwołujemy się do dyrektywy, chcielibyśmy jednak wierniej przetłumaczyć pewne zapisy dyrektywy i wprowadzić sformułowania, które są rzeczywiście sformułowaniami obowiązującymi w Unii Europejskiej. Odnosi się to na przykład do reklamy adresowanej do dzieci i nieletnich - brak jednego słówka: ˝bezpośrednio˝ we wcześniejszym sformułowaniu: ˝bezpośrednio zachęcających˝ powoduje, że moglibyśmy zakazać reklamy wszystkiego, bo w gruncie rzeczy co do reklamy i zachęcania dziecka, to dziecko może być zachęcane także reklamą samochodów, a przecież chyba nie o to chodzi. A więc przywrócenie takich sformułowań być może uczyni te zapisy jaśniejszymi.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Na uwagę zasługuje już pierwszy wniosek mniejszości, o którym też była mowa w tej debacie. Proponuje się w nim, by w art. 4 skreślić ust. 3. Otóż to jest ustęp, który mówi o rozprowadzaniu. Chcę powiedzieć po bliższym przyjrzeniu się temu zapisowi, że to już nawet nie jest kwestia opinii Komitetu Integracji Europejskiej, nie trzeba też szukać tu jakichś wzorców w dyrektywie europejskiej. Chodzi o to, że ta nowa definicja rozprowadzania stoi właściwie w całkowitej sprzeczności z ciągle istniejącym w ustawie o radiofonii i telewizji rozdziałem dotyczącym rozprowadzania programów w sieciach kablowych. Jeśli przyjęlibyśmy ten nowy zapis, to w konsekwencji mogłoby się okazać, że ta definicja wyklucza to, co robi w tej chwili Krajowa Rada, czyli jakby nie prowadzi do tego, by był rejestr programów rozprowadzanych w sieciach kablowych, by Krajowa Rada mogła egzekwować obowiązek rozprowadzenia w tychże sieciach programów krajowych w pierwszej kolejności. Nie sądzę, by komukolwiek o to chodziło. Tak więc może taka definicja to wynik przeoczenia bądź niedbałości legislacyjnej i aby uniknąć jakichkolwiek podejrzeń, należałoby skreślić tę zmianę dotyczącą pkt. 3, powrócić do dawnej definicji i wtedy chyba nic złego się nie stanie, wręcz przeciwnie, nie będzie w ustawie sprzeczności i nie będzie niebezpieczeństw, o których mówiłam.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Chcielibyśmy także zarekomendować Wysokiej Izbie szósty wniosek mniejszości, który odnosi się do zmiany 6, a ta z kolei polega na dodaniu art. 16a-16c. Otóż jeśli chodzi o art. 16a ust. 4, chcielibyśmy także powrócić do stanu istniejącego, czyli, aby to Krajowa Rada określała w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady ograniczeń w zakresie przerywania filmów fabularnych i telewizyjnych w celu nadania reklamy lub telesprzedaży. Tak jest teraz. To określa Krajowa Rada. Natomiast w propozycji rządowej - i większość komisji ostatecznie tak przyjęła - te zasady co do minuty są sprecyzowane. Wydaje się, że Krajowa Rada w swoich rozporządzeniach także przecież kieruje się dyrektywami, bo ją także obowiązują. Natomiast na bieżąco analizując i śledząc sytuację na rynku reklamowym w mediach audiowizualnych, może tymi rozporządzeniami nieco stymulować czy ten rynek regulować, a jakiekolwiek zmiany nie byłyby zmianami rangi zmiany w ustawie, co łączyłoby się z wprowadzeniem całej procedury, a ewentualnie byłyby w kompetencji Krajowej Rady. Wydaje się, że jeśli mamy ciało konstytucyjne, to także moglibyśmy mieć do niego wystarczające zaufanie. Tak jak powiedziałam, ten wniosek proponuje powrót do stanu obecnego. Konsekwencją ewentualnego przyjęcia tego wniosku musiałaby być poprawka, która nieco modyfikuje zapis stylistyczny w ust. 6 w pkt 3 art. 16a. Ale to już poprawki zgłoszę.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Klub Parlamentarny Unii Wolności podziela zasugerowany we wnioskach mniejszości pogląd, iż należy oddzielić w ustawie sformułowania dotyczące reklam i audycji oraz innych przekazów. W tej kwestii proponujemy własną redakcję art. 16b ustawy, który jest objęty zmianą 6. Proponujemy, aby w ust. 2 tego artykułu dodać ust. 2a w brzmieniu, że reklama nie może naruszać godności ludzkiej, zawierać treści dyskryminujących ze względu na rasę, płeć lub narodowość, ranić przekonań religijnych lub politycznych, poważnie zagrażać fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi niepełnoletnich i sprzyjać zachowaniom zagrażającym zdrowiu i bezpieczeństwu w ochronie środowiska. Jest to inne nieco sformułowanie niż we wniosku mniejszości, który początkowo skłonni bylibyśmy poprzeć, ale wydaje się, że zabrakło w nim przynajmniej jednego elementu, który powinien się tam znaleźć.</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Oczywiście znów przyjęcie tej poprawki ma swoje konsekwencje. Tak więc w art. 18, który w wersji komisyjnej we wszystkich punktach zawiera sformułowanie ˝audycje, reklamy lub inne przekazy˝. Oczywiście te słowa należy zmienić na ˝audycje lub inne przekazy˝, ponieważ regulacje dotyczące reklam byłyby przeniesione do art. 16, czyli tego, w którym w ogóle jest mowa o reklamach.</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Chcę także zaproponować poprawkę, by jednak nie trzymać dzieci, nieletnich przed telewizorami do godz. 24, bo pojawił się taki trochę śmieszny zapis, że audycje lub inne przekazy, które mogą zagrażać fizycznemu, psychicznemu i moralnemu rozwojowi niepełnoletnich, inne niż te, o których mowa w ust. 4 - to mało ważne - nie mogą być rozpowszechniane między godz. 6 a godz. 24; tak zdecydowała komisja. Kategorycznie protestuję przeciwko przetrzymywaniu dzieci przed telewizorami do północy, proponuję powrócić do rygorów czasowych stosowanych na całym świecie, czyli do godz. 23. Takie audycje nie mogą być rozpowszechniane między godz. 6 a 23.</u>
          <u xml:id="u-94.10" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Rzeczywiście najpoważniejszym problemem, z którym przyszło nam się zmierzyć, jest kwestia udziału kapitału zagranicznego w spółkach ubiegających się o koncesje na rozpowszechnianie programów.</u>
          <u xml:id="u-94.11" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Prawda, że limit 49% to jeszcze niepełna liberalizacja i to nie jest 100%, ale doskonale rozumiem intencje rządu, tak jak rozumiałam intencje poprzedniej nowelizacji, której nie udało nam się wprowadzić w życie, ponieważ zawetował ją pan prezydent, ale tamte i te intencje były właściwie identyczne. Te 49% to ma być pozytywny sygnał, że doskonale zdajemy sobie sprawę, iż uczestnicząc, będąc w Unii Europejskiej nie możemy stawiać żadnych przeszkód, barier żadnemu kapitałowi, ale chcemy dochodzić do tego stopniowo i teraz mamy barierę 49%, podwyższoną z obecnych 33%. Tyle tylko, że ja nie podzielam w tej sprawie poglądu wyrażanego przez przedstawiciela klubu AWS i nie podzielam nadziei, iż pełna liberalizacja dla nadawców satelitarnych i kablowych będzie oznaczała, że oni przeniosą się z innych ośrodków poza naszymi granicami, wystąpią o koncesje i poddadzą się rygorom polskiego prawa. Nie wiem, dlaczego. W tej chwili mają pełną liberalizację, nadają legalnie, nikt ich nie może posądzić o nielegalne nadawanie, nie muszą się niczym przejmować, nie dotyczą ich obostrzenia reklamowe, a notabene goniąc Unię Europejską trochę przedobrzyliśmy, gdyż całkowity zakaz reklamy alkoholu w takiej postaci w Dyrektywie nie występuje. Mamy nadzieję, że gdy powiemy, iż może być 100%, to oni wtedy uprzejmie przyjdą i będą nadawali od nas.</u>
          <u xml:id="u-94.12" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">W nowelizacji nie ma ani słowa o platformach cyfrowych. To jest sfera, w której nie obowiązuje żadne prawo. Nadawcy zdelokalizowani, ta jedna trzecia rynku odbierana za pośrednictwem satelity, to jest chyba poważny potencjał.</u>
          <u xml:id="u-94.13" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Wobec tego Klub Parlamentarny Unii Wolności, przychylając się do propozycji rządowych o podwyższeniu kapitału do 49%, nie chce różnicować sytuacji podmiotów i proponuje, aby to ograniczenie dotyczyło nadawców każdego typu, nie tylko naziemnych, ale także satelitarnych.</u>
          <u xml:id="u-94.14" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">To są poprawki, których tekst przekażę na ręce pana marszałka. Tak jak powiedziałam na wstępie, Unia Wolności wie, że ta nowelizacja jest bardzo ważna i bardzo potrzebna, ale wie też, że jest ona potrzebna w kształcie maksymalnie doskonałym. Mamy nadzieję, że po przyjęciu kilku wniosków mniejszości i części poprawek ten kształt będzie satysfakcjonujący i dla nadawców, i dla widzów, a nie tylko dla parlamentu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Zdzisława Podkańskiego w imieniu klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rząd w przedstawionym Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji i ustawy o łączności w uzasadnieniu napisał m.in.: ˝Potrzeba nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji wypływa z konieczności dostosowania naszego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej˝.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PoselZdzislawPodkanski">W projekcie nowelizowanej ustawy zajęto się takimi kwestiami jak zdefiniowanie pojęcia rozpowszechniania programu, audycji, uregulowano także kwestie związane z reklamą, ze sponsoringiem, wprowadzono do naszego ustawodawstwa pojęcie telesprzedaży oraz uregulowano zagadnienia związane z zasadami przerywania reklamami audycji telewizyjnych.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PoselZdzislawPodkanski">Zapisy rządowe w tej części proponowanej nowelizacji i związane z nimi uzasadnienie spotkały się ze zrozumieniem Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, choć niewątpliwie w wielu przypadkach wymagają dopracowania. Podobnie do tej kwestii podeszła Komisja Kultury i Środków Przekazu, o czym świadczą efekty jej pracy przedstawione w sprawozdaniu (druk nr 1645), które w sposób szczegółowy omówił sprawozdawca komisji pan poseł Zbigniew Wawak.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#PoselZdzislawPodkanski">W przekonaniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego proponowane przez komisję zapisy są w zdecydowanej większości poprawne i zasługują na poparcie. Zabrakło tylko konsekwencji w zapisach art. 15. Skoro ustalono minimalne normy czasu przeznaczonegoprzez nadawców na audycje wytworzone pierwotnie w języku polskim, wykonywane w języku polski itd., to mija się z celem dawanie uprawnień Krajowej Radzie do zmiany tych norm na mocy art. 15b, i to jeszcze przez zamieszczanie zapisu: ˝na poziomie niższym˝. Co to oznacza? Oznacza to, że z góry zakłada się możliwość dalszego pogorszenia sytuacji polskich twórców i producentów, a także pozbawia się ich szansy na wzmocnienie swojej pozycji. Z tych to powodów Klub Parlamentarny PSL będzie głosował za przyjęciem wniosków mniejszości 3. i 4. do zmiany 4. dotyczącej zapisów wspomnianego art. 15b.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#PoselZdzislawPodkanski">Znacznie więcej kontrowersji budzi dążenie rządu do wzmocnienia w spółkach podmiotów zagranicznych, o czym świadczą proponowane zapisy oraz uzasadnienie do projektu nowelizacji ustawy. W uzasadnieniu czytamy m.in.: ˝Bardzo ważym elementem nowelizacji jest zwiększenie możliwego udziału podmiotów zagranicznych w spółkach, którym może być udzielona koncesja na rozpowszechnianie w sposób naziemny rozsiewczy, z 33% do 49%. Należy zaznaczyć, że proponowana liberalizacja w sposób znaczący zbliża nasze ustawodawstwo do prawa Unii Europejskiej, w szczególności do art. 56 traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE). W tym miejscu należy pamiętać, że zgodnie ze wspomnianym artykułem nie mogą istnieć żadne kapitałowe ograniczenia w stosunku do podmiotów z krajów członkowskich Unii Europejskiej˝.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#PoselZdzislawPodkanski">Komisja w większości nie podzieliła nadgorliwości rządu. Klub Parlamentarny PSL popiera stanowisko komisji z przyczyn oczywistych. Polska nie jest jeszcze członkiem Unii Europejskiej. Nieznana jest także data ewentualnego jej przyjęcia. Nikt nie pytał narodu polskiego o zgodę na integrację z Unią Europejską. Nie odbyło się jeszcze ogólnonarodowe referendum. W tej sytuacji dziwi postawa rządu Rzeczypospolitej Polskiej, który główny wysiłek kieruje na wyzbycie się majątku narodowego, na zwiększenie udziału obcego kapitału w mediach, w bankach, w przedsiębiorstwach, zamiast skierować go na negocjacje co do warunków integracji i reprezentować właściwie polskie interesy.</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego opowiada się za rozwiązaniami zaproponowanymi w sprawozdaniu przez Komisję Kultury i Środków Przekazu, ze zmianami, które przedstawiłem. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Przechodzimy do wystąpień w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Mariusz Olszewski, przedstawiciel Porozumienia Polskiego, zabierze głos w imieniu tego koła.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PoselMariuszOlszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pilny rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji i ustawy o łączności wpisuje się w filozofię rządzenia krajem realizowaną przez ostatnie 10 lat. Główną zasadą tej filozofii jest słowo ˝wyprzedaż˝. Polityka taka doprowadziła już na polskim rynku mediów do przekazania w ręce obce ponad 80% jeszcze kilka lat temu polskich gazet, z czego większość trafiła w ręce kapitału niemieckiego. Obecnie w nowelizacji rządowej proponuje się wyprzedaż polskich mediów elektronicznych. I tak odpowiednio: udział obcego kapitału w telewizjach satelitarnych według rządu powinien wynosić 100%; dotychczas wynosił 33%. Udział kapitału obcego w telewizjach kablowych rząd proponuje podwyższyć z 33% do 100%, natomiast w telewizjach rozsiewczych z 33% do 49%.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PoselMariuszOlszewski">Koło Poselskie Porozumienia Polskiego zarówno obecnie, jak i podczas pierwszego czytania projektu w komisji opowiada się zdecydowanie przeciw takim rozwiązaniom. Już dziś Bruksela, Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy dyktują polskiemu rządowi, co ma prywatyzować, gdzie ograniczać wydatki, jakie sektory gospodarki likwidować, a jakie sprowadzać do poziomu minimum wegetacyjnego. Tak jest dziś. Jutro - poprzez oddanie własności w mediach, oddanie, które, jak motywuje się w stanowisku rządu, jest podyktowane przez Unię Europejską - będzie to się sprowadzało w rzeczywistości do sterowania świadomością.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#PoselMariuszOlszewski">Oddaliście polskie banki, oddaliście najlepsze zakłady, przygotowujecie się do likwidacji, na żądanie Brukseli, ponad miliona gospodarstw rolnych. Teraz przyszła kolej na media. Trzeba urobić świadomość narodu, że to nieszczęście, które jest wymuszane przez Unię Europejską, jest najlepszym i jedynym wyjściem, bezalternatywnym. Trzeba wmówić Polakom, że oni sami chcą podporządkować się dyktatowi biurokratów z Brukseli. Czy temu ma służyć oddanie resztek własności w polskich mediach?</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#PoselMariuszOlszewski">Dla Porozumienia Polskiego zaskakujące i zarazem oburzające były słowa wypowiedziane przez przedstawiciela rządu na posiedzeniu komisji, że oddanie własności w polskich mediach w ręce obce leży w interesie narodowym Polaków. Zatrzymajmy się na chwilę nad tym stwierdzeniem. Na pewno jest to interes. Media to reklamy. W 1998 r. na reklamę wydano na świecie 290 mld dolarów. W roku 1999 szacuje się, że było to 305 mld dolarów. W Polsce odpowiednio w roku 1998 było to 4,5 mld zł, a w roku 1999 ponad 5,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#PoselMariuszOlszewski">Wysoki Sejmie! To na pewno jest interes. Należy zadać tylko pytanie, które narody zrobią ten interes w Polsce, skoro właścicielem mediów przestaną być podmioty polskie. Czy tak ma wyglądać troska polskiego rządu o interesy Rzeczypospolitej? A może jest tak jak w wypowiedzi Jacques,a Langa, przewodniczącego komisji spraw zagranicznych we francuskim parlamencie, zamieszczonej w piśmie ˝Liberation˝ z 21 grudnia 1999 r., cytuję: Amerykanie zachowują się tu (to znaczy w Polsce) jak w swojej kolonii. Niczym szantażyści grożą: Jeśli nie otworzycie swoich rynków, nie ma mowy o amerykańskich inwestycjach.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#PoselMariuszOlszewski">Panie Premierze! Czy perspektywa uczynienia między Odrą a Bugiem czyjejkolwiek kolonii to perspektywa godna narodu z 1000-letnią tradycją i kulturą, kulturą, która wraz z przejęciem polskich mediów będzie poddawana procesom globalizacji, globalizacji niszczącej osobę i suwerenne państwa?</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#PoselMariuszOlszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Koło Poselskie Porozumienia Polskiego jednocześnie opowiada się za wprowadzeniem godziwych rozwiązań regulujących zasady funkcjonowania reklam. Porozumienie Polskie popiera rozwiązania wypracowane w Komisji Kultury i Środków Przekazu, dotyczące całkowitego zakazu reklamy papierosów i alkoholu, a także takich, które zagrażają fizycznemu, moralnemu, psychicznemu rozwojowi dzieci i młodzieży. Jest również niedopuszczalne, naszym zdaniem, aby reklamodawca, licząc na zwiększenie swego zysku, wykorzystywał zaufanie dzieci i młodzieży do rodziców, nauczycieli i innych osób. Nie można również, stosując różnego rodzaju techniki medialne, manipulować świadomością dzieci i młodzieży, tworząc im wizję najlepszego z modeli życia, gdzie tylko pieniądz czyni z ciebie wartościową osobę.</u>
          <u xml:id="u-98.7" who="#PoselMariuszOlszewski">Jednocześnie chciałem poinformować, że Koło Poselskie Porozumienia Polskiego złoży kilka poprawek, m.in. poprawkę dotyczącą ustanowienia w ustawie o radiofonii i telewizji nadawcy społecznego.</u>
          <u xml:id="u-98.8" who="#PoselMariuszOlszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zdaję sobie sprawę z nacisków różnych środowisk międzynarodowych, w tym Brukseli, na przyjęcie rozwiązań prowadzących do pozbawienia Polaków własnych mediów oraz kształtowania opinii i świadomości młodych pokoleń.</u>
          <u xml:id="u-98.9" who="#PoselMariuszOlszewski">Panie i Panowie Posłowie! Jakie media dziś, taka Polska jutro. Próby uczynienia z polskich mediów kawałka czerwonego sukna, który rozszarpywać będzie obcy kapitał, traktujący Rzeczpospolitą jak rynek zbytu, to propozycja nie do przyjęcia dla Koła Poselskiego Porozumienia Polskiego. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Przechodzimy do wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Jackowskiego z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PoselJanMariaJackowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po raz kolejny w tej kadencji Sejm rozpatruje nowelizację ustawy o radiofonii i telewizji. Projektowi rządowemu, który jest zawarty w druku nr 1471, nadano klauzulę pilności. Otóż, jak się wydaje, niedobrze, że w tym trybie i tymi metodami pracowano nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PoselJanMariaJackowski">Pragnę przypomnieć Wysokiej Izbie, że jednomyślnie Komisja Kultury i Środków Przekazu, w której pracują posłowie reprezentujący wszystkie siły, jakie znajdują się w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej, przyjęła wniosek o zwrócenie się za pośrednictwem marszałka Sejmu do prezesa Rady Ministrów o zdjęcie klauzuli pilności z projektu ustawy nowelizującej ustawę o radiofonii i telewizji. Dlaczego tak było? Z prostego powodu. Ponieważ otrzymaliśmy nowelizację cząstkową, zapowiedzi przedstawiciela rządu informowały posłów, że za chwilę otrzymamy następną transzę nowelizacyjną. I Sejm znalazł się w tej chwili w sytuacji takiej, jak byśmy budowali czy poprawiali fundament, jakim jest ład audiowizualny w Polsce na zasadzie, że trochę pracujemy nad rekonstrukcją dachu, trochę nad poprawą ścian bocznych, natomiast nie wiemy, jakie są zamiary w stosunku do zmian dotyczących fundamentu budynku, na którym prawo audiowizualne w Polsce ma stanąć.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#PoselJanMariaJackowski">Przypomnę, że w tej nowelizacji nie było wszystkiego, co jest związane z nowymi technologiami cyfrowymi, tym, co przyszłość nam wytycza, a więc tymi zjawiskami, jakie obecnie w świecie występują, gdzie następuje połączenie świata mediów, telekomunikacji, informacji, tworzy się potężny, można powiedzieć, rodzaj nowego przemysłu związanego z platformami cyfrowymi, któremu będzie poddana nasza świadomość nie tylko w zakresie korzystania z mediów, ale również sposobu życia, a więc: korzystania z wszelkiego rodzaju usług, zakupów, kwestii związanych chociażby z funkcjonowaniem banków, z dystrybucją towarów, usług. I tego w tej nowelizacji nie było, natomiast była propozycja, która, już z dotychczasowej debaty wyraźnie to widać, wzbudziła bardzo duże kontrowersje, dotycząca liberalizacji kapitału w mediach. Przy czym można powiedzieć, że zaproponowane poprawki nie zadowalają nikogo, ponieważ w krajach Unii Europejskiej - jak już wspomniano - obowiązuje całkowita liberalizacja w zakresie państw członkowskich, jeżeli chodzi o kapitał obcy. Natomiast w tej nowelizacji zaproponowano 49% dla nadawców naziemnych, 100% zaś dla kablowych i satelitarnych, co z kolei powoduje, że mamy do czynienia z pewną dyskryminacją udziału kapitału obcego ze względu na techniczny sposób rozsiewu sygnału telewizyjnego czy radiowego, a więc tutaj te wątpliwości jakby się pogłębiają.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#PoselJanMariaJackowski">Chciałbym podkreślić, że w toku dyskusji zarówno na forum Komisji Kultury i Środków Przekazu, jak również w innych gremiach wewnątrz, dotyczących meritum przedmiotowej sprawy wyraźnie jawi się taka sytuacja, że zdania na temat udziału kapitału obcego w mediach w Polsce są podzielone; w Akcji Wyborczej Solidarność są zwolennicy i przeciwnicy takiego rozwiązania z przedłożenia rządowego. Chciałbym również powiedzieć, że z drugiej strony bardzo dobre są rozwiązania dotyczące reklamy, znacznie polepszające standard ochrony przede wszystkim odbiorcy nieletniego, zaostrzają się też kwestie nieuczciwej konkurencji, wzmocniony jest zakaz reklamowania szkodliwych towarów, np. alkoholu i tytoniu, i te propozycje wybiegają naprzeciw oczekiwaniom wielu środowisk społecznych. Również doregulowano sprawy telesprzedaży, sponsoringu, jeśli chodzi o przerywanie audycji reklamami.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#PoselJanMariaJackowski">Chciałbym również przypomnieć, jeśli chodzi o kwestię ochrony widza nieletniego, że ta Izba w czerwcu ub. r. przyjęła uchwałę w sprawie sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, w której to uchwale Wysoka Izba zapisała wolę i żądanie w stosunku do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, aby w sposób lepszy egzekwowała ochronę zwłaszcza widza nieletniego przed niektórymi negatywnymi zjawiskami w mediach. Problem jest szeroko dyskutowany, wiadomo, że obecnie związek między wzrostem przestępczości nieletnich a eskalacją przemocy i agresji w mediach nie jest tylko czysto teoretyczny.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#PoselJanMariaJackowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym też powiedzieć, że przyjęte rozwiązanie w zakresie chronienia produkcji polskiej, a więc to, że 30% kwartalnego czasu nadawania programu przeznacza się na audycje pierwotnie wytworzone w języku polskim, jest w moim przekonaniu bardzo dobre. Również bardzo dobrym rozwiązaniem jest przyjęcie w toku prac nad projektem tej zmiany, która z kolei zwiększa uprawnienia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w zakresie badania struktury kapitałowej danego przedsięwzięcia medialnego, do tej pory bowiem Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji tłumaczyła wszelkie dyskusje na ten temat, że nie ma takiej możliwości, aby właściwie tę strukturę kapitałową sprawdzić; mimo że obecnie obowiązuje zakaz powyżej 33%, bardzo łatwo można to obejść i faktycznie ten udział kapitału już w tej chwili może przekraczać 50%. Weźmy przykład: jeżeli jest przedsięwzięcie medialne, które składa się z 4 podmiotów, jeden jest czysto zagraniczny, czyli ma 100% obcego kapitału w ramach 33%, ale pozostałe trzy polskie w swojej strukturze kapitałowej mają po 33% obcego kapitału, to suma tego kapitału przekracza 50%.</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#PoselJanMariaJackowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że ta argumentacja, w której podkreślono, że zgoda na 100-procentowy udział kapitału obcego w rozsiewie satelitarnym i kablowym będzie powodowała w świetle prawa polskiego legalizację tych nadawców, którzy nie mają tych uwarunkowań, które prawo polskie nakłada, aby w Polsce działać w sposób zgodny z ustawą o radiofonii i telewizji - myślę, że to jest zbyt optymistyczne, ponieważ już w tej chwili mamy praktycznie sytuację sankcjonowania przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji obecności w sieciach kablowych tych nadawców, którzy obecnie nadają spoza terenu Polski. Przypomnę, że wpisu do rejestru dokonuje przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, natomiast oferent, który chce rozsiewać w kablu swoje programy, wskazuje zestaw tych programów. W ramach kablówek w Polsce działają obecnie nadawcy, którzy nadają spoza Polski. Myślę, że jeżeli weźmiemy pod uwagę te wszystkie aspekty, to Wysoka Izba będzie postępowała w sposób odpowiedzialny i adekwatny do sytuacji, szczególnie w zakresie liberalizacji kapitałowej polskiego rynku, który obecnie jest oczywiście rynkiem specyficznym, mówiono już o tym poprzednio, i nie najlepiej przygotowanym na tego typu rozwiązania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu panią poseł Aleksandrę Jakubowską z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PoselAleksandraJakubowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po raz drugi w tej kadencji Wysoka Izba poświęca uwagę nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji. Po raz drugi jest to przedłożenie rządowe. Po raz drugi w uzasadnieniu projektu mówi się o konieczności dostosowania polskiego prawa audiowizualnego do norm obowiązujących w Unii Europejskiej i po raz drugi Komitet Integracji Europejskiej negatywnie ocenia wysiłek rządu. Zestawienie tych faktów skłania do zadania pytania, jakie naprawdę były intencje rządowych legislatorów - pan poseł Lech Nikolski także podjął ten wątek w swoim wystąpieniu. Jeżeli nie dostosowanie polskiego prawa do prawa unijnego, to co, chęć sprostania cywilizacyjnym wyzwaniom, jakie niosą nowoczesne technologie? Taka inicjatywa na pewno spotkałaby się z przychylnością Wysokiej Izby, sądząc po wystąpieniu pana posła Jackowskiego, gdyż niejednokrotnie postulowano w trakcie dyskusji o radiofonii i telewizji, aby prawo, jeżeli nie jest w stanie wyprzedzić, przewidzieć nowych zjawisk w tej dziedzinie, możliwie szybko na nie reagowało.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PoselAleksandraJakubowska">Niestety, w rządowym przedłożeniu nie ma propozycji prawnych ram dla kanałów tematycznych, platform cyfrowych czy wreszcie regulacji dotyczących polskiego rynku internetowego. Nie tak dawno Wysoka Izba przyjęła uchwałę w sprawie transmisji obrad parlamentu przez publiczne radio, zaniepokojona zapowiedzią zaniechania tej tradycji. Prezes Telewizji Polskiej pan Robert Kwiatkowski wystosował do Komisji Kultury i Środków Przekazu list, w którym przedstawił inicjatywę utworzenia kanału parlamentarnego, który w całości pokazywałby obrady Sejmu i Senatu, rozmowy z parlamentarzystami, fragmenty posiedzeń komisji sejmowych, czyli praktycznie to wszystko, co obecnie się dzieje w gmachu na Wiejskiej. Myślę, że dla zainteresowanych, zarówno widzów, jak i parlamentarzystów, to wyjątkowo cenna propozycja, i wyjątkowo przychylnie została ona przyjęta. Niestety, zarówno postawa ministra skarbu, jak i przedłożenie rządowe takiej możliwości nie dopuszczają.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#PoselAleksandraJakubowska">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Jeżeli w przedłożeniu rządowym nie można dostrzec żadnej wyraźnej idei, to istnieje niebezpieczeństwo zastąpienia idei ideologią. Rzeczywiście, dzięki wspólnym wysiłkom pana ministra Kazimierza Marcinkiewicza, reprezentującego rząd, oraz części koalicyjnej Komisji Kultury i Środków Przekazu brak idei zastąpiono w tym projekcie ideologią. Mnoży się w projekcie zakazy, nakazy, ograniczenia, kary, a nawet tylnymi drzwiami usiłuje się wprowadzić instytucję cenzury, którą w tej Izbie pochowano 10 lat temu, z nadzieją, iż nigdy nie zmartwychwstanie. Ci sami posłowie, których tak często słyszymy z tej trybuny, jak gloryfikują rodzinę, jej rolę wychowawczą, protestują przeciwko ingerowaniu np. przez szkołę w metody wychowawcze tejże rodziny, nagle tracą wiarę. Chcą, by to prawo chroniło dzieci przed zbytnim wpływem reklam, a nie mądrzy, troskliwi rodzice. Idąc tym tokiem myślenia, że reklama wywiera taki wpływ na dzieci, prowadzi wręcz do wymuszania zakupu określonych towarów przez rodziców, należałoby w konsekwencji zakazać wystawiania tychże towarów w witrynach sklepów, a przede wszystkim zabronić wstępu niepełnoletnim do hiper- i supermarketów, gdzie promocja i reklama osiągają rozmiary przekraczające wyobraźnię obrońców dzieci. Naiwna wiara w to, że brak obcowania z reklamą, jej zakaz, jest czymś nader korzystnym dla dziecka, w konsekwencji niestety niesie niebezpieczeństwo, iż w momencie, kiedy dziecko będzie już pełnoletnie, może okazać się bezbronne wobec reklamowej agresji, której istnieniu zaprzeczyć się przecież nie da. Sądzę, że wielu z nas widziało scenkę, kiedy to maluch kładzie się na ulicy, tupie nogami, płacze i krzyczy: ja to chcę. Matka albo ulegnie i dla świętego spokoju kupi to, albo konsekwentnie wytłumaczy dziecku, dlaczego nie może tego dostać. Proponuję, aby inicjatorzy wprowadzenia zapisów dotyczących zakazu reklamy mogącej mieć wpływ na dzieci zastanowili się nad ustawą zakazującą dzieciom płaczu, tupania nogami i tym podobnych zachowań, gdy nie mogą dostać tego, czego chcą. Matki odetchną z ulgą.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#PoselAleksandraJakubowska">Oczywiście nie chcę negować faktu, iż reklama może wpływać negatywnie na dzieci. Ale wszystkie moje powyższe uwagi dotyczące reklamy nie miałyby podstaw, gdyby komisja we wszystkich przepisach zakazujących reklamy kierowanej do dzieci zechciała wprowadzić jedno jedyne słowo: ˝bezpośrednio˝. Mamy zapis art. 16b ust. 2 pkt 2, który brzmi tak: zakazana jest reklama zachęcająca niepełnoletnich do wywierania presji na rodziców lub inne osoby w celu skłonienia ich do zakupu reklamowanych produktów lub usług. Z użyciem słowa ˝bezpośrednio˝ ten zapis brzmiałby: ˝zachęcająca bezpośrednio niepełnoletnich˝. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji naprawdę bardzo wyraźnie wiedziałaby, jaki styl reklamy, jaki wyraz reklamy właśnie bezpośrednio zachęca. Pani poseł Katarasińska już mówiła o tym samochodzie; dziecko może zobaczyć reklamę samochodu i powiedzieć: tatusiu, zmień, bo ten jest ładniejszy i nowszy. Mnóstwo innych przedmiotów można wymienić, to jest sprzęt elektroniczny, to są wyjazdy wakacyjne. Każda reklama zachęca do nabycia czegoś. Bez względu na to, do kogo jest adresowana. Może się zdarzyć tak, że nawet jeżeli jest adresowana do dorosłych, to dziecko będzie pod jej wpływem. Słowo ˝bezpośrednio˝ bardzo wiele w tym wszystkim zmienia.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#PoselAleksandraJakubowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cieszy chęć obrony praw widzów, przede wszystkim kibiców, poprzez wprowadzenie obowiązku transmisji ważnych wydarzeń sportowych, a także - w delegacji dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji - wydarzeń kulturalnych, wydarzeń społecznych, wydarzeń religijnych. Wprowadzenie zapisu, że ma się to odbywać tylko w ogólnopolskich, niekodowanych stacjach. Ale w wyniku uchwalenia tej ustawy w kształcie proponowanym w sprawozdaniu może się okazać, że nie będzie czego transmitować. Przepisy dotyczące sponsoringu tam zawarte sprawią bowiem, że np. polski sport w wielu dziedzinach upadnie. Polska reprezentacja nie pojedzie na olimpiadę, bo jej generalny sponsor nie będzie mógł przekazywać pieniędzy na ten cel. Nie będziemy oglądać polskiej koszykówki, padnie połowa pierwszoligowych klubów piłki nożnej, Tomasz Gollob straci strategicznego sponsora, kilka drużyn ekstraligi żużla będzie mogło się przesiąść na hulajnogi, I liga siatkówki skurczy się o połowę, tak samo jak I liga hokeja, a Poznań będzie mógł zapomnieć o mistrzostwach Europy w kajakarstwie, które mają się odbyć w tym mieście w czerwcu tego roku. Podobną sytuację będzie można zaobserwować w kulturze, w działalności społecznej, charytatywnej itd.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#PoselAleksandraJakubowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak to się dzieje, kiedy idee zastępowane są przez ideologie, poczucie misyjności eliminuje zdrowy rozsądek, a brak pomysłu na krzewienie zasad moralnych i etycznych chce się zastąpić surowymi prawami, co przy pomysłowości polskiego społeczeństwa może się przerodzić w twórczą pracę, której wynikiem będą setki sposobów omijania tego surowego i w sumie bardzo niedobrego prawa.</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#PoselAleksandraJakubowska">Reasumując, zgłaszam wniosek o odrzucenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w drugim czytaniu. Będąc jednak osobą przezorną, składam także poprawki, prosząc jednocześnie o wycofanie wniosku mniejszości nr 7, a także o poprawienie sprawozdania komisji - str. 7, w pierwszym akapicie, pkt 4 - ponieważ nastąpił tam błąd i brakuje na końcu słów: ˝pkt 1 i 3˝. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Wronę z Klubu Parlamentarnego AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PoselTadeuszWrona">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Koordynacja polskiego prawa z prawem europejskim leży u podstaw nowelizacji tej ustawy. Chciałbym jednak wnieść kilka uwag do sfer nieobjętych regulacją prawa Unii Europejskiej. Niestety, tryb prac nad tą ustawą, czyli skierowanie jej do pierwszego czytania w komisji, uniemożliwiło mi wcześniejsze zgłoszenie uwag. Dlatego, kierując się uwagami zgłoszonymi przez wyborców, proponuję wprowadzenie do projektu ustawy dwóch poprawek.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PoselTadeuszWrona">W art. 15 nadawcy programów telewizyjnych i radiowych są obciążeni obowiązkiem przeznaczania 30% kwartalnego, w przypadku telewizji, i miesięcznego, w przypadku radia, czasu nadawania programu na audycje pierwotnie wytworzone w języku polskim. W podobny sposób narzucane są normy przeznaczania czasu na audycje wytworzone przez producentów europejskich. Ale w tym drugim przypadku w art. 15a ust. 1 ustawa idzie krok dalej, mianowicie wyznacza, jaka część programu europejskiego musi być nowa, wytworzona w ciągu 3 lat przed rozpowszechnieniem. Podobnego zapisu brakuje w części dotyczącej audycji polskich. Jest to dość istotne rozróżnienie. Oto stacja telewizyjna może działać w zgodzie z ustawą, unikając angażowania się w polską produkcję filmową. Wystarczy, że wykupi odpowiednią ilość filmów bądź innych audycji już zrealizowanych - może całe owe 30% przeznaczyć na emisję, po raz setny, starych polskich seriali czy równie starych filmów, utworów muzycznych, a także audycji radiowych. Nie ma przymusu mecenatu stacji telewizyjnej czy radiowej nad polską twórczością kulturalną. Stawiamy więc polską twórczość w gorszej sytuacji niż twórczość europejską. Czy jest to przeoczenie, czy naprawdę nie zależy nam na rozwoju rodzimej kinematografii?</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#PoselTadeuszWrona">Nie ma dyrektywy Unii Europejskiej zabraniającej nam stosowania tej formy promocji własnej twórczości. Łatwo wskazać kraje, gdzie w dużo większym stopniu stosuje się ochronę własnej produkcji kulturalnej, przykładem może być tutaj Francja. Nierówność, gorsze traktowanie naszej kultury narodowej niż kultury europejskiej wypływa z jakiegoś dziwnego nieporozumienia. Stąd proponuję poprawkę w następującym brzmieniu: Nadawcy programów telewizyjnych i radiowych przeznaczają co najmniej 10% kwartalnego czasu nadawania programu na audycje - z wyłączeniem serwisów informacyjnych, reklam, telesprzedaży, transmisji sportowych, przekazów testowych, teleturniejów - wytworzone pierwotnie w języku polskim w okresie 3 lat przed rozpowszechnieniem programu. W art. 15 po ust. 1 proponuję dodać ust. 1a właśnie w takim brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#PoselTadeuszWrona">I sprawa druga. W art. 17 w ust. 5 wymieniamy, kto nie może być sponsorem audycji, a w ust. 6, jakich form audycji sponsorować nie wolno. Otóż, moim zdaniem, przyjęcie ust. 6 może skutkować zmniejszeniem ograniczeń wynikających z pkt. 5. Jest rzeczą nawet ubliżającą stawianie na równi partii politycznych, związków zawodowych i organizacji pracodawców z firmami produkującymi alkohol czy papierosy. Nie widzę uzasadnienia, dlaczego organizacje pracodawców nie miałyby być sponsorami niektórych programów. Czy np. związek właścicieli hoteli i pensjonatów nie może sponsorować filmów o dziedzictwie przyrodniczym i kulturowym Polski czy też swojego regionu? W interesie takiego związku jest przyciąganie turystów, lecz ten interes jest jak najbardziej zgodny z interesem społecznym. Dlaczego wykluczyć możliwość sponsorowania olimpiady niepełnosprawnych przez organizacje pracodawców osób niepełnosprawych? Dlaczego np. związki zawodowe nie miałyby być sponsorami popularnych konkursów, np. o znajomości prawa pracowniczego czy przepisów BHP? Czy związek producentów mleka nie będzie mógł również zachęcać przez media do przyłączania się do akcji ˝szklanka mleka dla każdego ucznia˝?</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#PoselTadeuszWrona">Trudno przewidzieć rozmaitość dobrych pomysłów. Obawiam się, że ów ścisły zapis, nie bardzo logicznie uzasadniony, może część tych pomysłów blokować. Czy aż tak podejrzana jest sfera działań publicznych, że obawiamy się niecnych treści przemycanych w programach sponsorowanych przez partie polityczne? A są one według ustawodawców o wiele bardziej podejrzane od producentów napojów chłodzących, cukierków czy chociażby proszków do prania. W związku z tym proponuję poprawkę skreślającą pkt. 1, 2 i 3 w art. 17 w ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#PoselTadeuszWrona">I ostatnia uwaga. Kierując się głosami wyborców, chciałbym jednocześnie podkreślić moje poparcie dla art. 16b w kształcie proponowanym w projekcie komisji. Zwłaszcza dla ppkt. 2 ust. 1, rozszerzającego zakaz reklamy alkoholu, który rokuje nadzieję, iż nie będzie dochodziło do obchodzenia zakazu reklamy napojów alkoholowych i drwienia z polskiego prawa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Bronisława Cieślaka z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PoselBronislawCieslak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Po nieudanej próbie zeszłorocznej Sejm z inicjatywy rządu po raz kolejny podjął pracę nad poprawą, nowelizacją ustawy normującej działalność radiowo-telewizyjną w Polsce. Po dwunastu, jak policzyłem, posiedzeniach komisji i mozolnej, przeciągającej się - mimo klauzuli pilności tego projektu - procedurze finał jest bliski. Na tej ostatniej prostej znowu, raz jeszcze, po raz któryś już w tej kadencji parlamentu rozmawiamy o telewizji, bo bardziej przecież o telewizji niż o radiu. Bliskość mety po takim maratonie usprawiedliwia niejako zmęczenie zawodników - ale czy obiecuje ulgę, spełnienie, satysfakcję? Czy pora mrozić szampana, żeby wznieść go za owoc tego wysiłku? Czy wyrzeźbiliśmy tym wspólnym, kilkumiesięcznym trudem dzieło, które spełnia nadzieję, na jakiś przyzwoicie długi czas załatwia sprawę? Niestety, wątpię poważnie.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PoselBronislawCieslak">W uzasadnieniu projektu w praktyce funkcjonuje jeden tylko argument: konieczność dostosowania naszego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej, zobowiązania wynikające z procesu integracji i członkostwa Polski w OECD. Kontekst wczorajszej całodziennej debaty sejmowej jest tu czytelny i - choć przypadkowy - bardzo znaczący. W konkluzji jednak opinii Komitetu Integracji Europejskiej dołączonej do sprawozdania komisji (druk nr 1645) czytam: ˝projekt (...), pomimo znaczącego zbliżenia proponowanych rozwiązań do wymogów dyrektywy 89/522/ EWG, utrzymuje (...) stan niezgodny z prawem Unii Europejskiej˝. Tak więc w najlepszym razie będziemy jedli tę żabę świadomie na raty, w czym nie byłoby nic nadzwyczajnego, wszak nie od jutra będziemy w Unii, gdyby nie wspomniany fakt, że jedynym uzasadnieniem jest owo dostosowanie. Myślę więc, że są także inne powody pilnego, żywego, a nawet dość namiętnego zainteresowania polityków telewizją. Trwają od lat niezmiennie, mimo że sam ich przedmiot - telewizja - zmienił się bardzo. Pamiętam, kiedy jeden tylko bezalternatywny program ogniskował niezwykłe emocje, jak pod lupą ważono każde słowo i każdy obrazek. Potem było tego coraz więcej, telewizja się pauperyzowała, potem także pluralizowała politycznie, dziś prawie każdy Polak ma tych kanałów w pilocie więcej niż palców, a na pewno więcej, niż zdoła wchłonąć, a ten jakiś pryncypialny, mistyczny wręcz, śmiertelnie poważny stosunek do telewizji jako takiej, to traktowanie jej rodem z innej, wydawałoby się, epoki przetrwało i kwitnie. Do powodu pierwszego, iż jest ona jakoby decydującym narzędziem oddziaływania na ludzi, kształtowania ich postaw, a tym samym doskonałym narzędziem zdobywania i utrzymywania władzy, doszedł drugi powód istotny i prawdziwy, że jest ona - a w każdym razie być może - potężnym i łakomym, wysoce dochodowym biznesem. Oba te czynniki wespół napędzają polityczne emocje i pobudzają do wyścigu o wpływy.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#PoselBronislawCieslak">Na wczorajszym, tak się składa, posiedzeniu Rady Programowej telewizji publicznej wybieraliśmy - jestem członkiem tego gremium - kandydata do dorocznej nagrody tej rady. Kandydatur było 7 czy 8, właściwie wszystkie godne, a spór był ostry i nadspodziewanie polityczny, co pośrednio dzięki różnorodności kandydatur potwierdza, iż telewizja publiczna jest już dziś pluralistyczna, wbrew temu, co się często głosi. Szukając kryteriów, odwoływaliśmy się do czegoś, co zwie się misją, jaką owa telewizja ma do spełnienia. Pozwoliłem sobie, mówiąc o jednej z kandydatur, wyrazić pogląd, że jednym z ważniejszych elementów owej misji jest sławetna idea budowy społeczeństwa obywatelskiego, jak rozumiem. Kontra była szybka i artykułowana z wielką pewnością siebie. Nic podobnego - usłyszałem. Społeczeństwo obywatelskie niech sobie budują sami obywatele. Zapewniam, że cytuję wiernie. Misją telewizji jest krzewienie i upowszechnianie prawdy. Nie muszę dodawać, iż z wielu wcześniejszych wystąpień tego pana wynika, że posiadaczem lub łagodniej - depozytariuszem owej prawdy jest on sam czy też jego tak samo myślący koledzy. Tej prawdy nie trzeba szukać, docierać do niej w trudzie jakichś polemik, ona po prostu istnieje, niekwestionowalna, znana i stała - oto pomysły na telewizję publiczną.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#PoselBronislawCieslak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Prawdziwy podział w dyskusji ideowej o telewizji, nie tylko zresztą publicznej, biegnie między tymi, którzy chcieliby, żeby przekazywała ona możliwie wierny i uczciwy obraz realnie istniejącego świata, całej złożonej i skomplikowanej rzeczywistości, i tymi, którzy chcieliby, żeby ona tę rzeczywistość kreowała, modelowała, poprawiała. Ci drudzy zdają się wierzyć, że taki wpływ jest możliwy i decydujący, przeceniając - w moim przekonaniu - siłę wirtualnej sugestii tego medium. Zresztą, w istocie nie ma sporu co do celu. Też bym chciał, żeby świat był lepszy. Sądzę tylko, że na przykład młody człowiek po obejrzeniu czarnego dokumentu o degrengoladzie zaćpanych rówieśników po strzykawkę nie sięgnie. Moi oponenci zaś mówią: to prawda, że ten film stara się walczyć ze zjawiskiem narkomanii, ale przy okazji ją promuje, i wyprowadzają prosty wniosek: nie pokazywać narkomanii, przemocy w rodzinie, przestępczości, całego zła tego świata. Szczególnie troszczyć się trzeba - ich zdaniem - o to, co mogliby obejrzeć w telewizorze niepełnoletni.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#PoselBronislawCieslak">Cały art. 18 poważnie rozszerza istniejący już przecież w dotychczasowym brzmieniu ustawy system zakazów, przynosząc zresztą zapisy rozciągliwe interpretacyjnie jak guma. Mogę sobie wyobrazić liberalnego egzekutora, który będzie się poruszał w tych sformułowaniach rozsądnie. Ale skąd pewność, że nie urodzi się nasrożony cenzor, który skwapliwie i gorliwie skorzysta z tekstu o tym, że ˝zabronione są audycje (...) zagrażające fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi niepełnoletnich˝, ścigając z anteny tysiące filmów i innych programów, których taki wpływ, teoretycznie, przy pewnej interpretacji i poziomie wrażliwości, jest możliwy. Co to znaczy, że audycje ˝nie mogą sprzyjać zachowaniom zagrażającym zdrowiu˝? Czy Humphrey Bogart będzie mógł jeszcze w ˝Casablance˝ zaciągnąć się papierosem? Czy karkołomne gonitwy samochodowe, stały element filmów sensacyjnych, niewątpliwie grożące zdrowiu, będzie można jeszcze oglądać?</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#PoselBronislawCieslak">Jak pozostać w zgodzie z zapisem o konieczności przeciwdziałania wulgaryzmom? Czy polski bandzior w filmie fabularnym albo jakiś rozjuszony statystyczny obywatel w dokumentalnym reportażu społecznym będzie posługiwał się sformułowaniami w rodzaju ˝cholercia˝, ˝psia kostka˝.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#PoselBronislawCieslak">Przypomnę, że owe rozszerzone restrykcje nie działają w znowelizowanej redakcji ustawy jedynie w jakichś pasmach czasowych. Obowiązywać miałyby od 6 rano do północy. Nie miałyby natomiast prawa bytu na antenie jeszcze inne niż wymienione, w ogóle nie definiowane w ustawie, po prostu inne audycje, które mogą zagrażać - wedle uznania.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#PoselBronislawCieslak">Śpiewano w legendarnym czasie polskiej rewolucji ˝Niech żyje wolność, wolność i swoboda˝. Rychło pojawiły się zastępy zwolenników mnożenia zakazów. Okazało się, że chodziło o wolność polityczną, a nie o jakąś tam abstrakcyjną wolność w ogóle. A ˝dziewczyna młoda˝, która też ˝niech żyje˝ w tej piosence, znalazła się tam przez pomyłkę. Seks bowiem jest w ogóle najważniejszym, jak wiadomo, zagrożeniem.</u>
          <u xml:id="u-106.8" who="#PoselBronislawCieslak">Powie ktoś, że się czepiam, wszak przewagę w treści nowelizacji mają inne zapisy, o których była już mowa, definicje pojęć, kwestie normujące emisję reklam, telesprzedaż, kwoty producenckie, kapitał zagraniczny itd. Ale mamy przecież przyjmować całość ustawy, więc przyjrzałem się tej całości z tak zwanym szczególnym uwzględnieniem. Szampana więc bym osobiście na finał nie mroził, tym bardziej że i jego procenty, acz nieznaczne, po wejściu w życie tej ustawy można kwalifikować jako grożące zdrowiu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-106.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę panią poseł Joannę Fabisiak z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedłożony przez rząd projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji, zawarty w druku nr 1471, nowelizuje, doprecyzowuje, uszczegóławia dotychczasowe przepisy i odpowiada na konieczność dostosowania naszego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej i dlatego, jak podaje wnioskodawca, pilny tryb i ograniczony zakres. Zakres ten ograniczony jest właściwie do trzech kwestii: doprecyzowania i zdefiniowania najważniejszych pojęć zawartych w ustawie, przedstawienia norm związanych z zagadnieniem reklamy i określenia udziału podmiotów zagranicznych w spółkach, którym może być przyznana koncesja.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PoselJoannaFabisiak">W wystąpieniu swoim ograniczę się tylko do jednego punktu, a mianowicie do tych zapisów, które stanowią normy związane z zagadnieniem reklamy, z takiego powodu, iż źle usytuowana, źle zaproponowana treściowo reklama może mieć destrukcyjny wpływ na kształtowanie osobowości młodego człowieka. Przypomnę, że chyba przed miesiącem mówiliśmy o tym na tej sali, mówili przedstawiciele wszystkich klubów podczas debaty o deklaracji w sprawie młodzieży i alkoholu i powtarzali za PARPA argument, iż agresywne reklamy są jednym z ważniejszych powodów - jeśli nie najważniejszym powodem - znacznego wzrostu alkoholizmu wśród młodzieży. Jeśli tak, to należy bardzo bacznie i bardzo uważnie przeanalizować wszystkie treści, które dotyczą sprawy reklam, zawarte w tej ustawie, która jest przedmiotem naszej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#PoselJoannaFabisiak">Istotą reklamy, jak wiemy, winna być informacja. Czy tak jest? Niekoniecznie. Dlatego istnieje bezwzględna potrzeba dookreśleń i doprecyzowań prawnych. Takie praktyki precyzowania zapisów prawnych przecież istnieją i obowiązują w całej Europie, a nasze prawo chcemy do tego prawa europejskiego dostosowywać. Zatem cel, który przyświecał rządowi, jest w pełni słuszny i godny pochwały.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#PoselJoannaFabisiak">Stosowne zapisy wprowadzające ograniczenia dla, rzec można, złej reklamy należy ocenić pozytywnie. Istnieje jednak wątpliwość, czy przypadkiem pilność tego projektu i szybkość prac nad nim nie spowodowały pewnych, powiedziałabym znów kolokwialnie, niedoróbek jakościowych. Dwa przykłady: W art. 16 ust. 2 czytamy: Audycję można przerwać w celu nadania reklamy lub telesprzedaży, o ile nie stanowi to uszczerbku dla wartości audycji i nie narusza uprawnień właścicieli praw autorskich. Zapis ten więc chroni wartość artystyczną audycji i prawo autorskie. Wydaje się jednak, że w tym zapisie nie bierze się w ogóle pod uwagę odbiorcy, percepcji, a jeśli odniesiemy sprawę percepcji do człowieka młodego, to zapis w moim odczuciu staje się groźny. Dyrektywa Unii Europejskiej z 3 października 1989 r. (art. 11) mówi o koniecznym zachowaniu spójności przekazu, niezbędnej przecież dla zwykłego rozumienia tekstu. Dlaczego zatem wykazujemy większy liberalizm w tym właśnie zapisie i mówimy tylko o wartości, a nie mówimy o spójności przekazu. Młody człowiek, aby zrozumieć tekst - to wie każdy pedagog - i odebrać go emocjonalnie, musi mieć stworzone stosowne warunki ku temu, w przeciwnym bowiem wypadku pozostanie w nim jedynie wspomnienie obrazu, bez konotacji treściowych. To bardzo groźne. Musimy mieć pewność, że ten zapis gwarantuje i będzie zawsze gwarantował możliwość właściwego, spójnego odbioru treści. A więc konkluzja: złe rozmieszczenie reklam może zaburzyć wartość edukacyjną - nie wspomnę już o wychowawczej - programów medialnych.</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#PoselJoannaFabisiak">Dopuszczalność destrukcyjnych działań reklamy wręcz potwierdza załączone do projektu nowelizowanej ustawy rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Paragraf 1 mówi: ˝Audycje, reklamy lub inne przekazy, które mogą zagrażać fizycznemu, psychicznemu i moralnemu rozwojowi dzieci i młodzieży, w szczególności zawierające zachowania naruszające normy obyczajowe, w tym zwroty, słowa i gesty wulgarne, treści upowszechniające metody i instruktaż działań przestępczych mogą być rozpowszechniane, jeżeli jest to uzasadnione ich wysoką wartością artystyczną, dokumentalną, informacyjną lub wagą historyczną i o ile nie naruszają przepisów Kodeksu karnego˝.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#PoselJoannaFabisiak">Szanowni Państwo! Myślę, że zapis ten nie jest do zaakceptowania w odniesieniu do reklamy. Zgodzę się, że takie sceny mogą być w filmach dokumentalnych, filmach historycznych i innym materiale, natomiast na pewno nie w reklamach. I nie wystarczy ograniczenie proponowane przez komisję, aby tego typu reklamy, jeśli dobrze zrozumiałam, mogły być emitowane między godz. 23 a 6, zatem w nocy, wtedy kiedy dzieci nie powinny ich oglądać. Sądzę, że żadna reklama, która może zagrażać fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi dzieci i młodzieży, nie może mieć miejsca, bez względu na lobbing producentów czy ekonomiczne zainteresowanie nadawców. W tej kwestii chyba jako Sejm jesteśmy zgodni.</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#PoselJoannaFabisiak">Wreszcie sprawa czasu emisji. Art. 18 wspomnianej tu dyrektywy Unii Europejskiej określa maksymalny czas reklamy na 15% dziennej emisji programów. Podobny zapis znajdujemy w druku nr 1471. Polska przyzwyczaja się dopiero do reklam. W krajach Unii Europejskiej ten czas dostosowawczy trwa już wiele lat. Ten proces adaptacyjny wcale nie jest łatwy. Czy nie warto by zatem było dostosować ten czas do potrzeb odbiorców, a nie tylko nadawców? Z badań opinii publicznej wynika, że 58% Polaków nudzą reklamy, 48% - irytują, 21% - nie przeszkadzają, a tylko 17% - bawią. Czy w kontekście tych danych lobbing reklamowy zgodny jest z potrzebami odbiorców? O tym nie można zapomnieć podczas pracy nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#PoselJoannaFabisiak">Podsumowując, dobrze się stało, że rząd przygotował projekt, który poprawia istniejącą ustawę. Dobrze się stało, że Komisja Kultury i Środków Przekazu podczas swoich 12 posiedzeń projekt ten korygowała i poprawiała. Dobrze się także dzieje, że zaczynamy na ten temat dyskutować. Sprawa jest wielce ważna społecznie. Nie zapominajmy o tym podczas podejmowania rozstrzygnięć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Gadzinowskiego z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselPiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Źle się stało, że ten projekt był pilny i że pracowaliśmy w sposób ekspresowy. Byliśmy poganiani i efekt jest taki, że ten projekt nie zadowala nikogo. Słyszeliśmy, że mamy pracować pilnie, albowiem musimy szybko dostosować nasze prawo do prawa Unii Europejskiej, że prace nad poprzednim projektem zostały zakończone klęską, albowiem, jak powiedział pan poseł Walendziak, zawinił pan prezydent.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PoselPiotrGadzinowski">Tymczasem również i przy tym projekcie mamy podobną sytuację. Mamy do czynienia z transakcją wiązaną. Oto rząd usiłuje sprzedać Wysokiej Izbie towar, który jest opakowany w słuszny papier, w słuszne rozwiązania, ale w środku ma niestety zły, nieświeży, ideologiczny pasztet. Zastanówmy się. Jeśli mamy dostosowywać nasze prawo do prawa Unii Europejskiej, to czemu te rozwiązania prowadzą do zaostrzania wymogów, jeśli chodzi o audycje i reklamy, wprowadzają kryptocenzurę oraz utrzymują anachroniczne przepisy, np. o konieczności respektowania wartości chrześcijańskiej, w sytuacji kiedy podobno, jeśli wejdziemy do Unii Europejskiej, będzie następował przepływ ludzi, kultur? Zabawnie byłoby, gdyby obywatel Rzeczypospolitej wyznania muzułmańskiego musiał przestrzegać owych wartości chrześcijańskich.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#PoselPiotrGadzinowski">Z drugiej strony mamy do czynienia z liberalizacją i zniesieniem barier dla kapitału zagranicznego. I tu pan poseł Walendziak w imieniu AWS roztaczał takie piękne wizje, że jeśli zliberalizujemy, to ci nadawcy, którzy nadając w tej chwili, wykorzystują luki prawne, wykorzystują konwencję o telewizji transgranicznej, czerpią zyski z tego polskiego tortu reklamowego, a nie wnoszą opłat koncesyjnych, nie płacą podatków, w akcie dobrej woli i skruchy sami wystąpią o koncesję, może opodatkują się i zaczną inwestować. Tymczasem od dwóch lat słyszymy zapewnienia tych nadawców - chodzi o Wizję TV, o HBO - że będą inwestować w naszą kulturę narodową, zwłaszcza w kinematografię. Rezultaty są mierne. Wspomniany tu udział w finansowaniu ˝Pana Tadeusza˝ jest udziałem mniejszościowym. Na palcach jednej ręki można policzyć filmy, które były finansowane przez tych nadawców. Co więcej, można przypomnieć obietnice, jakie ci nadawcy składali - tych obietnic jednak nie spełnili. Mogę sypać przykładami projektów filmowych, często autorstwa młodych zdolnych twórców, którzy mieli obiecane dotacje z Wizji TV czy HBO - niestety te pieniądze to były tylko obietnice na papierze. Był to chyba tylko taki efekt propagandowy.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#PoselPiotrGadzinowski">Jednocześnie tej liberalizacji nie towarzyszy żadna rządowa wizja ładu medialnego. W czasie prac w komisji kultury mówiliśmy o potrzebie stworzenia krajowej czy narodowej doktryny medialnej. Tego nie ma. Jakiż będziemy mieli efekt, jeśli stanie się tak, że prace nad tą ustawą dobrną do szczęśliwego finału? Oto będziemy mieli z jednej strony zaostrzenie przepisów i rodzaj zamordyzmu w mediach, z drugiej strony radosną, dziką liberalizację odnośnie do kapitału i w efekcie brak ładu. Ta liberalizacja, też zupełnie przypadkowa, rodzi dużo podejrzeń, nawet takich, że potwierdza plotki, iż to rozwiązanie jest rozwiązaniem wnoszonym pod kątem pewnych medialnych projektów, w które zaangażowani są posłowie AWS. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Markiewicza z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselMarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nawet jeśli 100 osób świetnie znających się na telewizji pracuje nad ustawą, to wcale jeszcze ilość nie przechodzi w jakość i nie to uchyla pytań, które by można zadać. Jeżeli ma ona być dostosowaniem do Unii Europejskiej, a uzasadnia się ją tym, że nadają nadawcy spoza Polski, nadawcy krajowi nie nadają filmów polskich, a w kablu pojawiają się programy sprzeczne z prawem, to każdy logicznie myślący spodziewałby się w ustawie restrykcji w stosunku do działających wbrew prawu, otwarcia archiwum Telewizji Polskiej dla wszystkich nadawców i uczynnienia przewodniczącego Krajowej Rady, który wprowadza do kabla programy oraz rejestruje operatorów. Ale tego akurat w tej ustawie nie ma, są natomiast zabiegi słowne, które powierzam uwadze i pana marszałka, i Wysokiej Izby. Oto definicja z art. 4: rozprowadzaniem jest przejmowanie w całości i bez zmian program nadawcy krajowego - program, powiadam - lub zagranicznego i jego dalsze przesyłanie nie będące równocześnie rozpowszechnianiem. Znawcom przedmiotu powiem, że to przesyłanie, bo to nas interesuje, na pewno nie jest wprowadzaniem programu do kabla, nie jest emisją, nie jest powszechnym odbiorem, bo to wnioskodawca zostawia w ust. 2. A zatem albo chodzi wnioskodawcy o przesyłanie kaset z programami pocztą, co byłoby niedorzecznością, albo chodzi o bardzo prosty zabieg, mianowicie taką konstrukcję, że jeżeli ktokolwiek przesyła program z satelity do kabla, to on go już nie rozpowszechnia, ale tylko rozprowadza. A jeżeli tak, to zgodnie z rozdziałem 6 wymaga rejestracji, a nie koncesji. W związku z tym ustawa w tym kształcie zwalnia nadawców satelitarnych, co każdy zręczny adwokat wykaże, od obowiązku uzyskania koncesji i prostą drogą prowadzi do zarzutu przed Trybunałem Konstytucyjnym o nierówne traktowanie nadawców. Jeżeli o to chodzi, to były prostsze sposoby.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PoselMarekMarkiewicz">Nie zauważył natomiast wnioskodawca, że tymczasem została wprowadzona konstytucja, która się nie bawi w rozdzielanie, rozpowszechnianie i rozprowadzanie, ale w art. 54 wprowadza możliwość i obowiązek uzyskania koncesji na prowadzenie stacji radiowej, czego wnioskodawca nie zauważył, łącznie z tendencją konstytucyjną rozszerzenia zasięgu koncesji przy jednoczesnym ich zawężaniu.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#PoselMarekMarkiewicz">Zabiegów słownych jest tu więcej. Najśmieszniejszy, na granicy niedorzeczności, związany jest z art. 20. Otóż przewiduje się tutaj reglamentację bezpośrednich transmisji wydarzeń o zasadniczym znaczeniu społecznym. Jeżeli ktoś nie wie, co to jest zasadnicze wydarzenie społeczne, to powinien przeczytać, że są to letnie i zimowe igrzyska olimpijskie, półfinały i finały mistrzostw świata, inne mecze z udziałem reprezentacji. Inne ważne wydarzenia społeczne, jak np. obrady Sejmu, pielgrzymka papieża, spodziewane wyjazdowe posiedzenie Sejmu w Gnieźnie, z udziałem prezydentów, to są także ważne wydarzenia, ale ich wykaz określić ma, zgodnie z ust. 3, Krajowa Rada pod przewodnictwem pana prezesa. Będzie to dla niego o tyle trudne, że ustawa nie zawiera żadnych dyrektyw, które z wydarzeń wpisanych do tego wpisu mają być ważne, a które nie, co jest dokładnie w poprzek zapisu konstytucji, art. 92, który powiada, że upoważnienie dla organu wydającego rozporządzenie musi zawierać wskazanie organu, zakresu regulacji i dokładne wytyczne. Żadna z siedmiu delegacji dla Krajowej Rady nie zawiera wytycznych, a dowodem jest zawarte tutaj rozporządzenie czy jego projekt w sprawie tzw. kwot krajowych i europejskich. Krajowa Rada, nawet słusznie, wprowadza tu dystynkcje na 45, 40 i 50%, ale bez wytycznych ma absolutną pewność uchylenia tego przez Trybunał Konstytucyjny, bo nie takie wytyczne Trybunał do tej pory kwestionował.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#PoselMarekMarkiewicz">Gdy idzie o wymogi, które nakładane są na Krajową Radę, to jest to wymóg kontrolowania, która to reklama nawołuje niepełnoletnich do nabywania produktów lub usług - na przykład reklama Coca-Coli, soku owocowego, a może jogurtu, bo przecież nietelni mogą coś takiego spożywać.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#PoselMarekMarkiewicz">Ważnym osiągnięciem w myśli europejskiej jest stwierdzenie, że zakazana jest reklama oddziaływująca, lepiej napisać: oddziałująca, w sposób ukryty na podświadomość, co legalizuje reklamę oddziałującą w sposób jawny na podświadomość. Podobnie zapis, który powiada, że należy wprowadzić zakaz sponsorowania audycji bezpośrednio związanych z kampanią wyborczą, co już należy rozumieć, że pośrednio to już jest bardzo dozwolone.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#PoselMarekMarkiewicz">Ponieważ dyrektywy Rady Europy i europejskie nie mówią nic o telewizji publicznej, dlatego wnioskodawca znosi możliwość ograniczania reklam w telewizji publicznej. Doprowadzi to do zwiększenia jej wyścigu z nadawcami komercyjnymi i po raz trzeci uzasadni w pełnym wymiarze wniosek w Trybunale Konstytucyjnym o nierówne traktowanie nadawców. Wniosek ten ma duże powodzenie, łącznie z zapisem, który pozwala w telewizji publicznej przerywać audycje składające się z autonomicznych części. Doradzam telewizji publicznej, by teleturnieje dzieliła na część wstępną, rozwinięcie i wielki finał, powierzając to trzem odrębnym redaktorom - i osiągamy skutek zwiększenia czasu reklamowego w telewizji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#PoselMarekMarkiewicz">Możemy wskazać inne zapisy, jak np. polecenie ministrowi skarbu, żeby przekazywał majątek Radiokomitetu, zawiązując spółkę Telewizja Publiczna, i tworzył nowe ośrodki, m.in. w Gorzowie, gdzie, jak każdy wie, jako baza utworzenia ośrodka telewizji publicznej jest tylko maszt.</u>
