text_structure.xml
549 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010
1011
1012
1013
1014
1015
1016
1017
1018
1019
1020
1021
1022
1023
1024
1025
1026
1027
1028
1029
1030
1031
1032
1033
1034
1035
1036
1037
1038
1039
1040
1041
1042
1043
1044
1045
1046
1047
1048
1049
1050
1051
1052
1053
1054
1055
1056
1057
1058
1059
1060
1061
1062
1063
1064
1065
1066
1067
1068
1069
1070
1071
1072
1073
1074
1075
1076
1077
1078
1079
1080
1081
1082
1083
1084
1085
1086
1087
1088
1089
1090
1091
1092
1093
1094
1095
1096
1097
1098
1099
1100
1101
1102
1103
1104
1105
1106
1107
1108
1109
1110
1111
1112
1113
1114
1115
1116
1117
1118
1119
1120
1121
1122
1123
1124
1125
1126
1127
1128
1129
1130
1131
1132
1133
1134
1135
1136
1137
1138
1139
1140
1141
1142
1143
1144
1145
1146
1147
1148
1149
1150
1151
1152
1153
1154
1155
1156
1157
1158
1159
1160
1161
1162
1163
1164
1165
1166
1167
1168
1169
1170
1171
1172
1173
1174
1175
1176
1177
1178
1179
1180
1181
1182
1183
1184
1185
1186
1187
1188
1189
1190
1191
1192
1193
1194
1195
1196
1197
1198
1199
1200
1201
1202
1203
1204
1205
1206
1207
1208
1209
1210
1211
1212
1213
1214
1215
1216
1217
1218
1219
1220
1221
1222
1223
1224
1225
1226
1227
1228
1229
1230
1231
1232
1233
1234
1235
1236
1237
1238
1239
1240
1241
1242
1243
1244
1245
1246
1247
1248
1249
1250
1251
1252
1253
1254
1255
1256
1257
1258
1259
1260
1261
1262
1263
1264
1265
1266
1267
1268
1269
1270
1271
1272
1273
1274
1275
1276
1277
1278
1279
1280
1281
1282
1283
1284
1285
1286
1287
1288
1289
1290
1291
1292
1293
1294
1295
1296
1297
1298
1299
1300
1301
1302
1303
1304
1305
1306
1307
1308
1309
1310
1311
1312
1313
1314
1315
1316
1317
1318
1319
1320
1321
1322
1323
1324
1325
1326
1327
1328
1329
1330
1331
1332
1333
1334
1335
1336
1337
1338
1339
1340
1341
1342
1343
1344
1345
1346
1347
1348
1349
1350
1351
1352
1353
1354
1355
1356
1357
1358
1359
1360
1361
1362
1363
1364
1365
1366
1367
1368
1369
1370
1371
1372
1373
1374
1375
1376
1377
1378
1379
1380
1381
1382
1383
1384
1385
1386
1387
1388
1389
1390
1391
1392
1393
1394
1395
1396
1397
1398
1399
1400
1401
1402
1403
1404
1405
1406
1407
1408
1409
1410
1411
1412
1413
1414
1415
1416
1417
1418
1419
1420
1421
1422
1423
1424
1425
1426
1427
1428
1429
1430
1431
1432
1433
1434
1435
1436
1437
1438
1439
1440
1441
1442
1443
1444
1445
1446
1447
1448
1449
1450
1451
1452
1453
1454
1455
1456
1457
1458
1459
1460
1461
1462
1463
1464
1465
1466
1467
1468
1469
1470
1471
1472
1473
1474
1475
1476
1477
1478
1479
1480
1481
1482
1483
1484
1485
1486
1487
1488
1489
1490
1491
1492
1493
1494
1495
1496
1497
1498
1499
1500
1501
1502
1503
1504
1505
1506
1507
1508
1509
1510
1511
1512
1513
1514
1515
1516
1517
1518
1519
1520
1521
1522
1523
1524
1525
1526
1527
1528
1529
1530
1531
1532
1533
1534
1535
1536
1537
1538
1539
1540
1541
1542
1543
1544
1545
1546
1547
1548
1549
1550
1551
1552
1553
1554
1555
1556
1557
1558
1559
1560
1561
1562
1563
1564
1565
1566
1567
1568
1569
1570
1571
1572
1573
1574
1575
1576
1577
1578
1579
1580
1581
1582
1583
1584
1585
1586
1587
1588
1589
1590
1591
1592
1593
1594
1595
1596
1597
1598
1599
1600
1601
1602
1603
1604
1605
1606
1607
1608
1609
1610
1611
1612
1613
1614
1615
1616
1617
1618
1619
1620
1621
1622
1623
1624
1625
1626
1627
1628
1629
1630
1631
1632
1633
1634
1635
1636
1637
1638
1639
1640
1641
1642
1643
1644
1645
1646
1647
1648
1649
1650
1651
1652
1653
1654
1655
1656
1657
1658
1659
1660
1661
1662
1663
1664
1665
1666
1667
1668
1669
1670
1671
1672
1673
1674
1675
1676
1677
1678
1679
1680
1681
1682
1683
1684
1685
1686
1687
1688
1689
1690
1691
1692
1693
1694
1695
1696
1697
1698
1699
1700
1701
1702
1703
1704
1705
1706
1707
1708
1709
1710
1711
1712
1713
1714
1715
1716
1717
1718
1719
1720
1721
1722
1723
1724
1725
1726
1727
1728
1729
1730
1731
1732
1733
1734
1735
1736
1737
1738
1739
1740
1741
1742
1743
1744
1745
1746
1747
1748
1749
1750
1751
1752
1753
1754
1755
1756
1757
1758
1759
1760
1761
1762
1763
1764
1765
1766
1767
1768
1769
1770
1771
1772
1773
1774
1775
1776
1777
1778
1779
1780
1781
1782
1783
1784
1785
1786
1787
1788
1789
1790
1791
1792
1793
1794
1795
1796
1797
1798
1799
1800
1801
1802
1803
1804
1805
1806
1807
1808
1809
1810
1811
1812
1813
1814
1815
1816
1817
1818
1819
1820
1821
1822
1823
1824
1825
1826
1827
1828
1829
1830
1831
1832
1833
1834
1835
1836
1837
1838
1839
1840
1841
1842
1843
1844
1845
1846
1847
1848
1849
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 05)</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Stanisław Zając, Franciszek Jerzy Stefaniuk i Marek Borowski)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Wznawiam posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panie posłanki Dorotę Arciszewską-Mielewczyk i Joannę Sosnowską.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pani posłanka Joanna Sosnowska.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Panią poseł proszę o odczytanie komunikatów.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełJoannaSosnowska">Informuję, że za zgodą marszałka Sejmu odbędą się dziś posiedzenia następujących Komisji:</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełJoannaSosnowska">- Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji - o godz. 12,</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełJoannaSosnowska">- Finansów Publicznych wspólnie z Komisją Rodziny oraz Komisją Polityki Społecznej - bezpośrednio po głosowaniach,</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełJoannaSosnowska">- Sprawiedliwości i Praw Człowieka - bezpośrednio po głosowaniach.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punkt 23. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Elżbietę Pielę-Mielczarek i przeprowadził dyskusję.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Pan poseł w jakiej sprawie?</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#komentarz">(Poseł Adam Biela: W sprawie formalnej.)</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#Marszałek">Panie pośle, oby to była faktycznie sprawa formalna.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełAdamBiela">Panie Marszałku! Będzie to sprawa formalna. Pytałem przedwczoraj pana marszałka na tej sali o druk sejmowy komisyjnego projektu dotyczącego zamiany użytkowania wieczystego w prawo własności. Uzyskałem odpowiedź, że jest taki druk. Tymczasem takiego druku nie ma. Chciałbym po prostu wyjaśnić przyczyny, dla których tego druku jeszcze nie ma, ponieważ wszystkie regulaminowe okoliczności zostały wyczerpane.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Panie pośle, to nie jest sprawa formalna, jeśli chodzi o art. 109, ale ponieważ ja pana wprowadziłem wczoraj niechcący w błąd, w związku z tym wyjaśnię.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Państwa projekt w opinii ekspertów jest niezgodny z prawem europejskim, w związku z tym, zgodnie z regulaminem, musi być skierowany do Komisji Integracji Europejskiej, żeby komisja wyraziła swoją opinię. To jest tryb regulaminowy. Gdybyście państwo złożyli swój projekt w odpowiednim czasie, to znaczy 2 czy 3 miesiące temu, byłby rozpatrywany wspólnie. Skoro złożyliście go miesiąc temu, to nie zdążył na łączną dyskusję na ten temat. Trudno. To spóźniona inicjatywa, ona trafi wtedy, kiedy w zgodzie z regulaminem uzyska opinię Komisji Integracji Europejskiej. Nie ma tu żadnej innej kwestii niż czysto regulaminowe podejście.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełAdamBiela">Panie Marszałku! Te dwa projekty dotyczą dokładnie tej samej kwestii i one nie wymagały specjalnego badania przez Komisję Integracji Europejskiej, zaś ten projekt uzyskał jakiś specjalny przywilej w tym względzie.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Każdy projekt inaczej rozwiązuje podobne kwestie, w związku z tym trudno je porównywać. To nie była moja opinia, tylko ekspertów, a teraz będzie to opinia Komisji Integracji Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 23. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Elżbietę Pielę-Mielczarek i przeprowadził dyskusję.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#Marszałek">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 2702.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#Marszałek">Musimy minutę poczekać na pana posła, który twierdzi, że nie z własnej winy zapomniał karty.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami, usługami, w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 2702, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.9" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.10" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.11" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Za - 397, przeciw - 2, wstrzymało się 2.</u>
<u xml:id="u-8.12" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami.</u>
<u xml:id="u-8.13" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 24. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji.</u>
<u xml:id="u-8.14" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Tomasza Wełnickiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
<u xml:id="u-8.15" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.16" who="#Marszałek">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
<u xml:id="u-8.17" who="#Marszałek">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
<u xml:id="u-8.18" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
<u xml:id="u-8.19" who="#Marszałek">W poprawce 1. do art. 4 pkt 1a lit. c Senat proponuje, aby nadawca społeczny nie mógł nadawać jedynie reklam lub telesprzedaży.</u>
<u xml:id="u-8.20" who="#Marszałek">Sejm natomiast uchwalił, że taki nadawca nie może również nadawać sponsorowanych audycji lub innych sponsorowanych przekazów.</u>
<u xml:id="u-8.21" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.22" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.23" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu do art. 4 pkt 1a lit. c, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.24" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.25" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.26" who="#Marszałek">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 387, przeciw - 11, wstrzymało się 2.</u>
<u xml:id="u-8.27" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
<u xml:id="u-8.28" who="#Marszałek">W poprawce 2. do art. 38 Senat proponuje, aby dodać pkt 8 stanowiący, że koncesja może być cofnięta, jeżeli działalność nadawcy społecznego narusza wymogi określone w przepisach ustawy.</u>
<u xml:id="u-8.29" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.30" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.31" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 38, polegającej na dodaniu pkt. 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.32" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.33" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.34" who="#Marszałek">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 398, wstrzymało się 2.</u>
<u xml:id="u-8.35" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
<u xml:id="u-8.36" who="#Marszałek">W poprawce 3. do art. 39b Senat proponuje, aby dodać ust. 2a stanowiący, że nadawcy społecznemu przysługuje pierwszeństwo przy rozpatrywaniu wniosków o przydział częstotliwości.</u>
<u xml:id="u-8.37" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.38" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.39" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu do art. 39b, polegającej na dodaniu ust. 2a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.40" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.41" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.42" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 396, przeciw - 3, wstrzymało się 2.</u>
<u xml:id="u-8.43" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
<u xml:id="u-8.44" who="#Marszałek">W poprawce 4. do art. 39b ust. 3 Senat proponuje, aby w przypadku naruszenia przez nadawcę społecznego wymogów określonych w przepisach ustawy organ koncesyjny nie tylko, jak uchwalił Sejm, wydawał decyzję o uchyleniu decyzji o uznaniu za nadawcę społecznego, lecz także mógł jednocześnie cofnąć koncesję.</u>
<u xml:id="u-8.45" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.46" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.47" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu do art. 39b ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.48" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.49" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.50" who="#Marszałek">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 399, przeciw - 1.</u>
<u xml:id="u-8.51" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
<u xml:id="u-8.52" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji.</u>
<u xml:id="u-8.53" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 25. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych i ustawy o Policji.</u>
<u xml:id="u-8.54" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Tadeusza Tomaszewskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
<u xml:id="u-8.55" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.56" who="#Marszałek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
<u xml:id="u-8.57" who="#Marszałek">Poprawki 1. - 12 Senat zgłosił do art. 1 zawierającego zawierającego zmiany do ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych.</u>
<u xml:id="u-8.58" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 3 pkt 1a Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
<u xml:id="u-8.59" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.60" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.61" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu do art. 3 pkt 1a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.62" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.63" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.64" who="#Marszałek">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 21, przeciw - 374, wstrzymało się 5.</u>
<u xml:id="u-8.65" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.66" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 5a Senat proponuje m.in., aby Policja uczestniczyła w zabezpieczeniu bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas przeprowadzania imprezy masowej, organizator imprezy był obowiązany do pokrycia części kosztów udziału Policji wynikających z realizacji tych zadań, wysokość środków pieniężnych przeznaczonych na pokrycie kosztów określała rada powiatu, stosując określone w tym przepisie zasady, przy czym w szczególnie uzasadnionych przypadkach, z uwagi na charakter imprezy masowej, starosta może zwolnić organizatora imprezy masowej z obowiązku przekazywania na rzecz Policji tych środków.</u>
<u xml:id="u-8.67" who="#Marszałek">Sejm natomiast uchwalił, że odpłatny udział Policji w zabezpieczeniu podczas przeprowadzania imprezy masowej bezpieczeństwa i porządku publicznego możliwy jest na podstawie porozumienia zawartego przez organizatora imprezy z właściwym miejscowo komendantem powiatowym/miejskim Policji, a kwoty odpłatności ustala się, uwzględniając określone w ustawie o Policji zasady przyznawania dodatkowego wynagrodzenia za udział w zabezpieczeniu podczas imprezy masowej bezpieczeństwa i porządku publicznego.</u>
<u xml:id="u-8.68" who="#Marszałek">Z poprawką to łączą się poprawki: 3. do art. 7 ust. 1 pkt 1, 7. do art. 8 ust. 1a, 13. do art. 13 ust. 3a ustawy o Policji oraz 14. do art. 112 ust. 3 ustawy o Policji.</u>
<u xml:id="u-8.69" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
<u xml:id="u-8.70" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o ich odrzucenie.</u>
<u xml:id="u-8.71" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.72" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 2., 3., 7., 13. i 14., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.73" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.74" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.75" who="#Marszałek">Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 224, przeciw - 170, wstrzymało się 3.</u>
<u xml:id="u-8.76" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
<u xml:id="u-8.77" who="#Marszałek">W 4. poprawce do art. 7 ust. 1 pkt 6 Senat proponuje, aby do wniosku o zezwolenie na przeprowadzenie imprezy masowej należało dołączyć m.in. informację o liczbie miejsc dla osób w obiekcie lub na terenie, gdzie impreza masowa będzie zorganizowana, a nie, jak uchwalił Sejm, informację o liczbie miejsc dla osób, które mogą być obecne na imprezie masowej.</u>
<u xml:id="u-8.78" who="#Marszałek">Wnioskodawca proponuje także, aby do wniosku należało dołączyć informację o liczbie osób, które mogą być obecne na imprezie masowej.</u>
<u xml:id="u-8.79" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.80" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.81" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu do art. 7 ust. 1 pkt 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.82" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.83" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.84" who="#Marszałek">Głosowało 395 posłów. Większość bezwzględna - 198. Za - 8, przeciw - 387.</u>
<u xml:id="u-8.85" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.86" who="#Marszałek">W 5. poprawce do art. 7 ust. 1 pkt 7 Senat proponuje, aby osoba reprezentująca organizatora w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa osób uczestniczących w imprezie była kierownikiem do spraw bezpieczeństwa.</u>
<u xml:id="u-8.87" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.88" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.89" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu do art. 7 ust. 1 pkt 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.90" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.91" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.92" who="#Marszałek">Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 9, przeciw - 388.</u>
<u xml:id="u-8.93" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.94" who="#Marszałek">W 6. poprawce do art. 7 ust. 1b Senat proponuje zmianę powołania w tym przepisie.</u>
<u xml:id="u-8.95" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.96" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.97" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu do art. 7 ust. 1b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.98" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.99" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.100" who="#Marszałek">Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 3, przeciw - 395.</u>
<u xml:id="u-8.101" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.102" who="#Marszałek">W poprawce 8. do art. 9 ust. 2 Senat proponuje, aby organizator imprez określonych w tym artykule był obowiązany na 14 dni przed planowanym terminem ich przeprowadzenia przekazać właściwym organom także informację o szczególnych zasadach postępowania w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia.</u>
<u xml:id="u-8.103" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.104" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.105" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu do art. 9 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.106" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.107" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.108" who="#Marszałek">Głosowało 393 posłów. Większość bezwzględna - 197. Za - 10, przeciw - 383.</u>
<u xml:id="u-8.109" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.110" who="#Marszałek">W 9. poprawce do art. 15 ust. 1 Senat proponuje zmianę powołania w tym przepisie.</u>
<u xml:id="u-8.111" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.112" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.113" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki Senatu do art. 15 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.114" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.115" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.116" who="#Marszałek">Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 1, przeciw - 396, wstrzymał się 1.</u>
<u xml:id="u-8.117" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.118" who="#Marszałek">W 10. poprawce do art. 15 ust. 6 Senat proponuje, aby organizator imprezy masowej niezwłocznie przekazywał określonym w tym przepisie organom zgromadzone podczas utrwalania przebiegu imprezy masowej materiały mogące stanowić dowody, a nie - jak uchwalił Sejm - zawierające dowody pozwalające na wszczęcie postępowania karnego lub postępowania w sprawach o wykroczenia.</u>
<u xml:id="u-8.119" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.120" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.121" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 10. poprawki Senatu do art. 15 ust. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.122" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.123" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.124" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 3, przeciw - 396, wstrzymało się 2.</u>
<u xml:id="u-8.125" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.126" who="#Marszałek">W 11. poprawce do art. 16 ust. 1 pkt 3 Senat proponuje, aby służby porządkowe organizatora imprezy masowej były uprawnione m.in. do przeglądania zawartości bagaży, odzieży osób, także w przypadku podejrzenia, że osoby te posiadają przedmioty, o których mowa w art. 14 ust. 2.</u>
<u xml:id="u-8.127" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.128" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.129" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 11. poprawki Senatu do art. 16 ust. 1 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.130" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.131" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.132" who="#Marszałek">Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 1, przeciw - 396, wstrzymał się 1.</u>
<u xml:id="u-8.133" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.134" who="#Marszałek">W 12. poprawce do art. 22 Senat proponuje, aby orzekany za wykroczenia popełnione w związku z imprezami masowymi środek karny zakazu wstępu na imprezę masową mógł być połączony z obowiązkiem osobistego stawiennictwa na wezwanie powiatowego lub miejskiego komendanta Policji we właściwej dla miejsca zamieszkania ukaranego jednostce organizacyjnej Policji w czasie trwania imprezy masowej.</u>
<u xml:id="u-8.135" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.136" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.137" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 12. poprawki Senatu do art. 22, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.138" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.139" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.140" who="#Marszałek">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna - 202. Przeciw - 402, wstrzymał się 1.</u>
<u xml:id="u-8.141" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.142" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych i ustawy o Policji.</u>
<u xml:id="u-8.143" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 26. porządku dziennego: Sprawozdanie komisji nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o kosmetykach.</u>
<u xml:id="u-8.144" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Helenę Góralską oraz przeprowadził dyskusję.</u>
<u xml:id="u-8.145" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.146" who="#Marszałek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
<u xml:id="u-8.147" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 4 ust. 1, art 7 ust. 9, art. 11 ust. 1 pkt 5 i ust. 3 oraz art. 12 ust. 1 Senat proponuje, aby użyty w różnych przypadkach wyraz „zdrowie” zastąpić użytymi w odpowiednich przypadkach wyrazami „bezpieczeństwo zdrowia”.</u>
<u xml:id="u-8.148" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.149" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.150" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.151" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.152" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.153" who="#Marszałek">Głosowało 395 posłów. Większość bezwzględna - 198. Za - 212, przeciw - 181, wstrzymało się 2.</u>
<u xml:id="u-8.154" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
<u xml:id="u-8.155" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 5 ust. 2 oraz art. 6 ust. 2 pkt 4 Senat proponuje, aby w przepisach tych odwołać się do art. 4 ust. 1, a nie, jak uchwalił Sejm, do całego art. 4.</u>
<u xml:id="u-8.156" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.157" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.158" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 5 ust. 2 oraz art. 6 ust. 2 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.159" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.160" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.161" who="#Marszałek">Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 1, przeciw - 396, wstrzymał się 1.</u>
<u xml:id="u-8.162" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.163" who="#Marszałek">W 3. poprawce do art. 5 ust. 3 pkt 4 Senat proponuje, aby minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrami: właściwym do spraw gospodarki oraz właściwym do spraw środowiska określił, w drodze rozporządzenia, wzór znaku graficznego wskazującego na umieszczenie informacji także na dołączonej ulotce.</u>
<u xml:id="u-8.164" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.165" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.166" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu do art. 5 ust. 3 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.167" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.168" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.169" who="#Marszałek">Głosowało 394 posłów. Większość bezwzględna -198. Za - 2, przeciw - 390, wstrzymało się 2.</u>
<u xml:id="u-8.170" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.171" who="#Marszałek">W 4. poprawce do art. 6 ust. 2 pkt 3 Senat proponuje, aby oznakowanie opakowania jednostkowego kosmetyku umieszczone na pojemniku i opakowaniu jednostkowym zewnętrznym zawierało m.in. także zawartość kosmetyku w opakowaniu, w chwili pakowania, w jednostkach wyrażających wagę lub objętość netto.</u>
<u xml:id="u-8.172" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.173" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.174" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu do art. 6 ust. 2 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.175" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.176" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.177" who="#Marszałek">Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 1, przeciw - 395, wstrzymał się 1.</u>
<u xml:id="u-8.178" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.179" who="#Marszałek">W 5. poprawce do art. 6 ust. 2 pkt 4 Senat proponuje, aby wyrazy „najkrótsza trwałość kosmetyku” zastąpić wyrazami „minimalny okres przydatności kosmetyku do użytku”.</u>
<u xml:id="u-8.180" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.181" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.182" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu do art. 6 ust. 2 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.183" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.184" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.185" who="#Marszałek">Głosowało 396 posłów. Większość bezwzględna - 199. Przeciw - 393, wstrzymało się 3.</u>
<u xml:id="u-8.186" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.187" who="#Marszałek">W 6. poprawce do art. 6 ust. 2 pkt 6 Senat proponuje, aby oznakowanie opakowania jednostkowego kosmetyku umieszczone na pojemniku i opakowaniu jednostkowym zewnętrznym zawierało m. in. także inne dane pozwalające na identyfikacją serii kosmetyku.</u>
<u xml:id="u-8.188" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.189" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.190" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu do art. 6 ust. 2 pkt 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.191" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.192" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.193" who="#Marszałek">Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 2, przeciw - 393, wstrzymało się 3.</u>
<u xml:id="u-8.194" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.195" who="#Marszałek">W 7. poprawce do art. 8 ust. 2 Senat proponuje, aby producent był obowiązany przed dniem wprowadzenia do obrotu kosmetyku przekazać do krajowego systemu informowania dane, o których mowa w tym przepisie, w celu zapewnienia głównemu inspektorowi sanitarnemu szybkiego dostępu do informacji dotyczących składu kosmetyku.</u>
<u xml:id="u-8.196" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.197" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.198" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu do art. 8 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.199" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.200" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.201" who="#Marszałek">Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 2, przeciw - 393, wstrzymało się 2.</u>
<u xml:id="u-8.202" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.203" who="#Marszałek">W 8. poprawce do art. 11 w ust. 2 Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjnym.</u>
<u xml:id="u-8.204" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.205" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.206" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu do art. 11 w ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-8.207" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-8.208" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-8.209" who="#Marszałek">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 195, przeciw - 197, wstrzymało się 7.</u>
<u xml:id="u-8.210" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-8.211" who="#Marszałek">W 9. poprawce do art. 14 ust. 2 Senat proponuje, aby karze określonej w tym przepisie podlegał ten, kto wbrew nakazom wynikającym również z przepisów art. 11 ust. 1 i 2, wprowadza do obrotu kosmetyk.</u>
<u xml:id="u-8.212" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-8.213" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-8.214" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełJoannaFabisiak">Pytanie kieruję do pani poseł sprawozdawcy. Przyjmijmy, że poprawka nie zostanie przyjęta. Co wówczas będzie mógł i co powinien zrobić w świetle ustawy główny inspektor w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia, jeśli producent odmówi udostępnienia składu kosmetyku, który wywoła objawy choroby? Jaka będzie egzekucja tego prawa i odpowiedzialność producenta w sytuacji odrzucenia poprawki 9.? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Proszę panią poseł Helenę Góralską o odpowiedzenie na pytanie pani poseł Fabisiak.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełHelenaGóralska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poprawka 9., nad którą mamy teraz głosować, wprowadza karalność za wykroczenia polegające na tym, że producent nie przechowuje informacji o składzie chemicznym kosmetyku, a także o metodzie produkcji zgodnej z zasadami dobrej produkcji. I problem polega na tym, że ustawa nie określa, co to jest zasada dobrej produkcji, odnosi to dopiero do rozporządzenia. Czyli Senat proponuje wprowadzić karalność za wykroczenie, które w ustawie nie jest zdefiniowane. Wykroczenie to miałoby być zdefiniowane w rozporządzeniu ministra zdrowia. Mimo takich wątpliwości co do wprowadzania karalności za coś, co jest nieostro sformułowane, komisja zdecydowała się przyjąć tę poprawkę Senatu. W ustawie są również inne obowiązki, np. zgłaszanie danych do krajowego rejestru, które nie są uzupełnione żadnymi przepisami karnymi, i tutaj posłowie nie mieli wątpliwości, że może być przepis, który jest nieuzupełniony przepisem karnym. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki Senatu do art. 14 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna - 202. Za - 195, przeciw - 203, wstrzymało się 4.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-12.7" who="#Marszałek">W 10. poprawce do art. 14 ust. 3 Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjnym.</u>
<u xml:id="u-12.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-12.9" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.10" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 10. poprawki Senatu do art. 14 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-12.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-12.12" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-12.13" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 5, przeciw - 394, wstrzymało się 2.</u>
<u xml:id="u-12.14" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-12.15" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o kosmetykach.</u>
<u xml:id="u-12.16" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 28. porządku dziennego: Sprawozdanie komisji nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o rolniczych badaniach rynkowych.</u>
<u xml:id="u-12.17" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jacka Janiszewskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
<u xml:id="u-12.18" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.19" who="#Marszałek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
<u xml:id="u-12.20" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 1 Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjnym.</u>
<u xml:id="u-12.21" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-12.22" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.23" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu do art. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-12.24" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-12.25" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-12.26" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 2, przeciw - 398, wstrzymał się 1.</u>
<u xml:id="u-12.27" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-12.28" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 2 pkt 3 Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjnym.</u>
<u xml:id="u-12.29" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-12.30" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.31" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu od art. 2 pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-12.32" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-12.33" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-12.34" who="#Marszałek">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 1, przeciw - 397, 1 się wstrzymał.</u>
<u xml:id="u-12.35" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-12.36" who="#Marszałek">W 3. poprawce do art. 4 ust. 3 Senat proponuje, aby zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, zawierało informacje m.in. o formie przekazywania danych rynkowych, a nie, jak uchwalił Sejm, o sposobie przekazywania tych danych.</u>
<u xml:id="u-12.37" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się 10. poprawka do art. 9 ust. 1.</u>
<u xml:id="u-12.38" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
<u xml:id="u-12.39" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
<u xml:id="u-12.40" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.41" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 3. i 10., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-12.42" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-12.43" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-12.44" who="#Marszałek">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 3, przeciw - 399, wstrzymało się 2.</u>
<u xml:id="u-12.45" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-12.46" who="#Marszałek">W 4. poprawce do art. 6 ust. 1 Senat proponuje, aby dane rynkowe mogły być wykorzystywane tylko w celu wykonywania ustawy, a nie, jak uchwalił Sejm, na potrzeby, o których stanowi ustawa.</u>
<u xml:id="u-12.47" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-12.48" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.49" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu do art. 6 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-12.50" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-12.51" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-12.52" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna - 202. Przeciw - 400, wstrzymało się 2.</u>
<u xml:id="u-12.53" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-12.54" who="#Marszałek">W 5. poprawce do art. 8 ust 2 pkt 1 Senat proponuje, aby w ramach kontroli prawidłowości przekazywanych danych rynkowych przez określonych w ustawie przedsiębiorców osoba upoważniona przez ministra właściwego do spraw rynków rolnych miała prawo wstępu do pomieszczeń kontrolowanego w godzinach 7–21.</u>
<u xml:id="u-12.55" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-12.56" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.57" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu do art. 8 ust. 2 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-12.58" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-12.59" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-12.60" who="#Marszałek">Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 1, przeciw - 396, wstrzymał się 1.</u>
<u xml:id="u-12.61" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-12.62" who="#Marszałek">W 6. poprawce do art. 8 ust. 3 Senat proponuje, aby na żądanie osoby przeprowadzającej kontrolę kontrolowany był obowiązany do umożliwienia przeprowadzenia kontroli, a w szczególności umożliwienia sporządzania przez osobę przeprowadzającą kontrolę notatek z udostępnionych dokumentów i innych nośników informacji, a nie, jak uchwalił Sejm, sporządzania i przekazywania kopii dokumentów i innych nośników informacji.</u>
<u xml:id="u-12.63" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się 12. poprawka do art. 10 pkt 3.</u>
<u xml:id="u-12.64" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie.</u>
<u xml:id="u-12.65" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
<u xml:id="u-12.66" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.67" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: 6. i 12., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-12.68" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-12.69" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-12.70" who="#Marszałek">Głosowało 397 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 4, przeciw - 392, wstrzymał się 1.</u>
<u xml:id="u-12.71" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-12.72" who="#Marszałek">W 7. poprawce do art. 8 ust. 5 Senat proponuje, aby upoważnienie ministra właściwego do spraw rynków rolnych zawierało informacje określone w tym przepisie, a nie, jak uchwalił Sejm, powinno zawierać.</u>
<u xml:id="u-12.73" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-12.74" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.75" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu do art. 8 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-12.76" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-12.77" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-12.78" who="#Marszałek">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 1, przeciw - 397, wstrzymał się 1.</u>
<u xml:id="u-12.79" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-12.80" who="#Marszałek">W 8. poprawce do art. 8 ust. 5 Senat proponuje, aby upoważnienie ministra właściwego do spraw rynków rolnych zawierało między innymi oznaczenie kontrolowanego.</u>
<u xml:id="u-12.81" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-12.82" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.83" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu do art. 8 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-12.84" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-12.85" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-12.86" who="#Marszałek">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 2, przeciw - 397, wstrzymał się 1.</u>
<u xml:id="u-12.87" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-12.88" who="#Marszałek">W 9. poprawce do art. 8 Senat proponuje dodać ust. 6 i 7 stanowiące między innymi, że: osoba przeprowadzająca kontrolę przedstawia wyniki kontroli w protokole kontroli sporządzonym w dwóch egzemplarzach, z których jeden jest przekazywany kontrolowanemu za pokwitowaniem; kontrolowany ma prawo do pisemnego zgłoszenia ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych zastrzeżeń dotyczących wyników kontroli zawartych w protokole, o którym mowa w ust. 6, w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania.</u>
<u xml:id="u-12.89" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-12.90" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.91" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki Senatu do art. 8, polegającej na dodaniu ust. 6 i 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-12.92" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-12.93" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-12.94" who="#Marszałek">Głosowało 396 posłów. Większość bezwzględna - 199. Za - 1, przeciw - 394, wstrzymał się 1.</u>
<u xml:id="u-12.95" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-12.96" who="#Marszałek">W 11. poprawce do art. 10 pkt 2 Senat proponuje zmianę o charakterze redakcyjnym.</u>
<u xml:id="u-12.97" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-12.98" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.99" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 11. poprawki Senatu do art. 10 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-12.100" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-12.101" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-12.102" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna - 202. Za - 3, przeciw - 396, wstrzymało się 3.</u>
<u xml:id="u-12.103" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-12.104" who="#Marszałek">W 13. poprawce do art. 12 Senat proponuje, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., a nie, jak uchwalił Sejm, 1 stycznia 2003 r.</u>
<u xml:id="u-12.105" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-12.106" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.107" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 13. poprawki Senatu do art. 12, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-12.108" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-12.109" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-12.110" who="#Marszałek">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 198, przeciw - 200, wstrzymało się 2.</u>
<u xml:id="u-12.111" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
<u xml:id="u-12.112" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o rolniczych badaniach rynkowych.</u>
<u xml:id="u-12.113" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 29. porządku dziennego: Sprawozdanie komisji nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków oraz o zmianie niektórych ustaw, ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji oraz ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych - w związku z dostosowaniem do prawa Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-12.114" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jerzego Osiatyńskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
<u xml:id="u-12.115" who="#Marszałek">W dyskusji nie zgłoszono poprawek do projektu ustawy.</u>
<u xml:id="u-12.116" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
<u xml:id="u-12.117" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.118" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 2699.</u>
<u xml:id="u-12.119" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-12.120" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków oraz o zmianie niektórych ustaw, ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji oraz ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, w brzmieniu proponowanym przez komisję nadzwyczajną - Komisję Prawa Europejskiego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-12.121" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-12.122" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-12.123" who="#Marszałek">Głosowało 397 posłów. Za - 201, przeciw - 51, wstrzymało się 145.</u>
<u xml:id="u-12.124" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków oraz o zmianie niektórych ustaw, ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji oraz ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.</u>
<u xml:id="u-12.125" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 30. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskich projektach ustaw o:</u>
<u xml:id="u-12.126" who="#Marszałek">1) zmianie niektórych ustaw dotyczących miasta stołecznego Warszawy i gmin warszawskich,</u>
<u xml:id="u-12.127" who="#Marszałek">2) ustroju miasta stołecznego Warszawy (druki nr 628, 1543, 1765, 2108 i 2108-A) - trzecie czytanie.</u>
<u xml:id="u-12.128" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jerzego Barzowskiego.</u>
<u xml:id="u-12.129" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełSprawozdawcaJerzyBarzowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam przyjemność w imieniu komisji przedłożyć Wysokiej Izbie dodatkowe sprawozdanie o rozpatrzeniu poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu ustaw warszawskich (druki nr 628, 1543 i 1765).</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PosełSprawozdawcaJerzyBarzowski">Podczas drugiego czytania zostało zgłoszonych 14 poprawek, z czego jedna została wycofana. Wśród tych 14 poprawek w sposób zasadniczy wyróżniają się poprawki pierwsza i druga. Są to poprawki, które zmieniają przygotowany projekt sprawozdania komisji co do generalnych założeń. Pozostałe poprawki mają charakter korygujący przygotowane sprawozdanie komisji i nie rzutują na jego konstrukcję.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PosełSprawozdawcaJerzyBarzowski">Panie marszałku, tylko jedno zdanie o dwóch pierwszych poprawkach. Komisja zdecydowaną większością głosów opowiedziała się za odrzuceniem tych poprawek, ponieważ są one niekonstytucyjne. Według opinii prawnych, które mamy z Biura Studiów i Ekspertyz, poprawki 1. i 2. naruszają konstytucję, a szczególnie art. 164 ust. 1 i 3 konstytucji. W związku z tym komisja opowiedziała się za ich odrzuceniem.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#PosełSprawozdawcaJerzyBarzowski">To tyle, panie marszałku. Jeżeli będą pytania, jestem gotów udzielić na nie odpowiedzi. Dziękuję serdecznie.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 2108.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#Marszałek">Komisja przedstawia jednocześnie poprawki i wnioski mniejszości, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#Marszałek">Informuję, że 1. wniosek mniejszości został wycofany.</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#Marszałek">W poprawkach 1. i 2. wnioskodawcy proponują alternatywne wobec przedstawionego przez komisję projekty ustaw zmieniające ustrój m.st. Warszawy.</u>
<u xml:id="u-14.6" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia jednej z tych propozycji będzie bezprzedmiotowość pozostałych poprawek i wniosków mniejszości.</u>
<u xml:id="u-14.7" who="#Marszałek">W poprawce 1. wnioskodawca proponuje m.in., aby m.st. Warszawa była lokalną wspólnotą samorządową w rozumieniu ustawy o samorządzie powiatowym, w skład którego wchodzą dotychczasowe gminy warszawskie, oraz proponuje utworzyć Warszawski Zespół Miejski, w skład którego wchodziłyby m.st. Warszawa, gminy warszawskie oraz wymienione w tej poprawce powiaty.</u>
<u xml:id="u-14.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
<u xml:id="u-14.9" who="#Marszałek">Przyjęcie tej poprawki spowoduje uchwalenie ustawy o zmianie ustawy o ustroju m.st. Warszawy w brzmieniu proponowanym w tej poprawce, a tym samym bezprzedmiotowość pozostałych wniosków mniejszości, poprawek oraz projektu ustawy rekomendowanego przez komisję.</u>
<u xml:id="u-14.10" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-14.11" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki, a zatem za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o ustroju m.st. Warszawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
<u xml:id="u-14.12" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
<u xml:id="u-14.13" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
<u xml:id="u-14.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
<u xml:id="u-14.15" who="#Marszałek">Głosowało 396 posłów. Za - 205, przeciw - 183, wstrzymało się 8.</u>
<u xml:id="u-14.16" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął, a tym samym uchwalił ustawę o zmianie ustawy o ustroju m.st. Warszawy.</u>
<u xml:id="u-14.17" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
<u xml:id="u-14.18" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 31., 32. i 33. porządku dziennego:</u>
<u xml:id="u-14.19" who="#Marszałek">31. Informacja Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną (druk nr 2061) wraz ze stanowiskiem Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej (druk nr 2446).</u>
<u xml:id="u-14.20" who="#Marszałek">32. Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa (druk nr 2479) wraz ze stanowiskiem Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej (druk nr 2609).</u>
<u xml:id="u-14.21" who="#Marszałek">33. Pierwsze czytanie komisyjnego projektu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie oceny funkcjonowania zasadniczego podziału terytorialnego państwa (druk nr 2634).</u>
<u xml:id="u-14.22" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana Józefa Płoskonkę w celu przedstawienia informacji Rady Ministrów z druku nr 2061 oraz dokumentu „Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa”.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dokument „Informacja Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną” został przedstawiony przez rząd Wysokiej Izbie 30 czerwca 2000 r. jako wykonanie dyspozycji art. 107 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Zgodnie z art. 1 ustawy Przepisy wprowadzające obowiązek przedstawienia oceny skutków obowiązywania odnosił się do następujących ustaw:</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">- z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa,</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">- z dnia 5 czerwca o administracji rządowej w województwie,</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">- z dnia 5 czerwca o samorządzie powiatowym,</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">- z dnia 24 lipca o wprowadzeniu trójstopniowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa.</u>
<u xml:id="u-15.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Powodowany chęcią zapewnienia jak najsprawniejszego przebiegu reformy administracji publicznej rząd wprowadził stały monitoring jej wdrażania. W tym celu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji zbudowano system zbierania i analizowania danych dotyczących zmian zachodzących w administracji szczebla powiatowego i wojewódzkiego. Czuwanie nad przebiegiem i efektami reformy administracji publicznej i odpowiednie wprowadzanie korekt w przyjętych rozwiązaniach rząd traktował jako zadanie pierwszoplanowe i nie ograniczał swoich działań do formalnego wypełnienia obowiązku nałożonego na Radę Ministrów przez przepis art. 107 ustawy Przepisy wprowadzające.</u>
<u xml:id="u-15.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Przypomnę tylko najważniejsze z działań rządu. Informacja będąca dzisiaj przedmiotem obrad Wysokiej Izby jest już drugim tego typu dokumentem przedstawionym przez rząd Sejmowi. W czerwcu 1999 r. Sejm przyjął informację rządu o stanie realizacji reformy samorządu terytorialnego i administracji. Zgodnie z wnioskami zawartymi w tym dokumencie 23 września 1999 r. rząd złożył do laski marszałkowskiej projekt ustawy korygującej niektóre rozwiązania ustaw reformujących administrację publiczną. Celem rządowej inicjatywy legislacyjnej było przede wszystkim ułatwienie stosowania prawa poprzez uniknięcie luk oraz niespójności pomiędzy ustawami.</u>
<u xml:id="u-15.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Na podstawie przedłożenia rządowego 21 stycznia 2000 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej. Wreszcie podjęte wiosną 2000 r. prace nad oceną skutków reformy prowadziły do dwóch rezultatów. Po pierwsze, do opracowania dokumentu stanowiącego przedmiot dzisiejszych obrad i po drugie, do przygotowania projektu ustawy o zmianie ustaw o samorządzie gminnym, o samorządzie województwa, o samorządzie powiatowym, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Projekt ten został złożony do laski marszałkowskiej 10 sierpnia ub.r. Powstała na jego podstawie ustawa została przyjęta przez Sejm 16 lutego tego roku i jest już po pracach senackich. Ta inicjatywa legislacyjna, razem z omawianą dzisiaj informacją stanowią wypełnienie obowiązku nałożonego na rząd przez przywołany już art. 107 ustawy Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.</u>
<u xml:id="u-15.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Wysoka Izbo! Informacja Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną została przygotowana wiosną 2000 r. W związku z tym opisuje ona stan rzeczy po roku od wejścia w życie ustaw reformujących administrację publiczną, tj. w dniu 31 grudnia 1999 r. Pięć zasadniczych części dokumentu odpowiada pięciu ustawom wymienionym w artykule pierwszej ustawy przepisy wprowadzające. Informacja omawia zatem kolejno: funkcjonowanie powiatów, funkcjonowanie samorządów województw, podział kompetencji w obrębie administracji terenowej, administrację rządową w województwie i pozycję wojewody, wreszcie niektóry aspekty prawa regulującego podział terytorialny.</u>
<u xml:id="u-15.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Dokładne przedstawienie rządowej oceny skutków wprowadzenia nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa jest przedmiotem odrębnego dokumentu rządowego, który został złożony w Sejmie w grudniu ub. r. i który będzie dzisiaj także przedmiotem obrad Wysokiej Izby.</u>
<u xml:id="u-15.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Informacja ocenia skutki wejścia w życie ustaw reformujących administrację publiczną na dwóch zasadniczych płaszczyznach: po pierwsze, analizuje działanie samego prawa, po drugie, przedstawia stan instytucji powołanych przez ustawę o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa oraz administracji rządowej w województwie.</u>
<u xml:id="u-15.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Ponadroczna praktyka stosowania nowego prawa dowiodła zasadniczej spójności ustaw regulujących funkcjonowanie polskiej administracji terenowej. Część usterek i niespójności nowych ustaw, wymagających najpilniejszych korekt, została usunięta w ustawie z dnia 21 stycznia 2000 r.</u>
<u xml:id="u-15.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Wysoka Izbo! W ocenie rządu pięć ustaw, będących przedmiotem analizy, stanowi dobrą ramę prawną dla funkcjonowania polskiej administracji terenowej. Proponowane przez rząd zmiany nie dążą do systemowej zmiany polskiego ustroju terytorialnego, lecz do wprowadzenia w jego funkcjonowaniu potrzebnych korekt.</u>
<u xml:id="u-15.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Drugim zasadniczym elementem informacji jest przedstawienie stanu polskiej administracji terenowej w rok po wejściu w życie reformy administracji publicznej. Obecnie nasza wiedza jest bogatsza o doświadczenia kolejnego roku funkcjonowania nowych urzędów i organów. Zasadniczo jednak dane dotyczące roku 2000 potwierdzają prawidłowości kształtujące się już w roku 1999.</u>
<u xml:id="u-15.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">W wyniku reformy od roku 1999 zatrudnienie w administracji samorządowej przewyższało zatrudnienie w administracji rządowej. Równocześnie właśnie od roku 1999 zatrudnienie w administracji publicznej ogółem przestało wzrastać, a nawet w ciągu ostatnich dwóch lat nieznacznie spadło o około 1,3%. Przy okazji dyskutowania przez Wysoką Izbę nad rządową informacją dotyczącą skutków ustaw reformujących administrację publiczną trzeba wyraźnie powtórzyć, że wbrew pomyłce Najwyższej Izby Kontroli i twierdzeniom niektórych mediów reforma administracji nie doprowadziła do rozrostu liczby urzędników w skali kraju.</u>
<u xml:id="u-15.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Sprawa ta nie była bezpośrednio omawiana w informacji. Dane dotyczące przepływu pracowników w związku z reformą rząd przedstawił Sejmowi w czerwcu 1999 r. w „Informacji rządu o stanie realizacji reformy samorządu terytorialnego i administracji”. Przypomnę, że przekształcane lub likwidowanie z dniem 1 stycznia 1999 r. urzędy i instytucje zatrudniały (bez Policji i Straży Pożarnej) około 67,5 tys. osób. Bezpośrednim skutkiem wejścia w życie reformy było zmniejszanie stanu zatrudnienia - nieco ponad 1,5 tys. osób nie otrzymało skierowania do nowego pracodawcy, zaś niespełna 500 osób skierowania takiego nie przyjęło. Dwa zasadnicze kierunki przekazywania pracowników - to z administracji rządowej do samorządowej i ze szczebla wojewódzkiego na powiatowy. W rezultacie np. pod koniec 2000 r. w urzędach wojewódzkich pracowało 40% mniej osób niż w roku 1998.</u>
<u xml:id="u-15.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Omawiana dzisiaj przez Sejm informacja ujmuje dalsze ruchy kadrowe w nowych urzędach administracji publicznej następujące już po 1 stycznia 1999 r. W ciągu 1999 r. zatrudnienie w ogólnej terenowej administracji rządowej nadal spadało, rosło natomiast zatrudnienie w urzędach samorządowych - w starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich. Tendencja ta występowała nadal w roku 2000. Ponadto od 1 stycznia 2000 r. samorządy województw i powiatowe przejęły administrację pracy wraz z około 16 tys. pracowników. Warto przypomnieć, że podobny proces wzrostu zatrudnienia można było obserwować w przypadku gmin, gdzie zatrudnienie rosło aż do roku 1997, odkąd systematycznie spada.</u>
<u xml:id="u-15.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Informacja przedstawia dane świadczące o dostosowaniu się struktur administracyjnych do nowego podziału terytorialnego, przede wszystkim do zarządzania krajem z 16 ośrodków wojewódzkich. Wskazuje na to systematyczny spadek zatrudnienia w delegaturach urzędów wojewódzkich na rzecz zatrudnienia w centralach tych urzędów. Analogiczny proces przebiega także, choć nierównomiernie, w zespolonych inspekcjach, służbach i strażach.</u>
<u xml:id="u-15.19" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Dane przedstawione w informacji wskazują na nierównomierny potencjał instytucjonalny, w jaki wyposażone zostały nowe jednostki terytorialne. Jest to przede wszystkim wynikiem nierównomierności sieci administracyjnej oraz sieci instytucji sektora państwowego przed reformą. Sprawa jest przedmiotem bliższej analizy w rządowej ocenie nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa. Dokument wskazuje także na pewne trudności związane z wprowadzeniem w życie przepisów analizowanych ustaw, z których najbardziej znaczącą było powolne początkowo tempo komunalizacji mienia, przekazywanego nowym jednostkom samorządu terytorialnego z mocy prawa.</u>
<u xml:id="u-15.20" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu rządu Rzeczypospolitej Polskiej wnoszę o przyjęcie przez Wysoką Izbę przedstawionej przez Radę Ministrów informacji o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną.</u>
<u xml:id="u-15.21" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Jeżeli chodzi o drugą informację, która jest dzisiaj dyskutowana, to jest to ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa. Przedłożona Sejmowi 14 grudnia 2000 r. ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa stanowi wypełnienie przez rząd obowiązku nałożonego przez ustawę z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu trójstopniowego podziału terytorialnego państwa. Art. 7 tej ustawy stanowi:</u>
<u xml:id="u-15.22" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Ust. 1. Zobowiązuje się Sejm, Senat i Radę Ministrów do dokonania nie później niż do dnia 31 grudnia 2000 r. oceny nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa.</u>
<u xml:id="u-15.23" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Ust. 2. Na podstawie oceny, o której mowa w ust. 1, może być dokonana korekta zasadniczego podziału terytorialnego państwa wprowadzonego ustawą.</u>
<u xml:id="u-15.24" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Wykonując dyspozycje tego przepisu, rząd dokonał oceny podziału wojewódzkiego oraz powiatowego i złożył stosowny dokument do laski marszałkowskiej pod koniec grudnia 2000 r. Dokument ten obejmuje trzy zasadnicze części:</u>
<u xml:id="u-15.25" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">- przypomnienie kryteriów stosowanych przy projektowaniu nowego podziału wojewódzkiego i powiatowego,</u>
<u xml:id="u-15.26" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">- charakterystykę nowo utworzonych jednostek podziału terytorialnego,</u>
<u xml:id="u-15.27" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">- zestawienie wniosków dotyczących zmian w podziale terytorialnym, potraktowanych jako wskaźnik stopnia akceptacji społecznej nowego podziału.</u>
<u xml:id="u-15.28" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Ocena zaopatrzona jest w 6 aneksów przedstawiających: stosowaną metodologię, zestawienie danych dotyczących par: miasto na prawach powiatu - powiat mający siedzibę władz w tym mieście oraz przegląd wszystkich wniosków dotyczących zmiany podziału terytorialnego.</u>
<u xml:id="u-15.29" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Zasadniczym wnioskiem, płynącym z dokonanych analiz przedstawionych w omawianym dokumencie, jest przekonanie rządu, że po dwóch latach obowiązywania trójstopniowego podziału terytorialnego państwa brak jest przesłanek do podejmowania jego całościowych zmian. Nowe jednostki wojewódzkie cechuje znaczna nierównomierność potencjału demograficznego i gospodarczego, do czego przyczyniła się decyzja o utworzeniu 16 w miejsce projektowanych 12 województw. Jednak analizy wskazują na stosunkowo wyrównany poziom zasobów administracji publicznej nowych województw, a więc narzędzi, jakimi dysponuje państwo do działań na rzecz wyrównania istniejących dysproporcji.</u>
<u xml:id="u-15.30" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Znaczna nierównomierność potencjału charakteryzuje także nowe jednostki powiatowe. Wszystkie prowadzone analizy wskazują przede wszystkim na znacząco wyższy potencjał miast na prawach powiatu i znacząco niższy potencjał większości powiatów pozbawionych większych ośrodków miejskich, a więc większości z 46 powiatów z siedzibą w mieście na prawach powiatu.</u>
