text_structure.xml 641 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min 05)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Sejmu Stanisław Zając, Jan Król, Franciszek Jerzy Stefaniuk i Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę panie i panów posłów o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panie posłanki Zdzisławę Kobylińską i Elżbietę Radziszewską oraz panów posłów Mieczysława Jedonia i Ryszarda Wawryniewicza.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WicemarszałekStanisławZając">W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani posłanka Elżbieta Radziszewska i pan poseł Ryszard Wawryniewicz.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#WicemarszałekStanisławZając">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Ryszard Wawryniewicz i Mieczysław Jedoń.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#WicemarszałekStanisławZając">Protokół 48 posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#WicemarszałekStanisławZając">Wysoka Izbo! Bardzo proszę o zachowanie spokoju i o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#WicemarszałekStanisławZając">Wysoka Izbo! Informuję, że w związku z wygaśnięciem mandatu pana posła Juliusza Brauna, marszałek Sejmu postanowił - na podstawie art. 132 ust. 1 ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu - o wstąpieniu na jego miejsce pani Marii Stolzman.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#WicemarszałekStanisławZając">Pani poseł zgłosiła się do ślubowania poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę panią poseł o zbliżenie się do stołu prezydialnego.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#WicemarszałekStanisławZając">Panie i panów posłów proszę o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#WicemarszałekStanisławZając">Odczytam rotę ślubowania.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#WicemarszałekStanisławZając">„Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu, strzec suwerenności i interesów Państwa, czynić wszystko dla pomyślności Ojczyzny i dobra obywateli, przestrzegać Konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#WicemarszałekStanisławZając">Pani poseł Maria Stolzman.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełMariaStolzman">Ślubuję.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że pani poseł Maria Stolzman złożyła ślubowanie poselskie.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Wysoka Izbo! Przypominam, że Sejm na poprzednim posiedzeniu nie przeprowadził głosowania nad wnioskiem o odrzucenie informacji rządu na temat wdrażania reformy ubezpieczeń społecznych ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">W związku z tym podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o nowy punkt pierwszy obejmujący głosowanie nad tym wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#WicemarszałekStanisławZając">Informuję, że właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o stanowiskach Senatu w sprawie nowelizacji ustaw:</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#WicemarszałekStanisławZając">- o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#WicemarszałekStanisławZając">- o finansach publicznych;</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#WicemarszałekStanisławZając">- o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#WicemarszałekStanisławZając">Sprawozdania te zostały paniom posłankom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 1094, 1092 i 1093.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#WicemarszałekStanisławZając">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proponuję, aby w tych przypadkach Sejm wyraził zgodę na zastosowanie klauzuli z art. 50 ust. 5 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#WicemarszałekStanisławZając">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#WicemarszałekStanisławZając">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisja Kultury Fizycznej i Turystyki przedłożyła sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#WicemarszałekStanisławZając">Sprawozdanie to zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1071.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#WicemarszałekStanisławZając">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#WicemarszałekStanisławZając">Grupa posłów przedłożyła projekt ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#WicemarszałekStanisławZając">Projekt ten został paniom posłankom i panom posłom doręczony w druku nr 1086.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#WicemarszałekStanisławZając">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie pierwszego czytania tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#WicemarszałekStanisławZając">Informuję, że po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie pierwszego czytania projektu uchwały o zmianie uchwały Sejmu RP w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących problematyki ubezpieczeń społecznych, doręczonego paniom posłankom i panom posłom w druku nr 1088.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#WicemarszałekStanisławZając">Informuję, że wniesiony przez grupę posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego projekt uchwały zobowiązującej rząd do realizacji uzgodnień zawartych ze związkami zawodowymi rolników został skierowany do pierwszego czytania do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przewiduje się, że drugie czytanie tego projektu ustawy odbędzie się na następnym posiedzeniu Sejmu. W związku z tym apeluję do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o przedłożenie sprawozdania w odpowiednim terminie. Proszę również rząd o zajęcie stanowiska w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#WicemarszałekStanisławZając">Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby Sejm przeprowadził debaty krótkie w pierwszych czytaniach projektów ustaw: o Służbie Celnej, o zmianie ustawy o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej, o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz ustawy Prawo telekomunikacyjne, a także w dyskusji nad informacją rządu o stanie przygotowań do zapewnienia bezpieczeństwa państwa w związku z „Problemem roku 2000”.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#WicemarszałekStanisławZając">Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach nad sprawozdaniami komisji: o wniosku prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ponownego rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji; o projektach ustaw: o odpowiedzialności materialnej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej i Urzędu Ochrony Państwa za szkody wyrządzone w mieniu tych organów, o Polskiej Organizacji Turystycznej, a także w pierwszych czytaniach projektów ustaw: o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych oraz dotyczącego zasad mianowania na stopnie wojskowe kombatantów.</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#WicemarszałekStanisławZając">Prezydium Sejmu proponuje jednocześnie, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#WicemarszałekStanisławZając">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełWiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na podstawie art. 34 regulaminu Sejmu zwracam się o skreślenie z proponowanego porządku obrad punktu dotyczącego pierwszego czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej. Druk nr 1086 z datą 30 kwietnia został doręczony posłom dopiero 4 maja. Pragnę zauważyć, że ustawę z 4 września nowelizowaliśmy jeszcze przed jej wejściem w życie 18 grudnia, przesuwając w ten sposób termin jej obowiązywania z 1 stycznia na 1 kwietnia br. Pomimo że ustawy jeszcze nie wdrożono w życie, pojawiła się już kolejna jej zmiana, tym razem o znacznie szerszym zakresie. Chcę zauważyć, że do poselskiego projektu nie dołączono stanowiska rządu, choć dotyczy on właśnie rządu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Panie pośle, nie uwzględniam pańskiego wniosku z tego powodu, że projekt został złożony 30 kwietnia, a nie będzie on rozpatrywany w dniu dzisiejszym, tylko w dniu jutrzejszym, a wobec tego termin zostanie zachowany.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Prezydium...</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełLechNikolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na poprzednim posiedzeniu Sejm przyjął rezolucję w sprawie uruchomienia terminalu samochodowego odpraw celnych w Koroszczynie. Pojawiło się w niej też zdanie mówiące o tym, że rząd ma przedstawić informację w sprawie wykonania tej rezolucji na pierwszym posiedzeniu Sejmu, które odbędzie się po jej opublikowaniu. Rezolucja została opublikowana 29 kwietnia, a informacji rządu nie ma w porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełLechNikolski">Czy panu marszałkowi wiadomo, dlaczego rząd nie wykonuje rezolucji Sejmu? Czy pan marszałek mógłby ewentualnie to ustalić i poinformować Wysoką Izbę o terminie przedstawienia takiej informacji przez rząd?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Prezydium Sejmu zwróci się do rządu o przedstawienie stanowiska w tej sprawie i zgodnie z wnioskiem pana posła zajmiemy stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Panie pośle, nie dopuszczam do dalszej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#WicemarszałekStanisławZając">Za chwilę przystąpimy do głosowań:</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#WicemarszałekStanisławZając">- nad wnioskiem o odrzucenie informacji rządu na temat wdrażania reformy ubezpieczeń społecznych,</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#WicemarszałekStanisławZając">- nad poprawkami Senatu do nowelizacji ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#WicemarszałekStanisławZając">Następnie rozpatrzymy sprawozdania komisji:</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#WicemarszałekStanisławZając">- o projekcie ustawy dotyczącej odpowiedzialności materialnej funkcjonariuszy,</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#WicemarszałekStanisławZając">- w sprawie wniosku prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o ponowne rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji,</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#WicemarszałekStanisławZając">- o wyroku Trybunału Konstytucyjnego dotyczącym ustawy Prawo spółdzielcze,</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#WicemarszałekStanisławZając">- o projektach ustaw o ratyfikacji: umowy z Estonią, protokołu dodatkowego do Konwencji o przekazywaniu osób skazanych, Konwencji dotyczącej powstania Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego,</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#WicemarszałekStanisławZając">- o stanowiskach Senatu w sprawach ustaw: o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady, o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, o zmianie ustawy o finansach publicznych, o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej,</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#WicemarszałekStanisławZając">- o projekcie ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej.</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#WicemarszałekStanisławZając">Ostatnim rozpatrywanym dzisiaj punktem będzie pierwsze czytanie projektu nowelizacji ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przerwy w dniu dzisiejszym i jutrzejszym zarządzone będą od godz. 15 do 16.</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#WicemarszałekStanisławZając">Jutro, po głosowaniach nad punktami rozpatrzonymi dzisiaj, przeprowadzimy trzecie czytanie projektu ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli, a także pierwsze czytanie projektu uchwały dotyczącej zmiany właściwości Komisji Nadzwyczajnej. Następnie przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu ustawy Prawo telekomunikacyjne.</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#WicemarszałekStanisławZając">O godz. 12 przystąpimy do rozpatrywania pytań w sprawach bieżących i interpelacji.</u>
          <u xml:id="u-8.18" who="#WicemarszałekStanisławZając">Po przerwie przeprowadzimy pierwsze czytania projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-8.19" who="#WicemarszałekStanisławZając">- o zmianie ustawy o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej,</u>
          <u xml:id="u-8.20" who="#WicemarszałekStanisławZając">- dotyczącej zasad mianowania na stopnie wojskowe kombatantów,</u>
          <u xml:id="u-8.21" who="#WicemarszałekStanisławZając">- o zmianie ustawy o działach administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-8.22" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zgodnie z zapowiedzią, obrady Sejmu będziemy kontynuować w sobotę.</u>
          <u xml:id="u-8.23" who="#WicemarszałekStanisławZając">Głosowań w tym dniu się nie przewiduje.</u>
          <u xml:id="u-8.24" who="#WicemarszałekStanisławZając">Rozpatrzymy informację rządu o stanie przygotowań do zapewnienia bezpieczeństwa państwa w związku z „Problemem roku 2000”, a następnie przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu ustawy o Służbie Celnej.</u>
          <u xml:id="u-8.25" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę obecnie posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#SekretarzPosełRyszardWawryniewicz">Informuję, że w dniu dzisiejszym, za zgodą marszałka Sejmu, odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#SekretarzPosełRyszardWawryniewicz">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących spółdzielczości mieszkaniowej - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#SekretarzPosełRyszardWawryniewicz">- Zdrowia wspólnie z Komisją Sprawiedliwości i Praw Człowieka - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#SekretarzPosełRyszardWawryniewicz">- Etyki Poselskiej - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#SekretarzPosełRyszardWawryniewicz">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#SekretarzPosełRyszardWawryniewicz">- Finansów Publicznych wspólnie z Komisją Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej - o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#SekretarzPosełRyszardWawryniewicz">- Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#SekretarzPosełRyszardWawryniewicz">- Edukacji, Nauki i Młodzieży - o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#SekretarzPosełRyszardWawryniewicz">- Gospodarki wspólnie z Komisją Rolnictwa i Rozwoju Wsi - o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#SekretarzPosełRyszardWawryniewicz">- Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Sprawiedliwości i Praw Człowieka - o godz. 14.30,</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#SekretarzPosełRyszardWawryniewicz">- Kultury Fizycznej i Turystyki - o godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#SekretarzPosełRyszardWawryniewicz">- Kultury i Środków Przekazu - o godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#SekretarzPosełRyszardWawryniewicz">- Regulaminowej i Spraw Poselskich - o godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#SekretarzPosełRyszardWawryniewicz">- Polityki Społecznej wspólnie z Komisją Zdrowia - o godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#SekretarzPosełRyszardWawryniewicz">- do Spraw Kontroli Państwowej - o godz. 18.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Problem dotyczy interpretacji art. 34 regulaminu Sejmu, o którym była mowa przed chwilą. Pan poseł Wiesław Woda, powołując się na art. 34 regulaminu Sejmu, wniósł o skreślenie z porządku obrad jednego z projektów ustaw, zarzucając, że nie upłynął termin 7 dni od dnia jego doręczenia. Projekt nosi datę 30 kwietnia.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Oczywiście pan marszałek nie uwzględnił wniosku. Chciałbym przytoczyć ściśle zapis regulaminu, mając na uwadze to, iż w Sejmie powinniśmy tego regulaminu przestrzegać. Otóż art. 34 ust. 4 stanowi, że pierwsze czytanie może odbyć się nie wcześniej niż siódmego dnia od doręczenia posłom druku projektu, chyba że Sejm lub komisja postanowią inaczej. A zatem, Wysoki Sejmie, data druku nie ma tu istotnego znaczenia. Istotne znaczenie ma doręczenie projektu posłom. W tym przypadku termin ten jednak nie został zachowany. W związku z tym, panie marszałku, jedynie Sejm może postanowić o rozpoznaniu tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Panie pośle, przedstawiałem interpretację regulaminu Sejmu w tym zakresie dotyczącą uzupełnienia tego punktu porządku dziennego. Projekt został doręczony paniom posłankom i panom posłom w dniu 30 kwietnia.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Dopiero dzisiaj.)</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#WicemarszałekStanisławZając">Panie posłanki i panowie posłowie, proszę rozróżnić podstawowe pojęcia - kwestię odebrania ze skrytek, a kwestię doręczenia.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie było w skrytkach 30 kwietnia.)</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#WicemarszałekStanisławZając">W związku z tym podjąłem decyzję, o której wcześniej poinformowałem Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Otrzymaliśmy dopiero w maju.)</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Były 3 dni wolne.)</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie informacji rządu na temat wdrażania reformy ubezpieczeń społecznych ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji finansowej w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przypominam, że na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał informacji rządu przedstawionej przez sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej panią Ewę Lewicką i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#WicemarszałekStanisławZając">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie przedłożonej informacji.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#WicemarszałekStanisławZając">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#WicemarszałekStanisławZając">Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że Sejm przyjął informację do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie informacji rządu na temat wdrażania reformy ubezpieczeń społecznych ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji finansowej w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 415 posłów. Za wnioskiem głosowało 195 posłów, przeciw wnioskowi - 215 posłów, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie odrzucił, a tym samym przyjął informację do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Skarbu Państwa, Uwłaszczenia i Prywatyzacji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 1023 i 1064) - głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.22" who="#WicemarszałekStanisławZając">Na 48 posiedzeniu Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Kopcia oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.23" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.24" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-12.25" who="#WicemarszałekStanisławZając">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-12.26" who="#WicemarszałekStanisławZając">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-12.27" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 1 do art. 1 pkt 1 Senat proponuje zmianę legislacyjną, polegającą na zastąpieniu wyrazów: „w zarządzie” wyrazami: „w trwałym zarządzie, zwanym dalej „«zarządem»”.</u>
          <u xml:id="u-12.28" who="#WicemarszałekStanisławZając">Konsekwencją przyjęcia tej propozycji będą poprawki nr: 17 — do rozdziału 7 — w której Senat proponuje skreślenie wyrazu „trwały” w tytule rozdziału, a także 18 — do art. 34 — w której Senat proponuje skreślenie wyrazu „trwały” oraz wyrazów: «zwany dalej „zarządem»”.</u>
          <u xml:id="u-12.29" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-12.30" who="#WicemarszałekStanisławZając">Propozycje te poddam łącznie pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-12.31" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.32" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr: 1, 17 i 18 do art. 1 pkt 1, rozdziału 7 oraz art. 34, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.33" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.34" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.35" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za wnioskiem głosowało 411 posłów, przeciw - 2, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-12.36" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.37" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 2 do art. 6 Senat, skreślając lit. a w zmianie 2, proponuje zachowanie dotychczasowego brzmienia przepisu pkt. 5.</u>
          <u xml:id="u-12.38" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.39" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.40" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 2 Senatu do art. 6, polegającej na skreśleniu lit. a, dotyczącej pkt. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.41" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.42" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.43" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za wnioskiem głosowało 224 posłów, przeciw - 186, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-12.44" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.45" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 3a do art. 10 ust. 1 pkt.: 1, 2, 3a i 4, Senat proponuje zmniejszenie liczby przedstawicieli ministerstw oraz zwiększenie liczby przedstawicieli organizacji rolniczych w składzie Rady Nadzorczej Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-12.46" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.47" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.48" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 3a Senatu do art. 10 ust. 1 pkt.: 1, 2, 3a i 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.49" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.50" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.51" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za wnioskiem głosowało 338 posłów, przeciw - 72, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-12.52" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.53" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 3b do art. 10 Senat w dodawanym ust. 14 proponuje ustanowienie 9-osobowej Rady Społecznej jako organu doradczego dyrektora oddziału terenowego Agencji.</u>
          <u xml:id="u-12.54" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.55" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.56" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 3b Senatu do art. 10, polegającej na dodaniu ust. 14, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.57" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.58" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.59" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za wnioskiem głosowało 337 posłów, przeciw - 71, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-12.60" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.61" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 4 do art. 13 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-12.62" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.63" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.64" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 4 Senatu do art. 13, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.65" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.66" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.67" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za wnioskiem głosowało 5, przeciw - 409, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-12.68" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.69" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 5 do art. 17b ust. 2 Senat proponuje, aby Polska Akademia Nauk, szkoły wyższe i jednostki badawczo-rozwojowe ponosiły opłaty roczne równe cenie 20 kg żyta z hektara przeliczeniowego, a nie - jak uchwalił Sejm - w cenie 0,2 decytony żyta.</u>
          <u xml:id="u-12.70" who="#WicemarszałekStanisławZając">Z tą poprawką łączy się poprawka nr 14 do art. 30 ust. 2, w której Senat proponuje, aby przy ustalaniu cen nieruchomości rolnych również stosować kilogramy, a nie — jak uchwalił Sejm — decytony.</u>
          <u xml:id="u-12.71" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-12.72" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zgodnie z sugestią posła sprawozdawcy propozycje te poddam łącznie pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-12.73" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.74" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 5 i 14 do art. 17b ust. 2 oraz art. 30 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.75" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.76" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.77" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 407 posłów. Większość bezwzględna wynosi 204. Za wnioskiem głosowało 169 posłów, przeciw wnioskowi - 236 posłów, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-12.78" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.79" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 6 do art. 24 Senat w dodanych ust. 5a i 5b proponuje, aby agencja zwracała nieodpłatnie byłemu właścicielowi lub jego spadkobiercom nieruchomość wchodzącą w skład zasobu, jeżeli nieruchomość została przejęta na rzecz skarbu państwa przed 1992 r. bez odszkodowania.</u>
          <u xml:id="u-12.80" who="#WicemarszałekStanisławZając">Konsekwencją przyjęcia tej propozycji są poprawki:</u>
          <u xml:id="u-12.81" who="#WicemarszałekStanisławZając">- nr 8 do art. 29 ust. 1, w której Senat proponuje, aby pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości przysługiwało z zastrzeżeniem również uprawnienia do nieodpłatnego zwrotu nieruchomości;</u>
          <u xml:id="u-12.82" who="#WicemarszałekStanisławZając">- nr 9 do art. 29 ust. 1f, w której Senat proponuje, aby w razie zbiegu uprawnień do pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości stosować kolejność również z zastrzeżeniem uprawnienia do nieodpłatnego zwrotu nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-12.83" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-12.84" who="#WicemarszałekStanisławZając">Poprawki te poddam łącznie pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-12.85" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.86" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 6, 8 i 9, do art. 24, polegającej na dodaniu ust. 5a i 5b, do art. 29 ust. 1 oraz do art. 29 ust. 1f, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.87" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.88" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.89" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za wnioskiem głosowało 388 posłów, przeciw wnioskowi - 19 posłów, wstrzymało się 8 posłów.</u>
          <u xml:id="u-12.90" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.91" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 7 do art. 27 Senat w dodanych nowych ust. 1 i 2 proponuje ograniczenie obszaru gruntu nabywanego od agencji przez jednego nabywcę do 100 ha oraz do 500 ha w przypadku spółki lub spółdzielni. Decyzja o sprzedaży gruntu powyżej 100 ha wymagałaby pozytywnej opinii rady nadzorczej agencji.</u>
          <u xml:id="u-12.92" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.93" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.94" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 7 do art. 27, polegającej na dodaniu nowych ustępów 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.95" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.96" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.97" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za wnioskiem głosowało 227 posłów, przeciw - 180, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-12.98" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.99" who="#WicemarszałekStanisławZając">Poprawki nr 8 i 9 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-12.100" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 10 do art. 29 ust. 3b Senat proponuje, aby agencja zastrzegała na wniosek właściwej terytorialnie izby rolniczej, a nie - jak uchwalił Sejm - mogła zastrzec, kto może uczestniczyć w przetargu.</u>
          <u xml:id="u-12.101" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.102" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.103" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 10 do art. 29 ust. 3b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.104" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.105" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.106" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za wnioskiem głosowało 351 posłów, przeciw - 59, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-12.107" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.108" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 11 do art. 29 ust. 3b Senat proponuje, aby w przetargu mogły uczestniczyć wyłącznie osoby zamieszkałe na obszarze gminy lub gmin sąsiednich.</u>
          <u xml:id="u-12.109" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.110" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.111" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 11 do art. 29 ust. 3b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.112" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.113" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.114" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za wnioskiem głosowało 220 posłów, przeciw wnioskowi głosowało 191 posłów, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-12.115" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.116" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 12 do art. 29 ust. 3b pkt. 1, 2 i 6 Senat proponuje zniesienie ograniczeń obszarowych w odniesieniu do osób biorących udział w przetargu ograniczonym.</u>
          <u xml:id="u-12.117" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.118" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.119" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 12 do art. 29 ust. 3b pkt. 1, 2 i 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.120" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.121" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.122" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 413 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za wnioskiem głosowało 255 posłów, przeciw - 151, wstrzymało się 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-12.123" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.124" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 13 do art. 29 ust. 3b Senat w dodawanym pkt. 2a proponuje, aby w przetargu mogły uczestniczyć również spółki utworzone przez pracowników zlikwidowanych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej.</u>
          <u xml:id="u-12.125" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszę o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.126" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.127" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki Senatu nr 13 do art. 29 ust. 3b, polegającej na dodaniu pkt. 2a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.128" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.129" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.130" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. Większość bezwzględna wynosi 204. Za wnioskiem głosowało 5 posłów, przeciw - 400, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-12.131" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.132" who="#WicemarszałekStanisławZając">Poprawkę nr 14 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-12.133" who="#WicemarszałekStanisławZając">Poprawki nr 15 i 16 do art. 31 ust. 4 pkt 1 dotyczą granic oprocentowania należności, której spłata została odroczona.</u>
          <u xml:id="u-12.134" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 15 Senat proponuje zmianę dolnej granicy oprocentowania należności z 4% na 1/4 stopy redyskontowej, a w poprawce nr 16 zmianę górnej granicy oprocentowania należności z dwukrotności na 1/2 stopy redyskontowej.</u>
          <u xml:id="u-12.135" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o odrzucenie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-12.136" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zgodnie z sugestią pana posła sprawozdawcy nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-12.137" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.138" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu nr 15 i 16 do art. 31 ust. 4 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.139" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.140" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.141" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 411 posłów. Większość bezwzględna wynosi 206. Za wnioskiem głosowało 405 posłów, przeciw - 4, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-12.142" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.143" who="#WicemarszałekStanisławZając">Poprawki nr 17 i 18 już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-12.144" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 19, polegającej na dodaniu zmiany 21a, Senat w dodawanych ust. 5 i 6 w art. 38 proponuje, aby ograniczyć do 500 ha wielkość powierzchni gruntu rolnego dzierżawionego przez jedną osobę fizyczną oraz do 1500 ha w przypadku spółki prawa handlowego i spółdzielni zawiązanych przez rolników, a także aby przedłużenie dotychczasowych umów najmu i dzierżawy było ograniczone do powierzchni określonych w ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-12.145" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.146" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.147" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 19 Senatu do art. 38, polegającej na dodaniu ust. 5 i 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.148" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.149" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.150" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 414 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za - głosowało 223 posłów, przeciw - 186, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-12.151" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.152" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 20 do art. 39 ust. 5 Senat proponuje, aby wypowiedzenie umowy dzierżawy dotyczące części nieruchomości pociągało za sobą odpowiednie zmniejszenie czynszu.</u>
          <u xml:id="u-12.153" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.154" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.155" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 20 Senatu do art. 39 ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.156" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.157" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.158" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 415 posłów. Większość bezwzględna wynosi 208. Za wnioskiem głosowało 4 posłów, przeciw - 407, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-12.159" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.160" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 21 do art. 39a ust. 2 Senat proponuje, aby wysokość czynszu dzierżawnego mogła być renegocjowana w przypadku znacznej zmiany warunków gospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-12.161" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.162" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.163" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 21 Senatu do art. 39a ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.164" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.165" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.166" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za wnioskiem głosowało 396 posłów, przeciw - 8, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-12.167" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.168" who="#WicemarszałekStanisławZając">W poprawce nr 22 Senat w dodawanym art. 5a ustawy nowelizującej proponuje, aby w ustawie o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa z dnia 29 grudnia 1993 r. skreślić art. 17, który stanowi, że wartości mienia nieruchomego pozostawionego poza granicami kraju w związku z II wojną światową nie zalicza się na pokrycie ceny sprzedaży nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-12.169" who="#WicemarszałekStanisławZając">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-12.170" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.171" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawki nr 22 Senatu, polegającej na dodaniu art. 5a w ustawie nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.172" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.173" who="#WicemarszałekStanisławZając">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.174" who="#WicemarszałekStanisławZając">W głosowaniu wzięło udział 412 posłów. Większość bezwzględna wynosi 207. Za wnioskiem głosowało 397 posłów, przeciw - 10, wstrzymało się 5.</u>
          <u xml:id="u-12.175" who="#WicemarszałekStanisławZając">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-12.176" who="#WicemarszałekStanisławZając">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-12.177" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-12.178" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o odpowiedzialności materialnej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej i Urzędu Ochrony Państwa za szkody wyrządzone w mieniu tych organów (druki nr 693 i 1046).</u>
          <u xml:id="u-12.179" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zanim udzielę głosu pani poseł, bardzo proszę panią poseł o zajęcie miejsca. Proszę spocząć.</u>
          <u xml:id="u-12.180" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-12.181" who="#WicemarszałekStanisławZając">Bardzo proszę panie posłanki i panów posłów o umożliwienie przedstawienia sprawozdania przez panią poseł.</u>
          <u xml:id="u-12.182" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Teresę Liszcz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Z prawdziwą satysfakcją przedstawiam w imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o odpowiedzialności materialnej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Służby Więziennej i Urzędu Ochrony Państwa za szkody wyrządzone w mieniu tych organów (druk nr 693). Sprawozdanie to w formie tekstu jednolitego projektu otrzymali państwo w druku nr 1046.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Komisje wprowadziły do projektu rządowego kilka istotnych zmian, które w ogromnej większości uzyskały aprobatę uczestniczących w pracach komisji przedstawicieli rządu. Zmianie uległ sam tytuł ustawy, który został skrócony i dostosowany do treści ustawy, regulującej nie tylko odpowiedzialność funkcjonariuszy za szkodę wyrządzoną jednostce, w której są zatrudnieni, w związku z nienależytym wykonywaniem obowiązków służbowych, ale także za szkody wyrządzone w mieniu osób trzecich, które pokryła jednostka zatrudniająca funkcjonariusza. Język ustawy został dostosowany do terminologii prawa cywilnego, które jest wiodącą gałęzią prawa, jeśli chodzi o odpowiedzialność odszkodowawczą. Stąd wyrazy „odpowiedzialność materialna” już w tytule ustawy i także w jej tekście zostały zastąpione wyrazami „odpowiedzialność majątkowa”. W sprawozdaniu komisji konsekwentnie mówi się też o mieniu skarbu państwa, a nie jak było w przedłożeniu rządowym, o mieniu organów zatrudniających funkcjonariuszy, ponieważ te organy nie mając osobowości prawnej, nie mogą być podmiotami prawa własności. Projektowana ustawa ma regulować tylko odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy w mieniu skarbu państwa pozostającym we władaniu formacji, które ich zatrudniają w związku ze służbą. Zatem dotyczy to szkód wyrządzonych przez niewykonywanie lub niewłaściwe wykonywanie obowiązków służbowych. Natomiast ustawa ta nie reguluje odpowiedzialności tych samych funkcjonariuszy za inne szkody wyrządzone w mieniu państwowym, które nie są związane z pełnieniem obowiązków służbowych. W sprawach odszkodowawczych nie mających bowiem związku ze służbą, nie ma potrzeby jakiejś szczególnej regulacji dotyczącej funkcjonariuszy. Są oni w tym zakresie traktowani tak jak wszyscy inni obywatele.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Istnieje natomiast potrzeba odrębnej regulacji, jeśli chodzi o odpowiedzialność majątkową związaną z pełnioną służbą, podobnie jak to ma miejsce w odniesieniu do pracowników, którzy wyrządzili szkody przy wykonywaniu obowiązków ze stosunku pracy. Nawet przy stosunkowo nieznacznym naruszeniu reguł służby i lekkim zawinieniu, funkcjonariusz może podczas wykonywania obowiązków służbowych doprowadzić do powstania poważnej szkody. Zwłaszcza jeżeli posługuje się kosztownym sprzętem. Zastosowanie w tej sytuacji do majątkowej odpowiedzialności funkcjonariusza rygorystycznych reguł odpowiedzialności odszkodowawczej cywilno-prawnej byłoby niesprawiedliwe i mogło wręcz odstraszać od podejmowania służby.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Godziłoby też w materialne podstawy bytu funkcjonariuszy i ich rodzin utrzymywanych ze stosunkowo niewysokiego uposażenia, gdyby z tego uposażenia chciano egzekwować odszkodowanie w pełnej wysokości. A odszkodowanie w pełnej wysokości jest regułą w stosunkach cywilnych.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Strach przed odpowiedzialnością majątkową w pełnej wysokości mógłby wręcz paraliżować funkcjonariuszy przy wykonywaniu skomplikowanych obowiązków, zwłaszcza w czasie akcji przeciwko przestępcom. Toteż wzorem Prawa pracy przedłożony projekt ustawy ogranicza odpowiedzialność majątkową funkcjonariuszy za szkody wyrządzone nieumyślnie wskutek niezachowania należytej ostrożności przy wykonywaniu obowiązków służbowych.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Ograniczenie tej odpowiedzialności polega, po pierwsze, na tym, że jako szkodę traktuje się tylko rzeczywistą stratę w mieniu skarbu państwa, czyli to, co w skład tego mienia wchodziło i co zostało utracone przez skarb państwa wskutek bezprawnego i zawinionego, lecz nieumyślnie, działania bądź zaniechania działania przez funkcjonariusza. Nie dolicza się natomiast do szkody utraconych wskutek niewłaściwego zachowania funkcjonariusza spodziewanych korzyści, tego, co cywiliści określają mianem lucrum caesans.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Po drugie, ograniczenie to polega na tym, że wprawdzie odszkodowanie powinno być równe wysokości wyrządzonej szkody, jednakże nie może przewyższać kwoty równej trzykrotnemu uposażeniu danego funkcjonariusza z daty wyrządzenia przez niego szkody. Szkoda może być nawet bardzo wysoka, na przykład wynosić kilkadziesiąt tysięcy złotych, a jeśli funkcjonariusz zarabia 1,5 tysiąca, to maksymalnie można żądać od niego odszkodowania w wysokości 4,5 tysiąca złotych. Powyżej tej ustawowej granicy, przyrównanej do trzymiesięcznego uposażenia funkcjonariusza, nie istnieje roszczenie odszkodowawcze skarbu państwa. Straty powyżej tej granicy, nie pokrytą szkodę, należy spisać na straty.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Wszystkie przesłanki odpowiedzialności, to jest: fakt wyrządzenia szkody, wysokość tej szkody, naruszenie obowiązku przez funkcjonariusza i jego winę w spowodowaniu szkody, musi udowodnić poszkodowany, a więc jednostka zatrudniająca funkcjonariusza, działająca w imieniu skarbu państwa, jeżeli chce uzyskać odszkodowanie.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">W sytuacji gdy kilku funkcjonariuszy, działających wspólnie, nieumyślnie wyrządziło tym wspólnym działaniem, bądź zaniechaniem działania, szkodę w mieniu skarbu państwa zarządzanym przez jednostkę, w której pełnią służbę, każdy z nich ponosi odpowiedzialność tylko za część straty, za część szkody, stosownie do stopnia, w jakim zawinili i przyczynili się do powstania tej szkody. Jeżeli organ zatrudniający nie jest w stanie wykazać, w jakiej części który funkcjonariusz się przyczynił, w jakim stopniu zawinił, funkcjonariusze odpowiadają w częściach równych, ale jest to odpowiedzialność podzielna, nie ma tutaj odpowiedzialności solidarnej, to znaczy poszkodowany nie może żądać naprawienia całości szkody przez jednego czy tylko niektórych funkcjonariuszy, z których najłatwiej byłoby ściągnąć odszkodowanie.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Wzorem Kodeksu pracy w projekcie ustawy dopuszcza się tzw. powierzenie mienia z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się pojedynczemu funkcjonariuszowi albo grupie funkcjonariuszy. To powierzenie oznacza, że ten określony funkcjonariusz czy ta grupa funkcjonariuszy biorą na siebie pełną odpowiedzialność za utratę, uszkodzenie lub zniszczenie powierzonego mienia. Tym mieniem może być na przykład broń, amunicja, zwłaszcza składowane w magazynie.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Przesłanką prawidłowego powierzenia mienia określonemu funkcjonariuszowi jest stworzenie przez jednostkę powierzającą warunków do dopilnowania tego mienia przez funkcjonariusza, a więc przede wszystkim wyznaczenie odpowiedniego miejsca, stosownie zabezpieczonego, na przechowywanie tego mienia w taki sposób, aby dostęp do niego miał tylko funkcjonariusz czy też funkcjonariusze, którym powierzono to mienie, i osoby przez tego funkcjonariusza czy też grupę funkcjonariuszy do mienia dopuszczone. Odpowiedzialność za szkodę w mieniu, w ten szczególny sposób powierzonym, jest surowsza. W zasadzie jest to pełna odpowiedzialność, a więc obowiązek zapłaty odszkodowania w takiej wysokości, jak wysoka jest szkoda. Jednak pewien element ograniczenia odpowiedzialności występuje również tutaj, ponieważ jako szkodę i w tym przypadku traktuje się tylko rzeczywistą stratę, tzw. damnum emergens, bez doliczenia spodziewanych, a utraconych korzyści.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Sprawca szkody w mieniu powierzonym jest również w o tyle gorszym położeniu, że poszkodowany, t.j. jednostka, w której pełni on służbę, aby dochodzić odszkodowania, nie musi udowadniać wszystkich przesłanek odpowiedzialności. W szczególności nie musi wykazywać, że funkcjonariusz naruszył określony obowiązek i że zawinił w powstaniu szkody. Wystarczy, że wykaże fakt prawidłowego powierzenia mienia oraz fakt szkody w tym mieniu i wysokość szkody. To funkcjonariusz, któremu mienie zostało powierzone, aby uniknąć odpowiedzialności, powinien wykazać, że szkoda nie powstała z jego winy, lecz wskutek okoliczności, za które on nie jest odpowiedzialny, na przykład wskutek siły wyższej, wskutek działania osób trzecich, któremu nie mógł zapobiec, lub wskutek działania czy też zaniechania samego poszkodowanego.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Analogicznie, jak to ma miejsce w Kodeksie pracy, projektowana ustawa przewiduje, o czym już wspomniałam, możliwość łącznego powierzenia określonego mienia kilku funkcjonariuszom. Mają oni wspólnie tego mienia pilnować, wspólnie się nim posługiwać i wspólnie za nie odpowiadać. Podstawą łącznego powierzenia mienia kilku funkcjonariuszom może być tylko umowa o wspólnej odpowiedzialności majątkowej, którą mogą ci funkcjonariusze zawrzeć z jednostką, w której pełnią służbę. Ta umowa, pod rygorem nieważności, powinna być zawarta na piśmie. W razie zawarcia ważnej umowy i prawidłowego łącznego powierzenia mienia wszyscy objęci umową funkcjonariusze - w razie powstania szkody w tym mieniu, czy to w postaci ilościowego niedoboru, czy zmniejszenia wartości mienia niżej tego, co wynika z normalnego używania - mają obowiązek płacić odszkodowanie w częściach przewidzianych w umowie, a jeżeli umowa nie przewidziała, w jakich częściach, to w częściach równych. Jednostka poszkodowana jest w komfortowej sytuacji, ponieważ nie musi wtedy wykazywać, w jakiej części, kto zawinił, kto przyczynił się do powstania szkody, i w ogóle - czy wszyscy funkcjonariusze, którym mienie powierzono, czy tylko niektórzy z nich wyrządzili szkodę. Wszyscy na podstawie umowy mają płacić w określonej części, z reguły w częściach równych. To dopiero funkcjonariusze, jeśli nie chcą ponosić odpowiedzialności, albo mogą zgodnie wykazywać, że szkoda powstała bez winy któregokolwiek z nich, wskutek działania osób trzecich lub siły wyższej albo samego poszkodowanego, albo też niektórzy z nich mogą wykazywać, że to tylko jeden lub niektórzy odpowiadają za szkodę; i wtedy tylko ci, którym się udowodni, będą płacić odszkodowanie w części, w jakiej udało się im przypisać odpowiedzialność. Pozostali będą albo zwolnieni z odpowiedzialności, albo będą tylko odpowiadać za tę część szkody, której nie udało się przypisać konkretnemu funkcjonariuszowi czy konkretnym funkcjonariuszom. Ta umowa jest ewidentnie korzystna dla poszkodowanego, natomiast może być niebezpieczna dla funkcjonariuszy. Toteż aby ograniczyć niebezpieczeństwo przerzucania na nich ryzyka odpowiedzialności, konieczne jest szczegółowe uregulowanie tego, jakie mienie może być powierzane, jaki jest tryb zawierania umowy, jaki jest tryb łącznego powierzania mienia i w ogóle powierzania mienia także pojedynczym funkcjonariuszom. Ustawa tego w szczegółach nie reguluje. Przewidziane są natomiast delegacje ustawowe dla Rady Ministrów oraz dla ministrów nadzorujących formacje uzbrojone objęte działaniem tej ustawy, ażeby każdy w obrębie swojej właściwości - także premier tutaj wchodzi w grę - wydał stosowne rozporządzenia wykonawcze.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Trzeci, najsurowszy reżim odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy za szkody wyrządzone w związku z niewłaściwym pełnieniem obowiązków służbowych dotyczy szkód wyrządzonych umyślnie. (Dotąd cały czas mówiłam o szkodach nieumyślnych.).</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">W przypadku umyślnego wyrządzenia szkody, to znaczy gdy albo był to zamiar bezpośredni - funkcjonariusz wyrządził szkodę dlatego, że chciał, co stosunkowo rzadko się zdarza - albo gdy był to zamiar ewentualny - jeżeli wprawdzie funkcjonariusz nie chciał wyrządzenia szkody, ale, dążąc do osiągnięcia pewnego niedozwolonego celu, godził się na to, że wyrządzi szkodę - funkcjonariusz ma ponosić pełną odpowiedzialność, a więc z uwzględnieniem w wysokości szkody nie tylko rzeczywistej straty, ale również utraconych, a spodziewanych korzyści. Poza tym nie ma żadnej górnej granicy wysokości odszkodowania. Nie ma bowiem żadnych powodów, aby w jakikolwiek sposób łagodzić odpowiedzialność funkcjonariusza, który jest umyślnym szkodnikiem.</u>
          <u xml:id="u-13.15" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Również w stosunkach pracy w przypadku szkód umyślnych obowiązuje zasada pełnego odszkodowania. Tu już nie mamy do czynienia z pracownikiem czy funkcjonariuszem, który był nieostrożny, bo przemęczony czy lekkomyślny, tylko z umyślnym szkodnikiem, który powinien ponieść pełną odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-13.16" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Jak wspomniałam na początku, mówiąc o zmianie tytułu ustawy, reguluje ona w art. 9 również odpowiedzialność za szkodę, którą przy wykonywaniu obowiązków służbowych funkcjonariusz wyrządził nie bezpośrednio w mieniu zarządzanym przez jednostkę, w której służy, lecz w mieniu osoby trzeciej. Istotą regulacji art. 9 jest to, że podmiotem wyłącznie zobowiązanym do naprawienia osobie trzeciej takiej szkody jest skarb państwa reprezentowany przez jednostkę, w której służy dany funkcjonariusz. Jest to odpowiedzialność oparta na przepisach Kodeksu cywilnego, przede wszystkim na przepisach o czynach niedozwolonych. Dopiero w razie pokrycia przez skarb państwa szkody w mieniu osoby trzeciej jednostka reprezentująca skarb państwa może dochodzić quasi-regresowego roszczenia od funkcjonariusza, ale na zasadach przewidzianych w tej ustawie: albo w ograniczonej wysokości, jeżeli szkodę wyrządził nieumyślnie, albo w pełnej wysokości, jeżeli szkoda w mieniu osoby trzeciej była wyrządzona umyślnie. Tutaj mamy też pełną analogię z regulacją dotyczącą stosunków pracy.</u>
          <u xml:id="u-13.17" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Istotne zmiany w stosunku do przedłożenia rządowego komisje wprowadziły w zakresie trybu dochodzenia odszkodowania od funkcjonariusza. Projekt rządowy, wzorem poprzednich rozwiązań, jeszcze z lat pięćdziesiątych, przewidywał administracyjny tryb ustalania i dochodzenia odszkodowania. Polegał on na tym, że to właściwy organ Policji czy jednej z pozostałych formacji mundurowych ustalał w drodze decyzji, nazywanej do tego orzeczeniem, wysokość odszkodowania. Funkcjonariusz mógł albo dobrowolnie zapłacić odszkodowanie w żądanej wysokości, albo odwołać się do sądu.</u>
          <u xml:id="u-13.18" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Teoretycznie rozwiązaniu temu nie można było zarzucić sprzeczności z konstytucją czy Konwencją Europejską, ponieważ przewidywało ono, choć niejako dopiero w drugiej instancji, prawo do sądu. W praktyce jednak, według mojej wiedzy, funkcjonariusze, zwłaszcza na prowincji, obawiali się narazić przełożonym przez korzystanie z odwołania do sądu i z reguły płacili żądane odszkodowanie, nawet gdy byli przekonani, że jest zbyt wysokie albo że w ogóle nie powinni w danej sytuacji ponosić odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-13.19" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Komisje postanowiły więc zrezygnować z tego archaicznego trybu, w którym organ administracyjny był sędzią we własnej sprawie, i przewidzieć dwa tryby ustalania i dochodzenia odszkodowania, analogicznie jak to ma miejsce w prawie pracy, skoro się na Kodeksie pracy w tych rozwiązaniach wzorujemy. A więc według przedłożenia komisji poszkodowana jednostka będzie mogła w pierwszym rzędzie żądać dobrowolnej zapłaty odszkodowania, ustalając jego wysokość w drodze ugody. Zachętą dla funkcjonariusza do zawarcia takiej ugody jest to, że w przypadku ugodowego załatwienia sprawy odszkodowania jest możliwość dalszego obniżenia wysokości tego odszkodowania, poniżej granic, o których mówiłam, t.j. poniżej wysokości szkody i poniżej nawet kwoty równej 3-miesięcznemu uposażeniu. Jeżeli natomiast do ugody nie dojdzie, to poszkodowana jednostka powinna się zwrócić z pozwem do sądu pracy. Uważamy, że to jest rozwiązanie słuszne, ponieważ jednostki dysponują profesjonalną obsługą prawną i łatwiej im występować przed sądem, niż funkcjonariuszowi bronić się przed decyzją wydaną przez jednostkę. Funkcjonariusz ze swoich skromnych poborów - a uposażenia wszystkich tych funkcjonariuszy są dzisiaj naprawdę skromne - musiałby jeszcze opłacać pomoc prawną. Myślę zresztą, że zbyt często do sporów nie będzie dochodziło, bo w naszej Policji i w innych formacjach mundurowych nie ma tradycji procesowania się z jednostką, a poza tym będzie na pewno działał ten motyw, że przy ugodowym załatwieniu sprawy jest możliwość jeszcze łagodniejszego potraktowania funkcjonariusza. Ugoda może być zawarta także przed sądem, już po wniesieniu sprawy.</u>
          <u xml:id="u-13.20" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Wspomniałam na początku o satysfakcji, którą sprawia mi referowanie tego projektu. Wynika ona, po pierwsze, z tego, że dyskutowana ustawa jest bardzo potrzebna. Obecnie obowiązują w tej materii przepisy dekretu z 1955 r., wydanego przede wszystkim z myślą o żołnierzach zawodowych, który został rozciągnięty na pozostałe formacje mundurowe. Ten stary dekret i oparte na nim wytyczne zawierają wręcz kuriozalne rozwiązania. Na przykład jest tam definicja winy, według której wina funkcjonariusza, w ramach odpowiedzialności majątkowej, polega na naruszeniu jakiegokolwiek przepisu prawa albo instrukcji. Jest to utożsamianie, absolutnie błędne, winy z bezprawnością.</u>
          <u xml:id="u-13.21" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Źródłem tej satysfakcji jest również to, że sprawozdanie komisji zostało uchwalone jednomyślnie.</u>
          <u xml:id="u-13.22" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">Jesteśmy przekonani, że nowa ustawa będzie dobrze służyć zarówno policjantom, jak i pozostałym funkcjonariuszom służb mundurowych. Powinna uwolnić ich od lęku przed rygorystyczną odpowiedzialnością za każdą szkodę wyrządzoną w związku z pełnieniem trudnych obowiązków służbowych, często w warunkach bardzo niebezpiecznych, ekstremalnych. Jednocześnie powinna dostatecznie chronić jednostki zatrudniające funkcjonariuszy, zwłaszcza przed szkodami w mieniu, które zostało powierzone funkcjonariuszom (w tym wypadku przewidujemy pełną odpowiedzialność) i przed szkodami umyślnymi (tu także przewidziana jest pełna odpowiedzialność). W sprawach nieuregulowanych w tej ustawie przewidujemy stosowanie przepisów prawa cywilnego o odpowiedzialności odszkodowawczej.</u>
          <u xml:id="u-13.23" who="#PosełSprawozdawcaTeresaLiszcz">W imieniu obu komisji wnoszę o uchwalenie przedłożonego projektu ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Wysoka Izbo! Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Szczota w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełJacekSzczot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiamy dzisiaj sprawozdanie połączonych komisji dotyczące projektu ustawy o odpowiedzialności materialnej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej i Urzędu Ochrony Państwa, która ma regulować wszelkie zagadnienia związane z ewentualną szkodą wyrządzoną w mieniu tych organów. Ale zgodnie z tym co słyszeliśmy od pani poseł Teresy Liszcz, która składała sprawozdanie, ustawa została troszeczkę bardziej rozszerzona i w związku z tym nastąpiła zmiana jej tytułu. Wydaje się, że jest to słuszna zmiana, ponieważ pewne poszerzenie, pewne kwestie dotyczące również odpowiedzialności wobec osób trzecich powinny być tutaj zawarte.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełJacekSzczot">Wydanie ustawy o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy naszym zdaniem jest konieczne i uzasadnione również z tego względu, że należy porządkować wszelkie przepisy prawne zgodnie z tymi zasadami, które są określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Obecnie funkcjonujące przepisy o odpowiedzialności materialnej żołnierzy i funkcjonariuszy za szkody, które zostały wyrządzone w jednostkach, są unormowane w dekrecie z 5 października 1955 r. Wiele zapisów, tak jak zostało to zresztą już wcześniej powiedziane, jest już nieaktualnych, wiele zapisów należałoby zmienić i dostosować do obecnych realiów. W związku z tym ustawa ta jak najbardziej odpowiada na zapotrzebowanie, które w tym miejscu występuje.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełJacekSzczot">Ustawa jednak nie normuje wszystkich zagadnień, nie obejmuje wszystkich funkcjonariuszy pełniących służbę, do których zaliczyłbym też żołnierzy. Konieczna jest więc odrębna regulacja dotycząca zasad dochodzenia odpowiedzialności za szkody spowodowane przez żołnierzy w mieniu, którym oni się posługują w związku z pełnieniem służby. Ministerstwo Obrony Narodowej obiecuje, że w niedługim czasie przygotuje projekt odrębnej ustawy. Sądzę, że nie będziemy z tym zbyt długo czekali, ponieważ wiele kwestii wymaga ponownego uregulowania, odrębnego i zgodnego z duchem dzisiejszych czasów.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PosełJacekSzczot">Powstaje pytanie, dlaczego projekt ustawy o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy nie obejmuje żołnierzy? Pojawia się tu ten problem, ponieważ można by było znacznie rozszerzyć ustawę i objąć nią wszystkich, którzy pełnią służbę, dlatego m.in. stworzono ustawę odrębną od regulacji zawartej w Kodeksie pracy, obejmującej wszystkich pracowników, a mianowicie jest to istotne z tego względu, że nie mamy do czynienia z pracownikami, nie podlegają oni wszystkim rygorom pracowniczym, podlegają oni rygorom służbowym, pełniąc służbę w odpowiednich formacjach. Ta specyfika powoduje, że również należy żołnierzy wyłączyć do odrębnej regulacji prawnej, specyfika, która wiąże się także z tym, że odpowiadają oni nie przed sądami cywilnymi, ale przed sądami wojskowymi, a w związku z tym tryb procesowy, tryb odwoławczy musi być gdzie indziej sprecyzowany, określony w innym akcie prawnym.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PosełJacekSzczot">To, co zostało słusznie powiedziane i co zostało zrobione przez komisję, jeśli chodzi o odpowiedzialność funkcjonariuszy, a mianowicie wykreślenie trybu administracyjnego i wprowadzenie zasady, jako podstawowej, ugodowego załatwiania sporu w zakresie odpowiedzialności za szkodę majątkową, która została wyrządzona przez funkcjonariuszy, to później, tzn. ten tryb i tak musi być podciągnięty pod ścisłą kontrolę sądu, tak aby funkcjonariusze - o czym wspominała pani poseł Teresa Liszcz - nie bali się odwoływać do sądów, dlatego że podległość służbowa nakazuje im raczej inne zachowanie. Dobrą zasadą jest to, że tych sporów pomiędzy funkcjonariuszami nie ma zbyt wielu. Jednakże nadzór, kontrola nad sądami pracy i ubezpieczeń społecznych powinny tu być. Ta różnica pomiędzy żołnierzami, którzy mają sądy wojskowe, powoduje, że należy to wprowadzić i przenieść do innej ustawy, a więc stworzyć kolejną ustawę, dotyczącą odpowiedzialności materialnej żołnierzy.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PosełJacekSzczot">W ustawie, która wzorowana jest na Kodeksie pracy, na dziale dotyczącym odpowiedzialności materialnej pracowników, w art. 1 określa się odpowiedzialność majątkową funkcjonariuszy, to, czego ona może dotyczyć. W ust. 1 określa się, że może ona dotyczyć szkody wyrządzonej przez nich wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych w mieniu skarbu państwa znajdującym się w dyspozycji odpowiednich organów. Jednakże już art. 9 reguluje (w ograniczonym, co prawda, zakresie) odpowiedzialność funkcjonariuszy wobec osób trzecich - w ograniczonym zakresie - podobnie jak to ma zresztą miejsce w Kodeksie pracy w art. 120 - ponieważ wychodzi to poza ogólny schemat pracowniczej odpowiedzialności materialnej czy też w tym przypadku odpowiedzialności funkcjonariuszy. Zgodnie z tym artykułem jest to odpowiedzialność jednej ze stron stosunku pracy czy stosunku służbowego - odpowiedzialność wobec poszkodowanej drugiej strony, która w tym przypadku nie jest pracodawcą, lecz osobą trzecią, jednostką zewnętrzną, w mieniu której wyrządzono szkodę. Może być to osoba prywatna, może to być osoba prawna - to nie ma w tym momencie większego znaczenia, istotne jest to, że odpowiedzialność za szkodę, która została wyrządzona, zostaje przeniesiona i właściwie jest obowiązek, żeby szkoda została naprawiona przez skarb państwa. W przypadku odpowiedzialności funkcjonariuszy nie ma żadnych wyjątków - skarb państwa jest zobowiązany do pokrycia wyrządzonej szkody, natomiast w przypadku pracowników osoba trzecia, która została poszkodowana, może żądać od pracownika naprawienia szkody, jeżeli pracodawca nie jest w stanie tej szkody w pełni pokryć. Oczywiście pozostaje jeszcze druga kwestia, a mianowicie to, że jednostka, w której pracuje funkcjonariusz, ma roszczenie wobec niego o naprawienie szkody.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PosełJacekSzczot">W ustawie, a może generalnie w całym prawie normującym te stosunki funkcjonariuszy, tak samo jak w prawie pracy dotyczącym pracowników, mamy do czynienia jak gdyby z dwiema formami odpowiedzialności wobec jednostki zatrudniającej: jest to odpowiedzialność materialna, którą ta ustawa reguluje, oraz odpowiedzialność porządkowa, służbowa, której na podstawie odrębnych przepisów będzie również podlegał funkcjonariusz. Jest to o tyle istotne, że mamy do czynienia z odpowiedzialnością często związaną z pewną winą umyślną, którą to odpowiedzialność funkcjonariusz musi ponieść. Wyróżniamy dwa reżimy tej odpowiedzialności, a mianowicie reżim ogólny, określony jako odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną skarbowi państwa, oraz reżim szczególny, określany jako odpowiedzialność za mienie powierzone funkcjonariuszowi.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#PosełJacekSzczot">Ta instytucja odpowiedzialności materialnej w polskim prawie pracy ukształtowała się w pełni wraz z uchwaleniem i wejściem w życie Kodeksu pracy. Przedtem odpowiedzialność ta była regulowana prawem cywilnym. Przesłanka dla wyodrębnienia się tej instytucji ma oczywiście pewną naturę ochronną wobec pracowników. Odpowiedzialność na podstawie Kodeksu cywilnego powodowałaby, że funkcjonariusz bądź pracownik byłby zobowiązany do pełnego pokrycia kosztów z tytułu wyrządzonej szkody, natomiast odpowiedzialność funkcjonariusza na podstawie ustawy określa, że tylko do wysokości trzykrotnego uposażenia. Musi zatem zaistnieć ochrona, ponieważ mienie powierzane funkcjonariuszom bardzo często jest znacznej wartości, w związku z czym funkcjonariusz może nie być w stanie wypłacić się z tytułu wyrządzonej szkody i straty poniesionej przez odpowiednie jednostki.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#PosełJacekSzczot">Przesłanki odpowiedzialności materialnej funkcjonariuszy można określić w sposób konkretny, jednolity. A mianowicie są to: niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków przez funkcjonariuszy, wina funkcjonariusza, która może być - o czym już mówiła pani poseł sprawozdawca - umyślna bądź nieumyślna, a także wyrządzona szkoda. Ponadto ustawa określa w kolejnych przepisach inne przesłanki, a mianowicie: określony związek przyczynowy między zachowaniem się funkcjonariusza a szkodą oraz wykazanie przez jednostkę zatrudniającą funkcjonariusza okoliczności, które uzasadniają odpowiedzialność oraz wysokość szkody.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#PosełJacekSzczot">Reasumując, panie marszałku, Wysoka Izbo, należy stwierdzić, iż ta ustawa, porządkując pewien stan w zakresie prawa, w zakresie prawa pracy, jest potrzebna w naszym systemie prawnym. W sposób jasny, konkretny określa ona odpowiedzialność funkcjonariuszy nie tylko za powierzone mienie, ale również za każde działanie i powstanie szkody w wyniku działania funkcjonariusza. Dlatego należy przyjąć, iż zmiana tytułu ustawy jest jak najbardziej adekwatna. Czekamy z niecierpliwością na wprowadzenie ustawy o odpowiedzialności materialnej żołnierzy.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#PosełJacekSzczot">Na zakończenie chciałbym w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność powiedzieć, że nasz klub będzie głosował za przyjęciem tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę pana posła Ryszarda Hayna o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełRyszardHayn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przyjęcie ustawy o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy służb, o których mowa w tytule ustawy, uzasadnione jest - jak już to mówiono - koniecznością porządkowania aktów prawnych zgodnie zasadami określonymi w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. Wymaga tego również praktyka. Funkcjonujące dziś uregulowania prawne w tym zakresie pochodzą sprzed ponad 40 lat - mówił o tym mój przedmówca - i odnoszą się w zasadzie do żołnierzy. Do pozostałych formacji zostało to dopasowane poprzez szereg aktów wykonawczych w rodzaju zarządzeń właściwych ministrów lub przełożonych niższego szczebla, na przykład rozkazów komendantów poszczególnych służb. Te liczące wiele lat i kilkakrotnie nowelizowane przepisy w znacznej mierze zdezaktualizowały się w związku z wieloma zmianami organizacyjnymi poszczególnych służb, inną sytuacją prawną funkcjonariuszy, a także inną, znacznie wyższą, wartością mienia pozostającego w ich dyspozycji oraz bardziej złożonym systemem wykonywania obowiązków służbowych i korzystania z majątku skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełRyszardHayn">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, uznaje, że istnieje uzasadniona potrzeba nowej regulacji prawnej zasad dochodzenia odpowiedzialności za szkody spowodowane w mieniu przez funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej i Służby Więziennej. Dotyczy to zarówno szkód w mieniu skarbu państwa, którym posługują się w związku z wykonywaniem zadań służbowych, oraz w mieniu, nad którym mają prawny obowiązek sprawować pieczę, jak i w mieniu osób trzecich, którym funkcjonariusz w trakcie wykonywania swoich obowiązków służbowych może wyrządzić swoim działaniem szkodę, do której naprawienia, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, obowiązany jest skarb państwa. Z tego względu zmianie uległ tytuł ustawy. Podkomisja pod kierunkiem pani poseł Teresy Liszcz, w której miałem przyjemność pracować, postanowiła zrezygnować z proponowanego w projekcie rządowym zwrotu „za szkody wyrządzone w mieniu tych organów”, gdyż w istocie chodzi tu o mienie skarbu państwa pozostające w zarządzie poszczególnych służb i formacji jednostek nadzorowanych, podległych bądź podporządkowanych ministrowi spraw wewnętrznych i administracji - takich jak Policja, Straż Graniczna i straż pożarna - ministrowi sprawiedliwości - Służba Więzienna - lub bezpośrednio premierowi - Urząd Ochrony Państwa. Postanowiono też zastąpić sformułowanie o odpowiedzialności materialnej sformułowaniem o odpowiedzialności majątkowej. Mówiła o tym pani poseł sprawozdawca. W ten sposób powstał nowy, bardziej adekwatny do treści tytuł ustawy o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy wskazanych służb. Rozwiązanie to zyskało akceptację połączonych Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Również nasz klub, Klub Parlamentarny SLD, popiera to nowe sformułowanie tytułu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełRyszardHayn">Istotnej zmianie, w stosunku do rządowego projektu z druku nr 693, uległa zasada dochodzenia i orzekania o odpowiedzialności za szkody. Zamiast stosowanego do tej pory i proponowanego przez rząd postępowania administracyjnego z ewentualnością kontroli sądów pracy w przypadku odwołania od orzeczenia przełożonego służbowego, komisja zaproponowała zasadę ugody, a w razie niedojścia do niej - drogę sądową w sądach pracy i ubezpieczeń społecznych z inicjatywy jednostki służbowej. Zwiększy to obciążenie sądów, ale - jak się wydaje - zagwarantuje pełny obiektywizm przy rozpatrywaniu spraw, na brak którego niekiedy zwracali uwagę funkcjonariusze.