PPC / ppc

text_structure.xml 248 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dzień dobry państwu. Witam serdecznie wszystkich. Otwieram posiedzenie sejmowej Komisji Śledczej do zbadania okoliczności tragicznej śmierci byłej posłanki Barbary Blidy. Dzisiejszy porządek dzienny przewiduje prezentację opisującą kryminalistyczne aspekty tragicznej śmierci byłej posłanki Barbary Blidy, tzn. to wszystko, co działo się w domu państwa Blidów w Siemianowicach Śląskich dnia 25 kwietnia 2007 r. Punkt drugi obejmuje sprawy bieżące. Witam serdecznie pana doktora Radosława Hałasa i pana doktora Michała Gramatykę, stałych ekspertów Komisji. Prezentacja została przygotowana przez stałego eksperta naszej Komisji Śledczej, pana doktora Michała Gramatykę. Panie doktorze, proszę o prezentację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełWojciechSzarama">Mam pytanie porządkowe. Jak długo – według pana przewidywań – będzie trwała ta prezentacja bez pytań?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">47 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełWojciechSzarama">47? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">47 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełWojciechSzarama">Dziękuję za precyzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Sekundkę. Proszę zamknąć drzwi, jeśli państwo byliby tak uprzejmi, bo dzisiaj w Sejmie dzieje się wiele rzeczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, praca, o którą zostałem poproszony przez szanowne panie i panów posłów, polegała na tym, aby w oparciu o materiał przepracowany przez Komisję Śledczą zebrać w jedno wszystkie okoliczności zdarzenia, do którego doszło 25 kwietnia 2007 r. w godzinach rannych na posesji państwa Blidów.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Postanowiłem podzielić tę prezentację na trzy zasadnicze części. Pierwsza z nich będzie stanowiła próbę odtworzenia minuta po minucie wszystkich tych wydarzeń, do których doszło w krytycznym dniu. Druga część zostanie poświęcona przedstawieniu szanownym państwu tego, jakie czynności prowadzono na miejscu zdarzenia i w jaki sposób te czynności były prowadzone. Natomiast trzecia część będzie poświęcona podstawowym dowodom, które zostały wykorzystane w postępowaniu przygotowawczym i które później stały się kanwą do sporządzenia aktu oskarżenia przeciwko Grzegorzowi S., szefowi ekipy realizacyjnej, wysłanej przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego po to, aby dokonać zatrzymania Barbary Blidy i przeszukania w domu państwa Blidów.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Starałem się opierać przede wszystkim na materiale opracowanym przez Komisję Śledczą, aczkolwiek przedstawienie pewnych okoliczności bez sięgnięcia do materiałów postępowania przygotowawczego było niemożliwe. Chciałbym tutaj podziękować panu przewodniczącemu za wystosowanie pisma do prokuratury i do sądu prowadzącego tę właśnie sprawę, bo dzięki wstawiennictwu pana przewodniczącego otrzymaliśmy zgodę tych organów na ujawnienie pewnych dowodów podczas dzisiejszego posiedzenia Komisji Śledczej.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Siłą rzeczy musiałem wziąć pod uwagę również pewne spekulacje, pewne wersje śledcze, które pojawiają się tu i ówdzie, m.in. w mediach. Odniosę się do nich, ale postaram się zrobić to w sposób, który eliminuje wszystkie oceny. Postaram się to zrobić, bazując wyłącznie na faktach, na dokumentach i na eksperymentach, które w danej sprawie zostały przeprowadzone. Cały ten dzień zaczyna się o godzinie 5.00. W katowickiej siedzibie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełWojciechSzarama">Przepraszam. Panie przewodniczący, jakie dowody zostały odtajnione w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle, możemy o tym rozmawiać teraz. Jednakże, jak pan wie, po prezentacji została przewidziana tura pytań do pana doktora Gramatyki i na wszystkie pytania pan doktor Gramatyka odpowie. Panie pośle, proszę więc nie przerywać prezentacji, tylko…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, ale to jest ważna sprawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Wszystkie sprawy są ważne. Natomiast jak pan będzie co 5 minut przerywał, to prezentacja nie będzie mogła być przedstawiona. Panie pośle, wszystkie pytania zada pan po prezentacji. Na wszystkie pytania pan doktor Gramatyka odpowie. Dobrze? Umawiamy się?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, została nam przekazana informacja, że została odtajniona część dowodów z postępowania łódzkiego. Przypominam, że do dzisiaj nie mogę się doprosić, żeby moja asystentka otrzymała wgląd do tych dokumentów. Teraz mamy tutaj do czynienia z pewną nierównością stron. Niech mi pan powie, czy oprócz pana i pana doktora Gramatyki jeszcze inne osoby wiedzą, jakie dokumenty zostały odtajnione i są przygotowane do prowadzenia tej dyskusji, korzystając z możliwości ujawniania pewnych rzeczy ze śledztwa łódzkiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle, po pierwsze, cieszę się, że dzisiaj pan w końcu ujawnił, że pan w tym postępowaniu jest stroną. Do protokołu to zostało zapisane. Naprawdę jeszcze raz panu powtarzam, że będzie pan mógł zadać wszystkie pytania panu doktorowi Gramatyce po tej prezentacji. Natomiast jeśli pan tak nalega, to mogę panu odczytać pismo, które wystosowałem zarówno do prokuratury, jak i do Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich. Pierwszego pisma, skierowanego do prokuratury, nie mam przy sobie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełWojciechSzarama">Ale nie chcę przedłużać tego postępowania…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Ale pan chce. Widzę, że pan chce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, myślałem, że pan ma to pod ręką. Nie ma pan…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Wie pan, pan w ogóle nie uczestniczy w pracach Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełWojciechSzarama">Wie pan, nie ma pan tego pod ręką. Nie potrafi pan przekazać nam podstawowych danych. Już na wstępie próbuje pan to pokryć arogancją. Po prostu jest pan nieprzygotowany do tego posiedzenia, przynajmniej w jego pierwszej, początkowej fazie. Rzeczywiście, wysłuchajmy pana doktora bez załatwienia tych pierwszych, ale ważnych formalności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle, doskonale pan wie, że w pańskich ustach słowo „nieprzygotowany” jest wielką pochwałą, bo najbardziej bym się martwił, gdyby nastąpił dzień, w którym zacząłby mnie pan chwalić. Sam pan stwierdził, że jest pan stroną, w związku z tym mam tego świadomość. Gdyby na przestrzeni ostatnich miesięcy choć raz zajrzał pan do materiałów dowodowych zebranych w tej sprawie albo osobiście zajrzałby pan do sekretariatu Komisji, to pan by to wiedział. Pismo było jawne i wystosowane na prośbę pana doktora Gramatyki. Wszystkie pisma, które wystosowywane są z Komisji, sekretariat udostępnia wszystkim członkom Komisji. Panie pośle, proszę pana… Naprawdę rozumiem, że pan jest stroną, ale niech pan już zachowa minimum kultury osobistej i nie atakuje na oślep, bo ta Komisja wyjaśnia sprawę, a nie jest żadnym ciałem, które ma być przestrzenią dla pańskiego ataku na innych członków Komisji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełWojciechSzarama">Nie atakuję innych członków Komisji. Panie przewodniczący, czy może pan powiedzieć zebranym tutaj osobom i członkom Komisji, jakie materiały z postępowania łódzkiego zostały odtajnione?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">To pan zrezygnował, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełWojciechSzarama">Nie. Nie zrezygnowałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Niech pan będzie konsekwentny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, nie zrezygnowałem, bo są ewidentne…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze, to odczytam panu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełWojciechSzarama">Niech pan powie, jakie materiały zostały odtajnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Odczytam panu odpowiedź prokuratury na moje pismo, bo mam ją przy sobie. Chce pan?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełWojciechSzarama">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Nie zrezygnuje pan po jednym zdaniu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, widzę, że nie czytał pan tego pisma, więc niech pan przynajmniej sam dla siebie je przeczyta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze, ale czy pan nie zrezygnuje po dwóch zdaniach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełWojciechSzarama">Czy może pan odpowiedzieć na moje proste pytanie? Jakie dokumenty odtajniła prokuratura łódzka na potrzeby tej prezentacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Bardzo proszę. Są to: opinia sądowo-lekarska dotycząca aspektów tragicznej śmierci Barbary Blidy, opinia Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Komendy Głównej Policji i uzupełniająca opinia Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego, uzupełniająca opinia biegłego Wiktora Dmitruka, dokumentacja eksperymentu akustycznego przeprowadzonego w domu Barbary i Henryka Blidów oraz wizualizacja dowodów rzeczowych – szlafroka, bluzy, spodni od pidżamy, biustonosza, dywanika koloru brązowego. Dobrze. To wszystko. Zadowolony?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Strono… Pytam się strony, czy strona jest zadowolona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełWojciechSzarama">Czwarty raz pan używa sformułowania „strona”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">To pan tak powiedział.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełWojciechSzarama">Próbuje mnie pan zahaczyć, trochę obrazić. Pana stosunek do…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Strona to jest w postępowaniu sądowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełWojciechSzarama">Proszę mi nie przerywać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Niech pan się nie denerwuje, panie pośle. Spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełWojciechSzarama">Pana stosunek do tej sprawy objawił się już w trakcie przygotowywania uchwały sejmowej. W sposób jednoznaczny określił pan wtedy, w jakim kierunku idzie postępowanie w naszej Komisji. Z góry określił pan, kto jest czemu winny. Jeśli więc chcemy mówić, kto jest stroną w tym postępowaniu, to na pewno stroną jest pan, który podpisał się pod uchwałą SLD o powołaniu tej Komisji, gdzie w sposób jednostronny powiedziano, jaki powinien być wynik prac Komisji, wskazując także jako winnych polityków PiS. To jest stronniczość. To jest najlepszy przykład stronniczości w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Skończył pan?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełWojciechSzarama">Tak. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Proszę pana doktora Gramatykę o prezentację. Proszę członków Komisji o nieprzerywanie panu Gramatyce w trakcie prezentacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Feralny dzień rozpoczyna się o godzinie 5.00, kiedy w katowickiej siedzibie ABW – wydział postępowań karnych – dochodzi do spotkania grupy realizacyjnej. Grupa realizacyjna, czyli grupa, która ma dokonać zatrzymania i przeszukania w domu państwa Blidów, liczy trzy osoby. W jej skład wchodzi Grzegorz S. jako szef grupy realizacyjnej w randze porucznika. W jej skład wchodzi również agentka w randze kapitana i agent ABW o niższej randze. Grupa realizacyjna ma na celu dokonanie zatrzymania Barbary Blidy i dokonanie przeszukania mieszkania państwa Blidów.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Oprócz grupy realizacyjnej na miejsce zdarzenia udaje się jeszcze jedna ekipa. Dla potrzeb tego wystąpienia nazwiemy ją grupą albo ekipą filmującą. Jest to ekipa składająca się z dwóch osób – agenta i agentki. Agent jest kierowcą i ma za zadanie dowieźć agentkę na miejsce zdarzenia, natomiast zadanie agentki określone jest w taki sposób, że ma ona dokonać wideorejestracji wejścia grupy realizacyjnej do mieszkania państwa Blidów i wyjścia tejże grupy wraz z zatrzymaną Barbarą Blidą.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Obie grupy docierają na miejsce zdarzenia około godziny 6.00, przy czym jako pierwsza dojeżdża grupa filmująca. Grupa realizacyjna przejeżdża o kilkaset metrów miejsce zdarzenia. Ma łączność telefoniczną z grupą filmującą, a więc kierowca grupy filmującej dzwoni do szefa grupy realizacyjnej i informuje, że adres w Siemianowicach Śląskich został przejechany. Wtedy grupa realizacyjna wraca na miejsca zdarzenia. Na bardzo schematycznej mapie, która umożliwia anonimizację tego adresu, można pokazać, jak to mniej więcej mogło wyglądać. Otóż grupy prawdopodobnie nadjechały ulicą Oświęcimską. Punktem A zaznaczyłem – oczywiście, symbolicznie – miejsce realizacji zadania. Grupa filmująca rozstawiła się po drugiej stronie ulicy, natomiast grupa realizacyjna przedsięwzięła czynności zmierzające do wejścia do domu państwa Blidów.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Na zdjęciach wykonanych tego feralnego dnia przez fotoreporterów jednej z ogólnopolskich gazet widać, jak wygląda wejście na posesję państwa Blidów. Widać również, jak wygląda samo wejście do domu Henryka i Barbary Blidów, chociaż nie jest to widoczne jakoś szczególnie wyraźnie. Dlaczego pokazuję te zdjęcia? Bo dosyć istotny jest bieg wydarzeń, które miały miejsce po przyjeździe obu grup na miejsce zdarzenia. Otóż grupa filmująca dociera na miejsce zdarzenia. Agentka rozstawia kamerę po drugiej stronie drogi. Ta kamera kręci kilka sekund materiału filmowego. Na tym materiale filmowym widać agentów wchodzących po schodach do wejścia do domu państwa Blidów.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">W tym momencie spróbujmy przedstawić kolejno, do jakich czynności dochodziło, kiedy agenci pojawili się przed wejściem do domu państwa Blidów. Z zeznań, które zostały złożone przed szanowną Komisją wynika, że pierwszą osobą, która nacisnęła dzwonek domofonu był agent, członek grupy realizacyjnej. Przez domofon usłyszał żeński głos zadający zwyczajowe w takich sytuacjach pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Ale o co chodzi? Panie pośle, ustaliliśmy, że nie przerywamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Żeński głos zadał zwyczajowe w takich sytuacjach pytanie: „Kto tam?”. Następuje przedstawienie się agentów stanowiących zespół realizacyjny. W tym momencie w domofonie mamy do czynienia z dosyć długą chwilą ciszy. Następnym elementem tego zdarzenia jest uchylenie się okna, które tutaj mamy zaznaczone za drewnianym daszkiem. Przez to okno wygląda Henryk Blida, który również pyta o cel przybycia grupy realizacyjnej, po czym informuje, że otworzy drzwi za chwilę, jak tylko państwo agenci pozwolą mu się ubrać.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Rzeczywiście, po pewnym czasie dochodzi do otwarcia drzwi. Agenci wchodzą do środka domu Henryka i Barbary Blidów. Pokusiłem się o stworzenie rzutu tego domu. Agenci wchodzą mniej więcej tym korytarzem. Przechodzą w towarzystwie Henryka Blidy do pokoju, który jest czymś na kształt skrzyżowania salonu i jadalni. Dosyć istotnym elementem tej części zdarzenia jest czas, który upływa pomiędzy pierwszym pytaniem „Kto tam?”, zadanym przez żeński głos, więc prawdopodobnie zadanym przez panią Barbarę Blidę, a samym wejściem agentów na teren posesji. Ten czas wynosi od dwóch do kilku minut. Tak go można mniej więcej zarysować. Jest to istotne dlatego, że w toku postępowania przygotowawczego ustalano okoliczności. Ustalano, skąd mogła się wziąć w pomieszczeniu łazienki broń, z której padł strzał. Analizowano, czy ten czas jest wystarczający, aby domownicy poszli na górę swojego domu, gdzie zainstalowany był sejf, w którym przechowywano broń i znieśli tę broń na dół. Do tego aspektu sytuacji jeszcze wrócimy.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Agenci – trzy osoby, tj. dwóch agentów i agentka – stoją przy stole znajdującym się w salonie-jadalni. Towarzyszy im Henryk Blida. W pewnym momencie pojawia się wśród nich Barbara Blida. Nie wiadomo, skąd de facto Barbara Blida przychodzi – czy przychodzi ona z łazienki, czy przychodzi z salonu, czy przychodzi ciągiem komunikacyjnym z góry swojego domu. Faktem jest, że po pewnym czasie pojawia się ona wśród agentów i przechodzi w stronę stolika. Po przejściu pani Barbary Blidy w stronę stolika agenci stanowiący grupę realizacyjną wręczają jej dokumenty – postanowienie o przeszukaniu i postanowienie o zatrzymaniu. Barbara Blida nie czyta tych dokumentów. Przegląda je tylko i prosi o możliwość wykonania połączenia telefonicznego. Z zeznań złożonych przed naszą Komisją wynika, że w tym samym czasie usiłuje zadzwonić z dwóch telefonów – z telefonu stacjonarnego i z telefonu komórkowego. Z jednego z tych telefonów udaje się jej nawiązać połączenie. Potem dowiadujemy się, że jest to połączenie z reprezentującą panią Barbarę Blidę mecenas Stanisławą Mizdrą. Wynik tego połączenia telefonicznego jest taki, że pani mecenas przekazuje Barbarze Blidzie informację, aby nie podpisywała żadnych dokumentów do momentu, kiedy pani mecenas nie pojawi się na miejscu zdarzenia.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">W tym momencie Barbara Blida pyta szefa ekipy realizacyjnej o to, czy może udać się do toalety. Szef ekipy realizacyjnej wyraża na to zgodę. Jednocześnie wskazuje agentce, stanowiącej część zespołu realizacyjnego, żeby towarzyszyła Barbarze Blidzie w tej drodze. Agentka wraz z Barbarą Blidą udają się w stronę toalety, stają jednakowoż przed drzwiami łazienki i w tym miejscu ma dojść do przeszukania Barbary Blidy. Jeżeli założyć wersję wyrażoną w zeznaniach agentki, w tym momencie agentka przeszukuje Barbarę Blidę. Przeszukanie to może za dużo powiedziane, dlatego że jeżeli znowu oprzeć się na materiałach zgromadzonych przez Wysoką Komisję, Barbara Blida w tym momencie jest ubrana tylko w spodnie od pidżamy, biustonosz i narzucony na siebie szlafrok, przy czym ten szlafrok jest określony przez agentkę jako szlafrok z rozchylonymi połami. Z tych zeznań wynika, że szlafrok jest w taki sposób narzucony, że de facto widać wszystko pod spodem i że nie ma możliwości ukrycia czegokolwiek w tym ubraniu. Dochodzi do przeszukania, po którym to przeszukaniu obie panie wchodzą do łazienki. Opieram się w tym momencie przede wszystkim na wersji przedstawionej przez agentkę, która jako jedyna osoba była na miejscu zdarzenia. Właściwie tylko jej wiedzę możemy tutaj wykorzystać do kreowania tej rekonstrukcji.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Barbara Blida siada na sedesie. Natomiast agentka siada po drugiej stronie ściany z luksferów, która oddziela wejście do łazienki od sedesu. W tym momencie pomiędzy agentką a Barbarą Blidą ma dojść do rozmowy. Barbara Blida jest zrezygnowana i pyta agentkę, czy będzie jej towarzyszyć przez cały czas i czy nawet wtedy, kiedy zechce załatwić potrzebę fizjologiczną, agentka będzie na nią patrzeć. Agentka mówi, że tak, że właśnie taki ma zamiar, bo tak wyglądają jej obowiązki. Barbara Blida wstaje z sedesu, przemieszcza się w stronę mniejszego pomieszczenia łazienki. Jest to pomieszczenie wyposażone w umywalkę. Agentka podąża za nią. Staje w wejściu do tego pomieszczenia. Z materiału zgromadzonego przez Wysoką Komisję wynika, że w tym momencie Barbara Blida myje zęby. Myje zęby dosyć długo, po czym odwraca się w stronę szafki, którą zaznaczyłem kolorem brązowym. Vis-à-vis tej szafki jest umywalka, przy której Barbara Blida myje zęby. Odwraca się w stronę tej szafki i osuwa się bezwładnie na ziemię.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">W tym momencie dochodzi do strzału. Okoliczności tego strzału to jest rzecz, do której postaram się jeszcze wrócić w tym wystąpieniu. Natomiast co jest istotne? W całej tej sytuacji istotne jest to, że w oczach agentki wygląda to na sytuację, w której Barbara Blida po prostu zasłabła. Przedstawione jest to wręcz w taki sposób, że oparła się ona o ścianę i osunęła się po tej ścianie na podłogę. Dopiero wtedy, kiedy agentka pochyla się nad Barbarą Blidą, aby ją ocucić, widzi krew rytmicznie wydobywającą się z jej klatki piersiowej. Wersja, którą przedstawiam, jest wersją bazującą na zeznaniach złożonych przed Wysoką Komisją. Siłą rzeczy nie jesteśmy w stanie wykreować innej wersji.</u>
          <u xml:id="u-51.6" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Wokół całego tego wydarzenia, do którego doszło w posesji państwa Blidów i w łazience, narosło wiele kontrowersji. W jednym z programów dokumentalnych jednej z ogólnopolskich telewizji pokuszono się o sporządzenie filmowej rekonstrukcji tych wydarzeń dla zobrazowania pewnych szczegółów, którymi różnią się pomiędzy sobą wersje przedstawione przez agentów obecnych na miejscu zdarzenia i wersja przedstawiona przez Henryka Blidę. Pozwolę sobie zaprezentować państwu obie te rekonstrukcje.</u>
          <u xml:id="u-51.7" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Zacznijmy od wersji Henryka Blidy. Dokładnie tak, jak mówiłem przed chwilą, agenci wchodzą do pomieszczenia korytarzem. Henryk Blida prowadzi ich w stronę pomieszczenia, które jest jednocześnie salonem i jadalnią. W tymże pomieszczeniu wokół okrągłego stolika agenci zajmują miejsce. Jeden z agentów zaczyna przygotowywać dokumenty. Nadchodzi Barbara Blida. Nie wiemy, skąd nadchodzi. Zostają jej wręczone dokumenty. Ona zapoznaje się z tymi dokumentami, prosi o możliwość wykonania połączenia telefonicznego. W telewizyjnej rekonstrukcji filmowej Barbara Blida dzwoni z jednego telefonu. W rzeczywistości na przemian próbowała połączyć się z dwóch telefonów. Prosi o możliwość przejścia do toalety. W towarzystwie agentki przechodzi w stronę łazienki. Przed drzwiami łazienki dochodzi do przeszukania. Dosyć istotnym elementem jest ten fotel, który widać w rogu. Za chwilę powiem, dlaczego jest to istotny element. Dochodzi do przeszukania. Agentka stwierdza, że Barbara Blida nie ma przy sobie żadnych przedmiotów. Sama wchodzi do łazienki, lustruje pomieszczenie łazienki, po czym wchodzi do łazienki Barbara Blida. Ta wersja zakłada, że agentka nie weszła do łazienki za Barbarą Blidą i że agentka pojawiła się w łazience dopiero wtedy, kiedy było słychać dźwięk, bo nawet nie można tutaj mówić o strzale. Jedyną osobą, która potem stwierdzi, że słyszała strzał, jest Henryk Blida. W tej wersji wydarzeń dopiero w momencie, kiedy Barbara Blida bezwładnie osuwa się na ziemię, agentka wchodzi do łazienki, ale wchodzi razem z funkcjonariuszami. W tej wersji pierwszą osobą przy zwłokach Barbary Blidy jest Henryk Blida. Istotne w tej wersji jest to, że Henryk Blida biegnąc do łazienki, widzi agentkę siedzącą na oparciu brązowego fotela, znajdującego się u drzwi łazienki. Henryk Blida wyciąga spomiędzy poł szlafroka pistolet, przy czym z zeznań złożonych w tej sprawie i z materiału zgromadzonego przez Komisję wynika, że on nie trzyma tego pistoletu jak broń, tylko trzyma ten pistolet jak rzecz, tj. nie tak, jakbyśmy chwytali broń. Słyszy od szefa ekipy realizacyjnej: „Proszę to natychmiast położyć!”. Odkłada tę broń do umywalki. Element agentki siedzącej na brązowym fotelu u wejścia do łazienki jest dosyć istotny. Agentka w swoich zeznaniach przed Komisją wspomina, że rzeczywiście w taki sposób siedziała, ale że siedziała w taki sposób dużo później, czyli wtedy, gdy z domu wychodziły już ekipy ratunkowe.</u>
          <u xml:id="u-51.8" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Przyjrzyjmy się teraz drugiej wersji, która jest zbieżna z zeznaniami pozostałych świadków zdarzenia, czyli agentów. Zaczyna się ona w identyczny sposób. Dochodzi do wejścia ekipy realizacyjnej do pomieszczenia. Henryk Blida przeprowadza agentów ekipy realizacyjnej do salonu-jadalni, gdzie wszyscy zajmują miejsca wokół okrągłego stolika. Mniej więcej w tym momencie nadchodzi Barbara Blida. W postępowaniu przygotowawczym przyjęto, że Barbara Blida zeszła z góry swojego mieszkania. Przyjęto, że jest to najbardziej prawdopodobna wersja. Barbara Blida rzuca okiem na dokumenty, odkłada te dokumenty, prosi o możliwość wykonania połączenia telefonicznego. Przypominam, że dzwoni na zmianę z dwóch telefonów – komórkowego i stacjonarnego – po czym prosi o możliwość udania się do toalety. Wraz z agentką udaje się do toalety. Zeznania agentki i pozostałych agentów są dosyć spójne i prowadzą do jednego wniosku. Barbara Blida zostaje przeszukana przed wejściem do łazienki, po czym do łazienki wchodzi agentka i lustruje pomieszczenie łazienki. Nie można mówić o przeszukaniu dlatego, że upływ czasu jest zbyt krótki, żeby dokonać przeszukania. Agentka wchodzi razem z Barbarą Blidą do łazienki. Barbara Blida siada na sedesie. Ma minę człowieka zrezygnowanego, aczkolwiek jest dosyć spokojna. Potem przechodzi do mniejszego pomieszczenia tej łazienki, dokonuje mycia zębów, które nie jest odnotowane na tej wizualizacji, po czym odwraca się tyłem do agentki, która stoi w tym momencie w wejściu do mniejszego pomieszczenia i wykonuje strzał, na co nadbiega ekipa realizacyjna. W tej wersji – inaczej niż to jest tutaj pokazane – pierwszą osobą przy zwłokach jest Grzegorz S., szef grupy realizacyjnej, ale rzeczywiście broń ze szlafroka Barbary Blidy wyjmuje Henryk Blida. Grzegorz S. poleca mu w bardzo stanowczych słowach: „Proszę to położyć!”. W tym momencie agenci przystępują do akcji reanimacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-51.9" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Od tego momentu wydarzenia zaczynają toczyć się niezwykle szybko. Agenci wzywają na miejsce pogotowie ratunkowe. Pogotowie ratunkowe rejestruje wezwanie około godziny 6.15. Co ciekawie, w rozmowie z dyspozytorem słyszalny jest ten krzyk, o którym mówiłem: „Proszę to położyć!”. Prawdopodobnie jest to polecenie, które szef ekipy realizacyjnej wydaje Henrykowi Blidzie – polecenie dotyczące broni, żeby ten ją natychmiast odłożył. Kilka minut później trzyosobowa ekipa pogotowia ratunkowego pojawia się na miejscu zdarzenia. Zastaje na miejscu zdarzenia funkcjonariuszy ABW reanimujących Barbarę Blidę. Reanimację prowadzi szef ekipy realizacyjnej oraz agentka, natomiast Henryk Blida wraz z trzecim agentem zostają przez szefa ekipy realizacyjnej wysłani na zewnątrz po to, aby otworzyć bramę i czekać na przyjazd pogotowia.</u>
