text_structure.xml
40.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PosełKazimierzModzelewski">Witam państwa na posiedzeniu Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą, witam zaproszonych gości.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PosełKazimierzModzelewski">Państwo znacie porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia. Jest to informacja ministra współpracy gospodarczej z zagranicą o stanie i perspektywach, a także uwarunkowaniach współpracy gospodarczej i wymiany handlowej z państwami Azji Wschodniej.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PosełKazimierzModzelewski">Witamy nowego wiceministra w Ministerstwie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, pana Jana Chaładaja. Prosiłbym, aby pan minister Chaładaj lub upoważniona przez niego osoba wprowadziła nas krótko w temat.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#WiceministerwspółpracygospodarczejzzagranicąJanChaładaj">Chciałbym serdecznie podziękować za miłe słowa, a także słowa otuchy. Swoje stanowisko pełnię dziś pierwszy dzień, dlatego, jeśli państwo pozwolą, oddam głos tym, którzy dłużej zajmują się tym tematem. Chciałem państwu przedstawić dyrektora Tadeusza Liska, który obecnie kieruje Departamentem Stosunków Wielostronnych. On też będzie odpowiadał na państwa pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Wystąpiliśmy z inicjatywą, która została zaakceptowana przez Komisję Stosunków Gospodarczych z Zagranicą, opracowania informacji na temat handlu i stosunków gospodarczych z krajami Azji Wschodniej. Na mapie naszych interesów gospodarczych Azja Wschodnia, poza Europą, a więc Unią Europejską i CEFTA, a także poza europejską częścią byłego Związku Radzieckiego, jest partnerem priorytetowym.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Region Azji Wschodniej, traktowany szeroko, a więc począwszy od Japonii i Chin, poprzez kraje Azji aż po Oceanię, jest naszym trzecim priorytetowym regionem w polityce gospodarczej. Sądzę, że nie trzeba tego uzasadniać. Wynika to z faktu, że według wszelkich prognoz ten region w roku 2000 będzie generować 40% światowego handlu.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Ocenia się też, że wydatki na inwestycje w tym regionie, przede wszystkim strukturalne, w energetyce, komunikacji, ochronie środowiska wyniosą do roku 2000 ponad 2 tys. mld dolarów. Według zgodnych ocen instytucji międzynarodowych, w tym regionie w roku 2000 będzie ok. 400 mln konsumentów o sile nabywczej równej współczesnej sile Europejczyka i Amerykanina.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Kiedy podejmowaliśmy próbę sformułowania pewnych celów naszej obecności w tym regionie, biorąc pod uwagę wiele okoliczności, uznaliśmy, że należałoby posłużyć się pozycją Unii Europejskiej. Dziś udział tego regionu w handlu Unii Europejskiej wynosi ok. 7–8%. Uznaliśmy, że może to być dla nas wskazówką, że podniesienie udziału tego regionu z 2,5% w handlu do 7%, 8% powinno być dla nas docelowe.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Sądzimy również, że nie będzie zbyt dużym ryzykiem, jeżeli przyjmiemy następujące założenia. W miarę poprawy konkurencyjności polskiej gospodarki, dynamika eksportu do tego regionu będzie szybsza niż do innych regionów. Z dwóch segmentów rynków Azji Wschodniej za szczególnie interesujący uważamy rynek inwestycji w infrastrukturze. Jedna cytowana tu kwota uzasadnia ten punkt widzenia. Ponadto interesuje nas rynek towarów konsumpcyjnych, traktowany przede wszystkim jako rynek towarów przemysłowych.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Natomiast jeśli chodzi o kierunki w tym regionie, sądzimy, że stosunkowo łatwiejsze, aczkolwiek obarczone znacznie większym ryzykiem, będą przede wszystkim rynki Chin i Wietnamu.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Do takiej prognozy skłania nas fakt, że wydatki w infrastrukturze tych dwóch krajów są zakrojone na dużą skalę i dobre rozeznanie potrzeb, a także nasza wcześniejsza tam obecność.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Następną obserwacją, którą chciałbym się z państwem podzielić, jest stwierdzenie, że rynki Azji Wschodniej są bardzo trudne. Pozwolę sobie wyrazić opinię, że są one dla polskich podmiotów gospodarczych trudniejsze niż gdzie indziej, na przykład w państwach Unii Europejskiej czy CEFTA. Przede wszystkim dlatego, że w tym handlu koszty są bardzo wysokie, a to w dużym stopniu eliminuje słabo jeszcze rozwinięte nasze małe i średnie firmy.