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PosełRyszardHayn">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Omawiany dziś projekt ustawy tworzony był z dużą rozwagą i troską o stronę formalno-prawną, z udziałem reprezentantów poszczególnych służb. Prace trwały kilka miesięcy, ale - jak to już wcześniej mówiła pani poseł sprawozdawczyni - zaszła potrzeba gruntownego przeredagowania przedłożenia rządowego. Jak się wydaje, nowe rozwiązania zyskały też przychylność środowisk zawodowych, których dotyczą, gdyż - jak to niejednokrotnie podkreślano - gwarantują one ochronę funkcjonariuszy przed odpowiedzialnością za działanie w granicach dopuszczalnego ryzyka, nie powodują paraliżu aktywności służbowej z powodu obawy przed uszkodzeniem lub zniszczeniem mienia. To ważne, zwłaszcza w naszej dzisiejszej rzeczywistości, przy wzrastającym zagrożeniu, gdy w użyciu są coraz zmyślniejsze środki techniczne i postępuje brutalizacja życia. Takie stanowisko wobec problemu reprezentowały związki zawodowe funkcjonariuszy, podzielają je również posłowie klubu SLD.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PosełRyszardHayn">Ustawa w sposób wyraźny różnicuje odpowiedzialność za szkody z winy umyślnej i nieumyślnej, regulują to art. 6 i 8, a także wiąże wysokość ewentualnego odszkodowania m.in. ze stosunkiem do obowiązków służbowych, o tym mówi art. 7, ta regulacja zwiera również pożądane elementy wychowawcze. W art. 10 ust. 3 również w interesie funkcjonariuszy zobowiązuje się prezesa Rady Ministrów oraz nadzorujących ministrów do jasnego określenia w drodze rozporządzenia zasad i trybu powierzania funkcjonariuszom mienia, zaś art. 11 ust. 4 obliguje Radę Ministrów do szczegółowego określenia zasad i trybu powierzania mienia i wspólnej odpowiedzialności majątkowej kilku funkcjonariuszy za mienie powierzone. Doprecyzowanie tych elementów pozwoli na uniknięcie potencjalnych nieporozumień i wyraźnie określi pozycję prawną policjantów, strażaków, funkcjonariuszy UOP, Straży Granicznej, Służby Więziennej w sytuacjach, których dotychczasowe przepisy tak jasno nie regulowały.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PosełRyszardHayn">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest za przyjęciem proponowanej w druku nr 1046 wersji ustawy, wyraża jednocześnie przekonanie, że Rada Ministrów i poszczególni jej członkowie wskazani w ustawie wydadzą w ciągu proponowanych 3 miesięcy vacatio legis stosowne rozporządzenia, które pozwolą na szybkie wdrożenie tych potrzebnych - naszym zdaniem - rozwiązań. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Ostrowskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności mam zaszczyt wyrazić pełne poparcie dla sprawozdania połączonych komisji pracujących nad projektem ustawy o odpowiedzialności materialnej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej i Urzędu Ochrony Państwa za szkody wyrządzone w mieniu tych organów, opisane w druku sejmowym nr 693. Uchwalenie i wejście w życie projektu ustawy należy uznać za zasadne i pilne, szczególnie gdy zważy się potrzebę porządkowania systemu prawnego zgodnie z regułami przewidzianymi w konstytucji. Dodatkowo dotychczasowe uregulowania, o czym już była mowa, zawarte w dekrecie z 1955 r. o odpowiedzialności materialnej żołnierzy za szkody wyrządzone swoim jednostkom, w dużym stopniu straciły na aktualności. Z uwagi na to, że funkcjonariusze nie podlegają orzecznictwu sądów wojskowych, nie jest obecnie możliwe objęcie ich przepisami dotyczącymi żołnierzy i zachodzi konieczność odrębnej regulacji.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Przedłożony projekt słusznie przyjmuje zasadę odpowiedzialności za szkody w oparciu o ugodę bądź w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego w zakresie przedawnienia roszczeń, odwołując się do Kodeksu pracy. Na uznanie zasługuje również dokonana przez komisje zmiana tytułu ustawy, który w obecnej redakcji budzi dużo mniej wątpliwości. Ponieważ pani poseł sprawozdawca szczegółowo przedstawiła efekty prac komisji, pozwolę sobie zwrócić uwagę na niektóre tylko zmiany.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Komisje dokonały bardzo istotnych zmian w zakresie dotyczącym przyczyn zwalniania funkcjonariuszy z odpowiedzialności materialnej. Wzięto oczywiście pod uwagę brak racjonalności, brak uzasadnienia dla enumeratywnego wskazywania przyczyn ekskulpujących funkcjonariuszy w każdej sytuacji, w której nie można mówić o winie funkcjonariusza, co uwalnia go od odpowiedzialności materialnej. Ponadto jeżeli projektodawca decyduje się, jak to zrobiono w przedłożeniu rządowym, na wyliczenie okoliczności zwalniających funkcjonariusza z odpowiedzialności materialnej, to nie powinno to mieć miejsca w ramach takiego wyliczenia, jakie przedstawiono w proponowanym w przedłożeniu rządowym zapisie art. 3. Budowa tego właśnie przepisu wskazywała niedwuznacznie, iż funkcjonariusz nie będzie odpowiadał materialnie za szkodę wyrządzoną jednostce organizacyjnej wtedy i tylko wtedy, gdy zaistniała przynajmniej jedna z okoliczności ekskulpujących enumeratywnie wskazanych przez projektodawcę. Obecny zapis mówiący o tym, iż funkcjonariusz nie ponosi odpowiedzialności majątkowej za szkodę w takim zakresie, w jakim organ lub jednostka, o których mowa w art. 1 ust. 1, albo inna osoba przyczyniły się do powstania szkody lub jej zwiększenia, a także nie ponosi odpowiedzialności majątkowej za szkodę wynikłą w związku z działaniem w granicach dopuszczalnego ryzyka, wydaje się jak najbardziej zasadny.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Komisje również doprecyzowały w sposób istotny kwestię związaną z definicją uposażenia. W dotychczasowym zapisie ta właśnie definicja wiązała się z ustanowieniem granicy odpowiedzialności materialnej funkcjonariusza. Do uściślenia doszło właśnie w obecnym projekcie przedłożonym Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">W trakcie prac komisji, na co należy również zwrócić uwagę, doszło do pozytywnych rozstrzygnięć i dokonania zmian w zakresie określenia strony zobowiązanej do naprawienia szkody wyrządzonej osobie trzeciej przez funkcjonariuszy przy wykonywaniu obowiązków służbowych. Przedstawiciele Klubu Parlamentarnego Unii Wolności podzielali zdanie, iż niedopuszczalne było posłużenie się w ustawowym przepisie konstruującym cywilnoprawną odpowiedzialność odszkodowawczą pojęciem jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, co czyniło z niej stronę zobowiązaną do naprawienia szkody, tym bardziej iż z ustaw regulujących zasady organizacji i działania Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej niedwuznacznie wynika, że jednostki organizacyjne funkcjonujące w tych strukturach nie mają osobowości prawnej, gdyż żaden w sumie przepis nie przyznawał im takiej osobowości. Wobec braku takiego przymiotu jednostki te mają charakter jedynie stacji skarbu państwa, a jako takie nie mogą być stroną zobowiązaną do naprawiania szkody. Słusznie więc przyjęto, iż podmiotem ponoszącym pełną odpowiedzialność powinien być tutaj skarb państwa.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Nawiązując do tego, o czym mówiła pani poseł sprawozdawca - iż zdania były identyczne, panowała pełna jednomyślność co do tego projektu ustawy zarówno w trakcie prac podkomisji, jak i połączonych komisji pod kierownictwem pani poseł Liszcz, które zaopiniowały w sposób pozytywny ten projekt ustawy - chcę stwierdzić, że także Klub Parlamentarny Unii Wolności wyraża pełne poparcie dla tego projektu. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Pawlaka w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełMirosławPawlak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z prawdziwą satysfakcją zabieram głos w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego w przedmiocie projektowanej ustawy o odpowiedzialności materialnej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej i Urzędu Ochrony Państwa za szkody wyrządzone w mieniu tych organów, przedstawionej w druku nr 693 zawierającym projekt rządowy i w druku nr 1046 zawierającym sprawozdanie połączonych Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PosełMirosławPawlak">Funkcjonariusze wymienieni w projekcie ustawy, wykonując swoje obowiązki służbowe, posługują się coraz częściej nowoczesnym, bardziej precyzyjnym sprzętem, niejednokrotnie bardzo drogim. Dysponując tym mieniem i sprzętem, stanowiącym wyposażenie indywidualne lub wyposażenie kilku lub kilkunastu funkcjonariuszy działających wspólnie w zaistniałych okolicznościach, mogą doprowadzić do utraty lub zniszczenia w części czy w całości powierzonego sprzętu. Oczywiście nie wchodzi tu w rachubę wina umyślna, chociaż projekty ustaw przewidują takie przypadki, chodzi tu raczej o lekkomyślność lub niedbalstwo, czyli winę nieumyślną, występujące w czasie wykonywania obowiązków wymagających użycia powierzonego sprzętu lub mienia. Mogą zaistnieć również tego typu okoliczności wynikające z działania osób trzecich lub działania w warunkach stanu wyższej konieczności.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PosełMirosławPawlak">Uchwalenie ustawy o odpowiedzialności materialnej funkcjonariuszy jest uzasadnione koniecznością porządkowania przepisów prawnych, co wynika z zapisów Konstytucji Rzeczypospolitej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dotychczasowe przestarzałe przepisy, zawarte w dekrecie z 5 października 1955 r., nie pasują do obecnego funkcjonowania służb wymienionych w omawianych projektach. Zapisy zawarte w projektach dzisiaj dyskutowanych dokładnie i precyzyjnie określają oraz regulują zasady odpowiedzialności zarówno majątkowej, jak i służbowej funkcjonariuszy. W rozdziale 3 określona jest odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną w mieniu powierzonym funkcjonariuszom działającym na rzecz jednostek, w których pracują. Rozdział 4 mówi o dochodzeniu roszczeń o odszkodowanie.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PosełMirosławPawlak">Proponowane i omawiane zapisy projektowanej ustawy przyczynią się z jednej strony do większej dbałości i troski funkcjonariuszy o powierzony im sprzęt, z drugiej zaś zniknie strach i obawa funkcjonariuszy - chodzi tu o hamowanie dyspozycyjności w trakcie wykonywania obowiązków i konsekwencje wynikające z tego tytułu. Wydane przez prezesa Rady Ministrów w formie rozporządzenia przepisy określą szczegółowo zasady i tryb powierzania funkcjonariuszom mienia.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PosełMirosławPawlak">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za uchwaleniem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PosełMirosławPawlak">Korzystając z okazji, mając na uwadze, że do tych służb należy Państwowa Straż Pożarna, jak również ochotnicze straże pożarne, a obchody święta patronalnego, dnia św. Floriana, trwają przez prawie cały miesiąc, praktycznie już od 1 maja, składam w imieniu Poselskiego Zespołu Strażaków, w imieniu Wysokiej Izby wszystkim strażakom najlepsze życzenia i przekazuję pozdrowienia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zamiar przedstawienia pytań zgłosili panowie posłowie: Jerzy Jaskiernia, Władysław Stępień, Władysław Skrzypek, Jan Sieńko, Władysław Adamski, Jerzy Zakrzewski i pan poseł Grzegorz Woźny.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Czy ktoś z pań i panów posłów zgłasza ponadto zamiar przedstawienia pytania?</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#WicemarszałekStanisławZając">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#WicemarszałekStanisławZając">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Jaskiernię z klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej w celu przedstawienia pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować jedno pytanie do pani poseł sprawozdawcy - ewentualnie powiążę to z poprawką, panie marszałku - oraz jedno pytanie do przedstawicieli rządu.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Moje pytanie do pani poseł sprawozdawcy dotyczy konstrukcji art. 5. W pierwszym zdaniu czytamy: „W razie wyrządzenia nieumyślnie szkody przez kilku funkcjonariuszy, każdy z nich ponosi odpowiedzialność za część szkody, stosownie do przyczynienia się do niej i stopnia winy”. W drugim zdaniu natomiast mówi się: „Jeżeli nie jest możliwe ustalenie stopnia winy i przyczynienia się poszczególnych funkcjonariuszy do powstania szkody, odpowiadają oni w częściach równych”. Otóż wydaje się, że to są dwa rozstrzygnięcia o istotnym znaczeniu, które powinny stanowić samodzielne elementy konstrukcji legislacyjnej. Stąd w mojej ocenie, panie marszałku, Wysoka Izbo, konstrukcja tej normy powinna obejmować dwa ustępy: ust. 1 w brzmieniu zdania pierwszego i ust. 2 w brzmieniu zdania drugiego. Chciałbym zgłosić tego typu poprawkę. Uzależniam to jednak od stanowiska pani poseł sprawozdawcy, bo gdyby się okazało, że komisja analizowała tę sprawę i są jakieś szczególne okoliczności, które uzasadniają dotychczasową konstrukcję, to wycofam się ze zgłoszenia poprawki. Podkreślam, panie marszałku, że będzie to zgłoszenie w trybie warunkowym.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Kolejne pytanie kieruję do rządu. Wielokrotnie pytałem o to rząd, ponieważ tego typu konstrukcja powtarza się niemalże w każdym projekcie, który wychodzi czy to z ministerstwa obrony, czy spraw wewnętrznych... Mówię o art. 20 i wcześniejszym art. 18. Otóż tu jest konstrukcja, że „do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie, nie dłużej jednak niż przez 6 miesięcy, zachowują moc dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie dekretu, o którym mowa w art. 16, o ile nie są sprzeczne z niniejszą ustawą”. Moje pytanie do rządu obejmuje trzy kwestie.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Po pierwsze: czy są przepisy wykonawcze sprzeczne z ustawą, a jeżeli tak, to które to są przepisy i kiedy oraz w jakim trybie zostaną wyeliminowane?</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PosełJerzyJaskiernia">Po drugie: co dzieje się w sytuacji niedotrzymania terminu 6 miesięcy? Czy to oznacza, że przepisy wykonawcze zgodne z tą ustawą tracą moc?</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PosełJerzyJaskiernia">Po trzecie: jaki jest mechanizm kontrolny? Ponieważ rząd ustawicznie stosuje tę konstrukcję z art. 18, w związku z tym chciałbym zapytać, jakie są tego uwarunkowania.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#PosełJerzyJaskiernia">Jeżeli chodzi natomiast o art. 20, to chciałbym zapytać pana ministra, w jakim zakresie przepisy Kodeksu cywilnego będą stosowane, tzn. na ile ta konstrukcja ma charakter zupełności, jeśli chodzi o rozstrzygnięcia podstawowych spraw merytorycznych, a na ile stanowi tylko wyjątek od reguły. A więc gdzie będzie reguła, gdzie będzie wyjątek - gdyby pan minister zechciał w imieniu rządu w tej sprawie wypowiedzieć się. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">O przedstawienie pytania proszę pana posła Władysława Stępnia z klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełWładysławStępień">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełWładysławStępień">Sądzę, że mam jedno pytanie do pani poseł sprawozdawcy, Teresy Liszcz, i do pana ministra, przedstawiciela rządu. Tak się składa, że rozpatrujemy bardzo ważną ustawę związaną z odpowiedzialnością, szczególnie przy prowadzeniu akcji - przez funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej - która zawsze w swoim dramacie może wnieść dodatkowe okoliczności, powodujące konkretne straty materialne. Chodzi tu np. o taką sytuację, jak gaszenie wieżowca, w którym zainstalowano wiele cennego oprzyrządowania i aparatury. Ktoś mógłby później stwierdzić, że w tym przypadku można było zastosować inną technikę gaszenia, a konkretny oficer podjął decyzję taką, jaka w jego mniemaniu była najlepsza. Chciałem zapytać, czy przy okazji nowelizacji, doskonalenia prawa nie można by w przypadku ryzyka powstającego w konkretnych akcjach ratowania ludzi i mienia zastosować całkowitej ochrony prawnej i finansowej, aby straty, które powstaną, były pokrywane przez skarb państwa, co byłoby gwarantowane. Są przecież przykłady tego, że konkretni ludzie, m.in. członkowie organizacji rządowych, swoją działalnością powodują straty finansowe państwa i nie ponoszą za to żadnej odpowiedzialności. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zadanie pytania pana posła Władysława Skrzypka z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełWładysławJózefSkrzypek">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam 3 pytania do pana ministra i do pani poseł sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PosełWładysławJózefSkrzypek">Pytanie pierwsze. Czy proponowana ustawa o odpowiedzialności materialnej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, strażaków Państwowej Straży Pożarnej, funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa jest zgodna z prawem obowiązującym w Unii Europejskiej? Chciałbym prosić o podanie przykładów państw, które mają podobną ustawę.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PosełWładysławJózefSkrzypek">Pytanie drugie. Czy nie należałoby bardziej szczegółowo uregulować odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy w mieniu osoby trzeciej - dotyczy to art. 9?</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PosełWładysławJózefSkrzypek">Pytanie trzecie. Dlaczego w ustawie jest przewidziany tak długi okres, 6 miesięcy, na wprowadzenie przepisów wykonawczych - dotyczy to art. 18? Czy nie można tego okresu skrócić? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">O przedstawienie pytania proszę pana posła Jana Sieńkę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełJanSieńko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Analizując dokumenty poprzednie i ten najnowszy, sprawozdanie komisji, chciałbym zadać trzy pytania pani poseł sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PosełJanSieńko">Po pierwsze, czy pani poseł nie uważa, że byłoby celowym wyraźne rozciągnięcie uregulowań dotyczących odpowiedzialności materialnej za szkody w mieniu na świadczenia pobrane przez funkcjonariusza nienależnie.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PosełJanSieńko">Po drugie, czy podziela pani poseł pogląd, że zapis, który określa pojęcie „funkcjonariusz” używany w projekcie ustawy, sugeruje, że dotyczy ono wyłącznie osób a nie organów. Nie jest znana sytuacja, by funkcjonariusz, jako osoba fizyczna czynił nakłady na przygotowanie lub częściową realizację, np. zadań inwestycyjnych. Takie decyzje leżą jedynie w kompetencjach organów konkretnych jednostek.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PosełJanSieńko">Po trzecie, na zakończenie dodam, że wątpliwości budzić może na podstawie obecnie obowiązujących przepisów to, czy nie wydłuży się procedura załatwiania spraw szkodowych w związku z przewidywaną w ustawie możliwością kierowania odwołań od orzeczeń do sądu pracy. Dotychczas cała procedura postępowań szkodowych realizowana była w resorcie spraw wewnętrznych i administracji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">O przedstawienie pytania proszę pana posła Władysława Adamskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełWładysławAdamski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Łatwo zauważyć, że poszczególne kluby parlamentarne popierają przedłożony projekt ustawy, ale pewne wątpliwości o charakterze szczegółowym pozostają i w tym kontekście chciałbym zwrócić się z pytaniem od pani poseł sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PosełWładysławAdamski">Czy pani poseł nie uważa, że w proponowanym nam przedłożeniu wskazana jednak byłaby konkretyzacja, że odpowiednie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się nie tylko do postępowania wyjaśniającego, ale również do orzeczeń wydawanych przez właściwe organy? Sądzę, że rozszerzenie to stwarzałoby możliwość eliminowania tych sytuacji, co do których nie trudno jest powiedzieć, że mogą pojawić się i stworzyć w sumie bardzo poważne problemy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">O przedstawienie pytania proszę pana posła Grzegorza Woźnego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełGrzegorzWoźny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam jedno pytanie, jedną wątpliwość i prosiłbym panią poseł czy pana ministra o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PosełGrzegorzWoźny">Ustawa, którą dzisiaj omawiamy, nad którą dyskutujemy, nie dotyczy żołnierzy. Wyjaśniono, dlaczego nie dotyczy żołnierzy. Mam pytanie, jak będą traktowane osoby, które w wymienionych w tej ustawie organach będą odbywały zastępczą zasadniczą służbę wojskową. Czy osoba, która w ramach zasadniczej służby wojskowej będzie odbywać służbę właśnie w Straży Granicznej, w Państwowej Straży Pożarnej lub w Policji, będzie traktowana jak żołnierz czy jak funkcjonariusz wyżej wymienionych służb? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">O zadanie pytania proszę pana posła Mirosława Pawlaka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełMirosławPawlak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam pewną wątpliwość. Wynika ona z tego, iż mówimy tu o służbach mundurowych, a także o odpowiedzialności. Jest to przedmiotem dzisiejszych obrad. Natomiast sprawa dotyczy ochotniczych straży pożarnych, które są włączone w krajowy system ratowniczo-gaśniczy i nie tylko. Biorą one udział w akcjach, dysponują mieniem nie państwowym, ale samorządowym, bo każdy samochód, każdy sprzęt jest własnością gminy. Ochotnicze straże pożarne dysponują tym mieniem w różnego rodzaju akcjach w ramach niesienia pomocy.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PosełMirosławPawlak">Powstał popłoch wśród ochotników, że też będą musieli potem zwracać za szkody. Jest to wielki problem dla ludzi, którzy ochotniczo tę służbę pełnią, a jednak dysponują sprzętem i może się przecież zdarzyć, że szkody w mieniu będą również poniesione i to znaczne. I kto wtedy ich weźmie w obronę? Mówię to w związku z tą ustawą, ale może na przyszłość powinniśmy o tym też pomyśleć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana Krzysztofa Budnika, w tym również w celu udzielenia odpowiedzi na pytania skierowane do pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałbym jednoznacznie stwierdzić, że rząd w pełni popiera ostateczny kształt projektu ustawy nie tylko w zakresie zmiany tytułu, ale także pod względem wszystkich merytorycznych rozstrzygnięć i brzmienia przepisów, które uzyskały swój ostateczny kształt po naprawdę merytorycznych, nie tylko długich, ale bardzo szczegółowych, zawierających dokładną analizę poszczególnych instytucji prawnych, pracach w podkomisji, a następnie na posiedzeniu połączonych komisji sejmowych. W związku z tym chciałbym bardzo podziękować pani przewodniczącej, poseł sprawozdawcy Teresie Liszcz, która rzeczywiście nadała dobre brzmienie tej ustawie. Wydaje mi się, że jest to dobra ustawa. Nawet ośmieliłbym się powiedzieć, że ta ustawa nie tyle uporządkuje obecny stan prawny w zakresie odpowiedzialności funkcjonariuszy służb za bezpieczeństwo wewnętrzne w kraju, ale ureguluje tę materię, bowiem obecny stan prawny jest następujący. Do funkcjonariuszy na przykład Policji państwowej, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej stosuje się odpowiednio przepisy dekretu, który w zasadzie reguluje sprawy związane z odpowiedzialnością materialną żołnierzy, a więc osób pełniących swoją służbę w ramach Ministerstwa Obrony Narodowej, resortu odpowiedzialnego za bezpieczeństwo wewnętrzne. Wydaje się, że właśnie ta ustawa, ten projekt ustawy, który mam nadzieję niedługo stanie się prawem obowiązującym, będzie bardzo dobrym wzorem dla Ministerstwa Obrony Narodowej, aby przygotować na jego podstawie odrębną regulację prawną, regulującą już w sposób nowoczesny zasady odpowiedzialności materialnej, majątkowej żołnierzy za szkody wyrządzane w jednostce wojskowej. Wydaje się jednak, że regulacje te powinny przebiegać nie razem, a osobno z tego względu, że jednak pewną odmiennością charakteryzuje się służba w formacjach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne, w formacjach cywilnych, aczkolwiek umundurowanych, i pewną odmiennością charakteryzuje się służba pełniona w strukturach jednostek wojskowych, które z natury rzeczy w pełnym zakresie wykonują swoje zadania jedynie w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa zewnętrznego naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Chciałbym również, zanim przystąpię do udzielenia odpowiedzi na niektóre pytania (wiele było skierowanych do pani poseł Teresy Liszcz), jednoznacznie podkreślić, iż w naszej ocenie ta dobra ustawa zawiera w sobie również funkcje gwarancyjne dla funkcjonariuszy działających w granicach dopuszczalnego ryzyka. Bardzo wiele mówiliśmy na temat zasad i zakresu odpowiedzialności funkcjonariuszy, a warto bardzo mocno zaakcentować przepis art. 4, który stanowi o sytuacjach, w których funkcjonariusze nie ponoszą odpowiedzialności. A nie ponoszą odpowiedzialności, nawet gdy została wyrządzona szkoda, gdy wynikła ona w związku z ich działaniem w granicach dopuszczalnego ryzyka. Wydaje się, że takie jednoznaczne ustawowe rozstrzygnięcie tej kwestii spowoduje, że funkcjonariusze - czy to policjanci, czy właśnie strażacy, czy funkcjonariusze innych policji, na przykład Straży Granicznej - przy wykonywaniu swoich obowiązków służbowych nie będą się obawiali własnej odpowiedzialności, a bardziej będą się koncentrowali na podejmowaniu zdecydowanych działań, bo wtedy one mogą być skuteczne. Chodzi o to, aby na przykład policjanci podejmujący pościg za sprawcami jakichś zbrodni nie myśleli o tym, że uszkodzą pojazd samochodowy, którego używają, ale raczej o tym, jak należy skutecznie ująć sprawców danego przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Druga bardzo istotna zaleta tej ustawy to eliminacja administracyjnego postępowania przedsądowego. Wydaje się, że dla funkcjonariuszy służb to jest również korzystny wybór z tego względu, że postępowanie administracyjne z natury rzeczy cechuje się pewnym władztwem administracyjnym, natomiast postępowanie cywilne - równością stron. Stąd zmianę tę należy odbierać jako przybliżenie kontroli sądowej do osób, które mogą pozostawać w sporze z jednostką, w której wystąpiła szkoda, uzyskanie pełniejszych gwarancji obiektywnego rozpatrzenia sprawy, a jednocześnie, w porównaniu z obecnie obowiązującym stanem prawnym, następuje zdjęcie ciężaru inicjatywy wszczęcia kontroli sądowej z funkcjonariuszy, którzy mogli jedynie odwoływać się do sądu od niekorzystnych, ich zdaniem, decyzji administracyjnych, ponosząc cały ciężar podjęcia tej inicjatywy, wniesienia odwołania, sporządzenia tego odwołania. Obecnie to organ państwowy, gdy będzie uważał, że funkcjonariusz powinien jednak, choćby w części, wyrównać pewną szkodę, będzie musiał taką inicjatywę, na zasadach ogólnych, podejmować, wszczynać sprawę przed właściwym sądem.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Ustawa również trafnie bardzo mocno akcentuje i stwarza możliwość ugodowego rozwiązywania tych sporów. Jest to także bardzo zasadne ze względu na specyfikę wykonywania obowiązków służbowych. Rzeczywiście coraz częściej, i tak powinno być, funkcjonariusze będą dysponowali bardzo drogim, specjalistycznym sprzętem: czy to do utrzymania bezpieczeństwa, na przykład w zakresie ochrony przeciwpożarowej, czy to przy zwalczaniu przestępczości. Nasi funkcjonariusze muszą mieć poczucie pewności, że w sytuacjach, gdy zarzuty będą niezasadne, nie będą ponosili odpowiedzialności i że nie ich obciąża ryzyko wyrządzenia nawet znaczącej szkody w mieniu.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Padło wiele szczegółowych pytań. Pan poseł Jaskiernia zakwestionował... a w zasadzie poprosił o wyjaśnienie rzeczywiście bardzo często używanej formuły dotyczącej utrzymania na okres przejściowy w mocy postanowień przepisów wykonawczych, do czasu wydania nowych, już na podstawie nowych delegacji ustawowych. Podkreśliłbym, że ta formuła jest pewną tradycją polskiego ustawodawcy, bo to nie jest tak, że to od teraz czy w tej kadencji parlament stosuje tego rodzaju rozwiązania w przepisach przejściowych, po prostu tak zawsze było. Jest to spowodowane tym, że nie można dopuścić, aby w prawie, a zwłaszcza w tak istotnym, bo dotykającym bezpośrednio praw jednostki w zakresie jej odpowiedzialności odszkodowawczej, istniała luka. Stąd jest konieczność utrzymania przepisów dotychczasowych, choćby o charakterze proceduralnym, wskazywania odpowiednich organów, które dane sprawy mogą rozstrzygać i może nie tyle, na jakich zasadach, ale, na jakich warunkach mogą kształtować czy rozstrzygać w konkretnych, indywidualnych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Tu chodzi o przepisy zgodne, a mnie chodziło o przepisy niezgodne, kto je uchyla i kiedy.)</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Tutaj jest następująca relacja, która wynika ze standardów obowiązującej obecnie konstytucji zawierającej odpowiedni rozdział o hierarchii źródeł prawa. Jeżeli przepis podustawowy, a więc rangi rozporządzenia właściwego ministra czy Rady Ministrów, jest niezgodny z przepisem ustawy, a więc z aktem prawnym wyższym rangą, to po prostu nie obowiązuje i nie stosuje się go. Powinien on ulec uchyleniu. Ale nawet, jeżeli dany organ właściwy do uchylenia takiego przepisu nie zdąży w terminie usunąć go z systemu prawnego, to przepis ustawowy ma pierwszeństwo i powoduje, że na przykład dane rozporządzenie albo jego część nie ma bezpośredniego zastosowania. Po prostu przepis ustawy wyprzedza postanowienia uchylanego czy tracącego moc aktu podustawowego i taka sytuacja ewentualnie zaistniałaby, gdyby w ciągu sześciu miesięcy nie udało się wydać wszystkich aktów wykonawczych. Ja deklaruję, że uda się, ponieważ równolegle trwają prace nad aktami wykonawczymi do tej ustawy, do projektu rządowego już był załączony akt wykonawczy, z tym że delegacje uległy zmianie. Jest szereg nowych delegacji, zgodnie ze sprawozdaniem komisji sejmowych, ale wydaje się, że 6-miesięczny okres vacatio legis jest wystarczający do tego, aby te akty prawne wydać, tym bardziej że w dużej części...</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Na ile jest przewidziany?)</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Na trzy miesiące.)</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Trzy miesiące? To przepraszam. W takim razie w tym terminie będziemy musieli zdążyć. 6-miesięczny okres byłby wygodniejszy dla rządu, ale w takim razie będziemy musieli wywiązać się z tego w okresie 3 miesięcy. Chciałbym jednak zwrócić uwagę, i to państwo posłowie w debacie sejmowej podkreślaliście, że w dużej części zasady odpowiedzialności materialnej funkcjonariuszy wzorują się na odpowiedzialności pracowniczej regulowanej w Kodeksie pracy. Są oczywiście zawarte pewne odmienności, ale w bardzo dużej części wzorem dla tych regulacji są te akty prawne, które dotyczą odpowiedzialności pracowniczej.</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">I trzecie pytanie, w jakim zakresie stosuje się Kodeks cywilny. Wydaje się, że jedną z zalet tej właśnie ustawy jest odesłanie wprost do zasad odpowiedzialności regulowanych w Kodeksie cywilnym. Na to wskazuje już nawet tytuł, bo mówimy jednoznacznie o odpowiedzialności majątkowej tych osób, funkcjonariuszy służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne, jest jedynie wyłączenie w zakresie przedawnienia do postanowień Kodeksu pracy.</u>
          <u xml:id="u-37.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Ta ustawa stanowi rozwiązanie szczególne w stosunku do Kodeksu cywilnego we wszystkich innych sprawach, na przykład dotyczących przesłanek tej odpowiedzialności, trybu tej odpowiedzialności, oprócz zasad na przykład odpowiedzialności solidarnej. Tam, gdzie nie zastosowano tej szczególnej odpowiedzialności in solido, będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego, nie tylko w zakresie instytucji nieregulowanych, ale również tych instytucji, dla których przepisy Kodeksu cywilnego mogą stanowić uzupełnienie. Ja w tej chwili nie dysponuję tekstem Kodeksu cywilnego i wydaje się, że nie jest to miejsce, żeby szczegółowo przedstawiać poszczególne przepisy, które będą miały zastosowanie, ale to odesłanie jest bardzo wartościowe i z całą pewnością potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-37.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Pan poseł Stępień podniósł kwestię, czy postulat realizacji przez ustawodawcę całkowitej ochrony funkcjonariuszy na przykładzie strażaków Państwowej Straży Pożarnej, zdjęcia jakiejkolwiek odpowiedzialności, jeżeli szkoda wystąpiłaby w przypadku podejmowania interwencji, na przykład gaszenia pożaru... Wydaje się, że ta zasada, kiedy nie można przypisać winy zaniedbania czy zaniechania swoich obowiązków, jest właśnie realizowana w tej ustawie. Poprzez przesłanki tej odpowiedzialności, wymóg wystąpienia przesłanki winy, choćby nieumyślnej, jak również - wcześniej to sygnalizowałem - to postanowienie o przesłance działania w ramach dopuszczalnego ryzyka, postanowienia te powodują, że ta zasada jest w pełni respektowana. Natomiast nie możemy zwolnić od jakiejkolwiek odpowiedzialności funkcjonariuszy, którzy ewidentnie zawinili wyrządzenie szkody czy umyślnie ją wyrządzili bądź po prostu zupełnie lekceważyli swoje obowiązki.</u>
          <u xml:id="u-37.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Jeżeli chodzi o zgodność ze standardami Unii Europejskiej, to w ramach prac legislacyjnych zasięgaliśmy opinii Komitetu Integracji Europejskiej. Uzyskaliśmy opinię, iż przedmiot tej ustawy nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej. Natomiast przeprowadzając badania porównawcze, okazało się, że regułą jest, iż funkcjonariusze służb, a więc pracownicy, osoby, których stosunek zatrudnienia opiera się na stosunku służbowym, mają szczególne regulacje dotyczące zakresu swojej odpowiedzialności. Jest to właśnie spowodowane specyfiką obowiązków służbowych policjantów, strażaków czy innych funkcjonariuszy, od których bardzo często oczekujemy wykonywania tych obowiązków nie tylko z narażeniem własnego zdrowia, ale także z narażeniem mienia, którym dysponują przy wykonywaniu swoich obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-37.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Jeżeli chodzi o regulacje dotyczące odpowiedzialności wobec osoby trzeciej, w której mieniu została wyrządzona szkoda, to nie jest w zasadzie zakres tej ustawy, ta odpowiedzialność jest regulowana jednoznacznie w przepisach prawa cywilnego, w szczególności Kodeksu cywilnego. My tutaj jedynie statuujemy zasadę, zresztą również gwarancyjną wobec osób trzecich, że to skarb państwa wyłącznie ponosi odpowiedzialność wobec tych osób. A więc istnieje tutaj całkowita gwarancja uzyskania pełnego odszkodowania. Natomiast ta ustawa przede wszystkim reguluje odpowiedzialność funkcjonariusza wobec skarbu państwa, jeżeli ten spełni świadczenie wobec innej osoby.</u>
          <u xml:id="u-37.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Jeżeli chodzi o okres vacatio legis, to kwestia ta już była omówiona. Pytanie rzeczywiście zmierzało do tego, czy nie wydłużyć go do 6 miesięcy. Wydaje się, że okres 3 miesięcy jest też właściwy, był on uzgodniony i taki będzie obowiązek rządu, żeby w tym terminie wywiązać się z nakazu ustawodawcy.</u>
          <u xml:id="u-37.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Kolejne pytania - pan poseł Sieńko - dotyczyły rozszerzenia zakresu przedmiotu regulacji ustawowej, na przykład o świadczenia nienależnie pobrane przez funkcjonariuszy różnych służb. Wydaje się, że nie jest to zasadne. Zasady wypłaty uposażeń, zwrotu nienależnie pobranych świadczeń są regulowane innymi przepisami i chyba nie ma konieczności rozszerzania akurat tej materii ustawowej. Czyniłoby to ją niezasadną. Tam jest nieco inny tryb dochodzenia zwrotu tych świadczeń, a także inne są przesłanki zwrotu tych świadczeń. Wspomnę choćby problem świadczenia pobranego w dobrej wierze, a już skonsumowanego.</u>
          <u xml:id="u-37.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Nie zgadzam się również z tezą pana posła Sieńki o wydłużeniu procedury dochodzenia odszkodowania poprzez zastąpienie obecnie obowiązującego trybu administracyjnego trybem sądowym. W zasadzie to nie jest zastąpienie tego trybu, ale skrócenie trybu ustalania tego odszkodowania, ponieważ eliminujemy przedsądowe postępowanie administracyjne. Jak wcześniej powiedziałem, właśnie to daje większe gwarancje obiektywnego rozstrzygania ewentualnych sporów, gwarantuje pełniejszą realizację zasad konstytucyjnych - sprawy o charakterze cywilnym powinny należeć w pełnym zakresie do kognicji wymiaru sprawiedliwości, w szczególności orzecznictwa sądowego.</u>
          <u xml:id="u-37.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Pan poseł Woźny zapytał o status osób pełniących swoje obowiązki w ramach tzw. zastępczej służby wojskowej. Status tych osób jest następujący. Zastępczą służbę wojskową bądź na przykład służbę w Policji zaliczamy na poczet obowiązkowej służby wojskowej. Taka osoba nie posiada statusu żołnierza, lecz status policjanta, strażaka, zarówno jeśli chodzi o zakres uprawnień, obowiązków związanych z pełnieniem służby czy to w Państwowej Straży Pożarnej, czy w Policji, jak i, w konsekwencji, zakres odpowiedzialności materialnej. Tak więc ta ustawa będzie miała do tych osób zastosowanie w pełnym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-37.19" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Natomiast trudne jest pytanie pana posła Pawlaka dotyczące statusu i podstawy odpowiedzialności członków ochotniczych straży pożarnych. Wydaje się, że tutaj należy posiłkować się postanowieniami ustawy o ochronie przeciwpożarowej, na podstawie której należy określać status ochotniczych straży pożarnych. Obecnie, zgodnie z prawem, są to stowarzyszenia zwykłe, którym bardzo często powierzane jest mienie komunalne, ponieważ to gminy w pierwszym rzędzie wyposażają ochotnicze straże pożarne bardzo często w coraz wartościowszy, drogi, specjalistyczny sprzęt służący do gaszenia pożarów. Wydaje się, że powinniśmy zastanowić się nad tym problemem. Ta ustawa nie zmienia, a na pewno nie pogarsza, statusu tych osób. Na przykład w wypadku współpracy z Policją osoby nie będące funkcjonariuszami a współdziałające z Policją są po prostu osobami przybranymi i także mają ochronę prawną na zasadach ogólnych polskiego prawa; chodzi o działania w stanie wyższej konieczności, dla ochrony dobra wyższego: życia, zdrowia innych ludzi bądź mienia innych ludzi. Na pewno ich odpowiedzialność nie jest rozszerzona, nie jest inna niż odpowiedzialność funkcjonariuszy danej służby, którzy uczestniczyli w tożsamej akcji. Przyjmuję to pytanie jako sugestię, aby te kwestie wziąć pod uwagę przy okazji dokonywanych zmian. Cały czas trwają prace koncepcyjne dotyczące krajowego systemu ochrony przeciwpożarowej, podmiotowości poszczególnych jednostek, także ustawy o ochronie przeciwpożarowej.</u>
          <u xml:id="u-37.20" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiKrzysztofBudnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeszcze raz bardzo serdecznie dziękuję pani poseł sprawozdawcy, przewodniczącej podkomisji, posłom, którzy pracowali w podkomisji. Uważam, że otrzymujemy dobry projekt ustawy, regulujący tę materię w sposób nowoczesny, wprowadzający czytelne zasady odpowiedzialności funkcjonariuszy przy spełnieniu jednocześnie wszystkich funkcji gwarancyjnych w zakresie pewności każdego funkcjonariusza, który w dobrej wierze będzie podejmował zdecydowane działania. A takie jest ogólne oczekiwanie społeczne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.21" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę obecnie o zabranie głosu panią poseł sprawozdawcę Teresę Liszcz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełTeresaLiszcz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Będę się starała odpowiedzieć na pytania w takiej kolejności, w jakiej były one zadawane. Zresztą pan minister w dużym stopniu już mnie wyręczył.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PosełTeresaLiszcz">Pan poseł Jaskiernia zadał pytanie dotyczące redakcji art. 5 i propozycji rozbicia tego jednoustępowego artykułu na dwa ustępy. Przyznam się, że mam ambiwalentne odczucia. Czym się kierowaliśmy, przyjmując jednoustępowy artykuł?</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PosełTeresaLiszcz">Po pierwsze, tak zostało to zaproponowane w przedłożeniu rządowym.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PosełTeresaLiszcz">Po drugie, tak jest w analogicznym art. 118 Kodeksu pracy.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#PosełTeresaLiszcz">Wydaje się, że związek obydwu zdań jest na tyle silny, że lepiej jest, jeśli tworzą one jeden ustęp. Sądzę, że rozbicie na dwa ustępy chyba nie dałoby jakichś wyraźnych korzyści ani nie miałoby znaczenia dla interpretacji. Myślę, że byłoby to gorsze rozwiązanie, właśnie dlatego, że jest tak mocny związek, takie wyraźne nawiązanie zdania drugiego do zdania pierwszego. Regułą jest to, że poszkodowany powinien zrobić wszystko, co jest możliwe, żeby ustalić przyczynienie się każdego z funkcjonariuszy do powstania szkody oraz stopień winy. Dopiero jeżeli to się okaże absolutnie niemożliwe, wchodzi ta reguła zastępcza. Ale to drugie rozwiązanie jest warunkowane wyczerpaniem możliwości ustalenia stopnia przyczynienia się do powstania szkody i stopnia winy, o czym mowa w zdaniu pierwszym. I ze względu na ten ścisły związek obydwu zdań byłabym za tym, żeby jednak nie zmieniać tej redakcji.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#PosełTeresaLiszcz">Jeśli pan poseł pozwoli, to - chociaż pytanie dotyczące art. 20 było adresowane głównie do pana ministra - ponieważ akurat mam przed sobą Kodeks cywilny, może jeszcze w tej kwestii drobne uzupełnienie. Odsyłając do Kodeksu cywilnego, mieliśmy na myśli różne przepisy dotyczące odpowiedzialności za szkodę, zwłaszcza za czyny niedozwolone. Na przykład pierwszy artykuł Kodeksu cywilnego, który będzie na pewno stosowany, jest art. 425, wyłączający odpowiedzialność osoby, która była niepoczytalna. Albo art. 441, dotyczący solidarnej odpowiedzialności za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym przez kilka osób. Myślę, że znalazłyby się jeszcze inne przepisy, np. dotyczące siły wyższej jako okoliczności wyłączającej odpowiedzialność, konstrukcji stanu wyższej konieczności i obrony koniecznej - art. 423, 424. To są te najważniejsze przepisy, które tutaj wejdą w grę. A musieliśmy zawrzeć takie odesłanie mimo wzorowania się na Kodeksie pracy, ponieważ Kodeks pracy zawiera - w art. 300 - odesłanie do Kodeksu cywilnego. Lepsze wydawało nam się bezpośrednie odesłanie do Kodeksu cywilnego aniżeli odsyłanie pośrednie, przez Kodeks pracy.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#PosełTeresaLiszcz">Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Stępnia, dotyczące w istocie art. 4: Pan poseł wyraża obawę, że funkcjonariusz może niekiedy ponosić odpowiedzialność mimo braku winy, ryzykując w warunkach akcji, kiedy trzeba szybko podejmować decyzje, kiedy nie ma czasu na długie zastanawianie się - że może ktoś funkcjonariuszowi zarzuci, iż podjął decyzję, która nie była najlepsza z możliwych. Czy w takiej sytuacji powinien ponosić odpowiedzialność? Otóż formuła dopuszczalnego ryzyka z art. 4 chroni, naszym zdaniem, funkcjonariusza w takiej sytuacji - pod warunkiem że jego decyzja nie była w sposób oczywisty błędna, niezgodna z aktualnym stanem wiedzy technicznej, z możliwościami działania, że nie można zarzucić wyboru rozwiązania oczywiście niewłaściwego. Natomiast gdyby to rozwiązanie było jednym z alternatywnych, dopuszczalnych w tej sytuacji, to w granicach dopuszczalnego ryzyka funkcjonariusz nie będzie odpowiadał, nie będzie można mu postawić zarzutu, że to rozwiązanie, chociaż dopuszczalne, w tej sytuacji nie było optymalne. Na tym bowiem polega konstrukcja dopuszczalnego ryzyka, że się dopuszcza także to, że decyzja nie była najlepsza; o ile nie była oczywiście błędna, oczywiście zła.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#PosełTeresaLiszcz">Na pytanie o zgodność z prawem Unii Europejskiej pan minister już odpowiedział, podobnie na zarzut dotyczący art. 9, mianowicie zbyt ogólnikowej regulacji odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej. Ja tylko dodam, że jedyną funkcją art. 9 jest wskazanie wyłącznie na jednostkę zatrudniającą funkcjonariusza jako podmiot zobowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej osobie trzeciej. Gdyby tego nie było, to zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego poszkodowany mógłby dokonywać wyboru, jeśli chodzi o to, do kogo kieruje roszczenie; mógłby wybrać funkcjonariusza. Zwykle i tak by wybrał jednostkę jako podmiot, z którego łatwiej ściągnąć odszkodowanie, ale mógłby skierować roszczenie również do funkcjonariusza. A zatem przepis ten chroni funkcjonariusza przed odpowiedzialnością wobec osoby trzeciej, poprzestając na quasiregresowej odpowiedzialności, zwykle dużo łagodniejszej, wobec jednostki. Natomiast szczegółowe zasady odpowiedzialności jednostki wobec osoby trzeciej są regulowane w Kodeksie cywilnym, w przepisach o czynach niedozwolonych.</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#PosełTeresaLiszcz">Pan poseł Skrzypek pyta, dlaczego aż sześć miesięcy dano na przygotowanie przepisów wykonawczych. Otóż w zasadzie nie sześć, lecz trzy miesiące. Przez sześć miesięcy mogą obowiązywać istniejące już przepisy wykonawcze, o ile nie są sprzeczne z nową ustawą. A poza tym chodzi tu o okres maksymalny; nie ma przeszkód, a nawet jest bardzo pożądane, by premier i właściwi ministrowie wydali te rozporządzenia możliwie najwcześniej.</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#PosełTeresaLiszcz">Pan poseł Sieńko wyrażał obawę, że ustawa reguluje tylko odpowiedzialność osób fizycznych, funkcjonariuszy za szkody wyrządzone w czasie akcji, a nie dotyczy odpowiedzialności organów. Rozumiem, że nie chodzi tu o organ w sensie właściwym, bo organ nie ponosi odpowiedzialności; odpowiada albo osoba fizyczna, albo osoba prawna. Jeśli dana jednostka nie ma osobowości prawnej, to odpowiada skarb państwa, którego stacją w sensie cywilnoprawnym jest dana jednostka. Trzeba jednak pamiętać, że odpowiedzialność, którą reguluje omawiana ustawa, dotyczy nie tylko szeregowych funkcjonariuszy, lecz wszystkich; także tych, którzy są na stanowiskach dowódczych, którzy stanowią jednoosobowe, monokratyczne organy, np. komendant główny, komendanci wojewódzcy i powiatowi, a więc może się to odnosić także do ich błędnych decyzji dotyczących np. inwestycji; ta kwestia też jest tym objęta. Nie chodzi tylko o policjanta, który ściga przestępcę i uszkadza samochód, lecz dotyczy to wszystkich, również funkcjonariuszy zatrudnionych na dowódczych stanowiskach.</u>
          <u xml:id="u-39.10" who="#PosełTeresaLiszcz">Nie bardzo zrozumiałam pana posła Adamskiego. Pan poseł zarzucał, jak rozumiem, że nie ma wyraźnego odesłania do Kodeksu postępowania administracyjnego w części ustawy dotyczącej trybu dochodzenia odszkodowań. Otóż w sytuacji, gdy wyeliminowaliśmy administracyjny tryb ustalania i dochodzenia odszkodowania, nie ma powodu do odsyłania do Kodeksu postępowania administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-39.11" who="#PosełTeresaLiszcz">Wrócę do kwestii poruszanej przez pana posła Sieńkę, który wyrażał obawy, że postępowanie w sprawach dotyczących odszkodowań od funkcjonariuszy będzie wydłużone. Otóż to poprzednio można było mówić o wydłużeniu, kiedy obowiązywał tryb administracyjny; orzeczenie właściwego organu objętego tymi przepisami, np. Policji, a potem możliwość odwołania się. Dzisiaj zgodnie z projektowaną ustawą nie ma tej dwustopniowości - ma to być albo ugoda zawierana między poszkodowanym i sprawcą szkody, albo skierowanie sprawy od razu do sądu pracy.</u>
          <u xml:id="u-39.12" who="#PosełTeresaLiszcz">Pan minister już wyręczył mnie w dosyć skomplikowanej kwestii dotyczącej osób, które odbywają służbę zastępczą w Policji lub podobnej formacji; chodzi o to, że mają status funkcjonariuszy tych służb. W pełni się do tego przychylam.</u>
          <u xml:id="u-39.13" who="#PosełTeresaLiszcz">Natomiast rzeczywiście dosyć skomplikowany jest problem, który podjął pan poseł Pawlak. Można by się wykręcić stwierdzeniem, że to nie jest materia tej ustawy, bo nie chodzi o funkcjonariusza. Nie chcę jednak się wykręcać. Wydaje mi się, że pewnym wyjściem na gruncie obecnego prawa może być art. 4201 Kodeksu cywilnego, który dotyczy odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy samorządu terytorialnego. Zasadą jest, że za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy samorządu przy wykonywaniu obowiązków odpowiada jednostka samorządu terytorialnego, w której imieniu była wykonywana dana czynność. W czym upatruję możliwość rozwiązania problemu podniesionego przez pana posła Pawlaka? W ostatnim zdaniu tego przepisu mówi się o tym, że za funkcjonariuszy samorządu terytorialnego uważa się także osoby działające na zlecenie organów gminy. Być może dałoby się pod to podciągnąć także strażaków, którzy przecież za zgodą czy wręcz na zlecenie organów gminy, używając sprzętu ufundowanego przez te organy, prowadzą akcję przeciwpożarową czy jakieś prewencyjne akcje. Wydaje mi się, że można by tak zinterpretować ten przepis, ale to nie zmienia faktu, że sprawa jest zbyt ważna, bo przecież ochotnicze straże pożarne to organizacja masowa i niezwykle zasłużona, i jest kwestia tego, czy nie powinno być tu wyraźnej regulacji. Pełna odpowiedź na to pytanie wymagałaby przestudiowania przepisów o ochronie przeciwpożarowej i dokładniejszego przestudiowania pod tym kątem przepisów Kodeksu cywilnego. Myślę, że tą sprawą zajmie się zespół działający na rzecz strażaków w Sejmie, a ja zgłaszam gotowość włączenia się w te prace.</u>
          <u xml:id="u-39.14" who="#PosełTeresaLiszcz">Mam nadzieję, że odpowiedziałam na wszystkie pytania. Jeśli nie, to panowie posłowie się upomną. Na koniec chciałabym serdecznie podziękować przedstawicielom wszystkich klubów, którzy udzielili wsparcia temu projektowi, a także panu ministrowi za miłe słowa skierowane pod adresem podkomisji i moim. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-39.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WicemarszałekJanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#WicemarszałekJanKról">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ zapowiedziałem poprawkę do art. 5, używając trybu warunkowego, uzależniając to od wyjaśnień pani poseł sprawozdawcy, to chcę powiedzieć, że aczkolwiek podtrzymuję tezę, że chodzi tutaj o dwie zasady, które stanowią dwie dyspozycje prawne i na wypadek nowelizacji lepiej byłoby, jeśli one byłyby w odrębnych jednostkach legislacyjnych, to przekonuje mnie argument pani poseł, że skoro w innym przepisie użyto tej konstrukcji, to zmiana ta mogłaby tworzyć wrażenie, że dajemy jakąś nową dyspozycję prawną. W tej sytuacji wycofuję się, a więc nie wnoszę poprawki do art. 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WicemarszałekJanKról">Tak rozumiałem pana wystąpienie przed wypowiedzianą przeze mnie formułą: „zamykam dyskusję”. Ale dziękuję za potwierdzenie tego i wycofanie zapowiedzianej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#WicemarszałekJanKról">Tak więc powtarzam: Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#WicemarszałekJanKról">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#WicemarszałekJanKról">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#WicemarszałekJanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o wniosku prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ponownego rozpatrzenia ustawy z dnia 4 marca 1999 r. o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustawy o zamówieniach publicznych (druki nr 1008 i 1067).</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pana Ryszarda Kalisza w celu przedstawienia uzasadnienia wniosku o ponowne rozpatrzenie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 4 marca 1999 r. po rozpatrzeniu poprawek Senatu Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ustawę o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustawy o zamówieniach publicznych. Marszałek Sejmu w tym samym dniu przedstawił ustawę do podpisu prezydentowi. Działając na podstawie art. 122 ust. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej odmówił podpisania ustawy i w dniu 25 marca 1999 r. zwrócił ustawę Sejmowi z wnioskiem o jej ponowne rozpatrzenie.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Zdaniem prezydenta ustawa dokonuje nowelizacji obowiązującej ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji niezgodnie z wyrażonym w uzasadnieniu projektu nowelizacji zamiarem ustawodawcy. Ponadto uchwalonej ustawie prezydent zarzuca brak zgodności,</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">— po pierwsze — z normami europejskimi,</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">— po drugie — z ustrojową pozycją władz w państwie,</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">— po trzecie — z konstytucyjną zasadą niezależnego, otwartego i pluralistycznego charakteru mediów.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Niezależnie od tego, ustawa dotknięta jest wadami natury techniczno-legislacyjnej, bo używa niejasnych i nieostrych pojęć.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Uchwalona ustawa jest wynikiem inicjatywy ustawodawczej Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 1997 r. zakładającej nowelizację obowiązującej ustawy o radiofonii i telewizji. Celem tej nowelizacji, jak to wynikało z uzasadnienia rządowego projektu, było zbliżenie niektórych rozwiązań ustawy do standardów europejskich, w związku z:</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">— po pierwsze, przystąpieniem Polski do OECD,</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">— po drugie, włączeniem naszego kraju do jednolitej polityki audiowizualnej Unii Europejskiej,</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">— po trzecie, wykonywaniem ratyfikowanej właśnie wtedy przez Polskę Europejskiej konwencji o telewizji ponadgranicznej.</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Rezultat prac parlamentarnych nad projektem nowelizacji jest jednak inny niż zakładał rząd, przede wszystkim dlatego, iż przepisy ustawy nowelizującej nie zbliżają naszego prawa dotyczącego mediów do prawa europejskiego, a wręcz odwrotnie. Ten problem był już sygnalizowany przez Komitet Integracji Europejskiej w opinii o projekcie, który później został złożony jako inicjatywa ustawodawcza w Sejmie. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej fakt ten bardzo niepokoi, z uwagi na to, że Rzeczpospolita Polska w układzie stowarzyszeniowym przyjęła na siebie obowiązek harmonizacji polskiego prawa z prawem wspólnot europejskich.</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Podstawowym mechanizmem związanym z tworzeniem wspólnego rynku na obszarze Unii Europejskiej jest swobodny przepływ towarów, usług, osób i kapitału. Nie są z tym zgodne ograniczenia reklam w stosunku do dzieci i młodzieży. Ustawa nowelizująca zabrania całkowicie reklam zagrażających rozwojowi psychicznemu i fizycznemu dzieci lub młodzieży i wprowadza ograniczenia pod względem czasu nadawania reklam, mogących zagrozić temu rozwojowi. Rozróżnienie pomiędzy przekazami zagrażającymi rozwojowi dzieci i młodzieży, a przekazami, które mogą zagrozić, jest nieostre i wielokrotnie mieliśmy już trudności w praktyce z przeprowadzeniem rozróżnienia tego rodzaju pojęć.</u>
          <u xml:id="u-43.12" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Trudności w stosowaniu przepisów ustawowych prowadziłyby w rezultacie do eliminacji reklam, adresowanych do szerokiej rzeszy małoletnich konsumentów, którzy jako obywatele mają pełne prawo do korzystania z wielu dóbr, z wielu dziedzin życia - oświaty, kultury, prawidłowego żywienia, sportu, itp. W przyjętym w prawodawstwie europejskim ratio legis ograniczenia reklam kierowanych do nieletnich jest takie skonstruowanie treści przekazu reklamowego, aby nie miało miejsca wykorzystywanie łatwowierności i ufności wynikającej z niedojrzałości odbiorcy reklamy. Z tych właśnie względów postanowienia art. 16 dyrektywy nr 89 Rady Wspólnot Europejskich zakazują reklamy, która polega na zachęcaniu do kupna i jest skierowana bezpośrednio, tu cytuję, po pierwsze, do nieletnich, i wykorzystuje ich niedoświadczenie i łatwowierność, jak również na apelowaniu do dzieci i młodzieży w celu nakłaniania rodziców, bądź innych osób, do zakupu towarów lub usług.</u>
          <u xml:id="u-43.13" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Ta dyrektywa nr 89 Rady Wspólnot Europejskich posługuje się, jak widać, jednolitym kryterium reklam, które mogą powodować powstanie szkód fizycznych lub moralnych u nieletnich. Ustanawia ograniczenia w nadawaniu takich audycji poprzez odpowiedni dobór czasu ich emisji lub zastosowanie środków technicznych zapewniających niedostępność takich audycji dla nieletnich. Ponadto w prawie wspólnotowym, podobnie jak w prawie polskim do tego czasu, używana jest kategoria „nieletni”, która ma wyraźne znaczenie prawne. Natomiast zastosowane w nowelizacji określenia „dzieci i młodzież” są pojęciami z języka potocznego i bez ustawowego ich zdefiniowania stosowanie takich przepisów napotykałoby trudności: do kiedy jest się bowiem dzieckiem i do kiedy jest się młodzieżą? Chcę podkreślić, że w prawie europejskim w wyniku stosowania przepisów, w których używa się pojęcia „nieletni”, w praktyce i orzecznictwie wyraźnie uznaje się, że nieletni, zgodnie z prawem danego kraju, oznacza osobę w takim wieku, kiedy dopiero uzyskuje się pełnoletność.</u>
          <u xml:id="u-43.14" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Powstaje zatem pytanie: W jakim celu ustawodawca dąży do zastąpienia dotychczasowego, bardziej zgodnego z normami europejskimi stanu prawnego, wynikającego z normatywnego aktu prawnego niższej rangi, tj. z rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 21 listopada 1994 r. w sprawie szczegółowych zasad rozpowszechniania przez radio i telewizję audycji, które mogą zagrażać psychicznemu, uczuciowemu lub fizycznemu rozwojowi dzieci i młodzieży, zasadą sprzeczną z normami europejskimi, niezwykle trudną - co podkreślam - do realizacji, a w niektórych przypadkach niemożliwą do zrealizowania?</u>
          <u xml:id="u-43.15" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Obowiązek dostosowywania ustawodawstwa wewnętrznego do prawa Unii Europejskiej obejmuje dziedziny prawa uznane w tym względzie za priorytetowe, a do takich należą normy regulujące sytuację prawną i funkcjonowanie przedsiębiorstw oraz zasady obrotu gospodarczego. Powinny być one objęte procesem zbliżania szybciej niż inne - co oznacza, że rozwiązania ustawowe dotyczące reklam powinny uwzględniać interesy podmiotów, dla których formy te są istotnym elementem ich działalności oraz przyczyniają się do rozwoju konkurencyjności. Warunki zaś prowadzenia działalności gospodarczej nie powinny odbiegać od zasad i norm funkcjonujących w prawodawstwie Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-43.16" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Zakwestionowana ustawa nie zrealizowała zamiaru ustawodawczego także przez fakt niezajęcia się w ogóle potrzebami rynku audiowizualnego, wynikającymi z nowych technik i technologii, które w najbliższym czasie sektor ten zdominują. Dotyczy to zwłaszcza przekazu cyfrowego, technik multimedialnych, kanałów tematycznych telewizji i radia na żądanie czy też usług telekomunikacyjnych świadczonych z wykorzystaniem częstotliwości przyznanej koncesją na nadawanie programów radiowych lub telewizyjnych.</u>
          <u xml:id="u-43.17" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uchwalona ustawa zmienia przepisy określające tryb przyjmowania rocznego sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz sposób wygaśnięcia kadencji wszystkich członków Krajowej Rady w razie nieprzyjęcia sprawozdania przez Sejm i Senat. Zgodnie z obowiązującym aktualnie stanem prawnym Sejm i Senat w uchwałach przyjmują sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Prezydent w sprawie przyjęcia sprawozdania nie wypowiada się w formie aktu urzędowego - jest to tzw. czynność prawna milcząca. W sytuacji natomiast kiedy Sejm i Senat w uchwałach odrzucają sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, dla wygaśnięcia kadencji Krajowej Rady niezbędne jest potwierdzenie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Potwierdzenie to ma formę aktu urzędowego i stosownie do art. 144 ust. 2 konstytucji wymaga kontrasygnaty prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-43.18" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Znowelizowany art. 12 ust. 3 ustawy o radiofonii i telewizji zobowiązuje prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do wydania postanowienia w przedmiocie przyjęcia jak i odrzucenia rocznego sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Oznacza to, iż każdorazowo przy tego rodzaju czynności niezbędne by było uzyskanie kontrasygnaty prezesa Rady Ministrów wobec wydanego aktu urzędowego prezydenta. Dotyczyłoby to zarówno przyjęcia, jak i odrzucenia sprawozdania. Ma to oczywiście istotne znaczenie ustrojowe. Poddaje bowiem kontroli prezesa Rady Ministrów, a więc osoby kierującej rządem, który jest zawsze emanacją polityczną większości parlamentarnej, autonomiczny dotychczas akt woli prezydenta dotyczący przyjęcia sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-43.19" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Stwierdzić należy, że zamierzona w nowelizacji próba związania prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej kontrasygnatą przy podejmowaniu decyzji o wygaśnięciu kadencji Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji praktycznie biorąc do niczego nie prowadzi. Zgodnie bowiem z pozostającym bez zmiany art. 12 ust. 5 ustawy wygaśnięcie kadencji wskutek nieprzyjęcia sprawozdania Krajowej Rady przez Sejm i Senat następuje wyłącznie wtedy, gdy prezydent potwierdzi ten fakt. Prezydent wydaje w takiej sprawie postanowienie. Słowo „potwierdzi” oznacza właśnie tyle, że jeżeli prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nie zgadzałby się na wygaśnięcie kadencji Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, to po prostu nie wydałby żadnego aktu urzędowego, nie miałaby więc miejsca kontrasygnata i nie byłoby potwierdzenia. To jest tak, gdy zamiary osób zgłaszających poprawki do tekstów ustaw przekształcają się w przeciwieństwo tego, co chcieli osiągnąć projektodawcy.</u>
          <u xml:id="u-43.20" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Zmiana ta, jak już powiedziałem, tak naprawdę niczego nie wnosi, natomiast w sposób kategoryczny zniekształca dotychczasowy zamierzony przez ustawodawcę w 1992 r. i spójny z koncepcją Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. sposób rozliczania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z jej działalności rocznej przez organy, które Krajową Radę Radiofonii i Telewizji powołują. Pragnę przypomnieć, że powołanie członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej nie wymaga kontrasygnaty prezesa Rady Ministrów. Jest to zapisane w konstytucji i ta nowela do ustawy ten spójny system po prostu łamie. I to, muszę powiedzieć, łamie w sposób, który nie zawsze będzie odpowiadał intencjom osób, które to chciały wprowadzić, czy mógłby nie odpowiadać.</u>
          <u xml:id="u-43.21" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Zgodnie z pierwotną koncepcją ustawy o radiofonii i telewizji prezydent Rzeczypospolitej Polskiej realizuje w omawianym przypadku rolę arbitra i mediatora w sytuacjach zakłócenia funkcjonowania konstytucyjnych organów państwa. Stanowi to element stabilizacji Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji - organu stojącego na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji. Włączenie prezesa Rady Ministrów - powtarzam - włączenie prezesa Rady Ministrów, osoby kierującej Radą Ministrów, która jest zawsze emanacją polityczną większości parlamentarnej, czyli tej większości, która kieruje w sposób praktyczny pracą Sejmu i Senatu, w coroczną ocenę sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji poprzez nałożenie na prezydenta obowiązku wydawania postanowienia z obowiązkiem niezbędnego uzyskiwania kontrasygnaty uzależniłoby Krajową Radę od rządu, a tym samym od bieżących zmian politycznych. Intencją działań w 1992 r. było uniezależnienie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji od rządu. Natomiast ta nowela wprowadza uzależnienie od woli i decyzji prezesa Rady Ministrów. To właśnie niweczyłoby konstytucyjną niezależność Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, która jest niezbędna przy spełnianiu jej funkcji nakładanych na nią przez konstytucję. Niezależność tę budują takie elementy jak pluralistyczny tryb powoływania składu tego organu, nieodwoływalność jego członków, długość kadencji niezależna od kadencji organów państwa uprawnionych do powoływania składu rady.</u>
          <u xml:id="u-43.22" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa nowelizująca głęboko ingeruje w dotychczasowy system funkcjonowania publicznej radiofonii i telewizji, wprowadzając możliwość odwołania rady nadzorczej spółki publicznego radia lub telewizji przed upływem jej kadencji przez walne zgromadzenie, którym jest oczywiście minister skarbu państwa. Zgodnie z dodanym ust. 1 lit. b w art. 28 ustawy o radiofonii i telewizji rada nadzorcza spółki telewizyjnej i radiowej jest obligatoryjnie odwoływana w przypadku odmowy skwitowania rady przez walne zgromadzenie. Zdecydowanie upolitycznia to działalność mediów, uzależniając byt tak ważnego organu spółki radiowej lub telewizyjnej od decyzji członka Rady Ministrów, członka rządu, który jest lub pełni w tym przypadku funkcję walnego zgromadzenia. Należy tu przypomnieć stanowisko Trybunału Konstytucyjnego zawarte w uchwale z dnia 13 grudnia 1995 r. w sprawie o sygnaturze akt W6/95, która to uchwała dotyczyła powszechnej wykładni przepisów art. 26 ust. 4 i art. 28 ust. 1 zdanie drugie ustawy o radiofonii i telewizji. Ta uchwała była jednoznaczna.</u>
          <u xml:id="u-43.23" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Wyprzedzając już pytania, pragnę poinformować, że Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. stanowi, że uchwały w sprawie powszechnie obowiązującej wykładni ustaw utraciły swoją moc obowiązującą, jednak nie oznacza to, że wskutek tego stało się nieaktualne rozumienie prawa przedstawione przez najwyższy autorytet prawno-konstytucyjny, jaki zbiorowo reprezentują sędziowie Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał Konstytucyjny ustalił właśnie wtedy, że ustawa nie daje Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji bądź zgromadzeniu wspólników spółki radiowej czy telewizyjnej, które to funkcje zgromadzenia wypełnia minister - wtedy był to minister finansów, teraz jest to minister skarbu - żadnego uprawnienia do odwoływania członków rad nadzorczych w tych spółkach.</u>
          <u xml:id="u-43.24" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Trybunał Konstytucyjny podkreślił wtedy szczególny aspekt zasady niezależności publicznej radiofonii i telewizji, gdy rozpatruje się jej pozycję właśnie wobec rządu i struktur jemu podległych. Czyli ta nowela idzie w sposób niezwykle wyraźny przeciwko stanowisku Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-43.25" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Jeszcze raz podkreślę, że zasadniczym celem reformy w zakresie mediów publicznych w 1992 r. było uniezależnienie publicznej radiofonii i telewizji od Rady Ministrów, tak by publiczna radiofonia i telewizja nie mogła być politycznym instrumentem rządzenia. Zachowanie pluralizmu, swobodnego wyrażania poglądów przez obywateli możliwe jest tylko wtedy, gdy zachowuje się wyraźny dystans środków publicznego przekazu od aktualnego dysponenta politycznego. Publiczna radiofonia i telewizja, funkcjonująca w formie spółek akcyjnych, musi wypełniać postawione przed nią cele ustawowe. Jest bezpośredni związek publicznej radiofonii i telewizji z realizacją zasady wolności słowa i prawa do informacji. I to właśnie nie pozwala na traktowanie spółek publicznej radiofonii i telewizji w taki sam sposób jak innych spółek prawa handlowego, których celem jest wyłącznie prowadzenie działalności gospodarczej i zapewnienie należytego wykorzystania majątku wspólników. Funkcje spółek publicznej radiofonii i telewizji mają znacznie szerszy charakter. Muszą one realizować konstytucyjne prawa obywateli i z tego względu nabierają szerszego publiczno-prawnego charakteru.</u>
          <u xml:id="u-43.26" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Przytoczona treść stanowiska zajętego w uchwale przez Trybunał Konstytucyjny ma charakter uniwersalny. Nie może być ono zanegowane żadnym doraźnym celem podporządkowania władz spółek telewizyjnych i radiowych ministrowi, konstytucyjnie zobowiązanemu do realizacji polityki rządu. Gdyby nawet przyjąć, że minister skarbu państwa chce respektować zasady wolności słowa, to jest on konstytucyjnie zobowiązany do realizacji polityki rządu, czyli mógłby nie zawsze te dwie cechy wcielać.</u>
