text_structure.xml 58.5 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Witam państwa. Otwieram posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu. Stwierdzam kworum. Dzisiejszy porządek posiedzenia obejmuje punkty: pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w sprawie upamiętnienia 145. rocznicy urodzin Wincentego Witosa (druk nr 3182) i punkt drugi: pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w sprawie uczczenia 100-lecia powstania gabinetu Ignacego Jana Paderewskiego (druk nr 3180). Czy są uwagi do porządku? Nie słyszę. Stwierdzam, że porządek dzienny został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Przystępujemy do jego realizacji. Punkt pierwszy – proszę pana posła Stefana Niesiołowskiego o uzasadnienie projektu uchwały z druku 3182. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Dziękuję, pani przewodnicząca. Tu są drobne poprawki, które ja częściowo zaakceptowałem. To zdaje się są poprawki Biura Legislacyjnego – te wytłuszczonym drukiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Troszkę głośniej, bo nie słyszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Dostałem tekst z naniesionymi poprawkami Biura Legislacyjnego. One są właściwie czysto techniczne, redakcyjne. Z dużą częścią się zgadzam, nie wiem czy mam po kolei je wymieniać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Nie. Jak będziemy rozpatrywać tekst, wtedy będę pytała o opinię pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Generalnie – poza niektórymi, zgadzam się z nimi i tekst akceptuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Będziemy rozpatrywać akapitami. To wszystko, tak? Myślę, że sprawa jest oczywista. Ale może jednak ktoś z państwa posłów ma pytanie lub uwagi? Jeśli nie ma to zamykam pierwsze czytanie i przystępujemy do rozpatrzenia tekstu uchwały. Macie państwo propozycje Biura Legislacyjnego, ale tradycyjnie będziemy rozpatrywać akapitami.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Rozpoczniemy od tytułu. Czy są do niego uwagi? Nie ma. A czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tego tytułu? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">To przystępujemy do akapitu pierwszego. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Szanowni państwo, w akapicie pierwszym proponujemy zastąpić pierwszy przecinek po wyrazach „Wincenty Witos” myślnikiem. Kolejna uwaga dotyczy rezygnacji z przecinka pomiędzy „ludowego” a „urodził się”. Następne proponowane zmiany dotyczą zapisu wyrazu „sejm” małą literą, dodania przecinka po wyrazach „zarówno galicyjski” oraz przeniesienia wyrazu „niepodległej” przed wyraz „Polsce” i zapisania go małą literą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Zapytam teraz przedstawiciela wnioskodawców, czy się zgadza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Ja ze wszystkimi propozycjami się zgadzam z wyjątkiem jednej, której nie rozumiem. Dlaczego na przykład przeszkadza ten przecinek przed słowem „posłem”. To jest inna kwestia, był rolnikiem. Ale mniejsza z tym. Wszystko akceptuję z wyjątkiem ostatniej „ jak i w niepodległej Polsce”. Myślę, że jest ładniej „jak i w Polsce Niepodległej”. Nie wiem czym Biuro Legislacyjne się tu kieruje. Żeby zostało tak jak jest. Co do reszty się zgadzam. Tak, „Polsce Niepodległej” wielką literą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Ja nie wiem, o co chodzi, przepraszam. Jeszcze raz, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Dwa przecinki. Z jednego rezygnujemy po „ruchu ludowego”, przed „urodził się”. Drugi proponujemy dodać po wyrazach „zarówno galicyjski”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">I nie podobają się panu posłowi te przecinki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Też bym zostawiła w tym drugim wierszu. Bo to są dwie różne kategorie: „znakomity przywódca ruchu ludowego” – i to jest jedna informacja, przecinek…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">A bo tu jest propozycja wycięcia go, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Tak. Zostawić go?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Tak, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Zostawić? Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">A ten drugi? „Zarówno galicyjski”…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">„…zarówno galicyjski, w okresie rozbiorowym, jak i w Polsce Niepodległej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Dlaczego? To się rozrywa myśl. Nie. Z tymi przecinkami się nie godzimy, a te pozostałe…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Tu o kolejność chodzi. Czy „w niepodległej Polsce”, czy „w Polsce Niepodległej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Aha, bo to przecinek był, przepraszam. Czyli tylko ta zmiana, tak? Czy jest sprzeciw wobec tej jednej zmiany? Zmiana szyku „Niepodległej”, czy jest sprzeciw?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Przepraszam, pan przedstawiciel wnioskodawców nie zgodził się z tą zmianą, więc jednak chyba zostawiamy „w Polsce Niepodległej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Nie zgodził się? Przepraszam. To jeśli pan poseł wnioskodawca się nie godzi, to nie widzę aż takiej konieczności, chyba że ktoś z państwa miałby uwagi do tego akapitu. Jeśli nie ma to czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tego akapitu, zgodnie z treścią zaproponowaną w projekcie? Nie ma sprzeciwu, akapit przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Przepraszam, drobna rzecz. Jeszcze w tym akapicie, gdzie proponowaliśmy pierwszy przecinek zamienić na myślnik. Tego też nie zmieniamy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Zostawiamy tak, jak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Tak, jak jest…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">A „posłem na sejm” wielką literą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Już przyjęliśmy ten akapit zgodnie z propozycją wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Przechodzimy do akapitu drugiego. