text_structure.xml 298 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 03)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Bronisław Komorowski oraz wicemarszałkowie Krzysztof Putra i Stefan Niesiołowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#Marszalek">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#Marszalek">Bardzo proszę o zajmowanie miejsc w ławach poselskich.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#Marszalek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Monikę Wielichowską i pana posła Łukasza Zbonikowskiego.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#Marszalek">Witam państwa.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#Marszalek">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pani poseł Monika Wielichowska.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#Marszalek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów, jeżeli są.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#Marszalek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#Marszalek">Proszę państwa, proszę o zajmowanie miejsc. Będą czytane komunikaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzPoselLukaszZbonikowski">Szanowni państwo, informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#SekretarzPoselLukaszZbonikowski">- Infrastruktury - godz. 9.30,</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#SekretarzPoselLukaszZbonikowski">- Zdrowia - godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#SekretarzPoselLukaszZbonikowski">- do Spraw Unii Europejskiej - godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#SekretarzPoselLukaszZbonikowski">- Sprawiedliwości i Praw Człowieka - godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#SekretarzPoselLukaszZbonikowski">- Rolnictwa i Rozwoju Wsi - godz. 12.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#SekretarzPoselLukaszZbonikowski">Informuję również, że wpłynął następujący komunikat: posiedzenie Zespołu Poselskiego Krewniacy Club Sejm odbędzie się w dniu dzisiejszym o godz. 10.30 w sali nr 243 w budynku B. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Teresę Piotrowską oraz przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono poprawki.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#Marszalek">W związku z tym Sejm ponownie skierował projekt ustawy do komisji w celu ich rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#Marszalek">Dodatkowe sprawozdanie zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 2540-A.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#Marszalek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Teresę Piotrowską.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#Marszalek">Proszę państwa, bardzo proszę o wyciszenie rozmów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselSprawozdawcaTeresaPiotrowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przedkładam dodatkowe sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, druk nr 2534. Podczas drugiego czytania pilnego rządowego projektu ustawy zgłoszono 3 poprawki. Komisja Polityki Społecznej i Rodziny po rozpatrzeniu tych poprawek rekomenduje Wysokiej Izbie ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#Marszalek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 2534.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#Marszalek">Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedstawia poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#Marszalek">Wszystkie poprawki zgłoszono do art. 1 projektu ustawy, zawierającego zmianę do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#Marszalek">W poprawce 1. do art. 59 wnioskodawcy proponują utrzymać dotychczasowe brzmienie ust. 1 i 2.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#Marszalek">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawek 2. i 3.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 1., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszalek">W głosowaniu wzięło udział 390 posłów. Za oddano 172 głosy, przeciw - 216, 2 osoby się wstrzymały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#Marszalek">W poprawce 2. do art. 59 wnioskodawcy poprzez dodanie ust. 1a proponują, aby kolejna pożyczka, o której mowa w ust. 1 pkt 2, mogła być zaciągnięta nie wcześniej niż po upływie roku od dokonania zwrotu poprzedniej.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszalek">W głosowaniu udział wzięło 400 posłów. Za oddano 150 głosów, przeciw - 221, 29 osób się wstrzymało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#Marszalek">W poprawce 3. do art. 59 ust. 2 wnioskodawcy proponują, aby Rada Ministrów mogła zarządzić w drodze rozporządzenia wykorzystanie środków Funduszu Rezerwy Demograficznej na cel określony w ust. 1 pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 3., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszalek">W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Za oddano 188 głosów, przeciw - 216, 1 osoba się wstrzymała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#Marszalek">Przystępujemy...</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#Marszalek">Przed przystąpieniem do głosowania nad całością ustawy jedna osoba zgłosiła się do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#Marszalek">Dalszych zgłoszeń nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#Marszalek">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#Marszalek">Pani poseł Teresa Wargocka.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#Marszalek">Jedna minuta na zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselTeresaWargocka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przed głosowaniem nad całością projektu ustawy chciałabym zwrócić się do pana ministra z trzema bardzo ważnymi pytaniami.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselTeresaWargocka">Pierwsze pytanie brzmi: Dlaczego ten projekt jest procedowany w trybie pilnym, skoro już w lipcu bieżącego roku przy nowelizacji budżetu posłowie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny wskazywali, iż braki w FUS mogą sięgnąć 8 mln na koniec roku?</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PoselTeresaWargocka">Drugie pytanie. Czy w ocenie ministra polityki społecznej rok 2009 jest najtrudniejszy w demografii Polski, co uzasadnia sięganie do środków rezerwy demograficznej? W naszej ocenie sięgnięcie do tej rezerwy w latach 2009 i 2010 jest spowodowane tylko i wyłącznie problemami z finansami publicznymi.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PoselTeresaWargocka">Trzecie pytanie jest bardzo krótkie, panie marszałku. Czy udzielnie pożyczki z budżetu państwa Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych w roku 2009 jest ominięciem przepisów ustawy o finansach publicznych? Czy ta pożyczka będzie zaliczana do deficytu budżetowego na ten rok? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#Marszalek">Bardzo pani dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#Marszalek">Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej pan minister Marek Bucior.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejMarekBucior">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pierwsze pytanie: Dlaczego tryb pilny? Jest on spowodowany możliwością przekazania z budżetu państwa jeszcze w tym roku do 5,5 mld zł pożyczki Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych. Skoro jeszcze w tym roku istnieje taka możliwość, to należy ją wprowadzić również w zakresie rozwiązań prawnych. Stąd tryb pilny, żeby ustawa weszła w życie jeszcze przed końcem tego roku.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejMarekBucior">Pytanie drugie: Czy w 2009 r. planowane jest przekazanie środków z FRD do FUS? Nie, tego się nie planuje. Nie zamierzamy przekazywać w 2009 r. środków z RFD do FUS, chcemy udzielenia pożyczki z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwiePracyIPolitykiSpolecznejMarekBucior">Trzecie pytanie: Czy udzielenie pożyczki z budżetu państwa jest ominięciem przepisów ustawy o finansach publicznych? Nie, nie jest ominięciem przepisów ustawy o finansach publicznych. Pożyczki z budżetu państwa są przewidziane w ustawie o finansach publicznych, nie stanowi zaś o nich ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Prace zmierzają do rozwiązania tego problemu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#Marszalek">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 2534, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Marszalek">W głosowaniu wzięło udział 410 posłów. Za oddano 222 głosy, przeciw - 21, 167 osób wstrzymało się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#Marszalek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Głosowanie nad wnioskiem Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o odrzucenie informacji o realizacji w 2008 r. ˝Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007-2009˝ (druki nr 1949 i 2133).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#Marszalek">Na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał informacji przedstawionej przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana Adama Rapackiego oraz sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Marka Biernackiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie informacji zawartej w druku nr 1949.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#Marszalek">Wniosek komisji poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#Marszalek">Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że Sejm przyjął informację do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#Marszalek">Do zadania pytania zgłosiła się jedna osoba.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#Marszalek">Nie widzę dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#Marszalek">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#Marszalek">Pan poseł Jarosław Zieliński.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#Marszalek">Jedna minuta na zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Program modernizacji był szansą na usprawnienie służb mundurowych, na podniesienie poziomu bezpieczeństwa. W 2007 r. wykonano go prawie w 100%, w roku 2008, niestety, już tylko w 80%. Przyczyną takiego stanu rzeczy, jak podaje rząd, jest kryzys i to, że minister finansów nie przekazał pewnych środków w końcówce roku 2008 na ten cel. Tymczasem Najwyższa Izba Kontroli, która poddała ocenie realizację programu w 2008 r. - była ona druzgocąca i negatywna - pokazała, że są także inne problemy i przyczyny. Zmieniono założenia tego programu, odsuwając w czasie jego efekt. W pierwszym półroczu wykonano jedynie 21,5% tego, co było przewidziane na cały 2008 r. W związku z tym program nie mógł być wykonany w całości także z innych przyczyn.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PoselJaroslawZielinski">Panie ministrze, proszę o odpowiedź na pytanie: Jakie są rzeczywiste przyczyny zdewastowania tego programu? On został naprawdę zdewastowany i nie osiągniemy założonego efektu.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PoselJaroslawZielinski"> Czy to jest tak, że wszystko, czego Platforma się dotyka, musi zepsuć? Czy nawet jeżeli coś daje się gotowe, to musi być popsute?</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#Marszalek">Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan minister Adam Rapacki.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#Marszalek">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiAdamRapacki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście w 2008 r. program nie został wykonany w całości, dlatego że w grudniu Policja, Straż Graniczna i inne służby nie otrzymały zasilenia w takich rozmiarach, w jakich było to planowane. Gdyby to zasilenie z budżetu państwa było, program byłby w Policji zrealizowany na poziomie 95%, a jeśli chodzi o inne służby, to zaangażowanie byłoby jeszcze większe.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiAdamRapacki">Rzeczywiście sytuacja finansowa państwa wymusiła, że program, który był z założenia przewidziany na 3 lata, został rozciągnięty na kolejne 2 lata, po to, żeby można było go zrealizować i konsekwentnie dalej poprawiać bezpieczeństwo. Nieprawdą jest to, co próbuje tutaj insynuować pan przewodniczący Zieliński, że program został zdewastowany, bo program jest konsekwentnie realizowany, a najlepszym tego dowodem są efekty, to, że poziom bezpieczeństwa w państwie systematycznie się poprawia. Mimo trudniej sytuacji finansowej, dalej notujemy spadek przestępczości, utrzymujemy wysoką wykrywalność, utrzymujemy bardzo wysokie oceny pracy służb porządku prawnego i to oceny artykułowane przez społeczeństwo. Nie można tutaj mówić, że program i założenia, które przyświecały tworzeniu programu modernizacji, nie są realizowane. Jest wręcz odwrotnie, są konsekwentnie realizowane, mimo trudnej sytuacji finansowej państwa, a najlepszym efektem tego są wysokie oceny społeczne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#Marszalek">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem komisji o odrzucenie informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o odrzucenie informacji ministra spraw wewnętrznych i administracji o realizacji w 2008 r. ˝Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007-2009˝, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#Marszalek">W głosowaniu udział wzięło 414 posłów. Za oddano 186 głosów, przeciw - 221, 7 osób wstrzymało się od głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie odrzucił, a tym samym przyjął informację do wiadomości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#Marszalek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Głosowanie nad wnioskiem Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o odrzucenie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin (druki nr 2274 i 2410).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#Marszalek">Na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Krzysztofa Jurgiela oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#Marszalek">Przechodzimy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#Marszalek">Komisja wnosi o odrzucenie projektu ustawy zawartego w druku nr 2274.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#Marszalek">Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że Sejm skierował projekt ustawy do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu ponownego rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#Marszalek">Do zadania pytania zgłosiła się jedna osoba.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#Marszalek">Dalszych zgłoszeń nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#Marszalek">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#Marszalek">Pan poseł Romuald Ajchler.</u>
          <u xml:id="u-41.8" who="#Marszalek">Czas na zadanie pytania - 1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselRomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana ministra. Otóż, panie ministrze, w Polsce mamy ok. 1900 tys. gospodarstw. W ostatnim roku powstało ok. 60 tys. gospodarstw jednohektarowych, wszystkim zresztą na tej sali wiadomo, w jakim celu - chodzi przede wszystkim o KRUS, o niepłacenie podatków od nieruchomości, o ubezpieczenia. Jednak z tej liczby ok. 1,5 mln gospodarstw występuje o dopłaty powierzchniowe, a jeśli chodzi o rozmnażanie materiału siewnego - czyli dotyczy to ustawy, o której mówimy - płaci kilka tysięcy gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PoselRomualdAjchler">Ustawa o ochronie prawnej odmian roślin jest bardzo istotna, gdyż przede wszystkim chroni prawa autorskie. Chciałbym, panie ministrze, zapytać, jaki wpływ ta ustawa będzie miała na liczbę płacących gospodarstw. Czy w wyniku jej przyjęcia nie pogorszy się sytuacja hodowli nasiennej w Polsce? To tyle. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#Marszalek">Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan minister Artur Ławniczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiArturLawniczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przyjęcie ustawy w tym kształcie spowodowałoby radykalne obniżenie liczby wnoszących tę opłatę licencyjną do ok. 8 tys. gospodarstw. Mogłoby to oznaczać zahamowanie rozwoju polskiej hodowli, polskiego nasiennictwa. Złożymy rządowy projekt, który będzie uwzględniał interes i rolników, i polskiej hodowli. Przedstawimy go Wysokiej Izbie w najbliższym czasie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem komisji o odrzucenie projektu ustawy w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w całości poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin, zawartego w druku nr 2274, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#Marszalek">W głosowaniu wzięło udział 410 posłów. Za oddano 263 głosy, przeciw - 147, nikt się nie wstrzymał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie przyjął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 26. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie uchwały w sprawie ochrony wolności wyznania i promocji wartości będących wspólnym dziedzictwem narodów Europy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Kazimierza Michała Ujazdowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#Marszalek">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#Marszalek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#Marszalek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu uchwały zawartego w sprawozdaniu w druku nr 2558.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu uchwały w sprawie ochrony wolności wyznania i promocji wartości będących wspólnym dziedzictwem narodów Europy, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#Marszalek">W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. Za oddano 357 głosów, przeciw - 40, 5 osób się wstrzymało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie ochrony wolności wyznania i wartości będących wspólnym dziedzictwem narodów Europy.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#Marszalek">Proszę państwa, to jest koniec głosowań w bloku głosowań w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#Marszalek">Bardzo proszę, dwie minuty przerwy technicznej i przystąpimy do następnych punktów porządku dziennego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 21 do godz. 9 min 24)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Bardzo proszę o przeniesienie rozmów do kuluarów, żeby umożliwić kontynuowanie obrad.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 21. i 22. porządku dziennego:
   21. Sprawozdanie ze ˝Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie w 2007 r.˝ (druk nr 610) wraz ze stanowiskiem Komisji Infrastruktury (druk nr 1198).
   22. Sprawozdanie ze ˝Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie w 2008 r.˝ (druk nr 2155) wraz ze stanowiskiem Komisji Infrastruktury (druk nr 2357).</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Bardzo proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana Radosława Stępnia w celu przedstawienia rządowych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! To bardzo dobra okazja, że dzisiaj mówimy o dwóch sprawozdaniach: z roku 2007 i z roku 2008. Mam również nadzieję, że zainteresują państwa uzupełniające, jeszcze niepełne dane z roku 2009, dlatego że w zagadnieniu bezpieczeństwa ruchu drogowego wyrywkowe dane z częściowych okresów nie pokazują rzeczywistych trendów. Aby zmierzyć rzeczywisty trend, rzeczywisty kierunek rozwoju, należy zanalizować przynajmniej 3-letni okres, tak żeby zobaczyć po pierwsze, które z zagrożeń, tak istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego, mają tendencję spadkową, a które wzrostową, jak również aby rzetelnie monitorować, jaki jest efekt podejmowanych działań w celu zmniejszenia ilości wypadków i stopnia ich ciężkości.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Na polskich drogach do tej pory utrzymywała się stała tendencja, jeżeli chodzi o wypadki, mianowicie ginęło w nich ok. 5500 osób. W roku 2009 po raz pierwszy odnotowujemy bardzo istotny spadek tej liczby. Wierzymy głęboko w to, że jest to efekt wcześniej podjętych działań, a w szczególności tych uświadamiających kierowcom, jak należy zachowywać się na drodze.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Wypadki i ich ofiary w Polsce to temat, który wielokrotnie jest podnoszony, również w kontekście liczby samochodów, nowych oddawanych dróg, stanu bezpieczeństwa na drogach. Wszystkie te czynniki oczywiście mają związek, mają wpływ na ilość wypadków, niemniej jednak, biorąc pod uwagę rzeczywiste przyczyny wypadków, nadal dwie z nich utrzymują się na czele i są one poza stanem urządzeń BRD czy poza stanem dróg, a nawet poza liczbą samochodów i tkwią one w mentalności kierowców.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Pierwszą przyczyną są niebezpieczne zachowania uczestników ruchu, polegające na nadmiernej prędkości jazdy. To nadmierna prędkość jazdy jest największym zabójcą na polskich drogach. Również bardzo istotnym elementem zachowania podwyższającym liczbę wypadków jest niestosowanie urządzeń bezpieczeństwa. Nadal w Polsce jazda bez pasów w samochodzie uważana jest za zachowanie dopuszczalne. Wszędzie, gdzie zwyczaj i prawo nakazujące jazdę w pasach trwa dłużej, uznaje się to powszechnie za zachowanie nieakceptowalne. Przy czym chciałbym zwrócić uwagę również na to, że w Polsce bardzo często uważa się, iż obowiązek jazdy w pasach dotyczy tylko i wyłącznie przednich siedzeń. Natomiast spora liczba wypadków miałaby mniej ciężki charakter, gdyby również używać pasów na tylnych siedzeniach.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Bardzo niebezpieczną rzeczą jest ciągle utrzymująca się wysoka liczba kierowców prowadzących po użyciu alkoholu. Można jednak powiedzieć, że część tego wzrostu statystyki wynika również z faktu coraz sprawniejszego działania policji drogowej, coraz większej liczby kontroli, coraz częściej się odbywających, a także coraz lepszego wyposażenia policji w sprzęt i urządzenia umożliwiające sprawdzanie.</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Warto również zwrócić uwagę na to, że bardzo agresywne zachowania, szczególnie związane z wymuszaniem pierwszeństwa przejazdu i z brakiem poszanowania dla innych uczestników ruchu, a zwłaszcza niechronionych uczestników ruchu, jakimi są piesi i rowerzyści, powodują tak wysoką liczbę wypadków.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">W Polsce międzynarodowy program bezpieczeństwa ruchu drogowego Gambit 2005, przyjęty przez Radę Ministrów i realizowany bardzo konsekwentnie w ciągu ostatnich dwóch lat, ma za cel bardzo radykalną redukcję w szczególności liczby zabitych - do roku 2013 o ponad połowę. Dziś po raz pierwszy możemy powiedzieć, że rok 2009 zaczyna przynosić efekty realizowania tego programu.</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">W tym kontekście działania Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, której mam zaszczyt być wiceprzewodniczącym, opisane w raportach za 2007 r. i za 2008 r., jawią się jako spójny, logiczny i konsekwentny system działań zmierzających do osiągnięcia tak wytyczonego celu. Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, jako organ pomocniczy i doradczy Rady Ministrów, przede wszystkim zajmuje się koordynacją tych działań, ich inspirowaniem, jak również pozyskiwaniem środków zewnętrznych na realizowanie tych akcji. Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego działa przez sekretariat krajowej rady, który jest zlokalizowany funkcjonalnie i działa w ramach resortu infrastruktury. Na czele sekretariatu stoi sekretarz Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w randze dyrektora.</u>
          <u xml:id="u-58.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Proszę Państwa! Przedłożone sprawozdanie, z którym mieliście państwo możliwość się zapoznać, opiera się na rzeczywistych danych statystycznych, w dużej części pozyskanych dzięki współpracy z policją drogową. Resort spraw wewnętrznych w sposób aktywny i istotny uczestniczy w pracach rady. Drugim wiceprzewodniczącym rady jest podsekretarz stanu w MSWiA. Obecnie jest to pan minister Adam Rapacki. Sprawozdania zawierające opis działań realizowanych przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego zostały przyjęte przez Radę Ministrów - zarówno sprawozdanie za rok 2007, jak i sprawozdanie za rok 2008. Krótka synteza tych działań przedstawia się następująco.</u>
          <u xml:id="u-58.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Bardzo ważnym programem, który chcielibyśmy w przyszłości kontynuować, jest ˝Program likwidacji miejsc niebezpiecznych na drogach˝, realizowany wspólnie z jednostkami samorządu terytorialnego. 369 zadań dotyczących poprawy bezpieczeństwa infrastruktury na drogach zostało przewidziane na lata 2005-2009, przy całkowitej ich wartości 410 mln. W tej chwili realizujemy ten program, możemy uznać, że jest on już zrealizowany w ok. 95%. O skuteczności tego programu świadczy monitoring efektów zastosowania czy przebudowy, wprowadzenia określonych urządzeń b.r.d., który powoduje, że jeśli chodzi o najbardziej wrażliwe dane, o liczbę osób zabitych, ten współczynnik, ten faktor spadł o 91%. A więc o 91% zmniejszyła się liczba osób zabitych w miejscach, które w ramach tego programu uległy przebudowie. Jeśli chodzi o same wypadki ogółem, to jest spadek o 66%. To potwierdza, że tendencja ingerowania, interweniowania i zmiany struktury miejsc niebezpiecznych przynosi określone efekty.</u>
          <u xml:id="u-58.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">˝Program redukcji liczby ofiar śmiertelnych na drogach krajowych - drogi zaufania˝, realizowany przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, która również jest partnerem uczestniczącym w pracach Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, skierowany jest do wszystkich uczestników dróg, ale dziś, szczególnie w odniesieniu do tak zwanych dróg zaufania, do dróg zaufania, ósemki, ten cel postawiliśmy sobie wyżej, niż wynikałoby to z Gambitu, bo chcielibyśmy, aby na drogach zaufania w ramach tego programu nastąpił spadek wypadków śmiertelnych nie o 50%, ale o 75%. Rozpoczęty w 2007 r. program będzie zawierał 556 zadań realizowanych za kwotę 310 mln zł. Będą w nim również uwzględnione działania związane z uspokojeniem ruchu, separacją ruchu, tak ważną szczególnie na obszarach wiejskich i w małych miastach, gdzie pobocza i drogi krajowe jako takie wykorzystywane są również do komunikacji miejscowej. Ten program to bezpośrednia ingerencja w ruch na drogach. Oczywiście mówi on również o fotoradarach, mówi o tym, że będziemy konsekwentnie zmierzać do tego, aby ruch na drogach krajowych niebędących drogami szybkiego ruchu był ruchem o charakterze uspokojonym, a więc ruchem maksymalnie płynnym, ale zawierającym się w bezpiecznych prędkościach, z bezpiecznym dostępem do dróg krajowych. Ogółem liczba ofiar śmiertelnych w związku z tymi programami spadła o ponad 35%, a liczba wypadków - o ponad 20% już w tej fazie ich realizacji.</u>
          <u xml:id="u-58.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Z inicjatyw legislacyjnych warto wskazać na współpracę z Krajową Radą Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, a w projekcie ustawy o dopuszczeniu pojazdów do ruchu ustalenie takich warunków technicznych, aby pojazd użytkowany na drodze był maksymalnie bezpieczny. Dalej, jeżeli chodzi o projekt ustawy o kierujących pojazdami, to w szczególności chcielibyśmy zwrócić uwagę na to, aby w niektórych sytuacjach limitować dostęp do pojazdów, zwłaszcza do niektórych ich typów - miałem przyjemność przedstawiać państwu tę sytuację w odniesieniu do quadów i do motocykli - ponieważ uważamy, że pojazd, motocykl, quad, samochód, to niebezpieczne narzędzie, które, niewłaściwie używane, może być przyczyną tragedii i kolizji drogowych. Szczególnie na sercu leży nam w roku 2009, i będzie leżał w 2010 r., program wspierania wszystkiego, co wiąże się ze zmniejszeniem liczby wypadków w kręgu niechronionych uczestników ruchu, a więc pieszych i rowerzystów. Ta grupa, pozbawiona ochrony technicznej, jaką mają samochody - ani rowery, ani piesi nie dysponują poduszkami powietrznymi, ABS-ami i strefami zgniotu - niestety nadal w mentalności wielu użytkowników drogi jest grupą, której praw się nie respektuje i nie szanuje, ale też, i na to kładziemy akcent, grupa ta powinna swoim zachowaniem ten respekt na kierowcach wymusić. Stąd wielka akcja, którą w tej chwili prowadzimy i która w roku 2010 będzie akcją o jeszcze większym rozmachu, by być widocznym na drogach. Ostatnie, czasem nawet drastyczne spoty, które mieliście państwo okazję obejrzeć w telewizji, pokazują jedną rzecz. W bardzo wielu sytuacjach wypadki drogowe nie biorą stąd, że kierowcy chcą je spowodować czy że ich zachowanie zmierza do tego, biorą się one stąd, że spotykają się uczestnicy ruchu, z których jeden jest kompletnie dla drugiego niewidoczny, nierozpoznawalny bądź bardzo trudno rozpoznawalny. Będziemy propagować używanie odblasków, będziemy propagować używanie świateł, będziemy propagować wszystkie zachowania zmierzające do podwyższenia poziomu widoczności, jak również będziemy propagować te zachowania i te zmiany legislacyjne, które niechronionym uczestnikom ruchu będą dawać dodatkową ochronę. Mam nadzieję, że w najbliższym czasie będą panie i panowie posłowie mieli okazję zapoznać się ze zmianami w Prawie o ruchu drogowym, które mają na celu dostosowanie polskiego systemu prawnego do konwencji wiedeńskiej związanej z ruchem rowerzystów, szczególnie w wielkich miastach, gdzie wzorem dla nas może być organizacja takiego ruchu w dużych metropoliach europejskich. Ten środek transportu zyskał tam sobie zupełnie inną niż w Polsce rangę i dziś włodarze tych miast nie wyobrażają sobie, aby wszyscy ludzie, którzy korzystają z alternatywnej komunikacji, do której również zaliczają komunikację rowerową, nagle powrócili do jazdy własnym samochodem, powodując tym samym nieprawdopodobne zatłoczenie tych miast.</u>
          <u xml:id="u-58.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego kładzie również szczególny nacisk na to, aby nie pomijać najmłodszych uczestników ruchu drogowego. Stąd szeroki zakres działań zmierzających do uświadomienia i edukacji najmłodszych znajdujących się na drodze. Kampanie edukacyjne prowadzone wespół z resortem spraw wewnętrznych, z Policją, z ministerstwem edukacji są kampaniami nakierowanymi na wypracowanie wśród najmłodszych najbardziej podstawowych i prostych odruchów, jakimi są zachowania ostrożnościowe związane ze znalezieniem się w bliskości drogi, nawet nie na samej drodze, a w bliskości drogi, w szczególności zachowania związane z potrzebą przejawiania dużej uwagi w momencie, kiedy przekraczamy tę drogę.</u>
