text_structure.xml
37.8 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Transportu i Łączności. Porządek dzienny obejmuje jeden punkt. Jest nim rozpatrzenie pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o przedsiębiorstwie państwowym Polskie Koleje Państwowe. Ponieważ jest to pierwsze wspólne posiedzenie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Transportu i Łączności, proszę aby posłowie z Komisji Transportu i Łączności zaakceptowali wypraktykowany już nader ekonomiczny tryb postępowania, przyjęty w Komisji Finansów Publicznych. Zazwyczaj obradujemy w taki sposób, że najpierw prezentowany jest referat strony wnioskującej, dzisiaj jest nią rząd, następnie przystępujemy do etapu pytań i odpowiedzi, po czym przychodzi czas na dyskusję i podejmowanie uchwał.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PosełHenrykGoryszewski">Nie widzę uwag do porządku obrad, a zatem uważam go za przyjęty. Informuję też, że posiedzenie prowadzimy wspólnie z posłem Józefem Dąbrowskim, przewodniczącym Komisji Transportu i Łączności. Kto na dzisiejszym posiedzeniu reprezentuje rząd?</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieTransportuiGospodarkiMorskiejTadeuszSzozda">Mam upoważnienie do reprezentowania rządu na dzisiejszym posiedzeniu połączonych Komisji, natomiast Ministerstwo Finansów reprezentuje wiceminister Pazura.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Rozumiem, że referat wprowadzający przedstawi wiceminister Szozda.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">Motywem skłaniającym rząd do wyeliminowania z ustawy o przedsiębiorstwie państwowym Polskie Koleje Państwowe art. 15 i art. 16, a także do wprowadzenia pewnych zmian w art. 17, była potrzeba zracjonalizowania i usystematyzowania przepisów omawianej ustawy, dotyczących dotacji podmiotowej i dotacji inwestycyjnej do przedsiębiorstw kolejowych, w kontekście regulacji zawartych w ustawie o transporcie kolejowym, która weszła w życie w dniu 14 listopada 1997 r.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">Ustawa o Polskich Kolejach Państwowych w art. 16 stanowi, że przedsiębiorstwo państwowe PKP otrzymuje dotację do nierentownych krajowych przewozów pasażerskich. Dotacja ta oparta jest o tzw. zasadę różnicową. Oznacza to, że PKP otrzymuje w formie dotacji różnicę pomiędzy wpływami a uzasadnionymi kosztami, wraz z marżą zysku.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">Z kolei swojego rodzaju zmodyfikowanym odwzorowaniem tej zasady, adresowanej do każdego przewoźnika, który pojawiłby się na rynku, jest art. 22 ustawy o transporcie kolejowym. W artykule tym czytamy, że przewoźnik kolejowy wykonujący krajowe przewozy pasażerskie, otrzymuje z budżetu państwa dotację przedmiotową z tytułu stosowania cen urzędowych oraz dotację na wyrównanie utraconych przychodów z tytułu obowiązujących ustawowych ulg w krajowych przewozach pasażerskich, na zasadach określonych w przepisach prawa budżetowego.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">Z przytoczonego przepisu wynika, że ustalone zostały dwa kryteria przyznawania dotacji przedmiotowej. Kryteriami tymi są ceny urzędowe, o ile są stanowione oraz utrata wpływów z tytułu stosowania ustawowych ulg komunikacyjnych. Ustalanie tych zasad eliminuje możliwość przekazywania przedsiębiorstwu PKP środków na pokrycie tych wszystkich strat, które przedsiębiorstwo to ponosi.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">W kontekście przytoczonych regulacji chciałbym powrócić do teści art. 16 ustawy o PKP, w którym zawarty został, scharakteryzowany już system różnicowy. System ten nie sprzyjał wdrażaniu oszczędnościowej gospodarki, ani też nie stwarzał bodźców do zwiększania wpływów przedsiębiorstwa PKP, gdyż różnicę pomiędzy wpływami a ponoszonymi wydatkami i tak pokrywał budżet państwa.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">Chciałbym też powiedzieć, że w naszej ocenie przyjęcie regulacji obowiązującej w ustawie o transporcie kolejowym do ustawy o PKP, nie ma bezpośredniego związku z ewentualnym obniżeniem dotacji do przedsiębiorstwa PKP. Do takiego stwierdzenia skłania analiza prognozowanych cen - urzędowej i rynkowej. Rozpiętość tej różnicy spowoduje, że w istocie wysokość dotacji nie ulegnie żadnym zmianom.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Dziękuję panu ministrowi za przedstawione uzasadnienie. Obecnie przechodzimy do etapu poselskich pytań.