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">W akapicie drugim proponujemy rozpocząć go od „Wincenty Witos jest jednym z niekwestionowanych Ojców Niepodległości…”. Kolejna uwaga dotyczy zapisu wyrazu „ententy” małą literą. Następna zmiana to postawienie kropki po „suwerennej Polski” i rozpoczęcie nowego zdania od: „Głównym autorem tej deklaracji był Wincenty Witos. 28 października 1918 roku został on przewodniczącym Polskiej Komisji Likwidacyjnej…” oraz zapis „de facto” bez kursywy, bo jest zbędna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Dziękuję bardzo, zapytam teraz pana posła wnioskodawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Wszystkie uwagi są do zaakceptowania. Są zupełnie drobne, właściwie porządkowe. Tylko nie rozumiem, dlaczego pani skreśliła to „on”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">To dodane jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">No właśnie, dlaczego? Wiadomo, że przewodniczącym został Witos, bo kto inny? Druga rzecz – dlaczego „ententy”… Ja pamiętam, że takie słowa pisało się wielką literą. Pani chce małą. Nie upieram się przy tym, ale jakie jest uzasadnienie? Dlaczego małą? Kiedyś pisało się wielką literą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Językoznawcy zwracają uwagę, że pisze się małą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Jeśli chodzi o „ententy”, to się nie zgadzam. W historiografii pisze się wielką literą. Więc…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Tak mi się wydaje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Tak, tak. Ja też jestem przekonana co do tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Druga rzecz – dlaczego „de facto” pani pisze kursywą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">W projekcie jest zapisane kursywą. My chcemy bez. Nie ma powodu, żeby było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Jak nie ma, to ja się nie upieram.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czyli co?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Czyli zostaje. Tylko rozumiem, przywracamy „ententy” wielką literą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">A ten „on”? Też musi być dopisany?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Nie ma to znaczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Nie ma znaczenia. Dobrze. Czyli reszta jest do zaakceptowania przez pana posła. Czy inni posłowie mają jeszcze jakieś uwagi, bądź jest sprzeciw wobec wprowadzenia tych propozycji Biura Legislacyjnego? Poza „ententy” wielką literą. Nie słyszę. Czy możemy przyjąć ten akapit z tymi korektami? Nie ma sprzeciwu. Komisja przyjęła.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Przechodzimy do następnego akapitu. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">W tym akapicie proponujemy zamianę wyrazu „odbudowanie” na „odbudowę”, czyli „…mające na celu odbudowę państwa”. I zamianę wyrazu: „było” na: „stanowiło to gigantyczne zadanie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czy jest sprzeciw wobec wprowadzenia tych zmian? Czy są jakieś inne uwagi? Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tego akapitu wraz z tymi zmianami? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Przechodzimy do akapitu następnego. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">W tym akapicie proponujemy zapis wyrazu „sowiecką” małą literą, postawienie kropki po wyrazach „Rady Obrony Państwa” i rozpoczęciu nowego zdania od: „Wzywał chłopów do skupienia się…”. W ostatnim zdaniu proponujemy zmianę szyku, aby brzmienie było następujące: „W dramatycznym momencie, gdy załamany niepowodzeniami Józef Piłsudski podał się do dymisji, Witos nie przyjął tej dymisji, a nawet zataił ten fakt”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Ja bym jednak proponował zostawić tak, jak było. Na zasadzie skracania tekstu i nadawania mu takiego patosu – „a nawet ten fakt zataił”. Wiadomo, że zataił ten fakt. Ja napisałem: „ a nawet zataił tę dymisję.” Widzę pewną tendencję do rozbudowywania tego tekstu ze strony Biura Legislacyjnego, ale to jest tak nieistotne… Zwracam uwagę, że chyba ładniej brzmi pierwotna wersja. Kwestia słuchu. Jeżeli ktoś uważa inaczej, absolutnie się nie upieram.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Szyk wyrazów: „tej dymisji nie przyjął” chyba rzeczywiście bardziej mi się podoba, niż „nie przyjął tej dymisji”. Tylko ten „fakt”, to nie wiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Zwrot „tej dymisji nie przyjął” chyba lepiej brzmi, ale „a nawet zataił ten fakt” stanowi pełniejsze zdanie. Czyli szyk jest dobry u pana posła, ale ta końcówka…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czyli tylko ten „fakt” dopisujemy. Bardzo proszę, pan poseł Zieliński ma jeszcze jakieś uwagi. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PoselTomaszZielinski">Pani przewodnicząca, ostatnie zdanie tak nie do końca zgadza się z tym, co jest w opracowaniach historycznych. Mianowicie, tę dymisję Piłsudski uzgodnił z Witosem, ponieważ władze polskie były bardzo atakowane przez władze ententy, które uzależniały pomoc udzieloną państwu polskiemu między innymi od dymisji Piłsudskiego. Piłsudski tego faktu nigdy nie krył, że porozumiał się wtedy z ówczesnym premierem.