text_structure.xml 123 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PosełGabrielJanowski">W imieniu prezydiów obu Komisji sejmowych witam państwa na wspólnym posiedzeniu. Tematem naszej dyskusji będzie „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Przypomnę, że Rada Ministrów przyjęła ten dokument w lipcu br. Jest oficjalnym stanowiskiem rządu w tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PosełGabrielJanowski">Założenia „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” są oparte na wcześniej przyjmowanych przez rząd i Sejm dokumentach, jak np. „Średniookresowej strategii rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich”. Wyrażam nasze uznanie dla rządu za opracowanie i przyjęcie tak ważnego dokumentu, który niezbędny jest, aby Polska mogła uruchomić procesy wykorzystania środków pomocowych.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PosełGabrielJanowski">Sądzę, że członkowie naszych Komisji, przy udziale przedstawicieli organizacji re-prezentowanych na posiedzeniu, przeprowadzą krytyczną analizę założeń „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Zapewne posłuży to rządowi w pracach nad udoskonaleniem tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PosełGabrielJanowski">Proszę o wprowadzenie do dyskusji pana ministra Henryka Wujca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Przepraszam w imieniu ministra Artura Balazsa za jego nieobecność na posiedzeniu połączonych Komisji, ale trwa posiedzenie Rady Ministrów. Zostałem upoważniony do reprezentowania go na spotkaniu. Wraz ze mną do państwa dyspozycji są dyrektorzy departamentów resortu rolnictwa, przedstawiciele resortu pracy i polityki socjalnej oraz Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Założenia „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” prezentowaliśmy Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Integracji Europejskiej na początku maja br. Dyskusja wówczas przeprowadzona była nam bardzo pomocna podczas dalszych prac nad dokumentem. Sądzę, że dzisiejsze posiedzenie będzie równie ważne.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">„Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” została przyjęta przez Radę Ministrów 13 lipca 1999 roku. Formą i treścią odbiega nieco od projektu prezentowanego państwu w maju. Postaram się zaprezentować istotę dokumentu. Jest on w naszym przekonaniu bardzo ważny. Stanowi kontynuację linii rozpoczętej w „Średniookresowej strategii rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich” oraz realizacją zobowiązania zawartego w Narodowym programie przygotowania do Członkostwa RP w Unii Europejskiej. Polska zapewniła bowiem Unię, że dokument prezentujący założenia „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” przedstawi.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Omawiany dokument traktujemy jako wyraz zamiaru rządu działań na rzecz zmian strukturalnych w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Podkreślam, że akcent na tematykę obszarów wiejskich jest bardzo istotny. Podstawowym problemem tych obszarów i ludności mieszkającej na tych terenach są niskie dochody. Zadaniem polityki państwa jest zapewnienie wyższych dochodów i godnego poziomu życia mieszkańcom wsi i rolnikom. Najważniejszym działaniem jest zapewnienie warsztatu pracy w rolnictwie i na obszarach wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Przyczyną niskich dochodów ludności wiejskich jest wysokie bezrobocie, którego wysokość szacuje się na 1 milion zarejestrowanych bezrobotnych i na ok. 900 tysięcy osób ukrytego bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Drugą przyczyną jest rozdrobniona gospodarka rolna. Przeciętna wielkość gospodarstwa wynosi 7 hektarów. W początkowej części dokumentu powołujemy się na dane statystyczne, z których wynika m.in., że na 2.040.000 gospodarstw wiejskich ponad połowa prowadzi działalność rolną tylko na własny użytek, a tylko połowa prowadzi gospodarkę rynkową. Tylko w drugiej kategorii gospodarstw rolnicy posiadają dochód zewnętrzny. Pozostała część rolników musi uzupełniać dochody rodziny poprzez dodatkowe źródła dochodów. Przedstawione dane pokazują, że podstawowym źródłem dochodów rolników są źródła niezarobkowe, czyli emerytury, renty i zasiłki dla bezrobotnych. Stanowią one 35% dodatkowych dochodów. 34% dochodów pochodzi z pracy najemnej, zaś 27% z pracy na własny rachunek w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Jeżeli chcemy zwiększyć dochody rolników i mieszkańców wsi, musimy działać jednocześnie w dwóch sferach. Po pierwsze na rzecz zwiększenia dochodów rolników oraz po drugie na rzecz zwiększenia dochodów mieszkańców wsi. Podstawowym instrumentem jest zapewnienie miejsc pracy, które staną się w całości źródłem dochodów lub uzupełnieniem do dochodów z rolnictwa dla mieszkańców wsi. Działania w tym kierunku są filarem „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Chcąc mówić o zachętach do tworzenia nowych miejsc pracy na wsi, należy doprowadzić do wyrównania cywilizacyjnego poziomu życia na wsi i w mieście. Pierwszym zadaniem jest więc poprawa i rozwój infrastruktury technicznej. Temat jest państwu dobrze znany i nie będę go rozszerzać.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Uzupełnieniem tej problematyki jest poprawa infrastruktury społecznej, o czym kilka zdań powiem, ponieważ coraz częściej podkreśla się, że poza poprawą infrastruktury technicznej równie ważna jest poprawa infrastruktury społecznej wsi. Chodzi przede wszystkim o poprawę stanu edukacji na obszarach wiejskich. Dane statystyczne pokazują, że 2% ludności wiejskiej posiada wykształcenie wyższe. W miastach jest to 10%. Ponad połowa mieszkańców wsi ma niepełne wykształcenie podstawowe lub podstawowe. Istnieje ścisły związek między zwiększeniem ilości miejsc pracy na wsi a podniesieniem poziomu wykształcenia młodzieży i starszych mieszkańców obszarów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">W „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” przedstawiono spójny program pomocy w zakresie edukacji młodzieży. Składa się z czterech elementów: pomoc dla nauczycieli przedmiotów „deficytowych” w celu skłonienia ich do pracy na wsi, wyposażenie szkół wiejskich w nowoczesny sprzęt, dowożenie dzieci do szkół oraz - najważniejszy - program stypendiów dla dzieci szkół podstawowych kontynuujących naukę w szkołach średnich. Program ma zapewnić równy start młodzieży wiejskiej i miejskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Ważnym elementem poprawy stanu infrastruktury społecznej jest podniesienie poziomu zdrowotności, działania na rzecz aktywizacji ludności wiejskiej, co szczegółowo opisano w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Położono nacisk na kształtowanie warunków pracy i życia ludności wiejskiej odpowiadających standardom cywilizacyjnym oraz pozwalających mieszkańcom wsi realizować ich cele ekonomiczne, edukacyjne, kulturowe i społeczne.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Drugim filarem „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” jest przebudowa struktur sektora rolnego tworząca przesłanki adaptacji rolnictwa do zmieniającej się sytuacji gospodarczo-społecznej. Jest to działanie na rzecz pomocy rolnikom w uzyskaniu dochodowości z ich gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Pomoc w drugim filarze będzie nakierowana na: poprawę struktury obszarowej gospodarstw poprzez szereg działań tradycyjnych jak scalanie, a także przez wprowadzenie programu rent strukturalnych; modernizację gospodarstw rolnych oraz poprawę jakości produktów rolnych i przetwórstwa; wzmocnienie roli rolników na rynku produktów rolnych poprzez tworzenie grup producenckich, giełd, rynków hurtowych czy domów składowych, co ma poważny wpływ na poprawę dochodowości; wdrażanie postępu biologicznego w gospodarstwach rolnych.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Trzeci filar „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” nie jest jeszcze tak popularny w Polsce. Jednak właśnie my mamy duże szanse w tej dziedzinie w związku z położeniem nacisku na ten temat w Unii Europejskiej. Chodzi o kształtowanie warunków rozwoju zrównoważonego na obszarach wiejskich, ochrona środowiska naturalnego i zasobów naturalnych wraz z wiejskim dziedzictwem kulturowym.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Podstawowe elementy działań w tym zakresie dotyczą:</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">- ograniczenia szkodliwego wpływu rolnictwa na środowisko naturalne,</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">- ochrony terenów rolniczych przed negatywnymi skutkami oddziaływania przemysłu,</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">- upowszechnianiu metod produkcji rolniczej przyjaznych dla środowiska, w tym rolnictwa ekologicznego ze szczególnym uwzględnieniem obszarów o szczególnych walorach przyrodniczych i krajobrazowych lub o szczególnej wrażliwości na zmiany środowiskowe,</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">- zagospodarowania gruntów marginalnych, w tym powiększenie powierzchni lasów przez zalesianie gruntów rolnych V i VI klasy, które stanowią ok. 35% areału,</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">- działalności szkoleniowej i pokazowej,</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">- ochrony i promocji twórczości ludowej, która to dziedzina powinna być również zauważona, gdyż w Europie coraz popularniejszy staje się tzw. produkt lokalny i Polska mogłaby wiele uczynić dla wykorzystania tej tendencji.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Trzy filary tworzą strukturę „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Każdy jest szczegółowo rozpisany i omówiony. Nie chcę cytować przedłożonych państwu dokumentów. Poproszę jednak panią minister Grażynę Gęsicką o uzupełnienie do tematu tworzenia miejsc pracy na obszarach wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">W końcowej części materiału nie podajemy wartości finansowych, lecz tylko wartości rzeczowe oraz szacunki procentowe. Wyjaśnię przyczyny. Zgodnie z art. 80 ustawy o finansach publicznych, jeśli planowany jest program wieloletni, który przekracza 100 mln zł, wówczas przyjęcie programu musi odbywać się w formie ustawy sejmowej. Wszczęcie w tej chwili procedury legislacyjnej znacznie opóźniłoby prace i nie moglibyśmy zgłosić dokumentu do Unii Europejskiej. Jednak procedura taka zostanie podjęta. Dotyczy to programu na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy, na rzecz budowy infrastruktury itd.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">W „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” podaliśmy nasze zamiary na okres objęty planem, czyli 3 lata przed planowaną akcesją oraz 4 lata po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej. W dokumencie podano wartości, z którym zwracam uwagę na plan stworzenia 615 tysięcy nowych miejsc pracy dla mieszkańców wsi oraz plan zalesiania 200 tysięcy hektarów, co może pociągnąć za sobą dodatkowe miejsca pracy dla strażników przyrody. Niektóre zadania są bardzo ambitne, np. 1,5 mln przyłączy dla abonentów telefonicznych, co ma dwukrotnie zwiększyć liczbę telefonów na wsi.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Przewidziano poważne działania w zakresie komasacji i zmiany struktury gospodarstw rolnych. Działania w kierunku wprowadzenia rent strukturalnych nie są jeszcze obszerne. W okresie przedakcesyjnym działania te muszą być bowiem finansowane z budżetu państwa. Później możemy skorzystać z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, ale dokonanie wstępnych przygotowań jest niezbędne, aby z tych funduszy móc faktycznie skorzystać. Zwiększą one znacząco zakres programu rent strukturalnych. Sądzimy, że w związku z wymienionymi faktami główna część realizacji programu zostanie przeprowadzona po 2002 roku.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Patrząc na procentowy podział angażowanych w programy środków, udział podmiotów gospodarczych i ludności to 20%, środki jednostek samorządowych także 20%, środki budżetu państwa to 45%, zaś uzupełniające środki pomocy Unii Europejskiej to 15%. Liczymy, że te ostatnie będą pochodzić z programu SAPARD oraz z programów ISPA oraz PHARE.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Kilka informacji, które wykraczają poza omawiany dokument, a dotyczą programu SAPARD. Unia Europejska podjęła wstępne decyzje, które nie są jeszcze oficjalne, ale można o tym dziś przeczytać w Internecie, dotyczące wielkości przydzielanych poszczególnym krajom kandydującym środków. Polsce przypadnie 168.683.000 euro rocznie. To ok. 30% wszystkich środków programu SAPARD dla 10 krajów kandydujących, które wynoszą 520 mln euro. Jesteśmy przekonani, że wiele programów będzie można realizować z programów ISPA i PHARE. Jeśli będą państwo zainteresowani, później może o tym powiedzieć pan dyrektor Fąfara.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Unia Europejska zobowiązała się przygotować rozporządzenie do programu SAPARD. Ostatecznie rozporządzenie wydano 21 czerwca br. Nie jest ono jeszcze kompletne. Czekamy na zarządzenia implementacyjne, bez których trudno przygotować program operacyjny. Nie wiemy np., jakie będzie zaliczkowanie. Nasza dyplomacja usilnie stara się wynegocjować, aby środki z programu SAPARD, których nie uda się wykorzystać w ciągu roku były przenoszone na rok następny. SAPARD będzie realizowany w systemie gwarancji funduszy europejskich przeznaczonych na rolnictwo, co nie jest dla nas korzystne. Jednak w ramach tego systemu można jeszcze wywalczyć lepsze warunki, jak np. większe zaliczkowanie i przenoszenie funduszy.