          <u xml:id="u-112.7" who="#PoselMarekMarkiewicz">Ale jeżeli już przyjmiemy nawet to, to powiedzmy sobie, że tak naprawdę wnioskodawcy chodzi o te 49%. Wnioskodawcy w imieniu Polski. Polska akceptuje acquis w całości i nie zgłasza problemów negocjacyjnych w obszarze kultury i polityki audiowizualnej. Polska akceptuje cele dyrektywy, zapewnienie utworzenia wspólnego rynku produkcji. A zatem my w tej Izbie już nie musimy się zajmować tym, czego chce Polska. Polska już swoje powiedziała, nie uzgadniając tego z Sejmem, nie pytając, czy 49%, czy 33%, czy w ogóle znieść zapis o kapitale zagranicznym w ustawie o radiofonii i telewizji. Taką wartość ma ta ustawa, która jest rozpatrywana w trybie pilnym, z trzykrotnym przekroczeniem terminu z art. 56b regulaminu Sejmu; w trakcie czytania można składać poprawki, mimo zapisu regulaminu, że tylko uprzednio zgłoszone w komisji na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-112.8" who="#PoselMarekMarkiewicz">Moje wezwanie do rządu, by może wycofał część niedorzecznych zapisów tej ustawy, nie może być skierowane ani do pana premiera, ani do członka Rady Ministrów, może być tylko rodzajem interpelacji. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-112.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#WicemarszalekJanKrol">A może odwrotnie - czas został wyczerpany; bo jeszcze pan poseł Kamiński...</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#GlosZSali">(Koledzy cały czas wyczerpali.)</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Ale to już jest wewnętrzna sprawa klubu i naprawdę tu do marszałka nie można mieć pretensji, panie pośle. Klub musi lepiej dzielić przyznany czas.</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#WicemarszalekJanKrol">Obecnie, w kolejności, głos zabiorą: pan minister Kazimierz Marcinkiewicz, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, następnie przewodniczący Krajowej Rady oraz pan poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#WicemarszalekJanKrol">Chcielibyśmy do godz. 16 zakończyć rozpatrywanie tego punktu, bo później jest godzinna przerwa. W innym wypadku musielibyśmy to przenosić, mniej więcej na 19. 30. Proszę więc o ducha zwięzłości.</u>
          <u xml:id="u-113.7" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#SekretarzStanuWKancelariiPrezesaRadyMinistrowKazimierzMarcinkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawa tej ustawy jest bardzo delikatną kwestią. Rząd przyjął wersję opracowaną przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, wyjmując z tegoż opracowania tylko i wyłącznie artykuły, które dotyczą unormowań związanych z naszymi negocjacjami z Unią Europejską. Nie ma w projekcie rządowym ani jednego przepisu, który tego nie dotyczy. Więcej; trzeba powiedzieć bardzo wyraźnie, że mamy do czynienia z czymś zadziwiającym. Otóż wczoraj na tej sali odbyło się 13-godzinne posiedzenie poświęcone tylko i wyłącznie debacie na temat naszej integracji z Unię Europejską. I wszystkie kluby parlamentarne wypowiadały się, że trzeba ten proces przyspieszyć, że niezbędne jest podjęcie bardzo wielkich wysiłków w tym zakresie. I oto następnego dnia pani poseł z klubu SLD zgłasza wniosek o odrzucenie tego projektu, mówiąc, że urząd...</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#SekretarzStanuWKancelariiPrezesaRadyMinistrowKazimierzMarcinkiewicz">Bardzo przepraszam, ponieważ wychodzi poseł Markiewicz, na chwilę przerwę swoje wystąpienie, żeby powiedzieć tylko tyle: Panie pośle, jestem posłem z Gorzowa i sprzeciwiałem się zapisowi, który powstał w komisji, a który dotyczy utworzenia czterech dodatkowych regionalnych ośrodków. Zapis ten został stworzony podczas posiedzenia komisji, przy moim sprzeciwie zgłoszonym w imieniu rządu. Chciałbym, aby pan poseł o tym wiedział, ponieważ zabrzmiało to w stosunku do mnie - jako że jestem posłem z Gorzowa - bardzo nieelegancko. W Gorzowie jest już podośrodek ośrodka poznańskiego. W telewizji publicznej jest nadawany program woj. lubuskiego, stanowiący element ośrodka wielkopolskiego. Chciałbym, żeby takie słowa padły w pana obecności.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#SekretarzStanuWKancelariiPrezesaRadyMinistrowKazimierzMarcinkiewicz">Wracam do rzeczy najważniejszej. Rzeczywiście jest tak, że Urząd Komitetu Integracji Europejskiej wydał negatywną opinię o tym projekcie rządowym. Jest tu zapis, który prowadzi do nieprzestrzegania dyrektyw Unii Europejskiej. Jednak ten jedyny taki przepis dotyczy kapitału zagranicznego, który zostaje tu rozszerzony tylko w minimalnym zakresie. Przeciwko temu minimalnemu rozszerzeniu SLD protestuje. Naprawdę mamy zatem do czynienia z wnioskiem, który śmiem określić hipokryzją. Przeciwko temu protestuję.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#SekretarzStanuWKancelariiPrezesaRadyMinistrowKazimierzMarcinkiewicz">Ta nowelizacja nie jest oczywiście nowelizacją pełną. Obecnie wysyłana jest do uzgodnień międzyresortowych kolejna transza nowelizacji tej ustawy, która zawiera różne inne sprawy, równie pilne i równie ważne, ale niezwiązane z integracją europejską, m.in. regulowana jest kwestia przedłużenia koncesji na nadawanie programów telewizyjnych.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#SekretarzStanuWKancelariiPrezesaRadyMinistrowKazimierzMarcinkiewicz">Jeśli chodzi o platformę cyfrową, to odpowiednie przepisy dotyczące tego problemu są już w tej chwili w trakcie opracowań rządowych, ale są skierowane do ustawy o prawie telekomunikacyjnym. Platforma cyfrowa bowiem to nie tylko przekaz telewizyjny, ale przekaz o dużo szerszym: telekomunikacyjnym i internetowym, znaczeniu.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#SekretarzStanuWKancelariiPrezesaRadyMinistrowKazimierzMarcinkiewicz">Wreszcie kwestia, o której mówiłem na posiedzeniach komisji wielokrotnie, chociaż ponownie padają w tej sprawie zarzuty. Regulacje dotyczące koncentracji mediów u jednego właściciela są w tej chwili przygotowywane, ale w związku z tym, że dotyczą one nie tylko telewizji i radia, ale także prasy, powinny znaleźć się nie w tej ustawie, lecz w innej. Mówiono o tym w trakcie prac komisji. Jednak nie wystarczyło 12 posiedzeń komisji nad 14 punktami zmian w tej nowelizacji, by dotrzeć do zabierających tu dzisiaj głos posłów z informacją.</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#SekretarzStanuWKancelariiPrezesaRadyMinistrowKazimierzMarcinkiewicz">Chcę też powiedzieć bardzo wyraźnie, jako że wszyscy mówią, że źle się stało, iż został przyjęty tryb pilny projektu rządowego, że bardzo państwa przepraszam, bardzo przepraszam Wysoką Izbę, ale tryb pilny nadał rząd i chciał, by Sejm pracował w takim trybie. 12 posiedzeń komisji i trzy miesiące pracy w komisji świadczy o tym, że na pewno nie był to tryb pilny. Proszę jednak w tym wypadku nie kierować pretensji do rządu.</u>
          <u xml:id="u-114.7" who="#SekretarzStanuWKancelariiPrezesaRadyMinistrowKazimierzMarcinkiewicz">Trzy sprawy, które zostały poruszone, wymagają pewnego uzasadnienia. W trakcie tej debaty pojawiły się dwa zupełnie sprzeczne ze sobą zarzuty, i to bardzo często zgłaszane przez tego samego posła bądź tę samą posłankę. Po pierwsze, mówiono, że brakuje dbałości o rozwiązania polskie, rozwiązania w interesie narodowym. Z drugiej strony zarzucano, że niektóre przepisy nie są literalnie przepisane z dyrektyw Unii Europejskiej. Toż właśnie praca rządu polegała na tym, aby przepisy dyrektyw zastosować do polskiego prawa, odnieść do polskich warunków, do polskiego interesu narodowego. Na tym polegała ta praca i właśnie taki charakter ma ten projekt. Rozumiem zarzuty, ale proponowałbym, by były one jednak spójne: zarzuca się albo jedno, albo drugie; dwóch takich zarzutów naraz nie da się po prostu przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-114.8" who="#SekretarzStanuWKancelariiPrezesaRadyMinistrowKazimierzMarcinkiewicz">W trakcie posiedzenia komisji posłowie zgłaszali różne uwagi. W związku z tym Centrum Legislacyjne Rządu przygotowało poprawki zgodne z tymi propozycjami. Pan poseł Lech Nikolski zgłaszał także takie propozycje, a dziś skrytykował fakt, że jako poseł zgłaszałem te poprawki przygotowane przez Centrum Legislacyjne Rządu, będąc jednocześnie reprezentantem rządu. Jestem też posłem i takie prawo mam, i nikt mi tego prawa nie odbierze.</u>
          <u xml:id="u-114.9" who="#SekretarzStanuWKancelariiPrezesaRadyMinistrowKazimierzMarcinkiewicz">Jeśli chodzi o kwestie związane z kapitałem zagranicznym, sprawa ta była omawiana przez wiele godzin w trakcie posiedzenia komisji, w wielu programach, w wielu wystąpieniach, także zewnętrznych. Chcę powiedzieć, że w projekcie rządowym był zapisany postulat rządu, aby dać naszym negocjatorom możliwość pokazania, że idziemy w tym kierunku liberalizacji, ale jednocześnie jeszcze na jakiś czas musimy zapewnić prawa dające warunki rozwoju polskim nadawcom. I stąd otwarcie tego rynku, który dziś stanowi 30%, a więc dla telewizji satelitarnej i kablowej pełna liberalizacja, natomiast dla tego rynku, który stanowi 70%, a więc dla nadawców naziemnych, zwiększenie z 33% do 49%. Pan poseł Wawak, sprawozdawca komisji cytował tutaj już pewien list Komisji Europejskiej, proszę więc zwrócić uwagę na to, że nie ma tam w odniesieniu do tego żadnych zarzutów. Daje to nam właśnie możliwość odpowiedniego prowadzenia negocjacji.</u>
          <u xml:id="u-114.10" who="#SekretarzStanuWKancelariiPrezesaRadyMinistrowKazimierzMarcinkiewicz">Jednak czynienie jednocześnie zarzutu, że takie zapisy to jest oddawanie mediów w obce ręce... Przepraszam bardzo, ale żaden artykuł tej nowelizacji nie mówi o tym, że chcemy przekazywać telewizję publiczną czy telewizje komercyjne w obce ręce. Jest to tylko możliwość wejścia kapitału zagranicznego na polski rynek. Musi więc powstać spółka z takim kapitałem, musi wystąpić do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji o koncesję, musi taką koncesję otrzymać. Nie ma przecież nakazu, by Polsat czy TVN nagle sprzedawały się zachodnim kapitałom. Mówienie tego z tej trybuny jest fałszowaniem prawdy - żeby nie powiedzieć jeszcze inaczej. Myślę, że warto jednak o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-114.11" who="#SekretarzStanuWKancelariiPrezesaRadyMinistrowKazimierzMarcinkiewicz">Zadziwiła mnie też jedna sytuacja szczegółowa, pani poseł Katarasińska, przedstawicielka Unii Wolności, powiedziała bowiem o konieczności zmiany art. 16a ust. 4, który to artykuł opisuje przerwę w filmach fabularnych na nadawanie reklamy czy telesprzedaż. Otóż akurat ten zapis jest prawie literalnie przeniesiony z odpowiedniej dyrektywy Unii Europejskiej; taki się znalazł w wersji rządowej. Czyżby Unia Wolności jednak w tym wypadku chciała się temu sprzeciwić? Z jakich powodów? To jest bardzo ciekawe. Z przyjemnością raz jeszcze wysłuchałbym uzasadnienia Unii Wolności, bo, jak mówię, to jest przepis, który się znalazł w projekcie rządowym, a Unia Wolności z popierania rządu do tej pory słynęła.</u>
          <u xml:id="u-114.12" who="#SekretarzStanuWKancelariiPrezesaRadyMinistrowKazimierzMarcinkiewicz">Proszę państwa, przedstawiciel PSL-u zarzucił z kolei, że mamy w art. 15b do czynienia z upoważnieniami, które dają możliwość obniżenia poziomu zapisanego do kwoty europejskiej czy kwoty wytworzonej w języku polskim. To jest prawda, ale też niepełna. Warto czytać całość przepisu, a całość przepisu jest taka, że to dotyczy programów tematycznych i specjalistycznych i tylko w odniesieniu do takich Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji może te kwoty zmienić. Jest to o tyle ważne, że można sobie wyobrazić program tematyczny poświęcony np. muzyce country, a wtedy rzeczywiście trudno mówić o kwocie europejskiej. Tak więc tu nie ma zamachu na polskość telewizji i na przepisy, które tu są bardzo skrupulatnie wprowadzone, dotyczące właśnie produkcji polskiej, produkcji w języku polskim i chroniące także polskich wykonawców i nadawców.</u>
          <u xml:id="u-114.13" who="#SekretarzStanuWKancelariiPrezesaRadyMinistrowKazimierzMarcinkiewicz">Pani poseł Jakubowska z SLD pytała o to, jakie są intencje tego przepisu, pokazując jednocześnie, że niejaki Kazimierz Marcinkiewicz to główny ideolog tej nowelizacji. Otóż raz jeszcze powtórzę bardzo dobitnie, że ta nowelizacja dotyczy tylko i wyłącznie unormowania prawa związanego z radiem i telewizją w odniesieniu do prawa Unii Europejskiej i wszystkie zapisy, także krytykowane przez panią poseł Jakubowską i przez pana posła Gadzinowskiego, dotyczą tej właśnie kwestii. Niektóre z nich, cytowane tutaj, są zupełnie literalnie przepisaniem odpowiednich dyrektyw. Myślę, że jednak warto czytać zarówno całe artykuły, jak i to, na co poszczególni posłowie się powołują.</u>
          <u xml:id="u-114.14" who="#SekretarzStanuWKancelariiPrezesaRadyMinistrowKazimierzMarcinkiewicz">Jeszcze raz powtórzę to, co powtarzałem wielokrotnie na posiedzeniu komisji. Jest to bardzo pilna ustawa. Jej uchwalenie umożliwi jeszcze w tym półroczu podjęcie negocjacji w zakresie polityki audiowizualnej i być może nawet ich zamknięcie. Dlatego raz jeszcze proszę, wnoszę do Wysokiej Izby o jej uchwalenie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Markiewicz, sprostowanie, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PoselMarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Może to dziwne, ale dotknął mnie zarzut braku elegancji, który chciałem wyjaśnić. Ja nie kojarzyłem nawet pana ministra z Gorzowem, żeby było jasne, wiem, że nie ma pan środków na ośrodek telewizyjny. Problem, który podniosłem, jest zupełnie innej natury. Otóż ten zapis dotyczący Gorzowa i nowych ośrodków pomieszczony jest w artykule końcowym ustawy z 1992 r., który nakazywał ówczesnemu ministrowi finansów do 1 stycznia z 1994 r. zawiązać spółkę, przekazując do niej majątek likwidowanego radiokomitetu. To ja teraz pytam, czy pomieszczenie być może słusznego zapisu o tym, że w Gorzowie, w Kielcach i gdzieś jeszcze ma powstać ośrodek, oznacza, że rząd deklaruje majątek państwowy inny niż z byłego Radiokomitetu na utworzenie tych trzech ośrodków czy też zmusza spółkę, która wygra w dwu ruchach każdy proces właśnie z rządem o to, że nie można jej ustawowo zobowiązywać do tworzenia ze swojego majątku ośrodka. Pytam, dlaczego, skoro Rada Legislacyjna się tym zajmowała? W tym samym zapisie jest delegacja dla ministra skarbu, który może zawiązać spółki radiofonii regionalne inne niż wymienione. Czemu nie tu to wpisano, a do zapisu, który jest martwy od 6 lat?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Miejmy nadzieję, że poseł sprawozdawca wyjaśni te wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PoselMarekMarkiewicz">Dlatego zwróciłem się o to, czy nie warto wycofać niektórych zapisów, które i tak poddają wnioskodawcy pod nóż, podobnie jak zapis o włączeniu reklam do programu - i słusznie, jestem za tym - a jednocześnie wprowadzić zapis, że Krajowa Rada ma określić zasady udostępniania czasu na reklamy, który jest dokładnie z innej parafii, a nawet z innego kontynentu, bo u nas takiej zasady sprzedaży czasu reklamowego Bogu dzięki jeszcze nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Rozumiem, że pan poseł sprawozdawca odniesie się do pytań pana posła Markiewicza.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Obecnie głos zabierze pan Juliusz Braun, przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie mam uprawnień, by odnosić się do szczegółowych propozycji zgłaszanych w czasie dyskusji. Chciałbym jednak podziękować, że Wysoka Izba podjęła sprawę nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji, ponieważ jest to niezbędny warunek, by negocjacje pomiędzy Polską a Unią Europejską w sprawach dotyczących polityki audiowizualnej mogły posunąć się do przodu. Brak tej nowelizacji zahamował ważne dla Polski rozmowy.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Żałuję, że ta nowelizacja, która początkowo przewidywana była jako bardzo szybka, trwała tak długo. Żałuję, że jednocześnie nie objęła ona innych ważnych kwestii, o których mówił pan minister Marcinkiewicz. Cieszę się, że jest deklaracja rządu, iż propozycje rozwiązania pozostałych problemów szybko znajdą się również w parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Jeśli chodzi o projekt, nad którym Wysoka Izba w tej chwili debatuje, to muszę powiedzieć, że bardzo trudno ocenić, czego po decyzji parlamentu możemy się spodziewać. Liczba wniosków mniejszości, liczba poprawek zgłaszanych na tej sali wskazuje na to, że jest to swego rodzaju układanka, z której można stworzyć trzy zupełnie różne ustawy. Jedna z nich zbliżałaby polskie prawo do prawa Unii Europejskiej, inna oddalałaby je. Mam nadzieję, że w wyniku głosowania powstanie ustawa, która polskie prawo w sposób istotny zbliży do prawa Unii Europejskiej, a jednocześnie będzie chroniła polski interes narodowy, tak jak choćby przepis dotyczący gwarancji dla produkcji tworzonej w języku polskim jako języku oryginalnym. Jest to dla polskiej kultury kwestia bardzo istotna.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Podniesiono tutaj kilka spraw szczegółowych. Niektóre, jak sądzę - warto zwrócić na to uwagę - stanowią pewne nieporozumienie, jak np. zgłaszane uwagi do przepisów dotyczących sponsorowania. Tutaj nastąpiło pewne zatarcie granicy pomiędzy sponsorowaniem a reklamą czy wręcz kryptoreklamą. Sponsor nie może mieć wpływu na treść programu. Stąd apele o sponsorowanie określonych programów przez określone podmioty gospodarcze były właściwie zachęcaniem do omijania przepisów. Sponsorowanie to jest coś zupełnie innego. Myślę, że prawidłowo w tej ustawie zostało to opisane.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Jeśli chodzi o ochronę niepełnoletnich, to bardzo łatwo o zarzuty, iż konkretne przepisy nie są wystarczająco precyzyjne. Ale myślę, że warto przytoczyć tutaj, nie rozwijając tego wątku, zapisy dyrektywy Unii Europejskiej, której przecież nikt nie zarzuca, iż tworzy przepisy o charakterze cenzorskim lub ogranicza wolność słowa. Dyrektywa mówi wyraźnie: Państwa członkowskie podejmą odpowiednie środki w celu zapewnienia, iż nadawcy podlegający ich jurysdykcji nie nadają jakichkolwiek programów mogących mieć poważny wpływ na psychiczny, mentalny lub fizyczny rozwój nieletnich, w szczególności programów pornograficznych lub przedstawiających przemoc. I drugi ustęp tego samego artykułu: Środki, o których mowa, obejmą także inne programy, które mogłyby zagrozić rozwojowi psychicznemu dzieci i młodzieży, z wyjątkiem okoliczności, w których przez dobór odpowiedniego czasu emisji zapewni się, że nieletni nie uzyskają dostępu do tego rodzaju programów. Proponowane na ogół raczej we wnioskach mniejszości niż w sprawozdaniu komisji rozwiązania temu właśnie mają służyć.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#PrzewodniczacyKrajowejRadyRadiofoniiITelewizjiJuliuszBraun">Ostatnia sprawa, do której się chciałem odnieść, kwestia oddziałów spółki. Pan poseł Markiewicz w dodatkowym wystąpieniu dość precyzyjnie to określił, ja chciałbym wyraźnie powiedzieć, że należy oddzielić pojęcie opisanego w ustawie oddziału spółki, który jest pewną strukturą, nazywając nieelegancko, biurokratyczną, od ośrodka tworzącego program. W tej chwili już i w Opolu, gdzie nie ma oddziału spółki, tworzony jest ograniczony czasowo samodzielny program regionalny, podobnie jest w Gorzowie, taka działalność rozpoczęła się w Kielcach. Naprawdę nie trzeba budować struktur biurokratycznych, które petryfikują strukturę telewizji publicznej, która właśnie ma być zmieniana, aby lepiej spełniać zadania wobec społeczności regionalnych. Dlatego sądzę, że stanowisko rządu, który tego projektu zmian w wykazie oddziałów spółki nie popierał, jest merytorycznie uzasadnione, a prawnie - wspomniał tutaj wyraźnie pan poseł Markiewicz - odnosiło się to do tworzenia oddziałów przed laty, kiedy był jeszcze do podziału majątek Radiokomitetu, którego już nie ma. Natomiast obecnie minister skarbu w każdej chwili, zmieniając statut spółki za zgodą Krajowej Rady, może zwiększyć listę oddziałów, gdyby uważał to za stosowne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu przewodniczącemu.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Wawaka, posła sprawozdawcę komisji. Tym razem w szybszym tempie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PoselZbigniewWawak">Tym razem króciutko, w pięciu kwestiach. Oczywiście zmiana w art. 64 dotycząca oddziałów czy miejsc oddziałów terenowych spółek została dodana przez komisję, rząd takiej propozycji nie przedstawiał i są wątpliwości co do zasadności czy nawet zgodności z procedurą legislacyjną dodawania tego rodzaju poprawki w projekcie pilnym. Zobaczymy, jak to się skończy, jaką decyzję podejmie Wysoka Izba.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PoselZbigniewWawak">Chciałbym się odnieść do kilku głosów w dyskusji. Pani poseł Katarasińska powoływała się na to, że całkowity zakaz reklamy w Unii Europejskiej nie istnieje. Zgoda, ale do dyrektywy znowelizowanej w 1997 r. odnosi się art. 3 tej dyrektywy, który mówi wyraźnie, że kraje członkowskie mogą ustanowić względem instytucji telewizyjnych, podlegających ich orzecznictwu prawnemu, surowsze lub bardziej szczegółowe uregulowania w zakresie spraw objętych działaniem niniejszej dyrektywy. Nigdy nikt ze strony Unii Europejskiej nie kwestionował zgodności z prawem istniejącego w Polsce bezwzględnego zakazu reklamy alkoholu. Tu pozostajemy absolutnie w zgodzie i Rzeczpospolita Polska nie ma obowiązku liberalizowania tego zakazu, nie wynika to z żadnego przepisu obowiązującego w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#PoselZbigniewWawak">Pan poseł Gadzinowski wspominał o cenzurze, pani poseł Jakubowska również. Wiele razy powtarzamy w dyskusjach - nakazy i zakazy nie są cenzurą, są one sformułowane w dyrektywach Unii Europejskiej, a te dyrektywy i tak są niczym wobec ograniczeń istniejących w tak liberalnym, demokratycznym i wysoko uprzemysłowionym kraju, jakim są Stany Zjednoczone Ameryki Północnej. Tam zakazy są bardzo daleko posunięte, ostrzejsze, bardziej precyzyjne i bardziej je można nazwać cenzurą niż jakąkolwiek propozycję w przedłożeniu rządowym.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#PoselZbigniewWawak">Pan poseł Cieślak sugerował, że projekt tak naprawdę jest przeciw integracji, ponieważ nie proponuje całkowitej liberalizacji. Pan minister Marcinkiewicz bardzo słusznie zwrócił uwagę, że w uwagach Komisji Europejskiej, które przedłożyła do projektu, ta sprawa nie jest podnoszona, nie jest kwestionowana. Zatem można domniemywać, że Komisja Europejska z aprobatą przyjęła nowelizację akurat w tym punkcie.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#PoselZbigniewWawak">Jeszcze jedno, jeśli chodzi o zakaz reklamy. W pracach komisji nie posłużyliśmy się nowelizacją dyrektywy, która w odniesieniu do nieletnich wprowadza jeszcze jeden bardzo daleko idący zakres. Telezakupy powinny przestrzegać obowiązków, o którym mowa w pkt. 1, to są te zakazy z dyrektywy, implementowane w projekcie rządowym, i ponadto nie powinny zachęcać nieletnich do zawierania umów zakupu lub najmu dóbr i usług. Tyle Unia Europejska w 1997 r. w sprawie cenzury. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#WicemarszalekJanKrol">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował projekt do Komisji Kultury i Środków Przekazu w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Ogłaszam przerwę do godz. 17.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 06 do godz. 17 min 02 )</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Przystępujemy do rozpatrzenia pytań w sprawach bieżących, które otrzymują oznaczenie punktu 10. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Odpowiedniej zmianie ulegnie numeracja pozostałych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Przypominam, że czas przeznaczony na pytania nie może być dłuższy niż 2 godziny. Postawienie pytania może trwać nie dłużej niż 1 minutę, udzielenie zaś odpowiedzi nie dłużej niż 5 minut. Nad pytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji. Marszałek Sejmu dopuszcza jednak do postawienia pytań dodatkowych. Uprawnienie to w pierwszej kolejności przysługuje składającemu pytanie. Poszczególne dodatkowe pytania nie mogą trwać dłużej niż 30 sekund, a łączna uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 5 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu łącznej odpowiedzi na pytania dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Zamiar przedstawienia pytania zgłosił pan poseł Ryszard Czarnecki z Akcji Wyborczej Solidarność, w sprawie działań, jakie podjęło Ministerstwo Spraw Zagranicznych, dotyczących ograniczenia przez władze Litwy praw mniejszości polskiej mieszkającej na Litwie. Pytanie kierowane jest do Ministra Spraw Zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę pana posła Ryszarda Czarneckiego o przedstawienie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PoselRyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Od wielu miesięcy jesteśmy świadkami dosyć konsekwentnych, niestety, działań władz litewskich różnego szczebla, które ewidentnie ograniczają prawa mniejszości polskiej mieszkającej na terenie Republiki Litewskiej. Te działania z całą pewnością odbiegają od standardów europejskich. Konkretnie chciałbym, aby pan minister odniósł się do spraw, które szczególnie bulwersowały naszych rodaków na Litwie. Po pierwsze w zeszłym roku po raz pierwszy w historii zlikwidowano obowiązkowy egzamin maturalny z języka polskiego w polskich szkołach. Po drugie, co się z tym wiąże, bo to jest materia szkolnictwa, chodzi o odmienny status szkół polskich, które podlegają samorządowi, odmienny od statusu szkół litewskich, które podlegają rządowi, a więc przez to są znacznie bardziej zasobne. Z tym związana jest kwestia odmowy zakładania klas polskich, nawet jeżeli jest odpowiednia, przewidziana ustawowo liczba uczniów. Wreszcie systematyczne jest już od 10 lat opóźnianie zwrotu ziemi zabranej Polakom przez władze sowieckie po wojnie, przy czym dotyczy to szczególnie rejonu wileńszczyzny, gdzie 2/3 mieszkańców stanowią Polacy. Zwrot tej ziemi w innych częściach Litwy, tam gdzie większość stanowią Litwini, przebiega znacznie szybciej.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PoselRyszardCzarnecki">I sprawa kolejna, która także się wiąże z kwestiami majątkowymi, to wciąż nieuregulowana kwestia zwrotu majątku polskich organizacji, które funkcjonowały przed wojną, miały na przykład własne budynki w Wilnie. W tej chwili organizacje te dalej funkcjonują, zostały reaktywowane, ale nie mają prawa do ubiegania się o zwrot swojej prawowitej własności.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#PoselRyszardCzarnecki">Kolejna kwestia - gdy zadawałem to pytanie ministrowi Geremkowi, myślałem, że sprawa w zasadzie jest niemal uregulowana. Okazało się, że niestety nie. Mianowicie jest to kwestia próby zmiany granic administracyjnych regionów zamieszkałych przez większość polską, tak aby w tych nowych granicach administracyjnych regionów Polacy nie stanowili większości. Władze litewskie poinformowały początkowo, że od tego odchodzą, teraz mam informację, dosłownie z ostatnich dni, że najwyższe czynniki litewskie sondują polskich samorządowców na okoliczność możliwości powrotu do tej kwestii i wskazują jednak na konieczność zmian granic administracyjnych okręgów, w których mieszkają w większości Polacy.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#PoselRyszardCzarnecki">I wreszcie sprawa ostatnia, która powinna być - i mam nadzieję, że była - przedmiotem zainteresowania naszego rządu. To kwestia odmowy prywatyzacji pomieszczeń zajmowanych przez redakcję, która została udzielona tygodnikowi ˝Nasza Gazeta˝, oficjalnemu organowi Związku Polaków na Litwie. Chciałbym powiedzieć, że obowiązujące prawo litewskie daje możliwość prywatyzacji wszystkich lokali, które są zajmowane przez redakcje. Nawet dochodziło do takich wypaczeń, że niektóre pisma były tworzone specjalnie po to, żeby uzyskać możliwość przejęcia jakichś pomieszczeń. I tutaj jedynym pismem, któremu tego odmówiono, jest polski tygodnik.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#PoselRyszardCzarnecki">Oczywiście mamy do czynienia z wieloma deklaracjami ze strony prezydenta Litwy, premiera i rządu jak najbardziej otwartego stosunku do mieszkających tam Polaków, ale te deklaracje rozmijają się z rzeczywistością, rzeczywistość jest zupełnie inna. Dzieje się to w sytuacji, panie ministrze, kiedy to praktycznie 2/3 zamieszkujących region wileński stanowią Polacy, a 4/5 ogółu tych, którzy mieszkają w regionie solecznickim, to też nasi rodacy. Myślę więc, że rząd polski jest absolutnie powołany do tego, aby wystąpić - kanałami dyplomatycznymi - w obronie naszych rodaków, którzy tam mieszkają, którzy, jak sądzę, w tej chwili wkomponowali się w życie społeczno-polityczne Litwy, także życie gospodarcze, i odgrywają coraz większą rolę w budowaniu pomostów między Polską a Litwą - i to w sytuacji, kiedy Polska bardzo wyraźnie popiera dążenia Litwy i do Unii Europejskiej, i do NATO, kiedy przekazuje za darmo sprzęt wojskowy. Wydaje się więc, że mamy tutaj do czynienia...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Panie pośle, bardzo proszę, to są pytania w sprawach bieżących. Rozumiem, że uzasadnienie jest szerokie, ale proszę konkretyzować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PoselRyszardCzarnecki">Tak, panie marszałku. Konkrety były przed chwilą, a teraz właśnie kończę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Jeśli już były konkrety, to w takim razie, rozumiem, wypowiedź dobiegła końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PoselRyszardCzarnecki">Już właśnie kończę, w tym momencie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PoselRyszardCzarnecki">I, panie ministrze, myślę, że w tej sytuacji, przy tych deklaracjach poparcia dla państwa litewskiego, oczekiwalibyśmy przynajmniej takiej samej troski o Polaków na Litwie, jaką rząd polski wykazuje wobec Litwinów w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu w celu udzielenia odpowiedzi na przedstawione pytanie podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Radosława Sikorskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan minister spraw zagranicznych upoważnił mnie do udzielenia następującej odpowiedzi. Odpowiadając na zapytanie pana posła Ryszarda Czarneckiego, dotyczące działań Ministerstwa Spraw Zagranicznych podejmowanych w sprawie ograniczania przez władze Republiki Litewskiej praw mniejszości polskiej, chcę zapewnić Wysoką Izbę, że ministerstwo bardzo uważnie obserwuje sytuację naszych rodaków na Litwie i uznaje ją za jeden z najistotniejszych czynników kształtowania stosunków wzajemnych między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Litewską. Mamy jednocześnie świadomość, że problemy z tym związane należą do najtrudniejszych i - jak dowodzą ostatnie lata - proces ujmowania ich w ramy standardów europejskich i przybliżania do naszych oczekiwań jest długi i skomplikowany. Kluczowe znaczenie, tak jak powiedział pan poseł, mają kwestie oświatowe. W swoim zapytaniu pan poseł Czarnecki wymienia dwie z nich: likwidację obowiązkowego egzaminu z języka polskiego na maturze w szkołach polskich na Litwie oraz zróżnicowane podporządkowanie rodzące określone skutki finansowe szkół litewskojęzycznych oraz polskojęzycznych, które podlegają odpowiednio władzom powiatowym, a więc rządowym, i samorządowym, dysponującym z założenia znacznie skromniejszymi zasobami finansowymi. W opinii naszego ministerstwa nie wyczerpuje to jednak jeszcze listy edukacyjnych problemów mniejszości polskiej na Litwie. Za największe wyzwanie uznajemy bowiem mające nastąpić jesienią br. wdrożenie reformy oświatowej na Litwie, która może spowodować istotne uszczuplenie stanu posiadania szkolnictwa polskojęzycznego w tym państwie. Wreszcie sprawa druku podręczników w języku polskim - władze litewskie zapowiedziały znaczne ograniczenie pomocy w tym zakresie, aż do całkowitego zaprzestania wydawania podręczników włącznie z tymi dla klas najstarszych.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Wymienionych problemów oświatowych nie chcemy i nie możemy traktować oddzielnie. Każdy z nich i wszystkie razem stanowią zagrożenie dla możliwości kształtowania tożsamości narodowej dzieci i młodzieży polskiej na Litwie. Rozwiązania ich wszystkich domaga się więc konsekwentnie Ministerstwo Spraw Zagranicznych w rozmowach z przedstawicielami władz litewskich. W naszych działaniach wspierani jesteśmy - i za to chciałbym serdecznie podziękować z tej wysokiej trybuny - przez parlamentarzystów pracujących w ramach Zgromadzenia Poselskiego Sejmu polskiego i Sejmu litewskiego oraz Polsko-Litewskiej Grupy Parlamentarnej. Konkretnym efektem starań strony polskiej w ostatnim czasie była zmiana wyraźnie dyskryminującego szkolnictwo mniejszości polskiej zarządzenia nr 150 ministra oświaty i nauki Republiki Litewskiej, przewidującego możliwość likwidacji niewielkich szkół na Wileńszczyźnie pod warunkiem jednak, że nie byłyby to szkoły litewskojęzyczne.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Uznając złożoność problematyki oświatowej mniejszości narodowych, a przede wszystkim jej znaczenie w stosunkach wzajemnych, premierzy Polski i Litwy postanowili podczas V posiedzenia Rady ds. Współpracy między Rządami Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Litewskiej w grudniu zeszłego roku powołać specjalną komisję, która ma zbadać sytuację i potrzeby szkolnictwa obu mniejszości - polskiej na Litwie oraz litewskiej w Polsce. Ze strony polskiej komisji przewodniczyć będzie pan prof. Wilibald Winkler, podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej. W opracowywanym obecnie przez oba resorty, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Ministerstwo Spraw Zagranicznych, programie pracy komisji znajdą się wszystkie wspomniane przeze mnie kwestie, istotne dla polskiej oświaty na Litwie. Zadaniem komisji będzie opracowanie raportu dla premierów, m.in. na podstawie rekonesansu na miejscu i spotkań z reprezentatywnymi przedstawicielami obu mniejszości w obu krajach, rzetelnie przedstawiającego wszelkie zagrożenia dla szkolnictwa mniejszości narodowych, a także sposoby zapobiegania tym zjawiskom. W chwili obecnej oczekujemy na utworzenie litewskiej części tej komisji. Chciałbym zapewnić Wysoką Izbę, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych dołoży wszelkich starań, aby komisja rozpoczęła pracę jak najszybciej, a także by efekty jej działalności zostały w jak najkrótszym czasie przełożone na konkretne rozwiązania zadowalające naszych rodaków na Litwie.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Kolejna kwestia podniesiona przez pana posła Czarneckiego - tempo reprywatyzacji ziemi - od lat pozostaje w kręgu zainteresowania naszego resortu. Choć w ostatnim czasie na Litwie nastąpił w tej dziedzinie pewien postęp, stopień zaawansowania reprywatyzacji na Wileńszczyźnie rzeczywiście jest nadal zdecydowanie mniejszy niż w innych regionach Litwy. W czerwcu 1999 r. litewski Sejm uchwali rezolucję zobowiązującą rząd do rozważenia możliwości przyspieszenia prac związanych ze zwrotem ziemi w rejonach Litwy wschodniej i południowo-wschodniej oraz do zakończenia realizacji reformy rolnej do 1 października br. Nie wiadomo obecnie, czy termin ten zostanie dotrzymany. Na opóźnienie procesu reprywatyzacji wpływają dwie podstawowe okoliczności: niemożność udokumentowania praw do ziemi przez osoby zainteresowane, gdyż aż 27% spośród nich nie posiada w tym zakresie żadnych dokumentów, oraz poważne problemy władz ze sfinansowaniem prac mierniczych.</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Przedstawiciele strony litewskiej w trakcie posiedzeń rady międzyrządowej oraz komisji rządowej do spraw mniejszości narodowych - odbytych w grudniu ubiegłego roku - złożyli zapewnienia o gotowości rządu litewskiego do przyspieszenia tego procesu w miarę istniejących możliwości ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji panujących w rejonach zamieszkałych przez mniejszość polską.</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Niesłychanie złożona i delikatna, panie pośle, także z politycznego punktu widzenia jest natomiast kwestia zwrotu majątku należącego przed II wojną światową do polskich organizacji i stowarzyszeń w Wilnie. Przyczyny tego są, jak sądzę, znane, wiążą się one z całym kompleksem spraw dotyczących stosunków polsko-litewskich w latach 1918-1945. Rząd polski uwzględniając wszelkie uwarunkowania, te historyczne i jak najbardziej współczesne, nie podnosił tych kwestii w stosunkach z Republiką Litewską. Chciałbym wyrazić przekonanie, że stanowisko takie spotka się ze zrozumieniem Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-134.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Kolejnym zagadnieniem podniesionym przez pana posła Czarneckiego w jego zapytaniu jest negatywna decyzja władz litewskich w sprawie sprywatyzowania siedziby redakcji tygodnika Związku Polaków na Litwie ˝Nasza Gazeta˝. Z informacji, jakie posiada Ministerstwo Spraw Zagranicznych, wynika, że droga prawna nie została jeszcze wyczerpana, dlatego też sprawa ta nie stała się jak dotąd przedmiotem oficjalnych interwencji ministerstwa bądź polskich placówek w Wilnie. Zadeklarowaliśmy natomiast pomoc naszego konsulatu w wyjaśnieniu wszelkich aspektów tej sprawy z udziałem zainteresowanych stron i propozycja ta wciąż pozostaje otwarta.</u>
          <u xml:id="u-134.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Wreszcie ostatnia z wymienionych w zapytaniu pana posła Czarneckiego kwestii, mianowicie reforma administracyjna na Litwie. Tych informacji, o których pan poseł mówił, jeszcze nie mamy. Natomiast, jeżeli chodzi o sprawę, która rzeczywiście stanowiła punkt zapalny w naszych stosunkach wzajemnych - reformę, której realizacja stanowiłaby bardzo realne zagrożenie dla interesów mniejszości polskiej - w tej kwestii odnotowaliśmy postęp. Mianowicie 29 listopada ubiegłego roku rząd Republiki Litewskiej wydał rozporządzenie, w którym ostatecznie zrezygnował z planów przyłączenia szeregu miejscowości rejonu wileńskiego do miasta Wilna. Tym samym nie uległy i nie ulegną zmianom proporcje narodowościowe na obszarach zwarcie zamieszkałych przez mniejszość polską, co ma fundamentalne znaczenie dla tamtejszych społeczności lokalnych w każdym wymiarze ich życia.</u>
          <u xml:id="u-134.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawy, o których mowa - ochrona praw osób należących do mniejszości polskiej na Litwie - są ciągle dyskutowane z naszymi litewskimi partnerami. Sprzyja temu wielka intensywność wzajemnych kontaktów. Ostatnio, w trakcie styczniowej wizyty zagadnienia te zostały kompleksowo przedstawione ministrowi spraw zagranicznych Republiki Litewskiej w Polsce. Podstawowym założeniem polityki naszego resortu w tej dziedzinie jest uznanie, że wysokiemu poziomowi wzajemnych stosunków i kontaktów muszą towarzyszyć również duże oczekiwania wobec partnera, szczególnie w tak wrażliwej sferze jak ochrona praw mniejszości narodowych, stanowiących przecież integralną część praw człowieka. Takie właśnie są reguły postępowania we współczesnym świecie pomiędzy państwami demokratycznymi i polską politykę zagraniczną zamierza się do nich konsekwentnie stosować.</u>
          <u xml:id="u-134.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Jeżeli chodzi o stosunki polsko-litewskie, chciałbym Wysoką Izbę zapewnić, że sytuacja mniejszości polskiej w Republice Litewskiej jest przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych monitorowana z wielką uwagą, natomiast punktem odniesienia naszych ocen pozostaną niezmiennie zapisy traktatu podpisanego z Litwą w 1994 r. oraz standardy europejskie określające zakres ochrony osób należących do mniejszości narodowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Zwracam się do pana posła Ryszarda Czarneckiego: Czy pan poseł chce przedstawić dodatkowe pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PoselRyszardCzarnecki">Tak, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Za moment udzielę panu głosu, zadam jeszcze tylko pytanie paniom posłankom i panom posłom, którzy ponadto zgłaszają się do przedstawienia dodatkowych pytań. Do tej pory zgłosili się następujący posłowie: Władysław Adamski, Tadeusz Wrona, Longin Pastusiak, Janusz Zemke, Bogdan Lewandowski, Michał Tomasz Kamiński, Jerzy Wenderlich, Wojciech Nowaczyk, Jan Kulas, Antoni Kobielusz, Grzegorz Kurczuk, Piotr Gadzinowski i pani poseł Nowacka.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Czy ktoś z pań i panów posłów zgłasza się nadto do przedstawienia pytania?</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Nikt się nie zgłasza, wobec tego zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę pana posła Ryszarda Czarneckiego o przedstawienie dodatkowych pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PoselRyszardCzarnecki">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PoselRyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Jest, jak wiadomo, oficjalny traktat polsko-litewski, który powinien regulować sprawy m.in. Polaków na Litwie, tyle że czasem bywa on martwą literą. Chodzi mi przede wszystkim o zapisy, o których mówiłem wcześniej, dotyczące konieczności obligatoryjności otwierania klas polskojęzycznych przy spełnieniu odpowiedniego wymogu limitu dzieci, które chcą w takiej klasie się uczyć. Mamy szereg przypadków praktycznie nierealizowania tego zapisu. Również dotyczy to innych spraw związanych z sytuacją polskiej mniejszości na Litwie. Chciałbym zapytać, jakie rząd podejmuje działania, aby ten traktat był nie tyle dokumentem, który został kiedyś podpisany i teraz, że tak powiem, ma charakter archiwalny, ale żeby stanowił pewne ramy dla rzeczywistego obrazu stosunków polsko-litewskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o przedstawienie pytania pana posła Władysława Adamskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PoselWladyslawAdamski">Panie Ministrze! Przykro jest zwracać na to uwagę, ale sygnały świadczące o ograniczaniu praw Polaków mieszkających na Litwie trafiają do Sejmu nie po raz pierwszy. Problem jednak pozostaje i ponieważ sygnały mają tendencję powtarzającą się, chciałbym spytać, czy rząd polski rozważa w ogóle kwestię zainteresowania tymi sprawami instytucji międzynarodowych? Nie chcę bowiem po raz kolejny po prostu pytać, tak jak to było poprzednio, o skuteczność polskiego rządu, o korespondencję dyplomatyczną, bo jak widać niewiele to zmienia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie dodatkowego pytania proszę pana posła Tadeusza Wronę z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PoselTadeuszWrona">Punktem wyjścia do oceny stosunków polsko-litewskich jest podpisany traktat o dobrosąsiedzkich stosunkach. Natomiast największe chyba obecnie zaniepokojenie budzi kwestia szkolnictwa polskiego na Litwie w kontekście reformy systemu oświaty właśnie w Republice Litewskiej. Zagrożenie szczególne wynika z faktu, że przyjmując te same standardy dla szkół litewskich, jak i dla szkół mniejszości polskiej może nastąpić zmniejszenie z 41 do 17 liczby polskich szkół średnich. Jakie działania podejmie ministerstwo, aby przeciwdziałać tej tendencji, jak również aby przekonać stronę litewską do tego, żeby podobnie jak w Polsce wobec mniejszości narodowych, jeśli chodzi o oświatę, stosowano inne kryteria i standardy w szkolnictwie. Przypominam, że aby otworzyć gimnazjum polskie potrzeba 150 dzieci, natomiast jeżeli chodzi o szkoły mniejszości narodowych, jest to kwestia zupełnie inna i są zupełnie inne wymagania, zdecydowanie mniejsze. Podobnie, jeśli chodzi o finansowanie szkół mniejszości w Polsce, gdzie na ucznia przeznaczanych jest o 20% więcej środków.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PoselTadeuszWrona">Druga kwestia dotyczy pisowni, ale może zakończę sprawę oświaty. Ostatnie zgromadzenie polsko-litewskie w Wilnie zwróciło się ze wspólnym apelem - posłowie polscy i litewscy - do rządu Republiki Litewskiej, aby do egzaminów maturalnych w szkołach z polskim językiem wykładowym na Litwie został przywrócony obowiązkowy egzamin z języka polskiego. Do dzisiaj, mimo ogromnych nacisków ze strony parlamentarzystów - dziękuję panu ministrowi za docenienie pracy zarówno zgromadzenia, jak i grupy parlamentarnej - nie zrealizowano tego zapisu, o czym mówił pan poseł Czarnecki. Natomiast konsekwencje są bardzo duże, dlatego że rzutują na niewydawanie podręczników w ostatnich dwóch klasach szkoły średniej, na obniżenie rangi języka polskiego, jak również na perspektywę kształcenia w języku polskim. Jakie środki widzi pan minister, aby nasza praca, praca posłów, praca zgromadzenia nie była tylko przyjmowaniem pewnych uchwał, które później nie są wdrażane w życie? Praca ciał, które są nieskuteczne, deprecjonuje te ciała.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#PoselTadeuszWrona">Mam również pytanie w kontekście przesłuchań przedstawicieli Armii Krajowej. Czy ministerstwo widzi możliwość przekonania strony litewskiej, że tego typu działania nie służą naszym wspólnym staraniom o wejście do Unii Europejskiej, jak również nie są dobrym sygnałem dla wzajemnego zbliżenia?</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#PoselTadeuszWrona">I ostatnie pytanie. Na ile zdeterminowana jest w realizacji naszych postulatów, o których tutaj mówimy, Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Wilnie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o przedstawienie pytania pana posła Longina Pastusiaka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PoselLonginPastusiak">Panie Ministrze! Stosunki polsko-litewskie są dobre, wręcz bardzo dobre, w płaszczyźnie politycznej, militarnej i gospodarczej, a równocześnie zgrzytem w tych stosunkach bilateralnych jest sposób traktowania przez władze litewskie polskiej grupy etnicznej na Litwie. Pytanie: Czy rząd wykorzystuje tę płaszczyznę dobrych stosunków z Litwą - politycznych, gospodarczych i militarnych - jako źródło nacisku na władze litewskie w celu wyeliminowania tego zgrzytu z agendy stosunków dwustronnych?</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#PoselLonginPastusiak">I pytanie drugie. MSZ jest koordynatorem polskiej polityki zagranicznej. Chciałbym zapytać, czy pański resort, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, jest zadowolony z koordynacji polityki wobec Polaków na Litwie, prowadzonej przez rząd polski, przez Senat Rzeczypospolitej i przez Wspólnotę Polską? Odnoszę bowiem wrażenie, że te trzy ważne instytucje nie przemawiają jednym głosem w sprawach Polaków na Litwie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Janusza Zemke z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PoselJanuszZemke">Panie Ministrze! Chciałbym wrócić do pytania. Pytanie dotyczyło tego, czy polski MSZ podejmuje jakiekolwiek przeciwdziałania związane z aktywnością Ministerstwa Spraw Zagranicznych Litwy, dotyczące ograniczenia praw mniejszości polskiej na Litwie. To jest sens tego pytania.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PoselJanuszZemke">W związku z tym chciałbym zadać następujące pytanie. Jako Polska mamy ograniczone możliwości - mamy pewne możliwości, ale są one jednak ograniczone - wpływania na postawę i aktywność rządu oraz MSZ Litwy. Natomiast decydujemy o tym - na razie - co dzieje się na terytorium Polski. W związku z tym pytanie jest następujące: Czy polski MSZ i polski rząd, obserwując uważnie to, co się dzieje na terenie Litwy wobec Polaków, wyciąga jakieś wnioski dla naszej praktyki wobec mniejszości litewskiej, która żyje - i oby żyła - na terytorium Polski? Czy ma to jakikolwiek wpływ na naszą postawę wobec tejże mniejszości? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Bogdana Lewandowskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PoselBogdanLewandowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PoselBogdanLewandowski">Kiedy jest się na Litwie, można zauważyć bardzo złe nastroje wśród Polaków - obywateli litewskich. Panie ministrze, proszę powiedzieć, jakie jest źródło tego ewidentnego konfliktu. Czy może ono wypływa z nastrojów, z postaw Polaków? Proszę powiedzieć, czy Polacy zamieszkujący na Litwie są dobrymi obywatelami państwa litewskiego? Czy ze strony tych Polaków nie zdarzają się akty, które generują powstałe konflikty? Jaka jest ocena polskiego rządu?</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#PoselBogdanLewandowski">Drugie pytanie. Panie ministrze, czy są przestrzegane, w ocenie polskiego rządu, obywatelskie, kulturalne, społeczne prawa Polaków - obywateli litewskich? Czy rząd dysponuje danymi co do stopnia bezrobocia wśród obywateli litewskich pochodzenia polskiego, będących Polakami, i tych, którzy mają inny status etniczny?</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#PoselBogdanLewandowski">I trzecia kwestia. Panie ministrze, proszę powiedzieć, jaki jest los Polaków skazanych przez litewski sąd za wydarzenia sprzed 10 lat. Jest to sprawa niezwykle bulwersująca Polaków nie tylko na Litwie, ale również poza granicami tego państwa. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o przedstawienie pytania pana posła Michała Tomasza Kamińskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PoselMichalTomaszKaminski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Punktem wyjścia do naszych rozważań i pytań powinna być nie tylko konstatacja, że bazą wyjściową do stosunków polsko-litewskich jest traktat, bo oczywiście być powinien, ale powinna być konstatacja, że mniejszość polska na Litwie nie jest Polonią, jak to się często określa, lecz jest ludnością etniczną zamieszkującą tereny, które znalazły się poza granicami Rzeczypospolitej w wyniku agresji sowieckiej na Polskę i paktu Ribbentrop-Mołotow. W związku z tym chciałbym wyrazić moją daleko idącą dezaprobatę wobec dzisiejszej odpowiedzi pana ministra, która była po prostu publicystycznym spisem tego wszystkiego, co nęka polską mniejszość, a nie tylko rejestru skarg oczekujemy od MSZ. Chciałbym zapytać, czy Ministerstwo Spraw Zagranicznych i rząd Rzeczypospolitej rozważają jakieś konkretne kroki, konkretne retorsje wobec państwa litewskiego, które od 10 lat konsekwentnie wykorzystuje ugodową polską politykę, od 10 lat bez przerwy z Litwinami rozmawiamy i mówimy, że chcemy z nimi dobrych stosunków, a od 10 lat Litwini konsekwentnie prześladują mniejszość polską na Wileńszczyźnie. Warto przy tym pamiętać o losie, jaki zgotowali szowiniści litewscy rządzący tym państwem w latach 20. i 30. mniejszości polskiej na Kowieńszczyźnie, która stanowiła przed wojną - podobnie jak dzisiaj mniejszość na Litwie - 10% obywateli Republiki Litewskiej i która to mniejszość została poddana brutalnej lituanizacji, a często nawet fizycznej eksterminacji przez litewskich zbrodniarzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Jerzego Wenderlicha z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PoselJerzyWenderlich">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Problematyka, którą się dziś zajmujemy, nie jest incydentalna. Tego rodzaju zjawiska pojawiają się co pewien czas. Pamiętam, że w poprzedniej kadencji zajmowaliśmy się tym i teraz również się tym zajmujemy w jakimś cyklu. A więc pytanie jest takie: Jakie są powody tej cyklicznej erupcji konfliktów na linii władze litewskie-mniejszość polska? Kolejne pytanie: Kiedy pan minister mówi, że konfliktowe sytuacje pojawiają się przede wszystkim w obszarze oświaty, to czy MSZ zdaje sobie sprawę z tego, że jest to obszar zdecydowanie najważniejszy i najbardziej niebezpieczny, jeśli chodzi o możliwości zacierania tożsamości polskiej wśród mniejszości polskiej na Litwie? I ostatnie pytanie, które będzie pewnego rodzaju konstatacją. Podkreśla pan minister - i w zasadzie z tym się zgadzamy - wysoki poziom uregulowań traktatowych między Polską a Litwą, ale czy nie należałoby się zastanowić nad tym, czy aby nie nazbyt niski jest poziom negocjatorów, którzy zajmują się sprawami i konfliktami związanymi z rzucaniem kłód pod nogi mniejszości polskiej na Litwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Wojciecha Nowaczyka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PoselWojciechNowaczyk">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#PoselWojciechNowaczyk">Pytanie do pana ministra: Jaki stosunek ma do tych bolesnych spraw, do tych zawirowań i czy w ogóle prezentuje swoje stanowisko wobec tych spraw oficjalnie znana i wpływowa organizacja litewska Sajudis, organizacja, która była bardzo wysoko oceniana przez nasze ośrodki rządowe - myślę, że nadal jest - i sztandarową naszą przewodnią prasę polityczną. Rząd polski reprezentuje pan minister Sikorski. Myślę, że dysponuje on bardzo szerokim zakresem informacji - szerszym niż ktokolwiek inny - i może zechce wypowiedzieć się obszernie na ten temat. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Jana Kulasa z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PoselJanKulas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jak to się właściwie dzieje, że mamy dobre stosunki międzypaństwowe między Polską a Litwą, a - jak słyszymy - prawa mniejszości polskiej są wręcz zagrożone? Czy ze strony polskiej wyczerpane zostały wszystkie możliwości, jeśli chodzi o obronę praw naszych rodaków? Drugie pytanie, chyba trudniejsze, ale może ważniejsze, czy metoda intensyfikacji nacisków politycznych, ten donośny głos posła Rzyszarda Czarneckiego i głosy innych posłów, jakie padły dzisiaj w parlamencie, czy może dalsze publiczne naciski rządu czy też jednak negocjacje na miejscu, próba consensusu, dogadywania się tam na Litwie, przecież u naszego najbliższego sąsiada - jaka metoda byłaby najlepsza w obronie praw polskiej mniejszości i dla poprawy klimatu tych stosunków? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#PoselJerzyWenderlich">(Panie marszałku, w sprawie formalnej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PoselJerzyWenderlich">Panie marszałku, czy można by zwrócić się do posłów AWS, aby przestrzegali prawa autorskiego, dlatego że pytania, które zadał pan poseł Kulas, już tutaj padły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Nie jest to wniosek formalny, lecz uwaga.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Kobielusza z Sojuszu Lewicy Demokratycznej w celu przedstawienia pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PoselAntoniKobielusz">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PoselAntoniKobielusz">Panie ministrze, niedawno na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych była omawiana właściwie ta sama kwestia i dodam, że pan minister zaprezentował wtedy podobne stanowisko MSZ w tych sprawach. Chciałem zapytać, jakie działania podjęło ministerstwo w tym czasie, jaki upłynął od posiedzenia komisji do dnia dzisiejszego, i czy są już jakieś efekty, czy coś się zmieniło? To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#PoselAntoniKobielusz">Po drugie. Wiadomo, że z jednej strony te działania władz, o których dzisiaj tutaj mówimy, określają sytuację polityczną, wręcz prawa obywatelskie mniejszości polskiej na Litwie, a z drugiej strony ich pozycję określa to, co jest jak gdyby ich czynnikiem wewnętrznym, a więc często niskie wykształcenie, znajomość tylko języka rosyjskiego, skłócenie polityczne, nadmierna ilość organizacji, które sami tworzą; często, nawiasem mówiąc, ta różnorodność jest wykorzystywana przez polityków z kraju.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#PoselAntoniKobielusz">I sprawa ostatnia. Czy MSZ podejmuje jakieś starania, żeby wesprzeć Polaków żyjących na Litwie i żeby poprawiać ich status, również materialny? I kwestia bardzo istotna. Jak MSZ ocenia takie zjawisko, że w tych okręgach, gdzie Polacy są w większości, trzeba było w swoim czasie organizować wybory uzupełniające? Czego to jest rezultatem - złych podziałów okręgów wyborczych czy też są jakieś inne powody? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Grzegorza Kurczuka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Mam tylko jedno pytanie, bo reszta pytań już padła. Panie ministrze, czy wobec, niestety, powtarzalności zdarzeń i faktów, z którymi mamy do czynienia, tego co nazywamy ograniczaniem przez władze litewskie praw mniejszości polskiej, nasz rząd planuje podjęcie działań, które bym nazwał działaniami odwetowymi, retorsjami - spieszę oczywiście powiedzieć, że osobiście jestem przeciwny takim krokom. Ale czy wobec uporczywości i być może powtarzania się w przyszłości tego typu zdarzeń jest przygotowany, nie chcę znać szczegółów, ale jakiś plan działań, jeszcze raz nazwę, chociaż to nieładne słowo, odwetowych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę panią poseł Irenę Marię Nowacką z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PoselIrenaMariaNowacka">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Z ubolewaniem muszę stwierdzić, że po raz kolejny dyskusja, która się toczy na tej sali, wokół stosunków polsko-litewskich, wobec przestrzegania czy też nieprzestrzegania praw mniejszości polskiej na Litwie i litewskiej w Polsce, jest bardzo powierzchowna i jest prowadzona, odważę się użyć nawet słowa, w sposób dyletancki. Otóż chciałabym zapytać pana ministra, który, jak rozumiem, zabiera tutaj głos w imieniu rządu, czy w ostatnim roku, 1999, odbyło się wspólne spotkanie kierownictw ministerstw edukacji Polski i Litwy i czy w trakcie tych spotkań omawiane były te problemy, które są najważniejsze dla Polaków na Litwie i dla Litwinów w Polsce. Jeżeli te spotkania były i rozmawiano o tym, to jaki skutek one przyniosły? I pytanie, które już na tej sali kiedyś zadawałam. Proszę państwa, jeżeli mówimy, że nie są przestrzegane prawa Polaków na Litwie, zgodnie z traktatami i wszelkimi dokumentami międzynarodowymi, to czy został już powołany wizytator dla szkół litewskich w Polsce? Nie sądzę, żeby to był wielki problem dla polskiego rządu. My od kilku lat współpracujemy z litewskimi kolegami, ja od 1992 r., i mielibyśmy sposobność powiedzieć, że Polska takie kwestie reguluje natychmiast. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Piotra Gadzinowskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PoselPiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie chcąc naruszać praw autorskich, wobec licznych pytań, jakie padły, chciałem przyłączyć się do pytania pani poseł Nowackiej w sprawie zaniedbań strony polskiej, jeśli chodzi o szkolnictwo litewskie w Polsce. Podczas ostatniego posiedzenia polsko-litewskiego Sejmu została podpisana deklaracja o umożliwianiu Polakom składania egzaminu maturalnego w języku polskim. Jak dowiedzieliśmy się od Polaków, problem nie został rozwiązany na szczeblu władz lokalnych. Chciałbym zapytać, czy nasze władze są w stanie wyegzekwować to od władz lokalnych, bo z tego, co wiem, nie ma problemu z władzami centralnymi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Radosława Sikorskiego w celu udzielenia odpowiedzi na dodatkowe pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie odpowiadać od końca. Zacznę więc od pana posła Gadzinowskiego i od propozycji, aby polskie władze wymagały egzekwowania standardów edukacyjnych od władz lokalnych na Litwie. Panie pośle, nie możemy tego robić. Dla nas partnerem, jeśli chodzi o decyzje na terenie Republiki Litewskiej, jest rząd Litwy i to z nim o tych sprawach rozmawiamy. Naturalnie liczymy, że uzgodnienia podjęte na tych szczeblach będą przez rząd na własnym terytorium egzekwowane.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pani posłanka Nowacka pyta o sprawę wizytatora i o spotkania kierownictw ministerstw edukacji narodowej. Byłem, proszę państwa, przygotowany do odpowiadania na pytania o mniejszość polską na Litwie. To jest pytanie z zakresu...</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#PoselKrystynaLybacka">(W kontekście szkół, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Naturalnie. Jest życzliwość naszego Ministerstwa Edukacji Narodowej wobec pomysłu powołania wizytatora ds. szkolnictwa litewskiego w Polsce. Natomiast nie potrafię w tej chwili powiedzieć, czy ta decyzja została już podjęta. Mogę pani posłance odpowiedzieć na to zapytanie na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#PoselIrenaMariaNowacka">(Bardzo proszę.)</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Jeśli chodzi o spotkanie kierownictwa MEN, to jak już wspomniałem w swojej odpowiedzi, premierzy powołali komisję na bardzo wysokim szczeblu, na szczeblu wiceministrów edukacji, która dokona przeglądu także na miejscu, na Litwie i w Polsce, a więc kompleksowo podejdzie do sprawy. Chodzi o to, aby resorty dobrze współpracowały i aby wnioski dla premierów były konkretne i ustalenia wykonano pod bezpośrednim nadzorem szefów rządu. Myślę, że jest to odpowiedź na pani pytanie.</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pan poseł Kurczuk pyta o retorsje. Panie pośle, między zaprzyjaźnionymi krajami nie może być mowy o używania takiego języka. Wykorzystujemy wszelkie instrumenty kontaktów z zaprzyjaźnionym krajem, aby wymóc, wyperswadować i uzyskać to, co istotne dla mniejszości polskiej. Ale tym językiem ani z Litwą nie rozmawiamy, ani nawet go nie stosujemy na użytek wewnętrzny.</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pan poseł Kobielusz pyta o pomoc Ministerstwa Spraw Zagranicznych dla mniejszości polskiej na Litwie. Pomoc ta jest udzielana; udziela jej nasz konsulat generalny, także inne agendy i państwa polskiego, i społeczeństwa polskiego na Litwie. Powiem tylko, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych wydaje tylko niewiele ponad 2% sum, jakie w budżecie państwa przeznacza się na sprawy pomocy Polakom za granicą. Znacznie większe sumy są wydawane przez inne ministerstwa i organy, więc siłą rzeczy nasze środki są ograniczone. Niemniej jednak chciałbym powiedzieć, że w tym zakresie olbrzymią rolę tradycyjnie odgrywa Senat, a także Stowarzyszenie ˝Wspólnota Polska˝; co więcej, sam jestem przewodniczącym Rady Fundacji ˝Pomoc Polakom na Wschodzie˝, która bardzo intensywnie prowadzi programy pomocy dla katedr języka polskiego, programy dotyczące dokumentowania śladów polskości, funduje stypendia, dofinansowywuje prasę polonijną. Podarowaliśmy np. konsolę mikserską radiu w Wilnie. Myślę, że w tym zakresie prowadzi się akurat dosyć energiczne działania.</u>
