text_structure.xml 21.9 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PoslankaKatarzynaPiekarska">Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Dzisiejszy porządek posiedzenia przewiduje pierwsze czytanie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego /druk nr 2309/. W imieniu wnioskodawców projekt ten uzasadni senator Ewa Serocka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#SenatorEwaSerocka">Projekt ten był tworzony dość długo. Powodem rozpoczęcia prac nad projektem nowelizacji ustawy o komornikach sądowych i egzekucji był wniosek, który wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niekonstytucyjności części ustawy nowelizującej ustawę o komornikach. Chodzi w szczególności o art. 45. Prace nad nowelizacją rozpoczęto w 2002 r. Wiedzieliśmy, że Trybunał Konstytucyjny uzna art. 45 za niekonstytucyjny. Na wniosek Krajowej Izby Komorniczej i innych gremiów rozpoczęliśmy prace nad tą ustawą. Zakończone one zostały złożeniem do laski marszałkowskiej w dniu 12 marca 2003 r. wniosku o nowelizację tej ustawy, podpisanego przez wielu senatorów. Nowelizacja ta dotyczy szeregu artykułów. Przy okazji staraliśmy się także i inne elementy tej ustawy doprowadzić do porządku. Przejdę teraz do omówienia poszczególnych punktów ustawy. Pierwsza nowelizacja dotyczy art. 3 i wychodzi naprzeciw wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lutego 2002 r., gdzie status komornika określono jako wolny zawód. W ustawie brakowało tego określenia. Nowelizacja, tzw. ustawa Bentkowskiego, spowodowała że zmienił się status komornika, czego wiele gremiów nie przyjmuje do wiadomości. Jest to wolny zawód, tak jak zawód notariusza czy adwokata. W dalszym ciągu komornik jest funkcjonariuszem publicznym. Kolejna zmiana dotyczy art. 7. Usuwa ona niedostatki dotychczasowego przepisu, który nie przewiduje możliwości zmiany rewiru, a określa jedynie kwestię przedmiotu rewiru i środka odwoławczego. Nie reguluje ogłaszania wykazu rewirów. Ta kwestia wymagała doprecyzowania. W nowym brzmieniu art. 7 zapewnia się współpracę Krajowej Rady Komorniczej oraz reguluje tryb i termin ogłaszania przez ministra sprawiedliwości wykazu rewirów oraz siedzib kancelarii komorniczych. Do tej pory nie było to doprecyzowane. Kolejna nowelizacja dotyczy art. 8. W nowym brzmieniu, zaproponowanym przez Senat, art. 8 rozstrzyga wątpliwości co do prawa wyboru komornika w egzekucji z nieruchomości. Określa także sposób obliczania zaległości. Brak takiego zapisu w obowiązującej ustawie prowadził do naruszenia ograniczenia z art. 8 ust. 4. Proponowane brzmienie art. 11 wprowadza jawność w zakresie wolnych rewirów oraz ułatwia wszystkim zainteresowanym możliwość ubiegania się o stanowisko komornika. Przyspiesza także procedurę. Uzupełniając ustawę o art. 11a umożliwiono komornikom zmianę rewiru. Odpowiada to potrzebom praktyki. Kolejna zmiana dotyczy art. 12. Uszczegóławia ona zasady powołania komornika, co do tej pory stanowiło problem. Proponujemy dodanie ust. 3, który stanowi, że kancelaria komornicza może funkcjonować bez zbędnej przerwy mimo odwołania komornika. Jest to bardzo ważny zapis. Jest dużo skarg na komorników i toczy się wiele postępowań. Są przypadki odwołania komorników, czego oczywiście dokonuje minister sprawiedliwości. Następna zmiana dotyczy art. 26. Rozstrzyga ona wątpliwości, co do zakresu uprawnień asesora komorniczego pełniącego obowiązki zastępcy komornika. Należało również w art. 26 dodać przepis mówiący, że w wypadku śmierci lub odwołania komornika należy powołać jego zastępcę.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#SenatorEwaSerocka">W celu uniknięcia wątpliwości, jakie są prawa i obowiązki zastępcy komornika w zakresie prowadzenia działalności, w uregulowaniu senackim przyjęto w art. 27, że do zastępcy komornika wyznaczonego w razie śmierci lub odwołania komornika stosuje się odpowiednio art. 3a i art. 28. Art. 27 został uzupełniony o art. 27a, w którym określono obowiązki zastępcy komornika w razie likwidacji kancelarii zastępowanego komornika, jeżeli nowo powołany komornik otworzył własną kancelarię. Zmiana brzmienia art. 28 była konieczna w związku z nowym statusem komornika, który określa ustawa i precyzuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Proponowane nowe brzmienie usuwa sprzeczność tego przepisu z art. 3a, który stanowi, że komornik nie jest przedsiębiorcą. Art. 33 uzupełniono o ramowy zakres egzekucji prowadzonej przez asesora komorniczego. W art. 34 dano komornikowi upoważnienie do rozliczania kosztów przejazdu w miejscowości będącej siedzibą komornika. W art. 39 ust. 2 proponujemy dodanie pkt 7, który stanowi, że do wydatków, których zwrot należy się komornikowi, zalicza się koszty korespondencji związanej z prowadzeniem postępowania zabezpieczającego lub egzekucyjnego. Do tej pory było to niedopowiedziane. Na szczególną uwagę zasługują zawarte w projekcie ustawy propozycje zmian i uzupełnień dotyczące kosztów postępowania egzekucyjnego. Są one związane z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lutego 2002 r. Przyczyną pytań prawnych skierowanych do Trybunału Konstytucyjnego było brzmienie art. 45 ustawy z 2001 r. Pominięto w nim bardzo istotnie przepisy, np. o obowiązku sądu i prokuratury uiszczania opłat kancelariom komorniczym. Ponadto przy stosowaniu opłat egzekucyjnych od dokonania zabezpieczeń nie określono ich górnej granicy oraz nie przyjęto jednoznacznie, kiedy opłaty mają być pobierane i w jaki sposób. Z dniem 1 stycznia 2002 r. ustawa nowelizująca wprowadziła fundamentalne zmiany w dotychczasowych przepisach. Komornicy sądowi zostali pozbawieni statusu pracownika sądu rejonowego. Od tego momentu nie otrzymują oni wynagrodzeń z budżetu i wykonują czynności na własny rachunek. Zwracam na to szczególną uwagę. Przez wiele lat komornik był traktowany jak pracownik sądu. Wiele osób pracujących w wymiarze sprawiedliwości nadal tak traktuje komornika. Obecnie wykonuje on wolny zawód. Zmianom ustrojowym nie towarzyszyło jednak doprecyzowanie ustawowe, dotyczące w szczególności pokrywania kosztów egzekucji. Proponowana nowelizacja ustawy usuwa błędy istniejące w dotychczasowych przepisach. Nowe brzmienie art. 45, które przyjęliśmy w projekcie senackim, odpowiada wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego. Mając na uwadze fakt, że art. 45a narusza w sposób rażący art. 2 Konstytucji RP, proponujemy jego uchylenie. W art. 71 został dodany pkt 5, który realizuje cel art. 45a w sposób zgodny z zasadami techniki. Ustawa z 2001 r. w sposób nieprawidłowy określiła odpowiedzialność dyscyplinarną komornika za podejmowanie czynności ze zwłoką, w oderwaniu od ogólnych zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej. Propozycje nowelizacji zawarte w art. 47 i 48 oznaczają powrót do zasad sprzed nowelizacji z 2001 r. Zasady te były dobrym rozwiązaniem. W momencie ustalenia nowego statusu komornika, kwestia ta została uregulowana w sposób, który Trybunał Konstytucyjny uznał za sprzeczny z Konstytucją RP. Obowiązujący obecnie art. 47 jest sprzeczny z art. 2, 32, 64 i 71 Konstytucji RP, ponieważ nakazuje komornikowi prowadzić egzekucję na swój koszt wbrew przepisom art. 3a, 35, 43 i 59 ust. 1 ustawy. Proponujemy nowe brzmienie art. 49 poprzez ustalenie całej opłaty stosunkowej na wysokości 14%. Wymaga tego należyte finansowanie egzekucji.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#SenatorEwaSerocka">Proponujemy także skreślenie ust. 4 w art. 59, ponieważ komornik nie otrzymuje żadnego uposażenia z budżetu. Zgodnie z art. 28 ustawy do komornika stosuje się przepisy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W proponowanym przez Senat art. 60 znajduje się delegacja dla ministra sprawiedliwości, który w drodze rozporządzenia określi wysokość opłat za czynności komorników, niebędące czynnościami egzekucyjnymi. Do art. 60 dodano art. 60a i określono osobę zobowiązaną do zapłacenia podatku VAT. Jeszcze tego podatku nie ma, ale prawdopodobnie zostanie on wprowadzony, dlatego kwestia ta została uregulowana. Nowelizacja art. 63 określa podział dochodu między komornikiem a zastępcą komornika w razie sprawowania zastępstwa, odwołania lub śmierci komornika. Konieczne stało się dodanie do art. 67 ust. 4, który zobowiązuje radę Izby Komorniczej do przekazywania prezesowi sądu apelacyjnego odpisów protokołów, wizytacji, wniosków i poleceń powizytacyjnych. Obecnie Izba