text_structure.xml 124 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 18 minut 05)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Grzegorz Bierecki)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dobry wieczór państwu.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Otwieram sto piąte posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Witam przybyłych gości, witam panów ministrów, witam państwa senatorów.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Proponuję następujący porządek obrad. Punkt pierwszy: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa; druk senacki nr 627. Punkt drugi: rozpatrzenie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych; druk senacki nr 628. I punkt trzeci: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne; druk senacki nr 630.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Czy w posiedzeniu uczestniczą osoby zajmujące się zawodowo działalnością lobbingową? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Informuję państwa, że nasze posiedzenie jest transmitowane przez internet.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Przystępujemy do realizacji porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Punkt pierwszy obejmuje rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa, druk nr 627, uchwalonej na pięćdziesiątym posiedzeniu Sejmu w dniu 27 października na podstawie projektu rządowego.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych jest upoważniony minister rozwoju i finansów.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie założeń ustawy.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Który z panów? Ordynacja podatkowa. Zaczynamy od ordynacji podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelCybulski">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelCybulski">Mam przyjemność przedstawić rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa. Przygotowana przez rząd nowelizacja w zakresie przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa zakłada dodanie do istniejącego katalogu otwartego dowodów w postępowaniu podatkowym zapisu, że dowodami w postępowaniu podatkowym są również dokumenty zgromadzone w toku działalności analitycznej Krajowej Administracji Skarbowej. Nowe przepisy przyczynią się do wyeliminowania mogących powstać wątpliwości i negowania przez podatników wykorzystywania przez organy skarbowe dokumentów zgromadzonych w ramach czynności analitycznych.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelCybulski">Projekt ustawy przewiduje również wyłączenie stosowania przepisów o tajemnicy skarbowej w odniesieniu do przypadków udostępnienia kontrahentowi podatnika prowadzącego działalność gospodarczą informacji o wywiązywaniu się przez podatnika z niektórych obowiązków podatkowych, np. o niezłożeniu lub złożeniu przez podatnika deklaracji lub innych dokumentów, do których złożenia był obowiązany na podstawie przepisów ustaw podatkowych. Projekt ustawy zakłada również wprowadzenie trybu udostępnienia tych informacji przez wskazanie, że organ podatkowy, na wniosek kontrahenta podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, będzie wydawał zaświadczenie w zakresie informacji o sytuacji podatkowej podatnika z wyłączeniem przepisów o tajemnicy skarbowej, w tym informacji o niezłożeniu przed podatnika deklaracji pomimo upływu terminu na jej złożenie.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelCybulski">Proponowane zmiany przyczynią się do ochrony podatników przed poniesieniem konsekwencji nieuczciwości kontrahentów, stworzą procedurę rzetelnej oceny kontrahentów oraz umożliwią uzyskanie przez podatnika informacji o sytuacji podatkowej kontrahenta. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę Biuro Legislacyjne o przedstawienie opinii. Panie Szymonie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">Szymon Giderewicz, legislator.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">Nie wnosimy uwag do tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę. Senator Kleina.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#SenatorKazimierzKleina">Panie Przewodniczący! Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#SenatorKazimierzKleina">Chciałbym zapytać, czy jeżeli dochodzi do umów miedzy kontrahentami, to w każdej sytuacji kontrahent może żądać informacji, o których pan minister mówił, czy to dotyczy tylko wybranych rodzajów działalności albo wielkości kontraktów? Tego rodzaju mam pytanie i wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Czy jeszcze ktoś z państwa senatorów?</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Pan senator Czarnobaj. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#SenatorLeszekCzarnobaj">Panie Przewodniczący! Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#SenatorLeszekCzarnobaj">Takie pytanie techniczne: czy według dzisiejszej wykładni prawnej ordynacji podatkowej wszelkie materiały, które są wytworzone do prac analitycznych w aparacie skarbowym, nie mogą być dopuszczone do postępowania i dopiero ten projekt zmian stwarza możliwość dopuszczenia materiałów analitycznych do procesu związanego z postępowaniem skarbowym w administracji skarbowej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Czy jest trzecie pytanie? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">W takim razie bardzo proszę pana ministra o udzielenie teraz odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelCybulski">Odpowiadam na pytanie pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelCybulski">Oczywiście wszystkie transakcje są brane pod uwagę, nie ma tutaj wyjątków. Wszelkie niepewności ze strony kontrahenta mogą być rozstrzygnięte w ten sposób właśnie, polegający na tym, że można złożyć taki wniosek.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#SenatorLeszekCzarnobaj">Za zgodą?</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelCybulski">Oczywiście za zgodą…</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#Gloszsali">Bez zgody. Tutaj bez zgody.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelCybulski">W tym przypadku bez zgody, tak.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#SenatorLeszekCzarnobaj">Bez zgody.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#Gloszsali">Tak.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelCybulski">Tak.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelCybulski">Odpowiadam na…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Tak. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelCybulski">…drugie pytanie…</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo trudno byłoby uzyskać od słupa zgodę na weryfikację…</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelCybulski">No tak.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dlatego w tej ustawie została zaproponowana ta ważna zmiana.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelCybulski">Odpowiadam na drugie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelCybulski">Oczywiście do tej pory czynności analityczne były dopuszczane jako dowód w sprawie podatkowej, ale poprzez zmianę w ustawie chcemy rozwiać wszelkie wątpliwości, które dotychczas podatnicy mieli, i chcemy, żeby z przepisu już jasno wynikało, że jest to dowód w sprawie. Oczywiście z innych artykułów ordynacji wynika jasno, że wszystko to, co jest dopuszczone w postępowaniu, jest dowodem w sprawie. W sposób dorozumiany należy uważać, że również czynności analityczne. Tak jak mówię, chcemy to uściślić, żeby nie było niejasności ze strony podatników i żeby nie było skarg. Chcemy uznać ustawowo, że analityka jest dowodem w sprawie, że materiały analityczne są materiałami dowodowymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Czy ktoś z zaproszonych gości chciałby zabrać głos w sprawie dyskutowanej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Zgłaszam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Czy są inne wnioski? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem ustawy bez poprawek?</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#komentarz">(9)</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Pozostaje nam wybór sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Czy pan senator Mróz się zgodzi? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">W takim razie mamy sprawozdawcę komisji. Pan senator Krzysztof Mróz będzie naszym sprawozdawcą.</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Przystępujemy do punktu drugiego naszego porządku: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz o organizacji niektórych rynków rolnych; druk senacki nr 628.</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Ustawa także została uchwalona na pięćdziesiątym posiedzeniu Sejmu 27 października na podstawie projektu rządowego. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych jest upoważniony minister rozwoju i finansów.</u>
          <u xml:id="u-15.15" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę pana ministra Janczyka o przedstawienie założeń ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Branża tytoniowa ma kluczowe znaczenie dla budżetu państwa z uwagi na duży udział podatków pośrednich od wyrobów tytoniowych w ogólnych wpływach budżetowych. Nadmienię tylko, że dochody z akcyzy, dla przykładu, na rok 2018 zaplanowano w wielkości 70 miliardów zł. Dochody z akcyzy od papierosów stanowią drugą pozycję, jeśli chodzi o wielkość wpływów do budżetu, po akcyzie od paliw, np. w roku 2016 wynosiły one 18,5 miliarda zł, a więc są dość istotne. Wydawało się kiedyś, że będą miały charakter gasnący, jednak w ostatnich latach wzrosły, chociażby w tym wymienionym przeze mnie roku o kolejne 4%.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Wydaje się, że doświadczenie plantatorskie rolników, którzy w Polsce uprawiają tytoń, jest bardzo istotne. Chcemy zapewnić im warunki prawidłowego funkcjonowania przy założeniu również, że zostanie ograniczona szara strefa. W dążeniu do tego obecnie Krajowa Administracja Skarbowa i Ministerstwo Finansów mają duże, znaczące sukcesy. Powiem tylko, że według naszych wyliczeń udało się ograniczyć szarą strefę z ponad 18% do niewiele ponad 14%. Przypomnę, że ten rynek szacowny jest na 27 miliardów zł. Mamy taką sytuację, że około 12 tysięcy gospodarstw na średnio 1 ha uprawia tę roślinę, tj. susz tytoniowy. Polska jest wiodącym producentem suszu w Europie obok takich krajów, jak Włochy, Grecja, Hiszpania.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Warto też powiedzieć, tytułem krótkiego wstępu, że w 2016 r. zlikwidowano 27 nielegalnych fabryk wyrobów tytoniowych, 44,5 miliona sztuk papierosów i 200 t suszu tytoniowego. Żeby zobrazować wielkość tej zajętej, dostarczonej już na rynek albo będącej właśnie w produkcji używki, warto powiedzieć, że może ona stanowić, według cen rynkowych, równowartość 400 milionów zł. Tak więc Krajowa Administracja Skarbowa i służby celne wykonały bardzo ciężką pracę. Chcielibyśmy, aby ten rynek podlegał takim regulacjom, które nie będą powodowały konieczności eliminowania tak wielkiej ilości towaru. Wydaje się, że dzięki obecnej polityce, jaką prowadzi rząd Prawa i Sprawiedliwości, obejmującej również, proszę zwrócić na to uwagę, stabilność takich podatków jak właśnie akcyza, nie przychodzimy z ustawą, która podnosiłaby wymiar tego podatku. W kolejnych projektach budżetu państwa nie ma wniosków o podniesienie akcyzy. Przypomnę, że w poprzednich latach, za rządów Platformy Obywatelskiej i PSL, podnoszono akcyzę na papierosy czterokrotnie i miało to istotny wpływ na reguły obowiązujące na tym rynku.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Chcę też powiedzieć, że w ostatnich latach podjęto szereg działań, które ograniczyły szarą strefę, zracjonalizowały obrót suszem tytoniowym. Ustawa, z którą przychodzimy, a właściwie jej projekt, który po trzecim czytaniu w Sejmie trafił do Senatu, doprecyzowuje nieliczne przepisy. Może je przywołam w telegraficznym skrócie.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Przychodzimy z projektem, który ma na celu doregulowanie opodatkowania akcyzą suszu tytoniowego przez producenta suszu tytoniowego w związku z dostawą wewnątrzwspólnotową lub eksportem. Nakłada na pośredniczące podmioty tytoniowe obowiązek przekazywania do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa danych dotyczących skupionego suszu tytoniowego oraz wykazu producentów. Nakłada na podmioty prowadzące skład podatkowy obowiązek prowadzenia ewidencji suszu tytoniowego. Wprowadza nową formę składania zabezpieczenia akcyzowego, w postaci hipoteki na nieruchomości – postulat zgłaszany przez plantatorów jako łatwiejszy do wykonania i do realizacji, a także jako forma zabezpieczenia prostsza i tańsza niż gwarancje, ubezpieczenia czy też depozyt bankowy, umożliwia składanie zabezpieczenia akcyzowego przez osoby trzecie, obniża z 30 do 15 milionów zł górną granicę zabezpieczenia ryczałtowego składanego przez podmioty pośredniczące tytoniowe oraz podmioty reprezentujące przedsiębiorcę zagranicznego. Nakazuje tworzenie rejestru producentów surowca tytoniowego, prowadzonego przez KOWR, oraz wprowadza regulacje umożliwiające przeprowadzenie kontroli związanych z monitorowaniem upraw, a także niszczenie upraw na koszt prowadzącego w przypadku uprawy tytoniu bez uzyskania wpisu do rejestru producentów. Nakłada na producentów surowca tytoniowego obowiązek przekazania do KOWR raz w roku informacji dotyczących powierzchni uprawy oraz umów zbycia surowca. Reguluje też kwestie kar za nieprzestrzeganie przepisów.