          <u xml:id="u-58.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Programy, które mają zapewnić bezpieczną drogę do szkoły, będą szczególnie promowane w roku 2010 i będą przedmiotem szczególnej troski Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. W tym celu przygotowujemy szeroką kampanię pod nazwą ˝Włącz myślenie˝ oraz będziemy kontynuować te działania, które zostały zapoczątkowane kampanią ˝Użyj wyobraźni˝, ponieważ obydwie te kampanie zagościły już w świadomości kierowców i w świadomości uczestników ruchu. Chcielibyśmy, aby te zachowania w sposób systematyczny były przedmiotem akcji informacyjnej. Korzystamy z takich mediów, jak telewizja, radio, korzystamy z bilboardów, korzystamy z citylightów, korzystamy z ulotek. Będziemy pojawiać się też w niekonwencjonalnych miejscach i w niekonwencjonalny sposób.</u>
          <u xml:id="u-58.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Nie będziemy obawiać się pewnej twardości, a nawet drastyczności w mówieniu o wypadkach drogowych i ich prezentowaniu. Miałem okazję bronić tego stanowiska, odpowiadając publicznie na pytanie, czy pokazywanie w ostatnich spotach widocznych scen nie jest zbyt daleko idące. Nie, nie jest. To jest i tak wersja naprawdę złagodzona przez sztaby kreatywne twórców kampanii. Znacznie bardziej drastyczną rzeczą byłoby pokazanie rzeczywistego miejsca wypadku drogowego, rzeczywistego przebiegu akcji ratunkowych i rzeczywistego obrazu ofiar tychże wypadków.</u>
          <u xml:id="u-58.15" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Kilka słów o danych statystycznych obrazujących pojawiające się trendy. Jeżeli porównamy rok 2008 z rokiem 2007, to możemy zauważyć trend spadkowy we wszystkich trzech podstawowych wielkościach. Jeżeli chodzi o wypadki, w roku 2007 było ich 49 536, w roku 2008 - 49 054, a więc ogółem mniej o około 500 wypadków. Zabici - tu różnica in minus 146 osób, czyli 5583 osoby w roku 2007 i 5437 w roku 2008. Ranni - stosunkowo duży spadek: 63 224 w roku 2007 i 62 097 w roku 2008, a więc o 1127 osób mniej. Ale chciałbym, abyśmy zwrócili też uwagę na pierwsze 10 miesięcy roku 2009, bo to pokazuje nam, czy tendencje mają charakter tendencji jednostkowych, rok do roku, czy one są tendencjami w dłuższym czasie. Jeżeli chodzi o wypadki ogółem, to pomiędzy styczniem i październikiem 2008 r. było ich 40 947, a w roku 2009 - 36 797, a więc spadek; 10 miesięcy do 10 miesięcy mamy minus 3700 wypadków. Jeżeli chodzi o liczbę zabitych, to tutaj progres jest największy. Otóż w roku 2008 - od stycznia do października - to 4438 osób zabitych, a od stycznia do października w roku 2009 to 3739 osób. Tak więc w ciągu tych dziesięciu miesięcy, porównując rok do roku, 2008 r. do 2009 r., jest spadek niemal o 700 osób, czyli 700 osób nie zostało zabitych na polskich drogach. Również jeżeli chodzi o osoby ranne, to mamy tutaj bardzo wysoki progres. I tak w ciągu dziesięciu miesięcy, porównując rok do roku, 2008 r. do 2009 r., w roku 2008 mieliśmy 52 279 osób rannych, w roku 2009 - 47 101 osób, co oznacza spadek o 5178 osób. Zrobimy absolutnie wszystko, żeby tę tendencję utrzymać i żeby procentowy wskaźnik tej tendencji był jeszcze większy. Nie jest to powód do chwalenia się, bo jedyna liczba we wskaźniku zabitych na polskich drogach, jaka mogłaby nas satysfakcjonować, to zero. Będziemy tak długo prowadzić nasze działania, aż być może w przyszłości uda nam się ją osiągnąć. W 2008 r. do roku 2009 podjęliśmy szereg działań, które są dalszą realizacją programu Gambit, dalszą kontynuacją kampanii społecznej. Niektóre z nich są znane, np. hasło: Piłeś? Nie jedź. Mam nadzieję, że z następną naszą kampanią z tego cyklu zetkniecie się państwo w okresie świątecznym i poświątecznym, bo ten okres między świętami, między Nowym Rokiem i bezpośrednio po Nowym Roku, jest okresem szczególnie niebezpiecznym, związanym niestety z niechlubną tradycją prowadzenia pojazdu bezpośrednio po użyciu alkoholu lub też w zbyt krótkim odstępie czasowym, aby można było uznać, że skutki spożycia alkoholu zostały zniwelowane. Mimo naszych działań następuje dalszy wzrost liczby ujawnianych przypadków kierowania w stanie nietrzeźwym. Być może ta tendencja ujawniania będzie się nasilać, tzn. będzie wzrastać liczba ujawnianych przypadków. I bardzo dobrze, gdyż jest to wynik działania policji, tych skrupulatnych kontroli, których będzie coraz więcej i które będą coraz bardziej nieuchronne. Rozmawiamy również z Ministerstwem Sprawiedliwości o tym, aby zaostrzyć w ramach istniejącego porządku prawnego szczególnie konsekwencje wielokrotnego przyłapania osób na prowadzeniu pojazdów mechanicznych w stanie nietrzeźwym, po użyciu alkoholu, bądź też na ich prowadzeniu bez uprawnień, a zwłaszcza po utracie tychże uprawnień. Mam nadzieję, że przedstawiony kierunek działań jest kierunkiem, który zostanie zaakceptowany przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-58.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Ze swej strony chciałbym podziękować w tym miejscu wszystkim partnerom współpracującym w ramach Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, której sekretariat znajduje się przy ministrze infrastruktury, w szczególności zaś resortowi spraw wewnętrznych i Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, a także wszystkim partnerom instytucjonalnym, pozainstytucjonalnym, stowarzyszeniom i środowiskom, które naprawdę z roku na rok, w 2007 r., 2008 r. i 2009 r., zwiększają swoją aktywność, w tym także aktywność finansową. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Piechocińskiego w celu przedstawienia stanowiska komisji zawartego w druku nr 1198.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselJanuszPiechocinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Infrastruktury pozytywnie opiniuje przedłożoną informację rządu o stanie bezpieczeństwa w ruchu drogowym za rok 2007. Szanowni państwo parlamentarzyści, słuchający nas, ale przede wszystkim widzowie, zgodnie z dyspozycją art. 140 ustawy Prawo o ruchu drogowym rząd jest zobligowany do składania corocznie Sejmowi raportu o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego za rok poprzedni. Okazało się, że w roku 2008 Wysoki Sejm nie znalazł czasu na to, aby wywiązać się z tego zadania ustawowego, i to źle. Ale nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło, bo kiedy analizujemy dwa sprawozdania, dwie informacje, to możemy w większym stopniu zobaczyć tendencje, a także zobaczyć to, co robimy, to, o czym mówimy, to, co wdrażamy, to, co napotyka bariery prawne, organizacyjne, instytucjonalne, a przede wszystkim mentalne Polaków, jak naprawdę przenosi się to na sytuację.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PoselJanuszPiechocinski">Te obszerne opracowania, które Wysoka Izba dostała do oceny, składają się z trzech części: syntezy stanu bezpieczeństwa na drogach w Polsce, działań podejmowanych na rzecz poprawy tego bezpieczeństwa oraz działań realizowanych przez poszczególne województwa. To jest naturalna konsekwencja tego, że mamy wielu zarządców dróg, a więc drogi krajowe są w zarządzie generalnej dyrekcji, a są jeszcze drogi samorządowe, którymi zarządzają marszałkowie, starostowie, burmistrzowie, wójtowie i prezydenci.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#PoselJanuszPiechocinski">Pan minister podkreślał, że w roku 2007 mieliśmy więcej ofiar niż w roku poprzednim. Polaków zginęło o 340 osób więcej niż w dobrym roku 2006, ale raz jeszcze przypominamy, że kilka lat temu na polskich drogach ginęło blisko 8 tys. ludzi.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#PoselJanuszPiechocinski">Szanowni Państwo! W skrócie. W 2007 r. na polskich drogach... Nie muszę nikogo przekonywać, że o bezpieczeństwie w transporcie warto ze sobą rozmawiać w politycznej jedności, bardzo szeroko, dlatego że za bezpieczeństwo w transporcie nie są odpowiedzialne parlament i rząd, nie są odpowiedzialne ministerstwa zajmujące się infrastrukturą i administracją, Policja, Inspekcja Transportu Drogowego, nie są odpowiedzialni zarządcy dróg, ale jesteśmy odpowiedzialni my wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#PoselJanuszPiechocinski">Śmierć, szczególnie nagła śmierć najbliższych osób, jest bolesnym doświadczeniem i wielką społeczną stratą. W roku 2007 Policja zarejestrowała 479 przypadków utonięć, 840 osób zginęło w wyniku zabójstw, 3530 osób popełniło samobójstwa i - uwaga - 5583 osoby zginęły w wyniku wypadków drogowych. To pokazuje skalę i wagę problemu, o którym dzisiaj mówimy. I to pokazuje, dlaczego nie tylko sejmowa Komisja Infrastruktury, nie tylko sejmowa Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych, nie tylko agendy tych dwóch resortów powinny stale pracować nad poprawą tego stanu rzeczy, wspólnie, solidarnie, konsekwentnie szukać partnerów społecznych, szukać zrozumienia społecznego, także dla często niepopularnych działań.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#PoselJanuszPiechocinski">Zwracam więc uwagę, że liczba ofiar wypadków drogowych jest ponad 6,5-krotnie większa od liczby zabójstw. Wychodząc z domu, boimy się, że ktoś na nas napadnie, okradnie nas, pobije albo i zabije. Tymczasem nie spodziewamy się tych zagrożeń, kiedy siadamy do samochodu, bo przecież jesteśmy dobrymi kierowcami.</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#PoselJanuszPiechocinski">Takie poczucie własnych umiejętności ma 99% polskich kierowców, ale jednocześnie badania pokazują, że zdaniem kierowców jedną z najważniejszych przyczyn wypadków drogowych jest, po pierwsze, stan infrastruktury, a po drugie, niska kultura jazdy. A więc z góry zakładamy, że my osobiście mamy wysokie umiejętności i wysoką kulturę jazdy, a wszyscy obok nas mają tych umiejętności za mało, a kultura jazdy jest dosłownie żadna.</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#PoselJanuszPiechocinski">Że jest to istotny problem, pokazują doświadczenia innych krajów, gdzie muszą się tym zajmować także politycy, ale nie w kategoriach tylko pisania ustaw czy rozwiązywania różnego rodzaju problemów.</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#PoselJanuszPiechocinski">Proszę zwrócić uwagę, że jeden z prezydentów Stanów Zjednoczonych już w 1967 r. wypowiedział słowa: nasze straty w związku z pojawieniem się samochodów są niewspółmierne, jeśli nie zatrzymamy tego przelewu krwi, jeden z każdych naszych dwóch obywateli zginie albo będzie ciężko ranny w wypadku na naszych drogach. To był ten prezydent, który był atakowany za wojnę w Wietnamie. Jak odpowiadał? Prawdziwa wojna nie rozgrywa się w Wietnamie. Ona rozgrywa się każdego dnia na amerykańskich drogach.</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#PoselJanuszPiechocinski">Szanowni Państwo! Od 1945 r. najtragiczniejsza wojna, którą Polska i Polacy prowadzą, odbywa się na drogach. Nie w Iraku, nie podczas misji pokojowych, nie w Afganistanie.</u>
          <u xml:id="u-60.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-60.11" who="#PoselJanuszPiechocinski"> Prowadzimy tę wojnę, którą niestety przegrywamy, bo nawet zmniejszenie liczby wypadków, nawet zmniejszenie liczby ofiar nie może nikogo satysfakcjonować. O czym mówię? Dokonuję z grubsza podsumowania ostatnich 20 lat. Jeżeli przemnoży się 6 tys. przez 20 lat, to wynik wyniesie 120 tys. Proszę państwa, zabrakłoby dzisiejszego powiatu piaseczyńskiego lub otwockiego. Wyobraźcie sobie taką sytuację. Jedziecie do obecnego powiatu i nie ma tam nikogo. Skoro łączne, szeroko rozumiane skutki ekonomiczne wypadków, które miały miejsce w latach 2006-2008, wyniosły około 30 mld zł, to przez ostatnich 20 lat wydaliśmy sumę równą półtorej wartości wydatków budżetowych państwa. Nie mamy 100 czy 200 mln zł, które można byłoby przeznaczyć na zaległe płace dla policjantów, a jeżeli chodzi o wypadki na drogach, to w ciągu ostatnich 20 lat suma równa półtorej wartości budżetu państwa została zmarnotrawiona przez to, że z wielu powodów nie potrafimy poradzić sobie z tą plagą.</u>
          <u xml:id="u-60.12" who="#PoselJanuszPiechocinski">W roku 2007 w wypadkach zginęły 5582 osoby, 63 tys. osób zostały ranne. W ciągu ostatnich 20 lat w wypadkach samochodowych rannych zostało blisko 1,5 mln Polaków. Proszę państwa, jeżeli weźmie się pod uwagę życie pokolenia, oznacza to, że spotkało to co 30. Polaka. Policzmy nas, siedzących na tej sali. To mogło lub za chwilę może spotkać każdego z nas. Warto o bezpieczeństwie ruchu drogowego mówić właśnie w ten sposób. Dlaczego mamy nie zmieniać myślenia i nie wzmacniać poczucia, że za bezpieczeństwo na drodze jest odpowiedzialny każdy z użytkowników: pedagog, nauczyciel, wychowawca, rodzic, siostra, kolega, rowerzysta, pieszy, kierowca komunikacji publicznej, policjant, inspektor transportu drogowego, parlamentarzysta, urzędnik czy samorządowiec? Każdy z nas jest odpowiedzialny, bo każdy może stanowić potencjalne zagrożenie. To jest tak jak z nożem. Może on służyć do krojenia chleba i smarowania masła, ale może też służyć do zabijania.</u>
          <u xml:id="u-60.13" who="#PoselJanuszPiechocinski">Proszę państwa, zwracam zatem uwagę, że w 2007 r. na polskich drogach ginęło tygodniowo ponad 100 osób. To są dwa duże autokary albo cztery katastrofy Titanica w skali rocznej. Jednak o wypadkach w ruchu drogowym nie powstanie film, który zostanie nagrodzony Oscarem, bo spowszedniało nam to, że ludzie giną, że przy drodze stoją krzyże. To się po prostu zdarza. W momencie, kiedy jakakolwiek władza polityczna próbuje wprowadzić do systemu prawnego radykalne rozwiązania, na przykład dotyczące walki z pijanymi kierowcami, okazuje się, że natrafia na opór społeczny. Po której stronie jest sympatia? Po stronie kierowcy czy policjanta, który go legitymuje?</u>
          <u xml:id="u-60.14" who="#PoselJanuszPiechocinski">Szanowni państwo, te kwestie są bardzo istotne, bo kierowcy dzielą się na różne kategorie i grupy. Trzeba więc realizować to, o czym mówił pan minister, na różnych poziomach. Chciałbym jednak zwrócić uwagę na kwestię, którą w szczególny sposób poruszaliśmy na posiedzeniach sejmowej Komisji Infrastruktury. W społecznym odbiorze najpoważniejszy powód wypadków stanowi stan infrastruktury. Zdaniem ekspertów, co podkreślał z całą mocą w swoim świetnym wystąpieniu pan minister, główne zagrożenie stanowi, niestety, prędkość. Jak to zatem jest w rzeczywistości? Jak to w ogóle jest możliwe, że w terenie zabudowanym, gdzie są przejścia dla pieszych i gdzie obowiązuje ograniczenie prędkości, policjanci rejestrują - zresztą i my spotykamy takie przypadki - kierowcę, który jedzie z prędkością 200 km/h? Przecież jedzie on po drodze powiatowej z prędkością, która jest ryzykowna nawet w przypadku jazdy po drodze o standardzie autostrady. Zagrożenie w ruchu drogowym bardzo często wynika z nieudzielenia pierwszeństwa przejazdu.</u>
          <u xml:id="u-60.15" who="#PoselJanuszPiechocinski">Oczywiście kolejne wielkie wyzwanie w tym obszarze wiąże się z tym, co się działo, czy raczej z tym, co się nie działo, przez lata w obszarze infrastruktury. Postęp, jaki udało się osiągnąć w ostatnich latach, jeżeli chodzi o zmniejszenie liczby wypadków i ofiar śmiertelnych na drogach krajowych, jest, niestety, osłabiany tym, co dzieje się na drogach samorządowych. Tam przeniósł się ruch i tam wzrosła jego intensywność - i ta tendencja niebezpiecznie się pogłębia - a generalnie w skali kraju zmalał i maleje udział komunikacji zbiorowej.</u>
          <u xml:id="u-60.16" who="#PoselJanuszPiechocinski">Polacy pokochali motoryzację, ale, proszę państwa, w tym kochaniu motoryzacji i poszerzeniu możliwości oraz dostępności nabycia samochodu, szczególnie użytkowego, zdaje się, przekroczyliśmy pewne bariery i granice. W ciągu ostatnich kilku lat wiek statystycznego samochodu wydłużył się o 2 lata. W związku z tym nikogo na tej sali ani poza nią, nawet tego, który kupił za 4 tys. zł czy za 6 tys. zł jeżdżący samochód, nie powinno cieszyć to, że w dobrym roku wwieziono do Polski 1,5 mln samochodów używanych, w tym w zdecydowanej większości ponaddziesięcioletnich. Przyjdzie za to zapłacić bezpieczeństwem, zaśmieconymi lasami i zatopionymi w jeziorach w przyszłości samochodami. Przyjdzie za to zapłacić podwyższoną emisją, za którą będzie trzeba się w społeczności międzynarodowej rozliczyć. Mówimy o tym na każdym posiedzeniu sejmowej Komisji Infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-60.17" who="#PoselJanuszPiechocinski">Szanowni Państwo! Na drogach krajowych - czyli w tej kategorii, za którą w sposób szczególny odpowiada resort infrastruktury - średniorocznie od 2001 r. do końca 2008 r. ginie 2 tys. osób. Ustabilizowaliśmy sytuację w tym obszarze. Jest to pochodna wielu działań, nie tylko finansowych, mianowicie: rozbudowy infrastruktury, zwiększenia ciągów autostradowych, dróg szybkiego ruchu, separacji ruchu, poprawy bezpieczeństwa. Jak Polska długa i szeroka rośnie więc, od dołu także - szczególnie po każdym wypadku na drogach powiatowych, na których, uwaga, sprawcy wypadków jechali z prędkością ponad 150 km/godz.; w zeszłym tygodniu w moim powiecie piaseczyńskim w ciągu 3 dni zginęły 2 osoby, ciężko ranna 13-letnia dziewczynka walczy o życie - determinacja ludzi do tego, aby władza, państwo, samorząd, instytucje, prawo wzmocniły ich poczucie bezpieczeństwa. Trzeba z tego skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-60.18" who="#PoselJanuszPiechocinski">Jakie są główne przyczyny wypadków śmiertelnych? Mówił o tym pan minister, ale z całą mocą, korzystając z okazji, chcę to powtórzyć, bo słuchają nas i oglądają tysiące ludzi.</u>
          <u xml:id="u-60.19" who="#PoselWieslawWoda">(Nie ma transmisji.)</u>
          <u xml:id="u-60.20" who="#PoselJanuszPiechocinski">Statystyki są brutalne: najechanie na rowerzystę, zderzenie czołowe, wypadnięcie pojazdu z drogi, zderzenie boczne i tylne, a przede wszystkim nadmierna prędkość. I jeszcze - co z całą mocą podkreślam - warunki jazdy. 52% ofiar śmiertelnych to ofiary wypadków, które miały miejsce w nocy, podczas gdy tylko 28% ruchu drogowego odbywa się nocą. Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego w ramach debaty publicznej nie sygnalizujemy kierowcom i obywatelom, że obowiązek, aby rower wyprodukowany w fabryce był wyposażony w światła odblaskowe, nie jest tylko kolejnym elementem dominacji silnego państwa nad wolnym obywatelem, ale że przede wszystkim chodzi o racjonalne rozwiązania, bo nie jest sztuką leczyć ofiary wypadku, lecz sztuką jest zapobiegać wypadkom, uprzedzać złe wydarzenia.</u>
          <u xml:id="u-60.21" who="#PoselJanuszPiechocinski">Szanowni Państwo! Z wielkim trudem dociera - także do opinii publicznej - istota nowych rozwiązań technicznych i technologicznych. Często w praktyce dobre intencje przekształcają się w karykaturę. Mówię tu choćby o fotoradarach ukrywanych w różnych miejscach, żeby łapać dla samego łapania. Nie. Ta praktyka, jeśli chodzi o fotoradary będące w dyspozycji policji, inspekcji, ale i samorządu, musi być racjonalna. Ludzie muszą czuć, że właśnie o to chodzi. Musimy z nimi o tym rozmawiać. Proszę państwa, sejmowa Komisja Infrastruktury od lat bardzo dba - i mówię to z wielką satysfakcją jako były przewodniczący, a dzisiaj wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Infrastruktury - i czynimy to wraz z naszymi przyjaciółmi z sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, o dobry klimat w procesach legislacyjnych dla dobrych rozwiązań z zakresu bezpieczeństwa, ale także apelujemy i wnosimy, uczestnicząc w tym na tyle, na ile pozwalają nasze skromne możliwości, aby debata publiczna stała na poważnym, merytorycznym poziomie, pełnym troski, gdzie nie odrzuca się żadnego z rozwiązań tylko dlatego, że nie ma dla niego akceptacji w sondażach.</u>
          <u xml:id="u-60.22" who="#PoselJanuszPiechocinski">Szanowni Państwo! Potrzebny jest wielki narodowy program poprawy bezpieczeństwa w transporcie, nie tylko napisany, będący zbiorem postulatów i ekspertyz środowisk pozarządowych, ale pisany każdego dnia decyzjami i słowami najważniejszych polityków w Polsce. To ze strony prezydenta, premiera, marszałka Sejmu muszą płynąć w przestrzeń publiczną odpowiednie apele, propozycje, wspierane później przez Izbę w procesach legislacyjnych ponad partyjnymi podziałami. Bezpieczeństwo to nie tylko pieniądze na bezpieczeństwo, to także klimat, umiejętność wsłuchiwania się, podglądania, w jaki sposób zrobili to inni. Mimo znaczącego wzrostu liczby samochodów, pracy przewozowej i mobilności Polaków, powstrzymaliśmy rozprzestrzenianie się tej plagi, którą jest śmierć na polskich drogach. Nie osiągniemy jednak, i to już widać, postulowanych zadań, które nie zostały na nas nałożone przez ośrodki zewnętrzne, ale które przyjęliśmy jako zadania własne. W związku z tym nie tylko w mediach potrzebne jest poważne debatowanie na ten temat, analizowanie i szukanie sojuszników.</u>
          <u xml:id="u-60.23" who="#PoselJanuszPiechocinski">Tak jak pan minister, chciałbym w imieniu sejmowej Komisji Infrastruktury podziękować tym sojusznikom: krajowej radzie bezpieczeństwa, reprezentantom wymienionych resortów, a także zwrócić uwagę na zbyt małą w naszej ocenie - wielokrotnie o tym mówiliśmy - obecność takiej problematyki w systemie edukacji publicznej. Ciągle o tym mówimy i ciągle, jak sądzę, brakuje determinacji, żeby od fazy mówienia przejść do fazy decyzyjnej. Młody, osiemnastoletni Polak powinien nie tylko mieć maturę z polskiego i matematyki, nie tylko znać kilka języków i umieć komunikować się w Internecie, lecz także powinien być przygotowany do życia w tym złożonym świecie motoryzacji, komunikacji i transportu. Za chwilę w Wysokiej Izbie znajdzie się kilka ustaw, które zapowiadał rząd, albo też pojawią się one z inicjatywy poselskiej. Pochylmy się nad nimi, bo może to być nasz dobry wkład w poprawę bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-60.24" who="#PoselJanuszPiechocinski">Chciałbym zakończyć, jak sądzę, najważniejszym apelem do wszystkich: Za bezpieczeństwo, nie tylko na polskiej drodze, jesteś odpowiedzialny także ty. Nie możesz mieć spokoju sumienia, jeśli nie zachowujesz się racjonalnie i stanowisz dla innych zagrożenie. Wnoszę o przyjęcie informacji za rok 2007. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Chciałbym w przeddzień górniczego święta przywitać górników z Bukowna k. Olkusza. Szczęść Boże wszystkim górnikom w przeddzień ich święta. Jutro świętej Barbary.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Dziękuję panu posłowi za wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Przepraszam, będzie jeszcze jedno wystąpienie w imieniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Żmijana w celu przedstawienia stanowiska komisji zawartego w druku nr 2357.</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Panie pośle, niech pan podniesie jeszcze wzrok, zobaczy pan, jaki piękny ruch jest na górze.</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselStanislawZmijan">Biłem brawo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselStanislawZmijan">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu sejmowej Komisji Infrastruktury mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie z prac komisji nad rządowym raportem dotyczącym stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie w 2008 r.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PoselStanislawZmijan">Dokument o stanie bezpieczeństwa na polskich drogach, opatrzony numerem 2155, decyzją marszałka Sejmu z dnia 9 lipca 2009 r. skierowany został do Komisji Infrastruktury w celu rozpatrzenia. Na posiedzeniu w dniu 24 września komisja dokonała analizy i oceny tego obszernego raportu i po dyskusji wnosi o jego przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PoselStanislawZmijan">Panie i Panowie Posłowie! Bezpieczeństwo ruchu drogowego to problem społeczny i ekonomiczny. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że wypadki w transporcie drogowym są obecnie na dziewiątym miejscu na liście przyczyn zgonów, które najbardziej wpływają na skrócenie życia człowieka, a prognozy na 2020 r. przewidują trzecie miejsce w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#PoselStanislawZmijan">Według danych Banku Światowego łączna liczba śmiertelnych ofiar w transporcie przekroczyła już 1300 tys. osób rocznie i ciągle rośnie. W krajach Unii Europejskiej wypadki w transporcie, głównie drogowym, są obecnie pierwszą przyczyną zgonu z powodów zewnętrznych ludzi w wieku do 45 lat, a łączne straty szacuje się na ponad 200 mld euro rocznie. Polska natomiast traci rocznie około 30 mld zł, co stanowi grubo ponad 2% produktu krajowego brutto. Liczba ofiar śmiertelnych sięga 5,5 tys. rocznie, ponad 10 razy tyle jest rannych, a około 20% z nich pozostaje inwalidami na całe życie. Wypadki drogowe powodują ogromne straty moralne społeczeństwa, ból i cierpienia ofiar i ich najbliższych powodują, że zwykła egzystencja osób w następstwie wypadków często zamienia się w koszmar.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#PoselStanislawZmijan">Wysoki Sejmie! Wypadki drogowe są wielkim obciążeniem dla budżetu państwa i tragedią jego obywateli. Jednakże nie są nieuniknione, nie powinny być traktowane jako nieuchronny efekt rozwoju motoryzacji, lecz jako skutek braku odpowiednich działań prewencyjnych. Świadczą o tym wskaźniki bezpieczeństwa ruchu drogowego w krajach Europy Zachodniej i Skandynawii o zdecydowanie wyższym stopniu rozwoju motoryzacji. Przypomnę, że na 100 wypadków na naszych drogach ginie od 10 do 15 osób, w Niemczech - od 1 do 5, w Szwecji - od 1 do 3. Wzorem tych krajów problematyce stanu bezpieczeństwa na drogach musimy nadać odpowiednią rangę.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#PoselStanislawZmijan">Z tej wysokiej trybuny przytoczyłem przy okazji innej debaty motto Szwedów, którzy skutecznie realizują strategię poprawy stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego na swoich drogach z opcją zero, czyli całkowitą eliminacją ofiar śmiertelnych. Cytuję: ˝Jest kwestią niewyobrażalną, by we współczesnym humanitarnym społeczeństwie człowiek, który popełnił niezamierzony błąd w ruchu drogowym, był karany wyrokiem śmierci z jego natychmiastowym wykonaniem˝.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#PoselStanislawZmijan">Wysoka Izbo! W pierwszej kolejności powinniśmy sobie uświadomić, że za stan bezpieczeństwa ruchu drogowego odpowiada całe społeczeństwo, czyli my wszyscy, będący użytkownikami dróg jako piesi, rowerzyści i zmotoryzowani. Tą świadomością powinniśmy być inspirowani, po pierwsze, do odpowiedniego zachowania jako użytkownicy dróg, po drugie, powinniśmy być zmotywowani do działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa na drogach. Szczególna odpowiedzialność spoczywa na elitach politycznych, także na Wysokiej Izbie</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#PoselStanislawZmijan">Wysiłki rządu w ostatnich latach, w szczególności poprzez realizację przyjętego przez Radę Ministrów ˝Krajowego programu bezpieczeństwa ruchu drogowego Gambit 2005˝, a także działania resortów: spraw wewnętrznych i administracji w zakresie organizacji i kontroli ruchu drogowego, resortu infrastruktury w zakresie podnoszenia standardów bezpieczeństwa ruchu drogowego poprzez budowę i przebudowę sieci dróg, zaangażowanie świata nauki, administracji drogowej rządowej i samorządowej oraz licznych, coraz liczniejszych organizacji pozarządowych przynoszą pozytywne rezultaty.</u>
          <u xml:id="u-64.8" who="#PoselStanislawZmijan">Krytyczny poziom bezpieczeństwa na polskich drogach osiągnęliśmy w 2001 r. - prawie 8 tys. zabitych. W kolejnych latach odnotowaliśmy trwałą tendencję malejącą, osiągając w 2007 r. 5573 osób w tej smutnej statystyce. W ubiegłym roku, w 2008 zdarzyły się 49 054 wypadki drogowe, w których zginęło 5437 osób, a ponad 62 tys. odniosło obrażenia. W porównaniu do 2007 r. - mówił o tym pan minister - było o 146 mniej zabitych i o 1127 mniej rannych. Dane za 3 kwartały br. wskazują, że utrzymuje się korzystny trend. Jednakże poziom bezpieczeństwa na naszych drogach woła o dalszą determinację w działaniach na rzecz jego poprawy.</u>
          <u xml:id="u-64.9" who="#PoselStanislawZmijan">Przedłożony rządowy raport wskazuje, że wysoki wskaźnik ryzyka w ruchu drogowym wynika z 3 zasadniczych powodów: z niebezpiecznych zachowań użytkowników, niezadowalającego stanu technicznego dróg oraz braków w systemie zarządzania ruchem drogowym. Niebezpieczne zachowania użytkowników to w pierwszej kolejności nadmierna prędkość, która była przyczyną ponad 30% wszystkich wypadków. Po drugie, kierowanie pojazdami pod wpływem alkoholu i innych środków odurzających. To ci kierowcy w ub.r. byli sprawcami prawie co dziesiątego wypadku drogowego. Dalej, niski poziom urządzeń bezpieczeństwa, zarówno jeżeli chodzi o pojazdy, jak i infrastrukturę drogową, jazda w zbyt bliskiej odległości od pojazdu poprzedzającego oraz nagminne zjawisko nieprzestrzegania przepisów i brak poszanowania praw innych uczestników ruchu. Sieć dróg publicznych w znaczącej części nie spełnia współczesnych standardów bezpieczeństwa adekwatnych do struktury ruchu drogowego. Po 1989 r. natężenie ruchu intensywnie wzrastało, w szczególności ruchu ciężkiego na kierunkach tranzytowych, my natomiast nie posiadaliśmy autostrad i dróg wyposażonych w urządzenia zabezpieczające ruch drogowy w sposób komplementarny. Brak skrzyżowań bezkolizyjnych, brak barier energochłonnych rozdzielających potoki ruchu. Ruch tranzytowy przebiegał w znacznej części przez centra miast i osiedla, brak obwodnic miejscowości. Przejawialiśmy zdecydowanie za małą troskę o tzw. niechronionych użytkowników dróg, czyli pieszych i rowerzystów. Należy oddzielać chodniki i ścieżki rowerowe od ruchu pojazdów samochodowych.</u>
          <u xml:id="u-64.10" who="#PoselStanislawZmijan">Należy oczekiwać, że realizacja dwu wielkich programów infrastrukturalnych, a mianowicie ˝Programu budowy dróg krajowych na lata 2008-2012˝ oraz ˝Narodowego programu budowy dróg lokalnych˝, w szczególności zaś zakończony program budowy autostrad w 2012 r. zasadniczo poprawią standardy bezpieczeństwa na polskich drogach. W zakresie zarządzania ruchem godny podkreślenia jest program realizowany przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad ˝Drogi zaufania˝. Dotyczy on w pierwszej kolejności drogi nr 8, następnie 8 głównych dróg w kraju, wreszcie następnych 88.</u>
