text_structure.xml 621 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Franciszek Jerzy Stefaniuk i Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panie posłanki Dorotę Arciszewską-Mielewczyk i Irenę Marię Nowacką.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pani posłanka Irena Maria Nowacka.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">Informuję, że za zgodą marszałka Sejmu w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Etyki Poselskiej - bezpośrednio po głosowaniach;</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Gospodarki wspólnie z Komisją Transportu i Łączności - o godz. 10;</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Rodziny - o godz. 10.30;</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - o godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Gospodarki - o godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących problematyki ubezpieczeń społecznych - o godz. 11.30;</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Zdrowia - o godz. 12.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">Komunikat. Posiedzenie delegacji Sejmu i Senatu do Zgromadzenia Parlamentarnego NATO odbędzie się za zgodą marszałka Sejmu dzisiaj bezpośrednio po głosowaniach, to jest około godz. 9.30, w sali nr 25 w budynku, w którym obradują komisje sejmowe.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">Posiedzenie Zespołu Chrześcijańsko-Narodowego odbędzie się o godz. 11 w sali nr 12 w budynku, w którym obradują komisje sejmowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! Informuję, że Prezydium Sejmu podjęło decyzję o przedłużeniu bieżącego posiedzenia Sejmu o jeden dzień - 20 listopada, to jest jutro.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Początek obrad w tym dniu wyznaczyłem na godz. 11.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">Rozpatrzymy jutro: w pierwszym czytaniu projekt ustawy o zmianie ustawy o dodatku i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej - oznacza to przeniesienie tego punktu z dnia dzisiejszego - a także poprawki Senatu do ustaw podatkowych jako główny punkt.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Miało nie być poprawek.)</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 12 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Mariana Jaszewskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszałek">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszałek">Przechodzimy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszałek">Możemy głosować...</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#Marszałek">Musimy chwileczkę poczekać na dwóch panów posłów, którzy zapomnieli karty.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#Marszałek">Pani poseł zwraca uwagę, że zdarza się to wyłącznie mężczyznom.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej w brzmieniu proponowanym przez Komisję Zdrowia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#Marszałek">Głosowało 393 posłów. Za - 391, przeciw - 1, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 13 porządku dziennego: Pierwsze czytanie pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia panią Annę Knysok oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#Marszałek">Proponuję, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby Sejm skierował pilny rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym do Komisji Zdrowia oraz Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wniosek o skierowanie projektu ustawy wyłącznie do Komisji Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#Marszałek">Pod głosowanie poddam propozycję pozytywnie zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, jej odrzucenie oznaczało będzie skierowanie projektu ustawy wyłącznie do Komisji Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o skierowanie projektu ustawy do Komisji Zdrowia oraz Komisji Finansów Publicznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#Marszałek">Głosowało 403 posłów. Za - 14, przeciw - 383, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-4.29" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował projekt ustawy wyłącznie do Komisji Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-4.30" who="#Marszałek">Proponuję, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby komisja przedstawiła sprawozdanie na posiedzeniu Sejmu w dniach 1, 2, 3 grudnia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-4.31" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.32" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-4.33" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 17 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych, Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Rodziny o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-4.34" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jacka Szczota oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.35" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.36" who="#Marszałek">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.37" who="#Marszałek">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-4.38" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-4.39" who="#Marszałek">W poprawce nr 1 do art. 1 Senat proponuje, aby nie więcej niż 4 tygodnie urlopu macierzyńskiego mogły przypadać przed porodem, a nie - jak uchwalił Sejm - co najmniej 4 tygodnie.</u>
          <u xml:id="u-4.40" who="#Marszałek">Senat proponuje także, żeby pracownica mogła zrezygnować z części urlopu macierzyńskiego. W takim przypadku pracodawca byłby zobowiązany dopuścić pracownicę do pracy w terminie przez nią wskazanym.</u>
          <u xml:id="u-4.41" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.42" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.43" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 1 Senatu do art. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.44" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.45" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.46" who="#Marszałek">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 204, przeciw - 194, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-4.47" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.48" who="#Marszałek">W poprawce nr 2, polegającej na dodaniu nowego art. 1a, Senat proponuje stopniowe zwiększanie wymiaru urlopu macierzyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-4.49" who="#Marszałek">W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2000 r. wymiar urlopu wynosiłby: 20 tygodni przy pierwszym i każdym następnym porodzie, 30 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż 1 dziecka przy jednym porodzie.</u>
          <u xml:id="u-4.50" who="#Marszałek">W poprawce nr 3, polegającej na dodaniu nowego art. 1b, Senat proponuje, aby ze zwiększonego wymiaru urlopu macierzyńskiego mogły także skorzystać pracownice przebywające na tym urlopie w dniu wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.51" who="#Marszałek">Senat proponuje także, aby z pełnego wymiaru urlopu, określonego w ustawie, mogły skorzystać pracownice przebywające na tym urlopie w dniu 1 stycznia 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-4.52" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-4.53" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-4.54" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.55" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 2 i 3, polegających na dodaniu nowych artykułów 1a i 1b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.56" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.57" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.58" who="#Marszałek">Głosowało 408 posłów. Większość bezwzględna - 205. Za - 170, przeciw - 238.</u>
          <u xml:id="u-4.59" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.60" who="#Marszałek">W poprawce nr 4 do art. 2 Senat proponuje, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2000, a nie - jak uchwalił Sejm - z dniem ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-4.61" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.62" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.63" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 4 Senatu do art. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.64" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.65" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.66" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 5, przeciw - 399, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-4.67" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.68" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie stanowiska Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-4.69" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 18 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki oraz Komisji Małych i Średnich Przedsiębiorstw o stanowisku Senatu w sprawie ustawy Prawo działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-4.70" who="#Marszałek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Grzegorza Walendzika oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.71" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.72" who="#Marszałek">Głosować będziemy zgodnie z zasadami przyjętymi przy rozpatrywaniu poprzedniego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-4.73" who="#Marszałek">W poprawce nr 1 do art. 6 ust. 3 Senat proponuje, aby osoby zagraniczne w przypadku braku zasady wzajemności dla podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Polski mogły również obejmować udziały i akcje w spółkach określonych w tym przepisie, a nie tylko - jak uchwalił Sejm - nabywać ich udziały i akcje.</u>
          <u xml:id="u-4.74" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.75" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.76" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 1 Senatu do art. 6 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.77" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.78" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.79" who="#Marszałek">Głosowało 408 posłów. Większość bezwzględna - 205. Przeciw - 407, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-4.80" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.81" who="#Marszałek">W poprawce nr 2 do art. 7 ust. 2 Senat proponuje, aby w terminie 7 dni od dnia wpisu do rejestru organy rejestrowe przesyłały wypis z rejestru, dotyczący podjęcia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej, także jednostkom organizacyjnym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-4.82" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.83" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.84" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 2 Senatu do art. 7 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.85" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.86" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.87" who="#Marszałek">Głosowało 406 posłów. Większość bezwzględna - 204. Za - 373, przeciw - 29, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-4.88" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.89" who="#Marszałek">W poprawce nr 3 do art. 10 Senat proponuje w nowym brzmieniu artykułu, aby przepis stanowił, że jeżeli przepisy nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju czynności w ramach danej działalności gospodarczej, to przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby były one wykonywane przez osoby legitymujące się wymaganymi uprawnieniami.</u>
          <u xml:id="u-4.90" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.91" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.92" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 3 Senatu, polegającej na nadaniu nowego brzmienia art. 10, zechce podnieść rękę nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.93" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.94" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.95" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna - 202. Za - 387, przeciw - 10, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-4.96" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.97" who="#Marszałek">Poprawki nr 4 oraz nr 26 Senatu dotyczą działalności gospodarczej w zakresie poszukiwania i wydobywania surowców mineralnych.</u>
          <u xml:id="u-4.98" who="#Marszałek">W poprawkach tych, do art. 14 ust. 1 w nowym brzmieniu pkt. 1 oraz do art. 102 ust. 1 w dodawanym pkt. 12, Senat proponuje, aby wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie poszukiwania i wydobywania surowców mineralnych znajdujących się w odpadach powstałych po robotach górniczych oraz po procesach wzbogacania kopalin nie wymagało uzyskania koncesji lub zezwolenia. Sejm natomiast uchwalił, aby wykonywanie działalności gospodarczej w tym zakresie wymagało uzyskania koncesji.</u>
          <u xml:id="u-4.99" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-4.100" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-4.101" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.102" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 4 Senatu do art. 14 ust. 1, polegającej na nadaniu nowego brzmienia pkt. 1 oraz nr 26, do art. 102 ust. 1, polegającej na dodaniu pkt. 12, zechce podnieść rękę nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.103" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.104" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.105" who="#Marszałek">Głosowało 406 posłów. Większość bezwzględna - 204. Za - 14, przeciw - 389, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-4.106" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.107" who="#Marszałek">Poprawki nr 5 i 27 Senatu dotyczą zarządzania liniami kolejowymi oraz wykonywania przewozów kolejowych.</u>
          <u xml:id="u-4.108" who="#Marszałek">W poprawkach tych, do art. 14 ust. 1 oraz do art. 102 ust. 2 pkt 8, Senat proponuje, aby także uzyskania koncesji wymagało wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie zarządzania liniami kolejowymi oraz wykonywania przewozów kolejowych, a nie, jak uchwalił Sejm, stało się działalnością objętą wymogiem uzyskania zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-4.109" who="#Marszałek">Nad poprawkami tymi będziemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-4.110" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-4.111" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.112" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 5 Senatu do art. 14 ust. 1, polegającej na dodaniu nowego punktu, oraz nr 27 do art. 102 ust. 2, polegającej na skreśleniu pkt. 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.113" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.114" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.115" who="#Marszałek">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 4, przeciw - 399, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-4.116" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.117" who="#Marszałek">W poprawce nr 6 do art. 14 ust. 1 Senat w dodawanym punkcie proponuje, aby uzyskania koncesji wymagało również wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie usług pocztowych.</u>
          <u xml:id="u-4.118" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.119" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.120" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 6 Senatu do art. 14 ust. 1, polegającej na dodaniu nowego pkt. 8, zechce podnieść rękę nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.121" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.122" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.123" who="#Marszałek">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 354, przeciw - 38, wstrzymało się 8.</u>
          <u xml:id="u-4.124" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.125" who="#Marszałek">W poprawce nr 7 do art. 14 ust. 3 Senat proponuje, aby przepisy odrębnych ustaw określały także szczegółowe zasady koncesjonowania.</u>
          <u xml:id="u-4.126" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.127" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.128" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 7 Senatu do art. 14 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.129" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.130" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.131" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 394, przeciw - 4, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-4.132" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.133" who="#Marszałek">W poprawce nr 8 do art. 15 Senat proponuje skreślić ust. 5 stanowiący, że zasady koncesjonowania działalności gospodarczej w zakresie budowy i eksploatacji autostrad płatnych określają przepisy ustawy o autostradach płatnych.</u>
          <u xml:id="u-4.134" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.135" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.136" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 8 Senatu do art. 15 polegającej na skreśleniu ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.137" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.138" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.139" who="#Marszałek">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 370, przeciw - 24, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-4.140" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.141" who="#Marszałek">W poprawce nr 9 do art. 40 pkt 2 i art. 49 pkt 2 Senat proponuje, aby prowadzenie oddzielnej rachunkowości przez oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych odbywało się zgodnie z polskimi przepisami o rachunkowości.</u>
          <u xml:id="u-4.142" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.143" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.144" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 9 Senatu do art. 40 pkt 2 i art. 49 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.145" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.146" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.147" who="#Marszałek">Głosowało 399 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 362, przeciw - 31, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-4.148" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.149" who="#Marszałek">W poprawce nr 10 do art. 41 ust. 1 pkt 1 Senat proponuje, aby minister właściwy do spraw gospodarki wydawał decyzję o zakazie wykonywania działalności gospodarczej przez oddział przedsiębiorcy zagranicznego, także w sytuacji, gdy oddział nie powiadomił ministra o wszelkich zmianach stanu faktycznego i prawnego przedsiębiorcy w zakresie zmian okoliczności, o których mowa w art. 41 ust. 1 pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-4.150" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.151" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.152" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 10 Senatu do art. 41 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.153" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.154" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.155" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 14, przeciw - 386, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-4.156" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.157" who="#Marszałek">W poprawce nr 11 do art. 45 ust. 2 Senat proponuje poprawkę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-4.158" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.159" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.160" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 11 Senatu do art. 45 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.161" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.162" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.163" who="#Marszałek">Głosowało 394 posłów. Większość bezwzględna - 198. Za - 4, przeciw - 390.</u>
          <u xml:id="u-4.164" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.165" who="#Marszałek">W poprawce nr 12 do art. 46 ust. 1 Senat proponuje, aby wniosek dotyczący wpisu do ewidencji przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych był sporządzany w języku polskim.</u>
          <u xml:id="u-4.166" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.167" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.168" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 12 Senatu do art. 46 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.169" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.170" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.171" who="#Marszałek">Głosowało 402 posłów. Większość bezwzględna - 202. Za - 6, przeciw - 394, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-4.172" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.173" who="#Marszałek">W poprawce nr 13 do art. 50 ust. 1 pkt 1 Senat proponuje, aby minister właściwy do spraw gospodarki wydawał decyzję o zakazie wykonywania działalności gospodarczej przez przedstawicielstwo przedsiębiorcy zagranicznego także w sytuacji, gdy przedstawicielstwo nie powiadomiło ministra o zmianach stanu faktycznego i prawnego przedsiębiorcy w zakresie, o którym mowa w art. 49 pkt 3.</u>
          <u xml:id="u-4.174" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.175" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.176" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 13 Senatu do art. 50 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.177" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.178" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.179" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 2, przeciw - 403.</u>
          <u xml:id="u-4.180" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.181" who="#Marszałek">W poprawce nr 14 w dodawanym po art. 55 nowym artykule Senat proponuje, aby do obliczania równowartości w złotych kwot przychodu i sumy aktywów bilansu stosować kurs średni walut obcych ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roku obrotowego.</u>
          <u xml:id="u-4.182" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.183" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.184" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 14 Senatu, polegającej na dodaniu po art. 55 nowego artykułu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.185" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.186" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.187" who="#Marszałek">Głosowało 403 posłów. Większość bezwzględna - 202. Za - 397, przeciw - 4, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-4.188" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.189" who="#Marszałek">W poprawce nr 15 do art. 62 ust. 1 pkt 1 Senat proponuje, aby do szczegółowych zadań organów gminy nie należało wydawanie, odmowa wydania i cofanie koncesji.</u>
          <u xml:id="u-4.190" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.191" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.192" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 15 Senatu do art. 62 ust. 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.193" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.194" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.195" who="#Marszałek">Głosowało 404 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 399, przeciw - 3, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-4.196" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.197" who="#Marszałek">Poprawki Senatu nr 16 i 24 dotyczą ewidencji działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-4.198" who="#Marszałek">W poprawce nr 16 do art. 62 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2 Senat proponuje, aby do szczegółowych zadań organów gminy nie należało dokonywanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-4.199" who="#Marszałek">Natomiast w poprawce nr 24 do art. od 87 do 94 Senat proponuje skreślić przepisy przejściowe dotyczące ewidencji działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-4.200" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-4.201" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-4.202" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.203" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu: nr 16 do art. 62 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 2, a także nr 24, polegającej na skreśleniu artykułów od 87 do 94, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.204" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.205" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.206" who="#Marszałek">Głosowało 406 posłów. Większość bezwzględna - 204. Za - 6, przeciw - 399, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-4.207" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.208" who="#Marszałek">W poprawce nr 17 do art. 64 Senat w nowym brzmieniu artykułu proponuje, aby w przypadku braku możliwości zawiadomienia właściwych organów administracji rządowej o wykonywaniu przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej niezgodnej z przepisami ustawy wójt, burmistrz lub prezydent miasta mógł nakazać w drodze decyzji wstrzymanie wykonywania działalności niezbędnej na czas niezbędny, nie dłuższy jednak niż 3 dni. Senat proponuje ponadto, aby decyzji tej nadać rygor natychmiastowej wykonalności.</u>
          <u xml:id="u-4.209" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.210" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.211" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 17 Senatu, polegającej na nadaniu nowego brzmienia art. 64, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.212" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.213" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.214" who="#Marszałek">Głosowało 408 posłów. Większość bezwzględna - 205. Za - 203, przeciw - 199, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-4.215" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.216" who="#Marszałek">W poprawce nr 18 Senat w dodawanym po art. 64 nowym artykule proponuje, aby organy gminy uprawnione były do wydania zakazu prowadzenia działalności gospodarczej w określonym miejscu na wniosek mieszkańców lub innych uprawnionych organów, jeżeli działalność ta zagraża życiu i zdrowiu ludzkiemu, środowisku bądź moralności publicznej lub jest sprzeczna z dobrymi obyczajami.</u>
          <u xml:id="u-4.217" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.218" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.219" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 18 Senatu, polegającej na dodaniu po art. 64 nowego artykułu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.220" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.221" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.222" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 356, przeciw - 43, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-4.223" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.224" who="#Marszałek">W poprawce nr 19 do art. 68 Senat proponuje, aby w rozporządzeniu prezydenta Rzeczypospolitej Kodeks handlowy skreślić także art. 161 dotyczący zagranicznych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.</u>
          <u xml:id="u-4.225" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.226" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.227" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 19 Senatu do art. 68, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.228" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.229" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.230" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 3, przeciw - 396, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-4.231" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.232" who="#Marszałek">W poprawce nr 20 w dodawanym po art. 76 nowym artykule Senat proponuje wprowadzić zmianę w art. 35 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej uprawniającą organ gminy do wydania decyzji o zakazie odbycia imprezy artystycznej lub rozrywkowej także jeżeli zagraża ona moralności publicznej.</u>
          <u xml:id="u-4.233" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.234" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.235" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 20 Senatu, polegającej na dodaniu po art. 76 nowego artykułu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.236" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.237" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.238" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 198, przeciw - 200, wstrzymało się 7.</u>
          <u xml:id="u-4.239" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.240" who="#Marszałek">W poprawce nr 21 do art. 85 Senat proponuje zastąpić wyrazy „przedsiębiorca zagraniczny” wyrazami „osoba zagraniczna” oraz wyraz „siedzibę” wyrazem „stałe miejsce zamieszkania lub siedzibę”.</u>
          <u xml:id="u-4.241" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.242" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.243" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 21 Senatu do art. 85, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.244" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.245" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.246" who="#Marszałek">Głosowało 398 posłów. Większość bezwzględna - 200. Za - 2, przeciw - 395, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-4.247" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.248" who="#Marszałek">W poprawce nr 22 do art. 85 Senat proponuje, aby w postępowaniu w sprawach o wpis do rejestru przedsiębiorców w myśl zasady wzajemności polscy przedsiębiorcy byli dopuszczani do działalności w państwie, na którego terytorium ma siedzibę osoba zagraniczna, na takich samych zasadach, jak przedsiębiorcy mający miejsce pobytu stałego lub siedzibę w tym państwie.</u>
          <u xml:id="u-4.249" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.250" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.251" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 22 Senatu do art. 85, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.252" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.253" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.254" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 5, przeciw - 399, wstrzymał się - 1.</u>
          <u xml:id="u-4.255" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.256" who="#Marszałek">W poprawce nr 23 w dodawanym po art. 85 nowym artykule Senat proponuje, aby świadczący pomoc prawną nie był przedsiębiorcą w rozumieniu niniejszej ustawy, natomiast działalność polegającą na świadczeniu pomocy prawnej określały przepisy ustaw Prawo o adwokaturze i o radcach prawnych.</u>
          <u xml:id="u-4.257" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.258" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.259" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 23 Senatu, polegającej na dodaniu po art. 85 nowego artykułu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.260" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.261" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.262" who="#Marszałek">Głosowało 405 posłów. Większość bezwzględna - 203. Za - 5, przeciw 398, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-4.263" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.264" who="#Marszałek">Poprawkę nr 24 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-4.265" who="#Marszałek">W poprawce nr 25 do art. 95 Senat proponuje, aby przedstawicielstwa utworzone na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 lutego 1976 r. działały do czasu wygaśnięcia udzielonych im zezwoleń nie na zasadach dotychczasowych - jak uchwalił Sejm - lecz jako przedstawicielstwa określone w niniejszej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-4.266" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.267" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.268" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 25 do art. 95, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.269" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.270" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.271" who="#Marszałek">Głosowało 407 posłów. Większość bezwzględna - 204. Za - 269, przeciw - 134, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-4.272" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.273" who="#Marszałek">Poprawki nr 26 i 27 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-4.274" who="#Marszałek">W poprawce nr 28 do art. 106 Senat proponuje, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2001 r., a nie - jak uchwalił Sejm - po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-4.275" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.276" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.277" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 28 do art. 106, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.278" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.279" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.280" who="#Marszałek">Głosowało 400 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 154, przeciw - 240, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-4.281" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.282" who="#Marszałek">W poprawce nr 29 do art. 106 Senat proponuje, aby art. 13 w określonym zakresie, art. 78 oraz art. 86 ust. 2 i 3 weszły w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-4.283" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.284" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.285" who="#Marszałek">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 29 do art. 106, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.286" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.287" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.288" who="#Marszałek">Głosowało 401 posłów. Większość bezwzględna - 201. Za - 157, przeciw - 242, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-4.289" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.290" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy Prawo działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-4.291" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz określeniu dodatkowych zadań własnych gminy (druk nr 950).</u>
          <u xml:id="u-4.292" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Zbigniewa Szymańskiego w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.293" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-4.294" who="#Marszałek">Proszę państwa, proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-4.295" who="#Marszałek">Jako przedstawiciel wnioskodawców wystąpi pan poseł Roman Giedrojć w związku z chorobą pana posła Szymańskiego.</u>
          <u xml:id="u-4.296" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-4.297" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-4.298" who="#Marszałek">Proszę panie i panów posłów o zajęcie miejsc i wysłuchanie wystąpienia pana posła Romana Giedrojcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełRomanGiedrojć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu grupy posłów wnioskodawców przedstawić paniom i panom posłom projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz o określeniu dodatkowych zadań własnych gminy (druk nr 950).</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełRomanGiedrojć">Celem projektowanej ustawy jest ograniczenie możliwości zatrudniania pracowników w niedziele i święta w placówkach handlowych poprzez wprowadzenie zasady dopuszczalności pracy w tych dniach tylko w dyżurnych placówkach handlowych sprzedających ściśle określone produkty i wyroby.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełRomanGiedrojć">W świetle obowiązującego w Polsce prawa, a w szczególności zgodnie z postanowieniami art. 139 Kodeksu pracy, praca w niedzielę oraz święto jest dozwolona: w przypadku konieczności prowadzenia akcji ratowniczej dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego albo dla ochrony mienia lub usunięcia awarii; w ruchu ciągłym; czterobrygadowej lub podobnej organizacji pracy; grupowej organizacji pracy; przy niezbędnych remontach; w transporcie i komunikacji; w zakładowych strażach pożarnych; przy pilnowaniu mienia; w rolnictwie i hodowli; oraz przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, a w szczególności: w placówkach handlowych, zakładach świadczących usługi dla ludności, gastronomii, zakładach hotelarskich, zakładach komunalnych, zakładach opieki zdrowotnej, domach pomocy społecznej oraz w zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PosełRomanGiedrojć">Generalna zasada wynikająca z art. 138 Kodeksu pracy mówi o tym, iż niedziele oraz święta określone odrębnymi przepisami są dniami wolnymi od pracy. Oznacza to, że zatrudnianie pracowników w te dni w zasadzie jest niedopuszczalne. Odstępstwo stanowi cytowany art. 139 Kodeksu pracy; dokonane wyliczenie prac użyteczności publicznej jest wyliczeniem przykładowym, co oznacza, że istnieje możliwość poszerzenia tego katalogu.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PosełRomanGiedrojć">Ustawodawca dopuszcza zatrudnianie pracowników w placówkach handlowych jako grupy pracowniczej mogącej świadczyć pracę w niedziele i święta. W wyniku nowelizacji Kodeksu pracy dokonanej 2 lutego 1996 r. skreślony został § 2 art. 139 Kodeksu pracy, który upoważniał Radę Ministrów do ustalania w drodze rozporządzenia, po porozumieniu z ogólnokrajową organizacją związkową, zakresu wykonywania pracy w niedziele i święta w placówkach handlu detalicznego i zakładach świadczących usługi dla ludności. Rozporządzenie zostało wydane 28 września 1974 r. Obecnie nie obowiązuje.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PosełRomanGiedrojć">Rozporządzenie numeratywnie wymieniło, w jakich placówkach handlu detalicznego oraz zakładach świadczących usługi dla ludności, w domach towarowych i punktach sprzedaży drobnodetalicznych, stacjach benzynowych, parkingach oraz innych zakładach też mogła być dozwolona praca w niedziele i święta.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PosełRomanGiedrojć">W trakcie obowiązywania rozporządzenia minister handlu wewnętrznego - zwracam uwagę, iż po porozumieniu z ogólnokrajową organizacją międzyzwiązkową - określał zasady i tryb ustalania dyżurów sklepów i zakładów świadczących usługi dla ludności.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#PosełRomanGiedrojć">Nowelizacja Kodeksu pracy z dnia 2 lutego 1996 r. (tzw. duża nowelizacja) spowodowała, iż pracodawcy mają znacznie większą swobodę w zatrudnianiu pracowników w niedziele i święta.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#PosełRomanGiedrojć">Dodatkowo należy zaznaczyć, iż nowelizacja art. 139 Kodeksu pracy stwarza możliwości prowadzenia prac w tzw. grupowej organizacji pracy także w niedziele i święta, oczywiście za zgodą pracodawcy.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#PosełRomanGiedrojć">Kryterium pracy koniecznej ze względu na użyteczność społeczną jest pojęciem zbyt szerokim, albowiem każda praca powinna się cechować użytecznością dla społeczeństwa. Praca we wszystkich placówkach handlowych nie wynika z codziennych potrzeb ludności i nie znajduje uzasadnienia ekonomicznego. Ograniczone możliwości nabywcze ludności mogą być w pełni zaspokojone przez sześć dni w tygodniu.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#PosełRomanGiedrojć">Powszechnie wiadomo, iż obroty i dochody sklepów przemysłowych w niedzielę są znacznie mniejsze niż w dni powszednie. Wymuszanie na zatrudnionych w handlu pracownikach, a zwłaszcza licznych wśród nich kobietach, żeby pracowali w niedziele, szkodzi ich życiu rodzinnemu i osobistemu oraz wychowywaniu dzieci, ponieważ dzień wolny od pracy udzielony w innym terminie nie daje możliwości spotkania się z rodziną, jeżeli w ogóle taki dzień pracownik otrzymuje. Ostatnie kontrole przeprowadzone przez Państwową Inspekcję Pracy potwierdziły, iż we wszystkich 22 kontrolowanych super- i hipermarketach zatrudniano pracowników w niedziele, w tym w 14 z naruszeniem przepisów. Zaznaczyć w tym miejscu należy, iż prawie 70% zatrudnionych pracowników to kobiety. W 6 super- i hipermarketach 494 pracowników w zamian za pracę w niedziele nie otrzymało innego dnia wolnego od pracy lub dodatkowego wynagrodzenia; w 14 nie udzielono co trzeciej niedzieli wolnej od pracy 359 pracownikom wykonującym pracę w niedziele.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#PosełRomanGiedrojć">Analiza przeprowadzonych kontroli w pierwszym półroczu bieżącego roku przez Państwową Inspekcję Pracy potwierdza, iż zjawisko nierekompensowania pracy wykonywanej w niedziele innymi dniami wolnymi szerzy się coraz bardziej. W pierwszym półroczu bieżącego roku ujawniono zatrudnianie w niedziele 1121 pracowników, którzy do momentu kontroli przepracowali 7702 niedziele, za które nie otrzymali wolnego dnia w innym terminie. Spośród tych pracowników 221 osób nie otrzymało także należnego zwiększonego wynagrodzenia. W celu uniknięcia konsekwencji związanych z dochodzeniem przez pracowników należnych im roszczeń pracodawcy nie prowadzą ewidencji czasu pracy.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#PosełRomanGiedrojć">Ponadto unikaniu skutków finansowych zatrudniania w godzinach nadliczbowych oraz konsekwencji związanych z naruszeniem dopuszczalnego limitu godzin nadliczbowych służy szerzące się zjawisko zatrudniania pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy, przy czym faktycznie pracownikom tym powierza się wykonywanie pracy w większym wymiarze, również w niedziele i święta. Pozwala to pracodawcy swobodnie dysponować czasem pracownika w zależności od potrzeb, a jednocześnie uniknąć obowiązku zapewnienia zwiększonego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#PosełRomanGiedrojć">Nieprawidłowości w tym zakresie jest znacznie więcej. Przytoczyłem jedynie przykłady. Praca powinna być wykonywana przez pracowników w dzień powszedni, a nie w niedzielę. Pracownicy, szczególnie pracownice powinny korzystać z dnia wolnego od pracy.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#PosełRomanGiedrojć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pracodawcy nie liczą się z opinią pracowników, ponieważ czują się praktycznie bezkarni ze względu na istniejące bezrobocie. Naruszają w ten sposób polską tradycję narodową i normy życia religijnego oraz zobowiązania państwa, wynikające z konkordatu polskiego. Art. 9 ust. 1 stanowi, że wolne od pracy są niedziele i dni świąteczne. Świętowanie w Polsce niedzieli jest ugruntowane wielowiekową chrześcijańską tradycją naszego narodu. Było ono także gwarantowane prawami obowiązującymi w I i II Rzeczypospolitej. Szczególnie ustawodawstwo z okresu międzywojennego mogło być wzorem do naśladowania. Mam tu na myśli ustawę z dnia 18 grudnia 1919 r. o czasie pracy w przemyśle i handlu, która była traktowana jako wzór dla innych państw, również i tych, które obecnie są w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#PosełRomanGiedrojć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trzeba w tym miejscu wskazać, iż analiza przedstawionych w projekcie przepisów proponowanych zmian w ustawie Kodeks pracy oraz określeniu dodatkowych zadań własnych gminy nie jest bezwzględnie objęta obowiązującymi przepisami prawa wspólnotowego ani postanowieniami układu europejskiego. Określenie dni wolnych od pracy pozostawiono wyłącznie kompetencji państw członkowskich. Trzeba stanowczo stwierdzić, iż w większości krajów Unii Europejskiej w niedziele sklepy nie mogą pracować, nie mogą prowadzić działalności handlowej. Te natomiast, które prowadzą działalność, muszą uzyskać stosowne zezwolenie, najczęściej władz lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#PosełRomanGiedrojć">Przeciw pracy w niedziele opowiedziało się wiele organizacji związkowych Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, a także organizacji związkowych zrzeszonych w Ogólnopolskim Porozumieniu Związków Zawodowych. Postulat zakazu handlu w niedziele - niezależnie od tego, kto jest właścicielem - winien być koniecznie spełniony ze względu na równość podmiotów w konkurencji o klienta. Dotyczy to zarówno sektora prywatnego, spółdzielczego, jak i państwowego. Projektodawcy opowiadają się za taką zmianą lit. a pkt. 10 art. 139 Kodeksu pracy, która ze względu na codzienne potrzeby ludności pozostawiałaby możliwość pracy w niedzielę w dyżurnych placówkach handlowych, sprzedających m.in. mleko i produkty mleczarskie, towary piekarnicze i cukiernicze, owoce, kwiaty, gazety, oraz na jednorazowych targach i kiermaszach. Jesteśmy przekonani, iż o takiej potrzebie oraz o ustaleniu dyżurów najlepiej rozstrzygałby lokalny samorząd.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#PosełRomanGiedrojć">Z całą mocą chciałbym podkreślić, iż wprowadzenie proponowanych zmian ustawowych nie będzie miało następstw dla budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#PosełRomanGiedrojć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym w imieniu wnioskodawców zgłosić wniosek o skierowanie omawianego projektu zmian ustawy Kodeks pracy oraz określeniu dodatkowych zadań własnych gminy do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian kodyfikacyjnych, a także - ze względu na społeczny zakres zmian w Kodeksie pracy - do Komisji Polityki Społecznej. Dziękuję uprzejmie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-5.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszałek">W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność głos zabierze pani poseł Teresa Liszcz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełTeresaLiszcz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rozważany dzisiaj projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz określeniu dodatkowych zadań własnych gminy ma na celu ograniczenie dopuszczalności pracy w niedzielę i w inne dni świąteczne ustawowo wolne od pracy w placówkach handlowych. Zamysł ten jest zgodny z konstytucyjnym prawem do wypoczynku, wyrażonym w art. 66 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Stanowi on m.in., że pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy. Prawo to przysługuje na równych zasadach wszystkim pracownikom - także pracownikom placówek handlowych i zakładów świadczących usługi dla ludności. Ograniczenia w zakresie korzystania z tego prawa, zgodnie z art. 31 ust. 3 konstytucji, mogą być wprowadzone tylko ustawą i tylko w takim zakresie, w jakim są konieczne dla bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej lub wolności i praw innych osób.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełTeresaLiszcz">Jeżeli chodzi o wykonanie konstytucyjnego postanowienia (analogiczne zresztą było przewidziane w dawnych przepisach konstytucyjnych), to art. 138 Kodeksu pracy stanowi, iż niedziele oraz święta, określone odrębnymi przepisami, są dniami wolnymi od pracy. Owe święta określone odrębnymi przepisami są to dni wymienione w ustawie z 1951 r. o dniach wolnych od pracy, a także w art. 9 konkordatu.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełTeresaLiszcz">Jeżeli chodzi więc o zasadę, to każdy pracownik ma prawo nie pracować w dni ustawowo wolne od pracy, zaś pracodawcę obowiązuje zakaz zatrudniania pracowników w te dni. Od tej zasady ustawa Kodeks pracy przewiduje liczne wyjątki, wskazując w art. 139 przypadki, w których dozwolona jest praca w niedziele oraz święta. W ramach tych wyjątków przewiduje się w pkt. 10 art. 139 wykonywanie w niedziele i święta prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności. Po tej ogólnej formule następuje wyliczenie - zresztą niewyczerpujące - zakładów pracy, w których wykonuje się takie prace. Poza przypadkami oczywistymi, takimi jak zakłady opieki zdrowotnej i pomocy społecznej, hotele i zakłady gastronomiczne, wymienia się również placówki handlowe i zakłady świadczące usługi dla ludności.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełTeresaLiszcz">Mimo ograniczającej formuły wstępnej, mówiącej o pracach koniecznych do zaspokajania codziennych potrzeb ludności, nie można w praktyce inaczej zinterpretować tego przepisu, jak w sposób, który jest obecnie powszechnie przyjęty, tj. jako dopuszczenie bez ograniczeń pracy w handlu, a także w zakładach świadczących usługi dla ludności w niedziele i inne dni ustawowo wolne od pracy. Tymczasem nie ulega wątpliwości, że praca we wszystkich placówkach handlowych nie jest konieczna do zaspokajania codziennych potrzeb ludności, a tym samym pozbawianie z tego powodu szerokiej rzeszy pracowników handlowych, także pracowników zakładów świadczących usługi dla ludności, konstytucyjnego prawa do dni ustawowo wolnych od pracy nie mieści się, naszym zdaniem, w dozwolonych ramach ograniczeń praw i wolności konstytucyjnych przewidzianych w art. 31 ust. 3 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PosełTeresaLiszcz">Należy tutaj wyraźnie mówić o pozbawianiu możliwości korzystania z dnia wolnego, gdyż w sytuacji, gdy praca w tym dniu jest dozwolona pracownik ma w zasadzie obowiązek na polecenie pracodawcy podjąć pracę w tym dniu, podobnie jak to się dzieje w odniesieniu do pracy w godzinach nadliczbowych w przypadkach, jeżeli jest ona prawnie dopuszczalna. Odmawiając wykonania takiego polecenia, pracownik może się narazić na sankcje przewidziane w prawie pracy, w tym także na pozbawienie miejsca pracy, co w warunkach bezrobocia jest zagrożeniem szczególnie poważnym.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PosełTeresaLiszcz">Trzeba przy tym pamiętać, że tak szerokie, praktycznie nieograniczone dopuszczenie pracy w handlu w niedziele i święta obowiązuje w naszym prawie pracy od stosunkowo niedawna, od 1 stycznia 1997 r., w następstwie nowelizacji Kodeksu pracy przeprowadzonej ustawą z dnia 2 lutego 1996 r. A więc w istocie projekt, który dzisiaj rozpatrujemy, zmierza do przywrócenia stanu zbliżonego do tego, który obowiązywał przed 1 stycznia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PosełTeresaLiszcz">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność w pełni popiera przedłożony projekt ustawy w imię poszanowania gwarantowanych konstytucyjnie: wolności religijnej, ochrony życia rodzinnego oraz prawa do odpoczynku niedzielnego. Powszechne wymuszanie pracy w niedziele i święta pracowników sektora handlowego i usługowego, w tym w ogromnej większości kobiet, szkodzi niewątpliwie ich życiu rodzinnemu i religijnemu. Nakaz: pamiętaj, abyś dzień święty święcił, jest, jak powszechnie wiadomo, jednym z dziesięciorga przykazań, należy więc do najważniejszych nakazów religijnych w religiach judeochrześcijańskich. Chrześcijanin jest w sumieniu zobowiązany do przestrzegania tego nakazu, a chrześcijańscy parlamentarzyści - do stworzenia warunków prawnych do jego przestrzegania dla możliwie największej grupy pracowników. Niedawno bardzo stanowczo przypomniał o tym papież Jan Paweł II w pięknym liście o świętowaniu niedzieli. Ojciec Święty zwraca uwagę, iż człowiek przez swoją pracę uczestniczy w dziele swego Stwórcy i na miarę swoich ludzkich możliwości dalej je rozwija i dopełnia. W Księdze Rodzaju samo dzieło stworzenia jest przedstawione na podobieństwo pracy, którą Bóg wypełnia w ciągu 6 dni, ażeby siódmego dnia odpocząć. Stąd też i człowiek nie tylko powinien domagać się odpoczynku co siódmy dzień, ale co więcej praca nie może polegać na samej tylko eksploatacji ludzkich sił w zewnętrznym działaniu, musi pozostawiać przestrzeń wewnętrzną, w której człowiek powinien stawać się coraz bardziej podobny do swego Stwórcy.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PosełTeresaLiszcz">Chrześcijanie mogą uczyć się święcenia dnia świętego od starszych braci w wierze, którym notabene rygorystyczne przestrzeganie szabatu nie przeszkodziło w przekształceniu pustynnej kamienistej ziemi, którą otrzymali od Boga, w kraj mlekiem i miodem płynący.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#PosełTeresaLiszcz">Naturalnych, konstytucyjnie gwarantowanych praw pracowników handlu do praktykowania kultu religijnego, do odpoczynku niedzielnego oraz do ochrony życia rodzinnego nie można przekreślać tylko dlatego, aby umożliwić innym osobom swobodne dokonywanie zakupów wszelkich towarów przez wszystkie dni tygodnia, mogą ich bowiem dokonywać w ciągu 6 dni roboczych. Dla nabycia tego, co niezbędne do przeżycia dnia wolnego, a czego nie zdążyło się wcześniej kupić, wystarczy praca dyżurnych placówek handlowych w liczbie stosownej do lokalnych potrzeb. Określenie liczby koniecznych placówek handlowych i harmonogramu ich dyżurów powinno oczywiście należeć do zadań samorządu lokalnego, zgodnie z tym, co przewidują projektodawcy ustawy.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#PosełTeresaLiszcz">Reasumując, Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność wnosi o przekazanie rozważanego projektu ustawy do pracy we właściwej komisji sejmowej. Uważamy, że w toku tych prac projekt powinien nabrać doskonalszego kształtu, w szczególności naszym zdaniem należy rozważyć, czy prawidłowo zostały określone rodzaje placówek handlowych, w których ma być dozwolona praca w niedziele. Rozważyć również trzeba to, czy w zakładach świadczących usługi dla ludności, bez względu na charakter tych usług, ma być dozwolona bez ograniczeń praca w niedziele i święta, bo przypominam, że do końca grudnia 1996 r. również w tych zakładach obowiązywały ograniczenia co do zatrudniania w niedziele i święta. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Pan poseł Jan Kochanowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełJanKochanowski">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej chciałbym wyrazić nasze zaniepokojenie propozycjami zmian, jakie planuje się wprowadzić do ustawy Kodeks pracy oraz określenie dodatkowych zadań własnych gmin, zaproponowanych w druku nr 950.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełJanKochanowski">Proponowane zmiany w Kodeksie pracy, które mają na celu wprowadzenie ograniczeń handlu w niedziele, są społecznie nieakceptowane. Dowodzą tego opinie środowisk handlowców, ale też konsumentów i ich organizacji, np. Federacji Konsumentów. Podobnie OPZZ, największa centrala związków zawodowych, jest przeciwko wyrywkowym, niespójnym zmianom Kodeksu pracy. Również Unia Metropolii Polskich wyraża negatywne stanowisko w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełJanKochanowski">Handlowcy, kierując się zasadami wolnej konkurencji oraz dobrze pojętego interesu społecznego, otwierają placówki handlowe w niedziele i inne dni świąteczne, zwiększają znacznie obroty swych firm, osiągając wpływy nierzadko większe niż za działalność prowadzoną w ciągu tygodnia. Mieszkańcy miast dzięki temu mogą bez problemów planować zakupy i dokonywać ich w czasie, jaki jest dla nich najwygodniejszy. Pozwala to wysunąć wniosek, potwierdzony zresztą w środowisku konsumentów, iż niedzielne zakupy stały się bardzo popularne. Są one swego rodzaju zwyczajem rodzinnym, gdyż pozwalają konsumentom swobodnie, bez pośpiechu dysponować swoim kapitałem, dokonywać zakupów w szerszym gronie rodzinnym, co na ogół w ciągu tygodnia jest dla naszego społeczeństwa niemożliwe. Bardzo często organizowane w te dni przez placówki handlowe promocje oraz różnego rodzaju pokazy i ekspozycje są uatrakcyjnieniem niedzielnych spacerów, podczas których można lepiej zapoznać się z oferowanym przez handlowców asortymentem i dokonać zakupów. Na tym właśnie polega polityka prorodzinna, służąca integrowaniu się członków rodzin w podejmowaniu decyzji ekonomicznych, czego nie dostrzegają niestety panie i panowie posłowie wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PosełJanKochanowski">Projekt nowelizacji Kodeksu pracy autorstwa posłów Akcji Wyborczej Solidarność ingeruje w konstytucyjnie zagwarantowaną w art. 30 przyrodzoną godność człowieka, jego prawo do swobodnego podejmowania decyzji konsumenckich, a także w jego życie osobiste i rodzinne. Propozycja ta stanowi również naruszenie zasady bezstronności światopoglądowej państwa, wyrażonej w art. 25 ust. 2. Dlaczego bowiem - można postawić takie pytanie - chroni się, cytuję za uzasadnieniem: „normy życia religijnego chrześcijan”, a lekceważy rangę piątku, który jest świętem muzułmanów, czy soboty, świętego dnia wyznawców judaizmu. Art. 1 naszej konstytucji stanowi, że Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Wypływa stąd wniosek, że władze publiczne mają obowiązek równego traktowania wszystkich Polek i Polaków niezależnie od ich zapatrywań światopoglądowych oraz brać pod uwagę mniejszości w procesie stanowienia prawa, a nie tylko głos dominującej większości, choćby był on nawet najbardziej zasadny.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PosełJanKochanowski">Wolny rynek był jedną z pierwszych form wolności obywatelskich odzyskanych przez Polaków w 1989 r. Obecny projekt zmiany ustawy spowoduje znaczne ograniczenie tych wolności. Dodatkowo zakaz handlu może spowodować zmniejszenie zatrudnienia w placówkach prowadzących taką działalność, a co za tym idzie wzrost bezrobocia, spadek wpływów z podatków do budżetu, a ucierpi na tym fiskalna funkcja budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PosełJanKochanowski">Projekt nowelizacji stanowi ingerencję w prawo wolności podejmowania działalności gospodarczej, która to wolność jest fundamentem ustroju społeczno-gospodarczego Rzeczypospolitej. Może to prowadzić do naruszenia zasady równości podmiotów gospodarczych, bo tworzy się kategorię koncesjonowanych dyżurnych placówek handlowych uprzywilejowanych co do obrotu z klientami względem sklepów niedyżurujących. Łamie to w przekonaniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej zasadę uczciwej konkurencji, tak podkreślaną choćby w systemie Wspólnot Europejskich.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PosełJanKochanowski">Należy podkreślić, iż proponowane w projekcie zmiany w praktyce niczego nie zmieniają. Przytoczę tylko art. 139 Kodeksu pracy, zgodnie z którym praca w niedziele i święta jest dopuszczalna w ramach tzw. grupowej organizacji pracy. Powyższe unormowanie pozostaje w związku z zasadą wyrażoną w art. 295 § 3 Kodeksu pracy, wedle której grupa pracowników może ustalić we własnym zakresie rozkład czasu pracy również w niedziele i święta. Ponadto w proponowanym projekcie zakaz pracy w niedziele i święta nie obejmowałby placówek handlowych, które nie zatrudniają pracowników, a ich właściciele prowadzą w ramach działalności gospodarczej handel, i to nie tylko detaliczny.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PosełJanKochanowski">Według nas ten projekt jest niedopracowany i budzi wiele wątpliwości, np. dlaczego w dyżurnych placówkach można będzie sprzedawać tylko świeże owoce, a nie owoce z puszki, dlaczego nie warzywa? Brakuje wyjaśnienia, czym są towary piekarnicze; dlaczego będziemy mogli w niedzielę kupić benzynę, a nie będziemy mogli kupić gazu do samochodu? Takich wątpliwości jest dużo więcej.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PosełJanKochanowski">Zmiany proponowane i przedstawione w art. 2, w którym mowa o kompetencjach gmin do prowadzenia listy dyżurnych placówek handlowych uprawnionych do pracy w niedziele oraz o wyznaczenia im terminu, w jakim mogłyby te dyżury pełnić, skłaniają do zastanowienia się nad skutkami takich postanowień.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PosełJanKochanowski">Otóż naszym zdaniem takie rozwiązanie sprawy może spowodować wzrost zjawisk kryminogennych związanych z koniecznością wprowadzenia koncesji dla sklepów uprawnionych do prowadzenia działalności handlowej w niedziele. Przy widocznych znacznych dochodach, jakie handlowcy osiągają w te dni, oczywiste będzie ich dążenie do uzyskania zgody na pracę jak najczęściej, co może doprowadzić do wzrostu korupcji, a co za tym idzie do niezadowolenia społecznego potęgowanego świadomością, iż nie po raz pierwszy odgórnymi decyzjami odbiera się społeczeństwu jakąś tam cząstkę swobód i wolności obywatelskich, choćby zmuszając obywateli do wypraw po niezbędne zakupy na drugi koniec miasta, kiedy obecnie mogą je zrobić, przechodząc na drugą stronę ulicy.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PosełJanKochanowski">Nie do przyjęcia dla mojego klubu jest ta tajemnicza procedura, w której nie określono żadnych kryteriów przy ustalaniu listy placówek, posługując się formułą uznaniową: „wnioski zainteresowanych placówek handlowych” i „potrzeby mieszkańców gminy”.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PosełJanKochanowski">Pragnę podkreślić, że zgodnie z naszą opinią najlepszym z możliwych rozwiązań jest pozostawienie sprawy dni i godzin otwarcia sklepów mechanizmowi ekonomicznemu, na który kluczowy wpływ mają niezależne decyzje konsumentów. Widzę również możliwość rozwiązania problemów konfliktu sumienia w związku z pracą w niedzielę bez przyjmowania ustawy. Proponujemy rozwiązać to podobnie jak w art. 42 ust. 4 ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, czyli przyznać prawo do zwolnienia z pracy osobom pracującym w niedziele na podstawie obecnego art. 199 Kodeksu pracy pod warunkiem odpracowania tego dnia w trybie podobnym do uregulowanego w rozporządzeniu ministrów pracy i polityki socjalnej oraz edukacji narodowej z dnia 11 marca 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PosełJanKochanowski">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, z uwagi na brak w tym projekcie rozwiązań systemowych, wnoszę o odrzucenie projektu ustawy z druku nr 950 w pierwszym czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Pani poseł Barbara Imiołczyk w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt nowelizacji zgłoszony przez grupę posłów, a sprowadzający się do tego, iżby ograniczyć, zabronić handlu w niedzielę budzi w Klubie Parlamentarnym Unii Wolności sprzeciw. Budzi mój sprzeciw propozycja posłów, albowiem istota tego projektu tak naprawdę sprowadza się do postawienia w tej chwili między tym, kto chce dokonać zakupów, a tym, kto oferuje produkty do sprzedaży, urzędnika, który będzie decydował o tym, gdzie ja mam kupować w niedzielę i kto będzie miał prawo w niedzielę sprzedawać. W tej chwili mamy prawo sami decydować o tym, w którym osiedlowym sklepiku będziemy w niedzielę dokonywać zakupów, mamy prawo również w niedzielę decydować wspólnie z całymi rodzinami o tym, jakich większych zakupów chcemy dokonać. I tak się dzieje. Polacy z tego prawa gremialnie korzystają. Jeśli ktoś z państwa wybierze się w niedzielę do jednego z dużych sklepów, który decyduje się na otwarcie, na uruchomienie stoisk, to widzi, że Polacy wspólnie całymi rodzinami część niedzieli poświęcają na to, by przygotować się do zrobienia dużych zakupów, decydują wówczas o tym, na co w najbliższym czasie wydadzą pieniądze. Odebranie im tego prawa budzi nasz sprzeciw. Budzi nasz sprzeciw i ogromny niepokój także przyznanie prawa gminie, urzędnikom gminnym do tego, iżby decydowali o tym, które to sklepy mają być w niedzielę otwarte. To, że jest to przepis kryminogenny, myślę, że nikogo nie trzeba specjalnie przekonywać. Powoływanie się na doświadczenia krajów europejskich, które takie przepisy wprowadziły, obserwowanie, jak przedstawia się tam w tej chwili sytuacji, skłaniają nas do wniosku, że jeśli rzeczywiście podobny przepis wprowadzimy w Polsce, to zacznie się praktyka jego obchodzenia. Jako parlament staniemy przed kolejnymi propozycjami nowelizacji, żeby ten w niedługiej przyszłości wprowadzony ewentualnie przepis zmieniać, uszczelniać. W związku z tym uważamy, że zapewnienie prawa świętowania niedzieli można wprowadzić zdecydowanie w inny sposób. Ten jest zbyt drastyczny. Jeśli trzeba wzmocnić prawo pracownika do odmowy pracy w niedzielę, to poszukajmy innego sposobu na nowelizację Kodeksu pracy. Ten dla Klubu Parlamentarnego Unii Wolności jest nie do przyjęcia. Dlatego też w imieniu mojego klubu wnoszę o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Pan poseł Eugeniusz Kłopotek, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tak się złożyło, że losy tego projektu będą prawdopodobnie zależały od posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełEugeniuszKłopotek"> Oczywiście nakłada to na nas dodatkowy obowiązek dogłębnego przyjrzenia się temu projektowi, a właściwie zbadania celu, jaki przyświecał autorom projektu. Wydaje się bowiem, że z niewielkiej nowelizacji, z niewielkiej poprawki Kodeksu pracy może nam się zrodzić dosyć duży spór o podłożu konstytucyjnym, ideologicznym, religijnym, a nawet filozoficznym. Szalone tempo życia, pogoń za poprawą bytu materialnego Polaków powodują, że coraz bardziej zacierają się różnice pomiędzy dniem powszednim a niedzielą. Czy nam się to podoba, czy nie, niedziela powszednieje.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PosełEugeniuszKłopotek">W związku z tym — jeżeli spróbujemy dociec, czym kierowali się autorzy projektu — można tu wyodrębnić trzy płaszczyzny: czy chodzi tylko o to, żeby uderzyć w duże sklepy wielobranżowe, często nazywane marketami, super-, czy hipermarketami; czy też chodzi tu o lepszą ochronę pracownika, nie ukrywajmy, często przymuszanego wbrew jego woli do pracy w niedzielę, czy też jednak chodzi o zachowanie odświętnego, rodzinnego charakteru niedzieli.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego uważa, że gdyby chodziło o pierwszy przypadek, to nie powinniśmy tego regulować administracyjnie, ustawowo. Niech Polacy sami rozstrzygają, czy chcą dokonywać zakupów w niedzielę, czy nie chcą. Jeżeliby chodziło tylko o ochronę pracowników, to sądzę, że można w dalszych pracach w komisjach popracować nad skuteczniejszą ochroną pracownika, podkreślam, często przymuszanego nawet wbrew jego woli do pracy w niedzielę. I także bylibyśmy raczej przeciwni, aby ten problem rozwiązywać w tym projekcie. Natomiast gdyby chodziło o to, że jest to pewien fragment całości, że zmierza to do zachowania w przyszłości odświętnego, rodzinnego charakteru niedzieli, to jesteśmy skłonni wspomóc prace w tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Chciałoby się również zapytać autorów projektu, dlaczego dotknęli tylko takiego niewielkiego fragmentu problemu. Nie podejrzewam, że zabrakło odwagi czy wyobraźni. Ale czy przy okazji, skoro rzeczywiście chodziłoby nam o ten najważniejszy cel, żeby niedziela była niedzielą, żeby nam nie spowszedniała, nie warto również pokusić się - aż się o to prosi - by zakazać organizowania w niedzielę zjazdów, sympozjów, seminariów, narad, a także posiedzeń komisji parlamentarnych?</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Zdecydowanych przeciwników tego projektu nie uda się przekonać do zmiany stanowiska, tak samo jak gorących zwolenników. Jednak na tej sali - przynajmniej tak się wydaje - jest wiele osób, które deklarują swoją więź z Kościołem katolickim. Wobec powyższego powinny one w dalszych swoich decyzjach kierować się tym przykazaniem, które mówi: „Pamiętaj, abyś dzień święty święcił”.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Natomiast wydaje mi się, że jest jeden bardzo poważny błąd, którego wyeliminowania oczekujemy od projektodawców. W projekcie ustawy nakłada się obowiązek - podkreślam: jest to obligatoryjne - na samorząd gminny. Wobec powyższego uważam, że powinniśmy zasięgnąć opinii reprezentacji samorządu, zwłaszcza samorządu gminnego. Bez takiej opinii trudno będzie z czystym sumieniem nałożyć na samorząd gminny ten dodatkowy obowiązek. Należy również uwzględnić uwagi krytyczne w tym zakresie. Może nie aż tak drastycznie przedstawiane, jak zrobili to przedstawiciele Unii Wolności - że ma to charakter kryminogenny - ale rzeczywiście próba uszeregowania placówek według ich ważności, wybierania, które mają pracować, a które nie i oddanie decyzji urzędnikowi może rodzić sugestie czy przypuszczenia dotyczące korupcyjnego charakteru, a tego chcielibyśmy uniknąć.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Kończąc, uważam, że jeżeli rzeczywiście ideą jest ten cel ostatni, najważniejszy, o którym tutaj była mowa, to należałoby skierować ten projekt ustawy do Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Bylibyśmy przeciwni kierowaniu go do Komisji Nadzwyczajnej, bo chyba nie ma takiej potrzeby. Natomiast jeśli chodzi o sposób głosowania nad odrzuceniem bądź skierowaniem, pozostawiamy posłom z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego swobodę wyboru. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Pan poseł Witold Tomczak w imieniu kół: „Nasze Koło”, KPN - Ojczyzna i ROP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełWitoldTomczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedłożony do pierwszego czytania poselski projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz określeniu dodatkowych zadań własnych gminy zasługuje na pełne poparcie, z uwagami podanymi w opinii prawnej autorstwa pani Ireny Galińskiej-Rączy, które w toku prac właściwych komisji powinny zostać uwzględnione.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełWitoldTomczak">Przedmiotem nowelizacji Kodeksu pracy powinno być zabezpieczenie pracowników handlu przed przymuszaniem ich do pracy w niedzielę. Personel, głównie polskie kobiety, godzą się na takie traktowanie, gdyż ich rodziny pozbawione są źródła utrzymania, pieniędzy dostarczanych wcześniej przez męża i ojca. Mężowie to osoby bezrobotne, ofiary schładzania polskiej gospodarki, często pozbawione prawa do zasiłku dla bezrobotnych, uchwalonego przez poprzednią koalicję w celu poprawienia skrzeczącej statystyki.