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PoselTomaszZielinski">Ta dymisja jest w aktach bodajże Instytutu Piłsudskiego. Witos miał ją schować, po to żeby w odpowiednim momencie, gdyby Polska ponosiła klęskę na wojnie z bolszewikami, wyciągnąć ją jako argument polityczny. Więc to zdanie nie do końca jest prawdziwe. Prawdziwy jest fakt złożenia dymisji, przyjęcia jej przez Witosa i schowania. Ale kontekst polityczny jest całkiem inny niż oddajemy w tym zdaniu. Proponuję, żeby z tego zdania po prostu zrezygnować. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Pan poseł wnioskodawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Nie przypominam sobie, oczywiście jest bardzo bogata literatura na ten temat i można znaleźć prawdopodobnie różne opracowania. Apologeci Piłsudskiego coś takiego twierdzą.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#PoselStefanNiesiolowski">Natomiast jest ogromna literatura. Polecam nawet takiego piłsudczyka – Pobóg-Malinowski, który twierdzi, że o tej dymisji, poza Witosem, być może ktoś jeszcze wiedział. Dymisję Piłsudskiemu wręczył, następnie Piłsudski mu ją oddał. Społeczeństwo nic o tym nie wiedziało, czyli w tym sensie fakt o dymisji naczelnego wodza w najbardziej krytycznym momencie wojny był zatajony. To jest jednak ważny fakt.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#PoselStefanNiesiolowski">Witos, który był przecież przeciwnikiem politycznym Piłsudskiego, gdyby chciał zrobić z tego użytek, toby to wykorzystał. Nigdy tego nie robił, nigdy nie wykorzystywał tej sprawy do walki z Piłsudskim i po prostu ten fakt jest tylko znany przez specjalistów. Dlatego w uchwale poświęconej Witosowi nie widzę powodów, żeby to pomijać. Wielka chwała Witosowi, że tak się zachował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Panie pośle – pytanie do pana posła Tomasza Zielińskiego, czy to jest propozycja poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PoselTomaszZielinski">Tak, to jest propozycja, żeby to zdanie usunąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">To poddajemy tę propozycję pod głosowanie. Kto jest za przyjęciem poprawki pana posła Zielińskiego, aby usunąć ostatnie zdanie z omawianego przez nas akapitu? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czyli poprawka została….niech jeszcze raz pani powie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#SekretarzKomisjiElizaKalita">Za 5 posłów, 4 przeciw, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Poprawka została przyjęta. Bardzo proszę, pan poseł Niesiołowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">To jest oczywiście klasyczny przykład, kiedy piłsudczycy nie zgadzają się na pewne sformułowania i walczą z Witosem. Krótko mówiąc, ja proszę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Panie pośle, ta uchwała i tak jest za długa w stosunku do tych, które zwykle przyjmujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Za długa, ale akurat skracana w tym miejscu… Ja skróciłbym gdzie indziej. Ja po prostu zapowiadam, że w tej sprawie nie ma zgody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Ja rozumiem, ale taka jest wola Komisji. Oczywiście, poprawka została przegłosowana. Rozumiemy, że pan poseł się z tym nie zgadza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Na sali będzie wypowiedź w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Rozumiem, dobrze. Pozostały uwagi, które dotyczą „Rosji sowieckiej” i od nowego zdania: „Wzywał chłopów...”. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tych dwóch propozycji Biura Legislacyjnego? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tego akapitu wraz z przyjętą poprawką i zmianami Biura Legislacyjnego? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Przechodzimy do akapitu następnego. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Ten akapit proponujemy rozpocząć od wyrazów: „Wincenty Witos pełnił funkcję premiera jeszcze dwukrotnie: w 1923 i 1926 roku”.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Kolejna uwaga dotyczy zamiany wyrazów „dla Niej” na wyrazy „na Jej rzecz”, czyli „wspólnym domem i wzywał do pracy na Jej rzecz”.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">„W kwestiach gospodarczych” proponujemy przestawienie wyrazów zamiast „przeciwny był” na „był przeciwny”, postawienie kropki po wyrazie „państwa” i rozpoczęcie nowego zdania od: „Mówił, że jak się pożyczyło, to trzeba oddać”.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Koniec tego akapitu mógłby brzmieć następująco, nowe zdanie: „Ta maksyma stanowiła podstawę reform ekonomicznych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Bardzo proszę, pan poseł wnioskodawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Ja się zgadzam właściwie ze wszystkim. Zastanawiam się, czy z jednej poprawki ewentualnie nie zrezygnować. Ale jeszcze proszę o radę.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#PoselStefanNiesiolowski">Czy w trybie poprawki nie zrezygnować z końcówki, która wydaje się, delikatnie mówiąc, prymitywna? „Ta maksyma stanowiła podstawę reform ekonomicznych”– jednak dużo więcej było tych podstaw. Teza, że jak się chce oddać, to trzeba mieć, jest banalną tezą. To ładnie brzmi, ale umieszczanie tego w uchwale sejmowej nie jest konieczne. Myślę, że „jak się chce oddać, to trzeba mieć” wystarczy, nie potrzeba tego wzmacniać tym stwierdzeniem. Pozostawiam decyzję Biuru Legislacyjnemu i pani przewodniczącej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">To znaczy Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Ja bym była za skreśleniem, tu się zgadzam zarówno z argumentacją, jak i ze wszystkim co służy skracaniu uchwały. Pani przewodnicząca?