          <u xml:id="u-64.11" who="#PoselStanislawZmijan">Panie i Panowie Posłowie! Wyniki oceny funkcjonowania sytemu bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce wskazują, że wiele jego elementów rozwija się w prawidłowym kierunku. W szczególności godne podkreślenia są działania Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i rad wojewódzkich oraz istnienie ˝Krajowego programu bezpieczeństwa ruchu drogowego˝ i kilku programów wojewódzkich, działania w zakresie kontroli i nadzoru nad ruchem drogowym, w tym pozytywne działania Policji i Inspekcji Transportu Drogowego, rozwój infrastruktury drogowej, przebudowa całej sieci, budowa bezpiecznych skrzyżowań, ograniczenie ruchu tranzytowego przez małe miejscowości, ochrona pieszych i rowerzystów, zmniejszenie ruchu przy szkołach, wykonywane czynności w zakresie ratownictwa medycznego, a także działania w zakresie edukacji, pracy z dziećmi i młodzieżą w szkołach, również w szkołach nauki jazdy i ośrodkach szkolenia kierowców. Efekty takiego postępowania w tych obszarach odzwierciedlają wolę polityczną dalszego wdrażania programu w celu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego i adekwatny, co jest bardzo ważne, poziom jego finansowania.</u>
          <u xml:id="u-64.12" who="#PoselStanislawZmijan">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu sejmowej Komisji Infrastruktury wnoszę o przyjęcie raportu o ˝Stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działaniach realizowanych w tym zakresie w 2008 r.˝ Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Sejm ustalił, że w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Panie pośle Piechociński, tutaj też musi być bezpiecznie, wszędzie, na drogach, ale też w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#PoselFranciszekJerzyStefaniuk">(Nie jesteśmy, panie marszałku, agresywni.)</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Ja tego nie powiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-65.6" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-65.7" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra"> Musimy pracować bezkolizyjnie.</u>
          <u xml:id="u-65.8" who="#GlosZSali">(Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-65.9" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Przechodzimy do wystąpień klubowych.</u>
          <u xml:id="u-65.10" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Pan poseł Jacek Krupa, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-65.11" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselJacekKrupa">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko wobec sprawozdań dotyczących stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie w latach 2007 i 2008 (druki nr 610 i 2155).</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PoselJacekKrupa">Na wstępie chciałbym zaznaczyć, że bardzo wysoko oceniamy wartość przedłożonych Sejmowi dokumentów, głównie w zakresie danych analitycznych i syntetycznych oraz przedstawionej diagnozy i kierunków działań, jakie powinny być podejmowane w celu podniesienia poziomu bezpieczeństwa użytkowników polskich dróg. Niestety, lektura obydwu sprawozdań nie napawa optymizmem. Polska w dalszym ciągu należy do krajów, w których ryzyko użytkowania dróg zarówno przez zmotoryzowanych, jak i pieszych należy do największych. Pomimo szeregu działań podejmowanych przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i jej wojewódzkie odpowiedniki oraz liczną grupę innych instytucji publicznych i pozarządowych stan bezpieczeństwa na polskich drogach nie uległ na przestrzeni ostatnich lat istotnej poprawie. 5437 osób w 2008 r. i 5583 osoby w 2007 r. straciły życie w wypadkach drogowych. Od lat liczba zabitych na drogach pozostaje na podobnym poziomie, a podejmowane działania profilaktyczne - prawne i infrastrukturalne - nie przyniosły efektów w postaci oczekiwanej zasadniczej zmiany, jeżeli chodzi o stosunek liczby zabitych do liczby rannych w wypadkach drogowych. W roku 2008 wskaźnik ten wyniósł 11,1%. Jest on prawie dwukrotnie większy niż w większości krajów europejskich. Oznacza to, że wypadki drogowe w Polsce są dużo bardziej tragiczne w skutkach niż w innych krajach, z tym że w Polsce jest różnie, bo nie wszędzie rzeczywiście ten wskaźnik jest tak zły.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#PoselJacekKrupa">Myślę, że takim dobrym przykładem jest województwo małopolskie, gdzie ten wskaźnik od paru lat utrzymuje się na poziomie niewiele powyżej 7%, co jest poziomem europejskim. Chociaż teren województwa małopolskiego nie jest łatwy dla kierowców, jest górzysty, trudny klimatycznie, udaje się jednak poprzez podejmowane działania, dzięki wszystkim czynnikom, również dzięki kierowcom, ich zrozumieniu, pozytywnemu nastawieniu do problemów bezpieczeństwa ruchu drogowego, utrzymać ten wskaźnik od paru lat, tak jak powiedziałem, na dobrym europejskim poziomie.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#PoselJacekKrupa">˝Krajowy program bezpieczeństwa ruchu drogowego Gambit 2005˝ zakładał obniżenie liczby śmiertelnych ofiar wypadków drogowych do poziomu ok. 4 tys. osób w 2008 r. Wprawdzie działania podjęte w 2008 r. przez podmioty reprezentowane w Krajowej Radzie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego zmniejszyły liczbę wypadków drogowych o ponad 480 w porównaniu do roku 2007, jak również udało się zmniejszyć liczbę śmiertelnych ofiar wypadków drogowych o 146 osób, to jednak nie można tego wyniku uznać za przełomowy, tym bardziej, że analiza danych statystycznych ostatnich lat nie wykazuje pojawienia się w tej materii pozytywnego trendu, który upoważniałby do stawiania hipotezy, w którym roku poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego osiągnie poziom europejski.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#PoselJacekKrupa">Z drugiej zaś strony, można wyciągnąć wniosek, że jednak działania te odniosły pozytywny skutek, bo choć od 2005 r. wskaźnik motoryzacji, tj. liczba samochodów przypadających na 1 tys. mieszkańców, zwiększył się z 323 do 412, a więc liczba samochodów osobowych na drogach wzrosła o 27,5%, to zarówno liczba rannych, jak i zabitych, utrzymuje się na niezmienionym poziomie. Jednak to raczej marna pociecha, bo zasadniczym celem jest ograniczenie liczby, a przede wszystkim skutków zdarzeń drogowych, w tym obniżenie stosunku liczby ofiar do liczby rannych w wypadkach.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#PoselJacekKrupa">Wysoka Izbo, być może jest jednak tak, że prowadzone przez 4 lata przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego działania dadzą odłożony w czasie, ale dość wyraźny, czy oczekiwany efekt. Mogą o tym świadczyć jeszcze nieoficjalne, wstępne dane dotyczące roku bieżącego. Cieszę się bardzo, że pan minister dzisiaj publicznie o tym powiedział. Jeżeli ten rok zakończy się tak, jeśli chodzi o dane, jak mówił pan minister, to rzeczywiście będziemy mogli stwierdzić, że ten efekt nastąpił, że te długoletnie działania przyniosły w końcu znaczącą poprawę bezpieczeństwa na drogach.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#PoselJacekKrupa">Większość wypadków powodowana jest przez kierujących pojazdami. W latach 2007 i 2008 to odpowiednio 75,6% i 78,1% wszystkich wypadków. Następna grupa sprawców to piesi - odpowiednio 12,5% i 13%, jeśli zaś chodzi o osoby nietrzeźwe - to 9,2% w 2007 r. i 10,2% w 2008 r. Najczęstszą przyczyną wypadków, w tym śmiertelnych, jest niedostosowanie prędkości do warunków ruchu. Ponad 30% ofiar śmiertelnych zginęło właśnie z tego powodu. Brawura, brak wystarczających umiejętności i wyobraźni kierowców, zwłaszcza tych młodych, zbiera corocznie wielkie żniwo na naszych drogach. W tym kontekście należy żałować, że uchwalona przez parlament ustawa wprowadzająca dużo bardziej restrykcyjne i nieuchronne kary za przekraczanie dozwolonej prędkości, wprowadzająca centrum zarządzania ruchem drogowym z nowoczesną siecią mobilnych i stacjonarnych mierników prędkości, została zaskarżona przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i odrzucona przez Trybunał Konstytucyjny. Zapisy tej ustawy mogły uratować życie tysiącom Polaków.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#PoselJacekKrupa">Panie ministrze, apelujemy o przygotowanie nowej ustawy, o podobnych rozwiązaniach, która jednak nie powielałaby prawnych błędów poprzedniej legislacji. Jeśli mogłoby to wyraźnie przyśpieszyć proces legislacyjny, to posłowie naszego klubu chętnie podejmą taką inicjatywę legislacyjną. Tam, gdzie chodzi o ludzkie życie, każdy dzień, a nawet godzina są niezwykle ważne.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#PoselJacekKrupa">Wysoka Izbo! Nie będę prezentował tutaj danych statystycznych dotyczących podejmowanych przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego działań oraz zadań proponowanych na przyszłość. Są one w sposób wystarczający i kompletny opisane w drukach nr 610 i 2155. Zresztą w dużej mierze zostały one zaprezentowane przez pana ministra oraz sprawozdawców. Doceniamy skalę i szeroki wachlarz prac resortu infrastruktury i Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Apelujemy o jeszcze bardziej wzmożone wysiłki na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce i niecierpliwie oczekujemy pierwszych bardziej optymistycznych informacji o podniesieniu się poziomu bezpieczeństwa na naszych drogach. Pierwszą dobrą informacją były dzisiejsze słowa pana ministra, że następne lata będą dużo, dużo lepsze niż to, co działo się w ostatnich latach. Miejmy nadzieję, że rok 2009 to będzie ta pierwsza, wiosenna jaskółka.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#PoselJacekKrupa">Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej opowiada się za przyjęciem przez Wysoką Izbę sprawozdań dotyczących stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań podejmowanych w tym zakresie w latach 2007 i 2008, zawartych w drukach nr 610 i 2155. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Teraz głos zabierze pan poseł Jarosław Żaczek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselJaroslawZaczek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zgodnie z zapisami ustawy Prawo o ruchu drogowym Sejmowi corocznie przedstawiany jest raport o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego za rok poprzedni. Mam zaszczyt w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość przedstawić nasze stanowisko odnośnie do informacji za lata 2007 i 2008. Pan przewodniczący Piechociński przypomniał już, że marszałek Sejmu w całym ubiegłym roku nie znalazł czasu, aby w debacie plenarnej podsumować stan bezpieczeństwa ruchu drogowego w roku 2007, robimy to dopiero dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PoselJaroslawZaczek">Informacje te składają się z kilku części: syntezy stanu bezpieczeństwa na drogach w Polsce oraz działań podejmowanych na rzecz poprawy tego bezpieczeństwa, realizowanych przez administrację rządową. W sprawozdaniach wymienia się również działania realizowane przez wojewódzkie rady BRD w poszczególnych województwach oraz działania planowane w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#PoselJaroslawZaczek">Według badań Światowej Organizacji Zdrowia w wypadkach drogowych ginie 1300 tys. osób. W 2020 r. liczba śmiertelnych ofiar ruchu drogowego prawdopodobnie przekroczy 2 mln. Na polskich drogach ginie rocznie ponad 5 tys. osób, a ponad 65 tys. zostaje rannych. To koszty najwyższe, najbardziej bolesne. Do tego dochodzą również koszty społeczne związane z usuwaniem skutków wypadków, leczeniem ofiar, wyższymi kosztami ubezpieczeń, jak również ze zmniejszonym PKB.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PoselJaroslawZaczek">Pomimo wielu działań, jakie zostały podjęte w roku 2007, ofiar na polskich drogach było niestety znacznie więcej niż w roku poprzednim. Należy jednak przypomnieć, że był to rok szczególnie niebezpieczny. Podobnie było we wszystkich państwach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#PoselJaroslawZaczek">Kto doprowadza do wypadków i jakie są główne przyczyny ich powstawania? Wszystkie dane, które przytoczę, są porównywalne. Jeśli chodzi o lata 2007-2008, to średnio 78% wszystkich wypadków drogowych, w których zginęło aż 67% ofiar, spowodowali sami kierowcy. 21% spośród tych kierowców było w wieku od 18 do 24 lat. 12% ofiar to ludzie, którzy ulegli wypadkom pod wpływem alkoholu. Wzrasta liczba kierowców - mówił o tym pan minister - prowadzących po spożyciu alkoholu. W 2007 r. było ich ponad 79 tys., a w 2008 już prawie 84. 31% wypadków zdarzyło się z powodu przekroczenia prędkości lub niedostosowania jej do warunków jazdy, 24% - z powodu nieprzestrzegania pierwszeństwa przejazdu. Piesi spowodowali ok. 14% wypadków, w 20% tych wypadków były ofiary śmiertelne. Główną przyczyną wypadków było niedostosowanie prędkości jazdy do warunków. Nadmierna prędkość była przyczyną ponad 30% wypadków. 71% wypadków zdarzyło się na terenach zabudowanych, 55% - na prostych odcinkach dróg. Aż 67% ofiar zginęło w wypadkach, do których doszło przy dobrych warunkach atmosferycznych, 66% wypadków miało miejsce w ciągu dnia. W Polsce w 100 wypadkach ginie 11 osób, to najwięcej w skali całej Europy, np. w Austrii czy w Niemczech w 100 wypadkach giną 2 osoby.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#PoselJaroslawZaczek">Główne przyczyny wypadków śmiertelnych to: najechanie na rowerzystę, wypadnięcie pojazdu z drogi, zderzenie czołowe, boczne bądź tylne, oczywiście nadmierna prędkość, jak również jazda nocą. Ostatnio odnotowuje się coraz więcej ofiar śmiertelnych wśród motocyklistów. Giną w wypadkach. Opinia jest taka, że przyczyną tak wielu groźnych wypadków są drogi, których stan jest fatalny. Infrastruktura drogowa jest niedostosowana do standardów bezpieczeństwa, a w Polsce transport odbywa się głównie drogami lądowymi. Wiadomo już, że plany na lata 2008-2012 nie zostaną zrealizowane zgodnie z ich założeniami. Jest jednak szansa, że inwestycje prowadzone w ciągu kilku następnych lat tę złą statystykę częściowo zmienią.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#PoselJaroslawZaczek">Ważna jest jednak również poprawa kultury bezpieczeństwa jazdy. Przez ostatnie lata na polskich drogach odnotowano ogromny wzrost liczby pojazdów. W latach 1997-2007 ich liczba wzrosła o ponad 7 mln. Mamy słaby system zarządzania bezpieczeństwem i niską kulturę bezpieczeństwa jazdy. Głównym problemem dla bezpieczeństwa ruchu drogowego, oprócz infrastruktury i pojazdów, są sami kierowcy, ich zachowanie w ruchu drogowym. Główną formą kształcenia tych kierowców miało być szkolnictwo zawodowe o kierunkach transportowych. Tam młodzi ludzie mieli zdobywać kwalifikacje m.in. kierowców zawodowych. Takie były plany. Należy zadać pytanie, co dzieje się ze szkolnictwem zawodowym tego typu?</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#PoselJaroslawZaczek">Bardzo ważną kwestią jest podział środków na bieżące utrzymywanie dróg, a także utrzymanie w należytym stanie technicznym urządzeń zabezpieczających ruch na drogach. Dane z ostatnich dwóch lat są niepokojące. Niestety, zmniejszane są ciągle środki finansowe na bieżące utrzymanie dróg. Zniesienie obowiązku dokonywania przeglądu technicznego samochodów sprowadzanych z zagranicy również odbije się na stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Zajmujemy drugie miejsce w Europie pod względem liczby znaków drogowych. Należy jednak zadać pytanie, czy służy to poprawie bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#PoselJaroslawZaczek">Potrzebny jest poważny przegląd całej legislacji dotyczącej ruchu drogowego, a w szczególności jego bezpieczeństwa. W tym momencie chciałbym zapytać, jaki jest los ustawy o kierujących pojazdami i jak w tej ustawie uregulowany będzie problem młodych kierowców. Trzeba wiele zrobić, żeby zmienić zachowanie użytkowników dróg, ograniczyć dzięki temu liczbę wypadków, a jeśli już do nich dochodzi, dążyć do zmiany ich ciężkości.</u>
          <u xml:id="u-68.9" who="#PoselJaroslawZaczek">Dla poprawy bezpieczeństwa na drogach realizowanych jest szereg programów, np. program Gambit 2005 i kolejne jego edycje. ˝Program likwidacji miejsc niebezpiecznych na drogach˝ realizowany w latach 2005-2009 obejmował wiele zadań na kwotę 410 mln. Dotyczył inwestycji niewielkich, ale o bardzo dużym znaczeniu dla poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-68.10" who="#PoselJaroslawZaczek">Kolejny program nosi nazwę ˝Program redukcji liczby ofiar śmiertelnych na drogach˝. Jest program ˝Drogi zaufania˝. Jego realizację rozpoczęto w ubiegłej kadencji w 2007 r. Celem programu jest zmniejszenie do 2013 r. liczby zabitych w wypadkach na drogach krajowych o 75%. To pierwszy kompleksowy program poprawy bezpieczeństwa drogowego w Polsce. Składają się na niego przede wszystkim prace inżynieryjne, które mają poprawić bezpieczeństwo kierowców, pieszych i rowerzystów.</u>
          <u xml:id="u-68.11" who="#PoselJaroslawZaczek">W wielu miejscach wymieniana jest nawierzchnia, remontowane są zatoki autobusowe, układane chodniki, powstają ścieżki rowerowe, montowane są: sygnalizacja świetlna, kładki dla przechodniów, bariery ochronne. W 2008 r. zbudowano łącznie 140 km chodników i ścieżek rowerowych. Na rok 2009 zaplanowano jednak kwotę sześciokrotnie mniejszą i ta informacja jest niepokojąca. Tak znaczne ograniczenie środków na te inwestycje ogranicza również skuteczność całego programu.</u>
          <u xml:id="u-68.12" who="#PoselJaroslawZaczek">W ramach ˝Dróg zaufania˝ prowadzone są działania edukacyjne. Są to działania skuteczne. W porównaniu z rokiem 2007 liczba ofiar wypadków drogowych w 2008 r. spadła prawie o 30%.</u>
          <u xml:id="u-68.13" who="#PoselJaroslawZaczek">Działa rządowy ˝Program budowy dróg lokalnych˝. Warto jednak pomyśleć o zmianach w tym programie. Są województwa, w których pieniędzy brakuje, i takie, w których zainteresowanie ze strony samorządów jest mniejsze. Obecny podział utrzymuje dysproporcje, jeśli chodzi o stan nawierzchni dróg w poszczególnych regionach. Powinny się także zmienić kryteria oceny wniosków w taki sposób, by dać szansę drogom biegnącym przez tereny wiejskie.</u>
          <u xml:id="u-68.14" who="#PoselJaroslawZaczek">Bardzo dobrym przykładem programu podnoszącego bezpieczeństwo na drogach jest ˝Program uspokojenia ruchu˝, który realizowany jest w Puławach. To program pilotażowy, który ma posłużyć za wzór innym miastom.</u>
          <u xml:id="u-68.15" who="#PoselJaroslawZaczek">Dla poprawy bezpieczeństwa pieszych i rowerzystów ważne są także działania zmierzające do zwiększenia poprawy widoczności pieszych i rowerzystów poruszających się po drogach. Należy propagować używanie wszelkiego rodzaju przedmiotów i ubiorów odblaskowych.</u>
          <u xml:id="u-68.16" who="#PoselJaroslawZaczek">W raportach wskazano również priorytety Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego na najbliższe lata. Pierwszy to ochrona niechronionych uczestników ruchu, a więc pieszych i rowerzystów, przeciwdziałanie zjawisku prowadzenia pojazdów przez osoby będące pod wpływem alkoholu, walka z główną przyczyną wypadków drogowych, jaką jest nadmierna prędkość, oraz stosowanie urządzeń zwiększających bezpieczeństwo wewnątrz pojazdów, a więc przede wszystkim pasy bezpieczeństwa i foteliki samochodowe dla dzieci.</u>
          <u xml:id="u-68.17" who="#PoselJaroslawZaczek">Z edukacją komunikacyjną, która jest również bardzo istotna, trzeba dotrzeć do dzieci i młodzieży szkolnej, po to aby młode pokolenie Polaków wyrastało na świadomych użytkowników dróg. Dziecko powinno być przygotowane do tego, aby nie było narażone na niebezpieczeństwo i samo nie było przyczyną niebezpieczeństwa. O właściwe przygotowanie i bezpieczeństwo dzieci powinni wspólnie troszczyć się rodzice, nauczyciele i organizatorzy ruchu drogowego. Rodzice są pierwszymi nauczycielami dziecka i zanim wyślą swoje dziecko samodzielnie na drogę, powinni mieć pewność, że potrafi się ono na niej zachować. Dalej funkcję tę pełni szkoła. Należy dążyć do ukształtowania w uczniach pożądanych postaw poprzez wpajanie wiedzy teoretycznej powiązanej z zajęciami praktycznymi.</u>
          <u xml:id="u-68.18" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-68.19" who="#PoselJaroslawZaczek"> W edukacji komunikacyjnej potrzeba integracji wielu środowisk, wypracowania konkretnych, długofalowych działań, realizowanych konsekwentnie.</u>
          <u xml:id="u-68.20" who="#PoselJaroslawZaczek">Chcę jeszcze powiedzieć o jednym ważnym wydarzeniu z ostatnich miesięcy. 16 października, podczas targów Infrastruktura 2009, 38 podmiotów podpisało zobowiązania Europejskiej Karty Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Są to działania na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego zainicjowane przez Komisję Europejską. Ich efektem ma być zmniejszenie o 50% w latach 2002-2010 liczby ofiar śmiertelnych. W wielu krajach takie działania na rzecz bezpieczeństwa przyniosły sukces. Liczba ofiar wypadków drogowych znacząco spadła. Polska niestety zajmuje w Unii drugie miejsce pod względem liczby ofiar śmiertelnych w wypadkach drogowych na milion mieszkańców. Jest ich 143. Mimo nieznacznej poprawy śmiertelność na polskich drogach jest prawie dwukrotnie wyższa od średniej europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-68.21" who="#PoselJaroslawZaczek">Trzeba inwestować w profilaktykę. Ma być, zgodnie z zapowiedziami, kontynuowany program ˝Drogi zaufania˝, instalowanie nowych fotoradarów, kontynuowana będzie budowa ścieżek pieszo-rowerowych, tworzenie z nich prawdziwych ciągów komunikacyjnych, kontynuowane będą prace nad zmianą systemu szkolenia kierowców, realizowany program uspokajania ruchu, łącznie z likwidacją miejsc niebezpiecznych i monitoringiem ruchu. Konieczne jest również propagowanie korzystania z alternatywnych dla samochodów środków transportu, przede wszystkim z transportu zbiorowego i rowerowego.</u>
          <u xml:id="u-68.22" who="#PoselJaroslawZaczek">Wdrożenie tych wszystkich działań będzie trudne, jeśli nie będzie udziału i pomocy instytucji i organizacji pozarządowych. Trzeba budować drogi, dobre drogi i autostrady, ale również zmieniać mentalność użytkowników dróg. Dla osiągnięcia tych wszystkich celów potrzeba wdrożenia rozwiązań organizacyjnych, prawnych, profilaktyki, edukacji społeczeństwa oraz tworzenia bezpiecznej infrastruktury drogowej. To wszystko plany, których wykonanie będziemy oceniali, analizując informację za rok 2009.</u>
          <u xml:id="u-68.23" who="#PoselJaroslawZaczek">Mimo uwag klub Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za przyjęciem informacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Matuszczaka w imieniu klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselZbigniewMatuszczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Lewica mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowej informacji na temat stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie w 2007 r. i 2008 r.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PoselZbigniewMatuszczak">Przedłożone sprawozdania, przygotowane przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, w sposób rzeczywisty przedstawiają pesymistyczny obraz stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce, niezależnie od wszelkich działań podejmowanych w tej dziedzinie zarówno przez rząd, jak i organizacje pozarządowe.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PoselZbigniewMatuszczak">Sytuacja w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego jest piętą achillesową polskiej drogi do nowoczesności, jest jednocześnie wymownym odzwierciedleniem zarówno dystansu dzielącego nas od krajów wysoko rozwiniętych, jak i obrazem zapóźnień technicznych i cywilizacyjnych. Co gorsza, dane zawarte w tych sprawozdaniach nie dają powodu do optymizmu, bowiem sytuacja w tym zakresie nie ulega widoczniej i odczuwalnej poprawie, a w odniesieniu do problemu nietrzeźwości za kierownicą odnotowuje się wzrost tego patologicznego i śmiertelnie niebezpiecznego zjawiska. Warto uświadomić sobie, że liczba ofiar śmiertelnych na polskich drogach w minionych dwóch latach odpowiada zagładzie miasta liczącego prawie 11 tys. mieszkańców, liczba osób rannych zaś w tych wypadkach przekracza 60 tys. rocznie. Co roku przybywa nam jeden spory cmentarz z ofiar wypadków ruchu drogowego. To nie tylko problem, ale i nasz wspólny, szanowni państwo, wyrzut sumienia. A przecież poza ludzkimi dramatami i nieszczęściami niemożliwymi do przeliczenia na pieniądze w tych liczbach mieszczą się także ogromne wydatki na pokrycie strat materialnych i kosztów leczenia oraz wypłaty odszkodowań za cierpienie ludzkie i zniszczone bezpowrotnie mienie. Wielkość tych wydatków powiększają renty inwalidzkie dla ofiar wypadków drogowych dotkniętych w ich wyniku trwałym kalectwem.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#PoselZbigniewMatuszczak">Wśród licznych, drobiazgowo wymienionych i analizowanych, przyczyn niskiego poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce należy zwrócić uwagę na przyczyny główne, mające charakter fundamentalny. Pierwszą z nich jest ogromna i stale rosnąca dysproporcja pomiędzy wielkością i stanem technicznym krajowej sieci drogowej a stale wzrastającą liczbą pojazdów mechanicznych, intensywnością ich eksploatacji i natężeniem ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#PoselZbigniewMatuszczak">Oprócz mizernego tempa budowy dróg i niewystarczającego tempa remontów nawierzchni już istniejących sieci drogowych do zwiększenia zagrożenia przyczynia się w istotny sposób niedorozwój innych form infrastruktury. Dalece niewystarczająco wykorzystane są możliwości przewozowe PKP, w tym możliwość odciążenia dróg przez kolejowy transport kontenerów. Duża część naszego kraju stanowi pustynię kolejową. Polskie drogi są w znacznej mierze rozjeżdżone przez tiry, co oprócz przyspieszonego niszczenia nawierzchni stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego i środowiska naturalnego. Niedorozwój kolejowej komunikacji osobowej, jak również transportu publicznego powoduje wzrost obciążenia sieci drogowej w związku ze wzrostem liczby środków transportu indywidualnego, zaś eksploatowane z powodu konieczności ekonomicznej stare pojazdy w kiepskim stanie technicznym stwarzają dodatkowe zagrożenia. Niestety, dla wielu ludzi posiadanie takiego pojazdu jest warunkiem zdobycia jakiejkolwiek pracy poza rodzinną miejscowością.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#PoselZbigniewMatuszczak">Drugim powodem niebezpieczeństwa jest zatem niedocenienie transportu kolejowego i wszelkich innych form transportu publicznego, które mogą i powinny przyczynić się zarówno do usprawnienia przewozów towarowych, jak i osobowych, jak też do zmniejszenia stopnia zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#PoselZbigniewMatuszczak">Trzecią, wstydliwą i trudną do pokonania barierą, jest zapóźnienie cywilizacyjne przejawiające się w bardzo wysokiej liczbie przypadków prowadzenia pojazdów mechanicznych w stanie nietrzeźwości, a także w niskim poziomie kultury technicznej rozumianej jako dbałość o utrzymanie w należytym stanie pojazdów mechanicznych.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#PoselZbigniewMatuszczak">Dzieje pijaństwa za kierownicą w Polsce, bo tak to zjawisko należy nazwać, wykazują, jak wielkim błędem było zapoczątkowane jeszcze w latach siedemdziesiątych łagodzenie odpowiedzialności za te czyny przez zakwalifikowanie ich do kategorii wykroczeń i jak trudno jest pomimo stałego wzrostu zagrożenia karnego prowadzić skuteczną walkę z tą patologią. Jest to problem, który wymaga zgodnej i rozumnej współpracy wszystkich sił politycznych i społecznych w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#PoselZbigniewMatuszczak">O poziomie kultury technicznej świadczy liczba codziennie wymierzanych mandatów i zatrzymywanych dowodów rejestracyjnych pojazdów, które nie powinny być dopuszczane do ruchu drogowego. Wielkość tego problemu dobitnie wykazują coroczne akcje policyjne prowadzone przed sezonem wakacyjnym i wyjazdami na kolonie, w czasie których zatrzymuje się autobusy nienadające się do przewozu ludzi i stwarzające śmiertelne niebezpieczeństwo, częstokroć prowadzone przez nietrzeźwych kierowców. Potwierdzeniem tej gorzkiej oceny może być akcja Policji białostockiej - pańskiej, panie marszałku - sprzed kilku dni, kiedy to w czasie kontroli pojazdów przeznaczonych do nauki jazdy na 50 skontrolowanych samochodów wymierzono 30 mandatów i zatrzymano 10 dowodów rejestracyjnych. Jeżeli tak wygląda tabor przeznaczony do szkolenia młodych kierowców, to czego można oczekiwać po absolwentach takiego systemu szkolenia, którzy już na kursie uczą się lekceważenia przepisów ruchu drogowego i elementarnych zasad kultury technicznej?</u>
          <u xml:id="u-70.9" who="#PoselZbigniewMatuszczak">Trudno jest w ograniczonych czasowo ramach poruszyć wszystkie istotne problemy, warto jednak zwrócić uwagę, że statystyka wypadków odzwierciedla wyraźnie mniejszą gęstość i gorszy stan dróg we wschodnich częściach Polski, co wskazuje na konieczność większej dbałości o równomierny rozwój sieci komunikacyjnej kraju. Problemem jest także brak ścieżek rowerowych, bezpiecznych szlaków dla pieszych i wreszcie dróg dojazdowych dla ciężkiego sprzętu rolniczego. Szczególnie trudna sytuacja występuje na terenach wiejskich, gdzie istnieje wiele zaniedbanych, często nieukończonych dróg o zbyt cienkich warstwach ich utwardzenia, i niestety pierwsza ostra zima powoduje, że powstają w nich nieprzejezdne wyrwy i koleiny. Nie można przemilczać faktu, że większość gmin jest zbyt uboga, aby zapewnić ze swoich środków remonty więcej niż kilku, może kilkunastu kilometrów dróg lokalnych. To kolejna sprawa wymagająca pilnego i skutecznego rozwiązania. Samorządy terytorialne są i powinny być ważnym partnerem w walce o bezpieczeństwo ruchu drogowego, jednak nie mogą być traktowane jak ubodzy krewni i liczyć wyłącznie na łaskawość państwa.</u>