          <u xml:id="u-168.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pan poseł Kobielusz pyta, jakie działania podjęło Ministerstwo Spraw Zagranicznych w okresie, który minął od posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych, na którym miałem zaszczyt prezentować informację na podobny temat. Przedstawię co najmniej dwa konkrety. Po pierwsze, odbyło się spotkanie na szczeblu ministrów spraw zagranicznych, na którym, jak już mówiłem, sprawy te były bardzo szczegółowo i dobitnie przedstawiane. Po drugie, powołujemy komisję edukacyjną, o której już wspomniałem, zgadzam się bowiem z Wysoką Izbą, ministerstwo cały czas ma to na uwadze, że sprawy edukacyjne są kluczowe. I po tej komisji edukacyjnej spodziewamy się bardzo wiele.</u>
          <u xml:id="u-168.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pan poseł Kulas pyta, czy wszystkie możliwości, jeśli chodzi o naszą perswazję, zostały wyczerpane i jaka metoda powinna być stosowana w dalszym dialogu z partnerem litewskim. Sądzę, że nie wszystkie. Myślę, że ten intensywny dialog, w miarę jak oba nasze kraje będą wchodziły do struktur europejskich, w coraz większym stopniu będzie służył temu, aby podnosić ze stroną litewską tę kwestię - dwa zaprzyjaźnione demokratyczne kraje, które aspirują do tych samych europejskich instytucji, muszą nawzajem przestrzegać europejskich standardów, które są od nas wymagane i do których aspirujemy.</u>
          <u xml:id="u-168.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pan poseł Nowaczyk pytał o organizację Sajudis. Nie jestem ekspertem od historii Litwy ani litewskiego ruchu niepodległościowego, ale z tego, co wiem, to problemem nie jest tu organizacja Sajudis, która ma wielkie zasługi w odzyskaniu przez Litwę niepodległości; są bardziej radykalne grupki, które czasami próbują wprowadzić zamieszanie do stosunków polsko-litewskich.</u>
          <u xml:id="u-168.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pan poseł Wenderlich podniósł kwestię, że te sprawy polsko-litewskie próbują rozwiązać kolejne rządy i że nie wszystkie problemy, które podnosimy, dają się rozwiązać od razu. Całkowicie można się zgodzić z opinią, że jest to proces, który ma 10 lat, i że nie ma tu radykalnych rozwiązań. Pamiętajmy o jednym - od 1989 r., od odzyskania przez Polskę niepodległości i od czasu przemian na Litwie podwoiła się np. liczba polskich uczniów w polskich szkołach na Litwie.</u>
          <u xml:id="u-168.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pamiętajmy więc, że mimo wszystkich zgłaszanych trudności mamy tutaj postęp i nadal trzeba określać sytuację mniejszości polskiej na Litwie jako - generalnie rzecz biorąc - dobrą.</u>
          <u xml:id="u-168.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pan poseł pytał także, czy poziom negocjatorów w naszych stosunkach jest wystarczający. W stosunkach między ministerstwami spraw zagranicznych nie ma praktycznie wyższego poziomu niż poziom ministrów, a to na tym poziomie, jak już wspomniałem, te sprawy zostały, i to niedawno, przedstawione. Myślę, że także poziom komisji, o której wspomniałem, wiceministrów edukacji narodowej, jest poziomem wystarczającym i bardzo wysokim.</u>
          <u xml:id="u-168.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pan poseł Kamiński pytał o retorsje, mówił o prześladowaniach. Myślę, że to za mocne słowa; retorsji, jak już wspomniałem, nie rozważamy.</u>
          <u xml:id="u-168.15" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pan poseł Lewandowski pytał, czy Polacy są dobrymi obywatelami Republiki Litewskiej oraz czy korzystają z takich samych praw ekonomicznych jak obywatele litewscy innych narodowości. To jest ciekawe pytanie. Nie dysponujemy w tej chwili taką statystyką, ale tak jak sam pan poseł powiedział, sporo naszych rodaków na Litwie to ludzie, którzy byli w przeszłości ekonomicznie upośledzeni; są to ludzie niezamożni, nie zawsze bardzo wysoko wykształceni, a więc trudno się spodziewać, aby ich sytuacja ekonomiczna była bardzo dobra. Ale to jest ciekawe pytanie i wydaje mi się, że warto w przyszłości się przyjrzeć, jak ta sytuacja wygląda.</u>
          <u xml:id="u-168.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Czy Polacy są dobrymi obywatelami Republiki Litewskiej? Myślę, że to pytanie do władz Republiki Litewskiej, ale z naszej perspektywy bardzo by nam zależało, aby byli oceniani przez władze litewskie i przez naród litewski jako lojalni obywatele swojego kraju. Tak samo, jak spodziewamy się, że Litwini w Polsce będą lojalnymi obywatelami Rzeczypospolitej, korzystającymi ze wszelkich praw Rzeczypospolitej, także praw dotyczących mniejszości. Na tej podstawie możemy wykazywać wzajemny szacunek i przyznawać prawa czy przywileje.</u>
          <u xml:id="u-168.17" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pan poseł Zemke pytał o mniejszość litewską w Polsce, o to, czy te trudności, jakie mamy w wyegzekwowaniu postulatów mniejszości polskiej na Litwie, mają wpływ na postawę rządu wobec mniejszości litewskiej w Polsce. Nie, panie pośle, nie mają wpływu. Bo nawet gdyby polska mniejszość była gdzieś prześladowana - chociaż uważamy, że w stosunku do sytuacji na Litwie takiego sformułowania jeszcze nie można użyć - to polscy obywatele korzystają z pełni praw jako obywatele Rzeczypospolitej i mniejszości w naszym kraju nie są zakładnikami w jakiejś rozgrywce politycznej z innym krajem. One te prawa mają przyrodzone. Polska jest krajem cywilizowanym i będzie je respektowała niezależnie od tego, co się będzie działo za naszymi granicami. Mam nadzieję, że to stanowisko spotka się z aprobatą Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-168.18" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pan poseł Pastusiak pytał, czy wykorzystujemy wszelkie możliwości relacji politycznych do przeciwdziałania temu, czy wykorzystujemy to dla dobra naszej mniejszości. Naturalnie tak. Już mówiłem o spotkaniu ministrów, spotykamy się w różnych gremiach, państwo jako posłowie się spotykacie - to są te instrumenty, które mamy. Gdyby kontakty były mniej intensywne, mniej mielibyśmy okazji do podnoszenia tych spraw. 10 lat to może dużo, ale też i mało. Sądzę, że im więcej takich kontaktów jest, im bardziej obie strony rozumieją, że skazani jesteśmy na przyjaźń i na współpracę w miarę naszych aspiracji europejskich, tym bardziej zaufanie, które się buduje w praktycznej realizacji postulatów, będzie rosło.</u>
          <u xml:id="u-168.19" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pan poseł pytał także o koordynację polityki polonijnej w ramach działalności rządu, Senatu, Wspólnoty Polskiej. Powiedziałem już, jaką część pieniędzy budżetowych wydaje Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Jest to trochę ponad dwa procent. W takim zakresie możemy wydawać pieniądze na rzecz naszych rodaków za granicą, w jakim Wysoka Izba, Sejm i Senat, przyznają nam je w ustawach budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-168.20" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Senat Rzeczypospolitej ma naturalnie do odegrania tradycyjną rolę, jeszcze od przedwojnia, w zakresie opieki nad Polakami za granicą i ma na to przydzielone środki. Myślę, że nie byłoby właściwe, abym decyzję w tych sprawach naszej władzy zwierzchniej, władzy ustawodawczej, komentował.</u>
          <u xml:id="u-168.21" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pan poseł Wrona pytał o preferencje w sprawach oświatowych, o to, czy na Litwie mogłyby obowiązywać takie same przywileje, jakie obowiązują w Polsce, jeśli chodzi o liczebność klas. Właśnie o to, panie pośle, zabiegamy, aby minimalna liczebność klas dla mniejszości była mniejsza niż dla obywateli, którzy stanowią większość w danym państwie. Myślę, że to, po pierwsze, byłoby realizacją postulatu niepogarszania zastanej sytuacji mniejszości, a, po drugie, stanowiłoby odwzajemnienie się za podobne przywileje w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-168.22" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pytał pan poseł także o przesłuchiwanie weteranów Armii Krajowej i o to, co w tej sprawie zrobiło Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Chciałbym powiedzieć, że naturalnie Republika Litewska ma prawo do prowadzenia przesłuchań, śledztw, także dotyczących zamierzchłych spraw, na swoim terytorium w odniesieniu do swoich obywateli. My nie ingerujemy w system sprawiedliwości zaprzyjaźnionych państw. Natomiast polska opinia publiczna jest tą sprawą zainteresowana i dlatego nasz ambasador w Wilnie aktywnie się nią zajmuje i podnosi niektóre jej aspekty w kontaktach z władzami litewskimi. Czynił to także w ostatnich dniach. Dodam, że z naszych informacji wynika, że przesłuchania miały kulturalny, kurtuazyjny charakter i że nie nastąpiło naruszenie godności weteranów Armii Krajowej.</u>
          <u xml:id="u-168.23" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pan poseł Adamski pytał, czy rząd rozważa możliwość zwrócenia się w sprawach, które są przedmiotem naszej dzisiejszej debaty, do instytucji międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-168.24" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Panie Pośle! Na razie tego nie rozważamy. Uważamy, że między krajami zaprzyjaźnionymi, które prowadzą tak intensywny dialog, nie są potrzebni pośrednicy. Takie działania to byłaby ostateczność. Na razie mamy zapewnienia władz litewskich, które pozwalają nam ufać, że nasze postulaty zostaną spełnione dzięki dwustronnemu dialogowi. Myślę, że to nie świadczyłoby dobrze o przyjaźni polsko-litewskiej, gdybyśmy musieli się zwracać ze skargami do instytucji trzecich.</u>
          <u xml:id="u-168.25" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Wreszcie pan poseł Czarnecki pytał, tak samo jak pan poseł Wrona, o limity liczby uczniów w szkołach mniejszościowych, powołując się na traktat. Traktat tego aż tak szczegółowo nie reguluje. Natomiast mamy nadzieję, że komisja, o której już wspomniałem, przedstawi wnioski premierom, które będą satysfakcjonujące i pozwolą rozwiązać całokształt spraw oświatowych, kluczowych, jak państwo podnosili, i my się z tym zgadzamy, w stosunkach mniejszościowych polsko-litewskich.</u>
          <u xml:id="u-168.26" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Sądzę, że wyczerpująco odpowiedziałem na pytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję, panie ministrze. Proszę spocząć na moment.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Pierwszy się zgłasza Grzegorz Kurczuk z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Ja w trybie sprostowania. Otóż pytałem pana ministra o to, czy rząd polski planuje działania retorsyjne w związku z tymi sytuacjami, które mają miejsce na Litwie, czy ich nie planuje, ale jednocześnie, niejako jednym tchem, powiedziałem, że jestem przeciwny tym działaniom. Niestety w swojej wypowiedzi pan minister zechciał nie zauważyć tego i odpowiadając, a w zasadzie nie odpowiadając na to pytanie, przypisał mi poglądy, którym jestem zdecydowanie przeciwny. Otóż ja bardzo proszę na przyszłość, by zechciał pan jednak słuchać, bo zamiast krótko odpowiedzieć: tak bądź nie, pan wdał się w komentarz, przypisując mi, jeszcze raz podkreślam, poglądy dalekie od moich. Ja sobie po prostu wypraszam tego typu zachowanie ze strony ministrów czy osób reprezentujących rząd i ocenianie w ten sposób naszych poglądów czy pytań. Krótko mówiąc, proszę dokładnie słuchać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Słuchając tego, nie zauważyłem osobiście takiego komentarza ze strony pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#PoselGrzegorzKurczuk">(W stenogramie przeczytamy.)</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Jak sobie przypominam odpowiedź pana ministra, to polegała ona na tym, że na pytanie o to, czy będzie rozważana możliwość retorsji, czy też nie, pan minister udzielił odpowiedzi. Ale to jest oczywiście do sprawdzenia w stenogramie.</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#PoselGrzegorzKurczuk">(Pan minister wdał się tu w komentarz na temat języka, zamiast mi krótko odpowiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o powtórzenie pytania pana posła Bogdana Lewandowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PoselBogdanLewandowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#PoselBogdanLewandowski">Chciałbym podziękować panu ministrowi za udzielenie odpowiedzi na dwa pytania, na trzecie pytanie jednak nie uzyskałem niestety odpowiedzi, panie ministrze. Chodzi o los Polaków skazanych latem tego roku przez sąd litewski za wydarzenia bardzo odległe, sprzed 10 lat. Czy rząd polski interesuje się tą kwestią? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Jeszcze moment, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Pan poseł Tadeusz Wrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PoselTadeuszWrona">Ja również chciałem podziękować panu ministrowi za odpowiedzi. Natomiast chciałbym jeszcze raz wrócić do sprawy matury, do sprawy języka polskiego jako obowiązkowego przedmiotu w szkołach polskich. Tutaj pan minister jakby nie zajął stanowiska co do tego, w jaki sposób można doprowadzić do realizacji postulatów zgromadzenia polsko-litewskiego w tej materii, które zostały skierowane do rządu litewskiego. Nie ma odpowiedzi, a jest sugestia, że ma to być przełożone na rok następny, o ile w ogóle ma być wprowadzone.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#PoselTadeuszWrona">I umknęła nam jeszcze jedna kwestia, mianowicie kwestia do tej pory niepodpisanej umowy dotyczącej zapisywania imion i nazwisk zgodnie z zasadami języka ojczystego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Pan poseł Wojciech Nowaczyk z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PoselWojciechNowaczyk">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PoselWojciechNowaczyk">Ja z ubolewaniem stwierdzam, że niestety nie jestem usatysfakcjonowany odpowiedzią pana ministra dotyczącą Sajudisu, a to dlatego że przecież czołowym działaczem tej organizacji jest wybitny polityk litewski, pan Landsbergis, który, o ile się nie mylę, pełni aktualnie funkcję przewodniczącego parlamentu. Wydaje mi się, że zajęcie stanowiska wobec tego typu zdarzeń przez takiego czołowego polityka, który kiedyś tu w Polsce wypowiadał słowa, powiedziałbym , sympatii dla Polski, chyba by wpłynęło w znacznym stopniu też na ukształtowanie tych zdarzeń w innym kontekście. Stąd też moje pytanie i moje oczekiwanie, żeby coś w tym zakresie, wykorzystując postawy tych ludzi, uczynić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Nie bardzo mam zamiar udzielić głosu pani poseł Irenie Marii Nowackiej, albowiem pan minister wyraźnie oświadczył, że na pytanie pani poseł udzieli odpowiedzi na piśmie, co pani donośnym głosem zaaprobowała: Tak, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Ale proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PoselIrenaMariaNowacka">Panie Marszałku! Ja chciałam jakby w kontekście tego, co powiedział pan poseł Wrona, uszczegółowić jego pytanie. Pan poseł Wrona zapytał, czy Polska, a ściślej mówiąc: przedstawiciele ministerstwa edukacji będą w jakikolwiek sposób próbowali - może nie wymusić, bo to nieładne słowo, ale zobligować kolegów z ministerstwa edukacji Litwy do tego, by podobnie jak w Polsce rozporządzeniem ministra było uregulowane, że język polski jest przedmiotem obowiązkowym na maturze. Jeśli będą o tym mówić, to proponuję, żeby jako dokument wzięli uchwałę, którą przyjęło zgromadzenie w listopadzie - tam, oprócz zapisu dotyczącego matur, jest jeszcze mowa o jednakowym finansowaniu szkół rządowych i samorządowych, a równocześnie zapisana jest preferencja ilościowa przy zakładaniu klas polskich. Dziękuję bardzo, panie marszałku, za łaskawość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję...</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Aż mi głosu zabrakło.</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę, panie ministrze, o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Naturalnie, to jest nasz postulat i to będzie przedmiotem debaty komisji, która się zakończy wnioskami dla premierów. Polska strona, po pierwsze, będzie to podnosiła już w trakcie rozmów komisji na tym bardzo wysokim szczeblu, a po drugie, będzie miała wpływ na sformułowanie wniosków wykonawczych w raporcie komisji. Nawet jeśliby nie zostały one w części zaaprobowane, to zawsze można spisać protokół rozbieżności i to się znajdzie w polu zainteresowania wiceministra edukacji narodowej na polecenie premiera. Jest to umocowana przez obu premierów komisja. Spodziewamy się, że to jest właściwy instrument, jeżeli chodzi o sprawy oświaty. I myślę, że to, że jest zgoda strony litewskiej na taką komisję, to dobry znak.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Panu posłowi Kurczukowi odpowiadam: nie, nie rozważamy retorsji. Rozumiem, panie pośle, jaka była pana intencja, i proszę się nie doszukiwać w mojej wypowiedzi podtekstów, których w niej nie było.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pytanie o osądzonych. Nie byłoby właściwe z mojej strony komentowanie wyroków suwerennego, zaprzyjaźnionego państwa. Ale naturalnie sprawą się interesujemy, była ona przedmiotem zainteresowania nie tylko Ministerstwa Spraw Zagranicznych, ale także opinii publicznej i osobistości zaangażowanych w stosunki polsko-litewskie, była przedmiotem apeli. Sądzę, że strona litewska powinna załatwić tę sprawę - jestem przekonany, że tak będzie - zgodnie ze swoim ustawodawstwem i kierując się dobrą wolą, jaka, mamy nadzieję, panuje w naszych stosunkach.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Pan poseł Wrona pytał o umowę o pisowni nazwisk. To jest bardzo zasadne pytanie, panie pośle, które można uznać za nawiązanie także do postanowień traktatu. Traktat polsko-litewski przewiduje, że taka umowa o pisowni nazwisk w językach ojczystych zostanie zawarta. Niestety, nie została zawarta do tej pory i stało się tak nie z winy Polski. Jest to jeden z najważniejszych postulatów, jakie mamy wobec strony litewskiej. Mogę dodać, że zapewnienie o tym, że ta sprawa zostanie rozwiązana, mieliśmy już bardzo dawno temu, jeszcze za czasów pana ministra Krzysztofa Skubiszewskiego, a więc we wczesnych latach dziewięćdziesiątych. Żałuję, że ta sprawa jeszcze nie została załatwiona. Jest to przedmiot naszego intensywnego dialogu ze stroną litewską.</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawZagranicznychRadoslawSikorski">Wreszcie pan poseł Nowaczyk pytał mnie o pana przewodniczącego marszałka Landsbergisa. Panie pośle, wydaje mi się, że znowu nie byłoby właściwe z mojej strony komentowanie - z trybuny sejmowej w innym państwie - wypowiedzi tak znanej i tak szanowanej na Litwie postaci, jednego z ojców niepodległości litewskiej. Myślę, że wypowiedzi pana marszałka Landsbergisa mogą być przedmiotem dyskusji, ale nie z moim udziałem. Mam nadzieję, że pan poseł tę moją postawę zrozumie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Zamiar przedstawienia pytania zgłosili panowie posłowie: Piotr Gadzinowski, Wacław Martyniuk, Andrzej Otręba, Ryszard Zbrzyzny i Marek Olewiński z Sojuszu Lewicy Demokratycznej - w sprawie przejęcia Banku Inicjatyw Gospodarczych przez Deutsche Bank. Pytanie kierowane jest do ministra skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę pana posła Marka Olewińskiego o przedstawienie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PoselMarekOlewinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#PoselMarekOlewinski">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Mam następujące pytania: Czy minister skarbu państwa wiedział o działaniach, jakie podjęli prezesi PZU i PZU ˝Życie˝, dotyczących sprzedaży posiadanych przez nich pakietów akcji BIG Banku Gdańskiego niemieckiemu bankowi Deutsche Bank? Jeżeli tak, to od kiedy? Czy te działania mogą mieć wpływ na przyjęty przez Radę Ministrów program prywatyzacji PZU, w tym na ewentualne dochodzenie inwestora strategicznego kar umownych za zmianę istotnych warunków umowy? Jakich konsekwencji spodziewa się minister skarbu państwa za tego typu działania? Czy sytuacja ta nie wyniknęła z faktu, że obowiązujące statuty PZU i PZU ˝Życie˝ dopuszczają jednoosobową decyzję prezesów we wszystkich sprawach, bez względu na ich skutki finansowe, i czy przez to minister skarbu państwa nie utracił kontroli nad działalnością prezesów PZU? Po czwarte: Czy minister skarbu państwa decyduje aktualnie o tym, co dzieje się w sektorze bankowym, czy decyduje o tym kierownictwo PZU i PZU ˝Życie˝? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu w celu udzielenia odpowiedzi na przedstawione pytania sekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa panią Alicję Kornasiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Minister skarbu państwa pan Emil Wąsacz upoważnił mnie do przekazania następującej odpowiedzi na pytania zawarte w piśmie panów posłów: Piotra Gadzinowskiego, Ryszarda Zbrzyznego, Andrzeja Otręby, Marka Olewińskiego i Wacława Martyniuka z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, z dnia 15 lutego 2000 r. Odpowiem na pytania zawarte w piśmie, a później uzupełnię odpowiedź, jako że pan poseł Olewiński zadał jeszcze dwa dodatkowe pytania.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">BIG Bank Gdański jest bankiem prywatnym i skarb państwa nie posiada akcji tego banku. Grupa PZU była właścicielem ok. 10% akcji banku. Akcje BIG Banku Gdańskiego notowane są na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, a także na rynkach zewnętrznych poza Polską, w postaci GDR. Z powyższych faktów wynika, że skarb państwa nie ma wpływu na działalność BIG Banku Gdańskiego, a tym bardziej na zmiany w jego akcjonariacie. Są to autonomiczne decyzje poszczególnych inwestorów, którzy są właścicielami tego banku. Zarząd PZU SA miał formalne prawo do podjęcia decyzji w czasie walnego zgromadzenia.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">W dniu 28 stycznia 2000 r. na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy banku nastąpiła zmiana rady nadzorczej. Nie nastąpiły zmiany struktury właścicielskiej oraz zmiany w składzie zarządu. W dniu 11 lutego 2000 r. walne zgromadzenie akcjonariuszy BIG Banku Gdańskiego powołało ponownie nową radę nadzorczą składającą się z 19 osób. Obecnie trwa postępowanie prowadzone przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd w sprawie ustalenia, czy nie zostały naruszone przepisy ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Jednocześnie do czasu wyjaśnienia wszystkich kwestii spornych Rada Nadzorcza PZU SA postanowiła zawiesić w czynnościach 2 członków zarządu.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Sytuacja BIG Banku Gdańskiego nie ma wpływu na proces prywatyzacji PZU SA, który jest kontynuowany zgodnie z harmonogramem przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 18 marca 1998 r. Harmonogram przewiduje sprzedaż do 50% akcji spółki w ofercie publicznej do końca 2001 r. Ministerstwo Skarbu Państwa nie zostało poinformowane o umowie zawartej w dniu 4 listopada między PZU a Deutsche Bankiem.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Jeśli chodzi o statut, to pan poseł powiedział, że daje on całkowitą kompetencję.Tak nie jest. Statut nie daje całkowitej kompetencji, daje tylko jeśli chodzi o wymienione decyzje. Zgodnie z prawem o ubezpieczeniach społecznych ustalone jest, do jakiej wielkości aktywów decyzje te są podejmowane przez radę nadzorczą, a do jakiej wielkości tylko przez zarząd. Statut nie określił tych wszystkich kompetencji, określił tylko kompetencje dotyczące sprzedaży i zakupu papierów na warszawskiej giełdzie, czyli papierów płynnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Zwracam się w pierwszej kolejności do panów posłów: Piotra Gadzinowskiego, Wacława Martyniuka, Andrzeja Otręby, Ryszarda Zbrzyznego i Marka Olewińskiego. Czy panowie posłowie zechcą zadać uzupełniające pytania?</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Nadto zamiar przedstawienia dodatkowych pytań zgłosili panowie posłowie: Jerzy Zakrzewski, Józef Korpak, Stanisław Stec, Jan Kulas, Zdzisław Kałamaga, Zdzisław Podkański, Jan Sieńko, Lesław Podkański, Bogdan Lewandowski, Longin Pastusiak, Jerzy Wenderlich, Grzegorz Kurczuk, Marek Kaczyński, Grzegorz Woźny, Grzegorz Gruszka, Janusz Zemke, Wojciech Nowaczyk, Marek Dyduch, Ryszard Stanibuła, Czesław Pogoda, Wiktor Osik i Andrzej Zając oraz panie posłanki Krystyna Łybacka i Małgorzata Ostrowska.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Czy ktoś jeszcze?</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Pan poseł Potulski i pan poseł Hayn.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Gadzinowskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, celem przedstawienia dodatkowego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PoselPiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Czy możemy zmienić kolejność? Najpierw pan poseł Olewiński, a potem ja. Pan poseł Olewiński w nawiązaniu do zadanych pytań i wypowiedzi pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Jeżeli to coś zmieni, to bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PoselMarekOlewinski">Dziękuję bardzo, panie marszałku. Ja króciutko. Pani minister twierdziła, że skarb państwa nie posiada akcji w BIG Banku Gdańskim. Oczywiście nie posiada bezpośrednio, ale pośrednio przez swoje spółki posiada czy posiadał ich około 10% i w związku z tym jeżeli nie wypełniał funkcji właścicielskiej w stosunku do tych spółek, to oczywiście mogli ci prezesi robić, co chcieli. Poza tym, pani minister, mam przed sobą statut PZU i w § 25 czytam wyraźnie: Do składania oświadczeń woli i podpisywania w imieniu spółki uprawniony jest prezes zarządu jednoosobowo. A wczoraj pan minister Wąsacz wyjaśnił nam jednoznacznie, że jest również uchwała rady nadzorczej, która do takich działań pana prezesa PZU upoważnia. Gdyby tak nie było, to pan prezes nie mógłby podpisywać tych zobowiązań, które podpisał jednoosobowo na przykład w umowie z 4 listopada. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o przedstawienie pytania pana posła Piotra Gadzinowskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PoselPiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Pani minister powiedziała, że pan prezes Jamroży nie miał instrukcji. Czy to znaczy, że pan minister Wąsacz wydał panu prezesowi Jamrożemu instrukcję, jak ma postępować na walnym zebraniu BIG Banku Gdańskiego, bo pan minister Wąsacz mówił w mediach, że ją dał, potem media pisały, że nie dał, potem mówił, że dał i chciałbym, abyśmy jednoznacznie to ustalili.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#PoselPiotrGadzinowski">Następnie, czy umowa z 4 listopada zawarta między panem prezesem Jamrożym i Deutsche Bankiem, która - jak pani minister mówi - nie była państwu znana, była zawarta notarialnie? Jeśli nie, to czy była możliwość antydatowania tej umowy? Czy prawdą jest, że pan prezes Jamroży w czasie podpisywania umowy o prywatyzacji PZU zataił fakt istnienia umowy z 4 listopada? Pan prezes Jamroży sprzedał akcje BIG Banku Gdańskiego Deutsche Bankowi po 10 złotych za akcję. Bank portugalski proponował 20 złotych za akcję. Czy zdaniem ministerstwa skarbu była to dobra transakcja?</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#PoselPiotrGadzinowski">Chciałem też zapytać, czy znana jest ministerstwu sprawa, czy państwo o niej wiedzą - o umowie sprzedaży akcji Banku Handlowego przez PZU dla Citibanku, o sprzedaży pakietu 16% akcji Banku Handlowego, a wedle prawa PZU powinno posiadać pakiet poniżej 10%. Czy minister skarbu wie o takiej umowie, a jeśli nie wie, czy mógłby to sprawdzić i poinformować wysoką Izbę na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#PoselPiotrGadzinowski">Pan minister Wąsacz powiedział w mediach, że prywatyzacja PZU była transakcją, operacją udaną i dobrą. Jak w takim razie ministerstwo skomentuje wypowiedź pana Bogusława Grabowskiego, członka Rady Polityki Pieniężnej, który stwierdził w ˝Gazecie Wyborczej˝, że pan prezes Jamroży swoimi działaniami naprawił błędy Ministerstwa Skarbu Państwa w sprawie PZU. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Andrzeja Otrębę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PoselAndrzejOtreba">Pani Minister! Mam trzy pytania. Pierwsze. Zawarcie tajnej umowy na dzień przed prywatyzacją PZU SA to postępowanie zagrażające interesom głównego udziałowca PZU, czyli skarbu państwa. Drugie pytanie. Czy działalność członków zarządu PZU SA panów Władysława Jamrożego i Grzegorza Wieczerzaka w zakresie dysponowania przez PZU akcjami innych podmiotów była zgodna z prawem i celami polityki prywatyzacyjnej Ministerstwa Skarbu Państwa, a w szczególności czy nosiła znamiona działalności w złej wierze? I trzecie pytanie. Pani minister odpowiada w resorcie skarbu państwa za instytucje finansowe. Czy czuje się pani odpowiedzialna za to, co się dzieje wokół BIG BG i PZU SA? Przecież PZU to nasz sztandarowy filar w zakresie ubezpieczeń i taką firmą pod kontrolą państwa powinien pozostać. Czy te działania prezesa Jamrożego nie wpłyną na podważenie zaufania do PZU SA?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Pan poseł Ryszard Zbrzyzny był jednym ze współautorów pytania, ale nie wiem, czy chce zadać pytanie. Nie zgłasza się.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o przedstawienie dodatkowego pytania pana posła Jerzego Zakrzewskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PoselJerzyZakrzewski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PoselJerzyZakrzewski">Pani Minister! Z ostatniego numeru tygodnika ˝Nie˝ dowiedziałem się, że prezes PZU ˝Życie˝ Grzegorz Wieczerzak jest właścicielem stadniny Plękity, w skład której wchodzą zabytkowy pałacyk, liczne zabudowania gospodarcze oraz setki hektarów gruntu i oczywiście konie. Jest także właścicielem stadniny w Jaroszówce koło Legnicy, słynącej z hodowli koni angielskich pełnej krwi. Ponadto finalizuje zakup stylowej kamienicy w jednym z najlepszych miejsc w Warszawie, przy ul. Miłobędzkiej 16, która ma kosztować 1 mln 200 tys. zł. Chciałbym znać odpowiedź na pytanie, jak człowiek mający 34 lata, czyli pracujący najwyżej 10 lat, zarabiający stosunkowo niewiele jak na prezesa PZU, mógł zgromadzić fundusze na kupno tak ogromnego majątku. Czy nie budzi to uzasadnionych wątpliwości co do źródeł pochodzenia dochodów Grzegorza Wieczerzaka i czy nie powinno to wzbudzić z urzędu zainteresowania Urzędu Ochrony Państwa, prokuratury i oczywiście ministra skarbu?</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#PoselJerzyZakrzewski">Pytanie drugie. Jak to się stało i kto miał na to wpływ, że w bardzo krótkim czasie stracono zaufanie do instytucji, które były instytucjami zaufania publicznego, jak Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Państwowy Zakład Ubezpieczeń czy banki. Czy rząd podziela opinię, że tego typu działania zmierzają do osłabienia państwa i podważają zaufanie obywateli do państwa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Józefa Korpaka z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PoselJozefKorpak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przysłuchując się tym pytaniom, można odnieść wrażenie, że po raz pierwszy w Polsce mamy do czynienia z obrotem akcjami.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#PoselJozefKorpak">Chciałbym zadać dwa pytania i sądzę, że to są najważniejsze pytania, przynajmniej w moim przekonaniu.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#PoselJozefKorpak">Po pierwsze, czy działanie Deutsche Banku, polegające na kupowaniu akcji, jest zgodne z prawem, czy było zgodne z prawem, jak również czy działanie przedstawicieli tego banku na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy było zgodne z prawem, czy też było tam naruszenie prawa. To samo pytanie chciałbym zadać w kontekście działania prezesów, przedstawicieli PZU i PZU ˝Życie˝. Czy działanie tych przedstawicieli na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy BIG Banku Gdańskiego było zgodne z prawem? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Stanisława Steca z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PoselStanislawStec">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PoselStanislawStec">Panie marszałku, mam trzy pytania do pani minister.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#PoselStanislawStec">Po tym słynnym walnym zgromadzeniu BIG Banku pod koniec stycznia pan minister Wąsacz stwierdził, że przedstawiciele PZU, a szczególnie PZU SA, nie głosowali zgodnie z jego instrukcją. A dzisiaj, odczytując odpowiedź pana ministra Wąsacza, twierdzi pani, że działali zgodnie z prawem. Kto więc i kiedy kłamie: dzisiaj czy wówczas w wypowiedzi telewizyjnej pan minister Wąsacz.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#PoselStanislawStec">Drugie pytanie. Czy minister skarbu wystąpi do Najwyższej Izby Kontroli z wnioskiem o kontrolę działalności PZU SA i PZU ˝Życie˝?</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#PoselStanislawStec">I trzecie pytanie. Kiedy rady nadzorcze PZU SA i PZU ˝Życie˝ odwołają swoich słynnych prezesów za ich działalność narażającą interesy skarbu państwa na straty oraz interesy instytucji, którymi kierują? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Jana Kulasa z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PoselJanKulas">Pani Minister! Niewątpliwie dla naszej debaty ma znaczenie ten fakt, że prywatyzacja Banku Gdańskiego odbyła się za rządzącej koalicji SLD-PSL. Za czasów tamtej koalicji były podejmowane kolejne kroki. Skarb państwa zarobił wtedy na całej prywatyzacji zaledwie 540 mln zł. Na Wybrzeżu, w Gdańsku, ta cała fuzja-operacja była bardzo podejrzana, były liczne kontrowersje.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#PoselJanKulas">Pani Minister! Chciałbym dziś zapytać: Jak pani ocenia pozycję, wiarygodność Deutsche Banku? Jaka jest struktura kapitałowa tego banku? Jakie to zabiegi Deutsche Banku w sprawie BIG Banku Gdańskiego SA mają znaczenie dla obywateli, dla przedsiębiorstw, które są obsługiwane przez BIG Bank Gdański SA? Czy rzeczywiście wszystkie te procedury, procesy odbywają się zgodnie z prawem? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Zdzisława Kałamagę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PoselZdzislawKalamaga">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#PoselZdzislawKalamaga">Wczoraj pan minister Wąsacz stwierdził, że nie zna słynnej umowy z 4 listopada 1999 r., ale mam nadzieję, że dzisiaj kierownictwo resortu zdążyło się z nią zapoznać.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#PoselZdzislawKalamaga">Mnie interesuje szczególnie zapis pkt. 1.7 umowy z 4 listopada, zawartej między prezesem zarządu Władysławem Jamrożym i panami Stefanem Wintelsem i Peterem Thelenem, reprezentującymi Deutsche Bank, z którego wynika, że w przypadku naruszenia przez PZU zobowiązań wynikających ze sprzedaży akcji, zapłaci Deutsche Bankowi karę umowną w wysokości 30 mln dolarów.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#PoselZdzislawKalamaga">Proszę odpowiedzieć, z czego wynika tak duża suma, w cudzysłowie mówię, odszkodowania i za co miałaby być ona zapłacona i czy nie można tego odczytywać jako jakiegoś dziwnego zadośćuczynienia? Dlaczego nie ma tam zapisu idącego w kierunku zabezpieczenia polskich interesów w tej transakcji? Czy zapis o tak wysokim odszkodowaniu w kontekście pkt. 1.2 tej samej umowy, który uzależnia transakcję od zmiany na stanowisku prezesa Zarządu PZU SA, nie może pachnąć zwyczajnie korupcją?</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#PoselZdzislawKalamaga">Pytanie drugie dotyczy zapisu pkt. 4.6 tej samej umowy, mówiącego, że umowa z 4 listopada czytana jako całość zawiera wszystkie uzgodnienia i zastępuje wszelkie uprzednie umowy w tej sprawie zawarte między PZU i Deutsche Bankiem. Czy pani minister znane są takie uzgodnienia i umowy, a jeżeli tak, to ile ich było, czego dotyczyły i czy minister skarbu państwa jako większościowy udziałowiec wiedział o nich i czy miał wpływ na treści w nich zawarte? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Zdzisława Podkańskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PoselZdzislawPodkanski">Pani Minister! Pytanie pierwsze. Czy rząd zdaje sobie sprawę z faktu, że problemem polskich banków nie był brak środków na działalność kredytową, ale otrzymywanie przez wiele lat odpisów na rezerwy obowiązkowe na wysokim, niespotykanym w krajach zachodnich, poziomie? Do września ubiegłego roku Narodowy Bank Polski zamroził w ten sposób ponad 20 mld zł środków banków komercyjnych, a kapitał zagraniczny w ostatnich latach przejął około 70% własności polskich banków za kwotę 8 mld zł. Podkreślam, 8 mld, co stanowi nawet mniej niż połowę zamrożonego przez NBP kapitału.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#PoselZdzislawPodkanski">Drugie pytanie. Czy rząd nie obawia się, że sposób dokonywanych przekształceń w ostatnich dwóch latach doprowadzi do sytuacji, że ze skupionych za bardzo małe pieniądze polskich banków powstaną na terenie Rzeczypospolitej Polskiej tylko oddziały zagraniczne, natomiast nie będzie żadnego silnego polskiego banku, który zapewniałby konkurencję na naszym rynku, zarówno konkurencję w obiegu finansowym, jak i gospodarczym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Jana Sieńkę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PoselJanSienko">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#PoselJanSienko">Proszę powiedzieć, czy Ministerstwo Skarbu Państwa zna sytuację i w pełni kontroluje prywatyzację naszych polskich banków. Jeżeli tak, to proszę, aby pani minister poifnormowała chociaż w skrócie posłów o tym, jaki jest obecnie stan prywatyzacji polskich banków komercyjnych, bez oczywiście PKO BP i BGŻ SA. A a propos tych ostatnich: Jaki los prywatyzacyjny ze strony Ministerstwa Skarbu Państwa czeka właśnie PKO BP i BGŻ? Czy te czynności będą tajne? Dlaczego w ogóle utajnia się zasady prywatyzacji polskich banków? Szkoda, że nie ma dzisiaj pani prezes Narodowego Banku Polskiego i w związku z tym skieruję to pytanie do pana marszałka. Panie marszałku, czy nie uważa pan, że pani prezes Narodowego Banku Polskiego powinna czuć się winna złej pracy służb nadzoru bankowego w przedmiocie ukrytych transakcji i prywatyzacji banków polskich? Przypomnę tylko, że nadzór bankowy jest przede wszystkim wymogiem konstytucyjnym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Pytania zadane przez pana posła, a dotyczące prywatyzacji i sytuacji w procesie prywatyzacji banków polskich, są niewątpliwie istotne, natomiast pytanie, które zostało zadane przez panów posłów, dotyczy tylko kwestii odnoszących się do przejęcia Banku Inicjatyw Gospodarczych przez Deutsche Bank. Tak więc pytania te znacząco wychodziły poza zakres pytania podstawowego. Oczywiście, jeżeli pani minister zechce udzielić odpowiedzi, to sprawa jest zrozumiała.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o przedstawienie pytania pana posła Lesława Podkańskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PoselLeslawPodkanski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#PoselLeslawPodkanski">Panie Marszałku! Pani Minister! Każdy minister skarbu odpowiada za właściwe gospodarowanie mieniem i za nadzór nad aktywami skarbu państwa. Sytuacja, jaka miała miejsce wokół BIG Banku, wyraźnie świadczy o złamaniu wszelkich norm i zasad zarządzania tym majątkiem. W związku z tym moje pytania: Czy ministerstwo zamierza zmienić mechanizmy nadzoru nad procesami prywatyzacyjnymi, by nie były możliwe takie oszustwa pod stołem, jakie miały miejsce w wydaniu zarządu firmy PZU SA, notabene firmy w większości państwowej? Czy dopuszczalne jest, by minister dowiadywał się o takich wydarzeniach z prasy i z dnia na dzień zmieniał swoją decyzję? - raz udzielił instrukcji ustnej w tej kwestii, raz nie udzielił. Czy dopuszczalne jest zlecanie doradztwa w wypadku prywatyzacji PZU SA tej samej firmie doradczej, która doradzała wcześniej Ministerstwu Skarbu Państwa w wypadku wniesienia akcji Banku Handlowego do PZU SA i na stałe doradza Deutsche Bankowi? Czy podległe Ministerstwu Skarbu Państwa firmy, które mają przewagę kapitału państwowego, mogą działać wbrew prawu, o czym wczoraj poinformował prezes Socha na posiedzeniu Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji? I ostatnie pytanie: Czy prawdą jest, że minister skarbu państwa w pierwszych godzinach po pierwszym walnym zgromadzeniu BIG Banku Gdańskiego SA podjął pisemną decyzję o odwołaniu prezesa zarządu PZU SA i prezesa zarządu PZU ˝Życie˝? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Bogdana Lewandowskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PoselBogdanLewandowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#PoselBogdanLewandowski">Pani Minister! Proszę powiedzieć, czy rząd dysponuje jakąś strategią prywatyzacyjną PZU, bo wydaje się, że ta kwestia właściwie jest centralna w tej dość ponurej aferze. Proszę powiedzieć, czy w tej sprawie nie występują znaczące różnice między premierem Buzkiem, wicepremierem Balcerowiczem a ministrem skarbu państwa. Czy niejako brak koncepcji w łonie samej koalicji nie wpłynął w sposób znaczący na pojawienie się całej sprawy?</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#PoselBogdanLewandowski">I kolejna kwestia, pani minister. Jak doniósł dziennik ˝Rzeczpospolita˝, istotną rolę w pewnym aspekcie całej tej afery odegrał etatowy funkcjonariusz NSZZ ˝Solidarność˝ pan Kasza. Proszę powiedzieć, w jaki sposób pan Kasza może wpływać bezpośrednio na zachowanie ministra skarbu pana Wąsacza, który decyduje się w takich dosyć dziwnych okolicznościach, przypominających bardziej jakiś tani film sensacyjny, podejmować działania związane ze zmianą składu zarządu PZU i PZU ˝Życie˝. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O zadanie pytania proszę pana posła Longina Pastusiaka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PoselLonginPastusiak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#PoselLonginPastusiak">Pani Minister! W zagranicznej prasie bardzo dużo pisze się w tej chwili o sytuacji na rynku finansowym w Polsce. Czytam te artykuły bardzo uważnie i muszę z przykrością stwierdzić, że w ich tonie wyczytać można opinię, iż polski rynek finansowy rządzi się prawami dzikiego zachodu. Stwierdzam to z przykrością, niestety, ale w takim tonie pisze się o tym, co się w tej chwili dzieje na rynku finansowym Polski. Otóż, moim zdaniem, jest to wynikiem - i o tym również się pisze - braku przejrzystej, klarownej polityki polskiego rządu w tak newralgicznej kwestii, jaką jest narodowa kontrola nad rynkiem finansowym w kraju. W związku z tym mam do pani minister pytanie. Czy rzeczywiście - jak wnioskuję ze sprzecznych w tej sprawie wypowiedzi członków polskiego rządu - rząd całkowicie umył ręce od uregulowania tej kwestii i oddał ją w niewidzialne ręce rynku, bo takie, niestety, mogę odnieść wrażenie z tych oświadczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Jerzego Wenderlicha z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PoselJerzyWenderlich">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałem zapytać panią minister, dlaczego wprowadza w błąd Wysoką Izbę, mówiąc, że ministerstwo nie miało żadnych właścicielskich związków w przedmiotowej transakcji, skoro akurat minister Wąsacz po ujawnieniu skandalu nie wypiera się tego. To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#PoselJerzyWenderlich">Drugie pytanie. Dlaczego kwituje pani uśmiechem z ław rządowych to, co poseł Zakrzewski mówi ze zgrozą, że zwolniony prezes Jamroży dorobił się w krótkim czasie tak olbrzymiej fortuny, zarabiając...</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#GlosZSali">(Wieczerzak!)</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#PoselJerzyWenderlich">Przepraszam, Wieczerzak.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#GlosZSali">(Obaj!)</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#PoselJerzyWenderlich">Tak, obaj, ale proszę mi, koledzy, nie przerywać. Chciałbym więc zapytać, dlaczego kwituje pani takie sprawy śmiechem z rządowym ław? Czy uważa pani, że tego rodzaju fortuny, które powstają za rządów AWS i Unii Wolności w ciągu 5 minut, to norma? Proszę odpowiedzieć na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#PoselJerzyWenderlich">Trzecie pytanie. Chciałem oprócz tego zapytać, bo w niektórych mediach panią obciąża się odpowiedzialnością za ten skandal, czy wie pani, jaką odpowiedzialność osobistą pani za to poniesie?</u>
