text_structure.xml 167 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PosełJanKomornicki">Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa musi dzisiaj zająć stanowiska do projektów kilku ważnych dokumentów: - projektu budżetu w części 28, czyli budżetu ministra; - części budżetu wojewodów w kwestiach dotyczących ochrony środowiska. Część 28 obejmuje także wiele działów, które wchodzą w skład działań Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Odniesiemy się również do załącznika nr 3 i 4, czyli części związanej z funduszami pozabudżetowymi. Proponuję, abyśmy wysłuchali najpierw ogólnego wprowadzenia przedstawiciela Ministerstwa Finansów, a później poprosimy o wypowiedź ministra Stanisława Żelichowskiego do części 28. Następnie przejdziemy do pytań i w dalszej części spróbujemy zająć stanowisko na temat budżetu ministra ochrony środowiska i budżetu wojewodów. W kolejności rozpatrzymy plan finansowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PosełJanKomornicki">Przechodzimy do realizacji porządku obrad. Proszę przedstawiciela Ministerstwa Finansów o przybliżenie nam sposobu konstruowania budżetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansówEwaPaderewska">Pracę nad opracowaniem ustawy budżetowej rozpoczęliśmy wczesną wiosną tego roku. Wówczas prosiliśmy wszystkie resorty i wszystkich wojewodów o przedstawienie nam wykazu zadań, które są realizowane w tym roku, które będą kontynuowane w następnym oraz te, których terminy realizacji kończą się w bieżącym roku, a także nowych zadań. Na podstawie tych informacji oraz opracowanej w Ministerstwie Finansów prognozy cenowej, a w ślad za tym prognozy dochodów, wysokości deficytu możliwego do sfinansowania, kosztów obsługi długu krajowego i zagranicznego, określona została ogólna pula wydatków budżetowych możliwych do przeznaczenia na wszystkie wydatki budżetu państwa. Kwota ta została podzielona pomiędzy poszczególnych dysponentów części budżetowych, czyli wszystkich ministrów i wszystkich wojewodów i decyzją Rady Ministrów z lipca tego roku przekazana w jednej kwocie. Kwota ta obejmowała wszystkie wydatki konieczne do poniesienia przez dysponenta. Poszczególni dysponenci, w tym również i wojewodowie dzielili te wydatki pomiędzy wydatki bieżące i inwestycyjne, pomiędzy poszczególne działy i rozdziały klasyfikacji budżetowej według samodzielnie ustalonej hierarchii potrzeb. Występowały znaczne rozbieżności pomiędzy kalkulacjami Ministerstwa Finansów w tym zakresie a kalkulacjami poszczególnych dysponentów. Postawiono jeden warunek, tzn. ogólna pula wydatków musiała się mieścić w limicie zatwierdzonym przez Radę Ministrów. Limit ten na następnych etapach prac budżetowych był korygowany, zwiększany w związku z inną prognozą cen w sierpniu i wrześniu tego roku.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansówEwaPaderewska">Jeżeli chodzi o budżety wojewodów, limity wydatków ustalone zostały w większości działów analogicznie jak w innych ministerstwach. Traktowani byli tak, jak każde ministerstwo. Wyjątek stanowi tu pięć działów, w których po raz pierwszy w tym roku zostały zastosowane zobiektywizowane kryteria, tzn. w opiece społecznej, zdrowiu, administracji państwowej, w gospodarce komunalnej i w transporcie. W tych działach 30% wydatków zostało podzielonych według algorytmów ustalonych wspólnie przez Urząd Rady Ministrów, Ministerstwo Finansów i Konwent Wojewodów. Nie wprowadzano od razu w pełnej wysokości tych algorytmów, tzn. nie podzielono całych wydatków w działach według algorytmów, dlatego że mogłyby one spowodować duże zróżnicowanie w stosunku do kwot, które dotąd były ponoszone w tych województwach na zadania. Proces został więc rozłożony na trzy lata.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansówEwaPaderewska">Jeżeli chodzi o dział leśnictwo, był on przez Ministerstwo Finansów kalkulowany według zasad ogólnych, natomiast wojewodowie ustalając poziom wydatków na leśnictwo ocenili, że powinny one wynosić 233,5 mld zł. Jest to więcej o 17% niż w roku bieżącym. W wydatkach tych nie ma kwot przewidzianych na podwyżki wynagrodzeń pracowników zarządów parków krajobrazowych, które są ujęte w rezerwie centralnej. Po uruchomieniu tych środków dynamika wydatków będzie wyższa.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansówEwaPaderewska">W dziale leśnictwo z budżetów wojewodów finansowane są zadania wynikające z ustawy o ochronie przyrody, takie jak działalność parków i zespołów parków krajobrazowych, które istnieją w 37 województwach. Zarządy parków krajobrazowych zatrudniają 551 pracowników, tak że wydatki dotyczą wydatków płacowych i wydatków rzeczowych zarządów parków.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansówEwaPaderewska">Na działalność wojewódzkiej komisji ochrony przyrody składa się: ochrona gatunkowa roślin i zwierząt, w tym tworzenie nowych form ochrony przyrody, inwentaryzacja przyrodnicza, utrzymanie rezerwatów przyrody oraz konserwacja pomników przyrody, rekompensaty wyrządzone przez żubry, niedźwiedzie, bobry i inne dziko żyjące zwierzęta. Ponadto wykonują zadania wynikające z ustawy o lasach, tzn. nadzór nad lasami nie stanowiącymi własności Skarbu Państwa i wchodzącymi w skład zasobów własności rolnej Skarbu Państwa, koszty zalesienia gruntów przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego do zalesień na terenach nie stanowiących własności Skarbu Państwa, wykonywanie planów urządzania lasów i urządzanie lasów zgodnie z planami zagospodarowania. Ponadto w województwie katowickim finansowana jest działalność Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska - jednostki budżetowej, której zadaniem jest rozpoznawanie i dokumentowanie wartości przyrody Górnego Śląska, diagnozowanie stanu środowiska i prognozowanie jego przemian oraz rozpowszechnianie wiedzy o dziedzictwie przyrody.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansówEwaPaderewska">W projekcie ustawy zaplanowano wydatki w kwocie 233,5 mld zł, z tego na wydatki bieżące 227,8 mld zł, a na wydatki inwestycyjne 5,6 mld zł. Na działalność zarządów i zespołów parków krajobrazowych, w tym dwóch nowych jednostek - zespołu parków krajobrazowych w województwie krośnieńskim oraz zarządu Sulejowskiego Parku Krajobrazowego w województwie piotrkowskim przeznaczono kwotę 81,6 mld zł. Jest to więcej o 28% niż w roku bieżącym. Oznacza to realny wzrost nakładów na te zadania. Z tego wydatki płacowe stanowiły 43,6 mld zł i obejmują wyłącznie wynagrodzenia pracowników według średnich płac z grudnia tego roku. Kwoty na podwyżki będą uruchamianie w trybie wykonania budżetu państwa. Podwyżki te zgodnie z założeniami ustawy budżetowej zostaną wprowadzone od 1 stycznia i od 1 lipca.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansówEwaPaderewska">Wydatki inwestycyjne w zarządach parków krajobrazowych wynoszą 5,1 mld zł i będą przeznaczone przede wszystkim na zakupu sprzętu oraz wykup gruntów pod strefy ochronne wokół parków krajobrazowych. Wydatki pozapłacowe, tzw. rzeczowe stanowią 32,9 mld zł, to jest więcej o 32,5% niż w roku bieżącym. Na pozostałą działalność wynikającą z realizacji zadań wynikających z ustaw o ochronie przyrody i o lasach przeznaczono niemal 150 mld zł, w tym dotacje do zalesień stanowią np. 11 mld zł, świadczenia na rzecz osób fizycznych, w tym również odszkodowania - 1 mld zł, inwestycje 0,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansówEwaPaderewska">Jest to w największym skrócie projekt budżetu działu leśnictwo w zbiorczym budżecie wojewodów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MinisterochronySrodowiskazasobównaturalnychileśnictwaStanisławŻelichowski">Nie będę omawiał szczegółowo materiału, który dostarczyliśmy posłom Komisji.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MinisterochronySrodowiskazasobównaturalnychileśnictwaStanisławŻelichowski">Na pewno budżet resortu ochrony środowiska nie jest na miarę naszych aktualnych potrzeb, ale na miarę możliwości budżetu państwa. W globalnych wydatkach jest to 5.092.960 mld zł. Jest to wzrost o 23% w stosunku do budżetu 1994 r. i w stosunku do wykonania obecnego roku, które jest zbliżone do 100% budżetu. Jeżeli przyjmiemy planowaną na przyszły rok inflację na poziomie 17% - to jest to ok. 6% więcej niż wskaźnik inflacji. Oczywiście nie we wszystkich naszych działach ta sytuacja jest na takim samym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MinisterochronySrodowiskazasobównaturalnychileśnictwaStanisławŻelichowski">W projekcie budżetu pierwszy zapisany jest dział leśnictwo. Dosyć istotna pozycją jest tu kredyt Banku Światowego, Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Jakie jest na dzisiaj wykonanie tego kredytu i co daje nam podstawę do znacznie większego planowania w roku przyszłym? Na rok przyszły jest 794 mld zł, w tym roku mieliśmy w planie 458.640 mln zł, a do dnia 15 listopada wykonanie jest 424.500 mln zł. A więc do końca roku kredyt zaciągnięty zarówno w Europejskim Banku Inwestycyjnym, jak i w Banku Światowym zostanie wykonany. Z Europejskiego Banku Inwestycyjnego w planie było na zalesienia - 6,9 mln ECU, a wykonanie wynosi - 7 mln ECU. Natomiast w przebudowie drzewostanów mieliśmy plan - 12,7 mln ECU, wykonano 11,64 mln zł, zostało 1,06 mln USD. W najbliższym czasie zostanie to rozliczone.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MinisterochronySrodowiskazasobównaturalnychileśnictwaStanisławŻelichowski">Trudną pozycją są inwestycje centralne dotyczące gospodarki wodnej. Uważaliśmy, ze gdybyśmy mieli jeszcze ok. 3 bln zł dodatkowo można było zorganizować wykonawstwo zadań, ale i tak mimo środków, które zostały przydzielone nastąpiło oddanie kilku inwestycji (Klimkówka, Sromowce Wyżne, Jaz Zawada w województwie opolskim). W związku z tym mogliśmy skoncentrować środki głównie na wykończenie Czorsztyna. Przypomnę, że planowany termin oddania do użytku tej inwestycji jest w 1997 r. Jeżeli w 1996 i 1997 r. będziemy mieli proporcjonalnie takie środki, jakie zaplanowano na 1995 r., to nie ma żadnych obaw, że inwestycja nie zostanie oddana w terminie. Gorsza sprawa jest ze Świnną Porębą. Próbujemy uzyskać kredyt z Banku Światowego na wykończenie inwestycji dotyczących gospodarki wodnej. Sprawa jest niezwykle trudna z tego względu, że spłata już zaciągniętych w poprzednim okresie kredytów nastąpi w latach 2000–2005. Wtedy to będzie kulminacja spłat kredytów, na które wzięto gwarancje rządowe. W związku z tym dziś musimy znaleźć kredytodawcę, któremu moglibyśmy spłacać po 2005 r. Z tym jest właśnie duży problem. Prowadzimy rozmowy i być może uda nam się to zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#MinisterochronySrodowiskazasobównaturalnychileśnictwaStanisławŻelichowski">Wracając do leśnictwa, chcę poinformować, że otrzymaliśmy środki na utworzenie jednego parku narodowego. Będzie to według wszelkiego prawdopodobieństwa Magórski Park Narodowy. Zostały przydzielone i etaty, i środki finansowe. Chcielibyśmy w połowie przyszłego roku utworzyć następny park z innych środków, ponieważ cztery parki, które miały powstać, powinny być utworzone w najbliższym czasie. Będzie to albo Narwiański Park Narodowy, albo Tucholski.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#MinisterochronySrodowiskazasobównaturalnychileśnictwaStanisławŻelichowski">Środki przekazane na parki narodowe są wystarczające, oczywiście oprócz brakujących na dodatkowy park. Parki narodowe otrzymają 1 mln USD z Banku Światowego na przebudowę ekosystemów. Także własne wpływy parków dadzą podstawę do prawidłowego wykonania zadań.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#MinisterochronySrodowiskazasobównaturalnychileśnictwaStanisławŻelichowski">Wczoraj zakończono przegląd ekologiczny Polski, którego podsumowanie odbyło się w Paryżu. W najbliższym czasie przekażemy protokół z tego przeglądu. Jest on ogólnie bardzo pozytywny dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#MinisterochronySrodowiskazasobównaturalnychileśnictwaStanisławŻelichowski">Dostaliśmy także środki w wysokości 25 mln USD z Funduszu Globalnego GEP, które są przeznaczone na ograniczenie emisji niskiej, czyli zmianę opalania węglowego na gazowe.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#MinisterochronySrodowiskazasobównaturalnychileśnictwaStanisławŻelichowski">Dodam, że jest o wiele bardziej zaawansowane wykonawstwo zadań z funduszu PHARE. Możemy w tej sprawie przekazać aktualne informacje. Faza I została już wykonana, a pozostałe zadanie przyspieszono.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełJanKomornicki">Chciałbym zgłosić kilka uwag generalnych, które się nasuwają po przeczytaniu materiału. Przede wszystkim pierwsza uwaga zawarta zresztą w ekspertyzie przekazanej przez Biuro Studiów i Analiz Kancelarii Sejmu dotyczącej finansowania zadań i zakresu ochrony środowiska w świetle projektu obecnej ustawy budżetowej, wskazuje niestety na niekorzystną tendencję spadkową nakładów na ochronę środowiska w porównaniu z nakładami na gospodarkę narodową w ogóle. Od 1990 r. do 1992 r. wyraźnie te nakłady rosły w stosunku do nakładów w gospodarce narodowej (w 1990 r. wynosiło 3,87%, w 1991 r. - 5,4%, w 1992 r. - 6,5%). W proponowanym projekcie budżetu będzie to ok. 6%. Tendencja wzrostowa nie jest zatem utrzymana.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełJanKomornicki">Druga uwaga dotyczy nakładów przeznaczonych na ochronę środowiska u różnych dysponentów poza ministrem ochrony środowiska. Jest to kwota 10.950 mld zł według szacunków. Przy obecnym przedstawianiu projektu budżetu nie istnieje możliwość ustosunkowania się do celowości poszczególnych wydatków, a także do oceny, czy niektóre wydatki zaliczone szacunkowo do tej kwoty rzeczywiście służą ochronie środowiska? Do klasycznych przykładów z przeszłości można zaliczyć wydatki na meliorację. W budżecie państwa na utrzymanie urządzeń melioracyjnych przewidziane jest głównie zresztą u wojewodów 1.675.240 mln zł, przy czym na inwestycje w tym dziale - 1.007.180 mln zł. Na podstawie tego moglibyśmy próbować analizować projektowane wydatki na rzecz ochrony środowiska ministra przemysłu i handlu, ministra przekształceń, ministra rolnictwa, ministra budownictwa, ministra transportu i gospodarki morskiej itd. Takiej możliwości jednak nie mamy. Uważamy, że sposób przedstawiania budżetu tylko w układzie części, która znajduje się pod nadzorem ministra ochrony środowiska jest niedoskonała i nie pozwala Komisji na odniesiene się do polityki ekologicznej państwa realizowanej, m.in. poprzez programowanie i realizowanie podstawowego dokumentu, jakim jest ustawa budżetowa. Zgłaszam tę uwagę w imieniu prezydium. Ponieważ po raz pierwszy Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Ministerstwo Finansów starają się przedstawić wieloresortowe, wielodyscyplinarne działania na rzecz ochrony środowiska i próbują dokonać bilansu, nasuwa się wniosek, że w przyszłości będziemy musieli prosić o inny sposób przygotowywania materiałów. Dotyczy to także działu 45. Zwracaliśmy uwagę Ministerstwu Finansów w poprzednim roku, że w związku z podwójną regulacją ustawową wydatków leśnictwa i wydatków ochrony przyrody, należałoby zmienić dział 45 na dwa działy: leśnictwo i ochronę przyrody. Nadal nie zostało to zrobione i zmusza nas nawet w ramach części nr 28 lub budżetu wojewodów do bardzo wnikliwego szukania najlepszych rozwiązań, służących np. zadaniom wynikającym z ustawy, w tym także równoważeniu budżetów terenowych, a także służących realizacji ochrony przyrody i realizacji strategii ochrony przyrody, która jest częścią strategii ochrony środowiska. Jest to uwaga ogólna pod adresem ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PosełJanKomornicki">Po przestudiowaniu budżetu wojewodów mogę powiedzieć, że właściwie każdy wojewoda używa innego nazewnictwa w odniesieniu do podobnych wydatków. Jest w materiale w związku z tym duże zamieszanie. Mimo usilnych starań i próśb do Ministerstwa Finansów nie otrzymaliśmy materiału z wyodrębnieniem z budżetu wojewodów wszystkich wydatków, które mieszczą się w zakresie wydatków na ochronę środowiska. Wydatki są planowane bardzo różnie - to zależy od inwencji, od położenia województwa, od zadań, które województwo od lat realizuje. Są tam kwoty od 1 mld zł do kilkudziesięciu miliardów. Na przykład w województwie krośnieńskim uwzględniono duży wzrost wydatków, ale to ze względu na przyjęcie nowych zadań. Nie jest to jednak materiał łatwo czytelny. Sejm wymaga od Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa także zaopiniowania wydatków wojewodów w zakresie ochrony środowiska, szczególnie w dziele 45: leśnictwa i ochrony przyrody.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PosełJanKomornicki">Jeśli chodzi o część 28 budżetu, to przypomnę, pewne wspólne zobowiązania wyrażone w opinii naszej Komisji do projektu budżetu na 1994 r., przyjętej przez ministerstwo pod obecnym kierownictwem. Dotyczyły one dwóch grup spraw. Komisja uważała, ze należy koncentrować środki na dokończenie inwestycji ważnych dla gospodarki wodnej - inwestycji centralnych. Nawet szczegółowo odnosiliśmy się do jednej z wielu - budowy zbiornika czorsztyńskiego. Niedawno otrzymaliśmy list Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków, które domaga się, abyśmy obcięli co najmniej o połowę środki przeznaczone na gospodarkę wodną w intencji ochrony środowiska, ponieważ część z nich służy podnoszeniu referencji (jak się podaje), część służy zaś działaniom odwrotnym. W istocie jest to działanie przewrotne, które niszczy przyrodę. Na tle wystąpienia pana ministra chciałbym stwierdzić, że 1997 r. jest kolejnym przesuniętym rokiem w kolejnych projektach budżetu, jeśli chodzi o termin zakończenia budowy zbiornika w Czorsztynie. Jak wszyscy wiemy z „wodnych” inwestycji, ta w Czorsztynie jest najbardziej zaawansowana, bo w 93%. Przeznaczenie w tym roku kwoty niewiele przekraczającej 700 mld zł nie pozwala, zdaniem Komisji, stwierdzić, że dynamika realizacji tej budowy jest utrzymana, przynajmniej na dotychczasowym poziomie. Biorąc pod uwagę przewidywaną inflację oraz środki przeznaczone na budowę w wymiarze podobnym do przyznanych w ubiegłym roku, można powiedzieć, że generalnie w inwestycjach centralnych nie jest realizowana przyjęta przez nas i wspólnie rozumiana polityka. Do zakończenia inwestycji do 1997 r. potrzebne jest 2.200 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#PosełJanKomornicki">Wydaje się, że to tempo jest niedobre. Czy istnieje możliwość przesunięć w ramach inwestycji centralnych?</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#PosełJanKomornicki">Kolejne zobowiązanie, które przyjęliśmy w ubiegłym roku dotyczyło działu 45, dokładnie: realizacji celów ochrony przyrody. Przewidywaliśmy wówczas, że z rezerw, które szacowaliśmy wspólnie na ok. 10 mld zł, będzie mógł być w 1994 r. uruchomiony co najmniej jeden park narodowy lub dwa: Magórski i Mazurski. Nie udało się tego zrobić. Na rok przyszły planowane jest w rezerwie uruchomienie Magórskiego Parku Narodowego zarezerwowaną kwotą 11 mld zł, a także wsparciem dla gospodarstwa pomocniczego. Wydaje nam się, że tutaj znowu jest zbyt mały przyrost. Chcielibyśmy zapytać ministra, czy widzi możliwość dokonania przesunięć.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#PosełJanKomornicki">Z analizy materiałów przedstawionych przez ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa wynika, że w części dotyczącej dochodów ministerstwa nie dokonano szczególnego wysiłku, aby w dziale 31, czyli budownictwie, przedstawiono propozycje satysfakcjonującą nas, a zwłaszcza po uchwaleniu prawa geologicznego i górniczego, którego jednym z celów była komercjalizacja działalności geologicznej. Wydaje się, że ministerstwo nie chce przedstawić wielkiej dynamiki, bojąc się praw rynku. Co roku mamy tę sama sytuację, że plan dochodów ministerstw jest znacznie przekraczany w stosunku do planu wykonania. Poziom tych dochodów jest przedstawiony stosunkowo nisko. Ta sprawa powinna ulec zmianom.