          <u xml:id="u-70.10" who="#PoselZbigniewMatuszczak">Omawiane sprawozdania i zawarte w nich na ogół trafne wnioski wskazują na ogrom pilnej pracy do wykonania w tej dziedzinie. Niezależnie od tego warto pamiętać, że wszelkie specjalistyczne akcje i programy będą miały rację bytu tylko wtedy, gdy zostaną rozwiązane wskazane wyżej podstawowe problemy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Bez odpowiednio rozbudowanej i należycie utrzymanej sieci drogowej, bez nowoczesnej organizacji ruchu drogowego, bez lepszego stanu technicznego pojazdów, zwalczenia pijaństwa za kierownicą i wreszcie bez rozwiniętego transportu zbiorowego nie osiągniemy poprawy sytuacji w tak ważnej dla wszystkich obywateli naszego kraju dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-70.11" who="#PoselZbigniewMatuszczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Poselski Lewica będzie głosował za przyjęciem omawianych sprawozdań. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Pan poseł Wiesław Woda w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselWieslawWoda">Panie Marszałku! Larum grają na polskich drogach! Tak, zginęło 10 razy tyle osób, ile liczy Sejm i Senat łącznie. 10 razy tyle! Cmentarze zajęte przez groby ofiary wypadków to ok. 6 ha. Minęły 2 lata, a Sejm dopiero rozpatruje raport za rok 2007. Rodzą się więc pytania: Co to oznacza? Czy problem nieważny? Są ważniejsze? Czy problem sam się rozwiązał? Takie pytania musimy sobie zadawać.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PoselWieslawWoda">Pan minister raczej porównuje rok 2008 z 2009 r., bo ten jest trochę korzystniejszy - mam nadzieję, do końca będzie korzystniejszy - ale my omawiamy raport za rok 2007 i 2008.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#GlosZSali">(Też korzystny.)</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#PoselWieslawWoda">Kilka miesięcy temu padł na drodze do Kuźnic koń. Wielkie było oburzenie, wielkie zainteresowanie mediów. Nawet jeden z ministrów Kancelarii Prezydenta pojechał, żeby zbadać sprawę na miejscu. Zaś wczoraj w województwie świętokrzyskim zdarzył się dramat, ciężarowy samochód spowodował wypadek. 2 młode osoby nie żyją, 22 osoby są ranne. I tylko skromne notatki. Nie chodzi mi o to, aby te informacje tragiczne były na pierwszej stronie, ale o to, by powodowały refleksję, by wywoływały konkretne działania. Bo czy ten ciężarowy samochód musiał się poruszać po tej drodze? Czy tej mączki wapiennej nie można było w kontenerach przewozić?</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#PoselWieslawWoda">Media doniosły ostatnio, że władze Warszawy usuwają z poboczy krzyże - w nocy, tak po cichu, żeby nikt nie widział. Niech krzyże zostaną i niech będą jak ostrzegawcze znaki drogowe. Może będzie to dla wielu powód do zastanowienia się. Może to będzie powód do zdjęcia nogi z gazu. Ilekroć przejeżdżam obok takich miejsc, obok tych symboli śmierci, zastanawiam się, jeśli jest na prostej: Co tu się zdarzyło? Dlaczego? Jaka mogła być przyczyna? Myślę, że powodów do refleksji jest więcej. Wobec tego zwracam się do pani prezydent miasta stołecznego Warszawy: niechaj pani służby zajmą się nie krzyżami przy drogach, lecz niechaj się zajmą bałaganem, jaki panuje wokół Dworca Centralnego.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#PoselWieslawWoda"> Tam jest anarchia komunikacyjna. To jest problem. Ten problem trzeba rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#PoselWieslawWoda">Nad bezpieczeństwem ruchu drogowego mają czuwać policjanci. Tymczasem przedwczoraj ok. 4 tys. policjantów protestowało. Wobec tego takiej liczby policjantów nie było na służbie. W tym samym czasie natomiast zapadła decyzja o wysłaniu dodatkowych 600 żołnierzy do Afganistanu. Trzeba powiedzieć, że tam wojny jeszcze nikt nie wygrał; nie wygrał jej Aleksander Macedoński, nie wygrały jej wojska kolonialne królowej brytyjskiej, nie wygrała jej 100-tysięczna armia, choć poległo 13,5 tys. żołnierzy radzieckich, a my w tym czasie wysyłamy dodatkowych żołnierzy do Afganistanu. Ten problem trzeba rozwiązać na drodze politycznej.</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#PoselWieslawWoda">Szanowni państwo, jest wiele czynników decydujących o bezpieczeństwie na drogach. Podzieliłem je na trzy części. Po pierwsze, chodzi o drogi i ich stan. Cieszyć się trzeba z tego, że przybywa lepszych dróg. Choć wszyscy chcielibyśmy, aby było ich więcej. Niestety ciągle wiele dróg jest źle oznakowanych. Mam tu na myśli nadmiar znaków drogowych, znaki wzajemnie się wykluczające, nierealne ograniczenia. Jeśli na prostej drodze, gdzie się nic nie dzieje, jest ograniczenie do 40 km, to najczęściej się takiego ograniczenia nie respektuje i stąd też niestety jest wiele przykładów nierespektowania obowiązujących znaków. Wreszcie nadmierne jest obciążenie dróg przez tiry, o czym już wspominałem. Była kiedyś prowadzona taka akcja pn. ˝Tiry na tory˝. No, raczej się nie powiodła. Czasem władza państwowa jest również bezsilna wobec niektórych administratorów dróg. Takim przykładem lekceważenia administracji i użytkowników dróg jest administrowanie na A4 między Krakowem a Katowicami. Trwa tam permanentny remont tej drogi, a droga jak była, tak jest w złym stanie. Jedno, co się robi, to podnosi się opłaty. Wobec tego nie dziwmy się, że kierowcy omijają tę drogę. Wybierają zatłoczoną drogę przez Olkusz, a tam dramatów nie brakuje.</u>
          <u xml:id="u-72.9" who="#PoselWieslawWoda">Druga grupa czynników. Kierujący pojazdami - trzeba powiedzieć wprost - w większości, ale ja też to odczuwam - są źle wyszkoleni. W ciągu 12 lat bowiem, licząc od 20 czerwca 1997 r., bo wtedy została uchwalona ustawa Prawo o ruchu drogowym, to prawo było zmieniane mniej więcej sto razy. Czy wobec tego każdy z nas jest w stanie śledzić zmiany i aktualizować swoją wiedzę? Czy ukazują się tyle razy nowe kodeksy drogowe? Czy w programach kursów zmienia się tyle razy program? Od lat słyszę o podziale Kodeksu drogowego na trzy części. Będę o to jeszcze za chwilę pytał. Mają to być oddzielne części dotyczące drogi, kierującego i pojazdu. Z niecierpliwością oczekuję na te projekty rządowe.</u>
          <u xml:id="u-72.10" who="#PoselWieslawWoda">Z materiałów można wyczytać, iż w roku 2008 nietrzeźwi byli sprawcami 9,2% wypadków drogowych, ale na każdej stacji benzynowej można kupić alkohol produkowany na całym świecie, przez 7 dni w tygodniu i przez 24 godziny. A jak w tej Izbie było głosowanie nad zmianą ustawy o wychowaniu w trzeźwości, by móc kupić piwo w przeznaczonym do tego wagonie restauracyjnym, to się nie dało. W wagonie restauracyjnym piwa napić się nie można, ale na każdej stacji można kupić każdą ilość alkoholu. To są decyzje władz państwowych i władz samorządowych. Do nas też niektóre takie decyzje należą.</u>
          <u xml:id="u-72.11" who="#PoselWieslawWoda">Wreszcie kontrole na drogach. Dużo jest organów uprawnionych do kontroli, nie wiem, dwanaście czy może więcej, ale niestety zdecydowanie za mało jest policjantów na drogach. Próbuje się ich wyręczyć fotoradarami. Fotoradary nie zastąpią policjantów. Są potrzebne, ale po prostu ich nie zastąpią. Niestety policjanci zostali skierowani do odczytów fotoradarów i praktycznie rzecz biorąc, pudła na drodze mają powodować podwyższenie poziomu bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-72.12" who="#PoselWieslawWoda">Najczęściej zaś karani są nietrzeźwi rowerzyści. Jak taki prowadzi gdzieś wieczorem rower, to łatwo jest go złapać, doprowadzić przed sąd grodzki i już trafia do kryminału, a młodzi sprawcy, którzy poruszają się najnowszymi modelami samochodów, pozostają pod parasolem ochronnym dwustuzłotowych banknotów. W tym tygodniu w programie ˝Sprawa dla reportera˝ pokazano takie sytuacje. Idąca prawidłowo poboczem matka z dzieckiem ginie, a sprawca przez dwa lata nie może zostać ukarany. Ja również mógłby na podstawie mojego doświadczenia poselskiego mnożyć takie przykłady. Wymiar sprawiedliwości nie może być ślepy.</u>
          <u xml:id="u-72.13" who="#PoselWieslawWoda">Wreszcie szarża niedoświadczonych kierowców. Młodzi ludzie - jest to jak gdyby naturalne, to przywilej młodego wieku - kupują często auta mocno sfatygowane, aczkolwiek znanych marek, jak np. BMW, i szaleją z prędkościami, o których mówił pan poseł Janusz Piechociński. A już do tej kategorii na pewno należą motocykliści. Policja jest bezradna wobec motocyklistów, bo jak on mknie z prędkością 200 km, to lepiej się odsunąć, zniknąć i niech jedzie dalej. To jest codzienny obraz, ale w pewnym momencie trzeba powiedzieć: nie, dość!</u>
          <u xml:id="u-72.14" who="#PoselWieslawWoda">Wreszcie pojazdy ciężarowe, o których już mówiłem. Niektórzy kierowcy pojazdów ciężarowych upodobali sobie jazdę w kolumnie. Trzy, cztery, pięć takich aut jedzie i nie ma żadnej szansy ich wyprzedzić.</u>
          <u xml:id="u-72.15" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-72.16" who="#PoselWieslawWoda">I wreszcie quady, o których już mówiliśmy, ale czas każe mi kończyć.</u>
          <u xml:id="u-72.17" who="#PoselWieslawWoda">Potrzebny jest więc narodowy program, potrzebna jest pełna jego akceptacja. Śmierć nie patrzy na legitymację partyjną. Śmierć po prostu może dosięgnąć każdego z nas. Św. Krzysztof chroni kierowców tylko wtedy, kiedy jadą z prędkością nie większą niż 100 km/h, a podobno nie zajmuje się takimi, którzy jadą powyżej tej prędkości.</u>
          <u xml:id="u-72.18" who="#PoselWieslawWoda">I wreszcie na koniec pewna refleksja. Czy dzisiejsza debata dowodzi wielkiego zainteresowania tematem, problemem? Nie. Raport rozpatrujemy po dwóch latach. Na sali oprócz pana marszałka jest niespełna dwudziestu posłów, w ławach rządowych siedzą trzy osoby. Brak transmisji z sali obrad, a na galerii dla dziennikarzy oprócz młodzieży pusto. Nie jest to budujące, ale nie pozostaje nic innego jak przyjąć te raporty z nadzieją, że następny będzie bardziej optymistyczny i będzie w nim więcej bardzo konkretnych wniosków i zadań do realizacji przez nas wszystkich. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-72.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Czas na zadanie pytania - 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Po pierwszym wystąpieniu lista mówców zostanie zamknięta.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#WicemarszalekKrzysztofPutra">Bardzo bym prosił, żeby nie przekraczać tego limitu czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Stefan Niesiołowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pani posłanka Jadwiga Wiśniewska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselJadwigaWisniewska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Na drogach w Polsce ginie 3 razy więcej osób niż na drogach w Wielkiej Brytanii. Gorsze od polskich wskaźników są tylko te litewskie. W ciągu ostatnich 7 lat liczba śmiertelnych wypadków spadła w naszym kraju zaledwie o 2%. We Francji, Portugalii, Hiszpanii, na Łotwie te wskaźniki zmalały o ponad 40%. Te dane zawarto w raporcie Europejskiej Rady Bezpieczeństwa. Tak fatalne wskaźniki bezpieczeństwa stanowią sygnał ostrzegawczy dla polskiego rządu. Codziennie na polskich drogach giną ludzie. Na drogach panuje chaos, z czym wiążą się problemy dotyczące złego oznakowania, nadmiernego obciążenia transportem ciężarowym, pijanych kierowców. Tiry rozjeżdżają drogi i tworzą bardzo niebezpieczne koleiny, które stanowią przyczyny wypadków. Dane dotyczące przyczyn wypadków nie do końca są rzetelne, panie ministrze. Na przykład wypadek spowodowany nagłym wjechaniem w koleiny będzie zakwalifikowany jako wypadek, którego przyczyną było niedostosowanie prędkości do warunków jazdy.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PoselJadwigaWisniewska">Myślę, że ostatnie działania prezydent Warszawy pani Gronkiewicz-Waltz związane z usuwaniem przydrożnych krzyży są, delikatnie mówiąc, zaskakujące. Nie dba się o rozbudowę infrastruktury. Tworzy się w Warszawie bus pasy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę kończyć, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselJadwigaWisniewska">...które tak naprawdę korkują Warszawę. Te krzyże mają być dla kierowców sygnałem ostrzegawczym, przypominającym o tym, żeby zdjąć nogę z gazu. Najwyższy czas podjąć sensowne i rzeczywiste działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pani posłanka Ewa Malik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pani posłanka Ewa Wolak, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselEwaWolak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Jako przewodnicząca parlamentarnej grupy rowerowej chcę dziś podziękować Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji...</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PoselJadwigaWisniewska">(Za brak ścieżek rowerowych.)</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#PoselEwaWolak">...jak również Ministerstwu Infrastruktury za dotychczasową bardzo dobrą współpracę na rzecz poprawy bezpieczeństwa rowerzystów w Polsce. Parlamentarna Grupa do Spraw Rozwoju Turystyki i Komunikacji Rowerowej przygotowała wspólnie z organizacjami społecznymi działającymi w ramach inicjatywy ˝Miasta dla rowerów˝ kompleksowy projekt zmian Prawa o ruchu drogowym. Mamy nadzieję, że uzyska on aprobatę Wysokiej Izby. Rower jest coraz bardziej popularnym środkiem komunikacji w Polsce. W Europie 30% podróży po mieście odbywa się właśnie na rowerach. U nas może być podobnie. Dla wzmocnienia bezpieczeństwa rowerzystów niezbędna jest rozbudowa właściwej infrastruktury dróg rowerowych. W obecnej sytuacji to zadanie spoczywa na samorządach, a skuteczność ich działań zależy głównie od środków, jakimi dysponują.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#PoselEwaWolak">Panie ministrze, czy nie powinniśmy rozważyć pomysłu stworzenia specjalnego programu wspierającego samorządy w rozbudowie infrastruktury rowerowej? Moim zdaniem stworzenie takiego ogólnopolskiego programu wpłynęłoby pozytywnie na tempo budowy dróg rowerowych w Polsce, a co za tym idzie, przyczyniłoby się do poprawy bezpieczeństwa rowerzystów na naszych drogach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Andrzej Bętkowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselAndrzejBetkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jestem animatorem i czynnie wspieram akcję firmowaną przez PKP Polskie Linie Kolejowe ˝Bezpieczny przejazd. Zatrzymaj się i żyj˝. Kolizje samochodów z pociągami czy pieszych z pojazdami szynowymi należą do szczególnie dramatycznych. Spółka PKP PLK utrzymuje ponad 13 tys. przejazdów na eksploatowanych przez siebie liniach. W moim mieście, czyli Skarżysku-Kamiennej, które leży na skrzyżowaniu linii kolejowych nr 8 i 25, znajduje się kilkanaście różnej kategorii przejazdów. Po zrealizowaniu w Skarżysku-Kamiennej zadania inwestycyjnego pod tytułem ˝Przebudowa węzła drogowo-kolejowego w ciągu drogi krajowej nr 7˝ Zakład Linii Kolejowych w Skarżysku-Kamiennej przystąpił do likwidacji niektórych przejazdów, bo obliguje go do tych działań rozporządzenie ministra transportu i gospodarki morskiej z 26 lutego 1996 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać skrzyżowania linii kolejowych z drogami publicznymi i ich usytuowanie.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PoselAndrzejBetkowski">Wobec tego pytam: Czy istnieje możliwość odstąpienia przez ministra infrastruktury od przywołanego rozporządzenia, jak również możliwość zaniechania likwidacji przejazdu kategorii A zlokalizowanego w ciągu ul. Krakowskiej na linii kolejowej nr 25 Łódź Kaliska - Dębica w km 140,464, w miejscowości Skarżysko-Kamienna? Czy tylko norma prawna powinna stać za takimi decyzjami? Czy nie powinno się uwzględniać specyfiki danej miejscowości i aspektu poprawy bezpieczeństwa, o którym tyle tu dzisiaj mówimy? Proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Stanisław Stec, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselStanislawStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pierwsze pytanie chciałbym zadać przedstawicielowi Ministerstwa Sprawiedliwości, ale ponieważ go nie ma, to proszę o odpowiedź na piśmie. Jakie działania podejmuje Ministerstwo Sprawiedliwości, żeby wzmóc karanie kierowców, którzy w stanie nietrzeźwym prowadzą pojazdy? To jest bowiem plaga na polskich drogach, niestety.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PoselStanislawStec">I drugie pytanie do pana ministra. I też bardzo prosiłbym o odpowiedź pisemną, bo nie wiem, czy jest pan na to pytanie przygotowany. Chodzi mi o drogę S11, która łączy południe Polski, przebiegając przez całą Wielkopolskę, z Pomorzem. Naprawdę trzeba coś z tym zrobić, bo wyjazd z Poznania jest nieprzyzwoity. Podobny problem dotyczy obwodnicy Obornik i obwodnicy Ujścia. To jest bardzo ruchliwa droga i ze względów turystycznych, i ze względów gospodarczych. Proszę o odpowiedź, kiedy nastąpi pełna modernizacja tej drogi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Wojciech Szczęsny-Zarzycki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselWojciechSzczesnyZarzycki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#PoselWojciechSzczesnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W ostatnich 10 latach nastąpił 50-procentowy wzrost liczby pojazdów na polskich drogach, w tym aż czterokrotnie wzrosła liczba przewożonych towarów masowych ciężarówkami. Te wskaźniki w woj. łódzkim są znacznie wyższe ze względu na centralne położenie województwa w kraju. Szczególnie dotyczy to Wielunia, w którym krzyżują się drogi krajowe: krajowa ósemka Wrocław - Warszawa i droga krajowa nr 45 Śląsk - północ kraju. W Wieluniu kilkanaście razy wzrosła liczba przejeżdżających samochodów ciężarowych, przewożących węgiel i kruszywa, i przewozów tranzytowych. Aby poprawić stan bezpieczeństwa i zapobiegać tragicznym wypadkom drogowym, stawiam pytanie: Kiedy będzie realizowana, planowana jeszcze w ubiegłym roku, obwodnica Wielunia? Zdeterminowani mieszkańcy Wielunia zapowiadają od stycznia 2010 r. akcje protestacyjne.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#PoselWojciechSzczesnyZarzycki">Zważywszy na to, że został zmieniony przebieg projektowanej drogi S8 z korytarza europejskiego, tworzącego swoistą obwodnicę jednej z najdłuższych wsi w woj. łódzkim, Białej, przez którą obecnie przebiega przeciążona krajowa ósemka, pytam, czy planowana jest obwodnica Białej.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#PoselWojciechSzczesnyZarzycki">I ostatnie pytanie: Kiedy zostaną podjęte odpowiednie rozwiązania umożliwiające ograniczenie tranzytu tirów na polskich drogach, aby także ograniczyć ilość tragicznych wypadków drogowych? Chodzi o program: tiry na lory. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Piotr Stanke, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselPiotrStanke">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PoselPiotrStanke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dokumencie opisującym stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2008 r. czytamy m.in., że w porównaniu z rokiem 2007 nastąpi wzrost liczby ujawnionych kierujących pojazdami pod wpływem alkoholu o 9266. Nieznana jest tzw. ciemna liczba pijanych kierowców, którym, niestety, udało się uniknąć kontroli. Ten zatrważający problem był przedmiotem mojej interpelacji poselskiej w kwietniu tego roku. W swojej odpowiedzi MSWiA informuje o licznych działaniach i inicjatywach podejmowanych w walce z tym zjawiskiem. Niestety, nie odnoszą one oczekiwanych skutków. Inicjatywy o charakterze prewencyjnym, zakrojone na szeroką skalę, i liczne akcje podejmowane przez agencje rządowe mimo starań pozostają nieskuteczne. Moje pytanie dotyczy tego, gdzie tkwi błąd. Co należy zrobić, aby wyeliminować pijanych kierowców z naszych dróg? Czy trzeba, być może, zaostrzyć przepisy prawa i sprawić, aby kara była dotkliwsza i nieuchronna? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Jarosław Stolarczyk, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PoselJaroslawStolarczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać pytanie dotyczące działań realizowanych przez Ministerstwo Infrastruktury w latach 2007-2008. Mianowicie, panie ministrze, biorąc pod uwagę to, że w ostatnich 2 latach i obecnie trwają budowy i permanentne remonty dróg, pragnę zapytać o oznakowania ograniczające prędkość na drogach krajowych przebiegających przez tereny dużych miast. Często w trakcie robót stosowane są drastyczne ograniczenia prędkości, które po ich zakończeniu jeszcze długo nie są zmieniane na adekwatne do przepustowości danych odcinków. Przykładem jest tutaj Wisłostrada w Warszawie i aleja Włókniarzy w Łodzi, moim rodzinnym mieście, gdzie jest ograniczenie prędkości do 30 km/h i gdzie blokuje się tylko jeden pas ruchu z trzech dostępnych w jedną stronę, a w momencie, kiedy w ogóle nie są prowadzone żadne prace, jest ograniczenie do 60 km/h. Na innych drogach przechodzących przez miasta prędkość jest podwyższona do 70 km/h, podczas gdy te drogi nie są przystosowane do tej prędkości. Panie ministrze, kiedy możemy liczyć na to, że tam, gdzie moglibyśmy jechać bezpiecznie szybciej, będzie to dozwolone? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Lech Kołakowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PoselLechKolakowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przedstawiony dokument pokazuje wstrząsające dane. Mimo że liczba zabitych w wypadkach na polskich drogach systematycznie spada, to w dalszym ciągu jest dwukrotnie wyższa od liczby ofiar wypadków w krajach lepiej rozwiniętych. Bardzo duże znaczenie ma zły stan dróg, a także nieprawidłowe zachowanie kierowców. Niestety, wiele ośrodków zobligowanych do prac w zakresie poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego poprzestaje na wydawaniu ulotek lub zorganizowaniu konferencji szkoleniowych.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PoselLechKolakowski">Pierwsze pytanie. Czy istnieją badania, które dokumentują wpływ kampanii społecznych, np. ˝Ograniczenia prędkości ratują życie˝, na rzeczywiste zmniejszenie liczby wypadków? Drugie pytanie. Edukacja w zakresie bezpieczeństwa w ruchu drogowym wprowadzona jest już w szkole podstawowej w postaci rozwiązywania ćwiczeń i oglądania filmów edukacyjnych. Czy rząd nie zastanawiał się nad wprowadzeniem dodatkowych zajęć praktycznych, podczas których młodzież szkolna, w zależności od wieku, poznawałaby zasady bezpieczeństwa poruszania się po drodze za pomocą ćwiczeń praktycznych i symulacji komputerowych, a nie nieskutecznych pogadanek? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Zenon Durka, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PoselZenonDurka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PoselZenonDurka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Czy resort przeprowadzał badania w zakresie kosztów szkód spowodowanych przez wypadki drogowe, kosztów interwencji stosownych służb i działań profilaktycznych w roku 2008? Jeżeli tak, to jakie są to kwoty? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Jarosław Żaczek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PoselJaroslawZaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jest taka nowa, interesująca inicjatywa automobilklubów Europy Zachodniej dotycząca wydania ˝Europejskiego atlasu bezpieczeństwa ruchu drogowego˝. Chodzi o stworzenie atlasu przez użytkowników, a nie przez administratorów dróg. Ma być on wydany w najbliższym czasie. W atlasie tym zostaną przedstawione w sześciu kolorach, od zielonego do czarnego, miejsca na drogach, gdzie jest najbardziej niebezpiecznie.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PoselJaroslawZaczek">Jeżeli przyjrzymy się tylko polskim drogom krajowym, to drogą nr 17 z Warszawy do Lublina i z Lublina do granicy wschodniej w ogóle nie powinno się jeździć. To najbardziej niebezpieczna droga z punktu widzenia jej użytkowników. Powinna ona jak najszybciej uzyskać standard drogi ekspresowej na całej długości, a więc drogi o dwóch jezdniach. Niestety, jest to jeszcze bardzo odległa perspektywa.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PoselJaroslawZaczek">Są na tej drodze miejsca szczególnie niebezpieczne. Takim miejscem jest skrzyżowanie dwóch dróg krajowych, nr 17 i nr 48, w miejscowości Moszczanka.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#PoselJaroslawZaczek"> Czy w ramach programów poprawy bezpieczeństwa na drogach i likwidacji miejsc niebezpiecznych jest szansa na wybudowanie w tym miejscu ronda, tak jak to się stało na tej samej drodze w miejscowościach Kołbiel i Żyrzyn?</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#PoselJaroslawZaczek">Drugie pytanie. Prowadzone na drogach inwestycje to również potencjalne niebezpieczeństwo dla użytkowników dróg. Jakie działania są podejmowane, aby skutecznie informować kierowców o tych zagrożeniach? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Józef Piotr Klim, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PoselJozefPiotrKlim">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Otóż dobrze wyszkolony kierowca, następnie w odpowiedni sposób przeegzaminowany, to klucz do poprawy bezpieczeństwa na naszych drogach. W Polsce egzaminy nie mają określonych ram czasowych. W rozporządzeniu ministra infrastruktury mówi się, że egzaminator może zakończyć egzamin po 25 minutach. Czy nie warto jednak wprowadzić górnej granicy, jeśli chodzi o czas trwania egzaminu, bo jej brak może prowadzić do pewnych nadużyć? Egzamin może trwać nawet kilka godzin, do tzw. pierwszego błędu. Jak jest w innych krajach europejskich?</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PoselJozefPiotrKlim">Drugie pytanie. Bardzo często uczestnikami wypadków drogowych są rowerzyści, szczególnie w terenie niezabudowanym i po zmroku. Odbieram wiele sygnałów od kierowców i osobiście jako kierowca uważam, że warto podjąć działania prawne wobec producentów rowerów, żeby poprawić oświetlenie tego typu pojazdów, żeby to były np. jakieś światła pulsujące. Dzisiaj jest to problem bardzo istotny, szczególnie na terenach wiejskich. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Andrzej Ćwierz, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PoselAndrzejCwierz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Problem bezpieczeństwa na drogach jest bardzo ważny, giną ludzie, giną nasi rodacy, bardzo często giną członkowie naszych rodzin. Powodów wypadków jest bardzo dużo, są one różne. Natomiast wydaje mi się, że nie wolno zaniedbywać tej informacji, którą przekazał poseł Piechociński, że według ankiet przeprowadzonych wśród kierowców, w tym kierowców zawodowych jeżdżących po miliony kilometrów, przyczynami wypadków samochodowych są przede wszystkim stan dróg oraz kultura jazdy. Można mieć różne opinie, ale jestem przekonany, że bardzo dużo jest w tym racji.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PoselAndrzejCwierz">Jest jeszcze drugi problem. Otóż w wypadkach samochodowych ginie u nas dużo więcej osób, umiera więcej osób niż w innych państwach. Dlaczego? Moim zdaniem trzeba zadać pytanie: Czy jakość samochodów jest odpowiednia? Może w takim razie należałoby poprawić bezpieczeństwo na drogach poprzez to, żebyśmy jeździli lepszymi samochodami, niech nawet one mają kilka lata, ale niech będą wyposażone w poduszki powietrzne, w kurtyny powietrzne. Niech tych dróg więcej u nas będzie.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#PoselAndrzejCwierz"> Pytanie jest następujące: Dlaczego rząd opóźnia budowę dróg? Mieszkam na terenie woj. podkarpackiego. Odcinek drogi autostradowej pomiędzy Krakowem i Szarowem był opóźniony o pół roku. Pytanie: Czy zdajemy sobie sprawę, że każdy miesiąc opóźnienia to dodatkowe ofiary śmiertelne? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Artur Górski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PoselArturGorski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przy warszawskich drogach, jak w całym kraju, do niedawna stały krzyże oznaczające miejsca, w których zginęli ludzie w wypadkach samochodowych. W wielu przypadkach krzyże stały od wielu lat i nikomu nie przeszkadzały. Ostatnio jednak mieszkańcy Warszawy ze zdziwieniem mogli zaobserwować, że ze stołecznych poboczy i oddzielających jezdnie pasów zieleni zniknęły krzyże. Sam mogłem to stwierdzić, gdy w miejscu, w którym stał niewielki krzyż upamiętniający śmierć młodego motocyklisty przy Dolinie Służewieckiej, zostały tylko wypalone znicze, a krzyż zniknął. Jak podają media, pracownicy Zakładu Oczyszczania Miasta na polecenie Zarządu Dróg Miejskich usuwają je po cichu, najczęściej w nocy. Według drogowców krzyże przyciągają wzrok kierowców tak samo, jak przydrożne reklamy, i mogą powodować kolejne wypadki. Ich zdaniem przydrożne krzyże absolutnie nie stanowią ostrzeżenia dla nieostrożnych kierowców i pieszych.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PoselArturGorski">Panie ministrze: jakie jest stanowisko ministerstwa w sprawie krzyży przy drogach? Czy znane jest panu ministrowi stanowisko Policji w tej sprawie? Czy prawdą jest, że krzyże wywołują refleksję przynajmniej u części kierowców? Czy w miejscach</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#PoselArturGorski">, gdzie można spotkać te krzyże, niektórzy kierowcy faktycznie zwalniają, gdyż uświadamiają sobie, że też mogą zginąć? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Michał Szczerba, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Jeżeli nie ma pana posła, to pan poseł Antoni Błądek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PoselAntoniBladek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Na polskich drogach w ostatnich latach znacznie przybyło fotoradarów, które w początkowej fazie ich instalowania dawały dobre efekty w zakresie poprawy bezpieczeństwa na drogach. Dzisiaj kierowcy przyzwyczaili się do tego, że fotoradary to tylko przydrożne straszaki, bo mało który jest aktywny. Niska skuteczność fotoradarów w zakresie poprawy bezpieczeństwa wynika z tego, że nie ma środków finansowych na utrzymanie urządzeń, konserwację, zakup filmów, wywoływanie filmów, jeśli chodzi o fotoradary analogowe, opłaty pocztowe, wezwania itp., obsługę urządzeń, koszty pracy. Komendy powiatowe pomimo wielu interwencji w dalszym ciągu nie otrzymują na ten cel wystarczających środków finansowych, w zasadzie w ogóle ich nie otrzymują, a przecież te działania dają dochody do budżetu z tytułu płaconych mandatów.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#PoselAntoniBladek"> Tak więc Policja ze względu na wyjątkowo trudną sytuację finansową nie będzie zainteresowana, nie będzie w stanie wykorzystywać na dobrym poziomie tych urządzeń. Czy minister zamierza rozwiązać wreszcie ten problem i kiedy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Szymon Giżyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PoselSzymonStanislawGizynski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jakie zmiany o charakterze prawnym, ewentualnie inne praktyczne zmiany, zamierza wprowadzić czy zaproponować rząd w celu zahamowania tendencji groźnego wzrostu liczby wypadków z udziałem młodych kierowców? W 2008 r. było aż 15% więcej w stosunku do roku poprzedniego wypadków z udziałem młodych kierowców. Na jakim etapie znajduje się ustawa fotoradarowa? Kto przejmie nadzór na tzw. centrum nadzoru nad ruchem drogowym: inspekcja transportu drogowego czy policja? Gdyby zastosować wariant pierwszy, policji przybyłoby paradoksalnie bezpośrednio do pracy przy drogach niespełna 500 etatów. Raporty NIK zarzucają ośrodkom szkolenia kierowców m.in. łapówkarstwo, niską jakość świadczonych usług, podkreślają również brak właściwego nadzoru nad pracą ośrodków szkolenia kierowców. Co w takim razie z ustawą o kierujących pojazdami, której wejście w życie od 1 stycznia 2010 r. zapowiadała Platforma Obywatelska już u samego zarania swoich rządów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselJerzyGosiewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zdecydowanie największy w 2008 r. wzrost liczby wypadków drogowych zanotowano w moim województwie warmińsko-mazurskim. Przy spadku liczby wypadków w kraju w moim regionie, na Warmii i Mazurach, ilość wypadków drogowych zwiększyła się aż o 358, czyli o ok. 20%.