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełZdzisławDenysiuk">Prosiłbym, aby minister Szozda zechciał powiedzieć czy projekt budżetu państwa na rok 1998, wraz z autopoprawką, gwarantuje dotacje dla PKP na obecnie obowiązujących zasadach.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełBogusławLiberadzki">Chciałbym zapytać czy nowelizacja ustawy ma oznaczać, że nastąpiła zmiana kierunków polityki transportowej kraju i czy w myśl nowych założeń będzie się „utrącać” kolej i PKP. Takie właśnie mam odczucia po wysłuchaniu wystąpienia pana ministra.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Nie mogę się zgodzić z zapewnieniem pana ministra, że proponowana zmiana jest wyłącznie dostosowaniem przepisów do art. 22 ustawy o transporcie kolejowym.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełAndrzejSzarawarski">W art. 16 ustawy o przedsiębiorstwie państwowym Polskie Koleje Państwowe jest również ust. 3, który mówi o mierniku wykonanej pracy, czyli o tzw. pociągokilometrze. Mówię to nie bez przyczyny, gdyż zachowanie dotychczasowej zasady różnicowej umożliwia zachowanie zdolności do wykonywania przez PKP przewozów. Niezależnie od tego czy pociąg wiezie pięciu, czy też pięciuset pasażerów, kolej za zrealizowanie przejazdu na określonej trasie musi ponieść identyczne koszty. Czyli wypowiedź pana ministra była mało precyzyjna.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Mam też jeszcze jedną uwagę. Otóż w związku z potrzebą dostosowania obecnie omawianej ustawy do regulacji ustawy o transporcie kolejowym, rząd proponuje zmianę art. 1 ustawy o PKP. Natomiast z proponowanej nowelizacji nie wynika, że kolej przestaje być przedsiębiorstwem transportu publicznego.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Żaden inny przewoźnik, który wejdzie na rynek, nie będzie miał obowiązku wykonywania publicznych usług transportowych.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Obecnie kolej utrzymuje krajową sieć pasażerską i ogólnopolski rozkład jazdy, do tego zaś nie będzie można zmusić żadnego innego przewoźnika. Skąd więc taka troska o równe zasady gry, skoro mamy do czynienia z nierównością przydzielonych przez państwo zadań?</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Interesuje mnie też inna sprawa. Otóż, jak wiadomo, obowiązuje obecnie dwustronna umowa państwo-kolej, proponowana zaś nowelizacja jednostronnie zmienia warunki tej umowy. Czy zatem zmiana warunków oznacza wypowiedzenie tej umowy?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełJózefDąbrowski">Mam kilka pytań natury systemowej. Interesuje mnie mianowicie czy rząd, przedkładając nowelizację ustawy, ma zamiar odstąpić od ulg komunikacyjnych, przyznanych znacznej części społeczeństwa. Chciałbym się także dowiedzieć czy na rok 1998 zawarta już została umowa rząd-PKP i jakie będą skutki jej realizacji dla budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PosełJózefDąbrowski">Trzecia kwestia, którą chciałem poruszyć, ma wymiar ogólniejszy. Chodzi mi o to, że uchwalona pół roku temu ustawa o transporcie kolejowym nie zawiera w przepisach przejściowych żadnych rozwiązań tych problemów, o których mówiłem przed chwilą. W tym kontekście interesuje mnie czy aż tak zmienił się układ prawny w kraju, że proponowane nowelizacją zmiany, okazały się pilne i konieczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełKrzysztofKłak">Chciałbym prosić o wyjaśnienie, czy proponowany na rok przyszły, ewidentny dla mnie spadek nakładów na PKP, nie spowoduje zmniejszenia w rozkładzie jazdy liczby przejazdów pasażerskich. Takie zjawisko pociągnęłoby za sobą konieczność redukcji zatrudnienia.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełMirosławPietrewicz">W uzasadnieniu do ustawy zapisano, że obecne przepisy powodują, iż ulgi na przejazdy kolejowe, wykupywane dla pracowników instytucji i przedsiębiorstw, muszą być pokrywane z budżetu państwa. Interesuje mnie czy to zjawisko jest wynikiem regulacji systemowej, czy też po prostu jest to naganna praktyka przedsiębiorstw, przerzucających swoje zobowiązania na budżet państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełSewerynKaczmarek">Zbulwersowała mnie wypowiedź pana ministra, gdyż praktyka zmniejszania nakładów na PKP doprowadzi do dalszej dewastacji kolei. Z tego też względu za niezbędne uważam zweryfikowanie tej propozycji.