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełWitoldTomczak">Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 25 ust. 2 formułuje ogólną zasadę, że władze publiczne zapewniają swobodę wyrażania w życiu publicznym przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych. Zapis ust. 4 tegoż artykułu stanowi: „Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem katolickim określają umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą Apostolską i ustawy”. Na tej właśnie podstawie został zawarty konkordat, którego art. 9 pkt 1 jednoznacznie mówi: „Wolne od pracy są wszystkie niedziele i następujące dni świąteczne...”. W tej sytuacji prawnej obecny art. 139 Kodeksu pracy, który aktualnie umożliwia przymuszanie do pracy w niedzielę i święta, jako sprzeczny z umową międzynarodową, którą niewątpliwie jest konkordat, winien zostać stosownie do projektu grupy posłów zmieniony. Nadto należy zważyć, iż zapis art. 91 ust. 2 konstytucji stanowi: „Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli tej ustawy nie da się pogodzić z umową”. Tutaj znowu liczę na twórców konstytucji — panów posłów SLD, Unii Wolności oraz PSL. Chciałbym, szanowni posłowie, zobaczyć waszą jednomyślność w obronie uchwalonej dla Polski ustawy zasadniczej i konsekwencji w stanowieniu prawa — tyle ustaw ostatnio wymaga zmiany z powodu niezgodności z treścią konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PosełWitoldTomczak">W art. 53 ust. 1 konstytucji zapisaliście państwo stwierdzenie: „każdemu zapewnia się wolność sumienia i religii”. W dalszej części tego przepisu konstytucja precyzuje zakres pojęcia „wolność religii”. Z tych ogólnych sformułowań konstytucji wynika z jednej strony obowiązek państwa zapewnienia swobody wykonywania praktyk religijnych, z drugiej strony - prawo obywatela do ich realizacji w drodze uprawiania kultu i uczestnictwa w obrzędach religijnych. Stańcie obecnie solidarnie w obronie polskich kobiet, wykorzystywanych przez posiadaczy kapitału. Stańcie także w obronie poszanowania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PosełWitoldTomczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pazerność właścicieli sklepów, dla których ważny jest tylko pieniądz, doprowadziła do sytuacji, w której niedziele i święta przekształcono w zwykłe wolne dni przeznaczone na robienie zakupów. W ten sposób niedziele i święta odziera się z ich sakralnego charakteru i utrudnia się pracownikom uczestnictwo we mszy świętej. Handel jest tą dziedziną gospodarki, gdzie zdecydowaną większość stanowią kobiety, często matki małych dzieci. Liczę w tym miejscu na całkiem pokaźną grupę obrońców polskich kobiet, zebranych w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PosełWitoldTomczak">Oczekuję, podobnie jak w przypadku głosowania nad uchwałą dotyczącą powołania specjalnej Komisji Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn, państwa pełnej mobilizacji, żeby ta nowela ustawy Kodeks pracy gładko i szybko przeszła wszystkie szczeble sejmowej legislacji, a prezydent wszystkich Polaków, równie gorliwie jak w przypadku ustawy podatkowej, preferującej najbogatszych, bez wymaganego zastanowienia się przez 21 dni podpisał nowelizację przedmiotowej ustawy, dotyczącą głównie kobiet zarabiających 600 zł na miesiąc.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PosełWitoldTomczak">Panie i Panowie Posłowie! W tej Izbie 11 czerwca br. oklaskiwaliśmy Jana Pawła II, który przypomniał nam, iż służba narodowi musi być zawsze ukierunkowana na dobro wspólne, które zabezpiecza każdego obywatela. Wspólnota polityczna istnieje dla dobra wspólnego, w którym znajduje ona pełne uzasadnienie i sens i z którego bierze swoje pierwotne i sobie właściwe prawo. Dobro zaś wspólne obejmuje sumę tych warunków życia społecznego, dzięki którym jednostki, rodziny i zrzeszenia mogą pełniej i łatwiej osiągnąć swoją własną doskonałość. W szczególny jednak sposób ta troska o dobro wspólne jest wymagana w dziedzinie polityki. Wykonywanie władzy politycznej - czy to we wspólnocie, czy to w instytucjach reprezentujących państwo - powinno być ofiarną służbą człowiekowi i społeczeństwu, nie zaś szukaniem własnych czy grupowych korzyści, z pominięciem dobra wspólnego całego narodu. Szanując właściwą życiu wspólnoty politycznej autonomię, trzeba pamiętać jednocześnie o tym, że nie może być ona rozumiana jako niezależność od zasad etycznych. Te słowa papieża Polaka wywołały burzę braw na tej sali. One zobowiązują posłów i senatorów RP nie tylko dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#PosełWitoldTomczak">Warto również przytoczyć w tym miejscu słowa Ojca Świętego z encykliki „Veritatis splendor”: Pojawia się dzisiaj nie mniej poważna groźba zanegowania podstawowych praw osoby ludzkiej i ponownego wchłonięcia przez politykę nawet potrzeb religijnych, zakorzenionych w sercu każdej ludzkiej istoty. Jest to groźba sprzymierzenia się demokracji z relatywizmem etycznym, który pozbawia życie społeczności cywilnej trwałego punktu odniesienia, odbierając mu w sposób radykalny zdolność rozpoznawania prawdy. Jeśli bowiem nie istnieje żadna ostateczna prawda, będąca przewodnikiem dla działalności politycznej i nadająca jej kierunek, łatwo o instrumentalizację idei i przekonań dla celów, jakie stawia sobie władza. Historia uczy, że demokracja bez wartości łatwo się przemienia w jawny lub zakamuflowany totalitaryzm.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#PosełWitoldTomczak">Czy tego nie doświadczacie, koleżanki i koledzy, również z klubu AWS?</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#PosełWitoldTomczak">Zwracam także państwa uwagę na encykliki „Laborem exercens” oraz „Sollicitudo rei socialis”, w których Jan Paweł II wyjaśnia, iż źródłem nieporozumień, także na tej sali, jest podstawowy błąd socjalizmu, który ma charakter antropologiczny. Socjalizm rozpatruje pojedynczego człowieka jako zwykły element i cząstkę organizmu społecznego, tak, że dobro jednostki zostaje całkowicie podporządkowane działaniu mechanizmu ekonomiczno-społecznego. Z drugiej strony utrzymuje on, że dobro jednostki można urzeczywistnić, nie uwzględniając jej samodzielnego wyboru i niezależnie od przyjęcia przez nią w sposób indywidualny i wyłączny odpowiedzialności za dobro czy zło. Człowiek zostaje w ten sposób utożsamiony z pewnym zespołem relacji społecznych, a jednocześnie zanika pojęcie osoby jako samodzielnego podmiotu decyzji moralnych, który, podejmując je, tworzy porządek społeczny. Skutkiem tej błędnej koncepcji osoby jest deformacja prawa, które określa zakres wolności człowieka, a także sprzeciw wobec własności prywatnej. Człowiek bowiem pozbawiony wszystkiego, mieszkania, pracy, płacy, godziwego zasiłku dla bezrobotnego, godziwej emerytury, co mógłby nazwać „swoim”, oraz możliwości zarabiania na życie dzięki własnej przedsiębiorczości staje się zależny od machiny społecznej i od tych, którzy sprawują nad nią kontrolę, co utrudnia mu znacznie zrozumienie swej godności jako osoby i zamyka drogę do tworzenia autentycznej ludzkiej wspólnoty. Takiej nieludzkiej Polski niestety pragniecie wy wszyscy, tworzący nieludzkie prawa.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#PosełWitoldTomczak">Z chrześcijańskiej koncepcji osoby wypływa natomiast w sposób konieczny właściwa wizja społeczeństwa. To właśnie Jan Paweł II wskazał na podmiotowość społeczeństwa, która wraz z podmiotowością jednostki została unicestwiona przez socjalizm realny. Ta błędna koncepcja natury osoby i podmiotowości społeczeństwa bierze się, zdaniem Ojca Świętego, z ateizmu. Proszę to ostatnie zdanie dobrze zapamiętać. Wśród wielu ważnych stwierdzeń Listu Apostolskiego Jana Pawła II „Dies Domini” z 31 maja 1998 r. na szczególne zainteresowanie pań i panów posłów zasługuje to, iż chrześcijanie powinni dołożyć starań, aby także w szczególnych okolicznościach naszej epoki prawodawstwo cywilne brało pod uwagę ich obowiązek świętowania niedzieli.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#PosełWitoldTomczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z powyższych względów w imieniu kół poselskich „Nasze Koło”, Ruch Odbudowy Polski oraz KPN - Ojczyzna wnoszę o przekazanie poselskiego przedłożenia właściwym komisjom sejmowym i przyjęcie w procedowaniu nad tym projektem możliwie najszybszej ścieżki legislacyjnej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Rozpoczynamy wystąpienia indywidualne... przepraszam, nie wystąpienia, a pytania.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#Marszałek">Pan poseł Bogumił Borowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do zadania pytań uprawnionemu przez wnioskodawców panu posłowi Romanowi Giedrojciowi w debacie nad projektem ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz określeniu dodatkowych zadań własnych gminy (druk sejmowy nr 950) skłoniło mnie wprowadzenie do projektu ustawy art. 2 ust. 1 w brzmieniu: „Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy określenie listy dyżurnych placówek handlowych uprawnionych do pracy w niedzielę, o których mowa w art. 139 pkt 10 lit. a ustawy Kodeks pracy”, które to sformułowanie stoi w sprzeczności z moją praktyką radnego w samorządzie warszawskim.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Pytania: A więc, po pierwsze, czy znana jest panu posłowi ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (DzU nr 13, poz. 74 z 1996 r. z późn. zm.), a zwłaszcza jej rozdział 2: „Zakres działania i zadania gminy”, w tym art. 7 ust. 1 wyszczególniający sprawy i zadania własne gminy. To właśnie w tym artykule powinno znaleźć się cytowane przeze mnie na wstępie zadanie własne gminy.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">A więc, po drugie, czy znana jest panu posłowi sporządzona przez Biuro Studiów i Ekspertyz w dniu 1 kwietnia br. opinia prawna na temat omawianego projektu ustawy (druk sejmowy nr 950), a szczególnie stwierdzenie na jej stronie 4: Nałożenie na gminę obowiązku określenia listy dyżurnych placówek handlowych uprawnionych do pracy w niedzielę (...) albo powinno zostać ujęte jako § 2 w art. 139 K.p., albo też jako zadanie własne gminy (przynajmniej w części wynikającej z proponowanego pkt. 2) powinno znaleźć się w art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminy”. Tyle cytatów z opinii prawnej.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">A więc, po trzecie, jeżeli oba wymienione przeze mnie dokumenty są znane panu posłowi, co domniemywam, dlaczego zatem nie skorzystał pan z uprawnień wynikających z art. 42 regulaminu Sejmu i nie zgłosił pan poprawki do omawianego projektu ustawy mimo zaistniałego w tym projekcie ewidentnego błędu legislacyjnego? Czy może dlatego, że zastosowanie miałby tu art. 7 ust. 3 cytowanej ustawy: „Przekazanie gminie w drodze ustawy nowych zadań własnych wymaga zapewnienia koniecznych środków finansowych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów własnych gminy lub subwencji”.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Oczekuję na odpowiedzi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszałek">Prosiłbym tych posłów, którzy chcą zadać pytanie, żeby już teraz się zgłosili, bo zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#Marszałek">Pan poseł Jerzy Zakrzewski, Sojusz Lewicy Demokratycznej, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJerzyZakrzewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań do przedstawiciela wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełJerzyZakrzewski">W lit. a pkt. 10 art. 139 projektu zamieszczono obok siebie dyżurne placówki handlowe oraz jednorazowe targi i kiermasze. Czy nie sprawia to według pana chaosu pojęciowego, gdyż czym innym jest sprzedaż artykułów spożywczych i innych prowadzonych w sposób ciągły, a czym innym organizacja targów i kiermaszy, które ze swojej natury mają charakter epizodyczny? Proszę również o wykładnię prawną, co znaczy pojęcie „kiermasz”, gdyż nigdzie się z tym określeniem nie spotkałem.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełJerzyZakrzewski">Czy określenie „jednorazowych”, użyte właśnie w odniesieniu do tych targów i kiermaszy, odnosi się do odbywających się raz w miesiącu, raz w roku czy jednorazowo w danej placówce handlowej, bo tu również nie jest to ścisłe określenie?</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PosełJerzyZakrzewski">W projekcie ustawy zawarto określenie „towary piekarnicze”. Przyznam się szczerze, że po raz pierwszy spotkałem się z takim określeniem i chciałbym wiedzieć, co wnioskodawcy przez to rozumieją.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PosełJerzyZakrzewski">Chciałbym także się dowiedzieć, jak zostanie uregulowana sprawa przykościelnych placówek handlowych, które ze swej natury działają przede wszystkim w niedziele i święta. Czy także dla nich będą ustalane dyżury, a jeżeli tak, to kto te dyżury będzie ustalał? Chyba że punkty te nie są zarejestrowane i działają nielegalnie - ale w ogóle taka myśl nie przyszłaby mi do głowy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszałek">Pan poseł Władysław Rak, SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełWładysławRak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Proszę pana posła wnioskodawcę o udzielenie mi odpowiedzi na kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PosełWładysławRak">Pytanie pierwsze: Czy nieuwzględnienie w przepisach formy, w jakiej zarząd gminy będzie określał listę dyżurujących placówek handlowych, jak też brak środków odwoławczych na wypadek, gdy składające wniosek placówki handlowe nie zostaną zamieszczone na tej liście, może być łatwą okazją umożliwiającą podejmowanie decyzji politycznych lub też po znajomości, w celu likwidacji konkurencji, tworząc jednocześnie także okazję do korupcyjnego zachowania się lokalnych decydentów?</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PosełWładysławRak">Pytanie drugie: Czy pozostawienie w uznaniu zarządu gminy kwestii, która placówka handlowa może uczestniczyć w targach i kiermaszach organizowanych na terenie gminy, nie wydaje się rozwiązaniem chybionym? Decyzja w tej materii powinna bowiem należeć do organizatora targów oraz zainteresowanych placówek handlowych. I w tym przypadku istnieje uzasadnione podejrzenie o stronnicze wydawanie zezwoleń, a z drugiej strony nakłada się na gminę obowiązki związane z organizacją targów.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PosełWładysławRak">Przypadkowo nasuwa się kolejne pytanie: Gdzie jest wolny rynek, o który tak panowie walczyliście? Czy to SLD ma bronić waszych idei?</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakich idei, co?)</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PosełWładysławRak">Pytanie ostatnie. W związku z nałożeniem na samorząd lokalny dodatkowych zadań, m.in. takich, jak wydawanie zezwoleń, ustalanie grafików placówek handlowych, kontrola realizacji tych grafików - czy zaplanowano z tego powodu dodatkowe środki finansowe dla gmin na realizację tych zadań? Kto zrekompensuje gminom utracone korzyści z tytułu zmniejszenia wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych, jak też tym firmom, które, działając na granicy opłacalności, mogą być przez ograniczenie handlu w niedziele i święta doprowadzone do bankructwa? Przypomnę też, iż jest to także bezpośrednia strata dla budżetu państwa z tytułu zmniejszonych dochodów z wymienionych przeze mnie przed chwilą podatków.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#PosełWładysławRak">Nie zgadzam się z fragmentem uzasadnienia wnioskodawcy do projektu ustawy, zakładającym, że proponowane zmiany nie wpłyną niekorzystnie na budżet państwa. Na pewno wpłyną, właśnie poprzez obniżenie wpływów z tytułu podatków od osób fizycznych i prawnych. Jestem przekonany, że w tak ważnej sprawie dla społeczności lokalnych nie przeprowadzono konsultacji z samorządem gospodarczym i lokalnym w dostatecznym zakresie, a może nawet w ogóle nie przeprowadzono takich konsultacji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszałek">Pan poseł Jerzy Budnik, AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja także jestem za ograniczeniem do niezbędnego minimum handlu w niedziele i święta, ale zdaję sobie sprawę z tego, że inicjatywa posłów zmierzająca do ustawowego - bo innego być przecież nie może - usankcjonowania tego ograniczenia spotka się z dużym oporem części konsumentów, którzy zdążyli się już przyzwyczaić do zakupów w dni wolne od pracy.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Mam trzy pytania do pana posła wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Pierwsze pytanie: Czy macie państwo pomysł, jak określić to minimum asortymentu, które powinno być w tzw. sklepach dyżurnych? To wbrew pozorom nie jest wcale takie proste. Większość sklepów, szczególnie w małych miejscowościach, jest branży mieszanej, spożywczo-przemysłowej, a sklepy przemysłowe miały być w te dni, i słusznie, zamknięte.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Drugie pytanie. Czy dysponuje pan, panie pośle, opiniami tych organizacji samorządu kupieckiego, które popierają waszą inicjatywę? Znam takie. Należy wychodzić z założenia, że tymi dyżurnymi placówkami handlowymi będą raczej małe sklepy osiedlowe i sklepiki w centrach miast, a nie duże hiper- i megamarkety.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Trzecie pytanie. Gdyby ustawa weszła w życie, obowiązek wyznaczania dyżurów spadłby na samorządy terytorialne. Czy zostawiacie im państwo wolną rękę, czy też będą dość szczegółowo określone procedury i kryteria tej selekcji, które mogą być pomocne przy ustalaniu sieci placówek dyżurnych, ale mogą być też odebrane jako ograniczenie samorządności?</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Nie bałbym się oddania decyzji w tych sprawach w ręce samorządów, najlepiej znających specyfikę swojego terenu, potrzeby i oczekiwania lokalnej społeczności. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#Marszałek">Pan poseł Mirosław Kukliński, AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełMirosławKukliński">Panie Marszałku! Chciałem postawić pytanie wnioskodawcom. Nie kwestionuję słuszności intencji wnioskodawców, zmierzających do wyeliminowania pewnych patologii społecznych, czy raczej pewnych nadużyć w dziedzinie wyzyskiwania człowieka, szczególnie jeśli chodzi o jego pracę, nasuwają się mi jednak pewne wątpliwości. Mam pytanie: Jak w świetle nowych uregulowań prawnych będzie wyglądała sytuacja np. na stacjach benzynowych, względnie w małej gastronomii, czy też w innych placówkach handlowych tego typu. Przypomnę, że z reguły nie są to już tylko małe firmy rodzinne, których regulacja ta nie dotyczyłaby. Dziś np. stacje benzynowe są placówkami specjalistycznymi o dość kompleksowych rozwiązaniach handlowo-usługowych, są w nich z reguły zatrudnieni już pracownicy, nie są formą działalności gospodarczej prowadzoną tylko przez rodzinę. Dotyczy to również małej gastronomii. Szczególnie gdy chodzi o główne trasy kraju, to mała gastronomia rozwinęła się już na tyle, że są to często kompleksy hotelarsko-gastronomiczne. Tam też zatrudniani są pracownicy. Czy więc zakaz ten dotyczyłby również tego typu placówek? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#Marszałek">Pan poseł Jan Kulas, AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Chciałbym postawić trzy pytania, bo rozmawiamy tu o kwestii ważnej dla ludzi, dla obywateli, o kwestii niewątpliwie też kontrowersyjnej - tak to powiedzmy - o sprawie, o której się dyskutuje być może od kilku lat, w czasach transformacji, w czasach gospodarki rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PosełJanKulas">Pierwsze moje pytanie dotyczy tego, na ile ten projekt ustawy - pewnie ważny i potrzebny, ale z punktu widzenia świata przedsiębiorczego kontrowersyjny - był konsultowany z organizacjami samorządu terytorialnego, ale również, bo chodzi o partnerstwo, z organizacjami samorządu gospodarczego? Jakie są wyniki i rezultaty tych konsultacji? Nam przecież zależy na przyjęciu dobrej, dojrzałej i wprowadzającej pokój społeczny ustawie.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PosełJanKulas">Druga rzecz dotyczy ustawodawstwa, czy prawodawstwa w państwach Unii Europejskiej. Prosiłbym rzeczywiście o kilka przykładów. Weźmy np. pod uwagę Niemcy czy Francję. Jak praktyki te są tam rozwiązane?</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PosełJanKulas">Generalnie podzielam pogląd, że 5–6 dni człowiek pracuje, a 7 dnia - tak jak Pan Bóg przykazał - powinien odpoczywać. Wyjątki jednak pewnie się zdarzają i słyszę, że w krajach Unii Europejskiej również są takie wyjątki. Chodzi o ich skalę, o ich uregulowanie.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PosełJanKulas">Trzecie, najtrudniejsze pytanie, nad którym też zastanawiam się i nie znajduję do końca dobrej odpowiedzi, dotyczy tego, jak znaleźć dobry kompromis między światem konsumentów, światem pracowniczym, który AWS również reprezentuje, a interesami i oczekiwaniami świata przedsiębiorców, świata gospodarczego, którego racje też w AWS znajdą zrozumienie i poparcie. Jak znaleźć kompromis? Na ile na etapie dotychczasowych prac i dyskusji on się zarysował? Wydaje mi się bowiem, że tylko taka ustawa, która będzie owocem kompromisu, sprawi, że obecna sytuacja, która jest trudna i drażliwa, zostanie unormowana. Rzecz jednak w tym, żeby to unormowanie było trwałe, dobre i stabilne. Dlatego mam nadzieję, że z niezwykłą starannością i troską przepracujemy projekt tej ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#Marszałek">Pan poseł Stanisław Pawlak, SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełStanisławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować pytania do pana posła wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PosełStanisławPawlak">Po pierwsze, jakie będą sankcje dla właścicieli bądź zarządców firm, których placówki handlowe będą jednak czynne w niedzielę? Jakie będą sankcje za niezastosowanie się przez nich do zapisów art. 2 ust. 2, czyli niezłożenie pisemnych wniosków do zarządu gminy?</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PosełStanisławPawlak">Drugie pytanie dotyczy art. 2 ust. 2, w którym czytamy, że: „Zarząd gminy raz na kwartał określa listę dyżurnych placówek handlowych”. Chciałbym zapytać, z czego wynika ta częstotliwość - raz na kwartał? Myślę, że w gminach wiejskich, gdzie przecież wszyscy się znają, ten termin jest zbyt częsty. Moim zdaniem wystarczyłoby określanie tej listy raz na rok, ale pytam autorów projektu ustawy, czym się w tej sprawie kierowano?</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PosełStanisławPawlak">Pytanie trzecie dotyczy niezgodności treści uzasadnienia z treścią projektu ustawy. W uzasadnieniu czytamy tylko o dyżurnych placówkach handlowych, w których sprzedaje się mleko i produkty mleczarskie, towary piekarnicze i cukiernicze, świeże owoce, kwiaty, gazety, oraz o jednorazowych targach i kiermaszach. Natomiast art. 2 ustawy nakłada na gminę dodatkowe zadania i w tej sprawie nie ma żadnego uzasadnienia. Chciałbym prosić o wyjaśnienie pana posła wnioskodawcę.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#PosełStanisławPawlak">Pytanie czwarte kieruję też do wnioskodawców. Dlaczego pan poseł wnioskodawca nie proponował w swoim wystąpieniu skierowania tego projektu do dalszych prac także w Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, skoro nakłada on obowiązkowe zadania własne na gminy, a jak słusznie tutaj mówił, zadając pytanie, kolega poseł Borowski, nie zmienia się ustawy o samorządzie gminnym?</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#PosełStanisławPawlak">Ostatnie pytanie kieruję do pani minister w sprawie stanowiska rządu dotyczącego tego projektu: Czy takie stanowisko jest, a jeśli nie ma dziś, to jakie ono będzie w czasie prac nad tym projektem w komisjach, szczególnie w kontekście przepisów ustawy o działalności gospodarczej, która moim zdaniem pozostaje w sprzeczności z tym projektem? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#Marszałek">Pan poseł Władysław Józef Skrzypek, AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełWładysławJózefSkrzypek">Panie Marszałku! Panie, Panowie Posłowie! Mam dwa pytania do posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PosełWładysławJózefSkrzypek">Pytanie pierwsze. Panie pośle, mówił pan o rozwiązaniach w zakresie pracy w niedziele i święta i wspomniał pan Austrię. Proszę podać mi przykłady rozwiązań w tym zakresie w krajach Unii Europejskiej. Jak na te rozwiązania reagują mieszkańcy tych krajów?</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PosełWładysławJózefSkrzypek">Pytanie drugie. Podczas dyżurów poselskich zgłaszają się do mnie pracownicy pracujący w niedziele i święta, szczególnie kobiety, mówiące o trudach pracy i braku wypoczynku. Chciałbym panu posłowi zadać pytanie: Czy ma pan informacje, jak reagują na obowiązek pracy w niedziele i święta pracownicy handlu i usług? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#Marszałek">Pan poseł Zdzisław Pupa, AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełZdzisławPupa">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W debacie nad innym punktem obrad słyszeliśmy, że posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej mają ogromne obawy przed zagrożeniami ze strony koalicji rządzącej, szczególnie posłów AWS, jeżeli chodzi o integrację z Unią Europejską. Chcę tylko przypomnieć, że w niedalekich Niemczech, gdzie gospodarka jest wysoko rozwinięta, handel w niedziele i święta państwowe jest zakazany. Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Czy po wprowadzeniu tych propozycji, które pan przedstawił w sprawozdaniu, sklepy wielkopowierzchniowe - hipermarkety, supermarkety - będą również nieczynne w święta państwowe takie, jak 3 maja, czyli w święto ustanowienia konstytucji majowej, czy 11 listopada, w święto odzyskania niepodległości? Chciałbym uzyskać na ten temat odpowiedź i wyjaśnienia. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#Marszałek">Pan poseł Stanisław Misztal, AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełStanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pani minister w sprawie zmian w Kodeksie pracy ograniczających możliwość świadczenia pracy w niedzielę. Pragnę postawić fundamentalne, moim zdaniem, pytanie. Czy została przeprowadzona w Polsce analiza skutków ekonomiczno-finansowych oraz co za tym idzie społecznych takiego rozwiązania? O ile wiem, nie została. Dlatego też postuluję, aby rząd zlecił przeprowadzenie profesjonalnych badań dotyczących tego kompleksu zagadnień. Nie muszą one być drogie. Badania dotyczące tej problematyki były już niedawno w Polsce prowadzone, ale wycinkowo. Przy okazji chciałbym zwrócić uwagę na dwie generalne kwestie wiążące się z pracą i czasem wolnym od niej. Po pierwsze, różne są doświadczenia w tej sferze dwóch krajów nam bliskich, wiodących w Unii Europejskiej, to jest Niemiec i Francji. Może uwzględnimy ich doświadczenia i wprowadzimy własne polskie rozwiązania będące w jakimś sensie pragmatycznym kompromisem w tej dziedzinie. Po drugie, w odniesieniu do stanowiska związków zawodowych w sprawie wielokrotnych, w krótkich odstępach czasu, nowelizacji Kodeksu pracy pragnę zauważyć, że być może za dużo tego naraz, bo już ani posłowie nie mogą, ani rząd nie może się połapać, który projekt, czyj i o co tu chodzi. Jednakże nie ulega dla mnie wątpliwości, że prawo pracy musi podlegać zmianom. W Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej istnieje nie od dziś zespół ekspertów, który pracuje stale właśnie nad kompleksową nowelizacją Kodeksu pracy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#Marszałek">Pani poseł Teresa Liszcz, AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełTeresaLiszcz">Wysoki Sejmie! Moje pytania będą związane z wypowiedzią przedstawiciela klubu SLD.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to do wnioskodawców, a nie do nas.)</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#PosełTeresaLiszcz">W związku z wypowiedzią pana posła z Sojuszu Lewicy Demokratycznej nasunęły mi się pytania do wnioskodawcy i do pani minister. Mianowicie przedstawiciel klubu SLD zarzucił projektowi, iż uprzywilejowuje on wyznawców jednej tylko religii, chrześcijańskiej czy nawet katolickiej, kosztem wyznawców innych religii, którzy prawa do wolnego dnia - dla nich świętego - nie mają. Według mojej wiedzy ustawy regulujące stosunki między Rzecząpospolitą Polską a poszczególnymi kościołami i związkami wyznaniowymi, w tym także takimi związkami wyznaniowymi, dla wyznawców których stałym cotygodniowym dniem świętym jest nie niedziela, a piątek bądź sobota, przewidują jednak możliwości świętowania dnia wolnego innego niż niedziela, z obowiązkiem odpracowania. Według mojej wiedzy jako nauczyciela akademickiego dotyczy to również studentów wyznawców innych religii, którzy też mają prawo żądać, aby uczelnia tak zorganizowała zajęcia, ażeby mogli święcić dzień dla nich święty. Chciałabym prosić o bliższe informacje na ten temat pana posła sprawozdawcę albo raczej panią minister.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#PosełTeresaLiszcz">Drugie pytanie, do pana posła sprawozdawcy. Czy zna pan poseł takie kraje muzułmańskie, albo czy w Izraelu jest wolna od pracy niedziela dla wyznawców religii chrześcijańskiej, bo według mojej wiedzy wysyłani do krajów muzułmańskich polscy pracownicy byli zmuszani nie tylko do pracy w niedzielę, ale także w pierwszy dzień Bożego Narodzenia i w pierwszy dzień Wielkanocy, i nie było w ogóle mowy o tym, żeby można było poprosić o zwolnienie z pracy w tym dniu albo o zamianę tego dnia na inny dzień. Bardzo proszę o wyjaśnienie tej sprawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#Marszałek">Pan poseł Marcin Libicki, AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełMarcinLibicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ta dyskusja - jak bardzo wiele dyskusji, które dotykają problemów ideowych - wykazuje pokrewieństwo, bliskość wypowiedzi przynajmniej niektórych posłów Unii Wolności i stanowiska klubu SLD. Nie dziwi mnie to. Rozumiem, państwo się z tym zgadzacie.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Takie jest życie.)</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PosełMarcinLibicki">No właśnie. Ja tylko to konstatuję w tej chwili. Oczywiście wynika to stąd, że nasza strona uznaje, iż pewne prawa, odwieczne prawa, odwieczne obyczaje pochodzące z nakazów Bożych - tak jak z trzeciego przykazania: pamiętaj, abyś dzień święty święcił - są w gruncie rzeczy ochroną praw człowieka i że ci wszyscy, którzy zaczynali od wykreślania tego odwiecznego prawa, przykazania wyznawanego przez chrześcijan, a danego przez Boga,...</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#PosełMarcinLibicki">Zaraz będzie.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#PosełMarcinLibicki">... żebyś dzień święty święcił, w gruncie rzeczy nie są zwolennikami ochrony praw człowieka. Kto to uchyla, ten w gruncie rzeczy jest przeciwnikiem praw człowieka. I to okazało się na tej sali. Otóż ci, którzy mówią o tym, że trzeba chronić prawa mniejszości - z czym się wszyscy zgadzamy - oczywiście nie biorą jednocześnie w najmniejszym względzie pod uwagę właśnie praw tej wielkiej liczby osób, które są w efekcie zmuszane do pracy w niedzielę. W konsekwencji naruszania tych praw odwiecznych, jak wiemy, doprowadziły do zakładania łagrów i obozów koncentracyjnych, gdzie pracowało się niezależnie od tego, czy świątek czy piątek.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#PosełMarcinLibicki">Pani poseł, państwo o tym powinni najlepiej wiedzieć, a przede wszystkim najlepiej pamiętać. Radziłbym o tym dobrze pamiętać, kto łagry zakładał.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#PosełMarcinLibicki">W tej sytuacji, panie pośle, chciałem pana spytać, czy pan podziela moją opinię, że ten problem jest problemem w ogromnym stopniu nierozerwalności ochrony praw Boga i praw człowieka? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#Marszałek">Pani poseł Zofia Wilczyńska, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełZofiaWilczyńska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Tak naprawdę do zadania tego pytania zmusiły mnie bardzo liczne telefony z ziemi słupskiej, zagrożonej ogromnym, przeogromnym bezrobociem, i z ziemi koszalińskiej, tam też jest ogromne bezrobocie, i moje, bardzo liczne zresztą, spotkania z drobnymi kupcami i handlowcami. W ich imieniu chciałabym skierować kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PosełZofiaWilczyńska">To jest projekt ustawy niezwykle kontrowersyjny. Dzisiaj o tym bardzo wiele mówiono. I w tym momencie chciałabym zapytać: czy ja żyję w kraju demagogii, czy w kraju demokracji? Ale przechodzę do pytań.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PosełZofiaWilczyńska">Czy projektodawcy mają ogólny bilans, rozrachunek, tego, co nastąpi w momencie wprowadzenia w życie tej ustawy? A więc ile punktów sprzedaży w gminach padnie? Jak wiem z tych spotkań — pragnę przez moment tylko uzasadnić — to część punktów sprzedaży, tzn. drobnych handlowców i kupców umawia się, część pracuje do południa w niedzielę, część po południu, ponieważ w małych miastach ten handel odbywa się przeważnie w niedzielę. Jeśli ci drobni handlowcy i kupcy mogą przeżyć, to tylko dlatego, że jest ta sobota i ta niedziela, kiedy mogą oni w pewnych godzinach to prowadzić. Nie mówię o dużych supermarketach itd., ponieważ to jest zupełnie odrębna sprawa. A więc, ile padnie tych punktów sprzedaży prowadzonych przez ludzi, którzy żyją tylko dzięki temu czy głównie dzięki temu, że mogą otworzyć te sklepy czy punkty sprzedaży w małych miasteczkach, gminach, wsiach itd. Wieś jest jedna, jedyna i jest tam jeden punkt sprzedaży. W związku z tym projektem pytam: czy rząd ma rozeznanie, czy projektodawca ma rozeznanie, ile tych punktów padnie i ilu ludzi będących jedynymi właścicielami tych punktów będzie bezrobotnych, często taki malutki punkt, malutki sklepik prowadzą małżeństwa, czy ma rząd taką symulację?</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#PosełZofiaWilczyńska">Trochę w tym momencie będę złośliwa, zadając to pytanie, ale muszę je zadać. Dlaczego to dotyczy tylko wybranych przez projektodawców punktów sprzedaży czy drobnego handlu, a nie wszystkich prac wykonywanych w niedzielę? Obawiam się, proszę państwa, mam prawo się obawiać, że w przyszłości wpłynie projekt ustawy zakazujący np. pracy w niedzielę służbom zdrowia, pracownikom socjalnym, którzy notabene 21 obchodzą po raz trzeci swoje święto i chciałabym im złożyć życzenia. Czy w przyszłości, panie pośle - zwracam się do pana posła Jacka Szczota, trochę jestem złośliwa, ale mam prawo tego się obawiać - nie wpłynie projekt takiej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nikt tego nie wie.)</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#PosełZofiaWilczyńska">Właśnie, panie pośle, w ziemi słupskiej nikt tego nie wie. A jeśli wpłynie, to co będzie?</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#PosełZofiaWilczyńska">Jak projektodawcy myślą, czy samorządy, gminy będą przydzielać te punkty sprzedaży i jak je będą dzielić?</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#PosełZofiaWilczyńska">Proszę państwa, ja bym nie chciała być w skórze burmistrza, który będzie dzielił te punkty. Co się będzie działo u jego drzwi. To będzie jedna jedyna wielka rozróba, to będą pomówienia, to będą..... O ile zmniejszą się przez to dochody, i tak skąpe dochody, małych gmin z tytułu tego drobnego handlu. I, to pytanie już zadał pan poseł Budnik, jakie jest stanowisko rządu w tej sprawie? Chciałabym poprosić o dokładną odpowiedź, bo posłowie nie mieli okazji się zapoznać z takim stanowiskiem. Myślę, że w niedzielę nikt nikomu naprawdę nie zabronił i nie zabroni wziąć udziału w Mszy Świętej, a później jednak pracować po to, by móc swoją rodzinę utrzymać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-41.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-41.9" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Nowickiego z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełJózefNowicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań, które chciałbym zadać, ale rozpocznę od pytania, które już tutaj kierowane było do pani minister, prosząc jednocześnie o to, by w trakcie prac komisji zostało zaprezentowane stanowisko rządu. Prosiłbym panią minister, by to stanowisko resortu czy rządu - jeśli jest - zostało dziś zaprezentowane w Sejmie, gdyż są wnioski o odrzucenie w pierwszym czytaniu tego projektu, więc byłoby istotne, żebyśmy mogli to stanowisko poznać.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PosełJózefNowicki">I kolejne pytanie. Sądzę, że byłoby dobrze, gdyby pani minister wypowiedziała się w tej kwestii. Panowie posłowie przemawiający z trybuny, a zwolennicy uchwalenia tej ustawy, mówili o tym, że art. 139 Kodeksu pracy daje możliwość przymuszania pracowników do wykonywania pracy w niedziele i święta. Interpretuję ten artykuł w ten sposób, że dopuszcza on możliwość zatrudniania pracowników w niedziele i święta. Czy pani minister mogłaby się w tej sprawie wypowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PosełJózefNowicki">I pytanie do pana posła, który przemawiał w imieniu wnioskodawców. Mam świadomość, panie pośle, że pan występuje w zastępstwie, ale myślę, że pan poseł Roman Giedrojć będzie mógł udzielić wyczerpujących odpowiedzi na moje pytania.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#PosełJózefNowicki">Po pierwsze, panie pośle, czy przedstawiony projekt ustawy ma związek z wcześniej przedstawionym projektem ustawy o wielkopowierzchniowych placówkach handlowych? Jeśli jest ten związek, to nasuwa się kolejne pytanie czy wątpliwość: Czy państwu posłom wnioskodawcom tak naprawdę chodzi o pracowników zatrudnionych w placówkach handlowych, w tym właśnie w tych wielkopowierzchniowych, czy też o to, by uchwalając taki projekt, w istotny sposób ograniczyć możliwości funkcjonowania tych placówek? I w związku z tym pytanie: Czy państwo wnioskodawcy, czy pan poseł mógłby to potwierdzić? Czy przed złożeniem tego projektu dokonaliście państwo takiego rozeznania, analizy czy takiego szacunku, z którego wynika - przy założeniu, że ten projekt zostanie uchwalony w tym kształcie - ile osób wskutek tak poprawionego przez państwa prawa straci pracę, a w tej liczbie ile będzie kobiet?</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#PosełJózefNowicki">I ostatnie pytanie również do pana posła wnioskodawcy. Panie pośle, czy nie budzi państwa obaw propozycja w tym przedłożeniu, że to urzędnik będzie decydował o tym, jakie placówki handlowe mają być uruchomiona w niedziele i święta? Czy państwu po prostu taka propozycja źle się nie kojarzy? Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Szczepana Skomrę z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełSzczepanSkomra">Panie Marszałku! Chciałem skierować do pana posła przedstawiciela wnioskodawców pytania o trochę innym charakterze: Czy projekt proponowanej ustawy będzie miał zastosowanie wobec pracowników i pracodawców punktów skupu mleka? Wiadomo, że codzienne prowadzenie skupu mleka jest pracą konieczną ze względu na jej użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności. Czym się różni przymuszenie do pracy w placówkach handlowych od pracy przy produkcji w systemie ciągłym, na przykład w przemyśle mleczarskim? Czy projekt tej ustawy reguluje w przypadku pracownika materialnie odpowiedzialnego, zatrudnionego na jednoosobowym stanowisku - wykonującego pracę konieczną i społecznie użyteczną - organizację jego pracy, otrzymywanie dnia wolnego od pracy?</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PosełSzczepanSkomra">Czy ustawa nie ma na celu instrumentalnego traktowania tylko pracowników handlu, pomijając inne dziedziny życia społecznego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Jana Chmielewskiego z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełJanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam pytanie do pani minister. Jak pani minister ocenia stosowaną przez pracodawców interpretację art. 139 pkt 10a Kodeksu pracy i czy według pani intencją przytoczonego fragmentu Kodeksu pracy jest tak bardzo szerokie odniesienie kryterium użyteczności społecznej?</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#PosełJanChmielewski">Do pana posła Giedrojcia.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#PosełJanChmielewski">Czy konstytucja zapewnia uszanowanie praw, tradycji i kultury narodu? Czy uchwalając ustawę w Sejmie RP, należy się liczyć z tradycją narodu? Czy prawdą historyczną jest, że jeśli się chce zniszczyć tożsamość narodu, trzeba odebrać mu prawo do realizacji jego głębokich ludzkich potrzeb i tradycji, czyniąc go w wielu aspektach czasem właśnie niewolnikiem?</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#PosełJanChmielewski">Kolejne pytanie. Czy nad wszystkim w życiu gospodarczym ma górować gospodarka rynkowa? Bez uszanowania człowieczeństwa, między innymi w wymiarze duchowym, moralnym, religijnym, w duchu poszanowania tradycji narodowej?</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#PosełJanChmielewski">I ostatnie pytanie. Czy podziela pan wolę uwzględnienia w dalszych pracach legislacyjnych, po wnikliwym rozpatrzeniu, uwag wniesionych między innymi przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">O zadanie pytania proszę posła Jacka Szczota z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełJacekSzczot">Panie Marszałku! Mam pytanie w związku z wygłoszonymi przez posłów oświadczeniami w imieniu niektórych klubów, zwłaszcza klubu SLD, a także z zadawanymi pytaniami.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PosełJacekSzczot">Czy pan poseł w ogóle w tych wystąpieniach dostrzega gdzieś troskę o człowieka? Gdzie jest człowiek w tych wszystkich rozważaniach? Bo to, o czym dzisiaj mówimy, to przede wszystkim troska o pracownika. Nie żadna walka z marketami, z mleczarniami, ale troska o człowieka, który pracuje w handlu i jest zmuszany do pracy w niedziele, w święta.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#PosełJacekSzczot">I pytanie kolejne. Czy na podstawie odpowiedniego artykułu Kodeksu pracy nie można byłoby ograniczyć nadmiernie rozbudowanej pracy właśnie w handlu, zwłaszcza w święto? Czy nie wydaje się panu posłowi, że otwarte sklepy z artykułami przemysłowymi w dniu 11 listopada to skandal? Zwykły skandal i brak poszanowania dla polskich wartości.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#PosełJacekSzczot">Następna sprawa. Nie jestem zwolennikiem wszystkich zapisów tego projektu ustawy i w tym się z niektórymi z państwa posłów zgadzam, ale znowu powstały wątpliwości, dlatego pytam: Czy faktycznie nasze władze samorządowe nie są zdolne do uczciwego decydowania o tym, co się komu należy? Czy zawsze za każdą władzą samorządową - jak padało z tej mównicy - musi kryć się pewien element korupcji w ustalaniu grafiku sklepów czy placówek handlowych i dyżurnych?</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#PosełJacekSzczot">I wątpliwość czy też pytanie. Pan poseł, występujący co prawda w zastępstwie, przywiązany jest do tak sformułowanego projektu ustawy. Czy w związku z tym, że chcemy jednak dać pewne obowiązki organom samorządu terytorialnego, nie byłoby właściwsze doprecyzowanie tego zapisu tylko i wyłącznie w Kodeksie pracy? Jeżeli tak, to składam wniosek, aby ten projekt ustawy trafił do komisji kodyfikacyjnej, a więc do Komisji Nadzwyczajnej do Spraw Zmian w Kodyfikacjach. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Ryszarda Brejzę z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełRyszardBrejza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do wnioskodawców. Czy obecna sytuacja polegająca na dopuszczeniu do handlu w niedzielę nie wpływa na tolerowanie w naszym kraju pewnego ogólnie chyba już zauważalnego przez nas wszystkich zła, jakim jest dwuznaczność moralna i obłuda. A motywuję to tym, iż dzieci i młodzież, którzy w ponad 90% uczęszczają na zajęcia religii w placówkach w końcu samorządowych - w szkołach, przedszkolach - uczą się, iż dzień święty należy święcić, a w niedzielę, w majestacie prawa, łamią to przykazanie.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PosełRyszardBrejza">Drugie pytanie mam do pani minister, aby nie patrzeć na ten problem tylko i wyłącznie z punktu widzenia religijnego, chociaż on jest niezwykle istotny. Chciałbym prosić o informację, jak problem handlu w niedziele jest rozwiązany w innych państwach europejskich. Słyszeliśmy o wielu dyskusjach, jakie toczą się w Niemczech na temat ewentualnego odejścia od zakazu handlu w soboty. Nie słyszałem natomiast o możliwości dopuszczenia do prowadzenia handlu w niedziele i w pozostałe dni świąteczne.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę przytoczyć.)</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#PosełRyszardBrejza">Jeżeli są takie przypadki, to prosiłbym o poinformowanie, jakich państw dotyczą, jakiej liczby i jakie są tam uregulowania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Wojciecha Nowaczyka z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełWojciechNowaczyk">Na wstępie wyrażę ubolewanie, że Wysoki Sejm nie ma czasu na rozważne rozpatrzenie wielu spraw o strategicznym znaczeniu dla państwa: sprawy podatków, budżetu, rolnictwa, bezrobocia, mieszkalnictwa, a na takie sprawy znajduje czas, i to właśnie teraz, w tzw. czasie telewizyjnym. No, ale takie są decyzje.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PosełWojciechNowaczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do pana posła wnioskodawcy. Czy pan poseł nie uważa, że projekt ustawy jest swoistym nawrotem do tzw. systemu nakazowo-rozdzielczego? Słyszę śmiech zza grobu twórców tego systemu.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#PosełWojciechNowaczyk">I pytanie drugie. Czy wnioskodawcy zdają sobie sprawę z tego, że tym projektem wyrządzają szkodę, narażając Kościół Rzymskokatolicki na wiele podejrzeń i zarzutów, których przez delikatność nie wymienię. Proszę o odpowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania panią posłankę Marię Kleitz-Żółtowską z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełMariaKleitzŻółtowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła wnioskodawcy. Wszyscy wiemy, ponieważ nie tak dawno w Sejmie było przedstawiane sprawozdanie inspektora Państwowej Inspekcji Pracy, że przepisy z zakresu naruszeń regulacji dotyczących czasu pracy stanowią drugą, po wynagrodzeniach, grupę pod względem częstotliwości występowania naruszeń Prawa pracy w sprawozdaniu Państwowej Inspekcji Pracy. Do biur poselskich trafia wiele skarg pracowników placówek handlowych, w stosunku do których nie są respektowane przepisy ochronne dotyczące czasu pracy, te normy minimalne, które zawiera Kodeks pracy. Czy zatem podziela pan pogląd, że wprowadzenie zakazu handlu w niedziele mogłoby stanowić skuteczny instrument zmuszający pracodawcę do respektowania przepisów o czasie pracy, w tym przede wszystkim prawa pracownika do odpoczynku?</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PosełMariaKleitzŻółtowska">I następne pytanie. Czy fakt, że w wielu krajach Europy Zachodniej oraz USA w okresie weekendu zamiera życie w zakresie handlu i usług świadczy o łamaniu przez te państwa zasady wolnej konkurencji i prowadzi do pogarszania się sytuacji ekonomicznej placówek handlowych i usługowych?</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#PosełMariaKleitzŻółtowska">Kolejne pytanie. Czy handlowanie w niedziele i stosowanie przy tym licznych zachęt w postaci promocji, pokazów itd. nie jest próbą kształtowania pewnego, niezgodnego z polską tradycją, obyczaju, a nie, jak się próbuje sugerować, koniecznością ekonomiczną? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Andrzeja Kozioła z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełAndrzejKozioł">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PosełAndrzejKozioł">Pierwsze pytanie do pani minister. Za pracę w święta i niedziele, czyli w tzw. dni świąteczne, obowiązuje dodatkowa gratyfikacja. Czy znane są pani minister przypadki łamania przez pracodawców tej zasady, że ludzie nie tylko nie dostają tej gratyfikacji, ale i dnia wolnego za przepracowane dni świąteczne?</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PosełAndrzejKozioł">Pytanie do posła sprawozdawcy: Czy przewidywana regulacja obejmie również pracowników zatrudnionych w handlu na tzw. targowiskach?</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#PosełAndrzejKozioł">I pytanie do przedstawicieli lewej strony tej sali: Czy państwo przestaliście już być obrońcami ludzi pracujących, świata pracy, czy staliście się teraz wyłącznie reprezentantami państwa - zadawaliście państwo bowiem takie właśnie pytania - reprezentantami kapitału? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#komentarz">(Głos z sali: To panowie jesteście!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Józefa Bergiera z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełJózefBergier">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować dwa pytania do pani minister. Powszechnie znany jest nam wszystkim kryzys moralny polskiej rodziny.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#PosełJózefBergier">Zatem pierwsze pytanie: Czy znane są pani minister oczekiwania polskich rodzin, w tym głównie matek, co do pracy w dni wolne, a więc w dni świąteczne?</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#PosełJózefBergier">I drugie pytanie: Jakie są doświadczenia innych państw na drodze budowania gospodarki wolnorynkowej co do pracy w dni świąteczne? Sądzę, że doświadczenia tych państw i przedkładana propozycja są w wielu przypadkach zbieżne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">I proszę o pytanie panią posłankę Urszulę Wachowską z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełUrszulaWachowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja także mam pytanie zbieżne z tym, co było już chyba wcześniej powiedziane, mianowicie, czy polskie ustawodawstwo gwarantuje ludziom, szczególnie jednak kobietom i matkom, prawo do świętowania niedzieli i prawo do tego, aby pracując w niedzielę nie było łamane sumienie tych ludzi, którzy zgodnie ze swoją wiarą niedzielę powinni przeznaczyć na dzień święty? Czy zatem jako parlamentarzyści nie powinniśmy ponosić odpowiedzialności za tworzenie takich praw, które,</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#PosełUrszulaWachowska">— po pierwsze, nie stawiają człowieka w sytuacji konfliktu sumienia, lecz pozwalają żyć w zgodzie z sumieniem i obowiązującym prawem;</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#PosełUrszulaWachowska">— po drugie, czy nie powinniśmy tworzyć praw, które stymulują pewien dobry, optymalny, zgodny z tradycją i kulturą styl życia obywateli? Czy projektodawca zgodzi się ze mną, że taki styl bycia, który cieszy posłów lewej strony, że rodziny idą razem na zakupy w niedzielę, nie jest wyrazem upadku kultury, budzi to przecież niepokój wielu socjologów, psychologów, twórców kultury, którzy zwracają właśnie na to uwagę jako na zjawisko niezwykle negatywne, a my tu dziś niby chcemy bronić tego stylu życia.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#PosełUrszulaWachowska">Chciałabym, i mam nadzieję, że tego właśnie oczekuje projektodawca tej ustawy, abyśmy tworzyli takie prawo, które będzie podtrzymywało polską tradycję i polską kulturę, która polega przecież nie na tym, żeby w niedzielę iść razem na zakupy, tylko na tym, żeby pójść razem, z rodziną, do kościoła, zjeść wspólny obiad, przyjmować gości, wspólnie pójść na spacer, na wycieczkę, żeby razem ewentualnie prowadzić w rodzinie rozmowę, zwyczajną pogawędkę, ponieważ tego brakuje polskim rodzinom, a nie wspólnych zakupów w niedzielę.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Tadeusz Cymański z klubu AWS. Proszę o pytanie.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Państwo znowu wie lepiej, czego trzeba obywatelowi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PosełTadeuszCymański">Najpierw może jedna mała uwaga, myślę, tytułem wyjaśnienia, bo jestem jednym z posłów, których podpisy widnieją pod projektem ustawy. Otóż nie ma tutaj absolutnie mowy - a takie wypowiedzi padają - o zakazie handlu. Wyraźnie należy podkreślić, że mówimy o ograniczeniu, fakt, że radykalnym, ale jednak ograniczeniu, a nie o zakazie. To jest uwaga bardzo istotna i podstawowa.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#PosełTadeuszCymański">Do pani minister mam dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#PosełTadeuszCymański">Po pierwsze. Tutaj w części pytań są podnoszone kwestie przede wszystkim techniczne, nawet ekonomiczne. Pada mianowicie teza, że ograniczenie handlu w niedziele, i to jest fakt, wpłynie zdecydowanie na pogorszenie kondycji marketów, co miałoby oznaczać utratę bardzo wielu miejsc pracy. Chodzi o powinowactwo i związek z projektem ustawy o ograniczeniu wielkoobszarowych obiektów handlowych. Prosiłbym o odpowiedź na pytanie: Czy tak należy to faktycznie interpretować? Czy taka interpretacja w świetle badań jest uprawniona? Znane mi są poglądy, również artykuły wielu ekspertów, twierdzących, iż jest odwrotnie - to właśnie bardzo mocna ekspansja supermarketów uderza w sieć drobnego handlu i per saldo skutek, jeżeli chodzi o efekty makroekonomiczne, jest niekorzystny. Bez wchodzenia w istotę dyskusji nad supermarketami.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#PosełTadeuszCymański">Pytanie drugie z tej - chciałem powiedzieć: łączki - dziedziny, mianowicie: Czy jest również uprawniona teza, że jeśli chodzi o ograniczenie handlu w niedziele, jest tu w praktyce prosta zależność, że brak handlu w jednym dniu w tygodniu oznacza spadek popytu, wielkości obrotów tych sklepów o jedną siódmą? Myślę, że taki pogląd też nie wytrzymuje krytyki. Niewątpliwie jest to jakiś impuls i zwiększenie obrotów, ale na pewno nie o jedną siódmą. Jest to, myślę, oczywiste, ale prosiłbym o odniesie się do tego.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#komentarz">(Głos z sali: A ile?)</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#PosełTadeuszCymański">Przepraszam, pan poseł będzie mógł mówić. W tej chwili ja jestem przy głosie. Rozumiem, że reakcje są impulsywne, bo nie wszystko jest wygodne.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#PosełTadeuszCymański">A teraz jeśli chodzi o te właśnie pytania mniej wygodne, również dla pana posła, bo tak reaguje. Skoro nie mogę pytać pana, to muszę się uciec do pewnego wybiegu i spytam pana posła wnioskodawcę. Mianowicie: Czy ustawa jest pomyślana jako (tu cytuję wypowiedź pana posła) ingerencja w prawa wolności i równości, czy też wręcz przeciwnie, istota ustawy wniesionej przez wnioskodawców jest odwrotna - właśnie jest to ustawa przede wszystkim mająca bronić praw, i to praw mniejszości dość specyficznej, mniejszości handlowców, w ogromnej większości kobiet? Oczywiście, że w demokracji istnieje konflikt: mniejszość a cała grupa. Ale to jest pytanie.</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#PosełTadeuszCymański">Drugie pytanie, właśnie do pana posła. Dlaczego posłowie SLD i — trochę nad tym ubolewam — nasi koalicjanci w jakimś stopniu też, ci posłowie, którzy podkreślają swoją proeuropejskość, to, że bronią praw, również praw mniejszości, w swoich wystąpieniach, w swoich uzasadnieniach kompletnie pomijają milczeniem istnienie licznych dobrych i funkcjonujących przykładów ograniczenia handlu w niedziele w krajach bynajmniej nie muzułmańskich, nie judaistycznych, a w krajach, które są dla nas wzorem, w krajach, do których chcemy dołączyć? Dlaczego tego akurat nie poruszamy? Bardzo często w debatach parlamentarnych przykłady krajów zachodnich są używane jako oręż, a tu nic, milczenie.</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#PosełTadeuszCymański">Pytanie następne. Czy znane są panu posłowi przykłady ewidentnej dyskryminacji, wyzysku, rzeczywistego nieopłacania, de facto nieopłacania pracy w niedziele kobiet? I dlaczego w tej dyskusji nie padają głosy obrońców równego statusu? Czy są również panu znane przykłady i wystąpienia na piśmie - bo ja jestem w posiadaniu takich wystąpień - całych grup zawodowych i środowisk, które się dopominają obrony przez parlament praw do ograniczenia tej pracy w niedziele?</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#PosełTadeuszCymański">Kolejne pytanie, również dotyczące samorządu. Osoby, które w swych wystąpieniach krytykują projekt ustawy już z samego założenia, jednocześnie mówią, iż wiele rzeczy należałoby poprawić. Czy zwłaszcza trudności tej ustawy - nie ulega wątpliwości, że jest kontrowersyjna i trudna - nie oznaczają de facto pewnego braku zaufania do samorządu? Byłem 8 lat burmistrzem i wyobrażam sobie, jaki to jest pasztet i trudność. Ale pasztet nie jest dlatego, żeby go odsuwać, ale żeby go spróbować jednak poprawić i w końcu zjeść. I to jest pytanie, czy pan poseł wnioskodawca może się do tego również w swoim wystąpieniu odnieść. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie zada pan poseł Romuald Ajchler z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PosełRomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam 3 pytania do pana posła wnioskodawcy. Panie pośle, każdy z nas chce mieć niedzielę wolną, i to nie podlega dyskusji. I każdy z nas na własny rachunek dba o to, aby dobrze wykorzystać ten wolny czas, którego zresztą mamy niewiele. Ale są przypadki szczególne, na przykład w rolnictwie. Była już po części o tym mowa, ale przypomnę: Na przykład w rolnictwie w okresie żniw jest niemal konieczność wykonywania pracy. Zbieramy w tym czasie przecież dar boży, jakim jest chleb. Trudno, aby, nie pracując w niedzielę, dopuścić do zmarnowania chleba. Być może koledzy z AWS nie żniwują, ale koledzy rolnicy z PSL i z SLD żniwują, zbierają chleb.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Chleb ma charakter apolityczny.)</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#PosełRomualdAjchler">W związku z tymi szczególnymi przypadkami, aby zbierać chleb, o którym przed chwilą wspomniałem, jest konieczność dopuszczenia handlu na przykład częściami zamiennymi do maszyn rolniczych. Chciałbym zapytać - bo w projekcie tego się nie doczytałem - czy dopuszczacie państwo taką możliwość, aby w okresie tych 2–3 miesięcy można było te placówki handlowe uruchomić. To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#PosełRomualdAjchler">Drugie pytanie. W art. 2 ust. 3 piszecie państwo: „Placówki handlowe nie powinny pełnić dyżurów w następujących po sobie kolejnych niedzielach”. A co zrobić, panie pośle, jeśli na przykład na wsi jest jedna placówka handlowa? Czy ona będzie dopuszczona do handlu tylko co dwa tygodnie?</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#PosełRomualdAjchler">Kolejna sprawa. Załóżmy, że projekt ustawy zostanie przyjęty. Proszę mi powiedzieć w takim razie, czy na użytek tej ustawy wyliczyliście państwo, ile osób, obecnie skarżących się panu posłowi Skrzypkowi, straci pracę, w tym kobiet, gdyż w handlu najwięcej pracuje kobiet. Przecież wtedy w znaczący sposób spadnie zapotrzebowanie na pracowników w handlu.</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Zbędni nie będą pracowali.)</u>
          <u xml:id="u-65.6" who="#PosełRomualdAjchler">Pani poseł, jeśli handel pracuje 7 dni i wykluczy się niedziele, to bardzo prosto to wyliczyć. Dlatego pytam: Czy wnioskodawcy policzyli, o ile z racji likwidacji handlu w niedziele zmniejszy się zapotrzebowanie na zatrudnionych w handlu?</u>
          <u xml:id="u-65.7" who="#PosełRomualdAjchler">Następna sprawa. Niedziela jest dla mnie i mojej rodziny jedynym dniem, kiedy mogę wraz z rodziną pójść na mszę świętą - tak jak mówiła pani poseł Wachowska - zjeść wspólny obiad, porozmawiać. Ale tak się składa, że tak zorganizowano mi, posłowi Rzeczypospolitej, pracę, że jest to też jedyny dzień (czy część dnia), który mogę przeznaczyć na zakupy. I dlatego pytam panów posłów wnioskodawców: Dlaczego państwo tą ustawą chcecie zdezorganizować mój wybór? Ja po prostu tego nie rozumiem. Każdy z nas święci ten dzień, jak uważa. Można te wszystkie sprawy pogodzić.</u>
          <u xml:id="u-65.8" who="#PosełRomualdAjchler">I ostatnia kwestia, ostatnie pytanie. W projekcie ustawy, a raczej w uzasadnieniu, powołujecie się państwo - i występujecie w tej sprawie - na obronę pracowników. Mam pytanie: Czy nie byłoby lepszym sposobem osiągnięcia tego celu - a celem jest, jak zaznaczacie, obrona pracowników - opracowanie zmian do projektu ustawy takich, aby gratyfikacja za pracę w niedzielę była znacząca: 300 lub 400%? Czy to nie byłby lepszy sposób? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-65.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania panią posłankę Ewę Sikorską-Trelę z klubu AWS.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Prosiłbym jednak, żeby to były pytania, a nie polemiki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chcę powiedzieć, że generalnie dyskutowany projekt popieram, między innymi dlatego, że do mojego biura poselskiego w Gdańsku zgłaszały się kobiety pracujące w domach towarowych, które skarżyły się, że już od wielu tygodni nie miały wolnej niedzieli. Prosiły, by zająć się w Sejmie tym problemem. Mam jednak dwa pytania do pana posła wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Pierwsze pytanie. Jak byliby opłacani pracownicy, którzy musieliby podjąć pracę w niedzielę, zgodnie z poleceniem pracodawcy? Czy tak samo jak w dzień powszedni, czy też według innych, wyższych stawek, o czym była mowa wcześniej?</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Drugie pytanie. Czy zarząd gminy, ustalając raz na kwartał listę dyżurnych sklepów otwartych w niedzielę, tak samo będzie traktował, wpisując je do grafiku, małe sklepy jak duże supermarkety? Czy supermarkety byłyby całkowicie wyeliminowane z pracy w niedzielę? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie zada pani posłanka Katarzyna Piekarska z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam wrażenie, że projektodawcy żyją w nierealnej rzeczywistości. Nie biorą oni pod uwagę głosów tych, w których głosy powinniśmy wsłuchiwać się bezwzględnie. Nie biorą pod uwagę głosów społeczeństwa. Badania opinii publicznej wykazują, że zdecydowana większość naszego...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanko, pani nie pyta. Pani udowadnia, że pani wie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Wiem, ale zadam pytanie, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę zadać pytanie. Teraz zadajemy pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Zdecydowana większość społeczeństwa, jak wynika z badań opinii publicznej, opowiada się za prowadzeniem handlu w niedzielę. W związku z tym stawiam pytanie: Czy państwo braliście pod uwagę sondaże? Wydaje mi się, że przy projektowaniu każdej ustawy sondaże opinii publicznej powinny być brane pod uwagę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani posłanka Barbara Imiołczyk z klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Pośle Wnioskodawco! Pod wpływem pytań, których wysłuchałam, które były do pana skierowane, chciałabym postawić takie pytania, które do tej pory nie padły. W związku z dużą liczbą pytań związanych z funkcjonowaniem podobnych rozwiązań, które państwo proponujecie, w krajach zachodnich, chciałabym zapytać: Czy prawdą jest, że regulacje te były wprowadzane pod ogromnym naciskiem związków zawodowych i czy prawdą jest również, że stosuje się w tej chwili rozmaite formy obejścia tych przepisów? Gminy, jak wynika z mojej wiedzy, między innymi w Niemczech, prześcigają się w znajdowaniu odpowiednich kruczków, by umożliwić placówkom handlowym ich otwarcie w niedzielę. Czy prawdą jest, że w tych krajach są podejmowane próby odejścia od przyjętych uregulowań? Z mojej wiedzy wynika bowiem, że takie próby są podejmowane i że te uregulowania są oceniane negatywnie. Nie ma żadnego powodu, nawet gdyby tak nie było, żebyśmy niewolniczo musieli przyjmować w Polsce rozwiązania, które są stosowane gdzie indziej,...</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#PosełBarbaraImiołczyk">... i Klub Parlamentarny Unii Wolności nigdy takiego sposobu przenoszenia prawa z zewnątrz do Polski nie proponował.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Co do rozwiązania, które państwo proponujecie, aby to gminy decydowały o tym, jakie sklepy powinny być otwarte w niedziele, sama propozycja wprowadzenia pewnego rodzaju koncesji - bo jest to pewnego rodzaju koncesja - jest korupcjogenna, jak każda decyzja administracyjna o tym, kto ma prowadzić działalność gospodarczą, a kto nie ma prowadzić działalności gospodarczej. To jest stwierdzenie, ale mam też pytanie do posłów wnioskodawców: Czy nie uważacie państwo, że to jest korupcjogenne? Bo my tak uważamy. I nie wynika to z braku zaufania do władz gminy, z braku zaufania do samorządu. Każdy urzędnik, któremu się powierzy tego typu zadanie, może je nadużywać. Uważamy, że nie ma powodu do tego, żeby taką władzę dawać urzędnikom. Czy nie uważacie państwo - w związku z tym moje pytanie - że jest to korupcjogenne samo w sobie?</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#PosełBarbaraImiołczyk">Rozumiem, że jednym z powodów wprowadzenia tego projektu ustawy jest ochrona praw pracowników. Czy analizowaliście państwo, jakie są inne możliwości ochrony praw pracowniczych, bez uciekania się do tak drastycznych rozwiązań, jakie proponujecie? Czy była taka analiza? Bo ten projekt, jeśli to rzeczywiście ma być tylko ochrona praw pracowniczych, wydaje mi się lekarstwem gorszym od choroby.</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Ostatni głos zabierze pan poseł Marek Kaczyński z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PosełMarekKaczyński">Panie Marszałku! Chciałbym zadać dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#PosełMarekKaczyński">Pierwsze pytanie kieruję do pani minister, a także do pana posła wnioskodawcy. Ponieważ powoływano się tutaj na przykłady, szczególnie interesują mnie rozwiązania stosowane w krajach Unii Europejskiej. Bardzo proszę zatem o przybliżenie tego problemu z podaniem przykładów określonych państw Unii Europejskiej, w jaki sposób regulowany jest handel w dni świąteczne w poszczególnych krajach Unii Europejskiej. To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#PosełMarekKaczyński">I kolejne pytanie. Ponieważ w wielu wypowiedziach różnie motywowano wprowadzenie tej ustawy, więc zacząłem mieć pewne wątpliwości i w związku z tym chciałbym zadać pytanie panu posłowi wnioskodawcy: Czy w tej ustawie chodzi o obronę pracowników, którzy są przymuszani do pracy w niedziele, czy o tych, którzy chcą robić zakupy w niedziele? Powstało bowiem pewne zamieszanie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, panią minister Grażynę Gęsicką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejGrażynaGęsicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu rządu Rzeczypospolitej Polskiej pragnę poinformować, że dotychczas rząd nie zajął stanowiska w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz określeniu dodatkowych zadań własnych gminy. Chciałabym również odpowiedzieć na część pytań, które zostały do mnie skierowane. Po pierwsze, jeśli chodzi o pytanie pana posła Pawlaka dotyczące tego, czy przedmiotowy projekt nie jest sprzeczny z ustawą o działalności gospodarczej, to powiem, że jest to pytanie na tyle ogólne, że bardzo trudno byłoby mi udzielić odpowiedzi. Wydaje mi się, że należałoby sprecyzować, o jakie fragmenty czy jakie ustalenia ustawy o działalności gospodarczej tutaj chodzi.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejGrażynaGęsicka">Jeśli chodzi o pytanie pani poseł Liszcz dotyczące tego, jakie są prawa wyznawców innych religii do obchodzenia świąt, to podstawową regulacją prawną jest ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania z 1989 r. wraz z rozporządzeniem ministra i polityki socjalnej oraz ministra edukacji narodowej. Te akty mówią mniej więcej tyle - przepraszam, nie mogę ich dokładnie zacytować - że jeśli chodzi o święta cotygodniowe, to pracodawca musi ustalić taki rozkład pracy, żeby pracownik wyznający określoną religię mógł je świętować, a jeśli chodzi o tzw. święta okresowe i indywidualne, to pracownik występuje w terminie co najmniej 7 dni przed świętem z prośbą do pracodawcy o udzielenie mu dnia wolnego, a następnie pracodawca wyznacza termin odpracowania tego wolnego dnia.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejGrażynaGęsicka">Bardzo dużo pytań zadano, jeśli chodzi o analizę faktów, analizę danych w tym zakresie. Oczywiście rząd dysponuje rozmaitymi analizami, staraliśmy się analizować nie tylko to, o czym pan poseł Misztal mówił. Otóż staraliśmy się zebrać informacje nie tylko w zakresie skutków ekonomiczno-finansowych, ale również generalnie w sferze gospodarczej, społecznej, w sferze opinii publicznej, a także analizowaliśmy ten system pod kątem różnych wartości, między innymi właśnie kwestii religijnych. Powiem od razu, że sytuacja jest tutaj niejednoznaczna, te analizy dostarczają wielu informacji. Przedstawimy je sukcesywnie w toku prac sejmowych, jeśli przedmiotowy projekt zostanie skierowany do dalszych prac, przy czym byłoby mi obecnie bardzo trudno przedstawiać szczegółowe odpowiedzi na te pytania, które wymagają głębokiej wiedzy eksperckiej. Są to na przykład pytania o to, jak szczegółowo jest to regulowane w różnych krajach europejskich, jak to wygląda, jeśli chodzi o badania opinii publicznej, o co pyta pan poseł Bergier - bo do tego się sprowadza, moim zdaniem, pytanie o to, jakie są oczekiwania polskich rodzin, w tym matek, co do tego, czy pracować, czy nie pracować w niedzielę. Tego typu analizy, jak mówię, będą przez nas przedstawiane sukcesywnie. Tak że mam nadzieję, iż panowie posłowie Misztal, Brejza, Bergier i Cymański zostaną usatysfakcjonowani, jeśli chodzi o odpowiedź na ich pytania (bądź nie, bo nie wiem, czy tego typu ekspertyzy uznają państwo w stosownym momencie za wyczerpujące).</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejGrażynaGęsicka">Natomiast chciałabym dzisiaj zrobić jeden wyjątek od tej zasady dystansowania się od opowiadania o tym, jakie są wyniki ekspertyz. Ten wyjątek dotyczy bowiem bezpośrednio tej sprawy pracy w niedzielę w hipermarketach, tego właśnie, czy dochodzi do takich przymuszeń, czy istnieje możliwość takiego przymuszania. Pytali o to przynajmniej dwaj posłowie, pan poseł Nowicki i pan poseł Chmielewski. Powiedziałabym tak — w tym roku Państwowa Inspekcja Pracy dokonała kontroli w 122 super-, czy hipermarketach, w których w sumie pracowało prawie 11 tys. pracowników. We wszystkich tych placówkach istniał problem pracy w niedzielę, to znaczy te placówki pracowały w niedzielę. Otóż odkryto, że w 6 supermarketach naruszono nie art. 139, ale art. 140 § 1 Kodeksu pracy, który mówi o tym, że pracownik powinien dostać za przepracowaną niedzielę wolny dzień. Ta sprawa dotyczyła 494 pracowników spośród tych prawie 11 tys. Z kolei w następnych 14 supermarketach — nie wiem, czy to nie były przypadkiem te same, ale w każdym razie w 14 supermarketach — był naruszany art. 140 § 2 Kodeksu pracy, który mówi, że pracownikowi należy się co trzecia kolejna wolna niedziela — już nie jakikolwiek wolny dzień, ale po prostu niedziela. I tej wolnej niedzieli nie dano 359 pracownikom z tej grupy kontrolowanej. To są te informacje, jakie mogę przedstawić w sprawie bezpośrednio dotyczącej właśnie pracy w niedzielę. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Romana Giedrojcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PosełRomanGiedrojć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę państwu, szanownym paniom i panom posłom, przypomnieć, że tylko z powodu choroby mojego kolegi, posła Szymańskiego, zostałem jakby rezerwowo zobowiązany do wystąpienia w imieniu wnioskodawców. Postaram się jednak w miarę szczegółowo odpowiedzieć na stawiane pytania.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PosełRomanGiedrojć">Zasadą generalną, która się przewijała w wystąpieniach przedstawicieli klubu SLD, Unii Wolności i w części PSL, jest to, że tak naprawdę z otwarcia super- i hipermarketów w niedzielę korzyści całymi garściami czerpią rodziny. Ale idąc do tego hiper-, czy supermarketu, trzeba sobie odpowiedzieć na jedno pytanie: czy obsługuje nas automat, czy też stoi tam najczęściej — a w mojej ocenie tak jest, takie mam dane — kobieta, matka dzieci bądź kobieta ciężarna. I musi ona bardzo często pracować nie 6 godzin, ale 12, 16, 18.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#PosełRomanGiedrojć">Jeżeli mówimy, że w społeczeństwie ma być solidarność ludzka, to musi ona iść w różnych kierunkach, w tym również. Tam też jest podmiot. Tam też stoi człowiek.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#PosełRomanGiedrojć">Pani minister powiedziała - ja to traktuję jako przejęzyczenie - że przeprowadzono kontrole w 122 supermarketach. Z materiałów, które posiadam, wynika, że kontrolami objęte były 22 supermarkety, ale nieprawidłowości, które pani wymieniła, dokładnie się potwierdziły.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#PosełRomanGiedrojć">Proszę Państwa! To właśnie pracownicy zwrócili się do Rady Ochrony Pracy, organu Sejmu, o przeprowadzenie kontroli w placówkach handlowych, w szczególności w supermarketach. To nie znaczy, że w super- i hipermarketach jest bardzo dobrze, a w innych placówkach jest źle. W swoim wystąpieniu mówiłem przykładowo o nieprawidłowościach, które występują również w podmiotach zatrudniających 1, 2 i 3 pracowników.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#PosełRomanGiedrojć">Martwi mnie natomiast wystąpienie pana posła Kłopotka, który w imieniu Klubu Parlamentarnego PSL stwierdził, że jeżeli projekt dotyczy tylko odświętnego traktowania niedzieli, to klub PSL go poprze, natomiast jeżeli dotyczy on obrony pracowników, to nie widzi potrzeby popierania. Ale bardzo często to nasze dzieci stoją za ladą, to nasze dzieci mają rodziny i nie mogą korzystać z dóbr niedzielnych, z dnia świętego.</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#PosełRomanGiedrojć">Proszę Państwa! Pozwólcie państwo, że się odniosę do pytań szczegółowych i odpowiem na nie tak, jak pozwoli na to moja wiedza.</u>