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejHenrykWujec">Zarządzenia implementacyjne spodziewamy się otrzymać pod koniec września lub w połowie października br. Wówczas będziemy mogli oficjalnie wystosować program operacyjny SAPARD. W tej chwili jest on przygotowywany w resorcie rolnictwa. Jeśli państwo posłowie zgłoszą chęć wysłuchania naszej prezentacji w tej kwestii, jesteśmy gotowi przedstawić projekt planu operacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejGrażynaGęsicka">„Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” oraz Narodowa strategia zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich stanowią tzw. strategie cząstkowe, których rząd przygotowuje sześć. Są one wobec siebie komplementarne i ostatecznie mają doprowadzić do stworzenia narodowego planu rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejGrażynaGęsicka">Wspominam o komplementarności, ponieważ mówiąc o tworzeniu miejsc pracy na terenach wiejskich należy pamiętać, że takie miejsca pracy nie będą tworzone tylko na podstawie środków programu SAPARD, ale również na ten cel zostaną wykorzystane inne środki i instrumenty pozostające w dyspozycji innych jednostek rządowych i samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejGrażynaGęsicka">Narodowa strategia zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich posiada cztery priorytety. Są one związane z jakością zasobów ludzkich, kwalifikacjami i jakością pracowników, restrukturyzacją podmiotów gospodarczych, równością szans na rynku pracy oraz rozwojem przedsiębiorczości. Wszystkie z tych celów są związane z założeniami „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejGrażynaGęsicka">Dostępne dla naszego resortu środki chcielibyśmy lokować w celu tworzenia nowych miejsc pracy w regionach przemysłów schyłkowych oraz na obszarach wiejskich. Współpracując z Ministerstwem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Ministerstwem Gospodarki możemy zaproponować następujące instrumenty. Po pierwsze, fundusz pracy wraz ze wszystkimi instrumentami finansowanymi z funduszu, tzn. z przekwalifikowaniem, pośrednictwem pracy i aktywnymi formami oddziaływania na bezrobotnych. Fundusz pracy jest jednak skierowany głównie na osoby bezrobotne lub będące w okresie wypowiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejGrażynaGęsicka">Tymczasem fundusze europejskie w dużej mierze kierowane są na osoby pracujące. Do takich osób zaliczani są rolnicy i ich rodziny. Mają one na celu poprawę jakości pracowników lub drobnych przedsiębiorców, przez co zwiększyć ich szanse na rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejGrażynaGęsicka">W ramach działań przedakcesyjnych w ramach PHARE 2000 uruchamiamy znaczne środki na tego typu działania. Będą dotyczyć ludzi pracujących, a więc również rolników i innych mieszkańców wsi. Prawdopodobnie w programie PHARE 2000 znajdzie się ok. 200 mln euro na zintegrowane programy regionalne i społeczne. W ich zakresie możliwe będzie tworzenie regionalnych programów zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich. W tej chwili departament polityki strukturalnej i regionalnej w resorcie pracy i polityki socjalnej współpracuje z samorządami województw, które tworzą już wojewódzkie programy. Szacujemy, że na programy zintegrowane, zawierające część gospodarczą i społeczną, będzie można wydać 20–40 mln euro w 2000 roku na województwa, które wejdą do programu, zaś na pozostałe województwa środki będą kierowane w dalszych latach.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejGrażynaGęsicka">Dla programu PHARE 2000 charakterystyczna jest inicjatywa oddolna. Nasze priorytety zostały przekazane województwom. Powiedzieliśmy, że chcemy wspierać poprawę jakości zasobów ludzkich, a dobrze byłoby, aby zgłoszone w tym zakresie programy były powiązane z częścią gospodarczą. Chodzi o powiązanie rozwoju zasobów ludzkich z programem gospodarczym. Mamy nadzieję, że część województw zgłosi programy dotyczące rozwoju obszarów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSocjalnejGrażynaGęsicka">Wiele projektów programów zgłoszonych do nas wiąże się z różnymi typami kształcenia ustawicznego dla dorosłych, z doradztwem zawodowym, z kształceniem trenerów i nauczycieli oraz z budową infrastruktury instytucjonalnej na rzecz kształcenia, edukacji i oświaty na obszarach wiejskich. Pierwsze programy, które ruszą w 2000 roku będą służyć kolejnej grupie województw jako przykład. Sądzę, że oznacza to wzmożoną pracę, aby w 2001 roku stworzyć również dobre programy regionalne. Resort pracy dysponuje też innymi instrumentami, które są komplementarne wobec celów opisanych przed chwilą przez ministra Henryka Wujca. W tym roku dysponujemy np. dwoma rezerwami wspierającymi lokalne programy, zwłaszcza w gminach zagrożonych wysokim strukturalnym bezrobociem. W wybranych powiatach zaproponowaliśmy dystrybucję ok. 120 mln zł, a w znacznej mierze są to powiaty wiejskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełGabrielJanowski">Otwieram dyskusję prosząc o połączenie w wypowiedziach uwag i pytań do przedstawicieli rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Na tle ważnych prezentacji chcę skierować cztery pytania z prośbą o dodatkowe wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Pierwsza kwestia jest natury zasadniczej i wiąże się z wypowiedzią pana ministra, iż odstąpiliście państwo od pokazywania w dokumencie środków finansowych, a poprzestaliście na prezentacji celów rzeczowych. W uzasadnieniu powiedział pan, że finanse muszą być przyjmowane drogą ustawową, co wydłużyłoby proces. Jednak brak określenia wielkości środków finansowych potrzebnych na realizację „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” i pokazania, że są to środki realne w zasadniczy sposób utrudnia nam ocenę tego programu.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Na forum Komisji Integracji Europejskiej wielokrotnie rozpatrujemy to zagadnienie. Z pewnością Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi czyni to samo. Wciąż jednak napotykamy na tę samą przeszkodę. Otrzymujemy wiele interesujących programów, ale na pytanie o wysokość środków, ich źródła, skutki ich zastosowania itp. rząd unika odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Rozumiem, że rząd polski nie mógł zapisać informacji o planowanych środkach w materiale kierowanym do Unii Europejskiej. Jednak członkom Komisji rząd powinien w innej formie dostarczyć informację o zabezpieczeniu budżetowym dla „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PosełJerzyJaskiernia">Zapewne pan minister po spotkaniach z rolnikami i środowiskiem wiejskim odnosi również wrażenie, że uważa się tam, iż w ogólnym bilansie wieś straci na integracji Polski z Unią Europejską. Np. w sprawie grup producenckich powiedziano, że będzie ustawa, ale o zabezpieczeniu finansowym milczano. Czy mógłby pan zestawić stan bilansu w zakresie produktów rolnych Polski z krajami Unii ze środkami pomocy z programów SAPARD, ISPA i PHARE?</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy mógłby pan zdementować tezę, iż z jednej strony coraz bardziej tracimy w stosunkach gospodarczych z Unią Europejską, zaś z drugiej strony mówi się o milionach euro w programach pomocowych, co ma stwarzać wrażenie, że jednak coś zyskujemy? Być może jest to uproszczone myślenie, ale pokazuje, w jaki sposób myślą ludzie na wsiach w województwie świętokrzyskim.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PosełJerzyJaskiernia">Trzecie pytanie kieruję do państwa ministrów z obu resortów. Jakie mamy w tej chwili szacunki dotyczące liczby ludzi pracujących na wsi na rzecz rolnictwa i ilu ma być docelowo? W tej kwestii toczy się pewna gra pozorów. Z jednej strony podaje się liczby 40–45%, potem dementuje się tę informację. Inni mówią, że docelowy próg to wcale nie 3%, lecz więcej. Wczoraj usłyszałem, że w Unii Europejskiej mówi się o ludziach zatrudnionych w rolnictwie, ale trzeba wziąć pod uwagę, że część zatrudniona jest w infrastrukturze.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#PosełJerzyJaskiernia">Jaki ma być sposób dochodzenia, zweryfikowany przez ośrodki badawcze? Jaki jest stopień dochodzenia w Unii Europejskiej? Co można osiągnąć na podstawie tych instrumentów i kiedy?</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#PosełJerzyJaskiernia">Ostatnie pytanie dotyczy świadomości społecznej. Jak państwo oceniają sytuację, w której w oświadczeniach rządowych powiada się, że nikt tak nie zyska na integracji europejskiej jak wieś, rolnictwo i środowisko wiejskie, a najbardziej krytyczne uwagi wiążą się z Unią Europejską właśnie na wsi?</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#PosełJerzyJaskiernia">W dalszym ciągu pytamy, dlaczego nie powstała jeszcze Rada Integracji Europejskiej? Premier zapowiadał jej utworzenie wiele miesięcy temu. Czy jesteśmy źle poinformowani, czy może specjalnie się nas wprowadza w błąd? W zasadniczym spadku poparcia dla procesu integracji na przestrzeni ostatnich miesięcy znaczący udział ma środowisko wiejskie. To tam nastąpiło poważne załamanie poparcia dla integracji. Być może jest to tendencja, której nie da się odwrócić w ciągu miesięcy poprzedzających referendum. Uważam, że kwestia wymaga szczegółowej analizy i wyjaśnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełJózefPilarczyk">Jaki jest cel stworzenia dokumentu? Jakie jest też znaczenie dzisiejszego posiedzenia Komisji? Czy jest możliwe wprowadzenie korekt do „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” przez rząd po zapoznaniu się z sugestiami posłów?</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełJózefPilarczyk">Obawiam się, że sprawa jest już przesądzona, ponieważ - jak podawała prasa - dokument ten został złożony w Brukseli i jest oficjalnym stanowiskiem Polski. Czy rząd w ogóle konsultował projekt założeń z organizacjami społeczno-zawodowymi rolników? Czy w tym i innych przypadkach rząd widzi potrzebę konsultowania tak ważnych kwestii z sejmową Komisją Rolnictwa i Rozwoju Wsi? Przecież takie rozstrzygnięcia mają niezwykle poważny wpływ na przyszłość rolnictwa. Czy w rozdziale II, w którym zostały zidentyfikowane problemy i cele spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa, nie uznali państwo za stosowne zapisać, że w aktualnej polityce wobec wsi i rolnictwa brakuje podstawowych instrumentów polityki rolnej, a te które istnieją są nieprecyzyjne i niestabilne? To przecież największy mankament polityki rolnej państwa. Nie szukam przyczyn i osób odpowiedzialnych. Jednak niepowodzenia po naszej stronie i różnice między polską a unijną polityką rolną wynikają właśnie z braku odpowiednich instrumentów. W rozdziale II w ogóle nie zauważono, że trzeba wypracować przede wszystkim sprawne formy instrumentów polityki rolnej.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PosełJózefPilarczyk">W innym dokumencie rządu, tzn. „Średniookresowej strategii rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich” w hierarchii celów polityki rolnej na pierwszym miejscu zapisano poprawę opłacalności produkcji. Tutaj tak istotny cel jest opisany niejasno, a właściwie go nie ma. Jakie są relacje między omawianą dziś „Spójną polityką strukturalną rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” a ważniejszym - w moim przekonaniu - dokumentem tzn. „Średniookresową strategią rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich”?</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PosełJózefPilarczyk">Na podstawie jakich kryteriów i celów zostały wyspecyfikowane zadania w rozdziale IV na lata 2000–2006? To przedział obejmujący 7 lat. Czy te propozycje mają uzmysłowić urzędnikom w Brukseli, że są to nasze priorytety, na realizację których chcemy uzyskać środki z programu pomocy SAPARD? A może zapisano to na wszelki wypadek, choć nie mamy przekonania, że są to nasze podstawowe cele?</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#PosełJózefPilarczyk">Moim zdaniem zadania zostały wyspecyfikowane bardzo nieprecyzyjnie. Np. 200 tysięcy przyłączy do wodociągów w ciągu 7 lat to chyba niewiele w stosunku do liczby 2.040.000 gospodarstw rolnych. To mało ambitne zadanie. To samo dotyczy problemu abonentów telefonicznych. Czy należy ten problem w ogóle analizować, skoro w najbliższych latach prywatne sieci telefoniczne będą dawać za symboliczną 1 złotówkę aparat telefoniczny, aby przyłączyć się tylko do ich sieci. W tej chwili nie jest to zadanie, na które powinniśmy się składać wraz z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#PosełJózefPilarczyk">Innym zadaniem jest zalesienie 200 tysięcy hektarów złej jakości ziemi. Nie ma chyba żadnych obiektywnych przyczyn, aby w tym okresie nie zalesić 700 tysięcy hektarów. Agencja jest w stanie postawić już teraz do dyspozycji taką liczbę hektarów.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#PosełJózefPilarczyk">W dokumencie Polski złożonym w Brukseli mówi się, że w ciągu 7 lat polskie rządu chcą zalesić tylko 200 tysięcy hektarów i w stosunku do takiego planu oczekują pomocy, to nie wskazuje na dokładne przeanalizowanie kwestii. Czy przeprowadzono konsultacje z ministrem ochrony środowiska?</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#PosełJózefPilarczyk">Szereg problemów i propozycji wymagałoby tu dyskusji, ale czy Komisje mają jeszcze możliwość wpłynięcia na decyzję rządu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełWiktorOsik">Ważnym elementem „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” jest tworzenie miejsc pracy na wsi. To niewątpliwie bardzo ważna sprawa, ponieważ sytuacja jest teraz katastroficzna. Podam przykład. W powiecie łukowskim do września tego roku w stosunku do grudnia 1998 roku bezrobocie wzrosło o 33%. Nie jest to odosobniony przykład we wschodniej części Polski od linii Wisły.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełWiktorOsik">Czy planowane działania przyniosą skutek i kiedy to się stanie? Od kiedy zacznie maleć bezrobocie na wsi? Jakiego rzędu spadek bezrobocia rząd planuje i w jakim okresie? Jaką ilość nowych miejsc pracy rząd chce stworzyć w tym okresie?</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełWiktorOsik">Druga kwestia dotyczy modernizacji gospodarstw rolnych. Wiadomo, że do tego potrzebne są inwestycje, a na to konieczne są środki. Nie wystarczą dotacje i kredyty, ponieważ rolnik musi dysponować również własnymi środkami. Przy obecnym poziomie dochodów w rolnictwie jest to niemożliwe. Obecnie rolnicy „przejadają” zarobione pieniądze. Od kiedy i dzięki czemu będą rosnąć dochody własne rolników?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełWojciechZarzycki">Analiza i wyniki to konstatacja faktów. Odnoszę wrażenie, że w opracowywaniu programów rząd polski może zająć dobre miejsce w Księdze Guinness'a. W „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” brakuje jednak najważniejszego elementu - pieniędzy. A tych nie przeznacza rząd, nie posiadają rolnicy.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PosełWojciechZarzycki">Pan minister mówił o kształceniu dzieci. To chwalebne zadanie. Jednak początkiem działań kształcenia dzieci musi być poprawa dochodowości w rolnictwie. Jak można mówić o kształceniu skoro spadły nakłady na doradztwo rolnicze i samorząd rolniczy? Czy restrukturyzacja ma odbywać się poprzez upadłość? Kiedy nastąpi poprawa dochodowości rolnictwa?</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PosełWojciechZarzycki">Jakie jest zaawansowanie przygotowań do programu SAPARD? Kiedy rozpocznie się jego realizacja?