<u xml:id="u-15.31" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Do 31 października 2000 r. do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji wpłynęły za pośrednictwem wojewodów 22 wnioski w sprawie zmiany podziału wojewódzkiego lub powiatowego, z czego 18 wniosków ma charakter kompletny, umożliwiający ich rozpatrzenie. Wśród nich 2 wnioski dotyczą zmiany przynależności wojewódzkiej gminy, 11 wniosków dotyczy utworzenia nowych powiatów, 5 wniosków dotyczy zmiany przynależności powiatowej poszczególnych gmin.</u>
<u xml:id="u-15.32" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Pragnę dodać w tym miejscu, iż w okresie od 1 listopada 2000 r. do 27 lutego 2001 r. liczba wniosków w tym obszarze wzrosła o 7, czyli na dzień dzisiejszy wpłynęło 12 wniosków o zmianę przynależności powiatowej pojedynczych gmin. Do MSWiA napłynęło także dalszych 18 wniosków o niskim stopniu sformalizowania, które można traktować jedynie jako sygnały niepełnej akceptacji obecnego podziału wojewódzkiego i powiatowego, jako że wnioskodawcami nie są na ogół władze samorządowe. Wnioski te dotyczą utworzenia dalszych 4 powiatów, zmiany przynależności powiatowej dalszych 6 gmin oraz przynależności wojewódzkiej 8 gmin.</u>
<u xml:id="u-15.33" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Należy wyraźnie rozróżnić dwie kategorie wniosków. Te z nich, które dotyczą zmiany przynależności wojewódzkiej bądź powiatowej pojedynczych gmin, na ogół nie naruszają logiki podziału terytorialnego i mają charakter jego korekty. Nie ma zasadniczych przeszkód do wprowadzenia tego typu poprawek do podziału terytorialnego, choć wymagają one każdorazowej analizy skutków proponowanych zmian. Jedynym wnioskiem z tej kategorii, którego uwzględnienie prowadziłoby do znacznych komplikacji, jest wniosek miasta i gminy Elbląg w sprawie przejścia do woj. pomorskiego. Taka zmiana wywołałaby, po pierwsze, znaczące obniżenie potencjału woj. warmińsko-mazurskiego, a po drugie, komplikacje formalne dotyczące powiatu ziemskiego elbląskiego.</u>
<u xml:id="u-15.34" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Inne znaczenie mają wnioski postulujące utworzenie nowych jednostek terytorialnych. Wszystkie tego typu wnioski dotyczą utworzenia nowych powiatów. Niemal wszystkie z nich przewidują utworzenie powiatów małych i bardzo małych, niespełniających zakładanych w pracach projektowych kryteriów. Przypomnę te kryteria - 50 tys. mieszkańców, 10 tys. mieszkańców w głównym mieście, terytorium obejmuje co najmniej 5 gmin. Dodatkowo utworzenie nowych jednostek w większości przypadków prowadziłoby do nadmiernego osłabienia już istniejących powiatów. Rząd nie widzi możliwości uwzględnienia większości tego typu wniosków.</u>
<u xml:id="u-15.35" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Zmiany podziału terytorialnego wynikające z rozpatrzenia konkretnych wniosków gmin można określić jako bieżące czy też rutynowe. Ich rozstrzygnięcie nie jest przedmiotem analizy w ramach całościowej oceny nowego podziału terytorialnego. Rozstrzygnięcia w tych sprawach zapadną według procedur obowiązującego prawa, po głębokim przeanalizowaniu skutków tak społecznych, jak i ekonomicznych.</u>
<u xml:id="u-15.36" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">W swojej ocenie podziału terytorialnego rząd zwraca natomiast uwagę na konieczność rozwiązania dwóch kwestii o charakterze systemowym. Po pierwsze, nie w pełni sprawdziło się nadanie praw powiatu licznym miastom, a dokładniej - w konsekwencji - utworzenie licznych powiatów pozbawionych większych ośrodków miejskich i gorzej wyposażonych instytucjonalnie w odniesieniu do wykonywania powiatowych zadań publicznych. Konieczne jest ułatwienie i wypracowanie zachęt, w tym finansowych, do łączenia się miast na prawach powiatu z powiatami mającymi w tych miastach siedziby władz w jednolite jednostki powiatowe. Po drugie, utworzona sieć podziałów powiatowych nie zawsze gwarantuje skuteczne wykonywanie zadań o charakterze powiatowym w obszarze bezpośredniego oddziaływania wielkich miast. Dotyczy to wykonywania usług o charakterze „sieciowym”, na przykład komunikacji zbiorowej, wodociągów itp. Konieczne jest podjęcie studiów i prac nad optymalnym modelem zapewniania tego typu usług publicznych na obszarach metropolitalnych.</u>
<u xml:id="u-15.37" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu rządu Rzeczypospolitej Polskiej wnoszę o przyjęcie do wiadomości przez Wysoką Izbę przedstawionego przez rząd dokumentu „Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa”. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-15.38" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie ministrze.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Rejczaka w celu przedstawienia stanowiska komisji w sprawie informacji Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w zastępstwie pana posła Jana Marii Rokity przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w sprawie informacji Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną (druk nr 2061). Zanim to uczynię pragnę przybliżyć niektóre argumenty podnoszone w dyskusji i klimat, w jakim połączone komisje rozważały przedkładane dziś Wysokiej Izbo stanowisko.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Reforma administracji publicznej wzbudzała przed wprowadzeniem, jak również wzbudza dzisiaj, po upływie 2 lat od jej wdrożenia, wiele kontrowersji wśród obywateli naszej ojczyzny. Nie wszyscy posłowie podzielają opinię, że ta reforma na tle wszystkich czterech reform jest najlepiej realizowana i była najsolidniej przygotowywana i to przez wiele lat. Dla wielu osób reforma administracji publicznej jest postrzegana jako czynnik generujący drogie i mało sprawne państwo dla biedniejącego - takie jest powszechne odczucie - społeczeństwa. Fakt, że medialnie właśnie ta reforma jest mało krytykowana wcale nie świadczy o tym, że jest z nią tak dobrze. To bardzo często bolesne skutki dla społeczeństwa takich reform, jak reforma ubezpieczeń społecznych, a przede wszystkim reforma opieki zdrowotnej są swoistą społeczną zasłoną dymną dla rzetelnej i obiektywnej oceny reformy administracji publicznej.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">W stanowisku komisji, które za chwilę przedstawię, bardzo mocno zaakcentowany jest problem oceny kosztów reformy administracji publicznej, którego brak jest w dokumencie rządowym. W kontekście dyskusji na posiedzeniach komisji, a także na podstawie bezpośrednich kontaktów członków komisji na przykład z nieformalnym związkiem miast walczących o powiat, którego przedstawiciele są dziś obecni na galerii sejmowej, wynika, że występują również bezpośrednie koszty społeczne ponoszone przez obywateli naszego kraju, które wygenerowała reforma administracji publicznej. Jest przecież sprawą oczywistą, że przy ostrożnym założeniu, iż każda rodzina polska przynajmniej raz w roku ma do załatwienia jedną sprawę w starostwie i że dla połowy tych rodzin droga do powiatu wydłużyła się, to z bardzo szacunkowej wyceny wynika, że społeczeństwo dokłada niejako z własnej kieszeni do reformy administracji publicznej znaczną kwotę rocznie, oprócz tego, co jest pośrednim kosztem reformy pokrywanym z podatkowych dochodów budżetowych.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">I ostatnia sprawa podnoszona w wypowiedziach członków komisji, która znalazła odzwierciedlenie w stanowisku. Od kilku miesięcy toczy się ostra dyskusja na temat wzrostu zatrudnienia w administracji rządowej i samorządowej w wyniku reformy. Inne stanowisko w tej sprawie miał rząd, inne miała Najwyższa Izba Kontroli, a inne mieli neutralnie polityczni eksperci. Sprawa ta nadal społecznie nie jest jednoznaczna. Z pewnością taki spór nie prowadzi do uspokojenia opinii publicznej, wręcz odwrotnie budzi niepotrzebne emocje. Z pewnością należy jednoznacznie wyjaśnić ten problem, bo społeczeństwo oczekuje na taką informację, uczciwie wyliczoną, bez żadnych niedomówień, tym bardziej że podawane do wiadomości publicznej dane liczbowe znacznie się różniły.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po wielomiesięcznym, od lipca do grudnia 2000 r., okresie prac 5-osobowej podkomisji pod kierownictwem pana posła Jana Rokity połączone Komisje Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, obradujące w dniu 8 grudnia pod przewodnictwem pani posłanki Barbary Imiołczyk, przyjęły w wyniku głosowania - 18 głosów za, 7 głosów przeciw i 5 wstrzymujących się - stanowisko w sprawie informacji z przywołanego na wstępie druku nr 2061. Komisje wnoszą o przyjęcie tej informacji, załączając jednocześnie szereg uwag. Przedstawię teraz Wysokiej Izbie uzasadnienie zajętego przez komisję stanowiska, które zawarte jest w druku nr 2446.</u>
<u xml:id="u-17.5" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Przedłożona Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej informacja Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną jest w istocie informacją o funkcjonowaniu nowego ustroju terytorialnego po roku od wejścia w życie pięciu podstawowych ustaw określających nowy system: o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie, o wprowadzeniu trójstopniowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa oraz o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej w związku z reformą ustrojową państwa.</u>
<u xml:id="u-17.6" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">W rok od wejścia w życie ustaw reformujących administrację publiczną Rada Ministrów ocenia w przedłożonej Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej informacji stan polskiej terenowej administracji publicznej jako zadowalający, a nawet dobry. Ustawy reformujące administrację publiczną wymagają jedynie korekt i uzupełnień, nie zaś bardziej zasadniczych nowelizacji zmieniających kształt wprowadzonej w życie 1 stycznia 1999 r. reformy.</u>
<u xml:id="u-17.7" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Należy podkreślić, że rząd przedstawił już Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej pierwszą całościową ocenę procesu wdrażania reformy w czerwcu 1999 r. Zgodnie z zapowiedzią zawartą w tym dokumencie, jesienią 1999 r. Rada Ministrów przesłała do Sejmu rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej. Na podstawie przedłożenia rządowego Sejm przyjął w dniu 21 stycznia 2000 r. ustawę korygującą niektóre rozwiązania zawarte przede wszystkim w ustawie kompetencyjnej. Ustawa ta wprowadziła do ustaw reformujących administrację publiczną korekty, usunęła luki i niespójności, a jej zasadniczym celem było ułatwienie stosowania prawa.</u>
<u xml:id="u-17.8" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Rząd prowadzi stałe monitorowanie przemian zachodzących w terenowej administracji publicznej w rytmie początkowo kwartalnym, a obecnie półrocznym. Utworzenie ośrodka gromadzącego spójne dane na temat polskiej administracji publicznej może w znaczący sposób podnieść sterowność polskiej machiny państwowej. System monitorowania reformy administracji publicznej, utworzony w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, wymaga jednak doprecyzowania, tak aby stał się stałym narzędziem zbierania informacji i kierowania działaniami struktur państwowych. W obecnej postaci system obejmuje administrację terenową szczebla ponad gminnego oraz jest nastawiony na informację o charakterze strukturalnym.</u>
<u xml:id="u-17.9" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Komisje: Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej z uznaniem witają stworzenie stałego systemu monitorowania administracji publicznej. Uważają jednak za celowe podjęcie przez rząd prac nad rozszerzeniem systemu na inne podmioty: gminy oraz administrację centralną, a także objęcie systemem wskaźników funkcjonalnych.</u>
<u xml:id="u-17.10" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">W pierwszym roku działania nowych urzędów administracji rządowej i samorządowej zaszły poważne zmiany w poziomie zatrudnienia w administracji. Za zdecydowanie niewystarczające w proporcji do liczby zadań należy ocenić zmniejszenie zatrudnienia w urzędach wojewódzkich o ok. 10%. Pozytywny jest natomiast proces dostosowania struktury zatrudnienia do nowego podziału terytorialnego. W 1999 r. zatrudnienie w delegaturach urzędów wojewódzkich spadło z 42 do 28% ogółu zatrudnienia w urzędach wojewódzkich. Również zmiany w strukturze zatrudnienia w zespolonych służbach, inspekcjach i strażach świadczą o dostosowaniu zatrudnienia do nowego podziału terytorialnego (spadek zatrudnienia w jednostkach wojewódzkich przy wzroście zatrudnienia w jednostkach powiatowych).</u>
<u xml:id="u-17.11" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">W roku 1999, w pierwszym roku działania tych instytucji, znacząco wzrosło zatrudnienie w administracji samorządowej, tak powiatowej, jak wojewódzkiej. Informacja nie zawiera danych pozwalających ocenić ogólny wzrost zatrudnienia w administracji terenowej w pierwszym roku funkcjonowania nowych urzędów. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego przytoczonych w informacji Naczelnej Izby Kontroli z sierpnia 2000 r. o wynikach kontroli dotyczącej likwidacji dotychczasowych struktur wojewódzkich administracji publicznej i utworzenia nowych struktur, wzrost zatrudnienia w terenowej administracji publicznej (bez Policji, administracji skarbowej, administracji pracy i administracji niezespolonych) wyniósł do końca września 1999 r. ok. 8 tys., czyli nieco ponad 7% stanu z 31 grudnia 1998 r.</u>
<u xml:id="u-17.12" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Komisje uważają za istotne, aby rząd monitorował zmiany poziomu zatrudnienia w administracji samorządowej. Istotne pytanie w tej mierze brzmi, czy mamy do czynienia z jednorazowym wzrostem zatrudnienia w nowo powstałych starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich, dostosowującym liczbę urzędników do wykonywanych przez te urzędy zadań, czy też ze stałym wzrostem struktur administracyjnych.</u>
<u xml:id="u-17.13" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Przedstawione w informacji dane potwierdzają fakt nierównomiernego wyposażenia nowo powstających jednostek samorządu terytorialnego w instytucje i majątek służący do realizacji ich zadań. Na poziomie powiatowym nierównomierność ta jest głównie pochodną nierównomierności istniejącej przed reformą sieci administracyjnej i instytucjonalnej. Zwraca uwagę przede wszystkim znacząco niższa liczba jednostek organizacyjnych w dziedzinie oświaty i ochrony zdrowia w powiatach, mających siedzibę władz w miastach na prawach powiatu oraz w niektórych miastach na prawach powiatu. To słabe wyposażenie instytucjonalne niektórych nowych jednostek powiatowych utrudnia im sprawne wykonywanie nałożonych na nie przez prawo zadań publicznych. Na poziomie wojewódzkim zwraca uwagę złe wyposażenie urzędów marszałkowskich w lokale biurowe, które tylko w nielicznych przypadkach stanowią ich własność nabytą.</u>
<u xml:id="u-17.14" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Komisje wyrażają zaniepokojenie wolnym tempem procesu komunalizacji mienia nieruchomego, w tym wydawania przez wojewodów decyzji deklaratoryjnych, potwierdzających nabycie mienia z mocy prawa przez powiaty i samorządy województw. Brak tego typu decyzji uniemożliwia pełne wykonywanie przez jednostki samorządu terytorialnego funkcji właścicielskich. Komisje z zadowoleniem przyjmują informację, że proces wydawania decyzji komunalizacyjnych został przyspieszony w ubiegłym roku.</u>
<u xml:id="u-17.15" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Dane przytoczone w informacji świadczą, że wojewodowie jedynie w marginalnym zakresie korzystają z możliwości przekazywania jednostkom samorządu terytorialnego na ich wniosek mienia służącego wykonywaniu ich zadań. W roku 1999 w całym kraju wojewodowie wydali jedynie 179 decyzji dotyczących przekazania mienia powiatom i 17 decyzji dotyczących przekazania mienia samorządom województw. Zdaniem komisji niezbędne jest podjęcie przez rząd kroków zmierzających do przyspieszenia procesu prawnego przekazywania majątku nieruchomego jednostkom powiatowym i wojewódzkim.</u>
<u xml:id="u-17.16" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Komisje zwracają uwagę, że w raporcie rządowym nie poddano analizie ustawodawstwa kompetencyjnego. W tym zakresie natomiast przyjęty przez parlament podział kompetencji pomiędzy organy administracji publicznej jest w wielu przypadkach niewłaściwy. Te same zadania publiczne wykonywane są przez różne organy, podział odpowiedzialności jest często nieprecyzyjny, powoduje mnożenie kosztów działania administracji, a w niektórych przypadkach pozostaje w sprzeczności z ustrojową funkcją organów, np. pomoc społeczna, rolnictwo i inne.</u>
<u xml:id="u-17.17" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Komisje uważają także, że wadą raportu jest brak całościowej oceny kosztów reformy administracji publicznej, a także analizy pozwalającej ocenić wzrost lub spadek jakości i kosztów działania administracji w wyniku reformy.</u>
<u xml:id="u-17.18" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Komisje zwracają uwagą na fiasko rządowego programu „Dialog i Rozwój”. W tym miejscu dodam, że podczas prac komisji podkreślano, iż skoro w swoim stanowisku komisje zwracają uwagę na fiasko rządowego programu „Dialog i Rozwój”, to w języku politycznym oznacza to szczególnie ostre i krytyczne sformułowanie.</u>
<u xml:id="u-17.19" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Komisje raz jeszcze podnoszą pilną konieczność ustawowego zwiększania udziału zadań i dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego, zwłaszcza powiatów, w ogólnej puli ich zadań i dochodów.</u>
<u xml:id="u-17.20" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Komisje z zadowoleniem przyjmują przedłożenie rządowego projektu ustawy o zmianie ustaw o samorządzie gminnym, o samorządzie województwa, o samorządzie powiatowym, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Projekt ten, złożony do laski marszałkowskiej 12 sierpnia ubiegłego roku, stwarza możliwość dokonania potrzebnych korekt w przyjętych rozwiązaniach ustawowych. Jako najważniejsze punkty proponowanych zmian w informacji wymienia się nową regulację statusu powiatowych zespolonych służb inspekcji i straży, możliwość łączenia się w pojedyncze jednostki powiatowe miast na prawach powiatu i powiatów mających siedzibę w tych miastach oraz doprecyzowanie prawne kwestii sprawowania przez prezesa Rady Ministrów i wojewodów nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego. Są to propozycje nowelizacji w tych obszarach, w których funkcjonowanie administracji publicznej w nowym układzie jest oceniane w informacji jako najmniej płynne i nastręczające największych trudności.</u>
<u xml:id="u-17.21" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wyrażam przekonanie, że po przedstawieniu Wysokiej Izbie obszernego stanowiska obu komisji należy dla przejrzystości sprawozdania zwrócić jeszcze raz uwagę pań i panów posłów na najistotniejsze jego elementy dotyczące skutków obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną.</u>
<u xml:id="u-17.22" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Po pierwsze, struktura organizacyjna państwa jest właściwa, ale funkcjonalnie struktura ta jest ciągle wadliwa. System prawny związany z reformą nadal zawiera wiele luk, niejasności i sprzeczności. Główna przyczyna tej wadliwości tkwi w tym, że województwa nie posiadają możliwości skutecznego prowadzenia polityki regionalnej. Istotną poprawę w tym zakresie powinno przynieść zniesienie szeregu agencji i funduszy, przesunięcie finansów do województw, zwiększenie roli wojewódzkich sejmików samorządowych, zmiana sposobu finansowania inwestycji.</u>
<u xml:id="u-17.23" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Po drugie, reforma uruchomiła znaczny potencjał intelektualny, społeczny i polityczny, szczególnie na szczeblu województw. Utworzenie radykalnie większych, a tym samym mniej licznych województw stworzyło podmiot polityki regionalnej zdolny do stania się partnerem dla układu rządowego. Liczba 16 województw będąca wynikiem kompromisu politycznego jest w porównaniu z racjami teoretycznymi i strukturą polskiej przestrzeni liczbą zbyt dużą, co nie dyskwalifikuje jednak celowości reformy. Natomiast liczba powiatów jest na tyle nazbyt znaczna, że jednostki tego pośredniego szczebla są za małe i za słabe gospodarczo, społecznie oraz kadrowo, by były zdolne sprawnie wypełniać wszystkie nałożone na nie funkcje. Dysfunkcjonalność powiatów tzw. grodzkich i otaczających je „pustych” powiatów ziemskich jest najsilniej przejawiającą się negatywną cechą reformy powiatowej. Trzeba mocno poprawić podział kompetencyjny - np. pomoc społeczna jest organizowana na wszystkich szczeblach, a akurat w tym wrażliwym społecznie obszarze potrzebna jest szczególna specjalizacja.</u>
<u xml:id="u-17.24" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Po trzecie, wiele faktów i badań potwierdza powszechnie formułowaną tezę o niedostatecznej decentralizacji finansów publicznych, nienadążającej za decentralizacją zadań i kompetencji. Słabość finansowa województw i powiatów powoduje, że nowo wprowadzona instytucja kontraktu wojewódzkiego jest przeładowana wielością drobnych zadań i przedsięwzięć, które w racjonalnym modelu finansów publicznych powinny być finansowane bezpośrednio z budżetów wojewódzkich. Ograniczona decentralizacja przejawia się także w ciągle zbyt znaczącej roli wojewody i jego nadmiernego - w stosunku do funkcji - aparatu administracyjnego. Wojewoda jest stale uwikłany w bezpośrednie zarządzanie wieloma sprawami o znaczeniu regionalnym, co w znacznej mierze wynika z faktu, iż jest on realnym dysponentem znaczących środków publicznych, a nie jedynie jednostką przekazującą je do samorządu wojewódzkiego i powiatowego. W konkluzji należy zdecydowanie podkreślić: nowa ustawa o finansach samorządowych powinna być uchwalona jeszcze w tej kadencji.</u>
<u xml:id="u-17.25" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">I ostatnia uwaga. Kształtowanie zatrudnienia w administracji rządowej nadal jest wadliwe i przypadkowe. Mimo postulatów Rady Służby Cywilnej szefowi służby cywilnej nie dano możliwości kształtowania etatyzacji. Tu także konieczna jest pilna zmiana.</u>
<u xml:id="u-17.26" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kończąc, pragnę poinformować, że Komisje: Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej uznały, że przedłożona Sejmowi informacja Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną, łącznie z przedłożonym projektem ustawy o zmianie ustaw o samorządzie gminnym, o samorządzie województwa, o samorządzie powiatowym, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw, stanowi wypełnienie obowiązku nałożonego na Radę Ministrów przepisem art. 107 ustawy Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.</u>
<u xml:id="u-17.27" who="#PosełSprawozdawcaJanRejczak">W imieniu obu połączonych komisji wnoszę o przyjęcie przez Wysoką Izbę przedłożonej przez Radę Ministrów informacji o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną. Dziękuję za uwagę.</u>
<u xml:id="u-17.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
<u xml:id="u-17.29" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Stanisław Zając)</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu panią poseł Barbarę Imiołczyk w celu przedstawienia stanowiska komisji w sprawie dokumentu zawartego w druku nr 2479 oraz uzasadnienia projektu uchwały.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraImiołczyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Administracji i Spraw Publicznych przedstawić stanowisko komisji do rządowego dokumentu w sprawie oceny funkcjonowania zasadniczego podziału terytorialnego państwa oraz projektu uchwały w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraImiołczyk">Przypomnijmy, że nowy zasadniczy podział terytorialny państwa wprowadzony od 1 stycznia 1999 r. był niezbędnym warunkiem dokonania reformy administracji publicznej. Bez tego podziału nie byłoby możliwe zwiększenie skuteczności i efektywności działania publicznej administracji, lepszego świadczenia usług publicznych oraz zarządzania finansami publicznymi, a takie były cele, które stawialiśmy sobie przy wprowadzaniu reformy administracji publicznej.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraImiołczyk">Chcieliśmy, aby władza zbliżona była do mieszkańców, aby ułatwiała budowę społeczeństwa obywatelskiego na szczeblu lokalnym oraz na szczeblu regionalnym. Środkami do realizacji tego celu było utworzenie samorządu powiatowego i samorządu wojewódzkiego, zespolenie pod zwierzchnictwem wojewody i starosty większości administracji specjalnych, nowy podział kompetencji pomiędzy administrację rządową i samorządową, przekazanie mienia nowo powołanym samorządom powiatowym i wojewódzkim i wreszcie zmiana systemu finansów publicznych, która miała polegać na znacznym zwiększeniu zakresu finansów, którymi dysponowały samorządy. Wszystkie te cele zamykane były w hasłach: państwo bliżej obywatela, państwo bliżej ludzi, lepiej zarządzane, lepiej znające i lepiej zaspokajające problemy lokalne, regionalne, podatki wydawane bliżej podatnika. To były hasła, pod którymi wprowadzaliśmy reformę ustrojową. Niezbędnym elementem dla tej zmiany, dla wprowadzania reform był nowy podział terytorialny państwa. Był on elementem niezbędnym, ale niewystarczającym, nie był celem samym w sobie, lecz tylko środkiem do realizacji celu — budowy państwa sprawniejszego, nowocześniej zarządzanego, lepiej gospodarowanego.</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraImiołczyk">Przypomnijmy, że zasadniczy podział terytorialny państwa na województwa został wprowadzony ustawą z dnia 28 lipca 1998 r., podziału na powiaty natomiast dokonano rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. Przy podziale na powiaty parlament nie pozostawił rządowi dowolności postępowania. Z jednej strony określił kryteria, jakimi rząd powinien się kierować, ale z drugiej strony to parlament zobowiązał rząd do utworzenia powiatów grodzkich, miast na prawach powiatu we wszystkich miastach, które były miastami wojewódzkimi do 1 stycznia 1999 r., a więc to parlament jest odpowiedzialny za utworzenie nie tylko miast na prawach powiatu w miastach wojewódzkich, ale również wynikającą z tego konsekwencję utworzenia powiatów tzw. obwarzankowych, otaczających te miasta. Parlament pozwolił rządowi na odstąpienie od nadania miastu wojewódzkiemu statusu powiatu wyłącznie jedynie na wniosek tego miasta. Z takim wnioskiem wystąpiły 3 miasta: Ciechanów, Sieradz i Piła i tym miastom nie nadano statusu powiatu. Ostatecznie utworzono 373 jednostki powiatowe, w tym 308 powiatów i 65 miast na prawach powiatu.</u>
<u xml:id="u-19.4" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraImiołczyk">Od momentu uchwalenia ustawy i ukazania się rozporządzenia do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - tak jak i dużo wcześniej, przez cały czas trwania procesu legislacyjnego nad przygotowaniem ustawy o zasadniczym podziale terytorialnym kraju oraz rozporządzenia powiatowego - napływały uwagi, opinie, stanowiska lokalnych i regionalnych środowisk, stanowiska gmin, a potem również powiatów. Komisja często spotykała się z przedstawicielami środowisk walczących o powiat, którzy przedstawiali doświadczenia wynikające z funkcjonowania reformy administracji publicznej i ze sposobu funkcjonowania nowego zasadniczego podziału terytorialnego kraju. Komisja analizowała nie tylko podział terytorialny, ale również sposób funkcjonowania powiatów i sposób funkcjonowania województw. Efektem prac komisji jest nowelizacja ustaw o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym, samorządzie województwa oraz innych ustaw. Mam nadzieję, że nowelizacja ta zostanie poddana pod głosowanie na najbliższym posiedzeniu Sejmu.</u>
<u xml:id="u-19.5" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraImiołczyk">Komisja odbyła również dwa wyjazdowe posiedzenia w sprawach wynikających bezpośrednio z podziału terytorialnego kraju: jedno posiedzenie odbyło się w Łomży, drugie w Sławkowie. Po dokonaniu oceny dotychczasowego funkcjonowania nowego zasadniczego podziału terytorialnego kraju, na podstawie analizy wszystkich opinii i stanowisk, które wpływały i które były prezentowane na posiedzeniach komisji, na podstawie korespondencji kierowanej do marszałka Sejmu, do klubów parlamentarnych i bezpośrednio do sejmowych komisji, na podstawie stanowisk krajowych organizacji samorządu terytorialnego oraz na podstawie analizy rządowego materiału zawartego w druku nr 2479 należy uznać, że zasadniczy podział terytorialny kraju jest poprawny. Brak jest przesłanek dla dokonywania głębokich, zasadniczych zmian w tym podziale. Niemniej jednak potrzebne są jego korekty. W jakim kierunku powinny one zdaniem komisji zmierzać?</u>
<u xml:id="u-19.6" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraImiołczyk">Po pierwsze, w wyniku analizy rządowego dokumentu, jak również w wyniku debaty i zapoznania się ze wszystkimi materiałami oraz po przeprowadzeniu rozmów z przedstawicielami miast na prawach powiatu i przedstawicielami tzw. powiatów obwarzankowych na posiedzeniu wyjazdowym Komisji Samorządu Terytorialnego w Łomży można stwierdzić, że istnieją powiaty pozbawione ośrodka miejskiego i bardzo słabo przez to wyposażone w instytucje publiczne, tzw. powiaty obwarzankowe. Osiągają one zdecydowanie niższe dochody i są słabiej przygotowane do wypełniania bardzo ważnych publicznych zadań. Wydaje się, że powinniśmy dążyć do tego, aby stopniowo łączyć powiaty grodzkie i powiaty obwarzankowe. We wzmiankowanych już przeze mnie nowelizacjach ustaw, w nowelizacji ustawy powiatowej są przedstawione procedury, które ułatwią Radzie Ministrów stosowne postępowanie. Taki kierunek zmian jest wyraźnie wskazany i akceptowany przez połączone komisje, z zaleceniem, że w przygotowywanej nowelizacji ustawy, nowej ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego parlament powinien uwzględnić również zachętę do dokonywania takich połączeń.</u>
<u xml:id="u-19.7" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraImiołczyk">Kolejny problem to wnioski dotyczące zmian granic, zmian przynależności, zarówno przynależności wojewódzkiej, jak i przynależności powiatowej. W tym wypadku wysokie komisje uznały, że przy dokonywaniu tych zmian należy kierować się kryterium lokalnej zgody opinii publicznej. Muszę powiedzieć, że z dużym uznaniem, z dużym szacunkiem obserwuję, w jaki sposób lokalne środowiska potrafiły wykorzystać wszystkie demokratyczne procedury do tego, żeby ujawnić swoje aspiracje do przynależenia do tego lub innego powiatu, do tego lub innego województwa. Chciałabym wszystkim tym lokalnym społecznościom oddać z tej trybuny szacunek. Przygotowywanie sondaży, przygotowywanie lokalnych gminnych referendów, badania opinii publicznej, powoływanie stowarzyszeń, występowanie z wnioskami rad - wszystko na drodze niekonfrontacyjnej, spokojnej, demokratycznej. Jeśli jest tak, że lokalna społeczność widzi zaspokojenie swojej aspiracji w innym miejscu, niż w tym, w którym jest obecnie, to uważamy, że rząd powinien do tej sprawy się odnieść, zanalizować ją i zająć stanowisko, uwzględniając aspiracje tej lokalnej społeczności. Chciałabym podać jako przykład wyjątkowego zdecydowania lokalnej społeczności mieszkańców miasta Sławkowa, którzy w referendum - uczestniczyło w nim 99,9% uprawnionych do głosowania - aż w 99,3% opowiedzieli się za powrotem do woj. śląskiego. Tak jednoznaczna opinia mieszkańców, a jednocześnie brak możliwości prawnych zaspokojenia tych aspiracji spowodowały, że Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej odbyła wyjazdowe posiedzenie w Sławkowie. Chodziło o to, żeby na miejscu w rozmowie z przedstawicielami lokalnych władz, ale również z przedstawicielami stowarzyszenia, które tam powstało, specjalnej komisji, która zajmuje się tymi sprawami w radzie, z przedstawicielami mieszkańców wreszcie postarać się zrozumieć, skąd taka determinacja, postarać się znaleźć sposób zaspokojenia tych aspiracji. Wychodzimy bowiem z założenia - i chciałabym, żeby takie założenie przyjął również rząd - że tworząc mapę administracyjną kraju, robiliśmy to wszystko po to, żeby realizować cele, o których mówiłam na początku, i że ta mapa jest sprawą...</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Wysoka Izbo! Z przyjemnością komunikuję, że w tej chwili obradom naszym przysłuchuje się delegacja Dumy Państwowej Zgromadzenia Federalnego Federacji Rosyjskiej z jej przewodniczącym panem Giennadijem Sielezniowem.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Zebrani wstają, oklaski)</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Pragnę w imieniu pań i panów posłów serdecznie powitać naszych szanownych gości, kolegów z Rosji, i życzyć im przyjemnego pobytu w Polsce.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę, pani poseł.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraImiołczyk">Wracamy do naszego podziału terytorialnego.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraImiołczyk">Proszę Państwa! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stawialiśmy sobie często pytanie, czy ten podział jest dla ludzi, czy ludzie są dla podziału? Co jest ważniejsze, jakie aspiracje trzeba zaspokajać? W przypadku miasta Sławkowa jest to bardzo ważne pytanie. Chciałabym to pytanie skierować do pana ministra. Czy rząd widzi możliwość zmiany i przyłączenia miasta Sławkowa do powiatu ziemskiego, tak aby zaspokoić te aspiracje? Opinia komisji samorządu w tej sprawie była jednoznaczna i dlatego też komisja pracowała nad zmianą ustawy o samorządzie powiatowym, aby umożliwić rządowi ten krok. Zdajemy sobie sprawę z tego, że będzie to rozwiązanie nietypowe, niekonwencjonalne, ale myślę, że w tym wypadku potrzebne. Rada Ministrów powinna, podejmując decyzje, kierować się kryterium lepszego wykonywania usług publicznych oraz likwidowania lokalnych konfliktów. Myślę, że warto mieć na względzie to, by zmiany dokonywane były tak, aby poprawiały znacznie funkcjonowanie instytucji oraz nie powodowały powstawania nowych konfliktów lokalnych.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraImiołczyk">W proponowanym przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych projekcie uchwały Sejmu znajdujemy również akapit odnoszący się do finansów samorządowych. Komisje stwierdzają, iż finanse samorządowe wymagają nowych rozwiązań prawnych i że ten system powinien zmierzać do zdecydowanego zwiększenia dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego. Chciałabym przypomnieć Wysokiej Izbie, że Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisja Finansów Publicznych powołały podkomisję, którą kieruje pan poseł Włodzimierz Puzyna, i że zadaniem tej podkomisji jest opracowanie, w wyniku konsultacji z krajowymi przedstawicielstwami samorządu terytorialnego oraz z rządem, po przygotowaniu analiz i symulacji przez Ministerstwo Finansów, projektu nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Prace nad tym projektem się przeciągają. Sądziliśmy, że będziemy mogli przyjąć inicjatywę komisyjną już na początku tego roku, tymczasem z powodu przedłużających się prac nad symulacją finansową w dalszym ciągu projekt ten nie jest gotowy. Nie tracimy jednak nadziei, że będzie możliwe jego przygotowanie i skonsultowanie ze środowiskami samorządowymi w kwietniu - tak żeby jeszcze w czasie trwania tej kadencji podjąć bardzo ważne zadanie przyjęcia nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Mamy nadzieję, że przy aktywnej współpracy z rządem uda się Wysokiej Izbie ten bardzo ważny obowiązek w tej kadencji wypełnić, dopiero bowiem uchwalenie nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego tak naprawdę zamknie to najważniejszą klamrą, stworzy warunki do pełnego funkcjonowania nowo powołanych powiatów, nowo powołanych województw, do lepszego wykonywania przez nie zadań, do umocnienia gmin. Bez tego kroku to, co zrobiliśmy w 1999 r., w dalszym ciągu nie będzie wypełnione, nie będzie mogło funkcjonować optymalnie.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraImiołczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Połączone komisje oceniły pozytywnie rządowy dokument. Uważały go za wyczerpujący i rzetelny. Na podstawie analizy tego dokumentu przedstawiamy Wysokiej Izbie projekt uchwały, jednocześnie z prośbą, aby w akapicie 5. dokonać stosownych autopoprawek, skreślając zdanie pierwsze i w związku z tym przeredagowując początek drugiego zdania. Stosowną autopoprawkę złożę na ręce pana marszałka.</u>
<u xml:id="u-21.4" who="#PosełSprawozdawcaBarbaraImiołczyk">W imieniu połączonych komisji, zwracam się do Wysokiej Izby o przyjęcie informacji rządu w sprawie oceny funkcjonowania zasadniczego podziału terytorialnego państwa oraz przyjęcie uchwały Sejmu w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-21.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję pani poseł.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Sejm ustalił w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 39 minut, to jest debatę krótką.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu wiceprezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Jacka Uczkiewicza.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niech mi będzie wolno, korzystając z tej bardzo ważnej debaty, przedstawić wyniki i najważniejsze ustalenia kontroli, jakie NIK w tym obszarze prowadziła, realizując zresztą jeden z priorytetów przyjętych przez Kolegium Najwyższej Izby Kontroli, jakim jest kontrola wdrażania reform państwa.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Przeprowadziliśmy trzy kontrole: dwie są zakończone, jedna jest obecnie kończona - dotyczy likwidacji dotychczasowych i utworzenia nowych struktur wojewódzkich administracji publicznej. Druga zakończona kontrola dotyczyła likwidacji urzędów rejonowych i utworzenia administracji samorządowej w powiatach. Były to kontrole bardzo obszerne. Skontrolowaliśmy 250 jednostek, w tym wszystkie urzędy wojewódzkie i wszystkie urzędy marszałkowskie.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Niech mi będzie wolno powiedzieć o wynikach tych kontroli, tym bardziej że nie było okazji, ażeby zaprezentować je na forum komisji. Zdaję sobie sprawę z tego, że nasze wyniki odnoszą się do okresu ściśle związanego z dokonywaniem zmian. Nasze ustalenia kończą się na wrześniu 1999 r., jednakże uważam, że wiele spraw, które podnosimy w tych dokumentach, ma charakter bardziej uniwersalny i ważny.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Była już tu wielokrotnie podnoszona sprawa samorządów wojewódzkich. Samorządy województw nie otrzymały ustawowo, czyli na mocy ustawy, nieruchomości z przeznaczeniem na swe siedziby. Wojewodowie nie zostali przez ustawodawcę zobowiązani do przekazania części pomieszczeń urzędów wojewódzkich na potrzeby biurowe urzędów marszałkowskich, odpowiednio do ilości i wielkości zadań przejętych przez te samorządy od wojewodów. Tak to wyglądało, jakby samorządy wojewódzkie nie były elementem państwa. Praktyka, jaka miała miejsce, była bardzo różna w różnych województwach. Zróżnicowało to warunki działania administracji samorządowej na szczeblu wojewódzkim, większość urzędów marszałkowskich nie została wyposażona w niezbędne pomieszczenia biurowe, lokale, co pociągnęło za sobą konsekwencje w postaci wydatkowania znacznych kwot na wynajem tych lokali i ograniczenie środków własnych.</u>
<u xml:id="u-23.4" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Sprawa druga. Ustawy reformujące administrację nie przewidziały szczegółowych regulacji wykonawczych odnoszących się do przekazywania mienia skarbu państwa samorządom województw. W praktyce powstały wątpliwości, w jaki sposób mienie to należy przekazywać. Były sugestie ministra skarbu oraz ministra spraw wewnętrznych, aby postępowanie w tych sprawach wzorować na zasadach prawnie ustanowionych dla powiatów; przytaczam to jako pewien element tego procesu, ponieważ sprawa braku procedur będzie się jeszcze parę razy tutaj przewijała.</u>
<u xml:id="u-23.5" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Przepisy ustawowe dotyczące przekazywania mienia nowo utworzonym samorządom terytorialnym nie były precyzyjne i nie były wyczerpujące. Głównie chodzi tutaj o sprecyzowanie pojęcia mienia będącego „we władaniu”. Dopiero w czerwcu 1999 r. minister skarbu opublikował oficjalną wykładnię pojęcia „władanie”. W praktyce powodowało to wątpliwości, czy chodzi o władanie faktyczne, czy władanie wynikające z określonego tytułu prawnego.</u>
<u xml:id="u-23.6" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">W przepisach brak było jednoznacznego i spójnego uregulowania, czy powiatowe administracje zespolone są państwowymi, czy samorządowymi jednostkami budżetowymi. Funkcjonowanie administracji zespolonych to jedna z podstawowych kwestii, która przewijała się w tych kontrolach, jak i w innych kontrolach doraźnych, które prowadziliśmy. W ustawach nie określono organu administracji publicznej odpowiedzialnego za zapewnienie warunków funkcjonowania powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych, inspektoratów weterynarii oraz inspektoratów nadzoru budowlanego. W efekcie powiatowe administracje zespolone działają w warunkach trudnych, często nie dysponując środkami niezbędnymi do wykonania ustawowych zadań.</u>
<u xml:id="u-23.7" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Wskazując na to, że funkcjonowanie administracji zespolonych, zwłaszcza wojewódzkiej i w powiecie, będzie, naszym zdaniem, jednym z głównych problemów funkcjonowania nowego podziału i reformy administracyjnej, warto w tym momencie przytoczyć, Wysoka Izbo, opracowaną na potrzeby Rady Legislacyjnej opinię pana prof. Stanisława Piątka: „Mimo wątpliwości wynikających z niedoskonałości analizowanych regulacji, uznaje się, iż więcej argumentów przemawia za poglądem, że zadania powiatowych służb inspekcji i straży są zadaniami administracji rządowej. Jednostki wykonujące zadania mimo włączenia do powiatowej administracji zespolonej nie utraciły statutu jednostek administracji rządowej, a pracownicy tych jednostek pozostają urzędnikami państwowymi”.</u>
<u xml:id="u-23.8" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Problem administracji zespolonej bardzo ostro przewijał się przy analizowaniu funkcjonowania nadzoru budowlanego. Otóż wielokrotnie zetknęliśmy się z taką sytuacją, że nadzór budowlany nie został wyposażony w środki, które umożliwiłyby mu normalne działanie. Mówiąc konkretnie: został wyposażony w środki bezpośrednio związane z przedmiotem swego działania, natomiast pozbawiony wszelkich innych środków umożliwiających funkcjonowanie administracyjne.</u>
<u xml:id="u-23.9" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Te kontrole oraz kontrole doraźne prowadzone przez Najwyższą Izbę Kontroli wskazują na bardzo niepokojącą sytuację. Nasze kontrole zarówno w zakresie przekształceń w nowe struktury, jak i sprawowanie obowiązków nadzoru architektoniczno-budowlanego wykazały, że od początku do chwili obecnej jednostki te nie rozwiązały jeszcze podstawowych problemów decydujących o prawidłowości i skuteczności ich działania. Zaliczamy do nich przede wszystkim brak zaplecza biurowo-administracyjnego, wyposażenia, środków transportu oraz zatrudnienia pożądanej liczby osób z uprawnieniami budowlanymi różnych specjalności. Trudno sobie wyobrazić skutecznie funkcjonujący nadzór budowlany w powiecie - jednoosobowy, niedysponujący środkiem transportu własnym, skazany na PKS czy rower. W ocenie Najwyższej Izby Kontroli dalsza działalność powiatowych inspektoratów w tych niezmienionych warunkach organizacyjno-technicznych i osobowych będzie nieefektywna i nieskuteczna. Spowoduje to nie tylko wydłużenie postępowań administracyjnych, nieterminowość załatwiania spraw, zwiększenie liczby skarg na działalność organów administracji państwowej, ale przede wszystkim pozbawi te organy rozeznania i możliwości sprawowania nadzoru i kontroli nad realizacją planów zagospodarowania przestrzennego oraz przyczyni się do pogłębienia poczucia bezkarności inwestorów i wykonawców robót. Podnoszę ten problem tym bardziej, że do Najwyższej Izby Kontroli płyną opinie ze strony samorządów terytorialnych, przedstawicieli samorządów terytorialnych, zwracających również uwagę na pilność i doniosłość tej sprawy.</u>
<u xml:id="u-23.10" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">W ustawach reformujących nie określono formy przekazania dokumentacji z jednostek likwidowanych do nowo utworzonych oraz pomiędzy jednostkami przekształcanymi. O tym, że powinno to być przekazywane w drodze protokolarnej, można wnosić z nałożonego na delegatów rządu do spraw reformy ustrojowej w województwach obowiązku sprawowania nadzoru nad protokolarnym przekazywaniem zinwentaryzowanej dokumentacji, ale ten obowiązek protokolarnego przekazywania nie został nigdzie określony. Stwierdziliśmy dowolność postępowania z dokumentacją. Była ona przekazywana i przejmowana często bez potwierdzenia tego faktu, bez uporządkowania, zarchiwizowania, a nawet w stanie niekompletnym. Dla reformowanych (przekształconych i nowo utworzonych) terenowych organów administracji publicznej brak było również obowiązującego jednolitego rzeczowego wykazu akt - wprowadzono go dopiero od 1 stycznia 2000 r. - a dla organów powiatowej administracji zespolonej nie ustalono instrukcji kancelaryjnej. Sumując te dwie sprawy, można spodziewać się, że będą one skutkowały w przyszłości licznymi negatywnymi konsekwencjami dla ciągłości i trybu załatwiania poszczególnych spraw.</u>
<u xml:id="u-23.11" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Poważnym mankamentem we wdrażaniu reformy administracyjnej było nieustanowienie ustawą likwidatorów znoszonych lub przekształcanych organów i ich urzędów. Brak likwidatorów dał się odczuć szczególnie po dniu 1 stycznia 1999 r. w odniesieniu do zlikwidowanych urzędów rejonowych. Nadzór sprawowany w tym zakresie przez delegatów rządu do spraw reformy ustrojowej był niewystarczający, co skutkowało m.in. szeregiem nieprawidłowości. I tak, w 61% jednostek samorządowych i rządowych stopnia wojewódzkiego łącznie nie dokonano wymaganej ustawą inwentaryzacji majątku lub przeprowadzono ją w niepełnym zakresie i z opóźnieniem, nierzetelnie sporządzono dokumentację inwentaryzacyjną, nie ujęto w księgach rachunkowych części przejętego mienia, nie sporządzono bilansów otwarcia lub sporządzono je z opóźnieniem. W niektórych jednostkach nie można było ustalić stanu posiadania zarówno na dzień 31 grudnia 1998 r., jak i na dzień zakończenia kontroli, tj. 30 września 1999 r. Stwierdzono przekazywanie nowo utworzonym jednostkom dokumentacji niepełnej, nieuporządkowanej, bez inwentaryzacji, bez protokołów, z opóźnieniem. Nie została zakończona inwentaryzacja i procesy decyzyjne dotyczące przekazania mienia podlegającego przejęciu przez powiaty z przeznaczeniem na działalność starostw powiatowych. Te nieprawidłowości wskazują naszym zdaniem na małą skuteczność nadzoru delegatów rządu oraz niewłaściwe kierowanie ich pracą przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, dlatego że co jak co, ale kwestie przekazywania dokumentacji, kwestie przekazywania majątku naszym zdanie powinny być szczególnie pieczołowicie przeprowadzone.</u>
<u xml:id="u-23.12" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o kwestie pozostałe, to w miejsce 49 dawnych urzędów, jak wiadomo, utworzono 16, a w ich ramach 34 delegatury, łącznie 50 jednostek, tak więc na dzień zakończenia kontroli było o 1jednostkę więcej niż przed wdrażaniem reformy.</u>
<u xml:id="u-23.13" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Zapewnienie w nierównomiernym stopniu jednostkom administracji publicznej pomieszczeń, wyposażenia i ośrodków transportu naszym zdaniem wskazuje na preferowanie urzędów wojewódzkich. Administracja zespolona w województwach i w powiatach oraz starostwa powiatowe były często niedoposażone, a również między nimi występowały bardzo poważne zróżnicowania. Przy czym problemy te występowały w większym stopniu w starostwach i jednostkach zespolonych powiatów, w których nie było siedzib dawnych urzędów rejonowych.</u>
<u xml:id="u-23.14" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Środki finansowe przeznaczone na funkcjonowanie administracji publicznej w terenie nie zawsze pozwalały na wykonywanie ustawowych zadań. O nadzorze budowlanym już wspominałem, ale nie tylko tego to dotyczy. W skontrolowanych powiatach i miastach na prawach powiatu subwencje i dotacje wynosiły odpowiednio 94% i 88% ich budżetów. Blisko połowa skontrolowanych powiatów, wszystkie skontrolowane miasta na prawach powiatu oraz 3 z 16 samorządów wojewódzkich dofinansowywało realizację zadań rządowych. Do tego należy jeszcze dodać, że wojewodowie przekazywali z opóźnieniem dotacje celowe na zadania z zakresu administracji rządowej oraz dotacje z budżetu państwa. Oznacza to, że i pod tym względem reforma nie była przygotowana w 100%.</u>
<u xml:id="u-23.15" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Jeśli chodzi o kwestie zatrudnienia, to dokonując analizy w tym zakresie, Najwyższa Izba Kontroli zwróciła się do Głównego Urzędu Statystycznego, aby on za pomocą metodyki, o której zresztą w informacje tutaj zamieszczamy, dokonał stosownych wyliczeń. Te liczby były tu już przytaczane, ale je powtórzę. W wyniku reformy administracyjnej według danych GUS opracowanych na zlecenie Najwyższej Izby Kontroli w okresie trzech kwartałów 1999 r. zatrudnienie w administracji rządowej na szczeblu wojewódzkim zmniejszyło się o 28 tys. osób, to jest o blisko 50%. W dniu 31 grudnia 1998 r. na poziomie wojewódzkim zatrudnionych było 56 600 osób, z tego w administracji rządowej 56 230 i w sejmikach samorządowych 388. Natomiast w dniu 30 września 1999 r. na szczeblu wojewódzkim zatrudnionych było łącznie 31 tys. osób, w zaokrągleniu, z tego w administracji rządowej 28 tys., przy czym w urzędach wojewódzkich - 8990, i w urzędach marszałkowskich 2790 osób.</u>
<u xml:id="u-23.16" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">W administracji rządowej szczebla rejonowego, urzędach miejskich stref usług publicznych i w urzędach miast, które z dniem 1 stycznia 1999 r. otrzymały prawa powiatu, na dzień 31 grudnia 1998 r. zatrudnionych było 53 900 osób. Natomiast na dzień 30 września 1999 r. w administracji publicznej - zwracam uwagę tutaj na nierównomierność, na niedopasowanie tych kryteriów - to jest w starostwach w powiatowych, urzędach miast na prawach powiatu, komendach powiatowych, Państwowej Straży Pożarnej, powiatowych inspektoratach nadzoru budowlanego, powiatowych stacjach sanitarno-epidemiologicznych oraz powiatowych inspektoratach weterynarii, zatrudnionych było 87 tys. osób.</u>
<u xml:id="u-23.17" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">W czasie reorganizacji urzędów jednocześnie zwalniano i przyjmowano nowych pracowników. Według ustaleń Najwyższej Izby Kontroli na szczeblu wojewódzkim do dnia 30 września 1999 r. zwolniono ponad 6 tys. osób, zaś przyjęto do pracy 4480 osób. Koszty tych zwolnień wynosiły prawie 19 mln zł. W 168 skontrolowanych przez NIK jednostkach stopnia powiatowego zatrudniono 6442 osoby, w tym 4163 przeniesiono ze zlikwidowanych urzędów. Zwolniono natomiast 819 osób. Koszty zwolnień z tym związanych wynosiły prawie 2,4 mln zł.</u>
<u xml:id="u-23.18" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Wysoka Izbo! Spośród wniosków, które formułowaliśmy w wyniku tych kontroli, w sejmowej wersji ustawy, w projekcie ustawy o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej województwie oraz o zmianie innych ustaw, znalazły miejsce rozwiązania następujące: przede wszystkim wskazanie organu uprawnionego do kreowania zespolonych służb, inspekcji i straży powiatowych oraz określenie sposobu powiązania zespolonych służb, inspekcji i straży powiatowych z budżetem powiatu; są to bardzo ważne regulacje. Natomiast projekt tej noweli nie określa, kto ma zapewnić warunki działania służb, inspekcji i straży zespolonych w powiecie oraz wyposażyć jednostki będące aparatem pomocniczym tych organów. Projekt nie rozwiązuje kwestii własności mienia skarbu państwa użytkowanego przez te jednostki, będącego przed reformą we władaniu organów, z których powstały zespolone służby, inspekcje i straże.</u>
<u xml:id="u-23.19" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Nasze generalne wnioski to:</u>
<u xml:id="u-23.20" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">- konieczność ścisłego określenia definicji administracji zespolonej powiatowej;</u>
<u xml:id="u-23.21" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">- wspomniany tu przez panią poseł Imiołczyk problem harmonijnego i całościowego rozwiązania kwestii finansowania samorządów;</u>
<u xml:id="u-23.22" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">- dokończenie spraw dotyczących ustalania i przekazywania własności mienia, do wpisania do ksiąg wieczystych włącznie;</u>
<u xml:id="u-23.23" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">- kwestie, które chcemy polecić specjalnej uwadze stosownych komisji, dotyczące funkcjonowania nadzoru budowlanego.</u>
<u xml:id="u-23.24" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Na zakończenie parę słów w sprawie funkcjonowania podziału terytorialnego państwa. Jak już wspomniałem, kończymy kontrolę realizacji zadań i kompetencji trzech szczebli samorządu terytorialnego w wybranych dziedzinach; chcieliśmy zobaczyć jak funkcjonuje to w praktyce. Ale myślę, że można już przed zakończeniem tej kontroli przedstawić jedną z generalnych ocen. Chciałbym mianowicie w pełni potwierdzić i stanowisko rządu, i stanowisko wyrażane przez komisje - według ustaleń naszej kontroli powiaty tzw. ziemskie nie są w stanie w pełni realizować swoich zadań ze względu na brak odpowiedniego zaplecza instytucjonalnego oraz stosownych środków finansowych. Miasta na prawach powiatu skupiają bowiem cały istniejący na danym terenie potencjał finansowo-organizacyjny niezbędny do realizacji tych zadań.</u>
<u xml:id="u-23.25" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Dlatego też w pełni podzielamy wyrażony w projekcie uchwały Sejmu pogląd w sprawie oceny funkcjonowania zasadniczego podziału terytorialnego państwa, zgodnie z którym analiza potencjału rozwojowego jednostek powiatowych wskazuje na duże zróżnicowanie między miastami na prawach powiatu i powiatami pozbawionymi ośrodków miejskich, w związku z czym za korzystne dla wykonywania funkcji publicznych należy uznać łączenie miast na prawach powiatu i otaczających je powiatów mających siedziby w tych miastach. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
<u xml:id="u-23.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu prezesowi.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Witolda Gintowt-Dziewałtowskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Po raz kolejny Sejm przystępuje do rozpatrywania informacji rządu i oceny skutków wdrażania reformy administracji publicznej, w tym również oceny nowego zasadniczego podziału administracyjnego państwa. Mając zaszczyt występowania w tej debacie w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, chciałbym skupić się na wadach wprowadzonych rozwiązań, powodujących powstawanie negatywnych zjawisk i obniżających sprawność funkcjonowania administracji publicznej.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">Pragnę przypomnieć Wysokiej Izbie, że celem wprowadzonej dwa lata temu reformy miało być osiągnięcie wyższej sprawności administracji publicznej, lepsze wykorzystanie środków publicznych, lepsze zaspokajanie potrzeb społeczności lokalnych. Czy ten stan został osiągnięty? Co można powiedzieć o odczuciach tych, którym reforma miała służyć, czyli mieszkańców Rzeczypospolitej? Faktycznie wszystkie badania opinii społecznej wskazują, że reforma administracji publicznej ma najniższy odsetek ocen negatywnych. Ale czy można uznać za sukces oceny lepsze niż przyznawane pozostałym tzw. reformom służby zdrowia, oświaty czy ubezpieczeń społecznych? Jakąś odpowiedzią są oceny dotyczące samej reformy administracji publicznej, gdzie jednak ponad połowa ankietowanych krytycznie ocenia i skutki wprowadzonych zmian, i działalność samorządów terytorialnych, a ponadto duża część nie widzi żadnych pozytywnych zmian w działalności urzędów, które można byłoby przypisać reformie. Z przykrością należy skonstatować, że wyraźnie z tą opinią kontrastują oceny i informacje opracowane przez rząd. Ten chyba jednak nieuzasadniony optymizm przebija także z opracowań, które są przyczynkiem do dzisiejszej debaty.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">Wysoka Izbo! Przedłożona przez rząd ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa, mimo że zawiera wiele i to istotnych informacji, obciążona jest brakami, które w zasadzie uniemożliwiają dokonanie rzetelnej oceny skutków wprowadzonych zmian, co skutkiem tego ważyć będzie na możliwości wypracowania właściwych wniosków.</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">Po pierwsze, brak odpowiedzi na pytanie, co spowodowało, że utworzono tak dużą liczbę powiatów często pozbawionych szans ekonomicznej samowystarczalności, niezbędnego wyposażenia w infrastrukturę? Czemu tworzono powiaty w jednym miejscu, odmawiając prawa utworzenia w innym? Czemu przed podejmowaniem decyzji o tworzeniu powiatów nie opracowano i nie zastosowano mechanizmów zachęcających do łączenia się w większe jednostki administracyjne powiatów, a także małych gmin? Kryterium samodzielności ekonomicznej było jakby pierwszym przekazaniem kreowania nowego podziału, i co się z nim stało?</u>
<u xml:id="u-25.4" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">Po drugie, nie zachowano należytej dbałości, jeśli chodzi o uwzględnianie tradycyjnych historycznych więzi społecznych i gospodarczych. Z pełnym lekceważeniem potraktowano aspiracje i wspólne tradycje większości mieszkańców koszalińskiego i słupskiego. Bez ceregieli podzielono Żuławy Wiślane. I takich przykładów oczywiście można by przytoczyć więcej. Nie wypracowano modelu uwzględniania opinii społeczności lokalnej w rozstrzygnięciu o zmianach w podziale administracyjnym państwa. Czemu znowu urzędnicy i profesorowie z Warszawy uznali, że wiedzą lepiej?</u>
<u xml:id="u-25.5" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">Po trzecie, dokonując wyznaczenia nowych stolic wojewódzkich i powiatów, nie uczyniono nic dla ograniczenia tendencji do centralizowania lokalizacji siedzib instytucji i organizacji w samych stolicach. Stworzono podstawy do tworzenia prowincji na prowincji. Czy można się dziwić, że pojawiają się wnioski o utworzenie nowych powiatów? A swoją drogą, 40 wniosków o zmianę granic powiatów i województw, to jednak wcale nie tak mało na około 380 jednostek powiatowych i wojewódzkich.</u>
<u xml:id="u-25.6" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">Reasumując, mój klub jest w stanie uznać podział administracyjny państwa za co najwyżej poprawny. Jednocześnie uważamy za konieczne podjęcie działań zmierzających do rozpatrzenia wniosku o utworzenie woj. środkowopomorskiego, przygotowanie i wprowadzenie w życie programu wsparcia dla miast, które utraciły status wojewódzkich, a także uruchomienia mechanizmów dla łączenia się powiatów i gmin w sprawniejsze, bardziej ekonomicznie samowystarczalne.</u>
<u xml:id="u-25.7" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">Wysoki Sejmie! Zdecydowanie bardziej krytycznie oceniamy informację rządu o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną. Nie możemy zgodzić się z przyjętą w informacji tezą, że stan polskiej terenowej administracji publicznej jest zadowalający, a nawet dobry. Taki pogląd jest jawnie sprzeczny z odczuciami opinii publicznej, większości publikatorów, a także chyba i Wysokiej Izby, która co i raz podejmuje próby naprawiania również administracji samorządowej. Niestety, główną wadą opracowania rządowego, w naszej ocenie dyskwalifikującą je, jest brak oceny jakościowej zmian, które zaszły w funkcjonowaniu administracji terenowej - i samorządowej, i rządowej. Mimo że powinien to być główny element informacji, został całkowicie pominięty.</u>
<u xml:id="u-25.8" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">A ponadto, po pierwsze, nie oceniono racjonalności wprowadzonych podziałów kompetencyjnych. Na ile się one sprawdziły i w jakich miejscach wymagają zmian? Czemu mamy nadal do czynienia z powielaniem kompetencji i uprawnień w urzędach wojewódzkich i samorządach? Czemu nie są monitorowane zmiany jakościowe stosowanych procedur administracyjnych i stopień zadowolenia interesantów korzystających z usług publicznych? Czy nie jest tak, że często obywatel udający się do urzędu dla załatwienia sprawy traktuje ten urząd jak swojego wroga? I czemu w tym urzędzie często sam jest wrogo traktowany? Skąd biorą się tendencje do recentralizacji, do ograniczania kompetencji i możliwości działania samorządów?</u>
<u xml:id="u-25.9" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">Po drugie: Brakuje oceny stopnia zasilania samorządów w środki finansowe niezbędne do realizacji przejętych zadań i wyposażenia w mienie niezbędne do funkcjonowania urzędów i instytucji samorządowych. Czemu proces komunalizacji nieruchomości skarbu państwa przeznaczonych dla nowo tworzonych samorządów przebiega tak opieszale i wręcz nieudolnie? Co było przyczyną, że samorząd terytorialny nadal nie dysponuje właściwą konstytucją finansową, a ustawa o dochodach samorządu terytorialnego jest co roku reanimowana i nie spełnia podstawowych kryteriów, również konstytucyjnych, mających samorządom gwarantować proporcjonalny do wykonywania zadań dopływ środków finansowych? Czemu dochody własne samorządów powiatowych i wojewódzkich stanowią wciąż wstydliwy odsetek dochodów ogółem i praktycznie wykluczają samodzielność finansową, nie dając szansy na twórcze kreowanie ich rozwoju?</u>
<u xml:id="u-25.10" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">Po trzecie: Informacja nie zawiera choćby w miarę precyzyjnie wyliczonych kosztów materialnych wdrożenia reformy, a także, co ważniejsze, kosztów społecznych. Ta wiedza jest pożądana i niezbędna choćby do dokonania bilansu, ale również i dlatego, że społeczeństwo, które poniosło realnie te koszty, chciałoby wiedzieć, czy warto było.</u>
<u xml:id="u-25.11" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">Po czwarte: W opracowaniu dokonuje się bilansu zatrudnienia w terenowej administracji publicznej. Nie wskazuje się działań, które mają likwidować przerosty zatrudnienia w administracji, zwłaszcza rządowej, i na nic się zdaje powtarzanie od czasu do czasu, że zatrudnienie w urzędach wojewódzkich zmalało, bo o ile jeszcze trzy lata temu mieliśmy 49 urzędów wojewódzkich, to dziś mamy 16, na pewno bowiem to zmniejszenie nie dotyczyło 2/3 zatrudnionych.</u>