Komornicza przekazuje dokumenty pokontrolne jedynie Krajowej Radzie Komorniczej. Praktyka wykazała potrzebę zwiększenia uprawnień ministra sprawiedliwości w postępowaniu dyscyplinarnym. Obecnie mamy do czynienia z częstymi skargami, a nawet są realizowane programy telewizyjne na temat niektórych komorników. Minister sprawiedliwości musi mieć wszystkie informacje, ponieważ to on daje zgodę na otwarcie poszczególnych kancelarii komorniczych. Proponujemy, aby w art. 74 dodano ust. 2 i 3. Stanowią one, że wniosek ministra sprawiedliwości o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, wszczyna postępowanie dyscyplinarne wobec komornika. Również na żądanie ministra komisja dyscyplinarna zawiesza komornika w czynnościach. W art. 93 ust. 1 proponujemy wykreślenie pkt 3. Wiąże się to z przyznaniem prezesowi sądu apelacyjnego prawa zlecania asesorom komorniczym zastępowania komorników. Proponujemy również zmiany do Kodeksu postępowania cywilnego. Są one konsekwencją senackiej uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawiedliwosciKazimierzOrlowski">Przygotowana przez rząd autopoprawka dotyczy czterech zagadnień, mianowicie systemu opłat egzekucyjnych, nadzoru nad komornikami, odpowiedzialności komornika jako funkcjonariusza publicznego oraz odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkody wyrządzane przez komorników. Ponadto autopoprawka wprowadza korekty techniczne i redakcyjne, które są konsekwencją zmian w pierwszych trzech obszarach. Autopoprawka w zakresie systemu opłat egzekucyjnych zrodziła się po wnikliwej analizie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Impulsem do dokonania analizy były wyniki konsultacji społecznych, które miały miejsce w związku ze skierowaniem projektu rządowego do Sejmu. Projekt rządowy w swej wersji pierwotnej również zawierał rozwiązania dotyczące systemu opłat egzekucyjnych. W wyniku konsultacji społecznych związanych z tym projektem zobaczyliśmy, że zaproponowane rozwiązania spotkały się z krytyką, głównie środowisk związanych z przedsiębiorczością i światem biznesu. To skłoniło projektodawcę do przeanalizowania własnego projektu i dokonania wnikliwej analizy wyroku Trybunału Konstytucyjnego. W wyniku tej analizy minister sprawiedliwości doszedł do wniosku, że wszystkie zmiany dotyczące systemu opłat egzekucyjnych są tak daleko idące, iż rzutują na cały model funkcjonowania egzekucji, co jest istotne zwłaszcza w kontekście zmiany statusu komornika wprowadzonej nowelą wrześniową z 2001 r. Minister sprawiedliwości stwierdził, że tego rodzaju zmiany powinny być dokonane w ramach szerszej nowelizacji, ewentualnie prac nad nowym prawem komorniczym. Pomimo, iż zaproponowana przez rząd nowelizacja dotyka wielu obszarów, jest to nowelizacja ograniczona. Minister sprawiedliwości uznał więc, iż należy wycofać z projektu wszystkie rozwiązania, dotyczące opłat egzekucyjnych. To właśnie się stało. W wyniku wniesienia autopoprawki z projektu znikają wszelkie propozycje dotyczące opłat egzekucyjnych z wyjątkiem drobnych zmian dotyczących art. 45. Chodzi tu o przeciętne wynagrodzenie. W obu projektach i aktualnym stanie prawnym są trzy różne mierniki. Odstępując od zmian, minister sprawiedliwości proponuje, aby miernikiem stosowanym przy kształtowaniu opłat za prowadzenie egzekucji świadczeń niepieniężnych i we wszystkich innych przepisach, w których znajduje się odwołanie do prognozowanego jednomiesięcznego wynagrodzenia w sferze budżetowej, było odwołanie w sferze bazowej do miernika funkcjonującego w wymiarze sprawiedliwości. Wycofanie się z propozycji zmian odnośnie systemu opłat egzekucyjnych, jest podstawową zmianą wprowadzoną przez autopoprawkę. Druga istotna zmiana dotyczy nadzoru nad komornikami. Stan egzekucji pozostawia bardzo wiele do życzenia, spada jej skuteczność, a wzrastają zaległości. W przekonaniu projektodawcy ten stan można zmienić zmieniając unormowania odnośnie nadzoru. Celem tego unormowania jest zwiększenie efektywności tego nadzoru. Zaproponowana zmiana sprowadza się do przeniesienia nadzoru nad komornikami, sprawowanego w imieniu ministra sprawiedliwości, z poziomu prezesów sądów apelacyjnych na poziom prezesów sądów okręgowych.