          <u xml:id="u-43.27" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Upolitycznienie radiofonii i telewizji przejawia się także we wprowadzeniu w art. 28a znowelizowanej ustawy zasady bezpośredniego desygnowania przez ugrupowania parlamentarne (w miejsce powoływania, jak dotychczas, przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji) 10 członków każdej z rad programowych publicznej radiofonii i telewizji. Ustawa przy tym nie wskazuje desygnatu pojęcia „ugrupowanie parlamentarne”, czy to jest klub parlamentarny, koło parlamentarne, czy jakakolwiek inna struktura w parlamencie. Jest to kolejny przykład wprowadzania desygnatów, które nie odpowiadają rozwiązaniom zgodnym z ustawą. W tych warunkach wejście w życie uchwalonej noweli do ustawy o radiofonii i telewizji zanegowałoby konstytucyjną zasadę demokratycznego państwa prawnego.</u>
          <u xml:id="u-43.28" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Rozwiązania noweli były poddawane również krytyce przez przedstawicieli nauki prawa. Pragnę także podkreślić, iż nowelizację oceniają negatywnie nadawcy telewizyjni, organizacje przedsiębiorców, organizacje reklamodawców, organizacje młodzieżowe. Do prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wpłynęły prośby o niepodpisywanie ustawy od wielu nadawców niepublicznych, od międzynarodowych organizacji i instytucji.</u>
          <u xml:id="u-43.29" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa o radiofonii i telewizji wymaga szerszej nowelizacji, uwzględniającej potrzebę dostosowania rynku mediów publicznych do nowoczesnych technik multimedialnych, nowych technologii dynamicznie rozwijającego się sektora elektronicznych środków przekazu. Natomiast zdaniem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ta nowelizacja jest zła i narusza wszystkie zasady, o których wcześniej powiedziałem. Powyższe względy wskazują, iż odmowa podpisania przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustawy o zamówieniach publicznych i wniosek o ponowne jej rozpatrzenie są umotywowane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jerzego Wenderlicha w celu przedstawienia stanowiska komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełSprawozdawcaJerzyWenderlich">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rola sprawozdawcy jest zawsze bardzo trudna, bo niewidowiskowa... I, panie ministrze, oczywiście, dlatego jest trudna, bo niewidowiskowa. Muszę starać się, aby choćby jednego elementu własnych emocji czy interpretacji w owo sprawozdanie nie włączyć.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PosełSprawozdawcaJerzyWenderlich">Na jednym z ostatnich posiedzeń sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu rozpatrywano wniosek prezydenta RP w sprawie ponownego rozpatrzenia ustawy z dnia 4 marca br. o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustawy o zamówieniach publicznych. Nie chciałbym przeceniać faktu powierzenia mi, posłowi opozycji, roli sprawozdawcy, niemniej pozwalam sobie potraktować to jako przejaw rosnącej kultury politycznej w pracach naszej komisji. Jest oczywiste, że w komisyjnej dyskusji sprzed kilkunastu dni na temat tych kwestii pojawiały się opinie nader przeciwstawne. Zwolennicy zakwestionowania ustawy przez pana prezydenta twierdzili, iż ów znowelizowany akt prawny z 4 marca tegoż roku sprzeczny jest z normami europejskimi, z konstytucyjną zasadą niezależnego i pluralistycznego charakteru mediów i podważa ustrojową pozycję władz w państwie.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#PosełSprawozdawcaJerzyWenderlich">Sformułowanie, że uregulowania zawarte w ustawie prowadzą do istotnego regresu w zbliżaniu prawa polskiego do unormowań obowiązujących w krajach Unii Europejskiej, spotkało się z odpowiedzią, że wolą zwolenników nowelizacji i celem tych zapisów nie było dostosowanie polskiego prawa do norm Unii Europejskiej, lecz jedynie zbliżenie tych norm. Podkreślano, że nowelizacja prowadzić może do nierównoprawnego traktowania producentów krajowych i zagranicznych. W replice pojawił się zarzut, że kwestionowanie nowelizacji bierze się jedynie z chęci obrony interesów grup kapitałowych, operujących na rynku mediów. Zarówno przeciwnicy jak i zwolennicy nowelizacji wyrażali pogląd, że jedno z rozwiązań zapisane w noweli może prowadzić do naruszenia konstytucyjnej normy w taki sposób, że rozwiązania zawarte w ustawie albo rozszerzą prerogatywy prezydenckie poza zakres zapisany w konstytucji, albo w przypadku kontrasygnaty premiera osłabią funkcje prezydenta. Zwracano uwagę, że już wcześniej sygnalizowano błędność tej poprawki, ale z chęci jej zmiany - tak twierdzono podczas obrad komisji - niestety nic nie wyszło. Trzeba było zastanowić się - replikowano dalej - czy nie lepiej było skierować sprawę do Trybunału Konstytucyjnego, który prawdopodobnie orzekłby niespójność konstytucyjną tego zapisu i wtedy ów zapis trzeba by w Sejmie poprawić. Twierdzono, że to rozwiązanie byłoby lepsze niż wetowanie całej ustawy. Kolejnym argumentem przemawiającym za nieuchwaleniem ustawy był fakt, że zawarty w ustawie podział treści na takie, które już zagrażają i takie, które mogą zagrażać rozwojowi dzieci i młodzieży, jest z racjonalnego punktu widzenia nie do udowodnienia.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#PosełSprawozdawcaJerzyWenderlich">Rezultat działań ustawodawcy, twierdzono, uznać należy zatem za zbędny, gdyż nie stwarza to warunków do realizacji przyjętych zapisów. W replice posłużono się argumentem, że niezgoda na takie zapisy oznacza, iż w dalszym ciągu rodziny będą pozbawione możliwości obrony przed mediami - będą jej pozbawione i dzieci, i młodzież. W odpowiedzi na zarzut, że ustawa narusza otwarty, pluralistyczny charakter mediów oraz ich niezależność od ośrodków władzy, stwierdzono między innymi, że umożliwienie ministrowi skarbu państwa odwoływania rad nadzorczych czy też swojego przedstawiciela w radzie nadzorczej nie oznaczałoby bynajmniej podporządkowania tychże rad polityce rządu.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#PosełSprawozdawcaJerzyWenderlich">Ci, którzy negatywnie oceniali tę nowelizację, również ci, którzy ją dezawuowali, twierdzili, że nadawcy telewizyjni, organizacje przedsiębiorców, a także organizacje reklamodawców są jej przeciwni. Zwolennicy nowelizacji podkreślali zaś, że uwzględniając opinię nadawców, organizacji przedsiębiorców i reklamodawców nie bierze się pod uwagę opinii odbiorców, czyli telewidzów. W replice stwierdzono, że prezydent, odmawiając podpisania ustawy, przede wszystkim wziął pod uwagę właśnie opinie telewidzów, którzy telewizję obdarzają olbrzymim zaufaniem, stawiając ją na trzecim miejscu wśród instytucji budzących największe zaufanie oraz szacunek, i upolityczniona nowelizacja mogłaby zachwiać tym stanem rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#PosełSprawozdawcaJerzyWenderlich">Na tym pragnąłbym zakończyć przedstawianie argumentów, które na posiedzeniu komisji zostały przytoczone. Jako sprawozdawca zostałem zobowiązany do ich przedstawienia, a także do poinformowania, że komisja przeciwna jest ponownemu uchwaleniu ustawy, o czym zdecydowała większością głosów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WicemarszałekJanKról">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#WicemarszałekJanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Wełnickiego w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełTomaszWełnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny AWS opowiada się za odrzuceniem weta, które prezydent zgłosił do nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji, w przekazanym Sejmowi uzasadnieniu tego weta nie ma bowiem wystarczających argumentów merytorycznych. Prezydent formułuje trzy zarzuty: sprzeczności z normami europejskimi, naruszenia porządku konstytucyjnego oraz złamania zasady pluralistycznego funkcjonowania mediów publicznych i ich niezależności od władzy.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#PosełTomaszWełnicki">Trzeba przypomnieć, że w projekcie nowelizacji uwzględniono potrzebę zbliżenia rozwiązań do norm europejskich, ale nie pełne ich podporządkowanie i dostosowanie. Nowelizacja zdaniem AWS nie jest sprzeczna z normami europejskimi. W niektórych przypadkach jest od nich bardziej rygorystyczna, na przykład lepiej chroni prawa odbiorców, a to nie kłóci się ze wspomnianymi dyrektywami.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#PosełTomaszWełnicki">Prezydent w uzasadnieniu przeciwstawia się priorytetowi ochrony produkcji polskiej w programach telewizyjnych i radiowych. Twierdzi, że dyskryminuje to ogólnie rozumianą produkcję europejską. Otóż zdaniem AWS produkcja polska jest produkcją europejską, zawsze więc ochrona produkcji polskiej jest ochroną produkcji europejskiej. Co więcej, ochrona polskiej kultury musi być priorytetem dla parlamentu, oczywiście musi przeważać nad interesami innych krajów należących także do wspólnoty europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#PosełTomaszWełnicki">Prezydent wskazał, że istota wszelkiej reklamy to nic innego, jak nawoływanie do nabywania towarów i usług. Owszem, zgoda. Ale jednocześnie prezydent stwierdził, że nie należy tego zbytnio ograniczać. Postawione zostały prawa reklamodawcy przed prawami odbiorcy i ta dysproporcja w uzasadnieniu prezydenta jest naszym zdaniem wyjątkowo rażąca. Prezydentowi nie podobają się szczególnie przepisy zakazujące nadawania bądź ograniczające nadawanie audycji zagrażających bezpieczeństwu i rozwojowi dzieci i młodzieży. Tyle że obrona dzieci i młodzieży przed takimi wpływami musi być dla parlamentu, zdaniem AWS, ważniejsza niż ochrona interesu ekonomicznego reklamodawców. Co więcej, zarzut, że nie wiadomo, jaka jest różnica między dziećmi a młodzieżą, właściwie do kiedy jest się dzieckiem, jest o tyle nieuzasadniony, że w konwencjach, w których Polska jest stroną, w konwencjach o ochronie praw dziecka wyraźnie określono, że jest się nim do osiemnastego roku życia. Fakt, że jest jedna rozbieżność formalna między prawem europejskim a tym, co parlament zaproponował w nowelizacji. Otóż konwencja europejska stanowi, że audycje zawierające telesprzedaż nie mogą być krótsze niż 15 minut, a nowelizacja - że nie mogą być dłuższe niż 15 minut. Rozwiązanie europejskie jest jednak nie do pogodzenia ze specyfiką polskiego rynku audiowizualnego. Jest to szczegół techniczny, ale ta norma europejska byłaby w naszych warunkach po prostu absurdem. Przyjęto taką, która jest wprost odzwierciedleniem tego, co obowiązuje na polskim rynku audiowizualnym.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#PosełTomaszWełnicki">Można zgodzić się z tym, że są obawy co do zgodności z konstytucją przepisu obligującego prezydenta do wydania postanowienia w przedmiocie przyjęcia bądź też odrzucenia rocznego sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Warto jednak przypomnieć, że AWS sprzeciwiała się wprowadzeniu tego przepisu do ustawy. Nasz pomysł był inny. Proponowaliśmy, a przegraliśmy w głosowaniu, aby do odrzucenia sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wystarczyło zdanie dwóch z trzech podmiotów: Sejmu, Senatu, prezydenta. W ten sposób każdy z tych podmiotów osobno byłby wzmocniony. Jest oczywiście łatwiej uzgodnić takie odrzucenie z jednym z dwóch pozostałych niż z dwoma naraz. Natomiast przywołanie zastrzeżenia konstytucyjnego w tym wypadku, jak sądzimy, nie uzasadnia sięgnięcia po środek tak radykalny jak weto. Wystarczył wniosek do Trybunału w tej konkretnej sprawie. Nie trzeba było marnować dorobku pracy parlamentu, nie trzeba było w tym celu wetować ustawy.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#PosełTomaszWełnicki">Wreszcie trzeci zarzut. Dotyczy on rad nadzorczych i tego, że muszą być one odwoływane przez podmioty, które przedtem te rady nadzorcze powołały, w sytuacji kiedy nie otrzymają skwitowania. Pan prezydent podnosi, że narusza to zasadę pluralizmu i niezależności w mediach publicznych. Trudno jest mówić o pluralizmie tam, gdzie go w ogóle nie ma, więc sądzimy, że ten zapis akurat nie mógł go naruszyć. Natomiast wydaje nam się, że zapis obowiązujący obecnie jest karykaturalny. Prowadzi do sytuacji, w której rada nadzorcza działająca na szkodę spółki, rada nadzorcza, która jest negatywnie oceniana po rocznym okresie pracy, jest właściwie całkowicie bezkarna. W żaden sposób nie można wymagać od tych, którzy do rady nadzorczej należą, tego, żeby realizowali swoje obowiązki w sposób prawidłowy. Mieliśmy przykłady takiej sytuacji w publicznym Radiu Łódź. Tam akurat interwencja ministra skarbu pozwoliła zaradzić sytuacji, ale niewątpliwie wprowadzenie pewnych rozwiązań do ustawy o radiofonii i telewizji znacznie by te sprawy uprościło.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#PosełTomaszWełnicki">Przywołane zostało orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. Oczywiście nie ma ono wykładni powszechnie obowiązującej, choć oczywiście pewien autorytet sędziów Trybunału Konstytucyjnego i tejże instytucji w jakiś sposób obowiązuje. Przypomnę jednak, że Trybunał wskazał na to, że w ustawie nie ma normy umożliwiającej odwołanie rady nadzorczej. To nie stoi w sprzeczności z prawem Sejmu do wprowadzenia takich zasad do owej ustawy, bo właśnie Sejm decyduje o tym, co w ustawie jest, a czego nie ma. Chcieliśmy tę lukę prawną uzupełnić. Co więcej, orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego było wydane w czasie, kiedy obowiązywały inne ustawy. Później została uchwalona ustawa o ministrze skarbu państwa, która już częściowo owe luki także wypełniła. Nasuwa się zatem pytanie: Jakie są motywy prezydenta, który zgłosił weto do ustawy o radiofonii i telewizji? Dwie sprawy, myślę, dość wyraźnie w uzasadnieniu zostały podkreślone.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#PosełTomaszWełnicki">Po pierwsze to, że prezydent zdecydowanie broni praw reklamodawców. Broni ich przed ograniczaniem możliwości swobodnego nadawania różnego rodzaju materiałów w radiu i w telewizji i czyni to, naszym zdaniem, w rażącej dysproporcji do ochrony praw odbiorców.</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#PosełTomaszWełnicki">Po drugie, znalazło się tam następujące zdanie: Proces dostosowywania prawa ma doprowadzić do stopniowego przejmowania całości dorobku prawa Unii Europejskiej. Wypada podkreślić, że Polska prowadzi z Unią Europejską negocjacje. Deklarowanie obowiązku, chęci podporządkowania całego naszego prawa całemu dorobkowi prawa europejskiego w dużym stopniu prowadzi do zaprzeczenia sensu prowadzenia tych negocjacji. Naszym obowiązkiem jest zadbanie o to, by w możliwie maksymalny sposób zachować suwerenność prawa polskiego. Sądzę, że dopóki nie jesteśmy członkiem Unii Europejskiej, musimy się o to starać ze szczególną siłą. Jest to jeden z najważniejszych elementów pracy dyplomatycznej Polski w tych latach. Narzucenie w tym momencie stanowiska, że musimy dostosować nasze prawo w całości do prawa europejskiego, jest moim zdaniem bardzo niebezpiecznym sygnałem.</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#PosełTomaszWełnicki">W związku z tym AWS wnosi i apeluje do posłów o odrzucenie weta pana prezydenta. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę pana posła Lecha Nikolskiego o zabranie głosu w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełLechNikolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, popiera sprzeciw prezydenta wobec ustawy i popiera też stanowisko Komisji Kultury i Środków Przekazu w tej sprawie, zaprezentowane przez posła Wenderlicha. Nowelizacja ustawy o radiofonii i telewizji to jeden z najdłuższych, ale i najgorszych procesów legislacyjnych w tym parlamencie. Mówię o tym bez satysfakcji, bo jakość stanowionego przez Sejm prawa musi być troską nas wszystkich tutaj pracujących. W tym wypadku na jakości ustawy zaważyło nie tyle polityczne, co ideologiczne podejście przede wszystkim posłów i senatorów klubu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PosełLechNikolski">Inicjatywa Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, firmowana czy też sygnowana przez rząd i przez rząd skierowana do Sejmu, w swojej idei zawierała te kierunki nowelizacji, o których tu już dzisiaj była mowa: zbliżenie bądź dostosowanie do przepisów Unii Europejskiej, dostosowanie do rozwoju nowego rynku medialnego. W pracach komisji ten kierunek nowelizacji się zmienił. Wypada też żałować, że z procesu tej nowelizacji w pewnym momencie wyłączył się rząd.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#PosełLechNikolski">Podzielamy zastrzeżenia, które zostały zgłoszone przed chwilą. Do kilku z nich w paru zdaniach zechcę się odnieść.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#PosełLechNikolski">Kwestia zgodności z prawem Unii czy też dostosowania do prawa Unii Europejskiej. Przed chwilą pan poseł Wełnicki powiedział o stanowisku klubu AWS w tej sprawie. Otóż chcę powiedzieć wyraźnie, że klub SLD w tej sprawie popiera stanowisko Komitetu Integracji Europejskiej, na którego czele stoi premier Jerzy Buzek, szef Ruchu Społecznego AWS. Popieramy stanowisko Komitetu Integracji Europejskiej, który jednoznacznie, jeszcze w czasie prac sejmowych, przedstawił opinię, według której to nie jest niezgodne, to w ogóle nas nie zbliża, a wręcz przeciwnie, chroni czy tworzy iluzję zamkniętego wewnętrznego rynku, wprowadza dziwne protekcjonistyczne przepisy. Tak mniej więcej z tej opinii wynikało i proponuję, abyśmy się tego trzymali.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#PosełLechNikolski">Kwestia kolejna, która tu była podnoszona, kwestia reklam i zakazu reklam. Podzielamy opinię, że podziały, które są zdefiniowane w treści nowelizacji, praktycznie są niemożliwe do wykonania, są nieostre i nie tworzą możliwości wykonania tego zapisu. Chciałbym zwrócić uwagę na działania z nieco innej strony, na porozumienia nadawców, które w tej sprawie się dokonują.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#PosełLechNikolski">Niedawno mieliśmy do czynienia z podpisaniem przez nadawców porozumienia o przyjaznych mediach. Oni sami starają się tak działać, by reklamy i audycje, które zagrażają psychicznemu rozwojowi dzieci, albo nie były wcale nadawane, albo przed nimi właściwie ostrzegano albo były emitowane w takich porach, w których z reguły dzieci nie będą tego oglądać.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#PosełLechNikolski">Kolejna kwestia dotyczy nowych warunków rozwoju rynku audiowizualnego. W tej sprawie rzeczywiście stało się tak, że niewielkie fragmenty nowelizacji, które do tego odnosiły się i które po raz pierwszy w polskim prawie próbowały określić reguły mogące panować przy nowych technologiach przekazu telewizyjnego i radiowego, zostały już na samym wstępie prac komisji odrzucone. Komisja w ogóle się tym nie zajmowała. Dziś mamy sytuację, że komisja kultury powołała w tej sprawie specjalną podkomisję, która ma zewidencjonować potrzeby zmian w prawie. Uważamy jednak, że jest to działanie w tej chwili już lekko spóźnione. W Polsce, jak rzadko gdzie w Europie, próbują zaistnieć i rywalizują ze sobą już nie dwie a trzy platformy cyfrowe. Dzieje się to w pewnej pustce prawnej i źle jest, że ta sytuacja właśnie tak wygląda.</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#PosełLechNikolski">Kolejna kwestia dotyczy sposobu odwoływania Krajowej Rady. Chcę jednoznacznie powiedzieć, iż wielokrotnie o tym mówiliśmy w trakcie prac nad ustawą, że naszym zdaniem przepisy określone w ustawie z 1992 r. sprawdziły się. Sprawdziły się nie tylko przy jednorazowych okazjach, ale sprawdziły się w całym tym czasie, który mamy za sobą od 1992 roku w kilku już okresach kohabitacji, a więc różnych większości parlamentarnych, prezydentów o różnych osobowościach. Wydaje się nam, że stabilność Krajowej Rady jest rzeczywiście bardzo ważnym elementem niezależności nie tylko mediów publicznych, ale również jest ważnym gwarantem prawidłowego rozwoju rynku medialnego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-49.8" who="#PosełLechNikolski">Ostatnia kwestia - również podnoszona we wniosku prezydenta - dotyczy tego fragmentu telewizji publicznej, który jest związany z odwoływalnością rad nadzorczych. Oczywiście w nowelizacji czy propozycji sygnowanej przez rząd i proponowanej wcześniej przez Krajową Radę były elementy pokazujące, w jaki sposób może być odwołana rada nadzorcza. Było to wyraźnie związane jedynie z sytuacjami rażącego naruszenia prawa, udokumentowanej skrajnej niegospodarności. To co jest w tej chwili w ustawie praktycznie pozostawia ministrowi skarbu dowolność działania w tej sprawie. Nie do przyjęcia są te interpretacje, które mówią, że to właśnie minister skarbu może tak działać. Są one nie do przyjęcia nie tylko z powodów prawnych, o których tu była mowa, ale także z powodu dzisiejszej praktyki, z którą mamy do czynienia. Wyraźnie widzimy, a pokazują nam to różne działania z ostatnich miesięcy, że minister skarbu podejmuje z motywów politycznych próby odwoływania członków rad nadzorczych w radiofonii publicznej. Słychać wręcz od czasu do czasu groźne pomruki związane z podjęciem decyzji o likwidacji spółek publicznego radia i telewizji. Z tych też powodów, o których powiedziałem, popieramy stanowisko prezydenta i klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej głosował będzie przeciwko ponownemu uchwaleniu ustawy o radiofonii i telewizji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu panią poseł Iwonę Śledzińską-Katarasińską w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Nowelizacja ustawy jest konieczna i chyba wszyscy obecni i nieobecni z tym się zgodzą. W przestrzeni audiowizualnej pojawiają się przecież nowe technologie, także i ta, o której już była mowa - przekaz cyfrowy. Rozszerza się zakres usług przekazywanych przez media, dalekich od tradycyjnej oferty programowej. Konwencja o wolnym przepływie idei informacji przestaje być abstrakcyjnym prawem. Także w naszych domach pojawiają się programy, które wcale nie muszą i nie są zgodne z literą naszego prawa. Aspirujemy do Unii Europejskiej, która szczególnie restrykcyjnie traktuje unifikację prawa medialnego, bo właśnie dba o europejskość i prawo to traktuje jako obronę przed konkurencją, której my także jesteśmy odbiorcami.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">Na własnym podwórku jesteśmy świadkami napięć pomiędzy formalnym właścicielem publicznej telewizji i radiofonii - ministrem skarbu, a konstytucyjnym regulatorem ładu audiowizualnego - Krajową Radą Radiofonii i Telewizji, a więc naprawdę te wszystkie kwestie muszą być uregulowane.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, zgłaszając swoje propozycje zmian dwa lata temu, przede wszystkim stawiała na dostosowanie naszego prawa do regulacji europejskich.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">Klub Unii Wolności, który mam zaszczyt reprezentować, z przykrością stwierdza, że te dwa lata stały się okresem zbyt długim, by tamto zamierzenie wypełnić, a może zbyt krótkim, by tym nowym sprostać. Właśnie my pracowaliśmy, cyzelując poszczególne artykuły, a pojawiały się nowe problemy, na które tamten projekt z roku 1997 po prostu nie odpowiadał. Tak daleko cyzelowaliśmy te artykuły, że po tych kilkunastu miesiącach pracy udało nam się właściwie wypaczyć główne założenia przyświecające inicjatorom zmian. Być może części z nas o to chodziło, ale z takiego konglomeratu nie mogła wyjść dobra ustawa.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">Przeglądając materiały zebrane podczas tej kilkunastomiesięcznej pracy, znalazłam fragment własnego wystąpienia, bodajże podczas drugiego czytania, w którym, także w imieniu klubu Unii Wolności, deklarowałam wolę uchwalenia ustawy, stwierdzając, iż mimo pewnych niedoskonałości, porządkuje ona obszary prawne związane z funkcjonowaniem telewizji i radia w Polsce. Zbliża nas jednak do regulacji europejskiej, a także, co było bardzo ważne, wzmacnia możliwości egzekucji postanowień KRRiT. To było bardzo ważne. Potem jednak było trochę czasu, jedne poprawki przepadały, inne się pojawiały i 4 marca uchwaliliśmy tekst tak dalece odbiegający od tych wersji pośrednich, iż dziś naprawdę trudno byłoby mi powtórzyć deklarację sprzed paru miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">Jest to fakt, że ustawa w kształcie zawetowanym przez prezydenta Rzeczypospolitej, jest niezgodna z dyrektywami Unii Europejskiej. Próba ustawowego, a nie jak dotychczas poprzez rozporządzenia, uregulowania kwestii produkcji krajowej w ofercie programowej radia i telewizji jest fatalnym sygnałem, jest wręcz manifestacją niechęci do przyjęcia obowiązującego w nim standardu kwot produkcji europejskiej. To fakt, że nie powiodła nam się próba zmiany art. 12 ustawy odnoszącego się do trybu pozostawienia bądź odwołania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w wyniku debaty nad rocznym sprawozdaniem tego ciała.</u>
          <u xml:id="u-51.6" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">O wersji sprzed nowelizacji tak pisał pan profesor Piotr Winczorek, cytuję ekspertyzy, które wszyscy otrzymaliśmy: Stwierdzić wypada, że art. 12 ust. 5 ustawy o radiofonii i telewizji na tle postanowień Konstytucji Rzeczypospolitej z 2 kwietnia 1997 roku, dotyczących kontrasygnaty i prerogatyw prezydenckich, przyjmuje uregulowania zawiłe i bez wywoływania istotnych wątpliwości prawno-konstytucyjnych trudne do realizacji. Są to okoliczności, które przemawiają za celowością nowelizacji tego przepisu, a także odpowiedniej nowelizacji innych postanowień zawartych w art. 12.</u>
          <u xml:id="u-51.7" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">Niestety, przyjęta przez parlament nowelizacja art. 12 nie usunęła, a wręcz pogłębiła wątpliwości. W dalszym ciągu bowiem nie wiadomo, tak przynajmniej twierdzi profesor Winczorek, kto ostatecznie decyduje o losach KRRiT: Sejm, Senat, prezydent czy też poprzez kontrasygnatę postanowienia prezydenta prezes Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-51.8" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak to już jest, że im się coś chce bardziej szczegółowo uregulować, tym łatwiej wpaść w pułapkę. Bezsprzecznie taką pułapką jest nowy zapis art. 18, w którym pojawiają się dwie kategorie: audycji, reklam i innych przekazów, które zagrażają fizycznemu, psychicznemu i moralnemu rozwojowi dzieci i młodzieży oraz audycji, reklam i innych przekazów, które mogłyby zagrozić. Emisja tych pierwszych jest zabroniona, te drugie mogą się pojawiać w godz. 23–6 rano. Rozumiem intencje, ale proszę mi powiedzieć, kto, kiedy i jak będzie decydował o tym, co już zagraża, a co dopiero mogłoby zagrozić. To naprawdę jest materia zbyt delikatna, by tutaj sobie pozwalać na zmiany interpretacji w zależności od tego, kto będzie interpretatorem.</u>
          <u xml:id="u-51.9" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Żałuję, iż dziś, popierając stanowisko komisji zawarte w druku nr 1067, klub Unii Wolności musi zarazem opowiedzieć się za odrzuceniem rozwiązań, które bezsprzecznie poprawiłyby nieco prawne otoczenie rynku audiowizualnego. Żałujemy także, że już od dziś na przykład nie może obowiązywać taki oto zapis nowego art. 22a, przypomnę: Nadawcy, których programy nie mają charakteru ogólnopolskiego lub ich programy nie są przeznaczone do powszechnego odbioru, nie mogą nabywać na wyłączność praw do transmisji letnich i zimowych igrzysk olimpijskich, mistrzostw świata i Europy w piłce nożnej oraz meczy eliminacyjnych do tych imprez z udziałem reprezentacji Polski, mistrzostw świata i Europy w lekkiej atletyce z udziałem reprezentantów Polski. Naprawdę żałuję w imieniu głównie kibiców.</u>
          <u xml:id="u-51.10" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">Żałujemy, iż w dalszym ciągu nie ma możliwości odwołania Rady Nadzorczej, która toleruje działania na szkodę spółki, Rady Nadzorczej, która de facto jest tylko i wyłącznie strażnikiem wygodnego dla siebie układu politycznego w publicznym radiu i telewizji. Tego zapisu klub Unii Wolności żałuje bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.11" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">Gdyby jednak zważyć plusy i minusy, to niestety to drugie konto jest dodatkowo obciążone brakiem rozwiązań już nie tylko wyprzedzających rzeczywistość medialną, lecz próbujących ją dogonić. Pozostaje nam uczyć się na błędach, także własnych parlamentu, i jak najszybciej przystąpić do prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Zycha w imieniu klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełJózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wetując omawianą ustawę pan prezydent m.in. zarzuca jej, iż zawiera ona przepisy sprzeczne z normami europejskimi. W czasie swojego wystąpienia w imieniu pana prezydenta pan minister Kalisz mówił także o sprzeczności z zasadami, normami i standardami europejskimi. A moi przedmówcy, w tym także pan poseł sprawozdawca komisji, mówili o takich zagadnieniach jak obowiązek zgodności, zbliżenia, harmonizacji i dostosowania do prawa europejskiego. Na co dzień mamy z tym do czynienia, w Polsce ukazuje się także wiele publikacji i sądzę, że jest pewne nieporozumienie, które należałoby wyjaśnić. Chciałbym przypomnieć, że od 1 lutego 1994 r., a więc od dnia wejścia w życie Układu Europejskiego o ustanowieniu stowarzyszenia między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi jesteśmy państwem stowarzyszonym. Inne są obowiązki państwa stowarzyszonego w zakresie m.in. dostosowywania polskiego prawa do norm europejskich, a inne będą w momencie kiedy staniemy się członkiem Unii Europejskiej. Gdy staniemy się państwem członkowskim, będziemy mieć obowiązek przejęcia dorobku prawnego Unii Europejskiej, a na dzień dzisiejszy ten dorobek wynosi ok. 32 tys. przepisów.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PosełJózefZych">Wysoki Sejmie! Proszę wybaczyć, że odwołam się tu do pewnego osobistego doświadczenia. Otóż od 1994 r. w kolejnych kadencjach w imieniu polskiego Sejmu współpracowałem z Parlamentem Europejskim w zakresie ustalania kryteriów dostosowywania polskiego prawa do norm europejskich i stąd sądzę, że mam prawo mówić o pewnych rzeczach.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#PosełJózefZych">Bardzo trafnie kolega z AWS zauważył, iż zgodnie z art. 68 Układu Europejskiego Polska zadeklarowała zbliżenie istniejącego i przyszłego ustawodawstwa wewnętrznego do prawodawstwa Unii Europejskiej. To jest stan prawny na dzień dzisiejszy. Czym innym jest deklaracja zbliżania, a czym innym jest dostosowywanie. Sądzę także, iż pan prezydent w swoim wecie myli dwa zagadnienia, a widać to wyraźnie, co postaram się wykazać, przy problemie reklamy skierowanej przeciwko dzieciom i kierowanej do dzieci. Otóż pan prezydent stawia zarzut, że następuje naruszenie norm europejskich, jeśli chodzi o dwa określenia. W naszej ustawie mówimy o przekazach, które: „zagrażają rozwojowi dziecka” i które: „mogą mu zagrażać”.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#PosełJózefZych">Wysoki Sejmie! Jako prawnik jestem też za konkretnymi określeniami ustawowymi, ale nie mogę się zgodzić z tym, że pojęcie „zagrożenie” i pojęcie „mogące zagrozić” są takie, iż nie da się ich w Polsce zdefiniować. Oczywiście to nie jest zadanie ustawy, ale przecież są normy i przepisy wykonawcze i to da się tam określić. Wysuwając ten zarzut, pan prezydent powołuje tu przepisy Wspólnot Europejskich, które mówią o zagrażaniu psychicznemu, fizycznemu i moralnemu rozwojowi dzieci.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#PosełJózefZych">Wysoki Sejmie! Na tle doświadczeń polskiej nauki wiemy doskonale, że człowiek rozwija się fizycznie i psychicznie, a zatem jeżeli mówimy o rozwoju dziecka, to mamy na myśli te dwie rzeczy, a z rozwoju psychicznego i pewnego bytu społecznego wynikają zasady moralne i łączy się z tym ich zagrożenie. A zatem uważam, że zarzut pana prezydenta w tym przedmiocie jest nietrafny.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#PosełJózefZych">Jeżeli chodzi o problem zakazu reklamy, przypomnę, iż klub Polskiego Stronnictwa Ludowego był przeciwny w czasie prac takiemu uregulowaniu, które by dopuszczało w sposób nieograniczony reklamę kierowaną do dzieci i przeciwko dzieciom. A dziś pan prezydent pisze, że „Zważyć należy, iż istotą wszelkiej reklamy jest nic innego, jak nawoływanie do nabywania towarów lub usług. Brak jest więc jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia do tak daleko idących ograniczeń”.</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#PosełJózefZych">Wysoki Sejmie, przechodzę teraz do drugiego zagadnienia: Co będzie, jeżeli staniemy się członkiem Unii i czy to jest naruszenie norm europejskich? Otóż żaden przepis nie nakłada i nie może nałożyć - znów odwołuję się do kolegi - obowiązku, żeby polskie prawo przejęło całość unormowań europejskich. Przecież nawet kiedy będziemy członkiem Unii Europejskiej, będziemy mogli negocjować warunki dostosowań prawnych - jest tu przykład Szwecji i Finlandii. A zatem odwołując się do konstytucji, rangi przepisów prawa międzynarodowego pan prezydent ma rację, ale nie mają racji ci, którzy chcą dzisiaj twierdzić, że w momencie wejścia do Unii mamy przejąć całość prawa Unii Europejskiej. Nic podobnego. My mamy dostosować nasze prawo do jej zasad i norm, a to jest już zupełnie inne zagadnienie. W takiej sytuacji całkowicie dopuszczalne są rozwiązania zgodne z etapem, na jakim znajduje się dane państwo. I to jest ogromnie ważne, o tym nasi negocjatorzy, nasi prawnicy i przedstawiciele rządu powinni przede wszystkim pamiętać. Z ubolewaniem muszę stwierdzić, że niestety to rozróżnienie nie jest rozumiane i pod pojęciem dostosowywania wprost rozumie się, że trzeba przejmować te przepisy. Przecież myśmy nową konstytucję dostosowywali też do norm europejskich - co do pewnych rozwiązań, co do pewnych zasad, np. zniesienia kary śmierci i innych kwestii. I to jest istotne.</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#PosełJózefZych">A zatem, Wysoki Sejmie, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego nie podziela poglądu pana prezydenta, iż można w sposób nieograniczony wprowadzać reklamę, która zagraża rozwojowi fizycznemu, psychicznemu - a jak już chcemy dalej mówić szczegółowo, to i moralnemu dzieci. Natomiast należy rozważyć inne problemy, które w tej ustawie występują. Tutaj trzeba zgodzić się z panem prezydentem, iż pojęcie „ugrupowanie parlamentarne” jest nieścisłe. Jeżeli odwołamy się do regulaminu Sejmu i ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora - a to jest nasze prawo wewnętrzne, prawo parlamentarne - to w art. 17 ustawy o obowiązkach i prawach posła oraz w art. 9 regulaminu mówi się o tworzeniu przez posłów klubów i kół na zasadach politycznych. A to już jest zupełnie co innego. Można by przyjąć uproszczoną interpretację, że pojęcie ugrupowania jest tożsame w tym sensie np. z klubem Polskiego Stronnictwa Ludowego, ale uważam, że to nie jest ścisłe.</u>
          <u xml:id="u-53.8" who="#PosełJózefZych">I drugi problem - ingerowania w system funkcjonowania publicznej radiofonii i telewizji. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego tu swojego zdania nie zmienił. Staliśmy na stanowisku, że jednoosobowy organ, jakim jest minister skarbu państwa, gdyby nawet okazało się, że rada dopuszcza się pewnych naruszeń, nie może działać w sposób prawie władczy, a do tego sprawa się sprowadza.</u>
          <u xml:id="u-53.9" who="#PosełJózefZych">Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego miał trudny problem do rozgryzienia, i ma nadal, bo, jak powiedziałem, w większości nie podzielamy poglądów wyrażonych przez pana prezydenta. Jednocześnie mamy świadomość, że, o czym również mówiłem w trakcie tworzenia tej ustawy, należało się zdecydować na nowoczesne i jednoznaczne uregulowanie. Niemniej jednak, biorąc to pod uwagę - tu wyrażam stanowisko klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego, a nie moje osobiste, bo w pewnych sytuacjach odwoływałem do mojego osobistego stanowiska - klub uważa, że, po pierwsze, konieczne jest rozpoczęcie prac nad nową ustawą o radiofonii i telewizji i że, po drugie, w tej sytuacji weto pana prezydenta należy poprzeć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-53.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#WicemarszałekJanKról">Przechodzimy do wystąpień w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariusza Grabowskiego w imieniu Naszego Koła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełMariuszKrzysztofGrabowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Ile jest warte dobro naszych dzieci, ich prawo do prawidłowego rozwoju, a co za tym idzie - prawo do szczęścia? Ile jest warte? Dla nas jest to dobro niewymierne. Dla Wysokiej Izby, w jej większości, która przyjęła projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji, tak samo jest to dobro niewymierne. Pan Aleksander Kwaśniewski wycenił to dobro na około 300 mln zł - bo tyle, jak się szacuje, rocznie straciliby nadawcy telewizyjni, gdyby weszły w życie ograniczenia dotyczące np. reklamy, jakie zaproponowała sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu. Tyle wystarczyło do zawetowania tej ustawy - ustawy, która m.in. wprowadza ochronę dzieci przed demoralizacją, przed pornografią, przed brutalizacją w mediach. Taki, moim zdaniem, jest główny powód tego weta. To można pomiędzy wierszami wyczytać również z uzasadnienia weta, jakie pan prezydent przesłał Wysokiej Izbie. W tym uzasadnieniu nie ma ani jednego słowa o dobru odbiorcy, natomiast jest wiele zdań o interesach nadawców, o interesach grup kapitałowych funkcjonujących na rynku mediów. I nie dziwmy się temu festiwalowi poparcia dla weta pana prezydenta w mediach, zwłaszcza w mediach komercyjnych. Nadawcy chcą chronić swoje interesy. Natomiast nie słychać o tych stu kilkudziesięciu organizacjach działających w Polsce, których celem jest ochrona rodziny, ochrona dobra dzieci, tych organizacjach, które w trakcie prac nad projektem ustawy w Wysokiej Izbie postulowały przyjęcie właśnie takich rozwiązań, które zawetował pan prezydent Aleksander Kwaśniewski. Gdy na posiedzeniu sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu padł zarzut, że w tym uzasadnieniu weta nie ma mowy o dobru odbiorców, ochronie odbiorców radia czy telewizji, pan minister Kalisz, który prezentował wtedy stanowisko prezydenta, powiedział, że jest to niedopatrzenie. No cóż, niedopatrzenie warte 300 mln zł rocznie.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PosełMariuszKrzysztofGrabowski">Naszym zdaniem całe uzasadnienie weta prezydenta, zwłaszcza preambuła tego uzasadnienia, jest tylko zwykłą otoczką, pełną pustych frazesów, które mają uzasadnić to, co wcześniej powiedziałem. Na przykład poruszona przez pana prezydenta kwestia dbałości o zgodność z prawem Unii Europejskiej. Tutaj obserwujemy zaiste jakiś dziwny absurd. Otóż to weto prezydenta oddala nas od przepisów właściwej dyrektywy Unii Europejskiej chroniącej dzieci przed manipulacją ze strony nadawców telewizyjnych, podkreślam: oddala nas, natomiast nowelizacja miała nas przybliżyć. Powstaje pytanie, skąd bierze się taka właśnie postawa prezydenta, któremu, jak wydaje się wielu osobom w Polsce, jest bliżej do Brukseli niż do Warszawy. Skąd się bierze taka postawa? Otóż tak się dziwnie składa, że rządzące w naszej ojczyźnie, w Polsce, euroelity wykorzystują nieznajomość prawa unijnego wśród Polaków i przedstawiają to prawo w taki sposób, jaki wydaje się służyć ich doraźnym interesom czy - jak to się nieraz wydaje, niestety - interesom obcym. Manipulacja polega na przykład na wybiórczym dostrzeganiu norm Unii Europejskiej czy dowolnej ich interpretacji, jak to jest w przypadku uzasadnienia prezydenckiego weta. A czasem bywa nawet tak, że np. posłowie otrzymują od rządu dokument, który zawiera błędne tłumaczenie obowiązków, jakie na nas nakładają właściwe dyrektywy Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Od którego rządu?)</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#PosełMariuszKrzysztofGrabowski">Obecnego.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#PosełMariuszKrzysztofGrabowski">Pech chce, proszę państwa, że posłowie znają języki obce i umieją czytać dyrektywy w ich, że tak powiem, oryginalnym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#PosełMariuszKrzysztofGrabowski">Tym samym polska euroelita występuje jako oświecony przodownik zacofanego ich zdaniem - zdaniem tej elity, podkreślam - polskiego ludu w marszu do raju na ziemi, jakim jest Unia Europejska.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#PosełMariuszKrzysztofGrabowski">A tak na marginesie. Jeżeli przepisy mające chronić dobro naszych dzieci przed egoistycznymi dążeniami mediów do maksymalizacji zysku są sprzeczne - zakładając to, panie ministrze - z przepisami wewnętrznego prawa unijnego, to i tak nie ma obowiązku w chwili obecnej tych przepisów wprowadzać. Nie wiadomo, kiedy wejdziemy do Unii Europejskiej i czy w ogóle wejdziemy. Mówi się na przykład o 2005 r., 2006 r. To jest jeszcze wiele lat. Dlaczego w związku z tym chociażby przez kilka lat nie chronić dobra naszych dzieci?</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#PosełMariuszKrzysztofGrabowski">„Nasze Koło” poselskie, panie marszałku, Wysoki Sejmie, panie ministrze, jest za odrzuceniem weta prezydenta. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Ludwika Dorna, niezrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełLudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trzy wątki pojawiały się w tej dyskusji. Wątek, powiedzmy, którego pojawienia się nie rozumiem, jeżeli brać pod uwagę merytoryczne uzasadnienie, to znaczy wątek Unii Europejskiej, bo Unia Europejska i prawo unijne nie mają nic do rzeczy, jeśli chodzi o tę dyskusję i rozstrzygane kwestie. Nie mają z różnych względów - o części z nich bardzo celnie wspomniał pan poseł Zych. Obowiązuje Układ Europejski, Polska nie jest jeszcze członkiem Unii Europejskiej, a znaczna część uregulowań, o które tutaj się spieramy, z punktu widzenia prawa Unii Europejskiej jest irrelewantna, to znaczy nie ingerują one w daną materię - chodzi tu na przykład o kwestię pewnych ograniczeń nakładanych na reklamę. Wątek drugi dotyczy ustrojowych rozwiązań, dotyczy powiązań między instytucjami, które mają wpływ na działanie zarówno nadawców prywatnych, jak i nadawców publicznych. I tutaj można powiedzieć, że jest przynajmniej jeden pożytek z tej debaty, mianowicie taki, że przestano udawać - i słusznie, bo dawka obłudy byłaby już zbyt potężna - iż jeśli chodzi o ustrojowe uregulowania dotyczące pewnego władztwa nad mediami, to trzeba mówić o apolitycznych instytucjach publicznych, a nie politycznych. Nie, ten eksperyment - mam na myśli Krajową Radę Radiofonii i Telewizji - skończył się pod tym względem całkowitą porażką. Jest pewien zmienny układ sił politycznych i niedostosowany do niego, z różnych racji, układ sił w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. Można powiedzieć, że AWS, promując rozwiązania ustawowe, które ten układ sił zmienią, występuje o swoje, a pan prezydent, Sojusz Lewicy Demokratycznej i Unia Wolności, broniąc tego, co w tej chwili się dzieje, bronią swego. Przesądzi o tym głosowanie, ale o żadnym publicznym, lecz apolitycznym władztwie nad środkami masowego przekazu mowy tutaj nie ma i być nie może, i ta debata to potwierdza. Wreszcie wątek trzeci, kwestia trzecia - interesów reklamodawców, ograniczeń, które chce się nałożyć na reklamodawców, przeciwko czemu urząd prezydencki tak gorąco protestuje. Jak sądzę, trafna jest diagnoza, że to jest zasadniczy spór, z tym że uzasadnienie - najpierw uzasadnienie odmowy podpisania, potem rozszerzone cokolwiek nieszczęśliwie przez pana ministra - jest po części kuriozalne. Zrozumiałem je tak: dzieci i młodzież to są wyrażenia z języka potocznego, w polskim prawie występuje, owszem, kategoria małoletniego, nieletniego, ale nie występują kategorie dzieci i młodzieży, w związku z czym nie można by było implementować tej ustawy. Sięgam więc do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i czytam, że Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Rozumiem, że nie chodzi o dziecko w znaczeniu potomek, bo choć jesteśmy z panem ministrem Kaliszem w wieku cokolwiek dojrzałym, to jednak gatunkowo jest on czyimś dzieckiem i ja jestem czyimś dzieckiem. Każdy tutaj jest czyimś dzieckiem, ale rozumiem to tak - w ramach wykładni odwołującej się do podstawowych reguł zdrowego rozsądku - że jeżeli Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka, to nie myśli się tu o panu ministrze, nie myśli się o mnie i nie myśli się o tutaj siedzących, natomiast myśli się o dzieciach jako pewnej, nazwijmy to tak, grupie wiekowo-rozwojowej. Ale pojawia się problem dzieci i młodzieży; powinno być - jak postulował pan minister, a rozumiem, że wspiera go w tym prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, nad czym ubolewam - nieletni. Wprawdzie konstytucja nie mówi o ochronie praw nieletnich tylko dzieci, ale przejdźmy na poziom ustaw niższego rzędu. Mamy ustawę o powszechnym systemie oświaty i mamy też - właśnie teraz sięgam po niego - regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, w którym figuruje Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży, do zadań której należą m.in. kwestie wypoczynku, kultury fizycznej i sportu, opieki nad dziećmi i młodzieżą. Wobec tego nie można powiedzieć, iż także w języku prawnym to pojęcie nie występuje. Ale poza prawem, poza innymi dziedzinami prawa materialnego istnieją rozstrzygnięcia z dziedziny utrwalonej praktyki społecznej i praktyki naukowej, np. socjologia młodzieży, psychologia rozwojowa, czyli psychologia dzieci i młodzieży. Można powiedzieć, że istnieje taka specjalizacja lekarska jak pediatrzy, ale także i taka jak interniści. Panie ministrze, otóż pediatrzy zajmują się dziećmi i młodzieżą, czyli grupą wiekową do 18 roku życia.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PosełLudwikDorn">Ze względu na finansowy wymiar celu weta, o którym wspominał pan poseł Grabowski, należałoby jednak wymagać od urzędu prezydenckiego, by stosował cokolwiek mniej komiczną argumentację przynajmniej w tym zakresie, ponieważ tutaj jak gdyby obnażono, że pewna wielkość finansowa celu jest niedostosowana do mizerii środków intelektualnych. I z tego powodu będę głosował za odrzuceniem weta prezydenta. Zwracam się do posłów tych klubów, które zapowiadały podjęcie innej decyzji, by w imię ochrony powagi urzędu prezydenta, a także władztwa zdrowego rozsądku nad tą salą, weto prezydenckie odrzucili. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#WicemarszałekJanKról">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#WicemarszałekJanKról">Obecnie otwieram listę posłów zapisanych do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#WicemarszałekJanKról">Jako pierwszy wystąpi pan poseł Jerzy Jaskiernia, następnie pan poseł Zdzisław Kałamaga.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pierwsze pytanie dotyczy relacji między wetem prezydenta a prawem europejskim. Powstała tutaj niezwykła sytuacja w Izbie, gdyż z wystąpienia pana ministra dowiadujemy się, że w grę wchodzi niezgodność ze wspólnotowym porządkiem prawnym - jest tu wyraźne powołanie się na określoną dyspozycję Unii Europejskiej, pan poseł Grabowski twierdzi, że jest wręcz odwrotnie, że weto nas oddala, zaś pan poseł Dorn, że to jest relewantne. Wobec tego powstaje potrzeba ustalenia stanu faktycznego, ponieważ Izba nie może procedować w sytuacji, kiedy w tak zasadniczej sprawie każdy poseł mówi coś innego. Czy istnieje obowiązek dostosowawczy, zwłaszcza na tle pytań, które postawił pan marszałek Zych?</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie marszałku, chciałbym zwrócić się do rządu o wyjaśnienie tej kwestii, ale pojawiła się pewna trudność techniczna, bo nie widzę rządu. I chciałbym zapytać, czy pan marszałek ma jakiś kontakt z rządem i może dać szansę, aby rząd mógł zareagować na te sprawy, bo po to jest Komitet Integracji Europejskiej, po to jest rząd - organ uprawniony do rozstrzygania w tych sprawach, aby informować Izbę o stanie spraw. Dlatego też bardzo proszę, panie marszałku, o spowodowanie zaproszenia przedstawicieli rządu w celu wyjaśnienia tej kwestii jeszcze w toku tej debaty. Na marginesie, dziwię się, że skoro powstały tego typu trudności, nie skierowano sprawy do Komisji Integracji Europejskiej. Mamy przecież specjalny kompetentny organ, który mógłby te wszystkie sprawy rozstrzygnąć.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Drugie pytanie kieruję do przedstawiciela prezydenta, do pana ministra Kalisza, ponieważ wydaje mi się, że pan minister podniósł tutaj bardzo istotny element dotyczący kwestii kontrasygnaty, postanowienia, element mogący rzutować na aspekt konstytucyjny. Chodzi o to, na ile tego typu regulacją można naruszać system podziału władzy czy też system równowagi kompetencyjnej zarysowany pomiędzy organami. Oczywiste jest, że uzależnienie decyzji prezydenta w tej sprawie od kontrasygnaty premiera, a więc organu władzy wykonawczej, wywodzącego się z większości parlamentarnej, narusza równowagę konstytucyjną. Zapytuję więc pana ministra: Czy w tej sprawie pan prezydent nie dostrzegał sprzeczności z konstytucją, a przynajmniej z jej duchem w tym rozumieniu, że przy konstruowaniu konstytucji nie wzięto pod uwagę tego, iż tego typu propozycja może paść? Kontrasygnata jest oczywiście oparta na założeniu, że są wyliczone sytuacje, kiedy nie ma kontrasygnaty, ale ta nowa sytuacja niewątpliwie nie była przez Komisję Konstytucyjną rozpatrywana.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wreszcie trzecie pytanie dotyczy fragmentu przemówienia pana ministra, w którym wskazywał pan na możliwość obrazy konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawnego, art. 2 konstytucji. Rozumiem, że pan prezydent sięgnął po instytucję weta, ale chciałbym zapytać, czy w rozważaniach nad tym dokumentem prezydent nie dostrzegał również kwestii sprzeczności z ustawą zasadniczą, co kwalifikowałoby tę sprawę - oczywiście nie w tej fazie proceduralnej - do skierowania do Trybunału Konstytucyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#WicemarszałekJanKról">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#WicemarszałekJanKról">Rząd nie wydelegował swego przedstawiciela do tego punktu porządku obrad. Możemy mieć kontakt telefoniczny, ale fizycznego i duchowego kontaktu z rządem nie mamy.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Rozumiem, że pan marszałek podjął próbę zaproszenia rządu.)</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#WicemarszałekJanKról">Oczywiście, rząd jest zaproszony do uczestniczenia we wszystkich punktach posiedzenia Sejmu i deleguje swoich przedstawicieli.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#WicemarszałekJanKról">Proszę bardzo, pan poseł Zdzisław Kałamaga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełZdzisławKałamaga">Panie Marszałku! Szczerze powiedziawszy, martwi mnie stwierdzenie pana posła sprawozdawcy, że celem zapisów nowelizacji było tylko zbliżenie do norm europejskich i to dlatego, że jednym z najważniejszych warunków wejścia Polski do Unii Europejskiej - nie tylko w tej sprawie, ale we wszystkich innych - jest dostosowanie polskiego prawa do zasad i norm, które są obowiązujące w Unii Europejskiej. Rozumiejąc argumenty pana posła Zycha, chciałbym zapytać, do jakich norm nastąpiło zbliżenie, a do jakich nie nastąpiło, a może wręcz nastąpiło oddalenie? Pytam o to, ponieważ to jest dziwaczne sformułowanie w kontekście budowania spójnego prawa.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#PosełZdzisławKałamaga">Chciałbym również zapytać, co znaczy pojęcie - wielokrotnie używane na tej sali przez moich poprzedników - treści, które już zagrażają, i treści, które mogą zagrażać? Na jakiej podstawie - być może komisja opierała się na badaniach - można formułować takie treści? Przecież chyba wszyscy na tej sali wiedzą, że, generalnie biorąc, w procesie wychowania obserwujemy nie tylko wpływ radia, telewizji, prasy, ale także szkoły, rodziców, kościoła, środowiska, w którym żyją młodzi ludzie, i wielu, wielu jeszcze innych czynników. A jeżeli na przykład dzieciak włączy sobie którykolwiek kanał telewizyjny nie naszej telewizji, to co zrobimy z pokazywanymi tam reklamami, które, załóżmy, zagrażają rozwojowi dziecka znającego już języki obce i rozumiejącego, co się do niego mówi, także z telewizyjnego okienka? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Marka Dyducha z Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PosełMarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać pytanie panu posłowi sprawozdawcy. Niewątpliwie ustawa, która dzisiaj jest omawiana, ogranicza prawa prezydenta, szczególnie w kontekście przyjęcia lub odrzucenia sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Chciałbym prosić o przypomnienie, jakie argumenty zaważyły na tym, by ograniczyć te prawa? Czy obrona niezawisłości KRRiT, a w sumie niezawisłości mediów, w kontekście przyjęcia tej ustawy nie mogła dominować nieco wcześniej?</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#PosełMarekDyduch">Pan Dorn powiedział, iż prezydent jest lewicowy, SLD, i jest walka o telewizję. Chciałbym zapytać, jakie mamy gwarancje, skąd wiemy, kto będzie następnym prezydentem, w następnej kadencji? Czy rozwiązania, które obowiązywały do tej pory, nie były wystarczająco dobre? Czy bez względu na układ polityczny nie zapewniały pewnych ograniczeń odnośnie do ingerowania w media? Czy ta zmiana, która została wymarzona przez większość parlamentarną, nie była na tyle poważna, by tej ustawy w takiej formie nie przyjmować? To jest pytanie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#PosełMarekDyduch">Drugie moje pytanie dotyczy argumentów, których używał dzisiaj pan minister w kontekście zanegowania ustawy. Chcę zapytać, czy te argumenty wcześniej w czasie prac nad ustawą były brane pod rozwagę. Słuchając dzisiaj wypowiedzi klubowych, mam wrażenie, że wszyscy o tym wiedzieli, tylko jakoś inaczej zagłosowali. Pytam więc o przyczyny takiej sytuacji. Można było w tym układzie zapobiec tej niezręcznej sytuacji, jeżeli chodzi o przyjęcie ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Marka Markiewicza z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PosełMarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Podzielając opinię pana posła Dorna i troskę pana posła Jaskierni, chcę zadać pytanie nieco obok kwestii weta, ale dotyczące głównej części konstytucyjnej argumentacji, którą skierował pan prezydent przeciwko instytucji postanowienia pana prezydenta. Otóż obowiązująca ustawa przewiduje, że w wypadku odrzucenia przez Sejm i Senat sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wygaśnięcie kadencji następuje, jeżeli zostanie potwierdzone przez pana prezydenta. Jak rozumiem, jest to akt wynikający z ustawowych kompetencji pana prezydenta. Rodzi się pytanie, w jakiej to będzie postaci - co jest może mniej istotne - ale jeżeli będzie aktem urzędowym, to wszak podlega także kontrasygnacie albo jej nie wymaga, w zależności od zapisu konstytucji. Jeżeli tak i jeżeli w obecnej sytuacji decyzja pana prezydenta wymagałaby kontrasygnaty, oburzenie związane z wprowadzeniem nazwy „postanowienie” jest lekko stępione taką konstatacją. Chyba że przyjmiemy argumentację, iż pan prezydent, oponując przeciwko obecnej nowelizacji, deklaruje, że nie skorzysta nigdy - bo naraziłby się na konieczność procedury kontrasygnaty - z potwierdzenia jednomyślnej woli Sejmu i Senatu. O to chciałbym zapytać. Jeżeli tak, to przyjmujemy to jako deklarację. Jeżeli natomiast pan prezydent uważa, że na gruncie obecnego zapisu taki akt nie wymaga kontrasygnaty, to w związku z tym, czy on się nazywa postanowieniem, czy zarządzeniem, nie ma to większego na gruncie konstytucji znaczenia. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#PosełMarekMarkiewicz">Po drugie, rozumiem, że pan prezydent, przytaczając na str. 6 uzasadnienia weta uchwałę z dnia 13 grudnia 1995 r. Trybunału Konstytucyjnego, wie i pamięta o tym, że ustalona wówczas obowiązująca wykładnia na podstawie obecnej konstytucji jest już nieaktualna. Tak przewiduje konstytucja. Rozumiem, że pan prezydent wie, iż Trybunał zarzucił wówczas ustawodawcy, że nie powierzył właścicielowi bądź jego reprezentantowi prawa rozwiązywania spółek, słusznie zresztą wywodząc, że nie można domniemywać uprawnienia. Jeżeli zatem teraz nowelizacja przekazuje ustawowo takie uprawnienie właścicielowi, to jest to wykonanie zalecenia przedstawionego w cytowanej uchwale, gdyż gdyby pan prezydent polemizował z zasadą, oznaczałoby, że tworzy wyjątek na gruncie prawa handlowego, przewidujący nieodwoływalność rady nadzorczej przez właściciela, a ten wyjątek byłby niepokojący nie tylko na gruncie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#PosełMarekMarkiewicz">Pytania te chciałem zadać, gdyż niezależnie od losów weta, które moje ugrupowanie będzie się starało obalić, ważne są deklaracje pana prezydenta, ale także pytanie, czy, dostrzegając oczywistą niezgodność zapisu obecnego art. 12 z art. 10 konstytucji, przewidującym zasadę równości organów władzy, pan prezydent z równą mocą będzie dążył do zmiany istniejącego stanu rzeczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Antoniego Szymańskiego z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PosełAntoniSzymański">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W przeciwieństwie do niektórych posłów nie wyrażam zdziwienia wetem pana prezydenta do tej ustawy. To weto było zapowiadane w trakcie prac komisji już bardzo wcześnie. Niezależnie od tego, że pewne zapisy w tej ustawie fluktuowały i że rozważano rozmaite ich warianty, i poprawiano te zapisy, już dawno płynęły z kancelarii pana prezydenta informacje o tym, że ustawa ta wielkich szans na podpis nie ma.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#PosełAntoniSzymański">Chciałbym w związku z tym zadać przedstawicielowi pana prezydenta następujące pytania: Dlaczego zdecydował się na ochronę takiego kształtu ustawy, który nie gwarantuje ochrony publiczności, ochrony dzieci i młodzieży, a także dorosłych przed powszechną brutalnością, agresją i pornografią w mediach? Dlaczego nie chroni prawa widzów do ochrony ich wrażliwości, do ochrony prywatności? Dlaczego nie chroni praw rodziców do wychowania dzieci? A dlaczego zdecydował się na ochronę, za wszelką cenę, rynku reklam, choć to jest zupełnie niesłychane z punktu widzenia doświadczeń Europy Zachodniej czy Stanów Zjednoczonych? Dlaczego w Polsce, która ma problemy z leczeniem wielu chorób, w tym raka, nie poszedł za rozwiązaniami amerykańskimi, które zakazują reklamy papierosów? W tej ustawie zakaz tej reklamy jest. Dlaczego nie poszedł w tym kierunku, aby zakazać, a to jest w tej ustawie, reklamy alkoholu, który powoduje niepowetowane straty społeczne i ogromne konsekwencje dla budżetu naszego państwa? Dlaczego swoim działaniem nie chroni rodziny, społeczeństwa, rzeczywistego dobra społecznego, ale pełną swobodę przekazywania treści i reklamowania wszystkiego, również tego, co w sposób ewidentny jest niekorzystne nie tylko dla najmłodszych, dzieci i młodzieży, lecz także dla dorosłych, wbrew standardom Unii Europejskiej i innych krajów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Władysława Adamskiego z Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PosełWładysławAdamski">Panie Marszałku! Po wysłuchaniu mojego przedmówcy mógłbym powiedzieć, że jak komuś się jakiś program nie podoba, to zawsze może telewizor wyłączyć, ale nie jesteśmy na etapie polemiki, tylko zadawania pytań. Pytanie do pana ministra. Znane jest stanowisko prezydenta i stanowisko komisji wobec przedłożonych zmian w ustawie o radiofonii i telewizji. Sądzę, że dobrze byłoby też poznać stanowisko jeszcze jednego gremium, jakim jest Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, która przecież w znacznym stopniu w oparciu o przepisy tej ustawy będzie funkcjonować. Podejrzewając, że na linii urząd prezydenta, może komisja, członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji odbywały się jakieś konsultacje już po złożeniu przez prezydenta weta, chciałbym zapytać, jakie jest w tej sprawie stanowisko członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji? Myślę, że odpowiedź na to pytanie pozwoli nam podczas głosowania podjąć właściwą decyzję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Tomasza Wełnickiego z Klubu Parlamentarnego AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PosełTomaszWełnicki">Pytanie do pana ministra. Nawiązując do tego, co powiedział przed chwilą poseł Marek Markiewicz, chciałbym zapytać, czy zdaniem pana prezydenta obecnie obowiązująca ustawa przed nowelizacją jest sprzeczna z konstytucją w części dotyczącej uprawnień prezydenta do przyjmowania bądź też odrzucania sprawozdań Krajowej Rady? Gdyby konsekwentnie traktować uzasadnienie do weta, w którym wskazano na niekonstytucyjność tego trybu, to skorzystanie z uprawnień przy odrzuceniu sprawozdania przez pana prezydenta, w myśl obecnie obowiązującej ustawy, wyglądałoby tak samo. Chciałbym zatem wiedzieć, czy pan prezydent obecnie obowiązującą ustawę także uważa za sprzeczną z konstytucją w części dotyczącej tej sprawy i, jeśli tak, co zamierza z tym zrobić? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Były to pytania.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pana ministra Ryszarda Kalisza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałbym odpowiedzieć, iż pan prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wcale nie chce, żeby reklama w Polsce była nieograniczona, w szczególności ta reklama, która dotyczy tych towarów i usług, z których korzystają dzieci i młodzież. Pan prezydent Rzeczypospolitej Polskiej chce, żeby przepisy, które dotyczą tej reklamy, były przepisami jasnymi, wyraźnymi i mogącymi mieć zastosowanie. Pan prezydent Rzeczypospolitej Polskiej stoi na stanowisku zgodnym z jego obowiązkiem konstytucyjnym, stoi na straży przestrzegania konstytucji, że najgorsze dla porządku prawnego są obowiązujące przepisy, które nie mogą być zastosowane, bo są niejasne.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Żeby uprzedzić i jednocześnie odpowiedzieć na te pytania, które dotyczyły zakazu reklam kierowanych do dzieci i młodzieży, trzeba to w końcu wyjaśnić. Cytuję w tej chwili przepis, który obowiązywałby: zakazana jest reklama nawołująca dzieci i młodzież do nabywania produktów lub usług. Czy reklama mydła, którym myją się dzieci i młodzież, będzie zakazana? Tak, bo ktoś ten przepis tak będzie stosował. A reklama różnego rodzaju środków czystości...</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Szczoteczki do zębów.)</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">... szczoteczek do zębów, środków higienicznych dla kobiet będzie zakazana? Tak. A czy reklama soków owocowych będzie zakazana? Wysoka Izbo, panie i panowie posłowie, proszę na to zwrócić uwagę. Pan prezydent nie chce, żeby nasze dzieci podlegały wpływom reklamy, która może zagrozić ich rozwojowi psychicznemu i fizycznemu. Tak, nie może być takiej reklamy, ale to waszym obowiązkiem, posłów Rzeczypospolitej jest stworzyć przepis, który nie zakaże wszelkiej reklamy, chociażby soków owocowych, które piją dzieci - zgodzicie się panowie posłowie ze mną. I dlatego gdy słuchałem tutaj wypowiedzi członków parlamentu, którzy na podstawie pisemnego uzasadnienia weta bądź mojego wystąpienia wyciągali tak daleko idące wnioski, to pytałem się, czy te słowa, które tu czytam, które panowie w tej ustawie uchwaliliście, są niejasne? Dla mnie są jasne. Nie będzie możliwa prawie żadna reklama, poza może środkami dla osób w podeszłym wieku. A można sobie takie wyobrazić.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Co do prawa stowarzyszeniowego - cóż mam powiedzieć więcej poza tym, że wypada mi tylko zacytować przepis Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i państwami członkowskimi, który został przyjęty 16 grudnia 1991 r. i był ratyfikowany przez Rzeczpospolitą Polską 20 października 1994 r. Tam jest wszystko jasne. Nie mam tu więcej nic do dodania. Pan prezydent stoi na straży obowiązującego w Polsce prawa. Art. 68 nakłada na Rzeczpospolitą Polską ten obowiązek, cytuję przepis: Strony uznają, że istotnym warunkiem - powtarzam - istotnym warunkiem wstępnym integracji gospodarczej Polski ze Wspólnotą jest zbliżanie istniejącego i przyszłego ustawodawstwa Polski do ustawodawstwa istniejącego już we Wspólnocie. Polska w tym układzie do tego się zobowiązała. Sejm Rzeczypospolitej w imieniu Polski do tego się zobowiązał. Cytuję zdanie drugie: Polska podejmie wszelkie starania w celu zapewnienia zgodności jej przyszłego ustawodawstwa z ustawodawstwem Wspólnoty. Czy tu jest słowo zgodność? Czy zdanie, które tu było cytowane w uzasadnieniu, jest niezgodne z tym przepisem? Jest zgodne. Jest to prawo obowiązujące w Polsce. I proszę o to, żeby w przypadku formułowania takich zarzutów przeczytać i pierwsze, i drugie zdanie, wtedy będzie wszystko jasne. To jest odpowiedź również na wystąpienie pana posła Józefa Zycha, który przedstawił tu tylko pierwsze zdanie art. 68, a drugiego już nie, i wyciągał z tego wnioski. No, prawo jest prawem.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Przechodzę do pytań, na które jeszcze nie odpowiedziałem. Pan poseł Jaskiernia pytał, na ile tego rodzaju rozwiązania mogą naruszać równowagę konstytucyjną? Odpowiem również od razu panu posłowi Markiewiczowi, ale nie widzę go.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Jest na posiedzeniu komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Ja tak lubię z nim zawsze polemizować. Muszę powiedzieć, że to jest naprawdę dla pana posła Markiewicza chyba bardzo wyraźny sygnał. Kiedy uchwalano tę ustawę w 1992 r., wszyscy pamiętają, kto wtedy był prezydentem. Prezydentem był pan Lech Wałęsa. Osobą, która wtedy pracowała nad ustawą był pan profesor Lech Falandysz. I wtedy to pan poseł Markiewicz dyskutował z panem profesorem Lechem Falandyszem o formie milczącego wyrażenia woli przez prezydenta. Jeżeli tam jest, że nieprzyjęcie sprawozdań przez Sejm i Senat wymaga potwierdzenia, to czyż w tej ustawie... Proszę w stenogramie przeczytać, tam wyraźnie jest napisane, wtedy mówiono, że jeżeli wymaga potwierdzenia, czyli, jeżeli milcząco prezydent nie potwierdzi, to nie ma odwołania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Zatem jest milcząca forma. Oczywiście do milczącej formy, kiedy nie ma aktu urzędowego, nie ma kontrasygnaty. Jeżeli ja mam to tłumaczyć posłowi Markiewiczowi, a pamiętam, że on w tych pracach brał wtedy udział i tak właśnie chciał to zrobić, to dochodzę do wniosku, że świat się wali.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Spokojnie!)</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">A jak było?</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A jak ja chcę odrzucić sprawozdanie, to w jakiej formie?)</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Panie pośle, proszę czytać, tam jest napisane, że wymaga potwierdzenia. Niech pan posłucha i proszę słuchać uważnie, panie pośle. Różnica pomiędzy starym przepisem a przepisem dzisiaj obowiązującym w waszej noweli polega na tym, że tam to wymaga potwierdzenia, a teraz wymaga potwierdzenia poprzez wydanie przez prezydenta postanowienia. Zgodzi się pan? Zgodzi się pan. W związku z tym, jeżeli wymaga potwierdzenia, to jeżeli go nie ma, czyli prezydent w ogóle nie reaguje, to nie ma odwołania. I to jest przecież jasne. Panowie, ale to nie ja wymyśliłem, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#komentarz">(Głos z sali: A jak chce pan odwołać, to jak pan to zrobi?)</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Jeżeli chce odwołać, to wtedy wydaje właściwy akt urzędowy, ale jeżeli nie chce, to nic nie wydaje i tego nie kwestionuję.</u>
          <u xml:id="u-75.7" who="#komentarz">(Głos z sali: No właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-75.8" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Chodzi o sytuację, jeżeli nie chce, o to przecież chodzi. Proszę państwa, naprawdę nie ja wymyśliłem ten przepis, nie wymyślił tego ten parlament. Proszę zajrzeć do stenogramów z posiedzeń tamtej komisji. Kto tak chciał, jakie osoby, które dzisiaj zasiadają w parlamencie. Panie pośle Wełnicki, bardzo pana proszę, to niezwykle interesująca lektura. Pozwoliłem sobie przeczytać to, co było przedmiotem dyskusji przed uchwaleniem ustawy w 1992 r. Część z tych osób, która wtedy zabierała głos, siedziała na tej sali. Stwierdzam, że upływ lat powoduje, iż poglądy się zmieniają.</u>
          <u xml:id="u-75.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Zmieniają się.)</u>
          <u xml:id="u-75.10" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Pan poseł Dyduch pytał, czy te argumenty, które są tutaj przedstawiane, były przedstawiane w komisjach podczas prac nad tą ustawą. Oczywiście, że były wielokrotnie przedstawiane. One były przedstawiane w formie wypowiedzi, stanowisk podczas prac komisji, wielokrotnie były wyrażane publicznie. Jeden z ostatnich mówców stwierdził tu, że od początku kiedy ta ustawa miała taki kształt, który był nie do przyjęcia z powodów konstytucyjnych i, wcale nie ukrywam, dotyczących równowagi władzy, przez pana prezydenta było to przedstawiane. I opinia publiczna i panowie posłowie z AWS oraz z innych klubów parlamentarnych w najmniejszym stopniu nie byliście zaskoczeni wetem. Powiem więcej, bylibyście zaskoczeni gdyby weta nie było.</u>
          <u xml:id="u-75.11" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Czy weto jest sukcesem?)</u>
          <u xml:id="u-75.12" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Nie, weto jest porażką prawa. Weto jest porażką prawa, dlatego że prezydent wykonuje swój obowiązek konstytucyjny, kiedy prawo jest złe i kiedy narusza zasady.</u>