          <u xml:id="u-51.10" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Uwagę zwraca to, że szef ekipy realizacyjnej nie dzwoni do szefa ekipy filmującej. Pamiętajmy o tym, że cały czas na zewnątrz tkwi ekipa filmująca, która jest rozłożona po drugiej stronie drogi. Agentka, której zadaniem było filmowanie, wykonała pierwsze kilkanaście sekund materiału filmowego. Potem jednak cała ekipa filmująca wsiada do samochodu. Zgodnie z materiałem przesłuchania przed Komisją agenta, który był kierowcą tejże ekipy filmującej, dwoje agentów studiuje materiały do nauki języka angielskiego. W samochodzie gra radio, a więc nie wiedzą o tym, co się dzieje w środku. Dopiero wtedy, kiedy na zewnątrz wybiega Henryk Blida wraz z agentem ABW, widzą, że coś niedobrego w środku się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-51.11" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">O godzinie 6.30 przybywają na miejsce pierwsi funkcjonariusze Policji z Komendy Miejskiej Policji w Siemianowicach Śląskich. To dwoje młodych funkcjonariuszy – Jagoda Tomanek i Stefan Jaksch. Ciekawym elementem tego wydarzenia jest rozmowa, do której dochodzi pomiędzy Jagodą Tomanek a jednym z agentów ABW, obecnym na miejscu zdarzenia. W momencie, kiedy pani funkcjonariusz Policji dowiaduje się, że Barbara Blida się postrzeliła, wychodzi z pewną sugestią. Sugeruje agentowi, czy nie powinno być tak, że Barbara Blida powinna zostać przeszukana, bo agenci powinni się upewnić, że ona nie ma broni. W odpowiedzi policjantka słyszy pytanie o to, ile lat pracuje w Policji i jaki ma staż pracy, żeby formułować takie zarzuty pod adresem agentów ABW.</u>
          <u xml:id="u-51.12" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">O godzinie 6.35 przybywają kolejni funkcjonariusze z Komendy Miejskiej Policji w Siemianowicach Śląskich. Jeden z nich zostaje przy wejściu na posesję, aby tę posesję zabezpieczyć.</u>
          <u xml:id="u-51.13" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">O godzinie 6.33 zostaje podjęta decyzja o wezwaniu kolejnej ekipy pogotowia ratunkowego. Cały czas trwa reanimacja. Cały czas pierwsza, trzyosobowa ekipa pogotowia ratunkowego przy współpracy agentów ABW, którzy czynnie pomagają przy reanimacji, prowadzi czynności mające na celu przywrócenie czynności życiowych Barbary Blidy. Pada polecenie wyjazdu drugiej ekipy pogotowia ratunkowego. Druga ekipa dociera na miejsce mniej więcej o godzinie 6.55. W międzyczasie na miejsce przybywa syn państwa Blidów, Jacek Blida. Druga ekipa pogotowia ratunkowego to czteroosobowy zespół pod przewodnictwem lekarza Bogdana Kubika.</u>
          <u xml:id="u-51.14" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">O godzinie 7.15 na miejsce zdarzenia przybywa naczelnik wydziału postępowań karnych ABW. Zastaje tam już Grzegorza Ocieczka i dwóch funkcjonariuszy ABW. W czasie reanimacji na miejsce zdarzenia przybywa mecenas Stanisława Mizdra. O godzinie 7.25 następuje zaprzestanie akcji reanimacyjnej. Bogdan Kubik, szef drugiego zespołu pogotowia, stwierdza zgon Barbary Blidy.</u>
          <u xml:id="u-51.15" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">To nie znaczy, że na miejsce zdarzenia nie przestają przybywać ludzie. Gromadzi się tam coraz więcej osób. Oddając sprawiedliwość agentom ABW, którzy stanowili grupę realizacyjną, należy wspomnieć, że otrzymali podziękowania od ekip pogotowia ratunkowego za profesjonalne przeprowadzenie akcji reanimacyjnej. Z uznaniem wyrażano się o ich zaangażowaniu w akcję reanimacyjną i współuczestniczeniu w tejże akcji. O godzinie 7.30 na miejsce przybywają władze Policji w Siemianowicach Śląskich – Cezary Garczarczyk, Stanisław Sobczak, Grzegorz Krajcer. Tutaj też dochodzi do sytuacji istotnej z punktu widzenia naszych prac. Otóż jeden z policjantów, naczelnik sekcji kryminalnej Stanisław Sobczak, sugeruje, że na miejscu zdarzenia jest za dużo ludzi. Sugeruje, aby usunąć z miejsca zdarzenia wszystkie osoby niemające związku ze zdarzeniem. O godzinie 7.30 na miejsce zdarzenia przybywa kolejny członek rodziny Barbary Blidy, Bożena Blida-Król. O godzinie 8.15 pojawia się na miejscu zespół prokuratorów z Katowic, którzy zastają na miejscu prokuratora rejonowego z Siemianowic Śląskich. Już w czasie rozpoczęcia oględzin na miejsce zdarzenia dojeżdża prokurator Tomasz Janeczek w towarzystwie swojego kierowcy, a na co dzień informatyka w Prokuraturze Okręgowej w Katowicach, pana Adriana Gwiaździńskiego.</u>
          <u xml:id="u-51.16" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Mniej więcej o godzinie 10.10 dochodzi do zabezpieczenia ubrań funkcjonariuszy ABW. O godzinie 10.20 dochodzi do zabezpieczenia śladów GSR z części garderoby oraz z rąk funkcjonariuszy i osób obecnych na miejscu zdarzenia.</u>
          <u xml:id="u-51.17" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Mniej więcej o godzinie 10.50 rozpoczynają się oględziny. Sygnałem do rozpoczęcia tych oględzin jest przybycie zespołu prokuratorów z Gliwic, którzy te oględziny nadzorują i którzy te oględziny prowadzą. O godzinie 10.50 rozpoczynają się oględziny miejsca zdarzenia. Proszę zwrócić uwagę na to, że czas pomiędzy stwierdzeniem zgonu Barbary Blidy a rozpoczęciem oględzin miejsca zdarzenia to 3 godziny i 25 minut. Przez 3 godziny i 25 minut oględziny na miejscu zdarzenia nie rozpoczęły się.</u>
          <u xml:id="u-51.18" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Pokusiłem się o stworzenie listy osób, które w tym czasie były na miejscu zdarzenia. Spróbujmy przeanalizować to jeszcze raz. Ekipa realizacyjna ABW – 3 osoby; kierowca ekipy filmującej ABW, który zaraz po tym tragicznym zdarzeniu wszedł na miejsce – 1 osoba; rodzina Barbary Blidy – 4 osoby, w tym 1 osoba, która mieszkała w tym samym domu, ale z osobnym wejściem i 3 osoby, które przybyły w czasie przed rozpoczęciem oględzin; pierwsza ekipa pogotowia ratunkowego – 3 osoby; druga ekipa pogotowia ratunkowego – 4 osoby; funkcjonariusze Komendy Miejskiej Policji w Siemianowicach Śląskich – 3 osoby, o których wiemy, że wchodziły do domu państwa Blidów; przełożeni funkcjonariuszy ABW – 4 osoby i to osoby stosunkowo wysokie stopniem, mające wysoką rangę w ABW, m.in. Grzegorz Ocieczek, który wówczas był wiceszefem ABW i jeszcze jeden wysoko postawiony funkcjonariusz z Warszawy; adwokat Barbary Blidy – 1 osoba; przełożeni funkcjonariuszy Policji, czyli ci, którzy zaczęli nawoływać, żeby wyjść z pomieszczenia, bo na miejscu jest zbyt dużo ludzi – 3 osoby; prokuratorzy z Katowic i z Siemianowic – razem 4 osoby; zespół prokuratorów z Gliwic – razem 4 osoby. Na miejscu zdarzenia przed rozpoczęciem oględzin pojawia się nie mniej niż 34 osoby.</u>
          <u xml:id="u-51.19" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Barbara Blida zginęła wskutek rany postrzałowej. Przyczyną śmierci Barbary Blidy jest rana postrzałowa, której otwór wlotowy znajduje się na przedniej ścianie klatki piersiowej. To rana postrzałowa o kanale około 7–8 cm. Kanał prowadzi w stronę lewą w głąb ku dołowi. Barbara Blida ma przebity trzon mostka i przednie śródpiersie, rozdarty worek osierdziowy, przebitą na wylot aortę w części nadzastawkowej, rozdartą ścianę lewego przedsionka serca, a siły dekompresyjne, które są związane ze strzałem, powodują też pęknięcie aorty zstępującej. Każda z tych ran jest raną śmiertelną. Niezależnie od tego, jak dobrze i jak profesjonalnie byłaby przeprowadzona akcja reanimacyjna, de facto nie ma takiej możliwości, żeby jakikolwiek człowiek przeżył taki postrzał. Jest to postrzał, w wyniku którego w obrazie sekcyjnym podczas oględzin zwłok w zakładzie medycyny sądowej ustalono, że w jamach opłucnowych wynaczyniły się prawie 2 litry krwi. To jest sytuacja, w której jakakolwiek pomoc, niezależnie od tego, z jakim zaangażowaniem i z jakim profesjonalizmem jest niesiona, skazana jest na niepowodzenie.</u>
          <u xml:id="u-51.20" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Badanie kanału rany ujawnia pozostałości będące w tymże kanale – przybitkę pocisku, 5 fragmentów czepca balistycznego, element rażący pocisku. Paradoksalnie Barbara Blida zastrzeliła się tzw. bezpieczną amunicją, czyli pociskiem, który był pociskiem niepenetrującym, tzn. pociskiem stworzonym po to, żeby wywołać efekt strzału z broni palnej, ale żeby de facto nie mógł zabić. Za chwileczkę wyjaśnię, skąd bierze się ten paradoks. Elementem rażącym tego pocisku jest dysk – woreczek wypełniony śrucinami, który odnaleziono w świetle lewej żyły płucnej górnej.</u>
          <u xml:id="u-51.21" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Co wynika z opinii sądowo-lekarskiej? Zadano pytanie, w jaki sposób Barbara Blida się zastrzeliła. Pierwsza teza tej opinii praktycznie wyklucza ewentualność oddania strzału z ręki lewej. Natomiast, co istotne, ta teza jest uzupełniona stwierdzeniem, że powinna być skonfrontowana z wynikami badań kryminalistycznych. Jest to dosyć istotne dlatego, że – jak za chwilę się okaże – wyniki badań kryminalistycznych zweryfikują tę hipotezę dosyć mocno.</u>
          <u xml:id="u-51.22" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Z kolei w opinii kryminalistycznej, bazującej na analizie wszystkich śladów odnalezionych na miejscu zdarzenia, postawiona jest następująca teza. Nie da się stwierdzić, z której ręki strzał oddano. Nie da się tego jednoznacznie powiedzieć. Nie można stwierdzić, czy spust pistoletu został naciśnięty kciukiem, czy palcem wskazującym. Obie kończyny Barbary Blidy miały kontakt z chmurą gazów prochowych, czyli z tzw. cząsteczkami GSR (Gun Shot Residue), a więc pozostałościami powystrzałowymi. Najbardziej prawdopodobne jest oddanie strzału z obu rąk, przy czym jedna ręka trzyma pistolet, a druga ręka niejako podtrzymuje ten pistolet. Na wizualizacji sporządzonej dla potrzeb jednego z dokumentalnych programów jednej z ogólnopolskich telewizji widać wszystkie trzy możliwości, czyli broń trzymana w ręce prawej i strzał oddany kciukiem, broń trzymana w ręce lewej i strzał oddany kciukiem oraz broń trzymana oburącz, a więc wersja, która została przyjęta jako najbardziej prawdopodobna.</u>
          <u xml:id="u-51.23" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Biorąc pod uwagę wyniki oględzin miejsca zdarzenia, spróbujmy przeanalizować czasowy rozkład tych czynności, które na miejscu zdarzenia były podejmowane. Od godziny 10.50 rozpoczynają się oględziny miejsca zdarzenia, które o godzinie 11.30 zostają przerwane, dlatego że przyjeżdża ekipa, która ma za zadanie dokonać oględzin zwłok na miejscu zdarzenia. O godzinie 11.30 odbywają się te oględziny zwłok na miejscu zdarzenia, po czym zwłoki zostają zabrane i przetransportowane do zakładu medycyny sądowej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. O godzinie 13.50 oględziny zostają wznowione. Oględziny są prowadzone przez prokuratorów okręgowych z Gliwic – przez Krzysztofa Skibę i Mariusza Sobieraja. Istotnym wydarzeniem jest również przeszukanie domu Blidów, czyli przeszukanie, którego polecenie miała de facto ekipa realizacyjna. Te wydarzenia są z kolei nadzorowane przez prokuratora Emila Melkę. Żeby uzupełnić element zbierania śladów, dodatkowe oględziny łazienki zostały wykonane 3 dni później, tj. 28 kwietnia 2007 r. o godzinie 20.35.</u>
          <u xml:id="u-51.24" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Schematycznie postaram się przedstawić, jakie najistotniejsze dowody znaleziono podczas przeszukania dwóch pomieszczeń łazienki i jakie było rozmieszczenie tych dowodów. Oczywiście, najpierw powiem o zwłokach. Zwłoki Barbary Blidy leżą w poprzek pomieszczenia łazienki, skierowane głową ku umywalce, w której zresztą spoczywa rewolwer. Obok zwłok leżą porzucone opatrunki, jak również zdjęty z ciała Barbary Blidy szlafrok. Krwawe ślady i skrzepy wskazują na to, że Barbara Blida jeszcze jako żyjący człowiek była transportowana z mniejszego pomieszczenia łazienki do większego pomieszczenia łazienki. Miało to związek z przybyciem pierwszej ekipy reanimacyjnej, która stwierdziła, że mniejsze pomieszczenie łazienki nie daje możliwości skutecznego prowadzenia akcji reanimacyjnej. Przeniesiono ciało Barbary Blidy do większej łazienki, co z kolei spowodowało powstanie serii śladów pokazujących, jak to ciało było transportowane. Krwawy odcisk linii papilarnych pozostał na umywalce w mniejszym pomieszczeniu łazienki. Inne dowody to kosmetyczka koloru granatowego, brązowy dywanik, bluzka w biało-czarne pasy i niezanotowana tutaj, bo leżąca pod głową denatki, bluzka koloru czerwonego, pobrudzona brunatnymi śladami. Bluzki były włożone pod głowę Barbary Blidy podczas reanimacji. Obecność kosmetyczki zaznaczam dlatego, że będzie ona miała znaczenie w spekulacjach dotyczących ustalenia miejsca przechowywania broni, czyli ustalenia, jak mogło dojść do takiej sytuacji, że Barbara Blida miała rewolwer. Dowodem jest wreszcie ów rewolwer, który – jak sobie przypominamy – przez Henryka Blidę został odłożony do umywalki na wyraźne polecenie Grzegorza S., szefa ekipy realizacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-51.25" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Barbara Blida zginęła od postrzału z rewolweru Astra 680 produkcji hiszpańskiej – kaliber 0,38 cala, amunicja specjalna typu OSA. Jak już wspominałem, jest to amunicja tzw. bezpieczna. Ta amunicja nie ma, a przynajmniej nie powinna mieć właściwości penetrujących. Za chwilę wyjaśnię, dlaczego ten strzał był śmiertelny.</u>
          <u xml:id="u-51.26" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Podczas postępowania przygotowawczego prowadzono badania i eksperymenty zmierzające do ustalenia miejsca, z którego Barbara Blida wyciągnęła broń, czyli miejsca, gdzie był przechowywany rewolwer. Ustalono, że Barbara Blida nie mogła ukryć rewolweru w częściach garderoby. Nie mógł być ani wsadzony do kieszeni szlafroka, ani włożony za pasek spodni od pidżamy, ani też włożony za pasek biustonosza, dlatego że wtedy agentka przy przeszukaniu byłaby w stanie ten rewolwer wyczuć i go po prostu ujawnić. Wprawdzie prokuratura nie odstępuje całkowicie od hipotezy, że z niewielką dozą prawdopodobieństwa Barbara Blida mogła mieć rewolwer przy sobie, ale wszystkie okoliczności tego zdarzenia wskazują na to, że raczej go przy sobie nie miała.</u>
          <u xml:id="u-51.27" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Natomiast w wyniku eksperymentu ustalono, że rewolwer byłby niewidoczny i niewyczuwalny dotykiem w sytuacji, w której byłby wsadzony do kosmetyczki koloru granatowego z napisem „Nivea”, ujawnionej w mniejszym pomieszczeniu łazienki lub do czerwonej torby, która również była ujawniona w większym pomieszczeniu łazienki. W jaki sposób Barbara Blida zaopatrzyła się w broń? W jaki sposób zestawić ze sobą te fakty? Po pierwsze, chodzi o czas, który Barbara Blida miała od momentu odebrania domofonu aż do momentu wejścia agentów na miejsce zdarzenia. Po drugie, chodzi o to, że z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością nie mogła tego rewolweru mieć przy sobie w częściach swojej garderoby. Przyjęto więc hipotezę, że rewolwer był schowany w którejś z tych dwóch toreb – albo w granatowej, albo w czerwonej kosmetyczce. Prowadzono również badania zmierzające do ustalenia, czy te torby były przeszukiwane w toku oględzin łazienki, wykonanych przez agentkę. Nie znaleziono żadnych odcisków linii papilarnych nadających się do identyfikacji na tych torbach, a przynajmniej nie takich, które wskazywałyby, że agentka mogła mieć z tymi torbami fizyczny kontakt.</u>
          <u xml:id="u-51.28" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Jakie ślady pozostawiono na rewolwerze? Dwa mikrowłókna – pierwsze, koloru białego, na lufie w okolicy muszki i drugie, koloru jasnozielonego, na okładce rękojeści. Na rewolwerze odnotowano też fragmentaryczne odwzorowania linii papilarnych, ujawnione na lufie oraz na korpusie broni w okolicy okrągłego znaku „Astra” oraz ślady biologiczne, które umożliwiają ekstrakcję DNA. Po przebadaniu śladów wnioski są takie, że włókna, które ujawniono na rewolwerze, nie mają swoich odpowiedników wśród elementów odzieży, które zabezpieczono na miejscu zdarzenia. Oczywiście, badano tylko odzież, która była rodzajowo zgodna z tymi mikrowłóknami. W ekspertyzie Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego przyjęto hipotezę, że te włókna musiały się na broni pojawić w drodze tzw. kontaminacji, czyli musiały po prostu zostać przypadkowo na tę broń przeniesione, co zresztą w przyrodzie jest zjawiskiem powszechnym. DNA z próbki na rękojeści pochodzi od Barbary Blidy. DNA z próbki języka spustowego pochodzi od Barbary Blidy, ale ma domieszkę męskiego DNA, które nie nadaje się do identyfikacji, czyli nie wiadomo, czyjego DNA. Linie papilarne pozostawione na rewolwerze nie nadają się do identyfikacji. Uznano, że mają zbyt mało okoliczności wyróżniających – cech szczególnych – żeby poddać je identyfikacji. Przy okazji dokonano również badania kciuka i palca wskazującego denatki na okoliczność, czy przypadkowo na tych palcach nie odcisnął się spust czy kabłąk rewolweru. Również tutaj badania dały wynik negatywny, czyli nie odnotowano takiego odcisku.</u>
          <u xml:id="u-51.29" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Kolejnym, dosyć istotnym dowodem w tej sprawie jest szlafrok, w który Barbara Blida była odziana. Został opisany jako szlafrok koloru kremowego, wykończony kołnierzem typu szalowego. Na obu połach miał naszyte kieszenie. Istotne z naszego punktu widzenia są ślady, które pozostały na tym szlafroku, a te ślady są następujące. Po pierwsze, rozległe brunatne zabrudzenia, które zidentyfikowano jako zabrudzenia krwią ludzką, należącą do Barbary Blidy. Po drugie, włos, który nie został zakwalifikowany do badań genetycznych, ale nic więcej na temat tego włosa w materiałach postępowania nie ma. Wygląda na to, że ten włos nie został poddany konwencjonalnym badaniom kryminalistycznym. Nie został poddany badaniom, które mogłyby udzielić odpowiedzi na pytanie, czy to jest włos ludzki, czy to jest włos należący do mężczyzny czy do kobiety, czy ten włos był farbowany, jaki był kolor tego włosa, ewentualnie, jakie mikroelementy wokół tego włosa można odnaleźć. Faktem jest, że pytanie prokuratury zmierzało tylko do badań DNA związanych z tym włosem, a tegoż DNA na tym włosie nie dało się ujawnić.</u>
          <u xml:id="u-51.30" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Otwór wlotowy i otwór przechodzący to z kolei skarbnica informacji związanych z kątem i ze sposobem, w jaki padł strzał. Przyjrzyjmy się otworom. To jest otwór wlotowy, który przechodzi przez prawą połę szlafroka. Jeżeli rozchylić prawą połę, to na lewej pole we wszyciu kołnierza widać otwór przechodzący, czyli tutaj mamy otwór wlotowy, a po rozchyleniu poły widać otwór wlotowy i otwór przechodzący.</u>
          <u xml:id="u-51.31" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Analiza właśnie tych śladów dała odpowiedź na pytanie, w jaki sposób padł strzał. Ten strzał padł z przyłożenia, czyli Barbara Blida zastrzeliła się rewolwerem trzymanym w taki sposób, że lufa tego rewolweru była przytknięta do szlafroka. W toku postępowania przygotowawczego przeprowadzono eksperyment, który polegał na tym, że manekina odzianego w taki sam szlafrok przestrzelono z odległości około 20cm i osmaliny, które wydobywają się z lufy spowodowały zwęglenie, zapalenie się materiału szlafroka. Tutaj takich okoliczności nie odnotowano. Jest to dowód na to, że strzał nastąpił z przyłożenia, a to z kolei do minimum ogranicza hipotezę stawianą przez niektóre media jakoby na miejscu zdarzenia doszło do szamotaniny. O tym będę jeszcze dzisiaj próbował parę słów powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-51.32" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Te dwa otwory dają również odpowiedź na pytanie o kąt padania strzału. To strzał z przyłożenia pod kątem 30 stopni w prawo i 20 stopni w dół. Jak już wspomniałem, nie odnotowałem w aktach postępowania prób przeprowadzenia konwencjonalnych badań włosa. Natomiast brunatne zabrudzenia z pewnością pochodzą od Barbary Blidy.</u>
          <u xml:id="u-51.33" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tu również kryje się odpowiedź na pytanie o to, dlaczego amunicja, która jest określana jako amunicja bezpieczna, amunicja niepenetrująca, w tym przypadku powoduje śmierć. Otóż przy strzale z przyłożenia wszystkimi zjawiskami, które towarzyszą wystrzałowi, rządzą zupełnie inne prawa niż przy strzale oddanym z oddali. Sądzę, że zasadną będzie teza, że z przyłożenia można się zastrzelić nawet ślepym nabojem, czyli nabojem nie zawierającym w ogóle elementu rażącego. Już sam wyrzut gazów bojowych z lufy jest w stanie dokonać spustoszeń, które skutkują pozbawieniem życia. Ten strzał ewidentnie był strzałem oddanym z przyłożenia pociskiem wprawdzie niepenetrującym, ale zawierającym ładunek w postaci woreczka ze śrucinami.</u>
          <u xml:id="u-51.34" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Badano też cząsteczki GSR, czyli pozostałości powystrzałowe. Bardzo ciekawe są wyniki tych badań. Otóż na dłoniach, na łusce, na lewym i prawym rękawie szlafroka w okolicach otworu wlotowego oraz na biustonoszu Barbary Blidy ujawniono cząsteczki charakterystyczne dla amunicji dawnego bloku wschodniego.</u>
          <u xml:id="u-51.35" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Natomiast jedyną osobą spośród przebywających w pomieszczeniu, na której rękach i częściach garderoby ujawnione były cząstki powystrzałowe, była agentka, członkini ekipy realizacyjnej. Tylko że na jej dłoniach i na jej prywatnej kurtce dżinsowej koloru czarnego ujawniono unikatowe, indykatywne cząsteczki amunicji klasycznej. Były to cząsteczki różne od tych, które zabezpieczono z łuski naboju, którym zastrzeliła się Barbara Blida. Nie ma de facto związku pomiędzy tymi cząstkami GSR, które osiadły na dłoniach, na rękawach, na szlafroku Barbary Blidy a tymi, które ujawniono na dłoniach i na kurtce agentki. Aczkolwiek, co jest dosyć istotną informacją, w protokole pobrania śladów GSR figuruje informacja, że pobranie cząstek GSR nastąpiło o godzinie 10.20, czyli prawie 3 godziny po stwierdzeniu zgonu Barbary Blidy i że w tzw. międzyczasie agentka umyła ręce, co – jeżeli zważyć na literaturę kryminalistyczną – w dosyć znacznym stopniu obniża możliwość zabezpieczenia śladów GSR.</u>
          <u xml:id="u-51.36" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Na tym etapie prezentacji, na tym etapie naszych rozważań ważne jest również zeznanie biegłego w zakresie zabezpieczania śladów GSR Wiktora Dmitruka, które mówi, że tylko te cząstki powystrzałowe, które są na dłoniach, na rękawach, na szlafroku Barbary Blidy, mogły powstać w wyniku strzału z broni palnej i że ilość kulistych cząsteczek ołowiu jedynie w tych miejscach uzasadnia tezę, że powstały one w wyniku wystrzału. Stąd prawdopodobnie w materiałach postępowania postawiono tezę, że cząstki GSR na dłoniach agentki znalazły się tam wskutek przypadkowego manipulowania bronią służbową. Przy okazji popatrzmy na wizualizację – również z programu dokumentalnego – pokazującą, w jaki sposób osadzają się na ludzkich rękach cząsteczki GSR. W odpowiednim widmie promieniowania widać, które miejsca są najbardziej narażone na osadzanie się cząsteczek powystrzałowych.</u>
          <u xml:id="u-51.37" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Bardzo ciekawym i istotnym elementem tej sprawy jest również eksperyment akustyczny. Dlaczego jest on ciekawy i dlaczego jest on istotny? Otóż jedyną osobą obecną na miejscu zdarzenia, która konsekwentnie od początku do końca zeznaje, że słyszała strzał, że słyszała dźwięk strzału, jest Henryk Blida. Wszystkie pozostałe osoby obecne na miejscu zdarzenia zeznają, że nie słyszały strzału. Może inaczej – nie zeznają, że nie słyszały strzału, tylko zeznają, że słyszały jakiś dźwięk. Agentka określa ten dźwięk w taki sposób, że brzmiał on tak, jakby książka spadła z półki. Agenci mówią o jakimś przytłumionym dźwięku. Jeden jedyny, który od początku do końca stwierdzi, że słyszał strzał to Henryk Blida. Przeprowadzono więc eksperyment akustyczny. Żeby jeszcze uzupełnić tę grupę osób, powiem, że lokatorka mieszkania, które sąsiaduje z mieszkaniem państwa Blidów, Katarzyna Korzekwa również twierdzi, że nie słyszy strzału. Do niej również nie dociera wrażenie akustyczne związane ze strzałem.</u>