</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#PosełWojciechZarzycki">Wszystkie moje pytania dotyczą strony finansowej przedsięwzięcia. Po co kolejne telefony na wsi, skoro właściciela telefonu nie będzie stać na zapłacenie rachunków. Gdzie rolnik ma uzyskiwać informacje, skoro nakłady na doradztwo rolnicze zmalały. Praktycznie ma też centrali nasiennych, w których odbywała się wymiana informacji, co zapewniało postęp. Co będzie ze spółdzielczością? Na ostatnim posiedzeniu Komisji miała miejsce próba zlikwidowania spółdzielczości na wsi. Rząd powinien zastanowić się, czy pomoc dla rolnictwa nie powinna odbywać się poprzez odpowiednie preferencje dla spółdzielczości. Tak zrobiono we Francji w 1958 roku i od tego rozpoczęła się droga Francji na szczyty europejskich rynków rolnych.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#PosełWojciechZarzycki">Przyłączam się do głosu pana posła Józefa Pilarczyka. Czy „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” została już przedstawiona w Brukseli? Być może nie możemy już nic zmienić. Gdzie w materiale jest zapisany udział związków zawodowych, izb rolniczych, ośrodków doradztwa rolniczego? Czy rząd sam opracował ten program?</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#PosełWojciechZarzycki">Jakie środki i o ile więcej niż obecnie znajdzie się w budżecie państwa na 2000 rok z przeznaczeniem na realizację „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”? Czy chociaż na pokrycie tych mało ambitnych zadań znajdą się pieniądze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełStanisławKalemba">Czyj to jest program? Na pierwszej stronie podpisało się Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej i to nawet nie w osobie ministra, lecz jego pierwszego zastępcy. Z treści wynika, że są to zamierzenia rządu. Wolałbym, aby pod „Spójną polityką strukturalną rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” podpisał się premier.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełStanisławKalemba">We wprowadzeniu napisano, że „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” stanowi rozwinięcie i uszczegółowienie „Średniookresowej strategii rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich”. Ten ostatni dokument przyjęto w kwietniu 1998 roku. Co zrobiono przez ten czas? Dochodowość pogorszyła się. To samo dotyczy poziomu życia mieszkańców wsi. Nie zbliżyliśmy się też do poziomu rolnictwa Unii Europejskiej. Widać, że dokumenty rządu to jedno, a życie drugie.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełStanisławKalemba">Dowodem na pogorszenie sytuacji na wsi jest także spadek poparcia dla integracji wśród mieszkańców wsi. 60% rolników posiadających największe gospodarstwa rolne powyżej 10 ha jest przeciwnych integracji.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PosełStanisławKalemba">Analizując wszystkie wydane przez rządy programy, również program poprzedniej kadencji pt. Kierunki rozwoju wsi i rolnictwa do 2000 roku, zawierają podobne intencje. Jednak plan rzeczowy to tylko slogany. Podano jakieś terminy i odpowiedzialne jednostki, ale to wszystko stanie się programem działań dopiero wówczas, gdy zostanie uzupełnione o środki finansowe. Proszę, aby pan minister spróbował nam powiedzieć, jakie pieniądze są potrzebne na zrealizowanie w podanym terminie wszystkich planowanych zamierzeń, ujmując to w dzisiejszych wartościach. Chcąc mówić, co oznaczają poszczególne procenty udziału samorządów, budżetu państwa i Unii Europejskiej, musimy znać całościowe nakłady.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PosełStanisławKalemba">W „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” znalazły się plany odbudowy i rozwoju spółdzielczości. Jak to się ma do praktyki, gdy na ostatnim posiedzeniu Sejmu uzasadniano, że zmieniając charakter spółdzielni na spółki spowodujemy rozwój spółdzielczości. Takie stanowisko poparł rząd. Na szczęście większość sejmowa zdecydowała inaczej.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PosełStanisławKalemba">Znamy standardy unijne wobec spółdzielczości. Wiemy, ile poprzez tę formę rolnicy sprzedają w krajach unijnych. To 70–90% sprzedaży i im silniejsze rolnictwo danego kraju, tym lepiej rozwinięta jest w nim spółdzielczość. Jest ona nieobjęta ustawą antymonopolową, a podatek od osób prawnych jest tam dla spółdzielczości o połowę niższy. Jakie rozwiązania ekonomiczne proponuje nam w tym zakresie rząd?</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PosełStanisławKalemba">Proszę także o odpowiedź na moje kolejne pytanie przedstawiciela Ministerstwa Finansów. Istnieje tajne memorandum o zagrożeniach dla Polski. Minister finansów napisał w nim, że jednym z zagrożeń jest fakt, iż nie udało się ograniczyć nakładów na rolnictwo. Potwierdzeniem jest budżet na 1998 rok.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PosełStanisławKalemba">Jaka część gospodarstw rolnych będzie realnie objęta programem „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”? Ile z nich ma szansę konkurować z rolnikami unijnymi?</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PosełStanisławKalemba">Kto powinien być w Polsce właścicielem zakładów przetwórczych? W Unii właścicielami większościowymi są rolnicy. Kto będzie właścicielem w naszym kraju, według „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosłankaHalinaNowinaKonopka">Jeden z moich przedmówców zadał pytanie, czemu ma służyć przedłożony dzisiaj dokument. Powtarzam to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PosłankaHalinaNowinaKonopka">Czytając materiał dochodzi się do wniosku, że pierwsza część jest opisem istniejącego stanu. Zdradza też wyraźnie intencje autorów dokumentu. W drugiej części przedstawiono sposób przeprowadzenia „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” i jest to zbiór pobożnych życzeń. Brakuje bowiem konkretnych danych finansowych.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PosłankaHalinaNowinaKonopka">W pierwszej części można przeczytać, że „Polska jest importerem netto towarów rolno-spożywczych”. Oznacza to, że import przeważa eksport, czyli produkujemy mniej niż nam potrzeba. Inaczej nie da się tego stwierdzenia interpretować.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PosłankaHalinaNowinaKonopka">Na stronie 33 napisano: „Przedstawione wcześniej dane na temat liczebności gospodarstw, ich wielkości, produkcji towarowej i stanu zatrudnienia w rolnictwie, uzasadniają potrzebę wzmocnienia działań na rzecz zdynamizowania procesów koncentracji ziemi i przechodzenia ludności rolniczej do pracy poza produkcją rolną”. To bardzo istotne stwierdzenie, ponieważ zawiera ono esencję przedstawionego programu. Dlaczego mamy pozbywać się rzeszy rolników?</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#PosłankaHalinaNowinaKonopka">Na stronie 8 znajduje się tabela pokazująca ludność według głównego źródła utrzymania. Porównano tu ludność miast i wsi. Z pracy najemnej w mieście utrzymuje się 53,7%, na wsi 34%. Na własny rachunek w mieście pracuje 9,8%, zaś na wsi 30,9%. Przeczy to tezie, jakoby polski chłop był mało przedsiębiorczy. Praca na własny rachunek jest najcenniejszą formą pracy. Warto zwrócić jeszcze uwagę na wielkości podane w tabeli w odniesieniu do niezarobkowych źródeł utrzymania. W miastach więcej ludzi żyje z emerytur, na wsi więcej z rent. Pomoc społeczna jest wyższa w mieście.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#PosłankaHalinaNowinaKonopka">Na stronie 9 napisano na ten temat: „Konkludując, wśród źródeł utrzymania ludności wiejskiej pierwszorzędne znaczenie mają niezarobkowe źródła utrzymania, następnie praca najemna, a dopiero w trzeciej kolejności głównym źródłem utrzymania jest praca w gospodarstwach rolnych”. Tak odczytując dane można stwierdzić, że sytuacja w miastach przedstawia się jeszcze gorzej. Nie można na podstawie takich konkluzji dochodzić do wniosku, że należy zasadniczo zrestrukturyzować wieś w taki sposób, aby rolników wypchnąć z ich gospodarstw. W ten sposób pogorszymy jedynie sytuację na wsi.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#PosłankaHalinaNowinaKonopka">W tym samym temacie obraca się analiza ludności według wieku przedstawiona w tabeli na stronie 9. Na wsi mamy 29,3% ludności, w wieku produkcyjnym 55,3%, a w wieku poprodukcyjnym 15,4%. W mieście procent ludności w wieku produkcyjnym wynosi 61,4%. Staramy się poprzez specjalny system ubezpieczeń przenieść ludność wiejską z przedziału produkcyjnego do poprodukcyjnego. Gdzie jest logika w tego rodzaju działaniach? Przecież zwiększymy procent ludności, którą musimy wspomagać.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#PosłankaHalinaNowinaKonopka">„Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” została spreparowana tylko w jednym celu. Ma to być uzasadnienie niszczenia ekonomicznego wsi i prawidłowości czynionych działań. Chodzi o zamydlenie oczu ludziom czytającym dokument. Nie leży to w interesie polskiej wsi ani państwa polskiego. Ten dokument pisano na zamówienie tych, którzy uważają, że Polska musi znaleźć się w Unii Europejskiej za wszelką cenę.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#PosłankaHalinaNowinaKonopka">Zasadnicza część dokumentu, dotycząca planowanych przeobrażeń na wsi jest pozbawiona fundamentów, podstaw finansowych, a tych nie będzie. Wiemy o tym wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#PosłankaHalinaNowinaKonopka">Czemu ma służyć program SAPARD? Na pewno nie służy rozwojowi produkcyjności rolnictwa. Fakt, iż Polska jest importerem netto żywności dowodzi, że powinniśmy skupić się na powiększeniu produkcji rolnej na polskiej wsi. Powinniśmy mieć tyle, ile potrzebujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełJanWyrowiński">Pozwolę sobie nie zgodzić się z większością tez pani posłanki. Tego typu dokumenty są tworzone po to, aby na ich podstawie zbudować choć cześć fundamentu finansowego przemian strukturalnych polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełJanWyrowiński">Podstawową przyczyną opracowania „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” był wymóg Unii Europejskiej, którego spełnienie warunkowało wykorzystanie pomocy przedakcesyjnej.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełJanWyrowiński">19 czerwca br. Unia Europejska przyjęła ostatecznie w odpowiednim rozporządzeniu program pomocy SAPARD. W ciągu 3 miesięcy od dnia podpisania dokumentu kraje kandydujące objęte tym programem, a jest ich 10, mają otrzymać informację o wielkości środków przeznaczonych na każde z tych państw. Czy Polska otrzymała już taką informację?</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełJanWyrowiński">Chciałbym się zapoznać z funkcjonowaniem „kuchni”, w której przygotowywana jest „potrawa” w postaci pomocy preakcesyjnej dla Polski. W rozporządzeniu Unii niejasno zapisano rodzaj dokumentu niezbędnego dla otrzymania pieniędzy. Czy „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” ma charakter programu operacyjnego? Jeśli nie, to kiedy zostanie opracowany taki program? Czy będzie to jeden program, czy będzie ich więcej?</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PosełJanWyrowiński">Nie będziemy w stanie przygotować zapisanych w programie SAPARD 15 programów odpowiadających 15 pozycjom tematycznym. Jakie programy zostaną więc opracowane i kiedy? Jakie mamy szanse, aby wykorzystać jak najlepiej pojawiające się przed nami szanse?</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PosełJanWyrowiński">Wiemy wszyscy, że pomoc od Unii otrzymamy, jeśli sami sobie będziemy pomagać. Czy w projekcie budżetu państwa przewidziano środki, które umożliwią wykorzystanie w jak największym stopniu możliwości stworzonych przez program SAPARD? Jakiej są one wysokości? Pytanie kieruję do Ministerstwa Finansów.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PosełJanWyrowiński">Nie jestem skłonny poddawać tak druzgocącej krytyce przedłożonego dokumentu. To dobry, dojrzały materiał. Radzę zaniechać politycznych wypowiedzi i skoncentrować się na merytorycznej dyskusji. Wszyscy zgodziliśmy się niedawno, że na temat przyszłości polskiego rolnictwa musimy rozmawiać ponad podziałami partyjnymi. „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” warta jest takiej dyskusji. Niedobrze się stało, że na temat Paktu dla wsi będziemy rozmawiać pojutrze, ponieważ przedstawione założenia są częścią tego Paktu.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PosełJanWyrowiński">Polskiego rolnictwa nie uzdrowimy w ciągu roku ani dwóch lat. Na to potrzebny jest 20–30-letni program, który przyjdzie realizować wielu rządom. Dobrze byłoby, aby kolejne ekipy rządzące zmieniały w nim jak najmniej. Naszymi decyzjami powinniśmy doprowadzić do tego, iż kolejne rządy nie będą nic zmieniać w przyjętych programach rozwoju polskiego rolnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełMarianDembiński">Dobrze się stało, iż wreszcie został przyjęty program „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Możemy rozmawiać niemalże konkretnie na ten temat. Mówię „niemalże”, ponieważ wiele sformułowań jest tak ogólnikowych, że chyba tylko osoba opracowująca program wie, co się za nimi kryje. Wiem natomiast, co ma do powiedzenia w tej kwestii moja grupa rolników indywidualnych. Chodzi nam o poprawę struktur agrarnych do poziomu 100 ha. Liberałowie zaś myśląc o poprawie struktur agrarnych myślą o kilkunastotysięcznych gospodarstwach rolnych. Każdy więc pod tak ogólnym pojęciem, jakim jest poprawa struktury agrarnej rozumie co innego.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PosełMarianDembiński">Na stronie 45 przeczytałem, że w okresie przedakcesyjnym przewiduje się udziały w finansowaniu ze źródeł krajowych zadań z zakresu poprawy infrastruktury technicznej w proporcji: 20% - środki ludności i podmiotów gospodarczych, 20% - środki jednostek samorządowych, 45% budżet państwa i 15% - środki unijnej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#PosełMarianDembiński">Jak widać Unia Europejska „bardzo” przyłoży się finansowo za to, że oddaliśmy jej nasze rynki żywnościowe. Pani poseł Halina Nowina-Konopka powiedziała już, że bilans handlowy jest dla Polski wyjątkowo niekorzystny.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#PosełMarianDembiński">Udział ludności w wysokości 20% jest jej dyskryminacją. Czy w mieście ktoś płaci za doprowadzenie wodociągu, skanalizowanie budynku lub wybudowanie drogi ze swoich pieniędzy? Z czego rolnik ma płacić za wybudowanie drogi czy centrali telefonicznej? Uważam, że w zakresie budowy infrastruktury na wsi należy w ogóle zrezygnować ze środków własnych mieszkańców. Przecież teraz gmina starająca się o kredyt na poprawę infrastruktury musi wykazać udział własny mieszkańców. W gminach typowo rolniczych takiego udziału nie ma i nie będzie. Wobec tego nie inwestuje się w poprawę infrastruktury na obszarach najbardziej zapóźnionych cywilizacyjnie.