<u xml:id="u-25.12" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">Oprócz braku oceny jakości kadr i polityki kadrowej nie wskazano propozycji działań, które mogłyby doprowadzić do zatrudniania w administracji terenowej pracowników kompetentnych i sprawnych, mających świadomość pełnienia służby publicznej. Niestety działania Urzędu Służby Cywilnej, sposób wdrażania ustawy o służbie cywilnej również nie rokują najlepiej i wszystko wskazuje na to, że tę kadencję również zakończymy bez kręgosłupa służby cywilnej w urzędach administracji rządowej.</u>
<u xml:id="u-25.13" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">W dość powszechnym odczuciu otrzymaliśmy po reformie państwo kosztowniejsze, mniej sprawne i mniej przyjazne dla swoich obywateli. Informacja tego ani nie tłumaczy, ani nie formułuje naszym zdaniem wiarygodnych postulatów na przyszłość.</u>
<u xml:id="u-25.14" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">Wysoka Izbo! Mając na uwadze powyższe, w imieniu mojego klubu wnoszę o przekazanie do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej projektu uchwały Sejmu w sprawie oceny funkcjonowania zasadniczego podziału terytorialnego państwa, wraz z poprawkami, które załączam.</u>
<u xml:id="u-25.15" who="#PosełWitoldGintowtDziewałtowski">Jednocześnie wnoszę o odrzucenie informacji rządu o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną. Dziękuję za uwagę.</u>
<u xml:id="u-25.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Barzowskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PosełJerzyBarzowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność mam zaszczyt przedstawić stanowisko mojego klubu w sprawie informacji Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną (druk nr 2061) oraz dokumentu „Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa” (druk nr 2479).</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#PosełJerzyBarzowski">Chciałbym zacząć bardzo spokojnie moje wystąpienie, miałem je przygotowane, ale po wystąpieniu pana posła Gintowt-Dziewałtowskiego wydaje się, że powinienem się do tego odnieść.</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jankowski: Jak to dobrze być drugim!)</u>
<u xml:id="u-27.3" who="#PosełJerzyBarzowski">Jak to dobrze być drugim. To też ma swoje pozytywne strony.</u>
<u xml:id="u-27.4" who="#komentarz">(Głos z sali: I tak już zostanie.)</u>
<u xml:id="u-27.5" who="#PosełJerzyBarzowski">Jeśli chodzi o wystąpienie pana posła Gintowt-Dziewałtowskiego, pewne jego fragmenty, szczególnie te, gdzie zadaje pytania, jak to się stało, że mamy taką konstrukcję państwa, że mamy tyle województw, tyle powiatów, mamy takie dochody, to należałoby poszukać odpowiedzi, panie pośle, w sposobie głosowania, w wywieranych naciskach, bo przecież klub SLD do tego dążył, na co mamy dowody w postaci wyników głosowań, debat w komisjach, i można do tych dokumentów wrócić. Wydaje się więc, że ta ocena jest z gruntu fałszywa. Nie chcę się do tego odnosić, pan minister, jak sądzę, zrobi to w sposób bardziej obiektywny niż ja tutaj mogę to uczynić. Na pewno jednak ta ocena pana posła jest w wielkiej mierze fałszywa.</u>
<u xml:id="u-27.6" who="#komentarz">(Poseł Zofia Wilczyńska: Prawdziwa!)</u>
<u xml:id="u-27.7" who="#PosełJerzyBarzowski">Klub Akcji Wyborczej Solidarność, panie marszałku, Wysoka Izbo, uważa, że nie ma przesłanek przemawiających za zmianami podstawowych założeń zasadniczego podziału terytorialnego kraju. Ewentualne zmiany wprowadzone w najbliższej przyszłości w tym podziale powinny mieć charakter korekt. Wnioski dotyczące zmian w podziale terytorialnym państwa, które do dnia 31 grudnia 2000 r. spełniały wymogi formalne, powinny być rozpatrzone niezwłocznie, aby Rada Ministrów mogła podjąć rozstrzygnięcia w sprawie korekt przed 30 czerwca 2001 r.</u>
<u xml:id="u-27.8" who="#PosełJerzyBarzowski">Rząd Jerzego Buzka, podejmując się czterech reform społecznych, podjął wielkie ryzyko polityczne. Choć powszechnie reformy kojarzą się w społeczeństwie negatywnie, to jednak największą akceptacją cieszy się reforma administracji publicznej. W tej to reformie przejawia się jeden z podstawowych priorytetów rządu Jerzego Buzka, że władzę chcemy przekazać ludziom. To właśnie przez decentralizację władzy publicznej, przez utworzenie powiatów i województw została ta deklaracja wypełniona.</u>
<u xml:id="u-27.9" who="#PosełJerzyBarzowski">O reformie administracji publicznej można mówić na wiele różnych sposobów. Można ją oceniać przez stopień osiągania celów reformy z punktu widzenia stanowionego prawa, można także oceniać reformę w sferze organizacyjnej. Najważniejsza jednak wydaje się ocena skuteczności i efektywności działania urzędów administracji publicznej, wykorzystania usług publicznych oraz zarządzania finansami publicznymi. Taka ocena wymaga jednak kilkuletniej perspektywy.</u>
<u xml:id="u-27.10" who="#PosełJerzyBarzowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W przepisach dotyczących reformy administracji publicznej wbudowany został instrument prawny zobowiązujący rząd do monitorowania i wprowadzania niezbędnych korekt prawnych związanych z reformą administracji publicznej. Ustawa Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną w art. 107 nałożyła na rząd obowiązek przedstawienia Sejmowi do końca czerwca 2000 r. oceny skutków wprowadzenia w życie ustaw reformujących administrację publiczną wraz z propozycją niezbędnych nowelizacji. Przedłożona Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej informacja Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną stanowi więc wypełnienie ustawowego obowiązku nałożonego na Radę Ministrów.</u>
<u xml:id="u-27.11" who="#PosełJerzyBarzowski">Przedstawiona informacja zgodnie z dyspozycją ma ocenić skutki wejścia w życie ustaw kreujących nowe podmioty samorządowe, nowy podział kompetencji pomiędzy organy administracji publicznej, nową organizację terenowej administracji publicznej. Przedłożony dokument zawiera nie tylko analizę obowiązującego prawa, ze szczególnym uwzględnieniem problemów prawnych, ale także analizę danych dotyczących struktury i funkcjonowania administracji powiatowej i wojewódzkiej, w tym zespolonych służb, inspekcji i straży, a także jednostek organizacyjnych służących do wykonywania zadań publicznych. Dokument nie pomija również kwestii związanych z analizą prawa regulującego wprowadzanie zmian w podziale terytorialnym kraju.</u>
<u xml:id="u-27.12" who="#PosełJerzyBarzowski">Zgodnie z przepisem zawartym w ustawie o wprowadzeniu trójstopniowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa do informacji dołączono również projekt ustawy o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie województwa, o samorządzie powiatowym, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw, w którym zawarto jedynie korekty i uzupełnienia, które zdaniem rządu należy wprowadzić do obowiązującego porządku prawnego w celu wyeliminowania luk w prawie, stwierdzonych niespójności bądź wątpliwości związanych z interpretowaniem przepisów prawa w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-27.13" who="#PosełJerzyBarzowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Istotna z punktu widzenia reformy administracji publicznej jest ocena przygotowań i zdolność realizowania zadań publicznych przez powiat i miasta na prawach powiatu. Analiza przedłożonej przez rząd informacji, a zwłaszcza jej dane statystyczne pozwalają stwierdzić, że nierównomierne jest wyposażenie w majątek poszczególnych jednostek powiatowych i jednostek organizacyjnych służących do wypełniania podstawowych zadań powiatowych. Dane zawarte w informacji wskazują, że dotyczy to zwłaszcza powiatów mających siedziby władz w mieście na prawach powiatu, pozbawionych większych ośrodków miejskich. W województwie natomiast ujawnia się problem tempa przekazywania przez wojewodów mienia, jednak jest pocieszające stwierdzenie w raporcie o przyspieszeniu tempa prac. Istotna jest też informacja o stosunkowo małej liczbie własności, jeśli chodzi o nieruchomości użytkowane na potrzeby urzędu marszałkowskiego, oraz dość dużym zróżnicowaniu urzędów pod względem ich wyposażenia.</u>
<u xml:id="u-27.14" who="#PosełJerzyBarzowski">Jak wynika z przedłożonej przez rząd informacji, w pierwszym okresie funkcjonowania nowych urzędów w strukturach podmiotów samorządowych oraz urzędów wojewódzkich w nowym kształcie, zaszły istotne zmiany w zatrudnieniu w administracji. Znacząco wzrosło zatrudnienie w samorządzie powiatowym i w województwie, zmniejszeniu zaś uległo w urzędach wojewódzkich. Widać również ogólne zmiany w zatrudnieniu w powiatowych służbach - inspekcjach, strażach - które zmierzają we właściwym kierunku, tj. następują w powiązaniu ze zmianami organizacyjnymi.</u>
<u xml:id="u-27.15" who="#PosełJerzyBarzowski">Należy z zadowoleniem przyjąć fakt, że rząd prowadzi monitorowanie funkcjonowania administracji publicznej, że stworzono w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji bazę danych i pewien stały system monitorowania administracji publicznej. Widać, że monitorowaniu podlegają wszystkie podmioty powstałe w wyniku reformy administracji publicznej - zespolona administracji rządowa, urząd marszałkowski, zespolona administracja powiatowa wraz z jednostkami organizacyjnymi, których są organami założycielskimi. Stworzenie systemu monitorowania naszej administracji stanowi dobry początek działań, które należy kontynuować, ulepszać, modyfikować pewne wskaźniki, parametry i obejmować je również systemem. Stworzenie tego systemu pozwoli na uzyskanie rzetelnych danych, które dadzą obraz polskiej administracji publicznej oraz w znaczący sposób powinny zostać wykorzystane w budowaniu struktury administracji.</u>
<u xml:id="u-27.16" who="#PosełJerzyBarzowski">Mając powyższe na względzie, w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność wnoszę o przyjęcie Informacji Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną. Dziękuję serdecznie.</u>
<u xml:id="u-27.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Włodzimierza Puzynę w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przekształcenie dawnego PRL, biurokratycznego państwa policyjnego...</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">... w nowoczesne państwo obywateli, w Polskę samorządową...</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie!)</u>
<u xml:id="u-29.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Spokojnie, spokojnie.)</u>
<u xml:id="u-29.5" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">... w Polskę nowoczesną jest od wielu lat strategicznym celem Unii Wolności, w której imieniu mam zaszczyt dzisiaj występować.</u>
<u xml:id="u-29.6" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Nowoczesne państwo to państwo przyjazne, służące obywatelom, wspierające ich aktywność, inspirujące ich zaangażowanie w sprawy publiczne, pobudzające przedsiębiorczość. Nowoczesne państwo ufa obywatelom, korzysta z ich mądrości, jego siłą jest energia społeczna, twórcza radość i satysfakcja z dokonań, a nie strach przed represjami, jak to było w dawnych czasach. Właśnie na budowie takiego państwa, na budowie Polski nowoczesnej polega m.in. proces dekomunizacji. Ten proces polega na zerwaniu z systemem, w którym głównym motywem zachowań ludzkich był strach przed represjami, a na budowie takiego systemu, w którym państwo żyje i rozwija się dzięki twórczej, spontanicznej działalności obywateli przynoszącej im radość i dumę z osiągniętych dokonań.</u>
<u xml:id="u-29.7" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Polski samorząd dał nam wiele powodów do dumy. Szczycimy się rezultatami reformy gminnej z 1990 r. Mamy prawo się tym szczycić, bo byliśmy jedynym krajem dawnego obozu socjalistycznego, który zdecydował się na tak głębokie przemiany, jedynym krajem, który tak głęboko zaufał mądrości swoich obywateli i to się sowicie nam wszystkim opłaciło. Polscy samorządowcy dokonali spektakularnej przemiany Polski lokalnej. Dzisiaj inaczej wyglądają ulice polskich miast i miasteczek, inaczej się w nich żyje.</u>
<u xml:id="u-29.8" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowy podział administracyjny wprowadzony w 1998 r. był związany z drugim etapem reformy samorządowej. Mimo niekwestionowanych rezultatów reformy gminnej w debacie nad drugim etapem reformy pojawiły się znowu mityczne obawy przed decentralizacją podsycane mitycznym przekonaniem o większej skuteczności władzy centralnej niż władzy lokalnej. Większość pytań, które pan poseł Gintowt-Dziewałtowski przedstawił dziś rządowi, większość zarzutów, które z tych pytań wynikały, właściwie mógłby skierować do własnego klubu, a odpowiedzi na nie szukać - tak jak mój przedmówca przypomniał - w decyzjach swoich kolegów. Niestety, przywiązanie do dawnych struktur i przywiązanie do PRL położyło się cieniem na tej reformie i powoduje, że nie w pełni możemy być usatysfakcjonowani tym modelem, który w wyniku kompromisu wypracowaliśmy.</u>
<u xml:id="u-29.9" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Ale to Balcerowicz pieniędzy nie dał.)</u>
<u xml:id="u-29.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Wasz, z Unii.)</u>
<u xml:id="u-29.11" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Nie tylko Balcerowicz nie dał pieniędzy. Te wszystkie zarzuty dotyczące centralizacji systemu finansowego warto by kierować do swoich kolegów, bo właśnie takie były decyzje posłów. Jeśli chodzi o zarzuty dotyczące podziału mapy, województw, to przecież takie były decyzje posłów, a więc to są decyzje parlamentarne.</u>
<u xml:id="u-29.12" who="#komentarz">(Głos z sali: A kto rządzi?)</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Panowie posłowie, pozwólmy panu posłowi kontynuować wystąpienie.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Imiołczyk: Mów swoje.)</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Rządzi parlament, który jest najwyższą władzą ustawodawczą w Polsce, i panowie i panie mają w decyzjach tego parlamentu znamienity udział jako jeden z największych klubów.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Reforma w drugim swoim etapie sprowadzała się do utworzenia dwóch szczebli samorządu: powiatowego i wojewódzkiego. Powiat nie do końca został właściwie wyposażony, zarówno jeśli chodzi o kompetencje, jak i o finanse, jak i majątek. Powiatowi brakuje majątku, pieniędzy i swobody gospodarowania. 50% środków otrzymanych w postaci dotacji musi powiat wydawać zgodnie z wolą urzędników administracji centralnej, a nie według własnego gospodarskiego rozsądku.</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Po 2 latach można powiedzieć, że mimo tych ograniczeń, mimo tego ubóstwa powiaty sprawdziły się, bo, po pierwsze, wykonały swoje zadania, i to lepiej, niż poprzednio wykonywały te zadania organy administracji rządowej, a ponadto okazuje się, że mimo ograniczeń finansowych zmieściły się w budżecie, zaoszczędziły pieniądze, gospodarowały lepiej.</u>
<u xml:id="u-31.3" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Nie sprawdziły się obawy o bankructwo małych powiatów. Pojawia się często zarzut, że powiatów jest za dużo, a małe należy zlikwidować. Otóż w świetle wyników budżetu 1999 r. to jest nieprawda. Okazuje się, że to właśnie małe powiaty lepiej gospodarowały. Co więcej, to one głównie wypracowały nadwyżkę finansową w kwocie 80 mln zł netto. Powiaty tyle zaoszczędziły, mimo że, zgodnie z pierwotnymi założeniami budżetu, przekazując zadania, przekazano o 25% mniej środków na działalność bieżącą i o 75% mniej środków na inwestycje.</u>
<u xml:id="u-31.4" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Z analizy efektów działalności powiatów wynika, że wcale powiatów nie jest za dużo. Wcale też nie jest tak, że małe są najmniej sprawne. Okazuje się, że siła powiatów, o czym często zapominamy, i to tych małych, polega nie na wyposażeniu w instytucje, nie na pieniądzach, ale na woli i zaangażowaniu mieszkańców. Tego czynnika bardzo często biurokraci warszawscy nie biorą pod uwagę w bilansach. Uważam, że tego czynnika siły powiatów nie możemy nie doceniać także wtedy, gdy oceniamy tę reformę, a także wtedy, gdy przewidujemy dalsze jej losy.</u>
<u xml:id="u-31.5" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">To prawda, że łączenie się jednostek w silniejsze organizmy jest procesem, któremu należy sprzyjać. To prawda, że podział infrastruktury pomiędzy te powiaty, które okrążają powiaty miejskie i wielkomiejskie, jest niesymetryczny. To prawda, że byłoby lepiej, gdyby połączyć organizmy powiatów tzw. obwarzankowych z miastami na prawach powiatu, które leżą w ich centrum, ale nie powinno się dokonywać tego siłą nacisku administracyjnego. Powinno to wynikać z siły woli i z autonomicznych decyzji tych jednostek, które wchodzą w grę. Liczymy na to, że właśnie siła rozumu, a nie siła administracji, będzie sprzyjała konsolidacji jednostek samorządu terytorialnego i wspólnemu podejmowaniu wysiłków na rzecz lepszego wypełniania ich funkcji.</u>
<u xml:id="u-31.6" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Dezawuując mit małego powiatu jako jednostki niesprawnej i niemającej prawa bytu, będąc rzecznikami Polski obywatelskiej, uważamy, że należałoby te wnioski, które pochodzą z rzeczywiście dobrze zorganizowanych, udokumentowanych struktur przyszłych powiatów, rozpatrzyć z pełną wnikliwością i nie skazywać tych, którzy aspirują do funkcji powiatowych, z góry na przegraną.</u>
<u xml:id="u-31.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
<u xml:id="u-31.8" who="#PosełWłodzimierzPuzyna"> Powinniśmy być rzecznikami Polski obywatelskiej i zdawać sobie sprawę z tego, że to nie obywatele służą administracji dla jej wygody, ale administracja obywatelom. Trzeba pamiętać, że to nie nos dla tabakiery, lecz tabakiera dla nosa.</u>
<u xml:id="u-31.9" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Województwo samorządowe - drugi bardzo ważny szczebel. Z analizy wynika, a także świadczą o tym głosy, które tutaj padły, że województwo, żeby mogło wypełniać swoje funkcje regionalne, powinno w sposób zasadniczy zostać wzmocnione. Województwo samorządowe nie zostało wyposażone w sposób wystarczający w kapitał, który mógłby pełnić funkcje kapitału inwestycyjnego - a trudno wyobrażać sobie rozwój regionalny bez inwestycji - nie dostało ani instytucji, ani majątku, który umożliwiałby wywiązywanie się z funkcji, które województwu powierzono. W gestii województwa nie znalazły się szkoły wyższe, agencje rządowe, zdecentralizowane fundusze celowe. Można postawić pytanie: Dlaczego? Mogliby na to pytanie znaleźć odpowiedź posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej, analizując wyniki swoich głosowań. Zresztą w tym wypadku nie tylko głosy z lewej strony sali przyczyniły się do nadania takiego kształtu województwu samorządowemu, który tak dzisiaj jest krytykowany. Województwu samorządowemu nie sprzyja też nie najlepiej zdefiniowana funkcja wojewody, który konkuruje z marszałkiem, jest wyposażony w większe pieniądze i w większe kompetencje, jeśli chodzi o gospodarowanie, niż marszałek, mimo że wojewoda nie miał być gospodarzem województwa, miał pełnić jedynie funkcje nadzorcze.</u>
<u xml:id="u-31.10" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Patrząc w przyszłość samorządu i konstruując nowe rozwiązania, które będą sprzyjały rozwojowi samorządu, sądzę, że trzeba wzmocnić przede wszystkim funkcje województwa. Również nasze zadania w tym wypadku trzeba potraktować poważnie, jeżeli poważnie, z rzeczywistą troską, a nie tylko złudną czy ułudną, te pytania są tu zadawane. Kluczem są pieniądze i nowy system finansów samorządowych powinien uwzględniać, po pierwsze, łatwiejsze gospodarowanie na poziomie powiatu i gminy, czyli powinien się głównie składać czy bazować na źródłach własnych i subwencjach: mniej dotacji - więcej subwencji i źródeł własnych. Powinniśmy pomyśleć o wyposażeniu województwa w kapitał inwestycyjny, w środki własne na prowadzenie polityki rozwojowej, powinniśmy w końcu przekazać województwu, które jest gospodarzem regionu, niesprywatyzowane dotąd przedsiębiorstwa państwowe, które są w gestii wojewody. Powinniśmy wreszcie nie tylko powtarzać, nie robiąc żadnych ruchów, ale podjąć decyzję co do decentralizacji funduszy celowych i agencji rządowych, środki pochodzące z tego tytułu rozprowadzić czy podzielić pomiędzy poszczególne szczeble samorządu.</u>
<u xml:id="u-31.11" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Analiza losów samorządowych, losów Polski samorządowej wskazuje, że samorząd, także złożony z ludzi, nie jest wolny od pewnych wad, które są typowe dla działań ludzi mających wszak naturę ułomną. Nie jest wolny od choroby korupcji, nepotyzmu i arogancji władzy. I choć są to przypadki wyjątkowe, kładą się cieniem na wizerunku samorządu i nie możemy na nie nie reagować. Reakcje Sejmu, reakcje parlamentu na przejawy pewnych wad ustrojowych już nastąpiły. Niedawno zmieniliśmy ustawy ustrojowe, trwa praca nad nowym ujęciem ustawy o zamówieniach publicznych, poczyniliśmy kroki mające na celu przeciwdziałanie i wprowadzenie zmian ustrojowych, które powinny sprzyjać dobremu działaniu samorządu. Przypominam, że jawność działań jest jednym z tych atrybutów samorządu, które sprzyjają jego dobremu funkcjonowaniu. Ograniczenie wydatków na kampanię wyborczą, likwidacja możliwości łączenia mandatów - pewne kroki Sejm już poczynił, należy liczyć właściwie na skutki tych kroków. Przed nami jednak jest jeszcze wiele nowych zadań, które trzeba podjąć, żeby polska administracja, administracja lokalna działała właściwie, w sposób, który odpowiada potrzebom obywateli. Jednym z takich zadań, które przed nami stoją, jest rozważenie możliwości objęcia regułami służby cywilnej administracji samorządowej.</u>
<u xml:id="u-31.12" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Innym kierunkiem działań parlamentu jest wzmocnienie administracji - i to jest także zadanie dla rządu - przez objęcie systemu administracji edukacją, szkoleniami. Tego brakuje, brakuje często wiedzy i umiejętności i o dostarczenie wiedzy i umiejętności powinien się troszczyć rząd, także o dostarczenie wiedzy i umiejętności administracji samorządowej, tym bardziej że żyjemy w tej chwili w okresie przemian cywilizacyjnych, kiedy wkraczają także do administracji nowe technologie, m.in. technologie informatyczne, nie można tego lekceważyć. Dotąd, niestety, rząd w tej dziedzinie nie przejawiał zbyt wielkiej aktywności. Wprowadzenie reguł społeczeństwa informatycznego i informatyzacji jako instrumentu wspierającego działanie administracji stanowi wyzwanie chwili i powinno to być elementem polityki rządowej, a także naszej troski w rozwiązaniach legislacyjnych.</u>
<u xml:id="u-31.13" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jednym z bardzo ważnych albo najważniejszym nawet czynnikiem decydującym o powodzeniu działania administracji lokalnej, administracji samorządowej jest udział obywateli i organizacji obywatelskich w sprawowaniu władzy lokalnej. Pobudzenie aktywności obywatelskiej to także powinna być nasza troska, parlamentu. I tu do pobudzenia aktywności obywatelskiej mogłaby się przyczynić reforma systemu podatkowego, o której się ostatnio mówi, taka reforma, która daje prawo obywatelom kierowania części swoich podatków na potrzeby organizacji społecznych. Zdaniem mojego klubu to powinno się przyczynić znacznie do uaktywnienia i większego udziału obywateli w sprawowaniu władzy i w zaangażowaniu na rzecz własnych społeczności. Wreszcie nie możemy zapominać o edukacji obywatelskiej na wszystkich poziomach działania instytucji edukacyjnych, nie tylko w szkołach podstawowych, nie tylko w gimnazjach, ale także w szerokim wydaniu służącym wszystkim obywatelom.</u>
<u xml:id="u-31.14" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Aktywny, uczciwy, sprawny i oszczędny samorząd to wielka szansa na szybsze rozwiązanie trudnych problemów naszego kraju, bezrobocia, o którym się tyle mówi, ubóstwa, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, niedostatków edukacji. Taki samorząd jest wielką siłą nowoczesnej Polski. Unia Wolności pragnie, aby nowoczesna Polska była tworem realnym, aby była naszym celem. Unia Wolności chce nowoczesnej Polski i stanowczo będzie przeciwstawiać się próbom krępowania samorządu przez centralną biurokrację, ograniczania jego roli w państwie.</u>
<u xml:id="u-31.15" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Klub Parlamentarny Unii Wolności aprobuje sprawozdania rządowe, będziemy także głosowali za przyjęciem przedstawionego projektu uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-31.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Pawlaka w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PosełMirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przypadł mi w udziale trudny obowiązek, by w niespełna 9-minutowym wystąpieniu w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego ustosunkować się do dwóch obszernych dokumentów sygnowanych przez prezesa Rady Ministrów. Pan premier Buzek powtarzał: Szliśmy po władzę, by oddać ją ludziom. Trochę władzy oddano, ale tylko pozornie, gdyż nie oddano samorządom pieniędzy i to jest główna przyczyna niezadowalającego ich funkcjonowania. Badana opinii publicznej, wykonane w styczniu br. przez OBOP, wykazały, że tylko 13% mieszkańców pozytywnie ocenia funkcjonowanie samorządów, a wzrosła liczba negatywnie oceniających z 24 do 28%. Wprawdzie ustawa z 13 października 1998 r. nie nakładała obowiązku oceny funkcjonowania ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, ale czyż może być rzetelna ocena samorządów bez analizy ich sytuacji finansowej? Nie można przecież przyjąć tezy, że operacja się udała, choć pacjent umarł.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#PosełMirosławPawlak">Podstawowe cele administracji publicznej zostały zdefiniowane następująco: ma się zwiększyć skuteczność i efektywność działania urzędów administracji publicznej w wykonywaniu usług publicznych oraz zarządzaniu finansami publicznymi na poziomie lokalnym i regionalnym. Po dwóch latach funkcjonowania państwa w nowych strukturach można powiedzieć, że wzrosły koszty zarządzania państwem, spadła efektywność zarządzania i nie poprawiła się jakość obsługi obywateli.</u>
<u xml:id="u-33.2" who="#PosełMirosławPawlak">Z niepokojem obserwujemy również upolitycznienie administracji publicznej. Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego miała obowiązywać przez dwa minione lata, ale rząd nie przygotował nowej, Sejm, po dokonaniu kosmetycznych zmian, przedłużył jej żywot o rok. Skoro dochody własne powiatu wynoszą średnio 6%, a województwa samorządowego - ok. 16%, trudno się zgodzić z powtarzaną opinią, że są to agendy rządowe.</u>
<u xml:id="u-33.3" who="#PosełMirosławPawlak">Obowiązujący obecnie system finansowy państwa jest wysoce niezadowalający, gdyż ok. 50% środków publicznych pozostaje poza kontrolą parlamentarną, chodzi tu o agencje państwowe, fundusze celowe, fundacje z udziałem skarbu państwa, zakłady budżetowe, środki specjalne i gospodarstwa pomocnicze.</u>
<u xml:id="u-33.4" who="#PosełMirosławPawlak">Brak jest zobiektywizowanych kryteriów określających ich rozdział dla samorządów, w konsekwencji rozwija się ręczne sterowanie różnymi strumykami środków publicznych. Częstym warunkiem ich uzyskania przez samorząd jest sympatia polityczna. Wiąże się to z koniecznością częstych wyjazdów przedstawicieli samorządów do stolicy kraju i stolic województw.</u>
<u xml:id="u-33.5" who="#PosełMirosławPawlak">Nieprawidłowości przy tworzeniu samorządów powstały już przy likwidacji poprzednio funkcjonujących struktur. W raporcie Najwyższej Izby Kontroli z sierpnia ubiegłego roku napisano, iż wdrażaniu reformy administracyjnej na szczeblu powiatu towarzyszyły znacznie poważniejsze trudności i nieprawidłowości niż przy wdrażaniu reformy na szczeblu wojewódzkim. Najgorzej do wykonywania zadań została przygotowana powiatowa administracja zespolona. W raporcie rządu napisano, iż największym problemem praktycznym samorządowej administracji wojewódzkiej jest w znacznej części województw brak własności użytkowanych nieruchomości. W przekonaniu posłów mojego klubu jest to wynikiem braku dobrej woli ze strony przedstawicieli administracji rządowej, przykładem jest chociażby Tarnów.</u>
<u xml:id="u-33.6" who="#PosełMirosławPawlak">Niewątpliwie podział środków finansowych powinien być konsekwencją podziału kompetencji. Należałoby bezwzględnie respektować zasady, że pozycja gminy jest podstawowa w relacjach: gmina - powiat - województwo, że odpowiedzialność za sprawy publiczne powinny ponosić przede wszystkim te organy władzy, które znajdują się najbliżej obywatela.</u>
<u xml:id="u-33.7" who="#PosełMirosławPawlak">Niepokojące dla samorządów gminnych jest to, że sukcesywnie ogranicza się ich kompetencje, a przekazywane zadania, jak na przykład realizacja Karty nauczyciela, nie mają zabezpieczenia finansowego. Gminy utraciły zadania z zakresu komunikacji, tracą zadania z zakresu geodezji, utracą prawo rejestracji podmiotów gospodarczych. Trudno znaleźć logiczne uzasadnienie tego, że obywatel nowy dowód osobisty odbierze w urzędzie gminy, ale nowe prawo jazdy w urzędzie starosty.</u>
<u xml:id="u-33.8" who="#PosełMirosławPawlak">Wiele niejasności występuje w podziale kompetencji i kryteriach dotychczasowej kwalifikacji na zadania własne i zlecone oraz podziału zadań między samorząd terytorialny i administrację rządową na szczeblu wojewódzkim. Zatrudnienie w urzędzie wojewódzkim jest zwykle około trzykrotnie większe niż w urzędzie marszałkowskim. Urzędy województw funkcjonują we własnych obiektach, podczas gdy część urzędów marszałkowskich w podnajmowanych.</u>
<u xml:id="u-33.9" who="#PosełMirosławPawlak">W województwach obserwuje się konflikty między obydwoma urzędami oraz rywalizację między marszałkiem a wojewodą; kogo należy na przykład wcześniej powitać, kto jeździ lepszym samochodem. Zdaniem posłów mojego klubu urząd wojewody należy ograniczyć do sprawowania zadań inspekcji straży i policji oraz nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego. Należy wyeliminować sytuację braku realnych sankcji dla wydanych przez wojewodę rozstrzygnięć nadzorczych. Po wprowadzeniu nowego podziału administracyjnego i utworzeniu trójszczeblowego samorządu należało oczekiwać, że rząd ma czytelną i zrozumiałą koncepcję funkcjonowania centrum administracyjnego i że po wprowadzeniu korekt zapanuje ład organizacyjny. Tymczasem Sejm zmienił ustawę o służbie cywilnej i o działach administracji, tworzy nowe urzędy centralne i ich agendy terenowe. Przez wiele miesięcy nie było wiadomo, kto nadzoruje pracę wojewodów - premier czy minister ds. administracji. Skutki tego stanu widać na przykładzie woj. śląskiego i warmińskiego.</u>
<u xml:id="u-33.10" who="#PosełMirosławPawlak">W projekcie ustawy budżetowej założono zwiększenie liczby osób zajmujących kierownicze stanowiska w państwie o 36 - do 270 osób. Do życia powołano kolejne urzędy centralne, których jest już 42, a 13 z nich bezpośrednio nadzoruje premier. Ostatnio w mediach toczy się zażarta dyskusja, czy w Polsce rośnie biurokracja. Z pełnym przekonaniem mówię, że tak. Wystarczy prześledzić oficjalne dokumenty Głównego Urzędu Statystycznego, żeby stwierdzić, że tak właśnie się dzieje. Potwierdzają to również raporty Najwyższej Izby Kontroli.</u>
<u xml:id="u-33.11" who="#PosełMirosławPawlak">Ustawa z 7 lipca 1998 r. o wprowadzeniu trójstopniowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa zobowiązała rząd i Sejm do dokonania oceny nowego podziału wraz z propozycjami zmian tego podziału. Polskie Stronnictwo Ludowe konsekwentnie przeciwne było tworzeniu powiatów. Proponowaliśmy przekształcenie 49 województw w województwa samorządowo-rządowe i możliwość utworzenia kilku regionów. Od dwóch lat powiaty są na mapie podziału administracyjnego i oczywiście, choć znane są ich słabości, nie proponujemy ich likwidacji, lecz podkreślamy konieczność naprawienia błędów popełnionych przy ich tworzeniu. Jeden z autorów dokumentu „Państwo sprawne, przyjazne i bezpieczne”, uznawany za ojca reformy administracyjnej z 1990 r., prof. Michał Kulesza wielokrotnie zapewniał, że wprowadzenie powiatów jest nie tylko realizacją oczekiwań społecznych, ale również zerwaniem ze starym układem administracyjnym. Prof. Kulesza zajął się naprawą innych struktur i osierocił powiaty, które borykają się z licznymi problemami.</u>
<u xml:id="u-33.12" who="#PosełMirosławPawlak">Przy podziale województw na powiaty popełniono sporo błędów. Przede wszystkim rozbudzono nadzieje niektórych ośrodków miejskich na to, że staną się siedzibą powiatu, i do dziś walczą one o utworzenie powiatów. Niejasne były kryteria tworzenia powiatów, od których zresztą były liczne odstępstwa. Utworzenie powiatów grodzkich i okalających je ziemskich jest poważnym błędem. Powstanie powiatów grodzkich miało być rekompensatą dla miast tracących status wojewódzki. W miastach tych miał być realizowany program osłonowy pod nazwą „Dialog i Rozwój”. Czas pokazał, że nie ma dialogu z tymi miastami, a zamiast rozwoju widać w nich regres. Przez taki podział powiaty grodzkie pozbawiono naturalnego zaplecza, a tereny wiejskie pozostawiono bez podstawowej infrastruktury społecznej.</u>
<u xml:id="u-33.13" who="#PosełMirosławPawlak">Podział kraju na województwa dokonany przez Sejm też wymaga korekt. Mieszkańcy gmin, które były w trakcie prac sejmowych obiektem przetargów politycznych, jak np. Szerzyny w woj. podkarpackim, oczekują naprawienia błędów. Nie można się zgodzić z tezą postawioną w omawianym dokumencie, że stosunkowo mała liczba wniosków o zmiany w podziale świadczy o jego prawidłowości. Korekt w podziale powinien dokonać ten rząd i ten Sejm, uwzględniając interes mieszkańców.</u>
<u xml:id="u-33.14" who="#PosełMirosławPawlak">Na koniec wystąpienia chcę postawić otwarte pytania. Czy reforma administracyjna spełniła założenia, czy nastąpiła decentralizacja funkcji państwa? Nie. Centrum się rozrasta i rośnie biurokracja, a samorządom gminnym ogranicza się kompetencje.</u>
<u xml:id="u-33.15" who="#PosełMirosławPawlak">Czy nastąpiła decentralizacja finansów publicznych? Nie nastąpiła. Czy nastąpiło obniżenie kosztów administrowania państwem? Nie. Wzrost wydatków z budżetu na ten cel oraz wzrost zatrudnienia jest wysoki. Poprawa obsługi mieszkańców - tak uważa tylko 13% obywateli, a przeciwnego zdania jest 28%.</u>
<u xml:id="u-33.16" who="#PosełMirosławPawlak">W imieniu posłów Klubu Parlamentarnego Stronnictwa Ludowego wnoszę o odrzucenie informacji o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną (druk nr 2061) i dokonanie niezbędnych korekt w podziale administracyjnym w terminie określonym przez połączone komisje.</u>
<u xml:id="u-33.17" who="#PosełMirosławPawlak">Wysoka Izbo! Polskie Stronnictwo Ludowe wszystkie dzisiaj występujące negatywne skutki tzw. reformy przewidziało, głosując przeciw powiatyzacji kraju. Dziwię się, że obecnie moi przedmówcy wylewają krokodyle łzy, z wszystkich klubów — SLD, AWS, Unii Wolności, lecz szczególnie niepokoi nas koncepcja reanimacji reformy kosztem powiatów ziemskich, czyli jak zwykle kosztem prowincji, która zapłaciła dotychczas najwyższą cenę. Pytam więc: czy będziecie państwo w czasie zbliżającej się kampanii wyborczej informować o waszych pomysłach wyborców z polskiej prowincji, gdy po raz kolejny pójdziecie po ich głosy? Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-33.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Kędrę w imieniu Koła Parlamentarnego Koalicja dla Polski.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PosełRyszardKędra">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt wystąpić w imieniu posłów Koła Parlamentarnego Koalicja dla Polski. Dzisiejsza debata na temat reformy administracyjnej świadczy o różnicy oceny sytuacji przez rząd i społeczeństwo. Rząd jest pełen optymizmu i snuje kolejne wizje naprawy Rzeczypospolitej, a społeczeństwo jest tymi naprawami, reformami bardzo zmęczone, ma już dość tego, czego dali wyraz w sondażach.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#PosełRyszardKędra">11 października 1997 r. pan premier Buzek w swoim exposé mówił, cytuję: „Państwo musi służyć społeczeństwu, tej wielkiej rodzinie rodzin. Liczne dziedziny życia publicznego muszą zostać oddzielone od partyjnych wpływów”. I dalej: „Szliśmy po władzę dla ludzi po to, by ją ludziom oddać. By obywatele i społeczności lokalne wzięły tę część władzy, którą potrafią wykorzystać lepiej od państwa”.</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#PosełRyszardKędra">Czy nastąpiło usprawnienie faktycznie funkcjonowania administracji, poprawy jakości pracy w urzędach, przybliżenie jej obywatelom i lepsze gospodarowanie środkami finansowymi? W odczuciu społecznym - na pewno nie.</u>
<u xml:id="u-35.3" who="#PosełRyszardKędra">Panie Premierze! Polska samorządność jest fikcją. Nastąpił wzrost administracji ponad potrzeby i możliwości finansowe państwa. Jest to związane nie tylko z błędną polityką, ale głównie z interesami partyjnymi. Przekazanie w dół większości zadań nie zmniejszyło zatrudnienia w centralach ministerstw, ponieważ interes osobisty i interes partyjny przesłonił interes państwa.</u>
<u xml:id="u-35.4" who="#PosełRyszardKędra">Mimo reformy centrum rządu i decentralizacji, liczba rządowych urzędników rośnie nieprzerwanie od 1989 r. i przez te lata zwiększyła się o 84%. Liczba ministrów zmalała, ale tzw. erka rośnie z roku na rok i w tym roku przewidziany jest kolejny wzrost.</u>
<u xml:id="u-35.5" who="#PosełRyszardKędra">Długi jednostek samorządu terytorialnego przekroczyły 6 mld zł. Tworzone są abstrakcyjne budżety narzucane przez administrację w Warszawie. Konstruowanie budżetów na miarę społecznych oczekiwań jest balansowaniem na linie. Trzeba nie lada umiejętności, aby zrównoważyć dochody i wydatki w sytuacji, gdy duża część dochodów stoi pod znakiem zapytania. To celowa polityka, która polega na chowaniu pieniędzy społecznych po różnych kieszeniach funduszy celowych. Rząd używa ich do „gaszenia pożarów” społecznych w sytuacji licznych napięć i ogólnego niezadowolenia. Na domiar złego środki przesyłane w ramach subwencji rządowych i tak nie wystarczają na zadania, które rząd przerzuca na barki samorządów w coraz większym stopniu. W ten sposób poradzono sobie z oświatą, służbą zdrowia oraz reformą administracji.</u>
<u xml:id="u-35.6" who="#PosełRyszardKędra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W styczniu 1998 r. grupa posłów skierowała do Wysokiej Izby projekt uchwały, byłem jej sygnatariuszem, druk nr 191, w którym wskazywaliśmy błędy zawarte w projekcie reformy ustrojowej państwa, a dotyczącej w szczególności administracji powiatowej. Koalicja AWS-Unia Wolności nie poparła naszych rozwiązań i przestrogi nasze stały się faktem. Nie zostały opracowane projekty ustaw finansowych dla powiatu i regionu. Popełnianie błędów w tworzeniu powiatów, które na bazie regionów zatrudniają 5 razy więcej urzędników, spowodowało niesamodzielność finansową i, co za tym idzie, powiaty stały się tak naprawdę delegaturami rządu. W 1998 r. z tej trybuny przestrzegaliśmy, iż najważniejszą sprawą w reformie administracyjnej jest to, że ideały Polski niepodległej, demokratycznej zamieni się na karykatury reform, stołki urzędnicze, przywileje, prywatę i partyjny interes. I taki właśnie mamy dzisiaj obraz samorządowej Polski. Biurokracja, rozrost administracji, upolitycznienie, brak funkcjonalności, nie mówiąc już o braku kwalifikacji, są zagrożeniem dla demokracji, suwerenności państwa polskiego.</u>
<u xml:id="u-35.7" who="#PosełRyszardKędra">Odpowiedzialność za ten stan rzeczy oczywiście ponosi Unia Wolności i Akcja Wyborcza Solidarność, ale aby nie wprawiać w dobry humor zwolenników Sojuszu Lewicy Demokratycznej, muszę stwierdzić, że lewica również ma w tym udział. Zwolennicy pana prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, przedstawiciela Sojuszu Lewicy Demokratycznej, muszą zrozumieć, że to nie kto inny jak właśnie pan prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisał i zgodził się na takie reformy administracyjne kraju; i czas najwyższy, aby ta oczywista prawda wyrwała ich z amoku miłości do pana prezydenta.</u>
<u xml:id="u-35.8" who="#PosełRyszardKędra">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zakulisowe przetargi, brak konsekwencji, intrygi, niejawne sterowanie rządem doprowadziły do nadmiernego rozrostu administracji, powstawania lokalnych konfliktów i niezadowolenia społecznego.</u>
<u xml:id="u-35.9" who="#PosełRyszardKędra">Reasumując, posłowie Koła Parlamentarnego Koalicja dla Polski bardzo negatywnie odnoszą się do informacji rządu zawartej w przedłożonym dokumencie i w związku z tym nie uzyska on naszego poparcia. Dziękuję za uwagę.</u>
<u xml:id="u-35.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Witolda Tomczaka w imieniu Koła Poselskiego Porozumienia Polskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PosełWitoldTomczak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#PosełWitoldTomczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypomnę, że posłowie Porozumienia Polskiego byli przeciwni od początku wprowadzeniu trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, wynikającego z przyjętej przez Sejm ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. Przed przyjęciem przedmiotowej ustawy przedstawialiśmy racjonalnie uzasadnione zagrożenia wynikające dla polskiego państwa z wprowadzenia tzw. nowego podziału terytorialnego. Nasze obawy wynikały nie tylko z merytorycznych zastrzeżeń co do sposobu zasadniczej zmiany systemu zarządzania państwem poprzez podział jego terytorium na obszary, ale także z dalszych, jeszcze groźniejszych konsekwencji jako pochodnych tegoż podziału. Tymi konsekwencjami może być ostatecznie podział polskiego państwa na tzw. landy czy też euroregiony, sprowadzający się do faktycznej likwidacji państwa polskiego.</u>
<u xml:id="u-37.2" who="#PosełWitoldTomczak">Uważam za nieporozumienie to, aby Sejm wolnej i suwerennej Polski debatował nad podziałem terytorialnym własnego państwa czy też taki podział poddawał ocenie, i to akceptującej. Dzieje się tak wbrew obowiązującemu art. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który wyraźnie stwierdza: Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym.</u>
<u xml:id="u-37.3" who="#PosełWitoldTomczak">Dlatego jako poseł Rzeczypospolitej muszę zaprotestować i przestrzec przeciwko jakiemukolwiek, tym bardziej zakamuflowanemu, podziałowi terytorium Polski, debatowaniu nad tym i jeszcze domaganiu się dla takich pomysłów akceptacji polskiego Sejmu w formie uchwały. W związku z powyższym wnoszę o zastąpienie wyrazów „podział terytorialny państwa” wyrazami „podział administracyjny”.</u>
<u xml:id="u-37.4" who="#PosełWitoldTomczak">W przedłożonej Wysokiej Izbie ocenie rząd poinformował, iż prowadząc prace dotyczące podziału terytorium kraju, opierał się na ogólnych wskazówkach konstytucyjnych zawartych w art. 15 konstytucji. Tamże wyraźnie napisano, że podział terytorialny państwa powinien uwzględniać: więzi społeczne, więzi gospodarcze, więzi kulturowe. W takiej sytuacji musiało i musi budzić zdumienie, że zlekceważono zasadne postulaty m.in. społecznego komitetu z Kościelnej Wsi w byłym woj. kaliskim, obecnie w woj. wielkopolskim. Mieszkańcy Kościelnej Wsi ubiegali się o zmianę dotychczasowego podziału administracyjnego polegającego na przyłączeniu ich miejscowości do miasta Kalisza. Postulaty mieszkańców kierowane do wojewody wielkopolskiego, uzasadnione ekonomicznymi przesłankami oraz więziami kulturowymi, wzmocnione były postulowanymi przez gabinet Jerzego Buzka uzasadnieniami dla wprowadzanej reformy, tzn. przybliżeniem urzędów do obywatela. Zasadne postulaty mieszkańców nie zostały uwzględnione.</u>
<u xml:id="u-37.5" who="#PosełWitoldTomczak">Dlaczego rząd Rzeczypospolitej Polskiej, podejmując wspomnianą decyzję, nie uwzględnił takich racjonalnych argumentów? Są one następujące. Odległość Kościelnej Wsi od Kalisza wynosi 6 km, od dotychczasowego powiatu, czyli Pleszewa, dzieli tę miejscowość 22 km. Spośród 1,5 tys. mieszkańców Kościelnej Wsi ok. 1 tys. jest zatrudnionych w Kaliszu. 90% tamtejszej młodzieży uczy się i studiuje w Kaliszu. Kalisz jest miastem o stosunkowo niskim bezrobociu. Podaż miejsc pracy zdecydowanie jest większa niż w Pleszewie. Pleszew, jako stolica powiatu, nie posiada sądu rejonowego, kolegium do spraw wykroczeń, urzędu skarbowego, które - jako konieczne do funkcjonowania społeczności miejskiej - zlokalizowane zostały dla mieszkańców Kościelnej Wsi aż w Jarocinie, oddalonym o 53 km od Kościelnej Wsi, do którego to miasta należy dojeżdżać przez Pleszew, podczas gdy odległość do tych samych jednostek administracji w Kaliszu wynosi ok. 5 km. Skierowania z Powiatowego Urzędu Pracy w Pleszewie nie są honorowane w Kaliszu. Bezrobotni z Kościelnej Wsi muszą dwa razy w miesiącu podążać do Pleszewa w celu obowiązkowego zgłoszenia się w urzędzie pracy. Cena biletu do Pleszewa wynosi 8 zł (w jedną stronę), do Kalisza - 2 zł.</u>
<u xml:id="u-37.6" who="#PosełWitoldTomczak">Innym problemem dla mieszkańców Kościelnej Wsi jest ratowanie życia. Wzywając pogotowie ratunkowe, mieszkańcy łączą się z Pleszewem oddalonym o 22 km, skąd dyspozytor kieruje karetkę pogotowia, która powinna przyjechać ze szpitala w Kaliszu, oddalonego tylko o 3 km. Zatem i to kryterium społecznej akceptacji, tak nagłaśniane przez rządzących, nie przemawia na korzyść pomysłodawców podzielenia Polski na regiony.</u>
<u xml:id="u-37.7" who="#PosełWitoldTomczak">Dla posłów Porozumienia Polskiego nie stanowi kluczowego argumentu przemawiającego za opracowaniem rządowym takie ukształtowanie województw, by były one zdolne do nawiązania partnerskiej współpracy gospodarczej i kulturowej z jednostkami terytorialnymi w krajach Unii Europejskiej. Reforma administracyjna w wielu przypadkach nie służy społeczeństwu. Utworzenie dodatkowych szczebli samorządowych rozmyło czytelność kompetencji i odpowiedzialności poszczególnych struktur. De facto oddaliło władzę od obywatela. Doprowadziło do kosztownego rozrostu administracji.</u>
<u xml:id="u-37.8" who="#PosełWitoldTomczak">Wprowadzenie 16 dużych regionów, o dużej autonomii, rodzi niebezpieczne tendencje dezintegracji państwa polskiego. Dualizm władzy na szczeblu wojewódzkim poprzez wprowadzenie sejmików samorządowych pozbawił kompetencji władzę centralną i doprowadził do wielu wzajemnych sporów i destrukcyjnych konfliktów.</u>
<u xml:id="u-37.9" who="#PosełWitoldTomczak">Jednym z negatywnych skutków tej reformy jest postępująca degradacja gospodarczo-społeczno-kulturalna byłych ośrodków wojewódzkich. Gminy nie uzyskały zapowiadanego wzmocnienia, przede wszystkim finansowego. Generalnie państwo polskie, ulegając nadmiernej komercjalizacji, pozbyło się wielu kompetencji i jednocześnie odpowiedzialności, tracąc przy tym siłę integralności.</u>
<u xml:id="u-37.10" who="#PosełWitoldTomczak">Na zakończenie chciałbym zwrócić uwagę na kwestię niedofinansowania samorządów, które często, ratując swój budżet, uciekają się do nieograniczonej wyprzedaży majątku komunalnego oraz likwidacji szkół, placówek kulturalnych, ośrodków zdrowia. Bywa, że towarzyszy temu korupcja i zjawisko nadużywania władzy przez lokalne elity.</u>
<u xml:id="u-37.11" who="#PosełWitoldTomczak">Porozumienie Polskie zgłasza wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu uchwały Sejmu w sprawie oceny funkcjonowania zasadniczego podziału terytorialnego państwa. W razie przyjęcia tego dokumentu wnosimy o zastąpienie wyrazów „podział terytorialny państwa” wyrazami „podział administracyjny”. Dziękuję za uwagę.</u>
<u xml:id="u-37.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę pana posła Ludwika Dorna o zabranie głosu w imieniu Koła Poselskiego Ruchu Odbudowy Polski - Porozumienia Centrum.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#PosełLudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oceniamy dzisiaj zmianę. Jeżeli oceniamy, to trzeba postawić pytanie, pod jakim względem, na podstawie jakich kryteriów tę zmianę oceniamy. Zmianę można oceniać pod względem bardzo różnych kryteriów: czy była to zamiana duża, odważna, radykalna, czy napotykała opór. Otóż można powiedzieć, że była to zmiana duża, odważna, radykalna i napotykała opór. Jednak podstawowym kryterium oceny jakiejś zmiany jest to, czy była to zmiana na lepsze, czy na gorsze. I z tego punktu widzenia nie jest ważny radykalizm, odwaga i zamierzenia towarzyszące zmianie. Sądzę, że co najmniej nie była to zmiana na lepsze, choć nie sądzę, aby była to zmiana na gorsze, gdyż stan, z którego wychodziliśmy, był stanem złym. Ten zły stan utrzymuje się, choć pod pewnymi względami złe mechanizmy, które działały przed reformą, przestały działać. Jednak stworzono inne złe mechanizmy. Globalnie bilans zmian pod względem tego, czy były to zmiany na gorsze czy na lepsze, moim zdaniem kształtuje się w granicach zera. Z tego punktu widzenia zamierzenia rządu zakończyły się całkowitym fiaskiem.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#PosełLudwikDorn">Wysoka Izbo! Opisywać mechanizmy nowe, mechanizmy złe, nowe przypadki niesprawności można by bardzo długo. Nie da się tego uczynić w ramach udzielonego kołu poselskiemu czasu. Chciałbym się jednak skupić na jednej zmianie na gorsze czy na złym, zdecydowanie szkodliwym aspekcie wprowadzonych zmian, jakim jest nadmierna, niesłychanie przy tym szkodliwa liczba powiatów. Do czego to doprowadziło, o tym można przeczytać w raportach Najwyższej Izby Kontroli, jest to także pewna sfera doświadczeń życia codziennego. Ano doprowadziło to do dwóch co najmniej zjawisk: po pierwsze, do rozrostu pasożytnictwa klasy polityczno-urzędniczej, do przechwytywania większej części środków publicznych, a po drugie, do osłabienia na terytorium ok. 1/3 Polski funkcji nadzorczych władzy publicznej, to znaczy do osłabienia, a niekiedy zaniku działania służb inspekcji i straży. Na 1/3 terytorium Polski w wyniku utworzenia nadmiernej liczby słabych powiatów nie działa inspekcja budowlana, a wyraźnemu osłabieniu uległo działanie inspekcji sanitarnej i inspekcji weterynaryjnej. Mówił o tym wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli. Interesujące jest też to, jak bardzo rozrósł się żywot pasożytniczy klasy urzędniczo-politycznej. Tutaj dysponujemy twardymi danymi. Chodzi o koszty utrzymywania powiatu. To są koszty zróżnicowane w zależności od siły powiatu. W 68% powiatów liczących poniżej 50 tys. mieszkańców wydawano na administrację samorządową, po odliczeniu subwencji ogólnej i dotacji celowych na służby, inspekcje i straże - chodzi tutaj o radę powiatu i urząd starosty - 40 zł i więcej w przeliczeniu na głowę mieszkańca, a odpowiednio taką kwotę wydało jedynie 32,5% powiatów, które liczyły więcej niż 50 tys. mieszkańców.</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#PosełLudwikDorn">Wysoka Izbo! Jeśli porównamy wartości skrajne, to rzecz przedstawia się jeszcze ciekawiej. Mianowicie wśród powiatów liczących poniżej 50 tys. mieszkańców było 0% powiatów najtańszych, tzn. takich, które na starostwo i radę powiatu wydawały poniżej 30 zł w przeliczeniu na głowę mieszkańca, a w grupie powiatów silniejszych powiatów najtańszych było 14,5%. Natomiast jeśli chodzi o powiaty najdroższe wydające rocznie ponad 55 zł w przeliczeniu na głowę mieszkańca na administrację, to w grupie powiatów ludnościowo najsłabszych było ich 24,5%, zaś odpowiednio powiatów najdroższych wśród powiatów silniejszych było jedynie 2%. Co to znaczy? To znaczy, Wysoka Izbo, tyle, że w powiatach najsłabszych choćby tylko ze względu na kryterium ludnościowe, a ze względu na inne kryteria to nie byłoby ok. 50 powiatów, tylko ok. 100 powiatów, administracja publiczna działa słabiej, dostarcza usług publicznych o gorszej jakości i jest relatywnie najdroższa. Pytanie: Czy obywateli polskich, czy państwo polskie, czy społeczeństwo na to stać? Moim zdaniem nie stać. Stąd do projektu uchwały dołączam poprawkę wzywającą do radykalnego zmniejszenia liczby powiatów, do czego pierwszym krokiem powinno być połączenie powiatów ziemskich i grodzkich.</u>
<u xml:id="u-39.3" who="#PosełLudwikDorn">Stosunek przedstawicieli sił politycznych zasiadających w Wysokiej Izbie, jak można się zorientować po obradach komisji, jest wobec tego postulatu zdecydowanie niechętny. To dziwi, bo jeśli chodzi o AWS i Unię Wolności, które tego typu reformę zaprojektowały, to można powiedzieć tyle, że nie jest grzechem popełnić błąd, grzechem jest trwać w błędzie. Ale także Sojusz Lewicy Demokratycznej w sprawie niezmniejszania liczby prezentuje stanowisko twarde. A uległo to zmianie, bo prominentni przedstawiciele SLD w 1998 r. mówili, że racjonalna liczba to 200 powiatów. Kiedy podniosłem tę kwestię na posiedzeniu komisji, to członek kierownictwa SLD pan poseł Brachmański stwierdził, że protestuje przeciwko takim dyrdymałom, że SLD nigdy w tej sprawie nie zajmowało stanowiska. Ale, Wysoka Izbo, na 20. posiedzeniu Sejmu tej kadencji w imieniu klubu SLD pan poseł Marek Borowski mówił: „Dzisiaj oczywiście w tych 300 miasteczkach” — chodzi o te miasteczka powiatowe — „wszyscy czekają na mannę z nieba. Otóż muszę to powiedzieć (...) nie będzie tej manny z nieba. Będzie wielkie rozczarowanie. Około 100 powiatów, proszę państwa, nie ma racji bytu, około 100 powiatów, nawet jeśli przyjmie się kryteria, które pan minister Stępień podał publicznie...”. Powstaje pytanie, czy SLD nadal trwa przy tym zdaniu, które w 1998 r. z tej trybuny przedstawiał pan poseł Borowski, czy zmieniło zdanie na zdanie prezentowane przez pana posła Brachmańskiego.</u>
<u xml:id="u-39.4" who="#PosełLudwikDorn">Na koniec, Wysoka Izbo, pozwolę sobie na króciutki wywód etymologiczny, o tyle istotny, że Sojusz Lewicy Demokratycznej prezentuje już wielką pewność, że będzie po jesiennych wyborach Polską rządził. Otóż istnieje w polskim języku słowo uznawane (i słusznie) powszechnie za obraźliwe — słowo „idiota”. Etymologicznie słowo „idiota” wywodzi się od klasycznego greckiego „idiotes”. „Idiotes” znaczyło prostaka, człowieka wulgarnego, ale przede wszystkim człowieka w specyficzny sposób ograniczonego umysłowo w taki sposób, że nie był on zdolny, zdaniem Greków, do uczestnictwa w życiu publicznym. Otóż jest dla mnie ciekawe i będę to obserwował przy głosowaniu, czy w SLD zwyciężyła...</u>
<u xml:id="u-39.5" who="#komentarz">(Głos z sali: O czym pan mówi?)</u>
<u xml:id="u-39.6" who="#PosełLudwikDorn">... linia polityków nieidiotycznych zarówno w starogreckim, jak i potocznym znaczeniu tego słowa, czy linia polityków idiotycznych co najmniej w starogreckim znaczeniu tego słowa. Na to pytanie da odpowiedź głosowanie na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
<u xml:id="u-39.7" who="#PosełLudwikDorn">Natomiast jeśli chodzi o informację rządową, to wobec skali problemów, jakie się tutaj ujawniły, Koło Parlamentarne ROP - PC nie może jej zaakceptować. Stwierdzam to ze smutkiem i bez entuzjazmu, ale koń jaki jest, każdy widzi, i co wam wyszło z tej reformy, też każdy widzi. Dziękuję bardzo. Składam na ręce pana marszałka poprawkę.</u>
<u xml:id="u-39.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
<u xml:id="u-39.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Ładnie, ale o niczym.)</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Czepułkowskiego w imieniu klubu parlamentarnego... nie, z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Klubowe wystąpienie już było.</u>
<u xml:id="u-40.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Informacja, którą dzisiaj się zajmujemy - mówię o informacji o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną - wpłynęła do Sejmu 30 czerwca 2000 r., jest zatem informacją lekko nieświeżą. Przez kilka miesięcy podkomisja powołana do rozpatrzenia tej informacji nie pracowała, przewodniczący podkomisji, zajęty kampanią prezydencką, a potem przeżywaniem wyniku wyborów prezydenckich, nie zwoływał posiedzeń. A zatem dzisiaj mówimy o sytuacji z dnia 31 grudnia 1999 r., czyli po roku obowiązywania czy wprowadzania reformy administracji publicznej. Dokument ten, panie marszałku, Wysoki Sejmie, dokonuje analizy podziału kompetencji pomiędzy trzy podstawowe segmenty władzy publicznej, pomijając całkowicie - o czym mówił mój kolega klubowy - koszty całej operacji technicznej przekazywania i przejmowania kompetencji, mienia instytucji z ich archiwami, pracowników, inwestycji w toku, zobowiązań finansowych przekazywanych i przejmowanych instytucji, placówek kultury itp. Informacja całkowicie pomija poziom finansowania przekazanych samorządom w wyniku reformy zadań. Pan minister Płoskonka z pewnością będzie ripostował, że Sejm rozpatrywał już informację o funkcjonowaniu ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, natomiast jeśli mówimy o skutkach wprowadzenia reformy, należałoby i w tym dokumencie zapisać, w jakim stopniu dochody budżetów samorządowych powiatów i samorządowych województw pokrywają realne i rzeczywiste koszty realizacji zadań publicznych określonych dla tych szczebli samorządu terytorialnego ustawami ustrojowymi. Brak analizy ekonomicznej operacji reformowania administracji publicznej oraz oceny poziomu finansowania zadań powiatu i samorządu województwa całkowicie dyskwalifikuje ten dokument rządowy.</u>
<u xml:id="u-41.2" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wystąpienie pana ministra oraz treść informacji są oczywiście optymistyczne. Pan minister wskazuje co prawda pewne niedomogi i niedociągnięcia, przyznając samokrytycznie, że wiele problemów pozostaje jeszcze do rozwiązania, jednak pozostali występujący w debacie mówcy nie pozostawiają złudzeń i wątpliwości co do jakości całej operacji reformowania administracji publicznej państwa.</u>
<u xml:id="u-41.3" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Również samorządowcy podzielają pogląd prezentowany przez moich przedmówców. Wystarczy prześledzić prasę samorządową, by, czytając jedynie tytuły i podtytuły, w najprostszy z możliwych sposobów zrecenzować całą operację. Oto tytuły i podtytuły: „Wielkie nadzieje”, „Legislacyjny bałagan”, „Dostali tylko zadania”, „Pozorne zmiany”, „Związane ręce”, „Rosnące obciążenia”, „Niejasna przyszłość”, „W powiatach najgorzej”, „Niedokończona reforma”.</u>
<u xml:id="u-41.4" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Proszę państwa, jeśli chodzi o nadzieje samorządowców, nadzieje społeczne, związane one były przede wszystkim z główną ideą tej reformy, to jest z zamiarem i z oczekiwaniem decentralizacji funkcji państwa. Społeczeństwo oczekiwało zdecydowanego odchodzenia od wysokiego poziomu zatrudnienia w administracji rządowej: i centralnej, i wojewódzkiej. Żadna z tych idei nie została zrealizowana do końca. Nadzieje wiązane były też z tym, że samorząd, dysponując środkami finansowymi, będzie przy wydawaniu tych pieniędzy realniej i celniej określał potrzeby społeczności lokalnej.</u>
<u xml:id="u-41.5" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Premier Balcerowicz, lider Unii Wolności, ugrupowania współtworzącego koalicję rządzącą, która wprowadziła 4 reformy, w tym tę reformę administracyjną, zaplanował w pierwszych budżetach na zadania publiczne realizowane przez samorządy jedynie około 80% tych pieniędzy, które na te same zadania w poprzednim roku posiadała administracja rządowa.</u>
<u xml:id="u-41.6" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Proszę Państwa! Być może te kwoty by wystarczyły, aczkolwiek proporcje poszczególnych składników dochodów budżetów powiatów i województw pozostawiają wiele do życzenia. Dziś średni 100-tysięczny powiat dysponuje dochodami własnymi jedynie w wysokości 1,5 mln zł, z czego ma sfinansować około 21 zadań ustrojowych, przypisanych mu ustawami ustrojowymi.</u>
<u xml:id="u-41.7" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Niewydolność finansów samorządowych, samorządu powiatowego, wojewódzkiego, a również, rykoszetem, kłopoty finansowe samorządów gminnych wynikają przede wszystkim z tego, że te samorządy zostały obciążone kosztami nie tylko reformy administracji publicznej, ale również reformy oświaty i reformy zdrowia.</u>
<u xml:id="u-41.8" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Samorządy przejęły ZOZ-y. W niektórych województwach, które wcześniej przekształciły ZOZ-y w samodzielne niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, powiaty otrzymały ZOZ-y z całym dobrodziejstwem majątku, ale i zadłużeń, sięgających na przykład w byłym woj. suwalskim 35 mln zł. Do dziś te samorządy borykają się z problemami.</u>
<u xml:id="u-41.9" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Jest to ewidentna niedoróbka reformy, podobna do tej, jaką zrobiliśmy w przeddzień Wigilii Bożego Narodzenia w roku 2000 (to słynne 203 zł), gdy, przyznając prawo do wzrostu uposażenia pielęgniarkom, zapomnieliśmy o ZOZ-ach przekształconych w sposób wymuszony przez reformę służby zdrowia, o której wszyscy wiemy, jaka jest.</u>
<u xml:id="u-41.10" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Podobnie jest z edukacją. Proszę państwa, koszty błędu Handkego ponoszą samorządy terytorialne. Koszty zapłacenia zeszłorocznych zobowiązań to przede wszystkim kwoty pochodzące z subwencji drogowej, z części rekompensującej subwencji ogólnej oraz części podstawowej subwencji ogólnej samorządów terytorialnych. Gdyby nie obciążenie samorządów terytorialnych kosztami innych reform i samej reformy administracyjnej, prawdopodobnie samopoczucie i kondycja tych samorządów - dziś zadłużanych - wyglądałaby o wiele lepiej.</u>
<u xml:id="u-41.11" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Utyskując, chciałbym jednak również pochwalić twórców tego dokumentu. Bardzo celnie rząd nadał tytuł temu dokumentowi: Informacja Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną. O skutkach, a nie o rezultatach, dlatego że reforma ta nie jest najlepszą z czterech reform rządu, tylko jest bublem najmniej spapranym spośród wszystkich czterech reform, które rząd AWS i Unii Wolności uprzejmy był społeczeństwu polskiemu zafundować. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-41.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-42.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Cygonika z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#PosełGrzegorzCygonik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Z danych zestawionych w „Ocenie nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa” wynika, że podział powiatowy budzi dziś znacznie większe kontrowersje niż podział wojewódzki, zresztą tego ostatniego dotyczą jedynie nieliczne wnioski w sprawie zmiany podziału. Znacznie więcej wniosków i to o bardziej zasadniczym charakterze dotyczy podziału powiatowego. Ocena przytacza 13 wniosków dotyczących utworzenia nowych powiatów. Wskazuje to na trudność ułożenia optymalnego podziału powiatowego na poziomie około 300 jednostek terytorialnych. Należy się natomiast zgodzić z wnioskiem zawartym w „Ocenie”, że zakres postulowanych zmian na mapie wojewódzkiej i powiatowej ma charakter raczej niewielki i nie wymaga podjęcia działań nadzwyczajnych. Wnioski dotyczące zmian w podziale wojewódzkim i powiatowym mogą zostać rozpatrzone niejako - przepraszam za słowo - rutynowo, do czego wystarczą obowiązujące regulacje, zwłaszcza po uwzględnieniu nowelizacji zawartych w ustawie z 16 lutego tego roku zapewniających sprawniejsze procedowanie nad takimi wnioskami.</u>