          <u xml:id="u-51.38" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Eksperyment akustyczny polega na tym, że probanci ustawieni są tak, jak w kulminacyjnym momencie stali agenci. W pomieszczeniu łazienki oddany jest strzał, w tym strzał z normalnej broni, strzał z przyłożenia i przekłucie balonu. Zmienną w eksperymencie są drzwi łazienki, które raz są zamknięte, a raz są otwarte. Próbowano w drodze tego eksperymentu zachować takie warunki akustyczne, jakie panowały na miejscu zdarzenia – agenci zgromadzeni wokół okrągłego stolika rozmawiali ze sobą. Wyniki tego eksperymentu są następujące. Strzał ma natężenie dźwięku od prawie 50dB, co jest określone jako dźwięk rozróżnialny (przy zamkniętych drzwiach łazienki) do prawie 70dB, co jest określone jako wyraźnie słyszalny (przy otwartych drzwiach łazienki). Innymi słowy, żadna z osób prawidłowo słyszących, obecnych w tym pomieszczeniu nie mogła nie słyszeć strzału, jeżeli zważyć na czysto naukowe wyjaśnienie tego faktu, ale proszę pamiętać, że nie da się w 100% odtworzyć sytuacji, która wówczas panowała na miejscu zdarzenia. Proszę też pamiętać o tym, że emocje, które towarzyszyły agentom – w bądź co bądź przecież tragicznej sytuacji, która wymagała wielkiego napięcia nerwowego – również robią swoje, że posłużę się niezbyt parlamentarnym wyrażeniem, czyli odciskają się na postrzeganiu wrażeń akustycznych.</u>
          <u xml:id="u-51.39" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">W tym postępowaniu pominięto kilka dowodów. Odstąpiono np. od badań traseologicznych dywanika koloru brązowego, zabezpieczonego w łazience. Nie stwierdzono po prostu na nim śladów nadających się do takiej identyfikacji. Odstąpiono od badań cząstek GSR zabezpieczonych na staniku Barbary Blidy. Odstąpiono od konwencjonalnych badań włosa ujawnionego na szlafroku Barbary Blidy.</u>
          <u xml:id="u-51.40" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">To właściwie wszystko, co chciałbym powiedzieć na temat samego wydarzenia. To, co chciałem powiedzieć, próbowałem oprzeć po pierwsze, na materiale zgromadzonym przez Komisję, po drugie, na analizie pewnych doniesień medialnych, które sugerowały występowanie takich, a nie innych wydarzeń, a po trzecie, na lekturze materiału postępowania przygotowawczego i na uzyskaniu zgody od prowadzących to postępowanie na zademonstrowanie państwu eksperymentów procesowych i elementów opinii kryminalistycznych. Zakończyć swoje wystąpienie chciałbym jednak inną tezą. Zakończyć swoje wystąpienie chciałbym przywołaniem sytuacji, która miała miejsce w roku 1961. Działo się to tutaj, w Warszawie, zupełnie niedaleko Sejmu, na ulicy, która wtedy nazywała się ulicą Marcelego Nowotki. Tam, podczas rewizji przeprowadzanej w domu przez Służbę Bezpieczeństwa, wylatuje z okna Henryk Holland, znany socjolog, pisarz, publicysta, do pewnego czasu działacz PZPR. Dnia 21 grudnia podczas rewizji przeprowadzanej w jego mieszkaniu wypada z okna. Przez wiele lat sytuacja ta jest opisywana w taki sposób, że rewidujący go funkcjonariusze SB wypchnęli Hollanda z okna. W momencie, kiedy Instytut Pamięci Narodowej zaczyna się interesować tą sprawą, okazuje się, że w mieszkaniu Hollanda założony był podsłuch i że Holland po prostu popełnił samobójstwo. Wyrwał się w pewnym momencie przeszukującym mieszkanie funkcjonariuszom SB i wyskoczył z okna. Był osobą, wobec której prowadzono czynności operacyjne. Był osobą, wobec której zaciskał się pierścień czynności operacyjnych. Był osobą, która emocjonalnie prawdopodobnie stała na skraju swojej wytrzymałości. Nie wytrzymał tego napięcia i wyskoczył z okna.</u>
          <u xml:id="u-51.41" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Do czego zmierzam? Wysoka Komisjo, takie sytuacje, do jakich doszło w domu Henryka i Barbary Blidów, to nie są sytuacje nieznane nauce. To nie są sytuacje nieznane kryminalistyce. Pisze o nich Tadeusz Hanausek, jeden z najlepszych polskich kryminalistyków, analizując słowo po słowie sprawę Henryka Hollanda i na tym opierając swoje sądy. Pisze o tym również Zdzisław Uniszewski, autor znakomitej monografii poruszającej problematykę kryminalistyczną przeszukania. Zdzisław Uniszewski pisze, że w takiej sytuacji, w której ekipa realizacyjna wchodzi do pomieszczenia, gdzie znajduje się osoba i ma za zadanie przeszukanie tego pomieszczenia, to należy najnormalniej w świecie przewidzieć wszelkie niestandardowe zachowania, wszelkie nieprzewidywalne zachowania. Należy mieć na uwadze to, że ta osoba może być doprowadzona do ostateczności. W szczególności taka osoba, wobec której prowadzone są czynności i która ma świadomość tego, że wobec niej prowadzone są czynności operacyjne, a przecież z zeznań wielu naszych świadków wynikało, że Barbara Blida musiała mieć taką świadomość, bo takie głosy dochodziły do niej od znajomych. Taka osoba w sytuacji niezwykle dramatycznej, jaką jest przeszukanie, po prostu może dokonać rzeczy niezwykle dramatycznych, np. odebrać sobie życie. Bardzo dziękuję za uwagę. Minęło 57 minut minus 10 minut, które poświęciliśmy na rozmowę pana posła Szaramy z panem przewodniczącym, czyli 47 minut – tak, jak obiecywałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo, panie doktorze. Dla przeanalizowania przez wszystkich członków Komisji materiału zgromadzonego i przedstawionego przez pana doktora Gramatykę, ale też po to, żeby pan doktor Gramatyka odpoczął, bo później będzie odpowiadał na pytania, zarządzam przerwę do godziny 13.00. Dziękuję bardzo. Przerwa do godziny 13.00.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Otwieram po przerwie posiedzenie sejmowej Komisji Śledczej do zbadania okoliczności tragicznej śmierci byłej posłanki Barbary Blidy. Przystępujemy do zadawania pytań przez panie i panów posłów. Pytania są kierowane do stałego eksperta Komisji, pana doktora Michała Gramatyki. Kto z państwa chciałby zadać pytanie? Proszę bardzo, pan poseł Tomczykiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełTomaszTomczykiewicz">Mam pytanie bardziej ogólne. Prezentacja jest reasumpcją materiałów, które mamy. Nie pokusił się pan o własną analizę tego, jak zebrane dowody były badane. Czy dowody były wystarczająco badane? Czy jakieś dowody albo badania nie zostały przeprowadzone, a miałyby wpływ na bardziej precyzyjne odpowiedzi na nasze pytania czy pytania prokuratorów? Czy mógłby pan to skomentować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Proszę, pan doktor Gramatyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowny panie przewodniczący, szanowny panie pośle, szanowni państwo, potraktowałem swoje zadanie właśnie w ten sposób, żeby przedstawić państwu wszystkie możliwe okoliczności, które legły u podstaw sformułowania aktu oskarżenia i które w tej sprawie były badane przez prokuraturę, a obecnie są badane przez sąd.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Kwestia prawidłowości zebrania materiału procesowego w tej sprawie jest obecnie przedmiotem postępowania prokuratorskiego. Została wyłączona jako osobny wątek. W tym momencie prowadzone jest postępowanie, które zmierza do ustalenia, czy te dowody były zbierane prawidłowo.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">W swoim wystąpieniu starałem się maksymalnie odchodzić od moich własnych ocen. Starałem się bazować po pierwsze, na materiale zgromadzonym przez Komisję, a po drugie, na materiale, z którym zapoznałem się w toku lektury akt.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Jeżeli chodzi o kwestię badania dowodów zabezpieczonych na miejscu zdarzenia, to tutaj z pełną odpowiedzialnością mogę powiedzieć, że wszystkie te dowody były badane w Centralnym Laboratorium Kryminalistycznym Komendy Głównej Policji. Eksperci, którzy przeprowadzali te badania to są eksperci z wieloletnim stażem. To są wybitni fachowcy w swoich dziedzinach kryminalistyki. Wydaje mi się, że nie ma żadnych przesłanek, żeby w jakikolwiek sposób te badania podważać.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Podobnie jest w przypadku, gdy mówiłem o tych wszystkich wydarzeniach, do których doszło na miejscu zdarzenia i o dosyć długim czasie, który upłynął od momentu stwierdzenia zgonu Barbary Blidy do momentu rozpoczęcia oględzin, a także o dosyć dużej liczbie osób, która była na miejscu zdarzenia. Z tym stanem również starałem się nie wiązać własnych ocen. Wydaje mi się, że szanowni państwo po prostu są w stanie wyrobić sobie samodzielnie ocenę tego, w jaki sposób na jakość zabezpieczonego materiału procesowego wpływa obecność tak wielu osób na miejscu zdarzenia. Traktuję swoje zadanie jako służebne wobec Komisji. Mam dostarczyć materiały i omówić te materiały zgodnie z najlepszymi swoimi umiejętnościami i możliwościami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełTomaszTomczykiewicz">Czy na podstawie tej analizy, którą pan przeprowadził, można powiedzieć jednoznacznie, kto dowodził akcją po tym nieszczęśliwym zdarzeniu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Wydaje mi się, że odpowiedzi na to pytanie należy szukać w materiale zgromadzonym przez Komisję, dlatego że z tego, co pamiętam, przy przesłuchaniu kolejnych agentów ABW mieliśmy wskazywane kolejne osoby, które przejmowały dowodzenie tą akcją. Na początku, w pierwszym etapie tej akcji czynnościami na miejscu zdarzenia dowodził szef ekipy realizacyjnej, czyli Grzegorz S. Potem na miejscu zdarzenia pojawili się wyżsi funkcjonariusze ABW, którzy przejęli dowodzenie. Wreszcie na miejscu zdarzenia pojawili się katowiccy prokuratorzy. Potem katowickich prokuratorów zmienili prokuratorzy gliwiccy, a potem mamy już wskazane konkretne nazwiska osób, które prowadziły czynności kryminalistyczne, czyli które prowadziły oględziny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle, chciałbym zabrać głos w tym wątku. Panie doktorze, stwierdził pan w swojej prezentacji, że na miejsce przybyło kierownictwo właściwej komendy Policji – komendant powiatowy i naczelnik wydziału kryminalnego. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wiemy, że tenże naczelnik wydziału kryminalnego – bardzo profesjonalnie zresztą – po wejściu do domu Blidów stwierdził, że – jako że jest to śmierć człowieka – jest to kompetencja Policji, bo Policja w tego rodzaju sytuacjach bada śmierć człowieka. Zwrócił się do będących tam funkcjonariuszy ABW, żeby te wszystkie czynności przekazali Policji. Czy pan może powiedzieć, jaka była reakcja funkcjonariuszy ABW?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">W tym momencie nie jestem w stanie przytoczyć tej części protokołu. Musiałbym tu po prostu posłużyć się cytatem z tego protokołu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Rozumiem, panie doktorze. Krótko mówiąc, czy Policja miała tam możliwości, żeby dokonać wszystkich czynności zabezpieczających dowody? Czy robiła to Policja, jak chciał tego pan naczelnik wydziału kryminalnego miejscowej Policji, czy ABW nie dopuściła policjantów do tych czynności?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Na podstawie analizy minuta po minucie wydarzeń, do których dochodziło na miejscu zdarzenia wydaje mi się, że jakiekolwiek czynności wykonywane przez Policję, a związane z zabezpieczeniem materiału procesowego zaczęły się około godziny 10.00. Mniej więcej o godzinie 10.10 zabezpieczono pierwsze ślady pozostałości powystrzałowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">O godzinie 10.10.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">O godzinie 10.20 zabezpieczono kurtki służbowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Tak, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Zaczęto zabezpieczać linie papilarne. O godzinie 10.50 rozpoczęto oględziny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">A której godzinie pierwszy raz przybyli policjanci z komendy powiatowej Policji ze sformułowaniem: „Panowie, to jest nasza sprawa, już nie wasza.”? Kiedy naczelnik wydziału kryminalnego zwrócił się do ABW? To była która godzina?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Z moich notatek i z informacji, które pozyskałem na drodze kwerendy akt wynika, że było to około godziny 7.30, czyli 2,5 godziny wcześniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Czyli, krótko mówiąc, przez 2,5 godziny Policja była niedopuszczana do swoich czynności. Dziękuję bardzo. Wiem, że tak było, bo policjanci byli w środku, ale wszystkie czynności wykonywała ABW. Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, ale to zdanie pan powiedział.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Tak, ja. To jest moje zdanie. Pan przewodniczący Tomczykiewicz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PosełTomaszTomczykiewicz">Chciałem jeszcze dopytać o ślady zebrane z kurtek. Z tego, co pan przedstawił, rozumiem, że zbadano ślady prochu. A czy ślady krwi były na kurtce? Czy coś na ten temat wiemy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Z moich informacji wynika, że ślady krwi znajdowały się na kurtce prywatnej Grzegorza S., czyli szefa ekipy realizacyjnej. Były to ślady krwi pochodzącej od Barbary Blidy. Natomiast kurtka agentki, która była członkinią ekipy realizacyjnej, to była jedyna część garderoby – poza garderobą Barbary Blidy – na której ujawniono pozostałości powystrzałowe, przy czym były to pozostałości w znaczący sposób inne niż te, które ujawniono na dłoniach i na garderobie Barbary Blidy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PosełTomaszTomczykiewicz">Czyli śladów krwi na tej kurtce nie było, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Nie odnalazłem w badaniu tego dowodu informacji o śladach krwi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. W tym wątku pani poseł Pietraszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Jak pan doktor powiedział, nie znaleziono śladów krwi na kurtce. Jeżeli teraz przystawimy do tego rzeczywistość, jak to jest możliwe, że nie ma ich na kurtce osoby, która reanimowała Barbarę Blidę, która pochylała się nad nią, która dostała polecenie, że ma zatamować krew, czyli po prostu znajdowała się w najbliższej odległości od rany, z której wydobywała się krew? Jak to jest możliwe, żeby na takiej kurtce nie było najmniejszej plamki krwi? Czy to również było przedmiotem dochodzenia? Jak powiedzieliśmy, pan funkcjonariusz S. miał liczne ślady krwi na swojej odzieży i również na rękach. Funkcjonariuszka prowadziła akcję reanimacyjną razem z nim, natomiast na jej kurtce nie było najmniejszej plamki.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PosełDanutaPietraszewska">Mało tego. Jak to jest możliwe, że dopuszczono do tego, żeby funkcjonariuszka mogła umyć ręce po takiej akcji, po takiej tragedii zanim podjęto wszystkie badania dotyczące śladów na jej rękach i na kurtce? Przy czym w dodatku okazuje się, że gdyby kolejność wydarzeń była taka, jak przedstawiała, to na jej kurtce powinny być ślady takich samych cząstek, które były na szlafroku Barbary Blidy. Tymczasem były to inne cząstki. Czy próbowano wytłumaczyć, jak to się stało, że jej kurtka była nietknięta, a jeżeli była tknięta, to była tknięta zupełnie innymi substancjami, niepochodzącymi z miejsca tego wydarzenia? Czy mogła powstać taka hipoteza, że badana kurtka to nie była ta kurtka, którą funkcjonariuszka miała w momencie, kiedy to się zdarzyło?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowna pani poseł, szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, proszę mi pozwolić odpowiadać przed Komisją na pytania w taki sposób, w jaki odpowiadam na pytania przed sądem jako biegły sądowy. Od kilkunastu lat jestem biegłym sądowym i nigdy nie pokusiłem się przed sądem o odpowiedź na pytania: „Jak to jest możliwe?”, „Jak mogło do tego dojść?”, „Jak to się mogło stać?”, „Kto mógł na to pozwolić?”.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Fakty są takie, że na kurtce i na dłoniach agentki odnaleziono ślady cząsteczek powystrzałowych inne niż te, które odnalezione na odzieniu i na rękach Barbary Blidy. Fakty są takie, że w protokole zabezpieczenia tych cząsteczek postrzałowych znalazła się informacja, że agentka myła ręce albo przynajmniej wycierała je o ręcznik, bo tam jest takie pole, które się zakreśla, wypełniając taki właśnie protokół. Fakty są takie, że na kurtce prywatnej Grzegorza S. rzeczywiście odnaleziono krwawe ślady zgodne z krwią Barbary Blidy.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tyle o faktach. Natomiast cała reszta to już są hipotezy i domysły. Nie wydaje mi się, żeby kwestia kreowania tych hipotez i domysłów należała do mnie. Mogę przedstawić tylko to, co widziałem – szkiełko i oko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">A fakty są takie, że skoro nie ma śladów krwi, to czy funkcjonariuszka miała ochronny fartuch, gdy przystępowała do reanimacji? Pochylała się nad Barbarą Blidą. Była kilkanaście centymetrów od osoby rannej czy bezpośrednio ją dotykała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Nie. Akurat tutaj nie ma żadnych wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Nie ma?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Funkcjonariuszka nie mogła mieć żadnego innego odzienia. Z materiału zgromadzonego w postępowaniu przygotowawczym, a przede wszystkim z materiału zgromadzonego przez szanowną Komisję wynika, że spontaniczny udział funkcjonariuszy w reanimacji Barbary Blidy odbywał się w takim samym odzieniu, w jakim oni wkroczyli do mieszkania, a do mieszkania wkroczyli w prywatnym odzieniu, trzymając przewieszone przez swoje ramiona kurtki służbowe z napisem „ABW”. Te kurtki pozostawiono w salonie-jadalni i dalej funkcjonariusze występowali już w swoich prywatnych ubraniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">W tym wątku, jeśli pani poseł pozwoli. Panie doktorze, na pierwszej prezentacji, gdzie były – jak pan to ładnie określał – zdjęcia jednej ze stacji telewizyjnych, zauważyłem dwa ciekawe zjawiska. Po pierwsze, chodzi o zjawiska filmowane przez kamerę zewnętrzną, gdy funkcjonariusze tam wchodzili. Nie, pan mówił inaczej. Zrobiła to Gazeta.pl, bo widziałem napis na prezentacji. Zrobił to jakiś inny fotoreporter już w jakiś czas po śmierci. Widać było wyraźnie, że ci funkcjonariusze wychodzą i nie mają przewieszonych kurtek, czyli są bez kurtek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Wchodzą. Oni wchodzą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Czy wchodzą? I tam po prawej stronie… Chciałbym, żeby pan zwrócił na to uwagę, jeżeli do tej pory pan nie zwrócił, choć wątpię i myślę, że pan zwrócił. Po prawej stronie jest kobieta w białej kurtce. Nawet nie mogę powiedzieć tego, co chcę powiedzieć, ale jest to kobieta przypominająca mi jedną z kobiet, które widziałem. Czy pan zwrócił na to uwagę? To kobieta w białej kurtce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tak. Panie przewodniczący, mam pewien problem, dlatego że wykadrowałem te zdjęcia, żeby pokazać najistotniejszą rzecz, czyli wejście do…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Wiem. Wiem, co pan pokazał. Twarzy tej kobiety nie widać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Widzę tylko ⅓ tej kobiety i to bez twarzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">No właśnie. Odniosłem wrażenie, że to jest ta funkcjonariuszka, która była przy Barbarze Blidzie. Jest w białej kurtce. Czy przed wykadrowaniem mógłby pan na to zwrócić uwagę? W białej kurtce. Drodzy państwo, wtedy była wiosna i wcale nie było za ciepło. Ona była w białej kurtce. Czy ta kurtka była zbadana później?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">W materiale procesowym nie ma żadnej białej kurtki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">No właśnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Wśród dowodów zebranych w tej sprawie nie ma białej kurtki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Ale jest białe włókno na rewolwerze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tak. Białe włókno jest na rewolwerze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Wydaje mi się, że widzę ją w białej kurtce na pierwszym zdjęciu. Pan wykadrował twarz i słusznie, bo to jest – od razu państwa o tym poinformuję – funkcjonariuszka podlegająca anonimizacji. W związku z tym nie możemy pokazywać jej twarzy. Miałem jednak wrażenie, że to jest ona. Z autopsji…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowni państwo, wydaje mi się, że wytłumaczeniem dla tej sytuacji jest czas zrobienia tych zdjęć. Z moich informacji wynika, że te zdjęcia musiały być zrobione między godziną 9.00 a 10.00, dlatego że widać tam funkcjonariuszy Policji i techników kryminalistycznych, którzy wchodzą do tego domu. Wcześniej dokonano zabezpieczenia odzieży obecnych w domu państwa Blidów funkcjonariuszy ABW, natomiast funkcjonariusze przebywali tam do wieczora i siłą rzeczy musieli dostać jakąś odzież. Nawet jeżeli pójdziemy tym tokiem rozumowania… Nie wiem, czy to jest ta funkcjonariuszka. Teraz nawet nie mam możliwości sprawdzenia tego. Ale nie jest wykluczone, że po zabezpieczeniu odzieży prywatnej po prostu przydzielono tymże osobom jakąś odzież zastępczą. To był kwiecień. Z tego, co pamiętam – akurat jechałem do Warszawy, gdy się o tym dowiedziałem – wprawdzie w tym dniu świeciło słońce, ale za ciepło na pewno nie było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję. Czy pan poseł Tomczykiewicz już skończył? To teraz…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Chciałam zapytać o cząstki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Wiem. A pani w tym samym wątku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PosełAnnaZalewska">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">To jeszcze pani poseł Zalewska w tym samym wątku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełAnnaZalewska">Na część pytań, oczywiście, odpowiedział pan doktor. Chciałam doprecyzować pytanie pana przewodniczącego, dlatego że pan przewodniczący odwołuje się do zdjęć, które – jak pan doktor zasugerował – są tylko i wyłącznie wizualizacją wejścia. Uznałam więc, że nie jest istotna godzina. Wiem już, że pan przewodniczący sugerował, że są to godziny – że tak powiem – z wejścia i że w związku z tym można coś z tych zdjęć wnioskować, prawda? Chciałam wtedy pytać, czy również o zatrzymaniu o godzinie 6.00 wszystkie media i dziennikarze wiedzieli, ale pan doktor już wyjaśnił tę kwestię. Rozumiem, że w przypadku tych zdjęć nieistotna jest godzina. Jest to tylko kwestia zwizualizowania wejścia i obejścia domu państwa Blidów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tak. Celem zaprezentowania tych zdjęć było pokazanie Wysokiej Komisji, jak wygląda wejście do domu państwa Blidów po to, żeby jak gdyby wskazać na ciąg przyczynowo-skutkowy, który łączy wejście funkcjonariuszy do tego mieszkania z tragicznymi wydarzeniami. Chciałem, żeby państwo byli w stanie zobaczyć, że okno – bodajże z kuchni – wychodzi prosto na to wejście. W tym oknie miał pojawić się Henryk Blida, który rozmawiał przez półotwarte okno z funkcjonariuszami. Wyłącznie taki był cel pokazania tych zdjęć. One, oczywiście, nie dokumentują samego faktu czynności. Należy pamiętać, że ta czynność była czynnością niejawną, dokonywaną przez operacyjnych agentów ABW, aczkolwiek sam moment wejścia jest sfilmowany przez funkcjonariuszkę z ekipy filmującej. To jest kilkanaście sekund materiału, na którym widać, że funkcjonariusze są ubrani w swoje prywatne kurtki, czyli Grzegorz S. ma kurtkę czarną, sztruksową, a agentka ma kurtkę czarną, dżinsową, która potem została określona jako kurtka z przypisaną do niej marką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Pani poseł Pietraszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Tak. Jak długo cząstki GSR utrzymują się na odzieży?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowna pani poseł, ja sobie nawet…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Mogę wyjaśnić, o co mi chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Ślady prochu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Tak, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Ściągnąłem sobie nawet informator Mazowieckiej Komendy Policji. To numer sprzed kilku miesięcy, w którym jest artykuł dla techników kryminalistycznych dotyczący zabezpieczania cząstek GSR. Nie chciałem za bardzo epatować wiedzą ściśle naukową, dlatego skorzystałem z pisma branżowego dla praktyków. W artykule jest postawiona teza, że cząstki GSR należy zbierać do 24 godzin. Maksymalny czas zebrania śladów od osoby – przy założeniu, że nie umyła rąk i ma czystą, suchą skórę – wynosi 8 godzin. Po umyciu rąk prawdopodobieństwo zebrania cząstek GSR spada już do 10–20%. Podobnie wygląda sytuacja, kiedy osoba, która oddaje strzał ma specyficzny rodzaj potu, ma wilgotną skórę. Przy zbieraniu cząstek GSR i przy zabezpieczaniu tych cząstek na tzw. stolikach mikroskopowych, czyli na specjalnych urządzeniach, które potem wykorzystuje się do oglądania tych cząstek pod mikroskopem, zasada jest bardzo prosta. Im szybciej, tym lepiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">W świetle tego, co pan powiedział, jeżeli nawet zachowało się do 20% tych cząstek i gdy czas się skraca, to mamy 8 godzin i 20% cząstek. To jest zaledwie kilka godzin, prawda? Cząstki by się jeszcze utrzymywały. Próbki cząstek z rąk zebrano o godzinie 10.25. Te cząstki powinny się jednak zachować nawet po umyciu rąk. Mówię o fakcie umycia rąk, o czym pan wspomniał, czyli te cząstki nawet po umyciu powinny być na rękach funkcjonariuszki. Jeżeli chodzi o jej odzież, to myślę, że odzieży nie umyła. Rękawów nie umyła, a na rękawach nie było cząstek prochu z broni pochodzącej od Barbary Blidy, tylko były cząstki prochu z broni klasycznej, prawda? Przy czym z poprzednich zeznań wiemy, że funkcjonariuszka w ostatnich dniach przed realizacją zatrzymania nie brała udziału w ćwiczeniach na strzelnicy. W związku z tym, skoro zachowały się stare cząstki z broni klasycznej, to jak mogły się nie zachować cząstki prochu sprzed kilku godzin, sprzed 2–3 godzin? Jak to jest możliwe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">To jest znowu pytanie o to, jak to się mogło stać. Znowu jest to pytanie, na które odpowiedź jest stosunkowo trudna. W materiałach postępowania przygotowawczego postawiona zostaje taka hipoteza, że te cząstki GSR na rękach funkcjonariuszki i na jej kurtce, stanowiące unikalne, indykatowe cząsteczki amunicji klasycznej, dostały się tam wskutek manipulowania własną bronią służbową. Taka teza jest postawiona w materiałach postępowania. Jeżeli chodzi o cząstki charakterystyczne dla amunicji bloku wschodniego, czyli te cząstki, które ujawniono na szlafroku i na dłoniach Barbary Blidy, to tutaj hipoteza może być taka, że funkcjonariuszka po prostu nie miała kontaktu z chmurą gazów bojowych, czyli z chmurą pozostałości powystrzałowych, które wydobywały się rewolweru w momencie oddania strzału. Właściwie jest to jedyna hipoteza, która by tłumaczyła, dlaczego na odzieniu i na dłoniach funkcjonariuszki tych cząsteczek nie odnotowano. Podkreślam, że to jest tylko hipoteza.