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Przypominam panu posłowi, że obecnie jesteśmy na etapie zadawania pytań, wystąpienie zaś pana posła nie ma takiego charakteru.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełSewerynKaczmarek">Właśnie na zakończenie swojej wypowiedzi chciałem zapytać o to, jaki jest sens projektowanego rozwiązania.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Panie ministrze, proszę o wyjaśnienie czy zapis art. 17 obejmuje również dotacje do przejazdów pasażerskich. Pytam o to, gdyż kwestia ta nie została wyraźnie zapisana w ustawie. Ponieważ nie ma dalszych pytań, proszę o zabranie głosu przedstawicieli rządu.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">Poseł Denysiuk zapytał czy projekt budżetu państwa, w części dotyczącej przedsiębiorstwa PKP, daje szanse na realizację aktualnych postanowień przepisów prawa, a ściśle regulacji zawartych w art. 16 ustawy o PKP. Otóż znalazłem się w dość trudnej sytuacji, gdyż muszę przecząco odpowiedzieć na to pytanie.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">Zgodnie z projektem finansowym przedsiębiorstwa PKP - różnica pomiędzy wpływami a kosztami, w dotowanym przez państwo ruchu pasażerskim, wyniesie około 3 mld złotych. A zatem tylko dotacja z budżetu w tej wysokości odpowiadałaby literalnemu brzmieniu art. 16 ustawy o PKP. W naszym przekonaniu jest to jednak regulacja niewłaściwa.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">Z kolei poseł Liberadzki zapytał czy nastąpiła zmiana w polityce transportowej realizowanej przez państwo, zmierzająca w kierunku pomniejszania roli PKP. Otóż wyjaśniam, że nie nastąpiła żadna zmiana tego typu. Chcemy natomiast wykorzystywać w pełni te możliwości, które kryje w sobie transport kolejowy i zamierzamy wspierać go w ramach możliwości budżetu państwa. Z tym pytaniem łączy się następne, zadane przez posła Kaczmarka, na temat „obcinania” dotacji.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">Otóż w kontekście tych pytań chciałbym wyraźnie powiedzieć, że w pierwotnej wersji budżetu państwa na rok 1998, w części odnoszącej się do PKP, widniało dokładnie o 20 mln złotych mniej, niż w wersji późniejszej, tzw. listopadowej. W pierwszej wersji zapisane zostało 638 mln złotych na tzw. dotację przedmiotową i 181 mln złotych na dotację inwestycyjną, co równało się mniej więcej połowie wykonania budżetu roku 1997.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">Aby zracjonalizować kształt projektowanego budżetu przesunęliśmy 78 mln złotych z dotacji przedmiotowej na inwestycyjną, ale też dołożyliśmy z kwot przeznaczonych na inne wydatki resortu, 20 mln złotych na inwestycje w przedsiębiorstwie PKP tak, aby „zamknęły się” one kwotą 300 mln złotych, co z grubsza odpowiada nakładom z roku 1997.</u>
<u xml:id="u-16.5" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">Po zilustrowaniu tej kwestii raz jeszcze stwierdzam, że nie nastąpiły żadne niekorzystne zmiany w polityce transportowej państwa.</u>
<u xml:id="u-16.6" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">Z kolei poseł Dąbrowski zadał pytanie, odnoszące się do ulg stosowanych w zakresie przewozów pasażerskich. Otóż obecnie w resorcie transportu prowadzony jest przegląd ulg komunikacyjnych stosowanych w Polsce.</u>
<u xml:id="u-16.7" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">Raz jeszcze chcemy spojrzeć na ustawę z roku 1992, która skumulowała w jednym akcie normatywnym wszystkie ulgi komunikacyjne stosowane nie tylko przez PKP, ale również przez innych przewoźników, na przykład PKS. W chwili obecnej nie jestem jeszcze w stanie odpowiedzieć, jakie będą losy ustawy z roku 1992, czyli na ile będziemy musieli ograniczyć zakres obecnie przysługujących ulg komunikacyjnych.</u>
<u xml:id="u-16.8" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">W kontekście drugiego pytania posła Dąbrowskiego chciałem wyjaśnić, że art. 22 rzeczywiście przewiduje dotacje z budżetu państwa do utraconych wpływów z tytułu stosowanych ulg, bez względu na ich rodzaj. Poseł Pietrewicz kwestionował zasadność pokrywania z budżetu państwa kosztów ulg komunikacyjnych, wykupywanych przez zakłady pracy. Otóż wyjaśniam, że ta obowiązująca od kilku lat procedura, wiąże się z wprowadzeniem z roku 1992 ustawy o systemie ulg komunikacyjnych. Ustawa ta przejęła część ulg funkcjonujących w pewnych zawodach, eliminując jednocześnie pracowników innych zawodów z możliwości korzystania z tych ulg. Wówczas to zrodziła się możliwość negocjowania z PKP zasad wykupywania przez poszczególne branże tych ulg komunikacyjnych, które branże te utraciły. Całe branże lub tylko przedsiębiorstwa, zobowiązały się wówczas do pokrywania kosztów ulg komunikacyjnych ze środków przeznaczonych na podróże służbowe. Było to racjonalne wyjście, gdyż pozwalało m.in. unikać zbędnych rozliczeń i ułatwiało życie pracownikom.</u>