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Proszę zwrócić uwagę, że jeśli po stronie importu jest duży udział małych i średnich przedsiębiorstw polskich, to po stronie eksportu one w ogóle nie występują.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Ponadto w tym regionie występuje jeszcze szereg ograniczeń w dostępie do rynków dla polskich towarów. Są to ograniczenia typu taryfowego, np. w Chinach i Wietnamie, a w pewnym stopniu również w takim kraju jak Tajlandia, a także pozataryfowego - Japonia, Korea Południowa czy Tajwan.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Kolejną cechą, która określa stopień trudności tego regionu, są niejako przyczyny wewnętrzne tych krajów, przede wszystkim generalnie małe możliwości kapitałowe naszych firm. Mam tu na myśli zarówno możliwość inwestycji kapitałowych polskich firm w tym regionie, ale również podjęcie wykonawstwa dużych inwestycji w infrastrukturze na warunkach: zbudować, uruchomić i przekazać, bądź też: zbudować, uruchomić i posiadać na własność. Większość naszych przedsiębiorstw nie jest jeszcze przygotowana do takiej formy eksportu kapitału. Nie jest też przygotowana do podjęcia się realizacji dużych inwestycji w tych krajach na warunkach, jakie proponują firmy na przykład z państw Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-3.11" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Podstawową barierą utrudniającą dostęp do rynków i utrudniającą handel tego regionu jest ta sama bariera co na wszystkie inne rynki. Jest to po prostu zbyt mała, niewystarczająca konkurencyjność polskiej gospodarki. W dalszym ciągu też nie sprzyja eksportowi do tych państw generalnie, słabość finansowa polskich firm. Duże inwestycje, które obecnie podejmujemy we wschodniej Azji, są finansowane ze środków zagranicznych.</u>
<u xml:id="u-3.12" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Na trzecim miejscu wymieniłbym niewielkie, wręcz znikome jeszcze zaangażowanie sektora bankowego w popieranie produkcji eksportowej. W naszym opracowaniu zaliczamy działania w sferze traktatowej. Można powiedzieć, że ta sfera w stopniu podstawowym została już zabezpieczona, bo stworzono warunki dostępu do tych rynków dla polskich towarów i usług na takich samych warunkach, jakie posiadają inne kraje.</u>
<u xml:id="u-3.13" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Wymagane będzie podpisanie jeszcze wielu innych umów, w kilku przypadkach będą to umowy finansowe: o ochronie i gwarancjach inwestycyjnych, o unikaniu podwójnego opodatkowania, bądź też umowy resortowe typu umowy o certyfikacji, umowy o współpracy służb celnych itp.</u>
<u xml:id="u-3.14" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Ważną sprawą w grupie działań traktatowych jest popieranie starań takich krajów jak Chiny, Wietnam i Tajwan dotyczących członkostwa w Światowej Organizacji Handlu (WTO). W przypadku Chin i Wietnamu wymusi to faktyczne otworzenie się tych rynków, zgodnie z regułami i regulacjami Światowej Organizacji Handlu, a w przypadku Tajwanu pozwoli wyeliminować występujące jeszcze bardzo często na rynku tego kraju ograniczenia pozataryfowe.</u>
<u xml:id="u-3.15" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Mamy na względzie również pewne działania, które można by umieścić w grupie oficjalnych działań traktatowych. Są to różne kontakty i działania podejmowane z inicjatywy administracji. Mam tu na myśli zbliżające się Forum Polska - Kraje Południowo-Wschodniej Azji, jako próba poprawienia znajomości wzajemnych potrzeb i możliwości.</u>
<u xml:id="u-3.16" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Przy okazji chciałbym powiedzieć, że ten rok, od strony kontaktów, był dla tego regionu dobry. Była wizyta premiera Cimoszewicza w trzech krajach, została zrealizowana odkładana wizyta wicepremiera Kołodki. Z drugiej strony - mieliśmy odkładaną wizytę wicepremiera Chin, wizyty kilku ministrów z Indonezji, za kilka dni przyjeżdża minister z Malezji wraz z dużą grupą biznesmenów. Tak więc z punktu widzenia kontaktów oficjalnych, zarówno handlowych, jak i innych, ten rok był dobry.</u>
<u xml:id="u-3.17" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">W sferze działań promocyjnych i informacyjnych jest dziś największa luka. Jest ona wynikiem niewystarczających środków, jakie zostały skierowane na promocję polskich firm i polskiego towaru i w ogóle polskiej obecności w tych krajach. Niewystarczająca, i jeszcze nie w pełni sprawna jest infrastruktura w dziedzinie informacji handlowej dostępnej dla polskich podmiotów, jak również oferowanej podmiotom gospodarczym w krajach tego regionu.</u>