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#PosełMarianDembiński">Wiele przedstawionych w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” danych godnych jest uwagi. Do takich należy kwestia zalesiania gruntów rolnych. To autentyczna forma tworzenia nowych miejsc pracy na wsi. Wszystkie inne pomysły na ograniczenie bezrobocia na wsi to iluzja. Jest to możliwe tylko wówczas, gdy mieć tam będzie miejsce postęp gospodarczy. Będzie to możliwe, gdy rolnicy będą otrzymywać za swoją pracę godziwy dochód. W przeciwnym razie rolnicy „przejadający” swoje dochody nie będą dysponować pieniędzmi na inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#PosełMarianDembiński">Wracając do zalesiania, mieszkańcy terenów, gdzie jakość ziem jest bardzo niska od dawna podnosili tę kwestię. Im wcześniej program zalesiania zostanie uruchomiony, tym lepiej. Musi to jednak być program kontrolowany. Nie może być tak, że każdy biedny gospodarz będzie chciał mieć las i 34% gleb V i VI klasy znajdzie się pod lasami, nasi rolnicy zajmą się pielęgnacją lasów, a rolnicy unijni będą produkować dla nas żywność.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#PosełMarianDembiński">Przedłożona „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” pisane były w pośpiechu. Musieliśmy przedstawić Unii Europejskiej program, więc to zrobiliśmy. Program jest bardzo ogólny, ale może stać się podstawą dyskusji na temat rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#PosełMarianDembiński">W dokumencie nie znalazły się informacje o finansowaniu opłacalności produkcji rolnej, czyli o dopłatach bezpośrednich. Obecne 3% obiecane w budżecie państwa mogą tylko starczyć na zorganizowanie rynków rolnych. A skąd sfinansować opisane w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” programy, np. zalesiania i produkcji ekologicznej? Kiedy rolnikom będzie się płacić, aby produkowali mniej, ale zdrowiej? Pozostaje pytanie, skąd weźmiemy na to pieniądze? Nie wynika to z dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#PosełMarianDembiński">Gdyby materiał zawierał bardziej szczegółowe dane, moglibyśmy podczas prac budżetowych powiedzieć, że na dopłaty potrzebne jest 6%, a nie 3%. Musimy sobie uświadomić, że jesteśmy państwem rolniczym, a nie przemysłowym. Duńczycy powiedzieli to dawno i wygrali. Budżet przeznaczył większe środki na rolnictwo i efekty widać.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#PosełMarianDembiński">Chcąc dokonać największej ze wszystkich reformy - reformy rolnictwa polskiego, to na pewno nie poprzez 3% środków budżetu państwa i 15% środków pomocy Unii Europejskiej. Fikcja dokumentu polega na tym, że cele zostały opisane właściwie, ale nie ma pieniędzy na realizację nawet 1/3 tych zadań. Zacznijmy rozmawiać o pieniądzach. Podatnik musi wyłożyć pieniądze z własnej kieszeni, aby zreformować obszary wiejskie. W przeciwnym razie nie można mówić o wszystkich korzyściach z wejścia do Unii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełLudwikDornniez">Przyłączam się do pytań o podstawowe kwoty opisujące zadania zapisane w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Stworzono wprawdzie posłom możliwość dokonania obliczeń we własnym zakresie. Jeśli dowiemy się dokładnie, jaką kwotę pomocy przeznaczy dla Polski w ramach programu SAPARD Unia Europejska i wiemy, że stanowi to 15% całości, to obliczymy, ile powinien przeznaczyć na to budżet państwa. Jednak to zła praktyka, gdy posłowie muszą sami obliczać takie wydatki. Nie jest nam potrzebny cały dokument, aby samemu wyliczyć sobie nakłady.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełLudwikDornniez">Odnoszę wrażenie, że twórcy programu doszli do wniosku, że coś trzeba w Komisji Europejskiej pokazać, aby widać było, że Polska wywiązuje się ze zobowiązań w określonych terminach.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełLudwikDornniez">Podam przykład niespójności „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Rząd podkreśla publicznie i w tym dokumencie, że jednym z podstawowych narzędzi modernizacji wsi, odpowiedzią na zagrożenia i wyzwania będzie polityka edukacyjna wobec mieszkańców obszarów wiejskich. Na stronie 44 mowa jest o przedsięwzięciach modernizacyjnych na wsi nie pojawiają się jednak żadne elementy dotyczące tego impulsu edukacyjnego. Można powiedzieć, że przed wyliczaniem napisano, że w latach 2000–2006 przewiduje się „między innymi” wymienione cele, ale skoro w rozdziale II rząd wymienia konkretny cel, a w rozdziale IV się o tym zapomina, to można raczej odnieść wrażenie, że w miarę konkretyzowania zadań zapomina się o edukacji na wsi.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PosełLudwikDornniez">W rozdziale II wiele kwestii wymaga skonkretyzowania finansowego. Rząd stwierdza, że nie poprawi się stanu edukacji, jeśli nie będzie odpowiednio przygotowanej kadry nauczycielskiej, a takiej nie ma. Napisano, że trzeba zachęcać nauczycieli do podejmowania pracy na obszarach wiejskich i wygenerować pewne zachęty finansowe, które się przewiduje. Jednak w następnym akapicie napisano, że w związku ze zmianami w ustawach kompetencyjnych to gminy i powiaty powinny stworzyć bodźce dla nauczycieli do podejmowania przez nich pracy na wsi. Czy mają to być środki własne powiatów, czy też przewiduje się wpisanie tych wydatków w subwencje oświatowe?</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełLudwikDornniez">Jeśli nie otrzymamy konkretnych odpowiedzi na takie pytania, można będzie odnieść wrażenie, że plan edukacyjnej modernizacji to domek z kart, który nie ma fundamentów. Elementem infrastruktury publicznej są usługi, m.in. zdrowotne. Rząd napisał w założeniach, że poprawa w tym zakresie będzie osiągana także w wyniku wdrożenia z początkiem 1999 roku reformy służby zdrowia. Stwierdzenie jest asekuracyjne. Poprawa usług medycznych na wsi musiałaby polegać na przeniesieniu się części personelu medycznego z dużych miast do małych miejscowości wiejskich. Czy od 1 stycznia br. pojawiły się chociażby początki takich ruchów „białego” personelu? Jeśli nie, to nie mówmy o tej formie poprawy usług zdrowotnych na obszarach wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PosełLudwikDornniez">Można podać inny przykład myślenia, iż problem sam rozwiąże się przez wdrożenie reformy lub coś zrobią samorządy. W rozdziale I pisano o zróżnicowaniu terytorialnym obszarów wiejskich. W makroregionie 2 istnieją największe problemy z infrastrukturą techniczną i społeczną, usługami zdrowotnymi itp., ale jest to najbiedniejszy region. Wpływy do samorządów są najmniejsze, a więc pojawia się pytanie, czy założenia są spójne w aspekcie wyrównywania różnic między regionami. To błędne koło. Jest to niepokojące w dokumencie o „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Wyrównywanie różnic jest zasadą spójnej polityki, a tymczasem nie widać tu pomysłu rządu na przerwanie tego błędnego koła.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PosełLudwikDornniez">Kończąc apeluję o konkrety finansowe, chociażby w postaci szacunków. Jeżeli dokument ma być podstawą programów wieloletnich, których tworzenie przewiduje ustawa o finansach publicznych, to prawem organów Sejmu jest wiedzieć, jakie wydatki z budżetu państwa są przewidziane w takim programie w latach 2000–2006.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełRomualdAjchler">Jestem tego samego zdania, że rozmowa o „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” musi wiązać się z pieniędzmi. Mam nadzieję, że pan minister posiada decyzję ministra finansów w tej kwestii i na zakończenie nam ją przedstawi.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PosełRomualdAjchler">Na stronie 44 wymieniono zadania na lata 2000–2006. Wśród nich pojawiła się budowa 600 wysypisk śmieci. O ile wiem w krajach europejskich nie buduje się już wysypisk śmieci, lecz zakłady przerobu i segregacji odpadów. Wykorzystuje się w jak największym stopniu materiał wtórny. Tymczasem Polska chce do 2006 roku budować wysypiska śmieci. To chyba nieporozumienie. Co na to minister ochrony środowiska?</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PosełRomualdAjchler">Niepokoi mnie również sprawa procentowego udziału gmin i podmiotów indywidualnych w przedsięwzięciach z zakresu poprawy infrastruktury na obszarach wiejskich. Istnieje wiele gmin, które nie mają na swoim terenie żadnego przemysłu. Często zaciągają kredyty bankowe, aby opłacić bieżącą działalność samorządową. Czy to oznacza, że brak pieniędzy na współfinansowanie inwestycji spowoduje całkowite pominięcie takich gmin w planach do 2006 roku?</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PosełRomualdAjchler">Samorząd jest wówczas bogaty, gdy ludność na jego terenie jest w miarę zamożna. W zamierzeniach ludność i samorządy mają pokryć 40% inwestycji. Skąd mają wziąć na to środki? Czy tam nie będą budowane drogi, oczyszczalnie ścieków i wodociągi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełRyszardMatusiak">Pan poseł Ludwik Dorn poruszył już kwestię nauczania dzieci i młodzieży, aby mogła przejść do pracy w sferze usług i innych nierolniczych zawodach. Na stronie 28 napisano: „Wdrożenie nowej struktury kształcenia związanej z wprowadzeniem nowego ustroju szkolnego ma spowodować zmniejszenie skali kształcenia zawodowego na rzecz kształcenia ogólnego na poziomie średnim. Sześcioklasowa szkoła podstawowa oraz gimnazjum dadzą młodzieży podbudowę do kształcenia się w szkołach prowadzących do matury. Powstają nowe typy szkół, prowadzące kształcenie zawodowe: licea profilowane zawodowo, policealne szkoły zawodowe oraz dwuletnie szkoły zawodowe”.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełRyszardMatusiak">Reforma oświaty, która weszła w życie od początku 1999 roku miała prezentować inne podejście do wykształcenia. Jak to się stało, że dokument zawierający inne tezy został przekazany Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełRyszardMatusiak">Mówi się o odchodzeniu ludzi z zawodów rolniczych i przechodzeniu do pracy w innych zawodach. Kto i gdzie da im pracę, skoro wokół wielu miejscowości wiejskich nie ma żadnego przemysłu? Z usług mogą korzystać tylko ci, którzy mają na to pieniądze, a ludność na wsi ich nie ma.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PosełRyszardMatusiak">Kolejna kwestia związana z edukacją dotyczy wsparcia stypendialnego. Z jakich środków gminy mają fundować stypendia dla młodzieży? Większość gmin na obszarach wiejskich należy do kategorii najbiedniejszych gmin w Polsce. Jak aktywizować środowisko, jeśli ludność ma tak niskie dochody?</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PosełRyszardMatusiak">Sfera usług medycznych w związku z reformą ma przejść z publicznej na niepubliczną. Jakie zmiany w tej sprawie planuje się na wsiach?</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PosełRyszardMatusiak">Przeznaczenie ok. 22–25 tysięcy złotych na stworzenie jednego miejsca pracy to zbyt niska suma, jeśli chcemy zbudować sprawnie funkcjonujące podmioty. Z jakiego funduszu mają być przeznaczane na ten cel pieniądze?</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PosełRyszardMatusiak">Interesują mnie także założenia „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” w odniesieniu do obszarów podgórskich i górskich. Były i są mało zauważane. Nie powstały żadne projekty rozwoju tych obszarów. Można ludziom tam zamieszkującym powiedzieć, że powinni nastawić się na agroturystykę, ale przecież zła jakość dróg lub w ogóle niemożność dojazdu spowoduje, że domy przeznaczone dla turystów będą stały puste. Budowa dróg na terenach górskich jest trzy razy droższa niż na płaskim obszarze. Należy wziąć to pod uwagę projektując środki finansowe na poprawę infrastruktury obszarów górskich i podgórskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełZdzisławPupa">Chcę skoncentrować się na kwestii obrotu ziemią po wejściu Polski do Unii Europejskiej. W „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” brakuje zdecydowanej informacji na temat obrotu ziemią i ochrony polskiego interesu narodowego.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PosełZdzisławPupa">Często publikacje prasowe podają przykłady firm angielskich i niemieckich, które wydzierżawiają długoletnimi umowami naszą ziemię nawet na okres 30 lat i użytkują ją. Na ziemi opolskiej angielska firma wydzierżawiła na 30 lat 12.400 ha gruntu. Rząd przemilcza takie fakty. Trzeba jednak podejmować ten temat, ponieważ bulwersuje on środowisko rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PosełZdzisławPupa">Co rozumieć pod pojęciem gospodarstwa socjalnego? Jak ma funkcjonować? Jakiej być wielkości? Z jakich środków takie gospodarstwo będzie finansowane? Na stronie 34 napisano, że gospodarstwo socjalne będzie produkować towary tylko na potrzeby własne i korzystać z instrumentów polityki pozarolniczego rozwoju obszarów wiejskich. To ładnie brzmiące sformułowanie, ale co się pod nim kryje? Uważam, że nasze Komisje powinny wcześniej odbyć posiedzenie zamknięte, na którym rząd mógłby przekazać nam informację o przygotowywanych programach, a nie teraz jesteśmy postawieniu wobec faktów dokonanych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełGabrielJanowski">Lista mówców została wyczerpana. Pozwolę sobie na zakończenie rundy pytań dołączyć własne. Przedłożony dokument mówi o zasadach polityki rolnej i jest to pozytywna strona zagadnienia. Jeszcze niedawno stronnictwo pana ministra Henryka Wujca i inne uznawały zwrot „polityka rolna” za herezję w systemie gospodarki wolnorynkowej.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełGabrielJanowski">Powszechnie mówi się, że polskie rolnictwo powinno zbliżyć się do poziomu rolnictwa krajów unijnych, ponieważ tam dopracowano się metod, które zapewniają rolnikom godne życie i samowystarczalność produkcyjną. W tym gronie nie muszę przypominać, że podstawą ustroju rolnego w Unii Europejskiej jest gospodarstwo rodzinne. Przestudiowałem uważnie założenia „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” i takie sformułowanie znalazłem jeden raz, a i tak brakuje określenia tego pojęcia. Przypominam też, że gospodarstwo rodzinne zostało zapisane w Konstytucji RP i powinniśmy to pojęcie wypełnić treścią.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełGabrielJanowski">Przyglądając się szczegółowo lekturze rodzą się kolejne wątpliwości. W tabeli 5 na stronie 55 wyraźnie napisano, że 10% ziemi zgromadzone jest przez rolników indywidualnych w gospodarstwach powyżej 1.000 ha. To niepokojące zjawisko.