<u xml:id="u-43.1" who="#PosełGrzegorzCygonik">Nowe jednostki powiatowe posiadają stosunkowo nierównomierny potencjał. Analizy zawarte w „Ocenie” wskazują przede wszystkim na wyższy potencjał miast na prawach powiatu i niższy potencjał większości z 46 powiatów z siedzibą w mieście na prawach powiatu. Taka nierównomierność potencjałów jest pochodną decyzji podjętej przez Sejm o ustawowym zobowiązaniu Rady Ministrów do nadania praw powiatu miastom - byłym siedzibom wojewodów. Ta właśnie kwestia, nie zaś ewentualne poszczególne korekty podziału, ma charakter systemowy.</u>
<u xml:id="u-43.2" who="#PosełGrzegorzCygonik">46 powiatów położonych w pobliżu dużych miast, powiatów mających siedzibę władz w tych miastach, pozbawione jest większych ośrodków miejskich, co w polskich warunkach oznacza, że są one gorzej wyposażone instytucjonalnie do wykonania powiatowych zadań publicznych. Chodzi przede wszystkim o szkoły ponadpodstawowe i instytucje ochrony zdrowia. Zgodzić się należy z wnioskiem zawartym w „Ocenie”, że konieczne jest wypracowanie zachęt, również finansowych, do łączenia się miast na prawach powiatów z powiatami mającymi w tych miastach siedziby władz w jednolite jednostki powiatowe.</u>
<u xml:id="u-43.3" who="#PosełGrzegorzCygonik">Niepełne dwa lata działania nowych jednostek terytorialnych to stosunkowo krótki okres, by móc wydać zdecydowany osąd dotyczący jakości nowego podziału terytorialnego państwa. Stosunkowo niewielka liczba konfliktów terytorialnych przekonuje jednak o słuszności generalnego wniosku „Oceny”, że po dwóch latach obowiązywania trójstopniowego podziału terytorialnego państwa brak jest przesłanek do podejmowania jego całościowych zmian.</u>
<u xml:id="u-43.4" who="#PosełGrzegorzCygonik">Odnosząc się, Wysoka Izbo, do Informacji Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną, należy przede wszystkim zauważyć, że najważniejszą zmianą jakościową w stosunku do stanu rzeczy sprzed 1999 r. jest fakt - o czym świadczą dane Głównego Urzędu Statystycznego - że polska administracja publiczna jest już przede wszystkim administracją samorządową. W wyniku reformy zatrudnienie w administracji samorządowej przewyższyło zatrudnienie w administracji rządowej. Trzeba o tym pamiętać, kiedy dyskutujemy zarówno o jakości polskiej administracji, jak i o możliwości oddziaływania rządu na prace administracji. Trzeba podkreślić, wbrew bardzo często pochopnym twierdzeniom przytaczanym przez niektóre chociażby media czy polityków, że reformie administracji publicznej nie towarzyszył wzrost zatrudnienia. Dane GUS świadczą, że rok 1999 miał w tym zakresie charakter przełomowy. Zatrudnienie w administracji ogółem, które rosło systematycznie od 1989 r., a zwłaszcza w latach 1993–1997, przestało się zwiększać, a nawet ostatnio nieznacznie spadło (o 1,3%).</u>
<u xml:id="u-43.5" who="#PosełGrzegorzCygonik">Reforma doprowadziła do znaczących przesunięć kadrowych. Można następująco podsumować ich efekty w terenowej administracji publicznej w bezpośrednim i pośrednim rezultacie reformy: Po pierwsze, znacząco (z ok. 16 tys. do ok. 9 tys.) zmniejszyło się zatrudnienie w ogólnej administracji rządowej na poziomie wojewódzkim. Po drugie, utworzono administrację samorządową szczebla wojewódzkiego. Po trzecie, zniesiono ogólną administrację rządową na poziomie rejonowym (dotyczyło to ok. 10,5 tys. pracowników) i stworzono administrację samorządową szczebla powiatowego.</u>
<u xml:id="u-43.6" who="#PosełGrzegorzCygonik">Informacja rządu ilustruje proces dostosowywania struktur administracji do nowego podziału terytorialnego, przede wszystkim do zarządzania krajem z 16 ośrodków. Świadczy o tym spadek zatrudnienia w delegaturach urzędów wojewódzkich na rzecz zatrudnienia w centralach urzędów (w ciągu roku z 40 do 28% ogółu zatrudnienia w urzędach wojewódzkich). Analogicznie, choć nie wszędzie równomiernie, proces taki ma miejsce w wojewódzkich zespolonych inspekcjach, służbach czy strażach.</u>
<u xml:id="u-43.7" who="#PosełGrzegorzCygonik">Informacja rządu pokazuje także samorząd terytorialny szczebla powiatowego i wojewódzkiego jako właściciela instytucji, przede wszystkim oświatowych, z dziedziny ochrony zdrowia, pomocy społecznej i kultury. Reforma doprowadziła w tym zakresie do zasadniczych przekształceń zmieniających polski sektor publiczny. Samorządom przekazano ponad 7 tys. instytucji, a więc ok. 63% instytucji sektora państwowego z roku 1998.</u>
<u xml:id="u-43.8" who="#PosełGrzegorzCygonik">Drugim zasadniczym aspektem informacji rządowej jest analiza pięciu ustaw (ustaw ustrojowych, ustawy kompetencyjnej oraz ustawy o wprowadzeniu nowego podziału terytorialnego państwa).</u>
<u xml:id="u-43.9" who="#PosełGrzegorzCygonik">Próbując podsumować, Wysoka Izbo, należy zauważyć, że społeczeństwo polskie najlepiej ze wszystkich wprowadzonych przez Akcję Wyborczą Solidarność reform ocenia właśnie reformę administracyjną i samorządową. Chcieliśmy oddać władzę w ręce ludzi, poprzez chociażby utworzenie trójszczeblowego systemu samorządów, i to się udało. Nowych rozwiązań prawnych wymaga jednak jeszcze system finansowania zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego. Winien on zmierzać do zwiększenia ich dochodów własnych, wynikających z obowiązujących ustaw. Myślę, że ten apel nie jest tylko apelem zwróconym do moich kolegów, ale także do całego parlamentu - chodzi o to, żeby porządnie pracować nad ustawą o finansach samorządów. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-43.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Rulewskiego, niezrzeszonego.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#PosełJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Występuję niejako z województwa, które w wyniku różnych projektów, w tym rządowych, było województwem niepożądanym; mówię o woj. kujawsko-pomorskim. Jedna z czołowych gazet, zdaje się „Rzeczpospolita”, nawet określiła wprost, że jest to bękart pewnej nocy parlamentarnej. Zapewniam państwa posłów, że województwo nie jest przeszkodą i nie jest kłodą na drodze reform. Znalazło swoje miejsce; mam tu na myśli również listę wielu problemów społecznych. Nie jest też prawdą, że to województwo mogłoby być opóźniaczem reform. Na własną rękę rozwiązuje poważne problemy społeczne i gospodarcze, choćby dotyczące bezrobocia. Natomiast z całą pewnością szczerze, może nawet naiwnie politycznie, przyjmuje zadania tych reform, które polegają na tym, że społeczeństwo bierze część problemów Rzeczypospolitej w swoje ręce, w tym problemy dotyczące inwestycji drogowych czy bezrobocia.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#PosełJanRulewski">Jakże inaczej ma się to w odniesieniu do województwa, które wskazał również ten sam dziennik, „Rzeczpospolita”, które podobno jako jedyne spełnia kryteria samodzielności — mówię o woj. mazowieckim. Jak często posłanki i posłowie są świadkami tego, że to województwo, nie rozumiejąc istoty samorządności, wyciąga rękę do państwowej kasy. A jest to województwo, które z mocy ustawy jest wskazane jako biorca wielu pieniędzy, chociażby przez fakt społeczności. W tym zakresie, szanowna Wysoka Izbo, woj. kujawsko-pomorskie nie jest ciężarem, jeśli chodzi o prace Wysokiej Izby, i sądzę, że prace państwa polskiego też. I biorąc nawet pod uwagę fakt, że jest ono rządzone przez lewicę, która z natury ma charakter takiego trochę lepszego związku zawodowego, który ciągle tylko czegoś żąda, to jednak należy uznać, że powstają tam zamysły i inicjatywy, które szczerze i otwarcie aklamują sprawy samorządności. Oprócz tego jednak, że jestem przedstawicielem woj. kujawsko-pomorskiego, jestem też przedstawicielem tej społeczności, którą najbardziej dotknęły skutki reformy — mianowicie bezrobocie. Pan Dorn mówił, że należy chwalić za śmiałość. Rzeczywiście w zakresie kompetencji — a chodzi o to, że państwo zrezygnowało w gruncie rzeczy z zajmowania się zagadnieniami bezrobocia i przekazało swoje kompetencje powiatom — najbardziej skutki tej reformy odczuli pracownicy. Przewidywałem nie tylko ja, ale też wysokie Komisje: Polityki Społecznej i Rodziny, że w warunkach, gdy bezrobocie jest już wysokie, bo wynosi 12%, gdy nadto jeszcze rośnie, a nade wszystko gdy nie ma instrumentów, które mogłyby ten proces powstrzymać bądź zredukować, śmiałością jest, żeby nie powiedzieć śmiesznością, rozbijanie tego, co było: dobrze już pracującego aparatu urzędów pracy, aparatu, który był dobrze zorganizowany również techniczne, aparatu, który pomysły czerpał z innych państw, w których nie występuje tak daleko idąca śmiałość w rezygnacji państwa ze zwalczania bezrobocia. Dlaczego to jest złe? Ano dlatego, że powiat to nie rynek pracy. Co najwyżej można powiedzieć, że niektóre powiaty to mikrorynek pracy. Poza tym powiat nie jest kapitalistą nie tylko dlatego, panie pośle Czepułkowski, że nie dostaje dużo z kasy państwowej, tylko dlatego, że ma małą własność...</u>
<u xml:id="u-45.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Czepułkowski: Dlaczego do mnie?)</u>
<u xml:id="u-45.3" who="#PosełJanRulewski">Tak, do pana to adresuję, pozwalam sobie na wtręt, bo to pan, panie pośle, i pańscy koledzy zadecydowali o tym, że rozbroiliśmy urzędy pracy, rzucając je na głęboką wodę braku kapitału, braku możliwości i praktycznie...</u>
<u xml:id="u-45.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Chodzi o pieniądze, nie o kompetencje.)</u>
<u xml:id="u-45.5" who="#PosełJanRulewski">Tak jest, ale o pieniądzach wszyscy wiedzieliśmy, wiedzieliśmy, że powiat nie jest kapitalistą, miejsca pracy tworzy kapitał, a nie administrator, nie urzędnik za biurkiem. Jeśli ktoś uważał, że powiatowy urzędnik zmusi kapitalistę do tworzenia miejsca pracy, to był w bardzo wielkim będzie.</u>
<u xml:id="u-45.6" who="#PosełJanRulewski">Przejdę jednak do wniosków, a przedtem jeszcze poddam to ocenie. Powiat zatem nie jest kapitalistą, powiat nie tworzy miejsc pracy, pozbawiony jest środków w celu aktywnego oddziaływania na ten bardzo maleńki rynek pracy, nie zajmuje się opracowywaniem programu rozwoju rynków pracy, bo to jest raczej domena województwa samorządowego. Twierdzę, że na obecnym etapie rozwoju Polski to państwo kreuje zmiany na rynku pracy, chociażby dlatego że posiada jeszcze 40% własności, prowadzi wciąż dość aktywną politykę celną, podatkową, a dochody powiatów i nie tylko powiatów nadal są bardzo małe. A więc to była śmiałość, którą można by nazwać śmiesznością, choć w skutkach jest ona dramatyczna. Bezrobocie rośnie, środki na aktywne formy zwalczania bezrobocia zostały zredukowane praktycznie do zera, a co więcej, urzędy pracy, które już dobrze wpisały się w politykę zwalczania bezrobocia, są dziś bezrobotne, bo nie posiadają środków nawet na to, żeby mogły w ogóle zafunkcjonować. Zwracam się do sprawozdawców, do autorów projektu uchwały z propozycją, aby zagadnienia zwalczania bezrobocia, nowej organizacji stanęły na porządku dziennym, czyli zostały wpisane do uchwały. Przede wszystkim uważam, że jeśli już nie stać nas na kolejną śmiałość, na odwrót, to przesuńmy zwalczanie bezrobocia na poziom województwa, bo województwo samorządowe stanowi większą i znaczącą jednostkę oddziaływania na rynek pracy. Inwestuje, współdziała z państwem w zakresie rozwoju, może być biorcą różnego rodzaju funduszy - toć nie powiat - no i oczywiście współdziała również z władzą wojewódzką. Z tych powodów prosiłbym panią posłankę Imiołek, sprawozdawczynię, aby zagadnienie to...</u>
<u xml:id="u-45.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Imiołczyk.)</u>
<u xml:id="u-45.8" who="#PosełJanRulewski">Imiołczyk, przepraszam. Przepraszam, szanuję niezależnie od nazwiska panią posłankę.</u>
<u xml:id="u-45.9" who="#PosełJanRulewski">... stanęło jako dylemat w uchwale, czy funkcjonowanie urzędów pracy w obecnych ramach organizacyjnych jest rozwiązaniem skutecznym, biorąc pod uwagę stopę bezrobocia, możliwości oddziaływania i - tu bym się zgodził z posłem Czepułkowskim - kapitał, jakim dysponują, do ograniczania bądź zwalczania bezrobocia. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-45.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
<u xml:id="u-45.11" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Hayna z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
<u xml:id="u-46.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Czepułkowski w trybie sprostowania, jak rozumiem, panie pośle.</u>
<u xml:id="u-46.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ad vocem.)</u>
<u xml:id="u-46.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan poseł Rulewski był uprzejmy dwukrotnie wymienić moje nazwisko jako osoby współwinnej przekazania powiatom samorządowym powiatowych urzędów pracy. W trybie sprostowania chcę poinformować pana posła, że zadaniem powiatowego urzędu pracy jest tylko i wyłącznie realizowanie zleconego zadania rządowego, na które rząd powinien zapewnić pieniądze w dziedzinie obsługi, czyli wypłaty zasiłków dla bezrobotnych, opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne za bezrobotnych bez prawa do zasiłku, za organizację robót publicznych we współpracy z samorządami gminnymi i za realizację rządowych programów zwalczania bezrobocia poprzez uruchamianie określonych programów. I nie winą samorządu, i nie winą powiatu, który prowadzi powiatowy urząd prac, było zatrzymanie w zeszłym roku 50% środków na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu na szczeblu Krajowego Urzędu Pracy; nie winą samorządów powiatowych było, że Krajowy Urząd Prac w końcu grudnia wypowiedział samorządom powiatowym kontrakty na realizację aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu, powiększając w ten sposób jednego dnia liczbę bezrobotnych o 150 tys. w naszym kraju. Nie jest to wina tego, że powiaty prowadzą te urzędy, bo zadaniem powiatu jest tylko prowadzenie urzędu jako obiektu i pracowników w nim pracujących. Wszystko inne jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej. I nie jest winą powiatów, że rząd je oszukał, nie dając m.in. pieniędzy na realizację podstawowych państwowych zadań z zakresu zwalczania bezrobocia. Natomiast prawdą jest, że do realizacji zadań z zakresu tworzenia nowych miejsc pracy potrzebny jest oczywiście kapitał, ale nie trzeba mrozić gospodarki, nie trzeba jej dławić, a wtedy będzie oczywiście lepiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, pan wyszedł poza parametry sprostowania. To już była informacja.</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nierządowa.)</u>
<u xml:id="u-48.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Właśnie, że nierządowa i w tym cały problem.</u>
<u xml:id="u-48.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Hayna, proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#PosełRyszardHayn">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ponieważ moi poprzednicy, zwłaszcza moi koledzy z klubu SLD, mówili już o wielu rzeczach, więc ja tylko tak telegraficznie.</u>
<u xml:id="u-49.1" who="#PosełRyszardHayn">Po pierwsze, informacja rządu, druk nr 2479. Określiłbym to tak: informacja ciekawa, widać, że wiele pracy w to włożono, jest tam wiele nawet, powiedziałbym, ciekawostkowych czy poglądowych materiałów, ale zdecydowanie niepełna. Jak już mówiono, brak tu oceny finansowania, co jest podstawową sprawą dla funkcjonowania samorządów, brak wyliczenia czy określenia kosztów zmian, brak oceny ustawodawstwa, kompetencyjnego, podziału kompetencji między administrację rządową, samorządową - mówił o tym nasz kolega w wystąpieniu w imieniu klubu.</u>
<u xml:id="u-49.2" who="#PosełRyszardHayn">Kwestia druga - powiaty. Pan minister i rząd stwierdzili, że aby mogły powstać nowe jednostki samorządowe, muszą być spełnione określone kryteria. I bardzo słusznie, też jestem tego zdania, ale mam pytanie, ile już istniejących powiatów nie spełnia tych warunków, które rząd w tej chwili stawia? Jest ich przecież, panie ministrze, ponad 80. Jak popatrzymy, to się okazuje, że te mniejsze istnieją i funkcjonują. I teraz mam pytanie: Czy rząd, skoro uważa, że takie kryteria trzeba przyjąć, zamierza wystąpić o likwidację powiatów, które już istnieją, a nie spełniają tych kryteriów? Jeżeli nie, to bardzo przepraszam, ale jest problem tych 10 jednostek samorządowych, gdzie społeczność rzeczywiście bardzo ostro stawia tę sprawę. Mogę powiedzieć, że jestem posłem z takiego okręgu - jest m.in. problem powiatu wschowskiego, z którego też byłem wybierany. Uważam, że jeżeli ze Wschowy do Leszna jest 19 km, w woj. wielkopolskim, ze Wschowy do Głogowa jest 30 km, w woj. dolnośląskim, a do stolicy powiatu trzeba jechać przez dwa województwa - ponad 50 km - to chyba sens tej reformy został zatracony.</u>
<u xml:id="u-49.3" who="#PosełRyszardHayn">Kolejna sprawa - powiaty grodzkie i ziemskie. Jak powiedziałem, jestem posłem z Leszna. Mamy tu klasyczny przykład tego, że powiat grodzki zdecydowanie dominuje, powiat ziemski, pozbawiony tego centrum miejskiego - dookolne gminy o charakterze rolniczym - rzeczywiście jest słaby. To nie ulega wątpliwości. I teraz mam pytanie: łączenie - zgoda - ale za jaką cenę? Przecież społeczność powiatu grodzkiego, społeczność miasta ma świadomość, że połączenie z powiatem ziemskim to będzie dla miasta ewidentna strata. I wobec tego pytanie, co rząd zamierza oferować tym miastom? Czy znowu będzie tak jak z programem „Dialog i Rozwój”? Przecież to była kompromitacja - już nie chcę tego rozwijać. A więc jestem też zdania, że należałoby łączyć powiaty grodzkie i ziemskie, ale - powtarzam - trzeba czymś przekonać społeczność powiatu grodzkiego.</u>
<u xml:id="u-49.4" who="#PosełRyszardHayn">Sprawa kolejna to relacje na poziomie: wojewódzka administracja rządowa a samorządy. Powiem tylko o dwóch przykładach z Wielkopolski. Pierwszy to konflikt pomiędzy urzędem marszałkowskim a urzędem wojewody. W czasach, kiedy wojewodą był obecny pan minister Musiał, w ogóle nie było mowy o żadnym porozumieniu, był konflikt wokół pomieszczeń, wokół wyposażenia, a ponieważ doszły jeszcze różnice polityczne, to pan wojewoda Musiał robił, co mógł, żeby przeszkadzać w funkcjonowaniu, w zaistnieniu tego urzędu marszałkowskiego. I do dziś urząd marszałkowski nie może dojść do porozumienia z administracją rządową, ponosi ogromne koszty najmu pomieszczeń, wyposażenia. Przecież to powinno być uregulowane, i to teoretycznie było uregulowane.</u>
<u xml:id="u-49.5" who="#PosełRyszardHayn">Jeżeli chodzi o inny przykład braku komunalizacji mienia - od dwóch lat toczy się dyskusja między władzami miasta i powiatu leszczyńskiego a wojewodą wielkopolskim. O co spór? O budynek byłego urzędu wojewódzkiego, dawniej siedzibę powiatu leszczyńskiego, który dzisiaj zajmuje delegatura wielkopolskiego urzędu wojewódzkiego. Na siłę zaludnia się te pomieszczenia, bo przecież jest ich za dużo. Po to, żeby nie oddać administracji samorządowej - czy to miejskiej, czy powiatowej - na siłę ładuje się ludzi do tego budynku, a powiat, urząd starostwa gnieździ się w baraku na zapleczu. To jest chyba coś nienormalnego.</u>
<u xml:id="u-49.6" who="#PosełRyszardHayn">Kończąc, zwracam uwagę na konieczność zwiększenia udziału dochodów własnych jednostek samorządowych, zwłaszcza powiatów, i potrzebę nowego określenia statusu powiatowych zespolonych służb inspekcji i straży, zwłaszcza tam - podam przykład powiatu i miasta Leszna - gdzie mamy do czynienia z dwoma właściwie panami, bo i powiat, i starosta, i powiat ziemski, i prezydent, i powiat grodzki roszczą sobie pretensje do tego, i te służby są rzeczywiście rozdarte. Na szczęście udaje się to godzić w Lesznie, ale przecież równie dobrze może się nie udawać.</u>
<u xml:id="u-49.7" who="#PosełRyszardHayn">I tu na marginesie chciałbym przypomnieć panu ministrowi, że kiedy na posiedzeniu komisji 13 lutego tego roku omawialiśmy te kwestie, pan minister powiedział, że najpóźniej do 10 marca wpłynie rządowy projekt rozwiązania problemu finansowania samorządu terytorialnego. Jak na razie słyszymy, że to komisja sejmowa próbuje robić to, co było, uważam, ewidentnym, podstawowym obowiązkiem rządu. Mimo wielu stwierdzeń o satysfakcji z tego, że reforma się udała i że mamy tutaj postęp, jest ogromnie dużo braków i niedostatków: od finansów do kompetencji. I tylko ze względu na zaangażowanie kadry samorządowej, tych ludzi, którzy wzięli na siebie obowiązek i ciężar nadrabiania tego, czego nie robi rząd, ta reforma może być uznawana za tako funkcjonującą. Natomiast uważam, że i rząd, i administracja rządowa po prostu nie nadążają. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-49.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-50.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Wronę z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#PosełTadeuszWrona">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przyjmując informację rządową, stoimy przed trudnym zadaniem, jak ocenić coś będącego dopiero w fazie stwarzania. Reforma administracji publicznej nie jest tylko jednorazowym aktem, jest to skomplikowany proces ustrojowego przekształcania państwa.</u>
<u xml:id="u-51.1" who="#PosełTadeuszWrona">Proces ten został zapoczątkowany w 1990 r. z inspiracji programem Samorządna Rzeczpospolita NSZZ „Solidarność” z 1981 r. Wszyscy mamy ogromne uznanie dla samorządów za wspaniałą gospodarność i ogromne zmiany w miastach i gminach, które w tym czasie nastąpiły. Pamiętamy, że uznając ten dorobek, Sejm uchwalił Dzień Samorządu Terytorialnego.</u>
<u xml:id="u-51.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
<u xml:id="u-51.3" who="#PosełTadeuszWrona">Ja też błagam pana posła, żeby pozwolił mi spokojnie mówić.</u>
<u xml:id="u-51.4" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Andrzej Styczeń: Przepraszam.)</u>
<u xml:id="u-51.5" who="#PosełTadeuszWrona">Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Styczeń nie powinien mrozić.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#PosełTadeuszWrona">Zmiany wprowadzone w 1998 r. są kontynuacją poprzednich działań. Gdy oceniamy ostatnie lata, pierwszą podstawową kwestią jest to, czy administracja po reformie działa sprawniej i efektywniej niż przedtem, czy władza rzeczywiście znalazła się bliżej ludzi i czy ludzie mają wpływ na podejmowane decyzje. Pierwsza ocena wydaje się trudna, bo co to znaczy sprawniej i efektywniej. Jak to mierzyć? Można zastosować miernik w postaci jakości wydawanych przez nową administrację decyzji i norm prawa miejscowego, innymi słowy, sprawdzić ilość uchylonych uchwał jednostek samorządowych, określić jakość decyzji administracyjnych według ich ocen w Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Będzie to jednak ocena jednej tylko płaszczyzny działań. Efektywność działań samorządów nie polega tylko na ścisłym przestrzeganiu przepisów prawa w biurokratycznym obrocie papierami. Efektywność i skuteczność to bardziej rzecz niewymierna, to rachunek wprowadzonych zmian.</u>
<u xml:id="u-53.1" who="#PosełTadeuszWrona">Powiaty rozpoczęły działalność 1 stycznia 1999 r. i natychmiast musiały podjąć działania w zakresie wprowadzania reformy szkolnictwa i reformy służby zdrowia. Można dyskutować, czy miał rację starosta, zamykając nierentowny szpital lub zmieniając szkołę średnią, produkującą bezrobotnych mechanizatorów rolnictwa, w liceum. Jest jednak faktem, że powiaty musiały podjąć działania mało popularne, działania restrukturyzacyjne, choćby dlatego, że uprzednio tych działań nie podjęła administracja rządowa. Ocenić jakość tych działań dzisiaj jest bardzo trudno. Proces restrukturyzacji służby zdrowia czy proces budowy nowej sieci szkół trwa. Trudno też ocenić efektywność działań samorządu wojewódzkiego, bo właściwie zadania władz tej jednostki dopiero będą realizowane. To jest pierwszy rok, gdy pilotażowo zaczynają funkcjonować nowe zasady wsparcia regionalnego. Od tego roku władze samorządu wojewódzkiego są w stanie w praktyce pokazać, na ile są dobrymi gospodarzami.</u>
<u xml:id="u-53.2" who="#PosełTadeuszWrona">Czy władza samorządowa stała się bliższa ludziom? Przeciętnego człowieka zwykle nie interesuje podział kompetencji władz. Są ludzie wierzący w to, że mieszkania komunalne wybuduje im prezydent Rzeczypospolitej albo że premierowi zawdzięczać będą pływalnię w szkole. Są też tacy, którzy swojego burmistrza winią za upadek huty lub kopalni. Zasada „władza bliżej ludzi” sprawdza się w praktyce. Obecnie podstawowym problemem społecznym staje się bezrobocie. Od 1 stycznia 2000 r. powiat dysponuje już realnymi narzędziami, lecz dopiero za kilka lat sprawdzi się to rozwiązanie. Dotychczas bywało tak, że resort oświaty, a także inne resorty branżowe, kształcił przyszłych bezrobotnych, potem zaś resort pracy pokrywał koszt ich przekwalifikowania. Teraz od władz powiatowych zależeć będzie, czy zechcą powielać stare błędy czy też znajdą możliwość związania programu szkolnictwa ponadpodstawowego z oczekiwaniami rynku pracy. Okaże się wówczas, że jeden powiat będzie potrafił być bliżej ludzi, reagować na ich problemy, inny zaś nie. To i tak będzie postęp, administracja centralna udowodniła już bardzo wyraźnie, że nie jest w stanie dostosować swoich działań do lokalnej specyfiki.</u>
<u xml:id="u-53.3" who="#PosełTadeuszWrona">Udział społeczności lokalnej. I tu odpowiedzią jest - jako pewien przykład - wypracowanie i realizacja strategii rozwoju regionalnego. Czy udział społeczeństwa jest większy, gdy o rozpoczęciu inwestycji centralnych decyduje grupa posłów lobbystów, czy też wówczas, gdy decyzje o tym są podejmowane w wyniku realizowania publicznie znanej i dyskutowanej na różnych szczeblach i w różnych gremiach strategii rozwoju regionalnego?</u>
<u xml:id="u-53.4" who="#PosełTadeuszWrona">Warto też poruszyć kwestię mitu dotyczącego wzrostu liczby pracowników administracji. Mitu w tym sensie, że reformę administracji publicznej obarcza się winą za wzrost liczby pracowników administracji wszelkich szczebli. Przyjmując, że liczba etatów w administracji wzrosła, trzeba, oceniając ten fakt, rozważyć powody. Może o tym decydować kilka względów. Wzrost liczby pracowników administracji może być wynikiem wprowadzanych ustaw innych niż reformujące administrację, może być wynikiem złego podziału terytorialnego państwa, może być efektem nowych zadań nakładanych na samorządy, wreszcie wynikiem niechęci biurokracji do samoograniczenia się. Takie uszczegółowienie jest potrzebne, abyśmy nie uprościli wizji świata, zrzucając całą odpowiedzialność za rozrost biurokracji na samorządy. Równolegle z reformą administracji wprowadzamy także liczne ustawy związane z dostosowaniem prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej. Nie można ukryć faktu, że efektem większości z nich jest rozrost administracji. Nie sądzę przy tym, by krytycy przerostów w biurokracji równie gorliwie krytykowali ideę wejścia Polski do Unii Europejskiej. Najwyraźniej jednak chcą ukryć płaconą za to cenę, umiejętnie przerzucając odpowiedzialność na samorządy.</u>
<u xml:id="u-53.5" who="#PosełTadeuszWrona">Wrócę do kwestii podziału terytorialnego. Wspomniałem o nim w sensie skutków odnoszących się do liczebności administracji samorządowej. Przypomnę, że podział ten był efektem kompromisu, z którym nie wszyscy się zgadzaliśmy. Sam pochodzę z miasta aspirującego do roli stolicy regionalnej. Wiem, że dla wielu moich sąsiadów, współmieszkańców likwidacja województwa częstochowskiego była dramatycznym przeżyciem. Rodziło to poczucie niezasłużonej krzywdy. Wielkość miasta, posiadany potencjał stawiały i stawiają Częstochowę na równi z wieloma miastami będącymi dziś stolicami województw. Częstochowa pełniła i pełni rolę miasta o znaczeniu krajowym i międzynarodowym, oddziałując bezpośrednio na region zamieszkany przez ponad 700 tys. mieszkańców. Przy tym Częstochowa w sposób wyraźny różniła się swoją tożsamością kulturową od Górnego Śląska, regionu, z którym związać się miała w ramach wspólnego województwa śląskiego. Dzisiaj można powiedzieć, że Częstochowa straciła wiele, odkąd nie jest województwem.</u>
<u xml:id="u-53.6" who="#PosełTadeuszWrona">Podział terytorialny był wynikiem bolesnego dla wielu kompromisu. O jego ocenie przesądza nie tylko kształt administracyjny. Ważna jest prowadzona w danym województwie polityka regionalna. O sile województwa stanowią partnerskie stosunki między tworzącymi je ośrodkami. Model, w którym dominuje silne centrum i traktowane lekceważąco peryferia, to model województwa słabego, podlegającego dezintegracji. Widać, że dostrzegają to wybrane w 1998 r. władze samorządów wojewódzkich. Częstochowa i Bielsko-Biała nigdy nie staną się częścią Górnego Śląska. Jednak potencjał tych miast tylko dzięki partnerskim stosunkom, dzięki przestrzeganiu zasady szacunku dla lokalnej odrębności może służyć i służy rozwojowi województwa śląskiego. Częstochowa, która utraciła status wojewódzki, musi uzyskać wsparcie dla swoich postulatów cywilizacyjnych: utworzenia Uniwersytetu Częstochowskiego, ustanowienia rejestrowego sądu gospodarczego, utworzenia oddziału onkologicznego czy wsparcia dla wypełniania swojej misji światowego centrum pielgrzymkowego.</u>
<u xml:id="u-53.7" who="#PosełTadeuszWrona">Wiele problemów łączy się z powiatami. Tu nie ma też łatwych recept na rozwiązanie. Mamy formalnie wiele wniosków o utworzenie nowych powiatów. Jest to w każdym przypadku skomplikowany węzeł problemów. Trzeba znaleźć odpowiedni kompromis, który też wszystkich nie zadowoli. Jestem jednak pewien, że uda się skorygować ewidentne błędy popełnione wobec Brzezin, Sławkowa czy Nowej Brzeźnicy. Raport rządowy zarówno w sprawie oceny podziału administracyjnego, jak i w sprawie wdrażania reformy administracyjnej podkreśla problem powiatów ziemskich wokół miast pełniących funkcje powiatów. Wydaje się, że tekst raportu pisany był z przesłaniem głoszącym konieczność likwidacji tych powiatów. Popatrzmy jednak na to w inny sposób. Średni polski powiat liczy 83 tys. mieszkańców, zajmuje powierzchnię 996 tys. km2 i obejmuje teren 8 gmin. Najmniejszy powiat sejneński liczy jedynie 22 tys. mieszkańców. Wyobraźmy sobie, że łączymy powiaty ziemskie z powiatami miejskimi w sposób automatyczny. Powiat opolski miałby wówczas 270 tys. mieszkańców, częstochowski — 400 tys. mieszkańców i 1700 km2 powierzchni, bielsko-bialski — 430 tys. itd. Mielibyśmy powiaty molochy i powiaty poniżej 50 tys. mieszkańców.</u>
<u xml:id="u-53.8" who="#PosełTadeuszWrona">Nie jest prawdą, że każdy powiat ziemski wokół miasta na prawach powiatu jest jednostką słabą i niefunkcjonalną. Łączenie powodować może niechętne odczucia społeczne. Mieszkańcy powiatów ziemskich obawiać się mogą dominacji mieszkańców miast. Nic dziwnego, taki połączony powiat wrocławski zamieszkany będzie przez 630 tys. wrocławian i 94 tys. mieszkańców powiatów, gmin wiejskich. Podobnie niekorzystne proporcje występują w wielu innych przypadkach. Jest zatem uzasadniona obawa, że w trakcie planowania budżetów interes miasta wygra z interesem wsi.</u>
<u xml:id="u-53.9" who="#PosełTadeuszWrona">Nie budujmy więc na szybko teorii o dobroczynnych skutkach łączenia powiatów ziemskich z miejskimi. Mówmy, że będzie to korzystne, gdy odnosi się to do miast mniejszych. Nie spieszmy się z takimi zmianami, dopóki nie zostanie przyjęta ustawa o finansach samorządowych, w dodatku ustawa opierająca dochody powiatu na własnych źródłach. Gdy budżet powiatu opiera się na rządowych dotacjach, kwestię jego istnienia stanowi problem lokalnych aspiracji. Płacić zaś za nie musi budżet całego państwa. Jeśli budżet oparty będzie na dochodach własnych, prędzej czy później dokonana zostanie realna weryfikacja sieci powiatów. Niektóre po prostu nie będzie stać na własne utrzymanie.</u>
<u xml:id="u-53.10" who="#PosełTadeuszWrona">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reforma administracji publicznej to naprawdę temat wymagający zarówno wiedzy, jak i wrażliwości społecznej. Jej prawdziwej oceny można będzie dokonać dopiero za kilka lat, po efektach zmian w sferze usług edukacyjnych, zdrowotnych, po efektywności walki z bezrobociem, po gospodarskim podejściu do inwestycji regionalnych, po skutecznych działaniach na rzecz wspólnoty powiatowej i wojewódzkiej. Dziękuję za uwagę.</u>
<u xml:id="u-53.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-54.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Matusiaka, posła niezrzeszonego.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#PosełRyszardMatusiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podchodzimy do tematu bardzo istotnego, jakim jest podział administracyjny kraju, analizujemy, jakie skutki przyniósł, ile kosztował. W ocenie rządowej nie znalazło się nic z tej materii, bo ocena jest zgrabna, pokazuje jedną dobrą stronę, że decyzja była słuszna, ale nie pokazuje ona kosztów i skutków, jakie mogą wynikać w przyszłości z tej decyzji, bo decyzja o podziale kraju nie jest na chwilę, tylko na przyszłość. To jedna sprawa.</u>
<u xml:id="u-55.1" who="#PosełRyszardMatusiak">Druga bardzo istotna sprawa, którą już poruszył pan poseł Rulewski, to bezrobocie. W formule zaproponowanej niestety to się nie sprawdziło i nie sprawdza się, dlatego że podmioty, jakimi są powiaty czy nawet województwa samorządowe, są za słabe, są niewydolne, żeby z tym problemem sobie poradzić. To pokazuje życie.</u>
<u xml:id="u-55.2" who="#PosełRyszardMatusiak">Na tej sali podczas dyskusji na temat administracyjnego podziału kraju było wiele kompromisów, aby tylko to przeszło, bo inaczej, to Polska się zawali - takie tu padały stwierdzenia - w Polsce nic się nie uda zrobić, żadnej reformy się nie da wprowadzić, jeżeli nie będą takie decyzje podjęte. Opanowało wszystkich dziwne przeświadczenie, że tylko taka droga jest słuszna. To jest już jednak fakt, a z faktami się nie dyskutuje, fakty trzeba przyjąć, godząc się z nimi, albo się nie godząc, ale trzeba je uznać.</u>
<u xml:id="u-55.3" who="#PosełRyszardMatusiak">Przejdę do sprawy, która powinna spowodować ocenę spokojną, a nie tylko krytyczną. Sprawa dotyczy środków. Cóż te powiaty mają? Nie dysponują żadnymi środkami. Są powiaty, które posiadają w swoim zarządzaniu dwie szkoły, jeden szpital, parę ośrodków zdrowia, pomoc społeczną. Są zadania, które zostały nałożone bez przekazania środków, bo powiaty zostały pozbawione środków, one ich nie mają. Są powiaty, które przejęły zadłużoną służbę zdrowia, z którą sobie nie mogą poradzić. Można by tu wymienić nie kilka, ale kilkadziesiąt takich powiatów. Powiaty są właścicielami bez zabezpieczenia finansowego, nie mają możliwości funkcjonowania. Starają się sprzedać majątek, mienie, które dano im we władanie po to, żeby regulować zaległości, które dotyczą służby zdrowia i oświaty.</u>
<u xml:id="u-55.4" who="#PosełRyszardMatusiak">Tak przeprowadzona reforma jest absolutnie niezgodna z ideą reformy samorządowej i potrzebami państwa. Nie było żadnego nakazu, że mamy przeprowadzić taką, a nie inną reformę, szafowano hasłem - Polska nie wejdzie do Unii Europejskiej, jeżeli nie podzieli się władzą do dołu. Dla przykładu mamy państwo sąsiadujące - Czechy, które przyjęły pewne odwrotne rozwiązania i swoją decyzją lutową zmieniają kształt państwa na inny, wcale nie powiatowy, tylko to likwidują. To tak dla pokazania sprawy, dla przypomnienia wszystkim tu obecnym.</u>
<u xml:id="u-55.5" who="#PosełRyszardMatusiak">Druga bardzo istotna sprawa dotycząca funkcjonowania samorządów. Samorządy powiatowe, a i wojewódzkie, nie posiadają nawet takich środków, jakie mają gminy, bo dochody samorządów powiatowych są za niskie, są praktyczni żadne. One są subwencjonowane przez państwo, państwo jest tym, który daje pieniądze, to w ogóle nie jest samorząd.</u>
<u xml:id="u-55.6" who="#PosełRyszardMatusiak">Tworzenie dochodu przez powiaty przy tej strukturze, przy tym majątku sięga prawie niemożliwości, bo wszystko ma być prywatne i będzie prywatne. Z czego one będą to tworzyły? Z podatków lokalnych? Jeszcze będą opodatkowywać? Nie dość, że firmy obecnie nie są w stanie w wielu przypadkach w ogóle płacić podatków, nie są w stanie funkcjonować, tworzy się mit, że będą one tworzyły dochody, pytam tylko z czego i kiedy. Znowu się ludzi wprowadza w błąd.</u>
<u xml:id="u-55.7" who="#PosełRyszardMatusiak">Sprawa następna dotycząca bardzo istotnych elementów samorządności. Nie przeszkadza nikomu, żadnej gminie tworzyć stowarzyszenia, które dla swoich celów, interesów załatwią problemy ponad gminne. Nie ma problemu, nie trzeba było tworzyć odrębnego ciała, żeby to powstało, funkcjonowało. Nie dano samorządom możliwości innego samorządowania, tylko znowu nakazano z tej Izby, że tak musi być, bo to jest jedyne wyjście i to jedyne słuszne wyjście. Tego nie zrobiono. Przyjęto tylko idée fixe, że tak musi być.</u>
<u xml:id="u-55.8" who="#PosełRyszardMatusiak">Następna sprawa to najgorsza rzecz, jaka się stała. Samorządy powiatowe i nie tylko stały się samorządami politycznymi. Co to znaczy? Wybory do tych samorządów są wyborami pomiędzy partiami politycznymi, które zgłaszają tu swoich kandydatów. Tam nie odbywa się gra, która zakłada, że samorząd to ludzie, którzy umieją coś zrobić, wiedzą, na czym to polega, zabiegają w sposób samorządowy, tzn. społeczny, o to, by rozwiązywać problemy ludzkie, z którymi się tam spotykają. Nie zrobiono tego, zorganizowano to na zasadzie politycznej i teraz przy wyborach starostów, zarządów czy innych odbywa się to na zasadzie klucza politycznego - kto mocniejszy na danym obszarze, kto lepiej umie funkcjonować w sensie politycznym, a nie merytorycznym. Samorządy w Polsce stały się, niestety, polityczne i coraz bardziej pogłębiamy ich polityczny status. To jest bardzo niedobra i bardzo niebezpieczna formuła.</u>
<u xml:id="u-55.9" who="#PosełRyszardMatusiak">Następna sprawa, która - moim zdaniem - ma znaczenie dla samorządów i dla tego, co się stało w powiatach, a dotyczy obowiązków związanych ze służbą zdrowia i oświatą.</u>
<u xml:id="u-55.10" who="#PosełRyszardMatusiak">Już kończę, panie marszałku, wiem, że czas mija, ale przez innych też został przekroczony.</u>
<u xml:id="u-55.11" who="#PosełRyszardMatusiak">Sytuacja jest następująca: przekazano możliwości, ale środki finansowe - jak powiedziałem wcześniej, powtarzam - są żadne. Nie mają na co liczyć, nie mają na co liczyć, dlatego że stroną, proszę państwa, jest kasa chorych, nie inna jednostka, ona jest stroną, która decyduje o pewnych sprawach, tam się zawiera kontrakty. Wszystkie sprawy spadają potem na powiat, do którego ludzie zwracają się z pytaniami, dlaczego to nie jest spełnione, dlaczego zadania nie są wykonane. A powiat nie jest stroną. Zrobiono sztuczny twór, mówiąc, że jest stroną w stosunku do państwa, do obywatela.</u>
<u xml:id="u-55.12" who="#PosełRyszardMatusiak">Na koniec jeszcze jedna kwestia. Powiedziano, że to przybliży obywatela do władzy. Bardzo ciekawe zjawisko, bo pan premier w swoim exposé powiedział, że tworzymy małe ojczyzny. Panie Boże, strzeż nas przed takimi małymi ojczyznami, które nie mają finansowych możliwości, kompetencji, oby było jak najmniej takich pomyłek i stwierdzeń. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-56.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Kochanowskiego z klubu SLD.</u>
<u xml:id="u-56.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Z Czarnolasem pana skojarzyłem.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#PosełJanKochanowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Zarówno Informacja Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną, jak i Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa, w sytuacji kiedy reformy tej nie można uznać przecież za zakończoną, muszą mieć w dużym stopniu charakter tymczasowy.</u>
<u xml:id="u-57.1" who="#PosełJanKochanowski">Pierwsza grupa zagadnień, które chcę omówić, związana jest z pracami legislacyjnymi. Chciałbym powiedzieć, że mimo prowadzonych prac nie udaje się uniknąć niespójności. Jedna z niewyjaśnionych kwestii to niejednoznaczne rozstrzygnięcie w ustawie o samorządzie powiatowym dotyczące pozycji starosty jako organu sprawującego władzę w administracji ogólnej. Konsekwencją tego jest sposób zespolenia tej administracji. Pozostaje pytanie, wątpliwość, czy służby, inspekcje i straże są rządowe czy samorządowe. W dalszym ciągu dochodzi tutaj do wielu nieporozumień.</u>
<u xml:id="u-57.2" who="#PosełJanKochanowski">Dalszych prac wymagają również ustawy finansowe. Kolejne lata wyraźnie pokazały, iż poszerzyła się sfera samorządności w obszarze ornamentyki, uroczystych deklaracji, zapewnień, słów, ale nie w kwestii zarządzania przez wspólnoty samorządowe pokaźną częścią czy to finansów, czy mienia. Jednym z centralnych zagadnień z zakresu trudności dotyczących reformy administracyjnej są właśnie finanse. I tak prof. Zyta Gilowska stwierdza w swoim wywiadzie dla „Rzeczpospolitej”: Powiaty i województwa miały przejmować władzę resortową, ale przejęły najbardziej kłopotliwe obowiązki. Władzy i pieniędzy właściwie nie otrzymały. Władza publiczna nie istnieje bez możliwości wykonania zadań, czyli bez majątku i stosownych zasobów finansowych. Dotychczasowe przemiany raczej nie są terytorialną decentralizacją władzy publicznej. Niedostatki natury finansowej niweczą faktyczną realną decentralizację naszego państwa.</u>
<u xml:id="u-57.3" who="#PosełJanKochanowski">Kolejnym nierozwiązanym problemem jest sprawa przekazywania mienia powiatom i województwom. Wielu kolegów mówiło o tej sprawie. Ta kwestia jest, jak pokazuje praktyka, pokłosiem dużej dysharmonii w relacjach między samorządem wojewódzkim a wojewodą. Brak stabilizacji w zakresie mienia powiatów i województw może świadczyć o pewnym cynizmie decydentów, również z centrali, którzy zepchnęli w dół różnorakie zadania, zapominając jednak o adekwatnej do zadań wyprawce. W dalszym ciągu wiele nowo powstałych samorządów nie ma własnych siedzib mimo upływu tak długiego okresu.</u>
<u xml:id="u-57.4" who="#PosełJanKochanowski">Odrębnym celem tej oceny jest przegląd regulacji określających zadania publiczne. Moim zdaniem nie dokonano takiego przeglądu kompetencji dotychczasowych organów administracji i tych, które zostały powołane, aby wyłowić kompetencje zbędne, anachroniczne, a także dodać do nich być może kompetencje nowe, nieujmowane w istniejących regulacjach. Trzeba też zwrócić uwagę, że dekoncentracja w zasadzie nie objęła zadań ministrów — parcelowano zadania wojewodów i administracji specjalnej w terenie. Mimo to wiele zadań administracji wojewódzkiej dubluje się. Zresztą tu też odnosi się wrażenie, że próbuje się budować pozycję wojewody kosztem samorządów. W środowiskach samorządowych coraz silniejsze jest odczucie, iż propagowana przez rząd reforma samorządowa tak naprawdę w niewielkim stopniu zdecentralizowała władzę. Chcę przytoczyć jeszcze jedną opinię. Dziś już dochodzi do tego, że jeden ze współtwórców obecnej reformy prof. Michał Kulesza stwierdza na łamach tygodnika samorządowego „Wspólnota”, że w kontekście ustawy o wspieraniu rozwoju regionalnego można wręcz mówić o recentralizacji. Jeśli człowiek związany z obecnym układem zauważył, że następuje cofnięcie Polski na drodze decentralizacji na powrót w kierunku tak zwanej Polski resortowej, to wyraźnie należy stwierdzić, że wiele spraw przybrało zły kierunek. Przykładami beztroski o losy państwa samorządu ze strony rządzących jest wypowiadanie przez prezesa Krajowego Urzędu Pracy kontraktów ze starostami na aktywne formy zwalczania bezrobocia, brak też konkretnych rozwiązań w gminach w zakresie osłon dla żołnierzy i pracowników cywilnych likwidowanych jednostek wojskowych, brak środków na funkcjonowanie powiatowych urzędów pracy — tę sytuację można określić jako swoistą patologię reformy: oto bowiem oddzielono środki, kompetencje służące do właściwej realizacji zadań od odpowiedzialności za rezultaty ich wykonania — zajmowanie przez ZUS rachunków bankowych instytucji publicznych, wstrzymanie wypłat dodatków pielęgnacyjnych dla mieszkańców domów pomocy społecznej, krzywdzące decyzje określające kwoty, tryb, terminy wyrównania finansowego przeprowadzanego między kasami chorych, kolejny projekt, wedle którego samorząd wojewódzki ma przejąć zadania PKP bez określonych środków finansowych czy brak w zakresie służby zdrowia koordynacji działań samorządów lokalnych i kas chorych. To są wyraźne usterki tego wszystkiego.</u>
<u xml:id="u-57.5" who="#PosełJanKochanowski">Z przykrością muszą zgodzić się z tezą, że większość ustaw dotyczących samorządu, łącznie z ostatnią dotyczącą reformy administracyjnej, osłabiło go. Dlatego też musimy uznać, iż, jak wskazują skutki, obowiązujące ustawy reformujące administrację publiczną w ocenie samorządów nie spełniły nadziei, lecz przyczyniły się do postępującego kryzysu państwa. Najbardziej ten kryzys daje się we znaki polskim samorządom i społeczeństwu. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-57.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-58.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Korpaka z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#PosełJózefKorpak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Celem reformy administracji publicznej, wprowadzonej w życie 1 stycznia 1999 r., było kontynuowanie budowy państwa - państwa jako dobra wspólnego wszystkich obywateli, państwa opartego na zasadach pomocniczości, współodpowiedzialności i współuczestnictwa. Kontynuowanie - gdyż rozpoczęcie budowy miało miejsce w chwili zmiany ustroju z totalitarnego na demokratyczny, a następnie wprowadzenia w 1990 r. pierwszego szczebla samorządu terytorialnego w postaci samodzielnych i samorządnych gmin. Rzeczywiście długo, bo aż 9 lat, trzeba było czekać, aby w III Rzeczypospolitej pojawiły się samorządowe powiaty i województwa. Dlaczego tak długo? Sądzę, że na to pytanie należałoby dziś odpowiedzieć. W latach 1993–1997 koalicji zdominowanej przez Sojusz Lewicy Demokratycznej zabrakło woli politycznej do podjęcia jakże potrzebnej reformy ustroju naszego państwa, w tym przypadku w zakresie decentralizacji administracji publicznej. Na szczęście nie zabrakło determinacji oraz umiejętności politykom z Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności, dlatego dziś możemy zabierać głos.</u>
<u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech pan mówi, panie pośle, niech pan mówi.)</u>
<u xml:id="u-59.2" who="#PosełJózefKorpak">Dlatego dziś możemy zabierać głos, panie pośle, w dyskusji nad skutkami obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną oraz oceniać nowy zasadniczy podział terytorialny III Rzeczypospolitej, wprowadzony przez rząd pana premiera Buzka. Moim zdaniem, zanim przystąpi się do formułowania krytycznych ocen odnośnie do niektórych rozwiązań tej reformy, należałoby na wstępie wyrazić podziękowanie i uznanie jej twórcom za ich zaangażowanie i nieugiętą wolę wprowadzenia w życie tego historycznego dzieła.</u>
<u xml:id="u-59.3" who="#PosełJózefKorpak">W tym miejscu chciałbym się odnieść do stwierdzenia, jakie padło na tej sali, że reforma administracji publicznej jest najmniej popapranym bublem. Powiem tak: nawet ten, kto tworzy coś niedoskonałego, jest lepszy od impotenta.</u>
<u xml:id="u-59.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
<u xml:id="u-59.5" who="#PosełJózefKorpak">To właśnie impotencja, chroniczna niemoc koalicji zdominowanej przez SLD spowodowała, że w latach 1998–2000 trzeba było wprowadzać naraz cztery reformy. Gdyby SLD zdecydowało się na wprowadzenie chociaż jednej reformy, nie mielibyśmy tak trudnej sytuacji jak obecnie.</u>
<u xml:id="u-59.6" who="#PosełJózefKorpak">Niemniej z pewnością można stwierdzić, że reforma administracji publicznej jest najbardziej udanym przedsięwzięciem, jakie przeprowadził rząd pana premiera Jerzego Buzka, co potwierdza analiza przedstawionych do dyskusji dokumentów rządowych pod tytułem: „Informacja Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustaw reformujących administrację publiczną” oraz „Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa”.</u>
<u xml:id="u-59.7" who="#PosełJózefKorpak">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej mówią, że ustawy reformujące administrację publiczną wymagają jedynie korekt i uzupełnień, nie zaś bardziej zasadniczych nowelizacji, a w przypadku drugiego dokumentu komisje uznają nowy zasadniczy podział terytorialny państwa funkcjonujący od 1 stycznia 1999 r. za poprawny. Mogę stwierdzić, że te stanowiska zostały przyjęte zdecydowaną większością głosów przez połączone komisje. Prawie nie było głosów sprzeciwu. Jeśli chodzi o korekty i uzupełnienia ustaw reformujących administrację publiczną, to należy podkreślić, że zmiany te już zostały dokonane poprzez uchwalenie 16 lutego br. przez Wysoką Izbę ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
<u xml:id="u-59.8" who="#PosełJózefKorpak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wśród ustaw reformujących administrację publiczną jest jednak jedno słabe ogniwo, co z dużym bólem stwierdzam. Tym słabym ogniwem jest ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, w pierwszej wersji na lata 1999–2000, a po nowelizacji na lata 1999–2001. To jedno słabe ogniwo powoduje, że cały łańcuch ustroju samorządu terytorialnego, mimo że jest spójny, może pęknąć. To ze szczerością przyznajemy. Konieczne jest zatem uchwalenie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, która nie byłaby prowizorium na dwa lub trzy lata. Założenia do takiego projektu ustawy już są, a wynikają one z wielu analiz i doświadczeń w prowadzeniu gospodarki finansowej gmin, powiatów i województw.</u>
<u xml:id="u-59.9" who="#PosełJózefKorpak">Z uwagi na ograniczony czas w debacie nie będę szerzej rozwijał tego tematu, jednak chcę stanowczo opowiedzieć się za tym, aby źródła dochodów gmin, powiatów i województw były wystarczająco zróżnicowane i elastyczne, aby mogły odpowiadać rzeczywistym zmianom zachodzącym w poziomie kosztów związanych z wykonywaniem przez samorządy nałożonych na nie zadań.</u>
<u xml:id="u-59.10" who="#PosełJózefKorpak">Chcę poprzeć taką ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, w której głównym źródłem dochodów gmin, powiatów i województw są dochody własne, to jest podatki i opłaty lokalne oraz udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa. Jako źródła uzupełniające mogą występować subwencje, które winny pełnić przede wszystkim funkcję wyrównawczą i rekompensującą. Mam nadzieję, że powołana przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisję Finansów Publicznych podkomisja już w najbliższym czasie właśnie taki projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego Wysokiemu Sejmowi przedstawi.</u>
<u xml:id="u-59.11" who="#PosełJózefKorpak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnosząc się do dokumentu rządowego „Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa” oraz do projektu uchwały Sejmu w tej sprawie, podzielam przyjęte na posiedzeniu połączonych komisji zdanie wyrażające opinię, że wobec skali przeprowadzonych zmian liczbę wniosków w sprawie zmian w podziale terytorialnym należy uznać za niewielką. Wskazuje to na zasadniczą akceptację społeczną nowego podziału terytorialnego Polski.</u>
<u xml:id="u-59.12" who="#PosełJózefKorpak">Jako poseł z Górnego Śląska gorąco popieram ideę przyłączenia gminy o statusie miasta Sławków z woj. małopolskiego do woj. śląskiego.</u>
<u xml:id="u-59.13" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
<u xml:id="u-59.14" who="#PosełJózefKorpak">Wniosek ten przeszedł już całą procedurę i został zgłoszony w grudniu 1999 r. przez wojewodę małopolskiego do rozpatrzenia przez Radę Ministrów. W najbliższym czasie znikną przeszkody prawne uniemożliwiające pozytywne rozpatrzenie go - wejdzie w życie nowelizacja ustaw samorządowych. Gorąco postuluję, aby rząd pana premiera Buzka pozytywnie odpowiedział na stanowczy głos społeczności Sławkowa domagającej się powrotu do woj. śląskiego.</u>
<u xml:id="u-59.15" who="#PosełJózefKorpak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Oceniając reformę administracji publicznej oraz nowy podział terytorialny państwa, należy stwierdzić, że posunięcia te dały szansę bardziej efektywnego działania administracji publicznej i znacząco przyczyniły się do umocnienia państwa obywatelskiego. Mając na uwadze znane twierdzenie: „tyle samorządności, ile samodzielności finansowej”, obecnie należy uzupełnić obowiązujący porządek prawny o taką ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, aby oddanie władzy ludziom było w pełni prawdziwe. Mam nadzieję, że stanie się to jeszcze w tym roku. Dziękuję za uwagę.</u>
<u xml:id="u-59.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-60.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, impotent jest o tyle bezpieczny, że nie zrodzi się z niego żadna pomyłka.</u>
<u xml:id="u-60.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
<u xml:id="u-60.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Zygmunta Machnika z Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#PosełZygmuntMachnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że mój szanowny przedmówca niepotrzebnie nadał emocjonalny ton naszej debacie w bardzo poważnej sprawie. Niestety tych umiejętności zabrakło, szanowny kolego, przy formowaniu kształtu tej reformy, stąd dzisiaj rzeczywiście mamy bardzo dużo do naprawienia. Muszę przyznać, jeśli chodzi o wolę, że ta wola maszeruje dalej, a trawestując znane powiedzenie polskiego humorysty, powiem: Wola maszeruje, a ochota już dawno wszystkim przeszła.</u>
<u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Właśnie.)</u>
<u xml:id="u-61.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
<u xml:id="u-61.3" who="#PosełZygmuntMachnik">W przedstawionej Wysokiej Izbie analizie rząd zawarł szereg ciekawych obserwacji i wniosków, które pewnie mogą być podstawą korekt podziału terytorialnego kraju, zmian kompetencji i procedur decyzyjnych. Jednak trudno ten materiał uznać za wyczerpujący.</u>
<u xml:id="u-61.4" who="#PosełZygmuntMachnik">Moi przedmówcy wspomnieli o opóźnieniu w przekazywaniu środków majątkowych samorządom, zwłaszcza powiatowym i regionalnym. Powszechnie uważa się, że nowe organizmy samorządowe, zwłaszcza powiaty, są niedofinansowane w porównaniu do przydzielonych im zobowiązań kompetencyjnych.</u>
<u xml:id="u-61.5" who="#PosełZygmuntMachnik">Najbardziej jest to widoczne, gdy chodzi o problem rozwoju regionalnego. Rząd nie chce przekazywać Agencji Rozwoju Regionalnego i agencji rozwoju lokalnego samorządom. Składałem w tej sprawie interpelację w 1999 r. Po dwóch latach funkcjonowania nowych jednostek samorządowych rząd przekazał samorządom ok. 10% tego typu agencji. Mamy ustawę o zasadach wspierania rozwoju regionalnego, samorządy wojewódzkie wspólnie z powiatami opracowały strategię rozwoju regionów, w większości województw natomiast instrumenty kreowania tego rozwoju, regionalnego i lokalnego, znajdują się w rękach rządu. Powstała kuriozalna sytuacja. Jeżeli w ramach kontraktu regionalnego zostanie zawarta umowa o wsparciu przedsięwzięć regionalnych środkami rządowymi bądź Unii Europejskiej, samorząd regionalny w trakcie realizacji tych przedsięwzięć będzie musiał większość tych środków po prostu oddać instytucjom rządowym. Jest to sytuacja głęboko patologiczna.</u>
<u xml:id="u-61.6" who="#PosełZygmuntMachnik">W przypadku województwa śląskiego na ok. 30 różnego rodzaju agencji lokalnych i regionalnych samorządom przekazano tylko kilka. Poza oddziaływaniem samorządów województwa śląskiego pozostaje w dalszym ciągu Fundusz Górnośląski, bogato wyposażony w połowie lat dziewięćdziesiątych przez tamten inny rząd, panie pośle, kwotą około 100 mln zł w wyniku kontraktu regionalnego z tzw. stroną społeczną, która wtedy z braku reprezentacji samorządowej regionu reprezentowała społeczność regionalną. Dzisiaj trudno powiedzieć, kto właściwie nadzoruje działalność tego funduszu i na co zużywany jest duży kapitał państwowy. Od czasu do czasu społeczność lokalna jedynie bulwersowana jest informacjami o np. finansowaniu koszykówki przez ten fundusz. Dzisiejsza „Rzeczpospolita” przynosi obszerne omówienie patologii związanej z funkcjonowaniem tego funduszu. Jest to ilustracją tego, do czego może prowadzić centralizacja dysponowania przedsięwzięciami regionalnymi, a niestety prowadzi do marnotrawienia środków, które powinny służyć rozwojowi regionalnemu.</u>
<u xml:id="u-61.7" who="#PosełZygmuntMachnik">Ocena rządowa reformy analizuje sposób wykonywania zadań własnych i zleconych administracji samorządowej. Niestety w naszym państwie istnieje cały szereg ważnych zadań publicznych w terenie, dla jakości wykonywania których nie jest obojętne, jak przebiegają granice administracyjne. Jako przykład mogę podać Centrum Edukacyjno-Badawcze w Smoleniu, stanowiące jednostkę organizacyjną parku krajobrazowego, a konkretnie zagospodarowania przez nie Doliny Wodącej, ważnego użytku ekologiczno-archeologicznego, którego przecięcie na pół granicą wojewódzką uniemożliwia dokończenie zagospodarowania zgodnie z wcześniejszymi koncepcjami. Poniesione dotychczas nakłady w wysokości około kilkunastu milionów złotych są zaprzepaszczane, a odpowiedzi ministra spraw wewnętrznych i administracji na moje interpelacje w tej sprawie wskazują na bezsilność administracji. Przedmiotowa Dolina Wodąca jest obszarem niezamieszkałym. Z punktu widzenia gospodarczego jest nieużytkiem, a więc trudno oczekiwać na inicjatywę społeczności lokalnej w tej sprawie, co w sumie składa się na ogólny stan niemożności.</u>
<u xml:id="u-61.8" who="#PosełZygmuntMachnik">Domyślam się, że podobnych przypadków w skali kraju jest znacznie więcej, zarówno w obszarze działania parków krajobrazowych, rezerwatów przyrody, jak i innych administracji specjalnych. Niestety, w materiale przygotowanym przez rząd nie ma inwentaryzacji takich zadań publicznych, których realizacja wskutek nowego przebiegu granic administracyjnych jest utrudniona bądź wręcz uniemożliwiona.</u>
<u xml:id="u-61.9" who="#PosełZygmuntMachnik">Istnieje pilna potrzeba kompleksowej oceny wykonywania zadań publicznych w naszym państwie w kontekście zreformowania administracji publicznej w naszym kraju. Składam wniosek, aby w najbliższym czasie, najlepiej jeszcze w tym półroczu, rząd dokonał analizy wszystkich tych zadań publicznych wykonywanych przez administrację rządową, w których realizacji przeszkadzają niektóre rozwiązania aktualnego podziału terytorialnego kraju. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-61.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-62.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Bergiera z klubu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
<u xml:id="u-62.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Niech pan poseł nie zapomni tylko pozdrowić samorządowców z Międzyrzeca Podlaskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#PosełJózefBergier">Dziękuję uprzejmie, panie marszałku.</u>
<u xml:id="u-63.1" who="#PosełJózefBergier">Wysoka Izbo! Za podstawowe kryterium funkcjonalne możliwości utworzenia powiatu przyjęto pełnienie przez miasta będące potencjalnymi siedzibami władz powiatu funkcji ponad gminnych, a jako podstawowe instytucje tego typu wskazano między innym rejonowe komendy Policji, straży pożarnej, szpitale rejonowe.</u>
<u xml:id="u-63.2" who="#PosełJózefBergier">Warunki takie w dużym stopniu spełnia kandydatura powiatu międzyrzeckiego.</u>
<u xml:id="u-63.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
<u xml:id="u-63.4" who="#PosełJózefBergier"> W dokumencie przyjęto, że jednostka powiatowa powinna spełniać konkretne warunki. Ze względu jednak na geograficzne zróżnicowanie sieci osadniczej nie wszystkie powiaty utworzono, spełniając te warunki.</u>
<u xml:id="u-63.5" who="#PosełJózefBergier">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spośród 29 wniosków i postulatów dotyczących zmiany podziału powiatowego 11 wniosków formalnych ma charakter pełny, kompletny, jeśli chodzi o utworzenie nowego powiatu. Wśród tych formalnie kompletnych wniosków tylko jeden dotyczy woj. lubelskiego, a proponowana siedziba władz powiatu to Międzyrzec Podlaski.</u>
<u xml:id="u-63.6" who="#PosełJózefBergier">Panie Ministrze! Dajmy szansę temu miastu!</u>
<u xml:id="u-63.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
<u xml:id="u-63.8" who="#PosełJózefBergier"> Dziękuję uprzejmie, pozdrawiam samorządowców z Międzyrzeca. </u>
<u xml:id="u-63.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
<u xml:id="u-63.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo! To jest klasa.)</u>
</div>
<div xml:id="div-64">
<u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-64.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie pośle, nie z tej strony. Prosimy tutaj.)</u>
<u xml:id="u-64.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, AWS prosi pana na swoją stronę.</u>
<u xml:id="u-64.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
<u xml:id="u-64.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Kaczmarka z klubu SLD.</u>
</div>
<div xml:id="div-65">
<u xml:id="u-65.0" who="#PosełMichałKaczmarek">Panie marszałku, czy można?</u>
</div>
<div xml:id="div-66">
<u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-67">
<u xml:id="u-67.0" who="#PosełMichałKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mój kolega samorządowiec z prawej strony sali, poseł Korpak, przeszedł samego siebie. Panie pośle, w niektórych momentach pomyliła się panu większość sejmowa. Chciałbym zwrócić pana uwagę na jedną pryncypialną sprawę. Reform nie robi się dla reform. Reformy robi się w celu usprawnienia funkcjonowania niektórych gałęzi państwa.</u>
<u xml:id="u-67.1" who="#komentarz">(Poseł Józef Gruszka: A powinny być dla ludzi.)</u>
<u xml:id="u-67.2" who="#PosełMichałKaczmarek">Skoro państwo w wyścigu reformatorskim zrobiliście takie reformy, jakie zrobiliście, brakowało bowiem podstaw finansowych wprowadzenia równolegle czterech reform, to oto są skutki. I państwo tych skutków nie przypiszecie innej stronie sali sejmowej. To jest wasz dorobek, posłów z tej strony sali.</u>
<u xml:id="u-67.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
<u xml:id="u-67.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakie były wasze propozycje?)</u>
<u xml:id="u-67.5" who="#PosełMichałKaczmarek">Panie pośle, będziemy naprawiać. Niedługo pan usłyszy w Izbie, co trzeba z tym zrobić. Za moment.</u>
<u xml:id="u-67.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Za to wy z tego skorzystacie.)</u>
<u xml:id="u-67.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Miliard jest tylko na ten rok.)</u>
<u xml:id="u-67.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Dwa miliardy da SLD.)</u>
