text_structure.xml 39.7 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PosełHenrykKroll">Otwieram posiedzenie Komisji. W porządku dziennym przewidziane są dwa punkty: dyskusja na temat założeń do budżetu Ministerstwa Kultury i Sztuki w części dotyczącej mniejszości narodowych i etnicznych na 1996 r.; sprawy różne.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PosełHenrykKroll">W pierwszej kolejności przedstawiciel Ministerstwa Kultury i Sztuki zabierze głos na temat założeń do budżetu tego resortu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#KulturyMniejszościNarodowychJerzyBisiak">Budżet ministerstwa był już przedmiotem obrad. Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów dzięki staraniom Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych zwiększyła środki o ponad 2 mld starych zł. Tegoroczny budżet biura zamknął się sumą 16.835 mln starych zł. Kwota ta nie zaspokoiła wszystkich potrzeb. Otrzymałem już w tym roku wnioski redakcji o przyznanie 900 mln starych zł na pokrycie powstałych długów. Sytuacja ta jest o tyle niedobra - zgodnie z tym, co zgłaszałem na poprzednim posiedzeniu Komisji - że procentowy układ budżetu Biura ds. Kultury Mniejszości Narodowych jest na granicy bezpieczeństwa, gdyż wspomagamy 21 tytułów wydawniczych. Wszyscy pamiętają dyskusję, która odbyła się na początku roku, zadane zostały na niej pytania, czy jakieś czasopisma zostaną zlikwidowane. Sukcesem było utrzymanie wszystkich tytułów, ale stanowiło to obciążenie biura w wysokości aż 65% budżetu. Powstaje obawa, że staniemy się tylko koncernem wydawniczym, który realizować będzie publikacje różnych czasopism i nie pozostanie więcej środków na inną działalność. Moim zdaniem, tej bariery nie powinniśmy przekraczać.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#KulturyMniejszościNarodowychJerzyBisiak">W strukturze budżetu 1995 r. najwięcej środków przyznano Ukraińcom - ponad 4,5 mld starych zł, Białorusinom - 3,5 mld starych zł, Słowakom - 150 mln starych zł, Niemcom - 206 mln starych zł, Żydom - 155 mln starych zł, Litwinom - 202 mln starych zł. Mimo, że mniejszość niemiecka stanowi największą grupę, to zgodnie z wypracowanymi wcześniej zasadami, na drodze konsultacji z ambasadą niemiecką, bierze się także pod uwagę możliwości pomocy ze strony macierzy. Dlatego nie uzyskali oni największego dofinansowania w skali budżetu.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#KulturyMniejszościNarodowychJerzyBisiak">Przedstawiony na piśmie materiał został opracowany na podstawie wniosków, które przedstawiły stowarzyszenia. Mniejszości narodowe uzyskały 37.610 mln starych zł, co stanowi dwukrotność tegorocznego budżetu. W niektórych przypadkach jest to dwu lub trzykrotna suma, którą przyznano poszczególnym mniejszościom, np. Ukraińcy uzyskali w 1995 r. 4,5 mld starych zł, a na rok 1996 proponowana kwota wynosi 11 mld starych zł.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#KulturyMniejszościNarodowychJerzyBisiak">W materiale, który posłowie otrzymali, podałem wszystkie propozycje, gdyż uważam je za interesujące. Ponieważ budżet jest jeszcze nie uchwalony, dlatego nie wiemy jeszcze, jakie będą realne dane. Wnioski będą na bieżąco uzgadniane w porozumieniu z mniejszościami, i jak sądzę, proporcje ustalone w 1995 r. zostaną zachowane w 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#KulturyMniejszościNarodowychJerzyBisiak">We wskaźnikach roboczych, które otrzymałem o naszego departamentu ekonomicznego, po wstępnej akceptacji ministra - suma środków stanowi 18.560 mln starych zł. Znając stopień inflacji, który jest w 1995 r. i zakładając podobny w roku przyszłym, będzie to minimalnie wyższa suma, lecz jej realna wartość będzie mniejsza. Nie są to jednak wszystkie środki, które Ministerstwo Kultury i Sztuki przeznacza na mniejszości narodowe. Niezależnie od wyżej wymienionych kwot, np. Teatr Żydowski był dofinansowany kwotą 12 mld starych zł, a Instytut Żydowski - 5 mld starych zł, duże sumy zostały przeznaczone na zabytki cerkiewne i festiwale muzyczne, takie jak: muzyki cerkiewnej w Hajnówce. Wojewodowie przeznaczyli także na ten cel określone kwoty.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#KulturyMniejszościNarodowychJerzyBisiak">Mogą powstać problemy, przy samej realizacji budżetu, gdyż materiały, które przedstawiłem, dotyczą tylko działu: stowarzyszenia. Ukazało się nowe rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zlecania zadań państwowych instytucjom niepaństwowym, które wprowadza znaczne rygory, gdyż zmusza do podpisania specjalnych umów wiążących dwie strony. Przy obecnie istniejącym sposobie finansowania, kiedy ministerstwo nie wiedziało, w jakim okresie otrzyma środki, nie wiem, jak można podpisywać zobowiązania terminowe.