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawiedliwosciKazimierzOrlowski">Projektodawca widząc, co się dzieje, doszedł do jednoznacznego wniosku, że nadzór sprawowany przez prezesów sądów apelacyjnych nie może być efektywny. Wynika to m.in. z tego, że sądów apelacyjnych jest 10, a zadania związane ze sprawowaniem nadzoru są bardzo rozległe i odpowiedzialne. Kolejna zmiana wprowadzona autopoprawką, sprowadza się do kwestii odpowiedzialności komornika, jako funkcjonariusza publicznego i odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkody wyrządzane przez komorników. Projektodawca proponuje wprowadzenie w miejsce dotychczasowego dualizmu jednolitej konstrukcji. Obecnie kwestię odpowiedzialności komorników reguluje art. 23 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz art. 769 k.p.c. Proponowane uregulowanie dostosowuje ustawę zarówno do wymagań przewidzianych w art. 77 Konstytucji RP, jak i ciągle rozpatrywanej nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PoslankaIrenaNowacka">Zgłaszam wniosek formalny, aby senacki projekt ustawy oraz autopoprawkę rządu skierować do prac w podkomisji, która została już powołana i dysponuje rządowym projektem ustawy. Podkomisja powinna pracować nad trzema dokumentami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoslankaKatarzynaPiekarska">Jest to słuszna propozycja. Przystępujemy do głosowania. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu to uznam, że Komisja przyjęła wniosek, aby senacki projekt ustawy oraz autopoprawkę rządu przekazać do dalszych prac w podkomisji. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja przyjęła powyższy sposób procedowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#SenatorEwaSerocka">Wypowiedź przedstawiciela Ministerstwa Sprawiedliwości trochę mnie zbulwersowała. Usłyszałam bowiem, że pracodawcy wpływają na kształt ustawy komorniczej. Nie może być tak, że lobbing pracodawców przeważa w procesie legislacyjnym. Przeczytałam wszystkie pisma skierowane do Senatu. Sprawdziliśmy pracodawców, wśród których było wiele firm windykacyjnych, które uważają się za konkurencję w stosunku do komorników. Najczęściej jest tak, że najpierw działają firmy windykacyjne, a na samym końcu, gdy już nie ma czego windykować, zaczyna działać komornik. Jest on na końcu procesu sądowego, czyli wykonuje egzekucję zgodnie z prawem obowiązującym w Polsce. Nie zgadzam się z tym, żeby działać pod dyktando pracodawców. Komornik ma status wolnego zawodu. Pracuje w kancelarii komorniczej, tak jak notariusz, adwokat czy radca prawny. W kancelariach tych pobiera się opłatę za czynności wykonywane przez osobę sprawująca wolny zawód. W przedłożeniu senackim pobieranie opłaty stosunkowej określono w wysokości 1%. Na pewno nie stanowi to bariery do tego, aby wierzyciel wniósł o dokonanie egzekucji, zgodnie z klauzulą wykonalności i zgodnie z wyrokiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PoslankaKatarzynaPiekarska">Ten temat był już przedmiotem dyskusji w trakcie prac nad rządowym projektem ustawy, który został skierowany do podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzedstawicielPolskiejKonfederacjiPracodawcowPrywatnychMiroslawGrudzien">Chcę wyrazić poparcie organizacji przedsiębiorców dla rozwiązań zapobiegających największym zagrożeniom, o których informowaliśmy na poprzednich posiedzeniach. Pozwolą one uniknąć zwiększenia kosztów egzekucji komorniczej i przenoszenia ich ciężaru na wierzycieli. Podstawą wprowadzenia zmian w ramach autopoprawki było orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lutego 2002 r. To samo orzeczenie jest podstawą projektu senackiego. Zgadzam się z tezą stawianą przez przedstawiciela Ministerstwa Sprawiedliwości. Zwracam także uwagę na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 grudnia 2003 r., w którym prezentowane przez nas stanowisko również uzyskało poparcie. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że komornik jest jednoosobowym organem egzekucyjnym władzy publicznej, powiązanym z władzą sądowniczą i jako funkcjonariusz państwowy nie ma pełnej swobody wykonywania czynności zawodowych, a zgodnie z przeprowadzaną reformą, działa na własny rachunek i musi ponosić związane z tym ryzyko finansowe. Pobierane przez komorników opłaty są ustalane ustawowo i są niezależne od nakładu pracy. Grupa ta nie może więc rościć sobie prawa do pełnej ochrony przed tym ryzykiem. Myślę, że oba orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego pozwalają zorientować się w obecnej sytuacji. Szczegółową wypowiedź PKPP przedstawi na posiedzeniu podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrezesKrajowejIzbyKomorniczejIwonaKarpiukSuchecka">Zostały przedstawione Komisji powody wniesienia autopoprawki. Nie chcę się odnosić do orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, które mogą być rozumiane w różny sposób. Nie kwestionuję tego, że ponosimy jakieś ryzyko. Istnieją jednak granice ryzyka, a te nie zostały określone. Kancelaria składa się z kilkunastu lub kilkudziesięciu pracowników. Postępowanie egzekucyjne jest sformalizowane. Na to muszą być przeznaczone jakieś środki. Kilka tygodni temu ukazały się przepisy, które nakładają na nas obowiązek ubezpieczenia się. Teraz ustalono jednak minimum na 100 tys. Euro. Nie chcę mówić o kosztach utrzymania kancelarii i wierzycielach, którzy nie płacą kosztów egzekucji. Dlaczego tak walczymy o te koszty? To nie jest kwestia naszego zarobku. Mówimy o kosztach, które każda kancelaria fizycznie ponosi poprzez kierowanie zapytań, utrzymywanie personelu i ubezpieczenie. Traktowanie nas na równi z firmami windykacyjnymi jest zabiegiem nieeleganckim. Firmy te pobierają opłaty i mogą wybierać sprawy. My nie możemy wybierać spraw, a musimy przyjmować wszystkie. Proszę wziąć pod uwagę wszystkie czynniki, o których mówię, a które zostały przekazane w skrócie. Nie powinno się ulegać presji przedstawicieli jednego środowiska, którzy mają interes w tym, aby komornicy pracowali bez możliwości pozyskiwania jakichkolwiek środków. Należy wykazać poczucie sprawiedliwości i równości podmiotów, aby komornicy nie byli na straconej pozycji. Nie można doprowadzić do tego, że kolejny kawałek władzy wymknie się państwu z ręki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoslankaKatarzynaPiekarska">Przypominam, że jutro odbędzie się posiedzenie podkomisji. Tę dyskusję toczyliśmy już w trakcie pierwszego czytania rządowego projektu. Oczywiście PKPP i KIK są zaproszone na to posiedzenie. Wydaje mi się, że w następnym półroczu powinniśmy się zająć firmami windykacyjnymi, bo czasami działają one na pograniczu prawa lub poza nim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselCezaryGrabarczyk">Chcę zwrócić się do pani senator i przypomnieć wszystkim uczestnikom dzisiejszego posiedzenia, że komisje i podkomisje pracują, zapraszając zainteresowane tematem strony. Są zapraszani także przedstawiciele PKPP, którzy wcale nie występują w imieniu firm windykacyjnych, a przede wszystkim w imieniu wierzycieli oraz podmiotów zainteresowanych skuteczną i tanią egzekucją. Często od tego zależy los firm i pracowników w nich zatrudnionych. Jestem przekonany, że podkomisja wypracuje z przedstawionych projektów dobre sprawozdanie, które będzie przedmiotem jej prac. Wyrażam satysfakcję, że rząd wywiązał się z obietnicy złożonej na poprzednim posiedzeniu, gdy debatowaliśmy nad rządowym projektem zmiany ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Stosunkowo szybko została przygotowana i przeszła proces uzgodnień rządowych autopoprawka. Mówię to jako przedstawiciel opozycji, której przecież rzadko zdarza się chwalić rząd obecnej kadencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PoslankaIrenaNowacka">Informuję, że na następne posiedzenie Komisji zostali zaproszeni przedstawiciele PKPP, KIK, Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Finansów, Związku Banków Polskich i pani senator Ewa Serocka. Wszystkie strony zainteresowane jak najlepszym kształtem tej ustawy, będą mogły pracować razem z podkomisją na jej posiedzeniach. Proszę więc nie twierdzić, że zapraszani są przedstawiciele tylko jednej siły dążącej do jakiegoś rozwiązania. Chcemy stworzyć dobrą ustawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoslankaKatarzynaPiekarska">Myślę, że podkomisja przygotuje na posiedzenie Komisji dobry projekt. Zamykam posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>