<u xml:id="u-16.9" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">Jednak regulacje, zawarte w art. 16, w pewnym sensie „zamazywały” cały ten rachunek. Niejasności polegały na tym, że przedsiębiorstwo pobierało jakąś część pieniędzy z racji przyznawanych ulg, stosując politykę akwizycyjną. Efektem prowadzenia tej polityki był rachunek wystawiany budżetowi państwa, wykazujący wielkość strat ponoszonych przez PKP. Gwoli sprawiedliwości powiem, że budżet nigdy w pełni strat tych nie pokrywał.</u>
<u xml:id="u-16.10" who="#PodsekretarzstanuTadeuszSzozda">Przechodzę teraz do pytania postawionego przez posła Goryszewskiego, odnoszącego się do art. 17. Otóż art. 17 w tej wersji, którą zachowujemy w ustawie o PKP, dotyczy zarówno dotacji przedmiotowej, jak i inwestycyjnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Dziękuję za wyjaśnienia przedłożone przez rząd. Obecnie przystępujemy do dyskusji. Proszę o zgłoszenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Muszę od razu stwierdzić, że zmiany proponowane w nowelizacji spowodują w PKP szereg niekorzystnych zjawisk. Nie chcę w tym momencie wypowiadać się w kwestii przyszłorocznej dotacji dla przedsiębiorstwa, wiadomo na razie tylko tyle, że jest ona niższa od tegorocznej. Na jakim poziomie dotacja ta zostanie ostatecznie zatwierdzona, dowiemy się po zakończeniu prac nad budżetem roku 1998.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Wiadomo, że w kończącym się roku 1997 kolej nie dostanie tych kwot, które miała otrzymać, co „uderzy” w ostateczny wynik finansowy przedsiębiorstwa.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Przechodzę teraz do przedstawienia szczegółowych uwag, dotyczących proponowanych zmian. Otóż poprzez skreślenie art. 15 zlikwidujemy czytelny podział obowiązków pomiędzy kolej a państwo, w zakresie inwestycji realizowanych przez PKP. Art. 15, o którym pan minister nie mówił, określa zobowiązania każdej ze stron.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Z kolei wyeliminowanie z ustawy art. 16 zlikwiduje cały mechanizm liczenia kosztów. Nie jest prawdą to, co powiedział minister Szozda, że na sfinansowanie ruchu pasażerskiego trzeba przeznaczyć trzymiliardową dotację. Stwierdzenie to mogę poprzeć stosownymi danymi. Otóż mam ze sobą prognozę wyników finansowych PKP do roku 2015. Prognoza ta była podstawą do wyemitowania obligacji na kwotę 200 mln zł. Minister Szozda oczywiście zna ten dokument.</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Otóż dotacja dla PKP w roku 2015 wyniesie 915 mln złotych, a więc pytam skąd wzięły się owe 3 mld złotych, o których mówił minister Szozda. Przecież nikt nigdy nie czyta ustawy liberalnie. Chcę przypomnieć, że cały mechanizm liczenia kosztów obligował PKP do skrupulatnego sumowania wydatków oraz niejako wymuszał zmniejszania kosztów, a także dokładne ich uzasadnianie oraz obligował do podziału zobowiązań finansowych pomiędzy poszczególnych partnerów.</u>
<u xml:id="u-18.5" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Czyli ów mechanizm powodował, że państwo miało dopłacać wyłącznie do kosztów w pełni uzasadnionych, a nie do tego, co wyliczy przedsiębiorstwo. Chcę też powiedzieć, że w żadnych dokumentach nie znalazłem nawet wzmianki o trzymiliardowej dotacji do kolejowych przejazdów pasażerskich.</u>
<u xml:id="u-18.6" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Przechodzę do kolejnej kwestii. Otóż ustawa o transporcie kolejowym, o której mówił pan minister, wprowadzi na polski rynek konkurencję, przede wszystkim w zakresie przewozów towarowych. Obawiam się, że proponowaną nowelizacją zmusimy PKP do podwyższania taryf towarowych, co będzie nieuniknione wówczas, gdy dotacje zostaną ograniczone. Konsekwencją takiego stanu rzeczy będzie przejęcie przez tańszą konkurencję ładunków towarowych, które obecnie, o czym należy pamiętać, przynoszą przedsiębiorstwu zyski.</u>