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#PosełJanKomornicki">Do Komisji wpłynął wniosek szczegółowy, który dotyczy inwestycji centralnych w dział zadań 59, powierzonych gminom i odnosi się do oczyszczalni ścieków w Chełmie. Generalna uwaga, jaka się nasuwa i jaka byłaby zbieżna z pewnym fragmentem dyskusji podczas posiedzenia Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, ma charakter ideologiczny. Sądzimy, że dochody państwa zostały zaplanowane z dużą ostrożnością. Jest to przywilej ministra finansów. Zmierzam do tego, abyśmy - wychodząc naprzeciw pewnym sposobom myślenia - postawili wniosek pod adresem Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów o wprowadzenie do ustawy budżetowej artykułu stwierdzającego możliwość wspierania niektórych działów gospodarki narodowej w przypadku lepszej realizacji dochodów niż się to przewiduje. Żeby nie tworzono z tych środków rezerwy ministra, żeby nie tylko przeznaczano je na poprawę statusu materialnego sfery budżetowej, ale żeby na przykład część tych środków z nadwyżki budżetowej było przeznaczane, bez dodatkowej zmiany uchwały budżetowej, na wsparcie inwestycji centralnych z zakresu gospodarki wodnej (w przypadku np. suszy). Proszę wszystkich o rozważenie takiego wniosku, który dałby możliwość zaliczania do priorytetów państwa walkę z groźnym, i uciążliwym zjawiskiem, trwającym już od kilku lat - jakim jest susza. Chodzi o przeznaczanie większych sum na inwestycje w zakresie gospodarki wodnej.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#PosełJanKomornicki">Proszę posłów o zgłaszanie pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełCzesławŚleziak">Podczas jednego z najbliższych posiedzeń Sejmu postawione zostanie pytanie, jak realizowana jest polityka ekologiczna państwa. Czy znajduje zabezpieczenie w finansach, w tym w budżecie na 1995 rok. Pan przewodniczący poruszył już problem, że Komisja poprzedniej kadencji przedstawiała propozycję, aby przedstawiać nam budżet w innej formie. Problem ten powtarza się od wielu lat. Musimy precyzyjnie odpowiedzieć na tę sprawę.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełCzesławŚleziak">Jeżeli postawimy pytanie na najbliższym posiedzeniu Sejmu, jak jest realizowana polityka ekologiczna państwa, to po prostu odpowiedź w takim kontekście budżetu będzie utrudniona.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełCzesławŚleziak">Moje pytania szczegółowe dotyczą środków zagranicznych. Podpieram się przygotowanym przez Biuro Studiów i Analiz materiałem. Chodzi mi o kredyty z Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju. Pan minister S. Żelichowski w swojej wypowiedzi powiedział, że te kredyty zostaną wykorzystane. Chciałbym dowiedzieć się, jakie są koszty obsługi kredytów, a konkretniej, jakie jest obciążenie w przypadku ich niewykorzystania. Wyrażono tu pogląd, że je wykorzystamy. Czy przewidujemy uzupełnienie ich środkami złotowymi? Brak jest jasności na temat wykorzystania w 1995 roku środków z budżetu PHARE. Jakie są koszty obsługi programu i co zamierzamy uczynić, aby poprawić efektywność wykorzystana środków pomocowych?</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PosełCzesławŚleziak">Jeśli chodzi o umowy w sprawie dotacji do umów bilateralnych. Utrzymujemy stałą politykę co do kierunku i stopnia wykorzystania środków pochodzących z tej formy dotacji. Czy środki te są uwzględnione w projekcie budżetu? Które z inwestycji korzystających z omawianych środków pomocowych będą kontynuowane w 1995 roku, do jakiej wysokości zostanie przydzielona im dotacja?</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PosełCzesławŚleziak">Następne pytanie dotyczy nowych inwestycji i jaki będzie udział środków w tym zakresie?</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PosełCzesławŚleziak">Chciałbym również spytać o funkcjonującą od niedawna ustawę prawa geologicznego i górniczego. Z ustawy tej wynikają określone zadania. W informacjach zawartych w uzasadnieniu do ustawy budżetowej nie wynika, jakie kwoty mają być wydatkowane na wypełnienie funkcji przynależnych Wyższemu Urzędowi Górniczemu - chodzi o bezzbiornikowe magazynowanie substancji w górotworze, składowanie odpadów w podziemnych wyrobiskach, zapobieganie szkodom itp.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PosełCzesławŚleziak">Przy tej okazji chciałbym spytać o Jaworzno 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełKrzysztofWolfram">Rozumiem, ze pytania mogą dotyczyć zarówno Ministerstwa Finansów, jak i Ministerstw Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, ponieważ taki był sposób prezentacji materiałów.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełKrzysztofWolfram">Nawiążę do fragmentu swojego wystąpienia, który został później niedokładnie a wręcz źle zacytowany w tygodniku „Wprost”. Jest on jednak wciąż aktualny.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PosełKrzysztofWolfram">Podtrzymuję tezę, że wysiłki Ministerstwa Ochrony Środowiska i innych agend związanych z nim nie są współmierne z odbiorem społecznym. Problem dotyczy również sposobu prezentacji i planowania nakładów, o czym mówił poseł Śleziak.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PosełKrzysztofWolfram">Moje pytanie skierowane jest do pani dyrektor E. Paderewskiej. Jeżeli istnieje podział środków budżetu państwa według działów, a nie istnieje pojęcie wydatków na ochronę środowiska to - czy to jest dobrze, czy źle? W jaki sposób budżet państwa obsługuje poszczególne działy gospodarki narodowej w zakresie ochrony środowiska? Dlaczego nie funkcjonuje w nim pojęcie ochrony środowiska - czy w następnym roku możemy to naprawić?</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#PosełKrzysztofWolfram">Gdyby nie 10 milionowy nakład „niebieskiej książeczki” - moglibyśmy mieć przekonanie, że ochrona środowiska nie istnieje. Oczywiście jest to mylne przekonanie, ale proszę zauważyć, że istnieje wielka potrzeba odbioru społecznego.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#PosełKrzysztofWolfram">Następne pytanie dotyczy budżetu. Studiując nakłady na przewidywane wykonanie w 1994 roku i planowanie na 1995, to dochodzę do wniosku, że są one prawie równe. W konstrukcji budżetu przewidywany nakład jest realną potrzebą dzisiejszego dnia. W związku z tym, jeżeli w pozycji 28 występuje kwota 3.941 mld zł, a w planie 4.206 mld zł, to jest zaledwie o 1,8% więcej. Proszę o komentarz w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#PosełKrzysztofWolfram">Jeszcze gorzej jest w leśnictwie. Jeśli przewidywane wykonanie w kolumnie 6 wynosi 468 mld zł, a w planie na 1995 rok mamy 287 mld zł, to występuje spadek o 38%. Również proszę o komentarz.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#PosełKrzysztofWolfram">Popatrzmy, jak wygląda budżet w odniesieniu do leśnictwa i budżetu wojewodów. W pozycji leśnictwo na stronie 2–28 występuje kwota przewidywana na 1994 rok - 198 mld zł, a w planie na 1995 rok 233 mld zł. Występuje tu wzrost o 17%.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#PosełKrzysztofWolfram">W związku z tym chciałbym zapytać o kwestie dotyczące płac w dziedzinie leśnictwa i ochrony przyrody. Mówi się, że płace w dziedzinie leśnictwa nie są powiązane z płacami w ochronie przyrody. Pracownik parków narodowych zarabia znacznie mniej od pracownika Lasów Państwowych. Czy moglibyśmy uzyskać informację dotyczącą średniej płacy w obu tych przedsiębiorstwach. W przyszłym roku obchodzimy europejski rok ochrony przyrody. Być może niektórzy z nas pojadą do Sofii. Przedstawimy tam realizację polityki ekologicznej państwa w dziedzinie ochrony przyrody.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#PosełKrzysztofWolfram">Chciałbym zapytać, jak można skomentować budżet państwa pod tym kątem. Czy nakłady na ochronę przyrody w Polsce w stosunku do potrzeb wskazują na to, że jesteśmy przygotowani do międzynarodowego roku ochrony przyrody? Czy akceptujemy ten rok? Czy w związku z tym środki będą relatywnie wyższe?</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#PosełKrzysztofWolfram">Mam również propozycję i pytanie do pana ministra i pana prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Czy istnieje możliwość zwiększenia nakładów z pozycji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska w dziedzinie ochrona przyrody, a w szczególności konstrukcji planów ochrony? Czy w tej dziedzinie możemy oczekiwać postępu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełJanKomornicki">Proponuję wypowiedzi nasze traktować w sposób, w którym szczegółowość nie będzie posunięta zbyt daleko. Chodzi mi między innymi o płace. Spodziewamy się odpowiedzi w najbliższym czasie od pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełMariaZajączkowska">Pierwsze pytanie dotyczy celów, jakie stawia Ministerstwo Ochrony Środowiska w 1995 roku przy wydatkowaniu założonych kwot?</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PosełMariaZajączkowska">Ponieważ na wszelkiego typu spotkaniach i konferencjach często spotykam się z tym problemem, chciałabym zapytać, ile państwo wydaje na ochronę środowiska.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PosełMariaZajączkowska">Następna sprawa to edukacja ekologiczna w ustawie o ochronie i kształtowaniu środowiska w drugim rozdziale jest mowa o tworzeniu warunków ochrony środowiska. Dobrze byłoby, gdyby przed utworzeniem budżetu wszyscy poznali ten zapis. Zawiera on wszelkie informacje dotyczące edukacji ekologicznej.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#PosełMariaZajączkowska">Przechodząc do kwestii zapisanych w budżecie ministerstwa to widać, że oświata i wychowanie przypisane są ministrowi. Nie będę odnosiła się do tego problemu. Natomiast co do olbrzymiej dziedziny, jaką jest edukacja całego społeczeństwa, to ministerstwo przedłożyło nam program. Jest on właściwie założeniem do tego programu. Ale jakie ma to odniesienie do zapisu. Oprócz audycji telewizyjnych i radiowych, co będzie robione w edukacji za te pieniądze? Gdzie są pieniądze dla ruchów pozarządowych, które działają i spełniają niepoślednią rolę? Mam na myśli akcje informacyjno-propagandowe. Jest to oczywiście jedna z metod. Natomiast ponawiam pytanie, gdzie są pieniądze na systematyczną edukację społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#PosełMariaZajączkowska">Następny problem dotyczy Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. Jakie nakłady trafią na Śląsk? Komisja Ochrony Środowiska nie może pozwolić sobie na to, aby nie zadać takiego pytania. Jest to obszar klęski ekologicznej i musimy znać wydatki w tym rejonie i jakie będą tego efekty. Bo jeśli nie będzie znaczącej poprawy, to działania należy zweryfikować.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#PosełMariaZajączkowska">Według moich postrzeżeń budżet wojewodów to leśnictwo i ochrona przyrody. Chciałabym zadać pytanie o wydawanie środków w regionalnych zarządach gospodarki wodnej.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#PosełMariaZajączkowska">Okręgowe dyrekcje gospodarki wodnej i dyrekcja Kaskady Górnej Wisły robią duże wysiłki w swoich kompetencjach. Regionalne zarządy gospodarki wodnej dostają 56.600 mln zł - mają one do spełnienia różne zadania. Jak to jest umocowane w obowiązujących przepisach o prawie wodnym, bo PIOŚ powinien organizować i koordynować monitoring środowiska.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#PosełMariaZajączkowska">Jeśli chodzi o tworzenie bez danych krajowego systemu informatycznego, programowanie i planowanie ochrony zasobów wodnych. Ostatnio przeglądałam ustawę o prawie wodnym. Za tą ustawę odpowiada wojewoda, administracja państwowa. Chciałabym wiedzieć, jak w moim województwie jest to wykonywane? Część zlewni należy do Gdańska, pozostałe do Poznania. Proszę powiedzieć czy wojewoda odpowiada za gospodarkę wodną na swoim terenie? Dodam, że na tym terenie działają równocześnie dwa zarządy, które dostają na to pieniądze, planują, programują, tworzą bazy danych. My im na to przyznajemy 56 mld zł. To jest koszt jednej oczyszczalni ścieków.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#PosełMariaZajączkowska">Chciałabym się jeszcze dowiedzieć o ustalanie opłat. Opłaty ustalają regionalne dyrekcje, a rozporządzenia wydaje minister. Są to wpływy do przeróżnych funduszy w tym do NFOŚiGW.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#PosełMariaZajączkowska">Następna sprawa to mapy geologiczne. Czy z tych środków finansowane są badanie obejmujące „dół” czy „wierzchnią warstwę”? Dlaczego są one takie drogie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełRadosławGawlik">Mam kilka formalnych uwag zawiązanych z tym posiedzeniem. Wyrażam głębokie ubolewanie z trybu procedowania. Mamy 5 dni na przygotowanie się do debaty budżetowej. Nie mamy możliwości konsultacji tych materiałów. A jest to naszym podstawowym obowiązkiem. Oczywiście pretensje te są adresowane do nas, bo przecież Sejm ustala regulamin i Komisja godząc się na taki tryb procedowania sama sobie jest winna.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełRadosławGawlik">Chciałbym pochwalić doktora Jeziorskiego za opracowanie, które po części odpowiada na pytanie państwa, a również na nasze interwencje do resortu od kilku lat. Chodzi o to, żeby zebrać wydatki na ochronę środowiska w jedną całość.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełRadosławGawlik">Mam pretensje do Ministerstwa Finansów za nieprzesłanie dokumentów. Dysponujemy tylko skserowanym materiałem budżetów poszczególnych województw.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PosełRadosławGawlik">Prosiłbym pana ministra, żebyśmy nie zajmowali się dogłębnie problemem PHARE. Jest to odrębny temat, zajmowaliśmy się już nim w przeszłości. Natomiast proszę o przedstawienie problemu na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PosełRadosławGawlik">Interesują mnie dane dotyczące procentowych udziałów w produkcie krajowym brutto w latach 1991, 1992, 1993. Resort w przysłanym dokumencie (druk 679) mówi o następujących nakładach: w 1991 roku - 1,1%, w 1992–1,3%, w 1993 - spadek o 1,2%.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PosełRadosławGawlik">Biuro Studiów i Ekspertyz ma trochę inne dane. W 1991–0,8%, w 1992–1,2%. Te różnice w ułamkach procentów, to setki milionów złotych. Nie wiem, czy wyjaśnimy te różnice, ponieważ należałoby porównać sposoby kalkulacji resortu, Biura Studiów i Ekspertyz.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PosełRadosławGawlik">Jeśli chodzi o przedłożony projekt, chciałem zapytać o następującą sprawę. Na 134 stronie szczegółowego projektu resortu wspomina się o zaplanowanych środkach na prace geologiczne, na stronie 18 o obszarach ochrony przyrody, a na stronie 42 o komputeryzacji.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PosełRadosławGawlik">Moje pytanie brzmi następująco: czy wszystkie te problemy można by opracować w jednolitym systemie?</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PosełRadosławGawlik">Następne pytanie skierowane jest do Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska. Dotyczy ono budżetu; chodzi o koszty usług. Moje doświadczenie mówi, że różnica między cenami oferowanymi przez PIOŚ i sanepid jeśli chodzi o podstawowe badanie wód, wynosiła 300%. Sanepid oferował 3 razy taniej. Moje pytanie skierowane jest do doktora Mierzwińskiego, czy nie zawyżacie tych danych, czy za te pieniądze nie dałoby się zrobić wielokrotnie więcej.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PosełRadosławGawlik">Kolejne pytanie dotyczy ilości środków przeznaczonych na nowe regulacje, np. inwestycje wodne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#DyrektorEwaPaderewska">Postaram się odpowiedzieć na wątpliwości pana posła K. Wolframa dotyczące dynamiki wydatków ujętych w części 28 w dziale 45, która zgodnie z załącznikiem nr 2 wynosi 106,7%. Przewidywane wykonanie w całej ustawie budżetowej, w załączniku nr 2 jest to plan po zmianach. Obejmuje on przewidywane wykonanie wydatków budżetowych ujętych w ustawie budżetowej na 1994 rok w części 28. Kwoty te z rezerw celowych do dnia 15 października zostały przeniesione do części 28. Były to poważne kwoty i dotyczyły one wydatków na leśnictwo. Związane były z pożyczką z Banku Światowego oraz z podwyżkami wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#DyrektorEwaPaderewska">Natomiast w planie na 1995 rok kwota 794 mld zł na leśnictwo ujęta jest w części 83 - rezerwy celowe i będzie uruchamiana w trybie wykonania budżetu państwa zgodnie z harmonogramem ciągnień środków z tej pożyczki.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#DyrektorEwaPaderewska">Podobnie środki na podwyżki wynagrodzeń wszystkich pracowników jednostek budżetowych, których wydatki ujęte są w części Ministerstwa Ochrony Środowiska są w rezerwach celowych. Gdyby pan poseł spojrzał do tablicy nr 12 w uzasadnieniu do projektu ustawy budżetowej - jest tam przedstawiona dynamika wydatków w poszczególnych działach gospodarki narodowej z uwzględnieniem przeniesienia większości rezerw do tych działów.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#DyrektorEwaPaderewska">Na przykład w leśnictwie dynamika wynosi 203% w stosunku do przewidywanego wykonania w tym roku. To są kwoty przeznaczone na finansowanie zadań leśnictwa z pożyczek zagranicznych i podwyżki wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#DyrektorEwaPaderewska">Także do innych działów trafią środki z rezerwy celowej na podwyżki wynagrodzeń. Podwyżki te zaplanowane są w rządowym projekcie ustawy budżetowej w wysokościach przekraczających o 5 punktów zakładaną inflację na przyszły rok. Wynagrodzenia średnie z tego roku wzrosną o około 27%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełJanKomornicki">Chciałbym dodatkowo zapytać, czy płace pracowników parków narodowych są w tej grupie, która podlega regulacjom z rezerw? Wydaje mi się, ze od 1992 r. pracownicy parków narodowych są pracownikami administracji rządowej i regulacja ich płac powinna przebiegać w innym trybie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#DyrektorEwaPaderewska">Ustawa o kształtowaniu środków na wynagrodzenia, jest w końcowym etapie prac w parlamencie. Była ona przedmiotem obrad wielu komisji sejmowych i przewiduje, że regulacjami w niej zawartymi będą objęcie wszyscy pracownicy tzw. państwowej sfery budżetowej. Do tej sfery budżetowej należą pracownicy jednostek budżetowych i jednostek gospodarki pozabudżetowej zaliczanej do działu 45 - leśnictwo. Parki narodowe są jednostkami budżetowymi.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#DyrektorEwaPaderewska">Domyślam się, skąd wzięło się nieporozumienie. W ustawie o ochronie przyrody napisane jest, że do pracowników parków narodowych można zastosować niektóre przepisy dotyczące pracowników administracji państwowej. Dla całej administracji w ustawie budżetowej w poszczególnych częściach budżetowych przewidziane zostały wydatki na wynagrodzenia na poziomie wynagrodzeń z grudnia tego roku i środki na podwyżki od 1 stycznia i od 1 lipca na 1995 rok w rezerwie celowej.