<u xml:id="u-67.9" who="#PosełMichałKaczmarek">Panie Marszałku! Wracam do meritum sprawy - samorząd. Chciałbym się skupić na tym, co się stało na szczeblu województwa w związku z reformą. Ponieważ wykreowaliśmy samorząd wojewódzki, to chciałbym się do tego odnieść. Oto twórcy wielkich województw, do których nie należałem, na sztandarach wnieśli hasło, że oto kreujemy duże organizmy, ponieważ będziemy prowadzić politykę regionalną, tworzymy duże województwa, bo one są zdolne do kreowania polityki regionalnej. Mija dzisiaj trzeci rok wdrażania reformy na szczeblu wojewódzkim. Przyjęte zostały wszystkie strategie wojewódzkie, a nie został podpisany żaden kontrakt regionalny. Mówię to po to, żebyśmy umieli dokładnie określić, w którym miejscu jesteśmy. Ustawa o wspieraniu rozwoju regionalnego powstawała w tej Izbie przez dwa lata, ze wszystkimi konsekwencjami. Procedura dochodzenia do kontraktów regionalnych jest taka, że będzie bardzo trudno te kontrakty zrealizować. Mało tego, w te kontrakty chce się dzisiaj wpisać tylko inwestycje kontynuowane w województwach. Ich wartość wynosi 3300 mln zł, a w kontrakty chcecie wpisać miliard. Czy o to chodziło w reformie na szczeblu województwa, żeby kreować politykę regionalną? Politykę regionalną nieźle kreowały stare województwa. Dzisiaj nie kreujemy jej wcale.</u>
<u xml:id="u-67.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Miliard jest tylko na ten rok.)</u>
<u xml:id="u-67.11" who="#PosełMichałKaczmarek">Proszę Państwa! Wysoka Izbo! Tworząc nowe województwa, pozostawiono wszystkie stare województwa. Oto dzisiaj nie ma województwa, w którym nie funkcjonowałby wydział zamiejscowy urzędu wojewódzkiego. Pozostały w komplecie. Pozostawiliśmy fragmenty, hybrydy starego systemu. Nie został zlikwidowany żaden urząd wojewódzki w 38 byłych województwach. One wszystkie funkcjonują. Mało tego, potworzono nadpowiaty, w których funkcjonują konserwatorzy zabytków, inspekcje sanitarne, funkcjonują oczywiście fragmenty wojewódzkich urzędów pracy i wiele miejsc, także powiat, jeszcze ma pośrednika w formie starego województwa; przy fiasku programu „Dialog i Rozwój” chciano coś pozostawić. Wiele powiatów ma jeszcze dzisiaj nadpowiat, z którym musi pewne kwestie uzgadniać i koordynować.</u>
<u xml:id="u-67.12" who="#PosełMichałKaczmarek">O zatrudnieniu nie wypowiadam się, bo pan minister w wielu miejscach... ilość krążących informacji... Dobrze, że NIK w tej sprawie podaje rzeczywiste informacje, a ja w tej Izbie najbardziej muszę wierzyć Najwyższej Izbie Kontroli, te informacje powinny być dla tej Izby najbardziej wiarygodne.</u>
<u xml:id="u-67.13" who="#PosełMichałKaczmarek">Chciałem zwrócić uwagę na jedno. Dzisiaj samorząd wojewódzki ma 323 kompetencje, wojewoda - 232. Średnie zatrudnienie w Polsce w urzędzie wojewódzkim jest 5 razy większe niż w urzędach marszałkowskich, tak to wygląda dzisiaj w Polsce. Wcale nie stało się tak, że ze szczebla administracji rządowej w województwie ograniczyliśmy zatrudnienie, stało się wręcz odwrotnie.</u>
<u xml:id="u-67.14" who="#PosełMichałKaczmarek">Chciałem jeszcze o kilku sprawach powiedzieć, m.in. o sposobie funkcjonowania nowych województw. W bardzo wielu województwach nie uporządkowano dotychczas np. kwestii związanych z Telekomunikacją Polską i niektóre powiaty dzwonią do swojego macierzystego województwa przez numery kierunkowe, ponosząc określone koszty.</u>
<u xml:id="u-67.15" who="#PosełMichałKaczmarek">Reasumując, najsłabiej ze wszystkich reform w zakresie nowego podziału, nowego szczebla oceniam to, co się stało na szczeblu województwa, ponieważ efektem jest dezintegracja nowych województw, brak możliwości realizacji polityki regionalnej i brak środków przeznaczonych na tę politykę. Chciałbym, panie pośle, żebyśmy, kończąc tę kadencję mogli powiedzieć - życzę panu tego, panie pośle Korpak - żebyśmy podpisali pierwsze kontrakty regionalne. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-67.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
<u xml:id="u-67.17" who="#komentarz">(Poseł Józef Korpak: Mam nadzieję, że nas minister zaprosi.)</u>
</div>
<div xml:id="div-68">
<u xml:id="u-68.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-68.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Zdzisławę Kobylińską z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
</div>
<div xml:id="div-69">
<u xml:id="u-69.0" who="#PosełZdzisławaKobylińska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szanowni Samorządowcy! Z braku czasu w niniejszej debacie pozwolę sobie zwrócić uwagę właściwie tylko na jedno zagadnienie, które nurtuje mnie, a także mieszkańców Gołdapi i gmin ościennych woj. warmińsko-mazurskiego, a mianowicie na przynależność tychże do powiatu olecko-gołdapskiego. Budzi to oczywiście wiele uzasadnionych kontrowersji, które krótko chciałabym Wysokiej Izbie przedstawić.</u>
<u xml:id="u-69.1" who="#PosełZdzisławaKobylińska">Najpierw jednak zaprezentuję sytuację Gołdapi i jej okolic. Powstanie powiatu gołdapskiego przewidywała mapa powiatowa opracowana w 1993 r. i aktualna do sierpnia 1998 r. Postulowany powiat gołdapski z siedzibą w Gołdapi tworzyć miałyby, podobnie jak przed 1975 r., gminy Dubeninki, Gołdap i Banie Mazurskie, obecnie w powiecie giżyckim. Okolice Gołdapi to najdalej na północny wschód wysunięty teren woj. warmińsko-mazurskiego. Północną granicą gmin Dubeninki, Gołdap, Banie Mazurskie jest granica państwowa z obwodem kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej. Miasto Gołdap położone jest centralnie. Powoduje to, iż odległość do starostwa z najdalszych krańców powiatu nie przekraczałaby 40 km. Obecnie w przypadku Żytkiejm, gmina Dubeninki, wynosi ok. 80 km, czyli do stolicy powiatu mieszkańcy muszą przejechać ok. 80 km. Gęstość zaludnienia jest tu niska, występują liczne kompleksy leśne, jeziora, konfiguracja terenu jest trudna. Klimatycznie obszar trzech gmin to polski biegun zimna. Występują tu najniższe temperatury na polskim niżu. Zimą warunki pogodowe są podobne do tych, jakie panują na terenach podgórskich. Główną osią komunikacyjną jest droga krajowa nr 657, prowadząca do drogowego przejścia granicznego Gołdap-Gusiew.</u>
<u xml:id="u-69.2" who="#PosełZdzisławaKobylińska">Już w kontekście tych danych ewidentne jest, iż obecna przynależność Gołdapi do powiatu olecko-gołdapskiego nastręcza wiele trudności mieszkańcom tego obszaru. Chciałabym przedstawić i inne negatywne skutki obecnego podziału administracyjnego, wynikające z niepowołania w 1998 r. powiatu gołdapskiego - te najczęściej przytaczane przez mieszkańców Gołdapi. Przede wszystkim jest to poczucie zawodu...</u>
<u xml:id="u-69.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
<u xml:id="u-69.4" who="#PosełZdzisławaKobylińska"> Proszę mi nie przeszkadzać.</u>
<u xml:id="u-69.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
<u xml:id="u-69.6" who="#PosełZdzisławaKobylińska">Jest to poczucie zawodu i rozgoryczenia społeczności lokalnej. W trakcie starań o powiat w 1993 r. i w 1998 r. została bardzo rozbudzona tożsamość powiatowa. Jej wyrazem było masowe podpisywanie petycji do władz. Przetrwały w świadomości i życiu codziennym więzi powiatowe sprzed 1975 r., zwłaszcza jeśli chodzi o takie dziedziny jak służba zdrowia, komunikacja, drogownictwo, szkolnictwo średnie. Nastąpiło oddalenie urzędów od mieszkańców. Między innymi odebrano prowadzenie spraw komunikacyjnych przez gminę, co spowodowało wydłużenie drogi do urzędu w celu załatwienia niejednokrotnie drobnej sprawy. Obniżony został poziom struktury organizacyjnej dotychczas rejonowych jednostek, takich jak: komisariat Policji, sanepid, wydział zamiejscowy starostwa, urząd pracy. Ośrodki decyzyjne zostały przeniesione do Olecka. W związku z przekształceniami strukturalnymi ograniczono liczbę etatów i przesunięto część spraw do agend powiatowych w Olecku, np. w odniesieniu do urzędu pracy, urzędu rejonowego, komendy rejonowej Policji, notabene ograniczono liczbę etatów w Policji, co, biorąc pod uwagę, że Gołdap jest miastem przygranicznym, może spowodować wzrost zagrożenia bezpieczeństwa mieszkańców miasta. Nie mają również motywacji do powrotu osoby, które kończą studia, dlatego że wskaźnik bezrobocia w Gołdapi wynosi niestety około 30%. Spadło zainteresowanie Gołdapią i okolicami ze strony inwestorów. Społeczność lokalna trzech gmin została pozbawiona możliwości samodzielnego decydowania o istotnych sprawach mających ponad gminne znaczenie itd., itd. Z braku czasu nie będą wymieniała wszystkich trudności.</u>
<u xml:id="u-69.7" who="#PosełZdzisławaKobylińska">Chciałabym natomiast powiedzieć, jakie są pozytywne elementy, które powinniśmy wziąć pod uwagę i które mogłyby przemawiać za utworzeniem samodzielnego powiatu gołdapskiego. Przede wszystkim Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego pozytywnie zaopiniował wniosek rad gminy Dubeninki, Banie Mazurskie i Gołdap o utworzenie powiatu gołdapskiego. Podobna jest opinia wojewody warmińsko-mazurskiego. Na dzień 31 grudnia 2000 w podstrefie Gołdap pozwolenia na działalność uzyskało 19 podmiotów i zgodnie z deklarowanym przez inwestorów poziomem zatrudnienia zostanie prawdopodobnie stworzonych około 700 nowych miejsc pracy. Zwiększy to przewidywane dochody postulowanego powiatu gołdapskiego z udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych - PIT oraz w perspektywie w podatku od osób prywatnych - CIT. Minister zdrowia rozporządzeniem z dnia 31 sierpnia 2000 r. uznał miasto Gołdap za uzdrowisko. Centrum Sportowo-Rekreacyjne „Piękna Góra” SA w Gołdapi realizuje od 1998 r. projekt stworzenia całorocznego ośrodka sportowo-rekreacyjnego, w końcu maja 2001 r. nastąpi uruchomienie kolei linowo-krzesełkowej na Pięknej Górze.</u>
<u xml:id="u-69.8" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
</div>
<div xml:id="div-70">
<u xml:id="u-70.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o względną ciszę na sali. Cierpliwości.</u>
<u xml:id="u-70.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-71">
<u xml:id="u-71.0" who="#PosełZdzisławaKobylińska">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
<u xml:id="u-71.1" who="#PosełZdzisławaKobylińska">W czerwcu 2001 r. zakończona zostanie inwestycja realizowana przez Centrum Kształcenia i Wychowania Ochotniczych Hufców Pracy, powstanie blok dydaktyczny i sala sportowa, co umożliwi uruchomienie nowej szkoły średniej oraz gimnazjum dla dorosłych. Na początku 2001 r. została uruchomiona siedziba Parku Krajobrazowego Puszczy Rominckiej w Żytkiejmach, gmina Dubeninki.</u>
<u xml:id="u-71.2" who="#PosełZdzisławaKobylińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! 20 ośrodków ubiega się o status powiatu. Wniosek Gołdapi znalazł się w grupie 11 wniosków uznanych za spełniające wymogi formalne i będzie rozpatrzony przez Radę Ministrów. Z danych ministra finansów wynika, że postulowany pow. gołdapski byłby mocniejszy finansowo od ok. 30 istniejących ośrodków powiatowych, a jeśli chodzi o ujęcie tego w skali woj. warmińsko-mazurskiego, to osiągałby on dochody wyższe niż istniejące powiaty nowomiejski i nidzicki, a porównywalne z elbląskim. Pow. gołdapski byłby piątym trójgminnym powiatem przewyższającym jednak pod względem dochodów wiele powiatów pięciogminnych. Myślę więc, że przedstawione przeze mnie, zresztą bardzo pobieżnie, dane będą brane pod uwagę w dalszych pracach i decyzjach. Powiat będzie bliżej mieszkańców, pod ich dokładniejszą kontrolą i mieszkańcy poczują satysfakcję z przeprowadzonej reformy. A niedowiarkom wątpiącym w to, że postulowany pow. Gołdap jest rzeczywiście wart zainteresowania, powiem, że zapraszam ich bardzo serdecznie do odwiedzenia go. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-71.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-72">
<u xml:id="u-72.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
<u xml:id="u-72.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
<u xml:id="u-72.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">W zasadzie to czas przeznaczony na dyskusję został wykorzystany.</u>
<u xml:id="u-72.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zgłosili się panie i panowie posłowie do zadania pytań.</u>
<u xml:id="u-72.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Chciałbym spytać: Czy ktoś jeszcze chciałby zadać pytanie? Pan poseł Zaciura.</u>
<u xml:id="u-72.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam listę posłów zapisanych do pytania.</u>
<u xml:id="u-72.6" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pozwolę sobie skorzystać z pewnego przywileju i sam zapytać.</u>
<u xml:id="u-72.7" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie ministrze, przedłużając czas wystąpienia pani posłanki Kobylińskiej dałem szansę przyszłemu pow. Gołdap. Natomiast chciałbym zapytać, jakie szanse mają miasta będące w gronie miast, w sprawie których jest złożonych 11 wniosków formalnych, a w tym Miedzyrzec Podlaski. Proszę o udzielenie odpowiedzi na pytanie, jakie mają one szanse, ponieważ to wyjaśnienie się wszystkim należy, żeby nie było dywagacji.</u>
<u xml:id="u-72.8" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">A teraz pan poseł Bogumił Andrzej Borowski zada pytanie. Co pana skłoniło?</u>
<u xml:id="u-72.9" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
<u xml:id="u-72.10" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-73">
<u xml:id="u-73.0" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Moje pytanie kieruję do pani poseł Barbary Imiołczyk, upoważnionej do reprezentowania połączonych komisji w pracach nad projektem uchwały Sejmu RP w sprawie oceny funkcjonowania zasadniczego podziału terytorialnego państwa (druk nr 2634).</u>
<u xml:id="u-73.1" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Po pierwsze: Czy byłoby właściwe, by ten istotny problem, jaki wyeksponowała pani w swoim wystąpieniu, a mianowicie uzyskanie w jak najszybszym trybie nowego projektu ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego zastępującego dotychczas obowiązującą ustawę z dnia 28 listopada 1998 r. (DzU z 1998 r. nr 150, poz. 983, z późniejszymi zmianami), rozwiązać na podstawie postanowień art. 56a i b regulaminu Sejmu, zobowiązując w drodze odpowiedniej redakcji pkt. 5 omawianej uchwały Sejmu Radę Ministrów do wniesienia projektu zmiany ustawy w trybie art. 123 konstytucji, marszałka Sejmu - do nadania biegu projektowi ustawy adekwatnego do biegu obowiązującego przy tzw. pilnym projekcie?</u>
<u xml:id="u-73.2" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Po drugie: Czy zatem, aby uzyskać ten efekt, właściwe byłoby odpowiednie zredagowanie zdania dotychczas drugiego w pkt. 5 omawianej uchwały Sejmu RP i nadanie mu brzmienia: Pilnych nowych rozwiązań prawnych wymaga zwłaszcza system finansowania zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego. Pilnych.</u>
<u xml:id="u-73.3" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Po trzecie. Czy w poprawce, którą pani poseł wniosła do pkt. 5, a której nie odczytała pani poseł, zawarła pani ten postulat? To, co zanotowałem z omawianej przez panią poprawki, to propozycja wykreślenia zdania pierwszego pkt. 5. Proszę panią poseł zatem o wyjaśnienie i ustosunkowanie się do tej mojej propozycji, gdyż sam problem braku możliwości finansowania zadań samorządu wnikliwie omówiłem w trzech kolejnych moich wystąpieniach w trzech kolejnych poprzednich dniach, a jeśli chodzi o kanwę tych pytań, to przekazałem to do protokołu z powodu braku czasu klubowego w tejże debacie. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-74">
<u xml:id="u-74.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-74.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Mam apel do pań posłanek i panów posłów, ponieważ jest jeszcze ponad 30 posłów zapisanych do zadania pytań, żeby to były rzeczywiście pytania. Macie czas, więc sformułujcie pytanie po polsku, sprecyzujcie je, żeby było czytelne i oszczędne w czasie. Zobaczymy, na ile was stać, panie posłanki i panowie posłowie.</u>
<u xml:id="u-74.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jan Maria Jackowski z klubu AWS zada pytanie.</u>
<u xml:id="u-74.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan jest literatem, to szybko pan....</u>
</div>
<div xml:id="div-75">
<u xml:id="u-75.0" who="#PosełJanMariaJackowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan marszałek postawił mnie przed trudnym zadaniem, bo rozumiem, że jest to egzamin przed Wysoką Izbą z zadawania pytań. Postaram się więc ich kilka zadać.</u>
<u xml:id="u-75.1" who="#PosełJanMariaJackowski">Pierwsze pytanie kieruję do pana ministra, a dotyczy ono przynależności powiatowej dwóch miast: miasta Sulejówek i miasta Wesoła. Osobom, które nie wiedzą, można powiedzieć, że z centrum Wesołej do centrum Warszawy jest 15 km, tymczasem miasto Wesoła zostało przyporządkowane w podziale administracyjnym do Mińska Mazowieckiego - do stolicy powiatu jest 30 km. Poza tym sama Wesoła i Sulejówek leżą w otulinie Warszawy, są więc integralnie związane, można powiedzieć, z metropolią warszawską. W związku z tym, że został złożony wniosek rady miejskiej Sulejówka z dnia 21 grudnia o zmianę z dniem 1 stycznia 2001 r. przynależności miasta Sulejówek z powiatu mińskiego na powiat warszawski, mam pytanie do pana ministra, w świetle przyjętej dzisiaj ustawy zmieniającej ustrój Warszawy: Jakie pan minister i rząd widzą możliwości zmiany tej przynależności i kiedy ta zmiana byłaby możliwa?</u>
<u xml:id="u-75.2" who="#PosełJanMariaJackowski">Pytanie drugie, do przedstawicieli wnioskodawców uchwały, o której dzisiaj debatujemy. W projekcie uchwały w drugim akapicie stwierdza się, że zasadniczych zmian w podziale terytorialnym nie powinno być. Mam pytanie do pani poseł Imiołczyk. Mianowicie pojawiła się idea utworzenia metropolii warszawskiej, składającej się z Warszawy i kilkudziesięciu gmin wokół warszawskich. Jak komisja, jak wnioskodawcy widzą tę kwestię? Tym bardziej że pojawia się koncepcja utworzenia oddzielnego województwa, opartego właśnie o metropolię warszawską. Jakie jest stanowisko komisji w tej materii?</u>
<u xml:id="u-75.3" who="#PosełJanMariaJackowski">Pytanie kolejne, kierowane do pana ministra. W jaki sposób ma być finansowana kultura? Pytam, ponieważ przy okazji reformy samorządowej w ślad za przekazaniem wielu instytucji powiatom i województwom samorządowym nie poszły środki finansowe. Jak rząd widzi problem rozwiązania kwestii finansowania zadań z dziedziny kultury? W tej materii są szczególnie silne niedobory, i to zarówno na poziomie gminnym, jak powiatowym i wojewódzkim. Tych środków nie ma.</u>
<u xml:id="u-75.4" who="#PosełJanMariaJackowski">Z tym wiąże się kolejne pytanie. Dlaczego rząd do tej pory nie przedstawił spójnego projektu finansowania zadań przekazanych samorządom? Mnie się wydaje, że główny problem tej reformy polega na tym, że przekazano - i słusznie - zadania z centrum na szczebel samorządowy, natomiast wraz z decentralizacją decyzji, kompetencji i przekazanych zadań nie nastąpiła decentralizacja finansów. Ofiarą tego mechanizmu padło m.in. wiele instytucji kultury. Mam w związku z tym pytanie: Kiedy będzie gotowa czy złożona w Sejmie ustawa o finansowaniu samorządu terytorialnego? Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-76">
<u xml:id="u-76.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-76.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pytania pan zadawał bardzo zwięźle, tylko przygotowanie do pytań było za długie.</u>
<u xml:id="u-76.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o pytanie pana posła Jana Sieńkę z klubu SLD.</u>
</div>
<div xml:id="div-77">
<u xml:id="u-77.0" who="#PosełJanSieńko">Dziękuję, panie marszałku.</u>
<u xml:id="u-77.1" who="#PosełJanSieńko">Mam trzy krótkie pytania.</u>
<u xml:id="u-77.2" who="#PosełJanSieńko">Pierwsze chciałbym skierować do pana ministra. Czy obecnie dokonuje się bardziej szczegółowej - nie, tak jak w tej chwili, ogólnej - oceny analiz merytorycznych, biorących pod uwagę kryteria regionalizacji, będących podstawą prac nad skutkami podziału administracyjnego kraju, m.in. tzw. kryteria delimitacji regionów? Mam na myśli kryteria zarządzania, efektywnego wykorzystania osadnictwa, racjonalnego wykorzystania potencjału gospodarczego, a nade wszystko skuteczności rozwiązywania problemów i sytuacji konfliktowych. Jeżeli tak, to kiedy społeczeństwo zostanie zapoznane z jej efektami?</u>
<u xml:id="u-77.3" who="#PosełJanSieńko">Po drugie, czy będą dalsze analizy, czy przewiduje się kompleksową ocenę reformy administracyjnej kraju, z uwzględnieniem reformy finansów publicznych i korekt podziału terytorialnego kraju, danego regionu?</u>
<u xml:id="u-77.4" who="#PosełJanSieńko">Czy podziela pan minister pogląd, iż decyzja o przyjęciu takiej a nie innej koncepcji - mam tu na myśli chociażby 16 województw - okazała się nie do końca optymalna? Zwłaszcza że nie dokonywano jednak konsultacji nie tylko ze środowiskiem naukowym, ale i w ogóle ze społecznością, czyli naruszono art. 15 konstytucji, nie mówiąc już o Europejskiej Karcie Samorządu Terytorialnego.</u>
<u xml:id="u-77.5" who="#PosełJanSieńko">I ostatnia kwestia, panie ministrze. Czy nie uważa pan, że zostały zlekceważone strategiczne cele reformy, jako nowoczesnej zmiany systemu zarządzania krajem? Mam na myśli działanie dobrze przygotowane, a nie przedsięwzięcie jedynie polityczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-78">
<u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-78.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Krystyna Cencek.</u>
</div>
<div xml:id="div-79">
<u xml:id="u-79.0" who="#PosełKrystynaCencek">Sojusz Lewicy...</u>
</div>
<div xml:id="div-80">
<u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Sojusz Lewicy Demokratycznej, tak, to widać.</u>
</div>
<div xml:id="div-81">
<u xml:id="u-81.0" who="#PosełKrystynaCencek">Panie Marszałku! Chciałabym zgłosić panu pewną sprawę. Jeżeli chodzi o koordynację klubów, to ustala koordynator. Natomiast dziwi mnie w dniu dzisiejszym fakt, że jeśli chodzi o pytania, to jednak lista została zmieniona i nie została zachowana kolejność. Dlatego moja wypowiedź będzie trochę dłuższa, ponieważ nie zmieściłam się w czasie wystąpień klubowych.</u>
<u xml:id="u-81.1" who="#PosełKrystynaCencek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Odpowiadając na moje pismo w sprawie przynależności wojewódzkiej i powrotu, jeśli chodzi o granice woj. śląskiego - to dotyczy oczywiście Sławkowa - stwierdza pan minister, że przedstawiona teza, iż nie ma możliwości przyłączenia Sławkowa do jakiegokolwiek podziału ziemskiego na terenie woj. śląskiego, jest trudna do obrony. Pytam pana ministra, jak załatwiono podział powiatu ziemskiego Rybnika, który podzielony jest na trzy części powiatem grodzkim. Wydaje się, że tak naprawdę wszystko tu jest możliwe; sądzę tylko, że wyłącznie zależy od dobrych chęci władzy centralnej.</u>
<u xml:id="u-81.2" who="#PosełKrystynaCencek">Mam jeszcze jedno pytanie. Z zadowoleniem przyjęłam zdanie zawarte w przedstawionej informacji rządu, iż najważniejszym polem potrzebnej korekty prawnej jest konieczność sprawnego procedowania w sprawach wniosków o zmianę podziału terytorialnego. Dlatego, jak sądzę, wszędzie tam, gdzie lokalne społeczności nie są zadowolone z obecnej przynależności terytorialnej, należy uczynić zadość ich opinii. Ta reforma wprowadzona była przy pewnym konsensusie politycznym, pod hasłem „by ludziom było bliżej do władzy”. Dlaczego więc rząd stawia taki opór w sprawie przynależności Sławkowa do powiatu ziemskiego Będzin w woj. śląskim? Panie ministrze, jakie szanse w ogóle ma Sławków, jeśli chodzi o powrót do swoich ziem? Dziękuję uprzejmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-82">
<u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
<u xml:id="u-82.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Edward Maniura z klubu AWS.</u>
<u xml:id="u-82.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przepraszam, pan poseł Jerzy Jaskiernia, w kolejności. Ale by się narobiło...</u>
<u xml:id="u-82.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Naraziłby się pan Unii Europejskiej.)</u>
<u xml:id="u-82.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Nie tylko.</u>
</div>
<div xml:id="div-83">
<u xml:id="u-83.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tą ważną debatą chciałbym skierować trzy pytania do posłów sprawozdawców, ale również do przedstawicieli rządu.</u>
<u xml:id="u-83.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Pierwsze pytanie dotyczy oczekiwań, które wiązały się z utworzeniem województw nowego typu, jako regionów. Jednym z ważnych argumentów, który był wówczas eksponowany, brzmiał, że rozbicie na 49 województw nie czyniło naszych województw partnerami dla niemieckich landów, dla regionów w innych krajach i logika wprowadzenia 16 województw, regionów wiązała się z oczekiwaniem, że będą one partnerami dla regionów europejskich państw członkowskich Unii Europejskiej. Chciałbym zapytać, jakie mamy doświadczenia w tym zakresie, czy potwierdziła się ta hipoteza, czy obserwujemy wzrost zaangażowania regionów we współpracę międzyregionalną, czy pojawiły się jakieś środki z Unii Europejskiej w celu wzmocnienia regionów, bo przecież szereg z nich - myślę tu o moim regionie świętokrzyskim - oczekiwało, że powstanie regionu będzie bardzo istotnym impulsem do ożywienia współpracy międzynarodowej i zaowocuje konkretnymi konsekwencjami, które owa współpraca może przynieść dla rozwoju regionalnego.</u>
<u xml:id="u-83.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Drugie pytanie dotyczy kompetencji powiatu. Pan minister doskonale wie - było to bowiem przedmiotem licznych wystąpień, w tym również moich interpelacji - że od samego początku istniał problem braku środków na finansowanie zadań, które otrzymał powiat. To jest nie tylko kwestia skromnych kompetencji, to pozostaje poza sporem, że istota samorządności powiatowej zastała niejako na wstępie podważona poprzez zbyt małe środki; ja to analizowałem na przykładzie środków na kulturę w Muzeum Okręgowym w Sandomierzu i innych inwestycji. Gdyby nawet to pominąć, to co się okazuje? W momencie wprowadzenia nowego podziału terytorialnego i tworzenia szczebla powiatowego nagle wszędzie zabrakło środków. Chciałbym w związku z tym zapytać pana ministra, czy rząd posiada wiedzę, co było przyczyną tego dramatycznego załamania, jeśli chodzi o wielkość środków. Środki przecież nie wyparowały z budżetu. Czy nie jest tak, jak brzmi jedna z hipotez, że państwo wykorzystali moment zmiany podziału terytorialnego i kompetencji do pozbawienia administracji terenowej, w tym przypadku samorządowej, znaczących środków w ramach pewnej strategii budżetowej? Czy w związku z tym rząd może powiedzieć, co się stało ze środkami, które nie trafiły do tych podmiotów, które powinny je dystrybuować na nie niższym poziomie niż to było przed reformą?</u>
<u xml:id="u-83.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Trzecie pytanie. Gdy tworzono regiony, mówiło się o dwóch wartościach: sprawiedliwości społecznej i wyrównywaniu szans regionalnych. Czy te wartości, panie ministrze, są w dalszym ciągu aktualne? Czy stanowi dla państwa problem fakt, że są regiony bogate, ale i bardzo ubogie. Jest przecież lista regionów Polski, a niektóre z nich są na samym końcu listy rozwoju regionalnego wśród państw kandydujących do Unii Europejskiej. Czy z tego coś wynika? Czy np. pojawiło się pytanie o infrastrukturę w zakresie edukacji narodowej? Chociażby jeden uniwersytet w każdym regionie, Uniwersytet Świętokrzyski jest na liście, jak pan wie, oczekujących. Czy próbuje się wyrównywać dysproporcje, które kiedyś tworzyły Polskę A, B, C, jak np. kiedyś podjęto inicjatywę - Centralny Okręg Przemysłowy, żeby tę dysproporcję wyrównywać? Czy ta wartość istnieje? Czy regiony mają być tylko pewnym technicznym rozwiązaniem, czy też szansą, żebyśmy powrócili w Polsce do kwestii solidarności i sprawiedliwości w układzie międzyregionalnym? Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-84">
<u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-84.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Edward Maniura z klubu AWS.</u>
</div>
<div xml:id="div-85">
<u xml:id="u-85.0" who="#PosełEdwardManiura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Najpierw chciałbym skierować jedno pytanie do pana prezesa NIK, którego niestety nie widzę. Czy prezes NIK może potwierdzić, że w ostatnim roku ilość etatów w administracji publicznej spadła o 1,3%?</u>
<u xml:id="u-85.1" who="#PosełEdwardManiura">Teraz kilka pytań do pana ministra. O ile wzrosło zatrudnienie w powiatach powstałych na podstawie urzędów rejonowych? W przypadku mojego powiatu zatrudnienie wzrosło zaledwie o kilka etatów, a dodam, że urząd rejonowy miał budżet w wysokości 700 tys. zł, zaś powiat - 46 mln zł.</u>
<u xml:id="u-85.2" who="#PosełEdwardManiura">Drugie pytanie, które chciałem zadać panu ministrowi: Czy rządowi zależy, aby jeszcze w tej kadencji uchwalić nową ustawę finansową dla jednostek samorządu terytorialnego? Czy te symulacje, które są przeszkodą, aby Komisja Finansów Publicznych wraz z Komisją Samorządu Terytorialnego przygotowała komisyjny projekt ustawy o finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego, ustąpią i miarę szybko komisja te materiały otrzyma?</u>
<u xml:id="u-85.3" who="#PosełEdwardManiura">Kolejne pytanie też kieruję do pana ministra, a upoważniły mnie do zadania tego pytania liczne wypowiedzi rolników mojego powiatu. Czy likwidacja Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa i przekazanie jej zadań powiatom, co przewidywała jedna z poprawek przy ustawach reformujących administrację publiczną, nie wpłynęłaby na lepszy obrót ziemią oraz czy przyniosłoby to dodatkowe dochody powiatom? Chciałbym również zapytać panią poseł sprawozdawcę: Kto wtedy głosował przeciw przekazaniu tych kompetencji powiatom?</u>
<u xml:id="u-85.4" who="#PosełEdwardManiura">Ostatnie pytanie: Czy reforma powiatowa się sprawdziła? Ja mogę powiedzieć tak: w powiecie lublinieckim na pewno tak i nie jest to odczucie tylko władzy powiatowej, ale przede wszystkim mieszkańców. A tych, co w reformę samorządową nie wierzą, zapraszam do Lublińca. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-86">
<u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu.</u>
<u xml:id="u-86.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, jest przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli. Pani poseł prosi o sprecyzowanie pytania pod adresem NIK.</u>
</div>
<div xml:id="div-87">
<u xml:id="u-87.0" who="#PosełEdwardManiura">Moje pytanie skierowane do pana prezesa NIK brzmi: Czy w ubiegłym roku liczba etatów w administracji publicznej spadła tak, jak podaje rząd, o 1,3% i czy w ostatnich latach nastąpił wzrost zatrudnienia w administracji publicznej, czy też jest to poziom stały? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-88">
<u xml:id="u-88.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-88.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jan Kulas z klubu AWS.</u>
</div>
<div xml:id="div-89">
<u xml:id="u-89.0" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Szanowni Samorządowcy! Pierwsze pytanie, panie ministrze, czy upłynął dostateczny okres, czy jest właściwy dystans, aby już dziś w sposób rzetelny, obiektywny ocenić rezultaty, efekty reformy administracji publicznej? Kiedy będzie w pełni możliwa taka rzeczywiście obiektywna, rzetelna ocena?</u>
<u xml:id="u-89.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Poczekajmy po wyborach.)</u>
<u xml:id="u-89.2" who="#PosełJanKulas">Mam wrażenie, że w tej debacie częściej padają argumenty pozamerytoryczne, mówiąc delikatnie.</u>
<u xml:id="u-89.3" who="#PosełJanKulas">Drugie pytanie dotyczy decentralizacji finansów publicznych. Panie ministrze, proszę przedstawić krótko działania, wysiłki podejmowane przez ten rząd w zakresie decentralizacji finansów publicznych. Proszę też wyjaśnić, czy rzeczywiście sama decentralizacja finansów publicznych rozwiąże problemy biedy, niedostatków środków finansowych. Czy nie należałoby jednak w większym stopniu skupiać wysiłki, pomysły, inwencje, przedsięwzięcia na kreowaniu wzrostu gospodarczego? Nawet najdoskonalszy podział skromnych, biednych środków finansowych wydaje się, że problemu nie rozwiąże. W jakim stopniu konsekwentna, pełna decentralizacja finansów publicznych mogłaby rzeczywiście pomnożyć także potencjał gospodarczy, wyzwolić aktywność obywateli w tym zakresie? Wydaje mi się, że to jest jedno z najistotniejszych pytań tej debaty.</u>
<u xml:id="u-89.4" who="#PosełJanKulas">Trzecie pytanie. Panie ministrze, czy podziela pan mój pogląd, że często przedstawiciele powiatów, województw - najczęściej są to urzędnicy - kreują czy wystawiają ocenę, stwarzają wizerunek funkcjonowania reformy administracji publicznej? Co rząd może w tym zakresie uczynić, co mogą uczynić parlamentarzyści, samorządowcy, aby w większym zakresie upowszechnić, ja to tak nazywam, etos służby publicznej, gdzie rzeczywiście obywatel mógłby się przekonać, że skromność, służebność, rzetelność, kompleksowa, fachowa obsługa to są znamiona nowej reformy? Jak to rzeczywiście sprawić w pełniejszym zakresie?</u>
<u xml:id="u-89.5" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Przechodzę do dwóch bardzo istotnych dla mnie pytań regionalnych. Mają one dla mnie, jako posła woj. pomorskiego, wyjątkowe wręcz znaczenie.</u>
<u xml:id="u-89.6" who="#PosełJanKulas">Na jakie wsparcie, na jaką pomoc rządu Jerzego Buzka i pana ministra oczywiście mogą liczyć samorządowcy, społecznicy, przedstawiciele Sztumu i okolicznych gmin, jeśli chodzi o utworzenie powiatu sztumskiego? Przypominam, panie ministrze - mam nadzieję, że pan zna te argumenty - 5 zainteresowanych gmin, pozytywna opinia sejmiku woj. pomorskiego, pozytywna opinia wojewody pomorskiego, pozytywna opinia Rady Gminy w Malborku. Powiat sztumski w zasadzie spełnia w olbrzymiej mierze niemal wszystkie kryteria społeczne, ekonomiczne, a ponadto trzeba wspomnieć o pięknej i bogatej tradycji, o ważnych więziach społecznych, o dużej aktywności tych obywateli. Czy jeszcze coś stoi na przeszkodzie temu, aby powiat sztumski rzeczywiście powstał?</u>
<u xml:id="u-89.7" who="#PosełJanKulas">Z pytań szczegółowych, w tym kontekście: Czy pan minister otrzymał pismo społecznego komitetu powiatu sztumskiego z 20 lutego tego roku, w którym na pewne wątpliwości czy obawy rządu przewodniczący tego komitetu pan Mariusz Żółtowski wyraźnie odpowiedział i merytorycznie to uzasadnił? Czy rząd ma świadomość tego, że w Sztumie i w najbliższych powiatach ludzie z prawicy i z lewicy, razem, zgodnie, rzeczowo współdziałają na rzecz utworzenia powiatu sztumskiego? Czy nie jest naszą powinnością, aby te słuszne postulaty spełnić?</u>
<u xml:id="u-89.8" who="#PosełJanKulas">Kolejne pytanie, niewątpliwie, panie ministrze, trudniejsze, dotyczy Elbląga. Zdziwiłem się, że przedstawiciel klubu SLD o tej kwestii nie wspomniał. Panie ministrze, jaka była analiza, badanie pod kątem zmiany granic terytorialnych województw? Mam na myśli postulat, na pewno słuszny, przyłączenia Elbląga i najbliższych gmin do woj. pomorskiego. Czy rząd brał pod uwagę pozytywne opinie Rady Miejskiej w Elblągu, Rady Gminy w Elblągu, sejmiku woj. pomorskiego. Pamiętam, z jaką rozwagą i starannością sejmik woj. pomorskiego podejmował tę uchwałę. Jest pozytywna opinia wojewody pomorskiego.</u>
<u xml:id="u-89.9" who="#PosełJanKulas">Panie ministrze, najważniejsze: Czy może pan podać przykład chociażby porównywalnej sytuacji, gdy w skali dużego, blisko 130-tysięcznego miasta odbyło się coś na miarę autentycznego referendum, formalnie nazwanego konsultacjami społecznymi? Czy rząd wziął pod uwagę wyniki konsultacji społecznych z 10 października 1999 r., przy wysokiej frekwencji? Nawet w materiale rządowym na str. 101 czytamy, że mieszkańcy w przeprowadzonych konsultacjach w 98,7% biorący udział wyrazili wolę przynależności do woj. pomorskiego. A więc prawie 99% mieszkańców Elbląga...</u>
<u xml:id="u-89.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to nie jest pytanie!)</u>
</div>
<div xml:id="div-90">
<u xml:id="u-90.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, ale pan wcale nie pyta.</u>
</div>
<div xml:id="div-91">
<u xml:id="u-91.0" who="#PosełJanKulas">...wyraziło wolę przyłączenia do woj. pomorskiego. Czy taki argument, panie marszałku, dla pana jest ważny? Czy taki argument był starannie wzięty pod uwagę przez rząd Jerzego Buzka? Jakie jeszcze inne okoliczności powinny zaistnieć, aby słuszne postulaty Elbląga zostały spełnione?</u>
<u xml:id="u-91.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Trochę cierpliwości.)</u>
<u xml:id="u-91.2" who="#PosełJanKulas">Panie ministrze, rozumiem, że jest pewien problem, o który również pytam. To jest moje pytanie. Czy rozważenie tylko postulatu, wniosku miasta Elbląga może rozwiązać problem? Czy jednak nie byłoby właściwie i lepiej, gdyby rząd miał pełną ofertę programowo-merytoryczną dla całego powiatu elbląskiego? Czy gdyby takie uchwały, takie stanowiska, takie konsultacje społeczne we wszystkich gminach powiatu elbląskiego z całą konsekwencją się odbyły, rząd wziąłby ten argument pod uwagę na rzecz przyłączenia Elbląga bądź powiatu elbląskiego do woj. pomorskiego? Dziękuję za uwagę.</u>
<u xml:id="u-91.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Weźmiemy was do Małopolski.)</u>
</div>
<div xml:id="div-92">
<u xml:id="u-92.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-92.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Józefa Korpaka.</u>
<u xml:id="u-92.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Wszystko jest możliwe w tej reformie. Jeśli Podlasie w Białymstoku zrobiono, to wiele jest możliwe, panie pośle...</u>
</div>
<div xml:id="div-93">
<u xml:id="u-93.0" who="#PosełJózefKorpak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam kilka pytań.</u>
<u xml:id="u-93.1" who="#PosełJózefKorpak">Pierwsze. Jak już mówiono wcześniej, znacząca część wniosków o zmiany w podziale terytorialnym kraju dotyczy zmiany przynależności powiatowej lub wojewódzkiej pojedynczych gmin. Wśród wniosków jest jednak 17 takich, które dotyczą utworzenia nowych powiatów, w tym 13 wniosków formalnych i 4 nieformalne. Jako nieformalne określa się te, które zostały zgłoszone przez organy samorządu terytorialnego lub przez komitety społeczne. Mam pytanie: Kiedy te wnioski zostaną rozpatrzone? Społeczności lokalne czekają na rozstrzygnięcia. Moim zdaniem, utrzymywanie stanu niepewności jest najgorszym wyjściem z tej sytuacji. Wiem, że jest bardzo wiele trudnych problemów. Między innymi chciałbym, aby pan minister powiedział, jak będzie rozstrzygana sprawa powiatu z siedzibą w Lesku w woj. podkarpackim. Prosiłbym o udzielenie odpowiedzi w tej sprawie. Jest ona niewątpliwie bardzo trudna.</u>
<u xml:id="u-93.2" who="#PosełJózefKorpak">Drugie pytanie. Kiedy do nowego podziału terytorialnego kraju zostaną dostosowane struktury wymiaru sprawiedliwości? Mam na myśli takie dostosowanie właściwości miejscowej sądów rejonowych i prokuratur rejonowych, aby pokrywały się z granicami administracyjnymi powiatów. Jako poseł z powiatu tarnogórskiego mogę powiedzieć, że w dalszym ciągu gminy Radzionków i Kalety znajdują się w tym powiecie poza obszarem właściwości działania Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach i Prokuratury Rejonowej w Tarnowskich Górach. Jest to sprawa bardzo ważna. Wiem, że klucz do rozwiązania tej sprawy jest w Ministerstwie Sprawiedliwości, i wiem, że pan minister Kaczyński zajmuje się szeregiem może ważniejszych spraw, niemniej jednak chciałbym, aby Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji wywarło pewną presję na Ministerstwo Sprawiedliwości po to, żeby również zajęło się tym problem, bo jest on istotny dla społeczności lokalnych, które po prostu chcą przyzwyczajać się do odwiedzania urzędów w jednym miejscu, a nie w kilku.</u>
<u xml:id="u-93.3" who="#PosełJózefKorpak">I trzecie pytanie. Muszę tu nawiązać do tej dyskusji politycznej, bo wydaje mi się, że od niej też nie uciekniemy. Otóż mam pytanie do posłów sprawozdawców i do pana ministra. Czy prawdą jest, że Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej w toku tworzenia ustaw reformujących administrację publiczną zgłaszał jakieś propozycje? Dowiaduję się bowiem obecnie z mediów, które relacjonują przebieg konwencji radnych SLD, że oto SLD proponuje właśnie, żeby było 200 powiatów, oto SLD proponuje inny podział kraju na województwa, oto proponowana jest likwidacja delegatur urzędów wojewódzkich. Muszę powiedzieć, że nie pasuje to do wcześniejszych działań, które obserwowałem. Otóż koncepcja podziału na województwa zgłoszona przez koalicję dotyczyła 12 województw, natomiast w wyniku działań SLD mamy 16 województw, a być może w przyszłości będziemy ich mieli 18.</u>
</div>
<div xml:id="div-94">
<u xml:id="u-94.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">A kogo pan poseł o to pyta? W tej chwili jesteśmy na etapie zadawania pytań. Pytania można kierować do posłów sprawozdawców lub do przedstawiciela rządu. Proszę kontynuować, nie chcę panu przeszkadzać, tylko pana pouczam, panie pośle.</u>
</div>
<div xml:id="div-95">
<u xml:id="u-95.0" who="#PosełJózefKorpak">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-95.1" who="#PosełJózefKorpak">Panie Marszałku! Powtarzam pytanie: Czy prawdą jest, że Klub Parlamentarny SLD zgłaszał jakiekolwiek propozycje wtedy, kiedy były uchwalane w Izbie ustawy reformujące administrację publiczną? Pytanie kieruję do pana ministra i do posłów sprawozdawców. Dziękuję za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-96">
<u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-96.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Od razu trzeba było tak mówić, panie pośle.</u>
<u xml:id="u-96.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Grzegorz Walendzik z klubu AWS.</u>
</div>
<div xml:id="div-97">
<u xml:id="u-97.0" who="#PosełGrzegorzWalendzik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam kilka pytań do pana ministra związanych z wcześniejszą jeszcze debatą dotyczącą podziału kompetencji. Na początek zadam jednak kilka pytań bardziej ogólnych, dotyczących m.in. poruszanych tutaj spraw, ponieważ przysłuchiwałem się tej debacie. Potrzebne jest jasne stanowisko. Czy wypowiedzi różnych posłów dotyczące lobbowania, tworzenia nowych powiatów to sprawa kampanii przedwyborczej? Czy w ogóle jest szansa realizacji tego ze względu na koszty funkcjonowania tych powiatów? Powiedzmy to sobie tutaj szczerze, jeżeli staramy się obiektywnie oceniać tę reformę.</u>
<u xml:id="u-97.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Po co pan staje na tej trybunie i zabiera głos?)</u>
<u xml:id="u-97.2" who="#PosełGrzegorzWalendzik">Pani poseł, proszę mi pozwolić mówić. Mam prawo do tego tak jak pani.</u>
<u xml:id="u-97.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Oczywiście.)</u>
</div>
<div xml:id="div-98">
<u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł pyta. Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-99">
<u xml:id="u-99.0" who="#PosełGrzegorzWalendzik">Czy istnieje możliwość zmiany granic województw poprzez włączanie nie tyle powiatów, ile poszczególnych gmin lub części gmin na pograniczu powiatów? W trakcie kształtowania się granic województw siłą rzeczy pewne więzy nie do końca zostały uwzględnione. Czy będzie jakaś lepsza i szybsza procedura, żeby kilka wsi czy osiedli można było przyłączyć do innego województwa? Chodzi mi o w miarę rozsądny termin, żeby to nie trwało dwa lub trzy lata.</u>
<u xml:id="u-99.1" who="#PosełGrzegorzWalendzik">Kolejna sprawa. Jak ocenia się współpracę agencji rządowych, chociażby na przykładzie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, z administracją samorządową? Dociera do mnie wiele uwag ze strony administracji samorządowej, że nie do końca ta współpraca dobrze się układa, jeśli chodzi o zakres realizacji poszczególnych planów inwestycyjnych czy innych.</u>
<u xml:id="u-99.2" who="#PosełGrzegorzWalendzik">Ponieważ akurat byłem tym, który polemizował w związku z ustawą kompetencyjną na temat przekazywania urzędów pracy, ale tak się stało, że urzędy pracy znalazły się w gestii powiatów, w związku z tym mam kilka pytań dotyczących statystyki. Czy państwo prowadzicie jakieś analizy, macie dane dotyczące tego zapisu? Wcześniej zwracałem uwagę na ten zapis, że z dniem 30 grudnia wygasają automatycznie umowy o pracę dyrektorom wojewódzkich urzędów pracy, zastępcom dyrektorów wojewódzkich urzędów pracy, kierownikom rejonowych urzędów pracy i ich zastępcom. Czy macie państwo analizy dotyczące tego? - bo to wpływa w jakiś sposób na funkcjonowanie tych instytucji. Ile tych osób w związku z powstaniem nowych samorządów nie zostało automatycznie odwołanych, tylko straciło posady, a przyszły nowe osoby, być może lepsze - a wiemy, jaką mamy sytuację z bezrobociem - i czy rzeczywiście tego typu postępowanie miało swoje uzasadnienie?</u>
<u xml:id="u-99.3" who="#PosełGrzegorzWalendzik">Ponieważ wsłuchiwałem się uważnie w państwa oceny, szczególnie lewej strony, bardzo krytyczne, mam pytanie: Czy znane jest ministerstwu takie zjawisko, że np. radni rezygnują z udziału w radach różnych szczebli z tego względu, że nie widzą sensu uczestnictwa w tego typu strukturach, które są związane z reformą administracyjną, czy w ogóle posłowie, którzy są radnymi i których część tutaj siedzi, zrezygnowali? Czy jest może chociaż jeden taki przypadek? Może jeden jest.</u>
<u xml:id="u-99.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest więcej.)</u>
<u xml:id="u-99.5" who="#PosełGrzegorzWalendzik">Mam jeszcze jedno pytanie: Jeśli prowadzicie państwo statystykę - czy przy całej mizerii, narzekaniu na środki finansowe składy zarządów powiatów lub zarządów województw są obsadzone w 100% czy jak gdyby ze względów oszczędnościowych nie są w pełni obsadzone?</u>
<u xml:id="u-99.6" who="#PosełGrzegorzWalendzik">Druga rzecz: Jeśli chodzi o wcześniejsze sprawy dotyczące środków, czy prawdą jest, że instytucje rządowe, które przeszły pod samorządy, wcześniej z roku na rok kończyły swoją działalność deficytem, zadłużeniem, które obciążało skarb państwa, a dzisiaj większość tych placówek nie kończy swojej działalności zadłużeniem. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-100">
<u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Ryszkę, w celu zadania pytania oczywiście.</u>
</div>
<div xml:id="div-101">
<u xml:id="u-101.0" who="#PosełCzesławRyszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nadszedł czas porządkowania reformy administracyjnej kraju. Nie pytam, czy generalna ocena tej ustawy z 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu trójstopniowego podziału terytorialnego państwa jest ogólnie dobra, poprawna, ponieważ mimo błędów, braku pieniędzy czy innych niedociągnięć, nowe samorządowe województwa, powiaty, wspólnie ze sprawdzonymi już samorządnymi gminami kreślą - tak sądzę - jednak obraz Polski nowoczesnej, coraz sprawniej zarządzanej. Bo przecież o to chodziło, aby, usprawniając działalność administracji publicznej, wpłynąć na lepszy rozwój danego regionu, każdej małej ojczyzny, jak się to zwykło pięknie nazywać. Pytam natomiast, czy fakt, że jest tak niewielka liczba wniosków o zmianę podziału terytorialnego, o korektę granic jednostek samorządu terytorialnego, kierowanych do organów administracji rządowej, nie świadczy o tym, że nowy podział administracyjny państwa zyskał społeczną akceptację. W tej kwestii chciałbym zadać kilka pytań, skupiając się już tylko na jednej sprawie, zresztą już tutaj wspominanej parokrotnie, dotyczącej miasta Sławkowa, które przynależało do dawnego woj. katowickiego, a po reformie administracyjnej znalazło się w woj. małopolskim. Przypomnę tylko, że mieszkańcy Sławkowa wielokrotnie zwracali się do ministrów, do posłów, aby wsparli oni ich dążenia do zmiany obecnej przynależności z Małopolski do Śląska. Dodam tylko, że argumenty za tym są miażdżące. Przede wszystkim to, że Sławków, znajdując się aktualnie w granicach administracyjnych pow. olkuskiego, czyli w woj. małopolskim, uczynił od początku reformy wszystko, czego wymaga ustawa, aby doprowadzić do oczekiwanej zmiany.</u>
<u xml:id="u-101.1" who="#PosełCzesławRyszka">Pytanie konkretne: Czy po nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym, powiatowym i wojewódzkim z 16 lutego br. sprawa Sławkowa w domyśle jest już jasna i załatwiona? Przypomnę, że chodzi o decyzję Sejmu, że gmina nie musi posiadać wspólnej granicy z powiatem, a mimo to może należeć do tego powiatu. Tak było w przypadku powiatu rybnickiego, a więc nowelizacja ustawy stała się tylko konsekwencją przyjętego już rozwiązania. Pytanie to zadaję z pewnym niepokojem, ponieważ kilka tygodni temu, a więc już po nowelizacji ustawy, zebraliśmy w Sejmie ponad 100 podpisów popierających włączenie Sławkowa do woj. śląskiego. Tymczasem w odpowiedzi minister Józef Płoskonka odpisał, cytuję: Omawiana sprawa jest wyjątkowo trudna i w obecnie obowiązujących przepisach prawa właściwie niemożliwa do rozwiązania, ponieważ istotą problemu jest brak...</u>
</div>
<div xml:id="div-102">
<u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, to znaczy, że pan już wie.</u>
<u xml:id="u-102.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
</div>
<div xml:id="div-103">
<u xml:id="u-103.0" who="#PosełCzesławRyszka">Cytuję pismo pana ministra, które jest w sprzeczności z uchwaloną przez Sejm nowelizacją ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-104">
<u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan zadaje, jak rozumiem, pytanie skierowane do ministra Płoskonki.</u>
</div>
<div xml:id="div-105">
<u xml:id="u-105.0" who="#PosełCzesławRyszka">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-106">
<u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">I pan tu pokazuje, że ma już odpowiedź od ministra.</u>
<u xml:id="u-106.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
<u xml:id="u-106.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę szybko, panie pośle.</u>
</div>
<div xml:id="div-107">
<u xml:id="u-107.0" who="#PosełCzesławRyszka">Chodzi o to, że pan minister napisał, iż położenie geograficzne miasta jest takie, że od zachodu i północy graniczy ono z dużymi miastami Zagłębia: Sosnowcem i Dąbrową Górniczą, które z mocy prawa mają obecnie status miast na prawach powiatu. Pismo pan minister kończy zapewnieniem, że wniosek o zmianę przynależności terytorialnej gminy Sławków zostanie rozpatrzony w MSWiA z całą wnikliwością. Rozumiem, że chyba jednak pan minister nie znał jeszcze nowelizacji. Należało napisać, że w związku z nowelizacją zostanie to rozpatrzone w tym kontekście. W związku z tym, że pan minister jest wśród nas, zadaję to pytanie.</u>
<u xml:id="u-107.1" who="#PosełCzesławRyszka">Kolejne pytanie łączy się z tekstem projektu uchwały Sejmu RP. Chodzi o pkt 5. Czytamy tam, że ocena podziału terytorialnego państwa powinna być dokonana jednocześnie z oceną reformy administracji publicznej. W tym kontekście znowu chciałbym zadać pytanie dotyczące Sławkowa. Mijają dwa lata od czasu, gdy to miasto zaczęło funkcjonować w powiecie olkuskim, w woj. małopolskim, i właściwie nic się nie zmieniło, jeśli chodzi o to, by administracja publiczna została inaczej usytuowana, pomijając to, że większość mieszkańców pracuje na terenie woj. śląskiego, w szkołach ponadpodstawowych uczy się 80% młodzieży, studiuje 74%, z usług finansowych w woj. śląskim korzysta 90% mieszkańców. Pytam w tym kontekście pana ministra: Czy w sytuacji gdy zdecydowana większość mieszkańców Sławkowa pracuje w zakładach i firmach na terenie Zagłębia i Śląska, gdy poważnym źródłem dochodów miasta jest Huta Katowice zlokalizowana na terenie gminy Sławków, gdy Sławków nadal jest związany ze Śląskiem przez placówki służby zdrowia, szkolnictwo ponadgimnazjalne, prokuraturę, sąd rejonowy, księgi wieczyste, zakłady: energetyczny, ciepłowniczy, gazowniczy, gdy miasto Sławków od wielu lat uczestniczy w programach Zagłębiowskiej Izby Gospodarczej, Agencji Rozwoju Lokalnego w Sosnowcu, w „Strategii rozwoju wspólnoty zagłębiowskiej do 2010 r.”, decyzja Ministerstwa Administracji i Spraw Wewnętrznych może być inna niż o przyłączeniu Sławkowa do Śląska? Dziękuję za uwagę.</u>
<u xml:id="u-107.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-108">
<u xml:id="u-108.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-108.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Józefa Bergiera z klubu AWS.</u>
</div>
<div xml:id="div-109">
<u xml:id="u-109.0" who="#PosełJózefBergier">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytania kieruję do pana ministra, a dotyczyć one będą mapy powiatowej kraju. Pamiętam jak w moim małym regionie cieszyli się mieszkańcy Łosic, Parczewa, Białej Podlaskiej i Radzynia z powołania powiatów. Na taką szansę oczekuje jeszcze tylko jedno miasto na Lubelszczyźnie: Międzyrzec Podlaski. W przyjętym podziale terytorialnym państwa postanowiono o utworzeniu także takich powiatów, które nie uwzględniły trzech podstawowych kryteriów, a mianowicie: 50 spośród utworzonych powiatów nie spełnia kryterium liczebności - 50 tys. mieszkańców, a 19 kryterium ilości. 4 powiaty składają się z 3 gmin, a 15 z 4 gmin.</u>
<u xml:id="u-109.1" who="#PosełJózefBergier">Stawiam pytanie pierwsze: Jak na tle 11 formalnych wniosków złożonych do ministerstwa sytuuje się kandydatura Międzyrzeca Podlaskiego, miasta ponad 18-tysięcznego, które przed kilku laty znalazło się na planowanej mapie powiatowej Polski? Pamiętam, jako jeden z uczestników tego spotkania, jak mieszkańcy tego miasta i sąsiednich gmin radowali się wtedy z tego faktu.</u>
<u xml:id="u-109.2" who="#PosełJózefBergier">Pytanie drugie dotyczy sugestii łączenia powiatów grodzkich i ziemskich, zawartych w materiale rządowym oraz zaprezentowanych podczas dzisiejszej debaty przez pana prezesa Najwyższej Izby Kontroli. Jaką przyszłość przewiduje pan minister dla funkcjonowania miast grodzkich na prawach powiatu, ze szczególnym uwzględnieniem miast, które do niedawna były siedzibą miast wojewódzkich?</u>
<u xml:id="u-109.3" who="#PosełJózefBergier">Pytanie kolejne: Czy zgodzi się pan minister z panującym poglądem, że nowo powstałe powiaty dostały już szanse wyrównywania różnic w zakresie kształcenia młodzieży? To pytanie stawiam w kontekście zapytania pana posła Jaskierni. Taką szansę otrzymała Biała Podlaska, gdzie minister edukacji narodowej powołał w 2000 r. państwową wyższą szkołę zawodową.</u>
<u xml:id="u-109.4" who="#PosełJózefBergier">Panie Ministrze! To na zakończenie. Dajmy szanse dalszemu rozwojowi samorządności lokalnej, samorządności powiatowej nowych miast, których przedstawiciele tu przybyli i tak wytrwale uczestniczą w dzisiejszych obradach. Dziękuję uprzejmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-110">
<u xml:id="u-110.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-110.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jan Chmielewski z klubu AWS.</u>
</div>
<div xml:id="div-111">
<u xml:id="u-111.0" who="#PosełJanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam pytania do pana ministra. Czy podziela pan minister opinię, iż dzięki reformie samorządowej społeczności lokalne zaczęły świadomie kształtował swój pozytywny wizerunek i nastąpił zdecydowany rozwój inicjatyw lokalnych? Czy prawdą jest, że likwidacji nadmiernych różnic ma przeciwdziałać program rozwoju regionalnego, który zakotwiczony jest w szczególny sposób w samorządzie województwa, i jest to jego ważna rola? Ile według pana potrzeba czasu, aby wyrównać cywilizacyjne zapóźnienia wielu regionów Polski, i jaka jest tu rola i znaczenie reformy administracyjnej naszego kraju? Czy nie uważa pan, że ten parametr dotyczący czasu często się pomija? Jak z tym problemem radzą sobie inne państwa z byłego bloku radzieckiego? Czy pan minister podziela pogląd, że dzięki powstałym jednostkom administracyjnym, dzięki samorządowi terytorialnemu różnych szczebli możliwa stała się realizacja zasady pomocniczości, która umożliwiła wykonywanie zadań taniej i sprawniej, przy tym, co jest bardzo ważne, z dużym zaangażowaniem organizacji pozarządowych?</u>
<u xml:id="u-111.1" who="#PosełJanChmielewski">Panie ministrze, proszę skomentować fakt, iż do Kancelarii Sejmu na działalność organów administracji rządowej co roku wpływa mniej skarg. Mam tu dane. W 2000 r. w porównaniu np. z 1998 r. wpłynęło ich o 26,3% mniej. O czym to świadczy? Na ile reforma administracyjna państwa zmieniła jednak sposób zarządzania?</u>
<u xml:id="u-111.2" who="#PosełJanChmielewski">Panie ministrze, czy jest monitoring byłych miast wojewódzkich? Jakie są jeszcze według resortu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji problemy, które wymagają uporządkowania w zakresie kompetencji przekazywanych do poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego i województwa w wyniku zaistniałej reformy? Czy to prawda, że dzięki przemianom ustrojowym - tu rozmawiamy o reformie administracyjnej - Polacy mimo wszystko „ruszyli”, jeśli chodzi o rozwój, a także poprawę standardu życia? Bo od 1990 r. obserwujemy wyższy poziom wykształcenia, lepszy stan zdrowia i korzystniejsze inne parametry, nawet wyposażenie mieszkań; to fakt.</u>
<u xml:id="u-111.3" who="#PosełJanChmielewski">Czy to dzięki reformie ustrojowej nastąpiło zwiększenie odpowiedzialności społeczności lokalnej i wzmocnienie tożsamości terytorialnej, która się musi kształtować, by promować lokalne wyroby, co z kolei ma wpływ na lokalny rynek pracy?</u>
<u xml:id="u-111.4" who="#PosełJanChmielewski">Panie Ministrze! Czy nastąpiło też dzięki reformie uporządkowanie administracji terenowej, zwłaszcza rozbudowanego systemu administracji specjalnej?</u>
<u xml:id="u-111.5" who="#PosełJanChmielewski">Ostatnie pytanie. Czy podziela pan pogląd, że demokratyczny rząd jest silny, gdy funkcjonuje w ramach aktywnego społeczeństwa obywatelskiego, którego fundamentami są wszystkie poziomy jednostek samorządu terytorialnego? Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-111.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Sądzę, że nie podziela.)</u>
<u xml:id="u-111.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Zobaczymy.)</u>
</div>
<div xml:id="div-112">
<u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, panie pośle.</u>
<u xml:id="u-112.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Teoria zawsze jest dobra.</u>
<u xml:id="u-112.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Alfreda Owoca.</u>
</div>
<div xml:id="div-113">
<u xml:id="u-113.0" who="#PosełAlfredOwoc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obiecuję krótkie wystąpienie, bo takie były sugestie kolegów i taka jest potrzeba chwili. Chciałbym dołączyć do tego chóru poselskiego pod batutą, jak czas pokazał, pana marszałka Stefaniuka, chodzi o nowe powiaty.</u>
<u xml:id="u-113.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
<u xml:id="u-113.2" who="#PosełAlfredOwoc">Pan minister Płoskonka, niestety, nie był uprzejmy powiedzieć nic na ten temat w swoim wystąpieniu i nie dał szansy polemiki, charakter naszej debaty wyklucza polemikę bezpośrednią. Na galerii są przedstawiciele tej jedenastki, co dowodzi naprawdę żywego zainteresowania sprawą i jej charakteru społecznego. Będąc posłem z województwa lubuskiego, mam nie tylko moralne prawo, ale wręcz obowiązek zapytać pana ministra, gdyż powiat, sprawa powiatów leży w kompetencjach rządowych, o kandydackie powiaty, jeśli chodzi o Sulechów i Wschowę. Są to, Wysoka Izbo, kandydackie powiaty spełniające wszystkie wymogi formalne, spotkały się one z akceptacją wszystkich, jak to się popularnie mówi, świętych gremiów społecznych, samorządów lokalnych, myślę o gminie, ba, nawet istniejących powiatów tzw. konkurencji. Pozostaje tylko szukać odpowiedzi na pytanie, dlaczego rząd jest temu przeciwny.</u>
<u xml:id="u-113.3" who="#PosełAlfredOwoc">Mogę wysunąć choćby taką tezę, że przez zaniechanie. Osobiście prezentuję pogląd, że wiele można dyskutować o powiatach, można powiedzieć wiele złego i wiele dobrego, ale z całą pewnością, skoro już przy pierwszym kroku zostało dokonane prawo precedensu, to w imię spokoju społecznego, szacunku dla aktywności lokalnej - a myślę, że wszyscy byśmy temu przyklasnęli - świat by się nie zawalił, gdyby tych 11, o ile się nie mylę, spełniających wymogi formalne powiatów powstało. Z całą pewnością spotkałoby się to z zadowoleniem tamtych społeczności, a to służy temu wszystkiemu, co nazywamy demokracją, rozwojem społeczności, rozwojem państwa. Nie będę tego słowotwórstwa uprawiał, bo nie jestem już naiwny jak część kolegów z mojej prawej strony, nie wierzę, że ilość wypowiedzianych słów z tegoż miejsca jest pochodną pożądanych społecznie efektów działania rządu. Proszę uprzejmie o odpowiedź na zadane pytania.</u>
<u xml:id="u-113.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Skąd skojarzenia z jedną częścią?)</u>
<u xml:id="u-113.5" who="#komentarz">(Głos z sali: ... tylko my po głowie dostajemy.)</u>
</div>
<div xml:id="div-114">
<u xml:id="u-114.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, panie pośle.</u>
<u xml:id="u-114.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Żadna reforma nie jest w stanie przyczynić się do tego, żeby się świat zawalił, tak jak pan powiedział.</u>
<u xml:id="u-114.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Andrzej Skorulski z klubu SLD.</u>
</div>
<div xml:id="div-115">
<u xml:id="u-115.0" who="#PosełAndrzejSkorulski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Należy się zgodzić, że ogólna ocena zasadniczego podziału terytorialnego państwa mimo występujących przecież jeszcze po dwóch latach ułomności jest poprawna, ale możliwe są korekty, dlatego przecież dziś o tym debatujemy.</u>
<u xml:id="u-115.1" who="#PosełAndrzejSkorulski">Panie Ministrze! Ile samorządów wojewódzkich na koniec 2000 r. po dwóch latach budowania administracji samorządowej nie otrzymało należnych im siedzib? Panie ministrze, ile samorządów ma siedziby w obiektach własnych, a ile w wynajmowanych obiektach. Bardzo bym prosił o odpowiedź w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-115.2" who="#PosełAndrzejSkorulski">I związane z tym pytanie: Czy i jakie działania podejmie rząd jeszcze w bieżącym roku w celu wywiązania się z obowiązku zapewnienia właściwych warunków działalności samorządu wojewódzkiego?</u>
<u xml:id="u-115.3" who="#PosełAndrzejSkorulski">I kolejne pytanie. Panie ministrze, w związku z przekazaniem znaczącej części zadań samorządom wojewódzkim i powiatowym, a tym samym odciążeniem administracji rządowej, proszę powiedzieć na przykładzie ochrony zdrowia - co prawda ten temat jest często poruszany, ale prosiłbym o odpowiedź na tym konkretnym przykładzie - czy w związku z powyższym zmalała liczba zatrudnionych w administracji? Pytam o konkretną grupę zajmującą się obsługą ochrony zdrowia, generalnie wszędzie; jaki, zdaniem pana ministra, jest bilans tej obsługi, otoczki ochrony zdrowia, przed reformą i po reformie?</u>
<u xml:id="u-115.4" who="#PosełAndrzejSkorulski">Kolejne pytanie. We wnioskach kończących ocenę, którą otrzymaliśmy, jest takie stwierdzenie: nadanie 46. miastom praw powiatu doprowadziło do pogorszenia możliwości wykonywania zadań publicznych przez większość spośród 46 powiatów mających siedzibę w mieście na prawach powiatu. W związku z tym, panie ministrze, prosiłbym o podanie, jakie najważniejsze zadania publiczne były gorzej wykonywane, jakie rodziło to problemy i które z tych 46 miast na prawach powiatu, zdaniem pana ministra, są właściwie przygotowane i odpowiednio realizowały przypisane im zadania publiczne?</u>