<u xml:id="u-18.7" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Stanie się tak dlatego, że kolej znajdzie się w sytuacji, w której będzie zmuszona finansować przejazdy pasażerskie z dochodów uzyskiwanych z przewozów transportowych. O konsekwencjach takiego stanu rzeczy już powiedziałem.</u>
<u xml:id="u-18.8" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Alternatywnym rozwiązaniem będzie likwidowanie tras pasażerskich, gdyż kolej samodzielnie ich nie sfinansuje. Jeżeli zatem zechcemy chronić przewozy towarowe, będziemy zmuszeni likwidować linie osobowe.</u>
<u xml:id="u-18.9" who="#PosełAndrzejSzarawarski">I to jest odpowiedź na pytanie, czy nastąpiła zmiana polityki transportowej państwa. Projektowane zmiany są nieracjonalne, gdyż obecnie cały świat przenosi transport „na szyny”, my zaś będziemy zmuszeni ograniczyć transport tego typu. Taka sytuacja spowoduje, że w naszym kraju gros przewozów realizowanych będzie kosztownym transportem drogowym.</u>
<u xml:id="u-18.10" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Trzeba sobie też jasno powiedzieć, że obecnie obowiązującą ustawą doprowadziliśmy PKP do restrukturyzacji, która już zaczyna przynosić dobre wyniki. Od kilku lat maleją systematycznie straty ponoszone przez PKP. Obawiam się, że poprzez przyjęcie proponowanego rozwiązania, kolej ponownie zacznie przynosić rosnące straty, które zostaną sfinansowane przez budżet państwa, czyli przez nas wszystkich.</u>
<u xml:id="u-18.11" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Jeżeli przyjmiemy, że PKP, jako przewoźnik, musi nadal funkcjonować, to idąc tokiem rozumowania rządu, należałoby zmienić art. 1. Skoro rząd chce, aby PKP funkcjonowała zgodnie z zapisami zawartymi w ustawie o transporcie kolejowym, to nie może być przedsiębiorstwem publicznym, a po prostu powinna być rynkowym przedsiębiorstwem transportowym.</u>
<u xml:id="u-18.12" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Sumując, stwierdzam, że propozycja nowelizacji przedłożona przez rząd, jest bardzo złą propozycją, a jej wdrożenie odbije się negatywnie na całym systemie transportowym Polski, a w szczególności na PKP. W związku z tym wnoszę o odrzucenie tej ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PosełBogusławLiberadzki">Trudno mi się zgodzić ze stwierdzeniem pana ministra, że nie nastąpiła zmiana polityki transportowej, choć literalnie nie zostało to zapisane w przedłożonej propozycji nowelizacji ustawy o PKP. Zmiana polityki zdecydowanie wymierzona jest przeciwko transportowi kolejowemu w ogóle, a szczególnie przeciwko Polskim Kolejom Państwowym.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#PosełBogusławLiberadzki">Dotychczas funkcjonowała ustawa o wykonywaniu zarobkowego przewozu w transporcie drogowym i ustawa Prawo o ruchu drogowym. Pamiętać należy, że ustawy te nakładały określone powinności na przewoźników samochodowych. Jednak po wprowadzeniu nowelizacji ustawy PKP te akty prawne zostałyby utrzymane.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#PosełBogusławLiberadzki">Powinności, o których powiedziałem miały zbliżyć warunki działania PKP, do warunków działania, jakie w świetle projektowanych ustaw, mieliby przewoźnicy samochodowi. Z proponowanych regulacji wynika, że PKP nadal będzie obciążona kosztami, powinnościami i obowiązkami, natomiast obciążenia te nie będą dotyczyć przewoźników transportu samochodowego. Natomiast, chcąc zachować obiektywizm, muszę pochwalić regulację mówiącą o zwiększeniu nakładów na drogi publiczne.</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#PosełBogusławLiberadzki">Po przytoczeniu tych faktów raz jeszcze stwierdzam, że jednak polityka względem PKP została zmieniona. W samej zmianie, jako takiej, nie należy się dopatrywać czegoś złego, należy natomiast powiedzieć o niej otwarcie.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Proszę, aby w dyskutowanej kwestii zajął stanowisko przedstawiciel rządu.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PodsekretarzstanuRyszardPazura">Na wstępie chciałbym powiedzieć, że zapis o sposobie dotowania kolei w ogóle nie jest realizowany. Zapis ten nie był realizowany w roku bieżącym i podobnie będzie, zgodnie z projektem budżetu, w roku przyszłym. Dzieje się tak dlatego, że sam system dotowania kolei jest wadliwy z ekonomicznego punktu widzenia. W myśl różnicowego dotowania kolei dotacja wzrasta wraz ze zwiększającymi się kosztami. Dlatego też, zarówno w roku 1997, jak i w roku 1998, można mówić o pokrywaniu planowanej straty PKP zaledwie w jednej czwartej. Dokładnie mówiąc jest to zaledwie 28%. I nic się nie dzieje. Z tego powodu nie ma tych fatalnych skutków, o których mówili posłowie.