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#DyrektorEwaPaderewska">W ustawie o ochronie przyrody napisane jest, że Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może rozciągnąć na pracowników służby parków narodowych w całości lub w części przepisu ustawy o pracownikach urzędów państwowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełJanKomornicki">Jeżeli Rada Ministrów wydała w tym zakresie odpowiednie przepisy, to czy nie jest za późno, aby do projektu ustawy o kształtowaniu środków na wynagrodzenia w sferze budżetowej podjąć stosowne działania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełMarkaZajączkowska">Istnieje różnica w wynagrodzeniu pracowników - leśników w parkach i w lasach. Jak państwo zamierzacie to wyrównać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#DyrektorEwaPaderewska">Nie wiem, jaki jest poziom wynagrodzeń leśników w Lasach Państwowych. Kłopoty z wynagradzaniem pracowników ze sfery budżetowej są powszechnie znane. Za mało zarabiają lekarze, nauczyciele i przedstawiciele innych zawodów. Wszyscy zgłaszają postulaty dotyczące zwiększenia wynagrodzeń. Wydaje się, że w budżecie na 1995 rok dokonany został bardzo poważny wysiłek prowadzący do zmniejszenia dysproporcji. Osobiście nie pamiętam, aby zakładane podwyżki wynagrodzeń o ponad 5 punktów procentowych przewyższały przewidywany poziom inflacji na następny rok. Projekt ustawy o kształtowaniu środków na wynagrodzenia wychodzi naprzeciw postulatom pani poseł M. Zajączkowskiej. Wydatki na wynagrodzenia w sferze budżetowej stanowią bardzo poważna pozycje wszystkich wydatków budżetowych (od 50 do 80%). Są to olbrzymie kwoty. Na podwyżki w sferze budżetowej w tym roku przewidziano 37 bln zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełJanuszGrott">Powiedziała pani, że inflacja będzie wynosiła na poziomie 22,7%. W konstrukcji budżetu planowano 17%. Czy mogłaby pani skomentować te fakty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#DyrektorEwaPaderewska">Średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych na przyszły rok w stosunku do tegorocznego wyniesie 122,7%, czyli wielkości te są prawidłowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełKrzysztofWolfram">Czy według pani, jako przedstawiciela Ministerstwa Finansów, dobrze jest, że ochrona środowiska nie jest wyspecyfikowana w działach gospodarki narodowej?</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PosełKrzysztofWolfram">Drugi problem. W momencie utworzenia Mazurskiego Parku Narodowego, dyrektor parku przechodząc z identycznego stanowiska z Lasów traci finansowo. Mamy świadomość, że nie istnieje inna możliwość rozwiązania tego problemu, jak zrównanie tych dwóch dziedzin i dwóch sposobów wykonywania pracy na tym samym miejscu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJanKomornicki">Na pierwsze pytanie pani dyrektor nie musi odpowiadać. Jest to opinia naszej Komisji, którą w odpowiednim czasie przekażemy ministrowi finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#DyrektorEwaPaderewska">Myślę, że moje zdanie na ten temat nie interesuje Komisji. Natomiast jako pracownik Ministerstwa Finansów nie potrafię bezpośrednio odpowiedzieć. Klasyfikacja budżetowa w najbliższym czasie będzie zmieniana i dostosowywania do wymagań Wspólnoty Europejskiej. Na pewno częściowo państwa wątpliwości są uzasadnione. Rodzą one jednak kolejne wątpliwości. Klasyfikacja budżetowa jest odbiciem klasyfikacji GUS. Wyobraźmy sobie, że jest dział - ochrona środowiska. Jakie przedsiębiorstwa mogą być zaliczone do tego działu? Wszystkie? Na przykład jest przedsiębiorstwo budowlane, ale w jakiejś części działające na rzecz ochrony środowiska i korzystające ze środków budżetu państwa. Ta sprawa będzie rodziła poważne wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#DyrektorEwaPaderewska">Ustawa o kształtowaniu środków na wynagrodzenia, która dotyczy całej sfery budżetowej, w tym również pracowników parków narodowych, precyzyjnie określa, w jakiej wysokości kształtują się wynagrodzenia w kolejnych latach. Mówi ona również, jaki jest mechanizm ustalania kwot na podwyżki wynagrodzeń. Wydaje mi się, że akurat w przypadku Mazurskiego Parku Narodowego, nie jest powiedziane, że pracownicy Lasów Państwowych przejdą do pracy do tego parku. Musimy wziąć pod uwagę to, że sfera budżetowa nie została objęta problemem bezrobocia. Niższe wynagrodzenia w sferze budżetowej rekompensowane są gwarancją zatrudnienia. Gdybyśmy założyli redukcję zatrudnienia w tej sferze, to wynagrodzenia pracowników parków mogłyby radykalnie wzrosnąć. Poziom wydatków z budżetu państwa mógłby być wtedy skierowany na wynagrodzenia pracowników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełPiotrKozłowski">Cały problem sprowadza się do tego, jak wyłączyć pracowników parków narodowych ze sfery budżetowej i określić im płace. Mówimy wyrównanie poborów do wysokości płac pracowników Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PosełPiotrKozłowski">Były nawet głosy, że płace w parkach narodowych powinny być o 30% wyższe niż w Lasach Państwowych. Myślę, że wspólnie z resortem ochrony środowiska musimy podjąć odpowiednie działania, żeby tę sprawę załatwić raz na zawsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełJanKomornicki">Proponuję, aby do tych kwestii odniósł się minister S. Żelichowski. jeden pogląd jest taki, aby uregulować to w sferze budżetowej, a drugi - ażeby wyjść ze sfery budżetowej. Politykę w tym zakresie musi prowadzić minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa po uprzednich konsultacjach ze związkami zawodowymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaJanWróbel">Nie mam zamiaru udowadniać, że jest wszystko w porządku, tym bardziej że w materiałach przedłożonych przez ministerstwo jest zawarte stwierdzenie, że budżet nie może w pełni zadowalać. Ale dzisiaj w kraju nie ma takiego fragmentu budżetu, z którego ktokolwiek byłby zadowolony. Wobec tego mogę się tylko odnieść do warunków, w jakich przyjdzie nam pracować i czy wykonamy postawione nam zadania w zakresie ochrony przyrody, czyli zabezpieczające ją przed pogorszeniem tego stanu. Takie porównanie może być odniesione do roku bieżącego jeżeli chodzi o środki budżetowe, które w głównej mierze przeznaczane są na istniejące parki narodowe. Musimy brać jednak pod uwagę wszystkie źródła finansowania parków narodowych, jeżeli dotyczą one w jakimś stopniu budżetu. Wobec tego generalnie w 1994 r. parki narodowe dysponują kwota ok. 336 mld zł, z tego w budżecie ok. 166 mld zł, dochody własne w gospodarce pomocniczej ok. 89 mld zł i dotacja z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - ok. 81 mld zł. Natomiast w 1995 r. sytuacja będzie następująca - z budżetu przewiduje się kwotę 194 mld zł, dochody gospodarstw własnych - 112 mld zł, dotacja z NFOŚiGW ok. 83 mld zł. Daje nam to kwotę ok. 389 mld zł. Przewidujemy również uzyskanie środków dewizowych w kwocie ok. 65 mld zł dla potrzeb parków narodowych. Czyli w stosunku do ogólnej puli, jaką dysponują parki narodowe w 1994 r. - 336 mld zł, na 1995 r. przewiduje się 454 mld zł. Jeżeli do tego dodamy jeszcze 11,2 mld zł środków przeznaczonych na utworzenie nowego Parku Mazurskiego, to nie wypada nam narzekać. Oby taka przychylność była nadal.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaJanWróbel">Były wskazania Komisji co do ewentualnego przesunięcia środków w ramach własnych. Pan minister dokonał takich przesunięć w wysokości 1.600 mln zł na potrzeby parków narodowych. Jednocześnie według naszego rozeznania czynionego już w trakcie upływu miesięcy, wynika, że na koniec roku parki narodowe wypracują dodatkowy dochód we własnych gospodarstwach pomocniczych w wysokości o. 19 mld zł. Czyli w sumie do dyspozycji jest kwota wyższa o ok. 20 mld zł, aniżeli wynikało to z zapisów ustawy budżetowej. Pomijam tutaj ewentualne dodatkowe drobne źródła z Ekofunduszu, pomocy wojewodów itd.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaJanWróbel">Generalnie można powiedzieć, że parkom narodowym nie grozi upadłość. Sytuacja na pewno się nie pogorszy. Należałoby jeszcze dodać, że na mocy ustawy o lasach na rzecz ochrony przyrody z 3 mld zł dotacji zaplanowano na 1995 r. 15 mld zł. Czyli 12 mld zł wzrostu na wykonywanie ochrony przyrody w lasach. Do tego należałoby dodać co najmniej 25 mld zł, jakie Lasy Państwowe wydatkują na ochronę przyrody. Łącznie oczywiście ze służbami ochronnymi, które chronią ok. 70 tys. ha na terenach Lasów Państwowych. Wiele także prac finansowanych jest bezpośrednio z Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaJanWróbel">Sprawa płac. Po pierwsze służby parków narodowych są administracją państwową, aczkolwiek w ustawie zapisano, ze Rada Ministrów może rozciągnąć to w świetle wykładni prawnej i biura prawnego URM oraz naszego departamentu prawnego. Jeżeli dyrektor parku narodowego bezpośrednio w tej ustawie został zaliczony do administracji państwowej, to automatycznie podległe mu służby parków narodowych są również służbą państwową. W świetle tego nie zachodzi potrzeba rozciągania rozporządzenia Rady Ministrów na pracowników parków narodowych.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaJanWróbel">W wyniku zabiegów ministra przy wsparciu posła P. Kozłowskiego od 1 listopada wyrównuje się parkom narodowym limit wynagrodzeń na 60 etatów, które stanowią przekroczenie. Mieliśmy do wyboru albo zwolnić niektóre służby i ograniczyć wykonywanie ochrony, albo przekroczyć zatrudnienie przy nieco obniżonym przeciętnym wynagrodzeniu. Dyrektorzy parków po konsultacji z załogami uznali, że należy utrzymać zatrudnienie. Chodziło przede wszystkim o straż parków narodowych. W tej chwili problem został uwzględniony przez Radę Ministrów i wyrównanie płacowe zostało przyznane. Natomiast według informacji uzyskanych w Ministerstwie Finansów faktycznie zachodzi potrzeba zrównania, przy zaliczaniu poszczególnych grup pracujących w sferze budżetowej, służby parków narodowych i stosowanie tego samego przelicznika, jaki dotyczy sfery administracji państwowej. Wiemy przecież, że te współczynniki są bardzo różne dla różnych resortów i różnych służb.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaJanWróbel">Poziom wynagrodzeń w parkach narodowych i w Lasach Państwowych bywa bardzo różny. Zróżnicowanie jest także widoczne w poszczególnych regionalnych dyrekcjach Lasów Państwowych. Na przykład w województwie krośnieńskim w Lasach Państwowych zarabiają mniej niż w Bieszczadzkim Parku Narodowym. Te różnice są w granicach 500 tys. zł. Oczywiście wymogi kwalifikacyjne dla pracowników parków narodowych są wyższe, zakres zadań jest szerszy, co jednak nie oznacza większego obciążenia. Różnorodność zadań i odpowiedzialność są większe niż Lasach Państwowych. Dlatego wynagrodzenie musi być na porównywalnym poziomie z Lasami Państwowymi. Pierwszego grudnia jest ustalony termin spotkania przedstawicieli ministerstwa ze związkami zawodowymi. Wówczas przedłożymy szczegółową sytuację płacową w parkach narodowych.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaJanWróbel">W ocenie Rady Europy przygotowania i działania naszego resortu w zakresie przygotowań do 1995 r. są prawidłowe. Program jest szeroko rozbudowany. Dobrze ocenia przygotowania również Krajowa Rada Programowa, której przewodniczy minister S. Żelichowski, a w jej skład wchodzą w większości ministrowie innych resortów, najwyższych organów władzy w tym Sejmu i Senatu, uczelni, stowarzyszeń itd. Roku 1995 nie chcemy traktować hasłowo jak propagandowego. Mamy nadzieję, że ten rok będzie uaktywnieniem działalności w zakresie propagandy i wykonywania ochrony przyrody na następne lata. W bieżącym roku decyzją ministra przesunięte zostały pewne środki, którymi dysponuje samodzielny zespół edukacji ekologicznej na działania związane z informatyką i propagandą obchodu roku 1995.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaLeszekBagiński">Ponieważ mamy nie budżet marzeń, a budżet możliwości, w związku z tym od co najmniej 3 lat przyjęliśmy pewne zasady podziału środków, które możemy uzyskać na inwestycje centralne. Generalnie stosujemy zasadę koncentrowania nakładów. Chciałbym odnieść się do sprawy Czorsztyna. Ten termin wykonania zbiornika, który jest podany w projekcie budżetu na 1995 r., jest terminem nie zmienionym w stosunku do obowiązującego po ostatniej weryfikacji.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaLeszekBagiński">Mam teraz okazję podziękować Komisji za cenną inicjatywę, w wyniku której uzyskaliśmy 90 mld zł z NFOŚiGW. Po analizie wspólnie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i z inwestorem bezpośrednim oszacowaliśmy, że będzie to kwota - 70 mld zł w tym roku, a w przyszłym - 20 mld zł. Najważniejsze jest to, że przewidywane środki zapewniają zakończenie budowy zbiornika w Czorsztynie w ciągu trzech lat. Oczywiście jeśli okaże się, że środki będą niewystarczające, przesuniemy odpowiednią kwotę z inwestycji centralnych zwaloryzowanych inflacją. Nasz podział środków na inwestycje centralne może nie jest optymalny, ale na pewno racjonalny.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaLeszekBagiński">Sprawa regionalnych zarządów. Czy jest to zgodne z prawem? Tak, jest to zgodne z prawem. W nowelizacji ustawy z maja 1990 r. parlament upoważnił ministra do tworzenia jednostek do rozwiązywania problemów regionalnej gospodarki wodnej. To, co zamierzamy zrobić w prawie wodnym, to zaoszczędzić trochę środków, przeznaczyć je nie tylko na oczyszczalnię ścieków. Ciągle poruszamy się wokół tematów gospodarka wodna, oczyszczalnie ścieków. Jednak gospodarka wodna to nie tylko oczyszczalnie ścieków. Jest to rząd wielkości ok. 56 mld zł. Prace te nie są dublowane. Regionalne zarządy nie ustalają teraz opłat. Będziemy proponowali w nowym prawie wodnym, a w zasadzie w rozporządzeniu wykonawczym, zmianę systemu obowiązujących opłat. Opracowujemy teraz tzw. zlewnie pilotowe, które w przyszłości będą tworzyły programy rozwoju gospodarki wodnej. W ministerstwie przyjęliśmy krajowy system monitoringu - środowisko. Jednym z jego elementów jest system informacyjny gospodarki wodnej, ściśle skorelowany. Problem nie polega na tym, aby tworzyć system, ale żeby w tym systemie można było korzystać z istniejących baz danych. Właśnie w ten sposób działamy. Typowym przykładem jest sprawa wód podziemnych. Chodzi o to, że nie mamy w żadnym dorzeczu wspólnego bilansu wód powierzchniowych i podziemnych, które stanowią integralny system. Chodzi o to, żeby przygotować takie programy. To, co robimy jest robione z myślą o wojewodach, którzy realizują tę politykę gospodarki wodnej.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaLeszekBagiński">Ostatnia sprawa to odpowiedź na pytanie, ile przeznaczamy na nowe regulacje w związku z ochroną ptaków. Wydajemy na ten cel nie więcej niż 20% pieniędzy. Nie jest to nigdzie zabudowa systemowa. Na żadnej dużej rzece (Odra, Wisła) nie prowadzimy systemowej, ciągłej nowej regulacji. Nawet gdybyśmy wszyscy byli o tym przekonani, nie byłoby na to pieniędzy. 60% środków wydawanych jest na remonty. Jest to ochrona ujęć wody, naprawa szkód powodziowych itd. Mówiło się tutaj o suszy, ale proszę pamiętać, że mamy też do czynienia z powodziami. W tym roku były dwie: wiosenna i jesienna (we wrześniu). W rejonie Karpacza spadło 100 mm w ciągu jednej doby i straty oszacowano na ok. 80 mld zł. W skali naszego budżetu jest to bardzo dużo, ok. 10% tego, co możemy w ogóle przeznaczyć na te zadania. Przy rozliczeniu budżetu będzie przedstawiona szczegółowa tabelka. Jest to rząd ok. 20% z tzw. eksploatacji ze środków, które wydajemy z 750 mld zł. Natomiast jest w tym jeszcze lodołamanie, które pochłania bardzo duże ilości środków. Nie jest to gospodarka wodna, jest to pewna ochrona przed nadzwyczajnym zagrożeniem, jakim jest powódź. I tutaj kwota, która w tym roku sięgnie 70 mld zł, czyli 10% tego, co dajemy, zaciemnia wielkość nakładów na gospodarkę wodną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełMariaZajączkowska">Regionalne zarządy gospodarki wodnej wydały piękny folder proponujący nowe prawo wodne, którego posłowie jeszcze nie widzieli. Z jakich pieniędzy to wyszło - z pieniędzy budżetowych, czy jakichś innych? Ile kosztowało wydanie tego folderu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#DyrektorLeszekBagiński">Nie potrafię podać dokładnej kwoty, ile kosztowało wydanie folderu, ale jest to prawdopodobnie wielkość rzędu kilkunastu czy kilkudziesięciu milionów złotych. Nie jest to jednak promowanie nowego prawa wodnego, to jest tylko promowanie nowych zasad. W ten sposób przygotowujemy wszystkich do tego, co nas czeka. Wydane folderu można zaliczyć do dziedziny edukacji ekologicznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełMariaZajączkowska">Wydajemy pieniądze budżetowe. Chciałabym wiedzieć, na co idą konkretnie te pieniądze. W związku z tym mam prośbę do prezydium Komisji, aby ocenić materiały, które za pieniądze budżetowe wykonują regionalne dyrekcje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełJanKomornicki">Myślę, że zapamiętamy tę uwagę do czekającej nas oceny wykonania budżetu. Rozumiem, że jest to przestroga do wydatków planowanych, którymi się dzisiaj zajmujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaJerzyJezierski">Pierwsza sprawa dotyczy za nisko oszacowanych dochodów w dziale 31. Jakie są źródła tych dochodów? Są to: ustanowienie opłat za użytkowanie górnicze, czyli opłata koncesyjna, sprzedaż dokumentacji geologicznej, opłaty z tytułu egzaminów i spłaty z funduszu finansowania prac geologicznych. Wiemy, że będzie 200 mln zł. Reszta to są zyski ze sprzedaży dokumentacji geologicznej oraz z uzyskania koncesji. Zależy to jednak od wielu czynników. Zależy od negocjacji z Ministerstwem Finansów, a przede wszystkim od tego, czy podmioty będą kupować, czy nie. Oceniamy, że te wpływy mogą być od 2 mld zł do 60 mld zł. Prawdopodobieństwo uzyskania 60 mld zł jest bardzo małe. Razem dajemy 5 mld zł z tej części, czyli 8,7 mld zł jako dochody budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaJerzyJezierski">Poseł Cz. Śleziak pytał o sprawy WUG-u. W art. 106 prawa geologicznego i górniczego jest zapis: „nadzór górniczy w odniesieniu do bezzbiornikowego...” itd. To samo ma zapisane minister ochrony środowiska: „nadzór nad projektowaniem i wykonywaniem prac geologicznych, nadzór i kontrola w zakresie wykonywania...” itd. Nie jest to wykonywane na zasadzie zleceń i finansowane z działu budownictwa, tylko z działu 91 - administracja państwowa. Z działu budownictwa z obowiązków ministra finansowane jest: bilansowanie zasobów wód podziemnych i zasobów kopalin, gromadzenie i przetwarzanie oraz udostępnianie danych geologicznych i kartowanie geologiczne.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaJerzyJezierski">Jeśli chodzi o kartkowanie geologiczne, wykonujemy mapy głębokie i mapy powierzchniowe. Mapą powierzchniową, czyli tzw. podstawowa mapą geologiczną mamy pokrycie kraju w 60%. Zwracał na to uwagę NIK w tegorocznej kontroli stwierdzając, że pokrycie jest za małe i powinno być większe. Do tej pory nakłady były małe i nie mogliśmy w pełni zrealizować tego zadania. Ponieważ brakuje pieniędzy w budżecie, zadania będziemy finansować z Narodowego Funduszu Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej. Priorytetem jest wykończenie podstawowego rozpoznania, czyli wykonania podstawowej mapy geologicznej. Jednak mapa geologiczna w skali 1:50 tys. kosztuje od 1 mld zł do 3 mld zł. Wykonanie jednego arkusza mapy geologicznej podstawowej trwa ok. 2 lata. Mapy głębokie są realizowane przy okazji różnych opracowań geologicznych. Każda właściwie praca geologiczna kończy się jakąś mapą. W ubiegłych latach mapy te były wykonywane w skali 300 tys. Teraz następuje uszczegółowienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełMariaZajączkowska">Rozumiem, że ze środków budżetowych płaci się tylko za kartowanie powierzchniowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#DyrektorJerzyJezierski">Tak, i to jeszcze nie starcza pieniędzy, połowa jest z budżetu, połowa zaś z NFOŚiGW.