text_structure.xml 512 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 08)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Sejmu: Józef Zych, Andrzej Kern, Henryk Bąk i Jacek Kurczewski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JózefZych">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JózefZych">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JózefZych">Na sekretarzy powołuję panów posłów Marka Lasotę i Ryszarda Jastrzębskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JózefZych">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Marek Lasota.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JózefZych">Proszę posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JózefZych">Wysoka Izbo! Informuję, że właściwe komisje przedłożyły:</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#JózefZych">— sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych;</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#JózefZych">— dodatkowe sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#JózefZych">W związku z tym, zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią, Prezydium Sejmu - po porozumieniu z Konwentem Seniorów - proponuje dodanie nowych punktów porządku dziennego w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#JózefZych">7. Sprawozdanie Komisji Handlu i Usług, Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych (druki nr 328 i 687);</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#JózefZych">8. Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu - trzecie czytanie (druki nr 548, 691 i 691-A).</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#JózefZych">W takim wypadku odpowiedniej zmianie ulegną oznaczenia pozostałych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#JózefZych">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję Prezydium Sejmu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#StanisławWęgłowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jeżeli chodzi o projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych, to odbyło się posiedzenie dwóch komisji. W związku z tym trzecia komisja złożyła protest do Prezydium Sejmu. Na spotkaniu trzech przewodniczących komisji z panem marszałkiem Zychem zostały podjęte ustalenia, iż dojdzie do ponownego posiedzenia trzech komisji i dopiero wtedy ten projekt ustawy będzie mógł trafić na posiedzenie plenarne Sejmu. Do tej pory posiedzenie trzech komisji się nie odbyło. W związku z tym nie bardzo rozumiem, dlaczego stawiany jest wniosek, byśmy dziś rozpatrywali ten projekt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JózefZych">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JózefZych">Jest jeszcze zgłoszenie.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JanPamuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Odbyło się posiedzenie trzech komisji, nie dwóch; na posiedzeniu było kworum wszystkich trzech komisji, o czym zresztą świadczy sprawozdanie tych trzech komisji. Dlatego nie widzę tutaj problemu. Mówię to jako przewodniczący Komisji Handlu i Usług.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefZych">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! W nawiązaniu do oświadczenia pana posła pragnę wyjaśnić, że w czasie spotkania, w którym uczestniczyłem, problemem zasadniczym było wyjaśnienie następujących kwestii: po pierwsze, czy te komisje w sposób prawidłowy, a więc w obecności wymaganej liczby posłów podjęły decyzję; po drugie, czy zasadny jest zarzut, iż drugie posiedzenie komisji zwołano bez odpowiedniego zawiadomienia jednej z komisji. Prezydium Sejmu zajmowało się tymi zagadnieniami trzykrotnie. Ciągle dostawaliśmy wnioski pana posła Bilińskiego. W tym stanie rzeczy, ponieważ Prezydium Sejmu zwracało się dwukrotnie o wyjaśnienie sprawy do końca i nie dopatrzyło się takiego naruszenia regulaminu, które miałoby wpływ na rozstrzygnięcie poruszanych kwestii, zdecydowało się zaproponować Wysokiej Izbie wprowadzenie tego zagadnienia do porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JózefZych">Panie pośle, czy mam rozumieć, że pan zgłosił formalny sprzeciw przeciwko wnioskowi Prezydium Sejmu?</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Węgłowski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#JózefZych">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! W tym stanie rzeczy przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Prezydium Sejmu o wprowadzenie do porządku dziennego obecnego posiedzenia Sejmu punktu 7: Sprawozdanie Komisji Handlu i Usług, Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#JózefZych">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 339 posłów. Za wnioskiem Prezydium Sejmu głosowało 188 posłów, przeciw - 123, wstrzymało się od głosu 28 posłów.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm propozycję Prezydium Sejmu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#JózefZych">Ponieważ sprzeciw dotyczył jedynie punktu 7, uważam, że Sejm zaakceptował wprowadzenie do porządku dziennego proponowanego punktu 8.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu, Komisji Przekształceń Własnościowych oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o przekształceniach własnościowych niektórych przedsiębiorstw państwowych o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#JózefZych">Przypominam, że w dniu wczorajszym Sejm wysłuchał sprawozdawcy komisji pana posła Piotra Polmańskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#komentarz">(Poseł Antoni Czajka: W sprawie formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#JózefZych">Jeżeli w sprawie formalnej, to proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AntoniCzajka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wczoraj złożyłem wniosek i proszę, żeby został on dzisiaj przedstawiony Sejmowi - chodzi o sprostowanie fałszywego przedstawienia Sejmowi mojego wniosku dotyczącego wyjaśnienia pojęcia patronatu nad Polską. Ten fałszywy wniosek był źle przedstawiony...</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#AntoniCzajka">... i dlatego proszę, żeby ten wniosek był w całości odczytany posłom; dlatego wniosłem sprzeciw. Czy można prosić o odczytanie?</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Znamy go, znamy.)</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JózefZych">Panie pośle, za chwilę będzie informacja w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Czajka: Ja proszę o odczytanie, nic więcej.)</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Wniosek pana posła Czajki był rozpoznawany wczoraj przez Prezydium Sejmu, które podjęło decyzję o skierowaniu tego wniosku do urzędu prezydenta Rzeczypospolitej. O godz. 11 odbędzie się zebranie Prezydium Sejmu, na którym ponownie rozpatrzymy zgłoszony przed chwilą wniosek.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#JózefZych">Proszę pana posła Piotra Polmańskiego o zajęcie miejsca.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#JózefZych">Panowie posłowie, bądźcie uprzejmi zakończyć rozmowy, bo przystępujemy do głosowania, a tu są bardzo istotne poprawki.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#JózefZych">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm przystąpił do trzeciego czytania projektu ustawy o przekształceniach własnościowych niektórych przedsiębiorstw państwowych o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#JózefZych">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#JózefZych">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#JózefZych">W sprawozdaniu zawartym w druku nr 730 komisje przedstawiają 10 wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#JózefZych">W pierwszej kolejności głosować będziemy nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy, a w razie jego nieprzyjęcia - nad pozostałymi wnioskami mniejszości, zgodnie z numeracją przepisów projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy o przekształceniach własnościowych niektórych przedsiębiorstw państwowych o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa, zawartego w druku nr 714, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za odrzuceniem projektu ustawy głosowało 44 posłów, przeciw - 271, wstrzymało się od głosu 45 posłów.</u>
          <u xml:id="u-8.18" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił wniosek o odrzucenie projektu ustawy o przekształceniach własnościowych niektórych przedsiębiorstw państwowych o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa.</u>
          <u xml:id="u-8.19" who="#JózefZych">W drugim wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują w art. 1 nadać nowe brzmienie ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-8.20" who="#JózefZych">Wnioskodawcy zmierzają do tego, aby wykaz przedsiębiorstw, których dotyczy ustawa, był zawarty w tej ustawie, a nie, jak wnoszą komisje, określany przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-8.21" who="#JózefZych">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku mniejszości będzie przyjęcie załącznika do ustawy umieszczonego w sprawozdaniu po tekście projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-8.22" who="#JózefZych">Czy potrzebne jest objaśnienie pana posła sprawozdawcy? Nie.</u>
          <u xml:id="u-8.23" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.24" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 1 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.25" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.26" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-8.27" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 363 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 114 posłów, przeciw - 209, wstrzymało się od głosu 40 posłów.</u>
          <u xml:id="u-8.28" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 1 ust. 2 ustawy odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.29" who="#JózefZych">W trzecim wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują w art. 2 skreślić ust. 3 stanowiący, że minister przemysłu i handlu może zlecać osobom prawnym i fizycznym podejmowanie określonych czynności cywilnoprawnych i faktycznych.</u>
          <u xml:id="u-8.30" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.31" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 2 polegającego na skreśleniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.32" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.33" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-8.34" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 363 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 106 posłów, przeciw - 238, wstrzymało się od głosu 19 posłów.</u>
          <u xml:id="u-8.35" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości do art. 2 polegający na skreśleniu ust. 3 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.36" who="#JózefZych">Do art. 2 zgłoszono dwa wnioski mniejszości polegające na dodaniu ust. 5. Wnioski te przedstawię kolejno. W razie przyjęcia pierwszego z nich drugi stanie się bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-8.37" who="#JózefZych">W pierwszym wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują, aby pracownicy podmiotu powstałego w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa wybierali 50% składu rady nadzorczej.</u>
          <u xml:id="u-8.38" who="#JózefZych">W drugim wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują, aby w skład rady nadzorczej weszła równa liczba przedstawicieli załogi i kapitału oraz jeden członek spoza spółki, akceptowany przez obie strony.</u>
          <u xml:id="u-8.39" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.40" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem pierwszego wniosku mniejszości do art. 2 polegającego na dodaniu nowego ust. 5 ustawy o przekształceniach własnościowych niektórych przedsiębiorstw państwowych o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.41" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.42" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-8.43" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 363 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 108 posłów, przeciw - 236, wstrzymało się od głosu 19 posłów.</u>
          <u xml:id="u-8.44" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm pierwszy wniosek mniejszości do art. 2 polegający na dodaniu ust. 5 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.45" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do głosowania nad drugim wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-8.46" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem drugiego wniosku mniejszości do art. 2 polegającego na dodaniu ust. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.47" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.48" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-8.49" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 55 posłów, przeciw - 237, wstrzymało się od głosu 68 posłów.</u>
          <u xml:id="u-8.50" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm drugi wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.51" who="#JózefZych">W szóstym wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 3 stanowiący, że przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w spółkę może nastąpić z pominięciem wymogu art. 5 ust. 1 i 2 oraz art. 6.</u>
          <u xml:id="u-8.52" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.53" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem...</u>
          <u xml:id="u-8.54" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Kwaśniewski: Panie marszałku, jest prośba o wyjaśnienie tego.)</u>
          <u xml:id="u-8.55" who="#JózefZych">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PiotrPolmański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Może skoncentruję się na skutkach przyjęcia tego typu rozwiązania, bo o to przecież chodzi. Tak więc przyjęcie tego wniosku, według oceny większości posłów trzech połączonych komisji, praktycznie uniemożliwia proces szybkich przekształceń, dlatego że procedura zawarta w art. 5 ust. 1 i 2 i w art. 6 ustawy prywatyzacyjnej oznacza praktycznie miesiące negocjacji z organami przedsiębiorstwa państwowego, które minister chciałby przekształcić. W tym momencie praktycznie ustawa traci sens.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JózefZych">Czy ma pan pytanie, panie pośle? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#ZbigniewFrost">Ponieważ jestem autorem tego wniosku, proszę posła sprawozdawcę, aby przedstawił jego uzasadnienie, ponieważ to wyjaśnienie, które przedłożył Wysokiej Izbie przed chwilą, nie ma nic wspólnego z powodem, z jakiego ten wniosek złożyłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PiotrPolmański">Panie pośle, argumenty za przyjęciem tego wniosku przedstawiałem wczoraj w bardzo obszernym wystąpieniu. Pan poseł nie zechciał być obecny przy całym tym wystąpieniu albo być może nie zauważył tego uzasadnienia. Dokładnie przedstawiłem wówczas argumenty za i przeciw. Argumenty za przyjęciem tego wniosku są takie, że w tym wypadku jest przewidziany udział załóg i organów przedsiębiorstwa w przekształcaniu tych przedsiębiorstw. Przedstawiłem przed chwilą argumenty większości posłów, którzy obradowali na posiedzeniach trzech połączonych komisji, i powiedziałem, jakie będą skutki przyjęcia takiego rozwiązania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie...</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: Panie marszałku, proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#JózefZych">Tak, panie pośle, ale za chwilę. Pragnę przypomnieć, że teraz możemy wyjaśniać tylko wątpliwości, nie możemy natomiast prowadzić debaty.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#JózefZych">Proszę bardzo, pan poseł Ryszard Bugaj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#RyszardBugaj">Panie marszałku, chciałbym prosić posła sprawozdawcę po prostu o to, żeby nam zacytował art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o prywatyzacji. I tylko tyle. Przecież nie pamiętamy tego. To jedyne wyjaśnienie, które jest konieczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JózefZych">Tak jest, słusznie.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PiotrPolmański">Służę uprzejmie, panie pośle. Art. 5 ust. 1 i 2 i art. 6 ustawy o prywatyzacji. Otóż w rozdziale II ustawy z 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych art. 5 ust. 1 dotyczący przekształcania przedsiębiorstwa państwowego w spółkę brzmi: „Minister przekształceń własnościowych może przekształcić przedsiębiorstwo państwowe w spółkę:</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PiotrPolmański">1) Na wspólny wniosek dyrektora przedsiębiorstwa i rady pracowniczej złożony po zasięgnięciu opinii ogólnego zebrania pracowników delegatów oraz opinii organu założycielskiego,</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PiotrPolmański">2) Na wniosek organu założycielskiego złożony za zgodą dyrektora przedsiębiorstwa i rady pracowniczej, po zasięgnięciu opinii ogólnego zebrania pracowników delegatów”.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PiotrPolmański">Art. 5 ust. 2 brzmi: „Wniosek, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać w szczególności: ocenę ekonomiczno-finansową przekształcanego przedsiębiorstwa, projektu aktu założycielskiego spółki przewidzianego przepisami Kodeksu handlowego oraz projektowany zakres preferencji dla pracowników przedsiębiorstwa przy nabywaniu od skarbu państwa akcji w spółce”.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PiotrPolmański">Art. 6 ust. 1 ustawy prywatyzacyjnej brzmi: „Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra przekształceń własnościowych może zarządzić przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w spółkę. W tym przypadku przepisów art. 5 nie stosuje się”.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PiotrPolmański">Ust. 2 tegoż artykułu brzmi: „Minister przekształceń własnościowych występuje z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, po zasięgnięciu opinii dyrektora i rady pracowniczej przedsiębiorstwa państwowego oraz organu założycielskiego. Brak opinii w ciągu jednego miesiąca uważa się za niezgłoszenie zastrzeżeń”.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PiotrPolmański">Ust. 3: „Czynności związane z prywatyzacją wykonuje minister przekształceń własnościowych”.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PiotrPolmański">Tak literalnie brzmią te przepisy, o których mowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#JózefZych">Mam nadzieję, że to już jest dostatecznie wyjaśnione.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem szóstego wniosku mniejszości polegającego na skreśleniu art. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 361 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 132 posłów, przeciw - 214, wstrzymało się od głosu 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#JózefZych">Do art. 5 zgłoszono dwa wnioski mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#JózefZych">W pierwszym wniosku wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 5.</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#JózefZych">W drugim wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują w nowym brzmieniu art. 5, aby powstałe w wyniku przekształcenia spółki, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1, nie odpowiadały za zadłużenia powstałe w wyniku decyzji władz nadrzędnych z tytułu: ustalonych urzędowych cen, opodatkowania przychodów z eksportu, limitowania i koncesjonowania eksportu, monopolistycznych praktyk energetyki.</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#JózefZych">Komisje natomiast nie przewidują żadnego wyłączenia odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#JózefZych">W pierwszej kolejności głosować będziemy nad wnioskiem o skreślenie art. 5. W wypadku jego przyjęcia drugi wniosek stanie się, rzecz jasna, bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#JózefZych">Czy są wątpliwości? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-18.14" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.15" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na skreśleniu art. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.16" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.17" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-18.18" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 363 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 47 posłów, przeciw - 281, od głosu wstrzymało się 35 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.19" who="#JózefZych">Stwierdzam, że wniosek mniejszości został odrzucony.</u>
          <u xml:id="u-18.20" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad drugim wnioskiem mniejszości do art. 5.</u>
          <u xml:id="u-18.21" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na nadaniu nowego brzmienia art. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.22" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.23" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-18.24" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 356 posłów. Za przyjęciem wniosku głosowało 100 posłów, przeciw - 218, wstrzymało się od głosu 38 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.25" who="#JózefZych">Stwierdzam, że wniosek mniejszości został odrzucony.</u>
          <u xml:id="u-18.26" who="#JózefZych">Do art. 6 zgłoszono dwa wnioski mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-18.27" who="#JózefZych">W pierwszym wniosku wnioskodawcy proponują dotychczasową treść art. 6 oznaczyć jako ust. 1 i dodać nowy ust. 2, który stanowi, że podmioty zagraniczne mogą objąć nie więcej niż 49% akcji podmiotów powstałych z przekształcenia.</u>
          <u xml:id="u-18.28" who="#JózefZych">W drugim wniosku mniejszości do tegoż artykułu wnioskodawcy również proponują oznaczenie dotychczasowego art. 6 jako ust. 1 i dodanie nowych ustępów - 2, 3 i 4, w których określają udział podmiotów zagranicznych na nie więcej niż 49% lub 15% w spółkach powstałych z połączenia przekształconych przedsiębiorstw oraz udział pracowników na 10% (akcje nabyte nieodpłatnie).</u>
          <u xml:id="u-18.29" who="#JózefZych">Wnioski te kolejno poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-18.30" who="#JózefZych">W wypadku przyjęcia pierwszego z nich drugi stanie się bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-18.31" who="#JózefZych">Czy to wymaga wyjaśnień? Nie.</u>
          <u xml:id="u-18.32" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.33" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem pierwszego wniosku mniejszości do art. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.34" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.35" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-18.36" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 358 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 148 posłów, przeciw - 187, wstrzymało się od głosu 23 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.37" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm pierwszy wniosek mniejszości do art. 6 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-18.38" who="#JózefZych">Przystępujemy zatem do głosowania nad drugim wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-18.39" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem drugiego wniosku mniejszości do art. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.40" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.41" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-18.42" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 361 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 118 posłów, przeciw - 206, wstrzymało się od głosu 37 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.43" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm drugi wniosek mniejszości do art. 6 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-18.44" who="#JózefZych">W dyskusji zgłoszono poprawki, których zestawienie zostało paniom i panom posłom doręczone.</u>
          <u xml:id="u-18.45" who="#JózefZych">Obecnie proszę pana posła sprawozdawcę o kolejne ich referowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PiotrPolmański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Poprawka nr 1 została zgłoszona przez grupę 16 posłów. Przyjęcie tej poprawki oznacza praktycznie, iż wykaz przedsiębiorstw zawarty w art. 1 projektu ustawy zostanie rozszerzony o przedsiębiorstwa przemysłu obronnego i lotniczego, co nie było intencją wnioskodawców, nie było intencją rządu. Tyle mogę wyjaśnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#JózefZych">Przystępujemy...</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Poseł Zygmunt Mogiła-Lisowski: Panie marszałku, w kwestii formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#komentarz">(Poseł Zygmunt Mogiła-Lisowski: Panie marszałku, jest na sali pan minister przemysłu i handlu. Stawiam wniosek: może byłby uprzejmy udzielić wyjaśnień.)</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#komentarz">‍(Głos z sali: To pretekst...)</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#JózefZych">Oczywiście, jest to trzecie czytanie, a nie debata.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 1 do art. 1, polegającej na dodaniu pkt. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 353 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 118 posłów, przeciw - 173, wstrzymało się od głosu 62 posłów.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę nr 1.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PiotrPolmański">Poprawka nr 2 została zgłoszona przez pana posła Andrzeja Szarawarskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Pan poseł proponuje w nowym art. 6, aby, z powodu fatalnej obecnie sytuacji finansowej kopalń oraz braku środków na modernizację i rozwój, odsetki od kapitału akcyjnego nowo powstałych spółek nie stanowiły dochodu budżetu państwa, lecz powiększały kapitał zapasowy lub fundusze celowe przeznaczone na restrukturyzację tych przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PiotrPolmański">Pragnę wyjaśnić Wysokiej Izbie i panu posłowi, iż według uzyskanych z ministerstwa informacji problem podniesiony przez pana posła został uregulowany prawnie ustawą z dnia 19 lipca 1991 r. o oprocentowaniu kapitału w jednoosobowych spółkach skarbu państwa. Otóż ustawa ta stanowi, że, po pierwsze, oprocentowanie dotyczy tej części kapitału spółki, którą stanowi jej kapitał akcyjny, po drugie - zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy - odsetki mogą być przeznaczone na powiększenie kapitału rezerwowego, gdy spółka wykonuje inwestycje mające na celu restrukturyzację działalności gospodarczej, i, po trzecie, decyzje podejmuje w tym wypadku organ reprezentujący w spółce skarb państwa w porozumieniu z ministrem finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 2, polegającej na dodaniu po art. 5 nowego art. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 137 posłów, przeciw - 191, wstrzymało się od głosu 29 posłów.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę nr 2.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#JózefZych">Proszę o przedstawienie kolejnej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PiotrPolmański">Poprawkę nr 3, dotyczącą dodania nowego art. 8, zgłosiła pani poseł Wiesława Ziółkowska z Unii Pracy. Pani poseł uważa, po pierwsze, że ustawa nie zawiera konkretów w odniesieniu do restrukturyzacji, a jednocześnie przyznaje ministrowi przemysłu i handlu olbrzymie kompetencje. Po drugie, ponieważ ustawa inicjuje proces restrukturyzacji bardzo ważnej dla gospodarki narodowej branży, a ten proces nie powinien być przeciągany w czasie, zdaniem pani poseł obowiązek składania półrocznych sprawozdań będzie oddziaływał na ministra przemysłu i handlu również dyscyplinująco.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 3, polegającej na dodaniu po art. 7 nowego art. 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 361 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 168 posłów, przeciw - 170, wstrzymało się od głosu 23 posłów.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że poprawkę nr 3 Sejm odrzucił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PiotrPolmański">Trzy kolejne poprawki są mojego autorstwa.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PiotrPolmański">Dwie pierwsze...</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PiotrPolmański">...a praktycznie wszystkie - są oparte na art. 54 konstytucji uchwalonej 17 października 1992 r. Jeżeli chodzi o poprawki nr 4 i 5, mają one charakter - według mojej oceny - redakcyjny. Tu bardzo prosiłbym pana posła Szymańskiego o kontrolowanie mojej wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#komentarz">‍(Głosy z sali: Nie)</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#PiotrPolmański">Otóż - przepraszam za zamieszanie - skoro zgodnie z art. 54 konstytucji Rada Ministrów wydaje rozporządzenia w celu wykonania ustaw, przeto wydaje mi się zbędne zapisywanie słów: „w drodze rozporządzenia” zarówno w art. 1 ust. 2, jak i w art. 2 ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#PiotrPolmański">Ostatnio podobne zabiegi czyniliśmy w podkomisji podczas debaty nad Prawem górniczym i geologicznym. Właśnie to było takie „wyczyszczenie legislacyjne”. Skoro tylko Rada Ministrów może wydawać rozporządzenia, wobec tego jest zbędne zapisywanie tego w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#PiotrPolmański">Proponuję, panie marszałku, ażeby nad poprawkami nr 4 i 5 głosować łącznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JózefZych">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#JózefZych">Czy to jest jasne?</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Co do rozporządzeń Rady Ministrów i aktów prawnych wydawanych przez Radę Ministrów to, biorąc pod uwagę zarówno dotychczasową praktykę, jak i teorię, trzeba stwierdzić, że istnieją pewne wątpliwości. Myślę, że ta sprawa zostanie definitywnie rozstrzygnięta w przyszłości przy redagowaniu zasad tworzenia prawa. A na razie mamy to, co jest powiedziane w art. 55 „małej konstytucji”, a mianowicie, że w celu wykonania ustaw i na podstawie udzielonych w nich upoważnień prezes Rady Ministrów wydaje rozporządzenia. A więc dotyczy to również rozporządzeń, które może wydawać prezes Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#JózefZych">Sądzę, Wysoki Sejmie, że rzeczywiście nad poprawkami nr 4 i 5, jako redakcyjnymi, możemy głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#JózefZych">Słucham, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#HenrykWujec">Przepraszam bardzo, panie marszałku, Wysoka Izbo, czytam art. 2 ust. 1 i w ust. 1 nie ma w ogóle słowa „rozporządzenia”.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Czwarty.)</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#HenrykWujec">To był błąd, tak? W takim razie trzeba to poprawić, bo w poprawce nr 5 jest art. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#JózefZych">Proszę, panie profesorze.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#JózefZych">Proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JerzyCiemniewski">Przepraszam bardzo, muszę, niestety, mojego klubowego kolegę wyprowadzić z błędu.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#JerzyCiemniewski"> Musi być klauzula, ponieważ rozporządzenia mogą być wydawane wyłącznie z powołaniem się na klauzulę o upoważnieniu rządu czy ministra do wydawania rozporządzeń. Ustawa konstytucyjna niczego pod tym względem nie zmieniła, tak że proszę nie robić zamieszania w systemie źródeł prawa. </u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Sprostowanie jest potrzebne, ale pragnę przypomnieć, że każdy z posłów ma prawo mieć swój pogląd i zgłaszać poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakie jest stanowisko rządu?)</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Przystępujemy do głosowania, bo gdybyśmy jeszcze rozpoczęli debatę na temat, jakie jest stanowisko rządu w sprawie wydawania rozporządzeń, tobyśmy bardzo daleko zaszli.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#JózefZych">Proszę bardzo, panie pośle, ale proszę, aby to była krótka wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PiotrPolmański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Skoro taki autorytet jak pan poseł Ciemniewski...</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PiotrPolmański">...wyraził swój pogląd w tej sprawie, wycofuję poprawki zgłoszone wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#JózefZych">Wszystkie trzy poprawki, panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PiotrPolmański">Nie, dwie. Ta trzecia jest później.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#JózefZych">Dobrze, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie, to jest pewna nauczka. Byłoby mianowicie dobrze, abyśmy, gdy zgłaszamy poprawki indywidualnie jako posłowie, konsultowali je zawczasu pod względem prawnym właśnie z naszym biurem ekspertów, z naszymi doradcami poselskimi itd.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#JózefZych">Wobec tego, że pan poseł wycofał poprawki nr 4 i 5, przystąpimy jedynie do głosowania nad poprawką nr 6.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#JózefZych">Czy pan poseł chce zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PiotrPolmański">Gwoli ścisłości chciałbym tylko powiedzieć, że konsultowałem te dwie pierwsze poprawki.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PiotrPolmański">Panie marszałku, poprawka nr 6 dotyczy art. 6. W czasie posiedzenia trzech połączonych komisji zaproponowano, ażeby o udostępnianiu akcji należących do skarbu państwa postanawiała Rada Ministrów w drodze uchwały - na wniosek ministra przemysłu i handlu, określając jednocześnie termin ich udostępnienia.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PiotrPolmański">Otóż chciałbym zwrócić uwagę, że Rada Ministrów, w świetle art. 54 konstytucji, może to uczynić tylko w drodze rozporządzenia. W związku z tym wydaje mi się bardzo zasadne zgłoszenie tej poprawki, ażeby jednak skreślić słowa: „w drodze uchwały”, dlatego że Rada Ministrów wykonuje ustawy tylko w drodze rozporządzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JózefZych">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 6 do art. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#JózefZych">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 350 posłów. Za przyjęciem poprawki nr 6 głosowało 54 posłów, przeciw - 223, wstrzymało się od głosu 73 posłów.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę nr 6 odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#JózefZych">A tak na marginesie, Wysoki Sejmie, to się okazuje, że wiele zależy od tego, z kim się konsultuje sprawę.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o przekształceniach własnościowych niektórych przedsiębiorstw państwowych o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Systemu Gospodarczego i Przemysłu, Komisję Przekształceń Własnościowych oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#JózefZych">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 284 posłów.</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-36.15" who="#JózefZych">Przepraszam, Wysoki Sejmie, uwzględniam protest. Powtórzymy głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-36.16" who="#JózefZych">Operatorów prosimy o uwagę.</u>
          <u xml:id="u-36.17" who="#JózefZych">Powtarzamy głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-36.18" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-36.19" who="#JózefZych">Panowie, zarządziłem głosowanie po raz drugi, nie będziemy dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-36.20" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-36.21" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-36.22" who="#JózefZych">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-36.23" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem ustawy głosowało 206 posłów, przeciw - 97, wstrzymało się od głosu 57 posłów.</u>
          <u xml:id="u-36.24" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o przekształceniach własnościowych niektórych przedsiębiorstw państwowych o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa.</u>
          <u xml:id="u-36.25" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-36.26" who="#JózefZych">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustaw: Prawo o ustroju sądów powszechnych, o prokuraturze, o Sądzie Najwyższym, o Trybunale Konstytucyjnym, o Krajowej Radzie Sądownictwa i o powołaniu sądów apelacyjnych (druki nr 138 i 695).</u>
          <u xml:id="u-36.27" who="#JózefZych">Przypominam, że Sejm wysłuchał sprawozdania komisji oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-36.28" who="#JózefZych">Prezydium Sejmu proponuje przejście do trzeciego czytania projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-36.29" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JanuszKorwinMikke">Panie Marszałku! Pozwalam sobie zgłosić sprzeciw, proponując odesłanie projektu ustawy ponownie do komisji - z uwagi na potrzebę (było to zgłaszane w dyskusji) bardzo daleko idących zmian, które z trudem dają się wtłoczyć w ramy projektu przedłożonego przez komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie, wobec sprzeciwu przegłosujemy wniosek Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#JózefZych">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem wniosku Prezydium Sejmu o przejście do trzeciego czytania projektu ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 338 posłów. Za przyjęciem wniosku Prezydium Sejmu o przejście do trzeciego czytania głosowało 232 posłów, przeciw - 79, wstrzymało się od głosu 27 posłów.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#JózefZych">Wobec powyższego przechodzimy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#JózefZych">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#JózefZych">Proszę pana posła sprawozdawcę Aleksandra Bentkowskiego o zajęcie miejsca.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#JózefZych">Przypominam, że komisje przedstawiły w sprawozdaniu cztery wnioski mniejszości, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Proszę o uwagę, ponieważ wnioski mniejszości zazębiają się z propozycjami poprawek i dlatego głosowanie będzie nieco utrudnione. Przed głosowaniem nad wnioskami mniejszości chcę zwrócić uwagę na to, że wnioski mniejszości nr 1, nr 2 i nr 4 są rozbieżne z porozumieniem zawartym między Krajową Radą Sądownictwa i Ministerstwem Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#JózefZych">Do art. 1 obejmującego zmiany w ustawie o ustroju sądów powszechnych zgłoszono trzy wnioski mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#JózefZych">W pierwszym wniosku mniejszości wnioskodawcy w nowym brzmieniu zmiany 7 dotyczącej art. 291proponują, aby prezes i wiceprezes sądu apelacyjnego mógł być powoływany również spośród sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego i Sądu Najwyższego, a nie, jak proponują komisje, jedynie spośród sędziów sądu apelacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#JózefZych">Ponadto wnioskodawcy proponują rezygnację z przepisu stanowiącego, że minister sprawiedliwości nie może powołać prezesa sądu apelacyjnego, jeżeli zgromadzenie ogólne sędziów tego sądu wyrazi sprzeciw wobec kandydata większością 2/3 głosów.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#JózefZych">Kto z pań i panów...</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#AleksanderBentkowski">Panie marszałku, gdyby pan był uprzejmy jeszcze raz odczytać ten wniosek mniejszości, bo jest on nieco rozbieżny z tym, co mamy w przedłożeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#JózefZych">Panie pośle, jeżeli tak po dwa razy będę odczytywał...</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#JózefZych">Proszę bardzo, odczytam, jeżeli jest taka wola Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#JózefZych">Mam prośbę, panie pośle. Musimy chyba inaczej podejść do zagadnienia. Jeśli będzie nam grozić kolizja, to pan poseł przedstawi wyjaśnienie, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#JózefZych">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości dotyczącego nadania nowego brzmienia art. 291, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 336 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 159 posłów, przeciw - 124, wstrzymało się od głosu 53 posłów.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm pierwszy wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#JózefZych">W drugim wniosku mniejszości, w nowym brzmieniu zmiany 8 dotyczącej art. 30 wnioskodawcy proponują w § 1, aby prezes sądu wojewódzkiego był powoływany również spośród sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego i Sądu Najwyższego, a nie jak chcą komisje jedynie spośród sędziów sądu wojewódzkiego bądź sądu apelacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#JózefZych">W § 2 tegoż artykułu wnioskodawcy proponują, aby minister sprawiedliwości powoływał wiceprezesa sądu wojewódzkiego oraz prezesa i wiceprezesa sądu rejonowego spośród sędziów sądów powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-42.12" who="#JózefZych">Komisje natomiast proponują, aby minister sprawiedliwości powoływał wiceprezesa sądu wojewódzkiego tylko spośród sędziów sądu wojewódzkiego lub apelacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-42.13" who="#JózefZych">Czy to wymaga wyjaśnień?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#AleksanderBentkowski">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#JózefZych">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości dotyczącego nadania nowego brzmienia art. 30, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 334 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 169 posłów, przeciw - 114, wstrzymało się od głosu 51 posłów.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm drugi wniosek mniejszości do art. 30 przyjął.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#JózefZych">W trzecim wniosku mniejszości wnioskodawcy proponują dodanie nowej zmiany 20 dotyczącej art. 59.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#JózefZych">Zmiana ta polegałaby na dodaniu w art. 59 nowego § 31, stanowiącego, że sędzia, który przy rozpoznawaniu spraw dopuścił się wielokrotnej, poważnej obrazy przepisów prawnych, może być odwołany przez prezydenta Rzeczypospolitej na wniosek ministra sprawiedliwości, zaopiniowany przez Krajową Radę Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#JózefZych">Przyjęcie tego wniosku spowoduje zmianę numeracji zmian w art. 1.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#JózefZych">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości dotyczącego dodania w art. 59 nowego § 31, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-44.12" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-44.13" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 338 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 96 posłów, przeciw - 213, wstrzymało się od głosu 29 posłów.</u>
          <u xml:id="u-44.14" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm trzeci wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-44.15" who="#JózefZych">W czwartym wniosku mniejszości, dotyczącym art. 5, w nowym ust. 3 art. 3 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, wnioskodawcy proponują, aby kandydatury na stanowiska sędziów sądów powszechnych mógł zgłaszać minister sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-44.16" who="#JózefZych">Komisje natomiast proponują, aby minister sprawiedliwości mógł zgłaszać kandydatury na stanowiska sędziów sądów powszechnych w liczbie nie większej niż podwójna w stosunku do nie obsadzonych stanowisk, w przypadku zgłoszenia kandydatur przez zgromadzenie ogólne sędziów w trybie określonym w ust. 1 lub 2, albo podjęcia uchwały o niewyłonieniu kandydatur mimo istnienia nie obsadzonych stanowisk.</u>
          <u xml:id="u-44.17" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-44.18" who="#JózefZych">Kto z posłanek i posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 5 dotyczącego nadania nowego brzmienia ust. 3 w art. 3 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-44.19" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-44.20" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-44.21" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 341 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 151 posłów, przeciw - 138, wstrzymało się od głosu 52 posłów.</u>
          <u xml:id="u-44.22" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm przyjął czwarty wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-44.23" who="#JózefZych">W czasie drugiego czytania zgłoszono nowe poprawki, których zestawienie zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone.</u>
          <u xml:id="u-44.24" who="#JózefZych">Obecnie proszę pana posła sprawozdawcę Aleksandra Bentkowskiego o ich kolejne zreferowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#AleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Poprawka nr 1 jest konsekwencją tego, co przyjęliśmy w głosowaniu nad drugim wnioskiem mniejszości. Wypada więc teraz przyjąć tę zmianę, ponieważ byłoby podwójne regulowanie sposobu wyboru prezesów sądów rejonowych. Przyjmując zmianę 8 w drugim wniosku mniejszości określamy, w jaki sposób prezesi będą powoływani.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#JózefZych">Rozumiem, panie pośle, że w tej chwili głosujemy nad poprawką nr 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#AleksanderBentkowski">Tak, nad poprawką nr 1 dotyczącą skreślenia art. 31.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 1 polegającej na skreśleniu art. 31 w art. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 329 posłów. Za przyjęciem poprawki nr 1 głosowało 184 posłów, przeciw - 61 posłów, wstrzymało się od głosu 84 posłów.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm przyjął poprawkę nr 1.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#AleksanderBentkowski">Poprawka nr 2 do art. 1 zmierza do skreślenia § 1 w art. 37, który brzmi: „Sędziego albo sędziów powołanych do orzekania w sprawie wyznacza się w kolejności według wpływu spraw oraz znajdujących się w sekretariacie sądu lub odpowiedniego wydziału jawnej dla stron listy sędziów danego sądu lub wydziału. Odstępstwo od tej kolejności jest dopuszczalne z ważnej przyczyny, co należy zaznaczyć w zarządzeniu o wyznaczeniu rozprawy”. Wnioskodawca proponuje to skreślić, a jednocześnie w art. 41 § 1 pkt 5 proponuje wprowadzić zapis, że to kolegium sądu ustala podział czynności w sądach i określa zasady przydziału spraw poszczególnym sędziom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 2 do art. 1 polegającej na skreśleniu zmiany 12 dot. art. 37 oraz zmiany 15 dot. art. 41, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 333 posłów. Za przyjęciem poprawki nr 2 głosowało 139 posłów, przeciw - 191, wstrzymało się od głosu 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#AleksanderBentkowski">Kolejna poprawka dotyczy zmian w art. 591. Proponowałbym nad każdym paragrafem w tym artykule głosować oddzielnie. A więc § 1 brzmi: „Prezydent, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, odwołuje sędziego, jeżeli sędzia sprzeniewierzył się zasadzie niezawisłości”. Wnioskodawca proponuje, aby po tych słowach dodać: „w szczególności gdy w sprawowaniu urzędu dopuścił się prześladowania i łamania praw człowieka”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JózefZych">Czyli, panie pośle, głosujemy nad poprawką nr 3 lit. a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#AleksanderBentkowski">Tak, poprawka nr 3 lit. a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 3 lit. a do art. 591 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#AleksanderBentkowski">Poprawka...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#JózefZych">Chwileczkę, jeszcze, panie pośle, nie podałem wyników.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Bentkowski: Przepraszam bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 320 posłów. Za przyjęciem poprawki nr 3 lit. a głosowało 54 posłów, przeciw - 223, wstrzymało się od głosu 43 posłów.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę nr 3 lit. a.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#AleksanderBentkowski">W art. 591 § 2 proponuje się, aby wnioskodawcą, jeśli chodzi o wszczynanie spraw dyscyplinarnych, pozostał wyłącznie minister sprawiedliwości. Dotychczas, tzn. w projekcie, uprawnienia te, przysługiwały ministrowi sprawiedliwości, kolegium sądu apelacyjnego lub kolegium sądu wojewódzkiego. Poprawka zmierza do tego, by inicjatorem tych postępowań był wyłącznie minister sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 3 lit. b do art. 591 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 323 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 6 posłów, przeciw - 306, wstrzymało się od głosu 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę nr 3 lit. b odrzucił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#AleksanderBentkowski">Poprawka nr 3 lit. c wprowadza ograniczenie czasowe do stosowania art. 591, czyli do możliwości weryfikowania sędziów, i określa, że postępowanie weryfikacyjne może nastąpić nie później niż w ciągu 2 lat od wejścia w życie niniejszej ustawy. Projekt ustawy nie przewiduje terminu stosowania tego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JózefZych">Jest pytanie.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#JózefZych">Bardzo proszę, pani poseł Teresa Liszcz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#TeresaLiszcz">Pragnę zwrócić uwagę, że ta poprawka jest sprzeczna z koncepcją art. 591, który zakłada wprowadzenie na stałe do prawa o ustroju sądów mechanizmu eliminowania sędziów, którzy sprzeniewierzają się niezawisłości, o czym obszernie mówiono. Gdyby miało być tak, że jest to epizodyczna akcja, to przepis ten powinien znaleźć się w przepisach przejściowych, a nie w tekście.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JózefZych">Proszę, panie pośle, o ustosunkowanie się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#AleksanderBentkowski">Nie mam żadnych uwag do tego. Jest to świadomy wybór i świadome stanowisko komisji, że przepis ten został wprowadzony jako przepis zasadniczy ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#JózefZych">Rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie, mamy jasność sprawy, w związku z tym przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 3 lit. c do art 591 polegającej na dodaniu § 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 324 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 4 posłów, przeciw - 313, wstrzymało się od głosu 7 posłów.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#JózefZych">Zakończyliśmy głosowanie nad poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-64.8" who="#JózefZych">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-64.9" who="#JózefZych">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości rządowego projektu ustawy o zmianie ustaw: Prawo o ustroju sądów powszechnych, o prokuraturze, o Sądzie Najwyższym, o Trybunale Konstytucyjnym, o Krajowej Radzie Sądownictwa i o powołaniu sądów apelacyjnych, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Sprawiedliwości oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-64.10" who="#JózefZych">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-64.11" who="#JózefZych">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-64.12" who="#JózefZych">W głosowaniu wzięło udział 335 posłów. Za przyjęciem ustawy głosowało 200 posłów, przeciw - 93, wstrzymało się od głosu 42 posłów.</u>
          <u xml:id="u-64.13" who="#JózefZych">Stwierdzam, że Sejm ustawę uchwalił.</u>
          <u xml:id="u-64.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-64.15" who="#JózefZych">Przystępujemy obecnie do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania oraz niektórych innych ustaw (druki nr 599 i 729).</u>
          <u xml:id="u-64.16" who="#JózefZych">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Wojciecha Arkuszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WojciechArkuszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę od kilku uwag.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WojciechArkuszewski">Po pierwsze, apeluję do obecnych i przyszłych członków rządu, przebywających na tej sali, by starali się nie przysyłać podobnych projektów ustaw i nie zachęcali nas do uchwalania ich w tak szybkim tempie,...</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#WojciechArkuszewski">... bo, proszę państwa, ta ustawa jest bardzo trudna i pracowaliśmy nad nią pod naciskiem czasu, a nie należy w ten sposób pracować nad ustawami podatkowymi.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#WojciechArkuszewski">Po drugie, staję przed pewnym problemem, a mianowicie jak referować ustawę podatkową, która zawiera kilkadziesiąt punktów różnego typu, różnej wagi, które w istocie rzeczy dotyczą różnych problemów. Proponuję, by to sprawozdanie podzielić na cztery części.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JózefZych">Przepraszam, panie pośle, ponieważ jesteśmy po męczącym głosowaniu, proponuję minutę przerwy na zapoznanie się z drukami do obecnego punktu. Proszę o pozostanie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#JózefZych">Panie i panowie, minuta minęła, proszę o zajmowanie miejsc, a pana posła sprawozdawcę - o kontynuowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WojciechArkuszewski">Już kontynuuję. Stwierdzam z pewnym zaskoczeniem, że klub najbardziej zainteresowany podatkami jest nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WojciechArkuszewski">Proszę państwa, mamy cztery sprawy, które powinny być omówione.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#WojciechArkuszewski">W projekcie rządowym, jak i w obecnym sprawozdaniu, zakłada się pewną zmianę w konstrukcji ustaw podatkowych. Otóż dotychczas było tak, że zarówno ustawa podatkowa o podatku dochodowym od osób prawnych, jak i od osób fizycznych zawierała artykuł mówiący o kosztach uzyskania przychodów oraz artykuł, który określał, czego nie uważa się za koszty uzyskania przychodów. Taka konstrukcja, może nie do końca logiczna, była pragmatyczna, bo umożliwiała dopracowanie jak gdyby z obu stron tego, co jest, a co nie jest kosztem. Obecnie proponuje się odejście od tego i skonstruowanie bardziej klarownej i logicznej, chociaż być może trudniejszej w interpretacji, konstrukcji, w której zostawia się tylko tę drugą część, jeden katalog zawierający to, czego nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, a wszystko pozostałe jest już kosztami. I to jest zasadnicza zmiana konstrukcyjna, która została przyjęta przez komisje. Osobiście miałem w tej sprawie wątpliwości, czy tak będzie lepiej, ale nie wzbudziło to specjalnego zainteresowania komisji, tak że ta zmiana została przyjęta i dotyczy obu ustaw podatkowych. To spowodowało, że duża część proponowanych zmian dotyczy zmiany tej konstrukcji.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#WojciechArkuszewski">Następna sprawa to są różne drobne poprawki, których jest bardzo wiele, a których nie będę szczegółowo wyliczał, podam tylko kilka przykładów. W art. 5 zawiesza się na najbliższe trzy lata płatności na rzecz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych od państwowych jednostek sfery budżetowej, bo fundusz ma problemy z wydaniem pieniędzy, którymi dysponuje, a nie z ich brakiem. Następnie w art. 11 jest lekko poprawiona ustawa o popiwku - w tej części, która dotyczy ulg dla eksporterów. Ten fragment został uchwalony przez Sejm 1 sierpnia zeszłego roku, prawdę powiedziawszy był pisany w pośpiechu i trochę na kolanie, i okazało się, że preferuje nie producentów, jak powinien, lecz handlowców i w związku z tym - zgodnie z intencjami deklarowanymi w trakcie jego uchwalania - uległ kosmetycznym zmianom. Takich drobnych zmian jest bardzo dużo.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#WojciechArkuszewski">Są także zmiany zupełnie oczywiste, np. skreślono zapis o zwolnieniach z opodatkowania nagród państwowych, bo w tej chwili nie ma podstawy prawnej, która określałaby, co jest nagrodą państwową. Wprowadzono także uszczegółowienie, że zeznania podatkowe składa się na ustalonych formularzach, bo okazało się, że kiedy tego nie było, to podatnicy uważali, że zeznanie można złożyć na dowolnej kartce papieru. Tego typu zmian można byłoby jeszcze wiele wymienić, ale nie są one istotne.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#WojciechArkuszewski">Natomiast w tej chwili przejdę do tego, co było istotne w trakcie tej dyskusji. Ujmując hasłowo były to sprawy dotyczące: skali podatkowej, leasingu, banków, odpowiedzialności wspólników, opodatkowania kościołów, obrotu bezgotówkowego, samotnych matek, ograniczenia kosztów i podatku przy likwidacji przedsiębiorstwa. Być może coś jeszcze opuściłem z takich spraw kluczowych.</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#WojciechArkuszewski">Otóż sprawa tabeli podatkowej w podatku dochodowym od osób fizycznych, która budziła kontrowersje jeszcze przed przesłaniem przez rząd projektu do Sejmu, w trakcie pierwszego czytania w zasadzie - ku mojemu zdziwieniu - nie wzbudziła takiej kontrowersji, jak się spodziewałem. Nie zgłoszono żadnych wniosków dotyczących podniesienia progów. W trakcie pracy komisji został przegłosowany wniosek o skreślenie tego ostatniego progu, ze skalą do 50%, i tylko tym różni się ten tekst od przesłanego przez rząd do Sejmu. Zasadnicza natomiast zmiana polega na tym, że na wniosek posła Borowskiego została wprowadzona taka trochę sztuczna konstrukcja, która jednak uzyskała akceptację komisji. Polega ona na tym, że indeksuje się koszty uzyskania przychodów, czyli taką kwotę, którą się odejmuje przed opodatkowaniem, i równocześnie się wprowadza na ten rok dodatkowe opodatkowanie w wysokości 6%. Łączne zastosowanie tych dwóch elementów powoduje taką sytuację, że sumaryczne wpływy z podatku są takie same, jak były zaplanowane, natomiast faktycznie w grupie osób o niższych dochodach następuje nieznaczne zmniejszenie opodatkowania. Mam wrażenie, że przy najniższych dochodach rzeczywiście prowadzi to do wzrostu płacy o 2 czy 3%. Przy dochodach powyżej 4 mln zł ta sytuacja się odwraca i przy dochodach bardzo wysokich to opodatkowanie o kilka procent rośnie w porównaniu z konstrukcją dotychczasową. Jak podkreśliłem, w zasadzie jest to konstrukcja tylko na ten rok. W trakcie dyskusji nad tym punktem Kongres Liberalno-Demokratyczny zgłosił wniosek o wprowadzenie skali liniowej, którego nie poddałem pod głosowanie. Uważałem, że wykracza to poza przedmiot debaty odbywającej się na posiedzeniu komisji. Czuję się natomiast zobowiązany, by tę kwestię zreferować. Otóż taka propozycja oznacza drastyczną zmianę systemu podatkowego w Polsce i, wydaje się, wykracza poza to, co powinno być przedmiotem dyskusji w komisji. To byłoby tyle w odniesieniu do tabeli.</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#WojciechArkuszewski">Jeżeli chodzi o kwestię leasingu, państwo pamiętają, rok temu sprawa ta była przedmiotem debaty na posiedzeniu plenarnym Sejmu, a także na posiedzeniu komisji; ówczesny projekt został bardzo skrytykowany. W tym roku rząd przedstawił nową wersję opodatkowania leasingu i propozycję określenia na nowo, co jest przychodem w wypadku umów leasingowych, a co kosztem. Krótko powiedziałbym, że te propozycje nie wzbudziły entuzjazmu komisji, natomiast zostały przez nią zaakceptowane. W trakcie pracy komisji - w związku z powstałymi wątpliwościami - wysunięto jeden projekt alternatywny. Głównym przedmiotem zamieszania jest kwestia leasingowania luksusowych samochodów; sprawa ta budzi kontrowersje, ponieważ w istocie nie są to dobra inwestycyjne, tylko towar konsumpcyjny. Podjęto zatem próbę wyłączenia z leasingu samochodów. Komisja natomiast uznała, że próba ta się nie udała i w związku z tym przyjęła ten projekt. Rozważano jednak wersję alternatywną polegającą na tym, by odczekać z rozstrzygnięciem sprawy opodatkowania, natomiast wyłączyć tę sprawę najbardziej kontrowersyjną i w ten sposób zapobiec wykorzystywaniu leasingu niezgodnie z intencjami tych, którzy dążą do tego, by preferować inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-67.8" who="#WojciechArkuszewski">Kolejna sprawa dotyczy opodatkowania banków - art. 16 ust. 1. Wprowadzono punkt 34 mówiący o tym, czego nie wliczamy w koszty, oraz w jaki sposób wlicza się w koszty straty związane z pożyczkami straconymi, tzn. takimi, których banki nie mogą już odzyskać. Na ten temat trwała długa dyskusja i były różne zdania. W pewnym momencie jednak okazało się, że zarówno posłowie, jak i przedstawiciele Ministerstwa Finansów, NBP i Związku Banków Polskich zgodzili się na ten zapis. W tej sytuacji sądzę, że zapis ten można zaakceptować.</u>