          <u xml:id="u-75.13" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Pan poseł Markiewicz pytał i już odpowiedziałem. Muszę powiedzieć, że jestem pełen uznania dla tych posłów, którzy wymyślili wtedy to milczące działanie prezydenta. To był naprawdę majstersztyk prawniczy i chylę czoło przed osobami, które to wymyśliły w 1992 r., a niektóre z nich są w tej chwili w składzie Izby poselskiej. Proszę jednak nie mieć pretensji do pana prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego!</u>
          <u xml:id="u-75.14" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Aha, kwestia pana posła Markiewicza, ale to wynika z tego, że pan poseł Markiewicz wchodzi na salę i wychodzi z sali obrad poselskich. Znając już pana posła Markiewicza i lubiąc z nim bardzo dyskutować, w wystąpieniu ustnym na wstępie, kiedy przedstawiałem motywy weta prezydenta, powiedziałem, że zastrzegam, dlaczego to mówię. A mówiłem dlatego, że pan poseł spytał mnie, czy wiem, że powszechnie obowiązująca wykładnia Trybunału Konstytucyjnego została zniesiona poprzez wejście w życie konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. Oczywiście, że wiem, i oczywiście o tym powiedziałem, kiedy przemawiałem, ale wtedy pana posła Markiewicza nie było na sali obrad.</u>
          <u xml:id="u-75.15" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Chciałbym powiedzieć jedno: dokładnie 8 dni temu Trybunał Konstytucyjny, kiedy rozpatrywał wniosek pana prezydenta o stwierdzenie zgodności z konstytucją nowej ustawy o służbie cywilnej, tj. prezes Trybunału Konstytucyjnego pan profesor Marek Safjan powiedział, że przepis, który tam został zakwestionowany, jest zgodny z konstytucją pod warunkiem zastosowania wykładni Trybunału, którą tam później Trybunał, pan prezes Safjan przedstawia. Inaczej mówiąc, osiem dni temu w Polsce najwyższy konstytucyjny autorytet prawny stwierdził, że mamy coś takiego jak zgodność z konstytucją, bo innych przepisów być nie może, ale tylko pod warunkiem stosowania wykładni Trybunału. Czyli, szczerze powiem, jest to nowa sytuacja, te osiem dni w Polsce już wiele zmieniło. Tak jest. Nie otrzymaliśmy jeszcze pisemnego uzasadnienia, a jeżeli w pisemnym uzasadnieniu - a w ustnym to było - znajdzie się tego rodzaju sformułowanie, to naprawdę co do wykładni w Polsce mamy zupełnie nową sytuację.</u>
          <u xml:id="u-75.16" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">To prawda, że wszystko jest incydentalne i w jednej sprawie. Natomiast na system prawny składa się suma doświadczeń tych incydentów. Jest coś takiego jak uzus, jak pewien zwyczaj. I Trybunał teraz wychodzi, powiedziałbym, poza to, że nie ma wykładni. Twierdzi, że już ta wykładnia jego ma pewne znaczenie, nawet jeżeli mówi, że przepis jest zgodny z konstytucją tylko wtedy, kiedy stosuje się wykładnię Trybunału. Ale żeby nie wdawać się w tę dyskusję dotyczącą Trybunału i orzeczeń... Ona jest niezwykle interesująca. A gdyby pan poseł Wełnicki czy ktokolwiek inny chciał na ten temat dyskutować, to jestem do dyspozycji.</u>
          <u xml:id="u-75.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Może nie przy tej okazji.)</u>
          <u xml:id="u-75.18" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Może właśnie nie przy okazji weta.</u>
          <u xml:id="u-75.19" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Pan poseł Szymański powiedział bardzo dużo na temat tego, dlaczego prezydent decyduje się na brak ochrony dzieci przed narkomanią, przed innymi patologiami. Właśnie cały problem polega na tym, że pan prezydent chciałby, żeby dzieci w Polsce były chronione przed narkomanią, przed alkoholizmem, przed patologiami. I pan prezydent oczekuje, że Sejm stworzy takie normy prawne, a w szczególności większość parlamentarna je przegłosuje, które będą tego zakazywały. Tylko niech to będzie normalne, dobre prawo, zgodne z konstytucją i mogące być stosowane. To jest niezwykle ważne. Ale jest zasada podziału władz. Władzą ustawodawczą jest Sejm i Senat. Sejm uchwala prawo. To wy, panie posłanki, panowie posłowie, powinniście uchwalać prawo, które będzie prawem możliwym do stosowania. Najgorsze prawo jest wtedy, a w tym parlamencie była już taka praktyka, kiedy przepisy wchodzą w życie, a nie mogą być stosowane. Jest to dla świadomości prawnej, dla porządku prawnego bardzo niekorzystna sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-75.20" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Pan poseł Adamski pytał, jakie jest stanowisko Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w tej sprawie. Stanowisko Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w zakresie tej nowelizacji nie było znane Kancelarii Prezydenta i prezydentowi. Przypominam sobie tylko, że dawniej KRRiT opowiadała się zawsze za swoją niezależnością, bo jest organem konstytucyjnym i w swojej istocie, gdyby miała być zależna od innych organów konstytucyjnych, poza kwestią dotyczącą powoływania, to nie miałaby racji bytu. Można oczywiście przedyskutować to, co powiedział pan poseł Dorn, na ile Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji przez te lata sprawdziła się w zakresie realizacji celów, które stawia ustawa, a na ile się nie sprawdziła. To już nie jest jednak przedmiot tej debaty, tylko innej debaty - nad sprawozdaniem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-75.21" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Chcę natomiast wyraźnie powiedzieć i to jest sygnał: ta nowela została uchwalona w wyniku inicjatywy rządowej, przedłożenia rządowego. Gdzie jest źródło tego, że projekt skierowano do dalszych prac legislacyjnych w Sejmie, jeżeli nawet ojciec tego projektu, czyli rząd, już się nim przestał interesować, bo ława rządowa jest pusta.</u>
          <u xml:id="u-75.22" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Gdzie mamy inne stanowisko?</u>
          <u xml:id="u-75.23" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Pan minister wykracza poza reguły odpowiedzi na pytania.)</u>
          <u xml:id="u-75.24" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Nie przekraczam żadnych reguł, odpowiadam na pytania. Odpowiadam, że to była inicjatywa rządowa, a z rządu dzisiaj nikogo nie ma. Fakt?</u>
          <u xml:id="u-75.25" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Nikt pana o to nie pytał.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przepraszam, proszę nie zadawać pytań i nie zwracać uwagi na głosy z sali, ponieważ obrady są transmitowane i telewidz może nie słyszeć, o co pan poseł pyta i wtedy pan minister śmiesznie wychodzi, odpowiadając na pańskie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Dziękuję, panie marszałku, za zwrócenie tej uwagi.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Chcę jeszcze odpowiedzieć na ostatnie pytanie pana posła Tomasza Wełnickiego: czy zdaniem prezydenta obecna ustawa jest sprzeczna z konstytucją. Myślę, że już moja wcześniejsza odpowiedź posła zadowoli. Pytanie jest bardzo trudne, dlatego że oczywiście powstaje pewnego rodzaju problem z chwilą wejścia w życie nowej konstytucji, ponieważ jest to kwestia doktryny. Mianowicie nowa konstytucja w stosunku do „małej konstytucji” zmieniła nazwę aktów urzędowych czy aktów... Poprzednio były akty prawne, a teraz są akty urzędowe. Chodziło po prostu o to, jaki desygnat przyznamy pojęciu akt prawny, a jaki desygnat przyznamy pojęciu akt urzędowy prezydenta oraz czy w tej sytuacji możemy przyjąć, że poza aktami prawnymi i aktami urzędowymi są innego rodzaju czynności, czy brak czynności, które mają skutek prawny; czy w pojęciu akty urzędowe i akty prawne mieszczą się czynności faktyczne.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezydentaRPRyszardKalisz">Moim zdaniem, ale jest to zdanie, które jest odpowiedzią na pytanie pana posła Wełnickiego, a nie widzę innych podstaw do tego, muszę odpowiedzieć, że tak, dotychczas obowiązująca ustawa w zakresie tego milczącego potwierdzenia, czyli czynności faktycznej, jest zgodna z konstytucją. Mówię o potwierdzeniu, zaprzeczenie wymaga kontrasygnaty, nigdy tego nie kwestionowaliśmy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jerzego Wenderlicha.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Chciałbym też poinformować, że pan poseł Marek Markiewicz zwalniał się, oznajmiając, że idzie na posiedzenie komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PosełJerzyWenderlich">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Mnie w zasadzie przychodzi wypowiedzieć już tylko kilka zdań w odpowiedzi na pytania pana posła Zdzisława Kałamagi, które się tu odpowiedzi nie doczekały.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#PosełJerzyWenderlich">Otóż, panie pośle, ideą nowelizacji nie była chęć dostosowania naszego prawa do prawa Unii Europejskiej, lecz chęć zbliżenia norm prawnych. I tu relata refero; powtarzam to, co padało z ust osób przeciwnych stanowisku prezydenta. Zwolennicy zaś nieuchwalenia znowelizowanej ustawy ponownie twierdzili na posiedzeniu komisji, że przepisy znowelizowanej ustawy nie tylko nie zbliżają treści normatywnych do prawa europejskiego, lecz odwrotnie, wzmacniają niezgodność ze wspólnotowym porządkiem prawnym. To niejako w odpowiedzi na pana pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#PosełJerzyWenderlich">W drugim pytaniu docieka pan, czy próbowano wyinterpretować na posiedzeniu komisji to, jaka jest różnica pomiędzy zawartymi w mediach takimi treściami, które zagrażają rozwojowi dzieci i młodzieży, a takimi, które dopiero mogą zagrażać. Otóż nie podejmuję się odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób za sprawą nowelizacji można by rozstrzygać, co już zagraża rozwojowi dzieci i młodzieży, a co mogłoby dopiero zagrażać; jest to poza obrębem mojej indywidualnej wyobraźni. Nie chciałbym jednak wykraczać poza rolę sprawozdawcy. Informuję pana posła Kałamagę, że podczas posiedzenia komisji nie próbowano wyinterpretować tychże różnic, o które pan pyta. Zresztą tutaj imputowano, zdaje się i panu ministrowi Kaliszowi, że w uzasadnieniu pojawiało się pojęcie „dostosowanie do norm prawa europejskiego”. O ile dobrze prześledziłem stenogram i wypowiedź pana ministra Kalisza reprezentującego prezydenta Rzeczypospolitej, to pan minister w imieniu pana prezydenta nie używał słowa „dostosowanie”, ale „zbliżenie”, co jest zgodne z tembrem wypowiedzi pana marszałka Zycha, który zabierał tu głos.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#PosełJerzyWenderlich">Może jeszcze parę zdań dotyczących pytania, które zadawali i pan poseł Jerzy Jaskiernia, i pan poseł Marek Dyduch, który poszedł trochę dalej, bo pytał o to, jakie motywy towarzyszyły chęci ograniczenia roli pana prezydenta. Otóż na to pytanie jako sprawozdawca, rzecz jasna, nie potrafię udzielić odpowiedzi. Jedno mogę odpowiedzieć i panu posłowi Dyduchowi, i panu posłowi Jaskierni, że zarówno przeciwnicy, jak i zwolennicy nowelizacji wyrażali pogląd, że jedno z rozwiązań zapisanych w noweli może prowadzić do naruszenia konstytucyjnej normy w taki sposób, że rozwiązania zawarte w ustawie albo rozszerzą prerogatywy prezydenckie poza zakres zapisany w konstytucji, albo, w przypadku kontrasygnaty premiera, osłabią rolę prezydenta. To tyle. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jaskiernia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Godzinę temu skierowałem do rządu bardzo istotne pytania dotyczące sprawy rozpatrywanej przez Wysoką Izbę. Marszałek Sejmu obiecał nawiązanie kontaktu z rządem i zaproszenie jego przedstawicieli do zjawienia się w Wysokiej Izbie. Chciałbym w związku z tym skierować do pana marszałka trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Po pierwsze: Jaki jest wynik usiłowań Sejmu, jeśli chodzi o nawiązanie kontaktu z rządem?</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Drugie pytanie: Czy dzisiaj w państwie polskim zdarzyło się coś tak dramatycznego, że kiedy się rozpatruje projekt rządowy, to przedstawiciel rządu jest nieobecny?</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">I po trzecie: Skoro nie ma przedstawicieli rządu - być może jest to wyrazem utrzymującego się kryzysu w Komitecie Integracji Europejskiej - to kto inny zareaguje na ważne pytania, które zostały wyartykułowane z tej trybuny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Nie mogę udzielić odpowiedzi na te pytania pana posła, ponieważ marszałek poprzednio prowadzący obrady podejmował starania o obecność rządu, natomiast na pozostałe pytania udzielimy panu posłowi odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 lutego 1999 r. (sygn. akt K. 23/98) w sprawie niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej art. 228 § 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (druki nr 1026 i 1047).</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Marka Dyducha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka mam zaszczyt przedłożyć Wysokiej Izbie stanowisko komisji w sprawie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w zakresie zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej niektórych przepisów ustawy Prawo spółdzielcze.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Na wstępie pragnę zauważyć, że orzeczenie Trybunału, które obecnie rozpatrzymy, ma ogromne znaczenie ustrojowe zarówno w zakresie ograniczonego prawa własności, jak i w zakresie Prawa spółdzielczego, które właśnie w obecnej chwili jest w znacznym stopniu nowelizowane w Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Wysoki Sejmie! Trybunał Konstytucyjny w dniu 25 lutego 1999 r. orzekł, że art. 228 § 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka po zapoznaniu się z argumentami przedstawionymi przez strony postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym uznała, że rekomenduje Wysokiej Izbie powyższe orzeczenie Trybunału jako zasadne. Dla uzasadnienia stanowiska komisji wyartykułuję niektóre argumenty, które komisja wzięła pod rozwagę.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Wniosek o uznanie za niegodny z konstytucją przepisu art. 228 § 3 Prawa spółdzielczego wniósł do Trybunału rzecznik praw obywatelskich, który w uzasadnieniu wniosku stwierdził: W świetle art. 223 Prawa spółdzielczego, własnościowe prawo do lokalu jako ograniczone prawo rzeczowe jest prawem zbywalnym, może być dziedziczone i podlega egzekucji. Jednakże dziedziczenie własnościowego prawa do lokalu zostało wyłączone z ogólnych reguł obowiązujących w zakresie spadkobrania i poddane zostało szczególnemu reżimowi wynikającemu z przepisów art. 228 ustawy Prawo spółdzielcze.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Stosownie bowiem do art. 228 § 1, w razie śmierci członka spółdzielni, któremu przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, jego spadkobierca powinien w terminie jednego roku od dnia otwarcia spadku przedstawić postanowienie sądu stwierdzające jego nabycie, a jeżeli postępowanie sądowe nie zostało zakończone w tym terminie, złożyć dowód jego wszczęcia. Jeżeli spadkobierców jest kilku, powinni oni ponadto w terminie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia stwierdzającego nabycie spadku wskazać spadkobiercę, któremu własnościowe prawo do lokalu przypadło w wyniku działu spadku, lub przedstawić dowód wszczęcia postępowania o udział w spadku. W tym ostatnim przypadku wskazanie właściwego spadkobiercy powinno nastąpić w terminie 3 miesięcy od dnia zakończenia postępowania działowego. Nadto spadkobierca nie będący członkiem spółdzielni powinien wraz ze stwierdzeniem nabycia spadku złożyć deklarację członkowską, a gdy spadkobierców jest kilku, deklaracja winna być złożona wraz z dowodem, że składającemu na mocy działu spadku przypadło własnościowe prawo do lokalu.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Wysoki Sejmie! Zaskarżony przepis art. 228 § 3 stanowi, iż w razie niedopełnienia opisanych w § 1 i 2 czynności lub odmowy przyjęcia w poczet członków spółdzielni prawo do lokalu wygasa. Przyjęcie rozwiązania określonego w art. 228 § 3 Prawa spółdzielczego ma szczególne znaczenie w razie śmierci jednego ze współmałżonków, którym wspólnie przysługiwało prawo do lokalu. W związku z tym artykułem skutek prawny w postaci wygaśnięcia własnościowego prawa do lokalu następuje z mocy prawa, gdy współmałżonek nie dokona ww. czynności zachowawczych. Dzieje się tak nawet wówczas, gdy zgodnie z art. 215 § 2 Prawa spółdzielczego własnościowe prawo do lokalu przysługiwało obojgu małżonkom.</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">W opinii rzecznika praw obywatelskich wymienione w przepisach Prawa spółdzielczego terminy do przeprowadzenia czynności zachowawczych są terminami prekluzyjnymi, co oznacza, iż czynność dokonana po upływie terminu jest pozbawiona skutków prawnych. W praktyce były takie przypadki, że współmałżonek będący współwłaścicielem lokalu i członkiem danej spółdzielni został pozbawiony własnościowego prawa do lokalu w sytuacji niedokonania czynności spadkowych w ciągu jednego roku, w ciągu wymaganego terminu. Według rzecznika takie sytuacje nie powinny występować. Przepisy Prawa spółdzielczego powodują ujemne następstwa dla spadkobierców członków spółdzielni, szczególnie wtedy gdy żaden ze spadkobierców nie podjął czynności zachowawczych z tej przyczyny, że o otwarciu spadku nie wiedział. Zdaniem rzecznika praw obywatelskich wyłączenie z dziedziczenia w sposób inny niż przez wyrażenie woli samego spadkobiercy, np. przez odrzucenie spadku przez daną osobę, lub w drodze konstytutywnego orzeczenia sądowego, np. przez uznanie danej osoby za niegodną spadku, stanowi ograniczenie w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw zawartych w art. 21 ust. 1 i w art. 64 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej. Ograniczenia takie mogą nastąpić jedynie w przypadkach wskazanych w art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-83.8" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Wysoki Sejmie! Uzasadniając zarzut niezgodności przepisów art. 228 § 3 ustawy Prawo spółdzielcze z art. 1 Protokołu nr 1 do europejskich praw obywatelskich rzecznik powołał się na praktykę Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, z której wynika, iż pojęcie własności użyte w art. 1 Protokołu nr 1 obejmuje nie tylko prawo własności w ścisłym znaczeniu tego słowa, lecz także ograniczone prawo rzeczowe, prawa spadkowe, a nawet wymagalne prawa obligacyjne. Rzecznik praw obywatelskich podniósł także, iż w związku z dyrektywą art. 75 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej w interesie publicznym leży prowadzenie polityki sprzyjającej zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych obywateli. Realizacji tej doktryny nie służą zaś przepisy przewidujące wygaśnięcie prawa do lokalu mieszkalnego zaspokajającego potrzeby mieszkaniowe rodziny.</u>
          <u xml:id="u-83.9" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Wysoka Izbo! Informuję, że prokurator generalny i przedstawiciel Sejmu w postępowaniu przed Trybunałem w tej sprawie poparli stanowisko rzecznika praw człowieka zawarte we wniosku przedłożonym na wstępie mojej wypowiedzi. Również Trybunał Konstytucyjny, jak już zaznaczyłem, przychylił się do wniosku rzecznika, a jego zasadność uwzględnił w swoim orzeczeniu. Trybunał w sentencji orzeczenia podniósł następujące argumenty.</u>
          <u xml:id="u-83.10" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Po pierwsze, art. 21 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zawiera zasadę ochrony własności i dziedziczenia. Zasada ta jest jedną z naczelnych zasad konstytucyjnych Rzeczypospolitej. Jest to nakaz dla organów państwa tworzenia takich przepisów prawnych, które nie stanowiłyby przeszkody, a wręcz przeciwnie, zabezpieczałyby wykonanie własności oraz sukcesję praw i obowiązków w drodze spadkobrania, jak i faktyczne czynności organów państwa mające za przedmiot dobra stanowiące własność jakiejś osoby.</u>
          <u xml:id="u-83.11" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Po drugie, o ile art. 21 stwierdza jedynie, że Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawa dziedziczenia, to art. 64 ust. 1 przyznaje każdemu prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia, a w ust. 2 wskazuje na podmiotową równość ochrony tych praw, czyli powoduje, że wszystkie prawa majątkowe, nie tylko prawo własności i dziedziczenia, podlegają ochronie i że ta ochrona ma być równa dla wszystkich. Z art. 64 ust. 3 wynika, że dopuszczalne jest tylko ustawowe ograniczenie własności, o ile nie narusza jego istoty. Trybunał Konstytucyjny zatem uznał, że powiązanie art. 64 ust. 1 i 2 z art. 21 Konstytucji Rzeczypospolitej pozwala ponad wszelką wątpliwość nadać ochronie praw rzeczowych znaczenie ustrojowe, głównie ze względu na konstytucyjną deklarację iż własność i inne prawa majątkowe podlegają równej, w sensie podmiotowym, ochronie prawnej.</u>
          <u xml:id="u-83.12" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Wysoki Sejmie! W uzasadnieniu orzeczenia Trybunał Konstytucyjny zadał sobie trud poszukiwania odpowiedzi na pytanie o dopuszczalność tworzenia tego rodzaju praw ograniczonych, konkurencyjnych wobec prawa własności, mimo że spełniają dokładnie te same funkcje, które może spełnić prawo własności. Właśnie w odpowiedzi Trybunał dowodził, że tworzenie nowego ładu prawnego w demokratycznej Polsce, także w zakresie dotyczącym prawa własności i innych praw majątkowych, oraz związane z tym uporządkowanie stosunków prawnych prowadzić musi w konsekwencji do umocnienia ochrony tych ograniczonych praw rzeczowych, które ze względu na zaszłości historyczne pojmowane były jako ułomne prawo własnościowe. Oznacza to, że treść ograniczonego prawa rzeczowego, takiego jak spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, powinna być interpretowana w taki sposób, aby jego ochrona zbliżała się do ochrony przewidzianej dla prawa własności. Takie podejście w żadnym przypadku nie prowadzi do zakwestionowania własności spółdzielczej, dowodzą bowiem tego zaszłości historyczne.</u>
          <u xml:id="u-83.13" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Zasadne wydaje się przypomnienie, że instytucja własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego została wprowadzona do polskiego systemu prawnego w 1961 r. Wówczas zastąpiła ona prawo odrębnej własności lokalu. Prawo tego rodzaju jest ze swej istoty prawem rzeczowym na rzeczy cudzej. Podlega ono regulacjom Kodeksu cywilnego, ale przede wszystkim przepisom ustawy Prawo spółdzielcze, jako ustawy o znaczeniu szczególnym. Jednakże w warunkach prymatu własności społecznej przy nadmiernej kontroli państwa nad podstawowymi przejawami obrotu cywilnoprawnego instytucja ograniczonych praw rzeczowych nabrała zupełnie innego znaczenia. W rzeczywistości niektóre z nich w kształcie przyjętym w polskim prawie służyły uzasadnieniu ingerencji państwa w sferę ustanowionych praw. Tym samym stworzono instytucje prawa umożliwiające podmiotom obrotu prawnego korzystanie z rzeczy w zakresie prawa do jej używania, posiadania i pobierania pożytków, a jednocześnie została utracona możliwość wykonywania kontroli państwa nad obrotem tego rodzaju oraz możliwość pośredniej lub bezpośredniej ingerencji przez ograniczenie swobody rozporządzania tymi prawami. Właśnie prawo do lokalu, określone przez ustawodawcę jako prawo zbywalne i dziedziczne, zostało w tym aspekcie poddane daleko idącemu ograniczeniu. Przede wszystkim zostało ono związane ze stosunkiem członkostwa, łączącym osobę będącą podmiotem tego prawa i spółdzielnię mieszkaniową będącą właścicielem budynku zawierającego lokal, czyli przedmiot tego prawa. Dalsze ograniczenia wynikają, jak przedstawiłem wyżej, z obowiązku dokonania szczególnych czynności zachowawczych w razie śmierci podmiotu prawa, z niedokonaniem których wiążą się ujemne dla spadkobierców skutki prawne.</u>
          <u xml:id="u-83.14" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Należy stwierdzić, że w kontekście nowych uwarunkowań ustrojowych powyższe ograniczenia w wyżej wymienionym charakterze powinny być zmodyfikowane. Zatem zaskarżony przepis ustawy z 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze stanowi ingerencję w prawa konstytucyjnie zagwarantowane. Ograniczenie takich praw nastąpić może jedynie w przypadkach wyliczonych w art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego katalog wymienionych tam przesłanek ma charakter zamknięty i nie może być interpretowany rozszerzająco. Wprawdzie ograniczenia w zakresie korzystania przez obywateli z przysługującego im własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz w zakresie prawa dziedziczenia ustanowione były w drodze ustawy, to jednak nie sposób doszukać się dopuszczalnej konstytucyjnie przyczyny ich wprowadzenia do porządku prawnego. Nie zostały one bowiem ustanowione ze względu na konieczność zachowania bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego bądź ze względu na ochronę środowiska, zdrowia i moralności publicznej albo wolności i praw innych osób. Przeciwnie, u podstaw przyjęcia zaskarżonej regulacji było przekonanie ustawodawcy o konieczności możliwie najszybszego dotarcia do spółdzielni z informacją o istnieniu spadkobierców. Przesłanką działania ustawodawcy nie była zatem troska o którykolwiek z istotnych elementów dobra wspólnego, wyszczególnionych w katalogu art. 31 ust. 3 konstytucji, lecz jedynie wzgląd na wygodę i wewnętrzny porządek samej spółdzielni mieszkaniowej. Cel, który chciał osiągnąć ustawodawca, nie mieści się zatem w katalogu celów, których osiągnięcie upoważnia do ograniczenia, a tym bardziej do pozbawienia praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-83.15" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Wysoki Sejmie! Trybunał Konstytucyjny rozważył także kwestię zgodności zaskarżonych przepisów z art. 1 Protokołu Nr 1 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, którego Rzeczpospolita Polska jest stroną. Przepis ten stanowi, iż każda osoba ma prawo do poszanowania swojej własności, a jej pozbawienie nastąpić może jedynie w interesie publicznym i na warunkach przewidzianych w ustawie, zgodnie z ogólnymi zasadami prawa międzynarodowego. Od powyższej zasady przewiduje się wyjątki jedynie na rzecz interesu publicznego lub interesu państwa dotyczącego zabezpieczenia uiszczania podatków bądź należności lub kar pieniężnych. Pojęcie własności w tym przepisie jest interpretowane w doktrynie i w orzecznictwie w sposób rozszerzający, w związku z czym mieszczą się w nim oprócz prawa własności także inne prawa majątkowe. Jeżeli więc przyjmiemy tę powszechnie uznawaną wykładnię, to istnienie przepisu prawa pozbawiającego osobę ograniczonego prawa rzeczowego z powodów innych niż wskazane w art. 1 Protokołu nr 1 musi stanowić naruszenie tej normy.</u>
          <u xml:id="u-83.16" who="#PosełSprawozdawcaMarekDyduch">Wysoki Sejmie! Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka - po rozpatrzeniu wszechstronnych argumentów, które przedstawiłem - jak wspomniałem na początku wystąpienia, rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w przedstawionej sprawie. Myślę, że jeśli Wysoka Izba przychyli się do sugestii komisji, to uregulujemy w polskim prawodawstwie jedną z ważniejszych kwestii związanych z konstytucyjnymi prawami własności i rzeczowymi prawami ograniczonym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-83.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Stanisława Iwanickiego o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność, w imieniu którego mam zaszczyt złożyć oświadczenie, w pełni wyraża poparcie dla zmian wynikających z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie niezgodności art. 228 § 3 Prawa spółdzielczego z art. 64 ust. 2 i 3 oraz art. 32 ust. 3 Konstytucji RP, a także z art. 2 Protokołu Nr 1 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PosełStanisławIwanicki">Kwestionowany przepis stanowi klasyczny relikt minionej totalitarnej epoki, kiedy prawo traktowano instrumentalnie i klasowo, kiedy występująca w imieniu władzy tzw. samorządów spółdzielczych, ale i we własnym partykularnym interesie, biurokracja sama określała, co jest najlepsze, najkorzystniejsze dla rodziny, ludzi i często czyniła to z naruszeniem podstawowych zasad wolności, prawa własności, interesu publicznego. Jeśli poważnie oraz odpowiedzialnie traktujemy proces dostosowywania obowiązującego prawodawstwa do reguł demokratycznego państwa prawnego, unormowań konstytucyjnych, a także powszechnie akceptowanych praw i wolności obywatelskich, to ten przepis prawa spółdzielczego winien jak najszybciej trafić do lamusa.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#PosełStanisławIwanicki">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność wyraża pogląd, wynikający z przekonań i realizowanej w życiu publicznym filozofii, iż własność jest prawem świętym, prawem najpełniejszym, nieograniczonym, jest podstawową formą korzystania z rzeczy, także z mieszkania. Dlatego też jest oczywiste, że jakiekolwiek ograniczenia własności są ewenementem i mogą być dopuszczalne jedynie z zachowaniem warunków wynikających z art. 31 ust. 3 i art. 64 ust. 3 Konstytucji RP. Nie wnikając w szersze i skomplikowane dywagacje prawne, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego powinno i musi być interpretowane w taki sposób, aby jego ochrona zbliżała się do ochrony przewidzianej dla prawa własności. Nikt nie może być pozbawiony swojej własności, chyba że w interesie publicznym i na warunkach przewidzianych przez ustawę oraz zgodnie z zasadami prawa międzynarodowego. Spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego jest prawem, które dotyczy najistotniejszych potrzeb osobistych, i zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego zalicza się do katalogu tych praw, którym należy zapewnić ochronę jak najdalej idącą i jak najpełniejszą. Przecież w tym wypadku chodzi o sprawy w warunkach polskich wręcz priorytetowe - konieczność zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych przez osoby bliskie zmarłemu członkowi spółdzielni. Tymczasem realizacja tej potrzeby - według obecnie obowiązujących przepisów - została uzależniona od obowiązku przeprowadzenia dodatkowych czynności, w tym i bezwzględnie terminowych. Po upływie 12 miesięcy przepisy art. 228 § 3 i 4 Prawa spółdzielczego prowadzą do unicestwienia własnościowego prawa do lokalu, a tym samym rażąco godzą w istotę prawa własności w rozumieniu konstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#PosełStanisławIwanicki">Wysoka Izbo! Stwierdzenie nabycia spadku ma szczególną wartość dowodową oraz stwarza domniemanie, że wskazana w nim osoba jest spadkobiercą. W tym kontekście obowiązujące Prawo spółdzielcze wyraźnie osłabia prawo do dziedziczenia spółdzielczego prawa do lokalu i można wręcz wyrazić opinię o braku poszanowania praw spadkobierców. Interes publiczny i reguły demokratycznego państwa prawnego wymagają, aby kreować prawo i politykę sprzyjające zaspokajaniu podstawowych potrzeb obywateli i polskiej rodziny. I właśnie w tym kierunku zmierza przedmiotowe orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Pawła Jankiewicza o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PosełPawełJankiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu posłów Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wyrazić poparcie dla stanowiska Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, proponującej w swoim sprawozdaniu przyjęcie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 25 lutego 1999 r., o którym mowa w tym punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PosełPawełJankiewicz">Wysoka Izbo! Prawo spółdzielcze jest ustawą dosyć starą, przyjmując oczywiście pewną perspektywę naszego systemu prawnego, a więc warunków polskich. Jest to ustawa bez mała już dwudziestoletnia i w wielu punktach ustawa niedostosowana do potrzeb bardzo szybko zmieniającego się życia. Ewidentnym przykładem niedostosowania do dzisiejszych warunków jest właśnie art. 228 § 3 Prawa spółdzielczego, który był tworzony w zupełnie innym systemie prawnoustrojowym, w zupełnie innym systemie społecznym i gospodarczym i spełniał wtedy, kiedy był ustanowiony, pewne określone zadania. Głównym jego celem była ochrona realizacji jednopodmiotowości spółdzielczego prawa do lokalu. W dzisiejszych zmienionych warunkach, zwłaszcza kiedy pozostajemy pod rządami nowej konstytucji, kiedy mamy zupełnie nowe instytucje prawne, inny system prawnoustrojowy, ten przepis przestaje spełniać swoje zadanie, swój cel, w którym został ustanowiony, i powoli, a właściwie już w tej chwili stał się dysonansem w sferze oddziaływania Prawa spółdzielczego.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#PosełPawełJankiewicz">Ten przepis, o którym tak obszernie i precyzyjnie mówił sprawozdawca Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, pan poseł Marek Dyduch, jest główną przyczyną naszej dzisiejszej debaty i wyrok Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie, stwierdzający jego niezgodność z kilkoma przepisami konstytucyjnymi, należy przyjąć z zadowoleniem. Trybunał posłużył się tutaj uzasadnieniem, o którym mówił obszernie pan poseł Dyduch i którego nie zamierzam w tym wypadku przytaczać, albowiem jest to zbyteczne. Pragnę jednak podkreślić, iż przyjmując to orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego jako w pełni zasadne i popierając je w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, zaznaczyć należy, że przyjęcie tego przepisu nie jest sprzeczne z duchem rozwoju spółdzielczości mieszkaniowej, nie jest to krok wymierzony przeciwko sprawnemu funkcjonowaniu Prawa spółdzielczego i spółdzielczości mieszkaniowej, a także instytucji członkostwa spółdzielni mieszkaniowej, dlatego też posłowie Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wyrażą w głosowaniu poparcie dla stanowiska komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Zielińskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PosełMarekZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpatrywany dzisiaj wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczy stwierdzenia niezgodności art. 228 § 3 Prawa spółdzielczego z normami konstytucji i art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Wniosek o zbadanie niezgodności złożył rzecznik praw obywatelskich. We wniosku tym rzecznik zakwestionował art. 228 § 3 Prawa spółdzielczego jako niezgodny z art. 21 ust. 1, art. 64 ust. 1 i 3 oraz art. 31 ust. 3 konstytucji. Rzecz dotyczy własnościowego prawa do lokalu, które, jako ograniczone prawo rzeczowe, jest prawem zbywalnym, może być dziedziczone i podlega egzekucji.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#PosełMarekZieliński">Kwestionowany art. 228 § 3, nakładając na spadkobierców własnościowego prawa do lokalu wykonanie pewnych czynności, wyłączył dziedziczenie własnościowego prawa z ogólnych reguł obowiązujących w zakresie spadkobrania. Przepis art. 228 § 1 mówi, że w razie śmierci członka spółdzielni, któremu przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, jego spadkobierca powinien w terminie 1 roku od dnia otwarcia spadku przedstawić postanowienie sądu stwierdzającego nabycie tego prawa, a jeśli postępowanie sądowe nie zostało zakończone w tym terminie, złożyć dowód jego wszczęcia. Ponadto spadkobierca niebędący członkiem spółdzielni powinien złożyć deklarację członkowską. W świetle kwestionowanego art. 228 § 3 Prawa spółdzielczego niedochowanie przez spadkobierców wymaganych terminów powoduje wygaśnięcie wchodzącego w zakres spadku własnościowego prawa do lokalu również wtedy, gdy spadkobiercy nie podjęli czynności zachowawczych z przyczyn od siebie niezależnych.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#PosełMarekZieliński">Rzecznik, kwestionując ten przepis, odwołał się do art. 21 ust. 1 i art. 64 ust. 1 konstytucji, które dają gwarancję ochrony praw dziedziczenia. Ponadto stwierdził, że nie są spełnione przesłanki z art. 31 ust. 3, który szczegółowo podaje zakres ograniczeń w korzystaniu z konstytucyjnych praw. Według rzecznika zasada ochrony własność winna być pojmowana szeroko, to znaczy że przepisy o ochronie własności stosować należy do ograniczonych praw rzeczowych, w tym do własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#PosełMarekZieliński">Trybunał Konstytucyjny w całości potwierdził zastrzeżenia rzecznika. Przede wszystkim, podkreślając fundamentalne znaczenie ochrony własności, uznał, że art. 21 konstytucji stanowi wolę państwa także w zakresie dotyczącym ochrony praw rzeczowych. Inaczej mówiąc, ograniczone prawo rzeczowe, takie jak spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, powinno być interpretowane w ten sposób, aby zasady jego ochrony były zbliżone do zasad ochrony przewidzianej dla prawa własności. Takie podejście w żadnym wypadku nie prowadzi do zakwestionowania własności spółdzielczej, co wyraźnie wynika z treści art. 64 konstytucji, który zrównuje ochronę tak własności, jak i innych praw majątkowych. Podobna interpretacja stosowana jest przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości w orzecznictwie ukształtowanym na bazie Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#PosełMarekZieliński">Trybunał Konstytucyjny dobitnie stwierdził, że nie ma żadnych wynikających z natury dziedziczenia podstaw do wprowadzania innych zasad niż te, które dotyczą prawa własności. Swoboda dziedziczenia gwarantowana jest w tym samym przepisie, który mówi o własności. Te dwa pojęcia, to jest własność i dziedziczenie, stanowią jedną z naczelnych zasad konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#PosełMarekZieliński">Trybunał Konstytucyjny przypomniał, że instytucja spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu jako ograniczonego prawa rzeczowego została wprowadzona w 1961 r., w prawie spółdzielczym, ograniczone prawo miało usprawiedliwiać państwową ingerencję i kontrolę nad swobodą dysponowania prawami własności.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#PosełMarekZieliński">Szczególnie drastycznym przypadkiem nieliczenia się z prawami jednostki jest wygaśnięcie własnościowego prawa do lokalu przysługującego wspólnie obu małżonkom w przypadku śmierci jednego z nich. Mimo że współmałżonek jest członkiem spółdzielni, przysługuje mu własnościowe prawo do lokalu, jest jedynym spadkobiercą zmarłego współmałżonka, gdy nie dopełni czynności przewidzianych w art. 228 § 1, wygasa jego prawo do lokalu.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#PosełMarekZieliński">Trybunał uznał za niedopuszczalne, że względy formalne mogą doprowadzić do unicestwienia konstytucyjnie chronionych praw. Ponadto stwierdził, że rozwiązanie to przyjęto, aby zabezpieczyć pozycję spółdzielni. Trybunał przypomniał, że ograniczenie praw konstytucyjnych może nastąpić jedynie w przypadkach wyliczonych w art. 31 ust. 3 konstytucji. Ma on jednak charakter zamknięty. Wprawdzie ograniczenia korzystania z własnościowego prawa do lokalu ustanowione zostały w drodze ustawy, jednak nie ma podstaw konstytucyjnych do wprowadzenia ich do porządku prawnego. Nie zostały ustanowione ze względu na konieczność zachowania bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego ani ze względu na ochronę środowiska, zdrowia, moralności publicznej albo wolności i praw innych osób. Trybunał odpowiada, dlaczego tak się stało - miało to służyć szybkiemu dysponowaniu lokalami spółdzielczymi w przypadku wygaśnięcia własnościowego prawa do lokalu.</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#PosełMarekZieliński">Analizując kwestię zgodności zaskarżonego przepisu z Konwencją o Ochronie Praw Człowieka, Trybunał stwierdza, że przyjęte w Konstytucji RP zasady są zbieżne z zasadami konwencji. Trybunał Konstytucyjny stwierdził również, że ochrona spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nie pozostaje w sprzeczności z ochroną prawa własności spółdzielni. Podkreślił, że w przeszłości przepisy faworyzowały spółdzielczą własność, będącą formą przejścia od własności indywidualnej do państwowej. Orzecznictwo Trybunału jednoznacznie dowodzi, że Sejm powinien dostosować przepisy Prawa spółdzielczego do nowych warunków systemu społeczno-ekonomicznego i reguł gospodarki rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#PosełMarekZieliński">Na marginesie tego orzeczenia chcę przypomnieć, że aktualnie w Komisji Nadzwyczajnej trwa praca nad projektem nowej ustawy dotyczącej spółdzielczości mieszkaniowej, której uchwalenie, jak sądzę, w bieżącym roku pozwoli na spełnienie postulatu Trybunału Konstytucyjnego w zakresie dostosowywania ustawodawstwa spółdzielczego do warunków rynkowych. Ponadto w najbliższych tygodniach do laski marszałkowskiej wpłynie poselski projekt nowego Prawa spółdzielczego, na którego uchwalenie oczekuje wiele milionów spółdzielców.</u>
          <u xml:id="u-89.10" who="#PosełMarekZieliński">Klub Parlamentarny Unii Wolności popiera w całości wyrok Trybunału Konstytucyjnego stwierdzający niezgodność art. 228 § 3 z normami konstytucji oraz Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i będzie głosował za przyjęciem orzeczenia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Cieślaka w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PosełCzesławCieślak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpatrujemy na dzisiejszym posiedzeniu Sejmu wyrok Trybunału Konstytucyjnego stwierdzający niezgodność art. 228 § 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze z art. 64 ust. 1 i 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#PosełCzesławCieślak">Rzecznik praw obywatelskich w swym wniosku złożonym do Trybunału Konstytucyjnego zwrócił uwagę na przepisy wynikające z art. 228 § 1 i 2 Prawa spółdzielczego, dotyczące nabycia praw własności po śmierci członka spółdzielni. Rzecznik zakwestionował art. 228 § 3, mówiący, iż w razie niedopełnienia czynności wynikających z § 1 i 2 bądź też odmowy przyjęcia w poczet członków spółdzielni prawo do lokalu własnościowego wygasa. Podobny skutek nastąpiłby także wtedy, gdy spadkobiercy nie podjęliby czynności z przyczyn od siebie niezależnych. Szczególnie uzależnienie przejęcia własnościowego prawa do lokalu od członkostwa w spółdzielni przekazuje decydowanie o własności lokalu administracji spółdzielni. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego stwierdzający zasadność wniosku rzecznika praw obywatelskich, dotyczący własnościowego prawa do lokalu i jego dziedziczenia, wychodzi naprzeciw oczekiwaniom wielu członków spółdzielni, właścicielom spółdzielczego lokalu mieszkalnego, a przede wszystkim normalizuje prawo spadku i dziedziczenia. Nie jest on przeciwstawny nowelizacji Prawa spółdzielczego.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#PosełCzesławCieślak">Posłowie Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, w imieniu których mam przyjemność występować, z zadowoleniem przyjmują wyrok Trybunału Konstytucyjnego i będą głosowali za jego przyjęciem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jerzy Jaskiernia zada pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Istnieje w Izbie zgodność co do poparcia tego orzeczenia. W przeszłości słabością było to, że pomimo pozytywnego stanowiska Izby brak było wiedzy, kto czuje się zobowiązany do podjęcia stosownej inicjatywy ustawodawczej. Była tutaj dzisiaj mowa o projekcie poselskim. Chciałbym wiedzieć - i kieruję to pytanie do pana posła sprawozdawcy - w jakim trybie nastąpi dostosowanie prawa w tym zakresie, w którym Trybunał Konstytucyjny stwierdził sprzeczność z konstytucją?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła sprawozdawcę Jerzego Dyducha.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przepraszam, Marka Dyducha. Jerzy - to też ładnie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PosełMarekDyduch">Tak jest. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#PosełMarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tej chwili trwają prace nad Prawem spółdzielczym, jest powołana do prac nad tą ustawą Komisja Nadzwyczajna. Jeżeli Wysoka Izba jutro w głosowaniach przychyli się do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i uzna je za zasadne, to z tego powinna jednoznacznie wynikać sugestia dla komisji, że przepis art. 228 § 3 powinien być uregulowany. Myślę, że to jest pierwsze skierowanie. Jest taka tradycja w Wysokiej Izbie w tej kadencji, że nad wykonaniem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, które Sejm uznaje za zasadne, czuwa Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Na pewno pan marszałek za chwilę ogłosi, gdzie skieruje wykonanie tego orzeczenia, być może jutro przy głosowaniach, gdy Sejm zadecyduje o kształcie orzeczenia, czy jest ono zasadne czy nie. Wszystko wskazuje, że uzna je za zasadne. Decyzja co do wykonania tego orzeczenia będzie należała do Sejmu, ale podejmie on ją na wniosek Prezydium, które z pewnością takie wskazanie spowoduje. Mam nadzieję, że te dwie komisje, Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka i Komisja Nadzwyczajna, uregulują ten problem w najbliższym czasie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Do głosowania nad tym punktem przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Estońską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, pracowniczych i karnych, podpisanej w Tallinie dnia 27 listopada 1998 r. (druki nr 984 i 1068).</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Iwanickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Spraw Zagranicznych oraz Sprawiedliwości i Praw Człowieka przypadł mi w udziale zaszczytny obowiązek zrelacjonowania prac nad projektem ustawy o ratyfikacji umowy między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Estońską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, pracowniczych i karnych, podpisanej w Tallinie dnia 27 listopada 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Potrzeba zawarcia tego rodzaju umowy wynika z faktu, iż Estonia nie uznała sukcesji umów podpisanych przez były Związek Radziecki i w związku z tym w stosunkach polsko-estońskich nie mogła być odpowiednio stosowana umowa między PRL i ZSRR o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych, podpisana w Warszawie w dniu 28 grudnia 1957 r.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Przedmiotowa umowa o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, pracowniczych i karnych z Estonią została wynegocjowana zarówno przy uwzględnieniu dotychczasowych umów dwustronnych, jak również umów wielostronnych ratyfikowanych przez Polskę w ostatnich latach. Współpraca sądowa w sprawach karnych i cywilnych jest dziedziną wspólnego zainteresowania państw członkowskich Unii Europejskiej na podstawie art. K traktatu o Unii Europejskiej, ustanawiającego współpracę w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Ta współpraca państw członkowskich w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych jest współdziałaniem międzyrządowym. Do dorobku prawnego trzeciego filaru Unii Europejskiej zalicza się m.in. konwencje Rady Europy, konwencje karne opracowane w ramach Europejskiej Wspólnoty Politycznej oraz akty prawne Unii Europejskiej przyjęte na mocy tytułu VI traktatu o Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Część pierwsza umowy zawiera postanowienia o znaczeniu ogólnym, takie jak: zrównanie ochrony prawnej obywateli jednego państwa na terytorium drugiego państwa, udzielanie pomocy prawnej przez sądy i prokuratury jednego państwa na wniosek właściwych organów drugiego państwa, koszty pomocy prawnej, udzielenie informacji o treści prawa obowiązującego w drugim państwie, przekazywanie przedmiotów i wartości dewizowych, ustalanie adresów, zwolnienie dokumentacji od legalizacji, przesyłanie aktów stanu cywilnego i innych dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Z kolei część druga umowy dotycząca spraw cywilnych i pracowniczych obejmuje następujące regulacje: sprawy z zakresu prawa osobowego - chciałbym w tym miejscu nadmienić, że art. 25 przewiduje również instytucję uznania osoby za zaginioną unormowaną przez prawo estońskie, sprawy z zakresu prawa rodzinnego, sprawy majątkowe i spadkowe, sprawy z zakresu prawa pracy, postanowienie o kosztach i ułatwieniach procesowych oraz uznawanie i wykonywanie orzeczeń. Postanowienia tej części umowy regulują właściwość prawa i sądów w relacji do poszczególnych kategorii spraw. Stwarzają one podstawę prawną do precyzyjnego ustalenia tego, sądy, którego z państw są właściwe do rozpoznania określonej sprawy oraz prawo, którego z państw zostanie w konkretnym wypadku zastosowane. Unormowania zawarte w rozdz. VI przewidują szereg ułatwień, udogodnień procesowych, np. zwolnienie od kaucji na zabezpieczenie kosztów postępowania, zwolnienie od kosztów sądowych, wydłużenie terminów dokonania określonych czynności procesowych. Istotne znaczenie posiada rozdz. VII regulujący przesłanki i zasady skuteczności orzeczeń wydanych przez odpowiednie organy jednego z umawiających się państw na terytorium drugiego umawiającego się państwa. Art. 53 ust. 1 przewiduje ułatwione uznawanie prawomocnych orzeczeń w sprawach o charakterze niemajątkowym, wydanych przez sądy jednego z państw. Ponadto umowa wprowadza możliwość wykonania nieprawomocnych orzeczeń alimentacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Część trzecia umowy obejmuje sprawy karne: przejęcie ścigania, wydanie w celu ścigania karnego i wykonania wyroku, tzn. ekstradycję, postanowienia szczególne dotyczące pomocy prawnej w sprawach karnych oraz przekazywanie osób skazanych na karę pozbawienia wolności w celu odbycia kary.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Rozdział I rozpatrywanej umowy normuje przejęcie ścigania, w ramach którego statuuje się obowiązek wszczęcia na wniosek postępowania karnego, m.in. przeciwko własnemu obywatelowi, który popełnił przestępstwo w drugim państwie.</u>
          <u xml:id="u-97.7" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Postanowienia rozdziału drugiego zawierają szczegółowe uregulowania dotyczące ekstradycji, m.in. zasadę niewydawania własnych obywateli.</u>
          <u xml:id="u-97.8" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Przepisy rozdziału czwartego, obejmujące problematykę przekazywania osób skazanych w celu odbycia kary pozbawienia wolności w państwie, którego są obywatelami, są oparte na europejskiej Konwencji o przekazywaniu osób skazanych, sporządzonej w Strasburgu dnia 21 marca 1983 r. Szczególnym tego wyrazem jest na przykład zapis art. 109 ust. 2 pkt 5 umowy, który jako niezbędny załącznik wniosku o przekazanie wymienia dokument o wyrażeniu zgody przez skazanego. Jest to zgodne z postanowieniami cytowanej europejskiej konwencji.</u>
          <u xml:id="u-97.9" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Wysoki Sejmie! Postanowienia omawianej umowy w niektórych kwestiach odbiegają od treści ustawodawstwa polskiego, np. w zakresie norm określających właściwości sądów i prawa w poszczególnych kategoriach spraw cywilnych i pracowniczych oraz w zakresie zasad uznawania i wykonywania orzeczeń sądów zagranicznych. Uzgodnione postanowienia są bardziej szczegółowe i rozwijają postanowienia Kodeksu postępowania cywilnego i ustawy Prawo prywatne międzynarodowe. Ale chciałbym wyraźnie stwierdzić, iż nie są one sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-97.10" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">W odniesieniu do unormowania instytucji międzynarodowego prawa karnego (pomoc prawna w sprawach karnych, przejmowanie ścigania karnego, ekstradycja i przekazywanie skazanych) wskazać należy, że w tym zakresie umowa z Estonią kompleksowo uwzględnia treść wielostronnych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska. Ratyfikacja omawianej umowy stanowić będzie podstawę do zwiększenia ochrony prawnej przyznawanej obywatelom jednego państwa na terytorium drugiego państwa oraz tworzy podstawy do stabilnej współpracy sądów i prokuratur obu państw.</u>
          <u xml:id="u-97.11" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Wysoka Izbo! Niniejsza umowa podlega ratyfikacji w trybie przewidzianym w art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. z uwagi na to, że dotyczy spraw uregulowanych w ustawach, m.in. w Kodeksie postępowania cywilnego, Kodeksie postępowania karnego i ustawie Prawo prywatne międzynarodowe. Umowa wejdzie w życie po upływie 60 dni od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która to wymiana nastąpi w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-97.12" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Pozwolę sobie w tym miejscu nadmienić, że umowy tego typu Polska zawarła już z 30 krajami, w tym z pozostałymi państwami bałtyckimi, a więc nie ma tutaj ryzyka takich uregulowań, które budziłyby kontrowersje.</u>
          <u xml:id="u-97.13" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Projekt ustawy o ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Estońską o pomocy prawnej w stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, pracowniczych i karnych, podpisanej w Tallinie dnia 27 listopada 1998 r., jest zgodny z przepisami stanowiącymi część dorobku prawnego trzeciego filaru Unii Europejskiej, a przedmiot projektu ustawy nie jest objęty zakresem prawa wspólnotowego.</u>
          <u xml:id="u-97.14" who="#PosełSprawozdawcaStanisławIwanicki">Wprowadzanie w życie niniejszej umowy nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu państwa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-97.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Waldemara Pawłowskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PosełWaldemarPawłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność jest za uchwaleniem ustawy upoważniającej prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, by ratyfikował umowę między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Estońską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, pracowniczych i karnych, podpisaną w Tallinie 27 listopada 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#PosełWaldemarPawłowski">Podzielamy pogląd wnioskodawców, że umowa ta ma na celu zwiększenie ochrony prawnej przyznawanej obywatelom państwa na terytorium drugiego państwa i że będzie stabilizowała współpracę sądów i prokuratur obu państw. Dziękuję Wysokiej Izbie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Jaskiernię w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej z głęboką wnikliwością przeanalizował sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Estońską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, pracowniczych i karnych, podpisanej w Tallinie dnia 27 listopada 1998 r. Chodzi o sprawozdanie zawarte w druku nr 1068.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej z uznaniem wita kolejną decyzję, która będzie sprzyjała zwiększeniu ochrony prawnej obywateli, a w szczególności będzie eliminowała tę lukę, która powstała w związku z zakończeniem działalności Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i pojawieniem się szeregu nowych państw, gdy stosowne umowy nie zostały dotychczas podpisane.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Na tle sprawozdania, które przedstawił w dniu dzisiejszym pan poseł Stanisław Iwanicki, klub chciałby prosić o dodatkowe wyjaśnienie kilku problemów w ramach tego dokumentu, który rozpatrujemy. Oczywiście nie chodzi o sam kształt projektu ustawy, ponieważ jest to ustawa formalna, w istocie wyrażająca zgodę na ratyfikację stosownie do odpowiednich norm konstytucyjnych. Natomiast to, co jest istotne, to sama zawartość umowy i określone aspekty prawne, które się z tym wiążą.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Nasze pierwsze pytanie dotyczy zakresu umowy, ponieważ mowa tutaj o sprawach cywilnych, pracowniczych i karnych. Pytanie odnosi się do kwestii, jakich działów prawa, jakich kwestii prawnych nie dotyczy ta umowa i jaki stan prawny w stosunkach Polski z Republiką Estońską będzie w tym zakresie obowiązywał. Jest to pytanie o tyle istotne, że - jak pan poseł sprawozdawca trafnie zauważył - ta umowa wchodzi w miejsce dotychczasowego układu umownego obowiązującego między Polską a Związkiem Radzieckim. A więc zapytujemy, czy ten stan prawny się nakłada, czy jest on zróżnicowany i jakie ewentualnie konsekwencje prawne z tego będą wynikały.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#PosełJerzyJaskiernia">Nasze drugie pytanie dotyczy tezy zawartej w uzasadnieniu projektu, ale ponieważ pan poseł sprawozdawca również intensywnie nawiązywał do treści tego uzasadnienia, dlatego też będziemy chcieli prosić o bliższe wyjaśnienie, co znaczy, że „postanowienia (...) umowy w wielu miejscach odbiegają od treści ustawodawstwa polskiego, np. w zakresie norm określających właściwość sądów i prawa w poszczególnych kategoriach spraw cywilnych i pracowniczych oraz w zakresie zasad uznawania i wykonywania orzeczeń sądów zagranicznych”. Jak należy rozumieć to, że „odbiegają od treści”? Czy to znaczy li tylko to, co jest w następnym zdaniu: „Uzgodnione postanowienia są bardziej szczegółowe i rozwijają postanowienia Kodeksu postępowania cywilnego i ustawy Prawo prywatne międzynarodowe”? Jeśli chodzi o uszczegółowienie, to ta dodatkowa kwalifikacja: „odbiegają od treści” nie jest tutaj zbyt zasadna, bo uszczegółowienie w istocie jest naturą tego typu umowy. Natomiast jeśli odbieganie od treści oznaczało sprzeczność z istniejącymi ustawami, wówczas rodzi się pytanie o relacje tej umowy jako aktu prawa międzynarodowego do ustaw, zwłaszcza w konsekwencji konstrukcji przyjętej przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, przewidującej nadrzędność prawa międzynarodowego ratyfikowanego za zgodą Sejmu w stosunku do ustawodawstwa zwykłego. I oczywiście w tym wypadku pojawiałaby się potrzeba określenia: czy istnieje obowiązek dostosowawczy, w jakim obszarze występuje sprzeczność i w jakim trybie ta sprzeczność powinna być wyeliminowana. Te dwa zdania z uzasadnienia rządowego wymagają niewątpliwie wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#PosełJerzyJaskiernia">Chcielibyśmy również prosić o wyjaśnienie, co znaczy konstrukcja: umowa nie jest sprzeczna „z podstawowymi zasadami porządku prawnego RP”. O co chodzi w tym położeniu nacisku na podstawowe zasady porządku prawnego RP? Czyżby były jakieś inne, niepodstawowe zasady porządku prawnego RP, z którymi ta umowa jest sprzeczna? Bardzo prosimy o wyjaśnienie, czym kierował się rząd. Niewątpliwie Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka, pochylając się nad projektem rządowym, zwróciła uwagę na potrzebę szczegółowego przeanalizowania tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#PosełJerzyJaskiernia">Przechodzę do dwóch dalszych problemów, panie marszałku, Wysoka Izbo.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#PosełJerzyJaskiernia">Sprawa pierwsza. Pan poseł Iwanicki zaznaczył, że mamy już umowy z 30 krajami, w tym ze wszystkimi państwami bałtyckimi. To pytanie kieruję do rządu: Czy mamy umowy z wszystkimi byłymi republikami, które dawniej stanowiły Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich? Innymi słowy: Czy możemy stwierdzić, że sprawa umów prawnych dotyczących tego terytorium została już zakończona?</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#PosełJerzyJaskiernia">I druga, ostatnia już kwestia, panie marszałku. Tutaj nawiązuje się do prawa Unii Europejskiej, do prawa Rady Europy. Chciałbym zapytać pana ministra, co z pozostałymi konwencjami Rady Europy, a zwłaszcza - w szczególności, kiedy jest 50-lecie Rady Europy i powinna mieć miejsce pewnego rodzaju troska o wywiązanie się ze zobowiązań - czy rząd przewiduje w najbliższym czasie prezentację innych zobowiązań, które są konsekwencjami zobowiązań z tytułu członkostwa w Radzie Europy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Ostrowskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko Klubu Parlamentarnego Unii Wolności w sprawie projektu ustawy o ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Estońską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, pracowniczych i karnych, podpisanej w Tallinie dnia 27 listopada 1998 roku.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Bardzo szczegółowe przedstawienie sprawozdania przez pana posła Iwanickiego zwalnia mnie z odnoszenia się do większości zagadnień. Klub Parlamentarny Unii Wolności będzie głosował za tym projektem ustawy, wychodząc z założenia, iż ta właśnie umowa stanowić będzie podstawę zwiększenia ochrony prawnej przyznawanej obywatelom jednego państwa na terytorium drugiego państwa.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Ratyfikacja ta przebiega w trybie art. 89 ust. 1 pkt 5 konstytucji, natomiast pozwolę sobie zwrócić uwagę na szereg ułatwień, które - jak sądzę - tę zwiększoną ochronę prawną i tę współpracę ułatwią. W szczególności mam tutaj na myśli art. 47 stwarzający szereg ułatwień procesowych w postaci zwolnienia od kaucji na zabezpieczenia kosztów postępowania, jak również - w kolejnych artykułach - zwolnienie od kosztów sądowych, wydłużenie terminów do dokonania określonych czynności procesowych.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Również w kategoriach ułatwienia należy traktować zapisy art. 53 ust. 1, które to ułatwienie sprowadza się do uznawania prawomocnych orzeczeń w sprawach o charakterze niemajątkowym wydanych przez sądy jednego z państw. Wprowadza się także w tym właśnie rozdziale możliwość wykonania nieprawomocnych orzeczeń alimentacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Chciałbym podnieść też kwestię, o której mój przedmówca był łaskaw powiedzieć. Niemniej jednak wydaje mi się, że w uzasadnieniu rządowym do projektu ustawy jest sformułowanie w miarę precyzyjne w zakresie odbiegania postanowień omawianej umowy od treści ustawodawstwa polskiego. Podane są tu przykłady dotyczące zakresu norm określających właściwość sądów i prawa w kategoriach poszczególnych praw cywilnych i pracowniczych oraz zakres zasad uznawania i wykonywania orzeczeń sądów zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Wydaje się, iż bardzo istotne jest zdanie zawarte w uzasadnieniu, że zapisy, które przy szczegółowej lekturze tej umowy są możliwe do określenia, pozostają w zgodzie z zasadami porządku prawnego RP.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Tak jak na wstępie, panie marszałku, Wysoka Izbo, powiedziałem, Klub Parlamentarny Unii Wolności będzie głosował za projektem ustawy o ratyfikacji umowy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Aleksandra Łuczaka w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PosełAleksanderŁuczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przyłączyć się do wypowiedzi osób, które mówią o tym, że projekt ustawy o ratyfikacji jest potrzebny i wypowiadają się za ratyfikacją.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PosełAleksanderŁuczak">Szeroko zostały omówione sprawy formalno-prawne i myślę, że one jeszcze zostaną tutaj rozwinięte, natomiast chciałbym zwrócić uwagę na dwa aspekty, właśnie nie leżące w tej stronie formalno-prawnej.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#PosełAleksanderŁuczak">Pierwszy jest następujący. Nawiązujemy pełne stosunki w całej gamie różnorodności z państwem, które w swoim okresie działania przedwojennym, międzywojennym należało do tych państw, które utrzymywało z Polską dobre kontakty i z którym dobrze rozwijały się wzajemne stosunki.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#PosełAleksanderŁuczak">Drugi aspekt jest taki, iż jest to państwo, które powstało po przemianach w latach dziewięćdziesiątych i należy do tych państw bałtyckich, które osiągnęły znaczny postęp gospodarczy. Jest to państwo, które może się poszczycić bardzo dobrymi wynikami ekonomicznymi. I z tego powodu cieszy również, że nawiązując do tradycji, jednocześnie nawiązujemy kontakty z państwem, które w dzisiejszej naszej sytuacji będzie wspomagało gospodarczo, kulturalnie i w innych formach działania nasze relacje międzynarodowe.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#PosełAleksanderŁuczak">Biorąc pod uwagę wszystkie aspekty prawne, wspomniane przeze mnie aspekty historyczne i obecne aspekty ekonomiczne, Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego wypowiada się za ratyfikacją umowy pomiędzy Rzecząpospolitą a Republiką Estońską. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Longin Pastusiak z klubu SLD zada pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PosełLonginPastusiak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Otóż Estonia jest oczywiście najlepiej rozwiniętym państwem spośród trzech republik bałtyckich. Razem maszerujemy do Brukseli. Estonia była zaproszona jako jedno z pięciu państw do negocjacji traktatu akcesyjnego.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PosełLonginPastusiak">Jeśli chodzi o polsko-estońskie stosunki bilateralne, to nie ma większego problemu, z wyjątkiem może sprawy obywatelstwa mniejszości polskiej w Estonii. Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Wprawdzie ten traktat, układ nie dotyczy sprawy obywatelstwa, ale dotyczy pomocy prawnej w sprawach cywilnych, karnych, pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#PosełLonginPastusiak">Moje pytanie zmierza do tego: Czy pańskim zdaniem, panie pośle, ten traktat ułatwi polskiej grupie etnicznej rozwiązywanie problemów, z którymi ta grupa się spotyka w Estonii, a mianowicie z kwestią uzyskania obywatelstwa i równoprawnego traktowania w Estonii? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Radosława Sikorskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRadosławSikorski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na pytanie pana posła Jerzego Jaskierni, które było skierowane do rządu i dotyczyło tego, czy zamierzamy podpisywać podobne umowy z innymi państwami powstałymi po rozpadzie imperium sowieckiego, to chciałbym poinformować, że niektóre z tych państw, na przykład Ukraina i Białoruś, jak pan poseł zapewne wie, uznały sukcesję umów międzynarodowych po Związku Radzieckim i wobec tego do czasu ewentualnego podpisania nowych umów obowiązują tamte. Natomiast z innymi państwami, głównie z Rosją, umowa już jest podpisana i będzie przedstawiona do ratyfikacji. Podobną umowę podpisaliśmy z Mongolią, chociaż nie była ona częścią Związku Radzieckiego. Natomiast stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości jest takie, że nie musimy podpisywać aż tak szczegółowych umów ze wszystkimi sukcesorami ZSRR, gdyż wystarczyłyby przystąpienia do międzynarodowych konwencji tych państw, których członkami konwencji także jesteśmy. Tak że jest to proces, który postępuje i te luki prawne, o których pan poseł wspomniał są systematycznie, sukcesywnie zamykane. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Iwanickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zakres umowy, niezależnie od tytułu, określa cz. 1 art. 1. Pięciu ustępów pozwolę sobie nie cytować. Odsyłam pana posła Jaskiernię do poszczególnych unormowań. One oczywiście nie pokrywają się z tytułem, który jest wymieniony w tej umowie, aczkolwiek precyzyjnie regulują wszystkie te sprawy, które są przedmiotem zainteresowania obu umawiających się stron.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#PosełStanisławIwanicki">W tej umowie nie ma określonych zasad postępowania w tych sprawach i nie są one wymienione w art 1. W związku z powyższym stosowane będą ogólne zasady wynikające z prawa międzynarodowego. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#PosełStanisławIwanicki">Po drugie, chciałbym jednoznacznie powiedzieć, że odbieganie treści niektórych unormowań tej umowy od porządku w naszym kraju oznacza tylko i wyłącznie uszczegółowienie. W żadnym zakresie ta umowa nie narusza ani podstawowych zasad, ani naszego porządku prawnego, a uszczegółowienie idzie w tym kierunku, aby techniczna współpraca była zdecydowanie lepsza niż gdyby tego typu unormowań nie było. W związku z powyższym określenie, że nie ma tu sprzeczności, wynika z tej konwencji.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#PosełStanisławIwanicki">Jeśli chodzi o odpowiedź na pytanie pana posła Pastusiaka, to jestem w trudnej sytuacji, ponieważ nie było to przedmiotem zainteresowania obu komisji, a więc i Komisji Spraw Zagranicznych, ale można sobie wyobrazić, że unormowanie współpracy dotyczącej udzielania pomocy prawnej obywatelom obu umawiających się stron wpłynie pozytywnie na ogólny klimat - chodzi o regulacje czy wyjaśnianie wszystkich problemów prawnych zarówno dotyczących obywateli polskich, jak i estońskich - i może w konsekwencji spowodować rozwiązanie w dalszej czy w bliższej perspektywie wszystkich tych problemów, o których pan mówił. Na pewno to tworzy klimat współpracy, wzajemnego zrozumienia, odpowiedzialności czy współodpowiedzialności za współpracę, co nie pozostanie bez znaczenia dla rozwiązywania konkretnych spraw, także obywateli polskich zamieszkałych w Estonii. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu dodatkowego do Konwencji o przekazywaniu osób skazanych (druki nr 1030 i 1069).</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Marka Markiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PosełSprawozdawcaMarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 31 marca tego roku rząd Rzeczypospolitej przedstawił Sejmowi projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu dodatkowego do Konwencji o przekazywaniu osób skazanych. Komisja Spraw Zagranicznych i Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka na wspólnym posiedzeniu przeprowadziły pierwsze czytanie owej ustawy, jako że regulacja ta musi być przedmiotem ustawy zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 5, gdyż dotyczy kwestii uregulowanych w ustawie, konkretnie w Kodeksie postępowania karnego. Konwencja Rady Europy o przekazywaniu osób skazanych podpisana została 21 marca 1983 r. Polska przystąpiła do niej dnia 1 marca 1995 r. Protokół, który był przedmiotem pierwszego czytania, podpisany został w dniu 18 grudnia 1997 r. w Strasburgu. Polska podpisała go w dniu 19 lutego 1998 r. Dotyczy on dwu szczegółowych kwestii odnoszących się do wzajemnego przekazywania przez państwa - strony konwencji skazanych. Do tej pory kłopoty rodziły się na gruncie 4 kardynalnych warunków wymaganych przy przekazywaniu skazanych, a mianowicie zgody obu państw, zgody skazanego, wymiaru kary, gdyż przekazanie następować może jedynie w tych sytuacjach, w których skazanie dotyczy kary powyżej 1 roku. Te warunki stwarzały przeszkody o tyle, że były sytuacje, w których brak zgody skazanego doprowadzał do niemożności przekazania go państwu, jak mówi konwencja, wykonania kary. W tej sytuacji postanowiono, by w dwóch przypadkach, opisanych w art. 2 i 3 protokołu, odstąpić od wymogu zgody skazanego. Te dwa przypadki dotyczą:</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#PosełSprawozdawcaMarekMarkiewicz">Pierwszy: uciekinierów z terytorium państwa skazania, a konkretnie sytuacji, w której obywatel jednej ze stron skazany prawomocnym wyrokiem orzeczonym na terytorium innej strony, dążąc do uchylenia się od wykonania kary w państwie skazania, ucieka na terytorium państwa, którego jest obywatelem, zanim odbędzie orzeczoną karę. Rodzi to - jak wykazała praktyka - kłopot, gdyż ów uciekinier, znalazłszy się na terenie własnego państwa, może odmówić zgody, co wykluczy wykonanie tej kary, szczególnie w tych państwach, w których obowiązuje zakaz ekstradycji własnych obywateli. Uzupełnieniem zatem jest wyłączenie w tej sytuacji obowiązku uzyskania zgody skazanego.