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Wydaje się, że te regulacje są oczekiwane przez środowisko, dlatego że nieuczciwa konkurencja jest tym, co najbardziej przeszkadza dzisiaj w prowadzeniu tej działalności, w prowadzeniu tej produkcji. Nie ma powodów, żeby Polska była wiodącym krajem, jeśli chodzi o jej ograniczenie i likwidację, skoro jest zapotrzebowanie na surowiec, jest zapotrzebowanie na tę używkę. Jesteśmy zobligowani do tego, żeby maksymalnie racjonalizować tę sferę aktywności gospodarczej polskich przedsiębiorców, polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Nadmienię tylko, że koncerny międzynarodowe… Niestety dzisiaj nie ma marki polskiego tytoniu i polskiej fabryki, bo przedwcześnie i moim zdaniem nieodpowiedzialnie wiele lat temu fabryki zostały wyprzedane przez poprzednie rządy. Podmioty, które działają w branży przetwórstwa suszu tytoniowego, to korporacje międzynarodowe, duże firmy. Trzeba przyznać, że dzisiaj lokują one swoje fabryki i dobudowują kolejne moduły w Polsce, doceniając politykę rządu. Mamy w tej sprawie bezpośredni przekaz.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Chcę również podkreślić, że równolegle z tymi regulacjami – które nie ma co ukrywać, że przez nieliczne osoby, może tak bym powiedział, zawsze mogą być kontestowane – rząd podejmuje również odpowiedzialne działania zmierzające do tego, aby zachęcić podmioty przetwórcze w Polsce do zwiększania wolumenu kontraktacji i skupu surowca produkowanego w Polsce. Takie deklaracje po rozmowach z podmiotami padły i w tym roku ten wolumen ma być znacząco większy niż dotychczasowy. Wydaje się, że to, na co rolnicy liczą najbardziej, to jest pewność zapłaty za surowiec. Wydaje się, że poprzednie regulacje, te ostatnio wprowadzone, dotyczące zmniejszenia na rynku w Polsce z około 350 do 14 liczby podmiotów pośredniczących, które mają obowiązek złożenia zabezpieczenia akcyzowego, w bardzo istotny sposób zracjonalizowały rynek. Kolejnym etapem jest właśnie proponowana rejestracja produkcji.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Trzeba przyznać, że zachęta do omijania całego systemu fiskalnego jest duża, ponieważ, dla przykładu, wyprodukowanie jednej paczków papierosów kosztuje 2 zł, a w sprzedaży ta paczka kosztuje kilkanaście złotych. Stąd jest proceder, o którym mówiłem na początku, czyli podejmowana w szarej strefie próba dostarczania tego produktu na rynek krajowy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę o uwagi Biura Legislacyjnego. Panie Szymonie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">W opinii biura znalazło się 10 uwag szczegółowych. Dwie z nich wynikają z wątpliwości natury zasadniczej i natury konstytucyjnej, dotyczą równości wobec prawa, a także adekwatności nakładanych sankcji administracyjnych. Oczywiście są to tylko wątpliwości. Nie na wszystkie znaleźliśmy odpowiedź w uzasadnieniu do projektu ustawy, stąd uwagi, które chcielibyśmy zgłosić na początku.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">Pierwsza dotyczy art. 1 ustawy i zmiany wprowadzonej pktem 1, czyli art. 9b ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym. Zgodnie z tym przepisem sprzedaż suszu tytoniowego połączona z dostawą wewnątrzwspólnotową lub eksportem nie będzie objęta akcyzą, jeśli będzie dokonana przez grupę producentów rolnych, z kolei będzie objęta akcyzą, jeśli będzie dokonana przez rolnika. Nasza wątpliwość dotyczy tego, czy faktycznie są istotne przesłanki pozwalające zróżnicować sytuację prawnopodatkową rolników – działających w ramach grupy producenckiej i tych, którzy działają indywidualnie. Zabrakło nam takiej refleksji też na wcześniejszych etapach procesu legislacyjnego, dlatego podnosimy tę uwagę.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">Druga uwaga o zasadniczym znaczeniu dotyczy tym razem ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych. Jest to uwaga zawarta w pkcie 9 uwag szczegółowych w opinii biura. Dotyczy ona art. 40h ust. 1 i 3 ustawy. Zgodnie z tymi przepisami w stosunku do rolnika, który uprawia tytoń bez uzyskania wpisu do rejestru producentów surowca tytoniowego, wydaje się decyzję o nakazie zniszczenia upraw tytoniu na jego koszt. Należy zwrócić uwagę na to, że sankcja ta ma w istocie represyjny, karny charakter, natomiast normatywnie jest zobiektywizowaną sankcją administracyjną, która nie pozwala na miarkowanie tej kary w żaden sposób. Organ, który wydaje decyzję, w oczywisty sposób nie będzie mógł uwzględnić winy sprawcy, stopnia zawinienia, okoliczności, które by wyłączały odpowiedzialność lub ją ograniczały, nie będzie mógł uwzględnić warunków osobistych sprawcy, częstotliwości takich naruszeń, recydywy. Będzie to bardzo ostra, jednoznaczna, zobiektywizowana sankcja. Nakaz taki będzie wydawany w stosunku do rolników, którzy uprawiają tytoń bez uzyskania wpisu do rejestru, w stosunku do tych, którzy nigdy nie ubiegali się o wpis, a także do stosunku do rolników, którzy co prawda o wpis się ubiegali, ale nie uzyskali decyzji. Istnieje też wątpliwość czy też interpretacja przepisów ustawy, że tym przepisem, sankcją zostaną objęci także ci rolnicy, którzy co prawda dokonali wpisu, ale później zostali wykreśleni z rejestru z uwagi niedochowanie obowiązków informacyjnych związanych z dostarczaniem do 15 maja każdego roku określonych informacji o uprawach.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">W tym kontekście podnosimy wątpliwość właśnie co do charakteru tej sankcji i poziomu jej dolegliwości jako nieadekwatnej, wydaje się nieadekwatnej i nieproporcjonalnej. Dodatkowo mamy wątpliwość, czy nałożenie takiej sankcji musi się wiązać za każdym razem z nadaniem decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności i czy w tym przypadku nie wystarczyłyby ogólne przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, które już pozwalają, w ściśle określonych sytuacjach, nadać konkretnej, indywidualnej decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">To są uwagi, w naszej opinii, najistotniejsze. Wszystkie pozostałe mają charakter technicznolegislacyjny, zmierzają do tego, aby przepisy rozpatrywanej dziś ustawy były zgodne z zasadami techniki legislacyjnej, poprawnej legislacji. Są to propozycje poprawek, które doprecyzowują przepisy, ujednoznaczniają odesłania, zmierzają do prawidłowego wprowadzenia zmian do ustawy. W naszej ocenie, ich przyjęcie pozwoliłoby uniknąć ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych podczas stosowania przepisów ustawy. Zachęcamy do ich przyjęcia i poparcia. Jeżeli będzie taka potrzeba, to oczywiście służę szczegółowym omówieniem każdej propozycji. W odróżnieniu od uwag o charakterze ogólnym, są tu konkretne propozycje poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Jestem państwu winien informację. Z przyczyn technicznych nie mogliśmy pracować nad tą ustawą wspólnie z komisją rolnictwa. Niemniej jednak komisja rolnictwa zakończyła już swoje prace i przyjęła sprawozdanie, w którym wnioskuje o przyjęcie ustawy bez poprawek. Ta propozycja została przyjęta przez komisję jednogłośnie. Tak że taką informację mam dla państwa. Mamy więc rozstrzygnięcie komisji branżowej, jak można by powiedzieć, czyli komisji rolnictwa. Przekazuję to do wiadomości państwa senatorów i pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Panie Ministrze, bardzo proszę o ustosunkowanie się do uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Pragnę się odnieść szczególnie do tych 2 poprawek o charakterze merytorycznym, które pan mecenas, przedstawiciel Biura Legislacyjnego Senatu, omówił. Będę prosił o to, aby przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pan dyrektor, odniósł się do drugiej z tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Omówię pierwszą, przedstawię nasze stanowisko. Uznajemy, że nie można porównywać rolnika do grupy producentów rolnych. Rolnik jest osobą fizyczną i nie podlega żadnej kontroli z tytułu sprzedaży suszu tytoniowego. To właśnie na tym poziomie były dokonywane największe przestępstwa w zakresie obrotu suszem tytoniowym. Grupa producentów rolnych musi spełniać szereg ustawowych wymogów, żeby mogła uzyskać taki tytuł i określone przywileje, żeby mogła zostać zarejestrowana. Aby grupa producentów rolnych w zakresie wysuszonych liści tytoniu mogła zostać zalegalizowana, musi osiągnąć minimalną roczną wielkość produkcji towarowej osiągniętą przez wszystkich członków grupy producentów na poziomie 380 t oraz mieć minimum 50 członków. Ponadto pragnę zauważyć, że rolnik nie został w ten sposób wyeliminowany ze sprzedaży swojego surowca, on dalej może sprzedawać susz tytoniowy, jednakże w ramach grupy producentów, do której może przystąpić, w której jest zrzeszony. Warto również pamiętać o tym, że 90% plantatorów jest właśnie w tego rodzaju zrzeszeniach.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Jeśli chodzi o pozostałe poprawki, propozycje poprawek łącznie z tą, którą omówiłem, to stanowisko rządu w odniesieniu do nich jest negatywne. Prosilibyśmy o przyjęcie ustawy w takiej formie, w jakiej było przedłożenie po trzecim czytaniu w Sejmu. Jest to zgodne również z rekomendacją komisji rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Jeśli państwo pozwolicie, to oddam głos przedstawicielowi ministra rolnictwa, żeby szczegółowo odniósł się do drugiej wątpliwości Biura Legislacyjnego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę, Panie Dyrektorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuRynkowRolnychwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiMarianBorek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuRynkowRolnychwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiMarianBorek">Szanowni Państwo, zaproponowane przepisy pozwolą bez zbędnych obciążeń administracyjnych właściwie monitorować uprawę tytoniu w Polsce. Jednym z elementów systemu jest penalizacja tych producentów, którzy nie są objęci systemem monitoringu czy też przekazane przez nich informacje nie będą zgodne ze stanem faktycznym. Sankcje zaproponowane w przyjętym kształcie mają być skuteczne i efektywne. Jak pan minister wskazał, mamy do czynienia ze znacznymi uszczupleniami finansowymi na rzecz budżetu państwa i dlatego sankcje powinny być efektywne, skuteczne. Wnosimy o odrzucenie zgłoszonych poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w sprawie ustawy?</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Pan senator Kleina. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#SenatorKazimierzKleina">Panie Przewodniczący! Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#SenatorKazimierzKleina">Mam takie pytanie. Ponieważ tutaj pan… Pierwsza sprawa. W poprzednich latach akcyza została podniesiona czterokrotnie, jak pan minister powiedział, ale głównie po to, żebyśmy osiągnęli minimalny poziom wynikający z przepisów unijnych. Chyba z tego wynikały zmiany, a nie z chęci dokonywania szczególnego fiskalizmu. W praktyce akcyza była zwiększana, jeżeli dobrze pamiętam, w ostatnim dopuszczalnym momencie. Tak że myśmy osiągnęli minimalny poziom wymagany przepisami. Jeżeli tak nie było, to prosiłbym ewentualnie o sprostowanej mojej opinii w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#SenatorKazimierzKleina">Druga sprawa dotyczy rolnika indywidualnego i grup producenckich. Też mam wątpliwości. Pan minister powiedział, że 90% plantatorów jest zorganizowanych, zrzeszonych w grupach producenckich, a tylko 10% pozostało, że tak powiem, wolnymi strzelcami, wolnymi producentami. Pan sugeruje, że przestępstwa związane z akcyzą były w tej grupie 10% plantatorów. Tak, czyli… No zostali oni tu wyłączeni, żeby nie było tych przestępstw. Tak zrozumiałem wystąpienia pana ministra i przedstawiciela ministerstwa rolnictwa. Czy przestępstwa związane z omijaniem akcyzy, o których panowie mówicie, były popełniane także w grupach producentów, czy raczej głównie wśród producentów-rolników indywidualnych i ci rolnicy zostali wyłączeni z prawa obrotu suszem tytoniowym, żeby ograniczyć szarą strefę? Rozumiem, że skoro wyeliminowano rolników indywidualnych, to znaczy, że dzięki temu ta strefa zostanie ograniczona.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#SenatorKazimierzKleina">Kolejne pytania. Pan minister wspomniał też o przestępstwach związanych z produkcją papierosów. Czy przyjęcie tej ustawy daje szansę na to, że nielegalna produkcja papierosów będzie w sposób istotny ograniczona? Dzięki którym zapisom zostaną wyeliminowane nielegalne fabryki, producenci itd.? Co jakiś czas prasa informuje, że dzięki tym zapisom nielegalna produkcja zostanie wyeliminowana. Czy źródłem oszustw akcyzowych nie jest też nielegalny przemyt papierosów z innych krajów, który może powodować powstawanie luk w dochodach z tytułu akcyzy czy innych podatków? Czy to jest jakoś monitorowane? Jaki jest poziom ewentualnie nieprawidłowości wynikających z przemytu, nielegalnej produkcji i w jaki sposób ta nielegalna produkcja – bo to jest chyba najciekawsze, najważniejsze dla nas – zostanie ograniczona? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Czy są inne pytania? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Panie Ministrze, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Odpowiadam na pierwszą wątpliwość pana senatora. Jeśli chodzi o stawki akcyzowe wynikające z dyrektywy tytoniowej, to była możliwość realizowania ich w sposób wolniejszy, to znaczy rokiem docelowym był rok 2018. Wykonano podwyżki akcyzy stopniowo, ale dużo wcześniej. I o tym opowiedziałem. W taki sposób odpowiadam na pana wątpliwość…</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Tak, ten, który mogliśmy osiągać w trochę dłuższym czasie. Państwo wyręczyliście rząd obecnej kadencji z czynności wynikającej z obowiązku wykonania dyrektywy tytoniowej.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Jeśli chodzi o pytania o to, kto jest bardziej winny za funkcjonowanie szarej strefy i w jakiej proporcji, to bardzo trudno mi jest wszystkie dane analityczne segregować, oddzielać, dlatego że mamy do czynienia z przestępczością, z omijaniem prawa na wielu poziomach. Bardzo trudno jest dzisiaj wskazać, która regulacja z tych opisanych, omówionych przeze mnie, i w jakim stopniu procentowo przyczyni się do dalszego ograniczenia szarej strefy. Jej wartość w tym segmencie szacujemy na ponad 14%. Chcę powiedzieć, że rolnicy mają możliwość zrzeszania się w grupach producenckich, ale też jeśli chodzi o wymogi zapłaty akcyzy, to dotyczą one tylko i wyłącznie suszu sprzedawanego przez producenta w ramach dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu. Czyli jeżeli rolnik będzie chciał dostarczyć susz ze swojego gospodarstwa bez dokonania tych 2 transakcji, to nie będzie ponosił dodatkowej opłaty.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#SenatorKazimierzKleina">W jaki sposób będzie…</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Czyli, mówiąc inaczej, ten najważniejszy proceder, polegający na tym, że do gospodarstwa rolnego przyjeżdżał jakiś nieokreślony podmiot, właściciel małej ciężarówki albo furgonetki, odbierał towar i go wywoził albo nie wywoził za granicę, zostanie w maksymalnym stopniu objęty monitoringiem. Pozwoli to również, w naszym przekonaniu, na wyeliminowanie dosyć prymitywnego elementu optymalizacji podatkowej, polegającej na tym, że być może czasami towar był wywożony za granicę, po czym przywożono go po zupełnie innej cenie, i używano do produkcji w Polsce, żeby też pokazać, że koszty produkcji są wyższe.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Wydaje mi się, że moja odpowiedź powinna być satysfakcjonująca, ale widzę, że pan senator jeszcze chciałby poznać parę szczegółów. Prosiłbym o ich zdefiniowane jeszcze raz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#SenatorKazimierzKleina">Nie, ja nie… Czyli do tej pory rolnik, plantator, który uprawiał tytoń, suszył go tak jak się suszy u plantatora, mógł go sprzedawać dowolnemu odbiorcy? Jak pan minister powiedział, kiedy ktoś przyjechał ciężarówką i powiedział: kupuję 200 kg suszu tytoniowego, to rolnik mógł sprzedać wtedy susz tytoniowy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Do momentu, w którym nie wprowadzono tzw. pośredniczących podmiotów, które mają obowiązek dokonania wpłaty akcyzy. W tej chwili tylko takie podmioty mogą zajmować się pośrednictwem w obrocie suszem tytoniowym. Jest ich…</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#SenatorKazimierzKleina">Od kiedy tak jest?</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Od roku czy…</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#Gloszsali">Od 3 lat.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Od 3 lat.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#SenatorKazimierzKleina">Od 3 lat musi być…</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFinansowWieslawJanczyk">Tak, te podmioty zostały skondensowane do liczby obecnie wynoszącej 14. Poprzednio, kiedy działało to bez zabezpieczenia, kiedy nie było tego wymogu, było około 350 podmiotów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Wyczerpaliśmy dyskusję…</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Przepraszam. Czy ktoś z zaproszonych gości jeszcze chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">W takim razie przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#SenatorKazimierzKleina">Jeszcze kwestia poprawek, o których mówił tutaj pan legislator. Czy one zostały już jednoznacznie wyjaśnione, czy…</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Panie Senatorze, nikt nie zgłaszał pytań dotyczących poprawek, w związku z czym zamknąłem już dyskusję. Będziemy mieli okazję wrócić do tej sprawy w trakcie debaty plenarnej.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#SenatorKazimierzKleina">Dobrze, ale…</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Teraz przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Czy są…</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Tak, zgłaszam ten wniosek, oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-29.13" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Czy są inne wnioski? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-29.14" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">W takim razie przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-29.15" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem ustawy bez poprawek?</u>
          <u xml:id="u-29.16" who="#komentarz">(5)</u>
          <u xml:id="u-29.17" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-29.18" who="#komentarz">(0)</u>
          <u xml:id="u-29.19" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-29.20" who="#komentarz">(2)</u>
          <u xml:id="u-29.21" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.22" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Pozostaje nam wybór sprawozdawcy komisji.</u>
          <u xml:id="u-29.23" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Czy pan senator Romańczuk zgodzi się zostać sprawozdawcą?</u>
          <u xml:id="u-29.24" who="#SenatorTadeuszRomanczuk">Tak.</u>
          <u xml:id="u-29.25" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.26" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Pan senator Tadeusz Romańczuk będzie sprawozdawcą naszej komisji w sprawie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-29.27" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Przystępujemy do punktu trzeciego naszego dzisiejszego posiedzenia: ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym…</u>
          <u xml:id="u-29.28" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo dziękuję, Panie Ministrze, za udział, bardzo dziękuję także pana współpracownikom.</u>
          <u xml:id="u-29.29" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Przystępujemy do punktu trzeciego: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Druk senacki nr 630. Ustawa także została uchwalona na pięćdziesiątym posiedzeniu Sejmu 27 października na podstawie projektu rządowego.</u>
          <u xml:id="u-29.30" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Do komisji wpłynęły uwagi od wielu organizacji, takich jak: Polski Związek Przemysłu Farmaceutycznego, Krajowy Związek Rewizyjny Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa, International Paper Kwidzyń, Francusko-Polska Izba Gospodarcza, Stowarzyszenie Menadżerów RKiK – rozrywki, jak rozumiem, tak – Krajowa Rada Spółdzielcza, Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych, Mazowiecka Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa, Polskie Stowarzyszenie Tłumaczy Konferencyjnych, Amerykańska Izba Handlowa w Polsce, Konfederacja Lewiatan, SGB Bank SA w Poznaniu, Centrum Usług Transferowych oraz OPZZ, które skierowało uwagi dziś tuż przed posiedzeniem komisji. Wszystkie te pisma są na stronie komisji. Ich autorzy, przedstawiciele zaproszonych organizacji, licznie przybyli na posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-29.31" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Do prezentowania stanowiska rządu jest upoważniony minister finansów i rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-29.32" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie ustawy i ustosunkowanie się może od razu do wniosków, które wpłynęły do komisji. Wiem, że pan minister będzie musiał nas wcześniej opuścić ze względu na prace sejmowe, dlatego prosiłbym o odniesienie się także do tych uwag, które zostały zgłoszone na piśmie przed posiedzeniem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.33" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelGruza">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelGruza">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelGruza">Przedstawiamy projekt rządowy ustawy o nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych. Projekt zakłada istotne korekty dotychczasowego kształtu legislacji i dotychczasowego kształtu konstrukcji tych podatków. W skrócie można powiedzieć, że te korekty mają 2 podstawowe cele. Z jednej strony, celem jest uszczelnienie systemu podatkowego w rozumieniu ograniczenia pewnych kosztów uzyskania przychodów rozliczanych dotychczas w rachunku podatkowym, które naszym zdaniem niosą istotne ryzyko rozszczelnienia bazy podatkowej w podatku od korporacji. Z drugiej strony są poprawki racjonalizujące i ograniczające obowiązek podatkowy dotyczący niektórych podatników. Jeżeli mogę, to przytoczę listę podstawowych zmian. Przede wszystkim jest podwyższana kwota wolna od podatku dla osób fizycznych. Mówimy o podwyższeniu zakresu ulgi preferencji podatkowej dla twórców. Mówimy w tym projekcie o podwyższeniu wartości jednorazowej amortyzacji dla środków trwałych do 10 tysięcy zł. I mamy szereg bardzo istotnych uszczelnień podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelGruza">Pierwszym zaproponowanym rozwiązaniem konstrukcyjnym jest rozdzielnie koszyków przychodów i kosztów związanych z działalnością kapitałową oraz działalnością operacyjną. Jest to rozwiązanie znane w wielu innych jurysdykcjach. Ma ono przeciwdziałać skutkowi niwelującemu podstawy opodatkowania, czyli tworzeniu wątpliwych strat w rachunku kapitałowym i kompensowaniu ich z rachunkiem operacyjnym, co w efekcie prowadzi do zerowego lub minimalnego dochodu do opodatkowania. Mamy nowelizację dotyczącą zasad cienkiej kapitalizacji. Rozwiązania przyjęte w tym projekcie są wzorowane na najlepszych rekomendacjach OECD. Mamy ograniczenie kosztów związanych z pewnymi usługami niematerialnymi, co do których dotychczas spotykaliśmy się z istotnymi nadużyciami, wraz z pakietem umożliwiającym mitygację tego limitu; myślę, że o tym będę jeszcze mówił w dalszej części wystąpienia. Mówimy o podatku minimalnym od dochodów z tytułu posiadania niektórych aktywów nieruchomościowych. Jest to nowelizacja idąca w kierunku wprowadzenia pewnego ryczałtu i zmiany mechanizmu liczenia dochodu od tych aktywów. Mówimy o zmianie zasad czy uszczelnieniu zasad kwalifikacji dochodów spółek kontrolowanych zagranicznych; wprowadzamy punktowe zmiany dotyczące możliwości zaliczania w koszty amortyzacji od transferu pewnych aktywów i ograniczenie, także znane z innych państw Unii Europejskiej, możliwości rozliczania odsetek od nabywania pakietów akcji od przedsiębiorstw. Może nie uszczelniamy, ale korygujemy i racjonalizujemy sposób rozliczania podatku dochodowego od najmu, wprowadzając pewną kwotę graniczną, która daje przywilej rozliczania ryczałtu w wysokości 8,5% PIT od najmu mieszkań – jest nią 100 tysięcy zł dochodu z tego tytułu rocznie. Powyżej tej granicy ten przywilej jest ograniczany, od dochodów przekraczających ten limit wprowadzamy stawkę nieznacznie wyższą.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelGruza">Jeżeli mogę, chciałbym teraz się odnieść do zgłoszonych uwag. Większość z nich uwzględnię w odpowiedzi na zarzut krzywdzącego charakteru niektórych przepisów czy rzekomego krzywdzącego skutku przepisów o limitowaniu kosztów usług niematerialnych. Co do zasady uważamy, że te usługi są przyczyną erozji bazy podatkowej w wielu wypadkach. Uważamy, że wprowadzamy mechanizmy ograniczające te koszty, wraz z pakietem rozwiązań eliminujących ten niekorzystny skutek w sytuacji, w której koszty są realnie uzasadnione. Te rozwiązania są i były omawiane bardzo obszernie na poprzednich posiedzeniach komisji w parlamencie, a także w bilateralnych i wielostronnych rozmowach w samym Ministerstwie Finansów. Proponowane rozwiązania są znane wnioskodawcom, ale jeszcze je powtórzę.