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Fakty są takie, że na odzieniu i na dłoniach Barbary Blidy są pozostałości powystrzałowe, na odzieniu i na dłoniach funkcjonariuszki też są, ale inne. Przy czym biegły specjalista w zakresie badania śladów GSR z dużą pewnością wypowiada się, że ilość jednego ze składników tych cząsteczek, czyli kulistych cząsteczek ołowiu, jest tak różna, że jedynymi miejscami, na których te cząsteczki mogły się odłożyć w wyniku wystrzału, są właśnie dłonie i odzienie Barbary Blidy. U funkcjonariuszki musiały powstać w inny sposób. W jaki? Nie wiadomo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Wobec tego czy jest możliwe, że w momencie, kiedy funkcjonariuszka była tak bardzo blisko Barbary Blidy – blisko jej szlafroka, na którym te cząstki były i blisko jej rąk – żadne cząstki nie przeniosły się ani na jej ręce, ani na jej kurtkę? Wiemy już, że umyła ręce, ale nie przeniosły się na jej kurtkę? Nie przeniosły się na żaden element kurtki, kiedy w zasadzie swoją kurtką powinna była dotykać szlafroka Blidy, jeżeli udzielała jej pomocy, np. przy sztucznym oddychaniu czy przy reanimacji? Niewątpliwie te elementy odzieży się ze sobą stykały. W tym momencie żadne cząstki nie mogły przenieść się na kurtkę? Jak to jest możliwe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Znowu muszę się uciec do tej tezy, z którą stanąłem przed szanowną Komisją. Moim zadaniem jest dostarczenie państwu materiału procesowego, natomiast kwestia analizy tego materiału i wyciągania wniosków to już nie jest moje zadanie. Mogę powiedzieć tylko o tych faktach, które zostały odnotowane i które zostały zbadane. Nie jestem w stanie odpowiedzieć na pytanie: „Jak to możliwe, że te cząstki się nie odłożyły na odzieniu funkcjonariuszki?”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Pytam pana jako eksperta, czy powinny się były odłożyć przy zetknięciu się tych dwóch części garderoby również na kurtce funkcjonariuszki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PosełWojciechSzarama">Proszę o uchylenie tego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Pytam pana jako eksperta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PosełWojciechSzarama">Proszę o uchylenie tego pytania, gdyż nie przypominam sobie ani takich wyjaśnień, ani takiej sytuacji, z których moglibyśmy wyciągnąć wniosek, że te dwa ubrania zetknęły się ze sobą. Jeśli te dwa ubrania zetknęłyby się ze sobą, to funkcjonariuszka miałaby na ubraniu przede wszystkim ślady krwi. To jest zupełnie oczywiste.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">I to jest właśnie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PosełWojciechSzarama">Pani poseł, jeśli pani nie zgadza się z tymi ekspertyzami, to proszę po prostu przedstawić swoją tezę – tę tezę, którą pani lansuje. Potem niech pani spróbuje znaleźć takich biegłych, którzy ją pani potwierdzą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Panie pośle!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Sekundkę, sekundkę. Panie pośle, nie uchylam pytania pani Pietraszewskiej. Czy chce się pan odwołać do całości Komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, czy gdzieś w dokumentach mamy zeznanie albo inny dowód mówiący o tym, że doszło do zetknięcia się ubrania funkcjonariuszki z ubraniem Barbary Blidy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle, czy chce się pan odwołać do całości Komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PosełWojciechSzarama">Tak, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PosełWojciechSzarama">Proszę członków Komisji o to, żeby przynajmniej sami sobie spróbowali odpowiedzieć na to zupełnie proste pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Kto jest za uchyleniem ostatniego pytania pana poseł Pietraszewskiej? Proszę o podniesienie ręki do góry za uchyleniem pytania.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">2 głosy za uchyleniem, 5 przeciw.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Proszę doktora Gramatykę o odpowiedź na pytanie pani poseł Pietraszewskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Wydaje mi się, że można postawić taką hipotezę, że gdyby ubrania funkcjonariuszki zetknęły się z ubraniami zanieczyszczonymi pozostałościami powystrzałowymi, to mogłoby dojść do przeniesienia się cząstek GSR z jednego ubrania na drugie. Podkreślam jednak, że w materiale procesowym nie mamy żadnych informacji na temat tego, czy te ubrania się zetknęły. Jak mówiłem, w materiale procesowym mamy tylko taką informację, że odnaleziono cząsteczki GSR i informację o tym, jakie cząsteczki były na konkretnych stolikach mikroskopowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">W pewnym momencie stwierdził pan również, że funkcjonariuszka podkładała Barbarze Blidzie pod głowę – jak pan powiedział – bluzki, na których stwierdzono potem ślady krwi. Wprawdzie to były chustki, ale mniejsza z tym. Natomiast niewątpliwie, skoro funkcjonariuszka ją reanimowała, to przecież jest niemożliwością, żeby nie dotykała jej bezpośrednio. Sama zeznawała, że udzielała jej pierwszej pomocy i że reanimowała ją razem z szefem tego zespołu. Jest więc niemożliwością, żeby po prostu nie zetknęła się z ofiarą, ponieważ udzielała jej pomocy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Z analizy materiału procesowego wynika, że na 100% funkcjonariuszka stykała się z ciałem Barbary Blidy podczas reanimacji. Co do tego jest absolutna pewność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">I o to mi właśnie chodziło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Funkcjonariuszka ABW razem z szefem ekipy realizacyjnej przeprowadzała reanimację. O ile dobrze pamiętam, szef ekipy realizacyjnej Grzegorz S. przeprowadzał masaż serca, a funkcjonariuszka miała prowadzić sztuczne oddychanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Tak, sztuczne oddychanie. I o to mi właśnie chodziło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Panie doktorze, ale w tym wątku. Zaraz potem głos zabierze pani poseł Zalewska. Jak wytłumaczyć, że gdy prowadziła… Powiem to inaczej. Jeżeli prowadziła reanimację, to czy ślady krwi i czy ślady włókien ze szlafroka Barbary Blidy powinny być na ubraniu funkcjonariuszki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Dokładnie tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Jeżeli prowadziła reanimację, to musiała dotykać ciała Barbary Blidy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">No właśnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">A mechanizm powstawania śladów zależy od wielu okoliczności. Samo dotykanie jednego elementu o drugi nie musi koniecznie przesądzać o wykształceniu się śladów. Taką tezę bym zaryzykował.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Panie doktorze, ale wiemy, że Barbara Blida bardzo krwawiła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Tak, mocno krwawiła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Ta krew wylewała się rytmicznie i pulsowała na pewną wysokość. Czy może być taka reanimacja, żeby krew nie pobrudziła ubrania funkcjonariuszki? Czy mogła być? Pamiętam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Jeżeli zważyć na to, że funkcjonariuszka przeprowadzała sztuczne oddychanie, to musiała mieć kontakt przede wszystkim z okolicami szyi i głowy Barbary Blidy. Natomiast należy pamiętać, że rana postrzałowa to była rana umiejscowiona w środkowej części mostka. W takim kontekście wydaje mi się, że można postawić taką hipotezę, że funkcjonariuszka niekoniecznie musiała się pobrudzić krwią Barbary Blidy.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Aczkolwiek proszę też zważyć na fakt, że w protokole pobrania śladów GSR od funkcjonariuszki jest odnotowane, że funkcjonariuszka musiała umyć ręce przed pobraniem cząstek GSR, czyli przed dokonaniem zabezpieczenia cząstek GSR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Pani poseł Zalewska w tym wątku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PosełAnnaZalewska">Tak. Podniosę dwie kwestie. Pierwsza jest taka, że pan doktor jest dzisiaj tak uprzejmy, że wyprzedza moje myśli i pytania. Każdy z nas przeszedł podstawowe przeszkolenie w zakresie sztucznego oddychania, więc wie, że jeżeli ktoś jest odpowiedzialny tylko i wyłącznie za owo sztuczne oddychanie, to rzeczywiście może nie zetknąć się z tymi częściami ciała, o których mówimy. To tyle, bo wydaje mi się, że próbujemy dopisać do wydarzeń jakąś teorię, której potwierdzenia w dokumentach i w dowodach nie ma.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PosełAnnaZalewska">Mam jeszcze pytanie, bo nie znam się na tym. Czy z cząsteczkami GSR bywa tak, jak generalnie w przyrodzie, że również ich – że tak powiem – wrażliwość i długość czasu ich przechowywania czy utrwalania na danej strukturze zależą od tej struktury? Czy powierzchnia ma tutaj jakieś znaczenie, czy też cząsteczki GSR zawsze zachowują się tak samo? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Cząsteczki powystrzałowe, czyli cząsteczki GSR, najczęściej odkładają się na rękach i na odzieniu osoby, która strzela. Wskazana jest nawet lokalizacja, na której odkłada się najwięcej cząsteczek i z której można je pobierać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PosełAnnaZalewska">Co odnotowano na wizualizacji, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tak, tak. To są te części dłoni, które przylegają bezpośrednio do broni w momencie strzału. Można również zabezpieczać cząsteczki z odzienia i z włosów. Istotnym elementem jest to, że dużo łatwiej zabezpiecza się cząsteczki ze skóry suchej niż ze skóry wilgotnej, czy to spoconej, czy to mokrej z jakichś innych przyczyn. Natomiast w literaturze wskazuje się, że te cząsteczki mają stosunkowo niewielką trwałość, czyli im szybciej zostaną zabezpieczone, tym lepiej – mniej więcej w ciągu pierwszych 8 godzin. Taki jest czas kluczowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Dalej pani poseł Pietraszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Chciałam jeszcze o coś zapytać. Ciągle chodzi mi o te cząsteczki. Odkładają się one również na przedmiotach, które są w obrębie chmury prochu, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tak, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Funkcjonariuszka zeznała, że była w środku, a nie na zewnątrz, czyli była w strefie, gdzie jakiekolwiek cząsteczki powinny były osiąść przynajmniej na jej ubraniu. Twierdzi, że była w środku, więc była w strefie, gdzie wytworzyła się chmura cząsteczek GSR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Pani poseł, mam wrażenie, że to znowu jest pytanie, które zmierza do tego, abyśmy dokonywali rekonstrukcji tego, co się stało, bez dysponowania konkretną wiedzą na ten temat, ale spróbujmy. Z zeznań funkcjonariuszki, złożonych przed Komisją Śledczą, wynika, że w chwili strzału funkcjonariuszka stała w wejściu do mniejszego pomieszczenia łazienki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Jaka to odległość?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Miała Barbarę Blidę na wyciągnięcie ręki, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tak zeznała. Strzał padł w sytuacji, w której Barbara Blida była odwrócona plecami do funkcjonariuszki. Strzał był strzałem z przyłożenia. W normalnych warunkach, jeżeli nie mamy do czynienia ze strzałem z przyłożenia, to chmura pozostałości powystrzałowych – szczególnie tego, co wylatuje z lufy – rzeczywiście ma formę chmury, która ma jakieś pole. To nie jest pole rażenia, ale pole oznaczenia, prawda? Natomiast przy strzale z przyłożenia wszystkie gazy jak gdyby dostają się do wewnątrz poprzez przestrzelinę, poprzez otwór wlotowy pocisku, w tym przypadku czepca balistycznego i woreczka ze śrucinami. Wydaje mi się, że można postawić taką hipotezę, że pomimo przebywania w tym samym pomieszczeniu cząstki GSR mogły się na funkcjonariuszce nie odłożyć. Po pierwsze, Barbara Blida stała tyłem do funkcjonariuszki w momencie oddawania strzału, a po drugie, strzał był z przyłożenia. To uzasadnia fakt, że na odzieniu funkcjonariuszki cząstki z samego strzału mogły się nie pojawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Ale funkcjonariuszka zeznała, że w pierwszym momencie, kiedy Barbara Blida się osunęła, to ona myślała, że zemdlała, więc nachylała się nad nią, poklepywała ją i potem dopiero dostrzegła krew. W związku z tym można powiedzieć, że funkcjonariuszka była pierwszą osobą, która zetknęła się z odzieniem czy w ogóle z Barbarą Blidą tuż po wystrzale. To jak to jest możliwe, żeby te cząstki jednak nie osiadły na kurtce funkcjonariuszki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, proszę o uchylenie tego pytania, dlatego że ekspert już na to pytanie odpowiedział. Zadanie tego pytania po raz trzeci zaczyna wyglądać w ten sposób, że pani poseł oczekuje określonej odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Nie. Po prostu nie mogę zrozumieć, jak taki…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Nie, ale pan poseł Szarama chce, żebym stosował casus Sekuły. Nie będę stosował. Nie uchylam pytania pani poseł Pietraszewskiej. Proszę o odpowiedź. Czy pan chce się odwołać do całości Komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PosełWojciechSzarama">Chcę się odwołać do całości Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PosełWojciechSzarama">Mamy pewną procedurę. Ekspert mówi, że nie może odpowiadać na pytania: „Jak to jest możliwe?”. Jest to bowiem pewna teoria. Państwo mają inną teorię, a inne osoby może mają inną teorię. Ekspert wypowiada się co do pewnych faktów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PosełWojciechSzarama">Oczekujecie, żeby ekspert przedstawił jakąś teorię na temat tego, jak to jest możliwe, że tak się stało czy jak to mogło być możliwe. Tak to mogło być możliwe, że ona zdjęła tę kurtkę, w której podeszła do postrzelonej Barbary Blidy, ukryła ją i potem ubrała drugą. Tylko że to jest hipoteza, której żadne dowody i żadne fakty nie potwierdzają. Pani poseł, w jaki sposób chce pani to osiągnąć, żeby ktoś pani powiedział, że tak było?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">To jest pana teoria, a nie moja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Przepraszam bardzo. Przed głosowaniem pytanie zada jeszcze pan poseł Tomczykiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PosełTomaszTomczykiewicz">Panie pośle, pani poseł żadnej hipotezy nie przedstawiła. To jest – absolutnie – insynuacja. Pani poseł zadaje pytania, żeby taką możliwość wykluczyć. Ekspert, który zna się na tym, jak powstaje chmura, jaki ma zasięg ta chmura i jak długo się utrzymuje w powietrzu, odpowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PosełWojciechSzarama">Żadnej chmury nie było, bo strzał był z przyłożenia!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PosełTomaszTomczykiewicz">Proszę nie przeszkadzać, bo wytrąca pan panią poseł z kierunku i rytmu zadawania pytań. Uważam, że to jest po prostu niekoleżeńskie, bo nie zakładam złej woli w przeszkadzaniu pani poseł w zadawaniu pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Pani poseł Zalewska przed głosowaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PosełAnnaZalewska">Bardzo dziękuję. Chcę poprzeć swojego kolegę, który wcale nikogo nie chce wytrącać z równowagi. Pozwolę sobie powtórzyć odpowiedź pana eksperta. Zobaczymy, czy trzeci raz powie to samo. Chmury dużej nie było, ponieważ był to strzał z przyłożenia i agentka była odwrócona plecami. Zobaczymy, czy przy trzecim pytaniu i przy trzeciej odpowiedzi pojawi się kolejny wątek, być może interesujący dla państwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za uchyleniem ostatniego pytania pani poseł Pietraszewskiej? Proszę o podniesienie ręki do góry.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">2 głosy za, 5 przeciw. Pytanie nie zostało uchylone. Panie doktorze, proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Panie doktorze, do tego pytania może jeszcze dodam, że cząstki GSR osiadły również na przedmiotach w łazience, które były w większej odległości niż odległość funkcjonariuszki według jej zeznań. Jeżeli te cząstki były odłożone na tych przedmiotach, które również były badane, to tu mam właśnie wątpliwość. Odłożyły się na przedmiotach, a nie odłożyły się na kurtce, na rękach czy w ogóle na funkcjonariuszce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowna pani poseł, może odpowiem tak. Zważywszy na konfigurację, w jakiej znajdowały się względem siebie te dwie osoby – w myśl zeznań agentki – wydaje mi się, że można wymienić czynności, jakich agentka dokonywała przy upadłej Barbarze Blidzie po jej osunięciu się na ziemię. Z zeznań wynika, że agentka do niej podeszła i niosąc pomoc, próbowała ją ocucić. W tym momencie zobaczyła wydobywającą się rytmicznie z klatki piersiowej krew i krzykiem zaalarmowała pozostałych funkcjonariuszy. Wydaje mi się więc, że zważywszy na tę konfigurację, cząstki GSR mogły zostać przeniesione na odzienie agentki i mogły nie zostać przeniesione na odzienie agentki. Nie jesteśmy w stanie udzielić odpowiedzi o jakimś wyższym stopniu prawdopodobieństwa. Wydaje mi się po prostu, że jest to sytuacja, która w jakiś sposób uzasadniałaby to, że tych cząstek na odzieniu i na rękach agentki nie było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Pan przewodniczący Tomczykiewicz w tym wątku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PosełTomaszTomczykiewicz">Czy przeprowadzenie eksperymentu, który by odpowiedział na to pytanie, byłoby wskazane w tym wypadku? Czy takie badanie nie było wskazane, skoro w innym wypadku badano, czy hałas wystrzału był słyszalny tam, gdzie przebywał pan Blida z agentami? Czy w tym czasie nie można było przeprowadzić analizy, co do zachowania i osadzania się cząsteczek GSR, aby na te ważne pytania mieć odpowiedź? Dzisiaj zarówno sam pan ekspert, jak i te ekspertyzy, które zostały przedstawione, nie dają odpowiedzi na pytanie, dlaczego – mimo przebywania agentki tak blisko Barbary Blidy – na jej ubraniu nie ma tych cząstek, a przecież dżins, jak wiemy, raczej nie jest gładki. Dżins nie ma przecież struktury gładkiej, która by nie wchłaniała tych cząsteczek, a tych cząsteczek na tym ubraniu nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowny panie przewodniczący, widzę, że – podobnie jak ja – pan przewodniczący jest fanem serialu „CSI”. W serialu rzeczywiście jest tak, że gdy badane jest miejsce zdarzenia, to pierwszą rzeczą, którą się robi, jest przeprowadzenie eksperymentu w warunkach przypominających te, które były na miejscu zdarzenia. Tutaj wszelkie decyzje o prowadzeniu postępowania przygotowawczego podejmował prokurator prowadzący to postępowanie przygotowawcze i to on jak gdyby kierował postępowaniem dowodowym w tej sprawie. Z naszej inicjatywy możemy ograniczyć się tylko do badania tych dokumentów, które zostały zgromadzone na etapie postępowania przygotowawczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Panie doktorze, ale czy taki eksperyment przeprowadzono?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Nie ma śladów w materiale postępowania przygotowawczego o takim eksperymencie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">No właśnie. Dobrze. Nie odwołując się już do filmu… Jaki to tytuł? Nie jestem fanem takiego filmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">„CSI”. Ten serial ma trzy mutacje. Dla kryminalistyków…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">„CSI”? Dobrze. Bardzo przepraszam, ale seriali nie oglądam. Nie odwołując się do tego filmu, ale do wiedzy kryminalistycznej i zgodnie ze sztuką w zakresie działań związanych z dochodzeniem do prawdy, czy może pan powiedzieć, że taki eksperyment powinien być przeprowadzony?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Wydaje mi się, że w tym postępowaniu nie było potrzeby przeprowadzania takiego eksperymentu. Cząsteczki GSR zostały zabezpieczone ze wszystkich przedmiotów, z rąk i z odzieży wszystkich osób, które znajdowały się na miejscu zdarzenia. Na podstawie analizy tych cząsteczek GSR wysnuto konkretne wnioski, tzn. takie, że cząsteczki GSR były na ciele i na odzieniu Barbary Blidy, a nie było ich na ciałach i na odzieniu pozostałych osób. Chodzi mi o cząsteczki GSR z rewolweru, z którego zastrzeliła się Barbara Blida. Taką tezę postawiono. Wydaje mi się, że jest to dosyć oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Można analizować prawidłowość zebrania tych dowodów. Można zadawać pytania: „Dlaczego te cząsteczki GSR zabezpieczono tak późno?”, „Dlaczego musiały upłynąć niemal 3 godziny, żeby zabezpieczono stoliki mikroskopowe z cząsteczkami GSR?”, „Dlaczego musiały upłynąć 3 godziny zanim zabezpieczono odzienie agentów, którzy byli na miejscu zdarzenia?”, „Dlaczego przed rozpoczęciem oględzin wpuszczono na miejsce zdarzenia tyle osób?”. To są wszystko pytania. Natomiast to są tylko pytania. Nie jestem w stanie udzielić odpowiedzi na te pytania. Starałem się zebrać wszystkie dane, ale jeśli chodzi o udzielenie odpowiedzi, myślę, że to już jest kwestia, która powinna znaleźć się w raporcie Wysokiej Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Tak jest. Jeszcze w tym wątku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Tak. To ostatnie pytanie. Czy te cząsteczki były na odzieży drugiego funkcjonariusza, który ratował Barbarę Blidę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Nie było cząsteczek GSR na kurtce prywatnej Grzegorza S., szefa ekipy realizacyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Na kurtce, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tak. Ani na dłoniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Pan poseł Wójcik. Proszę o zadawanie pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PosełMarekWójcik">Panie doktorze, pomiędzy stwierdzeniem zgonu, a…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PosełWojciechSzarama">Ale w tym wątku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Nie. Już normalnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PosełMarekWójcik">Nie. To jest runda pytań. Panie doktorze, pomiędzy stwierdzeniem zgonu pani poseł Blidy a rozpoczęciem oględzin minęło 3,5 godziny. Czy – analizując materiał dowodowy – potrafi pan odpowiedzieć na pytanie, dlaczego przystąpiono do tych oględzin tak późno?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Wydaje mi się, że odpowiedź nasuwa się z analizy materiału postępowania przygotowawczego. Wydaje mi się, że przez dłuższy czas na miejsce zdarzenia przybywały coraz to nowe osoby. Wydaje mi się, że na miejscu zdarzenia nie panował zbyt wielki porządek, najogólniej mówiąc.