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#KulturyMniejszościNarodowychJerzyBisiak">Nasze stowarzyszenia są w części małe i nie posiadają dużego aparatu administracyjnego, a zgromadzeni w nich ludzie pracują społecznie. Dlatego myślę, że mogą powstać trudności z realizacją budżetu i umów, zwłaszcza z powodu częstych zmian personalnych, które mogą stanowić pewne zagrożenie w okresie początkowym. Nawet gdyby została przyjęta koncepcja zakładająca podpisywanie całorocznych umów z wydawnictwami, to trudno przewidzieć, czy do końca roku zostanie uchwalony budżet. Z tego powodu zawieranie kontraktów będzie przeprowadzane dwuetapowo. Pierwsza umowa zostanie podpisana na podstawie prowizorium budżetowego na I kwartał, a następna zostanie podpisana do końca roku, gdy budżet zostanie uchwalony. Korzystnym rozwiązaniem byłoby, gdyby można uzyskać dodatkowe środki ze wskazaniem, że dotyczą one potrzeb mniejszości. W obecnej chwili nie mamy do kogo się zwrócić, gdyż budżet nie jest przyjęty nawet przez Radę Ministrów, znane są jedynie wskaźniki podane przez Ministerstwo Finansów, na podstawie których każdy resort planuje przyszłoroczne zadania.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#KulturyMniejszościNarodowychJerzyBisiak">Mam nadzieję, że w niedalekiej przyszłości uda nam się uzyskać dodatkowe środki, ponieważ proponowany wzrost budżetu jest niewielki (wynosi około 2 mld starych zł), a zostały nam powierzone zadania dodatkowe, np. Teatr Narodowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełHenrykKroll">Z uzyskanych danych wynika, że nie można mówić o wzroście budżetu. Jeśli porównamy wnioski stowarzyszeń i przyznawane im sumy, to okaże się, że stanowią one tylko 50% potrzeb.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaEdukacjiNarodowejGrażynaPłoszalska">Przepraszam za nieobecność dyrektora Sawickiego, który miał być na posiedzeniu Komisji, jednak w tym czasie prowadzi on rozmowy z delegacją francuską, dlatego w jego imieniu przedstawię informacje opracowane przez departament ekonomiczny naszego ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaEdukacjiNarodowejGrażynaPłoszalska">Na nakłady bieżące w szkołach realizujących program dla mniejszości narodowych w roku 1996 przewidywana jest kwota - 11.735 tys. nowych zł. Wynika to z faktu, że spodziewamy się podwyżek płac nauczycieli, jak również z większych kosztów prowadzenia szkół dla mniejszości narodowych, co pochłania większe środki niż w szkołach publicznych, gdzie taka działalność nie jest wykonywana. Drugi element, który należy uwzględnić w preliminarzach - to inwestycje. Sumy dotychczasowych inwestycji na budowę i remonty szkół podane w punkcie trzecim są wyższe i zostaną przekazane na szkoły w: Kleszczelach, Michałowie, Narewkach, Węgorzewie oraz na licea ogólnokształcące w: Białym Borze, Górowie Iłoweckim, Hajnówce, Przemyślu i Zgorzelcu. Niektóre z tych obiektów mogliśmy w czasie sesji wyjazdowej obejrzeć na miejscu i stwierdzić, jak wielkie są jeszcze potrzeby. Część budynków jest już postawiona, ale wciąż brakuje w nich wyposażenia technicznego.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaEdukacjiNarodowejGrażynaPłoszalska">Wzrośnie także kwota przeznaczona na finansowanie programów i podręczników szkolnych dla mniejszości narodowych. W Wydawnictwach Szkolnych i Pedagogicznych w planach wydawniczych są przewidziane podręczniki dla mniejszości białoruskiej, ukraińskiej i litewskiej. Proces ten jest długofalowy, ponieważ cykl wydawniczy jest bardzo złożony. Druk podręczników jest przewidziany w 1997 r., ale tych danych nie uwzględniliśmy w naszej informacji.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaEdukacjiNarodowejGrażynaPłoszalska">Trzy podstawowe kwoty, które wymieniłam, są przedstawione w opracowanym przez nasze ministerstwo materiale, do którego dołączony jest także wykaz dotacji celowych, jakie Ministerstwo Edukacji Narodowej skierowało na działalność stowarzyszeń społeczno-kulturalnych mniejszości narodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełHenrykKroll">Czy może pani w procentach porównać planowane pozycje z rokiem 1995?