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelGruza">Przede wszystkim, zastosowaliśmy mechanizm polegający na uznaniu wszystkich kosztów niematerialnych, które mają bezpośredni związek z wyprodukowanym towarem i z usługą. To powinno umożliwić ukosztowienie gros realnych kosztów wytworzenia produktów czy wytworzenia usług. Czyli, naszym zdaniem, oś sporu w tym momencie znika i powiem szczerze, że to rozwiązanie nie jest oderwane od pewnych rekomendacji, także OECD, w których także można zauważyć sugestie tego typu rozwiązań. Uważamy, że ta pierwsza kwalifikacja powoduje, że gros związanych z nowymi regulacjami problemów przedsiębiorców po prostu znika. To co można realnie wykazać i udowodnić, związek kosztu z danym towarem, usługą, jest ukosztowione do celów podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelGruza">Kolejnym istotnym mitygatorem limitu jest formuła uprzedniego porozumienia cenowego, powodująca, że podatnik, który wykaże, że jego sytuacja finansowa, księgowa, biznesowa uzasadnia taki, a nie inny poziom marży w biznesie i podpisze z szefem KAS, czyli Krajowej Administracji Skarbowej, odpowiednie porozumienie w tym zakresie, będzie wiedział, że zespół przepisów limitujących koszty usług niematerialnych nie znajdzie zastosowania do jego rozliczenia podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelGruza">Chcę tu powiedzieć, że opracowujemy nowe zasady wydawania uprzednich porozumień cenowych, które – obok obecnych zasad – będą umożliwiały podatnikom uzyskanie ich szybciej, łatwiejszą drogą, bezpieczniejsza i tańszą niż na podstawie obecnych regulacji. Zachowamy także obecne zasady jako drugą opcję. W związku z tym uważamy, że rozważanie samego limitu usług czy kosztu usług jako samodzielnej kategorii jest nieuprawnione. Uważamy, że należy limit kosztów usług niematerialnych rozważać w koniunkcji z tymi 2 mitygatorami, o których powiedziałem, a moim zdaniem wpisują się one w pewien nurt zmian na świecie co do przenoszenia dochodów i erozji podatkowej. Zasady te stanowią pewien elastyczny instrument, mogący być zastosowany także w innych sytuacjach, takich jak przypadki zgłoszone przez banki spółdzielcze i SKOK-i w procedurach sanacyjnych, w których się znajdowały. W oczywisty sposób ten instrument można zastosować także do tych szczególnych sytuacji, które są ewidentne na papierze, widoczne czy wynikające wprost z przepisów innych ustaw. Mechanizm uproszczonych porozumień cenowych, który w tej chwili opracowujemy, będzie idealny dla chociażby branży centrum usług wspólnych. To są rzeczy, które, jak myślę, istotnie ułatwią zastosowanie nowych przepisów w rozumieniu kompleksu nowych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelGruza">Jeżeli można, poproszę o przypomnienie pozostałych uwag. Wydaje mi się, że oprócz uwagi dotyczącej rozdzielności majątkowej w wypadku najmu mieszkań, która wydała mi się dosyć osobliwa, pamiętam jeszcze tylko uwagi odnoszące się do podatku minimalnego.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelGruza">Chcę z naszej strony chcę bardzo wyraźnie powiedzieć, że zarzut, że to nie jest podatek dochodowy, jest nietrafiony czy wręcz oderwany od legislacyjnej rzeczywistości, w której jesteśmy.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelGruza">Mówimy, przepraszam, o podatku minimalnym od aktywów nieruchomościowych. Mówimy o sytuacji, w której ta zmiana w istotny sposób wpływa na sposób liczenia dochodu. To po pierwsze. Po drugie, tak wyliczony dochód, na bazie innych kryteriów niż te klasyczne… Chociaż chciałbym zauważyć, że w ustawie CIT czy w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych jest mnóstwo mechanizmów, które odchodzą od klasycznego rozumienia podatku dochodowego jako podatku liczonego od rachunku zysków i strat uznanych podatkowo. Mamy w tej ustawie podatki przychodowe, to są podatki u źródła. Mamy przeróżne inne mechanizmy korygujące paradygmat liczenia dochodu jako przychody minus koszty. Tu jest cała lista przepisów dotyczących tzw. enkupów, czyli kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodu. Wszystkie te przepisy powodują pewne modyfikacje zwykłego paradygmatu liczenia podatku dochodowego. Po prostu ta zmiana wprowadza inny sposób liczenia podatku dochodowego. Co więcej, umożliwiamy rozliczenie tego właśnie w zobowiązaniu podatkowym. Czyli my nie możemy mówić o katastrze z tego powodu. Kataster – gdyby był w Polsce wprowadzony – stanowiłby koszt podatkowy. Tymczasem nowy ryczałt daje możliwość odliczenia od zobowiązania głównego, podatkowego, w podatku dochodowym od osób prawnych. W związku z tym nie jest uprawniona teza, że jest to kataster. Jest to inna, faktycznie hybrydowa ryczałtowa forma liczenia dochodu. I opodatkowujemy go odpowiednio podatkiem dochodowym. Tezy o tym, że wprowadzamy kataster, uważam za nietrafne jeszcze z jednego powodu. Ano z tego, że kataster to jest po prostu rejestr nieruchomości wraz z ich przyporządkowaną wartością rynkową. Tymczasem wyliczenie nowego ryczałtu nie opiera się na bazie danych nieruchomości wraz z ich wartością rynkową i nie leży w gestii ministra finansów czy szefa KAS, tylko jest to robione na podstawie książki bilansu przedsiębiorcy. Tak że my nie tworzymy katastru jako rejestru nieruchomości i ich wartości, nie opodatkowujemy nieruchomości katastrem w rozumieniu podatku katastralnego. Tak że z co najmniej 2 bardzo istotnych powodów nie można mówić o podatku katastralnym w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelGruza">Była także uwaga, teraz sobie przypominam, co do przepisu związanego z eliminacją preferencji dotyczącej zwolnienia z podatku dochodowego dochodów rolniczych osób prawnych, które prowadzą działalność inną niż rolnicza. Niestety spotkaliśmy się z istotnym nadużywaniem tego przepisu przez nieuczciwe podmioty, nieuczciwe osoby prawne, które prowadziły przeróżną działalność gospodarczą i korzystały z tego zwolnienia. Naszym zdaniem, nadużywano celu, który przyświecał uchwaleniu tej zmiany. Przypomnę, że ona była uchwalona bardzo dawno temu i miała na celu umożliwienie łatwego wynajmu wtedy brakujących maszyn rolniczych rolnikom indywidualnym. Dzisiaj, ze względu na stan i ilość maszyn rolniczych w gospodarstwach rolnych, wydaje się, że tak szeroko otwarta preferencja w ustawie CIT jest niepotrzebna, powoduje zaburzenie, mimo wszystko, konkurencji i daje pole do nadużyć, które bardzo trudno ścigać syngularnie.</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelGruza">Czy są jeszcze jakieś uwagi? Nie. Jeśli można, to na tym chciałbym zakończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Korzystając jeszcze z pańskiego cennego czasu… Nie wiemy, na którą musi pan dotrzeć do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">To świetnie, to mamy czas. W takim razie procedujemy zgodnie ze zwyczajem na naszej komisji.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę Biuro Legislacyjne o uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">W odniesieniu do rozpatrywanej dziś ustawy opinia Biura Legislacyjnego zawiera 12 uwag szczegółowych. Mają one różny charakter – od ogólnego, systemowego, wynikającego z wątpliwości co do zgodności niektórych z rozwiązań z normami wyższego rzędu, czyli z konstytucją, do charakteru technicznolegislacyjnego. W naszej opinii najistotniejsze uwagi systemowe to te zawarte w punktach nr 2 i 6. Do części z nich odniósł się również pan minister w swojej wypowiedzi, a były one podnoszone nie tylko w opinii Biura Legislacyjnego, ale także, a nawet przede wszystkim w wielu opiniach na wcześniejszych etapach prac legislacyjnych. Są to uwagi, które dotyczą podatku od nieruchomości komercyjnych. Wątpliwości budzi, czy w istocie ten podatek ma charakter podatku dochodowego, podatku przychodowego czy też podatku majątkowego. My takie wątpliwości mamy. Oczywiście pan minister w swojej wypowiedzi próbował je rozwiać czy też uważa, że tak nie jest. Pozostawiamy to do oceny Wysokiej Komisji. Naszym zdaniem takie ujęcie podatku od nieruchomości w ustawie o podatku dochodowym może budzić wątpliwości w odniesieniu do poszczególnych, szczegółowych już instytucji uregulowanych tą ustawą. Sugerowaliśmy czy też wskazywaliśmy może lepsze rozwiązanie, czyli określenie tego podatku w odrębnej ustawie podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">Kolejna wątpliwość dotycząca podatku od nieruchomości komercyjnych wynika z tego, że podatkiem będą objęte wyłącznie podmioty, których wartość nieruchomości przekracza 10 milionów zł. Sygnalizujemy, że może pojawić się wątpliwość, czy takie uregulowanie nie narusza unijnych zasad pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Sygnalizujemy także wątpliwości, które mogą się pojawiać, dotyczące skonfrontowania zarówno zakresu podmiotowego, jak i przedmiotowego tego podatku z konstytucyjnymi zasadami równości i powszechności opodatkowania. To są 2 uwagi natury ogólnej dotyczące podatku od nieruchomości komercyjnych.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">Kolejna uwaga ogólna. W tym wypadku również można doszukiwać się pewnej niezgodności rozwiązań z zasadami konstytucyjnymi i ochrony praw nabytych. Ta uwaga odnosi się do przepisu, który dotyczy podatkowych grup kapitałowych. Zgodnie z obecnie obowiązującymi rozwiązaniami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli w okresie obowiązywania umowy o tworzeniu podatkowej grupy kapitałowej wystąpią zależne od którejkolwiek ze stron umowy zmiany w stanie faktycznym lub w stanie prawnym, które naruszają warunki uznania podatkowej grupy kapitałowej za podatnika podatku dochodowego, grupa ta traci status podatnika. Za dzień utraty statusu podatnika uważa się dzień naruszenia któregokolwiek z tych warunków. Rozpatrywana dziś ustawa wprowadza do tak opisanego stanu prawnego, w naszej ocenie, 2 istotne modyfikacje. Po pierwsze, zakłada, że zmiany w stanie faktycznym lub w stanie prawnym w okresie obowiązywania umowy o utworzeniu grupy mogą być niezależne od stron umowy. Zostaje wykreślony fragment przepisu, który mówi o tym, że zmiany te są zależne od którejkolwiek ze stron umowy. Czyli w tej chwili to są również zmiany niezależne. Po drugie, przewiduje, że skutek w postaci utraty statusu grupy nastąpi nie od momentu naruszenia przez grupę warunków jej funkcjonowania, a z mocą wsteczną, do 3 lat wstecz. I teraz, jeżeli założyć, że zmiany w stanie prawnym to są też zmiany w powszechnie obowiązujących przepisach – a tak przecież jest, zmiany w stanie prawnym to zmiany w powszechnie obowiązujących przepisach, w tym w przepisach ustaw podatkowych regulujących opodatkowanie takich grup kapitałowych – to w efekcie każda zmiana przepisów, która dotyczy zasad opodatkowania grup kapitałowych, w myśl tych przepisów będzie oznaczać utratę statusu grupy i obowiązek dokonania rozliczenia z mocą wsteczną. Wydaje się, że tak dalece idącego założenia projektodawcy ustawy nie przewidywali i że to jakby nastąpiło trochę obok, na skutek wykreślenia fragmentu o tym, że to są zmiany zależne od stron umowy. Nie przewidzieli, że zmiany niezależne od stron to zmiany także w stanie prawnym. W ogóle fragment o zmianie w stanie prawnym robi się problematyczny, bo cóż innego miałaby ona oznaczać, niż zmiany w powszechnie obowiązujących przepisach, prawda? Tak więc to jest nasza wątpliwość.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">Kolejna wątpliwość dotyczy przepisu przejściowego, który zakłada, że nowe przepisy dotyczące podatkowych grup kapitałowych znajdą zastosowanie do grup kapitałowych utworzonych przed wejściem w życie ustawy. Oczywiście jest to okres do dnia, który nastąpi po dniu wejścia w życie ustawy, jednak dotyczy to grup kapitałowych utworzonych przed dniem wejścia w życie ustawy. I tutaj, jeżeli wziąć pod uwagę dotychczasowe orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w sprawach podatkowych, to można przyjąć, że ochroną interesów w toku mają być objęte te sytuacje, w których przepisy prawa wyznaczają pewien horyzont czasowy realizowania określonych przedsięwzięć, w tym wypadku grupy kapitałowej, co do zasady zakładanej na 3 lata. Nasze wątpliwości budzi to, czy ten przepis przejściowy może dotyczyć tego typu sytuacji i objąć już istniejące grupy kapitałowe.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuSzymonGiderewicz">Pozostałe uwagi mają co do zasady charakter technicznolegislacyjny, zmierzają do zapewnienia przepisom rozpatrywanej dziś ustawy zgodności z zasadami poprawnej legislacji, dotyczą m.in.: korekty odesłań, ujednolicenia przepisów, doprecyzowania regulacji, w tym są postulatem czy też sygnalizacją konieczności ujednolicenia przepisów zawierających zwroty niedookreślone, zwroty nieostre, wskazują na brak symetrii w przepisach dotyczących ustawy PIT i ustawy CIT, zmierzają do prawidłowego wprowadzenia nowelizowanych przepisów, doprecyzowują przepisy przejściowe. Część uwag ma zdecydowanie jednoznaczny charakter, wydaje się, że nie budzą wątpliwości. Są to uwagi poparte konkretnymi propozycjami poprawek, m.in. uwaga zawarta w punkcie nr 9, która dotyczy korekty błędnego odesłania. To jest drobna uwaga tak naprawdę, chodzi o nieprawidłowe odesłanie. Część uwag zaś wymagałaby określenia ewentualnie merytorycznego kierunku zmian wskazanego przez projektodawców przepisów. Jeżeli będzie taka potrzeba, to oczywiście omówię wszystkie uwagi szczegółowo. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Opinia była dostarczona wcześniej, przed posiedzeniem, więc zapewne pan minister jest w stanie się ustosunkować do całości. Ponieważ wiem, że na zabranie głosu z niecierpliwością czekają także autorzy korespondencji skierowanej do komisji, tak więc, jeśli można, chciałbym prosić pana ministra o krótkie ustosunkowanie się do opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPawelGruza">Tak. Panie Przewodniczący, w tej chwili się rozpoczyna pierwsze czytanie kolejnej nowelizacji. Dlatego chciałbym, jeśli można, upoważnić dyrektora… Upoważnienie także jest w aktach. Ja spróbuję jak najszybciej tu wrócić i uzupełnić to, czego dyrektor nie przedstawi, dobrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo dziękuję. Oczywiście pan dyrektor jest upoważniony do zabrania głosu, prezentowania stanowiska rządu.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Prosimy pana ministra o wyłączenie mikrofonu, wtedy będzie nas lepiej słychać.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#SenatorJaninaSagatowska">Miałam pytanie do pana ministra, ale jest upoważniony pan dyrektor. Pan minister nie odniósł się do jednej z zasadniczych uwag, które do nas docierały, szczególnie do senatorów, do państwa, do mnie też. I mam tu pytanie z Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego – chyba ta sprawa jest znana – odnośnie do art. 2 pkt 18. Chodzi o wyłączenie różnych usług z kosztów uzyskania przychodów. Pan dyrektor chyba zna tę sprawę. Są wymienione różne usługi, a mnie chodzi o usługę reklamy. Pan minister się do tego nie odniósł, do wszystkich innych uwag się odniósł, ale tę jakoś pominął, przynajmniej ja nie usłyszałam odpowiedzi. Chciałabym się dowiedzieć, co ministerstwo sądzi o propozycji Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Pani Senator, pan minister zaznaczał w swoim wystąpieniu, że nie pamięta wszystkich uwag, ale jesteśmy tutaj po to, żeby pytaniami je przypomnieć, prawda? Zresztą są także przedstawiciele autorów skierowanych tu pism i uwag wnoszonych do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Pierwszy w kolejności był pan senator Kleina.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Czy ktoś jeszcze z senatorów się zgłasza? Pan senator Czarnobaj. Po tych 3 głosach poprosimy o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#SenatorKazimierzKleina">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#SenatorKazimierzKleina">Mam kilka pytań. Pierwsza sprawa dotyczy zwolnienia z podatku czy raczej likwidacji zwolnienia z podatku usług rolniczych świadczonych między rolnikami. Ta zasada została wprowadzona w tym celu, jak zaznaczył pan minister, żeby bardziej racjonalnie gospodarować sprzętem, który jest do dyspozycji rolników lub organizacji rolniczych. Tak więc świadczenia wzajemne, polegające na tym, że jeden rolnik, na przykład, świadczył usługi ciągnikiem, drugi koparką do ziemniaków itd., czyli oni mogli te usługi wykonywać sobie nawzajem, były zwolnione z podatku dochodowego. I te usługi były rozszerzone także na firmy rolnicze. Na przykład niektórzy rolnicy zorganizowani są w formie spółek, czyli nie są rolnikami prowadzącymi indywidualną działalność. Wydaje mi się, że powód czy ta zasada… Pan minister powiedział, że dzisiaj te usługi już nie mają uzasadnienia, bo wszyscy mają maszyny. Mnie się wydaje, że powinno być wręcz odwrotnie, że powinniśmy dążyć do tego, żeby było racjonalne gospodarowanie maszynami, bo rolnik nie musi kupować wszystkich maszyn i urządzeń, powinien kupować tylko te, które rzeczywiście pasują i są wystarczające do jego gospodarstwa. W ostatnich czasach mieliśmy, niestety, doświadczenie tego rodzaju, że część rolników kupowała zbyt duże maszyny, zbyt dużo maszyn i z tego powodu mieli oni różnego rodzaju kłopoty. To jest jeden problem. Tak że chciałbym prosić pana dyrektora o wyjaśnienie w bardziej pogłębiony sposób, żeby wyraźniej było widać kontekst, kto będzie w dalszym ciągu zwolniony z podatku od dochodów pochodzących z wynajmu maszyn, urządzeń dla innych rolników. Minister mówił, że było dużo nadużyć, że niektórzy wykorzystywali jakieś firmy, przedsiębiorstwa itd. Wydaje mi się, że ta sprawa powinna być bardziej precyzyjnie wyjaśniona.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#SenatorKazimierzKleina">I teraz drugie pytanie. Kwestia podatku od wartości nieruchomości. Rozumiemy to w ten sposób, że chodzi o opodatkowanie nieruchomości wielkopowierzchniowych, głównie sieci sklepów, galerii itd. Nie udaje się przeprowadzić operacji związanej z podatkiem… Tym, którego wejście w życie ciągle przesuwamy. I moje pytanie jest takie: kto będzie płacił ten podatek – czy właściciel nieruchomości, czy firma, która na niej gospodaruje? Bo dzisiaj często jest tak, że kto inny jest właścicielem wielkopowierzchniowych sklepów, a kto w nich gospodaruje. Czyli nie każda sieć handlowa jest właścicielem nieruchomości, często jest nim ktoś inny. Bywa tak, że to są nawet indywidualni właściciele, a nie jakieś wielkie korporacje itd. Czasem to indywidualny człowiek wybudował taką czy inną nieruchomość. Kto będzie, według tych przepisów, płacił podatek: czy właściciel nieruchomości, czy ten, który w niej operuje, ją wydzierżawia itd.?</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#SenatorKazimierzKleina">O kwestię farmaceutów zapytała pani senator.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#SenatorKazimierzKleina">Jest jeszcze kwestia zmiany ryczałtu za wynajem mieszkania z 8,5% do… Dla wynajmujących okazjonalnie on ma wzrosnąć do 12,5%, a więc jest wyraźny wzrost tego opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#SenatorKazimierzKleina">Mam jeszcze jedno pytanie, bo chyba nie zostało to do końca wyjaśnione czy mogłem tego nie zauważyć, a ta sprawa też budziła wątpliwości. Dotyczy ona art. 7, który wyłącza z kosztów uzyskania przychodów odsetki od wszelkiego zadłużenia związanego z nabyciem udziałów lub akcji spółek, w sytuacji gdy odsetki od tego długu pomniejszyłyby dochód do opodatkowania tak nabytej spółki. I dalej jest grupa przepisów związanych z art. 7 ustawy… Zaliczenie odsetek do kosztów, tak. I to tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Pan senator Czarnobaj…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#SenatorKazimierzKleina">Aha, przepraszam, jeszcze jedna kwestia. Jest jeszcze problem tłumaczy. Oni nie zostali zaliczeni do grupy tych, którzy są traktowani jako twórcy, mimo że dzieła tłumaczy są utworami odrębnymi w świetle prawa autorskiego, czyli mają taki charakter jak dzieło indywidualne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Pan senator Czarnobaj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#SenatorLeszekCzarnobaj">Panie Przewodniczący! Panie Dyrektorze!</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#SenatorLeszekCzarnobaj">Pierwsza sugestia, prośba do pana przewodniczącego. Czy po tej rundzie pytań senatorów – ja zaraz zadam pytania, nie wszystkie może, ale ze 2 –moglibyśmy poprosić, aby pan przewodniczący umożliwił zadanie pytań gościom? Będą bardziej precyzyjne w sensie jednostkowym i to pozwoli nam już pewnych nie zadawać, które zapewne chcielibyśmy zadać.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#SenatorLeszekCzarnobaj">Tak więc teraz kilka ogólnych pytań.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#SenatorLeszekCzarnobaj">Panie Dyrektorze, tym projektem ustawy wprowadzacie państwo nowy podatek, podatek od nieruchomości komercyjnych. W opinii Biura Legislacyjnego… Ja bym chciał usłyszeć od państwa opinię na temat konstytucyjności tego fragmentu projektu ustawy. To jest jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#SenatorLeszekCzarnobaj">O likwidacji zwolnień podatkowych dotyczących usług rolniczych mówił pan senator Kleina. Ale ja mam jeszcze pytanie ogólne.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#SenatorLeszekCzarnobaj">Panie Dyrektorze, czy celem tego projektu ustawy oprócz implementacji dyrektywy jest zwiększenie przychodów z podatków dochodowych? Nie wyszczególniam, z których. Czy celem jest uproszczenie systemu podatkowego, czy wprowadzenie większego fiskalizmu? Powiem jako osoba nie z branży, niemająca takiego doświadczenia jak panowie siedzący po tej stronie, że kiedy czyta się to, co państwo tu proponujecie i posłucha tego, o czym mówił pan minister, to można uznać, że właściwie najlepszą rzecz robicie państwo dla firm doradczych. One będą miały olbrzymie pole do popisu. Tak wynika z tego projektu ustawy. Ale może to jest tylko takie wrażenie. Dlatego prosiłbym o wskazanie celów, które państwo zakładacie, oprócz implementacji dyrektywy. Zwiększenie dochodów, uproszczenie podatków, zwiększenie konkurencyjności polskiej gospodarki? Chodzi o cele, które państwo sobie zakładaliście. A jak będą pytania i usłyszymy odpowiedzi, to wyrobimy sobie zdanie, czy to idzie właśnie w tym kierunku, o którym powiedziałem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Panie Senatorze, też nie mogę się doczekać głosów ze strony zaproszonych gości. Ale rozumiem, że państwo senatorowie zawsze mają pierwszeństwo na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Jeszcze pan senator Grabowski sygnalizował chęć zabrania głosu, tak więc może do tej tury pytań go dopiszemy.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Tak. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#SenatorArkadiuszGrabowski">Panie Przewodniczący, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#SenatorArkadiuszGrabowski">Panie Dyrektorze, mam pytanie niejako poszerzające wątek, który podjął senator Kleina. To też jest, jak myślę, temat znany. Chodzi o uwagi Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego dotyczące art. 15c, czyli właśnie odsetek jako kosztu podatkowego i kwoty wynikającej z dyrektywy, tych 30%, pułapu 30-procentowego przeliczanego na 3 miliony euro. Dlaczego w naszej, że tak powiem, nowelizacji znalazła kwota 3 milionów zł? Jest do tego złożona, zaproponowana przez związek poprawka.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#SenatorArkadiuszGrabowski">Pamiętam – przepraszam, ale pozwolę sobie to wtrącić – szereg wprowadzanych w wyniku dyrektyw unijnych ustaw, którymi nakładaliśmy kary na podmioty rynku finansowego i w tamtym wypadku akurat stosowaliśmy obniżki kar pierwotnie wynikających z dyrektyw. Są przecież takie możliwości. Dlaczego nie zastosowaliśmy wprost zapisów z dyrektywy? Tylko takie mam pytanie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Panie Dyrektorze, prosimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Panie i Panowie!</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Może zacznę od początku, od bardzo dobrego pytania: co jest celem tej ustawy? Celem tej ustawy jest uszczelnienie systemu podatkowego, który od kilkunastu lat bardzo mocno przecieka. Celem nie jest podwyższenie obciążeń podatkowych, tylko wyegzekwowanie 19-procentowej stawki podatku CIT od przedsiębiorców. Wszystkie działania, które przedsięwzięliśmy i zaproponowaliśmy w ustawie, służą właśnie zapobieganiu erozji bazy podatkowej, w tej chwili mocno dziurawej.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Jadę od końca. Dlaczego cienka kapitalizacja – to pytanie pana senatora – jest ograniczona do takiego bezpiecznego portu 3 milionów zł, a nie 3 milionów euro? Dlatego że z naszych kalkulacji wynika, że to jest właśnie odpowiednia kwota zadłużenia dla małych i średnich przedsiębiorstw i ona odpowiada jakby wielkości polskiej gospodarki przy benchmarku do gospodarek europejskich.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Czy napędzamy pracę organizacjom doradców podatkowych? Tak, jak najbardziej, zdaję sobie z tego sprawę, tylko mam nadzieję, że zamiast doradzania przy agresywnych optymalizacjach podatkowych, będą oni doradzali przy compliance, czyli jak stosować przepisy. Tak więc wydaje mi się, że to jest akurat bardzo dobra zmiana.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Co do nowego podatku minimalnego od nieruchomości odpowiadam, że nie jest żaden podatek handlowy, to nie jest żaden podatek katastralny. Skąd w ogóle wzięła się ta koncepcja? To jest również, Szanowni Państwo, odpowiedź na obserwowany trend polegający na tym, że od nieruchomości komercyjnych w Polsce praktycznie nie płaci się żadnego podatku dochodowego. Mówię o podatku dochodowym. I nasza koncepcja, te 0,35% miesięcznie, to jest połowa zwrotu z kapitału, czyli zysk przedsiębiorcy, gdyby nie stosował różnych wybiegów optymalizacyjnych i płacił wtedy podatek dochodowy. Już wyjaśniam to na przykładzie. Załóżmy, że inwestycja w nieruchomość wynosi 100 milionów zł. Ten kto inwestuje 100 milionów zł w nieruchomość komercyjną, spodziewa się przynajmniej 5% zwrotu z kapitału rocznie. Takie są twarde statystyki. Państwo polskie chciałoby zobaczyć podatek od tego 5-procentowego zysku. W związku z tym chcemy zmusić przedsiębiorców, którzy inwestują w nieruchomości komercyjne, żeby zapłacili podatek dochodowy. Dla uczciwie płacących przedsiębiorców podatek dochodowy będzie zupełnie nieodczuwalny, dlatego że odliczą go sobie od całości zobowiązania w podatku dochodowym. Innymi słowy, miesięcznie zadeklarowany podatek w wysokości 0,35% będzie skonsumowany przez ich podatek dochodowy, który normalnie płacą. Ci natomiast, którzy do tej pory w ogóle nie płacili podatku od nieruchomości komercyjnej, w końcu go zapłacą. I to jest właśnie pomysł na taki dorozumiany ryczałt podatkowy, który zapłaci przedsiębiorca inwestujący w nieruchomość komercyjną. Odpowiadam teraz na pytanie, kto będzie płacił ten podatek. Będzie go płacił właściciel, a nie wynajmujący, bo to właściciel osiąga zysk z wynajmu nieruchomości komercyjnej.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Co do kwestii tzw. debt push down, czyli przepisu, który limituje koszty odsetek przy nabyciu przedsiębiorstwa, zauważamy również trend, który jest eliminowany przez europejskie legislacje, polegający na zakupie polskich spółek, dochodowych polskich spółek, opartym na pewnym schemacie podatkowym. Ten schemat podatkowy zawiera zawiązanie spółki celowej, która dostaje finansowanie na zakup polskiego przedsiębiorcy, a następnie jest łączona z polskim przedsiębiorcą, tak że koszty kredytu na zakup polskiego przedsiębiorcy spłaca sam polski przedsiębiorca. Ja nie wiem, czy to jest dla wszystkich zrozumiałe, ale prowadzi…</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Okej.</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">…Ale prowadzi to do sytuacji, w której to kupowany spłaca kredyt zaciągnięty przez kupującego. Jest to sytuacja ze wszech miar niepożądana z punktu widzenia polskiego fiskusa, bo przedsiębiorstwo, które do tej pory przynosiło zyski, ich nie przynosi, dlatego że spłaca odsetki od zakupu. Chcemy tę sytuację wyeliminować.</u>