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Godzina rozpoczęcia oględzin jest związana z przybyciem prokuratorów z Gliwic. Prokuratorzy z Gliwic, którzy tymi oględzinami jak gdyby dowodzili, którzy prowadzili te oględziny, przybyli na miejsce zdarzenia tuż przed godziną 11.00. Przy założeniu, że mieli oni być odpowiedzialni za przeprowadzenie tych oględzin, dopiero wtedy te oględziny można było rozpocząć, ale pojawiają się pytania. Dlaczego to się nie stało wcześniej? Dlaczego bezpośrednio po zaniechaniu akcji reanimacyjnej i po stwierdzeniu zgonu Barbary Blidy nie wyprowadzono z tego pomieszczenia wszystkich osób? Dlaczego nie zapieczętowano tego pomieszczenia i nie czekano na zewnątrz na przyjazd specjalistów, kryminalistyków? Te pytania znowu pozostaną tylko pytaniami. Nie jestem w stanie udzielić odpowiedzi na pytanie, dlaczego nie rozpoczęto oględzin wcześniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PosełMarekWójcik">Czy w pana ocenie, jako biegłego sądowego, fakt obecności tak wielu osób na miejscu zdarzenia mógł doprowadzić do tego, że części śladów nie ujawniono, a część śladów nie nadawała się do analizy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Zasada jest prosta. Im więcej osób obecnych na miejscu zdarzenia, tym trudniej zabezpieczać ślady na miejscu zdarzenia, dlatego że ślady powstają w wyniku interakcji osoby z przedmiotem. Im więcej tych osób jest w miejscu, w którym będziemy prowadzić zabezpieczanie śladów, tym większa jest szansa na – najnormalniej w świecie mówiąc – zatarcie tych śladów. To nie jest pierwsza sprawa w historii polskiej kryminalistyki, w historii polskiego procesu karnego, w której wielość osób na miejscu zdarzenia nie sprzyja prawidłowemu zabezpieczaniu tego miejsca. Warto tu wspomnieć chociażby sprawę śp. generała Papały, w której mamy do czynienia z bardzo podobną sytuacją. Tam też w chwilę po zdarzeniu na miejscu zdarzenia pojawiło się bardzo wiele osób. Tutaj tych osób naliczyliśmy ponad 30 i to pomimo sugestii kilku policjantów, że jednak tak wielu osób na tym miejscu nie powinno być. W moim odczuciu jest to ewidentny błąd. Jest to sytuacja, która mogła zaskutkować trudnościami w zbieraniu śladów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PosełMarekWójcik">Panie doktorze, z pana prezentacji wynika, że nie przeprowadzono badań traseologicznych. Czy badania traseologiczne są jednym z najprostszych i najbardziej podstawowych dowodów kryminalistycznych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">To zależy od sytuacji, dlatego że badania traseologiczne…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle, przepraszam. Czy mógłby pan przybliżyć ten termin? Co on oznacza? Jesteśmy jednak oglądani przez wiele osób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PosełMarekWójcik">Tak jest. Badania traseologiczne to są badania śladów stóp bądź obuwia na miejscu zdarzenia, które pozwalają zidentyfikować, którędy się przemieszczano, kto gdzie stał, kto przebywał w danym pomieszczeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tak. Natomiast w prezentacji stwierdziłem, że biegli – specjaliści od badań traseologicznych – uznali, że na tym dywaniku koloru brązowego, który został zabezpieczony w łazience, nie ma śladów, które mogłyby zostać poddane badaniom traseologicznym.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Czy badania traseologiczne są podstawowym badaniem, czy nie są? To zależy od sytuacji, w jakiej się znajdujemy. Przywołując ostatnią ofiarę Zdzisława Marchwickiego – była to bodajże Jadwiga Kucia – która została zamordowana w latach 70. XX w. przy ośrodku Telewizji Polskiej w Katowicach na Bytkowie, została ona zamordowana w zimie i w momencie, kiedy ekipa kryminalistyczna prowadziła oględziny, ze względu na obecność śniegu wokół miejsca zdarzenia można było zabezpieczyć ślady traseologiczne. Rzeczywiście można było ustalić, jak poruszały się osoby, które były na miejscu zdarzenia. Było to widoczne jak na dłoni, a przynajmniej tak wynika z relacji osób, które wtedy zajmowały się takimi badaniami.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">W tym przypadku najwyraźniej uznano, że takich badań traseologicznych nie da się po prostu przeprowadzić. Po pierwsze, ze względu na wielość osób na miejscu zdarzenia, a po drugie ze względu na to, że takie ślady się po prostu nie wykształciły na miejscu zdarzenia. Tutaj mieliśmy do czynienia z łazienką, z podłogą. Musiałyby być jakieś ślady butów. Najwyraźniej nie powstały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PosełMarekWójcik">Czy żeby przeprowadzić takie badania, należało dokonać zabezpieczenia śladów obuwia funkcjonariuszy i osób przebywających na miejscu, m.in. po to, żeby wykluczyć, czy byli w łazience?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tak. Przeprowadzanie badań traseologicznych zmierza do tego, że zabezpiecza się rysunek podeszwy buta i porównuje się go ze śladami odnalezionymi na miejscu zdarzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PosełMarekWójcik">Czy obecność tak wielu osób mogła uniemożliwić przeprowadzenie tego typu badań?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Zważywszy na to, że te osoby nie stały w jednym miejscu, tylko poruszały się po całym mieszkaniu, a mamy wszelkie dane, żeby przypuszczać, że tak właśnie się działo, na pewno mogło to utrudnić przeprowadzenie takich badań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PosełMarekWójcik">Czy liczba osób, które były na miejscu zdarzenia, może uniemożliwić odpowiedź na pytanie o to, która z wersji była bardziej prawdopodobna? Chodzi o wersję przedstawioną przez Henryka Blidę i o wersję przedstawioną przez funkcjonariuszy ABW, które są związane m.in. z tym, w którym miejscu przebywała funkcjonariuszka. Czy niewłaściwe zabezpieczenie miejsca zdarzenia mogło doprowadzić do tego, że nie jesteśmy w stanie precyzyjnie zebrać dowodów na potwierdzenie którejś z tych wersji? Przypomnę, że wersje różnią się m.in. tym, że funkcjonariuszka siedziała na fotelu, który stał przed wejściem do łazienki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">To znowu jest pytanie zmierzające do tego, abym próbował udzielić odpowiedzi na pytanie, jak ta sytuacja mogła wyglądać. Akurat w tej sytuacji mamy zeznanie przeciwko zeznaniu. Mamy zeznanie funkcjonariuszki, która twierdzi, że była w pomieszczeniu łazienki, kiedy doszło do tragicznego postrzału i mamy zeznanie Henryka Blidy, który twierdzi, że wbiegając do łazienki, widział funkcjonariuszkę siedzącą na fotelu przed drzwiami tej łazienki. W toku postępowania przygotowawczego przeprowadzono serię konfrontacji tych świadków, natomiast są to szczegóły objęte tajemnicą postępowania. Nie chciałbym tutaj w to wchodzić. Fakt faktem, że w ostatecznym rozrachunku przyjęto za bardziej prawdopodobną wersję wyrażoną i opisaną przy agentów – członków ekipy realizacyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PosełMarekWójcik">Rozumiem. Materiał GSR z rąk funkcjonariuszki pobrano dopiero o godzinie 10.20, czyli właściwie 3 godziny po stwierdzeniu zgonu Barbary Blidy i 4 godziny po samobójczym strzale Barbary Blidy. Czy sądzi pan, że w tym okresie funkcjonariuszka powinna zostać przeszkolona przez osoby, które dowodziły akcją i poinformowana o tym, że nie powinna myć rąk, dlatego że pobranie cząstek GSR może być istotnym dowodem w sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Wydaje mi się, że zgodnie ze sztuką natychmiast po zaprzestaniu akcji reanimacyjnej całe miejsce zdarzenia powinno zostać zabezpieczone. Przez zabezpieczenie rozumiem to, że nikt tam nie powinien być wpuszczany do środka. Wszystkie osoby, które stykały się bezpośrednio zarówno z ciałem Barbary Blidy, jak i z tym pomieszczeniem, powinny być do dyspozycji osób przeprowadzających oględziny. Oczywiście, powinno się poinstruować wszystkie osoby, które dotykały ciała Barbary Blidy i brały udział w tej akcji, że oddaje się je do dyspozycji techników kryminalistycznych. W tym kontekście wydaje mi się również, że te osoby powinny zostać poinstruowane o tym, że np. umycie rąk może być elementem przyczyniającym się do zatarcia niektórych śladów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PosełMarekWójcik">Czy zebrany i analizowany przez pana materiał dowodowy pozwala na precyzyjne określenie, w jakich godzinach, kto dowodził akcją zabezpieczenia miejsca zdarzenia, a tym samym zebrania materiału dowodowego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Obawiam się, że wskazanie takich godzin – od której godziny do której kto dowodził – do momentu rozpoczęcia oględzin, o których wiemy, że były prowadzone przez prokuratorów, którzy przyjechali z Gliwic, nie jest możliwe w oparciu o ten materiał procesowy, jaki mamy. Wiemy dopiero to, że przed godziną 11.00 przyjechał zespół prokuratorów z Gliwic i od tego momentu wszystkie czynności, które były przeprowadzane na miejscu zdarzenia mamy jak gdyby zidentyfikowane w czasie i w przestrzeni. Nieco wcześniej też, dlatego że czynności polegające na pobraniu do badań ubrań prywatnych funkcjonariuszy, na pobraniu próbek GSR i na pobraniu śladów innego rodzaju też są w protokole odnotowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PosełMarekWójcik">Czy uzasadnione jest twierdzenie, że działania podejmowane przez prokuratorów na miejscu zdarzenia – przypomnę, że przybyli oni o godzinie 8.15, a czynności oględzin zostały formalnie rozpoczęte o godzinie 10.50 – w istocie miały charakter nieformalny i że były to czynności nieprotokołowane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Protokół oględzin, z którym zapoznałem się, analizując materiały postępowania przygotowawczego nosi adnotację „czynność rozpoczęta o godzinie 10.50”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PosełMarekWójcik">Czyli brak jest jakichś formalnych dokumentów, protokołów, które potwierdzałyby wykonywanie czynności wcześniej przez prokuratorów katowickich bądź na polecenie prokuratorów katowickich?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Nie spotkałem w aktach postępowania przygotowawczego takich dokumentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PosełMarekWójcik">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Pani poseł Pietraszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Chciałam wrócić do wątku słyszalności strzału, który poruszył wcześniej…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">W tym wątku? W tamtym? Pani poseł, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Pani poseł Zalewska w tym wątku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PosełMarekWójcik">Panie przewodniczący, ale ja skończyłem. Można realizować dalej…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Wiem. Rozumiem, ale jeszcze w wątku ostatniego pańskiego pytania. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PosełAnnaZalewska">Dziękuję, panie przewodniczący. Panie doktorze, mam dwa pytania, które mają też wyjaśnić wątpliwości i być może wyeliminować pewne złudzenia. Mimo, że jest pan bardzo sprawnym ekspertem, kilka razy użył pan ocennych sformułowań, ale nie będę się do tego odnosić. Po pierwsze, panie doktorze, faktem jest półtoragodzinna reanimacja przez dwie ekipy pogotowia ratunkowego. Myślę, że i pan, i ja, i wszyscy wiemy, jak wygląda reanimacja oraz zachowanie lekarzy i sanitariuszy. Czy półtorej godziny reanimacji nie mogło być tym momentem, który – że tak powiem – sugerowałby zadeptywanie śladów? Czy uważa pan, że agenci powinni przeszkadzać w reanimacji i zabezpieczać ślady, czyli np. nie dopuścić do przeniesienia Barbary Blidy z małego pomieszczenia łazienki do części większej? To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#PosełAnnaZalewska">Teraz drugie pytanie. Mówi pan o 34 osobach, ale myślę, że powinien pan również podkreślić i powinniśmy to wyartykułować, że 34 osoby nie przebywały tam naraz. Eliminujemy 6 osób z ekipy ratunkowej i 3 funkcjonariuszy, którzy byli w pierwszej ekipie, czyli grupie realizacyjnej, których obecność była absolutną koniecznością. Późniejsze osoby pojawiły się w konsekwencji tragicznego zdarzenia. Nie byłoby pewnie tych osób, gdyby nie to tragiczne zdarzenie. Czy mógłby pan wskazać grupy, które według pana najbardziej przeszkadzały? Ewentualnie, czy z dokumentów i dowodów wynika, kto wchodził do pomieszczeń, w których reanimowana była śp. Barbara Blida?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowna pani poseł, szanowni państwo, odniosę się do pierwszego pytania. Nic podobnego nie powiedziałem. Użyłem takiego sformułowania, że w moim odczuciu punktem granicznym pomiędzy tymi czynnościami, które zmierzały do ratowania życia Barbary Blidy a tymi czynnościami, które zmierzały do zabezpieczenia śladów po tym tragicznym zdarzeniu powinien być moment stwierdzenia zgonu. Do stwierdzenia zgonu Barbary Blidy dochodzi o godzinie 7.25. Broń Boże, nigdy nie pokusiłbym się o takie stwierdzenie. Nigdy nie sugerowałbym, że należałoby przegonić z łazienki agentów, którzy pomagali w reanimacji – nawet jeżeli ich udział w reanimacji ograniczał się tylko do trzymania kroplówek, a tak to było po przyjeździe ekip pogotowia ratunkowego – po to, żeby już w czasie reanimacji zabezpieczać ślady. Cytując klasyka, to jest oczywista oczywistość, że wszelkie czynności kryminalistyczne zmierzające do ustalenia obecności śladów na miejscu zdarzenia powinny się rozpocząć jak najszybciej po stwierdzeniu zgonu Barbary Blidy. Dlatego też nie odnosiłem się do roli agentów w procedurze reanimacji. Nie odnosiłem się do tego, że ciało Barbary Blidy, jeszcze wówczas żyjącej, zostało przetransportowane z mniejszego pomieszczenia do większego, bo było to jak najbardziej zasadne. Po prostu w większym pomieszczeniu była większa możliwość prowadzenia tej akcji reanimacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Odpowiem na drugie pytanie. Szanowna pani poseł, szanowni państwo, moim celem nie było pokazanie, kto przeszkadzał na miejscu zdarzenia. Nie wdając się w oceny i nie wdając się w jakieś prywatne opinie, chciałem zidentyfikować, z jakimi osobami mieliśmy do czynienia na miejscu zdarzenia, czyli w mieszaniu Henryka i Barbary Blidów. Taki był cel pokazania państwu zarysu tego mieszkania. Taki był cel pokazania tego slajdu, w którym zaznaczałem kropkami kolejne osoby, które pojawiały się na miejscu zdarzenia. Proszę zwrócić uwagę na to, że te osoby, co do których miałem pewność, że przebywały w łazience, starałem się umiejscowić w łazience, a te osoby, co do których nie miałem tej pewności, starałem się nawet jak najbardziej od tej łazienki oddalić. Robiłem to właśnie po to, że moim celem było przedstawienie, ile osób było obecnych na miejscu zdarzenia – podkreślam – przed rozpoczęciem oględzin, czyli przed startem tej czynności, która zmierzała do zabezpieczenia śladów kryminalistycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Teraz pan poseł Sławecki w normalnej turze pytań. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#PosełTadeuszSławecki">Bardzo dziękuję. Mam pytanie do pana eksperta. Prezentował pan tutaj, jak ogromne spustoszenie w piersi pani Barbary Blidy spowodował nabój typu OSA, jak pan określił amunicję. Była to amunicja niepenetrująca. Jeśli ktoś miał do czynienia z tą amunicją odstraszającą, bo tak można ją określić, to wie, że twierdzi się, że ma ona siłę kopnięcia konia. Zaznacza się jeszcze, że jej siła zależy od tego, czy ma się na sobie odzież letnią, czy zimową. Czy w swojej praktyce spotkał się pan jako ekspert z taką sytuacją, aby amunicja niepenetrująca spowodowała tak ogromne spustoszenie, jakie widzieliśmy w czasie prezentacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowny panie pośle, szanowni państwo, jestem naukowcem. Jestem adiunktem w Katedrze Kryminalistyki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Akurat pola mojej działalności naukowej nie mają zbyt wiele wspólnego z badaniami broni, z badaniami balistycznymi. Wszystkie te elementy analizowałem, odnosząc je bardziej do literatury naukowej i do znanych mi sytuacji, opisywanych przez literaturę przedmiotu. Natomiast wydaje mi się, że tutaj nie ma pola do dywagacji. Tutaj mamy pewność. Mamy pewność, polegającą na tym, że strzał był strzałem z przyłożenia, że kanał rany miał 7–8cm, że na przestrzeni kanału tej rany odłożyły się poszczególne części tego pocisku, tzn. czepiec balistyczny, worek ze śrucinami. Części pocisku znaleziono w ciele Barbary Blidy w okolicach kanału rany. Tutaj mamy pewność polegającą na tym, że wiemy, jakie części ciała Barbary Blidy został uszkodzone. Mówiłem o rozerwaniu lewego przedsionka, o rozerwaniu aorty, o rozerwaniu aorty w części zstępującej wywołanym siłami aerodynamicznymi. Nie przyrównujemy tego przypadku do jakiegokolwiek innego. Tutaj po prostu mamy do czynienia z postrzałem, który jest dokładnie przeanalizowany przez medyków sądowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PosełTadeuszSławecki">Tak. Amunicja odstraszająca może być równie niebezpieczna jak każda inna. Teraz drugi wątek, który do końca też nie został wyjaśniony. Być może pan to zasygnalizował. W jaki sposób broń z sejfu znalazła się w łazience? Pan tutaj sugerował – niebieska kosmetyczka, czerwona torba, itd. Czy ten wątek został w jakiś sposób ostatecznie wyjaśniony? Czy przynajmniej jakaś teza została postawiona?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">W materiałach postępowania przygotowawczego nie została postawiona teza, ale została postawiona hipoteza. Po zakończeniu postępowania przygotowawczego w akcie oskarżenia, skierowanym przeciwko szefowi ekipy realizacyjnej, przyjęto za najbardziej prawdopodobną koncepcję, że Barbara Blida po odebraniu domofonu, przez który dzwonili agenci ABW – członkowie ekipy realizacyjnej, udała się na górę. Tam wyjęła z sejfu rewolwer, po czym zeszła z tym rewolwerem na dół i umieściła go gdzieś w łazience. Jako najbardziej prawdopodobne miejsca wskazuje się tutaj granatową kosmetyczkę lub czerwoną torbę, ze wskazaniem na tę granatową kosmetyczkę. Eksperymenty, które zostały przeprowadzone, zmierzały do tego, żeby po pierwsze, ustalić, czy Barbara Blida miała wystarczająco dużo czasu, żeby to zrobić. Po drugie, sprawdzano, czy odgłosy, np. odgłosy otwierania sejfu na górze, mogły być słyszane przez pozostałych domowników. Ustalono, że z dużym prawdopodobieństwem były to odgłosy raczej niesłyszalne dla pozostałych osób, przebywających w domu. Ustalono, że Barbara Blida miała wystarczająco dużo czasu, żeby wyjść na górę, otworzyć sejf, zejść na dół i umieścić rewolwer gdzieś w łazience. Za najbardziej prawdopodobne miejsce przechowania broni przyjęto granatową kosmetyczkę. Podkreślam, że wszystkie te informacje to są informacje, które są wskazane z dużą dozą prawdopodobieństwa. Nie są to informacje pewne. Figurują one w aktach postępowania, natomiast figurują jako prawdopodobne okoliczności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Przepraszam, panie pośle. Pani poseł Pietraszewska w tym wątku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Jeżeli przyjęto, że rewolwer był w kosmetyczce, to wiemy też, że na tej kosmetyczce nie było żadnych linii papilarnych, prawda? Nie było żadnych śladów, a przy wyjmowaniu tej broni powinny jakieś ślady zostać.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#PosełDanutaPietraszewska">Mam jeszcze jedno pytanie. Czy były jakieś inne dowody i zeznania, że ta kosmetyczka nie była na półce, tylko była w umywalce?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Jeżeli chodzi o ślad linii papilarnych, które mogłyby pozostać, to rzeczywiście drogą eksperymentalną badano kosmetyczkę koloru granatowego i czerwoną czy pomarańczową torbę, bo ona też pojawia się w dwóch wersjach w tym postępowaniu – raz jako torba koloru pomarańczowego, drugi raz jako torba koloru czerwonego. Wydaje mi się, że rzeczywiście nie odnaleziono tam śladów linii papilarnych, ale eksperci z Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego w swojej opinii uzupełniającej, do której cytowania mamy prawo, dlatego że prokuratura zezwoliła na cytowanie m.in. tych fragmentów, utrzymują, że nie jest niczym nienormalnym to, że te ślady się nie pojawiły albo, że pojawiły się ślady nienadające się do identyfikacji. Niekoniecznie takie ślady musiałyby się wykształcić, gdyby ktokolwiek tej kosmetyczki czy torby dotykał. To jest związane ze sposobem, w jaki wykształca się ślad linii papilarnych. Nie przyjęto tego jako okoliczności, która by wykluczała możliwość dotykania tej kosmetyczki przez kogoś, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Natomiast drugie pytanie pani poseł zmierzało do tego, czy ta kosmetyczka była w umywalce, czy nie. Musiałbym sięgnąć do materiałów postępowania przygotowawczego, bo siłą rzeczy nie jestem w stanie zapamiętać wszystkich tych protokołów. Z tego, co pamiętam, kontrowersje związane były z tym, czy ta kosmetyczka była otwarta, czy była ona zamknięta. Nie wiem, czy dobrze pamiętam akurat ten fragment zapisu, ale kontrowersja była chyba tylko co do tego, czy ta kosmetyczka koloru granatowego była otwarta i czy jej nie zamknięto przed oględzinami, czy któraś z osób będących na miejscu zdarzenia nie zamknęła tej kosmetyczki po to, żeby tam nic więcej do środka się nie dostało. Taką kontrowersję pamiętam. Gdzie była kosmetyczka? Czy ona była w umywalce, czy ona była na półce? Z tego, co pamiętam, to zabezpieczono ją na półce w mniejszym pomieszczeniu łazienki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Ale nawet, gdyby jakaś osoba ją zamknęła, to choćby nie było śladów linii papilarnych na materiale, to powinny być na zamknięciu tej kosmetyczki, prawda? Jak się ją zamyka, to się dotyka. W związku z tym zadziwiający jest fakt, jak to się stało, że nie było śladów linii papilarnych ani na kosmetyczce, ani na zamku, który ta kosmetyczka miała i ktoś go dotykał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowna pani poseł, szanowna Komisjo, może posłużę się cytatem z opinii uzupełniającej, który może rozwieje nasze wątpliwości, a może ich nie rozwieje, bo – jak to z wątpliwościami bywa – nigdy nie wiadomo. „Fakt nieujawnienia śladów linii papilarnych na danych podłożach” – tutaj ekspert ma na myśli kosmetyczkę granatową z zawartością i torbę pomarańczową z zawartością – „nie wyklucza możliwości dotykania ich przez określone osoby. Pomimo dotyku nie zawsze jest możliwe późniejsze ujawnienie śladów, bowiem ich powstanie i zachowanie się w stanie nadającym się do identyfikacji czy też dość szybki zanik lub brak czytelności w ogóle zależy od wielu czynników.”. Wszystko to są tezy, które są w materiałach postępowania. Wdzięczny byłbym, gdyby państwo posłowie byli uprzejmi kierować pytania w taki sposób, żebym za dużo tych materiałów postępowania nie zdradził, bo mam dokumenty, które pozwalają mi mówić tylko o pewnych określonych częściach materiału procesowego, a chciałbym wrócić dzisiaj do domu w stanie nienaruszonym i to do domu, a nie gdzieś indziej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Ładnie to pan ujął – w stanie nienaruszonym. Dobrze. Pani poseł już w tym wątku skończyła?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Tak. Skończyłam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">To teraz pan poseł Sławecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PosełTadeuszSławecki">Być może umknęło to mojej uwadze, ale chciałem pana o coś zapytać. Czy pani mecenas Stanisława Mizdra, do której pani poseł dzwoniła, dotarła na miejsce zdarzenia, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tak, szanowny panie pośle. Pani mecenas Mizdra dotarła na miejsce zdarzenia. Z moich informacji wynika, że dotarła na miejsce zdarzenia jeszcze w czasie reanimacji, czyli przed godziną 7.25.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PosełTadeuszSławecki">Rozumiem. Zadam więc takie pytanie. Czy pan w swojej bogatej praktyce spotkał się z taką sytuacją, że ktoś, kto ma popełnić samobójstwo, wzywa adwokata?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Próbuję odszukać w swojej pamięci wszystkie osoby, z którymi rozmawiałem, a które później popełniły samobójstwo i jakoś nie za bardzo mi się to udaje. Natomiast ze względu na tragizm tej sytuacji i na bardzo duży ładunek emocji, towarzyszący takiej czynności, jak wejście agentów ABW do mieszkania, wydaje mi się, że decyzja o pozbawieniu się życia to nie jest decyzja, która podlega jakiemuś przygotowaniu. Wydaje mi się całkiem uzasadnionym zachowaniem to, że pierwszą rzeczą, którą Barbara Blida zrobiła, czytając dokumenty, był telefon do adwokata. Nie wiem, w jaki sposób Barbara Blida dochodziła do decyzji o samobójczym strzale. Prawdopodobnie nigdy się tego nie dowiemy. Natomiast w literaturze jest odnotowane, że np. osoby, które decydują rozstać się z życiem poprzez rzucenie się pod pociąg, są w stanie wcześniej wyciągnąć dokumenty i zegarek, odkładając je w uporządkowany sposób obok torów. Skoro to są przypadki opisywane dosyć często w literaturze, to tutaj też nie dziwiłbym się takiemu zachowaniu. Natomiast jest to rzecz, której się nigdy nie dowiemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">W tym wątku, panie doktorze. Czy tego rodzaju krok mogła spowodować rozmowa z funkcjonariuszką?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tezy związane z rozmową Barbary Blidy z funkcjonariuszką znamy tylko i wyłącznie z zeznań funkcjonariuszki, a z zeznań funkcjonariuszki wynika, że panie prawie nie rozmawiały ze sobą. Funkcjonariuszka odnotowała tylko, że Barbara Blida była wprawdzie spokojna, ale była bardzo blada i – jak się wydawało – przejęta sytuacją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie doktorze, ale mnie chodzi o coś innego. Mianowicie czy taka osoba, która jest zatrzymywana przez służbę państwową, nie ma zamiaru popełnienia samobójstwa, wzywa adwokata, a następnie w wyniku bardzo intensywnej rozmowy z funkcjonariuszami państwa… Czy z bibliografii albo z pańskiej znajomości kryminalistyki wynika, że tego rodzaju zdarzenia miały miejsce? Mieliśmy do czynienia z jednym przypadkiem, który pan tutaj przedstawił. Czy to się zdarza? Tak, panie pośle? Proszę włączyć mikrofon.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, proszę o uchylenie tego pytania. Wiadomo, że świadek nam na to pytanie odpowiedzieć nie może, jeśli chodzi o tę konkretną sytuację, natomiast pan sugeruje okoliczności śmierci. Nie ma żadnego potwierdzenia tej sugestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Nie ma żadnej sugestii. Jest pytanie o wiedzę kryminalistyczną biegłego. Jeśli pan chce, to siłą rzeczy nie uchylam tego pytania, tylko zarządzam głosowanie, w którym nie biorę udziału. Nie biorę w nim udziału, bo taka jest zasada.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Kto jest za uchyleniem mojego pytania?