<u xml:id="u-3.18" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Kolejna ważna propozycja - polski eksport, polska współpraca nie będzie się w tym regionie rozwijać tak jak tego życzylibyśmy sobie, jakby tego życzyły sobie polskie firmy, bez finansowego wsparcia i zaangażowania również porozumień rządowych, porozumień o kredytach bankowych, a także gwarancji i ubezpieczeń.</u>
<u xml:id="u-3.19" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Ten rok, po dłuższej przerwie, pokazał pewien postęp... Po raz pierwszy uzgodnione zostały, po trzech latach, porozumienia o udzieleniu kredytów na dostawy towarów, maszyn i urządzeń inwestycyjnych do Chin. Jest to pewien postęp, aczkolwiek zdecydowanie niewystarczający.</u>
<u xml:id="u-3.20" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Tyle wprowadzenia. Chciałbym jednocześnie państwa przeprosić za kształt tego materiału. Mieliśmy duże kłopoty, jak przekazać tak duży, a zarazem tak niejednolity materiał. Dlatego są w nim zarysowane bardzo syntetycznie podstawowe informacje dotyczące stanu, perspektyw i uwarunkowań w odniesieniu do państw Azji Wschodniej. Jest to główna część informacji, której resztę zdecydowaliśmy się umieścić w załącznikach.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełKazimierzModzelewski">Dziękuję bardzo. Proszę o pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełAndrzejKobielusz">Pan dyr. Lisek był uprzejmy stwierdzić wymieniając bariery w tym handlu, m.in. małą konkurencyjność polskiej gospodarki. Dla mnie jest to trochę niejasne. Co pan miał na myśli w tym przypadku? Bardzo proszę o skomentowanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełBogdanBujak">Dość optymistycznie mówił pan dyr. Lisek o regionie Azji Wschodniej, wydaje mi się jednak, że już same cyfry mówią co innego.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PosełBogdanBujak">Otóż eksport do tych krajów, który wynosi 2,4% całego naszego eksportu, jest trzykrotnie mniejszy niż import, który wynosi 6,9%. Wiemy, że kraje Unii Europejskiej i inne, o wiele bogatsze od nas będą koncentrowały się na tych rynkach. Czy my jesteśmy przygotowani na taką sytuację?</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#PosełBogdanBujak">Czy mamy jakąś strategię rozwoju tych stosunków?</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#PosełBogdanBujak">Chodzi mi o konkretne zamierzenia.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#PosełBogdanBujak">W materiałach wspomniano przede wszystkim o uwarunkowaniach. Dużo mówi się też o promocji naszego kraju, naszych towarów i naszej współpracy. Czy Departament Promocji Ministerstwa Współpracy Gospodarczej z Zagranicą przygotował jakiś materiał na ten temat?</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#PosełBogdanBujak">W materiale przedstawione są same koszty, a nie widzimy tu efektów tej działalności. Jak się przedstawiają koszty w stosunku do promocji?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełKazimierzModzelewski">Premier Cimoszewicz, będąc w Chinach uzgodnił, że Polska przeznaczy na kredyt dla polskich eksporterów 400 mln dolarów na eksport do Chin. Na ile to pomoże w rozwoju współpracy z tak ogromnym rynkiem?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">W naszym eksporcie do krajów Azji Wschodniej dominują surowce i półprodukty. Jeśli porównamy tę strukturę ze strukturą eksportu do Europy, to okaże się, że na trudne rynki Unii Europejskiej umiemy eksportować także produkty wysoko przetworzone. Przy wysokim udziale firm prywatnych, eksport do państw Azji Wschodniej jest utrudniony także ze względu na jego wysokie koszty. Wchodzą w to nie tylko wysokie koszty wytworzenia towaru, ale także koszty transportu, biorąc pod uwagę odległość.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Nie chciałbym się tu wypowiadać na temat, który jest obecnie szeroko dyskutowany, a więc na ile ma wpływ na to kurs walutowy itd. Generalnie można powiedzieć, że nasze towary, w stosunku do jakości i poziomu, jaki reprezentują, są za drogie. Jest to rynek dla poloneza, ale już nie dla „Fiata”.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Jeśli proponujemy np. artykuły gospodarstwa domowego, to natrafiamy na tym rynku na towary równie dobre jakościowo i tańsze, konkurencyjne cenowo. Tak więc chodzi przede wszystkim o możliwości konkurowania ze strony naszych towarów. Sądzę też, że wskaźnik konkurencyjności jest najlepszym wskaźnikiem naszego otwarcia na świat.