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#PodsekretarzstanuRyszardPazura">Główną wadą obowiązujących obecnie przepisów jest brak sensownej metody, pozwalającej na rozliczenie kosztów PKP według tzw. klucza kosztów uzasadnionych. Nikt bowiem nie wie, co to w tym przypadku znaczy. Nie określa też tego nowelizowana obecnie ustawa o PKP.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#PodsekretarzstanuRyszardPazura">Oczywiście dotacje zostaną zachowane, ale muszą być one dodatkiem do ceny, muszą być parametryczne i muszą też stawiać zadania podmiotowi. Nie może być tak, aby podmiot stawiał państwu warunki i wymagania, z czym mamy do czynienia w obecnym systemie dotowania. Czyli, inaczej mówiąc, ustawę trzeba zmienić dlatego, że w dotychczasowym swym kształcie nie może być realizowana.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#PodsekretarzstanuRyszardPazura">Przechodzę do kolejnej sprawy, którą poruszali posłowie, to jest do kwestii umowy, zawartej pomiędzy PKP i państwem. Otóż nowelizując ustawę nie występujemy przeciwko samej instytucji umowy. Natomiast jest głębokim nieporozumieniem, aby minister finansów występował jako jedna ze stron umowy. Jest to wręcz sprzeczne z ustawą o ministrze finansów. Przypomnę, że minister finansów jest odpowiedzialny za realizację budżetu państwa. To on ma kontrolować budżet, natomiast nie powinien zawierać żadnych umów. Dlatego też proponujemy wykreślenie z zapisu o umowie ministra finansów, nie znosząc samej instytucji umowy. Uważamy bowiem, że osoba odpowiedzialna może podpisać z przedsiębiorstwem porozumienie, zmierzające do wykorzystywania wszystkich tych środków, które przedsiębiorstwo to gromadzi, w tym również środków z dotacji.</u>
<u xml:id="u-21.4" who="#PodsekretarzstanuRyszardPazura">Zatem proponowana nowelizacja nie jest bynajmniej żadną zmianą programu transportowego, jak to sugerują posłowie, a po prostu wynika z życia.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Ad vocem. Nie mogę się zgodzić i to z kilku powodów, z tym co powiedział minister Pazura. Otóż chcę przypomnieć, że umowa państwo-PKP podpisana przed rokiem formalnie została przyjęta i tym samym jest obowiązującym aktem prawnym. Zatem można się zastanawiać tylko nad tym czy ją wypowiedzieć, czy też nie. Ponadto jest dla mnie zrozumiałe, że dokument tego typu podpisuje właśnie minister finansów, gdyż chodzi w nim o wysokość dotacji budżetowych, czyli o zobowiązania budżetu państwa. Zatem jest to jednak domena ministra finansów, wbrew temu co nam powiedział przed chwilą minister Pazura. Uważam, że przedstawiciel rządu zaproponował działanie typu: dam wam chłopcy zabawki, a wy je jakoś podzielcie pomiędzy sobą.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PosełAndrzejSzarawarski">W tym przypadku jednym „chłopcem” będzie przedsiębiorstwo PKP, a drugim - minister transportu, który będzie poruszał się w takim obszarze, jaki zleci mu minister finansów w przymiarce budżetowej. Dla mnie oczywiście jest to nie do przyjęcia, gdyż taki tryb postępowania nie ma znamion żadnej umowy.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Przechodzę do kolejnej kwestii poruszonej przez ministra Pazurę, który usiłował nas przekonać, że nowelizacja ustawy nie zmieni sytuacji kolei. Otóż nie mogę się zgodzić z takim stwierdzeniem, bowiem w istocie chodzi o bardzo poważne zmiany, które spowodują utratę konkurencyjności przez polską gospodarkę. Jeżeli podwyższymy taryfy przewozowe, to tym samym będziemy zmuszeni podwyższać ceny naszych towarów eksportowych. Trzeba pamiętać, że jedną trzecią ceny węgla w chwili obecnej stanowi koszt transportu tego surowca do portów. Podobnie jest w przypadku cementu, kruszyw i innych ładunków masowych.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Chciałbym poruszyć jeszcze jedną sprawę. Otóż w sytuacji, gdy mówimy o uzasadnionych kosztach, trzeba uwzględniać fakt, że minister transportu i minister finansów mają prawo kontrolować rachunki przedkładane przez kolej i wcale nie muszę się zgadzać z wyliczeniami.</u>