</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">2 osoby za, 3 osoby przeciw. Zgodnie z zasadą nie biorę udziału w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Pytanie nie zostało uchylone. Proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Po pierwsze, sprostowanie do wypowiedzi pana posła Szaramy. Jeszcze nie jestem świadkiem. Po drugie, odpowiedź na pytanie pana przewodniczącego. Może powiem tak. Przypominam ostatnią klatkę prezentacji i tezę, którą pozwoliłem sobie zaczerpnąć z monografii poświęconej kryminalistycznym problemom przeszukania pana Zdzisława Uniszewskiego. Każdej takiej sytuacji towarzyszy niebezpieczeństwo polegające na tym, że osoba uczestnicząca w takim przeszukaniu, osoba, u której dokonuje się takie przeszukanie, może się zachować w sposób kompletnie nieprzewidywalny, kompletnie niestandardowy. Myślę, że to jest odpowiedź na pytanie pana przewodniczącego. Skoro w literaturze przedmiotu wskazuje się na to, że w takiej sytuacji może w skrajnych przypadkach dojść nawet do samobójstwa takiej osoby, to wydaje mi się, że osoby, które przeprowadzają taką realizację, powinny mieć tego pełną świadomość. W końcu to nie są przypadkowe osoby, tylko to są wysokiej klasy fachowcy, którzy od wielu lat funkcjonują w służbach państwowych i dla nich to po prostu powinny być tezy znane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję. Pan poseł Sławecki. A czy pani poseł w tym wątku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Tak. W wątku nieprzewidywalności. Jeżeli mówimy właśnie o tym, że takie osoby są nieprzewidywalne, to w związku z tym proszę powiedzieć, czy w tym przypadku łazienka nie powinna była być przeszukana, żeby zapobiec takim właśnie nieprzewidywalnym wypadkom?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowna pani poseł, Wysoka Komisjo, wydaje mi się, że wszyscy jesteśmy zgodni, co do tego… To znowu jest pytanie o moją opinię. Przedstawiłem cały tok czynności prowadzonych przez ekipę realizacyjną na miejscu zdarzenia. W zeznaniach pojawia się informacja o tym, że pomieszczenie łazienki zostało może nie tyle przeszukane, bo na to nie było czasu, ale że agentka po przeszukaniu Barbary Blidy weszła do pomieszczenia łazienki i rozglądnęła się w tym pomieszczeniu. Rzeczywiście, duża część postępowania przygotowawczego zmierzała do tego, aby ustalić, na czym to rozglądanie się po łazience polegało. Ekspertyza tej kosmetyczki i tej torby m.in. zmierzała do ustalenia, czy są tam jakiekolwiek ślady przeszukania tych właśnie rzeczy przez agentkę uczestniczącą w działaniach ekipy realizacyjnej. Nie wiem, na ile szczegółowe było to rozglądnięcie się po pomieszczeniu. Faktem jest, że nie było wystarczająco szczegółowe, żeby uniknąć tej tragicznej sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Twierdził pan, że zatrzymania dokonują specjaliści wysokiej klasy. To chyba specjaliści wysokiej klasy rozróżniają lustrację od przeszukania, bo to, o czym pan mówił, to było raczej pobieżne zlustrowanie łazienki. Natomiast przeszukanie jest zupełnie inną czynnością przewidzianą w instrukcji. W związku z tym, czy zgodnie z instrukcją ta łazienka powinna być przeszukana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowna pani poseł, Wysoka Komisjo, niestety, to już nie jest pytanie do mnie. Przeszukanie traktuję jako czynność procesową, czynność wynikającą z Kodeksu postępowania karnego. Są tam określone konkretne wymogi, którym musi podlegać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Pan poseł Sławecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PosełTadeuszSławecki">Tak. Ostatnie pytanie. Jaką ostateczną wersję przyjęła prokuratura i jak wytłumaczyła sprawę, o której pan tutaj też mówił, czyli to, że strzału nie słyszeli funkcjonariusze, którzy są młodsi od pana Blidy? Ten strzał, jak pan sam stwierdził, przy otwartych drzwiach mógł mieć natężenie 68 dB. O ile się orientuję, jest to już głos motocykla. Pan Blida, który był dalej, jest osobą starszą i który prawdopodobnie nawet ma gorszy słuch, ten strzał słyszał. Jak ostatecznie to wytłumaczono?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">To też jest kwestia, która wymaga pewnego doprecyzowania. Funkcjonariusze mówią, że nie słyszeli strzału, ale nie mówią, że nie słyszeli dźwięku. Agentka, która była obecna w łazience podczas tego tragicznego postrzału, opowiada o dźwięku, który był podobny do takiego dźwięku, który słyszy się, gdy z półki spada gruba książka i uderza o podłogę. Agentka ma takie doświadczenie, że jedyne strzały, które ona potrafi zidentyfikować, to są strzały z amunicji ostrej, oddawane na strzelnicy. Ona porównuje jak gdyby ten dźwięk z tym dźwiękiem strzału, który zapamiętała. Pozostali agenci też nie mówią, że nie słyszeli dźwięku. Oni potwierdzają, że słyszeli dźwięk. Henryk Blida jest jedyną osobą, która konsekwentnie od początku do końca zeznaje, że słyszała strzał.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Eksperyment akustyczny, który przeprowadzono w tym postępowaniu, daje nam prawo do przyjęcia założenia, że ten strzał musiał był słyszalny zarówno w łazience, jak i w jadalni-salonie wokół okrągłego stolika. Musiał być wyraźnie słyszalny, a przy założeniu, że drzwi łazienki były zamknięte, musiał być rozróżnialny. Jednak jest to kwestia indywidualnego odbioru. W jaki sposób my ten dźwięk odbieramy? Przykładowo nie pokusiłbym się o to, żeby spekulować, jak mogę rozróżnić np. strzał z amunicji ostrej, strzał z amunicji ślepej, strzał z amunicji bezpiecznej i przekłucie balonu. A jak będzie brzmiał strzał z przyłożenia? Musielibyśmy to jakoś próbować eksperymentalnie sprawdzić.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Nie wiem, jakie doświadczenie mieli ci agenci. Zakładam, że spore. Żaden z nich nie mówi jednak, że niczego nie słyszał. Oni tylko mówią, że nie słyszeli strzału, natomiast nie kwestionują tego dźwięku, który się pojawił. Proszę zwrócić też uwagę na to, że Katarzyna Korzekwa, czyli lokatorka tego samego domu – sąsiedniego mieszkania, również nie słyszy strzału, a nawet chyba zeznaje, że nie słyszy żadnego dźwięku. To jest po prostu ocenne.</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">W pracach prokuratury przyjęto też założenie, że w tych warunkach eksperymentalnych trudno było odtworzyć taką samą atmosferę i takie same warunki, jakie były na miejscu zdarzenia 25 kwietnia 2007 r. Mogłoby to być nawet niemożliwe. Natomiast rzeczywiście eksperyment akustyczny pokazuje nam bardzo wyraźnie jedno. Osoba, która stoi w salonie-jadalni powinna słyszeć ten strzał w zakresie od rozróżnialnego do wyraźnie słyszalnego, czyli od 50dB do prawie 70 dB.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PosełTadeuszSławecki">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Pani poseł Zalewska w tym wątku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PosełAnnaZalewska">Panie doktorze, pozwolę sobie na dwa zdania polemiki. Cały ten wywód związany z eksperymentem dźwiękowym, dotyczącym hałasu, jest jak najbardziej oczywisty i spójny. Musimy jednak ustalić, czy mówimy o eksperymencie, który powiedział o tym, że słyszalny był dźwięk, czy to był strzał?</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#PosełAnnaZalewska">Poza tym, niestety, w przypadku hałasu rzeczywiście jest tak, że danego momentu nie można odtworzyć nigdy i w żaden sposób. Nawet przejeżdżające w danym momencie samochody, które redukują ten hałas lub cisza, która hałas uwypukla, powodują, że żaden eksperyment nie będzie – że tak powiem – idealnie odzwierciedlał sytuacji. Możemy przeprowadzić eksperyment w podobnym pomieszczeniu, ale już nasłonecznienie, wiatr, deszcz powoduje zupełnie inny wydźwięk owego dźwięku.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#PosełAnnaZalewska">Panie doktorze, chciałabym precyzyjnie… Czy mówimy o eksperymencie, który mówił wyraźnie o tym, że należało usłyszeć strzał, czy też mówimy o dźwięku? Rozumiem, że potwierdzi pan, że nie zostały odtworzone, bo nie jest to możliwe, takie same warunki, jakie były w dniu 25 kwietnia 2007 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Mój wywód został troszeczkę – że tak powiem – ubogacony. Oczywiście, in plus. Jeżeli jednak pani poseł pozwoli, to…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PosełAnnaZalewska">Mam nadzieję, że to nie było złośliwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Nie, nie. Doceniam to, oczywiście. Jeżeli pani poseł pozwoli, to postaram się jednak wrócić do faktów. Eksperyment akustyczny, który przeprowadzono, polegał na tym, że w łazience strzelano z amunicji ostrej, z amunicji ślepej, z przyłożenia i przekłuto balon. W salonie-jadalni umieszczono probantów, którzy nasłuchiwali tego strzału, starając się odbudować sytuację, z którą mieliśmy do czynienia tego feralnego dnia, czyli w atmosferze rozmowy, bo te osoby, stojąc przy stoliku, rozmawiały na jakieś tam tematy. Wyniki tego eksperymentu były właśnie takie, że tenże strzał, który nas najbardziej interesuje, czyli strzał z przyłożenia, miał natężenie od rozróżnialnego do wyraźnie słyszalnego. W moim odczuciu problem polega na tym, że w tym eksperymencie uczestniczyli probanci, którzy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PosełAnnaZalewska">Oczekiwali dźwięku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Wiedzieli, czego się spodziewają, czyli wiedzieli, że uczestniczą w eksperymencie, który ma sprawdzić, jak będzie słyszalny strzał w tym pomieszczeniu. W kulminacyjnym dniu, kiedy doszło do zdarzenia, w salonie-jadalni mieliśmy dwóch agentów, Henryka Blidę, a w łazience mieliśmy agentkę, którzy nie oczekiwali tego, że ten strzał padnie. Tutaj możemy więc mówić o ich subiektywnych wrażeniach akustycznych. Każde z nich zeznaje, że dźwięk słyszało i każde z nich zeznaje, że nie skojarzyło tego dźwięku ze strzałem.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Analizując tę sytuację, należy też założyć, że agenci ABW mieli dużo większą możliwość skojarzenia jakiegoś dźwięku ze strzałem, jako że sami w tym strzelaniu się wprawiają co jakiś czas. Zakładam, że Henryk Blida takie możliwości mógł mieć dużo mniejsze, bo – siłą rzeczy – prawdopodobnie za często nie strzelał i za często strzałów nie słyszał. To by tłumaczyło konsekwencję jego zeznań. Dźwięk, który dla niego jest jednoznacznie identyfikowalny ze strzałem, wcale nie musi być taki dla agentów obecnych na miejscu zdarzenia.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Poza tym dochodzą jeszcze do głosu emocje. Dochodzi do głosu specyfika tego wydarzenia, które przecież nie było sytuacją prostą i wymagało jednak dużego zaangażowania emocjonalnego od osób uczestniczących.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję. Pani poseł Pietraszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Panie doktorze, pan Blida mógł mieć różne skojarzenia, a okazało się, że miał prawidłowe. Jako jedyny miał je prawidłowe. Natomiast proszę mi wytłumaczyć albo powiedzieć, jak to jest możliwe w przypadku agentki. Agentka ma w polu widzenia panią Barbarę Blidę, która kiedy się odwraca, ma rewolwer. Agentka to widzi, stojąc od niej metr czy półtora, nie słyszy, nie kojarzy tego dźwięku z bronią, kiedy widzi broń w jej ręku. Jakie może mieć inne skojarzenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Proszę, panie doktorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Wydaje mi się…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, pan to tak puszcza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Pytanie jest konkretne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle Szarama, moim zdaniem pytanie jest bardzo, ale to bardzo ważne i zmierzające do wyjaśnienia sprawy. Słowo „puszcza”, skierowane do mnie przez pana, jest nieodpowiednie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, czy zna pan jakiś dokument…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Ale czy pan wnosi o uchylenie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#PosełWojciechSzarama">...albo zeznanie świadka, które mówi o tym, że agentka widziała, jak ona trzymała broń w ręku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Przecież to mówił nawet pan doktor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Tak, tak. Znam. Znamy. Mamy takie zeznania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#PosełWojciechSzarama">Przed strzałem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Tak, pan doktor nam mówił, że się odwróciła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#PosełWojciechSzarama">Tak?!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">To znaczy nie broń, tylko jaka była odległość agentki od Barbary Blidy w momencie strzału.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#PosełAnnaZalewska">Odwróconej od niej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">No tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#PosełWojciechSzarama">To jeszcze raz proszę o uchylenie tego pytania, ponieważ pani Pietraszewska podała stan faktyczny, co do którego nie ma żadnej wiedzy. Czym innym jest odległość, o której pan mówi, a czym innym jest widzenie broni w czyimś ręku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">To pani kapitan, profesjonalistka nie odróżni strzału oddanego z broni z półtora metra?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze, dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Nie odróżni dźwięku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Nie uchylam tego pytania. Odwołuje się pan do całości składu Komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#PosełWojciechSzarama">Nie, nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Proszę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#PosełWojciechSzarama">Nie odwołuję się, bo musiałbym się odwołać przynajmniej do pana posła Sławeckiego, ale tutaj również nie mam na co liczyć. To jest straszne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle Sławecki, straszne, że nie ma co na pana liczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#PosełWojciechSzarama">To jest straszne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#PosełTadeuszSławecki">Pominę to milczeniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie doktorze, proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowna pani poseł, Wysoka Komisjo, bardzo mi pochlebia, że przytaczane przeze mnie stany faktyczne stają się kanwą do zadawania pytań przez panią poseł i że jestem przywoływany jako swego rodzaju autorytet w opisie tych stanów faktycznych. Proszę jednak pamiętać, że opisując wrażenia agentki i bazując na jej zeznaniach złożonych przed naszą Komisją, powiedziałem, że agentka stała w wejściu do drugiego pomieszczenia i widziała, jak Barbara Blida myła zęby, po czym Barbara Blida odwróciła się plecami do agentki w stronę drewnianej półki, po czym osunęła się na ziemię. Agentka myślała, że Barbara Blida zasłabła, ale po jej osunięciu się na ziemię zobaczyła rytmicznie wydobywającą się z klatki piersiowej Barbary Blidy krew. Pobiegła zaalarmować funkcjonariuszy, a pierwszą osobą, która ma kontakt z bronią, jest Henryk Blida, który wyjmuje ten rewolwer spomiędzy poł szlafroka i. Grzegorz S. donośnym krzykiem, nieznoszącym sprzeciwu nakazuje mu ten rewolwer odłożyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie doktorze, proszę pozwolić, że teraz ja zadam panu pytanie na kanwie pytania pani poseł Pietraszewskiej. Wiemy, że agentka w takich okolicznościach, jak pan to przed chwilą opisał, była w odległości około półtora metra do trzech od Barbary Blidy. Krótkie pytanie. Czy w takich okolicznościach – zgodnie z wiedzą kryminalistyczną – agentka mogła nie słyszeć tego strzału?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowny panie przewodniczący, pragnę zwrócić uwagę na to, że agentka mówi, że nie słyszała strzału, ale agentka nie mówi, że nie słyszała dźwięku. Agentka zeznaje, że słyszała dźwięk, który był podobny do takiego dźwięku, jakby spadła na podłogę ciężka książka. Z mojego doświadczenia – nie doświadczenia kryminalistycznego, tylko ludzkiego – wynika, że ten dźwięk spadającej na podłogę ciężkiej książki możemy zinterpretować podobnie, jak dźwięk strzału. Agentka coś słyszała. Agentka słyszała dźwięk. Musiał to być dźwięk dość donośny, skoro został przez nią właśnie w taki sposób opisany.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Proszę też pamiętać, że emocje, które potem musiały targać wszystkimi członkami ekipy realizacyjnej, nie do końca sprzyjają zapamiętywaniu pewnych zdarzeń i pewnych okoliczność. Starałem się to przedstawić w kontekście zeznań Henryka Blidy, który zeznaje, że widział agentkę siedzącą na fotelu. Agentka też zeznaje, że siedziała na fotelu, ale siedziała na fotelu dużo później, prawda? Nie jest wykluczone, że właśnie taki obraz tej agentki utrwalił się w psychice Henryka Blidy. Oczywiście, ja z tym nie polemizuję. Ja to tylko przytaczam, prawda?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Panie doktorze, o której ten strzał padł? O szóstej z minutami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tuż po szóstej. Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Na tej ulicy przed domem państwa Blidów w Siemianowicach Śląskich o szóstej z minutami ruch jest jeszcze minimalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#PosełWojciechSzarama">Mógł przejeżdżać samochód.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#PosełAnnaZalewska">A może nawet ciężarowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Ale czy mogę państwa prosić o nieprzeszkadzanie? Rozumiem wasze emocje w obronie, ale proszę nie przeszkadzać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#PosełWojciechSzarama">Ale nie mamy kogo bronić w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Sam pan powiedział, że pan jest stroną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#PosełWojciechSzarama">Nie powiedziałem tego, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Proszę do protokołu zajrzeć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#PosełWojciechSzarama">Absolutnie tego nie powiedziałem. Powtarza pan po raz piąty i mówi pan nieprawdę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Do protokołu proszę zajrzeć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#PosełWojciechSzarama">Powiedziałem, że jestem zainteresowany tymi dokumentami, które pan mi w końcu dostarczył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Proszę przejrzeć protokół, ale wracając do tego... Tylko proszę, nie przeszkadzajcie, bo już naprawdę… Zakładając, że tam o godzinie 6.00 czy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#PosełWojciechSzarama">Ale…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">O Boże, pan poseł naprawdę już…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#PosełWojciechSzarama">Dobrze. W porządku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Proszę, żeby się skoncentrować i nie przeszkadzać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#PosełAnnaZalewska">My się przypilnujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Właśnie. Wzajemnie, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#PosełWojciechSzarama">Niech pan się skoncentruje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#PosełTadeuszSławecki">Bo będę musiał wkroczyć!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Czy może pan powiedzieć, panie doktorze… Zakładając, że ten ruch jest mały, czy jak to stwierdziła teraz klasyczka, pani poseł Zalewska… Nie, to nie ona. To chyba pan powiedział. Możliwość słyszenia wzmaga się wraz z ciszą wokół, tak? Tak pan powiedział?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Ja tak nie powiedziałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">To pani?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#PosełAnnaZalewska">Nie. Ja niczego takiego nie mówiłam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#PosełMarekWójcik">To było literackie. Cisza uwypukla dźwięk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Nie. Ktoś mówił o ubogaceniu. To pani mówiła. Mniejsza o to. Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#PosełAnnaZalewska">Pan mecenas prawił komplementy, ale ja mówiłam, że w zależności od tego, jak wygląda wystrój miejsca, kto jest w tym miejscu, jaka jest atmosfera…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">I w zależności od ciszy. Od ciszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#PosełAnnaZalewska">Zacytuję też klasyka kabaretu – jaka jest atmosfera na zewnątrz. Wszystko to stanowi o jakości tego dźwięku i jego słyszalności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Jak widzę, nie chce pani być klasyczką. Mimo, że kobiety obradują w sprawie parytetu, to powiem, że pani poseł Zalewska to klasyk. Wracając do pana doktora, jest rano. Jest cisza. Wokół tego domu nic się nie dzieje. Prawie nie jeżdżą samochody. Czy to nie powoduje, że wszystkie dźwięki są dużo lepiej słyszalne niż w trakcie dnia, w harmiderze ruchu ulicznego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tak. Zdecydowanie zgadzam się z panem przewodniczącym. To może powodować, że te dźwięki są bardziej słyszalne niż przy jakichś zmiennych zakłócających.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Odnosząc się jeszcze do wypowiedzi pani poseł Zalewskiej, która nazwała mnie mecenasem, to nigdy nie miałem takich ambicji. Skończyłem tylko aplikację prokuratorską i to w trybie pozaetatowym. Może kiedyś pójdę w ślady pana eksperta Jerzego Feliksa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#PosełAnnaZalewska">Otaczają nas tak znakomici fachowcy, że myślę, że to było nomen omen i wróżę karierę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tak. Poczułem się skomplementowany, ale niesłusznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Drodzy państwo, dajemy wszystkim przykład, jak powinno wyglądać przesłuchanie i jakie komplementy powinny być prawione. Ale to kobieta mężczyźnie? W PiS?! U was jakieś dziwne zwyczaje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#PosełAnnaZalewska">Czy mogę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">W tej kwestii? Aha, w tym wątku. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#PosełAnnaZalewska">Panie pośle, mężczyźni błędnie myślą o równouprawnieniu, bo to nic szczególnego, że kobieta prawi komplement mężczyźnie, szczególnie fachowcowi – tak, jak i w drugą stronę. Jesteśmy partnerami, więc myślę, że spokojnie możemy sobie na coś takiego pozwolić.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#PosełAnnaZalewska">Natomiast, proszę państwa, chciałabym, żeby wybrzmiało to, co powinno wybrzmieć tak naprawdę od godziny 11.00, bo my prawie cały czas o tym samym. Pani poseł Pietraszewska zadała pytanie sugerujące, że agentka widziała broń, a pan przewodniczący razem z panem doktorem udają, że nie słyszą tego pytania i mówią o dźwięku, bo niemożliwe było – że tak powiem – zobaczenie jakiejkolwiek broni, prawda? Myślę, że gdybyśmy nawet z posłem Kaliszem stanęli tutaj… Moglibyśmy ustalić, kto jaką rolę gra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dla mnie jaką rolę pani widzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#PosełAnnaZalewska">Naprawdę moglibyśmy może nie ustalić dźwięk, bo ewentualnie moglibyśmy poprosić o kapiszony, ale możemy odtworzyć i zobaczyć, co to jest półtora metra i jak dalece można – w różnego rodzaju emocjach – pewnych sytuacji… Dyskretnych, bo przecież śp. Barbara Blida była przy tym dyskretna. Ona nie krzyczała i nie zapowiedziała tego, co zrobi. Moglibyśmy zobaczyć, jak to jest możliwe. Wystarczy minimalna wyobraźnia w odniesieniu do faktów przedstawianych przez pana doktora. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Bardzo proszę, panie doktorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Może się do tego odniosę, bo zaczynam odczuwać, że te komplementy służą tylko uśpieniu mojej czujności. Szanowna pani poseł, moje ego faktycznie rozdyma się do niebotycznych rozmiarów. Wcale nie udaję, że agentka widziała broń – żeby była jasna sprawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#PosełAnnaZalewska">Pani poseł zapytała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Rozumiem. Natomiast ja powiedziałem bardzo wyraźnie, że agentka zeznała, że Barbara Blida postrzeliła się, stojąc plecami do niej. Z zeznań, które zostały złożone przed Komisją wynika, że pierwszą osobą, która miała kontakt z bronią, jest Henryk Blida, który tę broń odkłada do umywalki. To tylko tak, żeby jak gdyby wyprostować ten wątek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie doktorze, niech pan powie jeszcze o tym eksperymencie śledczym. W jednym przypadku – przy zamkniętych drzwiach – w salonie był słyszalny dźwięk w wysokości 50dB, a w drugim przypadku – przy otwartych drzwiach – około 70 dB.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Strzał z przyłożenia przy zamkniętych drzwiach łazienki to dokładnie 49,4 dB.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Jest to określone jako rozróżnialne. Pan poseł Sławecki używał pewnego porównania. To jest bardzo istotne. To jest bardzo mądre przedstawienie problemu. Pan poseł mówił o tym, żeby porównywać natężenie decybeli do dźwięków, z którymi jesteśmy osłuchani.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Panie doktorze, ale 49,8 dB… Ile tam było?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">49,4 dB.