          <u xml:id="u-46.9" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Co do kwestii reklamy i uwag stowarzyszenia farmaceutów, proszę państwa, odpowiadam, że usługi niematerialne są jedną z możliwości obniżania bazy podatkowej w Polsce. My limitujemy możliwość zaliczania w koszty tych usług, ale świadczonych wyłącznie pomiędzy przedsiębiorcami powiązanymi kapitałowo. W związku z tym, jeżeli polski przedsiębiorca chce kupić reklamę od spółki niepowiązanej kapitałowo, to ten limit w ogóle nie obowiązuje. Jeżeli jednak chce kupić reklamę od spółki powiązanej kapitałowo, to może to zrobić i zaliczyć w koszty po uzyskaniu od szefa KAS-u glejtu, który nazywa się uprzednim porozumieniem cenowym. Tak że wtedy wrzuca to w koszty. To wymaga, oczywiście, więcej zachodu, ale dzięki temu państwo polskie wie, jakie koszty ponosi dany przedsiębiorca i czy są to koszty rynkowe. W związku z tym my nie przyjmujemy tej uwagi. Chcemy mieć w sposób oczywisty większą kontrolę nad wypływem kosztów.</u>
          <u xml:id="u-46.10" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">I ostatnia sprawa. Mam nadzieję, że o niczym nie zapomniałem.</u>
          <u xml:id="u-46.11" who="#Gloszsali">Rolnicy.</u>
          <u xml:id="u-46.12" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Rolnicy, tak. Rzecz dotyczy 900 podmiotów, bo jest to zwolnienie z CIT, nie PIT. To, co chcemy zlikwidować, to jest podatek od dochodów przedsiębiorcy będącego osobą prawną. I nie widzimy tutaj… Znaczy rolnik może wynająć sobie maszynę od przedsiębiorcy, który para się wynajmem maszyn rolniczych. Nie widzimy uzasadnienia, dla którego przedsiębiorca miałby dostawać jakieś dodatkowe zwolnienie podatkowe. Tym bardziej że widzieliśmy dziesiątki przykładów, które prowadziły do pewnego wynaturzenia tego systemu. Tak że chcielibyśmy to wyeliminować. Sprawa dotyczy, podkreślam, 900 podmiotów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Jeszcze pan senator Grabowski. Potem pan senator Włosowicz, pan senator Czarnobaj – wbrew intencji dopuszczenia najpierw…</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Rozumiem. Ale myślę, że nasza dyskusja byłaby znacznie bardziej interesująca, gdybyśmy posłuchali obecnych tu przedsiębiorców, którzy wysłali…</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#SenatorArkadiuszGrabowski">Panie Przewodniczący, ja tylko…</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Senator musi, więc proszę.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#SenatorArkadiuszGrabowski">…Uprzednie porozumienie cenowe. Z czego to wynika, bo nie z ustawy, z nowelizacji? Pan powiedział, że w drodze porozumienia z szefem KAS podmiot może, że tak powiem, zawrzeć takie porozumienie. I wtedy, tak rozumiem, bez limitu – oczywiście w ramach porozumienia – może zaliczać te usługi do kosztów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Uprzednie porozumienie cenowe to jest instytucja, która została opisana w ordynacji podatkowej i dlatego w naszej propozycji ustawowej odsyłamy do tej instytucji, Panie Senatorze. Zawracie uprzedniego porozumienia cenowego, na które dajemy przedsiębiorcom 2 lata… Zdajemy sobie sprawę, że to będzie dość gorący okres, żeby dogadać się z szefem KAS-u. Mamy więc nadzieję, że 24 miesiące to jest odpowiedni termin, w którym uprzednie porozumienia cenowe można zawrzeć. …Uleczy przedsiębiorcę z dolegliwości polegającej na niemożliwości rozliczania podatkowego tych kosztów, a nam, czyli Skarbowi Państwa, da lepsze narzędzia do analizy, czy te koszty są właściwe, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Co do uwag legislacyjnych… Czy mam się do nich odnieść teraz, czy poczekamy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Poczekajmy. Już kilkakrotnie obiecywaliśmy, że dopuścimy do głosu zaproszonych gości, a pora jest późna. Do uwag legislacyjnych będzie pan mógł się odnieść także pod koniec naszego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę, kto z państwa, zaproszonych gości, chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę o włączanie mikrofonu i przedstawianie się na potrzeby stenogramu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PrezesZarzaduPolskiegoZwiazkuPracodawcowPrzemysluFarmaceutycznegoZdzislawSabillo">Zdzisław Sabiłło, Polski Związek Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego. Reprezentuję branżę farmaceutyczną, która już kilkakrotnie była tutaj przez państwa przywoływana.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PrezesZarzaduPolskiegoZwiazkuPracodawcowPrzemysluFarmaceutycznegoZdzislawSabillo">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#PrezesZarzaduPolskiegoZwiazkuPracodawcowPrzemysluFarmaceutycznegoZdzislawSabillo">Chciałbym w imieniu naszego związku zgłosić uwagi do art. 2 pkt 18 ust. 1 w zakresie art. 15e, gdyż według nas procedowana ustawa w sposób zapewne niezamierzony, jednak uderza zdecydowanie w krajowy przemysł farmaceutyczny, a przecież krajowy przemysł farmaceutyczny zapewnia bezpieczeństwo lekowe państwa. My wnosimy o to, żeby z obecnego brzmienia przepisu, tam gdzie są wymienione usługi, które mają być wyłączone z kosztów uzyskania przychodu, takie jak doradcze badania rynku, usługi reklamowe, usługi zarządzania etc., zostały wyłączone usługi reklamowe. Przede wszystkim, powyższa zmiana nie będzie miała wpływu na realizację celu ustawy, tj. na przeciwdziałanie wyprowadzaniu zysków z Polski przez koncerny międzynarodowe. Koncerny te, otwierając swoje spółki w Polsce, powołują je w pierwszej kolejności w celu uruchomienia promocji i sprzedaży swoich produktów. Lokalne struktury tworzone przez takie firmy mają za zadanie dostosować przekaz reklamowy do specyfiki krajowego rynku. W rezultacie centrale tych korporacji są wyłącznie biorcami usług reklamowych, a nie dawcami, tj. nie obciążają polskich spółek zależnych opłatami za usługi reklamowe, lecz je nabywają od polskich spółek córek. Brak zmiany ustawy spowoduje zmniejszenie wpływu do budżetu państwa z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych. Z uwagi na to, że zmniejszy się dochodowość grup kapitałowych osiągających zyski w Polsce, nastąpi ograniczenie zdolności do ekspansji międzynarodowej i zmniejszenie konkurencyjności krajowych podmiotów branży farmaceutycznej poprzez penalizację modeli biznesowych funkcjonujących w tej branży, które wynikają z obecnie obowiązującego prawa, czyli ustawy – Prawo farmaceutyczne i ustawy o refundacji leków.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#PrezesZarzaduPolskiegoZwiazkuPracodawcowPrzemysluFarmaceutycznegoZdzislawSabillo">W przypadku grup kapitałowych, których siedziby i miejsce sprawowania zarządu znajdują się na terytorium Polski, powszechną praktyką podczas podejmowania decyzji o ekspansji międzynarodowej jest powoływanie zagranicznych spółek reklamowych, mających za zadanie promocję produkcji polskich przedsiębiorców za granicą. Pozostawienie usług reklamowych w dyspozycji proponowanego artykułu oznaczałoby w praktyce ograniczenie ekspansji międzynarodowej i konieczność zmiany istniejących modeli biznesowych w eksporcie w postaci przesunięcia zysku generowanego ze sprzedaży do jurysdykcji zagranicznej, tak aby móc z niego finansować działalność reklamową na tamtejszym rynku. To stanowiłoby w konsekwencji ograniczenie w realizacji strategii odpowiedzialnego rozwoju oraz zmniejszenie wpływu do budżetu państwa z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych. Zwracamy jednocześnie uwagę, że pozostawienie usług reklamowych w dyspozycji art. 15e doprowadzi do nieuzasadnionej penalizacji spółek branży farmaceutycznej – i chcę to bardzo mocno podkreślić – które ze względu na uwarunkowania prawne wynikające z przepisów ustawy – Prawo farmaceutyczne i ustawy o refundacji leków prowadzą działania reklamowe poprzez powołaną do tego specjalnie spółkę marketingową, świadczącą usługi na rzecz spółki sprzedażowej. Po prostu jesteśmy zmuszeni przez zapisy ustawy refundacyjnej – jeszcze raz to podkreślam – do tworzenia dualnych struktur sprzedażowych i marketingowych. Zapisy, które państwo proponują, mogą bardzo spenalizować naszą branżę. A nasza branża finansuje się w sposób bardzo specyficzny, co w żaden sposób nie jest od nas uzależnione. W świetle powyższego bardzo prosimy o przyjęcie naszej poprawki. Nieuwzględnienie jej uderzy w krajowy przemysł farmaceutyczny, zapewniający bezpieczeństwo lekowe Polski. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Proszę państwa, ze względu na późną porę wprowadzę limit czasowy wystąpień – 3 minuty. Będę włączał stoper i egzekwował przestrzeganie tego limitu. Prosiłbym państwa także o nieodczytywanie przesłanych materiałów. Mieliśmy okazję się z nimi zapoznać. Prosimy o wypowiedzi mające za zadanie podkreślenie istotnych punktów z przesłanych wcześniej wystąpień bądź też stanowią one nową argumentację, z którą komisja nie mogła się wcześniej zapoznać.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Oczywiście proszę mi wybaczyć, że zgłaszam tę uwagę po pańskim wystąpieniu, ale nie odnosi się ona do jego jakości, jest to uwaga porządkująca, która pozwoli nam przyspieszyć pracę komisji.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Tak więc bardzo proszę. kto z państwa chciałby zabrać głos w ramach przyznanych 3 minut? Dopuszczę 4–5 głosów i potem poproszę pana dyrektora o ustosunkowanie się do tych wypowiedzi. Następnie poproszę kolejną piątkę. Taką procedurę byśmy zastosowali, znaną zresztą w Senacie.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę…</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#Gloszsali">Było pytanie.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Aha. Bardzo prosimy panią o przedstawienie się i zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzedstawicielPolskoFrancuskiejIzbyPrzemyslowoHandlowejAgnieszkaWnuk">Agnieszka Wnuk. Reprezentuję Polsko-Francuską Izbę Przemysłowo-Handlową.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PrzedstawicielPolskoFrancuskiejIzbyPrzemyslowoHandlowejAgnieszkaWnuk">Chciałabym zgłosić uwagę do art. 2 pkt 18 nowelizacji, czyli art. 15e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Firmy zrzeszone w izbie rozumieją powody wprowadzenia limitu odliczalności usług niematerialnych i opłat licencyjnych nabywanych od spółek powiązanych, od podmiotów powiązanych, niemniej jednak sposób sformułowania przepisu powoduje, że efekty jego wprowadzenia mogą się z tym celem rozminąć. Rozumiemy, że ustawodawcy chodzi o ograniczenie czy wyeliminowanie pewnych schematów optymalizacyjnych, uszczelnienie systemu, niemniej jednak zakres przepisu, czyli właśnie rodzaje usług objętych limitem i taki bezwarunkowy jego charakter powodują, że wszyscy podatnicy, wszystkie firmy na tym ucierpią.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#PrzedstawicielPolskoFrancuskiejIzbyPrzemyslowoHandlowejAgnieszkaWnuk">Rozumiem, że ten problem został zauważony również przez Ministerstwo Finansów. Pan minister w swoim wystąpieniu wspominał o 2 zabezpieczeniach wprowadzonych w ustawie. Pierwsze zabezpieczenie, czyli APA, uprzednie porozumienie cenowe, jest rzeczywiście środkiem, który pozwoli nie stosować tego limitu, niemniej jednak uzyskanie uprzedniego porozumienia cenowego jest kosztowne i skomplikowane. Dotychczasowa historia pokazuje, że w ciągu 10 lat, w okresie 2005–2015 zostały zawarte 43 takie porozumienia. Z perspektywy firm stowarzyszonych zdecydowanie ważniejsze jest drugie zabezpieczenie, o którym mówił pan minister, czyli art. 15e ust. 11, wprowadzający możliwość niestosowania limitów w określonych przypadkach. I tak art. 15e ust. 11 pkt 1 wprowadza zasadę, zgodnie z którą, jeżeli nabywane usługi czy ponoszone wydatki na opłaty licencyjne są bezpośrednio związane z wytworzeniem lub nabyciem przez podatnika towaru lub usługi, to limitu nie stosujemy. W ocenie izby tak sformułowany przepis rodzi daleko idące wątpliwości, jak należy rozumieć bezpośredni związek. Rozumiemy, że ministerstwo dąży do tego, żeby wyeliminować obniżanie, sztuczne obniżanie podstawy opodatkowania poprzez ponoszenie na rzecz podmiotów niepowiązanych kosztów z tytułu usług, a nie do tego, żeby uniemożliwić zaliczanie do kosztów rzeczywiście potrzebnych usług. I z tego względu proponujemy pewną korektę, doprecyzowanie pktu 1, tak aby nadać mu brzmienie: „ograniczenie, o którym mowa w ust. 1, nie ma zastosowania do kosztów usług, opłat i należności, o których mowa w ust. 1, które są wykorzystywane przez podatnika do wytworzenia, nabycia lub sprzedaży towarów lub wyświadczenia usług”. Czyli chcielibyśmy sformułowanie „bezpośrednio związane” zastąpić wyrazami „wykorzystywane przez podatnika do wytworzenia” i również dodać, że do sprzedaży, bo w przypadku firm dystrybucyjnych może być ważne również to, żeby w razie korzystania z usług na potrzeby sprzedaży mogły skorzystać z tego wyłączenia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Kto z państwa czeka w kolejce?