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Tak, bo zwrot „był przeciwny zadłużaniu państwa” patetyzuje. Ja też uważam, że można tu postawić kropkę, aczkolwiek – przepraszam za trywializm – to zdanie może się podobać, jest takie troszkę „na rozsądek”, żeby nie powiedzieć inaczej. Ludzie tak sobie mogą pomyśleć, ale myślę, że w uchwale nie jest to konieczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czy jest sprzeciw wobec skreślenia tych dwóch ostatnich zdań z uchwały?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Jednego: „Ta maksyma stanowiła podstawę reform ekonomicznych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Myślałam, że pan poseł chciał również: „jak się pożyczyło, to trzeba oddać”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">To jest w porządku. Tylko to ostatnie od słowa „Ta maksyma...”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Jest sprzeciw wobec skreślenia tego ostatniego zdania? Pan poseł w tej sprawie? Bardzo proszę, pan poseł Sośnierz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselAndrzejSosnierz">Dziękuję. Jakkolwiek takie zdanie wydaje się oczywiste, to jednak takie stanowisko nie zawsze stoi u podstaw reform ekonomicznych lub też działania państw. To chyba warto pokreślić i zostawić po prostu, bo bywa z tym przecież różnie. A ten rząd wtedy i Witos tę właśnie sprawę wysoko postawił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Widzę panie pośle, że większość jest za pozostawieniem. Dobrze to zostawiamy, tylko w której formie? Z projektu czy zaproponowanej przez Biuro Legislacyjne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Jaka jest różnica?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Propozycje Biura Legislacyjnego mają charakter redakcyjny – „co było podstawą reform ekonomicznych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">I to jest lepsze. Przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Też tak uważam, bo ono właśnie oddaje to, co pan poseł chciał…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Bo wtedy, jak już coś uznajemy za maksymę to już ma jakiś taki walor… Prawda?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">A to jest lepsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czyli zostawimy. Jest jeszcze propozycja. Proszę Biuro Legislacyjne o wyjaśnienie, bo nie bardzo rozumiem tę propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Może od początku. W tym akapicie początek: „Wincenty Witos pełnił funkcję premiera jeszcze dwukrotnie…”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Dobrze, teraz po kolei, bo pomylimy się. Panie pośle, czy pierwsza propozycja jest do zaakceptowania? Pan poseł wnioskodawca, pan poseł Niesiołowski. Wracamy do początku akapitu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Tak, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tej zmiany zaproponowanej przez Biuro Legislacyjne? Nie ma, dobrze. Proszę następną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Kolejna zmiana dotyczy zamiany wyrazów „dla Niej” na wyrazy „na Jej rzecz”, czyli: „Ojczyznę wspólnym domem i wzywał do pracy na Jej rzecz” zamiast „dla Niej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Tak, dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czy jest sprzeciw wobec wprowadzenia tej zmiany? Nie słyszę. Zmiana została wprowadzona. I trzecia propozycja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Proponujemy zmianę szyku wyrazów zamiast „przeciwny był” na „był przeciwny”. I dalej proponowaliśmy postawienie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Zaraz, to tylko „był przeciwny” – chyba nie ma sprzeciwu, żeby wprowadzić tę zmianę? Ostatnie zmiany już ustaliliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Już dalej zostawiamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Chyba że są jakieś inne zdania posłów? Uznaliśmy, że to pozostaje już tak jak w projekcie. Na tym kończymy przyjmowanie propozycji Biura Legislacyjnego do tego akapitu. Zapytam, czy są jeszcze inne propozycje? Jeśli nie ma, to czy jest sprzeciw wobec przyjęcia z tymi zmianami już przyjętymi? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Następny akapit, bardzo proszę Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">W tym akapicie proponujemy postawienie kropki po wyrazie „osób” i rozpoczęcie nowego zdania: „W Polsce wprowadzona została wtedy autorytarna dyktatura, a sam Witos, który wraz z działaczami demokratycznej opozycji został skazany w politycznym procesie brzeskim, był poniżany i szykanowany”.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Następna uwaga dotyczy ujednolicenia. W całości uchwały posługujemy się wyrazem „Ojczyzna” pisanym wielką literą. W tym miejscu też powinniśmy tak napisać.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Kolejna propozycja dotyczy postawienia kropki po wyrazie „Niemców” i rozpoczęcia nowego zdania: „Zwolniony ze względu na stan zdrowia ukrywał się. Odmówił jakiejkolwiek współpracy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Dziękuję bardzo. Poseł wnioskodawca, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Na te wszystkie zmiany, tak? Czy jest sprzeciw wobec wprowadzenia tych zmian? Bardzo proszę, pan poseł Majka.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Poseł Robert Majka (niez.):</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Pani przewodnicząca, szanowni państwo. Chciałem powiedzieć, że nie zgadzam się z tym zdaniem, które mówi, że wtedy była autorytarna dyktatura. Fakt, Piłsudski był politykiem, który Polskę trzymał twardą ręką, nie ulega wątpliwości. Ale to jest moim zdaniem wielka przesada. Dziękuję. Proponowałbym zmienić tekst.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Jak?</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Poseł Robert Majka (niez.):</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Po prostu można napisać, że wtedy była silna władza. Moim zdaniem, jeśli z jednej strony czcimy osobę Józefa Piłsudskiego, a z drugiej strony wpisujemy w uchwale totalitarną dyktaturę, to to się trochę nawzajem kłóci.</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Ja rozumiem, tylko poproszę o propozycję zapisu.</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Poseł Robert Majka (niez.):</u>