          <u xml:id="u-214.7" who="#PoselJerzyWenderlich">I ostatnia sprawa. Czy potwierdza pani plotki krążące w kuluarach Sejmu, że w tej sprawie nastąpią w niedługim czasie aresztowania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Grzegorza Kurczuka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Mówimy, pani minister, o niejasnych okolicznościach przejęcia Banku Inicjatyw Gospodarczych. Chciałem zapytać, czy odpowie pani na dodatkowe pytanie, a brzmi ono tak: Czy sytuacja, o której dzisiaj tak dużo mówimy, nie może powtórzyć się w odniesieniu do Wschodniego Banku Cukrownictwa w Lublinie? Następuje tam prywatyzacja lubelskich cukrowni i prawdopodobnie zostaną one przejęte przez Niemców, jeśli można tak uogólnić. Te cukrownie są właścicielami czy też udziałowcami tegoż właśnie Wschodniego Banku Cukrownictwa. Temat był już poruszany, pytano o to ministerstwo, brak jednak do tej pory jakiegokolwiek stanowiska. Czy nie obawia się pani, że znowu nastąpi coś, co nazwałbym cichym, bez rozgłosu, wręcz tajnym przejęciem kolejnego polskiego banku?</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#PoselGrzegorzKurczuk">I drugie pytanie w kwestii, o której rozmawiamy. Jeżeli chodzi o materiał, jaki został zgromadzony, i informacje w sprawie Banku Inicjatyw Gospodarczych, które pani posiada, czy są wśród nich okoliczności skłaniające do zawiadomienia o nich prokuratury? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O przedstawienie pytania proszę pana posła Marka Kaczyńskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PoselMarekKaczynski">Panie Marszałku! Pani Minister! Jak informowała prasa, BIG narodził się w 1989 r. i był to pierwszy polski prywatny bank. Czy prawdą jest, że ojcem chrzestnym BIG-u był ówczesny premier Franciszek Rakowski? To jest pierwsze pytanie. Czy prawdą jest także to, że BIG od tamtej pory stanowił przez wiele lat - być może stanowi dalej - oparcie dla lewicy? Czy nie potwierdza tego to, że pan prezydent Aleksander Kwaśniewski po zaistnieniu tych wydarzeń wysłał natychmiast swojego doradcę Marka Belkę z Davos do Polski, aby kontrolował sytuację?</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#PoselMarekKaczynski">Następne pytanie: Czy potwierdzi pani minister, że połowę wielomiliardowego kapitału Deutsche Banku stanowią bynajmniej nie akcjonariusze niemieccy?</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#PoselMarekKaczynski">I pytanie następne: Czy pani minister zgodzi się z tezą, że bariery chroniące nasz rynek przed obcą konkurencją od wielu lat są za niskie i to właśnie spowodowało te problemy, które w tej chwili mamy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O zadanie pytania proszę pana posła Grzegorza Woźnego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PoselGrzegorzWozny">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#PoselGrzegorzWozny">Pani minister, proszę wyjaśnić, jakie procedury zostały zastosowane w przypadku BIG Banku, ponieważ z jednej strony ważni i odpowiedzialni przedstawiciele rządu, tacy jak minister finansów, minister skarbu, twierdzą, że w sprawy prywatnych firm politycy i władza nie powinni się wtrącać, gdyż decyzja należy do rynku, zaś z drugiej strony, poprzez takie firmy jak PZU i PZU ˝Życie˝, w przypadku których większościowe pakiety akcji należą do skarbu państwa, zasadnicze decyzje strategiczne podejmowane są w sposób utajniony.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#PoselGrzegorzWozny">Pytanie drugie: Czy i jakie dyspozycje i upoważnienia pani minister osobiście wydała prezesowi Władysławowi Jamrożemu?</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#PoselGrzegorzWozny">I trzecie pytanie: Czy jeżeli warunki kontraktu nie zostaną dotrzymane, to PZU zapłaci karę umowną w wysokości 30 mln dolarów, ponieważ umowa zakłada, że jedyną stroną, która zapłaci karę w przypadku niedojścia do porozumienia, jest PZU? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O zadanie pytania proszę pana posła Grzegorza Gruszkę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PoselGrzegorzGruszka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#PoselGrzegorzGruszka">Pani minister, chciałbym zadać kilka pytań. Czy prawdą jest, iż o sprzedaży akcji BIG Banku Gdańskiego przez PZU na dzień przed prywatyzacją wiedział i akceptował to wicepremier i minister finansów pan Leszek Balcerowicz? Jak wieść niesie, pan Jamroży jest blisko związany z Unią Wolności, podobnie jak pani minister.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#PoselGrzegorzGruszka">Drugie pytanie: Czy prawdą jest, iż do zawieszenia panów Jamrożego i Wieczerzaka w zarządzie PZU nakłonił interweniujący pilnie doradca Mariana Krzaklewskiego pan Mirosław Kasza?</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#PoselGrzegorzGruszka">Trzecie pytanie: Czy nie wydaje się pani, że PZU wyręcza Ministerstwo Skarbu Państwa i panią osobiście w sprzedaży dużych pakietów np. Banku Handlowego? Dlaczego w tej sprawie PZU nie zrobiło przetargu? Okazuje się, że najprawdopodobniej byli inni oferenci, którzy mogli dać więcej za akcje Banku Handlowego, niż dał Citybank. Czy tak się reprezentuje skarb państwa?</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#PoselGrzegorzGruszka">I ostatnie pytanie: Jeżeli sąd, a wcześniej prokuratura, zdecyduje o nałożeniu na PZU ˝Życie˝ za złamanie prawa kary w wysokości 1 mln zł, to jakie będą konsekwencje dla tych, którzy się ubezpieczyli w PZU ˝Życie˝, skoro taka wysoka kara zostanie nałożona? A w związku z tym, że Komisja Papierów Wartościowych i Giełd skierowała sprawę do prokuratury, jak długo jeszcze pan Wieczerzak będzie tej firmie szefował? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O zadanie pytania proszę pana posła Janusza Zemke z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PoselJanuszZemke">Pani Minister! W poważnych pismach w Polsce ukazały się informacje, że jest pani rozważana jako kandydat na prezesa Banku Handlowego. W związku z tym chciałbym zadać pani minister pytanie, jaki jest pani osobisty udział w tych wszystkich działaniach, podejmowanych przez prezesów PZU i PZU ˝Życie˝, bo z tego, co wiadomo, to pani bezpośrednio nadzoruje funkcjonowanie tych instytucji.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#PoselJanuszZemke">Pytanie drugie - i tutaj prosiłbym o zaprzeczenie. Czy działanie obu panów prezesów miało jakikolwiek związek z zamierzeniami Wysokiego Sejmu ograniczenia zarobków szefów instytucji, w których skarb państwa ma znaczy udział? Za kilkanaście godzin mamy przyjąć ustawę, która w sposób bardzo drastyczny ograniczy dochody szefów tych instytucji. Powiada się, że być może mogło to skłonić obu panów prezesów do nadzwyczajnych działań. Chciałbym usłyszeć zaprzeczenie, że to nie jest prawda. Bardzo bym się z tego cieszył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O zadanie pytania proszę panią poseł Krystynę Łybacką z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PoselKrystynaLybacka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#PoselKrystynaLybacka">Pani minister, cała Polska była świadkiem żenującego spektaklu, jak z kiczowatego filmu, zarzucania sobie nawzajem kłamstwa przez właściciela, uosobianego przez ministra Wąsacza, i jego przedstawiciela, w tym przypadku prezesa Jamrożego. Pan minister Wąsacz na tym etapie demonstrował święte oburzenie. Po świętym oburzeniu nastąpiło pełne wymowy milczenie. W tej chwili jest pełna znaków zapytania bezczynność. Czy pani może dzisiaj powiedzieć Sejmowi, dlaczego tak żenujący spektakl nie doczekał się jasnego, dla każdego czytelnego i zrozumiałego zakończenia?</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#PoselKrystynaLybacka">Drugie pytanie. Czy pani może potwierdzić, że na koncie BIG Banku miało swoją lokatę również Ministerstwo Skarbu Państwa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O zadanie pytania proszę pana posła Marka Dyducha z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PoselMarekDyduch">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#PoselMarekDyduch">Pani minister, tu zostało stwierdzone, że działania PZU i BIG Banku były zgodne z prawem. Chciałbym zapytać, czy działanie zgodne z prawem może być działaniem niezgodnym z interesem państwa, czyli czy możemy formalnie dotrzymać pewnych warunków umów prawnych itd., ale podjęta decyzja może być niezgodna z interesem państwa? Czy w tym przypadku nie mamy do czynienia z taką sytuacją?</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#PoselMarekDyduch">Drugie pytanie. Obserwujemy, że minister skarbu w jednych przypadkach jest bardzo gorliwy, jeżeli chodzi o nadzór nad majątkiem skarbu państwa, a w innych przypadkach mniej gorliwy, np. bardzo gorliwy jest w ingerencji dotyczącej Telewizji Polskiej SA, a bardzo mało gorliwy był w przypadku nadzoru nad działalnością PZU. Proszę powiedzieć, jaki mechanizm w ministerstwie skarbu powoduje, że w jednym przypadku jesteście państwo bardzo aktywni w nadzorze i pilnowaniu interesów skarbu państwa, a w drugim bardzo pasywni, czego przykładem jest to, co się w tej chwili wydarzyło.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#PoselMarekDyduch">Wreszcie trzecie pytanie. To, co się wydarzyło, jest pewnego rodzaju niebezpiecznym precedensem, jeśli chodzi o nadzór ministerstwa skarbu nad innymi instytucjami i firmami, które mają w swoim posiadaniu udziały skarbu państwa. Czy państwo chcecie przykładowo rozwiązać ten problem, żeby pokazać, iż tego typu sytuacje w przyszłości nie będą już miały miejsca? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O zadanie pytania proszę pana posła Ryszarda Stanibułę z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#PoselRyszardStanibula">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#PoselRyszardStanibula">Pani minister, chciałbym zapytać, kto właściwie kłamie, czy prezes zarządu PZU, czy minister skarbu? Wyraźnie i wielokrotnie słyszałem wypowiedzi pana prezesa, że działał on na zlecenie pana ministra, minister natomiast twierdzi, że prezes nie wykonał jego poleceń dotyczących właściwego głosowania na walnym zgromadzeniu. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#PoselRyszardStanibula">Drugie pytanie. Dlaczego ministerstwo skarbu sprzedawało akcje niektórych prywatyzowanych banków niektórym krajowym pośrednikom, kiedy z góry wiadomo, że chcą oni odstąpić albo odstępują akcje inwestorom zagranicznym?</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#PoselRyszardStanibula">Czy nie podziela pani obaw niektórych klientów BGŻ, że zostanie on również w przyszłości sprywatyzowany z udziałem kapitału zagranicznego i to w podobny sposób? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O zadanie pytania proszę pana posła Wiktora Osika z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#PoselWiktorOsik">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#PoselWiktorOsik">Pani minister, ze sprawą BIG Banku Gdańskiego, PZU i PZU ˝Życie˝ wiąże się sprzedaż akcji i obligacji zamiennych Banku Handlowego. Właśnie obligacjami zamiennymi Banku Handlowego minister skarbu w ubiegłym roku dofinansował PZU i PZU ˝Życie˝. One jednak sprzedały te obligacje Citibankowi. Czy nie sądzi pani, że można to zakwalifikować jako spekulację majątkiem państwowym? Jeśli tak, to kto ponosi za to odpowiedzialność?</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#PoselWiktorOsik">Drugie pytanie. Zakłady PZU postanowiły sprzedać akcje Banku Handlowego, a więc akcje skarbu państwa, bo Bank Handlowy jak na razie jest bankiem państwowym, w trybie bezprzetargowym. Ponadto ustalono termin zawarcia umowy, który został obwarowany karami wielu milionów dolarów. W związku z tym pytam: Dlaczego sprzedano to w trybie bezprzetargowym i jakie straty z tego powodu ponieśliśmy? Pytam także: Kto faktycznie zdecydował o sprzedaży akcji Banku Handlowego przez PZU i PZU ˝Życie˝? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zadanie pytania pana posła Franciszka Potulskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PoselFranciszekPotulski">Panie marszałku, ale pana...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Przepraszam bardzo, zmieniłem kolejność, ale proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PoselFranciszekPotulski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#PoselFranciszekPotulski">W woj. pomorskim nie ma praktycznie banku regionalnego, który realizowałby politykę proinwestycyjną w zakresie gospodarki morskiej. Tę rolę lepiej albo gorzej pełnił najpierw Bank Gdański, a potem BIG, który przejął jego aktywa, chociaż siedziba zarządu została przeniesiona z Gdańska do Warszawy. Mam dwa pytania z tym związane. Jak zmiany, jakie ostatnio zaszły, mogły wpłynąć na zaangażowanie BIG-u w problemy Pomorza Gdańskiego? Czy ministerstwo skarbu zdaje sobie sprawę z niepokoju, jaki w samym Gdańsku wywołuje fakt, że duży kapitał zaangażowany w ten region zaczyna być kontrolowany przez kapitał niemiecki, bez możliwości wpływu na tę sprawę rządu polskiego po decyzjach jego przedstawicieli, czyli przedstawicieli rządu ? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zadanie pytania pana posła Andrzeja Zająca z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PoselAndrzejZajac">Dziękuję, panie marszałku!</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#PoselAndrzejZajac">Pani minister, czy i kiedy PZU ˝Życie˝ podpisało podobną umowę jak PZU SA z Deutsche Bankiem i na jaką kwotę opiewało w niej odszkodowanie w wypadku niedojścia jej do skutku? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">O zadanie pytania proszę pana posła Ryszarda Hayna z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PoselRyszardHayn">Najpierw zadam pytanie może trochę retoryczne. Czy ministerstwo skarbu ma możliwość wpływania na decyzje kierownictw spółek skarbu państwa? Czy, w jaki sposób i w jakim zakresie? Myślę, że ma. A skoro ma, wobec tego jest pytanie następne. Pan premier Balcerowicz mówił o tym, że zachowanie prezesa Jamrożego w sprawie BIG Banku i tej całej historii to sprawa wewnętrzna dotycząca tylko kapitału obcego, do czego nic rządowi, nic ministerstwu. W związku z tym mam pytanie: Czy PZU jest nadal polskie czy też jest w rękach kapitału zagranicznego? Wydaje się, że jest w rękach polskich i w związku z tym zdanie w tej sprawie pana premiera Balcerowicza wydaje się co najmniej wątpliwie. Chciałbym usłyszeć pani opinię na ten temat, chociaż zdaję sobie sprawę, że niezręcznie jest mówić o swoim wicepremierze. Pytanie następne: Kiedy skończy się tymczasowość w PZU, zawieszenie 2 członków zarządu? Jak to długo będzie trwało, bo to wywołuje określone emocje? Ponieważ będzie to ostatnie pytanie w tej serii, to chciałbym się dowiedzieć, jakie wnioski ministerstwo skarbu i pani osobiście wyciągacie z tej całej awantury. Bo przecież jest to sprawa bardzo źle odbierana i w kraju, i za granicą, jak słyszeliśmy. Powoduje to podrywanie zaufania do państwa, do instytucji państwowych i do rządu, który przecież ma bardzo słabe notowania. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#WicemarszalekStanislawZajac">Proszę o zabranie głosu celem udzielenia odpowiedzi na przedstawione pytania sekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa panią Alicję Kornasiewicz</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Były różnego rodzaju pytania. Spróbuję je pogrupować, bo niektóre się pokrywały. Pewien zakres pytań wykraczał poza temat, który dzisiaj omawiamy. To m.in. sprawa odpisów obowiązkowych, które reguluje ustawa o Narodowym Banku Polskim; jest to zakres działań Narodowego Banku Polskiego. Nie czuję się więc upoważniona na ten temat się wypowiadać. Jeśli chodzi natomiast o prywatyzację PKO BP i BGŻ, o którą się pan zapytał, to myślę, że w tej chwili koncepcja prywatyzacji ani jednej, ani drugiej instytucji w ogóle nie jest rozważana. W związku z tym na to pytanie też nie mogę udzielić odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Jeśli chodzi o pytanie, dlaczego prywatyzacja banków jest utajniona, to myślę, że jest to pytanie nietrafne, gdyż prywatyzacja każdego banku jest prowadzona na podstawie uchwały Rady Ministrów. Rada Ministrów podejmuje uchwałę o prywatyzacji, minister skarbu państwa ją realizuje i nie jest to objęte żadną tajemnicą - uchwały są dostępne, a komisje są informowane o przebiegu procesu prywatyzacji każdej instytucji, która na mocy uchwały Rady Ministrów jest prywatyzowana.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Pastusiaka, który mówił, że czytał bardzo negatywne informacje o sektorze finansowym czy kapitałowym w Polsce - to jest to bardzo szeroki zakres sektora, to są nie tylko banki, 3 czy 4 banki komercyjne, lecz jest to cała giełda. Muszę powiedzieć, że czytałam w ˝Financial Time˝ bardzo pozytywne komentarze na ten temat; w innych zagranicznych czasopismach profesjonalnych też były pozytywne komentarze.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Jeśli chodzi o kontrolę rządu nad tymi instytucjami, to taka kontrola jest określona w ustawie Prawo bankowe, zakres tej kontroli ustala Komisja Nadzoru Bankowego. Jest określona również w ustawie o papierach wartościowych - kontrolę nad rynkiem kapitałowym i poszczególnymi udziałowcami ma Komisja Papierów Wartościowych i Giełd.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Prosili mnie państwo o komentarze do wypowiedzi niektórych osób. Przepraszam, ale nie będę komentowała tych wypowiedzi, bo w ogóle ich nie słyszałam...</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#GlosZSali">(Pani minister nadzoruje ten sektor.)</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Ja mówię o komentarzach do wypowiedzi niektórych osób, pani poseł, bo proszono mnie, żebym komentowała wypowiedzi. Pytano mnie również o plotki kuluarowe, o to, czy będą aresztowania. Też nie mogę się do tego ustosunkować. Myślę, że nie jest to pytanie skierowane do mnie.</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Wschodni Bank Cukrowniczy, którego dotyczyło kolejne pytanie, jest bankiem prywatnym, zupełnie prywatnym, proszę państwa. Minister skarbu państwa naprawdę nie ma żadnego nadzoru nad tym bankiem. Czy akcjonariusze tego banku będą sprzedawali swoje udziały innym akcjonariuszom - na to pytanie nie mogę odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-242.8" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Było pytanie, jaka jest struktura i historia BIG Banku Gdańskiego oraz powiązania akcjonariatu. Niestety, jest to bardzo szczegółowe pytanie, a ja nie znam szczegółowo historii powstania BIG Banku Gdańskiego i powiązań akcjonariatu.</u>
          <u xml:id="u-242.9" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Kolejne pytanie dotyczyło struktury kapitałowej i standingu Deutsche Banku. Standing 3 A jest to najwyższa ocena w bankowości. Jeśli chodzi o strukturę, to ponad 50% stanowią udziałowcy międzynarodowi, bo ten bank jest notowany na różnych giełdach na świecie.</u>
          <u xml:id="u-242.10" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Było pytanie o za niskie bariery dopuszczania kapitałów. Ja chciałam tylko państwu przypomnieć, że w 1996 r. Polska podpisała umowę z OECD o swobodnym przepływie kapitału, w ramach umowy zrzeszeniowej do Unii też podpisaliśmy taką umowę. W tej chwili nie bardzo sobie wyobrażam, by mogły powstawać nowe ustawy, które by tworzyły bariery, jeśli chodzi o przepływ kapitału do Polski.</u>
          <u xml:id="u-242.11" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Powtarzało się ciągle pytanie na temat PZU czy PZU ˝Życie˝, które sprzedało akcje Banku Handlowego i BIG Banku. Chciałabym powiedzieć, że te akcje PZU ˝Życie˝ czy PZU - nawet nie wiem, który z tych zakładów - kupiły na giełdzie. Zakłady te kupiły akcje na giełdzie w ramach ich działalności inwestycyjnej.</u>
          <u xml:id="u-242.12" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Czy akcje giełdowe powinny być sprzedawane w ramach przetargu, czy nie? Działalności bieżącej nie sprzedaje się w ramach przetargu.</u>
          <u xml:id="u-242.13" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Jeśli chodzi o umowę, którą tu kilkakrotnie przytaczano, to chcę powiedzieć, że nie znam tej umowy i nie mogę komentować, czy ona jest prawidłowa czy nie. W podpisaniu tej umowy nie uczestniczył minister skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-242.14" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Było również pytanie dotyczące tego, czy osobiście dawałam instrukcje. Muszę powiedzieć, że żadnych instrukcji nie dawałam, gdyż nie byłoby to zgodne z prawem.</u>
          <u xml:id="u-242.15" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Któryś z panów posłów zapytał o mój osobisty udział w PZU ˝Życie˝ i w PZU. Żadnego osobistego udziału nie miałam. Nie wiem, o jaki osobisty udział chodziło.</u>
          <u xml:id="u-242.16" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Było pytanie o to, czy działania dotyczące sprzedaży akcji nie są powiązane z wynagrodzeniami. Chcę powtórzyć: PZU ˝Życie˝ i PZU SA, ponieważ są to firmy ubezpieczeniowe, mają w swoim portfelu bardzo dużo akcji. Prawdopodobnie codziennie dokonują zakupu i sprzedaży różnych akcji. Jest to ich bieżąca działalność. Tak więc trudno wysnuć wniosek, że sprzedaż akcji ma związek z wynagrodzeniami. Jest to normalna, bieżąca działalność.</u>
          <u xml:id="u-242.17" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Pierwsze pytanie dotyczyło jeszcze kwestii statutu. Chciałabym powiedzieć, że w bardzo wielu statutach spółek prezesi, do określonego poziomu, mają jednoosobową odpowiedzialność. Natomiast wyższy poziom to jest dwóch członków zarządu. A zatem nie jest to wyjątek.</u>
          <u xml:id="u-242.18" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Minister skarbu państwa nie ma uprawnień do określania decyzji, jakie powinien podejmować zarząd. Minister skarbu państwa, jako właściciel, ma określone uprawnienia wynikające z praw właścicielskich. Natomiast minister skarbu państwa nie ma praw zarządczych.</u>
          <u xml:id="u-242.19" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Było pytanie dotyczące umowy sprzedaży akcji, chodziło o określenie procentowe. Nie mogę na nie odpowiedzieć, ponieważ nie wiem, ile akcji Banku Handlowego ma obecnie PZU ˝Życie˝ bądź PZU SA. Wykracza to poza zakres zadanego wcześniej pytania i trudno mi odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-242.20" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Proszono mnie również o komentarz do wypowiedzi przedstawiciela Rady Polityki Pieniężnej. Nie będę komentowała wypowiedzi członków Rady Polityki Pieniężnej, ponieważ nie jestem do tego uprawniona.</u>
          <u xml:id="u-242.21" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Powtarzało się pytanie, czy ta transakcja zagraża procesom prywatyzacji. Nie zagraża. Program prywatyzacji jest kontynuowany.</u>
          <u xml:id="u-242.22" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Były pytania dotyczące majątku osobistego poszczególnych członków zarządu. Takie pytania nie powinny być skierowane pod moim adresem. Nie mam pojęcia, jakim majątkiem dysponują te osoby, nie mieści się to w moich kompetencjach.</u>
          <u xml:id="u-242.23" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Było pytanie o to, czy sprawą, jaka zdarzyła się na walnym zgromadzeniu, zajmie się prokurator. Czy walne zgromadzenie przebiegało zgodnie z prawem? W tej sprawie prowadzi dochodzenie Komisja Papierów Wartościowych i Giełd. Komisja Papierów Wartościowych i Giełd, jak wiem, w jednym wypadku skierowała już sprawę do prokuratury, związaną z walnym zgromadzeniem, w drugiej sprawie trwa dochodzenie i są przesłuchiwane wszystkie strony, które brały udział w walnym zgromadzeniu.</u>
          <u xml:id="u-242.24" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Może się powtórzę, powiem jednak, że minister skarbu państwa nie wydał żadnej instrukcji co do głosowania, gdyż nie ma takich uprawnień.</u>
          <u xml:id="u-242.25" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Było pytanie, kiedy ci dwaj członkowie zostaną przywróceni czy odwieszeni. To, czy członek zarządu będzie zwolniony czy odwieszony, jest to sprawa rady nadzorczej. Rada nadzorcza też wyjaśnia sobie pewne kwestie i po zakończeniu wyjaśniania na pewno podejmie decyzje.</u>
          <u xml:id="u-242.26" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Pytano mnie o to, jak minister ocenia tę sytuację. Muszę powiedzieć, że ministerstwo uważa, iż powinno było być powiadomione o takiej transakcji. Uważamy, że niepowiadomienie ministerstwa jest niezgodne z tzw. dobrym obyczajem, rzetelnością kupiecką. Nie jest to... tak jak powiedziałam, są to transakcje dotyczące akcji spółek giełdowych. Natomiast w tym przypadku uważamy, że zarząd powinien nas powiadomić o zawarciu takiej transakcji.</u>
          <u xml:id="u-242.27" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Było też pytanie, czy w umowie, która została zawarta, kary nie są za wysokie. Proszę państwa, naprawdę nie czuję się kompetentna do oceniania umowy, której nie zawierałam i nie czytałam. Wiadomo, że w każdej umowie ustalane są jakieś kary.</u>
          <u xml:id="u-242.28" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Pytano o sprawę finansowania działalności na Pomorzu. Chciałabym na jedną rzecz zwrócić uwagę. Otóż w trakcie walnego zgromadzenia nie nastąpiła zmiana struktury akcjonariatu. Po prostu było głosowanie nad zmianą w składzie radzie nadzorczej i przed walnym zgromadzeniem, w trakcie... Jak jest dzisiaj, nie wiem, bo od wczoraj odwieszone są notowania, mogła się zmienić struktura akcjonariatu. Wydaje mi się, że struktura akcjonariatu nie ma wpływu na finansowanie działalności w poszczególnych regionach. Oczywiście, o ile ta działalność jest ekonomicznie opłacalna.</u>
          <u xml:id="u-242.29" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Jeśli chodzi o strategię prywatyzacji PZU - o to też pytano i było pytanie o różne podejścia do tej strategii - to chciałabym powiedzieć, że w tym zakresie Rada Ministrów podjęła uchwałę. Czyli jest to uchwała rządu, a nie poszczególnych członków, tak jak tu poseł sugerował. Jest to strategia, nad którą cały rząd głosował i którą zatwierdził w formie uchwały.</u>
          <u xml:id="u-242.30" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Było jedno pytanie dotyczące pana Kaszy. W tej sprawie proszę zwrócić się osobiście do tego pana. Bo w pytaniu chodziło o to, że ja mam komentować to, co pan Kasza komuś powiedział. Nie wiem, nie wiedziałam, nie słyszałam.</u>
          <u xml:id="u-242.31" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Myślę, że tyle, jeśli...</u>
          <u xml:id="u-242.32" who="#PoselKrystynaLybacka">(Gdzie ministerstwo skarbu ma lokaty?)</u>
          <u xml:id="u-242.33" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">A tak. Otóż z tego, co wiem, to Ministerstwo Skarbu Państwa nie ma w ogóle lokat. Może są jakieś bieżące małe.</u>
          <u xml:id="u-242.34" who="#PoselKrystynaLybacka">(A rachunek bieżący?)</u>
          <u xml:id="u-242.35" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Przepraszam, nie wiem, gdzie Ministerstwo Skarbu Państwa ma rachunek bieżący. Sprawdzę to i odpowiem pani na piśmie, bo nie byłam przygotowana na takie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-242.36" who="#PoselKrystynaLybacka">(Pani jest z ministerstwa skarbu.)</u>
          <u xml:id="u-242.37" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Tylko ja nie jestem głównym księgowym w Ministerstwie Skarbu Państwa i nie wiem, gdzie ministerstwo ma rachunki bieżące.</u>
          <u xml:id="u-242.38" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-242.39" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Na to pytanie odpowiem na piśmie. Sprawdzimy, gdzie ministerstwo ma rachunki. Wiem, że środki, które pochodzą z prywatyzacji, od razu są przelewane do Narodowego Banku Polskiego. Natomiast gdzie jest prowadzony bieżący rachunek, tego nie wiem. Sprawdzę i odpowiem pani.</u>
          <u xml:id="u-242.40" who="#PoselKrystynaLybacka">(Czy był w BIG-u?)</u>
          <u xml:id="u-242.41" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieSkarbuPanstwaAlicjaKornasiewicz">Sprawdzę, oczywiście. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PoselGrzegorzKurczuk">Panie Marszałku! Nie dostaliśmy odpowiedzi na szereg pytań. Czy może pan spowodować, byśmy przynajmniej otrzymali je na piśmie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani minister, jest taka prośba, żeby - jeżeli były pytania, na które nie mogła pani odpowiedzieć - udzielić posłom odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#PoselKrystynaLybacka">(Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#PoselZdzislawPodkanski">(Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo, chciałbym przypomnieć regulaminowy zapis i możliwości akurat moje jako marszałka prowadzącego obrady.</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Czas przeznaczony na pytania nie może przekraczać 2 godzin. 2 godziny już minęły i z bólem muszę stwierdzić, że...</u>
          <u xml:id="u-246.6" who="#PoselZdzislawPodkanski">(Panie marszałku, w sprawie formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-246.7" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">W sprawie formalnej, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marszałku! Prosiłem już dwa razy, kilku podsekretarzy, w sytuacji kiedy nie otrzymałem odpowiedzi, o odpowiedź na piśmie. Do tej pory rząd ani razu nie przesłał nam odpowiedzi. Bardzo proszę pana marszałka o poinformowanie nas, czy widzi możliwość wyegzekwowania od rządu tych odpowiedzi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PoselPiotrGadzinowski">Panie marszałku, nie otrzymałem wyczerpującej odpowiedzi na żadne z moich pytań i prosiłbym o to, aby pani minister przysłała mi je na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Tak, te prośby, które wcześniej zgłosiłem pani minister, powtarzają się. Natomiast, Wysoka Izbo, z bólem chciałem poinformować, że postawiono tylko dwa pytania, a 5 pytań, które były zakwalifikowane do tego punktu porządku dziennego, nie zostało w ogóle zadanych.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#PoselKrystynaLybacka">(Panie marszałku, chciałam jeszcze wrócić do tamtych spraw.)</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Mamy czas regulaminowy, 2 godziny, na zadanie pytań i musimy się w nim zmieścić. Nie mam innego instrumentu. Jestem zobowiązany stwierdzić, że czas przeznaczony na pytania w sprawach bieżących został wyczerpany. Sejm kończy więc rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Chcę powiedzieć, że nie satysfakcjonują mnie oklaski z tamtej strony, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#PoselKrystynaLybacka">(Panie marszałku, w kwestii formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-249.6" who="#PoselJerzyWenderlich">(W kwestii formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-249.7" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Wnioski formalne oczywiście dopuszczam. Jeśli w kwestii formalnej, to proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PoselKrystynaLybacka">Panie Marszałku! Ta uwaga formalna dotyczy zakończonego punktu porządku - pytań i interpelacji, i odpowiedzi pani minister Kornasiewicz. Otóż pani minister Kornasiewicz, odpowiadając na bardzo istotne pytanie, które przez wiele dni absorbowało opinię publiczną, tak naprawdę dała dowód tego, że wie, czego nie może powiedzieć. Nie odpowiedziała na żadne z zadanych pytań, więc jest prośba, aby pani minister, przygotowując odpowiedzi pisemne na zadane pytania, skoncentrowała się na tym obszarze, o którym dziś mówić nie chciała bądź nie mogła. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#GlosyZSali">(Wziąć ze stenogramu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Chciałbym tylko poinformować Wysoką Izbę, że zgodnie z regulaminem panie posłanki i panowie posłowie mogą zwrócić się z wnioskiem potwierdzonym określoną liczbą podpisów o informację dotyczącą bardzo ważnego tematu i wtedy mogłoby to być wprowadzone do porządku dziennego jako informacja. Natomiast w zapytaniu poselskim w sprawach bieżących nie da się wyczerpać tematu.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, pan poseł Podkański w kwestii formalnej.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#PoselJerzyWenderlich">(Ja też w kwestii formalnej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PoselZdzislawPodkanski">Panie Marszałku! Podczas poprzednich zapytań w sprawach bieżących zabrałem głos w sprawie formalnej, zwróciłem się do pana marszałka z prośbą o to, żeby Prezydium Sejmu rozważyło kwestię umożliwienia przedstawicielom mniejszych klubów i kół poselskich zadania pytań. Tak się złożyło, że zadajemy pytanie z grupą posłów lubelskich, są to poseł Stanibuła, poseł Lesław Podkański, już po raz kolejny. Cały czas to zapytanie drukowane jest w informacji sejmowej jako czwarte w kolejności i nigdy nie dochodzi do jego zadania. W związku z tym bardzo proszę pana marszałka, żeby Prezydium Sejmu podjęło decyzję o zmianie systemu, żeby posłowie z mniejszych ugrupowań mogli uczestniczyć w tym punkcie porządku dziennego. Jeżeli nie, to może podejmie decyzję, że PSL może zamieszczać swoje prośby i pytania na czwartej pozycji i wtedy przyjmiemy zasadę, że opracujemy jedno pytanie, niech cały czas będzie drukowane, bo nie ma sensu starać się i próbować reagować na sprawy bieżące. Należy założyć z góry, że PSL ma 4 miejsce, to samo pytanie, trzeba je wydrukować, PSL ma prawo zgłoszenia go, ale z góry wiadomo, że do końca kadencji nie będzie miało możliwości zadania tego pytania. Dla mnie jest to dyskryminacja Klubu Parlamentarnego PSL.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#PoselBogdanPek">(Trzeba przeczytać stenogram.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Wenderlich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PoselJerzyWenderlich">Panie Ministrze! Panie Marszałku! Chciałem złożyć wniosek formalny, aby przesłać na ręce pana premiera Buzka kasetę z odpowiedziami przedstawiciela rządu pani Kornasiewicz z sugestią, aby kaseta została odtworzona na posiedzeniu rządu i żeby rząd zobaczył, jak nieprzygotowanych przedstawicieli przysyła na część obrad pod tytułem Zapytania poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Prezydium Sejmu rozpatruje takie wnioski.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie posłanki, panowie posłowie, za chwilę zakończę punkt, kwestia formalna.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Natomiast chciałem udzielić odpowiedzi panu posłowi Podkańskiemu, ponieważ pan poseł podniósł problem, którego ja osobiście też jestem zakładnikiem, ponieważ jestem wicemarszałkiem Sejmu z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego. Chciałem poinformować, że Prezydium Sejmu w pytaniach w sprawach bieżących cyklicznie raz na cztery posiedzenia odwracało kolejność, poczynając od najmniejszych kół. W tej chwili jest taka sytuacja, że powstała duża ilość kół i jeżeli zaczniemy z drugiej strony, to wtedy klub PSL jest na 6. miejscu, jeżeli w normalnej kolejności, to klub PSL jest na 4. miejscu. Natomiast klucz jest w Wysokiej Izbie, ponieważ na początku kadencji, jak patrzymy na statystykę, Wysoka Izba rozpatrywała 4, 5, bywało, że i 6 pytań w sprawach bieżących w ciągu dwóch godzin. W tej chwili posłowie tak wytrawnie się zachowują w Wysokiej Izbie, jest taki konglomerat pytań dodatkowych, że nie ma możliwości rozpatrzyć więcej niż 2 pytania. Zatem Prezydium Sejmu będzie otwarte na wnioski i propozycje w tej sprawie - chodzi o to, by przyjąć taką formę, jeśli chodzi o rozpatrywanie tego punktu, żeby wszystkie kluby były w jakiś sposób usatysfakcjonowane.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, Komisji Gospodarki oraz Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw o rządowym projekcie ustawy Prawo własności przemysłowej (druki nr 248, 248-A i 1552).</u>
          <u xml:id="u-255.5" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Czesława Sobierajskiego. Pan poseł Sobierajski obiecał, że w ciągu 10 minut omówi temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie mogę dotrzymać tej obietnicy, może 2 godziny i 10 minut. Niestety, materia...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Obiecuję panu, panie pośle, że na tyle panu nie pozwolę, nawet regulamin na to nie pozwala.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Spróbujemy.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Szanowni Państwo! Mam zaszczyt w imieniu połączonych Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, Komisji Gospodarki oraz Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie dotyczące rządowego projektu ustawy Prawo własności przemysłowej.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Komisje na posiedzeniach w dniach 28 maja 1998 r. oraz 18 i 20 maja, 7 lipca, 7 września, 9 września, 7 października, 17 listopada i 2 grudnia 1999 r. obradowały, aby właśnie ten projekt rządowy w miarę możliwości stał się dobrym projektem, jako że powiedziałem, materia tej ustawy jest niezwykle skomplikowana, dotyka tematów z dziedziny gospodarki, własności intelektualnych i wielu innych.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Chciałem na wstępie powiedzieć, że opinia Komitetu Integracji Europejskiej, którą otrzymaliście państwo, dołączona do projektu, który dzisiaj będziemy omawiać, a ja mam zaszczyt go przedstawiać, jest raczej negatywna. A jednocześnie chciałem od razu zaznaczyć, że ta opinia tylko w dwóch przypadkach odnosi się do tego, co wypracowaliśmy na posiedzeniu połączonych trzech komisji i podkomisji. W jednym wypadku chodzi o zamieszczoną poprawkę do art. 69; dotyczy to, mówiąc skrótowo, poprawki Bolara - omówię to później - w drugim zaś chodzi o wniosek mniejszości do art. 70, który mówi o międzynarodowym wyczerpaniu z patentu. A zatem sugestie, które się pojawiły w prasie, że projekt był dość długo w Sejmie, i być może, w domyśle, posłowie w komisjach coś tu zmajstrowali nie tak, nie opierają się na prawdzie. Chcę powiedzieć wyraźnie, że wszystkie pozostałe części opinii KIE dotyczą projektu rządowego, do którego to opinia podpisana przez ministra Czarneckiego była pozytywna.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Chciałbym dodać na wstępie jeszcze jedno; że opinia KIE jest obszerna, a opinia Komisji Unii Europejskiej mieści się na jednej stronie. Też należy sobie zadać pytanie, czy aby tak powinno się podchodzić: trzydzieści parę stron - i jedna. Myślę, że jest to uwaga generalnie do strony rządu, że zawsze lepsze jest wrogiem dobrego. Nie chcę używać tu innego porównania. Chodzi o to, by patrzeć przez pryzmat przede wszystkim swojego kraju, własnego interesu, bezpieczeństwa i myślę, że to powinno przyświecać i w negocjacjach, i w konsekwencji w procesie dostosowania prawa. Dlatego to sprawozdanie było przekładane. Miało być na początku, jest dopiero teraz, mimo że jest pilne. Ostatecznie, proszę państwa, po uzgodnieniach w rządzie, już nie jako poseł sprawozdawca, bo tego nie mogę uczynić, ale jako poseł załączę kilkanaście raptem poprawek, które nie są zasadnicze. Czyli z tej tak obszernej opinii negatywnej, która w znakomitej większości, w 80% odnosi się właściwie do uzasadnienia, bez konkluzji - należałoby, wypada itd... To tylko tak na początek, żeby wyjaśnić, że to nie posłowie i nie Sejm coś tu dokonali nie tak. Należy raczej zadać pytanie, czy aby w Komitecie Integracji Europejskiej, który ma przed sobą tak ogromną liczbę ustaw, jest do końca wszystko przygotowane jak trzeba, bo zlecają czasami na zewnątrz, a chyba koniecznie trzeba tak robić, i może się wtedy trafić na takich ekspertów, którzy niekoniecznie zgadzają się z całą filozofią ustawy, a wtedy nieoczekiwanie może to wywolać skutek inny niż zamierzony. W pracach nad projektem ustawy korzystaliśmy z pomocy wielu ekspertów. Przychodzili także przedstawiciele różnych dziedzin życia gospodarczego; słuchając ich wypowiedzi, czasami posłowie mieli trudny problem, gdyż opinie prawnicze i opinie środowisk były diametralnie różne. I słuchając różnych opinii, bardzo często sprzecznych - również autorytetów, osób z tytułami profesosów - trzeba było wybierać. A więc taka była trudność materii, z którą zmagaliśmy się w ciągu wielu miesięcy. To tyle odnośnie do tej opinii - i chcę to podkreślić - że nie do prac naszych, ale raczej do autorefleksji własnych i niekoniecznie rzeczywiście uzasadnionych, jak potem zresztą potwierdzili to sami autorzy.</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Proszę Państwa! Projekt ustawy Prawo własności przemysłowej realizuje zobowiązania Polski wynikające przede wszystkim z Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Polską a Wspólnotami Europejskimi oraz z porozumienia ustanawiającego Światową Organizacją Handlu - WTO, a zwłaszcza załącznika do tego porozumienia, tj. porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej TRIPS. Istota tych zobowiązań sprowadza się do harmonizacji norm prawa krajowego z regulacjami i standardami prawa międzynarodowego obowiązującego państwa Unii. Aktualny stan prawny w zakresie ochrony własności przemysłowej jest już w wyniku wprowadzonych w 1993 r. zmian legislacyjnych co do poziomu ochrony podobny do obowiązującego we Wspólnocie. Projekt zmierza do dalszego doskonalenia tej ochrony. Celem dodatkowym, dla którego przyjęto koncepcję jednolitego aktu prawnego, jest osiągnięcie maksymalnej swoistości rozwiązań prawnych, opartych na identycznych założeniach co do ich charakteru. Zamiar ujęcia w jednym akcie prawnym wszystkich lub prawie wszystkich obszarów wchodzących w skład i w zakres pojęcia własności przemysłowej spotkał się z powszechną akceptacją, aczkolwiek trudność tym większa. W ramach wstępnej konsultacji projektu tego aktu przyjęto liczne sugestie, m.in. Rady Legislacyjnej przy prezesie Rady Ministrów, dotyczące w szczególności konstrukcji aktu, sposobu pogrupowania materii normatywnej w bloki przedmiotowe oraz wyodrębnienia regulacji o charakterze wspólnym.</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">W pracy nad przygotowaniem projektu wzięto pod uwagę zwłaszcza: dotychczasowe ustawodawstwo o ochronie topografii, układów scalonych, o znakach towarowych, z późniejszymi zmianami, dorobek doktryny i praktykę, zwłaszcza Urzędu Patentowego, norm umów międzynarodowych, którymi Polska jest związana, a zwłaszcza konwencji paryskiej z dnia 20 marca 1883 r. o ochronie własności przemysłowej, okazuje się, że jest aktualna do dzisiaj, układu waszyngtońskiego z 19 czerwca 1970 r. o współpracy patentowej i porozumienia madryckiego z 14 kwietnia 1981 r. o międzynarodowej rejestracji znaków towarowych, wraz z regulaminem wykonawczym, a także porozumieniem TRIPS, po części tzw. Białą księgę Unii Europejskiej wskazującą akty prawa unijnego, które powinny być w pracach harmonizacyjnych uwzględnione. I tak: Dyrektywa Rady nr 89 z 1988 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstwa państw członkowskich w dziedzinie znaków towarowych, kolejna dyrektywa Rady w sprawie ochrony prawnej topografii produktów półprzewodnikowych i propozycja rozporządzenia parlamentu i Rady, dotycząca ochrony prawnej wzoru, projekt ustawy nie uwzględnia rozszerzenia Rady itd., tendencje europejskie i praktykę, zwłaszcza europejskiego Urzędu Patentowego, traktat o znakach towarowych przyjęty w 1994 r. w Genewie, opinie przygotowane na zlecenie Urzędu Patentowego przez przedstawicieli środowisk naukowych.</u>
          <u xml:id="u-258.7" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Można by tak wyliczać jeszcze dodatkowo w oparciu o jakie prawa, normy ustawodawstwa międzynarodowego i polskiego ten projekt, który przedstawiam dzisiaj państwu, został w konsekwencji zredagowany.</u>
          <u xml:id="u-258.8" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Zakres przedmiotowy ustawy oparto przede wszystkim na konwencji paryskiej. Dodano jednak nieuwzglęniony tam jeszcze przedmiot własności przemysłowej, jakim jest topografia układu scalonego. Nie uwzględniono natomiast, przyjmując stanowisko byłego Urzędu Antymonopolowego w tej materii, zwalczania nieuczciwej konkurencji, a zatem ta sfera ochrony własności przemysłowej byłaby, jak dotychczas, normowana odrębnie.</u>
          <u xml:id="u-258.9" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Nie uznano również za celowe uwzględnienia w projekcie przepisów dotyczących ochrony nowych odmian roślin, uznając inny charakter tej ochrony na tle ochrony określonej przepisami projektowanej ustawy i przyjmując stanowisko Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-258.10" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Jakkolwiek projekty racjonalizatorskie nie są wskazane w konwencji paryskiej jako odrębny przedmiot własności przemysłowej, to postanowiliśmy je zamieścić. Później się odniosę jeszcze do tego tematu, dlatego tym razem tylko tyle.</u>
          <u xml:id="u-258.11" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Wedle propozycji projektu ochrona przedmiotów własności przemysłowej byłaby przyznawana w oparciu o dwa systemy. System badawczy - w odniesieniu do wynalazków wzorów użytkowych i znaków towarowych; utrzymano by zatem dotychczasowy stan. Prawo wyłączne byłoby określone jako patent w odniesieniu do wynalazków i prawo ochronne w odniesieniu do wzorów użytkowych i znaków towarowych. System rejestracyjny - w odniesieniu do topografii układów scalonych, jak dotychczas, wzorów przemysłowych - nowa kategoria przedmiotów, w miejsce dotychczasowych wzorów zdobniczych, oznaczeń geograficznych, novum w tym sensie, że przyznawano by ochronę przez rejestrację.</u>
          <u xml:id="u-258.12" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Zachowano system pełnego badania znaków towarowych, to jest obejmujący badania na podobieństwo. Badanie podobieństwa nie musi, jak uważają niektórzy, powodować przewlekłości całego postępowania, jeśli zważyć, że odbywa się w komputerowej bazie danych, przy pomocy odpowiednich programów wyszukujących, zakładając oczywiście, że mechanizmy dotyczące samej procedury administracyjnej są właściwe.</u>
          <u xml:id="u-258.13" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Za utrzymaniem systemu pełnego badania przemawia ponadto tradycja, a także potrzeba pewności prawa. Nie bez znaczenia jest również fakt osiągania znaczących dochodów z opłat za badania zgłoszeń dokonywanych w trybie porozumienia madryckiego. Proponuje się, aby wzory przemysłowe były chronione przez rejestrację, a więc bez badania. Przemawia za tym fakt, że przedmioty te mają często charakter niejako sezonowy - choćby moda - i ich ochrona powinna być wprowadzana w szybkiej procedurze, a przy dynamicznie rozwijającym się rynku można się spodziewać dużego napływu zgłoszenia. Ponadto z uwagi na to, że ochronie podlega zewnętrzna postać przedmiotu, przypadki naśladownictwa mogą być łatwo dostrzegalne na rynku.</u>
          <u xml:id="u-258.14" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Od 1 lipca 2002 r. przewidywane jest przystąpienie Polski do Konwencji monachijskiej o patencie europejskim. Ta data zostałaby wskazana w zaproszeniu Rady Administracyjnej Europejskiej Organizacji Patentowej, które to zaproszenie jest niezbędnym warunkiem przystąpienia do konwencji. Uchwalenie przedmiotowej ustawy spełnia warunki legislacyjne tego przystąpienia. Zważcie państwo, data 1 lipca 2002 r., zaproszenie do przystąpienia do Europejskiej Organizacji Patentowej, czyli wcześniej niż do Unii. To dobry znak. Miejmy nadzieję, że również to drugie nastąpi w takim terminie.</u>
          <u xml:id="u-258.15" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Proszę państwa, zdaję sobie sprawę, iż aby omówić w całości tę ustawę, należałoby tutaj spędzić kilka godzin, a nie zamierzam tyle czasu tu spędzić, wychodzę więc naprzeciw oczekiwaniom pana marszałka, niemniej trochę czasu państwu na pewno zajmę. Komisje, podkomisja wprowadziły ponad 150 poprawek, w znakomitej większości redakcyjnych, które uściślają zapisy, usuwają skutki pewnych niedopatrzeń. Nie będę ich tu przytaczał, proszę państwa, mimo że mam wszystkie przed sobą, gdyż to zajęłoby mi ok. 2 godzin - czyli o tyle krótsze będzie moje wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-258.16" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Skoncentruję się natomiast na wnioskach mniejszości, bo one są niezwykle istotne i wokół nich toczyła się nieprawdopodobnie ożywiona dyskusja na łamach prasy i nie tylko. Najpierw jednak, proszę mi darować, odniosę się do art. 69 - do poprawki Bolara, mówiąc skrótem. Mimo że podtrzymana jest tutaj negatywna opinia KIE, to jednak chcę podkreślić w imieniu połączonych komisji, że podtrzymujemy to zdecydowanie, a za moment przytoczę argumenty, jakie za tym stoją. Specyfika leków - bo to głównie dotyczy przemysłu farmaceutycznego, nie tylko, ale przede wszystkim - jest faktem powszechnie uznanym. Nie mogą być one traktowane jako powszechne towary. Po pierwsze, konsument nie jest w stanie docenić ich jakości, stąd powszechne systemy rejestracji i monitoringu. Po drugie, leki odgrywają bardzo istotną rolę społeczną w realizacji podstawowego prawa człowieka - prawa do zdrowia. A więc obowiązkiem rządu jest zapewnienie dostępu do leków odpowiedniej jakości po przystępnych cenach - sprawa oczywista, szczególnie w naszym przypadku. Ograniczone środki budżetowe na ochronę zdrowia, a także poziom siły nabywczej ludności wymagają utrzymania w naszym kraju silnego przemysłu leków generycznych, odtwórczych. Podstawowymi czynnikami, które będą wpływać na produkcję krajowego przemysłu farmaceutycznego, będą rozwiązania przewidziane w dyskutowanym aktualnie w Sejmie Prawie własności przemysłowej. Polski przemysł farmaceutyczny jest producentem leków generycznych. Z tego względu w sposób szczególnie dotkliwy odczuwa on skutki zmian w Prawie własności przemysłowej. Zmiany te doprowadziły do przyjęcia przez Polskę europejskich i światowych standardów ochrony własności przemysłowej, jednakże dostosowanie się tej gałęzi przemysłu do projektowanych norm prawnych po okresie niestety ponad 40-letniego odmiennego traktowania własności, w tym intelektualnej, nie może nastąpić bez daleko idących negatywnych skutków dla polskich wytwórców leków. W 1993 r. Polska przyjęła 20-letni okres ochrony patentowej, obejmując tą ochroną również środki farmaceutyczne. Projekt ustawy przewiduje rozszerzenie ochrony patentowej na nowe zastosowanie medyczne środków farmaceutycznych w oparciu o postanowienia konwencji monachijskiej o patencie europejskim. Przyjęcie tych rozwiązań wskazuje na prawidłowe wykonanie przez Polskę zobowiązań wynikających z postanowień Układu Europejskiego, w szczególności art. 66, 68 i 69. W efekcie producent leku będzie mógł opatentować substancję aktywną, następnie nawet kilka lat później formę farmaceutyczną leku, potem kilka lat po tym patencie, patent na krystalograficzną formę substancji aktywnej, w następnych latach patent produktowy. I poprawka Bolara, mówiąc skrótem. W tej sytuacji podstawowego znaczenia nabiera przyjęty przez Sejm art. 69 ust.1 pkt. 4 i taki zapis jak proponujemy. Zgodnie z tym zapisem nie narusza się patentu przez korzystanie z wynalazków w niezbędnym zakresie dla wykonywania czynności, jakie na podstawie przepisów prawa są wymagane dla uzyskania rejestracji lub zezwolenia, stanowiących warunek dopuszczenia do obrotu środków farmaceutycznych. Przepis ten jest zgodny z art. 30 TRIPS. Światowa Organizacja Zdrowia, WHO, wymienia je jako jedno z możliwości przełamania monopolu firm ponadnarodowych.</u>
          <u xml:id="u-258.17" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Prawo Unii Europejskiej nie zabrania, chcę wyraźnie powiedzieć, nie zabrania przyjmowania podobnych rozwiązań. Trybunał Sprawiedliwości w jednym z orzeczeń pozostawił kwestię przyjęcia tej poprawki: prawodawstwo państw członków Unii, a więc pozostawił to do dyspozycji każdego z państw. Mało tego, bardzo istotne w tej sprawie jest stanowisko Parlamentu Europejskiego, które nie zostało podniesione nawet w pracach komisji, mam nadzieję, że znane jest na pewno w rządzie. W punkcie 17 przyjętej w dniu 16 kwietnia 1996 r., a więc raptem parę lat temu, rezolucji w sprawie polityki przemysłowej sektora farmaceutycznego Parlament Europejski zalecił Komisji Europejskiej wprowadzenie omawianego projektu do prawodawstwa unijnego. Proszę państwa, jest to niebywała sytuacja. Parlament Europejski zalecił Komisji Europejskiej wprowadzenie takiego zapisu projektu, jaki my wprowadziliśmy. Innymi słowy mówiąc, umownie poprawki Bolara. Aby państwa unijne wprowadziły je u siebie. Czyli nie można się zgodzić z opinią, że jest niezgodna. Że nie wprowadziło tego żadne państwo Unii Europejskiej, to jest inna sprawa, ale to zalecenie Parlamentu Europejskiego o wprowadzeniu skierowane jest nawet do Komisji Europejskiej. Dlatego mówię o tym tak bardzo mocno, że leży to nie tylko w interesie przemysłu polskiego i polskiej gospodarki, ale że jest to zgodne z przyjętym nie prawodawstwem, ale zaleceniem Unii. Jak będziemy członkiem Unii, co wierzę w miarę szybko nastąpi, przynajmniej data, która wyznaczona została przez nas na to wskazuje, będziemy pierwszymi. A Węgrzy... A właściwie nie.</u>
          <u xml:id="u-258.18" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Jeszcze kilka zdań na temat Węgier. Z krajów negocjujących przystąpienie do Unii Europejskiej Węgrzy posiadają podobny zapis jak my w art. 69. Już posiadają. W trakcie negocjacji urzędnicy Unii Europejskiej zażądali skreślenia tego przepisu z prawa węgierskiego. Negocjator węgierski w imieniu rządu powiedział: Oczywiście nie. Wręcz odwrotnie. Powiedział: Skoro Parlament Europejski przyjął i zalecił to Komisji Europejskiej, to raczej wy wprowadźcie u siebie niż my mamy skreślać u siebie. I to właśnie Węgrzy, a teraz Polska będą tymi, którzy wchodząc, wnoszą to prawodawstwo, które Parlament Europejski zaleca państwom Unii. Chciałem to bardzo mocno podkreślić, że tak dokładnie jest na dzień dzisiejszy.</u>
          <u xml:id="u-258.19" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Należy wspomnieć o podstawowej zasadzie jaka przyświeca ustanowieniom. Zresztą już nie będę dłużej cytował, myślę, że na tym wystarczy zakończyć argumentację, dlaczego trzy komisje wprowadziły prawodawstwo do projektu, który omawiam, i bardzo mocno je podtrzymują. Ja oczywiście w imieniu połączonych komisji zalecam również samemu Sejmowi, aby projektu... Bo to akurat jest w projekcie ustawy, to nie jest wniosek mniejszości. Odczytuję to tylko po to, aby uzmysłowić, że nie robimy nic przeciw prawodawstwu Unii, wręcz odwrotnie - wypełniamy, jeszcze raz to powtarzam, zalecenia parlamentu Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-258.20" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Natomiast komisje wprowadziły, inaczej niż było w projekcie rządowym, tzw. sądową kontrolę decyzji i postanowień. Projekt ustawy w wersji przyjętej przez podkomisję nadzwyczajną przewidywał poddanie decyzji i postanowień Urzędu Patentowego wydawanych w sprawach administracyjnych - postępowanie zgłoszeniowe, rejestrowe - kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego, a decyzji i postanowień wydawanych w sprawach cywilnych - postępowania sporne - kontroli sądu cywilnego (Sąd Okręgowy dla miasta Warszawy jako organ II instancji). Połączone komisje przyjęły kierunkowo rozwiązanie przewidujące poddanie decyzji i postanowień Urzędu Patentowego wydawanych zarówno w sprawach administracyjnych, jak też w sprawach cywilnych kontroli tego samego sądu. Chodziło o zapewnienie jednolitości orzekań w sprawach opartych na podobnym bądź tym samym stanie prawnym i faktycznym - odmowa udzielenia patentu, unieważnienie patentu. Założenie to zrealizowane zostało przez przekazanie części spraw spornych pod jurysdykcję sądów powszechnych - art. 294 pkt. 7-12 - a w pozostałym zakresie - art. 265 - poddanie decyzji i postanowień Urzędu Patentowego jednolitej kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego, ponieważ zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy o NSA do właściwości tego sądu należy kontrola zgodności decyzji i postanowień z przepisami prawa materialnego i procesowego. Będzie to kontrola merytoryczna w pełnym zakresie i szybka - sprawy nie będą przenoszone do sądów kolejnych instancji.</u>
          <u xml:id="u-258.21" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Rozważany równolegle model kontroli wszystkich decyzji i postanowień Urzędu Patentowego przez sąd cywilny - Sąd Okręgowy w Warszawie - nie został uwzględniony przede wszystkim z uwagi na brak właściwości tego sądu do rozstrzygania w trybie postępowania cywilnego niektórych spraw należących wyłącznie do Urzędu Patentowego, na przykład dotyczących udzielania patentów. Powoływany jako przykład takiego modelu Sąd Antymonopolowy nie mógł być uznany za przykład trafny, ponieważ sąd ten jest właściwy do definitywnego rozstrzygnięcia każdej sprawy z zakresu praktyk monoplistycznych. Wzięto też pod uwagę to, że znaczna część decyzji i postanowień Urzędu Patentowego ma charakter typowo administracyjny i kontrola powinna się ograniczać do ewentualnego orzeczenia kasacyjnego w NSA, natomiast nie powinno to być przedmiotem procesu cywilnego. Te argumenty przemawiały za takim rozwiązaniem i była to decyzja jednomyślna.</u>
          <u xml:id="u-258.22" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Parę zdań powiem o racjonalizacji, proszę państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, może niech pan się skupi na wnioskach mniejszości, na tym, co komisje zmieniły w odniesieniu do projektu ustawy, bo to właśnie stanowi przedmiot sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Dlatego już powiedziałem, panie marszałku, że odłożyłem, pominąłem 80% tych rzeczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Rozumiem, tylko trzeba wziąć jeszcze pod uwagę pożytek z pańskiej informacji.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Nieprzypadkowo tak długo mówiłem o poprawce Bolara, bo to była jedna z najistotniejszych poprawek wniesionych przez komisje. Natomiast, panie marszałku, zastosuję się do pana sugestii w tym momencie i przejdę do omówienia wniosków mniejszości, choć chciałbym jeszcze powiedzieć o wnioskach racjonalizatorskich.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Zgłoszono 6 wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Pierwszy wniosek mniejszości dotyczy zastąpienia wyrazów: ˝wprowadzony do obrotu na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej przez uprawnionego lub za jego zgodą˝ wyrazami: ˝wprowadzony do obrotu na obszarze któregokolwiek państwa członkowskiego Światowej Organizacji Handlu (WTO) przez uprawnionego lub za jego chociażby dorozumianą zgodą˝.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Pragnę wyjaśnić, proszę państwa, i przytoczyć uzasadnienie wniosku mniejszości do artykułu odczytanego przeze mnie przed chwilą. Polska Izba Farmaceutyczna i Sprzętu Medycznego przekazała właśnie wszystkim nam, pracującym wtedy członkom trzech połączonych komisji, uzasadnienie, które przejęli posłowie składający ten wniosek. Chodzi o to, że w projekcie, który przedstawiam państwu, Wysokiej Izbie, jest zapisane krajowe wyczerpanie patentu. Innymi słowy, eurowyczerpanie w prawodawstwie polskim obowiązywać winno dopiero wtedy, kiedy staniemy się członkiem Unii Europejskiej. Wniosek mniejszości proponuje zaś, aby przyjąć międzynarodowe wyczerpanie, nie będąc jeszcze członkiem Unii Europejskiej, a właściwie niezależnie od tego. Jest to oczywiście na pewno w interesie przemysłu polskiego; na pewno nie jest to zgodne z projektem rządowym, który został przedstawiony.</u>
          <u xml:id="u-262.5" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Pragnę tutaj powiedzieć państwu o jednej kwestii. W trakcie prac rząd zgłosił autopoprawkę do przekazanego projektu Prawa własności przemysłowej. Ta poprawka dotyczyła właśnie tego stanowiska, związanego z tym artykułem. Uzasadnienie rządu było takie. Rządowy projekt ustawy Prawo własności przemysłowej przewiduje w art. 72 ust. 2 wprowadzenie tzw. eurowyczerpania patentu, instytucji przyjętej w Unii Europejskiej, z dniem wejścia ustawy w życie, które ma nastąpić jeszcze przed przystąpieniem do Unii. W toku negocjacji z Komisją Europejską, jakie odbywały się w obszarze prawa spółek w czerwcu 1998 r., strona unijna stwierdziła, że instytucja eurowyczerpania praw własności intelektualnej - dotyczy też, obok patentu, eurowyczerpania praw autorskich - jest instytucją będącą konsekwencją zasad funkcjonowania jednolitego rynku wewnętrznego na podstawie Traktatu rzymskiego i powinna objąć Polskę po przystąpieniu do Unii. W ich wyniku rząd przyjął w grudniu 1998 r. i przekazał do Brukseli stanowisko negocjacyjne potwierdzające wolę wprowadzenia w stosunku do Polski wspólnotowej zasady eurowyczerpania patentu oraz praw autorskich z dniem przystąpienia Polski do Unii. I dlatego właśnie zaproponował te poprawki.</u>
          <u xml:id="u-262.6" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Zasada wyczerpania patentu polega na tym, że towar opatentowany oraz wprowadzony na rynek przez właściciela patentu lub za jego zgodą może być na tym rynku wprowadzany wtórnie do obrotu przez jakąkolwiek osobę trzecią bez żadnych uzgodnień z uprawnionym, patent już wtedy nie działa.</u>
          <u xml:id="u-262.7" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">W Unii Europejskiej, realizującej zasady jednolitego rynku wewnętrznego, przyjęto w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości na mocy Traktatu rzymskiego o utworzeniu Unii, że przez rynek rozumieć się będzie cały obszar Unii, na którym opatentowany towar może być wszędzie wprowadzony do obrotu bez naruszenia patentów narodowych i europejskich. Jest to zasada tzw. eurowyczerpania patentu. Generalnie przyjęcie takiej zasady jest w interesie kupców, oczywiście przede wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-262.8" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">W projekcie ustawy, w pierwotnym przedłożeniu rządowym, przyjęto, że zasada eurowyczerpania działałaby już od momentu wejścia w życie ustawy, co w praktyce oznaczałoby jej wprowadzenie jeszcze przed przyłączeniem rynku, ujednolicenie.</u>
          <u xml:id="u-262.9" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Zagadnienie wyczerpania prawa w odniesieniu do prawa patentowego, a także prawa autorskiego, było w 1998 r. przedmiotem wstępnych negocjacji z Unią Europejską w ramach screeningu, w wyniku czego rząd przyjął takie stanowisko negocjacyjne: zasada eurowyczerpania powinna być przyjęta w stosunkach Polski z Unią dopiero z dniem wejścia Polski do Unii Europejskiej, jednolicie wobec prawa patentowego oraz prawa autorskiego. Spowodowało to konieczność wniesienia odpowiedniej autopoprawki do projektu ustawy, przez uzupełnienie przepisu art. 70 ust. 2 i odpowiednio 228 dla topografii układów scalonych. W zakresie prawa autorskiego rząd aktualnie przygotowuje też odpowiednią nowelizację, tak przynajmniej się mówi.</u>
          <u xml:id="u-262.10" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Tak więc to jest odpowiedź na pytanie, dlaczego rząd przyjął autopoprawkę. Komisje przedstawiają taki właśnie zapis, a wniosek mniejszości mówi, że nie krajowe wyczerpanie, tylko międzynarodowe, czyli nawet szersze niż unijne eurowyczerpanie.</u>
          <u xml:id="u-262.11" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Chciałbym jeszcze przytoczyć opinie przedstawione na posiedzeniach podkomisji i połączonych komisji dotyczące tego, dlaczego wniosek mniejszości idzie w tym kierunku. Podkomisja, szczególnie w pierwszym etapie, przychyliła się do tego wniosku. Ministerstwo Zdrowia również wnioskowało - w trosce o zabezpieczenie budżetu na dopłaty do leków - o wprowadzenie wspomnianego zapisu, zgodnie z art. 72 poprzedniej wersji projektu. Prof. dr hab. Stanisław Sołtysiński, światowej sławy ekspert w zakresie międzynarodowego prawa handlowego, popierał ten wniosek. Są podane podstawy prawne umożliwiające wprowadzenie zapisu o unijnym wyczerpaniu prawa z patentu. Było to prezentowane na posiedzeniach podkomisji, jak powiedziałem, i przekazane potem do połączonych komisji. Według opinii prof. Sołtysińskiego i prof. Michała du Valla dowodem na to, że Polska nie jest związana żadnym zakazem wprowadzenia proponowanej instytucji do swego porządku prawnego, jest wprowadzenie analogicznego zapisu w art. 51 ust. 3 Prawa autorskiego. Obowiązuje on w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-262.12" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Ustawa o Prawie autorskim była przedmiotem dużego zainteresowania międzynarodowych kół gospodarczych. Do tej pory nie doszło do zakwestionowania tego rozwiązania nawet przez międzynarodowe koła gospodarcze, mimo że obserwowały one to z uwagą. Omawiany zapis daje możliwość importowania leku chronionego patentem z dowolnego kraju Unii za pośrednictwem dowolnego hurtownika, a więc możliwość zakupu po znacznie niższej cenie niż w przypadku zakupu od wyłącznego przedstawiciela. Na tym polega istota tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-262.13" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Zgłoszony został wniosek mniejszości dotyczący skreślenia działu zawierającego nazwy handlowe - art. 196-205. Otóż nazwa handlowa jest jednym z przedmiotów własności przemysłowej w rozumieniu konwencji paryskiej - art. 1. Ochronę nazwy handlowej przewiduje art. 8 konwencji paryskiej, bez obowiązku rejestracji. Wprowadzenie instytucji nazwy handlowej do ustawy Prawo własności przemysłowej odpowiada więc zakresowi przedmiotowemu tego pojęcia w porozumieniach międzynarodowych. Zgodnie z art. 8 konwencji paryskiej ustawa nie wprowadza obowiązku rejestracji nazw handlowych jako przesłanki uzyskania ochrony. Ogranicza się jedynie do stworzenia mechanizmu zapobiegającego powstawaniu na rynku kolizji między podobnymi nazwami handlowymi oraz między podobnymi nazwami handlowymi i znakami towarowymi przy powstawaniu nowych podmiotów gospodarczych. Udział Urzędu Patentowego w tym mechanizmie polega na sporządzaniu sprawozdania zawierającego zestawienie podobnych nazw handlowych i znaków towarowych. Decyzje podejmuje m.in. na podstawie takiego sprawozdania organ rejestrowy, sąd, wójt itp.</u>