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PoselJerzyGosiewski">Panie ministrze, fotoradary nie są jedynym lekarstwem na poprawę sytuacji. Zwiększające się zagrożenie wypadkami drogowymi w woj. warmińsko-mazurskim świadczy głównie o tragicznej sytuacji dróg w moim województwie. Dlatego też chciałbym zapytać pana ministra: Czy zwiększająca się ilość wypadków drogowych na Warmii i Mazurach przekona wreszcie obecny rząd do tego, że należy natychmiast uintensywnić modernizację dróg w moim regionie?</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#PoselJerzyGosiewski">Drugie pytanie. Czy ˝kręgosłup˝ naszego województwa, droga S16, otrzyma ostatecznie status drogi ekspresowej? Czy nie należałoby w moim regionie budować nowych dróg w miejsce mizernej modernizacji istniejących krętych jezdni? Kręte drogi zabezpieczały kiedyś przemarsz wojska przed samolotami. Dziś wiemy, że drogi powinny służyć bezpieczeństwu jazdy. Czy ktoś rozważał ten problem? Na te pytania prosiłbym o odpowiedź pisemną. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Mirosław Pawlak, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Stanisław Żmijan, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselStanislawZmijan">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PoselStanislawZmijan">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W krajach rozwiniętych bezpieczeństwo transportu postrzegane jest jako kryterium jakości życia - wdrażają one zintegrowane systemy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Największe osiągnięcia na tym polu mają kraje takie jak Holandia, Szwecja, Norwegia, Finlandia. Chciałbym zapytać, czy w ogóle resort podejmuje nowe wyzwania. Jeżeli tak, to jaki jest stopień zaawansowania tych prac? Zadaję to pytanie w takim kontekście, że potrzebne są nowe, skuteczne instrumenty wpływające na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Jan Religa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselJanReliga">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Piesi i rowerzyści poruszający się po drogach publicznych w porze nocnej czy w porach o wyjątkowo niekorzystnych warunkach atmosferycznych powinni bezwzględnie posiadać oświetlenie, tzn. bluzkę odblaskową i dodatkowo światło odblaskowe. Panie ministrze, dlaczego tego wymogu nie ma w przepisach ruchu drogowego? Już dawno powinno być to wprowadzone. Przecież tylu pieszych i rowerzystów ginie na drogach, dlatego że są niewidoczni na drogach. To chyba jest oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PoselJanReliga">Pytanie drugie. Dlaczego jest złe oznakowanie miejsc drogowych, szczególnie tych, w których są wykonywane prace remontowe? Nie są one właściwie oznakowane, nie są oświetlone, są źle widoczne, dlatego dochodzi do wypadków.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#PoselJanReliga">I pytanie trzecie. Zarządców dróg jest kilka - są drogi miejskie, powiatowe, wojewódzkie, krajowe. Zarząd powinien być jeden, w jednym ręku. Proszę zadbać o to, aby był jeden zarządca dróg i odpowiadał za stan dróg wszystkich rodzajów. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pani posłanka Gabriela Masłowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PoselGabrielaMaslowska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#PoselGabrielaMaslowska">Panie Ministrze! Czy Ministerstwo Infrastruktury prowadzi badania w celu oceny skutków - jeżeli chodzi o bezpieczeństwo ruchu drogowego w Polsce - wprowadzenia przed dwoma laty obowiązku używania świateł mijania przez cały rok? Sprawa wywoływała i wywołuje nadal wiele kontrowersji wśród użytkowników dróg, kierowców, którzy uważają, że używanie świateł w porze letniej, w słoneczne dni, wtedy kiedy w centrach miast stoi się przez kwadranse w korkach, nie jest zasadne, gdyż podnosi koszty używania pojazdów, zatruwa środowisko. Nawet są sygnały, że ten obowiązek to skutek wystąpienia znienacka lobby producentów żarówek z taką propozycją w polskim Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#PoselGabrielaMaslowska">Mam pytanie: Czy ministerstwo lub Komenda Główna Policji bada skutki? Czy są rzeczywiście pozytywne efekty i jak do tego podchodzą kraje Unii Europejskiej, w których jest mniejsza liczba wypadków? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Zbigniew Matuszczak, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PoselZbigniewMatuszczak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#PoselZbigniewMatuszczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam trzy konkretne pytania do pana ministra. Czy rząd przygotowuje, a może już istnieje, choć nie jest mi znany, centralny program zwiększania przewozów kontenerów drogą kolejową celem zmniejszenia obciążenia dróg transportem ciężarowym - tirami? Jak obecnie przedstawia się sytuacja w Polski w tym obszarze w stosunku do sytuacji w innych państwach europejskich? Czy rząd, panie ministrze, podejmuje - a jeżeli tak, to jakie - działania w celu zapewnienia większego bezpieczeństwa transportu maszyn rolniczych na terenach wiejskich? Obecnie przy nagminnych przypadkach braku dojazdowych dróg gospodarczych we wsiach położonych przy trasach o dużym nasileniu ruchu transport ciągników, maszyn rolniczych stwarza poważne niebezpieczeństwo w ruchu drogowym. Jest to ważne szczególnie w województwach wschodnich, typowo rolniczych, mających słabo rozwiniętą infrastrukturę drogową.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#PoselZbigniewMatuszczak">Ostatnie pytanie. Kiedy rząd rozpocznie budowę dwóch podstawowych dróg komunikacyjnych dla woj. lubelskiego: S12 i S17</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#PoselZbigniewMatuszczak">, prowadzących do przejść granicznych w Dorohusku i Hrebennem? Od trzech lat są one w planie inwestycji rezerwowych, a od roku 2009 miały być realizowane. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Stefan Strzałkowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PoselStefanStrzalkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałbym poruszyć problem niestrzeżonych przejazdów kolejowych w kontekście bezpieczeństwa ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#PoselStefanStrzalkowski">W kwietniu tego roku w Białogardzie miało miejsce następujące zdarzenie. Nadjeżdżający tir wjechał w pociąg relacji Szczecin - Kołobrzeg, w wyniku czego zginął kierowca, wykoleił się wagon - na szczęście tylko jeden - 30 osób zostało rannych, w tym kilka ciężko. W lipcu na przejeździe niestrzeżonym koło Koszalina samochód wjechał pod nadjeżdżający pociąg. Zginął kierowca wraz z pasażerem. We wrześniu na przejeździe koło Tymienia pojazd również wjechał pod nadjeżdżający pociąg, zmarło dwóch pasażerów. Następnego dnia miało miejsce podobne zdarzenie - zginął 61-letni mężczyzna.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#PoselStefanStrzalkowski">Mam pytanie: Czy ministerstwo posiada plan zabezpieczenia niestrzeżonych przejazdów kolejowych? Jeżeli tak, to jak wyglądać będzie jego realizacja w najbliższych latach?</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#PoselStefanStrzalkowski"> Podjęte zostały decyzje w sprawie zabezpieczenia przejazdów w Białogardzie. Chciałbym zapytać: Na jakim etapie jest realizacja planów i kiedy możemy oczekiwać szczęśliwego finału? Proszę o odpowiedzi na piśmie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Wiesław Woda, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PoselWieslawWoda">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam trzy pytania nawiązujące do mojego wystąpienia klubowego. Po pierwsze, kiedy do laski marszałkowskiej wpłyną trzy projekty związane z ustawą Prawo o ruchu drogowym? Słyszę od dwóch lat zapowiedzi, że już są gotowe. Prosiłbym o w miarę precyzyjne określenie, czy to będzie I, II czy III kwartał, czy w tej kadencji ministerstwo nie zdąży.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PoselWieslawWoda">Drugie pytanie dotyczy likwidacji oznakowań skrzyżowania dróg z liniami kolejowymi, po których od lat nie jeżdżą pociągi. Czy zostanie dokonany przegląd oznakowania dróg? Pytam o to, ponieważ w znanym mi powiecie Dąbrowa Tarnowska jest wiele takich skrzyżowań. Zwracałem się w sprawie likwidacji, ale przecież kolej to państwo w państwie i z takim państwem dyskutować się, niestety, nie da.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#PoselWieslawWoda">I trzecie pytanie, tu również nawiązuję do moich wcześniejszych pytań. Czy podjęto jakieś działania w sprawie dostosowania się kierujących quadami do obowiązujących zasad poruszania się? Jak również czy udało się ustalić jakieś zasady respektowania przez motocyklistów przepisów o ruchu drogowym? Bo stanowią oni wielkie zagrożenie na drogach publicznych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Stanisław Szwed, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PoselStanislawSzwed">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę poruszyć problem braku koordynacji sygnalizacji drogowej na drogach krajowych na przykładzie drogi Warszawa - Bielsko-Biała, odcinek Katowice - Bielsko-Biała, gdzie nie ma praktycznie szans, żeby przejechać tę drogę płynnie. Tworzą się gigantyczne korki tylko dlatego, że sygnalizacja drogowa nie jest zsynchronizowana. Czy ministerstwo prowadzi jakieś badania w tym zakresie, ma wpływ na to, by zarządy dróg jakoś to kontrolowały?</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PoselStanislawSzwed">I dwie kwestie inwestycyjne, również dotyczące mojego regionu. Droga S1 Bielsko-Biała, węzeł Kosztowy - Mysłowice. Inwestycja miała być realizowana w latach 2010-2012, w tej chwili jest przesunięta na lata 2012-2015. Jakie są przyczyny przesunięcia tej inwestycji?</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#PoselStanislawSzwed">Droga ekspresowa S69 Bielsko-Biała - Zwardoń. Czy tutaj terminy są zagrożone? Czy jest szansa, że ta inwestycja zostanie ukończona w czasie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Edward Siarka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">W takim razie pan poseł Kazimierz Gwiazdowski.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PoselFranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Statystyki są zatrważające. Podłoże problemów i tragedii na drogach zostało dziś omówione. W tej chwili odnosimy się do drobnych faktów. Ale często wypadki wynikają z braku świadomości możliwych następstw, nie tylko ze strony kierowców, ale i pieszych. Tak sobie siedzę i myślę, że gdyby instytucje mające wpływ na kształtowanie świadomości ludzkiej z takim zaangażowaniem wyczulały obywateli, kierowców, pieszych na ewentualne zagrożenia na drodze, jak robią to w przypadku szczepionek na A/H1N1, to może coś dotarłoby również do tych roztargnionych i lekkomyślnych.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#PoselFranciszekJerzyStefaniuk">Inna kwestia to znaki drogowe. Często, szczególnie ostatnio, zdarzają się remonty dróg o wielkim natężeniu. Są ustawiane znaki ograniczające szybkość, potem remont drogi się kończy, a znaki pozostają.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#PoselFranciszekJerzyStefaniuk"> Kierowcy, którzy jeżdżą często tą trasą, mają świadomość, że już nie ma potrzeby ograniczania szybkości, tymczasem znak stoi, a za znakiem czai się patrol. Na tę sprawę też warto byłoby zwrócić uwagę. Przepraszam za przedłużenie.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Stanisław Kalemba, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PoselStanislawKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jednym z ważnych elementów tego zagadnienia jest przyśpieszenie realizacji programu budowy dróg, autostrad, obwodnic, ścieżek rowerowych. I trzeba powiedzieć, że dużo się w tej sprawie dzieje. To tempo należy utrzymać.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PoselStanislawKalemba">Nowy przykład: Tomyśl - Świecko. Straciliśmy parę lat, była przerwa w budowie autostrady. Ile osób zginęło tam niepotrzebnie. Były kłótnie o małe pieniądze, w tym czasie koszty poszły w górę kilkakrotnie. Prosiłbym, panie ministrze, o odpowiedź na piśmie. Jest program budowy obwodnicy Ujścia na S11, Oborniki Wielkopolskie. Gdyby nie było tego kryzysu, wchodzilibyśmy chyba w etap rozpoczęcia budowy. Pytanie: Czy są środki na kontynuowanie prac projektowych, wykupu gruntów? Kiedy będą warunki, żeby można było rozpocząć inwestycje?</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#PoselStanislawKalemba">I przejazdy kolejowe. Faktycznie, jest bardzo dużo przejazdów. Już kilkanaście lat nie jeździ tam pociąg, a te znaki dalej stoją. Uważam, że to przeszkadza w koncentracji kierowców i, powiedziałbym, rozwadnia odpowiedzialność na tych przejazdach, gdzie pociągi kursują. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Aleksander Sopliński, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PoselAleksanderSoplinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Każdy pojazd przewożący ludzi musi być wyposażony w apteczkę specjalną. Okazuje się, że apteczki będące w sprzedaży są różnie wyposażone. Dochodzi do takiej sytuacji, że kontrolerzy ruchu drogowego poza granicami Polski, w Unii Europejskiej, kontrolując Polaków, wlepiają mandaty za to, że apteczki nie są właściwie wyposażone. Mam pytanie: Kto koryguje, koordynuje właściwe wyposażenie tych apteczek samochodowych?</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PoselAleksanderSoplinski">Drugie pytanie. Kiedy wszyscy rowerzyści i piesi poruszający się o zmroku na drogach będą obowiązani posiadać elementy odblaskowe?</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#PoselAleksanderSoplinski">Trzecia uwaga, bardzo krótka, dotyczy analizy prędkości na drogach.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#PoselAleksanderSoplinski"> Czy ona jest prowadzona? Uważam bowiem, że przestrzeganie przepisów ruchu drogowego i tych znaków drogowych, które ograniczają tę prędkość, doprowadziłoby, jeżeli ściśle byśmy się do tego dostosowywali w Polsce, do paraliżu ruchu drogowego. Czy to jest kontrolowane? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pani posłanka Elżbieta Rafalska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PoselElzbietaRafalska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z informacji o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego wynika, że najwyższy wskaźnik zabitych na 100 wypadków drogowych w 2007 r. odnotowano w województwach: podlaskim - wskaźnik wynosił 18; kujawsko-pomorskim - 17,9; oraz w moim województwie, w lubuskim - 17,1, gdzie liczba zabitych w wypadkach drogowych ogółem wyniosła w 2007 r. 155 ofiar, a w tym roku w ciągu 9 miesięcy mamy tych ofiar 86. Najwięcej wypadków jest na drogach krajowych, na ˝dwójce˝ i na ˝trójce˝. Czarne punkty to: Buczyce - 5 zabitych, 35 rannych; obwodnica Świebodzina, była już o tym mowa, pan poseł też przed chwileczką o tym mówił, było tam 13 zabitych, 46 rannych; a także odcinek Świebodzin - Wityń - 10 zabitych i 24 rannych. Liczba ujawnionych przypadków kierowania pojazdami pod wpływem alkoholu to jest ponad 8 tys. osób, w tym było 14 ofiar śmiertelnych w takich wypadkach.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#PoselElzbietaRafalska">Moje pytanie dotyczy następującego problemu. Czy tak naprawdę chcemy dzisiaj zastąpić policjantów fotoradarami? Czy liczba policjantów na lubuskich drogach jest wystarczająca? Czy rząd myśli o przygotowaniu takich regulacji, które spowodowałyby wycofanie sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych? Czy podejmowane są szczególne działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w województwach, które mają najwyższy wskaźnik zabitych na drogach? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Jacek Bogucki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PoselJacekBogucki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Wśród działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego, wydaje się, że priorytetem jest ustawianie fotoradarów, o których tu już wielu przedmówców mówiło, i zwiększanie kontroli Policji. Efektem tego jest poprawa, ale stanu budżetu państwa. Natomiast jak jest, to wszyscy wiemy, wystarczy pojechać.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PoselJacekBogucki">Mam pytania, prosiłbym o odpowiedź na piśmie. Czy w budżecie państwa na 2010 r. zwiększą się środki na likwidację punktów niebezpiecznych, skrzyżowań, na korekty przekrojów dróg, łuków na drogach krajowych? Czy na to znajdą się pieniądze? Ile tych pieniędzy będzie? Skąd one konkretnie będą, z jakich części budżetu? Środki Krajowego Funduszu Drogowego, utworzonego, a właściwie poszerzonego w tym roku, skierowane są bowiem głównie na duże inwestycje, natomiast ja pytam o te małe, ale na drogach krajowych, które są niewielkie, jeśli chodzi o zakres, ale są z związku z nimi wielkie potrzeby i konieczność zlikwidowania miejsc niebezpiecznych. Czy uwzględnianie w statystyce zmodernizowanych dróg, głównie samorządowych, to jest efekt, wynik działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa, czy tylko naginanie statystyki? Bo z tej statystyki wynika, że w woj. podlaskim nie prowadzi się działań skierowanych na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Ostatnie pytanie zadaje pan poseł Tadeusz Woźniak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PoselTadeuszWozniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Bezpieczeństwo ruchu drogowego to zagadnienie interdyscyplinarne, bardzo ważne i złożone. W ciągu jednej minuty nie da się zadać wielu istotnych pytań w sprawach, którym poświęcono ponad 400-stronicowe opracowanie zawarte w drukach. Postaram się zadać tyle pytań, na ile pozwoli mi czas.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#PoselTadeuszWozniak">Pierwsze pytanie kieruję do pana marszałka. Panie marszałku, jakie były powody, że w roku 2008 marszałek Sejmu nie umożliwił Wysokiej Izbie debatowania nad stanem bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działaniami realizowanymi w tym zakresie w roku 2007? Czy był w tym jakiś głębszy zamysł marszałka Sejmu, niestety, niezrozumiały dla szeregowych posłów, czy była to tylko kwestia zaniedbania?</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#PoselTadeuszWozniak">Teraz mam pytanie do przedstawiciela rządu. Jaki jest stan bezpieczeństwa przejazdów kolejowych, na których zlikwidowano zapory, zwolniono dróżników z pracy i zafundowano użytkownikom dróg przejazdy niestrzeżone? Czy już wykonane i planowane do budowy autostrady z dwoma jedynie pasami ruchu w pełni gwarantują bezpieczny ruch pojazdów, czy na autostradach z czasem pojawią się liczne ograniczenia prędkości, np. do 40 km/godz.?</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#PoselTadeuszWozniak"> Nie popieram w żaden sposób prowadzenia pojazdów po spożyciu alkoholu ani tym bardziej w stanie nietrzeźwym, niemniej jednak na spotkaniach z wyborcami na wsi często słyszę zarzuty pod adresem policji, że kontroluje ona głównie rowerzystów i kierujących ciągnikami, podczas gdy kierowcy dwukrotnie przekraczający dopuszczalną prędkość pozostają bezkarni. Czy są jakieś specjalne zalecenia w tym zakresie?</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#PoselTadeuszWozniak">Czy rząd planuje zmianę ustawy Prawo o ruchu drogowym i wprowadzenie obowiązku poruszania się rowerzystów w kamizelkach i pieszych wyposażonych w odblaski, np. w postaci opasek na rękawach?</u>
          <u xml:id="u-134.6" who="#PoselTadeuszWozniak">I ostatnie pytanie: Czy według pana ministra ograniczenie środków i przesunięcie czasu realizacji programu modernizacji służb mundurowych, w tym Policji, poprawi czy pogorszy stan bezpieczeństwa ruchu drogowego i bezpieczeństwa obywateli w ogóle? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-134.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana ministra Radosława Stępnia.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Cieszy mnie to olbrzymie zainteresowanie, to, że mamy interesującą płaszczyznę do prowadzenia dyskusji. Zadano bardzo dużo pytań dotyczących przedstawionego materiału, ale trzeba pamiętać o jednej rzeczy. Polityka w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego jest polityką wieloletnią i poniesione nakłady - nawet w roku 2006, 2007, 2008 czy 2009 - bardzo często przyniosą efekty dopiero po kilku latach. W Polsce odnotowaliśmy gwałtowny, niekontrolowany, wynikający ze zmian ekonomicznych przyrost liczby samochodów. Ten przyrost nałożył się na dwie sytuacje. Po pierwsze, chodzi o sieć drogową, która była planowana i realizowana w oparciu o zupełnie inne dane dotyczące prognozowanej wielkości ruchu, i po drugie, o olbrzymią barierą mentalną kierowców czy potencjalnych kierowców, którzy nagle otrzymali do ręki bardzo niebezpieczne narzędzia, samochody rozwijające olbrzymie prędkości, dające wielkie możliwości. Niestety, w bardzo wielu wypadkach bądź to ze względów technicznych, np. niewystarczające nakłady na utrzymanie tych samochodów, wymiany opon na zimowe, kontrole podstawowych elementów bezpieczeństwa samochodu, bądź też, proszę państwa, ze względu na niewielkie umiejętności kierowców, nie było możliwości dostosowania tych trzech elementów do siebie: liczby pojazdów, sieci dróg i tej bariery mentalnej. Nie ma też co ukrywać, że przez lata nie rozbudowano należycie systemu szkolenia, nie tyle w zakresie ilości, bo te potrzeby są rzeczywiście realizowane, co przede wszystkim w zakresie jakości. Trzeba pamiętać, że mówimy o tysiącach instruktorów. Poziom ich wiedzy określa umiejętności ich uczniów.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Przechodząc do kilku sytuacji szczegółowych, to na wszystkie pytania dotyczące terminów realizacji poszczególnych inwestycji bądź to o charakterze drogowym, bądź to o charakterze towarzyszącym chciałbym, ze względu na precyzję, udzielić odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Jeżeli chodzi o poszczególne pytania systemowe, było ich wiele, zacznijmy od zazębiającej się problematyki drogowej i kolejowej. Jeżeli chodzi o program ˝Tiry na tory˝, jest on cały czas realizowany, tylko trzeba pamiętać o jednej rzeczy. To jest program dotyczący strefy komercyjnej świadczenia usług transportowych. Pierwszy warunek, który musi być spełniony, to na tyle atrakcyjny poziom czy zrównanie poziomu ceny przewozu kolejowego z ceną za przewóz kołowy, aby z kalkulacji spedytorów, centrów logistycznych i tych, którzy obsługują transport, wynikało, że ten rodzaj transportu jest konkurencyjny.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Z ostatniej mojej rozmowy z Zarządem PKP Cargo wynika, że PKP Cargo podjęło już stosowne działania, by przygotować dwa elementy składowe infrastruktury niezbędnej do przeniesienia, przepraszam za kolokwializm, tirów na tory. Po pierwsze, chodzi o przygotowanie terminali, które umożliwią zamianę transportu kołowego na kolejowy na dużą skalę. Po drugie, musi być zapewniona odpowiednia liczba wagonów i urządzeń towarzyszących, aby pociągi - na początek będą to prawdopodobnie pociągi kursujące w ruchu wahadłowym, aby maksymalnie obniżyć koszty - mogły być uruchomione.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Jest jeszcze jedna bariera, o której trzeba pamiętać, mianowicie przyzwyczajenie spedytorów i logistyków, by korzystać z łatwo terytorialnie dostępnego transportu kołowego. Niemniej jednak uzyskałem informację, że PKP Cargo podpisało listy intencyjne w sprawie przygotowania konkretnych projektów wagonów i ramp. To warunkuje zabezpieczenie techniczne, umożliwia prowadzenie poważnych rozmów dotyczących przeniesienia transportu kołowego na tory.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Druga kwestia to polityka w zakresie cen dostępu do infrastruktury. Dzięki temu, że mamy Fundusz Kolejowy, dzięki ostatnim zmianom stawki opłaty paliwowej, mamy nadzieję, że dwie kategorie problemów, które panie i panowie posłowie poruszaliście w dyskusji, mogą znaleźć rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Po pierwsze, chodzi o zmianę stawek dostępu do przewozów towarowych. Powinny być one na tyle atrakcyjne, aby konkurowały ze stawkami za przewozy kołowe. Druga rzecz. W ustawie o opłacie paliwowej i w tej wzrastającej części obciążeń w cenie oleju napędowego zawiera się komponent, który, za pośrednictwem Funduszu Kolejowego, ma zasilać, na stałe, środki na utrzymanie skrzyżowań drogowo-kolejowych. Koszt ich utrzymania z każdym dniem rośnie, a do czasu wprowadzenia tego systemowego rozwiązania nie miały one zabezpieczonego stałego finansowania.</u>
          <u xml:id="u-136.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Jako osoba odpowiedzialna za rozwój sektora drogowego w Polsce czekam na wprowadzenie tych rozwiązań systemowych, ponieważ zdaję sobie doskonale sprawę z tego, jak olbrzymim problemem są te przejazdy.</u>
          <u xml:id="u-136.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Skoro jesteśmy przy przejazdach, kilka odpowiedzi na pytania, które dotyczyły przejazdów kolejowo-ciężarowych. Otóż, proszę państwa, analiza wypadkowości pokazuje, że chociaż wypadki te są bardzo spektakularne i bardzo mocno nagłaśniane, nie stanowią one istotnej części wypadków ogółem. Nie oznacza to, że rząd, resort infrastruktury, nie zwraca na nie uwagi.</u>
          <u xml:id="u-136.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Co chcemy zrobić? Jak już mówiłem, stałe finansowanie tych przejść pozwoli zainwestować w lepszą ich infrastrukturę, w oznakowanie.</u>
          <u xml:id="u-136.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Jeżeli chodzi o przejazdy czy skrzyżowania dróg z torami o niskim natężeniu ruchu, to dopóki tor kolejowy funkcjonuje i przecięcie z drogą ma status przejazdu kolejowego, obowiązywały, obowiązują i będą obowiązywać takie zasady przejazdu w tych miejscach, które zapewnią maksimum bezpieczeństwa. Likwidacja tych norm może nastąpić tylko wtedy, kiedy linia kolejowa nie będzie czynną linią kolejową. Dopóki nią jest, kierowcy muszą wziąć to pod uwagę. Gdyby pociąg jechał tam nawet rzadziej niż raz dziennie, ale gdyby się pojawiał, normy pozostaną, by nakazywać odpowiednio ostrożne zachowanie w tym miejscu.</u>
          <u xml:id="u-136.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Jeżeli chodzi natomiast o przejazdy i o kwestię: dróżnicy czy inny system, to oczywiście będziemy preferować przejazdy o charakterze strzeżonym z coraz częściej pojawiającą się automatyką ruchu, automatycznym regulowaniem ruchu. Kolej również musi szacować koszty tego typu przejazdów i ten nowy program zasilany z Krajowego Funduszu Drogowego będzie to już uwzględniał.</u>
          <u xml:id="u-136.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Kara dodatkowa i zaostrzenie sankcji dla pijących i prowadzących. Tak jak powiedziałem w raporcie dotyczącym sprawozdania, odbyło się spotkanie z resortem sprawiedliwości i będą się odbywać następne. Resort infrastruktury i Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, którą mam zaszczyt tutaj reprezentować, są za zwiększeniem kar i za stosowaniem dodatkowych środków, za rozszerzeniem katalogu środków, w szczególności wobec osób, które wielokrotnie naruszają przepisy ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-136.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Jeżeli chodzi o oznakowanie dróg biegnących przez tereny wielkich miast, miast i osiedli, to w dużej części zależy to również od decyzji samorządowych. Odpowiadając jednocześnie na następne pytanie, chcę powiedzieć, że w Polsce jest wielu zarządców dróg i będzie wielu zarządców dróg, dlatego że zarządzanie drogami jest elementem usamorządowienia czy polityki samorządowej wieloletniej. To samorządy, przejmując zarządzanie drogami, wraz zresztą ze środkami pochodzącymi w części z podatków publicznych, z danin publicznych ogólnie płaconych, zarządzają nimi w ramach polityki regionalnej. Jest to istotny element i narzędzie tej polityki. To nie jest kwestia organizacji zarządzania, tylko systemowej decyzji, w moim odczuciu o charakterze konstytucyjnym. To miasta, zarządzając całą siecią dróg na swoim terenie, także ustanawiają reguły i wielkości.</u>
          <u xml:id="u-136.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Tu jeszcze jedna uwaga a propos tego, co bardzo doskwiera kierowcom. Bardzo często mówimy to z własnego doświadczenia jako kierowcy samochodów osobowych. Otóż trzeba pamiętać, że te ograniczenia prędkości czy regulacje prędkości dotyczą wszystkich samochodów, również kilkunastometrowych tirów, samochodów z przyczepami czy innych pojazdów. Przenoszenie doświadczenia z prowadzenia nowoczesnego samochodu, zaopatrzonego we wszystkie urządzenia podnoszące standard bezpieczeństwa, na tira czy na ciężarówkę z przyczepą może być bardzo złudne. Te ograniczenia prędkości dotyczą także innych pojazdów.</u>
          <u xml:id="u-136.15" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Czy istnieją badania wpływu kampanii społecznej? Wstępne badania tak, ponieważ te kampanie dopiero się rozpoczynają. Ten wpływ jest pozytywny, będziemy te kampanie kontynuować. Myślę, że bez względu na to, kto będzie przez wiele lat prowadził politykę b.r.d., byłoby rzeczą nieroztropną, aby z kampanii zmieniającej mentalność ludzką rezygnować. Natomiast te kampanie, które były prowadzone na świecie i które są zmonitorowane w okresie wieloletnim, wskazują na jedno: to właśnie te kampanie przyczyniły się do zmian mentalnych. Bez zmian mentalnych użytkowników pojazdów nie pomogą nawet najlepsze drogi i najlepsze urządzenia. Chciałbym tylko zwrócić uwagę państwa na to, że również na najlepszych autostradach i drogach szybkiego ruchu, wyposażonych we wszystkie urządzenia, zdarzają się wypadki kierowców, którzy przekraczają prędkość w sposób absurdalny, czy zachowania kompletnie nieracjonalne lub agresywne.</u>
