text_structure.xml
26.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PosełCzesławBielecki">Otwieram wspólne posiedzenie sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych oraz senackiej Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PosełCzesławBielecki">Chciałem serdecznie powitać Jego Ekselencję prezydenta Estonii, pana Lennarta Meri, zaproszonych gości - przedstawicieli korpusu dyplomatycznego oraz posłów.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PosełCzesławBielecki">Panie prezydencie, jest dla mnie prawdziwą radością, że możemy w tym krótkim spotkaniu pozwolić panu odrobić opóźnienia całej tej męczącej dzisiejszej wizyty. Jest dla nas wielką radością, że zrobimy to, podobnie, jak nasze kraje nadrabiają opóźnienia cywilizacyjne, które wynikły z obcej przemocy i z tego, że nie mogliśmy działać jako obywatele wolnych i demokratycznych krajów.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PosełCzesławBielecki">Cieszę się, że mogę w pana osobie, Ekscelencjo, powitać człowieka wielu warsztatów pracy, profesjonalistę filmu i literatury. Ważne jest, że tak rozległa wiedza, zainteresowania i pasje służą narodowi Estonii i państwu estońskiemu. Polska, wchodząc do NATO i Unii Europejskiej, także musi odkrywać nie znane dotychczas talenty polskiego społeczeństwa i polskiego narodu.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PosełCzesławBielecki">Znane mi są ciepłe słowa Waszej Ekscelencji o tym, jak ruch „Solidarność” i polska determinacja towarzyszyły determinacji, jaką wykazywał naród estoński w drodze do niepodległości i do demokracji.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#PosełCzesławBielecki">Bardzo proszę o zabranie głosu. Jeśli czas pozwoli, prosiłbym następnie o odpowiedzi na pytania posłów.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Dokładnie 4 lata i 51 tygodni temu odwiedziłem Polskę. Lata 90. wyzwalały w Europie pokusę mówienia o pozytywnym rozwoju sytuacji na naszym kontynencie. Okres ten możemy traktować jako erę szczególną, w której Estonia wzmocniła swą niepodległość, a Polska odzyskała swoje naturalne miejsce w Europie.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Wiem, że mój dobry kolega Vaclav Havel, będąc miesiąc temu w Warszawie, mówił o tym okresie w dziejach Europy w podobny sposób. Stąd już tylko krok do popadnięcia w nostalgię w związku z przypominaniem sobie triumfalnego upojenia z odzyskania niepodległości. Teraz pojawiły się problemy i kłopoty związane z trudem odbudowy państwa.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Havel uniknął tej pułapki. Udało się to Polsce, Węgrom, Czechom w czasie przygotowań do członkostwa w Unii i w NATO.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Mam przyjemność w dniu dzisiejszym wypowiedzieć się na temat potrzeby i naszych możliwości zajęcia wspólnego stanowiska przez Estonię i Polskę w trakcie negocjacji z Unią Europejską.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Mam nadzieję, że nadejdzie dzień, w którym państwa bałtyckie przyłączą się do NATO, wykorzystując doświadczenia państw środkowoeuropejskich. W ogromnym stopniu będzie-my to zawdzięczać odpowiedzialnej postawie Polski. Poza oświadczeniami politycznymi, Polska wykazała w swoich działaniach, że serca Polaków nie znajdą spokoju, dopóki Estończycy także nie poczują się bezpieczni.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Potwierdza to aktywne uczestnictwo Polski w regionalnej współpracy obronnej. Realizowany jest także program szkolenia w Polsce estońskich oficerów.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Potrzeba podsumowania ostatnich pięciu lat nie jest dla mnie jedynie pokusą. Jest także obowiązkiem. Pięć lat temu podkreślałem, że Polska i Estonia stanowią element żywej pamięci historycznej i mają wspólny obowiązek w stosunku do demokracji. Powiedziałem także, że jednoczące nas Morze Bałtyckie może stać się osią integrującą Europę.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Teraz nadszedł czas, aby zapytać, jak wykorzystaliśmy stojące przed nami możliwości. Na szczeblu kontaktów politycznych bez wątpienia osiągnęliśmy sukces. Polska jest najbliższym Estonii większym krajem. Wkrótce stanie się członkiem NATO i jest osią naszej polityki integracyjnej.