          <u xml:id="u-67.9" who="#WojciechArkuszewski">Z tą samą kwestią wiąże się wprowadzenie jeszcze jednej zmiany dotyczącej systemu bankowego, polegającej na skreśleniu fragmentu zapisu Prawa bankowego w celu wyrównania praw wszystkich banków. Dotychczas stare banki były uprzywilejowane w porównaniu z nowo utworzonymi bankami, jeśli chodzi o dochodzenie należności oraz zabezpieczenie wierzytelności. Obecnie jest propozycja zrównania tych praw.</u>
          <u xml:id="u-67.10" who="#WojciechArkuszewski">Następna sprawa dotyczy odpowiedzialności wspólników za zobowiązania podatkowe spółki. Sprawa ta początkowo budziła opór komisji, ale - być może dlatego, że rząd zgłasza tę kwestię powtórnie - obecnie komisja się z tym pogodziła. Chodzi o kwestie dotyczące komandytariusza i wspólnika spółki cywilnej. Zgłoszono propozycję, by odpowiadali oni za zobowiązania podatkowe w takiej części, w jakiej uczestniczą w zyskach. To zostało przyjęte przez komisję i stosowny zapis zawarty jest w tekście.</u>
          <u xml:id="u-67.11" who="#WojciechArkuszewski">Kolejna sprawa - opodatkowanie organizacji wyznaniowych i kościołów. Sprawa ta nie została zawarta w przedłożeniu rządowym, natomiast została przyjęta przez komisję. Była ona przedmiotem debaty w komisji rok temu, kiedy to z dużym zaniepokojeniem omawiano problem możliwości łatwych nadużyć. Jak państwo pamiętają, chodziło o to, że w Polsce można założyć kościół i na podstawie tego być zwolnionym z opodatkowania. Taka sprawa była przedmiotem procesu sądowego - być może on się jeszcze toczy. Jedynym powodem wszczęcia tego procesu było dokonanie sfałszowanej rejestracji tego kościoła - ponieważ podano parę fikcyjnych nazwisk - nie zaś działalność gospodarcza danej grupy osób. Gdyby bowiem dokonano poprawnej rejestracji, to w tym wypadku działalność gospodarcza - związana niewątpliwie z uchylaniem się od podatków - byłaby zgodna z prawem. Rok temu rozmawialiśmy na ten temat i szukaliśmy różnych możliwości wyjścia z sytuacji. W ciągu tego roku nic się nie zmieniło i w tej sytuacji podkomisja przegłosowała wniosek, by skreślić ulgi podatkowe, zawarte obecnie w art. 40 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przyznaję, że ta sprawa omawiana była na posiedzeniu komisji w ostatniej chwili i oczywiście na pewno będzie budziła silne emocje.</u>
          <u xml:id="u-67.12" who="#WojciechArkuszewski">Kolejna sprawa - obowiązek posiadania kont i regulowania zobowiązań podatkowych w formie przelewów, rozliczeń bezgotówkowych. Początkowo rząd proponował uregulować tę kwestię w trochę szerszej wersji, ostatecznie - po dyskusji - ograniczono sprawę do posiadaczy ksiąg rachunkowych oraz spółek cywilnych osób fizycznych. I w takiej wersji to zostało powszechnie zaakceptowane, ponieważ w pewnym stopniu poszerza to dotychczasową praktykę, a jednocześnie nie powoduje nagłej zmiany przepisów. Tak że jest to realne i możliwe do wykonania.</u>
          <u xml:id="u-67.13" who="#WojciechArkuszewski">Następna sprawa, wprowadzona na posiedzeniu komisji - ulgi dla samotnych matek. Mówię o tym w pewnym skrócie, proszę państwa, ponieważ chodzi również o samotnych ojców i w ogóle o osoby prawne, które... Przepraszam bardzo, sprawa ulg omówiona jest gdzie indziej. Chodzi o możliwość łącznego opodatkowania samotnych matek z dziećmi czy samotnych ojców z dziećmi lub też opiekunów prawnych - w podobny sposób, jak może być łącznie opodatkowane małżeństwo. Jest to lekkie poszerzenie dotychczasowego art. 6 w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, które zostało przyjęte przez komisję. W tym roku nie pociąga to konsekwencji finansowych, w związku ze sposobem rozliczania, ponieważ dotyczy to przyszłego roku.</u>
          <u xml:id="u-67.14" who="#WojciechArkuszewski">Następna sprawa, która była przedmiotem długiej debaty w komisji - zawyżanie kosztów przez firmy, a szczególnie przez drobne przedsiębiorstwa handlowe, w wyniku wpisywania w koszty różnego typu działalności nie będącej w istocie działalnością gospodarczą. Po długiej debacie na wniosek posła Bugaja określono w punktach, co nie stanowi kosztów, i następnie wprowadzono to do obu ustaw podatkowych. Jeden punkt mówiący o tym, co nie stanowi kosztów - który budził kontrowersje i nie został przyjęty przez komisję - został zgłoszony jako wniosek mniejszości. Z tym punktem wiąże się jeszcze jeden punkt dotyczący kwestii luksusowych samochodów. Dotychczas firmy mogły kupować luksusowe samochody, a następnie w całości wliczać odpisy w koszty i amortyzować; obecnie można do 10 tys. ECU. Został zatem ustalony pewien próg, jeśli chodzi o wliczanie w koszty.</u>
          <u xml:id="u-67.15" who="#WojciechArkuszewski">Przedmiotem długiej dyskusji była także sprawa opodatkowania przedsiębiorstw postawionych w stan likwidacji. Chodzi o zaproponowany, zryczałtowany, 10-procentowy podatek od towarów pozostałych po działalności gospodarczej. Po dokonaniu pewnych zmian w zapisie, udało się - choć może nie entuzjastyczne - uzgodnić stanowiska w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-67.16" who="#WojciechArkuszewski">Jest jeszcze wiele spraw dotyczących omawianej ustawy, o których nie będę mówił. Powiem tylko o jednej, o której nie powiedziałem wcześniej, a która, wydaje się, jest dość istotna. Otóż następuje dość drastyczna zmiana sposobu pobierania zaliczek w porównaniu z tym, co było dotychczas. Proszę państwa, dotychczasowe opodatkowanie w istocie było znacznie niższe - przy najwyższych dochodach 40%, dlatego że jeżeli ktoś był w grupie osób o niskich dochodach, pobierano od niego zaliczkę na bieżąco - 20%, natomiast jeżeli ktoś był w grupie osób o najwyższych dochodach, to na bieżąco płacił 20-procentową zaliczkę, a resztę w istocie rzeczy 10 miesięcy później. Jeżeli weźmiemy pod uwagę inflację i to, że faktycznie była to nie oprocentowana pożyczka na prawie rok...</u>
          <u xml:id="u-67.17" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: A zwroty nadpłaconej kwoty?)</u>
          <u xml:id="u-67.18" who="#WojciechArkuszewski">Pani poseł mówi o czym innym. Mówiłem o tym, że faktycznie to opodatkowanie dotychczas było znacznie niższe niż 40% i obecnie jest tak, że przyspieszono pobór zaliczek; to znaczy, powiedzmy, że zaliczki się pobiera na bieżąco i w ten sposób to zostało istotnie zmienione, o czym informuję dla porządku.</u>
          <u xml:id="u-67.19" who="#WojciechArkuszewski">Proszę państwa, to są podstawowe kwestie, które starałem się wymienić, dotyczące przedmiotu prac komisji. Zajmowano się jeszcze bardzo wieloma różnymi sprawami, tylko wydaje mi się, że jak będziemy mówić o wszystkim, to się wywoła tylko chaos, bo w istocie rzeczy już nikt tego nie słucha, tak że chciałbym się ograniczyć do zreferowania wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-67.20" who="#WojciechArkuszewski">Proszę państwa, mówiąc w skrócie, wszystkie wnioski mniejszości - wymienię je po kolei - w istocie rzeczy dotyczą bardzo ważnych spraw.</u>
          <u xml:id="u-67.21" who="#WojciechArkuszewski">Pierwszy wniosek mniejszości to propozycja skreślenia art. 6, w którym mówi się o możliwości łącznego opodatkowania dochodów, zupełnie przeciwnie do zgłoszonej propozycji, w której rozszerza się to prawo na samotne matki. Jest to propozycja skreślenia także możliwości łącznego opodatkowania w wypadku małżeństw. Rozumiem, że intencja wnioskodawców była taka, że jest to ulga, z której korzystają głównie osoby bogatsze.</u>
          <u xml:id="u-67.22" who="#WojciechArkuszewski">Drugi wniosek mniejszości dotyczy wprowadzenia nowego rodzaju ograniczenia dotyczącego sposobu naliczania kosztów, które nie zostało zaakceptowane przez komisje. Zgłoszono je jako wniosek mniejszości. Chodzi o ograniczenie możliwości wliczania w koszty korzystania z samochodu służbowego dla celów osobistych.</u>
          <u xml:id="u-67.23" who="#WojciechArkuszewski">Trzeci wniosek mniejszości odnosi się do ulg dla rodzin, których dzieci uczą się w szkołach niepublicznych. Projektodawcy zaproponowali, by można było odliczyć z podstawy opodatkowania 1/4 rocznego przeciętnego wynagrodzenia. Powiedziałbym tak - iż tu były dwa rodzaje zastrzeżeń: po pierwsze, że w sumie zaproponowano bardzo wiele; po drugie, że w istocie rzeczy jest to dodatkowe uprzywilejowanie rodzin najbogatszych, które korzystają ze szkół niepublicznych. Ze względu na te argumenty komisja odrzuciła tę propozycję; została ona zgłoszona jako wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-67.24" who="#WojciechArkuszewski">Kolejny wniosek mniejszości dotyczy przywrócenia progresji podatkowej, jak gdyby skali podatkowej, zgodnie z przedłożeniem rządowym do 50%, ale z uwzględnieniem odliczeń w podniesionej wysokości. Jest to skala podatkowa w wersji rządowej z uwzględnieniem odliczeń w podniesionej wysokości - zgodnie z wersją posła Borowskiego - a dodatkowo z przyznaniem ulg dla inwestorów, to znaczy jeżeli te osoby, które płacą najwyższe podatki, podejmują inwestycje, to ogranicza się wysokość płaconego przez nich podatku, ale w taki sposób, by uzyskana przez nich ulga nie mogła być taka, żeby oni zapłacili mniejszy podatek niż przy 40-procentowej skali, mówiąc w skrócie. Jest to ulga dość ograniczona i komisja tej propozycji nie przyjęła. Mam też wrażenie, że poseł Borowski trochę inaczej zreferował to na posiedzeniu komisji, i że gdyby ta ulga była tak ograniczona, jak tutaj, to być może komisja przyjęłaby ją. Członkowie komisji byli przekonani natomiast, że te ulgi będą większe, byli tym zaniepokojeni, że osoby o najwyższych dochodach będą płaciły niższy podatek niż osoby o niższych dochodach. W obecnie przedstawionej wersji nie ma takiego zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-67.25" who="#WojciechArkuszewski">Następny wniosek mniejszości dotyczy ulg rodzinnych, to znaczy zmniejsza się podatek o 720 tys. zł na 1 dziecko.</u>
          <u xml:id="u-67.26" who="#WojciechArkuszewski">Następnie mamy wniosek dotyczący ulg inwestycyjnych, polegający na dodaniu nowego artykułu w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Podatnicy, którzy w roku podatkowym przeznaczą na inwestycje kwotę stanowiącą równowartość co najmniej 40% ich dochodów przed opodatkowaniem, mogą odliczyć z podatku dochodowego za następny rok podatkowy 1/4 tych wydatków. Oznacza to obniżenie podatku dochodowego w wypadku przeznaczenia części - ale dużej części - dochodu na inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-67.27" who="#WojciechArkuszewski">Ostatni zgłoszony wniosek mniejszości dotyczy pewnej specyficznej sytuacji. Chodzi o to, że w trakcie pracy na posiedzeniu komisji przedmiotem dyskusji była także sprawa pewnych preferencji dla spółek, których akcje zostały dopuszczone do publicznego obrotu, czyli na giełdę, i wnioskodawcy uważali, że powinniśmy być zainteresowani w preferowaniu takich firm oraz w skłanianiu innych firm do szybkiego wchodzenia na giełdę. W istocie rzeczy podstawowym argumentem było to, że takie firmy mają znacznie lepszą sprawozdawczość, muszą do pewnego stopnia odsłonić swój stan finansowy, nie mogą zawyżać swoich kosztów, muszą zabiegać o pozytywny odbiór swej działalności. Informacje o tych firmach są więc znacznie dokładniejsze i dlatego powinniśmy być zainteresowani, żeby jak najwięcej przedsiębiorstw „wchodziło” do publicznego obrotu. Zaproponowano, żeby skłaniać do tego przez przyznanie pewnej, określonej w czasie ulgi, która polegałaby na tym, że przy przeznaczeniu dużej kwoty na inwestycje podstawa opodatkowania byłaby obniżona o 1/4 tej kwoty w następnym roku podatkowym.</u>
          <u xml:id="u-67.28" who="#WojciechArkuszewski">Podkreślam, że wszystkie wnioski mniejszości dotyczą spraw istotnych, tym razem nie chodzi o jakieś szczegółowe kwestie. Mam wrażenie, że wymieniłem chyba wszystkie problemy, które budziły kontrowersje lub powinny budzić kontrowersje na tej sali. Apeluję, proszę państwa, by w tej debacie skoncentrować się na sprawach istotnych. W trakcie pracy komisji zajmowaliśmy się natomiast wieloma drobnymi problemami prawnymi, które wśród członków komisji nie budziły emocji, ale one także mogą być bardzo istotne dla podatników. Pominąłem je w tym wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-67.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#JózefZych">Przypominam, że Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła poselskie, w zależności od ich wielkości, przyjęty dla debaty krótkiej, to jest w granicach od 3 do 21 minut oraz określił czas wystąpień posłów nie zrzeszonych na 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#JózefZych">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#JózefZych">W pierwszej kolejności wysłuchamy wystąpień przedstawicieli klubów i kół poselskich.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#JózefZych">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Maciej Manicki, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Kolejnym - i ostatnim przed przerwą - mówcą będzie pan poseł Marek Dąbrowski, Unia Demokratyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#MaciejManicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sojusz Lewicy Demokratycznej generalnie popiera zmiany do przedłożenia rządowego zaproponowane w trakcie prac komisji. Naszym zdaniem na szczególną uwagę zasługuje, biorąc pod uwagę kolejność, wprowadzenie możliwości łączenia dochodów przy obliczaniu wymiaru podatku od osób samotnie wychowujących dzieci, co już wielokrotnie było przedmiotem debat oraz rozstrzygnięć Wysokiej Izby. W związku z tym nie uważam za celowe, by po raz kolejny przedstawiać tę kwestię. Ta poprawka zarówno w trakcie prac komisji, jak i w Wysokiej Izbie miała i będzie mieć nasze poparcie.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#MaciejManicki">Jednak najważniejszą zaproponowaną zmianą, dotyczącą ustawy o opodatkowaniu dochodów osób fizycznych, jest częściowe rozmrożenie tabeli. Nawiązuję do propozycji z przedłożenia rządowego, gdzie rząd zaproponował, aby zamrozić skalę opodatkowania w takim wymiarze, jaki obowiązywał w 1992 r. Komisja zadecydowała ostatecznie o częściowym rozmrożeniu tej skali, miałoby to polegać na doprowadzeniu do waloryzacji kwoty, o którą pomniejsza się naliczony już podatek, jak również kwoty stanowiącej koszty uzyskania przychodów przez pracowników zatrudnionych w ramach stosunku pracy czy podobnych umów. Muszę powiedzieć, że jest to bardzo ważne szczególnie w obecnej sytuacji, kiedy to wiele decyzji podejmowanych w tej Izbie rzutuje w sposób negatywny na dochody, szczególnie dochody grup stosunkowo najniżej uposażonych. Bardzo istotne jest również to, iż jest to propozycja neutralna, jeśli chodzi o skutki dla budżetu. Ma ona również ten walor, iż dotyka w sposób jednakowy, proporcjonalny wszystkich podatników.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#MaciejManicki">Wobec informacji, że rząd, wykorzystując tutaj posłów jako swoją tubę, będzie dążył do rewizji rozstrzygnięć komisji, pragnę oświadczyć, że Sojusz Lewicy Demokratycznej traktuje tę zmianę jako decydującą o naszym stanowisku wobec tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#MaciejManicki">Chciałem również powiedzieć, że zamrożenie kwoty kosztów uzyskania przychodów na poziomie 162 tys. zł, poziomie obowiązującym w roku 1992, jest głęboko niesprawiedliwe wobec tych, których to rozwiązanie dotyczy. Tylko ta grupa społeczna bowiem, a więc, generalnie rzecz ujmując, pracownicy najemni, byłaby pozbawiona możliwości relatywnego zwiększenia tej sumy, która stanowi koszty uzyskania przychodu i jest odliczana od ich przychodów. We wszystkich innych sektorach, wobec wszystkich innych podatników ta niesprawiedliwość nie wystąpi, a pracownicy najemni rozliczają swoje rzeczywiste koszty. W tym wypadku zaś jest to forma zryczałtowana. W naszej ocenie, w wypadku, gdyby rozstrzygnięcie komisji zostało odrzucone, będzie to kwalifikowało tę ustawę do skierowania do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie jej zgodności z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#MaciejManicki">Nie zgadzam się również ze stwierdzeniem pana posła sprawozdawcy, że rozwiązanie przyjęte przez komisję - w ogóle jest to problem, bo przewodniczący komisji w pewien sposób dyskredytuje w tym wypadku z tej mównicy stanowisko komisji - jest pewnego rodzaju sztucznym rozwiązaniem. Panie pośle, te słowa padły z tej mównicy. To nie jest rozwiązanie sztuczne, wręcz przeciwnie, jest to rozwiązanie jak najbardziej logiczne i, co podkreślam, sprawiedliwe.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o kolejne kwestie, to omawiając ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych poruszę jeszcze tylko jeden problem. Jest to sprawa w sumie o charakterze bardziej technicznym niż merytorycznym, aczkolwiek ma swoje znaczenie, szczególnie wobec natłoku pracy w urzędach skarbowych. Otóż Wysoka Izba postanowiła ostatecznie, przyjmując nie tak dawno sprzeciw Senatu w tej sprawie, że niektóre z zapomóg, właściwie wszystkie zapomogi oprócz losowych, pozostaną opodatkowane. W tym wypadku wydaje się zasadne, aby one były opodatkowane zryczałtowanym podatkiem, bo w zdecydowanej większości, powiedziałbym w blisko 100%, może być tam błąd rzędu dosłownie ułamka procentu, te zapomogi dotyczą osób, które tak czy inaczej mają naliczany podatek w wysokości 20%. Jeśli przyjmiemy to rozwiązanie, to odebranie przez takiego człowieka zapomogi sprawia, że musi się on rozliczać z urzędem skarbowym, chodzi o rozliczenie roczne. Nie może tego w tym przypadku zrobić zakład prac, nawet jeśli na przykład zapomoga była wypłacona ze środków związku zawodowego. Jest to, tak jak powiedziałem, zmiana o charakterze technicznym. Notabene analogiczna zmiana, przyjęta przez komisję, dotyczy emerytów i rencistów. Przepraszam, że tak późno zgłaszam ten problem, podejrzewam, że gdybym to zgłosił podczas prac komisji, moja propozycja byłaby przyjęta bez większych oporów.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#MaciejManicki">Ze względu na ilość czasu, jakim dysponuje nasz klub, a są jeszcze koleżanki i koledzy chętni do zabrania głosu w tej dyskusji, poprzestanę na tym, jeśli chodzi o omówienie projektu przedkładanego przez komisję, i przejdę do omówienia naszego stosunku do wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#MaciejManicki">Jak już wspomniałem, Sojusz Lewicy Demokratycznej generalnie popiera zmiany wprowadzone do przedłożenia rządowego przez komisję. Te zmiany są jednak, naszym zdaniem, niewystarczające, aby tę ustawę poprzeć. Nasze poparcie uzależniamy od decyzji Wysokiej Izby zarówno w tych sprawach, o których mówiłem, a które dotyczą przedłożonego przez komisję projektu, jak i w sprawach wniosków mniejszości. Sojusz Lewicy Demokratycznej szczególnie popiera wnioski oznaczone numerem 4, 7, 8 i 5. Wnioski mniejszości nr 4, 7 i 8 dotyczą ulg inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o czwarty wniosek mniejszości - będzie on szerzej omawiany w dalszym ciągu dyskusji - to powiem tylko, że on wprowadza 50-procentową skalę opodatkowania, przy czym jednocześnie, jest to z tym związane, wprowadza ulgi inwestycyjne, które doprowadziłyby do tego, że w istocie opodatkowaniu podlegałyby tylko te dochody, w tym przypadku bardzo wysokie dochody, które byłyby przeznaczone na konsumpcję. Jeśli byłyby przeznaczone na inwestycje, to ten podatek by nie obowiązywał.</u>
          <u xml:id="u-69.9" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o siódmy wniosek mniejszości, jest to wniosek... Przy okazji chciałem sprostować - nie wiem, na jakim etapie wkradł się błąd do tego wniosku, a to jest wniosek zgłoszony przeze mnie - że powinno być tutaj „30% dochodu przed opodatkowaniem”. Intencja była taka, aby ta ulga przysługiwała wtedy, kiedy podatnik przeznaczy na inwestycje co najmniej połowę zysku pozostającego w jego dyspozycji. Ta ulga dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych, jest ona zresztą bardzo rygorystyczna, zakłada się bowiem, że będzie ona przysługiwała, jeśli podatnik wyda określone środki na inwestycje. Jest to oczywiście do sprawdzenia. W sumie ulga jest niewysoka, dotyczy bowiem tylko 25% kwoty stanowiącej równowartość tych wydatków. Notabene odlicza się ją od podatku w następnym roku podatkowym, a więc podatnik, żeby z tej ulgi skorzystać, musiałby osiągnąć zysk i w przyszłym roku podatkowym.</u>
          <u xml:id="u-69.10" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o ósmy wniosek mniejszości - był on też omawiany przez pana posła sprawozdawcę - to dotyczy on podatku dochodowego od spółek akcyjnych notowanych publicznie. O tym też będzie szerzej mowa w dalszych wystąpieniach przedstawicieli naszego klubu.</u>
          <u xml:id="u-69.11" who="#MaciejManicki">Jeśli chodzi o piąty wniosek mniejszości, to popieramy go - rozumiemy to w pewien specyficzny sposób - ponieważ nie dostrzegamy żadnej innej możliwości przyjścia z pomocą rodzinom wielodzietnym. Generalnie w klubie uważamy, że nie jest to najlepszy pomysł, ale w sytuacji, gdy już od lat słyszymy od strony rządowej, że nie można stosować tego typu ulg, że właściwie to powinno się znaleźć rozwiązanie w systemie zasiłków rodzinnych, a jednocześnie strona rządowa jak gdyby z oporami przystępuje do zbudowania logicznej konstrukcji nowego systemu zasiłków, to nie mamy innej możliwości, jak tylko poprzeć, zdecydowanie poprzeć ten wniosek, jednocześnie deklarując, że w razie gdyby został w najbliższym czasie przedstawiony i przyjęty nowy sensowny program pomocy rodzinom, możemy przyjąć propozycję ewentualnego usunięcia zapisu dotyczącego tej ulgi w systemie podatkowym.</u>
          <u xml:id="u-69.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JózefZych">Głos zabierze pan poseł Marek Dąbrowski z Unii Demokratycznej. Będzie to ostatnie wystąpienie przed przerwą. Jako pierwszy po przerwie głos zabierze pan poseł Witold Gadomski, Polski Program Liberalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MarekDąbrowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Omawiany dzisiaj projekt ustawy jest bardzo trudny i na pewno niepopularny. Przewiduje on bowiem wzrost poziomu opodatkowania, opodatkowania bezpośredniego. Mam na myśli przede wszystkim konsekwencje zamrożenia progów dochodowych, które oznaczają wzrost poziomu obciążeń i oznaczają także zwiększenie progresji tego podatku. Oczywiście, rozwiązania mogą być różne, w zależności od tego, czy przejdzie wariant przyjęty przez komisje, ale każde rozwiązanie w tej dziedzinie jest poszerzeniem skali progresji. Takie rozwiązania są niewątpliwie niekorzystne z punktu widzenia wzrostu gospodarczego i walki z recesją, która jest przedmiotem troski - choć może praktycznie biorąc nie zawsze w ten sam sposób - większości stronnictw i partii reprezentowanych na tej sali. Hamuje to przedsiębiorczość, uniemożliwia tworzenie nowych miejsc pracy i uderza nie tylko, jak się często uważa, w przedsiębiorców czy w warstwy bogatsze - koszty tego rozwiązania będą ponosić wszystkie warstwy społeczne, poczynając od tych osób, których dochody są nieco niższe od średnich. Trzeba sobie zatem zdawać z tego sprawę, że to będzie dotyczyło nie tylko przedsiębiorców, ale także pracowników; będzie to w jakiś sposób oddziaływało na motywację do lepszej, intensywniejszej, wydajniejszej pracy. Wreszcie, zwiększenie progresji także może zwiększać chęć do ucieczki z zysków w koszty, co, jak wiadomo, w naszym systemie jest bardzo powszechnie obserwowane.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#MarekDąbrowski">Przy tych wszystkich zastrzeżeniach, które przedstawiłem, Klub Parlamentarny Unia Demokratyczna zdaje sobie sprawę, że rozwiązania zaprezentowane w tej ustawie są niezbędne z punktu widzenia sytuacji finansowej państwa, z punktu widzenia ustawy budżetowej, bardzo trudnej ustawy budżetowej, nad którą zapewne będziemy dyskutowali za tydzień. Właśnie z tego powodu jesteśmy skłonni poprzeć - choć bez entuzjazmu - to rozwiązanie podwyższające de facto poziom opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zwiększające w pewien sposób progresję, aczkolwiek jednocześnie sygnalizujemy, że jest to jakby granica naszej akceptacji, że dalej już w tym kierunku iść nie możemy. Zresztą sądzimy, że jeśli się ma na względzie dobro gospodarki, to takie działanie byłoby nierozsądne. Co więcej, uważamy, że w przyszłości należałoby opracować rozsądny program zmniejszania obciążeń podatkowych, szczególnie dotyczy to podatków bezpośrednich - ale, oczywiście, jesteśmy realistami, nie głosimy haseł populistycznych, gdyż zdajemy sobie sprawę, że taki postulat ma oczywiste dalsze konsekwencje. Oznacza to konieczność zdyscyplinowania wydatków budżetowych, uporania się z problemem deficytu budżetowego, a także w jakimś sensie „uszczelnienia” podatków pośrednich, żeby one stały się głównym źródłem zasilającym budżet państwa.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#MarekDąbrowski">Po kilku latach, w których następował spadek udziału budżetu w produkcie krajowym brutto, ten rok przyniesie prawdopodobnie zwiększenie tego udziału, na pewno zaś zwiększenie udziału dochodów budżetowych. Oczywiście, można się spierać, czy on będzie tak minimalny, jak jest to przedstawione w omówieniu ustawy budżetowej, czy też będzie większy - tu, jak wiadomo, głównym punktem sporu są szacunki samego produktu krajowego brutto. Niewątpliwie jednak pewien wzrost tych obciążeń wystąpi. Jak sądzimy, ten ok. 27-procentowy udział dochodów budżetowych w produkcie krajowym brutto - nie mówię o dochodach z usług i innych funduszy pozabudżetowych i budżetów lokalnych - to jest prawdopodobnie górna granica tego, co można osiągnąć bez szkody dla aktywności gospodarczej, bez groźby narastania zjawisk patologicznych. To znaczy, że potrzebny jest rozsądny, długofalowy program sanacji wydatków państwa i całego systemu funkcjonowania finansów publicznych i w związku z tym niezbędne są także umiejętności przeciwstawiania się różnym presjom, presjom interesów odcinkowych, które prowadzą do wzrostu tych wydatków i w konsekwencji powodują konieczność podwyższania podatków. Jest to sposób na rozerwanie tej spirali, która zaczęła się skręcać, a wydaje się, że rozerwanie jej jest niezbędne, aby móc utrzymywać to ożywienie gospodarcze, które trwa od roku.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#MarekDąbrowski">I druga sprawa, na którą chciałem zwrócić uwagę i która jest także bardzo istotna, mianowicie konieczność ustabilizowania podstawowych przepisów podatkowych. Klub nasz zdaje sobie sprawę z tego, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych czy od osób prawnych funkcjonuje od niedawna i że wskutek nowych doświadczeń, wskutek pojawiania się różnych problemów związanych z nowym systemem gospodarczym trzeba pewne przepisy zmieniać, pewne przepisy uściślać, ale też uważa, że powinien nastąpić taki moment, i to stosunkowo niedługo, w którym dojdzie do ustabilizowania się przepisów podatkowych na dłuższy okres, tak żeby wszystkim obywatelom i podmiotom gospodarczym znane były reguły gry na dłuższą metę. Obawiamy się, że minie sporo czasu, nim społeczeństwo nauczy się korzystać z tego mimo wszystko skomplikowanego ustawodawstwa podatkowego, zwłaszcza zaś z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i że na pewno nie będzie to proces prosty i dla obywateli, i dla organów podatkowych. Dlatego te nieustanne zmiany, dokonywane zarówno z inicjatywy kolejnych rządów, jak i w wyniku inicjatyw poselskich, powinny w pewnym momencie zostać zastopowane. Dobrze byłoby, żeby ta zmiana - i tu w pełni się podpisuję pod tym, co powiedział poseł sprawozdawca - była ostatnią zasadniczą zmianą, żeby potem nastąpił pewien okres stabilizacji przepisów, żeby wreszcie minęła ta gorączka bieżących poprawek.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#MarekDąbrowski">Jeśli chodzi o przedstawione przez połączone komisje sprawozdanie, omawiany przez nas projekt ustawy, Klub Parlamentarny Unia Demokratyczna w zasadzie popiera ten projekt, przy tych wszystkich zastrzeżeniach, o których wspomniałem. Jesteśmy zdecydowanie przeciwni powrotowi do 50-procentowego progu. Uważamy, że to niczego nie rozwiązuje z punktu widzenia fiskalnego, nie ma wpływu na zasilanie budżetu państwa, jest to typowe posunięcie propagandowe, a system podatkowy nie powinien służyć propagandzie; zwiększenie tego progu może tylko wyrządzić szkodę, gdyż spowoduje uciekanie od płacenia podatków.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#MarekDąbrowski">Popieramy te rozwiązania dotyczące zamrożenia progów podatkowych, aczkolwiek bez entuzjazmu i raczej z poczuciem bólu, gdyż rozumiemy ich konieczność, o czym już mówiłem wcześniej. Jesteśmy przeciwni wprowadzaniu nowych ulg, w tym także ulg przewidzianych we wniosku mniejszości nr 5, ulg rodzinnych. Uważamy, że nie system podatkowy jest instrumentem służącym do rozwiązywania tych spraw, i zgadzamy się z oceną, że znów kolejny rząd spóźnia się z propozycjami nowego ustawodawstwa dotyczącego zasiłków rodzinnych, ale nie możemy się zgodzić na komplikowanie systemu podatkowego i wprowadzanie do niego funkcji, które nie powinny w nim się znajdować, bo przecież jeśli nie ma inicjatywy rządowej w sprawie zasiłków rodzinnych, nic nie stoi na przeszkodzie, by podjąć inicjatywę poselską. Rozwiązania tego problemu nie należy szukać w systemie podatkowym.</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#MarekDąbrowski">Jesteśmy generalnie za zmianami porządkującymi i uszczelniającymi system podatkowy. Jednak chciałbym tutaj zwrócić uwagę na pewien generalny problem: jeśli nie zatrzymamy tego dryfowania systemu podatkowego w kierunku zwiększania obciążeń i zwiększania progresji, to nie będą miały żadnego znaczenia różne zmiany szczegółowe polegające np. na wyliczaniu liczby kilometrów przejechanych samochodem i innych podobnych wydatków, które podatnik może zaliczyć w koszty uzyskania dochodów. Można zrozumieć, że wysiłki te mają zapobiegać różnym patologicznym praktykom, ale one niczego nie rozwiążą na dłuższą metę, jeśli będzie zabijana generalna motywacja do osiągania zysku. Powinniśmy być tego świadomi.</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#MarekDąbrowski">Natomiast wyrażamy nasze generalne poparcie dla rozwiązań dyscyplinujących pobór podatków i uszczelniających system podatkowy, bo uważamy, że takie działania muszą być podejmowane. Nie może być tak, że nieuczciwi obywatele - a także podmioty gospodarcze - są premiowani w stosunku do tych, którzy uczciwie płacą podatki, gdyż wtedy ci, co uczciwie płacą podatki, są w gorszej sytuacji - są właśnie narażeni na nieuczciwą konkurencję ze strony tych, którzy w sposób nielegalny czy półlegalny unikają opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-71.8" who="#MarekDąbrowski">Wśród proponowanych przez rząd i przyjętych przez komisje zmian jest natomiast jedna zmiana, z którą nie możemy się zgodzić. Jest to zaproponowana w art. 6 projektu w przedłożeniu komisji zmiana druga, która dotyczy zmiany w art. 47 ustawy o zobowiązaniach podatkowych i przewiduje, że „Komandytariusz i wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki z tytułu podatków w takiej części, w jakiej mają prawo uczestniczyć w podziale zysku”. Ta zmiana pojawia się nie po raz pierwszy, już w zeszłym roku została odrzucona przez Wysoką Izbę i, prawdę powiedziawszy, należy wyrazić rozgoryczenie z faktu, że kolejne rządy znów powracają do tej bardzo kontrowersyjnej nowelizacji. Rozumiemy potrzebę walki z nadużyciami podatkowymi, uważamy jednak, że trzeba stosować środki proporcjonalnie do skali problemu i jednocześnie nie proponować rozwiązań, które wyrządzałyby inne poważne szkody, które naruszają podstawowe konstrukcje Kodeksu handlowego i właściwie podważają istotę instytucji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki komandytowej, gdyż przekształcają je w istocie rzeczy w spółki częściowo jawne. Oczywiście zdaję sobie sprawę, że za chwilę padnie argument, iż dotyczy to tylko zobowiązań publicznoprawnych, a nie cywilnoprawnych, ale w naszych warunkach zobowiązania publicznoprawne są na tyle poważne, że w zasadzie takie rozwiązanie godzi w istotę tego typu spółek. Stawia przy tym wspólników - szczególnie mniejszościowych, którzy nie mają wpływu na kształt zarządu, nie zajmują się prowadzeniem bieżących interesów spółki - właściwie w sytuacji bez wyjścia: odpowiadają majątkiem za coś, na co nie mają wpływu. Należy wyrazić żal, że aparat podatkowy nie próbował dotychczas wykorzystywać na szerszą skalę innych rozwiązań, choćby przepisów Kodeksu handlowego, które także przewidują odpowiedzialność karną za naruszanie przepisów przez zarządy spółek. Jeśli te przepisy okazałyby się niewystarczające, trzeba byłoby dalej szukać właściwych rozwiązań, nie takich jednak, które podważałyby istotę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki komandytowej. Dlatego też w imieniu Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna zgłaszam wniosek o skreślenie art. 6 zmiana 2 w projekcie przedłożonym w sprawozdaniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-71.9" who="#MarekDąbrowski">Generalnie - mimo tych wszystkich uwag i zastrzeżeń - Klub Parlamentarny Unia Demokratyczna zamierza poprzeć projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-71.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#JózefZych">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#JózefZych">Proszę o komunikaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#RyszardJastrzębski">Zebranie Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego odbędzie się bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy w sali kolumnowej.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#RyszardJastrzębski">Zebranie Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna odbędzie się po ogłoszeniu przerwy w sali nr 118.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#RyszardJastrzębski">Bezpośrednio po zarządzeniu przerwy w obradach Sejmu, w sali nr 14, budynek nr 3, odbędzie się wspólne posiedzenie Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Ustawodawczej - zespół pani poseł Teresy Liszcz.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#RyszardJastrzębski">Uprzejmie informuję, że dzisiaj, bezpośrednio po ogłoszeniu pierwszej przerwy w obradach Sejmu, odbędzie się posiedzenie członków Polsko-Brazylijskiej Grupy Parlamentarnej - sala nr 105 przy Biurze Stosunków Międzyparlamentarnych, I piętro, stary Dom Poselski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#JózefZych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#JózefZych">Zarządzam przerwę do godz. 11. 40.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 12 do godz. 11 min 45)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#AndrzejKern">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#AndrzejKern">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#AndrzejKern">Porządek dzienny jest realizowany zgodnie z planem, ale nie popadajmy w samozadowolenie i bierzmy się do pracy.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#AndrzejKern">Kontynuujemy dyskusję nad sprawozdaniem komisji o projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania. Trwają wystąpienia klubowe.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#AndrzejKern">Udzielam głosu panu posłowi Witoldowi Gadomskiemu z Polskiego Programu Liberalnego. Przygotuje się pan poseł Bogdan Łukasiewicz.</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WitoldGadomski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Liberałowie uważają, że system podatkowy, zwłaszcza w wypadku podatków dochodowych od osób fizycznych, powinien spełniać trzy kryteria.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#WitoldGadomski">Po pierwsze, podatki nie mogą być zbyt wysokie, w każdym bądź razie nie mogą być na tyle wysokie, aby działały antymotywacyjnie i prorecesyjnie. Większość ugrupowań na tej sali domaga się wprowadzenia polityki antyrecesyjnej, nie precyzując zresztą, co określenie to ma oznaczać. Chciałbym przypomnieć, że najistotniejszym, najskuteczniejszym instrumentem polityki antyrecesyjnej, z powodzeniem stosowanym w wielu krajach, jest obniżenie skali podatków. Uważamy, że instrument ten może być pod pewnymi warunkami zastosowany także w Polsce. Warunkiem podstawowym jest oczywiście ograniczanie wydatków budżetu.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#WitoldGadomski">Drugim kryterium dobrego systemu podatkowego jest jak najłagodniejsza skala progresji. W warunkach polskich najlepiej byłoby w ogóle zlikwidować progresję, wprowadzając podatek liniowy. Liberałowie zapowiedzieli wprowadzenie do ustawy podatkowej poprawki zmierzającej właśnie do likwidacji progresji. Wnioskowi temu nie nadaliśmy biegu legislacyjnego, nie chcąc opóźniać prac nad budżetem. Niemniej wystąpimy z inicjatywą poselską w tej sprawie, licząc na to, że system podatku liniowego można będzie wprowadzić w roku przyszłym.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#WitoldGadomski">Zmiany w ustawie podatkowej, wprowadzone przez komisję, zaostrzyły progresję podatkową, a także górną granicę obciążeń o 2,5 punktu. Dlatego jesteśmy przeciwni projektowi komisji, tym poprawkom, które zmieniają uprzednie przedłożenie rządowe.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#WitoldGadomski">Przypomnę, że projekt przyjęty przez komisję był wprowadzony z inicjatywy posłów lewicy. Na całym świecie, także w Polsce, premiowana jest praca w nadgodzinach, za taką pracę płaci się więcej. Tymczasem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#AndrzejKern">Przepraszam bardzo, panie pośle. Mam wielką prośbę do pani redaktor z radia, żeby troszeczkę ciszej informowała radiosłuchaczy, bo przeszkadza nam to w obradach.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WitoldGadomski">Chciałbym przypomnieć ostatnie zdanie. Na całym świecie, także w Polsce, premiowana jest praca w nadgodzinach, za taką pracę płaci się więcej. Tymczasem proponowana przez lewicę ostra progresja podatkowa powodować będzie, że pracownicy, którzy dzięki wydajniejszej lub bardziej intensywnej pracy (np. w nadgodzinach) zarobią więcej, będą za to karani. Zatem projekt lewicy, nie po raz pierwszy zresztą, okazuje się propozycją antypracowniczą. Chciałbym zgłosić poprawkę do projektu komisji, zmierzającą do przywrócenia przedłożenia rządowego, z tym że górna granica podatku wyniosłaby 40%. Wprowadzenie progu 50% nie miałoby żadnego uzasadnienia także z punktu widzenia wpływów budżetowych. Dodatkowo zgłaszam poprawkę polegającą na skreśleniu w pkt. 2 lit. c oraz całego pkt. 3. Poprawki te zawarte są już we wnioskach mniejszości, z tym że tam są one dalej idące, wobec tego, jeżeli ten wniosek mniejszości zostanie przyjęty, ta poprawka będzie nieaktualna.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#WitoldGadomski">Trzecim kryterium dobrego systemu podatkowego jest zapewnienie dzięki niemu właściwych wpływów budżetowych pozwalających na pokrycie wydatków państwa najlepiej bez deficytu budżetowego, a w każdym razie przy deficycie pozwalającym na jego sfinansowanie bez szkody dla gospodarki. Pan poseł Manicki powiedział, że z punktu widzenia wpływów budżetowych oba projekty są równoważne. Tak jest, być może, w teorii, w praktyce natomiast może wystąpić różnica kilku bilionów, gdyż przyjęty przez komisję projekt lewicy będzie miał działanie antymotywacyjne zarówno dla tworzenia dochodów, jak i ich ujawniania. Dlatego apeluję do Wysokiego Sejmu o odrzucenie projektu w wersji komisji i przyjęcie poprzedniego przedłożenia rządowego z poprawką ograniczającą maksymalną stawkę podatku do 40%.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo panu posłowi. Przepraszam, mam jeszcze pytanie, czy propozycje pana wykraczają poza treść zawartą w druku, czy są identyczne?</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#komentarz">(Poseł Witold Gadomski: Wykraczają.)</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#AndrzejKern">Wykraczają, to bardzo proszę... aha jest, dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#AndrzejKern">Głos ma pan poseł Bogdan Łukasiewicz z Polskiego Stronnictwa Ludowego. Przygotuje się pan poseł Przemysław Sytek.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#BogdanŁukasiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Okazuje się po raz kolejny, że życie wyprzedza regulacje ustawowe, a widać to szczególnie na przykładzie ustaw podatkowych, chociaż trwałość przepisów podatkowych i reguł gry w gospodarce ma nie mniejsze znaczenie niż trafne i częste zmiany przepisów. Stąd potrzeba wypośrodkowania pomiędzy koniecznością zmian przepisów podatkowych a trwałością rozwiązań. I tą myślą przewodnią kierowała się, jak sądzę, większość posłów pracujących nad regulacją przepisów podatkowych, dlatego rozstrzygnięcia są merytoryczne, a nie polityczne, chociaż i taki charakter mają niektóre wnioski mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#BogdanŁukasiewicz">Należy stwierdzić, że końcowy kształt ustawy powstał dzięki pracy posłów z opozycji i owocnej współpracy z ministrem Manugiewiczem, którego propozycje i uwagi były na bieżąco przyjmowane przez posłów i włączane do ustawy bez zbędnej zwłoki i oficjalnego stanowiska, tj. autopoprawki rządu. Chciałbym to podkreślić, ponieważ jest to zarazem przykład, że specjalne uprawnienia dla rządu są niepotrzebne, jeżeli rząd wie, czego chce i współpracuje z Sejmem. Na dziś sytuacja wygląda tak, że w konkretnych sprawach rząd nie tylko nie konsultuje się z opozycją i nie zabiega o jej poparcie, ale posłowie koalicji rządowej często nie bronią nawet propozycji i rozwiązań swojego rządu.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#BogdanŁukasiewicz">Mimo załatwienia już wielu spraw, a zarazem skomplikowanej materii ustawowej, kilka kwestii o zasadniczym znaczeniu wymaga dalszej regulacji. Są to regulacje dotyczące leasingu, inwestycyjnych zwolnień podatkowych i samej skali podatkowej. Dziś okazuje się, że suma obciążeń typu podatkowego jest za wysoka i bardzo nas cieszy, że zarówno liberałowie, jak i Unia Demokratyczna deklarują z tej trybuny złagodzenie tych obciążeń, chociaż jako koalicja rządząca nie wprowadziły one odpowiednich propozycji do ustawy. Wiąże się to jednak z kierunkiem prowadzonej przez rząd polityki gospodarczej, a nie z trudnościami konkretnych zapisów. Gdyby chodziło o samą technikę zapisu, to problem można by rozwiązać na dzisiejszym posiedzeniu, wprowadzając odpowiednie zapisy lub upoważnienia dla Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#BogdanŁukasiewicz">Polskie Stronnictwo Ludowe uważa, i akcentuje to w swoich programach gospodarczych także z tej trybuny, że drogą do wzrostu gospodarczego jest aktywna polityka podatkowa polegająca między innymi na podatkowych ulgach inwestycyjnych. Dlatego też będziemy popierać wniosek mniejszości nr 7 wprowadzający element zwolnienia podatkowego na inwestycje. Pozostałym wnioskom mniejszości będziemy przeciwni. Chociaż chciałbym zwrócić uwagę na wniosek nr 5, zgłoszony przez panią poseł Ziółkowską. Mimo sympatii dla pani poseł będziemy w większości głosować przeciw temu wnioskowi ze względu na to, że nie rozwiązuje on problemu pomocy rodzinom wielodzietnym. Po pierwsze, aby korzystać z ulgi, a tym samym pomocy, trzeba mieć dochody, wynika to z konstrukcji tej regulacji. Po drugie, jeżeli są nawet dochody, to propozycja ta daje efektywnie 60 tys. miesięcznie, co nie rozwiązuje problemu zasiłków i pomocy rodzinom wielodzietnym. I po trzecie, ustawa podatkowa nie może służyć rozwiązaniu różnych problemów, w tym społecznych. Polskie Stronnictwo Ludowe będzie w tej materii popierać rozwiązania zapewniające pomoc potrzebującym i związane z dochodowością rodziny i liczbą dzieci. Pomoc taka powinna być udzielana w postaci zasiłku rodzinnego. W razie gdyby Sejm powrócił do rozwiązań zaproponowanych przez rząd - zmiana 18 art. 27 - dotyczących skali opodatkowania, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego głosowałby za odrzuceniem całego projektu ustawy. Sygnalizuję także zgłoszenie przez nasz klub poprawki - zmiana 23 art. 33 ust. 3 - dotyczącej rolniczych spółdzielni produkcyjnych. Chodzi tutaj o wyłączenie z opodatkowania części rolniczej produkcji spółdzielni w celu niewywoływania niepotrzebnych nadpłat podatku w trakcie roku podatkowego. Szczegółowa analiza całej ustawy jest z tego miejsca niemożliwa z uwagi na zakres i liczbę regulacji. Posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego uczestniczyli i wypowiadali się we wszystkich sprawach na posiedzeniach Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów. Popieramy, jako klub, przedłożenie w wersji komisji chociaż, jak powiedziałem, wiele spraw wymaga dalszej regulacji, a w stosunku do polityki gospodarczej rządu mamy sporo zastrzeżeń, a nawet prezentujemy inną koncepcję rozwoju gospodarczego, a co się z tym wiąże wiele odmiennych regulacji podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#BogdanŁukasiewicz">Na koniec chciałbym zgłosić wniosek techniczny, że ze względu na skomplikowany charakter regulacji ustawowej przynajmniej tekst ustawy o opodatkowaniu osób fizycznych powinien być drukowany w wersji jednolitej, ponieważ utrudnia to w znacznej mierze...</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#komentarz">(Poseł Wiesława Ziółkowska: Jest taki wiosek.)</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#BogdanŁukasiewicz">... posługiwanie się tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#AndrzejKern">Proszę o zabranie głosu pana posła Przemysława Sytka z Konfederacji Polski Niepodległej. Przygotuje się pani poseł Jadwiga Berak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzemysławSytek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stanowisko Klubu Parlamentarnego KPN w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania oraz niektórych innych ustaw (druk nr 599) jest następujące: Jest to ustawa bądź przedwczesna, bądź spóźniona. Uważamy, że stosowana ostatnio praktyka wprowadzania pod obrady Izby wraz z ustawą budżetową tzw. ustaw okołobudżetowych jest nie do zaakceptowania. W całym demokratycznym świecie budżet jest konstruowany na podstawie obowiązującego w mijającym roku stanu prawnego, a nie na podstawie pobożnych życzeń rządu. Wprowadzanie w ten sposób projektów ustaw nie służy im samym, ponieważ generowany terminem uchwalenia ustawy budżetowej pośpiech prowadzi do uchwalania ustaw obarczonych błędami albo nie w pełni regulujących zamierzone dziedziny życia gospodarczego. W omawianej ustawie nie został np. uregulowany ostatecznie stan prawny leasingu, ponieważ nie wystarczyło na to czasu. W tym miejscu muszę stwierdzić, że mój klub opowiada się za maksymalnym uszczelnieniem systemu podatkowego, za jasnymi i jednoznacznymi kryteriami udzielanych zwolnień oraz za jasnym i jednoznacznym określeniem kosztów uzyskania przychodów, aby szacunkowe dochody państwa były jak najbardziej zbliżone do rzeczywistych dochodów, oraz za tym, by wszyscy obywatele ponosili obciążenie na rzecz państwa oczywiście w zależności od stopnia swojej zamożności. Jednak pośpiech towarzyszący uchwalaniu tzw. ustaw okołobudżetowych, jak już mówiłem, nie gwarantuje osiągnięcia postawionych wyżej celów. Co więcej uchwalanie tego typu ustaw w tym okresie nie służy również samej ustawie budżetowej, gdyż pobożne życzenia rządu najczęściej nie znajdują zrozumienia w parlamencie. Zmiany w ustawach regulujących system podatkowy państwa oraz w innych ustawach mających wpływ na ten system, powinny być przedstawiane i rozpatrywane w okresie neutralnym dla budżetu, tzn. przed wprowadzeniem projektu ustawy budżetowej, bądź - w razie trudności finansowych państwa, z którymi mamy np. obecnie do czynienia - powinny być uchwalane na mocy upoważnienia Sejmu do przedłożenia takiego projektu wyrażonego w ustawie budżetowej. Obecnie stosowana praktyka, jak powiedziałem na początku, jest zła i szkodliwa. Dlatego w głosowaniu nad omawianą ustawą mój klub wstrzyma się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PrzemysławSytek">Teraz w imieniu klubu ustosunkuję się do wniosków mniejszości zamieszczonych w sprawozdaniu (druk nr 729). We wniosku nr 1 proponuje się skreślenie art. 6 w ustawie o opodatkowaniu osób fizycznych. W artykule tym uniemożliwia się wspólne opodatkowanie małżonków w latach następnych, gdy jeden z nich w danym roku podatkowym ponosi stratę zamiast zysku. Ustawa obecna wprowadza w nim również zmiany pozwalające na korzystanie z tej formy opodatkowania osobom samotnym wychowującym małoletnie dzieci. Mój klub popiera to stanowisko, będziemy więc głosować przeciw temu wnioskowi.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#PrzemysławSytek">Wniosek nr 2 proponuje rozszerzenie wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów o wydatki związane z używaniem składników majątku trwałego przedsiębiorstwa w osobistych celach, w tym samochodów osobowych. Tę samą treść merytoryczną wyraża wniosek nr 6, ale w odniesieniu do opodatkowania osób prawnych. Klub KPN uznaje zasadność obu wniosków i będzie je popierał.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#PrzemysławSytek">Wniosek mniejszości nr 3 proponuje przyznanie ulg podatkowych tym podatnikom, których dzieci pobierają naukę w szkołach niepublicznych. Nie ulega wątpliwości, że ulga ta byłaby konsumowana jedynie przez rodziny o znacznym stopniu zamożności. Ponadto od decyzji rodziców zależy, do jakiej szkoły będą uczęszczać ich dzieci, i jeśli decydują się oni na szkołę niepubliczną, to jednoznacznie decydują się na ponoszenie związanych z tą decyzją kosztów. W związku z powyższym uznajemy ten wniosek za niezasadny.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#PrzemysławSytek">Kolejny wniosek (nr 4) jest natury zasadniczej. Proponuje się w nim bowiem po raz kolejny 50-proc. stawkę opodatkowania dochodów przekraczających próg dochodów rocznych w wysokości 194,4 mln zł. Mój klub jest przeciw takiemu rozwiązaniu i w tym miejscu chcę podkreślić, że to właśnie na nasz wniosek w komisji ten próg został zlikwidowany, mimo że istniał w przedłożeniu rządowym. Natomiast telewizja informowała, że to liberałowie przekonali koalicję rządzącą, by ten próg zlikwidować. Wystąpiliśmy z tym wnioskiem z dwóch zasadniczych powodów. Po pierwsze, wprowadzenie 50-proc. stawki opodatkowania uderza najmocniej w drobne i średnie przedsiębiorstwa rodzinne, niszcząc przedsiębiorczość oraz zmniejszając ich inwestycyjne możliwości. Rządowa propozycja 50-proc. skali podatkowej jest sprzeczna z rządowymi zapewnieniami o wspieraniu przedsiębiorczości i uwypukla jedynie werbalizm rządowej polityki antyrecesyjnej. Po drugie, wystąpiliśmy o zlikwidowanie 50-proc. stawki opodatkowania dlatego, że zbyt wysokie stawki podatkowe prowadzą do ukrywania dochodów oraz manipulacji kosztami, a więc jest to szkodliwe także z punktu widzenia finansów publicznych. Reasumując, jedyną właściwą metodą jest utrzymywanie podatków na poziomie możliwym do poniesienia przez obywatela, przy jednoczesnym skutecznym ich egzekwowaniu. Dlatego będziemy głosować przeciw wnioskowi mniejszości nr 4.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#PrzemysławSytek">W następnym wniosku mniejszości (nr 5) wnioskodawcy proponują ulgę podatkową dla rodzin wychowujących dwoje lub więcej dzieci. W dzisiejszej dobie nie ulega wątpliwości, że przytłaczającej większości rodzin wielodzietnych powodzi się znacznie gorzej i ta ulga jest w pełni uzasadniona. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na inny aspekt sprawy. Ministerstwo Finansów stoi bowiem na stanowisku, że ustawy podatkowe nie powinny służyć innym celom niż zasilaniu kasy państwowej. Klub KPN uważa, że jest to stanowisko niewłaściwe. Twierdzimy, że dzięki polityce podatkowej państwa można stymulować zarówno rozwój niektórych dziedzin życia gospodarczego, jak też prowadzić odpowiednią politykę społeczną.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#PrzemysławSytek">Przedostatni wniosek mniejszości (nr 7) zawiera propozycję ulgi podatkowej dla tych osób prawnych, które przeznaczą na inwestycje co najmniej 40% dochodu przed opodatkowaniem. Ostatni wniosek mniejszości (nr 8) również zawiera propozycję ulgi podatkowej dla podmiotów powstałych z przekształcenia przedsiębiorstw państwowych pod warunkiem przeznaczenia co najmniej 75% dochodu pozostającego po opodatkowaniu na cele inwestycyjne.</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#PrzemysławSytek">Oba te wnioski są zgodne z filozofią gospodarczą głoszoną przez KPN. Przypomnę, że KPN od początku swojej obecności w Sejmie donośnym głosem domaga się rozwiązań gospodarczych naprawdę antyrecesyjnych. Promowanie inwestycji przez politykę podatkową jest autentycznym rozwiązaniem antyrecesyjnym. Dlatego poprzemy obydwa wnioski.</u>
          <u xml:id="u-82.8" who="#PrzemysławSytek">Na koniec informuję, że do ustawy nie wnosimy żadnych poprawek, ponieważ, jak powiedziałem na początku, przy jej uchwalaniu wstrzymamy się od głosu. Do ewentualnych poprawek zgłoszonych z sali ustosunkujemy się natomiast w głosowaniu - pod warunkiem, że ich ciężar gatunkowy nie będzie na tyle duży, by musiał wpłynąć na naszą decyzję w głosowaniu nad całym projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-82.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#AndrzejKern">Głos ma pani poseł Jadwiga Berak ze Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego. Przygotuje się pan poseł Andrzej Raj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JadwigaBerak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania oraz niektórych innych ustaw nie można rozpatrywać w oderwaniu od projektu ustawy budżetowej na 1993 rok.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JadwigaBerak">Projekt ustawy regulującej zasady opodatkowania jest jednym z kół ratunkowych, na których opiera się projekt ustawy budżetowej. W projekcie ustawy budżetowej planuje się zmniejszenie obciążeń zysku brutto przedsiębiorstw, gdy jednocześnie rosną potrzeby sfery budżetowej, potrzeby socjalne oraz podtrzymuje się przedsiębiorstwa nierentowne, których straty będą rosły w 1993 r. do - jak się przewiduje - 76 bln zł. Takie założenia wymagają zwiększenia podatków pośrednich i bezpośrednich, co, trzeba przyznać, zwiększyłoby zdolność budżetu do finansowania rosnących wydatków, mimo nie najlepszej koniunktury.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#JadwigaBerak">Z przyjęciem takiego rozwiązania wiąże się i to, że wśród różnych dochodów budżetu zakłada się największy wzrost podatku od dochodów osób fizycznych (o 51%), stąd zarzuty nadmiernego fiskalizmu tego podatku. Trzeba jednak ciągle pamiętać o drugiej stronie medalu, czyli o tym, że zmniejszenie wpłat do budżetu trzeba czymś rekompensować. Nie ma sposobu, by zmniejszać wydatki, a przeciw zwiększaniu deficytu budżetowego przemawiają wszelkie reguły ekonomiczne, a przede wszystkim brak możliwości jego finansowania. Dlatego też uważam, że - jako ostateczność - należy przyjąć na ten rok rozwiązania proponowane przez rząd w projekcie ustaw podatkowych, a jednocześnie żywić nadzieję na poprawę sytuacji finansowej kraju w przyszłym roku. Rząd powinien jednak zawsze pamiętać, że są granice posługiwania się podatkiem do łatania dziury budżetowej, bo jeżeli wysokość opodatkowania osiąga pewien próg, tzw. próg Laffera, który w różnych krajach może znajdować się na różnych poziomach, to dalsze zwiększanie obciążeń powoduje zmniejszanie się wpływów do budżetu. Ten punkt krytyczny osiągnęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#JadwigaBerak">Dlatego, w tak trudnej sytuacji państwa, ten system podatkowy powinien być przede wszystkim sprawiedliwy i maksymalnie, jak tylko możliwe, trzeba przestrzegać zasady równości podatkowej. Ulgi muszą być szczególnie przemyślane i nie mogą tworzyć kanałów, przez które przecisną się ci najlepiej sytuowani. Proszę przypomnieć sobie w tym momencie o ulgach udzielanych inwestorom zagranicznym - jakie to wywołało w społeczeństwie i wśród parlamentarzystów kontrowersje w przypadku chociażby „Wedla”.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#JadwigaBerak">Rząd zaproponował w projekcie ustawy o opodatkowaniu osób fizycznych 32 poprawki w stosunku do ustawy z 1992 r. Po pracach nad tym projektem podkomisji i komisji zaproponowano 37 poprawek oraz 5 wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#JadwigaBerak">Przedstawiam stanowisko mojego klubu, Klubu Parlamentarnego Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, w którego imieniu mam zaszczyt występować, wobec wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#JadwigaBerak">Pierwszy wniosek mniejszości. Jesteśmy przeciwko temu wnioskowi, to znaczy przeciwko skreśleniu art. 6, chociaż, moim zdaniem, rozwiązania proponowane w art. 6 są ukrytą formą ulg rodzinnych, jednak dla osób zamożnych. Ze względu jednak na to, że jest to rozwiązanie prorodzinne, popieramy je. Jednocześnie mój klub zgłasza poprawkę do art. 6 ustawy, a mianowicie: po ust. 5 proponujemy dodać ust. 6 o następującym brzmieniu: „zasada wyrażona w ust. 4 odnosi się do rodzin, w których dochód na 1 osobę nie przekracza 2,5 mln zł”. W ten sposób uniknęlibyśmy tego niesłusznego uprzywilejowania osób lepiej sytuowanych samotnie wychowujących dzieci. Argumenty za wprowadzeniem takiego rozwiązania są następujące: Bez tych poprawek to rozwiązanie preferuje samotne osoby z jednym dzieckiem, ponieważ dochód dzieli się przez dwa, a nie przez liczbę dzieci. Rodzi się pytanie, dlaczego matka, która wychowuje np. 5 dzieci, ma być wskutek zastosowania tych przepisów w gorszej sytuacji od matki, która wychowuje 1 dziecko. Nie można też wykluczyć - w razie wprowadzenia proponowanej zmiany - podejmowania przez niektóre grupy podatników prób minimalizowania obowiązku podatkowego przez stwarzanie sztucznych sytuacji prowadzących do samotnego wychowywania dzieci przez jedno z rodziców mające aktualnie bardzo wysokie dochody; nie można na przykład wykluczyć celowej separacji bądź nawet umownego rozwodu, mającego na celu łagodniejsze opodatkowanie.</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#JadwigaBerak">Nieobojętne też są skutki tego rozwiązania dla budżetu, przyjmując, że około 1,2 mln osób samotnie wychowuje dzieci. Minimalny ubytek wpływów do budżetu z tego tytułu wyniósłby około 1 bln zł.</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#JadwigaBerak">Na koniec rzecz najistotniejsza. Taka propozycja w niewielkim stopniu poprawia sytuację osób najmniej zarabiających, ma natomiast duży wpływ na podatek osób o dużych dochodach, a samotnie wychowujących dzieci; stąd taka propozycja mojego klubu.</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#JadwigaBerak">Drugi wniosek mniejszości. Nasze stanowisko jest następujące: Będziemy głosować za tym wnioskiem, nie wymaga on szczegółowego ustosunkowania się.</u>