          <u xml:id="u-262.14" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Podobne systemy funkcjonują w niektórych krajach, np. we Francji, w Szwajcarii, Danii, Meksyku i jeszcze dalej. Zgłaszane zastrzeżenia dotyczyły obaw, czy przewidziany w projekcie ustawy wykaz nazw handlowych nie będzie dublował Krajowego Rejestru Sądowego, który ma funkcjonować od 2001 r. Obaw tych nie podzieliliśmy. Wykaz nazw handlowych, w myśl ustawy, nie jest dokumentem publicznym jak Krajowy Rejestr Sądowy, lecz wyłącznie materiałem wewnętrznym Urzędu Patentowego, nieudostępnianym osobom trzecim (art. 202 ust. 3), a służącym jedynie do sporządzania sprawozdań dla organów rejestrowych. Nie obejmuje on wszystkich podmiotów gospodarczych, lecz tylko te, które mają w nazwie element odróżniający i które są zainteresowane, aby ich nazwa handlowa była uwzględniana w sprawozdaniach urzędu, chcą ją szczególnie chronić przed naśladownictwem. Sprawozdanie urzędu będzie dodatkowo obejmowało znaki towarowe, których Krajowy Rejestr Sądowy w ogóle nie będzie zawierał, a więc nie może on zastąpić mechanizmu ochrony przed naśladownictwem przewidzianego w niniejszej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-262.15" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Kolejny wniosek mniejszości dotyczy ograniczenia przynależności ekspertów do partii politycznych. Projekt ustawy w wersji przyjętej przez podkomisję nadzwyczajną przewidywał w art. 281 ust. 2 zakaz tworzenia przez ekspertów partii politycznych i uczestniczenia w nich. Połączone komisje wykreśliły ten zakaz jako wątpliwy konstytucyjnie. We wniosku mniejszości postuluje się wrócić do zapisu w pierwotnej formie, jako zasadnego dla statusu eksperta niezawisłego w orzekaniu, jak też koniecznego dla zrównania sytuacji prawnej ekspertów oraz urzędników służby cywilnej zatrudnionych w tym samym urzędzie.</u>
          <u xml:id="u-262.16" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Zakaz tworzenia partii politycznych i uczestniczenia w nich przewidziany jest w polskim ustawodawstwie dla określonych kategorii osób, które z racji pełnionych funkcji nie powinny być stawiane w sytuacjach możliwego konfliktu powinności z tytułu wykonywanej służby publicznej i z tytułu przynależności do jakiejś partii. Art. 31 ust. 3 Konstytucji RP dopuszcza ustawowe ograniczenie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw, gdy jest to konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej oraz wolności i praw innych osób. I takie ograniczenia przewidziano bezpośrednio w konstytucji w odniesieniu do sędziów, sędziów Trybunału Konstytucyjnego, prezesa NIK-u, rzecznika praw obywatelskich, członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, prezesa NBP. Ograniczenia, przewidziane w ustawach zwykłych, odnoszą się do prokuratorów, żołnierzy zawodowej służby, policjantów, urzędników służby cywilnej. W świetle powyższego więc można przyjąć, że nie ma przeszkód natury konstytucyjnej do wprowadzenia takiego ograniczenia również w odniesieniu do ekspertów Urzędu Patentowego, tym bardziej że jest to uzasadnione charakterem ich działania, działania w warunkach niezawisłości, i że ograniczenie takie funkcjonuje już w odniesieniu do wszystkich urzędników służby cywilnej z tego samego urzędu. Niekonstytucyjne byłoby nieuzasadnione różnicowanie praw i obowiązków różnych kategorii osób o podobnym statusie, ekspertów oraz urzędników służby cywilnej. To dotyczyło wniosku 5.</u>
          <u xml:id="u-262.17" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Jeszcze jest wniosek dotyczący art. 82 w ust. 1. Proponuje się w tym wniosku mniejszości skreślić wyrazy: ochrony życia i zdrowia, i dodać tekst w brzmieniu: wymaga tego interes ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, jeżeli leki są dostępne dla społeczeństwa w niedostatecznej ilości lub jakości albo po nienormalnie wysokich cenach. Wniosek ten zmierza do wprowadzenia do ustawy szczególnej przesłanki ewentualnego udzielenia osobie trzeciej licencji przymusowej w przypadku niedostatecznej dostępności (ilość, jakość, cena) leku na rynku. Projekt ustawy w wersji przyjętej przez komisję pozwala na udzielenie licencji przymusowej w odniesieniu do każdego produktu, nie tylko leków, w przypadku nadużywania patentu - tak mówi art. 82 ust. 1 pkt 2 - przez które rozumie się w szczególności uniemożliwienie korzystania z wynalazku przez osobę trzecią, jeżeli jest ono konieczne dla zaspokojenia potrzeb rynku krajowego (art. 68 ust. 1), i praktycznie obejmuje sytuację określoną we wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-262.18" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Udzielenie licencji przymusowej z powodu niedostatecznej dostępności wyrobu nie jest dozwolone zgodnie z konwencją paryską (art. 5 ust. 4) przed upływem 3 lat od udzielenia patentu. Warunek ten, przewidziany w projekcie ustawy w przypadku nadużywania patentu (art. 68 ust. 2), nie został zawarty we wniosku mniejszości, a więc ewentualne przyjęcie wniosku wymagałoby dokonania w proponowanej wersji zapisu odpowiednich zmian.</u>
          <u xml:id="u-262.19" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Jest jeszcze wniosek mniejszości nr 4, w którym proponuje się dodać pierwsze zdanie w brzmieniu: Urząd Patentowy podlega Radzie Ministrów. Wniosek zmierza do sprecyzowania statusu Urzędu Patentowego jako podlegającego Radzie Ministrów i nadzorowanego przez ministra właściwego do spraw gospodarki jako członka Rady Ministrów. Ma on zapobiegać - uniemożliwiać to na mocy przepisu art. 25 K. p. a. w związku z art. 17 o wyłączeniu organu - załatwianiu przez Urząd Patentowy spraw dotyczących interesów majątkowych (patent, prawo do wynagrodzenia twórcy) osób zajmujących stanowiska kierownicze w organie wyższego stopnia. Zgodnie z wnioskiem organem nadrzędnym byłaby Rada Ministrów. Wniosek nie wymaga dokonywania zmian w przyjętej ustawie o działach administracji rządowej. Chodzi o sytuacje, w których Urząd Patentowy prowadzi postępowanie w sprawie urzędującego ministra bądź wiceministra, a nawet prezesa Rady Ministra, premiera. Może się to zdarzyć, w resorcie gospodarki mają miejsce nawet aktualnie zgłoszenia wniosków czy patentów przez wiceministrów, bo przecież są oni normalnymi ludźmi, osobami fizycznymi, które mają prawo je zgłaszać.</u>
          <u xml:id="u-262.20" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Można też wskazać wiele zagrożeń potencjalnych, które w każdej chwili mogą wystąpić. Przepis K.p.a. o wyłączeniu organu jest obligatoryjny i jego naruszenie powoduje obligatoryjne uchylenie decyzji przez NSA. Wniosek daje podstawę do uniknięcia takich sytuacji kolizyjnych, które uniemożliwiałyby jakiekolwiek działania wobec wyłącznych kompetencji urzędu, nie wymaga zmiany przyjętej ustawy o działach administracji rządowej, jak powiedziałem, i tym samym nie narusza zajętego przez rząd stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-262.21" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Najwięcej jednak kontrowersji - i tu się zatrzymam trochę dłużej - w trakcie prac podkomisji i połączonych komisji wzbudził ostatni wniosek mniejszości nr 6. Przytoczę go w całości: ˝6) po art. 327 dodać nowy artykuł w brzmieniu: Art. ...</u>
          <u xml:id="u-262.22" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">1. Znak towarowy zarejestrowany w kraju lub za granicą na rzecz państwowych central handlu zagranicznego, państwowo-spółdzielczych central handlu zagranicznego lub ich następców prawnych podlega w Polsce przeniesieniu na rzecz producenta, jeżeli był używany do oznaczania w sposób ciągły wytwarzanych przez niego wyrobów przez okres co najmniej 10 lat przed dniem wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-262.23" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">2. Domniemywa się ciągłość używania znaku. Niemożność używania wywołana przemijającą przeszkodą nie przerywa używania.</u>
          <u xml:id="u-262.24" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">3. Z wnioskiem o przeniesienie występuje uprawniony producent. Jeżeli znak towarowy był używany przez dwóch lub więcej producentów, wskazują oni jednego z nich jako uprawnionego do znaku.</u>
          <u xml:id="u-262.25" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">4. O przeniesieniu prawa z rejestracji orzeka Urząd Patentowy w trybie postępowania spornego.</u>
          <u xml:id="u-262.26" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">5. Podmiot dotychczas uprawniony z rejestracji za granicą jest zobowiązany do przeniesienia tego prawa na rzecz uprawnionego producenta. Dotychczas uprawniony za granicą ponosi na zasadach ogólnych odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną producentowi w razie odmowy przeniesienia na niego prawa z rejestracji, a także przez wystąpienie przeciwko producentowi za granicą z roszczeniami o zaniechanie używania znaku towarowego lub z innymi roszczeniami opartymi na tym prawie.</u>
          <u xml:id="u-262.27" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">6. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio, w przypadku gdy w dniu wejścia w życie ustawy producent, o którym mowa w ust. 1, jest już podmiotem prawa z rejestracji w Polsce˝.</u>
          <u xml:id="u-262.28" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Przyjęcie wniosków mniejszości albo któregoś z nich zmieni oczywiście kolejność artykułów, wyjaśniam chyba sprawę oczywistą. Proszę państwa, do tego wniosku mniejszości przyniosłem ze sobą tyko część opinii, a prawdopodobnie mógłbym tu przyjechać z wózkiem. Opinii jest co nie miara i jednocześnie są one sprzeczne, o czym za chwilę powiem. Przewinęła się również wielka batalia, burza na łamach prasy. Mimo że Prawo własności przemysłowej jest obszernym prawem, mimo że dotyczy aż tylu problemów, niektórzy dostrzegali tylko ten jeden artykuł i ten jeden problem. W mediach niestety również koncentrowano całą uwagę przez ostatnie miesiące tylko na tym problemie, jakby to prawo o niczym innym nie mówiło. ˝Konflikt rozstrzygnie ustawa˝ to właśnie tytuł jednego z ostatnich artykułów. Mam nadzieję, że faktycznie rozstrzygnie ustawa. Przeczytam przynajmniej wnioski końcowe. I nie dam sobie odebrać, panie marszałku, głosu, bo już tylko odczytam wnioski końcowe opinii, które przemawiają za tym, żeby tego wniosku mniejszości nie przyjmować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Ja panu nie odbieram głosu, ale pan aż się sam prosi, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Niestety, trudno.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">A więc wnioski końcowe opinii pana prof. Andrzeja Całusa przemawiające za tym, aby wniosek mniejszości został odrzucony: przepisy zawarte w projektowanym wniosku naruszają kilka zasad i przepisów konstytucyjnych, takich jak: zasada państwa prawnego - art. 2, uznanie własności prywatnej za jeden z podstawowych elementów ustroju gospodarczego - art. 20, zakaz wywłaszczania w innych celach niż cele publiczne i bez słusznego odszkodowania - art. 21, zasada równego traktowania w sprawach dotyczących własności - art. 64 ust. 1 oraz zakaz takiego ograniczenia własności w drodze ustawy, które narusza istotę prawa własności - art. 64 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Rozwiązania zawarte w projektowanym artykule, o którym mowa, są niezgodne lub pozostają w sprzeczności z obowiązującymi w polskim porządku prawnym zasadami nabywania prawa do znaku towarowego, jak również z zasadniczymi właściwościami prawa o znakach towarowych, szczególnie ważnymi w obrocie międzynarodowym, jak jego charakter terytorialny oraz traktowanie każdego korzystającego z ochrony znaków towarowych jako niezależnego od innych znaków towarowych.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Rozwiązanie przyjęte we wniosku mniejszości o domniemaniu ciągłości używania znaku towarowego stanowi zaskakujące zaprzeczenie obowiązującej na podstawie Kodeksu cywilnego zasady, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Istotnym argumentem przeciwko przyjęciu projektowanego wniosku mniejszości są jego skutki prawne i majątkowe dla przedsiębiorstwa handlu zagranicznego, które ma zostać pozbawione swych praw do znaków towarowych. Sposób ujęcia jego odpowiedzialności za nierespektowanie zobowiązania przeniesienia prawa do znaku towarowego na producenta sprawia, że będzie ono często znajdować się w sytuacji prawnej, w której bez względu na to, jak ostatecznie postąpi, będzie zawsze narażone na odpowiedzialność odszkodowawczą. Chodzi tu przede wszystkim o zbieg obowiązków mających mieć podstawę w artykule, właśnie we wniosku z obowiązkami przedsiębiorstwa handlu zagranicznego jako pryncypała w umowach dystrybutorskich i w umowach agencyjnych. Taka konsekwencja jest nie do pogodzenia z zasadami państwa prawnego i odpowiednimi standardami europejskimi.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Teraz przytoczę część opinii, która mówi, że wniosek mniejszości należy przyjąć. Mimo że tych opinii mam mnóstwo, wybrałem taką, która mniej więcej przekazuje treść wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Niezwykle ważnym zagadnieniem jest właściwy zapis wniosku mniejszości, którego artykuł określa status prawny znaków towarowych zarejestrowanych w kraju lub za granicą na rzecz państwowych central handlu zagranicznego lub ich następców prawnych. W myśl słusznie prowadzonego przez podkomisję zapisu, wtedy był art. 3321.</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Cytuję opinię: Znak towarowy zarejestrowany w kraju lub za granicą na rzecz państwowych central handlu zagranicznego, państwowo-spółdzielczych central handlu zagranicznego lub ich następców prawnych podlega w Polsce przeniesieniu na rzecz producenta, jeżeli był używany do oznaczenia w sposób ciągły wytwarzanych przez niego wyrobów przez okres co najmniej 10 lat przed dniem wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-264.8" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Regulacja ta jest niezwykle ważna, albowiem ma na celu przywrócenie producentom praw do rejestracji swego znaku towarowego, odebranych im przez stalinowskie prawa. Stalinowskie, bo 17 listopada 1951 r., a więc to nie tylko frazes, dopowiedzenie, ale absolutnie fakt. Bez ustawowej podstawy prawnej, na mocy której właściwe przedsiębiorstwa handlu zagranicznego dokonywać miały rejestracji znaków towarowych przedsiębiorstw produkcyjnych zarówno w kraju, jak i za granicą na swoją rzecz.</u>
          <u xml:id="u-264.9" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Zarządzenie to ewidentnie naruszało prawa producentów do swych znaków towarowych i dlatego 31 sierpnia 1971 r. minister handlu zagranicznego wydał zarządzenie zmieniające zarządzenie w sprawie zgłaszania znaków towarowych do rejestracji za granicą i ich używania oraz w sprawie sposobu opatrywania znakami towarowymi towarów przeznaczonych do obrotu zagranicznego, zobowiązujące centrale handlu zagranicznego do rejestracji za granicą znaków towarowych dla towarów przeznaczonych do obrotu zagranicznego na rzecz właścicieli tych znaków towarowych, to jest na przedsiębiorstwa produkcyjne. Wbrew więc obowiązującemu prawu znaki te rejestrowały na swoją rzecz centrale handlu zagranicznego z ewidentnym pokrzywdzeniem producentów i właścicieli znaków. Ten niezdrowy, sprzeczny z zasadami współżycia społecznego i obowiązującym prawem proceder, uniemożliwiający producentom dostęp do rynku, jest nadal uprawiany przez następców prawnych byłych central handlu zagranicznego. Ta nieuczciwa działalność ze strony następców prawnych byłych central handlu zagranicznego jest ewidentnie niezgodna z przepisami konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej, która w art. 10 nakłada na państwa członkowskie obowiązek skutecznej ochrony przed nieuczciwą konkurencją. Na przywrócenie należnych producentom i właścicielom praw do swoich znaków oczekują w szczególności przedsiębiorstwa produkcyjne, głównie w przemyśle farmaceutycznym Polfa i spirytusowym - Polmos. Jako przykład skutków tego bezprawia niech posłuży przejęcie rejestracji znaków towarowych Przedsiębiorstwa Przemysłu Spirytusowego Polmos przez Przedsiębiorstwo Handlu Zagranicznego Agros. Mimo że PHZ Agros dawno nie istnieje, a na jego bazie od 1994 r. funkcjonuje prywatny podmiot Holding Agros SA, to właśnie on jest w posiadaniu rejestracji najbardziej wartościowych ogólnopolskich znaków Polmosu za granicą, które w złej wierze zarejestrował: Luksusowa, Żubrówka, Wyborowa i inne. Jest to niezwykle ważne zwłaszcza dzisiaj, w przeddzień prywatyzacji przemysłu spirytusowego, albowiem blokada dostępu producentów i właścicieli wódek do rynków zagranicznych zdecydowanie pomniejsza wartość rynkową tego przemysłu, a więc i wpływy do budżetu z tytułu jego prywatyzacji. Wytoczony przez Polmos proces - bo mówiło się w podkomisjach i w komisji, że to powinno załatwić się przed sądem - ciągnie się niestety latami i dzisiaj, przynajmniej tak mi wiadomo, jeszcze nie widać końca. Tak więc na mocy tego prawa z 1951 r., o czym mówiłem, znaki towarowe będące własnością producentów zostały przejęte niestety niezgodnie z prawem, przynajmniej tak twierdzi opinia, którą przytaczam. Pytanie końcowe: Czy mamy usankcjonować ten stan uchwalając ustawę?</u>
          <u xml:id="u-264.10" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Niezwykle istotne jest to, że oczekiwaliśmy oczywiście stanowiska rządu w tej sprawie. Sprawa jest niezwykle istotna, praktycznie w całej Polsce wszyscy o tym mówią, ale prasa i wiele innych środowisk nie interesują się prawem przemysłowym jako takim, tylko tym jednym artykułem. Dlatego chcieliśmy znać również stanowisko rządu w tej sprawie, żeby mieć jasność sytuacji, chociaż każdy z posłów zadecyduje oddzielnie w głosowaniu. Takiego stanowiska nie mamy, niemniej kilka ministerstw przysłało swoje stanowiska. Oczywiście nie będę ich przytaczał w całości, bo czas biegnie, niemniej Ministerstwo Zdrowia, może wpierw Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przesłało opinię, w której nie podziela wniosku mniejszości, niezbyt ostro, ale jednak raczej nie. Ministerstwo Gospodarki raczej by odesłało do innej ustawy, która by normalizowała te sprawy. Ostatnia wpłynęła opinia z ministerstwa skarbu jako właściciela tychże przedsiębiorstw. Przytoczę w części tę odpowiedź ministerstwa skarbu na nasze pytania. Chodziło nam przynajmniej, aby właściciel, reprezentujący skarb państwa, Ministerstwo Gospodarki, odpowiedział, co myśli o tego typu wniosku, który podkomisja zawarła jako alternatywny, i w konsekwencji o wniosku mniejszości. Oto część tej opinii: W chwili obecnej Agros Holding SA jest prywatną spółką powiązaną kapitałowo z francuską firmą, jednym z najbardziej liczących się na świecie producentów alkoholi. W konsekwencji nierespektowania przez PHZ Agros przepisów z 1971 r. polskie przedsiębiorstwa nie mają prawa do eksportowania swoich własnych produktów na najbardziej znane rynki światowe. Zamieszczenie w przepisach przejściowych ustawy Prawo własności przemysłowej zapisu zobowiązującego centrale handlu zagranicznego i następców prawnych do przekazania właścicielom-producentom znaków towarowych zarejestrowanych na swoją rzecz rozwiązałoby ciągnący się od lat problem. W lipcu br. przedsiębiorstwa grupy Polmos dokonały przy współudziale Ministerstwa Skarbu Państwa podziału pomiędzy siebie ogólnopolskich znaków towarowych, która to sprawa nie została załatwiona w 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-264.11" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Dokonanie podziału ogólnopolskiego Przedsiębiorstwa Przemysłu Spirytusowego Polmos na 25 samodzielnych jednostek oznacza, że każdy ze znaków ma już swojego właściciela w Polsce. W dalszym ciągu nie jest rozwiązany problem rejestracji zagranicznych, co powoduje, że właściciel znaku w Polsce nie może nim swobodnie rozporządzać za granicą. Będzie to miało olbrzymie znaczenie w momencie określenia wartości przedsiębiorstw i znacznie pomniejszy wpływy budżetu z prywatyzacji branży. Znak towarowy bowiem - cytuję za ministerstwem skarbu - stanowi 90% wartości firmy, a inwestorzy zagraniczni są zainteresowani zakupem marki globalnej, to znaczy takiej, którą mogliby rozporządzać zarówno w kraju, jak i za granicą. Ministerstwo skarbu popiera starania polmosów, jak również wszystkich pozostałych przedsiębiorstw z branży spirytusowej o odzyskanie zagranicznych rejestracji ogólnopolmosowskich znaków towarowych, czego dowodem było m.in. wystąpienie z interwencją uboczną po stronie polmosów, właśnie w procesie, o którym mówiłem. Jednak do dnia dzisiejszego brak jest ostatecznego rozstrzygnięcia sądu w tej sprawie. Z tego powodu, jak również w związku z planowaną prywatyzacją branży spirytusowej niezwykle istotną sprawą byłoby rozstrzygnięcie sporu poprzez wprowadzenie do ustawy Prawo własności przemysłowej art. 332, o którym pisze ministerstwo. Ono powołuje się na artykuł z projektu komisji, ale mówimy o wniosku mniejszości, bo on po prostu taki jest. Ministerstwo Skarbu Państwa ma nadzieję, że argumenty przedstawione powyżej spowodują ponowne rozpatrzenie możliwości ustawowego zobowiązania central handlu zagranicznego i ich następców prawnych do przerejestrowania znaków towarowych w kraju lub za granicą na rzecz producenta. Rozważenia wymaga jednak - zastrzega na końcu, w ostatnim zdaniu, minister skarbu - wpływ, jaki miałaby projektowana ustawa na ewentualne roszczenia Agrosu Holding w stosunku do skarbu państwa, wynikające chociażby z upływu czasu. To jest opinia ministra skarbu, właściciela, który odpowiada w taki właśnie sposób. Można też oczywiście przytoczyć opinię KIE, w której wyraźnie stwierdzono, że nie jest to niezgodne z prawem Unii Europejskiej, że nie stoi to absolutnie w sprzeczności z prawem Unii. Tego się nie normalizuje, nie normuje, a więc możemy właściwie samodzielnie to rozstrzygnąć.</u>
          <u xml:id="u-264.12" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Na koniec chciałbym jeszcze przypomnieć, że w poprzedniej kadencji Sejmu posłowie z Unii Wolności próbowali tę sprawę załatwić - jak to nam mówiono podczas prac podkomisji - w osobnym projekcie ustawy, w innym miejscu. Była taka próba. Mam tu przed sobą - nie byłem wtedy posłem - projekt ustawy o zmianie ustawy o znakach towarowych. Próbowano w nim prawdopodobnie zaproponować znak wspólnotowy. Niestety, mimo że była to próba oddzielna, jednak została odrzucona, nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-264.13" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Szanowni państwo, ja wiem, że marszałek Stefaniuk się niecierpliwi, bo i materia jest trudna...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Ja mam miejsce siedzące, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Zdaję sobie sprawę, że nie było to na pewno - i nie mogło być - fascynujące i ciekawe, gdyż jak powiadam, nawet obecność podczas prac też to potwierdzała, obecność na sali również. Materia jest niezwykle trudna, skomplikowana. Rzeczywiście, tak to może wyglądać z boku, że mówimy o abstrakcyjnej sprawie i innych rzeczach, ale taka jest materia ustawowa. Niemniej jest to jedna z najważniejszych ustaw, które uchwali parlament tej kadencji. Zawiera regulacje dotyczące wielu branż, całego przemysłu niemal, wszelkich spraw związanych ze znakiem towarowym, z własnością intelektualną, z wynalazkami, z patentami, a więc praktycznie wszystko. I myślę, że gdybym mógł to inaczej zaprezentować, tobym mógł przeprowadzić dzisiaj jakby dokończenie wczorajszej debaty o dostosowaniu prawa do Unii Europejskiej. Jakbym tak poprowadził moje sprawozdanie, toby również było ono prawidłowe.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Chciałem też podziękować wszystkim, którzy pracowali przez wiele miesięcy w podkomisji, paniom posłankom i panom posłom, wszystkim ekspertom wielu środowisk, tam gdzie mieliśmy niełatwą sytuację. Proszę mi wierzyć, że przychodziło wielu ludzi, mnóstwo autorytetów, powoływano się na wielu znanych profesorów i opinie mimo wszystko były, jeszcze raz powiadam, czasami tak sprzeczne, że decyzje musieliśmy ostatecznie podejmować sami. Czasami nie do końca mieliśmy przekonanie, czy tak a nie inaczej powinny one wyglądać, ale myślę, że w konsekwencji projekt ustawy jest dobry. Świadczy o tym fakt, że uzgodnienia międzyrządowe po opinii KIE dotykają właściwie ostatecznie raptem kilku spraw, a nie tylu, ile zaprezentowano w pierwszej opinii.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Ponieważ jako poseł sprawozdawca nie mogę zgłosić wniosków, to przedstawię je na piśmie. Dotyczą one uszczegółowienia pewnych spraw, do których odnosiło się KIE w porozumieniu z innymi ministerstwami, proponując pewne poprawki, ale zapewne nie tak zasadnicze, by zmieniały istotę ustawy.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#PoselSprawozdawcaCzeslawSobierajski">Jeszcze raz dziękuję państwu za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi. Muszę powiedzieć, że zaskoczył mnie pan.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu wiceprezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Jacka Uczkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem wystąpić w sprawie art. 7 proponowanej ustawy, mówiącego o racjonalizacji. Najwyższa Izba Kontroli zakończyła niedawno kontrolę działalności racjonalizatorskiej w zakładach państwowych i spółkach skarbu państwa i opublikowała jej wyniki. Rozbieżność dat uniemożliwiła prezentację tych wyników w momencie przyjmowania stanowiska komisji, ale póki piłka jest w grze, póki trwają prace nad ustawą, jestem zobowiązany zasygnalizować Wysokiej Izbie ten problem, może wtedy uda się go poruszyć w dalszym procesie legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Przejdę do rzeczy. Wskazaliśmy - nie będę omawiał tego w szczegółach - na poważne patologie, jakie występują w ruchu racjonalizatorskim. Podstawowe pytanie jest więc takie: Czy projektowana ustawa, odnosząc się do tego problemu, wychodzi naprzeciw likwidacji bądź ograniczeniu tych patologii, czy też nie. Z przykrością muszę stwierdzić, że nie. Być może problem ma być rozwiązywany nie tylko w tej ustawie, ale powinien on być dostrzeżony i zasygnalizowany w trakcie debaty.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#WiceprezesNajwyzszejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Chodzi właściwie o dwa problemy. Pierwszy: Czy tworzenie regulaminów, o których mowa w art. 7 - regulaminów działalności racjonalizatorskiej - to sprawa fakultatywna, czy obowiązkowa? Kraje europejskie mają tu różne doświadczenia. Drugie, poważniejsze czy niemniej ważne pytanie: Jakie zasady powinny takimi regulaminami rządzić? Otóż wydaje się, że należy bezwzględnie domagać się, ażeby te regulaminy były formułowane w sposób zapewniający obiektywną ocenę poprawności merytorycznej wniosku oraz efektów finansowych. Również bardzo ważny jest element korupcjogenny - to odnosi się do zakładów państwowych i spółek skarbu państwa. O ile jest wszystko jedno, czy w zakładzie prywatnym właściciel wypłaca sobie pieniądze z takiego czy innego tytułu, to jednak nie można przejść do porządku dziennego nad tym, że - jak stwierdziliśmy w czasie kontroli - często dochodzi do sytuacji, w której członkowie kierownictw zakładów pracy są współautorami projektów lub je wspomagają, sami oceniają, a są formalnie czy może nawet faktycznie ich współautorami. Sami oceniają też wysokość wynagrodzeń. Są to patologie, które po prostu, jak powiedziałem, należy wyeliminować. Być może nie tylko w tej ustawie, ale na pewno powinny być zauważone w czasie dyskusji. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Walendzika w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przemawiać w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność - Klubu Parlamentarnego i przedstawić stanowisko mojego klubu w sprawie projektu ustawy z druku nr 1552 - Prawo własności przemysłowej.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Rozpatrywane przez Wysoką Izbę w drugim już czytaniu Prawo własności przemysłowej łączy się w sposób nierozerwalny z przedmiotem wczorajszej dyskusji na temat programu przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej, a w szczególności tej części związanej z dostosowaniem naszego prawa do prawa unijnego. Należy przypomnieć, że rząd polski w przedstawionym stanowisku negocjacyjnym w obszarze spółek, w grupie tematycznej ochrony własności intelektualnej, w tym ochrony własności przemysłowej, nie będzie domagał się w myśl przepisów, które funkcjonują obecnie, okresów przejściowych lub derogacji w tym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Aktualne polskie ustawodawstwo w zakresie ochrony własności przemysłowej, tzn. znowelizowana ustawa z 1992 r., ustawa o wynalazczości z 1972 r., ustawa o znakach towarowych z 1985 r., ustawa o ochronie topografii i układów scalonych z 1992 r. oraz rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ochrony wzorów zdobniczych z 1963 r., w znacznej mierze odpowiada standardom istniejącym w Unii Europejskiej, jednakże niewątpliwie wymagało ono udoskonalenia. Potrzebne zmiany stanowią treść kompleksowej ustawy przyjętej przez rząd w 1998 r. i rozpatrywanej w drugim czytaniu w dniu dzisiejszym w Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Na sprawę ochrony własności przemysłowej w Unii Europejskiej, tj. w szczególności ochrony wynalazków, wzorów użytkowych i przemysłowych, topografii układów scalonych, nazw geograficznych, składają się akty prawne (w tym przede wszystkim dyrektywy) wyznaczające standardy tej ochrony, które powinny być przyjęte w prawie krajowym członków Unii Europejskiej, oraz akty (głównie rozporządzenia) oraz orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości, które regulują bezpośrednio stosunki prawne we Wspólnocie. Po wejściu w życie niniejszej ustawy - Prawa własności przemysłowej polskie prawo będzie w pełni zgodne z wymaganymi we wspólnocie standardami prawa krajowego.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawozdanie połączonych komisji: Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, Komisji Gospodarki oraz Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw, jak wspominał poseł sprawozdawca, jest wynikiem trwających od 6 maja 1998 r. żmudnych prac podkomisji, a potem połączonych komisji. Obszerny przedstawiony dzisiaj materiał jest materiałem skomplikowanym, ale regulującym ważne ustawodawstwo, które jest jednym z podstawowych warunków ochrony własności intelektualnej, i wiąże się z naszym przyszłym członkostwem w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Przedstawiany dzisiaj projekt jest dokumentem liczącym aż 337 artykułów, różniącym się w wielu miejscach od przedłożonego projektu rządowego, zmienianym w trakcie prac ze względu na liczne sugestie ekspertów w celu doskonalenia poszczególnych zapisów prawa.</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Mój klub, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, akceptuje koncepcję ujęcia w jednym akcie prawnym wszystkich lub prawie wszystkich obszarów wchodzących w zakres pojęcia własności przemysłowej, również i dodatkowy cel projektodawców, dla którego przez przyjęcie w jednym akcie osiągnięto maksymalną spójność założeń prawnych.</u>
          <u xml:id="u-270.7" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Projekt nie tylko normuje stosunki w zakresie wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych, topografii układów scalonych, lecz także stara się zrealizować zobowiązania wynikające z Układu Europejskiego oraz wspomnianego wcześniej przez pana posła sprawozdawcę porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (WTO), a zwłaszcza załącznika do tego porozumienia, tj. Porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej, zwanego w skrócie TRIPS. Zakres przedmiotowy ustawy został oparty przede wszystkim na Konwencji paryskiej.</u>
          <u xml:id="u-270.8" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Uznajemy za właściwe, że ochrona przedmiotów własności przemysłowej ma być przyznawana w oparciu o dwa systemy - pierwszy, to znaczy system badawczy w odniesieniu do wynalazków, wzorów użytkowych i znaków towarowych; utrzymany będzie zatem dotychczasowy stan, prawo wyłączne będzie określone jako patent w odniesieniu do wynalazków i prawo ochronne w odniesieniu do wzorów użytkowych i znaków towarowych, drugi, to znaczy system rejestracyjny w odniesieniu do topografii układów scalonych, jak dotychczas, wzorów przemysłowych, to jest nowa kategoria przedmiotów w miejsce dotychczasowych wzorów zdobniczych, oznaczeń geograficznych. To jest nowość w tym sensie, że przyznawano by ochronę przez rejestrację.</u>
          <u xml:id="u-270.9" who="#PoselGrzegorzWalendzik">W przedłożonym projekcie zachowano system pełnego badania znaków towarowych, to jest obejmujący badania na podobieństwo. Przyjmujemy ze zrozumieniem argumentację, że za utrzymaniem systemu pełnego badania przemawia także tradycja oraz potrzeba pewności prawa. Nie bez znaczenia jest również fakt osiągania znaczących dochodów z opłat za badanie zgłoszeń dokonanych w trybie porozumienia madryckiego.</u>
          <u xml:id="u-270.10" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Przyjmujemy także propozycję, aby wzory przemysłowe były chronione przez rejestrację, a więc bez badania. Przemawia za tym fakt, że przedmioty te mają często charakter niejako sezonowy, a ich ochrona powinna być udzielana w szybkiej procedurze, a przy dynamicznie rozwijającym się rynku można się spodziewać dużego napływu zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-270.11" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Podzielamy przedłożone, najbardziej istotne wspólne systemy regulacji, takie jak: prawa osób zagranicznych, wyrażone w art. 5, jako prawa do korzystania z uprawnień wynikających z ustawy na podstawie umów międzynarodowych, utrzymanie przywileju pierwszeństwa z wystawy krajowej, wyrażone w art. 15 ust. 2, co wydaje się mieć znaczenie promocyjne dla polskich przedsiębiorców, oraz określenie daty złożenia, czyli wpłynięcia do Urzędu Patentowego, określone w art. 13 ust. 2, zakładające w tym uregulowaniu również możliwość zgłaszania telefaxem.</u>
          <u xml:id="u-270.12" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Mój klub akceptuje szereg zasadniczych kwestii, które krótko chciałbym jeszcze raz podkreślić.</u>
          <u xml:id="u-270.13" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Pierwsza kwestia dotyczy odpowiednich zapisów norm prawnych, poprzez które ustawa będzie realizować zobowiązania wynikające z takich umów międzynarodowych wiążących Polskę, które określają standardy, na jakich powinno opierać się ustawodawstwo wewnętrzne. Polska jest obecnie związana trzema takimi umowami, tj. układem o współpracy patentowej, porozumieniem o międzynarodowej rejestracji znaków towarowych oraz protokółem do wyżej wymienionego porozumienia. W części regulacje tego typu występują również w traktacie budapesztańskim o międzynarodowym uznawaniu depozytów drobnoustrojowych dla celów postępowania patentowego. Do innych Polska może w przyszłości przystąpić. Wobec tego, że normy zawarte w takich umowach działają bezpośrednio, zgadzamy się, że nie powinny być one przenoszone do prawa krajowego.</u>
          <u xml:id="u-270.14" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Druga kwestia dotyczy regulacji związanych z wynalazkiem (wzorem użytkowym) tajnym. Jak wiadomo, warunkiem uzyskania patentu jest ujawnienie wynalazku. Akceptujemy w przedłożonym projekcie ustawy możliwość dokonania w Urzędzie Patentowym zgłoszenia wynalazku tajnego w celu zastrzeżenia pierwszeństwa do uzyskania patentu, które w okresie tajności nie byłoby przedmiotem badania; kwestia ta opisywana jest szczegółowo w rozdziale 4 działu 2. Zasadne jest również, naszym zdaniem, zachowanie dotychczasowego przepisu o możliwości zgłoszenia wynalazku za granicą przez polską osobę prawną bądź obywatela polskiego dopiero po zgłoszeniu go w Urzędzie Patentowym, co wynika z potrzeby sprawdzania w niektórych przypadkach czy nie jest to wynalazek tajny. Odnosi się to również do tajnych wzorów użytkowych.</u>
          <u xml:id="u-270.15" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Wreszcie w trzeciej zasadniczej sprawie dotyczącej wprowadzenia badań i wykazu nazw handlowych w zasadzie podzielamy zaproponowane uregulowania prawne. Zgodnie z art. 8 konwencji paryskiej nazwy handlowe powinny być chronione we wszystkich państwach będących członkami Związku Ochrony Własności Przemysłowej. Do tej pory w Polsce brakowało mechanizmów pozwalających na unikanie lub minimalizowanie przypadków, w których dochodzi na rynku do kolizji nazw handlowych różnych przedsiębiorców bądź kolizji nazw handlowych i znaków towarowych. Proponowane przepisy, wzorowane w części na przykładach rozwiązywania tych problemów w ustawodawstwach innych krajów, chyba skutecznie wypełnią tę lukę poprzez wprowadzenie wykazu prowadzonego przez Urząd Patentowy.</u>
          <u xml:id="u-270.16" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Czwarta, akceptowana przez nas regulacja w sposób zadowalający zawiera przepisy o tzw. wyczerpaniu prawa, to jest sytuacji, w której używanie w celach zarobkowych bądź zawodowych określonego wyrobu albo wtórne wprowadzanie takich wyrobów do obrotu nie powoduje już naruszenia prawa wyłącznego.</u>
          <u xml:id="u-270.17" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Mój klub aprobuje również piąte rozwiązanie, związane z przedłożonym przez komisję modelem postępowania administracyjnego i spornego oraz dochodzeniem roszczeń w postępowaniu cywilnym.</u>
          <u xml:id="u-270.18" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Proponowane przepisy wprowadzają zmiany w stosunku do stanu obecnego w obszarze orzekania w sprawach własności przemysłowej i kontroli nad decyzjami podejmowanymi w Urzędzie Patentowym. Przy konstruowaniu przepisów zostały wzięte pod uwagę odpowiednie postulaty i wymogi TRIPS w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-270.19" who="#PoselGrzegorzWalendzik">W sprawach postanowień i decyzji podejmowanych przez Urząd Patentowy aprobujemy przyjęte rozwiązanie, zgodne z Kodeksem postępowania administracyjnego, że są to postanowienia i decyzje ostateczne, jednakże strona niezadowolona może się zwrócić do urzędu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wnioski o ponowne rozpatrzenie sprawy rozpatrywane są w Izbie Odwoławczej Urzędu Patentowego, kierowanej i nadzorowanej administracyjnie przez jej przewodniczącego.</u>
          <u xml:id="u-270.20" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Zbliżając się do końca mojego wystąpienia, panie marszałku, chciałbym odnieść się do części wniosków mniejszości przedłożonych w sprawozdaniu połączonych komisji. Generalnie akceptujemy z punktu widzenia interesu polskiego, szczególnie przemysłu farmaceutycznego, wniosek mniejszości nr 1. Również przychylnie podchodzimy do szóstego wniosku mniejszości, uzależniając jednakże nasze ostateczne stanowisko od jednoznacznego określenia przez rząd stanowisk dotyczących konstytucyjności i zgodności z prawem wprowadzonego przepisu. Podzielamy stanowisko Komisji Krajowej ˝Solidarności˝ odnośnie do moralnego aspektu tej sprawy. Chcielibyśmy, ażeby kwestia ta była załatwiona, być może, w tym akcie prawnym, i dlatego do ostatecznej decyzji potrzebne nam jest stanowisko nie poszczególnych resortów, ale jednolite stanowisko rządu.</u>
          <u xml:id="u-270.21" who="#PoselGrzegorzWalendzik">Konkludując, panie marszałku, mój klub, uważając powyższy projekt ustawy za ważny etap regulowania naszego prawa i przygotowywania nas do wejścia do Unii Europejskiej, proponuje jego przyjęcie w wersji ostatecznie rozpatrzonej przez komisję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-270.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kopcia w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PoselStanislawKopec">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie! W imieniu i z upoważnienia mojego klubu, klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec sprawozdania trzech komisji sejmowych o rządowym projekcie ustawy Prawo o własności przemysłowej. Zdaniem naszego klubu przedkładany do drugiego czytania projekt ustawy, zawarty w druku nr 1552, reguluje praktycznie całokształt spraw ochrony własności przemysłowej, rozrzuconych aktualnie w odrębnych ustawach, powstałych w różnym czasie i opartych na bardzo zróżnicowanych rozwiązaniach proceduralnych. Nie tworzyło to jasnego obrazu.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#PoselStanislawKopec">W wyniku żmudnej, blisko półtorarocznej pracy powstał liczący 337 artykułów, w miarę wewnętrznie spójny, akt prawny, w którym uregulowano kwestie dotyczące udzielania patentów, praw ochronnych, praw z rejestracji w oparciu o ujednoliconą procedurę. Można podkreślić, że praca połączonych komisji, a wcześniej podkomisji nadzwyczajnej, przyczyniły się nie tylko do nadania mu ostatecznego kształtu, ale i do istotnej miejscami modyfikacji. W konsekwencji zachowane zostały jednak podstawowe założenia projektu wyjściowego.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#PoselStanislawKopec">Jakkolwiek ochrona własności przemysłowej w Polsce była zawsze zbieżna z trendami ogólnoeuropejskimi i światowymi i stosunkowo niewiele trzeba było zrobić dla uzyskania poziomu ogólnych standardów, jaki istnieje w Unii Europejskiej, przedmiotowy projekt charakteryzuje się przede wszystkim szczegółowością regulacji, odpowiednio do szczegółowych porozumień międzynarodowych i dyrektyw Unii Europejskiej. Szczególnym takim przykładem są bardzo dokładne regulacje w zakresie ochrony znaków towarowych, odgrywających w świecie, a aktualnie również w Polsce, coraz większą rolę. I dobrze, że projekt nie ogranicza się do zwykłego powielania dyrektyw, lecz tworzy na ich podstawie normy prawa stanowionego, których stosowanie będzie zapobiegać zbyt dowolnej interpretacji.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#PoselStanislawKopec">Zakres ustawy obejmuje: stosunki w zakresie projektów wynalazczych, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, topografii układów scalonych oraz, w zakresie znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i nazw handlowych; zasady przyjmowania i wynagradzania projektów racjonalizatorskich; wreszcie zadania i organizacje Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-272.4" who="#PoselStanislawKopec">W ujęciu podmiotowym ustawa odnosi się do osób uczestniczących w procedurach uzyskiwania praw wyłącznych i korzystających z tych praw. Za osobę uważa się zarówno osobę fizyczną, jak i prawną, a więc osoby posiadające zdolność prawną, czyli podmioty. Tylko takie osoby mogą uzyskiwać prawa wyłączne, będące przecież prawami podmiotowymi. W przypadku osób nieposiadających osobowości prawnej, takich jak oddział, zakład czy filia, prawa wyłączne mogą być udzielone tylko na rzecz osoby prawnej, w której skład wchodzi ta jednostka organizacyjna, bądź na rzecz osoby fizycznej prowadzącej działalność na własny rachunek (np. spółka cywilna).</u>
          <u xml:id="u-272.5" who="#PoselStanislawKopec">Zakres ustawy określono także poprzez wskazanie jej relacji do porozumień międzynarodowych. Porozumienia międzynarodowe, do których Polska należy, stanowią obowiązujące akty prawne, są ogłaszane i ogólnie dostępne. Zgodnie z konstytucją ratyfikowane umowy międzynarodowe usytuowane są w systemie prawa wyżej niż ustawy. Przepisy ustawy należy więc stosować odpowiednio do tych porozumień wówczas, gdy określone sprawy nie zostały unormowane, lecz pozostawiono je do uregulowania w ustawie krajowej.</u>
          <u xml:id="u-272.6" who="#PoselStanislawKopec">Zakres ustawy nie wyczerpuje oczywiście, i nie może tego czynić, całości zagadnień ochrony własności przemysłowej. Wiele przedmiotów własności przemysłowej podlega ochronie bez potrzeby spełnienia jakichkolwiek formalności, czyli bez potrzeby rejestracji w urzędzie. Można tu wymienić przykładowo: nazwy handlowe - oznaczenia przedsiębiorstw, część oznaczeń geograficznych, znaki powszechnie znane. Problematyka ochrony własności przemysłowej znajduje swoje miejsce w wielu innych aktach prawnych, w szczególności takich jak: Kodeks cywilny, Kodeks handlowy, ustawa o działalności gospodarczej, ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ustawa o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów, Kodeks celny czy wreszcie ustawa o krajowym rejestrze sądowym.</u>
          <u xml:id="u-272.7" who="#PoselStanislawKopec">Ogólnie dokonane zmiany można scharakteryzować następująco:</u>
          <u xml:id="u-272.8" who="#PoselStanislawKopec">- wprowadzono ochronę nowych przedmiotów, a więc wzorów przemysłowych i oznaczeń geograficznych oraz badanie nazw handlowych;</u>
          <u xml:id="u-272.9" who="#PoselStanislawKopec">- rozszerzono i uściślono zakres praw wyłącznych na wynalazki, wzory użytkowe, topograficzne i znaki towarowe;</u>
          <u xml:id="u-272.10" who="#PoselStanislawKopec">- zweryfikowano i ujednolicono postępowania przy udzielaniu ochrony oraz wiele szczegółowych rozwiązań związanych z oceną zdolności ochrony;</u>
          <u xml:id="u-272.11" who="#PoselStanislawKopec">- wprowadzono możliwość wnoszenia sprzeciwu w stosunku do udzielonych praw;</u>
          <u xml:id="u-272.12" who="#PoselStanislawKopec">- ustanowiono kontrolę sądową nad postępowaniem przed Urzędem Patentowym poprzez likwidację Komisji Odwoławczej przy Urzędzie Patentowym i przekazanie odwołań i zażaleń w sprawach administracyjnych do NSA, a w sprawach spornych - do nowo utworzonego Sądu Patentowego.</u>
          <u xml:id="u-272.13" who="#PoselStanislawKopec">Nie uległy zmianie zasady rozstrzygania prawa do prawa wyłącznego. Nie zmieniono zasad uznawania pierwszeństwa do uzyskania praw wyłącznych do wynalazków, wzorów i znaków towarowych.</u>
          <u xml:id="u-272.14" who="#PoselStanislawKopec">Niezależnie od przedmiotu zgłoszenia postępowanie zmierzające do udzielenia ochrony oparte jest na całym szeregu takich samych wspólnych zasad. Dotyczy to w szczególności: przyjęcia zgłoszenia przez Urząd Patentowy, wydania przez urząd postanowień i decyzji, określania terminów wykonania wezwań kierowanych przez urząd, pełnomocnictwa, możliwości ponownego rozpatrzenia sprawy czy wreszcie możliwości złożenia rewizji nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-272.15" who="#PoselStanislawKopec">Przy rozpatrywaniu zgłoszeń istnieje ponadto wiele takich samych co do zasady sposobów postępowania. Dotyczy to przykładowo: możliwości wprowadzenia zmian w zgłoszeniu przez samego zgłaszającego lub przez Urząd Patentowy, przestrzegania reguły jednolitości zgłoszenia, publikacji informacji o zgłoszeniach i udzielonych prawach, dostępu do akt zgłoszeń, wpisów do rejestrów. Jednolity dla wszystkich postępowań zgłoszeniowych jest system wyznaczania przez Urząd Patentowy terminów.</u>
          <u xml:id="u-272.16" who="#PoselStanislawKopec">Istotnym elementem, nowym w porównaniu z aktualnym stanem prawnym, jest wprowadzenie do systemu pełnej kontroli sądowej nad wszystkimi decyzjami i postanowieniami Urzędu Patentowego. Ma to zapobiec decyzjom arbitralnym, od których formalnie służyło jak dotychczas odwołanie, jednakże w powszechnym odczuciu rozpatrywanie ich w Komisji Odwoławczej przy Urzędzie Patentowym nie stanowiło gwarancji niezależnego, obiektywnego rozpatrzenia sprawy w drugiej instancji. Na uwagę zasługuje wprowadzenie nowych podmiotów ochrony: wzorów przemysłowych, w miejsce tzw. wzorów zdobniczych, oraz oznaczeń geograficznych, które w Polsce praktycznie nie były dotąd przedmiotem rejestracji.</u>
          <u xml:id="u-272.17" who="#PoselStanislawKopec">Po raz pierwszy stworzono podstawy organizacji Urzędu Patentowego, dające możliwość rozstrzygania spraw na poziomie porównywalnym z tym, jaki jest przy wydawaniu orzeczeń w renomowanych urzędach patentowych. Jest to niezmiernie istotny przedmiot regulacji, ze względu na wchodzenie Urzędu Patentowego, na podstawie porozumień międzynarodowych, w międzynarodowe struktury udzielania ochrony. Poziom orzekania musi być więc porównywalny, a do tego potrzebna jest wysoko wykwalifikowana kadra, znająca jednocześnie prawo, technikę i władająca określonymi językami obcymi.</u>
          <u xml:id="u-272.18" who="#PoselStanislawKopec">Projekt ustawy, realizując zobowiązania wynikające z porozumień międzynarodowych, przede wszystkim porozumień o handlowych aspektach własności intelektualnych (TRIPS), a także w szczególności odpowiednich dyrektyw Unii Europejskiej, wpisuje się w prawo na poziomie europejskim, a w swojej formie (jedynego aktu) stanowić będzie rzadki jeszcze przypadek takiego oryginalnego ujęcia (z państw Unii Europejskiej podobne, a nawet szersze ujęcia, łącznie z prawem autorskim, posiada Francja).</u>
          <u xml:id="u-272.19" who="#PoselStanislawKopec">Do pozytywnych rozwiązań przyjętych w projekcie należy przykładowo zaliczyć: ustanowienie jednego sądu do rozpatrywania skarg na wszystkie decyzje i postanowienia Urzędu Patentowego, przeniesienie do sądownictwa powszechnego rozpatrywania sporów o typowym charakterze cywilnym, wprowadzenie systemu rejestracyjnego dla udzielania ochrony na wzory przemysłowe, stworzenie możliwości uzyskiwania przez kilka niezależnych przedsiębiorstw jednego tzw. prawa ochrony na znak towarowy - daje to podstawę do nawiązywania porozumień i współpracy między przedsiębiorstwami, a także między producentami i eksporterami.</u>
          <u xml:id="u-272.20" who="#PoselStanislawKopec">Mniej pozytywnie należy ocenić to, że w sprawach sądownictwa powszechnego ma pozostać system rozproszony, niesprzyjający nie tylko jednolitości, ale nawet poprawności orzeczeń. Rząd powinien rozważyć, czy nie należy, poza tą ustawą, podjąć działania w celu pewnej koncentracji sądów powszechnych, tak by specjalizowały się one w sprawach cywilnych z zakresu własności przemysłowej. W bliskim czasie, po przystąpieniu do Unii Europejskiej, taka koncentracja będzie potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-272.21" who="#PoselStanislawKopec">Po drugie, projekt ustawy zakłada słusznie, że kontrolę nad decyzjami urzędu będzie miał jeden sąd, w celu podniesienia gwarancji jednolitości orzecznictwa. Jednocześnie jednak zbyt pochopnie wyrzucona została instytucja wytycznych dla ekspertów, która miała służyć jednolitości orzekania wewnątrz urzędu. Sądzę, że do sprawy trzeba będzie powrócić.</u>
          <u xml:id="u-272.22" who="#PoselStanislawKopec">Wreszcie po trzecie, pozostawiono w ustawie przepisy o badaniu i rejestracji nazw handlowych, które, jak się wydaje, wprowadzą zbędną biurokrację i spowodują utrudnienia dla tworzących się przedsiębiorstw, a tak naprawdę niewiele przyniosą pożytku. Dlatego też klub będzie popierał trzeci wniosek mniejszości o skreślenie Działu III, czyli art. 196-205.</u>
          <u xml:id="u-272.23" who="#PoselStanislawKopec">Zbyt pochopnie i bez dostatecznego rozpoznania konsekwencji przyjęto rozwiązanie dotyczące statusu urzędu, tak jakby to była sprawa obojętna i praktycznie dowolna. Tymczasem jest to kwestia natury przede wszystkim prawnej, uzależnionej nie od uznania, lecz od bardzo konkretnych uwarunkowań praktycznych: świadomości tego, jakie sprawy i jakich osób są czasami załatwianie przez Urząd Patentowy, interesy prywatne bądź służbowe. Czy jedno prawo może stwarzać sytuacje zabronione przez inne prawo? Klub poprze więc czwarty wniosek mniejszości dotyczący uzupełnienia zapisu w art. 270 ust. 1, który w optymalny sposób zapewni bezkolizyjną pracę Urzędu Patentowego. Wniesiemy w tej sprawie dodatkowo jeszcze trzy poprawki.</u>
          <u xml:id="u-272.24" who="#PoselStanislawKopec">Poprzemy również piąty wniosek mniejszości, dotyczący ekspertów czy statusu ekspertów, uzasadniony tym, że chodzi o uniknięcie dysonansu w stosunku do urzędników służby cywilnej, którzy też nie mogą należeć do partii politycznych w okresie sprawowania obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-272.25" who="#PoselStanislawKopec">Odnośnie do pozostałych wniosków mniejszości, klub SLD opowie się za odrzuceniem pierwszego, drugiego i szóstego wniosku mniejszości, choć co do szóstego również podzielamy te wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-272.26" who="#PoselStanislawKopec">Na zakończenie chciałbym zwrócić uwagę na to, od czego zaczął pan poseł sprawozdawca. Mianowicie opinia przedłożona przez Komitet Integracji Europejskiej - niezwykle rozwlekła, w większej części poświęcona ogólnym wywodom, a oczekiwać należałoby pewnej zwięzłości i konkretności - nie ułatwiła pracy parlamentowi, jak się wydaje. Mieliśmy opinię zarówno z 1996 r., jak i z 1998 r., przedłożoną razem z projektem rządowym, wówczas mówiącą o zgodności, dziś zdecydowanie odmienną. Przecież na tej pierwszej opinii opierały się zarówno prace podkomisji, jak i połączonych komisji, przypomnę, przez blisko półtora roku, i niejednokrotnie we wnikliwych dyskusjach ta opinia stanowiła ważny argument, jeśli chodzi o ostateczną decyzję co do danego wniosku. W tych samych w znacznym stopniu sprawach komitet nagle zajął odmienne stanowisko. Sądzę, iż - ponieważ zgłoszone zostały poprawki, a więc projekt wróci ponownie do trzech połączonych komisji - mimo że opinia została wydana formalnie, zgodnie z regulaminem Sejmu, to jednak powinna zostać bardzo szczegółowo ponownie przeanalizowana, tak aby ten projekt ostatecznie przy trzecim czytaniu i w głosowaniu już tych wątpliwości nie budził. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Lewandowskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#PoselPiotrLewandowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Unii Wolności wobec projektu ustawy Prawo własności przemysłowej.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#PoselPiotrLewandowski">Projekt ustawy Prawo własności przemysłowej mimo intensywnej i długotrwałej pracy w komisjach - przypomnę, pierwsze czytanie odbyło się w dniu 6 maja 1998 r. - został negatywnie oceniony przez Komitet Integracji Europejskiej w zakresie zgodności z prawem europejskim. Jest to nietypowa ocena, zważywszy, iż początkowa wersja projektu była oceniona pozytywnie, także podczas prac sejmowych nad ustawą nie było żadnych zastrzeżeń ze strony KIE. A przecież zamierzeniem autorów projektu ustawy było dostosowanie zakresu regulacji naszego prawodawstwa do międzynarodowych porozumień i zobowiązań Polski wynikających z Układu Europejskiego oraz porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#PoselPiotrLewandowski">W zakresie praw własności intelektualnej Układ Europejski zobowiązuje Polskę do doskonalenia ich ochrony tak, by w okresie 5-letnim osiągnąć poziom podobny do istniejącego we Wspólnocie. Wyznaczony termin upłynął 1 lutego 1999 r. Również następny termin, do którego Polska zobowiązała się dostosować swoje prawo do postanowień porozumienia TRIPS (tj. porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej), upłynął 1 stycznia 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#PoselPiotrLewandowski">Ustawa, poza unormowaniem stosunków w zakresie wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych, topografii układów scalonych, ma unormować zadania i organizację Urzędu Patentowego.</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#PoselPiotrLewandowski">O tym, jak trudna była praca nad ustawą, niech świadczy fakt, iż w odniesieniu do niektórych artykułów przedstawiciele różnych resortów mieli odmienne zdania. Ostatecznie wersja przygotowana do drugiego czytania przez połączone komisje zawiera 6 wniosków mniejszości. Chciałbym odnieść się tylko do tych wniosków mniejszości, które klub Unii Wolności popiera.</u>
          <u xml:id="u-274.5" who="#PoselPiotrLewandowski">Pierwszy wniosek mniejszości dotyczy rozszerzenia prawa wyczerpania i zamiany wyczerpania krajowego na wyczerpanie światowe, dotyczące państw członkowskich Światowej Organizacji Handlu. Wyczerpanie krajowe eliminuje skutecznie możliwość zapewnienia przez rząd takiego państwa powszechnej dostępności do leków po normalnej cenie. Obok aspektu ochrony życia obywateli rysuje się dyktat cenowy dostawców - właścicieli patentów. Przyjęcie zasady wyczerpania krajowego drenuje nie tylko kieszenie ludności, ale w bardzo istotny sposób wpływa na budżet państwa w związku z refundacją cen leków. Proponowane rozwiązanie pozwoli na import leków w przypadku zawyżania cen leków patentowych na naszym rynku przez ich producentów. Już sama klauzula zmusi producentów do ostrożności w negocjacjach cen leków refundowanych i do niestosowania zawyżonych cen na leki nierefundowane. Brak takiej klauzuli spowoduje całkowitą bezbronność naszego kraju wobec poczynań światowych koncernów, które dyktować będą ceny leków.</u>
          <u xml:id="u-274.6" who="#PoselPiotrLewandowski">Drugi wniosek mniejszości dotyczy licencji przymusowej. Postanowienia konwencji paryskiej pozostawiają państwom członkowskim możliwość swobodnego wyboru regulacji dotyczących licencji przymusowych, aby powstrzymać możliwość nadużyć związanych z monopolem. W praktyce światowe koncerny nie są bowiem zainteresowane udzielaniem licencji na leki patentowe polskim wytwórcom, albowiem takie leki wyprodukowane w Polsce w oparciu o licencję i po wciągnięciu na listy refundacyjne objęte zostają wysoce dla nich nieatrakcyjną ceną urzędową. Tak więc koncernom tym potrzebny jest tylko wstęp na polski rynek, na którym mogą sprzedać swój wyrób po wysokich cenach.</u>