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Ponadto dwustronne stosunki dyplomatyczne estońsko-polskie osiągnęły właściwy poziom. Mamy ambasady w stolicach naszych krajów. Szeroka jest podstawa traktatowa naszej współpracy. Przedstawiciele naszych krajów często się spotykają. Może brak jest odpowiednich kontaktów na najniższym szczeblu, ale nie ma wątpliwości co do tego, że Estonia i Polska mają wspólne interesy, co przejawia się we wzajemnej współpracy.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Zostało to podkreślone na spotkaniu dyplomacji Polski, Węgier, Czech i państw bałtyckich, które zorganizował polski prezydent Aleksander Kwaśniewski w czasie szczytu NAFTA.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Zarówno Polska jak i Estonia zainteresowane są współpracą z Ukrainą. Prezydenci Polski i Ukrainy uczestniczą w konsultacjach prezydentów państw bałtyckich. Ze strony Polski i Estonii wyraźnie wyrażone jest życzenie wypracowania stosunków dobrosąsiedzkich. Polska jest kluczowym państwem regionu. Działania Polski w stosunku do Litwy, Niemiec i Ukrainy były wzorcowe w Europie.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Relacje między Estonią a Rosją niestety jeszcze nie mogą być określone mianem wzorcowych. Rozwijamy je zgodnie z trzema powszechnie uznanymi zasadami: z międzynarodowym prawem, z długofalowymi perspektywami i wzajemnymi korzyściami. Estonia pragnie stać się stabilnym, silnym gospodarczo państwem członkowskim Unii Europejskiej na wschodniej flance, przyjaznym Moskwie, co jest coraz wyraźniej dostrzegane przez Rosję.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Z drugiej strony Estonia wie, że stabilność i zamożność oraz coraz bliższa integracja z Zachodem mogą być osiągnięte tylko poprzez szybki rozwój gospodarczy i szerokie, skuteczne reformy. Polska była pierwszym państwem pokomunistycznym, które rozpoczęło terapię wstrząsową w dziedzinie gospodarki, osiągając poziom stabilnego rozwoju. Punkt startu Estonii nie był tak dobry.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Rozpoczęliśmy reformy nieco później. Mimo to znaleźliśmy się u stołu negocjacyjnego poszerzającej się Unii Europejskiej w tym samym czasie, co Polska.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Nie muszę opisywać trudności wiążących się z terapią szokową. Chciałbym natomiast przedstawić obecne życie w Estonii i wyjaśnić podstawy naszego sukcesu.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Zaproszenie do rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych charakteryzuje kluczowe elementy gospodarki estońskiej: stworzenie wolnego rynku, liberalizm handlowy i ogólny wzrost gospodarczy. Stopa wzrostu w 1997 r. wynosząca 10% była tak wysoka, że spowodowała niepokój, iż gospodarka estońska stoi przed groźbą „przegrzania”. Podjęliśmy środki, żeby zmniejszyć to ryzyko, poprzez bardziej agresywną politykę makroekonomiczną. Prognozy wskazują na 6% wzrost PKB w 1998 r.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">U podstaw sukcesu Estonii leżą także polityczne, administracyjne i ekonomiczne wybory, czynione od czasu przywrócenia niepodległości Estonii. Następowały one niezależnie od zmian rządu czy parlamentu. Jest to jedna z przyczyn, które sprawiły, że Estonia znalazła się w pierwszej grupie państw negocjujących akcesję do Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Estońskie reformy miały siedem istotnych aspektów. Po pierwsze, nasza konstytucja wymaga, żeby parlament uchwalił zrównoważony, zbilansowany budżet.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Po drugie, politykę monetarną opieramy na wykorzystaniu stałego kursu wymiany 8:1 w stosunku do niemieckiej marki. W efekcie kurs wymiany pozostaje stabilny od 1992 r., a inflacja konsekwentnie spada. Stopa inflacji w Estonii w 1997 r. wyniosła 11%.