</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#Gloszsali">Pan.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo prosimy zgłaszającą się osobę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#SekretarzRadyPodatkowejwKonfederacjiLewiatanPrzemyslawPruszynski">Przemysław Pruszyński, Konfederacja „Lewiatan”.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#SekretarzRadyPodatkowejwKonfederacjiLewiatanPrzemyslawPruszynski">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowny Panie Dyrektorze! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#SekretarzRadyPodatkowejwKonfederacjiLewiatanPrzemyslawPruszynski">Jeśli chodzi o uwagi do art. 15e ust. 1 zgłoszone przez Związek Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego i Polsko-Francuską Izbę Przemysłowo-Handlową, to Konfederacja Lewiatan także je zgłasza i potwierdza wątpliwości. Jeśli chodzi o wysokość limitowania, czyli kosztów niematerialnych, które przekroczą 5% nadwyżki EBITDA, to przedsiębiorcy bardzo często zgłaszali postulat, aby ten limit zwiększyć, na przykład do 30% nadwyżki przychodów. Ten obecnie zaproponowany jest po prostu rażąco niski i nie uwzględnia wypracowanych w firmach modeli biznesowych. To tyle tytułem uzupełnienia uwag do art. 15e zgłoszonych przez moich przedmówców.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#SekretarzRadyPodatkowejwKonfederacjiLewiatanPrzemyslawPruszynski">Jeśli chodzi o dodatkowy podatek od aktywów, to także chcielibyśmy wskazać, że w odbiorze przedsiębiorców jest to kolejna próba wprowadzenia podatku od handlu, który, jak już wiemy, został zakwestionowany przez Komisję Europejską i w tej chwili jego pobór jest zawieszony. Niemniej jednak dodatkowo chcielibyśmy zwrócić uwagę na to, że ten podatek nie tylko nie będzie wyrównywał ubytków, o których projektodawca mówił, dotyczących niezapłaconego podatku dochodowego, lecz będzie także opodatkowywał nieruchomości, które w ogóle nie przynoszą zysków, czyli są w trakcie remontu albo jest poszukiwany ich najemca.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#SekretarzRadyPodatkowejwKonfederacjiLewiatanPrzemyslawPruszynski">Na potwierdzenie tego chciałbym zwrócić uwagę na raport Narodowego Banku Polskiego, który ocenił sytuację na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w 2015 r. W raporcie wskazano na narastającą nierównowagę pomiędzy wolniej rosnącym popytem na nieruchomości komercyjne a bardzo szybko rosnącą ich podażą. Zwrócono też uwagę, że konsekwencją tego są spadające stawki czynszów i rosnące stopy pustostanów nieruchomości handlowych i biurowych. W rezultacie może to doprowadzić do ich bankructw. Uważamy, że ten podatek tylko przyspieszy ten proces. Co ciekawe, raport Narodowego Banku Polskiego był wcześniej wykorzystywany jako argument za tym, aby odstąpić od wprowadzenia spółek rynku wynajmu nieruchomości, właśnie ze względu na nierentowność wielu nieruchomości komercyjnych.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#SekretarzRadyPodatkowejwKonfederacjiLewiatanPrzemyslawPruszynski">Chciałbym także zwrócić uwagę na dodawany przepis odnoszący się do podwyższenia limitu 50% kosztów uzyskania przychodu dla twórców. W dodawanym ust. 9b w pkcie 2 jest odwołanie, że będzie można stosować te 50-procentowe koszty uzyskania przychodu do działalności badawczo-rozwojowej albo naukowo-dydaktycznej. Chciałbym zwrócić uwagę na to, że zwrot „naukowo-dydaktycznej” należałoby rozbić na wyrażenie „naukowej lub dydaktycznej”, ponieważ w zaproponowanym brzmieniu zmiana będzie budziła wątpliwości, czy z tych 50-procentowych kosztów uzyskania przychodu będą mogły skorzystać osoby zajmujące się wyłącznie działalnością naukową, ale nieprowadzące działalności dydaktycznej, lub osoby zajmujące się wyłącznie działalnością dydaktyczną, nieprowadzące działalności naukowej. Wydaje mi się, że rozbicie spowoduje…</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Proszę zmierzać do finału. Jesteśmy po czasie.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#SekretarzRadyPodatkowejwKonfederacjiLewiatanPrzemyslawPruszynski">…że ten przepis będzie budził mniej wątpliwości interpretacyjnych w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#SekretarzRadyPodatkowejwKonfederacjiLewiatanPrzemyslawPruszynski">Jeszcze na zakończenie odniosę się do limitów dotyczących niedostatecznej kapitalizacji. Także stoimy na stanowisku, że maksymalny dopuszczalny przez dyrektywę limit odliczenia nadwyżki wynoszący 3 miliony euro powinien obowiązywać polskich przedsiębiorców i zostać podniesiony z obecnie proponowanych 3 milionów zł. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę… Rozpoznaję prezesa Krajowej Rady Spółdzielczej, którego znam osobiście. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PrezesZarzaduKrajowejRadySpoldzielczejMieczyslawGrodzki">Mieczysław Grodzki, Krajowa Rada Spółdzielcza.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PrezesZarzaduKrajowejRadySpoldzielczejMieczyslawGrodzki">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PrezesZarzaduKrajowejRadySpoldzielczejMieczyslawGrodzki">Proszę państwa, przed chwilą przedmówca wspomniał o artykule o ograniczonej liczbie zawodów, których przedstawiciele mogą korzystać ze zwolnienia 50-procentowego. Z racji tego, że jestem inżynierem budownictwa, dzielnie uczestniczę w akcji „Mieszkanie +”. I chciałbym powiedzieć, że niedodanie do tej listy inżynierów budownictwa spowoduje, że zdecydowanie wzrosną koszty usług projektowych. A chyba to nie było celem ustawy. Oczywiście inne zawody są w tym katalogu, a nasz nie jest, więc chciałbym prosić o ewentualne ponowne rozpatrzenie tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#PrezesZarzaduKrajowejRadySpoldzielczejMieczyslawGrodzki">W naszym wystąpieniu, Krajowej Rady Spółdzielczej, które tu skierowaliśmy, jest zapis o bankach spółdzielczych i SKOK-ach, dlatego na prośbę pana senatora nie będę tego powtarzał, faktycznie uzasadnienie jest pełne, długie, wyczerpujące i tylko je podtrzymuję. W drugim punkcie naszego wystąpienia mówimy o spółdzielniach rolniczych i kółkach rolniczych, które korzystały z 40-procentowego zwolnienia w przypadku produkcji nierolniczej, a środki kierowano na rozwój produkcji rolniczej. Cofnięcie tego zwolnienia spowoduje, że pogorszy się i tak mała opłacalność gospodarstw spółdzielczych, uszczupli to ich bazę finansową normalnego funkcjonowania, a sami państwo wiecie, jaka jest opłacalność w rolnictwie. Dotychczas środki z nierolniczej działalności stanowiły wydatną pomoc kierowaną na rozwój działalności rolniczej. Ja tylko tyle. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę kolejną osobę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#CzlonekRadyPodatkowejwKonfederacjiLewiatanPawelMazurkiewicz">Paweł Mazurkiewicz, Konfederacja „Lewiatan”.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#CzlonekRadyPodatkowejwKonfederacjiLewiatanPawelMazurkiewicz">Wysoka Komisjo! Panie Przewodniczący! Panie Dyrektorze!</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#CzlonekRadyPodatkowejwKonfederacjiLewiatanPawelMazurkiewicz">Chciałbym się odnieść do zmiany proponowanej w art. 2 pkt 17, odnoszącej się do nowego brzmienia artykułu… w ogóle do art. 15ca. Ten przepis został dopisany do ustawy, niestety, w czasie prac parlamentarnych. On nie był przedmiotem przedłożenia rządowego i wydaje się, że w trakcie prac parlamentarnych, niestety, nastąpił tu jakiś poślizg. Przede wszystkim, przepis ten nie jest w żaden sposób komplementarny czy nie stanowi żadnej sensownej całości w połączeniu z art. 15c, czyli jest jakby krokiem troszeczkę w bok albo w innym kierunku. Pomijam jego celowość i sensowność, ale zasadnicze zaniepokojenie budzi sposób sformułowania go od strony językowej. Otóż mowa w tym przepisie o tym, że w przypadku gdy koszty finansowania dłużnego przekraczają wartość finansowania, koszt finansowania, czyli odsetki, ma przekraczać wartość finansowania, czyli pożyczkę. To jest możliwe chyba wtedy, gdy stopa odsetek przekracza 100%. Wydaje się, że nigdy ten przepis nie był przedmiotem konsultacji. Rozwiązanie z art. 15c, mimo że krytykowane i pewnie mające słabe strony, stanowi jednak pewną spójną całość. Dlatego wydaje się, że dopisek sejmowy, który został dodany w trakcie prac w komisji finansów publicznych, właśnie ten nieszczęsny art. 15ca, to jest po prostu chyba pomyłka. Dlatego jest pytanie, czy na tym etapie prac legislacyjnych nie należałoby tej pomyłki skorygować. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę, kolejna osoba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzedstawicielInternationalPaperDariuszLyko">Dariusz Łyko, International Paper.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#PrzedstawicielInternationalPaperDariuszLyko">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#PrzedstawicielInternationalPaperDariuszLyko">Jako firma będąca na rynku w Polsce już 25 lat i inwestująca dosyć dużo w Polsce, kilka miliardów złotych, mamy…</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#Gloszsali">Bliżej mikrofonu proszę…</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#PrzedstawicielInternationalPaperDariuszLyko">…kilka uwag do tej ustawy. Dwa podstawowe zastrzeżenia postaram się teraz przekazać.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#PrzedstawicielInternationalPaperDariuszLyko">Przede wszystkim mamy uwagi do art. 16 ust. 1 pkt 13, który dotyczy odsetek od zadłużenia związanego z nabyciem udziałów i akcji, oraz do omawianego już tutaj przez pana ministra podziału na źródła przychodów z zysków kapitałowych i pozostałych źródeł. W naszym pojęciu oba te artykuły, tak je czytamy, działają retroaktywnie, czyli zwiększają obciążenia podatkowe ze skutkiem retroaktywnym, czyli działają wstecz, co z punktu widzenia przepisów podatkowych, i nie tylko, jest rzeczą co najmniej dziwną. Zmniejsza to oczywiście zaufanie inwestorów zagranicznych do stabilności przepisów w Polsce. Widzimy więc konieczność wprowadzenia regulacji przejściowych w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#PrzedstawicielInternationalPaperDariuszLyko">Druga sprawa, związana z koszykami. Wprowadza się źródła przychodów, tak jak powiedziałem, z zysków kapitałowych i pozostałych, co w praktyce dotknie całą działalność inwestycyjną opierającą się na transakcjach zakupu udziałów i akcji. Widzimy tutaj, że dyskryminuje się podmioty, które inwestują w udziały lub akcje, bo odbiera się tymże podmiotom możliwość zaliczenia odsetek od zaciągniętych pożyczek, kredytów do kosztów uzyskania przychodu, podczas gdy w przypadku zainwestowania w aktywa rzeczowe takich regulacji tutaj nie widzimy. Naszym zdaniem należałoby rozróżnić inwestycje krótkoterminowe i długoterminowe, a w przypadku inwestycji długoterminowych wprowadzić regulacje odmienne od tych, które są w tej ustawie. Niewprowadzenie ich doprowadzi do negatywnego postrzegania przepisów przez inwestorów, także zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#PrzedstawicielInternationalPaperDariuszLyko">Jeszcze chciałem podnieść…</u>
          <u xml:id="u-61.8" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Już minęły 3 minuty, jeśli więc mogę prosić…</u>