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzedstawicielkaMENGrażynaPłoszalska">Nie znam procentowych danych z wyjątkiem punktu trzeciego, w którym określono inwestycje w 1995 r. i kwoty planowane na 1996 r. Program inwestycyjny w 1995 r. stanowił 250 tys. nowych zł i ulegnie on znacznej podwyżce z tego względu, że obecnie są finalizowane zadania rozpoczęte wcześniej. W ubiegłych latach trwał etap opiniowania, tworzenia programów i podręczników, z tego względu przy wielu pozycjach kwoty uległy podwojeniu. Środki przeznaczone na działalność bieżącą są wyższe od 30% i wynikają z podwyżek płac nauczycieli. Nie są jednak przewidywane żadne zmiany w stanie zatrudnienia wykładowców i liczbie uczniów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełHenrykKroll">Otwieram dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełAndrzejMicewskiniez">Na kilku wcześniejszych posiedzeniach naszej Komisji, jeszcze przed rezygnacją z funkcji przewodniczącego pana posła Jacka Kuronia, była rozważana koncepcja, aby przy Radzie Ministrów powstał ośrodek centralizujący zagadnienia mniejszości. W naszej pracy jest zbyt dużo chaotycznych działań. Z jednej strony uzyskujemy informacje od Ministerstwa Kultury i Sztuki, a z drugiej od Ministerstwa Edukacji Narodowej, jednak nasza Komisja nie posiada obecnie dokładnego obrazu sytuacji mniejszości w Polsce. Uważam, że powinna powstać mała komórka przy Urzędzie Rady Ministrów, która zajmowałaby się całością problematyki mniejszości narodowych. W innym wypadku uzyskamy tylko wgląd do budżetu, w którym w minimalnym stopniu możemy dokonywać ingerencji. Nikt nam nie zreferował do tej pory, która z mniejszości jest pokrzywdzona i dlaczego, a która posiada więcej środków. Z tego powodu czuję się niedoinformowany w tej problematyce.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PosełAndrzejMicewskiniez">Na jednym z poprzednich posiedzeń Komisji był już przedstawiany ten problem. Osobiście nie zgadzam się z koncepcją powołania biura pełnomocnika, który miałby się zajmować równocześnie sprawami mniejszości narodowych w Polsce i Polonii za granicą. Uważam, że obie te dziedziny powinny być od siebie niezależne. Sprawa ta nadal jest rozważana i zgadzam się z panem posłem, że trwa to zbyt długo. Być może doczekamy się takiego ciała, które będzie koordynowało całość problematyki. Obecnie mamy do czynienia z sytuacją, że Biuro ds. Kultury Mniejszości Narodowych zajmuje się tylko wąskim aspektem, a Ministerstwo Edukacji Narodowej - szkolnictwem mniejszościowym. Istnieje jednak znacznie więcej kwestii związanych z polityki mniejszości narodowych, będącą zagadnieniem trudnym i złożonym. W tym zakresie dzieje się niewiele, a to, co się odbywa, jest rozczłonkowane pomiędzy wiele resortów - od Ministerstwa Spraw Zagranicznych począwszy, na Ministerstwie Spraw Wewnętrznych skończywszy. Uważam, że zostanie stworzone biuro i stanowisko pełnomocnika ds. mniejszości. Do tej pory jedynym koordynatorem jest Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych, ale czy jest to jej zadaniem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełSiergiejPlewa">Podczas ostatniego wyjazdowego posiedzenia Komisji dotarły do mnie informacje, że w sprawie powołania biura i pełnomocnika rządu ds. mniejszości narodowych źle się dzieje. Panują rozbieżne poglądy co do tego, czy instytucje te należy połączyć, czy też powinna być rozpatrywana oddzielnie kwestia Polonii i mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełSiergiejPlewa">Kilka miesięcy temu odbyło się z naszym udziałem spotkanie w Urzędzie Rady Ministrów z wicepremierami: Cimoszewiczem i Łuczakiem, na którym została przedstawiona deklaracja, że sprawa ta zostanie szybko zrealizowana. Upłynęło już ponad pół roku i nie osiągnięto żadnego rezultatu. Nasza Komisja wystosowała dezyderat do rządu, na który również nie uzyskaliśmy odpowiedzi. Uważam, że należy sfinalizować wszystkie nasze działania w tym roku, aby instytucja pełnomocnika mogła funkcjonować od stycznia 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełSiergiejPlewa">Mam pytanie do przedstawicielki Ministerstwa Edukacji Narodowej. Ile kosztuje kształcenie dzieci w szkołach nie prowadzących nauczania w języku mniejszości? Jaki wynik zostanie osiągnięty z kwoty 6,3 mld starych zł przeznaczonej na inwestycje w szkolnictwie?</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PosełSiergiejPlewa">Na posiedzeniach wyjazdowych Komisji wiele uwagi poświęcono sprawie podręczników dla mniejszości narodowej. Czy środki przeznaczone na sfinansowanie programów i podręczników są wystarczające?