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Po trzecie, reformując politykę handlową, Estonia przyjęła otwarty, bezcłowy reżim handlu. Jest to jeden z najbardziej liberalnych systemów na świecie. Estonia ma funkcjonującą umowę o wolnym handlu z Unią Europejską, krajami EFTA, Litwą, Łotwą, Ukrainą, Czechami i Turcją. Biorąc pod uwagę wszystkie umowy o wolnym handlu Estonii, wolny rynek na towary wytworzone w Estonii teoretycznie przekracza 600 mln odbiorców.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Ponadto Estonia nie dotuje ani nie wspiera bezpośrednio sektora rolniczego. Do chwili obecnej powodowało to trudności w zakresie wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej, ponieważ wiele z wyzwań, wobec których stoi nasze rolnictwo, stanowi przeciwieństwo tych, które występują w krajach członkowskich Unii i w krajach kandydujących do członkostwa w niej.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Po czwarte, reformując system podatkowy, Estonia wprowadziła powszechny podatek od wartości dodanej oraz 26% podatek od dochodów osobistych i podatek dochodowy od przedsiębiorstw. W efekcie, wielu ludzi nie musi nawet wypełniać formularzy podatkowych. Nie ma problemów ze sprostaniem wymogom fiskalnym. Estonia stwarza zachęty dla prowadzących działalność gospodarczą.</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Po piąte, prywatyzując duże przedsiębiorstwa państwowe, Estonia naśladowała niemiecki model międzynarodowych przetargów w celu przyciągnięcia kapitału zagranicznego i nowych sił menadżerskich. Nie użyto akcji.</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Po szóste, obcokrajowcy mają prawo posiadać ziemię w Estonii.</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Po siódme, nie ma ograniczeń nałożonych na zagraniczną własność przedsiębiorstw gospodarczych bądź repatriację zysku. Aktualnie 85% przedsiębiorstw estońskich znajduje się w rękach prywatnych. Ponad 2/3 PKB pochodzi z sektora prywatnego.</u>
<u xml:id="u-2.25" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Wyniki mówią same za siebie. Światowy Raport Inwestycyjny z roku 1997 pokazuje, że w latach 1989–1996 Estonia znajdowała się na drugim miejscu z krajów Europy Środkowo-Wschodniej, pod względem wartości bezpośrednich inwestycji zagranicznych na jednego mieszkańca. Jednocześnie tempo wzrostu gospodarczego i przestrzeń gospodarcza Estonii staje się za mała dla firm estońskich, które mają tendencję do rozwijania się w krajach sąsiadujących z Estonią.</u>
<u xml:id="u-2.26" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">W 1996 r. Estonia była największym inwestorem na głowę ludności w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. W 1997 r. Estonia osiągnęła w tym względzie wielkość 86 dolarów na głowę. Około 2/3 tych inwestycji było skierowanych na Łotwą i Litwę. Na Łotwie funkcjonuje około 400 spółek z kapitałem estońskim. Estonia ma nadwyżkę w obrotach handlowych z Łotwą, Litwą i innymi krajami regionu, np. z Ukrainą.</u>
<u xml:id="u-2.27" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Estonia znajduje się w centrum naszego regionu, którego rynek, jeżeli uwzględni się tylko kraje skandynawskie i północno-zachodnią Rosję, liczy niemal 80 mln konsumentów. Estonia stała się wiarygodnym partnerem handlowym i nośnikiem dynamiki w regionie. Jednocześnie dwustronny handel między Estonią a Polską konsekwentnie wzrasta.</u>
<u xml:id="u-2.28" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Czy we wzajemnych stosunkach w pełni wykorzystaliśmy nasze mocne strony, tzn. pozycję Estonii w dynamicznie rozwijającej się północnej Europie i centralną pozycję Polski w Europie Środkowej? Czy udało nam się uczynić Morze Bałtyckie osią integrującej się Europy, tak jak chcieliśmy to zrobić 5 lat temu?</u>
<u xml:id="u-2.29" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">W odpowiedzi wystarczy przypomnieć, że podróż z Tallina do Warszawy nadal trwa dwadzieścia kilka godzin, więcej niż przed wojną, a kierowcy nadal wolą jeździć wokół Morza Bałtyckiego zamiast korzystać z bezpośrednich połączeń.</u>