          <u xml:id="u-61.9" who="#PrzedstawicielInternationalPaperDariuszLyko">Okej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Tak. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">5 pytań. Bardzo proszę…</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">6 nawet? 6. No proszę. Wyszło, jak liczę.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Tak że bardzo proszę, Panie Dyrektorze, o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Zacznę od końca. Przepisy dotyczące limitowania odsetek, tzw. debt push down, zostaną wprowadzone w 2018 r., a więc nie widzę tu żadnej retroaktywności. Z perspektywy Ministerstwa Finansów ta działalność była działalnością agresywnej optymalizacji podatkowej i nie możemy zezwolić na to, żeby inwestor, który już dokonał takiej transakcji, po prostu ją kontynuował. My nie postrzegamy tego jako niepewność prawa, tylko jako zamknięcie pewnej opcji optymalizacji podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Co do koszyków to jest to rozwiązanie przyjęte już na bazie podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie mogę rozliczać strat, które poniosłem na giełdzie, razem z zyskami, które mam, pracując zawodowo. Nie widzę tu żadnej dyskryminacji, tym bardziej że większość jurysdykcji światowych przyjęło tego rodzaju rozwiązania. Podział na koszyki zysków operacyjnych i zysków kapitałowych, naszym zdaniem, wręcz sprzyja odpowiedniej konkurencji przedsiębiorstw. Do tej pory bardzo często obserwowaliśmy hodowanie sztucznych strat kapitałowych po to, żeby zjadać zysk z działalności operacyjnej. Myślę, że tego rodzaju rozwiązanie uporządkuje tę sytuację.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Co do uwagi Lewiatana do art. 15ca to oczywiście można się wyzłośliwiać nad brzmieniem przepisu, ale dla nas on jest w miarę czytelny, odnosi się do zdolności kredytowej spółki powiązanej. Chcemy zezwolić na odliczenie, w ramach limitów cienkiej kapitalizacji, tylko limitu kosztów ze zdolności kredytowej spółki powiązanej.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Co do uwag Krajowej Rady Spółdzielczej to, Panie Prezesie, inny sposób liczenia limitu, chodzi o art. 15, dla SKOK-ów i banków jest już skonsumowany, ta poprawka została wprowadzona.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Co do 50% kosztów uzyskania przychodów ryczałtowych to pracowaliśmy nad propozycją ministra kultury, którą trochę rozszerzyliśmy. Również obserwujemy, że wielu przedstawicieli zawodów, które nie są per se twórcze, do tej pory korzystało z tej ulgi: rzesze prawników, księgowych, konsultantów. My chcemy, żeby to byli prawdziwi twórcy. Wydaje mi się, że zbierzemy jeszcze jakiś odzew z rynku i tych ewentualnie pominiętych będziemy starali się w latach przyszłych uwzględniać w uldze dla twórców.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Co do podatku od aktywów, o którym z jakimś niezrozumiałym uporem Lewiatan mówi, to nie jest żaden podatek od aktywów. Tłumaczyłem to już wielokrotnie i na łamach prasy, i tutaj. To jest podatek od czynszu dzierżawnego hipotetycznego, który pan odlicza od swojego CIT. Tak więc proszę nie twierdzić z niezrozumiałym dla mnie uporem, że jest to podatek handlowy czy podatek od aktywów, bo to nie jest podatek od aktywów, to jest po prostu pewien ryczałt podatkowy, który można odliczyć od CIT.</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">I wreszcie pytanie, które zadał pan prezes Sabiłło. Zanotowałem sobie cytat z przeczytanej przez pana opinii, że spółki nabywają usługi reklamowe od polskich spółek córek. Nie bardzo rozumiem, gdzie jest problem, bo skoro nabywają je od polskich spółek córek, to dla polskich spółek córek jest to przychód, a nie koszt, nie widzę więc tutaj problemu z jakimkolwiek limitem. Gdyby było odwrotnie, to mają państwo możliwość uzyskania uprzedniego porozumienia cenowego i wrzucenia sobie tego w koszty.</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Co do uwag izby polsko-francuskiej to nie zgadzamy się z nimi. Art. 15e pkt 11 jest napisany zgodnie z naszą intencją, to znaczy, że chodzi tu o koszty opłat i należności bezpośrednio związane z wytworzeniem, nabyciem przez podatnika towaru lub świadczenia usługi. To jest taki swoisty benefit test, w którym pokazujemy, że to co nabyliśmy od podmiotu powiązanego… Podkreślam raz jeszcze: to jest podmiot powiązany. Przecież jest całe mnóstwo usług, które kupujemy od niepowiązanych podmiotów na rynku, i na to nie ma żadnych limitów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Kolejne osoby. Bardzo proszę. Pan po mojej lewej.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzedstawicielBusinessCentreClubJacekMatarewicz">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowny Panie Dyrektorze! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę o przedstawienie się.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#PrzedstawicielBusinessCentreClubJacekMatarewicz">Jacek Matarewicz, jestem przedstawicielem związku pracodawców Business Center Club.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#PrzedstawicielBusinessCentreClubJacekMatarewicz">Mamy zastrzeżenia do jednego przepisu, znaczy jednego przepisu, o którym jeszcze dzisiaj nie było mowy, może w ten sposób to ujmę. Chodzi mianowicie o przepis art. 23 ust. 1 pkt 45 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. To jest przepis zmieniany wskutek tej nowelizacji, czyli ustawy uchwalonej 27 października 2017 r. Wprowadza on ograniczenie, jeżeli chodzi o możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych wartości niematerialnych i prawnych, które podatnik otrzymał w drodze spadku lub darowizny. Ustawodawca wskazał, że podstawą zmiany jest m.in. konieczność uszczelnienia systemu podatkowego. Z takim poglądem nie można się zgodzić, wziąwszy pod uwagę fakt, że w Polsce zachodzi w tym momencie zmiana pokoleniowa, młodzi spadkobiercy przejmują majątki po rodzicach, po krewnych i pozbawienie, właśnie w wyniku wprowadzenia tej zmiany, tych ludzi możliwości rozliczenia kosztów uzyskania przychodu w związku z majątkiem, który otrzymują w drodze spadkobrania, wydaje się niesprawiedliwe i też sprzeczne z komunikatami wysyłanymi przez Ministerstwo Rozwoju i Ministerstwo Finansów. Przypomnę, że na stronie Rządowego Centrum Legislacji jest informacja, że wciąż jest procedowany projekt ustawy z 19 lipca 2017 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Z kolei na stronie Ministerstwa Finansów pojawiła się informacja, że po uchwaleniu tej ustawy ministerstwo zaproponuje jakieś nowe rozwiązania, tak żeby zniwelować te skutki. Mam więc pytanie, czy po prostu nie należałoby wprowadzić jakiejś poprawki do ustawy uchwalonej 27 października. To tyle. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę, kolejna osoba.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#Gloszsali">2 osoby.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">2 osoby na końcu stołu.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę o przedstawienie się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#EkspertPolskiegoZwiazkuPracodawcowPrzemysluFarmaceutycznegoPrzemyslawBonar">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#EkspertPolskiegoZwiazkuPracodawcowPrzemysluFarmaceutycznegoPrzemyslawBonar">Przemysław Bonar, ekspert podatkowy Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#EkspertPolskiegoZwiazkuPracodawcowPrzemysluFarmaceutycznegoPrzemyslawBonar">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#EkspertPolskiegoZwiazkuPracodawcowPrzemysluFarmaceutycznegoPrzemyslawBonar">Chciałbym się tylko odnieść do uwagi pana dyrektora à propos usług reklamowych i tego, że w przypadku ich nabywania od podmiotów krajowych w ogóle nie ma problemu. No właśnie jednak problem jest, dlatego że w przypadku spółek branży farmaceutycznej, spółki sprzedażowej i spółki reklamowej, a taki model jest na nas nałożony ustawą refundacyjną oraz ustawą – Prawo farmaceutyczne, sprzedawca produktów leczniczych, dostarczający je na rynek, nabywa usługi reklamowe od podmiotu dedykowanego, czyli od spółki reklamowej. Dotychczas zakup tych usług był neutralny dla fiskusa i dla grupy kapitałowej działającej w kraju, bowiem przychód z tytułu świadczenia usług reklamowych stanowił przychód spółki marketingowej, natomiast nabywanie tych usług było dla sprzedającego produkty kosztem uzyskania przychodów. W efekcie cała grupa realizowała marżę ze sprzedaży produktów po odjęciu kosztów reklamy i odprowadzała z tego tytułu podatek. Po wprowadzeniu ograniczenia usługi reklamowe dla spółki, która sprzedaje produkty lecznicze, będą nie w pełni odliczane podatkowo. W praktyce oznacza to, że nabywając usługi reklamowe od dedykowanej spółki reklamowej w ramach grupy, co wynika z przepisów refundacyjnych i prawa farmaceutycznego, w efekcie spółka nabywająca będzie penalizowana za to, że musi przestrzegać prawa. W związku z tym będzie przychód po stronie spółki reklamowej i nie w pełni koszt po stronie spółki sprzedającej. W rezultacie wdrożenia tego przepisu konkurencyjność polskich grup kapitałowych i polskich przedsiębiorstw farmaceutycznych w stosunku do koncernów międzynarodowych znacząco się pogorszy, co – jak rozumiemy – stoi w sprzeczności z celem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#EkspertPolskiegoZwiazkuPracodawcowPrzemysluFarmaceutycznegoPrzemyslawBonar">Dodajmy, że koncerny międzynarodowe, które działają na rynku polskim, mają struktury ustawione w taki sposób, że usługi reklamowe są nabywane od spółki polskiej na rzecz spółki zagranicznej. W związku z tym usługi reklamowe nie obciążają podatników polskich. Dodajmy również, że panaceum, o którym wspomina pan dyrektor, czyli uprzednie porozumienia cenowe, to jest rozwiązanie, po pierwsze, długotrwałe, po drugie, skomplikowane, po trzecie, mówimy o czymś, co – jak pan dyrektor powiedział – jest jeszcze w fazie koncepcyjnej, tak więc wprowadzamy przepis i rozwiązanie, o którym tak naprawdę podatnicy nie wiedzą. Będzie ono zatem pewnym dyskrecjonalnym mechanizmem traktowania podatników, co wydaje się zaprzeczeniem idei, którą przedstawiała też pani premier Szydło ostatnio w Krynicy, mówiąc o przepisach przychylnych dla polskich przedsiębiorców. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę, kolejna osoba.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Zgłaszał się pan? Nie, już się pan nie zgłasza. Świetnie.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Nie ma więcej zgłoszeń. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Bardzo proszę pana dyrektora o ustosunkowanie się do wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Co do reklamy w przemyśle farmaceutycznym to uprzednie porozumienie cenowe to nie jest nowy wynalazek, to jest coś, co już bardzo długo funkcjonuje w ordynacji podatkowej. Do tej pory podatnicy bądź nie chcieli z niego skorzystać, bądź twierdzili, że to jest bardzo trudna procedura. My uważamy, że nie jest to trudna procedura i będziemy zachęcali do jej stosowania, bo ona leczy z limitu kosztów przy zakupie usług od podmiotów powiązanych. To jest jedna rzecz. Druga rzecz. Proszę zwrócić uwagę, że refakturowanie kosztu reklamowego przez spółkę powiązaną również jest poza limitem, jeśli więc państwo legalnie będą refakturowali tylko te koszty, to nie będą w żaden sposób penalizowani ani nie zachwieje to kondycją finansową polskiego przemysłu farmaceutycznego. I trzecia rzecz. Jeżeli państwo się zorganizują w podatkową grupę kapitałową, to limity również nie będą państwa obowiązywały. Jest więc kilka sytuacji, które leczą polski przemysł farmaceutyczny z limitowania kosztów usług reklamowych.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#DyrektorDepartamentuPodatkowDochodowychwMinisterstwieFinansowMaciejZukowski">Było pytanie o ulgę przy dziedziczeniu bądź darowiznach. Proszę zwrócić uwagę na to, że nasza ustawa ma uszczelnić obecny system podatkowy. I widzimy problem z darowiznami i spadkobraniem, który się pojawia przy dziedziczeniu bądź przejmowaniu przedsiębiorstwa w ramach tych 2 czynności prawnych. Robi się wtedy coś, co nazywa się step-up, czyli podnosi się wartość przedsiębiorstwa. Istnieją potwierdzone przypadki, gdy zamortyzowane praktycznie do zera przedsiębiorstwo jest darowane po jego wartości rynkowej, a obdarowany ponownie zaczyna amortyzację, co z perspektywy fiskusa nie jest akceptowalne. Stąd przepis, który proponujemy w ustawie jako uszczelnienie systemu. Jednocześnie prowadzimy z Ministerstwem Rozwoju prace, które są oparte na założeniu kontynuowania amortyzacji w obu tych przypadkach, czyli w przypadku spadkobrania i w przypadku darowizny. Wkrótce będziemy publikowali wyniki tych prac, tak że na pewno wrócimy do pana z gotowym rozwiązaniem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Nie.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję. Zamykam dyskusję w takim razie.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Stawiam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Czy są inne wnioski? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem ustawy?</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#komentarz">(6)</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#komentarz">(1)</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#komentarz">(0)</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.13" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Pozostaje nam wybór sprawozdawcy. Jeśli państwo pozwolą, ja się podejmę tej roli.</u>
          <u xml:id="u-70.14" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-70.15" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.16" who="#PrzewodniczacyGrzegorzBierecki">Dziękuję państwu za udział w posiedzeniu, za wszystkie głosy, które z całą pewnością będą wykorzystane w dalszych pracach legislacyjnych. Ustawa będzie procedowana na tym posiedzeniu Senatu, więc zapewne będziemy mieli do rozpatrzenia poprawki, które zostaną zgłoszone w trakcie debaty. Tak że się z państwem nie żegnam. Do zobaczenia na następnym posiedzeniu komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 20 minut 16)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>