          <u xml:id="u-84.10" who="#JadwigaBerak">Co do wniosku trzeciego - mamy następującą propozycję: Otóż przyjmiemy to, co proponuje się w tym nowym artykule, czyli odliczenie z podstawy opodatkowania wydatków ponoszonych przez podatnika na odpłatne kształcenie dzieci i młodzieży w szkołach niepublicznych, ale konieczne jest, by projektodawca obniżył wysokość ulgi z 1/4 do 1/5.</u>
          <u xml:id="u-84.11" who="#JadwigaBerak">Czwarty wniosek mniejszości. Klub Parlamentarny ZChN opowiada się za propozycją rządu w tym zakresie, a więc za propozycją zamrożenia skali podatkowej i rezygnacją z waloryzacji kwoty wolnej od opodatkowania i kwoty odpisu na koszty. Przy czym proponujemy zrezygnowanie ze skali 50% opodatkowania. Jeżeli wniosek ten zostanie przyjęty przez Wysoką Izbę, wnoszę o skreślenie art. 53a.</u>
          <u xml:id="u-84.12" who="#JadwigaBerak">Piąty wniosek mniejszości. Mój klub zajmie stanowisko odnośnie do tego wniosku po uzyskaniu informacji z Ministerstwa Finansów, potwierdzającej informację, którą wcześniej uzyskałam, a według której skutki dla budżetu wprowadzenia tego rozwiązania wynosiłyby około 3,8 bln zł. Warto również zauważyć, że właśnie w kontekście propozycji zmiany w art. 6 ustawy, która mówi o opodatkowaniu osób samotnie wychowujących dzieci, propozycja zawarta w tym artykule oznaczałaby dodatkowe preferencje dla dzieci w rodzinach niepełnych. Jeżeli jesteśmy przeciwko podwójnemu opodatkowaniu, to dlaczego mamy być za wprowadzeniem podwójnych ulg. Moim zdaniem, wszelkie rozwiązania prorodzinne należałoby wprowadzać poprzez system ubezpieczeń społecznych. Podkreślam, że niemniej jednak zajmiemy stanowisko po uzyskaniu odpowiedzi na ten temat z Ministerstwa Finansów.</u>
          <u xml:id="u-84.13" who="#JadwigaBerak">Dodam jeszcze parę słów o przyjętych przez komisje zmianach w projekcie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Najbardziej kontrowersyjna była kwestia leasingu. Tak czy inaczej, kwestię tę należy uregulować oddzielnym przepisem, więc trzeba będzie po prostu wrócić do tego tematu. Nastąpiła też zmiana w systemie przekazywania przez zakłady pracy miesięcznych zaliczek na poczet podatku. Jesteśmy za tym rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-84.14" who="#JadwigaBerak">Jest jeszcze parę nowych zapisów w projekcie ustawy, ale już mniej istotnych, i dlatego, ze względu na ograniczony czas, nie będę ich omawiała. Jest też sporo zapisów zmian porządkujących, uściślających, likwidujących luki i wątpliwości związane z dotychczasowymi przepisami. Te oczywiście nie podlegają dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-84.15" who="#JadwigaBerak">Teraz parę słów o projekcie ustawy dotyczącej podatku od osób prawnych. Również ze względu na czas, nie będę się szczegółowo ustosunkowywała do wszystkich zawartych tam propozycji, niemniej jednak pragnę ustosunkować się do wniosków mniejszości. Są trzy wnioski mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-84.16" who="#JadwigaBerak">Szósty w kolejności wniosek mniejszości nasz klub przyjmuje. Jest to propozycja podobna do tej, którą mamy w wypadku podatku od osób fizycznych. Chodzi o to, by koszty i wydatki związane z używaniem przez pracowników oraz inne osoby majątku trwałego podatnika dla celów osobistych tych osób nie stanowiły kosztów uzyskania przychodów.</u>
          <u xml:id="u-84.17" who="#JadwigaBerak">Jesteśmy przeciw siódmemu wnioskowi mniejszości. Uważamy, że jest on nieuzasadniony. Jest na to kilka argumentów. Przytoczę jeden. Konstrukcja tego przepisu jest wadliwa, gdyż nie gwarantuje zabezpieczenia przed utratą dochodów budżetu z tytułu wydatków poniesionych na tzw. inwestycje niepożądane, na przykład zakup drogich luksusowych samochodów osobowych, wydatki na inwestycje za granicą itp.</u>
          <u xml:id="u-84.18" who="#JadwigaBerak">Wniosek ósmy dotyczy również inwestycji. Jesteśmy przeciw temu rozwiązaniu. Jest wiele argumentów i przytoczę parę z nich. Byłaby to preferencja dla spółek o najlepszej sytuacji finansowej, byłaby to kolejna preferencja dla spółek z udziałem zagranicznym, byłyby to faktyczne preferencje dla giełdy. Taka regulacja zatem nie powinna być zapisana w ustawie o podatku dochodowym.</u>
          <u xml:id="u-84.19" who="#JadwigaBerak">Wniosek jest sprzeczny z przepisami Kodeksu handlowego, zgodnie z którym o zasadach i proporcjach podziału zysku decyduje zgromadzenie akcjonariuszy. Wprowadzenie takiego zapisu stanowiłoby naruszenie przepisów Kodeksu handlowego i oznaczałoby ingerencję państwa w sprawy wewnętrzne tych spółek.</u>
          <u xml:id="u-84.20" who="#JadwigaBerak">Parę słów również o projekcie ustawy o zobowiązaniach podatkowych. Wprowadzono tam dwie kontrowersyjne zmiany.</u>
          <u xml:id="u-84.21" who="#JadwigaBerak">Pierwsza - obowiązek posiadania rachunków bankowych przez podmioty gospodarcze i rozliczania podatków w formie bezgotówkowej - wynika z nadziei, że załatwi się w ten sposób rejestrację obrotów i ich kontrolę. Jest to konieczne rozwiązanie, przy czym na pewno na początku spowoduje pewien zamęt i bałagan w systemie bankowym.</u>
          <u xml:id="u-84.22" who="#JadwigaBerak">Druga zmiana to kolejna próba wprowadzenia odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe dla udziałowców w spółkach z o.o. i dla komandytariuszy w spółkach komandytowych. Udziałowiec spółki z o.o. sam nie prowadzi działalności gospodarczej, chyba że jest prezesem tej spółki, członkiem zarządu czy pracownikiem, ale jeśli jest tzw. zewnętrznym udziałowcem, nie ma możliwości kontrolowania działalności spółki. Takie rozwiązanie byłoby krzywdzące dla tych udziałowców i jesteśmy przeciwko jego przyjęciu.</u>
          <u xml:id="u-84.23" who="#JadwigaBerak">Na zakończenie wystąpienia chciałabym powiedzieć, że w zakresie podatków niezbędne są dobre przepisy prawne - bez luk i jednoznacznie sformułowane. By jednak ograniczyć oszustwa podatkowe, należy wprowadzać również wysokie kary za dopuszczanie się takich oszustw. Dziękuję Wysokiej Izbie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-84.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#AndrzejKern">Prośbę pani poseł przekazaliśmy już i w swoim wystąpieniu przedstawiciel Ministerstwa Sprawiedliwości poda pani takie informacje.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#AndrzejKern">Głos zabierze pan poseł Andrzej Raj z Konwencji Polskiej. Przygotuje się pan poseł Andrzej Adamowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#AndrzejRaj">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debata nad ustawą na tematy podatkowe jest wbrew pozorom bardzo ważną debatą, a nieobecność na sali wielu posłów akurat temu zaprzecza. Mówię: ważną, dlatego że kwestie podatkowe to nie tylko element finansowego zasilania budżetu państwa, a w konsekwencji możliwość kreowania takiej lub innej polityki w zakresie opieki państwa nad całą sferą budżetową, ale regulacje podatkowe mają również zasadniczy, podstawowy wpływ na to, jak kształtują się strumienie dochodowe do budżetu państwa, gdyż podatki oddziałują na zachowania podmiotów gospodarczych i na to, czy rzeczywiście następuje rozwój gospodarczy czy stagnacja.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#AndrzejRaj">Jest również nieszczęściem to, że zmiany w ustawach podatkowych odbywają się najczęściej przy okazji uchwalania budżetu. Presja sytuacji związanej z budżetem powoduje, iż w rozwiązaniach podatkowych wprowadza się karkołomne rozwiązania, które co do dochodów wydają się być sensowne, ale których skutków nikt nie próbuje analizować, a odbijają się one na dochodach w następnych latach.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#AndrzejRaj">Chciałem zwrócić uwagę, że mój klub po raz ostatni godzi się na taki sposób konstruowania budżetu, na taki sposób debatowania nad nim. Nie możemy więcej podchodzić do budżetu w konstrukcji dotychczas nam przedstawianej. W tym budżecie musi być wyważona proporcja między dochodami i wydatkami i nie może być takiej sytuacji, kiedy w wyniku nieodpowiedzialnej postawy wielu ugrupowań politycznych, z różnych zresztą powodów, w sposób beztroski napędza się wydatki nie zastanawiając się nad sposobami ich pokrycia. Przeciwko temu stanowczo protestujemy. Jeśli ugrupowanie polityczne mówi, że jest za gospodarką rynkową, a następnie głosuje za wypełnianiem zobowiązań emerytalnych, to zaprzecza temu, o czym mówi.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#AndrzejRaj">Jeśli chodzi o podatki i omawianą ustawę. Proszę państwa, w tej ustawie, oprócz słusznej woli uporządkowania kwestii dotyczącej realizacji podatków i ich uszczelniania, pojawiają się zapisy, które w sposób cichy zwiększają obciążania podatkowe. Przykładem jest zapis o tym, że wpłaty na Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych nie są kosztami. Podano argument, że to jest kara. Pytam: kara za co? Za to, że w przedsiębiorstwie, w którym zatrudnianie pracownika niepełnosprawnego ze względu na warunki uciążliwości pracy jest ze wszech miar nie wskazane, trzeba jeszcze płacić karę? Od kiedy takie rozwiązania są właściwe, są progospodarcze? Albo kwestia inna. Mówimy o słabości polskich spółek, o małych kapitałach zakładowych, a równocześnie chcemy opodatkować zyski, które spółka przeznaczałaby na podwyższenie kapitału zakładowego. I odwołujemy się do tego, że jest zapis, który mówi, iż dochodem jest otrzymana kwota lub kwota postawiona do dyspozycji. Jak może być postawiona do dyspozycji, skoro decyzją walnego zgromadzenia ta kwota przeznaczona jest na podwyższenie kapitału zakładowego? Jak wspólnik, nawet jeśli jeden ze wspólników sprzeciwia się temu, może ponosić potem skutki w postaci płacenia podatku od pieniędzy, których w ogóle nie otrzymał i nie otrzyma i nie postawiono mu ich do dyspozycji? I to są te piękne kwiatki, które mamy w ustawach podatkowych i które powodują, że się ucieka w tzw. szarą strefę działalności. I tam należy szukać elementów niezbędnych do rozwiązania tych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#AndrzejRaj">Sprawy konkretne dotyczące tej ustawy. Otóż mój klub jest przeciw progowi opodatkowania w skali 50%, zresztą konsekwentnie był przeciw temu, i tylko kwestia odpowiedzialności za państwo, za stabilność rządu spowodowała, że obecnie będziemy głosować za przedłożeniem w wersji rządowej progów podatkowych, bez tego w wysokości 50%. W najbliższych czasie jednak zaproponujemy rozwiązania z jednej strony racjonalizujące wydatki na politykę społeczną, a z drugiej strony powodujące obniżanie tych obciążeń podatkowych. W deficycie budżetowym zmian to nie spowoduje.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#AndrzejRaj">Następna kwestia. Jeśli chodzi o wnioski mniejszości, mój klub będzie głosował przeciwko wszystkim z wyjątkiem jednego - dotyczącego opłacania szkół niepaństwowych, społecznych. Otóż, proszę państwa, inwestowanie w naukę to jest naprawdę cel zasadniczy, jaki powinniśmy sobie stawiać. My przecież cały czas mówimy, iż to, że tak, a nie inaczej dokonuje się transformacja naszej gospodarki, jest wynikiem braku lub niewielkiego profesjonalizmu, małej wiedzy. W wiedzę musimy inwestować, jest to jedyny sposób na to, żebyśmy w przyszłości nie narzekali. Dlatego mój klub popiera ten wniosek, zresztą jest jego autorem, i wyrażamy zgodę - w tej chwili wnoszę o korektę - aby ten odpis od podatku był wielkości 1/5 rocznego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#AndrzejRaj">Jeśli chodzi o całą ustawę, chciałem w imieniu mojego klubu wnieść kilka poprawek.</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#AndrzejRaj">W zmianie 13 w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 21 ust. 1 proponuję dodać pkt 40, w którym wolne od podatku byłyby stypendia za wyniki w nauce i stypendia ministra za osiągnięcia w nauce. Jest to konsekwencja inwestowania w wiedzę.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#AndrzejRaj">W zmianie 15 do tejże ustawy w art. 23 proponuję skreślić w ostatniej części zdania słowo: „potwierdzono”. Chodzi o przeświadczenie, że potwierdzanie delegacji zapewni to, iż się na te delegacje jeździ. Mogę udowodnić, jak łatwo jest zbierać pieczątki, proszę mi wierzyć, po prostu mam doświadczenie, ponieważ prowadzę działalność gospodarczą, i nie wierzmy w takie rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-86.9" who="#AndrzejRaj">W zmianie 16 w art. 24 ust. 5 - to jest to, do czego nawiązywałem, o budowaniu kapitału zakładowego spółek polskich, proponuję nowe brzmienie ust. 5: „Dochodem z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód faktycznie uzyskany z tytułu tego udziału”, a skreślenie tych propozycji, które do tej pory tam były.</u>
          <u xml:id="u-86.10" who="#AndrzejRaj">W zmianie 17 w art. 26 w ust. 1 po pkt. 3a proponuję dodać pkt 3b, gdzie od podstawy opodatkowania odejmuje się wpłaty, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 29 - chodzi o wpłaty na fundusz rehabilitacji. Przed chwilą tu powiedziano, że zebrano pieniądze i nie ma co z nimi zrobić, w konsekwencji zasila się budżet pożyczkami, a równocześnie nie zostawia się tych pieniędzy przedsiębiorstwom, aby same mogły finansować rozwój własnej przedsiębiorczości i kreować miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-86.11" who="#AndrzejRaj">Następna propozycja, myślę, że potrzebna tu jest tylko korekta: w zmianie nr 17 w lit. c powinno być: „po ust. 10 dodaje się ust. 10a”, a nie ust. 1. W zmianie nr 25 do art. 35 ust. 2 proponujemy skreślić ostatnią część zdania poczynając od słów: „studentom studiów...”. Jest to konsekwencja naszej propozycji związanej ze stypendiami.</u>
          <u xml:id="u-86.12" who="#AndrzejRaj">Podobną poprawkę - będzie ona zgłoszona na piśmie do marszałka - proponuję wprowadzić w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych co do funduszu rehabilitacji.</u>
          <u xml:id="u-86.13" who="#AndrzejRaj">Proszę państwa, jeszcze jedna uwaga. Jesteśmy oczywiście przeciwnikami zmian w Kodeksie handlowym i szargania tego przepisu, który naprawdę okazał się jednym z najlepszych i trwałych. Daję państwu pod rozwagę zapis w art. 7 w ust. 3, chodzi o chęć wprowadzania zapisu, że środki obrotowe z tytułu działalności powinny być gromadzone na kontach bankowych. Rozumiem, że trzeba to uporządkować. Czy jednak to znaczy, że każda operacja finansowa między kupcem a jego klientem ma się odbywać za pośrednictwem konta bankowego? Tak by wynikało z tego zapisu. Proszę o wzięcie tego pod uwagę, ja to zredaguję, choć nie mam w tej chwili jeszcze pomysłu, jak to zrobić. Ten zapis jednak będzie rodził naprawdę wątpliwości interpretacyjne, a wiemy już, jakie skutki wywołuje dowolność interpretacyjna.</u>
          <u xml:id="u-86.14" who="#AndrzejRaj">Reasumując, jeszcze raz w imieniu swojego klubu chcę podkreślić: będziemy po uwzględnieniu tych uwag, poprawek głosować za przyjęciem ustawy podatkowej, równocześnie jednak zastrzegamy, że czynimy to w ten sposób i w tym trybie po raz ostatni. Są to zarówno propozycje dla kolegów posłów, jak i dla strony rządowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, w trybie art. 109 regulaminu Sejmu, pan poseł Bogdan Łukasiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#BogdanŁukasiewicz">Mam pytanie do posła Raja w związku z jego wystąpieniem. Czy pan jest w koalicji rządowej czy w opozycji?</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Raj: W koalicji rządowej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#AndrzejKern">Panie pośle, to nie było wystąpienie w trybie art. 109. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#AndrzejKern">To już proszę w kuluarach wyjaśnić z panem posłem.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Raj: Koalicje się zmieniają, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#AndrzejKern">Udzielam głosu panu posłowi Andrzejowi Adamowiczowi z Porozumienia Ludowego. Przygotuje się pani poseł Wiesława Ziółkowska, na pewno z opozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#AndrzejAdamowicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Porozumienie Ludowe będzie głosował za przyjęciem rządowego projektu nowelizacji ustaw podatkowych. Rozwiązania, które uszczelniają system podatkowy, zawsze znajdą poparcie w naszym klubie. Takie rozwiązania, być może niezadowalające, są zawarte w rozpatrywanej dzisiaj nowelizacji, dotyczą one próby sprecyzowania pojęcia: koszty uzyskania dochodów.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#AndrzejAdamowicz">Poprzemy również propozycję zamrożenia progów podatkowych - nie dlatego, że uważamy to rozwiązanie za dobre, lecz dlatego że istnieje konieczność zapewnienia dochodów do budżetu państwa. W ostatnim czasie Wysoka Izba dość łatwo decydowała o zwiększaniu wydatków budżetu, nie zastanawiając się nad sposobem ich pokrycia.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#AndrzejAdamowicz">Innym problemem, który ta ustawa podejmuje, jest sprawa leasingu. Leasing może odegrać poważną rolę w uruchamianiu naszej gospodarki. Rozwiązania zawarte w tej nowelizacji posuwają nieco tę sprawę do przodu. Sądzimy jednak, że bez zdefiniowania tego zagadnienia na gruncie prawa cywilnego za pomocą samego prawa podatkowego nie uregulujemy kwestii leasingu w sposób zadowalający. Chciałbym w związku z tym wystosować apel do rządu o w miarę szybkie przedstawienie propozycji w tej sprawie, chciałem jednak zaznaczyć, że Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów powołała zespół, który również ma spróbować rozwiązać ten problem.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#AndrzejAdamowicz">Na zakończenie chcę poruszyć sprawę, o której już mówili pan poseł Marek Dąbrowski oraz pani posłanka Berak, a mianowicie chodzi mi o spółki komandytowe oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W tym wypadku za pomocą nowelizacji art. 47 ustawy o zobowiązaniach podatkowych próbuje się wręcz naruszyć zasady Kodeksu handlowego, i to jeden z podstawowych kanonów tego kodeksu, co już ma miejsce, o dziwo, po raz drugi w tej kadencji. Poprzednio tego typu próbę odrzuciliśmy i mam nadzieję, że zostanie ona również odrzucona i tym razem. Uzasadnianie potrzeby wprowadzenia tego rozwiązania koniecznością poprawienia ściągalności podatków jest po prostu bezsensowne. Rodzi to również pewne zagrożenia co do przekształceń własnościowych, tworzenia nowych spółek. Moim zdaniem tego typu zagadnienia należy rozwiązywać poprzez poprawienie sprawności działania aparatu skarbowego, a nie naruszanie zasad Kodeksu handlowego.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#AndrzejAdamowicz">Klub Parlamentarny Porozumienie Ludowe będzie głosował przeciwko tej zmianie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#AndrzejKern">W tej chwili wystąpi pani poseł Wiesława Ziółkowska z Unii Pracy. Przygotuje się pan poseł Henryk Rospara.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WiesławaZiółkowska">Panie marszałku, jestem przede wszystkim z Unii Pracy, a na pewno w opozycji do Porozumienia Centrum.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#WiesławaZiółkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Unia Pracy uważa, że co najmniej z dwóch powodów ta debata jest chyba najważniejszą prowadzoną w Sejmie debatą w kwestiach gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#WiesławaZiółkowska">Po pierwsze, dlatego że po prostu pięknie widać w tej debacie, jakich wyborów politycznych dokonują poszczególne partie.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#WiesławaZiółkowska">Po drugie, w tej debacie w gruncie rzeczy mówimy o sięganiu do kieszeni wszystkich obywateli i dokonujemy...</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#WiesławaZiółkowska">‍...wyboru: komu ile chcemy zabierać i czyje interesy reprezentujemy.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#WiesławaZiółkowska">I tak dla mnie jest to oczywiste, gdy na trybunę wychodzą posłowie z Unii Demokratycznej, Polskiego Programu Liberalnego, ZChN, Konwencji Polskiej i mówią, że oni są przeciwko 50-procentowemu podatkowi, za zamrożeniem skali podatkowej - niektórzy z nich mówią też, że są przeciwko uszczelnieniu przepisów podatkowych, które uniemożliwiałoby dowolne wliczanie w koszty różnych wydatków - przeciwko odpowiadaniu majątkiem przez udziałowców spółek z o.o. i komandytariuszy i że są za tym, żeby obniżyć podstawę naliczania emerytur i rent do 91%, żeby obniżyć płace sfery budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#WiesławaZiółkowska">Dla mnie jest to jasne, jest to oczywisty wybór. Jest to wybór korzystny dla ludzi bardzo dobrze sytuowanych. Jest to też wybór, który nie ma nic wspólnego z jakąkolwiek sprawiedliwością społeczną i chociażby z próbą równomiernego rozłożenia ciężarów związanych z wychodzeniem z kryzysu, i wychodzeniem z zapaści, w jakiej jesteśmy w związku z tą dziurą budżetową. Dla mnie jest to zupełnie oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#WiesławaZiółkowska">Proszę państwa, Unia Pracy wyraża zadowolenie, że w tym projekcie jest wreszcie propozycja równego traktowania, jak powiada pani poseł Berak, podmiotów wobec prawa. Mam na myśli rodziny pełne i niepełne. To nie jest żadna ulga. Nie mam czasu, aby ten temat szerzej omówić, ale chcę powiedzieć wprost - proszę się zapoznać z wnioskiem rzecznika praw obywatelskich do Trybunału Konstytucyjnego właśnie w tej sprawie - że to nie jest ulga dla osób samotnie wychowujących dzieci. Chodzi o to, ażeby rodziny pełne i niepełne płaciły taki sam podatek od takich samych dochodów.</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#WiesławaZiółkowska">Proponujemy jednak, proszę państwa, wprowadzenie ulgi - i to już jest ewidentna ulga - dla rodzin wielodzietnych. W sytuacji, kiedy rząd - a jak z tego wynika, ta koncepcja pewnie zostanie przyjęta - odstępuje od waloryzacji skali podatkowej, co uderza w rodziny biedne i średnio zamożne, proponujemy w wypadku rodzin wielodzietnych wprowadzenie ulgi na drugie i każde następne dziecko w wysokości 60 tys. zł miesięcznie. To nie jest dużo, ale w wypadku rodziny, gdzie jest 5 dzieci, to w wyniku pomnożenia tej kwoty przez cztery otrzymujemy ulgę w podatku w wysokości 240 tys. zł miesięcznie. Wiem, że jest to rozwiązanie doraźne, ale skoro nie mamy innego i skoro sięgamy do tak restrykcyjnych, uderzających w najsłabsze grupy, instrumentów podatkowych, będziemy forsować ten wniosek, bo jednoznacznie opowiadamy się za jego przyjęciem.</u>
          <u xml:id="u-92.10" who="#WiesławaZiółkowska">Jest jeszcze jedna kwestia, proszę państwa. Otóż Unia Pracy opowiada się za wszystkimi rozwiązaniami, które tutaj są przedstawione, a które dotyczą uszczelniania przepisów podatkowych. Opowiadamy się również za tymi rozwiązaniami, które przedstawiło Ministerstwo Finansów, a szczególnie za tymi, które wprowadziła Unia Pracy korzystając z pomocy Ministerstwa Finansów. Bardzo dziękuję Ministerstwu Finansów za pomoc w redagowaniu tych zapisów.</u>
          <u xml:id="u-92.11" who="#WiesławaZiółkowska">Chcemy bowiem już w tej chwili spróbować odstąpić od praktyk, które są prawie powszechnie stosowane, polegających na tym, że podmioty gospodarcze wliczają sobie w koszty prawie dowolne wydatki, nawet wydatki na cele osobiste. W ten sposób umniejsza się podstawę opodatkowania i wpływy do budżetu państwa. Oceniamy, że związane z tym są bilionowe straty dla budżetu państwa - bilionowe straty. Przeciwko temu, proszę państwa, występują i liberałowie, i ZChN. Muszę powiedzieć, że już w ogóle kuriozalna jest dla mnie propozycja pana posła z Polskiego Programu Liberalnego, żeby wprowadzić teraz albo w przyszłym roku podatek liniowy. To jest zupełne nieporozumienie, jeśli weźmiemy pod uwagę obecną sytuację w odniesieniu do dochodów i to, na jakim etapie przemian ustrojowych znajdujemy się w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-92.12" who="#WiesławaZiółkowska">Na szczególną uwagę zasługuje to, co powiedział pan poseł Raj z Konwencji Polskiej. Pan poseł Raj stwierdził, że ktoś, kto opowiada się za tym, żeby państwo wywiązywało się ze swoich zobowiązań wobec emerytów, jest przeciwko gospodarce rynkowej. Czy mam przez to rozumieć, że w gospodarce rynkowej państwo nie wywiązuje się z zobowiązań wobec emerytów? To byłby chyba kuriozalny przypadek. Znam państwa o dobrze funkcjonującej gospodarce rynkowej, które właśnie wywiązują się z wszystkich zobowiązań wobec emerytów.</u>
          <u xml:id="u-92.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#AndrzejKern">Głos ma pan poseł Henryk Rospara, Chrześcijańska Demokracja. Następnie głos zabierze pan poseł Janusz Korwin-Mikke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#HenrykRospara">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chrześcijańska Demokracja swoje uwagi do ustaw okołobudżetowych przedstawiła bardzo szczegółowo - i uzasadniła je - w pierwszym czytaniu. Dzisiaj chciałbym się odnieść do jednej kwestii, ale przedtem parę słów wstępu. Otóż ci, którzy nie mają do czynienia ze sprawami podatkowymi, wyobrażają sobie, że podatki można podnosić bez końca i że będzie to skutecznie rozwiązywało problemy budżetu państwa. Prezentuję pogląd, że właśnie takie rozumowanie jest najbardziej błędne. Przykład: inflacja ciągle postępuje, nie było waloryzacji skali podatkowej i nie przewiduje się jej przeprowadzenia w najbliższym czasie. Myślę, że decyduje to o dużym wzroście obciążeń z tytułu płacenia podatków. Inny przykład: każdy, kto posiada wyposażony, oprzyrządowany w jakiś sposób zakład produkcyjny czy usługowy, włożył duże środki (jeden zainwestował więcej, drugi mniej), i chciałby, żeby system podatkowy umożliwiał mu odtwarzanie tych środków. Otóż w ubiegłym roku obiecywano, że tylko przez rok będą „zabierane” środki przeznaczane na amortyzację, w tym roku zaś okrojono ją nieproporcjonalnie do rzeczywiście ponoszonych nakładów, bo mniej więcej do 28%, a ubiegłoroczna inflacja wyniosła czterdzieści kilka procent. Czy to nie jest też kolejna metoda duszenia polskiej, podkreślam: polskiej przedsiębiorczości, czy to nie jest sposób na niewychodzenie z kryzysu, z recesji? Myślę, że ten argument, ten przykład, również jest przekonujący.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#HenrykRospara">Bardzo szanuję moją znakomitą przedmówczynię, ale nie mogę się zgodzić, że przyjęcie 50% skali podatkowej jest niezbędne i konieczne. Mówiłem wcześniej, że nie jest to sposób na pozyskiwanie wpływów do budżetu. Będę popierał, podobnie jak cały mój klub - zgłaszałem to również wcześniej, w czasie prac podkomisji - tych kolegów, którzy podkreślają, że górna granica skali podatku dochodowego dla sektora prywatnego nie może przekroczyć 40% - także dlatego, iż wiele wskazuje na to, że prowadząc działalność gospodarczą w Polsce nie mamy do czynienia z równoprawnym, nieuprzywilejowanym partnerstwem ze strony podmiotów zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#HenrykRospara">Chciałbym tu zwrócić uwagę pań posłanek i panów posłów na następujący fakt. Przecież nie zdarzyło się, żeby którykolwiek polski zakład został zwolniony z obowiązku płacenia podatku dochodowego, natomiast ci, którzy przyjeżdżają z zagranicy, uzyskują takie zwolnienia, a są to ogromne kwoty.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: Tak jest. Skandal.)</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#HenrykRospara">Przecież gdyby te kwoty zostały pobrane i przeznaczone na finansowanie ulg inwestycyjnych - i o to wnoszę do Wysokiej Izby, żebyśmy wprowadzili ulgi inwestycyjne dla polskich producentów, dla polskich przemysłowców - zatrudniono by nowych pracowników, byłoby mniej bezrobotnych i mniej zestresowanych ludzi. Gorąco proszę, aby szanowne panie posłanki i panowie posłowie zastanowili się w swoich klubach nad tym, czy nie warto byłoby przeforsować uchwały, która stwierdzałaby, że wobec zakładów, w których trwale zwiększa się zatrudnienie, należy zastosować ulgi inwestycyjne. Nie chcę tego „za darmo”, ale na zasadzie coś za coś - bardzo wyraźne zmniejszenie bezrobocia za cenę wprowadzenia ulg inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#HenrykRospara">Myślę, proszę państwa, że musi przyjść moment zerowy w działaniu systemu podatkowego - jeżeli chcemy rozwoju gospodarczego, to skarb państwa, resort finansów muszą coś zrobić na rzecz tego rozwoju. Podobnie czyni przecież zagranica. Musimy zachęcać obcy kapitał, żeby przyszedł do Polski, a dlaczego nie mamy zachęcać Polaków, żeby, inwestując, próbowali rozwijać działalność gospodarczą. Proszę wszystkich państwa o przemyślenie tej sprawy. Mam nadzieję, że ze zrozumieniem zostanie przyjęta opinia, iż ulgi inwestycyjne dla prywatnego sektora polskiej gospodarki są niezbędne, że pomoże to zahamować bezrobocie w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, pani poseł Wiesława Ziółkowska w trybie art. 109 regulaminu Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WiesławaZiółkowska">Chciałabym sprostować interpretację mojej wypowiedzi. Panie pośle Rospara, Unia Pracy nie uważa, że wprowadzenie 50% górnej stawki podatkowej uzdrowi budżet czy gospodarkę polską, sądzimy jednak, że jest to bezwzględna konieczność w sytuacji, kiedy postuluje się podwyższanie podatków w stosunku do emerytów, rencistów i ludzi pracy najemnej, i kiedy mamy taką a nie inną dziurę budżetową.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#AndrzejKern">Wysłuchamy teraz pana posła Janusza Korwin-Mikke z Unii Polityki Realnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#JanuszKorwinMikke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeżeli mamy zmierzać w kierunku wolnego rynku, to system podatkowy staje się sprawą ważną. Na razie mamy system podatkowy, który mało kto już w tej chwili rozumie i pamięta, a po wprowadzeniu tych zmian już chyba nikt w Polsce nie będzie go pamiętał, co ma zresztą i swoje dobre strony.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#JanuszKorwinMikke">Istotą systemu podatkowego jest - przypominam - zebranie niezbędnych pieniędzy na wspólne, powtarzam: wspólne dla wszystkich podatników cele. Żadna partia poza nami tego nie zauważa. Z wypowiedzi przedstawicieli różnych partii można wnosić, że albo uważają, iż podatki służą do zabierania jednym, a dawania drugim - czyli, krótko mówiąc, służą socjalizmowi czy (aby nie używać tego brzydkiego słowa) janosikizmowi bądź antyjanosikizmowi - albo też uważają, że podatki służą do maksymalizowania dochodów państwa. Otóż celem nie jest maksymalizacja dochodów państwa, powtarzam: celem jest zaspokojenie niezbędnych wydatków państwa. Jeżeli będziemy maksymalizować, to każdą sumę pieniędzy możemy wydać albo zmarnować.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#JanuszKorwinMikke">Unia Polityki Realnej jest za jedynym sprawiedliwym podatkiem, czyli podatkiem pogłównym - krótko mówiąc, równym dla wszystkich (który notabene usunie wszystkie te nieporozumienia, komplikacje, trudności z naliczaniem, z ulgami, subwencjami itd.). Jednym słowem: jest to nie tylko jedyny sprawiedliwy, ale i najprostszy podatek. Ale skoro mówimy tu o podatku dochodowym, bo taki w tej chwili projekt leży przed nami, to zauważam, że nie ma prostego związku między wysokością podatku a dochodami, które z niego płyną. Obniżka podatku na ogół zwiększa wpływy do skarbu państwa, bo kiedy podatek wynosi np. 10%, ludzie zaczynają inwestować, nie boją się podawać swoich dochodów, nie opłaca im się ich ukrywać. Krótko mówiąc, działają energicznie i bez obaw.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#JanuszKorwinMikke">I teraz pytam posłów z koalicji rządowej, którzy są bardzo słabo reprezentowani na sali: czy prawdą jest, że ostatnio były robione symulacje, z których wynika, że przy 25% podatku dochody skarbu państwa byłyby większe niż przy 40%? A jeżeli tak, to dlaczego nam przedstawia się tutaj 40% podatek? Chciałbym znać odpowiedź na to pytanie, bo jeżeli mamy pozostać przy podatku dochodowym, to wystąpimy z wnioskiem po linii „propozycji Jerry' ego Browna”, w tej chwili coraz bardziej popularnej w USA, i będziemy domagali się obniżki podatków do 13%, który to podatek może nie da tyle, co 25%, ale więcej niż obecny 40% (nie mówiąc już o 50%, który zamordowałby naszą gospodarkę).</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#JanuszKorwinMikke">Oburza mnie tutaj hipokryzja partii rządowych - mam na myśli liberałów demokratycznych, którzy mówią, że chcą obniżki podatków, ale są w rządzie, który podatki podnosi, w rządzie, którego minister przestępczo nie zrewaloryzował progów podatkowych do 17 grudnia, do czego zobowiązywała go ustawa. Nie można być w rządzie i jednocześnie domagać się polityki antyrządowej. Trzeba się na coś zdecydować - albo się jest w rządzie, albo nie.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#JanuszKorwinMikke">Oburza mnie również wystąpienie posła Raja z Konwencji Polskiej, który powiedział, że jeżeli ktoś jest za rynkiem, tak jak my, a jednocześnie chce spłacać zobowiązania (wszystko jedno w stosunku do kogo - wobec wielu grup, pani posłanko, obojętne, czy są to emeryci czy nie), to jest to sprzeczność. Otóż kapitalizm polega na tym, że spłaca się zobowiązania, to w socjalizmie daje się ulgi i zwolnienia podatkowe. Powtarzam: w kapitalizmie spłaca się zobowiązania. Notabene akurat pieniądze dla emerytów pozwalają zwiększyć wydatki na kupno produktów rolnych, a więc pieniądze trafiają do chłopów-producentów, a nie do chłopów blokujących drogi. To jest bardzo ważne rozróżnienie, bo emeryci kupują od producentów, a więc nie płacą na tych, którzy blokują drogi. Państwo natomiast daje ulgi też tym, co blokują drogi.</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Zimą nie mają nic do roboty, to blokują.)</u>
          <u xml:id="u-98.7" who="#JanuszKorwinMikke">Robili to latem, a nie zimą, o ile pamiętam, latem blokowali drogi, Wielce Czcigodny Panie Pośle.</u>
          <u xml:id="u-98.8" who="#JanuszKorwinMikke">Innymi słowy, będziemy domagali się spłaszczenia podatków i radykalnej ich obniżki - takiej, żeby mogły one pokryć minimalne wydatki państwa. Obecne państwo ma wydatki monstrualnie rozdęte. Agendy rządowe pokrywają teraz swoją pajęczą siecią całe państwo; proponuje się stworzenie powiatów, które znów będą kosztowały podatnika - i po to rząd chce mieć duże pieniądze, wyssać z nas pieniądze,...</u>
          <u xml:id="u-98.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-98.10" who="#JanuszKorwinMikke">... żeby znowu zatrudnić sobie nowych urzędników, ze swoich partii.</u>
          <u xml:id="u-98.11" who="#JanuszKorwinMikke">Krótko mówiąc, będziemy się domagali naprawdę radykalnej obniżki podatków - ale i zmiany całego systemu. Sądzę, że będziemy mogli w ciągu kilku miesięcy, bo to jest spory wysiłek legislacyjny, przedłożyć spójny projekt zespołu ustaw, który by objął jednocześnie prywatyzację, reprywatyzację, system podatkowy, uprawnienia społeczne i kilka pokrewnych dziedzin - bo, niestety, nie można wyjść z socjalizmu, wychodząc z niego kawałkami. Trzeba zdecydowanie wyjść jednym krokiem, a nie próbować to robić na dziesięć sposobów, niestety nieskutecznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#AndrzejKern">Przechodzimy do wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#AndrzejKern">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Borowskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Przygotuje się pan poseł Janusz Piechociński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#MarekBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie ulega wątpliwości, że system podatkowy - jak mało który element polityki gospodarczej - świadczy o politycznym obliczu rządu, który ten system tworzy. Odróżnienie lewicy od prawicy, często dyskutowane zresztą, może być trudne, gdy głosuje się za czy przeciw budżetowi, za czy przeciw wzrostowi płac w sferze budżetowej czy wreszcie w sprawie emerytur. Zdarza się, przynajmniej w naszym Sejmie, że ze względów taktycznych prawica głosuje tak samo jak lewica.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#MarekBorowski">Próbą ognia, kryterium podziału na lewicę i prawicę w każdym kraju jest ustawa podatkowa. Jeśli trzeba podwyższyć podatki ze względu na ważny interes gospodarczy państwa, dla lewicy kluczowe stają się odpowiedzi na następujące pytania:</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#MarekBorowski">1. Czy dodatkowe pieniądze pozyskuje się do budżetu przestrzegając zasady nieobciążania najuboższych bądź obciążania ich w stosunkowo niewielkim stopniu?</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#MarekBorowski">2. Czy osoby o szczególnie wysokich dochodach poniosą proporcjonalnie większy ciężar ogólnospołecznych wyrzeczeń?</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#MarekBorowski">3. Czy system podatkowy stanowi dostateczną tamę dla oszustw i nadużyć prawa w celu osiągania korzyści osobistych kosztem wszystkich współobywateli?</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#MarekBorowski">4. Czy system podatkowy sprzyja i zachęca przedsiębiorców do inwestowania? (To pytanie jest ważne nie tylko dla lewicy w ogóle, ale zwłaszcza dla lewicy typu socjaldemokratycznego.)</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#MarekBorowski">Wniesiona do Sejmu rządowa propozycja zmian podatkowych tylko w części pozwala pozytywnie odpowiedzieć na te pytania. Posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej - jak zwykle zresztą - poświęcili wiele czasu na prace nad tym projektem, zaproponowali wiele zmian i poprawek, których przyjęcie pozwoliłoby im poprzeć ten projekt. Niestety, w miarę prac komisji, jak również biorąc pod uwagę dzisiejszą debatę, widzimy, że projekt przybiera coraz bardziej liberalny, to znaczy prawicowy charakter. Uderza w najniższe dochody, natomiast oszczędza wysokie dochody, nie zachęcając przy tym do inwestowania, co jest istotne, bowiem same wysokie dochody nie skłaniają do inwestycji, jeśli inne elementy systemu gospodarczego zniechęcają do inwestycji, a tak jest w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#MarekBorowski">Rząd okazał się ponadto całkowicie niewiarygodny. Najpierw zgłosił w projekcie zamiar podwyższenia podatku od najwyższych dochodów, a zaraz potem członkowie koalicji na posiedzeniu komisji przegłosowali wykreślenie tego zapisu. Propozycji rządowej broniła wyłącznie lewicowa opozycja, choć propozycję tę zamierzaliśmy jeszcze uzupełnić o prawo do ulg inwestycyjnych. Taką właśnie propozycję zgłosiliśmy; jest ona zawarta we wnioskach mniejszości. Jest to absolutnie uczciwa oferta pod adresem tych przedsiębiorców, którzy inwestują, natomiast oczywiście wyższy podatek obciąży tych, którzy konsumują, i konsumują na wysokim poziomie, bo przekraczającym 16 mln zł miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-100.8" who="#MarekBorowski">Przyjęty przez komisję projekt Sojuszu Lewicy Demokratycznej, który poprawiał projekt rządowy, jeśli chodzi o kwestie związane z ochroną najuboższych, jest to ta słynna sprawa zamrożenia kwot odejmowanych od podatku, nie zmniejszając przy tym dochodów budżetowych, jest teraz przez rząd kwestionowany. Forsuje się ulgi dla osób, które stać na wysyłanie dzieci do drogich szkół prywatnych, podczas gdy oświata publiczna jest finansowo rozłożona. Wszystko to, jak wynika z wypowiedzi przedstawicieli liberałów, a także liberalnych chrześcijan, podyktowane jest troską o interesy pracownicze i rozwój oświaty. Jak widać, dobre samopoczucie nigdy tych ugrupowań nie opuszcza. Można tylko dodać, że reprezentują oni coś w rodzaju humoru surrealistycznego.</u>
          <u xml:id="u-100.9" who="#MarekBorowski">Zaproponowanym przez nas poprawkom przyświecał jasny cel: ochrona najuboższych, wyższe opodatkowanie bardzo wysokich wydatków konsumpcyjnych, zachęcenie do inwestowania. Te propozycje są logiczne i dobrze skonstruowane legislacyjnie. To jest nasza konkretna oferta, od przyjęcia której zależy końcowe stanowisko Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-100.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#AndrzejKern">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Piechocińskiego, Polskie Stronnictwo Ludowe. Przygotuje się pan poseł Adam Łukomski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#JanuszPiechociński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z satysfakcją przyjąłem zapowiedź przedstawienia przez partie dziewiętnastowiecznego kapitalizmu projektu pakietu programów podatkowych dla Polski. Oczekujemy, panowie, że w najbliższych miesiącach wpłynie to do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#JanuszPiechociński">Chciałbym bardzo serdecznie podziękować tym posłankom i posłom, którzy przez prawie 2 miesiące bardzo intensywnie pracowali w podkomisji nad tą złożoną i trudną materią.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#JanuszPiechociński">Chcę skoncentrować się na dwóch kwestiach.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#JanuszPiechociński">Pierwsza kwestia to zamrożenie progów podatkowych. Proszę państwa, nie ukrywajmy, jest to uderzenie w tych, którym już jest szczególnie ciężko. Jesteśmy i tak blisko niepokojów społecznych. Może to być przekroczenie tej wąskiej bariery, a potem te niepokoje objawią się w wielkiej skali. Dlatego prosiłbym Wysoką Izbę o rozwagę. Dla zdecydowanej większości polskich rodzin może to być wyrok, może to być ta przysłowiowa kropla goryczy.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#JanuszPiechociński">I druga kwestia - maksymalna stawka podatku dochodowego. Otóż niestety tak się stało, że w ramach pracy komisji nie widać elementów ograniczenia rozpasanej konsumpcji osób o wysokich dochodach czy bardzo wysokich dochodach w Polsce. Tę rozpasaną konsumpcję dostrzegamy, nieszczęście zaś polega na tym, że nie przeznacza się wysokich dochodów na rozwój produkcji, firm, tylko na kolejne wille, piękne pałacyki, coraz lepsze samochody. Oczywiście większość z nas nikomu tego nie zazdrości. Oby rzetelną pracą zawsze dochodzono do tak wysokich dochodów. Myślę jednak, że w system podatkowy trzeba wmontować to, o czym tutaj już kilkakrotnie mówiliśmy - system ulg inwestycyjnych. W pełni popieram głosy, aby jeszcze raz wrócić do tych projektów, tych propozycji, które były poruszane na posiedzeniach podkomisji i komisji, by ograniczyć tę nadmierną, rozpasaną konsumpcję w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#JanuszPiechociński">Chcę powiedzieć, że szczególnie ciepło przyjmuję te wystąpienia pań posłanek i panów posłów, którzy dostrzegają, że w ramach tej ustawy podatkowej dotykamy wielu bolących, drażliwych kwestii społecznych. Źle, że ostatnio nasz system podatkowy jest ciągle w przebudowie. Myślę, że ta przebudowa nie zostanie dzisiaj czy jutro zakończona. Potrzebne będzie bardzo częste przyglądanie się temu w Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów. Warto więc rozważyć, czy w ramach tej komisji nie powołać stałej podkomisji, która będzie na bieżąco analizowała i oceniała system podatkowy, wnosząc odpowiednie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#AndrzejKern">Głos zabierze pan poseł Adam Łukomski ze Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego. Przygotuje się pan poseł Kazimierz Ujazdowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#AdamŁukomski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym odnieść się do kwestii, powiedziałbym, formalnej i nie ukrywam swego zdziwienia, że nikt z dotychczas występujących mówców jej nie zauważył. Mianowicie wśród zaproponowanych przez komisje zmian do pierwotnej wersji projektu rządowego znajduje się także taka, która bez naruszenia regulaminowych zasad tworzenia prawa nie mogłaby się tam znaleźć. Mam na myśli zmianę dotyczącą art. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zmiana ta polega na dodaniu dwóch ustępów. Z myślą o tych, którzy może nie orientują się dokładnie w tym, co się do tej pory działo w tej Izbie, pozwolę sobie przytoczyć in extenso tę proponowaną zmianę. Ust. 4: „Podatek osób samotnych mających na utrzymaniu małoletnie dzieci przez cały rok podatkowy może być ustalony, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczanego od połowy dochodów”. I ust. 5: „Przez osoby samotne mające na utrzymaniu małoletnie dzieci rozumie się rodzica albo opiekuna prawnego stanu wolnego: pannę, kawalera, osobę rozwiedzioną, wdowę oraz wdowca”. Nawet niezbyt uważny obserwator naszych prac sejmowych łatwo zauważy, że jest to stricte ten sam tekst, który kilka czy kilkanaście dni temu nie został, w wyniku sprzeciwu Senatu, przez Sejm przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Bańkowska: Przyjęty.)</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#AdamŁukomski">Po prostu, ustawa ta w całości zawierała ten proponowany zapis i w takiej sytuacji Sejm nie zdołał przegłosować weta senackiego.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#AdamŁukomski">Teraz stosuje się - nie ma co ukrywać - dość przewrotną metodę. Nie zgłasza się bowiem nowej inicjatywy ustawodawczej, bo jej inicjatorzy niewątpliwie usłyszeliby te same zarzuty, które oni sami - w każdym razie wielu z nich - przedstawiali pod adresem ustawy reprywatyzacyjnej pana posła Pruchno-Wróblewskiego, kiedy wróciła ona do Sejmu w nieco zmienionej postaci - a usłyszeliśmy wtedy, że jest rzeczą niedopuszczalną, aby ten sam tekst ustawy wracał pod obrady Sejmu. Otóż ten sam zarzut musiałby paść pod adresem tej inicjatywy ustawodawczej. Aby tego uniknąć, niejako „podpina się”...</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#komentarz">(Poseł Wiesława Ziółkowska: Specjalnie.)</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#AdamŁukomski">... specjalnie... pod tekst rządowy tę zmianę, która jednak wymaga - nie zmienia to oceny - nowej inicjatywy ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#komentarz">(Poseł Wiesława Ziółkowska: Nie wymaga.)</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#AdamŁukomski">Wymaga, pani poseł. Po prostu dlatego, że ta zmiana zdecydowanie łamie ogólną filozofię projektu rządowego. Przecież projekt ten nastawiony jest na poszukiwanie dochodów dla budżetu, na ograniczanie wydatków, a wy proponujecie coś wręcz przeciwnego - nowe wydatki w kwocie 1,2 bln zł.</u>
          <u xml:id="u-104.8" who="#AdamŁukomski">Tak więc tym razem wbrew obowiązkowi, jak powiedziałem, wystąpienia z nową inicjatywą ustawodawczą, łamiąc filozofię projektu rządowego, próbuje się właśnie w taki sposób, może nawet troszkę niezbyt elegancki, przemycić ten nowy zapis. A jeśli chodzi o argumentację merytoryczną - ponieważ pani poseł Ziółkowska spontanicznie reaguje na to, co mówię, wobec tego skieruję, pan marszałek wybaczy, te słowa wprost do niej - otóż przed chwileczką powiedziała pani, powołując się na wniosek rzecznika praw obywatelskich, że zapis art. 6 w obecnej wersji łamie zasadę równości wobec prawa.</u>
          <u xml:id="u-104.9" who="#komentarz">(Poseł Wiesława Ziółkowska: Nie powiedziałam.)</u>
          <u xml:id="u-104.10" who="#AdamŁukomski">Tak zrozumiałem. Nie ukrywam, że zawsze z z najwyższym uznaniem słuchałem pani fachowych wypowiedzi i dlatego tym razem dziwi mnie bardzo, że nie dostrzega pani tego, iż właśnie w proponowanej zmianie łamiecie tę zasadę, ponieważ w wyniku tej zmiany osoby samotne wychowujące dzieci uzyskują znaczną preferencję w stosunku do małżeństw.</u>
          <u xml:id="u-104.11" who="#komentarz">(Poseł Wiesława Ziółkowska: Pan poseł nie umie liczyć.)</u>
          <u xml:id="u-104.12" who="#AdamŁukomski">Jeżeli pani poseł zechce, podyskutujemy sobie później w kuluarach.</u>
          <u xml:id="u-104.13" who="#AdamŁukomski">Zostało to przeliczone i do tej pory nikt z wyjątkiem pani tego nie zakwestionował.</u>
          <u xml:id="u-104.14" who="#AdamŁukomski">Z tych właśnie względów, proszę są... Sejmu, uważam, że należy przekazać ten projekt ustawy do komisji przed trzecim czytaniem w celu nadania mu treści zgodnej z zasadami tworzenia prawa.</u>
          <u xml:id="u-104.15" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Ale nie ma już możliwości regulaminowych.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#AndrzejKern">Jak komuś Sejm myli się z sądem, to wiadomo, że jest adwokatem.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#AndrzejKern">Głos zabierze pan poseł Kazimierz Ujazdowski, a przygotuje się pani poseł Barbara Blida.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym krótko wypowiedzieć się w sprawie propozycji ulg podatkowych dla rodziców posyłających dzieci do szkół społecznych niepaństwowych. Otóż naszą intencją jest zachowanie podstawowego wymogu sprawiedliwości. Uważamy, że rodzice którzy indywidualnie opłacają naukę swoich dzieci i zmniejszają obciążenia budżetowe państwa, ze względu na spoczywający na państwie obowiązek wychowania i nauczania dzieci, mają prawo korzystać z pewnych ulg podatkowych. Wobec tej propozycji formułowane są dwa zarzuty. Po pierwsze, zarzut powiększania wydatków państwa. To jest zarzut nieuzasadniony, bo chodzi tutaj o kwoty bardzo małe, a ponadto przeciwnicy tej poprawki nie uwzględniają zysków państwa, które polegają na tym, że coraz mniej rodziców posyła swoje dzieci do szkół państwowych, zmniejszając przez to obciążenia budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#KazimierzMichałUjazdowski">I zarzut drugi, odnoszący się do rzekomego elitaryzmu materialnego tych szkół. Zgodnie z tą poprawką ma być chronione czesne przeciętne, to znaczy czesne, które opłacają rodzice średnio zarabiający. Właśnie zależy nam na ochronie tego czesnego, a nie na ochronie elitaryzmu materialnego czy na wspieraniu szkół lukratywnych. Uważamy, że jeśli tego typu przepisy nie znajdą się w polskim porządku prawnym, to właśnie zamierać będą szkoły, do których uczęszczają dzieci rodziców średnio zarabiających. Zgadzamy się z tą sugestią i dlatego wniesiemy stosowną poprawkę sformułowaną przez panią posłankę Berak, poprawkę zmierzającą do obniżenia kwoty odpisu, ale nie zgodzimy się na taki stan prawny, w którym rodzice dzieci uczących się w szkołach niepaństwowych są przez system prawny dyskryminowani. Na to się, oczywiście, nie zgodzimy.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#AndrzejKern">Głos zabierze pani poseł Barbara Blida z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#BarbaraBlida">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłaszam poprawki do projektu ustawy. Pierwsza to poprawka do art. 26 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu następującym: „Odliczeniu podlegają również spłaty kredytów wraz z odsetkami od kredytu zaciągniętego na rzecz budowy mieszkania podatnika przez spółdzielnię mieszkaniową, której jest członkiem, spłacane przez podatnika na rzecz spółdzielni”. Chcę zaznaczyć, że chodzi tu o ulgę w podatku dochodowym dla tych lokatorów, którzy mieszkają w mieszkaniach spółdzielczych. Ustawowo z tej ulgi korzystają lokatorzy, którzy zaciągnęli kredyt hipoteczny, jak również te osoby, które zdecydowały się na budowę budynku z przeznaczeniem go na wynajem. W związku z tym wydaje mi się, że tylko przez nieporozumienie ci lokatorzy, którzy już mieszkają i spłacają kredyty wraz z odsetkami, zostali tu pominięci.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#BarbaraBlida">Dla uspokojenia koalicji rządowej i może Ministerstwa Finansów pragnę zaznaczyć, że przeprowadziliśmy obliczenia, ile by to kosztowało budżet państwa. Otóż teoretycznie, według naszego wyliczenia - nie mam tu czasu na przedstawienie szczegółowego wyliczenia, ale w każdej chwili mogę je udostępnić każdemu zainteresowanemu - kosztowałoby to budżet państwa ok. 0,2 bln zł rocznie. Teoretycznie, ponieważ w tej chwili ok. 40–60% lokatorów mieszkających w zasobach spółdzielczych nie płaci należności z tytułu spłaty kredytów mieszkaniowych i odsetek. To są najnowsze dane. A więc taka regulacja, moim zdaniem, zachęciłaby przede wszystkim lokatorów do systematycznego spłacania zaciągniętych kredytów i odsetek i przyczyniłaby się również do poszanowania prawa. Teraz bowiem szerzy się anarchia czynszowa, z roku na rok wzrasta (o ok. 20% rocznie) liczba lokatorów nie płacących czynszów. Wydaje mi się, że ta regulacja mogłaby tę sytuację w jakiś sposób poprawić. Również dla uspokojenia rządu chcę zaznaczyć, że należności z tytułu spłaty kredytów i odsetek zaczęłyby wpływać do budżetu państwa już w roku 1993, natomiast z ulg korzystaliby lokatorzy w roku 1994.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#BarbaraBlida">Drugą poprawkę zgłaszam do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących. Dotyczy ona art. 18 ust. 1 pkt. 1. Proponuję tu dodanie ustępu, który wyłącza z podstawy opodatkowania kwoty darowizn na cele naukowe, naukowo-techniczne, oświatowe i określa wysokość tego zwolnienia na progu 10-proc. dochodu. Proponuję w tej poprawce - szczegółową redakcję poprawki przekażę posłowi sprawozdawcy - aby na cele ochrony zdrowia, pomocy społecznej oraz rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów to zwolnienie wynosiło nie 10, lecz 25%. Jest wiele w tej chwili obiektów szpitalnych, obiektów służby zdrowia, związanych ze służbą zdrowia, które funkcjonują wyłącznie dzięki sponsorowaniu tych obiektów przez osoby fizyczne i spółki. Dotychczasowa możliwość odliczenia z podstawy opodatkowania tylko 10% tej kwoty nie mobilizuje podmiotów do wydatkowania pieniędzy na cele, na które budżet w tej chwili po prostu nie stać i nie jest on w stanie żadnych pieniędzy wyasygnować. Spółki wolą te pieniądze przeznaczyć na konsumpcję. Mimo iż prosiłoby się, aby ten próg wynosił co najmniej 50%, to wydaje mi się, że próg 25-proc. będzie do zaakceptowania przez Ministerstwo Finansów, a także mobilizująco będzie wpływał na sponsorów.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#BarbaraBlida">Kolejną poprawkę zgłaszam do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W zmianie 18 w art. 27 proponuję dodać ust. 7 w brzmieniu analogicznym jak wniosek mniejszości nr 7, tzn. chodzi o preferowanie wydatków na inwestycje. Ponieważ tamta regulacja odnosi się tylko do spółek, do osób prawnych, proponuję rozszerzyć to również na osoby fizyczne. Regulacja zawarta we wniosku mniejszości nr 7 nie obejmuje spółek cywilnych, toteż regulacja, którą proponuję, rozszerza to działanie promocyjne inwestycji również na spółki cywilne. Proponuję w związku z tym, aby w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w ust. 7 oraz w art. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ust. 13 była mowa o tym, że Rada Ministrów w drodze rozporządzenia określi zasady przyznawania ulg inwestycyjnych w podatku dochodowym z tytułu wydatków na inwestycje służące działalności gospodarczej. W dotychczasowej redakcji w tych dwóch ustawach mówi się, że Rada Ministrów może określić. Uważam, że należałoby to zmienić na formę obligatoryjną - i to państwu proponuję. Preferowanie inwestycji, o czym tu już była mowa, leży w naszym wspólnym interesie, świadczy o tym również wniosek mniejszości nr 4. Moim zdaniem jednak stwarza on możliwość skorzystania z ulg inwestycyjnych tylko tym osobom prawnym czy fizycznym, które uzyskują najwyższe zyski, a pomija spółki, które się tworzą i które funkcjonują np. pierwszy rok, które potrzebują najwięcej środków na zakup sprzętu, narzędzi, maszyn, urządzeń. Uważam, że preferencje wydatków na inwestycje powinny dotyczyć wszystkich, a nie tylko tych, którzy wypracowują największe zyski.</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#BarbaraBlida">I na koniec chciałam się ustosunkować do wniosków mniejszości, a szczególnie do wniosku mniejszości nr 1, który mówi o skreśleniu art. 6, czyli zniesieniu możliwości wspólnego opodatkowania współmałżonków. Nie jest to moim zdaniem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#AndrzejKern">Pani poseł, bardzo mi przykro, ale czas już dawno minął. Mówi pani interesująco, toteż nie chciałem przerywać, ale proszą o konkluzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#BarbaraBlida">Dziękuję, panie marszałku. Proszę pozwolić mi tylko dokończyć zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#AndrzejKern">Pozwoliłbym, ale co posłowie na to powiedzą.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#AndrzejKern">Proszę uprzejmie kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#BarbaraBlida">Moim zdaniem poszkodowane są rodziny o średnich i niskich poziomach dochodów, często utrzymujące się z tego, co wypracuje jeden ze współmałżonków, podczas gdy drugi przebywa np. na urlopie wychowawczym, nawet na zasiłku dla bezrobotnych, a także te rodziny, w których np. jeden ze współmałżonków jest inwalidą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#AndrzejKern">Głos ma pan poseł Władysław Raiter, który wie, że ma bardzo mało czasu. Przygotuje się pan poseł Jacek Pawelec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WładysławRaiter">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zasygnalizuję tylko problem, ponieważ zostało mi zaledwie pół minuty.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#WładysławRaiter">Pierwsza zmiana dotyczy ustawy o grach losowych i zakładach wzajemnych, w której to ustawie było sformułowanie umożliwiające prezesowi Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki korzystanie z części podatku. I w związku z tym wnoszę o skreślenie w niniejszej ustawie art. 13, który znosi tamten zapis. To jest jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#WładysławRaiter">Druga sprawa dotyczy art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Chodzi tu - mówiła o tym pani poseł Blida - o zmniejszenie podstawy opodatkowania w wypadku darowizn. Proponuję inny zapis dotyczący zmiany struktury tej formy ulgi. Przekażę to panu posłowi sprawozdawcy na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję, panie pośle. Przekroczył pan pół minuty, a więc nieznacznie, tak że mogłem tego nie zauważyć.