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#PosełSprawozdawcaMarekMarkiewicz">Drugi: skazanych, wobec których orzeczono zakaz pobytu na terytorium państwa skazania. Ust. 1 art. 3 protokołu przewiduje, że na wniosek państwa skazania, państwo wykonania, z zastrzeżeniem postanowień niniejszego artykułu, może postanowić o przejęciu skazanego bez jego zgody. Tu wymóg zniesienia zgody skazanego jest o tyle ograniczony, że w ust. 2 mówi się, że w przypadku określonym w ust. 1 państwo wykonania postanawia o przejęciu skazanego po rozważeniu jego stanowiska, co jest dodatkową gwarancją zachowania jego uprawnień.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#PosełSprawozdawcaMarekMarkiewicz">Połączone komisje, opierając się na dołączonym do przedłożenia rządowego stanowisku Komitetu Integracji Europejskiej, stwierdziły, że przedstawiony protokół nie wymaga zmiany obowiązującego prawa wewnętrznego, a to wobec postanowienia art. 615 § 1 Kodeksu postępowania karnego, który przewiduje nadrzędność czy prymat prawa międzynarodowego nad prawem wewnętrznym, a szczególnie wobec pozytywnego zapisu art. 611§ 2, który wyłącza zgodę w stosunku do skazanych, których dotyczy przedmiotowy projekt ustawy, i nie znalazły żadnych przeszkód w rekomendowaniu Wysokiej Izbie przyjęcia projektu ustawy zawartego w druku nr 1030. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Markiewicza w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PosełMarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tym wypadku nie ma sprzeczności między stanowiskiem klubu Akcji Wyborczej Solidarność a stanowiskiem obu połączonych komisji, które jednomyślnie rekomendują Wysokiej Izbie przyjęcie tego protokołu. Zwracamy tylko uwagę na dwa elementy.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#PosełMarekMarkiewicz">Po pierwsze, występuje wyraźna tendencja państw stron konwencji do tego, by rozszerzyć zakres możliwości odbywania kary przez własnych obywateli skazanych przez państwo obce na terytorium państwa własnego. Sprzyjać to będzie oczywiście i skuteczności orzeczonej kary, i zasadom resocjalizacji.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#PosełMarekMarkiewicz">Po drugie, zwracamy uwagę, pochylając się z najwyższą troską nad tym protokołem, na godne podkreślenia tempo prac rządu i - jak rozumiem - parlamentu nad przyjęciem protokołu, który, podpisany 18 grudnia ub. r., został podpisany przez Polskę już w lutym, a przedstawiony Wysokiej Izbie 31 marca. Jest to wystarczającą rekomendacją, by szanując prawo Unii i integrację trzeciego filaru, jak mówi uzasadnienie Komitetu Integracji Europejskiej, Sejm jak najszybciej przystąpił do trzeciego czytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Do posła sprawozdawcy pan pytań nie ma? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Jaskiernię w imieniu Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej bardzo szczegółowo przeanalizował sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu dodatkowego do Konwencji o przekazywaniu osób skazanych (druk nr 1030).</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera ten projekt. Oczywiście chodzi o ustawę formalną, w której wyraża się zgodę na ratyfikację Protokołu dodatkowego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Trafnie w tej sprawie zastosowano tryb, aby to Sejm tego typu zgody udzielił, bo niewątpliwie sprawa dotyczy obszaru polskiego ustawodawstwa. Wyrażamy satysfakcję z faktu, że podjęcie tej konwencji i Protokołu dodatkowego zbiega się z 50-leciem Rady Europy. Wielokrotnie postulowaliśmy, również w ramach interpelacji i zapytań, aby nie tylko ze względu na ten jubileusz, ale by generalnie państwo polskie wywiązało się ze zobowiązań dotyczących Rady Europy, które wynikają z dorobku ponad 170 konwencji, które dotychczas przyjęła Rada Europy.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie marszałku, nie otrzymałem, odpowiedzi na pytanie zadane w poprzedniej debacie: Jakie są zamierzenia rządu co do dalszych ratyfikacji konwencji Rady Europy? Ponawiam je przy tej okazji. Być może pan minister wykorzysta udział w tej debacie do ujawnienia intencji rządu. Sygnalizowaliśmy kilka miesięcy temu, że szereg konwencji oczekuje na ratyfikację. Nie mówię o konwencjach, których ratyfikacji rząd nie przewiduje, bo być może nie wszystkie konwencje będziemy chcieli ratyfikować, jednak pewna wiedza co do przyjętej strategii byłaby zasadna.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Chciałbym, panie marszałku, podnieść obecnie pewien problem i poprosić pana posła sprawozdawcę o wyjaśnienie tej kwestii. Chodzi o art. 7: Zakres czasowy. Cytuję przepis: „Protokół niniejszy stosuje się zarówno do wyroków wydanych przed dniem jego wejścia w życie, jak i do wyroków wydanych po jego wejściu w życie”. W uzasadnieniu rządowym nie ma żadnego uargumentowania tej konstrukcji, aczkolwiek - przynajmniej na pierwszy rzut oka - mamy tu do czynienia z działaniem prawa wstecz, a więc z naruszeniem zasady lex retro non agit. Dlatego też zwracamy się do pana posła sprawozdawcy o wyjaśnienie, czy w toku prac Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Spraw Zagranicznych sprawa ta była podniesiona i czy tego typu retroaktywność jest tutaj dopuszczalna, biorąc pod uwagę szczególny wymiar prawny, humanitarny oraz kontekst prawa międzynarodowego. Sprawa ta, jako minimum, wymaga wyjaśnienia na forum Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#PosełJerzyJaskiernia">Drugi problem, który chcielibyśmy podjąć, panie marszałku, dotyczy tego, że w sprawozdaniu komisji czytamy, iż komisja wnosi, aby Sejm raczył uchwalił projekt ustawy z druku nr 1030 bez poprawek. Rozumiemy zatem, że aktualny jest projekt ustawy, który przedłożył rząd. Niemniej jednak problem polega na tym, że w projekcie tym jest błąd o charakterze legislacyjnym. Tradycyjnie Komisja Ustawodawcza, która w przeszłości rozpatrywała tego typu problemy, zwracała uwagę na sprawy legislacyjne, obecnie Komisja Ustawodawcza, wolą większości parlamentarnej, została zlikwidowana i stąd nieraz takie drobne kwestie legislacyjne obciążają uwagę Wysokiej Izby. Zwracamy uwagę, że jest błąd w tytule, jest nieprawidłowo zakończony tytuł. Nie powinno być kropki po słowie „skazanych”. Jest to już drugie czytanie, w związku z tym jest potrzeba zgłoszenia poprawki, chyba że pan marszałek uzna, że jest jakiś inny tryb wyeliminowania tego błędu legislacyjnego, którego połączone Komisje: Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Spraw Zagranicznych nie dostrzegły. Chciałbym w związku z tym, panie marszałku, zapytać, jak pan zamierza procedować w tej sprawie. Gdyby powstała potrzeba zgłoszenia poprawki, to taką gotowość zgłaszam, ale być może istnieje inna, bardziej elastyczna procedura, ponieważ nie ulega wątpliwości, że przed przejściem do trzeciego czytania ten błąd legislacyjny powinien zostać usunięty.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#PosełJerzyJaskiernia">Kończąc, panie marszałku, chciałbym zadeklarować w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, że klub poprze w głosowaniu rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu dodatkowego do Konwencji o przekazywaniu osób skazanych. W kwestii poprawki uzależniamy natomiast nasze dalsze stanowisko od tego trybu, o jakim pan marszałek zadecyduje w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Zielińskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poznaliśmy konkluzję połączonych Komisji: Spraw Zagranicznych oraz Sprawiedliwości i Praw Człowieka w sprawie projektu ustawy upoważniającej prezydenta Rzeczypospolitej do ratyfikacji Protokołu dodatkowego do Konwencji o przekazywaniu osób skazanych. Klub Parlamentarny Unii Wolności z tą konkluzją, przedstawioną przez pana posła sprawozdawcę, się zgadza i będzie głosować za uchwaleniem tegoż projektu. Wychodzi bowiem z założenia, iż Konwencja Rady Europy o przekazywaniu osób skazanych wymaga uzupełnienia i, co za tym idzie, że materia, która jest przedmiotem Protokołu dodatkowego, zasługuje na wpisanie do naszego systemu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Protokół dodatkowy skupia się, jak już tu słyszeliśmy, na dwóch podstawowych kwestiach. Pierwsza kwestia to sprawa przekazywania w trybie konwencji osoby skazanej, która zbiegła, do kraju jej obywatelstwa. Przekazanie to na mocy Protokołu dodatkowego może się odbyć bez zgody skazanego, aczkolwiek państwo przekazujące w trybie konwencji może się zwrócić do skazanego o taką zgodę.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Druga kwestia to sprawa przekazania skazanego do kraju jego obywatelstwa, jeżeli w państwie obcym został skazany na wydalenie z kraju skazania. W świetle Protokołu dodatkowego już nie będzie wątpliwości co do tego, że państwa zainteresowane mogą uzgadniać sprawę przekazania bez zwracania się do osoby zainteresowanej.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#PosełTadeuszJacekZieliński">Trzeba jednocześnie zaznaczyć, co jest ważne, iż ratyfikacja nie wymaga zmiany w polskim ustawodawstwie zwykłym, bowiem wynika to z konstytucyjnej zasady prymatu ratyfikowanej umowy międzynarodowej nad prawem krajowym. Jednocześnie, wypowiadając się za uchwaleniem tej ustawy, chcę wyrazić zadowolenie, że już na etapie przedakcesyjnym Rzeczpospolita włącza się we współpracę w obszarze tzw. trzeciego filara prawnego Unii Europejskiej, filara, który dotyczy, przypomnę, współpracy w obszarze wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Dobrze, że stajemy się uczestnikiem tej współpracy już na etapie przed przystąpieniem Rzeczypospolitej do Unii Europejskiej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana ministra Radosława Sikorskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRadosławSikorski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za pytanie pana posła Jaskierni. Rada Europy, która święciła wczoraj swoje 50-lecie, to rzeczywiście bardzo ważna instytucja, do której Polska przystąpiła tuż po odzyskaniu niepodległości. Był to jeden z pierwszych kroków na drodze Polski do wchodzenia do głównych klubów wolnego świata.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRadosławSikorski">Przybyłem, aby stawić się przed Wysoką Izbą, prosto z lotniska, z Londynu, gdzie wczoraj miały miejsce główne uroczystości upamiętniające powstanie Rady Europy na apel premiera Winstona Churchilla 50 lat temu. Rząd traktuje Radę Europy bardzo poważnie i najlepszym tego dowodem, jak już powiedział pan poseł sprawozdawca, jest wyjątkowa szybkość podjęcia sprawy dodatkowych protokołów.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRadosławSikorski">Natomiast jeśli pana posła interesuje bardziej szczegółowy harmonogram prac w odniesieniu do pozostałych konwencji, to bardzo bym prosił o skierowanie pytania na piśmie. Zobowiązuję się, że będzie udzielona szczegółowa odpowiedź. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Marka Markiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełMarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym złożyć na ręce pana posła Jaskierni, reprezentującego klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, wyrazy podziękowania za zwrócenie uwagi na fundamentalny w istocie problem kropki w tytule ustawy. Pojawia się to często w pracach legislacyjnych. Jedyne, co można powiedzieć, to że mamy do czynienia z drukiem projektu, w którym ta karygodna pomyłka mogła jeszcze na etapie drugiego czytania się pojawić. Z całą pewnością problem jest doniosły. Liczyć się należy z tym, że praktyka drukowania aktów normatywnych bez kropki w tytule będzie już na tyle utrwalona... Zapewniam także, korzystając z innej wiedzy, że problem kropki jako błędu w procedurze ogłaszania aktów normatywnych dostrzeżony został przez podkomisję pracującą nad ustawą o publikacji aktów normatywnych, gdzie nawet przewiduje się procedurę uchylenia się od poważnych błędów legislacyjnych, w tym i dostrzeżonego problemu kropki.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#PosełMarekMarkiewicz">Myślę, będąc przy okazji reprezentantem klubu Akcji Wyborczej Solidarność, że klub nasz, ręka w rękę z klubem Sojuszu Lewicy Demokratycznej, walczyć będzie z nadużywaniem prawa do stosowania kropki, nawet w drukach projektów - nie mówiąc już o aktach publikowanych.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#PosełMarekMarkiewicz">Wracając natomiast do dostrzeżonego przez pana posła problemu retroakcji bądź tzw. problemu retroakcji, zasygnalizowanego w art. 7, który przewiduje, że „protokół niniejszy stosuje się zarówno do wyroków wydanych przed dniem jego wejścia w życie, jak i do wyroków wydanych po jego wejściu w życie”, chciałbym zgodnie z prawdą powiedzieć, że kwestia ta nie była przedmiotem rozpatrywania przez połączone komisje. Mogę jednak wyrazić przekonanie, że dotyczy ona zagadnień procesowych, nie zaś prawa materialnego. Mamy tu do czynienia z osobami skazanymi, a więc takimi, których czyn został uznany za niezgodny z prawem przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia w państwie skazania. Natomiast protokół dotyczy osób skazanych i w istocie rzeczy wykonania już orzeczonej kary, w dodatku - co jest czwartym pominiętym przeze mnie w sprawozdaniu warunkiem - na mocy prawomocnego orzeczenia sądu państwa skazania. W tym wypadku możemy mówić, jak rozumiem, tylko o niebezpieczeństwie tzw. retroakcji, gdyż w istocie rzeczy odnosić by się ona mogła tylko i wyłącznie do prawa materialnego. Chciałbym tu jednak podkreślić to, że w preambule owego protokółu zwraca się uwagę na cel, dla którego państwa - strony postanowiły wkroczyć w sferę zastrzeżoną tym wymogiem zgody skazanego, pisząc: „Pragnąc ułatwić stosowanie konwencji o przekazywaniu osób skazanych otwartej do podpisu w Strasburgu dnia 21 marca 1983 r., a w szczególności kontynuując jej cele, którymi są”, po pierwsze, „wymierzenie sprawiedliwości (tej części zastrzeżenie pana posła nie dotyczy) i resocjalizacja osób skazanych”. Zwraca się dodatkowo uwagę: „Mając świadomość, że wiele państw nie może wyrazić zgody na ekstradycję własnych obywateli”. Stąd dochodzimy do wspólnej, jak sądzę, konkluzji, że wymóg zapewnienia prawomocnym orzeczeniom wykonania w połączeniu z należytym wymogiem resocjalizacji jest tą wartością, która legła u podstaw konwencji, podobnie jak w prawie krajowym w cytowanym przepisie Kodeksu postępowania karnego. Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł sprawozdawca odnosił się do poprawki zgłoszonej przez pana posła Jaskiernię. Chciałbym tylko poinformować, że Biuro Legislacyjne wyjaśnia, iż kropka znalazła się przypadkowo i zostanie usunięta w tekście, który będzie przedłożony do podpisania panu marszałkowi. Czy w związku z tym pan poseł odstępuje od tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Tak, odstępuję, dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Wobec powyższego do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-124.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Ogłaszam przerwę do godz. 16.</u>
          <u xml:id="u-124.6" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 15 min 06 do godz. 16 min 02)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji między rządem Rzeczypospolitej Polskiej, rządem Królestwa Danii i rządem Republiki Federalnej Niemiec dotyczącej Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego, podpisanej w Szczecinie dnia 5 września 1998 r. (druki nr 985 i 1070).</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Longina Pastusiaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PosełSprawozdawcaLonginPastusiak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Obrony Narodowej chciałbym zaproponować Wysokiej Izbie, aby raczyła upoważnić prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do ratyfikacji Konwencji między rządem Rzeczypospolitej Polskiej, rządem Królestwa Danii i rządem Republiki Federalnej Niemiec dotyczącej Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego, podpisanej w Szczecinie dnia 5 września 1998 r. Tekst tej konwencji jest zawarty w druku nr 985, a sprawozdanie obu komisji - w druku nr 1070.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PosełSprawozdawcaLonginPastusiak">Utworzenie trójstronnego polsko-niemiecko-duńskiego korpusu jest logiczną konsekwencją zaproszenia Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego, wystosowanego na madryckim szczycie NATO w lipcu 1997 r. oraz konsekwencją przystąpienia Polski do NATO i do jego dorobku prawnego, zwłaszcza umów dotyczących statusu sił zbrojnych oraz statusu międzynarodowych dowództw wojskowych. Chodzi tu zwłaszcza o umowę NATO SOFA z 1951 r. oraz tzw. protokół paryski z roku 1952.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#PosełSprawozdawcaLonginPastusiak">Historia powstania trójstronnego korpusu liczy sobie nieco ponad rok. W kwietniu ubiegłego roku szefowie resortów obrony Polski, Niemiec i Danii podpisali list intencyjny w sprawie utworzenia wspólnego korpusu. W tymże miesiącu podpisali oni wstępne porozumienie w sprawie finansowania wielonarodowego korpusu. Powołano grupy robocze złożone z przedstawicieli trzech państw. W wyniku prac tych grup ustalono, że w skład korpusu wejdą trzy dywizje: polska 12 Dywizja Zmechanizowana, niemiecka 14 Dywizja Zmechanizowana, a także duńska Dywizja Zmechanizowana. Każda z wymienionych jednostek stacjonować będzie na własnym terytorium. Innymi słowy: w wyniku utworzenia korpusu liczba wojsk stacjonujących w Polsce nie ulegnie zmianie. Natomiast Kwatera Główna będzie się mieściła w Szczecinie. Będzie się składać z około 140 osób, po 1/3 z każdego z uczestniczących państw. Konwencja, która jest przedmiotem naszej dzisiejszej debaty, określa zadania i misję korpusu.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#PosełSprawozdawcaLonginPastusiak">Art. 3 konwencji, odwołując się do konstytucji trzech krajów oraz do postanowień Karty Narodów Zjednoczonych, stwierdza, że do zadań korpusu należeć będzie:</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#PosełSprawozdawcaLonginPastusiak">— po pierwsze, planowanie i działanie na rzecz wspólnych celów obronnych, zgodnie z art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego;</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#PosełSprawozdawcaLonginPastusiak">— po drugie, wnoszenie wkładu — poprzez swoją Kwaterę Główną — w wielonarodowe operacje mające na celu rozwiązywanie sytuacji kryzysowych, łącznie z misjami pokojowymi, prowadzone w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych, Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego bądź innych regionalnych porozumień na podstawie rozdziału VIII Karty Narodów Zjednoczonych, jako na przykład Dowództwo Sił Lądowych w Połączonych Siłach do Zadań Specjalnych znanych pod skrótem angielskim CJTF lub też jako Dowództwo Wojsk; operacje te mogą być przeprowadzane wraz z wojskami podległymi lub oddelegowanymi do korpusu do tych właśnie celów;</u>
          <u xml:id="u-126.6" who="#PosełSprawozdawcaLonginPastusiak">— po trzecie wreszcie, planowanie, przygotowywanie i prowadzenie przez Kwaterę Główną misji humanitarnych i ratowniczych, łącznie z misjami realizowanymi w czasie klęsk żywiołowych.</u>
          <u xml:id="u-126.7" who="#PosełSprawozdawcaLonginPastusiak">Korpus zostanie podporządkowany NATO i jako taki zostanie w pierwszej kolejności wcielony do Sojuszniczych Sił Obszaru Cieśnin Bałtyku Połączonego Dowództwa Północno-Wschodniego w celu wspólnego szkolenia i ćwiczeń. Korpus może być wykorzystywany przez inne odpowiednie organizacje po każdorazowym uprzednim uzgodnieniu przez właściwe organy państwowe. Należy równocześnie podkreślić, że zgodnie z art. 3 ust. 3 konwencji: „Narodowe wkłady do korpusu będą również dostępne dla celów narodowych”. Konwencja reguluje również takie sprawy, jak między innymi kwestie jurysdykcji, roszczeń cywilnych, zwolnień podatkowych i celnych, korzystania z opieki lekarskiej, zasad wydawania zezwoleń na prowadzenie pojazdów mechanicznych oraz inne kwestie szczegółowe.</u>
          <u xml:id="u-126.8" who="#PosełSprawozdawcaLonginPastusiak">Wysoki Sejmie! Nas jako ustawodawców uchwalających również budżet państwa i kontrolujących wydatki państwa na pewno interesują kwestie finansowania trójstronnego korpusu. Sprawy wielonarodowego budżetu reguluje art. 10 konwencji. Zakres i finansowanie wielonarodowego budżetu będą uzgadniane corocznie przez ministerstwa obrony krajów uczestniczących zgodnie z przepisami wewnętrznymi tych państw. Każde państwo będzie pokrywać 1/3 ustalonego na dany rok budżetu. Do administracji i gospodarki finansowej korpusu będą mieć zastosowanie przepisy obowiązujące w NATO, chyba że umawiające się strony postanowią inaczej. Wykonanie wielonarodowego budżetu i wielonarodowych rozliczeń będzie corocznie kontrolowane przez właściwe krajowe instytucje kontrolne - i to na zasadzie rotacji. Czynności te będą obejmować aspekty finansowe i wykonawcze, będą one oparte na wzajemnie przyjętych procedurach. Niezależnie od corocznej kontroli na zasadzie rotacji, krajowe instytucje kontrolne, w naszym przypadku oczywiście NIK, będą miały prawo żądać wszelkich informacji i badać wszystkie dokumenty, które uznają za konieczne w celu dokonania kontroli udziałów narodowych, oraz informować o wynikach tej kontroli swoje rządy, a także, co chciałbym w tym miejscu podkreślić, parlamenty. Wnioski takie powinny być kierowane do dowódcy korpusu. Trzy państwa uczestniczące ustaliły, że na rok 1999 trójstronny budżet wyniesie 5,7 mln zł, czyli obciążenie dla strony polskiej wyniesie około 1,9 mln zł. Tę kwotę, chciałbym podkreślić, Ministerstwo Obrony Narodowej ma w swoim tegorocznym budżecie zabezpieczoną. Po ratyfikacji konwencji będzie ona stanowić część krajowego porządku prawnego i będzie stosowana bezpośrednio, mając pierwszeństwo przed ustawami, oczywiście w przypadku odmiennych uregulowań.</u>
          <u xml:id="u-126.9" who="#PosełSprawozdawcaLonginPastusiak">Niedawno, proszę pań posłanek i panów posłów, amerykański dziennik ukazujący się w Europie „International Herald Tribune” opublikował obszerny artykuł poświęcony trójstronnemu polsko-niemiecko-duńskiemu korpusowi. W artykule, zresztą sygnowanym ze Szczecina, gdzie będzie się mieścić Kwatera Główna korpusu, czytamy między innymi: „Utworzenie Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego oznacza dla Polski i Niemiec szansę pogrzebania topora wojennego po tysiącu lat burzliwych stosunków, których kulminacją była inwazja Niemiec na Polskę w roku 1939”.</u>
          <u xml:id="u-126.10" who="#PosełSprawozdawcaLonginPastusiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konwencja wejdzie w życie po upływie 30 dni od otrzymania ostatniej noty stwierdzającej, iż zostały spełnione wymogi wewnętrzne niezbędne do jej wejścia w życie. Uroczysta inauguracja Kwatery Głównej została zaplanowana już na 26 czerwca bieżącego roku, zostało nam więc bardzo mało czasu na zakończenie procesu ratyfikacji, tym bardziej że jesteśmy opóźnieni pod tym względem w stosunku na przykład do Danii, która już ratyfikowała konwencję.</u>
          <u xml:id="u-126.11" who="#PosełSprawozdawcaLonginPastusiak">Komisje Spraw Zagranicznych i Obrony Narodowej po przeprowadzeniu pierwszego czytania projektu ustawy na wspólnym posiedzeniu 22 kwietnia bieżącego roku wnoszą, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić projekt ustawy zawarty w druku nr 985 bez poprawek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność pana posła Stanisława Wądołowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PosełStanisławWądołowski">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Przypadł mi zaszczyt zabrania głosu w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność na temat ustawy o ratyfikowaniu Konwencji między rządem Rzeczypospolitej Polskiej, rządem Królestwa Danii i rządem Republiki Federalnej Niemiec dotyczącej Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego, podpisanej w Szczecinie 5 września 1998 roku (druk nr 985).</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PosełStanisławWądołowski">Polska, leżąca w samym sercu Europy, na pograniczu zachodniej cywilizacji, zawsze dążyła do zapewnienia sobie pełnej suwerenności i niepodległości. My Polacy od lat patrzyliśmy z zazdrością na rozwijające się w szybkim tempie państwa Europy Zachodniej, na nieład i biedę pod rządami mocnej ręki sowieckiego mocarstwa i jego polskich popleczników. Pragnęliśmy obalenia żelaznej kurtyny, wyswobodzenia się i wyjścia z przymusowego przymierza zwanego obozem socjalistycznym, na który Polska łożyła środki finansowe, a który służył do tłumienia wszelkich ruchów wolnościowych państw, które do niego należały. Paktem Warszawskim utworzonym przez te państwa rządzili wyłącznie sowieccy przedstawiciele władzy oraz ich oficerowie. Za słowa wolność czy też niepodległość Polski szło się do więzienia.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#PosełStanisławWądołowski">Wysoki Sejmie! Marzenia o wolności i rozwoju naszego kraju urzeczywistniają się na razie w dziedzinie politycznej i wojskowej przystąpieniem Polski do NATO. Przez 50 lat NATO skutecznie zabezpieczało pokój i dobrobyt swoich członków. Miejmy nadzieję, że teraz tak będzie również z nami. Z Paktu Północno-Atlantyckiego można było wyjść. Zrobiła to Francja. Z Paktu Warszawskiego wyjścia nie było. Pamiętamy dobrze wszyscy Węgry w 1956 roku czy też Czechosłowację w 1968 r.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#PosełStanisławWądołowski">Powołanie Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego w Szczecinie to dla mieszkańców tego pięknego miasta wielkie wyróżnienie, ponieważ upatruje się w tym szans rozwoju i pokojowego zabezpieczenia regionu. Wiem o tym, bo mieszkam tutaj od 42 lat i dobrze znam nastroje mieszkańców Szczecina, z którymi utrzymuję szerokie kontakty.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#PosełStanisławWądołowski">Wysoka Izbo! Są i tacy mieszkańcy Szczecina - myślę, że także innych miast - którzy obawiają się ponownej utraty suwerenności naszego kraju czy też kosztów stacjonowania w naszym mieście korpusu podporządkowanego NATO. W skład korpusu wejdą polska 12 Dywizja Zmechanizowana, niemiecka 14 Dywizja Zmechanizowana oraz duńska Dywizja Zmechanizowana, z których każda będzie stacjonowała na własnym terytorium. Kwaterą korpusu, składającą się z około 140 osób, będzie Szczecin.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#PosełStanisławWądołowski">Jeśli chodzi o utratę suwerenności, to ustawa gwarantuje polskim władzom konstytucyjnym pełny nadzór nad naszym wojskiem, nie występują więc najmniejsze zagrożenia. Wszystko zależy od suwerennej decyzji rządu polskiego, który przekazuje jednostkę pod nadzór korpusu.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#PosełStanisławWądołowski">Co do kosztów to ustawa mówi, iż koszty korpusu będą pokrywane z pieniędzy składkowych w równych częściach przez Danię, Niemcy i Polskę. Koszty wojsk polskich są ujęte w budżecie MON. Obsługę finansową korpusu będzie prowadził bank PKO SA, który wygrał przetarg.</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#PosełStanisławWądołowski">W ramach szerokiej działalności korpusu obserwujemy następujące zjawisko: przedsiębiorcy polscy wygrywają wiele konkursów i przetargów na adaptację pomieszczeń, remonty i wyposażenie siedziby korpusu. Każda z ofert wiąże się z pozostawieniem w Polsce minimum kilku tysięcy marek. Należy podkreślić również taki aspekt ekonomiczny, że zaopatrzenie korpusu w wodę, gaz, energię elektryczną, paliwa, pojazdy, lokale, żywność i inne środki to zyski i praca dla wielu ludzi. Wreszcie chyba najważniejsze jest to, że poprzez fuzję trójnarodowego korpusu powstaje nowa droga kształcenia polskiego wojska i najwyżej kwalifikowanych kadr oficerskich. Codzienne stosowanie procedur NATO, wspólne wypracowywanie decyzji, zapoznawanie się z najnowszymi środkami technicznymi to bardzo opłacalna inwestycja. Tego nie da się wyczytać i nauczyć z książki. Oficerowie polscy będą służyć w korpusie trzy lata. To, czego tam się nauczą, później będą mogli wnieść do swoich jednostek. Będzie to lekcja dobrej, natowskiej szkoły dla wojsk polskich.</u>
          <u xml:id="u-128.8" who="#PosełStanisławWądołowski">Wysoka Izbo! Klub Akcji Wyborczej Solidarność w pełni akceptuje konwencję o powołaniu w Szczecinie Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego i będzie głosował za jej przyjęciem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-128.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Wądołowskiemu z AWS.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Antoniego Kobielusza z SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PosełAntoniKobielusz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Konwencja między rządem Rzeczypospolitej Polskiej, rządem Królestwa Danii i rządem Republiki Federalnej Niemiec dotycząca Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego, podpisana w Szczecinie 5 września 1998 r., reguluje m.in. kwestię pobytu sił zbrojnych jednego z państw NATO na terenie innych państw członków NATO. W szczególności konwencja dotyczy zagadnień jurysdykcji, roszczeń cywilnych, zwolnień podatkowych i celnych, a także korzystania z opieki lekarskiej. Tworzony na podstawie omawianej konwencji korpus będzie wykonywał szeroki zakres zadań. Zgodnie z art. 3 do zadań korpusu będzie należało planowanie i działanie na rzecz realizacji powinności wynikających z art. 5 traktatu waszyngtońskiego, udział w rozwiązywaniu sytuacji kryzysowych i w misjach pokojowych NATO i ONZ, a także planowanie, przygotowywanie i prowadzenie misji humanitarnych i ratowniczych.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PosełAntoniKobielusz">Nie budzi naszych zastrzeżeń struktura organizacyjna korpusu. Również należy się zgodzić z przyjętą w art. 7 zasadą, iż roszczenia stron trzecich spowodowane przez działanie członków komponentów korpusu będą ponoszone w równych częściach przez umawiające się strony i wypłacane z wielonarodowego budżetu. Zwolnienia podatkowe, zawarte w art. 8 konwencji, są dalej idące niż zawarte w przepisach obowiązujących w prawie krajowym. Także już ratyfikowane przez Polskę umowy dotyczące wojsk NATO, w tym umowa NATO SOFA, zawierają węższy zakres zwolnień podatkowych niż omawiana konwencja. Ponieważ korzyści i ewentualne koszty będą ponoszone w jednakowym stopniu przez każdą z umawiających się stron, wydaje się, że interes Polski będzie wystarczająco dobrze zabezpieczony w omawianej konwencji. Wydatki ponoszone przez Polskę, związane z powstaniem i funkcjonowaniem korpusu, które trzeba będzie ponieść w pierwszej fazie, mianowicie do 2000 r., wyniosą łącznie ponad 48 mln zł, z czego Polska będzie musiała wydatkować 1/3, czyli ok. 16 mln zł. Potem, tak jak każda z umawiających się stron, będziemy płacić 1/3 rocznego budżetu korpusu. Konwencja zawiera solidny system kontrolowania wydatkowania wspólnych środków.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#PosełAntoniKobielusz">Najwięcej wątpliwości budzą przepisy dotyczące transportu, uznawania zwolnień w zakresie prowadzenia pojazdów, wymagań technicznych pojazdów i ich wyposażenia. Będzie to wymagało nowych regulacji prawnych, a w innych kwestiach konwencja będzie stosowana bezpośrednio.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#PosełAntoniKobielusz">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, opowiada się za ratyfikacją omawianej konwencji, tym bardziej że rozpoczęcie działalności korpusu przewidziane jest w czerwcu br. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wystąpił pan poseł Antoni Kobielusz z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu panią poseł Olgę Krzyżanowską z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności przedstawić stanowisko o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji pomiędzy rządem Rzeczypospolitej Polskiej, rządem Królestwa Danii i rządem Republiki Federalnej Niemiec dotyczącej Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego, podpisanej w Szczecinie dnia 5 września 1998 r. Zgodnie z konstytucją prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może dokonać ratyfikacji powyższej konwencji po wyrażeniu przez Sejm RP zgody na tę ratyfikację.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Pan poseł sprawozdawca bardzo szczegółowo przedstawił stanowisko Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Obrony Narodowej oraz istotę konwencji, nad którą dzisiaj debatujemy, nie będę więc już wracać do tych omówionych i znanych Wysokiej Izbie spraw.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Konwencja jest jednym z następstw przystąpienia Polski do NATO. Zawarcie umowy międzynarodowej, na mocy której tworzy się korpus międzynarodowy, jest często stosowaną praktyką w państwach członkowskich Traktatu Północnoatlantyckiego. Powołanie do życia korpusu opiera się na postanowieniach umowy między państwami - stronami traktatu dotyczącej statusu ich sił zbrojnych z dnia 19 czerwca 1951 r. oraz protokółu dotyczącego statusu międzynarodowych dowództw wojskowych z dnia 28 sierpnia 1952 r. Przypominam, że powyższe umowy zostały ostatnio ratyfikowane przez polski Sejm.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Pragnę krótko przypomnieć, że postanowienia trójstronnej konwencji przedstawione dziś Wysokiej Izbie dotyczą głównie spraw związanych z pobytem członków sił zbrojnych NATO na terenie Polski, zwłaszcza zagadnień jurysdykcji, roszczeń cywilnych, zwolnień podatkowych i celnych oraz korzystania z opieki medycznej. Zakres niektórych zwolnień przewidzianych w konwencji - mówili już o tym moi przedmówcy - jest szerszy, niż to wynika z obowiązujących przepisów prawnych. Dotyczy to na przykład zwolnień podatkowych od towarów i usług oraz zwolnień celnych. Jak już tutaj mówiono, stosowanie postanowień konwencji nie jest uzależnione od wydawania nowych ustaw, a zatem - po jej ratyfikacji oraz ogłoszeniu - będzie ona stanowić część krajowego porządku prawnego i będzie stosowana bezpośrednio, mając pierwszeństwo przed ustawami w przypadku odmiennego niż w ustawach uregulowania tych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">W trakcie prac Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Obrony Narodowej nie zgłaszano żadnych zastrzeżeń co do istoty problemu, to znaczy do ratyfikacji konwencji i komisje - 23 głosy za, 1 głos przeciw i 1wstrzymujący się - zajęły stanowisko pozytywne, jeśli chodzi o wyrażenie zgody na ratyfikację. Natomiast w trakcie prac komisji zwrócono uwagę na problem finansowania korpusu przez stronę polską i pozostałe dwie strony, tj. Królestwo Danii i Republikę Federalną Niemiec. Jak już tu wspominano, są w budżecie przewidziane pieniądze na rozpoczęcie działalności kwatery w Szczecinie. Polska będzie ponosić jedną trzecią wydatków przy utrzymaniu tego korpusu.</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Na zakończenie chciałabym przypomnieć, że Królestwo Danii ratyfikowało konwencję już 14 kwietnia 1999 r., a Republika Federalna Niemiec przewiduje dopiero tę ratyfikację, jak słyszeliśmy, gdzieś w sierpniu lub wrześniu...</u>
          <u xml:id="u-132.6" who="#komentarz">(Poseł Longin Pastusiak: We wrześniu.)</u>
          <u xml:id="u-132.7" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">... we wrześniu tego roku. Można więc stwierdzić, że mimo iż czasu do uroczystej inauguracji nie zostało dużo, to nie jesteśmy spóźnieni. Natomiast ten pośpiech ze strony Danii i pośpiech z naszej strony może świadczyć o tym, że wszystkie strony rozumieją wagę tego problemu i uważają, iż jest to sprawa, która świadczy o dobrej woli wszystkich trzech sygnatariuszy tej konwencji, woli wspólnego prowadzenia prac mających na celu zapewnienie harmonijnego współdziałania w ramach sił zbrojnych NATO.</u>
          <u xml:id="u-132.8" who="#PosełOlgaKrzyżanowska">Klub Unii Wolności będzie głosował za przyjęciem ustawy o ratyfikacji tej konwencji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-132.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję pani poseł Krzyżanowskiej z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Dobrosza z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PosełJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego z mieszanymi uczuciami przystępuje do dyskusji nad sprawozdaniem Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Obrony Narodowej o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Konwencji między rządem Rzeczypospolitej Polskiej, rządem Królestwa Danii i rządem Republiki Federalnej Niemiec dotyczącej Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego. Wiążą się one zarówno z bieżącymi problemami towarzyszącymi wojnie prowadzonej przez jednostki NATO w Jugosławii, jak i z kilkoma wątpliwymi zapisami samej konwencji.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#PosełJanuszDobrosz">Otóż art. 3 ust. 1 trójstronnej konwencji odwołuje się do konstytucji państw - stron konwencji, tym samym akceptując m.in. art. 116 ust. 1 konstytucji niemieckiej. Wskazany przepis konstytucji RFN był niejednokrotnie stosowany przez stronę niemiecką w przypadkach, gdy młodzi obywatele polscy, mający zwłaszcza stałe miejsce zamieszkania na terenie woj. opolskiego, a będący potomkami byłych obywateli Rzeszy Niemieckiej narodowości polskiej, z którego to tytułu obywatele ci nie podlegali w 1945 r. wysiedleniu z Polski do Niemiec, udawali się do RFN nie zrzekając się obywatelstwa polskiego, w RFN otrzymywali paszporty niemieckie i następnie, naruszając prawo polskie, odbywali służbę wojskową w Bundeswehrze zamiast w Wojsku Polskim. Po odbyciu takiej służby wojskowej młodzi ludzie wracali do Polski, gdzie podlegali odpowiedzialności karnosądowej, obowiązujące bowiem, i słusznie, w III Rzeczypospolitej prawo nie zezwala polskim obywatelom na odbywanie służby wojskowej w armiach państw obcych.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#PosełJanuszDobrosz">Dotychczasowa praktyka niemieckich organów administracyjnych w zakresie powoływania do odbycia służby wojskowej obywateli polskich posiadających także paszport niemiecki skłania do wniosku, że jest konieczne przedstawienie rządom państw - stron konwencji dotyczącej Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego memorandum ostrzegającego przed powstawaniem nie tylko osobistych komplikacji, gdy w odniesieniu do jednostek Bundeswehry wchodzących na przykład w stan tegoż korpusu wschodniego będzie możliwa, nie tylko teoretycznie, sytuacja, że będą w nich służyć obywatele polscy zobowiązani do służby w Wojsku Polskim. Właśnie ta sytuacja granicząca z teatrem absurdu unaocznia wszystkim Polakom, że konieczne są działania naszego Ministerstwa Spraw Zagranicznych zmierzające do tego, by nasi niemieccy partnerzy zmienili art. 116, co zresztą było postulowane jeszcze w trakcie dyskusji nad traktatem polsko-niemieckim w roku 1991.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#PosełJanuszDobrosz">Pewne wątpliwości interpretacyjne budzą również zapisy art. 14 dotyczące łączności. Pozostałe rozwiązania konwencji mają charakter rutynowy, są naturalne przy tego rodzaju umowach międzynarodowych i Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego nie dostrzega tutaj błędów. Są to, powtarzam, rozwiązania standardowe i dobre.</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#PosełJanuszDobrosz">Klub Parlamentarny PSL głęboko się zastanawia, czy tego rodzaju korpus międzynarodowy nie powinien mieć swojej siedziby bliżej granicy wschodniej Polski, co byłoby zgodne z jego nazwą, bo de facto określenie wschodni jest właściwe dla naszych partnerów niemieckich, w jakiś sposób dla duńskich, choć tu akurat przymiotnik północny jest zasadny. W przypadku Polski ta nazwa jest dość dziwna, nie jest to logiczne w kontekście naszego nowego statusu pełnoprawnego członka NATO.</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#PosełJanuszDobrosz">Ponadto mamy nadzieję, nie mówię tego z przekąsem, że konwencja jest na tyle precyzyjna, iż nawet największe błędy i pospolite partactwo nie będą w stanie doprowadzić do powtórzenia słynnego w ostatnich dniach scenariusza żywcem wziętego z „Przygód dobrego wojaka Szwejka” Jarosława Haszka, kiedy to żegnano oficjalnie polskich podhalańczyków wyjeżdżających w ramach sił NATO przez Węgry na Bałkany, a Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Ministerstwo Obrony Narodowej przegapiły, że konstytucja naszego węgierskiego partnera wymaga po prostu, jeśli chodzi o obce wojska, zgody parlamentu na przejazd przez to terytorium.</u>
          <u xml:id="u-134.6" who="#PosełJanuszDobrosz">Biorąc powyższe pod uwagę, mimo tych zastrzeżeń większość członków Klubu Parlamentarnego PSL skłania się raczej do poparcia ratyfikacji. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Dobroszowi z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Zapałowskiego z Konfederacji Polski Niepodległej - Ojczyzna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PosełAndrzejZapałowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wraz z wejściem Polski do Paktu Północnoatlantyckiego nasz kraj wziął na siebie współodpowiedzialność za bezpieczeństwo i stabilność znacznej części Europy, a nawet świata, poprzez wzajemne gwarancje sygnatariuszy tegoż paktu. Wspólne bezpieczeństwo nie jest tylko deklaracją polityczną - każde odpowiedzialne państwo winno podejmować takie działania, które zamienią te deklaracje w sprawny instrument odstraszania w stosunku do ewentualnych agresorów.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PosełAndrzejZapałowski">Polska, będąca przez stulecia pewnym sojusznikiem, także dziś bardzo poważnie powinna podchodzić do swoich zobowiązań, nie zapominając jednocześnie o swoim podstawowym i najważniejszym zadaniu, czyli zapewnieniu własnemu społeczeństwu poczucia bezpieczeństwa, tak w sensie psychologicznym, jak i realnym.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#PosełAndrzejZapałowski">Inicjatywa powołania wielonarodowego korpusu, w skład którego poza dywizją polską miałyby wchodzić dywizje niemiecka i duńska, jest dla naszego kraju bardzo atrakcyjna, zarówno w sensie prestiżu, jak i realnego wzmocnienia arsenału odstraszania naszego państwa. Jednakże w każdej inicjatywie tego typu pojawiają się pewne wątpliwości. Wymienię tylko te, które moim zdaniem są najistotniejsze.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#PosełAndrzejZapałowski">Sytuacja budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej jest realnie porównywalna do sytuacji z ubiegłego roku. Powszechnie są znane zagrożenia dla naszego bezpieczeństwa wynikające ze szczupłości naszych zapasów wojennych oraz wyeksploatowania sprzętu. W tym roku w związku z przystąpieniem do NATO zmuszeni byliśmy wygospodarować z tego budżetu środki na składkę członkowską. Obecnie dochodzi nowy dodatkowy wydatek w postaci partycypowania w kosztach tworzenia i funkcjonowania tegoż korpusu. Prawdopodobnie czekają nas nowe dodatkowe wydatki związane z zaangażowaniem naszych wojsk poza granicami kraju.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#PosełAndrzejZapałowski">Kontrowersyjna jest nazwa wielonarodowego korpusu, a mianowicie: korpus północno-wschodni. Takie umiejscowienie geograficzne jest adekwatne tylko w stosunku do jednego podmiotu tegoż korpusu, tj. Niemiec. Jeśli chodzi o Polskę, wspomniany korpus powinien nosić nazwę: północno-zachodni. Oczywiście próbuje się uzasadniać tę nazwę położeniem w stosunku do Brukseli. Jednakże dla paktu wyznacznik geograficzny północno-wschodni znajduje się także w Suwałkach, a nie w Szczecinie. Dlatego też zgłaszam poprawkę, aby nazwa korpusu brzmiała: korpus północny.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#PosełAndrzejZapałowski">Polska, ponosząc znaczne koszty tworzenia wspomnianego korpusu, winna być zainteresowana jak najbardziej efektywnym wykorzystaniem tego potencjału odstraszania i z naszego punktu widzenia dowództwo winno znajdować się w Olsztynie lub w Bydgoszczy, mając na uwadze potęgę militarną zgromadzoną w Królewcu.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#PosełAndrzejZapałowski">Wydatkuje się coraz to nowe środki finansowe na zadania nie wynikające bezpośrednio z naszego członkostwa w NATO, a brak jest działań wzmacniających bezpośrednio nasz potencjał obronny w postaci obrony terytorialnej. Przez ostatnie dwa lata prace nad tym dużo bardziej istotnym niż korpus komponentem naszych sił zbrojnych nie wyszły poza plany i głośne deklaracje. Brak jest na ten cel środków.</u>
          <u xml:id="u-136.7" who="#PosełAndrzejZapałowski">Wiele wątpliwości budzi idea lokowania najlepszego sprzętu naszej armii praktycznie na zachodniej granicy. Dla naszego społeczeństwa o wiele bardziej wymowne i zrozumiałe byłoby podejmowanie takich inwestycji militarnych w centralnej lub wschodniej Polsce. Praktyka konfliktów zbrojnych i interesy - nawet sojuszników - dają prawo do wysuwania takich wątpliwości, mając na uwadze polską rację stanu.</u>
          <u xml:id="u-136.8" who="#PosełAndrzejZapałowski">Należy się także zastanowić, czy rozparcelowanie naszych sił operacyjnych do różnych międzynarodowych związków taktycznych, podporządkowanych na czas wojny wspólnemu natowskiemu dowództwu, jest zgodne z naszym interesem wojskowym i narodowym.</u>
          <u xml:id="u-136.9" who="#PosełAndrzejZapałowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wypada mi domniemywać, iż wszystkie te wątpliwości były wnikliwie analizowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Ministerstwo Obrony Narodowej. Jednakże mając na uwadze odpowiedzialność za obronność kraju, jej stan, bez skierowania przez rząd dodatkowych środków spoza budżetu MON na ten cel koło poselskie KPN - Ojczyzna nie może wziąć odpowiedzialności za wspomnianą ratyfikację. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jest pan poseł? Jest. Panie pośle, jeszcze rozważymy tę pańską poprawkę, ale tak na pierwszy rzut oka mogę powiedzieć tyle, że pan poseł wnosi faktycznie propozycję zmiany w tekście konwencji. Przedmiotem naszych obrad jest ustawa o ratyfikacji i ta ustawa stwierdza, że wyraża się zgodę na dokonanie przez prezydenta ratyfikacji konwencji itd. Tak więc w tej ustawie nie występują tego rodzaju sformułowania, które pan chce zmienić i tutaj takiej zmiany dokonać nie można. Wydaje mi się, że jeśli to jest jakaś sprawa zasadnicza dla pana posła czy dla większej grupy posłów, to wtedy pozostaje tylko głosować przeciwko tej ustawie, wychodząc z założenia, że konwencja - czy jej określone fragmenty - została źle sformułowana, że w tym wypadku nazwa korpusu została określona niewłaściwie. Stąd też nie jestem pewien, czy będziemy mogli poddać tę poprawkę pod głosowanie, ale podkreślam, sprawdzimy to jeszcze z legislatorami w ciągu dzisiejszego dnia.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zamykam dyskusję...</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">A przepraszam bardzo, pan poseł Jaskiernia zgłosił się do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-137.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować kilka pytań na tle projektu ustawy i konwencji. Pan marszałek ma rację, że my tutaj nie możemy dokonywać zmian w konwencji, natomiast niewątpliwie możemy pytać o treść konwencji i możemy się zastanawiać, dlaczego w tym kształcie konwencja została przedłożona, zwłaszcza że momentami odnoszę wrażenie, że brakuje staranności w przedłożonym tekście, nawet od strony czysto językowej. Ale być może chodzi o pewne przekłamania. Będę prosił przedstawicieli rządu o łaskawe odniesienie się do tego.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Moje pytanie w związku z treścią ustawy wiąże się jedynie z problemem art. 2, ponieważ nie przewidziano tutaj minimalnego vacatio legis. Tymczasem Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie nas uczył, że 14-dniowe vacatio legis jest vacatio legis minimalnym. Zwracam uwagę, Wysoka Izbo, że kilka godzin temu Izba rozpatrywała inne podobne ustawy upoważniające i zawsze było to 14-dniowe vacatio legis. Tak więc chciałbym zapytać pana ministra, ewentualnie pana posła sprawozdawcę, czy są jakieś szczególne okoliczności odejścia od tej zasady państwa prawnego, jakim jest minimalne vacatio legis, ponieważ ta sprawa musi być tak czy inaczej wyjaśniona.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Przechodzę teraz do tekstu konwencji i chciałbym jednak, no, nie wiem, czy do pana ministra, czy do pana posła sprawozdawcy, skierować kilka pytań. Poczynając od str. 2, od początku konwencji, bo nie wiem, czy w moim tekście jest to właściwie ujęte, ale gdy czytam: „Biorąc pod uwagę przystąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do Traktatu Północnoatlantyckiego z dnia 4 kwietnia 1949 roku, zmienionego z dnia 17 października”, to wydaje się, że tu jest ewidentna niedoróbka językowa, bo powinno być: zmienionego w dniu 17 października. Ale zapytuję pana ministra: Czy to tylko kwestia błędu maszynistki przy przepisywaniu tekstu, który rząd dostarczył, czy za tym kryje się jakiś poważniejszy problem?</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Również mam wątpliwość co do brzmienia art. 3, ust. 1 lit. c, gdzie się mówi: „Zgodnie z konstytucjami narodowymi oraz postanowieniami Karty Narodów Zjednoczonych (...) do zadań korpusu należeć będzie”: I w pkt. c mówi się: „planowanie, przygotowywanie i na wniosek prowadzenie poprzez Kwaterę Główną misji humanitarnych i ratowniczych”. Chciałbym zapytać, na czyj wniosek, jeżeli mówimy: na wniosek prowadzenie. Albo tu coś wypadło, albo czegoś nie było, albo to jest kwestia błędu w tłumaczeniu. W każdym bądź razie bardzo bym prosił, żeby pan minister w imieniu rządu wyjaśnił, skąd to takie zawieszenie wniosku następuje.</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#PosełJerzyJaskiernia">Natomiast moje pytanie bardzo istotne dotyczy ust. 2 i 3 w kontekście tego przepisu, ponieważ tu jest zawarta bardzo ważna norma, ale norma o charakterze blankietowym. Rzadko w Sejmie obradujemy nad tego typu dokumentem, a być może to jest normalne. Ale chciałbym się jako poseł co do tego upewnić, bo jeśli czytam, że: „korpus może być wykorzystywany przez inne odpowiednie organizacje po każdorazowym uprzednim uzgodnieniu przez właściwe organy państwowe”, to w istocie to jest norma, która powoduje, że korpus może być wykorzystany zawsze i wszędzie, nie wiadomo gdzie i nie wiadomo za czyją zgodą. Pytam: Przez jakie organy państwowe? Przecież swojego czasu rozważaliśmy w Sejmie problem udziału parlamentu w procesie decyzyjnym. Parlament węgierski ostatnio coś podejmował, a to utrudniło naszym żołnierzom przejazd, ale pokazało, że są parlamenty, które coś mogą. W związku z tym pytam: Przez jakie organizacje? Co ta norma ma w ogóle oznaczać? Czy to jest norma blankietowa? Czy to oznacza, że ten korpus może być w każdej części świata użyty przez każdą organizację, wtedy kiedy jakaś władza wyrazi na to zgodę. Jaki organ państwowy? Czy tego typu lakoniczność przedkładanego Sejmowi dokumentu jest właściwa?</u>
          <u xml:id="u-138.5" who="#PosełJerzyJaskiernia">Patrzę na ust. 3 i zastanawiam się, panie ministrze, Wysoka Izbo, czy mamy tu do czynienia z jakimś żargonem tłumaczeniowym. Jeśli czytam stwierdzenie: „Narodowe wkłady do korpusu będą również dostępne dla celów narodowych” - „narodowe wkłady dla celów narodowych”, nie wiem, być może nie można tego lepiej po polsku powiedzieć - to chciałbym zapytać pana ministra: Co to są te „narodowe wkłady dla celów narodowych”, ponieważ to brzmi dość zagadkowo? Przecież my bierzemy na siebie pewną odpowiedzialność z chwilą wyrażenia zgody na ratyfikację, chciałbym więc wiedzieć, o co tutaj chodzi.</u>
          <u xml:id="u-138.6" who="#PosełJerzyJaskiernia">Przechodzę do art. 12. Przyznam, że po raz pierwszy spotykam się ze zjawiskiem nietykalności archiwów i innych służbowych dokumentów. Dotychczas byłem przekonany, że słowo „nietykalność” odnosi się do osób - nietykalność dyplomatów, nietykalność posłów, ludzi posiadających immunitet. Tymczasem tu czytam: „Archiwa i inne służbowe dokumenty kwatery głównej przechowywane w siedzibie kwatery głównej lub będące w posiadaniu dowolnego, odpowiednio do tego upoważnionego członka kwatery głównej, winny być nietykalne”. Co to znaczy „nietykalne”? Czy nie można ich dotykać? Czy należy je jakoś zamknąć? Czy one są tajne, czy poufne, czy one są chronione immunitetem? Dalej czytamy: „chyba że kwatera główna zrzecze się tego prawa”. Czy to znaczy, że kwatera główna wyrazi zgodę, żeby ich dotykać czy żeby uzyskać do nich dostęp, czy chodzi o dostęp publiczny? Czy tu chodzi o tajemnicę wojskową, czy tu chodzi o to, żeby nie były one dostępne dla dziennikarzy?</u>
          <u xml:id="u-138.7" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czytam dalej: „Kwatera główna powinna, na wniosek państwa przyjmującego i w obecności jego przedstawiciela, sprawdzić charakter wszelkich dokumentów celem potwierdzenia, iż są one nietykalne” - proszę państwa, nie wiem, jak można to sprawdzić, nie dotykając ich, chyba że tu chodzi o niedotykalność czy nietykalność innego rodzaju - i to jeszcze: „na mocy niniejszego artykułu”.</u>
          <u xml:id="u-138.8" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie ministrze, może zechciałby pan po polsku powiedzieć, o co tu chodzi, bo to teoretycznie jest sformułowane w języku polskim, aczkolwiek moja percepcja polszczyzny w wydaniu tej konwencji ulega pewnemu zakłóceniu.</u>
          <u xml:id="u-138.9" who="#PosełJerzyJaskiernia">Chciałbym wreszcie nawiązać do sprawy łączącej się z uzasadnieniem, bo tutaj się pojawia bardzo ważna teza. Zresztą wielu mówców, np. pani marszałek Krzyżanowska i inni posłowie, podkreślało ten element i być może clou tej konwencji jest to, że tu coś się zwalnia.</u>
          <u xml:id="u-138.10" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czytamy w uzasadnieniu: „Zakres niektórych zwolnień przewidziany w konwencji jest szerszy, niż to wynika z obecnie obowiązujących przepisów. Dotyczy to w szczególności zwolnień podatkowych od towarów i usług oraz celnych”. Otóż dlaczego zostało to wyeksponowane? Bo to, że coś się zmienia, jest oczywiste, skoro jest konwencja, która coś wprowadza. Skąd się wzięło podkreślenie, że zakres zwolnień jest szerszy? Pytam pana ministra: Szerszy w porównaniu z czym? Czy szerszy w porównaniu ze status quo? To jest jednak oczywiste, bo skoro się coś nowego wprowadza, to musi to być inne niż to, co było. A jeśli ten zakres ma być szerszy w porównaniu z innymi zwolnieniami, jakie w tej dziadzinie mogą obowiązywać, to to już mnie zaczyna zastanawiać. Tak więc zapytuję pana ministra: Czy tu się stosuje standardowe zasady zwolnień od podatku od towarów i usług celnych, te, które obowiązują przy każdej tego typu wspólnej inicjatywie wojskowej bądź objętej porozumieniem międzynarodowym, czy też stosujemy tu jakieś ekstra zwolnienia, skoro tak to eksponujemy? Bardzo bym prosił o wyjaśnienie tego, bo jako posłowie na Sejm, gdy słyszymy o wszelakich zwolnieniach, i to podatkowych, celnych, dotyczących bardzo dużych grup ludzi w tym wypadku, zawsze zastanawiamy się, jakie jest tego uzasadnienie i jakie jest tego ratio legis. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy są jeszcze jakieś pytania?</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie ma. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wobec tego poproszę teraz pana Radosława Sikorskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRadosławSikorski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reprezentuję rząd pana Jerzego Buzka, a w szczególności Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Jako przedstawiciel Ministerstwa Spraw Zagranicznych chciałbym odnieść się do pytania dotyczącego samej ustawy upoważniającej pana prezydenta do ratyfikacji konwencji. A więc chciałbym odpowiedzieć panu posłowi na pierwsze z zadanych pytań. Jeśli chodzi o pozostałe, chciałbym prosić o umożliwienie zabrania głosu panu Robertowi Lipce, podsekretarzowi stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, gdyż są to pytania dotyczące samej konwencji.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRadosławSikorski">Pan poseł pytał, dlaczego nie przewidzieliśmy vacatio legis dla tej ustawy i konwencji. Odpowiedź nasza brzmi: bo nie ma takiej potrzeby. Vacatio legis stało się modnym instrumentem, ale skoro nie ma takiej potrzeby, wydaje się nam, że jest to po prostu niewskazane.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Czy to oznacza, że państwo podważacie instytucję Trybunału Konstytucyjnego i to, co Trybunał Konstytucyjny zaleca?)</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRadosławSikorski">Sądzę, że w tym wypadku słuszna jest zasada brzytwy Ockhama, iż nie należy mnożyć bytów. Jeżeli coś nie jest potrzebne, to może nie warto tego wprowadzać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Rozumiem, że teraz głos zabierze pan Robert Lipka, podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejRobertLipka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym się ustosunkować do pytań zadanych przez pana posła Jerzego Jaskiernię. Otóż chciałem oświadczyć, że tekst polski jest kalką tekstu konwencji uzgodnionej w języku angielskim, że podstawowym tekstem dla stron umawiających się jest tekst angielski. Również w znaczeniu tekstu bazowego dla dalszych... Również jako baza prawna dla rozstrzygania wszelkich niejasności prawnych czy dalszych sporów na tle samego tekstu konwencji, czyli tego, co życie samo przyniesie. Mimo że tekst był sprawdzany przez trzech tłumaczy, w tym również specjalistów z Ministerstwa Spraw Zagranicznych, jest to tekst, który jest zbliżony właśnie do tzw. tłumaczeń lingwistycznych, a więc bardzo chropawych i rzeczywiście zupełnie nie przystających do bieżącej polszczyzny. Dlatego też analizując konkretne wyrażenia, należy mieć przed oczami tłumaczenie angielskie. Na przykład podstawowa chyba wątpliwość merytoryczna pana posła odnosi się do art. 3 pkt 2: jakie inne odpowiednie organizacje i jakie organy państwowe. Inne odpowiednie organizacje to przede wszystkim ONZ, a właściwe organy państwowe to przede wszystkim rząd, parlament i prezydent - zgodnie z porządkiem prawnym Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Dlaczego nie zapisano, że ONZ?)</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejRobertLipka">Nie zapisano, ponieważ nie tylko ONZ, kto wie, czy - nie wiem - jakaś agenda ONZ nie poprosi o pomoc tego korpusu. Różnie może być, choćby w wypadku klęsk ekologicznych. Jak wiadomo, nawet rząd Szwecji będzie w stanie poprosić o pomoc żołnierzy tego korpusu. Jak mówi stare i dobre powiedzenie - armia jest zbyt droga, żeby ją trzymać wyłącznie na czas wojny.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejRobertLipka">Jeśli chodzi o rzeczywiście dość zastanawiający na pierwszy rzut oka tekst o narodowych wkładach na cele narodowe, to właśnie jest tradycja angielska czy francuska. National nie w znaczeniu nacjonalistyczny, a bardziej w znaczeniu domestique, czyli krajowy.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejRobertLipka">Jeśli zatem chodzi konkretnie o nasz kraj, to co wnosimy do korpusu w formie aportów czy dotacji finansowych będzie użytkowane nie tylko zgodnie z celami organizacji, jaką jest NATO, ale również z celami sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Nie jest więc tak, że my dając to, pozbywamy się nieodwracalnie wykorzystania tej części polskiej w systemie obrony narodowej czy w innych przedsięwzięciach związanych z istnieniem obronności w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejRobertLipka">I jeszcze sprawa nietykalności. Oczywiście nie chodzi o nietykalność w sensie tradycji brytyjskiej, tylko w sensie ochrony, czyli że nie są to sprawy dostępne w sposób jawny i oczywisty dla osób postronnych. Wszystkie materiały są minimum do użytku służbowego, a dalej poufne, tajne i tajne specjalnego znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejRobertLipka">Zwracam również uwagę - było to poruszane w toku wypowiedzi - na sprawę łączności. Otóż chodzi o to, że nie tylko zwykłe radiostacje będą przywożone lub mogłyby być przywożone przez Kwaterę Główną, ale również urządzenia do łączności tajnej specjalnego znaczenia, których jest tylko kilka i które są absolutną tajemnicą, ponieważ wtedy właściwie kodowane są rzeczy, które nigdy nie powinny wyjść poza bardzo - podkreślam - bardzo wąskie grono osób. Stąd też zarówno pomieszczenia, jak i sprzęt muszą być zdecydowanie pod kontrolą całej organizacji. Zdobycie kodów do tego systemu właściwie rujnuje na pewien czas całą współpracę państw związanych traktatem NATO.</u>
          <u xml:id="u-142.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejRobertLipka">Wszystkie niezręczności językowe bardzo proszę potraktować jako wynik umyślnego przetłumaczenia tego tekstu angielskiego tak, że przekład jest po prostu jego kalką.</u>
          <u xml:id="u-142.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejRobertLipka">Gwarantuję, że konwencja ta była rzeczywiście dosyć długo negocjowana.</u>
          <u xml:id="u-142.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejRobertLipka">Jeśli chodzi o nazwę tego korpusu, to oczywiście chętnie mogę wyjaśnić Wysokiej Izbie w przyszłości na życzenie, skąd się wzięła, ale jako żywo jest ona związana nie z umiejscowieniem Szczecina w Polsce czy Niemiec w Europie, ale raczej z kierunkami działań i położeniem związków taktycznych w środkowoeuropejskim teatrze działań wojennych. To jest chyba cała tajemnica tej nazwy, a i tak większość znanych mi osób mówi o eurokorpusie szczecińskim.</u>
          <u xml:id="u-142.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejRobertLipka">I chyba już ostatnia uwaga. Korpus jest wielonarodowy, ponieważ większość związków taktycznych jest raczej dwunarodowa, jak na przykład korpus holendersko-niemiecki, z którym jest szereg kontaktów i którego przedstawiciele gościli w Polsce. Jest to chyba pierwszy trójnarodowy korpus. Nie jestem pewny informacji, czy rzeczywiście pierwszy wielonarodowy, ale chciałem podkreślić, Wysoka Izbo, jego niezwykłe znaczenie. Sensem naszego istnienia w NATO jest również fakt przebywania na naszym terytorium związków taktycznych oraz dowóz i posiadanie szeroko pojętej infrastruktury, zdolnej do współdziałania i przyjmowania sił NATO, jeśli chodzi o wzmocnienie w czasie kryzysu. I to wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: A podatki, panie ministrze?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejRobertLipka">Aha, przepraszam, podatki, rzeczywiście. To moja nieuwaga.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejRobertLipka">Jest, słusznie, zapisane w uzasadnieniu, że jest to szersze potraktowanie zwolnień ze względu na to, że praktyką w państwach NATO jest niepłacenie przez siły zbrojne niektórych podatków, na przykład VAT. Dotyczy to również szeregu podatków związanych na ogół z praktyką dyplomatyczną, a więc tak zwane mienie przesiedleńcze, które my musimy zagwarantować zgodnie z odrębnymi ustaleniami prawnymi obowiązującymi wszystkie państwa NATO, że nie nadając żołnierzom i pracownikom cywilnym statusu dyplomatycznego, uprawniamy ich do niepłacenia podatków z tytułu zmiany państwa, w którym będą mieszkać. A naszym celem - podkreślam - jest stworzenie trójnarodowej społeczności wojskowej. W tym celu Ministerstwo Obrony Narodowej zamierza związać się również umową z władzami miejskimi Szczecina, właśnie jeśli chodzi o tworzenie otoczenia społecznego wokół tego korpusu. A więc nie tylko budowa dróg, ale również na przykład szkoły z maturą europejską, szkoły z uprawnieniami brytyjskimi, otwartej nie tylko dla dzieci żołnierzy polskich, niemieckich i duńskich, ale również dla mieszkańców miasta Szczecina. Czyli jakaś korzyść dla miasta, jak widać, będzie, nie tylko w formie zakupu usług i innych rzeczy, o czym była tu mowa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Longina Pastusiaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PosełLonginPastusiak">Panie Marszałku! W zasadzie panowie ministrowie odpowiedzieli na pytania zadane przez pana posła Jaskiernię. Chciałbym jeszcze dodać tylko parę uwag.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PosełLonginPastusiak">Po pierwsze, zgodnie z art. 5 konwencji językiem oryginalnym jest język angielski i rozumiem, że w wypadku odmiennej interpretacji przez strony tej konwencji punktem odniesienia będzie oczywiście tekst w języku angielskim. Nie zauważyłem, żeby w tej konwencji inny język (polski, duński czy niemiecki) był językiem równoprawnym. Bardzo więc bym prosił, żeby w ostatecznym tekście, który będzie publikowany, wyeliminować te wszystkie nieprecyzyjne sformułowania, które rzeczywiście rażą.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#PosełLonginPastusiak">Chcę też powiedzieć, panie marszałku - ponieważ akurat tak się składa, że działam w tej sferze stosunków międzynarodowych - że dostarczane parlamentowi teksty różnych umów, traktatów, konwencji są niestety bardzo, bardzo źle robione. Pamiętam, że, mówiąc z tej trybuny, kiedy dyskutowaliśmy nad ratyfikacją bardzo ważnej konwencji o eliminacji broni chemicznej, wytknąłem kilkadziesiąt straszliwych błędów w tłumaczeniu. Stąd wniosek i pod adresem rządu, aby przeglądać te teksty tłumaczeń bardzo uważnie, by uniknąć właśnie takiej sytuacji, z jaką mamy w tym momencie do czynienia.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#PosełLonginPastusiak">Chciałbym odpowiedzieć jeszcze panu posłowi Jaskierni, że ust. 3 art. 3 tej konwencji, w którym mówi się, że narodowe komponenty mogą być wykorzystane do celów narodowych, oczywiście po polsku może brzmieć niejasno, ale to po prostu oznacza, że polska 12 Dywizja Zmechanizowana będzie mogła być wykorzystywana przez Ministerstwo Obrony Narodowej właśnie na terytorium Polski, jeżeli zaistnieje taka potrzeba. To samo dotyczy niemieckiej 14 Dywizji Zmechanizowanej i to samo dotyczy dywizji duńskiej. A więc po prostu nie tracimy kontroli i suwerennej władzy nad tym - użyję języka konwencji - polskim wkładem narodowym.</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#PosełLonginPastusiak">Chciałbym zaapelować do pana posła Zapałowskiego, żeby zechciał może wycofać swoją poprawkę dotyczącą zmiany nazwy korpusu - dlatego że korpus podlega dowództwu NATO, jest korpusem NATO. Zresztą nie jest to jedyny wielonarodowy korpus w strukturze NATO. W stosunku do Kwatery Głównej NATO ten geograficzny kierunek jest po prostu logiczny, a wprowadzenie ewentualnej takiej poprawki bardzo by komplikowało dalsze prace nad konwencją i stracilibyśmy to, co jest w tym najcenniejsze, czyli to, że ten korpus powstanie i jego kwatera będzie działała na terytorium Polski. A jak się zwał, tak się zwał. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, w związku ze zgłoszoną poprawką projekt powinien w zasadzie powędrować do komisji, po to, żeby komisja tę poprawkę oceniła, niezależnie od tego, co tu powiedziałem wcześniej. Wszelako pan poseł Zapałowski - biorąc pod uwagę to, że prawdopodobnie stanowisko komisji byłoby jednak takie, jak powiedziałem, a nastąpiłoby opóźnienie - wycofał tę poprawkę. Za to bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W związku z tym jutro przystąpimy do trzeciego czytania tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (druki nr 1072 i 1073).</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Ryszarda Ostrowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PosełSprawozdawcaRyszardAndrzejOstrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych przedstawić sprawozdanie o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady, zawarte w druku nr 1072.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PosełSprawozdawcaRyszardAndrzejOstrowski">Po przesłaniu, zgodnie z art. 50 ust. 1 regulaminu Sejmu, przez marszałka uchwały Senatu w powyższej sprawie Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych rozpatrzyła tę uchwałę na posiedzeniu w dniu 22 kwietnia. Biorąc pod uwagę to, iż w uchwale Senatu jest zgłoszonych 15 poprawek, pozwolę sobie odnieść się po kolei do sposobu zaopiniowania ich przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#PosełSprawozdawcaRyszardAndrzejOstrowski">W pierwszej poprawce Senat proponuje w tytule ustawy wyrazy „hitlerowskich obozów zagłady” zastąpić wyrazami „niemieckich obozów zagłady z okresu II wojny światowej”. W trakcie dyskusji była mowa o niezręczności z uwagi na uwarunkowania międzynarodowe i stanowisko Komisji Administracji jest negatywne. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#PosełSprawozdawcaRyszardAndrzejOstrowski">W poprawce drugiej, dotyczącej art. 4 ust. 3, Senat wnosi, aby w zdaniu wstępnym wyraz „określi” zastąpić wyrazami „upoważniony jest w okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy do określenia”, a w lit. b w pkt. 1–8 wyraz „granice” zastąpić wyrazem „granic” oraz wyrazy „obszar i granice” zastąpić wyrazami „obszaru i granic”. Komisja również proponuje odrzucić tę poprawkę, uznając zaproponowane czasowe ograniczenie upoważnienia ministra właściwego do spraw administracji publicznej do zrealizowania delegacji przewidzianych w art. 4 ust. 3 ustawy za nieprawidłowe i niezasadne.</u>