          <u xml:id="u-81.8" who="#PosełRomanGiedrojć">Pan poseł Kaczyński prosi o podanie w miarę szczegółowych przykładów funkcjonowania handlu w krajach Unii Europejskiej. Oczywiście powiedziałem, że prawo wspólnotowe nie zabrania pracy w niedziele, aczkolwiek jest przeogromna ilość ograniczeń. Pozwolę sobie o nich powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-81.9" who="#PosełRomanGiedrojć">W Austrii ograniczenia dotyczą nie tylko pracy w niedziele i w soboty, ale bardzo często narzucają też godziny pracy w dzień powszedni.</u>
          <u xml:id="u-81.10" who="#PosełRomanGiedrojć">Nie ma takich rozwiązań jak w Polsce, gdzie pracownicy mogą być zatrudniani praktycznie na okrągło. W Austrii zgodnie z przepisami ustawy regulującej czas pracy placówek handlowych sklepy w dni powszednie, od poniedziałku do piątku, mogą być otwarte od godz. 8 czy 9 do godz. 18, w soboty sklepy są zamykane o godz. 13 ewentualnie o godz. 17. Od stycznia 1997 r. niektóre sklepy są otwarte w soboty do godz. 19.30. W niedzielę sklepy nie mogą prowadzić działalności; niektóre mogą uzyskać zezwolenie władz lokalnych - mówię to do wszystkich, którzy uważają, że władza lokalna nie jest w stanie podołać takim zadaniom.</u>
          <u xml:id="u-81.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-81.12" who="#PosełRomanGiedrojć"> Proszę państwa, przecież samorządy mają ogromne zadanie; po reformie ustrojowej państwa wielka część kompetencji spadła na samorządy.</u>
          <u xml:id="u-81.13" who="#PosełRomanGiedrojć">I druga kwestia. Od razu państwo sugerujecie, że urzędnik to musi być złodziej. Muszę tu wyrazić ogromne wzburzenie, albowiem przez ostatnie 12 lat byłem urzędnikiem i nikt mi nie zarzucił, iż cokolwiek, co zrobiłem, było korupcjogenne z tego powodu, że musiałem wydać decyzję; tych decyzji wydałem bardzo dużo.</u>
          <u xml:id="u-81.14" who="#PosełRomanGiedrojć">Prawo jest prawem. Mamy stanowić prawo tak, aby było ono jak najlepsze, jak najbardziej czytelne. Chciałbym przypomnieć państwu, że postanowienia Kodeksu pracy - po kodeksie rodzinnym, a także prawie socjalnym - są najpowszechniej stosowane. W związku z tym te normy prawne, w mojej ocenie, powinny być zawarte w jednym akcie prawnym. Dlatego przypisaliśmy w tej ustawie również zadania dla gmin. W pracach parlamentarnych można w sposób wyraźny tę kwestię poprawić, można wnieść stosowne poprawki i państwo dobrze o tym wiecie.</u>
          <u xml:id="u-81.15" who="#PosełRomanGiedrojć">Proszę Państwa! Wracam do przykładów. Belgia. Od poniedziałku do czwartku sklepy mogą być otwarte od godz. 8 czy 9 do godz. 17.30 lub 18; w piątek czas otwarcia przedłużony jest maksymalnie do godz. 21.30. Ponadto w miastach nadmorskich i w centrach turystycznych jest praktykowane otwarcie sklepów w niedzielę przez cały dzień. Istnieją projekty liberalizacji czasu pracy handlu, jednakże napotykają one sprzeciw płynący ze strony właścicieli małych placówek handlowych oraz związków zawodowych. W niedzielę również sklepy są nieczynne.</u>
          <u xml:id="u-81.16" who="#PosełRomanGiedrojć">Dania. W dni powszednie, poniedziałek - piątek, sklepy są otwarte do godz. 20, w soboty do godz. 14, z wyjątkiem pierwszej soboty miesiąca. W niedzielę mogą być jedynie otwarte magazyny dla majsterkowiczów oraz sklepy ogrodnicze i spożywcze.</u>
          <u xml:id="u-81.17" who="#PosełRomanGiedrojć">Francja. Od poniedziałku do soboty sklepy są otwarte w godzinach 8.30–19, maksymalnie do godz. 19.30. Istnieje generalny zakaz handlu w niedzielę, z tym że miejscowy prefekt może wydać zgodę dla sklepu na pracę przez 5 niedziel w ciągu roku. Przykład bardzo podobny.</u>
          <u xml:id="u-81.18" who="#PosełRomanGiedrojć">Grecja. Sklepy w dzień powszedni są otwarte od godz. 6 do godz. 20; w większości sklepów między godz. 14 a godz. 17 obowiązuje przerwa. W soboty sklepy są zamykane już o godzinie 15.</u>
          <u xml:id="u-81.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Bezrobocie...)</u>
          <u xml:id="u-81.20" who="#komentarz">(Głos z sali: A jak jest w niedzielę?)</u>
          <u xml:id="u-81.21" who="#PosełRomanGiedrojć">W teorii sklepy nie mogą być otwarte w niedzielę. Jednakże są wyjątki; w szczególności dotyczy to regionów turystycznych i małych miejscowości, gdzie sklepy są otwarte również w niedzielę itd.</u>
          <u xml:id="u-81.22" who="#PosełRomanGiedrojć">Podobne rozwiązania są w Luksemburgu, w Niemczech, przywoływanych tutaj, w Szwecji, w Wielkiej Brytanii.</u>
          <u xml:id="u-81.23" who="#PosełRomanGiedrojć">A zatem, proszę państwa, twierdzenie, że wnioskodawcy wymyślają jakieś karkołomne projekty, jest nieprawdziwe. Wnioskodawcy chcą nawiązać do rozwiązań, które są stosowane w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-81.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-81.25" who="#PosełRomanGiedrojć">Na tej sali wielokrotnie osoby mówiące z tej trybuny stwierdzają, że musi być zgodność z prawem Unii Europejskiej, bo to daje nam szansę na lepszy rozwój, możliwość lepszego funkcjonowania, przyczyni się do wzrostu gospodarczego kraju, zapewnienia miejsc pracy, rozwoju rodziny itd,</u>
          <u xml:id="u-81.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-81.27" who="#PosełRomanGiedrojć"> A tutaj mamy sytuację odwrotną, dlatego, proszę państwa, należy postawić pytanie retoryczne: O co chodzi? O co chodzi? Proszę państwa, pani poseł Imiołczyk pyta, czy regulacje wprowadzane w Unii Europejskiej idą w kierunku omijania; gminy prześcigają się w zakresie odejścia... Proszę państwa, jeżeli wnioskodawcy cedują to na rozwiązania, które są przypisane gminom... odpowiedzialność, mówiłem, trzeba zachować również wypadku gmin i gminy sobie z tym poradzą, mówiąc krótko.</u>
          <u xml:id="u-81.28" who="#PosełRomanGiedrojć">Pani poseł Piekarska powiada, że zdecydowana większość społeczeństwa chce, aby praca była wykonywana w niedziele, aby handel był wykonywany w niedziele. Należy jednak zadać pytanie — a w tych sondażach takie pytanie nie zostało zadane — czy osoby, które obsługują z drugiej strony lady, najczęściej kobiety, chcą pracować, czy chciałyby otrzymać godziwe wynagrodzenie za pięcio-, bądź sześciodniowy tydzień pracy.</u>
          <u xml:id="u-81.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-81.30" who="#PosełRomanGiedrojć"> Proszę państwa, jak sobie wyobrażamy funkcjonowanie 40-godzinnego tygodnia pracy, który mamy przegłosować na najbliższym posiedzeniu Sejmu, kiedy zachęcamy do pracy we wszystkie dni tygodnia? We wszystkie dni tygodnia.</u>
          <u xml:id="u-81.31" who="#komentarz">(Głos z sali: A jak pracują lekarze?)</u>
          <u xml:id="u-81.32" who="#PosełRomanGiedrojć">Proszę mi podać rozwiązanie z punktu widzenia matematycznego, jak można, proszę państwa, wykonać normę czasu pracy, gdy mówi się, że pracownik może mieć w ciągu miesiąca tylko 150 nadgodzin? Proszę państwa, mam opracowania kontroli wykonanej przez Państwową Inspekcję Pracy. Przeogromna liczba ludzi mogłaby uzyskać zatrudnienie, gdyby odstąpiono od pracy w niedziele i argumentacja mojej szanownej koleżanki Zofii Wilczyńskiej, że w rejonie słupskim i koszalińskim, byłych województwach, pracownicy domagają się pracy w niedziele... Chciałem powiedzieć, że w ciągu tych dwóch lat przyjąłem w moim biurze poselskim ponad 1700 interwencji, znaczna ich część dotyczyła właśnie spraw pracowniczych. Znaczna część polega na tym, że młode dziewczyny, młode kobiety przychodzą i mówią: proszę pana, panie pośle, ja już nie daję rady, już nie mogę wytrzymać. Otrzymuję najniższe wynagrodzenie, brutto 650 zł, a przy tym pracuję codziennie po 12 godzin.</u>
          <u xml:id="u-81.33" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak się nie podoba, to aut.)</u>
          <u xml:id="u-81.34" who="#PosełRomanGiedrojć">Jeżeli, panie pośle, zwrócę się do pracodawcy i stwierdzę, że nie mogę tak pracować, bo mam rodzinę, to wskaże mi drzwi i powie: proszę pani, 4 osoby albo 8 osób czeka na pani miejsce - pani wybór, pani problem. A w domu są dzieci. Jakie są nasze regiony, dokładnie wiemy. Proszę państwa, państwo powiadacie, że tę kwestię załatwi Państwowa Inspekcja Pracy. Ale tu, na tej sali, Państwowej Inspekcji Pracy zabrano narzędzia potrzebne do tego, żeby mogła ona egzekwować usuwanie tych nieprawidłowości, to znaczy doprowadzić do stanu zgodnego z prawem. Na tej sali powiedziano, że inspektor pracy nie może wydawać orzeczenia. Oczywiście może dać mandat bądź skierować wniosek na kolegium. I co z tego, skoro sprawy toczą się miesiącami, skoro bardzo często nie może dojść do pozytywnego rozstrzygnięcia.</u>
          <u xml:id="u-81.35" who="#komentarz">(Głos z sali: Pieniądz jest silniejszy.)</u>
          <u xml:id="u-81.36" who="#PosełRomanGiedrojć">I można powiedzieć - jak podpowiada kolega z sali - że bardzo często, niestety, pieniądz jest silniejszy. To przykre.</u>
          <u xml:id="u-81.37" who="#PosełRomanGiedrojć">Pytanie pani poseł Sikorskiej-Treli. Proszę państwa, za pracę w niedzielę - jest to powszechnie znane w ustawodawstwie polskim - Kodeks pracy nakłada obowiązek płacenia o 100% więcej. Odpowiem teraz panu posłowi Ajchlerowi, który pytał, czy nie można byłoby tego uregulować w sposób następujący - ustalić normę, żeby płacono więcej o 300% albo 400%. Odnoszę wrażenie, że pan nie zna projektu przygotowanego przez pracodawców, którzy stwierdzają, że za dwie pierwsze pięćdziesiątki nadgodzin już nie trzeba płacić więcej o 50%, za następne o 100% więcej również już nie trzeba płacić, i że odpowiednio należy to zmniejszyć - do 25% i 50%. To pan sobie wyobraża, że tu, w tej Izbie, przeszłoby rozwiązanie takie, żeby pracownikowi zapłacić więcej o 300–400%?</u>
          <u xml:id="u-81.38" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-81.39" who="#PosełRomanGiedrojć"> Wyobrażam sobie, jaka tu byłaby dyskusja i jakie słowa by padały z tej trybuny na temat tego, jaka to dzieje się krzywda pracodawcy. Ależ, proszę państwa, ja tu cały czas mówię o tym, co się pracownikowi bezwzględnie należy. Kodeks pracy to nie jest Kodeks cywilny. W Kodeksie pracy są normy bezwzględnie obowiązujące. Określono tu minimum tego, co ma dać pracodawca, a pozostałe sprawy, to, co przekracza to minimum, mamy w regulaminach bądź w układach zbiorowych pracy. Proszę państwa, ja znam te układy. Tam nie widać takich rozwiązań, które by dawały zadowolenie pracownikom. Tam widać samozadowolenie pracodawców, którzy w sposób brutalny to wykorzystują.</u>
          <u xml:id="u-81.40" who="#PosełRomanGiedrojć">Było pytanie pani poseł Sikorskiej-Treli o to, czy zarząd gminy ustali, iż supermarkety będą nieczynne. Jeżeli zarząd gminy ustali, że supermarkety nie będą czynne, to supermarkety nie będą czynne. To jest wola gminy. Bo, proszę państwa, gmina może wybrać dowolne rozwiązanie - albo wprowadzi rozwiązania, które będzie polegało na tym, że małe sklepy będą czynne, otwarte w niedzielę, albo wprowadzi jakieś rozwiązanie mieszane. Natomiast zmiana ta, tak jak Kodeks pracy, w żadnym przypadku nie dotyczy jednostek, które są prowadzone przez samych pracodawców, właścicieli i współwłaścicieli. One będą mogły być otwarte. W związku z tym utyskiwanie, że raptem ich zyski będą znacznie zmniejszone, jest nieuzasadnione. Proszę państwa, argumentacja taka...</u>
          <u xml:id="u-81.41" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest bezsens.)</u>
          <u xml:id="u-81.42" who="#PosełRomanGiedrojć">Panie pośle, ja panu nie przeszkadzałem.</u>
          <u xml:id="u-81.43" who="#PosełRomanGiedrojć">Panie marszałku, mogę kontynuować, czy mam skończyć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę, niech pan kontynuuje.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panowie posłowie...</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzeba zastosować odpowiedni kodeks.)</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Już został zastosowany.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, niech pan kontynuuje, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełRomanGiedrojć">Proszę państwa, nie jest to bezsens. Powiedziałem wyraźnie. Postanowienia Kodeksu pracy dotyczą pracownika i pracodawcy, a zatem te rozwiązania mogą dotyczyć tylko tej płaszczyzny, tylko to może być regulowane.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#PosełRomanGiedrojć">Mówiono tutaj o tym, jak bardzo zmniejszą się obroty. Jak się mogą zmniejszyć obroty? Przecież nie można z tego tytułu podzielić obrotów na 7, na części. Można by było ewentualnie zastosować wyjątkowo takie rozwiązanie tam, gdzie turyści przyjeżdżają z zagranicy. Jeżeli mam zrobić zakupy, a kupuję bardzo często rzeczy wysoko przetworzone, to nie ma to znaczenia, naprawdę. Uważam, że zastosowanie tego rozwiązania nie spowoduje ograniczenia ani obrotów, ani zysków, tylko one inaczej się rozłożą. Po prostu trzeba będzie je kupić. Natomiast już nieporozumieniem jest to, że sklepy - ja to mówiłem w swoim wystąpieniu - przemysłowe są otwierane permanentnie w każdą niedzielę i w związku z tym te obroty są naprawdę tam mniejsze.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#PosełRomanGiedrojć">Pan poseł Cymański pytał, czy to chodzi o ingerencję, czy obronę praw pracowników? Ja już tutaj w części się wypowiedziałem. Znane są przykłady całych grup zawodowych dążących do ograniczenia pracy w niedzielę. Proszę państwa, podałem przykład, są takie sytuacje, że pracownicy się skarżą. To jest kwestia dotycząca przeprowadzenia czynności kontrolnych. Kontrole prowadzone przez Państwową Inspekcję Pracy w sposób wyraźny to potwierdzają. Potwierdzają to, że całe rzesze pracowników są pozbawiane należnych im praw pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#PosełRomanGiedrojć">Pan poseł Kozioł pytał, czy regulacja dotyczy handlu na targowiskach? Nie. Jeśli chodzi o handel na targowiskach, należałoby mówić o tym w dwóch płaszczyznach. Jeżeli dotyczy to pracodawcy, tzn. osoby zatrudniającej pracownika, wtedy tak. Jeżeli byłaby sytuacja taka, że sam właściciel czy współwłaściciel wykonuje tę pracę, sprzedaje na targowisku - wtedy nie. Tak jest to ustawione. Sprawa tego rozwiązania jest otwarta, można tę kwestię jeszcze skorygować.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#PosełRomanGiedrojć">Proszę państwa, chciałem potwierdzić to, co mówiła pani poseł Urszula Wachowska, że polskie ustawodawstwo powinno być takie, żeby można było żyć zgodnie z przekonaniami, sumieniem i wyznaniem. Tutaj próbuje się przedstawić zarzuty, że wnioskodawcy idą w kierunku jakiejś zmiany rewolucyjnej. Otóż rozwiązania te były stosowane do czasu tzw. głębokiej czy dużej nowelizacji, która miała miejsce 2 czerwca 1996 r. Wtedy, proszę państwa, to funkcjonowało na podstawie wcześniej cytowanego rozporządzenia. Okazuje się, że po tych 3–4 latach art. 139 jest źle interpretowany, bardzo często, a często zgodnie z prawem daje takie możliwości, które szkodzą przede wszystkim pracownikom, ale również ich rodzinom.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#PosełRomanGiedrojć">Pan poseł Nowaczyk pytał, czy jest to powrót do systemu nakazowo-rozdzielczego i czy nie narażamy Kościoła na śmieszność. Nie chciałbym się wypowiadać w imieniu Kościoła, bo nie ma do tego upoważnień. Ale chciałbym jednym zdaniem stwierdzić: nie, nie narażamy. Moi koledzy i koleżanki z klubu AWS to wyraźnie przedstawiali w swoich pytaniach.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#PosełRomanGiedrojć">Czy jest to powrót do systemu nakazowo-rozdzielczego? Proszę państwa, też już wcześniej powiedziałem, jest Kodeks pracy, podstawowym celem pracy jest kreowanie rozwiązań bezwzględnie obowiązujących. Zasady i normy prawa pracy są bezwzględnie obowiązujące. A zatem nie jest to powrót do systemu nakazowo-rozdzielczego. Jak powiedziałem, rozporządzenie funkcjonowało do 2 lutego 1996 r., gdzie obowiązywała delegacja ustawowa w art. 139 § 2. Potwierdzam również wątpliwość, którą przedstawił pan poseł Brejza, a mianowicie, że jest jakby dwuznaczna moralność. Dzieci na religii zdobywają wiedzę na temat świętowania niedzieli i idą na zakupy do hiper-, czy supermarketu. Idą również do pracy...</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę nie polemizować z posłem sprawozdawcą. Jest to szkodliwe, źle się odbija na końcowym efekcie całej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PosełRomanGiedrojć">Pani poseł Żółtowska pytała, wyrażając obawy, czy ograniczenie handlu w niedzielę ograniczy również nieprzestrzeganie przepisów o czasie pracy. Ależ tak, pani poseł, ograniczenie handlu w niedzielę ograniczy te nieprawidłowości, które wynikają z nieprzestrzegania przepisów o czasie pracy. Proszę państwa, na dzień dzisiejszy wielokrotnie można spotkać następujące rozwiązania. Pracodawca wyposażony w znakomity komputer znakomicie prowadzi dokumentację podatkową, ma znakomity program w zakresie kadr i bezpieczeństwa pracy i nic z tego nie wynika, bo prowadzi podwójną listę.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Wczoraj mieliście okazję go opodatkować.)</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#PosełRomanGiedrojć">Proszę państwa, jeżeli wykonywanie pracy w niedziele będzie zabronione, a tylko niekiedy będzie to dopuszczone, sprawa będzie banalnie prosta. Jeden z panów posłów zapytał, co będzie, jeżeli pracodawca pomimo zakazu będzie zatrudniał pracowników i otworzy sklep. No, proszę państwa, sprawa jest prosta, ponieważ w przepisach Kodeksu pracy nieprzestrzeganie przepisów o czasie pracy jest wykroczeniem i w związku z tym taki pracodawca w świetle obowiązującego prawa podlega przepisom o wykroczeniu przeciwko prawom pracownika na podstawie art. 281 i 282 Kodeksu pracy. A co za tym idzie inspektor pracy może wykorzystać te narzędzia, które posiada, wydając stosowny mandat lub kierując sprawę do kolegium.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#PosełRomanGiedrojć">Następne pytanie. Podzielam również wątpliwości pana posła Jacka Szczota, który w retorycznym pytaniu wyraził ubolewanie, że handel w niedziele, szczególnie mówił o świętach narodowych, w sklepach przemysłowych jest, delikatnie mówiąc, obraźliwy. Zgadzam się z tym i uważam, że szacunku do narodu, do Polski musimy się uczyć w każdym momencie i według mnie postępowanie właścicieli tych sklepów jest naganne, aczkolwiek obecnie przepisy Kodeksu pracy, w ogóle przepisy w Polsce, nie zabraniają takich rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#PosełRomanGiedrojć">Proszę państwa, pan poseł Nowicki pytał, czy ten projekt jest przypisany do projektu ustawy o handlowych obiektach wielkoprzestrzennych. Nie, rozwiązania, które proponuję w imieniu wnioskodawców, nie mają nic wspólnego z tamtym projektem ustawy. Tam była jakby inna kategoria, ale szkoda, że państwa nie było na konferencji prasowej, która została zorganizowana przez klub Akcji Wyborczej Solidarność. Byli na niej przedstawiciele dawniejszych podmiotów: korporacji, spółdzielni spożywców, innych jednostek.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#PosełRomanGiedrojć">I kwestia dominacji - muszę tu powiedzieć z ubolewaniem, że wręcz ekspansja hiper- i supermarketów jest niewyobrażalna. Zagrożenie utraty stanowisk pracy w niedalekiej przyszłości jest ogromne.</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-85.7" who="#PosełRomanGiedrojć">100–200 tys. ludzi prowadzących na własny rachunek straci pracę w ciągu 3–5 lat. Czy to jest korzystne rozwiązanie?</u>
          <u xml:id="u-85.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Wczoraj przecież opodatkowaliście.)</u>
          <u xml:id="u-85.9" who="#PosełRomanGiedrojć">Proszę państwa, jestem głęboko przekonany, że zgodnie z intencją pana posła jeszcze wiele razy będziemy mogli wprowadzać różne rozwiązania podatkowe i te rozwiązania w mojej ocenie będą zawsze lepsze niż te, które proponowała poprzednia koalicja.</u>
          <u xml:id="u-85.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę, panie pośle, proszę, tak intensywniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PosełRomanGiedrojć">Na pytanie pani poseł Zofii Wilczyńskiej odpowiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PosełRomanGiedrojć">Proszę państwa, podzielam również opinię wyrażoną w pytaniu, które zadał pan poseł Marcin Libicki.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#PosełRomanGiedrojć">Czy podzielam opinię, aby problem praw Boga i praw człowieka był zachowany? Oczywiście. Proszę państwa, nie należy się również wstydzić. Mówi się o prawie naturalnym. Każdy człowiek to, co robi, robi to samodzielnie, odpowiedzialnie, ale jest przypisany nie tylko do formacji, lecz również do rodziny. Uważam, że próba zawłaszczenia świętowania dnia niedzieli jest próbą, mówiąc delikatnie, nie na miejscu.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#komentarz">(Głosy z sali: O, o!)</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#PosełRomanGiedrojć">Podzielam również myśl zawartą w pytaniu, które tu zadawała pani poseł Teresa Liszcz. Proszę państwa, mam materiały. Pracownikom, którzy wykonują roboty eksportowe w państwach muzułmańskich, nawet nie śni się, żeby mogli świętować niedziele czy święta przypisane, od pradziadów, u nas w Polsce. Nie ma i koniec. Natomiast zgodnie z naszym prawodawstwem każdy może z tego skorzystać, bez względu na to, jakiej jest wiary czy jakiego wyznania.</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#PosełRomanGiedrojć">Pan poseł Misztal pytał, czy są prowadzone badania. Pani minister wskazała, że takich badań do końca jeszcze nie ma. Uważam, że badania akurat w tym zakresie nie są potrzebne, one nic nie wniosą. Spowodowałoby to po prostu wydanie jakichś środków, które wcale nie muszą być pozytywnie skonsumowane.</u>
          <u xml:id="u-87.7" who="#PosełRomanGiedrojć">Panie marszałku, będę pomału kończył wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-87.8" who="#PosełRomanGiedrojć">Podzielam stanowisko pana posła Pawlaka, który mówił, żeby projekt ustawy skierować również do komisji samorządu terytorialnego, albowiem opinia tej komisji byłaby tu znacząca. Ale czy musi ta komisja współpracować, trudno mi powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-87.9" who="#PosełRomanGiedrojć">Odpowiadając na pytanie pana posła Władysława Skrzypka, chciałbym powtórzyć, że te rozwiązania, o których mówiłem wcześniej, w Austrii bezwzględnie obowiązują.</u>
          <u xml:id="u-87.10" who="#PosełRomanGiedrojć">Pan poseł Jan Kulas pytał, na ile projekt ustawy był konsultowany z organizacjami samorządu gospodarczego. Pan poseł pytał też, jak jest to rozwiązane w Niemczech i we Francji. Przykład Francji podałem na początku. Zapisy te były konsultowane z organizacjami samorządu, przedstawicielstw gospodarczych, samorządu gospodarczego. Chciałbym panu powiedzieć, że te opinie nie są we wszystkich przypadkach negatywne; część tych opinii to są opinie pozytywne.</u>
          <u xml:id="u-87.11" who="#PosełRomanGiedrojć">Szanujący się pracodawca poradzi sobie z prowadzeniem sklepu bądź innej jednostki bez pracy w niedzielę. Proszę państwa, ileż znamy takich przykładów w Warszawie i nie tylko. Są sklepy, które nie funkcjonują w niedzielę. Czy mamy powiedzieć, że to jest kryminogenne, że ci pracodawcy wykorzystują kapitał, by go wyprać?</u>
          <u xml:id="u-87.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-87.13" who="#PosełRomanGiedrojć"> Mamy przykłady, jak to się określa, z ulicy.</u>
          <u xml:id="u-87.14" who="#PosełRomanGiedrojć">Ubolewam nad faktem, że część posłów - posłów związkowych, z SLD - z uporem maniaka twierdzi, że te rozwiązania są złe.</u>
          <u xml:id="u-87.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-87.16" who="#PosełRomanGiedrojć"> Jestem tym zaszokowany, powiem szczerze.</u>
          <u xml:id="u-87.17" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Do tej pory jakoś nic dobrego nie zrobiliście.)</u>
          <u xml:id="u-87.18" who="#PosełRomanGiedrojć">Chcę państwu powiedzieć, że spotykałem się i spotykam z organizacjami zrzeszonymi w OPZZ. Te organizacje w sposób wyraźny stwierdzają, że jest potrzeba korzystania z niedzieli i z wolnej soboty.</u>
          <u xml:id="u-87.19" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-87.20" who="#PosełRomanGiedrojć">Stwierdzają to jednoznacznie.</u>
          <u xml:id="u-87.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-87.22" who="#PosełRomanGiedrojć"> Proszę o to zapytać. Poseł powinien słuchać tych, którzy na niego głosowali. Z tego wynika przeogromna wiedza.</u>
          <u xml:id="u-87.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Mnie pytają, czy już nie mamy czym się zajmować.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę nie przeszkadzać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PosełRomanGiedrojć">Proszę państwa, pani posłanka podpowiada, czy nie ma ważniejszych spraw niż sprawy, których dotyczą przedkładane dzisiaj przez nas rozwiązania. Nigdy nie jest tak, żeby nie można było zrobić czegoś lepiej. Jeśli dobrze poszukamy, to na pewno znajdziemy takie projekty ustaw, które powinny być dzisiaj rozstrzygane, a nawet tydzień temu albo pół roku temu.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#PosełRomanGiedrojć"> Jednak proszę państwa - tak jak powiedziałem na wstępie - rozwiązania te dotyczą grupy osób korzystających z ustawy Kodeks pracy, która jest trzecią w kolejności pod względem wielkości. To jest trzecia pod względem wielkości grupa społeczna. A zatem jest to szalenie ważna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#PosełRomanGiedrojć">Ubolewam nad tym, że Kodeks pracy jest bardzo często nowelizowany. Chciałbym wnieść do rządu uwagę, iż te wszystkie propozycje powinny być zebrane i w jednym pakiecie włączone do rozwiązań zaproponowanych przez rząd. Zgadzam się z sugestią, że kodeks nie powinien być tak często zmieniany, bo wówczas nie jest stabilny. Rozwiązania zawarte w Kodeksie pracy, proszę państwa, są naprawdę bardzo dobre. Można mieć pretensje do różnych rozwiązań, ale jeśli chodzi o rozwiązania zawarte w Kodeksie pracy, to pozwalały one stawiać nasz kraj wśród dawniejszych krajów demokracji na pierwszym miejscu. Dowodem na to jest to, że ten kodeks nadal obowiązuje, choć został wprowadzony w latach siedemdziesiątych. W tym wypadku nikt nie ma pretensji, że był on uchwalany w innym systemie, w systemie nakazowo-rozdzielczym.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Podoba się panu stary kodeks?)</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#PosełRomanGiedrojć">Proszę państwa, potrafię - w przeciwieństwie do kolegi - widzieć to, co jest dobre.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#PosełRomanGiedrojć"> A państwo tutaj tylko mówicie o demagogii. </u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#PosełRomanGiedrojć"> Trzeba mieć trochę krytycyzmu. Jeżeli coś jest dobre, to jest dobre. Nie można koło tego przejść obojętnie.</u>
          <u xml:id="u-89.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Tam wszystko pisze.)</u>
          <u xml:id="u-89.11" who="#PosełRomanGiedrojć">Wszystko jest napisane, chciał pan chyba powiedzieć. Czy: pisze? Ja bym powiedział: jest napisane.</u>
          <u xml:id="u-89.12" who="#PosełRomanGiedrojć">Proszę państwa, reasumując, rozwiązania, które zostały przedstawione w zmianie do Kodeksu pracy, nie są rozwiązaniami na miarę końca XXI w. Jednak na miarę końca tego wieku są to rozwiązania bardzo dobre. Uważam, że po drobnych poprawkach legislacyjnych dokonanych w komisjach rozwiązania te doprowadzą do tego, że praca, przede wszystkim będzie wynagradzana w sposób godziwy, że ludzie, szczególnie kobiety, bo w handlu pracuje ich ponad 70%, będą szły do pracy zadowolone i z pracy będą wracały również zadowolone. Proszę państwa, my tu nie mówiliśmy o tym, jakie są koszty społeczne zatrudniania pracowników w nadgodzinach, ile z tego powodu jest wypadków, ile państwo musi wypłacić rent inwalidzkich. Ja też mam pytanie: Czy ktoś te koszty policzył? Czy my, jako ustawodawca, mamy tolerować takie rozwiązania, które przyczyniają się do produkowania inwalidów? Jeżeli tak mówimy, to ja mówię zdecydowanie: Nie. Dziękuję uprzejmie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-89.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej panią minister Grażynę Gęsicką.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Chwileczkę, pani minister, jeszcze wcześniej pytanie.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Misztal... Jeżeli pan nie uzyskał odpowiedzi, a to może panu pomóc, to proszę zapytać teraz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PosełStanisławMisztal">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#PosełStanisławMisztal">Chciałbym na początku gorąco podziękować pani minister za wyczerpującą odpowiedź na moje pierwsze pytanie dotyczące badań tak ważnej problematyki, jaką jest Kodeks pracy, które to badania nie muszą być drogie, a jednak dostarczają cennych informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę powiedzieć, na co pan nie uzyskał odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PosełStanisławMisztal">Natomiast prosiłbym o odpowiedź na moje następne pytanie: Jak różne są doświadczenia w tej sferze dwóch bliskich nam krajów, przewodzących w Unii Europejskiej, tj. Niemiec i Francji? Czy jest ewentualna możliwość uwzględnienia ich doświadczeń i wprowadzenia własnych polskich rozwiązań, będących w jakimś sensie pragmatycznym kompromisem w tej dziedzinie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejGrażynaGęsicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja właściwie chciałam złożyć tylko sprostowanie. Bardzo przepraszam, rzeczywiście było to przejęzyczenie. Pan poseł Giedrojć ma całkowitą rację - to były 22 supermarkety przebadane przez Państwową Inspekcję Pracy. Pozostałe dane są aktualne,...</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejGrażynaGęsicka">... tzn. o 11 tys. osób pracujących w nich i dane dotyczące przekroczeń.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpołecznejGrażynaGęsicka">Natomiast co do pytania o konkretne rozwiązania we Francji, Niemczech oraz innych krajach, to ja je traktuję tak samo jak pytania o inne - nazwijmy to tak - ekspertyzy i dane. Czyli, krótko mówiąc, należałoby dokonać pogłębionej analizy tych rozwiązań - niektóre z nich przedstawił pan poseł Giedrojć. Generalnie pytanie dotyczy tych dwóch krajów - we Francji raczej wolno handlować, a w Niemczech są większe restrykcje - ale myślę, że należałoby przeprowadzić bardziej dogłębną analizę systemów prawnych, praktyk stosowanych w tych krajach, a także efektów ekonomicznych i społecznych i wyniki tej analizy przedstawić podczas ewentualnych prac w komisji sejmowej. To nie jest miejsce, żeby roztrząsać tego typu szczegółowe rozwiązania, zwłaszcza że ja nie widzę bezpośredniego związku między tymi rozwiązaniami np. francuskimi czy niemieckimi a sytuacją polską, która jest jednak specyficzna, i powinniśmy na ten problem patrzeć zwłaszcza od strony polskiej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, zgodnie z art. 56n regulaminu Sejmu, kieruje poselski projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz określeniu dodatkowych zadań własnych gminy do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Po zasięgnięciu opinii Komisji Polityki Społecznej i Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej...</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy jutro.</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (druk nr 1214).</u>
          <u xml:id="u-96.7" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pana Janusza Niemcewicza w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-96.8" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-96.9" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przepraszam, panie ministrze, to moje przeoczenie, jeszcze komunikat.</u>
          <u xml:id="u-96.10" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo posła sekretarza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#SekretarzPosełDorotaArciszewskaMielewczyk">Posiedzenie Komisji Finansów Publicznych dotyczące rozpatrzenia poprawek Senatu do nowelizacji ustaw podatkowych odbędzie się w dniu 20 listopada, tj. w sobotę, o godz. 8.30 w sali nr 106.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#SekretarzPosełDorotaArciszewskaMielewczyk">Uwaga! Posiedzenie jest aktualne w przypadku podjęcia przez Senat uchwał w sprawie nowelizacji ustaw podatkowych oraz skierowania ich przez marszałka Sejmu do rozpatrzenia przez Komisję Finansów Publicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Jeszcze raz przepraszam, panie ministrze, to moje przeoczenie.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich, której nowelizację w dniu dzisiejszym rekomenduję państwu w imieniu rządu, pochodzi z 1982 r. Obowiązuje zatem już kilkanaście lat i od samego początku była bardzo żywo dyskutowana, także krytykowana. Dostrzegano trudność w jej stosowaniu, małą jej przejrzystość. Praktyka zwłaszcza stosowania tej ustawy prowadziła do wniosku, że jej rozwiązania, a w każdym razie nie wszystkie, nie należą do doskonałych. Z drugiej strony zmiany, jakie w ostatnich latach nastąpiły w obrazie demoralizacji i przestępczości nieletnich, stopniowy wzrost przestępczości oraz pewnych przejawów demoralizacji, wyraźny wzrost przestępstw czy czynów karalnych dokonywanych przez nieletnich z użyciem przemocy, gwałtu, a zwłaszcza globalny wymiar tego zjawiska — bo wzrost przestępczości, a zwłaszcza przestępczości gwałtownej, występuje nie tylko w Polsce, ale wszędzie, także poza Europą — to są przyczyny, które każą zastanowić się nad potrzebą gruntownej zmiany ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, opracowania nowego instrumentu prawnego, który służyłby zapobieganiu i zwalczaniu przestępczości oraz demoralizacji młodzieży. To jest bardzo trudne zadanie. O tym jak trudno stworzyć nową ustawę dotyczącą tej materii świadczy chociażby historia tej ustawy z 1982 r. Chciałbym przypomnieć, że poprzednio kwestie przestępczości nieletnich, demoralizacji młodzieży uregulowane były w Kodeksie karnym i Kodeksie postępowania karnego z 1932 r. i 1928 r. I wtedy, gdy te kodeksy uchylano, gdy wchodził w życie kodeks uchwalony w 1969 r., to utrzymano w mocy przepisy dotyczące nieletnich. Mimo że prace nad ustawą o postępowaniu w sprawach nieletnich trwały już dawno — zaczęły się na początku lat pięćdziesiątych i właściwie nieprzerwanie były kontynuowane w środowiskach naukowych i prawniczych - to jeszcze przez kilkanaście lat obowiązywały stare przepisy i dopiero w 1982 r. doszło do uchwalenia obecnie obowiązującej ustawy. Zmiana tego prawa wymaga bardzo głębokich badań: badań socjologicznych, badań nad przyczynami wzrostu przestępczości nieletnich, badań porównawczych, jeśli chodzi o rozwiązania stosowane w różnych krajach i kulturach, wymaga wreszcie uświadomienia sobie, że prawo karne, prawo w ogóle nie jest ani jedynym, ani najlepszym środkiem zapobiegania demoralizacji nieletnich. Ale nie można czekać z pewnymi zmianami do czasu aż te badania zostaną przeprowadzone i ukończone, aż przygotowane zostanie nowe kompleksowe prawo dotyczące zwalczania przestępczości nieletnich. Dlatego uznaliśmy, że konieczne jest zaproponowanie Wysokiej Izbie takich zmian, które praktyka i teoria zgodnie uważają za pilne, za niezbędne do wprowadzenia już teraz, w związku ze zmieniającą się sytuacją dotyczącą demoralizacji i przestępczości osób nieletnich. Stąd ten projekt ustawy, porusza tylko kilka kwestii, naszym zdaniem pilnych i ważnych, wynikających m.in. z konieczności dostosowania naszego prawa do innych ustaw, wcześniej już przyjętych, zwłaszcza ustaw karnych, a także do pewnych standardów, które powinny obowiązywać w państwie prawa.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Przedstawiając ten projekt ograniczę się do kilku najważniejszych kwestii, które są zasadniczymi rozwiązaniami w nim proponowanymi. Pominę natomiast te drobne zmiany, które mają charakter nowelizacji porządkującej. Wszystkie te zmiany zostały bardzo dokładnie opisane w tekście uzasadnienia pisemnego, gdzie kolejno omawia się wszelkie propozycje. Natomiast teraz pozwolę sobie ograniczyć się do kwestii zupełnie podstawowych.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Celem, w uzyskaniu którego pomóc ma ta nowelizacja jest: po pierwsze, poprawa sprawności postępowania w stosunku do nieletnich oraz zmiana pewnych środków, które mają doprowadzić do sprawności i do większej efektywności reakcji na przestępczość nieletnich; po drugie, projekt zawiera zmiany mające doprowadzić do wzmocnienia roli pokrzywdzonego, która zwłaszcza w postępowaniu w stosunku do nieletnich była bardzo ograniczona. Wreszcie, jak powiedziałem, projekt wprowadza zmiany konieczne w związku z potrzebą dostosowania przepisów ustawy do standardów międzynarodowych, do innych zmian prawa, do konwencji, które ratyfikowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Zacznę od zmian, które mają wzmóc sprawność postępowania w sprawach przeciwko nieletnim, ponieważ jest ich najwięcej. Otóż w projekcie proponuje się możliwość wyjątkowego stosowania schroniska dla nieletnich w stosunku do sprawców szczególnie ciężkich czynów karalnych, określonych w przepisach z art. 148 nowego Kodeksu karnego, art. 156, 163 i kilku następnych. Artykuły te dotyczą najcięższych przestępstw. Przepis ten skorelowany jest z obowiązującym art. 10 Kodeksu karnego. Przewidujemy możliwość stosowania schroniska dla nieletnich wtedy, gdy jest prognoza umieszczenia nieletniego w zakładzie poprawczym, mimo równoczesnego braku przesłanek w postaci: obawy ukrycia się nieletniego, obawy matactwa, zatarcia śladów, czy niemożności ustalenia miejsca pobytu albo tożsamości nieletniego. W obecnie obowiązującej ustawie tego rodzaju rozwiązanie jest niedopuszczalne. Podstawą stosowania schroniska dla nieletnich mogą być tylko sprawy związane z niemożnością ustalenia miejsca pobytu, tożsamości, obawą matactwa. Obecnie proponowane rozwiązanie czyni zadość postulatowi zapewnienia bezpieczeństwa przez stworzenie możliwości koniecznego, krótkotrwałego, ale skutecznego odizolowania nieletniego sprawcy, szczególnie ciężkich czynów karalnych, od dotychczasowego środowiska.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Drugą propozycją projektu jest możliwość zastosowania wobec nieletniego, który odpowiada w trybie określonym w art. 10 Kodeksu karnego - to jest wtedy, gdy popełni najpoważniejsze przestępstwo i odpowiada tak jak dorosły, gdy postępowanie wszczęto przed ukończeniem przez niego 18 lat - tymczasowego aresztowania w przypadkach, kiedy umieszczenie tego nieletniego w schronisku dla nieletnich okazałoby się niewystarczające. Jest to druga zmiana, mająca na celu pewne zaostrzenie środków stosowanych wobec niebezpiecznego nieletniego w związku z prowadzeniem przeciwko niemu postępowania.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Proponujemy również wyeliminowanie obowiązku doręczania przez sąd orzeczeń kończących postępowanie stronom obecnym na posiedzeniu. Chodzi tu o zwiększenie sprawności postępowania. To rozwiązanie powinno przyspieszyć postępowanie i wykonanie orzeczenia dlatego, że skraca się wtedy termin oczekiwania na upełnomocnienie orzeczenia sądowego.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">W art. 51 proponujemy wprowadzenie obowiązkowego udziału prokuratora w postępowaniu wobec nieletnich w sprawach o najpoważniejsze czyny karalne. Ta propozycja w przypadku jej uwzględnienia doprowadzi do poprawienia jakości i sprawności takich postępowań, wprowadzi większą kontradyktoryjność postępowania w stosunku do nieletniego sprawcy poważnego przestępstwa, a równocześnie zwiększy gwarancje pokrzywdzonego, bo także w jego interesie prokurator będzie działał.</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Proponujemy ponadto podwyższenie kary pieniężnej, jaką można wymierzyć rodzicom nieletnich w przypadku niewypełniania przez nich obowiązków nałożonych przez sąd. W tej chwili granice tych kar zdezaktualizowały się z uwagi na zmianę stosunków społecznych i gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-99.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Proponujemy także wprowadzenie w art. 11, 87 i 91 zmian mających na celu zaostrzenie rygorów prawnych wobec nieletnich, którzy dopuścili się najcięższych czynów karalnych w czasie, gdy byli wychowankami zakładu poprawczego albo gdy przebywali w czasie próby poza tym zakładem, po warunkowym zwolnieniu albo po warunkowym zawieszeniu wobec nich postępowania o umieszczenie w zakładzie poprawczym. Te zaostrzenia będą polegać na obligatoryjnym odwołaniu przez sąd warunkowego zawieszenia umieszczenia w zakładzie poprawczym albo warunkowego zwolnienia z zakładu poprawczego, a ponadto w określonych przypadkach na orzeczeniu zakazu zwolnienia i umieszczania nieletniego poza zakładem poprawczym w trybie przewidzianym w art. 90 ustawy o postępowaniu wobec nieletnich. Sprecyzowano przy tym kryteria umieszczania wychowanków zakładu poprawczego poza zakładem poprawczym na podstawie decyzji dyrektora i wprowadzono wymóg uzyskania dla tej decyzji akceptacji sądu. To pozwoli na wyeliminowanie dostrzegalnej obecnie w praktyce dowolności postępowania dyrektorów zakładów poprawczych, a co za tym idzie - zwiększy bezpieczeństwo społeczeństwa, które czasem jest zagrożone, gdy nieletni sprawca szczególnie groźnego czynu karalnego pozostaje na mocy decyzji tylko dyrektora zakładu poprawczego poza tym zakładem.</u>
          <u xml:id="u-99.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Równocześnie projekt stanowi, że jeżeli nieletni, wobec którego orzeczono umieszczenie w zakładzie poprawczym, został skazany na karę pozbawienia wolności, to wykonywać się wobec niego będzie tylko karę pozbawienia wolności. To jest zmiana w stosunku do stanu obecnego, który reguluje te kwestie w sposób odmienny, mianowicie przyznaje sądowi rodzinnemu prawo do decyzji, który z tych środków ma być stosowany w pierwszej kolejności, a więc czy zakład poprawczy, czy kara pozbawienia wolności, jeżeli nastąpi zbieg tych dwóch środków. Proponowane rozwiązanie jest wynikiem założenia, że bezprzedmiotowe byłoby wykonywanie wobec nieletniego środka poprawczego w sytuacji, gdy już orzeczono w stosunku do niego bezwzględną karę pozbawienia wolności, co z reguły świadczy o wysokim stopniu jego demoralizacji.</u>
          <u xml:id="u-99.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">I to są te przepisy, na które chciałem zwrócić uwagę, które zmierzają do bardziej skutecznego i zdecydowanego postępowania z najbardziej zdemoralizowanymi, najgroźniejszymi sprawcami czynów karalnych, sprawcami nieletnimi.</u>
          <u xml:id="u-99.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Natomiast co do zwiększenia uprawnień pokrzywdzonych, w projekcie wprowadzono obowiązek zawiadomienia pokrzywdzonego o wszczęciu postępowania oraz o treści orzeczenia kończącego postępowanie. Wprowadzono także wyraźnie prawo pokrzywdzonego do przeglądania akt oraz do zgłaszania wniosków dowodowych, co ma na celu wyraźne zwiększenie uprawnień pokrzywdzonego w toku postępowania wyjaśniającego. Tu nie było tak wyraźnych przepisów, w związku z czym praktyka była bardzo różna. W tej chwili proponujemy, by przepis w tej sprawie był wyraźny.</u>
          <u xml:id="u-99.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Projekt w art. 3a wprowadza ponadto mediację jako alternatywny środek w postępowaniu w sprawach nieletnich, co z jednej strony stanowi uwzględnienie postulatów środowiska sędziowskiego, natomiast z drugiej strony jest zgodne z zasadami ustalonymi w uchwalonych niedawno Regułach Minimum Narodów Zjednoczonych, zwłaszcza w rezolucji Zgromadzenia Ogólnego nr 40/33, a także w Konwencji Zgromadzenia Ogólnego ONZ z 20 listopada 1989 r. o Prawach Dziecka. To nie jest całkowita nowość. O ile w Kodeksie karnym, niedawno uchwalonym, wprowadzono jako pewną nowość mediację i ta mediacja jeszcze nie funkcjonuje tak, jak powinna funkcjonować, o tyle mediacja w sprawach nieletnich na zasadzie eksperymentu - ale dość szeroko stosowanego - funkcjonuje już od kilku lat. Chodzi o mediację w sprawach nieletnich, oczywiście w sprawach o czyny te mniej groźne, a nie te najcięższe. Ocena funkcjonowania tej instytucji jest bardzo wysoka.</u>
          <u xml:id="u-99.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Równocześnie w projekcie wprowadzamy rozwiązania stanowiące wyraz dążenia do zabezpieczenia podstawowych praw nieletniego, w tym między innymi przez określenie maksymalnego okresu pobytu nieletniego w schronisku dla nieletnich do chwili uprawomocnienia się wyroku. Określamy ten okres na 1 rok, z możliwością jego przedłużenia szczególnie w uzasadnionych wypadkach przez sąd okręgowy na czas każdorazowo oznaczony. W projekcie wydłuża się przy tym okres pobytu nieletniego w policyjnej izbie dziecka do 72 godzin. W ten sposób wprowadzamy rozwiązanie identyczne z tym, jakie obowiązuje art. 248 Kodeksu postępowania karnego w stosunku do sprawców przestępstw. Ta zmiana ma jednocześnie na celu ograniczenie roli policyjnych izb dziecka poprzez wyeliminowanie możliwości zatrzymania w nich nieletnich na okres przekraczający 72 godziny. Z tą zmianą związany jest obowiązek, który wprowadzamy w art. 40, niezwłocznego zawiadamiania Policji, najpóźniej w ciągu 24 godzin, a także sądu rodzinnego o dokonanym zatrzymaniu nieletniego. Wprowadzamy również obowiązek niezwłocznego zawiadomienia rodziców nieletniego o jego zatrzymaniu, co jest konieczne i wymagane przez art. 91 konstytucji. W projekcie przyjęto ponadto rozwiązania, zgodnie z którymi przekazano orzekanie o umieszczeniu w schronisku dla nieletnich do wyłącznej kompetencji sądów. O tym mowa jest w projektowanych art. 27, 29 i 16. To rozwiązanie jest wynikiem respektowania ratyfikowanej przez Polskę Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, której postanowienia zezwalają na pozbawienie wolności wyłącznie przez organy sądowe. Jedyne koszty, jakie przewidywane są w związku z wejściem w życie tej nowelizacji, to koszty mediacji. Koszty te nie są wielkie, wynoszą około 20 tys. zł w skali rocznej i przewidziane zostały w budżecie Ministerstwa Sprawiedliwości, nie wymagają zatem żadnych interwencji w budżecie.</u>
          <u xml:id="u-99.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Wysoka Izbo! To są podstawowe rozwiązania, które proponujemy w projekcie nowelizacji prawa o nieletnich. Jak powiedziałem, zmian jest znacznie więcej, zostały one dokładnie omówione w pisemnym uzasadnieniu. Zmiany, które pominąłem, to zmiany dotyczące konstrukcji przepisów, prowadzące do pewnego ich uporządkowania, natomiast niemające decydującego wpływu na sposób postępowania, szybkość postępowania i reakcję na czyn karalny dokonany przez nieletniego. Gdyby jednak państwo mieli pytania także co do pozostałych rozwiązań, to bardzo chętnie na nie odpowiem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Ewę Sikorską-Trelę w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Badania opinii społecznej wskazują, iż największym problemem w Polsce jest dziś poczucie braku bezpieczeństwa na ulicach miast, a nawet we własnych domach. W ostatnich latach odnotowuje się stały wzrost przestępczości - także wśród nieletnich - oraz znaczącą brutalizację działań przestępczych. Bardzo niepokojący jest fakt, iż czyny karalne popełniają coraz częściej sprawcy, którzy nie ukończyli 13 roku życia. Świadczy to o ogromnych zaniedbaniach wychowawczych ze strony rodziców, szkoły, a także o braku właściwej opieki nad dziećmi. Pamiętajmy, że najlepszym miejscem dobrego wychowania dzieci jest rodzina. Gdy jednak dziecko nie znajduje w swoim rodzinnym domu oparcia i pomocy, rolę wychowawcy przejmują koledzy i ulica. Jest to pierwszy krok na drodze do świata przestępczego, z którego często nie ma już powrotu, bo jest to świat, który zaraża i demoralizuje, gdyż nie stawia żadnych barier. Dlatego niezmiernie szkodliwe są podrzucane młodzieży hasła w stylu: „róbta, co chceta” czy „daj sobie luz”.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W 1982 r. przyjęto ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich, w której preambule czytamy, iż ustawę tę tworzy się w dążeniu do przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich i stwarzania warunków powrotu do normalnego życia tych nieletnich, którzy popadli w konflikt z prawem bądź z zasadami współżycia społecznego, oraz w dążeniu do umacniania funkcji opiekuńczo-wychowawczej i poczucia odpowiedzialności rodzin za wychowanie nieletnich na świadomych swych obowiązków członków społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Należy pamiętać, iż zadaniem sądów dla nieletnich jest przede wszystkim zastosowanie odpowiedniego środka wychowawczego, a nie karanie nieletniego. Dziś w Polsce system resocjalizacji młodocianych przestępców okazał się nieskuteczny i wymaga głębokich reform prawnych i organizacyjnych. Społeczeństwo domaga się większej skuteczności w walce z przestępcami, także młodocianymi, wyższych kar dla przestępców i większej ochrony dla ofiar przestępstw, czyli pokrzywdzonych. Dlatego Akcja Wyborcza Solidarność, w imieniu której mam honor przemawiać, z zadowoleniem i aprobatą przyjmuje przedłożony dziś Sejmowi przez rząd do pierwszego czytania projekt ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Uważamy, że projekt spełnia kryteria prawa nowoczesnego, bardziej skutecznego, a także wprowadza do naszego systemu prawnego instytucję mediacji, która od wielu lat dobrze funkcjonuje w szeregu krajów, takich jak Wielka Brytania, Norwegia, Finlandia, Francja, Niemcy, Austria, Stany Zjednoczone czy Kanada.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Bardzo dobrze, że w sytuacji gdy zawodzą dotychczasowe rozwiązania prawne odnośnie do postępowania w sprawach nieletnich, rząd poszukuje innych zapisów ustawowych, które umożliwiałyby dodatkowe formy i sposoby postępowania sądów z nieletnimi sprawcami przestępstw. Mediacja byłaby drogą de facto pozasądową, ale pod pełną kontrolą sądu. W art. 3a projektu ustawy czytamy, iż w każdym stadium postępowania sąd rodzinny może, z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i nieletniego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego. Zaś w § 2 tego artykułu mówi się, iż instytucja lub osoba godna zaufania sporządza, po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego, sprawozdanie z jego przebiegu i wyników, które sąd rodzinny bierze pod uwagę, orzekając w sprawie nieletniego. Szczegółowe zasady i tryb przeprowadzania mediacji oraz warunki, jakim powinny odpowiadać instytucje i osoby uprawnione do przeprowadzenia mediacji, określi w rozporządzeniu minister sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Akcja Wyborcza Solidarność uważa, iż forma mediacji jako nowego środka w postępowaniu w sprawach nieletnich daje ogromne nadzieje i szanse na wychowawcze oddziaływanie na nieletniego przestępcę poprzez wspólne wypracowanie - przez nieletniego sprawcę i ofiarę - porozumienia w sprawie naprawienia szkody i zadośćuczynienia za doznane krzywdy. To szansa dla młodocianego przestępcy na nawrócenie poprzez przeproszenie ofiary i szukanie u niej przebaczenia. Jest to odwołanie się do uczuć wyższych, a wyzwolenie tych uczuć u przestępcy już byłoby zwycięstwem dobra nad złem. Oby z tej szansy wielu młodocianych przestępców umiało skorzystać i oby proponowana forma mediacji przyjęła się w praktyce sądów rodzinnych. My jako posłowie Akcji Wyborczej Solidarność popieramy tę formę.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Popieramy także zmianę zawartą w pkt. 2 art. 6 projektu ustawy, która dodaje sądowi rodzinnemu dodatkowe formy zobowiązania nieletniego do określonego postępowania, takiego jak wykonanie prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, a także do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym. Zobowiązanie nieletniego przestępcy do zajęć o charakterze wychowawczym jest najlepszą formą resocjalizacji nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Klub Akcji Wyborczej Solidarność popiera wszystkie zmiany zawarte w art. 11, art. 87 i art. 91, zaostrzają one bowiem rygory prawne wobec nieletnich przestępców, który dopuścili się najcięższych przestępstw. W takich sytuacjach projekt zakłada umieszczenie nieletniego w zakładzie poprawczym. Jeśli środki łagodniejsze zastosowane względem młodocianego przestępcy nie skutkują, to powinno się go jak najszybciej odizolować na jakiś czas od społeczeństwa, aby nie popełniał następnych przestępstw i nie stwarzał zagrożenia dla ludzi. Wprawdzie do wymienionych wyżej zapisów (odnośnie do art. 11 i art. 87) sejmowe Biuro Studiów i Ekspertyz zgłaszało uwagi dotyczące wadliwej konstrukcji obu zapisów, jednak uważamy, że będzie można przeanalizować je w dalszych pracach nad ustawą w komisji.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Akcja Wyborcza Solidarność z pełną akceptacją przyjmuje wszystkie zmiany zaproponowane przez rząd w projekcie ustawy (dotyczą one art. 30, art. 53, art. 31 i art. 35), zmierzają one bowiem do zwiększenia uprawnień osób pokrzywdzonych. Jest to kierunek bardzo słuszny i od dawna oczekiwany przez społeczeństwo. Powszechna bowiem jest w Polsce opinia, iż więcej praw przed sądami mają przestępcy niż ich ofiary. Zaproponowane przez rząd w projekcie zmiany dają pokrzywdzonemu prawo uczestniczenia w rozprawie. Przypominam, iż w dotychczasowej ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich był zapis, iż rozprawa odbywa się z wyłączeniem jawności, chyba że jawność rozprawy uzasadniona jest ze względów wychowawczych. Wprowadza się także do ustawy obowiązek powiadamiania pokrzywdzonego o treści orzeczenia kończącego postępowanie, a także daje się pokrzywdzonemu prawo do przeglądania akt sprawy i zgłaszania wniosków dowodowych. Są to uprawnienia bardzo istotne i niezwykle potrzebne, do tej pory bowiem pokrzywdzony był niejako odizolowany od sprawy i pozbawiony informacji o toczącym się procesie, który także przecież jego dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Popieramy zapis art. 59 § 3 projektu ustawy, w którym rezygnuje się z konieczności udziału nieletniego w rozprawie odwoławczej. Uważamy, iż usprawni to znacznie postępowanie i przyspieszy cały proces.</u>
          <u xml:id="u-101.9" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Na uwagę i poparcie zasługuje także wprowadzenie przez rząd do ustawy nowego art. 66a, dającego nieletniemu przestępcy przebywającemu w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich prawo do wykonywania praktyk religijnych, bezpośredniego uczestniczenia w nabożeństwach odprawianych w zakładach. Duchowni będą mogli odwiedzać nieletnich w ich pomieszczeniach, w których mieszkają. Ta pomoc i wsparcie duchowe jest młodemu człowiekowi, który zszedł z prawej drogi życia, bardzo potrzebne, szczególnie w miejscu odosobnienia, gdy stale przebywa z ludźmi, którzy mają podobne problemy jak on sam.</u>
          <u xml:id="u-101.10" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Reasumując, chcę powiedzieć, iż Akcja Wyborcza Solidarność popiera przedłożony przez rząd projekt ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Uważamy, iż zaproponowane zmiany są w pełni uzasadnione i uczynią z aktualnie obowiązującej ustawy prawo lepsze i sprawiedliwsze, bo prawo bardziej ludzkie. Oby jednak z tej ustawy musiało korzystać jak najmniej młodych ludzi. Ich miejsce jest przecież w rodzinnym domu, szkole czy na imprezach kulturalnych lub sportowych, a nie w zakładach poprawczych czy schroniskach dla nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-101.11" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Na koniec chciałabym skierować słowa podziękowania do podkomisji do spraw młodzieży sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży za bardzo ścisłą współpracę z Departamentem do Spraw Rodziny i Nieletnich w Ministerstwie Sprawiedliwości w przygotowaniu projektu ustawy i za przyspieszenie terminu rozpatrywania tak ważnej dla resocjalizacji młodzieży ustawy. Dziękuję szczególnie pani poseł Joannie Fabisiak za ogromne zaangażowanie w przygotowanie projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Katarzynę Piekarską z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Panie Marszałku! Koleżanki i Koledzy Posłowie! Rozpatrywany dzisiaj projekt ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich jest konsekwencją nie tylko przemian, jakie nastąpiły w Polsce po 1989 r., ale także wynika z konieczności dostosowania ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich do nowych kodyfikacji karnych i naszych zobowiązań międzynarodowych. Polska ratyfikowała 10 lat temu Konwencję o Prawach Dziecka, gdzie w art. 3 tej konwencji czytamy: We wszystkich działaniach dotyczących dzieci podejmowanych przez publiczne lub prywatne instytucje opieki społecznej, sądy, władze administracyjne lub ciała ustawodawcze sprawą nadrzędną będzie najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">I dlatego jeśli mówimy o nieletnim przestępcy, nigdy nie powinniśmy zapominać o tym, że jednak mówimy o dziecku, choć zdaję sobie sprawę, że nie jest to pogląd popularny.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Przedstawiony Wysokiej Izbie projekt zmian, generalnie rzecz ujmując zmierza w dobrym kierunku, choć zgadzam się tutaj z panem ministrem mecenasem Niemcewiczem, że zawiera on tylko te zmiany, które są absolutnie konieczne i że w krótkim czasie będzie musiał powstać projekt kompleksowej zmiany ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Zdajemy sobie sprawę, iż w ostatnich latach systematycznie wzrasta przestępczość nieletnich, coraz częściej przestępstwa są dokonywane przez coraz młodsze dzieci. Te przestępstwa są coraz bardziej brutalne. Młodociane gangi terroryzują mieszkańców wielu osiedli. Choć oczywiście problem wzrostu przestępczości jest skomplikowany, nie ma jednej przyczyny tego zjawiska, a na pewno jedną z nich jest także bieda. Bieda jest po prostu kryminogenna i dlatego jeżeli mówimy o ograniczaniu zjawiska przestępczości nieletnich, to wymaga to nie tylko zmiany prawa, ale także eliminacji innych zjawisk.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich posiadała wiele oryginalnych i nowatorskich rozwiązań. Stawiała nas w czołówce państw cywilizowanych, które rozumiały, że młodociany przestępca to przede wszystkim dziecko i osoba, która wymaga resocjalizacji.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Cel ustawy określono w preambule jako dążenie do przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich i stwarzania warunków powrotu do normalnego życia nieletnim, którzy popadli w konflikt z prawem bądź z zasadami współżycia społecznego oraz w dążeniu do umacniania funkcji opiekuńczo-wychowawczych i poczucia odpowiedzialności rodzin za wychowanie nieletnich na świadomych swych obowiązków członków społeczeństwa. I ten cel się nie zmienił. Zmieniły się czasy. Dlatego poszukując nowych rozwiązań dla tego samego celu, musimy wprowadzić niezbędne zmiany. W tym sensie przygotowana przez resort sprawiedliwości propozycja nowelizacji w sprawach nieletnich zasługuje na nasze poparcie. Uaktualnia ona, porządkuje i doskonali, a także wzbogaca polski system postępowania z nieletnimi o nowe instytucje, rozwiązania i środki, które pozwolą, mamy taką nadzieję, na efektywniejsze reagowanie na zróżnicowane naganne zachowania nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Z unormowań materialno-prawnych ważne jest wprowadzenie do projektu ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich instytucji mediacji. Jesteśmy w dobrej sytuacji, nie musimy tutaj eksperymentować. Ta instytucja sprawdziła się w wielu krajach Europy Zachodniej, w Stanach Zjednoczonych i w Kanadzie, na kontynencie europejskim stosuje się ją od roku 1975. Mediacja wyszła już z fazy eksperymentów m.in. w Austrii, Niemczech, Francji i Norwegii. Tam została wprowadzona do systemów prawa. Stosowana jest jako jeden z sądowych środków oddziaływania na nieletnich lub jako alternatywny sposób postępowania z nieletnimi sprawcami przestępstw. W Polsce korzystamy z doświadczeń innych. Nasz eksperymentalny program oparty został na doświadczeniach niemieckich. Funkcjonuje, co warto podkreślić, od 1996 r. i jest przez praktyków dobrze oceniany. W dotychczasowym systemie tylko 18–27% wszystkich spraw nieletnich o czyny karalne kończyło się prawomocnym orzeczeniem środków wychowawczych lub poprawczych.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">W latach 1997 i 1998 tylko ok. 0,4% ogółu załatwionych spraw było przekazywanych szkołom lub organizacjom społecznym. Oznacza to, że większość nieletnich nie spotykała się z żadną reakcją z powodu popełnionego czynu karalnego. Taka sytuacja wywoływała niepokój społeczny. Można było odnieść wrażenie, że nieletni są poza oddziaływaniem prawa. Taką sytuację wykorzystywali często zawodowi przestępcy, angażując dzieci do swojej przestępczej działalności. Dlatego uważamy, że mediacja to dobra próba oddziaływania wychowawczego, uświadamia bowiem nieletnim szkodliwość ich zachowania. Zobaczą oni swoją ofiarę w świetle dziennym i będą mogli ocenić rozmiar wyrządzonej krzywdy. Będą także musieli jej zadośćuczynić. To dobra lekcja odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Ważną rolę odgrywa dobrowolność udziału w postępowaniu mediacyjnym. Na mediację musi wyrazić zgodę i pokrzywdzony, i sprawca. Mediacja to ich wspólna inicjatywa. Nieletni, a więc niedojrzały jeszcze psychicznie, emocjonalnie i społecznie człowiek, może po raz pierwszy w życiu spotkać się z gestem wyciągniętej ręki i nie musi się jej bać. Taki gest zawsze wywołuje pozytywne reakcje. Ostatecznie to sąd będzie oceniał wyniki mediacji i rozstrzygał o dalszym toku postępowania z nieletnim. Będzie mógł sprawę umorzyć, jeśli uzna, że mediacja spełniła rolę wychowawczą, albo przekazać sprawę do dalszego postępowania.</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Możliwość skierowania sprawy nieletniego do mediacji w każdym stadium postępowania, to jest zarówno w fazie postępowania wyjaśniającego, rozpoznawczego, jaki i wykonawczego, sprawia, że staje się ona albo alternatywnym, samodzielnym, pozasądowym środkiem wychowawczego oddziaływania, albo dodatkowym sposobem wychowawczego wpływania na nieletnich i, co mocno należy podkreślić, z ich aktywnym udziałem. Dlatego naszym zdaniem mediację należy upowszechniać w polskim systemie prawa w postępowaniu z nieletnimi.</u>
          <u xml:id="u-103.9" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Nieczęsto się zdarza, Wysoka Izbo, aby wraz z projektem ustawy wpływały także projekty aktów wykonawczych. To zasługuje na poparcie i jest to duży plus, że będziemy mieli możliwość zapoznania się w komisji także z projektami aktów wykonawczych. Właśnie w jednym z aktów wykonawczych, który dotyczy sposobów wykonywania mediacji, określa się osoby, które mogą prowadzić mediację. Są to prawnik i socjolog. Jest to pewne ograniczenie kręgu tych osób. Mnie się wydaje, że należałoby się nad tym zastanowić, czy jest to właściwe.</u>
          <u xml:id="u-103.10" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Inna sprawa, której chciałabym poświęcić kilka zdań, budząca nasze wątpliwości, dotyczy możliwości stosowania tymczasowego aresztu wobec nieletnich. Wprowadza to art. 18 § 1 pkt 1 lit. e. Zwracali na to uwagę eksperci i praktycy. W świetle obowiązujących Polskę aktów prawnych, m.in. Konwencji o Prawach Dziecka oraz innych aktów międzynarodowych takich jak np. wzorcowe reguły minimalne Narodów Zjednoczonych, dotyczące wymiaru sprawiedliwości, stosowanie tymczasowego aresztowania wobec nieletnich ma być absolutnym wyjątkiem i jest dopuszczalne na jak najkrótszy okres pod warunkiem, że odbywać się będzie w izolacji od sprawców dorosłych, z zapewnieniem indywidualnej pomocy psychologicznej, lekarskiej, zawodowej i społecznej oraz w zakresie kształcenia i wychowania fizycznego, odpowiednich dla wieku, płci i osobowości. Proszę pamiętać, że są to tylko standardy minimalne, których obniżać nie wolno.</u>
          <u xml:id="u-103.11" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Gdybyśmy przyjęli zaproponowane rozwiązanie, to byłby to regres w stosunku do polskich tradycji. Byłaby to także tendencja odwrotna do rozwiązań przyjętych w ustawodawstwach państw zachodnioeuropejskich. Dlatego wydaje nam się, że tę sprawę trzeba rozważyć w komisji. Rządowa propozycja omawianego przepisu jest nieprecyzyjna i pozwala na dużą dowolność interpretacyjną, a zatem przyczyni się do zróżnicowania wykładni tego przepisu i rozbieżności co do jego stosowania.</u>
          <u xml:id="u-103.12" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Takich wątpliwości mam więcej. Między innymi dotyczą one środków przymusu bezpośredniego.</u>
          <u xml:id="u-103.13" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Poważne wątpliwości budzi treść proponowanego art. 91 § 3, w którym przewiduje się, że do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy nieletniego umieszcza się go w schronisku dla nieletnich. Nasuwa się pytanie o sens i merytoryczne racje zastosowania takiego rozwiązania w każdym przypadku popełnienia czynu karalnego przez nieletniego. Wydaje się, iż nie znajduje to żadnego uzasadnienia i dlatego być może celowe byłoby zrezygnowanie z tego unormowania albo, jeżeli miałoby ono pozostać, zastąpienie go kompetencją o charakterze fakultatywnym. Propozycja projektu ustawy wzmacnia pozycję pokrzywdzonego, będzie on mógł brać udział w rozprawie, czyni się odstępstwo od zasady wyłączenia jawności, jest to zgodne z tendencją ustawodawstwa zachodnioeuropejskiego. Podkreślam często zgodność z ustawodawstwem zachodnioeuropejskim, ponieważ - moim zdaniem - różnice ekonomiczne będziemy nadrabiali jeszcze przez wiele lat, ale poprawić prawo możemy szybciej, możemy to zrobić praktycznie już teraz. I mam nadzieję, że poprawione prawo pozwoli nam zmienić nasze spojrzenie na wiele spraw, m.in. także na wychowanie dzieci.</u>