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Zdolność konkurowania to otwarcie na świat, ale z drugiej strony ta konkurencyjność odnosi się do konkretnego towaru. I to jest bardzo ważne. Bo wkraczamy na rynki, które są już zorganizowane i opanowane. Musimy na tych rynkach szukać takich miejsc, gdzie możemy się jeszcze zmieścić z naszymi towarami. Polskie przedsiębiorstwa wchodzą na te rynki i szukają nisz.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Trzeba też zwrócić uwagę, że najbardziej dynamicznie rozwijającą się częścią obrotów handlowych tego regionu jest handel wewnątrz tych państw. Zaczynają tam też występować zjawiska podobne do tych, jakie występują w Unii Europejskiej. Handel międzyregionalny stanowi 40–50% wymiany towarowej tych państw.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Tak więc z jednej strony trzeba mówić o konkurencyjności całej gospodarki mającej swój wyraz w poziomie produkcji, technologii oraz jakości, a z drugiej strony o możliwościach produkcyjnych poszczególnych przedsiębiorstw. Proszę zwrócić uwagę jak duży jest wpływ wysokiego udziału średnich i małych przedsiębiorstw w dynamice przyrostu eksportu do krajów byłego Związku Radzieckiego, jak również do Niemiec.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Natomiast w tamtym regionie nie ma prawie wcale małych i średnich firm, ponieważ są one za słabe finansowo, aby podejmować eksport do tego regionu. A w ogóle problem konkurencyjności jest tak rozległy i skomplikowany, że z pewnością nie da się tego powiedzieć w trzech słowach.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Dlaczego jest taki mały udział polskich przedsiębiorstw w handlu w tym regionie. Otóż jest to wyraz zainteresowania samych przedsiębiorstw, a nie efekt trudności, na jakie napotykają. Po prostu nasz biznes jeszcze nie docenił rynku Azji Wschodniej. Szukają rynku zbytu na swoje towary w najbliższym otoczeniu.</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Chciałbym też zwrócić uwagę państwa na fakt, że przedstawione dane statystyczne tak naprawdę nie odzwierciedlają prawdziwego ruchu towarów, ponieważ występuje jeszcze dość duża część obrotu pośredniego. Zarówno po stronie eksportu, jak i importu.</u>
<u xml:id="u-8.9" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Jest to efekt zbyt wysokich kosztów kredytów eksportowych. Polskie towary trafiają do tego regionu za pośrednictwem firm niemieckich, holenderskich, szwajcarskich, które refinansują eksport prawie 90% polskich towarów do tego regionu.</u>
<u xml:id="u-8.10" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">W ten sposób trafia na ten rynek duża część polskiej stali i wyrobów stalowych. Dla huty jest opłacalne zaakceptować nawet niższą cenę, jeśli tylko dostanie zaliczkę przed wysyłką 20–30%, bo cały kontrakt wtedy zostanie zamknięty w krótszym czasie i de facto będzie bardziej korzystny. A więc tak długo, jak długo będzie wysoka inflacja, tak długo będzie występowało zjawisko handlu pośredniego.</u>
<u xml:id="u-8.11" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Podobnie jest w imporcie. Tu również ogromna ilość towaru trafia na polski rynek za pośrednictwem dystrybutorów zachodnioeuropejskich, którzy finansują te zakupy udzielając wysokich kredytów. Polski importer nie wykłada wtedy żadnych środków.</u>
<u xml:id="u-8.12" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Ze względu na dużą różnorodność tych państw, trudno o jednolitość wniosków odnoszących się do całego regionu. Na przykład Chiny: do 1990 r. o wzajemnej wymianie handlowej decydowały państwa i osiągała ona wtedy wartość 1 mld USD. Dziś, nawet gdybyśmy chcieli do tego powrócić, jest to niemożliwe. W momencie przejścia na rozliczenia w dolarach, obroty gwałtownie spadły.</u>
<u xml:id="u-8.13" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Nie można też już zastosować porozumień handlowych na poziomie administracji, ponieważ oznaczałoby to finansowanie zarówno eksportu, jak i importu, a planowanie obrotów w przypadku samodzielnych podmiotów gospodarczych okazałoby się po prostu nieracjonalne.</u>
<u xml:id="u-8.14" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Rządy podpisałyby porozumienia, a eksporter powiedziałby, że nie może ich wykonać, bo mu się np. nie opłaci. Ma za duże obciążenia, rosną koszty produkcji itd.</u>
<u xml:id="u-8.15" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Dla małych i średnich natomiast eksport jest za drogi. Nie ma więc mowy dziś o jakimkolwiek udziale państwa i chyba nie jest to wskazane, bo byłaby to bardzo krótkowzroczna polityka. Natomiast nie wykluczamy możliwości bardziej opłacalnych rozliczeń, oczywiście przy większym zaangażowaniu banków.</u>