          <u xml:id="u-108.8" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Ja bym proponował po prostu: „wprowadzona została silna władza”. Można w ten sposób. Nie zgadzam się ze stwierdzeniem „autorytarna dyktatura”. Proszę państwa, jeśli tak, to nie czcijmy Józefa Piłsudskiego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-108.9" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czy pan składa propozycję poprawki, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-108.10" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Poseł Robert Majka (niez.):</u>
          <u xml:id="u-108.11" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Tak, oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-108.12" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czyli jak brzmiałaby propozycja poprawki? Gdyby pan jeszcze raz powtórzył ten fragment zdania.</u>
          <u xml:id="u-108.13" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Poseł Robert Majka (niez.):</u>
          <u xml:id="u-108.14" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Ja bym proponował, że ”wprowadzona została wtedy silna władza” i tyle. To jest sprzeczność, jeżeli czcimy dzisiaj marszałka Józefa Piłsudskiego, a wpisujemy „autorytarna dyktatura”. To jest pewnego rodzaju zakłamanie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-108.15" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Bardzo proszę, pani poseł Scheuring-Wielgus.</u>
          <u xml:id="u-108.16" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Poseł Joanna Scheuring-Wielgus (TERAZ!):</u>
          <u xml:id="u-108.17" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Ja mam zupełnie inne zdanie. Nie możemy napisać „silna władza”. Władza zawsze jest silna i to jest eufemizm.</u>
          <u xml:id="u-108.18" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Nie zawsze, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-108.19" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Poseł Joanna Scheuring-Wielgus (TERAZ!):</u>
          <u xml:id="u-108.20" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">To jest dziecinne nazwanie tego co się wtedy wydarzyło. Natomiast tu jest wyraźnie napisane „wtedy” – w danym momencie, od tego czasu. To nie jest określenie całej władzy Piłsudskiego. Tak było, tak pokazują fakty.</u>
          <u xml:id="u-108.21" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Poseł Robert Majka (niez.):</u>
          <u xml:id="u-108.22" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Przepraszam, a kto wtedy miał władzę?</u>
          <u xml:id="u-108.23" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Bardzo proszę, pan poseł Niesiołowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">To by było oczywiste fałszowanie historii. Została ustanowiona dyktatura. Można ewentualnie zrezygnować ze słowa „autorytarna”, ale ono raczej osłabia słowo „dyktatura”, niż wzmacnia. Jeżeli pan potrzebuje faktów, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PoselStefanNiesiolowski">Poseł Robert Majka (niez.):</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#PoselStefanNiesiolowski">Ale panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#PoselStefanNiesiolowski">Pan pozwoli, że skończę.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#PoselStefanNiesiolowski">Poseł Robert Majka (niez.):</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#PoselStefanNiesiolowski">Ale panie profesorze, ja znam historię. Tylko bardzo proszę, niech pan nie używa tego typu wycieczek.</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#PoselStefanNiesiolowski">Będę używał takich słów, jakich będę chciał, i proszę mi nie przerywać. Potem pan może używać takich słówek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Zgłaszał się pan poseł Sośnierz, czy mi się wydawało? Tak, potem pan poseł Świat. Bardzo proszę, pan poseł Sośnierz. A przepraszam…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Jeszcze nie skończyłem, bo pan był uprzejmy mi przerwać.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#PoselStefanNiesiolowski">Byli więźniowie polityczni. Ludzie byli bici przez nieznanych sprawców. Profesor Zdziechowski stracił oko. To nie były żarty. To była cenzura i wszystkie elementy… Oczywiście na tle dyktatury stalinowskiej czy hitlerowskiej ten system był łagodny. Co to znaczy silna władza? Silne były władze Roosevelta, de Gaulle’a i pani Merkel, ale jednak była różnica.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#PoselStefanNiesiolowski">Były wszystkie elementy dyktatury i to już by było klasyczne fałszowanie historii. Natomiast teza, że to się kłóci z innymi uchwałami… Nie za zamach majowy Piłsudski ma pomniki i nie za to go czcimy – on sam za ten zamach bardzo przepraszał, było to powodem jego wielkich kompleksów i poczucia winy – tylko za walkę o niepodległość i za wygranie wojny w 1920 r. Jeżeli jednemu politykowi się stawia pomnik, a drugiemu skłóconemu z nim już nie, to może w końcu jeden pomnik wystarczy? Romana Dmowskiego też nie za wszystko czcimy. To sformułowanie dobrze oddaje istotę tego, co stało się po zamachu majowym.