</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PosełSiergiejPlewa">Moim zdaniem, kwoty przeznaczane na ten cel są niewystarczające, a potrzebne nam informacje niedostępne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzedstawicielkaMENGrażynaPłoszalska">Jaki jest koszt nauczania dzieci w szkołach, które nie są szkołami dla mniejszości? Informacja ta została podana w punkcie drugim, z wyszczególnieniem na szkoły podstawowe, licea ogólnokształcące i szkoły zawodowe. Na tej podstawie obliczany jest koszt nauczania jednego ucznia, będący sumą różnego sposobu finansowania nauczycieli i wyższych wydatków na prowadzenie szkoły dla dzieci mniejszości narodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełSiergiejPlewa">Rozumiem, że w punkcie drugim podany jest łączny koszt kształcenia w szkołach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzedstawicielkaMENGrażynaPłoszalska">Prognozowane koszty nauczania jednego ucznia w szkołach podstawowych wynoszą 621 nowych zł, a w szkołach dla mniejszości 870 nowych zł. Jeżeli byłaby przydatna informacja, które obiekty w wyniku ponoszonych nakładów zostaną oddane do użytku, to zostanie ona przygotowana w późniejszym terminie, gdyż obecnie nie posiadam odpowiednich materiałów i nie chcę państwa wprowadzić w błąd.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzedstawicielkaMENGrażynaPłoszalska">Wiadomo, że dla oświaty każdy przyznany środek stanowi kwotę zbyt niską. Dlatego zgadzam się, że 560 tys. nowych zł, które służby finansowe Ministerstwa Edukacji Narodowej planują na dofinansowanie programów, jest niewystarczające. Odpowiednim rozwiązaniem byłoby znaczne zwiększenie tej kwoty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełSiergiejPlewa">Musimy odpowiedzieć sobie na pytanie, czy przeznaczanie środków na podręczniki i programy jest tylko markowaniem tematu, czy też może rozwiązaniem sprawy? Do dzisiaj nie uzyskaliśmy informacji, jakie środki są potrzebne, aby w sposób pełny rozwiązać zaistniałe problemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzedstawicielkaMENGrażynaPłoszalska">Na to pytanie odpowiem pisemnie z rozbiciem na poszczególne mniejszości narodowe oraz na podręczniki i realizowane programy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełMirosławCzech">Jak pamiętamy, Klub Parlamentarny PSL zgłosił wniosek o obycie specjalnej debaty dotyczącej sytuacji Polonii za granicą i mniejszości narodowych w Polsce w połowie września. Wniosek ten został przyjęty przez Prezydium Sejmu, jednak ze względu na konieczność przygotowania debaty, został on przesunięty na termin późniejszy. Zgodnie z uzyskaną obietnicą, odbędzie się ona na przełomie listopada i grudnia.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełMirosławCzech">W związku z tym, nasza Komisja zwróciła się do Urzędu Rady Ministrów o przedstawienie koncepcji. Pierwszy wariant funkcjonowania pełnomocnika oraz odpowiedź na nasz dezyderat zostaną przedstawione na posiedzeniu Komisji. Będzie to pierwszy element poważnej debaty prowadzonej na plenarnym posiedzeniu Sejmu. Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych dokonała wszystkiego, co leżało w jej kompetencjach i teraz oczekujemy wyników.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełMirosławCzech">Uważam, że wszyscy posłowie, członkowie Komisji będą wywierali nacisk na Prezydium Sejmu, aby debata odbyła się w przewidzianym terminie.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PosełMirosławCzech">Nad środkami podanymi w budżecie Ministerstwa Edukacji Narodowej trudno jest dyskutować, ponieważ informacje są natury ogólnej. Możemy jedynie się cieszyć, że budżet i w konsekwencji nakłady na budownictwo mniejszości narodowych zwiększyły się o 30%. Jednak, jak stwierdziła przedstawicielka ministerstwa, odnosi się to tylko do podwyżek płac dla nauczycieli. Niezależnie od tego, jest to warte podkreślenia.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PosełMirosławCzech">Z zadowoleniem przyjąłem informację, że wzrastają nakłady inwestycyjne. Jest to tym bardziej istotne, gdyż kwota jest niebagatelna, tj. 6.300 tys. nowych zł. Środków tych wystarczy na dokończenie rozpoczętych inwestycji i mam nadzieję, że w latach przyszłych będą one w podobny sposób zwiększane. Znając rzetelność Ministerstwa Edukacji Narodowych wykazywaną przy realizacji inwestycji, z góry życzę podobnych osiągnięć w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PosełMirosławCzech">Istotną kwestią, jest sposób naliczania subwencji, co zostało przez nasz poruszone w dezyderacie, stanowić to będzie kluczowy problem. Druga, nie mniej ważna sprawa dotyczy podręczników. Przewidywane nakłady na ten cel wynoszą 5,6 mld starych zł. Jak wiemy, koszty wydrukowania podręczników są wysokie i dlatego uzyskanie od Ministerstwa Edukacji Narodowej perspektywicznego planu wydawniczego i innych informacji jest szczególnie ważne.