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#DyrektorJerzyJezierski">Ze środków NFOŚiGW rozpoczęliśmy w zeszłym roku tworzenie bazy danych geologicznych. Ta mapa, o której mówiliśmy jest wprowadzana do systemu GIS. Czy to będą informacje wprowadzone przez gospodarkę wodną, czy informacje wprowadzone przez PIOŚ - to one w tym systemie mogą się spotkać. Trwają negocjacje z wojskiem, o udostępnienie dobrego podkładu, aby na jednym podkładzie wprowadzać dane. Mapy geologiczne już są wprowadzane do systemu GIS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełJanKomornicki">Prosiłbym panie i panów posłów, aby trzymać się konwencji, która towarzyszy debacie budżetowej, czyli dosyć ogólnej, natomiast dopuszczamy także możliwość zadawania pytań szczegółowych. Geologia ma to szczęście, że posiada stałe odpisy, które daje MOŚiGW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaCzesławWięchowski">Poseł Cz. Śleziak zainspirowany raportem eksperta poruszył sprawę pomocy zagranicznej. Trzy miesiące temu omawialiśmy ten temat szczegółowo. Raport przedstawiony przez ministerstwo był znacznie bardziej aktualny niż materiały, na których oparł się inżynier Jezierski. W ekspertyzie podany jest stan na 31 grudnia 1993 r. Materiały zaś przedstawione Komisji było z dnia 31 czerwca 1994 r. W tej chwili mam aktualne dane na wrzesień 1994 r. Myślę, że najlepiej byłoby wrócić do tej sprawy w styczniu 1995 r., gdy będą już pełne dane. Chciałbym uspokoić, że na dzień dzisiejszy nie wydanych środków z fazy I PHARE mamy ok. 0,250 tys. ECU przy ogólnej kwocie 23.500 tys. ECU. Nie stanowi to nawet 1%. To jest przewidziane do zakontraktowania jeszcze w grudniu. Jeśli chodzi o fazę II - na ogólną kwotę 35 mln ECU zakontraktowanych na dzień 1 września mieliśmy prawie 10 mln ECU. W tej chwili zakończyliśmy już ok. 10 przetargów. Kontrakty są na etapie podpisywania. Przewidujemy, że z fazy II do końca grudnia będzie powyżej 60% zakontraktowanych pieniędzy. Proces wydawania pieniędzy nie jest procesem równomiernym. Podczas podpisywania kontraktu daje się najczęściej 10% zaliczkę, natomiast powinno być płacone już po otrzymaniu produktu zgodnie z harmonogramem realizacji przyjętym w kontrakcie. Wina za opóźnienia należałoby obciążyć rozproszenie środków i celów powstałych w pierwszych dwóch fazach programu PHARE. Efekty tego zbieramy w tej chwili. Przetarg na 100 tys. ECU i przetarg na 1 mln ECU wymaga takiej samej procedury, tak samo długotrwałego procesu. Siłą rzeczy musiało to zostać rozciągnięte w czasie, co zresztą zrozumiała unia Europejska i stąd poprzesuwane terminy zakończenia realizacji. Według stanu obecnego faza I ma się skończyć do 31 grudnia, a nie do 31 maja, jak zostało napisane w ekspertyzie. Faza II PHARE ma być zakończona do połowy przyszłego roku - do 30 czerwca 1995 r., podobnie jak program Banku Światowego pierwszego kredytu.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaCzesławWięchowski">Pytano także, jaki budżet jest przeznaczany na uzupełnianie pomocy. Myślę, że właściwsze byłoby tu pytanie, jak a pomoc jest przeznaczana na uzupełnienie budżetu. Nie tworzymy programu pomocy, który uzupełniamy budżetem. Akurat jest na odwrót. W związku z tym często projekty powstają ad hoc, i są wymuszone aktualną sytuacją.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaCzesławWięchowski">Najlepszym tego przykładem jest faza III, gdzie z planowanych 18 mln ECU na różne typy inwestycji zostało ponad 8 mln ECU, ponieważ resztę przeznaczono na zwalczanie brudnicy mniszki. W tej chwili w planach fazy III, która ma się zakończyć w 1995 r., przeznaczamy ok. 7 mln ECU na geotermie podhalańską. To nie jest projekt samostojący, to nie jest pomnik dla pomocy międzynarodowej, tylko jest to uzupełnienie tego, czego brakuje geotermii zakopiańskiej. Jest to pewna polityka przyjęta przez ministerstwo i to wyjaśnienie musi wystarczyć.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaCzesławWięchowski">Jeśli chodzi o wartościowanie kosztów ochrony środowiska, to w przedstawionym raporcie z realizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska i z realizacji polityki ekologicznej państwa opieraliśmy się na materiałach GUS wspomaganych przez sprawozdania otrzymane z poszczególnych resortów uczestniczących w ochronie środowiska. Bardzo trudno jest zdefiniować, co naprawdę należy do ochrony środowiska. Czy technologia i urządzenia zakupione dla fabryki mączki rybnej z pomocy duńskiej, która przeszła przez ministra ochrony środowiska, to jest ochrona środowiska, czy nie jest? Myślę, że takiej definicji nie dopracujemy się w tej chwili. W każdym razie tego typu inwestycje również finansujemy i to także, przynajmniej częściowo, zaliczamy do ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaCzesławWięchowski">Czy więcej przeznaczamy pieniędzy na parki narodowe, czy na gospodarkę wodną? W programie Banku Światowego wspieramy i jedno, i drugie. Na parki narodowe została przekazana kwota 1 mln USD i podobna kwota na system radarowy dla osłony przeciwpowodziowej. Nie ma tu przewagi jednych celów nad drugimi, staramy się wspomagać te działy w zależności od potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#PrzedstawicielMinisterstwaOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaCzesławWięchowski">Jeśli chodzi o środki z pomocy bilateralnej, to one wyłącznie wspomagają istniejące działania na terenie kraju. Nie są tworzone ad hoc w postaci planów z tej prostej przyczyny, że taki jest wymóg ofiarodawców. Wtedy, kiedy trzeba wspomagać konkretną inwestycję, oczywiście w sferze zainteresowań rządu duńskiego, szwedzkiego czy holenderskiego, na zasadzie wniosków od poszczególnych inwestorów w zakresie ochrony środowiska, minister po sprawdzeniu, czy mieści się to w szeroko pojętej ochronie środowiska, występuje z listem intencyjnym. Natomiast nie są tworzone szczegółowe plany, m.in. na 1995 r., jak będzie wyglądała pomoc, ponieważ jest to pomoc dla konkretnego przedsięwzięcia, dla pokrycia luki w budżecie danej inwestycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełCzesławŚleziak">Na posiedzeniu Komisji, kiedy szczegółowo omawialiśmy pomoc zagraniczną, wyraziliśmy żal, że te materiały są nie do końca pełne. Nie mogliśmy wypowiedzieć się precyzyjnie opierając się na materiałach resortu. Dyskutowaliśmy wtedy nad pewnym odcinkiem czasu. Natomiast dzisiaj, jeśli pytamy o finanse, to odnosimy je przede wszystkim do ustawy budżetowej. Zmienia to optykę i punkt widzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzedstawicielPaństwowejInspekcjiOchronyŚrodowiskaAdamMierzwiński">Pan poseł R. Gawlik w swoim pytaniu zawarł myśl, że zbyt duże są oczekiwania finansowe jednostek organizacyjnych Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska związane z wykonywaniem badań. W Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska możemy się spotkać z dwoma sytuacjami. Pierwsza może być związana z rozporządzeniem regulującym zwrot kosztów badań konkretnych w przypadku, kiedy stwierdzi się, że zostały przekroczone prawem dopuszczone normy. Wtedy te sprawy dokładnie reguluje rozporządzenie ministra ochrony środowiska, gdzie są ustalone stawki za poszczególne badania. Trzyletnia praktyka funkcjonowania tego rozporządzenia nie wykazuje, żeby były jakieś zastrzeżenia podmiotów gospodarczych. Druga sytuacja to są zlecenia przyjmowane przez wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska. Jednostki organizacyjne Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska nie przyjmują zleceń z zakładów znajdujących się na krajowej liście największych „trucicieli” i są poważne ograniczenia w przyjmowaniu zleceń od zakładów znajdujących się na listach wojewódzkich. Natomiast konkretny przypadek wrocławski warto byłoby oczywiście zbadać. Wojewódzkie inspektoraty na ogół oferują znacznie szerszy zakres wskaźników niż np. wojewódzkie stacje sanitarno-epidemiologiczne. Być może w tym przypadku jest inaczej. Przykłady z innych województw wskazują, że w takim, prawie przetargowym, postępowaniu wojewódzkie inspektoraty wygrywają. Jeżeli wojewódzki inspektorat we Wrocławiu zawyżył cenę badań, to oczywiście przegrał i nie zarobił nic. Natomiast chcę zwrócić uwagę, że zlecenia wykonywane są w ramach środka specjalnego. Prace związane ze środkiem specjalnym wykonywane są po godzinach pracy. Być może pracownik zawyżył te koszty. Wszystko jednak sprawdzę i wyjaśnię. Jestem przekonany, że jednostki organizacyjne Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska, w szczególności wojewódzkie inspektoraty, nie zawyżają kosztów funkcjonowania bazy laboratoryjnej. Tego zawyżyć się nie da. Natomiast w przypadku zleceń, to mogło być różnie. Jeśli była to gra rynkowa, to przegrali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełRadosławGawlik">Oczywiście to była gra rynkowa i przegrali. Wskaźniki były podobne. Moja obawa dotyczy tego, że jeśli w ten sposób kalkuluje PIOŚ badania, to znaczy, że coś jest nie tak. Choć, być może, nie jest to zadanie PIOŚ, a bardziej departamentu ekonomicznego czy budżetowego ministerstwa, ponieważ jest to jakby też wewnętrzna kontrola resortu nad racjonalnością i zasadnością wydatków budżetowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełMariaZajączkowska">Sprawa nie jest tak oczywista, jak ją przedstawia poseł R. Gawlik. W moim regionie PIOŚ robi np. badania na hromatografie cieczowym, podczas gdy inny robi to pipetą. Myślę, że to jest również kwestia konkurencji na rynku. Z tego jednego przypadku nie wyciągałabym zbyt daleko idących wniosków, natomiast jest potrzeba stworzenia laboratoriów, które będą miały certyfikaty na wykonywanie badań poza ośrodkiem. Wszystkie podmioty mogłyby zgłaszać się do takiej instytucji zrobić badania. PIOŚ powinien spełniać rolę policji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełJanKomornicki">Myślę, że nie będziemy kontynuować tego tematu - jest to oczywista sprawa. Wydaje mi się, że pytanie posła R. Gawlika zostało odpowiednio omówione.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PosełJanKomornicki">Jeśli chodzi o PIOŚ, to instytucja ta musi być ostrożna, aby nie ulec komercjalizacji, chcąc zostać obiektywna policją ekologiczną. Naturalnie jest to jej główne zadanie. PIOŚ ma świetne laboratoria finansowe m.in. przez Narodowy Fundusz. W tym momencie nasuwa się szereg pytań dotyczących np. Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, jego laboratoriów i ogromnych wydatków, jakie na zlecenie ministerstwa pochłania ten instytut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaBernardBłaszczyk">Chciałbym nawiązać do trzeciego priorytetu dotyczącego zmniejszenia emisji i zanieczyszczeń pyłów i gazów do atmosfery głównie na Górnym Śląsku. Opisaliśmy to dokładnie w analizach efektów ekologicznych naszej działalności w latach 1991–1993. Nie chciałbym szczegółowo omawiać tych spraw. Wspomnę o zagadnieniach nie poruszonych w tych dokumentach.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaBernardBłaszczyk">W załączniku nr 4 dołączona jest tabelka przedstawiająca w klarowny sposób zmniejszenie źródeł zanieczyszczeń w województwie katowickim. Gdyby nie czynnik wynikający z układu gospodarczego (układ za gaz), efekty te byłyby znacznie wyższe. Sytuacja ekonomiczna spowodowała, że zużycie gazu wśród mieszkańców Górnego Śląska spadło z 12 do 3%. Co czwarty mieszkaniec tego regionu korzysta z gazu.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaBernardBłaszczyk">Podam kilka konkretów dotyczących pieniędzy. Środki wydane przez Narodowy Fundusz, WIOŚ, wojewódzkie fundusze przyczyniły się do zmodernizowania 8 hut („Częstochowa”, „Zawiercie”, „Jedność”, „Kościuszko”, „Pokój”, „Łabędy”, „Mała Panew”, „Andrzej Sałacki”).</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaBernardBłaszczyk">To są przykłady wdrożenia środków finansowych w wysokości 2 bln zł w przemysł hutniczy.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaBernardBłaszczyk">Następna sprawa dotyczy sektorów górniczego, w który zainwestowano również pokaźne środki, dzięki czemu zmodernizowano 12 kopalń.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaBernardBłaszczyk">Kolejny problem to modernizacja przemysłu energetycznego. Konkretne działania przeprowadzono w elektrowniach Rybnik, Łaziska i Jaworzno III.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaBernardBłaszczyk">Istotną sprawa jest również modernizacja pewnych ciągów technologicznych np. w zakładach koksowniczych. Zamknięte są części ciągów w koksowni „Makoszowy”, „Concordia” i „Jadwiga” oraz w hucie „Bobrek”.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaBernardBłaszczyk">Przejdźmy do środków finansowych. W ostatnim okresie występuje pewna dysharmonia między płaceniem należności związanych z bieżącymi opłatami a olbrzymimi zaległościami ze środków Narodowego Funduszu i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska. Łączna kwota wynosi 8 bln zł, z czego 5 bln zł związane jest z likwidacją wód słonych, aczkolwiek nadwiślańska spółka węglowa wpłaciła ostatnio 840 mld zł z tytułu opłat za zasolenie.</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaBernardBłaszczyk">Powstał problem czy koncerny i holdingi mają płacić za poprzednie zobowiązania kopalń, które ciągną się już od 1990 roku. Jest to kwota rzędu 3,5 bln zł. Nowa ustawa o ochronie i kształtowaniu środowisku pozwoli rozłożyć na raty to zadłużenie.</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieOchronyŚrodowiskaZasobówNaturalnychiLeśnictwaBernardBłaszczyk">Pan minister S. Żelichowski przyznał dodatkowo kwotę 1 bln zł kredytu preferencyjnego dla Śląska. Władze Śląska maja kłopoty z wykorzystaniem tej sumy. Obecnie większość kopalń i przemysł hutniczy znajduje się w postępowaniu układowym i ugodowym. Stwarza to znaczną trudność w wydatkowaniu kredytu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełMariaZajączkowska">Z przyjemnością wysłuchałam pozytywów zaprezentowanych przez podsekretarza stanu pana B. Błaszczyka.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PosełMariaZajączkowska">Chciałabym jednak zapytać, jak przewiduje się kształtowanie środków w 1995 roku?</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PosełMariaZajączkowska">Dużo ostatnio mówi się o odsiarczaniu, o zmniejszeniu emisji pyłów. Natomiast na Śląsku również tragicznie wygląda problem gospodarki wodnej. To co płynie w rzekach, to są ścieki. Chciałabym dowiedzieć się, jak w przyszłym roku będzie rozwiązany i finansowany ten problem. Chodzi mi o generalne rozwiązania, o doprowadzenie wód w rzekach przynajmniej do III klasy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PodsekretarzstanuBernardBłaszczyk">Pani poseł M. Zajączkowska przedstawiła bardzo tragiczny obraz rzek na Śląsku. W 96% stan ten odpowiada prawdzie. Jednak 4% stanu rzek jest I klasy czystości. Społeczność Górnego Śląska potrafiła się zmobilizować i dzięki niej powstało wiele koncepcji oczyszczania rzek. Mam na myśli: Białą Przemszę, Czarną Przemszę i Błotnicę. Nie możemy jednak finansować projektów, tylko konkretne działania. Pani poseł dała niewłaściwy przykład. Gdybym powiedział na Śląsku, że państwo dotuje Dziećkowice, to nie wyjechałbym chyba z tego regionu. Na Dziećkowice został zaciągnięty kredyt przez wojewodę. Spowodowało to, że metr sześcienny wody kosztuje 14,5 tys. zł, z czego 8 tys. zł to spłata kredytu.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PodsekretarzstanuBernardBłaszczyk">Po stronie pozytywów chciałbym zaliczyć wspólne działanie dwóch województw: bielskiego i katowickiego w sprawach Oświęcimia, Węgierskiej Górki, oczyszczalni ścieków w źródłach osłonowych Żywca. W inwestycjach tych partycypuje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzki fundusz. Są również podejmowane działania związane ze zbiornikiem goczałkowickim.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PodsekretarzstanuBernardBłaszczyk">Trzy inwestycje stanowią dla nas duży problem. Są to: Centrum - Radocha w Sosnowcu, budowa oczyszczalni i przebudowa rzeki Rawy.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#PodsekretarzstanuBernardBłaszczyk">Chciałem uzmysłowić państwu, że sama przebudowa rzeki Rawy to rząd wielkości 2,5 bln zł. Nie jest to sprawa resortu ochrony środowiska, tylko gospodarki przestrzennej i budownictwa, a przede wszystkim władz miasta.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#PodsekretarzstanuBernardBłaszczyk">Reasumując praktycznie w każdym mieście województwa katowickiego buduje się oczyszczalnię ścieków. To również wydatkowanie znacznych sum na poprawę gospodarki wodnej związanej z dostawą. Natomiast źródła wody na Podbeskidziu są znacznie oddalone i tylko wspólne działanie dwóch województw może znacznie przyśpieszyć zlikwidowanie problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PosełWładysławMaliszewski">Z perspektywy uczestnictwa w kilkunastu posiedzeniach naszej Komisji dostrzegam pewną regułę. Nie chciałbym, aby moją wypowiedź odebrano jako niegrzeczną. Obecność zdecydowanej większości z nas jest na tej sali niepotrzebna. Od 3 godzin pani M. Zajączkowska dyskutuje z zaproszonymi gośćmi. Większość z nas nie miała możliwości zabrania głosu, zadania pytań. Uprzejmie proszę o przerwanie zadawania pytań szczegółowych, o pozwolenie nam zadania kilku pytań ogólnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Jeśli chodzi o wypowiedź pana przewodniczącego, to między nami nie ma specjalnych rozbieżności. Ustaliliśmy koncentrację środków i dzięki niej wykonaliśmy w 1994 roku 3 zbiorniki wodne. Zbieramy środki na następne lata. Jeśli chodzi o oddanie zbiornika w Czorsztynie, to termin jego oddania przypada na 1997 rok i nic nie wskazuje, że będzie opóźnienie w realizacji.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Chciałbym wygłosić również opinię ogólnej natury, odnośnie do środków na ochronę środowiska w innych resortach. W statutowych obowiązkach poszczególnych ministrów były środki na ochronę środowiska. Minister budownictwa prowadzi działalność komunalną, która nierozerwalnie związana jest z ochroną środowiska. Podobnie jak minister transportu, przemysłu itd.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Na jednym z ostatnich posiedzeń Rady Ministrów do podziału zostało 5 bln zł. Oczywiście gdybym zażądał tej kwoty, to nikt by mi jej nie dał. Inni ministrowie zaproponowali, aby przyznać część środków na ochronę środowiska i rzeczywiście 30% z tej kwoty przydzielono nam.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Ważna rolę odgrywa w tym przypadku Komisja Trwałego Rozwoju powołana przez premiera 29 października bieżącego roku. Poprzez udział przedstawicieli poszczególnych ministerstw w tej Komisji, będziemy dysponowali precyzyjnymi danymi, jak przeznaczone środki wydatkowane na ochronę środowiska.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Jeśli chodzi o przesunięcia środków, to bardzo dokładnie przeanalizowaliśmy zadania stojące przed nami.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#MinisterStanisławŻelichowski">System nasz zalecony jest nawet do zastosowania w innych państwach Europy Środkowo-Wschodniej.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Co do inwestycji w Chełmie, to wniosek w tej sprawie wpłynął do ministerstwa, my to zbadamy i przy stosownej okazji wyjaśnimy państwu.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Jeśli chodzi o cele stawiane przez ministerstwo ochrony środowiska, to są one zapisane w projekcie budżetu. Wszystkie inne sprawy, które za kilka dni przedstawią Wysokiej Izbie tzn. strategię realizacji polityki ekologicznej państw do 2000 roku, będziemy realizowali z innych środków, pozabudżetowych.</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Ile pieniędzy wydajemy na ochronę środowiska? Dokładne dane podaje rocznik statystyczny w dwóch pozycjach: ochrona środowiska oraz lasy. W 1993 roku kwoty te wynosiły odpowiednio 15 bln zł oraz 7 bln zł. W sumie daje to 22 bln zł.</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Jeśli chodzi o środki na finansowanie ruchów pozarządowych, to przynajmniej raz na kwartał spotykamy się z ich przedstawicielami. Ustaliliśmy reguły gry, w jaki sposób ruchy pozarządowe mogą korzystać ze środków, które są do wykorzystania na edukację ekologiczną i inne cele.</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Rozpiszemy konkursy i zwycięskie organizacje uzyskają środki. Zarejestrowanych jest 367 ruchów i trudno każdemu z nich przydzielić określone pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Regionalne zarządy gospodarki wodnej zostały już omówione przez pana dyrektora. Dodam tylko tyle, że mamy tu pewną zaszłość z poprzednich lat. Zanim prawo wodne weszło w życie powołano regionalne zarządy gospodarki wodnej. W międzyczasie prawo przesunęło się w czasie i zarządy zaczęły funkcjonować równolegle z BGW.</u>