          <u xml:id="u-148.4" who="#PosełSprawozdawcaRyszardAndrzejOstrowski">Komisja proponuje również odrzucenie kolejnych dwóch poprawek. W uchwale Senatu mówi się o tym, aby w art. 4 w ust. 3 w zdaniu wstępnym wyraz „zarządu” zastąpić wyrazem „rady”, a w kolejnej, czwartej poprawce w uchwale Senatu termin 2 tygodni proponuje się zastąpić terminem trzydziestodniowym. Proponowane wydłużenie terminu przedstawienia opinii przez organ gminy przyjęto jako następstwo zmiany opisanej właśnie w trzeciej poprawce. Ze względów praktycznych wydłużenie tego terminu wydaje się niewskazane i dlatego komisja proponuje odrzucenie tej poprawki dotyczącej zmiany terminu.</u>
          <u xml:id="u-148.5" who="#PosełSprawozdawcaRyszardAndrzejOstrowski">Jeżeli chodzi o zastąpienie wyrazu „zarządu” wyrazem „rady”, to nie powoduje to, co prawda, bezpośrednio niepożądanych konsekwencji, ale niewątpliwie pozostawienie w treści ustawy zarządu gminy jako organu opiniującego projekty rozporządzeń ministra właściwego do spraw administracji publicznej zapewnia większą sprawność procesu opiniowania i głównie dlatego komisja proponuje odrzucić tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-148.6" who="#PosełSprawozdawcaRyszardAndrzejOstrowski">Poprawkę piątą Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych proponuje Wysokiej Izbie przyjąć. Poprawka Senatu polega na dodaniu w art. 5 ust. 3 o brzmieniu: „W wypadku uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, o którym mowa w ust. 1, lub jego zmiany przepis art. 36 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (DzU nr 89, poz. 415 z późn. zm.) stosuje się, z tym że odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę, wykupienia nieruchomości lub jej części albo odszkodowania równego obniżeniu wartości nieruchomości lub jej części można żądać od skarbu państwa reprezentowanego przez wojewodę. Organem właściwym w sprawach, o których mowa w ust. 3 i 9–11 tego przepisu, jest wojewoda. Przepisu art. 36 ust. 1 pkt 3 nie stosuje się”. Tę zmianę komisja, jak powiedziałem wcześniej, ocenia pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-148.7" who="#PosełSprawozdawcaRyszardAndrzejOstrowski">Poprawka szósta do art. 6 ust. 1 polega na zastąpieniu wyrazów „na których jest położony Pomnik Zagłady i jego strefa ochronna” wyrazami „położonymi na obszarze Pomnika Zagłady i jego strefy ochronnej”. Komisja proponuje, aby przyjąć tę poprawkę Senatu. Konsekwencją tego jest pozytywna rekomendacja poprawek nr: 7, 10, 11, 14 i 15.</u>
          <u xml:id="u-148.8" who="#PosełSprawozdawcaRyszardAndrzejOstrowski">Komisja proponuje również, aby Wysoka Izba przyjęła kolejną zmianę proponowaną przez Senat, a mianowicie poprawkę nr 8, dotyczącą art. 10 ust. 1. Tak jak powiedziałem, po wyrazach: „jego granic” dodaje się tu wyrazy: „albo granic strefy ochronnej”.</u>
          <u xml:id="u-148.9" who="#PosełSprawozdawcaRyszardAndrzejOstrowski">Poprawka nr 9 również uzyskała pozytywną rekomendację. Według propozycji Senatu, w art. 10 ust. 2 wyrazy: „może nastąpić po uzyskaniu” zastępuje się wyrazami: „lub rozpoczęciu budowy takich obiektów, w przypadku gdy nie jest wymagane pozwolenie na budowę, wymaga”.</u>
          <u xml:id="u-148.10" who="#PosełSprawozdawcaRyszardAndrzejOstrowski">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych proponuje również Wysokiej Izbie przyjęcie pkt. 12 z uchwały Senatu, dotyczącego dodania art. 14a o następującej treści. Ust. 1: Decyzje, o których mowa w art. 8 ust. 2, 5 i 6, art. 10 ust. 2 i 3 oraz decyzje o wywłaszczeniu nieruchomości na cele ochrony Pomnika Zagłady, wojewoda wydaje po zasięgnięciu opinii zarządu właściwej terytorialnie gminy. Przepisu art. 106 Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się. Ust. 2: Niewyrażenie opinii, o której mowa w ust. 1, w terminie 2 tygodni od dnia zwrócenia się przez wojewodę o jej wydanie, oznacza wyrażenie opinii pozytywnej.</u>
          <u xml:id="u-148.11" who="#PosełSprawozdawcaRyszardAndrzejOstrowski">Ostatnia z senackich poprawek do ustawy dotyczy dodania art. 17a w brzmieniu: Znajdujące się na terenie Pomników Zagłady i ich stref ochronnych obiekty o charakterze symboli religijnych bądź tablice upamiętniające męczeństwo ofiar hitleryzmu, istniejące za zgodą właściwych władz Kościoła katolickiego, innych kościołów lub związków wyznaniowych zostają zachowane. Komisja stoi na stanowisku, że należy ją odrzucić. Przepis ten w zbyt małym stopniu definiuje i określa pewne sformułowania, na przykład: „obiekty o charakterze symboli religijnych” bądź „istniejące za zgodą właściwych władz Kościoła katolickiego i innych kościołów zostają zachowane”, co rodzi bardzo poważne obawy dotyczące jego ewentualnej interpretacji. Wydaje się, i taki był przebieg dyskusji w komisji, że ten zapis zupełnie nie oddaje ducha tej ustawy. Z tego względu komisja proponuje odrzucenie tej poprawki. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych wystąpień w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność pana posła Andrzeja Szkaradka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PosełAndrzejSzkaradek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność na temat projektu ustawy o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady wraz z zaopiniowanymi przez Komisję Spraw Wewnętrznych i Administracji poprawkami Senatu. Jak pamiętamy, podczas drugiego czytania rozgorzała pełna emocji dyskusja, w której wielokrotnie powtarzały się głosy na temat zakresu ustawy. Pytano o kryteria doboru miejsc, które zostaną na jej podstawie otoczone specjalną ochroną, dlaczego tych osiem, skoro jest tyle innych, gdzie dokonywano prześladowań i zbrodni w imię różnych totalitaryzmów. Chcę raz jeszcze powtórzyć, że wymienione w ustawie miejsca, to nie tylko miejsca martyrologii, to miejsca, gdzie dopuszczano się masowych zbrodni ludobójstwa, używając specjalnej techniki oraz zaprojektowanych do tego celu urządzeń.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#PosełAndrzejSzkaradek">Wyróżnia je także i to, że każda piędź ziemi kryje prochy pomordowanych Polaków i przedstawicieli wielu innych nacji. Nie można tam wyodrębnić granic obozowego cmentarza, bo miejsca te całe są cmentarzyskami. Kombinaty śmierci i cmentarzyska narodów, na które zwrócone są oczy świata. To zobowiązuje! Dlatego na straży spokoju i godnego zabezpieczenia tych miejsc powinien stać rząd Rzeczypospolitej, rząd, który odpowiada przed Polakami, ale także dba o wizerunek naszego kraju i jego mieszkańców na forum międzynarodowym. Złożony z Polaków i przed Polakami rozliczający się z działalności rząd słucha głosu swojego narodu. Odpowiadający za postrzeganie Polski w świecie rząd słucha opinii napływających z zewnątrz i podejmuje decyzje. Tak będzie - dzięki ustawie - również w kwestiach dotyczących ochrony terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#PosełAndrzejSzkaradek">Powodem do niepokoju pań i panów posłów było też ograniczenie ustawy w innym jeszcze sensie. Wielu z państwa artykułowało mianowicie, że należy upamiętnić i otoczyć opieką również te miejsca, w które wsiąkała krew ofiar komunizmu. Zapewniam, że Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność podziela to przekonanie. Nie mamy jednak powodu, aby wątpić w składane wielokrotnie zapewnienia naszego rządu, że stosowny projekt ustawy jest już przygotowywany. Dlaczego więc nie uregulować tymczasem zagadnień związanych z zupełnie wyjątkową ochroną, jakiej podlegać winny wielkie cmentarzyska narodów będące tragiczną pamiątką okupacji hitlerowskiej na naszych ziemiach. Naszym zdaniem jedno nie przeszkadza drugiemu. Przeciwnie, wiele wypracowanych teraz wniosków posłuży w trakcie konstruowania kolejnej ustawy. Kto zaś twierdzi, że ocalenie od zapomnienia komunistycznych miejsc prześladowań i pamiątek działalności rodzimej bezpieki nie jest naszą troską, powtarza oczywistą nieprawdę. Wszystkich apelujących o przygotowanie takiej ustawy posłów zapraszamy do współpracy przy jej tworzeniu. Z pewnością skuteczniej przyspieszy to jej uchwalenie niż wyrażanie głosów oburzenia i przekonywanie nas do tego, o czym i tak jesteśmy przekonani.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#PosełAndrzejSzkaradek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dyskusji nad ustawą o ochronie byłych hitlerowskich obozów zagłady powtarzano też kilkakrotnie - w formie zarzutu - że inicjatywę tę podjęliśmy z powodu wydarzeń, które od kilku miesięcy rozgrywają się na oświęcimskim Żwirowisku. Ja zaś nie mogę pojąć, dlaczego to miałby być zarzut.</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#PosełAndrzejSzkaradek">Tak! W naszej i nie tylko naszej ocenie wokół obozu zagłady Auschwitz-Birkenau wytworzyła się ostatnio atmosfera, którą jedni nazywają patriotyczno-religijnym zaznaczaniem własnej tożsamości, inni zaś uważają za skandal o międzynarodowym oddźwięku. Abstrahując od racji jednych czy drugich, pomijając nawet fakt, że akcja stawiania krzyży na Żwirowisku nie ma akceptacji Kościoła, jest absolutnie niedopuszczalne, aby taka sytuacja trwała. Mówiłem już bowiem z tej trybuny i powtarzam raz jeszcze: niedopuszczalna jest dowolność interpretacji zachowań w miejscach takich jak Oświęcim. Absolutnie niedopuszczalne jest zakłócanie spokoju zmarłych w imię jakichkolwiek pobudek, racji czy celów. Bo wobec męczeńskiej śmierci milionów wszystkie one stają się małe, gdyż taka straszna śmierć zaciera wszelkie różnice pomiędzy ofiarami.</u>
          <u xml:id="u-150.5" who="#PosełAndrzejSzkaradek">Przedsiębiorąc jakiekolwiek działania w miejscach takich jak Auschwitz-Birkenau, trzeba też liczyć się z wrażliwością innych narodów, które dzieliły z nami dramat hitlerowskiej eksterminacji. Powinniśmy wzajem szanować swoją odmienność, a zarazem szukać rozwiązań nie raniących nikogo z tych, dla których pamięć o pomordowanych w niemieckich obozach zagłady jest wciąż żywa.</u>
          <u xml:id="u-150.6" who="#PosełAndrzejSzkaradek">Napięcie wokół akcji stawiania krzyży na Żwirowisku nikomu nie służy. Ani Polakom, ani krzyżowi, który jest dla nas symbolem wielkim i świętym. Na Żwirowisku jest i będzie on - zgodnie z zapewnieniem rządu - nadal reprezentowany w postaci krzyża papieskiego. Nie wolno jednak czynić z niego oręża, narzędzia niepokoju.</u>
          <u xml:id="u-150.7" who="#PosełAndrzejSzkaradek">Uchwalenie ustawy o ochronie byłych hitlerowskich obozów zagłady spełni jeszcze jedno niezwykle ważne zadanie. Szczególna ochrona i szacunek, który pragniemy podkreślić stanowionym przez Wysoką Izbę prawem, będzie wymownym świadectwem przeciwko propagowanym przez niektóre ośrodki opiniotwórcze insynuacjom. Są bowiem tacy, którzy dla własnych celów starają się zacierać pełną prawdę o rozmiarach i sprawcach ludobójstwa dokonanego na terenie naszej ojczyzny, ale pod hitlerowską okupacją, w niemieckich obozach zagłady. Tak jak kiedyś połączyła naszych rodaków z milionami przedstawicieli innych nacji wspólna męczeńska śmierć, tak dziś - w imię tej śmierci - niech połączy nas dialog i pamięć, która oddawać będzie szacunek pomordowanym i właściwie nazwie katów.</u>
          <u xml:id="u-150.8" who="#PosełAndrzejSzkaradek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Biorąc pod uwagę wszelkie padające na tej sali i formułowane przez opinię publiczną argumenty, klub Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosować nad senackimi poprawkami do projektu omawianej ustawy, tak jak zaopiniowała je Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-150.9" who="#PosełAndrzejSzkaradek">Pragnę w tym miejscu podkreślić, że oczywiste jest dla nas prawo do rozwoju społeczności żyjących w bezpośrednim sąsiedztwie byłych obozów zagłady. Rozumiemy wszelkie związane z tym sąsiedztwem trudności, dlatego w pełni popieramy proponowane zapisy w ustawie, dotyczące konsultacji z samorządami lokalnymi.</u>
          <u xml:id="u-150.10" who="#PosełAndrzejSzkaradek">Co do poprawki nr 13, zgadzamy się, że sposób jej formułowania rzeczywiście rodzi możliwości różnych interpretacji tego zapisu, a co za tym idzie - może prowadzić do nadużyć. Dlatego należy ocenić tę poprawkę negatywnie, chyba że jej treść zostanie dopracowana w sposób niebudzący żadnej wątpliwości, ale to już przy okazji ewentualnej nowelizacji ustawy, którą klub Akcji Wyborczej Solidarność zapowiada.</u>
          <u xml:id="u-150.11" who="#PosełAndrzejSzkaradek">Wysoka Izbo! Przepraszam, że moje wystąpienie było przydługawe. W głównej mierze kieruję je do moich kolegów i koleżanek z klubu Akcji Wyborczej Solidarność. Nie ma dzisiaj nikogo z nich na sali, ale mam nadzieję, że przeczytają jutro stenogram i będą głosować tak, jak było to ustalone w wystąpieniu klubowym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-150.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Łączymy się z panem posłem w tym przekonaniu.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Lecha Nikolskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PosełLechNikolski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę też pozwolić mi połączyć się z panem posłem Szkaradkiem w przekonaniu, że jego klub będzie głosował tak, jak zapowiedział pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#PosełLechNikolski">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera ustawę, o której dziś mówimy. Uważamy ją za potrzebną, w paru przypadkach wręcz za niezbędną. Naszym zdaniem ustawa tworzy warunki godnego uszanowania i zachowania pamięci o ofiarach zbrodni i nazizmu. Ustawa pozwala także rozwiązywać konflikty, które narosły wokół niektórych z tych miejsc, szczególnie wokół najtragiczniejszego miejsca holocaustu - obozu Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#PosełLechNikolski">Dobrze się stało, iż ustawa pozwala stworzyć precyzyjnie zdefiniowane strefy ochronne i określa sposób zachowania się na terenie pomników zagłady i ich stref ochronnych. Do tej pory strefa istniejąca wokół choćby Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu była nieprecyzyjnie zdefiniowana. Wiele się o niej mówiło, ale tak na dobrą sprawę nigdy nie opisano administracyjnie jej granic i nie określono sposobu zachowania się wewnątrz tej strefy. To wszystko powoduje, iż rośnie nadzieja, że znikną powody do niepokoju ze strony ludzi, którym przyszło żyć w bliskim sąsiedztwie tych tragicznych miejsc. Uzyskają oni pewność, że ich miejscowości będą mogły się rozwijać, nie naruszając należnej wielkim cmentarzyskom powagi.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#PosełLechNikolski">Dobrze się stało, iż - także na wniosek parlamentarzystów SLD - zagwarantowany został w ustawie wpływ lokalnych władz samorządowych na decyzje podejmowane przy określaniu granic stref ochronny, a skarb państwa wziął na siebie jednocześnie obowiązek sfinansowania realizacji tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#PosełLechNikolski">Dziś wracamy do tej ustawy przy poprawkach Senatu. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych zaprezentowała dzisiaj swoje stanowisko. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej w pełni je popiera i będzie głosował zgodnie z rekomendacjami Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#PosełLechNikolski">Chciałbym jednak zwrócić uwagę na dwie poprawki, które Senat, niejako w swojej nadgorliwości, zaproponował Sejmowi.</u>
          <u xml:id="u-152.6" who="#PosełLechNikolski">Pierwsza z nich dotyczy zmiany tytułu ustawy, by wyrazy „hitlerowskich obozów zagłady” zastąpić wyrazami „niemieckich obozów zagłady z okresu II wojny światowej”. Naszym zdaniem nie można narodowi, narodowości przypisywać z definicji złych, niecnych czynów czy zachowań. Bardziej jest to związane z wyznawaną, preferowaną ideologią niż z narodowością.</u>
          <u xml:id="u-152.7" who="#PosełLechNikolski">Natomiast rozumiejąc niejako pewną intencję wnioskodawców, chcę zwrócić uwagę, że Sejm w swoich pracach ulokował w czasie całość tych zdarzeń, proponując zmianę nazwy „Muzeum w Oświęcimiu-Brzezince” na „Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu i Brzezince”. Jest to wyraźne ulokowanie w czasie, wyraźne skojarzenie. Uważamy, że więcej w tej sprawie czynić nie należy.</u>
          <u xml:id="u-152.8" who="#PosełLechNikolski">Jest wreszcie poprawka nr 13 polegająca na dodaniu nowego artykułu, w którym wprowadza się niejako nowe procedury. Cała filozofia ustawy zbudowana jest na propozycji, by gospodarzem terenów, na których znajdują się pomniki zagłady, i ich stref ochronnych uczynić wojewodę. I to wojewoda ma na tych terenach regulować szczególne zasady prowadzenia działalności gospodarczej, szczególne zasady gospodarki nieruchomościami, odbywania zgromadzeń, a więc zbiorowe zachowanie się obywateli. Ta poprawka senacka wprowadza zamieszanie. Umożliwia prowadzanie w procedury przypisane wojewodzie innych instytucji, które z natury rzeczy nie są instytucjami administracyjnymi. Z głębokim zrozumieniem przyjąłem wypowiedzi przedstawicieli hierarchii kościelnej świadczące o dużym sceptycyzmie wobec tej poprawki i uważam, że nie wolno obdarować kogoś uprawnieniami, których on sam nie chce, i kto nie chce także w tej sprawie podejmować decyzji. Chciałbym zwrócić uwagę, że ta poprawka jest ryzykowna. Mogłaby zapoczątkować swoisty wyścig do usankcjonowania różnych obiektów o charakterze symboli religijnych w okolicach tych miejsc. Ustawa ma 14-dniowe vacatio legis. W tych dniach różne kościoły, różne związki wyznaniowe, ale i być może władze Kościoła katolickiego, mogłyby dawać przyzwolenie na istnienie tych obiektów. I, jak sądzę, wprowadziłoby to pewne zamieszanie wokół intencji, na które - o czym przed chwilą mówił pan poseł Szkaradek - bardzo wyraźnie wskazywał rząd Rzeczypospolitej Polskiej i premier Jerzy Buzek.</u>
          <u xml:id="u-152.9" who="#PosełLechNikolski">Konkludując, jeszcze raz podkreślam, iż Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej głosował będzie zgodnie z rekomendacjami Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Nikolskiemu z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Andrzej Folwarczny z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PosełAndrzejFolwarczny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady jest bardzo potrzebna. O tym, że miejsca o szczególnym znaczeniu dla pamięci narodów powinny być w sposób szczególny chronione, dobitnie świadczy to, co od ponad roku dzieje się na oświęcimskim Żwirowisku. Od posiedzenia Senatu, na którym dyskutowano nad projektem omawianej dziś ustawy, na Żwirowisku przybyło co najmniej 50 nowych krzyży. Ten ciągnący się od wielu miesięcy konflikt spotyka się z negatywną oceną opinii publicznej, a brak jego rozwiązania obniża autorytet władz państwa zarówno w kraju, jak i zagranicą. Ustawa dająca rządowi narzędzia rozwiązywania takich konfliktów powinna jak najszybciej zacząć obowiązywać.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#PosełAndrzejFolwarczny">Klub Parlamentarny Unii Wolności popiera stanowisko Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w sprawie poprawek Senatu do ustawy. Pan poseł sprawozdawca bardzo szczegółowo omówił poprawki Senatu. Chciałbym się skupić jedynie na dwóch z nich, które w sposób istotny wpływają na kształt ustawy. Mam tutaj na myśli poprawkę nr 1 i poprawkę nr 13.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#PosełAndrzejFolwarczny">W poprawce nr 1 Senat proponuje, aby w tytule ustawy wyrazy „hitlerowskich obozów zagłady” zastąpić wyrazami „niemieckich obozów zagłady”. Termin „hitlerowskie” jest jednoznacznie rozumiany na całym świecie. Jest to termin bardzo precyzyjny. Proponowana przez Senat zmiana jest krzywdzącym naród niemiecki uogólnieniem. W hitlerowskich obozach zagłady ginęli również Niemcy. Nie można więc zrzucać całej odpowiedzialności za zbrodnie hitlerowskie na naród niemiecki. Celem ustawy nie jest piętnowanie narodu niemieckiego. Celem ustawy jest właściwe zadbanie o pamięć o ofiarach hitlerowskich ideologii. Unia Wolności będzie głosowała przeciw poprawce nr 1.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#PosełAndrzejFolwarczny">Poprawka nr 13 polegająca na dodaniu po art. 17 art. 17a ma na celu ochronę symboli religijnych, które znalazły się na terenie obozów zagłady za zgodą władz Kościoła katolickiego i innych kościołów. Mimo że poprawka zmierza do usunięcia z terenu oświęcimskiego Żwirowiska wszystkich krzyży poza krzyżem papieskim, to jej konsekwencje mogą być sprzeczne z intencjami wnioskodawców. Krzyż jest symbolem wielu wyznań, nie tylko katolickiego. W przypadku podjęcia przez władze działań mających na celu usunięcie krzyży z terenu Żwirowiska organy administracji państwowej musiałyby uzyskać zgodę działających w Polsce kościołów chrześcijańskich. Przyjęcie tej poprawki doprowadziłoby do sytuacji, w której zgoda jednego związku wyznaniowego skutkowałaby pozostawieniem wszystkich krzyży na oświęcimskim Żwirowisku. Unia Wolności będzie głosować przeciwko tej poprawce Senatu.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#PosełAndrzejFolwarczny">W sprawie pozostałych poprawek Senatu Klub Parlamentarny Unii Wolności również popiera stanowisko Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych i zgodnie z nim będzie głosował. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Folwarcznemu z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pana posła Pęka nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wobec tego proszę o zabranie głosu pana posła Mariusza Olszewskiego z „Naszego Koła”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PosełMariuszOlszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jest późne popołudnie, telewizja przestała transmitować obrady, możemy przeprowadzić dyskusję nad poprawkami Senatu do ustawy o ochronie byłych hitlerowskich obozów zagłady. Dyskutujemy bez publiczności nad sprawą, która ostatnimi czasy wzbudziła tak wiele kontrowersji. Kontrowersji, których centrum stał się krzyż, niewygodny dla wielu środowisk działających przede wszystkim poza granicami Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#PosełMariuszOlszewski">Historia Polski zna wiele takich zachowań, w których zrywano krzyże. Niszczono ten znak w imię różnych ideologii - z jednej strony w imię zbrodniczej ideologii niemieckiego nazizmu, z drugiej sowieckiego komunizmu. Dla Polaków są to okres eksterminacji polskiej inteligencji, polskich oficerów, polskich patriotów, okres eksterminacji polskiej kultury, gospodarki, polskiej myśli o niepodległej i suwerennej Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#PosełMariuszOlszewski">„Nasze Koło” podtrzymuje swoje stanowisko w sprawie ustawy o ochronie byłych hitlerowskich obozów zagłady, które określa tę ustawę jako dzielącą ofiary Niemiec na lepsze i gorsze, ofiary, które znalazły swoje miejsce pochówku na ziemi polskiej na te, które zamordowano w miejscach ważniejszych i w miejscach nieważnych lub mniej ważnych. Tak jakby były jakieś różnice między zbrodniami popełnionymi na tych pierwszych i zbrodniami na tych drugich. Ustawa stwarza - ponad 50 lat od tamtych tragicznych wydarzeń - krzywdzące podziały i zamiast zbliżać ofiary III Rzeszy Niemieckiej, tak jak blisko znajdują się ich prochy we wspólnych mogiłach, tworzy powroty pamięci w tamte czasy - czasy, które stworzyły kategorie ludzi i podludzi.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#PosełMariuszOlszewski">Poprawki Senatu nie zmieniają ustawy w żadnym zasadniczym punkcie. Właściwie należałoby mówić tylko o dwóch poprawkach, tak jak moi poprzednicy. Pierwsza z nich to zapis dotyczący zmiany nazwy ustawy. Zmiana ta dotyczy nazwy „hitlerowskich obozów zagłady” na „niemieckich obozów zagłady z okresu II wojny światowej”. Poprawkę tę popieramy ze względu na obserwowane przez nas, występujące szczególnie na Zachodzie, fałszywe interpretowanie faktów historycznych, nasz niepokój i poczucie głębokiej niesprawiedliwości budzi bowiem posługiwanie się określeniami takimi, jak „polskie obozy zagłady” czy „obozy koncentracyjne w Polsce”. Akceptujemy również poprawkę nr 13, to znaczy potrzebę ochrony znaków religijnych tych społeczności, których przedstawiciele ginęli w miejscach straceń. Poza tymi zmianami o innych poprawkach Senatu można powiedzieć - nihil novi.</u>
          <u xml:id="u-156.4" who="#PosełMariuszOlszewski">Jeszcze dwie krótkie kwestie co do wystąpień moich poprzedników. Z ust przedstawiciela Akcji Wyborczej Solidarność usłyszałem, że krzyż papieski pozostanie na Żwirowisku. Panie pośle, z którego punktu ustawy wynika takie przeświadczenie? Gdzie jest zapis, że krzyż papieski pozostanie na Żwirowisku? Rozumiem, że to przeświadczenie może wynikać z tego, że są jakieś ustalenia z wojewodą, który będzie o tym decydował, ale co się stanie, jeżeli zmieni się koalicja rządząca na jakąś inną i zmieni się wojewoda? Czy inny wojewoda też będzie obligowany do zachowania ustaleń obecnej koalicji?</u>
          <u xml:id="u-156.5" who="#PosełMariuszOlszewski">Ze zdziwieniem przyjąłem w wystąpieniu posła Szkaradka stwierdzenie, że stawianie krzyży jest zakłócaniem spokoju. W tradycji polskiej właśnie tam, gdzie są krzyże, panuje szczególny spokój, spokój zmarłych. Chciałbym także przypomnieć wszystkim posłom obecnym na tej sali, że nie byłoby problemu setek krzyży, które pojawiły się na Żwirowisku, gdyby nie pewien postulat - usunięcia ze Żwirowiska krzyża papieskiego.</u>
          <u xml:id="u-156.6" who="#PosełMariuszOlszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! „Nasze Koło” uważa tę ustawę za zbędną. Będziemy popierać wszystkie poprawki zgłoszone przez Senat. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Olszewskiemu z „Naszego Koła”.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz zabierze głos pani poseł Janina Kraus z Konfederacji Polski Niepodległej - Ojczyzna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PosełJaninaKraus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zaproponowane przez Senat poprawki, zdaniem Konfederacji Polski Niepodległej - Ojczyzna, chociaż w większości zasadne, nie zmieniają jednak filozofii, a także zła zawartego zarówno w samych intencjach, jak i założeniach ustawy. Dla posłów myślących i czujących po polsku jest to ustawa, która nie powinna zostać przyjęta, co wyraziliśmy w naszym wystąpieniu podczas drugiego czytania i w końcowym nad nią głosowaniu. Wyrażamy ubolewanie, że zgłoszony w Senacie odpowiedni wniosek nie znalazł poparcia Izby wyższej.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#PosełJaninaKraus">Nasze negatywne stanowisko podyktowane jest dwoma zasadniczymi względami. Wzgląd pierwszy: Odrębne i wyjątkowe potraktowanie problemu ochrony terenów - czy byłych hitlerowskich, jak uchwalił to Sejm, czy też niemieckich, jak proponuje to Senat - obozów jako pomników zagłady głównie przedstawicieli narodu żydowskiego przed generalnym uregulowaniem sprawy ochrony pamięci miejsc męczeństwa Polaków, bez względu na narodowość oprawców, jest wyrazem braku poszanowania ofiar własnego narodu. Zapowiedź rządu o przygotowaniu odpowiedniej ustawy w późniejszym terminie nasuwa dręczące nas pytanie: Skąd to zróżnicowanie dotyczące pilności dwóch wyżej wymienionych spraw? I tu żadne dywagacje i wyjaśnienia nie zmieniają faktu, iż w naszym przekonaniu taki tryb postępowania jest wynikiem presji zewnętrznych środowisk żydowskich.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#PosełJaninaKraus">Wzgląd drugi to stronnicze, naszym zdaniem, angażowanie się Sejmu w rozstrzyganie religijnych sprzeczności zachodzących między prawdami wiary i obrządkami religijnymi różnych wyznań. Trzeba powiedzieć, że większość sejmowa, wbrew postanowieniom art. 53 konstytucji, opowiedziała się po jednej ze stron, a nie jest nią strona chrześcijańska.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#PosełJaninaKraus">Dlatego będziemy popierać, choć nie satysfakcjonuje nas ona w pełni, poprawkę nr 13; jak wynika z oświadczeń moich przedmówców, nie mającą szans na poparcie Wysokiej Izby poprawkę, która umożliwia zachowanie znajdujących się na terenie pomników zagłady i ich stref ochronnych obiektów o charakterze symboli religijnych oraz tablic, upamiętniających męczeństwo ofiar hitleryzmu, istniejących tam za zgodą właściwych władz kościelnych lub związków wyznaniowych.</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#PosełJaninaKraus">W świetle wyrażonej w preambule do konstytucji wdzięczności naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną ogromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie narodu ustawa ta jawi się jako wyjątkowo gorzki paradoks.</u>
          <u xml:id="u-158.5" who="#PosełJaninaKraus">Wypada na zakończenie dodać jeszcze jedną, równie gorzką, refleksję. Obecny kształt ustawy jest wspólnym dziełem przedstawicieli środowisk powołujących się na chrześcijańskie wartości oraz tych, którym wartości te są obce. Otwierając drogę do eliminowania z życia publicznego symboli religijnych, nawiązuje do niechlubnych w tym względzie praktyk PRL. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-158.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję pani poseł Janinie Kraus z KPN - Ojczyzna.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Adam Wędrychowicz z koła Ruchu Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PosełAdamWędrychowicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Stanowisko Senatu nie zmienia w istotny sposób ustawy, nad którą dyskutujemy. Wydarzenia w Oświęcimiu w ostatnim tygodniu świadczą o braku skuteczności ustawy, której głównym celem jest doraźne załatwienie problemu krzyży na Żwirowisku w Oświęcimiu.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PosełAdamWędrychowicz">Koło ROP głosowało przeciw ustawie, nad którą dyskutujemy, i podtrzymuje to stanowisko. Nie zmienia tego przecież w istotny sposób kilka poprawek mówiących o udziale władz samorządowych, jeśli chodzi o wyrażenie opinii, której treść otrzymuje wojewoda przed podjęciem zasadniczej decyzji dotyczącej otoczenia miejsc męczeństwa, gdzie spoczywają przedstawiciele wielu narodów i gdzie również mają prawo być symbole tych narodów. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Adamowi Wędrychowiczowi.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zgłosił się do zadania pytania pan poseł Jerzy Jaskiernia.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Miałbym pytania do posła sprawozdawcy i po części do pana marszałka, ponieważ tu w dyskusji m.in. wystąpiła pani poseł Kraus, ale też wcześniej mieliśmy sygnały o wywieranych naciskach na Sejm, na inne instytucje w tej sprawie. Było, panie marszałku, dobrym zwyczajem, że w wypadku ważnych ustaw Prezydium Sejmu informowało nas o stanie napływającej korespondencji w związku z tymi sprawami. Dlatego też chciałbym zapytać, czy pan marszałek posiada wiedzę, jaka korespondencja i o jakiej treści wpłynęła w odniesieniu do tej ustawy. Mam też pytanie do pana posła sprawozdawcy: Czy komisji są znane jakieś przypadki wywierania nacisku czy też interwencji podejmowanych w szczególności przez podmioty zewnętrzne w odniesieniu do kształtu rozwiązań legislacyjnych w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Olszewski też ma pytanie?</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PosełMariuszOlszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ja mam pytanie do posła sprawozdawcy, a właściwie dwa pytania. Pierwsze pytanie dotyczy poprawki nr 13. Czy mógłby pan poseł przedstawić, jakie argumenty padały za poprawką i przeciw tej poprawce w związku z tym, że jest to poprawka Senatu, a komisja rekomenduje jej odrzucenie?</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#PosełMariuszOlszewski">I drugie pytanie: Ponieważ nie widzę na sali pana posła Szkaradka, może pan poseł mi wyjaśni, czy istnieje w tej ustawie zapis, który by rzeczywiście gwarantował nienaruszalność krzyża papieskiego na żwirowisku, tak jak to słyszeliśmy z ust posła Akcji Wyborczej Solidarność. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle Ostrowski, jeszcze moment, jeszcze przed panem zabierze głos pan Piotr Stachańczyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawWewnętrznychiAdministracjiPiotrStachańczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja chciałbym bardzo krótko powiedzieć, że rząd, który reprezentuję - mówiłem to już w trakcie trzeciego czytania tegoż projektu w Wysokiej Izbie - w tej sprawie nie ulegał i nie ulega żadnym naciskom zewnętrznym. Projekt ustawy został przygotowany zgodnie z tym, jak my widzimy sytuację wokół byłych hitlerowskich obozów zagłady, i zgodnie z ocenami rządu i jego ekspertów - tak by zapobiec niepokojom, jakie występują w związku z terenami tych obozów i występować mogą. Żadne naciski zewnętrzne w tej sprawie nie istniały i nie istnieją. Ponieważ nie było tu innych pytań do rządu, mogę tylko powiedzieć, że rząd w pełni popiera propozycje Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych przedstawione w jej sprawozdaniu i prosi Wysoką Izbę o głosowanie zgodnie z tymi propozycjami. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Bardzo proszę, sprawozdawca komisji pan poseł Ryszard Ostrowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na pierwsze pytanie panu posłowi, stwierdzam, że jako poseł sprawozdawca nie powziąłem żadnych wiadomości o jakichkolwiek naciskach bądź jakiejkolwiek korespondencji, związanej z tym projektem ustawy, która byłaby kierowana do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. To odnośnie do pytania pierwszego.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Pytanie dotyczące analizy poprawki nr 13: co było przedmiotem obrad komisji? Pozwolę sobie część argumentów powtórzyć, dodać też nowe argumenty. Powtórzę sformułowanie, iż w trakcie przebiegu prac komisji ten zapis zaproponowany w uchwale senackiej, sposób sformułowania tego przepisu wydawał się wysoce niedoskonały członkom komisji, m.in. ze względu na, jak powiedziałem, niezdefiniowane, pozwalające na dowolną interpretację sformułowania: obiekty o charakterze symboli religijnych. Poza tym użyty zwrot w tej poprawce „istniejące za zgodą właściwych władz Kościoła”, tj. obiekty, tablice, stwarza wątpliwość, czy w ogóle można mówić o zgodzie co do istniejących już przed wejściem w życie ustawy obiektów i tablic. Zgoda taka uprzednio nie była przecież udzielana. Istotne wątpliwości mogą powstać w zakresie wykładni określenia: właściwych władz Kościoła. Możliwa jest bardzo szeroka interpretacja przy uwzględnianiu nieokreślania wprost właściwości władz w danego w rodzaju sprawach, tj. istnienia obiektów bądź tablic. Jakich określonych kościołów i związków wyznaniowych wymagane będą ewentualnie zgody w konkretnych przypadkach obiektów i tablic? Co jest wyznacznikiem właściwości, kompetencji Kościoła lub związku wyznaniowego w odniesieniu do konkretnego obiektu lub tablicy pamiątkowej? Były wątpliwości i nasuwało się pytanie, co w istocie oznacza zwrot „zostają zachowane”. Również możliwość ograniczenia prawa właściciela nieruchomości do rozporządzania nią poprzez wprowadzenie obowiązku zgody władz kościelnych na ewentualne niezachowanie obiektów bądź tablic pamiątkowych. Kolejna wątpliwość spowodowana obowiązkiem uzyskiwania zgody władz kościelnych na istnienie tablic upamiętniających męczeństwo ofiar hitleryzmu. Tablice te nie muszą przecież mieć jakiegokolwiek charakteru wyznaniowego, religijnego. Czy upamiętnienie męczeństwa ofiar niezwiązanych z żadnym wyznaniem wymagać miałoby również zgody władz kościelnych? Tak więc biorąc pod uwagę również poprawność legislacyjną, takie były argumenty przemawiające za odrzuceniem poprawki Senatu nr 13. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Olszewski jeszcze raz, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PosełMariuszOlszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pozwolę sobie tylko przypomnieć pytanie, na które nie uzyskałem odpowiedzi. Czy istnieją jakieś zapisy, które gwarantowałyby to, że krzyż papieski na Żwirowisku zostanie? Tylko tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PosełRyszardAndrzejOstrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako poseł sprawozdawca stwierdzam, że nie było to przedmiotem obrad Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Do głosowania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (druki nr 1080 i 1094).</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Rulewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PosełSprawozdawcaJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt omówić prace komisji, która tym razem pochyliła się nad dwoma drukami, których numery wymienił pan marszałek; pierwszy druk dotyczy ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, drugi zaś druk dotyczy tej samej ustawy tylko jest w formie uchwały podjętej przez Senat. W gruncie rzeczy sprawa wydawała się prosta, Wysokiej Izbie znana, ponieważ już po raz trzeci jestem sprawozdawcą komisji, i polegała, przypomnę, na tym, że wraz z wprowadzeniem ustawy o ubezpieczeniach społecznych, a tym samym nowej definicji przeciętnego wynagrodzenia, zmieniły się parametry ustawy o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Zmieniały się w jedną i drugą stronę: korzystnie dla pracodawców, niekorzystnie dla pracowników. W sumie zaś powodowały dezorganizację przyjętego już wcześniej przez Wysoką Izbę budżetu, a w nim części stanowiącej wydatki i przychody funduszu osób niepełnosprawnych. Z tej racji posłowie zgłosili propozycję usuwającą ten błąd. W wyniku prac Komisji Polityki Społecznej, w wyniku również stanowiska rządu, dopracowano się zgodnego stanowiska, które podzieliła Wysoka Izba. Wydawałoby się, że w tej sprawie już nie będzie dyskusji, atoli Senat mocą swojej autonomicznej decyzji dokonał kilku poprawek, które właśnie rozpatrywała na wczorajszym posiedzeniu Komisja Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#PosełSprawozdawcaJanRulewski">Jakie to poprawki, zapyta słuchacz czy też zainteresowany konsumpcją i funkcjonowaniem funduszu. Właściwie można podzielić je na dwie części: poprawki merytoryczne i redakcyjne. O redakcyjnych nie będę mówił, bo one są oczywiste i nie wymagają z tej racji omówienia. Natomiast chcę powiedzieć dwa słowa o poprawkach merytorycznych.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#PosełSprawozdawcaJanRulewski">Są trzy poprawki merytoryczne. Otóż Wysoka Izba senacka odstąpiła od przyjętej zasady w tej ustawie, która miała zaledwie technicznie dostosować ją do reform w zabezpieczeniu społecznym. Wysoka Izba senacka ingerowała w ustawę w ten oto sposób, że utrzymała na dotychczasowym poziomie wysokość kosztów, jakie będą rekompensowane pracodawcom z tytułu zatrudniania przez nich pracowników niepełnosprawnych. Oznacza to wszakże, jeśli dodamy element ubruttowienia do płacy przeciętnej, zwiększenie kwot, które będą refundowane przez fundusz pracodawcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne. Bardziej krytycznych słuchaczy chciałbym uprzedzić, że ustawa w tym zakresie nie wprowadza obligatoryjnej formy i zatem istnieje możliwość skorygowania tego. Ale to już należy do funkcjonowania samego funduszu.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#PosełSprawozdawcaJanRulewski">Druga poprawka merytoryczna powiada, że należy zwiększyć kwoty, jakie ustawa nakłada na pracodawcę z tytułu tego, iż nie zorganizował stanowiska dla osoby niepełnosprawnej bądź nie zatrudnił osoby, która uległa w jego zakładzie, w jego jednostce, wypadkowi. Ustawa, jak wiadomo, nakłada wówczas rodzaj sankcji, polegającej na tym, że jeśli pracodawca, u którego miał miejsce wypadek, nie zatrudni osoby, będącej w wyniku tego wypadku osobą niepełnosprawną, to jest zobowiązany odprowadzić na konto funduszu wysokość... I właśnie tu nastąpiła ingerencja Senatu. Dotychczas była to wysokość 15 wynagrodzeń przeciętnych netto. Sejm po ubruttowieniu zmniejszył to do wysokości 12-krotnej, zaś Senat utrzymał 15-krotność brutto. Oznacza to ni mniej ni więcej, że sankcja została podwyższona o wartość ubruttowienia.</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#PosełSprawozdawcaJanRulewski">Można mówić jeszcze o innej poprawce merytorycznej, zresztą zgłaszanej z sali, jeśli pamiętam, przez panią poseł Filek, która współczynnik przeliczeniowy, ten współczynnik uwzględniający ubruttowienie, z pewną minimalną nadwyżką wprowadzała, jeśli chodzi o wpływy do funduszu. Mianowicie Wysoka Izba po przeliczeniu uznała, że pracodawcy, którzy nie zatrudnią we właściwych proporcjach pracowników niepełnosprawnych, będą zobowiązani do odprowadzania 40,6% kwoty przeciętnego wynagrodzenia, oczywiście kwoty już według definicji po wprowadzeniu reformy ubezpieczeń społecznych. Senat, kierując się dokładnymi, precyzyjnymi przeliczeniami, podniósł tę kwotę do poziomu 40,65%. Można by powiedzieć, że jest problem, jak podzielić dziesiątkę przez trzy, aby wychodziła bez reszty. Oczywiście pozwoliłem sobie na tę anegdotkę dlatego, że sprawa nie jest tak ważna.</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#PosełSprawozdawcaJanRulewski">Gdy doszło do głosowania w Komisji Polityki Społecznej, wszystkie propozycje Senatu zostały przyjęte, aczkolwiek nie były to decyzje jednogłośne. Nie było przeciwników tych poprawek, ale jednak ci, którzy się wstrzymywali - chyba tylko raz zdarzył się jeden głos przeciwny - nie kierowali się bynajmniej jakimiś, powiedzmy, przeciwnymi wobec propozycji Senatu stanowiskami, tylko uważali, że tego rodzaju ingerencje Senatu w techniczny projekt ustawy nie wytrzymują jak gdyby próby sił w zestawieniu z opiniami, które już w tej chwili krążą szeroko w społeczeństwie. Część opinii publicznej domaga się rewizji całej ustawy, a mianowicie usunięcia szeregu mankamentów czy - jeśli nawet nie posunąć się dalej - nadużyć, które biją przede wszystkim w osoby niepełnosprawne. Szeroką krytykę społeczną budzi zjawisko masowego wykorzystywania funduszów w hurtowniach, w sklepach i jednostkach, w których właściwie trudno o miejsce pracy dla tych naprawdę niepełnosprawnych, a obserwuje się ich przekształcanie w zakłady pracy chronionej. Sądzę, że jest to apel do rządu, który u progu debaty budżetowej zgłaszał w tym zakresie pewne zamiary, jednak w momencie, gdy tworzy się już nowe założenia, m.in. polityki podatkowej, jakoś nie słychać, aby podjął poważne działania na rzecz wyjścia z tego impasu. Wracając zaś do głosowania w Komisji Polityki Społecznej, osoby, które wstrzymywały się, uważały, że w obliczu znacznie większych nadużyć, większych niedoskonałości ustawy metoda małych kroczków nie może zasługiwać na pełne poparcie.</u>
          <u xml:id="u-174.6" who="#PosełSprawozdawcaJanRulewski">Pragnąłbym zwrócić uwagę, że rząd całkowicie przyjął propozycje przedstawione przez Wysoką Izbę senacką, co ostatecznie zadecydowało o tym, że w imieniu Komisji Polityki Społecznej rekomenduję wszystkie poprawki Senatu do przyjęcia przez Izbę sejmową. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-174.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Romana Giedrojcia z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PosełRomanGiedrojć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, popiera projekt zmiany ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, przedstawiony wcześniej przez grupę posłów Unii Wolności, a zawarty w druku nr 850, następnie poddany pracom legislacyjnym w Sejmie i w Senacie. Senat, kończąc prace w przedmiocie proponowanej zmiany decydowanej ustawy, podjął uchwałę w dniu 22 kwietnia 1999 r. (druk nr 1080).</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PosełRomanGiedrojć">Uchwalona ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych dotyczy osób, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności zdolność do wykonywania pracy zawodowej - jeżeli tylko osoby te uzyskały stosowne orzeczenia. Proponowana zmiana ustawy ma wymiar epizodyczny, albowiem dotyczy zachowania poziomu wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez pracodawców z roku 1998, to jest z okresu przed ubruttowieniem. Wejście w życie reformy ubezpieczeń społecznych nałożyło obowiązek na pracodawców ubruttowienia wynagrodzeń. Zasady wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych są takie same, jak w roku 1998. Przypomnę, iż pracodawca zobowiązany jest do dokonywania miesięcznych wpłat na PFRON w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn połowy przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników, odpowiadającej różnicy pomiędzy zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6% a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#PosełRomanGiedrojć">Wiadomo powszechnie, iż do wpłat na PFRON w roku 1999 są zobowiązani pracodawcy zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny etat. Należy nadmienić, iż do końca 1998 r. limit ten wynosił 50 pracowników. W świetle obecnie obowiązujących przepisów pracodawcy zmuszeni byliby do większych wpłat na ten fundusz, a co za tym idzie - nastąpiłoby dalsze zwiększenie kosztów pracy, a tym samym powodowałoby to powiększenie globalnych kosztów pracodawców. Trzeba w tym miejscu wspomnieć, iż na początku bieżącego roku bezrobocie gwałtownie wzrosło. Oczywiście część rejestrujących się bezrobotnych rejestrowała się tylko z powodu chęci uzyskania uprawnień do świadczeń zdrowotnych, ale nie wszyscy. Trzeba również stwierdzić, iż w Polsce w I kwartale spadła produkcja przemysłowa, a wraz z nią realna płaca. Te niekorzystne zjawiska odbijają się negatywnie nie tylko na dużych podmiotach - również, a może przede wszystkim, na małych i średnich przedsiębiorstwach. Często niewielkie zwiększenie kosztów pracy zmusza pracodawców do zmniejszenia zatrudnienia, a zwolnieni pracownicy zasilają armię bezrobotnych. Proponowana, przyjęta już zmiana zawarta wcześniej w druku nr 850, szczegółowo dopracowana w druku nr 884-A i przedstawiona w dodatkowym sprawozdaniu Komisji Polityki Społecznej, a następnie doprecyzowana w stanowisku Senatu z dnia 22 kwietnia 1999 r. (druk nr 1080) pozwala na stwierdzenie, iż omawiana ustawa jest wolna od wad w zakresie odprowadzania należnych zobowiązań na PFRON przez pracodawców zatrudniających co najmniej 25 pracowników.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#PosełRomanGiedrojć">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność popiera wszystkie z 9 poprawek wprowadzonych przez Senat, popartych przez Komisję Polityki Społecznej, do projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zdając sobie sprawę, iż proponowane zmiany nie są panaceum na większość negatywnych zjawisk, które występują obecnie w gospodarce narodowej, aczkolwiek w ocenie klubu Akcji Wyborczej Solidarność przyczynią się one do ustabilizowania sytuacji na rynku pracy, szczególnie w małych i średnich zakładach pracy zatrudniających co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny etat.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#PosełRomanGiedrojć">Na zakończenie chciałbym nadmienić, iż omawiana przez Wysoką Izbę zmiana ustawy nie pociąga za sobą skutków finansowych dla budżetu państwa, albowiem ustawa budżetowa na 1999 r. nie przewiduje wzrostu wpływów PFRON z tytułu zwiększenia opłat wskutek ubruttowienia płac. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Giedrojciowi z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Annę Filek z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PosełAnnaFilek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wobec uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ustawy z dnia 9 kwietnia 1999 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#PosełAnnaFilek">Proponowane przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej poprawki nie zmieniają generalnej zasady, jaką kierowała się Wysoka Izba przy uchwalaniu tej nowelizacji, to jest dążenia do wyeliminowania wpływu tzw. ubruttowienia płac na wysokość części dochodów i wydatków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych - na tę część, która zależy od parametru średniego wynagrodzenia. Akceptując konieczność dostosowania ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych do normy art. 110 ustawy o ubezpieczeniu społecznym Senat Rzeczypospolitej Polskiej proponuje:</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#PosełAnnaFilek">1) podwyższenie górnego pułapu fakultatywnej pomocy materialnej dla osób niepełnosprawnych podejmujących działalność gospodarczą,</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#PosełAnnaFilek">2) utrzymanie dotychczasowych obciążeń pracodawców z tego tytułu, że osoby niepełnosprawne nie stanowią 6% ogółu zatrudnionych u tych pracodawców,</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#PosełAnnaFilek">3) zwiększenie sankcji finansowej dla pracodawców za niezorganizowanie miejsca pracy dla pracownika, który, pracując w ich zakładzie, stał się osobą niepełnosprawną w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#PosełAnnaFilek">4) ograniczenie refundacji wynagrodzeń osób niepełnosprawnych zatrudnionych na nowo powstałych miejscach pracy do kwot faktycznie poniesionych przez pracodawcę kosztów,</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#PosełAnnaFilek">5) zmianę terminu wejścia w życie poszczególnych uregulowań zawartych w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-178.7" who="#PosełAnnaFilek">Klub Parlamentarny SLD ocenia, iż wprowadzone przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej poprawki są korzystne dla osób niepełnosprawnych, szczególnie tych, które na własną rękę podejmują działalność gospodarczą, oraz właściwie regulują zasady zwrotu pracodawcom kosztów wynagrodzeń osób niepełnosprawnych zatrudnionych na nowo powstałych stanowiskach. Dlatego będzie głosował za przyjęciem wszystkich poprawek Senatu, zgodnie ze stanowiskiem Komisji Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-178.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję pani poseł Filek z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Szejnfelda z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpatrujemy dzisiaj podjętą przez Senat na 34 posiedzeniu w dniu 22 kwietnia 1999 r. uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (druki nr 850, 884, 884-A i zawierający uchwałę Senatu druk nr 1080).</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Przypomnę, iż projekt ustawy zgłosili posłowie Klubu Parlamentarnego Unii Wolności, a jego głównym przesłaniem było podjęcie zmiany art. 21 ust. 1, który nakłada na pracodawców zatrudniających co najmniej 25 pracowników obowiązek dokonywania miesięcznych wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn połowy przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie ustawowego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych a rzeczywistym zatrudnieniem tych osób.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">W bieżącym roku płace pracowników zostały podwyższone poprzez ubruttowienie w związku z wejściem w życie reformy ubezpieczeń społecznych, a to z kolei wymaga obniżenia wpłat na PFRON, tak aby nie spowodować zwiększenia obciążeń pracodawców, co nie jest intencją obecnej koalicji rządzącej.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Senat w uzasadnieniu swojej uchwały uznał za zasadne i potrzebne dostosowanie omawianej ustawy do tzw. ubruttowienia wynagrodzeń, a zmiany podjęte w tejże uchwale nie wybiegają poza zakres i cel ustawy przyjętej przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Senat doprecyzował współczynnik pozwalający na obliczanie wysokości wpłat na PFRON, co nie odbiega w sposób zasadniczy od rozwiązania przyjętego przez Sejm. Inaczej w pewnym zakresie natomiast ustosunkował się do określenia współczynników dotyczących górnej granicy pożyczki udzielanej osobie niepełnosprawnej na rozpoczęcie działalności gospodarczej albo rolniczej oraz wpłat na PFRON z tytułu niezorganizowania przez pracodawcę miejsca pracy dla osoby niepełnosprawnej, której niepełnosprawność powstała w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Podobnie jest, jeśli chodzi o regulacje umożliwiające pracodawcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne uzyskiwanie zwrotu kosztów zatrudnienia tych osób.</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Ze względu na to, iż poprawki Senatu nie naruszają podstawowej idei, która legła u podstaw uchwalonej przez Sejm ustawy, Klub Parlamentarny Unii Wolności będzie głosował za ich przyjęciem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Szejnfeldowi z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Brzózkę z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PosełStanisławBrzózka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, w imieniu którego występuję, popiera wszystkie poprawki wprowadzone przez Senat do ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#PosełStanisławBrzózka">Uściślenie, że współczynnik określający wysokość wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wynosi 40,65%, pozwoli na zachowanie wpłat w wysokości zbliżonej do wysokości składek, jakie były dokonywane przed 31 grudnia 1998 r. Sprawa ta jest istotą dokonywanej nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#PosełStanisławBrzózka">Również zachowanie dotychczasowej granicy w wypadku wysokości pożyczki udzielanej osobie niepełnosprawnej na rozpoczęcie działalności gospodarczej, jak proponuje Senat, zwiększy możliwość tworzenia nowych miejsc pracy. Pożyczki takiej, przypomnę, można udzielić ze środków PFRON do wysokości 30-krotnego przeciętnego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#PosełStanisławBrzózka">Popieramy również poprawkę, która pozwoli na utrzymanie w dotychczasowej wysokości, to jest 15-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, wpłaty na fundusz w przypadku, gdy pracodawca nie wydzieli lub nie zorganizuje stanowiska pracy dla osoby, która w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej utraciła zdolność do pracy na dotychczasowym stanowisku. Pozostałe poprawki mają charakter porządkowy, uściślający.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#PosełStanisławBrzózka">Reasumując, stwierdzam, że głosować będziemy za przyjęciem poprawek Senatu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-182.6" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Stanisław Zając)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Nikt z pań i panów posłów nie zgłasza się do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#WicemarszałekStanisławZając">Do głosowania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych (druki nr 1081 i 1092).</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Helenę Góralską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PosełSprawozdawcaHelenaGóralska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sejm zaproponował cztery poprawki do ustawy o finansach publicznych, przy czym dwie z nich dotyczą szeroko dyskutowanej w Sejmie kwestii udzielania dotacji organizacjom nierządowym, jedna - również szeroko dyskutowanej kwestii zakładu budżetowego, a jedna poprawka ma nieco odmienny charakter.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#PosełSprawozdawcaHelenaGóralska">Pierwsza poprawka, jaką zaproponował Senat, dotyczy problemu, którym się Sejm w ogóle nie zajmował. Chodzi o przyznanie organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego takich uprawnień w wypadku podatków i należności, które są dochodami jednostek samorządu terytorialnego, jakie ma aparat skarbowy w wypadku podatków stanowiących dochody budżetu państwa. Otóż wtedy, kiedy powstawała ustawa o finansach publicznych, posłowie nie zdecydowali się umieścić w niej takiego przepisu nie dlatego, że uważali, iż on jest niezasadny, bo on jest bardzo potrzebny, tylko dlatego że uznali, iż ten przepis powinien się znaleźć w innym miejscu, na przykład w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Ponieważ tam się nie znalazł taki zapis, a istniała pilna konieczność uregulowania tego problemu, Senat zaproponował dodanie nowego artykułu. Komisja zaopiniowała tę poprawkę pozytywnie i prosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#PosełSprawozdawcaHelenaGóralska">Druga poprawka dotyczy, jak już wspomniałam, zasad udzielania dotacji dla instytucjom pozarządowym. Sejm w swojej pierwotnej wersji zaproponował, by zlecanie zadań organizacjom pozarządowym następowało z pominięciem procedury przetargowej. Zaproponowany został przepis mówiący o tym, że w odniesieniu do podmiotów nie działających w celu osiągnięcia zysku dokonuje się jawnego wyboru najkorzystniejszej oferty w rozumieniu ustawy o zamówieniach publicznych. Sejm zaproponował, by w odniesieniu do wszystkich innych jednostek była stosowana zwykła procedura przetargowa zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych, natomiast w stosunku do organizacji pozarządowych - bezprzetargowa. Senat postanowił wykreślić tę propozycję Sejmu. Komisja nie podzieliła stanowiska Senatu i podtrzymuje swoją pierwotną wersję, by w sytuacji zlecania zadań organizacjom nierządowym nie stosować trybu przetargowego.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#PosełSprawozdawcaHelenaGóralska">Kolejna, trzecia, poprawka dotyczy słynnego już art. 118. Sejm zaproponował wersję - jeszcze raz zostało to podkreślone - że nie stosuje się procedury przetargowej oraz że umowy są zawierane na okres nie dłuższy niż 1 rok. Senat natomiast zaproponował nowe sformułowanie, w którym wprowadzono dwie istotne zmiany. Pierwsza zmiana polegała na tym, że zrezygnowano w obowiązującym przepisie z określenia, iż jest mowa o imiennie wymienionych podmiotach publicznych. W pierwotnej wersji ustawy - czego Sejm, nowelizując ustawę, nie zmieniał - istotne było to, że w uchwale budżetowej imiennie były wymienione jednostki, organizacje pozarządowe, stowarzyszenia bądź fundacje, które otrzymują dotacje na wykonywanie zadań. W poprawce Senatu określenie „imiennie” zniknęło. Druga zmiana polegała na tym, że zniknął zapis mówiący o tym, iż umowa jest zawarta na okres nie dłuższy niż 1 rok. A zatem z tego wynika, że może być zawierana na okres dłuższy.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#PosełSprawozdawcaHelenaGóralska">Komisja budżetowa szczegółowo analizowała te poprawki i uznała, że, po pierwsze, nie jest zadowolona z wykreślenia sformułowania o imiennie wymienionych podmiotach.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#PosełSprawozdawcaHelenaGóralska">Po drugie, uznała, że skoro ustawa czy uchwała budżetowa jest dokumentem obowiązującym przez jeden rok, to wykraczanie poza rok budżetowy nie jest właściwym rozwiązaniem. Zwrócono również uwagę na to, że w myśl obecnie obowiązujących przepisów żaden zapis w uchwale bądź ustawie budżetowej nie może być przedmiotem roszczeń, z wyjątkiem subwencji ogólnej. Posłowie obawiali się, że zapis umożliwiający zawieranie umów na okres dłuższy niż jeden rok może stanowić podstawę roszczeń. Z tego też względu - stosunkiem głosów 10 za przyjęciem tej poprawki i 13 przeciw (nie było posłów wstrzymujących się) - Komisja Finansów Publicznych proponuje odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#PosełSprawozdawcaHelenaGóralska">Ostatnia poprawka, którą zaproponował Senat, dotyczy sprawy zakładów budżetowych. W wersji przyjętej przez Sejm jest vacatio legis do końca 1999 r. dla zakładów budżetowych - zarówno rządowych, jak i jednostek samorządu terytorialnego. Jeśli nie spełniają pewnych kryteriów, to do końca 1999 r. muszą ulec likwidacji i zostać przekształcone w jednostki budżetowe - chyba że będą spełnione kryteria osiągania dochodów własnych. Poprawka Senatu zmierzała do tego, żeby w odniesieniu do zakładów budżetowych jednostek rządowych pozostawić termin do końca 1999 r., ale w odniesieniu do zakładów budżetowych jednostek samorządu terytorialnego przedłużyć vacatio legis na jeszcze jeden rok - do końca 2000 r. Mielibyśmy wtedy niesymetryczne rozwiązanie: dla centralnych zakładów budżetowych - koniec roku 1999, a dla zakładów budżetowych jednostek samorządu terytorialnego - 2 lata, a właściwie już niepełne 2 lata - do końca 2000 r. Ta poprawka Senatu nie znalazła uznania wśród posłów komisji budżetowej. Za pozytywnym jej rekomendowaniem nie głosował nikt, 19 osób było przeciw i 4 osoby się wstrzymały. To są wszystkie poprawki, jakie zaproponował Senat. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Wysoka Izbo! Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Nie ma pana posła Henryka Goryszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Pęczaka w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PosełAndrzejPęczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałem powiedzieć, że klub SLD nie jest usatysfakcjonowany zakresem dokonanej nowelizacji. Chodzi nam głównie o to, że według naszej opinii - co podkreślaliśmy w poprzednich naszych wystąpieniach - art. 19 ust. 10 jest, naszym zdaniem, w stosunku do obecnej sytuacji finansowej, a przede wszystkim sytuacji finansowej jednostek kultury, nieadekwatny do rzeczywistości. Ale stało się. Art. 19 ust. 10 został i funkcjonuje. Uważamy, że rok 1999 nie przyniesie na tyle istotnego ustabilizowania sytuacji finansowej, by roczne vacatio legis pozwoliło, aby normalnie funkcjonował on w roku 2000. Uważamy, że nie ma żadnych perspektyw ani żadnych przedłożeń, aby tak się stało, i że w związku z tym jednostki kultury będą przeżywały także w następnym roku duże perturbacje. Mając to na uwadze, sądzimy, że Sejm powinien dokonywać takich nowelizacji, które nie są pewnym prowizorium na najbliższe 10 miesięcy, ale stanowią podstawę do tego, aby potem tych przepisów nie zmieniać. Także w późniejszym czasie.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#PosełAndrzejPęczak">Jeżeli chodzi o inne kwestie, to pomimo dużych obiekcji klub SLD podziela stanowisko komisji finansów. Uważamy, że dochodzi do bardzo różnych interpretacji przez Urząd Zamówień Publicznych różnych artykułów tej ustawy. Widzimy bardzo niedobre tendencje i niedobry sposób zachowania regionalnych izb obrachunkowych, które, porozumiewając się pomiędzy sobą, tworzą prawo powielaczowe, do czego nie są upoważnione. Niemniej uważamy, że sprawy dotyczące właśnie Urzędu Zamówień Publicznych i regionalnych izb obrachunkowych powinny znaleźć odzew w większym nadzorze ministra finansów i premiera. Powtarzam jeszcze raz: uważamy, że rejonowe izby obrachunkowe nie są forum do tego, aby stanowiły prawo. A mamy właśnie w przypadku interpretacji określonych artykułów tej ustawy taką sytuację, że jest porozumienie izb obrachunkowych i one ferują wyroki.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#PosełAndrzejPęczak">Powtórzę na koniec jeszcze raz, że jednak przy dużej różnorodności opinii doszliśmy do wniosku, że jeżeli Urząd Zamówień Publicznych będzie chciał w dalszym ciągu także tworzyć prawo, to ani jeden, ani drugi zapis, który w tej chwili jest, nie stwarza sytuacji, w której pozbawilibyśmy ten urząd takiej możliwości. Stąd uważamy, że rozwiązania zaproponowane przez Komisję Finansów Publicznych i przez Sejm są bardziej wyraziste, i klub będzie głosował tak, jak Komisja Finansów Publicznych rekomendowała. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę pana posła Włodzimierza Puzynę o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Unii Wolności odbył bardzo wnikliwą dyskusję nad poprawkami zgłoszonymi przez Senat do ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych i postanowił w większości przypadków głosować tak, jak sugeruje Komisja Finansów Publicznych. Z jednym wszakże wyjątkiem, dotyczącym pkt. 3 uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, odnoszącego się do art. 118 ustawy o finansach publicznych, który to artykuł przysporzył nam najwięcej kłopotów. Analizując wady i zalety rozwiązań zaproponowanych przez Sejm, które rodziły się w toku także bardzo często ożywionej dyskusji i przy różnych podejściach interpretacyjnych, oraz wady i zalety propozycji Senatu, mój klub skoncentrował się na dwóch sprawach.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Pierwsza to była sprawa stosowania procedur, które opisuje ustawa o zamówieniach publicznych, w procesie dotacyjnym jednostek sfery niepublicznej. Jednoznacznie, nieomal jednogłośnie, doszliśmy do wniosku, że stosowanie procedur ustawy o zamówieniach publicznych w jej literalnym ujęciu jest w tym przypadku co najmniej wątpliwe i póki nie dopracujemy się ustawy kształtującej stosunki pomiędzy administracją rządową a organizacjami pozarządowymi, to zastosowanie ustawy o zamówieniach publicznych - obliczonej na inny typ działalności finansowej czy na inny typ przedsięwzięć - może bardzo utrudnić funkcjonowanie rodzącej się strefy usług publicznych obsługiwanej przez organizacje pozarządowe.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Generalnie intencja Sejmu przy nowelizacji art. 118 była taka, aby w tej procedurze dotacyjnej ominąć stosowanie literalne ustawy o zamówieniach publicznych. Teraz okazało się, że to, co zrobił Sejm z intencją ominięcia ustawy o zamówieniach publicznych, jest interpretowane inaczej, niż było w zamierzeniu u zarania tych przepisów. Mianowicie jest interpretowane jednak jako wstęp do stosowania ustawy o zamówieniach publicznych. Senat, jednoznacznie formułując art. 118, pokazuje, że w tym przypadku ustawa o zamówieniach publicznych nie ma zastosowania. I to jest pierwsza sprawa. Analizując więc stosunek art. 118 do ustawy o zamówieniach publicznych i przyjmując, że ustawa o zamówieniach publicznych w tym przypadku nie powinna być stosowana literalnie, doszliśmy do wniosku, że wartościowsze czy bardziej jednoznacznie oddające intencje Sejmu jest rozwiązanie zaproponowane przez Senat.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Druga sprawa, okresu obowiązywania umowy. To prawda, że rozwiązanie senackie tego okresu nie precyzuje, ale jeżeli przyjąć, że podstawą zawierania umowy jest logika ustawy o finansach publicznych wynikająca z procedury uchwalania budżetu i interpretacja taka, że budżet czy umowa nie ma prawa wywoływać roszczeń na okres pozabudżetowy. Można to wyinterpretować z tego przepisu i z pozostałych przepisów ustawy o zamówieniach publicznych, choć nie jest to jednoznacznie tam zapisane. Umowy, które przekraczają termin jednoroczny z punktu widzenia procedur budżetowych nie są ważne i ta ustawa ich nie toleruje, mimo że explicite nie jest to w niej zapisane.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jeżeli zaś chodzi o imienność podmiotów, to Komisja Finansów Publicznych chyba dyskutowała i pochylała się nad starą wersją art. 118, bo ta, którą ostatecznie przyjął Sejm, o tym nie wspominała. Biorąc pod uwagę, że potrzeby dotacyjne pojawiają się często w czasie roku budżetowego, wymóg imiennego wyliczenia w uchwale budżetowej podmiotów, które takie dotacje dostały, ograniczałby możliwość ich udzielenia tylko i wyłącznie do jednego momentu w roku, do chwili przyjmowania uchwały budżetowej. Sejm wycofał się z tego już w poprzedniej wersji, którą przyjął. Imienność podmiotów, które są objęte dotacjami nie była więc problemem, który analizował Senat i zmienionym przez niego rozwiązaniem. Analizując wady i zalety art. 118 w wersji senackiej i w wersji sejmowej, klub Unii Wolności doszedł do wniosku, że mimo pewnych wad i niedoróbek, pewniejsza jest jednak jego interpretacja z punktu widzenia intencji, które legły u podstaw nowelizacji. Gotów jest więc opowiedzieć się za wersją senacką.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jeśli chodzi o pkt 4 uchwały Senatu, to przypominam, że minister finansów zapowiedział nowelizację ustawy o finansach, która w pełni umożliwiłaby korzystanie z dobrodziejstw art. 25. Ma się to dokonać przed końcem roku. W związku z tym przedłużanie vacatio legis w odniesieniu do zakładów budżetowych, które mają być z mocy tej nowelizacji zastąpione inną formą samodzielnych jednostek budżetowych, mijałoby się z celem. Dlatego popieramy tutaj opinię komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Pietrewicza w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PosełMirosławPietrewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przemawiając w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, pragnę oświadczyć na wstępie, że mój klub popiera rekomendację Komisji Finansów Publicznych w sprawie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych, uchwalonej przez Sejm, a zawartej w druku nr 1092. Chciałbym podkreślić, że wśród czterech poprawek Senatu dwie uważamy za szczególnie istotne, chodzi o poprawki nr 2 i 4. W związku z tym pozwolę sobie nieco bliżej uzasadnić nasze poparcie dla stanowiska Komisji Finansów Publicznych w tych dwóch sprawach.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#PosełMirosławPietrewicz">Jeśli chodzi o poprawkę nr 2, to o tym poparciu przesądza fakt, że rozwiązanie przyjęte przez Sejm w istocie ułatwia prawidłowe gospodarowanie środkami publicznymi i zasilanie podmiotów działających non profit, jeśli wykonują ważne zadania społeczne. Poprawka Senatu utrudnia to działanie, bez konieczności wynikającej z zasad gospodarowania środkami publicznymi. Uważamy, że nie trzeba stosować trudniejszego trybu działania.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#PosełMirosławPietrewicz">Jeśli chodzi o poprawkę nr 3, to zaproponowane przez Senat brzmienie art. 118 umożliwiłoby zawieranie wieloletnich umów cywilno-prawnych przez jednostki samorządu terytorialnego z podmiotami niezaliczanymi do sektora finansów publicznych na wykonanie zadań publicznych i udzielenie na to dotacji w niedługim czasie. Oznacza to, że samorząd terytorialny zaciągałby zobowiązania umowne, podlegające egzekucji sądowej, co jest sprzeczne z zasadą coroczności uchwały budżetowej i z suwerennością władzy samorządowej. Ograniczałoby to suwerenność organów stanowiących tej władzy.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#PosełMirosławPietrewicz">Ponadto w pkt. 3 tej poprawki Senat wprowadza możliwość stosowania różnych sposobów rozliczania i kontroli wykonywanego zadania, zostawiając to wszystko do decyzji poszczególnych samorządów, władz stanowiących, co może nadmiernie rozluźniać, naszym zdaniem, dyscyplinę gospodarowania finansami publicznymi i różnicować kryteria, co nie byłoby wskazane. Stąd właśnie nasze stanowisko, o którym poinformowałem Wysoki Sejm na wstępie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Nikt nie zgłasza się do zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#WicemarszałekStanisławZając">Do głosowania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (druki nr 1082 i 1093).</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Józefa Gruszkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PosełSprawozdawcaJózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Sejm na swoim posiedzeniu w dniu 9 kwietnia br. uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Senat na swoim posiedzeniu w dniu 22 kwietnia, rozpatrując rozwiązania przyjęte przez Wysoką Izbę, zgłosił w uchwale Senatu z dnia 22 kwietnia 1999 r. 12 poprawek do rozwiązania przyjętego przez Sejm. Pozwolę sobie w kolejności omówić poprawki, które zgłosił Senat.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#PosełSprawozdawcaJózefGruszka">Poprawka nr 1 mówi w sposób jasny, ażeby wyrazy „z zastrzeżeniem ust. 2” zastąpić wyrazami „z zastrzeżeniem ust. 3”. Tutaj rzeczywiście wkradł się błąd, może drukarski, który świadczy o tym, że rozwiązanie przyjęte przez Sejm jest nieprecyzyjne. We wspomnianym przez Senat ust. 3 jest kwestia paliw silnikowych, które nie podlegają zwrotowi podatku i dlatego należy przyznać rację Senatowi. Komisja Finansów Publicznych, omawiając na swoim posiedzeniu przedstawiane poprawki, rekomenduje przyjęcie poprawki zaproponowanej przez Senat.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#PosełSprawozdawcaJózefGruszka">Poprawka nr 2, którą Senat proponuje, jest poprawką językową. Można oczywiście w gronie językoznawców prowadzić dyskusje, które rozwiązanie jest doskonalsze - czy to, które przyjął Sejm, czy to, które proponuje Senat. Komisja Finansów Publicznych podzieliła jednak zdanie, że rozwiązanie przyjęte przez Sejm jest pełniejsze i rekomenduje odrzucenie poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#PosełSprawozdawcaJózefGruszka">Poprawka nr 3 jest poprawką merytoryczną, proponującą w swoim rozwiązaniu, aby zwrotu mogły dokonywać wszystkie sklepy, w których towary zostały nabyte przez cudzoziemców. Sejm przyjął rozwiązanie, że zwrotu mogą dokonywać tylko te sklepy, których obroty wynosiły w poprzednim roku podatkowym 400 tys. zł. Rozwiązanie przyjęte przez Sejm jest na ten moment na pewno bezpieczniejsze. Jednak tym rozwiązaniem nie eliminuje się mniejszych sklepów, które nie mogą jakoby handlować z cudzoziemcami, ponieważ zwroty za towary zakupione w nich i wywiezione za granicę przez cudzoziemców zostaną dokonane przez firmy zwrotowe. Czyli to rozwiązanie nie eliminuje handlu mniejszych sklepów, co w swoim uzasadnieniu przedstawiał Senat. Mając na uwadze bezpieczne wdrożenie rozwiązań wynikających z nowelizacji ustawy, Komisja Finansów Publicznych rekomenduje odrzucenie trzeciej poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#PosełSprawozdawcaJózefGruszka">Czwarta poprawka Senatu ma na celu wykluczenie kaucji wnoszonej przez firmę jako depozyt pieniężny. Komisja Finansów Publicznych nie podzieliła intencji Senatu, uznając, że depozyt pieniężny jest równie dobrą formą zabezpieczenia, czyli ta kaucja, którą jest zobowiązany złożyć podmiot dokonujący zwrotu, mogłaby być przekazywana w postaci depozytu pieniężnego. Stąd Komisja Finansów Publicznych proponuje odrzucenie czwartej poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#PosełSprawozdawcaJózefGruszka">Piąta poprawka Senatu uściśla zapis dotyczący wniesienia kaucji przez firmę dokonującą zwrotu i po zakończeniu działalności przez tę firmę umożliwia czy dookreśla zwrot wniesionej kaucji. Określenie jest jednoznaczne, że kaucja podlega zwrotowi i po zakończeniu działalności przez tę firmę winna być zwrócona. W tej poprawce Senat proponuje uściślenie, aby minister właściwy do spraw finansów publicznych określił w drodze rozporządzenia tryb przyjmowania gwarancji. Komisja Finansów Publicznych proponuje przyjęcie tej poprawki jako uściślającej rozwiązanie przyjęte przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#PosełSprawozdawcaJózefGruszka">Poprawka szósta. Senat proponuje w tej poprawce coroczną waloryzację wniesionej kaucji. To rozwiązanie jest jednak trudne do przeprowadzenia i z tego względu Komisja Finansów Publicznych negatywnie ocenia tę poprawkę, uznając, że nie jest to konieczne do właściwego funkcjonowania przyjętych rozwiązań przez Sejm, i proponuje jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-192.7" who="#PosełSprawozdawcaJózefGruszka">Poprawka siódma jest poprawką porządkującą: proponuje się zastąpić wyrazy „z chęci zysku” wyrazami „w celu osiągnięcia korzyści majątkowych”. To brzmienie koresponduje z Kodeksem karnym. Z tego względu Komisja Finansów Publicznych proponuje przyjęcie omawianej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-192.8" who="#PosełSprawozdawcaJózefGruszka">Poprawka ósma zmierza do ustawowego określenia prowizji, którą można pobierać przy zwrocie VAT turystom. Ta propozycja była rozważana zarówno w pracach Komisji Finansów Publicznych, jak i podczas drugiego czytania tego rozwiązania ustawowego. Chodziło o to, aby obligatoryjnie zobowiązać ministra finansów publicznych do określenia wysokości marży. Jednak zarówno w pracach komisji, jak i potem w drugim czytaniu Wysoka Izba uznała, ażeby ta delegacja dla ministra była formą fakultatywną. Takie rozwiązanie zostało przyjęte przez Sejm. Z tego względu Komisja Finansów Publicznych proponuje odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-192.9" who="#PosełSprawozdawcaJózefGruszka">Poprawka ósma jak gdyby współgra z poprawką jedenastą. Nad tymi dwoma poprawkami należy głosować łącznie. I z tego powodu również proponujemy odrzucenie poprawki jedenastej.</u>