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PosełGabrielJanowski">Na stronie 33 napisano, że regulacje prawne ułatwią dzierżawcom - czytaj: latyfundystom - użytkowanie gospodarstw na prawach zbliżonych do własności. Określa się tym samym jasno strukturę agrarną na teraz i na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PosełGabrielJanowski">Na stronie 45 napisano, że objęcie komasacją i urządzeniami terenów rolnych ma dotyczyć powierzchni 340 tysięcy hektarów. Jeśli do tego dodamy zmianę struktur gospodarstw rolnych poprzez preferencyjne kredyty przy zakupie gruntów w odniesieniu do areału 550 tysięcy hektarów, to określiliśmy tym samym obszar przeznaczony na upełnorolnienie. Ile z tego powstanie normalnych gospodarstw rodzinnych?</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PosełGabrielJanowski">W kolejnym punkcie na stronie 45 napisano, że wdrażanie postępu biologicznego będzie dotyczyć 380 tysięcy gospodarstw. Oznacza to, że pozostałe gospodarstwa są przeznaczone na straty. Czy te 380 tysięcy gospodarstw będzie w stanie konkurować z armią doinwestowanych, zasobnych gospodarstw unijnych?</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PosełGabrielJanowski">Na 7 lat planowane jest wykonanie 60 tysięcy przyłączy gazowych. To tak minimalna liczba, że jeszcze trzy pokolenia będą musiały potem realizować program doprowadzania gazu na obszary wiejskie.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PosełGabrielJanowski">Nie narzekam natomiast na kalkulację przedstawioną na tej samej stronie. Jeśli pomoc unijna ma wynosić łącznie na rok ok. 200 mln euro, to okazuje się, że razem zadania te będą finansowane w kwocie 1,5 mld euro rocznie. Dziękujemy za taką kalkulację. To będzie ogromna ilość pieniędzy. Czy rzeczywiście możemy liczyć na tak poważne środki?</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PosełGabrielJanowski">W „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” mowa jest w wielu fragmentach o przedsiębiorczości wiejskiej i nowych miejscach pracy. Pytam panią minister Grażynę Gęsicką, co dzieje się z 40 mln zł przewidzianymi na bieżący rok na mikropożyczki i tworzenie nowych miejsc pracy? Pieniądze te zostały wprowadzone do budżetu w ostatnim momencie, aby ukryć poważne obniżenie budżetu państwa. Mamy już wrzesień i chciałbym dowiedzieć się, czy i w jakim stopniu środki te zostały wykorzystane? Byłby to dowód na realność planów rządowych.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#PosełGabrielJanowski">W wielu programach pisano, że dla rozwoju przedsiębiorczości wiejskiej wprowadzi się zasadę obniżenia podatków i zwolnień dla obszarów wiejskich. W żadnym dokumencie nie doczytałem się teraz realizacji tych pomysłów. Jak rozwijać przedsiębiorczość na wsi, skoro zrezygnowano z tych rozwiązań?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Dziękujemy za wszystkie pytania i szeroką dyskusję. Postaramy się do wszystkich poruszonych przez państwa spraw odnieść. Zwróciliśmy się z własnej inicjatywy do prezydiów Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Integracji Europejskiej o możliwość przedstawienia państwu „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” po przyjęciu ich przez Radę Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Na wstępie odniosę się do wypowiedzi pana przewodniczącego. Występuję dziś przed państwem jako wiceminister rolnictwa, a nie jako członek Unii Wolności. Oczywiście akceptuję program swojej partii. W naszym programie wyborczym mówiliśmy już o polityce rolnej państwa, więc nie jest to dla nas obcy temat.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Kwestia środków finansowych pojawiała się w wielu wypowiedziach. W pierwszym projekcie przygotowanym dla Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów znalazły się szacunki finansowe. Powstała wówczas wątpliwość, czy szacunki te powinny być przedstawiane w rozmowach z poszczególnymi ministrami. Podam państwu niektóre z wyliczeń. Zaznaczam, że podane w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” dane były długo dyskutowane z każdym resortem i są wynikiem dokładnych wyliczeń.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Pan poseł Gabriel Janowski wyliczał kwoty przypadające na 15% udziału Unii Europejskiej, dodając pieniądze z programu SAPARD, PHARE i ISPA. Rzeczywiście tak to należy liczyć. Wrócę jeszcze do tej sprawy. Szacowaliśmy, że na poprawę infrastruktury należy przeznaczyć łącznie ok. 2 mld zł. Nie wszystkie te środki byłyby zawarte w budżecie Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Np. środki na ochronę zdrowia, edukację lub tworzenie nowych miejsc pracy będą zapisane w budżetach odpowiednich resortów, co zaznaczyliśmy w dokumencie.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">W ustawie o finansach publicznych zapisano, że w przypadku podawania konkretnych sum konieczna jest procedura ustawowa ich przyjmowania. Każdy program, również operacyjny dla programu SAPARD, musi być przedmiotem decyzji organów parlamentu i samego parlamentu. W projektach programów przedstawimy państwu szacunki kosztów realizacji danego programu. Będzie to również przedmiotem dyskusji z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Program wspierania edukacji na wsi musi również zostać zapisany w postaci projektu, który przekroczy zapewne 100 mln zł i będzie przyjmowany w postaci ustawy.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Konkretne wielkości zostaną przedstawione Sejmowi w momencie konstruowania konkretnych programów. Nie chcę podawać szacunków finansowych, ale ich odzwierciedleniem są konkretne wartości rzeczowe zapisane w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Napisaliśmy, że szacujemy wykonanie pewnej liczby przyłączy gazowych, wodociągowych itd. Chcąc realizować program w pełni, należałoby rocznie wydawać na ten cel ok. 6 mld zł. Nie podajemy jednak konkretnych sum, ale znajdą się one w programach operacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Poseł Jerzy Jaskiernia słusznie zauważył, że program integracji europejskiej może zapewnić realizację programu podniesienia dochodowości rolników i mieszkańców wsi. Będąc na zewnątrz Unii Europejskiej nie damy sobie rady z rozwiązaniem tego problemu. Zamierzenia rządu pozostają jednak w dysonansie z opinią publiczną, zwłaszcza na wsi. Moim zdaniem taka sytuacja jest wyzwaniem dla rządu i ministra rolnictwa. Należy opracować odpowiednią politykę informacyjną. Dotychczas brakowało informacji, jak będzie wyglądać proces przedakcesyjny i akcesyjny i co rolnik będzie z tego miał.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Sądzę, że „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” jest jednym z elementów akcji informacyjnej. Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przygotuje publikację „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” wraz z opisem dla wszystkich zainteresowanych. Postaramy się przybliżyć ludziom temat w bardziej przystępny sposób, lżejszym językiem. W dokumencie rzeczywiście napisaliśmy, że Polska jest importerem netto towarów rolno-spożywczych. Deficyt w handlu towarami rolnymi jest jednak niższy niż w przypadku innych towarów. Bilans jest tu znacznie bardziej wyrównany. Zamiarem mojego resortu jest równoważenie deficytu, a dowodem niech będzie szereg działań planowanych przez rząd, jak ochrona celna. Postaramy się ograniczyć szkodliwy dla nas import, czyli import produktów, które jesteśmy w stanie dostarczyć sami.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Pan poseł Józef Pilarczyk pytał o sens dokumentu. Jest to materiał rządowy, przyjęty przez Radę Ministrów 13 lipca br. Pan premier Jerzy Buzek wysłał do państwa posłów list, do którego dołączony był omawiany dziś dokument. Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej firmuje ten materiał, ponieważ go opracowywało.</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">„Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” określa podstawowe kierunki działania w zakresie polityki strukturalnej, a nie bieżącej polityki rolnej. Na pierwszej stronie dokumentu zaznaczamy wyraźnie, że nie ma tu wdrożenia wymogów fitosanitarnych i weterynaryjnych. Nie piszemy też o unowocześnieniu przetwórstwa rolno-spożywczego. Nie ma także programu utworzenia struktur administracyjnych, niezbędnych do zastosowania w Polsce instrumentów polityki gospodarczej zgodnych z wymogami Unii Europejskiej. Te elementy muszą zostać opracowane i przedstawione w celu pokazania pełnej gamy działań państwa w zakresie rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Nastawiamy się na działania długofalowe. Realizując zamierzenia zapisane w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” musimy pamiętać o innych wymogach tu nie zapisanych. Będzie to konieczne zwłaszcza w przypadku przygotowania wykorzystania środków programu SAPARD. Środki pomocowe Unii muszą być wykorzystane zarówno na zadania opisane w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”, jak i inne zadania wymienione na pierwszej stronie. W „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” rząd koncentrował się na zadaniach długofalowych.</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Omawiany dokument został przedstawiony ambasadorowi Rolfowi Timansowi. W tej chwili kończymy prace nad angielską wersją opracowania i będzie ono podstawą dyskusji w Unii Europejskiej. Nie jest to jednak materiał do rokowań. Uwagi Komisja Europejska przedstawi nam dopiero do programu operacyjnego do programu SAPARD. Będzie miała na to pół roku, choć mamy nadzieję, że stanie się to wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Nie było zamiarem twórców „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” przedstawianie instrumentów polityki rolnej. Jeżeli będzie taka konieczność, Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przedłoży stosowną informację Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w której pokaże jak realizowana jest „Średniookresowa strategia rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich”.</u>
          <u xml:id="u-18.14" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Pan poseł Józef Pilarczyk zarzucił nam, że zakładamy mało ambitne plany do realizacji w ciągu najbliższych 7 lat. Podajemy np. liczbę 200 tysięcy przyłączy do wodociągów. Jednak na tę liczbę należy patrzeć w kontekście informacji podanej w rozdziale III na stronie 24. Budowę wodociągów zbiorowych planujemy tak, aby 70–75% gospodarstw mogło otrzymać z sieci wodociągowej wodę odpowiedniej jakości i w wystarczającej ilości, zaś w pozostałych 25–30% gospodarstw zaopatrywanych z ujęć i wodociągów zagrodowych mają być zainstalowane urządzenia do uzdatniania wody. Chcemy więc pokryć całość gospodarstw, ale w różny sposób. Proszę pamiętać, że ok. 50–60% gospodarstw wiejskich jest już podłączonych do wodociągów.</u>
          <u xml:id="u-18.15" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Podobnie sprawa wygląda z telefonizacją wsi. Liczba abonentów rośnie dynamicznie, ale wciąż istnieją tereny biedne, na których program telefonizacji powinien być wspierany. Ministerstwo Łączności przygotowuje specjalny program budowy infrastruktury telekomunikacyjnej na wsi. Działania w tym zakresie są przygotowywane wspólnie z resortem łączności. Szacunkowe dane podało nam również Ministerstwo Łączności, choć przyznam, że 1,5 mln przyłączy wydawało się nam dość optymistyczne.</u>
          <u xml:id="u-18.16" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Program zalesiania dotyczy 200 tysięcy hektarów, ale jest to wyłącznie program dodatkowego zalesiania. Jednocześnie realizowany jest już program, dotyczący głównie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Informacje o tym można znaleźć w rozdziale III w punkcie „Dotacje dla rolników zalesiających grunty rolne”. Obecnie zalesianych jest ok. 18,3 tysiąca hektara rocznie, zaś 200 tysięcy hektarów na 7 lat to wartość dodatkowa. Dane te zostały opracowane przy współudziale Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Chcieliśmy napisać większą liczbę, ale resort ochrony środowiska powiedział, że realna będzie podana w dokumencie liczba. Nie chodzi tylko o pieniądze, ale także o infrastrukturę potrzebną dla wykonania programu.</u>
          <u xml:id="u-18.17" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Tereny trudne zostały uwzględnione w programie. Będą one wymagać odrębnego potraktowania, zapewne w postaci osobnej ustawy. Nie mogę precyzyjnie odpowiedzieć na pytanie o ilość nowych miejsc pracy w przyszłym roku. W tej chwili pracujemy nad programem operacyjnym dla SAPARD. Sądzimy, że należy na początek zapisać niezbyt dużą skalę dla tego priorytetu, ponieważ nie wszystkie środki mogą zostać wykorzystane. Stopniowo powinny to być wielkości narastające w miarę lepszego przygotowania do wykorzystania środków pomocowych.</u>
          <u xml:id="u-18.18" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Nie możemy też podać konkretnie w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” wielkości dochodów rolników w następnych latach. Naszym zdaniem program jest przygotowany po to, aby zapewnić wzrost dochodowości rolników w kolejnych latach. Nie można wyobrazić sobie restrukturyzacji wsi bez wcześniejszego stworzenia nowych miejsc pracy. Rolnik uprawiający kilka hektarów musi mieć możliwość dorobienia. Zmiany strukturalne muszą więc być poprzedzone działaniami w zakresie tworzenia nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-18.19" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Poseł Wojciech Zarzycki słusznie zauważył, że kładziemy duży nacisk na edukację i podniesienie poziomu wykształcenia ludzi na obszarach wiejskich, a następnie nie ma konkretnych zamierzeń. Na program pomocy dla oświaty na wsi mamy zagwarantowane 100 mln zł w projekcie budżetu na przyszły rok. Będą to głównie środki na stypendia dla dzieci wiejskich ze szkół podstawowych, które nie mają środków na kontynuowanie nauki w szkołach średnich. Częściowo środki będą przeznaczane na zachęty dla nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-18.20" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">W programie SAPARD wymieniono 15 priorytetów. Jeśli chcemy dostać środki z tego programu, musimy przygotować odpowiedni program operacyjny. Wśród priorytetów wymieniono działania na rzecz poprawy struktury rynków rolnych, co ma związek z grupami producentów i spółdzielczością. Przygotujemy konkretne propozycje wsparcia spółdzielczości.</u>