<u xml:id="u-8.16" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Na razie nie ma instytucji współfinansujących eksport i import. Jest za to handel walizkowy. Jest ogromna liczba małych i średnich przedsiębiorstw, które zawierają tysiące kontraktów i których obroty nie podlegają takim wahaniom koniunkturalnym.</u>
<u xml:id="u-8.17" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Zajmują się one importem. Po stronie eksportu nie występują takie firmy, bo eksport jest za drogi, co chciałbym jeszcze raz podkreślić. Nie ma też dobrze pracujących instytucji wspomagających i zrzeszeń, które pomagałyby eksporterom. Sądzę, że jest to bariera, którą będzie można z czasem usunąć.</u>
<u xml:id="u-8.18" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Jeśli rozpoczniemy od poprawy konkurencyjności całej gospodarki i wypracowania silniejszej pozycji poszczególnych firm, ich silniejszej pozycji finansowej, przy wsparciu banków i budżetu w tym zakresie w jakim jest wspomagany handel w innych państwach, to można oczekiwać poprawy. Wtedy też prognoza, że do tego regionu można więcej eksportować, będzie jeszcze bardziej realna. Dziś nasze firmy trafiają na barierę braku środków. Nie będę wymieniał nazwy firmy, która musiała zrezygnować z kontraktu, ponieważ nie mogła zdobyć w szybkim czasie gwarancji naszego banku na pobraną zaliczkę w wysokości 20 mln USD.</u>
<u xml:id="u-8.19" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Nie mówię już o tym, o czym wspominał pan przewodniczący, a co pan premier Pawlak trzy lata temu usiłował załatwić. Złożył deklarację udzielenia kredytu na eksport polskich towarów do Chin w wysokości 400 mln USD, nasz eksport inwestycyjny. Jak państwo wiedzą, ta sprawa dopiero niedawno znalazła swój finał, gdy Bank Handlowy zgodził się udzielić kredytu w wysokości 100 mln USD, a nie 400 mln USD, w czasie wizyty wicepremiera Chin Li Lanquinga w Polsce.</u>
<u xml:id="u-8.20" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Kredyt ten będzie można zwiększać w miarę jego wykorzystania, przy założeniu, że 100 mln USD będzie wykorzystane w okresie 3–4 lat, co umożliwi eksport do Chin, przede wszystkim maszyn i urządzeń dla energetyki do wartości 0,5 mld USD.</u>
<u xml:id="u-8.21" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Kolejne pytanie dotyczyło działań promocyjnych. Już drugi rok resort realizuje programową działalność promocyjną. Przyjęte zostały reguły finansowego wsparcia uczestnictwa przedsiębiorstw w różnego rodzaju targach i innych imprezach promocyjnych.</u>
<u xml:id="u-8.22" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Uważamy, jednak, że musi być także finansowe zaangażowanie podmiotów. Nie chcemy finansować działań zewnętrznych i działań skierowanych bezpośrednio na zagranicę bez udziału naszych podmiotów gospodarczych.</u>
<u xml:id="u-8.23" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Pokrywamy przede wszystkim wydatki rzeczowe, takie jak na przykład pokrycie kosztów części powierzchni wystawowej, tłumacza, przygotowanie materiałów promocyjnych i inne tego typu wydatki.</u>
<u xml:id="u-8.24" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Punktem wyjścia wszystkich projektów są propozycje zgłaszane przez biura radców handlowych w danym kraju. To radcowie występują oficjalnie, zachęcają do wzięcia udziału podmioty gospodarcze: przedsiębiorstwa, organizacje i stowarzyszenia, takie jak izby gospodarcze. Muszę powiedzieć, że idzie to bardzo trudno. Już drugi rok staramy się zachęcić przedsiębiorstwa do udziału w wystawie w Seulu. Mimo pokrywania kosztów po-wierzchni wystawowej jest to dla przedsiębiorstw bardzo kosztowne. Po roku takich działań spróbujemy zrobić próbę, na ile okazały się one skuteczne, a na ile są jeszcze po prostu niewystarczające.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełKazimierzModzelewski">Chciałem państwa przeprosić, dostałem materiał z Ministerstwa Finansów, ale dopiero dziś, dosłownie przed chwilą.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PosełKazimierzModzelewski">Bardzo prosimy panią dyr. Witkowską, aby takie materiały były nam dostarczane wcześniej.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansówDanutaWitkowska">Chciałam powiedzieć, że nie dostaliśmy materiałów ani z MWGzZ, ani z Komisji, musieliśmy o to poprosić sami.