          <u xml:id="u-103.14" who="#PosełKatarzynaMariaPiekarska">Tak jak już wspomniałam na wstępie, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej uważa, że projekt jest dobry, ale wymaga oczywiście pewnego przeanalizowania i na to będzie miejsce już w komisji sejmowej. Dlatego stawiamy wniosek o skierowanie tego projektu ustawy do odpowiednich komisji sejmowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Elżbietę Radziszewską w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Panie Marszałku! Panowie Posłowie! Panie Posłanki! Panie Ministrze! Sytuacja w Polsce jest taka, że zastanawia się nad nią właściwie każdy Polak, ponieważ od 1990 r. poczucie bezpieczeństwa maleje, a przestępczość rośnie. Nie jest to już na dzień dzisiejszy tak dramatyczny wzrost przestępczości jak był 9 lat temu, ta przestępczość rośnie o ok. 10–15% w skali rocznej, ale brutalizacja przestępczości, zwłaszcza wśród osób nieletnich, budzi największe obawy i największy niepokój. Mamy wszyscy świadomość, że ta przestępczość jest bardziej groźna, z wykorzystaniem większej przemocy, że czyny są bardziej drastyczne, wzbudzające duże oburzenie społeczne. Dostrzegamy tę brutalizację i agresję działań nieletnich. Ponieważ jest to wiedza, którą wszyscy posiadamy, to tak się składa, że każdy z nas posłów w swoim terenie w tego typu sprawy zostaje włączony niezależnie od tego, czy jest prawnikiem, czy nie jest, czy ma wykształcenie ku temu, żeby tworzyć z punktu prawnego poszczególne zapisy prawne. Ja po miesiącu pracy poselskiej w moim byłym woj. piotrkowskim zostałam włączona w taką sytuację. U mnie w Radomsku w bardzo krótkim czasie popełniono trzy brutalne mordy ludzi bardzo młodych na ludziach bardzo młodych. To spowodowało, że społeczność radomska napisała prawie 14 tys. listów do marszałka tej Izby, do marszałka Sejmu z prośbą właśnie o zajęcie się sprawą nieletnich bliżej, bardziej szczegółowo, a po drugie, by ustanowić dzień pamięci ofiar tej okrutnej przemocy nieletnich. Dzień Ofiar Przemocy już mamy, jest to zawsze pierwsza niedziela po Wielkiejnocy, Biała Niedziela, niedziela miłosierdzia. Ale to nie o to chodzi, żeby czcić ofiary, chodzi o to, żeby podejmować działania zapobiegawcze, wpływające na to, by ofiar tej przestępczości było jak najmniej.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Na spotkaniu, które z naszej inicjatywy odbyło się tutaj w Warszawie, a patronat nad nim objął pan marszałek Jan Król, padały gorzkie słowa. Przedstawiciele organizacji pozarządowych, które zajmują się pomaganiem poszkodowanym, a także pomaganiem nieletnim, którzy byli sprawcami tych przestępstw, mówili: w ustawie (dzisiaj omawianej) nie ma równego dostępu do prawa, nie gwarantuje się w żadnym wypadku dostępu do prawa ofierze lub rodzinom ofiar. Inaczej mówiąc, stroną w postępowaniu według tej ustawy nie może być rodzina ofiary bez względu na to, jakie przestępstwo popełniono. Rodziny ofiar nie mogą uczestniczyć w procesie, nie mogą przeglądać akt sprawy, nie mogą powoływać pełnomocników. Rodziny, które straciły bliskiego z rąk nieletniego, siedzą na korytarzu w sądzie, nie wiedzą zupełnie nic o sprawie. Rozpacz jest spotęgowana takim postępowaniem.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Inny uczestnik tej konferencji mówił, i tu zobaczcie państwo, do jakich paradoksów doszliśmy: Wykazując się humanitaryzmem coraz częściej bolejemy nad losem przestępcy, tracąc z oczu ofiarę i jej najbliższych. Pokrzywdzeni przestają nas obchodzić, natomiast bliższy staje się nam przestępca. To w nim widzimy prawdziwego nieszczęśnika, człowieka ciężko doświadczonego przez los.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Takie gorzkie słowa zostały zawarte w tej broszurze wydanej po tym spotkaniu pod hasłem „Społeczeństwo przeciw przemocy”.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Nareszcie dzisiaj, prawie pół roku po tamtym spotkaniu, na którym rozmawiano o nowelizacji, o tej ustawie dotyczącej postępowania w sprawach nieletnich, zajmujemy się tą ustawą. Materia jest bardzo delikatna i skomplikowana. Gdy chodzi o orzeczenie winy i orzeczenie kary, zwłaszcza kiedy mamy do czynienia z dziećmi, to sprawa jest naprawdę ważna i ważne jest to, co powiedział pan minister - że towarzyszyło tej ustawie szeroko zakrojone badanie i socjologiczne, i społeczne. Jest bardzo ważne, żeby ten proces tworzenia prawa oparty był również na badaniach przeprowadzanych w naszym społeczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Ustawa jest ustawą proceduralną, nie do końca załatwiającą wszystko, ale liczymy na przyrzeczenie dane nam dzisiaj na tej sali, że całkowite kompleksowe załatwienie tego problemu będzie dokonane w niedługim czasie.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Nowelizacja ta porządkuje, bo jest taka konieczność czasowa, i dostosowywuje przepisy ustawy do standardów międzynarodowych, a także do nowego, obowiązującego już Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego. Zapewnia poprawę sprawności postępowania, przyspieszenie tego postępowania i zaostrzenie rygorów w czasie postępowania i, co najważniejsze, wzmacnia rolą pokrzywdzonego. Po raz pierwszy mamy do czynienia z regulacją dopuszczającą pokrzywdzonego do postępowania przed sądem dla nieletnich. Wprowadza się m.in. obowiązek zawiadamiania pokrzywdzonego o wszczęciu postępowania oraz o treści orzeczenia kończącego to postępowanie. Jest zagwarantowane prawo pokrzywdzonego do przeglądania akt oraz do zgłaszania wniosków dowodowych, co umożliwi pokrzywdzonemu skuteczny wpływ na przebieg postępowania. Pokrzywdzony wedle tej nowelizacji ma pełne prawo do bieżącej informacji o toku postępowania na każdym jego etapie.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Ważne jest to, że w ustawie akcentowane są nie tylko prawa przysługujące nieletniemu w toku postępowania, ale również mówi się o ciążących na nieletnim obowiązkach i o konieczności podporządkowania się określonym orzeczeniom sądowym, działaniom resocjalizacyjnym i wychowawczym. Podkreślenia wymaga fakt, że obowiązek podporządkowania się orzeczeniom sądu i poleceniom podmiotu realizującego to orzeczenie jest nadrzędny w stosunku do obowiązku posłuszeństwa rodzicom wynikającego z władzy rodzicielskiej. Gdy sprawujący władzę rodzicielską nie potrafią dopełnić swoich obowiązków, nieletni ma obowiązek podporządkować się określonemu orzeczeniu.</u>
          <u xml:id="u-105.8" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Wprowadza się zmiany mające na celu zaostrzenie rygorów prawnych wobec nieletnich, którzy dopuścili się najbardziej niebezpiecznych czynów karalnych w okresie próby po warunkowym zawieszeniu wobec nich postępowania o umieszczenie w zakładzie poprawczym, po warunkowym zwolnieniu z zakładu poprawczego bądź też w czasie gdy nieletni byli wychowankami takiego zakładu poprawczego. Takie były oczekiwania społeczne i bardzo dobrze, że zostały one spełnione.</u>
          <u xml:id="u-105.9" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Za surowszym potraktowaniem nieletnich sprawców czynów zabronionych przemawia to, że dopuszczają się coraz częściej czynów najbardziej brutalnych. Cieszy fakt, że zakład poprawczy w takich wypadkach nie może zastosować prawa do warunkowego zwolnienia przez okres 1 roku.</u>
          <u xml:id="u-105.10" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Bardzo dobrze, że wprowadzamy mediację do procesu sądowego, ale również bardzo dobrą rzeczą jest to, że przez sąd może być nakazane zobowiązanie nieletniego do wykonania określonych prac na rzecz pokrzywdzonego lub na rzecz społeczności lokalnej, co oczywiście ma bardzo duże znaczenie wychowawcze.</u>
          <u xml:id="u-105.11" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Na uwagę zasługuje jeszcze jedno, a mianowicie że w tejże ustawie dostrzega się istnienie trzeciego sektora, czyli różnego typu stowarzyszeń i fundacji, które zajmują się nieletnimi, które zajmują się pokrzywdzonymi. I ważne jest to, że nieletniego oprócz skierowania do kuratorskiego ośrodka pracy z młodzieżą można skierować również do organizacji społecznej czy zajmującej się pracą z nieletnimi instytucji o charakterze wychowawczym, terapeutycznym czy chociażby szkoleniowym.</u>
          <u xml:id="u-105.12" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Ważną rzeczą wartą podkreślenia jest już to, co wybiega poza tę ustawę, a mianowicie, że Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało kartę praw pokrzywdzonego, która zawiera w jednym miejscu prawa, jakie mu przysługują, zebrane z kilku aktów prawnych: z Kodeksu karnego, Kodeksu postępowania karnego, właśnie z ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz z innych cząstkowych regulacji prawnych. Takiej informacji pokrzywdzeni do tej pory w jednym miejscu, na jednej karcie nie mieli. Takie były oczekiwania i bardzo dobrze, że ministerstwo wyszło im naprzeciw. I, co podkreśliła moja poprzedniczka, rzeczą bardzo dobrą jest to, że posłowie będą mieli szansę rozpatrywać projekt nowelizacji ze wszystkimi rozporządzeniami jej dotyczącymi, wedle delegacji, jakie ta ustawa daje. M.in. jest rozporządzenie dotyczące postępowania mediacyjnego, standardów szkolenia mediatorów, w sprawie kosztów postępowania w sprawach nieletnich, w sprawach kuratorskich ośrodków pracy z młodzieżą, w sprawie schronisk dla nieletnich, w sprawie rodzinnych ośrodków diagnostyczno-konsultacyjnych, zakładów poprawczych i innych.</u>
          <u xml:id="u-105.13" who="#PosełElżbietaRadziszewska">Dziękując za to, że dzisiaj możemy na temat tej ustawy już rozmawiać, w imieniu Klubu Unii Wolności proszę o przekazanie projektu ustawy do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Aleksandra Bentkowskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Zacznę od komplementów, bo muszę przyznać, że rzadko się zdarza, aby projekt ustawy był przygotowany tak dokładnie, a zwłaszcza aby zawierał wszystkie akty wykonawcze czy projekty rozporządzeń, co dowodzi, że rzeczywiście poświęcono wiele pracy na przygotowanie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PosełAleksanderBentkowski">Natomiast mimo komplementów, które tutaj padały, pozwolę sobie na kilka słów krytycznych, ponieważ w moim przekonaniu ustawa nie spełnia oczekiwań, zwłaszcza oczekiwań społecznych. Być może państwo przewidujecie - mam na myśli resort sprawiedliwości - że niebawem zostanie opracowana nowa ustawa, ale jak uczy doświadczenie, po przyjęciu takiego projektu, a więc takiej, powiedziałbym, protezy do ustawy, będzie on trwał spokojnie przez co najmniej kilka lat. A trzeba zwrócić uwagę na to, że przestępczość wśród nieletnich stanowi problem wielce poważny, dostrzegany przez społeczeństwo, chociaż, to trzeba powiedzieć także na tej sali, przestępczość wśród nieletnich rośnie na szczęście wolniej niż wśród osób dorosłych. Nasze statystyki wykazują, iż przestępczość nieletnich w Polsce jest, powiedziałbym, niższa niż w takich krajach, jak Niemcy, Francja czy Włochy, co wcale nie znaczy, że w Polsce jest dobrze.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#PosełAleksanderBentkowski">Niemniej mówiąc o tej ustawie, będę przytaczał pewne fakty, pewne liczby wskazujące na to, że powinniśmy się zastanowić, jak zmienić tę ustawę w większym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#PosełAleksanderBentkowski">Zacznę od tego, że tak wiele dobrego powiedziano na temat mediacji. Mediacja oczywiście nie jest niczym nowym, w ostatnim kodeksie z 1997 r. została wprowadzona także do procesu karnego dla osób dorosłych, chociaż tam się zupełnie nie sprawdziła. Nie sprawdziła się dlatego, że wtedy zaproponowano rozwiązanie dosyć dziwne - powierzenie mediacji osobom zupełnie niezwiązanym z wymiarem sprawiedliwości. Efekt jest taki, że nikt nie chce korzystać z usług tych mediatorów i nie wiem, czy w ciągu 1,5 roku obowiązywania kodeksu było kilka przypadków zastosowania mediacji, w postępowaniu wobec osób dorosłych.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#PosełAleksanderBentkowski">Myślę, że w przypadku nieletnich będzie to prostsze, ponieważ przestępstwa nieletnich są na szczęście w zasadniczej większości przypadków przestępstwami drobniejszymi, łagodniejszymi i tam o tę mediację łatwiej. Ale odnosząc się do treści tego artykułu, proszę zwrócić uwagę, że postępowanie mediacyjne następuje z inicjatywy sądu, ale ta inicjatywa musi być przekazana ze strony i pokrzywdzonego, i nieletniego. Krótko mówiąc, muszą się na to zgodzić pokrzywdzony i nieletni, żeby można było wszcząć postępowanie mediacyjne. Uważam, że trzeba ten przepis zmienić i dać tę inicjatywę przede wszystkim sądowi. Przecież sąd powinien wszczynać postępowanie mediacyjne, dać zlecenie wszczęcia postępowania mediacyjnego; wtedy to postępowanie będzie miało sens. Sędzia dokładnie wie, kiedy takie postępowanie mediacyjne może i powinno mieć miejsce. Natomiast jeżeli zdamy się na to, że będzie jednoczesna zgoda i pokrzywdzonego, i nieletniego, bo tak z tego przepisu można wyczytać, to do mediacji będzie dochodziło bardzo rzadko, w każdym razie rzadziej, niż można by się tego spodziewać.</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#PosełAleksanderBentkowski">Mówiono o tym, że dobrze się stało, iż nowa ustawa wprowadza takie uprawnienia dla pokrzywdzonych. Są to, można powiedzieć, uprawnienia dekoracyjne. Na pewno będzie lepiej niż jest teraz, bo pokrzywdzony będzie mógł przeglądać akta, będzie mógł - zaznaczam: za zgodą sądu - uczestniczyć w postępowaniu, zostanie zawiadomiony o wszczęciu postępowania i o jego zakończeniu, o orzeczeniu, jakie zostało wydane w tym postępowaniu; ale już nie ma możliwości występowania w sprawie jako oskarżyciel posiłkowy. A więc dostanie zawiadomienie o zakończeniu postępowania, otrzyma odpis orzeczenia i - mimo że to orzeczenie będzie w jego przekonaniu mocno krzywdzące - nic nie będzie mógł zrobić. Będzie mógł tylko to przeczytać, trochę się pozłościć i na tym sprawę skończyć; ewentualnie będzie mógł pójść do sędziego czy prokuratora i prosić, żeby włączył się do sprawy - bo teraz będzie mógł się włączyć - i by zaskarżył to orzeczenie.</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#PosełAleksanderBentkowski">Zgadzacie się państwo na pewne uprawnienia dla pokrzywdzonego, ale zatrzymujecie się w pół kroku. Nie dajecie rzeczywiście pełnych uprawnień, takich jakie powinien mieć pokrzywdzony. Tym bardziej że ostatnio przestępstwa popełniane przez nieletnich są na tyle poważne, iż udział pokrzywdzonego w sprawie jest zupełnie naturalny; niestety, bardzo często może to być tylko udział już nie pokrzywdzonego, lecz jego krewnych. Stąd wydaje mi się, że przepisy art. 31 i następnych powinny być zmienione, tak by dać pełne uprawnienie pokrzywdzonemu do udziału w sprawie także w charakterze strony.</u>
          <u xml:id="u-107.7" who="#PosełAleksanderBentkowski">Kolejna zmiana, która jest tu proponowana - udział prokuratora. To bardzo dobrze, bo dotychczas było to dziwaczne postępowanie: sędzia był sędzią, ale przy okazji i oskarżycielem w sprawach nieletnich. Teraz będzie uczestniczył prokurator, ale obowiązkiem jego jest uczestniczenie w sprawach najpoważniejszych, natomiast w innych może on uczestniczyć. I tu nasuwa się pytanie do pana ministra: Czy państwo zdajecie sobie sprawę, jakie to jest kolejne obciążenie dla prokuratury? Przecież nie jest tajemnicą, że liczba sprawców nieletnich jest bardzo poważna. Podam przykład. W skali 1984 r., a więc bardzo dawno, sprawców nieletnich było 25 580, w 1994 r., 10 lat później, już ponad 61 tys., a więc nastąpił 2,5-krotny wzrost. Na szczęście liczba takich sprawców maleje, w każdym razie zmniejszyła się w latach 1996–1998, tak że w 1998 r. wynosiła ok. 58 150. Taka jest liczba nieletnich sprawców przestępstw, natomiast jeśli chodzi o sprawy, w których muszą występować prokuratorzy - a więc np. takie, jak: zabójstwo, kradzież z włamaniem, kradzież rozbójnicza i wymuszenie - to jest ich kilkanaście tysięcy w skali roku. A to już jest poważnym obciążeniem dla prokuratury.</u>
          <u xml:id="u-107.8" who="#PosełAleksanderBentkowski">Czy ministerstwo dostrzega takie możliwości dodatkowej pracy prokuratorów, czy też przewidujecie państwo dodatkowe etaty w prokuraturze? Bo z ustawy budżetowej wynika, że w skali kraju dostajecie raptem 10 etatów prokuratorskich, a jednocześnie przysparzacie prokuratorom kilka tysięcy nowych spraw. A niestety, w dużych ośrodkach, gdzie prokuratorzy są szczególnie obciążeni, a więc w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Katowicach, Poznaniu, Łodzi, tych spraw przybędzie. Tam, gdzie przestępczość nieletnich jest największa, tam gdzie prokuratorzy są najmocniej obciążeni. W tych miastach, w tych rejonach, w tych okręgach sądów apelacyjnych tych ciężkich spraw, dotyczących nieletnich, jest bardzo dużo, a państwo ani słowem nie wspominacie, w uzasadnieniu też się tego nie doczytałem, że potrzeba wam kilkaset nowych etatów prokuratorskich, a przynajmniej 200, jak wynika z pobieżnego liczenia, o które Ministerstwo Sprawiedliwości powinno zabiegać w Ministerstwie Finansów. A tego nie robicie, jakby zakładając, że prokuratorzy jakoś tam dadzą sobie radę. Ta bylejakość w Ministerstwie Sprawiedliwości może nie jest regułą, ale niestety ministerstwo bardzo często wyraża zgodę na olbrzymie obciążenie wymiaru sprawiedliwości bez jednoczesnego uzyskania wsparcia finansowego, zwłaszcza etatowego.</u>
          <u xml:id="u-107.9" who="#PosełAleksanderBentkowski">Jeżeli z taką inicjatywą, aby dodać spraw wymiarowi sprawiedliwości, występują posłowie, można to zrozumieć. Ale kiedy z taką inicjatywą występuje resort sprawiedliwości i jednocześnie nie dba o to, ażeby uzyskać kilkaset dodatkowych etatów prokuratorskich, to budzi to moje wątpliwości i obawiam się, że prokuratorzy nie będą mogli uczestniczyć w tego rodzaju sprawach w należyty sposób. A trzeba pamiętać, że tych poważnych spraw jest, jak powiedziałem, co najmniej kilka tysięcy w skali roku.</u>
          <u xml:id="u-107.10" who="#PosełAleksanderBentkowski">Proszę Państwa! Na koniec jeszcze jedna sprawa. Ta ustawa w najmniejszym stopniu nie dotyka kwestii karania. To, że się stosuje izbę zatrzymań po to, żeby zastępowała ona quasi-areszt, nie jest żadną nowością. Dotychczas sędziowie rodzinni umieszczali skazanych w zakładach poprawczych. I tę samą rolę spełniały zakłady poprawcze. Tenże delikwent do rozprawy siedział w zakładzie poprawczym. Tak więc teraz jest to bardziej usystematyzowane. Niemniej jednak ten projekt nie dotyczy kwestii zasadniczej: czy kara, na jaką może być skazany ten nieletni, jest wystarczająca? U nas najwyższą karą jest pobyt w odosobnieniu do 21 roku życia, a więc 15-latek, który popełnia najbardziej odrażające morderstwo, przebywa w odosobnieniu przez 6 lat. Czy to jest rzeczywiście wystarczająca kara? Przecież można zastanowić się nad tym, czy nie należy zastosować rozwiązań, które już istnieją w państwach europejskich. Na przykład w Anglii stosuje się karę odosobnienia nie w więzieniu, lecz w ośrodkach wychowawczych, w których taki nieletni przebywa 10–12 lat. I nie przebywa wśród osób dorosłych, lecz wśród takich małoletnich jak on sam. Znany był przypadek zamordowania dwójki małych dzieci przez 12-letnią dziewczynkę w Anglii, która została skazana na 12 lat odosobnienia. Do ukończenia lat 18 przebywała w zakładach poprawczych, a po ukończeniu lat 18 - w zakładzie karnym. U nas cały czas trzyma się generalnie zasady, że nieletniego nie można karać surowiej niż odosobnieniem do 21 roku życia. I nie chodzi o liczbę zbrodni popełnionych przez nieletnich, bo ona, na szczęście, tak gwałtownie nie rośnie. Jak wykazują statystyki, jest kilkadziesiąt przypadków w skali roku i ta liczba utrzymuje się niezmieniona chyba od 1994–1995 r. A więc na szczęście przestępczość nieletnich gwałtownie nie wzrasta, ale brutalność, a zwłaszcza przestępczość nieletnich poniżej lat 13 staje się już niemalże powszedniością wśród przestępców nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-107.11" who="#PosełAleksanderBentkowski">I tutaj trzeba się zastanowić, czy rzeczywiście wymiar kary, jaki dzisiaj jest przewidziany w naszych kodeksach, jest wystarczający. Jedyne co zrobiliśmy, to tylko to, że obniżyliśmy do 16 lat wiek sprawców, wobec których można stosować kary takie, jak dla dorosłych. Ale przecież można stosować zakłady wychowawcze na okres dłuższy niż do 21 roku życia, z możliwością pozostawania potem w zakładach karnych. Ten stereotyp u nas występuje od początku istnienia prawa w Polsce, to prawda, ale wcale nie znaczy, że tak musi być nadal. Musimy patrzeć jak z tymi problemami radzą sobie inne państwa, a te państwa europejskie, typowo demokratyczne patrzą na to w nieco surowszy sposób niż my. I na tym kończę. Mam nadzieję, że dyskusja dalej będzie się toczyła w komisji sprawiedliwości, komisji kodeksowej. Projekt wart jest tego, żeby poświęcić mu należytą uwagę.</u>
          <u xml:id="u-107.12" who="#PosełAleksanderBentkowski">W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego wnoszę o przekazanie tego projektu ustawy do komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-107.13" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje marszałek Sejmu Maciej Płażyński)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#Marszałek">Pani Irena Maria Nowacka, SLD, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PosełIrenaMariaNowacka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wiele osób przede mną podkreślało, iż od bardzo dawna nie mieliśmy tak dobrze przygotowanych dokumentów, ponieważ oprócz projektu nowelizacji ustawy mamy także projekty rozporządzeń. Ale ja w tym momencie chciałam wyrazić żal, że kiedy mamy tyle dokumentów, nad którymi chciałoby się dyskutować, zostaliśmy ograniczeni tylko do wygłaszania 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów poselskich.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PosełIrenaMariaNowacka">Chciałabym, panie ministrze, podzielić się teraz wątpliwościami, zadać kilka pytań. Podejrzewam, że koleżanki i koledzy będą pytali o jeszcze więcej, dlaczego właśnie takie, a nie inne rozwiązania zostały wprowadzone w projekcie, na który wiele środowisk czeka od lat.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#PosełIrenaMariaNowacka">Panie Ministrze! Czy dzisiaj, po trzech latach obowiązywania nowej instytucji, jaką jest instytucja mediatora, mógłby pan odpowiedzieć, w jakim procencie ograniczyło to przestępczość nieletnich?</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#PosełIrenaMariaNowacka">Równocześnie chciałabym zapytać pana ministra, czym projektodawca kierował się w zapisach rozporządzenia dotyczących mediatora, że bardzo ściśle określa poszczególne profesje, wiek, bodajże 26 lat. Czy na przykład mediatorem nie może być 24-letni instruktor Związku Harcerstwa Polskiego, który spełniłby wszystkie inne kryteria zawarte w dalszych zapisach rozporządzenia? Czy rzeczywiście pewne zapisy muszą być tak ściśle sformułowane? Czy trzeba tak dokładnie wymieniać profesje, które mogą być reprezentowane, żeby można było zostać mediatorem?</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#PosełIrenaMariaNowacka">Chcę również zapytać pana ministra, czy dzisiaj, w sytuacji kiedy coraz większa ilość coraz młodszych przestępców wskazuje na postępującą niewydolność wychowawczą polskich rodzin, widzicie państwo możliwość współpracy z powiatowymi centrami pomocy rodzinie, bo na ten temat ani w samej ustawie, ani w projektach rozporządzeń nie znalazłam żadnej uwagi, żadnej wskazówki, że tak może być.</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#PosełIrenaMariaNowacka">Ponieważ pan minister powiedział, że będą podwyższone kwoty finansowe nakładane na rodziców nieletnich, chciałabym zapytać, czy przewidujecie państwo jakieś sankcje, które mogą być nałożone na tych rodziców nieletnich, którzy uchylają się od uiszczenia tych kwot?</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#PosełIrenaMariaNowacka">I, jeśli pan pozwoli, chciałabym w tym momencie wrócić do projektu rozporządzenia w sprawie wysokości i zasad ustalania kosztów, którego § 6 mówi: Jeżeli nieletni przebywający w placówce lub w zakładzie wymienionym w § 2 ust. 1 z otrzymywanego wynagrodzenia za pracę pokrywa częściowo koszty swego utrzymania, sąd rodzinny wykonujący orzeczenie zmniejsza odpowiednio wysokość należności zryczałtowanej... itd., itd.</u>
          <u xml:id="u-109.7" who="#PosełIrenaMariaNowacka">Panie ministrze, myślę, że w sytuacji, kiedy nie dalej niż wczoraj czy przedwczoraj odebraliśmy VAT nie tylko zakładom i gospodarstwom przywięziennym, ale także warsztatom przywięziennym, tej pracy po prostu dla nich nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-109.8" who="#PosełIrenaMariaNowacka">I kolejne pytanie: Czym projektodawca kierował się, wprowadzając zmianę polegającą na wyeliminowaniu działalności sportowej jako jednego ze sposobów oddziaływania wychowawczego na nieletnich? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#Marszałek">Pani poseł Anna Zalewska, SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PosełAnnaZalewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Czy możliwość stosowania tymczasowego aresztowania wobec nieletnich, wprowadzona do art. 18 § 2 pkt 1 lit. e, nie kłóci się z Konwencją o Prawach Dziecka i innymi aktami międzynarodowymi w sferze wymiaru sprawiedliwości wobec nieletnich? W polskim prawie do tej pory nie stosowano tego drastycznego środka. Czy jego wprowadzenie nie obniży standardu postępowania z nieletnimi? W proponowanym zapisie czytamy, że areszt stosuje się, gdy umieszczenie w schronisku dla nieletnich okazało się niewystarczające. Ten zapis jest bardzo nieprecyzyjny. Czy nie spowoduje to zróżnicowanych wykładni i rozbieżności w zastosowaniu, a może nawet nadużywaniu tego środka. Może źle odczytuję, ale wydaje mi się, że intencją projektodawcy było stworzenie pierwotnej możliwości stosowania tego drastycznego środka wobec nieletnich sprawców najcięższych czynów karalnych bez umieszczenia w schronisku. Mogą bowiem nasuwać się takie pytanie: Czy przepis zezwala na stosowanie tymczasowego aresztowania tylko wtedy, gdy już wcześniej stosowano umieszczenie nieletniego w schronisku? Czy zastosowanie schroniska dla nieletnich musiało mieć miejsce w tej konkretnej, toczącej się sprawie, czy też w innej sprawie nieletniego? Czy mamy obecnie warunki do tego, by stosować tymczasowe aresztowanie? Przecież niepełnoletniemu w czasie aresztowania należy zapewnić specjalne miejsce izolacji, specjalną ochronę, nie może być w jednej celi z dorosłymi, trzeba mu zagwarantować pomoc psychologiczno-lekarską, warunki w zakresie kształcenia i wychowania stosownie do wieku. To są przecież minimalne standardy, których nie należy obniżać. Czy nie byłoby racjonalniej w pierwszej kolejności obowiązkowo umieścić nieletniego przestępcę w tych specjalnych ośrodkach, w specjalnych schroniskach, a dopiero potem zastosować inną karę? A może należałoby wytypować takie najcięższe przestępstwa, wobec których w pierwszej kolejności można by było stosować tymczasowy areszt? Jaka intencja przyświecała projektodawcy przy wprowadzeniu w art. 35 § 2 pkt 1 podwójnego przesłuchania nieletniego. Pierwsze - to w postępowaniu wyjaśniającym, a drugie - na rozprawie. Czy nie powinno się tego przesłuchania ograniczyć tylko do rozprawy? Przecież i tak to wydłuży proces postępowania, przecież i tak sprawy toczą się przez kilka lat.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#PosełAnnaZalewska">I jeszcze jedno pytanie: Dlaczego przy tworzeniu projektu nie wykorzystano uwag Stowarzyszenia Sędziów Rodzinnych, którzy w swojej uchwale z kwietnia 1999 r. zawarli pewne propozycje. Proponowali oni między innymi, żeby w art. 21 § 2 wprowadzić taki zapis: pozytywny wynik mediacji może być podstawą do umorzenia postępowania. Co prawda sąd ma takie możliwości, ale zdaniem doświadczonych sędziów rodzinnych byłby to lepszy zapis. Dlaczego nie uwzględniono możliwości skrócenia okresu próby przy warunkowym zwolnieniu z zakładu poprawczego w toku postępowania wykonawczego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#Marszałek">Pani poseł Joanna Fabisiak, AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PosełJoannaFabisiak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za przyspieszenie terminu rozpatrywania tej ustawy. Jednocześnie wyrażam także smutek, że nie jest to dyskusja plenarna, bo sprawa jest bardzo ważna. Jest kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#PosełJoannaFabisiak">Pytanie pierwsze. Czy przedstawiony projekt nowelizacji ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich reguluje sprawę pomocy następczej dla nieletnich opuszczających zakłady karne? Na jakie konkrety się to przekłada? Te konkrety to nie tylko pomoc, wyposażenie nieletniego wychodzącego z zakładu w buty czy w ubranie. Jest rzecz bardzo ważna - chodzi o możliwość tworzenia hosteli, a więc o umożliwianie tych młodym ludziom rozpoczynania nowego życia. Wiem, co pan minister będzie chciał odpowiedzieć, i uprzedzę tę odpowiedź. Otóż w piśmie z 5 października 1999 r. pani minister Staręga-Piasek odpowiada na moje zapytanie, iż pomoc następcza dla nieletnich nie mieści się w kompetencjach Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Jednocześnie Ministerstwo Sprawiedliwości 15 czerwca 1999 r. odpowiada, że brak jest uregulowań prawnych w tej sprawie. Zatem po nowelizacji art. 43 Kodeksu karnego wykonawczego nie ma właściwie organu, który by świadczył taką pomoc. A jeśli jest, to ufam, że tylko ja nie dotarłam do tego, kto może obecnie taką pomoc świadczyć, i prosiłabym o informację.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#PosełJoannaFabisiak">Pytanie drugie. Proponowana nowelizacja zakłada, jako sposób, zaostrzenie kary, co jest oczekiwane przez społeczeństwo. Jeśli tak jest, to na pewno winna być ona skorelowana bardzo ściśle ze spójnym systemem resocjalizacyjnym. W tym projekcie zostały przedstawione ewentualnie dwa elementy: mediacja i element pracy. Nie jest to jednakowoż pewien system. Tu jest wielki brak podstawowych informacji, jak ministerstwo to sobie wyobraża czy też jak ma potem wyglądać taki spójny system resocjalizacyjny. Bardzo proszę o jego przedstawienie, choćby krótkie, ale konkretne.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#PosełJoannaFabisiak">Jeśli już mówimy o możliwości resocjalizacji przez pracę, to jest o art. 6, zastanawiam się nad prawną możliwością takiego zapisu i praktycznym jego wykonaniem. Czy będzie taka możliwość? I znów, jak to praktycznie ma wyglądać? Ten zapis jest stosunkowo ogólny. Jak ma wyglądać praktyka?</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#PosełJoannaFabisiak">Kwestia kolejna dotyczy finansów. Tu, panie ministrze, niestety, nie mogę zgodzić się z panem, że nie potrzeba wielu środków, bo to będą tylko środki na sprawy mediacji. Potrzeba wielu środków. W przeciwnym wypadku zaostrzenie kar bez stosownej, skutecznej, efektywnej resocjalizacji spowoduje za kilka lat - w perspektywie kilku czy kilkunastu lat - znaczne zwiększenie grupy, no, często degeneratów. Stąd muszą się znaleźć pieniądze także na resocjalizację.</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#PosełJoannaFabisiak">I wreszcie chciałabym przedstawić wniosek o skierowanie powyższego projektu do trzech komisji sejmowych: komisji do spraw kodyfikacji i kodeksów, Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Rodziny. Bardzo krótkie uzasadnienie, dlaczego do trzech komisji. Mogliśmy tego uniknąć, gdyby to była debata plenarna. W tej sytuacji jest to konieczne. Chciałabym państwu przeczytać bardzo krótki fragment, który naprawdę obrazuje sytuację młodzieży czy też drogi dochodzenia do przestępstwa. W Koluszkach koło Łodzi - pisze o tym wczorajsza „Gazeta Krakowska” - policja zatrzymała dwie nastolatki, które brutalnie pobiły 14-letnią dziewczynkę i ukradły jej 2 zł 20 gr. Pobite dziecko z poważnymi obrażeniami głowy i wstrząśnieniem mózgu przebywa w szpitalu. 17-letnie dziewczyny przyznały się do pobicia i wyjaśniły, że poprzedniego dnia piły alkohol, a gdy zabrakło trunku, papierosów, wyszły na ulicę, aby zdobyć pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#PosełJoannaFabisiak">To jest typowa sytuacja i to skłania nas do tego, by postawić wniosek, aby ten projekt był analizowany nie tylko w stosownej komisji, która od strony prawnej go oceni jako projekt nowelizowanej ustawy, ale także w dwóch merytorycznych komisjach. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#Marszałek">Pani poseł, tylko że już jesteśmy przy pytaniach, w związku z tym trochę za późno na wnioski.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#Marszałek">Pani poseł Zofia Wilczyńska, SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PosełZofiaWilczyńska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przestępczość wśród dzieci i młodzieży jest dramatem rodziny i przestępczość wobec dzieci jest dramatem rodziny, ale nie tylko rodziny, bo być może przede wszystkim państwa. Chciałabym być tą trzecią osobą, która wyraża ogromny żal, że nie ma dłuższej debaty nad bardzo ważnym projektem ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Krótka debata bardziej by się przyczyniła do zebrania uwag i wniosków do dalszych prac legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#PosełZofiaWilczyńska">Ale ad rem, pytanie. Panie ministrze, czy termin wynikający z treści art. 102 mówiącego, że do dnia 31 grudnia 2000 r. zmiany dotyczące organizacji pogotowia opiekuńczego polegające na wydzieleniu odrębnych placówek dla nieletnich umieszczanych tam na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, będzie dotrzymany? Spełnienie postulatów w tym zakresie nie wymaga wbrew wyrażonym poglądom zmian w treści artykułów dotyczących postępowania w sprawach nieletnich. Przepis ten jest również sprzeczny z europejskimi standardami dotyczącymi podstaw pozbawienia wolności. Tak więc powracam do pytania: Czy ten termin będzie dotrzymany i czy pan minister mógłby się wypowiedzieć na temat przepisu zawartego w art. 102?</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#PosełZofiaWilczyńska">Panie Ministrze! Nie ulega wątpliwości, że zadania sądów wzrastają - mówił na ten temat bardzo długo minister pan poseł Bentkowski - nie tylko na skutek nowelizowanej ustawy, ale i spraw związanych z wydarzeniami codziennego życia - przed chwilą mówiła o tym pani posłanka Fabisiak - wzrostu przestępczości, a nie spotkałam w przedstawionym projekcie ustawy zapisów, że będzie na przykład wzrost etatów sędziowskich, prokuratorskich, że będzie wzrost płac dla prokuratorów, sędziów i innych pracowników, że będą zwiększone fundusze na bazę, na zadania itd. Zwiększono zadania. Czy wraz ze zwiększonymi zadaniami będą zwiększone finanse?</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#PosełZofiaWilczyńska">Panie ministrze, czy ów projekt był konsultowany z organizacjami zajmującymi się problematyką przestępczości wśród młodzieży i wobec młodzieży? Myślę tutaj nie tylko o schroniskach, o domach poprawczych, ale na przykład o powiatowych centrach pomocy rodzinie, które utworzono na mocy ustawy z dniem 1 stycznia tego roku i których zadania powoli zmierzają do rozwiązywania zagadnień związanych z postępowaniem w sprawach nieletnich. Czy nie uważa pan, panie ministrze, że słuszne by było, by w nowelizowanej ustawie wprowadzić zapis dotyczący możliwości skrócenia okresu próby przy warunkowym zwolnieniu z zakładu poprawczego w toku postępowania wykonawczego?</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#PosełZofiaWilczyńska">Ja również się bardzo cieszę z zapowiedzi pana ministra, iż w przyszłości, i to najbliższej, będzie znowelizowana ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich, że ta nowelizacja będzie kompleksowa i będzie obejmowała całość spraw dzisiaj przedkładanych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#Marszałek">Pan poseł Józef Bergier, AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PosełJózefBergier">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podejmowana debata w sprawie prawa o postępowaniu w sprawach nieletnich jest oczekiwana przez całe społeczeństwo. Są przykłady czynów w wykonaniu nieletnich, które bulwersują wszystkich. Chciałbym skierować dwa pytania do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#PosełJózefBergier">Pierwsze: Próby zaradzenia tej niepokojącej sytuacji już wcześniej podejmowali wojewodowie, a także samorządy, przeprowadzając takie akcje, jak „Cisza nocna” czy akcja „Małolat”, a dotyczyć miały ograniczenia praw przebywania w godzinach nocnych w miejscach szczególnie niebezpiecznych. Czy minister mógłby odnieść się do tych inicjatyw i czy mogłyby być one wykorzystane w pracach nad ustawą o nieletnich?</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#PosełJózefBergier">Drugie pytanie. W projekcie istnieje możliwość przedłużenia czasu przebywania nieletnich w policyjnych izbach dziecka do 72 godzin. Tymczasem wiemy, że ich sieć jest dosyć mała, często odległości pomiędzy nimi wynoszą ponad 100 km, co zwiększa znacznie koszty. Czy istnieją przesłanki, że tę sytuację można poprawić, a tym samym efektywność byłaby większa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#Marszałek">Pan poseł Zdzisław Kałamaga, SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PosełZdzisławKałamaga">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Konieczność zaostrzenia rygorów prawnych wobec młodocianych przestępców nie podlega dyskusji, mówiono dzisiaj o tym na tej sali, jest to kierunek słuszny i oczekiwany przez Polaków. Brakuje mi jednak w tych zapisach - może sugestia wobec pana ministra, żeby w tej zapowiadanej kompleksowej regulacji postępowań w sprawach nieletnich to się znalazło - roli i odpowiedzialności szkoły, nauczyciela i wychowawcy. Bardzo często w środowisku szkolnym nieletni po raz pierwszy w swoim życiu spotyka się z agresją, kradzieżami, wymierzaniem wydumanej często przez siebie sprawiedliwości na rówieśnikach. Panie ministrze, czy nie należałoby, może teraz w komisjach, ale konieczne we współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej, zaproponować takich zapisów, żeby uczynić szkołę i wychowawców współodpowiedzialnymi za brak efektów w pracy pedagogiczno-wychowawczej? Tu nie chodzi o karanie, ale o współodpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PosełZdzisławKałamaga">Pytanie drugie. Moi przedmówcy o tym już w jakimś stopniu mówili: W jakich konkretnie przypadkach będzie można zastosować areszt tymczasowy wobec nieletniego sprawcy przestępstwa? Jakimi kryteriami trzeba się będzie kierować, aby taka decyzja była zrozumiała dla nieletniego przestępcy, nie powodując nieodwracalnych często szkód w jego psychice, a jednocześnie była akceptowana przez społeczeństwo? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#Marszałek">Pytania zostały zadane.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#Marszałek">Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pan minister Janusz Niemcewicz.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#Marszałek">Proszą bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z góry muszę przeprosić za to, że z pewnością nie zadowolę państwa posłów swoimi odpowiedziami. Pytań było tak wiele i dotyczyły tak wielu szczegółowych kwestii, że właściwym miejscem na udzielenie tych z natury rzeczy obszernych, bo takie też były pytania, odpowiedzi jest raczej komisja sejmowa niż posiedzenie plenarne, bo poważnie rzecz biorąc, należałoby przedstawić odpowiednie wyniki badań, szeroko się wypowiedzieć, tutaj nie ma ani takich możliwości, ani warunków. Ale na te pytania, na które mogę w tej chwili odpowiedzieć, postaram się tej odpowiedzi udzielić.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Zacznę od uwag pana posła Bentkowskiego. Powiem zresztą ogólnie, że dyskusja, jaka wywiązała się po przedstawieniu zasad, na jakich ma się opierać proponowana przez nas nowelizacja, jest jeszcze jednym dowodem na to, jak skomplikowana i trudna jest to problematyka. Proszę zwrócić uwagę, że najpierw przedstawicielka klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej wyraziła się o tym projekcie - przesadziłbym pewnie, gdybym powiedział, że w samych superlatywach - bardzo pozytywnie. Po czym otrzymaliśmy serię pytań posłów tego samego ugrupowania, w których było bardzo dużo wątpliwości dotyczących konkretnych, bardzo ważnych dla tej nowelizacji rozwiązań. Z jednej strony państwo posłowie chwaliliście to, że wyraźnie zaostrza się pewne rygory stosowane wobec nieletnich. Z drugiej strony posłowie wyrażają wątpliwość, czy aby te rygory nie wykraczają poza standardy europejskie i czy aby nie doprowadzą do tego, że ta młodzież zdemoralizuje się jeszcze bardziej. Pytali państwo, czy aby nie zbyt łatwo decydujemy się na zastosowanie aresztu tymczasowego.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Te pytania i ta pewna sprzeczność świadczą o tym, jak bardzo skomplikowany, trudny, a jednocześnie jak ważny problem poruszamy w tej ustawie. Dlatego chciałbym dodać sprostowanie, bo, jak sądzę, być może nieprecyzyjnie się wyraziłem. Otóż dlatego wprowadzamy tę nowelizację, pilną, stosunkowo szybką - choć w Sejmie, zaznaczam, przebywa ona już od czerwca - że nie przewidujemy w najbliższym czasie kompleksowej nowelizacji. Kompleksowa nowa ustawa wymaga właśnie bardzo dogłębnych studiów, bardzo dokładnego przygotowania, między innymi zbadania skutków tych zmian, które w tej chwili chcemy wprowadzić; nie są to zmiany bagatelne. Stąd proszę nie spodziewać się, że w terminie kilku miesięcy wpłynie jakaś nowa rewelacyjna ustawa. To nie jest praca na miesiące.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Pan poseł Bentkowski zwrócił uwagę - zanotowałem tylko najważniejsze uwagi pana posła, nie wszystkie - że nie przewidujemy zaostrzenia kary, zwłaszcza jeśli chodzi o sprawców czynów najgroźniejszych. Otóż to oczywiście przejęzyczenie. W tej ustawie w ogóle nie przewidujemy kary dla sprawców nieletnich. Sprawców nieletnich w zasadzie się nie karze, stosuje się wobec nich środki poprawcze. I to, o czym mówił pan poseł, to nie jest żadna kara, lecz środek poprawczy. Natomiast są trzy, jeśli dobrze pamiętam, przypadki, w których stosuje się kary wobec nieletniego sprawcy czynu karalnego. Dwa przypadki, związane z jego granicznym wiekiem, zbliżonym do 18 roku życia, przewidziane są w ustawie o postępowaniu w stosunku do nieletnich, a jeden przypadek, ten najważniejszy, jest zawarty w art. 10 Kodeksu karnego i dotyczy sprawców najgroźniejszych przestępstw, właśnie zabójstw, gwałtów, ciężkich pobić. I jeśli pan poseł mówi, że sprawca zabójstwa będzie siedział tylko do 21 roku życia w zakładzie poprawczym, to o tyle trudno się z tym zgodzić, że sprawca zabójstwa z reguły odpowiada w trybie art. 10 Kodeksu karnego. Nie znam przypadków, by nie odpowiadał w tym trybie, jeśli tylko ukończył lat 15 (nie 16, lecz 15, bo do 15 roku życia, a nie do 16 obniżyliśmy w Kodeksie karnym granicę odpowiedzialności). Wtedy odpowiada jak dorosły i odbywa karę jak dorosły. Tyle tylko, że nie można go skazać na karę dożywotniego pozbawienia wolności. Jeśli natomiast ktoś w wieku lat 15 popełnia inny czyn karalny, nieobjęty art. 10 K.k., to w tym zakładzie poprawczym może sobie przesiedzieć maksymalnie 6 lat. Uważam, że 6 lat to jest długo. Dorosły za zabójstwo siedzi co najmniej 8 lat. 6 lat dla piętnastolatka to jest długo. Możemy dyskutować, czy powinno być o 2 lata więcej czy o 3 lata, ale proszę nie mówić, że dla piętnastolatka kara odosobnienia na połowę jego dotychczasowego życia jest szczególnie łagodna. To pierwsza kwestia.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Druga kwestia, którą pan poseł poruszył, to sprawa liczby prokuratorów i czy - w związku z tym, że przewidujemy obowiązkowy udział prokuratora w sprawach o te najcięższe czyny karalne - nie trzeba będzie znacznie zwiększyć liczby prokuratorów. To jest podobnie jak z liczbą sędziów. Trzeba zadać sobie pytanie, ilu w Polsce może być prokuratorów i sędziów. Otóż może być ich bardzo dużo, ale i tak jest już ich więcej niż w wielu innych krajach europejskich, gdzie, jak słusznie ktoś zauważył, i czynów karalnych popełnianych przez nieletnich, i przestępstw w ogóle jest więcej niż u nas. Tak że rzecz nie tyle w zwiększaniu liczby etatów - choć również w zwiększaniu liczby etatów - ile w zmianie organizacji pracy. I to jest właśnie przedmiot prac, które, jak państwo wiecie, toczą się w Ministerstwie Sprawiedliwości, gdzie pani prokurator generalny minister sprawiedliwości projektuje takie zmiany ustawowe, które spowodują, że znacznie większa liczba prokuratorów niż obecnie zajmie się efektywną pracą w zwalczaniu przestępczości, również przestępczości nieletnich. Nastąpi skierowanie całego szeregu tych prokuratorów, którzy w tej chwili pracują w nadzorze, którzy zajmują bardziej urzędnicze stanowiska, na pierwszą linię walki z przestępstwami. Jest to właściwy - jak sądzę - kierunek.</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Nawiasem mówiąc, niepokój ten bierze się chyba z nieco innych danych statystycznych niż te, którymi my dysponujemy. Według moich informacji, pochodzących ze statystyki rządowej, nieletnich — nie spraw, nieletnich — którzy popełnili czyny karalne, np. w roku 1996 było 20 tys., w roku 1997 — 19 tys. z haczykiem, w 1994 — 15 tys. Widać więc, że ten rząd wielkości waha się. Spraw jest mniej, bo bardzo często w jednej sprawie występuje kilku nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">W celu sprowadzenia rzeczy do właściwych rozmiarów, trzeba zaznaczyć, że zabójstw dokonanych przez nieletnich w roku 1996 było tylko 26, a w roku 1997 — 23. Tak że są to takie liczby, sytuacja która — przy poprawie organizacji pracy prokuratury — może być opanowana przez ten korpus prokuratorów, którymi w tej chwili dysponujemy.</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Tu jedna może uwaga, potrzebna - jak sądzę - by odmitologizować pewne utarte poglądy. Otóż jeżeli mówimy o wzroście przestępczości nieletnich, to jest to wzrost uchwytny, widoczny i niekwestionowany. Jest to wzrost, który następuje od co najmniej kilkunastu lat stopniowo. Tyle tylko, że nie jest to wzrost taki, jak wydawałoby się wynika z bezwzględnej liczby czynów przestępczych dokonywanych przez nieletnich. Dlatego że jednocześnie wzrasta populacja nieletnich w wieku, w którym podpadają oni pod ustawę o nieletnich. Kiedy patrzy się na bezwzględną liczbę dokonanych przez nieletnich czynów przestępczych, to wydawałoby się, że jest to skokowy wzrost. Kiedy porówna się to z populacją młodzieży, to wtedy widać, iż wystąpił wzrost - to jest oczywiste - natomiast nie jest to wzrost skokowy.</u>
          <u xml:id="u-121.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Jeżeli chodzi o najważniejsze przestępstwa - zabójstwa, to ich liczba rzeczywiście wzrasta. Natomiast od kilkunastu lat utrzymuje się stan następujący: w stosunku do czynów karalnych dokonanych przez nieletnich sprawców w ogóle, zabójstwa wynoszą od 1987 r. nieprzerwanie 0,1 czynów karalnych dokonanych przez nieletnich. To oczywiście nie jest mało, ale to nie znaczy, że akurat ten rodzaj przestępstwa jest najbardziej groźny. Znacznie silniej widać tendencję wzrostową w przestępstwach z użyciem siły: w pobiciach, bójkach, rozbojach. Natomiast wyraźnie, i to bardzo, spada liczba gwałtów dokonywanych przez nieletnich sprawców.</u>
          <u xml:id="u-121.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">To tyle, jeżeli chodzi o wypowiedź pana posła Bentkowskiego. Teraz przejdę do pytań.</u>
          <u xml:id="u-121.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Pani poseł Nowacka zadała pytanie: w jakim stopniu prowadzona od trzech lat mediacja ograniczyła przestępczość nieletnich? Otóż na to pytanie odpowiedź jest nie tyle trudna, co niemożliwa. Niemożliwa dlatego, że nie da się odpowiedzieć po trzech latach w jakimś stopniu, o ile wyższa byłaby przestępczość, gdyby nie było mediacji. W ogóle trudno jest rozgraniczyć, co jest skutkiem mediacji, a co jest skutkiem innych oddziaływań. Jedno jest natomiast pewne: mediacja w stosunku do osób dorosłych nie zafunkcjonowała w Kodeksie karnym i Kodeksie postępowania karnego tak jak powinna, jak sądzę zresztą, z powodu pewnego błędu popełnionego w Kodeksie postępowania karnego: mianowicie ta mediacja, czy czas mediacji nie wpływa na terminy, które zobowiązują do zakończenia postępowania, w związku z czym albo się przedłuża postępowanie, albo się szybko prowadzi sprawę, albo się mediuje. I stąd tak niewiele tych mediacji. To trzeba będzie zmienić. Natomiast mediacja, która od ponad trzech lat jest eksperymentalnie, ale coraz szerzej prowadzona w sprawach nieletnich, ma według wszelkich ocen bardzo dobre rezultaty i one nie polegają przede wszystkim na ograniczeniu przestępczości. To polega na zwiększeniu skali środków wychowawczych, jakie stosujemy w stosunku do tych, którzy już czynu karalnego dokonali, zwłaszcza czynu karalnego drobnego. I druga rola to pewne zadanie satysfakcjonujące; satysfakcjonowanie osoby pokrzywdzonej przestępstwem, że ona jest traktowana podmiotowo, że ona też ma wpływ na tego młodego człowieka, który wyrządził jej krzywdę, że wreszcie w kontakcie między sprawcą a ofiarą dochodzi do takich działań wychowawczych, które są może czasem skuteczniejsze niż proste odizolowanie młodego człowieka od społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-121.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Kwestia wieku mediatora. Tu oczywiście zawsze można dyskutować. O ile pamiętam, jest to tylko 26 lat, można dyskutować, czy 25, czy 26, czy to ma być instruktor harcerski, czy nie, to jest rozporządzenie projektowane, będziemy do niego wracać w toku prac i mediacji. Zwracam tylko uwagę na jedno, że mediator mediuje, pani poseł, między nieletnim a dorosłym i dla ofiary przestępstwa też musi być jakimś autorytetem. Instruktor harcerski będzie prawdopodobnie autorytetem dla młodocianego czy nieletniego, natomiast czy wystarczy mu autorytetu, żeby mediować między pokrzywdzonym dorosłym, często znacznie od niego starszym, to już nie byłbym taki pewny. Ale tu nie ma żadnych doktrynalnych oporów przed zmianą tego wieku, oczywiście możemy nad tym dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-121.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Jakie mogą być sankcje za niepłacenie opłat przez rodziców, tych podwyższonych opłat za niedostosowanie się do żądań. Otóż jest tu pewne błędne koło, dajemy grzywnę, oni nie płacą, więc dajemy następną grzywnę. Nie, te kwoty będą po prostu ściągane przymusowo. Nie ma potrzeby stosowania sankcji za niezapłacenie kary, tylko trzeba karę ściągnąć i wtedy sankcja nie jest potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-121.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Pani poseł, przepraszam, nie wiem, czy to jest to pytanie. Ktoś spytał, dlaczego nie przewidujemy współpracy z powiatowymi centrami zajmującymi się przestępczością nieletnich. Otóż to jest uwaga czy odpowiedź dotycząca szeregu innych pytań. Jeżeli w tej ustawie czegoś wyraźnie nie piszemy, to nie znaczy, że tego zabraniamy i że to jest niemożliwe. Oczywiście, że przewidujemy możliwość współpracy sądów dla nieletnich i innych organów, także z powiatami i centrami, z całym szeregiem innych organizacji pozarządowych, organizacji zajmujących się tą dziedziną, jaką jest walka z demoralizacją nieletnich, ale trudno byłoby wszystkie je wymienić. Natomiast tendencja w tej nowelizacji jest wyraźna - otwarcie na te właśnie społeczne organizacje, na inne instytucje, które zajmują się tą problematyką. To jest, jak sądzę, bardzo wyraźne i tego przedtem nie było, to jest znacząca zmiana w projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-121.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Pani poseł Zalewska pyta, czy aresztowanie tymczasowe nie kłóci się z naszymi zobowiązaniami międzynarodowymi. Odpowiedź mogłaby być prosta - nie kłóci się i to sprawdzaliśmy. Dlaczego się nie kłóci? Otóż tylko pozornie jest tak szeroka możliwość, dlatego że, co prawda, jest tam zapis, że stosuje się areszt tymczasowy wtedy, kiedy niewystarczające jest schronisko dla nieletnich, ale przy zachowaniu szeregu innych warunków i tylko wtedy, gdy nieletni odpowiada w trybie art. 10 § 2 K.k., czyli wtedy kiedy popełnił rzeczywiście najcięższe przestępstwo i wtedy gdy sąd uzna, że ten tryb jest dla niego ze względu na ogólny poziom demoralizacji trybem właściwym. To są właśnie te stosunkowo niewielkie liczby, dlatego że, jeśli dobrze pamiętam, skazań w trybie art. 10 w kolejnych latach było nie więcej niż kilkadziesiąt, nie przekraczało to nigdy setki, tak że to nie są jakieś bardzo znaczące ilości.</u>
          <u xml:id="u-121.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Pani poseł Fabisiak pyta o pomoc następczą. Tu mam pewien kłopot, bo gorączkowo szukałem przepisu, który jest, z całą pewnością, w tej ustawie, przeglądałem to wczoraj, który przewiduje pomoc następczą, natomiast nie podam państwu numeru artykułu, bo w tym pośpiechu go nie odnalazłem. Jeżeli ten przepis okaże się niewystarczający, to będziemy mogli wrócić do sprawy. Kwestia pomocy osobie opuszczającej miejsce odosobnienia, zwłaszcza nieletniemu, który wraca być może do zdemoralizowanego środowiska rodzinnego bądź szerszego środowiska, jest fundamentalna, by można było umożliwić mu właściwy rozwój i zerwanie ze zdemoralizowanym środowiskiem.</u>
          <u xml:id="u-121.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Niestety, nie jestem w stanie przedstawić - chociażby krótko - tego, co chciałaby usłyszeć pani poseł Fabisiak, a mianowicie systemu resocjalizacji. To jest zadanie dla ekspertów, przewidziane na bardzo długą wypowiedź. Tego nie da się zrobić krótko. Proponuję, aby ten problem przedyskutować w komisji. Oczywiście taki system jest, funkcjonuje. To, czy jest on dostatecznie skuteczny, jest do dyskusji, jednak nigdzie na świecie te systemy nie są w pełni skuteczne. Należy dążyć do tego, by były one możliwie najbardziej efektywne. Każda uwaga państwa posłów oraz przedstawicieli organizacji tym się zajmujących będzie wnikliwie wysłuchana i zastosowana w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-121.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Pani poseł Fabisiak zakwestionowała to, o czym powiedziałem. Chodzi o koszty związane z mediacją, że to jest ok. 20 mln zł rocznie. Przepraszam, już nie pamiętam, ilu milionów rocznie. To jest nieporozumienie. Pani poseł uważa, że środki powinny być znacznie wyższe, i że nie należy oszczędzać na tego rodzaju działalności. To jest absolutnie słuszne. Jednak mówiłem wyłącznie o kosztach wprowadzenia tej nowelizacji, a nie o kosztach zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich. Te koszty są oczywiście o wiele wyższe i zawsze warto na ten cel poświęcać więcej. Niestety, możliwości budżetu państwa są takie, jakie są. Sądzę, że te możliwości w pełni wykorzystujemy. W resorcie sprawiedliwości pieniędzy się nie marnuje. Dotychczas z takim zarzutem się nie spotkaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-121.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Z tą kwestią łączy się pytanie pani poseł Wilczyńskiej, dotyczące z jednej strony wzrostu płac, a z drugiej strony ogólnie finansów w wymiarze sprawiedliwości, w szczególności związanych ze zwiększonymi zadaniami wiążącymi się z tym projektem ustawy. O tym już wielokrotnie mówiłem. Od dwóch lat bardziej niż kiedykolwiek w ostatnich latach wzrasta poziom finansowania wymiaru sprawiedliwości. Nie mam w tej chwili przy sobie dokładnych danych, ale takiego wzrostu budżetu, takiego wzrostu finansowania funkcjonowania sądownictwa, wzrostu inwestycji w sądownictwie, wzrostu powierzchni sądowych i prokuratorskich, jaki nastąpił w roku ubiegłym i jaki planujemy w roku przyszłym, nie było od lat. Czy to wystarczy? Oczywiście, że nie, ponieważ zaniedbania są tak ogromne, wieloletnie, że w ciągu roku, dwóch lub trzech lat nadrobić się ich nie da. Trzeba jednak przyjąć pewną kolejność priorytetów. Taką kolejność przyjęliśmy. Już kiedyś mówiłem, że najważniejsza naszym zdaniem była kwestia wynagrodzeń personelu sądowego i prokuratorskiego, personelu administracyjnego. To były głodowe stawki, które powodowały, że bliski już był paraliż działania sądownictwa. To zostało już - dzięki zaakceptowaniu przez Wysoką Izbę projektu ustawy o pracownikach wymiaru sprawiedliwości - załatwione i stopniowo - w ciągu trzech lat - ta sytuacja będzie się poprawiała.</u>
          <u xml:id="u-121.19" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Sprawa następna dotyczy warunków. Rosną kwoty wydawane na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości oraz - jak powiedziałem - na inwestycje. Jest również, czego nie ukrywam i o czym pamiętam, dezyderat Komisji Sprawiedliwości dotyczący wynagrodzeń sędziowskich. Ten dezyderat nie był jeszcze przedmiotem obrad Rady Ministrów. Minister sprawiedliwości nieustannie zabiega o to, by stał się on przedmiotem tych obrad, bo wyraża pogląd, że postulat zawarty w tym dezyderacie jest godny uwzględnienia.</u>
          <u xml:id="u-121.20" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Pani poseł Wilczyńska pytała również o to, czy projekt był konsultowany z organizacjami zainteresowanymi tą problematyką. Oczywiście, że był konsultowany, pewnie nie ze wszystkimi, dlatego że jest ich bardzo dużo, ale sądzę, że w czasie prac komisyjnych państwo posłowie będziecie mieli okazję zaprosić dowolną liczbę przedstawicieli wszelkich organizacji zainteresowanych zwalczaniem przestępczości i demoralizacji nieletnich, bo z satysfakcją trzeba stwierdzić, że jest coraz więcej tego rodzaju organizacji i instytucji działających na tym polu.</u>
          <u xml:id="u-121.21" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Pan poseł Bergier pytał mnie o ocenę czy wypowiedź na temat wykorzystania w zwalczaniu demoralizacji czy przestępczości akcji takich jak akcja „Małolat” i podobne. Otóż prezentuję i wyrażałem już kiedyś publicznie pogląd, że żadne akcje nie są dobre, nie są dobre właśnie z powodu swej akcyjności, bo zaczynają się i kończą. Natomiast to, co robi się w ramach akcji, czyli na przykład dbałość policji o to, żeby na ulicach nie wałęsała się młodzież po godz. 22, 23, 24, by nie chodziła do lokali nocnych, by nie wagarowała, by nie szwendała się po ulicach wtedy, kiedy powinna być w szkole - jeżeli to są uczniowie - to nie powinna to być żadna akcja, to powinna być normalna działalność należąca do zakresu działania policji, nie tylko zresztą policji. Jak sądzę, ta działalność jest prowadzona. Jeśli będzie prowadzona sprawnie, to tym lepiej dla zwalczania demoralizacji nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-121.22" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">I drugie pytanie. Jeżeli dobrze je zrozumiałem, to chodzi o to, czy można zwiększyć liczbę policyjnych izb dziecka. No, to nie jest pytanie do mnie. Być może można, ale to jest kompetencja ministra spraw wewnętrznych i komendanta głównego policji. Myślę, że jeżeli są jakieś ograniczenia w zwiększaniu liczby izb dziecka, to są to wyłącznie ograniczenia finansowe, a nie doktrynalne, i jeżeli te ograniczenia finansowe zostaną przezwyciężone, to nie stanie nic na przeszkodzie, żeby liczba policyjnych izb dziecka wzrosła.</u>
          <u xml:id="u-121.23" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Pan poseł Kałamaga zwraca uwagę na to, że brakuje w tym projekcie docenienia roli szkoły i pewnej odpowiedzialności szkoły za demoralizację nieletnich. Tu chciałbym się z panem posłem i zgodzić, i nie zgodzić. Oczywiście jest tak, i ja o tym mówiłem przedtem, że prawo, zwłaszcza prawo karne czy quasi-karne, jak to prawo poprawcze dla nieletnich, jest narzędziem koniecznym do zwalczania demoralizacji, ale nie jest narzędziem jedynym ani nie jest narzędziem najważniejszym. Sprawą demoralizacji nieletnich musi zajmować się też rodzina, szkoła, instytucja społeczna, środowisko, w którym nieletni żyje, także Kościół, do którego należy - jeśli należy. Dopiero wspólne działanie tych wszystkich czynników może doprowadzić do pozytywnych rezultatów. Natomiast to jest ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich, o postępowaniu poprawczym, postępowaniu wychowawczym prowadzonym przez sąd, postępowaniu wykonawczym po orzeczeniu sądu i tutaj nie bardzo jest miejsce na regulowanie obowiązków szkolnych czy obciążanie szkół jakimiś konkretnymi przejawami odpowiedzialności czy obowiązków. Jednak występuje w tej ustawie - i to jest, jak sądzę, wyraźne - docenienie roli szkoły polegające na tym, że reguluje się tu bardzo precyzyjnie obowiązek zawiadamiania szkół o wszelkich przejawach demoralizacji konkretnego nieletniego, z jakimi zetknęliśmy się w toku postępowania przewidzianego w tej ustawie. Ten obowiązek, jak sądzę, jest dostatecznie wyraźnie zaznaczony w projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-121.24" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">To są wszystkie pytania, które zanotowałem, choć pewnie nie wszystkie z tych, które do mnie skierowano. Myślę, że komisje będą właściwym miejscem prac nad pogłębieniem problematyki, a to właśnie państwo posłowie zalecaliście.</u>
          <u xml:id="u-121.25" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawiedliwościJanuszNiemcewicz">Kończąc, chciałbym podziękować za w sumie pozytywną ocenę przygotowanej przez nas nowelizacji. Mam nadzieję, że w przyszłości uda się ten projekt jeszcze udoskonalić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#Marszałek">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#Marszałek">Proponuję, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Rodziny w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wnioski o skierowanie tego projektu ustawy wyłącznie do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz o dodatkowe skierowanie projektu do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#Marszałek">Głosowania w tej sprawie odbędą się jutro.</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o poselskim projekcie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie sytuacji w polskim cukrownictwie i prywatyzacji przemysłu cukrowniczego (druki nr 1364, 1405-A, 1405-B).</u>
          <u xml:id="u-122.6" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Mariana Dembińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełSprawozdawcaMarianDembiński">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Chciałbym dzisiaj rekomendować Wysokiej Izbie projekt uchwały (druk nr 1364) w sprawie sytuacji w polskim cukrownictwie i prywatyzacji przemysłu cukrowniczego. Sytuacja w polskim cukrownictwie jest tragiczna, najbardziej tragiczna w ciągu 150 lat istnienia tej branży. W projekcie uchwały wnosimy o to, aby rząd podjął natychmiastowe działania zmierzającego do uregulowania tego rynku i do stworzenia prawidłowych warunków do funkcjonowania tego przemysłu w stosunkach międzynarodowych. Tu trzeba przyznać, że w tej części nasza uchwała została niejako zrealizowana przez rząd i za to należą się słowa podziękowania dla rządu pana premiera Buzka - chodzi o to, że polski rynek cukru jest w tej chwili rynkiem bardzo szczelnie chronionym i - można uczciwie powiedzieć - że przy tak ustawionych cłach cukier jako taki do Polski nie napływa. Wnosiliśmy również o to, aby rząd interweniował w sprawie nadwyżki cukru, którą odziedziczyliśmy, powiedzmy, po poprzednich rządach. Była to w naszym wyliczeniu kwota około 450 tys. ton. Mój rząd podjął działania, które tę sprawę uregulowały, zamrażając 25% kwoty cukru na rynku. Najbardziej istotna część tej uchwały to część dotycząca zmiany sposobu prywatyzacji, jaka do tej pory ma miejsce, na prywatyzację, którą proponujemy. Nasze propozycje są w tej chwili rozpatrywane - jest to wstępny etap prac - w komisji rolnictwa. Proponujemy generalnie taki proces prywatyzacji, takie rozwiązania, które spowodują, że to polski kapitał - ten duży i ten rozproszony - stanie się właścicielem pakietu większościowego, plantatorzy i pracownicy cukrowni będą właścicielami pakietu większościowego. Jest to sprawa niezmiernej wagi, powiedziałbym, takich działań wymaga polska racja stanu. Jak szkodliwe mogłyby być przeniesienia rozwiązań prywatyzacyjnych na przykład z przemysłu mięsnego czy tłuszczowego - dokładnie wywłaszczono wówczas chłopów - mieliście państwo okazję, żeby się przekonać - myślę o akcjach protestacyjnych i o wypowiedziach właścicieli tych właśnie przedsiębiorstw. Tak zwani zagraniczni inwestorzy strategiczni - głównie z USA - są monopolistami na rynku rzepaku. To oni są właścicielami tego rynku. Nikt nie zwracał uwagi naszych szanownych adwersarzy na to, że po cichu i spokojnie dopuszczono do zmonopolizowania rynku tusz. I to ci monopoliści dyktują ceny polskim producentom rzepaku. To oni odmawiają skupu rzepaku, który został już wyprodukowany. Oni sprawiają, że umowy kontraktacyjne rolników zawarte z firmą, poważną firmą (bo to ładnie brzmi, inwestor strategiczny zagraniczny), są niewiele warte. Umowy te były zrywane w trakcie ich trwania.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#PosełSprawozdawcaMarianDembiński">Chciałbym już teraz zgłosić autopoprawkę, polegającą na skreśleniu dwóch akapitów brzmiących następująco: wzywamy rząd do „uregulowania rynku cukru poprzez zdjęcie nadwyżki 450 tys. ton cukru z rynku oraz wprowadzenie ceł na poziomie nie niższym niż 0,45 ECU za kilogram cukru” - oczywiście dostarczę tekst tej poprawki na piśmie do sekretariatu.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#PosełSprawozdawcaMarianDembiński">Chciałbym teraz przejść do części najważniejszej, w której mówimy o potrzebie wstrzymania procesu prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#PosełSprawozdawcaMarianDembiński">Proszę Wysokiej Izby, chcę dla jasności, dla wyjaśnienia naszej determinacji, naszego działania w tym względzie, wytłumaczyć, czym się różnią formuły - ta, która obowiązuje obecnie, i ta, którą my proponujemy. Chcę państwu zaprezentować nasz pomysł, pomysł posłów AWS. Zakłada on to, o czym mówiłem na wstępie: przejęcie pakietu kontrolnego przez plantatorów, jak również stworzenie dużej grupy, dużego przedsiębiorstwa, które dzięki temu, że będzie duże i będzie miało odpowiedni poziom limitu cukru, będzie konkurencyjne dla podobnych funkcjonujących w Europie.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#PosełSprawozdawcaMarianDembiński">Ale wcześniej, jeżeli państwo pozwolicie, chciałbym omówić to, co w tej chwili proponuje Ministerstwo Skarbu, mianowicie strukturę zorganizowania polskiego przemysłu cukrowniczego w postaci rozproszonej, a więc 70 samodzielnych konkurujących ze sobą przedsiębiorstw. Byliśmy świadkami tej konkurencji polsko-polskiej, kiedy cukrownie się prześcigały, która sprzeda taniej cukier, dochodziło do tego, że sprzedawano po cenie 80 groszy, wtedy kiedy koszt wyprodukowania wynosił 1,73 zł. Przedsiębiorstwa te zamierza się sprzedać jednemu inwestorowi strategicznemu, i to z pakietem kontrolnym. Robi się to również w jednym rejonie. Trzeba przyznać, że jest to eksperyment na skalę światową. Tak jak eksperymentem, i to nieudanym, było stworzenie w Polsce czterech holdingów cukrowych. Mimo że pośrednio lub bezpośrednio jest jeden właściciel wszystkich akcji, we wszystkich cukrowniach spółek cukrowych (a w chwili obecnej jest to 80% produkcji krajowej), eksperyment ten doprowadził całą branżę cukrowniczą do bankructwa, łącznie z firmami, które w chwili obecnej należą do liderów światowych, takich jak Tate and Lyle, Südzucker, Nordzucker, Danisco, British Sugar. Te firmy również ponoszą straty. Ale straty w firmach prywatnych są znacznie większe niż w firmach państwowych, co mogłoby wskazywać na to, że były one — i tak uważamy — motorem obniżania cen na rynku w celu doprowadzenia branży cukrowniczej do bankructwa, aby wykupić je następnie za ćwierćdarmo. Dlaczego za ćwierćdarmo, o tym będę mówił za moment. Chciałbym państwu powiedzieć, że ten eksperyment, bo tak to nazywam, organizacyjnie nie jest poparty żadnym rachunkiem ekonomicznym ani symulacją następstw jego realizacji, gdyż zamiast koncentrować produkcję, rozdrabnia ją, co jest sprzeczne z zasadami racjonalności ekonomicznej. W tej strukturze będzie bardzo ciężko przeprowadzić jakąkolwiek restrukturyzację przemysłu cukrowniczego. Jak zamknąć dobrowolnie jedną cukrownię i przenieść produkcję do sąsiedniej, kiedy każda ma inny skład akcjonariuszy, a prawo zabrania podejmować uchwał, które mogą przynieść akcjonariatowi mniejszościowemu... Najprostszym sposobem zamknięcia cukrowni będzie doprowadzić ją do bankructwa, a wtedy największe straty poniosą właśnie ci najmniejsi akcjonariusze i oczywiście wierzyciele. Ponieważ większość cukrowni można dzisiaj określić bankrutami i z tego powodu postawić w stan likwidacji, z punktu widzenia nowego inwestora strategicznego nieracjonalne byłoby wyprowadzanie ze stanu bankructwa tych cukrowni, które ma zamiar z góry przeznaczyć do zamknięcia w ramach własnego firmowego programu restrukturyzacji. W ramach tego eksperymentu interesów plantatorów i pracowników mają bronić tzw. pakiety socjalne, tajne pakiety, do których nawet ja, jako poseł, mam problemy z dotarciem. Nie gwarantują one wielkości kontraktacji na obecnym poziomie, a jedynie zobowiązują do zakontraktowania buraków w ramach przyznanego limitu produkcji cukru. Z tego projektu ustawy, który do tej pory obowiązuje, wynika, że kwota A na kampanię 2000–2001 wynosić będzie 1520 tys. ton, a kwota B — 100 tys. ton, czyli łączna produkcja wynosić będzie około 1600 tys. ton, a więc licząc prosto 25% mniej aniżeli produkcja w latach ubiegłych. I tu już dochodzi do konfrontacji naszych propozycji z tym, co obowiązuje do tej chwili. Nasz projekt zakłada obowiązek nałożenia na cukrownię zakontraktowania kwoty A równej wielkości konsumpcji krajowej, a więc liczymy około 1600 tys. ton plus 30% buforu na wypadek nieurodzaju, czyli jest to około 2100 tys. ton. Takie rozwiązania dają plantatorom, czyli tym osobom, u których produkcja cukru się zaczyna i dla których produkcja buraka cukrowego jest podstawą bytu przedsiębiorstwa — jest to jedna z najbardziej, a może najbardziej opłacalna produkcja upraw rolnych w polskim rolnictwie, ale nie tylko w polskim — gwarancję, że plantatorzy otrzymają zapłatę za wszystkie buraki zakontraktowane w kwocie A nawet w latach nieurodzaju oraz uczyni zbędnym import cukru do Polski. Projekty zakładają, że za buraki z kwoty A plantatorzy otrzymają 60,5 ceny podstawowej buraków, a nie cenę zbliżoną do 30% poniesionych przez rolników kosztów.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#PosełSprawozdawcaMarianDembiński">Szanowny Sejmie! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! W głównych krajach produkujących cukier w Unii Europejskiej, a są to Niemcy i Francja, które łącznie produkują 50% całej produkcji cukru, przyjęto najbardziej racjonalny poziom produkcji cukru oraz regulację gwarantującą maksymalną stabilność dochodów plantatorów, zaopatrzenie rynku wewnętrznego, bez konieczności importu oraz cen dla konsumentów. Ustalono tam kwotę A na poziomie konsumpcji wewnętrznej i kwotę B - około 30% kwoty A jako bufor na wypadek nieurodzaju. I tu chciałbym przytoczyć przykład wyjaśniający, czy rzeczywiście te nieurodzaje są przyczyną destabilizacji i w jakim stopniu. W 1993 r. z 400 tys. ha plantacji buraka cukrowego uzyskano 2 mln ton cukru, a w roku następnym z takiego samego areału już tylko 1400 tys. ton, czyli różnica jest prosta do wyliczenia, jest to 600 tys. ton cukru mniej. Ale dzięki tym regulacjom Unia Europejska przekształciła się z jednego z największych importerów cukru w świecie w największego eksportera. A proszę pamiętać, że za tą produkcją cukru kryją się pola upraw buraka cukrowego. W taki sposób państwo chroni dochody swoich rolników.</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#PosełSprawozdawcaMarianDembiński">W Polsce w ostatnich latach produkowaliśmy także optymalne ilości cukru, odpowiadające mniej więcej wielkości konsumpcji wewnętrznej, ok. 1625 tys. ton plus ok. 30% nadwyżki, razem ok. 2 mln ton. Zabrakło nam tylko prawidłowej regulacji tego rynku i właściwej organizacji, co doprowadziło całą branżę do bankructwa. Mówiłem wcześniej o nieprzemyślanym organizowaniu tej branży w holdingi.</u>