<u xml:id="u-115.5" who="#PosełAndrzejSkorulski">Kolejne pytania. Miasta wojewódzkie, które w związku ze zmianą ich statusu wynikającego z reformy administracji publicznej były zapewniane o właściwym ich „dowartościowaniu” w celu niedopuszczenia do marginalizacji ich dotychczasowego statusu, panie ministrze, twierdzą, że nie dotrzymano tego zobowiązania. Jak, zdaniem pana, ministerstwo ocenia realizację tego zapewnienia, które zostało wtedy złożone?</u>
<u xml:id="u-115.6" who="#PosełAndrzejSkorulski">Kolejne pytanie. Panie ministrze, we wnioskach dotyczących powiatu, zapisano, przytaczam wskazanie, że powiaty mogą zawierać stowarzyszenia nie tylko z gminami, ale i z województwami. I na konkretnym przykładzie powiem - czym pan, panie ministrze, czy też rząd, uzasadnia potrzebę powoływania stowarzyszeń, które od razu muszą przyjmować formę instytucjonalną łączącą się z siedzibami, z nowymi etatami, z dodatkowymi kosztami obciążającymi dochody własne samorządów, których ciągle brakuje na wypełnienie podstawowych ich obowiązków? Czy podejmowane sporadycznie przecież wspólne przedsięwzięcia nie mogą być realizowane na podstawie doraźnych umów i porozumień w celu realizacji określonego zadania? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-116">
<u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-116.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Marek Lewandowski z klubu SLD.</u>
<u xml:id="u-116.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Tylko niech pan wszystkiego nie czyta.</u>
</div>
<div xml:id="div-117">
<u xml:id="u-117.0" who="#PosełMarekLewandowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pytanie do pana ministra, jakie rząd, jeśli pan minister mógłby sformułować odpowiedź, widzi przesłanki, które powinny być spełnione, aby połączyć te słabe powiaty ziemskie z grodzkimi?</u>
<u xml:id="u-117.1" who="#PosełMarekLewandowski">I drugie pytanie. Bez wątpienia samorząd jest emanacją społeczeństwa obywatelskiego, a więc na początku jest obywatel. Chciałbym zadać panu pytanie na temat możliwości przeniesienia z powiatu pajęczańskiego gminy Nowa Brzeźnica k. Częstochowy i włączenia jej do powiatu ziemskiego częstochowskiego. Walka tej gminy trwa od 1998 r. i nie ma co się dziwić. Z Nowej Brzeźnicy do Częstochowy jest 17 km, natomiast infrastruktura tych usług publicznych, podam przykładowo, jest tak rozmieszczona: do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Zduńskiej Woli - około 80 km, po paszport trzeba jechać do Sieradza - około 90 km, Wojskowa Komenda Uzupełnień - w Wieluniu, Urząd Skarbowy - w Radomsku, Kolegium Karno-Administracyjne, już mniej aktualne, w Kłobucku. A więc to zrozumiałe, że mieszkańcom Nowej Brzeźnicy trudno pogodzić się z przynależnością do tego powiatu. Powołany komitet społeczny już 4-krotnie wysyłał wnioski, które grzęzną jednak u wojewody łódzkiego. Gdyby pan minister Płoskonka mógł się ustosunkować do tej sprawy, jakie ta gmina ma szanse przeniesienia w naturalne jej miejsce, czyli do powiatu ziemskiego częstochowskiego? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-118">
<u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-118.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Stanisław Stec z klubu SLD zada pytanie.</u>
<u xml:id="u-118.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Jeszcze, panie ministrze, kilkanaście pytań, tak że może pan wziąć nową kartkę, aby zapisywać.</u>
</div>
<div xml:id="div-119">
<u xml:id="u-119.0" who="#PosełStanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Jak rząd ocenia brak dostosowania struktur jednostek administracyjnych i sądowniczych do granic funkcjonujących powiatów, mam na myśli urzędy skarbowe, sądy i prokuratury? Podam przykład: powiat obornicki, kiedyś gmina Oborniki, miał urząd skarbowy w odległych o 16 km Szamotułach, teraz ma Wągrowcu, a jest to 40 km. Jest to bardzo uciążliwe dla mieszkańców, mimo istnienia w Obornikach punktu obsługi podatnika, który ma bardzo małe kompetencje i część osób fizycznych, emerytów, często musi jechać 40 km do Wągrowca. W czasie funkcjonowania powiatu zlikwidowano w Obornikach sąd, to też nie stwarza warunków, aby obywatele mieli te najbliższe jednostki, które mają im służyć, blisko miejsca zamieszkania. Są przypadki, że gminy danego powiatu należą do kilku oddziałów KRUS, np. mam tu na myśli powiat Nowy Tomyśl.</u>
<u xml:id="u-119.1" who="#PosełStanisławStec">Jak pan ocenia efekty finansowe reformy administracyjnej? Na spotkaniach, jak się odbywały w 1998 r. w redakcji „Głosu Wielkopolskiego” pan minister Kulesza i pan minister Stępień twierdzili, że po 2 latach reformy będą już zyski finansowe. Czy może pan to potwierdzić? Czy rząd ma nowe propozycje w sprawie zasad finansowania samorządów, szczególnie powiatów, aby ich dochody własne pokrywały przynajmniej koszty administracyjne, by nie było potrzeby sięgania do subwencji drogowych, przeznaczonych przecież na modernizację i naprawę dróg?</u>
<u xml:id="u-119.2" who="#PosełStanisławStec">Ostatnie pytanie. Jak rząd ocenia funkcjonowanie w urzędach wojewódzkich praktycznie tych samych komórek organizacyjnych, które są w urzędach marszałkowskich, a urząd marszałkowski odpowiada za problemy gospodarki? Czy nie jest to dublowanie kompetencji i w rezultacie doprowadzanie do konfliktów? Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-119.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
</div>
<div xml:id="div-120">
<u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Władysław Adamski.</u>
</div>
<div xml:id="div-121">
<u xml:id="u-121.0" who="#PosełWładysławAdamski">Panie ministrze, gdy wprowadzono reformę administracyjną twierdził pan, że jej kształt nie jest ostateczny, dopuszczał pan wtedy korektę granic gmin, powiatów i województw. Dziś okazuje się to bardzo trudne. Dlaczego? Dlaczego, pomimo wyrażanych referendach opinii mieszkańców, te opinie mają wtórne znaczenie? Czy zdaniem rządu rząd i władza są dla ludzi, czy odwrotnie? Mówię tu przede wszystkim o władzy samorządowej, bo idea samorządności polega przecież na tym, by ludzie lokalnie decydowali o swoich sprawach, brali te sprawy w swoje ręce, mieli wpływ na to, co dzieje się w ich środowisku.</u>
<u xml:id="u-121.1" who="#PosełWładysławAdamski">Następna kwestia. W rozmowie z mieszkańcami Sławkowa, o której była tu już mowa, pan minister wyraził pogląd, że nie jest generalnie za przyłączeniem tej miejscowości do Śląska, jednak natrafia pan na opór innych członków rządu i kartografów. Kto więc rządzi w Polsce? Rząd czy kartografowie? A jeśli chodzi o pozostałych członków rządu, dobrze by było, gdybyśmy wiedzieli konkretnie, skąd ten opór płynie, z których resortów. Sprawa nie jest bowiem zupełnie abstrakcyjna, tutaj posłużę się innym stwierdzeniem pana ministra, apelem do posłów, by przekonywali inne resorty do poparcia przedkładanych dzisiaj zmian, aczkolwiek nie wiem, czy jest to zadanie posłów, czy może raczej resortu, który pan reprezentuje. Jeżeli nie resortu, to rodzi się pytanie, po co ministerstwo w ogóle funkcjonuje. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-122">
<u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-122.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Bogdan Pęk.</u>
</div>
<div xml:id="div-123">
<u xml:id="u-123.0" who="#PosełBogdanPęk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam kilka pytań. Pierwsze pytanie do prezesa Uczkiewicza z Najwyższej Izby Kontroli.</u>
<u xml:id="u-123.1" who="#PosełBogdanPęk">Panie prezesie, zgadzamy się wszyscy, że najsłabszą stroną tej reformy jest przygotowanie finansowania, zwłaszcza na poziomie sejmików i powiatów, pod zadania, które wynikają z kolei z ustaw kompetencyjnych.</u>
<u xml:id="u-123.2" who="#PosełBogdanPęk">Mam pytanie: Kto personalnie był odpowiedzialny za przygotowanie tego zespołu finansowego? Rozumiem bowiem, że pracowała nad tym określona grupa osób, ale kto w rządzie ponosił personalnie odpowiedzialność? Na wszelki wypadek kieruję to pytanie do pana ministra, gdyby czasami Najwyższa Izba Kontroli tego nie wiedziała, bo warto, żeby społeczeństwo wiedziało, kto nas tak urządził.</u>
<u xml:id="u-123.3" who="#PosełBogdanPęk">Kwestia kolejna. Pojawiają się w zapowiedziach rządowych, a w kuluarach mówi się wręcz ostrzej, że trzeba będzie połowę powiatów zlikwidować, z uwagi na to, że wydajność tej reformy jest mniej więcej taka, iż koszty finansowania części powiatów przekraczają możliwości potencjalnego uzysku nawet w przyszłości, gdy zostaną uzgodnione już wszystkie zasady. Zostawmy to jednak, bo twórcy reformy boją się dzisiaj o tym mówić publicznie przed wyborami. Byłoby to oczywistą tragedią dla tych środowisk lokalnych, zwłaszcza małych powiatów ziemskich, które z ogromnym trudem walczą z przeciwnościami i tłumaczą ludziom, że tak naprawdę to nie one ponoszą odpowiedzialność za to, że nie ma pieniędzy, tylko ci, którzy przygotowali i przeforsowali reformę. Chodzi mi o co innego. Wymyśliliście państwo, na szczęście jeszcze niewdrożony system, że powiaty ziemskie otaczające wielkie miasta zostaną połączone i to będzie sposób na redukcję części powiatów. Mam pytanie konkretne na przykładzie mojego woj. małopolskiego, w którym, jak zapewne pan minister wie, jest wyłączony grodzki powiat krakowski, prawie 800 tys. mieszkańców, a otacza go takim półksiężycem powiat ziemski liczący 250 tys. mieszkańców. Jak zatem wyobraża pan sobie połączenie tych powiatów w takiego molocha, w którym z jednej strony będzie ogromna przewaga szeroko rozumianej substancji miejskiej, a z drugiej strony będzie to twór przekraczający niektóre regiony? Czy to w ogóle miałoby jakiś sens i czemu to miałoby służyć?</u>
<u xml:id="u-123.4" who="#PosełBogdanPęk">Kwestia kolejna to wyrównywanie szans rozwoju albo redystrybucja środków. Proszę powiedzieć, panie ministrze, jak dzisiaj przedstawia się procentowo po tej reformie, której PSL było zawsze przeciwne, ta redystrybucja. Na jakim poziomie odbywa się ona w Sejmie przy pośrednictwie rządu - chodzi oczywiście o budżet centralny, który o tym nadal w ogromnej mierze decyduje - na jakim poziomie w sejmikach, a na jakim poziomie w powiatach? Czy jest pomysł na to, żeby te współczynniki bardzo niekorzystne dzisiaj przesunąć? Proszę jednak o precyzyjną odpowiedź na to pytanie, bo, jak sądzę, wyjaśni to społeczeństwu, na czym polega rzeczywisty problem.</u>
<u xml:id="u-123.5" who="#PosełBogdanPęk">I wreszcie pytanie ostatnie. Powszechnie znany jest fakt, że poziom finansowania bądź uzyskiwania środków własnych w powiatach wynosi w skrajnych przypadkach od 2 do 7–8% góra. Czy pan minister uważa, że przy takim poziomie powiaty mogą się zajmować tak naprawdę czymś więcej niż administrowaniem biedą, zwłaszcza powiaty mniejsze, powiaty ziemskie? Muszą one również wykonywać zadania, które zdaniem naszych ekspertów zostały tak policzone, że na wykonanie w dawnym układzie wojewódzkim dostały jakieś 75% środków. Czy było to zamierzone? Czy była to próba ograniczenia wydatków budżetowych, tylko nie wypowiedziano tego wprost, i jednocześnie przerzucenie odpowiedzialności politycznej na samorząd na dole? Czy tak było to pomyślane, czy też były to po prostu błąd w sztuce, bałaganiarstwo, brak kompetencji ludzi, którzy tę reformę przygotowali? Dziękuję za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-124">
<u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dużego wyboru, alternatywy, pan nie zostawił, panie pośle.</u>
<u xml:id="u-124.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Zofia Wilczyńska.</u>
</div>
<div xml:id="div-125">
<u xml:id="u-125.0" who="#PosełZofiaWilczyńska">Panie Marszałku! Będę tylko zadawała pytania. Panie ministrze, czy rządowi pana premiera Jerzego Buzka nie wydaje się, że wprowadzając reformy, doprowadził do swoistego rodzaju eutanazji, i to w systemie zdrowia społeczeństwa - 21 noweli - zapaści czy eutanazji w reformie ubezpieczeń społecznych, jeśli chodzi o emerytów i rencistów? Nie wspomnę już w ogóle o edukacji.</u>
<u xml:id="u-125.1" who="#PosełZofiaWilczyńska">Podział administracyjny, 16 województw, kilkaset powiatów, ciągnie się już dwa lata, bo słowo: „funkcjonuje” to już za dużo powiedziane. A więc skoro ciągnie się to dwa lata, to dlaczego wraz z podziałem administracyjnym nie nastąpiło przekazanie dóbr, np. Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, z jednego województwa do drugiego? Dlaczego do chwili obecnej nie funkcjonuje w nowych połączonych województwach tzw. telewizja regionalna, która jest bardzo potrzebna temu społeczeństwu (przykład pow. wałeckiego)? Dlaczego nie nastąpiło przekazanie Telekomunikacji Polskiej, TP SA, i innych instytucji, o których dzisiaj była mowa?</u>
<u xml:id="u-125.2" who="#PosełZofiaWilczyńska">Dlaczego w sprawach orzekania o rentach inwalidzkich lub orzecznictwa trzeba jeździć do innego województwa? Pan minister Biernacki odpowiada mi, że jeździ się raz w życiu, więc można jeździć tu i tam; bo jak ma się pieniądze, a jak jeszcze ma się zdrowie...</u>
<u xml:id="u-125.3" who="#PosełZofiaWilczyńska">Dlaczego mimo szumnych zapowiedzi rządu - tu bardzo zależy mi na odpowiedzi rzeczowej - o objęciu byłych miast wojewódzkich specjalnym programem osłonowym albo wdrożeniowym, jak kto woli, pozostało to tylko obiecanką na papierze rządowym? Mam na myśli np. Koszalin. Bo byłe miasta wojewódzkie, panie ministrze, powiaty zresztą też, w sposób niewiarygodny cierpią z powodu bardzo wysokiej stopy bezrobocia. Dlaczego Krajowy Urząd Pracy, szykując algorytm, funduje sobie 50% ogółu funduszu, natomiast na powiaty przeznacza tylko 20%?</u>
<u xml:id="u-125.4" who="#PosełZofiaWilczyńska">I ostatnie pytanie, które chciałabym zadać: Kiedy podjęte zostaną ostateczne działania i decyzje rządu w sprawie utworzenia pow. łobeskiego w woj. zachodniopomorskim? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-126">
<u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-126.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Andrzej Osnowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-127">
<u xml:id="u-127.0" who="#PosełAndrzejOsnowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dwie kwestie. Pierwsza o wymiarze zewnętrznym, międzynarodowym naszej polskiej reformy. Panie ministrze, czy podziela pan pogląd, że Polska jest jedynym spośród krajów postkomunistycznych, który potrafił zdecydowanie oderwać się od centralistycznego modelu administracji państwowej poprzedniego okresu, a pozostałe państwa utknęły na etapie prób głębszej lub zaledwie powierzchownej modernizacji tamtego systemu? Czy dostrzega pan w skali całego regionu, że zaniechanie głębokiej transformacji ustroju administracyjnego tamtych państw ma negatywne i wymierne skutki społeczne i gospodarcze, coraz bardziej znaczące?</u>
<u xml:id="u-127.1" who="#PosełAndrzejOsnowski">I druga kwestia. W trakcie dzisiejszej debaty wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli pan Jacek Uczkiewicz, mówiąc o mechanizmach i przebiegu przekazywania mienia, stwierdził, że proces ten napotykał i napotyka liczne trudności. Użył nawet takiego określenia, że w tym zakresie NIK odnosi wrażenie, jakoby samorząd województwa nie był elementem państwa polskiego. Zapytuję tedy pana ministra, jakie trudności legły u podstaw tej sytuacji i co rząd zrobił w celu zdynamizowania przekazywania mienia. Jak rozumiem, dane Najwyższej Izby Kontroli pochodzą sprzed pewnego okresu. Czy na dziś opisywany problem uległ poprawie? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-128">
<u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-128.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Bronisław Dankowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-129">
<u xml:id="u-129.0" who="#PosełBronisławDankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Informacje Centrum Informacyjnego Rządu potwierdzają tezę, że nie został zrealizowany istotny cel reformy samorządowej, jakim było zmniejszenie zatrudnienia w centralnej administracji rządowej. Pytam więc pana ministra: jakie przyczyny wpłynęły na niezrealizowanie reformy zmniejszającej zatrudnienie w administracji rządowej? Przyrost w latach 1998–2000 wyniósł, według Centrum Informacyjnego Rządu, 2667 etatów. Czy takie było założenie reformy samorządowej?</u>
<u xml:id="u-129.1" who="#PosełBronisławDankowski">Czy wiadomo panu, panie ministrze, że największy ciężar reformy przejęły samorządy lokalne, a to dlatego że przekazano kompetencje, a nie przekazano w pełni środków finansowych na: oświatę, drogi, pomoc społeczną, aktywne formy zwalczania bezrobocia. Społeczność lokalna ma wiele pretensji do obecnych władz samorządowych, a nie one są winne, jeśli chodzi o nierealizowanie podstawowych ich zadań. Dziękuję uprzejmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-130">
<u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-130.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Witold Tomczak.</u>
</div>
<div xml:id="div-131">
<u xml:id="u-131.0" who="#PosełWitoldTomczak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
<u xml:id="u-131.1" who="#PosełWitoldTomczak">Mam pytania do pana ministra. Efektywność wszelkich reform jest, że tak powiem, potwierdzona, jeśli jest przez pryzmat społeczeństwa oceniana. Równie dotyczy to tej reformy.</u>
<u xml:id="u-131.2" who="#PosełWitoldTomczak">Mam konkretne pytanie, jeśli chodzi o Kościelną Wieś koło Kalisza. Tam jest społeczny komitet integracji Kościelnej Wsi. Już po raz drugi złożyli wniosek do pana premiera i do pana ministra o przyłączenie do Kalisza. Wiązałoby się to z wyłączeniem z powiatu pleszewskiego. Ci państwo w sposób kulturalny, posługując się procedurami demokratycznymi, przeprowadzili referendum o wysokiej frekwencji, ponad 85%, wynik był równie wysoki. Według ostatnich ocen i rozmów z tym społeczeństwem wynik byłby, gdyby teraz przeprowadzono referendum, bliski 100%. Wszystkie argumenty przemawiają za społeczeństwem: materialne, merytoryczne, tylko jest blokada na szczeblu decyzyjnym, obawiam się, że politycznym. Chodzi pewnie o ochronę powiatu pleszewskiego, takie jest moje przypuszczenie.</u>
<u xml:id="u-131.3" who="#PosełWitoldTomczak">Mam pytanie do pana ministra: czy wniosek mieszkańców Kościelnej Wsi zostanie pozytywnie rozpatrzony i kiedy? Czy są jakieś inne ważniejsze kryteria poza kryteriami społecznymi? Tu są wręcz kryteria ekonomiczne: kwestia dojazdu do pracy, dojazdu do ośrodków opieki medycznej, do sądów, do ZUS-u, do urzędów pracy — są to różnice kilkudziesięciokilometrowe. Społeczność jest zdeterminowana, a jednocześnie wykazuje wielką kulturę i oczekuje merytorycznej oceny od gremiów decyzyjnych.</u>
<u xml:id="u-131.4" who="#PosełWitoldTomczak">Poprzedni wojewoda wyrażał negatywną opinię, obecny wojewoda już jest przychylny, tak że tutaj widzę jakąś nadzieję. Dlatego gorąco proszę o przyjrzenie się jeszcze raz temu wnioskowi i o podjęcie pozytywnej opinii i decyzji. To utwierdzi też społeczność w dobrych intencjach rządu, jeśli chodzi o reformę i już nie będzie powodować mnożenia się tych negatywnych opinii ze strony społeczeństwa. Myślę, że to jest najważniejszy argument, skoro były zapowiedzi, że państwo ma być bliżej ludzi, że reformy służyć mają ludziom. Dziękuję uprzejmie.</u>
<u xml:id="u-131.5" who="#PosełWitoldTomczak">Czy można prosić, panie marszałku, o odpowiedź pisemną od pana ministra? Czy jest taka możliwość? Tu się zwracam również do pana ministra w tych kwestiach.</u>
</div>
<div xml:id="div-132">
<u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Tak, możliwe, proszę bardzo.</u>
<u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Józef Nowicki.</u>
</div>
<div xml:id="div-133">
<u xml:id="u-133.0" who="#PosełJózefNowicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jak pokazuje praktyka, nie udało się uniknąć sporów kompetencyjnych między wojewodą a marszałkiem, między jednym a drugim urzędem.</u>
<u xml:id="u-133.1" who="#PosełJózefNowicki">Czy pan minister w oparciu o przygotowany do dzisiejszej dyskusji materiał oraz w wyniku obserwacji właśnie praktyki dostrzega potrzebę ewentualnego przekazania zadań obecnie jeszcze będących w gestii wojewodów do urzędów marszałkowskich? Czy rząd widzi taką potrzebę?</u>
<u xml:id="u-133.2" who="#PosełJózefNowicki">Drugie pytanie to jest pytanie o ewentualne kształtowanie dochodów powiatów poprzez ich zwiększony udział w podatkach. Czy rząd rozważa taką możliwość i jaka dzisiaj jest ocena i jakie jest stanowisko Ministerstwa Finansów w tej sprawie?</u>
<u xml:id="u-133.3" who="#PosełJózefNowicki">I, panie ministrze, trzecie pytanie. Ono dotyczy spraw związanych z ochroną zdrowia. Czy rząd dostrzega trudną sytuację szpitali, które niegdyś były szpitalami wojewódzkimi, w miastach, które dzisiaj są powiatami grodzkimi? I czy jest koncepcja uzgodniona z resortem ochrony zdrowia co do ewentualnego utworzenia szpitali regionalnych, co pozwoliłoby na uchronienie od ewentualnego zmarnowania i sprzętu, i ludzi, którzy są w szpitalach w miastach grodzkich? Dziękuję, panie marszałku.</u>
</div>
<div xml:id="div-134">
<u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Jerzy Czepułkowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-135">
<u xml:id="u-135.0" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam trzy pytania. W dniu wczorajszym na posiedzeniu komisji samorządu terytorialnego pan minister był uprzejmy poinformować komisję, że natychmiast po rozpatrzeniu przez Sejm poprawek senackich do ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, powiatowym i wojewódzkim zamierza pan zwrócić się do miast grodzkich oraz powiatów ziemskich okalających powiaty grodzkie z sugestią podjęcia, jak najszybciej, prac zmierzających do połączenia tych powiatów. Proszę powiedzieć, w jaki sposób zamierza pan uzasadnić taki wniosek i co obieca pan wprost tym powiatom? Pytam dlatego, że powiaty grodzkie miały przyrzeczony program „Dialog i Rozwój”, który poniósł całkowite fiasko. Czy w tej sytuacji samorządy powiatów grodzkich i ziemskich uwierzą po raz kolejny rządowi Akcji Wyborczej Solidarność i podejmą takie, oczywiście bardzo potrzebne, prace?</u>
<u xml:id="u-135.1" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Pytanie drugie. Informacja, która jest przedmiotem obrad Wysokiej Izby w dniu dzisiejszym, tak jak już wykazała debata, nie zawiera danych o kosztach reformy administracji publicznej, o kosztach całej technicznej operacji reformowania administracji państwowej, publicznej. Czy podtrzymuje pan w dalszym ciągu twierdzenie formułowane u progu prac nad reformą, że jej koszty to 4 zł na statystycznego mieszkańca naszego państwa? Pytam dlatego, że obciążenia samorządów powiatowych i wojewódzkich kosztami reformy, kosztami niemającymi nic wspólnego z realizacją zadań publicznych przez te samorządy, są tak wielkie, iż wydaje mi się, że ta kwota została wielokrotnie przekroczona.</u>
<u xml:id="u-135.2" who="#PosełJerzyCzepułkowski">Kolejna kwestia. Oczywistą sprawą jest realizacja polityki regionalnej przez duże województwa — to jeden z głównych celów i koncepcji reformy administracji publicznej. Ustawa o zasadach wspierania rozwoju regionalnego zakładała opracowanie przez samorządowe województwa strategii rozwoju, w oparciu o które rząd zawrze kontrakty wojewódzkie. Jednocześnie rząd w tym roku w ustawie budżetowej zlikwidował wykaz czy listę inwestycji centralnych, zapowiadając wpisanie tychże inwestycji i przekazanie środków województwom poprzez kontrakty wojewódzkie. O ile mi wiadomo, minister Kropiwnicki do dzisiaj odwiedził siedziby wszystkich 16 sejmików wojewódzkich i przeprowadził negocjacje, ale jedynie w sprawie regulaminu negocjacji. A zatem jesteśmy w punkcie wyjścia, czyli w punkcie zero. Natomiast podczas tych wizyt pan minister Kropiwnicki informował o potencjalnych kwotach, na jakie te kontrakty będą opiewały w cyklu dwuletnim. W roku 2001 ma być to 20% zapisanej w kontrakcie kwoty, a w roku 2002 — 80% zapisanej w kontrakcie kwoty. Chcę zapytać, na jakiej podstawie pan minister Kropiwnicki — zwracam się do pana ministra, gdyż pan minister reprezentuje dzisiaj rząd na posiedzeniu Sejmu — wyliczył takie proporcje i na podstawie jakich wyliczeń i kalkulacji proponuje 80% tej kwoty — czy decyduje o tym — w przyszłym roku? Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-136">
<u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Tadeusz Wrona.</u>
</div>
<div xml:id="div-137">
<u xml:id="u-137.0" who="#PosełTadeuszWrona">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pierwsza sprawa, którą chciałbym poruszyć, dotyczy tego, czego de facto nie ma w sprawozdaniu, które zawiera ocenę nowego podziału administracyjnego. Chodzi o kwestię bardzo ważną, mianowicie kwestię podziału kraju na jednostki statystyczne. Chciałbym zapytać, jaki wpływ na podział na jednostki statystyczne miało MSWiA, będąc autorem układu wojewódzkiego, również nowego, powiatowego? Chodzi szczególnie o NTS3, dlatego że jednostka 1. i 2. są oczywiste — NTS2 to jest układ aktualnych województw — natomiast inaczej jest z podziałem na jednostki statystyczne trzeciego stopnia, czyli krótko mówiąc na subregiony, których nazwy pochodzą od największego miasta danego subregionu. Ten podział jest o tyle istotny, że z jednej strony następuje pogrupowanie powiatów na pewnych obszarach, z drugiej strony zaś że na poziomie NTS3 powinno się docelowo opracowywać dane statystyczne, kryterialne, które są podstawą do tworzenia programów wsparcia. Dzisiaj niestety program wsparcia oparty jest tylko na danych statystycznych uśrednionych na poziomie całych województw, co prowadzi do błędnych wniosków dotyczących kwalifikacji, na czym chociażby ucierpiała w wyniku wprowadzenia tych zapisów również ziemia częstochowska. Chciałbym więc zapytać, na ile autorzy reformy administracyjnej, którzy brali pod uwagę różne dane kryterialne, podejmując decyzję o tworzeniu powiatów, o układach wojewódzkich, mieli wpływ na podział statystyczny, bo podział statystyczny nie jest związany tylko z postawieniem kreski na mapie, lecz ma bardzo duże znaczenie, przede wszystkim dla przepływu środków finansowych — w układzie przedakcesyjnym i potem już w układzie akcesyjnym. To jest pierwsze pytanie.</u>
<u xml:id="u-137.1" who="#PosełTadeuszWrona">Drugie dotyczy kwestii powiatów ziemskich, okólnych i miast na prawach powiatu. Jakie zachęty finansowe, organizacyjne przewiduje ministerstwo, aby w przypadku mniejszych miast takie łączenie następowało? Mówię bardzo wyraźnie o miastach mniejszych, dlatego że łączenie miast największych z powiatami ziemskimi, jak wykazała dzisiejsza debata, nie ma większego sensu.</u>
<u xml:id="u-137.2" who="#PosełTadeuszWrona">I kwestia kolejna. Jakie miejsce w strategii reformowania państwa, o czym dzisiaj rozmawiamy na bazie sprawozdań, powinny mieć agencje i fundusze? W zasadzie na ten temat się nie mówi w tej ocenie zarówno układu administracyjnego, jak i ustaw związanych z reformą państwa, a przecież jeżeli chodzi o faktyczną reformę, to powinniśmy odnieść się do kwestii agencji i funduszy i pewnej wizji państwa, tego, jak ono powinno wyglądać. Pewien ruch w tym zakresie został zrobiony w ustawie o wspieraniu rozwoju regionalnego, ale to jest dopiero początek. Chciałbym w tej sprawie poznać zdanie pana ministra.</u>
<u xml:id="u-137.3" who="#PosełTadeuszWrona">Kwestia ostatnia to koordynacja działań międzyresortowych podejmowanych na rzecz wsparcia realizacji priorytetów dla miast, które utraciły status województw. Mówiłem już o priorytetach, które byłyby ważne z punktu widzenia Częstochowy. Problem jednak polega na tym, że priorytety te powinno się uwzględnić w kontraktach regionalnych, a są działania, inicjatywy rządu, chociażby chodzi o układ siedzib nowych sądów rejestrowych, gospodarczych, które są przeprowadzane poza programem kontraktów regionalnych. W jaki sposób można doprowadzić do koordynacji działań podejmowanych na rzecz realizacji tych priorytetów i w ramach ich wsparcia ze strony rządu, bo inaczej działania poszczególnych resortów się rozmijają, co jest przez mieszkańców bardzo źle odbierane? Dziękuję za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-138">
<u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Zbyszek Zaborowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-139">
<u xml:id="u-139.0" who="#PosełZbyszekZaborowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 4 pytania do pana ministra. Pierwsze z nich dotyczy ustawy o finansach jednostek samorządowych. Pan minister doskonale wie, że zaledwie 6%, średnio rzecz ujmując, dochodów powiatów to dochody własne, a w przypadku województw samorządowych - 16%. Czy rząd zamierza godzić się z tą sytuacją? W powiatach władze samorządowe są zmuszane przesuwać środki z utrzymania dróg powiatowych np. na utrzymanie administracji samorządowej, bo dochodów własnych nie starcza nawet na te cele. To jest sytuacja przede wszystkim tych słabych, małych powiatów ziemskich. A więc czy rząd zamierza przedstawić projekt ustawy o finansach jednostek samorządu terytorialnego? Przypominam, że rząd był zobowiązany zrobić to już wcześniej. Sytuację ratowała komisja sejmowa, przedstawiając nowelizację obowiązującej ustawy. To jest kolejna prowizorka. Tak, wydaje mi się, nie można poprawiać tej reformy, panie ministrze.</u>
<u xml:id="u-139.1" who="#PosełZbyszekZaborowski">Druga kwestia to agencje rozwoju regionalnego. Dlaczego rząd, panie ministrze, nie realizuje zobowiązania ustawowego do przekazania agencji o zasięgu regionalnym władzom samorządowym? W woj. śląskim przekazano udziały w 2 agencjach na 30.</u>
<u xml:id="u-139.2" who="#PosełZbyszekZaborowski">Odrębną kwestią jest Fundusz Górnośląski, w którym nadal skarb państwa posiada 92% udziałów. Ten fundusz jest poza jakąkolwiek kontrolą społeczną i obok istotnych przedsięwzięć wspomagających restrukturyzację gospodarki woj. śląskiego zajmuje się promowaniem koszykówki, imprez kulturalnych, np. Gaude-Fest, oraz szeregu innych przedsięwzięć, które z restrukturyzacją gospodarki nie mają wiele wspólnego. Rząd toleruje tę sytuację, a zwłaszcza minister skarbu, który nadzoruje to na dzisiaj, będąc 92-procentowym udziałowcem tego przedsięwzięcia. Nie takie były cele kontraktu regionalnego.</u>
<u xml:id="u-139.3" who="#PosełZbyszekZaborowski">Trzecia kwestia to dublowanie funkcji w urzędach wojewody i marszałka. Myślę, że wymaga to przeglądu. Przeglądu wymaga też to, że budżet województwa samorządowego odpowiedzialnego za rozwój regionu jest w dalszym ciągu dwukrotnie niższy od budżetu wojewody. Wojewoda miał mieć funkcje kontrolne, miał reprezentować rząd, tymczasem wykonuje nadal również istotne funkcje, które się wiążą z wydatkowaniem pieniędzy publicznych.</u>
<u xml:id="u-139.4" who="#PosełZbyszekZaborowski">Wyjaśnienia wymaga także instytucja urzędów pracy. Utrzymywanie na poziomie województwa urzędu pracy, który w ogóle nie dysponuje środkami na działalność merytoryczną, jest pozbawione sensu. Połowa środków na aktywne formy zwalczania bezrobocia pozostała w urzędach krajowych, reszta jest kierowana do urzędów powiatowych, a wojewódzki urząd pracy służy do zatrudniania urzędników i przekazywania instrukcji. To nie jest normalny system. Wymaga to, wydaje mi się, zasadniczego przyjrzenia się kwestii i inicjatywy ze strony rządu.</u>
<u xml:id="u-139.5" who="#PosełZbyszekZaborowski">Ostatnia kwestia szczegółowa, dotycząca podziału terytorialnego. O Sławkowie chyba połowa posłów mówiła dzisiaj na tej sali, ponieważ jest to taki przykład, który rzuca się w oczy. 99% społeczności lokalnej chce zmiany, faktycznie mimo zmiany przynależności terytorialnej wszystkie funkcje dla tej gminy są wykonywane w woj. śląskim, natomiast rząd nie reaguje. Czy rząd podejmie decyzję w tej sprawie w najbliższym czasie? Proszę już nie mówić o trudnościach związanych z brakiem ciągłości terytorialnej, ponieważ rząd utworzył np. powiat rybnicki, który nie ma ciągłości terytorialnej, i kilka innych dziwolągów w sensie struktury organizacyjnej państwa. Natomiast tutaj nie szanuje się woli społeczności lokalnej. Podobny problem dotyczy Bolesławia i Bukowna, gdzie odpowiednio 90% i 95% ludności w konsultacjach się wypowiedziało za zmianą przynależności. Brak reakcji ze strony rządu. Kiedy ta reakcja nastąpi i jaka ona będzie, panie ministrze? Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-140">
<u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Jan Zaciura.</u>
</div>
<div xml:id="div-141">
<u xml:id="u-141.0" who="#PosełJanZaciura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam trzy pytania do pana ministra i jedno pytanie do pani poseł Barbary Imiołczyk, która referowała stanowisko komisji.</u>
<u xml:id="u-141.1" who="#PosełJanZaciura">Panie Ministrze! Przedłożona informacja rządu zawiera dane według stanu na dzień 31 grudnia 1999 r. I faktycznie tylko taki jest zakres informacyjny. Natomiast w sprawozdaniu komisji odnoszącym się do przedstawionego sprawozdania jest napisane, że tylko w marginalnym zakresie nastąpiło przekazanie jednostkom samorządu terytorialnego mienia służącego wykonywaniu zadań ustawowych - 17 decyzji dotyczących samorządu wojewódzkiego, 179 decyzji dotyczących przekazania mienia powiatom. Czy pan minister mógłby powiedzieć, co się w tym zakresie zmieniło w roku 2000, który nie został objęty sprawozdaniem?</u>
<u xml:id="u-141.2" who="#PosełJanZaciura">Po drugie, panie ministrze, jakie były przyczyny wzrostu w 1999 r. - co też zostało zapisane w sprawozdaniu, zatrudnienia w administracji samorządowej, powiatowej i wojewódzkiej? Czy koncepcja równoległości administracji samorządowej i rządowej na tym szczeblu sprawdziła się w praktyce? Czy w związku z tym jest rozważana jakaś inna koncepcja, np. co do łączenia stanowisk marszałków i wojewodów?</u>
<u xml:id="u-141.3" who="#PosełJanZaciura">Trzecia sprawa. Tak się stało, że podsumowujemy wdrażanie reformy administracji, a Sejm w godzinach porannych przyjął ustawę zmieniającą ustrój Warszawy. Panie ministrze, czy przyjęcie tej ustawy oznacza początek procesu - jak powiedział pan poseł Jan Maria Jackowski - wydzielenia Warszawy z woj. mazowieckiego?</u>
<u xml:id="u-141.4" who="#PosełJanZaciura">To przykre, że pan minister mnie nie słucha.</u>
<u xml:id="u-141.5" who="#PosełJanZaciura">Pytanie do pani poseł Barbary Imiołczyk, odnośnie do tego, że w czasie debaty bardzo krytycznie oceniono koncepcję reformy samorządowej, powiatowej i wojewódzkiej. Były zastrzeżenia co do powiatów grodzkich i powiatów ziemskich oraz do relacji między administracją samorządową i wojewódzką. Chciałbym panią poseł zapytać, czy w projekcie uchwały, którą, jak rozumiem, firmują też komisje, zdanie merytoryczne odnoszące się do tej informacji nie powinno brzmieć - podkreślam: nie powinno brzmieć - następująco: Wprowadzenie reformy administracji publicznej, samorządowych powiatów i województw oraz nowego podziału terytorialnego nie daje szans bardziej efektywnego działania administracji publicznej i nie może przyczynić się do budowy państwa obywatelskiego? Dziękuję serdecznie.</u>
</div>
<div xml:id="div-142">
<u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Antoni Tyczka.</u>
</div>
<div xml:id="div-143">
<u xml:id="u-143.0" who="#PosełAntoniTyczka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana prezesa NIK i trzy pytania do pana ministra.</u>
<u xml:id="u-143.1" who="#PosełAntoniTyczka">Pytanie do pana prezesa NIK. Jaka, zdaniem NIK, jest ocena wprowadzenia reformy administracyjnej państwa oraz aktualna ocena funkcjonowania reformy z perspektywy 2 lat od jej wprowadzenia? Pan prezes NIK odniósł się do tego, niemniej jednak oczekiwałbym bardziej jednoznacznej oceny.</u>
<u xml:id="u-143.2" who="#PosełAntoniTyczka">I pytania do pana ministra. Słyszymy często słowa krytyki pod adresem samorządowców co do ich poborów. W związku z tym mam pytanie: Jak kształtuje się średnia płaca w poszczególnych jednostkach samorządu terytorialnego i jak to się ma do średniej krajowej?</u>
<u xml:id="u-143.3" who="#PosełAntoniTyczka">Nawiązując do pytania zgłoszonego przez pana marszałka Stefaniuka, ośmielam się zapytać, jakie szanse ma Wschowa na utworzenie powiatu? Środowisko Wschowy występowało do nas, posłów, z prośbą o poparcie ich starań - w związku z tym te pytania. Zaznaczam, że nie jestem z tego okręgu wyborczego.</u>
<u xml:id="u-143.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Szkoda, szkoda.)</u>
<u xml:id="u-143.5" who="#PosełAntoniTyczka">Czy byłoby zasadne zaoferować pewne preferencje dla rozwiązań, które skłaniałyby słabe jednostki samorządu powiatowego do łączenia się w silne jednostki? Myślę, że mogłoby to przyczynić się do częściowego naprawienia pewnych niedociągnięć wprowadzanej reformy. Zasadne byłoby zaproponować podobne rozwiązanie w przypadkach łączenia się powiatów grodzkich i ziemskich. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-143.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-144">
<u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-145">
<u xml:id="u-145.0" who="#PosełBogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam cztery pytania do pana ministra, dwa pytania do pani poseł sprawozdawcy Barbary Imiołczyk.</u>
<u xml:id="u-145.1" who="#PosełBogdanLewandowski">Panie Ministrze! Struktury samorządowe uchodzą w oczach opinii publicznej za oazę korupcji. To przeświadczenie potwierdzają również niezależne instytuty badawcze. Proszę powiedzieć, panie ministrze: Co rząd zamierza - może lepiej byłoby powiedzieć: proponuje - zrobić, żeby zatrzymać rozwój tej patologii?</u>
<u xml:id="u-145.2" who="#PosełBogdanLewandowski">Drugie pytanie. Jak rząd ocenia skuteczność działania samorządów? Czy administracja samorządowa lepiej zaspokaja potrzeby obywateli? Czy zjawisko biurokratyzmu zmniejszyło się czy też w dalszym ciągu mamy do czynienia z różnymi przejawami tej patologii?</u>
<u xml:id="u-145.3" who="#PosełBogdanLewandowski">Trzecia kwestia. Powiaty mają bardzo duże problemy z zespołami opieki zdrowotnej, które często są zadłużone. Czy rząd zamierza przyjść powiatom w tej trudnej sytuacji z pomocą?</u>
<u xml:id="u-145.4" who="#PosełBogdanLewandowski">Czwarte pytanie. Od czasu do czasu dają się słyszeć głosy wzywające do powstania nowych powiatów. Także dzisiaj z trybuny sejmowej usłyszeliśmy takie apele. Jaki jest stosunek rządu do tych inicjatyw? Czy zdaniem rządu mają one racjonalne przesłanki?</u>
<u xml:id="u-145.5" who="#PosełBogdanLewandowski">Teraz dwa pytania do pani poseł Imiołczyk.</u>
<u xml:id="u-145.6" who="#PosełBogdanLewandowski">Pierwsza kwestia. Pani poseł, czy Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej poddaje analizie funkcjonowanie samorządu terytorialnego, w tym również zjawiska patologiczne, o których już wcześniej mówiłem? Czy na przykład takie zjawisko, jak rozdawnictwo ziemi - z takim wypadkiem mamy do czynienia w Toruniu, właściwie z zamiarem przekazania za darmo 54 ha ziemi księdzu Rydzykowi - mieści się też w obszarze zainteresowań komisji?</u>
<u xml:id="u-145.7" who="#PosełBogdanLewandowski">Ostatnia kwestia. W projekcie uchwały, pani poseł, w pkt. 4 jest sformułowanie: analiza potencjału rozwojowego jednostek powiatowych. Czy naprawdę (młodzież przysłuchuje się naszym obradom) nie należałoby tego lepiej napisać po polsku, nie tworzyć takich potworków, które właściwie niczego nie wyjaśniają, a tylko zaciemniają obraz sprawy? Dziękuję za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-146">
<u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">To były wszystkie pytania.</u>
<u xml:id="u-146.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz, w kolejności, najpierw poproszę o odpowiedzi wiceprezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Jacka Uczkiewicza.</u>
</div>
<div xml:id="div-147">
<u xml:id="u-147.0" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym się ustosunkować do trzech spraw.</u>
<u xml:id="u-147.1" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Nie ukrywam, że najwięcej problemów stwarza mi krótka odpowiedź na pytanie pana posła Tyczki o ocenę przez NIK funkcjonowania przez dwa lata reformy administracji. Najwyższa Izba Kontroli nie wypowiada się w kwestii celowości bądź niecelowości reformy, reformę tę natomiast śledzimy w różnych aspektach. Badamy ją w różnych aspektach, a więc i opiekę zdrowotną, i służbę zdrowia, szkolnictwo, drogi itd.</u>
<u xml:id="u-147.2" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Dzisiaj mówiłem przede wszystkim o wynikach naszej kontroli tworzenia nowych bytów w tym obszarze, związanych z reformą administracji i o konsekwencjach tudzież problemach, które mogą w przyszłości naszym zdaniem się pojawić.</u>
<u xml:id="u-147.3" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Odpowiadając na pytania, chciałbym prosić o zrozumienie, że najlepszą odpowiedzią będzie odesłanie do wyników kontroli szczegółowych, które już zostały ogłoszone, a dotyczyły sprawy funkcjonowania samorządów w tych dziedzinach, o których wcześniej wspomniałem, a robiliśmy takich kontroli reform wiele w zeszłym roku. Taką chyba najbardziej trafiającą w problem poruszony przez pana posła będzie ta informacja - która powinna się ukazać w przeciągu miesiąca - o wynikach naszej kontroli funkcjonowania trzech szczebli administracji samorządowej w wybranych dziedzinach. Tam chcemy właśnie pokazać, jak z punktu widzenia obywatela funkcjonują te trzy szczeble - ale to jest jeszcze potrwa parę tygodni, proszę mi dać czas.</u>
<u xml:id="u-147.4" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Pan poseł Pęk pyta, kto odpowiada za finansową obudowę reformy. Tu można powiedzieć - i tak należy rozumieć - że nie chodzi o nazwiska urzędników, którzy przygotowują konkretne propozycje. Mogę odpowiedzieć tylko w ten sposób, że za wdrażanie reformy odpowiadał minister spraw wewnętrznych i administracji, zresztą to wyraźnie w naszych materiałach mówimy, natomiast za kwestie bieżącego zarządzania - odpowiedni ministrowie w zakresie swoich kompetencji, również w tym zakresie minister finansów.</u>
<u xml:id="u-147.5" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Pytanie jednego z panów posłów - przepraszam najmocniej, nie zdążyłem zapisać, jaka pana godność - czy Najwyższa Izba Kontroli potwierdza 1,3-procentowy spadek zatrudnienia w zeszłym roku. W tej sprawie wypowiemy się, Wysoka Izbo, przedstawiając Sejmowi analizę wykonania budżetu. Kontrola taka jest w toku i w jej wyniku chcemy uzyskać odpowiedź również na to pytanie. Oczywiście mówimy o zatrudnieniu w jednostkach, które kontrolujemy, bo właśnie kwestia interpretacji danych, które są publikowane, była przyczyną nieporozumień nie tak dawno w tej sprawie. Także proszę tutaj o cierpliwość. W tej sprawie wypowiemy się, przedstawiając analizę wykonania budżetu za zeszły rok. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-148">
<u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu prezesowi.</u>
<u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz poproszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana Józefa Płoskonkę.</u>
</div>
<div xml:id="div-149">
<u xml:id="u-149.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 33 pytania razy 5 - ale spróbuję odpowiedzieć w 15 minut, jeżeli oczywiście państwo pozwolicie. Są trzy zasadnicze tematy. Pierwszy temat to nowy podział, tzn. jak wygląda sytuacja z ewentualnymi nowymi powiatami, kiedy, dlaczego to rząd blokuje itd. W zasadzie każdy z posłów o to pytał. Druga sekwencja pytań dotyczyła finansów. Trzecia sekwencja pytań dotyczyła, najogólniej rzecz biorąc, rzeczywistej oceny reformy i kierunków zmian, zwłaszcza jeżeli chodzi o problemy łączenia się miast na prawach powiatu, problemy roli wojewody i marszałka.</u>
<u xml:id="u-149.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Zacznę od pierwszego pytania: Kiedy wreszcie będzie wiadomo, czy powstaną nowe powiaty czy nie powstaną i dlaczego, jak wielu posłów tu na tej sali mówiło, rząd to blokuje? Ja nie wiem, czy istnieje taka instytucja jak pytania do Sejmu, ale jest art. 7 ustawy o podziale terytorialnym państwa, który mówi, że zobowiązuje się Sejm, Senat i Radę Ministrów do dokonania, nie później niż do dnia 31 grudnia, oceny nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa. Idąc od końca, Rada Ministrów zrobiła to pod koniec roku, Senat zrobił to na początku stycznia, o Sejmie nie wspomnę. I ust. 2: na podstawie oceny, o której mowa w ust. 1, może być dokonana korekta zasadniczego podziału terytorialnego państwa wprowadzonego ustawą. Krótka odpowiedź dla wszystkich posłów: rząd zrobi to tak szybko, jak to jest możliwe, ale pod warunkiem, że Sejm swoją ocenę mu dostarczy. I to jest pierwsza odpowiedź na całą grupę pytań.</u>
<u xml:id="u-149.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Chcę powiedzieć, że ten problem, czy lepiej duże i skuteczne, czy lepiej małe i piękne, jak to mówią, jest problemem, który będzie zawsze. Dyskutujemy ciągle nad tym, czy małe sklepiki są lepsze, czy też duże supermarkety, czy gospodarstwa rodzinne są lepsze, czy też wielkie firmy. Wydaje mi się, że w tej chwili - mogę powiedzieć, że rząd skłania się ku temu - jesteśmy na takim etapie, że trzeba zaspokoić pewną potrzebę społeczności lokalnej w takim sensie, żeby zaistniała, żeby wzięła odpowiedzialność za rozwój powiatowy w swoje ręce. Ta potrzeba wynika z wielu przyczyn, również z tej, że dekada powiatu w 1975 r. została przerwana. Musimy więc wrócić do tego i być może po 5–10 latach, a może wcześniej, te małe powiaty będą chciały być powiatami skuteczniejszymi, efektywniejszymi finansowo i będą się łączyć. Moim zdaniem jednak mamy dzisiaj do czynienia z okresem, kiedy należy uszanować dążenia społeczności lokalnej. W związku z tym rząd natychmiast, jak dostanie z Sejmu ocenę zasadniczego podziału terytorialnego kraju, o której mówiłem przed chwilą, przystąpi do prac, które będą polegały na tym, że przygotuje rozporządzenie, a to rozporządzenie zostanie poddane odpowiednim działaniom w rządzie. Myślę, że jeżeli Sejm pomoże w takim sensie, że szybko dokona tej oceny, to pod koniec maja rozporządzenie będzie przyjęte przez Radę Ministrów. Przypomnę: mamy 12 wniosków o powołanie 12 nowych powiatów i 12 wniosków o przeniesienie gmin z jednego powiatu do drugiego. Naprawdę wszystkie wnioski w tym aspekcie, o którym przed chwilą powiedziałem, będą rozpatrzone z pełną wnikliwością. Myślę, że jedyne, co może przeszkodzić, to upolitycznienie tego procesu. Wszystkie strony - mówię w tej chwili o stronach politycznych, o partiach politycznych - są za tym, aby utworzyć kilka - 2, 3, 4, 5 - nowych powiatów. Wszystkie partie polityczne są za tym, aby przenieść chociażby te gminy, które na to zasługują w sensie geograficznym, rozwojowym i historycznym, z jednego powiatu do drugiego. Rząd naprawdę każdy z tych przypadków oceni. Kiedy odpowiadałem na pismo jednego z posłów, że problem Sławkowa nie może być w tej chwili rozwiązany, to miałem na myśli to, że dzisiaj prawo nie pozwala tego zrobić. Rzeczywiście Sejm uchwalił ustawę, ale ta ustawa jeszcze nie jest prawem. Ona będzie prawem dopiero wtedy, kiedy państwo przegłosujecie poprawki senackie i kiedy pan prezydent ją podpisze. Tyle, jeżeli chodzi o punkt pierwszy. Nie będę mówił, omawiając po kolei 22 wnioski, bo nie o to chodzi, to nie zależy ode mnie, rząd będzie nad tym pracował. Myślę, że każdy rozsądnie umotywowany wniosek, uwzględniając te wszystkie słowa, które padły w tej Izbie, będzie z pełną wnikliwością rozpatrzony. Jeżeli będzie taka możliwość, jeżeli będzie taka konieczność, to myślę, że te wnioski zostaną rozpatrzone po myśli społeczności lokalnych, bo na takim etapie w tej chwili jesteśmy. To jest pierwsza grupa pytań. Myślę, że na większość pytań w tym momencie odpowiedziałem.</u>
<u xml:id="u-149.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Jeżeli chodzi o finanse, to sprawy finansowe są znane. Rząd wspólnie z podkomisją, na czele której stoi pan poseł Puzyna, i wspólnie z ekspertami samorządowymi od dłuższego czasu pracuje nad nową ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Mam nadzieję, że ta ustawa trafi niebawem do Sejmu. Chcę państwa poinformować, że już w przyszłym tygodniu odbędzie się w kancelarii premiera debata z samorządowcami. Jak państwo zapewne doskonale wiedzą, rząd w ubiegłym roku miał przygotowaną taką ustawę, zgodnie z którą dochody własne jednostek samorządu terytorialnego miały wynosić 20–50%. Ta ustawa nie uzyskała jednak akceptacji jednostek samorządu. W tej chwili rząd przygotowuje nową ustawę. Ta debata jest niesłychanie istotna, bo trzeba się zastanowić nad tym, w jaki sposób tę ustawę generalnie zapisać, w jakim stopniu samorządy wezmą na siebie pewne ryzyko wzrostu społeczno-gospodarczego Polski, czyli na ile mechanizm dochodu będzie wmontowany, np. jeśli chodzi o mechanizm VAT, a na ile samorządy będą chciały mieć pewność przynajmniej minimalnych dochodów. Są pewne dylematy, które musimy wspólnie z samorządowcami rozważyć. Jeżeli ta debata w przyszłym tygodniu zakończy się sukcesem, jeżeli samorządowcy po dyskusji zaakceptują określone rozwiązania wypracowane w tym trójstronnym obszarze samorząd-rząd-eksperci komisji sejmowej, to myślę, że będzie można, jak mówił pan poseł - jeżeli to tylko prawnie jest możliwe - w trybie pilnym tę ustawę przygotować. Rządowi na tym zależy tak samo jak stronie samorządowej.</u>
<u xml:id="u-149.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Trzecia grupa pytań odnosiła się do spraw dotyczących dalszego rozwoju czy też dalszych zmian związanych z reformą administracji. Dużo mówiło się o urzędnikach. To problem nas wszystkich. Dla mnie podstawową kwestią jest to, że reforma administracyjna pozwala na to, aby z aparatu administracyjnego uczynić narzędzie dla obywateli. Proszę państwa, 176 tys. urzędników samorządowych jest pod kontrolą samorządu terytorialnego, ludzi, którzy zostali wybrani, którzy na szczeblu gminnym, powiatowym i wojewódzkim sprawują kontrolę nad swoimi urzędnikami. Zdaję sobie sprawę z tego, że proces rzeczywistej kontroli ludzi mieszkających w gminach, powiatach i województwach nad urzędnikami, nad urzędami jest procesem dynamicznym, który musi trochę trwać. Trzeba po prostu się uczyć, żeby być skutecznym w samorządności; a być skutecznym w samorządności to znaczy spowodować, aby to podstawowe narzędzie samorządzenia, czyli urzędy, pracowało sprawnie i skutecznie. Na razie mamy za sobą pierwszy etap, pewne przedszkole. Mówimy otwarcie w parlamencie, w prasie, co nam się u urzędników nie podoba. To już bardzo dużo. Jeszcze kilkanaście lat temu nie mogliśmy otwarcie mówić, co nam się nie podoba.</u>
<u xml:id="u-149.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Drugi etap jest taki, aby to, co nam się nie podoba, zmienić. Ten etap jest o wiele trudniejszy. Ale liczę na to, że z tym nasze społeczeństwo również da sobie radę.</u>
<u xml:id="u-149.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Taki będzie generalnie kierunek reform; musi być ciągłe sprzężenie zwrotne pomiędzy tym, co czytamy w prasie, co słyszymy w parlamencie a rzeczywistością. Oczywiście przyniesie to pewien skutek. Rzeczywiście jest tak, że... Chcę powiedzieć kilka słów na temat wątku, który pojawiał się w wielu pytaniach; chodzi o problem miast na prawach powiatu i powiatów mających siedzibę w tym mieście. Takich par jest 46. Oczywiście nie rozumiem niektórych głosów; zwłaszcza poseł nieobecny na sali zadawał tu bardzo mocne pytania dotyczące kwestii, co się stanie, jeśli się połączy np. powiat krakowski z miastem Krakowem, mówił coś o potworze. Jestem starym krakusem, nie mogę zrozumieć, jak...</u>
<u xml:id="u-149.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Smok wawelski.)</u>
<u xml:id="u-149.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Tak, smok wawelski, rzeczywiście; chyba to miał poseł Pęk na myśli. Ale generalnie z tych 46 par tak naprawdę 10–15 to pary metropolitarne, czyli takie, że nie ma najmniejszego sensu, by łączyć miasto na prawach powiatu z powiatem mającym siedzibę w tym mieście. To przykład Krakowa, Wrocławia, Poznania itd.; coś takiego nie ma sensu. Jest około 10–12 par miast na prawach powiatu, gdzie jest bezdyskusyjne, że należałoby te pary ze sobą połączyć, żeby z miasta, które ma, powiedzmy sobie, 46 tys. ludzi, i z powiatu, który ma 35 tys. ludzi, stworzyć jedną jednostkę. Jest 10–12 takich par, a pozostałe to albo, albo - albo się połączą, albo się nie połączą. To jest przykład Białegostoku, Kielc, Częstochowy, tego typu miast, to są takie trzy obszary. Chcę rzeczywiście spowodować - a nowa ustawa, która jeszcze nie weszła w życie, ale która jest uchwalona, pozwoli mi na to - żeby rozpocząć pewną procedurę dla tych 10, 12 miast z inicjatywy rządu, aby na posiedzeniu Rady Ministrów przyjąć program łączenia i potem wystąpić do tych miast. Ale, panie pośle, bez obietnic. Myślę, że z obietnicami jest tak, jak to zwykle z nimi bywa: w zależności od tego, kto ocenia, to ocenia się jako wspaniałe wykonanie albo jako żadne wykonanie. Najlepiej coś zapisać w ustawie i żeby to było jasno i precyzyjnie napisane. Zabiegam o to, aby w nowym projekcie ustawy o dochodach jednostek samorządu finansowego były pewne zachęty ustawowe dla powiatów, które się z sobą połączą, bez względu na to, czy będą to dwa powiaty, jak to się mówi popularnie, ziemskie, czy też powiat, mówiąc popularnie, ziemski i grodzki. Połączą się, dostaną za to premię, powinno to być precyzyjnie w ustawie zapisane.</u>
<u xml:id="u-149.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Szanowni Państwo! Było wiele ważnych pytań, pytań trochę bardziej szczegółowych, na te pytania nie odpowiedziałem. Wiele z tych pytań było pytaniami retorycznymi, myślę, że w tym ogólnym omówieniu odpowiedziałem na nie. Natomiast na pewne pytania szczegółowe, zwłaszcza wtedy, gdy państwo prosiliście mnie o to, aby odpowiedzieć na piśmie, odpowiem państwu, odpowiem na pewno na piśmie posłowi Tomczakowi, odpowiem posłowi - przepraszam bardzo, jeszcze było kilka pytań takich czysto technicznych - Zaborowskiemu, myślę, o finansach. Jeżeli ktoś z państwa chciałby, jeżeli ktoś uważa, że nie odpowiedziałem na jego konkretne pytanie, to proszę powiedzieć i wtedy, w tym momencie, odpowiem, albo potem.</u>
<u xml:id="u-149.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Kontrakty. Jedno z najtrudniejszych zagadnień, jakie stoją przed rządem. W tej chwili na poziomie uzgodnień międzyresortowych jest projekt rozporządzenia, na podstawie którego będą te kontrakty negocjowane. Tak naprawdę chodzi o pieniądze, które dzisiaj są zapisane u ministrów jako dotacje na zadania własne samorządów powiatowych i wojewódzkich, bo o te pieniądze, jak państwo posłowie się domyślacie, toczy się bardzo mocna i ciężka wojna. Te zapisy, ta ogólna kwota 80 na 20, aczkolwiek nie wydaje mi się, żeby to była taka suma, tam według mnie jest chyba 60 na 40, może w jednym z pierwszych projektów tego rozporządzenia było 80 na 20, ale to rozporządzenie jeszcze nie zostało przyjęte, ono jest w uzgodnieniach międzyresortowych... Tak naprawdę ta kwota dotyczy, po pierwsze, inwestycji centralnych, po drugie, pewnych pieniędzy, które mogą być użyte przez ministrów jako dotacje na zadania własne samorządów. To jest bardzo trudna sprawa.</u>
<u xml:id="u-149.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiJózefPłoskonka">Myślę, że stoimy przed poważną debatą na temat polityki regionalnej i kontraktów regionalnych. Chcę powiedzieć, szanowni państwo, że osobiście uważam, że kontrakty regionalne tak naprawdę nie są po to, - może zabrzmi to obrazoburczo - nie są tylko po to, może tak powiem, aby zbudować określoną drogę czy określoną inwestycję, tylko byśmy się nauczyli, w jaki sposób korzystać ze środków przedakcesyjnych. Bo na to tak naprawdę są przeznaczone pieniądze PHARE i inne pieniądze. A przecież wiadomo, że wolne pieniądze w budżecie to są środki z programów przedakcesyjnych. Wszystkie inne pieniądze są pieniędzmi, które zawsze w budżecie były i tu nic nowego nie ma. A pieniądze w budżecie się kurczą. Jak państwo doskonale wiecie, mamy 80 mld zł stałych wydatków, z czego od tego roku dochodzi ok. 10 mld zł na spłatę zadłużenia zagranicznego i dochodzą stałe wydatki związane z naszym systemem emerytalnym. I to jest to, co tak naprawdę delimituje wydatki z budżetu, a jeżeli gdziekolwiek w administracji, zwłaszcza na wydatki rzeczowe, było 75%, tak się rzeczywiście zdarzyło i w ubiegłym, i w tym roku, to dotyczy to administracji publicznej, czyli tak samo administracji rządowej, jak i samorządowej. Nie ma żadnej różnicy, jeżeli chodzi o wydatki publiczne pomiędzy administracją rządową i samorządową. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-149.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-150">
<u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
<u xml:id="u-150.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę teraz o zabranie głosu sprawozdawcę komisji i przedstawiciela wnioskodawców projektu uchwały panią poseł Barbarę Imiołczyk.</u>
</div>
<div xml:id="div-151">
<u xml:id="u-151.0" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan minister Płoskonka odpowiedział na zdecydowanie większą liczbę pytań, co zwalnia mnie z obowiązku szczegółowego odnoszenia się do tych bardzo ważnych spraw, które poruszał, spraw finansowych. Wyrażam nadzieję, że będziemy mieli możliwość w najbliższym czasie debatować nad projektem nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego i jestem przekonana, że wspólnie z rządem i z przedstawicielami samorządu terytorialnego uda nam się uzyskać konsens i przedstawić komisyjny projekt ustawy, który jeszcze w tej kadencji mógłby zostać uchwalony.</u>
<u xml:id="u-151.1" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Pozwólcie państwo, że złożę podziękowanie wszystkim zabierającym głos w dyskusji. Zapewniając, że wnioski i uwagi do uchwały będą wzięte pod uwagę w trakcie prac komisji nad tą uchwałą, chciałabym jednocześnie podzielić się z Wysoką Izbą kilkoma uwagami.</u>
<u xml:id="u-151.2" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Otóż przysłuchując się tej debacie, przede wszystkim cieszyłam się, że jest tak wielu zwolenników samorządu w Sejmie, bo, prawdę mówiąc, dla mnie jako przewodniczącej komisji i dla wszystkich członków Komisji Samorządu Terytorialnego te głosy wsparcia, te głosy troski o finanse, o kompetencje samorządu, o to, żeby samorząd funkcjonował możliwie jak najlepiej i miał jak największe uprawnienia i pieniądze są na pewno miłe i dają dobrą gwarancję, że również w głosowaniach, które nastąpią, będziemy mogli liczyć na wsparcie takich właśnie projektów, a nie zawsze tak bywało przecież. Bo jeżeli dzisiaj mamy pretensje do funkcjonowania samorządu, jeżeli dzisiaj wskazujemy na wady, na uchybienia, to przecież któż inny, jak nie również i Wysoka Izba podejmowała decyzje, które kładą się cieniem na funkcjonowaniu samorządu i na dniu dzisiejszym, na tym, w jaki sposób wypełniane są ważne publiczne funkcje.</u>
<u xml:id="u-151.3" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Do kilku spraw chciałabym się odnieść i na kilka szczegółowych pytań odpowiedzieć.</u>
<u xml:id="u-151.4" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Pan poseł Rulewski pytał o to, czy rzeczywiście nie jest kompromitacją, czy nie jest złą decyzją przekazanie urzędów pracy samorządowi powiatowemu. Miałam wrażenie, słuchając wypowiedzi pana posła, że za bezrobocie, za brak finansów odpowiadają urzędy powiatowe. Otóż oczywiście tak nie jest. Komisja, analizując sposób funkcjonowania urzędów pracy po przekazaniu ich do powiatów oceniła i przekazała również swoje stanowisko w dezyderacie do rządu, w jakim kierunku powinny iść zmiany. Otóż uważamy, że samorząd powiatowy powinien mieć większe uprawnienia do decydowania o tym, jak gospodarować środkami przekazanymi na ten cel. Skrytykowaliśmy pozostawienie aż 50% środków na aktywne zwalczanie bezrobocia w gestii Krajowego Urzędu Pracy. Przypominam, że w trakcie nowelizacji ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego były zgłaszane propozycje, aby zdecentralizować Fundusz Pracy, aby środki, które są w tej chwili przekazywane do powiatowych urzędów pracy, weszły w skład budżetu powiatowego, żeby powiat miał zdecydowanie większe uprawnienia, jeśli chodzi o dysponowanie tymi środkami, żeby wreszcie radni mieli informacje i mogli decydować o tym, na co te pieniądze są wydawane. Te poprawki, podobnie zresztą jak poprawki, w których proponowano, aby w analogiczny sposób zdecentralizować środki z PFRON, zostały przez Wysoką Izbę odrzucone. Jeżeli dzisiaj mamy pretensje o to, że samorząd nie jest w większym stopniu samorządny również finansowo, to stało się tak również za sprawą decyzji Wysokiej Izby. Mam nadzieję, że dzisiejsza debata, ton tej debaty wpłynie na to, spowoduje, iż przy przyjmowaniu ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego będziemy mogli uzyskać to, czego do tej pory uzyskać się nie dało - zdecydowaną decentralizację finansów publicznych, przekazywanie pieniędzy z części agencji i funduszy centralnych w dół. Mam nadzieję, że będę mogła liczyć na wsparcie większości Sejmu w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-151.5" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Zapewniam pana posła Bogdana Lewandowskiego, że komisja samorządu terytorialnego na bieżąco, przez cały czas trwania tej kadencji, a zwłaszcza po wprowadzeniu reformy administracji publicznej analizuje sposób funkcjonowania już nie tylko gmin, ale również powiatów i województw. Na bieżąco analizujemy, jak ten proces przebiega. O wszystkich problemach, o wszystkich bolączkach, o których mówiono dzisiaj w debacie, komisja wie. Komisja to analizuje, a często nawet jest tak, że wyciągamy z tego wnioski również w formie nowelizacji ustaw. Nie zawsze się to udaje.</u>
<u xml:id="u-151.6" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Komisja samorządu terytorialnego jest komisją, która otrzymuje największą ilość korespondencji w porównaniu ze wszystkimi komisjami w Sejmie. Większość tej korespondencji dotyczy kłopotów konkretnych jednostek samorządu terytorialnego. Część tej korespondencji dotyczy również skarg na jednostki samorządu terytorialnego - taką korespondencję również otrzymujemy. Tak że mamy pełny przegląd tego, jak funkcjonuje samorząd, i staramy się wyciągać z tego wnioski w naszej pracy, staramy się przedstawiać dezyderaty i opinie rządowi, ale również wyciągać wnioski w pracy legislacyjnej. Skutkiem takich działań jest kompleksowa nowelizacja ustaw o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz innych ustaw. Oczywiście pan poseł pytał szczegółowo o to, czy analizujemy zjawisko, o którym bardzo wiele się mówi w samorządach i administracji rządowej - zjawisko korupcji. Oczywiście, że tak. Jeżeli w ustawach, o których wspomniałam, zawarliśmy zapis, aby działalność samorządów była jawna, jeżeli zawarliśmy tam propozycje, aby dostęp do dokumentów samorządowych był pełny, i wymóg, aby zasady korzystania z tych dokumentów były określone w statucie gmin, to dlatego, iż z informacji, które do nas docierały, wynika, że zdarzały się sytuacje, w których mieszkańcy, przedstawiciele wolnych mediów, ale również i często radni mieli kłopot z dostępem do informacji. A przecież jawność działania samorządu terytorialnego, jawność działania administracji, jawność działania władz publicznych to jest najlepsza gwarancja czy najlepszy sposób na przeciwdziałanie korupcji.</u>