          <u xml:id="u-18.21" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Pytano, czy projekt „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” był przedmiotem dyskusji ze związkami zawodowymi i innymi organizacjami. Nad dokumentem pracowano dużo wcześniej niż zostałem wiceministrem rolnictwa. Wiem, że odbywano wielokrotnie spotkania z różnymi gremiami, w szczególności w ramach zespołu do spraw wsi, powołanym przez pana premiera Jerzego Buzka na początku tego roku. Znaczna część „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” jest podstawą Paktu dla wsi. Szereg konkretnych rozwiązań przyjętych w Pakcie będzie negocjowanych nie tylko ze związkami zawodowymi, ale także z partnerami społecznymi. Podkreślam, że omawiany dziś dokument jest ramowym programem, zaś konkretne rozwiązania będą omawiane w Sejmie i na forum innych organizacji społecznych i zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-18.22" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Uzupełniając odpowiedź na pytania pana posła Stanisława Kalemby, chcemy przygotować do tego rządowego programu zapisanego w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” list wprowadzający ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej, który będzie przedstawiać w skrócie cele dokumentu. Materiał będzie rozpowszechniany w środowiskach wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-18.23" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Środki przeznaczone w budżecie państwa na 1999 rok na doradztwo rolnicze są niewiele niższe od ubiegłorocznych. Kwestie związane z doradztwem rolniczym są zapisane w ustawie wprowadzającej ustawy samorządowe. W art. 25 ust. 4 zapisano, że ośrodki doradztwa rolniczego przejmują wojewodowie z wyjątkiem ośrodków będących w strukturze Krajowego Centrum Doradztwa Obszarów Wiejskich i Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-18.24" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">W projekcie nowelizacji przygotowanym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji zapisano, że wszystkie ośrodki doradztwa rolniczego podlegające wojewodom zostaną przekazane samorządom wojewódzkim. Prowadzimy na ten temat polemikę, ponieważ nasz resort uważa, że nie powinniśmy przeprowadzać takiej zmiany, ponieważ narusza to zapisy ustawy przyjętej przez Sejm. Rzutuje to również na sposób finansowania struktury.</u>
          <u xml:id="u-18.25" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Centrum doradztwa rolniczego powinno istnieć w każdym województwie. Doradztwem są zainteresowane nie tylko samorządy, ale również izby rolnicze. Sprawa wymaga więc głębszej dyskusji. Decyzja jeszcze nie zapadła.</u>
          <u xml:id="u-18.26" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">W „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” podajemy państwu plan rzeczowy. Jest on wynikiem analiz finansowych. Jeśli mówimy, że w okresie przedakcesyjnym będzie 30 tysięcy rent strukturalnych, to jest wynik obliczeń. Program jest przewidziany na 7 lat, ale podane środki szacowane są tylko na okres przed akcesją. Są one niższe w tym okresie. Po wstąpieniu do Unii Europejskiej środki pomocowe będą wyższe.</u>
          <u xml:id="u-18.27" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Zgadzam się z posłem Stanisławem Kalembą, że informacje na temat wsparcia dla spółdzielczości są zbyt mało konkretne. Wiemy, że jeszcze wiele kwestii będzie wymagać poprawienia. Z pewnością tak się stanie.</u>
          <u xml:id="u-18.28" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Cieszę się, że pani poseł Nowina-Konopka tak szczegółowo zapoznała się ze „Spójną polityką strukturalną rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Szanuję pani punkt widzenia, choć spróbuję panią przekonać do kilku spraw. Nie chcemy ograniczyć produkcji rolnej. Mówimy, że rolnik gospodarujący na 7 hektarach nie ma dochodu. Musimy mu go zapewnić. Z tej przyczyny tworzymy nowe miejsca pracy na wsi, aby taki rolnik miał możliwość zarobienia pieniędzy poza rolnictwem. Nie ma to być dochód z renty lub emerytury, lecz z pracy. Jedną z ważnych dziedzin umożliwiających zdobycie dodatkowych środków jest agroturystyka, choć nie przywiązujemy do niej zbyt wielkiej wagi.</u>
          <u xml:id="u-18.29" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Zwiększając efektywność produkcji można osiągnąć dochód z gospodarstwa specjalistycznego, nie tylko z wielkoobszarowego. Według danych Instytutu Ekonomiki Rolnej rolnik posiadający 7 hektarów ziemi pracuje dziennie ok. 3 godzin. To za mało, aby zarobić. Niedawno rozmawiałem z rolnikiem z województwa podlaskiego, który ma 120 hektarów i prowadzi zróżnicowaną produkcję. Powiedział, że chciałby jeszcze zarobić jakieś pieniądze, ponieważ ma za dużo wolnego czasu.</u>
          <u xml:id="u-18.30" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Program pomocy mieszkańcom wsi w uzyskaniu dodatkowych dochodów jest rozpisany na zadania. Wiemy jak to zrobić. Przy jego realizacji posłużymy się również środkami pomocy SAPARD. Deficyt w handlu powinniśmy też równoważyć lepszą jakością produktów. Temu również służy pomoc Unii. Ma zapewnić dostęp gospodarstwom do lepszej technologii.</u>
          <u xml:id="u-18.31" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Podział środków z pomocy SAPARD nie jest jeszcze podany do publicznej wiadomości. Dysponujemy nieoficjalnymi danymi. Dokonując podziału środków Komisja Europejska wzięła pod uwagę wielkość obszaru gruntów rolnych w danym państwie, populację ludności rolniczej, specyficzną sytuację terytorialną oraz dochód na jednego mieszkańca. Opracowano algorytm, którego jeszcze nie znamy. Na 520 mln euro Polska otrzymała 168.683.000 euro, co stanowi 32,4% całego funduszu. Program obejmuje Bułgarię, Czechy, Estonię, Łotwę, Litwę, Rumunię, Słowenię, Słowację i Węgry. Zdumiewająco duża kwota przypadła Rumunii. To 150.636.000 euro i stanowi to prawie 29% funduszu. Tłumaczy się, że granica państwowa Rumunii z państwami postkomunistycznymi jest długa i dlatego taki przydział.</u>
          <u xml:id="u-18.32" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Z programu ISPA Polska powinna otrzymać 312 mln euro z 1.040.000 euro przeznaczonych łącznie dla 10 krajów kandydujących. Oficjalne dane powinniśmy otrzymać w połowie września br.</u>
          <u xml:id="u-18.33" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">W resorcie rolnictwa przygotowujemy w tej chwili projekt programu operacyjnego dla programu SAPARD. W ramach przygotowań prowadziliśmy uzgodnienia w sprawie wyboru spośród wymienionych 15 priorytetów tych, które Polska zgłosi do realizacji. Przytoczę państwu nasze wstępne propozycje, aby wywołać dyskusję na ten temat. Nasze osie priorytetowe to:</u>
          <u xml:id="u-18.34" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">- Zwiększenie efektywności rynku, poprawa przetwórstwa i dystrybucji artykułów rolnych i rybnych oraz inwestycje w gospodarstwach rolnych,</u>
          <u xml:id="u-18.35" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">- Utrzymanie i tworzenie miejsc pracy, rozwój i doskonalenie infrastruktury na obszarach wiejskich oraz rozwój i dywersyfikacja działalności gospodarczej zapewniająca zróżnicowanie działalności i dochód alternatywny,</u>
          <u xml:id="u-18.36" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">- Poprawa standardów klinicznych i zdrowotnych.</u>
          <u xml:id="u-18.37" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Są to wstępne projekty. Będą one konkretyzowane, gdy otrzymamy zalecenia implementacyjne Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-18.38" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Jak to powiedział poseł Jan Wyrowiński, „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” nie jest programem operacyjnym, lecz podstawą do tworzenia takich programów. Stąd tak poważna waga tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-18.39" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">W projekcie budżetu państwa na 2000 rok zostały zabezpieczone środki na wykonanie zaplanowanych w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Oznacza to, że będzie możliwe skorzystanie z pomocy unijnej, ponieważ warunkiem - jak państwo wiedzą - skorzystania ze środków Unii jest udział własny państwa. W przypadku programu SAPARD finansowanie może sięgać 75% inwestycji, czyli 25% państwo musi wyłożyć ze swojego budżetu. Szacujemy, że Polska musi wnieść ponad 200 mln zł, aby pozyskać środki pomocowe z SAPARD.</u>
          <u xml:id="u-18.40" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Zgadzam się z posłem Marianem Dembińskim, który powiedział, że dokument jest hasłowy i zbyt ogólny. Porównywaliśmy zapisy „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” z innymi dokumentami zgłaszanymi do Komisji Europejskiej. Nie odbiegał od normy, a nawet inne dokumenty były jeszcze bardziej ogólne od naszego.</u>
          <u xml:id="u-18.41" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Konkretne programy realizacyjne będą oparte na ogólnych zapisach „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Dotyczyć będą poszczególnych zadań, dotyczących oświaty, infrastruktury i programu SAPARD.</u>
          <u xml:id="u-18.42" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">W Pakcie dla wsi przyjęto rozwiązanie, iż łączne nakłady budżetowe będą objawiać tendencję rosnącą. Jeśli obecnie nakłady na rolnictwo wynoszą ok. 3% PKB, to należy się spodziewać, że nakłady w przyszłym roku nie będą niższe.</u>
          <u xml:id="u-18.43" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Uzupełniając odpowiedź dotyczącą finansów dodam, że przewidywaliśmy przeznaczenie rocznie ok. 2 mld zł na poprawę infrastruktury, na tworzenie nowych miejsc pracy ok. 1,9 mld zł. To dwie największe wielkości związane z realizacją programów zapisanych w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Np. na renty strukturalne przeznaczono ok. 100 mln zł rocznie w okresie przedakcesyjnym. Tyle samo na edukację na wsi. Łącznie jest to ok. 6 mld zł rocznie.</u>
          <u xml:id="u-18.44" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">W tej chwili wraz z resortem edukacji i resortem finansów opracowujemy program podniesienia poziomu oświaty na wsi. Mają się w nim pojawić wymienione tu elementy, tzn. zachęty finansowe dla nauczycieli, inwestowanie w wyposażenie szkół wiejskich, dowożenie dzieci oraz stypendia dla dzieci wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-18.45" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">W przypadku poprawy warunków ochrony zdrowia nie rozpoczęliśmy jeszcze prac nad konkretnym programem.</u>
          <u xml:id="u-18.46" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Kwestia procentowego udziału poszczególnych podmiotów w finansowaniu zadań nie jest ustalona na sztywnym poziomie. Jeśli zapisano, że samorządy mają sfinansować 20% inwestycji, nie oznacza to, że wielkość nie może się zmienić. Napisaliśmy to wyraźnie w dokumencie. Udział środków z różnych źródeł w realizacji poszczególnych programów będzie zróżnicowany i określony w programach operacyjnych, zgodnie z wymogami Unii i art. 80 ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-18.47" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Wszelkie programy pomocowe będą realizowane w ten sposób, iż priorytetem będzie pomoc dla obszarów zaniedbanych. Tam będą kierowane największe środki pomocowe. Nie jest powiedziane, że obowiązuje równy podział.</u>
          <u xml:id="u-18.48" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Kwestię budowy wysypisk śmieci omawialiśmy szczegółowo z Ministerstwem Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Jeśli ten resort stwierdzi, że powinno to być wykonane inaczej, nie będziemy się upierać. Zapis w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” w tej kwestii dotyczył ogólnie utylizacji śmieci, a forma może ulec zmianie. Jednocześnie należy pamiętać, że istnieje program pomocy Banku Światowego, ok. 100 mln dolarów, który ma być przeznaczony na kofinansowanie projektów związanych z realizacją zadań „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Będzie to pomoc szczególnie dla biednych obszarów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-18.49" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Cytowany przez pana posła Ryszarda Matusiaka zapis został stworzony przy udziale Ministerstwa Edukacji Narodowej. Zamiast systemu szkolnictwa zawodowego ma powstać system liceów z profilowaniem zawodowym, policealnych szkół zawodowych oraz dwuletnich szkół zawodowych. Jest to zgodne z programem reformy Ministerstwa Edukacji Narodowej. Chodzi o to, aby nie wszystkie dzieci wiejskie musiały być kształcone w technikach rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-18.50" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Dla aktywizacji środowisk lokalnych wystarczą czasami nieduże środki. Gmina może przeznaczyć niewiele, aby pobudzić realizację programów przedsiębiorczości. Mam przykład z biednych terenów zamojskich, gdzie nieduże środki przeznaczone przez gminę dla jednego z miasteczek spowodowały duże ożywienie. W tej chwili jest to jedno z najbardziej dynamicznie rozwijających się miast. Programy aktywizacji na terenach wiejskich również się sprawdziły.</u>
          <u xml:id="u-18.51" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Na ziemiach po Państwowych Gospodarstwach Rolnych Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa realizuje własne programy aktywizacyjne. Np. realizowany jest już obecnie program pomocy dzieciom wiejskim idącym do szkół średnich z terenów „popegeerowskich”. Korzysta z niego ok. 1300 dzieci, ale liczba wkrótce wzrośnie.</u>
          <u xml:id="u-18.52" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">W sprawie rozwoju terenów górskich i podgórskich chcemy przygotować odpowiednie projekty regulacji prawnych. W ten sposób problem jest rozwiązywany w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-18.53" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Kwestia obrotu ziemią nie leży w zakresie „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Mogę państwu jedynie przypomnieć polskie stanowisko negocjacyjne w tej kwestii. Zaproponowaliśmy Unii okres przejściowy 18 lat, w którym mają nadal funkcjonować polskie przepisy prawne w sprawie obrotu ziemią rolną. Oznacza to, że na nabycie gruntów rolnych przez obcokrajowca musi wyrazić zgodę Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. W ciągu ostatnich 9 lat zostało udostępnionych łącznie ok. 1000 hektarów. Są to oficjalne dane ze sprawozdań z realizacji ustawy o wykupie nieruchomości przez podmioty zagraniczne. Nie mówię więc o innych ukrytych formach wykupu. Nie jest zamiarem polskiego rządu sprzedanie ziemi cudzoziemcom. Chcemy, aby polskie grunty służyły polskim rolnikom.</u>