          <u xml:id="u-123.7" who="#PosełSprawozdawcaMarianDembiński">Chciałbym również przekazać państwu informację, potrzebną do dzisiejszych rozważań, o tym, jak może wyglądać eksport cukru z Polski, bo o tym się mówi. Zarzuca się nam, że chcemy wywindować kwotę B wysoko, za wysoko, i że to może być przyczyną załamania się tej branży. To nieprawda, nie powiem bzdura. Każdą ilość cukru można w świecie sprzedać, tylko jest pytanie: za jaką cenę? Chciałbym podać przykład eksportu do Polski i przedstawić państwu, jaki jest mechanizm funkcjonowania tej branży na Zachodzie i w jaki sposób eksport cukru do Polski jest opłacalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#Marszałek">Panie pośle, przede wszystkim proszę przedstawić sprawozdanie. Pan jest sprawozdawcą komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PosełSprawozdawcaMarianDembiński">Oczywiście, tylko chciałbym zapytać, panie marszałku, czy jestem ograniczony czasem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#Marszałek">Nie, pan nie jest ograniczony czasem, ale pan powinien sprawozdawać to, co komisja mówiła na ten temat, a nie tylko wyrażać własne zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PosełSprawozdawcaMarianDembiński">Tak, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#PosełSprawozdawcaMarianDembiński">Chciałbym również przedstawić państwu informację o tym, jakim zagrożeniem dla Polski jest taka organizacja cukrownictwa jak w chwili obecnej, gdyż właśnie w naszym wniosku, w naszej uchwale, w naszym projekcie mówimy o potrzebie odejścia od dotychczas prowadzonej prywatyzacji. Nasz projekt zakłada utworzenie spółki Polski Cukier ze wszystkich cukrowni będących własnością skarbu państwa, następnie chcemy, ażeby wydano plantatorom i pracownikom cukrowni obiecane 30% darmowych akcji po to, aby pod zastaw tych akcji mogli zaciągnąć kredyt na zakup kolejnych akcji spółki Polski Cukier SA. I to, panie marszałku, sprawozdaję z prac komisji, która akurat w tej chwili pracuje nad tą częścią projektu. Tym sposobem chcemy dać plantatorom i pracownikom szansę, obejmując ich strategicznym pakietem akcji, które mogłyby być sprzedawane wyłącznie innym plantatorom i pracownikom.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#PosełSprawozdawcaMarianDembiński">W tym projekcie ustawy regulacja rynku jest oparta na regulacji rynku cukru w Unii Europejskiej i będzie możliwe sporządzenie biznesplanu uzasadniającego opłacalność zakupu akcji Polski Cukier SA. Stworzymy więc szanse dla własnego pasywnego kapitału, np. dla nowo powstałych funduszy emerytalnych, do inwestowania w cukrownictwo, a dla banków możliwość udzielania pożyczek inwestorom na zakup akcji - chodzi więc o zachowanie własności tego przemysłu w polskich rękach. I to jest sedno naszej uchwały. Chcemy, aby polski, na razie, ważny strategicznie przemysł cukrowniczy mógł być zarządzany przez polski kapitał i polskich właścicieli.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#PosełSprawozdawcaMarianDembiński">Na zakończenie chciałbym zwrócić się do pań posłanek i panów posłów z prośbą o rozważenie zarówno w sercach, jak i w umysłach propozycji, którą składamy dzisiaj w projekcie uchwały posłów AWS. Bardzo proszę o poparcie w jutrzejszym głosowaniu tego naszego projektu. Chciałbym, żeby stał się on projektem nas wszystkich. Dziękuję bardzo. Szczęść Boże.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#Marszałek">W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność pan poseł Gabriel Janowski.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#Marszałek">Muszę jeszcze przypomnieć, że Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PosełGabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Grupa posłów z klubu Akcji Wyborczej Solidarność, w imieniu której przemawiam, zaniepokojona sytuacją w branży cukrowniczej, wystąpiła z inicjatywą omawianej dzisiaj uchwały. Mój przedmówca stwierdził, że sytuacja w tej branży jest dramatyczna. Istotnie tak jest. A zatem trzeba zadać pytanie, skąd i dlaczego mamy taką sytuację.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#PosełGabrielJanowski">Myślę, że jeśli chodzi o podstawy tej dramatycznej sytuacji, to była to - i jest nadal - właśnie ta niefortunna ustawa z 1994 r. o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym. Tytuł wskazuje, że miała ona zagwarantować regulację, a więc pewność produkcji, stabilność cenową itd.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#PosełGabrielJanowski">Czy ta ustawa odegrała taką rolę? Widać gołym okiem, że nie; ceny są niestabilne, doprowadziło to wiele cukrowni do bankructwa. Czy ustawa pomogła w przekształceniach, we wzmocnieniu polskich cukrowni? Nie, bo w zasadzie jedyną drogą przekształceń była droga poprzez upadłość. Nie było innej możliwości. Muszę powiedzieć, że przez tę drogę przekształceń zostały bardzo doświadczone, po prostu zbankrutowały, upadły przynajmniej trzy polskie cukrownie — Michałów, Kleciny i Chełmica. Czyli ta ustawa nie spełniła swego zadania, nie dała możliwości prawnych właściwego przekształcenia polskiego przemysłu cukrowniczego.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#PosełGabrielJanowski">A dlaczego nastąpiła kompletna deregulacja rynku? Między innymi dlatego, proszę państwa, że nie uściślono w zasadzie kwoty A. Kwota A, czyli podstawowa kwota, która miała być produkowana, ulegała naciskom koniunkturalnym. Przed wyborami powiększono tę ilość, by niejako dać rolnikom większą sposobność produkcji; przez rok czy dwa doprowadziło to do nadwyżki. Nadwyżka niewyeksportowana - tu bowiem znowu zaczęły działać rozmaite ciemne siły. Ostatnio była mowa choćby w raporcie Policji, że fikcyjnie niby ten cukier eksportowano, a de facto pozostawał on w Polsce. Powodowało to większe trudności z jego zbyciem, bo był to cukier przeznaczony w istocie i zamyśle na eksport.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#PosełGabrielJanowski">Co więcej, proszę państwa, wszyscy - muszę to powiedzieć z przykrością - ministrowie finansów rygorystycznie przestrzegali zasady ceny minimalnej, ale rozumianej opacznie, tzn. tak niskiej, że de facto nie zapewniała znaczących zysków cukrowniom. Tak więc cena minimalna była ustalana poniżej kosztów, na niewłaściwym poziomie. Mówiłem o tym, że również niestety nie zapewniono na czas ochrony rynku. Mówił o tym mój poprzednik. Te wszystkie czynniki i wiele jeszcze innych spowodowały tę zapaść. Temu trzeba absolutnie przeciwdziałać. W związku z tym chcę poinformować pana marszałka i Wysoką Izbę, że komisja rolnictwa przygotowała projekt ustawy o regulacji rynku cukru, ale taki projekt, który daje stałe, niezmienne, pewne zasady, niepodlegające koniunkturze politycznej. Nieważne, kto będzie rządził, te regulacje ustawowe muszą być przestrzegane. Dadzą one w związku z tym pewność gospodarowania i rolnikom, i cukrowniom. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#PosełGabrielJanowski">Po drugie - i tutaj chcę wskazać na jeden z ważnych elementów omawianej uchwały - domagamy się zmiany w podejściu do procesu prywatyzacji. Mianowicie jednoznacznie, panie marszałku i Wysoki Sejmie, uznajemy, że strategiczne znaczenie przemysłu cukrowniczego dla polskich producentów oraz konieczność koncentracji kapitału polskiego i zagwarantowania wpływów do budżetu państwa w przyszłości wymagają - i teraz, w imieniu wnioskodawców uchwały i klubu AWS, wnoszę o to - pilnego podjęcia przez rząd działań organizacyjnych i prawnych celem powołania spółki Polski Cukier SA. Jej struktura organizacyjna i kapitałowa musi umożliwiać realny wpływ plantatorów na zarządzanie nią.</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#PosełGabrielJanowski">Istotnym elementem koncepcji Polski Cukier SA jest filar, jak my go nazywamy, kapitałowy, wniesiony do polskiego koncernu przez fundusz inwestycyjny zorganizowany przez plantatorów i pracowników cukrowni. Fundusz ten będzie spełniał według nas następujące trzy zasadnicze funkcje: po pierwsze, skoncentruje nieodpłatnie nabyte akcje plantatorów i pracowników, to jest 30%; po drugie, umożliwi w przyszłości nabywanie dalszych akcji - już na innych zasadach - plantatorom i pracownikom, co stworzy realną podstawę do zarządzania przez tę grupę Polskim Cukrem, i, po trzecie, będzie stanowił ważny czynnik dający gwarancje kredytowe bankom, przez to zmniejszając ryzyko inwestycji w polskim cukrownictwie.</u>
          <u xml:id="u-129.7" who="#PosełGabrielJanowski">Za zgłoszoną propozycją przemawiają następujące argumenty:</u>
          <u xml:id="u-129.8" who="#PosełGabrielJanowski">Po pierwsze, jest to konieczność zabezpieczenia producentów buraka cukrowego przed postępującym ograniczaniem produkcji, spadkiem jej opłacalności i w konsekwencji kolejną degradacją dochodów w rolnictwie, ze wszystkimi jej konsekwencjami społecznymi i politycznymi. Przejęcie polskich cukrowni przez koncerny zagraniczne będzie skutkować natychmiastowym obniżeniem produkcji cukru o ok. 25%, a w perspektywie kilku lat doprowadzi do dalszego zmniejszania produkcji, a tym samym znacznie ograniczona zostanie powierzchnia upraw buraka cukrowego w Polsce. Pogłębi to i tak bezprecedensowy kryzys ekonomiczny w naszym rolnictwie, które i tak jest najbardziej obciążane kosztami restrukturyzacji gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-129.9" who="#PosełGabrielJanowski">Po drugie, zarówno w Unii Europejskiej, jak i innych rozwiniętych państwach obowiązuje ścisła regulacja rynku cukru w zakresie cen, ceł i kwot produkcyjnych oraz praktyka koncentracji tego przemysłu w wielkich koncernach.</u>
          <u xml:id="u-129.10" who="#PosełGabrielJanowski">My niejako te wszystkie warunki spełniamy. Po pierwsze, mamy w przygotowaniu dobrą ustawę o regulacji rynku, po drugie, mamy zapewnioną przez obecny rząd regulację zewnętrzną, ochronę z zewnątrz i, po trzecie, musimy stworzyć koncern, o którym mówię. Nie stoi to, jak mówię, w poprzek tej tendencji, a jedynie jest tym, co świat cywilizowany czyni z całą konsekwencją. Chcę powiedzieć, że Brytyjczycy decyzją parlamentu z 18 bankrutujących cukrowni, konkurujących między sobą, ustanowili monopol British Sugar, który do dzisiaj świetnie działa. Pani Thatcher, która była wielką zwolenniczką demonopolizacji i rozwiązywała inne monopole, ten monopol zachowała, bo to jest w interesie Wielkiej Brytanii.</u>
          <u xml:id="u-129.11" who="#PosełGabrielJanowski">Proszę Państwa! Podobnie czynią Niemcy, Francuzi i inni. Südzucker, jeden wielki koncern niemiecki, ma dzisiaj we władaniu 40% własnego rynku, a przy tym jest jedynym producentem cukru w Austrii i ma 75% produkcji w Belgii. Posiada ponadto cukrownie na Węgrzech, w Czechach i w południowej Polsce. W sumie produkuje rocznie 3,5 mln ton cukru i jest największym producentem na świecie. Są też inne przykłady, Danisco, firma...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#Marszałek">Panie pośle, przekroczył pan czas prawie dwukrotnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PosełGabrielJanowski">Tak, panie marszałku. Jest to ważny problem. Chciałem opinię publiczną, pana marszałka i Wysoką Izbę zorientować w przedmiocie sprawy możliwie jak najpełniej.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#PosełGabrielJanowski">Kończąc, chcę powiedzieć, że zarówno pod względem wielkości produkcji, jak i poziomu technologicznego polskie cukrownictwo należy do czołówki światowej - więcej cukru z buraków produkują tylko Francuzi i Niemcy - zaś technologia jego wytwarzania i jakość w Polsce spełniają najwyższe standardy światowe.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#PosełGabrielJanowski">Po drugie, i to jest znamienne, koszty wytwarzania cukru w Polsce stanowią niecałe 60% kosztów, jakie są ponoszone na jego produkcję w krajach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#PosełGabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Byłoby nieroztropnością - bo nie chcę określić tego mocniej - gdybyśmy pod presją bieżących potrzeb finansowych wyzbyli się polskich cukrowni. Chcę stanowczo powiedzieć, że musimy dokonać wysiłku, by te cukrownie skoncentrować w Polskim Cukrze SA, dać plantatorom i pracownikom możliwość współuczestniczenia w tym przedsięwzięciu, a myślę, że konsumenci, polscy obywatele, w pełni poprą ten nasz proces, bo chcą mieć rzeczywiście polski dobry słodki cukier, a nie gorzkie wyrzuty sumienia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#Marszałek">Pan poseł Jerzy Pilarczyk, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej pragnę przedstawić stanowisko wobec projektu uchwały Sejmu w sprawie sytuacji w polskim cukrownictwie i prywatyzacji przemysłu cukrowniczego. Wokół sytuacji polskiego cukrownictwa toczy się ostatnio wiele burzliwych debat, zgłaszane są różne propozycje rozwiązań, w tym propozycje zmiany ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w cukrownictwie. Często obraduje rząd, spotykają się ministrowie, związkowcy, prezesi, a zaklęty krąg bezsilności wobec potrzeby zmiany trudnej sytuacji tej branży trwa niezmiennie. Wszyscy mają świadomość, że cukru na krajowym rynku wprowadza się za dużo, że ceny zbytu cukru są za niskie, że corocznie cukrownie pomnażają straty oraz że nie jest realizowany przez rząd harmonogram restrukturyzacji i prywatyzacji cukrownictwa.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Obowiązująca od 1995 r. ustawa wprowadziła regulację rynku cukru oraz dała uprawnienia Radzie Ministrów do przyjęcie harmonogramu restrukturyzacji i prywatyzacji cukrownictwa. Część regulacyjna ustawy funkcjonuje kiepsko, bo podział limitów produkcji ustalany jest w oparciu o zainstalowane moce przerobowe, a nie w oparciu o wykorzystywanie możliwości surowcowych. Rząd generalnie limity produkcji cukru z przeznaczeniem na rynek krajowy ustala za wysokie. Cukrownie mimo to produkują duże ilości cukru poza tym limitem. Pojawił się również fikcyjny eksport i import cukru. Cukrownie od dwóch lat generują straty, trwa dekapitalizacja majątku, a prywatyzację pojedynczych cukrowni prowadzi się poprzez ich upadłość.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Innym mankamentem rynku cukru jest bezkarne łamanie ustawy w części dotyczącej minimalnych cen cukru. Robią to zarządy cukrowni przy biernej postawie właścicieli, czyli spółek cukrowych oraz ministra skarbu i reprezentujących ich członków rad nadzorczych, otrzymujących często niemałe wynagrodzenia. Sejmowa Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi sytuacji tej branży poświęciła w tej kadencji kilkanaście posiedzeń, ale, niestety, musimy się przyznać, bez rezultatu. Od blisko roku pracujemy nad projektami nowelizacji ustaw, a efekty tej pracy nie wyszły jeszcze niestety poza podkomisję powołaną w tym celu. Przyczyną takiej sytuacji jest ewidentny brak woli politycznej koalicji rządzącej do rozwiązania najistotniejszych problemów, którymi, moim zdaniem, są: dostosowanie wielkości kwoty A do rzeczywistych potrzeb rynku krajowego; podwyższenie ceny minimalnej i rygorystyczne jej egzekwowanie, co może przywrócić opłacalność produkcji cukru; zwiększenie dopłat do eksportu cukru w ramach możliwości określonych w obowiązującej ustawie i w umowie WTO, w umowie Światowej Organizacji Handlu, oraz przyspieszenie restrukturyzacji poprzez prywatyzację, ale przy zabezpieczeniu interesów plantatorów i pracowników cukrowni.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Sojusz Lewicy Demokratycznej rozumie determinację posłów, głównie Akcji Wyborczej Solidarność, zgłaszających projekt uchwały. Uważamy jednak, że zawarte w nim dyspozycje dla rządu, a w pewnej części również i dla Sejmu, są dalszym ciągiem mnożenia niepotrzebnych dokumentów i biurokracji. Potrzebne są rządowe decyzje, a nie sejmowe uchwały. Rząd zresztą w stanowisku twierdzi, że zdjął z rynku 407,5 tys. ton cukru, chociaż jest to nieprawda, bo jest to tylko dobrowolny zakaz wprowadzania na rynek takiej ilości cukru przez cukrownie. Wstrzymanie prywatyzacji do czasu uchwalenia zmiany ustawy, w wyniku której powołana byłaby spółka Polski Cukier SA, może odsunąć decyzje prywatyzacyjne na bliżej nieokreślony czas, gdyż wbrew sugestiom zawartym w projekcie uchwały zakończenie prac nad tą ustawą według mnie nie nastąpi zbyt szybko. W trakcie prac podkomisji zgłaszane są sukcesywnie nowe pomysły i projekty rozwiązań, co do których przedstawiciele rządu nie potrafią zająć konstruktywnego stanowiska. Ostatnio podkomisja otrzymała do przygotowywanych rozwiązań kilka bardzo krytycznych uwag...</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Już zbliżam się do końca, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">... w tym negatywne stanowisko ministra skarbu, który zawarł w nim sugestię o możliwości rozszerzenia udziału plantatorów w prywatyzacji cukrowni. Sojusz Lewicy Demokratycznej takie rozwiązania popiera, ale do tego wystarczy decyzja ministra skarbu i Rady Ministrów. Sugerujemy także, aby w procesie prywatyzacji do pakietu akcji plantatorskich przypisać przywileje zapisane w tzw. złotej akcji, które będą gwarancją dla plantatorów buraków w zakresie możliwości produkcyjnych. Wstrzymanie prywatyzacji uchwałą Sejmu uważamy za szkodliwe. Nie oznacza to, że popieramy sprzedaż przemysłu cukrowniczego wyłącznie kapitałowi zagranicznemu. Popieramy udział kapitału polskiego i rozszerzenie udziału plantatorów w prywatyzacji. Decyzje prywatyzacyjne leżą jednak w gestii ministra skarbu i Rady Ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Ostatnie zdanie, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Za największy błąd i ewidentną stratę dla przemysłu cukrowniczego uznajemy to, że minister skarbu zmarnował prawie dwa lata na zmiany personalne dotyczące nadzoru resortu nad restrukturyzacją cukrownictwa, zmiany w zarządach spółek i cukrowni, w radach nadzorczych, przetargi na doradców, a nie zajął się stabilizacją warunków ekonomicznych i przyspieszeniem nowelizacji ustawy.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#PosełJózefJerzyPilarczyk">Wobec rozbieżności w ocenach pomiędzy rządem i posłami wnioskodawcami, którzy wywodzą się z tego samego nurtu politycznego, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej może tylko wezwać rząd, i, jak to powiedział poseł Dembiński, zaapelować do serc i rozumu rządu i posłów wnioskodawców, ażeby uzgodnili stanowiska w tej sprawie i podjęli szybkie decyzje przywracające możliwość restrukturyzacji cukrowni oraz zaniechania ich prywatyzacji tylko poprzez upadłość. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Jan Wyrowiński, Unia Wolności.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Powodzenia.)</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Pamiętaj, że cukier krzepi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PosełJanWyrowiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu dzisiejszym wszyscy zainteresowani kondycją polskiego cukrownictwa, wszyscy posłowie otrzymali dwa dokumenty. Jeden dokument zawiera stanowisko rządu wobec projektu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie sytuacji w polskim cukrownictwie. Drugi to dokument sygnowany przez Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#PosełJanWyrowiński">W zasadzie, panie i panowie posłowie, jako członek Klubu Parlamentarnego Unii Wolności, partii współtworzącej z Akcją Wyborczą Solidarność koalicję rządową, mógłbym ograniczyć swoje wystąpienie do stwierdzenia, że mój klub w pełni popiera stanowisko rządu. W szczególności, podobnie jak rząd, stoimy na stanowisku, że w obecnej sytuacji, o której tutaj moi szanowni przedmówcy mówili, najpilniejsze jest zapewnienie cukrowniom środków finansowych na przeprowadzenie restrukturyzacji zadłużenia i zapewnienie finansowania skupu surowca oraz rozwoju zakładów. Jedynym realnym źródłem kapitału jest inwestor strategiczny, dysponujący odpowiednim kapitałem i doświadczeniem w branży, wyłoniony w procesie prywatyzacji. Oczywiście naszym cichym marzeniem byłoby to, aby tym strategicznym inwestorem był inwestor polski. Ale jak panie i panowie posłowie - szczególnie z komisji rolnictwa, a zwłaszcza z podkomisji, która od bodajże 8 miesięcy zajmuje się nowelizacją ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych - doskonale wiedzą, na ofertę, która była skierowana przez Ministerstwo Skarbu Państwa do bodajże 200 podmiotów, nie odpowiedział żaden poważny polski podmiot, który chciałby wejść w to przedsięwzięcie.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo nie mógł.)</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#PosełJanWyrowiński">Panie i Panowie Posłowie! Nie chciałbym się odnosić do niektórych... Ta sprawa wymaga bardzo rzetelnej, merytorycznej dyskusji. Tutaj nie jest miejsce na demagogię, na wielkie słowa, tylko trzeba po prostu rozmawiać o konkretnych liczbach, o konkretnej sytuacji i o tym, jak temu można zaradzić.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#PosełJanWyrowiński">Nie zgadzam się z zawartym w tej uchwale stwierdzeniem, że prywatyzacja krajowego przemysłu cukrowniczego przeprowadzana jest pospiesznie, niezgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i z naruszeniem interesu narodowego. Tak nie jest. Dalej pisze się, że spowoduje ona zmniejszenie przychodów budżetu państwa i pozbawi plantatorów buraków możliwości udziału w rzeczywistej prywatyzacji. Otóż padał z tej trybuny i również jest zawarty w tym dokumencie zarzut, że ta ścieżka prywatyzacyjna, którą nasz rząd realizuje, doprowadzi do tego, że zmniejszy się o około 25% produkcja cukru w Polsce. Nie wiem, na jakiej podstawie państwo tak sądzicie. Natomiast pomysł na to, aby...</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Zmniejsza się ilość cukru, bo się zmniejszają zbiory buraków o 25%.)</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#PosełJanWyrowiński">No, to oczywiście chodzi o przyczyny naturalne, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#PosełJanWyrowiński">Natomiast pomysł - który prezentował z tej trybuny pan poseł sprawozdawca, przekraczając nieco swoje kompetencje - polegający na tym, aby ustawowo związać, że tak powiem: procentowo, kwotę B z kwotą A, jest pomysłem, który wmontowuje w polski rynek cukrowy strukturalną nadprodukcję. Będzie ona - niezależnie od najlepszych uregulowań - skutkowała tym, że będziemy mieli taką sytuację, jaką mamy w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-139.8" who="#PosełJanWyrowiński">Co jest potrzebne polskiemu cukrownictwu?</u>
          <u xml:id="u-139.9" who="#PosełJanWyrowiński">Po pierwsze, tak jak mówił pan poseł Janowski, dobra ustawa regulacyjna. I ta dobra ustawa w zasadzie już się urodziła. Ona ma uregulować rynek cukru w dokładnie taki albo bardzo zbliżony sposób, w jaki to czyni ustawodawstwo europejskie. Faktem jest, że rynek cukru w Unii Europejskiej jest rynkiem najbardziej stabilnym. Wynika to z zastosowania takich instrumentów, jak:</u>
          <u xml:id="u-139.10" who="#PosełJanWyrowiński">— ścisłe przestrzeganie limitowania;</u>
          <u xml:id="u-139.11" who="#PosełJanWyrowiński">— układ regulacji cenowych (jest cena tzw. docelowa, cena interwencyjna, z niej wynika cena podstawowa i cena minimalna na buraki);</u>
          <u xml:id="u-139.12" who="#PosełJanWyrowiński">— system magazynowania;</u>
          <u xml:id="u-139.13" who="#PosełJanWyrowiński">— system opłat za magazynowanie;</u>
          <u xml:id="u-139.14" who="#PosełJanWyrowiński">— system dotacji do eksportu.</u>
          <u xml:id="u-139.15" who="#PosełJanWyrowiński">To jest system samoorganizujący się, dlatego że ogromny wpływ na to, co się dzieje na tym rynku, mają plantatorzy i producenci.</u>
          <u xml:id="u-139.16" who="#PosełJanWyrowiński">To jest system, który się samofinansuje. W zasadzie w ciągu ostatnich 10 lat nie była potrzebna żadna interwencja, nie było potrzeby uruchomienia skupu po cenach interwencyjnych. Taka ma być również polska ustawa regulacyjna.</u>
          <u xml:id="u-139.17" who="#PosełJanWyrowiński">Szanowni Państwo! Jeżeli chodzi o kwestię wstrzymania procesu prywatyzacji, to jest to najkrótsza droga do tego, by doprowadzić polski przemysł cukrowniczy do stanu likwidacji. Mój klub jest zdecydowanie przeciwny głównemu przesłaniu, które wynika z proponowanej uchwały. Mój klub, panie marszałku - w związku z tym, że ta uchwała jest niezgodna ze stanowiskiem rządu - stawia wniosek o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-139.18" who="#PosełJanWyrowiński">Na tym, panie marszałku, chciałbym skończyć, informując jednocześnie państwa posłów, że zarówno Krajowa Izba Cukrownicza, zrzeszająca największych producentów cukru w Polsce, jak i Związek Plantatorów Roślin Okopowych zdecydowanie popierają metodę prywatyzacji, która realizowana jest obecnie przez rząd pana premiera Buzka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-139.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Aleś nacyganił.)</u>
          <u xml:id="u-139.20" who="#komentarz">(Głos z sali: To się coraz częściej Unii zdarza.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Wyrowińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę pana posła Wojciecha Szczęsnego Zarzyckiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego pragnę przedstawić stanowisko do projektu uchwały w sprawie sytuacji w polskim cukrownictwie i prywatyzacji przemysłu cukrowniczego.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Dramatyczna sytuacja ekonomiczna w polskim cukrownictwie jest pochodną braku klarownej polityki gospodarczej, w tym skutecznej polityki rolnej rządu Akcji Wyborczej Solidarność-Unii Wolności. Wyraża się to w tym, że w ciągu ostatnich 2 lat doprowadzono tę branżę przemysłu rolno-spożywczego na skraj upadłości. Zasadniczym błędem jest brak realizacji ustawy, panie pośle Janowski, o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych, przyjętej przez Sejm w 1994 r.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Nie można realizować czegoś, co jest do niczego.)</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">To przyniosło same negatywne skutki, mimo względnie dobrej koniunktury w latach poprzednich. Niedopuszczalne było i jest nagminne łamanie art. 10 pkt 3 wyżej wymienionej ustawy, który mówi: Producenci cukru wprowadzający na rynek krajowy cukier po cenie niższej od ceny, o której mowa w ust. 1, są zobowiązani do wnoszenia opłat sankcyjnych w wysokości 100% wartości sprzedanego cukru, liczonych według ceny minimalnej. To nagminne łamanie ustawy i związanego z nią rozporządzenia Rady Ministrów, które ustaliło cenę minimalną w wysokości 1,71 zł za 1 kg, i nieegzekwowanie tych sankcji doprowadziło do sprzedaży cukru w niektórych cukrowniach po cenie poniżej 1 zł. Cena ta daleko odbiega od kosztów.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Takie bardzo szkodliwe działania odbywały się pod czujnym okiem rad nadzorczych, w cudzysłowie, w których m.in. zasiadali przedstawiciele właściciela, jakim jest minister skarbu i holding. Tę już katastrofalną sytuację pogłębił fakt niskiej ochrony celnej oraz fikcyjnego eksportu cukru. Jak donosiły media, policja i prokuratura szczecińska ujawniły tylko na przejściu granicznym w Kołbaskowie 360 transportów cukru rzekomo wywiezionego za granicę, który rozpłynął się w kraju. A ile takich przestępstw, w których uczestniczyli także celnicy, było na innych przejściach granicznych?</u>
          <u xml:id="u-141.5" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Brak nadzoru właścicielskiego ministra skarbu, zarządu holdingów, łamanie ustawy przez niektóre zarządy cukrowni, niska ochrona celna, import bezcłowy oraz przestępstwa celne spowodowały, że duża część cukrowni nie miała i nie ma płynności finansowej. Za taką sytuację płacą plantatorzy, którzy nie otrzymują od wielu miesięcy zapłaty za dostarczone buraki. Nasuwa się w związku z tym pytanie: Jak długo rolnicy plantatorzy będą kredytować taką działalność, powiększając tym samym swoją biedę oraz możliwości większego udziału w prywatyzacji?</u>
          <u xml:id="u-141.6" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Minister skarbu realizuje pośpiesznie tzw. prywatyzację przemysłu cukrowniczego po bardzo niekorzystnych cenach. Nie ma wątpliwości, że czyni to w najgorszym okresie kryzysu gospodarczego, niezgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, prowadząc do utraty suwerenności gospodarczej, lekceważąc polską rację stanu. Aby temu zapobiec, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera projekt uchwały i opowiada się jednoznacznie za natychmiastowym powołaniem spółki Polski Cukier SA na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów, na wzór rozwiązań funkcjonujących w większości krajów Unii Europejskiej. Taką koncepcję popierają również związki i organizacje rolnicze, to jest Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, Związek Zawodowy Rolników „Samoobrona”, NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” oraz izby rolnicze. Jeszcze nie jest za późno, jeszcze można uratować branżę cukrowniczą przed totalnym bankructwem. Ta branża pod względem wielkości produkcji, jak i pod względem poziomu technologicznego należy do czołówki światowej, a koszty wytwarzania cukru w Polsce stanowią około 60% kosztów ponoszonych w krajach Unii Europejskiej, przy czym, co jest także istotne dla konsumentów, ceny cukru w Polsce są o połowę niższe niż na przykład w Niemczech. Tak więc każdy Polak kupuje cukier o połowę tańszy, a polski rolnik płaci za paliwo prawie tyle samo co Niemiec czy Francuz, a znacznie więcej niż Amerykanin.</u>
          <u xml:id="u-141.7" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Nie ma i nie będzie zgody posłów Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego na realizowane przekształcenia własnościowe sprowadzające się do wyprzedaży cukrowni za bezcen kapitałowi zagranicznemu po doprowadzeniu, przy akceptacji rządu Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności, do katastrofalnej sytuacji w tej branży.</u>
          <u xml:id="u-141.8" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Klub Parlamentarny PSL, panie marszałku, Wysoka Izbo, ostrzega, że może to doprowadzić do ponownych strajków zdesperowanych rolników, blokad i niepokoju społecznego. To jest droga bardzo, bardzo śliska i niebezpieczna. Ta droga prowadzi donikąd. Cukier, zamiast krzepić nas i polską gospodarkę, dostarcza nam bólu i goryczy. Chciałoby się rzec: drogi polski rządzie, rządź słodko i mądrze! Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-141.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz zabierze głos pani poseł Halina Nowina-Konopka w imieniu Naszego Koła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdumiewa nieco stanowisko posłów SLD, którzy ustami pana posła Pilarczyka ubolewają nad powolną prywatyzacją, nad kondycją cukrownictwa, jakby nie zdawali sobie sprawy, co jest przyczyną i jak można temu zaradzić. Nie dziwi mnie natomiast stanowisko posła reprezentującego Unię Wolności. Taka postawa jest zgodna z całą linią postępowania tego klubu, która wcale nie jest linią popierającą polskich rolników, i o tym wszyscy wiemy.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Otóż, proszę państwa, wiemy - opieram się na informacjach pani minister Kornasiewicz z Ministerstwa Skarbu Państwa - że wśród ofert kupna polskich cukrowni nie ma ani jednej polskiej oferty. Są to oferty inwestorów zagranicznych. Więcej, pani minister podzieliła się również z nami swoją wiedzą o tym, że część cukrowni będzie musiała być zlikwidowana - mniemam, że po sprywatyzowaniu. A więc nowy nabywca będzie chciał kupić cukrownię po to, żeby ją zlikwidować. Jest to logiczne, skoro produkcja cukru w Polsce się nie opłaca. Wobec tego - kupić i zlikwidować konkurenta. To jest, proszę państwa, istota zagrożenia, przed którym stoimy. Czy w tej sytuacji mamy się zgadzać na to?</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">To jest rzecz, która mnie zdumiewa - w momencie kiedy w komisji rolnictwa stanęła sprawa podjęcia omawianej uchwały, zarówno posłowie SLD, jak i Unii Wolności głosowali przeciwko. Przeciwko. Sprzedać cukrownie, pozwolić je zlikwidować, niech cukier, który Polacy jedzą, będzie cukrem obcym. A przecież, proszę państwa, to jest jedna ze strategicznych dziedzin przetwórstwa rolno-spożywczego. Gdzie jest przyczyna problemów cukrownictwa? To było już mówione na tej sali. Łamanie ustaw, nadmierny niekontrolowany import, oszustwa eksportowe; cukier pozornie był wywożony, a zostawał w kraju, wprowadzało to zamieszanie na rynku. To jest po prostu zła organizacja, złe funkcjonowanie organów państwowych. Tu leży przyczyna. Czy wobec tego należy tych, którzy partaczą swoją robotę, zostawić w spokoju, a pozwolić zniszczyć polski przemysł czy pozwolić zginąć rolnikom?</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#PosełHalinaNowinaKonopka">Proszę państwa, to ciągłe nawoływanie: zlikwidować część gospodarstw, jest krańcową nieodpowiedzialnością. Przecież generujemy masę bezrobotnych na wsi. Czy wchłonie ich miasto, kiedy miejsca pracy w mieście, w przemyśle również się kurczą m.in. dzięki tak prowadzonej prywatyzacji, jak jest prowadzona? Nie wchłoną. To jest pytanie, na które nikt z państwa odpowiedzialny za ten stan rzeczy nie będzie umiał mi odpowiedzieć, co z tym fantem zrobić, bo bzdurą jest mówienie o tym, że powstaną miejsca pracy na wsi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, zakończyliśmy wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Wyrowiński: Chciałbym sprostować, czy można?)</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PosełJanWyrowiński">Panie Marszałku! Jeżeli można w związku z wystąpieniem szanownej pani poseł, chciałbym powiedzieć, że Unia Wolności nie jest partią, w której interesie leży to, aby zniszczyć polskie rolnictwo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To są tylko słowa.)</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Po owocach ich poznacie.)</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie te owoce?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, zgłosiło się 18 posłów do zadawania pytań. Wpłynęły poprawki, czyli ta uchwała wróci do komisji. Chciałbym przedłożyć państwu taką propozycję, żeby te pytania zadać na posiedzeniu komisji. Przecież tam wszyscy państwo się znajdziecie z powrotem.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie wszyscy.)</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ale każdy poseł może przyjść na posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, drugie czytanie w zasadzie, zgodnie z regulaminem, nie przewiduje pytań. My to robimy na zasadzie uznaniowej, w sytuacji, w której projekt nie wraca do komisji i jest głosowanie, to trzeba dopuścić pytania, żeby jeszcze posłowie, którzy mają wątpliwości przed głosowaniem, się dowiedzieli. Ale jeżeli to wraca do komisji...</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Tam było i się skończyło.)</u>
          <u xml:id="u-146.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">... i tam można sobie wyjaśnić te sprawy, to ja bym proponował jednak tak zrobić, proszę państwa. Mamy jeszcze dzisiaj debatę o hutnictwie dość poważną. Bardzo proszę, naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-146.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Zgadzamy się.)</u>
          <u xml:id="u-146.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-146.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Tak więc co, jest sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-146.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Głosujmy.)</u>
          <u xml:id="u-146.12" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie, nie będziemy nad tym głosować.</u>
          <u xml:id="u-146.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Odczytam, kto się zgłosił do zadania pytań. Posłowie: Oraniec, Słomski, Misztal, Ajchler, Brejza, Biela, Zdzisław Pupa, Kozioł, pani poseł Barys, posłowie: Kalemba, Zarzycki, Stanibuła, Kopeć, Adamski, Bergier, Kałamaga, Podkański i Chmielewski.</u>
          <u xml:id="u-146.14" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeszcze ktoś?</u>
          <u xml:id="u-146.15" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Pilarczyk, poseł Szelwicki.</u>
          <u xml:id="u-146.16" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jeszcze? Pan poseł Chmielewski jest zapisany.</u>
          <u xml:id="u-146.17" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy to wszyscy? Jeszcze poseł Smolarek?</u>
          <u xml:id="u-146.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Zapisał się.)</u>
          <u xml:id="u-146.19" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze, tylko uprzedzam, że będę niezwykle radykalny w ograniczaniu czasu zadawania tych pytań.</u>
          <u xml:id="u-146.20" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zamykam na tym... Pan poseł też będzie o coś pytał?</u>
          <u xml:id="u-146.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Czy jest dyskusja?)</u>
          <u xml:id="u-146.22" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie, to są pytania, oczywiście jest przedstawiciel Ministerstwa Skarbu Państwa, jak widzę, jest pani minister.</u>
          <u xml:id="u-146.23" who="#komentarz">(Poseł Jan Wyrowiński: Czy rząd będzie miał szansę się obronić?)</u>
          <u xml:id="u-146.24" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeżeli będą pytania do pani minister lub pani minister będzie chciała zabrać głos, to zabierze, nie ma tu przeszkód.</u>
          <u xml:id="u-146.25" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zatem pan poseł Smolarek zamyka listę pytających.</u>
          <u xml:id="u-146.26" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę, pan poseł Jan Oraniec.</u>
          <u xml:id="u-146.27" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, jakiś strasznie długi tekst pan przyniósł ze sobą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PosełJanOraniec">Panie marszałku, ale to będzie bardzo szybko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie, nie, panie pośle, bardzo pana proszę, jest minuta na zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PosełJanOraniec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytania do pani minister.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PosełJanOraniec">Pierwsze pytanie. Jakie jest na dziś zadłużenie polskiego przemysłu cukrowniczego?</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#PosełJanOraniec">Drugie pytanie. Czy wszystkie cukrownie otrzymały kredyt na skup buraków z tegorocznej kampanii, skąd będą pochodziły środki na ich spłatę i czy rolnicy otrzymali już pierwszą ratę za dostarczone buraki?</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#PosełJanOraniec">Trzecie pytanie. Czy utworzenie holdingów i ich podział na grupy przed prywatyzacją przyniosły oczekiwane efekty w postaci zainteresowania prywatyzacją przemysłu cukrowniczego przez polski kapitał? Czy jedna cukrownia to też jest grupa?</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#PosełJanOraniec">Czwarte pytanie. Czy prawdą jest, że związki zawodowe i związki plantatorów roślin okopowych podpisały pakiety socjalne i plantatorskie z potencjalnymi inwestorami, że w przypadku likwidacji deficytowej cukrowni otrzymają odprawy pieniężne, a plantatorów przejmie inna cukrownia z tej samej grupy?</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#PosełJanOraniec">I pytania do posła sprawozdawcy. Czy w czasie trwania prac nad uchwałą nie popełniono błędów proceduralnych i dlaczego są w niej stwierdzenia, które nie mając nic wspólnego z rzeczywistością, np. cła zostały wprowadzone, a ustawa o cukrze polskim nie wpłynęła jeszcze do Sejmu?</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#PosełJanOraniec">Następne pytanie. Posłowie wnioskodawcy mówią o utworzeniu Polskiego Cukru i przejęciu akcji przez fundusze inwestycyjne. Jak funkcjonuje taki fundusz inwestycyjny, czy są przykłady? Na pewno będzie mowa o Funduszu św. Jerzego w Zamościu.</u>
          <u xml:id="u-149.7" who="#PosełJanOraniec">Kolejne pytanie. Czy w takich funduszach są udziały uprzywilejowane, kto je posiada i w jaki sposób udziałowcy zorganizują walne zgromadzenie, jeżeli trzeba będzie zgromadzić kilka tysięcy osób? Czy proponowanie z jednej strony prac nad uchwałą, a jednocześnie wstrzymanie prac nad nową ustawą cukrową nie jest stratą czasu i energii i czy nie lepiej zająć się uregulowaniem sytuacji prawnej cukrownictwa? Czy to prawda, że wnioskodawcy jeżdżą po cukrowniach i naciskają na pracowników i rolników, by blokowali prywatyzację, aby mogły powstać Polski Cukier i pracownicze fundusze inwestycyjne?</u>
          <u xml:id="u-149.8" who="#PosełJanOraniec">I ostatnie pytanie. Kto będzie zarządzał majątkiem Polskiego Cukru SA oraz funduszami pracowniczo-rolniczymi i kontrolował to? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto ci to przygotował?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł wprawdzie trzymał się regulaminu i zadawał pytania, ale proponowałbym, żeby trzymać się tekstu uchwały, bo ta uchwała nie mówi o wszystkim, co się dzieje w cukrze.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Andrzej Słomski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PosełAndrzejSłomski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#PosełAndrzejSłomski">Pierwsze. Jakie są powody opóźniania procesu prywatyzacji cukrowni, które, moim zdaniem, wynosi co najmniej dwa lata?</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#PosełAndrzejSłomski">Pytanie drugie. Jakie są przyczyny nagłego zainteresowania rządu przemysłem cukrowniczym we wrześniu 1999 r., tj. po rozpoczęciu kampanii, w uzgodnieniu warunków sprzedaży polskich cukrowni inwestorom zagranicznym? Uchwała Rady Ministrów nr 70 z 2 września 1999 r. w zamian za zmniejszenie limitu kwoty A o 25% obiecuje poręczenie kredytu na skup buraków cukrowych. Realizacja tej uchwały przebiega jednak opieszale, a przedłużające się negocjacje między bankami a Agencją Rynku Rolnego mającą udzielić poręczeń kredytowych opóźniają należne wypłaty rolnikom za dostarczane buraki. Jak zatem rząd ocenia cierpliwość plantatorów? Kiedy plantatorzy otrzymają swoje pieniądze i czy z odsetkami?</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#PosełAndrzejSłomski">I pytanie trzecie, ostatnie. Na terenie woj. świętokrzyskiego mamy trzy cukrownie: Częstocice, Włostów i Łubno, które jeszcze zatrudniają łącznie ponad 600 pracowników. Stan ten w wyniku prowadzonej restrukturyzacji systematycznie ulega zmniejszeniu. Doświadczenia i tradycje produkcji buraków cukrowych na ziemiach okolic Kazimierzy Wielkiej, Opatowa i Ostrowca sięgają 100–150 lat i przechodzą z pokolenia na pokolenie. Dziś z uprawy buraków cukrowych utrzymuje się ponad 11 tys. rodzin plantatorów. Kto zagwarantuje w przyszłości byt tym rodzinom, jeżeli największą wartością tak nisko wycenionych cukrowni jest często przyznany limit produkcji cukru? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Stanisław Misztal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PosełStanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać fundamentalne moim zdaniem pytanie w kwestii cukrownictwa. Czy rząd ma wiążący dokument kierunkowy dotyczący polityki państwa w dziedzinie rozwoju przemysłu cukrowniczego?</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#PosełStanisławMisztal">Następne. Poprzez manipulacje cenowe spółki cukrowe próbują odbudować swoją pozycję. Dzieje się to jednak kosztem całego społeczeństwa i prowadzi do niekontrolowanej restrukturyzacji branży. Pojawia się zatem ważna kwestia: Jak rząd widzi możliwości przeciwdziałania występującym praktykom i prowadzenia uporządkowanej polityki względem branży?</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#PosełStanisławMisztal">Czy, przygotowując program sprzedaży spółek cukrowych, uwzględniono, że są one posiadaczami między innymi akcji w bankach cukrowniczych, na przykład we Wschodnim Banku Cukrownictwa? Czy realna, a nie jedynie nominalna wartość tych akcji została uwzględniona w planach restrukturyzacji przemysłu cukrowniczego? Czy nie stanie się tak, że osoby zasiadające w zarządach i radach nadzorczych cukrowni, dbając jedynie o własny interes i szybką sprzedaż wybranym inwestorom cukrowni, będą się starać o obdarowywanie nabywców tłustymi kąskami w postaci tanich akcji banku cukrownictwa? Czy rząd nie powinien przyjąć dokumentu określającego w miarę precyzyjnie kierunki rozwoju, restrukturyzacji oraz prywatyzacji przemysłu cukrowniczego? Obecnie znane są szkodliwe w mojej ocenie działania zarządu i rady nadzorczej Lubelsko-Małopolskiej Spółki Cukrowej i wchodzących w jej skład cukrowni, działania, które zmierzają do obniżenia wartości akcji Wschodniego Banku Cukrownictwa.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#PosełStanisławMisztal">Ostatnie pytania. Pani minister, proszę także, o ile to możliwe, o komentarz do bulwersujących opinię wyborców Zamojszczyzny informacji zawartych w artykule w „Naszym Dzienniku” z dnia 17 listopada br., dotyczących działań przewodniczącego rady nadzorczej holdingu pana Jacka Sochy i prezesa Andrzeja Mulawy, mających na celu sprzedaż holdingu i Wschodniego Banku Cukrownictwa za bezcen zachodniej firmie z wielkimi stratami dla skarbu państwa. Dlaczego ci panowie - jeden, który ma nadmiar stanowisk, a drugi, bez przygotowania merytorycznego - przynoszący szkody holdingowi, w dalszym ciągu pełnią swoje funkcje? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Romuald Ajchler.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PosełRomualdAjchler">Panie Marszałku! Zadajemy te pytania na sali z jednego prostego powodu. Mianowicie podczas obrad komisji jest rzadkością, by raczyli nas odwiedzić ministrowie. Korzystamy więc z tego, że jest pani minister. I dlatego właśnie te pytania są zadawane.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Wyrowiński: Nie, pani minister bywa; niestety to posłów często nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Pani minister zawsze jest, nawet zaprasza nas do siebie.)</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#PosełRomualdAjchler">Ja mówię o ministrach, panie pośle, i mogę dać przykłady przerwania obrad komisji z tego powodu, że nie było ministrów. To jest fakt. Ja nie odnoszę się bezpośrednio do pani minister, która jest na sali.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#PosełRomualdAjchler">Panie Marszałku! Jest prawdą, że kryzys w cukrownictwie jest niespotykany na skalę 170-letną. Wiele cukrowni nie ma obecnie zdolności kredytowej. Ale to wszystko, co jest negatywne w tej chwili, dzieje się, proszę państwa, za waszych dwuletnich rządów. I nic w tej kwestii nie zrobiliście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę przechodzić do pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PosełRomualdAjchler">Chciałbym zapytać pana posła wnioskodawcę: Jak pan ocenia, w jakim stopniu z chwilą przyjęcia tej uchwały poprawi się sytuacja ekonomiczna cukrowni? I czy wtedy, kiedy podejmiemy tę uchwałę, cukrownie zaczną płacić rolnikom za buraki cukrowe?</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#PosełRomualdAjchler">Wspomnieliście państwo o ustawie, która jest przygotowywana w podkomisji. Chciałbym się dowiedzieć, czy w ustawie przewidzieliście środki na dokapitalizowanie cukrowni czy spółki cukrowej, o której jest mowa.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#PosełRomualdAjchler">Następne pytanie kieruję do pani minister. Pani minister, mam przed sobą pismo podpisane przez panią, a dotyczy ono terminowej zapłaty plantatorom za buraki cukrowe dostarczone do cukrowni w Szamotułach. Powołam się na jedno zdanie z tego pisma. Stwierdziła pani, że rolnicy, plantatorzy otrzymają zapłatę za korzenie buraka cukrowego w terminie. Pani minister, minęły wszystkie terminy, a rolnicy w cukrowni w Szamotułach nie dostali ani jednej złotówki. Mało tego, na moje pytanie we wczorajszej rozmowie z prezesem zarządu, nie umiał mi odpowiedzieć, czy w ogóle i kiedy otrzymają kredyt. W związku z tym, pani minister, prosiłbym, aby pani zainteresowała się tą sprawą.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#komentarz">(Poseł Marian Dembiński: Pytanie czy prośba?)</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#PosełRomualdAjchler">Pan poseł chciał pytanie: Pani minister, czy w związku z pismem, które otrzymałem, i rolnicy, którzy...</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-157.6" who="#PosełRomualdAjchler"> Panie marszałku, czy mógłby pan marszałek spowodować, żeby mi nie przeszkadzano?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, jestem w rozterce w tej chwili, bo z jednej strony posłowie panu przeszkadzają, a z drugiej strony mają trochę racji, bo pan nie zadaje pytań. Prosiłbym więc, żeby pan zadał pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PosełRomualdAjchler">Panie marszałku, ale żeby zadać jakiekolwiek pytanie, trzeba je zadać w pewnym kontekście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze, rozumiem, jestem liberalny co do kontekstu, ale to nie jest miejsce na interpelacje i na prośby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PosełRomualdAjchler">A więc pytanie: Czy w związku z tym pismem, jakie otrzymałem od pani minister, mogę liczyć na to, że zapisy w tym piśmie nie będą tylko pustosłowiem? Czy może pani na to odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#PosełRomualdAjchler">I ostatnie pytanie dotyczące kwestii cukrowni. Ponoć funkcjonuje pismo nadzoru bankowego, które nie dopuszcza możliwości udzielania kredytów cukrowniom bez gwarancji kredytowych przez Agencję Rynku Rolnego. Czy ten fakt jest pani znany? Jeśli tak, to kolejne pytanie: Czy rząd zdawał sobie sprawę, podejmując uchwałę, że będzie ona niewykonalna? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Ryszard Brejza. Przygotuje się pan poseł Adam Biela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PosełRyszardBrejza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie wiem, czy ja również mam zgodę pana marszałka na to, aby zadać swoje pytania w kontekście. Czy bez zgody pana marszałka mogę zadać te pytania w kontekście? Nie słyszę odpowiedzi, czyli mam przyzwolenie.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#PosełRyszardBrejza">Pani Minister! Miesiąc temu zgłaszałem interpelację w podobnej sprawie do ministra skarbu, w której pytałem m.in. o to, czy możliwe jest dokapitalizowanie powstającego koncernu Polski Cukier poprzez zyski osiągane przez spółki skarbu państwa. Nie chodziło mi o dokapitalizowanie bezpośrednio przez same zyski, ale poprzez udziały, jakie mogłyby być objęte w takim koncernie przez spółki skarbu państwa. Odpowiedzi na to pytanie i na tę propozycję nie otrzymałem do dnia dzisiejszego. Na drugą część tej interpelacji, o której już nie będę państwa informować, odpowiedź otrzymałem. Wydaje mi się, że w debacie, jaka się dzisiaj toczy, odpowiedź byłaby dla nas niezwykle istotna.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#PosełRyszardBrejza">I kolejne pytanie do wnioskodawców i do pani minister. Czy nie podzielacie państwo negatywnej oceny pracy holdingów cukrowych? Kto ponosi odpowiedzialność za miliony złotych wyrzuconych na ich utrzymanie, na utrzymanie w gruncie rzeczy niepotrzebnych urzędników i biurokracji? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Adam Biela. Następnie pan poseł Zdzisław Pupa.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, proszę sprawniej podchodzić do trybuny. Uprzedzam, kto jest następny po to, żeby mógł się przygotować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PosełAdamBiela">Tak jest, panie marszałku, usiłowałem wystartować szybko.... z małą wydajnością, jak się okazało. Chciałem zadać wyłącznie pytania, najpierw pani minister.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PosełAdamBiela">Jakie Ministerstwo Skarbu Państwa widzi możliwości ustalenia indywidualnej odpowiedzialności urzędników centralnych urzędów państwowych za doprowadzenie polskich cukrowni do sytuacji skrajnego bankructwa o niespotykanej skali w historii polskiego cukrownictwa?</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#PosełAdamBiela">Jest oczywiste, że na transakcjach związanych z różnicami pomiędzy cenami za kilogram cukru w zeszłym i w tym roku zarobiły największe hurtownie w kraju. A chyba Sejm musi się interesować tym, kto ponosi za to odpowiedzialność, dlatego zadaję tego rodzaju pytanie.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#PosełAdamBiela">Drugie pytanie: Jakie są przewidywane wpływy do budżetu państwa z prywatyzacji cukrowni aktualnie przeprowadzanych oraz planowanych na mocy istniejącej ustawy cukrowej? Według mojej orientacji te wpływy są prawie żadne, wobec tego mam pytanie: Po co dalej brnąć w tym kierunku? I pytanie do pana posła sprawozdawcy: W jakim zakresie inicjatywa powołania Polskiego Cukru przyczyni się do koncentracji polskiego kapitału? Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Zdzisław Pupa.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Następnie pan poseł Andrzej Kozioł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PosełZdzisławPupa">Panie Marszałku! Panie, Panowie! Podjęty temat odnosi się do uchwały dotyczącej wręcz konieczności zabezpieczenia polskiej racji stanu poprzez powołanie i umożliwienie zafunkcjonowania koncernu polskiego, który grupowałby cukrownie polskie w spółce akcyjnej Polski Cukier. Mając na względzie kontrowersje dotyczące powołania koncernu Polski Cukier SA, który przecież nie byłby monopolistą, wyrażam zdziwienie graniczące z irytacją. W związku z powyższym nasuwają mi się pytania do sprawozdawcy. Czy znane są sprawozdawcy komisji powody, dla których związek plantatorów roślin okopowych, buraka cukrowego jest przeciwny utworzeniu Polskiego Cukru SA? Dlaczego mimo pozytywnych ocen i analiz przekonujących o potrzebie utworzenia polskiego koncernu są takie duże opory ze strony niektórych ugrupowań politycznych, na przykład Unii Wolności i SLD?</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PosełZdzisławPupa">Do przedstawiciela rządu mam następujące pytanie: Dlaczego rząd podjął tak późno interwencję na rynku cukru, co doprowadziło do bardzo trudnej sytuacji w wielu cukrowniach i nieuzyskania zapłaty przez rolników za dostarczone buraki? Czy rząd zdaje sobie sprawę, że prywatyzacja poprzez wyprzedaż polskich cukrowni obcemu kapitałowi doprowadzić może do jeszcze większego bankructwa i zubożenia około pół miliona rodzin polskich, które żyją z produkcji buraka i cukru? Następne pytanie. Ostatnie doniesienia prasowe mówią o stworzeniu warunków do nadużyć przy wyprzedaży polskich cukrowni poprzez to, że została zaniżona wartość akcji we Wschodnim Banku Cukrownictwa. Proszę o szczegółowe wyjaśnienia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Andrzej Kozioł.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przygotuje się pani poseł Elżbieta Barys.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PosełAndrzejKozioł">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pytania do posła sprawozdawcy w związku z ewentualnym utworzeniem koncernu Polski Cukier: Jakie będą proporcje w podziale akcji pomiędzy pracowników a producentów? Mówię o tym w kontekście tego, że zawsze jest mniej pracowników niż producentów związanych z daną cukrownią. Czy to nie będzie rodzić pewnych konfliktów? I drugie pytanie: Czy plantatorzy i pracownicy, będący właścicielami akcji, będą mogli je zbywać na wolnym rynku, czy tylko w ramach swojej grupy, tzn. Polskiego Cukru. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Elżbieta Barys.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Stanisław Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PosełElżbietaBarys">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Pytanie do pana posła sprawozdawcy: Czy utworzenie spółki akcyjnej Polski Cukier pozwoli na racjonalną restrukturyzację i ochronę pakietów pracowniczych i plantatorskich oraz czy zostanie zachowana wielkość produkcji i areału plantacji buraka cukrowego?</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PosełElżbietaBarys">Drugie pytanie, również do pana posła: Czy faktem jest, o czym mówią oponenci tego rozwiązania, iż przemysł ten wymaga ogromnych nakładów na technologię oraz jakie są perspektywy restrukturyzacji długu przy powołaniu spółki Polski Cukier SA?</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#PosełElżbietaBarys">Trzecie pytanie, również do pana posła: Czy zmiana formy przekształceń własnościowych i utworzenie spółki akcyjnej Polski Cukier wyeliminuje takie patologie, jakie miały miejsce w leszczyńskich cukrowniach, które sprzedano bez wyceny gruntów pod cukrowniami za 5,5 mln, i do dzisiaj, pani minister, toczą się negocjacje w sprawie odzyskania tych pieniędzy dla skarbu państwa. Mimo ożywionej korespondencji nie otrzymuję na ten temat informacji.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#PosełElżbietaBarys">I pytanie do pani minister: Czy aktualny stan prawny w świetle ustawy z 1994 r. nowelizowanej w 1996 r., o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym pozwala na formę prywatyzacji proponowaną przez grupę posłów, czyli na utworzenie Polskiego Cukru SA?</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#PosełElżbietaBarys">Drugie pytanie: Jaka jest możliwość w trakcie aktualnie prowadzonej prywatyzacji ochrony pakietów mniejszościowych, pracowniczych i plantatorskich, bowiem w razie wykupu przez koncerny pakiety te stają się bezwartościowe i grupy te sprzedają nagminnie swoje udziały?</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#PosełElżbietaBarys">I ostatnie pytanie do pani minister: Czy fakt bliskiego przyjęcia Polski do Unii Europejskiej nie wymaga już od nas zbliżania się z poziomem cen cukru do tych rozwiązań? Dzisiaj boimy się, co prawda, skoku inflacyjnego, ale w momencie wejścia do Unii i przyjęcia cen tam obowiązujących, w wysokości 2 marek za kg, skok ten będzie tak ogromny, że rzeczywiście będzie trudny do wytrzymania dla naszej gospodarki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Stanisław Kalemba.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PosełStanisławKalemba">Wysoka Izbo! Pytania do pani minister.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#PosełStanisławKalemba">Pierwsze: Dlaczego rząd toleruje ewidentne łamanie ustawy i rozporządzenia stąd wynikającego odnośnie do ceny minimalnej 1,71, bowiem w roku 1999 cena detaliczna wynosiła 1,2–1,3?</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#PosełStanisławKalemba">I druga sprawa, dotycząca urzędów celnych, wypełniania dokumentów SAD i niewywożenia cukru za granicę.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#PosełStanisławKalemba">Drugie pytanie: Czy prawdą jest, że po uchwaleniu ustawy w 1994 r. wyniki finansowe, ekonomiczne cukrowni zdecydowanie się poprawiły, jak to stwierdza Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Departament Rozwoju Rolnictwa obecnego ministerstwa rolnictwa, i czy prawdą jest, że w porównaniu z wrześniem 1997 r. we wrześniu 1998 r. wyniki ekonomiczne, rentowność pogorszyły się 6,5-krotnie.</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#PosełStanisławKalemba">Kolejne pytanie: Dlaczego pani minister mi nie odpowiedziała, zgodnie z przyrzeczeniem złożonym na posiedzeniu komisji 25 sierpnia, na pytanie o wydanie bezpłatnych akcji dla plantatorów i pracowników? Wtedy pani minister przyrzekła, że w ciągu tygodnia będzie odpowiedź, a minęły już 3 miesiące. Kiedy tę odpowiedź otrzymam, a może otrzymam ją dzisiaj?</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#PosełStanisławKalemba">Następna sprawa. Czy prawdą jest, że ustawa z 1994 r., tak jak to przedstawił przewodniczący Gabriel Janowski, umożliwia tylko prywatyzację przez upadłość? - bo moim zdaniem jest to nieprawda.</u>
          <u xml:id="u-173.6" who="#PosełStanisławKalemba">I ostatnie pytanie związane z zapłatą dla plantatorów: W związku z tym, że dzisiaj większości cukrowni się nie płaci, nie ma podpisanych umów na kredytowanie, a wiadomo, że buraki zostały dostarczone, czy pani minister znany jest fakt, że Komisja Nadzoru Bankowego zajęła takie stanowisko, iż warunkiem podpisania umowy przez bank jest ustanowienie przez Agencję Rynku Rolnego dla tego banku zabezpieczenia, ale to zabezpieczenie musi być zapisane w budżecie przyszłego roku? To stanowisko nadzoru bankowego jest główną przeszkodą do podpisania umów cukrowni z bankami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Zarzycki, a przygotuje się pan poseł Stanibuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Ministrze! Mam pytanie do pani minister: Jakie konsekwencje osobowe i kiedy zostaną wyciągnięte w stosunku do winnych działania na szkodę cukrowni poprzez łamanie ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych?</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Czy rząd zainteresował się przestępstwem w obrocie cukrem, fikcyjnym eksportem, jaki miał miejsce na przejściu granicznym w Kołbaskowie i czy polecił prokuratorowi generalnemu zbadanie możliwości wystąpienia tych przestępstw na innych przejściach?</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Czy pani minister może potwierdzić prawniczą opinię, że spółkę Polski Cukier SA Rada Ministrów może powołać drogą rozporządzenia?</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Po raz kolejny z tej wysokiej trybuny pytam panią minister, kiedy właściciele: minister skarbu państwa i holding Śląskiej Spółki Cukrowej wywiążą się z zapowiedzi i rolnicy plantatorzy cukrowni Wieluń otrzymają zapłatę za dostarczone w ubiegłym roku buraki i kiedy za obecnie dostarczone? Ile cukrowni nie otrzymało do tej pory kredytów skupowych i kiedy rolnicy z tych cukrowni otrzymają zapłatę za dostarczone buraki? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Stanibuła, a przygotuje się pan poseł Kopeć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PosełRyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z niezwykle dramatyczną sytuacją przemysłu cukrowniczego uważam, że potrzebne są pilne, racjonalne, konkretne i odpowiedzialne decyzje. Dlatego pytam panią minister, czy w tej sytuacji rząd jest zdecydowany dokonać już rozpoczętej prywatyzacji tego przemysłu według założeń już realizowanych i prawie sfinalizowanych, czy też rząd jest skłonny zaniechać tych zamiarów i iść drogą pilnej legislacji, przygotować nowy projekt regulacji rynku cukru, czy też rząd podejmie działania mające na celu realizację pomysłu utworzenia grupy kapitałowej Polski Cukier SA, ze znacznym wpływem pakietu większościowego dla plantatorów i pracowników tego przemysłu?</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#PosełRyszardStanibuła">Pani minister, proszę mi odpowiedzieć, czy nie za późno i dlaczego dopiero w dniu 7 września 1999 r. Rada Ministrów podjęła decyzję w celu skutecznej ochrony rynku wewnętrznego przed importem, podwyższając stawkę celną? Uważam tę decyzję za bardzo spóźnioną. Proszę o komentarz w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#PosełRyszardStanibuła">Pani minister, obecnie sytuacja jest taka, że wiele cukrowni ma kłopoty z uzyskaniem kredytów. Czy nie należy zmienić warunków uzyskania poręczeń udzielanych przez Agencję Rynku Rolnego? Mimo kilku uchwał Rady Ministrów w tej sprawie, dalej warunki uzyskania poręczeń przez Agencję są takie, że dla niektórych cukrowni są niedostępne. Czy nie należy tej sprawy skonkretyzować i uściślić?</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#PosełRyszardStanibuła">Czy rząd jest przekonany, że w obecnej sytuacji na niektórych obszarach naszej granicy nie istnieje fikcyjny import naszego cukru? Pani minister, czy wiele odpowiedzialnych służb wykonuje swoje zadania właściwie i czy zostaną wyciągnięte wnioski, bo można mieć do wielu zastrzeżenia w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#PosełRyszardStanibuła">Pani minister, czy restrukturyzacja poprzez rozdrobnienie, podział na grupy tego przemysłu, jest uzasadniona? Czy nie należy zdecydowanie koncentrować tego kapitału w silne grupy kapitałowe, ale z pakietem większościowym dla plantatorów i pracowników przemysłu cukrowniczego?</u>
          <u xml:id="u-177.5" who="#PosełRyszardStanibuła">Chciałbym jeszcze zapytać panią minister, kiedy rolnicy uzyskają zapłatę za dostarczone buraki cukrowe z niektórych cukrowni podlegających holdingowi w Zamościu, chodzi mi np. o cukrownię Strzyżów, Wożuczyn, Klemensów. Czy panią minister to interesuje? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Chciałem poinformować, że pan poseł Pilarczyk wykreślił się z listy osób zadających pytania. Chciałbym przedstawić ten przykład jako godny naśladowania.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Stanisław Kopeć, proszę.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Następnie pan poseł Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PosełStanisławKopeć">Mam trzy pytania do pani minister i dwa do posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PosełStanisławKopeć">Bohaterka wczorajszej informacji telewizyjnej o blokadzie i proteście plantatorów. Cukrownia Kluczewo pod Stargardem, do niedawna jedna z najlepszych i najrentowniejszych cukrowni w Polsce, z dużym zyskiem w 1997 r., w ramach prywatyzacji regionalnej została wystawiona na sprzedaż. Dwa miesiące temu plantatorzy i załoga podpisali pakiety: zarówno plantatorski, socjalny, jak i inwestycyjny. Dziś protestują przeciwko tej prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#PosełStanisławKopeć">Pytam panią minister, na jakim etapie jest prywatyzacja cukrowni Kluczewo i czy istnieje możliwość jej zatrzymania? Jeżeli tak by się stało, jakie to może spowodować skutki finansowe tak dla spółki, jak i holdingu poznańsko-pomorskiego?</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#PosełStanisławKopeć">Drugie pytanie nawiązuje do pytania pana posła Ajchlera, które dotyczyło poręczeń i udzielania gwarancji przez Agencję Rynku Rolnego, chciałbym je rozszerzyć. Ile gwarancji Agencja Rynku Rolnego udzieliła do dzisiaj i na jaką kwotę? Czy one w ogóle zostały przyjęte?</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#PosełStanisławKopeć">I trzecie pytanie. Na jednym z posiedzeń komisji rolnictwa pani minister obiecywała nam przygotować informację i dzisiaj o nią pytam. Ile cukrowni zrzeszonych w holdingach sprzedawało w 1999 r. cukier poniżej ceny 1,71 gr ustalonej przez rząd rozporządzeniem i jakie kary nałożono na te cukrownie?</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#PosełStanisławKopeć">Mam dwa pytania do pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#PosełStanisławKopeć">Pierwsze. W pańskim wystąpieniu powiedział pan, panie pośle, że kwota B powinna stanowić 30% kwoty A na wypadek nieurodzaju. Czy na wypadek nieurodzaju co roku, czy rzeczywistego nieurodzaju? A jeżeli co roku, czy to oznacza corocznie odkładanie nadwyżki wynoszącej 450 tys. ton, bo tyle by to wyniosło.</u>