          <u xml:id="u-136.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Jeżeli chodzi o fotoradary, kierunkiem działań resortu infrastruktury i Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego jest rozwijanie systemu fotoradarowego, po usunięciu istotnych z punktu widzenia konstytucyjnego i prawnego zastrzeżeń, które były poprzednio. Fotoradary w ujęciu systemowym wszędzie na świecie miały istotny wpływ na spadek wypadkowości. Ale też wszędzie na świecie - czego dowodzi przykład francuski - były przedmiotem traktowania agresywnego, łącznie z aktami wandalizmu skierowanymi bezpośrednio przeciwko słupom bądź samym urządzeniom. To oznacza tylko jedno: że ci, którzy chcą jeździć wbrew przepisom prawa o ruchu drogowym, będą agresywnie i w sposób nieprzebierający w środkach występować przeciwko fotoradarom.</u>
          <u xml:id="u-136.17" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Jeżeli chodzi o światła, następny element, to są prowadzone badania na ten temat. Instytut Transportu Samochodowego takie badania przeprowadził. Wynik jest pozytywny - mają wpływ.</u>
          <u xml:id="u-136.18" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Natomiast ze zdumieniem konstatuję te jakoby horrendalne koszty używania. Te koszty mają charakter śladowy, są znikome, nieproporcjonalnie mniejsze niż koszty klimatyzacji używanej w samochodach. Nie ma to nic wspólnego z żadnym interesem żadnego lobby producentów żarówek, ponieważ ze względu na długotrwałość ich używania, cenę i koszty wymiany wydatki na to są naprawdę znikome. Osobiście jako użytkownik dróg jestem za tym, żeby przy wsiadaniu do samochodu po zamknięciu drzwi natychmiastowe zapięcie pasa i włączenie świateł było odruchem.</u>
          <u xml:id="u-136.19" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Jeżeli chodzi o krzyże w Warszawie, to, jak sami panie i panowie posłowie stwierdziliście, jest to problem, który dotyczy samorządu miasta stołecznego Warszawy. Mogę tylko wyrazić mój pogląd na ten temat. Rzeczywiście jest to miejsce zadumy, jest to miejsce, które upamiętnia wielką tragedię ludzi. Te krzyże są w wielu wypadkach stawiane z potrzeby serca rodzin ofiar, by oznaczyć to miejsca. Ale trzeba pamiętać o tym, że wszystkie obiekty znajdujące się w pasie dróg publicznych podlegają reżimom regulacji prawa. Ten reżim określa te obiekty, zasady ich instalowania, zasady ich konserwacji, zasady na wypadek kolizji z innymi obiektami, takimi jak bariery, łańcuchy ochronne czy inne elementy. Przekażę uwagi państwa posłów do samorządu miasta stołecznego Warszawy, chciałbym jednak prosić wnioskodawców i składających pytania o zwrócenie uwagi na to, że pas drogowy jest miejscem z punktu widzenia legislacyjnego szczególnie chronionym i reguły jego użytkowania są prawnie zdefiniowane.</u>
          <u xml:id="u-136.20" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Proszę państwa, warto ponadto zwrócić uwagę na program Zeus, jeżeli chodzi o pytanie o zintegrowane systemy bezpieczeństwa drogowego. Politechnika Gdańska razem z innymi uczelniami wskazała na konieczność takiej integracji. W tej chwili w resorcie infrastruktury trwają prace nad odpowiedzią na pytanie, w jaki sposób należy koordynować prace poszczególnych instytucji odpowiedzialnych za badanie wypadków drogowych, morskich, lotniczych i pozostałych, ich stan i nadzór nad nimi. To, o czym wspominał tutaj pan poseł Żmijan, to rozwiązania od takiego bardzo instytucjonalnie zintegrowanego modelu holenderskiego, który miałem okazję podczas spotkania z przedstawicielami administracji holenderskiej zanalizować, aż do modeli koordynacyjnych, które dzisiaj są - czy być może będą - bliższe naszym rozwiązaniom. Niemniej jednak w każdym z tych segmentów transportu istnieje instytucja, która w jakiś sposób odpowiada za monitorowanie wypadków i nadzór nad nim.</u>
          <u xml:id="u-136.21" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Elementy odblaskowe i problem widoczności. Myślę, że ostatnie kampanie informacyjne pokazują, że rząd i Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego nie tylko widzą ten problem, ale i starają się, żeby inni go widzieli, mimo że sam problem dotyczy niewidoczności. Niemniej jednak proszę o rozwagę co do formułowania postulatów. Kamizelki obligatoryjne przez cały dzień dla rowerzystów w każdym miejscu to nie tylko nieracjonalne, ale przede wszystkim nieegzekwowalne. I nie twórzmy następnych norm prawnych, których nie będziemy w stanie wyegzekwować. Mamy normy prawne dotyczące oświetlenia roweru. Dziś rower wchodzący na rynek musi mieć minimum oświetlenia odblaskowego i ma. Ale zwróćcie państwo uwagę na to, czy udało nam się wymusić i wyegzekwować te lampki u wszystkich rowerzystów. Nie. Będziemy się koncentrować na tym, żeby to egzekwować. Będziemy się koncentrować na tym, aby rowery zawierały elementy odblaskowe i aby rowerzyści ich używali, i tysiące rozprowadzonych przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego dzisiaj elementów odblaskowych o tym świadczy. Czy najlepsza jest kamizelka rowerowa? Nie w takim kształcie, jak była ostatnio proponowana. Dlaczego? Dlatego że skala jej zastosowania i możliwości egzekwowania tego obowiązku później są żadne. Na marginesie, jeżeli wolno mi to powiedzieć jako praktykującemu rowerzyście, warto pojeździć w tej kamizelce latem w dzień, zanim się zaproponuje tysiącom, setkom tysięcy rowerzystów w Polsce taką streczową taśmę dookoła podczas podejmowania wysiłku fizycznego. Wszystkim entuzjastom tego urządzenia polecam próbną jazdę w nim.</u>
          <u xml:id="u-136.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-136.23" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Ogólnie odniosę się do kwestii związanych z budową dróg, ponieważ jeśli chodzi o poszczególne inwestycje, to, tak jak powiedziałem, udzielimy odpowiedzi na piśmie co do stanu ich przygotowania, zaawansowania itd. Oczywiście ideałem byłoby, gdybyśmy mogli natychmiast wprowadzić najwyższe standardy bezpieczeństwa na każdej drodze. Do tego ideału będziemy dążyli, jednak harmonogram kosztowy powoduje, że będziemy je wprowadzać przede wszystkim tam, gdzie uzasadnia to natężenie ruchu oraz względy systemu komunikacji, czyli mówiąc inaczej, płynności sieci komunikacyjnej Polski.</u>
          <u xml:id="u-136.24" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Drogi szybkiego ruchu, pożądane przez bardzo wiele regionów - ich budowę musi uzasadniać przede wszystkim natężenie ruchu, ponieważ podjęcie decyzji przez resort infrastruktury opiera się na tym. Inne względy, które decydują o tempie realizacji tych dróg, to oczywiście względy finansowe. Te względy powodują, że istnieje określony priorytet realizacyjny tych dróg, przede wszystkim odnoszący się do sieci, do tego, co w przyszłości będzie układem liniowym dróg szybkiego ruchu, a nie wyrywkowym traktowaniem poszczególnych odcinków. I chociaż z punktu widzenia regionalnego wydaje się, że wiele tych odcinków dróg mogłoby być realizowanych w najbliższym czasie, to jednak trzeba pamiętać, że harmonogram realizacyjny dróg szybkiego ruchu i tak został w ostatnim czasie bardzo radykalnie przyspieszony. I tego będziemy się trzymać, licząc na to, że zdolność do finansowania inwestycji w naszym kraju w tej wielkiej skali nie spadnie, a wręcz przeciwnie, z biegiem czasu będzie rosła. Dodam tylko tyle, że wszystkie drogi, które w tej chwili są projektowane, projektowane są z uwzględnieniem najwyższych standardów bezpieczeństwa ruchu drogowego.</u>
          <u xml:id="u-136.25" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyRadoslawStepien">Reasumując, trzy rzeczy mają wpływ na to, czy wreszcie te statystyki będą radykalnie spadać. Przede wszystkim zachowania kierowców na drodze - to prędkość, alkohol, wymuszanie pierwszeństwa i agresywne zachowania są największymi zabójcami na polskich drogach. Natomiast ich stan techniczny poprawia się i będzie się poprawiał z roku na rok. Miejmy nadzieję, że w niedługim czasie poprawiający się, dobry stan techniczny polskich dróg zderzy się z wysokim poziomem odpowiedzialności i świadomości polskich kierowców. Naprawdę na bardzo gładkiej bardzo prostej drodze może również zdarzyć się wypadek, jeżeli, jak któryś z posłów zadających pytanie powiedział, nie dostosuje się prędkości do warunków ruchu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PoselMiroslawPawlak">W roku 2008 r. odnotowano malejącą liczbę wypadków komunikacyjnych z udziałem osób rannych. W stosunku do roku 2007 liczba zabitych zmniejszyła się o 2,6%. To jednak uspokajać nie może. Statystyki nadal biją na alarm. Proszę zatem pana ministra o ustosunkowanie się do następujących kwestii.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PoselMiroslawPawlak">Dlaczego najwyższy wskaźnik zabitych odnotowano w woj. mazowieckim? Wynosi on 13,3 na 100 wypadków, a liczba bezwzględna - 920.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#PoselMiroslawPawlak">Jedną z przyczyn, jak wynika z raportu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, jest nieprawidłowe przekraczanie jezdni, zatrzymywanie się, cofanie. Jakie środki profilaktyczne stosuje resort w celu ostrzegania i przypominania o kulturze poruszania się po drogach?</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#PoselMiroslawPawlak">Na ile udział Inspekcji Transportu Drogowego w międzynarodowych działaniach kontrolnych przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PoselMarekRzasa">Niewątpliwie cieszy fakt bezsprzecznej poprawy stanu b.r.d. na polskich drogach. I nie chodzi tu tylko o czystą statystykę, bo przecież za przedstawionymi liczbami stoją konkretni ludzie. Liczby te przedstawiają ludzi i rodzinne tragedie. Wielką wartością wszystkich działań na rzecz poprawy b.r.d. są coraz mniejsze wartości liczbowe. Każde uratowane życie ludzkie, każdy uratowany od cierpień człowiek jest wartością nadrzędną. Nawet gdyby miało to dotyczyć choćby jednej osoby. Marzeniem byłoby osiągnięcie pułapu zbliżonego do zera.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#PoselMarekRzasa">Moje pytania dotyczyć będą dwóch aspektów b.r.d.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#PoselMarekRzasa">Pierwsze dotyczyć będzie tzw. wysepek. W ostatnich latach buduje się je praktycznie wszędzie, czasami w sposób groteskowy (np. w formie wysokich krawężników). Bardzo często są słabo oznakowane, a zachlapane błotem słupki ostrzegawcze są praktycznie niewidoczne. Buduje się je na środku dróg, co np. u cudzoziemców jeżdżących po polskich drogach wywołuje wręcz szok. Na drodze krajowej E4 z Krakowa do Przemyśla wysepek jest kilkadziesiąt. Czy Ministerstwo Infrastruktury monitoruje zakres powstawania wysepek i czy są dane, o ile wpłynęły one na poprawę bezpieczeństwa? Czy zakładana jest możliwość montowania oznakowania poziomego, np. w postaci znaków odblaskowych wtapianych w jezdnię?</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#PoselMarekRzasa">Drugie pytanie dotyczy rowerzystów. Jakie zmiany, o których wspominał pan, będą wprowadzone do kodeksu ruchu drogowego? Czy przewidują one obowiązek jazdy w kamizelkach odblaskowych i kaskach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PoselAndrzejSzlachta">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jednym z ważnych czynników wpływających na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego, zwłaszcza w miastach, jest brak ulic obwodowych i obwodnic. Jest to szczególnie istotne wtedy, gdy przez centrum miasta przebiega droga międzynarodowa. Wówczas bardzo duży ruch samochodowy, w tym samochodów ciężarowych z tirami włącznie, obciąża zatłoczone miasta. Tak jest m.in. w mieście Rzeszowie, stolicy województwa podkarpackiego.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PoselAndrzejSzlachta">Od wielu lat podnosi się problem tzw. małej obwodnicy północnej Rzeszowa. Jako prezydent miasta Rzeszowa przygotowałem program realizacji tego zadania. Udało się nawet zabezpieczyć środki przedakcesyjne z Unii Europejskiej. Dotychczas wykonano mały fragment tej obwodnicy. Dlatego kieruję do pana ministra pytanie: Czy Ministerstwo Infrastruktury zna plany dokończenia tej bardzo ważnej dla stolicy Podkarpacia północnej obwodnicy miasta, która wyprowadzi ruch tranzytowy od granicy z Ukrainą w kierunku Lublina i Tarnobrzega?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PoselMariaZuba">Panie Ministrze! Statystyki przedstawione przez rząd w druku nr 610 i 2155 to tylko liczby, choć tendencję spadkową przedstawia pan minister jako powód do zadowolenia. To kiedy powiemy, że w 2008 r. zginęło 8 tys. osób, czyli zniknęło z mapy Polski małe miasto, a za każdą ofiarą wypadków drogowych kryją się łzy i tragedia rodziny i najbliższych, wtedy taka sytuacja powinna nam uświadomić, ile jeszcze pracy w tym zakresie przed polskim społeczeństwem.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#PoselMariaZuba">Tymczasem brak obecnemu rządowi determinacji, aby dojrzeć problemy komunikacyjne w regionach. W woj. świętokrzyskim wypadkowość na drodze nr 72 na odcinku Kielce - Morawica wykracza ponad przeciętną krajową. A komfort jazdy samochodem na tym odcinku uwłacza decydentom. Niestety obecny rząd nie dostrzega potrzeby modernizacji tego odcinka drogi na ważnej trasie komunikacyjnej, z której korzystają zarówno transport towarowy - tiry, jak i turyści.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#PoselMariaZuba">Dlatego pytam pana ministra: Czy znajdzie w 2010 r. środki finansowe na modernizację tej drogi? To zadanie po negatywnej ocenie wniosku przez rząd i odwołaniu prezydenta znalazło się na liście rezerwowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Komisja Infrastruktury wnosi o przyjęcie sprawozdań ze stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie w 2007 r. i 2008 r., zawartych w drukach nr 610 i 2155.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wnioski komisji przyjął.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 23. i 24. porządku dziennego:
   23. Raport z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa w 2007 r. (druk nr 927) wraz ze stanowiskiem Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (druk nr 1099).
   24. Raport z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa w 2008 r. (druk nr 2349) wraz ze stanowiskiem Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (druk nr 2399).</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana ministra Kazimierza Plocke w celu przedstawienia raportów zawartych w drukach nr 927 i 2349.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Składam sprawozdania z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych w roku 2007 i w roku 2008. To są dwa duże opracowania, które były podstawą do analizy przeprowadzonej przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Chciałbym powiedzieć, że Agencja Nieruchomości Rolnych to państwowa osoba prawna, posiadająca następującą strukturę, jeśli chodzi o jej funkcjonowanie: 11 oddziałów regionalnych i 4 filie w miastach, takich jak: Zielona Góra, Koszalin, Łódź i Suwałki. Zatrudnienie w Agencji Nieruchomości Rolnych, a więc w centrali i w oddziałach regionalnych, to 960 osób. Natomiast należałoby jeszcze do tego dodać jednostki gospodarujące zasobem - mamy ich w Polsce 76 - w których zatrudnionych jest 1300 osób.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Agencja Nieruchomości Rolnych w ciągu ostatnich kilkunastu lat wykonała ogromną pracę, jeżeli chodzi o przejęcie majątku po zlikwidowanych pegeerach do zasobu Skarbu Państwa, a także zajmowała się trwałym rozdysponowywaniem tego majątku na rzecz nabywców. Do 2003 r. agencja pełniła bardzo ważną funkcję, jeżeli chodzi o kwestie dotyczące świadczeń socjalnych dla byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Jeżeli zaś chodzi o sprawozdanie, czyli o rok 2007 i 2008, chciałbym przedstawić najważniejsze dane, które charakteryzują pracę Agencji Nieruchomości Rolnych w analizowanych latach.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Według stanu na dzień 31 grudnia 2008 r. w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa było 2367 tys. ha. Natomiast, porównując, w roku 2007 to było 2475 tys. ha. Widać, że w ciągu roku ubyło ponad 108 tys. ha. Głównie były to grunty, które zostały rozdysponowane na rzecz nabywców. Natomiast jeśli chodzi o dzierżawy, to w przypadku roku 2007 było to 1839 tys. ha, a w przypadku roku 2008 - 1784 tys. ha. Interesujące jest to, że w 2007 r. agencja wydzierżawiła dodatkowo 42 tys. ha, a w roku 2008 - 28 tys. ha.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Średni czynsz w roku 2007 kształtował się na poziomie 6,7 dt pszenicy z 1 ha w odniesieniu do gruntów rolnych, natomiast w roku 2008 ten czynsz był na poziomie 6,9 dt pszenicy z 1 ha również w odniesieniu do gruntów rolnych. Jeżeli zaś chodzi o czynsz w przypadku pozostałych innych użytkowanych gruntów, to w roku 2007 - 2,9 dt, w roku 2008 - 2,6 dt.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Według stanu na dzień 31 grudnia 2008 r. Agencja Nieruchomości Rolnych sprzedała już 1877 tys. ha. W roku 2007 było to 1798 tys. ha. Porównując sprzedaż, w roku 2007 sprzedano 103 tys. ha, a w roku 2008 - 78 tys. ha. Widać zatem, że nie zrealizowano do końca planu sprzedaży, jeżeli chodzi o ilość, natomiast w zakresie wartościowym plan został wykonany. Średnia cena sprzedaży nieruchomości rolnych w roku 2007 to 9773 zł za ha, w roku 2008 to 12 540 zł za 1 ha. Do rozdysponowania w zasobie pozostawało na koniec 2008 r. 330 tys. ha. Część gruntów, które są przewidziane do rozdysponowania, charakteryzuje się dużym rozdrobnieniem. Przypomnę, że dotyczy to około 500 tys. działek, a w skali całej agencji, we wszystkich regionach, województwach, gdzie są nieruchomości, do zagospodarowania tych działek jest około 1 mln, a więc jest to rzeczywiście bardzo poważny zasób, który z pewnością będzie poddawany dalszym procesom związanym ze sprzedażą.</u>
          <u xml:id="u-143.7" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Chciałbym także poinformować, że do agencji przyjęto ponad 336 tys. mieszkań. Na koniec roku 2008 do rozdysponowania pozostało jeszcze 15,5 tys. mieszkań. Agencja podejmuje działania, żeby stworzyć system preferencyjnej sprzedaży mieszkań na rzecz dotychczasowych lokatorów. Można powiedzieć, że plan sprzedaży został wykonany w tym momencie na poziomie 95%. Będziemy czynić dalsze starania, żeby jak najwięcej mieszkań przeznaczyć dla obecnych lokatorów.</u>
          <u xml:id="u-143.8" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">I jeszcze kilka ważnych wskaźników. Jeżeli mianowicie chodzi o liczbę umów sprzedaży w roku 2007, to zawarto 118 tys. transakcji, jeśli chodzi o sprzedaż, a prawo pierwokupu agencja wykonała w stosunku do 160 umów na ogólną powierzchnię 5300 ha. Z kolei w roku 2008 zawarto 103 tys. transakcji sprzedaży, a prawo pierwokupu agencja wykonała w odniesieniu do 70 umów na powierzchnię 1 tys. ha.</u>
          <u xml:id="u-143.9" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Jeśli zaś chodzi o wpływy do agencji ze sprzedaży, to w roku 2007 wyniosły one 1900 mln zł, z czego z bezpośredniej sprzedaży gruntów - 1468 mln zł, a z czynszu - 353 mln zł, co stanowiło 18% wpływów. W roku 2008 sprzedano nieruchomości majątku za 1900 mln zł, z czego ze sprzedaży ziemi uzyskano 1400 mln zł, a z czynszu - 500 mln zł, co stanowiło już 26% wpływów do agencji.</u>
          <u xml:id="u-143.10" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Jeśli zaś chodzi o relacje Agencja Nieruchomości Rolnej - budżet państwa, to przypomnę, że w roku 2007 agencja przekazała do budżetu 1200 mld zł, z czego na Fundusz Rekompensacyjny - 462 mln zł. W roku 2008 do budżetu państwa przekazano 929 mln zł, a na Fundusz Rekompensacyjny - 630 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-143.11" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Koszty funkcjonowania agencji w roku 2007 wyniosły 110 mln zł, a w roku 2008 - 128 mln zł, co stanowiło 6% wydatków agencji.</u>
          <u xml:id="u-143.12" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Chciałbym zaprezentować jeszcze jedną interesującą pozycję, a mianowicie wydatki związane z gospodarowaniem zasobem, a więc były to pieniądze przekazywane z budżetu agencji na remonty, na inwestycje, na funkcjonowanie jednostek gospodarowania zasobem. Przypomnę: rok 2007 - 414 mln zł, rok 2008 - 355 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-143.13" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Informuję również, że agencja w roku 2007 podjęła bardzo dużą operację związaną z odzyskiwaniem zaległych środków finansowych w ramach windykacji. W roku 2007 agencja odzyskała 729 mln zł, a w roku 2008 odpowiednio 1100 mln zł. A więc widać, że jest znaczny postęp. Rzeczywiście wszystkie te procesy zostały przeprowadzone w sposób bardzo, bardzo skuteczny.</u>
          <u xml:id="u-143.14" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Chciałbym również poinformować, że Agencja Nieruchomości Rolnych wykonuje prawo własności w stosunku do 57 spółek Skarbu Państwa z zakresu hodowli roślin uprawnych i hodowli zwierząt gospodarskich. Wartość udziałów w tych spółkach wynosiła 477 mln zł, a majątek tychże spółek w 2008 r. wyniósł 1,5 mld zł i wzrósł prawie o 5% w stosunku do roku 2007.</u>
          <u xml:id="u-143.15" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Natomiast spółki te dysponowały własną powierzchnią wynoszącą 4,6 tys. ha i dzierżawiły od Skarbu Państwa ponad 112 tys. ha. Wynik finansowy tychże spółek w roku 2008 zamknął się na poziomie 38 520 tys. zł i jest niższy od wyniku finansowego z roku 2007 o prawie 47%. To oznacza, że w 45 spółkach wynik był pozytywny, a 12 spółek Skarbu Państwa będących w jurysdykcji Agencji Nieruchomości Rolnych zanotowało straty.</u>
          <u xml:id="u-143.16" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Chciałbym również poinformować Wysoką Izbę, że minister rolnictwa i rozwoju wsi nadzorujący pracę Agencji Nieruchomości Rolnych wspólnie z kierownictwem agencji podjął działania związane z opracowaniem kierunków rozwoju i funkcjonowania Agencji Nieruchomości Rolnych. Po pierwsze, te działania będą się koncentrowały w kilku ważnych płaszczyznach. Na pewno będzie to kwestia dotycząca trwałego rozdysponowania majątku na rzecz nabywców. Chodzi o sprzedaż ziemi i pozostałego majątku, który jest w dyspozycji Agencji Nieruchomości Rolnych. Po drugie, będziemy również pracować nad urealnieniem czynszów dzierżawnych. To jest istotna i ważna kwestia, dlatego że ma polepszać strukturę finansową agencji. Po trzecie, podjęto działania związane z upraszczaniem procedur, jeżeli chodzi o rozdysponowanie majątku czy też ziemi na rzecz nabywców, dzierżawców. Przypomnę, że prezes agencji w ciągu ostatnich dwóch lat podjął inicjatywę zmiany 45 rozporządzeń upraszczających procedury zmierzające do sprzedaży mienia.</u>
          <u xml:id="u-143.17" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Kolejna istotna kwestia jest związana z rozszerzeniem zasad i pól współpracy z szeroko rozumianym środowiskiem, a więc z samorządami terytorialnymi, regionalnymi zarządami gospodarki wodnej, dzierżawcami i innymi podmiotami, które są naturalnymi partnerami, jeśli chodzi o współpracę z agencją.</u>
          <u xml:id="u-143.18" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Agencja podjęła też inicjatywę związaną z weryfikacją roszczeń poprzez sprawdzanie wniosków złożonych już do agencji przez byłych właścicieli. W ciągu kilku najbliższych miesięcy będziemy mieli pełną listę tychże roszczeń wraz z opisem i z uzasadnieniem, czy rzeczywiście te roszczenia będą mogły być dalej uznane. Umożliwi nam to lepszą jakość pracy agencji i rozdysponowanie gruntów. Są w Polsce dwa regiony: kujawsko-pomorski i wielkopolski, gdzie ponad 80% gruntów będących w zasobie Skarbu Państwa jest objętych roszczeniami, a to oczywiście uniemożliwia trwałe rozdysponowanie gruntów na rzecz rolników czy też dzierżawców.</u>
          <u xml:id="u-143.19" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Będziemy także prowadzić działania związane z konsolidacją spółek Skarbu Państwa poprzez tworzenie konsorcjów naukowo-badawczych czy wdrożeniowych. Generalnie chodzi o to, żeby z tych 57 spółek, które są obecnie w dyspozycji agencji, stworzyć silne ośrodki naukowo-badawcze i wdrożeniowe, z możliwością pozyskiwania dodatkowych środków na finansowanie tejże działalności. Ten proces się rozpoczął i będzie kontynuowany w przyszłości. Docelowo chcielibyśmy, ażeby w segmencie spółek roślinnych utworzyć cztery duże podmioty, które będą mogły konkurować na rynku europejskim. Dotyczy to także spółek, które są w segmencie produkcji zwierzęcej. Ideą agencji jest to, ażeby stworzyć bank genetyczny z zakresu produkcji roślinnej i zwierzęcej, stworzyć możliwości konkurowania na europejskim rynku. W związku z tymi wyzwaniami agencja przystąpiła już do działań. Będziemy także podejmować działania związane z racjonalizacją funkcjonowania jednostek gospodarowania zasobem. Odbyło się już jedno duże spotkanie z przedstawicielami wszystkich jednostek gospodarowania zasobem w Warszawie, na którym dyskutowaliśmy o możliwościach szybszego rozdysponowania majątku na rzecz nabywców.</u>
          <u xml:id="u-143.20" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">I ostatnia ważna inicjatywa podjęta przez agencję. Mianowicie będziemy zajmować się także intensyfikacją sprzedaży gruntów nierolniczych, z przeznaczeniem pod inwestycje. Są prowadzone rozmowy z Agencją Inwestycji Zagranicznych mające na celu przygotowanie odpowiedniej oferty inwestycyjnej dla przedsiębiorców, podmiotów, które zamierzają inwestować na terenie naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-143.21" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Panie marszałku, Wysoki Sejmie, to tyle z najważniejszych kwestii, które chciałbym Wysokiej Izbie przedstawić, dotyczących funkcjonowania Agencji Nieruchomości Rolnych w ostatnich 2 latach. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-143.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Pomajdę w celu przedstawienia stanowisk komisji zawartych w drukach nr 1099 i 2399.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PoselWojciechPomajda">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Prezesie! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o raporcie z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa za rok 2007 i za rok 2008. Myślę, że nie będzie dla Wysokiej Izby zaskoczeniem to, że moje wystąpienie będzie zbieżne z wystąpieniem pana ministra, gdyż dyskusja, jaka odbywała się zarówno w roku 2008, jak i w roku 2009 na posiedzeniach komisji rolnictwa w trakcie rozpatrywania raportów z działalności agencji, skupiała się na tych kwestiach, o których już wspomniał pan minister. A więc moje wystąpienie być może nie będzie fascynujące, ale będzie konkretne, rzeczowe i dotyczące meritum funkcjonowania tej instytucji.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#PoselWojciechPomajda">Rozpocznę od roku 2007, a więc od początku działalności agencji. Do 31 grudnia 2007 r. agencja sprzedała z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa nieruchomości o powierzchni 1798 tys. ha. W 2007 r. agencja sprzedała z zasobu nieruchomości o powierzchni 103,7 tys. ha, to jest na poziomie nieco niższym niż wykonanie roku 2006. Zawarto 12,6 tys. umów sprzedaży gruntów, uzyskując za 1 ha statystycznie średnią cenę w wysokości 9773 zł.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#PoselWojciechPomajda">Agencja trwale rozdysponowała nieruchomości zasobu o powierzchni ok. 449,5 tys. ha, w tym około 64,2 tys. ha w roku 2007. Główne kierunki tego rozdysponowania obejmowały przekazanie: jednostkom samorządu terytorialnego - 46,6 tys. ha, Lasom Państwowym - 145,6 tys. ha, kościelnym osobom prawnym - 80,3 tys. ha, regionalnym zarządom gospodarki wodnej i marszałkom województw - 95,9 tys. ha, w tym w roku 2007 - 51 tys. ha.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#PoselWojciechPomajda">W 2007 r. agencja wydzierżawiła z zasobu 41,8 tys. ha gruntów rolnych na podstawie 3,6 tys. zawartych umów. Dzierżawcami nieruchomości są zarówno osoby fizyczne, jak i prawne. Do końca 2007 r. osoby fizyczne zawarły z agencją 98% ogólnej liczby umów dzierżawy, ale umowy te obejmowały 61% wydzierżawionej powierzchni. W roku 2007 przeciętny czynsz w równowartości pszenicy oferowany przez dzierżawców za grunty rolne wynosił 6,7 dt.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#PoselWojciechPomajda">Młodzieży, która jest zgromadzona na galerii, przypomnę tylko, że 1 decytona to jest 0,1 tony, inaczej 1 decytona to jest 1 kwintal, która to jednostka nie jest już w tej chwili oficjalnie używana.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#PoselWojciechPomajda">Przeciętny czynsz za grunty rolne dla wszystkich trwających umów dzierżawy na koniec 2007 r. wyniósł równowartość 2,6 decytony pszenicy. Według stanu na 31 grudnia 2007 r. w dzierżawie znajdowały się nieruchomości zasobu o powierzchni 1838,7 tys. ha, to jest około 70 tys. ha mniej niż wynosiła powierzchnia będąca w dzierżawie na koniec grudnia 2006 r. Powierzchnia gruntów zasobu pozostająca do rozdysponowania systematycznie się zmniejsza. Na koniec 2007 r. pozostawało do rozdysponowania ponad 345 tys. ha w ogólnej powierzchni gruntów zasobów, to jest blisko 41 tys. ha mniej niż w 2006 r.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#PoselWojciechPomajda">Agencja rozpatrzyła 118 tys. transakcji przeniesienia własności nieruchomości rolnych na podstawie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. ANR skorzystała z ustawowych uprawnień w odniesieniu do ponad 5,3 tys. ha, to są 162 umowy.</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#PoselWojciechPomajda">W 2007 r. wpływy z zagospodarowania mienia wyniosły 1918 mln zł. Główną pozycję stanowią wpływy ze sprzedaży mienia - 1468 mln zł, to jest 77% wpływów z zagospodarowania mienia zasobu, i wpływy z odpłatnego korzystania z mienia zasobu, to jest 353 mln zł, 18% wpływów ogółem. Wydatki związane z gospodarowaniem mieniem zasobów wyniosły w 2007 r. łącznie 2199 mln zł. Łącznie uregulowano należności agencji w kwocie 1748 mln zł, co stanowiło 70% należności wymagalnych ogółem. Spłacono 45% należności wymagalnych z tytułu dzierżawy, 87% należności z tytułu sprzedaży nieruchomości oraz 18% należności z tytułu sprzedaży ruchomych środków trwałych i majątku obrotowego. Wskaźnik windykacji zaległości w 2006 r. wynosił 21,2%, natomiast w 2007 r. kształtował się na poziomie 21,4%.</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#PoselWojciechPomajda">Według stanu na 31 grudnia 2007 r. agencja wykonywała prawo własności w stosunku do 58 spółek hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej. W nie tak odległym czasie prezydium komisji rolnictwa miało przyjemność gościć w jednym z gospodarstw Skarbu Państwa w Kietrzu, to jest na ziemi opolskiej. Jest to jedno z wybitniejszych, doskonalszych gospodarstw funkcjonujących w Europie, a nawet na świecie. Imponujące wyniki osiągane w hodowli bydła mlecznego i produkcji roślinnej na pewno stawiają to gospodarstwo w czołówce gospodarstw europejskich, a jak wspomniałem, wydajność i sposób zarządzania tym gospodarstwem może je nominować do rankingów światowych.</u>