          <u xml:id="u-192.10" who="#PosełSprawozdawcaJózefGruszka">Poprawka dziewiąta zmierza do rozszerzenia terminu zwrotu podatku. Sejm przyjął rozwiązanie, aby rozliczenie zwrotu zakończyć w terminie 5 miesięcy. Senat natomiast proponuje, aby okres ten przedłużyć o 1 miesiąc, czyli do 6 miesięcy. Komisja Finansów Publicznych, przyjmując argumentację Senatu, że turyści mogą nie zdążyć z dokonaniem zwrotu w tym terminie, proponuje przyjąć poprawkę, rekomendując ją pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-192.11" who="#PosełSprawozdawcaJózefGruszka">Poprawka dziesiąta to poprawka rozszerzająca regulację przyjętą przez Sejm w ten sposób, aby minimalna wartość zakupów określana była na podstawie kilku dokumentów, a nie jednego. Zakupy mogłyby być dokonane w różnych miejscach, byle tylko przekroczyć minimalną wartość, którą określi minister finansów. Z tego względu komisja proponuje przyjęcie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-192.12" who="#PosełSprawozdawcaJózefGruszka">Poprawka dwunasta jest poprawką uściślającą, dookreślającą dochody wskazane w ustawie budżetowej. Chodzi o sprecyzowanie, że dotyczy to budżetu państwa. Komisja Finansów Publicznych pozytywnie rekomenduje przyjęcie omawianej poprawki. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Wysoka Izbo! Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Franka w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PosełWojciechFrank">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcielibyśmy na początku, mówię w imieniu klubu, odnotować z satysfakcją fakt, iż praca nad tą ustawą ma faktycznie tempo zadowalające i daje szansę, iż ustawa wejdzie w życie jeszcze przed okresem urlopowym, przed okresem wakacji.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PosełWojciechFrank">Natomiast co do zaproponowanych przez Senat poprawek, można je z grubsza podzielić na dwie kategorie: na te, które mają charakter czysto redakcyjny (myślę, że one nie wzbudzały i nie wzbudzają żadnych emocji), jak i na te, które mają charakter merytoryczny. Te drugie mają za zadanie przede wszystkim zliberalizować zapisy proponowane przez Sejm w kategorii uprawnień sklepów do zwrotu VAT, a więc chodzi tu o rezygnację z bariery osiąganych obrotów na poziomie 400 tys. zł, zaś druga kwestia dotyczy zabezpieczeń, gwarancji, jakie spółki prawa handlowego winny wnosić, dokonując operacji zwrotu VAT.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#PosełWojciechFrank">W obu przypadkach klub nasz nie widzi takiej potrzeby, nawet wręcz artykułowaliśmy jeszcze w Sejmie przy pracach nad tą ustawą, iż mamy wątpliwości co do uprawnień generalnie sklepów, jeśli chodzi o zwrot VAT. Niemniej jednak ponieważ sam system wzbudzał od samego początku kontrowersje, doszliśmy do wniosku, że praktyka z pewnością zweryfikuje te poglądy. Tym bardziej więc teraz nie możemy przytaknąć na taką właśnie liberalizację, a więc na rozszerzenie jakby podmiotów handlowych, które byłyby uprawnione do zwrotu VAT. Przypomnijmy, że ta granica 400 tys. zł nie była wybrana przypadkowo. Jest to poziom obrotów, od którego handlowcy mają obowiązek posiadania kas fiskalnych.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#PosełWojciechFrank">Druga poprawka, która również liberalizuje pewne zapisy, a zmierza do rezygnacji ze składania w formie gotówkowej zabezpieczenia, również naszym zdaniem byłaby poprawką niekorzystną, przede wszystkim jeśli chodzi właśnie o wiarygodność firm, które w przyszłości mają zajmować się zwrotem VAT.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#PosełWojciechFrank">Co do innych poprawek, praktycznie rzecz biorąc uznajemy stanowisko Komisji Finansów Publicznych, co jest zawarte w sprawozdaniu komisji. Klub nasz w całości będzie głosował zgodnie z propozycjami Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Matyjka w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PosełTadeuszMatyjek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej w sprawie poprawek Senatu do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (druki nr 1082 i 1093).</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#PosełTadeuszMatyjek">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera w pełni stanowisko Komisji Finansów Publicznych, przedłożone przed chwilą przez sprawozdawcę posła Józefa Gruszkę.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#PosełTadeuszMatyjek">Klub Parlamentarny SLD wyraża przekonanie, że uchwalona nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług umożliwiająca zwrot podatku VAT turystom zagranicznym (od towarów zakupionych w naszym kraju) przyczyni się do zwiększenia sprzedaży polskich produktów oraz spowoduje zwiększenie ich konkurencyjności z towarami innych państw.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#PosełTadeuszMatyjek">Jednocześnie postulujemy, aby rząd przez pierwszy rok obowiązywania tej ustawy bacznie monitorował jej funkcjonowanie w praktyce i po tym okresie przedstawił Wysokiej Izbie informację o skutkach, jakie wywołała ta ustawa dla budżetu państwa. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Koralewskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PosełJerzyKoralewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Unii Wolności odnośnie do stanowiska Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (druk nr 1082) i sprawozdania Komisji Finansów Publicznych (druk nr 1093). Poseł sprawozdawca wyczerpująco przedstawił problemy związane z 12 poprawkami, jakie Senat w swej uchwale zgłosił, więc tylko w największym skrócie podam stanowisko klubu.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PosełJerzyKoralewski">Oczywiste jest, że tam gdzie Sejm popełnił błąd - myślę tu o poprawce nr 1 - albo gdzie występuje zmiana redakcyjna, nie wymaga to większego komentarza. Sądzę, że poprawka nr 3 zasługuje jednak na pewną uwagę. Przypomnę historię tej kwoty 400 tys. zł. Otóż rząd proponował 800 tys., i to jeszcze ECU, a więc, jeśli to podzielimy, to jest to mniej niż 1/8. Stanowisko Sejmu pozwoliło więc na znaczne zwiększenie ilości podmiotów, które mogą dokonywać zwrotu tego podatku. Uważamy, tak jak Komisja Finansów Publicznych, że kolejne, właściwie nieograniczone zwiększanie tej ilości prowadziłoby do zaprzepaszczenia idei ustawy, gdyż dla przykładu turysta czy, jeśli chcemy, nierezydent, który wróciłby po kilku miesiącach do naszego kraju, żeby zrealizować możliwość zwrotu podatku, mógłby nie zastać danego podmiotu gospodarczego. Wiemy, że w tej sferze jest duży ruch - mam na myśli powstawanie i zanikanie, upadłość takich podmiotów, szczególnie o obrotach mieszczących się poniżej omawianej właśnie granicy.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#PosełJerzyKoralewski">Na uwagę zasługuje też propozycja, naszym zdaniem dziwna, wykluczenia depozytu pieniężnego jako formy składania owego zabezpieczenia. Wygląda na to, że Senatowi zależało np. na zmuszeniu podmiotów gospodarczych do korzystania z pozostałych dwóch form, czyli gwarancji bankowych, które przecież, jak wiemy, są kosztowne, albo obligacji skarbu państwa. A więc jest to takie delikatne czy mniej delikatne przymuszenie owych podmiotów do nabywania papierów skarbu państwa - przypomnę, że co najmniej trzyletnich. Sądzę, że i tu stanowisko komisji jest racjonalne.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#PosełJerzyKoralewski">Dalsze poprawki to poprawki porządkowe. Może na uwagę zasługuje jeszcze poprawka nr 5, gdzie Senat słusznie precyzuje, chociaż należało to domniemywać, że kaucja jest zwrotna. Zapewne będzie jednak lepiej, jeśli to nie będzie podlegało komentarzom. Warto też wspomnieć, że problem oprocentowania kaucji w tej ustawie, jak i w wielu innych, nie został jeszcze przez Sejm rozwiązany, a przecież nie widać powodu, dla którego ten, kto kaucję składa, nie miałby z tego tytułu odnosić korzyści - chociażby takich, jak w wypadku zwykłego oprocentowania kredytu.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#PosełJerzyKoralewski">Stwierdzam, że Klub Parlamentarny Unii Wolności będzie głosował dokładnie tak, jak sugerowała Komisja Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PosełJózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, chciałbym jednoznacznie oświadczyć, że Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego w tej sprawie będzie głosował tak, jak zostało to przyjęte, zaproponowane przez Komisję Finansów Publicznych. Oczywiście nie zamierzam omawiać wszystkich poprawek, natomiast chciałbym po raz kolejny zwrócić uwagę na poprawkę trzecią, gdzie Senat jak gdyby idzie w kierunku dopuszczenia do dokonywania zwrotu wszystkich sprzedawców. Moi przedmówcy zwracali już uwagę na ten problem. Ja chciałbym jednak powiedzieć, że na początku zaproponowano 800 tys. ECU, czyli. licząc na skróty, ok. 3200 tys. zł. Było to wtedy o wiele więcej, niż przyjął Sejm, czyli 400 tys. Te 400 tys. zł to poziom dość duży, ale firmy, które osiągają ten pułap, prowadzą pełne zapisy i będzie można właśnie na podstawie tych zapisów księgowych sprawdzić, jak te problemy podatkowe są rozliczane. To jest jedna sprawa. Być może za kilka lat, kiedy zostanie wdrożona ta ustawa, pojawi się potrzeba obniżenia tej skali. Ale to jest kwestia praktyki i myślę, że na to trzeba mieć baczenie, trzeba zwracać uwagę i ewentualnie przeprowadzić nowelizację. Na razie jesteśmy dopiero na starcie i można powiedzieć, że dobrze, iż to rozwiązanie zostało przyjęte przez parlament albo zostanie przyjęte jutro i będzie tylko kwestia podpisania ustawy przez pana prezydenta. Jest nadzieja, że zafunkcjonuje ono jeszcze, chociaż częściowo, w tym okresie urlopowym, który jest przed nami. Na pewno skorzystają z tego polscy handlowcy, bo generalnie chodziło o to, ażeby zwiększyć obrót w handlu z turystami. Z tych również względów będziemy głosowali tak, jak zaleca Komisja Finansów Publicznych, wierząc, że rozwiązanie dobrze przysłuży się polskiemu handlowi, a także pozyskiwaniu dodatkowych pieniędzy, zarówno dlatego że więcej towarów sprzedamy, jak i dlatego że uzyskamy z tego powodu większe dochody podatkowe jako dochody budżetowe. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#WicemarszałekStanisławZając">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o uposażeniu żołnierzy (druki nr 1021 i 1065).</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Jadwigę Zakrzewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaZakrzewska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dniach 30 i 31 marca br. na 33 posiedzeniu Senat Rzeczypospolitej Polskiej rozpatrywał sprawozdanie w sprawie uchwalonej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 19 marca 1999 r. ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o uposażeniu żołnierzy. Wśród zgłoszonych przez Senat poprawek, zawartych w druku nr 1021, są poprawki zarówno o charakterze legislacyjnym, jak i merytorycznym. Po przeprowadzeniu wnikliwej analizy oraz konsultacji w przedmiocie ich oceny Komisja Obrony Narodowej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej uznała zasadność wielu poprawek. Za trud i wnikliwość pracy Komisja Obrony Narodowej wyraża Senatowi podziękowanie. Poprawki te w dużej mierze przyczyniły się bez wątpienia do poprawienia jakości tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaZakrzewska">W grupie poprawek legislacyjnych jest wiele poprawek słusznych. Zmierzają one w kierunku lepszej redakcji, zachowania konsekwencji i porządku, zgodnie z przyjętą koncepcją nowelizacyjną. Do tej grupy należą poprawki nr 1, 8, 16, 17. Niektóre z poprawek z tej grupy przewidują tylko zamianę jednych wyrazów na drugie, zmianę redakcji, wnosząc niewiele nowego. Do nich należą poprawki nr 4, 12, 18, 14, 15. Ale największa grupa poprawek to poprawki merytoryczne o istotnym znaczeniu dla funkcjonowania niektórych mechanizmów ustaw będących przedmiotem nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaZakrzewska">Omówię teraz poszczególne poprawki merytoryczne i przedstawię uzasadnienie Komisji Obrony Narodowej. Poprawka nr 2 odnosząca się do art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 19 marca 1999 r. (art. 39 ust. 6). Komisja Obrony Narodowej uznała, że poprawka ta zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z założeniem nowelizacji, jej pewną filozofią odroczenia z tytułu pobierania nauki zarówno w szkołach średnich, jak i na studiach będą udzielane na cały okres nauki, nie zaś, jak dotychczas, corocznie na każdy kolejny rok. Powoduje to, że studenci, którzy uzyskają urlop w nauce z różnych przyczyn, w tym z powodów osobistych lub zdrowotnych, będą nadal korzystali z odroczenia zasadniczej służby wojskowej, gdyż nie utracą statusu studenta. Efektem takiego rozwiązania jest to, iż osoby posiadającej taki status nie powołuje się w trakcie urlopu dziekańskiego do odbycia służby wojskowej, a w konsekwencji udzielenie urlopu nie może powodować utraty udzielonego odroczenia służby wojskowej. Utrata odroczenia będzie natomiast skutkowała wydaleniem ze studiów.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaZakrzewska">Poprawkę nr 3, odnoszącą się do art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 19 marca br. (art. 39 ust. 7), komisja proponuje odrzucić. Mając na uwadze okoliczność, iż ustawa nowelizująca zakłada udzielanie odroczeń zasadniczej służby wojskowej z tytułu pobierania nauki na cały okres nauki, nie zaś, jak dotychczas, każdorazowo na każdy kolejny rok, jest konieczne wyposażenie organów wojskowych (wojskowych komendantów uzupełnień) w instrument kontroli, czy odroczenia służby z tytułu nauki będą wykorzystywane przez poborowych zgodnie z przeznaczeniem. Regulacja ta nie nakłada na poborowych i na organy szkół (uczelni) nowych zadań, gdyż rozwiązanie polegające na okazaniu zaświadczenia o ukończeniu poprzedniego i rozpoczęciu nowego roku nauki lub studiów obowiązuje również obecnie i służy do przedłużenia odroczenia. Po wejściu w życie nowelizacji zaświadczenie będzie potwierdzało kontynuowanie nauki. Pragnę podkreślić, że przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej w trakcie rozpatrywania poprawek Senatu przez Komisję Obrony Narodowej potwierdzili, że w rozporządzeniu Rady Ministrów, które będzie wydane na podstawie ust. 8 w omawianym art. 39, zostanie zawarte postanowienie, iż na analogicznych zasadach jak zaświadczenia o kontynuowaniu nauki będą traktowane przez organy wojskowe świadectwa ukończenia roku nauki lub indeks z odpowiednim wpisem.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaZakrzewska">Niezależnie od powyższego nie powinno się pominąć, że regulacja zawarta w ust. 7 ma również walor wychowawczy i obywatelski, uczyć bowiem będzie młodych obywateli troski o swoje dobrze pojęte interesy, a także przypominać, iż po zakończeniu nauki przychodzi pora na spełnienie obowiązku służby wojskowej.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaZakrzewska">Poprawka Senatu nr 6, odnosząca się do art. 1 pkt 9 lit. b ustawy z dnia 19 marca br. (art. 50 ust. 2), jest zasadna i słuszna i proponuje się ją przyjąć. Jest ona konsekwencją przyjęcia poprawki nr 2. Intencją proponowanej przez Senat zmiany jest nałożenie na rektorów i dyrektorów szkół obowiązku powiadomienia wojskowych komendantów uzupełnień również o przewidywanym czasie nauki oraz powtarzaniu przez studenta lub ucznia, będącego poborowym, roku nauki lub semestru studiów. Regulacja ta w przypadku konkretnego poborowego pozwoli na zaplanowanie, kiedy będzie on mógł zostać powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej. Przepis art. 50 ust. 2 nowelizowanej ustawy w połączeniu z omawianym już art. 39 ust. 7 uszczelni również system kontroli wykorzystywania przez poborowych odroczeń służby wojskowej i powinien uniemożliwić jej unikanie. Na marginesie należy dodać, iż regulacja zawarta w art. 50 - obecnie uszczegółowiona - funkcjonuje od wielu lat i w ocenie Ministerstwa Obrony Narodowej sprawdza się w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaZakrzewska">Poprawka nr 9, odnosząca się do art. 1 pkt 23 ustawy z dnia 19 marca br. (art. 127 ust. 1), łączy się bezpośrednio z poprawkami nr 10, 11 i 13. Oczywiście w ocenie Komisji Obrony Narodowej zasługuje ona na uwzględnienie. Otóż po nadaniu w ustawie nowego brzmienia art. 128 pojawiły się dwie definicje odnoszące się do określenia, którzy członkowie rodzin pozostają na utrzymaniu żołnierza odbywającego służbę wojskową. Pierwsza - z art. 127 ust. 2 - służy uznaniu poborowego (żołnierza) za jedynego żywiciela rodziny, druga - z art. 128 ust. 2 - jest do niej zbliżona, ale nie tożsama. W praktyce dwie niejednolite regulacje będą budziły wątpliwości interpretacyjne i dlatego należy z jednej definicji zrezygnować. Odnoszą się do tego poprawki nr 9 oraz 10, które wprowadzają jedną kompromisową definicję.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaZakrzewska">Z kolei poprawka nr 11 precyzuje, co należy uważać za dochód brany pod uwagę przy ustaleniu uprawnień żołnierza do zasiłku na utrzymanie członków jego rodziny.</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaZakrzewska">Konsekwencją proponowanych rozwiązań jest również poprawka nr 13, która przewiduje udzielenie Radzie Ministrów upoważnienia do wydania aktu wykonawczego, szczegółowo regulującego kwestie związane z przyznawaniem i wypłacaniem żołnierzom zasiłków na utrzymanie rodzin.</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaZakrzewska">Poprawki nr 19 i 20 mają wymiar redakcyjno-porządkujący i odnoszą się do katalogu należności pieniężnych, o których mowa w art. 2 ustawy o uposażeniu żołnierzy. W szczególności Senat proponuje słusznie uwzględnienie w tym katalogu również zasiłków na utrzymanie członków rodziny żołnierza odbywającego zasadniczą służbę wojskową, określonych w ustawie o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-202.10" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaZakrzewska">Poprawka nr 22 dotyczy art. 4 ustawy. Sejm uchwalił, że formacje uzbrojone nie wchodzące w skład sił zbrojnych, a więc oddziały prewencji Policji, powinny funkcjonować do końca grudnia 2001 r., to jest 2,5 roku od wejścia ustawy w życie. Jest to czas wystarczający, by resort spraw wewnętrznych przygotował rozwiązania umożliwiające nabór kandydatów do tych oddziałów na warunkach wyznaczonych przez rynek pracy, a więc poprzez odpowiednią ofertę co do wysokości wynagrodzeń oraz innych świadczeń, które przyciągnęłyby chętnych do służby - nie zaś w drodze werbowania kandydatów spośród poborowych, przewidzianych do odbycia zasadniczej służby wojskowej. Okres, do jakiego proponuje się utrzymać w mocy dotychczasowe rozwiązania, jest ponadto zbieżny z upływem kadencji parlamentu. Wydaje się zatem zasadne, by organy władzy ustawodawczej, wyłonione w kolejnych wyborach, mogły rozstrzygać - oceniając stan przygotowań resortu spraw wewnętrznych do wprowadzenia nowych reguł naboru kandydatów do służby w oddziałach prewencji - czy okres do końca 2001 r. jest w pełni wystarczający.</u>
          <u xml:id="u-202.11" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaZakrzewska">Przyjęte przez Sejm rozwiązanie ma i ten walor, że począwszy od stycznia 2002 r. poborowi, którzy do tej pory zasilali oddziały prewencji Policji, trafią do zasadniczej służby wojskowej. Jest to liczba niebagatelna z punktu widzenia wojska, sięga bowiem corocznie kilku tysięcy poborowych, w przeważającej mierze ze średnim wykształceniem.</u>
          <u xml:id="u-202.12" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaZakrzewska">Poprawka nr 23 dotyczy art. 7 ustawy z dnia 19 marca br. Komisja proponuje tę poprawkę przyjąć. Mając na uwadze wcześniejsze poprawki Senatu, dotyczące zwłaszcza art. 1 pkt. 2, 6, 9, 10, 11 i 13, jest zasadne, by 1 lipca weszła w życie cała ustawa, nie zaś wyłącznie jej art. 1 pkt. 3, dotyczący zmienionych tytułów odroczeń zasadniczej służby wojskowej. Taka regulacja ułatwi stosowanie ustawy. Propozycja Senatu znajduje również poparcie Ministerstwa Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-202.13" who="#PosełSprawozdawcaJadwigaZakrzewska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Obrony Narodowej, kierując się zasadą, że merytorycznie uzasadnione poprawki zgłoszone przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej wzbogaciły ustawę o nowe wartości, i to w dużej mierze, w większości poprawki te przyjęła. Mam więc zaszczyt przedłożyć sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej, zawarte w druku nr 1065, do rozpatrzenia przez Wysoką Izbę. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-202.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Wysoka Izbo! Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół poselskich.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Nie ma pana posła Bronisława Komorowskiego. Nie ma pani poseł Danuty Waniek.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Janasa w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PosełZbigniewJanas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przemawiając w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności chciałbym na początku podkreślić, że mój klub będzie głosował nad poprawkami Senatu dotyczącymi ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o uposażeniu żołnierzy zgodnie ze stanowiskiem Komisji Obrony Narodowej. Senat w swojej uchwale przedstawił 23 poprawki. Pani poseł sprawozdawca szczegółowo je omówiła. Ja w swoim wystąpieniu odniosę się tylko do trzech z nich.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#PosełZbigniewJanas">W poprawce nr 2 w art. 1 pkt 3, w art. 39 ust. 6 oraz w poprawce nr 6 w art. 1 pkt 9 w lit. b, w ust. 2 Senat słusznie zaproponował zmianę polegającą na usunięciu możliwości utraty udzielonego odroczenia zasadniczej służby wojskowej w przypadku, gdy student lub uczeń uzyskał urlop w nauce. Jednocześnie Senat nałożył na rektorów szkół wyższych obowiązek zawiadamiania wojskowych komendantów uzupełnień o przewidywanym czasie studiów i powtarzaniu roku lub semestru nauki. Mój klub stoi na stanowisku, że rozwiązania zaproponowane przez Senat są lepsze niż te, które zaproponował Sejm.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#PosełZbigniewJanas">W tym miejscu chciałbym się również odnieść do poprawki nr 3, która wiąże się z poprawkami nr 2 i 6. Otóż Senat zaproponował zniesienie obowiązku przedstawiania przez poborowych zaświadczeń o ukończeniu poprzedniego i rozpoczęciu nowego roku nauki. Sądzę, że należy utrzymać obecne rozwiązanie zaproponowane przez Sejm i odrzucić poprawkę Senatu. Ponieważ jednak uzasadnienie co do racjonalności proponowanego przez Senat rozwiązania jest bardzo mocne, proponowałbym, aby po co najmniej dwóch latach obowiązywania zmienionej ustawy przeprowadzić kontrolę działania tego przepisu. Być może w niedalekiej przyszłości, jeśli działania organów wojskowych, rektorów szkół wyższych i dyrektorów szkół będą prawidłowe, będzie trzeba wrócić do rozwiązania proponowanego przez Senat. Dzisiaj jest na to zbyt wcześnie, biorąc pod uwagę generalne przesłanie związane z przeprowadzaną nowelizacją ustawy, które brzmi: krótsza służba wojskowa w zamian za zdecydowane ograniczenie możliwości jej unikania.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#PosełZbigniewJanas">Na koniec chciałbym się odnieść do poprawki nr 22. Posłowie, w tym również i ja, pracujący w podkomisji Komisji Obrony Narodowej zaproponowali wykreślenie art. 6. Później po wielu analizach Komisja Obrony Narodowej dała Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji czas do 31 grudnia 2001 r. na uporządkowanie sprawy pełnienia przez poborowych służby w formacjach uzbrojonych nie wchodzących w skład sił zbrojnych. Okazuje się, że, jeśli chodzi o to ministerstwo, powiedzenie „daj mu dłoń, to ręki nie będziesz miał” w całości obowiązuje. Wydaje się, że naprawdę - pomimo wszelkich problemów organizacyjnych i finansowych - dwa i pół roku to jest okres wystarczający do uporządkowania tej sprawy. Jednocześnie jeszcze raz chciałbym podkreślić, że zniesienie art. 6 jest korzystne zarówno dla policji, jak również dla wojska. Nie warto więc w nieskończoność przedłużać tej w gruncie rzeczy prowizorki. Dlatego też mój klub opowiada się za odrzuceniem tej poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#PosełZbigniewJanas">Na koniec w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności chciałbym wyrazić nadzieję, że kończący się proces legislacyjny związany z nowelizacją ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o uposażeniu żołnierzy przyczyni się do tego, iż w najbliższej przyszłości polska armia lepiej będzie mogła wykonywać swoje konstytucje obowiązki obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Lesława Podkańskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PosełLesławPodkański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpatrujemy dzisiaj poprawki Senatu do ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o uposażeniu żołnierzy. Z przedstawionych przez Senat 23 poprawek 16 poprawek ma charakter techniczny, stylistyczny i uściślający znaczenie określonej treści zapisów ustawy. 7 poprawek wnosi zmiany merytoryczne. Zmiany te sprowadzają się w istocie rzeczy do zagadnień dotyczących niepowoływania do czynnej służby wojskowej poborowych, którzy są uznani za zdolnych do tej służby, oraz dotyczą tych zagadnień, które są związane z okolicznościami i warunkami służby uczniów i studentów powtarzających rok studiów lub semestr nauki i studiów, jak też są na urlopie studenckim lub szkolnym.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#PosełLesławPodkański">Klub Parlamentarny PSL po przeanalizowaniu wszystkich 23 poprawek zgłoszonych przez Senat wyraża stanowisko, że z będzie głosował za przyjęciem 17 z nich i przeciw 6.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#PosełLesławPodkański">Chcę także wyrazić nasze ubolewanie i smutek w związku z tym, że zarówno rząd, jak i Wysoka Izba nie chcieli zrozumieć specyfiki i zasad odroczeń z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego przez poborowych rolników. PSL w pierwszym i w drugim czytaniu sprzeciwiał się takiemu rozumowaniu. Również dzisiaj, niezależnie od tego, że rozstrzygnięcie jest negatywne, takie stanowisko wyraża.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#PosełLesławPodkański">Chciałbym wyrazić w imieniu Klubu Parlamentarnego PSL satysfakcję, że dobiega końca proces dotyczący regulacji w zakresie skrócenia służby wojskowej. Tak jak powiedziałem przed chwilą, będziemy popierali 17 z 23 poprawek i będziemy głosowali przeciwko 6 z nich. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zamiar postawienia pytania zgłosił pan poseł Marek Wikiński z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Bardzo proszę, panie pośle, o sformułowanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PosełMarekWikiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pani poseł sprawozdawcy w kontekście kilku wypowiedzi dotyczących studentów. Pani poseł, czy student skreślony z listy studentów z powodu niezaliczenia semestru zimowego może zostać powołany do zasadniczej służby wojskowej w poborze wiosennym, mimo że w lipcu może zdobyć indeks innej wyższej uczelni? Intencją pytania jest to, by studenci, którzy zostaną skreśleni i - tak jak rozumiem zapisy ustawy - będą mogli być powołani w poborze wiosennym, mogli być od nowego roku akademickiego studentami na innej uczelni. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu panią poseł sprawozdawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PosełJadwigaZakrzewska">Tak, panie pośle, studenci mogą być w tym czasie powołani. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Do głosowania przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#WicemarszałekStanisławZając">Wysoka Izbo! Informuję, że Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich przedłożyła sprawozdanie o projekcie ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora.</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#WicemarszałekStanisławZając">Sprawozdanie komisji zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1098.</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#WicemarszałekStanisławZając">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-211.7" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 47 pkt 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-211.8" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proponuję jednocześnie, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusji nad tym punktem.</u>
          <u xml:id="u-211.9" who="#WicemarszałekStanisławZając">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-211.10" who="#WicemarszałekStanisławZając">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-211.11" who="#WicemarszałekStanisławZając">Punkt ten rozpatrzymy jako ostatni w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-211.12" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki o poselskim projekcie ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej (druki nr 841 i 1071).</u>
          <u xml:id="u-211.13" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Czesława Fiedorowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PosełSprawozdawcaCzesławFiedorowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki przedstawić sprawozdanie komisji z prac nad projektem ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej (druki nr 841 i 1071).</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#PosełSprawozdawcaCzesławFiedorowicz">Komisja Kultury Fizycznej i Turystyki przyjęła prace podkomisji na posiedzeniach w dniach 18 lutego oraz 21 i 22 kwietnia, przyjmując jednogłośnie projekt ustawy, który jest przedmiotem drugiego czytania. Myślę, że na tempo pracy komisji, na takie rozstrzygnięcie w trakcie jej prac i na to, iż jest to możliwe w dniu dzisiejszym, wpłynęła świadomość znaczenia turystyki dla Polski. Polski rynek turystyczny niewątpliwie zachowuje wysoką dynamikę na tle europejskiego rynku turystycznego, jednak wciąż są pewne braki w regulacjach prawnych i organizacyjnych. Branża turystyczna, organizacje turystyczne, samorządy terytorialne różnych szczebli wskazują, że jeżeli w Polsce wpływy dewizowe z turystyki przyjazdowej osiągają wartość blisko 9 mld dolarów, co stanowi niemalże trzecią część wartości całego eksportu, to potrzebne są konkretne stymulatory rozwoju, potrzebne są takie rozwiązania prawne, jak choćby dotyczące Polskiej Organizacji Turystycznej, państwowej osoby prawnej, której głównym zadaniem jest wspieranie wizerunku turystycznego Polski w kraju i za granicą, tworzenie sprzyjających warunków dla rozwoju, jeśli chodzi o produkty turystyczne w kraju i za granicą.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#PosełSprawozdawcaCzesławFiedorowicz">Musimy mieć świadomość tego, że Polska znajduje się na wysokiej pozycji pod względem atrakcyjności przyjazdowej, że Polskę odwiedza kilkadziesiąt milionów turystów. Wyprzedzamy takie kraje, jak Grecja, Austria, Niemcy czy Węgry; mówię o krajach europejskich. W większości są to kraje, które w swoim prawodawstwie rozstrzygnęły o powołaniu do życia narodowych organizacji turystycznych - organizacji opierających się właśnie na tych filarach, na których opierać się ma Polska Organizacja Turystyczna. Mówię tutaj mianowicie o Polskiej Organizacji Turystycznej jako instytucji, która będzie płaszczyzną współdziałania branży turystycznej, samorządów terytorialnych i administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#PosełSprawozdawcaCzesławFiedorowicz">Rozwój sektora turystycznego w Polsce wymaga dostosowania w sposób istotny struktur zarządzania polską turystyką do warunków i trybu sprawdzonych i funkcjonujących w krajach Unii Europejskiej. Warto zwrócić uwagę na to, że powołanie Polskiej Organizacji Turystycznej - projekt jej powołania był inicjatywą poselską - jest w zasadzie pewnym zobowiązaniem, jakie Polska podjęła w narodowym programie dostosowania do członkostwa w Unii Europejskiej. W jakiejś mierze stanowi to warunek współpracy z Unią w tej dziedzinie i, można powiedzieć, daje szansę odwzorowania, jak również poszerzenia czy też przystosowania do polskich warunków rozwiązań stosowanych w Europie, w innych krajach.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#PosełSprawozdawcaCzesławFiedorowicz">W pracach nad tą ustawą bardzo czynnie, aktywnie uczestniczyli przedstawiciele branży turystycznej, reprezentowani przede wszystkim przez Polską Izbę Turystyki. Oczywiście było to możliwe - efekt dzisiejszych prac - przy bardzo dobrej, rzetelnej współpracy ze stroną rządową, która wniosła po pierwszym czytaniu do tego projektu szereg istotnych uwag i zastrzeżeń. Podkomisja oraz Komisja Kultury Fizycznej i Turystyki w większości podzieliły te uwagi. Komisja szczegółowo rozpoznawała uwagi pochodzące z branży turystycznej, ale również z organizacji turystycznych, takich jak choćby Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze; również uwagi kierowane przez nowo powstałe samorządy wojewódzkie - w tych pracach reprezentant samorządów również brał udział. Stworzyło to w moim przekonaniu - w przekonaniu komisji, a ja w jej imieniu się wypowiadam - dobrą płaszczyznę do pracy nad tym aktem. Ustawa o Polskiej Organizacji Turystycznej - co moim zdaniem jest walorem tej ustawy, co bardzo często jest krytykowane z tego miejsca - w zasadzie nie odnosi rozwiązań do rozporządzeń wykonawczych, w jednym w zasadzie przypadku, ale ściśle związanym z treścią ustawy, mowa tu o statucie Polskiej Organizacji Turystycznej, ale zaopiniowanym przez jeden z kluczowych czy też najważniejszych organów tej instytucji, tj. przez Radę Polskiej Organizacji Turystycznej. Zatem myślę, że udało się osiągnąć stosunkowo dobre rozwiązanie w sensie przejrzystości, bo to właśnie w ustawie, a nie w rozporządzeniach wykonawczych powinno się rozstrzygać o tak ważnych i kluczowych rozwiązaniach dla istnienia zupełnie nowej w warunkach Polski narodowej organizacji turystycznej.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#PosełSprawozdawcaCzesławFiedorowicz">Krytyka, która dotyczyła w pierwszej fazie bardzo szerokiego wachlarza zadań, sądzę, że znalazła swoje odzwierciedlenie w art. 3 w sposób na tyle skondensowany i przejrzysty, uzyskując akceptację właśnie na poziomie prac w komisji reprezentantów zainteresowanych tą ustawą, jej funkcjonowaniem i turystyką, że w moim przekonaniu jest to propozycja, która powinna znaleźć takie właśnie ostateczne uregulowanie. Jak wiemy, w trakcie pierwszego czytania, prac w komisji, bardzo krytykowany był rozdział regulujący istotną kwestię - kwestię funkcjonowania organów Polskiej Organizacji Turystycznej, prezesa i Rady Polskiej Organizacji Turystycznej, a więc tych dwóch organów. Można powiedzieć, że dzisiaj ta konstrukcja już nie wzbudza kontrowersji i jest powszechnie akceptowana. A to, iż udało się zapisać w treści tej ustawy taką oto reprezentatywność stron - reprezentujących administrację rządową, jednostek ogólnopolskich, reprezentujących samorząd terytorialny, samorząd gospodarczy i samorząd zawodowy oraz stowarzyszenia działające w dziedzinie turystyki - jest gwarancją tego, iż Polska Organizacja Turystyczna jako państwowa osoba prawna stwarza autentyczną możliwość, autentyczne warunki do tego, by była ona odpowiedzią na zapotrzebowanie zarówno nowych 16 województw, jak i branży turystycznej, która uważa, i takie zdanie podziela Komisja Kultury Fizycznej i Turystyki, iż promocja Polski, promocja wszystkich walorów turystycznych wymaga bardzo profesjonalnego, skoordynowanego współdziałania w takiej postaci, byśmy rzeczywiście dzięki współpracy na podstawie tej ustawy mogli osiągnąć jeszcze większą dynamikę funkcjonowania i rozwoju turystyki.</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#PosełSprawozdawcaCzesławFiedorowicz">Sądzę, że określenie w rozdziale 3 dotyczącym mienia, zasad gospodarki finansowej, które wyjaśnia w sposób kompletny i jednoznaczny, z jakich to składników majątkowych i wartościowych będzie się składało mienie nowo powstającej Polskiej Organizacji Turystycznej, jest odpowiedzią. Polska Organizacja Turystyczna jest próbą skoordynowania dotychczasowych wydatków państwa na promocję wizerunku - w postaci z jednej strony przejęcia mienia Polskiej Agencji Promocji Turystycznej, z drugiej zaś strony nieodpłatnego przejęcia akcji Polskiej Agencji Rozwoju Turystyki. Sądzę, że bardzo precyzyjne określenie przychodów, wyeliminowanie kontrowersyjnych wcześniej uzależnień wpłat jednostek samorządu czy też wątpliwości z tym związanych powoduje pewną czytelność źródeł gospodarki finansowej czy też po prostu przychodów Polskiej Organizacji Turystycznej. Sądzę, że zapis w ustawie dotyczący szczegółowych rozwiązań, jeśli chodzi o funkcjonowanie Polskiej Organizacji Turystycznej jako państwowej osoby prawnej, zupełnie nowej w polskich warunkach, w niektórych miejscach może mieć charakter wyjaśniający, edukacyjny czy też informacyjny, na co zgodzili się posłowie i uzyskało to akceptację reprezentantów rządu. Myślę, że jest to też bardzo przejrzysty sposób zapisania zasad funkcjonowania. Jasno również określono, w jakich warunkach, na jakich zasadach Polska Organizacja Turystyczna może prowadzić działalność gospodarczą, tak by w żadnej mierze nie była jednym z dodatkowych podmiotów, który, wspomagany z budżetu państwa, stanowiłby źródło konkurencji na rynku branży turystycznej. Z wcześniejszych rozwiązań dotyczących źródeł finansowania całej sfery, mówiących o zmianach w dotychczasowych przepisach prawa podatkowego, w projekcie ustawy zostały zawarte te, które uzyskały akceptację rządu. Komisja ograniczyła je do rozwiązań przedstawionych tutaj w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-212.7" who="#PosełSprawozdawcaCzesławFiedorowicz">Chciałbym jako sprawozdawca wnieść jedną autopoprawkę do art. 24 w przepisach przejściowych w rozdziale 6, gdzie w drugim akapicie powinien być przywołany art. 11, a nie art. 13. Tę autopoprawkę, która została zasygnalizowana przez Biuro Legislacyjne, pragnę tutaj złożyć.</u>
          <u xml:id="u-212.8" who="#PosełSprawozdawcaCzesławFiedorowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kończąc swoje wystąpienie po przedłożeniu sprawozdania, mam przekonanie, iż w trakcie debaty w drugim czytaniu, jak i w dalszych pracach, uda się doprowadzić możliwie szybko do tego, by w Polsce od od 1 stycznia 2000 r. powstała Polska Organizacja Turystyczna. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Bergiera w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PosełJózefBergier">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W celach strategicznych rozwoju turystyki w Polsce na szczególną uwagę zasługuje podkreślenie działań zmierzających do powołania Polskiej Organizacji Turystycznej. Utworzenie tej instytucji, będącej sprawdzonym i nowoczesnym rozwiązaniem w krajach Unii Europejskiej, postulowane przez ekspertów kolejnych programów PHARE, nie spotkało się z dostatecznie aktywnym poparciem w latach ubiegłych. Dopiero dla obecnego kierownictwa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki stało się celem priorytetowym. Zaproponowana ustawa, której efektem będzie utworzenie wyspecjalizowanej organizacji, zajmującej się, jako swym podstawowym zadaniem, promocją turystyki, pozwoli na zdynamizowanie rozwoju tej gałęzi gospodarki oraz zwiększenie jej znaczenia i udziału w tworzeniu dochodu narodowego.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#PosełJózefBergier">Polska Organizacja Turystyczna stworzy warunki współpracy organów administracji rządowej, samorządu terytorialnego, organizacji zrzeszających przedsiębiorców oraz stowarzyszeń działających w tej dziedzinie. Wśród zadań Polskiej Organizacji Turystycznej warto wymienić promocję Polski jako kraju atrakcyjnego turystycznie oraz zapewnienie funkcjonowania i rozwijania polskiego systemu informacji turystycznej w kraju i na świecie.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#PosełJózefBergier">Na podkreślenie zasługuje duża reprezentatywność w organie Polskiej Organizacji Turystycznej, jakim jest Rada Polskiej Organizacji Turystycznej, którą tworzą przedstawiciele administracji rządowej, ogólnopolskie reprezentacje samorządu terytorialnego, samorządu gospodarczego i zawodowego, stowarzyszeń działających w turystyce, a także przewoźników.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#PosełJózefBergier">Ustawa pozwala zapewnić mienie potrzebne do funkcjonowania Polskiej Organizacji Turystycznej w wyniku przekazania przez skarb państwa mienia przedsiębiorstwa państwowego Polska Agencja Promocji Turystyki, składników majątkowych należących do polskich ośrodków informacji turystycznej za granicą, innych składników majątkowych, które prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki przekaże w porozumieniu z ministrem właściwym ds. skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#PosełJózefBergier">Pewne wątpliwości budzi regulacja zawarta w art. 3 ust. 1 projektu i art. 14 ust. 1 pkt 1, wyrażone przez Biuro Studiów i Ekspertyz. Chodzi o zadania Polskiej Organizacji Turystycznej. Art. 92 traktatu o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej zakazuje, z pewnymi wyjątkami, świadczenia pomocy przez państwo członkowskie lub pochodzącej z funduszy państwowych bez względu na formę, jeżeli poprzez uprzywilejowanie określonych przedsiębiorstw lub gałęzi produkcji wypacza lub zagraża zakłóceniem konkurencji, o ile wpływa na handel między państwami członkowskimi. Na tym tle wypada zwrócić uwagę na możliwość dość szerokiej interpretacji przepisów art. 3 ust. 1 pkt. 3 i 4.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#PosełJózefBergier">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Powołanie Polskiej Organizacji Turystycznej jest wymuszane przez coraz większą konkurencję międzynarodową. Mimo awansu do pierwszej dziesiątki na świecie, pozycja Polski w ostatnich dwóch latach nieco osłabła. Jest to wyraźny sygnał, iż bez aktywniejszej polityki w dziedzinie promocji i inwestowania w turystykę, będzie coraz trudniej rywalizować z innymi krajami. Utworzenie Polskiej Organizacji Turystycznej daje duże szanse rozszerzenia możliwości regionalnego rozwoju poprzez turystykę. Dzięki tej organizacji lokalne społeczności będą mogły skuteczniej niż dotychczas pozyskiwać środki i promować swoje produkty turystyczne, przyczyniając się tym samym do zwiększenia dochodów i tworzenia nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#PosełJózefBergier">Klub Akcji Wyborczej Solidarność z zadowoleniem przyjmuje szansę powołania Polskiej Organizacji Turystycznej i będzie głosował za przyjęciem tej ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Zygmunta Ratmana w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PosełZygmuntRatman">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Panie Prezesie! Idea powołania Polskiej Organizacji Turystycznej pojawiła się kilka lat temu i uzyskała poparcie i akceptację całego środowiska turystycznego, a więc zarówno Polskiej Izby Turystyki, jak również na Kongresie Polskich Biur Podróży, które w swoich uchwałach poparły postulat szybkiego powołanie tej organizacji. Wynikało to przede wszystkim z potrzeby uporządkowania polskiej turystyki i nowoczesnego nią zarządzania oraz zwiększenia efektywności działań.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#PosełZygmuntRatman">Od dłuższego czasu istniała konieczność powołania profesjonalnej jednostki państwowej, niedziałającej w strukturach administracji rządowej. Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki praktycznie sam kreował politykę turystyczną, wyznaczał zadania i je realizował. Nad tymi działaniami w sensie merytorycznym, a także nad prawidłowym wydatkowaniem pieniędzy brak było odpowiedniej i właściwej kontroli. Za poparciem tej idei przemawiają także doświadczenia podobnych organizacji z krajów zachodnich i uzyskane przez nie rezultaty.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#PosełZygmuntRatman">Prace nad projektem powołania Polskiej Organizacji Turystycznej stanowią okazję do poważnej dyskusji nad kierowaniem turystyką w Polsce. Myślę, że daje to możliwość wypracowania nowej struktury zarządzania oraz przypisania wszystkim instancjom i jednostkom konkretnych zadań.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#PosełZygmuntRatman">Przedstawiony przez posłów projekt ustawy zmierza do uporządkowania sytuacji w dziedzinie turystyki w celu zapewnienia jej rozwoju. Jest on zgodny z założeniami rozwoju gospodarki turystycznej, zatwierdzonymi przez Radę Ministrów 19 września 1994 r., gdzie wśród zadań szczegółowych wymienia się w pkcie 3 rozszerzenie zakresu promocji turystycznej Polski na rynkach zagranicznych wraz z powołaniem w tym celu wyspecjalizowanej agencji rządowej oraz postulatami zgłaszanymi przede wszystkim przez branżę turystyczną. Za poparciem projektu przemawiają istotne argumenty natury wewnętrznej i zewnętrznej. Wśród tych pierwszych należy przede wszystkim wymienić następujące argumenty:</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#PosełZygmuntRatman">W Polsce, podobnie jak ma to miejsce w krajach Unii Europejskiej i w wielu innych państwach na świecie, powinno nastąpić oddzielenie funkcji operacyjnych od innych funkcji wykonywanych przez rząd w dziedzinie turystyki. W jego gestii powinno pozostać określenie strategii i polityki oraz kontrola ich realizacji, rozwiązania prawne, współpraca międzynarodowa, planowanie wydatków i większych inwestycji. Promocję i marketing należy natomiast przekazać wyspecjalizowanej agencji. Taki podział kompetencji zwiększy skuteczność działań promocyjnych oraz udział w nich jednostek samorządu terytorialnego, a także przemysłu turystycznego. Właśnie te zadania, po wspólnym wypracowaniu, zostały określone w art. 3, gdzie promocja Polski jako kraju atrakcyjnego turystycznie jest jednym z podstawowych zadań Polskiej Organizacji Turystycznej. Moi przedmówcy, a przede wszystkim pan poseł sprawozdawca, wspominali tutaj, jak wielki to już jest przemysł. 9–10 mld przychodu, oczywiście mówię o 10 mld dolarów, to jest przecież dla gospodarki sprawa niebagatelna. To jest, jak wspomniano, prawie 1/3 tego właśnie przychodu. Trzeba więc o tym pamiętać i tworzyć wszelkie elementy umożliwiające rozwój w tym zakresie. Mało tego, po utworzeniu 16 województw polityka regionalna również powinna się zdynamizować. Mamy w wielu województwach wspaniałe ośrodki turystyczne, mamy również ośrodki słabe. Gdzie można - trzeba je rozwijać, gdzie można - promować, gdzie można - i polskiego, i zagranicznego turystę przyciągać.</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#PosełZygmuntRatman">Przedłożony projekt ustawy wprowadza wiele zmian - mówię w tej chwili o druku nr 1071, będącym już ostatnim elementem naszej pracy - które nadają koncepcji Polskiej Organizacji Turystycznej bardziej klarowny charakter. Do najważniejszych należy zmiana struktury Polskiej Organizacji Turystycznej, która budziła od samego początku dość poważne kontrowersje między nami a stanowiskiem rządu. Obecne stanowisko w sprawie składu osobowego Polskiej Organizacji Turystycznej jest kompromisem wypracowanym w tych dyskusjach i wydaje mi się, że godzi wszystkie interesy, zarówno strony rządowej, strony samorządowej, a przede wszystkim samorządu gospodarczego, tych, którzy będą przecież konsumentami, ale i twórcami tego rodzaju rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#PosełZygmuntRatman">Trzeba jednak stwierdzić, że mimo wszystko nie ustrzegliśmy się pewnego błędu. Powtórzę, bo mówił już o tym mój przedmówca, że jednak opinia dotycząca spraw Wspólnoty Europejskiej, czyli łączności z prawem wspólnotowym, budzi wątpliwości. Myślę, że powinniśmy przedyskutować, czy należy to poprawić, czy pozostawić tak jak jest, gdyż niezgodność - według ekspertyzy - z art. 92 traktatu TWE jednak budzi pewne uwagi. Trzeba się poważnie zastanowić, czy nie będzie to jakaś istotna przeszkoda, a ekspertyza wypowiada się na ten temat dosyć jednoznacznie. Jeżeli będzie tutaj wypowiedź bardziej łagodna, to myślę, że ten element będzie można wykluczyć.</u>
          <u xml:id="u-216.7" who="#PosełZygmuntRatman">Sądzę, że przedłożony projekt nowej Polskiej Organizacji Turystycznej, wypracowany przez posłów w Komisji Kultury Fizycznej i Turystyki, jest dobrym prawem - oczekiwanym, potrzebnym, zarówno dającym szanse rozwojowe branży, jak i możliwość spełnienia przez organy władcze właściwych funkcji. Sądzę więc, że dobrze wykonaliśmy to zadanie i od 1 stycznia, po uchwaleniu ustawy, po jej wejściu w życie, nowa organizacja będzie mogła dynamizować, bo o to przede wszystkim chodzi, rozwój turystyki w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-216.8" who="#PosełZygmuntRatman">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Występując w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, pragnę poinformować, że klub będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-216.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Kłopotka w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedłożony projekt poselski w sposób zasadniczy różni się od tego, nad którym debatowaliśmy w trakcie pierwszego czytania. Od razu powiem, że jest to lepszy projekt, ale są określone wątpliwości. Wynikają one z ekspertyzy prawnej dotyczącej faktu, czy ten projekt jest do końca zgodny z określonymi wymogami związanymi z przyszłą integracją w ramach Unii Europejskiej. Ponadto: tak jak od początku zastanawiałem się, kto lub co nas tak goni, aby w takim tempie pracować nad projektem tej ustawy, to dzisiaj wydaje mi się, że zostało nam to dosyć jasno wyjaśnione. Myślę, że takim ostatecznym impulsem do tego, żeby bardzo szybko doprowadzić do uchwalenia tej ustawy, były po prostu pieniądze. Mianowicie jest to zawarte w piśmie Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej skierowanym do prezesa Urzędu Kultury Fizycznej, gdzie wręcz, w sposób jednoznaczny, wprost, mówi się, że dalsze wsparcie Komisji Europejskiej dla polskiego przemysłu turystycznego może odbywać się tylko poprzez narodową organizację turystyczną. Tej opinii daje wyraz uzależnienie przekazania środków na realizację programu TOURIN 3, a jest to bądź co bądź 6 mln ECU. Mało tego, komitet stwierdza w jednym zdaniu, że to zadanie - powołanie Polskiej Organizacji Turystycznej - ma zatem rangę priorytetu nie tylko w dziedzinie turystyki w Polsce, ale jest jednym z priorytetów integracji naszego kraju z Unią Europejską. W związku z tym sądzę, że pomimo obaw, które się zrodziły w ostatnim czasie, jest taka szansa. Może któryś z posłów zgłosi poprawkę w drugim czytaniu albo taka propozycja będzie przedstawiona w trakcie prac w Senacie. Chodzi o to, żeby ewentualnie te wątpliwości rozwiać tak, by ta ustawa rzeczywiście jak najszybciej ujrzała światło dzienne.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#PosełEugeniuszKłopotek">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, doceniając rangę i znaczenie tej ustawy oraz wiedząc, jakie jest oczekiwanie zarówno ze strony rządu, jak i innych organizacji czy podmiotów turystycznych, poprze tę ustawę w toku dalszych prac. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Nikt nie zgłasza się do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zgłoszona została jedna poprawka przez pana posła Czesława Fiedorowicza.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki pana Wojciecha Katnera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiWojciechKatner">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! W wyniku prac w komisjach sejmowych, po przedłożeniu stanowiska rządu, można stwierdzić, że dzisiaj rozpatrywany tekst ustawy odpowiada tym wszystkim oczekiwaniom, jakie zgłaszaliście państwo, przedkładając projekt poselski ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej. Dziękuję za sympatyczne słowa ze strony pana posła sprawozdawcy, że w jakimś zakresie można było udzielić pomocy w toku prac sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiWojciechKatner">Chciałbym odnieść się właściwie do jednej kwestii, która była podnoszona przez państwa, a która wiąże się ze zgodnością projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej. Otóż muszę powiedzieć szczerze, że moje wątpliwości budzi nie tyle to, czy jest zgodny ten projekt z prawem Unii Europejskiej, ile to, czy ekspertyza w tej sprawie jest poprawna. Wątpliwości te związane są w szczególności z art. 92 traktatu rzymskiego. Przepis ten miałby być naruszony przez przepisy ustawy, a to z racji zakazu udzielania pomocy publicznej przedsiębiorcom, wtedy kiedy są w sytuacji uprzywilejowanej, gdy jest zachwianie konkurencji. Mam nadzieję, że problematyka ta będzie rozstrzygnięta dla ogółu ustaw, nad którymi państwo pracujecie, wtedy kiedy zostanie przyjęty znajdujący się już w Sejmie projekt ustawy o pomocy społecznej dla przedsiębiorców. Właśnie sprawa związana z realizacją traktatu rzymskiego oraz układu stowarzyszeniowego - chodzi w szczególności o art. 63 tego układu - zostanie poprzez tę ustawę rozstrzygnięta, zostaną więc określone granice, w jakich prawo Unii Europejskiej dopuszcza udzielania pomocy publicznej przedsiębiorcom, tak aby zgodność z prawem unijnym nie budziła już wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiWojciechKatner">Biorąc pod uwagę znajdującą się w toku prac sejmowych opinię, wydaną - zgodnie z wymaganiami - przez urząd Komitetu Integracji Europejskiej, mówiącą zaś, iż projekt odpowiada prawu Unii Europejskiej - opinia ta nawet dosyć entuzjastycznie wypowiada się o tym projekcie, mimo że zgłoszono do niego bardzo wiele uwag innego rodzaju - w tym przypadku wydaje się, że nie ma naruszenia art. 92 traktatu, chociażby z tego prostego powodu, że Polska Organizacja Turystyczna nie stanowi przedsiębiorcy. Prowadzi działalność gospodarczą tylko w bardzo wąskim, określonym w jednym z przepisów zakresie, takim, w jakim dopuszcza to statut, i tylko z przeznaczeniem dochodów na swoje cele statutowe.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiWojciechKatner">W związku z tym generalny zakaz, który wiąże się z nieudzielaniem pomocy publicznej, nie ma takiego zakresu, jak wtedy, kiedy art. 92 odnosi się do pomocy publicznej dla przedsiębiorców, którzy dzięki uzyskaniu takiej pomocy mogliby zachwiać konkurencją. Próbuję rozwiać wątpliwości, jakie zostały tu zgłoszone, gdyż uważam, że zarówno jeśli chodzi o stan prawa polskiego, jak i prawa unijnego, projekt w tej chwili zasługuje na poparcie. I byłbym bardzo wdzięczny, gdyby państwo, panie posłanki i panowie posłowie, przyjęli tę ustawę tak, jak została zarekomendowana przez pana posła sprawozdawcę, z niewielką poprawką dotyczącą tylko terminu wejścia w życie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Czy w związku ze zgłoszoną poprawką pan poseł sprawozdawca, zresztą autor, chciałby zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PosełCzesławFiedorowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnosząc się do tej dyskusji, chciałbym tylko potwierdzić podtrzymanie autopoprawki wynikającej z sugestii Biura Legislacyjnego, a poprawkę złożoną na piśmie wycofuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PosełCzesławFiedorowicz">Chciałbym natomiast podziękować za zwięzłość i rzeczowość w trakcie dyskusji nad sprawozdaniem. Myślę, że jest to kolejny dowód, iż Komisja Kultury Fizycznej i Turystyki potrafi bardzo sprawnie przeprowadzać proces legislacyjny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Są wątpliwości, Wysoka Izbo, co do możliwości przejścia do trzeciego czytania w związku ze zgłoszoną poprawką, konsultujemy to z Biurem Legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#WicemarszałekStanisławZając">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw (druk nr 920).</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Tomasza Szyszkę w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PosełTomaszSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu grupy posłów przedstawić Wysokiej Izbie projekt ustawy, który jest de facto nowelizacją ustawy z dnia 30 listopada 1995 r., tzn. ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#PosełTomaszSzyszko">Jak wiemy, ustawa ta wprowadziła bardzo poważne zmiany w sposobie spłat kredytów zaciągniętych przez spółdzielnie mieszkaniowe na budownictwo wielorodzinne przed rokiem 1992. Ustawa ta również wprowadziła nową kategorię, nowe pojęcie prawne w stosunku do kilkuset tysięcy rodzin, do przeszło dwustupięćdziesięciotysięcznej rzeszy spółdzielców, którzy otrzymali wcześniej mieszkania z zasobów spółdzielczych do roku 1994. Wprowadzono tutaj - zdaniem tych zainteresowanych rzesz spółdzielców - w trakcie trwania umowy cywilnoprawnej nowe zasady spłaty kredytów, które - co jest bardzo często tutaj kontrowersyjnie odbierane i ocenianie - zdaniem wielu doprowadziło do naruszenia takich podstawowych pojęć prawnych, jakimi są zasada nienaruszalności raz zawartych umów oraz zasady zaufania społecznego. Wiązało się to oczywiście z wprowadzeniem wyższych rat spłaty kredytów mieszkaniowych niejednokrotnie nawet o 300%, co siłą rzeczy też musiało doprowadzić do zachwiania zaufania do podmiotu, który bezpośrednio to obsługiwał, czyli banku PKO BP, jako głównego kredytodawcy. Wiadomo, że ubiegający się o mieszkania budowane w systemie wielorodzinnym spółdzielcy należeli na ogół do grupy społecznej niezamożnej, można powiedzieć nisko uposażonej; nie są to na pewno osoby, które stać na wybudowanie własnych mieszkań, i jedynym argumentem, który przemawiał za przyjęciem lokatorskiego mieszkania, była możliwość podołania spłatom kredytu, które były jasno określone wcześniej w umowach między bankiem a spółdzielnią, a więc dawały podstawy - chodzi o wszystkich wcześniej zainteresowanych - potencjalnemu lokatorowi do obliczenia swoich możliwości. I tutaj ustawa z 30 listopada 1995 r. naszym zdaniem prowadziła często do bardzo dramatycznego wyboru - chodzi o te szerokie rzesze rodzin - między spłacaniem bardzo dużej raty kredytu a częstokroć kupnem podstawowych artykułów dla tejże rodziny, oczywiście oceniając to w przedziale czasowym, jakim jest jeden miesiąc. Dlatego też w wielu miastach Polski dochodziło bardzo często do licznych protestów. Odbywały się one czasami w bardzo dramatycznej aurze. Oczywiście mamy do czynienia z sytuacją, w której bank PKO BP, domagając się spłaty tychże kredytów, zmusza spółdzielnie w wielu miastach do tego, aby egzekwować od swoich lokatorów należne mu środki. W takich miastach, jak Przemyśl, Świdnica, Poznań, Wałbrzych, Lubin, Chełm lubelski, Warszawa, Sandomierz, Konin, Bydgoszcz, Grudziądz i w jeszcze innych właśnie ta sytuacja miała miejsce. Generalnie chodzi o obszar dzisiejszej Polski zachodniej i środkowej.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#PosełTomaszSzyszko">Obecna sytuacja odnosi się również do spółdzielni mieszkaniowych, które miały odwagę budować mieszkania w latach 1989–1993. Spółdzielnie te znalazły się w bardzo trudnej sytuacji, a niektóre znalazły się niemal na skraju bankructwa. Działo się bowiem tak, że spółdzielnie spłacały te należności za spółdzielców, często nie przedstawiając prawdziwych danych o spłacie kredytu przez lokatorów, co w naturalny sposób, w konsekwencji, doprowadziło do poważnego zadłużenia spółdzielni i oczywiście dało asumpt do tego, że banki mogą występować dzisiaj na drogę sądową, mogą wymawiać wiele umów.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#PosełTomaszSzyszko">Według naszej oceny ok. 90 tys. czy ok. 100 tys. rodzin w Polsce nie jest w stanie dzisiaj udźwignąć stale rosnącego zadłużenia wynikającego z tej ustawy. Dzieje się tak pomimo stworzenia możliwości zawieszenia spłat kredytów, jeśli sytuacja materialna danych rodzin jest trudna. Trzeba powiedzieć, że okres ten już się skończył i w zasadzie nie ma żadnej alternatywy dla tych rodzin. Rodziny te zmuszone są do spłat wysokich rat kredytów, na które po prostu bardzo często ich nie stać.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#PosełTomaszSzyszko">Stąd zrodził się pomysł nowelizacji tej ustawy, której konsekwencją byłoby obniżenie miesięcznych rat kredytu, tak aby były one adekwatne do możliwości finansowych każdej rodziny i siłą rzeczy również dawały szansę spłaty tychże kredytów. Kiedy analizowaliśmy tę sytuację, stwierdziliśmy, że bardzo często wysokość spłat tych kredytów sięga 3/4 miesięcznych dochodów tychże rodzin. Dlatego właśnie w tym projekcie jest zaproponowana nowa formuła spłaty. Wcześniej, na zasadzie tzw. normatywu, odnosiło się te spłaty do średniego wynagrodzenia w danym województwie. My proponujemy odnieść to do najniższego wynagrodzenia w Polsce. Oczywiście projekt ten siłą rzeczy ma pewne odniesienie do budżetu, wydłuża również cały proces spłaty tych długów, ale w skali rocznej zwiększy on obciążenie budżetu państwa jedynie o 0,3% w stosunku do obecnych nakładów ponoszonych na ten cel. Nie jest to więc propozycja, która w sposób zasadniczy naruszałaby całą tę sytuację.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#PosełTomaszSzyszko">Ustawa ta również w drugiej części porządkuje cały obszar bardzo istotnych kwestii. Doprecyzowuje ona przepisy w zakresie przejściowego wykupu odsetek od kredytów, których spłata została zawieszona. Oprócz tego wprowadza zmiany, które umożliwią korzystanie z pomocy państwa w spłacie kredytów mieszkaniowych kredytobiorcom, którym po 1 stycznia 1996 r. zawieszono spłatę kredytu, a których dochód z gospodarstwa domowego nadal utrzymuje się na bardzo niskim poziomie.</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#PosełTomaszSzyszko">Jest jeszcze cały szereg innych kwestii, takich jak zmiana w art. 9, która ma na celu uszczegółowienie problematyki przewidzianej do uregulowania w akcie wykonawczym do tejże ustawy, w rozporządzeniu Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#PosełTomaszSzyszko">Inna proponowana zmiana w art. 10 ustawy - to jest kolejna kwestia - dotyczy przedłużenia o dalsze cztery lata możliwości dokonywania przez kredytobiorców całkowitej spłaty zadłużenia z tytułu kredytu na preferencyjnych warunkach.</u>