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PosełMirosławCzech">W preliminarzu budżetowym Biura ds. Kultury Mniejszości Narodowych pojawia się, po raz trzeci, ten sam problem. Zgłaszane przez stowarzyszenia wnioski opiewają na dwukrotnie wyższą kwotę niż środki przewidywane w budżecie państwa. Co więcej, będziemy mieli do czynienia z jeszcze jednym istotnym elementem, o którym wspomniał pan dyrektor Bisiak. Większość środków będzie przeznaczana na pomoc czasopismom, gdyż koszty papieru wzrosły w tym roku od 250–300%. Możemy założyć, że w przyszłym roku będą one analogiczne ze względu na panującą na polskim rynku wydawniczym sytuację. W ten sposób powstaje problem, czy kultura ma się ograniczać tylko do pielęgnowania języka i komunikacji w tym języku przez środowiska mniejszości narodowych. Chcemy także wspomóc inne działania, ale znajdujemy się w ślepym zaułku, ponieważ nie mamy do kogo skierować nowego dezyderatu, który w ten sposób będzie stanowił tylko dodatkowy dokument. Z tego powodu, proszę prezydium Komisji o przeprowadzenie rozmowy z Ministerstwem Finansów na tym etapie. Być może już w preliminarzu uda się zwiększyć środki, poprzez zamianę wskaźnika 112% na inny, który przyniesie realny wzrost. Na tym etapie znacznie łatwiej dokonać zmian niż w procedurze stosowanej przez Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów. Z doświadczeń wiemy, że jeżeli nie zostanie z naszej strony powzięta ostrożność, to Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów może przyjąć projekt Ministerstwa Finansów. Na sali posiedzeń plenarnych nie ma już żadnej szansy na przeprowadzenie korekty i tak, jak w 1994 r., i ten wniosek upadnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Nie podzielam optymizmu pana posła Czecha. Z doświadczenia wiem, jak wyglądają posiedzenia Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz to, że często odwlekają się one w czasie. W przypadku debaty o nauce i szkolnictwie wyższym stanowiło to ponad 1,5 roku. Dlatego zachęcam prezydium Komisji do zmobilizowania Urzędu Rady Ministrów do przesłania Komisji projektu powołania urzędu pełnomocnika ds. mniejszości narodowych i etnicznych. Sądzę, że przed odbyciem debaty parlamentarnej powinniśmy mieć szansę przeprowadzenia dyskusji z szeroką reprezentacją środowisk mniejszości narodowych. Tylko w ten sposób możemy określić kompetencje i zasady funkcjonowania tego urzędu. Z tego powodu uważam, że nie ponowienie dezyderatu o konieczności powołania, lecz zmobilizowanie Urzędu Rady Ministrów jest ważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Powołanie pełnomocnika jest koniecznością, ponieważ Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych pracuje w próżni. Nie mając wykładni strategicznych działań polityki państwa wobec mniejszości narodowych i etnicznych, trudno jest ocenić, czy ta polityka jest realizowana w dostatecznym stopniu. Wiadomo, że w każdym środowisku nakłady na edukację i kulturę zawsze są zbyt niskie, i tak to się odbywa na całym świecie. Nie jesteśmy w stanie ocenić, czy są preferowane lub krzywdzone pewne grupy. Z tego powodu powinniśmy wiedzieć, jakie działania należy przeprowadzić, aby powstałe braki wyrównać jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Kieruję pytanie do przedstawicielki Ministerstwa Edukacji Narodowej. Ile gmin przejęło szkoły podstawowe, w których jest przewaga mniejszości narodowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzedstawicielkaMENGrażynaPłoszalska">Według moich wiadomości, szkoły mniejszości narodowych znajdują się w gestii kuratora i nie są przejmowane przez gminy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Czy to oznacza, że zostaną przejęte od 1 stycznia 1996 r.?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzedstawicielkaMENGrażynaPłoszalska">Tak, z dniem 1 stycznia 1996 r. gminy przejmą zarządzanie i tymi szkołami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Czy dyrekcje tych szkół są przeciwne przejęciu ich przez gminy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzedstawicielkaMENGrażynaPłoszalska">W chwili obecnej także wiele szkół publicznych nie prowadzących nauczania dla mniejszości narodowych znajduje się w gestii kuratora. Od 1 stycznia 1996 r. sytuacja zmieni się radykalnie i wszystkie szkoły będą zawiadywane przez samorządy gminne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełHenrykBogdan">Prezydium Komisji stoi na stanowisku, że pełnomocnik zostanie powołany z chwilą uporządkowania wszystkich kwestii dotyczących administracji państwowej. Osobiście uważam, że powinien istnieć jeden urząd pełnomocnika ds. mniejszości narodowych w Polsce i Polonii za granicą. Wiem, że będę odosobniony w moim poglądzie. Nie można w oderwaniu od warunków życia Polaków za granicą rozpatrywać spraw mniejszości w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełHenrykBogdan">Mam pytanie do przedstawicielki Ministerstwa Edukacji Narodowej. Czy inne mniejszości narodowe nie są przewidywane w dotacjach celowych? Czy zawody sportowe i obozy są przeznaczone głównie dla działalności Żydów w Polsce i młodzieży prawosławnej?