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Jaki to jest dźwięk? Przejeżdżającego samochodu? Krzyku? Szmeru jakiegoś? Niech pan to określi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">To jest dźwięk rozróżnialny, czyli taki, który normalnie działający aparat słuchowy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Ale niech pan go porówna do jakiegoś innego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowni państwo, stawiacie mnie w bardzo trudnej sytuacji, dlatego że…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#PosełAnnaZalewska">Myślę, że to jest jak płacz dziecka. Tego mężczyźni mogą nie słyszeć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Pani poseł, ale proszę pozwolić panu doktorowi…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Moje doświadczenie w dziedzinie akustyki jest dosyć – że tak powiem – wątłe. Jestem w stanie bazować na sformułowaniach, które wysnuł ekspert prowadzący ten eksperyment. Określił ten dźwięk jako rozróżnialny, a dźwięk przy otwartych drzwiach łazienki określił jako wyraźnie słyszalny. Chyba najlepiej się posługiwać tymi nazwami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Czyli dźwięk wyraźnie słyszalny musiał być słyszalny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#PosełAnnaZalewska">I był!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Myślę, że rozróżnialny też musiał być słyszalny – tym bardziej, jeżeli założyć, że agentka stała w wejściu do mniejszego pomieszczenia łazienki. Musiała ten dźwięk słyszeć, co zresztą zeznaje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Pani poseł Pietraszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">To jest po prostu niemożliwe, żeby nie słyszeć czegoś z odległości półtora metra. Powiedział pan, że agentka określiła to jako dźwięk spadającej ciężkiej książki. Czy taki dźwięk słyszałby w salonie pan Henryk Blida, który jako pierwszy zareagował i biegł w stronę łazienki? Czy poruszyłby go taki dźwięk? Nie wiemy, na ile te drzwi były uchylone albo czy były zamknięte. Czy dźwięk spadającej książki tak by podziałał na pana Henryka Blidę, że biegł bardzo zaniepokojony w stronę łazienki?</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#PosełDanutaPietraszewska">Poza tym jeszcze jedno może od razu powiem zanim się pan wypowie. Jeżeli jest tak, jak mówi agentka, to miała ona Barbarę Blidę w polu widzenia. Nie mogła więc myśleć, że tam spada jakiś przedmiot, którego ciężar jest porównywalny z ciężarem książki, bo ją widziała, prawda? Widziała osobę, która według niej stała do niej tyłem i była bardzo blisko. W związku z tym jak to jest? Myślę, że tym eksperymentem naprawdę szczegółowo musimy się zająć, bo ktoś tu po prostu kłamie. Fakty i logika myślenia po prostu wykluczają pewne sytuacje. Jeżeli agentka twierdzi, że była tak blisko, to – jak mówiłam – nie słyszałby tego pan Henryk Blida.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję. Proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowna pani poseł, Wysoka Komisjo, myślę, że wytłumaczeniem tego faktu może być to, że wrażenia akustyczne postrzegamy indywidualnie. Nie ma jakiegoś uniwersalnego wzorca postrzegania bodźców akustycznych. To, co agentce mogło się wydawać dźwiękiem ciężkiej książki spadającej na ziemię, Henrykowi Blidzie mogło się wydawać dźwiękiem strzału. Na co dzień mamy mnóstwo dowodów na to, że bardzo indywidualnie postrzegamy doznania akustyczne. Chociażby sam fakt istnienia na świecie miłośników muzyki heavymetalowej, która dla wielu innych osób jest hałasem – przepraszam mojego szanownego kolegę eksperta – świadczy o tym, że wrażenia akustyczne są postrzegane w sposób bardzo indywidualny. W tej sytuacji one też były postrzegane w sposób indywidualny.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Proszę zwrócić uwagę na to, że nie mówimy o uniwersaliach. Mówimy o zeznaniach osób, które były wtedy na miejscu zdarzenia. Henryk Blida zeznaje, że słyszał strzał, a agentka zeznaje, że słyszała dźwięk, który przyrównała do dźwięku ciężkiej książki spadającej na ziemię i zeznaje tak dlatego, że – jak mówi – to był inny dźwięk niż ten dźwięk wystrzału, który ona pamięta ze strzelnicy. To może być wytłumaczenie tej sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie doktorze, w tym wątku. Zakładając, że ludzie mają normalny słuch – niepatologiczny, czyli słyszą normalnie – to niech pan powie. Przy otwartych drzwiach mamy siedemdziesiąt kilka decybeli. Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">68 dB.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Jaka jest minimalna odległość, żeby te 68 dB usłyszeć? Minimalna. Chodzi o to, żeby każdy człowiek mógł to usłyszeć. Przecież nie można powiedzieć, że jak jest jakiś dźwięk, to go nie słychać z odległości 10m, 30 m.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, może postaram się wybrnąć z tej sytuacji w taki sposób. Wyniki eksperymentu akustycznego w bardzo jasny i pełny sposób wskazują na to, że wszystkie osoby obecne w pomieszczeniu musiały słyszeć ten dźwięk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">No i dziękuję bardzo. Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">I ktoś z nich kłamał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Pan ekspert odpowiedział.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, użyję innego słowa. Dlaczego pan pozwala na to, żeby w trakcie prac Komisji pani poseł Pietraszewska po raz drugi w krótkim czasie stwierdziła, nie mając zakończonego postępowania, że ktoś kłamie, sugerując jednoznacznie, bo taka jest treść przesłuchań, że kłamią funkcjonariusze ABW. Naprawdę nie rozumiem państwa taktyki w tej sprawie. Mając na oku polityków, jeszcze rozumiem, natomiast tutaj macie do czynienia z trójką funkcjonariuszy ABW, którzy znaleźli się w określonym czasie i w określonym miejscu, żeby wykonać określone zadanie, o którym dowiedzieli się dzień wcześniej albo tego samego dnia rano. Tak samo naprawdę dziwię się panu posłowi Sławeckiemu, że przyzwala na taki styl pracy Komisji, który narzuca już pewne fakty, a nie chce dotrzeć do prawdy na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#PosełTadeuszSławecki">Panie pośle, że się nazywam Sławecki, to nie znaczy, że jestem panią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie pośle, dlaczego pan z góry zakłada, że funkcjonariusze ABW muszą kłamać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle! Panie pośle Szarama, dlaczego pan nie chce wyjaśniać prawdy, tylko zajmuje się ocenianiem innych członków Komisji? Niech pan odpowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#PosełWojciechSzarama">Nigdy nikomu nie zarzuciłem tutaj…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Ale ocenia pan ciągle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#PosełWojciechSzarama">Nie zarzuciłem tym ludziom, którzy mówią, że kłamią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Ale ocenia pan ciągle. Niech pan powie, czy kiedykolwiek pani poseł Pietraszewska oceniła pana i czy kiedykolwiek pan poseł Sławecki coś o panu powiedział. A pan ciągle ma jakąś skłonność do pani poseł Pietraszewskiej. Mądra, wspaniała kobieta – i piękna. Zgadzam się z panem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, ja nie miałem pretensji do pani poseł Pietraszewskiej, tylko do pana, że pozwala pan właśnie na tego typu prowadzenie przesłuchania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#PosełAnnaZalewska">Czy mogę jeszcze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Nie, nie. Teraz pan poseł Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Ale ja jeszcze w tym wątku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Zaraz. Pani poseł Pietraszewska, a pani w kolejności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Tak. Naprawdę nie możemy tego wątku ot tak odłożyć. Pan poseł się oburza, że ja mówię, że ktoś kłamał, ale jeżeli mamy sprzeczne zeznania, które zupełnie wykluczają się wzajemnie, to znaczy, że ktoś mówi prawdę, a ktoś kłamie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Nie. Nie wolno przerywać. W tym wątku pan dostanie prawo głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Naszym zadaniem jest dociec, kto może kłamać, a kto może mówić prawdę. Mamy fakty. Mamy eksperyment. Ten eksperyment nam coś udowadnia, prawda? Mamy również pewne okoliczności, w których możemy wykluczyć, że specjalista, profesjonalista nie rozróżnia dźwięku upadającej książki od wystrzału. Przecież taką specjalistką, profesjonalistką była agentka w randze kapitana. Wszystkie rodzaje broni musiała znać. Jak mogła nie rozróżniać tego dźwięku? Wobec tego chcemy dociec, kto był najbliżej prawdy, jeżeli nie chcemy posługiwać się terminem „kłamał”. Ale ktoś z nich kłamał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Pani poseł, to jest pytanie retoryczne. A teraz w tym wątku…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#PosełWojciechSzarama">Ale nie można…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle, ale jeszcze jest pańska koleżanka. Proszę troszeczkę spokojniej. Bądź spokojny! Pani poseł Zalewska w kolejności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle, ale proszę pozwolić mówić swojej koleżance z klubu, pani poseł Zalewskiej. Mogę prosić pana o to? Ona się zgłosiła. Panie pośle, ale proszę spokojnie, spokojnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, ale ja jestem spokojny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">To niech pan pozwoli mówić pani poseł Zalewskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#PosełWojciechSzarama">Musimy próbować iść do przodu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Proszę pozwolić mówić pani poseł Zalewskiej. Pani poseł Zalewska w tym wątku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#PosełAnnaZalewska">Panie przewodniczący, panie doktorze, myślę, że będę zamykać ten wątek, bo dane, którymi posługuje się pan doktor i o których mówię ja, są danymi naukowymi. Słusznie pan doktor zauważa, że odczuwanie dźwięków jest bardzo często indywidualną sprawą. Nikt nie kwestionuje, że dźwięk był słyszalny, a był w różnym natężeniu i w różnym stopniu. Podam dwa przykłady. Wspomniany płacz dziecka. Każda kobieta wstanie do dziecka w nocy, bo usłyszy ten płacz. Mężczyzna tego płaczu nie usłyszy. Tykanie zegara w nocy. Są tacy ludzie, którzy nie zasną, bo po prostu nie mają takich zegarów, ewentualnie wynoszą je poza swoją sypialnię. To jest indywidualne odczuwanie dźwięku. I my o tym mówimy. Skończmy dyskusję polegającą na podważaniu zeznań kogokolwiek. Nie kwestionuję żadnej z wypowiedzi osób, które tam się znajdowały. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję. To też pytanie retoryczne. W tym wątku teraz pan poseł Wojciech Szarama. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#PosełWojciechSzarama">Pozwolę sobie wyrazić nieco inną opinię. Czyjeś zeznania możemy podważać. Możemy uważać, że są niewiarygodne, drążyć pytających i ekspertów, ale kiedy trzy albo cztery razy ekspert, poproszony na to posiedzenie Komisji – zresztą ekspert, który w państwa ocenie chyba jest niezależny – mówi o tym, że różne osoby różnie ten dźwięk mogły postrzegać… Pani poseł, no to po co pani dalej zadaje pytanie ekspertowi, skoro pani uważa, że to jest niemożliwe i że któraś z osób kłamie? Czy chce pani zmusić w końcu eksperta do odpowiedzi innej niż nam tutaj zaproponował? Trzeba było zapytać funkcjonariuszkę, która dwa razy była przesłuchiwana, czy ona kiedyś słyszała strzał z pistoletu z tłumikiem, czy słyszała kiedyś strzał z pistoletu, który jest przyłożony do poduszki. Trzeba było ją o to zapytać, jeśli ma pani wątpliwości i uważa pani, że to ma istotne znaczenie dla tej sprawy. Nie wiem, w jaki sposób ten wątek jest dla państwa istotny. Niech pani poprosi tę funkcjonariuszkę jeszcze raz i jej przełożonego, który pilnował spraw związanych ze strzelectwem, i niech ich pani o to zapyta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Sekundkę, sekundkę. Pytanie pana posła Szaramy było również retoryczne, ale jako że wymienił nazwisko pani poseł Pietraszewskiej, to ma pani prawo do repliki, ale bardzo krótkiej. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Oczywiście. Chciałam tylko panu posłowi przypomnieć, że w pierwszym swoim zeznaniu, o ile pamiętam, agentka powiedziała, że w ogóle nie słyszała strzału. Dopiero później mówiła, że słyszała jakiś odgłos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#PosełWojciechSzarama">Że nie słyszała strzału, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle, nikt panu nie przerywał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Że w ogóle nie słyszała. Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Zmieniła zeznania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Przystępujemy do zadawania pytań. Czy pani poseł Pietraszewska ma jeszcze pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Na razie nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Pan poseł Wójcik. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#PosełMarekWójcik">Panie doktorze, chciałbym zapytać pana, czy w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy i wszystkie dokumenty związane z oględzinami, które pan czytał, jest pan w stanie odpowiedzieć na pytanie o to, jakie były powody obecności wiceszefa ABW, pana Grzegorza Ocieczka, na miejscu zdarzenia. Czy jego obecność da się w jakiś sposób wytłumaczyć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowny panie pośle, Wysoka Komisjo, nie jestem w stanie udzielić odpowiedzi na takie pytanie. Usiłowałem ustalić godzinę, o której wiceszef ABW przybył na miejsce zdarzenia i to mi się też nie udało. Przeanalizowałem całe przesłuchanie ówczesnego wiceszefa ABW, pana Grzegorza Ocieczka, przed naszą Komisją. Z tego przesłuchania nie wynikało, o której godzinie on się pojawił, a wszystkie okoliczności tego zdarzenia wskazują, że pojawił się stosunkowo wcześnie. Nie mam pojęcia, jakie były powody jego obecności na tym miejscu. Wiemy tylko tyle, że tam był w towarzystwie dwóch innych wysokich funkcjonariuszy ABW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#PosełMarekWójcik">Panie doktorze, zbliżone pytanie. Czy po analizie materiału procesowego może pan powiedzieć, jakie były powody obecności na miejscu pana Andrzeja Stróżnego, dyrektora departamentu operacyjnego w Centrali ABW?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Nie. Nie jestem w stanie udzielić odpowiedzi na takie pytanie. Wydaje mi się, że to jest pytanie do świadka, żeby przedstawił okoliczności swojej obecności na miejscu zdarzenia. W oparciu o materiał procesowy mogę tylko potwierdzić, że on był na miejscu zdarzenia i mniej więcej wskazać godzinę, o której przyjechał, ale to też mniej więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#PosełMarekWójcik">To również zbliżone pytanie. Czy pan doktor jest w stanie odpowiedzieć na pytanie, jakie były powody obecności na miejscu zdarzenia pana Tomasza Janeczka, prokuratora apelacyjnego w Katowicach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Nie, panie pośle. Nie jestem w stanie podać powodów obecności pana prokuratora Janeczka na miejscu zdarzenia. Wiem tylko, że po pierwsze, był tam, po drugie, przyjechał z panem Gwiaździńskim bodajże, na co dzień informatykiem w Prokuraturze Apelacyjnej w Katowicach, a w tym dniu służącym panu Janeczkowi jako kierowca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#PosełMarekWójcik">Już nie będę pytał o innych funkcjonariuszy, których obecność również budzi kontrowersje. To są funkcjonariusze bądź prokuratorzy zdecydowanie niżsi rangą niż te osoby, które wymieniłem. Natomiast z pana prezentacji wynika, że do momentu rozpoczęcia oględzin, czyli do godziny 10.50, na miejscu przebywały co najmniej 34 osoby. Czy od momentu rozpoczęcia oględzin – w trakcie ich trwania, czyli od godziny 10.50 do 16.10 – na miejsce przybywały jeszcze jakieś kolejne osoby?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Nie analizowałem faktu, jak zmieniała się liczba osób na miejscu zdarzenia od godziny 10.50. Wyszedłem z założenia, że w momencie rozpoczęcia kryminalistycznych oględzin miejsca zdarzenia to miejsce było na tyle zabezpieczone, że już niezależnie od tego, jakie osoby się tam pojawiały, to one nie miały jak gdyby wpływu na jakość pracy policyjnych kryminalistyków. Uważam, że od momentu, kiedy rozpoczęły się oględziny, które były prowadzone przez prokuratorów, a realizowane przez policyjnych kryminalistyków, nie ma znaczenia, kto jeszcze pojawił się na miejscu tego zdarzenia. Oczywiście, z punktu widzenia kryminalistyki i jakości zabezpieczania śladów. Jeżeli pan poseł sobie życzy, to – oczywiście – mogę przeprowadzić kwerendę materiału procesowego pod tym względem i za jakiś czas przedstawić pełną listę, ale nie przypuszczam, żeby to miało jakikolwiek wpływ na nasze postrzeganie całej tej sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#PosełMarekWójcik">Myślę, że samodzielnie jestem w stanie przeprowadzić taką kwerendę materiału procesowego. Natomiast rozumiem, że co najmniej 34 osoby, o których mówił pan doktor, to nie są wszystkie osoby, które dnia 25 kwietnia przybyły na miejsce do domu państwa Blidów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Z pewnością to nie są wszystkie osoby, dlatego że po nich zaczęli jeszcze przyjeżdżać np. technicy kryminalistyczni. Potem jeszcze pojawił się ponownie pan prokurator Melka, który dokonywał przeszukania miejsca zdarzenia. Uważam, że osoby, które przyjechały na miejsce zdarzenia po godzinie 10.50, nie powinny być brane po uwagę w kontekście mojej pracy, bo istotą mojej pracy i mojej dzisiejszej prezentacji było przedstawienie państwu okoliczności zabezpieczania śladów na miejscu zdarzenia. To, ile osób było przed rozpoczęciem oględzin, ma znaczenie i to dosyć zasadnicze znaczenie. Natomiast to, co się działo po rozpoczęciu oględzin de facto aż tak dużego znaczenia nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#PosełMarekWójcik">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję. Teraz pani poseł Pietraszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Tak. Ja również w tej kwestii. Panie doktorze, podał pan bardzo precyzyjnie stanowiska osób i rodzaj służb, które tam sukcesywnie przybywały. Z tego wykazu zapisałam sobie, że pierwsi policjanci przybyli na miejsce już o godzinie 6.30, tak? Przybyło dwóch policjantów. O godzinie 6.35 przybyli następni, czyli można powiedzieć, że Policja przybyła na miejsce dość szybko. Proszę mi powiedzieć, czy w takiej liczbie, w jakiej oni byli do godziny 6.40, powinni już byli przejąć rolę ABW, która dotychczas była po prostu na miejscu tego wydarzenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Pani poseł, zadałem już to pytanie i odpowiedź znajduje się w dzisiejszym protokole. Już mamy pełną…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Nie przypominam sobie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Tak, tak. Mamy pełną wiedzę, a uzupełnię ją jeszcze moją wiedzą. Zgodnie z kompetencjami służb tymi sprawami, gdzie mamy śmierć człowieka, zajmuje się Policja, a nie ABW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Od którego momentu Policja powinna całkowicie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Od chwili przybycia. Niech pan odpowie, panie doktorze. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">To jest prawda, że Policja przybyła na miejsce stosunkowo wcześnie, prawdopodobnie czy z pewnością dlatego, że powiadomienie pogotowia, dokonane przez Grzegorza S., szefa ekipy realizacyjnej, zawierało informację: „Mamy postrzał na czynnościach.”. Taki był dokładny cytat z tego zawiadomienia pogotowia. Ta informacja została przekazana dalej do Policji. To jest dosyć pozytywne, że policjanci pojawili się tak wcześnie na miejscu zdarzenia, bo od godziny 6.35 co najmniej jeden z nich zabezpieczał wejście na posesję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">6.35. Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">To jest dobra informacja. Natomiast później, jeżeli chodzi o dalsze czynności procesowe, czyli czynności o charakterze procesowym, do których możemy się tutaj odnosić, to też były one prowadzone przez Policję i nadzorowane przez prokuratorów, ale rozpoczęły się o godzinie 10.50 czy – powiedzmy – po godzinie 10.00, bo wcześniej zabezpieczano odzienie, cząsteczki GSR, itd. Nie ma tutaj naszego eksperta – specjalisty od służb, pana Walczaka, bo pewnie byłby w stanie więcej powiedzieć na temat tego, która służba ma pierwszeństwo w takich sytuacjach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Mogę powiedzieć, że od spraw związanych ze śmiercią jest Policja, a ABW zajmuje się sprawami – nazwijmy to tak – istotnymi dla bezpieczeństwa państwa. Mówię to jako były minister spraw wewnętrznych i administracji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Może jeszcze uzupełnię to jednym zdaniem. Proszę pamiętać o tym, że pierwsi policjanci pojawiają się na miejscu zdarzenia o godzinie 6.30, natomiast stwierdzenie zgonu mamy o godzinie 7.25, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Tak, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">W momencie, w którym pojawiają się pierwsi policjanci, jeszcze nie mamy śmiertelnego wypadku. Trwa reanimacja, przybywa kolejna ekipa reanimacyjna – bodajże o godzinie 6.50 – na to miejsce i dopiero o godzinie 7.25 jest stwierdzenie zgonu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Panie doktorze, ale z zeznań innych świadków wynika, że rolę zabezpieczających wzięli na siebie funkcjonariusze ABW. Mało tego, nawet ściągnięto dodatkowo funkcjonariusza operacyjnego, który w salonie państwa Blidów – jak to sam określił – zabezpieczał i pilnował porządku. W tych zeznaniach nie było miejsca dla policjantów. Funkcjonariusz, który był jednocześnie kierowcą, a potem kilkanaście godzin przebywał wewnątrz domu Blidów, również zeznawał, że on zabezpieczał – że był chaos i zabezpieczał. Wobec tego pytam: Czy rządzili tam policjanci, czy rządziło tam dalej ABW?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowna pani…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Jeszcze jedno tutaj dodam. Świadek Ocieczek również zeznał, że musiał tam być, bo ktoś musiał pokierować akcją. Wobec tego, kto tam tą akcją kierował?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowna pani poseł, Wysoka Komisjo, nie jestem w stanie odpowiedzieć na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze, bo to jest poza kompetencjami. Świadek jest specjalistą od kryminalistyki. Pani poseł, jest to pytanie do pana eksperta Walczaka, który będzie – oczywiście – uczestniczył w pracach naszej Komisji i przecież je zadamy. Jeszcze pani poseł. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Jeżeli nikt nie ma pytań w tym wątku, to chciałam wrócić do wątku dowodowego. Stwierdził pan, że jednym z dowodów, który był włączony do spisu dowodów, był włos. Nie był on jednak poddany badaniom DNA. Proszę powiedzieć, czy to jest jeszcze teraz możliwe? Takie badanie włosa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowna pani poseł, Wysoka Komisjo, wydaje mi się, że jeżeli eksperci z Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego stwierdzili, że nie jest możliwe przebadanie tego włosa na okoliczność materiału DNA, który można by z niego wyekstrahować, to dzisiaj też nie będzie takiej możliwości, żeby ten włos na okoliczność materiału DNA przebadać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">A jaka była przyczyna tego, że przy dzisiejszej technice eksperci stwierdzili, że nie można zbadać DNA tego włosa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Nie widziałem tego dowodu. Widziałem tylko zapiski z jego badania, z notatki pooględzinowej. Podany jest tam suchy fakt, że z tego włosa nie sposób wyekstrahować materiału DNA, który można by z czymkolwiek porównać, czyli nie ma w tym włosie wystarczającej ilości materiału DNA, żeby go poddać badaniom.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Natomiast zwróciłem uwagę na coś innego. Wygląda na to, że ten włos nie był poddany badaniom konwencjonalnym. Badania DNA we włosach to jest zdobycz – powiedzmy – ostatnich kilkunastu lat, natomiast badanie konwencjonalne włosów to jest jedna z naturalnych technik kryminalistycznych. W materiale z postępowania przygotowawczego nie ma informacji o tym, żeby ten włos był poddany konwencjonalnym badaniom włosów, podobnie jak nie ma pytania – postawionego przez organ prowadzący postępowanie – związanego z konwencjonalnym badaniem włosów. Proszę pamiętać, że Centralne Laboratorium Kryminalistyczne, które sporządzało ekspertyzę w tej sprawie i badało cały materiał procesowy, jest związane pytaniami postawionymi przez dysponenta procesowego, czyli przez organ prowadzący postępowanie. Natomiast takie pytanie o konwencjonalne badania włosa się nie pojawiło, a to konwencjonalne badanie włosa mogłoby dać odpowiedź na kilka nurtujących nas pytań. Czy to był włos ludzki, czy zwierzęcy? Jaki kolor miał ten włos? Jaką miał długość? Czy na jego powierzchni można ujawnić jakieś cząstki chemiczne, związane np. z farbowaniem tego włosa? Chodzi o tego typu pytania. Przeglądałem wczoraj monografię na temat badania włosów ludzkich i wśród całego katalogu pytań, które można tutaj zadać, właśnie te, które wymieniłem, również się znajdują.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">A czy takie badanie jest jeszcze możliwe teraz?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Konwencjonalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowna pani poseł, szanowni państwo, nie wiem. Nie widziałem tego dowodu. Widziałem tylko dokumenty opisujące ten dowód.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Czy możliwe jest badanie konwencjonalne włosa, który od 2 lat nie ma już styczności z cebulką, ze swoją podstawą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Wydaje mi się, że badanie jest możliwe, natomiast nie wiadomo, jakie będą wyniki tego badania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">To swoją drogą, bo przecież nie można antycypować. Badanie jest jednak możliwe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Jeżeli ten dowód jest, a pewnie jest, to myślę, że nie ma przeszkód dla przeprowadzenia takiego badania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Pani poseł? Kto jeszcze ma pytania? Proszę świadka, chciałem jeszcze zadać pytanie… Przepraszam bardzo, panie doktorze. Panie doktorze, chciałem jeszcze zadać pytanie. Jak pan ocenia system zabezpieczenia śladów? W przypadku tego włosa mamy przykład, że nie poddano go badaniom konwencjonalnym. W przypadku torby też nie do końca sprawdzono… Czy pan jako biegły i profesjonalista mógłby określić, na jakim poziomie było to zabezpieczenie śladów? Dziękuję, panie pośle. A, to dla pana? Przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Szanowny panie przewodniczący, szanowni państwo, nie jestem w stanie postawić żadnego zarzutu osobom, które od godziny 10.50 dokonywały oględzin. To byli fachowcy, specjaliści w swoich dziedzinach, i to zarówno policjanci, technicy kryminalistyczni, którzy dokonywali tych oględzin, jak i prokuratorzy, którzy nadzorowali te oględziny. To byli wysokiej klasy profesjonaliści i wszystkie czynności, których dokonywali…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">To byli już policjanci?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#StałydoradcaKomisjiMichałGramatyka">Tak. Od godziny 10.50 na tych dowodach pracowali już policjanci, prowadzeni przez prokuratorów z Prokuratury Okręgowej w Gliwicach. To były czynności, które były dokonane z profesjonalizmem najlepszym, jaki w tej sytuacji był możliwy, podobnie – oczywiście – jak badania tych dowodów, wykonane przez Centralne Laboratorium Kryminalistyczne w Warszawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Czy panie i panowie posłowie mają jeszcze pytania do doktora Gramatyki, eksperta Komisji? Nie ma pytań. Dziękuję, panie doktorze. Pan pozostaje, bo pan jest ekspertem. Tym samym kończymy punkt pierwszy dzisiejszego porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Przystępujemy do punktu drugiego. Punkt drugi obejmuje sprawy różne. Czy mają państwo sprawy różne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Pani poseł Pietraszewska. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">W sprawach różnych chciałam poprosić, aby umieścić w porządku obrad i aby Komisja przegłosowała uchwałę o zawiadomieniu prokuratora o możliwości popełnienia przestępstwa przekroczenia uprawnień służbowych przez funkcjonariuszy publicznych, polegającego na udzieleniu awansu funkcjonariuszom ABW wbrew przepisom ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu. Podam uzasadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Tak. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">W dniach 15 października 2009 r. i 13 stycznia 2010 r. Komisja przesłuchiwała świadków – byłego szefa ABW, generała Witolda Marczuka i byłego zastępcę szefa ABW, pułkownika Grzegorza Ocieczka. Świadkowie relacjonowali o swoich awansach w ABW.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#PosełDanutaPietraszewska">Z zeznań Witolda Marczuka wynikało, że do ABW wstąpił w listopadzie 2005 r. w stopniu podporucznika, a odszedł we wrześniu 2006 r. jako pułkownik. Awans od stopnia porucznika do stopnia pułkownika uzyskał przez okres krótszy niż rok. Dodatkowo wyjaśnił, że w 2007 r. mianowany został generałem.</u>