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełKazimierzModzelewski">Bardzo panią przepraszam, ale według informacji naszego sekretariatu, Ministerstwo Finansów otrzymało ten materiał w ubiegłym tygodniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansówDanutaWitkowska">Tak, ale dopiero w ubiegłym tygodniu i na naszą interwencję. Nie mieliśmy już czasu na przygotowanie uwag do tego materiału, ponieważ musi się do tego ustosunkować kilka departamentów.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełKazimierzModzelewski">Prosimy bardzo, aby Ministerstwo Finansów również się ustosunkowywało do materiałów, zwłaszcza co do tematu, który jest przedmiotem dyskusji. Mam materiał Ministerstwa Finansów.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PosełKazimierzModzelewski">Jest tu także sporo truizmów. Ministerstwo Finansów pisze na przykład, że „...zauważyć przy tym należy, że towary eksportowane mają stawkę zerową...”. Jest to truizm, ponieważ wszędzie towary eksportowane mają stawkę zerową. Nie piszcie tego, bo to was ośmiesza. Nie spotkałem się jeszcze w żadnym kraju, aby towar eksportowany miał jeszcze jakiś VAT do tego. VAT płaci się tylko w kraju.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PosełKazimierzModzelewski">Natomiast prosiłbym bardzo Ministerstwo Finansów, aby przedstawiało nam rachunek ciągniony. Czy nam się opłaci na przykład obniżyć VAT, czy nie?</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#PosełKazimierzModzelewski">Jak państwo z pewnością zauważyli, w ostatnich miesiącach obniżono oprocentowanie w krajach europejskich. Im to się opłaci. A my podnosimy złotówkę, bo nie chcemy eksportować.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#PosełKazimierzModzelewski">Oni obniżają wartość swoich pieniędzy, bo chcą eksportować, a my na odwrót. Utrzymujemy jej wysoką wartość jakbyśmy nie chcieli wcale rozwijać eksportu.</u>
<u xml:id="u-13.5" who="#PosełKazimierzModzelewski">Nawet Japonia z 80 jenów doszła do 110 jenów w stosunku do dolara. Uważam, że trzeba zrobić rachunek, który pokazałby, co by było, gdyby nasz eksport wzrósł, nawet kosztem obniżenia wartości złotówki?</u>
<u xml:id="u-13.6" who="#PosełKazimierzModzelewski">Pani ma oczywiście rację, że może wtedy nastąpić inflacja, ale jednocześnie zwiększenie eksportu polskiego na rynki Wschodu i zachodnioeuropejskie, a także do byłego Związku Radzieckiego, spowodowałoby wzrost obrotów. A jeżeli spowoduje to wzrost obrotów, to także spowoduje wzrost dochodów. I w związku z tym zwiększą się dochody budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-13.7" who="#PosełKazimierzModzelewski">Ale takiego rachunku jeszcze nikt nie zrobił, dlatego bardzo bym prosił o taki rachunek. Jasny, przejrzysty. Widziałem taką dokumentację robioną przez Niemców. Otrzymałem z okazji spotkania i muszę powiedzieć, że tam rachunki tego rodzaju są robione bardzo dokładnie, wręcz wspaniale, gdzie wszystko jest dokładnie wyliczone. Z dokładnością do jednej marki.</u>
<u xml:id="u-13.8" who="#PosełKazimierzModzelewski">Ministerstwo Finansów nie robi takich rachunków, natomiast twierdzi, że mamy wspaniałe warunki eksportowe. Ja z kolei twierdzę, że ich nie mamy. Na przykład Węgrzy mają lepsze, bo mają m.in. niższy podatek dochodowy przy eksporcie, o całe 8%.</u>
<u xml:id="u-13.9" who="#PosełKazimierzModzelewski">To, że mamy 200 mld zł na promocję polskiego eksportu, również niczego nie oznacza, bo jest to śmieszna suma w stosunku do całego eksportu, którego wartość wynosi ponad 20 mld USD.</u>
<u xml:id="u-13.10" who="#PosełKazimierzModzelewski">Brakuje również akredytywy. Na całym świecie jest to rzecz podstawowa, a u nas mają ją tylko niektórzy. Na Zachodzie akredytywa sięga 90 dni. I nie biorą od tego żadnego procentu. Nie zrobiłbym Sheratonu, gdybym brał pieniądze z Polski, bo musiałbym od razu na wstępie zapłacić za udzielenie kredytu 30%.</u>
<u xml:id="u-13.11" who="#PosełKazimierzModzelewski">Uznając częściowo racje ministra Kalickiego, nie mogę się zgodzić z wieloma z nich. Dlatego prosimy o rzetelny rachunek ciągniony. Co nam się opłaca, a co nie.</u>