          <u xml:id="u-274.7" who="#PoselPiotrLewandowski">Popieramy również szósty wniosek mniejszości, który jest próbą uregulowania sprawy własności znaków towarowych. Według norm światowych znak towarowy powinien być wizytówką, jak również własnością zakładu produkcyjnego. W minionym okresie, kiedy produkcja naszego przemysłu nie opierała się na zasadach rynkowych, monopol na rejestrację znaków towarowych na zagranicę miały centrale handlu zagranicznego. Po zmianach ustrojowych te centrale stały się właścicielami znaków towarowych, nie będąc producentami. To one dyktują zarówno kierunki, jak i ilości eksportowe producentów. Taka praktyka jest nowością w cywilizowanym świecie. Obecnie w wyniku prywatyzacji byłe centrale handlu zagranicznego stają się coraz częściej własnością zagranicznego kapitału. Istnieje więc obawa, iż naszym producentom produkcję i eksport będzie regulował zagraniczny konkurent. Stanowisko uwzględnione w tym wniosku mniejszości popierane jest również przez ministerstwo skarbu, które widzi poważne trudności w późniejszej prywatyzacji tak uzależnionych zakładów. Szeroko przedstawione to było w sprawozdaniu komisji przez posła sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-274.8" who="#PoselPiotrLewandowski">Podtrzymujemy również stanowisko co do tzw. poprawki Bolara, szeroko omówionej przez posła sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-274.9" who="#PoselPiotrLewandowski">Zgłoszone dzisiaj w czasie drugiego czytania uwagi dotyczące zgodności z prawem europejskim muszą być jak najszybciej uwzględnione. Mój klub widzi możliwość stosunkowo szybkiego poprawienia projektu i osiągnięcia poziomu rozwiązań odpowiadającego poziomowi europejskiemu. Trzeba jednak zdecydować się na dogłębne zmiany konstrukcyjne, zrezygnować z wielu rozwiązań, niewątpliwie błędnych, inne szybko skorygować. Dodatkowo należy rozpatrzyć ponownie art.7 mówiący o projektach racjonalizatorskich. Ostatnio było wiele nadużyć w tej dziedzinie. Proponuję więc ograniczyć nagradzanie za projekty racjonalizatorskie do tych, które znalazły zastosowanie w produkcji. Również należy skorygować art. 246 ograniczający pełnomocnictwo strony przed Urzędem Patentowym tylko do rzeczników patentowych. Te dwie poprawki składam na ręce pana marszałka. Należy jak najszybciej przystąpić do prac nad ustawą. Nie można bowiem zwlekać z uchwaleniem nowej regulacji, zwłaszcza że Polska w układzie europejskim zobowiązała się dostosować Prawo własności przemysłowej do standardów Unii. Oczywiście, z tego zobowiązania musi się wywiązać. Obecne prace wydłużą jedynie czas jego wykonania o tyle, ile go będzie trzeba na poprawienie ustawy, ustawy dobrej, ustawy potrzebnej. Mam też nadzieję, że przypadek tego projektu pozwoli na wyciągnięcie odpowiednich wniosków w przyszłości. Tym bardziej że dostosowanie naszego prawodawstwa do prawa unijnego dotyczy jeszcze wielu ustaw. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#WicemarszalekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Aleksandra Łuczaka w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PoselAleksanderLuczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#PoselAleksanderLuczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście dzisiejsza dyskusja może być uznana za drugi etap tych spraw, które były wczoraj omawiane, ale chciałbym mocno podkreślić, że w jednej sprawie ten drugi etap potwierdza zarzuty, które były wczoraj przedstawiane w trakcie dyskusji o rządowym programie przygotowania do integracji, zarzuty dotyczące tego, że praca ta jest nieskoordynowana, że są rozbieżności w stosunku do spraw, które rząd powinien przedstawiać jako stanowisko jasne i jednolite. Otóż w tym wypadku mamy taką sytuację, że opinia Komitetu Integracji Europejskiej najpierw pozytywna - na jednej stronie, po przeszło pół roku, z chwilą kiedy prace komisji zostały zakończone, okazuje się, że ten komitet całkowicie - nie zgadzam się z tym, że fragmentarycznie - zmienia swoje stanowisko i na 35 stronach przedstawia druzgocącą opinię o tej ustawie. Dzisiaj pan poseł sprawozdawca mówił o tym, jak odnoszą się poszczególne ministerstwa do wniosków mniejszości. Przez pokazanie jednak tych różnic, że jedno ministerstwo opowiada się za takim rozwiązaniem, a inne za innym - cytował takie opinie - wyraźnie daje do zrozumienia, że wobec tej sprawy rząd nie ma jasności ani jedności poglądów. Chciałbym dzisiaj mocno podkreślić wczorajsze zarzuty dotyczące tego, że prace, które są prowadzone w związku z integracją europejską, są pracami, które wymagają zupełnie innego podejścia, a przede wszystkim większej dokładności, staranności i większego wysiłku ze strony rządu. Zgadzam się z faktem, że ta ustawa odgrywa olbrzymią rolę w kontekście tego, jak zbliżyć Polskę do integracji europejskiej. Jeżeli chodzi o kwestię wartości czy własności intelektualnej, to chciałbym powiedzieć, że w ostatnich latach w wielu miejscach nasze ośrodki naukowe zachowywały się wobec swoich osiągnięć naukowych z ogromną beztroską, uważając, że kwestia otwarcia się jest czymś, co przyniesie automatycznie korzyści i da przepustkę do Europy.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#PoselAleksanderLuczak">Często okazywało się, że to otwarcie było wykorzystywane przez różne państwa, ośrodki naukowe. Brak jasnego ustawodawstwa w tej dziedzinie powodował, że bezpowrotnie traciliśmy wielkie osiągnięcia, zdobycze, którymi polska nauka mogła się poszczycić.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#PoselAleksanderLuczak">Jest jeszcze jeden aspekt tej sprawy, mianowicie to, że ta ustawa doprowadza do czegoś bardzo istotnego. Własność intelektualna i jej osiągnięcia to część problemu. Tutaj została też uregulowana kwestia obsługi prawnej, zabezpieczenia prawnego. To dotyczy tej dziedziny, która jest mi najbliższa i o której chciałbym powiedzieć, ale myślę, że w innych dziedzinach ta ustawa również spełni bardzo ważną funkcję.</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#PoselAleksanderLuczak">Problem, który wzbudza największe kontrowersje i o którym również chciałbym powiedzieć, dotyczy poprawek mniejszości. Rzeczywiście nad tymi poprawkami, które zostały zgłoszone, toczy się dosyć burzliwa dyskusja, pojawiają się tu istotne kontrowersje. Tych poprawek jest sześć. Chciałbym powiedzieć, że każda z nich ma dużą wagę.</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#PoselAleksanderLuczak">Jeżeli chodzi o pięć pierwszych poprawek, to stanowisko klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego jest następujące. Uważamy, że pierwsza i druga poprawka są warte poparcia. Zgadzam się z tymi przedmówcami, którzy mówili, że te poprawki dają możliwość obrony polskiego rynku przed pewnymi produktami i dyktowaniem cen na te produkty. Uważam, że ta sprawa jest ważna. Popieramy te dwie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-276.6" who="#PoselAleksanderLuczak">Również uważamy, że trzy następne poprawki, dotyczące całego tego rozdziału, skreślenia wykazu nazw handlowych, powinny zostać przyjęte. Precyzyjniejsze czy bardziej właściwe wydaje nam się też podporządkowanie Urzędu Patentowego Radzie Ministrów, co by stwarzało jasność regulacji i podległości.</u>
          <u xml:id="u-276.7" who="#PoselAleksanderLuczak">Natomiast jeżeli chodzi o poprawkę 6., tę najbardziej kontrowersyjną, to można powiedzieć, że mamy tu ilustrację różnorodnych zachowań i różnorodnych stanowisk. W pierwszej fazie, kiedy ustawa trafiła do Sejmu, w ogóle ta sprawa nie była podnoszona. Na etapie prac podkomisji uznano, że rozwiązanie, które polegałoby na przekazaniu własności znaków polmosom, byłoby właściwe. W wyniku prac trzech komisji otrzymaliśmy całkowicie odmienne rozwiązanie. Jest to wniosek mniejszości, ale poparty przez jednego posła. Cała komisja jest przeciwna temu wnioskowi. Nagle dzisiaj okazało się, że część klubów ma odmienny stosunek do tej poprawki, że również rząd jest tu podzielony, niektóre ministerstwa są za, a niektóre przeciw. Moim zdaniem, ta poprawka zmierza do czegoś, co nie powinno nastąpić, a mianowicie do tego, żeby sprawę przesądzić na drodze nie prawnej, lecz bezprawnej. Poprzednio bezprawnie narzucono rozwiązanie takie, jakie obecnie funkcjonuje, a obecnie wprowadza się również takie rozwiązanie, że ta sprawa ma być przesądzona na drodze ustawowej. Sądzę, że przykłady tych procesów sądowych, które były prowadzone i które pokazywały całą złożoność sprawy, są przykładami jedynie słusznego rozwiązania tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-276.8" who="#PoselAleksanderLuczak">Inny problem, który z tą kwestią się wiąże, to kwestia praw nabytych i związanych z tym różnych trudności, które występują, jeżeli odbierze się prawa nabyte - procesy sądowe, roszczenia, przeciąganie sprawy. To nie jest tak, że jeśli komuś odbierzemy te prawa i nadamy innym, to podmioty, które dotychczas z tego korzystały czy które będą korzystały, automatycznie uzyskają takie rozstrzygnięcie, że już ich to zadowoli. To będzie pociągało różnego rodzaju konsekwencje. Mówiono tutaj, że to będzie służyć przyspieszeniu procesów restrukturyzacji przemysłu spirytusowego. Wprost przeciwnie - to będzie opóźniało i będzie mogło powodować trudności i kłopoty.</u>
          <u xml:id="u-276.9" who="#PoselAleksanderLuczak">Wobec tego zdaję sobie sprawę, że jest to poprawka niezwykle kontrowersyjna, wywołująca różne ostre i sprzeczne wystąpienia. Z tego, co powiedziałem, i z większości tych opinii, które dotychczas zostały przytoczone, wynika jednak, że jest to niesłuszne rozwiązanie. Opowiadam się więc za tym, żeby głosować przeciwko tej poprawce. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Dwoje posłów zgłosiło się do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Jeszcze pani poseł Sikorska-Trela.</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jeszcze z państwa chce się zgłosić? Troje posłów jest zgłoszonych do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-278.5" who="#WicemarszalekJanKrol">Pani poseł Elżbieta Piela-Mielczarek jako pierwsza, następnie poseł Jan Chmielewski i pani poseł Sikorska-Trela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#PoselElzbietaPielaMielczarek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałabym zapytać pana posła sprawozdawcę, jaki był powód całkowitej eliminacji radców prawnych i adwokatów z postępowania zgłoszeniowego i rejestrowego przed Urzędem Patentowym? Czy nie sądzi pan poseł, że jest to sprzeczne z zasadami reprezentacji obowiązującymi w postępowaniu sądowym?</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#PoselElzbietaPielaMielczarek">I w tej sprawie, panie marszałku, składam pięć poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Jan Chmielewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#PoselJanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam przed sobą dokument ˝Globalizacja i dostęp do leków˝. Jest on obszerny, ale w zasadzie mam tylko dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#PoselJanChmielewski">Pierwsze nie dotyczy tego dokumentu: Dlaczego nie zostało wypracowane stanowisko rządowe? Być może teraz już jest jakaś pogłębiona refleksja na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#PoselJanChmielewski">I drugie pytanie: Czy zdaniem rządu jest spełniony warunek niezbędnej równowagi pomiędzy własnością intelektualną a dostępnością? Jest to bardzo ważne w przypadku leków, które odgrywają bardzo istotną rolę społeczną, jeśli chodzi o realizację prawa do zdrowia. Czy rząd ma świadomość właśnie obowiązku zapewnienia należytej dostępności do leków i ograniczania monopolu własności intelektualnej? To pytanie często się pojawiało w różnych dyskusjach, gdyż istnieje zagrożenie, że polski przemysł farmaceutyczny może wiele stracić.</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#PoselJanChmielewski">Dziękuję za poparcie moich wniosków mniejszości: pierwszego i drugiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Pani poseł Sikorska-Trela, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#PoselEwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Chciałabym bardzo gorąco podziękować panu posłowi sprawozdawcy i przewodniczącemu podkomisji, który przez rok i trzy miesiące ciężko pracował z posłami w podkomisji, dyscyplinował nas do pracy, a była ona bardzo trudna i wyczerpująca. Uważam, że jest to moment, kiedy należałoby powiedzieć: bardzo dziękuję, ponieważ to była bardzo trudna ustawa i konieczna była systematyczna i ciągła praca.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#PoselEwaSikorskaTrela">A teraz moje pytanie. Chciałabym się odnieść do art. 69 ust. 1 pkt 4 ustawy, czyli tzw. poprawki Bolara, którą wprowadzili posłowie w czasie prac podkomisji. Poprawka, jak było już mówione wcześniej, sprowadza się do podjęcia prac badawczych i wdrożeniowych do produkcji leków, a także wykonania wszystkich czynności wymaganych do rejestracji leku w czasie trwania ochrony patentowej. Chodzi o to, by można było, zanim patent wygaśnie, już przygotować się do produkcji leków genetycznych. Jest to bardzo duża grupa leków, którą w Polsce mamy, i jest to bardzo ważna poprawka. Mam więc ogromną satysfakcję, że udało nam się do tej ustawy ją wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#PoselEwaSikorskaTrela">A teraz pytanie, myślę, że pewnie do pani minister i pana posła sprawozdawcy: Czy nie należałoby pójść jeszcze dalej w tej poprawce, jak zrobiła to Kanada, i zapisać również w niej możliwość podjęcia produkcji i składowania w magazynie wyprodukowanego leku, aby po wygaśnięciu patentu można było natychmiast wprowadzić go do sprzedaży. Uważam, że byłoby to niezmiernie korzystne i warto byłoby się jeszcze w tym momencie zastanowić, czy nie należałoby tej poprawki poszerzyć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Obecnie proszę o zabranie głosu pana Wiesława Kotarbę prezesa Urzędu Patentowego.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#PrezesUrzeduPatentowegoRzeczypospolitejPolskiejWieslawKotarba">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pozwólcie państwo, że trochę czasu zajmę, niezbyt dużo, w związku z kwestiami, które chciałbym na tym forum podkreślić, bowiem pozostałe kwestie, te szczegółowe, będą ponownie dyskutowane, jak rozumiem, w połączonych trzech komisjach.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#PrezesUrzeduPatentowegoRzeczypospolitejPolskiejWieslawKotarba">Pierwsza sprawa, o której chciałem króciutko wspomnieć, a o której dosyć obszernie mówił sprawozdawca pan poseł Sobierajski. Chodzi mianowicie o problem wyczerpania praw - krajowego, międzynarodowego, europejskiego. Problem był naświetlony bardzo przejrzyście, ja chciałem tylko zwrócić uwagę na to, że jeśli przyjęlibyśmy takie rozwiązanie, to oczywiście ono będzie niezgodne z przedłożeniem rządowym i będzie pierwszym tego rodzaju rozwiązaniem na świecie, będzie to precedens, rozwiązanie, z którego będziemy musieli szybko wycofywać się, dużo wcześniej niż wejdziemy do Unii.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#PrezesUrzeduPatentowegoRzeczypospolitejPolskiejWieslawKotarba">Druga sprawa dotyczy nazw handlowych. Otóż temu tematowi szczególnie dużo miejsca w swoim wystąpieniu poświęcił pan poseł Kopeć. Chciałem tylko wyjaśnić, że idea sprowadza się do tego, aby przy pomocy pracy Urzędu Patentowego unikać pewnych kolizji, które dzisiaj mają miejsce na rynku, kolizji pomiędzy podobnymi bądź identycznymi nazwami handlowymi, a więc nazwami firm i znakami towarowymi. Temu ma służyć mechanizm, który w projektowanej ustawie jest przedłożony. Ma on sprzyjać zmniejszeniu bądź docelowo prawie całkowitemu wyeliminowaniu takich kolizji.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#PrezesUrzeduPatentowegoRzeczypospolitejPolskiejWieslawKotarba">Trzecia sprawa, ta najbardziej kontrowersyjna, o której powiedział pan poseł Sobierajski, dotyczy znaków towarowych central handlu zagranicznego, ich przekazania itd. Otóż chciałem tu tylko powiedzieć, że w wersji rządowej tego rozwiązania nie było, to rozwiązanie zostało wprowadzone w czasie prac w podkomisji. Przy okazji odpowiem też na pytanie pana posła Chmielewskiego. Stanowiska rządu w tej sprawie nie ma, bowiem rząd tego w ogóle nie brał pod uwagę, a więc w momencie, kiedy projekt był przygotowywany, o tym rozwiązaniu w ogóle nie dyskutowano.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#PrezesUrzeduPatentowegoRzeczypospolitejPolskiejWieslawKotarba">Wreszcie, w związku z tym, o czym mówił pan wiceprezes Uczkiewicz, a także pan poseł Walendzik, oczywiście mogę tylko sugerować.</u>
          <u xml:id="u-285.5" who="#PrezesUrzeduPatentowegoRzeczypospolitejPolskiejWieslawKotarba">Sprawa dotyczy wyników kontroli w zakresie racjonalizacji. Jeśli państwo wzięlibyście pod uwagę taką sugestię, aby w art. 7 ust. 3 po następujących słowach: ˝w regulaminie, o którym mowa w ust. 1, przedsiębiorca określa co najmniej, jakie rozwiązania...˝ - dopisać wyrazy: ˝i przez kogo zgłaszane˝ - ˝...uznaje się w przedsiębiorstwie za projekty racjonalizatorskie˝, wówczas byłaby wyraźna wskazówka, chociaż i bez niej przedsiębiorstwa powinny to czynić, że oto można wskazać takie osoby, takie stanowiska, które byłyby wyłączone w danym przedsiębiorstwie, w danych konkretnych warunkach z tej racjonalizacji. Oczywiście ja nie mam prawa zgłaszać tej poprawki, poddaję to ewentualnie pod rozwagę.</u>
          <u xml:id="u-285.6" who="#PrezesUrzeduPatentowegoRzeczypospolitejPolskiejWieslawKotarba">Wreszcie, jeśli pan marszałek pozwoli, odniósłbym się może też do pytań...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Tak, tak, proszę bardzo, oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#PrezesUrzeduPatentowegoRzeczypospolitejPolskiejWieslawKotarba">Otóż pani poseł Piela pyta, jakie były powody wyeliminowania, powiedzmy, adwokatów, radców prawnych. Trzeba stwierdzić wyraźnie, że to jak gdyby wyeliminowanie dotyczy tylko i wyłącznie postępowania przed Urzędem Patentowym i tylko w sprawach w zakresie zgłaszania i udzielania ochrony. Natomiast zarówno adwokaci, jak i radcowie prawni, w pełni mogą postępować w postępowaniu tzw. spornym przed Urzędem Patentowym, nie mówiąc już o tym, że w postępowaniu sądowym w zakresie ochrony własności przemysłowej, szerzej - własności intelektualnej, oczywiście te osoby mogą występować. Tak więc monopol jest dany tylko i wyłącznie w zakresie postępowania przed Urzędem Patentowym. I on jest dany tzw. rzecznikom patentowym. To są osoby, które przechodzą odpowiednie szkolenie, zdają egzamin państwowy, mają swój zawód i zajmują się właśnie tym: zgłaszaniem do ochrony, a więc formułowaniem opisów, później obroną przed Urzędem Patentowym tego, co zgłoszono, doprowadzeniem do udzielenia prawa. Takie jest uzasadnienie: jest zawód i ten zawód ma monopol, ale tylko w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#PrezesUrzeduPatentowegoRzeczypospolitejPolskiejWieslawKotarba">Drugie pytanie. Ochrona własności przemysłowej a dostępność leków. Jest to naprawdę poważny problem. Poważny. Z tym że problem ten nie dotyczy tylko nas, Polski. On się zrodził w świecie przed kilkudziesięcioma laty. Otóż historycznie rzecz biorąc, kiedyś uważano, że niemoralne byłoby udzielanie patentu na lek, bo to jest coś, co chroni zdrowie ludzkie, życie ludzkie, a więc leki były totalnie wyłączone spod możliwości ochrony patentowej.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#PrezesUrzeduPatentowegoRzeczypospolitejPolskiejWieslawKotarba">Niestety, świat zaczął tutaj iść w innym kierunku. Początkowo pojedyncze kraje, potem coraz większa liczba krajów, wychodząc z tego założenia, że jest to jednak efekt jakiś działań technicznych, rozpoczęły wprowadzanie ochrony patentowej. Początkowo ta ochrona wynosiła 15 lat. Dzisiaj powszechnie w świecie wynosi 20 lat. I tutaj nie jesteśmy jakimś specjalnym krajem, że mamy dwudziestoletnią ochronę patentową. Ale są już również szykowane - a w Unii Europejskiej zrealizowane - takie działania, które pozwolą na wydłużenie tej ochrony patentowej o kolejne 5 lat, jeśli chodzi o leki. Można oczywiście nie zgadzać się z pewnymi rozwiązaniami, ale nie można ich negować. Są to pewne kierunki przyjęte w świecie i nie bardzo mamy wyjście, żeby to jakoś ominąć.</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#PrezesUrzeduPatentowegoRzeczypospolitejPolskiejWieslawKotarba">Zdaję sobie sprawę z tego, że są również inne dziedziny naszego życia, w których w ogóle ta ochrona patentowa nie jest potrzebna. Ale świat poszedł w tym kierunku i po prostu nie mamy innego wyboru. Możemy szukać ewentualnie jakichś rozwiązań łagodzących - przykładem jest właśnie ta poprawka Bolara.</u>
          <u xml:id="u-287.4" who="#PrezesUrzeduPatentowegoRzeczypospolitejPolskiejWieslawKotarba">I wreszcie trzecie pytanie, pani poseł Sikorskiej-Treli, właśnie o tę poprawkę Bolara, o możliwość produkcji na magazyn. Otóż są takie kraje. Kanada ma zapisane, że nie tylko jest możliwe doprowadzenie do rejestracji leku, ale również w czasie trwania czyjegoś patentu możliwe jest wyprodukowanie na magazyn i przygotowanie tego towaru na dzień, w którym patent wygasa, by wyjść na rynek. Ale Kanada jest w sporze z Unią Europejską, który toczy się na forum Światowej Organizacji Handlu. Nie ma jeszcze rozstrzygnięcia. Ten spór bardzo długo już trwa, a miał być zakończony z końcem grudnia zeszłego roku, teraz mówi się o końcu marca. Z tego, co się dowiadujemy, należy sądzić, że raczej zakończy się taką ugodą, że Unia Europejska przyzna, iż zarejestrowanie leku w czasie trwania patentu jest dopuszczalne, natomiast nie zgodzi się na to, żeby można było, przynajmniej w Europie, produkować na magazyn.</u>
          <u xml:id="u-287.5" who="#PrezesUrzeduPatentowegoRzeczypospolitejPolskiejWieslawKotarba">Jeśli Wysoki Sejm pozwoli, ostatnie już zdanie na koniec. Otóż jeśli przyjmiemy, że przeciętna ustawa ma trzydzieści kilka artykułów, to ta ustawa, proszę państwa, ma ponad 300 artykułów więcej, jest to więc duża ustawa. Jest to, muszę powiedzieć, realizacja pewnego ambitnego celu. Prace nad nią trwały już w 1992 r., powstawały pierwsze koncepcje, były pierwsze spotkania naukowców. Ten ambitny cel polega jakby na skodyfikowaniu w jednym akcie prawnym praktycznie całej problematyki ochrony własności przemysłowej.</u>
          <u xml:id="u-287.6" who="#PrezesUrzeduPatentowegoRzeczypospolitejPolskiejWieslawKotarba">Wysoki Sejm raczył poświęcić czas od maja 1998 r. na pracę nad tą ustawą. Chciałem z tego miejsc bardzo serdecznie podziękować wszystkim państwu, wszystkim posłom, którzy naprawdę z wielkim oddaniem zaangażowani było w tworzenie tego projektu ustawy. Chciałbym też z tego miejsca podziękować wszystkim tym, którzy od początku jej tworzenia brali w tym czynny udział. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł sprawozdawca będzie chciał zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#PoselCzeslawSobierajski">(Myślę, że pan prezes odpowiedział na wszystkie pytania.)</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Czyli nie chce pan zabierać głosu. Dziękuję bardzo, panie pośle. Dziękuję bardzo, bo program na dzisiejszy wieczór jest długi, tak że każda oszczędność czasowa jest cenna.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#WicemarszalekJanKrol">A więc zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-288.5" who="#WicemarszalekJanKrol">W związku z tym że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, Komisji Gospodarki oraz Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-288.6" who="#WicemarszalekJanKrol">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-288.7" who="#WicemarszalekJanKrol">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-288.8" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych (druki nr 1603 i 1636).</u>
          <u xml:id="u-288.9" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Tadeusza Tomaszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki przedstawić sprawozdanie komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">W roku 1999 znowelizowano ustawę z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej. Efektem tej nowelizacji jest m.in. rozdzielenie działu kultura fizyczna i turystyka na dwa nowe działy: turystyka oraz kultura fizyczna i sport.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">Decyzją prezesa Rady Ministrów, minister transportu i gospodarki morskiej jest ministrem właściwym do spraw turystyki, któremu podlega dział turystyka. Zasadniczym celem rządowego projektu nowelizacji ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych jest dostosowanie przepisów ustawy do wspomnianych zmian w ustawie o działach administracji rządowej. Zapisy projektu zawartego w druku nr 1603 zmierzają do usunięcia rozbieżności wynikających z przepisów ustawy o usługach turystycznych poprzez przejęcie przez ministra właściwego do spraw turystyki kompetencji przyznanej wcześniej prezesowi Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki w zakresie turystyki.</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">W okresie trwających prac legislacyjnych nad ustawą o usługach turystycznych zakończył się proces nowelizacji ustawy o Urzędzie Kultury Fizycznej i Turystyki. W wyniku nowelizacji powstanie Urząd Kultury Fizycznej i Sportu, którego prezes będzie nadzorowany przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej i sportu, którym to będzie minister edukacji. Ta zmiana jakby dodatkowo wzmacnia potrzebę nowelizacji ustawy o usługach turystycznych, gdyż 25 lutego przestaje istnieć stanowisko prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki.</u>
          <u xml:id="u-289.4" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">Marszałek Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej skierował 22 grudnia 1999 r. projekt rządowy do Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki do pierwszego czytania. Rozpatrzenie projektu podczas pierwszego czytania w komisji odbyło się 5 stycznia br. Sprawozdanie komisji zawarte jest w druku nr 1636.</u>
          <u xml:id="u-289.5" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">Szanowni Państwo! Zmiana 1 dotyczy nowego brzmienia art. 8, który opisuje procedurę obiegu zezwoleń wydawanych przez wojewodę na działalność gospodarczą polegającą na organizowaniu imprez turystycznych oraz na pośredniczeniu na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych. Zezwolenia te, zgodnie z zapisem zmiany 1 sprawozdania przesyłane będą ministrowi właściwemu do spraw turystyki, który na ich podstawie prowadzić będzie centralny rejestr zezwoleń oraz w drodze rozporządzenia określi szczegółowe zasady i tryb prowadzenia centralnego rejestru. Minister właściwy do spraw turystyki przejmie w powyższych sprawach kompetencje prezesa UKFiT oraz prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-289.6" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">Sprawą budzącą wiele wątpliwości podczas pierwszego czytania było rozwiązanie zawarte w ust. 5 art. 8, które w drodze rozporządzenia stwarza możliwość, podkreślam, stwarza możliwość ministrowi właściwemu do spraw turystyki powierzenia Polskiej Organizacji Turystycznej prowadzenia centralnego rejestru. Zmiana ta, zdaniem wielu posłów, nie ma charakteru dostosowawczego, ma natomiast charakter merytoryczny i polega na fakultatywnym przeniesieniu kompetencji z organów władzy publicznej na instytucję, która wszystkich atrybutów władzy publicznej nie posiada. Wyjaśnienia reprezentującego rząd pana ministra Tadeusza Syryjczyka oraz dyskusja poselska wpłynęły na pozytywną decyzję komisji i pozostawienie tego zapisu w kształcie projektu rządowego.</u>
          <u xml:id="u-289.7" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">Zmiana 2 dokonuje podziału ust. 3 art. 21 na dwa ustępy i daje delegację dla ministra właściwego do spraw turystyki, który może w drodze rozporządzenia określić wykaz miast, w których wykonywanie zadań przewodnika turystycznego wymaga posiadania uprawnień przewodnika miejskiego, uwzględniając turystyczne walory tychże miast.</u>
          <u xml:id="u-289.8" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">Zmiana 3 dotyczy zamiany: prezes UKFiT na: minister właściwy do spraw turystyki, który upoważnia imiennie osoby do kontroli wykonujących zadania przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek oraz otrzymuje wyniki kontroli od wojewody.</u>
          <u xml:id="u-289.9" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">Zmiana 4 w art. 32 ust. 3 przenosi kompetencje z prezesa UKFiT na ministra właściwego do spraw turystyki.</u>
          <u xml:id="u-289.10" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">Zmiana 5, w projekcie rządowym przewidywała skreślenie art. 33. Komisja po dyskusji, po zapoznaniu się ze stanowiskiem rządu i przedstawicieli PTTK oraz Polskiej Izby Turystyki postanowiła pozostawić art. 33, który dotyczy obowiązku wydania przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego rozporządzenia określającego zasady szkolenia i wykonywania funkcji przewodnika turystycznego w muzeach i w miejscach zabytkowych. Niechęć przedstawiciela tego resortu do wydania powyższego rozporządzenia nie była wystarczającą przesłanką do uznania potrzeby tego skreślenia.</u>
          <u xml:id="u-289.11" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">W zmianie 6. w lit. a dokonuje się zamiany wyrazów - co wiąże się z działami administracji rządowej - ˝minister spraw wewnętrznych i administracji˝ na wyrazy ˝minister właściwy do spraw administracji publicznej˝, w lit. b natomiast kompetencje prezesa Rady Ministrów przenosi się na ministra właściwego do spraw turystyki.</u>
          <u xml:id="u-289.12" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">Zmiana 7. dotyczy w lit. a skreślenia dwóch ustępów w art. 40, natomiast w lit. b innego przywołania artykułów. Sądzę że w druku jest błąd, gdyż powinno być: w ust. 4, a nie: w ust. 3. Proszę zwrócić na to uwagę. Sądzę, że możemy uznać, iż jest to błąd maszynowy. Powinno być: w ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-289.13" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">Jeśli chodzi o zmianę 8., to przenosi się w niej kompetencje prezesa Rady Ministrów na ministra właściwego do spraw turystyki.</u>
          <u xml:id="u-289.14" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">Art. 2 projektu ustawy zawarty w sprawozdaniu określa czas ważności przepisów wykonawczych wydawanych na podstawie dotychczasowych upoważnień. Obecne przepisy wykonawcze zachowują moc przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Zgodnie z art. 3 ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-289.15" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zarówno do projektu rządowego, jak i do sprawozdania jest opinia Komitetu Integracji Europejskiej, w której stwierdza się, że przedmiot nowelizacji nie jest regulowany w prawie Unii Europejskiej. W związku z tym nie ma formalnych przeszkód, aby podjąć tę nowelizację. Wnoszę wobec powyższego, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył projekt ustawy z druku nr 1636. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę pana posła Jerzego Budnika o zabranie głosu w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#PoselJerzyFeliksBudnik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt odnieść się w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych z druku nr 1603. Jestem w sytuacji komfortowej, bo stanowisko mojego klubu jest zgodne ze stanowiskiem Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki zawartym w sprawozdaniu komisji w druku nr 1636, który przed chwilą omówił pan poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#PoselJerzyFeliksBudnik">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność popiera w całości projekt ze zmianami wprowadzonymi przez komisję i nie wnosi do niego żadnej poprawki. Jak powiedział już pan poseł sprawozdawca, celem obecnej nowelizacji ustawy o usługach turystycznych jest wyłącznie dostosowanie jej przepisów do przepisów ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej. Wiąże się to z tym, że cytowana wyżej ustawa o działach wprowadziła dział: kultura fizyczna i turystyka, a późniejsza zmiana tej ustawy wyłączyła z tego działu sprawy dotyczące turystyki, tworząc osobny dział: turystyka i osobny dział: kultura fizyczna i sport. Nowelizacja ma więc charakter bardzo ograniczony, porządkujący, jako że zmierza wyłącznie do usunięcia rozbieżności wynikających z przepisów ustawy o usługach turystycznych. Kompetencje prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki zostaną przekazane ministrowi właściwemu do spraw turystyki, którym, jak wiadomo, został minister transportu i gospodarki morskiej.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#PoselJerzyFeliksBudnik">Pełny zakres nowelizacji przedstawił przed chwilą rzeczowo pan poseł sprawozdawca, co znakomicie ułatwia mi sprawę. Nie muszę w tej sytuacji omawiać kolejnych zmian, skoro i tak nasze stanowiska się pokrywają. Chcę tylko zwrócić uwagę na fakt, że rząd zaproponował, by przepisy wykonawcze wydane na podstawie upoważnień zmieniających niniejszą ustawę zachowały moc przez okres nie dłuższy niż 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Komisja Kultury Fizycznej i Turystyki, po dyskusji i wysłuchaniu racji rządu i przedstawicieli branży turystycznej proponuje skrócić ten okres do 12 miesięcy. Zdaniem komisji, które podziela mój klub, 12 miesięcy to i tak wystarczający czas na dobre przygotowanie wszystkich przepisów wykonawczych, do których wydania jest obecnie upoważniony minister właściwy do spraw turystyki. Nie znaczy to jednak, że z ich wydaniem trzeba czekać 12 miesięcy. Tam gdzie zajdzie taka potrzeba, okres ten może, a nawet powinien być skrócony.</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#PoselJerzyFeliksBudnik">Celem kolejnych nowelizacji ustawy o usługach turystycznych miało być, po pierwsze, uproszczenie i ułatwienie administracyjnej procedury udzielania zezwoleń na świadczenie usług turystycznych, po drugie, skuteczniejsza ochrona praw klientów, przez m.in. system zabezpieczeń i gwarancji, a także sprecyzowanie wymagań co do kwalifikacji osób działających w branży turystycznej. I po trzecie wreszcie, przybliżenie nas, i to zdecydowane, do norm i standardów europejskich, czym zainteresowani są nie tylko klienci polskich biur podróży, ale i same biura oraz pośrednicy działający w tej branży, bo to jest - z oczywistych względów - ich żywotny interes. Inaczej przecież nie sprostają konkurencji, która się na nasz rynek wdziera, głównie z Zachodu.</u>
          <u xml:id="u-291.4" who="#PoselJerzyFeliksBudnik">Te cele trzeba osiągnąć jak najszybciej. Mówię o tym dlatego, że niektóre z wymienionych przeze mnie kwestii są i będą regulowane przepisami wykonawczymi wydawanymi przez ministra właściwego do spraw turystyki. Chodzi o to, by w razie uzasadnionej potrzeby minister zmienił te przepisy tak szybko, jak tylko jest to możliwe. Niekoniecznie trzeba na to czekać, jak już mówiłem, aż 12 miesięcy. Nie namawiam do tego, by zmiana goniła zmianę bo zarówno działający w branży turystycznej przedsiębiorcy, jak i korzystający z ich usług klienci cenią sobie stabilność prawa. Z drugiej jednak strony tam, gdzie przepisy nie przystają już do szybko zmieniających się realiów gospodarczych, i tam, gdzie okazały się one albo zbyt liberalne, albo zbyt restrykcyjne, trzeba je jak najszybciej zmienić czyli poprawić. Mam nadzieję, że tak właśnie będzie postępował minister właściwy do spraw turystyki, nie zapominając przy tym ani przez chwilę o tym, czemu nie tyle ta, ile uprzednia nowelizacja ustawy miała służyć.</u>
          <u xml:id="u-291.5" who="#PoselJerzyFeliksBudnik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność popiera rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych z druku nr 1603 ze zmianami wprowadzonymi przez Komisję Kultury Fizycznej i Turystyki i wnosi o jej uchwalenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Zygmunta Ratmana w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#PoselZygmuntRatman">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Niewątpliwie, rozpatrując kolejną ustawę z branży turystycznej, jesteśmy niejako w połowie drogi reformowania tej ważnej dla gospodarki narodowej branży, bowiem dopiero przedwczoraj rozpatrzyliśmy w komisji poprawki Senatu dotyczące Polskiej Organizacji Turystycznej i żałować tylko można, że na tym posiedzeniu Sejmu nie będziemy mogli tego procesu legislacyjnego dokończyć. Również i w tym przypadku w zasadzie jest zgodność pomiędzy klubami. Trzeba powiedzieć, że pracowaliśmy wspólnie nad opracowywaniem poprawek wprowadzających zmianę w ustawie o usługach turystycznych i jest zgoda co do tych kwestii. Pojawia się jednak wątpliwość, o której trzeba tu powiedzieć. Na ustawę, jak mówił przed chwilą poseł Budnik, czeka cała branża turystyczna. Jest tylko podstawowe pytanie. Ustawa o działach weszła w życie z początkiem tego roku. Dzisiaj mamy koniec lutego i można się spodziewać, że te przepisy wejdą w połowie ostatniego miesiąca pierwszego kwartału. Więc jak można mówić o stabilności przepisów dotyczących branży turystycznej, jeżeli nie udaje się załatwić problematyki prawnej i wprowadzenia zmian dostosowawczych, przy zgodzie - przypominam - w zasadzie wszystkich przedstawicieli klubów w komisjach? Ten zarzut jest dzisiaj trudny do obalenia, a nie stawiam go z przyjemnością, ponieważ - tak jak mówię - temat, który rozpatrujemy, jest uzgodniony i nie ma tu większych wątpliwości do do tego, co robimy i co przygotowaliśmy przecież wspólnie.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#PoselZygmuntRatman">Przechodząc do konkretnych rozwiązań, które są zawarte w projekcie ustawy o zmianie usługach turystycznych, chcę zgłosić kilka uwag, bo jednak - pomimo dyskusji - pewne wątpliwości tutaj występują. Przekazaliśmy uprawnienia i prowadzenie rejestru wojewodom, a więc niejako bliżej obywateli i podmiotów. Niewątpliwie jest to dobre rozwiązanie. W tym miejscu chciałbym się jednak zwrócić do przedstawiciela rządu, pana ministra Wójcika, w kwestiach dotyczących art. 8 ust. 3 i 4. Chodzi mianowicie o wydawanie rozporządzeń o prowadzeniu odpowiednich rejestrów. Czy resort już przygotował tego rodzaju rozporządzenia? Pytam dlatego, że - jak już na wstępie mówiłem - jest już opóźnienie we wprowadzaniu samych zmian w ustawach. Czy więc te rozporządzenia są przygotowane i po uchwaleniu ustawy będą możliwie szybko wprowadzone, aby zachować tutaj dobre rozwiązania?</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#PoselZygmuntRatman">Mam również uwagi co do kwestii zawartej w art. 8 ust. 5. Mówi się tam, że minister właściwy do spraw turystyki może w drodze rozporządzenia powierzyć Polskiej Organizacji Turystycznej prowadzenie rejestru itd. Tu są dwie wątpliwości - w prowadzonej dyskusji pan minister Syryjczyk jednak nie do końca je rozwiał. Pierwsza to wątpliwość co do kwestii przekazania uprawnień administracji rządowej organowi przecież niepublicznemu, jakim jest Polska Organizacja Turystyczna. Te wyjaśnienia nie są chyba zbyt czytelne, jednak przekazywanie tych uprawnień budzi pewne wątpliwości. Niemniej sądzę, że może i to rozwiązanie będzie dobre.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#PoselZygmuntRatman">Druga kwestia, która również z tego wynika - chodzi o zwrot środków przez klientów w przypadku, jeżeli impreza nie dochodzi do skutku lub kiedy została w jakiś sposób zerwana w czasie jej trwania. Jak POT rozwiąże tego rodzaju kwestie, jaką da niejako odpowiedź, jeśli chodzi o szybkie wdrożenie możliwości zwrotu. Przypominam, że mieliśmy przecież wielokrotne sygnały i informacje w publikatorach o przypadkach, jakie miały miejsce - nasi turyści czy turyści przyjeżdżający mieli kłopoty z tego tytułu, że zostali pozostawieni bez obsługi na skutek zdarzających się jednak przypadków nieuczciwości ze strony niektórych przedstawicieli biur turystycznych.</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#PoselZygmuntRatman">Kolejna uwaga, którą chciałbym tutaj poddać pod rozwagę. Mianowicie minister właściwy do spraw turystyki - jest to ust. 4 w art. 21- w drodze rozporządzenia może określić wykaz miast, w których (już będę kończył, panie marszałku) wymagane są uprawnienia przewodników turystycznych. Jest tu pytanie o to, czy nie tworzy się pewnego rodzaju monopolu dla jednych niejako kosztem innych usług turystycznych, które w danym miejscu mogą być prowadzone.</u>
          <u xml:id="u-293.5" who="#PoselZygmuntRatman">Szybciutko będę kończył, jeśli pan marszałek pozwoli...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Pół minutki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#PoselZygmuntRatman">Pół minutki. Mam jeszcze dwie uwagi. Dziwi zapis, któremu na szczęście udało się nam zapobiec w art. 33 - minister kultury i dziedzictwa narodowego chciał niejako zdjąć z siebie obowiązek szkolenia w tym względzie. Ale dobrze, że utrzymaliśmy tę zasadę.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#PoselZygmuntRatman">I pytanie pod adresem pana ministra, niedotyczące materii ustawowej, ale całej branży turystycznej. Może pan minister chciałby powiedzieć tutaj, jak wygląda kwestia bulwersująca całą branżę turystyczną, tj. kwestia VAT.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#PoselZygmuntRatman">Kończąc swoje wystąpienie w imieniu klubu, chcę powiedzieć - mimo uwag, które tu przedstawiłem - że pracowaliśmy wspólnie, uważamy, iż trzeba działać na rzecz rozwoju tej branży, poprawy promocji Polski w tym zakresie i dlatego klub będzie głosował za przyjęciem tej ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Fiedorowicza w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PoselCzeslawFiedorowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Wolności w pełni popiera przedłożone sprawozdanie o projekcie zmian w ustawie o usługach turystycznych. Nie z tego względu, że również członkowie naszego klubu ciężko pracowali nad tymi zmianami, tylko dlatego, że te zmiany są po prostu dobre, logiczne i są konsekwencją wcześniej uchwalonych ustaw. Nie chciałbym polemizować, ale nie mogę podzielić poglądu, że jest na coś za późno. To jest konsekwencja zmian w ustawie o działach administracji rządowej, które weszły w życie od 1 stycznia, następnie uchwaliliśmy ustawę regulującą statut nowych ministerstw, potem Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej przejęło dział: turystyka, następnie dostosowaliśmy ustawę o Polskiej Organizacji Turystycznej, której można powierzyć pewne zadania również drogą tej ustawy - mowa o rejestrze zezwoleń. A więc ta zmiana ustawy o usługach turystycznych nie jest ani pierwsza, ani ostatnia. Środowiska turystyczne wychodzą z takiej przesłanki, iż ta ustawa musi w największym stopniu być dostosowana do interesów korzystających z usług turystycznych i firm, które usługi turystyczne sprzedają, oferują. Ona jest dzisiaj przedstawiana. De facto w stosunku do przedłożenia rządowego nasza komisja wprowadziła tylko dwie zmiany, które zresztą popieramy, bo wychodzimy z prostego założenia, że w rozporządzeniu minister kultury i dziedzictwa narodowego powinien określić zasady dotyczące przewodnictwa po muzeach, wykluczyć wątpliwości, które rodzą się w branży turystycznej. Również skrócenie terminu z 18 do 12 miesięcy uznajemy za stosowne.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#PoselCzeslawFiedorowicz">Zdaniem mojego klubu możliwość powierzenia prowadzenia rejestru zezwoleń na usługi turystyczne, swego rodzaju rejestru gospodarczego, państwowej osobie prawnej innej niż organ administracji rządowej nie jest ewenementem w skali kraju ani też nie budzi takich wątpliwości, o jakich mówił przedmówca, zwłaszcza że to rozporządzenie ma charakter fakultatywny - może to nastąpić bądź nie. Zwracam uwagę, że dlatego nie ma rozporządzenia dotyczącego przewodników w niektórych miastach, że ma to również charakter fakultatywny. Jeżeli się miasta zwrócą o to, umotywują to, to minister może takie rozporządzenie wydać. Nie nakłada się tutaj jednoznacznego obligatoryjnego obowiązku wydania takiego rozporządzenia. Myślę, że to, co jest charakterystyczne dla tej ustawy, dla działalności pana ministra, jeśli chodzi o branżę turystyczną, to dobre porozumiewanie się z branżą turystyczną, właściwe reagowanie na jej postulaty. Sądzę, że tuż za tym takie rozporządzenia się pojawią.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#PoselCzeslawFiedorowicz">Klub Parlamentarny Unii Wolności, tak jak mówiłem, popiera ten projekt ustawy, który zależnie od tego, jak dalej będziemy nad tym procedować, wejdzie w życie albo szybciej, albo później. Oby szybciej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę ostatniego pana posła Eugeniusza Kłopotka o zabranie głosu w imieniu klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nie pierwszy już raz panuje między nami, członkami Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki, wywodzącymi się z różnych klubów parlamentarnych, wyjątkowa zgodność podczas procedowania nad różnymi projektami ustaw dotyczących zarówno kultury fizycznej, jak i turystyki.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Natomiast też nieodparcie nasuwa mi się jedna refleksja - że akurat w dziedzinach związanych z kulturą fizyczną i turystyką, a więc w dziedzinach, w związku z którymi powinniśmy być w nie najgorszej kondycji, nad którymi powinniśmy pracować w niezłym tempie, zawsze jesteśmy o parę miesięcy spóźnieni. I to jest jeden z przykładów pewnego opóźnienia prac. A jeżeli jeszcze do tego, przynajmniej w projekcie rządowym, czytamy, że proponuje się 18-miesięczny okres obowiązywania dotychczasowych aktów wykonawczych, to zastanawiam się, skąd taka opieszałość, zwłaszcza przy tak wyjątkowej zgodności klubów parlamentarnych. Wprawdzie komisja skróciła ten okres do 12 miesięcy, ale nadal uważamy - podobnie zresztą wypowiedział się w tej sprawie przed chwilą przedstawiciel Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność i my też tak uważamy w naszym klubie - że nie powinniśmy tak długo czekać.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Ponadto nie wiem, czy Wysoka Izba zauważyła, że bardzo często zmieniamy dwie ustawy: o kulturze fizycznej i o usługach turystycznych. Czuję, że jeszcze w tym roku nieraz trzeba będzie przystąpić do prac nad nowelizacją zarówno tej pierwszej, jak i tej drugiej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Życząc jak najlepiej, zwłaszcza branży turystycznej, i prosząc rząd o przyspieszenie tempa wydawania tych aktów wykonawczych, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego opowiada się za jak najszybszym uchwaleniem tej ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Obecnie pan poseł Michał Kaczmarek zada pytanie.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#PoselMichalKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Kłopotek jakby uprzedził moje pytanie, ponieważ ustawa o usługach turystycznych jest już po raz trzeci nowelizowana. Oprócz różnych problemów związanych z datą wprowadzenia jej w życie mamy problem z nowelizacjami. Mam pytanie do posła sprawozdawcy i do pana ministra: Czy w tej nowelizacji wyczerpujemy cały zakres potrzebnych dzisiaj nowelizacji? Jeżeli bowiem jest zgoda polityczna wszystkich stron sali tego Sejmu w zakresie takiego sposobu, to dlaczego robimy nieustające nowelizacje? To pytanie zadadzą nam w różnych miejscach przedstawiciele Polskiej Izby Turystyki: Czy jesteśmy w stanie zakończyć problem nowelizacji ustawy o usługach turystycznych, czy dzisiejszym rozwiązaniem kończymy problem? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#PoselCzeslawFiedorowicz">(Komisje muszą to rozwiązać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Obecnie proszę o zabranie głosu pana ministra Gwidona Wójcika, podsekretarza stanu w Ministerstwie Transportu i Gospodarki Morskiej, odpowiedzialnego m.in. za sprawy turystyki.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#PoselCzeslawFiedorowicz">(I lotnictwa.)</u>
          <u xml:id="u-302.3" who="#WicemarszalekJanKrol">O lotnictwie teraz nie rozmawiamy.</u>
          <u xml:id="u-302.4" who="#GlosyZSali">(To też turystyka.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieTransportuIGospodarkiMorskiejGwidonWojcik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Budnik, rozpoczynając swoje wystąpienie, powiedział, że jest w komfortowej sytuacji, ponieważ jego klub zgadza się w pełni ze stanowiskiem komisji. Myślę, że jestem w jeszcze bardziej komfortowej sytuacji, ponieważ rząd zgadza się w pełni ze stanowiskiem komisji i wszystkich klubów, a tym bardziej w komfortowej sytuacji, że od dwóch lat współpracuję w różnych wprawdzie rolach, ale z komisją bardzo pracowitą i pracującą bardzo szybko. Odpowiem najpierw panu posłowi Kłopotkowi. Rozumiem, że prawa dyskusji są takie, że trzeba się nawzajem trochę pokrytykować, ale akurat nie za tempo. Powiedzmy sobie szczerze, panie pośle, że i komisja, i rząd w tym obszarze bardzo szybko wspólnie pracują, a te nowelizacje - chciałbym uspokoić tutaj pana posła Kaczmarka - wynikają z poprawiania prawa, które z czasem powinno się zmieniać, bo najpierw to były koncesje, potem zamieniliśmy je na zezwolenia, a potem wydawanie tych zezwoleń, chcąc to zdecentralizować, po prostu powierzyliśmy wojewodom. Myślę, że wszyscy są z tego zadowoleni i spełniliśmy w tym wypadku postulat branży turystycznej, która właśnie domagała się takiego rozwiązania. Ostatnia nowelizacja, o której mówimy, jest czysto porządkująca, nie wprowadza żadnej niestabilności prawa, niepewności prawnej, bo po prostu zamienia nazwę jednego ministra na drugiego, natomiast nie wprowadza żadnej innej zmiany przepisów. Czy będą jeszcze inne nowelizacje? - było pytanie. Tak, zapewne będą, ale pewnie nie tak prędko, bo myślę, że to prawo już jest dość stabilne i dobre, myślę, że Sejm następnej kadencji przeanalizuje sytuację na rynku turystycznym i zapewne jakieś zmiany w uzgodnieniu z branżą turystyczną będzie chciał wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieTransportuIGospodarkiMorskiejGwidonWojcik">Rozporządzenia, o które pytał pan poseł Ratman, opisane w art. 8 ust. 3 i 4, są wydane, natomiast to, że one się tutaj znalazły, spowodowane jest tym, iż w tych rozporządzeniach i w delegacjach do rozporządzeń musi się zmienić nazwa ministra. To znaczy wydawał te rozporządzenia prezes Rady Ministrów, teraz będzie miał prawo je nowelizować czy wydawać minister właściwy do spraw turystyki. Czas potrzebny na wydanie nowych rozporządzeń nie jest czasem na wydanie rozporządzeń, które nie istnieją, lecz na wydanie rozporządzeń, które będą się różniły od obecnych tylko nazwą organu wydającego. To znaczy, że uprawnionym już nie będzie prezes Rady Ministrów, lecz minister właściwy do spraw turystyki. Wydaje się, że jest to również rozwiązanie dobre. Po cóż premierowi zawracać głowę tymi rozporządzeniami, kiedy jest minister odpowiedzialny za te sprawy, a uprzednio prezes urzędu nie mógł ich wydawać, bo nie był konstytucyjnym członkiem Rady Ministrów, co nakazuje uchwalona konstytucja.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieTransportuIGospodarkiMorskiejGwidonWojcik">Pewna kontrowersja wyniknęła w związku z tym - choć wszyscy się z tym zgodzili - czy POT powinien mieć możliwość, bo nie obowiązek, przejmowania rejestru wydawanych zezwoleń. To jest czynność automatyczna, spis tych wszystkich biur, wydanych zezwoleń znajduje się w szafie czy w komputerze i w zasadzie czynność uruchamiania pieniędzy polega na sprawdzeniu, w którym banku ubezpieczone było biuro podróży, które właśnie ma kłopoty, i wysłaniu do banku polecenia wypłacenia odpowiedniej ilości pieniędzy. Inną rzeczą jest wysokość tych zabezpieczeń. Nie ma więc tutaj niebezpieczeństwa. Myślę, że i jedno, i drugie rozwiązanie jest jak najbardziej do przyjęcia, państwo zdecydujecie.</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieTransportuIGospodarkiMorskiejGwidonWojcik">W zasadzie odpowiedziałem chyba na wszystkie pytania, które panowie zadaliście w sprawie tej ustawy. Nie wiem, czy pan marszałek pozwoli w dwóch zdaniach odpowiedzieć na inny temat, ponieważ panowie posłowie pytali...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Tylko na temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieTransportuIGospodarkiMorskiejGwidonWojcik">W sprawach dotyczących VAT w turystyce mógłbym dwa zdania powiedzieć, ale jest to inna materia. Wyjaśniałem to już w komisji. Rzeczywiście wydaje się, że w pracach parlamentarnych w Sejmie została popełniona pewna pomyłka dotycząca VAT w turystyce przyjazdowej. Jak panowie wiecie, od początku tej kadencji funkcjonuje zgodność w komisji i w parlamencie co do spraw turystyki. Istnieje do tej pory również zgodność w komisji w sprawach VAT w turystyce. Jest projekt poselski grupy posłów, który ma przywrócić pierwotną wersję zapisu sprzed dwóch miesięcy dotyczącego VAT w turystyce, są inicjatywy innych grup poselskich, sądzę, że uda się przy zgodzie całej Izby doprowadzić do poprzedniej sytuacji. Wprawdzie jest sejmowa ekspertyza, która podaje w wątpliwość, czy powrót do poprzednich zapisów nie jest sprzeczny z prawem europejskim, niemniej jednak istnieją również inne ekspertyzy, które twierdzą, że jest tutaj pełna zgodność. Państwo będziecie to musieli rozstrzygnąć podczas debaty. Wiem, że te projekty, przywracające normalność w branży turystycznej, są w lasce marszałkowskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Czy pan poseł sprawozdawca?</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo, pan poseł Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za tę zgodność wszystkich klubów. Jeśli chodzi o tę ostatnią kwestię, chcę, jakby polemizując z panem ministrem, powiedzieć, że wniosek mniejszości przywrócił zapis rządowy. Cieszy mnie ogromnie nowy duch w ekipie rządowej, a dotyczy to turystyki; właśnie pan minister Wójcik powiedział, że było to mimo wszystko pewnego rodzaju przeoczenie. Dobrze, bo sądzę, że właśnie wspólnie możemy to szybko i sprawnie naprawić, aby nie odbywało się to kosztem funkcjonowania firm turystycznych.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Druga kwestia podnoszona przez pana posła Michała Kaczmarka dotyczy stabilizacji przepisów tej ustawy. Sądzę, że mimo wszystko jest to ustawa, która obejmuje bardzo istotne problemy, w tym dotyczące ochrony klienta. Wiem, że mamy tam nie do końca załatwioną jeszcze jedną kwestię z dyrektyw Unii Europejskiej, w związku z tym w ramach dostosowania naszego prawa do prawa Unii Europejskiej jeszcze w tym obszarze zapewne będzie dochodzić do nowelizacji. Natomiast wszystkie poprzednie wynikały z dynamicznego rozwoju sytuacji, m.in. wdrażania reformy administracji i z potrzeby innego ustawienia decyzji w sprawach chociażby wydawanych pozwoleń. Oczywiście ta spóźniona nowelizacja w projekcie rządowym to jest mimo wszystko dobry objaw, bo po raz pierwszy rząd w sposób spóźniony, ale reaguje. Do tej pory we wszystkich kwestiach reagowała komisja, zastępując inicjatywę rządu, czy to w obszarze turystyki, czy w obszarze kultury fizycznej. Nie można tutaj jednak tym opóźnieniem tylko i wyłącznie obarczać rządu, ponieważ nowelizacja ustawy o działach administracji rządowej to była inicjatywa posłów, co prawda większości parlamentarnej. Wówczas posłowie nie zauważyli potrzeby skorelowania od razu tej zmiany ustawy o działach administracji rządowej z tą ustawą. Gdyby to uczyniono, nie byłoby potrzeby tej zmiany. Dziś stoimy przed faktem uchwalenia tego projektu rządowego, bo nie zgłoszono poprawek w trakcie drugiego czytania. Jestem przekonany, że jutro to uczynimy. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-308.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o referendum (druk nr 1684).</u>
          <u xml:id="u-308.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców, pana posła Eugeniusza Kłopotka, w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W ubiegłym roku posłowie z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność, a ponadto Senat, wnieśli projekty zmian w ustawie o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas, kiedy trafiły one do pierwszego czytania, zawierały zaledwie po kilka zmian i wydawało się, że przynajmniej z tą ustawą i z jej nowelizacją poradzimy sobie bardzo szybko. Na mocy decyzji Sejmu została powołana Komisja Nadzwyczajna, która rozpoczęła swe prace. W ich trakcie okazało się jednak, że materia, wydawałoby się bardzo prosta, jest jednak skomplikowana. Do tego doszły jeszcze uwagi zgłoszone przez Państwową Komisję Wyborczą i w wyniku prac Komisji Nadzwyczajnej przedstawiam projekt dosyć gruntownie nowelizujący ustawę o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawę o referendum. Zawiera on ponad 70 zmian do obecnie obowiązującej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#PoselEugeniuszKlopotek">W międzyczasie, w trakcie prac Komisji Nadzwyczajnej, powstał projekt Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, który skoncentrowany był na trzech zasadniczych elementach, mianowicie nad powoływaniem tzw. komitetu wyborczego kandydata, rejestrowaniem go oraz zgłaszaniem kandydata. Ponadto koncentrował się na sprawach finansowania wyborów, a na końcu na przepisach karnych, które groziłyby za nieprzestrzeganie ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#PoselEugeniuszKlopotek">W tej sytuacji Komisja Nadzwyczajna doszła do wniosku, że najlepszym rozwiązaniem będzie przedstawienie do pierwszego czytania swego własnego, komisyjnego projektu nowelizacji, co właśnie w tej chwili się odbywa. Jeżeli taka będzie wola pana marszałka oraz Sejmu, to, jak sądzimy, po pierwszym czytaniu projekt ten ponownie trafi do Komisji Nadzwyczajnej, która będzie go rozpatrywała łącznie ze zgłoszonymi poprawkami, uwagami czy wnioskami, a ponadto uwzględni również rozwiązania zaproponowane w projekcie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Jak wierzymy, w wyniku tych prac do drugiego czytania zostanie przedłożony jeden projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Konieczność nowelizacji ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wynika z trzech zasadniczych przesłanek: po pierwsze, z przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej; po drugie, ze zmian w podziale administracyjnym kraju, i wreszcie, po trzecie, z ustawy o działach administracji rządowej. Ale obok tych zasadniczych przesłanek nastąpiła konieczność dokonania innych zmian merytorycznych. Pojawiła się ona również w trakcie prac Komisji Nadzwyczajnej. Właśnie na tych zasadniczych zmianach proponowanych w projekcie skupię się w toku mojego wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Otóż, po pierwsze, Komisja Nadzwyczajna uznała, że polscy obywatele przebywający poza granicami kraju powinni mieć prawo wyboru i głosowania zarówno w pierwszej, a jeżeli będzie druga, to też w drugiej turze. Dotychczas, przypominam, mieli prawo brać udział w głosowaniu tylko w pierwszej turze wyborów. Została również zaproponowana, zresztą zgodnie z wymogami konstytucji, taka wzmianka, aby prawo wyborcze przysługiwało tym wszystkim polskim obywatelom, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat.</u>
          <u xml:id="u-309.5" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Gruntownego przebudowania dokonano w art. 7 i 8 obecnie obowiązującej ustawy. Sądzę, że jest to jedna z najważniejszych zmian. Po pierwsze, proponuje się, by wybory zarządzał marszałek Sejmu nie wcześniej niż na 7 miesięcy i nie później niż na 6 miesięcy przed upływem kadencji urzędującego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, a ponadto aby wyznaczył dzień wyborów nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed upływem tej kadencji. Przekładając to na tegoroczny kalendarz wyborczy, skoro kadencja upływa 23 grudnia, wobec powyższego marszałek Sejmu, jeśli oczywiście ten projekt nabierze mocy ustawy zmieniającej, winien zarządzić wybory prezydenta w okresie pomiędzy 23 maja a 23 czerwca, a wybory przypadałyby na drugą połowę września bądź na pierwsze dni października.</u>