</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PosełHenrykBogdan">Nie jestem przeciwnikiem innego współczynnika naliczania subwencji dla szkół, obawiam się jednak, czy nie spowoduje to skłócenia społeczności. Znam z autopsji szkoły litewsko-polskie oraz polsko-białoruskie i dlatego uważam, że może to doprowadzić do konfliktów.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PosełHenrykBogdan">Wyrażam zadowolenie z powodu planowanej debaty, która ma się odbyć na temat mniejszości narodowych w Polsce i Polonii za granicą. W sobotę powróciłem wraz z marszałkiem Sejmu Józefem Zychem z podróży do Lwowa i Kijowa. Zapoznaliśmy się z warunkami życia tamtejszej Poloni i dlatego pozytywnie oceniam wymianę poglądów na forum Sejmu, w trakcie której zostaną wyciągnięte wnioski. Podczas podróży marszałek Zych obiecał Polonii, że debata odbędzie się na przełomie listopada i grudnia br.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzedstawicielkaMENGrażynaPłoszalska">Ministerstwo Edukacji Narodowej nie planuje dotacji dla poszczególnych mniejszości. Były one realizowane sukcesywnie, na podstawie dobrze umotywowanych wniosków. Powstanie takiego układu jest dziełem przypadku i wynika z inicjatywy stowarzyszeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełAndrzejMicewskiniez">Uważam, że kryterium naszego stosunku do mniejszości narodowych nie powinno być tożsame ze stosunkiem do Polonii w różnych krajach. Musimy kierować się prawami człowieka, tzn. przedstawicieli mniejszości traktujmy jako polskich obywateli korzystających z wszystkich posiadanych praw. Gdybyśmy przyjęli inne kryterium, analogiczne do traktowania polskiej mniejszości w innych krajach, byłaby to polityka odwetu. Z naszej strony byłoby to małoduszne i w istocie niemoralne. Głównym wskaźnikiem w stosunku do mniejszości muszą być zasady praw człowieka i demokratycznej równości wszystkich obywateli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełJanWyrowiński">Istotą informacji przekazanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej jest to, że w gminach, gdzie funkcjonują szkoły, na podstawie o rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 1992 r., nie istnieje trend do ich przejmowania. Przejęcie tych szkół przez gminy od 1 stycznia 1996 r. i sfinansowanie powstałej różnicy jest niezwykle ważne.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełJanWyrowiński">Komisja skierowała dezyderat do ministra edukacji narodowej, wychodząc z założenia, że należy stworzyć mechanizm, aby w gminie, w której znajduje się kilka szkół, nie była możliwa manipulacja środkami. Powinny one trafiać do tych jednostek do których zostały skierowane. Nie musi to stanowić dodatkowego składnika w algorytmie, niemniej jednak muszą zostać sformułowane wyraźne rozwiązania. Istnieje bowiem niebezpieczeństwo, że w gminach, w których znajdują się szkoły dla mniejszości, wszystkie środki zostaną skierowane do wspólnej kasy. W ten sposób poziom edukacji w szkołach działających na podstawie rozporządzenia o nauczaniu języka mniejszości może ulec pogorszeniu. Sądzę, że tym właśnie kierowała się Komisja, wystosowując dezyderat do ministra edukacji narodowej i liczę, iż uzyskana odpowiedź będzie satysfakcjonująca oraz zapewni odpowiedni poziom finansowania tego szkolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PosełJanWyrowiński">Pan dyrektor Bisiak mówił o zlecaniu zadań organizacjom pozarządowym. Czy moglibyśmy uzyskać więcej informacji na ten temat, ponieważ członkowie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych po raz pierwszy słyszą o tym rozporządzeniu? Rozporządzenie może zrodzić pewnego rodzaju problemy dotyczące środowisk mniejszości przez zastosowanie instrumentarium, które towarzyszy umowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełHenrykKroll">Proszę pana dyrektora Bisiaka o przesłanie Komisji treści tego rozporządzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#DyrektorJerzyBisiak">Tekst rozporządzenia został już ogłoszony w Dzienniku Ustaw. Stowarzyszenia dotychczas składały wnioski i na ich podstawie były zlecane zadania. Rozporządzenie wprowadza umowę, którą podpisują dwie strony. W przypadku niewywiązania się jednej ze stron z treści kontraktu, roszczenia będą rozpatrywane na drodze postępowania sądowego. Mogą zaistnieć problemy ze strony małych stowarzyszeń nie posiadających wykształconej organizacji biurowej, ale i strona rządowa znajdzie się w pewnym niebezpieczeństwie, gdyż w momencie podpisywania umowy, ona również przyjmuje zobowiązania. Gdy w treści zostanie zawarty termin przekazania środków, a załamie się system zasilania, to powstanie sytuacja konfliktowa. Umów tych nie można tak podpisywać korespondencyjnie, co wymusza osobiste spotkania i powoduje dodatkowe koszty związane z delegacją dla prezesa i osoby odpowiedzialnej za finanse.