          <u xml:id="u-43.12" who="#MinisterStanisławŻelichowski">W tej chwili powołałem radę gospodarki wodnej, w skład której wchodzą najlepsi polscy specjaliści. Uczeni ci mają nam pomóc w rozwiązaniu problemu, tylko wymaga to czasu.</u>
          <u xml:id="u-43.13" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Nie zgadzam się natomiast z wypowiedzią posła R. Gawlika odnośnie do PHARE, że nie wykorzystano jeszcze środków z 1991 roku. Proszę zauważyć, na jakie cele były one przeznaczone np. uzdrowienie jezior mazurskich i tym podobne.</u>
          <u xml:id="u-43.14" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Przypominam jeszcze raz, iż jest szereg zaszłości i naprawdę trudno z nich wybrnąć.</u>
          <u xml:id="u-43.15" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Poseł Cz. Śleziak spytał mnie o elektrownię Jaworzno III. Elektrownia rozpoczęła własnymi środkami budowę instalacji mokrego odsiarczenia. Jest to bardzo kosztowna inwestycja. Obok elektrowni jest możliwość spalania wzbogaconego węgla. W tym układzie zainstalowanie suchej instalacji plus spalanie wzbogaconego węgla pozwala mieścić się w normie protokołu siarkowego. Zainstalowanie mokrej instalacji byłoby doskonałe. Powołaliśmy 3 niezależne grupy ekspertów. Jednak grupa proponowała kontynuowanie budowy, druga - rozebranie. W najbliższych dniach zapadnie decyzja o budowie dwóch bloków instalacji mokrej. Pozostałe bloki będą korzystały z instalacji suchej.</u>
          <u xml:id="u-43.16" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Chciałem przypomnieć, że Jaworzno III nie jest tak uciążliwe dla Śląska, lecz ze względu na olbrzymi komin jest szkodliwa dla innych regionów Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełJanKomornicki">Traktując poważnie uwagę posła W. Maliszewskiego proponuję wysłuchać opinii eksperta Komisji pana doktora Jeziorskiego, tym bardziej, że postawiono kilka zarzutów jego ekspertyzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#BiuroStudiówiEkspertyzKancelariiSejmuJanuszJeziorski">Moje zadanie polegało na ocenie, jakie kwoty i jakie zadania z zakresu ochrony środowiska przewidziane są w projekcie budżetu na 1995 rok. Nie udało mi się dokładnie ocenić kwot ani pełnego zakresu zadań. Wynikało to ze sposobu przedstawiania danych w projekcie ustawy budżetowej. Mam wrażenie, że przyczyny tego nie polegają na wadliwości i konstrukcji budżetu. Niektóre dane są przedstawione bardzo precyzyjnie, można na ich podstawie określić zakres inwestycji ekologicznych, natomiast z pozostałych nie byłem w stanie wyodrębnić czynników przeznaczonych na ochronę środowiska.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#BiuroStudiówiEkspertyzKancelariiSejmuJanuszJeziorski">Jeżeli chodzi o nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska w latach ubiegłych, to oparłem się na danych pochodzących z GUS-u. Również dane GUS-u są źródłem, na którym oparto ocenę wykonania ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska. Chciałem zauważyć, że to samo źródło podaje odmienne informacje dotyczące nakładów na ochronę środowiska w stosunku do produktu krajowego brutto i ta rozbieżność jest istotna. Jeżeli produkt krajowy brutto na rok 1995 ma wynieść 2.663 bln zł to 0,1% wynosi 260 mld zł. Jeżeli jest różnica w ocenie rządu 0,4%, to jest to suma około 1 bln zł. Taka jest szerokość rozbieżności danych dotyczących informacji o nakładach na ochronę środowiska. Gdyby odnieść to, co jest zapisane w projekcie ustawy, ze: „produkt krajowy brutto ma wynieść 2.663 bln zł, a nakłady łączne na ochronę środowiska będą wynosiły około 30 bln zł”, to jest 1,15% produktu krajowego brutto.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#BiuroStudiówiEkspertyzKancelariiSejmuJanuszJeziorski">Jak to jest liczone? Sumuje się pozycje przedstawione w kilku grupach tematycznych. Pierwsza grupa to środki finansowe przeznaczone na ochronę środowiska w układzie ministerstw i urzędów centralnych. Środki te znajdują się w kompetencji 8 ministerstw i urzędów centralnych oraz dwóch funduszów celowych Narodowego Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych oraz w ramach tzw. rozchodów związanych z finansowaniem niedoborów i rozdysponowaniem nadwyżki budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#BiuroStudiówiEkspertyzKancelariiSejmuJanuszJeziorski">Jeżeli analizujemy w układzie ministerialnym, jak realizowane są zadania ochrony środowiska, to np. w Ministerstwie Przemysłu i Handlu obok bardzo precyzyjnych informacji dotyczących zakresu prac w poszczególnych kopalniach jest duży dział - dotacje budżetowe do zadań gospodarczych na kwotę ponad 5 bln zł, z których nie da się wysnuć, jaki odsetek przeznaczony jest konkretnie na ochronę środowiska. Co więcej - niektóre dane są agregowane. Agregowane są w taki sposób, że w jednej pozycji znajdują się zarówno dotacje dla górnictwa na kwotę 3.708 mld zł, jak również środki dla kopalń trwale nierentownych, w tym osłony socjalne. Kto potrafiłby określić, jaka jest proporcja pomiędzy tymi elementami? Ten sposób agregowania danych w projekcie budżetu powtarza się kilkakrotnie. W niektórych pozycjach, jak np. Wyższy Urząd Górniczy jest określona kwota, która wynika z zadań statutowych jednostki, a także wypisane są wszystkie zadania Urzędu, np. sprawowanie nadzoru nad bezzbiornikowym magazynowaniem substancji w górotworze, składowaniem odpadów, gospodarką złożami, zapobieganiem szkodom górniczym itd. Nie jest jednak określone, jak jest struktura, ile jest na co wydawane i jakie jest tego uzasadnienie. Mogłaby znaleźć się to w części pt. „Uzasadnienie”. A zatem dane są niejednoznaczne. Różne są też sposoby agregowania tych danych - często są one ryzykowne i nieuzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#BiuroStudiówiEkspertyzKancelariiSejmuJanuszJeziorski">Następny problem to środki z funduszów celowych. Część tych środków przechodzi z roku na rok. Za każdym razem jest to inna suma. I znowu istnieje cały szereg rozbieżności w danych, które Komisja otrzymuje. Rozbieżność jest bardzo istotna. Podam to, co wynika z oficjalnych materiałów, które trafiły do Sejmu. Mianowicie są to informacje o wymiarze i wpływach z opłat za gospodarcze korzystanie i kar za nieprzestrzeganie wymogów jego ochrony oraz o rozdziale tych środków i wydatkach w 1993 r., a także sprawozdanie z działalności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 1993 r. Komisja w sierpniu tego roku otrzymała informację, w której po stronie przychodów NFOŚiGW zauważamy duże rozbieżności. Te rozbieżności w stosunku do danych za 1992 r. wynoszą 3.006 mld zł, zaś po stronie przychodów a 1993 r. - 2.326 mld zł. Są to ogromne sumy i w tych dokumentach nie znajdują żadnego uzasadnienia. Skąd wzięły się takie różnice w przychodach? Z tych danych wynikają dalsze rozbieżności. Nie możemy też odpowiedzieć na pytanie, ile środków jest przeznaczanych na ochronę środowiska. Możemy to tylko oszacować. Ponadto pozycją, która również wpływa na to, jaki jest strumień zasilania ochrony środowiska, są fundusze zagraniczne. Nie jest tak, że mamy pełna jasność w tym, jaka część tych środków jest zapłacona w budżecie, a jaka nie. Środki pochodzące z Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju są zapisane w ustawie budżetowej, natomiast środki uzyskane w ramach programu PHARE nie wiadomo, w jakim stopniu są ujmowane w budżecie państwa. Tak samo, nie wiemy jak są uzewnętrzniane środki uzyskiwane w ramach umów bilateralnych. Są to dość znaczne środki i Komisja sejmowa powinna mieć jasną sytuację.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#BiuroStudiówiEkspertyzKancelariiSejmuJanuszJeziorski">Pytania, które tutaj padły były bardzo konkretne, np. jaki jest przewidywany stopień uzupełnienia kredytu Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju środkami złotówkowymi. Natomiast to pytanie nie dotyczyło środków PHARE. Mieszanie tych dwóch typów kredytu jest nie na miejscu. Nie otrzymaliśmy ważnej odpowiedzi na pytanie, czy środki pochodzące z pomocy zagranicznej w ramach umów bilateralnych są w jakiś sposób uzewnętrzniane w budżecie, czy jest to dodatkowy strumień pozabudżetowy.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#BiuroStudiówiEkspertyzKancelariiSejmuJanuszJeziorski">Środki budżetowe oceniłem na 10.950 mld zł. Jeżeli zaś uwzględnić zapis w ocenę wykonania ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska za 1993 r., to oznaczałoby, że 11 bln zł stanowić będzie ok. 33% środków przeznaczonych na ochronę środowiska, czyli byłaby to kwota ok. 30 bln zł. Byłyby to głównie środki pochodzące ze środków własnych przedsiębiorstw, funduszów gminnych i innych źródeł. Przeliczając na walutę amerykańską - byłoby to ok. 1,5 mld USD. W świetle tego, co postulowano wcześniej, jest to kwota za mała. Oczywiście jest to kwota, która wynika z realnych możliwości naszej gospodarki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełJanKomornicki">Przechodzimy do drugiej serii pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełStanisławMaliszewski">W dziale oświata przewidziano 41 mld zł na dokończenie trzech internatów. Jeden internat miał być zakończony w 1992 r., dwa - w 1993 r. Czy ta suma wystarczy, aby w 1995 r. ostatecznie zamknąć inwestycje?</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#PosełStanisławMaliszewski">Czytając założenia budżetu i dodatkowe wyjaśnienia nie znalazłem informacji dotyczącej następującego problemu. Proponowane jest utworzenie kilku parków narodowych, wspomina się o Narwiańskim Parku Narodowym, ale nie mówi się jeszcze o Białowieskim Parku. Są to tereny zamieszkałe w większości przez ludność mającą domki jednorodzinne, w których podstawowym źródłem opału jest węgiel i drewno. W związku z tym zasiarczenie atmosfery przekracza tam wszelkie dopuszczalne normy. Utworzenie parku spowoduje narzucenie pewnych wymogów. Czy Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa przewiduje jakieś subwencje lub dodatki zachęcające ludność do przechodzenia na ogrzewanie gazem? Obecnie jednak w związku z bardzo wysokimi cenami gazu jest trend odwrotny - przechodzi się z powrotem na opał węglem.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#PosełStanisławMaliszewski">W kwietniu nasza Komisja wizytowała tereny „Zielonych Płuc Polski”. Zwiedziliśmy duże obszary, zapoznaliśmy się z problemem, nawet Sejm podjął określona rezolucję. Niestety, z przykrością musza stwierdzić, że nigdzie w projekcie budżetu nie znalazłem żadnej wzmianki na temat „Zielonych Płuc Polski”. Na przykład na 15 inwestycji centralnych prowadzonych obecnie i wymienionych w projekcie ustawy budżetowej, wszystkie grupują się w pięciu województwach, w tym pięć - w Krakowskiem, pięć - we Wrocławskiem, natomiast na obszarze dziewięciu województw obejmujących „Zielone Płuca Polski” nie przewidziano żadnej inwestycji. W szczególności interesuje mnie inwestycja rozpoczęta i nie dokończona, trwająca już chyba 10 lat, mianowicie - zbiornik wodny „Siemianówka”. Jest to zbiornik nie dokończony, obecnie nie są określone jego zadania celowe, a w związku z tym nie wiadomo, co zanim zrobić. Dodatkowo występują tam określone zagrożenia, których też się nie usuwa. Na przykład przez część zbiornika przebiega kolej łącząca Rosję z Polską, którą przewozi się, według informacji, ok. 30 toksycznych substancji, z chlorem włącznie. Dokończenie zbiornika wymaga określonych nakładów i nie jest to możliwe do wykonania w ramach województwa. Musi to być inwestycja krajowa. Uważam, że potrzebne jest natychmiastowe postanowienie, co zrobić ze zbiornikiem „Siemianówka”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełWładysławTomaszewski">Przeglądając materiał również nie spotkałem żadnej wzmianki na temat obszaru klęski ekologicznej, która dotknęła województwa sieradzkie i konińskie, czyli tereny położone nad rzeką Ner. Tę rzekę można raczej nazwać „Kolorowa rzeką śmierci”, ponieważ nie płynie już tam woda, tylko smrodliwa, o wysokiej toksyczności, ciecz. Nad brzegiem tej rzeki żyją ludzie. Źródłem zatrucia rzeki jest Łódź, która nie ma oczyszczalni. Zatrucie okolicznych gmin jest tak wielkie, że praktycznie zamiera tam życie. Rolnicy piją wodę ze studni, która jest zatruta metalami ciężkimi. Noworodki rodzą się już z wrodzonymi wadami. Społeczność lokalna nie czekała na działania władz i założyła Związek Gmin Nadnerzańskich. Własnymi siłami rozpoczęto wodociągowanie wsi zaciągając kredyty. Czy twórcy projektu budżetu w części 28 wezmą pod uwagę ewentualne przyznanie dotacji dla tej inicjatywy gmin? Po pierwsze należy ratować zdrowie ludzi, a więc zacząć od wodociągowania wody, a w drugiej kolejności wybudować oczyszczalnię ścieków w Łodzi. Uważam, że budowa oczyszczalni powinna wejść do grupy inwestycji centralnych jako jedno z najważniejszych zadań. Czy będą przewidziane środki dla Związku Gmin Nadnerzańskich w formie dotacji, ponieważ skończyły się już możliwości kredytowania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełPiotrKozłowski">Jak wygląda komputeryzacja parków narodowych i jakie są przewidywania w tej dziedzinie w przyszłym roku? Czy we wszystkich parkach leśniczowie będą wyposażeni w rejestratory? Czy ujednolicono programy komputerowe w parkach narodowych? Czy uwzględniono potrzeby pracowni naukowych na 1995 r?</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PosełPiotrKozłowski">Kilka razy poruszałem już sprawę Technikum w Zwierzyńcu. Rok temu minister B. Błaszczyk odpowiedział, że inwestycja jest w realizacji. Tymczasem minął już kolejny rok i sprawa jest nie załatwiona. Mam przed sobą dokumentację programowa tej szkoły, gdzie już drugi rok prowadzone są zajęcia z ochrony środowiska. Uruchomiono ośrodek dydaktyczno-ekologiczny na terenie Roztoczańskiego Parku Narodowego, z którego korzysta szkoła w Zwierzyńcu. Nie rozumiem, dlaczego ministerstwo nie mogłoby wziąć pod swoją opiekę tego technikum. Należałoby pomóc absolwentom w zatrudnieniu w parkach narodowych, w Lasach Państwowych, administracji różnego stopnia itp.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełKlemensŚcierski">Z opinii eksperta wynika, że mamy bardzo słabe wykorzystanie funduszy zagranicznych. Ekokonwersja - 52%, PHARE - 22%, Międzynarodowy Bank Rozwoju - 56%. Również Bank Ochrony Środowiska ma pewne kłopoty z zagospodarowaniem funduszy. Ochrona środowiska ma kolosalne potrzeby finansowe. To ogranicza nasze działanie. Co jest powodem, że nie potrafimy wykorzystać tych środków? Czy nieudolność tych, którzy potrzebują owych pieniędzy, czy nadmierne zbiurokratyzowanie, rozproszenie środków? Czy są jakieś inne powody? Czy ktoś rozważał ten problem, bo ważne jest, aby wyciągnąć wnioski na przyszłość. Również jeżeli mamy jakiekolwiek fundusze np. w NFOŚiGW i lokujemy je w jakieś papiery, to uważam, że jest to absurd, ponieważ i tak inflacja częściowo „zje” nam te oszczędności. Najlepszym rozwiązaniem byłoby ciągłe inwestowanie przy ciągłym zaciąganiu kredytów.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PosełKlemensŚcierski">Środki na ochronę przyrody są bardzo rozproszone - w 8 ministerstwach, wielu funduszach, w 10 częściach budżetu itd. Chyba nikt w Polsce nie wie, jaki to jest procent? Dlatego nie wiadomo, czy jest dobrze, czy jest źle? Jak to rozwiązano za granicą? Czy w dalszym ciągu będzie w Polsce tendencja do rozproszenia środków, czy może do koncentracji?</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PosełKlemensŚcierski">Jako Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa czujemy się odpowiedzialni za stan zdrowia Polaków. W tej chwili nic tak nie szkodzi, jak niska emisja gazów. Czy ktoś w ministerstwie lub w jakimś innym urzędzie myśli o tym, co zrobić, aby rozwiązać problem niskiej emisji?</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#PosełKlemensŚcierski">Ponieważ jestem jedynym energetykiem w Sejmie, obejrzałem trzydzieści kilka instalacji elektrycznych na wszystkich kontynentach, oferują swoją pomoc panu ministrowi przy rozwiązaniu trudnego programu dla Jaworzna III. Na ten temat mam swoje przemyślenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełJózefZegar">Czy, zdaniem pana ministra, w projekcie budżetu na przyszły rok zostają zabezpieczone środki pozwalające na normalne funkcjonowanie instytucji, które mają służyć ochronie środowiska oraz na wykonanie zadań, które są nałożone przez różne ustawy na te instytucje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełKrzysztofWolfram">Czy pan minister przewiduje stworzenie jednolitej informacji, ale równocześnie jednolitego systemu naliczania środków na ochronę środowiska tak, aby uzyskać jednolity obraz środków wydatkowanych na ochronę środowiska.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PosełKrzysztofWolfram">Czy w najbliższym czasie przewiduje się możliwość rozdzielenia działu 45 na leśnictwo i ochronę przyrody?</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PosełKrzysztofWolfram">Co będzie z finansowaniem planów ochrony parków narodowych i parków krajobrazowych?</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#PosełKrzysztofWolfram">Nie możemy pominąć dyskusji o nakładach na leśnictwo. Czy minister ochrony środowiska jest usatysfakcjonowany poziomem nakładów na leśnictwo, w tym zabezpieczeniem środków na przyszłe zwalczanie szkodliwych owadów (głównie brudnicy mniszki)?</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#PosełKrzysztofWolfram">Czy pan minister uważa, że poziom nakładów na leśnictwo w dziale dotyczącym budżetu wojewodów jest na tyle wystarczający, że zapewnia pełną ochronę lasów należących do Skarbu Państwa?