<u xml:id="u-13.12" who="#PosełKazimierzModzelewski">Bardzo proszę też Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, aby wszystkie materiały, które mają być przedmiotem dyskusji otrzymywały również wszystkie zainteresowane resorty łącznie z Najwyższą Izbą Kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansówDanutaWitkowska">Chciałam poinformować, że dziś Rada Ministrów obraduje nad stanowiskiem rządu w zakresie polityki kursu walutowego. Na posiedzeniu Rady Ministrów staje projekt takiego stanowiska i być może na następnym posiedzeniu Komisji, o godz. 13.00, będę już go przedstawić mogła państwu.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansówDanutaWitkowska">Nie mogę tu oczywiście przekazać stanowiska, bo obrady dopiero trwają, Rada Ministrów ma wielu ministrów i nie wiadomo, czyje racje przeważą. Mogę jedynie przypuszczać, że stanowisko będzie takie samo, jakie pan minister Kalicki referował państwu parę dni temu w Sejmie na Komisji, a następnie wiceprezes NBP w Sejmie.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansówDanutaWitkowska">Wiceprezes Koziński mówił w Sejmie, że uzgodnił z Ministerstwem Finansów, że kurs nie będzie podlegał zdecydowanym wahaniom, natomiast będzie uzależniony od gry rynkowej w ramach dotychczas obowiązującego pasma wahań kursu. Nie można bowiem patrzeć tylko na samą sprawę efektywności eksportu, ale całej gospodarki i spadku inflacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełKazimierzModzelewski">Ale jak pani wie, Sejm nie przyjął informacji NBP. Sejm podzielił naszą opinię, że ta droga prowadzi do nikąd. Jeżeli w tym roku różnicę między eksportem a importem przewidujemy w granicach 8 mld USD, a te nożyce rozwierają się coraz bardziej, to będziemy musieli wziąć pod uwagę także problem bezrobocia, a zatem problem stworzenia nowych miejsc pracy.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PosełKazimierzModzelewski">Jeśli importujemy, to napędzamy koniunkturę tym krajom, które nasze towary sprzedają. A jak mniej eksportujemy, to oczywiście hamujemy naszą koniunkturę. Nie wiem, czy rząd podzieli obawy Sejmu, ale uważam, że powinien się nad tym dobrze zastanowić, zanim podejmie decyzję. Jest to jednak sprawa rządu. Mam nadzieję, że zapoznamy się jeszcze dziś z jego stanowiskiem w sprawie rezolucji Sejmu na ten temat.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PosełKazimierzModzelewski">Czy są jeszcze inne pytania?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawZagranicznychJerzyPomianowski">Chciałbym na moment powrócić do głównego tematu. Nas niepokoi wspomniany zresztą przez dyr. Liska problem handlu pośredniego. Dotyczy to nie tylko Azji, ale w ogóle obszarów pozaeuropejskich.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawZagranicznychJerzyPomianowski">Według naszych obliczeń, a rozumiem, że takie same prowadzone są w Ministerstwie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, ponad połowa naszego obrotu towarów i usług z tym obszarem to eksport i import pośredni. Uwzględniając normalność tego zjawiska na forum międzynarodowym, uważamy, że ten udział jest zbyt wysoki. Rozumiemy oczy-wiście, dlaczego tak się dzieje, o czym mówił pan dyr. Lisek pokazując na słabość polskich eksporterów, ale również i importerów, w tym uwarunkowania krótkoterminowe i ekonomiczne. Bardziej opłaca się wziąć towar w kredycie, nawet jeśli ten kredyt pochodzi z trzeciego źródła.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawZagranicznychJerzyPomianowski">Pozostaje pytanie: czy jesteśmy w stanie wypracować strategię bezpośredniego dostępu do rynków Azji Wschodniej w perspektywie 10 lat, aby uniezależnić polski eksport i w ogóle obrót towarowy z tym obszarem, od pośredników?</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawZagranicznychJerzyPomianowski">Druga uwaga dotyczy jednego z wniosków zawartych w tym materiale. Chodzi o podjęcie na nowo kwestii przystąpienia do Azjatyckiego Banku Rozwoju.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawZagranicznychJerzyPomianowski">Otóż Azjatycki Bank Rozwoju jako instytucja finansująca wiele infrastrukturalnych inwestycji na obszarze Azji, może być potencjalnie dla nas dostępny. Jednak po dwóch latach działań i rozmaitych dyskusji międzyresortowych, m.in. inspirowanych przez nasz resort na obecnym etapie, jak zrozumieliśmy, stanowisko Ministerstwa Finansów jest negatywne w tej kwestii.</u>
<u xml:id="u-16.5" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawZagranicznychJerzyPomianowski">Chciałbym zapytać, czy resort współpracy gospodarczej z zagranicą podtrzymuje swoje dotychczasowe stanowisko wyrażone we wniosku, aby jednak próbować zmienić optykę widzenia naszego ewentualnego członkostwa w Azjatyckim Banku Rozwoju?</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Sądzę, że jest już strategia, która doprowadzi do wyeliminowania handlu pośredniego. Tą strategią jest walka z inflacją, a w efekcie obniżenie ceny kredytu eksportowego. Nic więcej nie potrzeba, dlatego że podmioty gospodarcze będą zachowywać się tak, żeby opłacało im się jak najlepiej.