<u xml:id="u-151.7" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Zawarliśmy w nowelizacji ustaw samorządowych wiele takich regulacji, które powinny korupcję ograniczać, które określają, iż wielu funkcji nie można łączyć. Nie będzie można łączyć funkcji posła i senatora nie tylko z funkcją radnego różnych szczebli czy z zatrudnieniem w administracji rządowej, czy wreszcie z funkcją wojewody i wicewojewody, ale nie będzie można również, będąc radnym, być zatrudnionym na stanowiskach kierowniczych w jednostkach samorządu terytorialnego, jak również nie będzie można być zatrudnionym - radny nie będzie mógł podpisywać z samorządem terytorialnym umów cywilno-prawnych.</u>
<u xml:id="u-151.8" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Ponadto jest szereg innych uregulowań, które przyjmujemy, zdając sobie w pełni sprawę, że tak naprawdę nie jesteśmy w stanie tylko i wyłącznie za pomocą przepisów prawa ograniczyć zjawiska, które jest groźne w naszym życiu publicznym, w administracji samorządowej i rządowej.</u>
<u xml:id="u-151.9" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Czy tutaj potrzebne jest długotrwałe kształtowanie pewnego dobrego obyczaju, również tego, co wolno, a czego nie wolno, i przekonania, jak w pewnych sytuacjach po prostu nie należy się zachowywać? Bardzo wiele środowisk, w tym również środowiska samorządowe, przystępuje do opracowywania swoich kodeksów etycznych. Skarbnicy samorządowi opracowali taki kodeks. Sekretarze pracują nad takim kodeksem. Nad takimi kodeksami pracują różne środowiska samorządowe. Jestem przekonana, że to da odpowiedni efekt. Ale w przyszłości, i to niedalekiej przyszłości, musimy myśleć również o wprowadzeniu służby cywilnej do samorządu, począwszy od sekretarzy i skarbników.</u>
<u xml:id="u-151.10" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Z inicjatywy komisji samorządu terytorialnego odbyło się seminarium, na którym zastanawialiśmy się nad tym, czy i w jaki sposób wprowadzać bardziej profesjonalną administrację, zapewniać warunki funkcjonowania bardziej profesjonalnej administracji, apolitycznej administracji w samorządzie terytorialnym. Komisja wspólnie z Fundacją Rozwoju Demokracji Lokalnej postanowiła podjąć działania dla przygotowania nowelizacji ustawy o pracownikach samorządowych, a potem opracowania również w dłuższej perspektywie koncepcji wprowadzania służby cywilnej do gmin, powiatów i województw.</u>
<u xml:id="u-151.11" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Jestem przekonana, że będzie to bardzo ważny, konieczny proces, który poprawi funkcjonowanie naszej administracji samorządowej i który powinien również wyprzedzać wprowadzanie rozwiązań mogących jeszcze bardziej umacniać władzę wykonawczą w samorządach terytorialnych.</u>
<u xml:id="u-151.12" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Dodam jeszcze kilka słów na temat ogólnej oceny funkcjonowania reformy administracji publicznej. Myślę, że możemy różnymi miernikami mierzyć funkcjonowanie i badać sens wprowadzenia powiatów i województw, by oceniać, czy ta decyzja była słuszna, czy nie. Pierwsza sprawa: Czy są wykonywane takie zadania, które wcześniej nie były wykonywane? Na to pytanie odpowiedź brzmi: tak. Jeżeli tylko spojrzymy na powiaty, widać, że powstały instytucje, które otrzymały zadania wcześniej niewykonywane, w porównaniu z administracją rządową. Weźmy pod uwagę tylko sferę życia społecznego, powiatowe centra pomocy rodzinie, urząd rzecznika interesu konsumenta na poziomie powiatu. Podaję tylko dwa przykłady, to są nowe instytucje, które wcześniej nie funkcjonowały, wykonujące nowe bardzo ważne zadania. Drugi przykład, weźmy pod uwagę kryterium finansowe. Wszyscy narzekamy na brak pieniędzy i słusznie, bo jest ich mało, ale zauważmy, że w 1999 r. pieniędzy przekazanych do powiatów było mniej i to znacznie mniej na zadania inwestycyjne niż tych, które przeznaczyłaby administracja rządowa na zadania, które w tym samym czasie musiałaby wykonać. Tymczasem w 1999 r. powiaty wykazały nadwyżkę budżetową zamiast braku w poprzednim roku w administracji rządowej, przy tym zwiększyły i to wielokrotnie wydatki na inwestycje. To pokazuje, że już w 1999 r. powiaty, które zostały tak skromnie wyposażone finansowo, które nie dostały np. pieniędzy na wypłaty dla pracowników przechodzących od wojewodów - a przecież musiały tym ludziom zapłacić, dlatego posiłkowano się pieniędzmi z subwencji drogowej - w tym tak bardzo trudnym czasie, kiedy trzeba było budować nową administrację, przejmować zadania, potrafiono wygenerować nadwyżkę i wydać więcej pieniędzy na inwestycje. Tylko w jednym roku. To pokazuje, że utworzyliśmy bardzo sprawną instytucję, ona się sprawdza, tak jak sprawdziły się gminy. Oczywiście możemy mieć wiele zastrzeżeń do funkcjonowania samorządu wojewódzkiego. Daliśmy i taka również była decyzja w Wysokiej Izbie... Nie wyposażyliśmy samorządu województwa w środki własne na prowadzenie polityki regionalnej i to trzeba naprawić, ale jestem przekonana, że gdyby nie utworzenie samorządu województwa i to właśnie w takim wymiarze, nie byłoby możliwe dobre przygotowanie się Polski do integracji z Unią Europejską. Pierwszy rok przygotowania strategii i przygotowania do kontraktów pokazuje bardzo wyraźnie, że to, czego nam w tej chwili najbardziej brakuje, a co może być warunkiem dobrego wykorzystania pieniędzy przedakcesyjnych, a potem z funduszów Unii Europejskiej, to są duże ponad gminne i ponadlokalne projekty regionalne, na które moglibyśmy sensownie wykorzystywać pieniądze z Unii Europejskiej. Tego nam w tej chwili brakuje i tego - budowania takich projektów - uczą się teraz wspólnoty regionalne razem ze wspólnotami lokalnymi, powiatami i gminami. To jest najważniejsze zadanie na dziś, stojące przed samorządami województwa.</u>
<u xml:id="u-151.13" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Na koniec, proszę państwa, pytanie: Czy ta reforma była potrzebna? Ostatnim kryterium - które, myślę, bardzo dobitnie nie tylko w wystąpieniach posłów tutaj zostało potwierdzone, ale również poprzez obecność bardzo wielu reprezentantów lokalnych środowisk na galerii - jest to, że tak naprawdę za tą reformą opowiedzieli się ludzie. Ludziom nie jest wszystko jedno, czy są w tym czy w innym powiecie. Im nie jest wszystko jedno, czy są w jednym czy w drugim województwie. Jeśli chcą mieć własny powiat, to znaczy, że nie jest im wszystko jedno. A jeśli im nie jest wszystko jedno, to znaczy, że to ma sens, że te powiaty i te województwa mają swój głęboki sens. Dla mnie to jest ostateczne kryterium pozwalające dobrze ocenić ten kierunek zmian, które wprowadziliśmy. Jest to też ostateczne kryterium, które przekonuje mnie o tym, że jest nadzieja przed samorządną Rzecząpospolitą, że ona jest bardzo głęboko ugruntowana, że jest jeszcze bardzo wiele lokalnej, regionalnej energii do wykorzystania, do ujawnienia, że są ogromne jej pokłady. A rolą Wysokiej Izby w tej chwili są tylko takie korekty prawa, ażeby pozwolić się tej energii do końca ujawnić i wyzwolić. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-151.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-152">
<u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
<u xml:id="u-152.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-152.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W związku ze zgłoszonym w dyskusji wnioskiem o odrzucenie przedstawionej informacji do głosowania w tej sprawie przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
<u xml:id="u-152.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Podobnie jest, jeśli chodzi o projekt uchwały. Również zgłoszono wniosek o odrzucenie go w pierwszym czytaniu, więc do głosowania przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
<u xml:id="u-152.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Natomiast jeśli chodzi o dokument pt. „Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa”, zawarty w druku nr 2479, Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej wnoszą o przyjęcie go do wiadomości.</u>
<u xml:id="u-152.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wniosek komisji przyjął.</u>
<u xml:id="u-152.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-152.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
<u xml:id="u-152.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 34. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki, Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze (druki nr 1407, 1407-A i 2647).</u>
<u xml:id="u-152.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jerzego Madeja.</u>
</div>
<div xml:id="div-153">
<u xml:id="u-153.0" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przypadł mi w udziale zaszczytny, ale i trudny obowiązek przedstawienia sprawozdania połączonych komisji, a mianowicie Komisji Gospodarki, Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, dotyczącego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Powiedziałem, że to zaszczytny, a jednocześnie trudny obowiązek, ponieważ nowelizacja rzeczywiście jest obszerna, sprawa jest bardzo istotna, bo dotyczy i naszych zasobów kopalin, i naszej geologii, a także, nie można tego ukryć, spraw pieniężnych. W związku z tym mam dylemat, czy mam mówić krótko i ogólnie, czy szczegółowo. I chyba do tego drugiego się skłonię, panie marszałku.</u>
</div>
<div xml:id="div-154">
<u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ja opowiadam się za pierwszym wariantem.</u>
</div>
<div xml:id="div-155">
<u xml:id="u-155.0" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Dziękuję za słowa wsparcia, panie marszałku, zacznę się jednak przychylać do tej koncepcji po słowach pana marszałka.</u>
<u xml:id="u-155.1" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Proszę państwa, zacznę od tego, że prace nad omawianym projektem ustawy trwały długo. Ustawa wpłynęła w październiku 1999 r., w listopadzie odbyło się pierwsze czytanie w Sejmie i skierowano ją do Komisji Gospodarki, komisji ochrony środowiska i Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Powołano podkomisję, której miałem zaszczyt i obowiązek przewodniczyć. Komisja pracowała od stycznia do lipca 2000 r., przez pół roku odbyło się łącznie 18 posiedzeń. Po pierwszym przedstawieniu na posiedzeniu komisji projekt został cofnięty do podkomisji i wreszcie we wrześniu 2000 r. sprawozdanie podkomisji zostało przegłosowane. Niestety komisje potrzebowały 4 miesięcy na to, by przyjąć ostateczne stanowisko, które jest przedmiotem naszych dzisiejszych prac.</u>
<u xml:id="u-155.2" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Cała ustawa, tak jak większość ustaw, które obecnie rozpatrujemy, musiała uwzględnić wiele elementów związanych ze zmianami w naszym ustawodawstwie w związku z naszym kandydowaniem do Unii Europejskiej, w związku z tym, że i konstytucja została zmieniona, i zostało wydanych wiele innych ustaw dotyczących działu administracji, ustawa Prawo działalności gospodarczej. Dostosowanie tych wszystkich elementów spowodowało, że ta nowelizacja jest bardzo obszerna, o czym świadczy fakt, że na 130 zasadniczych artykułów ustawy, jest 87 zmian, czyli można powiedzieć, że 3/4 tej ustawy uległo zmianie. Ponieważ jednak argumenty pana marszałka są przekonujące, dlatego nie będę omawiał szczegółowo wszystkich zmian, które zawarte są w ustawie, a które państwo posłowie, zwłaszcza zainteresowani, na pewno znają, natomiast skupię się tylko na kilku sprawach najistotniejszych.</u>
<u xml:id="u-155.3" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">W rozdziale 1 ustawy wprowadzono w zasadzie - chociaż nie całkiem - zmiany kosmetyczne. W każdym razie poprawiono i uzupełniono słowniczek, który w tym rozdziale jest zawarty, i inne sprawy, które nie są tak istotne z merytorycznego punktu widzenia.</u>
<u xml:id="u-155.4" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">W rozdziale 2., który dotyczy własności i użytkowania górniczego, również uściślono zapisy dotyczące przetargów w sprawach nabycia prawa użytkowania górniczego i określono pierwszeństwo w użytkowaniu górniczym wtedy, kiedy ktoś przeprowadza badania, na podstawie których to użytkowanie może uzyskać.</u>
<u xml:id="u-155.5" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">W rozdziale 3, który dotyczy koncesji, też nie ma w zasadzie zmian radykalnych. Projektuje się zrezygnować z koncesji na poszukiwanie i wydobywanie surowców mineralnych znajdujących się w odpadach powstałych po robotach górniczych oraz po procesach wzbogacenia kopalin, co jest oczywiście związane z tym, by ograniczać koncesje do minimum, i z tym, że to nie jest właściwie działalność górnicza, lecz w pewnym sensie odzysk odpadów.</u>
<u xml:id="u-155.6" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">W rozdziale 3, mimo że mówi o koncesjach, najistotniejszy jest proponowany art. 26c, który jest zawarty w zmianie 15. w sprawozdaniu komisji. Otóż art. 26c mówi o stworzeniu funduszu likwidacji zakładu górniczego. Wzięło się to rozwiązanie z tego, że mieliśmy wiele przypadków, kiedy kopalnie odkrywkowe czy kopalnie głębinowe zostały wyeksploatowane bądź przedsiębiorstwo upadło lub zrezygnowało z prowadzenia działalności i okazało się, że nie miał kto zlikwidować skutków, które spowodowane zostały wydobywaniem i eksploatacją złóż. W związku z tym art. 26c wprowadza fundusz likwidacji zakładu górniczego. Każdy przedsiębiorca, który uzyskuje koncesję, jest zobowiązany ten fundusz utworzyć, również ci, którzy koncesje już mają. Na rachunku tego funduszu mają być zgromadzone środki w wysokości proporcjonalnej albo do odpisów amortyzacyjnych środków trwałych zakładu górniczego, albo do należnej opłaty eksploatacyjnej. Te pieniądze nie mogą być wydane na żaden inny cel, tylko na likwidację skutków działalności górniczej, po zakończeniu eksploatacji, ewentualnie w trakcie. Może to również być na przykład częściowa likwidacja w wypadku kopalni odkrywkowej, gdy tylko część złoża jest wykorzystana i może być likwidowana. Tych pieniędzy na żaden inny cel nie wolno wziąć. Również w razie upadłości przedsiębiorcy środki tego funduszu mogą być przeznaczone tylko na pokrycie kosztów likwidacji zakładu górniczego lub jego oznaczonej części. To jest, jak powiedziałem, najistotniejszy przepis tego rozdziału, który został zmieniony; będzie miał znaczenie wtedy, gdy działalność górnicza będzie zakończona.</u>
<u xml:id="u-155.7" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Drugi dział dotyczy prac geologicznych, a rozdział 1 jest zatytułowany: Projektowanie i wykonywanie prac geologicznych. Może nie najwięcej, ale sporo zmian dotyczy kwalifikacji osób, które wykonują prace geologiczne albo nadzorują je bądź kierują nimi, oraz kwestii, kto te kwalifikacje powinien określać; mamy tu zapisaną całą procedurę. Jest to również odesłane do rozporządzenia, gdyż wszystkie szczegółowe kwestie muszą być określone w rozporządzeniu ministra, a nie zawarte w ustawie, bo byłoby to nieuzasadnione.</u>
<u xml:id="u-155.8" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Rozdział 2 tego działu dotyczy dokumentacji geologicznej. Są tu uszczegółowione wymagania dotyczące dokumentacji geologicznej i dokumentacji hydrogeologicznej. Bardzo istotny jest tryb zatwierdzania dokumentacji geologicznej. To jest zmiana 31. obejmująca art. 45, która mówi między innymi o tym, że w terminie dwóch miesięcy od dnia otrzymania dokumentacji geologicznej organ, który tę dokumentację zatwierdza, zawiadamia pisemnie o przyjęciu dokumentacji bez zastrzeżeń, a w wypadku gdy dokumentacja nie odpowiada wymaganiom określonym w przepisach prawa, zarządza w drodze decyzji uzupełnienie lub poprawienie dokumentacji. Tak że dokumentacja nie zostaje odrzucona, tylko może być poprawiona i wtedy będzie zatwierdzona i przyjęta.</u>
<u xml:id="u-155.9" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Bardzo istotna jest zmiana 33. w rozdziale 2. Mówi ona wprawdzie o dokumentacji geologicznej, ale także o prawie do informacji. Zmiana ta, opisana w art. 47, wprowadza pierwszą najistotniejszą zmianę, a mianowicie zapis, że prawo do informacji uzyskanych w wyniku prac geologicznych przysługuje skarbowi państwa i, po drugie, że prawem do informacji geologicznej rozporządza skarb państwa, z zastrzeżeniem art. 3 i 4. Zastrzeżenia te określają, że ten, kto wykonywał badania, ma też prawo do tej informacji. Wszyscy natomiast inni - może nie wszyscy, ale w wielu wypadkach - chcący z tej informacji, która jest towarem, korzystać, będą musieli za to zapłacić. To będzie dochód skarbu państwa, które będzie korzystało z tego, że informacje te posiada. Jest to dosyć istotna zmiana, porządkująca omawiane kwestie w porównaniu z tym, co było do tej pory.</u>
<u xml:id="u-155.10" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Jak zwykle w takich wypadkach, w zmianie 34. jest odesłanie do rozporządzenia ministra, który ma określić w drodze rozporządzenia szczegółowe wymagania, jakim powinny odpowiadać projekty prac geologicznych, i wszystkie inne związane z tym szczegółowe wymagania.</u>
<u xml:id="u-155.11" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Jednym z ważniejszych działów, gdy mówimy o Prawie górniczym, jest dział III: Wydobywanie kopalin. W rozdziale 1 zatytułowanym: „Obszar i teren górniczy”, poprawki mają głównie charakter porządkujący, dostosowują przepisy do istniejącego prawa.</u>
<u xml:id="u-155.12" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">W rozdziale 2: „Projekt zagospodarowania złoża”, proponowane zmiany dotyczą projektu zagospodarowania złoża, procedury i wymagań związanych ze zmianą projektu zagospodarowania złoża, a wreszcie sytuacji, gdy zmienia się zagospodarowanie złoża i wymagana jest zmiana koncesji. Są to rozwiązania techniczne.</u>
<u xml:id="u-155.13" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">W rozdziale 3: „Budowa zakładu obiektów górniczego” w jednej z dwóch zmian odwołano się do Prawa budowlanego, jako że Prawo budowlane musi obowiązywać. Jest tutaj zmiana techniczna. Z ustawy usunięty zostaje termin „teren zamknięty”, który się odnosi do terenów, które są w dyspozycji ministrów: spraw wewnętrznych, obrony narodowej, a nie do przypadku kopalni. Bo tu tworzyło się taką enklawę, która była wyłączona spod działania Prawa budowlanego, co było nieuzasadnione.</u>
<u xml:id="u-155.14" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">W rozdziale 4: „Ruch zakładu górniczego” dopasowuje się przepisy do zmienionej sytuacji, przy czym dużo zmian dotyczy kwalifikacji osób, które tym ruchem kierują czy nadzorują go, jak również kwalifikacji osób, które wykonują pomiary czy które opracowują dokumentację mierniczo-geologiczną. Bardzo istotnym zagadnieniem jest również sprawa bezpieczeństwa. Chodzi tu zarówno o określenie czy oszacowanie naturalnych zagrożeń w zakładach górniczych, przeszkolenie pracowników zakładu górniczego w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, jak i o bezpieczeństwo. Szczególnie odnosi się to do zagrożeń związanych z eksploatacją górniczą. No i mamy kolejne odesłanie do rozporządzeń ministra, który będzie określał szczegółowo te wszystkie wymagania. Tych rozporządzeń jest tak wiele, dlatego że do tej pory wydawał je prezes Wyższego Urzędu Górniczego, a teraz zgodnie z nową ustawą o działach administracji może je wydawać tylko minister czy prezes Rady Ministrów, czy Rada Ministrów. W związku z tym tak dużo mamy nowych rozporządzeń w nowelizowanej ustawie.</u>
<u xml:id="u-155.15" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Następny rozdział, 5, tego działu jest zatytułowany: „Likwidacja zakładu górniczego”. Najistotniejsze zmiany dotyczą tego wszystkiego, o czym już mówiłem przy okazji omawiania tworzenia funduszu likwidacji. Chodzi o to, żeby po zakończeniu działalności zakładu górniczego likwidacja była prowadzona zgodnie nie tylko z zasadami sztuki, ale i z wymaganiami ustaw, czyli żeby uwzględniała rekultywację i zagospodarowanie terenów po działalności górniczej. Te sprawy są związane również z ustawami, które opracowaliśmy wcześniej. W art. 81a wprowadza się egzekucję, czyli nie wystarczy tylko powiedzieć, że trzeba zlikwidować, trzeba zrekultywować teren po zakładzie górniczym, ale jest jeszcze sprawa egzekucji, tego, w jaki sposób to można osiągnąć.</u>
<u xml:id="u-155.16" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">No i wreszcie mamy dział IV. To jest ten dział, który, proszę państwa, spowodował m.in. tak długi proces opracowywania, przygotowywania tej nowelizacji. Obejmuje on zapisy dotyczące opłat, a właściwie tylko jednej opłaty, czyli opłaty eksploatacyjnej. Oczywiście opłata eksploatacyjna jako taka pozostaje. Jest to opłata, którą każdy wydobywający kopalinę ponosi z tego tytułu, przy czym następuje zmiana koncepcji, a częściowo zasady ustalania tej opłaty. Do tej pory opłata ta stanowiła określony procent od ceny sprzedaży wydobytej kopaliny. Ponieważ były różne zastrzeżenia i różne krytyczne uwagi do tego systemu, przyjęto, że opłata eksploatacyjna ma być ustalana nie od sprzedanej, tylko od wydobytej kopaliny. I taki jest zapis w propozycji nowelizacji. W związku z tym, że mówimy o opłacie eksploatacyjnej od wydobytej kopaliny, bo to jest opłata za prowadzenie działalności górniczej, a nie za przeróbkę i za sprzedaż, to stawka opłaty eksploatacyjnej nie może stanowić procentu ceny sprzedaży, tylko powinna to być stawka jednostkowa od wydobytej albo masy, albo objętości kopaliny. I ten rozdział, jak powiedziałem, był przedmiotem licznych i długich dyskusji. Efektem tych dyskusji jest przyjęcie, że w ustawie wyspecyfikowane są rodzaje kopalin, zapisane w załączniku do ustawy. Ustawa określa maksymalną stawkę jednostkową - maksymalną, tzn. taką, która nie może być przekroczona. Natomiast te rzeczywiste stawki będą określane w rozporządzeniu Rady Ministrów. Tak że to nie będzie rozporządzenie ministra, tylko to będzie rozporządzenie Rady Ministrów, która będzie te stawki określać - jeżeli trzeba będzie, to nawet co roku, bo taka jest dyspozycja.</u>
<u xml:id="u-155.17" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Od razu powiem, że to była sprawa trudna, że napływały różnego rodzaju pisma do wielu posłów, wyrażające obawę, że w ustawie są podane stawki maksymalne. Jak w obecnej ustawie jest zapis, że maksymalna opłata eksploatacyjna nie może przekroczyć 10% ceny sprzedaży, a rzeczywiste stawki były znacznie niższe, tak też jest w tym przypadku. Jest to po prostu maksymalna stawka, natomiast rozporządzenie Rady Ministrów będzie określało te rzeczywiste stawki dotyczące poszczególnych rodzajów kopalin.</u>
<u xml:id="u-155.18" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">W rozdz. V: Stosunki sąsiedzkie i odpowiedzialność za szkody są tylko minimalne zmiany, powiedziałbym kosmetyczne. Natomiast zmiana na pewno istotna, stanowiąca jeden z tych dwóch problemów, które były przedmiotem długiej dyskusji, dotyczy działu VI, który w tej chwili proponuje się nazwać: Organy administracji geologicznej, państwowa służba geologiczna i organy nadzoru górniczego. Tu problemem była ta państwowa służba geologiczna. Rozwiązanie, które zostało zaproponowane w tej ustawie, należy traktować jednak jako przejściowe, a nie docelowe. Ponieważ to minister sprawuje tę państwową służbę geologiczną, natomiast ktoś ją musi w jego imieniu wykonywać. W przepisach przejściowych, w art. 7, jest zapis, że do czasu powołania państwowej służby geologicznej w drodze odrębnych przepisów, nie później niż do dnia 31 grudnia 2003 r., wykonywanie zadań tej służby minister właściwy do spraw środowiska powierzy Państwowemu Instytutowi Geologicznemu. Tak więc, jak już powiedziałem, jest to rozwiązanie, które w naszym przekonaniu nie jest optymalne, ale w obecnym stanie rzeczy było to rozwiązanie do przyjęcia, traktowane jako rozwiązanie przejściowe.</u>
<u xml:id="u-155.19" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Jeśli idzie o organy nadzoru górniczego, to jest to uporządkowane w zasadzie w podobny sposób, jak to było do tej pory, tylko nieco zmienione są kompetencje. Jedną z istotnych zmian jest to, że prezes Wyższego Urzędu Górniczego nie ma prawa do wydawania rozporządzeń, tylko musi prosić swojego szefa, czyli prezesa Rady Ministrów, o wydawanie takich rozporządzeń. Natomiast uprawnienia nie uległy w zasadzie zmianie. To są te, które były i które posiadał cały nadzór górniczy.</u>
<u xml:id="u-155.20" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">I wreszcie w dziale VII są przepisy karne. Tam są głównie zmiany legislacyjno-redakcyjne, które nie wymagają jakiegoś specjalnego omówienia.</u>
<u xml:id="u-155.21" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Proszę państwa, jeśli idzie o przepisy przejściowe, to mamy oczywiście zmiany istniejących ustaw. Tu jest pewien kłopot, bo w tej chwili w art. 2 są zmiany do ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska. Wiadomo, że ustawa ulegnie zmianie, bo mam nadzieję, że lada tydzień czy lada miesiąc wejdzie w życie, a my tutaj robimy zmiany do ustawy, która jeszcze do tej pory obowiązuje. Tak że podejrzewam, że nie trzeba będzie nowelizować jeszcze raz tej istniejącej ustawy.</u>
<u xml:id="u-155.22" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych są związane z likwidacją ulg, o których tutaj była do tej pory mowa.</u>
<u xml:id="u-155.23" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Jeśli idzie o prawo budowlane, to, jak mówiłem, chodzi o ten teren zamknięty, który do tej pory był inaczej interpretowany. Natomiast art. 7 mówi właśnie o powołaniu państwowej służby geologicznej, a raczej o powierzeniu wykonywania zadań państwowej służby geologicznej Państwowemu Instytutowi Geologicznemu na czas określony. Są jeszcze przepisy art. 11 i 12, które mówią, że to, co do tej pory było wykonywane zgodnie z obowiązującą ustawą, to oczywiście będzie wykonywane, a nowe koncesje czy inne nowe działania będą już podlegały nowej ustawie. Oczywiście tracą moc koncesje dotyczące wykorzystywania odpadów ze składowisk, co do tej pory objęte było koncesjami.</u>
<u xml:id="u-155.24" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">I wreszcie, jak już mówiłem, załącznikiem do ustawy jest właśnie ta tabela, zawierająca górne granice stawek opłat eksploatacyjnych, które nie mogą być przekroczone przy opracowywaniu przez Radę Ministrów szczegółowego rozporządzenia.</u>
<u xml:id="u-155.25" who="#PosełSprawozdawcaJerzyStanisławMadej">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawiając ogólne, najważniejsze elementy nowelizowanej ustawy Prawo geologiczne i górnicze, chcę powiedzieć, że ustawa oprócz tych elementów dopasowywania do zmieniającego się prawa, do prawa unijnego, do dyrektyw Unii Europejskiej, zawiera również element związany z finansami, czyli element opłaty eksploatacyjnej. Trzeba pamiętać o tym, że musimy osiągać kompromis pomiędzy tym, jakie opłaty ponoszą przedsiębiorcy wydobywający kopalinę, a jakie korzyści uzyskują gminy, na terenie których ta działalność jest prowadzona. W moim przekonaniu i w przekonaniu większości członków podkomisji i komisji to rozwiązanie wydaje się rozwiązaniem jeżeli nie optymalnym, to na pewno rozwiązaniem kompromisowym, które te interesy próbuje godzić. Niemniej, nawet jeżeli ta sprawa budzi wątpliwości, to nie znaczy, że cała ustawa ma przez to być opóźniona. Ustawa powinna wejść w życie najpóźniej z dniem 1 stycznia 2002 r. I mam nadzieję, że takie będą jej losy w parlamencie. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-155.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-156">
<u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-156.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm postanowił, że w debacie nad tym punktem porządku dziennego kluby będą miały na wypowiedzi po 10 minut, a koła po 5 minut.</u>
<u xml:id="u-156.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-156.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W dyskusji jako pierwszy poprosił o zabranie głosu przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli wiceprezes Izby pan Jacek Uczkiewicz.</u>
<u xml:id="u-156.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
</div>
<div xml:id="div-157">
<u xml:id="u-157.0" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pora maksymalnie skłania do maksymalnej konkretyzacji wypowiedzi, przeto daruję sobie uzasadnienie, jak ważna z punktu widzenia wyników kontroli Izby jest to nowelizacja. Pozwolę sobie tylko wyrazić satysfakcję, że wiele kwestii podnoszonych w naszych wnioskach zostało w tej noweli uwzględnionych, m.in. wprowadzenie zasad jednolitego określania kryteriów bilansowości złóż, ujednolicenie i zwiększenie wpływów Wyższego Urzędu Górniczego i okręgowych urzędów górniczych na kształtowanie polityki surowcowej, m.in. przez wykorzystanie organów Państwowego Nadzoru Górniczego w procesie przygotowania decyzji dotyczących koncesjonowania i eksploatacji złóż, uproszczenie wymaganej dokumentacji dla małych zakładów wydobywczych, zwiększenie skuteczności nadzoru nad ochroną środowiska naturalnego w górnictwie, ze szczególnym uwzględnieniem rekultywacji terenów górniczych, i zapewnienie organom koncesyjnym dopływu informacji o dokonanych wpłatach przez przedsiębiorstwa z tytułu opłat eksploatacyjnych.</u>
<u xml:id="u-157.1" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Chciałem natomiast zwrócić uwagę Izby jednakże na kwestie, które nie zostały uwzględnione.</u>
<u xml:id="u-157.2" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Wnioski pokontrolne Najwyższej Izby, które nie znalazły odzwierciedlenia w ustawie, a które uznajemy za ważne:</u>
<u xml:id="u-157.3" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Po pierwsze, chodzi tu o uściślenie pojęcia własności złoża kopaliny jako części składowej nieruchomości gruntowej. Utrzymanie dotychczasowego brzmienia art. 7 Prawa geologicznego i górniczego powoduje, że jest on nieprecyzyjny i nie zapewnia naszym zdaniem racjonalnej gospodarki złożem. Z dotychczas stosowanej wykładni tego przepisu przez ministra środowiska wynika, że każde złoże kopaliny eksploatowane metodą odkrywkową bez względu na rodzaj tej kopaliny nie stanowi własności skarbu państwa. Przypomnę tylko, że taką metodą eksploatuje się m.in. węgiel brunatny, szlachetne odmiany kamienia budowlanego, marmur, granit itd. oraz szereg innych drogich minerałów.</u>
<u xml:id="u-157.4" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Warto wspomnieć, że przedwojenne Prawo górnicze wprowadzone w życie rozporządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej w listopadzie 1930 r., a więc dostosowane do systemu prawnego chroniącego własność, odmiennie podchodziło do omawianego problemu, a mianowicie mówiło, cytuję: „Kopaliny podstawowe nie są związane z prawem własności właściciela gruntu i są zastrzeżone na rzecz Państwa. Wszystkie pozostałe minerały są przynależne do gruntu i nie mogą być przedmiotem odrębnej własności”.</u>
<u xml:id="u-157.5" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Biorąc pod uwagę istotny i perspektywiczny interes państwa polegający na zapobieżeniu nieracjonalnej gospodarce nieodnawialnymi zasobami kopalin, NIK proponuje nadanie czy rozważenie nadania art. 7 w ust. 1 następującego brzmienia: „Złoża kopalin podstawowych lub zaliczane do podstawowych w trybie art. 5 nie stanowią części nieruchomości gruntowej i są własnością skarbu państwa. Złoża kopalin pospolitych stanowią część składową nieruchomości”.</u>
<u xml:id="u-157.6" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Kwestia druga - stworzenie ustawowej ochrony prawnej dla zasobów pozabilansowych, a także udokumentowanych, ale jeszcze nieeksploatowanych. Podstawą ochrony złóż udokumentowanych, ale jeszcze nieeksploatowanych, jest zgodnie z art. 48 nowelizacji ustawy Prawo geologiczne i górnicze uwzględnianie tych złóż w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Nowelizowana ustawa nie precyzuje jednak, kto jest zobowiązany do zawiadamiania właściwych organów o udokumentowaniu złoża kopaliny. Oznacza to, że w praktyce organy gminy będą dowiadywać się o istnieniu złoża dopiero na etapie koncesjonowania wydobycia kopaliny. W związku z tym proponujemy w art. 48 dodanie ust. 2 w brzmieniu: „Podmiot, który opracował dokumentację geologiczną i hydrogeologiczną dotyczącą złóż i wody określonych w ust. 1, jest zobowiązany powiadomić organy gminy o ich udokumentowaniu”.</u>
<u xml:id="u-157.7" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Po trzecie, nowelizacja Prawa geologicznego i górniczego pomija również problem ochrony zasobów kopalin w czynnych kopalniach. Z ustaleń kontroli wynika, że zjawisko to nie ma bynajmniej charakteru marginesowego. Na przykład w górnictwie węgla kamiennego tylko w latach 1995–1996 przeklasyfikowano do zasobów pozabilansowych 3,3 mld ton węgla, co odpowiada 12-krotności wydobycia z tego okresu.</u>
<u xml:id="u-157.8" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">W świetle definicji złoża podanej w art. 6 pkt 1 Prawa geologicznego i górniczego, niezmienionego w nowelizacji, i definicji zasobów bilansowych podanej w rozporządzeniu ministra ochrony środowiska z dnia 18 sierpnia 1994 r. w sprawie ustalania i trybu zatwierdzania kryteriów bilansowości złóż kopalin zasoby pozabilansowe nie stanowią złoża kopaliny, w związku z czym nie podlegają ochronie przewidzianej przez Prawo geologiczne i górnicze dla złóż kopalin.</u>
<u xml:id="u-157.9" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJacekUczkiewicz">Z ustaleń kontroli wynika również, że przekwalifikowania zasobów pozabilansowych dokonywane były w sposób koniunkturalny, a nie merytoryczny, bowiem w toku kontroli stwierdzono szereg przypadków ponownego przekwalifikowywania zasobów z pozabilansowych do bilansowych i eksploatowania tych zasobów. Takim zjawiskom również nie przeciwdziała, nie będzie przeciwdziałać znowelizowane Prawo geologiczne i górnicze. Zdaniem NIK wystarczałoby rozszerzyć definicję złoża podaną w art. 6 pkt 1 o zasoby mogące przynieść korzyść gospodarczą w przyszłości. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-157.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-158">
<u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu prezesowi.</u>
<u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do wystąpień w imieniu klubów.</u>
<u xml:id="u-158.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Jan Chojnacki z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
</div>
<div xml:id="div-159">
<u xml:id="u-159.0" who="#PosełJanChojnacki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wobec sprawozdania komisji sejmowych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Prawo geologiczne i górnicze z dnia 4 lutego 1994 r. (DzU nr 27, poz. 96) weszło w życie 4 września 1994 r. Stosowanie tego prawa wykazało, że szereg jego zapisów jest nieprecyzyjnych. Nastąpił dalszy rozwój gospodarki rynkowej, weszła w życie reforma administracyjna kraju, zmieniły się kompetencje organów administracji. Następuje też dostosowanie polskiego prawa do prawa Unii Europejskiej. Te wszystkie przesłanki spowodowały, że należy dokonać głębokiej zmiany wielu zapisów, zaproponować nowe rozwiązania.</u>
<u xml:id="u-159.1" who="#PosełJanChojnacki">Należy stwierdzić, że w zdecydowanej większości przypadków zmiany zaproponowane w projekcie trafnie ujmują problemy, są zasadne i usuwają usterki, które wykazało stosowanie tego prawa. Jednak jest jeszcze kilka zagadnień, które należy przedyskutować i znaleźć najlepsze rozwiązania, tak aby Prawo geologiczne i górnicze było jak najlepiej dostosowane do rozwoju gospodarki i aby było zbieżne z prawem Unii Europejskiej. W związku z tym chcę omówić niektóre zagadnienia i zaproponować nowe rozwiązania.</u>
<u xml:id="u-159.2" who="#PosełJanChojnacki">I tak, w art. 5 ust. 6 proponujemy zmianę polegającą na wykreśleniu wyrazów „o szczególnie cennych walorach”. Pojęcie szczególnie cennych walorów jest nieprecyzyjne, może prowadzić do istotnych sporów merytorycznych. Pozostawienie zapisu, iż Rada Ministrów może zaliczyć kopalinę pospolitą do kopalin podstawowych ze względu na warunki jej zalegania, rodzaj oraz ilość, wydaje się wystarczające.</u>
<u xml:id="u-159.3" who="#PosełJanChojnacki">Z kolei w art. 6 pkt. 3, aby pozbyć się wątpliwości, jak należy rozumieć likwidację wyrobisk po pracach geologicznych, po wszystkich pracach prowadzonych poniżej 6 m od powierzchni terenu czy tylko po pracach z użyciem materiałów wybuchowych, proponujemy następujący zapis: „Robotą geologiczną jest wykonywanie wszelkich czynności w ramach prac geologicznych na głębokości większej niż 6 m poniżej powierzchni terenu oraz wykonywanie prac geologicznych przy użyciu materiałów wybuchowych wraz z likwidacją wyrobisk powstałych w wyniku ich wykonywania”. Zapis art. 12 ust. 3 nie jest precyzyjny. Jeśli porównamy treść ust. 1a w art. 45, który mówi o zwrocie dokumentacji geologicznej do uzupełnienia lub poprawienia w drodze decyzji, to należałoby w art. 12 ust. 3 dopisać następującą treść: „Okres 2 lat dotyczy również przypadków, gdy dokumentacja zostanie zwrócona do uzupełnienia lub poprawienia”. Nawiązując do art. 45 ust. 1a, proszę posła sprawozdawcę o wyjaśnienie słów „w drodze decyzji”. Jeśli to stwierdzenie nie zawiera określonego terminu, to należy je doprecyzować - chodzi o okres, jaki będzie przewidziany na poprawienie lub uzupełnienie dokumentacji - a także zabezpieczyć się, w razie gdyby nie zostało to naprawione w określonym czasie. W art. 16 ust. 3 mówi się o udzielaniu koncesji na wydobywanie kopalin i nie wiadomo, z jakich względów różnicuje się rolę różnych ministrów w procesie udzielania koncesji. Proponujemy, aby we wszystkich przypadkach były takie same zasady, czyli uzgodnienia zamiast opinii. Art. 26b opisujący przypadki odmowy udzielenia koncesji proponuję uzupełnić o zapis, który będzie chronił również kopaliny towarzyszące. W art. 26c ust 2 pkt 2 zamiast 20% proponuję wpisać 10%. Art. 31 i art. 104a dotyczą sposobu i trybu nabywania uprawnień do prowadzenia prac geologicznych; nie w pełni usuwają pewne wady istniejące w obecnie obowiązującym Prawie geologicznym i górniczym, chodzi bowiem o okres, na jaki zostają przyznane uprawnienia geologiczne. Z kolei w art. 104a ust. 1 pkt 2 organ administracji geologicznej może zakazać wykonywania określonych czynności osobom, o których mowa w art. 31 ust. 1a, na czas nieprzekraczający dwóch lat, jeśli osoby te wykonują swoje czynności z rażącym niedbalstwem. Dlatego też wydaje się słuszne, aby okres, na który przyznaje się uprawnienia, był określony. Osoby, które te czynności wykonują na bieżąco, składałyby odpowiednie dokumenty, a osoby, które tych czynności nie wykonują, po określonym czasie powinny ponownie wystąpić o uzyskanie uprawnień. Wobec powyższego proponuję, aby w ust. 1a dopisać pkt 3 w brzmieniu: „Uzyskane uprawnienia podlegają weryfikacji po 5 latach”. To może być określone w rozporządzeniu ministra środowiska. Art. 47, który mówi o kosztach i prawie do informacji geologicznej, wymaga naszym zdaniem wniesienia poprawki do ust. 8. Nie kwestionując prawa skarbu państwa, proponujemy, aby w ust. 8 dopisać wyrazy: „i są kierowane na subkonto geologiczne Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej”. Daje to większą gwarancję, że środki uzyskane tą drogą zostaną w pełni spożytkowane na dalszy rozwój informacji geologicznej.</u>
<u xml:id="u-159.4" who="#PosełJanChojnacki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Niezwykle dużo emocji wzbudzał i nadal będzie wzbudzać problem opłaty eksploatacyjnej, o której mówi się w art. 84. Nie wiem dlaczego, ale naprzeciw siebie stają przedsiębiorcy górniczy i samorządy. Uważamy, że należy znaleźć rozwiązanie, które pogodzi obie strony. Przedsiębiorca wydobywający kopalinę obciążony jest szeregiem opłat: opłatą koncesyjną, eksploatacyjną, opłatą za składowanie odpadów, za gospodarcze korzystanie ze środowiska, za wyłączenie gruntów z produkcji rolnej, leśnej itd. Zdajemy sobie sprawę, że wysokość opłat wpływa na cenę wydobytej kopaliny. Kopalina droga podnosi różnego rodzaju koszty, wpływa na cenę produktu finalnego i jego konkurencyjność na rynku krajowym i zagranicznym. To z kolei warunkuje rozwój nowych miejsc pracy lub ich utratę. Natomiast samorządy w swoich budżetach przewidują określone wpływy z opłat eksploatacyjnych i dążą, co jest zrozumiałe, do tego, aby były one jak najwyższe. Czy nie byłoby lepszym rozwiązaniem, aby w budżetach gmin pozostawało więcej środków finansowych z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych? Wtedy władze samorządowe byłyby bardziej zainteresowane wielkością zatrudnienia nie tylko w przedsiębiorstwach górniczych, ale i w otoczeniu tych przedsiębiorstw. Być może nadszedł czas, aby zmienić filozofię ustalania opłaty eksploatacyjnej. Można dokonać podziału i ustalić wielkość opłaty według kryterium: kopaliny podstawowe, pospolite, podlegające staroście, lub według sposobu eksploatacji: podziemne, odkrywkowe, otworowe, albo od wszystkich kopalin pobierać jednakową stawkę - byłaby to tzw. powszechna danina publiczna.</u>
<u xml:id="u-159.5" who="#PosełJanChojnacki">Do art. 84 zgłaszam nowy załącznik z maksymalnymi stawkami i uważam, że na dzień dzisiejszy Rada Ministrów powinna zatwierdzać wysokość opłaty według kondycji finansowej danej branży.</u>
<u xml:id="u-159.6" who="#PosełJanChojnacki">W art. 85a ust. 1 porusza się problem opłaty karnej, która ma być represyjna i jednocześnie prewencyjna, dlatego proponuję, aby opłatę karną w wysokości 80-krotności stawki opłaty zastąpić stawką 100-krotną.</u>
<u xml:id="u-159.7" who="#PosełJanChojnacki">Aby być konsekwentnym, w zapisie art. 101 pkt. 2 i 3 należy wykreślić w pkt. 2 wyraz „głównych”. Organ pomocniczy wojewody jako geologa wojewódzkiego jest wystarczający i odpowiada zakresowi jego pracy i kompetencji.</u>
<u xml:id="u-159.8" who="#PosełJanChojnacki">W omawianym sprawozdaniu w art. 1 pkt 68 wprowadza się art. 102a Prawa geologicznego i górniczego, który opisuje zadania państwowej służby geologicznej, a art. 7 tego sprawozdania mówi o powołaniu państwowej służby geologicznej. W związku z tym nasuwają się pewne wątpliwości. Otóż zapisy art. 102a wskazują, że są to obowiązki czy zadania ministra właściwego do spraw środowiska. Tymczasem zgodnie z zapisem w art. 102 ust. 2 zadania, o których mowa w art. 102a, minister środowiska może powierzyć jednostkom organizacyjnym utworzonym na podstawie odrębnych przepisów, a także przedsiębiorcom działającym w oparciu o ustawę...</u>
</div>
<div xml:id="div-160">
<u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, czas minął.</u>
</div>
<div xml:id="div-161">
<u xml:id="u-161.0" who="#PosełJanChojnacki">Około minutki jeszcze.</u>
</div>
<div xml:id="div-162">
<u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ile, panie pośle?</u>
</div>
<div xml:id="div-163">
<u xml:id="u-163.0" who="#PosełJanChojnacki">Minutę jeszcze.</u>
</div>
<div xml:id="div-164">
<u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ale nie około minuty, tylko maksimum minutę.</u>
</div>
<div xml:id="div-165">
<u xml:id="u-165.0" who="#PosełJanChojnacki">... Prawo działalności gospodarczej, jeśli przedmiot ich działania obejmuje prowadzenie prac geologicznych. Wobec powyższego proponujemy również tutaj poprawkę.</u>
<u xml:id="u-165.1" who="#PosełJanChojnacki">Art. 111 Prawa geologicznego i górniczego określa zasady oraz warunki, jakim muszą odpowiadać maszyny, urządzenia, materiały, środki strzałowe oraz sprzęt strzałowy, aby były dopuszczone do stosowania w zakładach górniczych. Jednakże dostosowując polskie prawo do prawa obowiązującego w Unii Europejskiej w zakresie systemów oceny zgodności, w tym przepisów określających wymagania techniczne dotyczące wyrobów stosowanych w zakładach górniczych, musimy wziąć pod uwagę, że dyrektywy Unii Europejskiej nie dotyczą niektórych wyrobów stosowanych w górnictwie, zwłaszcza górniczych wyciągów szybowych, obudowy podporowej, wyposażenia elektrycznego powyżej 1 kV. Dla tych wyrobów wymagania techniczne powinno określać rozporządzenie Rady Ministrów. I tutaj też proponujemy odpowiednią poprawkę.</u>
<u xml:id="u-165.2" who="#PosełJanChojnacki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Omawiana dzisiaj nowelizacja Prawa geologicznego i górniczego mimo niezwykle istotnych i ważnych rozwiązań nie w pełni odzwierciedla to, co dzieje się w polskiej gospodarce, w zakresie zmian administracyjnych w kraju, kompetencji urzędów centralnych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych. W najbliższym czasie powinniśmy spojrzeć na ten odcinek polskiej gospodarki inaczej. Należy się zastanowić, czy nie należy podnieść rangi Wyższego Urzędu Górniczego, tworząc np. wyższy urząd nadzoru górniczo-geologicznego, który w swoich uprawnieniach, poprzez podległe sobie delegatury byłby organem nadzoru nad gospodarką złożem, techniką wydobywania kopalin czy też udzielającym uprawnień osobom, które odpowiadają za podległe sobie jednostki organizacyjne zajmujące się działalnością górniczo-geologiczną. Dziękuję bardzo za uwagę i przepraszam za przedłużenie wystąpienia.</u>
</div>
<div xml:id="div-166">
<u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
<u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Poproszę o te poprawki, dziękuję.</u>
<u xml:id="u-166.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Górnego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
</div>
<div xml:id="div-167">
<u xml:id="u-167.0" who="#PosełJózefGórny">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność w odniesieniu do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze (druk nr 1407), wraz z autopoprawką, w brzmieniu ustalonym w sprawozdaniu trzech komisji, tj. Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Gospodarki (druk nr 2647).</u>
<u xml:id="u-167.1" who="#PosełJózefGórny">Prace w komisjach sejmowych nad projektem nowelizacji ustawy trwały ponad rok. Udział w tych pracach, poza członkami komisji, brali przedstawiciele wszystkich zainteresowanych środowisk. Efektem tych prac jest projekt zawarty w sprawozdaniu, który uwzględnia wiele słusznych uwag i propozycji zgłaszanych w trakcie posiedzeń. Projekt ustawy jest bardzo obszerny. Nie sposób przedstawić szczegółowo wprowadzonych w nim zmian. Ma on za zadanie, z jednej strony dostosowanie przepisów do ustawy o działach, do konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, do prawa Unii Europejskiej, z drugiej zaś upraszcza dotychczasowe procedury i odbiurokratyzowuje je; odstępując od kompetencji dopuszczających uznaniowość organów koncesyjnych, ujednolica też nadzór górniczy.</u>
<u xml:id="u-167.2" who="#PosełJózefGórny">W swym wystąpieniu, z uwagi na ograniczenie czasowe, chciałbym skoncentrować się jedynie na najbardziej istotnych zmianach, a takich w rozpatrywanym projekcie jest sporo. Przede wszystkim na uwagę zasługują uproszczenia w procedurze uzyskiwania koncesji i prowadzenia działalności gospodarczej w odniesieniu do wydobywania kopalin z małych złóż, tj. nieprzekraczających 2 ha i o rocznym wydobyciu mniejszym niż 20 tys. m3, dla których organem koncesyjnym jest starosta. Wydobywanie kopaliny z takich złóż będzie można prowadzić bez projektu zagospodarowania złoża, a także bez planu ruchu zakładu górniczego. Uznano bowiem, że działalność górnicza prowadzona na małą skalę nie stanowi większego zagrożenia dla bezpieczeństwa ludzi i środowiska i dlatego przewidziano złagodzenie rygorów. Taka eksploatacja będzie prowadzona na podstawie warunków określonych w koncesji.</u>
<u xml:id="u-167.3" who="#PosełJózefGórny">Zalety zaproponowanych zmian to próba odbiurokratyzowania procedur i uproszczenia dotyczące wszystkich złóż. Wprowadzone w tym zakresie zmiany dotyczą rezygnacji z zatwierdzania dokumentacji geologicznej i projektu zagospodarowania złoża oraz zastąpienia tej procedury obowiązkiem przedkładania tych dokumentów właściwemu organowi do akceptacji. Kolejnym uproszczeniem w stosunku do wszystkich złóż jest rezygnacja z każdorazowego ustalania kryteriów bilansowości przez przedsiębiorców przy dokumentowaniu złóż, a także zatwierdzania ich przez organ administracji geologicznej; w to miejsce projekt przewiduje wydanie rozporządzenia ustalającego kryteria bilansowości dla dokumentowania poszczególnych rodzajów kopalin.</u>
<u xml:id="u-167.4" who="#PosełJózefGórny">Kolejna istotna zmiana wprowadzona w projekcie ustawy dotyczy sposobu naliczania i uiszczania opłat eksploatacyjnych za wydobytą kopalinę. Jej określenie w projekcie ustawy wzbudzało w toku prac komisji sejmowych najwięcej emocji i kontrowersji. Z jednej strony opłaty te stanowią obciążenie przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą, z drugiej zaś stanowią liczące się źródło dochodów gmin. Należało zatem starannie wyważyć rozbieżne interesy stron. Poddawano analizie kilka wariantów zasad naliczania opłat eksploatacyjnych. Wybrano wariant, jak sądzę, optymalny, ma on wiele zalet. W przyjętym uregulowaniu nie zapomniano, że opłata eksploatacyjna stanowi bez wątpienia daninę publiczną. Jest to odpowiednik opłat ekologicznych, takich jak opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska lub szczególne korzystanie z wód i urządzeń wodnych. Odstąpiono od decyzyjnego wymierzania opłat eksploatacyjnych i wprowadzono w to miejsce nowy system ustalania opłaty przez przedsiębiorców we własnym zakresie, na zasadach określonych bezpośrednio w ustawie. Wysokość tej opłaty będzie ustalana w zależności od ilości kopaliny wydobytej w okresie rozliczeniowym jako iloczyn tej ilości i kwoty stawki opłaty. Stawki opłaty dla poszczególnych rodzajów kopalin będą określone w rozporządzeniu Rady Ministrów, przy czym nie będą mogły przekroczyć górnych stawek opłat ustalonych w ustawie.</u>
<u xml:id="u-167.5" who="#PosełJózefGórny">Ponadto zrezygnowano z instrumentu podwyższania lub obniżania wysokości opłat eksploatacyjnych przez organ koncesyjny, eliminując w ten sposób uznaniowość działania organów. Propozycja uregulowania opłat eksploatacyjnych w przedstawiony sposób zapewnia również zgodność z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Jest to istotne, gdyż jednym z celów tej nowelizacji było właśnie dostosowanie jej do konstytucji. Zgodność z konstytucją sposobu określania opłat została zapewniona w ustawie poprzez określenie wprost w jej przepisach górnych stawek opłat, których Rada Ministrów nie będzie mogła przekroczyć. Jest to także zgodne z zasadą ustalania opłat za różne rodzaje korzystania ze środowiska w przyjętej niedawno przez Wysoką Izbę ustawie Prawo ochrony środowiska.</u>
<u xml:id="u-167.6" who="#PosełJózefGórny">Chciałbym odnieść się jeszcze do jednej sprawy, która w toku prac komisji sejmowych budziła liczne kontrowersje i burzliwe dyskusje, jest to sprawa państwowej służby geologicznej. Propozycja zawarta w przedłożeniu rządowym przewidywała ustawowe powierzanie zadań przez ministra środowiska określonej z nazwy jednostce badawczo-rozwojowej. To uregulowanie budziło zastrzeżenia tak posłów, jak i części środowiska geologów, bowiem stwarzało pozycję monopolistyczną dla jednej instytucji. Z uwagi na kontrowersyjność sprawy rząd przedstawił autopoprawkę, która jest rozwiązaniem kompromisowym, niemniej jednak przyjęta w sprawozdaniu autopoprawka budzi pewien niedosyt. Można by oczekiwać, że, jeśli chodzi o państwową służbę geologiczną, zostanie wskazana jednostka organizacyjna, która pełniłaby rolę tej służby, tymczasem w projekcie określono jedynie zadania służby geologicznej. Z przepisów przejściowych można dowiedzieć się, że zadania służby będzie wykonywał Państwowy Instytut Geologiczny do czasu powołania jednostki specjalnie do tego celu utworzonej w drodze odrębnych przepisów. Takie rozwiązanie, które w samym założeniu ma charakter tymczasowości, może budzić zastrzeżenia. W tym stanie rzeczy należałoby się poważnie zastanowić, czy nie wrócić do rozwiązania wypracowanego w toku prac podkomisji, które pozwala ministrowi środowiska na powierzanie zadań własnych różnym jednostkom organizacyjnym o statusie jednostek badawczo-rozwojowych, wyższych uczelni, jednostek organizacyjnych Polskiej Akademii Nauk, a nawet przedsiębiorców lub pozostawienie zapisów obecnie obowiązującej ustawy. Nie wydaje się bowiem uzasadnione przyjęcie takich uregulowań prawnych, w myśl których minister środowiska będzie powierzał zadania jednemu wykonawcy, z wyłączeniem ustawy o zamówieniach publicznych.</u>
<u xml:id="u-167.7" who="#PosełJózefGórny">W projekcie znalazły się również uregulowania dostosowujące do potrzeb gospodarki rynkowej. Do takich rozwiązań należy stworzenie możliwości przenoszenia koncesji na inny podmiot, a także możliwość przeniesienia praw i obowiązków wynikających z innych decyzji wydanych na podstawie ustawy.</u>
<u xml:id="u-167.8" who="#PosełJózefGórny">Istotną zmianą w stosunku do obowiązujących przepisów jest poddanie eksploatacji wszystkich złóż podstawowych i pospolitych jednolitemu nadzorowi sprawowanemu przez prezesa Wyższego Urzędu Górniczego i dyrektorów okręgowych urzędów górniczych. W obowiązującym stanie prawnym organami nadzoru górniczego w pierwszej instancji dla kopalin pospolitych są wojewodowie i starostowie. Organy te jednak nie posiadają dostatecznej obsady wysoko wyspecjalizowanej kadry inspekcyjno-technicznej. Ponadto obecny stan prawny nie sprzyja efektywnej ochronie złóż i racjonalnemu wykorzystywaniu zasobów kopalin.</u>
<u xml:id="u-167.9" who="#PosełJózefGórny">Projekt ustawy dokonuje rozdzielenia funkcji organu udzielającego koncesji od sprawującego nadzór nad wydobywaniem kopalin. Drobną, ale bardzo ważną poprawką jest wzmocnienie kompetencji organów administracji geologicznej poprzez tworzenie instrumentów wstrzymywania działalności prowadzonej bez koncesji lub z naruszeniem jej warunków. Dotychczas obowiązująca ustawa nie stwarzała możliwości nakazania zaprzestania nielegalnie prowadzonej działalności, a nade wszystko nie pozwalała na wszczęcie egzekucji administracyjnej w celu wyegzekwowania tego nakazu.</u>
<u xml:id="u-167.10" who="#PosełJózefGórny">Na uwagę zasługują też przyjęte rozwiązania, które wzmacniają kompetencje organów nadzoru górniczego. Takim rozwiązaniem jest powierzenie tym organom nadzoru i kontroli nie tylko nad budową, ruchem i likwidacją zakładu górniczego jak obecnie, ale także nad rekultywacją i zagospodarowaniem terenów po działalności górniczej.</u>
<u xml:id="u-167.11" who="#PosełJózefGórny">Równie pozytywnie należy ocenić nowy instrument prawny wprowadzony w projekcie ustawy, jakim jest fundusz likwidacji zakładu górniczego. Powinien on korzystnie przysłużyć się zarówno gminom, na których terenie prowadzona jest działalność polegająca m.in. na wydobywaniu kopalin, jak również przedsiębiorcom, ułatwiając zgromadzenie środków finansowych na oczekującą ich likwidację zakładu górniczego. Skorzysta, myślę, na tym bardzo środowisko.</u>
<u xml:id="u-167.12" who="#PosełJózefGórny">To tylko kilka najważniejszych zmian wprowadzonych do projektu ustawy.</u>
<u xml:id="u-167.13" who="#PosełJózefGórny">Pragnę podkreślić, iż projekt zawiera wiele innych szczegółowych zmian i uzupełnień, które, jestem o tym głęboko przekonany, dobrze będą służyć ochronie złóż kopalin i zasobów wód podziemnych, a tym samym ochronie środowiska.</u>
<u xml:id="u-167.14" who="#PosełJózefGórny">Chciałbym wyrazić wielkie uznanie i podziękowanie posłowi sprawozdawcy panu prof. Jerzemu Madejowi, zespołowi pana ministra Bachledy, ekspertom i sekretariatowi komisji sejmowych za ogromną pracę włożoną w przygotowanie projektu omawianej dziś ustawy.</u>
<u xml:id="u-167.15" who="#PosełJózefGórny">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność popiera rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze w brzmieniu przedstawionym przez Komisję Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Komisję Gospodarki oraz Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w druku nr 2647, i wnosi o jej uchwalenie.</u>
<u xml:id="u-167.16" who="#PosełJózefGórny">Na ręce pana marszałka składam kilka poprawek do tej ustawy, których ze względu na późną porę i wyczerpanie limitu czasu nie będę omawiał. Będzie na to czas podczas pracy w komisjach. Dziękuję za uwagę.</u>
<u xml:id="u-167.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-168">
<u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, ponownie pan poseł Jerzy Stanisław Madej, tym razem w imieniu Unii Wolności.</u>
</div>
<div xml:id="div-169">
<u xml:id="u-169.0" who="#PosełJerzyStanisławMadej">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-169.1" who="#PosełJerzyStanisławMadej">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jestem w dobrej sytuacji, ponieważ referowałem ustawę, mówiąc o jej rozwiązaniach, natomiast w tej chwili moim obowiązkiem i zadaniem jest przedstawienie stanowiska Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
<u xml:id="u-169.2" who="#PosełJerzyStanisławMadej">Pragnę powiedzieć, że Klub Parlamentarny Unii Wolności generalnie popiera rozwiązanie, które zostało przedstawione w sprawozdaniu połączonych komisji, natomiast wyraża również zaniepokojenie i wątpliwości, które przede mną przedstawiał pan poseł Górny; dotyczy to kwestii rozwiązania państwowej służby geologicznej. W czasie dyskusji podczas prac nad tą nowelizacją, mówiliśmy jednak, że rozwiązaniem optymalnym powinno być po prostu wydzielenie agendy rządowej podległej bezpośrednio ministrowi, która by wypełniała i realizowała zadania ministra w zakresie państwowej służby geologicznej.</u>
<u xml:id="u-169.3" who="#PosełJerzyStanisławMadej">Dlatego rozumiemy, że rozwiązanie, które przyjęte jest zarówno w art. 102, nowelizowanym, w art. 102a i w art. 7, zawartych w dokumencie, jest rozwiązaniem przejściowym. Biorąc to pod uwagę, Klub Parlamentarny Unii Wolności będzie popierał rozwiązania przyjęte w sprawozdaniu połączonych komisji. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-169.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-170">
<u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-170.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zakończyliśmy wystąpienia w dyskusji.</u>
<u xml:id="u-170.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zgłosiło się kilku posłów do zadania pytań.</u>
<u xml:id="u-170.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Odczytam listę. Posłowie: Tadeusz Maćkała, Józef Nowicki, Andrzej Zając, Józef Korpak, Jerzy Jaskiernia, Antoni Tyczka i Zofia Krasicka-Domka.</u>
<u xml:id="u-170.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy jeszcze ktoś chciałby zadać pytanie?</u>
<u xml:id="u-170.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Sikorska-Trela. Wpisujemy.</u>
<u xml:id="u-170.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">To wszyscy. Zamykam listę.</u>
<u xml:id="u-170.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Bardzo proszę, pan poseł Tadeusz Maćkała.</u>
</div>
<div xml:id="div-171">
<u xml:id="u-171.0" who="#PosełTadeuszMaćkała">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać pytanie posłowi sprawozdawcy, ale także zgłosić kilka poprawek.</u>
<u xml:id="u-171.1" who="#PosełTadeuszMaćkała">Pytanie dotyczy tego, o czym pan przewodniczący mówił, że było bardzo trudne, czyli opłat eksploatacyjnych. Brzmi następująco: Czy zgodnie z przedłożeniem połączonych komisji Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może ustalić stawkę zerową opłaty eksploatacyjnej na jakąś kopalinę?</u>
<u xml:id="u-171.2" who="#PosełTadeuszMaćkała">Mam sześć poprawek. Poprawka 1. do art. 1 ust. 1 dotyczy art. 4 ust. 4. Proponuję skreślić art. 4 ust. 4 Prawa geologicznego i górniczego, przede wszystkim z uwagi na to, że jeżeli nie stosuje się ustalania geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych bez wykonywania robót geologicznych, to nie ma potrzeby umieszczenia tego zapisu w niniejszej ustawie.</u>
<u xml:id="u-171.3" who="#PosełTadeuszMaćkała">Poprawka 2. dotyczy art. 6. Proponujemy, aby pkt 3 otrzymał następujące brzmienie: a) robotą geologiczną jest wykonywanie badań w ramach prac geologicznych na głębokości większej niż 6 m poniżej powierzchni terenu, wykonywanie prac geologicznych przy użyciu materiałów wybuchowych oraz likwidacja wyrobisk po tych badaniach; należy też dodać pkt b: minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, dopuszczalne kategorie prac geologicznych prowadzonych do głębokości 6 m poniżej powierzchni terenu, a szczególnie zakres i formy dokumentacji geologicznej sporządzanej na podstawie tych prac.</u>
<u xml:id="u-171.4" who="#PosełTadeuszMaćkała">Dodanie ppkt b do pkt 3 ureguluje lukę prawną, która powstałaby w praktycznym stosowaniu ustawy.</u>
<u xml:id="u-171.5" who="#PosełTadeuszMaćkała">Poprawka 3. W art. 43 ust. 1 pkt 2 otrzymałby brzmienie: „projektowania, realizacji i eksploatacji obiektów budowlanych”. Takie ujęcie zapisu pełniej oddaje cel, dla którego opracowuje się dokumentacje geologiczno-inżynierskie. Zapis tej treści nie ujmuje nic, jeśli chodzi o ustalanie geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych, gdyż jest to etap w cyklu projektowania. Dokumentacje geologiczno-inżynierskie służą szerszemu zakresowi projektowania niż tylko ustalenie geotechnicznych warunków posadowienia, łącznie z wykorzystaniem wyników prac zawartych w dokumentacji do opracowania oceny wpływu inwestycji na środowisko.</u>
<u xml:id="u-171.6" who="#PosełTadeuszMaćkała">Poprawka 4. Art. 58 otrzymałby brzmienie: „Obiektami budowlanymi zakładu górniczego są obiekty budowlane w rozumieniu prawa budowlanego, służące do wydobywania kopaliny ze złoża”. W projekcie rządowym z powodu całkowitej nieczytelności i wątpliwości co do art. 58 zaproponowano konieczność jego skreślenia, w uzasadnieniu powołano się na zapewnienie pełnej spójności z rozwiązaniami przyjętymi w ustawach tworzonych równocześnie w Sejmie, o czym mówił pan przewodniczący Madej. W nowym brzmieniu art. 58 użyto określenia „bezpośredniego wydobywania kopaliny ze złoża”. W sprawozdaniu tym brakuje ustawowego określenia, co należy rozumieć pod pojęciem „bezpośredniego wydobywania kopaliny ze złoża”, brakuje również ustawowego katalogu obiektów bezpośrednio służących wydobywaniu kopalin ze złoża, co niewątpliwie doprowadzi do sporów w praktyce stosowania ustawy.</u>
<u xml:id="u-171.7" who="#PosełTadeuszMaćkała">Poprawka 5. W art. 65 ust. 2 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: „Jeżeli zmiana planu ruchu nie dotyczy robót eksploatacyjnych i nie dotyczy ujemnego wpływu na środowisko, w tym na obiekty budowlane, art. 64 ust. 5 nie stosuje się”. Podczas obowiązywania dotychczasowej ustawy uchwalonej 4 września 1994 r. gminy często dostawały do zaopiniowania dodatki do planu ruchu, w których powiększano pole eksploatacyjne o bardzo duże powierzchnie, często kilkudziesięciu hektarów, twierdząc, że nie będzie to miało wpływu na eksploatację. Taka regulacja będzie miała na celu zapobieżenie tego typu praktykom.</u>