<u xml:id="u-2.30" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Doceniając rozwijające się kontakty polityczne w Radzie Państw Morza Bałtyckiego i na innych forach, musimy zastanowić się, jak pokonać te nieeuropejskie przeszkody w naszych relacjach. Nie mówię wyłącznie o kwestii infrastruktury transportu drogowego i kolejowe-go, której znaczenie podkreślał niedawno minister spraw zagranicznych Polski, pan Geremek. Mam także na myśli brak umowy o wolnym handlu, która - mam nadzieję - zostanie podpisana w czasie wizyty polskiego premiera w Tallinie; ponadto nie istniejący wspólny krąg energetyczny wokół Morza Bałtyckiego oraz to, że nasza współpraca kulturalna jest ograniczona, a przecież ma szerokie możliwości rozwoju.</u>
<u xml:id="u-2.31" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Przypomnę, że znany w Polsce uniwersytet w Tarcie przez długi czas był jedyną uczelnią otwartą dla polskich studentów. W tej chwili nosi nazwę - Estoński Uniwersytet Tartu.</u>
<u xml:id="u-2.32" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Teraz, kiedy rozpoczęliśmy negocjacje z Unią Europejską, stosunki między Polską a Estonią powinny być bliższe niż kiedykolwiek. W okresie negocjacji musi istnieć zaufanie między krajami aspirującymi do członkostwa. Nie może ono być osiągnięte bez dogłębnej znajomości siebie nawzajem. W interesie kandydatów leży, by polityka i stanowiska odnośnie do Unii były tak klarowne, jak to możliwe. Tylko wtedy możemy skutecznie prezentować stanowisko instytucjom i urzędnikom Unii Europejskiej oraz rządom państw członkowskich, tak samo jak prezentować je musimy naszym własnym obywatelom i innym krajom aspirującym do członkostwa.</u>
<u xml:id="u-2.33" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Byłoby wskazane, żeby kraje ubiegające się o członkostwo wyjaśniały między sobą podobieństwa i różnice w swych punktach wyjścia do negocjacji.</u>
<u xml:id="u-2.34" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Komisja Europejska zarządziła niezależny raport sytuacji w każdym z państw aspirujących do członkostwa. Stanowisko, które przygotowaliśmy w tej kwestii, stanowi ocenę naszych słabych i mocnych stron w zakresie regulacji i standardów Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-2.35" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Minister Geremek w swoim wystąpieniu w dniu 31 marca br. w Brukseli stwierdził, że istnieje wiele podobieństw między wyjściowymi pozycjami negocjacyjnymi naszych krajów. Chciałbym wskazać na trzy obszary. Po pierwsze, jest to ochrona środowiska. Zarówno Estonia, jak i Polska zamierzają sprostać wysokim wymaganiom Unii dotyczącym ochrony środowiska. Mamy problemy wynikające z naszego dziedzictwa. Konieczne są poważne inwestycje oraz rozwiązania przejściowe.</u>
<u xml:id="u-2.36" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Kwestie ochrony środowiska należą do bardzo drażliwych. Musimy nalegać na Unię, aby wykazała zrozumienie w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-2.37" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Drugim wspólnym obszarem zainteresowań Polski i Estonii jest rynek wewnętrzny. Oba nasze kraje dążą do pełnego uczestnictwa w rynku wewnętrznym i są przygotowane do wprowadzenia ECU. Uważamy, że cztery „wolności” powinny być traktowane w sposób integralny, a nie odrębnie. Powinny obejmować wszystkie kraje aspirujące do członkostwa w Unii. Uważamy, że powinien zostać zagwarantowany także wolny ruchu osobowy.</u>
<u xml:id="u-2.38" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Zarówno Estonia, jak i Polska uważają, że te same kryteria należy stosować wobec obecnych i przyszłych członków Unii Europejskiej. Unia Europejska potwierdziła, że negocjacje będą prowadzone indywidualnie z każdym krajem aspirującym. Paralelizm powinien być zjawiskiem unikalnym. Zasada indywidualności nie przeczy jednak możliwości przeprowadzania regularnych konsultacji w sprawach mających wpływ na naszą przyszłość jako członków Unii.</u>
<u xml:id="u-2.39" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Obecnie Unia przekształca swoje instytucje. Kraje aspirujące do członkostwa nie mogą wpływać z zewnątrz na ten proces, jednak pewne pytania dotyczące kształtu instytucji unijnych stanowią element harmonogramu negocjacyjnego i podlegają wewnętrznej dyskusji. Kwestie te dotyczą np. liczby krajowych reprezentantów w takich instytucjach, jak Komisja Europejska czy Parlament Europejski oraz języków urzędowych.</u>