<u xml:id="u-22.4" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Nie bez przyczyny wspomniałem wcześniej o prognozie wyników finansowych, opracowanej przez PKP. W prognozie tej nie ma mowy o trzech miliardach złotych w prostym mechanizmie literalnego czytania ustawy. Umowa bowiem nie jest czytaniem ustawy, a partnerską rozmową o interesach. Po to, aby sprawy wzajemnych powinności były jasne, wprowadziliśmy tzw. instytucję corocznego protokółu do umowy.</u>
<u xml:id="u-22.5" who="#PosełAndrzejSzarawarski">Konstruując tę ustawę zakładaliśmy wieloletni cykl dochodzenia do „czystego” finansowania, czyli do pełnego funkcjonowania mechanizmu zapisanego w ustawie. Chciałbym też usłyszeć czy kolej istotnie wystawiła trzymiliardowy rachunek. Interesuje mnie także, o jak wysoką dotację wnosiła PKP na rok 1998.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Myślę, że prowadzenie tak szczegółowej dyskusji nie wyjaśni całej tej kwestii. Niebawem odbędzie się specjalne posiedzenie Komisji Transportu i Łączności i wówczas będzie można rozpatrzyć wszystkie wątpliwe kwestie. Jeżeli zajdzie taka potrzeba przyjdę na to posiedzenie. Czy jeszcze ktoś chce zabrać głos w debacie?</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PosełZdzisławDenysiuk">Chciałbym powiedzieć, że w zupełności zgadzam się z tym, co powiedział przed chwilą poseł Szarawarski. Natomiast myślę, że nie ma sensu powtarzać tych argumentów, które już zostały przedłożone.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#PosełZdzisławDenysiuk">Przychylam się też do wypowiedzi ministra Pazury, który stwierdził, że minister finansów stoi na straży finansów państwa i wykonania budżetu. Natomiast tenże minister nie powinien zmieniać zasad obowiązujących przy tworzeniu budżetu, gdyż do tego powołany jest Sejm RP. Jeżeli zaś jakaś ustawa nie jest realizowana, świadczy to źle o rządzie.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#PosełZdzisławDenysiuk">Po przekazaniu tych uwag proponuję, aby wniosek posła Szarawarskiego, o ile wyrazi na to zgodę, rozszerzyć o zobowiązanie rządu do przygotowania projektu ustawy o restrukturyzacji przedsiębiorstwa PKP.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos w dyskusji?</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PrzedstawicielFederacjiZwiązkówZawodowychPracownikówPKPJerzyKędzierski">Jesteśmy wręcz zaszokowani faktem, że tworzy się projekty ustaw bez żadnego udziału związków zawodowych, choć zgodnie z ustawą o związkach zawodowych mają one prawo do uczestniczenia w pracach nad poszczególnymi projektami ustaw. O nowelizacji ustawy dowiedzieliśmy się z prasowych notatek i pilnego studiowania rządowego biuletynu. Właśnie w ostatnim numerze biuletynu przeczytaliśmy, że będą podejmowane próby zmiany ustawy o PKP. Przy okazji z tego samego źródła dowiedzieliśmy się, że proponuje się zmniejszenie dotacji dla kolei.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#PrzedstawicielFederacjiZwiązkówZawodowychPracownikówPKPJerzyKędzierski">Posłowie Liberadzki i Szarawarski w swoich wystąpieniach powiedzieli, że PKP restrukturyzuje się na razie za własne pieniądze. Jest to konieczność, gdyż przedsiębiorstwo dostało na ten cel zgoła minimalne kwoty.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#PrzedstawicielFederacjiZwiązkówZawodowychPracownikówPKPJerzyKędzierski">W chwili obecnej nad restrukturyzacją PKP pracują dwie zachodnie firmy konsultingowe i obydwie zgodnie utrzymują, że nie ma na świecie takiej kolei, którą można by przekształcić i zmodernizować bez pomocy budżetu państwa. U nas natomiast w sytuacji, gdy PKP zmaga się z procesem przekształceniowym podaję propozycje zmniejszenia dotacji do przewozów, które kolej zobowiązana jest realizować. Mówiąc o przewozach, myślę zwłaszcza o przewozach pasażerskich.</u>
<u xml:id="u-26.3" who="#PrzedstawicielFederacjiZwiązkówZawodowychPracownikówPKPJerzyKędzierski">Przypominam, że od wielu lat przewozy pasażerskie dotowane są z zysków osiąganych z przewozów pasażerskich. Jednak działanie takie na dłuższą metę nie jest możliwe, gdyż zabrania go dyrektywa 440 Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-26.4" who="#PrzedstawicielFederacjiZwiązkówZawodowychPracownikówPKPJerzyKędzierski">Minister Szozda reprezentuje dzisiaj rząd, a więc nie może zająć innego, niż przedstawił, stanowiska. Podejrzewam jednak, że musi przeżywać poważne rozterki, gdyż nader dobrze zna problemy polskiej kolei.</u>