          <u xml:id="u-145.9" who="#PoselWojciechPomajda">Łączny majątek spółek w 2007 r. wynosił 1468 mln zł i wzrósł o 10% w stosunku do roku 2006, z tego majątek trwały wzrósł o 10,6%, do kwoty 908 mln zł, majątek obrotowy - o 9,2%, do wartości 559 mln zł. W roku 2007 wynik finansowy netto w nadzorowanych przez ANR spółkach wyniósł per saldo 72,6 mln zł i był wyższy od ubiegłorocznego o 53%. Na ten rezultat składa się dodatni wynik finansowy netto uzyskany w 49 spółkach i ujemny w 9 spółkach.</u>
          <u xml:id="u-145.10" who="#PoselWojciechPomajda">Na koniec grudnia 2008 r., od początku działalności, agencja sprzedała ze swoich zasobów nieruchomości o powierzchni 1 876 900 ha. W 2008 r. agencja sprzedała nieruchomości o powierzchni 78 200 ha.</u>
          <u xml:id="u-145.11" who="#PoselWojciechPomajda">Agencja trwale rozdysponowała nieruchomości o powierzchni ok. 481 tys. ha, w tym ok. 31 tys. ha w roku 2008. Główne kierunki tego rozdysponowania to przekazanie jednostkom samorządu terytorialnego w 2008 r. 1,5 tys. ha, lasom państwowym - 0,9 tys. ha, kościelnym osobom prawnym - 2,7 tys. ha, regionalnym zarządom gospodarki wodnej i marszałkom województw - 22,9 tys. ha.</u>
          <u xml:id="u-145.12" who="#PoselWojciechPomajda">Według stanu na 31 grudnia 2008 r. w dzierżawie znajdowały się nieruchomości zasobu o powierzchni 1784 tys. ha, tj. ok. 55 tys. ha mniej niż wynosiła powierzchnia będąca w dzierżawie na koniec 2007 r.</u>
          <u xml:id="u-145.13" who="#PoselWojciechPomajda">Część nieruchomości ANR wraca do ponownego rozdysponowania. Wiąże się to przede wszystkim z wygasaniem umów dzierżawy w związku z upływem terminów, na jakie zostały zawarte, a także rozwiązywaniem umów i wyłączaniem części nieruchomości z trwających umów dzierżawy.</u>
          <u xml:id="u-145.14" who="#PoselWojciechPomajda">Czynsze za grunty rolne oscylowały przez wiele lat początkowych funkcjonowania agencji wokół równowartości 2 dt pszenicy rocznie za 1 ha. Natomiast w umowach dzierżawy zawieranych w ostatnich kilku latach, zwłaszcza po roku 2003, poziom czynszu stale wzrasta. W roku 2008 przeciętny czynsz równowartości pszenicy oferowanej przez dzierżawców za grunty rolne wynosił 6,9 dt. Dla wszystkich trwających umów dzierżawy na koniec 2008 r. wyniósł on 2,9 dt pszenicy.</u>
          <u xml:id="u-145.15" who="#PoselWojciechPomajda">Powierzchnia gruntów zasobu pozostająca do rozdysponowania systematycznie się zmniejsza. Na koniec 2008 r. z ogólnej powierzchni gruntów zasobu pozostawało do rozdysponowania ok. 330 tys. ha, tj. ponad 15 tys. ha mniej niż w roku 2007.</u>
          <u xml:id="u-145.16" who="#PoselWojciechPomajda">Kończąc omawianie roku 2008, jeszcze kilka zdań na temat spółek Skarbu Państwa, jak one zamknęły rok 2008. W nadzorze agencji pozostawało 57 spółek. Łączna wartość udziałów w tych spółkach wynosiła 477,4 mln zł. Łączny majątek spółek w 2008 r. wyniósł 1522 mln zł i wzrósł o 4,8% w stosunku do roku 2007. W 2008 r. łączny wynik finansowy netto w nadzorowanych przez ANR spółkach wyniósł 38 520 tys. zł. Jest on niższy niż w roku poprzednim o 46,9%. Na wynik składał się zysk wypracowany w 45 spółkach oraz starta zanotowana w 12 spółkach.</u>
          <u xml:id="u-145.17" who="#PoselWojciechPomajda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła sprawozdanie za rok 2007 dnia 8 października 2008 r., a sprawozdanie za rok 2008 również 8 października, ale roku 2009. W imieniu komisji wnoszę, aby Wysoki Sejm raczył przyjąć oba sprawozdania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Sejm ustalił, że w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów oraz 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Głos zabierze pan poseł Jakub Rutnicki, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PoselJakubRutnicki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej przedstawić stanowisko w sprawie raportu z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa w 2007 i 2008 r. Raport ten zawiera kompleksową informację na temat działań podejmowanych przez agencję, a w szczególności na rzecz poprawy struktury obszarowej gospodarstw rodzinnych, tworzenia warunków sprzyjających racjonalnemu wykorzystaniu potencjału produkcyjnego Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, restrukturyzacji oraz prywatyzacji mienia Skarbu Państwa użytkowanego na cele rolne, zabezpieczenia majątku Skarbu Państwa, inicjowania prac urzędowo-rolnych na gruntach Skarbu Państwa, a także poprawy struktury obszarowej gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PoselJakubRutnicki">W 2007 r. agencja przejęła od Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa łącznie około 5,4 tys. ha, w tym około 4,6 tys. ha w trybie ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. Od początku wykonywania ustawy do końca 2007 r. do agencji wpłynęło 408 tys. umów przenoszących własność nieruchomości rolnych o łącznym obszarze około 667 tys. ha. W 2007 r. przeprowadzono około 50 tys. przetargów, w tym 45 tys. przetargów na sprzedaż oraz ok. 5 tys. przetargów na dzierżawę. W przetargach tych zaoferowano do nabycia 82,4 tys. ha, a do dzierżawy - 47 tys. ha.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#PoselJakubRutnicki">W 2007 r. agencja sprzedała zasoby nieruchomości o powierzchni 103,7 tys. ha i zawarła 12,6 tys. umów sprzedaży, uzyskując średnią cenę za hektar na poziomie 9773 zł. Poza sprzedażą agencja trwale rozdysponowała nieruchomości zasobu na poziomie około 64 tys. ha. W 2007 r. agencja wydzierżawiła z zasobu 41,8 tys. ha na podstawie około 3,6 tys. zawartych umów. Powierzchnia gruntów zasobu pozostających do rozdysponowania systematycznie się zmniejsza. Na koniec 2007 r. w ogólnej powierzchni gruntów zasobu pozostawiono do rozdysponowania około 345,6 tys. ha, to jest o blisko 41 tys. ha mniej niż w 2006 r.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#PoselJakubRutnicki">Jeśli chodzi o zagadnienia finansowe, których dotyczy raport, w 2007 r. wpływy z zagospodarowania mienia zasobu wynosiły 1 917 732 tys. zł. Główną pozycję stanowią wpływy ze sprzedaży mienia zasobu, to jest około 1,5 mld zł, oraz wpływy z odpłatnego korzystania z mienia zasobu na poziomie 353 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#PoselJakubRutnicki">Pozostałe wpływy pochodziły z odsetek na rachunkach bankowych, oprocentowania pożyczek i innych źródeł.</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#PoselJakubRutnicki">Według stanu na dzień 31 grudnia 2007 r. zaległości z płatności na rzecz agencji z tytułu zawartych umów dzierżawy i sprzedaży mienia zasobu wynosiły 729 mln zaległości w kwocie 206 911 tys., co stanowi 28,3% z czynnych umów dzierżawy i sprzedaży mienia zasobu, a 522 mln - z rozwiązanych umów dzierżawy i umów sprzedaży, w których wypowiedziano warunki rozłożenia ceny sprzedaży na raty. Ocenia się, że z ogólnej sumy należności zaległych około 38% to należności zakwalifikowane jako należności nieściągalne.</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#PoselJakubRutnicki">Jeśli chodzi o pozostałe zagadnienia, według stanu na 31 grudnia 2007 r. Agencja Nieruchomości Rolnych wykonywała prawo własności w stosunku do 58 spółek hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej, które wspierała finansowo kwotą 48 mln zł. W 2007 r. przeciętne zatrudnienie w biurze prezesa, oddziałach terenowych i filiach wynosiło 928 etatów i było niższe o 26 etatów niż w roku 2006. W 2007 r. agencja realizowała działania na rzecz aktywizacji zawodowej bezrobotnych byłych pracowników PGR-ów i członków ich rodzin i pomocy socjalnej dla nich, a w szczególności wspierała realizację ˝Programu stypendiów pomostowych˝ dla studentów pierwszego roku studiów, także fundusze poręczeniowe utworzone z udziałem agencji dla gmin z regionów dotkniętych tym problemem. Środki wspierały pracodawców tworzących miejsca pracy dla bezrobotnych byłych pracowników PGR-ów lub zapewniały utrzymanie dotychczasowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-147.7" who="#PoselJakubRutnicki">Jeśli chodzi o kontrolę Agencji Nieruchomości Rolnych w 2007 r., to Najwyższa Izba Kontroli taką przeprowadziła, a dotyczyła ona wykonania planu finansowego agencji za rok 2007. NIK pozytywnie ocenił wykonanie tego planu, a także pomyślnie zaopiniował zarówno skuteczność funkcjonowania procedur kontroli finansowej, zgodność i wiarygodność ksiąg rachunkowych, jak i sprawozdania finansowego za 2007 r.</u>
          <u xml:id="u-147.8" who="#PoselJakubRutnicki">Jeśli chodzi o raport z działalności za rok 2008, to agencja w 2008 r. przejęła od zasobu niewielką powierzchnię gruntów - ok. 1300 ha, w tej liczbie w trybie ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego - 847 ha. Ustawa ta jest obecnie podstawowym tytułem nabywania nieruchomości rolnych do Zasobu Własności Rolnych Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-147.9" who="#PoselJakubRutnicki">W 2008 r. przeprowadzono ok. 54 tys. przetargów, w tym 51,8 tys. na sprzedaż oraz 2,3 tys. na dzierżawę. W roku tym agencja sprzedała zasoby nieruchomości o powierzchni 78,2 tys. ha i zawarła 11,6 tys. umów sprzedaży, uzyskując za 1 ha statystycznie 12 540 zł, co oznacza, że od kilku lat średnia roczna kwota uzyskiwana przez agencję za grunty rolne ma tendencję zwyżkową.</u>
          <u xml:id="u-147.10" who="#PoselJakubRutnicki">W 2008 r. agencja wydzierżawiła z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa 28 tys. ha na podstawie ok. 2 tys. zawartych umów. Powierzchnia gruntów zasobu pozostających do rozdysponowania systematycznie się zmniejsza i na koniec 2008 r. w ogólnej powierzchni gruntów zasobu pozostało do rozdysponowania ok. 330 tys. ha - o ponad 15 tys. ha mniej niż w 2007 r.</u>
          <u xml:id="u-147.11" who="#PoselJakubRutnicki">Jeśli chodzi o zagadnienia finansowe, to wpływy z zagospodarowania mienia zasobu wynosiły w 2008 r. ok. 1 931 825 tys. zł. Główną część stanowiły wpływy ze sprzedaży mienia zasobu, które wynosiły 1 317 897 tys. i z odpłatnego korzystania z niego - 493 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-147.12" who="#PoselJakubRutnicki">Jeśli chodzi o pozostałe zagadnienia dotyczące 2008 r., to według stanu na 31 grudnia 2008 r. Agencja Nieruchomości Rolnych wykonywała prawo własności w stosunku do 57 spółek hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt gospodarskich o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Do końca 2008 r. agencja przejęła do zasobu 336 tys. mieszkań, a w samym 2008 r. wprowadzono do ewidencji 36 mieszkań, sprzedano 906.</u>
          <u xml:id="u-147.13" who="#PoselJakubRutnicki">Jeśli chodzi o kontrolę Agencji Nieruchomości Rolnych, to NIK ją przeprowadził - dotyczyła ona wykonania planów finansowych w 2008 r. - oceniając pozytywnie wykonanie planów finansowych agencji i zasobu. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przeprowadziło kontrolę dotyczącą przestrzegania prawidłowości postępowania przy rejestrowaniu, rozpatrywaniu i załatwianiu skarg przez Agencję Nieruchomości Rolnych. W jej toku nie stwierdzono nieprawidłowości w działalności agencji w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-147.14" who="#PoselJakubRutnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mój klub Platforma Obywatelska pozytywnie ocenia raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Skarbu Państwa w 2007 i 2008 r. i będę rekomendował mojemu klubowi ich przyjęcie. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-147.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Zbigniew Babalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PoselZbigniewBabalski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PoselZbigniewBabalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie Prezesie! Kolega poseł sprawozdawca zaznaczył, że jego wystąpienie jako posła sprawozdawcy będzie zbieżne z innymi. Myślę, że wypowiedź każdego z nas jest dość zbieżna, ponieważ specjalnych sporów wokół tej instytucji, która jako jedna z niewielu przynosi dochody - i to niezłe - do budżetu państwa, nie było. Aczkolwiek w moim wystąpieniu po odniesieniu się do spraw ogólnych postawię kilka pytań i będę pana prosił o odpowiedź na piśmie, panie prezesie, ze względu na to, że trwa komisja i powinienem uczestniczyć w jej obradach. Przepraszam więc, że wyjdę zaraz po swoim wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#PoselZbigniewBabalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie raportu z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych w 2007 r. i 2008 r., druki nr 927 i 2349.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#PoselZbigniewBabalski">Od 17 lat agencja działa na zasadach samofinansowania. Koszty przejmowania do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa nieruchomości Skarbu Państwa, ich restrukturyzacji, przygotowania do rozdysponowania, zabezpieczania obiektów zabytkowych, utrzymania majątku nieprodukcyjnego, a także swojego utrzymania agencja w całości pokrywa z przychodów uzyskiwanych z działalności statutowej. I tak dla przykładu w roku 2008 wydatki na remonty dotyczące zasobu, ochrony zabytków, zasobów mieszkaniowych wyniosły 18,6 mln zł (dla porównania w roku 2007 było to 14,1 mln zł, a w roku 2006 - 19,3 mln zł), w tym na same remonty i konserwację zasobów mieszkaniowych - ponad 10,5 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#PoselZbigniewBabalski">Od 2004 r. agencja odprowadza do budżetu państwa w terminie do 30 czerwca roku następnego kwotę wynikającą z różnicy między wpływami uzyskanymi z gospodarowania mieniem zasobu w danym roku obrotowym, a środkami wydatkowanymi na realizację jej ustawowych zadań.</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#PoselZbigniewBabalski">Do 31 grudnia 2007 r. agencja rozdysponowała trwale 2414 tys. ha, tj. ponad 51% gruntów przejętych do zasobu. Do 31 grudnia 2008 r. agencja rozdysponowała trwale 2502 tys. ha, tj. około 53% gruntów przejętych do zasobu.</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#PoselZbigniewBabalski">Na nieruchomościach pozostałych w zasobie przekształcenia strukturalne i własnościowe są kontynuowane m.in. poprzez sprzedaż w przetargach oraz sprzedaż dzierżawcom części lub całości dzierżawionych przez nich nieruchomości na zasadach pierwszeństwa nabycia, a także powtórną restrukturyzację, a następnie dalsze rozdysponowanie, zwłaszcza dużych nieruchomości powracających z dzierżawy, w związku z wygasaniem lub rozwiązaniem umów, lub poprzez wyłączenie z trwających umów dzierżawy części gruntów do odrębnego zagospodarowania przez innych użytkowników, głównie rolników indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-149.7" who="#PoselZbigniewBabalski">W roku 2007 - myślę, że warto to podkreślić - miało miejsce kilka zmian w przepisach dotyczących działalności Agencji Nieruchomości Rolnych. Do ważniejszych z nich należy zaliczyć zmianę podporządkowania agencji organowi nadzorującemu. Zgodnie z treścią ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o działach administracji rządowej, nadzór nad agencją sprawuje minister właściwy do spraw rozwoju wsi. Uregulowanie to skutkuje m.in. także zmianą właściwości resortowej w kwestii nadawania statutu agencji, powoływania i odwoływania kierownictwa agencji i członków rady nadzorczej, zatwierdzania planów finansowych i zasad gospodarki finansowej agencji i zasobu. Należy podkreślić, że ta zmiana ułatwia funkcjonowanie Agencji Nieruchomości Rolnych. Lepszy jeden pan i nadzorca, niż dwóch spierających się, kto ma większe kompetencje, a do tego czasu tak się działo.</u>
          <u xml:id="u-149.8" who="#PoselZbigniewBabalski">Następna ustawa z 2007 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa uregulowała problem dalszego dzierżawienia nieruchomości zasobu przez osoby, których umowa dzierżawy wygasała mimo złożenia przez dzierżawcę wniosku o jej przedłużenie. Ustawa zobowiązała agencję do złożenia dzierżawcy propozycji nowych warunków dzierżawy lub przedłużenia dotychczasowej umowy dzierżawy o jeden rok dzierżawcom spełniającym warunki wymienione w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-149.9" who="#PoselZbigniewBabalski">Jednak, panie prezesie, w roku 2009 mamy oto trochę inną sytuację, w której dzierżawca nie ma możliwości przedłużenia umowy, jeżeli umowa kończy się w okresie krótszym niż 6 miesięcy. To jest pierwsze pytanie: Dlaczego? Jeżeli jesteśmy przy temacie dotyczącym dzierżaw, to rodzi się następny problem. To jest już drugie pytanie, panie prezesie. Zwracam się bezpośrednio do pana, żeby nie obciążać pana ministra. Problem dotyczy przekazywania dzierżaw byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych na rzecz dzieci, które wykonują prace w tych gospodarstwach na tychże dzierżawach.</u>
          <u xml:id="u-149.10" who="#PoselZbigniewBabalski">Panie prezesie, osobiście nie znam unormowań prawnych, które zabraniałyby przekazywania dzierżawy - cesją - ojcu na dziecko, które pracuje z nim na tej dzierżawie od kilku lat. Również prosiłbym o odpowiedź na to pytanie na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-149.11" who="#PoselZbigniewBabalski">Zrealizowana sprzedaż nieruchomości zasobu wyniosła w 2008 r. 78,2 tys. ha. To niski poziom, zaledwie 69,2% wielkości planowanej, przypomnę, że planowano sprzedać 113 tys. ha.</u>
          <u xml:id="u-149.12" who="#PoselZbigniewBabalski">Panie Ministrze! Panie Prezesie! To chyba najgorszy wynik od początku funkcjonowania tej instytucji. Przy okazji zadam następne pytania, których na końcu nie będę już powtarzał. Jeśli dobrze pamiętam, koszty funkcjonowania Agencji Nieruchomości Rolnych w 2008 r. były wyższe o ok. 10 mln zł w stosunku do roku 2007. Wykonanie, jeśli chodzi o sprzedaż, jest na poziomie 69%, natomiast koszty funkcjonowania samej agencji rosną. Proszę o podanie przyczyn.</u>
          <u xml:id="u-149.13" who="#PoselZbigniewBabalski">Inne powody niskiej sprzedaży w 2008 r. to: pogarszająca się sytuacja dochodowa w rolnictwie, zaostrzenie przez banki kryteriów udzielania preferencyjnych kredytów na zakup ziemi, brak procedury przeprowadzania zmian w planach zagospodarowania przestrzennego w gminach. Wydaje mi się również, że jednym z powodów niskiej sprzedaży ziemi w 2008 r. był szum i zamieszanie wokół - zaznaczam - słusznego hasła wypowiedzianego przez ministra Sawickiego: polska ziemia dla polskich rolników. Powtarzam to od jakiegoś czasu, ponieważ problem nie został rozwiązany.</u>
          <u xml:id="u-149.14" who="#PoselZbigniewBabalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ciągu dwóch lat minister rolnictwa nie potrafił przedstawić Wysokiej Izbie własnego projektu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, która ułatwiłaby powiększanie gospodarstw o niewielkiej powierzchni. W październiku ubiegłego roku została powołana podkomisja ds. zmian ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Ta podkomisja, panie ministrze, zebrała się zaledwie raz, żeby wybrać ze swojego grona przewodniczącego. Spotkaliśmy się raz, dlatego że nie mamy nad czym pracować. Propozycje, które resort rolnictwa przedstawił w ciągu ostatniego roku, nie tylko wywołały niepokój wśród rolników mających duże i małe gospodarstwa, ale wręcz skłóciły to środowisko.</u>
          <u xml:id="u-149.15" who="#PoselZbigniewBabalski">Następnym problemem Agencji Nieruchomości Rolnych jest ustawowe zobowiązanie do przeznaczania na Fundusz Rekompensacyjny, utworzony w celu wypłaty zabużanom rekompensat w postaci pieniężnej z wpływów ze sprzedaży nieruchomości zasobu oraz uczestnictwo agencji w realizacji ustawy reprywatyzacyjnej. Realizacja roszczeń zabużańskich i reprywatyzacyjnych oznacza, że Skarb Państwa powinien dysponować zasobem gruntów o powierzchni ok. 1 mln ha. Chyba już czas wspólnie zmierzyć się z tym problemem, jak również z problemem nieściągniętych należności. Agencja Nieruchomości Rolnych sama tych problemów nie rozwiąże.</u>
          <u xml:id="u-149.16" who="#PoselZbigniewBabalski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Prezesie! Wysoka Izbo! Na koniec jeszcze jedna uwaga. Dobrze byłoby wprowadzić zasadę, że Wysoka Izba pracuje nad sprawozdaniem Agencji Nieruchomości Rolnych w następnym roku po złożeniu sprawozdania, inaczej niż dzisiaj. Jest koniec 2009 r., a Wysoka Izba prowadzi debatę nad sprawozdaniem z 2007 r.</u>
          <u xml:id="u-149.17" who="#PoselZbigniewBabalski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości informuję, że pomimo uwag, które zgłosiłem, klub przyjmie raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych za lata 2007-2008.</u>
          <u xml:id="u-149.18" who="#PoselZbigniewBabalski">Panie ministrze, bardzo proszę o odpowiedzi na pytania, które zadałem, na piśmie. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Wojciech Pomajda, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PoselWojciechPomajda">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#PoselWojciechPomajda">Proszę się nie obawiać, nie będę jeszcze raz powtarzał tego, co powiedziałem jako poseł sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Ma pan 10 minut na wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PoselWojciechPomajda">Panie Ministrze! Panie Prezesie! Chciałbym zwrócić uwagę na sprawę, o której wspomniał już pan poseł Babalski. Od dawna czekamy na zapowiadaną ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego. Dzierżawcy, którzy nie wiedzą czego się spodziewać, bardzo się niepokoją. Różne wersje tej ustawy można było przeczytać na stronach internetowych ministerstwa rolnictwa, były tam dystrybuowane, konsultowane już różne projekty. Obawiamy się, jaki będzie tego finał. Oby rolnicy dzisiaj dzierżawiący gospodarstwa nie przegrali tego, co osiągnęli. Przede wszystkim są to duże gospodarstwa, w które przez wiele lat inwestowano ogromne środki, duży kapitał.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#PoselWojciechPomajda">Nie chcielibyśmy, aby doszło do serii procesów. Naturalną rzeczą będzie, że dzierżawcy będą się upominali o swoje, o zwrot poniesionych nakładów, jeżeli gospodarstwa, którymi dzisiaj dysponują, zostaną zmniejszone, powierzchnia, którą dzisiaj dysponują, zostanie ustawowo ograniczona, okrojona.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#PoselWojciechPomajda">Coś tu jest nie tak. Proszę pana prezesa, a przede wszystkim pana ministra o skierowanie klarownego przekazu do dzierżawców, do rolników, w którą stronę resort zmierza, formułując tę nową ustawę. Jako posłowie nie mamy co do tego jasności. Sądzę, wynika to zresztą ze spotkań, z dyskusji, które prowadzimy z dzierżawcami, rolnikami, że dla nich także nie jest to jasne, nie wiedzą, na czym stoją. Stąd moja prośba i apel do pana ministra, abyście państwo zmobilizowali się, zakończyli prace i przedstawili Wysokiej Izbie ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#PoselWojciechPomajda">W imieniu klubu Lewica deklaruję, że my na pewno, po nawiązaniu mocnych relacji z dzierżawcami, rolnikami, których ta ustawa będzie dotyczyła, wniesiemy swój wkład merytoryczny, gdyż poprawianie koniunktury i wprowadzanie stabilizacji na rynkach rolnych to jeden z bardzo ważnych elementów.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#PoselWojciechPomajda">Ziemia jest w tej chwili najcenniejszym kapitałem w rękach rolników. Mówimy o spadku cen i załamaniu produkcji na różnych rynkach rolnych, ale ziemia jest kapitałem bezcennym. Wiemy doskonale, wynika to też z raportów z działalności agencji, które czytamy, że ceny ziemi nie tyle ustabilizowały się na wysokim poziomie, co w dalszym ciągu rosną. Jest to m.in. wynik obowiązującego systemu płatności bezpośrednich, bo jest to w jakimś stopniu skorelowane z cenami ziemi.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#PoselWojciechPomajda">Ziemia stała się atrakcyjnym towarem nie tylko dla rolników i mam nadzieję, że ta nowa ustawa o ustroju rolnym będzie się odnosiła do tej kwestii, przyznając pewne preferencje w pozyskiwaniu ziemi tym prawdziwym rolnikom, którzy chcą powiększać swoje gospodarstwa, dzierżawcom, którzy, jak wspominałem wcześniej, ponieśli ogromne nakłady, prowadząc swoje gospodarstwa, doprowadzając je po ich przejęciu do wysokiego poziomu produkcyjnego. Im też powinno się przyznać preferencje w zakupie tej ziemi na godnych warunkach. Niekoniecznie dobrym rozwiązaniem będzie tu konkurencja na takim bezpośrednim, wolnym rynku z kapitałami, z mocnymi kapitałami. To nie są środki pieniężne będące w tej chwili w zasięgu rolników. Rolnicy, jeżeli w ogóle osiągają zyski ze swojej produkcji, to są one minimalne.</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#PoselWojciechPomajda">Gdyby nie funkcjonowanie polskiego rolnictwa w ramach wspólnego rynku, w ramach Unii Europejskiej, gdybyśmy nie mieli dopłat bezpośrednich czy innych instrumentów wsparcia, np. z Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich, z funduszy strukturalnych, sytuacja byłaby tragiczna.</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#PoselWojciechPomajda">Mówimy o złej sytuacji, ale trzeba zrobić wszystko, m.in. przez umożliwienie zakupu ziemi prawdziwym rolnikom, przyznanie im pewnych preferencji, aby sytuacja na wsi mogła się poprawiać.</u>
          <u xml:id="u-153.8" who="#PoselWojciechPomajda">Klub Lewicy pozytywnie ocenia działalność Agencji Nieruchomości Rolnych, pozytywnie w ramach prawa, które dzisiaj obowiązuje. Mamy zastrzeżenia co do przepisów, które obowiązują, ale one stanowią ramy dla funkcjonowania agencji.</u>
          <u xml:id="u-153.9" who="#PoselWojciechPomajda">Panie marszałku, konkludując, chciałbym zapewnić zarówno pana ministra, jak i Wysoką Izbę, pana prezesa, że klub Lewicy będzie głosował za przyjęciem raportów za lata 2007-2008. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Stanisław Kalemba, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PoselStanislawKalemba">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Panie i Panowie licznie zgromadzeni na galerii! Na galerii jest znacznie więcej osób niż na naszej sali obrad.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#PoselStanislawKalemba">W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego zajmuję stanowisko wobec raportów z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa za lata 2007 i 2008. Należy podkreślić, że te raporty są bardzo szczegółowe i dobrze przygotowane. Natomiast więcej uwagi aniżeli moi przedmówcy poświęcę tym, których głównie ta działalność dotyczy, to znaczy rolnikom i gospodarstwom rodzinnym, ale też byłym pracownikom państwowych gospodarstw rolnych - dzisiaj się mówi: środowiskom popegeerowskim - bo ich najbardziej to dotknęło.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#PoselStanislawKalemba">Od początku działalności, czyli od 1991 r., przejęto do zasobu 4725 tys. ha, z tego po byłych pegeerach 3762 tys. ha. 4700 tys. to jest nieraz więcej, niż mają niektóre całe państwa w Unii Europejskiej. Agencja trwale rozdysponowała na koniec 2008 r. 2358 tys. ha, to jest około połowy wszystkich przejętych gruntów, w zasobie natomiast znajduje się 2367 tys. ha, z tego w dzierżawie 1784 tys. ha. Na koniec 2008 r. pozostało do trwałego rozdysponowania 330 tys. ha, z tego do rolniczego wykorzystania ok. 213 tys. ha.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#PoselStanislawKalemba">Warto podkreślić, że roszczenia reprywatyzacyjne dotyczą ok. 600 tys. ha, głównie w Wielkopolsce i w województwie kujawsko-pomorskim, gdzie stanowią one zdecydowaną większość gruntów. Jest to wielka przeszkoda w stałym rozdysponowaniu, sprzedaży. To niestety ma miejsce na podstawie decyzji, dla mnie przynajmniej i dla naszego klubu nie do końca jasnej, rządu premiera Jerzego Buzka z 1997 r. Zdaniem naszego klubu ten stan należy zmienić, bo blokuje to sprzedaż oraz powoduje straty, szczególnie w obiektach, pałacach, zespołach dworskich, i ogranicza inwestycje na tym areale. Na to Polski po prostu nie stać. Ponadto ze względu na ograniczenia ustawowe co do sprzedaży jednej osobie fizycznej, czyli tej granicy maksymalnie 500 ha, pozostaje ok. 200 tys. ha do trwałego rozdysponowania, powyżej tych 500 ha. Należy się poważnie zastanowić nad tym, żeby odblokować te ok. 600 tys. ha. Jeśli już, to ograniczyć to do siedziby dworskiej, pałacu i może góra 50 czy 100 ha. Na tym Polska zbyt dużo traci. Uważam, że w nowelizacji ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego to znajdzie miejsce.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#PoselStanislawKalemba">Należy podkreślić, że gospodarkę tymi zasobami regulują głównie dwie ustawy, o kształtowaniu ustroju rolnego z 11 lipca 2003 r. i o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa z 19 października 1991 r., i że głównymi celami tych ustaw było trwałe zagospodarowanie nieruchomości. Zwrócę uwagę na dwa bardzo ważne elementy. Pierwszy element to zapobieganie nadmiernej koncentracji nieruchomości rolnych. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego do tego, co się dzieje, podchodzi krytycznie, bo ta nadmierna koncentracja trwa, takiej koncentracji nie ma w Unii Europejskiej. Drugi element to poprawa struktury obszarowej gospodarstw rodzinnych. My już dzisiaj wiemy, co to są gospodarstwa rodzinne, i mamy tu wyraźne zastrzeżenia. Zbyt dużo jest w Polsce gospodarstw o powierzchni powyżej 300 czy 500 ha, są gospodarstwa o powierzchni kilka tysięcy hektarów czy nawet kilkanaście tysięcy hektarów, przy średniej w Polsce ok. 10 ha.</u>
          <u xml:id="u-155.6" who="#PoselStanislawKalemba">Panie pośle Wojciechu, ja tego nie rozumiem, bo uważam, że partia lewicowa powinna mimo wszystko dbać o większą równość w gospodarowaniu, w wielkości gospodarstw i dochodach. W zbyt małej liczbie z rozdysponowania skorzystały gospodarstwa rodzinne, te chłopskie gospodarstwa, które dużą cenę za to zapłaciły w latach głębokiego PRL-u, szczególnie w czasach stalinowskich, ale obroniły prywatną własność, gospodarstwa wielopokoleniowe, które w tamtym czasie zabezpieczały żywność dla całego narodu. To do tych cłopów Prymas Tysiąclecia kardynał Stefan Wyszyński mówił jasno, prosto wtedy: Bez was Polska nie mogłaby istnieć. Uważamy, że teraz te gospodarstwa nie są właściwie potraktowane, jeżeli chodzi o możliwość zakupu, nie jakiegoś podarunku, gruntów z zasobu Skarbu Państwa. To zdaniem naszego klubu należy zmienić, stąd prace nad nową ustawą. Panie ministrze, jest prośba. Chodzi o to, kiedy ten projekt znajdzie się w lasce marszałkowskiej. Bo zapewnienia mamy już od dawna, a tego czasu za dużo nie ma. Pytanie: Kiedy on znajdzie się w Sejmie? I w tej sprawie podzielam opinie moich przedmówców.</u>