<u xml:id="u-2.40" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Powinniśmy mieć możliwość wypowiedzenia się w sprawie zwiększenia efektywności Unii, podobnie jak jej kraje członkowskie.</u>
<u xml:id="u-2.41" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Po uzyskaniu członkostwa w Unii Europejskiej Polska stanie się jedną z potęg europejskich. Jej zdanie będzie się liczyć w świecie. Estonia pozostanie natomiast jednym z najmniejszych krajów. W procesie zwiększenia konkurencyjności Unii szybko rozwijające się gospodarki i społeczeństwa Polski i Estonii będą miały swój wkład. Estonia i Polska oczekują wyniku, który będzie konstruktywny i do przyjęcia dla naszych społeczeństw.</u>
<u xml:id="u-2.42" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Mamy indywidualne interesy, których jesteśmy gotowi bronić, tak samo jak inne kraje aspirujące. Jesteśmy jednak kolegami, a nie rywalami.</u>
<u xml:id="u-2.43" who="#PrezydentRepublikiEstoniiLennartMeri">Estonia uważa za niezwykle ważne wymianę informacji i ścisłą współpracę z pozostałymi krajami aspirującymi do członkostwa w Unii, zwłaszcza z krajami bałtyckimi. Jesteśmy przekonani, że w trakcie negocjacji wzajemne zaufanie między krajami kandydującymi do członkostwa będzie wzrastać. To przeświadczenie wynika z doświadczeń historycznych Polski i Estonii. Potwierdza to doświadczenie ostatnich 5 lat naszej historii, a także pierwszych 500 lat naszej wspólnej historii.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełCzesławBielecki">Dziękuję panu prezydentowi za jego wystąpienie i za miłe słowa.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PosełCzesławBielecki">Otwieram krótką debatę.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełAndrzejWielowieyski">Panie prezydencie, ludzie interesujący się sytuacją krajów bałtyckich są zafascynowani sukcesami gospodarczymi Estonii. Polska będzie miała poważne trudności w procesie integracji w wielu sektorach gospodarczych. Wiemy, że Estonia jest gotowa korzystać z okresu prolongaty wymogów Unii i decyduje się wystawić swoje przedsiębiorstwa na duże ryzyko konfrontacji z bardzo ostrym i trudnym rynkiem europejskim.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PosełAndrzejWielowieyski">Na czym polega siła estońskich przedsiębiorstw i jakie są jej źródła?</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PrezydentLennartMeri">Za nasze sukcesy trzeba podziękować panu Gorbaczowowi. To był jego pomysł, żeby zamknąć rurociągi łączące Rosję i Estonię i przerwać dostawy energii. Mieliśmy bardzo zimny styczeń 1991 r. i właściwie zostaliśmy zmuszeni do zaakceptowania cen rynkowych na świecie. To była terapia szokowa.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełSołtysiewiczMarian">Zarówno dla Polski, jak i dla Estonii ważne są stosunki z Rosją. Jakie, pana zdaniem, są perspektywy zawarcia umowy o granicy między Estonią a Rosją?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PrezydentLennartMeri">Dziękuję za to pytanie. Porozumienie o granicy jest już przygotowane. Potrzebna jest wola polityczna. Wówczas wystarczy 5 minut na podpisanie traktatu.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PrezydentLennartMeri">Nie chcę sugerować nic, co stawiałoby Rosję w złym świetle. Rozumiem, że jeżeli jest możliwość uzyskania czegoś poprzez odroczenie podpisania porozumienia, to także jest polityka.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#PrezydentLennartMeri">Wydaje mi się, że osiągnięcia Estonii są zaskoczeniem także dla Rosji. Estonia będzie najbliższym, z punktu widzenia Rosji, partnerem w Unii Europejskiej, podobnie jak Polska. Podejście Rosji do Estonii zmieniło się. Być może jest to kwestia taktyki, ale mamy wiele sygnałów bardzo przyjaznych, podczas gdy nasi przyjaciele Łotysze otrzymują bardzo niemiłe sygnały ze strony Rosji.