          <u xml:id="u-18.54" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Instrumenty pozarolniczego wsparcia rozwoju obszarów wiejskich to wymieniane zadania z zakresu poprawy infrastruktury wiejskiej, edukacji, ochrony zdrowia. To też program pomocy w aktywizacji terenów wiejskich. Jestem zwolennikiem dobrego przygotowania Polski do integracji z Unią Europejską. Podstawą funkcjonowania Unii jest wspólna polityka rolna. Należy więc przygotować się wyjątkowo dobrze do integracji w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-18.55" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">W „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” jest mowa o gospodarstwie rodzinnym. Jest to właściwie program nastawiony na gospodarstwa rodzinne, a nie wielkie „latyfundia”. Interesują nas gospodarstwa towarowe stanowiące prawie 50% wszystkich gospodarstw rolnych. Spośród nich ok. 20–30% zdolnych jest do inwestowania. Reszta produkuje jedynie towary, ale nie ma środków na inwestycje. Chcemy pomóc rolnikom w doinwestowaniu gospodarstw, w ich rozwoju. To realizacja programu rozwoju gospodarstw rodzinnych. Przypomnę, że w Unii Europejskiej nie ma ścisłej definicji gospodarstwa rodzinnego. Jednak działania Unii zmierzają do wspierania takich gospodarstw. Nie mieliśmy zamiaru ułatwiać sytuacji wielkim dzierżawcom. Znowelizowana ustawa o Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa służy właśnie pomocy mniejszym gospodarstwom w powiększaniu ich areału. Zapisane w ustawie narzędzia mają służyć poprawie struktury agrarnej.</u>
          <u xml:id="u-18.56" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">W „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” zapisaliśmy, że planujemy pomóc 380 tysiącom gospodarstw w postępie biologicznym. Jednak wiele gospodarstw jest w stanie samodzielnie dokonać taki postęp. To program na 7 lat i stopniowo tę liczbę można będzie powiększać. Będziemy warunkowani ilością posiadanych środków.</u>
          <u xml:id="u-18.57" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">W rozdziale dotyczącym wspierania przedsiębiorczości podano kilka elementów, tzn. m.in. zachęty dla inwestorów i przedsiębiorców, rozbudowany system gwarancji i poręczeń, pożyczki, kredyty i dotacja na przedsięwzięcia tworzące nowe miejsca pracy, wspieranie samozatrudnienia i mikropożyczki. Nie ma faktycznie zwolnień podatkowych, ale proponuje się wiele instrumentów finansowych dla zachęty do inwestowania. Konkretny program będziemy przygotowywać wraz z Ministerstwem Pracy i Polityki Socjalnej. Jeżeli wynegocjujemy wspólnie zwolnienia podatkowe, zapiszemy to w programie. Teraz trudno mi zadeklarować w imieniu rządu wprowadzenie takiego instrumentu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PodsekretarzstanuGrażynaGęsicka">Pan minister Henryk Wujec wyczerpująco odpowiedział na niemalże wszystkie pytania. Tytułem uzupełnienia chcę dodać kilka zdań na temat zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PodsekretarzstanuGrażynaGęsicka">Powszechnie podaje się, że na wsi mieszka 38% Polaków, ale tylko 5,2 mln osób jest związanych z gospodarstwami rolnymi, z czego 3,8 mln osób żyje z pracy na gospodarstwie. W projekcie Narodowej strategii zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich przeprowadzamy szacunki poziomu bezrobocia w kraju, jednak bez wyróżnienia obszarów wiejskich. Gdyby do 2006 roku Produkt Krajowy Brutto rósł w średnim tempie ok. 3% rocznie, to w 2006 roku mielibyśmy ok. 18% bezrobotnych. Jeżeli PKB rósłby w tempie 5% rocznie, bezrobocie wyniosłoby ok. 10%. Jeśli zaś PKB rósłby w tempie 7% rocznie, bezrobocie wynosiłoby w 2006 roku 3,4%.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PodsekretarzstanuGrażynaGęsicka">W 1999 roku ok. 26% pracujących osób zatrudnionych jest w rolnictwie i leśnictwie. Są to jeszcze nieoficjalne szacunki. Stanowi to ponad 4 mln osób. Żaden program rządowy nie przewiduje działań na rzecz zmniejszania tej liczby za wszelką cenę. Proces powinien być samoistny i długotrwały. Przy wariancie zakładającym 5% wzrostu PKB rocznie w 2006 roku zatrudnienie w rolnictwie i leśnictwie spadłoby do 20% ogółu zatrudnionych w kraju. Przy szybszym wzroście PKB zatrudnienie w rolnictwie i leśnictwie spadłoby do 18%. Tempo nie jest więc zbyt szybkie.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PodsekretarzstanuGrażynaGęsicka">W liczbach bezwzględnych spadek zatrudnienia o 6% oznacza odejście z rolnictwa i leśnictwa do 2006 roku 1.700.000–1.800.000 osób. Przy wzroście 7% PKB rocznie mogłoby odejść nieco ponad 3 mln osób. Wielu rolników chce już teraz pracować poza rolnictwem.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PodsekretarzstanuGrażynaGęsicka">Od lutego br. współpracuję ze związkami zawodowymi rolników, m.in. przy pracach nad Paktem dla wsi. Pani poseł Halina Nowina-Konopka zapytała, po co tworzyć pozarolnicze miejsca pracy na wsi. Nie słyszałam takiego pytania od żadnego przedstawiciela związków rolników. Wszyscy uważają, że nowe miejsca pracy trzeba tam tworzyć. Daje to możliwość uzyskiwania dodatkowych dochodów rolnikom.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PodsekretarzstanuGrażynaGęsicka">Pytali państwo, jakie miejsca pracy chcemy tworzyć i czy mają to być usługi? Wydaje mi się, że niektórzy z państwa odnieśli niesłusznie wrażenie, że miejsca pracy będzie tworzyć rząd odgórnie. Możemy zapewnić jedynie warunki, znaleźć pieniądze, określić kierunki ich wydatkowania.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#PodsekretarzstanuGrażynaGęsicka">W tej chwili pracujemy nad wykorzystaniem PHARE 2000. To 210 mln euro przeznaczonych prawdopodobnie dla 5 województw. Projekty operacyjne powstają w województwach. Przygotowują je samorządy powiatowe, gminne, organizacje pracodawców itp. Wyjaśnię, dlaczego w 2000 roku z pieniędzy pomocowych ma skorzystać tylko 5 województw. Unia zasugerowała, że lepszym rozwiązaniem będzie podzielenie wszystkich 16 województw na grupy, które w kolejnych latach będą korzystać ze środków pomocy unijnej, niż dawać przez kolejne 3 lata wszystkim, ale po trochu. Zdecydowaliśmy się więc na podział województw na 3 grupy. W jednym roku każda grupa otrzyma zwiększoną pomoc finansową, obejmującą większe projekty. Województwa mają prawo wykorzystać te pieniądze w ciągu 3 lat.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#PodsekretarzstanuGrażynaGęsicka">Z programu PHARE 2000 każde województwo spośród pięciu dostanie ok. 40 mln euro. Jeśli dołożymy do tego udział budżetu państwa i niektórych samorządów, czyni to znaczącą kwotę pozwalającą na sfinansowanie poważnych przedsięwzięć.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#PodsekretarzstanuGrażynaGęsicka">Jeśli sekwencja trzech grup województw zostanie zachowana, to w 2003 roku, po planowanym wówczas wejściu do Unii Europejskiej, wszystkie 16 województw mogłoby już korzystać z funduszy strukturalnych. Jeżeli zaś nie wejdziemy wtedy do Unii, pierwsza grupa ponownie rozpocznie korzystanie z pomocy w ramach PHARE, a za nią następne w kolejnych latach. Konkludując, to samorządy same określają w projektach operacyjnych, jakiego typu miejsca pracy będą tworzyć na swoim terenie. Narzucanie przez rząd jakichkolwiek działań w tym zakresie byłoby niewłaściwe. Obecnie ok. 60% miejsc pracy znajduje się w prywatnych firmach.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#PodsekretarzstanuGrażynaGęsicka">Pan poseł Romuald Ajchler mówił o małych skupiskach wiejskich. W Polsce jest prawie 58 tysięcy jednostek lokalizacyjnych wiejskich. To bardzo dużo. Czy należy zachować taki stan, czy raczej dążyć do racjonalizacji lokalizacyjnej struktury urbanistycznej. Jestem pewna, że taki proces będzie się dokonywać, ale bardzo powoli. Nie stać nas na wyposażenie we wszystkie zdobycze cywilizacji samotnych, oddalonych od innych gospodarstw i kolonii. Koncentracja będzie postępować, jednak w powolnym tempie.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#PodsekretarzstanuGrażynaGęsicka">Pytali państwo, czy będzie nas stać na dokładanie pieniędzy do pomocy unijnej. Myślę, że tak. Pomoc Unii może wynieść maksymalnie 4% PKB. Jest więc zależna od poziomu naszego Produktu Krajowego Brutto. Od nas oczekuje się, abyśmy zaangażowali 1% PKB. Mamy tyle środków. Pozostaje pytanie, gdzie ten 1% PKB zostanie ulokowany - czy będzie w gminie, czy w budżecie centralnym. To temat do dyskusji. Powstają teraz rezerwy budżetowe na ten cel. Jednak pozostaje pytanie, czy rezerwy powinny być gromadzone w centrum?</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#PodsekretarzstanuGrażynaGęsicka">W tym roku samorządy terytorialne mają 9 mld zł na inwestycje. Właśnie z tych pieniędzy można dołożyć do wszystkich programów, w których brane są pod uwagę pieniądze pomocowe.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#PodsekretarzstanuGrażynaGęsicka">Pan poseł Gabriel Janowski pytał o zwolnienia podatkowe. W Unii Europejskiej generalnie uważa się, że lepiej dać dotacje niż ulgi podatkowe.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#PodsekretarzstanuGrażynaGęsicka">Pan przewodniczący wspomniał też o kwocie 40 mln euro na mikropożyczki. W tej chwili trwają negocjacje z Bankiem Światowym dotyczące kwoty 7 mln dolarów na mikropożyczki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansówJadwigaNowakowska">Potwierdzając słowa moich przedmówców chcę dodać, że środki są rozproszone w projektach budżetów różnych ministerstw. Są to również środki na kontach funduszy celowych. Chodzi np. o fundusz ochrony środowiska. Istnieje również rezerwa celowa, która nie została jeszcze rozdzielona. W projekcie budżetu państwa rezerwa wynosi 230 mln zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełZdzisławPupa">Przyznam, że to co usłyszałem zażenowało mnie. Gdyby konstruktor samochodu podchodził do swojej pracy w ten samo sposób, jak pani minister Gęsicka, samochód przestałby jeździć zaraz po zjechaniu z linii montażowej. W wyjaśnieniach brakowało bardzo wielu informacji, które potrzebne są nam, aby parlament polski miał świadomość, jak będzie wyglądać proces integracji z Unią Europejską w zakresie rolnictwa. Wiemy w dalszym ciągu niewiele.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PosełZdzisławPupa">Pan minister powiedział, że na zakup ziemi będzie obowiązywać 18 lat memorandum. Tymczasem obecnie podpisywane są umowy dzierżawy na okres 30 lat. Tym samym oddajemy zagranicznym podmiotom polską ziemię do wyprzedaży i to zgodnie z Kodeksem cywilnym.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PosełZdzisławPupa">Sprawa gospodarstw socjalnych także nie jest do końca jasna. Pani minister mówi o środkach z rezerwy, ale nie wie pani dokładnie, skąd te pieniądze mają pochodzić. Nie wiem, w czyim interesie odbywają się te działania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełRyszardMatusiak">Rozumiem wytłumaczenie pana ministra, iż przedłożony dokument jest ogólnikowy, ponieważ takiego wymagała Unia Europejska. Jednak dzisiaj rozmawiamy w polskim parlamencie o reformie w rolnictwie i chcielibyśmy wiedzieć, jakich środków finansowych będzie wymagać realizacja podanych programów. Stwierdził pan, że minister finansów włączy się w prace nad konkretnymi programami. Wydaje mi się, że jego opinia powinna być znana o wiele wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełRyszardMatusiak">Dowiedzieliśmy się, że Unia da nam nieco ponad 200 mln euro na dostosowanie polskiego rolnictwa do poziomu Unii Europejskiej. To żenująca ilość pieniędzy biorąc pod uwagę fakt, iż Polska liczy 40 mln ludzi. Niemcy wydały znacznie więcej na dostosowanie rolnictwa wschodniej części Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PosełRyszardMatusiak">Mówi pan, że będziemy troszczyć się o przetwórnie, kiedy to niedawno sprzedaliśmy resztę Hortexu i Winiar. Teraz będziemy tworzyć nowe zakłady przetwórstwa rolno-spożywczego?</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PosełRyszardMatusiak">Wrócę jeszcze do sprawy terenów podgórskich i górskich. Wydaje mi się, że odpowiednie przepisy prawne powinny być wprowadzone w życie przed wejściem Polski do Unii Europejskiej. W przeciwnym razie nie widzę innej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PosełRyszardMatusiak">Pani minister powiedziała, że rząd nie będzie tworzyć nowych miejsc pracy, lecz stworzy instrumentarium dla rozwoju działań na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy. Jednak od wielu lat w Polsce nie ma instrumentarium dla rozwoju gospodarczego kraju. Mówi się o programach.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PosełRyszardMatusiak">Restrukturyzacja rolnictwa jest bardzo istotnym fragmentem całości przemian w Polsce. Proszę pamiętać, że nic nie może istnieć w próżni. Rolnictwo jest połączone z restrukturyzacją górnictwa, hutnictwa, energetyki itp. To tworzy zintegrowaną całość polskiej gospodarki. Wszystkie działania przedakcesyjne muszą być planowane z uwzględnieniem faktu kompatybilności zadań w poszczególnych częściach polskiego systemu gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#PosełRyszardMatusiak">Mówiąc o szkolnictwie miałem na względzie zapewnienie ludziom pracy w wyuczonych zawodach. Szkolnictwo to także fragment całości. Edukacja na danym terenie powinna uwzględniać możliwości zatrudnienia się na tym terenie. Zmiana miejsca pracy wiąże się z kupnem mieszkania w innym regionie Polski. Nie możemy potem dokładać pieniędzy z budżetu państwa na opłacanie zasiłków dla tych, którzy zostali wykształceni, ale pracy znaleźć nie mogą. Teraz często takie szkolenie odbywa się kosztem całego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#PosełRyszardMatusiak">Czy stypendia dla dzieci i młodzieży na dalszą naukę będą przyznawane po znajomości, czy może weźmie się pod uwagę poziom dochodów ludności na danym terenie? Pani minister powiedziała, że nie ma informacji na temat skali bezrobocia, w tym ukrytego bezrobocia na wsi. Mam wrażenie, że takie badania pokazałyby bardzo zły obraz.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#PosełRyszardMatusiak">Jestem przekonany, że program poprawy stanu edukacji na wsi oraz rozwoju obszarów górskich i podgórskich pociągną za sobą ogromne koszta. Słysząc, jakie sumy będą przeznaczane na poprawę sytuacji na wsi mogę łatwo policzyć, że będzie to po kilka dolarów na każdego mieszkańca tych terenów. Uważam, że biednym wsiom i powiatom nie starczy tych środków nawet na zatrudnienie dobrego księgowego, a co dopiero na sfinansowanie programu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełMarianDembiński">Chcę odnieść się do wypowiedzi pana ministra Henryka Wujca w sprawie gospodarstw rodzinnych. Ogólnikowość sformułowań dokumentu jest tak duża, że nie wiadomo, co kryje się za niektórymi pojęciami. Obawiam się, że każdy z nas ma co innego na myśli, gdy mówi o gospodarstwie rodzinnym.