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#AndrzejKern">Głos ma pan poseł Jacek Pawelec z Konfederacji Polski Niepodległej. Przygotuje się pan poseł Jan Rulewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#JózefJacekPawelec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poseł Gadomski mówił, że na całym świecie ludzie pracują w nadgodzinach i mają za to lepsze płace, u nas natomiast za takie postępowanie się karze. Otóż wydaje mi się, że to nie jest tak, panie pośle. Z tej pracy w nadgodzinach nie rodzą się miliardowe fortuny, a przecież o takie tu chodzi. Te fortuny rodzą się najczęściej, choć nie ma reguły, wskutek luk prawnych, pewnych układów, a czasem z jawnego zawłaszczenia. I w pewnym okresie - może dwóch lat, może roku - taki zwiększony podatek byłby nawet wskazany, nie dlatego że przyniósłby jakieś wielkie dochody państwu, ale z powodów ogólniejszych, powiedziałbym nawet, moralnych. O ile wiem, są takie precedensy w innych państwach, czytałem, że np. w Szwecji podatki dochodziły do wysokości 70%.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#JózefJacekPawelec">Myślę, że najważniejsze w projekcie ustawy są zapisy, które mówią o tym, jak z tym pieniądzem, z tymi dochodami przedsiębiorca powinien postępować, by sprzyjały one interesowi państwa. I wydaje mi się, że centralną pozycją jest zapis, który mówi o zwolnieniu od podatku sum przeznaczonych na inwestycje. Uważam, że to będzie swego rodzaju kryterium, czy mamy poczucie odpowiedzialności, żeby tę poprawkę przeforsować. Mogłoby to pomóc w zwalczaniu recesji, mogłoby sprzyjać rozwojowi. Tak samo powinny być zwolnione od podatku sumy przeznaczane na rozwój nauki, na rozwój kultury, na cele charytatywne, jak to jest na całym świecie. Natomiast dobra osobiste, bardzo drogie samochody, rozpasanie konsumpcyjne, o którym posłowie mówili, powinno być kontrolowane w taki sposób, że nie można tego wliczać w koszty, bo przecież z tego głównie powodu cały sektor prywatny ma dziś zerowy czy nawet ujemny zysk.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#JózefJacekPawelec">Nie zgodziłbym się też z posłem z ZChN, który się wypowiadał przeciw art. 6. System podatkowy nie powinien wyróżniać obywateli, powinien być mniej więcej jednakowy dla wszystkich i rodziny wychowujące samotnie dzieci powinny mieć możność korzystania z takich samych ulg jak rodziny pełne. Sytuacja ekonomiczna, w jakiej się znalazły, nie zawsze ze swej winy, jest już wystarczająco ciężka.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#JózefJacekPawelec">I na koniec generalna uwaga. Jeśli rząd rzeczywiście chce mieć więcej pieniędzy w kasie, to nie chodzi o to, czy będzie podatek taki czy inny. Mogę się nawet zgodzić z panem posłem Korwin-Mikke, że gdyby był podatek liniowy - 25-procentowy - to prawdopodobnie przyniosłoby to najwięcej pieniędzy, ale przyniosłoby pod pewnym warunkiem - gdyby była założona ściągalność tego podatku. I tu widzę największe zagrożenie. Jeśli się jednocześnie z tą ustawą albo tuż po jej uchwaleniu nie uczyni kroków w kierunku uaktywnienia służb fiskalnych i wymiaru sprawiedliwości, to same zapisy niewiele zmienią. Nie wierzę, żeby w przyszłym roku nie było podobnego problemu jak w tej chwili z podziałem budżetu.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#JózefJacekPawelec">Nie do przyjęcia jest sytuacja, by np. prokurator w państwie był uzależniony od ministra sprawiedliwości, od premiera, od prezydenta, by bał się, że w każdej chwili może być zwolniony. W takiej sytuacji nie może on sobie pozwolić na luksus zajęcia się poważniejszymi sprawami aferowymi. Musimy się tym jak najszybciej zająć, przywrócić stanowisko sędziego śledczego i powołać inne instytucje, które przede wszystkim zapewniłyby ściągalność podatków, a nie tylko fikcyjne czy formalne zapisy w ustawach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#AndrzejKern">Wysłuchamy obecnie pana posła Jana Rulewskiego z Klubu Parlamentarnego NSZZ „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#AndrzejKern">Oklaski przed wystąpieniem, panie pośle, to się rzadko zdarza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#JanRulewski">Dziękuję uprzejmie, dziękuję, panie marszałku, za premię, jednak chciałbym, żeby te oklaski były również na zakończenie wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#JanRulewski">Nasz klub występuje z następującymi tezami. Otóż uważamy, że przedłożenie rządowe wpisuje się w te oczekiwania - i związku, i klubu - które zmierzają przede wszystkim do dyscyplinowania sfery podatkowej, wnikania w wewnętrzną strukturę przychodów różnych grup, które na ogół demonstranci określali jako owoce rozpusty, liberalnej rozpusty podatkowej. W szczególności popieramy wystąpienie rządowe dotyczące wprowadzenia dodatkowego, 50-procentowego progu podatkowego. Ze zdziwieniem przyjmujemy ustalenia komisji, która - to słuszne, typowo europejskie określenie - normę podatkową wprowadza do naszego życia. Dziwię się, że najważniejsza debata ustrojowa - jaka ma miejsce właśnie dzisiaj - wywołuje tak małe zainteresowanie obecnych na sali i może właśnie dlatego stwierdzenie posła Dąbrowskiego, że walka o ten dodatkowy próg jest tylko propagandą, uszło uwadze sali. Otóż system podatkowy, jego rozpiętość, skłonność do łożenia środków na wspólne dobro, jakim jest państwo i funkcjonująca w nim gospodarka, wyznacza właściwe oblicze ustroju, właściwe pojęcie sprawiedliwości i oczywiście gwarantuje spokój społeczny, który właśnie często był zakłócany dlatego, że nie było równowagi podatkowej, że była asymetria.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#JanRulewski">Odrzucam dwa poglądy, które zostały wygłoszone w wigilię tej debaty. Pierwszy, o czym już powiedziałem, że poseł Dąbrowski uważa postulat dotyczący wprowadzenia 50-procentowego podatku za propagandę i ten, który wygłosił przedstawiciel liberałów, poseł Gadomski, który stwierdził, że ewentualny uzysk podatkowy - wynoszący 600 mld zł - nie ma żadnego znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#JanRulewski">Otóż to ma wielkie znaczenie. Właśnie komisje i wielu przedstawicieli innych klubów poselskich odrzucili wnioski dotyczące wypłaty zasiłków dla bezrobotnych, którzy utracili możliwość zdobycia w ogóle jakichkolwiek środków. Dokładnie, te 600 mld zł to jest kwota wystarczająca na utrzymanie milionowej armii bezrobotnych przynajmniej przez miesiąc. I z tego rodzaju arytmetyką - arytmetyką suchą, liberalną - należy skończyć. Wreszcie, właściwa skala podatkowa to jest również wyraz wiarygodności rządu, który przecież obiecał nam społeczną gospodarkę rynkową, a więc gospodarkę, jaka służy rozwojowi całego społeczeństwa, w której nie zapomina się o nikim, a zwłaszcza o milionowych rzeszach.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#JanRulewski">Dlatego w tym momencie apeluję, by wszyscy przyłączyli się do postulatu, jaki „Solidarność” tutaj postawiła bodajże już przed rokiem, żeby również przeciwstawiono się tej tendencji, którą ukazywało wielu prominentów, zwłaszcza ze sfery liberalnej, gdy twierdzili, że wprowadzenie tego rodzaju skali zwiększy nadużycia podatkowe. Przyjęcie takiej logiki oznacza przyjęcie logiki oszusta, a nie logiki państwa praworządnego, które nam pani Suchocka tutaj obiecała. Związek „Solidarność” tym bardziej nie może się zgodzić z tym, ponieważ to państwo jeszcze posiada dostateczne środki - a chociażby 300-tysięczną armię, 100-tysięczną armię policjantów i jeszcze iluś celników - by się przeciwstawić tym narostom, tej ośmiornicy podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#JanRulewski">Kończąc wyrażam ubolewanie, że komisja budżetowa, która tak lekko „przeszła” nad argumentacją mechaniczną, arytmetyczną - społecznie nie do przyjęcia - również odrzuciła wniosek Klubu Parlamentarnego NSZZ „Solidarność” poparty przez innych posłów, aby zapomogi związkowe, które łagodzą napięte, a częstokroć puste budżety bezrobotnych, dotkniętych chorobami, nieszczęściami, były zwolnione od podatków. Otóż w tej sprawie wielu członkom komisji też zabrakło wyobraźni - w tym, niestety, kolegom posłom z KPN, chociaż uważaliśmy, że oni zawsze będą sojusznikami biednych.</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#AndrzejKern">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Mojzesowicza, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WojciechMojzesowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustalamy zapisy nowej, bardzo ważnej ustawy. Należałoby zadać sobie pytanie: Czy dotychczasowa ustawa o podatkach była zła, czy trudno jest wyegzekwować przestrzeganie dotychczas obowiązującej ustawy o podatkach, wraz z zaproponowanymi zmianami? Uważam, że chodzi o to drugie, to znaczy o izby skarbowe, urzędy skarbowe, policję podatkową. Przesuwanie miliardów złotych w spółkach powoduje, że pobór podatków jest bardzo mały.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WojciechMojzesowicz">Dzisiaj koalicja rządowa zastanawia się w komisji budżetowej, jak doprowadzić do tego, żeby ściągnąć pieniądze do budżetu. Należy zadać sobie pytanie: Czy rzeczywiście od 70% społeczeństwa, które żyje na granicy nędzy, można jeszcze coś ściągnąć? Uważam, że można „ściągnąć” tylko i wyłącznie ludzi na ulicę. Należy zadać sobie jeszcze następne pytanie: Od kogo należałoby ściągnąć? Nie należy ściągać od firm, rujnując je podatkami. Powinien być taki system podatkowy, by pozwolić na rozwój, ale jednocześnie spowodować odpowiedni dopływ części uzyskanych dochodów do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#WojciechMojzesowicz">Cieszę się bardzo, że pan poseł Rulewski w tym momencie zwraca się o otrzeźwienie do koalicji rządowej. Są to bardzo cenne słowa. Uważam, że był twórcą tej koalicji i dzisiaj jego słowa na pewno koalicja weźmie pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#komentarz">(Oklaski, okrzyki: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#WojciechMojzesowicz">Mam też świadomość, że jako posłowie jesteśmy odpowiedzialni nie tylko za ludzi najbogatszych, ale i za całe społeczeństwo. Jesteśmy odpowiedzialni za to, żeby poprzez system podatkowy, ulgi podatkowe zmusić ludzi do pracy, ale jednocześnie mamy też obowiązek zapewnić ludziom najbiedniejszym, najmniej zaradnym egzystencję na przyzwoitym poziomie. I takie są decyzje Sejmu, i tak Sejm powinien postępować.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#WojciechMojzesowicz">Uważam, że w tej sytuacji, dzisiaj w parlamencie, biorąc pod uwagę stanowisko „Solidarności”, będziemy na pewno mogli skutecznie rozwiązać pewne problemy - dotychczas załatwiane z korzyścią dla ludzi najbogatszych, dla firm rozwijających się nie zawsze uczciwie, nie płacących podatków.</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#WojciechMojzesowicz">Bardzo dziękuję za wystąpienie panu posłowi Rulewskiemu, który popierając nas dzisiaj na pewno doprowadzi do dobrych, pozytywnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#AndrzejKern">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#AndrzejKern">Stwierdzam to z żalem, bo debata była bardzo interesująca.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#AndrzejKern">Obecnie udzielam głosu podsekretarzowi stanu w Ministerstwie Finansów panu Waldemarowi Manugiewiczowi. Jednocześnie proszę, by pan w swojej wypowiedzi uwzględnił przekazane na piśmie pytania oraz prośbę o informację zgłoszoną przez panią poseł Jadwigę Berak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WaldemarManugiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę pokrótce ustosunkować się do niektórych wypowiedzi z dzisiejszej debaty, jak również do konkretnych wniosków zgłoszonych przez określone partie polityczne bądź w indywidualnych wystąpieniach poselskich.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#WaldemarManugiewicz">Chciałbym zwrócić uwagę na jedną podstawową rzecz. Pakiet ustaw podatkowych, który rząd skierował do parlamentu z prośbą o zaakceptowanie zawartych tam zmian, jest w sposób zasadniczy powiązany z projektem ustawy budżetowej na 1993 r. Dlatego, mówiąc o wszystkich zmianach, jakie zaproponowano w pakiecie ustaw podatkowych, trzeba mieć świadomość, że te wszystkie zmiany warunkują realizację budżetu na 1993 r. (oczywiście jest to na razie projekt budżetu), a głównie realizację strony dochodowej budżetu. W tym właśnie kontekście należy rozpatrywać te wszystkie zmiany, jakie rząd przedłożył Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#WaldemarManugiewicz">Pierwszy bardzo kontrowersyjny problem - i tu w pełni się zgadzam z wypowiedzią pana posła Łukomskiego - dotyczy zmiany zaproponowanej w art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ten zapis mianowicie dotyczy osób samotnie wychowujących dzieci. Zaproponowano, by ustawowa zasada, która dotyczy małżonków, a mianowicie możliwość łącznego opodatkowania dochodów, mogła obejmować również osoby samotnie wychowujące dzieci. Tak jak pan poseł był uprzejmy powiedzieć, inicjatywa poselska, która miała na celu wprowadzenie odpowiedniej zmiany, została w ubiegłym roku odrzucona przez parlament; teraz, przy okazji przedłożenia rządowego, dokładnie taka sama zmiana, z jedną niewielką poprawką, została włączona do przedłożenia rządowego. W pełni podzielam zdanie pana posła Łukomskiego, że to jest materia, która nadaje się do odrębnej regulacji ustawowej, czyli do odrębnej inicjatywy ustawowej. Dlaczego? Ponieważ idea ta jest sprzeczna z całym założeniem ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie chciałbym powtarzać tych argumentów, które już padły w czasie debaty w 1992 r., ale chcę powiedzieć, że w pełni popieram powyżej naszkicowane stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#WaldemarManugiewicz">Ustosunkowując się natomiast już do konkretnych wniosków, jakie padły w dzisiejszej debacie bądź też zostały sformułowane w sprawozdaniu komisji jako wnioski mniejszości, chciałbym zwrócić uwagę na kilka podstawowych spraw z tym związanych.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#WaldemarManugiewicz">Pierwsza sprawa to ulgi inwestycyjne, które proponuje, w różnych mutacjach, znaczna grupa posłów. Proponuje się wprowadzenie ulg inwestycyjnych w większym lub mniejszym zakresie. Chciałbym przypomnieć, że rząd, formułując założenia polityki społeczno-gospodarczej na 1993 r., określił również pewne możliwości, jeżeli chodzi o zakres ulg inwestycyjnych. Te założenia zostały przez Wysoką Izbę przyjęte, w związku z tym uważam, że Wysoka Izba zaaprobowała również przynajmniej ten kierunek kształtowania polityki ulg inwestycyjnych, jaki został sformułowany w tymże materiale. Chciałem również poinformować, że jest już przygotowane rozporządzenie Rady Ministrów, które da możliwość wprowadzenia ulg inwestycyjnych dla tych inwestorów, którzy zechcą inwestować w regionach zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym. To jest jedyna ulga inwestycyjna, jaką w obecnej sytuacji, zarówno gospodarczej, jak i budżetowej, rząd może zaproponować. Wszelkie rozszerzanie zakresu ulg odbiłoby się oczywiście od razu jednoznacznie w zmniejszeniu wpływów z podatku dochodowego w 1993 r., a więc pojawiłby się problem sfinansowania wydatków na ten cel, jakie zostały przyjęte w projekcie ustawy budżetowej na 1993 r.</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#WaldemarManugiewicz">Kontrowersyjne propozycje zawarte są również we wnioskach mniejszości dotyczących ulg rodzinnych, to znaczy możliwości uzyskania ulgi w wysokości 720 tys. w skali roku, czyli 60 tys. miesięcznie, na drugie i następne dziecko. Propozycja ta zdecydowanie koliduje z całą logiką tej ustawy podatkowej. Miałem już możliwość wypowiedzenia się w tej sprawie podczas prac komisji sejmowej. Powtórzę więc, że decyzja taka rozbiłaby po prostu system podatkowy. Nie neguję wcale konieczności zreformowania zasiłków społecznych i uważam, że problemy społeczne są bardzo istotne, ale ustawa podatkowa to nie jest właściwe miejsce na tego typu regulacje. Ponadto taka regulacja, oprócz tego że wywołałaby określone skutki finansowe, zawiera podstawowe błędy legislacyjne, których wyeliminowanie byłoby w tej chwili raczej niemożliwe. Jesteśmy, jako rząd, przeciwko wprowadzeniu ulg rodzinnych. Pani poseł Berak prosiła o potwierdzenie przez Ministerstwo Finansów kwoty 3,8 bln zł. Potwierdzam, że taki byłby skutek finansowy, gdyby ta ulga rodzinna została wprowadzona.</u>
          <u xml:id="u-122.6" who="#WaldemarManugiewicz">Jeżeli chodzi o propozycję skreślenia zmiany w ustawie o zobowiązaniach podatkowych, a więc ten zapis, który wzbudza tyle kontrowersji i niepokoju, mianowicie wprowadzenie odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe, a więc za zobowiązania o charakterze publiczno-prawnym wobec udziałowców spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, chciałbym podkreślić z całą stanowczością, że to jest inna propozycja niż ta, którą rząd przedłożył rok temu. Chciałem zwrócić uwagę, że według ubiegłorocznej propozycji odpowiedzialność udziałowców była dokładnie taka sama, czyli bez względu na to, kto jaki miał udział w spółce, odpowiadał w tej samej wysokości za ewentualne długi spółki wobec budżetu. To natomiast, co dziś się znalazło w przedłożeniu rządowym, rozkłada tę odpowiedzialność bardziej sprawiedliwie, mianowicie proporcjonalnie do udziału wspólników. Rozumiem, że wszelkie obawy związane z tą regulacją mogą się odnosić w gruncie rzeczy tylko do takich spółek, które działają nieuczciwie, bo żadna spółka, która postępuje zgodnie z prawem, na pewno nie będzie miała żadnych problemów w regulowaniu zobowiązań podatkowych na rzecz budżetu.</u>
          <u xml:id="u-122.7" who="#WaldemarManugiewicz">Jeżeli chodzi o przepisy Kodeksu handlowego, to proszę zwrócić uwagę, że ta dyskusja ma charakter ustrojowy. Pan poseł Dąbrowski w swoim wystąpieniu powiedział, że urzędy skarbowe praktycznie nie wykazują żadnej chęci, żeby egzekwować od członków zarządów spółek należności podatkowe. Chciałbym wobec tego powołać się na orzeczenie Sądu Najwyższego z 12 czerwca 1991 r., z którego jednoznacznie wynika, że - cytuję fragment uzasadnienia orzeczenia Sądu Najwyższego - „niedopuszczalna jest droga sądowa w sprawie z powództwa skarbu państwa, urzędu skarbowego przeciwko członkom zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o zapłatę określonej kwoty pieniężnej z tytułu zobowiązania podatkowego obciążającego tę spółkę w związku z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą, w wypadku gdy egzekucja prowadzona przeciwko spółce okazała się bezskuteczna”. Jest to wykładnia obowiązująca. Jest to wykładnia Sądu Najwyższego. Wobec tego odpowiedź na głosy zdziwienia, że urzędy skarbowe nie mogą wyegzekwować od członków zarządów określonych kwot z tytułu zobowiązań podatkowych, jest zawarta w tym orzeczeniu Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-122.8" who="#WaldemarManugiewicz">Chciałbym natomiast zwrócić uwagę na bardzo istotną regulację Kodeksu handlowego. Z jego przepisów wcale nie wynika, że spółka z o.o. nie odpowiada za zobowiązania publicznoprawne. Mimo że jest to spółka z o.o., to ta ograniczona odpowiedzialność odnosi się do potencjalnych kontrahentów tej spółki. Ona ostrzega tych kontrahentów, że spółka może być w pewnym momencie niewypłacalna, jeżeli będzie taki a nie inny zbieg okoliczności.</u>
          <u xml:id="u-122.9" who="#WaldemarManugiewicz">Podam przykład, który, wydaje mi się, będzie przekonujący. Mamy dwóch podatników. Osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą, musi płacić wszelkie podatki bez względu na to, czy ma środki finansowe, czy nie. Jeżeli dokładnie taką samą działalność, przy takich samych obrotach, w takim samym zakresie będzie prowadziła w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, to w tym momencie taki podatnik już nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe. To chyba jest jakieś nieporozumienie, jeśli przyjmujemy taką interpretację i taką logikę.</u>
          <u xml:id="u-122.10" who="#WaldemarManugiewicz">Jeżeli chodzi o zobowiązania publicznoprawne, to w stosunku do spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek, do których mają zastosowanie przepisy prawa handlowego, nie powinno być żadnych różnic i odpowiedzialność nie może się ograniczać tylko i wyłącznie do wysokości kapitału zakładowego takiej spółki, bo ten kapitał zakładowy jest czasami wręcz symboliczny. Poza tym z informacji, jaką mamy w tej chwili z sądów, wynika, że mniej więcej 1/3 spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, które podlegają likwidacji, przeprowadza likwidację w sposób fikcyjny. Ucieka się z majątkiem, z kapitałem, po czym zakłada się nowe spółki. W związku z tym, jeżeli nie będziemy mieli żadnych przepisów, które umożliwią nam egzekwowanie należności od takich podatników, to oczywiście takie zarzuty jak te, które padały w tej debacie - że aparat skarbowy, minister finansów nie są w stanie ściągnąć określonych kwot podatków - będą zasadne. Tylko że my nie mamy instrumentów, z których moglibyśmy skorzystać, egzekwując określone zobowiązania określonych podmiotów. Dlatego apelowałbym do Wysokiej Izby, żeby z całą rozwagą podeszła do propozycji, jaka tutaj padła - kilkakrotnie zresztą była ona przedstawiana - dotyczącej skreślenia proponowanej w ustawie o zobowiązaniach podatkowych zmiany, która nakłada jednoznaczny obowiązek w tym względzie; chodzi o odpowiedzialność za zobowiązania publicznoprawne wspólników spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, i to do wysokości udziału.</u>
          <u xml:id="u-122.11" who="#WaldemarManugiewicz">Jeżeli chodzi o inne propozycje przedłożone i w dzisiejszej debacie, i we wnioskach mniejszości, to np. w związku z wnioskiem, żeby od dochodów odliczać wydatki związane z opłatą czesnego w szkołach niepublicznych, pojawia się jedno podstawowe pytanie: Jakiego kręgu osób dotyczy w ogóle ta regulacja? Według informacji Ministerstwa Edukacji Narodowej, jakie posiadam, w 1993 r. mniej więcej 85 tys., powtarzam: 85 tys., dzieci i młodzieży będzie uczęszczać, albo już uczęszcza, do niepublicznych szkół podstawowych i ponadpodstawowych, natomiast około 15 tys. będzie studiować na uczelniach wyższych. Tak więc ta regulacja dzisiaj odnosi się do określonego kręgu podatników; mówimy bowiem o podatnikach, którzy będą mieli możliwość skorzystania z takiej ulgi. Dotyczy to mniej więcej 100 tys. dzieci i młodzieży uczęszczających w 1993 r. do tego typu szkół, jak szkoły niepubliczne. Jest to wyjątkowa preferencja dla osób, które na pewno mają wyższy status materialny niż przeciętny.</u>
          <u xml:id="u-122.12" who="#WaldemarManugiewicz">Chciałbym zwrócić uwagę - to zabrzmi jak truizm - że obowiązująca w tym kraju konstytucja zapewnia bezpłatną oświatę. W związku z tym jest to sprawa pewnej samodzielnej decyzji każdego podatnika, czy chce swoje dziecko posłać do takiej szkoły czy też nie. Jeżeli uważam, że szkoła niepubliczna zapewni mojemu dziecku wyższy poziom oświaty i decyduję się na posłanie tam dziecka, to również muszę się zdecydować na poniesienie wyższych kosztów. My wszyscy, jako podatnicy, nie powinniśmy finansować kosztów tego typu zachowań z tego powodu. Chciałbym zwrócić uwagę również na to, że szkoły niepubliczne w 50% są finansowane z budżetu. Przyjęcie zgłoszonej propozycji, oznaczałoby, że w wypadku każdego dziecka, które uczęszcza do tego typu szkoły, można by odliczyć w 1993 r. ok. 12 mln zł z dochodu przed opodatkowaniem.</u>
          <u xml:id="u-122.13" who="#WaldemarManugiewicz">Chcę też podkreślić jedną bardzo istotną sprawę - że te wszystkie wnioski pojawiły się w związku z wprowadzeniem podatku dochodowego od osób fizycznych. Przypomnę, że przed 1992 r., a więc przed datą wejścia w życie tej ustawy, były inne podatki, które się płaciło - podatek od wynagrodzeń, podatek od płac, podatek wyrównawczy - i w wypadku żadnego z tych podatków nie było tego typu ulg. Szkoły niepubliczne zaś, wtedy nazywały się one: szkoły społeczne albo prywatne, funkcjonowały również przed 1993 r. i nikt z tego tytułu nie proponował wprowadzenia ulg podatkowych, odliczeń z podstawy opodatkowania. W momencie wprowadzenia podatku wynagrodzenia zostały m.in. ubruttowione, a więc jest to neutralne rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-122.14" who="#WaldemarManugiewicz">To samo dotyczy wniosku, który jest związany ze zwolnieniem z podatku stypendiów za wyniki w nauce. Jest to wniosek, który pojawia się już po raz kolejny. Rząd jest przeciwko wprowadzeniu tego typu ulg, jeżeli chodzi o stypendia za wyniki w nauce. Chciałbym powiedzieć, że minister finansów na podstawie delegacji, która została określona w art. 53 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnił do końca 1993 r. z podatku stypendia socjalne, a więc te najbardziej powszechne, popularne, dopłaty do akademików, dopłaty do wyżywienia. Uważam, że jednak tego typu stypendia, jak stypendia za wyniki w nauce, powinny być opodatkowane tak jak każdy inny dochód, o którym jest mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Proszę pamiętać, że ta ustawa o podatku dochodowym wprowadza pewną rewolucję w systemie podatkowym, zawiera inne podejście do tych wszystkich złotówek, które składają się na nasz dochód. I zgodnie z zasadą wyrażoną w tej ustawie praktycznie i każda złotówka powinna być opodatkowana, i każdy podatnik powinien być opodatkowany - a ustawa ma charakter powszechny, i w tym właśnie przejawia się ta powszechność. W związku z tym przyjęcie tej propozycji oznaczałoby naruszenie konstrukcji. Czym natomiast jest stypendium za wyniki w nauce z punktu widzenia ekonomicznego? Jest to stypendium znacznie wyższe od stypendium socjalnego, ono wynosi np. 1200 tys., w niektórych uczelniach dochodzi prawie do 2 mln zł, ale tak duża kwota jest rzadko kiedy spotykana. Nie widzę żadnego ekonomicznego uzasadnienia, żeby tego typu dochody zwalniać z podatku. Przecież student może uzyskiwać jeszcze inne dochody niż stypendium za wyniki w nauce, a istota tego podatku polega na kumulacji wszystkich złotówek, wszystkich dochodów i ustaleniu na tej podstawie wysokości podatku. Z punktu widzenia ekonomicznego stypendium naukowe niczym się nie różni od nagrody i premii, jaką uzyskuje dobry pracownik zatrudniony w jakiejś firmie, za to bowiem, że jest lepszy od przeciętnego pracownika uzyskuje on pewne preferencje w formie dodatkowej nagrody - i ta nagroda jest opodatkowana.</u>
          <u xml:id="u-122.15" who="#WaldemarManugiewicz">Króciutko odniosę się do pozostałych uwag, bo rozumiem, że czasu jest mało i powinienem skrócić tę wypowiedź, ograniczyć ją do minimum.</u>
          <u xml:id="u-122.16" who="#WaldemarManugiewicz">Jeżeli chodzi o propozycję pana posła Raja związaną ze zmianą pewnych konstrukcji w ustawach podatkowych - chodzi o wpłatę na Państwowy Fundusz Osób Niepełnosprawnych, wynika to z tego, że nie została zachowana odpowiednia struktura zatrudnienia osób niepełnosprawnych - to w przepisach, które obowiązują od dnia wejścia w życie ustawy o rehabilitacji i zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, ta wpłata nie była uznawana za koszt uzyskania przychodu. Propozycja pana posła zmierza do tego, żeby te sankcyjne wpłaty - bo to jest kara za to, że ktoś nie osiągnął właściwej struktury zatrudnienia - były uiszczane z dochodu przed opodatkowaniem, tzn., żeby budżet partycypował w tej sankcji w określonym procencie. No, wydaje mi się, że jeżeli w jednej ustawie wprowadzono jakąś sankcję pieniężną za niespełnienie pewnych warunków, to w innej ustawie nie powinno się wprowadzać ulgi z tego tytułu.</u>
          <u xml:id="u-122.17" who="#WaldemarManugiewicz">Kolejny wniosek zgłoszony przez pana Reja... przez pana Raja - przepraszam za przekręcenie nazwiska - jest związany ze sprawą opodatkowania dochodów, które są przeznaczane przez wspólników np. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością na zwiększenie kapitału zakładowego. Chcę przypomnieć, że zgodnie z dzisiejszymi regulacjami podatkowymi te dochody są oczywiście opodatkowane w formie zryczałtowanej, podatek wynosi w tym wypadku 20%. Nie jest to nic innego, jak tylko sprawa podjęcia przez udziałowców świadomej decyzji o tym, że tych dochodów, które im się należą z tytułu partycypacji w zyskach tej spółki, nie przeznaczają na cele konsumpcyjne, tylko właśnie inwestują w spółkę. Inwestują podwyższając kapitał zakładowy. Takie złotówki powinny być jednak wpierw opodatkowane, a dopiero potem przekazane w celu podwyższenia kapitału. To nie jest nic innego, tylko rodzaj ulgi inwestycyjnej albo odroczenia opodatkowania. Chcę tylko zwrócić uwagę, że w momencie sprzedaży udziału - gdy się sprzedaje swoje udziały w spółce - stosowana już jest inna stopa podatkowa, chodzi o dochody uzyskane ze sprzedaży udziałów. Ten dochód łączy się z innymi dochodami i wylicza się podatek na podstawie ogólnych zasad, czyli na podstawie tabeli podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-122.18" who="#WaldemarManugiewicz">Nie chciałbym przedłużać swojego wystąpienia. Poczuwam się jednak jeszcze do obowiązku udzielenia odpowiedzi na dwa pytania, jakie był uprzejmy sformułować pan poseł Szymański. Pierwsze pytanie wiąże się z art. 27 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest to przepis, który nakłada na ministra finansów obowiązek urealniania bądź też przeliczenia skali podatkowej, kwot odliczanych od podatku oraz kosztów uzyskania przychodów dla wynagrodzeń. Pan poseł pyta, dlaczego minister finansów nie zrealizował dyspozycji art. 27 ust. 4. Odpowiadam więc w imieniu ministra finansów. Minister finansów odczytuje ten zapis w sposób odmienny, uważa on mianowicie, że termin, która się pojawia w tym przepisie - 15 listopada - abstrahuję od roku, jest termin 15 listopada - jest to termin zobowiązujący prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do ogłoszenia komunikatu o wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za 3 kwartały danego roku.</u>
          <u xml:id="u-122.19" who="#WaldemarManugiewicz">Chcę zwrócić uwagę, że komunikat został ogłoszony w Monitorze Polskim 19 listopada 1992 r., więc nawet po upływie 4 dni od terminu określonego w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-122.20" who="#WaldemarManugiewicz">Odpowiadam na pytanie. Otóż minister finansów uznał, że data 15 listopada nie zobowiązuje ministra finansów, natomiast jest termin zobowiązujący prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do podania wielkości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za trzy kwartały danego roku podatkowego i do określenia wielkości wskaźnika relacji przeciętnego wynagrodzenia za trzy kwartały dwóch lat poprzednich. Te dwa parametry, czyli wielkość przeciętnego wynagrodzenia i wskaźnik wzrostu określił prezes Głównego Urzędu Statystycznego w komunikacie, który został opublikowany w Monitorze Polskim pod datą 19 listopada.</u>
          <u xml:id="u-122.21" who="#WaldemarManugiewicz">Żeby ta sprawa w przyszłości nie budziła tak wielu kontrowersji, jak obecnie - bo można to również odczytać wręcz jako dyspozycję dla ministra finansów, że 15 listopada to jest termin nieprzekraczalny do zmiany skali podatkowej - i żeby już nie było żadnych nieporozumień i niedopowiedzeń w tym względzie, Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów postanowiła ten przepis zmienić tak, że w sposób jednoznaczny określa termin przeliczenia tych wszystkich parametrów.</u>
          <u xml:id="u-122.22" who="#komentarz">(Poseł Wiesława Ziółkowska: Do 30 listopada.)</u>
          <u xml:id="u-122.23" who="#WaldemarManugiewicz">W tym wypadku jest to 30 listopada. Komisja przychyliła się do mojego wniosku, żeby termin ten przesunąć jeszcze o 2 tygodnie, z uwagi na to, że mogą być opóźnienia, niezależne od ministra finansów, w ogłoszeniu komunikatu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.</u>
          <u xml:id="u-122.24" who="#WaldemarManugiewicz">Konsekwencją takiej interpretacji czy też takiej wykładni przepisu art. 27 ust. 4 jest odpowiedź na pytanie drugie. Może odczytam to pytanie, żeby panie posłanki i panowie posłowie byli świadomi tego, o czym mówimy.</u>
          <u xml:id="u-122.25" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: Byłbym wdzięczny, gdyby pan minister odczytał treść art. 27.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#AndrzejKern">Nie, panie pośle, proszę już nie komplikować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WaldemarManugiewicz">Jeżeli pan marszałek pozwoli, wyjaśnię to w czasie przerwy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#AndrzejKern">Sądzę, że jest to specjalistyczny problem, który nie ma aż tak dużego znaczenia. Zresztą można go jeszcze wyjaśnić w komisji.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Szymański: To nie jest specjalistyczny problem.)</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#AndrzejKern">Ale to raczej kwalifikuje się na posiedzenie komisji, a nie na plenarne posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#AndrzejKern">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WaldemarManugiewicz">Jeżeli pan marszałek pozwoli, jeszcze tylko jedno zdanie. Ponieważ niektóre wnioski zostały zgłoszone w sposób opisowy, w związku z tym trudno mi jest ustosunkować się merytorycznie do konkretnych zapisów. Na tym chciałbym skończyć swoją wypowiedź i podziękować za cierpliwość w jej wysłuchaniu.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Korwin-Mikke: A sprawa symulacji?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#AndrzejKern">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#AndrzejKern">Do podjęcia decyzji w sprawie projektu ustawy przystąpimy jutro w godzinach rannych.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#AndrzejKern">Równocześnie bardzo proszę posłów, którzy zgłosili poprawki, a nie przedłożyli ich na piśmie, głównie chodzi o panią poseł Blidę i panów posłów Manickiego i Raitera, żeby zechcieli na piśmie złożyć poprawki w możliwie krótkim czasie, dlatego że komisje chcą przystąpić do pracy.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#AndrzejKern">Pan minister chce dodać jeszcze dwa zdania, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WaldemarManugiewicz">Przepraszam bardzo, nie odpowiedziałem na pytanie pana posła Korwin-Mikke, czy Ministerstwo Finansów przeprowadziło symulację uwzględniającą propozycję wprowadzenia podatku liniowego w wysokości 25%.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WaldemarManugiewicz">Oczywiście, taką symulację z grubsza zrobiliśmy. Nie chciałbym tutaj wypowiadać się z dokładnością co do przecinka, ale faktycznie przy zastosowaniu stawki liniowej 25%, dochody zaplanowane w 1993 r. z tytułu podatku dochodowego byłyby wyższe mniej więcej o ponad 20 bln zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#AndrzejKern">Proszę o wysłuchanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#RyszardJastrzębski">Bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy w obradach Sejmu w sali nr 301 w starym Domu Poselskim odbędzie się posiedzenie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#RyszardJastrzębski">W dniu dzisiejszym, to jest 5 lutego 1993 r. o godz. 15 w sali nr 22 w budynku nr 3 odbędzie się posiedzenie Komisji: Administracji i Spraw Wewnętrznych; Spraw Zagranicznych i Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#RyszardJastrzębski">Posiedzenie Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej odbędzie się o godz. 14.30 w saloniku przy sali kolumnowej.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#RyszardJastrzębski">Bezpośrednio po zarządzeniu przerwy w obradach Sejmu odbędzie się wspólne posiedzenie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej w sali nr 14 w budynku nr 3 na temat rozpatrzenia poprawek Senatu dotyczących ustawy o uporządkowaniu stosunków kredytowych.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#RyszardJastrzębski">Posiedzenie Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą i Gospodarki Morskiej odbędzie się bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy w sali obrad plenarnych Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#AndrzejKern">Ponieważ nasze obrady nieco się przedłużyły, zarządzam przerwę do godz. 15.30.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 50 do godz. 15 min 36)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#HenrykBąk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#HenrykBąk">Przystępujemy do rozpatrzenia interpelacji i zapytań poselskich, które otrzymują oznaczenie punktu 7 porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#HenrykBąk">Odpowiedniej zmianie ulegną oznaczenia pozostałych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#HenrykBąk">Informuję, że autor jedynej przygotowanej na dzisiaj interpelacji otrzymał dodatkową odpowiedź na piśmie i zgodził się na nieprzedstawianie jej na bieżącym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#HenrykBąk">Przystępujemy zatem...</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#komentarz">(Poseł Czesław Śleziak: W sprawie formalnej skierowanej do Prezydium Sejmu.)</u>
          <u xml:id="u-132.6" who="#HenrykBąk">Pytanie? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#CzesławŚleziak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z art. 120 ust. 3 regulaminu Sejmu, w piśmie z 2 lutego br. zwróciłem się o umieszczenie interpelacji na porządku dziennym 36 posiedzenia Sejmu. Pragnę poinformować, że interpelacja dotyczyła neofaszystowskiej infiltracji Mniejszości Niemieckiej na Śląsku i że przez kilkadziesiąt dni nie uzyskałem odpowiedzi na tę interpelację od pani premier Suchockiej. Chciałbym zapytać: Dlaczego ta interpelacja nie została umieszczona w porządku dziennym posiedzenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#HenrykBąk">Panie pośle, odpowiadam. Pańska interpelacja, zgodnie z decyzją Prezydium Sejmu, wczoraj została zakwalifikowana na najbliższe posiedzenie Izby. Tak że za dwa tygodnie będzie ona rozpatrywana przez Sejm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#CzesławŚleziak">Mam jeszcze dodatkowe pytanie, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#CzesławŚleziak">Czy to, że od kilkudziesięciu dni nie uzyskuję odpowiedzi nie jest wystarczającym dowodem, że ewidentnie łamie się regulamin Sejmu? Czy to nie jest wystarczający powód, by jednak wnieść tę interpelację?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#HenrykBąk">Panie pośle, jeszcze raz panu odpowiadam. Uchybienie terminu niewątpliwie będzie obciążać interpelowanego, niemniej jednak w tej chwili nie mogę tej interpelacji wprowadzić do porządku dziennego, jako że nie jest nawet uprzedzony ten, kto ma odpowiadać. Interpelacja będzie rozpatrywana za dwa tygodnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#CzesławŚleziak">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#HenrykBąk">Przystępujemy do rozpatrzenia zapytań poselskich.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#HenrykBąk">Przypominam, że zgodnie z art. 122 ust. 3 regulaminu Sejmu postawienie zapytania nie może trwać dłużej niż 3 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi - dłużej niż 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#HenrykBąk">Nad zapytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji. Marszałek może jednak zezwolić pytającemu na postawienie pytania dodatkowego, na które zapytywany udziela niezwłocznie uzupełniającej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#HenrykBąk">Proszę pana posła Leszka Millera z Sojuszu Lewicy Demokratycznej o postawienie zapytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#LeszekMiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na ręce pani premier skierowałem zapytanie poselskie w sprawie sprzedaży łódzkich zakładów „Bistona” i „Roltex”. Prawie rok temu, w dniu 24 stycznia 1992 r., skierowałem na ręce ówczesnego premiera pana Jana Olszewskiego interpelację dotyczącą sprzedaży łódzkich zakładów „Bistona” i „Roltex”. W dniu 19 lutego ub. r. otrzymałem odpowiedź podpisaną przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Przemysłu i Handlu pana Andrzeja Lipko, z której wynikało, że toczy się postępowanie Najwyższej Izby Kontroli i po jego zakończeniu zostanę zapoznany ze stanowiskiem władz w sprawie, która w opinii publicznej urosła już do rangi symbolu wyprzedaży za bezcen polskiego majątku narodowego.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#LeszekMiller">Mimo że minister przemysłu i handlu w lipcu ub. r. otrzymał końcowy raport Najwyższej Izby Kontroli, do dnia dzisiejszego nie uzyskałem żadnej informacji o przyjętych ustaleniach. W tej sytuacji zwracam się do pani premier z pytaniem: Jakie jest stanowisko rządu w odniesieniu do okoliczności sprzedaży „Bistony” i „Roltexu”? Po drugie, proszę o wyjaśnienie przyczyn nieinformowania posła na Sejm o decyzjach, które sygnalizował wcześniej przedstawiciel rządu w odpowiedzi na moją wcześniejszą interpelację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#HenrykBąk">Proszę ministra przemysłu i handlu pana Wacława Niewiarowskiego o udzielenie odpowiedzi na postawione zapytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WacławNiewiarowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprzedaż Zakładów Przemysłu Dziewiarskiego „Bistona” i Zakładów Technicznych Wyrobów Włókienniczych „Roltex”, zainicjowana w I kwartale 1991 r., była pierwszą prywatyzacją w resorcie przemysłu przeprowadzoną na taką skalę. Luki legislacyjne, m.in. brak rozporządzeń wykonawczych do ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, spowodowały początkowo pewne uchybienia, systematycznie usuwane w trakcie procesu przez ówczesnych ministrów. Wykorzystywano także zalecenia Najwyższej Izby Kontroli, która badała ten proces ponad 10 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WacławNiewiarowski">Sytuacja ekonomiczna obu zakładów przed podjęciem czynności związanych z prywatyzacją kwalifikowała je do fizycznej likwidacji w trybie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych. Zrealizowanie omawianej sprzedaży w maju i w czerwcu 1991 r. zapobiegło ogłoszeniu upadłości obu zakładów, co musiałoby nieuchronnie nastąpić, jako że tylko w działalności podstawowej odnotowano w kwietniu 1991 r. stratę netto w wysokości 10,9 mld zł - w „Bistonie” oraz 3,6 mld zł - w „Roltexie”. Jako korzystne należy potraktować znalezienie potencjalnego nabywcy obu przedsiębiorstw jednocześnie, tj. firmy „Legler-Polonia”, która jako polska filia koncernu „Legler-Polli” została zarejestrowana w styczniu 1991 r. w celu wzięcia udziału w przetargu na zakup „Bistony” i „Roltexu”. Dzięki temu obydwa przedsiębiorstwa uniknęły losu wielu innych podmiotów gospodarczych, sztucznie podtrzymywanych przy życiu, nie będących w stanie zrestrukturyzować się i daremnie oczekujących na aktywnego inwestora. Wiele takich przedsiębiorstw jest także w regionie łódzkim.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#WacławNiewiarowski">Zarządzeniem likwidacyjnym wyznaczono likwidatora i zalecono mu przeprowadzenie sprzedaży majątku obu przedsiębiorstw pod nadzorem przedstawicieli Ministerstwa Przemysłu i Handlu jako członków zespołu negocjacyjnego. Pomijam tutaj procedurę kolejności postępowania oraz wyboru ofert. Ostatecznie została przyjęta propozycja spółki „Legler-Polonia”, która oferowała kwotę 2 mln dolarów za budynki i prawo wieczystego użytkowania gruntów. Oznaczało to, że pozostały majątek zostanie sprzedany przez likwidatora w odrębnym trybie. Uzyskane z tego tytułu wpływy jeszcze w 1991 r. osiągnęły kwotę ponad 70 mld zł, co razem z należnością firmy daje, w przeliczeniu po ówczesnym kursie dolara, sumę ok. 9 mln dolarów. Pragnę podkreślić, iż cena uzyskana bezpośrednio z transakcji nie stanowiła dla organu założycielskiego jedynej i to pierwszoplanowej kwestii. Firma „Legler-Polonia”, praktycznie jako jedyna z potencjalnych kontrahentów, przedstawiła program głębokiej restrukturyzacji obydwu przedsiębiorstw wraz z szerokim planem inwestycyjnym, także o charakterze ekologicznym.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#WacławNiewiarowski">Program ten jest konsekwentnie wdrażany pomimo pewnych opóźnień wynikłych także wskutek różnorodnych działań zmierzających do zdezawuowania zasadności tej transakcji czy wręcz uniemożliwienia jej finalizacji. Przy zakrojonych na szeroką skalę pracach inwestycyjno-remontowych zatrudniono znaczną liczbę osób. Uruchomiono pierwszą linię produkcyjną, zatrudniając kilkadziesiąt osób i prowadząc szkolenia następnych. Zakres prowadzonych prac inwestycyjnych, jak też nawiązane w kraju liczne więzi kooperacyjne, uruchomienie współpracy produkcyjno-handlowej z firmą „Wrangler”, a także uzyskany przez firmę „Legler-Polonia”, bez poparcia strony polskiej, kredyt inwestycyjny z Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju w kwocie 15 mln dolarów wskazują, iż w niedalekiej przyszłości może to być jedna z najpoważniejszych inwestycji w regionie łódzkim.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#WacławNiewiarowski">Do końca bieżącego roku w zrestrukturyzowanym kompleksie obiektów przewiduje się zatrudnienie liczby osób zbliżonej do stanu zatrudnienia w byłych przedsiębiorstwach państwowych, czyli ponad 1000 osób. Natomiast w przyszłym roku planowane zatrudnienie, wynikające z realizowanego programu inwestycyjnego, osiągnie wielkość powyżej 3 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#WacławNiewiarowski">Można zatem założyć, biorąc pod uwagę ówczesne doświadczenia, obowiązujące przepisy prawne i obecną sytuację przedsiębiorstw, że przyjęte kierunki działań i sposób podejścia do niezwykle trudnej materii są poprawne. Można natomiast dyskutować o sposobie realizacji, o osiągniętych efektach, o rezultatach tej pierwszej, realizowanej na taką skalę prywatyzacji. Ocena nie jest łatwa, tym bardziej że proces likwidacji „Bistony” i „Roltexu” nie jest jeszcze zakończony. Z powodu choroby pierwszego likwidatora wyznaczony został kolejny, który przygotował harmonogram działań, zmierzających do jak najszybszego wykreślenia obu przedsiębiorstw z rejestru przedsiębiorstw państwowych, po zabezpieczeniu lub zaspokojeniu wierzycieli, w tym przede wszystkim skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#WacławNiewiarowski">Obecnie, niezależnie od obiegowych, często powierzchownych opinii, decydujące znaczenie mają fakty gospodarcze. Są one ostatecznym weryfikatorem słuszności podjętych uprzednio decyzji. Te właśnie fakty, które dokonują się obecnie w Łodzi, sprawią, jak sądzę, już w niedługim czasie, iż odbiór społeczny prywatyzacji „Bistony” i „Roltexu” zmieni się zasadniczo.</u>
          <u xml:id="u-143.7" who="#WacławNiewiarowski">Chciałbym poinformować Wysoką Izbę, że nie zostały jeszcze zakończone sprawy „Bistony” i „Roltexu” również w aspekcie formalnoprawnym. Na temat wniosków pokontrolnych Najwyższej Izby Kontroli udzieliłem dnia 25 sierpnia i 16 grudnia 1992 r. stosownych wyjaśnień. Jednocześnie prokuratura łódzka prowadzi od wiosny 1992 r. oddzielne postępowanie przygotowawcze. Sądzę, że rozstrzygnięcie, przez upoważnione do tego instytucje, kwestii ewentualnych uchybień, powstałych w procesie prywatyzacji „Bistony” i „Roltexu”, pozwoli na zakończenie tej budzącej wiele emocji sprawy.</u>
          <u xml:id="u-143.8" who="#WacławNiewiarowski">Odpowiadając na drugą część pytania, pozwolę sobie przypomnieć, że zarówno w obecnej, jak i w poprzedniej kadencji Sejmu sprawa „Bistony” i „Roltexu” była przedmiotem wielu zapytań, interpelacji oraz oświadczeń poselskich, na które kolejni kierownicy urzędu udzielali odpowiedzi. Niezależnie od tych odpowiedzi, obejmujących całokształt problemu, również wybrane fragmenty procesu stanowiły temat do zapytań i interpelacji poselskich, bądź indywidualnych wystąpień posłów oraz innych osób. Także w tych sprawach udzielałem stosownych odpowiedzi, podobnie jak moi poprzednicy.</u>
          <u xml:id="u-143.9" who="#WacławNiewiarowski">Jeśli mimo to poczuł się pan, panie pośle, zlekceważony brakiem odpowiedzi czy też niedotrzymaniem obietnicy przez mego poprzednika, to przepraszam. Takiego zamiaru nie było. Proponuję, jeżeli to panu odpowiada i nie chce pan czekać na ostateczne zakończenie sprawy, wizytę w ministerstwie, gdzie udostępnię panu wszystkie materiały i bardzo obszerną korespondencję, czego przedłożenie z tej trybuny byłoby po prostu niemożliwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#HenrykBąk">Proszę o postawienie pytania dodatkowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#LeszekMiller">Panie ministrze, pan odpowiada w takim stylu, który często dominuje w tej sali - uratowano obydwa zakłady, zrealizowano korzystną transakcję, skarb państwa otrzymał spodziewane zasilenie. W dalszym ciągu zatem nie wiem, jakie jest stanowisko pańskiego resortu w sprawie raportu Najwyższej Izby Kontroli, a chcę przypomnieć, że w tym raporcie, we wnioskach końcowych, postuluje się odwołanie szeregu osób za ewidentne łamanie prawa i przekroczenie kompetencji.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#LeszekMiller">Chciałbym również poinformować, że prokuratura w Łodzi sformułowała zarzuty pod adresem czterech osób podejrzanych o zaniedbanie obowiązków służbowych, przekroczenie kompetencji i doprowadzenie, podkreślam, do bardzo niekorzystnej sprzedaży „Bistony” i „Roltexu”. Są to pańscy podwładni - likwidator przedsiębiorstwa, podsekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu, wicedyrektor departamentu w tymże resorcie. Podejrzanym zarzuca się działanie na szkodę społeczną i niezabezpieczenie interesów skarbu państwa. Tego rodzaju działalność jest ścigana z art. 246 Kodeksu karnego i grożą za to poważne konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#LeszekMiller">Panie ministrze, sposób, w jaki pan przedstawił odpowiedź na moje pytanie, sugeruje, że na dobrą sprawę wszystko jest w porządku, a ktoś się czepia - może prokuratura, może Najwyższa Izba Kontroli. Chciałbym, żeby pan ustosunkował się do ewidentnych zarzutów, które wyraźnie określają, iż skarb państwa nie tylko że nic na tym nie zyskał, ale przede wszystkim stracił. Już nie mówię o mieszkańcach Łodzi, którzy stracili swoje miejsca pracy itd., itd. Bardzo proszę, żeby pan określił jednoznacznie swój stosunek do tych zarzutów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WacławNiewiarowski">Tak jak powiedziałem, sprawa nie jest prosta. Dwukrotnie udzielałem odpowiedzi w kwestii oceny NIK, ostatnio w połowie grudnia ub. r., czyli stosunkowo niedawno. Decyzja ostateczna - tzn. rozstrzygnięcia Najwyższej Izby Kontroli i ministerstwa - jeszcze nie zapadła. Tak to należy traktować. Sprawę bada prokuratura. Proponowałem, żeby poczekać spokojnie na ostateczne rozstrzygnięcia niezależnych ekspertów gospodarczych. Natomiast przedstawiłem tu tło tego zagadnienia, trudności związane z prywatyzacją pierwszych zakładów, z pierwszym inwestowaniem na taką skalę w bardzo trudnym regionie.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WacławNiewiarowski">Przykładowo podałem wiele przedsiębiorstw z tego regionu, które pan, panie pośle, na pewno zna lepiej ode mnie; które funkcjonują, jak funkcjonują; które upadają; które zwalniają ludzi. W regionie łódzkim jest napięcie strajkowe i grozi bardzo poważny strajk. Życie to wszystko zweryfikuje. Trudniej było to ocenić rok temu, teraz już łatwiej. Wszystko wskazuje na to, że akurat w tych zakładach - można przedstawić fakty, pan też prawdopodobnie je zna - rozpoczyna się produkcja, zaczyna się nabór pracowników. To, czy skarb państwa stracił, czy zyskał, nie jest łatwe do oceny i zawsze można powiedzieć, że trzeba było sprzedać drożej, bo był przetarg. Zostały wzięte pod uwagę również propozycje poza finansowe, które w tej chwili są realizowane.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#WacławNiewiarowski">Pan mnie pyta wprost, jaki ja mam do tego stosunek. Bardzo ostrożny. Podejrzewam, że na pewno było wiele uchybień, ale oszacować te uchybienia i ocenić, czy one musiały być aż takie, i czy nie można było w jakiś sposób tego uniknąć... to zweryfikuje życie. I dlatego panu, panie pośle, i wszystkim, którzy są zainteresowani tą sprawą, proponuję poczekać - jeszcze trochę poczekać. Zobaczymy, jak będą wykorzystywane miliony dolarów, które zostały przez tę firmę pożyczone na ten cel, jak będzie realizowany program inwestycyjny, bo on jest ściśle, bardzo ściśle związany z zakupem „Bistony”. I poczekajmy - już niedługo - na decyzję prokuratury. Bardzo łatwo jest podjąć decyzję, szczególnie nowemu ministrowi, który nie zna ludzi. To bardzo proste, mogłem to zrobić 10 lipca; wziąć protokół NIK i zrobić to. Nie należę do takich ludzi.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#WacławNiewiarowski">Uważam, że to są trudne sprawy, to jest przecieranie ścieżek i nie należy podejmować decyzji zbyt pochopnych. Sam mam też pewne obiekcje, naczytałem się tych tomów bardzo dużo. Proponuję jeszcze raz, nie złośliwie, gdyby pan zechciał zapoznać się z moją korespondencją do NIK, to jest ona do udostępnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#komentarz">(Poseł Leszek Miller: Panie marszałku, proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#HenrykBąk">Panie pośle, mogę udzielić zgody tylko na jedno pytanie dodatkowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#LeszekMiller">Nie, to nie jest pytanie.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#LeszekMiller">Dziękuję bardzo panu ministrowi za tę propozycję, chętnie z niej skorzystam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#HenrykBąk">Proszę pana posła Kazimierza Barczyka z Klubu Parlamentarnego Ruch dla Rzeczypospolitej o postawienie zapytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#KazimierzBarczyk">Jest to zapytanie do prezesa Rady Ministrów, szanownej pani Hanny Suchockiej, z upoważnienia Klubu Parlamentarnego Ruch dla Rzeczypospolitej: Czy możliwość pozostania na wysokich stanowiskach państwowych byłych pracowników Służby Bezpieczeństwa jest do pogodzenia z prezentowanym przez panią premier rozumieniem polskiej racji stanu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#HenrykBąk">Proszę pana ministra spraw wewnętrznych Andrzeja Milczanowskiego o udzielenie odpowiedzi na postawione zapytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#AndrzejMilczanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z upoważnienia prezesa Rady Ministrów pani Hanny Suchockiej mam zaszczyt odpowiedzieć na zapytanie pana posła Kazimierza Barczyka.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#AndrzejMilczanowski">Na wstępie pozwolę sobie zauważyć, że sprecyzowania wymaga pojęcie: wysokie stanowiska państwowe. Zakładam, że chodzi tu o stanowiska, do których mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagradzaniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe. Jest to zatem bardzo szeroki krąg osób, przykładowo od wicewojewody i dyrektora generalnego wzwyż.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#AndrzejMilczanowski">Odpowiadam tylko w odniesieniu do osób zajmujących wysokie stanowiska państwowe, w rozumieniu powołanej ustawy, w resorcie spraw wewnętrznych. Będą to stanowiska: ministra spraw wewnętrznych, podsekretarzy stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, kierowników i zastępców kierowników centralnych organów administracji państwowej podległych ministrowi spraw wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#AndrzejMilczanowski">Przypominam, że zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Urzędzie Ochrony Państwa, z chwilą utworzenia Urzędu Ochrony Państwa Służba Bezpieczeństwa została rozwiązana, a w myśl art. 131 ust. 1 tejże ustawy funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa zostali zwolnieni z mocy prawa ze służby. Zgodnie z art. 132 ust. 2 cytowanej ustawy, Rada Ministrów określiła w uchwale z 21 maja 1990 r. - opublikowanej w Monitorze Polskim nr 20, poz. 159 - tryb i warunki przyjmowania byłych funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa do służby w Urzędzie Ochrony Państwa i innych jednostkach organizacyjnych podległych ministrowi spraw wewnętrznych oraz zatrudnienia ich w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Warunkiem przyjęcia do służby w wymienionych jednostkach organizacyjnych resortu spraw wewnętrznych oraz do pracy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych było uzyskanie przez kandydata do służby lub pracy pozytywnej opinii komisji kwalifikacyjnej. Przypominam, że komisje kwalifikacyjne były komisjami, w skład których wchodzili m.in. posłowie i senatorowie reprezentujący w przeważającej mierze nurt „Solidarności”, a także inne osoby o powszechnie uznanym autorytecie moralnym i społecznym. W tej sytuacji nie uważam za sprzeczne z polską racją stanu powierzanie wysokich stanowisk państwowych byłym funkcjonariuszom Służby Bezpieczeństwa, którzy pozytywnie przeszli weryfikację i w okresie blisko trzyletniej działalności Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w obecnym kształcie, a także Urzędu Ochrony Państwa, Policji, Straży Granicznej i innych służb czy jednostek nadzorowanych przez ministra spraw wewnętrznych wykazali się wysokimi kwalifikacjami, szczególną skutecznością i ofiarnością w służbie.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#AndrzejMilczanowski">Pragnę podkreślić, że od momentu objęcia przeze mnie w 1990 r. stanowiska szefa Urzędu Ochrony Państwa starałem się konsekwentnie stosować zasadę, iż o ocenie podległego mi funkcjonariusza czy pracownika decydują wyłącznie następujące kryteria: dobra i skuteczna praca oraz lojalność wobec państwa, niezależnie od proweniencji danej osoby. Tę samą zasadę staram się konsekwentnie stosować sprawując stanowisko ministra spraw wewnętrznych. Sądzę, że stosowanie wspomnianej zasady odpowiada polskiej racji stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#HenrykBąk">Czy pan pragnie, panie pośle, postawić dodatkowe pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#KazimierzBarczyk">Tak. Zwróciłem się do pani premier o wypowiedzenie się co do zasady. Pan minister spraw wewnętrznych udzielił cząstkowej odpowiedzi, dotyczącej tylko resortu spraw wewnętrznych, natomiast pytanie i sprawa ma charakter problemu ogólnego. Pan minister na wstępie powiedział, mówiąc o wysokich stanowiskach, iż rozumie, że chodzi o tzw. erkę. W związku z tym pytam: czy na wysokich stanowiskach państwowych, na tzw. erkach, których jest kilkaset, są obecnie zatrudnieni byli pracownicy Służby Bezpieczeństwa, a jeśli tak - ilu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#AndrzejMilczanowski">Jeżeli idzie o resort spraw wewnętrznych - jedna osoba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#KazimierzBarczyk">A w innych? Pytam, bo w Polsce jest kilkaset tego typu stanowisk, a więc ministrowie, wiceministrowie, dyrektorzy generalni w ministerstwach. Ile spośród tych kilkuset osób pracujących w innych resortach to byli pracownicy Służby Bezpieczeństwa: trzech, pięciu, pięćdziesięciu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#AndrzejMilczanowski">Mogę odpowiedzieć tylko i wyłącznie w odniesieniu do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i odpowiedzi tej przed chwilą udzieliłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#HenrykBąk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#HenrykBąk">Zwracam się do pana posła Andrzeja Tadeusza Mazurkiewicza z Konfederacji Polski Niepodległej. Panie pośle, przepraszam, ale pan skierował zapytanie do prezesa Rady Ministrów, a zgodnie z art. 124 ust. 2 naszego regulaminu na to pytanie mógłby odpowiedzieć tylko upoważniony minister. Ponieważ ministra Lewandowskiego w tej chwili nie ma na sali - jest u prezydenta - proponuję, aby pan poczekał, niestety, na odpowiedź, bądź zgodził się na udzielenie odpowiedzi przez podsekretarza stanu. Ale podkreślam, że to uchybia naszemu regulaminowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#AndrzejTadeuszMazurkiewicz">Myślę, że waga problemu jest na tyle duża, że wskazane jest, aby odpowiedź została udzielona szybko, a ważna jest również i jej treść, dlatego zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#HenrykBąk">I podsekretarz stanu może udzielić odpowiedzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#AndrzejTadeuszMazurkiewicz">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#HenrykBąk">Proszę zatem sformułować zapytanie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#AndrzejTadeuszMazurkiewicz">Ostatnio zostałem zaproszony do Stalowej Woli przez Związek Zawodowy „Kontra”. Przebywałem na terenie zakładu i zapoznałem się z jego sytuacją finansową. Wrażenia wyniesione ze Stalowej Woli są niewesołe. Huta Stalowa Wola znajduje się w bardzo ciężkiej sytuacji ekonomicznej. Do tego przyczyniły się, niestety, także działania rządu bądź ich zaniechanie. Otóż nieuregulowanie przez budżet uznanych przez Ministerstwo Przemysłu i Handlu zobowiązań wobec Huty Stalowa Wola szacowane jest na ponad bilion zł. Niemożność wyegzekwowania środków finansowych z eksportu do byłego ZSRR szacowana jest na ponad 220 mld zł. Brak zamówień na produkcję wojskową, zwłaszcza tych stabilnych zamówień, które jak gdyby umożliwiają planowanie przyszłości, również się do tego przyczynia.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#AndrzejTadeuszMazurkiewicz">Gdybyśmy dokonali rachunku symulacyjnego, to okazałoby się, że po uregulowaniu właśnie tych zaległości - czyli tych strat spowodowanych na skutek embarga na dostawy do Iraku i kosztów utrzymania linii rezerw obrony w 1991 r. - stan finansowy huty, stan ekonomiczny byłby w miarę dobry. Natomiast, ponieważ tego się nie robi, doprowadza to do zaległości płatniczych, do tego, że zaistniała konieczność wstrzymania restrukturyzacji części metalurgicznej zakładu, do narastania straty bilansowej netto, która w 1992 r. wynosiła już ponad 80%. Huta zaś nie uzyskuje gwarancji rządowych na kredyt restrukturyzacyjny. Do czego to może doprowadzić? Huta zatrudnia prawie 15 tys. ludzi, jest to olbrzymi zakład pracy. Jeżeli ten zakład pracy upadnie i ci ludzie znajdą się na bruku, znajdą się „na zasiłku”, zakład zostanie postawiony w stan likwidacji, to napięcia społeczne będą wzrastały. Już w tej chwili - parę dni temu - związki zawodowe weszły w spór zbiorowy. Nie wiadomo jak to się zakończy; może się zakończyć naprawdę eskalacją napięć społecznych.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#AndrzejTadeuszMazurkiewicz">Dlatego zwracam się do rządu z pytaniem, jakie zamierza podjąć działania, żeby uratować ten ważny element polskiego przemysłu zbrojeniowego. Być może rząd stwierdzi, że hutę trzeba zlikwidować, ale to trzeba jasno powiedzieć. Jest to olbrzymi zakład pracy, mający znaczenie w polskim przemyśle zbrojeniowym i jego losy nie mogą być nam obojętne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#HenrykBąk">Proszę pana podsekretarza stanu o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WojciechGóralczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Huta Stalowa Wola powstała jako główne ogniwo Centralnego Okręgu Przemysłowego. Celem wybudowania tego zakładu - a na marginesie dodam, że powstał on swego czasu w rekordowym tempie - było zbudowanie krajowego przemysłu obronnego i zaktywizowanie terenów o najwyższym stopniu bezrobocia. Te same wyzwania stoją obecnie przed hutą i to skłania do udzielenia pozytywnej odpowiedzi na pytanie pana posła, czy rząd uważa, że huta powinna nadal egzystować. Tak, oczywiście, powinna egzystować. Niemniej egzystuje ona w warunkach bardzo trudnych, które wynikają z zewnętrznych uwarunkowań, bo, jak wiadomo, przeobrażenia polityczne, m.in. zmiana sojuszy, spowodowały zmianę odbiorców sprzętu i możliwości jego eksportowania. Wpłynęły na to i inne zjawiska polityczne - różnego rodzaju embarga, które również ograniczyły możliwość eksportu broni, a także ograniczenia finansowe po stronie Wojska Polskiego, które zmniejszyły częściowo możliwość nabywania wyrobów huty przez nasze własne wojsko.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WojciechGóralczyk">Obecny asortyment produkcji Huty Stalowa Wola to przede wszystkim dwa typy wyrobów: produkcja zbrojeniowa, która stanowi mniejszą część produkcji huty, i produkcja maszyn budowlanych wysokiej jakości, która stanowi część większą.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#WojciechGóralczyk">Skoro powiedziałem wcześniej, iż intencją rządu jest to, aby huta nadal egzystowała, muszę wspomnieć o środkach zaradczych. Do tych działań zaradczych zaliczyłbym przede wszystkim opracowanie raportu o stanie i perspektywach rozwoju Huty Stalowa Wola, który to raport przewiduje, po pierwsze, zmiany organizacyjne w samej hucie, po drugie, działania zmierzające do wzrostu wydajności pracy, obniżenia kosztów wytwarzania i poprawy efektywności ekonomicznej. To są wewnętrzne działania restrukturyzacyjne.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#WojciechGóralczyk">Druga kwestia to pozyskiwanie nowych odbiorców. Chodzi tutaj przede wszystkim o przyśpieszone uruchomienie nowych typów licencyjnych maszyn budowlanych, przeznaczonych przede wszystkim na rynek amerykański; są to ładowarki i spychacze małej mocy. Wreszcie przewiduje się pięciokrotne zwiększenie zakresu kooperacji z firmami zachodnimi.</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#WojciechGóralczyk">Rzeczą bardzo istotną w działalności huty jest kontynuacja tradycji dostaw nowoczesnego uzbrojenia dla Wojska Polskiego. Potrzeby Ministerstwa Obrony Narodowej w tym zakresie zostały już zadeklarowane. Pierwsze umowy zostały podpisane i pierwszych dostaw dla Krakowskiego Okręgu Wojskowego można się spodziewać jeszcze w tym miesiącu.</u>