          <u xml:id="u-466.2" who="#PosełDanutaPietraszewska">Pan Grzegorz Ocieczek zeznał zaś, że służbę w ABW rozpoczął jako szeregowiec, a odchodząc ze służby po 2 latach był już pułkownikiem.</u>
          <u xml:id="u-466.3" who="#PosełDanutaPietraszewska">Obaj świadkowie nie byli w stanie niczego zeznać na temat procedur stosowanych przy ich awansach, ani nie wskazywali osób, które występowały o nadanie im kolejnych stopni oficerskich. Należy domniemywać, że o awanse Witolda Marczuka występował premier RP, a o awanse Grzegorza Ocieczka szef ABW.</u>
          <u xml:id="u-466.4" who="#PosełDanutaPietraszewska">Przepis art. 72 ust. 2 przywołanej wyżej ustawy o ABW oraz AW ustanawia minimalne okresy, po upływie których może nastąpić awans funkcjonariusza na wyższy stopień. Przepis art. 73 pozwala skracać te okresy, ale nie więcej niż o połowę.</u>
          <u xml:id="u-466.5" who="#PosełDanutaPietraszewska">Z przywołanych zeznań wynika jednoznacznie, że żaden z ustawowych – nawet skróconych – terminów nie był zachowany w przypadku awansu ww. osób. W takiej sytuacji rodzi się uzasadnione podejrzenie, że osoby występujące o awanse i decydujące o mianowaniu na wyższe stopnie naruszyły przepisy art. 72 ust. 1 i 2 oraz art. 73 ustawy o ABW oraz AW, a przez to dopuściły się przestępstwa polegającego na przekroczeniu uprawnień służbowych, tj. czynu opisanego w art. 231 § 1 Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-466.6" who="#PosełDanutaPietraszewska">Komisja Śledcza powinna wykonać obowiązek ustanowiony w art. 304 § 2 Kodeksu postępowania karnego poprzez powiadomienie prokuratora o wysokim prawdopodobieństwie popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu, o którym to przestępstwie dowiedziała się w toku wykonywanych czynności.</u>
          <u xml:id="u-466.7" who="#PosełDanutaPietraszewska">Zasadnym wydaje się sprawdzenie przez prokuratora trybu awansowania osób, które w latach 2005 i następnych wstąpiły do służby w ABW, zajmowały tam kierownicze stanowiska i uzyskały awanse oficerskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Informuję, że zgodnie z zasadami przyjętymi w naszej Komisji każda z pań i każdy z panów – członków naszej Komisji – będzie mógł zapoznać się z pismem pani poseł Pietraszewskiej w sekretariacie Komisji, a głosowanie odbędzie się w sprawach różnych na następnym posiedzeniu, które odbędzie się 25 lutego br. Słucham? Będziemy wtedy przesłuchiwali byłego szefa ABW, pana Bogdana Święczkowskiego. Czy są dzisiaj inne wnioski do przegłosowania? Nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, chciałbym porozmawiać o dalszym trybie prac Komisji i terminie zakończenia prac Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle, prosiłbym pana o to, żeby pan porozmawiał o tym, czy pan ma jakieś wnioski dowodowe, dlatego że mogę panu powiedzieć, co mamy do zrobienia. Mamy przesłuchać jeszcze cztery osoby, czyli pana Bogdana Święczkowksiego, pana Janusza Kaczmarka, pana Zbigniewa Ziobrę i pana Jarosława Kaczyńskiego. W zasadzie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#PosełAnnaZalewska">A pan Barski?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Słucham? Tak, jeszcze pan prokurator Barski. W zasadzie to są wszystkie wnioski dowodowe. Następnie będziemy mieli spotkanie, które będzie analizą zebranego w sprawie materiału i piszę sprawozdanie. Pracujemy zespołowo i na dzisiaj jest taki stan. Jeśli ma pan inne propozycje czy wnioski dowodowe, to proszę powiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#PosełWojciechSzarama">Jaki jest terminarz przesłuchań tych osób?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Terminarz jest taki, jak zawsze w naszej Komisji. Dnia 25 lutego będzie przesłuchany pan Bogdan… To jest w czwartek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Nie wiem. Chyba to będzie w czwartek. Pan Bogdan Święczkowski będzie przesłuchany 25 lutego. W dalszej kolejności chcemy przesłuchać pana Janusza Kaczmarka, później pana Zbigniewa Ziobrę i pana Jarosława Kaczyńskiego. Terminów kolejnych przesłuchań jeszcze nie ustaliłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, proponuję, żebyśmy zintensyfikowali prace naszej Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Co pan powie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#PosełWojciechSzarama">Dlatego że orzeczenie łódzkiej prokuratury…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Aha, pan chciałby dzisiaj zakończyć, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#PosełWojciechSzarama">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">To co pan mówi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#PosełWojciechSzarama">To da mi pan powiedzieć, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#PosełWojciechSzarama">Bo chyba się pan trochę denerwuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Niech pan już nie powtarza po mnie. To są moje słowa. Cytat ze mnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#PosełWojciechSzarama">Z pana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#PosełWojciechSzarama">O denerwowaniu się, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Pańskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, mimo tego, że jest pan również adwokatem…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Niech już pan powie przynajmniej…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#PosełWojciechSzarama">Wie pan co? Wszystkich rozumów pan nie pozjadał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Ale pan lubi ciągle mówić o mnie. Niech pan mówi o sprawie, którą wyjaśniamy. Mówił pan dzisiaj o Sławeckim, mówił pan o pani poseł Pietraszewskiej, o mnie pan teraz mówi. Proszę, niech pan mówi merytorycznie, a nie o ludziach. O sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, proszę zaproponować terminy przesłuchań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Zostaną zaproponowane we właściwym czasie. Teraz spotykamy się 25 lutego br.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, nie widzę żadnych powodów, żebyśmy przedłużali prace tej Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Ja też nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#PosełWojciechSzarama">Komisja hazardowa, komisja do zbadania sprawy Olewnika i inne komisje pracują w sposób bardzo intensywny. Nie widzę żadnej potrzeby, żebyśmy przesłuchiwali dwóch świadków miesięcznie. Uważam, że moglibyśmy tę sprawę w końcu zamknąć, bo jest to sprawa, która bulwersuje opinię publiczną, a dowody, które już zgromadziliśmy, wskazują na to, że jesteśmy przygotowani do zamknięcia tej sprawy. Jak sam pan powiedział, zostało nam…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#PosełWojciechSzarama">Czemu pan mi przerywa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Bo pan lubi o mnie mówić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#PosełWojciechSzarama">Proszę mi nie przerywać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Czemu pan krzyczy? Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#PosełWojciechSzarama">Proszę mi nie przerywać, dlatego że jestem tutaj na równych prawach jako poseł i jako członek Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle, ale proszę zachować ton. Chodzi o ton.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#PosełWojciechSzarama">Odbiera mi pan głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Nie. Tylko niech pan nie krzyczy mi do ucha. Mówiliśmy o słuchaniu. Ile decybeli pan teraz wykrzyczał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#PosełAnnaZalewska">Poznajemy wrażliwość pana przewodniczącego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Właśnie, właśnie. Proszę ciszej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, temat dla pana niewygodny stara się pan po prostu wykpić. Proszę pana o wyznaczenie terminów przesłuchań. Jeśli pan się na to nie zgadza, to zwrócę się do całej Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#PosełWojciechSzarama">Jeśli państwo się na to nie zgodzą, to państwo pozwolą, że będę wysuwał swoje wnioski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Właśnie o to prosimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#PosełWojciechSzarama">Nie chcą państwo zakończyć prac Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Proszę pana, niech pan zgłosi choć jeden wniosek dowodowy. Niech pan zrobi w tej Komisji coś konstruktywnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#PosełWojciechSzarama">Proszę państwa, proponuję, żebyśmy 26 lutego w piątek przesłuchali pana Kaczmarka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Zgoda. Widzi pan? Z mojej strony zgoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#PosełWojciechSzarama">Proszę państwa, mogę złożyć wnioski? Pozwoli mi pan pracować normalnie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Zawsze panu pozwalam, tylko niech pan pracuje. Błagam pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#PosełWojciechSzarama">Proponuję, żebyśmy w dniu 2 marca przesłuchali pana ministra Ziobrę, w dniu 3 marca pana premiera Kaczyńskiego, a w dniu 1 marca pana prokuratora Barskiego. Takie są moje wnioski dowodowe. Proponuję, żebyśmy zamknęli prace tej Komisji i żeby państwo skończyli tę farsę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle, proszę o powagę, dobrze? Proszę o powagę. Jest pan w Sejmie RP. Jest pan członkiem sejmowej komisji śledczej, organu konstytucyjnego. Bardzo pana proszę o powagę. Teraz pan poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">I chodzi o śmierć człowieka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dokładnie tak. Panie pośle, bardzo proszę o powagę. To nie jest farsa. To jest bardzo dokładne wyjaśnianie wszystkiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#PosełWojciechSzarama">To, co pan ostatnio robi, to jest po prostu farsa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Proszę mi nie przerywać!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#PosełWojciechSzarama">Proszę pana, źle pan prowadzi prace tej Komisji, a w tej chwili gra pan ewidentnie na ich przedłużanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle, chcę panu powiedzieć jedną rzecz. Praca naszej Komisji polega na tym, że my się przygotowujemy – w przeciwieństwie do pana. Każde przesłuchanie jest poprzedzone przeczytaniem wielu materiałów dowodowych. Zebraliśmy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#PosełWojciechSzarama">Proszę pana, proszę używać argumentów merytorycznych, a nie argumentów ad personam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Ale może mi pan nie przerywać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#PosełWojciechSzarama">Dlatego, że to nie jest do niczego potrzebne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Może mi pan nie przerywać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#PosełWojciechSzarama">Zawsze mi pan przerywa, panie przewodniczący. Zawsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Już skończył pan?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#PosełWojciechSzarama">Nie. Dopiero zacząłem, bo przedłożyłem swoje wnioski dowodowe i oczekuję, że pan je podda pod głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Oczywiście, że poddam. Proszę, pan poseł Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#PosełMarekWójcik">Mam wniosek przeciwny co do zaproponowanego kalendarza posiedzeń Komisji Śledczej. Rozumiem, że termin tygodniowy na przygotowanie się do przesłuchania pana Bogdana Święczkowskiego jest terminem właściwym. Natomiast uważam, że zostało nam niewielu świadków do przesłuchania. Świadkowie ci są niezwykle istotni, jeżeli chodzi o wyjaśnienie okoliczności śmierci Barbary Blidy. Wydaje mi się, że w związku z tym, że jest ich tak niewielu, będziemy w stanie zakończyć przesłuchania w marcu bądź na początku kwietnia. Wydaje mi się, że w tym momencie powinniśmy dołożyć maksimum staranności do tego, aby mieć czas na to, żeby należycie przygotować się do tych przesłuchań, które będą istotnymi przesłuchaniami przed naszą sejmową Komisją Śledczą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Pani poseł Zalewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#PosełAnnaZalewska">Panie przewodniczący, szanowni państwo, myślę, że należałoby tylko zwrócić uwagę na fakt, że to nie jest przedmiotem badania tejże Komisji. Przypominam, że art. 2 uchwały wyraźnie wskazuje w dwóch punktach, czym Komisja ma się zajmować. W sprawie punktu pierwszego prokuratura umorzyła postępowanie, więc tak naprawdę już nie mamy się czym zajmować. Gdyby była podstawa prawna do tego, żeby zamknąć debatowanie Komisji, to pewnie byśmy złożyli taki wniosek, ale rzeczywiście nie ma formalnej, prawnej podstawy. Stąd wydaje mi się, że bez emocji, wychodząc naprzeciw tym organom, które egzekwują prawo i stanowią o karze, rzeczywiście należałoby w trybie pilnym zamknąć debatowanie podczas posiedzeń tej Komisji i zaproponować raporty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję. Pan poseł Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#PosełMarekWójcik">Nie chciałbym polemizować. Natomiast Komisja Śledcza, w przeciwieństwie do prokuratury, nie jest organem postępowania karnego. Nasze postępowanie ma zupełnie inny charakter niż postępowanie prowadzone przez prokuraturę w Łodzi. Dysponujemy też zupełnie innym materiałem, a ostateczne ustalenia nie polegają na kierowaniu aktu oskarżeniu do sądu, tylko na opisaniu sprawy, która rzeczywiście została wcześniej ujęta w uchwale o powołaniu sejmowej komisji śledczej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Czy są inne głosy? Pan poseł Sławecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#PosełTadeuszSławecki">Kilkakrotnie byłem tutaj wymieniany. Chciałem odpowiedzieć panu posłowi Szaramie i innym, że w Komisji Śledczej nie zawieraliśmy z nikim żadnych koalicji. Dlatego też, panie pośle, jeśli podejmuję taką, a nie inną decyzję, to kieruję się tylko swoim rozsądkiem i swoją wiedzą.</u>
          <u xml:id="u-542.1" who="#PosełTadeuszSławecki">Druga sprawa dotyczy zakończenia prac Komisji. Też jestem za tym, żeby Komisja finalizowała już swoje prace, aczkolwiek – jak powiedział mój poprzednik, poseł Wójcik – nie może być przesłuchań z dnia na dzień. Nie zamierzam zadawać pytania premierowi Kaczyńskiego, czy grał w golfa, bo tylko takie pytanie można zadać z dnia na dzień. Trzeba się po prostu przygotować do przesłuchań. To są bardzo istotni świadkowie, którzy jak gdyby zwieńczają całą naszą półtoraroczną pracę.</u>
          <u xml:id="u-542.2" who="#PosełTadeuszSławecki">Natomiast w każdej komisji sejmowej jest prezydium. Jestem członkiem prezydium jednej z komisji. Prezydium komisji przedstawia członkom komisji propozycje terminów dalszego postępowania, itd. Oczekujemy na takie propozycje ze strony prezydium – co prawda dwuosobowego – naszej Komisji. Myślę, że szkoda, że prezydium jest tylko dwuosobowe. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Członkowie prezydium Komisji są tylko primi inter pares. Wprawdzie przewodniczący i jego zastępca kierują pracami, ale wśród równych. Pan poseł Szarama zgłosił wniosek, aby po 25 lutego następne posiedzenie wyznaczyć na dzień 26 lutego i żeby zgłosić…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#PosełWojciechSzarama">Chciałem zmodyfikować swój wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Aha, jednak? To bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#PosełWojciechSzarama">Po wysłuchaniu państwa opinii biorę pod uwagę, że materiał dowodowy w tej sprawie wszyscy doskonale znamy, dlatego że czytamy już te akta prawie od 2 lat, a więc żadnych nowych informacji w tej sprawie najprawdopodobniej nie uzyskamy. Przesłuchując tych świadków, których mamy jeszcze do przesłuchania, opieramy się na tych zeznaniach, które zostały złożone w prokuraturze katowickiej i w prokuraturze łódzkiej. Jestem przekonany, że większość z państwa – tak, jak ja – te akta przeczytała i te akta zna. Uważam, że sprawa dojrzała do zamknięcia.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#PosełWojciechSzarama">Przykład pracy innych komisji wskazuje na to, że posłowie są w stanie się przygotować. Zadają pytania nie tylko dotyczące zainteresowań pozamerytorycznych przesłuchiwanych świadków, ale zadają pytania bardzo skomplikowane. Sądzę, że przygotowanie się członków komisji hazardowej jest na wysokim poziomie, niezależnie np. od stylu prowadzenia posiedzeń komisji.</u>
          <u xml:id="u-546.2" who="#PosełWojciechSzarama">Dlatego modyfikuję swój wniosek i proponuję, aby pana Kaczmarka przesłuchać 2 marca, pana Barskiego, który w tej sprawie nie jest jakimś świadkiem kluczowym, przesłuchać 3 marca, pana ministra Ziobrę przesłuchać 9 marca, a pana premiera Kaczyńskiego 12 marca. Moglibyśmy się pokusić, żeby zamknąć prace Komisji w kwietniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję bardzo. Jako członek prezydium przyjmuję pańskie propozycje, a Komisja je rozważy. Czy pan sobie życzy, żeby dzisiaj Komisja pański wniosek przegłosowała? Prezydium rozważy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, to jest już kwestia do rozważenia. Nie chcę tego nikomu narzucać, natomiast jeszcze raz apeluję do państwa, żebyśmy spróbowali te prace skondensować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Już mogę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#PosełWojciechSzarama">Nie neguję np. propozycji pana Sławeckiego, że prezydium mogłoby zaproponować terminarz posiedzeń, ale jeśli takiej propozycji nie ma, to nie widzę niczego złego w tym, że z taką propozycją występuje członek Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Panie pośle Szarama, nasza Komisja pracuje sukcesywnie, terminy są ustalane. Robimy wszystkie rzeczy, które trzeba zrobić. Oczywiście, nie ma tutaj takiego zjawiska, które polega na tym, że za wszelką cenę posiedzenie Komisji musi się odbyć w dniu posiedzenia Sejmu albo, że musi się odbyć w niesprzyjających okolicznościach, np. wtedy, gdy w Sejmie podejmowane są inne ważne działania i czynności. Oczywiście, na początku marca zamierzałem wyznaczyć kolejne terminy. Zresztą dziękuję panu, że pan mi o tym przypomina, tylko jak już mówimy o pracy tej Komisji, to jednak zrobię – wie pan – pewną rzecz. Proporcjonalnie wyliczymy, ile pytań zadała pani poseł Pietraszewska, ile pan poseł Wójcik, ile pan poseł Sławecki, a ile pytań zadał pan, skoro już mówimy o pracy w tej Komisji, o przygotowywaniu się, o wyjaśnianiu tych wszystkich kwestii. Naprawdę, panie pośle, przyzwyczaiłem się do tego, że dla pana jestem taką osobą, którą można zaatakować i której można przerwać, ale apeluję do pana. Niech pan naprawdę spojrzy na to wszystko nie z punktu widzenia swojego interesu partyjnego, tylko z punktu widzenia merytorycznej pracy wszystkich członków naszej Komisji. Chcę panu powiedzieć, że naprawdę wszystkich – i pani poseł Kempy, i pani poseł Zalewskiej, którą witamy z wielką radością. Naszym celem nie jest wzajemne obrażanie się, jak pan to ciągle robi w stosunku do mnie czy do pani poseł Pietraszewskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#PosełWojciechSzarama">Niech pan przestanie bzdury opowiadać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Niech pan mi nie przerywa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#PosełWojciechSzarama">Przejdźmy do załatwiania konkretnych spraw, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dlaczego pan krzyczy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#PosełWojciechSzarama">Mówi pan, że ktoś pana obraża i mówi to specjalista od obrażania. Wie pan, naprawdę nie przesadzajmy. Panie przewodniczący, nie przesadzajmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Czy może pan w końcu zachować minimum kultury i nie przerywać? Proszę pana, niech pan nie przerywa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#PosełWojciechSzarama">Panie przewodniczący, przejdźmy do sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Ale niech pan nie przerywa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#PosełWojciechSzarama">Jeśli to będzie powodowało, że z kolei będę musiał udzielić panu odpowiedzi…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">To niech pan nie odpowiada. Niech pan nie przerywa. Proszę pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#PosełDanutaPietraszewska">Prosimy o zakończenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Właśnie. W związku z ciągłym przerywaniem mi przez pana posła Wojciecha Szaramę nie jestem w stanie dokończyć mojego wystąpienia. Czy są inne sprawy związane z punktem – sprawy różne? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#PosełWojciechSzarama">Proponuję, żebyśmy się spotkali w czwartek i porozmawiali na temat terminarza prac Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dobrze. Bardzo proszę. Proszę sekretariat, aby wyznaczyć posiedzenie prezydium w rozszerzonym składzie na czwartek w celu porozmawiania o terminarzu prac Komisji. Wszyscy państwo zostaną o nim powiadomieni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#PosełWojciechSzarama">Propozycje państwu przedstawiłem i oczekuję, żeby państwo się ustosunkowali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Ale nie udzieliłem panu głosu, panie pośle. Jest pan parlamentarzystą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#PosełWojciechSzarama">To niech pan mi udzieli głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Proszę, udzielam głosu panu posłowi Szaramie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#PosełWojciechSzarama">Dziękuję bardzo. Przedstawiłem państwu konkretne pozycje i prosiłbym o ustosunkowanie się do tych propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#PrzewodniczącyposełRyszardKalisz">Dziękuję, panie pośle. Czy są inne sprawy różne? Dziękuję. Zamykam posiedzenie sejmowej Komisji Śledczej do zbadania okoliczności tragicznej śmierci byłej posłanki Barbary Blidy.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>