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełMarianDembiński">Dziś 0,02% gospodarzy dysponuje 10,1% ziemi w Polsce. Czy to jest prawidłowy proces? Czy stwierdzenie nieprawidłowości spowodowało podjęcie działań dla jego zatrzymania? PSL i AWS zgłaszały propozycję projektu ustawy o gospodarstwie rodzinnym. Prac nie podjęto. Jeżeli proces wydzierżawiania ziemi na okres 30 lat nie zostanie natychmiast powstrzymany, co napisałem w liście do prezesa Tańskiego, to nasza praca parlamentarna niczemu nie służy. Nie będą też mieć sensu negocjacje z Unią w sprawie okresu przejściowego 18 lat na obrót ziemią.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PosełMarianDembiński">Polskie prawo cywilne daje dzierżawcy, który ma podpisaną umowę na więcej niż 10 lat, prawo pierwokupu i on niewątpliwe z niego skorzysta. Niedawno na Opolszczyźnie zostało wydzierżawionych 12.400 hektarów na 30 lat. To największe w świecie gospodarstwo angielskie i mieści się w Polsce. Nawet w Indiach Anglicy nie mają tak dużych gospodarstw. Jest to własność jednego pokolenia. W ten sposób Anglicy posiadają grunty wielkości dwóch moich gmin.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PosełMarianDembiński">Mój zespół poselski skończył pracę nad projektem ustawy dotyczącej rolnictwa górskiego. Marszałek Sejmu oddalił ten projekt twierdząc, że wyliczenia kosztów są nieprecyzyjne. Liczyliśmy jeszcze raz wraz w zespołem ekonomistów z Akademii Rolniczej z Wrocławia. Wzięliśmy pod uwagę wszystkie dopłaty, subwencje, dodatki za funkcję strażnika krajobrazu itp. Kosztowałoby to 1.700.000.000 zł. Dotyczy to tylko 8% terytorium kraju.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PosełMarianDembiński">Mówię o tym w kontekście informacji o kosztach realizacji wszystkich wymienianych w dokumencie programów. Musimy sobie zdać sprawę, że nie możemy zrealizować planu przeznaczenia 3% PKB na rolnictwo. Nawet rozpisanie kosztów na 7 lat nie zmieni faktu, że pieniędzy będzie za mało.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PosełMarianDembiński">Czy w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” sami wysunęliśmy propozycję 15% udziału Unii Europejskiej w inwestycjach na wsi, czy też sama Unia powiedziała, że da nam tylko 15%? Czy jeśli my dostajemy 15% w okresie przedakcesyjnym, to czy w takim okresie również 15% dostawała Portugalia, Hiszpania lub Grecja?</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#PosełMarianDembiński">Przedstawiciele Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej opuścili już salę, ale mimo to powiem jedno zdanie w sprawie bezrobocia. Zasiłki dla bezrobotnych w mieście wypłaca budżet, zaś w gospodarstwie rodzinnym wypłaca je gospodarz. Osłabia tym samym swoją kondycję finansową. Nie ma więc pieniędzy na inwestycje i odnowę produkcji. Do tej pory nie ma jasnego kryterium określenia bezrobotnego w gospodarstwie rodzinnym.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#PosełMarianDembiński">Z 1 hektara rolnik ma 1240 zł dochodu. Cena pszenicy wynosiła w tym roku średnio 380 zł. Na Śląsku były teraz niezłe plony, ok. 4,2. Proszę taki dochód podzielić przez średnio 5 osób w rodzinie, a okaże się że żyją oni poniżej minimum socjalnego. Gdzie jest pomoc państwa? Przecież ten biedny rolnik musi jeszcze sam sfinansować wszystkie inwestycje wokół niego. Musi znaleźć 20% na drogę, 30% na kanalizację itp. Dofinansowuje budowę szkoły średniej. Uważam, że państwo może przejść przez okres transformacji, ponieważ okrada rolników bez skrupułów. Nie można mówić o rozwoju usług na wsi, skoro ludzie nie mają pieniędzy na korzystanie z jego usług. Jeżeli nie stworzymy systemu ochrony dochodów dla polskiej wsi, to wszystkie plany nie są nic warte. Dopiero, gdy będziemy mogli powiedzieć rolnikom, jakie pieniądze przeznacza państwo na tworzenie nowych miejsc pracy, na system ochrony dochodów itp., można mówić o konkretnych działaniach. Gdzie te pieniądze są zapisane w budżecie państwa?</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#PosełMarianDembiński">W moim odczuciu Unia Europejska już jest w Polsce. My nie możemy tam wejść, nie możemy od nich dostać pomocy, ale oni są już tutaj. Największym błędem w związku z dzisiejszą prezentacją jest przedstawienie gotowego dokumentu. Co my możemy zrobić? Po co dyskutować? Często jedziecie do Brukseli, negocjujecie coś i przywozicie nam gotowe dokumenty. Co możemy z tym zrobić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełGabrielJanowski">Nie otrzymałem satysfakcjonującej odpowiedzi na moje pytania dotyczące zmiany struktury rolnej, zamrożenia areałów w dużych gospodarstwach rolnych.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PosełGabrielJanowski">Zauważył pan także moją ironię w sprawie 15% udziału Unii Europejskiej w rozwoju rolnictwa. To bardzo mało. Nie chcę powtarzać wyliczeń, ile Unia zyskała na handlu z Polską, ile towarów wprowadza na nasz rynek, ile miejsc pracy stworzyła dzięki temu u siebie. Rachunek z pewnością będzie korzystny dla Unii.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PosełGabrielJanowski">„Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” nie spełnia naszych oczekiwań. Na podstawie uzyskanych informacji jesteśmy zmuszeni wyrazić negatywną opinię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełWojciechZarzycki">„Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” jest niezgodna z Konstytucją Rzeczypospolitej. Zapisaliśmy tam, że polityka rolna będzie prowadzona z uwzględnieniem gospodarstw rodzinnych. W dokumencie istnieją tylko dwa akapity, które można uznać za odnoszące się do gospodarstw rodzinnych. Pierwszy: „Społeczność wiejska chroni pozytywne wartości kultury polskiej, a w tym tradycyjnego życia rodzinnego, poszanowania własności, tradycyjnego funkcjonowania rodzinnego gospodarstwa chłopskiego”. Drugi należy czytać w kontekście przedstawionego tu negatywnego bilansu handlu z Unią: „Polski krajobraz obszarów wiejskich należy do najmniej zdeformowanych w Europie. Bogactwo zasobów naturalnych tych obszarów może stanowić ważny czynnik rozwoju agroturystyki i produkcji metodami ekologicznymi”.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełWojciechZarzycki">15% pomocy unijnej to „nagroda” za dostęp do rynku czterdziestomilionowego kraju. Pani minister mówiła, że samorządy mogą przeznaczyć posiadane pieniądze na inwestycje, że państwo posiada rezerwy budżetowe. Proszę mi je wskazać. Czy pan poseł Stanisław Stec, członek Komisji Finansów Publicznych mógłby nam powiedzieć, jakie pieniądze przeznacza się na rolnictwo i realizację „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” w 2000 roku?</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PosełWojciechZarzycki">Pytałem, jaką rolę przewiduje rząd dla doradztwa i izb rolniczych? W tym roku nastąpił spadek nakładów na te podmioty o 50%. Obecnie gospodarujący rolnicy potrzebują wiedzy i pomocy.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PosełWojciechZarzycki">Proszę, aby resort przygotował dla nas informację o planowanych terminach, etapach i środkach finansowych na realizację „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” począwszy od przyszłego roku. Nie powinniśmy na naszych posiedzeniach dyskutować nad założeniami, lecz powinniśmy uczestniczyć w realizacji polityki strukturalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełGabrielJanowski">Za dwa dni będziemy dyskutować o Pakcie dla wsi. Będzie więc okazja do poruszenia wielu szczegółowych kwestii. Dziś pozostajemy w wielkim niedosycie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełStanisławStec">Nie mogę odpowiedzieć na pytanie posła Wojciecha Zarzyckiego, ponieważ rząd nie przygotował jeszcze ostatecznej wersji projektu budżetu na przyszły rok. W pracach Komisji Finansów Publicznych staram się przeciwstawić obniżeniu podatków właśnie dlatego, aby w budżecie były środki m.in. na rolnictwo.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PosełStanisławStec">Proszę, aby na następne posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan minister Henryk Wujec przygotował prognozę budżetową w zakresie części 19 przynajmniej na najbliższe 3 lata. Chcielibyśmy wiedzieć, w jaki sposób będzie realizowany omawiany dziś dokument i Pakt dla wsi. Z prognozy budżetowej powinno też wynikać, kiedy nasze rolnictwo będzie dostosowywane w zakresie instrumentarium finansowego do zasad obowiązujących w Unii Europejskiej? Chodzi o bezpośrednie dotacje do produkcji rolnej. Rząd cały czas unika odpowiedzi na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PosełStanisławStec">Kiedy rząd polski zgłosi program operacyjny do SAPARD? Im szybciej go zgłosimy, tym szybciej będziemy mogli korzystać ze środków programu SAPARD. Bruksela ma przecież jeszcze 6 miesięcy na rozpatrzenie naszego programu.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PosełStanisławStec">W budżecie państwa na 1999 rok zapisano 152 mln zł z pożyczki Banku Światowego na tworzenie nowych miejsc pracy w środowisku wiejskim. Jak wiem, ta pożyczka nie została jeszcze uruchomiona. Proszę również, aby w czwartek rząd udzielił nam informacji, kiedy te środki zostaną przekazane Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na wdrażanie środków na tworzenie nowych miejsc pracy? Wnioski leżą już kilka miesięcy. Jeśli poczekamy z uruchomieniem środków do listopada, to nie zdążymy ich wydać w tym roku i przejdą na budżet 2000 roku. Wówczas te same pieniądze będą zaliczane do dwóch budżetów.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PosełStanisławStec">Nie mamy też co mówić o zwolnieniach podatkowych. Nie znalazły się one w obu ustawach podatkowych rozpatrywanych teraz przez Komisję Finansów Publicznych. Jeśli nie ma tego w projektach, nie znajdzie się też w ustawach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">W sprawie przygotowań Polski do integracji z Unią Europejską odbędzie się jutro debata sejmowa. Sądzę, że będzie okazją do dyskusji m.in. na temat okresu przejściowego na zakup ziemi.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">W naszym dokumencie nie znajdą państwo zapisów świadczących o tym, iż rząd wspiera tworzenie wielkoobszarowych gospodarstw. Środki będą przeznaczane na wspieranie rozwoju średnich gospodarstw rolnych. To ok. 700 tysięcy gospodarstw towarowych, które wymagają wprowadzenia w życie wszystkich instrumentów wspierających.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Pan poseł Ryszard Matusiak powiedział, że 168.683.000 euro rocznie to mała pomoc Unii. Bank Światowy udzielił nam pożyczki w wysokości 200 mln dolarów na ASAL 300 przeznaczonych na 4 lata. Proszę zauważyć, jak poważne zmiany w infrastrukturze wiejskiej zapewniły te pieniądze. Taka kwota może posłużyć tak wielu inwestycjom. W ramach SAPARD pomoc wyniesie ponad 168 mln euro rocznie w okresie przedakcesyjnym, a więc łącznie będą to trzy razy większe środki. To nie jest tak mało. Problem leży raczej w zapewnieniu rzetelnego wykorzystania tych pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Zakładaliśmy, że rocznie na realizację przedstawionego programu należy wydać ok. 6 mld zł. Z tej sumy 15% to ok. 1 mld zł. Gdyby pomoc unijna wyniosła ok. 1 mld zł rocznie, to kwoty są niebagatelne, biorąc pod uwagę fakt, iż wymieniana przez pana posła Portugalia czy Grecja nie dostawały żadnej pomocy w okresie przedakcesyjnym. Polska jest więc na dobrej pozycji. Łączna pomoc przedakcesyjna dla 10 krajów kandydujących będzie wynosić rocznie ok. 3 mld euro w trzech programach pomocy: SAPARD, ISPA i PHARE. Z tego Polska może otrzymać szacunkowo ok. 1 mld euro. Postaramy się je właściwie zagospodarować. Pomoc dla gospodarstwa rodzinnego była celem stworzenia „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Jest to również zgodne z priorytetami Unii Europejskiej, która wspiera gospodarstwa rodzinne. My także będziemy do tego zobowiązani.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Pomoc dla gospodarstw na terenach trudnych została zapisana w dokumencie. Oczywiście, że środki na pomoc powinny być znacznie większe, ale dysponujemy tylko takimi środkami. Sądzę, że Sejm powinien przyjąć odpowiednią ustawę, która zapewni priorytetowe traktowanie terenów trudnych.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Pożyczka Banku Światowego to 40 mln dolarów, czyli ok. 151 mln zł. Rezerwa celowa nr 35 w tej wysokości przeznaczona jest na tworzenie nowych miejsc pracy oraz poprawę infrastruktury na wsi. Pozostaje w dyspozycji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Środki uzyskamy w momencie podpisania pożyczki Banku Światowego. Najpierw musiała jednak zostać zrealizowana misja Banku Światowego przygotowująca projekt umowy. Czekamy na raport z misji. Wówczas rozpoczną się rozmowy z Bankiem Światowym w sprawie podpisania pożyczki.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Pozyskane środki zostaną przeznaczone na infrastrukturę wiejską. Jednak niewykorzystane środki nie przepadną. Wejdą w budżet następnego roku, ale nie będą liczone podwójnie. Rozmowy z Bankiem Światowym zawsze trwają tak długo. W sprawie pożyczki ASAL rozmowy trwały 2 lata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełGabrielJanowski">Jednak środki z pożyczki Banku Światowego zostały ujęte w tegorocznym budżecie państwa. Są tak traktowane. Proszę zauważyć, że w tym roku nie zostaną one wykorzystane w takim stopniu, jak obiecywano. Cieszę się, że nie przepadną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Pod koniec września br. będziemy prowadzić rozmowy z Bankiem Światowym, aby w ostatnim kwartale tego roku środki zostały już uruchomione. Środki będą wykorzystane także retroaktywnie, tzn. na programy już realizowane.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#SekretarzstanuHenrykWujec">Wszystkie kwestie poruszone przez pana posła Stanisława Steca zostaną przedstawione, zgodnie z jego prośbą, na następnym posiedzeniu. Powiem tylko, że program operacyjny do SAPARD jest przygotowywany. Nie możemy go jednak zgłosić w Brukseli dopóki nie znamy warunków. Nie wiemy jeszcze, jakie będzie zaliczkowanie, co będzie z niewykorzystanymi środkami itp. Kiedy otrzymamy warunki, w ciągu 2–3 miesięcy przedłożymy Unii nasz program operacyjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełGabrielJanowski">Dziękuję państwu za udział w dyskusji. Zamykam wspólne posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Integracji Europejskiej.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>