          <u xml:id="u-166.5" who="#WojciechGóralczyk">Kolejna sprawa to restrukturyzacja finansowa zadłużenia huty. Zostało otwarte postępowanie układowe z wierzycielami, które może mieć wpływ na poprawę sytuacji huty, bo wiadomo, że jej głównym problemem jest ogromne zadłużenie z przyczyn, o których tutaj wcześniej wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-166.6" who="#WojciechGóralczyk">Dodałbym jeszcze, że działania dotyczące huty trzeba rozpatrywać w nieco szerszym kontekście: nie tylko tego wyodrębnionego zakładu - chociaż oczywiście są to dla regionu bardzo poważne sprawy - ale w kontekście, po pierwsze, całego przemysłu zbrojeniowego w naszym kraju, który boryka się z trudnościami, a po drugie, w kontekście całego polskiego hutnictwa, które ma swoje problemy; i tutaj pewien program został już opracowany przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów i Huta Stalowa Wola zajmuje tam swoje miejsce. Chodzi przede wszystkim o takie działania, jak usprawnienie form zarządzania zakładami przemysłu zbrojeniowego, o nadanie im tzw. statusu przedsiębiorstw przemysłu zbrojeniowego - nie mylić ze statutem - i wreszcie chodzi o prowadzenie rozmów międzynarodowych, międzyrządowych w sprawie odzyskania należności za eksport do byłego Związku Radzieckiego; rozmowy te oczywiście wymagają czasu.</u>
          <u xml:id="u-166.7" who="#WojciechGóralczyk">Pan poseł pytał, co rząd zamierza robić. Żeby niejako dopełnić tę kwestię, powiem jeszcze, czego nie zamierza zrobić. Otóż nie przewiduje się w tej chwili wprowadzenia inwestora zagranicznego. Taka forma restrukturyzacji nie jest rozważana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#HenrykBąk">Czy pan poseł pragnie postawić dodatkowe pytanie?</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#AndrzejTadeuszMazurkiewicz">Tak. Dziękuję za tę odpowiedź, ale chciałbym uzyskać trzy konkretne odpowiedzi na pytanie, które wcześniej zostało zadane:</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#AndrzejTadeuszMazurkiewicz">Co z należnościami dla Huty Stalowa Wola z tytułu embarga, jeśli chodzi o zamówienia do Iraku, i utrzymania kosztów RO? To zaległości w wysokości ponad bln zł. Kiedy te pieniądze huta otrzyma z powrotem? Konkretne pytanie - konkretna odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#AndrzejTadeuszMazurkiewicz">Kolejna sprawa. Kiedy - konkretnie - huta otrzyma pieniądze z tytułu środków, które zostały wyłożone na eksport do byłego Związku Radzieckiego?</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#AndrzejTadeuszMazurkiewicz">Trzecie konkretne pytanie - też prosiłbym o konkretną odpowiedź - dotyczy gwarancji rządowych w sprawie kredytów dla huty. Czy takie gwarancje będą, a jeżeli tak, to kiedy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#HenrykBąk">Proszę o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WojciechGóralczyk">Jeśli chodzi o kwestię drugą, to znaczy dotyczącą odzyskania środków z krajów byłego Związku Radzieckiego, odpowiedź jest taka: wtedy będą, kiedy zakończą się pozytywnie negocjacje w tej sprawie. Oczywiście daty zakończenia negocjacji nikt nie jest w stanie określić.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WojciechGóralczyk">Jeśli chodzi o sprawy RO i zaległości w tym zakresie, również tutaj nie mogę podać konkretnej daty. Oczywiście gdyby te środki były, to realizacja byłaby natychmiastowa, ale to nie nastąpi z dnia na dzień. To są duże zaległości, o czym wszyscy tutaj wiemy. Należy się raczej spodziewać częściowego czy stopniowego realizowania tych należności.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#WojciechGóralczyk">Wreszcie sprawa ostatnia, dotycząca gwarancji rządowych. W tym zakresie trwają w tej chwili prace na szczeblu Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów. To znaczy nie mogę w tej chwili dać ani pozytywnej, ani negatywnej odpowiedzi, bo prace trwają.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu podsekretarzowi stanu.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#HenrykBąk">Proszę pana posła Pawła Abramskiego z Polskiego Programu Liberalnego o postawienie zapytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PawełAbramski">W nawiązaniu do listu zbiorowego właścicieli firm transportowych transportu pasażerskiego z terenu Polski północnej, chciałbym zadać następujące pytanie.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#PawełAbramski">Panie ministrze, jakie warunki powinien spełniać spedytor, który chciałby prowadzić usługi transportu pasażerskiego na trasach między Polską a Europą Zachodnią?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#HenrykBąk">Proszę o udzielenie odpowiedzi podsekretarza stanu w Ministerstwie Transportu i Gospodarki Morskiej pana Zbigniewa Sulatyckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#ZbigniewSulatycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na zapytanie pana posła Pawła Abramskiego w sprawie trybu udzielania koncesji dla przewoźników pasażerskich obsługujących regularne linie do Republiki Federalnej Niemiec, informuję, że warunki i tryb udzielania koncesji na międzynarodowe przewozy drogowe reguluje ustawa z 26 lipca 1991 r. o warunkach wykonywania międzynarodowych przewozów drogowych, wraz z późniejszą nowelizacją z 4 września 1992 r.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#ZbigniewSulatycki">Natomiast do wykonywania regularnych przewozów pasażerskich, jako szczególnej kategorii przewozów drogowych, niezbędne są odrębne zezwolenia. Ponieważ przewozy te z zasady powinny być wykonywane w systemie partnerskim przez przewoźników obu krajów, zezwolenia na te przewozy są wymieniane między ministerstwami transportu obu stron na zasadzie wzajemności. Polski przewoźnik otrzymuje za pośrednictwem ministra transportu i gospodarki morskiej zezwolenie ministra transportu Republiki Federalnej Niemiec i odwrotnie. Wymianę zezwoleń poprzedza oczywiście procedura składania stosownych wniosków do odpowiednich terytorialnie ministerstw transportu. Polski przewoźnik składa wniosek do Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej, przewoźnik niemiecki - do swojego ministerstwa transportu. Po rozpatrzeniu wniosków i ich akceptacji wnioski są przesyłane do rozpatrzenia przez ministerstwo drugiej strony. Obecnie jest rozpatrywanych 200 wniosków polskich przewoźników z terenu całego kraju. Polsko-niemiecka komisja mieszana pracuje nad stworzeniem warunków umożliwiających pozytywne rozpatrzenie tych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#ZbigniewSulatycki">Duże różnice w systemach prawnych między Rzecząpospolitą Polską a Niemcami, a także bardzo silna ingerencja administracji niemieckiej na rynku przewozów regularnych powodują, że strona niemiecka stara się ograniczyć liczbę przewoźników. Uważa np., że nie należy na tę samą linię przewozową wpuszczać dodatkowo innych firm przewozowych. Natomiast polityka strony polskiej zmierza do tego, żeby jak najwięcej polskich przewoźników uzyskało zgodę na przewozy pasażerskie. W chwili obecnej działania administracji polskiej i niemieckiej spowodowały, że dotychczasowe wykonywanie przewozów, również w przypadku nieposiadania zezwoleń, będzie możliwe do 31 marca 1993 r. Po tym terminie będą mogli jeździć wyłącznie przewoźnicy posiadający stosowne zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#ZbigniewSulatycki">Bardziej szczegółowe informacje dotyczące trybu udzielania zezwoleń, takie jak np. rodzaje kwestionariuszy oraz innych dokumentów niezbędnych do ubiegania się o zezwolenie, może pan poseł uzyskać w Departamencie Transportu Samochodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#HenrykBąk">Czy pan poseł pragnie postawić dodatkowe pytanie?</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PawełAbramski">Panie Ministrze! Jako prawnik doskonale się orientuję, jakim wymogom powinni podlegać przewoźnicy. Pytanie było celowo postawione w sposób przewrotny, żeby uzyskać taką informację, jaką uzyskałem. Mianowicie ustawa mówi jasno, że przewoźnik powinien wykazać się pewnym stanem posiadanego taboru. Zatem automatycznie nasuwa się pytanie: jakim prawem i na podstawie jakich decyzji dostają zgodę na prowadzenie usługowego transportu pasażerskiego spedytorzy, którzy są pośrednikami firm, które mają autobusy, lub dostają koncesję firmy, które autobusów w ogóle nie mają? Mnie nie interesują wzajemne powiązania między Polską a Niemcami, bo je mniej więcej znam, natomiast interesuje mnie, jaki jest tryb przyznawania tych koncesji, o których pan był uprzejmy wspomnieć, właśnie tym podmiotom, które stanowią dodatkowe ogniwo w pośrednictwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#HenrykBąk">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#ZbigniewSulatycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan ma na myśli, panie pośle, prawdopodobnie PKS. Trzeba tutaj powiedzieć taką rzecz, że pewne linie były już dużo wcześniej utrzymywane i w związku z powyższym dzisiaj te linie, które oczywiście nie posiadają własnego taboru, które są jakby pośrednikiem, są w dalszym ciągu utrzymywane i musiały te koncesje otrzymać. Ale, jak przed chwilą powiedziałem, jest już 200 wniosków, m.in. są właśnie wnioski z województwa olsztyńskiego. Są one obecnie rozpatrywane i chyba - mam nadzieję - będą pozytywnie rozpatrzone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu podsekretarzowi stanu.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#HenrykBąk">Proszę pana posła Sławomira Szatkowskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego o postawienie zapytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#SławomirSzatkowski">Na ręce premier Hanny Suchockiej złożyłem zapytanie następującej treści. Na październikowej naradzie prowadzonej przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej z wojewodami oraz dyrektorami wydziałów rolnictwa i gospodarki żywnościowej urzędów wojewódzkich poinformowano uczestników, że krajowy bilans zbożowy wykazuje brak 2,5–4 mln ton zbóż, w związku z czym zostaną podjęte decyzje dotyczące importu zbóż zwolnionego od opłat celnych. W trakcie narady zgłoszono pytania, które pozwoliłem sobie przekazać pani premier: Czy będą ogłoszone czytelne zasady przyznawania kontyngentów importowych? Czy w wyniku zwolnienia od cła, uzasadnionego interesem konsumentów, importowane zboża będą tańsze od zboża krajowego, od cen skupu płaconych polskim producentom?</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#SławomirSzatkowski">Pytania te pozostały bez odpowiedzi. W międzyczasie nastąpił faktyczny import zbóż prowadzony m.in. przez „Rolimpex”, który odsprzedaje Agencji Rynku Rolnego jęczmień i owies w cenie powyżej 2 mln zł za tonę. Jednocześnie ta sama Agencja Rynku Rolnego zobligowana jest do skupu pszenicy od producentów krajowych w cenie nie wyższej niż 1 mln 750 tys. zł za tonę. Działania te sprzeczne są z naszym narodowym interesem oraz wskazują na możliwość występowania zjawisk aferogennych. Do tej pory import uzasadniany był sprowadzaniem na rynek krajowy towarów tańszych. Na tym przykładzie wyraźnie widać odwrotne działania.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#SławomirSzatkowski">W tej sytuacji proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#SławomirSzatkowski">Na jakiej zasadzie, komu i w jakiej wysokości przyznano kontyngenty importowe?</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#SławomirSzatkowski">Czy import zboża spowoduje bądź wyhamuje zwyżkę cen towarów konsumpcyjnych opartych na zbożach?</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#SławomirSzatkowski">Czy prawidłowo oszacowano wielkość niezbędnego importu zbóż i jaki wpływ będzie mieć on na sytuację ekonomiczną polskich rodzin w 1993 r.?</u>
          <u xml:id="u-180.6" who="#SławomirSzatkowski">Czy według oceny przedstawicieli rządu kontrakty na import zbóż są najkorzystniejsze z możliwych dla interesów Polski?</u>
          <u xml:id="u-180.7" who="#SławomirSzatkowski">Jakie konsekwencje zostaną wyciągnięte w stosunku do importerów (np. cofnięcie przyznanych kontyngentów), jeśli zboże kupiono zbyt drogo lub jeśli zboże kupiono według normalnych cen światowych, a u importerów wystąpił nadmierny zysk?</u>
          <u xml:id="u-180.8" who="#SławomirSzatkowski">Jakie decyzje podejmie minister finansów w obronie interesów konsumentów i skarbu państwa? Dodatkowo w kontekście tego nasuwa się pytanie: skąd wzięły się środki na skup zboża, skoro nie było ich na wsparcie rodzimej produkcji rolnej?</u>
          <u xml:id="u-180.9" who="#SławomirSzatkowski">Proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#HenrykBąk">Proszę o udzielenie odpowiedzi - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów - pana ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej Gabriela Janowskiego.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#GabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W odpowiedzi na zapytanie poselskie pana Sławomira Szatkowskiego skierowane do pani premier uprzejmie informuję, że na podstawie przeprowadzonych szacunków zbioru zbóż przyjęto wysokość kontyngentów celnych importowanej pszenicy i jęczmienia. W rozporządzeniu Rady Ministrów z 6 października 1992 r. ustalono kontyngent celny w przywozie pszenicy twardej na 300 tys. ton, pszenicy zwykłej na 600 tys. ton i jęczmienia na 900 tys. ton.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#GabrielJanowski">Rozporządzenie ministra współpracy gospodarczej z zagranicą z 26 listopada 1992 r. ustaliło zasady rozdysponowania kontyngentów celnych na pszenicę i jęczmień. Pozwolenia na przywóz ustalone są w wysokości po 25 tys. ton i przy ich rozpatrywaniu wymagana jest opinia lub poręczenie kredytowe Agencji Rynku Rolnego. Agencja Rynku Rolnego opiniując wniosek uwzględniała następujące kryteria:</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#GabrielJanowski">1) termin wpływu kompletnego wniosku,</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#GabrielJanowski">2) cenę i warunki kontraktu importera,</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#GabrielJanowski">3) czy import dokonywany był na potrzeby własne importera, czy na odnowienie rezerw państwowych,</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#GabrielJanowski">4) termin dostawy.</u>
          <u xml:id="u-182.6" who="#GabrielJanowski">Wykaz pozytywnie zaopiniowanych wniosków o pozwolenie przywozu bez cła Agencja Rynku Rolnego przekazała Ministerstwu Współpracy Gospodarczej z Zagranicą. O ile mi wiadomo, z kolei Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą stosowną listę firm, które takie pozytywne opinie otrzymały, przekazało komisji rolnictwa. Według mojej wiedzy tych firm było 111; ich listę otwierała Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” z Koszalina, a kończyła firma „Omega” z Warszawy. Jednocześnie chcę poinformować, że Agencja Rynku Rolnego proponowała sprzedaż opcji importowych w ramach kontyngentu celnego. Inaczej mówiąc, byłby ogłoszony pewien przetarg i mamy nadzieję - dotychczasowe przepisy na to nie pozwalały - że w przyszłości będziemy mogli wprowadzić tego typu formę udostępniania kontyngentów.</u>
          <u xml:id="u-182.7" who="#GabrielJanowski">Odpowiadając na pytanie drugie i trzecie chcę powiedzieć, że w 1992 r. zbiory zbóż były niższe o 7,9 mln ton w porównaniu do 1991 r. Oczywiście na tak znaczne obniżenie plonów wpłynęła głównie susza. Natomiast potrzeby krajowe kształtują się w wysokości: spożycie - 5,5 mln ton, spasanie - 15,5 mln ton, siew - 1,8 mln ton, przemysł - 0,4 mln ton, w sumie 23,2 mln ton. A więc import zbóż, zwłaszcza paszowych, jest konieczny przede wszystkim w celu poprawy krajowego bilansu zbożowo-paszowego i utrzymania poziomu produkcji zwierzęcej. Podaż zbóż z importu, w naszym przekonaniu, będzie tym samym oddziaływała hamująco na wzrost cen rynkowych. Import uruchamiany jest głównie w ramach kontyngentów bezcłowych, o czym mówiliśmy, przy preferowaniu ofert zakupów po możliwie najniższych cenach, stąd też ceny importowanego zboża powinny kształtować się nieco poniżej cen na rynku krajowym. Jednocześnie chcę powiedzieć, że obserwujemy większą racjonalizację wykorzystania zbóż zarówno na cele konsumpcyjne, jak i paszowe, co wpływa neutralizująco, żeby nie powiedzieć obniżająco, na ceny przetworów zbożowych i mięsa.</u>
          <u xml:id="u-182.8" who="#GabrielJanowski">W odpowiedzi na pytanie czwarte uprzejmie informuję, że zboże zakupywane przez agencję na uzupełnienie rezerw państwowych miało z góry ustaloną cenę maksymalną CIF i DAF, a więc na cenę w porcie i na granicy lądowej, co zmuszało importera do negocjowania najniższych możliwych cen kontraktowych oraz korzystania z programów dopłat eksportowych, zarówno z funduszów amerykańskich, jak i EWG.</u>
          <u xml:id="u-182.9" who="#GabrielJanowski">Natomiast jeżeli idzie o importerów nie związanych z Agencją Rynku Rolnego, to również działają w dostosowaniu do warunków rynkowych. Przy dużej konkurencji importerów możliwość realizowania nadmiernych zysków na rynku krajowym jest ograniczona. Jednocześnie agencja ogłosiła nową cenę interwencyjną na zboża, równą cenie rynkowej. Stwarza to alternatywę zakupu z rynku krajowego na odnowienie rezerw zbożowych. W wyniku tego nie zwiększył się jednak skup, co może świadczyć o faktycznym niedoborze zbóż, a nie o tym, że stosuje się zbyt niskie ceny. Również przedsiębiorstwa PZZ, oferując aktualnie wysokie ceny rynkowe, nie są w stanie zmobilizować odpowiedniej podaży zbóż na własne potrzeby. Dodatkowo chcę poinformować, że uruchomiono program zaopatrzenia w kukurydzę, co powinno ustabilizować rynek pasz. Nie muszę tu tłumaczyć, że wpłynie to na produkcję zwierzęcą, a tym samym na dochody uzyskiwane przez rolników, i zapewni - mam takie przekonanie - utrzymanie produkcji zwierzęcej, produkcji mięsa na wysokim poziomie, co z kolei odbije się pozytywnie na rynku konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-182.10" who="#GabrielJanowski">Jeżeli idzie o środki na import zbóż, to oczywiście pochodzą one z budżetu Agencji Rynku Rolnego, który to budżet corocznie jest ustalany przez Wysoką Izbę między innymi w celu dokonywania interwencyjnych zakupów, zarówno na rynku wewnętrznym, co jest oczywiste dla stabilizacji ceny wewnętrznej, jak i, w przypadkach nadzwyczajnych, a takim przypadkiem nadzwyczajnym był ubiegłoroczny nieurodzaj, również poprzez zakupy z zewnątrz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#HenrykBąk">Czy pan poseł pragnie postawić dodatkowe pytanie?</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#SławomirSzatkowski">Postawiłem pytanie dotyczące tego, że w okresie listopad-grudzień cena krajowego zboża wynosiła l750 tys. za tonę, a już w tym czasie za tonę importowanego zboża płacono ponad 2 mln. Chodzi mi o to, że rolnicy po prostu pomimo tego, że rok był suchy, trudny dla rolnictwa, nie dostali tej samej ceny, jaką płaciliśmy za importowane zboże, że tu działalność ministerstwa rolnictwa była opieszała, panie ministrze. O to mi chodziło, o opieszałość pana działania, o to, że w tym momencie minister rolnictwa nie zareagował, żeby naszym rolnikom zapłacić taką samą cenę, jaką się płaciło za zboże importowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#GabrielJanowski">Przykro mi w tym momencie to mówić, ale nie miałem sposobności, bo był pan nieobecny, odpowiedzieć panu 18 grudnia, kiedy po raz pierwszy pan składał to zapytanie. Wtedy wyjaśniłbym tę sprawę w kontekście tamtej sytuacji, a jak pan wie, w okresie od grudnia do lutego sytuacja się zmieniła. M.in. żeby przeciwdziałać tej tendencji, o której pan tutaj był łaskaw wspomnieć, wystąpiliśmy o nową cenę interwencyjną skupu zbóż i ona w tej chwili, jak pan wie, odpowiada praktycznie cenie wolnorynkowej. Nie była to zatem opieszałość, tylko po prostu działanie rozważne, zmierzające do tego, żeby stabilizować rynek zbóż, a nie doprowadzać do nadmiernego wzrostu ceny zboża czy do rozmaitych spekulacyjnych działań, w tym przypadku również importerów. Czyli nie była to opieszałość, ale pewna rozwaga, bo moją powinnością jako ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej jest, powiedziałbym, równomierne dbanie o interes rolników, oczywiście, ale również i konsumentów, bo przecież nie można powodować konfliktów między tymi dwiema grupami. Musi być tutaj harmonijne działanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#HenrykBąk">Proszę pana posła Marka Markiewicza, NSZZ „Solidarność”, o postawienie zapytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#MarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pytanie swoje kieruję do pana ministra sprawiedliwości w sprawie z pozoru tylko banalnej, a dotyczącej coraz bardziej powszechnego zjawiska pojawiania się wszelkiego rodzaju specjalistów medycyny niekonwencjonalnej, masażystów, okultystów i magnetyzerów, którzy wykonują czynności typowo medyczne, a konkretnie sprowadzające się do rozpoznawania chorób i terapeutyczne. Ostatnio pojawiła się nawet dość duża grupa osób z zagranicy o podobnych cechach, w tym grupa lekarzy mongolskich, chińskich, oferujących leczenie metodami niekonwencjonalnymi.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#MarekMarkiewicz">Pytanie sprowadza się do tego, czy obowiązuje ustawa z 28 października 1950 r., która powiada, że wykonywanie zawodu lekarza obejmuje rozpoznawanie, leczenie i zapobieganie chorobom, a także wydawanie orzeczeń lekarskich, co gdy zostanie dokonane przez osobę, która takich kwalifikacji lekarza nie posiada, jest wykroczeniem opisanym w art. 28 tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#MarekMarkiewicz">W rozporządzeniu ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 27 kwietnia powiada się, że jeżeli wnioskodawcą jest cudzoziemiec, obowiązany jest on uzyskać zezwolenie ministra zdrowia. Tymczasem jak się dowiaduję w Okręgowej Izbie Lekarskiej w Łodzi, która wielokrotnie występowała do prokuratury rejonowej w Łodzi ze wskazaniem na praktyki medyczne - jak np. obywatela P., który oferuje leczenie wszystkich chorób różnymi metodami; mogę załączyć prospekt reklamowy - prokuratura umarza za każdym razem postępowanie, kierując się przesłanką art. 26, a więc znikomym społecznym niebezpieczeństwem czynu. Ale co najciekawsze, asesor prokuratury rejonowej pisze tak: uznając jednak nawet, iż jego działanie stanowi naruszenie art. 26 ustawy o zawodzie lekarza, zważyć należy, iż na powyższe czynności terapeutyczne jest duże zapotrzebowanie społeczne; nie uczynił on dotychczas szkody żadnemu z pacjentów, a jak wynika z zeznań jego pacjentów, wręcz im pomagały zabiegi terapeutyczne - czym prokurator prokuratury rejonowej narusza w sposób oczywisty instrukcję nr 31 ministra zdrowia, który powiada: dla istnienia powyższych przestępstw jest przy tym bez znaczenia, czy sprawca rozporządza wiadomościami fachowymi, czy stosuje metody uznane przez wiedzę medyczną oraz czy konkretna jego czynność szkodzi zdrowiu pacjenta czy też jest dla jego zdrowia obojętna albo nawet korzystna.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#MarekMarkiewicz">Co więcej, gdy przedstawiciele Okręgowej Izby Lekarskiej występowali z zażaleniami do prokuratury, reakcją było wystąpienie pani prokurator rejonowej, która podjęła się badania kompetencji rzecznika Okręgowej Izby Lekarskiej oraz dochodzenia tego, czy stosowne wyciągi protokołów mocowały go do kontaktów z prokuraturą, w której to sprawie wyrażam najwyższe ubolewanie, składając je na ręce pana prokuratora generalnego.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#MarekMarkiewicz">Pytam zatem, czy prawo jasno określone obowiązuje? Czy prokuratura ma kompetencje dalej idące w ocenie zjawisk medycznych od organów samorządu lekarskiego? A pytam o to wszystko na godzinę przed debatą nad rządowym projektem ustawy o zwalczaniu konkurencji, z podpytaniem - tak można by to nazwać - czy organy państwa wzmagają nieuczciwą konkurencję w stosunku do osób, którym to samo państwo udziela zezwoleń i poręcza ich kwalifikacje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#HenrykBąk">Proszę zastępcę prokuratora generalnego pana Stefana Śnieżko o udzielenie odpowiedzi na to zapytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#StefanŚnieżko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na pytanie, czy obowiązuje przepis art. 26, w ogóle przepisy ustawy o zawodzie lekarza, odpowiadam: tak, obowiązuje. Natomiast jakby w zapowiedzi pytania było powiedziane, że mam się ustosunkować do praktyki działania organów wymiaru sprawiedliwości w zakresie właśnie stosowania tego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#StefanŚnieżko">Mógłbym powiedzieć, że resort wymiaru sprawiedliwości do tej pory nie miał sygnałów o tym, że istnieje jakaś praktyka, oprócz praktyki stosowania obowiązującego prawa. Natomiast co do poszczególnych przypadków, procedura przewiduje formę zaskarżania i kontrolowania tych decyzji przez organ wyżej stojący. Jest to bardzo dokładnie opisane w Kodeksie postępowania karnego. Generalnie zasada procedury karnej wygląda tak, że uprawniony organ ma suwerenne, niezależne, a czasami i niezawisłe prawo podejmowania decyzji, trafnych lub nietrafnych. Powinny one być trafne, ale właśnie od tego jest zasada instancyjności, żeby osoby, które są tym zainteresowane, w takim to trybie kwestionowały i podejmowały polemikę z nietrafnymi decyzjami.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#StefanŚnieżko">W związku z tym, że jakby z zapowiedzi pytania wynika, iż istnieją tu jakieś nieprawidłowości, mogę panu posłowi powiedzieć, że departament prokuratury zwrócił się do wszystkich prokuratorów wojewódzkich, zobowiązując ich do zbadania prawidłowości prowadzenia postępowań karnych z art. 26 ust. 1 cytowanej ustawy, dokonania oceny trafności podejmowanych w tych sprawach decyzji merytorycznych i nadesłania informacji na ten temat. Wyznaczony został termin przekazania tych informacji. Zostaną one niejako uogólnione i, rzecz jasna, w związku z zainteresowaniem zaprezentowanym przez pana posła udostępnione panu posłowi. Chodzi o analizę dotyczącą prawidłowości bądź nieprawidłowości praktyki i tego, co z tego wynika.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#StefanŚnieżko">Natomiast gdy chodzi o Łódź, to chciałbym powiedzieć, że zdążyliśmy zwrócić się do prokuratora wojewódzkiego w Łodzi o informacje, czy, w jakim zakresie i ile spraw tego rodzaju prowadzonych było w okręgu prokuratury łódzkiej. Z informacji wynika, że prowadzone było pięć postępowań w sprawach związanych z podejrzeniem naruszenia art. 26 ustawy o zawodzie lekarza. W dwóch sprawach skierowano akty oskarżenia, w jednej sprawie nastąpiło umorzenie warunkowe, w jednej sprawie nastąpiło umorzenie z powodu właśnie tego znikomego społecznego niebezpieczeństwa i w jednej sprawie nastąpiła odmowa wszczęcia postępowania przygotowawczego.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#StefanŚnieżko">Nie chcę się odnosić do poprawności i prawidłowości tych decyzji. Wracam do tego, co powiedziałem na początku - polemika z decyzją merytoryczną możliwa jest w drodze zaskarżania instancyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#HenrykBąk">Czy pan poseł pragnie postawić dodatkowe pytanie?</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#MarekMarkiewicz">Panie prokuratorze, rozumiem z tej wypowiedzi, że sprawa konfliktu między okręgową izbą lekarską a organami prokuratury będzie przedmiotem zainteresowania pana prokuratora. Rozumiem także, że zasadą jest uznawanie kwalifikacji poświadczonych przez państwo, natomiast przykłady nader daleko wychodzących ocen dokonywanych przez prokuratora uznajemy za dalekie od normy postępowania w państwie. Jak do tej pory bowiem ogromna masa lekarzy działa bezkarnie, z wyjątkiem rosyjskiego ginekologa, który został złapany na rozboju, więc to nie jest ta problematyka. W innych wypadkach jest to do tej pory działalność budząca duże oburzenie izb lekarskich i środowiska lekarskiego. I tylko dlatego ośmieliłem się zwrócić uwagę na to panu prokuratorowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo, panie prokuratorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#StefanŚnieżko">Cóż, powtarzam, że rzecz zostanie zbadana. Natomiast, jeżeli wolno, chciałbym wyrazić pewnego rodzaju wątpliwość, czy Sejm jest najwłaściwszym miejscem do kwestionowania poszczególnych decyzji merytorycznych, podejmowanych w ramach obowiązującego prawa, nawet jeżeli te decyzje są nietrafne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu prokuratorowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#MarekMarkiewicz">Tu odpowiem, panie prokuratorze. Na godzinę przed rozpatrywaniem rządowego projektu ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, w której wyłącza się działanie z urzędu organów państwa, ten przykład jest klasycznym dowodem na to, że ustawa jest za wąsko pomyślana. I tylko tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panom.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#HenrykBąk">Proszę panią posłankę Wiesławę Ziółkowską z Unii Pracy o postawienie zapytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WiesławaZiółkowska">Czy rządowi jest znana - jeśli tak, to jak ją ocenia - sytuacja rodzin niepełnych i wielodzietnych? Chodziłoby mi o udzielenie konkretnej odpowiedzi na następujące pytania: Jaka jest sytuacja dochodowa tych rodzin? Ile rodzin osiąga dochód w wysokości minimum socjalnego albo niższy? Ile z tych rodzin korzysta z pomocy społecznej? Jaka jest wielkość tej pomocy? Czy Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej ocenia, że środki w tegorocznym budżecie przeznaczone na pomoc społeczną są w takiej wysokości, aby chociaż na poziomie roku ubiegłego - z uwzględnieniem inflacji i wzrostu kosztów utrzymania - móc pomóc tym rodzinom i czy uważa za konieczne udzielenie takiej pomocy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#HenrykBąk">Proszę pana ministra pracy i polityki socjalnej Jacka Kuronia o udzielenie odpowiedzi na to zapytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#JacekKuroń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o sytuację rodzin wielodzietnych i niepełnych, to jest ona oczywiście bardzo zła. Z danych GUS z 1991 r. dotyczących analiz budżetów rodzinnych - te dane są najbardziej precyzyjne - wynika, że jeśli chodzi o rodziny z trójką dzieci, to 40% takich rodzin znajduje się w tzw. pierwszym kwintylu. To znaczy, żeby nie używać tego słowa, będę mówił o najniższej grupie dochodowej - to jest 20% rodzin o najniższych dochodach; te dochody stanowią 45% średniej płacy. Przy czym, jak mówię, dotyczy to 40% rodzin z trójką dzieci i 70% rodzin z czwórką dzieci i więcej. Jeszcze gorsza jest sytuacja wielodzietnych rodzin emeryckich. Tu odpowiednie liczby są następujące: 70% rodzin z trójką dzieci i 84% z czwórką i więcej. Przy czym te rodziny emeryckie to już są w znacznej części rodziny niepełne. Rodziny niepełne w 1991 r. stanowiły 30% tej najniższej grupy dochodowej, podczas gdy już rodziny niepełne wielodzietne to jest bardzo wielka grupa - odpowiednio 80% i 92 czy 93%. Tak jest, jeżeli chodzi o stan na 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#JacekKuroń">Z 1992 r. tych danych jeszcze nie mamy, ale wszystko wskazuje na to, że sytuacja się pogorszyła, bo cecha wielodzietności i niepełności to jest ta cecha, która szczególnie ciąży na dochodowości, a dochodowość w rodzinach w 1992 r. ogólnie się obniżyła, w związku z tym oczywiście wszystkie te liczby odpowiednio wzrosły. My w porozumieniu z GUS, a ściślej - GUS w porozumieniu z nami powołał taką grupę, która ma bardzo dokładnie, jak się to teraz uczenie mówi, monitorować sytuację najuboższych rodzin, a więc właśnie głównie rodzin wielodzietnych i niepełnych, ponieważ ta najniższa grupa dochodowa w ponad 90% to są rodziny wielodzietne i niepełne oraz niepełne wielodzietne; to, jak widać z tych liczb, jest szczególnie poważna sprawa. Tak że będziemy mieli te dane stosunkowo szybko, szybciej niż przy normalnej procedurze. Wszczęliśmy takie właśnie prace i będziemy mogli jakoś do tej sytuacji się odnosić.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#JacekKuroń">Oczywiście to odnoszenie się jest bardzo trudne. W 1992 r. ta sytuacja wyglądała w ten sposób, że ze świadczeń społecznych korzystało 280 tys. rodzin niepełnych oraz 350 tys. rodzin wielodzietnych. I tutaj jest bardzo ciężko w ogóle odnieść to do liczby rodzin, bo tu znowu musimy się odwołać do danych ze spisu powszechnego z 1988 r., które to dane wzajemnie do siebie, do tego układu nie „przylegają”. Ale odnosząc te dane do tamtych, to jest to odpowiednio połowa. Tu jeszcze muszę dodać, że z pomocy gminnej, z tych zasiłków celowych korzystało dodatkowo 500 rodzin. To znaczy byłaby to połowa, ale tych wszystkich liczb nie można dodawać wprost, bo wprawdzie one są od siebie niezależne, ale niezwykle często jest tak, że ktoś korzysta z jednego zasiłku, z drugiego zasiłku i z zasiłku celowego. Tak że tych liczb, które będę teraz podawał, nie można sumować i określić, jaka to jest liczba rodzin. Jest to więc - nawet odnosząc to do tamtej grupy rodzin - oczywiście znacznie mniej niż połowa. Przy czym oczywiste jest, że w tych rodzinach dochody z zasiłków stanowią wysoki procent dochodów w ogóle; to zrozumiałe, bo tam wchodzi zasiłek rodzinny przy niskim dochodzie. Zasiłek rodzinny we wszystkich rodzinach wielodzietnych stanowi 16%, a w rodzinach najuboższych ponad 20%. Natomiast w ogóle wszelkie świadczenia z pomocy społecznej w różnych formach stanowiły w ubiegłym roku 36% dochodów rodziny w rodzinach z czwórką dzieci i więcej oraz 30% w rodzinach z trójką dzieci. Jak mówię, główną pozycję stanowi tu zasiłek rodzinny, ale on przekracza 20%, więc jest tam oczywiście udział tych zasiłków z pomocy społecznej, przy czym zasiłek stały dla osoby niepracującej lub rezygnującej z pracy w celu wychowywania dziecka - takich rodzin było ok. 60 tys. - to jest, proszę państwa, 28% średniej płacy. W dniu 1 grudnia było to 870 tys. zł. Zasiłek okresowy dla osób, w rodzinach których dochód nie przekracza najniższej emerytury, a które znajdują się przejściowo w okolicznościach, które wymagają pomocy, stanowi do 28%, bo zasiłek ten jest „negocjacyjny”, jego wysokość ustala się na takim poziomie, jaki jest konieczny. Z naszych danych wynika, że udzielono 700 tys. takich zasiłków 700 tys. rodzin, co jest liczbą większą niż liczba rodzin objętych pomocą, a to dlatego że, jak mówiłem, może się zdarzyć tak, że w jednej rodzinie pobierane są dwa zasiłki.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#JacekKuroń">Dalej, zasiłki celowe, wypłacane ze środków własnych gminy. Mogą być zasiłki pieniężne, rzeczowe, ubrania, kolonie, itd., itd. Liczba rodzin korzystających z tych zasiłków wynosi, jak mówiłem, od 500 tys. do miliona.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#JacekKuroń">Tak wygląda obecnie sprawa zasiłków. Staramy się badać bardzo dokładnie sposób ich udzielania, chcemy bowiem mieć znacznie bardziej precyzyjny obraz niż ten, który prezentuję państwu. Sporządzamy też mapę nakładania się zasiłków. Chcę tu podkreślić, że my tego nakładania się zasiłków nie traktujemy jako patologii i uważamy, że pracownik socjalny może ze względu na trudną sytuację rodziny skorzystać z możliwości udzielenia różnego rodzaju zasiłków. Taka mapa nakładania się zasiłków niebawem będzie gotowa.</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#JacekKuroń">Nasuwa się pytanie, czy to jest dużo, czy mało? To jest w ogóle mało. To jest zbyt mało, żeby przy wzrastających kosztach utrzymania można było powiedzieć, że zaspokoiliśmy potrzeby społeczne. Planujemy podjęcie różnych działań, ale teraz stoimy wobec pewnego bardzo trudnego problemu, mianowicie jeśli chodzi o zasiłek rodzinny - który, niestety, jest już drugi rok zamrażany - chcielibyśmy przyjąć taką zasadę, że wypłacany byłby on rodzinom, w których dochód na głowę wynosiłby 60 bądź nawet 50% średniej płacy i mniej. Przy czym, żeby ten system mógł w ogóle sprawnie funkcjonować, należałoby się opierać na składanych oświadczeniach. Czy oświadczenia te będą wiarygodne? Ja osobiście jestem przekonany, że będą wiarygodne i że poza przypadkami „na granicy” wiarygodności będą traktowane poważnie.</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#JacekKuroń">Chcieliśmy zwiększyć zasiłek na czwarte dziecko, bo to jest właśnie ta sytuacja krytyczna, i - w perspektywie - na trzecie dziecko. Jeśli chodzi o zasiłek dla samotnej matki, który należałoby zwiększyć, to pojawia się tu wielki problem. Polega on na tym, że za samotną matkę uważana jest matka, która jest formalnie zarejestrowana jako samotna, np. wskutek rozwodu, gdy tymczasem ogromna liczba samotnych matek to kobiety porzucone przez mężów bez formalnego rozwodu, a niekiedy zmuszone mieszkać nadal z mężami alkoholikami, którzy są dla nich dodatkowym obciążeniem. To jest problem, który rozstrzygnąć można znowu tylko przez dokładny wywiad pomocy społecznej. Stąd pojawia się propozycja, aby przynajmniej część pieniędzy, które zaoszczędzilibyśmy wskutek zmiany zasady przyznawania zasiłków rodzinnych i które tak czy inaczej musielibyśmy wyłączyć z funduszu ZUS, przeznaczyć na pomoc społeczną i po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu wspierać te samotne matki, które naprawdę potrzebują pomocy. Spośród tych niepełnych rodzin 30% znajduje się w grupie o najniższych dochodach, a zatem problem ten dotyczy części tych rodzin - wprawdzie istotnej, ale tylko części. Sam fakt, że matka jest samotna, nie jest czynnikiem decydującym. Tak więc sprawa ta jest bardzo trudna.</u>
          <u xml:id="u-199.7" who="#JacekKuroń">Pani poseł Ziółkowska pyta, czy wystarczy środków na tę pomoc. Na to pytanie nie mogę pani poseł odpowiedzieć. Zawsze będzie za mało pieniędzy. Jest to sytuacja niezwykle trudna. Jako członek rządu, który ten budżet przedstawia, powiem tylko, że „ugnietliśmy” ten budżet tak, jak mogliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#HenrykBąk">Czy pani poseł pragnie postawić dodatkowe pytanie?</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WiesławaZiółkowska">Zauważyłam, że pan minister ma przygotowaną jakąś notatkę. Chciałabym prosić o udostępnienie mi jej, ponieważ tych liczb jest sporo, a ja chciałabym je sobie szczegółowo przeanalizować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#JacekKuroń">Czy mogłaby pani poseł zaczekać godzinę czy dwie, bo w tej chwili nie mam takiej notatki. Mam tylko wypisane różne dane, z których korzystałem. Poproszę o sporządzenie takiej notatki i przekazanie jej pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WiesławaZiółkowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WiesławaZiółkowska">Niedługo będziemy podejmowali szereg decyzji dotyczących systemów podatkowych i dlatego warto by było, żeby Wysoka Izba miała możliwość zapoznania się również z tym materiałem. Czasami bowiem wydaje mi się, że podejmując decyzje tutaj, w Sejmie, odrywamy się od realiów i przytaczamy przykłady wyrywkowe, a nie takie, które obrazują całą sytuację, jaką tutaj przedstawił pan minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#HenrykBąk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#HenrykBąk">Pan poseł Jan Kulas postawił zapytanie w sprawie wyjaśnienia przyczyn odwołania Janusza Daszczyńskiego z funkcji dyrektora Gdańskiego Ośrodka Telewizyjnego. To zapytanie, panie pośle, zostanie umieszczone na najbliższym posiedzeniu za tydzień i wtedy będzie udzielona odpowiedź. Dobrze?</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#HenrykBąk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#HenrykBąk">Proszę o postawienie zapytania panów posłów Krzysztofa Ibisza i Adama Piechowicza z Koła Poselskiego „Spolegliwość”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#KrzysztofIbisz">Zapytanie skierowaliśmy do pana ministra finansów Jerzego Osiatyńskiego. W świetle oświadczenia, w którym pan minister wyraźnie stwierdził, iż przewiduje w bieżącym roku wzrost płac realnych pracowników produkcyjnych o 4%, pragniemy postawić następujące pytanie: Jakie są w tym zakresie przewidywania dotyczące rencistów i emerytów, a w szczególności, jakie rząd przewiduje skutki obniżenia bazy wyjściowej dla waloryzacji, przy równoczesnym zatrzymaniu jej rozmiaru i przewidywanym wzroście cen minimalnych lekarstw, likwidacji części zniżek kolejowych, podwyżek komornego, opłat za gaz, elektryczność itp., czyli świadczeń, z których nie można rezygnować? Opłaty te wyraźnie obciążają budżet emerytów i praktycznie podwyżki te nie zostaną im zrekompensowane, a więc ich stopa życiowa znacznie się obniży w stosunku do pracowników budżetowych i produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#KrzysztofIbisz">Drugie pytanie: W jaki sposób rząd zamierza rekompensować ZUS wydatki z tytułu przechodzenia na wcześniejsze emerytury osób, które pozostają teraz bez pracy?</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#KrzysztofIbisz">I trzecie pytanie: Jakie zostaną podjęte działania w celu zrekompensowania emerytom i rencistom ograniczenia ich uprawnień w sferze życia społecznego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#HenrykBąk">Proszę panią podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Helenę Góralską o udzielenie odpowiedzi na to zapytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#HelenaGóralska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o pytanie pierwsze, to proponowane przez rząd ograniczenie podstawy waloryzacji do 91% nie oznacza, że świadczenia, czyli emerytury i renty, będą komukolwiek obniżane. Oznacza to po prostu tylko tyle, że podwyżki, które automatycznie wiążą wzrost emerytur i rent ze wzrostem przeciętnej płacy w całej gospodarce, będą nieco niższe niż przy zachowaniu 100% waloryzacji. Co więcej, ta propozycja rządowa zakładała - i w takiej formie też została ona wczoraj przyjęta przez komisję budżetową - dalsze waloryzowanie minimalnych emerytur i rent przy zastosowaniu wskaźnika 100%, a to dlatego, by była zachowana szczególna ochrona świadczeń najniższych.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#HelenaGóralska">Oczywiście mimo tych wszystkich działań może się zdarzyć i zdarza się, niestety, jak mówił o tym przed chwilą pan minister Kuroń, że wiele rodzin znajduje się rzeczywiście w trudnej sytuacji. W ramach tych skromnych środków podejmowane są różne działania, ale, jak było tu powiedziane, zawsze tych środków jest za mało. Środki te są również przeznaczane na pomoc rodzinom emerytów i rencistów. To tyle jeśli chodzi o pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#HelenaGóralska">Natomiast jeśli chodzi o drugie pytanie, to znaczy, w jaki sposób rząd zamierza rekompensować ZUS wydatki z tytułu wcześniejszego przechodzenia na emeryturę osób pozostających bez pracy, to chciałabym wyjaśnić, że obecnie już od trzech lat obowiązuje rozporządzenie Rady Ministrów ze stycznia 1990 r. umożliwiające wcześniejsze przechodzenie na emeryturę pracownikom zwalnianym z pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy. To dotyczy tych pracowników, którzy mają bardzo długi staż pracy - w wypadku mężczyzn 40 lat, w wypadku kobiet 35 lat. I to jest jedyny taki przepis który, można mówić, dotyczy wcześniejszego przechodzenia na emeryturę bezrobotnych, bo żadne inne rozwiązanie w tym zakresie nie istnieje. Tak jak wszystkie emerytury i renty, również emerytury wcześniejsze wypłacane są z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - gwarantem tych wszystkich wypłat jest skarb państwa. I tak to właśnie przewiduje ustawa z 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych, w której wymienia się, jakie są dochody Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a więc są to: składki, dotacje tzw. celowe i uzupełniające; te ostatnie są przewidziane w budżecie wówczas, jeżeli składki nie wystarczają na pokrycie wszystkich wydatków. W budżecie na 1993 r., kiedy całość wydatków z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ma wynosić prawie 260 bln zł, 73 420 mld zł przewiduje się na dotacje i z tego lwia część, czyli 55,5 bln zł, jest właśnie dotacją uzupełniającą. Zatem zgodnie z ustawą o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych, która mówi, że państwo gwarantuje wypłatę świadczeń z ubezpieczenia społecznego, pokryte są wszystkie wydatki Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i nie ma tu żadnych odrębnych zasad rekompensowania wydatków. To jeśli chodzi o drugie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#HelenaGóralska">Czy mogłabym prosić o powtórzenie trzeciego pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#KrzysztofIbisz">Proszę, pytanie było tak sformułowane: Jakie kroki zostaną przedsięwzięte dla zrekompensowania emerytom i rencistom ograniczenia ich uprawnień w sferze życia społecznego? Jeżeli mogę jeszcze dodać słowo do tego pytania, to jakie działania zamierza podejmować rząd, by pozycja społeczna emerytów i rencistów nie uległa radykalnemu obniżeniu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#HelenaGóralska">Pan wybaczy, panie pośle, ale nie zauważyłam, by podejmowano jakiekolwiek kroki zmierzające do ograniczenia emerytom ich uprawnień do funkcjonowania w normalnym życiu społecznym, tak że trudno mi odpowiedzieć na to pytanie, a może rzeczywiście się nie rozumiemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#HenrykBąk">To już jako dodatkowe pytanie.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#HenrykBąk">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#AdamPiechowicz">Otóż, jak rozumiem pozycję społeczną, chodzi dokładnie o warunki ekonomiczne, które się pogarszają. I nieprawdą jest to, co sugerowała pani w swojej odpowiedzi na pierwsze pytanie, że waloryzacja w wysokości 91%, tudzież 100% w wypadku tych najuboższych, to jest pełna rekompensata, bo tak nie jest. Po prostu ta podstawa pod koniec roku jest już tak mocno zdewaluowana, że nawet jej waloryzacja nie oddaje tego, co powinna, ponieważ poziom życia i status społeczny człowieka, który przeszedł na emeryturę nie w tym roku, kiedy to jeszcze w miarę wysoka była średnia jego zarobków, tylko przykładowo 5 czy 10 lat temu, obniżają się - i o to właśnie chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#HenrykBąk">Panie pośle, pan wyraził tu swój pogląd, a chodzi o to, by pan sformułował to dodatkowe pytanie do pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#KrzysztofIbisz">Teraz właśnie sformułowaliśmy pytanie: Jakie rząd zamierza podejmować działania, aby pozycja społeczna - wyjaśniliśmy, jak ją rozumiemy - emerytów i rencistów nie uległa radykalnemu obniżeniu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#HelenaGóralska">Jeżeli pozycję społeczną pan poseł rozumie jako sytuację materialną, to właśnie jednym z takich działań, które zapobiegają pogarszaniu się sytuacji materialnej jest wprowadzony w 1990 r., a modyfikowany właśnie, mechanizm automatycznych podwyżek emerytur i rent wraz ze wzrostem przeciętnej płacy. Przedtem takiego mechanizmu nie było. Jest to mechanizm, który chroni wysokość świadczeń, chociaż, być może, w sposób niepełny, i nie pozostawia w tym zakresie żadnej dowolności. Po prostu, jeżeli płace wzrosną między kwartałami w określonym stopniu, wówczas automatycznie dokonywane są podwyżki wszystkich emerytur i rent i nie ma tu żadnego elementu uznaniowości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#KrzysztofIbisz">Jeszcze, jeżeli można, bo pani pominęła...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#HenrykBąk">Panie pośle, nie ma dyskusji. Wyraziłem zgodę na dwa dodatkowe pytania, no, ale w drodze wyjątku dopuszczam i to trzecie.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#KrzysztofIbisz">To nie jest trzecie pytanie, tylko pani pominęła w swojej odpowiedzi sam jakby nagłówek naszego pytania. A chodzi o to, jak pani postrzega sytuację w świetle oświadczenia, w którym pan minister wyraźnie stwierdził, iż przewiduje w bieżącym roku wzrost realnych płac pracowników produkcyjnych o 4%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#HelenaGóralska">Panie pośle, ponieważ wzrost emerytur i rent automatycznie jest powiązany ze wzrostem przeciętnej płacy w gospodarce, to w zależności od tego, w jaki sposób ukształtują się płace pracowników w sferze budżetowej, taki będzie wskaźnik wzrostu przeciętnej płacy i automatycznie ten wskaźnik przenosi się na waloryzację emerytur i rent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję pani podsekretarz stanu.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#HenrykBąk">Dziękuję panom posłom.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#HenrykBąk">Proszę pana posła Marka Kłoczko o postawienie zapytania, Polski Program Liberalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MarekKłoczko">W dniu 11 grudnia 1992 r. prezes NBP pani Hanna Gronkiewicz-Waltz wydała zarządzenie w sprawie form i trybu przeprowadzania rozliczeń pieniężnych za pośrednictwem banków, które, likwidując formułę czeków potwierdzonych, zdecydowanie wpłynęło na pogorszenie jakości obsługi podmiotów gospodarczych przez banki.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#MarekKłoczko">Mam pytanie: Jakie działania, praktyczne a nie deklaratywne, proponuje pani prezes dla usprawnienia obsługi bankowej podmiotów gospodarczych, zapewniające możliwość dokonywania obrotu bezgotówkowego w terminach adekwatnych do potrzeb gospodarczych - tj. powiedzmy jeden, dwa, trzy dni - i kiedy zostanie przywrócona instytucja czeku potwierdzonego? Jeśli chodzi o zarządzenie znoszące de facto funkcjonowanie czeków, to - przynajmniej jak można zrozumieć z wypowiedzi (a ostatnio było ich sporo w prasie) wysokich rangą funkcjonariuszy Narodowego Banku Polskiego - różne były przyczyny zlikwidowania tej formy rozliczeń. Przede wszystkim powoływano się na fakt, że zdarzały się fałszerstwa czeków, i jakby ten fakt powinien skłonić bank do wycofania z obrotu pieniądza, tym bardziej że - jak podawała prasa - w roku ubiegłym naliczono tego około 4–6 mld. Nie wiem, czy w skali obrotów jest to dużo czy mało, natomiast sądzę, że jest i była w praktyce stosowana przez urzędników bankowych, którzy prawidłowo wypełniali swoje obowiązki, bardzo prosta formuła - po prostu sprawdzano te czeki drogą telefoniczną i dopóki to nie nastąpiło, czek nie był rozliczony.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#MarekKłoczko">Jako inną przyczynę podawano fakt, że te czeki stanowiły niecałe 5% obrotu pieniężnego. Oczywiście, w skali całej gospodarki tak, niemniej jeżeli weźmiemy pod uwagę pozycję małych i średnich przedsiębiorstw, których w tej chwili są setki tysięcy, to obrót tymi czekami, obok obrotu gotówkowego, był jedną z głównych form rozliczeń - stanowiły one nieraz 80–90% ogółu rozliczeń.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#MarekKłoczko">Przytaczano jako następny argument, że takich rozwiązań nie ma w krajach o rozwiniętych gospodarkach rynkowych. Tu nasuwa się pytanie, i może jest na nie odpowiedź, w jakim kraju o rozwiniętej gospodarce rynkowej realizacja prostego przelewu między bankami, nawet w tym samym mieście, trwa tydzień albo dłużej, nie mówiąc o tym, że nieraz to trwa dwa czy trzy tygodnie. Dlatego powoływanie się na kraje, gdzie te rozliczenia odbywają się w ciągu jednego czy pół dnia, wydaje się niezwykle bałamutne. I może nawet nie tyle chodzi o samo wycofanie czeków potwierdzonych, które niezwykle istotnie dotyka przede wszystkim małe i średnie przedsiębiorstwa, ale to również doprowadza do takich drastycznych sytuacji, jak chociażby sprzeczność między rozporządzeniem pani prezes a rozporządzeniem prezesa Głównego Urzędu Ceł, który nakazywał wręcz płacenie cła na granicy w formie czeku potwierdzonego bądź gotówki. W momencie wycofania czeków potwierdzonych następuje, powiedzmy sobie, ożywiony ruch na rynku firm, które zabezpieczają transport gotówki, albowiem przedsiębiorcy muszą wysyłać ludzi z walizkami pieniędzy, by opłacić cło na granicy. Chodzi raczej o to, jaki wiarygodny program jest w stanie przedstawić Narodowy Bank Polski dla zapewnienia realizacji transakcji bezgotówkowych w, jak powiedziałem, adekwatnym do potrzeby gospodarczej czasie; jak posunięcie zawarte w cytowanym przeze mnie zarządzeniu ma się do wzmocnienia roli obrotu bezgotówkowego i niedopuszczania do zwiększania skali - i tak nadmiernej - obrotu gotówkowego w naszej gospodarce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#HenrykBąk">Proszę I zastępcę prezesa Narodowego Banku Polskiego pana Witolda Kozińskiego o udzielenie odpowiedzi na to zapytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WitoldKoziński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czek potwierdzony jako forma rozliczeń nie został zniesiony. Zniesiono czek gwarantowany, z powodów o których za chwilę powiem.