          <u xml:id="u-179.7" who="#PosełStanisławKopeć">I drugie pytanie. Kiedy pan poseł sprawozdawca, jako główny współinicjator i współtwórca spółki Polski Cukier, przewiduje zakończenie prac podkomisji i skierowanie tego projektu do drugiego czytania i czy spowoduje to konieczność wstrzymania decyzji prywatyzacyjnych wynikających z ustawy budżetowej na 2000 r.? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Adamski.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Bergier.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PosełWładysławAdamski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jak zwykle problematyka prywatyzacji wywołuje wiele kontrowersji i, co widać po dyskusji, powoduje ogromne zróżnicowanie zdań. W tym kontekście prywatyzacyjnym chciałbym postawić pytanie. Komu zależało na tym, aby analizy przedprywatyzacyjne, o których mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z 20 czerwca 1995 r., były przeprowadzane w najbardziej niekorzystnym dla cukrowni czasie, to jest przed rozpoczęciem kampanii, gdy cukrownie, po dwóch latach powiększania się strat, miały najgorszy wynik finansowy? Cena cukru wynosiła od 0,8 do 1 zł za 1 kg. Biorąc pod uwagę fakt, że analizy te były podstawą do celowych negocjacji z inwestorami, przypuszczam po prostu, że skarb państwa zamierzał osiągnąć z grupowej sprzedaży cukrowni jak najniższe przychody. Przy czym, mówiąc o tych analizach i najbardziej niekorzystnym okresie, chcę przypomnieć, że to dotyczy obecnego, 1999 r. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Bergier.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Kałamaga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PosełJózefBergier">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak wynika z dzisiejszej dyskusji, powołanie spółki akcyjnej Polski Cukier SA, a także podjęcie tej uchwały, spotkało się z dużym zainteresowaniem. Pytanie do pani minister. Jak na tle tej dyskusji ocenia pani minister decyzje z roku 1994, na mocy których w roku 1996 znowelizowano restrukturyzację w dziedzinie cukrownictwa?</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#PosełJózefBergier">I pytanie szczegółowe w związku z trwającymi dyskusjami. Jaka wielkość produkcji eksportowej w spółce akcyjnej Polski Cukier pozwoliłaby konkurować na rynku z innymi podmiotami? Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Kałamaga.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Podkański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PosełZdzisławKałamaga">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pytanie do posła sprawozdawcy. Dlaczego prezesi polskich cukrowni, wiedzący o nich wszystko, znający się także na rynku cukru, nie chcą koncernu Polski Cukier? Jaka jest opinia w tej sprawie związku zawodowego „Solidarność”? Podobno w cukrowniach nie mogą się w tej sprawie dogadać. Panie pośle sprawozdawco, kogo w końcu reprezentują inicjatorzy pomysłu powstania koncernu Polski Cukier?</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PosełZdzisławKałamaga">I pytanie do pani minister. Jak pani minister zinterpretuje pojawiające się opinie, że koncern Polski Cukier założy państwo za nasze, podatników, pieniądze, a potem szybko dostaną udziały osoby prywatne, wcale nie plantatorzy, i będą sprzedawać swoje akcje komu i za ile zechcą, kiedy się dogadają? Pieniądze z takich transakcji trafią do prywatnej kieszeni. Czy państwo polskie jest tak bogate, żeby fundować osobom fizycznym takie prezenty? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Podkański.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Chmielewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PosełLesławPodkański">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wszystkie moje pytania będą miały charakter związany bardzo ściśle z koncepcją utworzenia Polskiego Cukru SA i nie będą odnosić się do żadnej regionalnej lobbingowej sytuacji jednej czy drugiej cukrowni.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#PosełLesławPodkański">Pierwsze pytanie jest następujące: Jaka jest dzisiaj skala zadłużenia wszystkich 76 polskich cukrowni? Jaka jest różnica skali zadłużenia w 57 cukrowniach, które są w 4 holdingach, i w 18 cukrowniach, które są poza holdingiem?</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#PosełLesławPodkański">Czy członkowie rządu mogą podać dzisiaj skalę procentową i kwotową dotacji i subwencji, jakie otrzymują zachodni producenci cukru, którzy później lokują swój cukier na giełdach światowych? Jak wygląda różnica i na ile to jest istotne, jeśli chodzi o porównanie z polskim dofinansowaniem?</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#PosełLesławPodkański">Czy rząd posiada wizję restrukturyzacji i prywatyzacji branży, a jeśli tak, to jaką?</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#PosełLesławPodkański">I kolejne pytanie, perspektywiczne: Czy może zdarzyć się taki przypadek, że cały polski przemysł cukrowniczy znajdzie się w rękach jednego inwestora zagranicznego?</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#komentarz">(Poseł Jan Chmielewski: Może.)</u>
          <u xml:id="u-187.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Może będzie Polski Cukier.)</u>
          <u xml:id="u-187.7" who="#PosełLesławPodkański">Proszę o odpowiedź rząd, a nie posłów. Posłowie stanowią prawo, a rząd rządzi.</u>
          <u xml:id="u-187.8" who="#PosełLesławPodkański">Kiedy zdaniem rządu, przy 20-krotnych podwyżkach cen paliw w trzech kwartałach bieżącego roku, każdy polski producent rolnik przestanie kredytować cukrownie i otrzyma słuszne minimalne pieniądze za już dostarczony surowiec? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-187.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Chmielewski.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przygotuje się pan poseł Szelwicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PosełJanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panie Ministrze! Mam pytanie do przedstawicieli rządu. Kto, kiedy i dlaczego utworzył holdingi cukrowni? Czy była to pomoc, czy też, zdaniem państwa, niejako zaplanowana w czasie zapaść branży przemysłu cukrowego?</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#PosełJanChmielewski">Czy rząd podziela pogląd, analizując okres od 1990 r. do dnia dzisiejszego, że ten czas był czasem zmarnowanym dla tej gałęzi przemysłu? Czy to prawda, że przez ostatnich 9 lat nie tylko nie dokonano głębokiej restrukturyzacji tej branży pod kątem sprostania konkurencji w ramach Unii Europejskiej, ale dystans pomiędzy tymi krajami a Polską powiększył się radykalnie na naszą niekorzyść?</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#PosełJanChmielewski">Co zrobić, aby prywatyzacja cukrownictwa nie stała się zwykłą wyprzedażą za byle jakie pieniądze i na byle jakich warunkach?</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#PosełJanChmielewski">Wielu posłów, wśród nich także ja, wielokrotnie występowało z różnymi propozycjami ujęcia bezpiecznej i właściwej, zdawałoby się, specyfikacji przy prywatyzacji tej gałęzi, by pieniądze nie były na górze, a bezrobocie na dole. Czy rząd szczegółowo analizował uwagi posłów? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Szelwicki.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przygotuje się, jako ostatni, pan poseł Smolarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PosełFranciszekSzelwicki">Mam tylko pytania do pani minister. Jedno z tych pytań zadał już poseł Zarzycki: Czy uchwałą Rady Ministrów można sprywatyzować te holdingi w spółkę Polski Cukier?</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#PosełFranciszekSzelwicki">Następne pytanie: Czy rzeczywiście uchwała rządu 7074 odnośnie do gwarancji kredytowania cukrowni będzie realizowana, czy też, jak słyszymy tutaj, i nie tylko tutaj, jest tak połowicznie?</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#PosełFranciszekSzelwicki">Jaka jest cena cukru w Unii Europejskiej i ile tysięcy ton z tych 460 tys., które były w rezerwie, sprzedano poniżej złotego? Wiemy, że dzisiaj 1kg cukru już kosztuje 2,5, a jeśli chodzi o produkcję w ubiegłej kampanii, to wynosiło to 1,86 za 1 kg. I kto to wykupił? Bo ten cukier zalega w magazynach jeszcze tych cukrowni. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Smolarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PosełRyszardSmolarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Analizując dokument przesłany przez pana premiera Buzka, jako dokument, który służy do wyjaśnienia kwestii trudnej sytuacji w cukrownictwie, czytamy na ostatniej stronie uzasadnienia, że wszystkie działania, o których tu już mówili koledzy - nie chcę tego przedłużać - podjęte przez Radę Ministrów spowodowały odczuwalną poprawę sytuacji na rynku cukru.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PosełRyszardSmolarek">Natomiast wcześniej, przed tym akapitem, chcę powiedzieć, że sytuacja ta wygląda tak, jeśli chodzi o cukrownie, które znajdują się na granicy bankructwa: 57 cukrowni znajduje się w tej chwili w takim stanie, z czego na 57 cukrowni 22 straciły zdolność kredytową, a pozostałym banki odmówiły przyznania kredytów na skup buraków cukrowych. Większość cukrowni w ostatnim roku obrachunkowym zanotowała straty. W 12 cukrowniach, zgodnie z art. 430 Kodeksu handlowego, walne zgromadzenia akcjonariuszy podjęły decyzje w sprawie dalszego istnienia tych podmiotów, ponieważ straty przekroczyły wartość kapitału zapasowego i ponad 1/3 część kapitału akcyjnego. Zadłużenie z tytułu niespłaconych kredytów na skup buraków wynosi ponad 230 mln zł, a szacowane zapotrzebowanie na kredyt, konieczne do zaciągnięcia na bieżącą kampanię, przekracza 1,5 mld zł. W związku z tym pytanie - proszę, żeby zechciała pani minister w kilku zdaniach, jasno i klarownie, powiedzieć - Jakie są te odczuwalne symptomy poprawy na rynku cukru na dzień dzisiejszy, żebyśmy mogli powiedzieć zarządom, cukrowniom, plantatorom, że jest ta perspektywa. Z rozmów z plantatorami, którzy dostarczają buraki cukrowe do cukrowni Sokołów Podlaski w woj. siedleckim, wynika, że wygląda to zupełnie minorowo; oni nie widzą perspektywy dla istnienia tej cukrowni, nie widzą również możliwości otrzymania pieniędzy za dostarczone buraki.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#PosełRyszardSmolarek">Drugie pytanie: Jak wygląda ta perspektywa w kontekście złożonego przez nas mandatu negocjacyjnego, jeżeli pamiętam, wcześniej, w avis, składaliśmy, jeszcze jako koalicja PSL–SLD, czyli w 1997 r., wielkość kwoty — ok. 2 mln ton cukru w mandacie negocjacyjnym o nasze członkostwo w Brukseli. Wiem, że w tej chwili, po przyjęciu wszystkich rozdziałów, ta kwota jest dużo niższa, prosiłbym bardzo o wymienienie jej i podanie ile, w kontekście tej kwoty, cukrowni musi przestać się zajmować produkcją cukru i ilu plantatorów musi zmienić profil produkcji: z buraka cukrowego na inne działy, gdyż nie będą miały w tej sytuacji perspektywy, szansy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kończymy pytania.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią Barbarę Litak-Zarębską, podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przepraszam, wyjaśnię jedną kwestię: najpierw stanowisko rządu, a potem odpowiedzi na pytania czy od razu odpowiedzi na pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">To zależy od pani.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#komentarz">(Poseł Zdzisław Podkański: Jedno i drugie, pani minister.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">W dniu 17 września br. rząd przyjął następujące stanowisko w sprawie projektu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie sytuacji w polskim cukrownictwie i prywatyzacji przemysłu cukrowniczego (druk nr 1364). W projekcie uchwały Sejmu w sprawie sytuacji w polskim cukrownictwie i prywatyzacji przemysłu cukrowniczego zawarta jest ocena sytuacji w polskim cukrownictwie oraz wezwanie rządu do, po pierwsze, uregulowania rynku cukru poprzez zdjęcie nadwyżki 450 ton cukru z rynku oraz wprowadzenie ceł na poziomie nie niższym niż 0,45 ECU za kilogram cukru, wstrzymania procesu prywatyzacji cukrownictwa do czasu uchwalenia przez Sejm nowej ustawy o regulacji rynku cukru.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Ustosunkowując się do tez projektu, rząd podziela zaniepokojenie istniejącą sytuacją. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej podjął następujące działania w prawie postulatów zawartych w projekcie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczących zapewnienia branży cukrowniczej właściwych warunków funkcjonowania. Rada Ministrów, mając na uwadze potrzebę zapewnienia skutecznej ochrony rynku wewnętrznego przed importem cukru z zagranicy, w dniu 7 września 1999 r. podwyższyła autonomiczną stawkę celną na cukier do poziomu konwencyjnej stawki celnej, tj. do wysokości 100%, maksimum 450 euro za tonę (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 września br. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia taryfy celnej).</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">W celu zapewnienia cukrowniom warunków umożliwiających rozpoczęcie kampanii cukrowniczej w 1999 r. w dniu 2 września br. Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie udzielenia przez Agencję Rynku Rolnego poręczeń spłaty kredytów zaciągniętych na skup buraka cukrowego ze zbiorów bieżącego roku. Warunkiem udzielenia przez Agencję Rynku Rolnego poręczenia spłaty kredytu przeznaczonego na skup buraków cukrowych jest, po pierwsze, złożenie do Agencji Rynku Rolnego wniosku o udzielenie poręczenia wraz z warunkową umową kredytową, po drugie, przedstawienie przez wszystkich producentów cukru umów nieodpłatnego zbycia na rzecz właściwej spółki cukrowej, a w przypadku producentów cukru pozostających poza tymi spółkami prawa - na rzecz wybranej spółki cukrowej - do co najmniej 25% przyznanego limitu w ramach kwoty A w kampanii cukrowniczej 1999/2000 i ustanowienie na rzecz Agencji Rynku Rolnego zabezpieczeń udzielonego poręczenia. Łączna wartość zobowiązań Agencji Rynku Rolnego wynikająca z udzielonych przez nią poręczeń nie może przekraczać 1,7 mld zł. W uchwale stwierdza się, że w razie konieczności realizacji zobowiązań agencji wynikających z udzielonych poręczeń zostaną jej przekazane środki przewidziane na ten cel w budżecie państwa na rok 2000.</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Rada Ministrów podjęła uchwałę nr 74/99 zmieniającą uchwałę nr 70/99 w zakresie rozszerzenia udzielonych przez Agencję Rynku Rolnego poręczeń. Znowelizowany zapis określa, że Agencja Rynku Rolnego może udzielać poręczeń spłaty kredytów zaciągniętych na skup buraków cukrowych ze zbiorów 1999 r. i przechowywanie wyprodukowanego z nich cukru.</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">W dniu 7 listopada Rada Ministrów przyjęła kolejne zmiany do przedmiotowej uchwały mające na celu przyspieszenie jej realizacji, wyeliminowanie trudności w udzielaniu poręczeń wynikających z określonych w uzasadnieniu do wyżej wymienionej uchwały wzajemnych zabezpieczeń poręczeń kredytowych. W treści uchwały zamiast wzajemnego poręczenia zabezpieczeń poręczeń kredytowych znalazł się zapis dotyczący obowiązku zabezpieczenia poręczenia udzielonego przez Agencję Rynku Rolnego wekslem in blanco wystawionym przez producenta cukru, poręczonym przez właściwą spółkę cukrową, za zgodą ministra finansów, a w przypadku producentów pozostających poza spółkami zabezpieczenia poręczonym wekslem, poręczonym wekslem in blanco. Wszystkie cukrownie należące do spółek cukrowych, jak również producenci cukru pozostający poza tymi spółkami złożyli wymagane zapisami wymienionej uchwały Rady Ministrów umowy dotyczące zbycia 25% limitu kwoty A przyznanego im na kampanię 1999/2000 r. Oznacza to, że w wyniku przeprowadzonej regulacji z rynku krajowego została zdjęta nadwyżka w wysokości 407 500 ton cukru.</u>
          <u xml:id="u-197.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Odnosząc się do drugiego postulatu zawartego w projekcie uchwały Sejmu, Rada Ministrów stwierdza, że nie podziela poglądu, iż wstrzymanie prywatyzacji cukrowni sprzyjać będzie poprawie sytuacji na rynku cukru. Cukrownie znajdują się na granicy bankructwa. Na 57 cukrowni znajdujących się w strukturze spółek cukrowych jedynie 22 posiadają zdolność kredytową. Pozostałym banki odmówiły przyznania kredytu na skup buraków cukrowych. Większość cukrowni za ostatni rok obrotowy zanotowała straty. W 12 cukrowniach zgodnie z art. 430 Kodeksu handlowego walne zgromadzenie akcjonariuszy podjęło decyzję w sprawie dalszego istnienia tych podmiotów, ponieważ straty przekroczyły wartość kapitału zapasowego i ponad 1/3 kapitału akcyjnego. Zadłużenie z tytułu niespłaconych kredytów na skup buraków wynosi ponad 230 mln zł, a szacowane zapotrzebowanie na kredyty, których zaciągnięcie na bieżącą kampanię jest konieczne, przekracza 1,5 mld zł. Cukrownie od dwóch lat nie realizują inwestycji z wyjątkiem niezbędnych napraw i remontów, co powoduje niebezpieczną dekapitalizację ich majątku.</u>
          <u xml:id="u-197.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Wierzyciele cukrowni upatrują w procesie prywatyzacji szansę na wyłonienie inwestora strategicznego i perspektywę odzyskania swoich wierzytelności. W przypadku wstrzymania prywatyzacji należy spodziewać się postępowań upadłościowych w stosunku do wielu cukrowni. Rada Ministrów stoi na stanowisku, że w obecnej sytuacji najpilniejsze jest zapewnienie cukrowniom środków finansowych na przeprowadzenie restrukturyzacji zadłużenia i finansowanie skupu surowca oraz rozwoju zakładów. Jedynym realnym źródłem kapitału jest inwestor strategiczny dysponujący odpowiednim kapitałem i doświadczeniem w branży, wyłoniony w procesie prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-197.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Zatem, biorąc pod uwagę przede wszystkim interes pracowników i plantatorów buraka cukrowego, wszystkie będące w trakcie realizacji procesy prywatyzacyjne powinny zostać dokończone. Aktualnie proces restrukturyzacji regionalnych spółek cukrowych polegający na zbyciu 51% akcji cukrowni w określonych grupach regionalnych jest realizowany na podstawie uchwał walnych zgromadzeń akcjonariuszy tych spółek. Ponadto należy podkreślić, że spółki cukrowe poniosły znaczne koszty związane z przeprowadzeniem analiz prawnych, ekonomiczno-finansowych i wycen wartości akcji. Uchylenie tych uchwał przez pełniącego rolę walnego zgromadzenia akcjonariuszy ministra skarbu państwa może zostać potraktowane jako działanie na szkodę danej spółki cukrowej i skutkować zaskarżenie takiej uchwały do sądu oraz roszczenia odszkodowawcze.</u>
          <u xml:id="u-197.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">W przypadku procesu prywatyzacji Śląskiej Spółki Cukrowej skarb państwa zawarł z doradcą prywatyzacyjnym umowę o wykonanie analiz przedprywatyzacyjnych i przeprowadzenie procesu prywatyzacji. Doradca, zgodnie z umową, wykonał zamówione analizy i przysługuje mu z tego tytułu należne wynagrodzenie. Wstrzymanie procesu prywatyzacji należałoby zatem uznać za działanie niegospodarne. Biorąc pod uwagę stan prac legislacyjnych nad nową ustawą o regulacji rynku cukru, trudno określić termin przyjęcia jej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i wejście jej przepisów w życie. Zatem tragiczna sytuacja ekonomiczno-finansowa i społeczna wielu cukrowni uległaby dalszemu pogorszeniu, co mogłoby doprowadzić wiele z nich do upadłości.</u>
          <u xml:id="u-197.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Wobec powyższego Rada Ministrów stoi na stanowisku, że rozpoczęte działania w zakresie prywatyzacji Śląskiej Spółki Cukrowej oraz zbycie przez zarządy pozostałych trzech spółek cukrowych pakietów 51% akcji cukrowni w określonych grupach regionalnych, w ramach programu restrukturyzacji regionalnej, muszą być kontynuowane. Rozważana jest ewentualność utworzenia podmiotu, do którego zostałyby wniesione akcje cukrowni znajdujących się w trzech regionach, nazwanych grupami holdingowymi, których prywatyzacja, poprzez zbycie akcji spółek cukrowych przez skarb państwa, miała się rozpocząć dopiero po zakończeniu etapu restrukturyzacji regionalnej. Cukrownie wchodzące w skład tych grup znajdują się w relatywnie najlepszej sytuacji. Ponadto przewidziano użycie części środków finansowych pochodzących ze sprzedaży akcji w cukrowniach pozostałych grup regionalnych na dokapitalizowanie cukrowni grup holdingowych. Zakłada się, iż w przedmiocie tym znaczący pakiet akcji na preferencyjnych warunkach objęliby plantatorzy buraków cukrowych.</u>
          <u xml:id="u-197.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Ministerstwo Skarbu Państwa podjęło działania zmierzające do wyboru doradcy, który opracuje szczegółowo koncepcję organizacji i struktury tego podmiotu. Do zadań doradcy będzie należało określenie podstaw prawnych jego utworzenia, jak również niezbędnych zmian w obowiązującym porządku prawnym. Rozważone zostanie stworzenie warunków objęcia na zasadach preferencyjnych pakietów akcji przez plantatorów ponad przewidziane w dotychczasowych przepisach 15%. Doradca zostanie zobowiązany także do wykonania analizy ekonomiczno-finansowej, w tym oszacowania kosztów powołania i funkcjonowania podmiotu. Opracowany zostanie biznesplan i prognozy finansowe, pozwalające określić rentowność i ekonomiczną efektywność działalności podmiotów w przyszłości oraz wskazać źródła finansowania jego rozwoju. Raport i wnioski z przeprowadzonych przez doradcę analiz będą stanowić merytoryczne podstawy decyzji o utworzeniu podmiotu skupiającego pozostałe pod kontrolą skarbu państwa cukrownie.</u>
          <u xml:id="u-197.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Reasumując, chcę powiedzieć, że podjęte przez Radę Ministrów działania spowodowały obecnie odczuwalną poprawę sytuacji na rynku cukru. W ocenie Rady Ministrów poprawa ta, wynikająca z podjętych działań w zakresie ochrony celnej, regulacji rynku cukru oraz umożliwienia uzyskania poręczeń Agencji Rynku Rolnego przez cukrownie na zaciągane kredyty na skup buraków, może okazać się doraźną, bez dokapitalizowania branży, która z uwagi na stan budżetu państwa może nastąpić wyłącznie w drodze prywatyzacji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-197.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Teraz odpowiem na postawione pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Chwileczkę, ponieważ chciałabym odpowiadać w takiej kolejności, w jakiej były zadawane pytania. Przepraszam, ale nie ponumerowałam pytań i pogubiłam się w tym.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Poruszono kwestię, że nie było odpowiedzi na pytanie o dokapitalizowanie spółki Polski Cukier. Sądzę, że odpowiedź na pytanie o to, jak sobie wyobrażamy spółkę Polski Cukier, jak ona miałaby funkcjonować, czy podzielamy zdanie o możliwości utworzenia przez skarb państwa, na podstawie uchwały rządu, spółki Polski Cukier, została udzielona w stanowisku rządu. Gdyby rząd uważał, że taka możliwość istnieje, nie wybrałby doradcy. Nie jest nam znana żadna opinia, z której by wynikało, że rząd obecnie, w świetle obowiązującego prawa, może utworzyć spółkę Polski Cukier.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeżeli chodzi o kierunki, było też pytanie pakietowe z tej dziedziny: czy rząd w ogóle ma jakąś koncepcję prywatyzacji i czy mógłby powiedzieć, kiedy opracuje kierunki prywatyzacji. Otóż rząd realizuje kierunki prywatyzacji, które zostały nakreślone w ustawie o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych. To stamtąd właśnie wynikają obowiązki dla rządu - co ma zrobić i co powinien realizować. A z tej ustawy zdaniem rządu nie wynika, aby mógł na podstawie zawartych w niej przepisów prawnych realizować akurat spółkę Polski Cukier.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeżeli chodzi o zbyt późno podjętą interwencję na rynku cukru, co doprowadziło do upadłości. O sytuacji na rynku cukru w Polsce rozmawialiśmy wiele razy w trakcie spotkań. Historia tego, co zdarzyło się w bieżącym roku, ma źródła w 1996 r., kiedy to niewłaściwa zmiana limitów i przepisów celnych doprowadziła do stworzenia podstawy prawnej po temu, aby systematycznie z roku na rok zaczęła rosnąć nadwyżka. Wzrost nadwyżki od 1996 r. w efekcie błędnych decyzji z tegoż roku stał się przyczyną negatywnej sytuacji w sektorze cukrowniczym.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Co do kwestii związanych z cłami i tego, że być może za późno zostały wprowadzone, to wszystkie analizy prowadzone na bieżąco nie wykazały, aby wcześniej istniała potrzeba ich wprowadzenia. Obowiązujące cła były na poziomie wystarczająco chroniącym rynek cukru.</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeżeli chodzi o Wschodni Bank Cukrownictwa. Proszę państwa, rzeczywiście w prasie ukazał się artykuł, w którym napisano, jakoby specjalnie zaniżano wartość holdingu lubelskiego czy cukrowni wchodzących w jego skład, aby podstępnie sprywatyzować Wschodni Bank Cukrownictwa. Pragnę państwa poinformować, że prawdą jest, iż Wschodni Bank Cukrownictwa został założony przez Cukrownię Rolimpex, a są tam jeszcze inne podmioty. W procesie prywatyzacji grupowej, kiedy wyceniane są też analizowane cukrownie, wycena obejmuje również majątek, jaki te cukrownie posiadają, a więc ewentualne akcje banku. Rozkład akcji udziału w tym banku przedstawia się tak, że pakiet większościowy znajduje się w rękach cukrowni, które są w ostatniej grupie holdingowej, a ta na razie nie będzie w ogóle prywatyzowana. A jest to taki pakiet akcji, który uniemożliwia podjęcie decyzji mających istotne znaczenie dla banku. To jedna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">I druga sprawa. W artykule tym znalazła się również informacja, że chciano uczynić jakieś wielkie zbożne dzieło dla ratowania Wschodniego Banku Cukrownictwa, ale w niecny sposób zostało ono zahamowane przez działania pracowników czy rad nadzorczych i zarządów holdingu oraz niektórych cukrowni.</u>
          <u xml:id="u-199.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Proszę Państwa! Sytuacja była taka, że zarząd Wschodniego Banku Cukrownictwa przygotował propozycję podjęcia uchwały w sprawie podwyższenia swego kapitału akcyjnego. Miało ono nastąpić w ten sposób, że cena emisyjna równałaby się cenie nominalnej. Bank nie był wyceniony. Nie wiadomo więc, dlaczego przyjęto, że według takiej wartości ktoś miałby objąć te akcje. Uchwała ta zakładała również, że zarząd banku udostępni akcje i przeprowadzi podwyższenie kapitału na rzecz jakieś bliżej nienazwanej instytucji finansowej i tylko zarząd banku będzie decydował o tym, w jaki sposób to podwyższenie się odbędzie. Takie właśnie działanie miało wszelkie znamiona tego, że w wyniku tak prowadzonej operacji podwyższenia kapitału zostanie do tej spółki wprowadzony... że ten bank zostanie sprywatyzowany w sposób, który zapewne jego interesom niekoniecznie by służył. Przynajmniej na etapie podejmowania tej decyzji nie można było przyjąć, iż przygotowana propozycja uchwały uwzględnia należytą ochronę interesów akcjonariuszy tego banku. Dlatego przedstawiciele cukrowni, którzy mieli, mają większościowe pakiety w tym banku, byli przeciwni podjęciu takiej uchwały o podwyższeniu kapitału. Co nie znaczy, że operacja podwyższenia kapitału w tym banku nie może być przeprowadzona. Może być przeprowadzona, ale zgodnie z wszelkimi zasadami sztuki należytego działania w interesie akcjonariuszy w takim przypadku. Przede wszystkim sam bank musi zostać wyceniony, muszą być ustalone reguły postępowania dotyczące podwyższenia kapitału banku.</u>
          <u xml:id="u-199.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Równocześnie pragnę stwierdzić, że w tym artykule znalazło się kilka nieprawdziwych stwierdzeń, m.in. zarzut pod adresem Ministerstwa Skarbu Państwa, że to ministerstwo wstrzymywało te działania. Ministerstwo Skarbu Państwa - i skarb państwa - nie ma udziału w tym banku i nie zostało po walnych zgromadzeniach poinformowane o tych zdarzeniach, w związku z którymi same te cukrownie uznały, że to nie jest w ich interesie jako akcjonariuszy.</u>
          <u xml:id="u-199.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Poza tym sugeruje się tam, iż właściwie jest już przesądzona sprawa inwestora, który ma kupić cukrownie i który równocześnie kupi ten bank. Chcę zwrócić uwagę na jedną rzecz. Mianowicie akcje banku posiadają cukrownie. Jeżeli nawet ktoś kupuje akcje cukrowni, to nie staje się właścicielem akcji banku, ponieważ właścicielem akcji banku jest cukrownia jako taka, a żaden inwestor nie kupuje wszystkich akcji cukrowni. Tak że o tym, jak cukrownia będzie głosować na walnym zgromadzeniu w spółkach, które posiada, decydują akcjonariusze tej cukrowni. A więc nawet jeżeli tam jest inwestor, to są jeszcze plantatorzy, są jeszcze pracownicy, jest jeszcze skarb państwa. I tylko uchwałą...</u>
          <u xml:id="u-199.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Decyduje kwotowość i rynek, pani minister.)</u>
          <u xml:id="u-199.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Przepisy Kodeksu handlowego przewidują również ochronę mniejszościowych akcjonariuszy, którzy mogą niewygodne dla nich uchwały zaskarżyć do sądu.</u>
          <u xml:id="u-199.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Tyle jeżeli chodzi o kwestie dotyczące Wschodniego Banku Cukrownictwa.</u>
          <u xml:id="u-199.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jednocześnie, ponieważ z tym się wiąże sugestia, że w Lubelsko-Małopolskiej Spółce Cukrowej proces prywatyzacji został zakończony, może powiem kilka słów o tym, na jakim jest etapie i jak przebiega proces prywatyzacji, aby odeprzeć te zarzuty, że karty już zostały rozdane i że te akcje zostały zbyte za bardzo niskie kwoty. Przy czym z jednej strony mówi się, że wszystko jest tajne, z drugiej strony ocenia się, że te kwoty są za niskie, pakiety są niewystarczające, a równocześnie mówi się, że do nich nie ma dostępu.</u>
          <u xml:id="u-199.14" who="#komentarz">(Poseł Marian Dembiński: Dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-199.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Więc jeżeli nie ma do nich dostępu i są tajne, to znaczy, że twierdzenia są gołosłowne. Bo najpierw trzeba dokument zdobyć, zobaczyć, co w nim jest napisane, a dopiero potem ocenić, czy można taki zarzut tym dokumentom...</u>
          <u xml:id="u-199.16" who="#komentarz">(Poseł Marian Dembiński: Dlaczego zdobyć, a nie otrzymać? To jest pytanie. Bo my zdobywamy.)</u>
          <u xml:id="u-199.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Natomiast jeżeli chodzi o kwestie dotyczące procesu prywatyzacji. Co do spółki śląskiej, w tej chwili został zakończony proces składania ofert, został zamknięty termin do składania ofert, wpłynęły 4 oferty odnoszące się do tej spółki i powołana do tego komisja rozpoczyna prace. Istnieje możliwość wyboru oferenta dla Śląskiej Spółki Cukrowej, powiedzmy, do końca tego roku i zakończenia procesu prywatyzacji tej spółki. Jeżeli chodzi o pozostałe trzy spółki holdingowe, to w stosunku do nich prowadzona jest prywatyzacja tzw. grupowa. To znaczy spółki w tych holdingach zostały podzielone na grupy, z których jedna, największa, najsilniejsza, zostaje spółką cukrową, natomiast pozostałe są prywatyzowane przez spółkę cukrową.</u>
          <u xml:id="u-199.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">W stosunku do jednej grupy Poznańsko-Pomorskiej Spółki Cukrowej, do której należą Szamotuły Opalenice, wpłynął już wniosek do Ministerstwa Skarbu Państwa o zatwierdzenie wyboru inwestora, w stosunku do dwóch dalszych grup również. W przyszłym tygodniu spodziewamy się finalizacji decyzji walnego zgromadzenia co do wyrażenia zgody na prywatyzację tej grupy.</u>
          <u xml:id="u-199.19" who="#komentarz">(Poseł Marian Dembiński: Za ile?)</u>
          <u xml:id="u-199.20" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Co do dwóch dalszych grup, to z Poznańsko-Pomorskiej Spółki Cukrowej również wpłynęła propozycja, to znaczy informacja zarządu i uchwała zarządu o wyborze przez komisję przetargową inwestorów dla kolejnych grup. Grupy te są obecnie przedmiotem analizy i oceny Ministerstwa Skarbu Państwa i nie jestem w stanie w tej chwili powiedzieć, kiedy ewentualnie może zapaść decyzja, i czy zapadnie, i jaka decyzja walnego zgromadzenia co do zatwierdzenia tych propozycji przedłożonych przez Poznańsko-Pomorską Spółkę Cukrową.</u>
          <u xml:id="u-199.21" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeżeli chodzi o Mazowiecko-Kujawską Spółkę Cukrową, to w stosunku do dwóch grup trwa proces zbierania ofert od inwestorów, w stosunku do dwóch innych grup trwa proces sporządzania dokumentacji przedprywatyzacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-199.22" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeżeli chodzi o Lubelsko-Małopolską Spółkę Cukrową, to na podstawie informacji, jakie posiadam, na końcowym etapie są prace komisji dotyczące wyboru inwestorów dla dwóch grup, natomiast w trakcie są prace co do kolejnej, trzeciej grupy.</u>
          <u xml:id="u-199.23" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Tak więc pragnę poinformować, że jeżeli chodzi o dotychczasowe zaawansowanie procesów prywatyzacyjnych, to na dzień dzisiejszy możemy powiedzieć rzecz następującą, że właściwie sprywatyzowana została jedna spółka, to jest Głogów należący do spółki śląskiej. Ponieważ spółce tej groziła upadłość, więc w pierwszej kolejności została ona przygotowana do prywatyzacji. Pakiety, jakie tam zostały osiągnięte, i uzyskana cena, mając na uwadze kondycję tej firmy, oceniamy jako satysfakcjonujące.</u>
          <u xml:id="u-199.24" who="#komentarz">(Poseł Marian Dembiński: Konkrety, konkrety. Co to za odpowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-199.25" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeżeli chodzi o wielkość kwot, wielkość pakietów, to mając na uwadze to, że w tej chwili jesteśmy w zaawansowanym procesie prywatyzacji, inwestorzy są bardzo zainteresowani tym, aby się zorientować i dowiedzieć, kto i jak, na jakich warunkach wynegocjował, w której grupie, jak przebiegały te negocjacje. Ponadto jeżeli chodzi o spółkę śląską, to tym bardziej w tej chwili należy się liczyć z tą aktywnością inwestorów i dociekliwością co do tego, jakie oferty złożyli poszczególni inwestorzy, ponieważ przebieg negocjacji będzie decydował o wyborze oferenta, stąd wynika szczególna poufność działań Ministerstwa Skarbu Państwa. W tym momencie chodzi o to, aby ochronić interes budżetu państwa w procesie prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-199.26" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">To tyle jeżeli chodzi o zaawansowanie procesów prywatyzacyjnych, które miały wpływ...</u>
          <u xml:id="u-199.27" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Było jeszcze pytanie, czy interesuję się tym, co się dzieje w cukrowniach w związku z ich obecnym stanem, a więc czy dostają one kredyty, czy i w jakim zakresie cukrownie otrzymały kredyty. Mam materiał na ten temat, pozwolę więc sobie wziąć go i państwu przedstawić. Przepraszam na chwilę.</u>
          <u xml:id="u-199.28" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Ogółem w branży cukrowniczej funkcjonuje 76 cukrowni, posiadających zróżnicowaną strukturę własnościową. Zdecydowana większość (62 cukrownie) została poddana - zgodnie z przepisami ustawy z 1994 roku o regulacji rynku cukru - procesowi konsolidacji w czterech spółkach cukrowych ze 100% udziałem skarbu państwa. W wyniku zachodzących procesów restrukturyzacji w siedmiu przypadkach nastąpiła zmiana struktury właścicielskiej. Cztery cukrownie przeprowadziły podwyższenie kapitału, a ich akcje zostały objęte przez inwestorów strategicznych, natomiast akcje pozostałych trzech cukrowni zostały wniesione do dwóch cukrowni posiadających już inwestorów strategicznych.</u>
          <u xml:id="u-199.29" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Obecnie w strukturach spółek cukrowych funkcjonuje zatem 59 cukrowni, w tym w 54 spółki cukrowe posiadają po 51% akcji. Nadzór właścicielski nad tymi cukrowniami sprawuje skarb państwa bezpośrednio przez 49-procentowy udział w kapitale akcyjnym, pośrednio przez 51-procentowy udział spółek cukrowych, w których skarb państwa posiada 100%.</u>
          <u xml:id="u-199.30" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Informacja o sytuacji ekonomiczno-finansowej. Ministerstwo Skarbu Państwa na bieżąco monitoruje sytuację ekonomiczno-finansową cukrowni oraz ich zdolność kredytową, szczególnie w związku z realizacją zobowiązań wobec plantatorów buraka cukrowego za dostarczony surowiec. Ministerstwo Skarbu Państwa sporządziło analizę sytuacji ekonomiczno-finansowej na podstawie sprawozdań F-01, informacji kwartalnych oraz specjalnie opracowanych ankiet cukrowni pozostających w strukturach spółek cukrowych, nadzorowanych przez Ministerstwo Skarbu Państwa. Ze sprawozdań F-01 sporządzonych w cukrowniach na koniec miesiąca września br., który jest jednocześnie miesiącem kończącym rok obrachunkowy, wynika, że niemal wszystkie cukrownie, wyjątkiem są cukrownie Żnin, Kluczewo i Chełmża, zorganizowane w strukturach spółek cukrowych wykazują stratę finansową.</u>
          <u xml:id="u-199.31" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Łączna kwota strat wykazanych przez cukrownie wynosi 456 mln zł i jest ponaddwukrotnie większa od straty wykazanej na koniec roku ubiegłego, wynoszącej 200 mln zł. Brak rentowności na podstawowej działalności operacyjnej nie pozwala na spłatę i obsługę zadłużenia. Głównym źródłem finansowania, wykorzystywanym przez cukrownie, są krótkoterminowe kredyty bankowe, zaciągane na skup surowca. Łączna wartość zobowiązań krótkoterminowych wykazanych na koniec września br. wynosi 1,43 mld zł. Dodatkowo cukrownie wykazały zobowiązania długoterminowe o wartości 190 mln zł. Wyniki te są potwierdzeniem pogarszania się od 1996 r. kondycji ekonomicznej cukrowni.</u>
          <u xml:id="u-199.32" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Na 57 cukrowni znajdujących się w strukturach spółek cukrowych uzyskano informacje z 54 cukrowni na potrzeby tego wystąpienia. Dodatkowo informacje przekazała cukrownia w Szczecinie, będąca przedsiębiorstwem państwowym. Planowana wielkość zobowiązań z tytułu skupu buraków cukrowych na potrzeby kampanii 1999/2000 wynosi łącznie dla 55 podmiotów ok. 1,3 mld zł. Na 31 października br. zobowiązania te wynosiły ok. 0,5 mld zł. Zgłaszane zapotrzebowanie na kredyty, związane z obsługą skupu buraków, wynosi nieco poniżej 1,5 mld zł. Dla pozyskania tej kwoty kredytów banki wymagają poręczeń Agencji Rynku Rolnego na łączną kwotę ok. 953 mln zł. W wyniku analizy uzyskanych informacji wyróżnić można 5 następujących grup cukrowni. W przypadku 14 cukrowni pozyskano część niezbędnych kredytów, w przypadku 9 cukrowni zdołano bez poręczeń Agencji Rynku Rolnego uzyskać kredyty, które w pełni pozwalają na terminową regulację zobowiązań wobec plantatorów. Wielkość pozyskanych w tej grupie kredytów to 145 mln zł. W przypadku 14 cukrowni pozyskano część niezbędnych kredytów, zaś pozyskanie dalszych warunkuje się udzieleniem poręczeń przez Agencję Rynku Rolnego. Wielkość już pozyskanych w tej grupie kredytów to 116 mln zł. Cukrownie będą ubiegać się o dalsze kredyty o wartości 335 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-199.33" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">W przypadku 23 cukrowni uzyskanie kredytów nie było możliwe. Przyznanie kredytów banki warunkują udzieleniem poręczeń przez Agencję Rynku Rolnego. Zapotrzebowanie na kredyty zgłaszane w tej grupie cukrowni to ok. 595 mln zł. Kolejną grupę tworzą cukrownie, które nie uzyskały, jak dotąd, kredytów skupowych, zaś poręczenia Agencji Rynku Rolnego mogą okazać się niewystarczającym zabezpieczeniem. Do grupy tej należy 7 cukrowni. Zapotrzebowanie na kredyty zgłaszane w tej grupie cukrowni kształtuje się na poziomie 168 mln zł. W przypadku dwóch cukrowni, Śląskiej Spółki Cukrowej Pastuchów i Racibórz, określono, że uzyskanie kredytów nawet przy udzieleniu poręczeń przez Agencję Rynku Rolnego jest mało prawdopodobne. Zapotrzebowanie na kredyty cukrowe w tych dwóch cukrowniach wynosi 25 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-199.34" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Działania na rzecz poprawy sytuacji w branży cukrowniczej. Rząd podjął następujące działania dla poprawy sytuacji. Rada Ministrów, mając na uwadze potrzebę zapewnienia skutecznej ochrony, wprowadziła cła. Następnie uchwała, o której zostaliście państwo już poinformowani, i kolejna rzecz, która jest bardzo ważna dla poprawy sektora cukrowniczego, to jest wynikające z tej uchwały o poręczeniach zobowiązanie sektora cukrowniczego do tego, że sam ten sektor zdejmie z rynku nadwyżkę cukru w wysokości 407,5 tys. ton. Uważam, że to akurat jest bardzo istotne działanie, bo było pytanie, jakie są efekty tych działań i czy w ogóle można powiedzieć, ocenić, że są jakiekolwiek efekty tych działań podjętych przez rząd do tej pory na rzecz sektora cukrowniczego.</u>
          <u xml:id="u-199.35" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Mając na uwadze to, iż mieliśmy sytuację taką, że na rynku istniała nadwyżka ocenia na 400 tys. ton, że cukrownie były w dramatycznej kondycji ekonomicznej, gdy rynkowa cena cukru kształtowała się poniżej złotówki czy w okolicach złotówki, czyli zasady rynku działały w taki sposób, że następowało stałe pogorszenie kondycji sektora cukrowniczego, to obecnie, w efekcie tej uchwały, doszło do zatrzymania tych negatywnych zjawisk, nastąpiło podniesienie ceny cukru na rynku do dwóch złotych. Ta cena cukru jest efektem tej uchwały o zdjęciu 25%.</u>
          <u xml:id="u-199.36" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale cukrownie już nie mają...)</u>
          <u xml:id="u-199.37" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Ale to jest uchwała, która dotyczy cukru z bieżącej kampanii, a nie z kampanii ubiegłorocznej. Jeżeli więc chodzi o kampanię ubiegłoroczną, efekt wynikający z tej uchwały zadziałał na tyle wcześnie, że cukrownie, które posiadały jeszcze cukier mogły we wrześniu czy nawet już w sierpniu zbywać cukier po wyższej cenie, co poprawiało w sposób ewidentny ich kondycję.</u>
          <u xml:id="u-199.38" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Kontrola NIK zdecydowała.)</u>
          <u xml:id="u-199.39" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Mając na uwadze zaawansowany i dynamicznie realizowany proces prywatyzacji, a także podjęte działania rządu, cukrownie stały się wiarygodnymi partnerami dla banków. Z rozmów z przedstawicielami banków wynika, że to głównie proces prywatyzacji jest gwarantem dla banków, które są skłonne udzielić tym cukrowniom kredytów. Nawet nie poręczenia Agencji Rynku Rolnego, tylko to, że będzie realizowany proces prywatyzacji tych cukrowni. Tak więc w efekcie tych podjętych działań cukrownie mają szansę na przetrwanie tej kampanii. Chcemy doprowadzić do tego, aby przez proces kampanii cukrowniczej oraz przez ten proces operacji prywatyzacyjnej przeszły wszystkie cukrownie, aby żadna z cukrowni nie upadła. To jest działanie skierowane na ochronę rynku cukrowniczego, na ochronę miejsc pracy i na ochronę zarówno pracowników cukrowni, jak i plantatorów. Dalszym działaniem na rzecz ochrony plantatorów są zasady prowadzonej prywatyzacji. Nawet ta grupowa prywatyzacja, która jest prowadzona, nawet te grupy zostały wybrane i utworzone w ścisłym uzgodnieniu z samym środowiskiem cukrowniczym, z plantatorami i związkami zawodowymi. Zgoda na każdą z tych grup jest poparta uchwałami środowiska cukrowniczego. Grupy te nie były tworzone administracyjnie. Obejmują one tradycyjne okręgi plantatorskie, które - mając wspólny interes w ochronie interesów plantatorskich - w ramach tej grupy mogą lepiej się rozwijać. Co do zabezpieczenie w procesie prywatyzacji interesów plantatorów. Sama zasada prywatyzacji, jaka w prywatyzacji grupowej została przyjęta, jest nietypową zasadą, jeżeli chodzi w ogóle o zasady prywatyzacji. Mianowicie przyjęto, że potencjalni inwestorzy muszą wynegocjować pakiety z plantatorami. Muszą wynegocjować pakiety, bo osobne są pakiety plantatorskie, ochraniające interesy plantatorów, osobne są pakiety socjalne, ochraniające interesy pracowników, i osobne są pakiety inwestycyjne, które mają być źródłem dofinansowania cukrowni. Tak więc nie spółka cukrowa i nie rząd negocjuje kwestię pakietu. Pakiet plantatorski, pakiet socjalny negocjuje samo środowisko, które w sposób najlepszy dla tego środowiska potrafi zabezpieczyć jego interesy. To, że środowisko akceptuje prowadzoną prywatyzację, wynika z tego, że do uczestniczenia w negocjacjach zostali wybrani, w określony sposób, reprezentanci. Przedstawiciele plantatorów prowadzili negocjacje, podpisywali dokumenty, uczestniczyli w tym procesie i nie zerwali negocjacji. Pakiety są podpisane we wszystkich grupach. Gdyby środowisko uznało, że proces prywatyzacji jest dla niego zagrożeniem, to nie uczestniczyłoby w procesie prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-199.40" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Kolejną ważną kwestią dla tego sektora, jeśli chodzi o działania ze strony rządu, jest sposób, w jaki została przeprowadzona prywatyzacja. Negocjowanie i ustalenie ceny dla poszczególnych grup jest możliwe dopiero wtedy, gdy są podpisane pakiety. Tylko ci, którzy podpisali pakiety plantatorskie, socjalne, inwestycyjne, mogą uczestniczyć w drugim etapie, czyli w etapie dotyczącym ustalenia ceny.</u>
          <u xml:id="u-199.41" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Następnym działaniem, które przewidział rząd w celu wspomożenia sektora cukrowniczego w tej naprawdę dramatycznej sytuacji, jest spożytkowanie dochodów z procesu prywatyzacji na wzmocnienie tego sektora. Pierwszym przykładem takiego działania jest rozdział środków finansowych w Śląskiej Spółce Cukrowej, uzyskanych z prywatyzacji cukrowni Głogów, które w całości będą przeznaczone na dofinansowanie najsłabszych cukrowni, które nie mają nawet szans na uzyskanie kredytu bankowego, na udzielenie im pożyczek. Środki te poprawią kondycję tych cukrowni tak, aby mogły one wypłacić plantatorom należne im wynagrodzenia, aby cukrownie te nie upadły, by mogły przetrwać ten proces, kampanię cukrową.</u>
          <u xml:id="u-199.42" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Ta zasada będzie stosowana w stosunku do pozostałych spółek cukrowych. Pieniądze z prywatyzacji grup wpłyną do spółek cukrowych, a nie do budżetu. Skarb państwa będzie prowadził prywatyzację tylko spółek cukrowych, natomiast prywatyzację grup prowadzą spółki cukrowe. Spółka cukrowa będzie mogła skorzystać z tych środków finansowych, przeznaczając je na pomoc cukrowniom w czasie kampanii cukrowniczej poprzez dokapitalizowanie tych cukrowni.</u>
          <u xml:id="u-199.43" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Postawiono pytanie, czy interesujemy się tym procesem. Raz w tygodniu w Ministerstwie Skarbu Państwa odbywają się spotkania z przedstawicielami spółek cukrowych, na których oprócz przebiegu procesu prywatyzacji naszą uwagę zajmuje proces w zakresie pozyskiwania kredytów i występujące w tym zakresie trudności. Analizujemy na bieżąco sytuację, jaka występuje w poszczególnych cukrowniach. Tak więc z najwyższą starannością podchodzimy do sektora cukrowniczego. Pilnie wsłuchujemy się we wszystkie uwagi i krytyki, jakie są kierowane pod naszym adresem. Staramy się starannie je analizować. Jeżeli uznajemy, że popełniamy błędy, to nigdy się nie uchylamy od tego, by je naprawiać. Działania, jakie rząd podejmuje, podejmowane są w najlepszej wierze i w najlepszym przekonaniu, iż są one słuszne i wynikają ze stanu faktycznego. Zaniechanie tych działań byłoby działaniem na szkodę cukrowni, plantatorów, pracowników cukrowni.</u>
          <u xml:id="u-199.44" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Kwestia odpowiedzialności za zaniżenie ceny cukru. I w roku ubiegłym, i w bieżącym roku były takie przypadki. W kontekście tego pojawiła się sugestia, iż to prywatne cukrownie powodują zaniżanie cen cukru na rynku. Kontrole wykonania ustawy cukrowej w tym zakresie prowadzi Ministerstwo Finansów poprzez urzędy kontroli skarbowej. W związku z niejasną sytuacją na rynku w tym samym dniu do wszystkich cukrowni, czy to prywatnych czy państwowych w jednym dniu kontrolerzy urzędów kontroli skarbowej rozpoczęli proces kontroli. Z tego co wiem proces ten jest permanentny i trwa do końca bieżącego roku. Równocześnie wystąpiłam z pismem do ministra finansów, aby w związku z tą uchwałą Rady Ministrów dotyczącą 25% oraz podpisanym przez wszystkie spółki cukrownie zobowiązaniem do zdjęcia z rynku nadwyżki cukru minister finansów wydłużył czas tej kontroli do końca kampanii cukrowniczej br. Ma to na celu dyscyplinowanie sektora, aby nie było pokusy, jaka będzie zapewne występować, do nieprzestrzegania zawartych umów, aby ukrócić to w zarodku poprzez trwałą, permanentną kontrolę urzędów kontroli skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-199.45" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Nie mamy jeszcze zbiorczych wyników tych kontroli. W różnych cukrowniach wystąpiła różna skala negatywnie ocenianych przez urzędy kontroli zjawisk. Zbiorcze zestawienie tych wyników kontroli zostanie omówione z Ministerstwem Finansów i rozstrzygnięcia co do tych decyzji będą musiały zapaść. Być może okaże się, iż niektóre cukrownie... Jeżeli będą decyzje o naliczeniu kar, to za te kary będą odpowiadały zarządy spółek cukrowych, ale te decyzje będzie można podjąć dopiero wtedy, gdy będziemy mieli dokument, z którego będzie wynikało, że rzeczywiście można zarzucić niewłaściwe działanie poszczególnym cukrowniom. Jesteśmy w tej chwili na etapie zbierania tych danych.</u>
          <u xml:id="u-199.46" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Było pytanie, czy istnieje niebezpieczeństwo, taka możliwość, że całe polskie cukrownictwo stanie się własnością jednego inwestora. Tak, jeżeli to będzie Polski Cukier i wszystkie cukrownie do niego wejdą.</u>
          <u xml:id="u-199.47" who="#komentarz">(Poseł Marian Dembiński: I bardzo dobrze jak to będzie polski inwestor, właśnie o to nam chodzi.)</u>
          <u xml:id="u-199.48" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">A propos jeżeli chodzi o możliwość właśnie uczestniczenia kapitału polskiego w procesie prywatyzacji. Tryb zbycia akcji w Śląskiej Spółce Cukrowej jest trybem publicznym, był ogłoszony w prasie. Każdy mógł złożyć ofertę na nabycie akcji. Z przykrością muszę stwierdzić, że w tych czterech ofertach nie ma ani jednej oferty polskiego kapitału.</u>
          <u xml:id="u-199.49" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeżeli chodzi o kwestie prywatyzacji grupowej. W stosunku do tych grup, które były prywatyzowane, oferty zostały rozesłane do ponad 200 potencjalnych inwestorów. Z tego może 17 było zagranicznych, reszta to byli potencjalni polscy. Poza dwoma sytuacjami - jedną, kiedy to polski inwestor złożył ofertę i natychmiast się wycofał, i drugą, grupa stanowi jedną cukrownię i tam inwestor polski jako jedyny złożył ofertę - nie było ani jednego przypadku złożenia oferty przez polski kapitał. A, proszę państwa, prywatyzacja grupowa miała właśnie na celu stworzenie szans dla polskiego kapitału w procesie prywatyzacji, jeżeli grupa stanowi jedną cukrownię, jeżeli stanowi dwie cukrownie wydawało się, że to będzie kapitał na tyle mniejszy, że stworzy to zachętę do udziału polskiego kapitału. Niestety, jak mówię, wyniki mamy właśnie takie.</u>
          <u xml:id="u-199.50" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Tylko jedna skoncentrowana daje szanse, że tam przyjdzie polski kapitał, bo nie straci na tym.)</u>
          <u xml:id="u-199.51" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Myślę, że właśnie w stanowisku rządu jest odpowiedź na to, czy dzisiaj nikt nie może poważnie stwierdzić, patrząc na wyniki, na fakty, że takie właśnie byłyby efekty utworzenia polskiego kapitału, Polskiego Cukru. Myślę, że akurat przy tym stanie sektora cukrowniczego w dniu dzisiejszym tworzenie Polskiego Cukru przyniosłoby, niestety z przykrością to mówię, negatywne, a nie pozytywne efekty dla sektora cukrowniczego.</u>
          <u xml:id="u-199.52" who="#komentarz">(Poseł Marian Dembiński: Pani jest złym duchem.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, proponowałbym, żeby pan poczekał chwilę, bo jeszcze będzie pan miał możliwość zabrania głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Natomiast jeżeli chodzi o kwestię możliwości utworzenia czegoś na kształt Polskiego Cukru, rząd właśnie coś takiego proponuje i tutaj jest kwestia różnej filozofii. Utworzenie Polskiego Cukru w proponowanym kształcie powoduje zmiany zasad regulacji rynku cukru; monopolizację rynku w tym kształcie, która w propozycji została przedstawiona. Natomiast to co proponuje rząd to jest propozycja, która zostanie poparta analizami prawnymi, ekonomicznymi, finansowymi, będzie sporządzony stosowny biznesplan, a więc będzie to miało oparcie w faktach, dokumentach, nie będzie czysto teoretycznym twierdzeniem. To jest utworzenie jednego podmiotu, to jest zbadanie możliwości utworzenia jednego podmiotu, który byłby kapitałowo dużym podmiotem, bo byłby utworzony właśnie z tych trzech holdingów końcowych, z tych ostatnich grup, które, jak powiedziałam, są najmocniejsze. Mając na uwadze fakt, że byłyby to chyba grupy kapitałowo mocniejsze, że do tych ostatnich grup wpłyną dochody z procesu prywatyzacji, i jeszcze jeden fakt, że właśnie ta ostatnia grupa, jak w przypadku lubelsko-małopolskiej, właściwie rządziłaby WBC, bo ma większościowy pakiet...</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: To byłby po prostu kadłubek.)</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Tak więc mając na uwadze te elementy i racjonalność ekonomiczną, wydaje się, że jest nadzieja na to, że byłaby szansa utworzenia takiego silnego podmiotu. Propozycja strony rządowej w tym względzie była następująca, aby, uwzględniając intencje, jakie służą polskiemu kapitałowi, obrót akcjami Polskiego Cukru odbywał się tylko i wyłącznie w ramach środowiska plantatorskiego, tzn. akcje byłyby udostępniane tylko plantatorom, pracownicy dostaliby swoje 15%, natomiast pozostałe akcje skarb państwa udostępniałby na dogodnych warunkach plantatorom, ale obrót akcjami musiałby się odbywać tylko i wyłącznie w tym środowisku. To gwarantowałoby intencję utworzenia Polskiego Cukru.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeżeli chodzi o pytania dotyczące tego, kto i kiedy utworzył spółki cukrowe, to wydaje mi się, że to jest dosyć jasne: spółki cukrowe zostały utworzone na bazie ustawy o regulacji rynku cukru. Rzeczywiście intencją utworzenia spółek cukrowych było chyba stworzenie właśnie takich czterech mocnych podmiotów cukrowych, które miały restrukturyzować zorganizowane w nich cukrownie i dawać szanse polskiemu kapitałowi na to, aby rynek cukru mógł się w tych czterech obszarach rozwijać. To byłoby podobne do rynku niemieckiego, gdzie też jest kilka koncernów, gdzie, jak i na innych rynkach, poza rynkiem brytyjskim, działa kilka firm, a nie jedna. Tak więc gdyby te cztery podmioty rzeczywiście podjęły zadanie zapisane w ustawie i zrealizowały je, to może mielibyśmy sytuację inną niż obecnie. Efekty dotychczasowego funkcjonowania, spowodowane różnymi przyczynami, obserwujemy właśnie na rynku cukru.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Czy można wstrzymać prywatyzację Kluczewa? Kluczewo jest w jednej z grup prywatyzacyjnych, przepraszam, w tej chwili nie powiem państwu w której, ale mogę na to pytanie odpowiedzieć na piśmie. Jak wynika z informacji o kondycji ekonomicznej sektora cukrowniczego, jest to jedna z nielicznych dobrych cukrowni i w związku z tym wstrzymanie prywatyzacji Kluczewa wiązałoby się z zaburzeniem tego całego procesu, który jest przyjęty. Tak więc albo ten proces będzie prowadzony w takim kształcie, jaki został zatwierdzony przez rząd, albo wstrzyma się wszystko, a w tym momencie wstrzyma się i prywatyzację Kluczewa.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Ile poręczeń udzieliła Agencja Rynku Rolnego do tej pory? Muszę powiedzieć, że Ministerstwo Skarbu Państwa nie nadzoruje Agencji Rynku Rolnego, nie jestem więc w stanie powiedzieć, czy udzieliła poręczenia czy nie, ale do kwestii źródeł finansowania kampanii chciałabym jeszcze wrócić.</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Mając na uwadze proceduralne kwestie powodujące wielkie trudności w uzyskaniu kredytu, formalizowanie procesów postępowania w zakresie poręczeń, m.in. dziś odbyliśmy spotkanie, w trakcie którego uzgadnialiśmy wewnętrzne procedury umożliwiające cukrowniom ratowanie się własnym sumptem, tak żeby przetrwały one proces kampanii, nawet jeżeli banki cukrowniom, niektórym przynajmniej, nie będą chciały dawać kredytów. Wtedy niezależnie od kwestii wynikających z uchwały same spółki cukrowe będą się starały zaciągać kredyty i w ten sposób pomagać tym słabszym bądź dzięki lepszym cukrowniom działającym w ramach spółki cukrowej pomagać tym cukrowniom, które są w trudniejszej sytuacji. Tak więc na bieżąco, jak powiedziałam, analizujemy sytuację, jaka występuje na rynku kredytowym.</u>
          <u xml:id="u-201.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Mam nadzieję, jeśli chodzi o kwestię Agencji Rynku Rolnego, że zakończy się proces uzgadniania sprawy dokumentacji i będzie można w końcu i to źródło dofinansowania kampanii cukrowniczej wykorzystać.</u>
          <u xml:id="u-201.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Były poruszane kwestie stanowiska nadzoru bankowego w zakresie udzielania poręczeń. Jeżeli chodzi o stanowisko nadzoru bankowego, to mamy akurat pismo o odwrotnej treści, a więc niewykluczające tego, pismo, z którego wynika, iż nie jest to takie jednoznaczne stanowisko. Chodzi o to, iż banki będą musiały tworzyć rezerwy na kredyty udzielone za poręczeniem Agencji Rynku Rolnego, bo o to chodziło. Banki w związku z tym się obawiały, że będą musiały utworzyć za duże rezerwy, a to wpłynie na ich wyniki. Nadzór bankowy rzeczywiście najpierw przedstawił takie stanowisko, ale potem zmienił je. I w tej chwili banki jako takie nie podnoszą już argumentu, iż nie będą mogły udzielać kredytów za poręczeniem Agencji Rynku Rolnego, ponieważ takie jest stanowisko nadzoru bankowego. Ta sprawa została już wyjaśniona.</u>
          <u xml:id="u-201.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Było pytanie pana posła Adamskiego o to, komu zależało na tym, aby analizy przedprywatyzacyjne przeprowadzać w najgorszym czasie. Podtekst tego był taki, że chyba chodziło o to, żeby uzyskać najniższą cenę. Proces prywatyzacji sektora cukrowniczego, zgodnie z wolą parlamentu, powinien się zakończyć w miarę szybko, bo do 1997 r., ale w tym czasie nawet nie zdążono stworzyć, zrealizować, wykonać do końca ustawy o regulacji rynku cukru. Z tych względów rozpoczęcie procesu prywatyzacji musiało zostać przesunięte w czasie. Poza tym samo środowisko cukrownicze nie chciało się zgodzić na prywatyzację, jaka wynikała wprost z ustawy cukrowniczej, czyli całych spółek cukrowych. I stąd ta propozycja grupowej prywatyzacji. A to również przedłużyło termin rozpoczęcia procesu prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-201.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Zgodnie z obowiązującymi przepisami analizy przedprywatyzacyjne nie są prowadzone w oparciu o dane z ostatniego roku, muszą one obejmować przynajmniej trzy poprzednie lata. W związku z tym jest to średnia z jakiegoś okresu. Chcę państwu powiedzieć jeszcze jedno. Oczywiście, te analizy prywatyzacyjne musiały być wykonane przed rozpoczęciem akcji zaproszenia do składania ofert, czyli można powiedzieć, że zostały one wykonane w okresie, kiedy jeszcze nie rozpoczął się proces stabilizacji rynku. W związku z tym w tej chwili dla spółki śląskiej została już zaktualizowana, po dostosowaniu do poprawionej sytuacji na rynku cukru, dokumentacja, podobnie w negocjacjach, w ustaleniach z potencjalnymi inwestorami. Te pozytywne zjawiska, jakie nastąpiły na rynku cukru, są oczywiście uwzględniane w procesie prywatyzacji i to naprawdę wpływa na poprawę pozycji negocjacyjnej skarbu państwa czy też nawet spółek cukrowych w procesie prywatyzacji. Ta poprawa daje to, że już prywatyzujący się nie są pod ścianą. Można powiedzieć, że sytuacja na rynku cukru, po tej dramatycznej sytuacji, jaka była wcześniej, została opanowana na tyle, że widać jakieś światełko w tunelu, jeśli chodzi o wychodzenie z tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-201.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeśli chodzi o skalę zadłużenia, zostało to wyjaśnione. Jeśli chodzi o skalę subwencji, przepraszam, może pan minister Łuszczewski z ministerstwa rolnictwa odpowie albo ewentualnie na piśmie zostanie udzielona odpowiedź na to pytanie. Myślę, że chyba na wszystkie pytania udzieliłam odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-201.12" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Nie dostałem odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-201.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Słucham? Przepraszam, panie pośle, z tego, co wiem, to pismo zostało wysłane, ale sprawdzę. Po naszej ostatniej rozmowie...</u>
          <u xml:id="u-201.14" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Wieluń, kiedy rolnicy dostaną?)</u>
          <u xml:id="u-201.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Wieluń należy w Śląskiej Spółce Cukrowej do tych trudnych, które mają kłopoty z kredytami. Z tego, co wiem, te 28 mln, które będą rozdzielane między cukrownie... chyba Wieluń dostanie z tego jakąś pomoc.</u>
          <u xml:id="u-201.16" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Szamotuły, prywatyzacja. Zna pani to pismo?)</u>
          <u xml:id="u-201.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Myślę, że proces prywatyzacji Szamotuł zostanie w bardzo szybkim tempie zakończony, na to jest gwarancja, już jestem po rozmowach z bankiem, nie będzie robił kłopotów Szamotułom. Spokojnie poczeka tylko dlatego, że proces prywatyzacji jest prowadzony.</u>
          <u xml:id="u-201.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie bardzo jest prowadzony.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panowie posłowie, to nie są interpelacje i zapytania poselskie.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Rozumiem, że pani minister odpowiedziała na pytania.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Misztal w jakiej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Misztal: Nie dostałem odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, inni też, więc może już w trybie prywatnym.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeszcze chcę przypomnieć, że projekt wraca do komisji.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#komentarz">(Poseł Halina Nowina Konopka: Panie marszałku, myślę, że nie ma trybów prywatnych. Też chciałabym o coś zapytać, jest to związane z tym, o czym mówiła pani minister.)</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł chce zadać następne pytanie?</u>
          <u xml:id="u-202.10" who="#komentarz">(Poseł Halina Nowina Konopka: Nie będziemy chodzić prywatnie do pani minister się dopytywać. Od tego jest tego rodzaju spotkanie, żeby się dopytać, jeżeli są tego typu kwestie.)</u>
          <u xml:id="u-202.11" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze, wobec tego koryguję to, co powiedziałem: projekt wróci do komisji i proszę na posiedzeniu komisji zadać te pytania.</u>
          <u xml:id="u-202.12" who="#komentarz">(Poseł Halina Nowina Konopka: Myślałam, że w tej chwili mogę zadać pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-202.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł, pani już zadawała pytanie.</u>
          <u xml:id="u-202.14" who="#komentarz">(Poseł Halina Nowina Konopka: Nie, to była moja wypowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-202.15" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pytania już zakończyłem, pani poseł się nie wpisała na listę pytających.</u>
          <u xml:id="u-202.16" who="#komentarz">(Poseł Halina Nowina Konopka: Nie, ponieważ to, o co chcę zapytać, padło z ust pani minister.)</u>
          <u xml:id="u-202.17" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Rozumiem, przykro mi, ale jest już za późno. W ten sposób otwieramy nową debatę, tak nie może być, pani poseł. Bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-202.18" who="#komentarz">(Poseł Halina Nowina Konopka: To nie jest debata, tylko dopytanie.)</u>
          <u xml:id="u-202.19" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Rozumiem, możemy to różnie nazwać, ale skończy się tak samo. Każda wypowiedź pani minister rodzi następne pytania, to jest zupełnie zrozumiałe. To jest w ogóle bardzo ciekawy problem, ale...</u>
          <u xml:id="u-202.20" who="#komentarz">(Poseł Halina Nowina Konopka: Rozumiem niechęć pana marszałka do zadawania pytań, pan przedtem nam to okazał, ale może by pan jednak...)</u>
          <u xml:id="u-202.21" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł, 20 osób zadawało pytania i każda z nich zadała tych pytań kilka. Starałem się uniknąć tych pytań, ze względu na dzisiejszy program, jednak dopuściłem wszystkie pytania, ale już więcej nie, pani poseł. Bardzo proszę zadać je na posiedzeniu komisji, tam jeszcze będzie możliwość.</u>
          <u xml:id="u-202.22" who="#komentarz">(Poseł Halina Nowina Konopka: Zawsze są pytania uzupełniające.)</u>
          <u xml:id="u-202.23" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł, jest tak, że się zamyka listę pytających i te osoby pytają, następne już nie pytają. Bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-202.24" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Misztal.</u>
          <u xml:id="u-202.25" who="#komentarz">(Poseł Halina Nowina Konopka: Kwestia interpretacji.)</u>
          <u xml:id="u-202.26" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Niewątpliwie.</u>
          <u xml:id="u-202.27" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Misztal: Nie uzyskałem odpowiedzi na dwa pytania.)</u>
          <u xml:id="u-202.28" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie uzyskał pan poseł odpowiedzi, tak? Proszę, niech pan poseł zada te dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-202.29" who="#komentarz">(Poseł Halina Nowina Konopka: Ooo...)</u>
          <u xml:id="u-202.30" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie, pani poseł, pani poseł będzie miała do mnie pretensje, a pan poseł Misztal zapisał się do pytań i pytał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PosełStanisławMisztal">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#PosełStanisławMisztal">Zadałem pani minister dwa pytania kadrowe i w jednym zdaniu chciałem je przypomnieć, bardzo krótko, pani minister. Mianowicie od początku kadencji zwracam się do ministra skarbu o dokonanie zmian kadrowych w Radzie Nadzorczej Małopolskiej Spółki Cukrowej, chodzi o odwołanie przewodniczącego rady Jacka Sochy, który pełni jednocześnie funkcję doradcy ministra skarbu, prezesa Zamojskiej Korporacji Energetycznej, członka rady nadzorczej elektrowni Połaniec. Wcześniej doprowadził on do bankructwa zakład „Metalplast” w Zamościu oraz do masowych zwolnień bardzo dobrych specjalistów, którzy w związku z dużym bezrobociem w grodzie hetmana mają problemy ze znalezieniem pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, przepraszam...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PosełStanisławMisztal">Już kończę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Chciałem tylko spytać, jaki to ma związek z tekstem uchwały?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PosełStanisławMisztal">Nie, to już koniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie, nie. Rozumiem, że to jest jakiś problem, ale to jest problem na interpelację, na zapytanie poselskie...</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PosełStanisławMisztal">Dlaczego więc tak niekompetentna osoba pełni odpowiedzialną funkcję przewodniczącego Rady Nadzorczej Holdingu Małopolskiego?</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#PosełStanisławMisztal">Drugie pytanie: Dlaczego prezesem Holdingu Małopolskiego jest do tej pory pan Andrzej Mulawa, który między innymi doprowadził do znacznego obniżenia wartości kapitału spółki, nieuczciwej konkurencji między cukrowniami, karygodnego obniżenia cen cukru, zmusił do zakupu gorszego i droższego węgla w wyznaczonych przez siebie jednostkach? Czy tacy ludzie nie powodują utraty zaufania do przedstawicieli ministra skarbu państwa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy pani poseł chce odpowiedzieć na to pytanie?</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Minister.)</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Słucham? Pani minister, przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Można na piśmie?</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Można na piśmie, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Dlaczego na piśmie?)</u>
          <u xml:id="u-210.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-210.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz zgłoszono poprawki.</u>