</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#PosełKrzysztofWolfram">Na poprzednim spotkaniu Komisji dyskutowaliśmy nad nieszczęsną subwencją, która nie trafia do gmin z tytułu powiększania obszarów chronionych. Czy istnieje możliwość zrekompensowania lub znalezienia takiej ilości środków, która przy tworzeniu Magórskiego, Mazurskiego i powiększeniu Białowieskiego Parku Narodowego, mogłaby być przekazana gminom jako subwencje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełRadosławGawlik">Minusem materiału przygotowanego przez Ministerstwo Finansów jest łączenie wydatków na ustawę o ochronie przyrody z wydatkami na ochronę środowiska. Przy wyraźnym rozdzieleniu tych dziedzin mielibyśmy lepszy obraz sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PosełRadosławGawlik">Wizytacja poselska na terenach „Zielonych Płuc Polski” zaowocowała m.in. konkretnymi wnioskami. Jeden z wniosków polegał na tym, że apelował o to, aby zarezerwowano konkretne środki z budżetu państwa na zakup sadzonek na zalesianie. Tamtejsi dyrektorzy zwracali się do nas, abyśmy zapewnili środki na same sadzonki, a ludzie w czynie społecznym je zasadzą. W projekcie budżetu widzę kwotę 11 mld zł na zalesienie i plan urządzania lasów prywatnych. Nie jest to duża suma biorąc pod uwagę ambitny plan 140 tys. ha, które planuje się zalesić do końca wieku. Odnoszę wrażenie, ze trudno będzie zrealizować ten plan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Poseł S. Maliszewski pytał o internaty. Internat w Tucholi będzie wykończony w 1995 r., dwa następne zostaną wykonane w 1996 r. Wynika to z harmonogramu podpisanych prac i mocy przerobowych firm, które wygrały przetargi i wykonują inwestycje. Oczywiście przyczyną tych opóźnień jest także szczupłość środków budżetowych w resorcie.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Czy będą subwencje do gazu w przypadku Białowieskiego Parku Narodowego? Rzeczywiście, sytuacja jest tam ciężka. Wokół parku mieszka ok. 3 tys. osób i siłą rzeczy oddziałują one w określony sposób na ten teren. Zaproponowaliśmy więc inne rozwiązanie problemu. Leśnicy opracowali system ekologizacji leśnictwa, polegający na takim samym traktowaniu terenów przyparkowych (19 tys. ha), jak terenów parków narodowych. Tę zasadę chcemy wprowadzić od 1 stycznia, a finansowanie procesu będzie się odbywać z budżetu Lasów Państwowych. Rozmawiamy z samorządami o wsparciu oczyszczalni ścieków, przeciwdziałanie niskiej emisji gazów. Takie przygotowanie terenu spowoduje szybsze otwarcie parku w przyszłości. Tereny będą tak samo chronione, wstrzymujemy zręby zupełne, zatrzymamy wszystkie stare drzewa, opracujemy plany ochrony tych trenów. Dotyczy to siedmiu kompleksów przyrodniczych w Polsce, w tym również kompleksu białowieskiego.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Problem subwencji powinien zostać rozważony również przez Komisje Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Chciałbym poprzeć te propozycje, które służą temu, aby opalanie gazem było tańsze od opalania węglem. Dla nas nie jest to prosta sprawa. Staramy się zainteresować tym ministra finansów. Dzisiaj wywalczyliśmy różnicę cen między benzyna bezołowiowa a ołowiową. Ta różnica jest może jeszcze za mała, ale na pewno znajdzie zwolenników. Obiecano nam, że przy następnej regulacji cen, ta różnica zostanie znacznie poszerzona. W ślad za tymi zmianami chcemy rozwiązać problem gazu.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Kilku posłów zauważyło, że w projekcie budżetu nie mówi się nic o „Zielonych Płucach Polski”, że na tym obszarze nie przewiduje się żadnych inwestycji centralnych. Przypomnę jednak, że zbiornik „Siemianówka” jest w gestii ministra rolnictwa, gospodarki żywnościowej. Dzisiaj nie ma żadnych możliwości, żeby minister ochrony środowiska wpisał tę inwestycję do inwestycji centralnych resortu. Obecnie nie rozpoczynamy żadnej nowej inwestycji, kończymy wszystkie, które kilka lat temu zostały rozpoczęte.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Jeśli chodzi o problem zgłoszony przez posła W. Tomaszewskiego, to wiem, że Łódź dostała grant na pokrycie kredytu z Europejskiego Banku Budowy i Rozwoju na zbudowanie oczyszczalni ścieków. Była to decyzja Rady Ministrów. Myślę, że ta oczyszczalnia wpłynie korzystnie na gminy nadnerzańskie. Niezależnie od tego bardzo cieszymy się z inicjatywy powołania zespołu, który chce rozwiązać ten problem. Jednak minister ochrony środowiska nie jest inwestorem, może jedynie wspierać tę grupę inicjatywną. Nie możemy dopłacać do wodociągów, ponieważ znajduje się to w polu działania ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#MinisterStanisławŻelichowski">O komputeryzacji parków narodowych powie dyrektor J. Wróbel. Chciałbym tylko dodać, że w parkach narodowych będziemy w coraz mniejszym stopniu pozyskiwać drewno, a więc niepotrzebne będą duże ilości rejestratorów.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#MinisterStanisławŻelichowski">W Polsce minister ochrony środowiska nadzoruje 13 techników leśnych. Nie ma żadnych przeciwwskazań, aby do tej grupy zaliczyć także techników ochrony przyrody. Kiedyś w Zwierzyńcu było Technikum Przemysłu Drzewnego, później stworzono Technikum Leśne. Obecnie prowadzone są próby utworzenia technikum służącego ochronie przyrody. Z tym wiążą się jednak dodatkowe nakłady - trzeba zatrudnić nauczycieli, wybudować im mieszkania itd. W skali kraju techników, które w nazwie mają ochronę środowiska, jest 97. Dzisiaj pozostają one pod wpływami ministra edukacji narodowej. Jeśli zrobimy precedens z jednym technikum, to zaraz odezwą się głosy sprzeciwu pozostałych szkół. Niemniej jednak możemy rozważyć taką możliwość.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Poseł K. Ścierski pytał, co jest przyczyna niewykorzystania środków pomocowych? Aby odpowiedzieć na to pytanie, posłużę się przykładem z ostatnich dosłownie dni. Ponieważ z fazy I PHARE zostały jakieś niewielkie środki, wobec tego aby je wykorzystać chcieliśmy kupić 3 samochody terenowe marki Tarpan dla grup strzegących terenów o najwyższym wskaźniku kradzieży i kłusownictwa, terenów, na których najczęściej dochodzi do podpaleń przez obywateli rosyjskich. Wkrótce dostaliśmy informację z Brukseli, że możemy kupić te pojazdy pod warunkiem jednak, iż wcześniej zakupimy mercedesa do przewozu inwalidów. A przecież są specjalne firmy przewozowe, które służą również inwalidom. Nie możemy sobie pozwolić na tego rodzaju dyktat. W przeszłości jednak bardzo często dochodziło do takich sytuacji. Teraz chcemy działać trochę inaczej. Dlaczego to jednak idzie tak opieszale? Musze przyznać, że przez dziewięć miesięcy robiliśmy inwentaryzację środków trwałych zakupionych z programu PHARE. To niesłychane, że nie było żadnej ewidencji. Na szczęście znalazły się miejsca, w których te środki zalegały. W dwóch czy trzech przypadkach były w rękach prywatnych. Ale to już jest inne zagadnienie. Myślę, że wkrótce wyczyścimy te wszystkie nieprawidłowości. Czas realizacji programów wydłużają także decyzje z Brukseli. Nie pozwolimy sobie jednak na dyktowanie nam warunków. Dlatego też środki z pomocy zagranicznej chcemy koncentrować i w związku z tym Biuro Strategii przenieśliśmy do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W naszej przeszłości znaczna część tych środków szła na różnego rodzaju ekspertyzy, opracowania, dokumentację, które w gruncie rzeczy nie były tak bardzo potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Jeśli chodzi o niską emisję gazów, chcemy więcej inwestować w wzbogacanie węgla. Zrobiliśmy już pierwsze kroki - od 1 stycznia uruchamiamy 25 mln USD na zmiany w kotłowniach, aby zmniejszać emisję niską gazów. W pierwszych dniach grudnia mamy podpisać umowę z Funduszem Globalnym GEP, czekamy tylko na zgodę ministra spraw zagranicznych. Jeżeli sprawnie wykorzystamy te środki, to już mamy zapewnione granty na geotermię w Polsce, głównie podhalańską.</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Chciałbym skorzystać z doświadczenia pana posła K. Ścierskiego i porozmawiać na temat Jaworzna III. Pan poseł pytał, jak to jest z wykorzystaniem funduszu na ochronę środowiska w innych państwach? Podjemy, że na ekologię wydatkujemy 1,3% dochodu krajowego brutto. Dla porównania Niemcy wydają 1,7%. W globalnych cyfrach są to często rzeczy nieporównywalne. Świadczy to jednak o wysiłku danego społeczeństwa w ekologię. Polska z tym wskaźnikiem procentowym 1,3 zajmuje miejsce środkowe. Gdyby parlament przyjął naszą propozycję, którą przedstawimy za dwa tygodnie przy dyskusji o ochronie i kształtowaniu środowiska i polityce ekologicznej, to byłoby to 1,6% produktu krajowego brutto. Wówczas bylibyśmy w zdecydowanej czołówce.</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Pan poseł J. Zegar pytał, czy są środki na normalne funkcjonowanie resortu ochrony środowiska i na wykonanie wszystkich zadań. Wszystko zrobimy, aby zadania zostały wykonane. Natomiast komfort nasz byłby większy, gdyby środków było więcej. Chcielibyśmy wykorzystać wszystkie zadania, które zostały resortowi przypisane.</u>
          <u xml:id="u-54.11" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Problem rozdziału środków na leśnictwo i ochronę przyrody. Znając przychylność pani dyrektor E. Paderewskiej do ochrony środowiska, myślę, że nie będzie wielkiego sprzeciwu, aby na przyszły rok dokonać takiej modernizacji w projekcie budżetu. Dotychczas przeważała jednak argumentacja, że przy takiej konstrukcji budżetu jest to niemożliwe. Sądzę, że nie będzie dużego problemu, aby te dwie dziedziny rozdzielić.</u>
          <u xml:id="u-54.12" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Poseł K. Wolfram pytał, czy jesteśmy usatysfakcjonowani ze środków na leśnictwo. Zaważyły tu dwie rzeczy. Po pierwsze, mój poprzednik napisał do ministra finansów pismo, w którym mówił, że jeżeli dostanie kredyt z Banku Światowego, to rezygnuje ze środków budżetowych na wspieranie leśnictwa. Takie zobowiązanie zostało przyjęte, minister finansów zaciągnął kredyt, który teraz spłaca budżet państwa. Gdyby nie było kredytu, to leśnictwo dostawałoby środki na realizacje ustawy o lasach. W związku z tym budżet państwa daje mniej środków. Przypomnę, że w tym roku przeżyliśmy niezwykle trudną sytuację w leśnictwie, ponieważ na zakończenie roku formalnie było 1,3 bln zł. Faktycznie były to należności nieściągalne - blisko 1,2 bln zł. Lasy brały wówczas w zastaw jakieś tartaki, maszyny, aby tym sposobem ściągnąć środki. Cała akcja na zwalczanie szkodliwych owadów kosztowała 25 mln USD, a Lasy Państwowe mogły wyasygnować jedynie 4 mln USD. Akcja została sfinansowana przez darczyńców z całej Europy. Dzisiaj sytuacja w Lasach znacznie się poprawiła, planowane wskaźniki ekonomiczne zostały przekroczone prawie o 100%. Wynika to także z cen drewna.</u>
          <u xml:id="u-54.13" who="#MinisterStanisławŻelichowski">W dziale wojewodów uważam, że środków jest rzeczywiście za mało. Część zadań, głównie w nadzorze nad lasami niepaństwowymi będą musiały przejąć Lasy Państwowe. Natomiast plany urządzania lasów powinny być wykonane ze środków lasów prywatnych.</u>
          <u xml:id="u-54.14" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Jeżeli chodzi o sprawę sadzonek, to myślę, że na wiosnę zrobimy wszystko, przynajmniej na terenach „Zielonych Płuc Polski”, aby dostarczyć zainteresowanym sadzonki bezpłatnie. Okazuje się, że Wspólnota Europejska chce wesprzeć podobne działania, jak również przeznaczyć jakąś kwotę na cele prywatyzacji. Jestem przekonany, że na wiosenne zalesienia damy potrzebne środki.</u>
          <u xml:id="u-54.15" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Wiele problemów stwarza kwestia subwencji dla gmin, na których terenie mają powstać parki narodowe. Jest tu określony opór samorządów, ponieważ dla wielu środki z podatku leśnego są istotnymi kwotami do ich utrzymania. Dwukrotnie wnioskowaliśmy do ministra finansów o inne subwencjonowanie tych gmin. Tu odczuwamy skutki nie najlepszego zapisu w ustawie o lasach. Można było przyjąć zupełnie inne rozwiązanie. Dziś nawet nie podjąłbym się nowelizacji ustawy w tym zakresie. Moim zdaniem trzeba znaleźć jakiś system dofinansowania tych samorządów, które na swoim terenie mają możliwość utworzenia parków narodowych. Niestety, przy obecnym stanie prawnym niewiele możemy zdziałać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełKrzysztofWolfram">Najbardziej ostra sytuacja zarysowała się w przypadku parków, których tworzenie dobiega końca, a więc: Białowieża, Narew, Mazury, Bory Tucholskie. Czy istnieje możliwość, żeby gminy, które najbardziej się sprzeciwiają powstaniu parków narodowych, uzyskały z innych źródeł środki na te dziedziny, które są równie potrzebne (np. oczyszczalnia ścieków, komin itp.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Jest to bardzo złożony problem, choć o tym myśleliśmy. Wychodziłem do samorządów z właśnie inicjatywą, aby uatrakcyjnić im powołanie parku. Dzięki parkom przecież miejscowe społeczeństwo może się już utrzymywać ze zwiększonej turystyki. Na przykład namawialiśmy władze z Tucholi, aby przynajmniej złożyły wnioski na różne inwestycje dotyczące ekologii. Na tamtym terenie nie ma praktycznie żadnej inicjatywy. Liczymy, ze Bieszczady też staną się atrakcyjne turystycznie, gdy powstanie tam park narodowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełJanKomornicki">Na ostatnim posiedzeniu Komisji sformułowaliśmy opinię, w której wyraziliśmy zaniepokojenie wobec zorganizowanemu oporowi w tworzeniu parków narodowych. Przypominam, że ten problem nie należy do dzisiejszego tematu. Zresztą, na pewno do tej kwestii jeszcze wrócimy.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PosełJanKomornicki">Przepraszam, ale w debacie budżetowej, nie możemy zastanawiać się nad kwestiami szczegółowymi, np. czy parki narodowe dostaną rejestratorzy. Proszę, aby na szczegółowe pytania przedstawiciele ministerstwa odpowiadali posłom poza posiedzeniem Komisji.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PosełJanKomornicki">Musimy zmierzać do konkluzji. Powinniśmy zaopiniować cały budżet państwa, a także w sposób szczegółowy odnieść się do propozycji przedstawionych przez rząd do części 28. Wyrazimy swoje stanowisko na temat inwestycji centralnych nadzorowanych przez ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa. Możemy także dyskutować nad zapisami w załączniku nr 4, w którym znajduje się zestawienie gospodarki pozabudżetowej podległej ministrowi ochrony środowiska oraz w załączniku nr 3 - zestawienie dotyczące Ekofunduszu. Przypominam, że w Ekofunduszu znajdują się środki z ekokonwersji, pozycji niezależnej od ministra. Jest tam ponad 1 bln zł z darowanych nam długów przewidzianych do sfinansowania oczywiście z budżetu. Są to przecież środki, które nie muszą wrócić do wierzycieli, tylko pozostają w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#PosełJanKomornicki">Czy ktoś z posłów chce zgłosić konkretny wniosek - nieprzyjęcia, przesunięć lub zmian w proponowanym budżecie lub załącznikach do budżetu?</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#PosełJanKomornicki">Jeśli nie ma żadnych wniosków, proponuję przejście do następnej części. Wszyscy uświadamiamy sobie, że budżet jest bardzo niewystarczający, nie satysfakcjonuje on ani strony rządowej, ani posłów. Aczkolwiek najprawdopodobniej Komisja zaproponuje pozytywne zaopiniowanie tej części, którą dotychczas omawialiśmy. W imieniu prezydium chciałbym zaproponować dezyderat do ministra finansów o rozdzielenie działu 45 (na leśnictwo i ochronę przyrody), a także o nowy sposób przedstawiania informacji, szczególnie wobec faktu powołania Komisji Zrównoważonego Rozwoju o wydatkowanych środkach budżetowych w innych resortach. Ostateczną formułę dezyderatu przyjmiemy na następnym posiedzeniu Komisji. Te dwa problemy musimy niestety wyłączyć z opinii, ponieważ opinia odnosi się do konkretnego projektu ustawy budżetowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełJózefZegar">Czy poza stwierdzeniem, że pozytywnie opiniujemy projekt budżetu w części dotyczącej ochrony środowiska, będziemy formułować jakieś uwagi dla Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów? Jeśli tak, to powinniśmy jeszcze wymienić poglądy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełJanKomornicki">Chciałbym, żeby Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów rozważyła propozycję zapisania w ustawie budżetowej możliwości wykorzystywania nadwyżek dochodu narodowego, nie w trakcie realizacji budżetu, ale w pewnej określonej części, na wsparcie inwestycji ratujących kraj przed pogłębieniem się problemów hydrologicznych (choćby 6%). Prosiłbym Komisję o odniesienie się do takiego zapisu, który nie burzy niczego, natomiast jest wnioskiem pod adresem Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełWładysławStępień">Tak się złożyło, że kończymy pierwszą część naszego posiedzenia, a niedługo zamkniemy budżet 1994 r. Sądzę, że jest najlepsza ku temu okazja, aby podziękować resortowi, Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa za przychylność i wyrozumiałość dla problemów województwa tarnobrzeskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Chciałbym także serdecznie podziękować wszystkim uczestnikom dyskusji, a jednocześnie zwrócić uwagę na to, że niekiedy bardzo trudno na posiedzeniu Rady Ministrów czy Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów przekonywać o potrzebie zwiększenia środków na ekologię. Jednak mając za sobą siłę i poparcie Komisji sejmowej, moja chęć, zapał do pracy są o wiele większe. Chciałbym podziękować w imieniu własnym i moich współpracowników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PosełJanKomornicki">Proszę o zabranie głosu prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">Plan finansowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska przedstawia zamierzenia na przyszły rok w oparciu o przewidywane wykonanie roku 1994. Dokument przygotowany przez nas pokazuje, że stan Funduszu na koniec 1995 r. wzrośnie o ok. 3 bln zł w ciągu roku, ze dochody w 1995 r. będą się kształtowały na poziomie 5.720 mld zł i będą o ok. 0,5 bln zł większe niż w roku 1994. Plan pokazuje także, iż środki Funduszu zaangażowane w preferencyjne kredyty wzrosną od ok. 8.700 mld zł do 12.300 mld zł. Ponieważ jednocześnie Fundusz Narodowy przygotował na najbliższe posiedzenie rady nadzorczej założenia do planu na następny rok i dla jego ilustracji przedstawił plan szczegółowy, to te elementy stanowią załącznik. Wydaje mi się, że materiał pokazuje kierunki rozwoju działalności Funduszu zgodnie zresztą z priorytetami Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Wiele spraw, o których mówił pan minister znajduje swoje odzwierciedlenie w tych kierunkach Narodowego Funduszu. Przewidujemy, że nastąpią pewne różnice w wykonaniu. Skąd one się biorą? Minister ochrony środowiska wystąpił z konstruktywną propozycją do kopalń zalegających z opłatami ekologicznymi. Dokonał restrukturyzacji zaległego zadłużenia z lat 1991–1993 rozkładając je na następne lata, co spowodowało natychmiastowe rozpoczęcie spłat przez kopalnie zaległości z tamtych lat. Wpłynie z tego powodu dodatkowo 200 mld zł w tym roku; spodziewamy się, że taka sama kwota wpłynie również w przyszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">Występująca działalność dyscyplinująca wojewodów spowodowała wzrost spłat zaległych też o ok. 200 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">W Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nastąpiły pewne zmiany zasad. Dla dokładnego rozpatrywania celowości wydatkowania środków, większość naszych środków jest udzielana w oparciu o faktury przedstawione na wydatki ponoszone na rzecz ekologii. Powoduje to, że środki zamiast być wypłacane z góry, są wypłacane w momencie ich angażowania. Można powiedzieć, że z tego tytułu lokaty nie są uzyskiwane przez pożyczkobiorców, tylko pozostają w Narodowym Funduszu. Z tego powodu następuje wzrost naszych dochodów o ok. 400 mln zł. To powoduje zwiększenie przewidywanych dochodów na rok bieżący o ok. 800 mld zł. Również te elementy dadzą wzrost możliwości wydatkowania środków w roku przyszłym o ok. 800 mld zł, głównie w pozycji dotacji. Była tutaj mowa o możliwości załatwiania niskich emisji, uzyskiwania szybkich efektów tam, gdzie niewiele środków potrzeba na zlikwidowanie zagrożenia, o możliwości rozwinięcia ochrony przyrody i edukacji ekologicznej. Są to nasze główne cele. Stan Funduszu na koniec roku nie zmienia się - jest tak, jak w przedłożeniu rządowym. Dlatego proponujemy, aby Komisja rozpatrzyła możliwość utrzymania planu finansowego, który znajduje się w aktualnych dokumentach rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełJanKomornicki">Chciałbym, aby pan prezes odniósł się do dwóch kwestii - po pierwsze, do stwierdzonej w ekspertyzie występującej tendencji wzrostu nieściągalności należności; po drugie, różnice prezentacji przychodu Narodowego Funduszu, które są zaprezentowane jako jeden z wniosków końcowych ekspertyzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PrezesJerzyKędzierski">Kwestia ściągalności. Pan ekspert poruszył w swoim opracowaniu jednocześnie problem opłat i kar. Jak wiadomo inaczej są traktowane opłaty, a inaczej kary. Istnieje możliwość zawieszania kar, nieściągania ich w momencie, kiedy ten, który ma zapłacić karę występuje z inwestycją likwidującą zagrożenie, a następnie kara może być umorzona. Obliczenia z ostatnich dwóch lat wykazują, że poziom ściągalności pozostaje mniej więcej na tym samym poziomie, tj. ok. 72% samych opłat. Chcę powiedzieć o tym drugim czynniku - o karach. Praktycznie rzecz biorąc nie ma tutaj dużych różnic, a te działania, o których mówiłem mogą spowodować nawet poprawę w tym zakresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Chciałbym przypomnieć, że jesteśmy już po uzgodnieniach międzyresortowych, jeśli chodzi o nowelizację ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska. Planujemy, aby należności nieściągnięte były traktowane jako należności podatkowe z wszelkimi konsekwencjami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PrezesJerzyKędzierski">Ściągalnością zajmują się wojewodowie, natomiast resort ochrony środowiska w pewnym sensie pomaga w uzyskaniu podwyższonej ściągalności.