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#WitoldKoziński">Pragnę jednak przede wszystkim w bardzo skrótowy sposób odnieść się do genezy tego zarządzenia. Otóż można powiedzieć, że powszechnym żądaniem banków polskich była zmiana sposobu rozliczeń czeków, przede wszystkim potwierdzonych i gwarantowanych. Wprowadzona zmiana polega na tym, że czek podany do banku wierzyciela we wcześniej obowiązującym systemie rozliczeń był natychmiast honorowany. To oznaczało, że bank podawcy czeku wypłacał stosowną sumę bez sprawdzenia, co się dzieje na koncie trasata, tzn. dłużnika, wystawcy czeku. Otóż tego rodzaju procedura była źródłem największej afery ubiegłego roku, tzw. afery Art „B” i tzw. oscylatora, gdzie w bezwzględny sposób wykorzystano wyraźne luki w organizacji obrotu pieniężnego. Obecnie w myśl zarządzenia z 11 grudnia ub. r. czek potwierdzony, czek rozrachunkowy zanim zostanie zrealizowany, musi mieć swój odpowiednik, jeśli chodzi o sumę wystawioną na tym czeku, na rachunku dłużnika. Wobec tego przedłożonego czeku nie realizuje się natychmiast, ale po sprawdzeniu stanu rachunku wystawcy, trasata czeku. I to jest właśnie przedmiot kontrowersji.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#WitoldKoziński">Jeśli chodzi o system bankowy, istotnie jest to standard obowiązujący na całym świecie. Nigdzie nie uzna się czeku, zanim nie sprawdzi się, co się dzieje na rachunku dłużnika, tylko odwrotnie - obciąża się rachunek dłużnika i realizuje się czek.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#WitoldKoziński">To zarządzenie, jeśli chodzi o banki, spotkało się z powszechnym zrozumieniem i poparciem. Nic dziwnego, ponieważ jak pan poseł stwierdził, tylko Powszechna Kasa Oszczędności - Bank Państwowy w roku ubiegłym poniosła straty rzędu od 4 do 6 mld zł. Sądzę, że w skali całego systemu bankowego są to dziesiątki miliardów zł, które należą do społeczeństwa: podmiotów gospodarczych, osób fizycznych, a zapewne i do nas samych. Konstytucyjnym obowiązkiem banku centralnego było zatem położenie kresu procedurom kryminogennym. Nie ulega jednak wątpliwości, że istotnie - przyznaję - ta zmiana została bardzo źle odebrana, jeśli chodzi o klientów banków komercyjnych. Chcę jednak bardzo wyraźnie powiedzieć, że zarządzenie prezesa NBP nie tylko w tej, ale i w innych sprawach tworzy jedynie ramy, w których mają się poruszać banki komercyjne na zasadach między sobą uzgodnionych. Jeśli więc - czytałem o tym - prezes jakiegoś banku komercyjnego stwierdza, że konsekwencją wprowadzenia tej zmiany sposobu rozliczeń jest 3-tygodniowy cykl rozliczenia czeku potwierdzonego, to oznacza to więcej niż brak odpowiedzialności, to po prostu oznacza niewiedzę. Nie jest bowiem prawdą, że związanym z ruchem czeków potwierdzonych transferom pieniądza nie może towarzyszyć przekaz telegraficzny - jak najbardziej może. Jeśli więc bank potrafi korzystać z faxów czy z przekazu telegraficznego, to jest w stanie załatwić w ciągu jednego dnia sprawę podawcy czeku. Bardzo proszę, mogę podać przykład. Dzisiaj rozmawiałem z prezesem jednego z banków komercyjnych - Kredyt Banku. Zapytany, ile trwa obsługa czeku, odpowiedział, że dwa dni. W jaki sposób to robi? Zdążył zorganizować pocztę międzybankową. To oczywiście obciąża klienta - naturalnie, że tak - bank każe sobie za to płacić. Sądzę jednak, że przy sumach związanych z obrotem czekowym to nie jest wielki pieniądz. Uważam więc, że banki komercyjne, zarządy tych banków, jeśli tylko są dostatecznie sprawne, z pewnością potrafią znaleźć rozwiązania w sprawie, w której pan poseł wniósł interpelację.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#WitoldKoziński">Jeśli chodzi o program, który mógłby zasadniczo usprawnić obrót nie tylko czekami potwierdzonymi, rozrachunkowymi, ale i instrumentów papierowych w ogóle, to nie później niż z dniem 31 marca rusza system Krajowej Izby Rozliczeniowej. To jest rewolucja w sposobie rozliczeń międzybankowych. Te rozliczenia przenosi się jak gdyby ze szczebla banku centralnego na szczebel, czy szczeble, banków komercyjnych. Od połowy listopada testuje się pocztę organicznie związaną tylko z bankowymi regionalnymi izbami rozliczeniowymi i Krajową Izbą Rozliczeniową, której zadaniem jest sprawna dystrybucja instrumentów papierowych. Jeśli więc uda się sprawnie wdrożyć system nowych rozliczeń - chcę z całą otwartością powiedzieć, że bank centralny jest do tego całkowicie przygotowany; stworzyliśmy nowy, całkowicie skomputeryzowany departament, oczekujemy pełnej gotowości także od swoich kolegów, banków komercyjnych - to powinno to pozwolić na znaczne ograniczenie uciążliwości wynikających z nowego sposobu rozliczeń pieniężnych. Mam nadzieję, że tak będzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#HenrykBąk">Panie pośle, czy pan pragnie zadać dodatkowe pytanie?</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Kłoczko: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MarekKłoczko">Otóż dodatkowe pytanie brzmi następująco: Dlaczego wobec tego, w świetle wypowiedzi pana prezesa, w sposobie działania prezesa Narodowego Banku Polskiego nie ma pozytywnego podejścia do rozwiązywania istniejących problemów, a dominuje podejście negatywne?</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#MarekKłoczko">Po pierwsze, sądzę, że nie wszystkie przytoczone przez pana prezesa informacje pokrywają się z praktyką stosowaną przez banki. Otóż to nieprawda - przynajmniej jeśli chodzi o działalność znanych mi banków; mogę powiedzieć, jakich banków to dotyczy - że czek był uznawany w momencie jego złożenia. Praktycznie wyglądało to tak, że urzędnik bankowy przyjmował czek, prosił o dzień zwłoki na telefoniczne sprawdzenie stanu konta i dopiero wówczas uznawano ten czek. Oznacza to, iż duże pole do nadużyć, o których pan prezes mówił, być może istniało faktycznie znacznie wcześniej, a nie po wyciągnięciu pewnych wniosków z afery Art „B”.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#MarekKłoczko">Po drugie, oczywiście istnieją także inne formy przekazu pieniędzy, chociażby przekaz telegraficzny, nie mówiąc o tym, że koszty tego są trochę wyższe. Dlaczego wobec tego zmniejsza się liczbę tak naprawdę praktycznie możliwych form korzystania z przelewów bezgotówkowych?</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#MarekKłoczko">Trochę mnie zdziwiła wypowiedź pana prezesa, który powiedział, iż tak w zasadzie to wina leży po stronie banków, że nie potrafią się dostosować. A co klienci mają robić? Niech poczekają, może się banki dostosują. Dlaczego wobec tego, jeżeli od 30 marca mają być wprowadzone istotne zmiany - o których pan prezes powiedział, że jeszcze nie wiemy, czy uda się je wdrożyć i jakie będą ich skutki - Narodowy Bank Polski nie wydaje tego typu zaleceń po wypróbowaniu nowych form, które ułatwią życie podmiotom gospodarczym, a czyni to wcześniej, w pełni obciążając podmioty gospodarcze kosztami tej operacji?</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#MarekKłoczko">Pan prezes był uprzejmy powołać się na aferę Art „B”. Myślę, że to zarządzenie, jeśli chodzi o jego skalę gospodarczą, przekracza zasięg afery Art „B”. Dlaczego? Albowiem wydłuża obieg środków finansowych pomiędzy podmiotami o dobrych kilka czy kilkanaście dni, blokuje płynność gotówkową wielu firm, ogranicza ich rozwój, co przyczynia się do wyhamowywania naturalnych procesów gospodarczych. Nie zostałem więc przekonany i w związku z tym nie do końca rozumiem, dlaczego Narodowy Bank Polski nie wprowadza rozwiązań pozytywnych przed wycofaniem rozwiązań, co do których są mniej lub bardziej uzasadnione - twierdzę jednak, że mniej uzasadnione - zastrzeżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#HenrykBąk">Panie pośle, to był bardzo długi wywód, zawarł pan w nim kilka pytań. Prosiłbym bardzo o skracanie wypowiedzi, ponieważ pozostało jeszcze jedno zapytanie, które również powinniśmy rozpatrzyć.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#HenrykBąk">Proszę bardzo, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WitoldKoziński">Z pewnością nie było to jedno pytanie, było ich więcej. Rozumiem, że są dwie zasadnicze sprawy - ta związana z liczbą sposobów rozliczeń bezgotówkowych i druga, dotycząca adaptacji (w sensie pozytywnych czy też negatywnych skutków) Narodowego Banku Polskiego do proponowanych i dokonujących się zmian.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#WitoldKoziński">Jeśli chodzi o pierwszą sprawę, liczba instrumentów obrotu bezgotówkowego zmalała dokładnie o jeden, tzn. o czek gwarantowany. Natomiast czeki rozrachunkowe, przelew i akredytywa zostały utrzymane z pewnymi drobnymi modyfikacjami polegającymi np. na tym, że akredytywa nie obowiązuje w ciągu 30 dni, tylko tylu dni, na ile umówią się klient i bank. Czek gwarantowany zaś jest - a raczej był - formą wybitnie kryminogenną. W wypadku czeku potwierdzonego bank wystawcy czeku blokował stosowną sumę na nie oprocentowanym rachunku, w wypadku czeku gwarantowanego bardzo często w ogóle nie stosowano takiej praktyki. Była to kwestia zależna od uznania banku - czy blokuje taką sumę, czy wchodzi na hipotekę, czy też nie czyni nic, tylko wystawia książeczkę czeków gwarantowanych.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#WitoldKoziński">Nie mogę zatem, pozwoli pan poseł, zgodzić się z panem, że liczba instrumentów obrotu bezgotówkowego została radykalnie zmniejszona i że to zmniejszenie komukolwiek zagraża. Przeciwnie, uważam, że wzrósł stopień bezpieczeństwa obrotów.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#WitoldKoziński">Jeśli chodzi o wspomnianą kwestię adaptacji banku centralnego, trzeba ją chyba ocenić pozytywnie. Nie można wprowadzać Krajowej Izby Rozliczeniowej ani nowego sposobu rozliczeń pomiędzy bankami na bazie regionalnych izb rozliczeniowych bez uprzedniego uporządkowania kwestii funkcjonowania czeków potwierdzonych. Po prostu w ten sposób nie można tego zrobić. Wobec tego bank centralny próbował najpierw - według pana posła z mniejszym, ja uważam, że z właściwym skutkiem dla kwestii rozliczeń - zmodyfikować obrót czekowy w sposób zasadniczy i zgodny z logiką tego, co się dzieje w cywilizowanych systemach bankowych, a dopiero później wdrażać nowy sposób rozliczeń poprzez, powtarzam raz jeszcze, Krajową Izbę Rozliczeniową.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#WitoldKoziński">Wreszcie, po trzecie, pozwolę sobie powtórzyć, że bank centralny stwarza ramy dla umów cywilnoprawnych pomiędzy klientami a bankami, natomiast sposób konstrukcji tych umów i ich realizacji stanowi ważny element konkurencji między bankami. Tak jest wszędzie. Nie chcę przez to powiedzieć, iż nowy sposób rozliczeń nie wprowadził jakichś zakłóceń. Oczywiście wprowadził i właśnie o tym rozmawiamy. Sądzę jednak, że te zakłócenia i dolegliwości są przejściowe. Sądzę tak ze względów, o których mówiłem, co więcej, wynika to z tego, że banki, które się nie przystosują do warunków, jakie stwarza bank centralny - myślę o umowach między bankiem a klientem - będą niestety musiały zniknąć z rynku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#HenrykBąk">Proszę o postawienie zapytania pana posła Jacka Maziarskiego, Porozumienie Centrum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#JacekMaziarski">Moje pytanie adresuję do ministra spraw wewnętrznych pana Andrzeja Milczanowskiego. Otóż 29 stycznia telewizyjne „Wiadomości” w swoim głównym wydaniu stwierdziły, że w demonstracji, która tegoż dnia odbyła się w Warszawie, wzięło udział od kilkuset do 2 tys. osób. Przytaczając te liczby, „Wiadomości” powołały się na informacje pochodzące od policji. Następnego dnia gazety, które relacjonowały to samo zdarzenie, doniosły o wielokrotnie wyższej liczbie demonstrantów - pisano o 7, 10 a nawet 20 tys. uczestników pochodu. Informacje, jakie udało mi się zebrać od różnych osób, które miały okazję obserwować demonstrację w tym dniu, tzn. 29 stycznia, zdają się wskazywać, że ocena frekwencji przedstawiona w „Wiadomościach” - przy powołaniu się na policję - została zaniżona około 10-krotnie.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#JacekMaziarski">W związku z tym że powołano się na źródła policyjne, nasuwa się pytanie, czy rzeczywiście informacja pochodziła od policji, czy też telewizyjni redaktorzy podali tę wiadomość niejako na rachunek policji, przypisując jej informację i dokonując w ten sposób nadużycia. Jeśli dziennikarze telewizyjni rzeczywiście uzyskali omawiane dane od policji, powstają wątpliwości co do kompetencji służb policyjnych: albo wykazały się one skrajną niefachowością - bo błąd rzędu 1000% to już jest kompromitująca niefachowość - albo dopuściły się manipulacji mającej na celu dezinformację opinii publicznej. Uczestnictwo policji w rozpowszechnianiu tendencyjnie zniekształconych informacji nasuwałoby ponadto podejrzenie, że wykorzystuje się autorytet policji państwowej w celach politycznych.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#JacekMaziarski">W związku z tym zwracam się do pana ministra z pytaniem: czy istotnie policja państwowa przekazywała informacje „Wiadomościom”, a jeśli tak, to jak wytłumaczyć tak rażąco zaniżoną ocenę frekwencji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#HenrykBąk">O udzielenie odpowiedzi na to zapytanie proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych pana Jerzego Zimowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#JerzyZimowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadam na pytanie pierwsze. Rzeczywiście cytowana przez pana posła Maziarskiego informacja pochodziła od policji. Kwestia druga: dlaczego w tej informacji podano takie właśnie prognozy czy oceny co do liczby uczestników demonstracji? Otóż policja ocenia każde zgromadzenie biorąc pod uwagę dwa aspekty: po pierwsze, chodzi o ochronę uczestniczących w manifestacji, i, po drugie, o zapewnienie porządku, spokoju w czasie manifestacji. Wielkość niezbędnych dla spełnienia tego zadania sił policyjnych prognozuje się praktycznie na początku manifestacji. Na początku manifestacji oszacowano, że bierze w niej udział ok. 2,5 tys. osób - najpierw 400 osób pod pomnikiem Witosa, potem doszło jeszcze ok. 2 tys. manifestantów. Oszacowano więc, że dla spełnienia zadania zapewnienia ochrony tego zgromadzenia będą potrzebne takie siły policyjne, jakie są zwykle przewidywane w wypadku manifestacji liczącej 2,5 tys. osób. Założenie, że wystarczy tylu policjantów, ilu jest niezbędnych w wypadku manifestacji liczącej 2,5 tys. osób, utrzymaliśmy do samego końca. Manifestacja była do pewnego momentu bardzo spokojna, nic nie wskazywało na możliwość jakiegoś gwałtownego naruszenia zasad czy porządku manifestacji.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#JerzyZimowski">Policja nie ma obowiązku liczenia, ile osób uczestniczy w tej czy innej fazie manifestacji, szacuje tylko, jak liczne siły ochrony użyć. I to było generalne założenie, które przyświecało komendantowi stołecznemu Policji, kiedy powiedział, że liczba manifestantów nie przekraczała bodajże 2,5 tys. osób. W ten sposób odpowiedziałbym panu posłowi na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#HenrykBąk">Czy pan poseł pragnie zadać dodatkowe pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#JacekMaziarski">Rozumiem, iż pan minister po prostu potwierdził, że policja poinformowała telewizję i że te dane pochodziły od policji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#JerzyZimowski">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#HenrykBąk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#HenrykBąk">Wyczerpaliśmy listę zgłoszonych zapytań.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#HenrykBąk">Zarządzam przerwę do godz. 18.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 25 do godz. 18 min 05)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#JacekKurczewski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#JacekKurczewski">Wysoka Izbo! Informuję, że właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o wniosku prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o ponowne rozpatrzenie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy niektórych służb publicznych oraz sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#JacekKurczewski">W związku z tym zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią Prezydium Sejmu, po porozumieniu z Konwentem Seniorów, proponuje dodanie nowych punktów porządku dziennego w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#JacekKurczewski">10. Sprawozdanie Komisji Systemu Gospodarczego i Przemysłu, Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym górników oraz ich rodzin - trzecie czytanie (druki nr 715 i 743).</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#JacekKurczewski">11. Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisji Obrony Narodowej, Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej o wniosku prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o ponowne rozpatrzenie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy niektórych służb państwowych (druki nr 706 i 742).</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#JacekKurczewski">Odpowiedniej zmianie uległoby oznaczenie pozostałych punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-235.6" who="#JacekKurczewski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-235.7" who="#JacekKurczewski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-235.8" who="#JacekKurczewski">Przystępujemy obecnie do rozpatrzenia punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Handlu i Usług, Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Sprawiedliwości oraz Komisji Ustawodawczej o rządowym projekcie ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (druki nr 278 i 692).</u>
          <u xml:id="u-235.9" who="#JacekKurczewski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Króla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#JanKról">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na podstawie decyzji Sejmu z 18 września 1992 r. połączone Komisje: Handlu i Usług; Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów; Sprawiedliwości oraz Ustawodawcza, rozpatrzyły rządowy projekt ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Do pomocy powołana została również podkomisja, która na 6 posiedzeniach wnikliwie rozpatrzyła projekt, uwzględniając liczne wnioski zgłoszone przez uczestników debaty, podczas pierwszego czytania, a także opinie ekspertów. Połączone komisje na posiedzeniu w dniu 8 stycznia br. przyjęły sprawozdanie wraz z trzema wnioskami mniejszości, które mam przyjemność Wysokiej Izbie zreferować. Omawiany projekt nie jest kontrowersyjny wobec przedłożenia rządowego.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#JanKról">Wracając jednak do pierwszego czytania, należy zauważyć, iż odbywało się ono przy okazji debaty nad dwoma innymi przedłożeniami - mianowicie projektem ustawy o ochronie obrotu gospodarczego, a także nad dokumentem dotyczącym sposobu zwalczania patologii w gospodarce - i przedkładany wówczas projekt ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu nieuczciwej konkurencji był zdominowany przez dyskusję o zjawiskach patologicznych. Ustawa natomiast, którą w tej chwili mam przyjemność omawiać, ma charakter ustrojowy. Jest ona ściśle związana z transformacją naszej gospodarki, bo chociaż w Polsce obowiązywała ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - nie tylko od 1926 r., ale już w momencie odzyskania niepodległości obowiązywała niemiecka ustawa z 1909 r. - to w okresie powojennym praktycznie nie była stosowana, ponieważ nie było konkurencji i tej skomplikowanej problematyki związanej z uczciwością obrotu gospodarczego, z uczciwością przedsiębiorców, z ochroną interesu konsumenta i klienta. Musimy zatem jak gdyby na nowo się z nią zapoznawać.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#JanKról">Ustawa taka ma siłą rzeczy charakter dydaktyczny. Normy, które precyzyjnie formułowałyby zachowania producentów, są bardzo trudne do sprecyzowania. Komisja począwszy od klauzuli generalnej poprzez typizacje poszczególnych zachowań przedsiębiorców, kwalifikujących je jako zachowania godzące w dobre obyczaje, zdała sobie sprawę z trudności z jednej strony maksymalnie precyzyjnych zapisów dotyczących tej problematyki, z drugiej - objęcia ich zakresem wszystkich możliwych zachowań kwalifikowanych jako nieuczciwe w gospodarce. Stąd też musimy mieć świadomość, iż jest to ustawa dydaktyczna nie tylko wobec nas, posłów, wobec przedsiębiorców, ale także wobec sędziów, adwokatów, ponieważ z pewnymi pojęciami, które niekiedy przywracamy, wprowadzamy jako nowe do polskiego ustawodawstwa, musimy się zapoznawać, poddawać je właściwej interpretacji, i dopiero orzecznictwo dotyczące tej ustawy przesądzi, co jest, a co nie jest uczciwym zachowaniem na rynku. W pracach komisji i podkomisji kierowaliśmy się również dyrektywą, aby tej raczkującej konkurencji w gospodarce nie zlikwidować. Jednocześnie mieliśmy świadomość, że właśnie w tej raczkującej konkurencji należy kierować się pewnymi zasadami, również etycznymi. Należy brać pod uwagę interes konkurentów i klientów, zwłaszcza konsumentów, i wydaje się - połączone komisje w zasadzie zgodnie przyjęły przedłożenie podkomisji - że to się udało.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#JanKról">Chciałbym także zwrócić uwagą, że ustawa w omawianym obecnie kształcie wpisuje się w pewną tradycję regulacji ustawowych, uczciwości konkurencji nawiązującej do rozwiązań czy bliższej tradycji niemieckiej, w przeciwieństwie do tradycji anglo-amerykańskiej, w której obowiązują bardzo ogólne zapisy w zakresie omawianej problematyki, a dopiero orzecznictwo sądowe uszczegółowia konkretne wypadki nieuczciwych zachowań producentów wobec siebie. Jak gdyby dwie przesłanki zadecydowały o tym, co zresztą zostało przesądzone w przedłożeniu rządowym. Myślę, że pewne znaczenie miała tu tradycja, do której nie tyle się odwołujemy, ile nawiązujemy do zapisów w polskim ustawodawstwie przedwojennym, a poza tym nie mamy tego orzecznictwa. Francja np. pierwsze wyroki sądowe w zakresie omawianej problematyki wydawała już 150 lat temu, a więc proszę sobie wyobrazić, jak potężna tradycja towarzyszy ustanawianiu pewnych zasad uczciwości w gospodarce, bo tak można je określać.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#JanKról">Wobec wprowadzanych zmian do przedłożenia rządowego chciałbym podkreślić, że sprawozdanie nie burzy zasadniczej konstrukcji projektu, który rząd skierował do Wysokiej Izby, a Wysoka Izba odesłała w celu rozpatrzenia do komisji. W dużym stopniu koncentrowaliśmy się na precyzji sformułowań, zwracaliśmy uwagę na czytelność i przejrzystość całej ustawy, korzystaliśmy w związku z tym z uwag i wniosków złożonych w czasie debaty podczas pierwszego czytania, których wykaz mieliśmy w czasie prac komisji cały czas przed sobą.</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#JanKról">Art. 1 odnoszący się do przedmiotu, jaki reguluje omawiana ustawa, nie został zmieniony. Już zaś art. 2 dotyczący podmiotowego zakresu stosowania ustawy komisje poprawiły i wydaje mi się, że stał się on zdecydowanie czytelniejszy niż zapis tego artykułu zawarty w przedłożeniu rządowym. Takie zresztą sugestie wyrażało wielu posłów podczas debaty. Otóż określiliśmy pojęcie przedsiębiorcy - zasadniczego podmiotu, który funkcjonuje na rynku i do którego odnoszą się poszczególne przepisy tej ustawy - i na to położyliśmy nacisk. W art. 2 stwierdzamy, iż: „Przedsiębiorcami, w rozumieniu ustawy, są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalnością gospodarczej”. Tak więc zakres podmiotów, do których odnosi się ta ustawa, jest bardzo szeroki i taka była intencja projektodawców tej ustawy. Komisje tę intencję podzielały, ale określiły jednoznacznie, jaki jest zasadniczy podmiot, do którego odnoszą się zapisy ustawy.</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#JanKról">W art. 3, który związany jest z definicją, z tzw. klauzulą generalną, towarzyszącą dalszym przepisom tej ustawy, kiedy chodziło o zdefiniowanie pojęcia: czyn nieuczciwej konkurencji, odwołaliśmy się do pojęcia: dobre obyczaje, które dotychczas w powojennym prawodawstwie nie istniało; skorzystaliśmy w tym wypadku właśnie z pojęcia stosowanego w przedwojennym prawodawstwie. Rozszerzyliśmy również katalog sytuacji, w których mogą występować czyny nieuczciwej konkurencji, mianowicie w pierwotnym przedłożeniu przy kwalifikacji do czynów nieuczciwej konkurencji musiały zachodzić równocześnie dwa zjawiska: naruszenie obowiązku działania w sposób uczciwy oraz naruszenie obowiązku działania w sposób zgodny z prawem. Istniała więc w tym wypadku koniunkcja - uczciwość i działanie zgodne z prawem. Obecnie proponujemy, aby to było niezależne, aby zachowania sprzeczne z prawem lub zachowania sprzeczne z dobrymi obyczajami kwalifikowały dany czyn jako czyn nieuczciwej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-236.7" who="#JanKról">W ust. 2 art. 3, zgodnie z wnioskiem jednego z posłów biorących udział w dyskusji, wykreśliliśmy zapis dotyczący szczególnie natarczywego sposobu sprzedaży jako jednej z form nieuczciwej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-236.8" who="#JanKról">Art. 5–7 zawierają zasadniczo poprawki stylistyczne. Taki, ujednoznaczniający, charakter mają również poprawki zawarte w art. 8 i 9, a także w art. 13. Art. 8 mówi o sytuacjach, w których mamy do czynienia z opatrywaniem „... towarów lub usług w fałszywe lub oszukańcze oznaczenie geograficzne, wskazujące bezpośrednio albo pośrednio na kraj, region lub miejscowość ich pochodzenia, albo używanie takiego oznaczenia w działalności handlowej, reklamie, listach handlowych, rachunkach lub innych dokumentach”. W tym przypadku z dwóch ustępów poprzedniego art. 8 stworzyliśmy jeden zapis jednoustępowy, który właśnie, jak się wydaje, jest bardziej czytelny, lepiej określa te zachowania.</u>
          <u xml:id="u-236.9" who="#JanKról">Podobnie jest w wypadku art. 9 mówiącego o tym, że: „Jeżeli towar lub usługa w miejscu pochodzenia korzysta z ochrony, a z pochodzeniem z określonego regionu lub miejscowości związane są ich szczególne cechy lub właściwości, czynem nieuczciwej konkurencji jest wówczas fałszywe lub oszukańcze używanie takich geograficznych oznaczeń regionalnych, nawet z dodatkiem „rodzaj”, „typ”, „metoda” albo równoznacznym”. Takie sytuacje występują, kiedy określony typ wyrobu jest związany z miejscem pochodzenia - podobno piwo grodziskie ma zastrzeżoną nazwę związaną właśnie z miejscem pochodzenia - i to zastrzeżenie obowiązuje również w przypadku, kiedy ten towar jest eksportowany.</u>
          <u xml:id="u-236.10" who="#JanKról">Wiele pytań, wątpliwości budził zapis zawarty w art. 12 odnoszący się do czynów, w których mamy do czynienia z nakłanianiem klientów, przedsiębiorców lub innych osób do rozwiązania z nimi umowy albo niewykonania lub nienależytego wykonania umowy w celu przysporzenia korzyści sobie lub osobom trzecim albo szkodzenia przedsiębiorcy. Otóż padały tutaj pytania - dyskusja toczyła się w podkomisji i komisji - czy nie chodzi na przykład o zakaz wyłączności na określoną działalność, czy wreszcie zapis ten - nakłanianie klientów innych przedsiębiorców do korzystania z własnych usług czy towarów - po prostu nie jest zbyt mocnym uderzeniem w zasadę konkurencyjności. Otóż te wątpliwości w jakimś stopniu rozwiewają się, kiedy bliżej przyjrzymy się słowu: nakłanianie, czy spróbujemy je zinterpretować. Oznacza wszak ono intensywną działalność w celu odciągnięcia klientów, polegającą nie na oferowaniu swojego towaru lub usługi, lecz na sięganiu do argumentów nie związanych z cechami towaru.</u>
          <u xml:id="u-236.11" who="#JanKról">Komisje proponują również połączenie w jeden art. 14 i 15, które odrębnie regulowały sprawę rozpowszechniania nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub innym przedsiębiorcy albo przedsiębiorstwie.</u>
          <u xml:id="u-236.12" who="#JanKról">Komisje wykreśliły artykuł oznaczony nr. 17, który mówił o umowie lawinowej. Komisje tym razem uznały, zresztą znowu zgodnie z sugestiami przedstawianymi w trakcie debaty podczas pierwszego czytania, iż, chociaż przed wojną umowa lawinowa była traktowana jako przejaw nieuczciwej konkurencji, byłaby to zbyt daleka ingerencja w zasady konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-236.13" who="#JanKról">Komisje proponują też rezygnację z rozdz. 3, ale miałoby to tylko charakter formalny, i przeniesienie artykułu mówiącego o nieuczciwej lub zakazanej reklamie jako kolejnego artykułu do rozdz. 2. W tym wypadku chodzi o art. 16. Uznaliśmy, że jeżeli traktujemy nieuczciwą reklamę jako jeden z czynów nieuczciwej konkurencji, to zapis dotyczący tego rodzaju reklamy powinien być umiejscowiony w rozdz. 2. Tutaj właśnie w wypadku reklamy sięgamy ponownie do kategorii dobrych obyczajów i wprowadzamy ją w miejsce już wytartego, jak myślę, pojęcia i sformułowania „zasady współżycia społecznego”. Wskutek tego art. 16 pkt 1 ust. 1 głosi, iż reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka jest czynem nieuczciwej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-236.14" who="#JanKról">Komisje wypowiedziały się w kwestii tego, co się skrótowo określa jako „reklama osobista” - nie traktują jako nieuczciwej konkurencji reklamy, która odwołuje się do osobistych cech oferenta, w szczególności rasy, płci, narodowości, religii lub poglądów politycznych. Komisje uznały, iż na tym tle mogłoby dochodzić do zbyt wielu nieporozumień, i dlatego uznaliśmy za stosowne zrezygnować z tego zapisu, który miał określać jeden z przejawów nieuczciwej reklamy.</u>
          <u xml:id="u-236.15" who="#JanKról">Wiele dyskusji towarzyszyło również kwestii tzw. reklamy porównawczej, która była omówiona w przedłożeniu rządowym w art. 20. Pozostaliśmy przy kwalifikowaniu reklamy porównawczej - poza sytuacjami, kiedy zawiera informacje prawdziwe i użyteczne dla klientów - jako czynu nieuczciwej konkurencji (z równoczesnym przesunięciem tego artykułu do art. 16, jako pkt 6). W ten sposób zapisano, w formułach częściowo zmienionych, że działania traktowane jako czyny nieuczciwej konkurencji podlegają odpowiedzialności cywilnej i karnej.</u>
          <u xml:id="u-236.16" who="#JanKról">Wobec przedłożenia rządowego komisje - poza zbiciem w jeden dwóch artykułów: art. 23 i art. 24, które odrębnie mówiły o regionalnych lub krajowych organizacjach konsumentów i odrębnie o krajowych lub regionalnych organizacjach przedsiębiorców - uznały, iż lepiej, aby w jednym artykule pomieścić uprawnienie tych organizacji do wszczynania postępowań o nieuczciwą konkurencję z powództwa cywilnego, z wyłączeniami, które w stosunku do przedłożenia rządowego nie uległy zmianie.</u>
          <u xml:id="u-236.17" who="#JanKról">Charakterystycznym i istotnym zapisem, który nie jest oczywiście zmianą wobec przedłożenia rządowego, ale który warto wydobyć, jest określenie, że w ramach odpowiedzialności cywilnej uprawniamy sądy regionalne, sądy miejscowe do wydawania zarządzeń tymczasowych. Chodzi o sąd, w którego okręgu znajduje się mienie osoby, która się dopuściła czynu nieuczciwej konkurencji albo gdzie nastąpił czyn nieuczciwej konkurencji. Jest sprawą zasadniczą, by po wejściu w życie prawa sądów regionalnych do wydawania zarządzeń tymczasowych, sądy te działały w tym względzie sprawnie. W przeciwnym razie ten zapis jest oczywiście bezsensowny, bo w wypadku zajęcia jakiegoś towaru, zdjęcia reklamy czy też w wypadku innych działań i postanowień, które kwalifikują się jako czyn nieuczciwej konkurencji, musi wobec nich następować szybka reakcja ze strony sądu. Oczywiście przed nadużywaniem tej możliwości ma chronić przedsiębiorców, wzajemnie oczywiście, określone zabezpieczenie względnie sankcja, którą ponosi skierowujący do sądu sprawę, w wypadku kiedy oskarżenie jest bezpodstawne, a działanie miało na celu wyeliminowanie konkurenta.</u>
          <u xml:id="u-236.18" who="#JanKról">Jeśli chodzi o sankcje - i tutaj komisje nie wnoszą zmian wobec przedłożenia rządowego - zostało określone, że czyny nieuczciwej konkurencji podlegają sankcji karnej. Komisje zaproponowały jedynie, aby w odniesieniu do czynów związanych z nieuczciwym, umyślnym wprowadzaniem klientów w błąd, a także w wypadku czynów polegających na szerzeniu nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o przedsiębiorstwie, nastąpiło pewne rozszerzenie a równocześnie ujednoznacznienie kwalifikacji sankcji. Komisje proponują mianowicie, aby w tych wypadkach poza stosowaniem kary grzywny była możliwość, na zasadzie alternatywy, stosowania kary aresztu. Kary grzywny niejednokrotnie są mało odczuwalne dla dopuszczających się wykroczeń i wydaje się, że w tym wypadku, szczególnie jeżeli chodzi o przedsiębiorców, możliwość podlegania karze aresztu w sytuacjach określonych przez ustawę odstraszałaby czy zapobiegałaby czynom nieuczciwej konkurencji, gdyż niejednokrotnie zapłacenie kary nie jest dla przedsiębiorcy wielkim problemem, natomiast groźba zastosowania kary aresztu może z góry odstręczać od działań kwalifikowanych jako czyny nieuczciwej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-236.19" who="#JanKról">Ustawa, zgodnie z przedłożeniem rządowym, proponuje również wprowadzenie zmian w obowiązujących przepisach. Prawdopodobnie w czasie debaty te sprawy będą budziły najwięcej kontrowersji, ponieważ dotyczą pewnych nowych regulacji związanych z reklamowaniem tytoniu, wyrobów tytoniowych, alkoholu i lekarstw.</u>
          <u xml:id="u-236.20" who="#JanKról">Nawiązując do przedłożenia rządowego w odniesieniu do reklamy wyrobów tytoniowych, komisje podtrzymują zakaz reklamy w telewizji, radiu oraz prasie dziecięcej. Wykreślona natomiast została z tego rejestru prasa młodzieżowa. Powód jest następujący: Nie da się prawnie precyzyjnie zdefiniować prasy młodzieżowej. Prasa dziecięca jest kwalifikowana jako adresowana do osób niepełnoletnich i wydaje się, że sądy tak będą interpretowały ten zapis. W tym wypadku również zaostrzyliśmy sankcje, a więc niestosowanie się do tego zakazu będzie powodowało obok kary grzywny karę aresztu.</u>
          <u xml:id="u-236.21" who="#JanKról">Jeżeli chodzi o pewne regulacje dotyczące reklamy wyrobów tytoniowych, to obowiązujący dekret o uprawianiu tytoniu i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych w ogóle tej problematyki nie reguluje, a więc można powiedzieć, że z punktu widzenia prawa reklama tych wyrobów w najbardziej powszechnych, popularnych środkach przekazu jest możliwa. To, że jej nie ma, że nie występuje w Polskim Radiu i Telewizji, wynika z zasad wewnętrznego regulaminu, jakim kierują się radio i telewizja.</u>
          <u xml:id="u-236.22" who="#JanKról">Jeżeli chodzi o reklamy napojów alkoholowych, to obowiązująca ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi zabrania reklamy wyrobów napojów alkoholowych. Komisje proponują - zgodnie zresztą z przedłożeniem rządowym - dopuszczenie reklamy napojów alkoholowych w prasie, z wyjątkiem prasy dziecięcej. Komisje proponują dopuszczenie reklamy napojów alkoholowych zawierających poniżej 5% alkoholu także w radiu i telewizji; chodzi tutaj przede wszystkim o popularne piwo. Czy to rozwiązanie - budzące mieszane uczucia - będzie pociągało za sobą wzrost spożycia piwa? Otóż wydaje się, że pewne regulacje dotyczące reklamy wyrobów szkodliwych dla zdrowia mogą cywilizować ich konsumpcję. Zakazy nie zlikwidują konsumpcji tych wyrobów, natomiast ograniczone, kontrolowane dopuszczenie reklamy tych wyrobów może cywilizować konsumpcję.</u>
          <u xml:id="u-236.23" who="#JanKról">Należy również brać pod uwagę nowe techniki przekazu stosowane w środkach masowego przekazu - myślę o telewizji satelitarnej, za której pośrednictwem można przenosić określone reklamy ponad granicami, w związku z czym możliwe jest np. zamieszczanie reklamy piwa w telewizjach zachodnich z myślą o polskim rynku.</u>
          <u xml:id="u-236.24" who="#JanKról">Nie możemy również wprowadzić zakazu reklamy, jeśli chodzi o prasę wydawaną za granicą i prasę zagraniczną; ja już nie mówię o aspekcie finansowym, że podcinałoby to rację istnienia wielu tytułów prasowych, a nawet powodowało drukowanie prasy za granicą.</u>
          <u xml:id="u-236.25" who="#JanKról">Warto również podkreślić, iż w wypadku reklam prezentowanych w formie graficznej nakładany jest obowiązek zamieszczania widocznej i czytelnej informacji dotyczącej szkodliwości spożywania alkoholu i palenia tytoniu. Można przekornie powiedzieć, że obowiązek stosowania tych zapisów, łącznie z sankcją w wypadku ich nieprzestrzegania, jest swego rodzaju reklamą szkodliwości zarówno palenia, jak i picia alkoholu.</u>
          <u xml:id="u-236.26" who="#JanKról">Komisje wprowadzają także obowiązujący dotychczas zakaz reklamy leków, z wyjątkiem leków wydawanych wyłącznie z przepisu lekarza, z tym że komisje proponują, aby zakaz reklamy leków wydawanych wyłącznie z przepisu lekarza nie dotyczył specjalistycznych pism medycznych. To ograniczenie reklamy leków jest spowodowane przede wszystkim tym, aby w wypadku leków wydawanych wyłącznie z przepisu lekarza nie powodować presji klientów na lekarzy, jeżeli chodzi o rodzaj zapisywanych leków.</u>
          <u xml:id="u-236.27" who="#JanKról">Odnośnie do trzech ostatnich regulacji, odnoszących się do reklamy trzech rodzajów wyrobów, zaproponowano wnioski mniejszości polegające na wprowadzeniu zasadniczego ograniczenia lub całkowitego zakazu reklamy tych wyrobów. Te wnioski uzyskały niewielkie poparcie w komisji, ale w związku z tym że zostały zgłoszone, przedkładam je w sprawozdaniu Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-236.28" who="#JanKról">W czasie prac nad projektem ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu nieuczciwej konkurencji docierało do mnie wiele sygnałów ze strony przedsiębiorców. Sygnalizowali oni, iż pilnie oczekują tej ustawy, jako że stworzy ona możliwość - ponieważ automatycznie niczego się nie dokona - cywilizowania obrotu gospodarczego, wprowadzania zasad uczciwości i dobrych obyczajów.</u>
          <u xml:id="u-236.29" who="#JanKról">W przekonaniu, iż Wysoka Izba przyjmie przedkładane sprawozdanie, wyrażam nadzieję, iż ta ustawa w zasadniczej mierze przyczyni się do podniesienia etycznego i prawnego poziomu współzawodnictwa przedsiębiorców na nowo tworzącym się rynku, co jest zarówno w interesie przedsiębiorców, jak i klientów, a przede wszystkim konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-236.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#JacekKurczewski">Przypominam, że Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła poselskie, przyjęty dla debaty krótkiej, w zależności od ich liczebności, tj. w granicach od 3 do 21 minut, oraz określił czas wystąpień posłów nie zrzeszonych na 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#JacekKurczewski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#JacekKurczewski">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Marek Mazurkiewicz w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MarekMazurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie pierwszego czytania rozpatrywanego dziś projektu ustawy Klub Parlamentarny Sojusz Lewicy Demokratycznej wyraził satysfakcję z podjęcia przez rząd inicjatywy ustawodawczej w sprawie tak ważnej dla należytego funkcjonowania obrotu gospodarczego. Jak na to zwrócili uwagę eksperci, a także większość zabierających głos posłów, przejście od gospodarki sterowanej centralnie do swobody obrotu gospodarczego - gdzie, zacytuję jeszcze raz tę rzymską zasadę: „wszystko jest dozwolone, co nie jest zabronione prawem” - stworzyło, obok postaw aktywności gospodarczej podmiotów gospodarujących i konkurujących ze sobą na wolnym rynku, nasilenie zjawisk patologicznych, próby pozyskiwania klientów i eliminowania konkurentów nierzetelnie i nieuczciwie.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#MarekMazurkiewicz">Obowiązująca do chwili obecnej ustawa o nieuczciwej konkurencji z 2 sierpnia 1926 r. - kiedyś uważana za jedno z najlepszych w tej mierze rozwiązań prawnych w Europie - dziś okazała się mało skuteczna. Zbyt wąski jest jej zakres przedmiotowy chronionych dóbr, nie w pełni adekwatny do współczesnej rzeczywistości jest katalog czynów nieuczciwej konkurencji, a także niewystarczający jest system sankcji prawnych - przy braku obecnie sankcji prawnokarnych. Regulacje te dodatkowo nie uwzględniają, jeśli weźmiemy pod uwagę dzień dzisiejszy, zobowiązań wynikających z porozumień międzynarodowych, których stroną jest nasza ojczyzna.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#MarekMazurkiewicz">Projekt rządowy w jego pierwotniej wersji, aczkolwiek zmierza się w nim do usunięcia mankamentów dotychczasowych regulacji, nie był wolny od wad. Zwróciliśmy na nie uwagę zarówno w wystąpieniu klubowym w czasie pierwszego czytania, jak i w trakcie prac komisji. Z zadowoleniem w związku z tym odnotowujemy, że w wyniku wspólnego wysiłku czterech komisji oraz wyłonionego przez te komisje zespołu roboczego pierwotny projekt został według nas poważnie udoskonalony.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#MarekMazurkiewicz">Poprawnie przede wszystkim została sformułowana przez komisję klauzula generalna, zawarta w art. 3 ust. 1 projektu ustawy, określająca jako czyn nieuczciwej konkurencji działanie: „sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami - podkreślam to lub, ponieważ pierwotne sformułowanie dotyczące działania wyłącznie sprzecznego z prawem oczywiście rozmijało się z potrzebą obrotu - jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta”. Poprawne jest również rozwinięcie - omówione szerzej przez posła sprawozdawcę - przedmiotowej strony czynu nieuczciwej konkurencji, zawarte w przepisach art. 5–17 projektu, co czyni ustawę w wersji przedstawionej przez komisje klarowną i możliwie precyzyjną, jeżeli akt prawny może te wymogi spełniać.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#MarekMazurkiewicz">Zgodnie z międzynarodowymi standardami ważne jest powierzenie orzecznictwa w sprawach nieuczciwej konkurencji wyłącznie organom sądowym, a przewidziane w ustawie sankcje cywilne i sankcje karne skorelowane zostały, czego nie było w pierwotnym projekcie, z regulacjami Kodeksu cywilnego i Kodeksu karnego, antycypują one niejako rozwiązania projektu Kodeksu karnego przygotowanego przez Radę Legislacyjną i komisję kodyfikacyjną.</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#MarekMazurkiewicz">Mamy też nadzieję, że zaproponowane w projekcie ustawy długie vacatio legis pozwoli bezkolizyjnie wdrożyć nowe ustawodawstwo, co przecież wymaga przygotowania zarówno ze strony podmiotów gospodarczych, jak i organów stosujących prawo.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#MarekMazurkiewicz">Jednak nie wszystkie rozwiązania zawarte w projekcie nowej ustawy naszym zdaniem są bezdyskusyjne. Można w tym miejscu wyrazić żal, że w toku prac komisyjnych nie udało się ująć w prawie kwestii obrony interesu publicznego zagrożonego czynami nieuczciwej konkurencji obok krajowych i regionalnych organizacji, dla których jest to cel statutowy, normuje się to w art. 19 projektu, także poszczególnych obywateli i ich grup ad hoc w tym celu organizowanych, tzw. akcje obywatelskie, jak to obserwujemy w ustawodawstwach krajów bardziej niż my w dziedzinie gospodarki rynkowej cywilizowanych. Budzi także wątpliwość zbyt daleko, naszym zdaniem, ograniczona możliwość działania organów państwowych z urzędu w sprawach nieuczciwej konkurencji oraz objęcie ustawą - art. 28, 29 i 30 - wycinkowych nowelizacji ustaw normujących obrót wyrobami tytoniowymi, alkoholowymi i środkami farmaceutycznymi, mimo że, jak przecież doskonale wiemy, akty regulujące te materie są już od dłuższego czasu przedmiotem prac legislacyjnych w komisjach naszej Izby i wydaje się, że przede wszystkim w kompleksowych regulacjach właściwych ustaw one mogłyby być najbardziej precyzyjnie znowelizowane.</u>
          <u xml:id="u-238.7" who="#MarekMazurkiewicz">Klub Parlamentarny Sojusz Lewicy Demokratycznej ma świadomość, że w rozpatrywanym obszarze legislacji jednak chyba nie najważniejsze będzie uchwalenie dyskutowanego dziś projektu, nawet przy jego maksymalnej legislacyjnej poprawności, choć oczywiście nie można tego nie doceniać. Znacznie większe znaczenie będą miały sposób i konsekwencja we wdrażaniu przepisów ustawy w życie i realizowanie jej norm w praktyce obrotu gospodarczego. To nie są tylko teoretyczne obawy zatroskanego członka Izby. Uchylana przez nas ustawa z 2 sierpnia 1926 r., mimo jej licznych niedoskonałości i pewnego anachronizmu, przecież mogłaby być - gdyby istniała dostateczna wola polityczna i minimalna aktywność organów odpowiedzialnych za przestrzeganie w obrocie gospodarczym jej zapisów - już dziś, w ostatnich 3 latach, skutecznym narzędziem zwalczania zjawisk patologicznych w rywalizacji konkurujących ze sobą podmiotów. Instrument ten jednak w ostatnich latach był martwy. Oby tak się nie stało z obecnie dyskutowaną ustawą. Doświadczenia wynikające z funkcjonowania regulacji dotyczących zwalczania praktyk monopolistycznych nie napawają optymizmem, jeśli chodzi o analogiczny obszar obrotu.</u>
          <u xml:id="u-238.8" who="#MarekMazurkiewicz">Klub Parlamentarny Sojusz Lewicy Demokratycznej mimo wszystko popiera projekt ustawy w brzemieniu przedstawionym przez połączone komisje. W sprawie wniosków mniejszości klub pozostawia swym członkom swobodę głosowania stosownie do ich osobistych przekonań. Zakres dopuszczalnej informacji i reklamy wyrobów tytoniowych, alkoholowych i środków farmaceutycznych bowiem nie jest wcale bezsporny. Jest on przedmiotem daleko idących dyskusji wśród specjalistów i stanowiska prezentowane w tej sprawie nie są wcale jednoznaczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#JacekKurczewski">W imieniu Klubu Parlamentarnego Unia Demokratyczna głos zabierze pan poseł Kazimierz Szczygielski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#KazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stanowisko mojego klubu, Unii Demokratycznej, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, jest jednoznaczne, zgodne z naszą orientacją programową.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#KazimierzSzczygielski">Uznajemy zakres przedkładanego projektu ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu nieuczciwej konkurencji za jeden z istotnych elementów konstrukcji prawnej nowoczesnego państwa, a jego wniesienie za właściwy, niezbędny krok, porządkujący reguły gry w naszej gospodarce i będący jedną z ważniejszych regulacji w interesie przedsiębiorców. Jeżeli mówiono w tej Izbie o tradycji polskiego parlamentaryzmu, o pionierskiej roli Polski u schyłku średniowiecza, to narzuca się analogia, iż współcześnie stoimy przed podobnym wyzwaniem - wychodzenia z mroków gospodarki planowej, w której ta i jej podobne ustawy były całkowicie zbędne.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#KazimierzSzczygielski">Przedkładany projekt ustawy wypełnia, a właściwie modyfikuje lukę między istniejącą ustawą antymonopolową a projektowaną ustawą o ochronie konsumentów i z tego punktu widzenia jest logiczną konsekwencją procesu legislacyjnego obejmującego nie tylko zagadnienia gospodarcze, ale bardzo ważny element ochrony własności intelektualnej.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#KazimierzSzczygielski">Ustawę, a właściwie projekt ustawy można rozpatrywać uwzględniając kilka punktów widzenia: niezbędność w systemie regulacji prawnych państwa polskiego, przydatność w procesie aktywizacji i czyszczenia gospodarki oraz tworzenie normalnych stosunków między podmiotami rynkowymi.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#KazimierzSzczygielski">Unia Demokratyczna uznaje, że przedkładana regulacja należy do priorytetów legislacyjnych i jest to - jak sądzimy - pogląd powszechny. Rzeczywistość gospodarcza, a także decyzje Wysokiej Izby o wypracowaniu w Polsce systemu porównywalnego z EWG przesądzają o konieczności aktywizacji działań na rzecz stworzenia nowoczesnych norm regulacji rynku. Z dokumentów rządowych wynika, iż ustawa o nieuczciwej konkurencji znajduje się w pakiecie praw do zrealizowania w pierwszej kolejności. Jeżeli zatem punktem odniesienia są standardy regulacji właściwych dla gospodarki rynkowej, to należy przyjąć, iż w projekcie ustawy wyczerpuje się tę dyrektywę, w której zawiera się zasada tworzenia warunków zdrowej konkurencji dla wszystkich podmiotów działających na naszym rynku.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#KazimierzSzczygielski">Uważamy równocześnie, że procedura dostosowania prawa polskiego do praw Wspólnoty oraz uwzględnienie wymogów wynikających z umów bilateralnych w zakresie regulacji rynku nie mogą być tylko zabiegiem formalnym. Respektowanie zasad uczciwej konkurencji ma konkretny wymiar ekonomiczny, proces tworzenia kapitału poszczególnych przedsiębiorców musi bowiem być oparty na wyraźnym, czytelnym, prawdziwym i uczciwym sygnale ekonomicznym. Zwracamy także uwagę na społeczny i polityczny aspekt tego zjawiska. Takie stereotypy, jak: piractwo, nierzetelność, korupcja, brak wiarygodności, to czasami celowo wyolbrzymiana ocena dotycząca „uczciwości” polskiej gospodarki. Nie jest to obraz właściwy. Jednakże próby postrzegania polskiej gospodarki jako szarej strefy hamują poważne inicjatywy gospodarcze, a nasza dość odległa pozycja w rankingu państw budzących zaufanie inwestycyjne wyraźnie wskazuje na niezbędność szybkich działań na rzecz wprowadzenia tych właśnie wyraźnych reguł gry, w tym omawianej ustawy. Uważamy także, że w gospodarce rynkowej znaczącą, wysoką wartość rynkową powinien uzyskać towar, który opisać można w kategoriach etyki, takich jak: solidność, rzetelność i uczciwość, co przedstawił poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#KazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wyrażane poparcie i przekonanie co do idei konstrukcji projektowanej ustawy nie zwalnia od przedstawienia kilku wątpliwości i uwag mojego klubu, uwag których niektóre wątki zostaną rozwinięte w wystąpieniach indywidualnych. Zwraca uwagę fakt, że w sprawozdaniu komisji brakuje wniosków mniejszości odnoszących się do meritum ustawy, a przedmiotem sporu jest przede wszystkim zakres promocji czy reklamy, w tym głównie używek. W odniesieniu do tego fragmentu możemy przyjąć, że Unia Demokratyczna nie skłania się generalnie do akceptacji wniosków mniejszości, m.in. z uwagi na istotny obecnie ekonomiczny wymiar takiej decyzji, a jeszcze może bardziej z uwagi na fakt otwarcia informacyjnego. Zjawisko globalnej wioski powoduje, że skuteczność regulacji w tej materii nie zależy wyłącznie od rozwiązań prawa, w tym prawa wewnętrznego. Zwracamy uwagę na fakt, że np. w wypadku reklamy leków, towaru szczególnego, nie tylko reklama, ale i zasady informacji powinny być opracowane w sposób szczególnie uważny. Druga uwaga ogólna odnosi się do przejrzystości konstrukcji prawnej ustawy. Naszą wątpliwość budzą rozbieżności, jeśli chodzi o precyzję niektórych definicji czynów nieuczciwej konkurencji. Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa jest ujmowane raz w kategorii absolutnej, czyli każde naruszenie, raz relatywnej - jeśli zagraża istotnie. Ujęcie takie może prowadzić do erozji zasady generalnej i wymaga rozstrzygnięcia. Wątpliwości występują także w odniesieniu do zawartych sankcji karnych - i to w dwóch aspektach - w związku z zasadą koncentracji źródeł prawa karnego, czyli przeciwdziałaniem rozproszeniu sankcji w ustawach szczegółowych (jakkolwiek w tym wypadku zupełnie nowa ustawa może to usprawiedliwiać) oraz rozbieżnościami w skali zagrożenia czynu, np. między art. 25 projektu ustawy a art. 225 Kodeksu karnego, w którym kara za czyn podobny jest znacznie dotkliwsza.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#KazimierzSzczygielski">I wreszcie uwaga dotycząca konstrukcji, a mianowicie w rozdziale 2, w którym taksatywnie wymienia się czyny nieuczciwej konkurencji, wprowadzono w art. 6 i 7 propozycje zasad rozwiązywania sporu, co narusza w pewnym sensie logikę tego rozdziału.</u>
          <u xml:id="u-240.8" who="#KazimierzSzczygielski">Nie należy także pominąć wątpliwości dotyczących zakresu czynów nieuczciwej konkurencji. Jest to szczególnie ważne, gdyż jednym z założeń projektu ustawy jest możliwość szerokiego zastosowania w orzecznictwie, jakkolwiek mamy pełną świadomość, że dopiero orzecznictwo definitywnie rozstrzygnie owe wątpliwości. Jak zinterpretować w kategoriach czynu nieuczciwej konkurencji termin „nakłanianie”, art. 12 ust. 2 - w celu uzyskania korzyści własnych - do przeniesienia umowy, jeśli reklama czy akwizycja są pewnymi formami tego nakłaniania. Wyłączamy tu oczywiście nakłanianie w celu wyrządzenia szkody. Jak rozumieć zasadę powierzenia wyłączności i regulację ujętą w art. 15 ust. 2? Dyskusyjne są fragmenty art. 16, np. w ust. 1 pkt 3 zawarte jest domniemanie uniwersalności przesądów, a także ich jednoznacznego - pozytywnego bądź negatywnego - wpływu na ludzkie postawy. Mało czytelny jest również pkt 6, gdyż w innych fragmentach ustawy jest zabroniona alternatywa dla informacji prawdziwej. Zastanowienia wymaga także zasada pełnego zrównoważenia odpowiedzialności agencji reklamowej z przedsiębiorcą - art. 17 - jeśli chodzi o prawdziwość informacji. Rozszerzając interpretację tego zapisu należałoby zapewnić agencji prawo wglądu w tajemnicę handlową przedsiębiorstwa w celu weryfikacji przez agencję prawdziwości podawanych danych, a sytuacja czynu nieumyślnego nie do końca rozwiązuje ten problem.</u>
          <u xml:id="u-240.9" who="#KazimierzSzczygielski">I na koniec, słabość ruchów konsumenckich - spowodowana zarówno względami historii najnowszej, jak też brakiem współczesnych regulacji ustawowych - sprawia, że uznajemy za właściwe wzmocnienie pozycji konsumenta poprzez skreślenie wyłączeń ujętych w art. 19 ust. 2, zwłaszcza w odniesieniu do art. 14, lecz także art. 5 i 7.</u>
          <u xml:id="u-240.10" who="#KazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reasumując, wymienione wątpliwości biorą się, co oczywiste, nie z doświadczeń i obserwacji działania ustawy, lecz z antycypacji możliwych zdarzeń. A zatem zgodnie ze stanowiskiem mojego klubu, który traktuje priorytetowo krok w kierunku regulacji, o których mówiłem, wnoszę o możliwie szybkie uchwalenie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-240.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#JacekKurczewski">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polski Program Liberalny wystąpi pan poseł Andrzej Hardy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#AndrzejHardy">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Polskiego Programu Liberalnego, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, z zadowoleniem wita zbliżającą się perspektywę uchwalenia ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Przepis art. 6 konstytucji oraz ustawa o działalności gospodarczej stanowią normatywną podstawę wolności gospodarczej. Jej logicznym następstwem jest konkurencja na rynku autonomicznych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Przyzwolenie przedsiębiorcom na każdy sposób zdobywania klienteli musi uruchamiać instrumenty autodestrukcji konkurencji i całego systemu rynkowego, którego zasada konkurencji jest ważnym, a być może najważniejszym składnikiem. Dlatego też właściwie rozumiany nowoczesny liberalizm gospodarczy zakłada konieczność ograniczenia konkurencji w interesie gospodarki jako całości poszczególnych przedsiębiorców oraz odbiorców towarów i usług. W przeciwnym razie nie będzie ona odgrywać swojej roli podstawowego czynnika rozwoju gospodarczego. Projekt ustawy, nad którym trwa właśnie debata, zakazuje przedsiębiorcy działań sprzecznych z prawem oraz dobrymi obyczajami, jeżeli zagrażają one lub godzą w interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Ograniczenie konkurencji, jakie statuuje ustawa, ogólnie ujmując, sprowadzić można do zakazu działań nieuczciwych. Formułując natomiast myśl pozytywnie, należy stwierdzić, że dozwolone są te wszystkie metody zdobywania klienteli, które mają charakter uczciwy. Nawiązując do terminologii z okresu II Rzeczypospolitej można powiedzieć, że dyskutowany akt prawny stanowić będzie normatywną podstawę uczciwości kupieckiej. Przepis art. 3 projektu, o kluczowym znaczeniu dla całego aktu prawnego, jest zredagowany w sposób negatywny. Jest to spowodowane przede wszystkim tym, że taki zapis wydaje się być bardziej czytelny niż zapis, który nakładałby obowiązek pozytywny działania przedsiębiorcy w sposób zgodny z prawem i dobrymi obyczajami. Ponadto redakcja negatywna nawiązuje do sposobu ujęcia art. 415 Kodeksu cywilnego. Kto z winy swojej wyrządził szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Nie ma bowiem wątpliwości, że właśnie ustawodawstwo o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wywodzi się z tej części prawa cywilnego, którą określa się prawem czynów niedozwolonych lub prawem deliktowym.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#AndrzejHardy">Przepis art. 3 zawiera również wyliczenie podstawowych działań określonych jako czyny nieuczciwej konkurencji. Jest to wyliczenie przykładowe, ponieważ lista możliwych nieuczciwych działań nie ma charakteru zamkniętego. Zadaniem orzecznictwa będzie określenie kolejnych aktów nieuczciwej konkurencji, które nie zostały expressis verbis sformułowane w ustawie. Orzecznictwo będzie musiało również rozstrzygnąć ważny problem, czy określenie w ustawie pewnego działania jako aktu nieuczciwej konkurencji stanowi już legalizację podobnych działań, czy też kwestia jest otwarta. Na przykład w art. 13 projektu zakazuje się, pod pewnymi warunkami, naśladowania gotowego produktu, jeżeli może to wprowadzić klientów w błąd - co do tożsamości producenta lub produktu. Powstaje pytanie, czy cytowany przepis legalizuje wszystkie formy imitacji produktów, jeśli brak niebezpieczeństwa konfuzji w obrocie, czy też kwestia jest otwarta i w określonych wypadkach, nawet gdyby nie było tego niebezpieczeństwa, można skutecznie domagać się zakazu wiernego naśladownictwa cudzego produktu, powołując się na przepis art. 3 projektu, tzw. klauzulę generalną. Jeżeli nawet projekt reguluje określoną kwestię, jak to jest w wypadku reklamy, może powstać trudność w praktycznym stosowaniu przepisów. I tak, czy należy uznać za uczciwe reklamowanie przez przedsiębiorcę w radiu lub w telewizji swoich towarów z wykorzystaniem melodii bardzo znanej kolędy? Czy powinno być dozwolone w reklamie radiowej naśladowanie reklamy konkurenta poprzez wykorzystanie tego samego motywu muzycznego? Te przykłady mają na celu podkreślenie znaczenia zadania, którym zostaną obciążone polskie sądy po uchwaleniu ustawy. Z pewnością będą one musiały orzekać zarówno o powyższych, jak i wielu innych podobnych sprawach. Ustawa, o której właśnie mamy rozstrzygnąć, dotyczy materii, w której szczególnie ważna rola przypada sądom. Nie jest przecież możliwe ustanowienie listy zakazów nieuczciwej konkurencji, która to lista raz na zawsze przesądziłaby o charakterze tego typu działań i pozwoliła ocenić, które z nich są nieuczciwe, a które dozwolone.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#AndrzejHardy">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt ustawy typizuje kilka najczęściej występujących w praktyce działań nieuczciwej konkurencji. Wszystkie one mają poważne znaczenie gospodarcze. Nie ulega jednak wątpliwości, że obecnie szczególnie przydatne będą przepisy dotyczące reklamy. Zawarta w projekcie regulacja dotycząca nieuczciwej, zakazanej reklamy stanowi próbę całościowego skodyfikowania tej reklamy w prawie polskim. Odpowiada ona w pełni obowiązującym już w tej dziedzinie dyrektywom EWG oraz zbieżna jest z koncepcją przygotowanej dyrektywy o reklamie porównawczej.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#AndrzejHardy">Każdy z zakazów nieuczciwej reklamy, ujęty w projekcie, będzie mieć istotne praktyczne znaczenie. W tym miejscu pragnę jedynie zwrócić uwagę na zakaz tzw. kryptoreklamy. Chodzi o wszystkie formy reklamowania towarów i usług z zatarciem różnicy między „czystą” informacją a reklamą. Zakaz ukrytej reklamy powinien umożliwić ograniczenie praktyk stosowanych przez tych dziennikarzy, którzy przekazując informacje obiektywne, np. w wywiadach czy reportażach, reklamują przy tym określone towary lub usługi. Wprowadzając w błąd czytelników czy słuchaczy, na pozór bez ukrytych intencji, przedsiębiorca i dziennikarz przedstawiają swoją ofertę rynkową w sposób możliwie korzystny, a zatem w sposób właściwy reklamie.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#AndrzejHardy">Zakaz dotyczący wprowadzającej w błąd reklamy powinien być podstawą występowania przeciwko producentom piwa, którzy umieszczają napisy obcojęzyczne na butelkach, sugerując nabywcy, że jest to towar importowany. Dotyczy to też producenta mineralnej wody z okolic Nałęczowa, który umieszcza tylko niemieckie napisy na butelkach, chociaż całość produkcji jest zbywana na rynku lokalnym, czy też producentów i dystrybutorów strzykawek insulinowych, które produkowane i zbywane w Polsce na opakowaniach mają informację w języku niemieckim, angielskim, francuskim i włoskim.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#AndrzejHardy">Podstawę oceny, czy określona wypowiedź reklamowa jest dozwolona, stanowią przepisy prawa i dobre obyczaje. W ramach tych dwóch wyznaczników mieszczą się również zasady prowadzenia reklamy ustalane przez związki agencji reklamowych, reprezentacje grup zawodowych czy też środki masowego przekazu. Przykładowo wymienię tylko zasady prowadzenia reklamy w Telewizji Polskiej, czy też zasady reklamy dotyczące zawodu lekarza, ustalone przez Izbę Lekarską w Lublinie.</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#AndrzejHardy">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Z regulacją w dziedzinie reklamy wiążą się przepisy projektu dotyczące reklamy szczególnych produktów: wyrobów tytoniowych, alkoholowych oraz farmaceutyków i materiałów medycznych. Zawarta w projekcie regulacja w tych kwestiach powinna być zaakceptowana, a wnioski mniejszości nie zasługują na aprobatę Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#AndrzejHardy">Przede wszystkim pragnę podkreślić, że dopuszczenie reklamy wyrobów tytoniowych w prasie uczyni zbędnymi próby obchodzenia tego zakazu np. przez reklamowanie na jej łamach biur podróży pod nazwą „Mars”, „Camel”. Ponadto zakaz ten nie będzie skuteczny wobec prasy zagranicznej. Wreszcie, jak doniesiono ostatnio, informując o pracach legislacyjnych w Szwajcarii, nie ma dostatecznie potwierdzonych dowodów, że reklama jest skutecznym czynnikiem, jeśli chodzi o rozpoczynanie palenia papierosów. Badania szwajcarskie wykazują, że jest to raczej rezultat szeregu innych czynników. Można też posłużyć się polskim przykładem. Zakaz reklamy wyrobów alkoholowych, obowiązujący od bardzo wielu lat w Polsce, nie spowodował spadku spożycia alkoholu.</u>