          <u xml:id="u-309.6" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Bardzo istotnym nowym rozwiązaniem jest zapis art. 8a ust. 2, który proponuje, aby nowo wybrany prezydent Rzeczypospolitej Polskiej składał przysięgę wobec Zgromadzenia Narodowego w ostatnim dniu urzędowania ustępującego prezydenta Rzeczypospolitej. Dotychczas, jak wiemy, przysięga była składana w następnym dniu i wówczas przez kilka czy kilkanaście godzin funkcję głowy państwa pełnił marszałek Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-309.7" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Dużo kontrowersji w toku prac komisji wzbudził art. 8c, a najwięcej ust. 4. Komisja zaproponowała, aby wprowadzić do ustawy zapis sytuacji hipotetycznych, mało przewidywalnych, ale możliwych, kiedy pozostaje nam jeden kandydat lub gdy jest tylko jeden kandydat pretendujący do urzędu prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-309.8" who="#PoselEugeniuszKlopotek">I powiedzmy szczerze, wprawdzie komisja w wyniku głosowania postanowiła ująć takie sytuacje w projekcie nowelizacji, jednak zdania są bardzo zróżnicowane, bardzo podzielone i przypuszczam, że również w toku dzisiejszej debaty na pewno na ten temat pojawią się wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-309.9" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Ust. 4 w art. 8c - warto go tutaj przytoczyć - mówi o tym, że do czasu objęcia urzędu przez nowego prezydenta marszałek Sejmu wykonuje jego obowiązki. Tutaj jest powołanie na art. 131 ust. 2-4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Spór rodzi się na tym tle, czy trzeba te zapisy w konstytucji czytać tylko wprost i dokładnie one wyznaczają sytuację, w której marszałek Sejmu przejmuje funkcje prezydenta, czy też można czytać rozszerzająco, powołując się na wcześniejsze artykuły, m.in. na art. 127 i 128, wymieniając dodatkowy katalog sytuacji, w których marszałek Sejmu wykonuje obowiązki prezydenta. Jakieś rozstrzygnięcie będzie musiało być w tej Izbie przyjęte, komisja póki co proponuje jednak utrzymać ten zapis.</u>
          <u xml:id="u-309.10" who="#PoselEugeniuszKlopotek">W art. 15 proponuje się zmniejszyć skład okręgowych komisji wyborczych. Dotychczas było to 10 sędziów zgłaszanych przez ministra sprawiedliwości, teraz proponuje się, aby ograniczyć wielkość tych komisji do 5 sędziów; w tym 4 sędziów zgłoszonych przez ministra sprawiedliwości oraz z urzędu, jako przewodniczący danej komisji, wojewódzki komisarz wyborczy lub jego zastępca.</u>
          <u xml:id="u-309.11" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Podobnie w art. 16 i 17 proponuje się m.in. zmniejszyć wielkość obwodowych komisji wyborczych. Dotychczas komisje te liczyły od 7 do 11 członków; proponuje się od 5 do 9 osób.</u>
          <u xml:id="u-309.12" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Zaproponowano też tutaj nowy zapis dotyczący zwolnienia od pracy członka obwodowej komisji wyborczej. Dotychczas przysługiwał mu urlop bezpłatny na czas pełnienia tej funkcji, proponujemy ograniczyć jednak tę swobodę, aby członkowi komisji wyborczej przysługiwało do 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-309.13" who="#PoselEugeniuszKlopotek">W art. 22 i 23 jest mowa o obwodach. Proponuje się m.in. pewne zmiany dotyczące tworzenia obwodów głosowania w szpitalach, zakładach pomocy społecznej i w zakładach karnych. Dotychczas istnieje taki zapis, że w tych instytucjach można tworzyć obwody głosowania bez określenia liczby wyborców, którzy by w takich obwodach głosowali. Tymczasem proponuje się tu nowe zapisy, aby obwody głosowania w szpitalach, zakładach pomocy społecznej były tworzone, jeżeli w dniu wyborów będzie w nich przebywać co najmniej 50 wyborców. Natomiast obligatoryjnie tworzy się obwody głosowania w zakładach karnych, aresztach śledczych, chyba że zaistnieją wyjątkowe okoliczności, które by skłaniały do nietworzenia w tych zakładach karnych czy w aresztach śledczych takich obwodów. Jednak najwięcej wątpliwości, kontrowersji i dyskusji, jeśli chodzi o tę tematykę, wywołał zapis dotyczący głosowania i tworzenia obwodów głosowania na polskich statkach morskich. Po naprawdę długiej dyskusji, po zasięgnięciu opinii ministra transportu i gospodarki morskiej, komisja zaproponowała zapis, który stanowi, że tylko w rozumieniu przepisów niniejszej ustawy polskim statkiem morskim jest statek będący w całości własnością polskiego armatora, mającego siedzibę w kraju, podnoszący polską banderę i dowodzony przez polskiego kapitana. Oczywiście jest tu warunek, aby na tym statku w dniu wyborów przebywało co najmniej 15 wyborców uprawnionych do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-309.14" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Przejdę teraz do przedstawienia zmian, które w toku prac komisji zabrały chyba najwięcej czasu, a które dotyczyły art. 40a-40f. Są to artykuły, które mówią o całej procedurze zgłaszania kandydata na prezydenta. A wszystko zaczyna się od chęci, woli obywateli, w liczbie co najmniej 15 osób, które chcą utworzyć komitet wyborczy w celu zgłoszenia kandydata na prezydenta. Przy czym po długiej dyskusji, w wyniku przeprowadzonych głosowań, zaproponowano takie mianowicie zapisy, aby utworzenie komitetu wyborczego wymagało zgody kandydata na kandydowanie w wyborach oraz zgody kandydata na utworzenie tegoż komitetu. Przy tej okazji wyniknęła też sprawa oświadczenia lustracyjnego - w którym momencie kandydat na prezydenta winien to oświadczenie lustracyjne złożyć: Czy w momencie wyrażenia zgody na kandydowanie wobec tych co najmniej 15 obywateli, czy w momencie składania przez ten komitet wyborczy wniosku o jego rejestrację w Państwowej Komisji Wyborczej, czy też w momencie składania wniosku o zarejestrowanie kandydata w Państwowej Komisji Wyborczej. Ostatecznie uznano, że tym momentem jest pierwsze wyrażenie zgody - oczywiście na piśmie - przez kandydata na kandydowanie. Skoro tak, to w tej sytuacji kandydat musi to oświadczenie złożyć w tym samym momencie, kiedy wyraża zgodę na kandydowanie wobec swojego komitetu wyborczego, tych co najmniej 15 obywateli, którzy tworzą dany komitet. Ten kandydat jest zobowiązany przesłać to swoje oświadczenie do Państwowej Komisji Wyborczej, która przesyła to oświadczenie lustracyjne do Sądu Lustracyjnego. Sąd po prostu bada zgodność tego oświadczenia lustracyjnego z prawdą.</u>
          <u xml:id="u-309.15" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Kolejnym krokiem komitetu wyborczego jest złożenie wniosku do Państwowej Komisji Wyborczej o zarejestrowanie tego komitetu. Chcąc zarejestrować komitet, trzeba mieć, tak jak już wcześniej powiedziałem, pisemną zgodę kandydata na kandydowanie oraz jego zgodę na utworzenie komitetu. Ponadto trzeba również dołączyć wykaz co najmniej 1000 podpisów osób, wyborców, popierających danego kandydata. Trzeba również załączyć dane o kandydacie, z jego adresem zamieszkania, z udokumentowanym wykształceniem oraz z informacją o wykonywanym zawodzie. Jeżeli wszystkie te elementy zostają spełnione, Państwowa Komisja Wyborcza nie zgłasza zastrzeżeń, to następuje rejestracja tego komitetu wyborczego i z tą chwilą nabywa on osobowość prawną. Po nabyciu osobowości prawnej komitet usilnie działa na rzecz pozyskania i zdobycia brakujących podpisów osób popierających kandydata. Przypomnę, że zgodnie z konstytucją co najmniej 100 tysięcy osób uprawnionych do głosowania, wyborców, winno poprzeć danego kandydata. I dopiero wówczas, mając zebrane jeszcze te podpisy, komitet wyborczy zgłasza Państwowej Komisji Wyborczej już oficjalnie kandydata w wyborach prezydenckich.</u>
          <u xml:id="u-309.16" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Istotnym rozstrzygnięciem, które proponuje komisja, jest zapis, w którym przewiduje się sytuację - a takie sytuacje miały już miejsce w przeszłości - że kandydat wycofa się z kandydowania już po wydrukowaniu kart do głosowania. Wówczas proponuje się takie rozstrzygnięcie, aby informację o skreśleniu, o wycofaniu się podawać do publicznej wiadomości w formie obwieszczenia i zapewnić jego rozplakatowanie w lokalach wyborczych w dniu wyborów.</u>
          <u xml:id="u-309.17" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Jest również propozycja, aby znaku X, stawianego przy nazwisku określonego kandydata, nie stawiać tak jak dotychczas po prawej stronie, ale żeby ten znak przenieść na lewą stronę. Zresztą wiele jest tutaj propozycji, które zmierzają do ujednolicenia rozwiązań w tej ordynacji i wcześniej już przyjętych rozwiązań w ustawach dotyczących ordynacji wyborczych do Sejmu i do Senatu. A tak docelowo członkowie Komisji Nadzwyczajnej opowiadali się za tym, by kontynuować w przyszłości prace nad jednym, jednorodnym, ujednoliconym kodeksem wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-309.18" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Jak już wcześniej powiedziałem, proponujemy też, aby, o ile zajdzie taka potrzeba, w drugiej turze głosowania, czyli w drugim głosowaniu, mogli wziąć również udział Polacy przebywający poza granicami naszego kraju. Przy czym stawiamy tutaj jeden zasadniczy warunek - Polacy ci muszą legitymować się ważnym polskim paszportem.</u>
          <u xml:id="u-309.19" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Sądzę, że chyba dobrze rozwiązana została - chociaż były i głosy przeciwne w trakcie posiedzeń komisji - sprawa kampanii wyborczej, sprawa ciszy wyborczej. Generalnie przyjęliśmy w toku prac komisji takie rozwiązanie, aby na 24 godziny przed dniem wyborów była kompletna cisza wyborcza, łącznie z zakazem publikowania przedwyborczych badań i sondaży, a także podawania cząstkowych wyników wyborów czy pewnych przewidywań dotyczących preferencji wyborców.</u>
          <u xml:id="u-309.20" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Wiele kontrowersji, wiele znaków zapytania pojawiło się przy rozstrzygnięciu spraw dotyczących kampanii wyborczej w mediach, a zwłaszcza w mediach publicznych, mam tutaj na myśli telewizję publiczną, Polskie Radio. W wyniku dyskusji postanowiono - i takie rozwiązanie przedkłada komisja - aby w telewizji publicznej, tzn. w programie I i II Telewizji Polskiej, w tym również w Telewizji Polonia, oraz w Polskim Radiu można było rozpowszechniać, ale tylko i wyłącznie nieodpłatnie, przygotowane przez komitety wyborcze audycje wyborcze, zgodnie oczywiście z przepisami tej ustawy. Przy czym łączny czas w Telewizji Polskiej miałby wynosić 20 godzin, w Polskim Radiu 30 godzin, a gdyby odbywało się powtórne głosowanie, to wówczas dodatkowy czas w Telewizji Polskiej wyniósłby 4 godziny, w Polskim Radiu - 6 godzin. Powstały tutaj kontrowersje dotyczące tego, czy audycje płatne mogą być rozpowszechniane w telewizji publicznej czy nie. Obecne rozwiązanie zmierza do tego, że nie. Oznaczałoby to, że tylko w telewizjach komercyjnych czy w mediach komercyjnych można by rozpowszechniać płatne audycje wyborcze. Jeszcze raz podkreślam: stanowisko komisji jest takie, a nie inne, ale nie było ono tak jednoznaczne.</u>
          <u xml:id="u-309.21" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na koniec chciałbym zauważyć, że komisja proponuje, aby dokonać pewnej nowelizacji ustawy o referendum, zmierzającej ku temu, by przy okazji wyborów prezydenckich, gdyby zaszła taka konieczność, można było również przeprowadzić ogólnopolskie referendum w określonej sprawie. Chcę jednocześnie zaznaczyć, że z uwagi na przewidywaną drugą turę głosowań dla Polaków przebywających poza granicami kraju będą określone skutki finansowe dla budżetu państwa. Szacujemy, że będzie to niewielka kwota - ok. 300 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-309.22" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Ponadto pragnę zauważyć, że przedmiot przedkładanej regulacji prawnej nie jest objęty prawem Unii Europejskiej. Celowo pominąłem odniesienie się do spraw finansowania kampanii wyborczej, jak również do proponowanych w innym projekcie przepisów karnych, bo, jak sądzę, będzie to przedmiotem dalszych prac w Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-309.23" who="#PoselEugeniuszKlopotek">W tej sytuacji, panie marszałku, proszę w imieniu Komisji Nadzwyczajnej o ponowne skierowanie po pierwszym czytaniu przedłożonego projektu ustawy do tej komisji. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-309.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę pana posła Tadeusza Wronę o zabranie głosu w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#PoselTadeuszWrona">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt wyrazić opinię w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność o przedłożonym przez Komisję Nadzwyczajną do rozpatrzenia projektów ordynacji wyborczych do Sejmu i Senatu oraz o zmianie ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o zmianie ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o referendum.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#PoselTadeuszWrona">Przedłożony projekt zawiera konieczne zmiany w ustawie z dnia 27 września 1990 r. o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wynikające przede wszystkim z konieczności dostosowania jej treści do obowiązującej konstytucji z 1997 r., ale także do postanowień ustawy o działach administracji rządowej i nowej sytuacji, która wynika z reformy podziału terytorialnego kraju.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#PoselTadeuszWrona">Projekt stanowi szeroką nowelizację, wychodzącą poza wyjściowe projekty, uwzględniającą uwagi i doświadczenia Państwowej Komisji Wyborczej, a także zmiany wynikające z potrzeby ujednolicenia przepisów prawa wyborczego, wykorzystując zapisy zawarte w innych ordynacjach wyborczych, m.in. w ustawie z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Zmiany te dotyczyły m.in. tworzenia obwodów głosowania w gminach, techniki głosowania, spisu wyborców, ustalania wyników i składania protestów. Z powodu zmian podziału terytorialnego kraju wojewódzkie komisje wyborcze zostały zastąpione przez komisje okręgowe. Docelowo obszarem działania tych komisji były przyszłe okręgi wyborcze utworzone dla wyborów do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#PoselTadeuszWrona">Termin zarządzania wyborów i wyznaczania ich daty oraz zasady przeprowadzania ponownego głosowania w drugiej turze wyborów sformułowano zgodnie z art. 128 ust. 2 i 127 ust. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-311.4" who="#PoselTadeuszWrona">W art. 8 ust. 2 usunięto lukę prawną, przyjmując, że nowo wybrany prezydent składa przysięgę wobec zgromadzenia narodowego w ostatnim dniu urzędowania ustępującego prezydenta, a ten kończy urzędowanie z chwilą złożenia przysięgi przez nowo wybranego prezydenta, co likwiduje co najmniej kilkugodzinny okres przejściowy, w którym nie ma osoby pełniącej obowiązki prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-311.5" who="#PoselTadeuszWrona">Wyrażamy poparcie dla zawartej w projekcie koncepcji tworzenia komitetów wyborczych kandydatów na prezydenta, rejestrowanych w Państwowej Komisji Wyborczej i nabywających osobowość prawną. Konieczność zawiązania komitetu przez 15 osób, uzyskanie zgody kandydata na jego utworzenie oraz na kandydowanie, a następnie uzyskanie poparcia tysiąca obywateli przed rejestracją komitetu stanowi istotny element eliminacji kandydatów o bardzo niskim poziomie poparcia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-311.6" who="#PoselTadeuszWrona">Jesteśmy rzecznikami zawartej w projekcie precyzyjnej charakterystyki kandydata, którą powinna zawierać zgoda na kandydowanie, które to dane są również umieszczane przez Państwową Komisję Wyborczą na liście wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-311.7" who="#PoselTadeuszWrona">Podane informacje o udokumentowanym wykształceniu, wykonywanym zawodzie bądź miejscu pracy rozszerzają wiedzę wyborcy o kandydacie. Ważne jest, że dane te nie są podawane na liście wyborczej wyłącznie na odpowiedzialność kandydata, jak to było dotychczas, lecz Państwowa Komisja Wyborcza jest zobowiązana do sprawdzenia zgodności danych osobowych kandydata na podstawie dostępnych dla niej dokumentów urzędowych, oprócz sprawdzenia prawidłowości zgłoszenia kandydata nie tylko z punktu widzenia spełnienia warunków wymaganych przez konstytucję (obywatelstwo polskie, ukończone 35 lat i pełnia praw wyborczych) oraz badania wiarygodności podpisów wyborców popierających zgłoszenie kandydata. A więc wreszcie wszystkie dane zawarte w obwieszczeniu wyborczym będą podawane na odpowiedzialność Państwowej Komisji Wyborczej, co zdecydowanie ograniczy możliwość wprowadzania w błąd wyborców przez kandydatów.</u>
          <u xml:id="u-311.8" who="#PoselTadeuszWrona">Istotnym faktem jest też to, że na etapie rejestrowania komitetu wyborczego niezbędne jest złożenie wszystkich elementów wymaganych do zarejestrowania kandydata, w tym oświadczenia lustracyjnego. Daje to więcej czasu na jego weryfikację i daje nadzieję, że uniknie się politycznych konfliktów wokół tej wynikającej przecież z obowiązującego prawa procedury.</u>
          <u xml:id="u-311.9" who="#PoselTadeuszWrona">Popieramy zawarte w projekcie rozwiązanie, według którego zarówno I tura głosowania, jak i ewentualne ponowne głosowanie w II turze odbywałyby się nie tylko w kraju, ale i zagranicą oraz na polskich statkach morskich. Dotychczasowe rozwiązanie, uniemożliwiające głosowanie zagranicą w II turze, było niezgodne z konstytucyjną zasadą równości obywateli wobec prawa oraz sprzeczne z zasadą równości praw wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-311.10" who="#PoselTadeuszWrona">Opowiadamy się za tym, aby czynność zbierania podpisów wyborców popierających kandydata mogła być dokonywana wyłącznie w miejscu, w czasie oraz w sposób wykluczający stosowanie jakichkolwiek nacisków zmierzających do wymuszania podpisów, a także za zakazem zbierania podpisów na terenie jednostek organizacyjnych podległych MON oraz oddziałów obrony cywilnej, jak również skoszarowanych jednostek Policji.</u>
          <u xml:id="u-311.11" who="#PoselTadeuszWrona">W projekcie precyzyjnie określono czas trwania kampanii wyborczej, stwierdzając, że rozpoczyna się z dniem ogłoszenia postanowienia marszałka Sejmu o wyborach i ulega zakończeniu na 24 godziny przed dniem głosowania. Słusznie przyjęto również, że zakaz publikacji sondaży pokrywa się jedynie z 24-godzinną ciszą wyborczą, co jest ważnym elementem realizacji zasady wolnego słowa.</u>
          <u xml:id="u-311.12" who="#PoselTadeuszWrona">Zasadę równych szans w dostępie do mediów ma realizować zapis o nieodpłatnym rozpowszechnianiu audycji komitetów wyborczych w programach ogólnopolskich Telewizji Polskiej i w Polskim Radiu w ramach założonego limitu, jak również zakaz rozpowszechniania w telewizji publicznej i publicznym radiu płatnych audycji wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-311.13" who="#PoselTadeuszWrona">Ważnym zapisem jest określenie istotnej roli Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji jako instytucji regulującej i nadzorującej zarządy telewizji. Krajowa Rada w porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą określa tryb postępowania w sprawach podziału czasu nieodpłatnego rozpowszechniania audycji wyborczych czy też zakresu rejestracji oraz sposobu przygotowania i emisji audycji.</u>
          <u xml:id="u-311.14" who="#PoselTadeuszWrona">Istotnym nowym zapisem proceduralnym jest zapis o konieczności złożenia własnego podpisu wyborcy na spisie wyborców w celu potwierdzenia otrzymania karty do głosowania. Usuwa to istniejące poważne wątpliwości co do możliwości manipulowania głosami, co dopuszczała dotychczasowa ordynacja prezydencka.</u>
          <u xml:id="u-311.15" who="#PoselTadeuszWrona">Omawiany dzisiaj projekt ustawy o zmianie ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o referendum nie zawiera regulacji dotyczących zasad finansowania kampanii wyborczej. Zostały one sformułowane w odrębnym projekcie ustawy złożonym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych. Popieramy główne założenia tego projektu. Nasz klub konsekwentnie popierał zasady jawności finansowania kampanii wyborczych przy wszystkich pracach nad prawem wyborczym, również nad ordynacją do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Cieszymy się, że obecnie inne kluby zaczynają podzielać nasz punkt widzenia - oby było to trwałe.</u>
          <u xml:id="u-311.16" who="#PoselTadeuszWrona">Opowiadamy się za uzupełnieniem obecnego projektu o przejrzyste zasady prowadzące do ograniczenia wpływu czynników finansowych na przebieg i wyniki kampanii wyborczej oraz gwarantujące jawność procesu zbierania, gromadzenia i wydatkowania pieniędzy przez komitety wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-311.17" who="#PoselTadeuszWrona">W imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność wnoszę o skierowanie projektu do Komisji Nadzwyczajnej celem prowadzenia nad nim dalszych prac oraz nad projektem ustawy zaproponowanej przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych. Mamy nadzieję, że prace te będą postępować szybko, tak aby w marcu mogło odbyć się drugie czytanie projektu ordynacji prezydenckiej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-311.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Macieja Porębę w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#PoselMaciejPoreba">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w gronie tak reprezentatywnym przedstawić stanowisko Sojuszu Lewicy Demokratycznej odnośnie do komisyjnego projektu nowelizacji ustawy o wyborze prezydenta RP oraz ustawy o referendum.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#PoselMaciejPoreba">Proponowane w druku nr 1684 zmiany ustawy o wyborze prezydenta RP z 27 września 1990 r. wynikają z konieczności dostosowania przepisów tej ustawy do wymogów Konstytucji RP z 1997 r., nowego podziału terytorialnego kraju oraz postanowień ustawy o działach administracji rządowej. Przy okazji, między innymi w materiale przedstawionym przez Państwową Komisję Wyborczą, zaproponowano zmiany mające na celu ujednolicenie przepisów wyborczych w zamiarze stworzenia w przyszłości kodeksu wyborczego obejmującego wszystkie typy wyborów powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#PoselMaciejPoreba">W wystąpieniu swym skoncentruję się na problemach, które w trakcie prac Komisji Nadzwyczajnej, a także powołanego do rozpatrzenia propozycji zmian zespołu, wywołały spory i emocje, których rozwiązanie zaproponowane w przedłożeniu komisyjnym jest wynikiem kompromisu, a częściej układu sił politycznych.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#PoselMaciejPoreba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pierwszym problemem, który spowodował istotną różnicę zdań, była kwestia interpretacji art. 127 ust. 5 i art. 127 ust. 7 konstytucji, a zwłaszcza konieczności regulacji w ustawie sytuacji nieujętych w konstytucji. W dopisanym art. 8c nowelizacji ustawy o wyborze prezydenta RP rozważona jest hipotetyczna sytuacja wycofania się z rywalizacji wyborczej tylu kandydatów, że na placu boju zostaje tylko jeden lub żaden. Wtedy marszałek Sejmu zarządza ponowne wybory, nie później niż 14 dni od ogłoszenia uchwały PKW stwierdzającej ten fakt. Dalej regulowana jest sytuacja, co się stanie, gdy ponowne wybory zakończą się po upływie 5-letniej kadencji urzędującego prezydenta i nadaje się marszałkowi Sejmu prawo wykonywania, do czasu objęcia urzędu przez nowego prezydenta, obowiązków głowy państwa. W polskiej rzeczywistości politycznej tego typu przypadek wydaje się bardzo mało prawdopodobny, by nie rzec niemożliwy. Konstytucyjny model rządów zakłada udział partii politycznych w kreowaniu organów państwa. Zakłada swoisty obowiązek konkurowania o władzę, a tym samym wysuwania kandydatów do różnych funkcji i stanowisk w państwie. Nie istnieją procedury na wypadek braku kandydatów na posłów, senatorów czy premiera. Dlaczego więc trzeba je tworzyć w odniesieniu do prezydenta? Zaistnienie wypadków losowych, na przykład śmierć obu kandydatów, przy rezygnacji lub śmierci kolejnych, jest statystycznie równe zeru. Ważniejsze w tej sprawie jest jednak nie polityczne science fiction, lecz konsekwencje, które wprowadza się w ust. 4, rozszerzając katalog przypadków, w których marszałek Sejmu wykonuje obowiązki prezydenta. Zapis tego ustępu według części ekspertów jest niezgodny z konstytucją, z art. 131 ust. 1 i 2, w których wyliczone są enumeratywnie sytuacje, kiedy marszałek Sejmu wykonuje czasowo obowiązki prezydenta. Powoływanie się przez autorów tego ustępu na zapis w konstytucji, dający prawo marszałkowi Sejmu w przypadku stwierdzenia nieważności wyboru prezydenta lub z innych przyczyn nieobjęcia urzędu po wyborze, nie może legitymizować tej regulacji, ponieważ odnosi się do nieobjęcia urzędu po wyborze, lecz do sytuacji, w której do wyboru w ogóle nie dochodzi.</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#PoselMaciejPoreba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta nadmierna regulacja, niespotykana w innych tego typu aktach prawnych w Europie, oraz niezgodność ust. 4 z konstytucją powoduje, iż klub SLD w dalszych pracach nad ustawą wnosić będzie o skreślenie art. 8c lub przynajmniej ust. 4 tegoż artykułu.</u>
          <u xml:id="u-313.5" who="#PoselMaciejPoreba">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kolejnym problemem są zapisy odmienne niż w obowiązującej ustawie o wyborze prezydenta, a regulujące procedurę zgłaszania kandydatów i sposobu zbierania podpisów popierających go. W nowelizacji przewiduje się wieloetapową procedurę zgłaszania kandydatów oraz tworzenia i rejestracji ich komitetów wyborczych. Komitet wyborczy zakłada grupa co najmniej 15 obywateli, posiadająca zgodę kandydata na kandydowanie oraz utworzenie jego komitetu. Zgoda kandydata, w myśl nowelizacji, winna zawierać wszystkie elementy wymagane do jego zarejestrowania: dane personalne, zgodę na kandydowanie i oświadczenie lustracyjne. Po zebraniu 1000 podpisów popierających kandydata komitet rejestrowany jest w PKW i nabywa osobowość prawną. Zgłoszenie kandydata odbywa się również w dwóch turach. Pierwszą jest procedura rejestracji jego komitetu, drugą - rejestracja kandydata w PKW po zebraniu 100 tys. podpisów.</u>
          <u xml:id="u-313.6" who="#PoselMaciejPoreba">Różnice zdań wystąpiły w trakcie dyskusji dotyczącej momentu złożenia przez kandydata oświadczenia lustracyjnego. Autorzy treści art. 40 ust. 5, wychodząc z założenia nadrzędności ustawy lustracyjnej nad ustawą o wyborze prezydenta, zastosowali przepisy lustracyjne wprost, co oznacza, iż zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy oświadczenia lustracyjne składane są w chwili wyrażenia zgody na kandydowanie. Jako że zgoda pojawia się po raz pierwszy przy tworzeniu komitetu wyborczego, oświadczenie kandydata musi być złożone do PKW w tym samym momencie. A przecież w ustawie lustracyjnej, art. 7 ust. 3, stwierdza się, że tryb składania oświadczeń przez osoby, o których mowa w ust. 1 pkt. 1 i 2, m.in. prezydenta, określają przepisy odpowiednich ordynacji wyborczych. Tak więc tylko od woli politycznej zależy rozwiązanie tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-313.7" who="#PoselMaciejPoreba">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny SLD wnosić będzie o taką zmianę trybu składania oświadczeń lustracyjnych kandydatów na prezydenta, aby pojawiły się one przy składaniu wniosku o rejestrację komitetu.</u>
          <u xml:id="u-313.8" who="#PoselMaciejPoreba">Rzeczą ważną jest również moment wszczęcia postępowania lustracyjnego i jego czas trwania. W przedłożonej regulacji postępowanie lustracyjne wszczyna się na wniosek rzecznika lub jego zastępcy. W takim przypadku zachodzi obawa, że orzeczenie Sądu Lustracyjnego w pierwszej i drugiej instancji może pojawić się na przykład na trzy dni przed dniem wyborów - art. 26 ustawy lustracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-313.9" who="#PoselMaciejPoreba">Klub Parlamentarny SLD proponuje skorzystanie w tym przypadku z art. 18a ust. 3 ustawy lustracyjnej, w którym mówi się o wszczęciu postępowania z urzędu. Wtedy też sąd zobligowany byłby do wydania orzeczenia w pierwszej instancji w terminie 21 dni, w drugiej instancji w terminie 14 dni. Tak więc jeżeli termin rejestracji komitetów ma upływać 55 dnia przed dniem wyborów, a czas postępowania lustracyjnego można określić na 35 dni, ostateczne orzeczenie w sprawie oświadczenia lustracyjnego kandydata pojawi się na 20 dni przed dniem wyborów. Ponadto wszycy kandydaci byliby zlustrowani w jednym czasie, co zgodne jest z dobrze rozumianą zasadą fair play.</u>
          <u xml:id="u-313.10" who="#PoselMaciejPoreba">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dodanym art. 40f ust. 1 określono procedurę zbierania podpisów popierających kandydata, która to czynność może być dokonywana tylko w miejscu, czasie i w sposób wykluczający wszelkie naciski. I to zdaniem części posłów i ekspertów powinno wystarczyć, gdyż dalsze regulacje mogą doprowadzić do przekroczenia cienkiej linii dzielącej aspekt proceduralny od możliwości ograniczenia wykonywania przez wyborcę prawa zgłaszania kandydatów, co reguluje art. 127 Konstytucji RP.</u>
          <u xml:id="u-313.11" who="#PoselMaciejPoreba">Klub Parlamentarny SLD uważa, że nie zachodzi taka możliwość, a ustawodawca ma prawo, co czyni w ust. 2 art. 40f, określić krąg podmiotów, gdzie agitacja wyborcza - bo tak należy rozumieć zapis o zbieraniu podpisów - nie jest możliwa. Regulacja ta jest zgodna z innymi tego typu ustawami, np. z ordynacją samorządową. Należałoby rozważyć w trakcie prac komisji dodanie do tego ustępu słów: ˝w szczególności˝, co spowodowałoby, iż krąg podmiotów określonych w ustępie nie byłby kręgiem zamkniętym.</u>
          <u xml:id="u-313.12" who="#PoselMaciejPoreba">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W przedłożonym projekcie nowelizacji ustawy o wyborze prezydenta proponuje się, aby pierwsze głosowanie, pierwsza tura, jak i ewentualne kolejne, druga tura, odbywały się w kraju i za granicą, a także na polskich statkach morskich. Równe traktowanie obu tur wyborów prezydenckich jest zgodne z przepisami konstytucji. Nieuregulowana w konstytucji jest natomiast możliwość głosowania za granicą oraz na polskich statkach morskich. Należy się zastanowić, czy z uwagi na znikomą frekwencję wyborczą, koszty, trudności organizacyjne oraz niemożność precyzyjnego określenia miejsc, w których wybory te mogłyby się odbywać - vide statek morski - nie zrezygnować z głosowania za granicą w obu turach. Jeżeli natomiast taki zapis zostanie utrzymany, to niezbędne jest dopisanie w art. 39 ust. 3 zdania o wpisie do paszportu faktu głosowania. Istnieje bowiem hipotetyczna możliwość, iż obywatel polski mieszkający za granicą może po przyjeździe do kraju w dniu wyborów głosować powtórnie.</u>
          <u xml:id="u-313.13" who="#PoselMaciejPoreba">Kolejne zmiany zaproponowano w kwestii kampanii wyborczej w mediach elektronicznych. W nowej redakcji art. 83 i w dodanych art. 83a i 83b przyjęto zasadę podobną do ordynacji sejmowej, ograniczając dodatkowo emisję niepłatnych audycji wyborczych tylko do programów ogólnokrajowych TVP, w tym TV Polonia, i programów ogólnokrajowych Polskiego Radia. Kandydaci i komitety mogą w publicznej telewizji i Polskim Radiu prezentować wyłącznie audycje w czasie niepłatnym. Tym samym tzw. spoty reklamowe i płatne audycje wyborcze w tych mediach byłyby zakazane. Przy mnogości stacji komercyjnych i ich zasięgu oraz determinacji kandydatów płatne reklamy będą i tak się ukazywały, a jedynymi instytucjami, które na tym nie zyskają, będą publiczne radio i telewizja. Jest to zdaniem SLD nierówność podmiotów wobec prawa, nad usunięciem tej wady trzeba będzie popracować w komisji.</u>
          <u xml:id="u-313.14" who="#PoselMaciejPoreba">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja w swoim przedłożeniu pozytywnie odniosła się do propozycji idących w kierunku maksymalnego ograniczenia zakazu publikowania sondaży przedwyborczych i trwania kampanii. Argumenty SLD, iż wprowadzenie ograniczeń narusza konstytucyjną zasadę prawa obywatela do uzyskiwania informacji (art. 61 konstytucji) oraz opinie ekspertów co do nikłej skuteczności sondaży i małego ich wpływu na zachowania wyborców przekonały komisję, która ustanowiła symboliczny, 24-godzinny, zakaz publikowania sondaży przed dniem wyborów. Klub Parlamentarny SLD odnotowuje ten fakt z satysfakcją.</u>
          <u xml:id="u-313.15" who="#PoselMaciejPoreba">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mimo pewnych wad i niedoskonałości przedstawionego dzisiaj projektu Klub Parlamentarny SLD wnosi o skierowanie go do Komisji Nadzwyczajnej celem pilnego rozpatrzenia. Czasu na zakończenie prac nad ordynacją prezydencką jest bardzo mało, dlatego apelujemy do pana marszałka o ustanowienie takiego procedowania nad tą nowelizacją, które zagwarantuje jej terminowe uchwalenie, bez uszczerbku jednak dla merytorycznej i legislacyjnej zawartości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-313.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Bardzo dużo będzie zależało od pracy komisji. Prezydium jest zainteresowane tym, żeby jak najszybciej ta nowelizacja została uchwalona i jest świadome jej ważności.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Obecnie proszę pana posła Mirosława Czecha o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#PoselMiroslawCzech">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Wolności, w którego imieniu mam zaszczyt występować, opowiada się za przesłaniem komisyjnego projektu ustawy z druku nr 1684 do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ordynacji wyborczych do Sejmu i do Senatu oraz o zmianie ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w celu dalszego procedowania i przygotowania wspólnego sprawozdania z dwóch projektów, z właśnie omawianego oraz z projektu ustawy nowelizującej ustawę o wyborze prezydenta, przygotowanego przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#PoselMiroslawCzech">Komisyjny projekt z druku nr 1684 jest wynikiem, tak jak mówił poseł sprawozdawca, pracy podczas posiedzeń komisji, pracy nad przygotowaniem materiałów i inspiracji Państwowej Komisji Wyborczej, której niniejszym należy podziękować za uwagi. Zmierzamy do ustanowienia spójnego prawa wyborczego, takich samych procedur odnoszących się do wyborów różnych organów władzy państwowej w Polsce, aby stosowane procedury były czytelne, przejrzyste, aby obywatele orientowali się w nich jak najlepiej i aby nie stawały one na przeszkodzie, nie były argumentem w kwestionowaniu wyników wyborów.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#PoselMiroslawCzech">W przedłożonym projekcie regulowane są najważniejsze sprawy dotyczące dostosowania przepisów ordynacji prezydenckiej do nowej konstytucji, do nowego podziału administracyjnego kraju, wreszcie do prawa i praktyki, które stosowane są przy poszczególnych wyborach.</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#PoselMiroslawCzech">Rzeczywiście jest tak, że podczas prac komisji kilka problemów wywoływało stosunkowo największe emocje. Trzeba jednak powiedzieć, że komisja - także dzięki sprawnej pracy podkomisji kierowanej przez pana posła Eugeniusza Kłopotka - procedowała stosunkowo szybko, bez większych kontrowersji wynikających chociażby z podziałów politycznych, co należy przywitać z uznaniem. Pojawiło się kilka problemów, o których mówił pan poseł Poręba, i one na pewno zasługują na wnikliwe rozpatrzenie, żeby nie było kontrowersji wokół przepisów czy to dotyczących bardzo hipotetycznych sytuacji - być może trzeba będzie z nich po prostu zrezygnować - albo też kwestii, które niewątpliwie mogą się stać - biorąc pod uwagę dotychczasową praktykę życia politycznego w kraju - elementami wykorzystywanymi w batalii politycznej nie tak, jak tego byśmy oczekiwali. Mowa jest tutaj o procedurach lustracyjnych, bo rzeczywiście ustawa lustracyjna odsyła pewne regulacje do poszczególnych ordynacji wyborczych, w tym również do ordynacji prezydenckiej. Ta odmienność ordynacji prezydenckiej polega na tym, że orzeczenie sądu musi być przed wyborami, a nie, jak w przypadku Sejmu i Senatu, dopiero po wyborach. Wynika to z oczywistych powodów, tych mianowicie, że posłowie i senatorowie są najwyżej zastępowani albo wybiera się ich następców, ale nie ma to takiego znaczenia i takiej rangi jak wybór prezydenta. Dlatego doprecyzowanie tych przepisów wydaje się oczywiste. Komisja zdawała sobie z tego sprawę i będzie nad tym procedowała.</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#PoselMiroslawCzech">Warto tylko przywołać następujące argumenty, które zostały czytelnie przedstawione przez pana prof. Gebethnera. Odnoszą się one do sprawy dotychczasowych regulacji. Otóż podzielam uwagę pana posła Poręby, dotyczącą tego, aby termin ostatecznego orzeczenia sądu w drugiej instancji był wcześniejszy niż 3 dni przed wyborami, aby ta procedura po prostu była szybsza, tak aby skończyć ewentualne problemy i spekulacje w tej sprawie jak najszybciej. Przy czym chcę powiedzieć, że zgodnie z ustawą lustracyjną podstawową rolę w procedurze lustracyjnej odgrywa Sąd Lustracyjny, do którego sprawa jest przekazywana przez Państwową Komisję Wyborczą. Trzeba się będzie natomiast zastanowić nad tym, czy rzeczywiście instytucja wszczęcia postępowania lustracyjnego z urzędu jest tutaj potrzebna czy też konieczna, czy ona przyspieszy, czy ułatwi, czy też nie, ale wydaje się, że terminy rzeczywiście będą wymagały przyspieszenia. Podzielam również ten pogląd, że nie należy niejako dyskryminować telewizji publicznej, jeżeli chodzi o możliwość zamieszczania płatnych reklam w kampanii wyborczej, bo to się wydaje po prostu nieracjonalne. Nie wiem, jak to nam wszystkim umknęło, ale tak się po prostu zdarzyło.</u>
          <u xml:id="u-315.5" who="#PoselMiroslawCzech">W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności przyłączam się do wniosku o skierowanie projektu nowelizacji ustawy o wyborze prezydenta z druku nr 1684 do Komisji Nadzwyczajnej, a komisji, panie marszałku, nie zabraknie determinacji, aby prace skończyć w racjonalnym terminie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-315.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Bardzo się cieszę z tego powodu i dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Waldemara Pawlaka w imieniu klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#PoselWaldemarPawlak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego, pragnę zwrócić uwagę, że prezentowana inicjatywa ustawodawcza nie tylko wypełnia te założenia, które wynikają z dostosowania ordynacji wyborczych do wymagań nowej konstytucji, nowego podziału administracyjnego, ale także nowych regulacji związanych z wprowadzeniem ustawy o działach administracji rządowej. Wchodzi ona również w sposób bardzo szczegółowy - czasami, można powiedzieć, może nazbyt przewidujący - w bardzo precyzyjne rozwiązania dotyczące zdarzeń, które w normalnych warunkach nie zachodzą lub prawdopodobieństwo ich zdarzenia się jest bardzo niewielkie. Świadczy to, w moim przekonaniu, także i o tym, że cały system prawny stabilizuje się, mamy czas i możliwości regulowania takich spraw, które zdarzają się bardzo rzadko, ale mogą mieć miejsce. Przy tak poważnych przedsięwzięciach jak wybory prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ważne jest, żeby nie było potem konieczności interpretacji przepisów, lecz by stosowano przepisy ustawy wprost.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#PoselWaldemarPawlak">W moim przekonaniu niektóre rozwiązania warto jeszcze raz przemyśleć, ponieważ na przykład wprowadzenie dwuetapowej procedury zgłaszania kandydatów może z jednej strony paradoksalnie zmniejszać liczbę kandydatów, którzy zostaną ostatecznie zarejestrowani, ale z drugiej strony może być stosunkowo łatwym sposobem na tworzenie bardzo wielu komitetów wyborczych nastawionych tylko na to, żeby na krótko zaistnieć, nawet bez specjalnego zamiaru finalizowania swoich zamierzeń. Tymczasem ustawa nadaje tym komitetom osobowość prawną, wprowadza możliwość prowadzenia przez nie różnego rodzaju działalności - zarówno promocyjnej, politycznej, jak i tej o charakterze już bardziej związanym z finansami. Warto więc zachować tutaj pewną ostrożność. Na pewno trudno w tej sprawie znaleźć dobre rozwiązanie, ale myślę, że ta propozycja wymaga jeszcze pewnego przemyślenia.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#PoselWaldemarPawlak">Biorąc pod uwagę dostojną godzinę, fakt, że naszym obradom przewodniczy pan marszałek Król, oraz wyczerpujące wprowadzenie posła sprawozdawcy pana Eugeniusza Kłopotka, w imieniu Klubu Parlamentarnego PSL wnoszę o przekazanie projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#WicemarszalekJanKrol">W imieniu koła KPN-Ojczyzna głos zabierze pan poseł Tomasz Karwowski.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PoselTomaszKarwowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Debata nad ordynacją wyborczą o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, w której - prezentując stanowisko KPN-Ojczyzna - mam zaszczyt wystąpić, skłania do refleksji. Czy ta ustawa to tylko techniczny opis procedury wyboru najważniejszej osoby w naszym państwie, czy też ma ona znaczenie znacznie bardziej istotne dla rozwoju demokracji w Polsce? Część jej zapisów bowiem określa szlak, po jakim polskie elity polityczne chcą podążać - czy po drodze manipulacji, czy rzeczywistych, a nie pozornych wyborów. Gdy uważnie przestudiować tekst projektu, można w nim niestety, zdaniem KPN, dostrzec poważne zagrożenia istoty demokracji i wolnych wyborów czy wolności słowa.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#PoselTomaszKarwowski">Po pierwsze, nie uwzględniono w projekcie naszej propozycji, aby uniemożliwić proceder, zgodnie z którym zarząd Telewizji Polskiej - w istocie były i przyszły sztab wyborczy Aleksandra Kwaśniewskiego - łamie konstytucyjne prawo do wolności słowa oraz zakaz cenzury prewencyjnej, bowiem to aktualny zarząd Telewizji Polskiej dopuścił się łamania prawa w ostatnich wyborach samorządowych, gdy nie wyemitował audycji wyborczej komitetu KPN-Ojczyzna. Nie dopuścił do emisji audycji, która obnażała prawdziwe oblicze ich kolegów z SLD. Taką mieli dyspozycję polityczną i taki kaprys, a Państwowa Komisja Wyborcza, poza uznaniem tego faktu za łamanie konstytucji i cenzurę prewencyjną, nie mogła nic wskórać. W tej ordynacji nie ma jasnego zapisu, który by ten proceder ukrócił, a może on przecież dotknąć wszystkich, w zależności od humoru sztabu wyborczego Aleksandra Kwaśniewskiego. Zapis taki powinien się znaleźć w każdej ordynacji wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#PoselTomaszKarwowski">Po drugie, proponujemy, aby bezpłatny czas antenowy podzielić na 2 części: pierwszą - indywidualną kandydata, i drugą - debatę pomiędzy kandydatami, tak aby poza cukierkowatymi klipami można było zobaczyć również rzeczywistą wartość kandydatów w ogniu dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#PoselTomaszKarwowski">Po trzecie, zapis mówiący o możliwości publikacji sondaży aż do ostatniego dnia przed wyborami wprost zachęca dysponentów środków masowego przekazu do manipulacji wynikami, co w kilku kampaniach było aż nadto widoczne. Zdaniem KPN-Ojczyzna, w ostatnim tygodniu przed wyborami winien obowiązywać zakaz publikacji sondaży, aby pokusa manipulacji nie mogła mieć miejsca.</u>
          <u xml:id="u-319.4" who="#PoselTomaszKarwowski">Po czwarte, bardzo ważną procedurą winno być oficjalne zarejestrowanie nie tylko samej osoby kandydata, ale również jego programu. I to nie tylko po to, aby kandydaci nie obiecywali złotych gór, ale po to, by wprowadzić zwyczaj elementarnej politycznej uczciwości, odpowiedzialności za publiczne obietnice; by wyborca nie wybierał pomiędzy odchudzonym, uśmiechniętym, niebieskookim - dzięki szkłom kontaktowym - obliczem Aleksandra Kwaśniewskiego a lśniąco białą szczęką przewodniczącego Mariana Krzaklewskiego. Polakom należy się wybór pomiędzy propozycjami programowymi i należy w tej ordynacji ten wybór umożliwić.</u>
          <u xml:id="u-319.5" who="#PoselTomaszKarwowski">Podsumowując, KPN zgłosił poprawki dotyczące bezpłatnego czasu antenowego oraz poprawkę zapobiegającą możliwości manipulacji sondażami. Najważniejszą natomiast propozycją jest konieczność wyboru programu przyszłego prezydenta, a nie tylko sztucznie wykreowanego medialnego jego obrazu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Do zadania pytania zgłosiło się 2 posłów: pan poseł Michał Kaczmarek z SLD i pan poseł Andrzej Osnowski z AWS...</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#PoselMichalKaczmarek">(Panie Marszałku! Wysoki Sejmie!)</u>
          <u xml:id="u-320.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-320.4" who="#WicemarszalekJanKrol">I pani poseł Joanna Fabisiak.</u>
          <u xml:id="u-320.5" who="#WicemarszalekJanKrol">Kto jeszcze chce zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-320.6" who="#WicemarszalekJanKrol">Nie ma więcej chętnych. Dobrze, jest 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-320.7" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#PoselMichalKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań do posła wnioskodawcy. Pytanie pierwsze. Poseł mówił kolejny raz o możliwości wprowadzenia głosowania na polskich statkach i podał, że uznaje się za polskie statki pływające pod polską banderą. Czy warto ponosić koszty przeprowadzania głosowania na tak niewielkiej liczbie statków pływających pod polskimi banderami, zważywszy, że polskie statki coraz częściej korzystają z tanich bander? To jest pytanie pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#PoselMichalKaczmarek">Pytanie drugie. Czy w rozważaniach o konieczności przeprowadzenia za granicą głosowania nad wyborem prezydenta brano pod uwagę koszty, jakie są ponoszone na to i skutki wyborcze, jakie dla ogólnego wyniku ma głosowanie za granicą? Czy nie warto by w celu ograniczenia kosztów nie przeprowadzać tego głosowania?</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#PoselMichalKaczmarek">Pytanie trzecie. W tej Izbie nie ma już przewodniczącego Komisji Nadzwyczajnej. Jestem członkiem komisji, która pracuje nad tym, i chciałbym powiedzieć, że mamy pewne obawy w związku z doświadczeniami z interwencją posła Czecha, przewodniczącego Komisji Nadzwyczajnej, z prośbą o to, żebyśmy mogli wcześniej rozpatrywać ten projekt. Mam pytanie do posła wnioskodawcy. Czy jesteśmy w stanie wobec dzisiejszego tempa pracy uporać się z przyjęciem przez Sejm ustawy o wyborze prezydenta w stosownym czasie? Bo takie obawy w komisji już się pojawiają i one nie wynikają z tempa prac komisji, tylko z możliwości procedowania tego podczas dyskusji plenarnych.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#PoselMichalKaczmarek">Pytanie ostatnie. Przy okazji ordynacji o wyborze prezydenta nowelizuje się kolejny raz fragmentarycznie ustawę o referendum. Przypomnę, że w tej Izbie prowadzimy w tej chwili prace nad nowelizacją ustawy o referendum gminnym, rozszerzając ją na powiat i na województwo, i aż się prosi, żeby przygotować jedną wspólną ustawę o referendum. Dzisiaj rozszerzamy tę ustawę o zapisy mówiące, że przy okazji wyborów prezydenckich możemy przeprowadzić referendum na szczeblu krajowym. Za chwilę przy wyborach parlamentarnych uznamy, że też możemy przeprowadzić referendum na szczeblu krajowym. Aż się prosi, by przygotować kompleksową nowelizację ustawy o referendum na wszystkich szczeblach samorządu i na szczeblu krajowym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Andrzej Osnowski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PoselAndrzejOsnowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Do zadania pytania skłoniło mnie sformułowanie, które znalazło się w wypowiedzi pana posła sprawozdawcy. Otóż pan poseł Kłopotek, charakteryzując zmianę 48. do art. 52, uprzejmy był użyć sformułowania - zresztą mnie bardzo satysfakcjonującego - że komisja podjęła prace na rzecz ujednolicenia całego kodeksu wyborczego. W związku z tym moje pytanie jest następujące: Czy komisja pracowała nad nowelizacją ordynacji wyborczej do Sejmu i do Senatu czy może ma już kalendarz czy harmonogram prac na tą nowelizacją? Czy znany jest może przybliżony termin opracowania takiego kodeksu wyborczego? Przypomnę, że komisja, która przedstawia nam dzisiaj sprawozdanie, nosi nazwę Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ordynacji wyborczych do Sejmu i do Senatu oraz projektu, o którym dzisiaj debatujemy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pani poseł Joanna Fabisiak.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Nie, proszę wystąpić z trybuny. Tamte mikrofony działają tylko podczs interpelacji i zapytań. Teraz już rozpatrujemy inny punkt.</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Panie Marszałku! Mam dwa pytania dotyczące prawa głosowania Polaków mieszkających za granicą mających polskie obywatelstwo.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#PoselJoannaFabisiak">Pierwsze. Poseł Poręba sugerował, że ordynacja nie daje gwarancji jednego tylko głosowania, czyli jak gdyby dopuszczał możliwość pewnych nieprawidłowości. Pragnę spytać, czy istotnie tak jest, czy też jednak są gwarancje, które uniemożliwiają podwójne głosowanie?</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#PoselJoannaFabisiak">Pytanie drugie. Czy gdyby ordynacja proponowała zapis, nawet przy takim kształcie konstytucji, ograniczający możliwość głosowania Polaków mieszkających za granicą, nie byłoby to naruszenie praw obywatelskich, czy byłoby to zgodne z konstytucją, czy w ogóle można ten problem rozważać?</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#PoselJoannaFabisiak">I wreszcie trzecie pytanie do posła sprawozdawcy. Nie wiem, może źle zrozumiałam, ale pan poseł mówił o pewnych prawach czy też przywilejach dla osób uczestniczących w pracach komisji wyborczych. Czy mogłabym prosić o powtórzenie tego wątku. Tam była sprawa jakiegoś czasu, to było dużo wolnego czasu. Powiadam, może źle zrozumiałam.</u>
          <u xml:id="u-325.4" who="#GlosZSali">(Pięć dni.)</u>
          <u xml:id="u-325.5" who="#PoselJoannaFabisiak">Pięć dni - tak właśnie usłyszałam i byłam tym trochę zdziwiona. Prosiłabym o szersze wyjaśnienie, jaki jest powód proponowania takich właśnie przywilejów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Lista posłów zapisanych do głosu i zadania pytań została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę obecnie o zabranie głosu pana posła przedstawiciela wnioskodawców Eugeniusza Kłopotka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! W trakcie wystąpień w imieniu Klubów Parlamentarnych: Akcji Wyborczej Solidarność, Sojuszu Lewicy Demokratycznej, Unii Wolności i Polskiego Stronnictwa Ludowego była mowa o tych samych problemach, które podnosiłem w swoim wystąpieniu, zwłaszcza dotyczących pewnej różnorodności, rozbieżności stanowisk. Oczywiście ma rację pan poseł Poręba, kiedy twierdzi, że część tych rozstrzygnięć jest efektem kompromisu, część zaś wynika po prostu z określonego układu sił bądź zapatrywań na niektóre sformułowania czy propozycje rozwiązań. Chciałbym jednak chociażby w jednym tylko zdaniu, a właściwie w kilku, odnieść się do wystąpienia pana posła Tomasza Karwowskiego.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Otóż, panie pośle, trudno mi wypowiadać się w imieniu całej komisji, jednak jako poseł sprawozdawca chyba bym się aż tak mocno zagrożenia dla demokracji - nie ma pana posła - w tym projekcie nie dopatrywał. Zgłosił pan natomiast przynajmniej dwie warte, jak sądzę, rozważenia propozycje, mianowicie aby ten bezpłatny czas antenowy podzielić ewentualnie na dwie części: tzw. indywidualną, w której kandydat mógłby prezentować się według własnej wizji i na przykład wspólną debatę kandydatów. Może warto by się nad tym zastanowić w toku dalszych prac komisji. Sądzę również - to jest moje odczucie - że nie byłoby chyba żadnego problemu i może warto też to rozpatrzyć, gdyby kandydat na prezydenta miał prawo przy rejestrowaniu kandydatury zarejestrować też oficjalnie swój program wyborczy. Myślę, że można się nad tym zastanowić, ale decyzja nie należy do mnie, lecz do całej komisji.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Kolejna kwestia to możliwość manipulowania sondażami. Mamy ich bardzo wiele i dotyczą one nie tylko wyborów prezydenckich, lecz w ogóle pewnych preferencji, wyborów parlamentarnych. Możemy się z nimi zgadzać, często jednak nie zgadzamy się. Są one obarczone niewątpliwie pewnym błędem, później w rzeczywistości okazuje się, że niektórzy typują wyniki w miarę dobrze, a inni po prostu mylą się i to znacznie. Z tego względu komisja wyszła z założenia, że sondaże przedwyborcze nie mają aż tak wielkiego znaczenia. Dlatego też uznała, że wystarczy 24 godziny kompletnej ciszy w eterze przed dniem wyborów.</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Odnośnie do pytań, to, rzeczywiście, te polskie statki na długo utkwią nam w pamięci. Jak określić, co to jest polski statek, podczas gdy faktycznie wiele polskich załóg, polscy obywatele jako kapitanowie pływają na zupełnie innych jednostkach. To też jest prawda. Jednak - trzeba to powiedzieć - w wyniku takiego a nie innego zapatrywania się posłów, i chyba nawet bez względu na opcję polityczną jedni uznali, że warto ponosić koszty i finansowe, i organizacyjne, aby na tak sformułowanej definicji polskiego statku morskiego, jeżeli zajdzie taka konieczność i potrzeba, przeprowadzać głosowania. Oczywiście inni uważali, że szkoda ponosić takie koszty. Natomiast byłbym ostrożny w formułowaniu propozycji, żeby w ogóle Polaków posiadających ważny polski paszport, przebywających poza granicami naszego kraju, pozbawiać prawa głosowania zarówno w pierwszej, jak i w drugiej turze. Należałoby chyba jednak być bardziej otwartym i ponieść koszty organizacyjne i finansowe, a trzeba szczerze powiedzieć, niekiedy wybory wygrywa się jednym głosem. Nie można więc z góry zakładać, że wyniki czy preferencje wyborcze Polaków przebywających poza granicami kraju nie mają praktycznie żadnego wpływu na wynik wyborczy. Podkreślam - wybory niekiedy wygrywa się jednym głosem.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Jeżeli chodzi o następne pytania, to pan poseł Michał Kaczmarek pytał, czy jesteśmy w stanie uporać się z ordynacją w tak krótkim czasie, abyśmy zdążyli? Przyznam szczerze, że nikt z nas, członków komisji, na początku nie przewidywał, że tak długo przyjdzie nam procedować. Sądzę jednak, że w tej chwili jesteśmy blisko finału, chociaż trochę obawiam się o przebieg i czas trwania dyskusji nad problemem finansowania kampanii wyborczej. Tego się trochę obawiam i rzeczywiście będziemy musieli pracować do skutku, tak by na pierwszym marcowym posiedzeniu odbyć drugie czytanie, a na kolejnym odbyć trzecie czytanie. Nie mamy już wyjścia, tak powinniśmy pracować i sądzę, że uda nam się jednak dobrnąć do szczęśliwego finału.</u>
          <u xml:id="u-327.5" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Uwaga dotycząca referendum. Ona jest słuszna, tylko zdajemy sobie sprawę, jakie koszty finansowe ponosi budżet państwa, a z drugiej strony - jakie organizacyjne wysiłki są ponoszone przy odrębnym przeprowadzaniu różnego typu referendów, zwłaszcza ogólnokrajowych. A państwo wiecie, panie i panowie posłowie, że referenda nie cieszą się specjalnym powodzeniem, jeśli chodzi o frekwencję, i nie zawsze dają jakby obraz woli czy odczuć polskiego społeczeństwa. Stąd ten zapis, że skoro trzeba by było przeprowadzać ważne referendum ogólnopolskie, to można by je przeprowadzić przy okazji wyborów prezydenckich, bo wówczas i koszty, i wysiłek organizacyjny jest mniejszy. Niewątpliwie jednak, tak jak, o czym za chwilę powiem, gdzieś w oddali zaświtała - sądzę, że jesteśmy co do tego przekonani - myśl o stworzeniu jednolitego kodeksu wyborczego, tak być może w jednej ustawie należałoby rozwiązać problem wszystkich referendów, poczynając od gminnego, poprzez powiatowe, regionalne czy ogólnopolskie.</u>
          <u xml:id="u-327.6" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Natomiast jeśli chodzi o pytanie i obawy pana posła Osnowskiego, słuszne zresztą, ja myślałem, szczerze powiem, że ordynacja prezydencka będzie taką małą rozgrzewką, a schody zaczną się dopiero przy ordynacji sejmowej i senackiej. Skoro jednak już tutaj okazuje się, że materia jest dużo bardziej skomplikowana niż sądziliśmy, to mogę sobie wyobrazić, ile czasu pochłonie nam procedowanie nad ordynacją wyborczą do Sejmu i Senatu. Niewątpliwie musimy zdążyć, niewątpliwie musimy zdążyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#WicemarszalekJanKrol">..... się ogromnie zdziwię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Natomiast,jeśli chodzi o członków Komisji Nadzwyczajnej, oczywiście o kodeksie wyborczym i o pracach nad kodeksem wyborczym będziemy mogli mówić tylko w sytuacji, jeżeli nasza Komisja Nadzwyczajna otrzyma zgodę od marszałka, bo ona póki co takiej zgody nie ma.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#PoselEugeniuszKlopotek">Ale rzeczywiście są przynajmniej takie wypowiedzi świadczące o tym, że po zakończeniu prac nad obecną ordynacją prezydencką, następnie nad ordynacją sejmową i senacką byłoby dobrze, aby na bazie zdobytych doświadczeń z tymi ordynacjami iść jeszcze dalej, krok do przodu, i rozpocząć generalnie prace nad kodeksem wyborczym. Wydaje mi się jednak, że możemy w obecnej kadencji Sejmu nie skończyć tych prac. Nie ulega wątpliwości, że zdążyć musimy zarówno z ordynacją prezydencką, jak i z sejmową, jeżeli terminy będą przewidziane zgodnie z konstytucją, chyba że sytuacja nadzwyczajna zmusi nas do przyspieszonych wyborów, czego wykluczyć nie można. I to są odpowiedzi na wszystkie zadane i skierowane pod moim adresem pytania. Jeśli komuś nie udzieliłem odpowiedzi, to proszę o powtórzenie pytania, ale wydaje mi się, że na wszystkie odpowiedziałem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o wyborze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o referendum do Komisji Nadzwyczajnej w celu rozpatrzenia po zasięgnięciu opinii Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-330.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-330.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-330.5" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Rodziny o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druki nr 1674 i 1717).</u>