<u xml:id="u-171.8" who="#PosełTadeuszMaćkała">Poprawka 6. W art. 84 ust. 3 zdanie drugie otrzymałoby brzmienie: „Rada Ministrów, ustalając stawki opłat, będzie kierowała się zasadą ich zgodności z załącznikiem do ustawy określającym górną i dolną granicę stawek”. Wówczas w art. 84 ust. 4 otrzymałby brzmienie: „Górną i dolną granicę stawek opłat eksploatacyjnych dla poszczególnych rodzajów kopalin określa załącznik do ustawy z zastrzeżeniem ust. 5 i 6”. W ust. 5 art. 84 w zdaniu pierwszym po słowie „górne” dodaje się „i dolne”, podobnie w ust. 6 art. 84 w tiret 4 po słowie „górne” dodaje się słowo „i dolne”.</u>
<u xml:id="u-171.9" who="#PosełTadeuszMaćkała">Proponowana w sprawozdaniu redakcja art. 84 ust. 3, pozostawiając Radzie Ministrów swobodę przy ustalaniu dolnej granicy stawek opłaty eksploatacyjnej, oznacza w praktyce przyznanie organowi władzy wykonawczej prawa do określenia wysokości omawianych stawek. W tym stanie rzeczy zachodzi niebezpieczeństwo i możliwość ustalania stawek w wysokości niższej od obecnie obowiązującej. Doprowadzi to do naruszenia zasady odpowiedniego wyposażenia samorządów w dochody własne i w rezultacie uniemożliwi gminom górniczym realizację ustawowo określonych zadań. Ponadto w pełni logiczne jest, że jeżeli daninowy charakter opłat wymaga ustawowej regulacji, nie może pozostawiać dolnej stawki uznaniu administracyjnemu. Jest to tym bardziej logiczne, że jeżeli ustawodawca określa górną granicę, to powinien określić także dolną. Teoretycznie bowiem — tu nawiązuję do swojego pytania — Rada Ministrów mogłaby określić stawki na poziomie zero. Taką możliwość ustawa w brzmieniu przedłożenia sprawozdania połączonych komisji daje, całkowicie pozbawiając gminy i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska dochodów z tego tytułu. Górne stawki określone w rozpatrywanym załączniku do ustawy powstały poprzez pomnożenie przyjętych 17 stycznia 2001 r. na posiedzeniu połączonych komisji górnych stawek przez średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem za 2000 r., tj. 6,5%. Współczynnik wynosi wtedy 1,065. Dlatego dolne granice stawek podane w sprawozdaniu podkomisji z 13 września 2000 r. pozwoliłem sobie pomnożyć przez ten sam wskaźnik cen towarów i usług wynoszący 6,5%, tzn. 1,065. Załącznik do ustawy, o którym mowa w art. 1 ust. 58 pkt 4, otrzymuje brzmienie, jak w załączeniu. Załączam to, ale nie będę czytał. Tak jak moi poprzednicy składam to na ręce pana marszałka. Dziękuję uprzejmie.</u>
</div>
<div xml:id="div-172">
<u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-172.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Józef Nowicki.</u>
</div>
<div xml:id="div-173">
<u xml:id="u-173.0" who="#PosełJózefNowicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam trzy pytania, które kieruję do pana ministra. Pierwsze pytanie dotyczy art. 58. Obecnie okręgowe urzędy górnicze mają opracowane wykazy obiektów budowlanych, o których mowa w tym artykule. Czy pan minister nie uważa, że zgodnie z tym zapisem - jeśli niekoniecznie w tej ustawie, to w innym akcie prawnym - powinien być ustanowiony wykaz tych obiektów? W przeciwnym razie będą o tym decydować okręgowe urzędy górnicze i - jak znamy życie - będą zapewne dążyć do rozszerzenia katalogu tych obiektów.</u>
<u xml:id="u-173.1" who="#PosełJózefNowicki">Drugie pytanie dotyczy art. 84 ust. 1 i 2, w którym jest wprowadzony zapis dotyczący kopaliny wydobytej. Czy pan minister nie uważa, że powrót do pojęcia kopaliny sprzedanej byłby tutaj właściwszy, w szczególności jeśli chodzi o kopalnie odkrywkowe? Przy tym zapisie, jak twierdzą środowiska górnictwa odkrywkowego, istnieje zagrożenie, że zaprzestanie się w kopalniach odkrywkowych selektywnego urabiania i składowania kopalin towarzyszących. Kopalnie odkrywkowe tworzą z tych kopalin tzw. złoża wtórne surowców i może się okazać, że te surowce zostaną utracone wskutek lokowania ich na zwałowiskach.</u>
<u xml:id="u-173.2" who="#PosełJózefNowicki">Trzecie pytanie dotyczy art. 84 ust. 8. Chodzi o przedkładanie dowodów dokonywanych wpłat eksploatacyjnych. Czy nie sądzi pan minister, że na przykład w III kwartale roku, jeśli opłata zostanie wniesiona w dniu 31 października, może się okazać, że przedłożenie dowodów czy kopii dowodów dokonanych wpłat może być niemożliwe ze względu na przykład na to, iż na następny dzień jest świąteczny? Czy nie byłoby sensowne, by ten zapis był następujący: Opłatę eksploatacyjną wnosi się w terminie 1 miesiąca po upływie każdego kwartału, a w terminie do 5 dnia następnego miesiąca po miesiącu, w którym wniesiono opłatę eksploatacyjną, przedsiębiorca przedstawi organowi... i dalej tak jak jest zapisane? Dziękuję, panie marszałku.</u>
</div>
<div xml:id="div-174">
<u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
<u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Andrzej Zając.</u>
</div>
<div xml:id="div-175">
<u xml:id="u-175.0" who="#PosełAndrzejZając">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W związku z tym, że zadawane są pytania, pragnę w tej konwencji przekazać swoje wątpliwości. Mianowicie czy nie uważa pan, iż nie wszystkie proponowane w nowelizacji ustawy zmiany są oczywiste i zasługują na jednoznaczną akceptację, mimo że w ramach tej nowelizacji usuwa się błędy obowiązującej ustawy i wprowadza nowe rozwiązania i instytucje?</u>
<u xml:id="u-175.1" who="#PosełAndrzejZając">Czy nie uważa pan, iż nie dość precyzyjnie reguluje się fundamentalne i ustrojowe kwestie, jak choćby sprawę własności złóż kopalin?</u>
<u xml:id="u-175.2" who="#PosełAndrzejZając">W związku z tym że moje wątpliwości są spore - niezależnie, panie ministrze, od odpowiedzi, jaką otrzymam od pana - korzystając z tego, iż jest to drugie czytanie, pragnę złożyć do tej noweli poprawkę dotyczącą spraw właścicielskich. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-176">
<u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-176.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Józef Korpak.</u>
</div>
<div xml:id="div-177">
<u xml:id="u-177.0" who="#PosełJózefKorpak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Również mam kilka pytań i do pana posła sprawozdawcy, i do pana ministra. Ograniczę się do pytań w kwestii najważniejszej, która właściwie w moim przekonaniu była powodem przedłużających się prac podkomisji, to jest właśnie kwestii opłat eksploatacyjnych. Ostatecznie podkomisja i połączone Komisje: Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Gospodarki oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej wybrnęły z tej kwestii w tej sposób, że zaproponowały kwotową stawkę opłaty eksploatacyjnej zamieszczoną w tabeli stanowiącej załącznik do projektu ustawy. Tam znajdują się stawki maksymalne. Chciałbym poprosić pana posła sprawozdawcę, aby podał uzasadnienie do takiego rozstrzygnięcia, bo o to głównie podmioty zainteresowane nas pytają - pytają przedsiębiorcy, pytają gminy górnicze. Ja jestem posłem z Górnego Śląska, gdzie wydobywany jest węgiel kamienny. Przedstawiciele gmin górniczych pytają nas, dlaczego odstępuje się od stawki procentowej. Ta stawka procentowa gminom górniczym odpowiadała. No, muszę tutaj przypomnieć opinię Stowarzyszenia Gmin Górniczych; to stowarzyszenie właśnie za tą stawką się opowiadało. A w tej ustawie my to zmieniamy. Gminy górnicze są zaniepokojone kwestią zmiany sposobu naliczania opłat eksploatacyjnych, bo obawiają się, że ich budżety zostaną uszczuplone.</u>
<u xml:id="u-177.1" who="#PosełJózefKorpak">I to jest moje kolejne pytanie: to jest pytanie i do pana posła sprawozdawcy i do pana ministra, co powiedzieliby przedstawicielom tych gmin, aby rozwiać ich obawy? Jakich argumentów użyliby np. na spotkaniach z burmistrzami czy też prezydentami miast, którzy mają na swoim terenie kopalnie, aby rozwiać ich obawy co do tego zagrożenia - uszczuplenia dochodów? Chcę tutaj powiedzieć, że średni poziom cen węgla kamiennego za ubiegły rok według Państwowej Agencji Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego wynosi 128,82 zł w układzie procentowym, w związku z tym stawka opłaty eksploatacyjnej musiałaby wynosić 2 zł 58 groszy za tonę plus waloryzacja. My mamy w tabeli opłat stawkę 3 zł, zdaje się, 70 gr, ale to jest stawka maksymalna. Wszyscy się pytają, jaka będzie stawka minimalna.</u>
<u xml:id="u-177.2" who="#PosełJózefKorpak">Kolejną kwestią, o którą chcę zapytać, jest kwestia zlikwidowania obniżek opłaty eksploatacyjnej. Te obniżki były stosowane z różnych powodów. Na Górnym Śląsku generalnie te obniżki były stosowane w celu premiowania przedsiębiorstw górniczych za proekologiczne metody wydobywania. Chcę tu przytoczyć przykład wydobywania węgla kamiennego na podsadzkę, czyli nie na zawał, co powoduje minimalne odkształcenia terenu. Teraz tego instrumentu ministerstwo nie będzie mogło stosować. Chciałbym zapytać: czy w związku z tym przewidywane są jakieś inne narzędzia, aby jednak przedsiębiorstwa górnicze były zachęcone do stosowania tych proekologicznych metod wydobywania kopalin?</u>
<u xml:id="u-177.3" who="#PosełJózefKorpak">I ostatnia kwestia. W związku z tą kwestią i jeszcze paroma innymi złożę poprawki, ale z uwagi na upływający czas uzasadnienie do tych poprawek przedstawię na posiedzeniu komisji. Natomiast tutaj chciałem przedstawić jedną poprawkę, która wydaje mi się zasadnicza, jeśli chodzi o opłaty eksploatacyjne. Otóż proponuję, aby opłata eksploatacyjna za wydobytą kopalinę towarzyszącą była ustalona jako iloczyn 50-procentowej kwoty stawki opłaty eksploatacyjnej dla danego rodzaju kopaliny i ilości kopaliny towarzyszącej wydobytej w okresie rozliczeniowym. Wydaje mi się, że jest to krzywdzące, aby przedsiębiorca, który wydobywa kopalinę główną i kopaliny towarzyszące, za każdą z nich musiał opłacać pełną stawkę opłaty eksploatacyjnej. Sądzę, że za kopalinę towarzyszącą należy mu się jakaś ulga, zwłaszcza że bardzo często są kłopoty ze zbyciem tej kopaliny. Taką poprawkę zgłaszam. Dziękuję za uwagę.</u>
<u xml:id="u-177.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-178">
<u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
<u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Jerzy Jaskiernia.</u>
</div>
<div xml:id="div-179">
<u xml:id="u-179.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W wystąpieniu wiceprezesa Najwyższej Izby Kontroli pojawiły się pewne propozycje rozwiązań. Wobec tego, po pierwsze, chciałbym prosić przedstawiciela rządu o odniesienie się do tych propozycji modyfikacji.</u>
<u xml:id="u-179.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Po drugie, biorąc pod uwagę, że jesteśmy już w określonej fazie procedowania, panie marszałku, wraz z panem posłem Andrzejem Zającem zgłaszamy poprawki do art. 7 ust. 1 i art. 48 ust. 2, po to, żeby nie powstała ewentualnie sytuacja, gdy ważne inicjatywy NIK nie miałyby odzwierciedlenia w dalszym procesie ustawodawczym, bez względu na to, jaka będzie ostatecznie decyzja komisji.</u>
<u xml:id="u-179.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Moje pytanie dotyczy również wypowiedzi pana wiceprezesa NIK, który mówił, że wystarczyłoby rozszerzyć definicję złoża podaną w art. 6 ust. 1 - rozumiem, że chodzi o pkt 1 - o zasoby mogące przynieść korzyść gospodarczą w przyszłości. Prosiłbym rząd o ustosunkowanie się do tej inicjatywy. Gdyby była trafna, pan poseł Andrzej Zając zgłosi stosowną poprawkę. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-180">
<u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Antoni Tyczka.</u>
</div>
<div xml:id="div-181">
<u xml:id="u-181.0" who="#PosełAntoniTyczka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Niepokoi mnie propozycja zmiany stawki opłaty eksploatacyjnej, wyszczególniona w załączniku do projektu nowelizowanej ustawy. Przyjęcie tego rozwiązania co do obowiązujących opłat eksploatacyjnych może spowodować znaczny wzrost dotychczas obowiązujących opłat. Pytanie: Czym jest uzasadnione wprowadzenie zmiany dotychczas obowiązujących rozwiązań? Dziś opłata eksploatacyjna na przykład przy węglu brunatnym jest w granicach około 50–60 gr. Określenie górnej granicy opłaty w załączniku do ustawy na poziomie ponad 2 zł za tonę wywołuje niepokój. Podobne uwagi w sprawie opłat dotyczą także innych kopalin.</u>
<u xml:id="u-181.1" who="#PosełAntoniTyczka">Moje obawy budzi również rozwiązanie zawarte w art. 86 ust. 1. Dotyczy ono wspomnianej już opłaty i tego, które gminy będą wcześniej objęte omawianą opłatą eksploatacyjną. W związku z tym pytanie do pana ministra: Jakie jest stanowisko rządu wobec projektu zapisu art. 86 ust. 1, zawartego w sprawozdaniu komisyjnym? Uważam, że opłata eksploatacyjna powinna być rozłożona na wszystkie gminy znajdujące się na terenie górniczym, proporcjonalnie do powierzchni terenu danej gminy objętej wpływami funkcjonujących kopalń.</u>
<u xml:id="u-181.2" who="#PosełAntoniTyczka">Ostatnia sprawa dotyczy opłaty od tony kopaliny sprzedanej, a nie wydobytej. Jest to zapisane w art. 84. Odniósł się już do tej kwestii poseł Józef Nowicki, w związku z tym nie będę już tego powtarzał. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-181.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-182">
<u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Zofia Krasicka-Domka.</u>
</div>
<div xml:id="div-183">
<u xml:id="u-183.0" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Czy to prawda, że w obowiązującej konstytucji brak zapisu o tym, że bogactwa naturalne naszego kraju są własnością narodu? Dlatego niezwykle ważna jest regulacja prawna zawarta w omawianej dziś ustawie. Czy zgodzi się ze mną pan poseł sprawozdawca, że wobec braku zapisu w obowiązującej obecnie konstytucji o tych bogactwach należy zwrócić na to szczególną uwagę?</u>
<u xml:id="u-183.1" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Czy zgodzi się pan poseł sprawozdawca z propozycją, aby - w świetle dyskusji toczącej się w rządzie, w komisjach sejmowych, w Komisji Gospodarki, w komisji ochrony środowiska, w wyniku rezolucji przyjętej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 1999 r. o konieczności zwiększenia wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, które winno stać się integralnym elementem zrównoważonego rozwoju naszego państwa - uwzględnić zapisy w tej ustawie stwarzające podstawy do regulacji prawnych dotyczących energii geotermalnej, których propozycje pozwalam sobie przedłożyć w poprawkach składanych na ręce pana marszałka. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-184">
<u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Ewa Sikorska-Trela.</u>
</div>
<div xml:id="div-185">
<u xml:id="u-185.0" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Panie i Panowie Posłowie! Jedno pytanie wydaje mi się bardzo ważne, drugie może mniej istotne, ale dla mnie, mieszkanki Pomorza, również ważne.</u>
<u xml:id="u-185.1" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Pierwsze pytanie, to ważniejsze: Otóż w uzasadnieniu do projektu ustawy Prawo geologiczne i górnicze czytamy, iż dyrektywa 94/22 Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 30 maja 1994 r. w sprawie warunków przyznawania i korzystania z koncesji na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów ma na celu zapewnienie niedyskryminowania (równego traktowania) wszystkich podmiotów gospodarczych, krajowych i zagranicznych, w uzyskiwaniu koncesji na ww. działalność. Możliwość ograniczania praw tych podmiotów może nastąpić jedynie ze względu na bezpieczeństwo narodowe. Uważam, panie ministrze, iż jest to bardzo daleko idąca dyrektywa i zbyt daleko idące żądanie. Pytanie: W jaki sposób przyjęcie ustawy Prawo geologiczne i górnicze zabezpieczać będzie nasze interesy narodowe? Może się bowiem w skrajnym przypadku okazać i zdarzyć, że ziemia i to, co na ziemi, będzie polskie, ale to, co pod ziemią, będzie już nie nasze.</u>
<u xml:id="u-185.2" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Drugie pytanie. Nad Bałtykiem corocznie w okresie jesieni i wiosny pojawia się na plażach wielu poszukiwaczy, kopaczy bursztynu. Niszczone są nabrzeża i plaże. Czy taka działalność jest legalna? Czy potrzebna jest na nią koncesja i zgoda jakiegoś organu? Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-185.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-186">
<u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">To były wszystkie pytania.</u>
<u xml:id="u-186.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz poproszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska pana Tadeusza Bachledę-Curusia.</u>
</div>
<div xml:id="div-187">
<u xml:id="u-187.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Może na wstępie ustosunkuję się do pytań, które zostały skierowane bezpośrednio pod adresem rządu. Szereg zgłoszonych uwag będzie przedmiotem prac w podkomisjach. Natomiast pytania zgłoszone pod adresem ministra środowiska koncentrują się głównie wokół tematów, które już były przedmiotem dyskusji w czasie prac podkomisji i komisji. Mam na myśli kwestie opłat eksploatacyjnych. Rzeczywiście sprawa opłat eksploatacyjnych za wydobywanie kopalin jest jedną z kluczowych spraw. Jest to jedna z kluczowych zmian, które znajdują nowe uregulowanie w ustawie.</u>
<u xml:id="u-187.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">Przewijał się w kilku wystąpieniach niepokój, dlaczego zaproponowano zmiany w dotychczas funkcjonującym systemie prawnym. Mam na myśli system procentowy naliczania opłat eksploatacyjnych. Ten system oparty jest - bo to jest obowiązujące prawo - na cenie sprzedaży kopaliny wydobytej albo kopaliny uszlachetnionej. Właśnie ten aspekt niemożności dokładnego określenia (w wielu wypadkach) ceny kopaliny wydobytej legł u podstaw przygotowania nowego rozwiązania. Albowiem w ramach obecnie obowiązującego uregulowania przedsiębiorca jest zobowiązany do przedstawienia ceny sprzedaży kopaliny. Ta sprzedana kopalina tylko w pewnych przypadkach jest kopaliną bezpośrednio wydobytą, a w dużej części przypadków jest kopaliną przetworzoną, kopaliną uszlachetnioną. A zatem stanęliśmy wobec bardzo istotnego problemu - inicjatywa przedsiębiorcy, jego aktywność i w konsekwencji sprzedaż kopaliny za wyższą cenę jest „nagradzana” wyższą opłatą. Poza tym w cenie sprzedaży zawarty jest również podatek VAT, a zatem jest to niejako podwójne opodatkowanie. A więc to był główny powód, to legło u podstaw prac nad zmianą obecnie funkcjonującego uregulowania prawnego.</u>
<u xml:id="u-187.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">A teraz chciałbym się odnieść do rozwiązania, które zawarte jest w sprawozdaniu z prac połączonych komisji. W tej sprawie również kilku panów posłów wyraziło swój niepokój: poseł Korpak, poseł, o ile dobrze zanotowałem, Nowicki. Tę sprawę poruszał również pan poseł Maćkała.</u>
<u xml:id="u-187.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">Szanowne Panie Posłanki! Szanowni Panowie Posłowie! Przyjęta w sprawozdaniu tabela maksymalnych stawek opłat eksploatacyjnych stanowi ograniczenie dla Rady Ministrów, która rozporządzeniem będzie określała wysokości stawek opłat za wydobywanie kopalin. Jest to ograniczenie wynikające z art. 217 konstytucji i w pełni spełniające wymogi tego artykułu - pozwalającego Radzie Ministrów wydać takie rozporządzenie zgodnie z konstytucją.</u>
<u xml:id="u-187.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">Obawy, które pojawiły się dzisiaj na tej sali, także w czasie prac połączonych komisji i komisji nadzwyczajnej były przedmiotem głębokiej troski panów posłów i różnych środowisk. Obawy te dotyczyły tego, czy tabela stawek maksymalnych nie będzie stanowiła zagrożenia dla przedsiębiorców, polegającego na tym, że w rozporządzeniu Rada Ministrów określi stawki opłat na poziomie maksymalnym. Chciałbym zwrócić uwagę Wysokiej Izby, że obecnie obowiązujące prawo np. dla węgla kamiennego określa stawkę na poziomie 2%. Górne ograniczenie dla Rady Ministrów, która w 1994 r. wydała rozporządzenie w tej sprawie, było na poziomie 10%, a zatem kilkakrotnie, dokładnie pięciokrotnie, przewyższające tę stawkę 2-procentową. Przez okres 6 lat funkcjonowania ustawy zarówno stawki dla węgla kamiennego, jak i dla innych kopalin nie podlegały zmianom, nie sięgano po tę ustawowo dopuszczoną górną granicę. Zatem uważam, że te zgłaszane obawy są obawami na wyrost, tym bardziej że rozporządzenie dotyczące opłat eksploatacyjnych będzie musiało, przed ostatecznym zatwierdzeniem przez Radę Ministrów, przejść uzgodnienia międzyresortowe. A zatem i minister finansów, i minister gospodarki, i minister skarbu państwa, wszyscy ministrowie będą wyrażali swoje opinie, uzgadniali wysokości stawek. A następnie komitety, komitet społeczny, komitet ekonomiczny, i wreszcie Rada Ministrów. Reasumując, wydaje mi się, że obawy przedsiębiorców czy obawy gmin są nieuzasadnione, bowiem projekt rozporządzenia po przejściu przez te wszystkie gremia, przez te wszystkie uzgodnienia będzie uwzględniał interesy wszystkich stron.</u>
<u xml:id="u-187.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">To tyle, jeśli chodzi o wątpliwości, które w tej sprawie pojawiły się w wystąpieniach pań posłanek i panów posłów.</u>
<u xml:id="u-187.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">Następnym zagadnieniem, które poruszone zostało w wielu wystąpieniach panów posłów, była kwestia służby geologicznej. Tak jak słusznie zauważył pan poseł sprawozdawca, był to jeden z bardziej dyskutowanych elementów nowelizacji. Uregulowanie, które ostatecznie znalazło się w sprawozdaniu połączonych komisji i jest przyjętą przez podkomisje autopoprawką rządową, jest na pewno pewnym kompromisem. Tak jak pan poseł sprawozdawca był łaskaw zauważyć - a zwracali na to uwagę pan poseł Górny i pan poseł Chojnacki - w tym uregulowaniu widoczna jest pewna tymczasowość, albowiem zadania służby są powierzone na okres limitowany. Oczywiście może to budzić pewien niepokój. Zdajemy sobie z tego sprawę. Jednak na poziomie dyskusji całego środowiska geologów takie rozwiązanie kompromisowe było możliwe do przyjęcia przez Radę Ministrów i ostatecznie do przyjęcia przez połączone komisje.</u>
<u xml:id="u-187.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">Jeśli chodzi o pytania bardziej szczegółowe, pan poseł Korpak był łaskaw zapytać o kwestię obniżki opłaty eksploatacyjnej. Jak wiemy, w obecnie obowiązującym Prawie geologicznym i górniczym występują obniżki. W propozycji, która znajduje się w sprawozdaniu połączonych komisji, taka możliwość już nie występuje, a zatem stawka opłaty eksploatacyjnej będzie zawierać te wszystkie składniki i podstawową część opłaty, z uwzględnieniem ewentualnych obniżek. To jest bazą do określania wysokości stawek, które w myśl rozwiązania zaproponowanego w sprawozdaniu będą zawarte w rozporządzeniu wydanym przez Radę Ministrów.</u>
<u xml:id="u-187.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">Pan poseł Korpak był również łaskaw przedstawić propozycję odnośnie do kopalin towarzyszących. Propozycja dotyczy tego, aby przedsiębiorca, który wydobywa kopalinę główną i równocześnie kopalinę towarzyszącą, za kopalinę towarzyszącą ponosił opłatę obniżoną - w wysokości 50%. Oczywiście rozwiązanie to będzie przedmiotem rozważań połączonych komisji, wydaje się jednak, że jest to krok we właściwym kierunku, albowiem nowelizacja, tak jak powiedziałem, nie dopuszcza w swych założeniach obniżek opłat, rezygnuje z uznaniowości, ponieważ każda forma obniżek niedoprecyzowana w ustawie może nosić znamiona pewnej uznaniowości. Jednak w tym wypadku dokładne określenie w ustawie takiej obniżki wydaje się zasadne. Oczywiście decyzja będzie należeć do pań i panów posłów.</u>
<u xml:id="u-187.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">Pani poseł Krasicka-Domka zwróciła uwagę na sprawę energii ze źródeł odnawialnych. Źródła odnawialne jako źródła alternatywne to bardzo istotny ekologiczny element systemu źródeł energii pierwotnej. Jak wiemy, udział energii ze źródeł odnawialnych w naszej strukturze wykorzystania pierwotnych źródeł energii jest na niewielkim poziomie - szacowany jest w granicach 2,5%. Wzrost udziału energii odnawialnej w strukturze wykorzystania wszystkich źródeł energii pierwotnej jest wielkim wyzwaniem, przed którym stoimy. Natomiast trudno mi w tej chwili odpowiedzieć na sugestie, w jaki sposób zawrzeć w ustawie Prawo geologiczne i górnicze uregulowanie, które wymuszałoby większy udział wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w strukturze wykorzystania pierwotnych nośników energii.</u>
<u xml:id="u-187.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">Pani poseł Sikorska-Trela była łaskawa zapytać o dyrektywę 94/22 Unii Europejskiej. Dyrektywa ta została uwzględniona w uregulowaniach proponowanej nowelizacji. W art. 11 projektu zawarte jest stwierdzenie, że ustanowienie użytkowania górniczego w wypadku poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania gazu ziemnego, ropy naftowej i metanu z węgla kamiennego poprzedza się przetargiem. Obawa pani poseł Sikorskiej-Treli, jak rozumiem, szła w tym kierunku, czy dostosowanie naszego prawa w tym zakresie do wymogów Unii Europejskiej nie będzie niekorzystne dla polskich przedsiębiorców. W tym zakresie dotyczy to głównie Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa. Chciałbym uspokoić panią poseł. Przedstawiciele sektora naftowego od kilku lat mają świadomość istnienia tej dyrektywy, świadomość tego, że zapis o obligatoryjnym przetargu na ustanowienie użytkowania górniczego znajdzie się - w ramach dostosowania do prawa unijnego - w nowelizowanej ustawie. Zatem nie widzę tutaj zagrożenia dla polskich przedsiębiorców.</u>
<u xml:id="u-187.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">Pani poseł Sikorska-Trela zadała jeszcze jedno pytanie, które odnosiło się do bursztynu. Chodziło o to, czy zbieranie bursztynu przynosi szkody czy nie, czy wymaga to jakichś pozwoleń. Nie, zbieranie bursztynu nie wymaga pozwoleń. Natomiast działalność polegająca na poszukiwaniu i w konsekwencji wydobywaniu bursztynu wymaga koncesji.</u>
<u xml:id="u-187.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">Chciałbym jeszcze wrócić do bardzo istotnej sprawy poruszonej przez prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Uczkiewicza. Pan prezes w swoim wystąpieniu wyraził troskę o racjonalne gospodarowanie złożami kopalin. Poruszył również bardzo istotne zagadnienie, które jest przedmiotem dyskusji, ale i troski środowiska geologów i prawników. Jest ono uregulowane w art. 7 w obecnie obowiązującej ustawie z 1994 r. Jakkolwiek, tak jak powiedziałem, zagadnienie to jest przedmiotem dyskusji, niemniej nie znaleziono do tej pory rozwiązania alternatywnego, które nie budziłoby wątpliwości. Propozycja, którą przedłożył pan prezes Najwyższej Izby Kontroli, z jednej strony jest wyrazem troski o własność kopalin, o własność złóż, ale z drugiej strony rozwiązanie z nią zgodne nosi znamiona - to jest niejako druga strona problemu - nacjonalizacji. Problem jest dużo bardziej złożony, dotyka bowiem i złóż płytko leżących, i złóż głębiej zalegających - tak przynajmniej zrozumiałem wypowiedź pana prezesa Uczkiewicza - złóż, stanowiących część składową nieruchomości gruntowych, które mają konkretnych właścicieli. Konkludując, chciałbym powiedzieć w ten sposób. Problem oczywiście jest bardzo istotny. Uważam, że jest to problem systemowy, własność złóż bowiem to podstawowa kwestia. W moim odczuciu uregulowanie obecnie istniejące jest uregulowaniem jak dotychczas nierodzącym sporów czy kontrowersji, natomiast gdyby przeważała opinia o konieczności dokonania zmian, to nie wiem, czy miałoby to dotyczyć Prawa geologicznego i górniczego czy może innych ustaw - Kodeksu cywilnego, może ustawy wyższego rzędu. To tyle, jeśli chodzi o podstawowe problemy, które zarysowały się w czasie dyskusji. Jeżeli pan marszałek i Wysoka Izba pozwolą, to na pytania, na które nie udzieliłem odpowiedzi, oraz na pozostałe wątpliwości - przy czym, tak jak zauważyłem, bezpośrednich pytań zgłoszono niewiele, większość stanowiły poprawki, które zostaną przedyskutowane w czasie posiedzenia połączonych komisji - pozwolę sobie odpowiedzieć w formie pisemnej. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-188">
<u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
<u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł ma jeszcze jakieś wątpliwości, tak?</u>
<u xml:id="u-188.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-189">
<u xml:id="u-189.0" who="#PosełAntoniTyczka">Panie Marszałku! Chciałbym się zwrócić do pana ministra. Panie ministrze, zadałem pytanie o stanowisko rządu odnośnie do propozycji zapisu art. 86 ust. 1 dotyczącego opłat eksploatacyjnych. Chodzi mi konkretnie o to, budżety których gmin będą zasilane z tytułu opłat eksploatacyjnych. Zdaję sobie bowiem sprawę, że opłaty eksploatacyjne mogą zasilać budżety np. tych gmin, na których terenie odbywa się eksploatacja, lub również gmin - przynajmniej ja za taką propozycją wnioskuję - na terenach których ma miejsce oddziaływanie uboczne z racji funkcjonowania w bliskim sąsiedztwie kopalń węgla brunatnego. Nie ukrywam, prawda jest taka, iż często się zdarza, że kopalnia węgla brunatnego, np. w regionie Konina, w regionie Bełchatowa, funkcjonuje w jakiejś gminie i z tytułu opłat eksploatacyjnych w znacznym stopniu zasilany jest budżet gminy, na terenie której to się odbywa, a szkody powstałe z tytułu funkcjonowania kopalni są również znaczące w sąsiednich gminach. Chciałbym uzyskać informację na ten temat. Proszę o odpowiedź na pytanie, jakie jest stanowisko rządu wobec propozycji zapisu zawartego w art. 86 ust. 1.</u>
</div>
<div xml:id="div-190">
<u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, oczywiście pan minister może odpowiedzieć teraz, ale może pan poseł by się zgodził, żeby odpowiedzi tej udzielono już na posiedzeniu komisji, bo poprawek jest bardzo dużo.</u>
<u xml:id="u-190.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Tyczka: Ja bym jednak prosił o odpowiedź, gdyby pan marszałek pozwolił...)</u>
<u xml:id="u-190.2" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu Tadeusz Bachleda-Curuś: To ja może krótko odpowiem, panie marszałku.)</u>
<u xml:id="u-190.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
<u xml:id="u-190.4" who="#komentarz">(Poseł Antoni Tyczka: To jest warunek tego, czy złożę poprawkę, czy nie.)</u>
<u xml:id="u-190.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">A to jeszcze by pan poseł zdążył ją złożyć, tak? Dobrze.</u>
<u xml:id="u-190.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-191">
<u xml:id="u-191.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Jeśli chodzi o pytanie, które był pan łaskaw zadać, to rzeczywiście w sprawozdaniu połączonych komisji znalazł się zapis, który w sposób zasadniczy zmienia dotychczasowe uregulowanie i zmienia filozofię adresowania naliczonych opłat eksploatacyjnych. Dotychczas według obowiązującego prawa gmina, na której terenie prowadzona jest eksploatacja, jest tu beneficjentem, czyli otrzymuje opłatę eksploatacyjną zgodnie z art. 86 ust. 1. Nowy zapis zawarty w sprawozdaniu połączonych komisji zmienia tę sytuację, powoduje bowiem, że beneficjentem opłaty eksploatacyjnej będzie nie tylko gmina, na terenie której prowadzona jest działalność eksploatacyjna, lecz będą wszystkie gminy, które znajdują się w obrębie terenu górniczego. A zatem będziemy mieć do czynienia z taką sytuacją, że eksploatacja prowadzona będzie w jednej gminie, a wszystkie gminy leżące w obrębie terenu górniczego - to może być kilkanaście gmin - będą beneficjentami tej opłaty.</u>
<u xml:id="u-191.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">Muszę powiedzieć, że to rozwiązanie budzi nasze głębokie zaniepokojenie i może rodzić wielowątkowe skutki, także ze względu na stan już istniejący, a zatem złoża już eksploatowane. Opłaty z eksploatacji wpływają przez wiele lat do konkretnej gminy, w której jest prowadzona eksploatacja. Przejście na nowy system spowoduje, że opłaty będą dzielone według powierzchni gmin w obrębie terenu górniczego, a zatem może się okazać, że gmina, na której terenie eksploatacja jest prowadzona, uzyska jedynie niewielką część tego, co uzyskuje w tej chwili. Tymczasem uciążliwość z tytułu eksploatacji dotyka właśnie tę konkretną gminę. Zatem chciałbym skonkludować, że jestem zdecydowanie przeciwny zmianie obecnie funkcjonującego uregulowania. Chciałbym również dodać rzecz szalenie istotną: w okresie funkcjonowania tego uregulowania, czyli od ponad 6 lat, zapis art. 86 ust. 1 nie rodził sporów, nie rodził kontrowersji, skarg, które docierałyby do organów koncesyjnych. Uważam, że wprowadzenie w tej chwili nowego uregulowania spowoduje duże zmiany w dochodach gmin, szczególnie gmin, w których odbywa się eksploatacja, co w moim rozumieniu będzie rodzić niekorzystne skutki.</u>
<u xml:id="u-191.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieŚrodowiskaTadeuszBachledaCuruś">Zatem, tak jak powiedziałem, ten nowy zapis uważam za trudny do zaakceptowania i będę starał się w czasie prac połączonych komisji argumentować to negatywne stanowisko jeszcze bardziej dogłębnie niż pozwalam sobie robić to w tej chwili. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-192">
<u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
<u xml:id="u-192.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Jerzy Stanisław Madej?</u>
<u xml:id="u-192.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę, sprawozdawca komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-193">
<u xml:id="u-193.0" who="#PosełJerzyStanisławMadej">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na część pytań, które były skierowane do mnie, odpowiedział już pan minister, dlatego nie będę powtarzał tych szczegółowych kwestii. Krótko ustosunkuję się tylko do kilku spraw.</u>
<u xml:id="u-193.1" who="#PosełJerzyStanisławMadej">Pan poseł Chojnacki pytał o art. 45 ust. 1a, o tę decyzję administracyjną dotyczącą zażądania uzupełnienia lub poprawienia dokumentacji. Rozumiem, że ta decyzja, tak samo jak decyzja o przyjęciu dokumentacji, powinna być podjęta w ciągu 2 miesięcy. Jeżeli nie otrzymało się żadnej decyzji, to znaczy, że dokumentacja jest zgodna z prawem i że nie ma tu żadnych konsekwencji. Tak należy interpretować ten zapis, o ile dobrze zrozumiałem pytanie pana posła.</u>
<u xml:id="u-193.2" who="#PosełJerzyStanisławMadej">Drugie pytanie dotyczyło art. 31 ust. 1a - chodzi tam o stwierdzanie kwalifikacji i uprawnień do wykonywania czynności dozoru geologicznego. Pan poseł pytał, czy nie powinno to być wydawane na czas określony. Proszę państwa, w zasadzie wszystkie uprawnienia, jakie są wydawane w różnych branżach zawodowych w Polsce, są wydawane dożywotnio - uprawnienia lekarskie, prawo jazdy, uprawnienia budowlane. A więc wszystkie one są wydawane dożywotnio, przy czym w wielu przypadkach, w licznych przypadkach jest powiedziane, kiedy można te uprawnienia utracić na czas określony czy nawet na czas dłuższy. Toteż byłby to precedens i, jak się wydaje, chyba nieuzasadniony.</u>
<u xml:id="u-193.3" who="#PosełJerzyStanisławMadej">Pan poseł Chojnacki pytał również o zapis art. 102, tj. zmiana 67., w którym dodaje się, że wykonywanie zadań, o których mowa w ust. 1 pkt. 4a i 6, minister może zlecić różnym podmiotom. Wyjaśniam, że to nie są zadania służby geologicznej, lecz są to zadania administracji geologicznej. Zadania służby geologicznej są uwzględnione w art. 102a i te zadania w tej chwili zgodnie z tą propozycją mogą być przekazane tylko Państwowemu Instytutowi Geologicznemu, jak mówiłem, na czas określony.</u>
<u xml:id="u-193.4" who="#PosełJerzyStanisławMadej">Pan poseł Maćkała pytał o to, czy Rada Ministrów może ustalić opłaty eksploatacyjne na poziomie zerowym. Panie pośle, odpowiem, że według obowiązującego obecnie prawa również może być ta stawka zerowa, dlatego że w ustawie zapisane jest, że opłata eksploatacyjna nie może przekroczyć 10% kosztów sprzedaży, natomiast Rada Ministrów określa stawki procentowe. I najniższa stawka w tym rozporządzeniu, jak już mówił pan minister, wynosiła 2%, a najwyższa - 10%. Tak więc nikt nie wie, skąd się bierze ta obawa, że Rada Ministrów akurat w tym przypadku, kiedy będzie proponowała stawki, to zastosuje stawkę zerową, a nie stawkę rozsądną.</u>
<u xml:id="u-193.5" who="#PosełJerzyStanisławMadej">Pan poseł Korpak pytał o to, skąd się wzięły stawki maksymalne. Po prostu zostały przeliczone te stawki, które obowiązywały przy obecnych opłatach; te stawki zostały pomnożone przez 1,60. I stąd się wzięły stawki maksymalne. Czyli jest ponad 50% zapasu w stosunku do tych stawek, z których wszystkie samorządy były zadowolone. Tak więc ta górna granica, jak powiedziałem, jest z dużym zapasem bezpieczeństwa. Pytanie: Dlaczego nie stawka procentowa? Wyjaśniał to pan minister. Nie ma to być bowiem stawka od sprzedaży, tylko ma to być stawka od wydobytej kopaliny. Co powiedzieć przedstawicielom gmin? Przedstawicielom gmin powiedzieć, że jeżeli Rada Ministrów będzie wydawała rozporządzenie o wysokości stawek jednostkowych za opłatę eksploatacyjną, to będzie brała pod uwagę interesy obu stron, czyli interes z jednej strony przedsiębiorców, którzy będą te kopaliny wydobywali, z drugiej strony interes gmin, które tę opłatę eksploatacyjną otrzymają. I oczywiście nie może być tak, że gminy nic nie będą dostawały, dlatego że będzie się uprzywilejowywać przedsiębiorców, ani nie może być tak, że przedsiębiorcy będą ponosili bardzo wysokie opłaty, dlatego że gminy są zainteresowane tym, żeby ta opłata była jak najwyższa. Będzie musiał być oczywiście kompromis pomiędzy interesem gmin i interesem przedsiębiorców. Dlaczego - pytał jeszcze pan poseł Korpak - zlikwidowano obniżki opłat eksploatacyjnych? Proszę państwo, bo to był taki trochę przewrotny mechanizm. Obniżkę opaty eksploatacyjnej opiniował wójt, burmistrz czy prezydent, niższa opłata szła do gminy, niższa opłata szła do narodowego funduszu, natomiast Ministerstwo Finansów refundowało gminie tę obniżkę. Czyli budżet państwa dwukrotnie ponosił stratę. Raz, że mniejsza opłata wpływała do narodowego funduszu, a dwa, że Ministerstwo Finansów refundowało jeszcze gminie tę obniżkę, czyli gmina dostawała swoje pieniądze, natomiast budżet państwa płacił dwa razy. W związku z tym zlikwidowano po prostu obniżki opłat eksploatacyjnych. Tak więc tutaj jest taki podtekst ryzykowny, jeśli chodzi o tę obniżkę.</u>
<u xml:id="u-193.6" who="#PosełJerzyStanisławMadej">Pan poseł Tyczka pytał o opłatę za sprzedaną czy wydobytą kopalinę. To już pan minister wyjaśnił.</u>
<u xml:id="u-193.7" who="#PosełJerzyStanisławMadej">Pan minister nie odpowiedział w pełni na pytanie pani poseł Krasickiej-Domki. Pani poseł zadała pytanie, czy zgodzę się z nią, że należy zwrócić uwagę na ochronę majątku skarbu państwa. Zgadzam się z panią poseł. Należy na to zwrócić uwagę. I drugie pytanie: Czy należy pamiętać o odnawialnych źródłach energii? Tu chodzi o wody geotermalne. Zgadzam się z panią poseł i oczywiście będziemy w trakcie dalszych prac o tym pamiętali. I generalna uwaga - do tego również ustosunkował się pan minister - to sprawa ochrony własności naszego majątku narodowego. Złoża kopalin, złoża wód podziemnych, wód geotermalnych są oczywiście naszym majątkiem. Zgadzam się też z tymi wystąpieniami moich przedmówców, którzy mówili, że należy o tym pamiętać. Pan minister wspomniał o tym, że te próby trwają nie od dzisiaj, żeby art. 7 tego prawa zapisać tak, by rzeczywiście zagwarantować ochronę naszego majątku narodowego. Jeżeli znajdzie się lepsze rozwiązanie, na pewno je przyjmiemy.</u>
<u xml:id="u-193.8" who="#PosełJerzyStanisławMadej">Podsumowując, chciałbym podziękować wszystkim tym z państwa, którzy brali udział w debacie. Mam nadzieję, że poprawki złożone w trakcie tej debaty przyczynią się do tego, że ostatecznie tekst nowelizowanej ustawy będzie optymalny. Komisja nad tym pracowała, ale nie jest tak, że to jest rozwiązanie idealne. Dziękuję zatem za wszystkie poprawki i liczę na to, że nasz wspólny wysiłek da pożądany efekt. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-193.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-194">
<u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
<u xml:id="u-194.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-194.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono liczne poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Gospodarki, Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
<u xml:id="u-194.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
<u xml:id="u-194.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-194.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 105. posiedzenia Sejmu.</u>
<u xml:id="u-194.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich, a to: Stanisław Zając, Bogdan Lewandowski, Jan Kulas, Kazimierz Chrzanowski, Mieczysław Jedoń, Ewa Tomaszewska i Zofia Krasicka-Domka.</u>
<u xml:id="u-194.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy ktoś jeszcze? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-194.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zamykam listę.</u>
<u xml:id="u-194.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Bardzo proszę, pan poseł marszałek Stanisław Zając.</u>
</div>
<div xml:id="div-195">
<u xml:id="u-195.0" who="#PosełStanisławZając">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Korzystam z regulaminowej możliwości, ażeby złożyć oświadczenie w sprawie dzisiejszego trzeciego czytania, a mówiąc ściślej: głosowania nad projektem ustawy o zmianie ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy. Chciałbym oświadczyć, że podczas głosowania nad poprawką do projektu ustawy dotyczącej ustroju miasta stołecznego Warszawy w następstwie głosowania zarejestrowano moje stanowisko w tej sprawie jako głosowanie przeciw. Na tej podstawie można by, niestety, wnioskować, że opowiedziałem się przeciw rozwiązaniu zaproponowanemu w poprawce. Nie było to moją intencją. Była to oczywista pomyłka. Moją intencją było głosowanie za poprawką, tj. aby:</u>
<u xml:id="u-195.1" who="#PosełStanisławZając">— miasto stołeczne Warszawa było lokalną wspólnotą samorządową w rozumieniu ustawy o samorządzie powiatowym, w skład którego wchodzą dotychczasowe gminy warszawskie, oraz,</u>
<u xml:id="u-195.2" who="#PosełStanisławZając">— utworzyć Warszawski Zespół Miejski, w skład którego wchodzą miasto stołeczne Warszawa, gminy warszawskie oraz wszystkie wymienione w tej poprawce powiaty.</u>
<u xml:id="u-195.3" who="#PosełStanisławZając">Swoje stanowisko w tej sprawie wyrażałem niejednokrotnie publicznie, m.in. na posiedzeniu prezydium klubu Akcji Wyborczej Solidarność. Czynię to również w niniejszym oświadczeniu, które składam na plenarnym posiedzeniu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-196">
<u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
<u xml:id="u-196.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-197">
<u xml:id="u-197.0" who="#PosełBogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu wczorajszym podczas kolejnego punktu porządku obrad 105 posiedzenia Sejmu, pytań w sprawach bieżących, pan poseł Kulas zadał pytanie dodatkowe do pytania w sprawie sytuacji w oświacie, które sformułował pan poseł Krzysztof Baszczyński. Kończąc swoje pytanie, pan poseł Kulas wyraził pogląd, który nie miał żadnego związku z pytaniem posła Baszczyńskiego. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, bo pan poseł prawie w każdym swoim wystąpieniu koncentruje uwagę na przeszłości. Pyta ministrów, jak było w PRL albo co się działo za rządów SLD–PSL. W kategoriach psychologicznych taka postawa jest zrozumiała. Teraźniejszość, jaka jest, każdy widzi, i tylko najwięksi pesymiści utrzymują, że może być jeszcze gorzej. Bezpieczniej dla posła AWS jest więc uciekać do przeszłości. Można bez lęku gaworzyć i poprawiać sobie samopoczucie. Z drugiej strony nie można wykluczyć, że poseł Kulas wykorzystuje ministrów w charakterze korepetytorów. Poseł nie ma czasu na uzupełnienie wiedzy na wieczorowych uniwersytetach, a zresztą kiedyś można było studiować na takich uniwersytetach za darmo, a dzisiaj trzeba byłoby wyłożyć niemałe pieniądze, nawet na kieszeń poselską. Tak więc, powtarzam, w jeszcze jednej historycznej wypowiedzi nie byłoby niczego nadzwyczajnego, gdyby nie słowa posła Kulasa - cytuję za stenogramem: „Przypominam, 4 lata temu w tym Sejmie ówczesny minister z SLD mówił wręcz o odsunięciu rodziców od szkoły”. To kłamstwo zostało wypowiedziane z niezwykłym spokojem, w sposób, w jaki zamawia się pieczywo w sklepie. I słusznie pani poseł Danuta Grabowska zaprotestowała przeciw takim ohydnym metodom prowadzenia walki politycznej.</u>
<u xml:id="u-197.1" who="#PosełBogdanLewandowski">Podjęta przez pana posła Kulasa próba polemiki z tym szlachetnym głosem moralnego oburzenia była żałosna. Przyzwoity człowiek przeprosiłby albo zapadłby się ze wstydu pod ziemią. Kłamstwo połączone z atakiem na człowieka, który nie jest posłem i nie może bronić się na sali sejmowej, godne jest najwyższego potępienia. Dodajmy, że ofiarą werbalnej agresji padł wybitny uczony, człowiek niezwykle zasłużony dla sprawy demokracji w Polsce. W pełni solidaryzuję się z wystąpieniem pani poseł Grabowskiej. Nie ma i nie może być w polskim parlamencie zgody na metody wypracowane przez pana posła Kulasa. Ich upowszechnienie niesie ze sobą zbyt wielkie zagrożenie. Nie można przejść do porządku nad tym nieobyczajnym wybrykiem. Decydujący głos w tej sprawie powinien należeć do Komisji Etyki Poselskiej. Dziękuję za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-198">
<u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-198.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Jan Kulas.</u>
</div>
<div xml:id="div-199">
<u xml:id="u-199.0" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Oto przykład, jak nie należy w Sejmie postępować, przed chwilą został zaprezentowany. Co znaczy niegodziwość, co znaczy szkalowanie, co oznacza odmawianie czci i wiary posłowi, którego praca jest znana... Ale szkoda czasu, żeby posła Lewandowskiego w tej chwili przekonywać o inicjatywach, o aktywności, o pracy w regionie, w parlamencie, w komisjach, w Komisji Finansów Publicznych, w Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży. Tych inicjatyw jest wiele. Szkoda czasu na przekonywanie pana posła. Po przejrzeniu tego stenogramu można przypomnieć, że jest Komisja Etyki Poselskiej, panie marszałku. Pan poseł Lewandowski przekroczył wszelkie granice.</u>
<u xml:id="u-199.1" who="#PosełJanKulas">Wczoraj wyraźnie powiedziałem, jak rzecz się miała, punkt brzmiał: Sytuacja w oświacie. Potem sprostowałem, że chodziło o publiczną wypowiedź ministra Wiatra na temat ograniczania wpływu rodziców na wychowanie. Czy powiedział to w Sejmie, czy w ministerstwie edukacji, czy udzielił wywiadu, tego rzeczywiście nie pamiętam, to prostuję i za to przepraszam. Ale to, że prowadził politykę antyrodzicielską, że były wielkie protesty, to wszyscy doskonale pamiętają. Jeśli będzie trzeba, przypomnimy posłowi Lewandowskiemu stosowne materiały, protesty społeczne z lat 1996–1997.</u>
<u xml:id="u-199.2" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Oświadczenia poselskie w moim przekonaniu powinny służyć temu, by mówić o rzeczach dobrych, ważnych, istotnych, inspirujących, twórczych. To powinno mieć także walor edukacyjny.</u>
<u xml:id="u-199.3" who="#PosełJanKulas">Zastanawiałem się ostatnio, i w Komisji Finansów Publicznych, i przy różnych okazjach, nad sprawami gospodarczymi, bo rzeczywiście bezrobocie w tej chwili jest największym zagrożeniem. Przy rozwiązywaniu tego problemu powinniśmy współdziałać ponad podziałami politycznymi, powinniśmy łączyć siły, szanować to, by współdziałać w pewnej kulturze. Wierzę, że to jest możliwe, nawet jeżeli jest jeden poseł, który na tej sali uważa inaczej.</u>
<u xml:id="u-199.4" who="#PosełJanKulas">Przestudiowałem wiele materiałów od naszych ministrów, ministrów często kompetentnych - posła Lewandowskiego to akurat martwi - mamy wielu takich ministrów, na przykład ministra gospodarki. Mógłbym wymienić wiele innych resortów.</u>
<u xml:id="u-199.5" who="#PosełJanKulas">Z moich studiów wynika, że takie kraje, jak: Hiszpania, Irlandia, Szwecja, mogą być dobrym przykładem, jak zwalczać bezrobocie, jak kreować wzrost gospodarczy, jak pobudzać przedsiębiorczość.</u>
<u xml:id="u-199.6" who="#PosełJanKulas">Ostatnio sięgnąłem do innego, bliższego kraju, który miał podobne problemy ze Związkiem Radzieckim, a potem z załamaniem gospodarki w Rosji. Mam na myśli Finlandię, w której w latach 1991–1993 miał miejsce największy kryzys w historii tego kraju. Załamanie handlu ze Związkiem Radzieckim spowodowało spadek PKB aż o 11%. Tysiące przedsiębiorstw zbankrutowało. Stopa bezrobocia przekroczyła 20%. Wydatki budżetowe ścięto aż o 10%. Trudno sobie wyobrazić w naszych polskich warunkach, jak wielkich wyrzeczeń wymagało to w kraju o gospodarce kapitalistycznej. Depresja gospodarcza była niemalże kompletna. Rewizja budżetu. Wydawało się, że nie ma możliwości wyjścia.</u>
<u xml:id="u-199.7" who="#PosełJanKulas">Dzisiaj, panie marszałku - pan się dobrze zna na ekonomii - panie i panowie, Finlandia jest zupełnie innym krajem. Po 8 latach PKB rocznie na głowę obywatela Finlandii wynosi ponad 24 tys. dolarów amerykańskich, czyli jest to jeden z najwyższych wskaźników w Europie. Wzrost gospodarczy w zeszłym roku w Finlandii przekroczył 5,7% PKB, czyli jest to średnio dwa razy więcej niż w państwach Unii Europejskiej. Inflacja w tym kraju wynosi 1%. Stopa bezrobocia spadła poniżej 10%. Nadwyżka budżetowa - to nie tylko Stany Zjednoczone, lecz również Finlandia - wynosi w tym kraju obecnie ok. 4,5% PKB. Regularnie, z dużą dynamiką, Finlandia spłaca oczywiście długi z czasów kryzysu. Nadwyżki w bilansie handlowym są w przedziale 11–12 mld dolarów amerykańskich. Mało kto dziś uświadamia sobie, że wielki koncern Nokia, największa firma na rynku telefonów komórkowych, największe sukcesy odnosi na terenie Finlandii.</u>
<u xml:id="u-199.8" who="#PosełJanKulas">Jakie są źródła tych zmian? Otóż na badania i rozwój w Finlandii przeznacza się, panie i panowie, 3% PKB, wielokrotnie więcej niż w naszym kraju i w krajach sąsiednich. Przedsiębiorstwa przeznaczają 2/3 wszystkich swoich środków na badania i rozwój, z budżetu pochodzi tylko 1/3. To może dobra droga i dla nas. Dzisiaj Finlandia jest w czołówce światowej pod względem publicznych nakładów na badania i rozwój.</u>
<u xml:id="u-199.9" who="#PosełJanKulas">Panie i Panowie! Chciałbym na zakończenie powiedzieć, że trzeba się uczyć od lepszych, trzeba uczyć się od mądrzejszych, także od naszych sąsiadów. Z Finlandią graniczymy przez Bałtyk, mamy wspólnego sąsiada na wschodzie. My też przeżyliśmy załamanie handlu, odczuliśmy duże skutki negatywne w związku z kryzysem rosyjskim. Sumując, chcę powiedzieć, że najważniejsze czynniki, które zadecydowały o gospodarce Finlandii i które mogą być przydatne w polskich warunkach, są następujące - jest ich siedem, tylko je wymienię, bo czas nie pozwala na więcej:</u>
<u xml:id="u-199.10" who="#PosełJanKulas">1) stabilność polityczna państwa i umiejętność osiągania konsensusu przez różne ugrupowania polityczne w najważniejszych sprawach społeczno-gospodarczych;</u>
<u xml:id="u-199.11" who="#PosełJanKulas">2) długofalowa, proeksportowa strategia gospodarcza; eksport Finlandii jest główną drogą sukcesu tego kraju,</u>
<u xml:id="u-199.12" who="#PosełJanKulas">3) wspomniany eksport, szczególnie jego promocja, również w oparciu o znaczne środki budżetowe; to, co my też staramy się uczynić,</u>
<u xml:id="u-199.13" who="#PosełJanKulas">4) wysokie nakłady na badania i rozwój; jak wspomniałem, od wielu lat stawiają one Finlandię pod tym względem nie w czołówce europejskiej, ale więcej - w czołówce światowej;</u>
<u xml:id="u-199.14" who="#PosełJanKulas">5) wysoki poziom nauczania na wszystkich szczeblach i dostępność do szkół dla wszystkich, w tym także bezpłatna edukacja; powszechna znajomość języków obcych to jest w Finlandii oczywiście standard,</u>
<u xml:id="u-199.15" who="#PosełJanKulas">6) wysoki poziom sprywatyzowania gospodarki, umiejętna restrukturyzacja gospodarki; tam na przykład doszło do kompletnego załamania przemysłu stoczniowego, który kiedyś był źródłem sukcesów gospodarczych tego kraju, a jednak Finlandia dba o interwencjonizm państwowy, o własność narodową, szczególnie w takich sektorach strategicznych jak sektor paliwowo-energetyczny,</u>
<u xml:id="u-199.16" who="#PosełJanKulas">7) utrzymywanie na wysokim poziomie technicznym infrastruktury.</u>
<u xml:id="u-199.17" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Finlandia może być dla nas pod wieloma względami wzorem i przykładem godnym naśladowania. Finlandia odniosła ewidentny, bardzo konkretny sukces w walce z bezrobociem. Ale, panie marszałku, panie i panowie, nawet dzisiaj, kiedy Finlandia ma jedne z największych sukcesów gospodarczych w Europie i na świecie, rząd nadal stawia sobie za cel główny dalszą konsekwentną walkę z bezrobociem. Myślę, że takimi refleksjami warto się w naszym Sejmie podzielić. Dziękuję za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-200">
<u xml:id="u-200.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi za to oświadczenie.</u>
<u xml:id="u-200.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ponieważ pan poseł był uprzejmy pozytywnie ocenić moje kwalifikacje ekonomiczne - za co dziękuję - to dodam tylko, że te wszystkie niewątpliwe sukcesy Finlandii, które mogą być dla nas wzorem, Finlandia osiągnęła, nie stosując podatku liniowego.</u>
<u xml:id="u-200.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
<u xml:id="u-200.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Tak jest, zgadzam się, panie marszałku.)</u>
<u xml:id="u-200.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Kazimierz Chrzanowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-201">
<u xml:id="u-201.0" who="#PosełKazimierzChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oświadczenie, które składam, związane jest z informacją rządu w sprawie sytuacji w przemyśle hutnictwa żelaza i stali, przedłożoną Wysokiej Izbie na obecnym posiedzeniu Sejmu, a ściślej mówiąc z pkt. 4 tej informacji, dotyczącym programu inwestycyjnego w hutnictwie. Cytuję zapis tego punktu: Program inwestycyjny musi być dostosowany do możliwości finansowych hut i winien być ograniczony do niezbędnych modernizacji i inwestycji mających na celu głównie poprawę jakości, wzrost przetworzenia produktów, budowę systemów sprzedaży i zaopatrzenia, a także znaczącą poprawę rentowności.</u>
<u xml:id="u-201.1" who="#PosełKazimierzChrzanowski">Zgadzając się z tym zapisem, chcę zwrócić uwagę rządu na wniosek dotyczący udzielenia gwarancji skarbu państwa na finansowanie modernizacji walcowni gorącej w Hucie im. Tadeusza Sendzimira, który czeka na rozpatrzenie od sierpnia 2000 r. Modernizacja tej walcowni jest kluczowa dla przyszłości huty, która jest jednym z najważniejszych przedsiębiorstw Małopolski i największym pracodawcą w regionie, i jest kluczowa dla przyszłości przedsiębiorstwa i jego załogi, albowiem warunkuje utrzymanie pozycji konkurencyjnej jedynego krajowego producenta blach walcowanych na gorąco o grubości poniżej 6 mm, warunkuje przyszłość firm w tak istotnych dziedzinach gospodarki jak motoryzacja, przemysł artykułów gospodarstwa domowego, przemysł opakowań, warunkuje poprawę jakości wyrobów.</u>
<u xml:id="u-201.2" who="#PosełKazimierzChrzanowski">Zgodę na pełne finansowanie modernizacji na kwotę 182 mln euro wyraziły banki niemieckie oraz austriackie, uzależniając jednak udzielenie kredytu od uzyskania 60% gwarancji skarbu państwa. Dodam, że przedstawione rządowi analizy ekonomiczne wykazały pełną zdolność HTS do wywiązywania się ze zobowiązań wobec banków kredytujących. Wniosek, jak wspomniałem, czeka na decyzję rządu od sierpnia 2000 r., został uzupełniony o projekt umowy kredytowej w grudniu i jest zgodny z rządowym zaktualizowanym programem restrukturyzacji hutnictwa, przyjętym w kwietniu ub. r. Pan minister Edward Nowak informował: każdy element naprawy tej walcowni będzie skutkował naprawą jakościową całego segmentu wyrobów płaskich, będzie służył i Sendzimirowi, i innym hutom, nie traćmy czasu, róbmy to.</u>
<u xml:id="u-201.3" who="#PosełKazimierzChrzanowski">Właśnie, róbmy to, nie traćmy czasu; tylko został do spełnienia jeden warunek, dotyczący gwarancji kredytowych, czyli decyzja rządu o podjęciu gwarancji kredytowych, a na nią i kierownictwo, i załoga Huty Sendzimira czekają od sierpnia roku 2000. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-202">
<u xml:id="u-202.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-202.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Mieczysław Jedoń.</u>
</div>
<div xml:id="div-203">
<u xml:id="u-203.0" who="#PosełMieczysławJedoń">Panie Marszałku! Panie i panowie posłowie! Moje oświadczenie dotyczy dokumentu „Strategia rozwoju energetyki odnawialnej”, stanowiącego realizację postanowień rezolucji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 lipca 1999 r. w sprawie wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. W mojej miejscowości Bielawa, powiat dzierżoniowski, woj. dolnośląskie, w zespole szkół zawodowych, gdzie dyrektorem jest pan Tadeusz Żurawski, w dniu 23 marca 2001 r. otwarto „szkołę słoneczną”, która uwzględnia nowy wariant wdrożenia technologii wykorzystywania odnawialnego źródła energii. Jest to pierwsza tego typu szkoła w Polsce i w Europie Wschodniej. Dzięki temu przedsięwzięciu szkoła rozszerzy ofertę dydaktyczną o nowy moduł nauczania w zakresie zdobywania wiedzy i umiejętności praktycznych, techniki solarnej, termicznej i fotowoltaicznej.</u>
<u xml:id="u-203.1" who="#PosełMieczysławJedoń">Zadanie pn. „szkoła słoneczna” jest efektem zakończenia realizacji trzech projektów: wymian i staży w ramach programu Leonardo da Vinci, wyposażenia pracowni w sprzęt i pomoce naukowe w ramach programu miasta Bielawa i niemieckiej fundacji ochrony środowiska (DBU z siedzibą w Ostanbruck) i opracowania programów nauczania — w ramach programu pilotażowego Multiplikator — projekt Leonardo da Vinci, oraz modernizacji pracowni, finansowanych przez starostwo powiatu dzierżoniowskiego.</u>
<u xml:id="u-203.2" who="#PosełMieczysławJedoń">Wychodząc naprzeciw założeniom przyjętym przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, placówka, otwierając nowy kierunek kształcenia, weszła w etap realizacji „Strategii rozwoju energetyki odnawialnej”. Dziękuję za uwagę.</u>
<u xml:id="u-203.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-204">
<u xml:id="u-204.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panie pośle.</u>
<u xml:id="u-204.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pozwolę sobie tylko nieśmiało zauważyć, że Polska leży w centralnej Europie; geograficzny środek Europy jest, jak wiadomo, w Polsce.</u>
<u xml:id="u-204.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz pani poseł Ewa Tomaszewska.</u>
</div>
<div xml:id="div-205">
<u xml:id="u-205.0" who="#PosełEwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska, mówiąc obrazowo, leży na morzu geotermalnym. Ma największe zasoby wód geotermalnych w Europie, niemal zupełnie nie korzysta jednak z tych złóż energii czystej. Zabiegamy o dostęp do rosyjskiego i norweskiego gazu, drogo płacąc za jego dostawy. Zadymiamy polskie miasta, spalając węgiel, cenny surowiec do wyrobu leków. Nie inwestujemy w odwierty wód geotermalnych, których zasoby wielokrotnie przekraczają zapotrzebowanie Polski na energię. Jest to nieracjonalne zarówno ze względów ekonomicznych, jak i ekologicznych.</u>
<u xml:id="u-205.1" who="#PosełEwaTomaszewska">Mam nadzieję, że poprawki do ustawy Prawo geologiczne i górnicze zgłoszone przez posłów Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność poszerzą prawne możliwości działań na rzecz rozwoju przedsięwzięć inwestycyjnych wykorzystujących energię cieplną wód. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-205.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-206">
<u xml:id="u-206.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-206.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Zofia Krasicka-Domka.</u>
</div>
<div xml:id="div-207">
<u xml:id="u-207.0" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dniu wczorajszym odbyła się w Sejmie konferencja prasowa z udziałem rolnika brytyjskiego sir Juliana Rose'a będącego doradcą księcia Karola do spraw rolnictwa ekologicznego. Pan Rose jest dyrektorem Międzynarodowej Koalicji na Rzecz Polskiej Wsi, w skład której wchodzą przedstawiciele z 18 krajów. Są to wielcy przyjaciele polskiej wsi, promując jej walory poza granicami naszego kraju, a także żywność produkowaną w Polsce metodami ekologicznymi. Polska wieś oczekuje na dobrodziejstwa postępu technicznego, na infrastrukturę, wodociągi, kanalizację, telefonizację. Wieś chce mieć dobrą szkołę, ośrodek zdrowia, dom kultury itp. Przyjaciele naszego kraju z Międzynarodowej Koalicji na Rzecz Polskiej Wsi, w tym ze strony polskiej dyrektor Jadwiga Łotapa z Małopolski, apelują o roztropność, jeśli chodzi o przystosowywanie się do norm unijnych, aby w tych działaniach nie zatracić tożsamości, tradycji, dorobku kulturowego, wartości duchowych i nie zniszczyć zasobów przyrodniczych oraz bioróżnorodności. Pan Rose sygnalizował, że jesteśmy świadkami niepokojących zjawisk na Zachodzie, jakim jest łamanie praw natury, jak chociażby karmienie zwierząt własnymi tkankami, co w konsekwencji doprowadziło do katastrofalnych skutków ekonomicznych i pojawienia się BSE. Nasz gość bardzo szeroko uzasadniał ostrzeżenie przed żywnością zmienioną genetycznie, znakowaną symbolem GMO. Polski rolnik pracuje w trudnych warunkach, ale produkuje zdrową żywność, stosując płodozmiany z ograniczeniem chemii. Za to należy się mu wdzięczność i szacunek. Tu powtórzę kolejny raz jakże wymowną sentencję Pierre'a Delbeta: Dla zdrowia ważniejsze od medycyny jest rolnictwo. Dziękuję za uwagę.</u>
<u xml:id="u-207.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
</div>
<div xml:id="div-208">
<u xml:id="u-208.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
<u xml:id="u-208.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
<u xml:id="u-208.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie znajduje się w doręczonym paniom posłankom i panom posłom druku nr 2685.</u>
<u xml:id="u-208.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Na tym kończymy 105. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
<u xml:id="u-208.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
<u xml:id="u-208.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Porządek dzienny 106. posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 10–11 kwietnia 2001 r., został paniom posłankom i panom posłom doręczony.</u>
<u xml:id="u-208.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zamykam posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-208.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
<u xml:id="u-208.8" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
<u xml:id="u-208.9" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 18 min 48)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>