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#PoselStefanNiesiolowski">Jeszcze jedna uwaga, ważna dla demokratycznych polityków. Po zamachu majowym władza nie mogła być zmieniona w drodze demokratycznych wyborów. Oczywiście, wskutek obcego najazdu ta władza została obalona, ale to było co innego. Wszystkie wybory różnymi metodami – głównie fałszowaniem – wygrywał obóz Piłsudskiego. Jak to więc nazwać inaczej niż dyktaturą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Bardzo proszę, pan poseł Andrzej Sośnierz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PoselAndrzejSosnierz">Ta uchwała mówi przede wszystkim o Wincentym Witosie. Nie musimy chyba cytować zdarzeń z całej historii Polski? Czy wyjściem z powstałej sytuacji nie byłby następujący sposób – pomijamy pierwszą cześć drugiego zdania? Po końcówce zdania: „w którym śmierć poniosło kilkaset osób” nastąpiłoby: „Witos wraz z działaczami został skazany”. Pominąć pierwszą część, do przecinka tego zdania, i wtedy nie będziemy musieli dyskutować na temat, jak bardzo autorytarna była to dyktatura.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Jeszcze pan Jacek Świat, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PoselJacekSwiat">Propozycja mojego przedmówcy wydaje się bardzo sensowna. Popieram ten sposób myślenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Teraz mamy tę propozycję. Panie pośle, czy pan pozostaje przy swojej?</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Poseł Robert Majka (niez.):</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Jeśli to ma łagodzić sytuację, to proponowałbym stanowisko pana posła Sośnierza. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Gdybym jeszcze mogła prosić o powtórzenie tego zdania, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PoselAndrzejSosnierz">Drugie zdanie zaczynałoby się: „Witos wraz z działaczami demokratycznej opozycji został skazany w politycznym procesie brzeskim, był poniżany i szykanowany w więzieniu.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Rozumiem, że to konkretna propozycja pana posła Andrzeja Sośnierza. Kto jest za jej przyjęciem? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Proszę o podanie wyników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#SekretarzKomisjiElizaKalita">6 głosów za, 4 przeciw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Propozycja pana posła została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#LegislatorPiotrPodczaski">Pani przewodnicząca, możemy prosić o ponowne przeczytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Dobrze. To jeszcze raz, panie pośle. To zresztą będzie za chwilę pisemnie. Ale jeszcze raz…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PoselAndrzejSosnierz">Drugie zdanie brzmiałoby: „Witos wraz z działaczami demokratycznej opozycji został skazany w politycznym procesie brzeskim, był poniżany i szykanowany w więzieniu.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Zdanie zaczyna się od „Witos”, czy ciąg dalszy zdania, tj. „śmierć poniosło kilkaset osób”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Nie – „śmierć poniosło kilkaset osób” i kropka.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">„Witos wraz z działaczami demokratycznej opozycji został skazany” – i tak dalej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PoselAndrzejSosnierz">Tak, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PoselTomaszZielinski">To może „Wincenty Witos”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Nie ma potrzeby, nie musimy cały czas powtarzać imienia. To żadnej ujmy panu premierowi nie przynosi. Tak mi się wydaje.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Te pozostałe trzy propozycje – bardzo proszę, poseł wnioskodawca. Zaakceptował. Czy jest sprzeciw wobec ich wprowadzenia? Nie słyszę. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tego akapitu wraz z poprawką i korektami Biura Legislacyjnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Jest sprzeciw, oczywiście mój teraz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">No tak, ale Komisja… Ja rozumiem, stanowisko pana posła jest oczywiście znane i rozumiem, że będzie podtrzymane na posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Bardzo proszę, przechodzimy do akapitu następnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">W tym akapicie proponujemy zapisać wyraz „października” słownie oraz zrezygnować z przecinka przed wyrazem „jako”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Pan poseł wnioskodawca?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Zgoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czy jest sprzeciw wobec wprowadzenia tych zmian? Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tego akapitu wraz z tymi zmianami? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Przechodzimy do następnego akapitu. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">W tym akapicie proponujemy zamianę wyrażenia” „Niepodległe państwo polskie” na „Niepodległość państwa polskiego, jego bezpieczeństwo i rozwój stanowiły dla niego najważniejszy cel”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Panie pośle. Pan poseł Stefan Niesiołowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">W zasadzie zgoda. Tylko jakby pani była uprzejma mi powiedzieć, czym to się różni? Dlaczego nie „Niepodległe” tylko „Niepodległość”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">To jest kwestia językowo-stylistyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Ładniej. Dobrze, ja się zgadzam, jeśli takie macie odczucie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czy są inne uwagi do tego akapitu? Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia go wraz z propozycjami Biura Legislacyjnego? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Przechodzimy do akapitu ostatniego. Tu oczywista zmiana – „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej”, to już nie będę poddawała pod dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Jeszcze tylko jedna drobna rzecz. Ponieważ „jego” w tekście uchwały jest zapisane raz małą, raz wielką literą, musimy to chyba też ujednolicić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">„Jego” cały czas wielką literą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">My już nauczyliśmy się, że wielką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">Jeszcze jedno pytanie, pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PoselStefanNiesiolowski">O ostatnie zdanie. Tu chyba nie powinno być sporu. Różnica jest taka, że ja napisałem ”Sejm Rzeczypospolitej”, jak było w wielu innych uchwałach. A Biuro Legislacyjne napisało „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej”. Nie wiem dlaczego. W wielu uchwałach sejmowych ograniczaliśmy się tylko do „Sejm Rzeczypospolitej” jako oczywistego. Tutaj dopisaliście „Polskiej”. Dlaczego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Jednak zawsze używamy całości nazwy „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej”. Może w jakimś projekcie było inaczej, natomiast w ostatecznym tekście uchwały używamy „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Tak przyjmujemy we wszystkich uchwałach. Pozostaje mi zapytać czy jest sprzeciw wobec przyjęcia uchwały w całości wraz z przyjętymi poprawkami i korektami Biura Legislacyjnego? Nie ma sprzeciwu. Musimy jeszcze wyznaczyć posła sprawozdawcę. Bardzo proszę, pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Ja proponuję poseł Małgorzatę Kidawę-Błońską. Ona w tej chwili prowadzi, ale się z nią porozumiałam. Zgadza się. Jest blisko rodzinnie związana z rządem Witosa. Myślę, że jest to najwłaściwsza w tym Sejmie osoba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czy są jakieś inne propozycje? Myślę, że mamy w takim razie posła sprawozdawcę – pani marszałek Kidawa- Błońska. Dziękuję bardzo, panie pośle. Nie ma PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Nie mamy w Komisji nikogo z PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Nie ma PSL, ale wydaje mi się, że pani marszałek będzie akurat właściwą osobą do sprawozdawania tej uchwały w Sejmie w imieniu naszej Komisji. Zakończyliśmy rozpatrywanie punktu pierwszego. Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Przechodzimy do punktu drugiego. Proszę pana posła Andrzeja Melaka o uzasadnienie projektu uchwały z druku nr 3180. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PoselAndrzejMelak">Szanowni państwo. Minęło 100 lat od jednej z najważniejszych decyzji, jaką podjął Józef Piłsudski, po uzgodnieniu z Romanem Dmowskim, by powołać rząd pod przewodnictwem Ignacego Jana Paderewskiego. Posiadał on wspaniałe stosunki z politykami w Stanach Zjednoczonych i był do przyjęcia przez wszystkie partie rządzące w Polsce. Jak słusznie przewidywał Piłsudski, doprowadził do uznania międzynarodowego Polski jako niepodległego państwa przez zwycięskie państwa obradujące w Wersalu.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#PoselAndrzejMelak">Zapomniana postać Ignacego Jana Paderewskiego zasługuje na to, by – jak jest w projekcie – wspomnieć…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Może nie postać, panie pośle. Gabinet rzeczywiście mało, ale sama osoba jest pamiętana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PoselAndrzejMelak">Nie do końca się zgodzę. Powiem tak – na jego pogrzebie, gdy przewożono prochy ze Stanów Zjednoczonych, żegnało go ponad 100 tys. rodaków. W Warszawie tylko nieliczni byli po mszy świętej na Krakowskim Przedmieściu i w pochodzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">A który to rok był?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PoselAndrzejMelak">1991. Więc jest trochę zapomniany. Poza tym zlikwidowano Muzeum Jana Ignacego Paderewskiego znajdujące się w Łazienkach. Postać, której zawdzięczamy olbrzymią pomoc Stanów Zjednoczonych, przychylność zachodnich mocarstw i uznanie go przez wszystkie dzielnice Polski jako prezydenta rady ministrów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Dziękuję bardzo. Czy są jakieś pytania lub uwagi do pana posła? Bardzo proszę, pan poseł Majka.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Poseł Robert Majka (niez.):</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Jeśli można. W pełni zgadzam się z panem posłem wnioskodawcą, Andrzejem Melakiem.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Chciałem zaznaczyć, że posiadam wiele oryginalnych publikacji z tamtego okresu. Postać Ignacego Jana Paderewskiego może nie tyle jest zapomniana, co w historii państwa polskiego jest bardziej stawiana na uboczu. Są dwie postacie historyczne, jakimi są marszałek Józef Piłsudski i Roman Dmowski.