          <u xml:id="u-210.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przepraszam, jeszcze pan poseł Dembiński, sprawozdawca komisji, najmocniej przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-210.11" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PosełMarianDembiński">Szkoda, że nie było to pytanie do mnie skierowane, bo moglibyśmy rzeczywiście porozmawiać, ale pani minister obiecała panu, że odpowie na piśmie. Mógłbym tylko jako kolega...</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#PosełMarianDembiński">Powrócę jednak do odpowiedzi, jakie mam udzielić na zadane mi pytania. Było tych pytań multum. Powiedziałbym, że najważniejsze z nich dotyczyły sytuacji finansowej, w jakiej znajdzie się Polski Cukier, gdy zaistnieje i tego, czy taka struktura pozwoli na racjonalizację restrukturyzacji przemysłu i — też z tym związaną — czy Cukier Polski będzie mógł wewnątrz dokonywać przekształceń własnościowych i jak będą zabezpieczone w tym procesie interesy plantatorów i pracowników?</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#PosełMarianDembiński">Po pierwsze, w przypadku utworzenia koncernu Cukier Polski stwarzamy nową jakość. Założenie powinno być przy tym następujące: aby koncern ten był konkurencyjny w stosunku do innych, powinien mieć odpowiedni poziom limitów cukru. To co w tej chwili pan minister Wąsacz nam proponuje... chwała mu za to, że wyraził zgodę. Do pana posła Zarzyckiego - tę propozycję Cukru Polskiego składaliśmy poprzednikom i żaden z nich nawet na taką kadłubkową formę się nie zgodził. W tej chwili...</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Którym poprzednikom?)</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#PosełMarianDembiński">Poprzednikom, za rządów pana partii: koalicji PSL i SLD. Naprawdę ten projekt Cukru Polskiego przewija się od 1993 r. Tak było, i teraz, jeżeli panowie walicie w nas jak w bęben, a ja próbuję odbębnić, oddać pięknym za nadobne, to jest to samo. Moi drodzy, to jest po prostu dyskusja na tym samym poziomie. Staram się być przy tym bardzo grzeczny, jak państwo mnie znacie.</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#PosełMarianDembiński">Powrócę do pytania: czy przy takiej strukturze, jaką chcemy powołać, będzie możliwe dokonywanie wewnętrznych przekształceń, czy będzie możliwe dokonywanie restrukturyzacji i jak będą zabezpieczone pakiety plantatorów?</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#PosełMarianDembiński">Po pierwsze, tylko taka struktura może pozwolić na uczciwą i pełną restrukturyzację tego przemysłu. Pytanie, dlaczego do tej pory żaden z proponowanych do przekształceń zakładów się nie zrestrukturyzował? Dlaczego żaden z tych zakładów, który jest w stanie bankructwa - pani minister wymieniła tutaj kilkadziesiąt przedsiębiorstw - do tej pory nie zbankrutował? A bo nie mógł. Tamta ustawa tak była skonstruowana, że po prostu nie mógł.</u>
          <u xml:id="u-211.7" who="#PosełMarianDembiński">Pani minister odpowiedziała na pytanie, mówiąc, że nawet najmniejszy akcjonariusz mógłby zaskarżyć uchwałę o likwidacji spółki do sądu. I tak by było. Rolnicy zaskarżyliby uchwałę o likwidacji Polskiego Cukru do sądu, bo nie pozwoliliby, ażeby limity ich produkcji gdzieś znikły.</u>
          <u xml:id="u-211.8" who="#komentarz">(Poseł Jan Oraniec: A co z udziałami?)</u>
          <u xml:id="u-211.9" who="#PosełMarianDembiński">Panie pośle Oraniec, zaraz panu też odpowiem. Będę mówił po kolei. Pan jest niewątpliwie ekspertem od spraw cukrownictwa, dlatego na koniec chciałem panu odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-211.10" who="#PosełMarianDembiński">Ta organizacja gospodarcza, którą proponujemy, obejmowałaby kilkadziesiąt przedsiębiorstw. Wtedy miałaby jak konkurować z innymi. W jej ramach można by bez żadnych problemów dokonać restrukturyzacji każdego podmiotu, który powinien być zamknięty. I żaden z plantatorów i pracowników by nie protestował. Dlaczego? (Może pracownicy by protestowali, ale plantatorzy na pewno nie). Ano dlatego, że to właśnie ich akcje byłyby w tym dużym koncernie. Nie byłyby w jednym przedsiębiorstwie, tylko w dużym koncernie. Byliby właścicielami Polskiego Cukru, a nie jednej małej, lichej fabryczki, która powinna być zamknięta.</u>
          <u xml:id="u-211.11" who="#PosełMarianDembiński">Pytanie, skąd będą pieniądze na inwestycje, bo ponoć ten przemysł ma opóźnione technologie - tak mamy podane w piśmie od pana premiera - i nasi menedżerowie są słabi. Jest to wierutna bzdura. Przecież to właśnie tu, w Polsce, na obecnych terenach Polski, rozpoczęto wytwarzać cukier i od dziesiątków, od setek, można powiedzieć, lat tu się produkuje cukier. Czyli mamy na pewno fachowców, mamy tradycje. Pytanie, czy mamy technologie. Ano mamy, oczywiście. Nasze technologie są identyczne z technologiami zachodnimi, tylko jest kwestia wielkości kotła, w którym się warzy cukier, i przepustowości poszczególnych linii. I tylko w tym zakresie dokonywałaby się modernizacja.</u>
          <u xml:id="u-211.12" who="#PosełMarianDembiński">Z czego byłyby na to środki?</u>
          <u xml:id="u-211.13" who="#PosełMarianDembiński">Po pierwsze, środki byłyby z niewątpliwych zysków, jakie będą generowane z produkcji cukru w bardzo ostro zorganizowanym rynku cukru, jaki jest w Europie. Ustawa, którą my proponujemy, właśnie taki stopień organizacji, na wzór unijny, zapewnia. Te przedsiębiorstwa, ten rynek cukru nie może przynieść strat, tylko zyski.</u>
          <u xml:id="u-211.14" who="#PosełMarianDembiński">W tym roku nie zafunkcjonowała ustawa regulująca rynek, ale rząd zareagował tak, jak powinna zadziałać ustawa. Jest to akcja. My tę akcję zastąpimy rozwiązaniami legislacyjnymi, które na stałe tak będą działać. A więc będą cła, powinny być cła progowe. W naszej ustawie mówimy o cenach maksymalnych. I będzie regulacja rynku wewnętrznego. To jest odpowiedź na pytanie pana posła Ajchlera, czy co roku będziemy wyznaczać tak wysoką kwotę B. Nie, nie co roku. Proszę zajrzeć do ustawy - będziemy uwzględniać wysokość kwoty B w zależności od zapasów i od planowanej produkcji kwoty A. I wtedy będziemy mówili o wysokości kwoty B. Inaczej mówiąc, tu się nic nie może wydarzyć złego, tu tylko można mieć zyski.</u>
          <u xml:id="u-211.15" who="#PosełMarianDembiński">Tylko pytanie: Czy te zyski mają być w kieszeni niemieckiej czy polskiej?</u>
          <u xml:id="u-211.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-211.17" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Polskiej.)</u>
          <u xml:id="u-211.18" who="#PosełMarianDembiński">Czy niemiecki rolnik, który jest właścicielem na przykład Südzuker, Nordzuker czy Pfeifer und Langen, ma wrzucać do swojej kieszeni zyski z mojej krwawicy? Jeżeli państwo odpowiecie, że tak, to chciałbym, żeby każdy pokazał swoją twarz i rękę, powiedział, że tak chce i tak będzie w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-211.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-211.20" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Wtedy wyjdzie szydło z worka.)</u>
          <u xml:id="u-211.21" who="#PosełMarianDembiński">Powinienem odpowiadać na pytania. Proszę pana posła... Jeszcze poseł Barys zadała mi pytanie, czy zmiana formy przekształceń własnościowych i utworzenie spółki Polski Cukier wyeliminuje patologie, jakie dotknęły cukrownie leszczyńskie w procesie prywatyzacji, gdzie sprzedano, bez wyceny, grunty za ok. 5,5 mln nowych złotych polskich i do dzisiejszego dnia środki te nie wpłynęły do budżetu państwa. To jest pytanie do prokuratora bądź do pani minister. Ja mogę powiedzieć, że na pewno przy tworzeniu koncernu Polski Cukier coś takiego nie może się wydarzyć, bo to będzie polski cukier, to wynika z nazwy.</u>
          <u xml:id="u-211.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-211.23" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: I z kapitału.)</u>
          <u xml:id="u-211.24" who="#PosełMarianDembiński">Tak.</u>
          <u xml:id="u-211.25" who="#PosełMarianDembiński">Na następne pytanie, które zadał mi pan Kałamaga, nie wiem jak odpowiedzieć, ono koresponduje z pytaniami, jakie zadał mi kolega klubowy Oraniec. To są pytania typu kto kogo reprezentuje bądź kto będzie dyrektorem przyszłej spółki Polski Cukier. Moi drodzy, na takie pytania, wybaczcie, mimo że jestem posłem, nie umiem dzisiaj odpowiedzieć. Właściciel zdecyduje kto będzie dyrektorem spółki Polski Cukier. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-211.26" who="#PosełMarianDembiński">Po drugie, pan Kałamaga pytał kto reprezentuje tę koncepcję, bo w związku „Solidarność” są... Tak więc ja ją reprezentuję, jak państwo widzicie, i nie zamierzam wyjaśniać sytuacji związku. Jako zainteresowany mogę odpowiedzieć prywatnie, że wszystko idzie dobrze. Jest jedna „Solidarność” i dzisiaj na tej trybunie ja ją reprezentuję.</u>
          <u xml:id="u-211.27" who="#PosełMarianDembiński">Pytanie następne. W jakiej proporcji będzie podział akcji pomiędzy pracowników a producentów, bowiem pracownik zawsze ma więcej akcji niż plantator i czy nie będzie konfliktu? Myślę, że sprawą oczywistą jest, że przy wejściu z akcjami do koncernu Polski Cukier każdy wejdzie z taką liczbą akcji, jaką przewiduje obecnie funkcjonująca ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw, czyli 15%. A co będzie dalej? To będzie zależało od stopnia zorganizowania kapitałowego. I tu odpowiadam panu posłowi Orańcowi. Tak, jeździmy z posłami i namawiamy rolników do tego, ażeby organizowali się w grupy kapitałowe, tworzyli fundusze inwestycyjne, bo straciliśmy parę lat, a ten rozproszony kapitał, nasz polski, nie potrafi się skoncentrować. I jest to jedyna szansa, żebyśmy mogli zafunkcjonować z tym drobnym kapitałem. Chcemy, i jest to zapisane w ustawie, ażeby, po pierwsze, te fundusze kapitałowe koncentrowały akcje, które mają pracownicy, po drugie, ażeby te fundusze, które już powstają... Proszę sobie wyobrazić, że w ciągu tygodnia zebrano 500 tys. nowych złotych przy okazji cukrowni Krasnystaw.</u>
          <u xml:id="u-211.28" who="#PosełMarianDembiński">W innych cukrowniach, nie znam w tej chwili wyników, ale podobne sumy - 100, 200 tys. I pytanie, czy to będzie fundusz św. Jerzego. Nie wiem, kto zaprojektuje nazwę, może będzie konkurs, ale prawdopodobnie nie musi być konkurs na nazwę z jednego powodu: jeżeli będzie zapis w ustawie o potrzebie łączenia kapitału w fundusze, to wystarczy nazwa: grupa kapitałowa czy spółka akcyjna kapitałowa. To będzie bez nazwy, a jeśli ktoś będzie chciał domalować szyld, to myślę, że protestów nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-211.29" who="#PosełMarianDembiński">Jeszcze jedno pytanie pana Ajchlera: czy przewidzieliśmy dokapitalizowanie spółek cukrowych w nowej ustawie? Oczywiście. Mówiłem o zyskach, mówiłem o różnicach cen, które w chwili obecnej wskutek tej regulacji, takiej „ręcznej”, już są jak 1:2,5, i dobrze pan wie, panie pośle, że docelowo, po wejściu do Unii z taką regulacją rynku cukru jak w chwili obecnej, cena będzie wynosiła około 2 marek. Jeszcze chciałbym zwrócić uwagę - może to być źle odebrane przez konsumentów, ale taka jest konsekwencja wejścia do Unii - że prawdopodobnie ceny wzrosną, ale i pensje nam podskoczą, tak że będziemy mogli, mając te same portfele, kupić tyle samo. My w ustawie - proszę przeczytać - proponujemy, ażeby ceny te były kroczące, żeby nie było szoku, żeby nie było skoku inflacyjnego. Chcemy, ażeby te ceny się zwiększały co roku o 2%, zaczynając od 80% ceny minimalnej. Bo jeżeli wejdziemy do Unii, to cena cukru skoczy gwałtownie, jak wcześniej mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-211.30" who="#PosełMarianDembiński">Pytanie, czy zjawiał się polski kapitał. Ono było do mnie, ale i do pani minister. Zjawiał się. Pani minister o tym mówiła. Część tego kapitału nabyła cukrownie — myślę o Rolimpeksie. Powiem od razu, dlaczego się nie zjawiał. Nie mógł się zjawić. Jeżeli rozsądny bank przyjmuje biznesplan, to prosi, ażeby w tym biznesplanie było zapisane, jaka jest cena, jaki jest spodziewany zysk itd. — i to w kolejnych latach. Kto z panów potrafiłby napisać taki biznesplan dla cukru pod rządami obecnej ustawy z 1994 r., z którego by wynikało, że co roku będzie miał zysk. Wtedy będę mu klaskał. Było to do tej pory niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-211.31" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: W 1997 r....)</u>
          <u xml:id="u-211.32" who="#PosełMarianDembiński">Panie pośle Zarzycki, to jest pytanie poza kolejnością, chcę panu przypomnieć, że za buraki cukrem płacono nam też za rządów PSL. Też był kryzys, też było ciężko. Tak że nie mieszajmy tutaj polityki do faktów. Chciałbym, żebyśmy rozmawiali o pieniądzach i o stosunkach własnościowych. Chciałbym pana przekonać - ale chyba pana nie muszę przekonywać do tego, że tylko polski kapitał i tylko polscy plantatorzy dają gwarancję, że powierzchnie upraw się nie zmniejszą.</u>
          <u xml:id="u-211.33" who="#PosełMarianDembiński">Pytanie o to, czy przewidujemy zachowanie takiej powierzchni upraw, jaka jest w chwili obecnej. Oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-211.34" who="#PosełMarianDembiński">Ktoś pytał mnie o moje zdanie na temat związku plantatorów. Odpowiem: koń, jaki jest, każdy widzi. To, co prezentuje związek polskich plantatorów buraków cukrowych, w mojej ocenie jest sprzeczne z interesem polskiego plantatora - nie polskiego związku, bo zupełnie czym innym jest interes plantatora, a czym innym interes związku. Jeżeli proponujemy produkcję na poziomie około 2 mln ton - oczywiście nie sztywno - to mówimy, że plantatorzy będą mieli zagwarantowaną powierzchnię upraw na tym poziomie. Natomiast zastanawiać mnie może - i państwa chyba też powinno - dlaczego Polski Związek Plantatorów godzi się na to, że 25% uprawy zniknie, bo to się wiąże z zapisem związanym z kwotą A i B - procentami kwoty B z kwoty A.</u>
          <u xml:id="u-211.35" who="#PosełMarianDembiński">Pan poseł Brejza. Czy podzielam złą ocenę pracy holdingów i kto według mnie ponosi za to odpowiedzialność? Pani minister otrzymała podobne pytanie. Oczywiście, że podzielam taką ocenę. Holdingi były niewypałem, holdingi przejadały minimalne zyski bądź obciążały w znacznym stopniu bilans cukrowni. Państwo wiecie, jakie są pensje płacone tak zwanym menedżerom holdingu i ilu ludzi siedzi w radach nadzorczych holdingu, ilu jest zastępców itd. Nasz projekt eliminuje tę strukturę jako zbędną. W ten sposób wypada z gry około 500 osób. I to oni oddziałują na was, to się lobbuje, szuka się lobbingu, pilnując własnego interesu, mówiąc, że Polski Cukier jest zły, że pomysł Polskiego Cukru zniszczy tę branżę. Tak więc plantatorzy co innego mówią, kiedy podpisują te pakiety, a co innego mówią, gdy przychodzą do mnie jako posła bądź do związku. Mówią, że stoją pod ścianą zastraszeni przez dyrektorów holdingów i cukrowni, że jeśli nie podpiszą, to się rozwali cukrownia. To co ma zrobić człowiek, który kupił kombajn buraczany czy inną potrzebną maszynę? Podpisze każdy pakiet, by móc produkować. Pamiętajcie jeszcze państwo, że produkcja buraków - mówiłem o tym wcześniej - jest na razie najbardziej opłacalną produkcją rolniczą w Polsce i na świecie. Generuje również dodatkową możliwość hodowli, bo wysłodki, bo liście. Jeżeli coś przegapiłem, to...</u>
          <u xml:id="u-211.36" who="#PosełMarianDembiński">Poseł Wyrowiński o środkach. Tyle, jeżeli dobrze pamiętam. Jeżeli ktoś ma do mnie jakieś pytania, to bardzo proszę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-211.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Oraniec.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W jakiej sprawie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#komentarz">(Poseł Marian Dembiński: W sprawie Towarzystwa Świętego Jerzego.)</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ja pana posła nie pytam, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W jakiej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#komentarz">(Poseł Jan Oraniec: Nie otrzymałem odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-212.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie otrzymał pan odpowiedzi, tak? Proszę powtórzyć pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PosełJanOraniec">Panie Pośle Sprawozdawco! Zadałem panu następujące pytanie: Czy w takich funduszach są udziały uprzywilejowane, kto je posiada i w jaki sposób udziałowcy zorganizują walne zgromadzenie, jeżeli trzeba będzie zgromadzić kilka tysięcy osób? Korzystając z okazji, zapytam jeszcze. Propozycja o utworzeniu holdingu, co pan tu lansuje, to znaczy tak, że Polski Cukier SA, jakby się nazywał, że założycielem będzie skarb państwa, pan poseł mi nie odpowiedział, a ja pytałem o to, kto nim będzie zarządzał. To znaczy skarb państwa zakłada, a rządzi nie wiadomo kto. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PosełJanOraniec">Aha, jeszcze jedna sprawa. Wylicza pan zyski, ciekaw jestem, biorąc pod uwagę ceny unijne, to znaczy, że konsumenci będą za to płacić. Za chwilę będzie debata nad hutnictwem, też możemy płacić. I nic pan nie wspomniał, że konkurencją dla cukru jest izoglukoza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PosełMarianDembiński">Bardzo przepraszam, że nic nie wspomniałem o izoglukozie, ale nie było takiego pytania. Jest to konkurencja dla polskiego cukru i dlatego zapisaliśmy w projekcie ustawy, że produkcja izoglukozy zostanie włączona do ogólnego bilansu, a jej wysokość będzie określał minister właściwy ds. rolnictwa. Natomiast nie umiem panu chyba dokładnie odpowiedzieć na pytania, które pan mi wcześniej zadał, czy konsumenci poniosą koszty. Poniosą, oczywiście, już ponoszą.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Za trzy lata, jak wejdziemy do Unii.)</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#PosełMarianDembiński">Po wejściu do Unii każdy z nas poniesie koszty tego wejścia, będzie to m.in. wzrost cen cukru. To oczywiste, nie ma innego rozwiązania i nie ma innej drogi. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#PosełMarianDembiński">Po drugie, pyta pan o fundusze. Tak, będą akcje preferencyjne.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Z funduszu?)</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#PosełMarianDembiński">Zaraz, ale w tej chwili? Przepraszam...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie, trzymajmy się odpowiedzi na to konkretne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: A co konsumenci?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PosełMarianDembiński">Będą akcje preferencyjne dla plantatorów i pracowników cukrowni.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#PosełMarianDembiński">Nie pamiętam ostatniego pytania, panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jak zwoła pan walne zgromadzenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PosełMarianDembiński">Oczywiście będzie to wynikało ze statutu stowarzyszenia. Skoro pan widzi problemy organizacyjne, to bardzo pana zapraszam na spotkanie i jeżeli pan ma jakieś pomysły na ten temat - bo rzeczywiście zgromadzić kilka tysięcy... - to bardzo proszę, niech pan mi te pomysły... Proszę?</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Zgromadzenie ilu?)</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#PosełMarianDembiński">To trochę może żart. Myślę, że w przypadku 6 tys. osób nie ma sensu robić takiego zgromadzenia i prawdopodobnie ktoś zdrowo myślący nie będzie gromadził 6 tys., tylko reprezentacje poszczególnych grup. To chyba proste i logiczne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">No, myślę, że tym razem uda się już dyskusję zamknąć.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, zgłoszono wniosek o odrzucenie, zgłoszono także poprawkę. Najpierw trzeba więc będzie w jakimś późniejszym terminie przegłosować wniosek o odrzucenie, a w zależności od wyniku głosowania projekt albo nie będzie już dalej procedowany, albo trafi do komisji.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23 porządku dziennego: Informacja rządu o sytuacji przemysłu hutniczego.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu - a, tę samą panią minister, dzisiaj się napracuje, trzeba powiedzieć - podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa panią Barbarę Litak-Zarębską w celu przedstawienia informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W drugiej połowie ub. roku odnotowano dekoniunkturę na rynkach światowych spowodowaną kryzysem azjatyckim i rosyjskim, która zaciążyła na wynikach gospodarczych wielu państw, wywierając szczególnie mocno negatywny wpływ na całe restrukturyzujące się hutnictwo Europy Środkowej. Nowoczesny stan potencjału produkcyjnego przy liberalizującym się rynku stali spowodował, że obserwowany wzrost zużycia wyrobów hutniczych realizowany był przede wszystkim przy dynamicznie wzrastającym imporcie - wzrost w roku 1998 o blisko 30% w stosunku do 1997 r. - i ograniczających się możliwościach eksportu, który w roku 1998 spadł w porównaniu do roku 1997 o ponad 20%. Spowodowało to znaczne zmniejszenie produkcji wyrobów hutniczych, o 1,7 mln ton w roku 1998 w stosunku do roku 1997, obniżenie przychodów ze sprzedaży z 15,4 mln w roku 1997 do 15,1 mln w roku 1998 i wzrost kosztów działalności podmiotów funkcjonujących w sektorze stalowym z 16,8 mln zł w roku 1997 do 17,2 mln zł w roku 1998. W efekcie rzutowało to na znacznie mniej korzystne ubiegłoroczne wyniki hutnictwa krajowego. Zaobserwowano w ciągu roku zmniejszenie się nakładów inwestycyjnych w stosunku do analogicznych okresów z roku poprzedniego. Nakłady inwestycyjne w 1998 r. wyniosły 1139 mln zł, o 78 mln zł mniej niż w 1997 r. Spadek ten był skutkiem braku własnych środków na inwestycje - ujemny wynik finansowy netto - oraz wysokiego stanu zadłużenia. Te niekorzystne tendencje utrzymywały się także w roku bieżącym. Produkcja stali surowej w pierwszym kwartale 1999 r. wynosiła 1,8 mln ton i była o blisko 35% mniejsza niż w analogicznym okresie roku ubiegłego, a produkcja wyrobów gotowych zmniejszyła się aż o 36% i kształtowała się na poziomie 2,3 mln ton.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Krajowe hutnictwo weszło w okres transformacji gospodarczej z 26 hutami o zdolnościach produkcyjnych 20 mln ton stali i zatrudnieniu około 147 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">W grudniu 1991 r. rząd Rzeczypospolitej Polskiej podpisał układ stowarzyszeniowy z Unią Europejską, w którym ustalono zasady dotyczące produktów objętych traktatem ustanawiającym Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Zasady te objęły dwa zagadnienia w odniesieniu do hutnictwa: zasady polityki celnej dotyczącej wyrobów hutniczych i zasady udzielania pomocy publicznej w hutnictwie.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">W dniu 30 czerwca 1998 r. przyjęty został przez rząd program restrukturyzacji przemysłu hutnictwa żelaza i stali. Zgodnie z zapisanymi w programie podstawowymi celami proces restrukturyzacji hutnictwa powinien doprowadzić do zwiększenia efektywności ekonomicznej poszczególnych hut, przekształcenia struktury własnościowej hut w kierunku własności prywatnej, osiągnięcia konkurencyjności na międzynarodowym rynku przy poprawie jakości i struktury produkcji.</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Proces restrukturyzacji i zatrudnienia w sektorze realizowany jest zgodnie z hutniczym pakietem socjalnym, podpisanym przez wszystkie zainteresowane strony 7 stycznia br. Główne elementy osłonowe zawarte w hutniczym pakiecie socjalnym są następujące:</u>
          <u xml:id="u-223.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">- Świadczenia przedemerytalne. Koszty tych świadczeń pokryte zostaną ze środków Funduszu Pracy. Zależnie od lokalnej stopy bezrobocia świadczenie to będzie przysługiwało o 4, 3 lub 2 lata wcześniej niż uprawnienia emerytalne. Wysokość świadczenia będzie wynosić 100% kwoty emerytury.</u>
          <u xml:id="u-223.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">- Odprawy ustawowe. Koszty będą współfinansowane przez budżet państwa w wysokości do 50%, a pozostałą część sfinansują huty. Dotyczy to również odpraw emerytalno-rentowych, odpraw z tytułu zwolnień grupowych oraz nagród jubileuszowych.</u>
          <u xml:id="u-223.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">- Odprawy bezwarunkowe. Koszty będą współfinansowane przez budżet państwa w wysokości do 50%, a pozostałą część sfinansują huty. Wysokość odpraw wyniesie 30 tys. w roku 1999, 28 tys. w roku 2000 i 26 tys. w roku 2001. Udział środków budżetowych uzależniony będzie od udziału właścicielskiego skarbu państwa w hucie.</u>
          <u xml:id="u-223.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">- Działania aktywizujące pracowników na rynku pracy. Koszty będą współfinansowane przez Komisję Europejską w ramach programu PHARE i przez huty. Okres świadczenia wynosi 1 rok, a wysokość świadczenia w skali miesiąca jest równa wynagrodzeniu danego pracownika obliczonemu jako wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy.</u>
          <u xml:id="u-223.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Łącznie w roku 1999 w wyniku funkcjonowania hutniczego pakietu socjalnego zatrudnienie zmniejszy się o 9,9 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-223.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Parafowano porozumienia między Ministerstwem Gospodarki, w uzgodnieniu z ministrem skarbu państwa, a poszczególnymi hutami w sprawie zasad i sposobu wdrażania programu restrukturyzacji przemysłu hutnictwa żelaza i stali w Polsce, przyjętego przez Radę Ministrów w dniu 30 czerwca 1998 r. Każda huta zgodnie z zawartymi w programie założeniami, wynikającymi z potrzeby dostosowania się do warunków otwartego rynku, będzie realizować indywidualny plan restrukturyzacji przedsiębiorstwa warunkujący efektywne funkcjonowanie huty po restrukturyzacji, stanowiący integralną część porozumienia.</u>
          <u xml:id="u-223.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Prywatyzacja. Znaczne zróżnicowanie struktury własnościowej i stopnia prywatyzacji w polskim hutnictwie żelaza utrudniają stosowanie jednolitych metod dalszej prywatyzacji. Główne cele w odniesieniu do prywatyzacji polskich hut są następujące: zakończenie procedur prywatyzacji do końca roku 2001; szybka komercjalizacja istniejących przedsiębiorstw państwowych; restrukturyzacja prawna i organizacyjna, zgodnie z zasadą oddzielenia podstawowej działalności produkcyjnej od usług pomocniczych. Program przewiduje zakończenie procedur prywatyzacyjnych dla wszystkich hut do końca 2001 r. oraz procesu restrukturyzacji zatrudnienia do końca 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-223.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Rządowy program restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali w Polsce zakłada, iż do końca 2001 r. zostaną wszczęte procedury prywatyzacyjne w stosunku do wszystkich podmiotów sektora, w którym skarb państwa posiada akcje i udziały. Strategiczną pozycję w polskim sektorze stalowym zajmują dwie największe huty: Huta Katowice SA w Dąbrowie Górniczej i Huta im. Tadeusza Sendzimira SA w Krakowie. Obie realizują złożone programy restrukturyzacji i modernizacji oraz zainteresowane są pozyskaniem inwestorów strategicznych. Na początku bieżącego roku zostały uruchomione procesy zmierzające do prywatyzacji lub innych przekształceń własnościowych Huty Katowice SA oraz Huty im. Tadeusza Sendzimira w Krakowie.</u>
          <u xml:id="u-223.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Nadrzędnym celem realizowanego w Hucie Katowice projektu jest pozyskanie inwestora zainteresowanego udziałem w budowie instalacji zintegrowanego odlewania i walcowania blach. Z uwagi na fakt, iż zarząd Huty Katowice SA w 1998 r. przeprowadził procedurę zmierzającą do wyłonienia inwestora do budowy linii ZOWB, w efekcie czego wyselekcjonował listę trzech podmiotów zainteresowanych udziałem w tego typu przedsięwzięciu, minister skarbu państwa wystąpił do Rady Ministrów z wnioskiem o wyrażenie zgody na odstąpienie od przewidzianego w ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych publicznego trybu zbywania akcji skarbu państwa i skierowania oferty do wyżej wymienionych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-223.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">W czerwcu br. Rada Ministrów, zgodnie z art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw, wyraziła zgodę na przeprowadzenie procesu prywatyzacji pośredniej Huty Katowice SA w Dąbrowie Górniczej i zbycia akcji należących do skarbu państwa w tej spółce wybranym inwestorom, z pominięciem trybu przewidzianego w art. 33 ust. 1 wymienionej ustawy. Jednocześnie Rada Ministrów zobowiązała ministra skarbu do przedłożenia, po wypracowaniu i przyjęciu ostatecznej formy prywatyzacji, szczegółowego wniosku o wyrażenie zgody na prywatyzację w innym trybie niż publiczny.</u>
          <u xml:id="u-223.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">W pierwszych miesiącach bieżącego roku ogłoszony został przetarg nieograniczony na wybór doradcy przy prywatyzacji lub innych przekształceniach własnościowych Huty Katowice, w wyniku którego 22 kwietnia br. podpisano umowę z Chase Manhattan. Obecnie zakończony został proces opracowania analiz przedprywatyzacyjnych i strategii prywatyzacji lub innych przekształceń własnościowych Huty Katowice SA oraz wystosowane zostało zaproszenie do składania ofert na zakup akcji. W wyznaczonym terminie, tj. do dnia 8 listopada br., odpowiedzi udzieliło 2 spośród 3 inwestorów, którzy wyrazili w ubiegłym roku chęć udziału w budowie w Hucie Katowice instalacji zintegrowanego odlewania i walcowania blach, czyli ZOWB, tj. Corus Group, firma powstała w procesie fuzji British Steel i Hoogovens oraz Danieli. Trzecia firma, czyli Voest Alpine, nie przysłała żadnej odpowiedzi, co zgodnie z treścią zaproszenia oznacza definitywny brak zainteresowania tego podmiotu udziałem zarówno w prywatyzacji Huty Katowice, jak i inwestycją ZOWB.</u>
          <u xml:id="u-223.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Firmy, które udzieliły odpowiedzi na zaproszenie, nie są zainteresowane nabyciem akcji Huty Katowice SA, niemniej jednak nadal wyrażają chęć uczestnictwa w prywatyzacji huty. W związku z tym minister skarbu państwa upoważnił zarząd Huty Katowice do podjęcia i przeprowadzenia negocjacji, których celem będzie zbycie wybranych składników majątku spółki lub podwyższenie kapitału akcyjnego w powiązaniu z budową instalacji ciągłego odlewania i walcowania blach. Zgodnie z przyjętym harmonogramem zakończenie całego procesu planowane jest na I kwartał 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-223.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Podobnym działaniem jak Huta Katowice została objęta także Huta im. Tadeusza Sendzimira. Wobec niepowodzenia prowadzonych przez zarząd HTS rozmów z konsorcjum Voest Alpine i Hoogovens w sprawie utworzenia spółki na bazie linii stali HTS, na początku bieżącego roku wszczęty został proces prywatyzacji lub innych przekształceń własnościowych Huty im. T. Sendzimira. Uruchomiony został proces wyboru doradcy Ministerstwa Skarbu Państwa przy prywatyzacji lub innych przekształceniach własnościowych Huty im. Sendzimira oraz prywatyzacji w drodze zbycia akcji Huty Cedlera, Huty Florian. W wyniku przeprowadzonego przetargu wybrane zostało konsorcjum w składzie Business Management and Finance, Robert Fleming oraz Evip International spółka z o.o. Obecnie opracowywane są przez doradcę analizy przedprywatyzacyjne, a zakończenie zgodnie z harmonogramem całego procesu prywatyzacji lub innych przekształceń własnościowych HTS, Huty Florian i Huty Cedlera planowane jest w I półroczu 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-223.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Przedmiotem zainteresowania Ministerstwa Skarbu Państwa są także pozostałe huty wchodzące w skład sektora stalowego. Zarządy poszczególnych podmiotów z branży, realizując indywidualne programy restrukturyzacji, zainicjowały także odpowiednie działania zmierzające do pozyskania inwestorów strategicznych dla tych hut. W odniesieniu do projektów prywatyzacyjnych tych przedsiębiorstw uwzględni się konsolidację w układzie kooperacyjnym, kapitałowym lub subsektorowym. Planuje się także kontynuację prywatyzacji spółek sektora stalowego, w których skarb państwa nie jest jedynym akcjonariuszem, w tym 5 wniesionych do NFI, pięciu częściowo sprywatyzowanych w wyniku postępowań układowych.</u>
          <u xml:id="u-223.19" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Z uwagi na trudną sytuację ekonomiczno-finansową w pozostałych podmiotach, w których skarb państwa jest jedynym bądź większościowym właścicielem, możliwe jest także zastosowanie rozwiązań restrukturyzacyjnych, którymi mogą być m.in. zamiana zobowiązań na akcje spółki w podwyższonym kapitale, konwersja zobowiązań spółki na akcje z opcją nabycia w przyszłości przez dotychczasowych wierzycieli akcji należących do skarbu państwa poprzez prywatyzację w drodze oferty skierowanej do akcjonariuszy, którzy obejmą akcje w podwyższonym kapitale, bądź podwyższenie kapitału podstawowego i przystąpienie inwestorów zewnętrznych. Zastosowanie takich działań mogłoby być etapem poprzedzającym prywatyzację tych podmiotów, stwarzającym jednocześnie możliwość zbycia w przyszłości akcji skarbu państwa w drodze prywatyzacji pośredniej.</u>
          <u xml:id="u-223.20" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Reasumując, należy stwierdzić, że program restrukturyzacji przemysłu hutnictwa żelaza i stali został opracowany zgodnie ze standardami obowiązującymi w krajach Unii Europejskiej, w oparciu o ten program huty opracowały własne programy restrukturyzacyjne, które łącznie z tym programem stanowią zespół spójnych dokumentów wyznaczających kierunki działań restrukturyzacyjnych w sektorze. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę pana posła Władysława Kieliana o zabranie głosu w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PosełWładysławKielian">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt złożyć oświadczenie w imieniu klubu AWS w sprawie przedstawionej informacji Sejmowi RP na temat aktualnej sytuacji w przemyśle hutnictwa żelaza i stali w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#PosełWładysławKielian">Moje oświadczenie będzie składało się z dwóch części. Pierwsza część będzie mówiła o ogólnej sytuacji, która spowodowała najprawdopodobniej zadanie pytania rządowi i zajęcie się tą sprawą na forum Sejmu. Sytuacja w hutnictwie jest bardzo trudna, może nawet tragiczna. Czym ta sytuacja jest spowodowana?</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#PosełWładysławKielian">Po pierwsze, jest to gałąź przemysłu, jak wiele w Polsce, która przez poprzedni system nie była dozbrajana w nową technologię. Jedyna najlepsza technologia z lat pięćdziesiątych to technologia wschodnia.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#PosełWładysławKielian">Po drugie, przez wiele lat inwestycje były wstrzymywane, a jedynymi inwestycjami, które podejmowano kosztem hut, była na przykład budowa osiedli, szkół, dróg i wielu innych rzeczy, które absolutnie nie były związane z technologiami do produkcji stali i całej gamy przetwórstwa.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#PosełWładysławKielian">Dopiero w latach dziewięćdziesiątych rozpoczęto prace dotyczące opracowywania programów dla polskiego hutnictwa. Pierwszym programem, który mniej więcej określał, co należy zrobić, w jakim zakresie, żeby uzdrowić sytuację polskiego hutnictwa, był słynny program opracowany przez konsorcjum kanadyjskie. Wtedy już było wiadomo, że należy podjąć, i to bardzo szybko, pewne inwestycje, które dadzą możliwość obniżenia kosztów, ochronienia środowiska naturalnego i doprowadzenia, by polskie huty były normalnie funkcjonującymi przedsiębiorstwami na rynku. Program ten określał, co należy w każdej hucie zrobić i ile to będzie kosztowało. Do dnia dzisiejszego huty wykonały olbrzymią pracę w części inwestycyjnej i to, jak na razie, wykorzystując środki własne i kredyty, które obecnie należy przez wiele lat spłacać. Państwo polskie nie było stać na wydatkowanie środków, których notabene jest brak na wszystko, bo państwo w zasadzie zbankrutowało i dlatego my nigdy nie mogliśmy się porównywać do państw Zachodu, które też przeprowadzały naprawę swojego hutnictwa. Na przykład w Anglii British Steel, w Niemczech Thyssen-Krupp. Tam państwo wydatkowało olbrzymie środki, których my nigdy nie będziemy nawet oglądać. Inwestycje w hutnictwie amortyzują się przez długi okres. Taka jest ta gałąź produkcji, z którą należy coś zrobić. Oprócz tego w różnych formach próbowano restrukturyzować huty i uzdrawiać nienormalną sytuację.</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#PosełWładysławKielian">Po długotrwałych negocjacjach zapoczątkowanych przez sekcję krajową „Solidarności” podpisano pakiet socjalny w celu złagodzenia procesu restrukturyzacji zatrudnienia, bo przecież nie należy ukrywać, że w poprzednim systemie nie było bezrobocia, ale chora gospodarka tolerowała ukryte bezrobocie. Pakiet ten, mimo że nikogo nie zadowala, już jest i tym chciałbym się bardzo krótko zająć w drugiej części mojego oświadczenia. Hutnicy liczyli, że warunki może w nie 100% będą takie same, jak dla górnictwa, ale przynajmniej duże lepsze niż te, które mamy. I tu znów napotkaliśmy barierę - skąd wziąć pieniądze na łagodzenie tych skutków w przypadku ludzi zwalnianych z hutnictwa? Tu muszę przypomnieć, że huty, które wcześniej zaczęły restrukturyzację, zostały ukarane. W pakiecie tym nie uwzględniono pracowników, który dobrowolnie wyrazili zgodę na zwolnienie z huty i przejście do podmiotów wydzielonych między innymi w celu poprawy sytuacji przedsiębiorstwa matki, ale mam nadzieję, że w dalszych negocjacjach dojdziemy do porozumienia. Ubolewam też, że program restrukturyzacji przemysłu hutnictwa żelaza i stali z dnia 30 czerwca 1998 r. już jest opóźniony. W części prywatyzacyjnej, mimo dobrych chęci ministra skarbu, też nie będzie zrealizowany. Inwestorzy, na których tak wszyscy liczą, przyjdą do Polski tylko wtedy, kiedy wykonamy sami dużą część pracy, a dziś są tylko zainteresowani naszym rynkiem, konkretnie klientem. Klient kupi wyrób dobry i tani, i nie można się temu dziwić. Patrząc na nasze parkingi, widzimy, że nikt nie chce jeździć samochodem z blachy z huty Sendzimira, z której były produkowane polonezy. Nawet ci, którzy bardzo krzyczą, też nie popierają polskiego przemysłu, bo wolą samochód może droższy, ale za to dobry, który służy wiele dłużej.</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#PosełWładysławKielian">Od 1 stycznia 2000 r. cło na wyroby z krajów Unii Europejskiej będzie wynosiło 0%, i to jest dodatkowy element niekorzystny dla naszego hutnictwa. Ale protokół nr 2 układu i tak został przedłużony - chodzi o wcześniejsze zobowiązania, które mówiły o redukcji cła na importowane towary. Ostatnie porozumienie, które zostało wprowadzone w życie, było podpisane przez obecny rząd w grudniu 1997 r., zaraz po objęciu władzy przez koalicję. Mam nadzieję, że wszyscy zrozumiemy to, iż sytuacja jest bardzo trudna, że należy znaleźć sposób na udzielenie przez państwo pomocy dla tej branży. W innym przypadku stwierdzenie, które na dzień dzisiejszy jest jeszcze aktualne: „Na polskie hutnictwo to już jest za późno. Ważne, aby hutnictwo tylko było w Polsce”, może się okazać nieaktualne. Wiem, że materiały o hutnictwie, które zostały przekazane, to duża zbitka, ogólny zarys, ale dla posłów powinno to być wystarczające. Gdyby to chcieć przekazać ze szczegółami, to materiał byłby kilkakrotnie obszerniejszy.</u>
          <u xml:id="u-225.7" who="#PosełWładysławKielian">Klub AWS uważa, że informacja udzielona przez panią minister skarbu jest wystarczająca, jeśli chodzi o ogólny obraz tego, w jakim stanie jest polskie hutnictwo żelaza i stali. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-225.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Władysława Adamskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PosełWładysławAdamski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wysłuchaliśmy przed chwilą informacji rządu. Pani minister, wierząc w swą charyzmę, wmawia nam, że rząd robi wszystko, co powinien dla hutnictwa robić, a jeśli fakty mówią co innego, to tym gorzej dla faktów. Klub Parlamentarny SLD jest jednak sceptyczny - jeśli chodzi o poczynania rządu oraz koalicji AWS i Unii Wolności, nasza wiara jest dość ograniczona. Dlatego wolimy opierać się na faktach. Fakty zaś wymownie świadczą, że sytuacja polskiego hutnictwa w ciągu ostatnich dwóch lat uległa drastycznemu pogorszeniu. Systematycznie trwa proces redukcji zatrudnienia. Tylko w ciągu pierwszych ośmiu miesięcy bieżącego roku zwolniono w sektorze hutniczym 13 830 pracowników. Przewidywane są dalsze zwolnienia. Do końca roku liczba ta, jak się przewiduje, może nawet ulec podwojeniu. Niewiele, albo zgoła nic się nie robi, aby zahamować nieuczciwy import produktów hutniczych. Rujnuje to nasze przedsiębiorstwa. Z drugiej strony brakuje stosownych działań proeksportowych. Razem prowadzi to do degradacji całej branży. A jakie mogą być skutki?</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#PosełWładysławAdamski">Nie zapominajmy jeszcze o jednym fakcie. Z hutnictwem związany jest los setek tysięcy polskich rodzin. Wielu z tych ludzi nie otrzymuje na czas wynagrodzeń albo otrzymuje je w wymiarze symbolicznym, na przykład 50 zł co dwa tygodnie. Przykładów nie brakuje. Podam jeden, odsyłając zapracowanych przedstawicieli rządu na przykład do Przedsiębiorstwa Budowy Maszyn i Konstrukcji Stalowych w Ostrowcu Świętokrzyskim. Jest to raptem 160 km od Warszawy, a więc nie tak daleko.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#PosełWładysławAdamski">Innym pracownikom przypada w udziale jeszcze gorszy los - po prostu tracą pracę. Mający złagodzić negatywne skutki system środków pomocniczych uruchamianych na przeszkolenia w rozumieniu Klubu Parlamentarnego SLD jest działaniem jeśli nie niepoważnym, to na pewno pozornym. Co z tego, że przeszkoli się hutników, jeśli nic z tego przekwalifikowania nie wynika, bo nie ma pracy w innych zawodach?</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#PosełWładysławAdamski">Kolejną ważną kwestią podkreśloną przez rząd jest restrukturyzacja hutnictwa. Chciałbym zapytać: Ile środków na ten cel będzie w budżecie państwa na rok przyszły? Czy są to środki adekwatne do planów? Po wysłuchaniu pani minister można by powiedzieć: aż tak ambitnych planów, bo przecież rządowi niby leży na sercu troska o polskie hutnictwo.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#PosełWładysławAdamski">Zostawmy jednak faktyczną lub pozorną troskę rządu na boku. Przyjmijmy na chwilę, choćby hipotetycznie, że wszyscy chcą jak najlepiej. Z informacji przedłożonych Sejmowi wynika, że rząd postrzega restrukturyzację hutnictwa w kilku płaszczyznach. Najważniejszymi są prywatyzacja i restrukturyzacja zatrudnienia. Prywatyzacja, jak napisał minister skarbu państwa, ma zostać zakończona do 2001 r. W ramach restrukturyzacji zatrudnienia pracę straci 40 tys. hutników. To też napisał pan minister. Dalej dowiadujemy się, że program restrukturyzacji przemysłu hutnictwa żelaza i stali został opracowany zgodnie ze standardami obowiązującymi w krajach Unii Europejskiej. Jeszcze dalej, że stan realizacji programu nie jest zadowalający i w wielu obszarach występują opóźnienia. Mam nadzieję, że nie chodzi o to, że zbyt wolno zwalnia się robotników. Ale jeśli nie o to, to może o coś innego. Może zatem o Protokół nr 2 układu stowarzyszeniowego z Unią Europejską? Jest w nim napisane między innymi, że program restrukturyzacji jest związany z ogólną racjonalizacją i ograniczaniem zdolności produkcyjnych. Jeśli jednak to, co dziś dzieje się z polskim hutnictwem, można nazwać racjonalizacją, to mówiąc po lewicowemu: Chroń nas Boże od takiej racjonalizacji.</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#PosełWładysławAdamski">W wyniku tej niby-racjonalizacji eksport wyrobów hutniczych spadł w 1998 r. o 20,15% w stosunku do roku 1997. Import zaś wzrósł o 28,5%. Zadłużenie hutnictwa w porównaniu z rokiem poprzednim wzrosło o 14,9% i wyniosło na koniec 1998 r. 8,1 mld zł. Co w tej sytuacji czyni rząd? Rząd pisze w swoim dokumencie na stronie 4, że przewidywana jest dalsza ochrona celna wobec państw spoza obszaru Unii Europejskiej. Tyle tylko, że największy przyrost importu nastąpił, niestety, właśnie z krajów Unii. Może zatem, biorąc pod uwagę dramatyczną sytuację pracowników zatrudnionych w hutnictwie, złą kondycję przedsiębiorstw czy choćby dwukrotnie niższą wartość naszego eksportu od importu, trzeba by powrócić do rozmów z Unią Europejską? Może nie da się tak szybko przeprowadzić zmian? A może i same zmiany powinny być inne? Unia Europejska jest partnerem i ani strona polska, ani unijna nie mogą unikać trudnych tematów. Proces integracji z Unią winien odbywać się z pełnym zadbaniem o przyszłość polskiego hutnictwa.</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#PosełWładysławAdamski">W tym kontekście z pewnym niepokojem patrzymy na zapowiadaną od 1 stycznia 2000 r. zerową stawkę celną na import wyrobów stalowych z krajów Unii. Zgadzamy się zarazem, że ochrona celna, jeśli mowa o imporcie stali z krajów Europy Środkowo-Wschodniej, Wspólnoty Niepodległych Państw i krajów azjatyckich, winna być zaostrzona. Klub Parlamentarny SLD będzie z uwagą śledził starania rządu w tym zakresie. Polskie hutnictwo jest w stanie produkować więcej i lepiej. Nie możemy w tym kontekście bez niepokoju patrzeć na tak zwaną restrukturyzację zatrudnienia. Uważamy tę kwestię za zapalną społecznie i źle przygotowaną.</u>
          <u xml:id="u-227.7" who="#PosełWładysławAdamski">Sprawy przekwalifikowań i działań aktywizujących zwalnianych hutników na rynku pracy mają charakter marginalny - mówiłem o tym wcześniej. Bombą jest z kolei źle skonstruowany system odpraw. Objęto nim tylko pracowników zwalnianych z hut. Aż się prosi, aby spytać: A co z pracownikami spółek wydzielonych z hut? Ludzie ci pracowali do niedawna w jednym przedsiębiorstwie, lecz na skutek tzw. działań restrukturyzacyjnych i podziału hut na mniejsze spółki stali się kimś w rodzaju pracowników gorszej kategorii. Pracownicy okrojonych hut otrzymają więc odprawę, a ich koledzy ze spółek hutniczych nie otrzymają niczego. Mimo zaangażowania całej dobrej woli nie sposób takich rozwiązań uznać za sprawiedliwe. I w związku z tym tylko można je określić jako wywołujące niepokoje społeczne w środowiskach hutniczych. W tej zresztą kwestii Federacja Hutniczych Związków Zawodowych zwracała się do rządu kilkakrotnie, muszę dodać, ze skutkiem nijakim. Chciałbym zaapelować zatem do rządu, aby zechciał, po pierwsze, wysłuchać opinii związków zawodowych, a po drugie, żeby nie traktował przyjętych rozwiązań jako ostatecznych. W imię sprawiedliwości społecznej należy sprawę odpraw przeanalizować ponownie. W tej sprawie składałem również konkretne interpelacje. Czas zatem najwyższy na poważne zainteresowanie się problemami związanymi z hutnictwem, a nie tylko na pozorowanie takiego zainteresowania. Jeśli rząd bowiem w swym optymizmie mówi, że w 2005 r. staniemy się potentatem eksportowym i tenże eksport wyniesie 1,7 mln ton wyrobów hutniczych, to życzę tej prognozie jak najlepiej. Tyle tylko, że nie sposób uwolnić się od obaw, że przy kontynuowaniu tej linii politycznej wobec hut do 2005 r. z polskiego hutnictwa pozostanie niewiele.</u>
          <u xml:id="u-227.8" who="#PosełWładysławAdamski">Aby tak się nie stało, nie można dopuścić do tego, by branża hutnicza była pozostawiona ze swoimi problemami samej sobie. W związku z tym należy renegocjować pakiet socjalny dla pracowników zwalnianych z hut i objąć nim również pracowników ze spółek wydzielonych z przedsiębiorstwa. Niezbędna jest, o czym mówiliśmy, skuteczna ochrona polskiego przemysłu hutniczego przed nieuczciwym importem. Niezbędne jest ustawiczne prowadzenie przez urzędy kontroli skarbowej, urzędy celne i inne agendy rządowe stałych kontroli importerów. Niezbędne są, mówiąc krótko, konkretne działania, bo czas na słowa już minął. Z tej przyczyny, że nie wynika, aby takie działania rząd już realizował, a słyszymy tylko ich zapowiedzi, Klub Parlamentarny SLD informacji rządu o sytuacji w polskim hutnictwie nie może przyjąć i będzie głosował za jej odrzuceniem. Stawiam taki wniosek.</u>
          <u xml:id="u-227.9" who="#PosełWładysławAdamski">Liczymy zarazem, że rząd się poprawi i deklarujemy gotowość wspierania wszelkich działań służących poprawie kondycji gospodarczej naszych hut, a w konsekwencji utrzymaniu miejsc pracy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Adamskiemu z SLD.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana Jana Klimka z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PosełJanKlimek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności chciałem się odnieść do informacji rządu na temat sytuacji w przemyśle hutniczym. Wprowadzenie pod obrady Wysokiej Izby zagadnień przemysłu hutniczego powinno cieszyć parlamentarzystów, przynajmniej tych, którzy wywodzą się z południa Polski, gdzie zlokalizowana jest większość przedsiębiorstw tej branży i gdzie z niespotykanym natężeniem występują problemy gospodarcze, ekonomiczne i społeczne ewokowane wewnętrzną sytuacją polskich hut. Kalendarz prac Sejmu sprawił wszakże, że o zagadnieniach tych przyszło nam dyskutować pod presją najważniejszego tematu ostatnich tygodni i miesięcy, czyli kwestii kształtu systemu podatkowego i w jego konsekwencji uchwalenia ustawy budżetowej na rok przyszły. Sądzę, że wszyscy zgodzimy się, że bardzo złożona sytuacja w polskim przemyśle hutniczym zasługuje na poważną debatę w atmosferze przede wszystkim większego uspokojenia nastrojów.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#PosełJanKlimek">Komisja Gospodarki 1 grudnia będzie właśnie omawiała problem hutnictwa. Powodów jest po temu bardzo wiele. Jako najważniejsze pragnąłbym wymienić następujące czynniki.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#PosełJanKlimek">Po pierwsze, hutnictwo wpisane jest na mapie narodowej gospodarki pomiędzy branże charakteryzujące się wysoką kumulacją problemów rozwojowych z jednej strony i dostosowawczych do aktualnych wymagań rynku z drugiej strony, takich jak górnictwo, koksownictwo czy budownictwo.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#PosełJanKlimek">Po drugie, sytuacja w branży hutniczej jest o tyle złożona, iż w latach dziewięćdziesiątych dokonały się w niej daleko idące zmiany w zakresie struktury produkcji, technologii wytwarzania, zmiany systemu zarządzania i zmiany struktury własnościowej, a mimo to okazują się one zbyt płytkie w stosunku do warunków stawianych Polsce przez Unię Europejską na drodze do pełnej akcesji, co rodzi konsekwencje nie tylko natury gospodarczej, lecz także społecznej i politycznej.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#PosełJanKlimek">Po trzecie, o ile w trakcie dyskusji nad programem restrukturyzacji górnictwa, do którego przyjdzie nam się jeszcze nie raz odnieść, duże znaczenie przykładano do znalezienia systemowych rozwiązań problemów tzw. gmin górniczych, a szerzej - sytuacji samorządów terytorialnych znajdujących się w polu działania przedsiębiorstw górniczych, o tyle samorządowy wymiar restrukturyzacji hutnictwa również powinien się doczekać głębszej analizy.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#PosełJanKlimek">Po czwarte, doświadczenie, jakie mamy i mieliśmy przy wprowadzaniu górniczego pakietu socjalnego, należy wykorzystać również przy wprowadzaniu hutniczego pakietu socjalnego, eliminując te niedoskonałości.</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#PosełJanKlimek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W kontekście owych czterech czynników, które w moim przekonaniu determinują sytuację polskiego hutnictwa, jako pierwszy wymieniłem swoiste ulokowanie tej branży na mapie gospodarki narodowej, z czego wynikać może tylko jeden wniosek, iż wszelkich programów restrukturyzacyjnych hutnictwa nie da się oddzielić od makroekonomicznych przesłanek rozwoju całej przestrzeni gospodarczo-społecznej. Ograniczenie wielkości wydobycia górnictwa, tradycyjnie konsumującego dużą ilość wyrobów hutniczych, trudności budownictwa, a właściwie przestawienie się budownictwa na inne technologie, problemy przemysłu stoczniowego z pewnością utrudniają przyjęcie prognozy rozwoju hutnictwa, szczególnie w zakresie oceny chłonności gospodarki na wyroby hutnicze. Kryzysy wstrząsające tradycyjnymi rynkami zbytu polskich wyrobów hutniczych utrudniają ocenę efektywności eksportu.</u>
          <u xml:id="u-229.7" who="#PosełJanKlimek">Jest z pewnością zjawiskiem pozytywnym to, co stało się już w hutnictwie. Ograniczenie zdolności produkcyjnej przez eliminację wielkich pieców, zmniejszenie liczby zatrudnionych, zdecydowana poprawa wpływu zakładów hutniczych na środowisko naturalne. Jednocześnie jednak struktura produkcji nadal nie odpowiada wymogom nowoczesnej gospodarki i zagranicznych inwestorów, którzy chętniej korzystają z importu wysoko przetworzonych wyrobów niż z krajowej produkcji. Ta tendencja będzie się pogłębiać, o czym można się przekonać, porównując wskaźniki produkcji krajowej i wielkość importu oraz jego strukturę.</u>
          <u xml:id="u-229.8" who="#PosełJanKlimek">Maleje eksport półwyrobów, rośnie import, a wszystko to dzieje się w warunkach zmniejszenia wolumenu produkcji polskiego hutnictwa, co oznaczać może tylko jedno - jest ono niekonkurencyjne, nadmiernie energochłonne, o kilkakrotnie wyższym wskaźniku liczby roboczogodzin na 1 tonę gotowego wyrobu.</u>
          <u xml:id="u-229.9" who="#PosełJanKlimek">Polskie huty podjęły pewne działania restrukturyzacyjne już na początku lat dziewięćdziesiątych. Dotyczyło to zarówno zmian struktury własnościowej, jak i zmian procesów technologicznych i systemów zarządzania. W większości przypadków zostało to spowodowane restrukturyzacją zadłużenia wobec skarbu państwa, wdrożonymi postępowaniami ugodowymi, procesem komercjalizacji i prywatyzacji wydzielonych składników przedsiębiorstw. Czy jednak można w związku z tym powiedzieć, że polskie huty są na dobrej drodze do całkowitego rynkowego - i to w warunkach zintegrowanego rynku europejskiego i wyzwań gospodarki globalnej - działania? Taki wniosek byłby przedwczesny. Poprawa sytuacji finansowej wielu przedsiębiorstw hutniczych odbyła się kosztem umorzonych, zamrożonych lub rozłożonych na lata zobowiązań tych przedsiębiorstw wobec skarbu państwa, budżetów gmin, banków, dostawców towarów i usług.</u>
          <u xml:id="u-229.10" who="#PosełJanKlimek">Znamy warunki stawiane Polsce przez Komisję Europejską dotyczące restrukturyzacji hutnictwa. Znamy szacunkowe koszty wdrożenia programu dostosowania tej branży do wymogów europejskich. Czy jednak znamy choćby w przybliżeniu społeczne i ekonomiczne koszty tego procesu po stronie budżetów gmin i powiatów? Wszak określenie wydatków na odprawy i osłony socjalne to tylko część tych kosztów, tym bardziej że należy zadać także pytanie o efektywność tych instrumentów restrukturyzacji zatrudniania w hutnictwie.</u>
          <u xml:id="u-229.11" who="#PosełJanKlimek">Wydaje się, że restrukturyzacji hutnictwa nie towarzyszy tak ożywiona dyskusja o tworzeniu nowych miejsc pracy dla zwalnianych hutników, jak było to i jest w przypadku górnictwa. Co więcej, z negatywnych doświadczeń wprowadzania reformy górnictwa powinniśmy wyciągnąć wnioski przyszłościowe w odniesieniu do reformy hutnictwa. I tak w opinii przedsiębiorców, jak również małych i średnich firm, większe środki należałoby skierować do przedsiębiorstw już istniejących w gminach hutniczych, żeby stworzyć nowe miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-229.12" who="#PosełJanKlimek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W przypadku hutnictwa nie ma jeszcze przygotowanego pełnego (uwzględniającego wszystkie koszty ekonomiczne i społeczne, także polityczne w aspekcie krajowym i międzynarodowym) raportu o restrukturyzacji tej branży. Jeśli weźmiemy pod uwagę tylko to, że znaczna część już zwolnionych hutników, kiedyś zwanych dwuzawodowcami, powróciła na wieś, to restrukturyzacja hutnictwa wkracza także w regionalne programy rozwoju społeczno-gospodarczego, pogłębiając tzw. ukryte bezrobocie na wsi. A jeśli tak, to w łagodzeniu skutków tego zjawiska — tylko odprysku całego procesu — powinny być uwzględnione i oszacowane w sposób przynajmniej wstępny możliwości pozyskiwania środków proakcesyjnych, głównie z programu SAPARD. Mówimy głośno, że reforma górnictwa powinna opierać się na bilansie energetycznym kraju. Powiedzmy zatem wyraźnie, że reforma hutnictwa powinna także w obiektywnym stopniu uwzględniać bilans potrzeb konsumpcji przemysłowej gospodarki narodowej w odniesieniu do wyrobów hutniczych w rozbiciu na poszczególne asortymenty wyrobów wysoko przetworzonych.</u>
          <u xml:id="u-229.13" who="#PosełJanKlimek">Jest jeszcze jeden aspekt międzynarodowy restrukturyzacji hutnictwa, o którym mówiąc, nie można nie odnieść się do powszechnie znanego tzw. eurosceptycyzmu. Jest prawdą, że wskaźnik zużycia stali na głowę mieszkańca w Polsce jest dwukrotnie niższy niż w rozwiniętych krajach, co oznacza, iż mamy chłonny nadal rynek, przynajmniej na niektóre asortymenty hutnicze, co nie uchodzi uwagi krajów zachodnich notujących hutniczą nadprodukcję, którą chętnie ulokowałyby właśnie u nas. Jest też prawdą, że w drodze do zjednoczonego rynku trzeba ponieść pewne ofiary. Żadna jednak z hut, nikt z pracowników przedsiębiorstw hutniczych nie chce tych kosztów płacić.</u>
          <u xml:id="u-229.14" who="#PosełJanKlimek">Trzeba także wyraźnie podnieść, że przed kilku laty, być może na fali prymitywnie rozumianych reguł wolnego rynku, polskim hutom pozwolono restrukturyzować się samodzielnie bez wzajemnego uzgadniania programów naprawczych.</u>
          <u xml:id="u-229.15" who="#PosełJanKlimek">Program z roku 1992, przygotowany przez konsorcjum, potraktowano jako wytyczne, nie zaś zobowiązujące dyrektywy, bo choć słowo to źle się kojarzy, nie można mieć wątpliwości, że w przypadku branży wrażliwej - a taką jest hutnictwo - należało przyjąć, tak jak się to stało z górnictwem, program rządowy znacznie wcześniej. Dziś niegdysiejszy jedyny właściciel hutnictwa, czyli państwo, utracił w znacznym stopniu możliwość wpływu na tę branżę.</u>
          <u xml:id="u-229.16" who="#PosełJanKlimek">Pytań jest wiele. Huty, aby otrzymać pomoc publiczną, muszą mieć ok. 30% środków własnych. Te środki pochodzić mogą głównie z kredytów - a czy polskie huty mają zdolność kredytową? Wśród przedstawicieli branż hutniczych nie ma też zgody co do jednoznacznej oceny prywatyzacji, tego instrumentu i ekonomicznego, i politycznego zarazem, który wydaje się remedium na wszelkie bolączki gospodarki. Huty już sprzedane bronią reguł prywatyzacji, huty oczekujące na strategicznego inwestora są ostrożne, choć mają bezwzględną świadomość, iż bez zewnętrznego zastrzyku środków utkną w pół drogi.</u>
          <u xml:id="u-229.17" who="#PosełJanKlimek">W istocie w pół drogi utknęło całe polskie hutnictwo. Zrestrukturyzowano w znacznym stopniu część surowcową, unowocześnienie części przetwórczej wciąż przed nami. I tu przynajmniej powinniśmy starać się uniknąć błędów z wcześniejszego okresu, a mianowicie braku koordynacji. Strategiczni inwestorzy tego problemu nie rozwiążą. To musi zrobić kreator polityki gospodarczej kraju poprzez stwarzanie określonych zachęt dla instytucji finansowych, by zechciały kapitałowo wspomóc hutnictwo.</u>
          <u xml:id="u-229.18" who="#PosełJanKlimek">Klub Parlamentarny Unii Wolności uważa, że bardzo złożona sytuacja w polskim przemyśle hutniczym zasługuje na poważną debatę sejmową w celu rozwiązania tego trudnego dla gospodarki problemu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-229.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Klimkowi.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Siekierskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PosełCzesławSiekierski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Hutnictwo to kolejny sektor naszej gospodarki stojący przed koniecznością głębokiej restrukturyzacji. Program restrukturyzacji przemysłu hutniczego żelaza i stali z 30 czerwca 1998 r. został opracowany przez rząd pod określonym naciskiem i wymogami - podkreślam: pod określonym naciskiem i wymogami - Komisji Europejskiej. Potwierdza to fakt, że już 7 lipca 1998 r., a więc po tygodniu, strona polska prezentowała ten program krajom członkowskim Unii, a następnie przedstawiała Radzie Stowarzyszenia, która wskazała na konieczność uzupełnienia programu o sposób restrukturyzacji poszczególnych hut w zakresie osiągania efektywności.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#PosełCzesławSiekierski">Przytaczam te informacje dla podkreślenia uwarunkowań zewnętrznych procesu restrukturyzacji hutnictwa, szczególnie w kontekście integracji Polski z Unią Europejską. Brak było tu terminowych działań ze strony rządu polskiego.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#PosełCzesławSiekierski">Strategiczne cele restrukturyzacji hutnictwa to spełnienie wyzwań konkurencyjności na rynku międzynarodowym, dla którego osiągnięcia niezbędne jest spełnienie następujących wymogów:</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#PosełCzesławSiekierski">- poprawy jakości,</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#PosełCzesławSiekierski">- zmiany struktury produkcji,</u>
          <u xml:id="u-231.5" who="#PosełCzesławSiekierski">- wzrostu efektywności ekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-231.6" who="#PosełCzesławSiekierski">Dla osiągnięcia tych zadań niezbędne jest unowocześnienie technologii, co wymaga istotnego dopływu kapitału z zewnątrz.</u>
          <u xml:id="u-231.7" who="#PosełCzesławSiekierski">Obecny poziom zatrudnienia w hutnictwie jest zbyt wysoki. Koszty pracy stanowią zbyt duży udział w kosztach produkcji i obniżają jej efektywność. Już przy aktualnie stosowanych technologiach możliwe jest znaczne zmniejszenie zatrudnienia, a po ich unowocześnieniu zatrudnienie to musi ulec istotnemu obniżeniu.</u>
          <u xml:id="u-231.8" who="#PosełCzesławSiekierski">Zmiana technologii, unowocześnienie produkcji zmniejszą negatywne skutki wpływu produkcji tego sektora na stan środowiska. Poprawa w tym zakresie to nie tylko zbliżenie się do standardów europejskich, ale spełnienie naszych oczekiwań i wymogów współczesności.</u>
          <u xml:id="u-231.9" who="#PosełCzesławSiekierski">Panie i Panowie Posłowie! Rozwój gospodarczy, postęp techniczny powodują, że wymogi nabywców produktów hutniczych bardzo rosną i rynek - a dokładnie producenci muszą to spełnić, aby zbyć swoje produkty. Sytuacja na rynku krajowym oraz tendencje światowe doprowadziły do ograniczenia produkcji i pogorszenia salda w obrotach handlowych. Te niekorzystne zjawiska zostały w części zniwelowane przez wzrost cen produktów hutniczych w roku 1998. Niemniej dynamika wzrostu kosztów była większa niż przychodów, co wpłynęło na pogorszenie wyniku finansowego tego sektora w roku 1998. Tendencje w roku 1999 są podobne. Zadłużenie przemysłu hutniczego na koniec 1998 r. wyniosło 8,1 mld zł, a więc prawie o 15% więcej niż na koniec 1997 r. Zadłużenie przewyższyło półroczne przychody tej branży, a także wartość majątku obrotowego.</u>
          <u xml:id="u-231.10" who="#PosełCzesławSiekierski">Wysoki Sejmie! Najtrudniejszym problemem restrukturyzacji hutnictwa jest konieczność zmniejszenia zatrudnienia. Aby zbliżyć się w parametrach wydajności pracy, efektywności, co jest warunkiem spełnienia wymogów konkurencyjności, niezbędne jest ograniczenie zatrudnienia o ok. 43 tys. osób. Zmniejszenie zatrudnienia osiągnie się w różny sposób. Najwięcej obaw budzą zwolnienia bezwarunkowe. Konieczne jest przygotowanie szczegółowych programów zmniejszenia zatrudnienia, łącznie z socjalnymi programami osłonowymi. Szczególną uwagę należy zwrócić na przeszkolenie i przygotowanie zwalnianych pracowników do podejmowania nowej działalności, na tworzenie dla nich nowych miejsc pracy poza hutnictwem. Ważne zadania stoją przed samorządami lokalnymi, które powinny otrzymywać niezbędne wsparcie, a także wykorzystać swoje możliwości i doświadczenie w tworzeniu miejsc pracy dla odchodzących z hutnictwa. Polityka w tym zakresie musi być inna niż w wypadku restrukturyzacji górnictwa. Nie można płacić za odejście z pracy, lecz należy przeznaczyć środki na tworzenie nowych miejsc pracy. Musimy wykorzystać te doświadczenia, które zostały zdobyte. Ważnym elementem programu restrukturyzacji hutnictwa są przekształcenia własnościowe, tj. prywatyzacja. Warunki i zasady prywatyzacji powinny uwzględniać interesy polskiego rynku, pracowników i nowe przyszłe interesy po wejściu Polski do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-231.11" who="#PosełCzesławSiekierski">Panie i Panowie Posłowie! Program restrukturyzacji branży hutniczej powinien dyskontować zebrane doświadczenia restrukturyzacji innych sektorów gospodarczych w Polsce, a także doświadczenia innych krajów. Szczególnie ważne jest w programie restrukturyzacji opracowanie indywidualnych biznes planów dla poszczególnych hut. Przy programach restrukturyzacji dla poszczególnych hut należy brać pod uwagę strategię sektora jako całości, a także uwarunkowania poszczególnych podmiotów tego sektora oraz sytuację gmin, powiatów czy regionów, w których znajdują się restrukturyzowane firmy.</u>
          <u xml:id="u-231.12" who="#PosełCzesławSiekierski">Kończąc, chcę wskazać na potrzebę opracowania systemu monitoringu realizacji programu restrukturyzacji sektora hutniczego, który musi ulec istotnej poprawie. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego nie może przyjąć informacji rządu na temat aktualnej sytuacji w przemyśle hutnictwa, żelaza i stali w Polsce. Informacja ta nie spełnia naszych oczekiwań. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Siekierskiemu.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">To są wszystkie wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Mamy jeszcze pytania. Odczytam, kto się zapisał do zadania pytań: pan poseł Bogumił Andrzej Borowski, pan poseł Misztal, pan poseł Nowicki, pan poseł Kałamaga, pan poseł Bogdan Lewandowski, pan poseł Adamski, pan poseł Kasprzyk, pan poseł Stryjak, pani poseł Sikorska-Trela. Ktoś jeszcze? Pan poseł Tyczka. Czy jeszcze ktoś? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zamykam listę pytających.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Bogumił Andrzej Borowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Po wysłuchaniu informacji rządu o sytuacji przemysłu hutniczego jako członek sejmowej Komisji Integracji Europejskiej chciałbym zadać trzy pytania pani Barbarze Litak-Zarębskiej, podsekretarzowi stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa, a związane z wdrażaniem w ramach „Narodowego programu przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej” priorytetu 2.2.3 „Restrukturyzacja sektora hutnictwa żelaza i stali”, przyjętego przez Radę Ministrów w maju 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Oto pytania. Po pierwsze, jeżeli jednym z istotnych warunków członkostwa w Unii Europejskiej jest określony w ramach kryteriów kopenhaskich wymóg sprostania presji konkurencyjności ze strony przedsiębiorstw unijnych, a kraje aplikacyjne powinny kształtować swoją politykę w stosunku do przemysłu pod kątem dostosowania go do reguł wolnego rynku w myśl postanowień art. 130 traktatu o Unii Europejskiej, to dlaczego minister właściwy do spraw gospodarki - przy całej świadomości niskiej konkurencyjności wyrobów polskiego hutnictwa - zgłosił tak niskie potrzeby na 2000 r. na środki z pomocy zagranicznej:</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">- na cały program modernizacji przemysłu (całego przemysłu) 10,9 mln euro;</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">- na łagodzenie społecznych skutków restrukturyzacji sektora hutnictwa żelaza i stali oraz górnictwa (powtarzam: oraz górnictwa) w kwocie 10 mln euro, do wykorzystania w latach 1999–2000 - PHARE,98?</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Drugie pytanie. Jak w tej sytuacji pani minister skarbu państwa ocenia operatywność działań Ministerstwa Gospodarki, jeżeli porównawczo:</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">- środki z funduszu SAPARD na 2000 r. na cele rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich wynoszą 168 mln euro;</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">- środki z funduszu ISPA na 2000 r. na wspomaganie inwestycji w dziedzinie ochrony środowiska i infrastruktury transportowej stanowią 115 mln euro?</u>