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#PrezesJerzyKędzierski">Kwestia różnic przychodu NFOŚiGW - kształtuje się ona na poziomie 2–3 bln zł. Jest tu jednak nieporozumienie. Ekspert Komisji korzystał z dokumentów opracowanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pt. „Informacja o wymiarze i wpływach z opłat na gospodarcze korzystanie ze środowiska”. Są to wszystkie wpływy, nie tylko wpływy do Narodowego Funduszu. To, co jest podane z jednej strony, to są wszystkie wpływy z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska. Natomiast na stronach 25, 26 i 27 tego samego opracowania pokazano, jakie nastąpiły przelewy na Fundusz Narodowy, na fundusze wojewódzkie i na fundusze gminne. Ta różnica to jest z jednej strony to, co otrzymały gminy i fundusze wojewódzkie. Z drugiej strony ekspert przyjął wpływy do funduszu, nie z tej pozycji, gdzie są wpływy z województw, ale wszystkie przychody w ogóle. Tak naprawdę są one mniejsze niż podane w tej ekspertyzie.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#PrezesJerzyKędzierski">Nasza informacja jest szczegółowa i dane zgadzają się. Nie ma tutaj nieprawidłowości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełJanKomornicki">Przypominam, że w załączniku nr 5, tabela 5, jest problematyka finansowa, którą przedstawił pan prezes J. Kędzierski - „Plan finansowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PosełKlemensŚcierski">Dlaczego w 1994 r. nie zrealizuje się planowanej pomocy finansowej według kierunków? W planie jest - 5.481 mld zł, przewidujemy tylko 4,6 bln zł.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#PosełKlemensŚcierski">Planuje się poważne zwiększenie dotacji na 1995 r. - 1,89 bln zł (w 1994 r. - 1 bln). Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#PosełKlemensŚcierski">Widzę bardzo poważny wzrost kosztów utrzymania zarządu i rady nadzorczej z 54 mld zł w 1994 r. do 100 mld zł w 1995 r., tj. o 89%. Proszę o wyjaśnienie tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełJanKomornicki">Pytania wkraczają w materię, która ma być przedmiotem naszych rozważań na następnym posiedzeniu Komisji. To znaczy one nie podlegają opiniowaniu dla Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PosełRadosławGawlik">Okazało się, ze jeśli chodzi o plan budżetowy jest lepiej niż spodziewaliśmy się. Chyba rząd powinien zmodyfikować tę tabelę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Nie mam takich przesłanek, że to, co zostało zawarte w ustawie budżetowej będzie w inny sposób wykonane. Podjęliśmy wiele działań i wierzymy, że pójdą one w kierunku lepszego wykorzystania środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - z jednej strony i większego wpływu środku na ten Fundusz z drugiej strony. Myślę, że ocenimy to obiektywnie dopiero po pewnym czasie. Informacja z Narodowego Funduszu nie przechodziła przez resort. Nie mogę nic innego zrobić, jak podtrzymać to, co jest zawarte w projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PosełJanKomornicki">Rozumiem wątpliwości posła R. Gawlika, ale także przypominam, że rada nadzorcza NFOŚiGW ma obowiązek zatwierdzić plan przychodów i rozchodów do 31 stycznia, nie licząc się z tym, co minister finansów chce zaprezentować w tej ustawie. Dlatego trudno nam rozważać w tej chwili tę kwestię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PosełKrzysztofWolfram">Proponuję, aby w tego typu zestawieniu, które jest prezentowane wyodrębnić dwie dziedziny, w których NFOŚiGW jest aktywny, a które są dziedzinami sztywnymi. Myślę tu o funduszu solnym i o wydatkach na górnictwo i geologię.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PosełKrzysztofWolfram">W ostatnim czasie powstają związki Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z wojewódzkimi funduszami mające na celu udzielanie pożyczek. Myślę, że zgromadzi się w ten sposób duża kwota. Sądzę, że mieści się to w pozycji - Dopłaty do preferencyjnych kredytów. Aby jednak pokazać województwom, jakie są te związki i jakimi pieniędzmi dysponują, dobrze byłoby wyodrębnić to w materiale rządowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PosełJanKomornicki">Myślę, że jest to bardzo cenna wskazówka dla Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W styczniu zaplanowaliśmy dokonanie oceny funkcjonowania wojewódzkich funduszy. Myślę, że dopiero wówczas będziemy mogli zgłosić kompleksowa propozycję w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełStanisławMaliczewski">Słuchając wypowiedzi oraz czytając pierwszą stronę materiału odniosłem wrażenie, że w bieżącym roku nagromadziło się sporo pieniędzy na funduszu. Zaczęli płacić wojewodowie, kopalnie itd. Co się stało z tymi zasobami finansowymi? Czy czasami nie okaże się wkrótce, że zostały zmarnowane? Słyszy się często wypowiedzi, że mieliśmy jakieś dotacje lub pożyczki, które w ciągu roku wykorzystaliśmy w 10–20%. Nie muszę dodawać, że przy naszej inflacji 1 mld zł dzisiaj, to nie będzie już 1 mld zł posiadany w marcu przyszłego roku. Rozumiem, że duże inwestycje typu Turów i Jaworzno musiały mieć przygotowane jakieś pieniądze. Sądzę jednak, że część tych pieniędzy można było przeznaczyć na małe oczyszczalnie. Chciałbym wiedzieć, czy te pieniądze nie zostały po prostu zmarnowane? W materiale rządowym w tabelkach widzę np. takie zapisy, że środki pieniężne w 1995 r. zmaleją dwukrotnie, papiery wartościowe Skarbu Państwa zmaleją pięciokrotnie. Czy to oznacza, że pieniądze zgromadzone dzisiaj w przyszłym roku zostaną natychmiast uruchomione i czy uda się to w 1995 r. przerobić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PosełJanKomornicki">Pytania, które zadał pan poseł dotyczą przede wszystkim pozycji IV - rzeczywiście jest tam spadek z 700 mld zł do 400 mld zł, środki pieniężne, papiery wartościowe z 900 mld zł do 100 mld zł itd. Proszę, aby pan prezes ustosunkował się do projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">Zawarte w tym dokumencie wydatki bieżące Funduszu Narodowego składały się w 1994 roku z dwóch pozycji III 2 i III 3 - wydatki inwestycyjne oraz koszty utrzymania. W ubiegłym roku te wydatki wyniosły 119 mld zł. Wydatki w 1995 roku spadły do kwoty 110 mld zł. Oczywiście wiązało się to z ograniczeniem wydatków inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">Jeśli chodzi o wysokość zgromadzonych funduszy, to są one ujęte w tabeli. Środki, które powstały na 1994 rok znajdują się w pozycjach:</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">I - Srodki pieniężne,</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">II - papiery wartościowe Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">Suma tych pozycji to ok. 1,5 bln zł pozostała z ubiegłego roku. Przewidujemy, że na koniec roku w pozycji IV-1, IV-2 powinno być 1,6 bln zł. Reasumując nie przewidywaliśmy wzrostu w tych funduszach.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">Natomiast środki są dobrze ulokowane i nie podlegają inflacji. Zysk z nich przewyższa inflację. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">Po drugie fundusz rozwinął bardzo szeroko akcję szukania nowych i dobrych projektów, ale jednocześnie zgodnie z kontrolą NIK-u i ministerstwa musimy pilnować celowości wydawania środków.</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">W związku z tym jeszcze na bieżący rok mamy podpisane umowy na rzecz pożyczkobiorców w wysokości około 1,5 bln zł i na podobną kwotę za ubiegły rok. Jednocześnie dysponuję kwota 5,2 bln zł dofinansowania.</u>
          <u xml:id="u-78.8" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">To są zobowiązania. Dodatkowo na koniec października 1994 roku wydatki funduszu były większe o 400 mld zł niż wpływy z województw. Jeśli dodamy do tego spłaty kredytów to wydatki te bilansują się na zero. Jest niewielkie przekroczenie - około 100 mln zł powstałe w wyniku dochodów ze spłaty odsetek oraz z lokat bonów skarbowych Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-78.9" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">Mimo zwiększającej się nadwyżki, więcej wydajemy niż wpływa. Nie gromadzimy więc środków. Jednocześnie duża ilość projektów przyjęta jest do realizacji.</u>
          <u xml:id="u-78.10" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">Chciałbym dodać, iż dokładnie analizujemy sytuacje finansowa gmin. Zdarza się, że ważne inwestycje ekologiczne muszą być zrobione, a gminy nie stać na kredyt np. na oczyszczalnię. Przyjęliśmy zasadę obniżenia poziomu kosztu inwestycji poprzez łączenie dotacji z pożyczką w odpowiednich proporcjach.</u>
          <u xml:id="u-78.11" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">Między innymi z tego powodu przewidujemy w przyszłym roku obniżenie środków pieniężnych na rachunkach Narodowego Funduszu. Proszę zwrócić uwagę, że plan ten zakłada wzrost obliga pożyczkowego z poziomu 8,700 na poziom 12,300 przy jednoczesnych umorzeniach i spłacie tych kredytów, które były udzielone wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-78.12" who="#PrezesNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiskaiGospodarkiWodnejJerzyKędzierski">Przewidujemy dodatkowo w priorytetach finansowanie tych inwestycji, które są bliskie zakończenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PodsekretarzstanuBernardBłaszczyk">Chcielibyśmy, aby ta waloryzacja przynajmniej wyrównała inflację. Zamierzamy objąć swoim zasięgiem znacznie większą ilość podmiotów gospodarczych płacących opłaty ekologiczne. Obecnie 14 tysięcy podmiotów wnosi takie opłaty. Przypuszczamy, że 60 tysięcy podmiotów obejmiemy swoim zasięgiem. Oczywiście wiąże się to z podwyższeniem kwoty na koncie Narodowego Funduszu.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#PodsekretarzstanuBernardBłaszczyk">Wzrost z 14 tysięcy do 60 tysięcy musi się wiązać z olbrzymią akcją propagandową, seminariami, szkoleniami. Jak zauważył pan minister to jest podstawowa sprawa w polityce do końca obecnego stulecia. To jest nasze zabezpieczenie.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#PodsekretarzstanuBernardBłaszczyk">Jeśli chodzi o konkrety, to między innymi włączymy gminy, które nie były włączone w ten proces. Uzmysławiamy gminom, że mogą uzyskać te 10%. Powołane zostało forum ekologiczne i organizacje samorządowe. Przedstawiliśmy już wersję zaangażowania się samorządów i została ona zaakceptowana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PrezesJerzyKędzierski">To, o czym mówił pan minister uwzględnione zostało w planie finansowym. Przelewy z tytułu opłat i kar rosną z 3,5 do 3,7, ale pamiętamy, że w 1994 roku uzyskaliśmy 800 mld zaległych opłat z 1993 roku. Czyli rzeczywiste wpływy z 94 roku wynoszą 2.700 mln zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Chciałbym uzupełnić tę wypowiedź. Musieliśmy liczyć się ze spadkiem wartości opłat. Stuprocentowe opłaty w województwie katowickim i krakowskim za powietrze i wodę zostały zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny. W pewnym momencie województwo katowickie dawało 42% wpływy do Narodowego Funduszu, a obecnie spadło to do 24%. Ale jednocześnie rewaloryzacja, ściąganie pewnych zaległości powoduje, że nie występuje „dołek finansowy”.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Bardzo istotna jest decyzja ministra o rozłożeniu zaległości finansowych na raty. Praktycznie nie ma formalnej zgody, ale jaki jest wybór.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełJanKomornicki">Tendencja zasygnalizowana przez eksperta ma rację bytu. Myślę o odzyskaniu dużej części należności i wzroście dynamiki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełRadosławGawlik">Moje pytanie dotyczy wywiązywania się województw z zobowiązań finansowych. Jakie są relacje miedzy poszczególnymi województwami, jaki jest procent ściągalności? Jak wiem z materiałów WIOŚ procent ten spada do 85–86%. Sądzę, że są obiektywne trudności ze ściąganiem tych należności, ale chciałbym dokładniej poznać to zagadnienie.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#PosełRadosławGawlik">Następne pytanie dotyczy Banku Ochrony Środowiska. Chciałbym dowiedzieć się, jak jest przewidywana skala dopłat do odsetek? Czy przewidujemy stworzenie konkurencji, tzn. powstania innych banków, czyli szukania na rynku kredytowym nowych banków, które mogłyby oferować korzystniejsze warunki kredytowe.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#PosełRadosławGawlik">Również chętnie dowiedziałbym się trochę więcej o wzroście dotacji, współczynniku 89%.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#PosełRadosławGawlik">W związku z powstaniem nowej siedziby Funduszu w przyszłym roku mniej środków powinno być przeznaczonych na utrzymanie rady nadzorczej, a tymczasem przyznano dużo większe środki. Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#PosełRadosławGawlik">Ostatnie kluczowe pytanie kieruję do pana ministra. Zmiana ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska, w której prowadziliśmy wykaz inwestycji centralnych i priorytety dla różnych inwestycji w poszczególnych województwach dotyczy funkcjonowania rad nadzorczych Funduszu. Jak orientuję się, w tym roku nie stosowano się do tej ustawy. Czy dla polityki ekologicznej państwa nie lepiej byłoby skoncentrować się na najważniejszych inwestycjach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełJanKomornicki">Proszę o odpowiedź pana ministra na dwa pytania. Na ostatnie pytanie posła R. Gawlika oraz o stosunek resortu i władz Narodowego Funduszu do udziałów Narodowego Funduszu w Banku Ochrony Środowiska, poseł R. Gawlik powtarza swoją wątpliwość, czy bank nie powinien pozbyć się tak dużego udziałowca i czy ma być kontrolowany przez fundusz i ministerstwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PodsekretarzstanuBernardBłaszczyk">Chciałbym podzielić się pewną filozofią dotyczącą Banku Ochrony Środowiska. Przypominam, że bank ten powstawał w trudnym okresie w czasie obrad „okrągłego stołu”. Przy tworzeniu tego banku przyświecała nam ciągle jedna zasada. Pieniądze dla ochrony środowiska mają zostać w ochronie środowiska. Po co tworzyliśmy bank? Mogliśmy od razu przejść na kredyty preferowane, a zysk zostałby w innym banku, a nie w Banku Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PodsekretarzstanuBernardBłaszczyk">Mamy 16 oddziałów w BOŚ. Możemy stworzyć ich jeszcze więcej. Pieniądze mają nie wychodzić poza resort ochrony środowiska. Proponuję zaprosić na któreś z następnych posiedzeń prezesa banku. Przybliży nam nie znane mi aspekty dotyczące bankowości.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#PodsekretarzstanuBernardBłaszczyk">Chciałbym poruszyć również problem wymierzania kar zakładom. Czy nam się to opłaca? Co przyniesie lepszy efekt? Kara pieniężna czy efekt ekologiczny w postaci wykonania zadania? Mechanizm kar polega na tym, że w ciągu 5 lat zawiesza się zakładowi karę - umorzenie może nastąpić dopiero wtedy, jeżeli efekt ekologiczny zostanie osiągnięty w określonym czasie.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#PodsekretarzstanuBernardBłaszczyk">Jeśli chodzi o „ściągalność”, to wynosi ona około 72%. Nie jest ona stuprocentowa, ale nie jest też niska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Uzupełniłbym jeszcze tę wypowiedź. Pamiętam, jak poseł R. Gawlik kilka lat temu walczył o stworzenie tego banku, udowadniał celowość jego powstania. Zauważmy, że ostatnio dwa wojewódzkie fundusze straciły swoje środki wskutek bankructwa niektórych banków. Jest to duży problem. Bank Ochrony Środowiska klasyfikowany jest na drugim miejscu, wśród banków prywatnych. Posiada on bardzo dobre gwarancje i chcemy, aby środki zarobione przez ten bank szły na wsparcie ekologii. Jeżeli Narodowy Fundusz wycofałby swoje środki z tego banku, to kondycja jego byłaby mocno zachwiana. Ubiegły rok bank zakończył stratą 60 mld zł, obecnie jest on na „plusie”. Jest nawet koncepcja, żeby poprzez ten bank tworzyć system finansowy dla całej Europy Środkowo-Wschodniej. Chcemy otworzyć oddziały banku na Litwie i na Białorusi.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Jeżeli chodzi o priorytety, to przypomnę, że opracowaliśmy strategię realizacji polityki ekologicznej państwa do 2000 roku. Żałuję, że przesuwa się debata parlamentarna, bo pozwoliłoby to ustalić nasze priorytety. Wynikają one z priorytetów poszczególnych wojewodów, ze zobowiązań międzynarodowych Polski, z list trucicieli. Przekażemy Narodowemu Funduszowi priorytety resortowe i resort ochrony środowiska będzie je realizował. Nie ma obaw, że działania nasze będą nieskoordynowane. Chcemy, aby każda decyzja finansowa poprzedzona była koreferatem, żeby specjaliści Narodowego Funduszu nie decydowali za radę banku. To są środki podatników, musimy je rozważnie wydatkować.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#MinisterStanisławŻelichowski">W tym roku zleciłem Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska, żeby sprawdziła efekt ekologiczny wszystkich instytucji finansowych.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#MinisterStanisławŻelichowski">Zorganizowaliśmy przepływ pionowy informacji tzn., że prezes Ekofunduszu jest w Narodowym Funduszu i odwrotnie. Występują tendencje, aby istniał jeden system finansowy, żeby skoncentrować środki w jednej instytucji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PosełJanKomornicki">W ubiegłym roku w trakcie podobnego posiedzenia wystąpił poważny spór między częścią posłów, a kierownictwem resortu i Narodowego Funduszu na temat możliwości lokowania wojewódzkich funduszy w innych bankach niż BOŚ.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PosełJanKomornicki">Oczywiście demokracja zadziałała. Istnieje przecież możliwość teoretyczna, że na przykład jakiś bank chce udzielić kredytu na czysto ekologiczną działalność. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby starał się o możliwość udzielenia kredytu preferencyjnego i żeby uzyskał z Narodowego Funduszu dopłatę do tej różnicy. Nie jest to więc monopol Banku Ochrony Środowiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PrezesJerzyKędzierski">Zarówno zarząd, jak i rada nadzorcza bardzo dokładnie pilnują zapisów, które w żadnym punkcie nie preferują BOŚ-u. Wszystkie zapisy proceduralne z zasady ujmują dopłaty do kredytów preferencyjnych udzielanych przez bank bez wskazania konkretnie Banku Ochrony Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PrezesJerzyKędzierski">Oczywiście to, co mówił pan minister Żelichowski, to jest ideologia. My natomiast tę ideologię wdrażamy w praktykę.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#PrezesJerzyKędzierski">Jak wygląda sytuacja? Inne banki spotykają się z potężna bariera wejścia na rynek. Ten bank dysponuje już zespołami ekologów, ma swoje oddziały, ma procedury uzgodnione z funduszem, a najważniejszą kwestią jest to, że przez 2 lata skrupulatnie dopracowano system rozliczeń. Nasze systemy komputerowe działają w banku. Dzięki temu nie ma problemów z rozliczeniami.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#PrezesJerzyKędzierski">Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na jeden problem. Fundusze wojewódzkie nie znalazły się w Banku Ochrony Środowiska. Poszły one w pierwszym rzędzie do innych banków. Systematyczne oddziaływanie Funduszu Narodowego, ministerstwa i Banku Ochrony Środowiska spowodowało, że Bank Ochrony Środowiska proponował takie same warunki, jak w innych bankach. BOŚ jak gdyby „podkupił” wojewódzkie fundusze. Coraz więcej tych funduszu trafia do naszego banku.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#PrezesJerzyKędzierski">Należy pamiętać jeszcze o jednej rzeczy. Bank zarabiając pieniądze wypłaca dywidendy. Jeżeli jest to bank, w którym mamy swoje udziały, czerpiemy zyski również z dywidendy. Część zysku (44%) wraca z powrotem do nas.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#PrezesJerzyKędzierski">Chciałbym jeszcze sprostować jedną rzecz. W ekspertyzie jest napisane, że fundusz ma 72% udziałów. Naprawdę ma tylko 44%. Gwarantując emisję w ubiegłym roku wykupił udziały i w pierwszych miesiącach bieżącego roku odsprzedał je. Niewykluczone, że podobnie postąpi w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#PrezesJerzyKędzierski">Bank Ochrony Środowiska, pomimo iż mieści się w rankingu banków około 20 miejsca, naprawdę jest małym bankiem, jeśli chodzi o potrzeby Narodowego Funduszu. Obligo pożyczkowe, to kwota około 1,5 bln zł. Postanowiliśmy, żeby obok dopłat do kredytów preferencyjnych rozwinąć nową, znacznie korzystniejszą dla funduszu akcję, tzn. udzielanie przez bank pożyczek - kredytów ze środków Narodowego Funduszu.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#PrezesJerzyKędzierski">W ten sposób nie mając tak dużego aparatu wykorzystujemy aparat banku i praktycznie rzecz biorąc w bieżącym roku możemy wykorzystać środki nawet na te mniejsze inwestycje poprzez BOŚ.</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#PrezesJerzyKędzierski">Przekazaliśmy w ciągu ostatnich 3 miesięcy 86 tematów, zatwierdzonych już do finansowania przez nas. Oczywiście Bank Ochrony Środowiska może je kredytować z naszych środków, ale na własne ryzyko. Oczywiście za to ryzyko trzeba płacić. Marża banku z tego tytułu jest o kilka procent wyższa, ale w sumie jest to opłacalna działalność. Środki te z częścią oprocentowania wracają z powrotem, fundusz statutowy nie maleje, a wartość tych 86 projektów, to kwota dofinansowania rzędu 1.300 mld zł. Proszę zwrócić uwagę na proporcje, jak nagle otwierają się możliwości poprzez bank zwiększenia naszej działalności, a z drugiej strony zwiększenia działalności samego banku.</u>
          <u xml:id="u-88.9" who="#PrezesJerzyKędzierski">Wydaje mi się, że w obecnej sytuacji, straty, o których mówił pan minister, to ujawnienie nieściągalnych kredytów z lat ubiegłych. Obecnie procent „trudnych” kredytów systematycznie spada, a stare sprawy są rozwiązywane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PosełJanKomornicki">Ponieważ wkraczamy w dyskusję, którą zaplanowaliśmy za tydzień, w związku z tym, chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa chciałby zgłosić wniosek pod adresem projektu planu finansowego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej będącego piątą tabelą załącznika nr 5 do budżetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełJózefZegar">Chciałbym zgłosić kilka wniosków do ewentualnego rozważenia przez zespół, który będzie przygotowywał opinię.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PosełJózefZegar">W odniesieniu do ostatniej sprawy to są 3 subkonta, które w moim przekonaniu nie ułatwiają efektywnego gospodarowania środkami funduszu. Są to: fundusz solny, geologiczny i górniczy powstający z opłat eksploatacyjnych. Myślę, ze należałoby zmienić w tym przypadku regulację prawną.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#PosełJózefZegar">Zaproponowane rozwiązania w projekcie ustawy budżetowej, dotyczące określonych wydatków funduszu oraz pewnego prowizorium, jeśli chodzi o wykonanie, nie są całkowicie jasne.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#PosełJózefZegar">Pan przewodniczący we wniosku ogólnym poczynił uwagę co do konstrukcji budżetu. Osobiście uważa, że konstrukcja budżetu rządzi się pewnymi prawami i my nie możemy specjalnie ingerować.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#PosełJózefZegar">Budżet w istocie finansuje instytucje służące ochronie środowiska, łącznie z ministerstwem. Finansuje również pewne zadania wynikające z ustaw, a nie odnoszące się do podmiotów gospodarczych i samorządów oraz wbrew logice gospodarki rynkowej - pewne instytucje centralne.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#PosełJózefZegar">Budżet, co prawda, nie pozwala na zbyt szerokie działanie, ale w zupełności zabezpiecza potrzeby za częścią budżetów wojewodów. Nie mamy nawet informacji, czy wojewodom wystarczają te środki, czy nie. Musimy to ustalić albo zwrócić uwagę Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, aby to doprecyzowali.</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#PosełJózefZegar">Jeśli chodzi o inwestycje centralne, to powinniśmy podtrzymać generalną linię. Do zakończenia inwestycji potrzeba około 20 bln zł. W przyszłym roku dotacja budżetowa ma wynieść 1,5 bln zł. Minie wiele lat, nim przy tych założonych kwotach, ukończymy te inwestycje. To oczywiście jest niepokojące.</u>
          <u xml:id="u-90.7" who="#PosełJózefZegar">Z tego co wiem nie ma dobrego monitorowania wykorzystania środków na inwestycje centralne. Myślę, że nadrzędna Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów powinna postulować stworzenie takiego systemu kontroli sprawności realizowania inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-90.8" who="#PosełJózefZegar">Co do budżetu, to przedstawiono informacje o wszystkich środkach idących na ochronę środowiska z różnych źródeł. Myślę, że powinniśmy domagać się do Ministerstwa Ochrony Środowiska, aby wraz z projektem budżetu przedstawiło nam całościowy obraz finansowania, w tym priorytetów. Nie jest łatwo zaklasyfikować te wszystkie źródła. Na przykład liczymy, że cały Narodowy Fundusz, to ochrona środowiska. Ale przecież istnieje fundusz geologiczny czy górniczy, który nie pokrywa się całkowicie z Funduszem Narodowym.</u>
          <u xml:id="u-90.9" who="#PosełJózefZegar">Nasuwa się kolejne pytanie. Jeśli środki budżetowe wystarczają na finansowanie instytucji ochrony środowiska (PIOŚ, Parki Narodowe, inne agendy/, to czy Narodowy Fundusz powinien finansować te przedsięwzięcia? Nie ukrywam, że często podczas posiedzeń stajemy przed takim dylematem. Sądzę, że opinia Komisji w tej sprawie byłaby pomocna.</u>
          <u xml:id="u-90.10" who="#PosełJózefZegar">Następna uwaga dotyczy ideii ekokonwersji zapisanej w dokumentach naszego rządu, a przyjętej na szczycie w Rio de Janeiro.</u>
          <u xml:id="u-90.11" who="#PosełJózefZegar">Idea ta tylko częściowo urzeczywistnia się w budżecie Ministerstwa Ochrony Środowiska. Główny ciężar jej urzeczywistnienia powinien polegać na spełnieniu wszystkich kryteriów ekologicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PosełKrzysztofWolfram">Mam prośbę, aby przy omawianiu działalności Banku Ochrony Środowiska przedstawiono nam materiał mówiący o stanie lokat wojewódzkich funduszy ochrony środowiska w agendach BOŚ-u. Myślę, że nie będzie to naruszeniem tajemnicy państwowej. Może dowiemy się również, jaki jest stan wojewódzkich funduszy w innych bankach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełJanKomornicki">Jak już wspomniałem w przyszłym tygodniu będziemy gościć prezesa Banku Ochrony środowiska i rozstrzygniemy sporne sprawy.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PosełJanKomornicki">Chciałem nadmienić, że wojewoda chełmski zwrócił się do komisji sejmowych z wnioskiem dotyczącym realizacji inwestycji gminnej zapisanej w inwestycjach centralnych. Chodzi o realizację inwestycji urzędu miasta Chełma, tzn. rozbudowę oczyszczalni ścieków dla tego miasta. Ścieki odprowadzane z Chełma poprzez istniejącą oczyszczalnię do rzeki Wucherki (dopływ Bugu) trafiają między innymi do Zalewu Zegrzyńskiego, który stanowi ujęcie wody dla Warszawy, powinny mieć zdecydowanie mniej zanieczyszczeń. Podjęta w 1992 roku rozbudowa nowej oczyszczalni ścieków znalazła się w wykazie inwestycji centralnych. Według cen z 1994 roku ma kosztować 151 mld zł. Miasto zobowiązało się do wydatkowania ze swoich funduszy 90 mld zł. Zdolności miasta na zaczerpnięcie kredytów zostały wyczerpane. Plan zapisany w inwestycjach centralnych przewiduje dla tej inwestycji 3 mld zł w bieżącym roku, co powoduje niemożność ukończenia oczyszczalni w 1996 roku. Zwiększene tej pozycji o 23 mld zł, pozwoliłoby zakończyć inwestycję w założonym terminie.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#PosełJanKomornicki">Wobec tego, proponuję poprzeć wniosek wojewody chełmskiego złożony do ministra ochrony środowiska, który z reguły nie protestuje w sytuacjach, kiedy należy ukończyć określoną inwestycję. Środki na ten cel znalazłyby się w rezerwach ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#PosełJanKomornicki">Proponuję teraz, przenosząc szczegółową dyskusję dotyczącą Narodowego Funduszu na przyszłe posiedzenie Komisji, przyjąć następującą opinię. Opinia Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa uchwalona w dniu 23 listopada 1994 roku dla Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów. Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa rozpatrzyła w dniu 23 listopada 1994 r. projekt ustawy budżetowej na rok 1994 oraz projekt budżetu państwa na rok 1994 w części 28 dotyczącej Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z objaśnieniami do projektu budżetu resortu oraz plan Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na 1995 rok. Po analizie otrzymanych dokumentów Komisja pozytywnie zaopiniowała projekt ustawy budżetowej w części 28 dotyczącej resortu ochrony środowiska oraz plan finansowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oceniając, że środki finansowe preliminowane na zadania związane z ochroną środowiska i gospodarkę wodną (inwestycje centralne) są niewystarczające w stosunku do rzeczywistych potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#PosełJanKomornicki">W tej sytuacji, w związku z katastrofalnie narastającym deficytem zasobów wodnych na obszarze całego kraju komisja wnosi o wprowadzenie do projektu ustawy budżetowej zobowiązania do przeznaczania pewnej części (minimum 6%) uzyskiwanych wyższych dochodów, nadwyżek budżetowych w roku 1995 a wsparcie inwestycji z zakresu gospodarki wodnej.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#PosełJanKomornicki">Ponadto Komisja pozytywnie zaopiniowała wniosek o przesuniecie środków finansowych w wysokości 23 mld zł z części 83–97 - Uzupełnienie dotacji dla gospodarki komunalnej lub z części 81–97 - Rezerwy ogólne, do części 85–95 działu 70 rozdział 96 pozycja 2. Urząd miasta Chełma - rozbudowa oczyszczalni ścieków. Wniosek w załączeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#DyrektorEwaPaderewska">Nie zrozumiałam akapitu dotyczącego przeznaczania ponadplanowych dochodów. Czy chodzi o wszystkie dochody budżetu państwa ujęte w ustawie budżetowej w wysokości 823 bln zł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PosełJanKomornicki">Chodzi o globalne dochody budżetu państwa, nie mniej jednak niż 6%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#DyrektorEwaPaderewska">Boję się, że może to być niewykonalne. W jakim momencie stwierdzimy, że dochody budżetowe zostały przekroczone? Pełna informacja o wykonanych dochodach będzie zapewne na przełomie roku. Są terminy płatności, można szacować, ze te dochody będą wykonane, niewykonane bądź przekroczone. Ale to tylko szacunki, a nie realia. Wniosek nie jest precyzyjny. Parlament przegłosowując ustawę budżetową musi mieć świadomość, że dochody i wydatki będą określonej wysokości na odpowiednie zadania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PosełJanKomornicki">Gdybyśmy wycofali ten ideowy punkt, to pozostałoby tylko stwierdzenie, że opiniując pozytywnie projekt ustawy oceniamy, iż środki finansowe na zadania związane z ochroną środowiska i gospodarką wodną są niewystarczające.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PosełJanKomornicki">Natomiast możemy w trakcie dalszych działań szukać środków w ciągu roku.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PosełJanKomornicki">Dziękuję za uwagę. Nie możemy do precyzyjnej rzeczowej opinii wprowadzać ideologii niemożliwej do skonsumowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PosełJózefZegar">Proponuję w innym akapicie wspominać o projekcie budżetu, a w innym o projekcie planu działalności Narodowego Funduszu.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#PosełJózefZegar">Po drugie, proponuję, aby pozytywnie odnotować budżet na instytucje służące ochronie środowiska i niewystarczające środki na zadania związane głównie z gospodarką wodną.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#PosełJózefZegar">Następna sprawa dotyczy ewentualnego wygospodarowania środków w ramach budżetu np. wskutek wypadnięcia niektórych grup wydatków.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#PosełJózefZegar">Gdyby takie środki pojawiły się, to wówczas należy je zaproponować na konkretne zadania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PosełJanKomornicki">Idea naszego stanowiska została w sposób jasny podana. Pozostaje sprawa redakcji.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PosełJanKomornicki">Czy ktoś z posłów zgłasza istotny sprzeciw dotyczący propozycji opinii komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PosełKrzysztofWolfram">Chciałbym się spytać, gdzie znajdziemy dodatkowe środki na parki narodowe i parki krajobrazowe?</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#PosełKrzysztofWolfram">Druga sprawa dotyczy niemożliwości wykorzystania subwencji. Mówiliśmy o pewnych kierunkach związanych z możliwością obejścia tego przepisu i znalezienia środków w gminach, które objęte są tworzeniem nowych obiektów chronionych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PosełJanKomornicki">W opinii nr 6 uchwalonej w dniu 15 listopada 1994 roku przez naszą Komisję są między innymi akapity:</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PosełJanKomornicki">- Komisja wyraża następująca opinię o bieżącej realizacji strategii ochrony przyrody;</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#PosełJanKomornicki">- Ochrona przyrody jako dział ochrony środowiska od wielu lat nie jest finansowana z budżetu państwa na poziomie potrzeb. Stan ten winien ulec zmianie, a przewidywane wydatki na ochronę przyrody w budżecie państwa winny znajdować się w odrębnym od leśnictwa dziale;</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#PosełJanKomornicki">- W przypadku obejmowania obszarów leśnych lub innych powierzchni różnymi formami ochrony przyrody ze skutkiem powodującym wyłączenie podatkowe na rzecz gmin, powinna obowiązywać obligatoryjna zasada subwencjonowania wyrównawczego tych gmin z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#PosełJanKomornicki">To jest nasza opinia uchwalona tydzień temu. Została ona wysłana do ministra ochrony środowiska przez marszałka Sejmu i ona nie może pozostać bez echa i bez konsultacji z ministrem finansów.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#PosełJanKomornicki">Jest to jedyny tryb załatwiania naszych spraw. Innego nie ma.</u>
          <u xml:id="u-100.6" who="#PosełJanKomornicki">Po wyjaśnieniach dyrektora Wróbla i ministra, że zamiast 300 mld zł Parki Narodowe mają otrzymać 400 mld zł, uznaliśmy to za pozytywny objaw.</u>
          <u xml:id="u-100.7" who="#PosełJanKomornicki">Natomiast opinia, którą mamy uchwalić do projektu budżetu ma charakter ogólny. Minister ma prawo do przesunięć środków w poszczególnych działach. Może np., jak to zrobił w tym roku, zwiększyć fundusze na Parki Narodowe, zgodnie z sugestiami Komisji.</u>
          <u xml:id="u-100.8" who="#PosełJanKomornicki">Generalnie jako Komisja nie ingerujemy w sprawę podziału i przesunięć środków. Możemy tylko proponować lub opiniować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełKrzysztofWolfram">Nie wiem, czy istnieje bezpośrednie przełożenie pomiędzy dezyderatem w związku z dyskusją na temat stanu ochrony przyrody złożonym na ręce pana ministra, a reakcją Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów w dziale 28.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PosełKrzysztofWolfram">Czy z dzisiejszego posiedzenia wyjdziemy z przekonaniem, ze istnieją realne szanse na zwiększenie nakładów w wymienionych przeze mnie działach (tworzenie planów ochrony parków i znalezienie odpowiedniej ilości środków na częściową rekompensatę z tytułu tworzonych obszarów chronionych).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PosełJanKomornicki">Nie istnieje bezpośrednie przełożenie, ponieważ Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów przedstawia wszystkie opinie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PosełJanKomornicki">Istnieje natomiast możliwość egzekwowania od ministra ochrony środowiska w przypadku uzyskiwania przez niego większych dochodów, realizacji polityki zaleconej przez Komisję Ochrony Środowiska w kwestii dotyczącej parków narodowych, parków krajobrazowych itp.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#PosełJanKomornicki">Nie widzimy możliwości sięgania do innych części budżetu państwa, tylko pokładamy nadzieję w ministerstwie i w możliwościach dokonywania w trakcie roku przesunięć, które będą nas satysfakcjonowały.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#PosełJanKomornicki">Nasze wnioski pod adresem ministra finansów dotyczące subwencji są tylko dezyderatami. Nie załatwiamy tego przecież ustawą budżetową, ale minister finansów oczywiście musi się do nich odnieść. My możemy co najwyżej nie przyjąć propozycji Ministerstwa Finansów.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#PosełJanKomornicki">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uważam, że projekt zaproponowanej przeze mnie opinii będzie przez Komisję przyjęty. Dziękuję wszystkim za udział w posiedzeniu. Posłem sprawozdawcą będzie poseł W. Tomaszewski. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>