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#DyrektorJerzyBisiak">Formalnie rozporządzenie zacznie obowiązywać od 1 stycznia 1996 r., ale tworzone są już przymiarki, aby niektóre zadania, już teraz na podstawie tych umów, przygotowywać.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#DyrektorJerzyBisiak">Dlatego musimy stworzyć parasol ochronny, ponieważ mniejszości narodowe nie mają wykształconych instytucji kulturalnych. Redakcje czasopism spełniają rolę zastępczą i na ich niwie spotykają się ludzie najbardziej wartościowi, zamieszczający różnorodne publikacje. Nie chcemy, aby zespoły dziennikarskie się rozpadły, ale jeżeli sytuacja finansowa nie zostanie uregulowana, a koszty będą nadal rosły w dotychczasowym tempie, to nie uda się utrzymać tych czasopism. Zastanawiam się, czy nie należy przygotować spotkania z redaktorami naczelnymi, w celu przeprowadzenia dyskusji, co powinniśmy zrobić, aby nie likwidować tytułów.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#DyrektorJerzyBisiak">Musimy przeprowadzić szereg konsultacji z mniejszościami, aby odpowiedzieć na pytanie, co dalej? W polityce kulturalnej państwa pewne priorytety zostały ustalone: książki, piśmiennictwo, ochrona zabytków, ochrona dóbr kulturalnych, edukacja artystyczna i kulturalna. Nie wiemy jednak, czy taki sam sposób myślenia będzie reprezentowany przez mniejszości narodowe. Nie ukrywam, że często spotykam się z sytuacją, gdy w ramach jednej mniejszości nie można dojść do porozumienia, a moje biuro musi podjąć decyzję, co, ile i komu przydzielić.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#DyrektorJerzyBisiak">Chcę doprowadzić do dyskusji na temat przyszłości kultury poszczególnych mniejszości. Nie muszą bowiem rozwijać się one tak samo, gdyż inaczej będzie realizowana kultura w skupiskach mniejszości na Spiszu i Orawie, a inaczej będzie wyglądać u Ukraińców. Jeżeli zaistnieje taka potrzeba, to w okresie kilkuletnim powinno nastąpić przegrupowanie środków. Potwierdzenie faktu, iż priorytety się pokrywają, jest dla nas niezwykle ważne.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#DyrektorJerzyBisiak">Na spotkaniu w Białymstoku i Białowieży dowiedzieliśmy się od młodzieży, że należy skończyć z popieraniem emerytów, tańców ludowych i koniecznością przekazania całej władzy w ręce młodej inteligencji. Zespołów nie będziemy rozwiązywać od zaraz, bo są ludzie, którzy chcą oglądać festyny. Z tego powodu nie możemy przeprowadzić jednorodnej reorganizacji wszystkich mniejszości. W celu osiągnięcia koncepcji, w którą stronę ma zmierzać kultura, jest potrzebna dyskusja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełSiergiejPlewa">Czy Ministerstwo Kultury i Sztuki jest zorientowane, jaki jest koszt wydania jednego egzemplarza czasopisma? W oczekiwanych kwotach dotacji nie znalazłem zespołów białoruskich, czy nie było zapotrzebowania z ich strony na środki finansowe?</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PosełSiergiejPlewa">Kilkakrotnie dyrektor Bisiak mówił o zespołach emerytów. Te słowa można już wykreślić ze słownika, ponieważ jest to folklor miejscowy, który młodzież nie zawsze podejmuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#DyrektorJerzyBisiak">Nie identyfikuję się z tymi opiniami, jednak one istnieją i w ramach mniejszości trudno jest czasem porozumieć się, co do parytetów.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#DyrektorJerzyBisiak">Wydawanie tygodnika „Niwa” kosztowało w tym roku 1,5 mld starych zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełSiergiejPlewa">Ile kosztuje jeden egzemplarz?