          <u xml:id="u-226.8" who="#PosełTomaszSzyszko">Myślę, że rozwiązania całego tego bardzo dramatycznego problemu można dokonać również w inny sposób. Wiemy, że prędzej czy później musi dojść do prywatyzacji PKO BP. I tutaj też możliwe są, jak oceniamy, jakieś działania, które by doprowadziły do restrukturyzacji zadłużenia i uwzględniały inną stronę tej sytuacji, którą opisałem i do której odnosi się proponowana przez grupę posłów, jaką mam zaszczyt reprezentować, nowelizacja ustawy z 1995 r. Mamy również świadomość, że ta sytuacja, z jaką mamy w tej chwili do czynienia, może doprowadzić w wielu miastach Polski do bardzo dramatycznych wystąpień tych rodzin, które są bezpośrednio zainteresowane tą ustawą. Mam nadzieję, że Wysoka Izba uzna te racje i spowoduje, że projekt nowelizacji tej ustawy będzie miał szansę trafić do dalszych prac w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-226.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Wysoka Izbo! Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#WicemarszałekStanisławZając">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę pana posła Adama Łozińskiego o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PosełAdamŁoziński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność pragnę przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw. Wnioskodawcy, wywodzący się w większości z mojego klubu, podjęli się bardzo trudnego zadania polegającego na poszukiwaniu rozwiązania problemu zobowiązań skarbu państwa wobec spółdzielców i powiązaniu tego z aktualnymi wyzwaniami i potrzebami w budownictwie mieszkaniowym. A ma to ścisły związek z finansowaniem polityki mieszkaniowej w budżecie państwa w poszczególnych latach. Sprawa rozwiązania polskiej kwestii mieszkaniowej w latach dziewięćdziesiątych została zepchnięta na boczny tor w polityce gospodarczej państwa. Polska stała się jedynym krajem w Europie Środkowej, w którym nie zrealizowano od początku do końca ani jednego programu mieszkaniowego w całym okresie transformacji. Sytuacja gospodarcza Polski nie uzasadnia takiego podejścia do polityki mieszkaniowej ani takiego regresu w budownictwie mieszkaniowym.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#PosełAdamŁoziński">Zasadniczym niedomogiem całego okresu transformacji w dziedzinie mieszkalnictwa była fragmentaryczność różnych propozycji programowych i niespójność działań, podejmowanych pod naciskiem kłopotów bieżących bez oglądania się na ogólnogospodarcze i społeczne długookresowe konsekwencje. W efekcie mieszkalnictwo stało się enklawą niedorozwoju w rynkowo rozwijającej się gospodarce kraju. Ponieważ w latach dziewięćdziesiątych nie stworzono spójnych systemowo regulacyjnych podstaw polityki mieszkaniowej państwa, w efekcie nie ma możliwości rozwiązania kwestii mieszkaniowej kraju w obecnej długookresowej perspektywie planistycznej. Znakomita większość pomocy państwa na mieszkania kierowana jest na pokrycie zobowiązań podjętych jeszcze w minionym systemie. W efekcie dzisiejsi podatnicy w większym stopniu finansują tych obywateli, którzy mają już mieszkania, niż młode pokolenie, które nie ma jeszcze oszczędności na pokonanie finansowej bariery dostępu do pierwszego samodzielnego mieszkania.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#PosełAdamŁoziński">W budżecie roku 1998 74% środków będących w dyspozycji prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast było przeznaczonych dla spółdzielczości. W sumie było to ponad 2200 mln zł. Natomiast na działalność związaną ze statutowymi sprawami przeznaczono zaledwie 332 mln zł. Podobnie sytuacja przedstawia się w budżecie na ten rok. Na Fundusz Hipoteczny przeznaczono zaledwie 15 mln zł, a na Krajowy Fundusz Mieszkaniowy ponad 200 mln zł. Stanowi to 10% wszystkich wydatków Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, a pozostałe ponad 2 mln zł również przeznaczone jest dla spółdzielczości.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#PosełAdamŁoziński">Kontynuacja dotychczasowej polityki mieszkaniowej nie stwarza podstaw do przezwyciężenia kryzysu mieszkaniowego. Nie rozwiąże też tego problemu mechanizm rynkowy, wbrew oczekiwaniom gremiów decyzyjnych. Wydaje się, że niezbędna jest większa pomoc państwa, czyli większa pula środków z budżetu państwa, które w powiązaniu ze środkami własnymi przyszłych użytkowników mieszkań skłonią do zaangażowania w budownictwo pieniędzy prywatnych. W związku z tym celowe byłoby stworzenie adekwatnego mechanizmu finansowania budownictwa mieszkaniowego, wiążącego subwencje państwowe, środki własne ludności oraz system kredytowy. Z danych tych wynika, jeśli chodzi o budżet, że zamiast kierować pieniądze, które ma Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, na politykę mieszkaniową, zajmuje się on rozwiązaniem finansowych zaszłości historycznych. Omawiane dzisiaj poprawki częściowo również do tego zmierzają. Warto zaznaczyć te pomysły, które dotyczą przyspieszenia spłaty zobowiązań skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#PosełAdamŁoziński">Proponowane zmiany można podzielić na cztery grupy:</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#PosełAdamŁoziński">Pierwsza grupa dotyczy warunków spłaty kredytów mieszkaniowych - art. 10 i 11. Rozwiązania te tworzą zachętę do szybszej spłaty kredytu w celu uzyskania znacznych umorzeń w zakresie pozostających do spłaty odsetek. Proponowana zmiana polega na wydłużeniu okresu obowiązywania tej zasady.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#PosełAdamŁoziński">Druga grupa poprawek - społecznie uzasadnionych, co szeroko przedstawił wnioskodawca - powoduje spowolnienie spłaty zadłużenia. Albowiem czy zmiana art. 7 spowoduje przyspieszenie likwidacji zaszłości historycznych? Odpowiedź jest negatywna. Zmiana w zakresie podstawy obliczenia normatywu spowoduje zmniejszenie wysokości spłat, a tym samym zwolnienie tempa spłaty zadłużenia.</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#PosełAdamŁoziński">Trzecia grupa ma charakter redakcyjny. Uściślają one, poprawiają czytelność obecnych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#PosełAdamŁoziński">Czwarta grupa poprawek dotyczy pewnych wątpliwości prawnych, chociażby ogłoszenia normatywów przez prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast. Wiadomo, że w lutym tego roku rzecznik praw obywatelskich skierował tę sprawę do Trybunału Konstytucyjnego i należałoby pewnie poczekać na orzeczenie.</u>
          <u xml:id="u-228.9" who="#PosełAdamŁoziński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność wnoszę o skierowanie projektu ustawy do Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-228.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WicemarszałekStanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#WicemarszałekStanisławZając">Proszę pana posła Jerzego Jankowskiego o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#PosełJerzyJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Prezes! Po raz kolejny przychodzi Sejmowi zajmować się problemem obsługi spłaty kredytów mieszkaniowych zaciągniętych przez spółdzielnie przed 1993 r., problemem będącym wynikiem ustawy z dnia 30 grudnia 1989 r. o uporządkowaniu stosunków kredytowych. Przypomnijmy, że ustawa te kredyty mieszkaniowe, zaciągnięte wcześniej i na innych zasadach, poddała rygorom komercyjnego oprocentowania. Ponieważ groziło to katastrofalnym wzrostem obciążeń związanych z obsługą tych kredytów, przekraczającym możliwości materialne większości polskich rodzin, w ustawach budżetowych uchwalanych w latach 1990–1995 doraźnie określono różnorodne formy i zasady osłonowej interwencji państwa.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#PosełJerzyJankowski">Wysoka Izbo! Dopiero w 1995 r. z inicjatywy ówczesnej koalicji rządzącej Sejm podjął próbę kompleksowego i stabilnego uregulowania zasad pomocy państwa w spłacie kredytów mieszkaniowych zaciągniętych przed 1993 r. Jej efektem była ustawa uchwalona 30 listopada 1995 r. Ustawa ta była realnym kompromisem pomiędzy roszczeniami obywateli obciążonych obsługą kredytów mieszkaniowych a ograniczonymi możliwościami pomocy z budżetu państwa. W późniejszych latach kilkakrotnie były podejmowane inicjatywy nowelizacji tej ustawy w kierunku dalszego złagodzenia skali obciążeń rodzin spłacających kredyty mieszkaniowe. Zawsze jednak słuszne postulaty o charakterze socjalnym zderzały się z niedostatkiem środków budżetu państwa. Na te ograniczenia możliwości budżetowego wspomagania sektora mieszkaniowego wskazywała również obecnie rządząca koalicja, przedstawiając projekt budżetu państwa na rok 1998 i na rok 1999.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#PosełJerzyJankowski">Przedstawiony na dzisiejszym posiedzeniu projekt nowelizacji ustawy z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych podpisała grupa posłów reprezentujących obecnie rządzącą koalicję. Projekt ten przewiduje dalsze złagodzenie skali obciążeń rodzin spłacających kredyty mieszkaniowe oraz inne ułatwienia w obsłudze spłaty tych kredytów. Oczywiście te złagodzenia i ułatwienia dla obywateli są równoznaczne z koniecznością wzrostu obciążeń budżetu państwa. Cieszyć się należy, że projektodawcy tej nowelizacji widzą możliwość poniesienia przez budżet państwa dodatkowych obciążeń z tym związanych. Dlatego też Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej popiera tę inicjatywę i będzie głosował za przyjęciem projektu zmiany ustawy z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych w wersji przedstawionej przez posłów wnioskodawców. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Bryłowskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#PosełPawełBryłowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych innych ustaw, zawartego w druku nr 920.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#PosełPawełBryłowski">Pochodząca z 1995 r. ustawa - nazwijmy ją tutaj podstawową - regulująca sprawy pomocy państwa w regulowaniu należności osób budujących w przeszłości mieszkania, a korzystających z kredytów mieszkaniowych, była już od tej pory niejednokrotnie nowelizowana. Starano się dostosować warunki spłat wysokich kredytów do realnych możliwości płatniczych kredytobiorców. Uregulowania te miały służyć również zadawnionym problemom finansowym wielu obywateli, którzy podejmując starania inwestycyjne dla zaspokojenia elementarnej potrzeby każdego człowieka, czyli potrzeby posiadania własnego mieszkania, popadli z tego powodu w finansowe kłopoty. Kłopoty dotknęły zresztą wielu z tych ludzi z różnych powodów, począwszy od załamania się możliwości dobrego zarobkowania aż po subiektywną niechęć do spłacania dużych zobowiązań finansowych kosztem bieżącego poziomu życia. Oczywiście nie należy brać tego dosłownie, że oto było tak, iż ludzie specjalnie wyczekiwali na taką dogodną sytuację stworzoną za sprawą przepisów, żeby należności nie płacić. Mówię tylko o tym, że preferowano inne dobra, przenoszono je nad konieczność wywiązywania się z tejże powinności kredytowej wobec banków. Bardzo często prowadziło to do poważnych trudności finansowych albo wręcz wpędzało w pułapkę finansową.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#PosełPawełBryłowski">Zmieniające się niejednokrotnie warunki spłat miały, poprzez ukazanie możliwości wywiązania się z należności w dłuższym okresie, ośmielić również innych inwestorów do podejmowania trudów budowy mieszkań. Trudno powiedzieć, jaki to odniosło efekt, ponieważ, jak już z tej trybuny moi szanowni poprzednicy stwierdzali, stan budownictwa mieszkaniowego w kraju nie napawa optymizmem i trudno mówić w tej chwili o jakichś wielkich sukcesach, choć nie można też zapominać, że jeżeli mówimy o sprawach budownictwa, to myślimy również o ratowaniu istniejącej substancji mieszkaniowej, o wielu drobnych pozornie inwestycjach, które w skali całego kraju, a nie są to tylko wydatki budżetowe państwa, łączą się, co pozwala mówić o sporych nawet i bardzo efektywnych wydatkach. Niestety nie dotyczy to tej grupy ludzi, o której moi szanowni przedmówcy mówili, czyli spółdzielców, którzy popadli często w pułapkę zadłużenia.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#PosełPawełBryłowski">Przechodząc do proponowanych przez wnioskodawców zmian, można by je podzielić na dwie części. Zresztą należałoby również nawiązać tutaj do złożonej wcześniej przez inną grupę posłów propozycji zmiany sposobu obliczania normatywu - proponowano oprzeć obliczanie tego normatywu na przeciętnym wynagrodzeniu w nowo powstałych powiatach, a nie w województwach, chcąc w ten sposób bardziej przybliżyć do rzeczywistości kwoty, na podstawie których wyliczano potem obciążenia. Ten projekt ustawy porządkuje w wielu przypadkach pewne rozwiązania i myślę, że jest odpowiednia pora na rozważenie w komisjach zasadności tego rodzaju propozycji. Jest również druga część państwa propozycji, która niesie ze sobą poważne niebezpieczeństwa. Państwo o tym wspominali - niektórzy przechodzili lekko nad sprawą zwiększenia wydatków budżetowych, inni mówili tylko o konieczności porównania poważnych potrzeb po stronie osób, które znalazły się w pułapce kredytowej, i możliwości budżetowych państwa.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#PosełPawełBryłowski">Wydaje mi się, że zaproponowane przez państwa rozwiązania trudno w tej chwili uznać za możliwe do wprowadzenia w roku budżetowym 1999. O takiej chęci świadczy wskazanie przez projektodawców daty wejścia w życie tego projektu ustawy: 1 lipca 1999 r. Wydaje się, że jeżeli te zmiany miałyby być wprowadzone, należałoby rozważyć ich wprowadzenie dopiero od roku 2000 - choć, tak jak państwo wspominali, istnieją również bardzo poważne podstawy do tego, aby zastanowić się, czy kosztem innych wydatków państwa nie należy zwiększyć wydatków na rzecz osób, które przed rokiem 1994 poświęciły dość dużo swoich finansów i swojej energii na budowę własnego mieszkania.</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#PosełPawełBryłowski">Prawdą jest jednak, że nie wszyscy ludzie muszą i będą budowali własne mieszkania. Problemem mieszkaniowym należy zajmować się również i od tej strony, w jaki sposób spowodować, aby budownictwo mieszkaniowe opierało się również na tanich, dostępnych dla wielu ludzi obiektach budownictwa czynszowego. W jaki sposób wspomóc działalność gmin efektywnie - nie tylko efektownie, przy okazji różnych akcji - tak aby budownictwo socjalne i budownictwo komunalne mogły odciążyć skarb państwa od tego rodzaju problemów, nad którymi w tej chwili obradujemy.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#PosełPawełBryłowski">Uważam, że faktycznie projekt tej ustawy powinien być przedyskutowany w komisjach, z tym że należy wziąć pod uwagę, czy obciążenia, które będą wynikały z innego rozliczenia należności na rzecz kredytodawców, nie obciążą w sposób nadmierny budżetu bieżącego roku. Dziękuję bardzo państwu za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu wiceprezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, panią Ewę Bończak-Kucharczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż proponowana przez grupę posłów nowelizacja ustawy z dnia 30 listopada 1991 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz o zmianie niektórych ustaw zawiera zarówno przepisy uściślające i porządkujące obecny stan prawny, które nie budzą zasadniczych wątpliwości, jak i daleko idące modyfikacje istniejącego systemu pomocy państwa w spłacie tzw. starych kredytów mieszkaniowych. Niektóre z tych modyfikacji niestety nie mogą uzyskać poparcia rządu.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Zdecydowanie negatywne stanowisko rząd zajmuje w stosunku do propozycji zawartych w art. 1 pkt 2 projektu, który to artykuł zawiera zmiany z kolei art. 7 ust. 2 ustawy o pomocy państwa. Projekt proponuje bowiem całkowicie nowe brzmienie art. 7 ust. 2, który zawiera trzy zasadnicze zmiany w stosunku do stanu obecnego.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Po pierwsze, od dnia 1 lipca 1999 r. dotychczasowa podstawa obliczania normatywu spłaty kredytu, czyli przeciętne miesięczne wynagrodzenie w województwie, miałaby zostać zastąpiona najniższym wynagrodzeniem w kraju.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Po drugie, tempo indeksacji normatywu ulegnie spowolnieniu. Obecnie wysokość normatywu jest ustalana raz na pół roku, a proponuje się indeksację co najwyżej roczną.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Po trzecie zaś, cofa się upoważnienie dla prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast do ustalania liczby empirycznej służącej do obliczania wysokości normatywu, bowiem nowelizacja proponuje stałą liczbę 400, a także cofa się upoważnienia do obwieszczania wysokości normatywów w Monitorze Polskim.</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Te zmiany powodują różne skutki finansowe. Zmiana w zakresie podstawy obliczania normatywu spowoduje poważne zmniejszenie wysokości spłat, a tym samym spowolnienie tempa spłaty zadłużenia. Normatyw miesięcznych spłat kredytu mieszkaniowego za 1 m kw. powierzchni użytkowej w I półroczu 1999 r. kształtuje się w przedziale od 2,52 zł w byłym woj. zamojskim do 3,40 zł w byłych woj. warszawskim i katowickim. Zakładając, że obowiązujące najniższe wynagrodzenie będzie utrzymane w II półroczu bieżącego roku, normatyw dla całego kraju wyniósłby w tym okresie 1,32 zł, a więc byłby przeciętnie o ponad połowę niższy od obecnego, a także niższy od zakładanego przy szacowaniu skutków budżetowych w uzasadnieniu do projektu poselskiego. Tak więc w 2000 r. oraz w kilku kolejnych latach normatyw kształtowałby się nawet poniżej obowiązującego przeciętnie w roku 1998.</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Należy wobec tego zauważyć, iż nowelizacja spowoduje ujednolicenie wysokości spłat dla wszystkich kredytobiorców w skali całego kraju, co nie wydaje się być uzasadnione z uwagi na duże regionalne zróżnicowanie w poziomie przeciętnych dochodów ludności.</u>
          <u xml:id="u-234.7" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Ponadto trudno zaakceptować generalne obniżenie wysokości spłat wszystkim kredytobiorców, niezależnie od ich sytuacji dochodowej. Takie obniżenie spłat przy zastosowaniu zmodyfikowanej formuły oznacza bowiem, że skorzystają na tym kosztem wszystkich podatników także osoby dobrze sytuowane, które obecnie nie mają problemów ze spłatą kredytów mieszkaniowych. Pamiętać przy tym należy, że istnieje kilkutysięczna grupa indywidualnych kredytobiorców, spłacających tzw. stare kredyty mieszkaniowe hipoteczne, którzy zgodnie z art. 8 ustawy będą musieli przeznaczać na spłatę zadłużenia nie mniej niż 25% dochodów gospodarstwa domowego.</u>
          <u xml:id="u-234.8" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Konsekwencje budżetowe przyjęcia proponowanej nowelizacji art. 7 ust. 2 polegać będą na konieczności wydatkowania większych środków na przejściowy wykup odsetek od kredytów mieszkaniowych. Według szacunków wnioskodawcy dodatkowe nakłady z tego tytułu w latach 2000–2014 wyniosą 1,4 mld zł. W związku z wydłużeniem okresu spłaty zadłużenia wobec banków przesuną się w czasie według tych samych szacunków o ok. 6 lat, a także istotnie zmniejszą się spłaty zadłużenia wobec budżetu z tytułu przejściowo wykupionych odsetek. Obok wzrostu wydatków wystąpi zatem utrata części dochodów budżetu państwa. Dodatkowo skala umorzeń pozostałego zadłużenia z tytułu skapitalizowanych odsetek oraz z tytułu przejściowego wykupu odsetek od kredytu, które będą musiały nastąpić w dniu 31 grudnia 2017 r., zgodnie z art. 10 małej ustawy, będzie znacznie większa niż zakładano przy uchwalaniu tego przepisu. Budżet państwa będzie musiał mianowicie zrezygnować z odzyskania środków zaangażowanych w wykup odsetek w wysokości 4,8 mld zł, według szacunków wnioskodawcy, przy przewidywanych pierwotnie 3 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-234.9" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Konsekwencje budżetowe wejścia w życie proponowanej nowelizacji omawianego artykułu stawiałyby więc pod znakiem zapytania możliwość zmiany niekorzystnej obecnie struktury wydatków państwa na sferę mieszkalnictwa. W miejsce wzrostu nakładów na wspieranie nowego budownictwa oraz usuwanie luki remontowej w istniejących zasobach wzrosłyby wydatki związane z obsługą zobowiązań z przeszłości, które nie przynoszą obecnie poprawy sytuacji mieszkaniowej ludności. Tworzenie warunków dla takiej poprawy jest zaś celem polityki mieszkaniowej rządu.</u>
          <u xml:id="u-234.10" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Z kolei upoważnienie dla prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast do ustalania liczby empirycznej, służącej do obliczania normatywu oraz obwieszczania tak wyliczonych normatywów w Monitorze Polskim, które projekt poselski proponuje usunąć z ustawy, jest obecnie przedmiotem sporu natury konstytucyjnej. Rzecznik praw obywatelskich 9 lutego 1999 r. skierował bowiem do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niezgodności obwieszczenia prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia 11 grudnia 1998 r. w sprawie wysokości miesięcznych spłat kredytu mieszkaniowego za 1 m2 powierzchni użytkowej lokalu w I półroczu 1999 r. Rząd już wcześniej ustosunkowywał się do tej kwestii w stanowisku rządu do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, druk nr 585. Stwierdził w nim, że wobec merytorycznych wątpliwości co do zasadności wniosku rzecznika, należałoby właściwie wstrzymać prace legislacyjne dotyczące formalnoprawnego aspektu ogłaszania normatywów spłat kredytów do czasu wydania przez Trybunał Konstytucyjny stosownego orzeczenia.</u>
          <u xml:id="u-234.11" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Dodatkowo należy zauważyć, że projekt posługuje się, również w tym punkcie, nieznanym polskiemu prawu pojęciem najniższego wynagrodzenia w kraju. W niniejszym stanowisku założono, iż autorom projektu chodzi o wynagrodzenie ustalone na podstawie art. 77 pkt 1 Kodeksu pracy rozporządzeniem ministra pracy i polityki socjalnej z 29 stycznia 1998 r. w sprawie najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników. Występuje ono jednak obecnie również w formie ubruttowionej, zgodnie z obwieszczeniem ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 23 grudnia 1998 r. w sprawie najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników i po przeliczeniu wynosi 650 zł. Ponadto obecne uwarunkowania w tym zakresie mogą, jeszcze przed wejściem w życie nowelizacji, zmienić się w związku z dyspozycją art. 65 ust. 4 konstytucji, który stanowi, że minimalna wysokość wynagrodzenia za pracę lub sposób ustalania tej wysokości określa ustawa, co powinno być brane pod uwagę przy projektowaniu odpowiednich przepisów.</u>
          <u xml:id="u-234.12" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Tyle da się powiedzieć na temat projektu zmiany art. 7 ust. 2 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-234.13" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Rząd zajmuje również negatywne stanowisko wobec propozycji zmiany treści art. 10a ustawy, którą zawarto z kolei w art. 1 pkt 6 projektu. Nowy zapis eliminuje bowiem konkretną datę, tj. 1 stycznia 1998 r. od której liczy się 20-letni okres terminowych i systematycznych spłat kredytu, upoważniający do zaprzestania spłacania pozostałego po tym okresie zadłużenia z tytułu odsetek skapitalizowanych oraz odsetek przejściowo wykupionych ze środków budżetu państwa. Zastąpienie tej daty dniem przejścia na normatyw rodzi poważne problemy.</u>
          <u xml:id="u-234.14" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Po pierwsze, ten typ pomocy państwa w spłacie kredytów dotyczy także kredytobiorców, którzy zobowiązani są do spłacania kredytu tzw. hipotecznego w wysokości według formuły dochodowej. Przy proponowanym sposobie określania terminu rozpoczęcia biegu, jeśli chodzi o 20-letni termin, kredytobiorcy ci zostaliby pozbawieni przysługującej im omawianej pomocy w spłacie kredytu.</u>
          <u xml:id="u-234.15" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Po drugie zaś należy przypuszczać, iż omawiana zmiana ma na celu objęcie pomocą również tych kredytobiorców, którzy rozpoczęli spłacać kredyt według normatywu po aktualnie obowiązującej dacie 1 stycznia 1998 roku. Jednak tak określony dwudziestoletni bieg spłat musiałby dotyczyć tych kredytobiorców, którzy przed wymienioną datą rozpoczęli spłacać kredyt według normatywu. Oznaczałoby to działanie prawa wstecz. Pozbawiono by przy tym możliwości skorzystania z omawianej pomocy państwa wszystkich tych kredytobiorców, którzy w latach 1995–1997 nie dokonywali terminowych i systematycznych spłat kredytów. Jak wynika z powyższego, omawiany przepis umożliwiając skorzystanie z określonej w art. 10a ustawy pomocy państwa w spłacie kredytu tym kredytobiorcom, którzy nie dostosowali dotychczas swoich spłat do wymogów ustawowych, pozbawiałby jednocześnie innych kredytobiorców praw przez nich nabytych.</u>
          <u xml:id="u-234.16" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Trzeba też powiedzieć, że wątpliwości budzi propozycja zwarta w art. 1 pkt 3 lit. a oraz lit. c projektu, zawierająca zmianę art. 8a ustawy. Wydłuża się tam okres dopuszczalnego zawieszenia spłaty kredytu ze względu na trudną sytuację materialną kredytobiorcy. W art. 1 pkt 3 lit. a proponuje się wydłużenie okresu zawieszenia spłaty kredytu z 4 do 8 kwartałów w przypadku spadku dochodów gospodarstwa domowego w przeliczeniu na jednego członka poniżej 110% najniższej emerytury. Zmiana ta wydaje się być podyktowana względami społecznymi, praktycznymi, gdyż obecnie obowiązujące przepisy ustawy powodują konieczność domagania się spłat kredytów od gospodarstw, które wykorzystały dostępne możliwości zawieszenia spłaty, ale ze względu na bardzo niski dochód nadal nie są w stanie wywiązać się z tego obowiązku.</u>
          <u xml:id="u-234.17" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Przyjęcie proponowanej zmiany spowoduje konieczność zwiększenia wydatków z budżetu państwa, choć skutki finansowe będą w tym przypadku o wiele mniejsze niż skutki omówionej wcześniej zmiany art. 7 ust. 2 ustawy. Wprowadzenie tej zmiany art. 8a do ustawy nie rozwiąże ostatecznie problemów kredytobiorców, których trudna sytuacja materialna ma charakter stały lub jest zewnętrznie uwarunkowana (na przykład strukturalnym bezrobociem bądź wielodzietnością), a jedynie odsunie w czasie konieczność docelowego rozwiązania ich problemów. Dla pozostałych osób, u których występuje jedynie przejściowe pogorszenie sytuacji materialnej, obecne okresy zawieszeń spłaty wydają się być wystarczające. Rozwiązanie problemu stałego braku zdolności kredytowej części kredytobiorców będzie musiało w przyszłości mieć charakter systemowy, nie zaś doraźny, jak zaproponowano w projekcie, i być precyzyjnie skierowane do tej grupy, której ubóstwo ma charakter trwały.</u>
          <u xml:id="u-234.18" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Przedłużenie okresu zawieszenia spłaty dla niektórych kredytobiorców, a tym samym określone skutki finansowe dla budżetu państwa mogą również wynikać z art. 1 pkt 3 lit. c projektu zawierającego w dodanym ust. 4 do art. 8a ustawy regulacje prawidłowe pod względem prawnym, jednak odmienne od wcześniejszego uregulowania tej samej kwestii, zawartego w rozporządzeniu Rady Ministrów. Zastosowanie projektowanego rozwiązania oznaczałoby w praktyce, że w wielu przypadkach łączny okres całkowitego zawieszenia spłaty kredytu wynosiłby nie tak, jak chce ustawodawca - 2 lata, lecz co najmniej 3 lata. Zawieszenie spłat funkcjonuje bowiem od 1 stycznia 1996 roku, a proponuje się, aby okresy zawieszenia wykorzystane przed 18 września 1997 roku nie były obecnie brane pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-234.19" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Wobec pozostałych zmian zaproponowanych w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa rząd zajmuje stanowisko pozytywne. Zdecydowana większość popieranych przez rząd zmian ma charakter redakcyjny, uściśla i poprawia czytelność dotychczasowej regulacji. Niektóre z tych propozycji wymagają pewnych modyfikacji natury techniczno-legislacyjnej, które jednak nie naruszają istoty proponowanych zmian. Materia tych modyfikacji jest zbyt szczegółowa do prezentacji w dniu dzisiejszym, dlatego rząd zastrzega sobie możliwość ich zgłoszenia w trakcie prac parlamentarnych nad projektem.</u>
          <u xml:id="u-234.20" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Wśród propozycji cieszących się poparciem rządu są również dwie zmiany merytoryczne odnoszące się do warunków spłaty kredytów mieszkaniowych. Mowa o zmianach wynikających z art. 1 pkt 5 i pkt 8 projektu, które dotyczą regulacji zawartych w art. 10 ust. 1 pkt 2 oraz w art. 11 ust. 6 ustawy. Przepisy te tworzą zachętę do szybszej spłaty kredytów w celu uzyskania znacznych umorzeń w zakresie pozostających do spłaty odsetek. Proponowana zmiana polega na wydłużeniu okresu obowiązywania tej zachęty. Obecnie z możliwości takich umorzeń można korzystać w przypadku dokonania wymaganych spłat do 31 grudnia 1999 r. Projekt proponuje zmianę tej daty na dzień 31 grudnia 2003 r., a więc wydłużenie przedmiotowego okresu o kolejne cztery lata. Zmiana taka korzystnie wpłynie na tempo spłat zadłużenia wobec banków oraz wobec budżetu z tytułu przejściowo wykupionych odsetek, co w długim okresie przyczyni się również do zmniejszenia obciążeń budżetu z tytułu pomocy państwa w spłacie starych kredytów mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-234.21" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Reasumując, należy stwierdzić, iż rząd, z powodów szczegółowo omówionych wyżej, zajmuje negatywne stanowisko wobec części rozwiązań poselskiego projektu ustawy, natomiast pozytywne w stosunku do pozostałej części. A ponieważ te propozycje zmian, które zostały ocenione przez rząd pozytywnie, stanowią większość tekstu proponowanej ustawy, projekt zdaniem rządu może stanowić podstawę dalszych prac parlamentarnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-234.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, pani prezes.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Stec: Czy można zadać pytanie pani prezes?)</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Już w zasadzie powiedziałem, że zamykam dyskusję, ale mogę się z tego wycofać. Jest taka pora, że... A pani prezes tak uczciwie podchodzi do tematu.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PosełStanisławStec">Pani prezes, mam bardzo krótkie pytanie. Czy oprócz tego, że pani popiera...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę do mikrofonu, panie pośle. Ta trybuna jest tak obliczona, że jeden tylko może zabierać głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PosełStanisławStec">Czy oprócz tego, że rząd popiera wcześniejsze spłaty, nie ma pani innych propozycji dla tych członków spółdzielni, którzy w latach przed 1994 r. wpadli w pułapkę kredytową i są aktualnie w takiej sytuacji materialnej, że nie są w stanie obsługiwać w pełni bieżących rat i w związku z tym korzystać z premii, jakie z tego tytułu przysługują? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pani prezes, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">Ja przedstawiałam stanowisko do projektu poselskiego i do tego, co w tym projekcie było zaproponowane. Nie wyrażałam się w imieniu rządu i nie opisywałam tego, co rząd ma bądź nie ma do zaproponowania. W tej chwili rząd nie przyjął żadnego projektu zmiany tej akurat ustawy. Toczy się dyskusja, w jakiś sposób można by ewentualnie zmodyfikować system spłaty, aby kredytobiorcy uznali to za korzystne dla siebie. Efekty tej dyskusji pewnie objawią się za jakiś czas. Natomiast, jak powiedziałam, rząd nie przyjął na razie żadnego projektu na ten temat, projektu zmiany tej ustawy. Gdy tylko taki będzie przyjęty, na pewno chętnie odpowiem na tego typu pytania.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Stec: Ale czy pani prezes taki projekt zainicjuje?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">To trudne pytanie, prawda, pani prezes?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#WiceprezesUrzęduMieszkalnictwaiRozwojuMiastEwaBończakKucharczyk">W tej chwili są w Sejmie dwa projekty poselskie. O drugim wspominał pan poseł Bryłowski. Być może będziemy zmuszeni do przygotowania pilnego projektu rządowego z powodu orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Ten jednak jako pilny nie będzie mógł dotyczyć szerokiego aspektu spraw związanych z tymi kredytami. W związku z tym inne aspekty musiały być opracowane w szerszym, niepilnym projekcie. Jak państwu wiadomo - pytania na ten temat padały na posiedzeniu komisji - w tej chwili cały portfel kredytowy jest przedmiotem głębokiej analizy. Czekamy na wnioski z tej analizy, żeby móc pracować dalej nad ewentualną modyfikacją portfela tych kredytów spółdzielczych - szerszą bądź węższą - to zależy od tych wniosków. W związku z tym bardzo trudno jest w tej chwili odpowiadać na jakiekolwiek pytanie na temat szczegółowych kierunków tej modyfikacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, pani prezes.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw do Komisji Finansów Publicznych oraz do Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora (druki nr 972 i 1098).</u>
          <u xml:id="u-243.7" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Władysława Frasyniuka.</u>
          <u xml:id="u-243.8" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Jestem zaskoczony, że pan z lewej strony przybywa, panie pośle, ale dzieją się tu różne rzeczy w Wysokiej Izbie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PosełSprawozdawcaWładysławFrasyniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie przedstawić sprawozdanie dotyczące nowelizacji ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Ustawa wnosi niewielką korektę, acz korektę, która budziła emocje Wysokiej Izby, co przekładało się na prace komisji. Komisja poświęciła tej drobnej nowelizacji wiele spotkań, głównie zastanawiając się nad tym, czy można dla doraźnych spraw zmieniać prawo i czy to nie jest aby czasem precedens w destabilizowaniu pewnego porządku prawnego.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#PosełSprawozdawcaWładysławFrasyniuk">Przypomnę, że zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora dieta parlamentarna przysługuje w wysokości 30% uposażenia poselskiego czy senatorskiego, bo to dotyczy także senatorów. W związku z ubruttowieniem pensji posła doszło do sporu merytorycznego, czy to ubruttowienie zasadnie odbiło się w skutkach na diecie poselskiej. Do tego dodam, że budżet Kancelarii Sejmu, jak i budżet Kancelarii Senatu nie przewidziały problemu ubruttowienia pensji poselskich. W tej sytuacji parlamentarzyści zostali postawieni w dość kłopotliwej sytuacji, albowiem, zgodnie z ustawą, kwoty na podwyższenie diet dla posłów i senatorów musiałyby się znaleźć, ale oczywiście kosztem jakości naszej pracy. W tej sytuacji komisja jednomyślnie postanowiła podjąć decyzję o poparciu zmiany ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora - z jedną zmianą, która też budziła wątpliwości. Posłowie wnioskodawcy tej zmiany zaproponowali, by ustawa weszła w życie z dniem ogłoszenia, lecz z mocą od 1 stycznia. Komisja uznała, że byłoby to nadużycie i mogłoby to spowodować wniosek do Trybunału Konstytucyjnego. Zasięgnęliśmy porad prawnych, poprosiliśmy o ekspertyzy i zgodnie z naszą wiedzą i dobrą wolą uznaliśmy, że ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1999 r. I to jest tylko ta korekta w stosunku do projektu nowelizacji zgłoszonego przez grupę posłów.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#PosełSprawozdawcaWładysławFrasyniuk">Podkreślam, że komisja w sposób jednomyślny i jednogłośny poparła projekt poselski. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Miszczuka w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PosełPiotrMiszczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak już wspominał poseł sprawozdawca pan Władysław Frasyniuk, komisja faktycznie kilkakrotnie zajmowała się na posiedzeniach tą niby drobną i skromną zmianą ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Wynikało to tylko z tego, że chcieliśmy, aby prawo o wykonywaniu mandatu, uchwalone przecież nie tak dawno, bo w 1996 r., było w miarę stabilne. Wątpliwości narodziły się w związku z ubruttowieniem naszych uposażeń poselskich, a zapis w art. 42 mówi dość wyraźnie, jasno i precyzyjnie, że dieta parlamentarna stanowi 30% uposażenia - i to by wywołało pewne określone konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#PosełPiotrMiszczuk">Były dwie zasadnicze wątpliwości związane z projektem ustawy zgłoszonym przez grupę posłów. Pierwsza, o której już mówił pan poseł Frasyniuk, to kwestia zasady niedziałania prawa wstecz. Tam był taki układ, że proponowało się, aby ta ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#PosełPiotrMiszczuk">Druga kwestia. Są dwie kategorie posłów: jedni mają uposażenie poselskie i pobierają dietę, a więc, jak to określamy, są to posłowie zawodowi, drudzy pobierają tylko i wyłącznie dietę parlamentarną. Czy w tym przypadku takie, a nie inne działanie nie byłoby na ich niekorzyść? Otrzymaliśmy opinie prawne. Otrzymaliśmy również opinię Komisji Sprawiedliwości, która stwierdziła, że nie powinniśmy się zgodzić na zasadę działania prawa wstecz, która została zaproponowana. Dlatego też w dniu dzisiejszym komisja przyjęła projekt zawarty w druku nr 1098.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#PosełPiotrMiszczuk">W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej pragnę poinformować, że poprzemy tę ustawę w wersji zawartej w druku nr 1098. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła wicemarszałka Sejmu Jana Króla o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PosełJanKról">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak się składa, że miałem przyjemność być wnioskodawcą tego projektu ustawy. Klub Unii Wolności poparł ten projekt. Uznaliśmy, iż pochodne uposażenia, które było ubruttowione, nie powinny być ubruttowione. De facto w sytuacji, w której mieliśmy do czynienia z procentowym udziałem diety w stosunku do uposażenia poselskiego, takie ubruttowienie miało miejsce. Przyczyna tego stanu rzeczy wzięła się z tego, że przy analizowaniu i uchwalaniu ustaw związanych z wprowadzeniem ustawy o ubezpieczeniach społecznych nie wyeliminowano pewnego typu dochodów, które są pochodnymi uposażeń, które podlegają ubruttowieniu, z tego ubruttowienia. Mieliśmy tutaj do czynienia z pewną luką, która dotyczy nie tylko posłów, ale także radnych i wielu innych grup pracowniczych, które mają pewne pochodne biorące się z uposażenia podstawowego podlegającego ubruttowieniu. Uznaliśmy, że nie jest zasadne korzystanie z tego faktu, który mimochodem, że tak powiem, powodował podniesienie wysokości diet poselskich, a nie miał swoich podstaw w zasadzie, która towarzyszyła nowej ustawie o ubezpieczeniach społecznych, która odnosiła ubruttowienie tylko do uposażeń podstawowych.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#PosełJanKról">Cieszę się w związku z tym w imieniu klubu Unii Wolności, że po dwóch miesiącach od złożenia projektu ustawy komisja w końcu przygotowała sprawozdanie, mimo że klub Unii Wolności nie widział tutaj naruszenia zasady prawnej niedziałania prawa wstecz, gdyby ta ustawa miała wejść w życie od 1 stycznia. W sytuacji gdy komisja jednogłośnie podjęła decyzję o obniżeniu diet poselskich z dniem 1 lipca, akceptujemy to rozwiązanie i nie będziemy wnosili żadnych poprawek bądź zmian.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#PosełJanKról">W imieniu klubu Unii Wolności popieram sprawozdanie komisji. Uważamy, że zasada poczucia sprawiedliwości, która powinna obowiązywać w społeczeństwie borykającym się z wieloma problemami socjalnymi, dochodowymi, życiowymi, powinna znaleźć swoje odbicie w tym rozstrzygnięciu ustawowym, które komisja przedkłada Wysokiej Izbie. Popieramy sprawozdanie komisji i będziemy za nim głosowali. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Chmielewski, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Chmielewski: W imieniu klubu, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">W imieniu klubu, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan marszałek poseł Król, zabierając głos, zaczął od słów, że ma przyjemność. To jest prawdziwa charyzma parlamentarna, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PosełJanChmielewski">Panie Marszałku! Mam zaszczyt powiedzieć, że klub Akcji Wyborczej Solidarność również popiera to rozwiązanie i sprawozdanie, nie taka była bowiem idea ubruttowienia wszelkich zarobków. Kilka nowelizacji innych ustaw świadczyło o tym, że pomyłki się zdarzały. Dobrze, że przyznajemy się do błędów i że je poprawiamy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, panie pośle. To się nazywa ratowanie honoru klubu.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym, a tak się pracowicie zapowiadało.</u>
          <u xml:id="u-251.5" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-251.6" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie jeszcze zgłosić się do oświadczenia?</u>
          <u xml:id="u-251.7" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Pan marszałek nie.</u>
          <u xml:id="u-251.8" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-251.9" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-251.10" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę więc o zabranie głosu w celu wygłoszenia oświadczenia pana posła Bogdana Lewandowskiego z klubu SLD.</u>
          <u xml:id="u-251.11" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Nie ma pana posła. Jak się cieszę.</u>
          <u xml:id="u-251.12" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę zatem o zabranie głosu panią posłankę Ewę Tomaszewską.</u>
          <u xml:id="u-251.13" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-251.14" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Kasprzyka z SLD.</u>
          <u xml:id="u-251.15" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-251.16" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Wilczyńską.</u>
          <u xml:id="u-251.17" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-251.18" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę panią Ewę Sikorską-Trelę.</u>
          <u xml:id="u-251.19" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-251.20" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Jana Chmielewskiego.</u>
          <u xml:id="u-251.21" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PosełJanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 29 kwietnia 1999 r. w Centrum Onkologii w Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie odbyła się konferencja szkoleniowa dla współorganizatorów akcji „Światowy dzień bez papierosa” i „Rzuć palenie razem z nami”.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#PosełJanChmielewski">Szkoleniu, w którym miałem zaszczyt uczestniczyć, przewodniczyli przewodniczący sejmowej Komisji Zdrowia pan poseł Stanisław Grzonkowski i prof. Witold Zatoński. Służyło ono przygotowaniu zainteresowanych do włączenia się w ogólnopolskie programy antynikotynowe. Chodziło o szerokie uspołecznienie działań na rzecz walki z najgorszą epidemią w naszym kraju powodującą zgon w ciągu 1 roku blisko 70 tys. osób, to jest z paleniem tytoniu.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#PosełJanChmielewski">W czasie konferencji przedstawiono najnowsze, niestety bardzo tragiczne w swojej wymowie informacje naukowe na temat skutków używania tytoniu. Ze statystyk opracowanych po przeprowadzonych badaniach wynika, że 80% palących wie, że palenie jest szkodliwe, a z tej grupy 75% planuje rzucenie tego nałogu. Tym osobom trzeba pomóc. Między innymi z tego względu ważne są systematycznie powtarzane w ciągu każdego roku ogólnopolskie, a także lokalne akcje antynikotynowe. Ich celem jest umotywowanie osób palących do rzucenia tego bardzo tragicznego w skutkach nałogu. Choroby odtytoniowe są bowiem przyczyną przedwczesnych zgonów mężczyzn i niestety wzrastającej liczby kobiet, co ma również konkretny wymiar społeczno-ekonomiczny. Nie trzeba nikogo przekonywać, że osierocona i zubożała rodzina z powodu przedwczesnej śmierci jednego z rodziców staje się na stałe lub na okres przejściowy dysfunkcyjna.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#PosełJanChmielewski">Nałóg ten w znacznej części przypadków powoduje pasmo następstw ciągnących się niejednokrotnie przez wiele, wiele lat. Dlatego bardzo ważne jest, aby między innymi, po pierwsze, całkowicie zakazać reklamowania papierosów, ponieważ reklama adresowana jest głównie do dzieci i młodzieży. Przypomnę, że właśnie w ostatnich latach obserwujemy bardzo dramatyczną i niezwykle groźną w skutkach sytuację wzrostu palących wśród dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#PosełJanChmielewski">Po drugie, należy ograniczyć palenie papierosów wśród nauczycieli oraz personelu służby zdrowia, a przy zatrudnianiu nowych pracowników wzorem krajów rozwiniętych preferować osoby niepalące.</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#PosełJanChmielewski">Po trzecie, trzeba wzmóc walkę z paleniem wśród uczniów i uczennic wszystkich typów szkół poprzez uświadamianie ich o tragicznych, naukowo dowiedzionych skutkach palenia tytoniu.</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#PosełJanChmielewski">Po czwarte, należy wprowadzić wzorem krajów praktycznie promujących zdrowie zwyczaj niepalenia w instytucjach i obiektach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-252.7" who="#PosełJanChmielewski">Po piąte, trzeba egzekwować przepisy ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.</u>
          <u xml:id="u-252.8" who="#PosełJanChmielewski">Po szóste, należy zachęcać władze centralne i samorządy oraz organizacje pozarządowe do udziału w zwalczaniu nikotynizmu.</u>
          <u xml:id="u-252.9" who="#PosełJanChmielewski">I po siódme, trzeba stworzyć sieć poradni przeciwnikotynowych dla palaczy chcących - oby jak najwcześniej - porzucić nałóg.</u>
          <u xml:id="u-252.10" who="#PosełJanChmielewski">Jako poseł RP oraz członek Komisji Zdrowia Rady Miejskiej Wrocławia szanownych państwa, do których oraz przez których ten głos dotrze do innych, uprzejmie proszę i wszystkim serdecznie życzę, aby w imię dobra nas samych, ze względu na tych wszystkich, których kochamy, w imię dobra naszej ojczyzny, cieszyć się życiem bez papierosa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Podzielam pańskie zdanie.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Steca z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PosełStanisławStec">Wysoki Sejmie! W dniu 8 lutego podpisano protokół z rozmów przedstawicieli rządu z przedstawicielami trzech związków reprezentujących rolników. W protokole tym stwierdzono m.in., że w celu obniżenia kosztów i zwiększenia efektywności produkcji rolnej rządowy zespół ds. wsi, wspólnie ze stroną związkową, rozpatrzy propozycje rozwiązań w następujących kwestiach:</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#PosełStanisławStec">Po pierwsze, w kwestii paliw rolniczych i VAT. Tutaj podano termin 28 lutego 1999 r. Rolnictwo miało być objęte VAT od 1 stycznia 2000 r., a projektu ani założeń, które by przyjął KERM, dotychczas nie ma. Są różne propozycje, które przedstawiał minister finansów, natomiast nadal nie ma projektu, a żeby ten projekt mógł wejść w życie, powinien być uchwalony przynajmniej z trzymiesięcznym vacatio legis, aby można było zapoznać zainteresowanych z funkcjonowaniem tego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#PosełStanisławStec">Po drugie, miano zaproponować, w terminie do 15 lutego 1999 r., zastosowanie spirytusu bezwodnego do produkcji paliw.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#PosełStanisławStec">Po trzecie, miano zaproponować, w terminie do 15 marca 1999 r., obniżenie podatku od nieruchomości dla podmiotów gospodarczych świadczących usługi dla rolnictwa, w tym również w zakresie spirytusu bezwodnego oraz w zakresie podatku od nieruchomości. Żadnych propozycji, które by do Sejmu wpłynęły, dotychczas nie ma, a zarówno jeśli chodzi o podatek od nieruchomości, jak i spirytus bezwodny, ma to duże znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#PosełStanisławStec">Zakładano, że do 30 marca będzie propozycja odstąpienia od obciążenia podatkiem od środków transportowych samochodów będących własnością podatników podatku rolnego. Propozycji w tym zakresie nadal nie ma.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#PosełStanisławStec">Jedynie zasady kontraktacji produkcji rolniczej miano zaproponować do 30 maja. Jest to problem bardzo ważny, a propozycji też nadal nie ma, choć tutaj termin jeszcze nie minął.</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#PosełStanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Minęły 3 miesiące od podpisania protokołu z rozmów. W tych sprawach praktycznie nic się nie dzieje prócz podwyższania co tydzień cen oleju napędowego, a to powoduje drastyczne podwyższenie kosztów produkcji rolnej. Świadczy to o bezczynności rządu w stosunku do bardzo słusznych postulatów rolników, co niepokoi wszystkich producentów rolnych. Ze spotkań z rolnikami wynika, że są zdeterminowani i chcą ponownie wystąpić w obronie swoich konstytucyjnych praw do godnego życia w swojej ojczyźnie. I żebyśmy - rząd i my wszyscy - nie byli zaskoczeni ponownymi protestami, czas najwyższy, aby te postulaty rolników rozpocząć realizować. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Ewę Tomaszewską z klubu AWS.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Od początku wierzyłem, że pani poseł nas nie zawiedzie i wygłosi to oświadczenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PosełEwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przepraszam za spóźnienie. Proszę mi wybaczyć, ale nadal trwają prace Komisji Polityki Społecznej i Komisji Zdrowia w sprawie ubezpieczeń chorobowych i to jest przyczyna spóźnienia.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#PosełEwaTomaszewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszyscy wiemy, jak mało, w szczególności w stosunku do potrzeb, jest domów pomocy społecznej zapewniających egzystencję w godziwych warunkach osobom starszym, przewlekle chorym, niepełnosprawnym. Kolejki oczekujących na miejsce wydłużają się. Czas oczekiwania przekracza 10 lat. Nie każdemu z oczekujących uda się dożyć momentu zwolnienia miejsca. Wiadomo też, że środki przeznaczone na cele związane z pomocą społeczną na ogół dają lepsze efekty, gdy wspierają działania organizacji społecznych, często bazujących na aktywności wolontariuszy. Tymczasem stosowanie tej wiedzy w życiu jest nikłe. Przykładem może być Dom Pomocy Społecznej dla dorosłych, budowany przez Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia na własnej posesji, przy ulicy Hetmańskiej w Warszawie. Siostry ogromnym wysiłkiem pozyskały środki, w większości od organizacji kościelnych i charytatywnych na zachodzie. W 1990 r. rozpoczęły budowę domu dla 116 pensjonariuszy. Dom zbudowany jest zgodnie ze standardami europejskimi zapewniającymi godne warunki życia w trudnym okresie znacznie obniżonej kondycji, kiedy występują liczne schorzenia, często brak możliwości samodzielnej egzystencji. Brak środków na wykończenie, przede wszystkim na zakup i instalację urządzeń kuchennych, uniemożliwia uruchomienie placówki. Pensjonariuszki dotychczas użytkowanego obiektu żyją w niezwykle trudnych warunkach, po kilkanaście osób w jednym pomieszczeniu. Żyją w ciasnocie, w ciasnocie chorują i umierają. Upokarzanie słabszego i chorego człowieka, wynikające z niedostatecznie wnikliwej analizy możliwości finansowych budżetów poszczególnych struktur samorządowych i państwowych, obciąża sumienia decydentów.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#PosełEwaTomaszewska">Zwracam się z apelem do wszystkich, którzy dysponują środkami na pomoc społeczną, o bardzo wnikliwe analizowanie tego rodzaju potrzeb. Niewielka kwota potrzebna dziś na wydatki inwestycyjne zapewni możliwość uruchomienia placówki w ciągu kilku miesięcy. To chyba racjonalniejsze działanie niż rozpoczynanie nowej inwestycji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jacka Kasprzyka z Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#PosełJacekKasprzyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Uporczywie panujący nam rząd pana Jerzego Buzka, reprezentujący koalicję wyborczą AWS-Unii Wolności, w swoim codziennym działaniu, jak też skutkach tego działania coraz bardziej zaprzecza swoim wcześniejszym zapewnieniom, że ekonomiczne i gospodarcze zmiany, które będą wprowadzane, będą jednocześnie wprowadzane w poszanowaniu najbardziej elementarnych praw ludzkich. Przed chwileczką wyraz temu dała pani poseł Tomaszewska. Ja chciałbym przytoczyć inny przykład z woj. śląskiego, z miejscowości Kłobuck, gdzie od 49 dni załoga prowadzi strajk okupacyjny, w tym od 9 dni strajk głodowy. Wielokrotnie spotykałem się z tą załogą, próbowałem również doprowadzić do rozmów. Niestety polityka gospodarcza, polityka społeczna bardziej szanuje podmiot gospodarczy, jego wartość materialną aniżeli zatrudnionych tam ludzi. W związku z powyższym szukająca pomocy załoga zwraca się za moim pośrednictwem do Wysokiej Izby, do pań i panów posłów z następującym oświadczeniem:</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#PosełJacekKasprzyk">„Związku zawodowe przekształcone w Komitet Strajkowy w PTS „Erg” Kłobuck SA upoważniają posła Jacka Kasprzyka do złożenia oświadczenia w sprawie restrukturyzacji Przedsiębiorstwa Tworzyw Sztucznych „Erg” Kłobuck SA.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#PosełJacekKasprzyk">Firma nasza jest spółką akcyjną, której akcjonariuszami są PKO BP - 67%, Ministerstwo Skarbu Państwa - 11%, pracownicy od 22 kwietnia 1999 r. - 15% - należy tutaj przypomnieć, że od ponad 6 miesięcy załoga nie otrzymała należnej jej z mocy prawa akcji - Petrochemia Płock oraz CIECH Warszawa - 7%.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#PosełJacekKasprzyk">W strajku trwamy 49 dni, w tym 9 dni w strajku głodowym. Brak reakcji ze strony zarządu spółki, rady nadzorczej na postulaty strajkującej załogi. Zarząd i dyrekcja opuściły przedsiębiorstwo, zmieniając siedzibę, pozostawiając firmę bez nadzoru i pracowników na pastwę losu. Niezrozumiałe jest dla nas zwolnienie 117 osób na 320 zatrudnionych, ponieważ mamy zbyt na wyroby foliowe i na strzykawki jednorazowego użytku. PTS „Erg” SA jest największym zakładem w powiecie kłobuckim. Na naszym terenie jest wysokie bezrobocie, bo aż 4500 osób, i może się zwiększyć o 117 osób. Żaden ze zwolnionych pracowników nie ma gwarancji znalezienia pracy, nawet po przekwalifikowaniu zawodowym. Związki zawodowe nie mogą zrozumieć tego, jak mogli znaleźć się na listach osób przewidzianych do zwolnień pracownicy, którzy przepracowali 20 lat, są dobrymi fachowcami, jedynymi żywicielami rodzin lub że są zwalniane całe rodziny.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#PosełJacekKasprzyk">W sprawie 12 postulatów załogi przez okres 49 dni strajku zarząd spotkał się z Komitetem Strajkowym tylko dwa razy, i to w sprawach prowadzenia negocjacji, kryteriów, a dalsze rozmowy na temat postulatów zarząd uzależnił od zawieszenia strajku. Rolę mediatorów z naszej strony podejmowało wielu posłów, senatorów, również przedstawiciele związków zawodowych. Wszystkie te działania nie przynoszą jednak skutków. Strajkująca załoga jest zrozpaczona. Nie mamy wypłat ani perspektyw na szybkie zakończenie strajku. Dlatego też zwracamy się do Sejmu o rozpatrzenie naszego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#PosełJacekKasprzyk">Wysoka Izbo! Pragniemy, aby przeprowadzona restrukturyzacja przedsiębiorstwa nie doprowadziła do obniżenia wartości firmy, lecz do zwiększenia zakresu jej działalności. Jeżeli przeprowadzona restrukturyzacja przewiduje zwolnienia grupowe, to przedsiębiorstwo winno zagwarantować zwalnianym pracownikom świadczenia socjalne. Pragniemy, aby jak najszybciej znaleźć rozwiązanie konfliktu, który trwa już 49 dni. Bronimy stanowisk pracy, własnej godności i bytu naszych rodzin, głodujemy po to, aby żyć. Bronimy naszego przedsiębiorstwa dla dobra nas wszystkich, pracowników, firmy i państwa. Prosimy o pomoc i interwencję”.</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#PosełJacekKasprzyk">Wysoka Izbo! W tej napiętej sytuacji, kiedy starsi ludzie głodują w zakładzie pracy, kiedy brakowało opieki medycznej dla tych osób, kiedy zarząd firmy opuścił ją i pracował o 20 km dalej, utrzymując kontakt tylko telefonicznie i tak zarządzając tą firmą, próbowałem prowadzić rozmowy z głównym właścicielem, bankiem PKO BP. Nie przyniosło to żadnego rezultatu. Również ze strony władz nie było żadnej reakcji. Wystąpiłem z prośbą do premiera Jerzego Buzka o spowodowanie interwencji w tym zakładzie pracy. Dzisiaj jest 51 dzień strajku, 11 dzień strajku głodowego. Nie wiem, czy reakcją rządu ma być pozwolenie na takie traktowanie ludzi w tym zakładzie. Jak długo jeszcze mają oni pozostać bez pomocy? Czy ważniejsze jest rozwiązanie problemu ludzkiego, wyrównanie strat w tym przedsiębiorstwie, zagospodarowanie tego majątku, czy też po prostu nie ma żadnej logiki w tym działaniu? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Zofię Wilczyńską z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PosełZofiaWilczyńska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Do wygłoszenia tego oświadczenia zmusiła mnie sytuacja dużej - powiedziałabym, bardzo dużej - liczby ludzi w pewnym wieku oczekujących na realizację swoich życiowych marzeń i roszczeń. Ci ludzie pozostawili w latach wojny i po wojnie całe swoje dobro na swej ziemi, na ziemiach zabużańskich, i tak jak stali zostali przewiezieni na ziemie odzyskane. Tam mieszkają do dziś, jednak ich dobra, ich własność pozostały za Bugiem na zawsze. Ci ludzie od lat dochodzą w drodze postępowania administracyjnego, często sądowego, po prostu przyznania na własność tych mieszkań, które zajmują od 20, 40 i więcej lat. Dokonali w tych mieszkaniach ogromnych remontów, ponieśli nakłady, chcą resztę swojego życia spędzić w tzw. swoim domu. To im się należy - przecież oni mieli swoją własność.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#PosełZofiaWilczyńska">Fakt, że z dniem 31 grudnia 1992 r. wygasły uprawnienia do składania wniosków o przyznanie ekwiwalentu za mienie, jest bardzo krzywdzący, ponieważ inne grupy ludzi - nie będę ich wymieniać - dalej dochodzą swego, i to skutecznie, przez całe lata, bez żadnych ograniczeń. Często się mówi, że skarb państwa nie dysponuje obiektami, które mogłyby być przyznawane jako zadośćuczynienie. Nie satysfakcjonuje to tych wszystkich ludzi. Ci ludzie - używam dość często tego zwrotu - chcą, i mają do tego prawo, zalegalizowania ustawowego, czyli uzyskania własności mieszkania - tego, które zajmują od lat. Partycypują i oczekują - tego lub innego zadośćuczynienia. Mówienie zatem, że są to budynki komunalne, a nie skarbu państwa - albo odwrotnie - można zinterpretować tak, że budynki komunalne są w innym państwie, budynki skarbu państwa są w innym państwie i podlegają zupełnie innej jurysdykcji.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#PosełZofiaWilczyńska">Wiem, że w tej kwestii złożono dziesiątki interpelacji, interwencji i zapytań z prośbami od poszkodowanych Polaków wywiezionych na podstawie zawartych w 1944 r. układów pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego a ówczesnymi rządami Socjalistycznych Republik Radziecki. Zapytajmy po tylu latach: Ilu ludziom zrekompensowano to, co utracili, ilu ciągle jeszcze czeka, a ilu umarło, nie otrzymawszy tego, co im się należy? Ciągle zmieniająca się sytuacja społeczno-polityczna jednym przyznaje, innym odbiera albo zamraża. Dlaczego? Dlaczego nie można zmienić wreszcie obowiązującej ustawy i przyznać lokali zajmowanych od tylu lat w budynkach mieszkalnych? Czy ktoś na tym traci? Na pewno nie. Nie właściciel, bo od momentu nabycia własności odpowiada - to po pierwsze, a po drugie - lata całe ci poszkodowani biegają po urzędach i o swoje własne proszą, i doprosić się nie mogą.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#PosełZofiaWilczyńska">Tak naprawdę musimy się na dyżurach wstydzić, kiedy przychodzą ludzie w złotym wieku i z ogromnym żalem dopominają się o swoje, dając przy tym inne, żenujące nieraz przykłady spełniania żądań, czasami tylko politycznych, ale za to wysokich finansowo.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#PosełZofiaWilczyńska">Panie Marszałku! Czy zmieniając ustawę z dnia 29 grudnia 1993 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa (Dz. U. z 1994 r. Nr 1, poz. 3) - i jeśli chodzi o inne zmiany związane z tą ustawą - na podstawie których została zlikwidowana możliwość przyznania prawa do rekompensaty za mienie pozostawione na Wschodzie, nie powinno się najpierw zająć roszczeniami tych, o których należałoby mówić, iż uregulowano im to, co im się należy?</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#PosełZofiaWilczyńska">Przyznanie prawa wymaga zmian ustawowych i myślę, Wysoka Izbo, że trzeba to zrobić szybko, żeby również zadośćuczynić prośbom tych wywiezionych ze Wschodu, wtedy głodnych, pozostawionych samych sobie, prośbom o spowodowanie, by odpowiednie ustawy ujrzały światło dzienne w tej materii. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Sieńkę w celu wygłoszenia oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PosełJanSieńko">Dziękuję, panie marszałku, szczególnie, że czas biegnie, a pan był łaskaw jednak dopuścić mnie do głosu.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#PosełJanSieńko">Chciałem powiedzieć Wysokiej Izbie, że w związku z napiętą sytuacją społeczno-gospodarczą oraz niepokojami na tle pomocy społecznej i środków finansowych przeznaczonych na aktywne formy walki z bezrobociem komitety obrony praw bezrobotnych, jak również zrzeszenia bezrobotnych w Miastku, w Głubczycach, w Kępicach i w Postominie w byłym województwie słupskim wręcz zobowiązały mnie do wygłoszenia oświadczenia na dzisiejszym posiedzeniu Sejmu, jednocześnie podkreślając, że nie chcą jako bezrobotni być odpowiedzialni za zdarzenia i wypadki, jakie mogą wydarzyć się w najbliższym czasie, bowiem byłe województwo słupskie po reformie administracji znów okazało się regionem o najwyższym strukturalnym bezrobociu (około 30%). W tymże byłym województwie 27 tys. ludzi, to jest cztery razy więcej niż w Stoczni Gdańskiej, poszło na bruk i nikt ani wtedy, ani dzisiaj nie pyta, jak tym ludziom po prostu pomóc, a ustawy przyjmowane m.in. przez Sejm, o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, często nowelizowane są w taki sposób, że ogranicza się właśnie prawa i obowiązki - chodzi nawet o degradację tych ludzi - przez co bezrobocie jest zmniejszane, ale przede wszystkim w statystyce, żeby nie wspomnieć tu o środkach czy właściwie o braku środków na aktywne formy walki z bezrobociem, środków na opiekę społeczną, które zafundował nam ostatnio rząd również poprzez przyjęcie przez Sejm określonego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#PosełJanSieńko">Pragnę podkreślić, Wysoki Sejmie, że w tymże byłym województwie w wielu miejscowościach jest ogromna frustracja. Tę frustrację przeżywa społeczeństwo po prostu bez podstawowych środków do życia. I dziwią się ci ludzie, że często środki masowego przekazu relacjonują zdarzenia z przeszłości, polemiki wielu polityków na słuszne roszczenia z przeszłości - to są ważne sprawy, ale to, co się dzieje w psychice społeczeństwa, szczególnie tam, gdzie występuje wielka bieda i ubóstwo, dramatyzm życia codziennego, pomijają środki masowego przekazu w milczeniu. I pytają ci bezrobotni: Gdzie jest ta polityka prorodzinna, lansowana przez obecnie rządzące siły? Gdzie są środki dla ich podstawowego bytu? Nawet mówią wprost, obarczają rząd odpowiedzialnością za głodzenie narodu z premedytacją. Jeszcze raz podkreślam, ci bezrobotni nie tylko w tym województwie - w związku z niezwykle trudną sytuacją na rynku pracy, niemal tragiczną, brakiem środków na aktywne formy walki z bezrobociem, na prace publiczne, na prace interwencyjne, środków, które zostały zmniejszone w stosunku do ubiegłego roku o kolejne 30–40%, na osłonę socjalną, pomoc rodzinie - żądają, by w tych rejonach, gdzie występuje strukturalne bezrobocie przekraczające dwukrotną średnią krajową, przywrócić półroczny okres pracy, tj. okres 6 miesięcy, aby nabyć uprawnienia do zasiłku dla bezrobotnych, by przyznać wydłużone uprawnienia kobietom posiadającym co najmniej 15-letni okres pracy do zasiłku, tj. 18 miesięcy, by wreszcie zaliczyć okres uprawniający do pobierania zasiłku do stażu pracy, który daje nam prawo do ubiegania się o zasiłek wydłużony z przyczyn niezależnych od pracownika, zwiększenia środków na roboty publiczne i prace interwencyjne oraz na aktywizację bezrobotnych w takich rejonach jak właśnie wspomniane woj. słupskie. Jest to jedyny sposób na łagodzenie skutków bezrobocia. Chodzi o zwiększenie środków finansowych na pomoc społeczną w ramach - jak powiedziałem wcześniej - szczególnie lansowanej przez AWS tzw. pomocy rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#PosełJanSieńko">I wreszcie chodzi o to, by Sejm Rzeczypospolitej zajął się zgłoszoną przez posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Polskiego Stronnictwa Ludowego propozycją, by dla byłych pracowników PGR przyznano świadczenia rekompensacyjne w postaci bonów pieniężnych za co najmniej 10-letnią pracę, którą wykonywali w byłych państwowych gospodarstwach rolnych. Chciałbym, Wysoki Sejmie, powiedzieć wprost, że niniejsze postulaty, wypracowane przez komitety obrony praw bezrobotnych, zrzeszenia bezrobotnych, są zgodne z odczuciami społecznymi - niespełnienie ich może naprawdę doprowadzić do wielkich, nieprzewidzialnych napięć, skutków i rozgoryczenia społecznego. Bezrobotni mówią, że nie chcą powtórki z 1993 r. Dziękuję, Wysoki Sejmie, za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Ewę Sikorską-Trelę z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panuje powszechne narzekanie, że ginie polska kultura i sztuka, a głównym powodem jest niedostateczne finansowanie z budżetu państwa tych dziedzin naszego życia. Są jednak w kraju takie regiony i tacy ludzie, którzy nie pytają o pieniądze, ale kierując się patriotyzmem i przywiązaniem do swojej małej ojczyzny, kultywują i rozwijają kulturę regionalną w wielorakiej jej postaci, w śpiewie, tańcu, rzeźbie, malarstwie, hafcie i gawędzie. Wspaniałym przykładem tego niech będzie I Forum Twórczości Ludowej „Kaszuby Zawsze”, zorganizowane w niewielkiej, bo liczącej 9 tys. mieszkańców, gminie Samonino na Kaszubach; zorganizowane w dniach 17 i 18 kwietnia br. przez panią Elżbietę Świętoń, dyrektorkę Zespołu Szkół Agroturyzmu w Samoninie, oraz pana Mariana Kowalewskiego, dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury w Samoninie.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Była to niezwykle ciekawa i udana inicjatywa, która zgromadziła wielu twórców ludowych z różnych zakątków Kaszub i Kociewia. Ze wspaniałym koncertem wystąpił zespół regionalny z Borzestowa. Urzekające pięknem rzeźby ludowe, obrazy na szkle malowane, hafty i ceramika prezentowane przez twórców ludowych, tańce i śpiew w języku kaszubskim pokazały, jak wielkie i cenne jest bogactwo ziemi kaszubskiej i jak Kaszubi kultywują to, co mają najcenniejsze - tradycję i swoją tożsamość. Zamierzeniem organizatorów forum twórczości ludowej ziemi kaszubskiej - Samonino, 99 była promocja walorów turystycznych regionu kaszubskiego i jego twórczości ludowej, a także spotkanie się ludzi zaangażowanych w pracę na rzecz naszej pięknej krainy zwanej Szwajcarią Kaszubską.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Byłam gościem tego wyjątkowego forum. Wyjechałam stamtąd ubogacona pięknem i spotkaniem ze wspaniałymi ludźmi, szczerymi, życzliwymi, zakochanymi w swojej ziemi, polskiej, ale i kaszubskiej. Wyjechałam przekonana, że mimo braku pieniędzy na polską kulturę są ludzie - i jest ich wielu - dzięki którym to, co mamy najcenniejszego, w narodzie przetrwa. Oby tych ludzi było jak najwięcej.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#PosełEwaSikorskaTrela">Przyjaciele Kaszubi, dziękuję Wam za taką postawę. Dziękuję wszystkim, którzy stoją na straży naszej tożsamości. Pamiętajmy, że tylko wtedy będą nas szanowały inne narody, jeśli będziemy sobą, Polską. A Polska to nasz język, obyczaje, tradycja, kultura, wiara i wspólne przeżywanie dziejów, w których kształtuje się naród. Wyrażam słowa najwyższego szacunku ludziom i organizacjom, którzy stoją na straży naszego dziedzictwa kulturowego i ubogacają nas sobą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł, szczególnie za zauważenie kultury wiejskiej. Taka jest właśnie wieś. Dziękuję za zauważenie tego.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Szymańskiego. Z klubu SLD? Czy pan przypadkowo tam usiadł?</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#komentarz">(Głos z sali: AWS.)</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">A, bo pan podsiadł posła Millera, więc myślałem, że już...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PosełAntoniSzymański">Panie Marszałku! Niewątpliwie klub Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#PosełAntoniSzymański">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Jutro będziemy decydować o tym, czy znowelizowana ustawa o radiofonii i telewizji wejdzie w życie, czy też zostanie przyjęte weto pana prezydenta. Kluby zaprezentowały swoje stanowisko. Zostałem natomiast poproszony o to, aby w imieniu 136 organizacji prorodzinnych z całego kraju, fundacji, ruchów społecznych, stowarzyszeń rodzinnych wyrazić ich opinię, która została przedstawiona w specjalnym liście skierowanym do pań i panów posłów Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#PosełAntoniSzymański">W liście tym organizacje rodzinne piszą: „Od wielu lat oczekiwaliśmy na regulacje prawne, które zawarte są w tej nowelizacji. Dotyczą one zakazu upowszechniania w telewizji i radio treści, które epatują przemocą fizyczną i psychiczną, zawierają przekazy zagrażające fizycznemu lub psychicznemu zdrowiu dzieci i młodzieży, w tym naruszają godność człowieka przez treści nieobyczajne albo pornograficzne. Środowiska nasze cieszy zakaz reklamy papierosów oraz alkoholu, ponieważ bliskie są nam sprawy zdrowia Polaków. Podobnie akceptujemy zawarty w ustawie zakaz reklamowania leków wydawanych wyłącznie z przepisu lekarza oraz reklam nawołujących dzieci do kupowania produktów lub usług. Opowiadamy się też za prawnymi gwarancjami, mającymi miejsce w ustawie, dla audycji produkcji krajowej i zapewnienia im czasu na antenach, a także dla promocji kultury narodowej oraz za regulacjami, które nie pozwalają na propagowanie działań sprzecznych z moralnością i dobrem społecznym. Przyjęcie weta prezydenta pozbawi nasze państwo instrumentów przeciwdziałania upowszechnianiu treści antyspołecznych, antyrodzinnych i destrukcyjnych. Nie chcemy więcej przemocy i pornografii, zachęcania do niszczenia zdrowia Polaków przez alkohol czy nikotynizm, dlatego gorąco prosimy o odrzucenie prezydenckiego weta”.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#PosełAntoniSzymański">W imieniu 136 organizacji rodzinnych list podpisali: pan prezes Paweł Wosicki, pani Ewa Kowalewska, pan Antoni Zięba. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, to jest 7 maja 1999 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję wszystkim, którzy dotrwali do tego momentu, szczególnie pracownikom Kancelarii Sejmu, obsłudze, mediom, straży marszałkowskiej i wszystkim, którzy w tej chwili mnie słyszą.</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#WicemarszałekFranciszekJerzyStefaniuk">Do jutra.</u>
          <u xml:id="u-267.5" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 21 min 30)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>