<u xml:id="u-26.5" who="#PrzedstawicielFederacjiZwiązkówZawodowychPracownikówPKPJerzyKędzierski">Chcę oświadczyć, że zarówno federacja, którą reprezentuję, jak i ja osobiście, jesteśmy przeciwni jakimkolwiek zmianom ustawy o PKP, trzeba bowiem pamiętać, że w kontekście obowiązujących przepisów PKP prowadzi obecnie proces restrukturyzacyjny.</u>
<u xml:id="u-26.6" who="#PrzedstawicielFederacjiZwiązkówZawodowychPracownikówPKPJerzyKędzierski">Z wymienionych względów proszę panów posłów o odrzucenie przedłożonej poprawki, jak również proszę o ponowne rozpatrzenie możliwości zwiększenia dotacji dla PKP na rok przyszły.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PosełJózefDąbrowski">Chciałbym zwrócić uwagę na jedną z najważniejszych kwestii zawartych w propozycjach rządu. Otóż nadanie nowej treści artykułowi 17 w ust. 2 pkt 3 pozbawia nas najistotniejszego elementu, jakim jest określenie zasad ustanawiania dotacji podmiotowej.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#PosełJózefDąbrowski">Uważam, iż dyskusja, którą prowadzimy, powinna zmierzać właśnie do ustanowienia zasad rekompensowania przewoźnikowi strat, które niejako wynikają z obowiązującego prawa. Pamiętajmy, że ustawa o transporcie kolejowym wprowadza możliwość funkcjonowania innych niż PKP przewoźników, również w dziedzinie ruchu pasażerskiego.</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#PosełJózefDąbrowski">Wobec tego, konieczne jest określanie zasad dla każdego z tych przewoźników, którzy „wejdą” na rynek transportu kolejowego. Ponieważ poprawki przygotowane przez rząd łamią tę zasadę, przyłączam się do wniosku posła Denysiuka, aby zobowiązać rząd do opracowania nowych zasad dotowania przewoźników. O tym, że obecny zapis jest fikcyjny nie trzeba przypominać. Dowodnie świadczy o tym wykonanie budżetu PKP za rok 1996. Ponadto wyniki kontroli NIK potwierdzają ten stan rzeczy.</u>
<u xml:id="u-27.3" who="#PosełJózefDąbrowski">Kończąc, zgłaszam wniosek o odrzucenie przedłożonej nowelizacji. Ponadto uważam, iż należy zobowiązać rząd do pilnego przedstawienia ustawy o restrukturyzacji PKP, z jednoczesnym określeniem zasad rekompensowania strat, ponoszonych z tytułu wykonywania ustawy o ulgach, z roku 1992.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Rozumiem, że poseł Dąbrowski przyłącza się do wniosku posła Szarawarskiego o odrzucenie całej ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PosełJózefDąbrowski">Taka była moja intencja.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Nie ma już innych zgłoszeń. Wobec powyższego zamykam dyskusję nad projektem ustawy o zmianie ustawy o przedsiębiorstwie państwowym Polskie Koleje Państwowe. Obecnie poddaję pod głosowanie wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości. Przypominam, że głosują członkowie obydwu Komisji.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#PosełHenrykGoryszewski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem rządowego projektu ustawy zmieniającej ustawę o przedsiębiorstwie państwowym Polskie Koleje Państwowe, przedstawionej w druku nr 61?</u>
<u xml:id="u-30.2" who="#PosełHenrykGoryszewski">Za odrzuceniem projektu głosowało 17 posłów, 9 posłów było przeciwnych, 3 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-30.3" who="#PosełHenrykGoryszewski">Komisja Finansów Publicznych oraz Komisja Transportu i Łączności na wspólnym posiedzeniu odrzuciły rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o przedsiębiorstwie państwowym Polskie Koleje Państwowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PosełHelenaGóralska">Sygnalizuję złożenie wniosku mniejszości.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PosełHenrykGoryszewski">Obecnie przechodzimy do wyboru posła-sprawozdawcy. Proponuję przewodniczącego Komisji Transportu i Łączności, posła Dąbrowskiego. Czy są inne kandydatury? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#PosełHenrykGoryszewski">Przechodzimy do głosowania. Kto jest za powierzeniem funkcji posła-sprawozdawcy posłowi Dąbrowskiemu?</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#PosełHenrykGoryszewski">Za wyborem posła Dąbrowskiego głosowało 28 posłów, żaden poseł nie był przeciwny, 2 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#PosełHenrykGoryszewski">W wyniku głosowania obydwie Komisje wybrały na sprawozdawcę posła Dąbrowskiego. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>