</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Natomiast Ignacy Jan Paderewski nie jest w moim przekonaniu brany pod uwagę przez historyków jako osoba znacząca. Warto zauważyć, że gdyby nie Ignacy Jan Paderewski, to prezydent Stanów Zjednoczonych Woodrow Wilson inaczej patrzyłby na ówczesną historię państwa polskiego i mogłoby się to nie najlepiej skończyć. Dlatego, moim zdaniem, ta uchwała i uczczenie powstania gabinetu Ignacego Jana Paderewskiego jest bardzo ważna i bardzo słuszna z punktu widzenia historii państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-158.5" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Natomiast, chciałem zaznaczyć, że w najnowszej historii Polski została zaprzepaszczona kwestia powrotu do monarchii – to już gwoli dygresji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-158.6" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Dziękuję bardzo. Czy są jeszcze pytania lub uwagi? Jeśli nie ma, to stwierdzam zakończenie pierwszego czytania. Przystępujemy do rozpatrzenia projektu uchwały. Macie państwo już ten tekst wraz z propozycjami Biura Legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-158.7" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Rozpoczniemy od tytułu. Czy są uwagi do tytułu? Nie słyszę. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia go w zaproponowanym brzmieniu? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-158.8" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Przechodzimy w takim razie do akapitu pierwszego. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">W tym akapicie proponujemy zamianę wyrazu „rząd” na „gabinet” i sformułowania „powstał” na „został utworzony”.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">W kolejnym zdaniu sugerujemy rezygnację z wyrazu „jego” i zapis: „Na czele rządu stanął polityk, który dawał nadzieję na pogodzenie bardzo różnorodnej w tym czasie sceny politycznej”.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Proponujemy dodanie „w” przed „Galicji” i „na” przed wyrazem „Śląsku” oraz rezygnację z nawiasu, zastąpienie go przecinkami i zapis: „ministrowie bezpartyjni, w tym zwolennicy Narodowej Demokracji”.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Kolejna uwaga dotyczy odmiany Polskiego Stronnictwa Ludowego. Tutaj powinniśmy postawić myślnik, a po nim „ Lewicy oraz innych ugrupowań”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Bardzo proszę, pan poseł wnioskodawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PoselAndrzejMelak">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Ze wszystkimi? Po co to drugie „w” przy „Galicji”, jak jest: „w byłym Królestwie Polskim, Galicji”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Taką mamy uwagę językową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Dobrze, jak się pan poseł wnioskodawca zgadza. Czy jest sprzeciw wobec wprowadzenia tych propozycji Biura Legislacyjnego? Nie słyszę. Czy są inne uwagi do pierwszego akapitu? Czy jest sprzeciw wobec jego przyjęcia wraz uwagami Biura Legislacyjnego? Nie słyszę. Akapit został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Przechodzimy do akapitu drugiego. Bardzo proszę, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">W tym akapicie proponujemy zapis „polskiej delegacji pokojowej” małymi literami.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Kolejna uwaga dotyczy rezygnacji z wyrazu „jako” i „Ignacy Paderewski –”. Nasza uwaga jest taka, że Ignacy Paderewski był wówczas prezydentem ministrów – tak się to nazywało.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Proponujemy również przeniesienie imienia i nazwiska Romana Dmowskiego przed „prezes Komitetu Narodowego Polskiego”. Konsekwentnie zapis „delegacji” małą literą.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Również „traktat wersalski” powinien zostać zapisany małymi literami. W końcówce zdania proponujemy zapis „co zostało potwierdzone w traktacie wersalskim z 28 czerwca 1919 r.” Skrót roku, żeby było jednolicie dla całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Pan poseł sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PoselAndrzejMelak">Tak, zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czy jest sprzeciw wobec wprowadzenia tych poprawek? Nie słyszę. Czy są inne uwagi? Nie słyszę. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tego akapitu wraz z uwagami Biura Legislacyjnego? Nie. Akapit został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Bardzo proszę, kolejny akapit, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#LegislatorKatarzynaAbramowicz">Mamy trzy uwagi. Jedna dotyczy dodania imienia – „Rząd Ignacego Paderewskiego doprowadził do zorganizowania demokratycznych wyborów”. Na końcu tego akapitu „odbudowy gospodarki” zamiast „odbudowy gospodarczej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Przepraszam. Doprowadził do zorganizowania czy przeprowadzenia? Zostały zorganizowane czy przeprowadzone te wybory? Przeprowadzone. Pozostałabym przy przeprowadzonych. A pozostałe uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PoselAndrzejMelak">Tak, do przyjęcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Czyli tylko bez tych „zorganizowanych”, pozostałe są przyjęte. Czy są jeszcze inne uwagi? Nie słyszę. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia tego akapitu? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">W ostatnim akapicie nie widzę uwag Biura Legislacyjnego. Nie pojawiło się nic. Czy ktoś z państwa ma uwagi? Więc możemy przyjąć akapit w proponowanej formie. Nie słyszę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Poddam więc całość pod rozwagę Komisji. Czy jest sprzeciw wobec przyjęcia całości tekstu uchwały wraz z przyjętymi zmianami? Nie słyszę. Uchwała została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Na posła sprawozdawcę zaproponowałabym posła Jacka Świata. Czy pan poseł się zgadza? Czy są inne propozycje? Jeśli nie ma to, sprawozdawcą będzie poseł Jacek Świat.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#PrzewodniczacaposelElzbietaKruk">Zrealizowaliśmy punkt drugi. Jeśli nie ma spraw różnych, to wyczerpaliśmy porządek obrad.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>