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#DyrektorJerzyBisiak">W tym momencie nie jestem w stanie podać dokładnych danych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełSiergiejPlewa">Ta informacja jest ważna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#DyrektorJerzyBisiak">Tylko na podstawie kosztorysów można udzielić pewnej odpowiedzi, nie mam ich ze sobą i dlatego nie chcę wprowadzić nikogo w błąd. Dane te mogę uzupełnić w terminie późniejszym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełHenrykKroll">Uważam, że dane te może pan poseł Plewa uzyskać bezpośrednio od dyrektora Bisiaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Informacja o zmianie sposobu finansowania stowarzyszeń zdziwiła mnie, gdyż jest to istotne rozwiązanie systemowe. Organizacje pozarządowe muszą ubiegać się o środki na zasadzie konkursu i dlatego mogły zachować niezależność, gdyż tylko konkretne cele były wspierane przez państwo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Czym się Ministerstwo Kultury i Sztuki kierowało zmieniając formę przyznawania środków z dotacji celowych na umowę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#DyrektorJerzyBisiak">Nie była to decyzja Ministerstwa Kultury i Sztuki. Kiedy otrzymałem projekt do zaopiniowania w ub. roku, sam byłem przeciwny takiemu rozwiązaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Kto wydał rozporządzenie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#DyrektorJerzyBisiak">Rozporządzenie w sprawie zlecania zadań państwowych jednostkom niepaństwowym zostało wydane przez Radę Ministrów. Obowiązuje ono w całym kraju, niezależnie od resortów. Ministerstwa tylko dostosowują się do jego treści.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Czy wszystkie organizacje przechodzą na umowę zlecenie, zamiast dotacji celowej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#DyrektorJerzyBisiak">Nie jest prawdą, że zmieniły się cele. Została stworzona jedynie inna forma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Czym się kierowano akceptując taką formułę, biorąc pod uwagę możliwość wystąpienia problemów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#DyrektorJerzyBisiak">Kierowano się dyscypliną budżetową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełHenrykKroll">Zakończyliśmy dyskusję nad punktem pierwszym porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PosełHenrykKroll">O ile pamiętam, mamy po raz pierwszy do czynienia z tak wczesną dyskusją nad budżetem. Rozumiem, że Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych zobowiązuje prezydium Komisji do rozmów z Ministerstwem Finansów w celu zwiększenia środków, co też w najbliższym czasie postaramy się przeprowadzić. Komisja zobowiązuje także prezydium do zmobilizowania działań w celu jak najszybszego powołania pełnomocnika. W czasie rozmowy z panem Dobrzańskim, termin ten został określony na koniec października br.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PosełHenrykKroll">Przechodzimy do punktu drugiego porządku dziennego: sprawy różne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełMirosławCzech">Zgodnie z zobowiązaniem podjętym na wyjazdowym posiedzeniu Komisji, zgłaszam dezyderat w sprawie wsparcia Komisji dla inicjatywy gminy Górowo Iłoweckie odnośnie do uzyskania statusu specjalnej strefy ekonomicznej. Zobowiązuję się przygotować taki dezyderat i przedstawić go na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełHenrykKroll">Sprawa dezyderatu wymaga przegłosowania, a ponieważ jego treść nie jest nam znana, musimy przełożyć tę procedurę do następnego posiedzenia Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełSiergiejPlewa">Czy planuje się spotkanie podsumowujące nasze dwa wyjazdowe posiedzenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełHenrykKroll">Jest przewidziane posiedzenie podsumowujące. Nasza Komisja powoli uzyskuje charakter komisji turystycznej, gdyż odbyło się już wiele wyjazdowych posiedzeń. Przewidziany jest wyjazd, podczas którego spotkamy się z Kaszubami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełJanWyrowiński">Potwierdzam zaproszenie wystosowane do nas przez Kaszubów, którzy, jak wiemy, nie są mniejszością narodową, lecz grupą etniczną, identyfikującą się z narodem polskim. Sądzę, że działania podejmowane w celu zachowania ich specyficznej kultury, znajdują się w kręgu zainteresowania Komisji. Uważam, że wyjazdowe posiedzenie mogłoby się odbyć w końcu listopada br.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełSiergiejPlewa">Wyjazdowe posiedzenia Komisji dają bardzo pozytywne efekty i dlatego warto je dalej kontynuować. Jest mi szczególnie miło poinformować Komisję, iż wojewoda białostocki, realizując wnioski Komisji, podjął decyzję o powołaniu z dniem 1 stycznia 1996 r. pełnomocnika wojewody do spraw mniejszości narodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełHenrykKroll">Rozumiem, że problematyka została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PosełHenrykKroll">Dziękuję wszystkim. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>