          <u xml:id="u-330.6" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Antoniego Szymańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#PoselSprawozdawcaAntoniSzymanski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Rodziny oraz Komisji Polityki Społecznej przedstawić stanowisko w sprawie poprawek wniesionych przez Senat do ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Generalnie można powiedzieć, że Senat pozytywnie odniósł się do nowelizacji, a w szczególności do usytuowania opieki nad dziećmi w rodzinach zastępczych. Zaproponowane poprawki w niczym nie podważają założeń ustawy, lecz doprecyzowują niektóre jej sformułowania lub usuwają niektóre błędy legislacyjne. Za istotny błąd Senat uznał umieszczenie w części merytorycznej przepisów o charakterze przejściowym dotyczących opłacania przez ośrodek pomocy społecznej składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w stosunku do kategorii osób, które z niego już korzystają, argumentując, że rozstrzygnięcie takie nie może wchodzić w życie z datą wsteczną. Dotyczy to poprawek nr 11, 31 i 34. Komisje, mając na uwadze, że praktycznie przepis ten nie wszedł w życie, a liczba osób z niego korzystających jest nieliczna, zaś budżet pomocy społecznej nie przewiduje takich wydatków w roku bieżących, proponują te poprawki Senatu odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#PoselSprawozdawcaAntoniSzymanski">Senat uznał, że uregulowania dotyczące pomocy uchodźcom są zbyt rygorystyczne, przez co pozbawiają ich możliwości integracji ze społeczeństwem. Dotyczy to poprawek nr 8 i 9, które to poprawki komisje proponują przyjąć. Również komisje proponują przyjąć poprawki Senatu dotyczące doprecyzowania przepisów o indywidualnym programie integracji uchodźców i uwzględnieniu w ich sytuacji nie tylko uchodźcy, ale i jego rodziny. Dotyczy to poprawki nr 5. Podzieliły też komisje zdanie Senatu co do zasadności wstrzymania pomocy, gdy uchodźca nie realizuje zobowiązań uzgodnionych w indywidualnym programie integracji. Poprawka nr 6.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#PoselSprawozdawcaAntoniSzymanski">Komisje pozytywnie opiniują poprawki Senatu o zasadności uściślenia kwestii opieki nad dzieckiem w sytuacjach, gdy w powiecie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania dziecka nie ma placówki opiekuńczo-wychowawczej lub rodziny zastępczej, doprecyzowując również kwestię rozliczeń finansowych za jego utrzymanie pomiędzy powiatem, w którym dziecko zamieszkuje na stałe, a powiatem właściwym ze względu na siedzibę placówki opiekuńczo-wychowawczej lub rodziny zastępczej.</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#PoselSprawozdawcaAntoniSzymanski">Komisje podzieliły także zdanie Senatu, że pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone temu, kto nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, ale także nie był jej pozbawiony w przeszłości. Poprawka nr 19.</u>
          <u xml:id="u-331.4" who="#PoselSprawozdawcaAntoniSzymanski">Nie poparły zaś poprawki Senatu odnośnie do możliwości pełnienia funkcji rodziny zastępczej tylko przez osoby mające stałe źródło utrzymania, ale także te, które mają odpowiednie warunki materialne; tak proponował Senat w poprawce 20.</u>
          <u xml:id="u-331.5" who="#PoselSprawozdawcaAntoniSzymanski">Komisje podzielają natomiast opinię Senatu o celowości doprecyzowania kwestii niezwłocznego zawiadamiania sądu o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej (poprawka nr 17), a także konieczności zgody wojewody na likwidację ośrodka adopcyjno-opiekuńczego, czego dotyczy poprawka 26.</u>
          <u xml:id="u-331.6" who="#PoselSprawozdawcaAntoniSzymanski">Komisje podzieliły zdanie Senatu odnośnie do potrzeby poprawek uściślających niektóre uregulowania i uznały za zasadną zmianę terminologii dotyczącej rozstrzygnięć sądu opiekuńczego, zastępując zawarty w projekcie sejmowym termin ˝decyzje˝ terminem ˝orzeczenia˝.</u>
          <u xml:id="u-331.7" who="#PoselSprawozdawcaAntoniSzymanski">Za zasadne komisje uznały również skreślenie przez Senat definicji dziecka, gdyż w polskim prawie nie ma wątpliwości, że dzieckiem jest osoba do uzyskania pełnoletności (dotyczy tego poprawka nr 1).</u>
          <u xml:id="u-331.8" who="#PoselSprawozdawcaAntoniSzymanski">Komisje poparły także poprawkę Senatu, która zapobiega ograniczeniu możliwości otoczenia dziecka opieką przez powiat w sytuacji, gdy jest ono pozbawione opieki rodzicielskiej lub jest niedostosowane społecznie. Według sejmowego projektu ustawy warunki te dziecko musiałoby spełniać łącznie, co nie było oczywiście intencją ustawodawcy.</u>
          <u xml:id="u-331.9" who="#PoselSprawozdawcaAntoniSzymanski">Komisje proponują przyjąć także poprawkę Senatu nr 2, dostosowującą definicję dochodu rodziny do terminologii ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a także poprawkę nr 3, poprawnie definiującą instytucję ośrodka adopcyjno-opiekuńczego.</u>
          <u xml:id="u-331.10" who="#PoselSprawozdawcaAntoniSzymanski">Komisje aprobują poprawkę nr 4, służącą lepszej czytelności ustawy, oraz poprawkę nr 7 i 15, dostosowujące terminologię ustawy do terminologii stosowanej w systemie prawnym. Proponują także przyjęcie zmian redakcyjnych nr 13, 16, 21 i 28. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-332.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Chmielewskiego w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#PoselJanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko odnoszące się do sprawozdania Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Rodziny o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#PoselJanChmielewski">Z zadowoleniem klub nasz odnotowuje fakt, iż zbliżamy się do końca procesu legislacyjnego, który buduje system opieki nad dzieckiem w ramach pomocy społecznej, który oparty jest na pracy z rodziną w środowisku prowadzonym przez specjalisatów w zakresie pracy socjalnej i pracy z rodziną oraz na specjalistycznym poradnictwie rodzinnym, funkcjonującym w strukturach pomocy społecznej. W ramach funkcjonowania tego systemu zapewnia się szybką i skuteczną pomoc dziecku i rodzinie, dostosowaną do potrzeb. Kierując się zasadą pomocniczości, pomoc społeczna będzie mogła wspierać rodzinę poprzez pracę socjalną w środowisku i umacniać rodzinę w jej funkcjach opiekuńczo-wychowawczych. Jeżeli te działania okażą się niewystarczające i rodzina nie odzyska lub nie zdobędzie zdolności należytego wypełniania swoich zadań, może zajść, czasowo lub w dłuższym okresie, potrzeba przejęcia przez państwo wypełniania niektórych obowiązków. Dotyczy to zwłaszcza przejęcia zadań opiekuńczo-wychowawczych nad małoletnimi dziećmi.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#PoselJanChmielewski">Klub Akcji Wyborczej Solidarność widzi potrzebę konstruowania specjalistycznych struktur celem tworzenia warunków do właściwego rozwoju dzieci i młodzieży, przy uznaniu prymatu wychowania dzieci w rodzinie lub środowisku możliwie zbliżonym do rodzinnego. Koordynatorem wszystkich działań w zakresie pomocy społecznej na szczeblu powiatu jest powiatowe centrum pomocy rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#PoselJanChmielewski">Przedstawiony Wysokiej Izbie projekt ustawy przewiduje wspieranie rodziny w różnych sytuacjach problemowych. Dostosowuje także przepisy ustawy o pomocy społecznej do ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz wprowadza zasady organizowania i finansowania placówek opiekuńczo-wychowawczych, a także sprawowania nadzoru nad realizacją standardu opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Projekt posiada stosowną opinię Komitetu Integracji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-333.4" who="#PoselJanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Senat Rzeczypospolitej Polskiej pozytywnie odniósł się do omawianej kwestii, wprowadzając, jak już mówiono, poprawki, które doprecyzowują niektóre uregulowania, ułatwiają czytelność ustawy, usuwają zauważone błędy techniczno-legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-333.5" who="#PoselJanChmielewski">Klub poprze zaproponowane przez Senat poprawki dotyczące pomocy pieniężnej przysługującej uchodźcom. Poprze także doprecyzowanie przepisów dotyczących indywidualnego programu integracji uchodźców i uwzględnienia w nim sytuacji życiowej nie tylko uchodźcy, ale także jego rodziny. Są to poprawki 5., 6., 7., 8. Za słuszną uznajemy poprawkę nr 25 wprowadzającą uściślenie do uregulowania zapewniającego dziecku opiekę, jeżeli w powiecie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania dziecka nie ma placówki opiekuńczo-wychowawczej lub rodziny zastępczej.</u>
          <u xml:id="u-333.6" who="#PoselJanChmielewski">Po dyskusji klub zdecydował, że poprze poprawkę nr 19 - Senat uznał, że należy także zagwarantować, iż pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone tylko temu, kto nie tylko nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, lecz także nie był jej pozbawiony wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-333.7" who="#PoselJanChmielewski">Opowiadamy się za przyjęciem poprawki 20. z uwagi na to, że ostateczną decyzję po wnikliwym zbadaniu warunków - koniecznie musi istnieć naszym zdaniem stałe źródło środków - i tak podejmie sąd.</u>
          <u xml:id="u-333.8" who="#PoselJanChmielewski">Klub Akcji Wyborczej Solidarność poprze poprawkę nr 26, w której wprowadzono wymóg zgody wojewody na likwidację nie tylko placówki opiekuńczo-wychowawczej, lecz także ośrodka adopcyjno-opiekuńczego.</u>
          <u xml:id="u-333.9" who="#PoselJanChmielewski">W kilku poprawkach Senat stanął na stanowisku poprawności legislacyjnej ustawy, ale z uwagi na fakt, że przewiduje się wydanie tekstu jednolitego, uznaliśmy, że wówczas - tak twierdzi też Biuro Legislacyjne - będzie wprowadzony stosowny układ zgodny z techniką legislacyjną.</u>
          <u xml:id="u-333.10" who="#PoselJanChmielewski">Ważna jest także poprawka 14., którą klub poprze, ponieważ zapobiega ona ograniczeniu możliwości otoczenia dziecka opieką. Wystarczy spełnić tu jeden warunek, a nie dwa łącznie, to jest niedostosowania społecznego lub pozbawienia - całkowitego lub częściowego - opieki rodzicielskiej. Nie będzie więc konieczności spełnienia tych warunków jednocześnie.</u>
          <u xml:id="u-333.11" who="#PoselJanChmielewski">Poprzemy poprawkę 1., w której skreśla się zbędne uregulowanie wprowadzające do ustawy definicję dziecka. Poparcie uzyska uściślenie w poprawce 2., jeżeli chodzi o definicję dochodu rodziny, dopasowujące zapis do terminologii ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Uznajemy też za bardziej jasny dotychczasowy zapis w zmianie 3.</u>
          <u xml:id="u-333.12" who="#PoselJanChmielewski">I na zakończenie. Senat w swojej uchwale uwzględnił, jak twierdzi w uzasadnieniu, wskazania orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, ale w związku z tym, że po dyskusji Biuro Legislacyjne Sejmu zgłosiło wątpliwości wraz z uzasadnieniem, klub Akcji Wyborczej Solidarność po zastanowieniu się będzie głosował za odrzuceniem poprawek Senatu: 11., 29., 31., 32., 33. i 34., czyli zgodnie z przedłożeniem połączonych sejmowych Komisji: Rodziny i Polityki Społecznej. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu panią poseł Jolantę Banach w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#PoselJolantaBanach">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#PoselJolantaBanach">Szanowni państwo, jak słusznie powiedział poseł sprawozdawca, a także poseł Chmielewski, Senat dokonał poprawek uściślających - techniczno-legislacyjnych i redakcyjnych - stąd chyba wyjątkowa zgodność wszystkich klubów. Ale co do poparcia stanowiska komisji - Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego przemawiam, również poprze te poprawki, które rekomendują komisje. Do tych redakcyjnych i techniczno-legislacyjnych należą już tutaj wymienione poprawki. Nie poprzemy, podobnie jak komisje, poprawek: 28., 11., 31., 34., 29., 32., 30. i 33. Powiem, dlaczego, bo może to wyjaśnienie będzie pewnym usprawiedliwieniem wobec Senatu, który rzeczywiście chciał dobrze, chciał się zachować zgodnie ze sztuką prawodawczą. Otóż, jak twierdzi Biuro Legislacyjne Sejmu, pewna kategoryczność w rozdzielaniu przepisów - części merytorycznej od przepisów przejściowych - w tym konkretnym przypadku mogłaby doprowadzić paradoksalnie do jeszcze większego bałaganu.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#PoselJolantaBanach">Poprzemy również poprawki o charakterze merytorycznym - te, które dotyczą rozszerzenia zakresu pomocy uchodźcom z uwzględnieniem ich sytuacji rodzinnej, jak również poszerzenia warunków niepowierzania funkcji rodziny zastępczej - chodzi o osoby, które w przeszłości były pozbawione władzy rodzicielskiej - a także poprawkę 25. regulującą zasady przekazywania środków między powiatami na utrzymanie dziecka w rodzinach zastępczych lub placówce opiekuńczo-wychowawczej.</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#PoselJolantaBanach">Nie zgadzamy się jako klub z jedną jedyną rekomendacją komisji, a dotyczy ona poprawki 14., tej poprawki, która, zamieniając koniunkcję na rozłączność, powoduje, że przy organizowaniu opieki w rodzinie zastępczej bierze się pod uwagę, osobno, jeden z warunków: częściowe albo całkowite pozbawienie opieki dziecka lub niedostosowanie społeczne. Obawiamy się, że niedostosowanie społeczne może się stać przyczyną umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej mimo to, że dziecko ma zapewnioną opiekę. Ta wątpliwość prawna, której do końca nie potrafiliśmy rozwiać - sytuacja taka jest hipotetycznie możliwa - powoduje, że nie poprzemy poprawki nr 14.</u>
          <u xml:id="u-335.4" who="#PoselJolantaBanach">Na marginesie dyskusji nad poprawkami senackimi chciałabym przypomnieć, że Sejm nowelizował ustawę o pomocy społecznej dwiema ścieżkami: w tzw. ustawie czyszczącej, związanej ze zmianą niektórych ustaw dotyczących funkcjonowania administracji publicznej, i w osobnej nowelizacji ustawy o pomocy społecznej. Niestety, spowodowało to, że Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych i Komisja Polityki Społecznej wyraziły różne intencje. Komisja Polityki Społecznej opowiedziała się za pozostawieniem powiatowi organizowania opieki w rodzinach zastępczych jako zadania zleconego, natomiast Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych jako zadania własnego od 2001 r. To budzi nasze najwyższe obawy co do możliwości zapewnienia środków własnych przez powiat w wypadku tego poważnego obowiązku.</u>
          <u xml:id="u-335.5" who="#PoselJolantaBanach">Na obecnym etapie prac, skoro poszły tak dwa różne sygnały z Sejmu, pozostaje mi tylko wyrazić nadzieję, że będziemy w stanie w 2001 r., pracując nad ustawą o finansach publicznych, zabezpieczyć należycie powiatowi dochody umożliwiające organizowanie zastępczej opieki rodzinnej.</u>
          <u xml:id="u-335.6" who="#PoselJolantaBanach">Senat nie wniósł zmian dotyczących przesuwania w czasie wejścia w życie niektórych świadczeń. Bolejemy nad tym, ale rozumiemy, że w tegorocznym budżecie środków niestety nie ma, mimo że - tu trzeba przyznać lojalnie - dwie komisje: Komisja Polityki Społecznej i Komisja Rodziny, negatywnie oceniły projekt budżetu w części dotyczącej pomocy społecznej, czego niestety Komisja Finansów Publicznych odnotować nie chciała.</u>
          <u xml:id="u-335.7" who="#PoselJolantaBanach">Życzę wszystkim państwu i sobie, żeby kolejne debaty o pomocy społecznej odbywały się nie o tak późnej porze, wtedy bowiem posłowie Komisji Finansów Publicznych może będą bardziej wrażliwi na nasze sugestie w tym zakresie. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę pana posła Stanisława Brzózkę o zabranie głosu w imieniu klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#PoselStanislawBrzozka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Senat wniósł 34 poprawki do ustawy o pomocy społecznej oraz o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zdecydowana większość z nich ma charakter legislacyjno-porządkowy, uściślający. Połączone komisje uznały jednak, że niektóre z tej grupy poprawek nie są konieczne i uważają, że pozostawienie zapisów w wersji pierwotnej będzie korzystniejsze. Dotyczy to m.in. omawianych już tu poprawek nr 11, 22 i 28. Kilka poprawek wniesionych przez Senat odnosi się do spraw merytorycznych, jak na przykład sprawa pomocy dla uchodźców, sprawa opieki nad dziećmi w powiecie, w którym nie ma placówki opiekuńczo-wychowawczej lub rodziny zastępczej, sprawa rozliczeń między powiatami za utrzymanie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Podzielamy tu zdanie Senatu.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#PoselStanislawBrzozka">Nie uznajemy za konieczne dokonywanie zmiany dotyczącej warunków, jakie musi spełniać rodzina, która ubiega się o powierzenie jej funkcji rodziny zastępczej. Chodzi o stałe źródło utrzymania. Określenie ˝odpowiednie warunki˝ byłoby mało precyzyjne. Stałe źródło dochodów daje gwarancję właściwego wypełniania obowiązków rodziny zastępczej.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#PoselStanislawBrzozka">Za słuszną uważamy poprawkę 19. Senatu, która mówi, że pełnienie funkcji rodziny zastępczej nie może być powierzone temu, kto nie tylko nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, ale także nie był jej pozbawiony w przeszłości. Jest to bardzo ważny aspekt, który uszedł uwagi Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#PoselStanislawBrzozka">Nie uważamy też, iż są konieczne propozycje zmian 29. i 32., dotyczące wymogów stawianych osobom zatrudnionym na stanowiskach kierowniczych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej. Powinno to być określone tak, jak proponował Sejm.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#PoselStanislawBrzozka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po przeanalizowaniu poprawek wniesionych przez Senat klub Polskiego Stronnictwa Ludowego głosował będzie zgodnie ze sprawozdaniem połączonych Komisji: Polityki Społecznej i Rodziny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-338.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Do głosowania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-338.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Jutro, tak. Jeszcze nie jest dzisiaj, ale za chwilę będzie już dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-338.5" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (druki nr 1677 i 1688).</u>
          <u xml:id="u-338.6" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Wyrowińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#PoselSprawozdawcaJanWyrowinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę zaprezentować sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, tzw. małej nowelizacji, które zostało Izbie zaprezentowane w druku nr 1677.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#PoselSprawozdawcaJanWyrowinski">Panie i Panowie Posłowie! Senat zgłosił dwie poprawki, do dwóch artykułów zawartych w tej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#PoselSprawozdawcaJanWyrowinski">W poprawce pierwszej, odnoszącej się do udziału środka specjalnego w przychodach z prywatyzacji, Senat wyraził poparcie dla pierwotnego przedłożenia rządowego, które sprowadzało się do tego, iżby w dyspozycji ministra właściwego do spraw skarbu państwa pozostawała kwota równa kosztom przygotowania i przeprowadzenia prywatyzacji, nie większa jednak niż 2% przychodu, a nie 1%, jak chciała wielce szanowna Izba. Senat podzielił argumenty, które prezentował rząd w trakcie prac nad ustawą w Sejmie, i podjął taką decyzję. Komisja, panie i panowie posłowie, pozytywnie odniosła się do tej poprawki, rekomenduje Wysokiej Izbie jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#PoselSprawozdawcaJanWyrowinski">Druga poprawka polega na przyjęciu typowego, dwutygodniowego vacatio legis. Zdaniem Senatu nie zachodzą żadne nadzwyczajne okoliczności wymagające przyśpieszonego wejścia w życie tej ustawy. Przypomnę, że Izba proponowała, aby ustawa weszła w życie z dniem ogłoszenia. Również i ta poprawka Senatu uzyskała aprobatę komisji, która proponuje ją przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-339.4" who="#PoselSprawozdawcaJanWyrowinski">Panie i panowie posłowie, panie marszałku, tyle tytułem sprawozdania. Będę zobowiązany Izbie, gdyby pozytywnie odniosła się do tych propozycji głosowania, które przedstawiłem w imieniu Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-340.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Szweda w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#PoselStanislawSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność chcę poprzeć obydwie poprawki. Były one już omawiane. Jesteśmy za podwyższeniem tej kwoty do 2%. W tym roku jest dużo procesów prywatyzacyjnych i ta kwota ma pomóc tym procesom, chodzi też o zwolnienie firm z dodatkowych opłat. Jesteśmy również za drugą poprawką, mówiącą o przesunięciu terminu, o wejściu w życie ustawy po 14 dniach.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#PoselStanislawSzwed">W imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność oświadczam, że poprzemy obydwie poprawki Senatu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Otrębę w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#PoselAndrzejOtreba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na 70 posiedzeniu w dniu 21 stycznia br. Sejm uchwalił, że z uzyskanych z prywatyzacji wpływów 1% pozostaje w dyspozycji ministra skarbu państwa z przeznaczeniem na pokrycie kosztów prywatyzacji. W stosunku do wpływów z prywatyzacji, które, przypomnę, na 2000 r. zaplanowano w wysokości 20 mld zł, jest to kwota, jak łatwo wyliczyć, wynosząca 400 mln zł, czyli 4 bln starych złotych. Senat proponuje tę kwotę podwoić, a więc aby wynosiła 800 mln zł, czyli na stare pieniążki 8 bln zł. W sytuacji, kiedy rząd ogranicza wydatki na wiele niezbędnych, niezaspokojonych potrzeb społeczeństwa, jest to kwota zdaniem naszego klubu za duża. Wydaje się wielkim ryzykiem dawanie do dyspozycji ministra kwoty 400 mln, a co dopiero 800 mln zł. - tym bardziej że będzie nią dysponował minister skarbu państwa Emil Wąsacz, w stosunku do którego dwukrotnie zgłoszono wniosek o wotum nieufności, przy czym za drugim razem był to wniosek posłów jego własnego klubu m.in. za źle prowadzoną prywatyzację, i który w głosowaniu zyskał poparcie tylko 176 posłów.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#PoselAndrzejOtreba">W tej sytuacji Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w którego imieniu występuję, będzie głosował za odrzuceniem pierwszej poprawki Senatu z druku nr 1688.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#WicemarszalekJanKrol">I ponownie pan poseł Jan Wyrowiński, tym razem w imieniu klubu Unii Wolności - i też krótko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#PoselJanWyrowinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koalicja tutaj jest zgodna. Chciałbym powiedzieć, podobnie jak pan poseł Szwed, że nasze głosowanie będzie również zgodne z rekomendacjami komisji. Natomiast chciałbym się odnieść do wyliczeń, które tu przedstawił mój szanowny przedmówca. Otóż 1% od 20 mld to jest 200 mln, panie pośle, a 2% to jest 400 mln. Mówił pan o 800 mln, to jest chyba pewien błąd w rachunku.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#PoselJanWyrowinski">Chciałbym powiedzieć tylko tyle, że przecież te pieniądze, które zostaną, nie pozostaną w kieszeni tegoż ministra Wąsacza, tylko do gospodarki nimi stosuje się, jak to w ust. 2 zaznaczono, ustawa o finansach publicznych i chodzi tylko o to, aby nie było takiej sytuacji, jak powiedział pan poseł Szwed, że w pewnym momencie resort nie jest w stanie wykonać prywatyzacji, która została przewidziana w budżecie, i wtedy zajdzie potrzeba modyfikowania tej ustawy. A zakładając hipotetycznie, że obejmiecie władzę po następnych wyborach, będziecie musieli wtedy zmienić tę ustawę i wprowadzić 2%, a nie 1% Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pana posła Bogdana Pęka nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-346.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł w sprawie?</u>
          <u xml:id="u-346.3" who="#PoselAndrzejOtreba">(Chciałbym sprostować swoją wypowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-346.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Swoją wypowiedź? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#PoselAndrzejOtreba">Przepraszam, rzeczywiście nastąpiła pomyłka. To jest 200 i 400 mln zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Lista posłów zabierających głos została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-348.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Do głosowania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-348.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Przechodzimy do ostatniego punktu porządku dziennego rozpatrywanego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-348.5" who="#WicemarszalekJanKrol">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1692 i 1729).</u>
          <u xml:id="u-348.6" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Mirosława Swoszowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Senat Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 4 lutego 2000 r. podjął uchwałę w sprawie ustawy Karta nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Senat wprowadził do tekstu ustawy 44 poprawki. Komisje: Edukacji, Nauki i Młodzieży, Finansów Publicznych oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej po rozpatrzeniu poprawek Senatu na posiedzeniu w dniu 16 lutego przedstawiają Wysokiemu Sejmowi sprawozdanie zawarte w druku nr 1729.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Poprawki Senatu można podzielić na trzy kategorie: poprawki o charakterze redakcyjnym, doprecyzowującym zapisy ustawy oraz o charakterze merytorycznym, mające istotny wpływ na brzmienie przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Pierwsza grupa poprawek o charakterze redakcyjnym w większości znalazła uznanie połączonych komisji. Komisje rekomendują Wysokiej Izbie przyjęcie poprawek: 2, 3, 4, 5, 6, 11, 15, 27, 39 i 41i poddanie ich pod głosowanie łącznie.</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Natomiast pozostałe poprawki redakcyjne rekomendują odrzucić:</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">- poprawkę 12., w której Senat proponuje wyraz ˝wypadki˝ zastąpić wyrazem ˝przypadki˝, gdy jeszcze w 13 przepisach w podobnych kontekstach pozostawiono wyraz ˝wypadki˝;</u>
          <u xml:id="u-349.5" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">- poprawkę 16., w której jest propozycja zastąpienia wyrazu ˝ani˝ wyrazem ˝oraz˝ - w opinii Biura Legislacyjnego w przypadkach przeczeń stosuje się wyraz ˝ani˝ (˝Akt nadania nie zawiera nazwy komisji ani numeru i daty wydania˝);</u>
          <u xml:id="u-349.6" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">- poprawkę nr 23, w której wyraz ˝mieć˝ zastępuje się wyrazem ˝posiadać˝. Komisje w tym przypadku podzieliły pogląd, że wykształcenie się ma, a posiada się na przykład dom;</u>
          <u xml:id="u-349.7" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">- poprawkę nr 33, gdyż komisje uznały, że należy pozostawić wyrazy ˝w przepisach ustawy˝, a nie zastępować ich wyrazami ˝w ustawie˝;</u>
          <u xml:id="u-349.8" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">- poprawkę nr 42, w której zastosowano liczbę mnogą odnośnie szkoły, a przedszkole pozostawiono w liczbie pojedynczej.</u>
          <u xml:id="u-349.9" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Druga grupa poprawek doprecyzowuje zapisy ustawy. Są to poprawki nr 1, 9 i 10, nad którymi należy głosować łącznie oraz poprawki nr 22, 25, 28, 29, 30, 31, 32, 35, 36, 37, 43 i 44.</u>
          <u xml:id="u-349.10" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Poprawka nr 1 zaznacza, że w stosunku do podmiotów wskazanych w art. 1 ust. 2 ustawa nie jest stosowana w całości, ale w ograniczonym określonym ustawą zakresie. Ministerstwo Edukacji Narodowej poparło tę poprawkę i mimo uwag Biura Legislacyjnego, że taki zapis jest zupełnie niepotrzebnym masłem maślanym, komisje postanowiły wnieść do Wysokiej Izby o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-349.11" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Komisje rekomendują przyjęcie poprawek nr 9 i 10, które upraszczają i czynią bardziej przejrzystymi zapisy art. 6a ust. 2 i 7. Podobnie czynią poprawki nr 29 i 30.</u>
          <u xml:id="u-349.12" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Poprawki nr 22 i 44 dodają zapisy odnoszące się do ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, jako że jest organem prowadzącym dla szkół artystycznych.</u>
          <u xml:id="u-349.13" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Poprawki nr 31, 37 i 43 precyzyjniej określają zapisy ustawy.</u>
          <u xml:id="u-349.14" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Wszystkie wymienione dotąd poprawki spotkały się z aprobatą komisji. Natomiast pozostałe poprawki z tej grupy komisje proponują odrzucić, a są to poprawki nr 25, 28, 32, 35 i 36.</u>
          <u xml:id="u-349.15" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Treścią poprawki nr 25 jest wykreślenie w art. 10 ust. 7 zapisu dotyczącego zatrudnienia nauczyciela kontraktowego, co jest powtórzeniem ust. 4. Jednak komisje postanowiły odrzucić tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-349.16" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Poprawka nr 28 dodaje w art. 20 ust. 3a, który reguluje odmiennie ustanie stosunku pracy z nauczycielem przeniesionym w stan nieczynny, niż jest to uregulowane w ust. 6.</u>
          <u xml:id="u-349.17" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Poprawka nr 32 zdaniem Biura Legislacyjnego usuwa istotne odniesienie do ust. 1 pkt 2 ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej, w którym mówi się o kwotach bazowych. Komisje przyjęły tę argumentację.</u>
          <u xml:id="u-349.18" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Poprawka nr 35 wprowadza odwołanie się do art. 8, który może w przyszłości zmienić numerację oraz wprowadza podwójne odwołanie się. Zapisy dotychczasowe Karty Nauczyciela w tym zakresie są znacznie prostsze i jednoznaczne.</u>
          <u xml:id="u-349.19" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Poprawka nr 36 wykreśla zapis wymieniający nauczycieli poszczególnych stopni. Komisje uznały, że należy go pozostawić, gdyż zapis istniejący jest precyzyjniejszy.</u>
          <u xml:id="u-349.20" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pani Minister! Przejdę obecnie do trzeciej grupy poprawek najbardziej istotnych, poprawek merytorycznych.</u>
          <u xml:id="u-349.21" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Poprawka nr 7 nadaje nowe brzmienie artykułowi 6, który określa obowiązki nauczycieli. Nowela sprowadza się do zastąpienia części zdania ˝w duchu humanizmu, tolerancji, wolności sumienia, sprawiedliwości społecznej i szacunku dla pracy˝ zapisem ˝w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka˝. A zdanie to rozpoczyna się następująco: ˝Nauczyciel obowiązany jest kształcić i wychowywać młodzież˝. Zdania na temat nowego brzmienia tego artykułu były podzielone. Komisje postanowiły rekomendować Wysokiej Izbie odrzucenie tej poprawki jednym głosem. Za przyjęciem 23, za odrzuceniem 24, 3 głosy wstrzymujące się.</u>
          <u xml:id="u-349.22" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Poprawka nr 8 daje możliwość radzie rodziców wnioskowania o dokonanie oceny pracy nauczyciela. Komisje uznały, że to podniesie rangę rodziców i postanowiły przyjąć tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-349.23" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Pozytywną opinię komisji otrzymała poprawka 13., która skraca okres pracy dla nauczycieli akademickich z 5 lat do 3 dla uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego z dniem nawiązania stosunku pracy w szkole. Podobnie poprawka 14., która wydłuża pracę komisji kwalifikacyjnych lub egzaminacyjnych o miesiąc. Komisje rekomendują odrzucić poprawkę 17. Komisje podzieliły opinię Biura Legislacyjnego, że nauczyciel ma prawo odwołać się od każdej oceny, czy to pozytywnej, czy negatywnej. Poprawka ta jest niekonstytucyjna, gdyż nie można obywatelowi zakazać drogi odwołania od orzeczenia.</u>
          <u xml:id="u-349.24" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Poprawka 18. ustala dla nauczycieli stażystów identyczne zasady przerywania stażu i jego kontynuacji jak dla nauczycieli o wyższych stopniach awansu zawodowego. Senat miał na uwadze szczególnie młode nauczycielki, które przerywając staż ze względu na macierzyństwo, musiałyby zaczynać go od początku. Komisje poparły tę poprawkę, jak również poprawkę 19., która pozwala zaliczyć odbytą część stażu w przypadku zmiany zatrudnienia, jeżeli stażysta podejmie pracę nie później niż 3 miesiące po ustaniu poprzedniego zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-349.25" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Poprawka 20. rozszerza udział ekspertów z 2 do 3 w komisji kwalifikacyjnej na stopień nauczyciela dyplomowanego. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki, natomiast nie uznała za słuszne, aby przedstawiciel nauczycielskiego związku zawodowego uczestniczył w komisji egzaminacyjnej lub kwalifikacyjnej tylko jako obserwator, co jest treścią poprawki 21.</u>
          <u xml:id="u-349.26" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Poprawka 24. skreśla pkt 1 ust. 5 art. 10, w którym jest wymóg posiadania obywatelstwa polskiego dla nawiązania stosunku pracy na podstawie mianowania. Komisje uznały, że ta poprawka jest wadliwa legislacyjnie. Skreślenie pkt.1spowoduje zmianę numeracji pozostałych 5 punktów, co spowoduje chaos w zapisach ustawy, gdyż w wielu artykułach występują odwołania do pkt. 1-5 ust. 5 art. 10, zatem komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-349.27" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Komisje wnoszą również o odrzucenie poprawki 26., która zmienia rotę ślubowania nauczycieli. Zapisy proponowane przez Senat m.in. pozwalają na dodanie słów ˝Tak mi dopomóż Bóg˝. W dyskusji padały argumenty zarówno za, jak i przeciw zmianom zaproponowanym przez wysoki Senat.</u>
          <u xml:id="u-349.28" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Poprawka 34. w intencji Senatu miała zapewnić, aby więcej środków wpływało do samorządów. Jednak w ocenie komisji mogłoby się stać odwrotnie, a przy tym powstałyby olbrzymie trudności interpretacyjne, w związku z tym komisje rekomendują odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-349.29" who="#PoselSprawozdawcaMiroslawSwoszowski">Różnicę zdań spowodowała poprawka 38., która zobowiązuje dyrektora do zasięgania opinii rady pedagogicznej przy wyrażaniu zgody na tzw. ruchome pensum. Padały argumenty, że spowoduje to jawność decyzji, ale i takie, że może to poróżnić nauczycieli, jak i że jest to ingerencja w zawieranie umowy o pracę między pracodawcą a nauczycielem. Ostatecznie komisje postanowiły wnosić o odrzucenie tej poprawki, jak i poprawki 40., która znosi obowiązek rejestracji w dziennikach zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Brzeskiego w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#PoselJanuszBrzeski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność przedstawić stanowisko w sprawie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy Karta nauczyciela oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#PoselJanuszBrzeski">Akcja Wyborcza Solidarność wyraża podziękowanie Senatowi za pracę nad ustawą, która zaowocowała 44 poprawkami mającymi na celu: ulepszyć redakcję, doprecyzować zapisy, a również merytorycznie poprawić jej brzmienie.</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#PoselJanuszBrzeski">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Obok poprawek redakcyjnych jest grupa bardzo istotnych poprawek o charakterze merytorycznym. Senat w poprawce nr 7 doprecyzowuje treść art. 6 określającego obowiązki i zadania stojące przed nauczycielem oraz cele, które winien on realizować w procesie kształcenia i wychowania ucznia. Ze zmianą tą wiąże się zawarta w poprawce nr 26 propozycja odpowiedniego przekształcenia treści roty ślubowania, które składa nauczyciel przy nadawaniu stopnia nauczyciela mianowanego. Senatu uznał za wskazane przyznać nauczycielom, tak jak innym osobom spełniającym społecznie doniosłe funkcje, możliwość dodania po złożeniu ślubowania słów ˝Tak mi dopomóż Bóg˝. Klub Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosował za przyjęciem tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#PoselJanuszBrzeski">Chciałbym teraz jeszcze zwrócić uwagę ze względu na czas wystąpienia tylko na kilka poprawek, istotnych z punktu widzenia Akcji Wyborczej Solidarność. Poprawka nr 8 daje uprawnienia radzie rodziców do występowania z wnioskiem o dokonanie oceny pracy nauczyciela. Senat dostrzegł wagę współpracy szkoły i rodziców w wychowaniu dzieci i młodzieży, a także wzrost zainteresowania rodziców funkcjonowaniem szkoły.</u>
          <u xml:id="u-351.4" who="#PoselJanuszBrzeski">W poprawce 13. Senat uważa, że już 3-letni okres pracy w szkole wyższej powinien uprawniać nauczyciela akademickiego do uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego w przypadku podjęcia przez niego pracy w szkole. Obecny zapis w ustawie mówi o 5-letnim okresie, zatem poprawka ta jest bardzo korzystna dla nauczycieli akademickich, podejmujących pracę w szkołach.</u>
          <u xml:id="u-351.5" who="#PoselJanuszBrzeski">Poprawka nr 18 ustala dla nauczycieli stażystów identyczne zasady przerywania stażu i jego kontynuacji, jak te, które ustawa zapewnia nauczycielom kontraktowym i mianowanym. Senat przez przyjęcie tej poprawki pragnął zapewnić młodym nauczycielkom, które w czasie stażu zostaną matkami, możliwość kontynuacji stażu zawodowego bez konieczności zaczynania go ponownie w pełnym wymiarze.</u>
          <u xml:id="u-351.6" who="#PoselJanuszBrzeski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Akcja Wyborcza Solidarność z zadowoleniem przyjmuje zakończenie procesu legislacyjnego ustawy o zmianie Karty nauczyciela. AWS zawarł w swoim programie konieczność nowego uregulowania statusu zawodowego nauczyciela, doceniając ich ciężką pracę w kształceniu i wychowaniu młodego pokolenia. Uchwalenie przez parlament nowego brzmienia ustawy spowoduje znaczne zwiększenie prestiżu zawodu nauczyciela oraz statusu majątkowego nauczycieli w ciągu trzech najbliższych lat. Znowelizowane zapisy poszczególnych artykułów karty są korzystne dla pedagogów, dają możliwość awansu w zależności od osiąganych rezultatów w pracy z młodzieżą i dziećmi, a także od podnoszenia kwalifikacji, dokształcania się i samokształcenia. Przepisy przejściowe karty zachowują też wszystkie prawa nabyte nauczycieli. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Ja również dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Baszczyńskiego w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Senat w dniu 4 lutego wprowadził 44 poprawki do uchwalonej przez Sejm w styczniu br. ustawy o zmianie ustawy Karta nauczyciela. Chyba nie przypadkiem są to 44 poprawki, bo analizując niektóre z nich dostrzegam symboliczny kontekst liczby 44, mają one bowiem bardziej mistyczny charakter niż idący w kierunku poprawy tego, co Sejm stworzył, aby w konsekwencji ustawa mogła lepiej służyć nauczycielom. Niestety, duch zwyciężył materię. Obecna większość w Senacie odrzuciła bowiem poprawki senatorów Sojuszu Lewicy Demokratycznej, które zmierzały w kierunku zapewnienia gwarancji budżetu centralnego finansowania nowego systemu wynagradzania dla nauczycieli czy zapewnienia jednostkom samorządowym pokrycia pełnego wynagrodzenia. Senat zaproponował natomiast kilka poprawek o charakterze światopoglądowym, które - jeżeli nie zostaną odrzucone przez Sejm - mogą oznaczać naruszenie zapisów konstytucji o wolności sumienia i religii i wprowadzenie do szkół ducha nietolerancji.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej pozwolę sobie skupić uwagę Wysokiej Izby właśnie na tych kilku poprawkach o wyżej wymienionym charakterze, pozostałe bowiem mają porządkujący, stylistyczny, że nie powiem kosmetyczny charakter.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Po pierwsze poprawka nr 7 zawężająca obowiązki nauczyciela związane z podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą. Zawężenie polega na wykreśleniu z obowiązków nauczyciela kształcenia i wychowania młodzieży w duchu humanizmu i tolerancji. Sojusz Lewicy Demokratycznej zawsze twierdził, iż jest to podstawowy obowiązek w procesie dydaktyczno-wychowawczym realizowanym przez szkołę. W tym miejscu można by postawić pytanie: Dlaczego Senat te uniwersalne wartości odrzuca? Czy tolerancja zdaniem Senatu jest grzechem? Czy nie jest to początek odchodzenia szkoły od demokratycznych zasad, których wyznacznikiem jest moralna, polityczna i religijna tolerancja? Czy nie jest to odejście od poszanowania praw człowieka i wrażliwości na ludzkie problemy i potrzeby?</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Dlatego Sojusz Lewicy Demokratycznej opowiada się jednoznacznie za odrzuceniem poprawki 7. i pozostawieniem dotychczasowego brzmienia art. 6 Karty nauczyciela, zgodnie z zapisem przyjętym przez Sejm.</u>
          <u xml:id="u-353.5" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Po drugie, poprawka 26., dotycząca art. 15 Karty nauczyciela, jest powieleniem problemu, który stawiałem przy omówieniu poprawki poprzedniej, choć w tej poprawce Senat idzie jeszcze dalej. Z roty ślubowania, które nauczyciel składa przy nadaniu szczebla awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, Senat wykreśla nie tylko humanizm, ale także sprawiedliwość społeczną i wolność sumienia, jako wartości, które nie muszą towarzyszyć powinnościom nauczyciela - wychowawcy i opiekuna młodzieży. Mógłbym powtórzyć wątpliwości, które Sojusz Lewicy Demokratycznej zgłaszał przy poprzedniej poprawce, mówiąc, że łamie ona pewne uniwersalne zasady obowiązujące w procesie dydaktyczno-wychowawczym. Ale to za mało, bowiem treść tej poprawki jest jeszcze mocniejsza, co musi niepokoić i zastanawiać.</u>
          <u xml:id="u-353.6" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Nieprzestrzeganie w procesie wychowawczym zasad sprawiedliwości społecznej i wolności sumienia będzie prowadzić do przyjęcia jako dopuszczalnej normy właśnie antydemokratycznych postaw. Jest to również prosta droga do napięć światopoglądowych. Te napięcia mogą wystąpić już w momencie składania ślubowania, bowiem zgodnie z projektem Senatu rotę można zakończyć słowami ˝Tak mi dopomóż Bóg˝. Oczywiście, te słowa mogą być wypowiedziane dobrowolnie, ale w małych, zwłaszcza wiejskich środowiskach ta dobrowolność jest już wątpliwa. Takie manifestowanie swojego światopoglądu jest naruszeniem prywatności wyznania. Często może prowadzić do niepotrzebnych konfliktów sumienia, bowiem aby nie wypaść źle wobec odbierających ślubowanie, aby nie być napiętnowanym przez lokalną społeczność, nauczyciel będzie zmuszony zataić swoje prawdziwe poglądy. Jest to na pewno pogwałcenie zapisów konstytucji i prowadzi to do pojawienia się u nauczyciela przeświadczenia o pracy może w szkole wyznaniowej.</u>
          <u xml:id="u-353.7" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Sojusz Lewicy Demokratycznej uważa, że art. 15 Karty nauczyciela należy pozostawić w wersji sejmowej. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby nauczyciel z własnej woli, a nie na mocy ustalonego zapisu, kończąc ślubowanie, skierował ostatnie słowa do Boga.</u>
          <u xml:id="u-353.8" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Poza poprawkami o charakterze światopoglądowym chcę zwrócić uwagę Wysokiego Sejmu na jeszcze jedną poprawkę. W art. 9g ust. 5 Senat usunął przedstawicieli związków zawodowych ze składu komisji egzaminacyjnej dla nauczycieli ubiegających się o awans na szczebel nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego. Sojusz jest zaskoczony tą poprawką, bowiem osiągając konsensus, Sejm i rząd wprowadziły do składu komisji egzaminacyjnej przedstawicieli związków zawodowych, jako swego rodzaju rzecznika interesów pracowniczych, tym bardziej że o udział przedstawiciela związków zawodowych występuje sam nauczyciel. Udział przedstawiciela związków jest pewnym gwarantem równowagi pomiędzy interesem pracownika a interesem pracodawcy.</u>
          <u xml:id="u-353.9" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Sojusz Lewicy Demokratycznej wnosi o pozostawienie zapisu art. 9g ust. 5 w wersji sejmowej.</u>
          <u xml:id="u-353.10" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">I ostatnia już poprawka, dotycząca art. 6a ust. 1 i podmiotów uprawnionych do wystąpienia z wnioskiem o ocenę pracy nauczyciela. Senat proponuje rozszerzyć listę wnioskodawców o radę rodziców. Sojusz jest przeciwko tej propozycji, bowiem reprezentacja rodziców, zdaniem Sojuszu, mieści się w radzie szkoły, a inna ustawa, ustawa o systemie oświaty, daje ministrowi edukacji narodowej upoważnienie do określenia szkół i placówek, w których do rady szkoły nie wchodzą na przykład uczniowie - bo podobno to spowodowało wprowadzenie tej poprawki przez Senat.</u>
          <u xml:id="u-353.11" who="#PoselKrzysztofBaszczynski">Panie Marszałku! W imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej omówiłem te najbardziej kontrowersyjne poprawki. Sojusz Lewicy Demokratycznej jest przekonany, iż ich odrzucenie zapobiegnie wkroczeniu do polskiej szkoły ksenofobii, nietolerancji i konfliktów na tle światopoglądowym. Ale odrzucenie tych poprawek pozwoli również zachować w szkole pewną równowagę i poczucie bezpieczeństwa w zawodzie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Do głosowania przystąpimy rano.</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#WicemarszalekJanKrol">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-354.4" who="#WicemarszalekJanKrol">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-354.5" who="#WicemarszalekJanKrol">Zgłosiło się trzech posłów.</u>
          <u xml:id="u-354.6" who="#WicemarszalekJanKrol">Jako pierwsza pani poseł Krystyna Herman z klubu SLD, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#PoselKrystynaHerman">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W dniach 27-29 stycznia w Nowej Rudzie odbyło się kolejne, VII Spotkanie Związku Miast Walczących o Powiat. Niestety w spotkaniu nie uczestniczyli zaproszeni przedstawiciele rządu oraz władz wojewódzkich, potwierdzając tym samym brak zainteresowania działaniami i problemami społeczności lokalnych miast - członków związku.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#PoselKrystynaHerman">W toku debaty przyjęta została rezolucja skierowana do najwyższych władz państwowych i samorządowych. Aby przybliżyć Wysokiej Izbie sytuację miast walczących o status powiatu, odczytam rezolucję przyjętą na VII Spotkaniu Związku Miast Walczących o Powiat w dniu 28 stycznia 2000 r. w Nowej Rudzie:</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#PoselKrystynaHerman">Przedstawiciele społeczności samorządowych miast i gmin walczących o utworzenie powiatów, z siedzibami w Biskupcu, Bystrzycy Kłodzkiej, Łobzie, Miastku, Morągu, Nowej Rudzie, Nowogardzie, Pionkach, Węgorzewie i Wschowie, obserwując brak widocznych efektów reformy administracji publicznej, zgodnych z oczekiwaniami ich wspólnot samorządowych, podtrzymują wolę utworzenia nowych powiatów i wyrażają zaniepokojenie:</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#PoselKrystynaHerman">- brakiem zainteresowania rządu Rzeczypospolitej Polskiej oraz wojewodów staraniami powiatowymi miast - członków związku, wyrażającym się m.in. nieprzekazaniem przez niektórych wojewodów wniosków złożonych do końca 1999 r. do ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz tworzeniem przeszkód proceduralnych,</u>
          <u xml:id="u-355.4" who="#PoselKrystynaHerman">- brakiem możliwości spotkania się przedstawicieli miast - członków związku z premierem Rzeczypospolitej Polskiej oraz ministrem spraw wewnętrznych i administracji celem przedstawienia argumentów przemawiających za utworzeniem nowych powiatów, nie wszystko bowiem można przekazać w formie pisemnej,</u>
          <u xml:id="u-355.5" who="#PoselKrystynaHerman">- ustaleniem nazbyt długiej procedury monitoringu miast - członków związku,</u>
          <u xml:id="u-355.6" who="#PoselKrystynaHerman">- konsekwentnymi działaniami zmierzającymi do likwidacji w miastach - członkach związku istniejących dotąd instytucji powiatotwórczych, swoistym odsuwaniem ich od mieszkańców, co jest w sprzeczności z założeniami drugiego etapu reformy samorządowej,</u>
          <u xml:id="u-355.7" who="#PoselKrystynaHerman">- nieliczeniem się ze społecznościami lokalnymi, mimo że jednym z kryteriów miała być przede wszystkim wola społeczności lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-355.8" who="#PoselKrystynaHerman">Przedstawiciele Związku Miast Walczących o Powiat apelują do rządu Rzeczypospolitej Polskiej i wojewodów oraz posłów na Sejm i senatorów o:</u>
          <u xml:id="u-355.9" who="#PoselKrystynaHerman">- uznanie, że wnioski o utworzenie powiatów, złożone przed dniem 31 grudnia 1999 r. właściwym wojewodom, spełniają dyspozycje § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 kwietnia 1999 r. w sprawie zasad i trybu postępowania przy składaniu wniosków w sprawach tworzenia, łączenia, podziału i znoszenia powiatów oraz określenia ich granic, a zatem ich rozpatrzenie winno nastąpić do 31 maja 2000 r.,</u>
          <u xml:id="u-355.10" who="#PoselKrystynaHerman">- niekwestionowanie przez wojewodów braku we wnioskach o utworzenie powiatu opinii sejmików województw, w przypadku gdy utworzenie nowych powiatów nie narusza granic województw, zgodnie z § 2 wyżej powołanego rozporządzenia,</u>
          <u xml:id="u-355.11" who="#PoselKrystynaHerman">- stworzenie możliwości spotkania z premierem oraz ministrem spraw wewnętrznych i administracji celem przedstawienia dodatkowych argumentów, nieujętych z przyczyn formalnych we wnioskach,</u>
          <u xml:id="u-355.12" who="#PoselKrystynaHerman">- maksymalne przyspieszenie procedury analizy złożonych wniosków o utworzenie nowych powiatów oraz skrócenie do niezbędnego, uzasadnionego minimum procesu monitorowania miast i gmin wnioskodawców,</u>
          <u xml:id="u-355.13" who="#PoselKrystynaHerman">- kontynuowanie lobbingu parlamentarnego na rzecz utworzenia nowych powiatów, gdyż pełne poparcie ze strony posłów i senatorów jest jednym z dodatkowych argumentów przemawiających za staraniami miast - członków związku, a siła przekonywania lobby parlamentarnego jest o wiele większa niż dużych, nawet i zdeterminowanych w działaniach, społeczności lokalnych. Miasta - członkowie związku deklarują dalszą i konsekwentną działalność na rzecz utworzenia nowych powiatów, dołożą wszelkich starań, by dążenia powiatowe społeczności lokalnych urzeczywistniły się. Stwierdzają, że odkładanie w czasie decyzji w sprawie utworzenia nowych powiatów powoduje negatywne reakcje społeczne, wyrażające się m.in. zmniejszeniem zaufania do działań rządu, oraz negatywne skutki ekonomiczne, polegające m.in. na ograniczeniu dostępu do środków pozabudżetowych i zminimalizowaniu wpływu na pozyskanie środków finansowych z budżetu państwa na te zadania, które dla miast i gmin postulujących utworzenie powiatu są najbardziej potrzebne z uwagi na ich specyfikę, nie zawsze dostrzeganą przez dotychczasowe struktury powiatowe. Miasta - członkowie związku, widząc konieczność spotkania się z premierem rządu oraz prezydentem RP, upoważniają grupę roboczą związku do podjęcia działań mających do takich spotkań doprowadzić oraz do wyłonienia reprezentacji związku, która przedstawi argumenty przemawiające za staraniami powiatowymi.</u>
          <u xml:id="u-355.14" who="#PoselKrystynaHerman">Niniejszą rezolucję podpisali przedstawiciele 12 miast uczestników spotkania. Rezolucja została skierowana do prezydenta, marszałków Sejmu i Senatu, posłów w województwach, na terenie których te powiaty się znajdują, senatorów, premiera rządu, ministra spraw wewnętrznych, zainteresowanych wojewodów oraz zainteresowanych sejmików wojewódzkich. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pani poseł Zofia Krasicka-Domka, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pozwolę sobie zwrócić uwagę na problemy związane z leczeniem sanatoryjnym. Nowelizacja ustawy o uzdrowiskach i lecznictwie uzdrowiskowym z 17 czerwca 1966 r. będzie w najbliższym czasie przedstawiona parlamentowi z przedłożenia rządowego. Póki co obowiązuje wymieniona przeze mnie ustawa, a rzeczywistość na początku bieżącego roku przedstawia się następująco. Wiele uzdrowisk polskich sygnalizuje spadek wykorzystania bazy łóżkowej oraz możliwości leczniczych, niekiedy w granicach 50%. Nasuwa się pytanie: dlaczego tak się dzieje? Dlaczego na przykład dobrze prowadzony szpital sanatoryjny dla dzieci z cukrzycą i otyłością - konkretnie w Rabce - jest zamknięty, bo zamiast 45 dzieci-pacjentów z tym rozpoznaniem przyjeżdża 10? Nadmienię tylko, że leczenie takich dzieci łączy się z pewnymi rygorami dietetycznymi i musi odbywać się w wyłączonym oddziale, ponieważ koleżeńska postawa dzieci z grupy bez ograniczeń dietetycznych prowadzi do łamania zakazów. Problem zmniejszenia się liczebności kuracjuszy w zakładach uzdrowiskowych próbowałam wyjaśnić w Regionalnej Małopolskiej Kasie Chorych i okazuje się, że świadczenia na leczenie uzdrowiskowe są zakontraktowane, ale po prostu brak takich skierowań ze strony lekarzy. Takie skierowanie jest w kasie chorych realizowane w ciągu 2 tygodni. Nasuwa się kolejne pytanie: Dlaczego lekarze nie wystawiają skierowań, o które pacjenci mają prawo upominać się, a okazuje się, że często czekają na propozycję ze strony lekarza?</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Spróbuję zwrócić uwagę na pewne kwestie. W ustawie o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym z 31 grudnia 1998 r. art. 48 określa, że leczenie uzdrowiskowe przysługuje na podstawie skierowania wystawionego przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. W tym miejscu chcę wyjaśnić, że skierowanie wystawić może lekarz rodzinny bądź specjalista. Druk skierowania nie przysparza wiele pracy wystawiającemu, bo jest obecnie bardzo uproszczony. Ustawa o ubezpieczeniu zdrowotnym, obowiązująca obecnie, znosi rygory czasowe. Do stycznia 1999 r. bowiem zakładano, że leczenie sanatoryjne może być przydzielane raz na 2 lata, podczas kiedy aktualnie częstość takiego leczenia zależy od jednostki chorobowej i decyzja należy do lekarza.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#PoselZofiaKrasickaDomka">Jeszcze krótko wspomnę o odpłatności. Całkowicie bezpłatne leczenie jest ustawowo zagwarantowane dzieciom oraz pacjentom po leczeniu szpitalnym. Częściowa odpłatność za wyżywienie i zakwaterowanie w przypadku pozostałej grupy kuracjuszy jest uregulowana rozporządzeniem ministra zdrowia z 31 grudnia 1998 r. i kształtuje się od 5 do 18 zł za dobę pobytu. Kasa chorych zwraca uwagę na zdarzającą się często rezygnację rolników ze skierowań na leczenie sanatoryjne ze względu na odpłatność oraz koszty dojazdu do uzdrowisk. Jest to problem do pilnego rozwiązania. Jednym ze sposobów jest, wydaje mi się, kierowanie rolników potrzebujących leczenia sanatoryjnego, niestety zazwyczaj rolników schorowanych, na leczenie poszpitalne, a więc bez odpłatności. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Pan poseł Jan Chmielewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#PoselJanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Badania naukowe, a w szczególności wykorzystywanie ich rezultatów w gospodarce, to jeden z podstawowych czynników rozwoju w obecnym świecie. Zatem o pozycji poszczególnych państw z reguły decyduje stan nauki oraz poziom nakładów na prace badawczo-rozwojowe. W krajach OECD wynosił on w 1997 r. 2,18% PKB, w krajach Unii Europejskiej 1,84% PKB, natomiast w Polsce 0,76% produktu krajowego brutto. Równocześnie niezwykle istotny jest udział środków pozabudżetowych w wydatkach na badania i rozwój, który w krajach OECD wynosi około 2/3, podczas gdy w Polsce, jak dotąd, około 1/3 wydatków w tym obszarze. Przy tym wszystkim w Polsce nakłady na jednego badacza są niskie, kilkakrotnie mniejsze niż w rozwiniętych krajach świata. W tej sytuacji mogą pojawić się wnioski dotyczące konieczności redukcji zatrudnienia w nauce, głównie w jednostkach zajmujących się badaniami stosowanymi. Tego rodzaju wyraźnie defensywne podejście do problematyki badań, czyli świadoma rezygnacja z części istniejącego i zorganizowanego potencjału intelektualnego, stanowi tutaj wielkie niebezpieczeństwo, albowiem dorobek intelektualny jest największą wartością w twórczym procesie badawczym. Co więcej, trzeba pilnych i skutecznych konstruktywnych działań, nawet w zakresie koncepcyjnym, które mogłyby poprawić istniejącą sytuację. Pytam zatem, czy przyjęte przez rząd założenia polityki innowacyjnej państwa do 2002 r., proponowane zmiany prawa podatkowego czy też prowadzona od lat polityka prywatyzacyjna właściwie stymulują zwiększanie nakładów przedsiębiorstw na badania i rozwój, co przy ograniczonych środkach budżetowych jest niezwykle ważne dla przyszłości Polski.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#PoselJanChmielewski">Nie jest prawdą, że w Polsce nie ma znaczących osiągnięć badawczych mogących mieć zastosowanie w gospodarce. W bardzo wielu przypadkach jesteśmy w stanie sami rozwiązywać problemy techniczne i produkcyjne rodzimego przemysłu, zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw, jednostek dominujących w naszej gospodarce wobec zaniku lub przejęcia dużych zakładów przez obce koncerny. Świadczą o tym przykłady udanych wdrożeń oraz liczne nagrody uzyskiwane na światowych targach i wystawach. Brak jest nadal w pełni skutecznej, świadomej i dynamicznej działalności administracji rządowej i regionalnej, wyraźnie stymulującej i wspierającej związki nauki z gospodarką, które to działania są standardem w krajach rozwiniętych. Niestety wskutek zapaści cywilizacyjnej Polski w ostatnich dziesięcioleciach mamy tu bardzo wiele do jak najszybszego nadrobienia.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#PoselJanChmielewski">Wydaje się, że w obecnej sytuacji kraju problematyka badań stosowanych, innowacji oraz powiązania ich z długofalową polityką gospodarczą i regionalną powinna być przedmiotem specjalnej debaty publicznej i parlamentarnej, choćby we właściwych komisjach sejmowych, w ramach której określi się cele, których osiągnięciu w przyszłości pomoże nauka. Równocześnie powinna nastąpić koordynacja rzeczywistych działań, które pozwolą na optymalne wykorzystanie własnego potencjału badawczego i zwiększenie produktywności przez wprowadzenie do gospodarki najnowszych zdobyczy nauki i techniki. W przeciwnym razie nasza pozycja w świecie będzie ulegała stałej degradacji. Nie można bowiem być jedynie konsumentem dóbr przychodzących zewnątrz, trzeba również coś tworzyć, a jedyną realną drogą do osiągnięcia tego celu są inwestycje w ludzi i naukę. Przekonany jestem, że temu celowi będą służyły rozwiązania wypracowane przez Wysoką Izbę wobec przedłożonych przez rząd RP projektów ustaw, m.in. dotyczących Komitetu Badań Naukowych i jednostek badawczo-rozwojowych. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#WicemarszalekJanKrol">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#WicemarszalekJanKrol">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#WicemarszalekJanKrol">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do godz. 9 i życzę dobrej nocy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 0 min 20)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>