          <u xml:id="u-233.7" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Cytuję to z zapisów zawartych w załączniku nr 3: Środki bezzwrotne pochodzące z zagranicy i wydatki nimi finansowane, do projektu ustawy budżetowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, czy będzie postawione pytanie?</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Trzecie pytanie. Czy nie uważa pani minister, że przy żądaniu tak niskich porównawczo środków pomocowych na realizację modernizacji przemysłu hutniczego mogą nasunąć się podejrzenia, że przyjęty w czerwcu 1998 r. przez Radę Ministrów program restrukturyzacji przemysłu żelaza i stali w Polsce zmierza w realizacji bardziej do likwidacji tego sektora gospodarki narodowej aniżeli do jego modernizacji służącej podniesieniu konkurencyjności w ramach akcesji do Unii Europejskiej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Stanisław Misztal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#PosełStanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W związku ze sprawozdaniem rządu z realizacji programu restrukturyzacji hutnictwa nasuwa się pytanie: Czy rząd uwzględnia konsekwencje skumulowania się następstw przyspieszenia restrukturyzacji hutnictwa i rolnictwa dla sytuacji na rynku pracy? Dotyczy to przede wszystkim woj. śląskiego, szczególnie kilku jego powiatów, gdzie skoncentrowane są przedsiębiorstwa z obu restrukturyzowanych branż. Zwracam na to uwagę, ponieważ, jak wskazują obecne informacje dotyczące rynku pracy, występuje tam dość znaczny wzrost bezrobocia, który w przyszłości może być jeszcze gwałtowniejszy. Dziękuję,</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Józef Nowicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PosełJózefNowicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W porządku obrad Sejmu w dniu dzisiejszym punkt, który rozpatrujemy brzmi: Informacja rządu o sytuacji przemysłu hutniczego. Pani minister w swojej wypowiedzi ograniczyła się wyłącznie do przemysłu hutniczego stali i żelaza. W kraju mamy jeszcze hutnictwo aluminium. Chciałbym wobec tego skierować pytania do pani minister dotyczące tego przemysłu. Mam, panie marszałku, propozycję, zdając sobie sprawę z tego, że pani minister nie będzie mogła dzisiaj odpowiedzieć na te pytania, ponieważ będzie tu potrzebna konsultacja co najmniej z ministrem gospodarki. Jeśli pan marszałek pozwoli, to poproszę panią minister, by odpowiedź na postawione przeze mnie pytania została udzielona na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#PosełJózefNowicki">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#PosełJózefNowicki">Pani Minister! Pierwsze pytanie. Zostało uchwalone Prawo energetyczne oraz ogłoszone rozporządzenie ministra gospodarki, które stworzyło odbiorcom o rocznym zużyciu energii elektrycznej powyżej 500 GWh możliwość zakupu energii elektrycznej poza obowiązującymi limitami i poza tzw. kontraktami długoterminowymi.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#PosełJózefNowicki">Niestety, ani Prawo energetyczne, ani to rozporządzenie nie jest respektowane przez rząd. W tej chwili Huta Aluminium Konin ma ograniczony ewentualny dostęp do rynku energii elektrycznej poprzez zobowiązanie ze strony Polskich Sieci Energetycznych i Urzędu Regulacji Energetyki do zakupu 70% energii z tzw. kontraktów długoterminowych.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#PosełJózefNowicki">Wobec tego kieruję do rządu pytanie: Jakie jest uzasadnienie takiej oto sytuacji - zakład, który stoi w odległości 1700 metrów od wytwórcy energii, ponosi koszty związane z marżami nałożonymi przez Polskie Sieci Energetyczne i Zakład Energetyczny w Kaliszu? Trzeba jeszcze dodać, że straty przesyłu energii między hutą a wytwórcą wynoszą 1%, podczas gdy w kraju w sieciach elektroenergetycznych ten wskaźnik wynosi 12%.</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#PosełJózefNowicki">Kolejne pytanie: Czy rząd ma opracowaną prognozę, jakie będzie - mam nadzieję: zwiększone - zużycie aluminium i wyrobów walcowanych z aluminium w naszej gospodarce w najbliższych latach, i czy rząd dostrzega strategiczną rolę, jaką odgrywa w tej chwili w naszej gospodarce Huta Aluminium Konin, która jest jedynym producentem aluminium?</u>
          <u xml:id="u-241.5" who="#PosełJózefNowicki">Następne pytanie: Czy rząd zdaje sobie sprawę z tego, że ten zakład, który wspomniałem, Huta Aluminium Konin, funkcjonuje w warunkach pełnej konkurencji? Od czterech lat hutnictwo aluminium nie korzysta z żadnych preferencji na rynku, z żadnych osłon, nie korzysta również z osłon związanych z importem aluminium do kraju. A więc wydawałoby się, że taki producent powinien oczekiwać...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, jestem zmuszony zachęcić pana do zadania pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PosełJózefNowicki">Zadawałem pytania, panie marszałku. Ja to sformułowałem jako pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Mówię o ostatniej części pańskiej wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PosełJózefNowicki">Tak, panie marszałku. Może przedwcześnie mi pan przeszkodził.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#PosełJózefNowicki">Ostatnie pytanie. Czy znane są rządowi ewentualne koszty ekonomiczne, koszty gospodarcze, jakie poniesie również gospodarka narodowa, ale głównie region koniński, jeśli w wyniku tej sytuacji, o której mówiłem, nastąpi zamknięcie wydziału elektrolizy w Hucie Aluminium Konin? Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz proszę pana posła Zdzisława Kałamagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#PosełZdzisławKałamaga">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na początku wyrażam żal, że nad tą jakże ważną kwestią nie odbywa się debata - wszak podobno przemysł hutniczy jest strategiczny dla Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#PosełZdzisławKałamaga">A teraz tylko pytania.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#PosełZdzisławKałamaga">Czy prawdziwa jest informacja o scedowaniu przez walne zgromadzenie akcjonariuszy, czyli Ministerstwo Skarbu Państwa, prowadzenia procesu prywatyzacji Huty Katowice SA na zarząd tej huty? Jeśli tak, czy przyniesie to oczekiwane rezultaty, gdy brać pod uwagę to, że takie negocjacje były już prowadzone z tymi samymi inwestorami i nie doprowadziły do prywatyzacji huty?</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#PosełZdzisławKałamaga">Pytanie drugie. Czy i w jaki sposób restrukturyzacja i prywatyzacja hutnictwa jest konsultowana ze środowiskiem hutniczym?</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#PosełZdzisławKałamaga">Pytanie trzecie. Program restrukturyzacji hutnictwa w Polsce i sprawy handlu stalą są konsultowane z Komisją Europejską. W ramach tej współpracy komisja uzyskuje daleko idący wgląd w sprawy sektora i działalność poszczególnych hut. Mimo tak szerokiej współpracy komisja nieustannie naciska na zmniejszanie zdolności produkcyjnych polskiego hutnictwa, a zwłaszcza wyrobów gotowych i wysoko przetworzonych, a także odmawia dostępu do wyników badań polskich hut prowadzonych przez konsultantów komisji. Są również stawiane ciągle nowe warunki co do udzielania pomocy na osłony socjalne do hutników ze środków PHARE. Czy w tej sytuacji rząd Rzeczypospolitej nie powinien zrewidować swojego stanowiska i ograniczyć dostęp do informacji o polskim hutnictwie, a także zawęzić zakres współpracy z komisją w dziedzinie hutnictwa?</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#PosełZdzisławKałamaga">Czwarte pytanie. Jak rząd zamierza chronić hutnictwo przed nieuczciwą konkurencją, głównie ze strony krajów stosujących ceny dumpingowe o wiele niższe od cen światowych? Według danych ukraińskich hutnictwo tego kraju w 1998 r. zwiększyło ilość wyrobów hutniczych wyeksportowanych do krajów Europy Środkowej, do krajów CEFTA, o blisko 60% w porównaniu z 1997 r., ale przychody z tego eksportu spadły o 1%. Przypomnę, że w tym samym czasie produkcja stali w Polsce spadła o 15%.</u>
          <u xml:id="u-249.6" who="#PosełZdzisławKałamaga">Piąte pytanie. Wyniki ekonomiczne hutnictwa pogarszają się. Duży wpływ na powyższe ma ogólna dekoniunktura na rynku. Jakie działania podejmuje Ministerstwo Skarbu Państwa jako właściciel w celu utrzymania dotychczasowej pozycji rynkowej hut oraz konkurencyjności wyrobów?</u>
          <u xml:id="u-249.7" who="#PosełZdzisławKałamaga">I pytanie ostatnie. Kto tak naprawdę odpowiada za restrukturyzację hutnictwa? Pani minister pewnie powie, że minister gospodarki, ale ja pytam, jakie on ma instrumenty w ręku, przecież za sznurki pociąga minister skarbu i minister finansów, a ministrowi gospodarki pozostało realnie tworzenie kolejnych programów i ekspertyz. A może by tak przekazać ministrowi gospodarki to, co ma w ręku właściciel, czyli minister skarbu, i finanse, czyli to, co ma w ręku minister finansów? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PosełBogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam trzy pytania do pani minister.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#PosełBogdanLewandowski">Pierwsze pytanie. Jakie miejsce w strategii gospodarczej rządu zajmuje przemysł hutniczy? Czy jest to z punktu widzenia rządu gałąź perspektywiczna, czy raczej dziedzina, która podtrzymywana jest z przyczyn socjalnych, przeciwdziałając w ten sposób eksplozji bezrobocia?</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#PosełBogdanLewandowski">Drugie pytanie. W jaki sposób rząd zamierza przeciwdziałać nieuczciwemu importowi urządzeń hutniczych? Jaka jest, według rządu, skala tego zjawiska?</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#PosełBogdanLewandowski">I trzecie, ostatnie, pytanie. Jakie działania podejmuje rząd, żeby zwiększyć eksport polskich urządzeń hutniczych? Jak pani minister ocenia zdolność konkurencyjną polskich wyrobów hutniczych na międzynarodowych rynkach? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Władysław Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#PosełWładysławAdamski">Panie Marszałku! Chciałbym skierować do pani minister kilka pytań dotyczących kwestii, jakich nie poruszyłem w wystąpieniu klubowym.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#PosełWładysławAdamski">Pierwsza sprawa. Zadłużenie hutnictwa na koniec 1998 r. wyniosło 8,1 mld zł. Kto spłaci to zadłużenie, tym bardziej że niestety ma ono tendencję wzrastającą chociażby ze względu na wydłużający się termin płatności za realizację zamówień.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#PosełWładysławAdamski">Następna sprawa. Dla zapewnienia ciągłości produkcji konieczne staje się zaciąganie kredytów przy bardzo, niestety, niekorzystnym oprocentowaniu. Czy w tej sprawie rząd zamierza podjąć jakieś kroki, by te stawki, stopy procentowe były niższe? Jeżeli bowiem mówimy o pewnej racjonalizacji, modernizacji, restrukturyzacji hutnictwa, to bez pieniędzy, niestety, tych działań nie da się zrealizować. Jest to też szczególnie ważne chociażby z tego powodu, że przedsiębiorstwa i spółki hutnicze zaczynają już nie realizować swoich zobowiązań wobec budżetu, ZUS, gmin, ale także swoich dostawców. Chciałbym po prostu poznać poglądy rządu na ten temat. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Jacek Kasprzyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PosełJacekKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#PosełJacekKasprzyk">Po pierwsze, chciałem zapytać, czy pani resort zna ekspertyzę Biura Studiów i Ekspertyz: Problemy restrukturyzacji hutnictwa w Polsce... Poczekam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Słucham, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PosełJacekKasprzyk">Chciałem poczekać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Bardzo dobrze, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#PosełJacekKasprzyk">Ponawiam pytanie.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#PosełJacekKasprzyk">Po pierwsze, czy pani resort zna sejmową ekspertyzę Biura Studiów i Ekspertyz dotyczącą problemów restrukturyzacji hutnictwa w Polsce, gdzie wyraźnie stwierdza się, że dotychczasowe propozycje restrukturyzacji hutnictwa przedstawione przez Ministerstwo Gospodarki nie zawierają jednak konkretnego programu pomocy państwa ani planów prywatyzacyjnych dla tego sektora w okresie restrukturyzacji czy planów rozwoju regionalnego. Nie przedstawiają też planu pozyskiwania realnych środków na finansowanie programu restrukturyzacji hutnictwa, co nie daje realnych przesłanek do przekonania, że program restrukturyzacji polskiego hutnictwa zostanie zrealizowany w przewidzianym terminie. Program ten nie jest też powiązany z przedstawieniem przez stronę polską przejrzystego systemu udzielania pomocy państwowej, do czego Polska została zobowiązana jeszcze w Układzie Europejskim z 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#PosełJacekKasprzyk">Kolejne moje pytanie dotyczy tego, czy rząd jest gotowy do sejmowej debaty o stanie polskiego hutnictwa i próbach wyjścia z obecnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#PosełJacekKasprzyk">Następne pytanie: Czy i dlaczego rząd Rzeczypospolitej Polskiej rezygnuje z roli hutnictwa jako gałęzi przemysłu o strategicznym znaczeniu dla gospodarki i z wpływu na ten sektor?</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#PosełJacekKasprzyk">Biuro Studiów i Ekspertyz podaje, że Polska zobowiązała się do 30 czerwca przedstawić uaktualniony program restrukturyzacji sektora hutniczego, który mógłby być do przyjęcia przez Unię Europejską. W związku pytam: Co będzie w sytuacji, jeżeli program nie uzyska akceptacji? Czy warunkiem przyjęcia programu przez Unię Europejską jest to, by ograniczał on dotychczasowe zdolności produkcyjne hut oraz nowe inwestycje realizowane w hutnictwie, które to inwestycje podwyższają zdolność produkcyjną? Jakie to ma skutki dla pozostałych gałęzi polskiej gospodarki?</u>
          <u xml:id="u-259.5" who="#PosełJacekKasprzyk">Z państwa danych wynika, że spadek produkcji stali w latach 1997–1998 w świecie wynosił 2,5%, natomiast w Polsce aż 10,3%. Z tym wiąże się pytanie: Gdzie równość w dążeniu do ograniczania produkcji w przemyśle stalowym?</u>
          <u xml:id="u-259.6" who="#PosełJacekKasprzyk">Kolejne pytanie. Eksport w 1998 r. zmalał o 20%, a import wzrósł o 28%. Dlaczego tak się stało?</u>
          <u xml:id="u-259.7" who="#PosełJacekKasprzyk">Następna rzecz. Mniejsze zapotrzebowanie na krajowe wyroby hutnictwa wynikało głównie z szybkiego, wzrastającego importu z krajów Unii Europejskiej, Wspólnoty Niepodległych Państw, CEFTY i z krajów azjatyckich. Stąd też przewidywana jest dalsza ochrona celna wobec państw spoza obszaru Unii Europejskiej, jak pani podaje w swoim materiale. Chciałbym zapytać: Czym jest powodowana taka preferencja dla krajów Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-259.8" who="#PosełJacekKasprzyk">Z przedłożonego przez państwa materiału wynika, że w trakcie konsultacji w grudniu 1997 r. polska delegacja w czasie rozmów z Unią Europejską dała wyraz dobrej woli, czyli zgodziła się na redukcję stawek celnych na import wyrobów stalowych z krajów Unii Europejskiej do poziomu 0% od 1 stycznia 2000 r. I tutaj trzy pytania: Z jakich przesłanek wynikała ta dobra wola strony polskiej? Kto upoważnił, i w oparciu o jakie uregulowania prawne, osoby reprezentujące stronę polską do złożenia tak jednostronnej deklaracji? Czy decyzja ta była wcześniej konsultowana z polskim hutnictwem?</u>
          <u xml:id="u-259.9" who="#PosełJacekKasprzyk">Kolejne pytanie. W programie restrukturyzacji przemysłu hutnictwa żelaza i stali z 1998 r. za jeden z celów uznano ukierunkowanie hutnictwa na zaspokajanie w pierwszym rzędzie potrzeb rynku krajowego. Mając na uwadze wzrastający import, likwidację barier celnych, chciałbym zapytać: Jak polski rząd tworzy prawne warunki do tego, aby ten priorytet mógł zostać zrealizowany?</u>
          <u xml:id="u-259.10" who="#PosełJacekKasprzyk">Wymieniając dalsze cele, mówicie państwo o restrukturyzacji zatrudnienia, a szczególnie o hutniczym pakcie socjalnym, który przewiduje odprawy ustawowe, odprawy bezwarunkowe, przekwalifikowania, z zachowaniem proporcji: 50% - budżet państwa, 50% - same huty. Biorąc pod uwagę dzisiejszą kondycję finansową i możliwości finansowe hut, zadaję pytanie: Z czego one wezmą te 50% oraz jakie jest zabezpieczenie środków finansowych po stronie budżetu państwa?</u>
          <u xml:id="u-259.11" who="#PosełJacekKasprzyk">Następny problem, myślę, że najbardziej istotny, to są koszty i źródła finansowania programu restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali. W latach 1998–2005 ma to wynieść ok. 12 mld nowych polskich złotych, czyli ok. 3 mld ECU, i obejmować ma: inwestycje techniczne i technologiczne - aż 8,4 mld polskich złotych, zwiększenie kapitałów hut - 2,5 mld, natomiast na inwestycje ekologiczne tylko 0,3 mld, a na restrukturyzację zatrudnienia - 0,8 mld zł. Ale najważniejsze są źródła tego finansowania - poprzez komercyjne kredyty bankowe, inwestorów zewnętrznych, budżet państwa, fundusz ochrony środowiska, obligacje akcji i na końcu środki pomocowe.</u>
          <u xml:id="u-259.12" who="#PosełJacekKasprzyk">Jak łatwo zauważyć, z tej analizy wynika, że główna konstrukcja tego programu zmierza ku podniesieniu wartości technologicznej polskich hut przy jednoczesnym zredukowaniu zatrudnienia, i to niestety kosztem środków publicznych państwa polskiego, przy jednoczesnym zadłużaniu hut, co oznacza obniżenie ich wartości. I tu zadaję pytanie: Czy pani zgadza się z moim tokiem rozumowania?</u>
          <u xml:id="u-259.13" who="#PosełJacekKasprzyk">Jeżeli dalej zapoznamy się z celami głównymi, czyli strategicznymi w programie restrukturyzacji hutnictwa i stali, to przeczytamy, że główne cele to: zakończenie procedur prywatyzacyjnych do 2001 r. (większość pakietów udziałowych ma być dostępna dla zewnętrznych inwestorów) i przekształcenie struktury własnościowej hut w kierunku własności prywatnej. Mając na względzie powyższe cele, o których powiedziałem, zadaję pytanie: Czy w tej sytuacji możemy mówić o dalszym bezpiecznym istnieniu hutnictwa jako gałęzi przemysłu o strategicznym znaczeniu dla gospodarki polskiej? Kto będzie czerpał zyski z działalności ocalałych hut? Dlaczego skarb państwa i polskie społeczeństwo mają ponosić koszty restrukturyzacji organizacyjnej, technologicznej, finansowej polskich hut, które mają zmienić właściciela?</u>
          <u xml:id="u-259.14" who="#PosełJacekKasprzyk">Szanowna Pani Minister! Aby nie być gołosłownym, chciałem zapytać o konkretny przykład, to jest o Hutę Częstochowa. W swojej interpelacji zwróciłem się o ocenę jej sytuacji do pana ministra Emila Wąsacza, który, cytuję, odpowiada mi: Huta Częstochowa w minionych latach przeprowadziła zakrojony na szeroką skalę program inwestycyjny, którego realizacja uczyniła hutę najnowocześniejszym przedsiębiorstwem w branży, mogącym pod względem jakości i nowoczesności konkurować z potentatami światowymi. Jeżeli jest prawdą to, co napisał pan minister, to dla mnie wynika z tego następna tragiczna wiadomość, że przeprowadzony kosztem olbrzymich nakładów finansowych i sił załogi proces inwestycyjny sprawił, że Huta Częstochowa jest jedynym polskim dostarczycielem blach dla rodzimego przemysłu stoczniowego, z drugiej jednak strony skutkiem przeprowadzonych w przeszłości działań, czyli tych pozytywnych, jest wysoki poziom zadłużenia, przewyższający znacznie możliwości płatnicze spółki. Pytam więc panią minister, co właściciel i rząd polski zrobili w tej sprawie i jaki jest cel dalszej prywatyzacji tego przedsiębiorstwa? Doskonały technologicznie zakład został zadłużony, przez co obniżyła się jego wartość na rynku, i dzisiaj to przedsiębiorstwo idzie do prywatyzacji. Jaki jest w tym interes, aby doskonałe przedsiębiorstwo, mogące konkurować na rynku światowym z potentatem, wypuszczać z państwowych rąk, by nie przynosiło ono zysków państwu polskiemu tylko potencjalnemu innemu właścicielowi? Minister Emil Wąsacz w dalszej części odpowiedzi napisał, że: dla dalszego funkcjonowania przedsiębiorstwo musi uzyskać zastrzyk finansowy na obrotówkę. Co stało na przeszkodzie, że tak się nie stało, że państwo polskie jako właściciel tego przedsiębiorstwa nie udzieliło takiej pomocy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Cezary Stryjak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PosełCezaryStryjak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Część pytań, które chciałem zadać, już znalazło odbicie w wystąpieniach posłów, którzy występowali przede mną. Ja natomiast chciałbym się skupić na skróceniu jak gdyby i wyszczególnieniu konkretnych problemów.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#PosełCezaryStryjak">Otóż według posiadanych przeze mnie informacji, zresztą ogólnie też dostępnych, na inwestycje dla hut surowcowych należy przeznaczyć ok. 1,2 mld dolarów, zaś dla hut jakościowych - ok. 800 mln dolarów. Obecnie zaś znalezienie inwestora strategicznego jest praktycznie niemożliwe. Jakie więc rząd widzi możliwości finansowania takich inwestycji z budżetu państwa?</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#PosełCezaryStryjak">Drugie pytanie, sprawa zadłużenia. Jak przewiduje się oddłużyć hutnictwo, gdyż zaciąganie kredytów w bankach komercyjnych, co proponuje rząd w swym opracowaniu, spowodować może upadek nie tylko hut, lecz także banków, które pożyczają hutom pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#PosełCezaryStryjak">Trzecie pytanie. Szacuje się, iż ok. 1 mln ton stali sprowadzono w ubiegłym roku do Polski bez rejestracji, mówię o sprowadzeniu jak gdyby nielegalnym. Czy rząd podejmuje jakieś działania w celu ograniczenia tego procederu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Sikorska-Trela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie i Panowie Posłowie! W tej chwili jest bardzo dobra koniunktura dla przemysłu okrętowego. W połowie 1999 r. Polska wyprzedziła nawet Niemcy pod względem wielkości posiadanego portfela zamówień na statki handlowe i stała się pierwszym krajem europejskim i czwartym na świecie w tym rankingu. Stocznie gdańska i gdyńska mają portfel zamówień na statki wypełniony na dwa najbliższe lata. Wiadomo, iż przemysł stoczniowy jest kołem napędowym wielu sektorów gospodarki, w tym przede wszystkim hutnictwa.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Pani Minister! Jak wygląda w tym kontekście przyszłość polskich hut, na przykład wspomnianej już wcześniej Huty Częstochowa, która znaczną część swojej produkcji dostarcza na potrzeby stoczni? Czy dobra kondycja stoczni wpływa, i w jakim stopniu, na kondycję polskiej huty? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Antoni Tyczka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#PosełAntoniTyczka">Pani minister, czy problem polskiego hutnictwa pojawił się w 1997 r., bo takie odniosłem wrażenie, przysłuchując się jednej z wypowiedzi, czy być może dużo wcześniej? Wiadomo, że kraj ma określone zapotrzebowanie na wyroby hutnicze, powiększone o ilości przeznaczone na opłacalny eksport. Czy dzisiejszy problem hutnictwa nie bierze się ze zbyt rozbudowanej gałęzi przemysłu hutniczego, znacznie ponad potrzeby?</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#PosełAntoniTyczka">Następne pytanie. Czy w związku z planowaną restrukturyzacją zatrudnienia w hutnictwie, czytaj: planowanymi zwolnieniami, przewiduje się dodatkowe środki w budżecie oprócz wcześniej zaplanowanych, które wynikały z programu przyjętego w czerwcu 1998 r.? Czy w związku z tym, że przemysł hutniczy jest wysoce energochłonny, nie należałoby jak najszybciej zacząć korzystać z umów zawieranych bezpośrednio z wytwórcami energii? Prawo energetyczne daje takie możliwości, lecz często pojawiają się bliżej nieokreślone trudności z zawieraniem takich umów. Jestem przekonany, że tacy odbiorcy energii elektrycznej jak huty zasługują na szczególne, preferencyjne traktowanie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy tam było jakieś pytanie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Było, było.)</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: W domyśle.)</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Odniosłem wrażenie, że to była wypowiedź, ale dobrze. Rozumiem, że kończymy.</u>
          <u xml:id="u-266.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy pani minister się z tym zgadza? To były wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-266.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, pani minister jest gotowa odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Mam uprzejmą prośbę do państwa posłów. Na część pytań związanych z zakresem działania Ministerstwa Gospodarki odpowiedź będzie udzielona na piśmie, jeżeli państwo nie będziecie mieli nic przeciwko temu. Chodzi o pytania pana posła Borowskiego, które w całości dotyczyły zakresu działania ministra gospodarki. Tak więc odpowiedź na te pytania będzie na piśmie, jeżeli można.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Poseł Borowski tam siedzi, pani minister.)</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Stanisława Misztala, dotyczące uwzględnienia przez rząd skumulowanej sytuacji na rynku bezrobocia w związku z równoległą reformą restrukturyzacji w branży rolniczej i hutniczej, pragnę zapewnić, że rząd ma na uwadze te okoliczności. Choćby poprzez fakt zapewnienia w pakiecie socjalnym przeszkoleń dla części zwalnianych osób uwzględnia to, że trzeba umożliwić znalezienie zatrudnienia w innych, w danym regionie potrzebnych zawodach.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">I odpowiedź na pytanie pana posła Nowickiego. Dziękuję uprzejmie za możliwość udzielenia odpowiedzi na piśmie - dotyczy to przemysłu aluminiowego - z tym że chciałabym tutaj odnieść się do jednej kwestii. Oczywiście jeżeli chodzi o cały sektor aluminiowy, ta odpowiedź zostanie uzupełniona na piśmie, ale pragnę odnieść się do kwestii energetycznych, które zostały podniesione w kontekście sektora aluminiowego, w pytaniach o możliwość bezpośredniego wybierania przez huty dostawcy energii. Proszę państwa, kiedy zakończy się proces restrukturyzacji sektora energetycznego, paliwowego i gazowego, zapewne wtedy będzie dosyć duża swoboda zawierania kontraktów, ale musimy pamiętać, że proces restrukturyzacji tych sektorów dopiero się rozpoczął, a sektor energetyczny ma zobowiązania wynikające z wieloletnich umów energetycznych. Jeżeli pozostawilibyśmy zupełną swobodę w zawieraniu kontraktów odbiorcom energii, umożliwili wolną grę rynkową w sektorze energetycznym, to wtedy padłaby energetyka, ponieważ ktoś musiałby się wywiązać z długoterminowych umów energetycznych. Po prostu należy mieć na uwadze to, że te zaszłości, które są w obszarze energetyki, niestety nie pozwalają na stworzenie swobodnego, wolnego rynku w tym sektorze w odniesieniu do hut, tak by mogły swobodnie zawierać kontrakty.</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">W wypowiedzi pana posła Nowickiego była pewna niekonsekwencja. Z jednej strony było powiedziane, że huta aluminium w Koninie jest jedyną na rynku polskim, a potem, że działa w warunkach pełnej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-267.5" who="#komentarz">(Poseł Józef Nowicki: Światowej.)</u>
          <u xml:id="u-267.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Ale to samo odnosi się do całego sektora hutniczego. Dobrze, że pan poseł to zauważył, że jesteśmy częścią gospodarki światowej i że to ma wpływ na kondycję sektora.</u>
          <u xml:id="u-267.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Przy okazji właśnie tego pytania powstaje jedna ogólna kwestia. Podmioty gospodarcze mogą się bronić przed napływem na rynek produktów tańszych, które mogą spowodować ich wyeliminowanie czy osłabienie ich kondycji, w ten sposób, że wystąpią do rządu o wszczęcie postępowań antydumpingowych. Należy jednak pamiętać, że postępowania dumpingowego rząd nie może wszcząć z urzędu, ale tylko i wyłącznie na wniosek podmiotu, który czuje się zagrożony wejściem produktu z zagranicy na rynek krajowy. To jest jedna kwestia. Inną kwestią są cła, ale to jest sprawa porozumień, którymi jesteśmy związani z Unią. Ponieważ cła należą do kompetencji ministra gospodarki, to może te kwestie, ochrony rynku, jeśli chodzi o cła, też przekażę panu ministrowi gospodarki celem odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-267.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeżeli chodzi o pytania pana posła Kałamagi. Odpowiedź na pierwsze pytanie została właściwie udzielona w mojej pierwszej informacji. Mówiłam o tym scedowaniu przez walne zgromadzenie na zarząd prowadzenia procesu prywatyzacji huty. W uproszczeniu można powiedzieć, że ten proces prywatyzacji huty został scedowany, wynika to mianowicie z procedur. Tak jak już państwa informowałam, na tym etapie, na którym skarb państwa prowadził proces prywatyzacji, proces ten zakończył się bezwynikowo. Skarb państwa proces prywatyzacji prowadzi poprzez zbycie akcji, a nie było chętnych na nabycie akcji.</u>
          <u xml:id="u-267.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Zgodnie z programem rządowym, zgodnie z tym, na co rząd wyraził zgodę, drugą wersją może być prywatyzacja z wykorzystaniem majątku, a zagospodarowanie majątku należy już do organów spółki. W związku z tym rząd musiał scedować w tym momencie prowadzenie rozmów na zarząd spółki, z uwagi na to, że są to rozmowy, które mają na celu utworzenie wspólnego przedsięwzięcia na części majątku spółki, oczywiście zasadniczej części majątku spółki, to jest dla utworzenia spółki ZOWB, inwestycji ZOWB. Z przyczyn proceduralnych musiało to tak wyglądać. Natomiast zatwierdzić te działania będzie musiało walne zgromadzenie, czyli proceduralnie zarząd spółki będzie prowadził te rozmowy, ale ostateczne zatwierdzenie decyzji w tym względzie nastąpi przez walne zgromadzenie akcjonariuszy, czyli przez ministra skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-267.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Czy proces restrukturyzacji, prywatyzacji jest konsultowany ze środowiskiem hutniczym? Został powołany zespół międzyresortowy, do jego prac są zapraszane organizacje hutnicze. Ministerstwo Skarbu Państwa wspólnie z Ministerstwem Gospodarki odnosiło się do uwag środowiska hutniczego w przedmiocie programu rządowego. Pilnie i starannie wsłuchujemy się we wszystkie uwagi, jakie pod adresem działań rządu w tym obszarze są kierowane i żadnej nie pozostawiamy bez należytego zbadania.</u>
          <u xml:id="u-267.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeżeli chodzi o sprawę kontaktów z Unią w procesie restrukturyzacji polskiego hutnictwa oraz zarzut, iż Unia to był pretekst do zmniejszenia w programach naszych zdolności produkcyjnych. Pragnę państwu powiedzieć, że wielkość zdolności produkcyjnych została obliczona na podstawie biznesplanów opracowanych przez same huty. To huty pokazały, jak będą prowadzić swoje restrukturyzacje, jak będą ograniczać. To zostało zsumowane...</u>
          <u xml:id="u-267.12" who="#komentarz">(Poseł Jacek Kasprzyk: Pani wie, że zostały one zmuszone do obniżenia produkcji.)</u>
          <u xml:id="u-267.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Przepraszam. Każdy z podmiotów miał przedstawić najbardziej optymalny program restrukturyzacji podmiotu, czyli zarządy wszystkich hut przedstawiały, jak efektywne powinny być zrestrukturyzowane podmioty. Na podstawie tych dokumentów, opracowanych nie przez podmioty z zewnątrz, tylko przez władze tych hut, przez zarządy, przez pracowników hut... same te podmioty przedstawiły taką wielkość, zmniejszenie tej wielkości, to, o ile będzie zmniejszona zdolność produkcyjna. To jest jedna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-267.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Inną kwestią jest to, że zarzucacie nam państwo, iż nadmiernie odkrywamy Unii Europejskiej to, co jest w hutach. Na wniosek Unii Europejskiej, aby przedstawić informacje finansowe o hutach... Unia Europejska otrzymała od nas te informacje, które są publikowane w Monitorze Polskim. Jest obowiązek publikowania ich w Monitorze Polskim, tak więc są to dane, które każdy może przeczytać i każdy się może z nimi zapoznać.</u>
          <u xml:id="u-267.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeżeli chodzi o wyniki tych ekspertyz, dokonywanych ocen, przedstawionych przez naszą stronę, dotyczących kondycji ekonomicznej hut, to te dane były prezentowane na spotkaniach w Ministerstwie Gospodarki z udziałem Ministerstwa Skarbu Państwa. Takie są uzgodnienia, iż dokumenty te będą udostępniane przez stronę polską, jak to zostało tam zaprezentowane. W każdym razie restrukturyzacja hutnictwa jest jednym z priorytetów w negocjacjach z Unią Europejską. Pragniemy z wielką starannością i uwagą prowadzić negocjacje w tym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-267.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Następne pytanie dotyczyło ochrony hutnictwa przed nieuczciwą konkurencją w kontekście cła do krajów Unii Europejskiej i cła dla pozostałych krajów. Jeżeli chodzi o kwestię ceł, to myślę, że szczegółowo odpowie na to minister gospodarki. Ja tylko ogólnie chciałabym powiedzieć, że w związku z naszą akcesją do Unii Europejskiej siłą rzeczy inaczej są traktowani w tych porozumieniach nasi partnerzy z Unii Europejskiej niż te kraje, które do Unii Europejskiej w tej chwili nie przystępują. W związku z tym zwolnienie z ceł obejmuje tylko kraje Unii Europejskiej, natomiast cła obowiązują nadal w pozostałych krajach. I jak powiedziałam, jeżeli chodzi o kwestię ochrony rynku, to jest sprawa postępowania antydumpingowego.</u>
          <u xml:id="u-267.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeżeli chodzi o pogarszanie się wyników hutnictwa i jakie działania w tym względzie rząd podejmuje w celu utrzymania dotychczasowej pozycji rynkowej hut oraz konkurencyjności wyrobów. Co do konkurencyjności wyrobów, to w większości hut...Tylko nieliczne huty mają wyroby konkurencyjne, sławna Huta Częstochowa, może Florian, a jeżeli chodzi o galanterię może Cedler. Natomiast pozostałe huty wymagają naprawdę głębokiej restrukturyzacji po to, aby w ogóle były konkurencyjne. Tak że tutaj nie można powiedzieć w ten sposób, że musimy utrzymać ich konkurencyjność. Musimy zbudować ich konkurencyjność poprzez restrukturyzację. Stąd utrzymanie dotychczasowej pozycji będzie... Właściwie można by zapytać, co to znaczy to utrzymanie pozycji. Należy zbudować nową pozycję konkurencyjną, bo dotychczasowa jest nie do obrony w związku ze zmienionym rynkiem światowym i europejskim.</u>
          <u xml:id="u-267.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Było pytanie o nadzór nad tym. Nadzór sprawują władze spółki, nadzór odbywa się poprzez rozliczanie z realizacji programów restrukturyzacyjnych. To jest właśnie wykonywanie nadzoru właścicielskiego. Natomiast drugą formą pomocy ze strony Ministerstwa Skarbu Państwa jest poszukiwanie inwestorów, którzy by wsparli proces restrukturyzacji.</u>
          <u xml:id="u-267.19" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Kolejne pytanie dotyczyło tego, kto naprawdę odpowiada za restrukturyzację. Była też sugestia, aby połączyć wszystkie kompetencje ministra finansów, skarbu i gospodarki w jednych rękach. Jest ustawa o działach gospodarki i rozdzielenie kompetencji między poszczególne urzędy miało chyba przy ustanowieniu tej ustawy jakiś sens. W związku z tym to jest realizowane w takim zakresie, jak to z ustaw wynika.</u>
          <u xml:id="u-267.20" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Następne pytanie, czy hutnictwo jest branżą strategiczną dla rządu. Tak, jest fundamentalną, strategiczną branżą dla rządu i myślę, że te działania, które są podejmowane, o tym świadczą.</u>
          <u xml:id="u-267.21" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Adamskiego o wielkość zadłużenia. Jeżeli można prosić, to odpowiedź będzie na piśmie. Natomiast co do kwestii tych ewentualnie pomocowych działań w postaci niższych stóp procentowych dla hut i zwiększających się zobowiązań do budżetu, myślę, że na wielkość tych zobowiązań wielki wpływ ma jednak niestety zła koniunktura na rynku od dwóch lat. Do tego dochodzą procesy restrukturyzacyjne. Może gdyby wcześniej rozpoczęto proces restrukturyzacji, ale niestety procesy restrukturyzacji i prywatyzacji rozpoczynane są wówczas, i przyzwolenie na nie z reguły jest dopiero wtedy, gdy zaczyna być dramatycznie. Stąd też na te procesy restrukturyzacyjne nałożyła się ta dekoniunktura światowa, która dodatkowo utrudnia czy wpływa na kondycję sektora stalowego.</u>
          <u xml:id="u-267.22" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Przepraszam, było pytanie, czy rządowi znana jest jakaś ekspertyza, ale uciekło mi to, o jaką ekspertyzę chodzi, stąd nie mogę się odnieść do tego pytania, bo nie złapałam, kto tę ekspertyzę opracował. To chyba pan poseł pytał, tak? Nie wiem, czyja to ekspertyza.</u>
          <u xml:id="u-267.23" who="#komentarz">(Poseł Jacek Kasprzyk: Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu.)</u>
          <u xml:id="u-267.24" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Przepraszam, ale w takim razie ja osobiście tej ekspertyzy nie widziałam, w związku z tym, jeżeli...</u>
          <u xml:id="u-267.25" who="#komentarz">(Poseł Jacek Kasprzyk: Ja pani potem przekażę.)</u>
          <u xml:id="u-267.26" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Bardzo proszę, wtedy będę mogła odnieść się do tych kwestii po zapoznaniu się z ekspertyzą. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-267.27" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Było pytanie, co będzie, jeżeli Unia Europejska nie zaakceptuje programu restrukturyzacji. Jesteśmy optymistami i myślimy, że dojdziemy do porozumienia. Nasze dotychczasowe rozmowy i negocjacje wskazują na to, że uda nam się ten problem wspólnie z Unią rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-267.28" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Pytanie dotyczyło zagadnienia równości w ograniczeniu produkcji. Jeżeli chodzi o kwestię ograniczenia produkcji, to muszę państwu powiedzieć, że kiedyś zrobiłam taką analizę przedmiotów produkcji, zakresu produkcji poszczególnych hut, które są u nas w kraju. Odrabianie tej radosnej twórczości, która w tych hutach była z lat poprzednich, gdzie przedmioty produkcji, zakresy produkcji hut poszczególnych pokrywają się i każda z hut stanowczo walczy o to, żeby ten swój zakres produkcji utrzymać, a równocześnie są w stosunku do siebie konkurencyjne i jeśli chodzi o rynki, na które kiedyś wysyłano, to tych rynków nie ma. One zostały z tą produkcją na rynku krajowym.</u>
          <u xml:id="u-267.29" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">W związku z tym kwestie restrukturyzacji produkcji i ograniczenia produkcji będą musiały być przeprowadzone i przed tym nie ma w tej chwili odwrotu. Bez względu na to, jaki system będzie obowiązywał, ta restrukturyzacja musi się odbyć, ponieważ sens funkcjonowania podmiotów jest tylko wtedy, kiedy ktoś kupi wyroby tego podmiotu. Dotychczasowa kondycja sektora i jego zapóźnienie technologiczne są tak duże, iż wyroby tylko niektórych jego hut są w stanie konkurować nawet na rynku krajowym, już nie mówię o rynku zagranicznym. Na polskim rynku konsumenci wyrobów hutniczych również chcą mieć wyroby naprawdę dobrej jakości. Stąd często wyroby dotychczas prezentowane przez hutnictwo nie wytrzymują konkurencji nawet na rynku krajowym.</u>
          <u xml:id="u-267.30" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Z tego wynika także problem importu, jego istotnego wzrostu, a równocześnie konieczność naprawdę szybkiej restrukturyzacji produktowej we wszystkich hutach.</u>
          <u xml:id="u-267.31" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Jeżeli chodzi o Hutę Częstochowa, to panuje pogląd, że z jednej strony jest to doskonałe przedsiębiorstwo, z drugiej zaś strony zostało zadłużone i teraz, zamiast przynosić zyski, będzie prywatyzowane.</u>
          <u xml:id="u-267.32" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Ono jest doskonałe dlatego, że zostało zadłużone, bo bez tego zadłużenia nie byłoby doskonałe. Tylko przez to zadłużenie, przez to, że wzięto takie olbrzymie kredyty, można było zrobić te inwestycje. Tylko i wyłącznie dlatego. W tej chwili, jeżeli chodzi o prywatyzację, to myślę, że normalna prywatyzacja Huty Częstochowa jest niemożliwa.</u>
          <u xml:id="u-267.33" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">W związku z tym działania, jakie podejmujemy, to są działania na tych obszarach, gdzie mówimy o zamianie wierzytelności na akcje, podwyższenie kapitału. To jest restrukturyzacja wierzytelności po to, żeby wszystkie podmioty łącznie z wierzycielami, z tym producentem, mogły się wzajemnie ratować.</u>
          <u xml:id="u-267.34" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Inwestycja została zakończona i tylko jej koszty są olbrzymie. To zadłużenie, które jest, stanowią właśnie koszty inwestycji, która została zrealizowana. To nie jest żadne inne zadłużenie.</u>
          <u xml:id="u-267.35" who="#komentarz">(Poseł Jacek Kasprzyk: Ale to jest majątek skarbu państwa.)</u>
          <u xml:id="u-267.36" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Tak, to jest majątek skarbu państwa. Skarb państwa oczywiście zastanawia się nad tym, jakie działania mogą być podjęte w stosunku do tak bardzo zadłużonych podmiotów, po rozmowach z bankami; cóż z tego, że tak nowoczesne, jak nie ma płynności, jeżeli są trudności finansowe i kłopoty z tym, żeby spłacać własne zadłużenie. Natomiast mamy nadzieję, że uda nam się wyprowadzić tę firmę z zadłużenia właśnie poprzez bądź podwyższenie kapitału, bądź poprzez zamianę wierzytelności na akcje.</u>
          <u xml:id="u-267.37" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Było pytanie, dlaczego polskie społeczeństwo ma ponosić koszty restrukturyzacji hut, skoro wejdzie inwestor zagraniczny. Z wejściem inwestora zagranicznego do hut jest bardzo trudno, i z zewnątrz jest to obojętne, ale problem jest następujący: Gdybyśmy byli bardzo bogatym państwem jak Niemcy, to moglibyśmy może robić prywatyzację tak, jak robił Treuhand niemiecki, oddłużać, dopłacać, zwalniać z długów i dawać prawie za darmo. I państwo by ponosiło mimo wszystko dalej koszty, po to, żeby w ogóle ktoś przystąpił do tych podmiotów i swoim sumptem je restrukturyzował. Ale nie jesteśmy tak bogaci, abyśmy mogli sfinansować całą gospodarkę, w szczególności koszty restrukturyzacji hut. Nie ma szans na szybkie wejście inwestorów zewnętrznych do tych najtrudniejszych hut. Jest kilka hut, do których bardzo chętnie weszłoby iluś inwestorów, i nawet byłaby bitwa o te huty między inwestorami. Ale to na palcach jednej ręki można policzyć. Natomiast jeżeli chodzi o sektor jako taki, to nie możemy przyjąć, że restrukturyzując sektor hutniczy, robimy komuś jakiś prezent kosztem społeczeństwa. Albowiem gdybyśmy czekali tylko na inwestora, to obawiam się, że zrestrukturyzowalibyśmy sektor hutnictwa przez upadłość, nie podejmując żadnych działań. Sami państwo o tym tutaj mówili. Rynek mamy duży, inwestorzy byliby niezainteresowani wejściem na ten rynek, żeby restrukturyzować swoich konkurentów; lepiej poczekać, aż padną i rynek będzie wolny, będzie pustynia, na której już nikt nie będzie konkurować. Stąd jest kwestią działania na rzecz gospodarki właśnie przeprowadzenie procesów restrukturyzacyjnych przed procesem prywatyzacji tam, gdzie nie można połączyć procesu prywatyzacji z procesem restrukturyzacji, czyli gdzie musi proces prywatyzacji być poprzedzony procesem restrukturyzacji. I to, wydaje mi się, nie jest działanie na szkodę społeczeństwa, lecz działanie na rzecz gospodarki w sensie pozytywnym i na rzecz społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-267.38" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Poproszę o możliwość udzielenia odpowiedzi na pozostałe pytania na piśmie. Poproszę o stenogram. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-267.39" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Tak.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Stryjak, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#PosełCezaryStryjak">Panie Marszałku! Pani Minister! W związku z tym, że się nie doczekam na odpowiedź, zgadzam się na uzyskanie odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#PosełCezaryStryjak">Pozwolę sobie mimo to zadać jedno jedyne pytanie, które wynikło tylko i wyłącznie z odpowiedzi pani minister. Otóż chciałbym zapytać, czy uważa pani, że przeprowadzanie restrukturyzacji i projektowanie restrukturyzacji własnych hut przez zarządy tych hut jest zdrowym pomysłem. Przecież zdajmy sobie sprawę z tego, że dyrektorzy hut są ostatnimi osobami, które mogą naprawdę być zainteresowane w restrukturyzacji swoich przedsiębiorstw. Tak nie powinno być, moim zdaniem, ponieważ biorą takie pieniądze, zarabiają takie ogromne kwoty i korzystają z takich przywilejów, że nie powinno się, moim zdaniem, powierzać im, w ich własne ręce, projektowania planów restrukturyzacji własnych przedsiębiorstw. Uważam, że to jest niezdrowe. Chciałbym zapytać, czy pani minister podziela mój pogląd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani minister zaraz odpowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSkarbuPaństwaBarbaraLitakZarębska">Pozwalam sobie nie podzielić tego poglądu. Elementarzem dobrego zarządzania jest bowiem to, że management prowadzi stałą... ma opracować program restrukturyzacji, ma go wykonać, a nadzór i właściciel go z tego rozliczają. Management bierze odpowiedzialność za zarządzanie podmiotem i za efekty tego zarządzania. To jest oczywiste, że zarząd huty ma prowadzić jej restrukturyzację. Ma być kompetentny. Pieniądze, które bierze, są właśnie za efekty zarządzania. Stąd też proces restrukturyzacji zgodnie z prawem wynikającym tak z Kodeksu handlowego, jak i wszelkich zasad ekonomii ma prowadzić zarząd. Gdyby miał to robić ktoś inny, doprowadzilibyśmy sprawę zarządzania podmiotami gospodarczymi do absurdu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zgłoszony został wniosek o odrzucenie informacji. Będzie on poddany pod głosowanie w najbliższym czasie.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-272.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ponieważ były wątpliwości co do tego, jak dalej będziemy procedować nad projektem uchwały Sejmu w sprawie sytuacji w polskim cukrownictwie i prywatyzacji przemysłu cukrowniczego, informuję, że projekt ten zostanie skierowany do komisji. Komisja wypowie się w sprawie poprawek - są do niego dwie poprawki - a następnie wróci on na posiedzenie Sejmu, gdzie w pierwszej kolejności będzie przeprowadzone głosowanie w sprawie odrzucenia projektu, a jeśli nie zostanie on odrzucony, to poddamy pod głosowanie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-272.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zgłosili się posłowie do wygłoszenia oświadczeń poselskich, a mianowicie: Zofia Wilczyńska, Bogumił Andrzej Borowski, Jacek Kasprzyk, Bogdan Lewandowski, Tadeusz Tomaszewski, Zofia Krasicka-Domka.</u>
          <u xml:id="u-272.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeszcze ktoś się zgłasza? Pan poseł Kulas. Ktoś jeszcze? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-272.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-272.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł Zofia Wilczyńska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#PosełZofiaWilczyńska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dnia 21 listopada 1996 r. Komisja Polityki Społecznej Sejmu II kadencji spotkała się w sali kolumnowej po raz pierwszy z pracownikami socjalnymi z całej Polski. Spotkali się wtedy wszyscy dyrektorzy wojewódzkich zespołów pomocy społecznej i pracownicy socjalni. Rozmawiano z prezydium Komisji Polityki Społecznej z udziałem pana marszałka o problemach, o finansach, o odpowiedzialności wobec społeczeństwa; tej drugiej części społeczeństwa, ciągle wymagającej zarówno wsparcia finansowego, materialnego, jak i czasami po prostu potrzebnego im współczucia. Wyrażono wtedy serdeczne podziękowanie za ustanowienie Dnia Pracownika Socjalnego. Choć ten dzień nie jest wolny od pracy, jest ustanowiony. Dzisiaj zdecydowana większość pracowników socjalnych spotyka się z burmistrzami, ze starostami, spotyka się z życzliwymi sobie ludźmi. Trudności tej pracy wynikają nie tylko z jej charakteru, ciągłego uczestnictwa w życiu petentów, współpracy z ludźmi potrzebującymi wsparcia, ale i z tego, że ciągle brak środków na tę działalność. Dylemat czasami jest straszny - wypłacić 17, 24 czy 30 zł.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#PosełZofiaWilczyńska">Mówiłam nieraz o braku środków finansowych na pomoc społeczną z tej trybuny. Niestety, środków ciągle brakuje. Mówią też bardzo często o tym posłowie w oświadczeniach poselskich.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#PosełZofiaWilczyńska">Pracownik socjalny to nie tylko siedzący za biurkiem urzędnik, proszę państwa, to też pracownik terenowy. Ta praca to troska o rodziny zastępcze, o domy dziecka czy wreszcie - też trzeba o tym powiedzieć - bardzo ciężka i odpowiedzialna praca w domach pomocy społecznej. A tam problemów jest bardzo wiele. Przede wszystkim brakuje domów pomocy społecznej. Wzrastają zadania służb socjalnych. Zdecydowanie gorzej ze wzrostem środków na zadania dla powiatowych centrów pomocy rodzinie, dla miejskich i gminnych ośrodków pomocy społecznej. Pracownicy socjalni wiążą ogromne nadzieje z nowelą ustawy o pomocy społecznej, która notabene dzisiaj wpłynęła do skrytek poselskich.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#PosełZofiaWilczyńska">Ten ogrom zadań realizowanych na rzecz niepełnosprawnych obywateli został też nałożony na powiatowe centra pomocy rodzinie i miejsko-gminne ośrodki pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-273.4" who="#PosełZofiaWilczyńska">Szanowne Panie i Panowie Posłowie! Można by wyliczać bez końca zadania, troski i kłopoty związane z brakiem funduszy na życie. Często można się spotkać z brakiem zrozumienia ludzi. Ludzie w ośrodkach pomocy społecznej i w powiatowych centrach pomocy rodzinie spotykają się z tym na co dzień.</u>
          <u xml:id="u-273.5" who="#PosełZofiaWilczyńska">Jest jednak taki dzień, w którym się składa życzenia pracownikom socjalnym, co niniejszym czynię. Proszę przyjąć - obok otrzymywanych dzisiaj życzeń od burmistrzów, starostów, wojewody - życzenia od posłów. Między innymi od pana posła Tadeusza Tomaszewskiego i ode mnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-273.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Bogumił Andrzej Borowski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku swojego oświadczenia chciałbym zapoznać Wysoką Izbę ze stanowiskiem Rady Gminy Warszawa-Ursynów z dnia 12 października 1999 r. w sprawie projektu Kontraktu dla Warszawy. Przytoczę to stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">W związku z ogłoszeniem przez prezydenta miasta stołecznego Warszawy pana Pawła Piskorskiego szczegółów projektu Kontraktu dla Warszawy Rada Gminy Warszawa-Ursynów stwierdza, co następuje.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">1. Gmina Warszawa-Ursynów aktywnie uczestniczy w finansowaniu rozbudowy układu drogowego Warszawy. Mimo ogromnych potrzeb w zakresie wydatków na tzw. zadania własne gminy (oświata, gospodarka komunalna) i ograniczonych możliwości dochodowych, z uwagi na brak możliwości uzyskania na ten cel środków z budżetu państwa i budżetu ogólnomiejskiego, w latach 1995–1999 gmina zmuszona była wybudować na własny koszt kilka niezbędnych dla mieszkańców Ursynowa dróg wojewódzkich o łącznej długości ponad 6 km.</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">2. Sytuacja ekonomiczna gminy nie pozwala na zwiększenie jej zaangażowania w finansowanie niezbędnych dla Ursynowa i całej Warszawy inwestycji o znaczeniu ponadlokalnym, w tym także inwestycji o funkcjach ogólnomiejskich, regionalnych i krajowych, takich jak np. budowa metra, mostów przez Wisłę czy obwodnicy centrum.</u>
          <u xml:id="u-275.4" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">3. Zdecydowanie popieramy podjęte przez prezydenta miasta stołecznego Warszawy działania na rzecz przyspieszenia budowy warszawskiego metra, w tym projekt ustawy o programie wieloletnim budowy metra w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-275.5" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">4. Zdecydowanie popieramy podjęte przez prezydenta miasta stołecznego Warszawy działania na rzecz przyspieszenia budowy Trasy Siekierkowskiej oraz pozostałych brakujących odcinków obwodnicy centrum Warszawy, tj. Trasy N-S od ulicy Sasanki do Trasy Armii Krajowej (wraz z modernizacją ulic Marynarskiej i Rzymanowskiego) i Trasy Olszynki Grochowskiej.</u>
          <u xml:id="u-275.6" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Punkt 5 jest najistotniejszy. W odniesieniu do jego treści oświadczam, że jako poseł w pełni się z tą treścią solidaryzuję.</u>
          <u xml:id="u-275.7" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">5. Równocześnie opowiadamy się zdecydowanie przeciwko pomysłowi budowy i objęcia Kontraktem dla Warszawy drugiej trasy obwodowej, błędnie określanej jako obwodnica zewnętrzna, przebiegającej m.in. przez środek osiedli mieszkaniowych Ursynowa, tj. wzdłuż ulicy Płaskowickiej. Zgodnie z propozycją Kontraktu dla Warszawy południowa część tej trasy miałaby stanowić równocześnie fragment autostrady A-2 Berlin-Moskwa. Jej budowa spowodowałaby szereg zagrożeń i utrudnień dla około 110 tys. mieszkańców Ursynowa oraz uniemożliwiłaby prawidłowy rozwój naszej gminy. Dlatego uważamy, iż decyzję w sprawie ewentualnego rozszerzenia Kontraktu dla Warszawy o budowę południowej części tzw. obwodnicy zewnętrznej powinno się odłożyć do czasu ostatecznego przesądzenia przebiegu autostrady A-2 w rejonie Warszawy. Jednocześnie postulujemy przywrócenie wariantu przebiegu trasy autostrady przez Górę Kalwarię, za którym opowiada się większość gmin południowo-warszawskich oraz mieszkańcy Ursynowa.</u>
          <u xml:id="u-275.8" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Podpisał przewodniczący Rady Gminy Warszawa-Ursynów Wojciech Matyjasiak.</u>
          <u xml:id="u-275.9" who="#PosełBogumiłAndrzejBorowski">Oświadczam zatem, że jako poseł na Sejm i radny Rady Warszawy jestem zdecydowanie przeciwny pomysłowi budowy i przebiegu przez Warszawę autostrady A-2 pod jakimkolwiek pozorem. Oświadczenie to kieruję zarówno do pań i panów posłów na sali, jak i do słuchających nas przez radio i telewizję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Jacek Kasprzyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#PosełJacekKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zakończyliśmy debatę na temat sytuacji przemysłu hutniczego, która - jak to wynika z informacji pani minister oraz przekazanych nam materiałów - dotyczyła tylko aktualnej sytuacji w przemyśle hutniczym żelaza i stali. Mając na uwadze, że w grudniu Komisja Gospodarki będzie obradować nad kompleksową sytuacją w przemyśle hutniczym, oraz uwzględniając oczekiwania tego środowiska związane z jego położeniem, przeprowadzaną restrukturyzacją nie tylko technologiczną, ale również zatrudnieniową, zwracam się z apelem do Wysokiej Izby, aby po zakończeniu obrad komisji w najbliższym czasie w polskim parlamencie odbyła się debata dotycząca stanu polskiego hutnictwa i związanych z tym form zagrożeń w zatrudnieniu, a także dalszych propozycji umożliwiających rozwój tej gałęzi przemysłu narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#PosełBogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie zasiadający w Sejmie tej kadencji wykazują się zróżnicowaną wrażliwością na problemy społeczne, które coraz ciaśniejszym murem otaczają Rzeczpospolitą pod koniec XX wieku. Ta wrażliwość zależy nie tylko od przynależności partyjnej, ale również od indywidualnych doświadczeń i aksjologicznych preferencji. Z reguły, co jest zrozumiałe, posłowie koncentrują uwagę na sprawach wielkich, tracąc z pola widzenia sprawy mniejszej wagi, mimo ich fizycznej bliskości. Przykładem takiej małej sprawy, bo dotykającej zaledwie dwóch osób, a bliskiej, bo odnoszącej się do budynku Sejmu, jest sprawa palarni tuż obok szatni. Dwie pracujące tam panie zmuszone są do biernego palenia, wdychania szkodliwej nikotyny. Szczególnie podczas licznie organizowanych konferencji i spotkań w sali kolumnowej w okolicach szatni unosi się dym tak gęsty, że aż dziwi brak reakcji przeciwpożarowych urządzeń sygnalizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#PosełBogdanLewandowski">Ostatnio liczna grupa posłów, z różnych zresztą klubów, mając na uwadze szkodliwość palenia, wydała walkę reklamie wyrobów tytoniowych, nie oszczędzając nawet tabaki. Podczas niedawno zakończonej debaty nad sprawozdaniem generalnego inspektora pracy aż roiło się od deklaracji ku czci godnych warunków pracy. Dlaczego zatem nie widzi się tego problemu w budynku Sejmu? Czyżby reguła, że najciemniej jest pod latarnią, obowiązywała także w naszym parlamencie? Bardzo proszę pana marszałka o zainteresowanie się podniesioną przeze mnie sprawą. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Szanowna Pani Poseł! Panowie Posłowie! Historia Ochotniczych Hufców Pracy sięga 1936 r., gdyż w tym roku prezydent II Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki swoim dekretem z września 1936 r. powołał Służbę Pracy Młodzieży - Junackie Hufce Pracy. Podstawowy cel, jaki określał dekret, to zatrudnienie młodzieży bezrobotnej, umożliwienie jej zdobycia wykształcenia, znalezienia miejsca w społeczeństwie. Cele zawarte w dekrecie są nadal aktualne w działalności Ochotniczych Hufców Pracy. Idea pozostaje ta sama - niesienie pomocy młodzieży, która jej potrzebuje. Ochotnicze Hufce Pracy jako państwowa jednostka organizacyjna wykonują zadania w stosunku do młodzieży wymagającej szczególnej troski i wsparcia instytucjonalnego ze strony państwa i stanowią jedno z ważnych ogniw w systemie wychowania, resocjalizacji i reedukacji. Zadania te na mocy ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o systemie oświaty określiło rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie OHP z maja 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#PosełTadeuszTomaszewski">W obecnej sytuacji, w której placówki opiekuńczo-wychowawcze i resocjalizacyjne, pozostające w gestii samorządów, Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ministerstwa Sprawiedliwości, nie są w stanie zaspokoić wszystkich potrzeb młodzieży ze środowisk zaniedbanych wychowawczo, Ochotnicze Hufce Pracy gwarantują konkretną, realną pomoc, a często są jedyną propozycją chroniącą młodych ludzi przed marginalizacją. Takie kompleksowe zajęcie się młodzieżą jest możliwe dzięki przemyślanemu i modyfikowanemu, w zależności od zmieniającej się sytuacji społecznej i potrzeb młodzieży, systemowi wychowawczo-profilaktycznemu i resocjalizacyjnemu. Program ten jest realizowany przez skorelowaną w skali kraju strukturę organizacyjną. Zapewnia ona skuteczne programowanie i koordynowanie przedsięwzięć, które - ze względu na specyfikę trafiającej do OHP młodzieży oraz wagę i złożoność jej problemów - muszą być prowadzone na wielu poziomach. Funkcjonująca obecnie struktura OHP w skuteczny sposób pozwala na realizację powierzonych zadań, ich monitorowanie, zapewnia kontrolę oraz gwarantuje racjonalne wydatkowanie środków finansowych zgodnie z polityką państwa. Aktualne rozwiązanie prawne dotyczące OHP jest zgodne z zapisami konstytucyjnymi, dotyczącymi obowiązku państwa w zakresie pomocy dzieciom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, a także ochrony przed demoralizacją (art. 71 i 72).</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Podobne jak OHP zadania realizują instytucje w wielu krajach. Zarówno pod względem umocowania w strukturze państwa, jak i prowadzonej działalności OHP odpowiadają doświadczeniom i standardom europejskim. Funkcjonujące obecnie rozwiązanie dotyczące umocowania OHP tworzy właściwe możliwości wywiązania się Polski ze zobowiązań wynikających z dokumentów obowiązujących w krajach, do stowarzyszenia z którymi dążymy (na przykład art. 17 Europejskiej Karty Społecznej i innych dokumentów Wspólnoty Europejskiej).</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#PosełTadeuszTomaszewski">Mam zaszczyt już ponad 6 lat współpracować z OHP jako poseł, radny Sejmiku Wielkopolskiego i szef organizacji pozarządowej. Uczestniczyłem w tworzeniu odpowiednich warunków do funkcjonowania wszystkich form organizacyjnych OHP, począwszy od współtworzenia klubów pracy, poprzez hufiec środowiskowy czy ośrodek szkolenia i wychowania. Te doświadczenia i znajomość stanowiska Naczelnej Rady Zatrudnienia, organu opiniodawczo-doradczego ministra pracy i polityki socjalnej, oraz stan finansów województw samorządowych pozwalają mi jednoznacznie oświadczyć: opowiadam się za pozostawieniem w najbliższych latach Ochotniczych Hufców Pracy jako państwowej jednostki organizacyjnej, finansowanej z budżetu państwa, współpracującej z samorządami terytorialnymi na zasadzie kontraktu społecznego. Za takim rozwiązaniem będę głosował podczas toczących się w Wysokiej Izbie prac legislacyjnych. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-281.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pani poseł Zofia Krasicka-Domka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dniu dzisiejszym odbyła się debata sejmowa nad strategiczną dziedziną gospodarki polskiej, jaką jest przemysł cukrowniczy. Do skrytek poselskich otrzymaliśmy apel NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” skierowany do posłanek i posłów, który pozwolę sobie zacytować.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">„Głosując za projektem uchwały wstrzymującej sprzedaż polskich cukrowni na dotychczasowych zasadach, dajecie państwo szansę prawidłowego uregulowania i zorganizowania rynku cukru w Polsce oraz dokonania prywatyzacji tej branży z możliwie największym udziałem polskich podmiotów, w tym głównie rolników i pracowników, oraz utrzymania dotychczasowego poziomu produkcji w cukrowniach i na plantacjach. Głosując przeciw, oddajecie ten przemysł w ręce zagranicznych koncernów, głównie niemieckich, oraz głosujecie za zmniejszeniem poziomu produkcji w cukrowniach i na plantacjach o ponad 25% i zwiększeniem bezrobocia na wsi i w mieście.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Realizowany obecnie program sprzedaży zakładający zorganizowanie cukrownictwa w ponad 70 spółek i sprzedawanie jednemu inwestorowi pakietu 51% akcji kilku spółek jest eksperymentem na skalę światową, tak jak eksperymentem było utworzenie w Polsce 4 holdingów cukrowych. Dotychczasowy eksperyment doprowadził branżę cukrowniczą do bankructwa. Nowy eksperyment nie jest poparty żadnym rachunkiem ekonomicznym ani symulacją następstw jego realizacji. Zakłada się jedynie natychmiastowe zmniejszenie produkcji o około 25% (tj. przed naszym wejściem do Unii Europejskiej) oraz import cukru w latach mniejszego urodzaju.(...).</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">Koncepcja uregulowania rynku cukru oraz natychmiastowego utworzenia spółki Polski Cukier SA i sprzedaż pakietu strategicznego akcji tej spółki plantatorom i pracownikom cukrowni gwarantuje:</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">- rozwiązanie problemów kredytowania kampanii cukrowniczej,</u>
          <u xml:id="u-283.5" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">- racjonalną restrukturyzację branży cukrowniczej i utrzymanie produkcji cukru i areału uprawy buraków na dotychczasowym poziomie,</u>
          <u xml:id="u-283.6" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">- zmniejszenie skali bezrobocia w tej branży,</u>
          <u xml:id="u-283.7" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">- stabilne ceny cukru dla konsumentów,</u>
          <u xml:id="u-283.8" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">- zorganizowanie naszego cukrownictwa identycznie jak w krajach Unii Europejskiej,</u>
          <u xml:id="u-283.9" who="#PosełZofiaKrasickaDomka">- wszelkie inne korzyści wynikające z zachowania własności przemysłu przetwórczego w polskich rękach”. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Jan Kulas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Moje oświadczenie dotyczy wielkiej sprawy edukacji polskiej. Panie marszałku, w zasadzie nie zamierzałem dzisiaj składać tego oświadczenia, ale jest praktyką tego Sejmu, że kiedy są ważne wydarzenia, strajki, protesty, demonstracje, słyszymy tu dynamiczne, płomienne, bardzo uczuciowe, czasami wręcz bojowe oświadczenia. Dzisiaj jestem rozczarowany. Czuję się, panie marszałku, rozczarowany, bo Związek Nauczycielstwa Polskiego zaprogramował i przygotował strajk, który dziś miał się odbyć, czy już się odbył, i niestety okazało się, że nikt z parlamentarzystów - już tej czołówki dla jej dobra nie wymienię - nie zaakcentował tego wydarzenia. A szkoda. Wydaje mi się, że warto.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#PosełJanKulas">Z informacji, które uzyskałem z godz. 19, wynika, że strajk przygotowany przez ZNP odbył się praktycznie w co piątej szkole, chociaż według danych tej organizacji - bądźmy obiektywni w tej sprawie - nawet prawie w co drugiej szkole.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#PosełJanKulas">Wydaje mi się, że słuszne pytanie postawił minister Handke, minister edukacji narodowej: Jaki jest sens strajku, kiedy sprawy idą w dobrym kierunku. Minister Handke mówił wyraźnie o nowelizacji podstawowej ustawy Karta nauczyciela. Dał jasno do zrozumienia: będzie Karta nauczyciela, będą podwyżki.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#PosełJanKulas">Wsłuchiwałem się również w informacje z innych województw, szczególnie mojego bliskiego, ukochanego woj. pomorskiego. Fakty TVN podały, że w woj. mazowieckim i w woj. pomorskim strajk nauczycielski, strajk w oświacie, przeszedł prawie niezauważony. Nie ubolewam z tego powodu, gdyż uważam, że lepiej pracować dla dobra edukacji. Jest czas rozstrzygnięć, czas podejmowania pewnych decyzji. Taki był obraz, wizerunek strajku, który tak mocno nagłaśniano i promowano w mediach i w strukturze, o której już mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#PosełJanKulas">Panie Marszałku! Aby jednak oświadczenie miało większą wagę niż ta informacja, chcę powiedzieć, że dla mnie, nauczyciela z zawodu (bo tak wpisuję), reforma płac w oświacie jest czymś niezwykle ważnym i niezbędnym. O to naprawdę warto się bić. Nie można dalej godzić się z faktem płacy w wysokości pół pensji za pracę w tym zawodzie. Marzy mi się, aby polski nauczyciel miał autorytet jak w II Rzeczypospolitej i by jego prestiż był mierzony odpowiednio wysokim poziomem wynagrodzenia. Obecnie Sejm pracuje nad zmianą Karty nauczyciela i systemu finansowego, które odbudują status zawodowy nauczyciela i umożliwią jego awans społeczny i zawodowy. Ta swoista reforma płacowa została zaprojektowana na 3 lata. Motywacyjny system awansu zakłada następujące szczeble zawodowe: nauczyciel stażysta, nauczyciel kontraktowy, nauczyciel mianowany i nauczyciel dyplomowany. Prawa nabyte będą oczywiście respektowane, ale przed każdym, również przed nauczycielami mianowanymi, będzie otwarta ścieżka dalszego awansu. Tytuł honorowy: profesor oświaty będzie wieńczył karierę zawodową. Nauczyciel w trakcie pracy ma być ustawicznie motywowany do kształcenia i doskonalenia zawodowego. Wskaźnik płac pomiędzy nauczycielem stażystą a nauczycielem dyplomowanym zawierać się będzie w przedziale 1:2,2. Dziś te różnice są znikome, bez większego znaczenia. Dolny próg będzie się odnosił do średniej płacy w budżetówce.</u>
          <u xml:id="u-285.5" who="#PosełJanKulas">Minister Handke przy innych okazjach zapewniał nas, że nie zabraknie środków na nowy system stanowisk. Ja ufam nie tylko ministrowi, ale również rządowi, że zatroszczy się o to, żeby tak było. Nowa struktura płac ukształtuje się w ciągu trzech lat. W roku budżetowym 2000 pierwszy krok reformy płacowej będzie kosztował dodatkowo ok. 700 mln zł. Generalnie środki na wynagrodzenia w edukacji są i będą dalej gwarantowane przez państwo, tu nie może być żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-285.6" who="#PosełJanKulas">Jak się wydaje, tej szansy nie wolno zmarnować - mówię o szansie nowelizacji Karty nauczyciela i istotnych dużych podwyżkach w moim zawodzie - gdyż inaczej powrócimy do starego systemu, czyli do corocznej waloryzacji płac średnio o kilka procent powyżej inflacji. To już było i się nie sprawdziło. Szkoda, mówię to z żalem, że znaczna część - bo nie wiem, czy wszyscy - polityków, parlamentarzystów SLD, a niewątpliwe góra, czyli władze ZNP, usiłuje zablokować wprowadzenie nowego systemu edukacyjnego dla nauczycieli poprzez próby przegłosowania wniosku o odrzucenie nowelizacji Karty nauczyciela w pierwszym czytaniu. Tylko jeden poseł miał odwagę się wstrzymać - mówię o parlamentarzystach Sojuszu Lewicy Demokratycznej - szanuję tego posła. Również pozostali głosowali za odrzuceniem Karty nauczyciela już w pierwszym czytaniu. Szczęśliwie, i to mówię jako członek „Solidarności”, w tym momencie w obronie Karty nauczyciela, w obronie motywacyjnego systemu płac stają nie tylko rząd, nie tylko koalicja rządząca AWS-Unia Wolności, ale także Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”. Bardzo mnie też przy okazji cieszy to, że od wielu już lat dziesiątki tysięcy nauczycieli regularnie podnosi swoje kwalifikacje, doskonali swoje umiejętności zawodowe. To świadczy o tym, że sami nauczyciele najlepiej odczytują postulowane i przewidywane zmiany. Świadczy to, powiedziałbym, o pewnej mądrości. Ale naszym zadaniem, obowiązkiem jest podbudowanie tej mądrości. Dlatego zwracam się do pana marszałka, do Prezydium Sejmu, do moich kolegów, szczególnie do tych, którzy pracują w podkomisji ds. nowelizacji ustawy Karta nauczyciela (to są posłowie z Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz z Komisji Finansów Publicznych), aby prace nad nowelizacją tejże ustawy zakończyły się jak najszybciej. Tak jak mówił minister, dobre, sprawne przedyskutowanie i uchwalenie tej karty otwiera naprawdę - po raz pierwszy może od wielu lat - ścieżkę realnego awansu nauczycieli. A jak mówił minister i jak my tutaj mówiliśmy niejednokrotnie, nauczyciel jest kluczowym elementem reformy edukacji. Tylko z nauczycielem szanowanym, promowanym, godziwie wynagradzanym reforma edukacji się powiedzie. Ten dzień nieudanego strajku w oświacie też nas czegoś dobrego uczy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Kulasowi.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zakończyliśmy oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. 20 listopada, do godz. 11.</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 19 min 47)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>