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#PrezydentLennartMeri">Jesteśmy gotowi zrobić wszystko, co w naszej mocy, by zbudować stabilne, przyjazne stosunki z demokratyczną Rosją.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełWaldemarPawłowski">W polityce europejskiej obok orientacji euroatlantyckiej pojawiła się orientacja euro-azjatycka. Wiąże się ona z próbą tworzenia trójkąta Paryż-Berlin-Moskwa.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełWaldemarPawłowski">Czy pana zdaniem jest to korzystne dla europejskich procesów integracyjnych, czy też nie?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PrezydentLennartMeri">To jest pytanie klasyczne. Przywołuje ono skojarzenia z czasami Bismarcka. Mam nadzieję, że istnienie Unii Europejskiej ukształtuje Europę w sposób, który nie będzie poddawał się porównaniu z Niemcami postbismarckowskimi.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#SenatorWładysławBartoszewski">Szanowny panie prezydencie. Przypada mi zaszczyt i obowiązek wygłosić kwestię pożegnalną. Pański terminarz nie pozwala na dłuższą rozmowę z nami. Nie będę zadawał pytań, tylko ograniczę się do kilku krótkich uwag.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#SenatorWładysławBartoszewski">Miałem szczęście, jako polski minister spraw zagranicznych, podpisywać z ministrem R. Sinijärva Protokół współpracy między MSZ Polski i Estonii. Było to w 1995 r. W tym samym roku podpisano protokół o współpracy resortów obrony naszych obu krajów. Myślę, że to dało pewne wyniki. Kierunek naszego myślenia był, jak sądzę, słuszny.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#SenatorWładysławBartoszewski">Chcę skorzystać z okazji, jako przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej Senatu RP, aby w imieniu nas wszystkich jeszcze raz bardzo podziękować panu prezydentowi za list do senatorów amerykańskich, w którym popiera pan nasze dążenie do ratyfikacji protokołów akcesyjnych do NATO.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#SenatorWładysławBartoszewski">Chcę również wyrazić przekonanie, że działał pan jak dobry estoński patriota, ponieważ taka linia leży w interesie pańskiego kraju i pańskiego narodu. Ile razy Polska była mocna, stabilna i bezpieczna, tyle razy mocna, stabilna i bezpieczna była Estonia. Po 1918 r. oba nasze kraje odzyskały niepodległość. W 1939 r. i w 1940 r. oba ją utraciły.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#SenatorWładysławBartoszewski">W początku lat 90. oba odzyskały suwerenność. Można to przypisywać przypadkowi, ja jednak widzę w tym pewną prawidłowość historyczną i polityczną.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#SenatorWładysławBartoszewski">Dobry Polak musi życzyć Estonii i innymi krajom bałtyckim powodzenia i stabilizacji. Dobry Estończyk musi życzyć Polakom powodzenia i stabilizacji. Tak widzimy nasze wspólne interesy.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#SenatorWładysławBartoszewski">Dodam, że bardzo dobrze wspominam współpracę w Radzie Państw Morza Bałtyckiego z ministrem spraw zagranicznych Estonii, ale również inne formy współpracy z Estończykami nie były w Polsce obce. Na terenie USA działała Organizacja Narodów Zjednoczonych, w której byli i Polacy, i Estończycy. Przez dwadzieścia kilka lat utrzymywałem tajne kontakty z tą organizacją przez jej długoletniego przewodniczącego, Polaka, adwokata Korbońskiego.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#SenatorWładysławBartoszewski">Ta organizacja była testem na możliwość współdziałania demokratycznie myślących bałtów, Polaków, Węgrów, Czechów. Mamy zrozumienie, że w różnych sytuacjach musimy iść razem.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#SenatorWładysławBartoszewski">Najwyższy przedstawiciel Estonii akcentuje to wielokrotnie w trakcie swojej wizyty, co przyjmujemy z zadowoleniem i wdzięcznością.</u>
<u xml:id="u-10.9" who="#SenatorWładysławBartoszewski">Bardzo dziękujemy panu prezydentowi za czas, który zechciał nam poświęcić.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełCzesławBielecki">Zamykam posiedzenie połączonych Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>