          <u xml:id="u-242.8" who="#AndrzejHardy">Chciałbym powiedzieć teraz o dwóch pozostałych zakazach reklamy. Już mówiłem o skutkach reklamy wyrobów alkoholowych. Wydaje się, że znacznie lepsze jest umiarkowane stanowisko, dopuszczające w ograniczonym zakresie reklamę produktów alkoholowych. Odpowiada to nie tylko sposobowi unormowania tej kwestii w innych krajach, ale również pozwoli promować na rynku tzw. lekkie alkohole.</u>
          <u xml:id="u-242.9" who="#AndrzejHardy">Jeśli chodzi o trzeci wniosek mniejszości, to utrzymanie dotychczasowego stanu prawnego może być podyktowane tylko interesem tych przedsiębiorców, którzy nie są w stanie sprostać ofercie konkurencyjnej; w szczególności dotyczy to lekarstw wydawanych bez przepisu lekarza oraz materiałów medycznych. Tego rodzaju uzasadnienie ograniczenia konkurencji nie może być zaakceptowane. Przeciwnie, w interesie pacjentów należy dążyć do pogłębienia i rozszerzenia konkurencji w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-242.10" who="#AndrzejHardy">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Programu Liberalnego wysoko ocenia poziom legislacyjny przedstawionego projektu. Uważamy również, że dyskutowana ustawa jest bardzo potrzebna jako element całego systemu gospodarczego w Polsce. Służyć będzie bowiem procesowi pogłębienia i utrwalenia gospodarki rynkowej w naszym kraju. Klub Polskiego Programu Liberalnego będzie głosować za projektem w wersji przedłożonej przez połączone komisje.</u>
          <u xml:id="u-242.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#JacekKurczewski">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego głos zabierze pan poseł Bronisław Dutka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#BronisławDutka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, w imieniu którego występuję, jest zainteresowany likwidacją albo przynajmniej maksymalnym ograniczeniem nieuczciwej konkurencji, szczególnie zaś w sektorze gospodarki żywnościowej. Polska produkcja rolna oraz przemysł rolno-spożywczy, a może szczególnie ten przemysł - jest zmuszony konkurować z produktami pochodzenia zagranicznego, często niskiej jakości, intensywnie reklamowanymi. Reklama ta często mija się z prawdą co do wartości tych produktów. Zapisy ustawy umożliwiają polskim producentom walkę z tą zdecydowanie szkodliwą reklamą oraz z produktami, które łatwo powinny być wyparte przez naszą rodzimą produkcję.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#BronisławDutka">Należy mieć również nadzieję, że i nasi producenci zintensyfikują działalność reklamową, zwłaszcza że często mają co reklamować. Polskie produkty są już bowiem dziś konkurencyjne - i jest ich wiele - zarówno pod względem jakościowym, jak i pod względem opakowań.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#BronisławDutka">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego poprze projekt ustawy. Nie znaczy to jednak, że nie zauważamy jego słabości. Projekt bowiem jest nadmiernie kazuistyczny. Dotyczy to w szczególności rozdz. 2, który precyzuje czyny nieuczciwej konkurencji w sposób tak dalece drobiazgowy, że poszczególne przepisy stają się mało czytelne i niezrozumiałe dla przeciętnego człowieka. Naszym zdaniem, bardziej sensowne byłoby poprzestanie na wyliczeniu czynów nieuczciwej konkurencji zawartych w art. 3 ust. 2 i co najwyżej uzupełnienie tego słowniczkiem wyjaśniającym, co należy rozumieć przez np. „wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa”, „fałszywe oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów i usług”, „nieuczciwą reklamę” itd.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#BronisławDutka">Monotonne powtarzanie w rozdz. 2 kolejnych czynów nieuczciwej konkurencji wydaje się niewłaściwe nie tylko z punktu widzenia techniki legislacyjnej, ale i troski o poprawność językową. Mimo swej drobiazgowości projekt jest w wielu kwestiach niejasny. Trudno bowiem określić, co znaczy w art. 15 ust. 3 „rzeczowo nieuzasadnione, zróżnicowane traktowanie niektórych klientów”: Czy np. nie wolno stosować zniżek dla stałych klientów, czy dla ubogich? A są to przecież zwyczaje powszechnie stosowane.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#BronisławDutka">Co oznacza, zawarty w art. 16 ust. 1 pkt 5, zakaz „nadużywania technicznych środków przekazu informacji”? Czy chodzi o to, że nie wolno w celach reklamowych zbyt często używać telefonu bądź teleksu? I jak określić granice między „używaniem” i „nadużywaniem”?</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#BronisławDutka">Niejasny jest zakres zakazu reklamy porównawczej, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 6. Czy np. reklama typu „uprałam w zwykłym proszku i plamy zostały” jest już reklam porównawczą, czy też chodzi jedynie o porównanie z konkretnym produktem, i na ile dokładnie musi on być wymieniony?</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#BronisławDutka">Podobnych niejasności jest więcej, stąd można przewidywać poważne problemy interpretacyjne przy stosowaniu ustawy w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-244.7" who="#BronisławDutka">Budzą również pewne wątpliwości surowe przepisy karne. Nieuczciwa konkurencja jest zjawiskiem nagannym, ale przede wszystkim jest zjawiskiem ekonomicznym. Dlatego też, naszym zdaniem, jej zwalczanie powinno się odbywać głównie za pomocą środków o charakterze ekonomicznym i te powinny być stosowane w sposób bardzo rygorystyczny. Sięganie natomiast po karę pozbawienia wolności, i to w wymiarze do dwóch lat (jak przewidują art. 23 i 24 projektu), wydaje się znaczną przesadą. Budzi również wątpliwość, czy będzie ona często stosowana przez sądy i czy na przykład jej zawieszenie nie spowoduje, że ustawa będzie po prostu lekceważona.</u>
          <u xml:id="u-244.8" who="#BronisławDutka">Mamy również uwagi szczegółowe.</u>
          <u xml:id="u-244.9" who="#BronisławDutka">W art. 1 - zbędny wydaje się fragment przepisu po pauzie, nie ma bowiem potrzeby wyliczania, w czyim interesie wydawana jest ustawa, ponieważ to wynika z samej jej istoty.</u>
          <u xml:id="u-244.10" who="#BronisławDutka">W art. 3 ust. 1 - zbędny jest pierwszy przecinek, niczego bowiem on nie zmienia. W ust. 2 wyraz: „albo” należałoby zastąpić wyrazem: „lub”, chodzi bowiem o alternatywę zwykłą, a nie rozłączną.</u>
          <u xml:id="u-244.11" who="#BronisławDutka">W art. 16 - ust. 2 jest zbędny, ponieważ to, co w nim zapisano, jest oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-244.12" who="#BronisławDutka">W art. 17 - należałoby dodać, że chodzi jedynie o odpowiedzialność autora reklamy odnoszącą się do jego umyślnych zachowań sprzyjających nieuczciwej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-244.13" who="#BronisławDutka">W art. 18 - należałoby dodać wyraz: „również” po wyrazach: „mogą występować”, bo przecież mogą występować nie tylko organizacje, ale i sam pokrzywdzony.</u>
          <u xml:id="u-244.14" who="#BronisławDutka">Parę słów na temat wniosków mniejszości. Otóż jest kwestią oceny, czy dopuścić reklamę wyrobów tytoniowych i alkoholu i ewentualnie w jakim zakresie. W art. 28, w którym proponuje się pierwszą zmianę, zakaz ten dotyczy prasy dziecięcej. Zasadne wydaje się brzmienie tego artykułu, dlatego też mój klub nie poprze tej poprawki. W art. 29 sprawa jest podobna. W poprawce zaś do art. 30 proponuje się usunięcie zakazu prowadzenia w środkach masowego przekazu reklamy leków wydawanych wyłącznie z przepisu lekarza. Naszym zdaniem zakaz ten jest zasadny z dwóch co najmniej, i to bardzo praktycznych, względów: po pierwsze, reklama taka jest niecelowa dla klienta, gdyż i tak kupuje on ten lek zgodnie ze wskazaniem lekarza; po drugie, mogłoby to sprowokować wielu nabywców do poszukiwania tego leku, mimo że nie będą oni w stanie go nabyć. Byłoby to więc w jakimś sensie wprowadzanie w błąd klientów. Zatem mój klub nie poprze wniosków mniejszości, które zawarte są w sprawozdaniu komisji, i będzie głosował przeciw ich przyjęciu.</u>
          <u xml:id="u-244.15" who="#BronisławDutka">Jeżeli Izba zdecyduje się przystąpić do trzeciego czytania niezwłocznie, bez powtórnego odsyłania projektu do komisji, to uwagi nasze będziemy traktować jako pewną pomoc dla realizujących ustawę. Jeżeli natomiast ustawa wróci do komisji, wówczas na posiedzeniu tejże komisji przedłożymy nasze poprawki. Poprzemy więc cały projekt, ale bez wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-244.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#JacekKurczewski">W imieniu Klubu Parlamentarnego Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego głos zabierze pan poseł Adam Łukomski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#AdamŁukomski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Gdy we wrześniu ubiegłego roku Sejm kierował rządowy projekt ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu nieuczciwej konkurencji do komisji sejmowych, klub nasz miał nadzieję, że przynajmniej część zgłoszonych przez nas w odbytej wówczas debacie uwag znajdzie swój rezonans w wersji ustawy przedłożonej w drugim czytaniu. Pozytywnie oceniliśmy wtedy samą ideę ustawy i główne jej rozwiązania, lecz do wielu spraw zgłosiliśmy uwagi krytyczne. Stanowisko nasze nie zostało jednak zaaprobowane w komisjach. W tej chwili zaś w toku niniejszej dyskusji jesteśmy zmuszeni zgłosić stosowne poprawki i od ich przyjęcia lub odrzucenia - dotyczy to również przyjęcia lub odrzucenia wniosków mniejszości - uzależniamy nasze stanowisko w głosowaniu nad całością ustawy.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#AdamŁukomski">Chcę powtórzyć przedstawioną wówczas przez nas argumentację, mając nadzieję, że dzisiaj spotka się ona z większym zrozumieniem Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#AdamŁukomski">W pierwszej kolejności chciałbym się odnieść, w aspekcie stricte prawnym, do rozwiązań proponowanych w art. 20, 21 i 22. Jak wynikało z rozmowy, jaką w ramach konsultacji sejmowych przeprowadziłem wczoraj z przedstawicielami Urzędu Antymonopolowego, autorami niniejszego projektu, ich intencją przy wprowadzaniu wyraźnego określenia, że: „Roszczenia z tytułu czynów nieuczciwej konkurencji ulegają przedawnieniu z upływem lat trzech”, było zdystansowanie się od rozwiązania zawartego w § 2 art. 442 Kodeksu cywilnego. Tymczasem zawarte w art. 20 zdanie: „Przepisy art. 442 Kodeksu cywilnego stosuje się odpowiednio”, powoduje, że osiągnięto skutek dokładnie odwrotny do zamierzonego, co oznacza, że bieg terminów przedawnienia będzie się liczył według zasad kodeksowych i w pewnych wypadkach będzie miał także zastosowanie 10-letni okres przedawnienia. Przejęcie natomiast z Kodeksu postępowania cywilnego możliwości żądania wydania przez sąd zarządzenia tymczasowego, zabezpieczającego także przyszłe powództwo, stwarza realną groźbę nadużywania tego przepisu w celach nie zawsze przecież prowadzonej fair walki konkurencyjnej. Konieczne więc staje się stworzenie ustawowych zabezpieczeń przed możliwością nadużywania tego przepisu. Proponowany przez projektodawców w art. 22 sposób w żadnym wypadku nie stwarza takiego zabezpieczenia. Rozwiązania i określenia w tym przepisie zawarte sugerują wręcz w sposób jednoznaczny, że możliwość dochodzenia odpowiedniego odszkodowania za wyrządzoną konkurentowi szkodę oraz obowiązek złożenia odpowiedniego oświadczenia istnieją tylko w wypadku wniesienia, oczywiście bezzasadnego, powództwa, nie zaś w wypadku wydania tymczasowego zarządzenia zabezpieczającego to przyszłe, lecz w efekcie nie wniesione powództwo. Łatwo jest wszakże przewidzieć, że wystąpienie szkody spowodowanej wydaniem zarządzenia tymczasowego jest znacznie realniejsze aniżeli szkody spowodowanej wniesieniem samego powództwa. Po prostu konkurentowi, który uzyska zamierzony efekt wydanym przez sąd zarządzeniem, może się wręcz nie opłacać wnosić następnie powództwo. Proponowana przez nas poprawka pozwala na zminimalizowanie takiego niebezpieczeństwa. Zupełnie na marginesie należy zwrócić uwagę na pewien lapsus, jaki wkradł się do tego przepisu. Otóż określenie: „oczywiście bezzasadne” odnosić się winno, zgodnie z nazewnictwem przyjętym w judykaturze i literaturze, do samego powództwa, nie zaś do jego wniesienia. Także użyte w ust. 2 art. 22 określenie: „pozwany” należy zastąpić określeniem: „osoba”, albowiem w sposób zupełnie chyba nie zamierzony ogranicza ono krąg osób legitymowanych do żądania naprawienia szkody tylko do uczestników postępowania sądowego, gdy w praktyce osobą pokrzywdzoną może być także osoba spoza kręgu stron postępowania. Realność spowodowania szkody wydaniem zarządzenia tymczasowego jest większa także dlatego, że do jego wydania sąd jest zobowiązany przystąpić bezzwłocznie, bez przeprowadzania jakiegokolwiek postępowania dowodowego. Zgodnie z zasadami zawartymi w Kodeksie postępowania cywilnego wystarczy tylko uwiarygodnienie twierdzeń faktycznych przytoczonych we wniosku o jego wydanie.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#AdamŁukomski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słusznym rozwiązaniem jest wprowadzenie przez ustawę w celu zyskania realnych efektów kilku przepisów karnych. Jednakże proponowany zakres sankcji przyznanych przez ustawę organowi orzekającemu jest zdecydowanie niewystarczający, aby ten cel uzyskać. Przecież nieuczciwemu konkurentowi może się opłacić - po prostu opłacić - zapłacenie nawet wielomilionowej grzywnę, gdy na skutek nieuczciwego postępowania ma w perspektywie realny wielokrotnie większy zysk. Stąd nasza propozycja poprawki, aby sądy lub kolegia do spraw wykroczeń w razie powrotu do będącego występkiem lub wykroczeniem czynu nieuczciwej konkurencji, czyli swoiście tutaj pojmowanej recydywy, mogły orzekać dodatkową karę zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej na okres od 6 miesięcy do 5 lat. Fakultatywność stosowania tej kary pozbawia, naszym zdaniem, argumentów przeciwników jej umieszczenia w ustawie z powodu jej rzekomo nadmiernej restrykcyjności. W tym miejscu wobec podnoszonego niekiedy argumentu, że karę tę organy te i tak mogłyby stosować na podstawie Kodeksu karnego i Kodeksu wykroczeń, chciałbym także zauważyć że jest to argument nieprawdziwy, gdyż np. Kodeks karny w art. 42 § 2 daje wprawdzie możliwość orzekania tej kary, ale tylko wówczas, gdy przepis szczególny, a więc w tym wypadku przepisy ustawy o nieuczciwej konkurencji, art. 23–26, możliwość jej stosowania by przewidywał.</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#AdamŁukomski">Wreszcie chciałbym zgłosić zarzuty przeciwko zawartym w projekcie ustawy propozycjom zmian ustaw o uprawie tytoniu i wytwarzaniu wyrobów tytoniowych (art. 28 projektu), o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (art. 29) oraz o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach, hurtowniach i nadzorze farmaceutycznym (art. 30).</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#AdamŁukomski">W pierwszej kolejności, w przypadku ustawy „antyalkoholowej”, stawiam zarzut, że proponowane zmiany - chciałbym to mocno zaakcentować - są sprzeczne z innymi przepisami tej ustawy, a w szczególności z preambułą, art. 1 i art. 2. Przewidują one obowiązek po stronie wszystkich organów administracji i władzy państwowej, a więc także i Sejmu, podejmowania działań zmierzających tylko do ograniczenia przez obywateli naszego państwa spożywania alkoholu, w żadnym zaś wypadku za takie działanie nie można uznać uchwalenia ustawy dopuszczającej możliwość reklamy wyrobów alkoholowych. Uchwalenie więc tych zmian bez uprzedniej zmiany wymienionych wcześniej przeze mnie przepisów tej ustawy jest prawnie niedopuszczalne i rezultatem tego byłaby ostatecznie interwencja Trybunału Konstytucyjnego wywołana przez uprawniony podmiot.</u>
          <u xml:id="u-246.6" who="#AdamŁukomski">Wydaje się, że komisje problemu tego w ogóle nie rozważały. Dla rozwiania wszelkich wątpliwości należałoby przed poddaniem projektu ustawy pod głosowanie w Sejmie zasięgnąć opinii ekspertów z grona wybitnych konstytucjonalistów i z tego względu, a także ze względów regulaminowych - mam na myśli zgłoszone w tej dyskusji poprawki - konieczne jest przed trzecim czytaniem skierować projekt jeszcze raz do właściwych komisji.</u>
          <u xml:id="u-246.7" who="#AdamŁukomski">Wysoki Sejmie! To były zarzuty natury formalnej. Merytorycznie zaś chciałbym zauważyć, że w praktyce logiczną konsekwencją przyjętych przez komisję zmian w ustawie antyalkoholowej jest możliwość reklamowania wszelkich wyrobów alkoholowych w prasie, także w prasie młodzieżowej (którą ustawa odróżnia od tzw. prasy dziecięcej). W przeciwieństwie do pana posła sprawozdawcy nie widzę żadnych trudności w zdefiniowaniu tejże prasy, pomocny w tym bowiem może być nawet podtytuł, który tygodniki te, bo najczęściej o nie chodzi, zamieszczają zaraz po tytule. I po wtóre, możliwość reklamowania w telewizji, radiu, a nawet w prasie dziecięcej wyrobów alkoholowych, które zawierają poniżej 5% czystego alkoholu, oraz możliwość reklamy spożycia piwa i innych niskoprocentowych wyrobów alkoholowych bez żadnej informacji o szkodliwości spożywania alkoholu.</u>
          <u xml:id="u-246.8" who="#AdamŁukomski">Z odbytej wczoraj rozmowy z przedstawicielami Urzędu Antymonopolowego, o której już wspomniałem, wynikało, że w tekście proponowanej zmiany jest pomyłka polegająca na umieszczeniu przed słowami: „jeżeli napoje te zawierają powyżej 5% alkoholu” myślnika, co powoduje, że logiczny jest wniosek, iż określenie to odnosi się zarówno do słów „w telewizji i radiu”, jak i słów „w prasie dziecięcej”. Podobno intencja autorów tejże ustawy była zupełnie inna, ale kwestię tę, moim zdaniem, należałoby również wyjaśnić w komisjach.</u>
          <u xml:id="u-246.9" who="#AdamŁukomski">Wysoki Sejmie! O tym, jak przerażająco szkodliwe mogą być skutki tego rodzaju postępowania, niech świadczy chociażby treść artykułu zamieszczonego w „Gazecie Wyborczej” w dniu 3 lutego 1993 r., a więc przedwczoraj, pt. „Podstawowa szkoła picia”. Wynika z niego bowiem, że około 69% uczniów szkół podstawowych upija się winem, 79% pije piwo, przy czym 10% z nich czyni to co najmniej raz w tygodniu. Dzieje się tak między innymi dlatego, że, jak mówi cytowana w tym artykule dr Elżbieta Aranowska z Uniwersytetu Warszawskiego: „Młodzież sądzi, że nie można uzależnić się od alkoholu pijąc tylko piwo, a to nieprawda”. Gdyby znalazł się ktoś taki, kto twierdziłby, że owe 10% to niewiele, to z pewnością można by go „pocieszyć”, że po uchwaleniu proponowanych zmian ustawowych, dzięki skutecznej reklamie, odsetek ten w niedługim czasie znacznie wzrośnie. Tak więc ta przerażająca wizja, że dzięki ustawowym zabiegom Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz reklamie wyrobów alkoholowych oprócz rozpitej dorosłej części naszego społeczeństwa będziemy mieli także rozpitą młodzież w wieku szkolnym, wcale nie wydaje się demagogicznym chwytem abstynentów alkoholowych, lecz bardzo realnym zjawiskiem społecznym, którego zaistnienie my, posłowie, mamy szczególny obowiązek przewidywać już teraz.</u>
          <u xml:id="u-246.10" who="#AdamŁukomski">Podobne uwagi należy odnieść do propozycji dotyczących wyrobów tytoniowych. Wprawdzie obecnie nie mamy przepisów wprost zakazujących reklamy tych wyrobów, lecz nie oznacza to, że zamiast wprowadzić zupełny zakaz ich reklamowania, pozytywnie mamy ocenić tę próbę dopuszczenia reklamy palenia papierosów w całej prasie, z wyjątkiem dziecięcej. Podobno zmiany te są dyktowane m.in. potrzebą unifikacji naszych przepisów z przepisami innych państw europejskich. Ma to być zatem jeszcze jedna z konsekwencji naszego wchodzenia do Europy. Pomijając już nawet fakt, iż w Europie Zachodniej, a szczególnie w państwach skandynawskich, prowadzi się totalną wojnę z nikotynizmem i tylko patrzeć, jak wprowadzi się tam zakaz reklamy wyrobów tytoniowych, jeśli europejskość naszych rozwiązań prawnych ma być mierzona stopniem liberalizmu przepisów dotyczących reklamy wyrobów alkoholowych i tytoniowych, to ja - a myślę, że także wielu innych - zgadzam się pozostać w opinii tzw. Europejczyków mieszkańcem przysłowiowego „ciemnogrodu” albo wręcz alkoholowo-tytoniowym troglodytą.</u>
          <u xml:id="u-246.11" who="#AdamŁukomski">Podzielamy także niepokój tych środowisk, które widzą niebezpieczeństwa wynikające z ograniczonej dopuszczalności reklamy leków. Proponowanego marginesu zakazów nie uważamy za wystarczający.</u>
          <u xml:id="u-246.12" who="#AdamŁukomski">Reasumując i wybiegając w przyszłość, nasz klub, Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, nie poprze zaproponowanych przez komisje i autorów projektowanych zmian w przywołanych ustawach. Będziemy głosować za wnioskami mniejszości, a w wypadku ich odrzucenia, a także w wypadku odrzucenia naszych poprawek, także przeciwko przyjęciu całej ustawy. Postąpimy tak, mimo że bardzo popieramy zasadniczą ideę ustawy, ponieważ uważamy, że niebezpieczne konsekwencje krytykowanych przez nas zmian ustawowych będą znacznie większe niż efekty pozytywne.</u>
          <u xml:id="u-246.13" who="#AdamŁukomski">Na zakończenie, ustosunkowując się do wystąpień niektórych z moich poprzedników, chciałbym przede wszystkim sprostować pewną nieścisłość zawartą w wystąpieniu pana posła sprawozdawcy, ponieważ to nieprawda, że w art. 28 dotyczącym zakazu reklamy wyrobów tytoniowych przewiduje się obok kary grzywny karę aresztu, albowiem określenie „albo” - jak tu już powiedział jeden z moich przedmówców - stanowi alternatywę rozłączną, która nie pozwala na stosowanie obu tych kar równocześnie - lecz tylko jedną z nich. Jeżeli pan poseł miał na myśli fizyczne sąsiedztwo tych środków, wtedy to określenie jest użyte prawidłowo, w wypadku sensu prawnego natomiast, niestety, wymaga to sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-246.14" who="#AdamŁukomski">Następnie chciałbym również ustosunkować się do argumentu pana posła Hardego, że należy ograniczyć zakaz reklamy alkoholi, wyrobów alkoholowych m.in. dlatego, że do tej pory stosowany zupełny zakaz nie dał należytych efektów. Chcę zapytać pana posła - jeśli jest obecny na sali - czy pan, panie pośle, uważa, że przez wprowadzenie możliwości reklamowania tych wyrobów rzeczywiście spowoduje się spadek spożycia wyrobów alkoholowych?</u>
          <u xml:id="u-246.15" who="#AdamŁukomski">Jeśli chodzi o wystąpienie pana posła Dutki, chciałbym zauważyć, że jest to przykład świadczący o partykularyzmie interesów. Otóż przypuszczam, że tylko ze względu na to, iż w grę wchodzą interesy plantatorów tytoniu, ziemniaków, pracowników gorzelni, PSL nie jest w stanie, czy też nie chce, poprzeć wniosków mniejszości. Sądzę, że stanowisko tego klubu byłoby inne, gdyby nie chodziło o partykularne interesy.</u>
          <u xml:id="u-246.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#JacekKurczewski">Panie pośle, proszę o złożenie poprawek na piśmie, bo inaczej sprawa nie będzie...</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Łukasiewicz: Czy można zadać pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#JacekKurczewski">Przepraszam bardzo, ale nie. Dyskusja trwa, lista mówców nie jest jeszcze zamknięta, proszę się zapisać do głosu.</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#JacekKurczewski">W imieniu Klubu Parlamentarnego Konwencja Polska głos zabierze pan poseł Michał Chałoński. Przygotuje się do zabrania głosu pan poseł Bartłomiej Kołodziej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MichałChałoński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność zaprezentować Wysokiej Izbie stanowisko Klubu Parlamentarnego Konwencja Polska w sprawie omawianego sprawozdania Komisji: Handlu i Usług; Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów; Sprawiedliwości oraz Ustawodawczej, zawartego w druku nr 692, dotyczącego rządowego projektu ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#MichałChałoński">W debacie podczas pierwszego czytania nasz klubowy kolega, pan poseł Paweł Zalewski, powiedział: „Rozpoczęliśmy zmianę ustroju, nie mając tradycji właściwych regulacji prawnych. Liberalizacja życia doprowadziła do powstania wielu faktów ocenianych jako niemoralne, naganne, które w okresie socjalizmu z przyczyn systemowych nie mogły zaistnieć i dlatego nie znajdywały swego odbicia w obowiązującym prawie. W gospodarce sterowanej centralnie nie mogły wystąpić takie czyny, jak nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, utrudnianie dostępu do rynku czy też szczególnie natarczywe sposoby sprzedaży. Dziś takie zachowania uznajemy za naganne i powinniśmy wprowadzić ochronę naruszanych przez nie dóbr”.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#MichałChałoński">Może zamiast powiedzieć, że nie mieliśmy tradycji w walce z nieuczciwą konkurencją, powinniśmy mówić, że ta tradycja została przerwana przez uprawianie w okresie 50-lecia gospodarki nakazowo-rozdzielczej, bo przecież tą ustawą anulujemy archaiczną już ustawę o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z 2 sierpnia 1926 r.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#MichałChałoński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uznajemy, że ustawa jest nowoczesnym aktem prawnym i właściwym instrumentem walki z często występującym zjawiskiem nieuczciwej konkurencji. Chodzi o wyeliminowanie nierzetelnych praktyk w działalności gospodarczej, które stanowią nadużycie konkurencji i prowadzą do jej deformacji. Naszym zdaniem ustawa ma charakter informacyjny i instruktażowy, choć oczywiście zawiera elementy odpowiedzialności cywilnej i karnej i dopiero wywołane jej funkcjonowaniem orzecznictwo sądowe doprowadzi do wykrystalizowania się praktyki postępowania. Mówiąc o postępowaniu mam na uwadze nie tylko postępowanie procesowe, ale również postępowanie uczestników obrotu gospodarczego i, miejmy nadzieję, zmianę ich zachowania na uczciwe, choć konkurencyjne.</u>
          <u xml:id="u-248.4" who="#MichałChałoński">Klub nasz, Konwencja Polska, popiera projekt ustawy i będzie głosował za przyjęciem przez Wysoką Izbę tekstu sprawozdania bez wniosków mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-248.5" who="#MichałChałoński">Kilka słów o tych wnioskach mniejszości. Jesteśmy przeciwni zakazowi reklamowania wyrobów tytoniowych w prasie, oczywiście poza reklamą w prasie dla dzieci i młodzieży, ponieważ prasa, a szczególnie lokalna, w dużej mierze utrzymuje się z reklam. Uważamy również, uznając szkodliwość palenia tytoniu, że palacze mają prawo do informacji o jakości palonych papierosów. Z praktyki wynika, że w tej materii zakazy nie zmienią postępowania. Podobnie uzasadniamy nasz sprzeciw wobec skreślenia art. 29 i 30.</u>
          <u xml:id="u-248.6" who="#MichałChałoński">Na tym w zasadzie powinienem skończyć, chcę jeszcze tylko ustosunkować się do wypowiedzi mojego przedmówcy, ponieważ myślę, że kwestia alkoholizmu i szkodliwości picia jednak nie wiąże się z przyglądaniem się reklamie alkoholu, tylko jest to kwestia jakości tego alkoholu i jego nadużywania.</u>
          <u xml:id="u-248.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#JacekKurczewski">W imieniu Parlamentarnego Klubu Porozumienia Centrum głos zabierze pan poseł Bartłomiej Kołodziej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#BartłomiejKołodziej">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Parlamentarny Klub Porozumienia Centrum za naczelne zadania państwa w sferze gospodarczej uznaje ochronę: własności, stabilnego pieniądza i stabilnych praw, swobody gospodarowania w ramach wolnej konkurencji, a więc wszystkiego, co składa się na fundament gospodarki rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#BartłomiejKołodziej">Porozumienie Centrum wielokrotnie w swoich dokumentach programowych podkreślało znaczenie wolnej, uczciwej konkurencji jako praktycznego wyrazu podstawowej dla nas zasady równości szans, jednego z najistotniejszych czynników rozwoju gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#BartłomiejKołodziej">Przedstawiony dzisiaj projekt ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, złożony do Sejmu jeszcze w maju ub. r. przez rząd Jana Olszewskiego, witamy z zadowoleniem jako zbieżny z naszymi założeniami programowymi. Ustawa ta w istotny sposób przybliża nasze uregulowania prawne w tej dziedzinie do uregulowań obowiązujących w krajach EWG i nie będzie wymagała modyfikacji, jeśli chodzi o procesy integracyjne.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#BartłomiejKołodziej">Projekt ten należy, naszym zdaniem, widzieć w szerszym kontekście już istniejących uregulowań prawnych, służących ochronie konkurencji. W zakresie przedmiotowym jest on istotnym dopełnieniem obowiązujących ustaw. Daje on bowiem zarówno możliwość dochodzenia swoich praw przedsiębiorcom, którzy uznają, że zostali pokrzywdzeni w związku ze sprzecznymi z prawem, bądź z dobrymi obyczajami, działaniami innych przedsiębiorców, jak i - co szczególnie ważne - zabezpiecza konsumentów przed skutkami takich nieuczciwych praktyk.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#BartłomiejKołodziej">W Polsce dzisiaj na nowo odkrywamy znaczenie takich pojęć, jak uczciwość kupiecka czy dobre obyczaje. Oczywiste jest, że nie wszystko da się tu skodyfikować. Należy jednak mieć nadzieję, że wynikłe ze stosowania tej ustawy orzecznictwo odegra w tym zakresie znaczącą rolę.</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#BartłomiejKołodziej">Parlamentarny Klub Porozumienia Centrum wyraża również nadzieję, że już wkrótce i w Polsce, podobnie jak to się dzieje w innych krajach, dla nieuczciwego przedsiębiorcy znacznie większą dolegliwością będzie swoisty bojkot środowiskowy i publiczne potępienie niż samo ukaranie z mocy ustawy, a to już nie jest zadanie Sejmu, lecz izb gospodarczych czy kongregacji kupieckich.</u>
          <u xml:id="u-250.6" who="#BartłomiejKołodziej">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdecydowana większość polskich przedsiębiorców chce być wobec państwa uczciwa, bo na dłuższą metę to się musi opłacać. Chce produkować, tworzyć nowe miejsca pracy, chce płacić rozsądne podatki. W zamian za swoją uczciwość uczciwi przedsiębiorcy oczekują jednak również uczciwości od państwa. Oczekują jasnych, stabilnych, mądrych praw, racjonalnych podatków, ochrony wolności konkurencji, nie chcą być też co parę miesięcy zaskakiwani coraz to nowymi, nie zawsze fortunnymi pomysłami, które już zrujnowały niejedno dobrze zapowiadające się gospodarcze przedsięwzięcie. Niestety dzisiejsza Polska, Polska okresu transformacji ustrojowej i chaosu prawnego, jest rajem dla tych nieuczciwych i nierzetelnych, którzy podobnie jak zły pieniądz wypiera dobry, eliminują często z rynku tych uczciwych, ale nie mających układów i dojść, tych nie powiązanych w sieć półprzestępczych, nieformalnych najczęściej nomenklaturowych zależności.</u>
          <u xml:id="u-250.7" who="#BartłomiejKołodziej">Powiedzmy sobie otwarcie, dzisiaj w Polsce nie ma w pełni uczciwej konkurencji; choćby konkurencji o kredyty bankowe czy o prywatyzowane mienie. Nie ma jasnych zasad i stabilnych, egzekwowanych praw. Omawiana dzisiaj ustawa jest krokiem w dobrym kierunku, ale nie łudźmy się, że dokonamy w ten sposób jakiegoś zasadniczego przełomu. Bez rozstrzygnięć ustrojowych, bez przyjęcia ustaw dekomunizacyjnych i lustracyjnych nie przełamiemy istniejących patologicznych, hamujących rozwój wolnej konkurencji układów i powiązań.</u>
          <u xml:id="u-250.8" who="#BartłomiejKołodziej">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przejdę teraz do omówienia stanowiska Parlamentarnego Klubu Porozumienia Centrum wobec zgłoszonych do projektu ustawy wniosków mniejszości. Większości tych wniosków posłowie Porozumienia Centrum nie udzielą poparcia.</u>
          <u xml:id="u-250.9" who="#BartłomiejKołodziej">Tak więc, jeśli chodzi o pierwszy wniosek mniejszości dotyczący zakazu reklamy wyrobów tytoniowych, to uważamy, że totalny zakaz reklamy nie może być skutecznie przestrzegany, choćby ze względu na import prasy zagranicznej. Taki przepis będzie przepisem fikcyjnym, papierowym. Może on też być łatwo obchodzony, choćby poprzez używanie znaków firm tytoniowych np. przez zespoły muzyczne czy drużyny sportowe. Takie przypadki zdarzają się w krajach zachodnich. Aby ten przepis był skuteczny, należałoby wprowadzić generalny zakaz używania wyrazów, które są już znane jako znaki firmowe, towarowe, byłoby to jednak sprzeczne z prawem dotyczącym znaków towarowych oraz swobody wypowiedzi. Dlatego wydaje się zasadne, aby wzorem zdecydowanej większości innych krajów, pozostawić pewien ograniczony margines w wypadku tej reklamy, mogłaby ona być zamieszczana właśnie w prasie jako najmniej skutecznym środku masowego przekazu. Wychodząc z założenia, że tworzenie prawa fikcyjnego, prawa, którego skuteczne egzekwowanie nie jest możliwe, nie służy powadze prawa, głosować będziemy za odrzuceniem pierwszego wniosku mniejszości. Przyznać jednak muszę, że w wypadku tego wniosku zdania w moim klubie były podzielone.</u>
          <u xml:id="u-250.10" who="#BartłomiejKołodziej">Z podobnych powodów nie udzielimy również poparcia drugiemu wnioskowi mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-250.11" who="#BartłomiejKołodziej">Przejdę teraz do omówienia wniosku trzeciego, ostatniego. Parlamentarny Klub Porozumienia Centrum stoi na stanowisku, że całkowity zakaz reklamy wyrobów farmaceutycznych jest anachronizmem, widać to na tle regulacji zagranicznych, że za utrzymaniem tego zakazu w odniesieniu do wszystkich lekarstw i materiałów medycznych nie przemawiają żadne racjonalne argumenty. Art.30, a jego skreślenie proponuje się we wniosku mniejszości, dopuszcza reklamę leków, do których zakupu nie jest konieczny przepis lekarza i nie jest potrzebna recepta. Jest to, naszym zdaniem, zapis sensowny, w pełni racjonalny. Dodać jeszcze można, że minister zdrowia posiada delegację do regulowania tych spraw w formie aktów wykonawczych. Skreślenie art.30 doprowadziłoby do tego, że niemożliwe stałoby się skuteczne informowanie nabywcy o właściwościach i działaniu leków i środków medycznych, które i tak bez żadnego problemu można kupić w każdej aptece. Parlamentarny Klub Porozumienia Centrum głosował będzie przeciwko trzeciemu wnioskowi mniejszości, jako że jest on mało sensowny i nieprzemyślany.</u>
          <u xml:id="u-250.12" who="#BartłomiejKołodziej">Podsumowując, Parlamentarny Klub Porozumienia Centrum udziela pełnego poparcia projektowi ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w wersji przedstawionej przez komisje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#JacekKurczewski">W imieniu Koła Poselskiego „Chrześcijańska Demokracja” głos zabierze pan poseł Tadeusz Lasocki.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#JacekKurczewski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#TadeuszLasocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany projekt ustawy ma niewątpliwie charakter ustrojowy, jest to nowa konstrukcja prawna, porządkująca w określony sposób obrót gospodarczy, gdzie uczciwość w konkurencji nabiera coraz większego znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#TadeuszLasocki">Chcę powiedzieć, że poprzemy poprawki zmierzające do ograniczenia reklamy wyrobów alkoholowych i tytoniowych, w szczególności przedstawione przez pana posła Łukomskiego z ZChN. Pragnę też zwrócić uwagę Wysokiej Izby na dwa ważne problemy.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#TadeuszLasocki">Po pierwsze, ta ustawa spełni tylko wówczas swoją funkcję, jeśli będzie uzupełniona innymi regulacjami. Wiemy, że produkty rodzime, zwłaszcza produkty żywnościowe, obecnie przegrywają w konkurencji z produktami wytwarzanymi za granicą, zwłaszcza na Zachodzie, i w przyszłości, w najbliższych latach będą nadal przegrywać, ponieważ tam wytwarzane są one w daleko lepszych warunkach, ich produkcja jest chroniona. Nie mamy ustawy o ochronie rynku wewnętrznego, dlatego konieczne jest jej uchwalenie po to, aby produkty zachodnie nie wyrugowały na naszym rynku produktów rodzimych.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#TadeuszLasocki">Drugi warunek, którego spełnienie jest konieczne: polityka rządu powinna sprzyjać poprawie warunków produkcji żywności w kraju, przede wszystkim należy stworzyć odpowiednią infrastrukturę i bazę surowcową.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#TadeuszLasocki">Chrześcijańska Demokracja poprze omawiany projekt ustawy z poprawkami zmierzającymi do ograniczenia reklamy wyrobów tytoniowych i alkoholowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#JacekKurczewski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#JacekKurczewski">W imieniu Koła Poselskiego Unii Polityki Realnej głos zabierze pan poseł Lech Pruchno-Wróblewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#LechPruchnoWróblewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł sprawozdawca Jan Król w swoim wystąpieniu wspomniał o piwie. Dobrze się stało, że ta Izba nie tak dawno rozwiązała ten problem, likwidując koncesję na piwo, czyli ustawa, o projekcie której dzisiaj mówimy, nie będzie musiała się tą kwestią zajmować. Przy okazji jednak ta ustawa, o ile zostanie uchwalona w tym kształcie, nawarzy piwa i to piwo będzie musiał wypić rząd, a jest ono naprawdę niedobre.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#LechPruchnoWróblewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Problematyka nieuczciwej konkurencji jest znacznie szersza, niż to wynika z przedstawionego projektu ustawy. Art. 3 mówi np. o fałszywym oznaczeniu, naruszaniu tajemnicy przedsiębiorstwa i temu podobnych ciężkich przestępstwach. Wśród czynów nieuczciwej konkurencji art. 3 wymienia również utrudnianie dostępu do rynku. Art. 15 precyzuje czyny zakwalifikowane jako utrudnianie dostępu do rynku. Chodzi tu o dumping, nakłanianie osób trzecich do odmowy sprzedaży towarów lub usług innym przedsiębiorcom albo bojkotu pewnych przedsiębiorców, a także, rzeczowo nieuzasadnione, zróżnicowane traktowanie niektórych klientów. Nie jest to, niestety, lista wyczerpująca, ale ze sformułowania art. 15 wynika, że to są najważniejsze czyny nieuczciwej konkurencji w zakresie utrudniania dostępu do rynku.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#LechPruchnoWróblewski">Tak pomyślana ustawa świadczy, że nie dostrzega się słonia w menażerii. Cóż bowiem bardziej utrudnia dostęp do rynku niż system koncesyjny?</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#LechPruchnoWróblewski"> Przecież do jego istoty należy nawet nie utrudnianie, ale wręcz uniemożliwianie dostępu do rynku jednym przedsiębiorcom - po to, aby inni swobodnie na tym rynku buszowali. Żadna ustawa o tym nie wspomina, ale powszechnie wiadomo, że prawdziwym kryterium przy rozdziale koncesji i zezwoleń jest umiejętność przekonywania urzędników, którzy te koncesje i zezwolenia rozdzielają. </u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#LechPruchnoWróblewski"> Metody perswazyjne są różne, bo różne argumenty do różnych osób rozmaicie przemawiają. Dam tu przykład z historii. Kiedyś król Stanisław August zapytał francuską aktorkę, czy może zapukać do jej serduszka. Tak, sir - powiedziała ta aktorka - ale to będzie drogo kosztowało.</u>
          <u xml:id="u-254.7" who="#LechPruchnoWróblewski">Czy zatem można w ramach ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu nieuczciwej konkurencji zwalczać utrudnianie przedsiębiorcom dostępu do rynku, a za pomocą drugiej ustawy, wprowadzającej system koncesyjny i inne formy reglamentacji, utrudniać dostęp do rynku w majestacie prawa? W ten sposób czynimy pośmiewisko z prawa i torujemy drogę korupcji. Fakt, że rozdziałem koncesji zajmuje się państwo, nie stanowi żadnej okoliczności łagodzącej. Jeżeli uznajemy, że utrudnianie dostępu do rynku jest czynem niegodziwym, to państwo też nie powinno posługiwać się środkami niegodziwymi. Dlatego składam wniosek, by projekt ponownie skierować do komisji w celu dokonania niezbędnych uzupełnień w rozdz. 5 tegoż projektu.</u>
          <u xml:id="u-254.8" who="#LechPruchnoWróblewski">I jeszcze jedna...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#JacekKurczewski">Czas minął, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#LechPruchnoWróblewski">Panie marszałku, już za chwilę kończę. Jeszcze jedna sprawa wołająca o pomstę do nieba. Art. 12 projektu opisuje czyn nieuczciwej konkurencji polegający na nakłanianiu pracownika do nieuczciwego postępowania wobec pracodawcy w celu przysporzenia sobie korzyści albo zaszkodzenia pracodawcy. Ust. 3 art. 12 stwierdza, że nie stanowią czynu nieuczciwej konkurencji działania podejmowane przez związki zawodowe w ramach rozwiązywania sporów zbiorowych. Przypominam, że zgodnie z ustawą o związkach zawodowych związkiem jest już grupa 10 osób. Otóż szajka 10-osobowa nie ponosiłaby w tym wypadku żadnej odpowiedzialności za nakłanianie pracowników do nielojalności wobec swojego pracodawcy,...</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#LechPruchnoWróblewski">... za nakłanianie do łamania zawartych przez niego umów. Jest to złamanie konstytucyjnej zasady równości wobec prawa...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#JacekKurczewski">Czas minął, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#LechPruchnoWróblewski">...w myśl której pozycja prawna człowieka powinna być taka sama bez względu na to, czy należy do jakiejś bandy czy też nie.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#LechPruchnoWróblewski">W związku z tym składam wniosek o ponowne skierowanie tego projektu do konstytucji. Na koniec chcę powiedzieć, że rząd... Dziękuję za wyłączenie mikrofonu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#JacekKurczewski">Skierowanie do komisji, panie pośle. Przepraszam, ale czas już minął. Pan poseł znacznie przekroczył limit czasu. To też jest zresztą kwestia konkurencji i równych warunków.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#komentarz">(Poseł Lech Pruchno-Wróblewski: Ustalonych na zasadzie równości, nie konkurencyjnie.)</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#JacekKurczewski">Zanim ogłoszę półgodzinną przerwę, proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#RyszardJastrzębski">Bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy w sali kinowej nowego Domu Poselskiego odbędzie się zebranie Klubu Parlamentarnego ZChN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#JacekKurczewski">Ogłaszam przerwę do godz. 20.30.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 20 do godz. 20 min 35)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#AndrzejKern">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#AndrzejKern">Kontynuujemy debatę nad sprawozdaniem komisji o rządowym projekcie ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#AndrzejKern">Przechodzimy do wystąpień indywidualnych, które rozpocznie pan poseł Juliusz Braun z Unii Demokratycznej. Przygotuje się pan poseł Jerzy Matyjek.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#JuliuszBraun">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To wystąpienie rzeczywiście ma charakter indywidualny nie tylko od strony mówcy, ale i od strony słuchaczy, a chciałbym dotknąć sprawy, która wydaje mi się bardzo istotna. Otóż projekt ustawy, który dziś omawiamy, oprócz całej tej ważnej części gospodarczej, po raz pierwszy podejmuje również próbę regulacji zagadnień związanych z reklamą - i właśnie o tej sprawie chciałem mówić.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#JuliuszBraun">Jest oczywiste, że reklama jest nieodłącznym elementem współczesnej gospodarki rynkowej i jednym z czynników jej rozwoju, ale jest ona także bardzo istotnym elementem współczesnego systemu środków przekazu. Dochody z reklamy decydują o możliwości istnienia wielu gazet i czasopism, których cena, bez tych dochodów, rosłaby niebotycznie i praktycznie zniknęłyby one z rynku. (Nie mówię już o komercyjnej telewizji i radiofonii, których byt jest oparty wyłącznie na reklamie.) Trzeba więc mieć świadomość, że każda ingerencja ustawodawcy w wolną grę, jaka toczy się na rynku reklamy, może mieć również ogromny wpływ na to, co dzieje się, i co dziać się będzie na rynku mediów. Musimy pamiętać o tym zwłaszcza obecnie, kiedy kondycja ekonomiczna większości tytułów prasowych w Polsce jest bardzo słaba i nie przemyślane decyzje dotyczące reklamy mogą łatwo doprowadzić do upadku wielu gazet, a zwłaszcza czasopism, powodując tym samym ograniczenie pluralizmu informacji. Dlatego właśnie Komisja Kultury i Środków Przekazu zajęła się proponowanym swego czasu przez Senat w innej ustawie zakazem reklamy wyrobów tytoniowych. Propozycja tego zakazu wraca obecnie w formie wniosku mniejszości do projektu ustawy, nad którym dziś debatujemy. Otóż po długiej dyskusji i po wielu bardzo szczegółowych cząstkowych głosowaniach posłowie z naszej komisji uznali, że zakaz reklamy wyrobów tytoniowych powinien dotyczyć tylko radia i telewizji oraz prasy dziecięcej i młodzieżowej. Komisja popiera więc, z drobną poprawką, stanowisko przedstawione w sprawozdaniu i bardzo zdecydowanie opowiada się przeciwko wnioskowi mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#JuliuszBraun">Poparcie dla zakazu reklamy wyrobów tytoniowych w telewizji i radiu wynika ze szczególnego charakteru tego medium, które agresywnie wkracza do domów, ale jest i inna przyczyna. Chodzi mianowicie o pewne wyrównanie szans, swego rodzaju handicap dla prasy, której samo istnienie, ale także i różnorodność tytułów są bardzo ważne ze względów społecznych. W sytuacji kiedy obserwujemy naturalny niejako przepływ reklamy z prasy ku telewizji, celowe jest pozostawienie gazetom i czasopismom wyłączności w pewnych wybranych dziedzinach reklamy. Jest to zresztą przyjęte w wielu krajach.</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#JuliuszBraun">Projekt ustawy przewiduje oczywisty skądinąd zakaz reklamy papierosów w pismach dla dzieci. Proponujemy wrócić do tekstu projektu rządowego i objąć zakazem również prasę młodzieżową. Wbrew stanowisku, które prezentował pan poseł sprawozdawca, naszym zdaniem, jak również zdaniem wydawców prasy, jest to kategoria możliwa do jasnego zdefiniowania.</u>
          <u xml:id="u-263.4" who="#JuliuszBraun">Brakuje czasu na szerszą dyskusję, ale odpowiadając na zarzuty, które i tu się już pojawiły, trzeba powiedzieć, że niezależne badania potwierdzają brak związku między zakazem reklamy a ograniczeniem palenia. Reklama bowiem nie zachęca do palenia w ogóle, ale adresowana jest do palacza i zachęca go do palenia określonego gatunku papierosów - obecnie zresztą reklamy bazują na ogół na argumentach mniejszej szkodliwości, reklamowane są więc raczej papierosy mniej szkodliwe.</u>
          <u xml:id="u-263.5" who="#JuliuszBraun">To jak dalece nie ma związku między zakazem reklamy a spożyciem wyrobów tytoniowych można pokazać na przykładzie Polski, gdzie przez wiele lat nie istniała żadna reklama tych wyrobów, a spożycie tytoniu lawinowo rosło, i Stanów Zjednoczonych, które są na drugim biegunie, bo tam praktycznie jest całkowita swoboda reklamy, ale różnego rodzaju akcje społeczne spowodowały zdecydowane zmniejszenie liczby palaczy. Zatem to nie ta droga. Poza tym gdybyśmy dziś wprowadzili zakaz reklamy, korzyść odniosłyby wyłącznie silne firmy i na to chciałbym zwrócić uwagę panom posłom z ZChN. Jeśli dziś taki zakaz pojawiłby się, palący papierosy o znanych amerykańskich markach, których nikt już z pamięci nie usunie, nigdy nie dowiedzieliby się o tym, że mogą sięgnąć po nowe papierosy polskiego producenta.</u>
          <u xml:id="u-263.6" who="#JuliuszBraun">I jeszcze jeden argument - zakazy nie są skuteczne w dobie otwarcia granic. Pojawiłyby się w polskich kioskach pisma w języku polskim, ale wydawane przez zagranicznych wydawców. Wystarczyłoby zresztą zarejestrować w kraju tytuł o liberalniejszych przepisach, by działać na takiej zasadzie, jak armatorzy korzystający z „tanich bander”. Jedynym efektem byłby wypływ kapitału z Polski. Nie będę tego szerzej rozwijał, ale celowa wydaje nam się również liberalizacja obecnych przepisów dotyczących leków i alkoholu, jednak z pewnymi ograniczeniami w stosunku do projektu rządowego. Poprawki w tej sprawie złożę na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-263.7" who="#JuliuszBraun">Chciałbym teraz zatrzymać się chwilę przy przepisach dotyczących reklamy w ogóle, zawartych w art. 16. Wiele z nich, siłą rzeczy, z konieczności jest dość ogólnych, ale niektóre tę granicę ogólności nadmiernie przekroczyły. Kolejno będę w tej sprawie zgłaszał wnioski.</u>
          <u xml:id="u-263.8" who="#JuliuszBraun">Przesadą wydaje mi się zakaz odwoływania się w reklamie do przesądów. Na pewno słuszna jest przyjęta w świecie zasada zakazu odwoływania się do lęków czy do łatwowierności dzieci, natomiast z przesądami może nie przesadzajmy. Czy naprawdę należałoby ścigać sądownie kogoś, kto pokazuje w reklamie czarnego kota, mówi: „odpukać w nie malowane drewno” czy pokazuje trzynastkę? A przepis jednoznacznie o tym mówi, więc należałoby kogoś takiego ścigać sądownie.</u>
          <u xml:id="u-263.9" who="#JuliuszBraun">Słuszna jest intencja zawarta w jednym z następnych zakazów, gdzie chodzi o wyeliminowanie kryptoreklamy, ale zapis jest niedobry. Otwiera on drogę do wszczęcia postępowania w każdym przypadku, kiedy ktoś wypowie się pozytywnie o dowolnym wyrobie. Dopiero trzeba by udowodnić, że to nie była kryptoreklama. Mogłoby to zablokować działanie organizacji konsumenckich, działania podejmowane przez prasę dla testowania różnych wyrobów. W prawie prasowym i w kodeksie dziennikarskim jest miejsce na przepisy dotyczące kryptoreklamy. Z tej ustawy należałoby je usunąć.</u>
          <u xml:id="u-263.10" who="#JuliuszBraun">Wreszcie jeszcze jedna sprawa: reklama porównawcza. Zapis jest znowu - z punktu widzenia naszych zwyczajów prawnych, naszego systemu sądowniczego - nieprecyzyjny. Prawnicy, z którymi rozmawiałem, różnie ten zapis rozumieli i stąd proponuję zmianę. Bowiem reklama porównawcza, tak jak ją rozumieją specjaliści od reklamy, jest stosowana powszechnie choćby w znanym sloganie: zwykły proszek pierze źle, a ten właśnie proszek pierze dobrze. Chodzi więc jedynie o to, że niedopuszczalne jest deprecjonowanie jakiegoś konkretnego wyrobu, a nie jakiegoś mitycznego zwykłego proszku.</u>
          <u xml:id="u-263.11" who="#JuliuszBraun">Konkretne propozycje składam na piśmie. Te propozycje dotyczą również pewnego ograniczenia odpowiedzialności agencji reklamowej, która nie może odpowiadać za prawdziwość danych, jakich dostarczył wytwórca; może odpowiadać oczywiście za kształt reklamy. W sprawie zarządzenia tymczasowego zgadzam się z tym, co mówił tutaj pan poseł Łukomski, sam również składam pewne wnioski i gorąco apeluję do Wysokiego Sejmu o ich uwzględnienie. Zapewne sprawa reklamy będzie wracać także i na forum Wysokiego Sejmu, może uda nam się doprowadzić do uchwalenia ustawy o reklamie, ale to w przyszłości. Natomiast dziś te przepisy należałoby poprawić.</u>