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Skoro dzisiaj cały rachunek ekonomiczny zamyka się dla nich korzystniej, gdy korzystają z pośredników, to będą z nich korzystać. I jest to normalne zachowanie. Nie widzę tu żadnych instrumentów ani mechanizmów do zastosowania, bo nie pomogą żadne formy zakazu ani nakazu. Z ich punktu widzenia bowiem te decyzje gospodarcze są słuszne.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Natomiast gdy będzie niższa inflacja, niższe koszty kredytu eksportowego, handel pośredni zniknie. Ponadto we współczesnych stosunkach międzynarodowych mieliśmy kiedyś w Polsce statystykę, która pokazywała kraj sprzedaży i kraj zakupu. Teraz takiej statystyki nie ma. Nasza statystyka jest opracowana na podstawie danych i pokazuje kraj pochodzenia i kraj przeznaczenia.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Skoro podmioty, gospodarcze zachowują się racjonalnie, jest ważne tylko, jaka jest nasza obecność na rynku międzynarodowym. Ta wiedza przydaje się naszym organom administracji państwowej.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Ważne też jest, co jeszcze można zrobić, aby ta obecność była jeszcze większa, a jak towary trafiły na ten rynek, nie jest ważne. Wiadomo, że trafiły w sposób najbardziej korzystny dla eksportera.</u>
<u xml:id="u-17.5" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Tak więc nie ma tu innych instrumentów poza walką z inflacją i obniżeniem ceny kredytów: obrotowego i eksportowego, łącznie z pewnymi zachętami, które mieszczą się w regułach przyjętych w handlu międzynarodowym, a więc w WTO. Innych możliwości nie ma.</u>
<u xml:id="u-17.6" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Oczywiście, popieramy w dalszym ciągu ideę przystąpienia do Azjatyckiego Banku Rozwoju. Popieramy dlatego, że uważamy, iż zadaniem administracji jest tworzyć coraz lepsze warunki dla działalności eksportowej polskich podmiotów gospodarczych.</u>
<u xml:id="u-17.7" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Natomiast nie możemy gwarantować, że w wyniku wydania przez budżet państwa, bądź system bankowy, 80 mln USD, a tyle wynoszą opłaty na różne fundusze i składki do banku, a także w postaci zamrożenia w formie stand-by kredytu, kosztowałoby nas przystąpienie do Azjatyckiego Banku Rozwoju.</u>
<u xml:id="u-17.8" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Tyle przynajmniej kosztowało to wtedy, gdy MWGzZ podniósł ten temat, czyli rok temu, robiąc szczegółowe opracowanie i opierając to opracowanie na badaniach i informacjach uzyskanych z 70 polskich przedsiębiorstw.</u>
<u xml:id="u-17.9" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Nie ma więc gwarancji, że te 80 mln USD w formie składek oraz kredytu stand-by wygospodarowanych na członkostwo w Azjatyckim Banku Rozwoju moglibyśmy na przykład w formie kontraktów eksportowych odzyskać. Nikt nie jest w stanie przygotować informacji, w jakim czasie mogłoby to nastąpić.</u>
<u xml:id="u-17.10" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">W przypadku krajów słabszych, takich jak Wietnam, Kambodża, Chiny, Laos, Birma, Filipiny oraz Indonezja trudno to obliczyć.</u>
<u xml:id="u-17.11" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Natomiast jest prawdą, że to stworzyłoby możliwości dla polskich podmiotów gospodarczych partycypowania w wielu kontraktach, przede wszystkim związanych z infrastrukturą.</u>
<u xml:id="u-17.12" who="#PrzedstawicielMinisterstwaWspółpracyGospodarczejzZagranicąTadeuszLisek">Czy podmioty gospodarcze skorzystałyby z tej możliwości w sposób odpowiedzialny, tego chyba nikt dzisiaj nie wie.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PosełKazimierzModzelewski">Dziękuję bardzo. Jest jedna oczywista prawda. Otóż mam przed sobą analizę opłacalności polskiego eksportu i rentowności przedsiębiorstw, z której wynika, że one gwałtownie spadają. I tu już nic więcej nie można powiedzieć.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#PosełKazimierzModzelewski">Pokazuje też, że to co, mówimy o wspaniałych warunkach eksporterów, to wszystko nieprawda. Rentowność eksportu spada. Są to przecież wyliczenia Ministerstwa Finansów, które wyraźnie mówią, że opłacalność eksportu spada. I musimy coś zrobić, żeby ten eksport ruszyć. Dlatego prosimy o analizę kosztów ciągnionych. Dopiero wtedy będzie można zobaczyć, co należy zrobić, aby poprawić warunki polskiego eksportu.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#PosełKazimierzModzelewski">Pozwólcie państwo, że na tym skończymy, dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#PosełKazimierzModzelewski">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>