          <u xml:id="u-263.12" who="#JuliuszBraun">I jeszcze jedno pytanie pod adresem państwa posłów z klubu ZChN, którzy tak kategorycznie wystąpili przeciwko zapisom tego projektu ustawy. Jest to przecież projekt rządowy. Nie dotyczy spraw światopoglądowych czy ideologicznych, w których nie mamy żadnego obowiązku przestrzegania dyscypliny lojalności wobec rządu, ale spraw gospodarczych, w których przecież reprezentuje ZChN nie kto inny, tylko pan premier Goryszewski. Dziwię się więc bardzo takiej postawie, stawianiu sprawy w ten sposób. Jest to bowiem ustawa bardzo ważna dla gospodarki i apeluję z tego miejsca również do państwa, by pogodzić się z wolą większości na tej sali - nie wiemy, jaka ona będzie co do szczegółów - i poprzeć projekt tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#AndrzejKern">Wydaje mi się jednak, że problem czarnego kota nie ma nic wspólnego ze światopoglądem.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#AndrzejKern">Głos ma pan poseł Jerzy Matyjek, Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe. Przygotuje się pani poseł Elżbieta Seferowicz.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Matyjek: Panie marszałku, ile mam czasu?)</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#AndrzejKern">Proszę przemawiać, ja będę kontrolował.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JerzyMatyjek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę wyrazić poparcie dla obu poprawek zgłoszonych dziś przez posła Łukomskiego, tak do art. 28, jak i do art. 29 projektu ustawy. Chodzi mianowicie o wprowadzenie zakazu prowadzenia wszelkiej reklamy wyrobów tytoniowych oraz alkoholowych.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#JerzyMatyjek">Ustawowy zakaz lub ograniczenie reklamy wyrobów tytoniowych istnieje w około 100 krajach. Amerykański tygodnik „Newsweek”, który jest sprzedawany we wszystkich krajach świata, jest drukowany w dwóch wersjach. Różnią się one tym, że jedna zawiera, a druga nie zawiera reklam tytoniu, bo w wielu krajach zabronione jest rozprowadzanie prasy zawierającej takie reklamy.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#JerzyMatyjek">1 stycznia br. we Francji weszła w życie ustawa dotycząca walki z nałogiem tytoniowym i alkoholowym. Jedna ustawa odnosi się do obu nałogów. Dużo pisano o niej w naszej prasie. Art. 2 tej ustawy brzmi: „Jakakolwiek propaganda lub reklama, bezpośrednia lub pośrednia, tytoniu i wyrobów tytoniowych, jak też ich bezpłatna dystrybucja są zakazane. Zakazuje się wszelkich działań promocyjnych, których celem lub przedmiotem jest propaganda lub reklama, bezpośrednia lub pośrednia, tytoniu i wyrobów tytoniowych”. Art. 3 tej samej ustawy brzmi: „Za propagandę lub reklamę pośrednią uważa się wszelką propagandę lub reklamę na korzyść organizacji, służby, działalności, produktu lub artykułu innego niż tytoń lub wyrób tytoniowy, jeśli swoją grafiką, sposobem prezentacji, zastosowaniem marki lub znaku reklamowego lub jakiegokolwiek innego znaku przypomina ona tytoń lub wyrób tytoniowy”. Art. 12 tej francuskiej ustawy brzmi tak: „Wszelkie naruszenia powyższych rozporządzeń podlegają karze grzywny od 50 tys. do 500 tys. franków. W przypadku propagandy lub reklamy zabronionej maksymalna wysokość grzywny może sięgać 50% sumy wydatków poniesionych na nielegalną operację. W przypadku ponownego naruszenia sąd może zakazać na okres od 1 do 5 lat sprzedaży produktów, które stanowiły przedmiot nielegalnej operacji”.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#JerzyMatyjek">Wysoki Sejmie! Nie mogę się zgodzić z panem posłem Braunem, który mówi, że istnienie reklamy nie wpływa na rynek, że ani nie zwiększa, ani nie zmniejsza sprzedaży. W takim razie po co by ta reklama była stosowana? Tytoń jest największym mordercą w Europie. U nas jest bardzo liberalny stosunek do palaczy. W następstwie palenia tytoniu umiera w Europie rocznie 800 tys. osób; w Polsce 40 tys. osób. Tytoń jest główną przyczyną raka, chorób serca i płuc. Walka z tytoniem stała się bardzo ważna w naszym kraju, choćby z tego powodu, że wydatki na służbę zdrowia są duże, a w budżecie przeznaczonych jest na nią coraz mniej pieniędzy. Najprostszym sposobem usprawnienia służby zdrowia i poprawienia jej budżetu jest to, żebyśmy przestali palić papierosy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#AndrzejKern">Przepraszam, panie pośle, czas minął. Proszę zbliżać się do konkluzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#JerzyMatyjek">Przeczytam tylko, jako ciekawostkę, fragment artykułu z „Gazety Wyborczej” pt. „Dadzą popalić karaluchom”: „Papierosy Stolicznyje i Sojuz Apollo zalegające od roku w magazynach Urzędu Celnego w Terespolu znalazły nabywcę. Zamierza je kupić firma, która po przemieleniu chce wyrabiać z nich środki owadobójcze”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#AndrzejKern">Czyli z papierosów też może być pożytek.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#AndrzejKern">Głos ma pani poseł Elżbieta Seferowicz z Klubu Parlamentarnego NSZZ „Solidarność”. Przygotuje się pan poseł Marek Boral.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#ElżbietaSeferowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja również chcę poprzeć wniosek pana posła Łukomskiego z ZChN. Nie będę go oczywiście uzasadniać, ponieważ pan poseł Matyjek zrobił to tak doskonale, że już nic więcej nie mogłabym tutaj dodać. To znaczy popieram te dwa zapisy, które mówią o zabronieniu w ogóle prowadzenia reklamy wyrobów tytoniowych, jak również napojów alkoholowych. Polegałoby to na skreśleniu art. 29 proponowanej ustawy. Chcę zaznaczyć, że dziwi mnie bardzo, że art. 29 zabrania jedynie prowadzenia reklamy napojów alkoholowych w prasie dziecięcej - nie widziałam jeszcze nigdy dotychczas reklam napojów alkoholowych w prasie dziecięcej, myślę, że chodzi tu raczej o prasę młodzieżową - oraz w telewizji i radiu, jeżeli napoje te zawierają powyżej 5% alkoholu. Ta ustawa dopuszcza zatem reklamę piwa w radiu i telewizji. Mówiliśmy już poprzednio - nie zyskało to poparcia Wysokiej Izby - o szkodliwości piwa. Jeżeli piwo jest już w tej chwili przez poprzednią ustawę uznane za zwykły napój chłodzący, a do tego jeszcze będzie je można szeroko reklamować, to oczywiście młodzież, może nawet dzieci, nie znajdować będą żadnych przeszkód do picia piwa, skoro to jest zwyczajny napój chłodzący. A że po wypiciu tego napoju łatwiej można spowodować wypadek samochodowy, to już oczywiście inna sprawa, która pewnych osób nie interesuje.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Łukasiewicz: Dzieci nie jeżdżą samochodami.)</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#ElżbietaSeferowicz">Mówię w tej chwili oczywiście o dorosłych, panie pośle. W tej chwili mówię zupełnie poważnie - są statystyki, które mówią o tym, że choroba alkoholowa często miała swój początek właśnie w piciu piwa przez młodzież. Tak że piwo po prostu nie jest bezpiecznym alkoholem. Co najmniej należy zakazać jego reklamy w radiu i telewizji. Wobec tego generalnie jestem za tym, ażeby art. 29 w ogóle został wykreślony i żeby obowiązywały dotychczasowe zasady zakazujące reklamy napojów alkoholowych.</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#ElżbietaSeferowicz">Chcę jeszcze zwrócić uwagę na jedną sprawę. Otóż popieram poprawkę mniejszości, w której proponuje się wykreślenie art. 30. Art. 30 projektu tej ustawy mówi: „Zabrania się prowadzenia w środkach masowego przekazu reklamy leków wydawanych wyłącznie z przepisu lekarza. Nie dotyczy to specjalistycznych pism medycznych”. Czyli ten projekt chce zmienić ustawę z 10 października 1991 r. o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach, hurtowniach i nadzorze farmaceutycznym. Zostawienie tego zapisu jest bardzo niebezpieczne. Wiele leków nie wydawanych wyłącznie na recepty, inaczej mówiąc z przepisu lekarza, jest przecież też lekami. Pozostawienie tego przepisu umożliwia reklamowanie wszystkich leków, również nawet tych, które mogą być nie dopuszczone do obrotu. Jest to po prostu bardzo niebezpieczne. Zapis, który jest w ustawie o środkach farmaceutycznych, był zapisem głęboko przemyślanym i przedyskutowanym przez środowiska fachowe i nie tylko. Uważam, że znacznie bezpieczniejsze jest pozostawienie poprzedniego zapisu w ustawie o środkach farmaceutycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#AndrzejKern">Wysłuchamy teraz pana posła Marka Borala z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Przygotuje się do wystąpienia pan poseł Waldemar Pelc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#MarekBoral">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rosnąca liczba przedsiębiorców działających na rynku w sposób naturalny wyzwala rywalizację o zbycie towarów lub usług. Ofiarami tej rywalizacji padają przedsiębiorstwa, klienci, a przede wszystkim konsumenci. W toku tej rywalizacji może dochodzić do ograniczenia bądź likwidacji konkurencji poprzez zdobycie pozycji dominującej lub też wypaczenie rezultatów konkurencji poprzez zabieganie o klienta nieuczciwymi metodami.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#MarekBoral">Energiczne zwalczanie nieuczciwej konkurencji pozwoli zmniejszyć stale rosnącą liczbę nieuczciwych działań przedsiębiorców. Potrzebne są do tego nowoczesne normy prawne, które pozwolą zachować wolność gospodarczą i jednocześnie będą skutecznie zapobiegać niekorzystnym zjawiskom. Istnienie konkurencji jako zasady rządzącej gospodarką potwierdzają doświadczenia krajów o rozwiniętej gospodarce rynkowej. Chodzi więc przede wszystkim o wyeliminowanie nieuczciwych praktyk w działalności gospodarczej i nadanie konkurencji uczciwego charakteru.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#MarekBoral">Plusem projektu ustawy jest odstąpienie od posługiwania się terminem: „podmiot gospodarczy”. Godna pochwały jest również konsekwencja w rozróżnianiu pojęć: „przedsiębiorstwo” i „przedsiębiorca”. W praktyce mogą pojawić się pewne trudności do czasu dostosowania ustawy o działalności gospodarczej z 1988 r. do gospodarki rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#MarekBoral">Słabym punktem projektu ustawy są przepisy ogólne. Art. 1 można uznać za zbędny. O tym, co jest przedmiotem ustawy, mówi tytuł i zapisy merytoryczne zawarte w poszczególnych artykułach. Użyte tu sformułowania mogą budzić wątpliwości interpretacyjne i wcale jednoznacznie z nich nie wynika, że chodzi o czyny popełnione w szeroko pojętej działalności gospodarczej. Redakcja tego artykułu stwarza pozory, że przedsiębiorca i konsument zostali potraktowani według tych samych zasad. Tymczasem projekt nie przyznaje konsumentom prawa do indywidualnego występowania z roszczeniami, tylko odsyła ich do bliżej nie określonych organizacji konsumenckich.</u>
          <u xml:id="u-271.4" who="#MarekBoral">Wymóg działania zgodnie z prawem jest zasadą ogólną. Każdy ma obowiązek działać zgodnie z prawem. Nie wiadomo dlaczego w projekcie ustawy wiąże się wprost w klauzuli generalnej czyn nieuczciwej konkurencji z działaniem niezgodnym z prawem. Klauzula generalna ma chronić przed konkurencją nieuczciwą, a nie przed konkurencją naruszającą prawo. Każde działanie niezgodne z prawem powinno już na tej podstawie podlegać sankcjom prawnym.</u>
          <u xml:id="u-271.5" who="#MarekBoral">Kolejne pytanie. Dlaczego autorzy projektu nie wprowadzili do klauzuli generalnej żadnego elementu wskazującego, że chodzi o wyrządzenie szkód w działalności konkurencyjnej? Sformułowanie: „jeżeli zagraża lub narusza interes” jest zbyt mało precyzyjne. Bardziej trafne wydaje się być: „zagraża wyrządzeniem szkody lub wyrządza szkodę”. Art. 3 ust. 1 nie został zbyt wnikliwie przeanalizowany w komisjach. A przecież zostają tam określone kryteria, za pomocą których uznaje się dane zachowanie za przejaw nieuczciwej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-271.6" who="#MarekBoral">Art. 3 ust. 2 m.in. stwierdza, iż czynem nieuczciwej konkurencji jest naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa. Z kolei w art. 11 ust. 1 projekt stanowi, iż czynem nieuczciwej konkurencji jest przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa lub nabycie ich od osoby nieuprawnionej, jeżeli szkodzi to poważnie przedsiębiorcy. Pomiędzy obydwiema definicjami zachodzi poważna rozbieżność. Czyn opisany w art. 3 ust. 2 mówi o naruszeniu tajemnicy przedsiębiorstwa, a więc o każdym naruszeniu każdej tajemnicy. Czyn taki, aby został uznany za czyn nieuczciwej konkurencji, nie musi poważnie szkodzić innemu przedsiębiorcy. Czyn opisany w art. 11, aby został uznany za czyn nieuczciwej konkurencji, musi spełnić dodatkową przesłankę, a mianowicie poważnie szkodzić innemu przedsiębiorcy. Zaprezentowana w projekcie dwoistość definicji czyni prawo niezrozumiałym.</u>
          <u xml:id="u-271.7" who="#MarekBoral">Zapis art. 4 zaproponowany przez autorów projektu stanowi krok w tył w porównaniu z zapisem ustawy z 1926 r. Cudzoziemiec, osoba fizyczna lub prawna, jeżeli siedziba główna jego przedsiębiorstwa znajdowała się w Polsce, korzystał z ochrony wynikającej z ustawy. W omawianym projekcie ustawy autorzy proponują uzależnić ochronę takiego cudzoziemca od istnienia odpowiedniej umowy międzynarodowej lub stwierdzonej wzajemności.</u>
          <u xml:id="u-271.8" who="#MarekBoral">Cały rozdział drugi projektu ustawy to wyliczenie stanów faktycznych uznanych za niezgodne z prawem. Można mieć wątpliwość, czy jest to projekt ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Treść projektu uczyni zeń ustawę o czynach zakazanych w procesie prowadzenia przedsiębiorstwa. Większość przepisów zawartych w art. 5–9 dotyczy takich określeń, jak: firma, znak towarowy i inne oznaczenia, którymi posługuje się w swojej działalności osoba prowadząca przedsiębiorstwo. W wielu kwestiach zawarta w tych przepisach regulacja pokrywa się z przepisami dotyczącymi wprost tych instytucji. Właśnie takie przepisy specjalne są właściwym miejscem dla szczegółowego uregulowania tych spraw, a nie ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Autorzy projektu ustawy w uzasadnieniu stwierdzają, że wyliczenie zakazanych czynów nieuczciwej konkurencji ma charakter przykładowy, ponieważ nie jest możliwe ustalenie wyczerpującej i zamkniętej ich listy. Dlaczego wybrano właśnie te przykłady, a nie inne? Czy wobec przejawów tzw. dzikiej konkurencji ustawa ma służyć za ściągawkę dla przedsiębiorców, niekompetentnej administracji czy wreszcie dla sądów, które sobie nie radzą ze sprawami gospodarczymi? Każdy przypadek może być odmienny i często ostateczne rozstrzygnięcie może zależeć od uwarunkowań regionalnych. Dlatego ostateczną praktykę powinny tworzyć sądy. Dotychczas mało twórcza postawa sędziów przy stosowaniu klauzul generalnych i stałe oglądanie się za takimi przepisami, które czegoś zakazują lub na coś zezwalają, nie może wywierać decydującego wpływu na kształt tworzonego prawa. W toku działalności przedsiębiorców będą ujawniać się wciąż nowe postacie czynów sprzecznych z prawem lub uczciwością. Mamy prawo oczekiwać, że aktywna postawa sędziów na podstawie klauzuli generalnej jako uniwersalnego zakazu nieuczciwej konkurencji każe uznać konkretny czyn za zabroniony i stosować sankcje przewidziane w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-271.9" who="#MarekBoral">W Polsce sprawa prowadzenia reklamy zasługuje na odrębną ustawę, która powinna być możliwie szybko opracowana. Mam na przykład wątpliwość, czy można w sposób ogólny uznać za czyn nieuczciwej konkurencji reklamę ukrytą - art. 16 ust. 1 pkt 4. Projekt załatwia w sposób dość jednostronny i kategoryczny sprawę uregulowania reklamy w polskim systemie prawnym. Celowe jest więc powstrzymanie się od próby całościowego uregulowania w projekcie kwestii nieuczciwej lub zakazanej reklamy. Właściwe wydaje się uwzględnienie takich jej przejawów, co do których nie ma wątpliwości, że stanowią czyn nieuczciwej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-271.10" who="#MarekBoral">Pewne wątpliwości budzą również przepisy karne projektu. Czyny określone w art. 25 projektu ustawy zagrożone są karą grzywny lub aresztu. Grzywna występuje jako kara zasadnicza zarówno w Kodeksie karnym, jak i w Kodeksie wykroczeń. Nie wiadomo więc, czy czyny opisane w art. 25 projektu ustawy są wykroczeniami czy przestępstwami.</u>
          <u xml:id="u-271.11" who="#MarekBoral">Ustawa zawiera cztery przepisy karne. W myśl zasady koncentracji źródeł prawa karnego, przepisy karne powinny być zamieszczone tylko w Kodeksie karnym. Wyjątki od tej zasady czynione są tylko w szczególnych przypadkach. Autorzy projektu nie wykazali w uzasadnieniu do ustawy, że umieszczenie tych przepisów w odrębnej ustawie jest uzasadnione szczególnymi względami.</u>
          <u xml:id="u-271.12" who="#MarekBoral">Budzi wątpliwość, czy działanie przedsiębiorcy, będące czynem nieuczciwej konkurencji, opisane w art. 8, 9 i 10 jest wywołaniem błędu czy też może podstępem. Być może wątpliwości te zostaną z czasem usunięte przez orzecznictwo, ale wydaje się, że byłoby lepiej, gdyby usunął je przepis prawa. Sądy, zwłaszcza wojewódzkie, czynią istotne trudności z rozpoznaniem spraw gospodarczych. Przyczyną jest błędny przepis, w myśl którego do właściwości sądów rejonowych należą sprawy, w których wartość przedmiotu jest niewielka. Sprawy o większej wadze należą do sądów wojewódzkich. W sprawach gospodarczych wartość przedmiotu sporu z reguły jest duża, dlatego jest ich w sądach wojewódzkich wiele, co skutkuje przewlekłością postępowania.</u>
          <u xml:id="u-271.13" who="#MarekBoral">Uważam, że okres 6 miesięcy na zaznajomienie się zainteresowanych z treścią ustawy jest wystarczający.</u>
          <u xml:id="u-271.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#AndrzejKern">Głos zabierze pan poseł Waldemar Pelc z Polskiego Programu Liberalnego. Przygotuje się pan poseł Czesław Sterkowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#WaldemarPelc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpatrywany projekt ustawy, który mówi o nieuczciwej konkurencji, pewnie jest projektem dobrym i być może ustawa będzie dobrze funkcjonować w warunkach wolnego rynku, ale wolnego rynku nie mamy i jeszcze jakiś czas mieć nie będziemy. Nie dotyka on jednak tych problemów, które teraz codziennie rzucają się w oczy albo dają do myślenia, i to niemało. Nieuczciwość przedsiębiorców wynika z systemu, który ciągle jeszcze funkcjonuje. A ta, o której chcę powiedzieć, nie jest w ustawie w ogóle ujęta, nie jest w ogóle brana pod uwagę. Bo czy nie jest np. nieuczciwą konkurencją to, że firma obrachunkowa ma swoją siedzibę w siedzibie urzędu skarbowego? Czy to nie sugeruje klientowi korzystania z jej usług? Czy nie jest powszechnie znana układowość funkcjonująca na rynku usług dla przedsiębiorstw państwowych? Czy nie jest nieuczciwą konkurencją to, że firmy, które są własnością związków zawodowych, nie konkurują, tylko otrzymują kontrakty?</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#WaldemarPelc"> Czy nie jest nieuczciwą konkurencją to, że nie ma równego dostępu do kredytów? Czy wreszcie nie jest nieuczciwą konkurencją umarzanie długów przedsiębiorstwom państwowym i w ten sposób stawianie ich poza konkurencją z innymi przedsiębiorstwami? O koncesjonowaniu już dzisiaj tutaj była mowa - to jeszcze następna forma nieuczciwej konkurencji. Tak więc życząc Polsce, aby wolny rynek szybko nastąpił, chcę zwrócić jednak uwagę na to, że ta ustawa jest jedynie aktem politycznym, deklaratoryjnym, po którym nie możemy się szybko zbyt wiele spodziewać. </u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#AndrzejKern">Głos ma pan poseł Czesław Sterkowicz, nie zrzeszony. Przygotuje się pan poseł Marek Markiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#CzesławSterkowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dotychczas obowiązująca ustawa z sierpnia 1926 r. nie ma racji dalszego funkcjonowania w obecnej rzeczywistości, gdyż powstawała w nieco innych warunkach historycznych i obowiązywała również w innych warunkach. Rozpatrywana zaś ustawa, której projekt jest dzisiaj tak bardzo dyskutowany, jest koniecznością czasu tworzenia podstaw ustrojowych obecnej Rzeczypospolitej Polskiej. Ma ona regulować sprawy dotyczące zapobiegania i zwalczania nieuczciwej konkurencji w dziedzinie gospodarki, a czyni to w imię interesów publicznych, przedsiębiorstw, klientów, jak również i konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#CzesławSterkowicz">W projekcie ustawy są wymienione liczne czyny nieuczciwej konkurencji, do których zaliczyć należy:</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#CzesławSterkowicz">— wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa;</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#CzesławSterkowicz">— opatrywanie towarów lub usług w fałszywe lub oszukańcze oznaczenie geograficzne;</u>
          <u xml:id="u-275.4" who="#CzesławSterkowicz">— takie oznaczenie towarów lub usług, albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia, jakości, składników, przydatności (to odczuwamy obecnie, bo rzeczywiście takie fakty mają miejsce);</u>
          <u xml:id="u-275.5" who="#CzesławSterkowicz">— wprowadzenie do obrotu towarów w niewłaściwym opakowaniu;</u>
          <u xml:id="u-275.6" who="#CzesławSterkowicz">— ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa;</u>
          <u xml:id="u-275.7" who="#CzesławSterkowicz">— nakłanianie osoby pracującej w przedsiębiorstwie do złego wykonywania swych obowiązków;</u>
          <u xml:id="u-275.8" who="#CzesławSterkowicz">— nakłanianie klientów przedsiębiorcy do rozwiązania umowy lub nienależytego wykonania umowy;</u>
          <u xml:id="u-275.9" who="#CzesławSterkowicz">— naśladowanie gotowego produktu, czyli kopiowanie jego postaci, i wiele innych.</u>
          <u xml:id="u-275.10" who="#CzesławSterkowicz">Te, które wymieniłem, i te, których nie wymieniłem, na pewno nie kończą listy czynów nieuczciwej konkurencji w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-275.11" who="#CzesławSterkowicz">W rozdziale trzecim pt. „Odpowiedzialność cywilna” projekt ustawy dokładnie określa, czego może żądać przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony. Jednocześnie określa, w jakim czasie od popełnienia czynu przestępstwo ulega przedawnieniu. Podzielam uwagę i obawę pana posła Pruchno-Wróblewskiego dotyczącą zapisu art. 12 ust. 3. Wydaje mi się, że nie ma relacji między Kodeksem karnym a tą ustawą, co było podnoszone w dzisiejszej debacie. Uważam, że ten projekt ustawy powinien zostać skierowany do komisji do ponownego poprawienia i uzupełnienia, a wtedy dopiero pod obrady Wysokiej Izby, by obowiązywał w Rzeczypospolitej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#AndrzejKern">Głos ma pan poseł Marek Markiewicz z Klubu Parlamentarnego NSZZ „Solidarność”. Przygotuje się pan poseł Jan Rzymełka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#MarekMarkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Prezes! Każde prawo stanowione - to jest myśl banalna i oczywista - jest świadectwem czasu, w którym powstaje, i opisem rzeczywistości, którą chce uporządkować bądź zmienić. To jest oczywiste. I jeżeli teraz, cztery lata po wejściu w życie ustawy o działalności gospodarczej i cztery lata po uruchomieniu nowych procesów gospodarczych, pojawia się ta ustawa, to możemy ją traktować, po pierwsze, jako wyznaczenie pewnej granicy czynnej ingerencji państwa w zwalczanie nieuczciwej konkurencji, a ta ustawa tym się charakteryzuje szczególnie w przepisach karnych, zgodnie z którymi postępowanie wszczyna się tylko na wniosek albo na żądanie, a już nie z urzędu (czyli dokonujemy tu pewnej rezygnacji). Po drugie, dokonujemy opisu tego, co w danym momencie ustawodawca nazywa nieuczciwą konkurencją, stwierdzając, że ona istnieje w owym czwartym roku i opisując ją. I wreszcie - ustawa ta jest miarą oceny skuteczności walki z nieprawidłowościami gospodarczymi.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#MarekMarkiewicz">I teraz pierwsza sprawa. Czy ustawa, która w art. 3 wymienia przykładowo czyny nieuczciwej konkurencji, odpowiada odczuciu społecznemu czy opisowi tego, co w owym czwartym roku nazywa się nieuczciwą konkurencją? Czy działanie, którego przecież mieliśmy przykłady, polegające na oferowaniu swych usług bez pokrycia dla ich realizacji, które nie jest przestępstwem, jest nieuczciwą konkurencją w stosunku do innych banków czy towarzystw ubezpieczeniowych? Z ustawy to nie wynika. Czy uzyskiwanie ulg celnych, ulg podatkowych bądź innych - które, jak już tu mówiono, wpływa oczywiście na koszty i na pozycję na rynku - jest w stosunku do innych, którzy takich możliwości nie mają, konkurencją uczciwą czy nieuczciwą? Z ustawy to nie wynika. Możemy wreszcie pytać, czy wyznaczenie przez ustawę drugiej bariery czy drugiej strony pewnego horyzontu reakcji państwa, gdzie z jednej strony mamy klasyczne zasady prawa cywilnego, ale i prawa karnego, zawęża pole nieuczciwej konkurencji, czy właśnie sankcjonuje tę „szarą strefę”, która jest między prawem karnym - które nie jest wykonywane, i to jest powszechne odczucie - a tym, co nazywamy ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, mającą w większym stopniu charakter kodeksu etycznego czy obyczajowego niż prawa materialnego, nadającego się do skutecznego sądowego dochodzenia. Bo jeżeli weźmiemy np. zapis tej ustawy dotyczący fałszowania znaków pochodzenia towaru, to rodzi się pytanie, po pierwsze, jaka jest różnica między zapisem Kodeksu karnego o fałszowaniu znaków towarowych i zapisami w innych ustawach a zakazem wprowadzonym w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#MarekMarkiewicz">Po drugie, czy państwo nie prognozuje przypadkiem, że sądy będą oczekiwały, będą dążyły do tego, żeby w takim razie owo fałszowanie znaków towarowych przerzucić na postępowanie stricte cywilne przewidziane w tej ustawie i prowadzone nie z urzędu, lecz na wniosek przedsiębiorcy, który czuje się tym pokrzywdzony, bądź organizacji konsumenckich, ale przecież nie konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#MarekMarkiewicz">Wreszcie, czytając art. 3 i art. 16 widzimy, do jakich kategorii prawnych, ale nie tylko, odwołuje się ustawodawca w czwartym roku funkcjonowania działalności gospodarczej. Odwołuje się do prawa, to jasne, lecz wiemy, że nie do końca wykonywanego i w coraz mniejszym stopniu skutecznie wykonywanego. Ale odwołuje się także do dobrych obyczajów. Pytam, jakich, skoro potoczne odczucie jest takie, że w działalności gospodarczej obowiązuje właśnie zdziczenie tych obyczajów i czysta „wolna amerykanka”. Wreszcie wprowadza się kategorię ocenną, jaką jest uchybienie godności człowieka - zawiera ją art. 16 - która, jak należy rozumieć, nie mieści się w kategoriach ochrony prawnej i dobrych obyczajów, co jest samo w sobie dość zadziwiającą jurydycznie konstrukcją.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#MarekMarkiewicz">Wreszcie wskazywać musimy na to, że ta ustawa w istotny sposób każe zapytać, czy mamy już do czynienia z kapitalizmem ugruntowanym, w którym tylko to, co opisuje art. 3, może budzić niesmak państwa i niechęć do ingerencji w naprawę tej sytuacji, czy też z kapitalizmem, w którym nie można dopuścić do tego, by „wolna amerykanka” bez ingerencji państwa, i to zdecydowanej, mogła dalej funkcjonować. Zwróćmy uwagę na dwa przepisy, które pokazywać mogą, w o ile większym stopniu mamy tu do czynienia z działaniem intencjonalnym niż rzeczywiście regulującym. Drobny przykład. Art. 10 powiada: „Czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie towarów lub usług, albo jego brak, które...”; to dotyczy cech towaru czy określenia ryzyka. Kto ma sporządzać katalog cech, które ma zawierać takie oznaczenie? Czy odwołujemy się tu do norm państwowych, czy też do dobrego obyczaju, który ma to nakazywać? A jeżeli normy państwowe zostaną przez to naruszone, to państwo rezygnuje z reakcji na to na gruncie tej ustawy? A jeżeli przechodzi na grunt ustawy karnej, to w gruncie rzeczy po co te dublujące się zapisy? Ale co ciekawsze, art. 13 powiada tak: „Czynem nieuczciwej konkurencji jest naśladowanie gotowego produktu polegające na tym, że przy pomocy technicznych środków reprodukcji jest kopiowana zewnętrzna postać produktu, jeżeli może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu”. A jeżeli mamy do czynienia z kopiowaniem, które nie wprowadza w błąd co do tożsamości producenta, czyli jest prostym skopiowaniem czyjegoś wzoru, który nie jest opatentowany? To znaczy jest to dozwolone, nie jest to czynem nieuczciwej konkurencji, a zatem ci, którzy mieli wątpliwości, czy postępują tu godziwie lub przyzwoicie, po wejściu w życie tej ustawy od wątpliwości tych zostaną uwolnieni. Czy o to nam chodzi, o takie budowanie dobrych obyczajów w czwartym roku funkcjonowania nowych zasad działalności gospodarczej?</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#MarekMarkiewicz">W art. 14 pojawia się nowa mutacja przestępstwa z art. 178 Kodeksu karnego. Art. 14 powiada, że czynem nieuczciwej konkurencji jest rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub innym przedsiębiorcy w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody. A więc ten, kto dochodzi ochrony z tego artykułu, wpierw musi udowodnić, że szkalujący go chciał wyrządzić szkodę bądź przysporzyć sobie korzyści, a zapomina się już o pojęciu krzywdy, które umyka z tego katalogu, a oczywiście mieści się w zasadach znanych prawu. I teraz co? Po tak dokładnym opisie owych czynów nieuczciwej konkurencji oferuje się osobom pokrzywdzonym albo odpowiedzialność cywilną na zasadach ogólnych, a więc nic nowego, plus opis materialny, który nie jest precyzyjny (można by to dłużej wykazywać), albo odpowiedzialność karną, ale tylko w ściganiu na wniosek bądź na żądanie, nie zaś z urzędu. Rodzi się zatem pytanie. Czy ustawodawca w owym czwartym roku działalności gospodarczej zakłada, że ta ustawa będzie skuteczna i wyeliminuje nieuczciwą działalność? Czy też, paradoksalnie, stworzy sytuację, której powinniśmy unikać: wytworzy „szarą strefę” między biegunem określonym dotychczas istniejącymi przepisami a tą ustawą; „szarą strefę”, w której obowiązują już zasady absolutnie wolnej gry? W istocie rzeczy bowiem taka może być logiczna konsekwencja wejścia w życie tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#AndrzejKern">Przepraszam, panie pośle, czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#MarekMarkiewicz">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#MarekMarkiewicz">W związku z tym chciałbym uzyskać od pani prezes reprezentującej rząd odpowiedź na pytania: Po pierwsze, czy w inicjatywie zawarta jest diagnoza co do uporządkowania sfery stosunków na gruncie obecnej praktyki zarówno wymiaru sprawiedliwości, jak i skuteczności funkcjonowania organów państwa? Po drugie, czy państwo ma zamiar wchodzić z kolejnymi inicjatywami w ową „szarą strefę”, do tej pory nie opisaną, czy też zamierza ją zostawić pustą? Bo gdyby tak miało być, jak w drugim przypadku, to tę ustawę należałoby - co jest paradoksalne - uznać za szkodliwą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#AndrzejKern">Przepraszam, ale przestrzegajmy reguł czasowych. Muszę bowiem ingerować, choć tego nie lubię.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#AndrzejKern">Głos ma pan poseł Jan Rzymełka, Polski Program Liberalny. Przygotuje się pan poseł Mariusz Wesołowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#JanRzymełka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym poruszyć tylko jeden temat - pogranicze nieuczciwej konkurencji i reklamy oraz ekologii. Ostatnio w Polsce pojawiło się bardzo wiele produktów, reklamowanych również w telewizji, które w swojej nazwie mają „eko”: ekologiczna farba, ekologiczna żywność itd. Za tą nazwą nie idą żadne zmiany parametrów produktu, tym bardziej że w Polsce nie ma żadnej kontroli. Jest to wymuszanie na klientach samym terminem, który jest ponętny, chęci zakupu. Chcę zwrócić uwagę szczególnie na problem proszków, o których w tej chwili tak nagminnie się mówi w telewizji. Codziennie jest kilka minut reklam różnych gatunków proszków. Wiele z nich - według norm EWG - nie jest dopuszczonych do użytku na Zachodzie, ponieważ zawierają dużą ilość fosforanów. Konsumenci polscy, gospodynie kupują te proszki nie wiedząc o tym, że skutki ich działania są fatalne dla kraju, bowiem nasze oczyszczalnie ścieków nie są przygotowane do wyłapywania fosforanów. Te fosforany spływają do zbiorników wodnych i pijemy wodę z dużą ilością fosforanów. Problem detergentów i fosforanów na Zachodzie został już, dzięki wysokiej świadomości ekologicznej, załatwiony. Tam nie kupuje się proszków, które pięknie wybielają, ale wprowadzają do środowiska dużą ilość fosforanów, my zaś musimy pić zanieczyszczoną wodę.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#JanRzymełka">Dlatego też chciałbym wprowadzić pewną poprawkę do art. 10, który mówi, że czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie towarów lub usług, albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do - i tu następuje wyliczenie - pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności. Proponuję dodać tu dwa wyrazy: „co do skutków ekologicznych”. Państwo rozumiecie, że używanie tego terminu „eko” w sposób bardzo poważny wprowadza społeczeństwo w błąd. I to jeszcze podwójnie, bo w normach EWG bardzo często mamy tzw. zielony punkt (grüne Punkt) albo Umweltfreundlich (co znaczy: „przydatny dla środowiska”). Nie dotyczy to produktu, lecz głównie opakowania. „Zielony punkt” - „przydatny dla środowiska” - oznacza tyle, że w cenie produktu zawarty jest koszt utylizacji jego opakowania; że przedsiębiorca, który produkuje jakieś opakowanie, zobowiązany jest do wykupienia i utylizacji, recyclingu tego opakowania. Nie ma to nic wspólnego z jakością ekologiczną tego produktu. Niestety, w Polsce używa się tego jako reklamy, że oznacza to przydatność dla środowiska. Ten „zielony punkt” - Umweltfreundlich - jest jakby reklamą dla danego produktu. Jest to duże nadużycie. Dlatego też proponuję wprowadzenie do art. 10 po wyrazie: „przydatności” dwóch wyrazów: „skutków ekologicznych”.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#AndrzejKern">Proszę o zabranie głosu pana Mariusza Wesołowskiego z Unii Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#AndrzejKern">Ma pan mało czasu, panie pośle, ale co zrobić.</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#MariuszWesołowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Będę mówił króciutko i będę się streszczał. Wyrażając głębokie zadowolenie, iż dobre obyczaje w działalności gospodarczej znajdą swoje prawne uregulowanie, uznaję za konieczne wprowadzenie w projekcie tej ustawy dwóch poprawek. Pierwsza dotyczy art. 12 ust. 2. Brzmi on następująco: „Czynem nieuczciwej konkurencji jest także nakłanianie klientów przedsiębiorcy lub innych osób do rozwiązania z nim umowy albo niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, w celu przysporzenia korzyści sobie lub osobom trzecim albo szkodzenia przedsiębiorcy”. Sądzę - mimo wcześniej uzyskanych od autorów ustawy wyjaśnień, polegających na wierze w orzecznictwo sądowe - że artykuł ten może, nim orzecznictwa tego się dorobimy, poczynić duże szkody. Przepis tej ustawy, adresowany do przedsiębiorcy, nie zawsze wysoko kwalifikowanego prawnika, odczytany może być jako zakaz normalnego w warunkach rynkowych nakłaniania do zgodnego z umową rozwiązania tejże umowy w sytuacji, gdy inny przedsiębiorca proponuje korzystniejsze warunki kontraktu.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#MariuszWesołowski">Art. 15 pkt 2 mówi, że czynem nieuczciwej konkurencji jest także „nakłanianie osób trzecich do odmowy sprzedaży innym przedsiębiorcom albo niedokonywania zakupu od innych przedsiębiorców towarów lub usług”. Moim zdaniem wyklucza to normalną praktykę prawa wyłączności. Uzyskałem informacje, iż prawo dotyczące wyłączności jest opracowywane, ale boję się, że nim ono wejdzie w życie, ten artykuł może również poczynić duże szkody, ponieważ na jego podstawie można zaskarżyć innego przedsiębiorcę. Biorąc zaś pod uwagę przepisy dotyczące możliwości zawieszania takiej działalności, może to spowodować sytuację, w której przedsiębiorca, który ostatecznie uzyska wyrok korzystny dla siebie, działając w warunkach normalnej konkurencji może po prostu zbankrutować (bo przecież proces może trwać np. pół roku).</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#MariuszWesołowski">I ostatnia poprawka. W art. 29 w zmianie 1 pkt b proponuję skreślić słowa: „w formie graficznej”. O co chodzi? Chodzi o piwo i o zrównanie warunków możliwej reklamy piwa z reklamą papierosów. A więc zostawiamy zapis o tym, że produkt ten jest szkodliwy dla zdrowia. Jeśli natomiast wykreślimy słowa: „w formie graficznej”, wtedy będzie, wydaje mi się, wyrównany poziom między wyrobami tytoniowymi a piwem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#AndrzejKern">Stwierdzam, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#AndrzejKern">W imieniu wnioskodawców głos zabierze prezes Urzędu Antymonopolowego pani Anna Fornalczyk.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#AnnaFornalczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Muszę powiedzieć, że jestem w dość trudnej sytuacji, przede wszystkim dlatego że mam bardzo krótki staż, jeśli chodzi o tego typu procedury w Sejmie, i spodziewałam się - być może naiwnie - że tego rodzaju bardzo szczegółowe uwagi będą padały przy pierwszym czytaniu, tak jak to zresztą miało miejsce. Większość tych uwag, np. pana posła Łukomskiego, została zgłoszona i należy bardzo żałować, że podczas sześciu posiedzeń komisji, jak również potem w połączonych komisjach nie było możliwości ich przedyskutowania, to bowiem znakomicie ułatwiłoby sprawę.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#AnnaFornalczyk">Jeśli pan marszałek pozwoli, chciałabym krótko i generalnie odnieść się do paru spraw, natomiast jeżeli pan marszałek i Wysoka Izba uznają, że potrzebne są wyjaśnienia szczegółowe, dotyczące problemów prawniczych, to jest tutaj mecenas Marek Tadeusiak, dyrektor generalny w Urzędzie Antymonopolowym, i wobec tego bardzo chętnie podejmiemy także i tę bardzo szczegółową, merytoryczną, prawniczą dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#AnnaFornalczyk">Przede wszystkim chcę gorąco podziękować za bardzo dobrą i sprawną pracę zarówno w podkomisji, jak i potem w połączonych komisjach. Bardzo dziękuję panu posłowi sprawozdawcy, który jakby nadawał ton całemu przebiegowi pracy. Zgadzam się ze wszystkimi tymi wypowiedziami, które dawały wyraz temu, iż ustawa jest bardzo potrzebna. Chcę jednocześnie powiedzieć, iż nasze głębokie przekonanie dotyczące podtrzymania przedłożenia rządowego, tak jak ono zostało dziś zaprezentowane, z tymi poprawkami wniesionymi podczas pracy komisji, wynika nie z faktu, iż ktoś tak sobie wyspekulował, ale wynika także z naszych doświadczeń w stosowaniu ustawy o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#AnnaFornalczyk">Tu chciałabym, na marginesie, zwrócić się do pana posła Mazurkiewicza, który powiedział, że ustawa o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym jest jakby mało skuteczna. Otóż od ponad dwóch lat bardzo proszę Wysoką Izbę, żeby zechciała przesłuchać prezesa Urzędu Antymonopolowego, jak uchwalona przed blisko trzema laty ustawa funkcjonuje w praktyce. Uważam, że taka procedura postępowania parlamentu jest ze wszech miar uzasadniona, dlatego że, proszę państwa, gdy uczestniczyłam w pracach nad przygotowaniem ustawy o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym, wówczas także niemal przy każdym artykule były spekulacje. Niestety, spekulacje. A co pod tym artykułem się rozumie? Jakiej praktyki to dotyczy? A dlaczego tylko te praktyki zostały wymienione w ustawie o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym, skoro można znaleźć jeszcze wiele innych praktyk? Eksperci zachodni, którzy nas odwiedzają, pytają, na jakiej podstawie w ustawie o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym znajduje się taki bądź inny zapis, z jakich naszych doświadczeń to wynika. Ja im do niedawna niezmiennie odpowiadałam - bo teraz już mamy bardzo bogate doświadczenia - że to raczej wynika z ich doświadczeń a nie z naszych.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#AnnaFornalczyk">Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów zechciała, że tak powiem, wysłuchać moich próśb i w najbliższy czwartek odbędzie się spotkanie, na którym wyłożymy nasze racje i nasze trudności w stosowaniu ustawy o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym.</u>
          <u xml:id="u-285.5" who="#AnnaFornalczyk">To, co mówię, nie jest nie na temat. Dokładnie taki sam los czeka tę ustawę o zapobieganiu i zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ponieważ bardzo wiele było pytań właśnie takich: dlaczego podano akurat te przykłady praktyk nieuczciwej konkurencji, co projektodawcy pod tym pojęciem rozumieli, jak sąd to zinterpretuje. No to dajmy szansę temu sądowi. Bardzo wiele było tutaj takich domysłów, np. że art. 12 ust. 2 - o czym mówił poseł Wesołowski - zawierający zakaz nakłaniania do rozwiązania umowy może doprowadzić do jakichś skutków, których by sobie pewnie projektodawcy nie życzyli. Otóż do nas, do urzędu docierają sygnały, że na przykład dyrektorzy firm państwowych kończąc swoją aktywność w firmie państwowej przejmują bardzo opłacalne kontrakty dla swoich prywatnych firm i potem lądują elegancko w swoich prywatnych interesach. Musimy mieć zaufanie do sądów. Jeżeli do sądu trafi sprawa i okaże się, iż ktoś przekonywał swego kontrahenta, że ma lepsze wyroby, że sprzedaje je taniej, to przecież każdy sąd dojdzie do wniosku, że to nie jest nieuczciwe, że on po prostu jest lepszy na rynku. My się na co dzień stykamy z takimi praktykami. Ostatnio do urzędu wpłynął wniosek, w którym firma skarży się, że urząd nie zareagował, że w jakimś mieście powstała firma konkurencyjna i oni w związku z tym mają kłopoty gospodarcze. Przecież oczywiście żaden rozsądny szef urzędu do spraw konkurencji nie będzie ścigał jakiejś firmy tylko dlatego, że ona tworzy konkurencję na rynku. Czyli trzeba tutaj mieć trochę zaufania do rozsądku przede wszystkim sądów - o to bardzo proszę - a także i naszej palestry, która będzie pewnie w tym uczestniczyć.</u>
          <u xml:id="u-285.6" who="#AnnaFornalczyk">Padło tu w wypowiedzi posła Kołodzieja takie określenie, z którym się zgadzam - chociaż z dalszym ciągiem wypowiedzi się nie zgadzam - mianowicie że ustawa nie będzie przełomem. No oczywiście, że nie. Nie jestem prawnikiem, więc może państwo wybaczycie, że to powiem inaczej: nie można wierzyć w fundamentalizm legalistyczny, w to, że jak już mamy ustawę, tak jak mówił pan poseł Markiewicz, to w ogóle wyeliminujemy „szarą strefę”, wyeliminujemy nieuczciwą konkurencję. Nie. W Stanach Zjednoczonych jest „szara strefa”, we wszystkich krajach Europy Zachodniej jest także „szara strefa” i to nie znaczy, że tam się nie ściga tego. Oczywiście że tak, i trzeba to robić jeszcze bardziej skutecznie, jeszcze bardziej efektywnie. Między innymi temu - to znaczy przede wszystkim temu - służy ustawa.</u>
          <u xml:id="u-285.7" who="#AnnaFornalczyk">Jeśli chodzi o te wszystkie uwagi, postulaty, wątpliwości dotyczące zapisów mówiących o nieuczciwej reklamie czy takiej, którą można podciągnąć pod czyn nieuczciwej konkurencji, chciałabym państwa bardzo uprzejmie prosić, żeby tę ustawę traktować jako ważny, ale tylko jeden z elementów. Nie można patrzeć na nią w sposób wyizolowany. Jest już ustawa o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym. Teraz przygotowana została przez rząd ustawa o nieuczciwej konkurencji. Jest oczywiście potrzebny - zresztą już rozmawiałam z panem posłem Braunem, że środowisko zajmujące się reklamą bardzo wiele krytycznych uwag zgłosiło pod adresem tego projektu i kontaktowaliśmy się z nim - i byłoby znakomicie, gdyby powstał, nie wiem, projekt ustawy o reklamie w ogóle, kodeks reklamy w Polsce, gdyby to zostało jakoś przez to środowisko uregulowane na zasadzie właśnie autoregulacji. Ta ustawa nie może bowiem regulować dokładnie wszystkiego. Ona podaje pewne zupełnie przykładowe rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-285.8" who="#AnnaFornalczyk">Chcę państwu także powiedzieć, że - jak piszemy w uzasadnieniu - będziemy bardzo się starali, żeby przed momentem, kiedy ta ustawa wejdzie w życie, czyli 6 miesięcy od daty jej ostatecznego uchwalenia, był na rynku wydawniczym dostępny komentarz do tej ustawy. Bardzo pilnie notowaliśmy wszystkie te uwagi, które dotyczyły wyklarowania pewnych pojęć, bo nie sposób jest zrobić obszerny słowniczek i tłumaczyć wszystko po kolei - przecież staraliśmy się, żeby ta ustawa była czytelna, zwarta, żeby nie było problemów z jakimś obszernym aktem prawnym. W związku z tym, aby wyjaśnić wszystkie te wątpliwości dotyczące doprecyzowania pewnych spraw - ale też nie do końca, bo tego się nie da zrobić - jest przygotowywany 150-stronicowy komentarz. Przygotowuje go ten sam zespół, który pisał tę ustawę i który pilnie śledzi, w różnej formie oczywiście, to wszystko, co dzieje się w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-285.9" who="#AnnaFornalczyk">Na przykład pan poseł Wesołowski mówił, że art. 13 wyklucza normalną praktykę prawa wyłączności i dystrybucji. Nie chcę rozwijać tu dyskusji, ale akurat tym problemem zajmujemy się w urzędzie od ponad roku, w ramach przygotowywania pewnych przepisów implementacyjnych właśnie dla ustawy o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym, bo te dwie ustawy będą bardzo się ze sobą wiązać. Oczywiście obudowa prawna tego problemu w krajach o gospodarce rynkowej jest bardzo rozwinięta i chodzi o to, byśmy nie popadli w jakąś przesadę i nie przenosili wszystkich rozwiązań, które tam są i które im samym zaczynają utrudniać życie. W każdym bądź razie żadną miarą art. 13 tego nie wyklucza. Przygotowywane są właściwie już ostatnie wersje tych przepisów implementacyjnych do ustawy o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym. Ten problem będzie także tam opisany, rozstrzygnięty i skodyfikowany, oczywiście na tyle, na ile to się da zrobić, bo bardzo szczegółowo w te sprawy wejść przecież nie można.</u>
          <u xml:id="u-285.10" who="#AnnaFornalczyk">Jest wiele takich problemów. Pan poseł Szczygielski na przykład mówił, że w art. 17 nakłada się odpowiedzialność na agencję reklamową za prawdziwość informacji. Otóż każda taka agencja może się ekskulpować tym, że dostała fałszywe informacje od tego, kto się chciał reklamować. Oczywiście każdy rozsądny sąd to weźmie pod uwagę. Chodzi nam tutaj tylko o to, żeby agencja sama nie robiła jakichś machinacji poprzez takie ukształtowanie formy reklamy, która by wbrew wiarygodnym i prawdziwym informacjom tego, który chce reklamować swoje towary, te informacje wypaczała. Ale, jak mówię, każdy taki problem można by szczegółowo omawiać i miejmy trochę wiary w zdrowy rozsądek tych, którzy będą się tym zajmować.</u>
          <u xml:id="u-285.11" who="#AnnaFornalczyk">Była także mowa - mówił o tym pan poseł Szczygielski - że chodziłoby o to, aby wzmocnić rolę ruchu konsumenckiego, natomiast poseł Boral mówił, że są to jakieś bliżej nie określone organizacje konsumenckie. Nie jest tak, dlatego że ten ruch konsumentów w Polsce jest, działa i w związku z tym nie musimy w tej ustawie dawać możliwości wystąpień indywidualnych konsumentów, dlatego że taką możliwość daje Kodeks cywilny. Wobec tego my tylko tu mówimy, że w imieniu konsumentów mogą występować właśnie działające u nas organizacje konsumenckie.</u>
          <u xml:id="u-285.12" who="#AnnaFornalczyk">Dlaczego zrobiliśmy te wyłączenia, że w pewnych sprawach - art. 5, 7, 11 i 14 - organizacje konsumenckie nie powinny występować? Z bardzo prostej przyczyny - nie chcemy dublować procedur, dlatego że organizacja konsumencka może oczywiście wystąpić i taki przedsiębiorca, który działa niewłaściwie, czyli sprzecznie z zapisami tej ustawy, w jakiś tam sposób zostanie ukarany, ale ten przedsiębiorca, który poniesie szkodę, stratę, jakiś uszczerbek, ponieważ jego konkurent działał nie tak jak należy, nie będzie mógł wyegzekwować należności za to, bo do tego ruchy konsumenckie nie są uprawnione; czyli on i tak będzie musiał indywidualnie wystąpić na drogę sądową, żeby ta strata została mu powetowana.</u>
          <u xml:id="u-285.13" who="#AnnaFornalczyk">Tak że jest tu wiele problemów. Właściwie nie bardzo wiem, do czego się odnieść, bo w każdej wypowiedzi były poruszane takie sprawy, które należałoby wyjaśnić. Na przykład pan poseł Boral mówił także o art. 4, gdzie jest mowa o stosowaniu tej ustawy wobec podmiotów zagranicznych działających na terenie Polski. Otóż oczywiście, tak jak zawsze, obowiązuje zasada terytorialności stosowania tej ustawy i - tak jak jest w ustawie o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym - każdy podmiot, który działa na terenie Polski, jest chroniony ustawami obowiązującymi w naszym kraju. Natomiast jeżeli są jakieś szczególne porozumienia międzynarodowe czy szczególne zasady wzajemności, to to tylko jeszcze jakby, powiedzmy, ułatwia, wzmacnia czy zmienia na plus sytuację tych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-285.14" who="#AnnaFornalczyk">Przykładem tego, że ustawa naprawdę wszystkiego nie rozwiąże, jest to, o czym mówił poseł Rzymełka - reklama a wyroby ekologiczne. Przecież jest rozwinięte ustawodawstwo ekologiczne, jest specjalne ministerstwo, które tym się zajmuje. Oczywiście można pytać, na ile to wszystko jest skuteczne, ale jeżeli tak stawiamy sprawę, to żadna ustawa nie będzie skuteczna, w tym także i ta. W związku z tym nie próbujmy wszystkich spraw, które nie są załatwiane przez inne regulacje prawne, rozstrzygać właśnie tutaj.</u>
          <u xml:id="u-285.15" who="#AnnaFornalczyk">I właściwie na zakończenie już, choć nie jestem upoważniona przez Radę Ministrów do złożenia takiego zapewnienia, ale z racji pewnej ciągłości urzędowej, jako że od 3 lat mam zaszczyt kierować urzędem i funkcjonować w strukturze rządowej, chcę zapewnić pana posła Markiewicza, że z całą pewnością państwo będzie ingerować w „szarą strefę”. Jest to ze wszech miar pożądane i są, że tak powiem, takie wskazania i dowody, że to się odbywa coraz skuteczniej. Na pewno rząd, a rozumiem, że poprzez swoją działalność ustawodawczą także i parlament będą zmierzały do uporządkowania działalności państwa.</u>
          <u xml:id="u-285.16" who="#AnnaFornalczyk">I tu na marginesie chciałabym odnieść się do wypowiedzi tych posłów, którzy mówili, iż pewne znamiona praktyk nieuczciwej konkurencji zawierają w sobie działania podejmowane przez rząd, przez różne resorty. Chodzi o koncesje, zwolnienia podatkowe itd. Otóż właśnie wczoraj Urząd Antymonopolowy rozesłał dokument, którym chcemy wywołać pewną dyskusję na temat form, zakresu, skuteczności i efektywności pomocy państwa. Z jednej bowiem strony jest wielkie wołanie o politykę przemysłową, o restrukturyzację regionów i całych branż, a to właśnie w tym kryją się zwolnienia z dywidendy, zwolnienia z podatku, protekcje celne. Czyli to musi być jakoś razem powiązane. Naturalnie rolą właśnie urzędu, tak jak wszystkich agencji ds. konkurencji na świecie - poza Stanami Zjednoczonymi - jest to, żeby dokonywać oceny pomocy państwa z punktu widzenia reguł konkurencji. W tym procesie transformacji, restrukturyzacji, jaki rozpoczął się w Polsce, przyjmuje się taką zasadę, że przede wszystkim trzeba wiedzieć, co się daje, komu się daje, po co i na jaki czas. I mówi się takiemu przedsiębiorstwu: dostajesz to, ale będziemy wnikliwie śledzić, czy będzie to przez ciebie realizowane i dobrze wykorzystywane; a w pewnym momencie odcina się tę pępowinę, mówi się: dość. Właśnie po to, żeby nie niszczyć rodzącej się gospodarki rynkowej i rodzącej się konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-285.17" who="#AnnaFornalczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję serdecznie za uwagę mi poświęconą. Rozumiem, że nie odpowiedziałam na wszystkie problemy i kwestie. Będziemy bardzo wdzięczni, jeżeli będą jeszcze jakieś zapytania i wątpliwości, albowiem wykorzystamy to w przygotowywanym przez nas komentarzu.</u>
          <u xml:id="u-285.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#AndrzejKern">Nie chciałem pani prezes sugerować kształtu wypowiedzi. Jak się okazuje, dobrze zrobiłem.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#AndrzejKern">Dziękuję pani bardzo.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#AndrzejKern">Głos ma pan poseł sprawozdawca Jan Król.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#JanKról">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że przebieg dyskusji, której się uważnie przysłuchiwałem, potwierdził, po pierwsze, że ustawa ma rzeczywiście charakter ustrojowy, i po drugie, że jest potrzebna. W zasadzie nie toczyliśmy sporów politycznych, międzypartyjnych, a to dowodzi, że za tą ustawą kryje się problem, który trzeba rozwiązać, a przynajmniej trzeba się starać, aby został rozwiązany. Chodzi o pewne reguły gry w gospodarce, wobec których mamy wiele zastrzeżeń, wątpliwości. Istniejąca „szara strefa”, patologia w gospodarce, to wszystko nam doskwiera i ta ustawa jest kolejną próbą, czy jedną z prób zapobiegania zjawiskom z zakresu nieuczciwej konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#JanKról">Po drugie, chciałem zwrócić uwagę, że poszczególne głosy w dyskusji pokazywały, że ta ustawa jest kompromisem z jednej strony pomiędzy tymi, dla których jest nadmiernie kazuistyczna, i tymi, którzy mówią, że jest nadmiernie ogólna. Jest ona kompromisem w zakresie typizacji zjawisk nieuczciwej konkurencji. Trudno wymienić wszystkie. Były tutaj przywoływane różne przykłady z zakresu nieuczciwej konkurencji, które jak gdyby wymykają się spod regulacji tej ustawy. Miejmy nadzieję, że klauzula generalna będzie nakładała pewną interpretację poszczególnych zjawisk, nawet jeżeli one nie są szczegółowo zapisane, i orzecznictwo, które wokół tej ustawy narośnie, wiele kwestii będzie rozstrzygało.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#JanKról">Były zgłaszane uwagi, iż - z jednej strony - ustawa powinna dawać prawo każdemu obywatelowi, każdemu klientowi do wszczynania postępowań. Z drugiej strony były również zgłaszane uwagi, że państwo powinno mieć z mocy swego urzędu wgląd i prawo do wszczynania postępowań. Skrajny pogląd wyrażony przez pana posła Pruchno-Wróblewskiego, iż również czynem nieuczciwej konkurencji jest wszelkiego typu koncesjonowanie, w związku z tym rząd tą ustawą warzy sobie piwo, które będzie musiał wypić, nie znajduje uzasadnienia ze względu na charakter tej ustawy. Reguluje ona zachowania pomiędzy przedsiębiorcami i obywatel ma możliwość, na zasadach ogólnych, dochodzenia swoich praw. Również państwo, w tym wypadku jego polityka gospodarcza, w zakresie której mieści się zakres koncesjonowania, nie podlega regulacji tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#JanKról">Należy chyba wyrazić zadowolenie, iż większość klubów wyraziła poparcie dla przedkładanego projektu. Natomiast dziwi mnie stanowisko klubu ZChN, który uzależnia stosunek do całej ustawy, jakże potrzebnej, co zostało przez przedstawiciela klubu podkreślone, od losu wniosków mniejszości. Otóż chciałem tutaj zauważyć, o czym mówił zresztą już pan poseł Braun, że projekt ustawy przygotowany został jeszcze pod rządami premiera Olszewskiego, w którym to rządzie funkcję ministra sprawiedliwości pełnił przedstawiciel ZChN. Rozpatrywany natomiast był on w sytuacji, w której w rządzie, który podtrzymał poprzednie przedłożenie właśnie z tymi zapisami dotyczącymi reklamy, przedstawiciel ZChN wicepremier Goryszewski ponosi odpowiedzialność za gospodarkę, a ministrem sprawiedliwości jest w dalszym ciągu przedstawiciel klubu ZChN. Nie słyszałem, czy członkowie klubu zakładali jakieś votum separatum czy też sprzeciw wobec przedłożenia rządowego, i w tym sensie ta tak zdecydowana postawa, oczywiście dopuszczalna, nieco mnie dziwi.</u>
          <u xml:id="u-287.4" who="#JanKról">Sprawa reklamy wracała tutaj wielokrotnie, są poszczególne wnioski mniejszości, wnioski z sali, wobec których Wysoka Izba zajmie stanowisko, natomiast myślę, że problem reklamy używek, mówiąc wprost, jest w tej chwili głównie walką pomiędzy producentami o rynek. I stąd, o czym mówił poseł Braun, nie ma prostej zależności pomiędzy reklamą a skalą spożycia używek, co da się odnotować i stwierdzić. Poseł Matyjek pytał: to po co reklama? Otóż reklama jest elementem walki pomiędzy producentami o rynek, co prowadzi z jednej strony do obniżenia kosztów, a z drugiej strony do poprawy jakości produkowanych wyrobów.</u>
          <u xml:id="u-287.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-287.6" who="#komentarz">‍(Poseł Bogdan Łukasiewicz: Stracisz klientów)</u>
          <u xml:id="u-287.7" who="#JanKról">Skoro posłowie tak bardzo zachęcają mnie do zakończenia...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#AndrzejKern">To nie do pana posła, to do mnie, tak że proszę tego tak nie odbierać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#JanKról">Do pana marszałka? W takim razie... przeglądam notatki, ale myślę, że na tym zakończę swoje uwagi i wyrażam nadzieję, że Wysoka Izba przyjmie przedłożone sprawozdanie.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#AndrzejKern">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#AndrzejKern">Do podjęcia decyzji w tej sprawie przystąpimy jutro rano. Natomiast mam prośbę i do pana posła sprawozdawcy, i do posłów, którzy zgłosili do projektu ustawy poprawki, żeby mimo późnej pory zechcieli spotkać się w saloniku obok sali posiedzeń, aby można było tym poprawkom nadać odpowiedni kształt.</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#AndrzejKern">Na tym zakończyliśmy w dniu dzisiejszym rozpatrywanie punktów porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#AndrzejKern">Informuję, że do złożenia oświadczeń zgłosiły się dwie osoby.</u>
          <u xml:id="u-290.5" who="#AndrzejKern">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Zygmunt Mogiła-Lisowski ze Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego. Przygotuje się pan poseł Włodzimierz Wiertek.</u>
          <u xml:id="u-290.6" who="#AndrzejKern">Jest jeden komunikat, ale zostanie odczytany po wysłuchaniu oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-290.7" who="#AndrzejKern">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#ZygmuntMogiłaLisowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem poinformować Wysoką Izbę, że w dniu 25 stycznia złożyłem do Prezydium Sejmu swoją interpelację na temat, z którym w tej chwili Wysoką Izbę zapoznam.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#ZygmuntMogiłaLisowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie będzie Sejm Rzeczypospolitej w pełni skuteczny, jeśli nasze prace nie znajdą właściwego naświetlenia w środkach masowego przekazu. Obecny stan rzeczy jest niezadowalający. Oczywistość i powszechność tego osądu zwalnia mnie z obowiązku jego uzasadnienia przed paniami posłankami i panami posłami, nie zwalnia mnie wszelako z obowiązku szukania środków zaradczych. Niestety, postawa bardzo znacznej części środowiska dziennikarskiego jest tego rodzaju, że trudno w krótkim czasie oczekiwać obiektywnego spojrzenia. Raczej musimy liczyć na pozytywne skutki nieuniknionego, długotrwałego procesu dostosowania się tego środowiska do wymogów systemu demokratycznego.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#ZygmuntMogiłaLisowski">Nie oznacza to jednak wcale, byśmy nie mieli szukać doraźnych środków zaradczych. Jeden z takich środków mógłby polegać na pełniejszym wykorzystaniu możliwości będących do dyspozycji szefa Kancelarii Sejmu poprzez systematyczne i publiczne zajmowanie przez niego stanowiska w rozmaitych sprawach sejmowych, najlepiej przez udział w stałej, cotygodniowej audycji telewizyjnej w godzinach największej oglądalności. Ileż różnych audycji mieści się w codziennym programie telewizyjnym. Dlaczego nie ma w naszej telewizji cotygodniowej audycji, choćby dziesięciominutowej, przeznaczonej wyłącznie na tematykę sejmową, przygotowanej przez naszą kancelarię? Dlaczego szef Kancelarii Sejmu nie mógłby tam wyjaśniać tych wszystkich spraw, które budzą tyle kontrowersyjnych sprzeciwów, a które w tak udany sposób wyjaśnia od niedawna w cotygodniowej króciutkiej audycji radiowej?</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#ZygmuntMogiłaLisowski">Zdaje się, że kierownictwo radia lepiej rozumie nasze potrzeby od kierownictwa telewizji. Dopominam się o większą obecność Kancelarii Sejmu w telewizji. W tej dziedzinie potrzebna jest zdecydowanie większa aktywność Kancelarii Sejmu i Prezydium Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#AndrzejKern">Pragnę pana zapewnić, że Prezydium Sejmu z uwagą przeczytało pana pismo. W tej chwili pracujemy nad tym tekstem, zastanawiamy się, jak pana propozycje wykorzystać.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#AndrzejKern">Proszę o zabranie głosu pana posła Włodzimierza Wiertka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#WłodzimierzWiertek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wczorajsze oświadczenie pana posła Jędryki, będące repliką na wystąpienie mojego kolegi klubowego posła Franciszka Jerzego Stefaniuka z Polskiego Stronnictwa Ludowego, odebrałem jako swoiste kuriozum i próbę odwrócenia historii Polski. Poseł Stefaniuk w dyskusji na temat pięćsetlecia parlamentaryzmu stwierdził, że w Polsce szlacheckiej chłop był wyjęty spod prawa. Nie chcę być złośliwy, ale w wystąpieniu pana posła Jędryki znalazło się tyle bzdur na temat wspaniałej egzystencji polskiego chłopa w Polsce szlacheckiej, że wręcz trudno mi z tym polemizować. Ta trybuna nie jest miejscem do wygłaszania referatów historycznych, dlatego też odsyłam pana posła do przeczytania trzytomowej „Historii chłopów polskich” wydanej pod red. profesora Uniwersytetu Lwowskiego Stefana Inglota. Jeżeli po tej lekturze poseł Jędryka nie zmieni zdania, to proponuję przeczytanie książki Aleksandra Świętochowskiego pod takim samym tytułem, która ukazała się w latach dwudziestych. Po tym historioznawczym oświadczeniu stwierdziłem z przerażeniem, że brak elementarnej wiedzy historycznej skłania do wygłaszania poglądów dalekich od dziejowej prawdy, ale może bliskich dążeniom do odrodzenia szlachetczyzny, z pominięciem negatywnych cech tego stanu i ustroju Rzeczypospolitej szlacheckiej. Jest coś przerażającego w tym, że przemówienie takie wygłasza się z trybuny sejmowej i podejmuje się próbę gloryfikacji pańszczyzny, splamionej potem i krwią i przepłakanej łzami wielu umęczonych pokoleń chłopskich. Pragnę oświadczyć, jako przedstawiciel warstwy włościańskiej wywodzący się z ziemi kieleckiej, iż dopóki będę posłem chłopskim, będę przeciwny odradzaniu się rządów pana, wójta i plebana.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#AndrzejKern">Proszę o wysłuchanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#RyszardJastrzębski">Klub Parlamentarny Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” zbierze się na posiedzeniu w sali nr 23, budynek nr 3, po zakończeniu obrad około godz. 22.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#AndrzejKern">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#AndrzejKern">Chciałbym poprawić trochę humory naszym kolegom posłom rolnikom i przypomnieć słowa Wyspiańskiego: „Chłop potęgą jest i basta”.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#AndrzejKern">Zarządzam przerwę do jutra, to jest do 6 lutego, do godz. 9, a w imieniu Prezydium Sejmu i własnym życzę państwu dobrej nocy.</u>
          <u xml:id="u-296.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 21 min 58)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>