          <u xml:id="u-155.7" who="#PoselStanislawKalemba">W latach 2007 i 2008 odbyło się 104,6 tys. przetargów na sprzedaż i dzierżawę gruntów z zasobu Skarbu Państwa, z tego przetargi ograniczone to tylko 3122, czyli ile procent? Około 3%. Z tej informacji wynika też, że skuteczność przetargów ograniczonych jest dużo większa. Zdecydowanie większy procent jest rozstrzygniętych przetargów. Pytanie: Dlaczego wobec tego tak mało jest tych przetargów? I zwracam się m.in. do organizacji rolniczych, do izb rolniczych, żeby pilnowały, by rozdysponowano większy majątek w ramach przetargów ograniczonych, co zapewnia nam ustawa. Na 31. grudnia 2008 r. w dzierżawie było ok. 1784 tys. ha. Wpływy z zagospodarowanych nieruchomości, sprzedaży, dzierżaw wyniosły prawie 2 mld zł. Spłata należności dotyczy 2752 mln zł, z tego prawie 1 mld to są należności zaległe. Ja i klub nasz oczekujemy większej gospodarności w tym zakresie. Ogółem kwota zaległości z dzierżaw i sprzedaży to jest 1339 mln zł. Do końca grudnia 2008 r. rozdysponowano na trwałe 53% przejętych gruntów, 2,5 mln. Od 1999 r. w przetargach ograniczonych rozdysponowano ok. 237 tys. ha. Proszę zobaczyć, jak to jest mało przy tym głodzie ziemi. I co jest bardzo istotne, na koniec 2008 r. gruntów w dzierżawie u cudzoziemców, w dzierżawie z udziałem podmiotów z kapitałem zagranicznym i zakupionych przez podmioty z udziałem kapitału zagranicznego jest ponad 200 tys. ha. Nie mamy dokładnej ewidencji. Pytanie: Ile w bardzo prosty sposób zgodnie z prawem polskim, unijnym może przejść w posiadanie niepolskich obywateli? A wiadomo, że polityka w Unii jest tutaj bardzo klarowna. Co jest istotne, dzierżawców 500-1000 ha mamy 1408, powyżej 1000 ha - 560, czyli jest prawie 2000 dzierżawców powyżej 500 ha przy średniej ok. 10 ha, co powtarzam. Natomiast dzierżawy do 100 ha obejmują areał ok. 1,7 mln ha gruntów, a na dzierżawy powyżej 100 ha zagospodarowano 1,9 mln. Jakie proporcje? Ile jest jednych gospodarstw, a ile jest drugich? Tu są setki tysięcy, tu są tysiące. Uważam, że jest to duży błąd, jeżeli chodzi o rozdysponowanie gruntów. Był zakaz rozdysponowania gruntów, o czym już mówiłem, ten z 1997 r.: Nie można sprzedawać nieruchomości, w stosunku do których spadkobiercy złożyli zastrzeżenia reprywatyzacyjne.</u>
          <u xml:id="u-155.8" who="#PoselStanislawKalemba">Poza tym przeszkodą w nabywaniu gruntów przez rolników na zasadzie pierwokupu, i to w Wielkopolsce też ma miejsce, jest brak gruntów dla autentycznych rolników, bo nie ma tych gruntów w planie zagospodarowania przestrzennego czy nawet w studium uwarunkowań.</u>
          <u xml:id="u-155.9" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-155.10" who="#PoselStanislawKalemba">Jeśli pan marszałek pozwoli...</u>
          <u xml:id="u-155.11" who="#PoselStanislawKalemba">Takie piękne materiały co do przekształceń w Agencji Nieruchomości Rolnych - pomoc dla środowisk popegeerowskich - złożyliśmy w dezyderacie nr 10 z 6 września 2007 r., w czym pan minister Plocke też uczestniczył. Bardzo ciekawe materiały, w tym kierunku trzeba pójść. I chciałbym jeszcze podkreślić, że dla środowisk popegeerowskich został opracowany program, w czym miałem przyjemność uczestniczyć, z udziałem kierownictwa resortu, pomocy środowiskom popegeerowskim, który podpisał pan minister Kazimierz Plocke. Po prostu jest to częściowy projekt naprawy krzywd wyrządzonych środowiskom popegeerowskim, byłym pracownikom, którzy nie otrzymali żadnych bezpłatnych akcji. W innych firmach, w bankach, w telekomunikacji itd. za rok, za 3 i za 5 lat pracy - bezpłatne akcje. Dzisiaj tego te środowiska nie oczekują, ale oczekują pomocy na infrastrukturę, pomocy socjalnej, stypendiów, pomocy w urządzaniu świetlic, na które przerabiają chlewiki itd. I to jesteśmy im winni.</u>
          <u xml:id="u-155.12" who="#PoselStanislawKalemba">Ale mam też taką prośbę, panie ministrze i panie prezesie, żebyśmy zgodnie z działaniami wspomagającymi realizację tego programu obliczonego na 180 mln zł szybko dokonali przeglądu mienia, które przejęły już samorządy. Chodzi o to mienie z zakresu infrastruktury, które może być przejęte, bo to się temu środowisku należy. I trzeba wziąć pod uwagę to, czego domaga się Związek Byłych Pracowników Państwowych Gospodarstw Rolnych - żeby rozszerzyć ten program o jakieś dwa, trzy elementy - gdyż sądzę, że po prostu tylko częściowo możemy naprawić te krzywdy, do których w jakiś sposób doprowadziliśmy, bo żeśmy czegoś nie dopilnowali lub zlekceważyli. Środowiska bankowe czy prywatyzowanych wielkich korporacji otrzymały duże profity, natomiast po 40-50 latach pracy byli pracownicy nie otrzymali żadnych akcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę kończyć, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PoselStanislawKalemba">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem tych informacji, ale podkreślamy te elementy, które należy zmienić w projektowanej ustawie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PoselWojciechPomajda">Dziękuję, panie marszałku. Bardzo króciutko, w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#PoselWojciechPomajda">Wielce szanowny kolego Stanisławie, naprawdę nie zrozumiałeś mojej wypowiedzi, gdyż ja nie mówiłem, że klub Lewicy czy moja skromna osoba jest za latyfundiami, za tym, żebyśmy tworzyli latyfundia. Trzeba wspierać też te gospodarstwa małe. Tu jest pewna paranoja, dysonans między nami, dlatego że ty reprezentujesz Wielkopolskę, a ja ziemię podkarpacką, i to małe gospodarstwa są oczkiem w mojej głowie. Z tym że pan poseł jako wieloletni, wielokadencyjny uczestnik prac komisji rolnictwa doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że gospodarstwa duże, towarowe, o których ja mówiłem, że nie powinniśmy ich psuć, przyjmując nową ustawę, dostarczają 80% produkcji towarowej na rynek. I one są wehikułem tego, czym się chwalimy, a więc dużego eksportu na rynki zewnętrzne, poza Polskę, poza Unię Europejską, w zakresie produkcji rolno-spożywczej generalnie. A więc nie możemy psuć tych rynków, nie możemy psuć polskiego eksportu i nie powinniśmy zmniejszać pola działania gospodarstw, które zainwestowały ogromne środki, aby utrzymać dynamiczny rozwój i dynamiczną produkcję. W tym kierunku szła moja wypowiedź, panie pośle. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Panowie, ja przepraszam...</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#PoselStanislawKalemba">(Jedno zdanie.)</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Jedno zdanie i koniec, panowie, bo będziemy tak bez końca...</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo, jedno zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PoselStanislawKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Też w trybie sprostowania. Najbardziej efektywne gospodarstwa to są właśnie te liczące 50-100 ha. One nie ustępują tym wysokotowarowym, ale chodzi też o ludzi, tu się liczą ludzie, rodziny, którym należy dać źródło utrzymania. Czy to jest sprawiedliwe, że jedni mają parę tysięcy hektarów, a rolnik nie może powiększyć gospodarstwa z 8 do 15 ha? I chodzi mi tylko o taką politykę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Przystępujemy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Jest 7 zgłoszonych osób.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Czy są jeszcze zgłoszenia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Ustalam czas na jedną minutę.</u>
          <u xml:id="u-162.6" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Piotr Stanke, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PoselPiotrStanke">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Minister rolnictwa zatwierdził program dla środowisk popegeerowskich i przeznaczył na ten cel określone środki finansowe. Jak wynika z założeń programu, mają one w całości być przeznaczone na poprawę infrastruktury tych środowisk. Coraz częściej pojawiają się sygnały świadczące o tym, że występują poważne problemy z upowszechnianiem tego programu i z dotarciem z nim do samorządów spółdzielni mieszkaniowych czy nawet do byłych pracowników. Należy zwrócić uwagę na to, że w wielu gminach w majątku agencji jest infrastruktura, która wymaga remontów. Korzystne wydaje się zatem przejmowanie tej infrastruktury przez gminy, a tym samym odciążenie agencji. Gminy najczęściej jednak warunkują przejęcie nieruchomości tym, czy otrzymają pieniądze na ich remont i doprowadzenie infrastruktury do odpowiedniego stanu. Tu nasuwa się pytanie: Jak agencja wspiera takie działania i w jakim stopniu jest w stanie współuczestniczyć w tego typu wiązanych transakcjach? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Lech Kołakowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PoselLechKolakowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Z uwagi na to, że część gruntów zasobu charakteryzuje się małą przydatnością do produkcji rolniczej lub zagospodarowanie ich w tym kierunku nie jest racjonalne, Agencja Nieruchomości Rolnych przeznacza je do nieodpłatnego wykorzystania na inne cele. I tu pytanie: Jak duży odsetek takich gruntów znajdował się w obrocie agencji w 2008 r.? Drugie pytanie: Czy jest wyznaczona osoba, która czuwa nad niedopuszczeniem do nadużyć w zakresie dotyczącym nieodpłatnego przekazywania gruntów? I trzecie pytanie albo też postulat. Ze względu na niską podaż i wysoki popyt ziemi rolnej w Polsce, jakie są możliwości dzierżawy i zakupu, w tym również na jakich warunkach, przez polskich rolników ziemi znajdującej w państwach ościennych - na terenie Niemiec po byłym NRD, Czech, Słowacji, Ukrainy, Białorusi i Rosji? Czy ministerstwo rolnictwa lub Agencja Nieruchomości Rolnych prowadziły lub prowadzą rozmowy w tym zakresie z wyżej wymienionymi państwami? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PoselLechKolakowski">Panie marszałku, przepraszam...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PoselLechKolakowski">Bardzo proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dobrze, oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PoselLechKolakowski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Zenon Durka, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PoselZenonDurka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#PoselZenonDurka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Prezesie! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana prezesa: Jaki jest stan zatrudnienia w Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa i w jej oddziałach terenowych? Jaki ten stan wygenerował fundusz płac w 2007 r. i 2008 r.? Bardzo proszę również o odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Michał Szczerba, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PoselMichalSzczerba">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Moje pytanie także dotyczy przekazywania nieruchomości przez Agencję Nieruchomości Rolnych. Ustawa o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 wprowadziła zmianę do art. 24 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, zgodnie z którą nieruchomości zasobu niezbędne do przygotowania i przeprowadzenia turnieju prezes agencji przekazuje nieodpłatnie ministrowi właściwemu do spraw sportu i kultury fizycznej. O taką nieruchomość wystąpił z wnioskiem minister w 2007 r. Taka nieruchomość o powierzchni 207 ha, położona w Warszawie, została na mocy pozytywnej decyzji prezesa agencji przekazana i wydana we wrześniu 2007 r.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#PoselMichalSzczerba">Moje pytanie dotyczy natomiast ważnego programu z punktu widzenia rozwoju sportu w Polsce, a mianowicie programu Orlik 2012. Jak duże jest zainteresowanie samorządów terytorialnych nieodpłatnym pozyskiwaniem nieruchomości na cele związane z przygotowywaniem nowych boisk szkolnych w ramach programu Orlik 2012? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Antoni Błądek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PoselAntoniBladek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W 2008 r. dzierżawcy i nabywcy mienia zasobu zobowiązani byli do spłaty należności w kwocie 2 752 591 tys. zł, z tego 1 799 150 tys. zł stanowiły należności bieżące. W 2008 r. uregulowano należności agencji w kwocie 1 734 448 tys., co stanowiło zaledwie 63% należności wymagalnych ogółem. Wskaźnik windykacji należności zaległych wyniósł ogółem zaledwie 8,16%.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#PoselAntoniBladek">Panie ministrze, z czego wynika tak niski stopień skuteczności w zakresie ściągalności należności? Ponadto w 2008 r. według stanu na 31 grudnia 2008 r. kwota zaległości płatniczych na rzecz agencji z tytułu zawartych umów dzierżawy i sprzedaży mienia zasobu wyniosła 1133,9 mln zł. Powyższe dane mogą świadczyć o braku skuteczności w działaniu Agencji Nieruchomości Rolnych. Prosiłbym o ustosunkowanie się do tego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PoselFranciszekJerzyStefaniuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Idąc za głosem pana posła Stanisława Kalemby, chciałbym zapytać, na jakim jest etapie lub kiedy zostanie zgłoszony projekt nowelizacji ustawy o ustroju rolnym i gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, pozwalający na uzupełnienie, na powiększenie rodzinnych gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PoselFranciszekJerzyStefaniuk">Warto sobie w tym miejscu uświadomić, że te gospodarstwa to m.in. najpoważniejszy czynnik dający miejsca pracy w środowisku wiejskim, w największym stopniu gwarantujący zachowanie naturalnego wizerunku polskiej wsi. Gospodarstwo rodzinne jest bardzo poważnym czynnikiem zabezpieczającym przed migracją po kraju za miejscami pracy, których nie ma. Te czynniki można jeszcze mnożyć, ale warto wziąć je pod uwagę i po prostu przyspieszyć tempo prac nad nowelizacją ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Adam Śnieżek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PoselAdamSniezek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałbym zwrócić uwagę na biurokratyczny problem dotyczący sprzedaży nieruchomości w gminach, gdzie nie ma ważnego planu zagospodarowania przestrzennego. Otóż w takiej sytuacji notariusz traktuje każdą, nawet małą nieruchomość zabudowaną jako nieruchomość rolną, sporządza umowę warunkową sprzedaży czy też przeniesienia własności, jeśli rzecz dotyczy przekazania tej własności osobie niebędącej członkiem najbliższej rodziny. Z taką umową obywatel musi zgłosić się do Agencji Nieruchomości Rolnych, aby uzyskać rezygnację z prawa pierwokupu. Jest to niepotrzebna mitręga dla obywateli, a także niepotrzebna praca dla agencji.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#PoselAdamSniezek">Tak przykładowo: do rzeszowskiego oddziału agencji w 2009 r. wpłynęło takich warunkowych umów ok. 10 tys., z czego jedynie 1750 dotyczyło działek powyżej 1 ha, a ok. 8 tys. tych umów to jest prawdopodobnie zupełnie niepotrzebna praca. Czy rząd ma rozwiązanie tego problemu poprzez zmianę nieżyciowych przepisów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Głos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan minister Kazimierz Plocke.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Wysoka Izbo! Na początek chciałbym bardzo gorąco podziękować wszystkim przedstawicielom klubów parlamentarnych, którzy zabierali głos w debacie, za pozytywne oceny raportów z działalności agencji za lata 2007 i 2008, jak również dziękuję za wszystkie uwagi, które zostały zgłoszone w trakcie tej debaty, a które posłużą nam do tego, żeby agencja mogła jeszcze lepiej wykonywać swoje ustawowe zadania.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Zostało podniesionych parę ważnych, istotnych kwestii. Chciałbym odnieść się do tych wszystkich spraw, ale też zwracam państwa uwagę, że Agencja Nieruchomości Rolnych jest państwową osobą prawną, która nie korzysta ze środków budżetu państwa. Wydaje mi się, że jest to kluczowe dla naszego działania. Jesteśmy raczej dostarczycielami środków finansowych do budżetu. Tak powinno być, ponieważ zasób jest własnością Skarbu Państwa, dlatego też środki będą kierowane do budżetu.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Kwestia, która została podniesiona przez pana posła Babalskiego, mianowicie kwestia dotycząca nieprzedłużania umów dzierżaw w okresie krótszym niż 6 miesięcy. Taka decyzja jest na dziś respektowana, ponieważ generalnie intencją agencji i ministra było to, ażeby w sytuacji, gdy jest przygotowany projekt ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, tych umów nie przedłużać, aby nieruchomości, w przypadku których wygasa termin ważności dzierżawy w ciągu 6 miesięcy, zostały przekazane do Skarbu Państwa. Dla ciekawości chciałbym dodać, że dzisiaj dotyczy to kilkudziesięciu umów w skali kraju. Rok 2008, jak pan poseł zauważył, był rokiem trudnym, jeżeli chodzi o sprzedaż, z różnych powodów, przede wszystkim z powodu małego popytu na ziemię rolną w analizowanym roku 2008. Natomiast plan wartościowy został wykonany, na co chciałbym zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Pan poseł zwrócił również uwagę na to, że wzrosły koszty funkcjonowania agencji. Tak, wzrosły, dlatego że wzrosły też koszty amortyzacji wynagrodzeń i koszty związane z przygotowaniem nieruchomości do sprzedaży. Przypomnę, że kilkakrotnie powtarzano przetargi na tę samą nieruchomość, a to, jak wiadomo, pociąga za sobą koszty, dlatego plan, który dotyczy wydatków agencji, jest na poziomie 118 mln zł. Jeszcze raz powtarzam, że ustawa, która jest złożona u prezesa Rady Ministrów, według zapowiedzi rządu w przyszłym tygodniu będzie rozpatrywana przez Radę Ministrów. Rada Ministrów podejmie w tej kwestii ostateczną decyzję. Natomiast minister rolnictwa przygotował ten projekt i w zależności od ostatecznej decyzji Rady Ministrów będzie on przekazany do parlamentu w celu dalszego procedowania nad nim. A więc na dzisiaj nie zmieniły się zasady, które były znane Wysokiej Izbie, posłom z komisji rolnictwa, natomiast oczekujemy na ostateczne stanowisko Rady Ministrów w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Pan poseł Pomajda poruszył bardzo istotną kwestię dotyczącą dzierżawców i dzierżaw. Otóż chciałbym z tego miejsca zwrócić się do dzierżawców i powiedzieć, że najlepszą formą władania ziemią jest własność. Dlatego przygotowujemy rozwiązania umożliwiające rozdysponowanie nieruchomości, gruntów na rzecz dzierżawców. Chcę poinformować, że udało się uzyskać pozytywną decyzję kolegów ministrów państw Unii Europejskiej w sprawie przedłużenia preferencyjnego kredytu na zakup ziemi do końca grudnia 2013 r. A więc są możliwości finansowego wsparcia zakupu ziemi. Chcemy, żeby jak najwięcej ziemi było we władaniu rolników, aby była ona ich własnością od początku do końca. Dlaczego? Dlatego że wynika to z obecnego systemu, który, przypomnę, obowiązuje, i warto nad tym się zastanowić. Mianowicie w Polsce przeciętny czynsz dzierżawny jest na poziomie 3 dt pszenicy, a więc to się przekłada na 150 zł czynszu do 1 ha przy cenie pszenicy wynoszącej 500 zł. Przyjmując cenę 1 ha gruntu w wysokości około 16 tys. zł, zwrot tego kapitału w postaci czynszu oscylowałby na poziomie 102 lat.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">To jest podstawowy argument, który przemawia za tym, aby w sposób trwały rozdysponować ziemię na rzecz rolników i dzierżawców. Wydaje się, że ten proces będzie w tym momencie kontynuowany. Na dziś w Polsce zostało zawartych ponad 107 tys. umów dzierżaw, natomiast umów dzierżaw obejmujących powyżej 300 ha jest 1300. A więc 1300 umów dotyczy dzierżaw gruntów z zasobu Skarbu Państwa o powierzchni powyżej 300 ha. Tego dotyczy w tej chwili dyskusja. Natomiast naszym zadaniem i obowiązkiem jest stworzenie takiego systemu sprzedaży, który pozwoli przeznaczyć do sprzedaży jak największą liczbę hektarów.</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Pan poseł Kalemba zwrócił natomiast uwagę na parę istotnych kwestii. Mianowicie chodziło o sprawy związane z programem pomocy dla środowisk pracowników państwowych gospodarstw rolnych. Ten program rzeczywiście został uruchomiony w lipcu br. i do końca roku rozdysponujemy z tego programu ponad 40 mln zł. Są to przede wszystkim środki inwestycyjne, które będą przeznaczone dla spółdzielni mieszkaniowych czy też wspólnot mieszkaniowych na modernizację domów, na budowanie i restaurowanie niezbędnej infrastruktury komunalnej. Inaczej mówiąc, chcemy skierować te środki do samorządów, żeby były zainwestowane w poprawienie poziomu życia tychże mieszkańców. Jest to program trzyletni. Zakładamy, że co roku na te cele inwestycyjne chcemy przeznaczać 60 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-183.8" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Pan poseł zwrócił również uwagę na trudności w sprzedaży z uwagi na zastrzeżenia reprywatyzacyjne. Mamy nadzieję, że z chwilą przyjęcia projektu ustawy przez Radę Ministrów zostanie w sposób naturalny uregulowana kwestia decyzji premiera Jerzego Buzka, która nakładała na agencję obowiązek, by tam, gdzie są roszczenia, nie przeprowadzać procesów sprzedaży. Chcemy, żeby rzeczywiście te grunty z zastrzeżeniami reprywatyzacyjnymi, a jest ich ok. 600 tys., zostały przeznaczone do sprzedaży, bo to jest przed nami.</u>
          <u xml:id="u-183.9" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Jeśli natomiast chodzi o przetargi ograniczone na sprzedaż i dzierżawę, to chciałbym przekazać następujące informacje. W roku 2009 przez 3 kwartały zorganizowano 970 przetargów ograniczonych, z tego 671 na sprzedaż, a 299 na dzierżawę. Dotyczy to powierzchni prawie 14 tys. ha. Natomiast w roku 2008 tych przetargów było 1568 i dotyczyły powierzchni 20 700 ha. Rzeczywiście widzimy tutaj spadek zainteresowania. Przypomnę, że dotyczy to gruntów o powierzchni do 5 ha. Jesteśmy w kontakcie z izbami rolniczymi, samorządami terytorialnymi czy też innymi organizacjami, które są zainteresowane nabyciem ziemi, i to jest wykonywane.</u>
          <u xml:id="u-183.10" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Chciałbym poinformować Wysoką Izbę i wszystkich tych, którzy są zainteresowani nabyciem ziemi, że na stronach internetowych agencji jest 3,5 tys. ofert sprzedaży ziemi do 5 ha, nawet w ramach tychże przetargów ograniczonych. Te przetargi ograniczone są uruchomione na wniosek zainteresowanych stron. Wydaje mi się, że powinniśmy to przyjąć jako wniosek w naszej pracy.</u>
          <u xml:id="u-183.11" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Pozostali posłowie pytali o ważne kwestie, które są związane z całą procedurą funkcjonowania agencji. Odpowiedzi na pytania i wnioski państwa posłów będą udzielone w formie pisemnej.</u>
          <u xml:id="u-183.12" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Pan poseł Śnieżek zwrócił natomiast uwagę na prawo pierwokupu. Rzeczywiście dzisiaj jest taka sytuacja, że cały obrót nieruchomościami rolnymi w Polsce jest kontrolowany przez państwo, dlatego są umowy warunkowe, natomiast w projekcie ustawy, który będzie rozpatrywany przez Radę Ministrów, jest zapis, że nieruchomości do 1 ha nie będą podlegały prawu pierwokupu. Przypomnę, że tych transakcji dotyczących powierzchni do 1 ha jest ponad 80%, więc wydaje się, że znakomicie ułatwi nam to pracę.</u>
          <u xml:id="u-183.13" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Jeśli chodzi o pytanie pana marszałka Stefaniuka, to już wcześniej mówiłem o projekcie nowelizacji ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa i innych ustaw, przede wszystkim ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, gdzie zmieniamy definicję rolnika, który będzie miał prawo uczestniczyć w przetargach, w ten sposób, że rolnikiem będzie osoba, która osobiście prowadzi działalność rolniczą, mieszka na terenie gminy minimum przez 3 lata i posiada stosowne wykształcenie rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-183.14" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Jeśli chodzi o pozostałe kwestie i pytania, to zgodnie z życzeniem odpowiedzi będą udzielone na piśmie. Jeszcze raz dziękuję za udział w debacie i mam nadzieję, że będziemy mogli dalej pracować nad naszymi ważnymi projektami. To wszystko. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PoselAntoniBladek">Panie marszałku, w trybie sprostowania. Chciałbym sprostować, chodzi o pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan był wymieniony?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PoselAntoniBladek">Pan minister nie zrozumiał mojego pytania i w ogóle nie ustosunkował się do niego. Chodzi o windykację należności i niski stopień ściągalności zobowiązań wymagalnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo. Nie przypominam sobie.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan minister chce jeszcze odpowiadać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Jeżeli jest taka konieczność, to...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dobrze, króciutko, panie ministrze, bo w ogóle nie pamiętam, żeby pan poseł był wymieniany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Przepraszam, rzeczywiście, przez nieuwagę.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIRozwojuWsiKazimierzPlocke">Na czym polega problem? Problem polega na tym, że te windykacje, które są na poziomie roku 2008, to jest 1100 mln zł, procedury, które się przeciągają, procedury sądowe, przedsądowe, ugodowe, rzeczywiście powodują, że te windykacje wzrastają. Przede wszystkim zwracam uwagę, że windykacje powyżej 24 miesięcy albo zaległości powyżej 24 miesięcy stanowią ponad 80% tej kwoty. To są zaległości z lat 90., w związku z tym są bardzo trudno ściągalne, ale są oczywiście w ewidencji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PoselJerzyGosiewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pan Marek Sawicki już dwa lata temu mówił, że przedstawi Wysokiej Izbie projekt ustawy o ustroju rolnym. W tym celu został powołany specjalny zespół, który w tym roku najprawdopodobniej jeszcze się nie spotkał. Dlaczego pan minister nie przedstawił tego tak niezbędnego projektu ustawy? Kto w tym panu ministrowi przeszkadza? Brak uregulowań w tym zakresie powoduje chaos w gospodarowaniu gruntami, a przede wszystkim wywołuje niepokój wśród osób dzierżawiących grunty rolne od ANR. Stabilizacja i przewidywalność w tym zakresie umożliwiłyby rolnikom prowadzenie właściwej gospodarki oraz planowanie i kredytowanie.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PoselJerzyGosiewski">Panie ministrze, dlaczego ANR nie przedłuża dzierżawcom umów? Dlaczego planuje się odbieranie dzierżawcom ich praw nabytych? Prosiłbym o pisemną odpowiedź na zadane przeze mnie pytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PoselMiroslawPawlak">Czy wypracowana została koncepcja programów rozwoju nieruchomości rolnych w korelacji ze strategiami rozwoju poszczególnych województw, szczególnie tych, gdzie ten areał jest największy?</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PoselMiroslawPawlak">W jakim stopniu Agencja Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa w roku 2008 uczestniczyła w działaniu: Ułatwianie startu młodym rolnikom oraz w programie: Wzrost konkurencyjności gospodarstw rolnych?</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#PoselMiroslawPawlak">Jak na przestrzeni roku 2008, w stosunku do roku 2007, kształtował się obrót nieruchomościami znajdującymi się w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa? Chodzi o sprzedaż nieruchomości różnym podmiotom, wieczystą dzierżawę lub inne formy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PoselAndrzejSzlachta">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zgodnie z ustawą z 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa Agencja Nieruchomości Rolnych mogła nieodpłatnie przekazywać część gruntów zasobu uprawnionym podmiotom. Wśród nich są jednostki samorządu terytorialnego, Lasy Państwowe, kościelne osoby prawne oraz inne podmioty. Ponadto jednostki samorządu terytorialnego mogły nabywać z zasobu nieruchomości na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#PoselAndrzejSzlachta">W związku z tym kieruję do pana ministra pytanie: Jaki majątek Agencja Nieruchomości Rolnych przekazała nieodpłatnie uprawnionym podmiotom na terenie woj. podkarpackiego? Które podmioty były beneficjentami majątku nieodpłatnie otrzymanego od agencji? O jakiej wielkości majątek chodzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi wnosi o przyjęcie raportów z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa w 2007 r. oraz 2008 r., zawartych odpowiednio w drukach nr 927 i 2349.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wnioski komisji przyjął.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 55. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze zgłosić się do oświadczenia?</u>
          <u xml:id="u-196.7" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-196.8" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-196.9" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Głos zabierze pan poseł Aleksander Chłopek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PoselAleksanderChlopek">Dziękuję, panie marszałku!</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#PoselAleksanderChlopek">Wysoka Izbo! Jestem świeżo po lekturze wzruszającej, pięknej i mądrej książki o pierwszym błogosławionym żołnierzu Armii Krajowej księdzu Józefie Stanku, kapelanie powstańców warszawskich o pseudonimie Rudy, książki niezwykłej, bo napisanej przez towarzyszy broni Rudego - Janusza Derezińskiego ˝Jarosza˝ i Ryszarda Skrzypczaka ˝Dziadka˝. Książka nosi tytuł ˝Błogosławiony ksiądz Józef Stanek kapelan Armii Krajowej˝. Została wydana w tym roku przez środowisko żołnierzy Armii Krajowej Zgrupowania ˝Kryska˝.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#PoselAleksanderChlopek">Ksiądz Józef Stanek urodził się w góralskiej wsi Łapsze Niżne 4 grudnia 1916 r. w polskiej Zamagurze Spiskiej w woj. nowosądeckim. Urodził się w rodzinie wielodzietnej, był najmłodszym, ósmym dzieckiem swoich rodziców. Z racji czasu urodzenia należał do tzw. pokolenia Kolumbów i jak wielu z jego pokolenia odebrał bardzo dobre wykształcenie w polskiej szkole, w niepodległym kraju, w duchu najwyższych wartości patriotycznych i religijnych. Uczęszczał do szkoły i maturę zdał w Wadowicach w kolegium marianów, był u księży pallotynów. W tym mieście parę lat później maturę zdawał Karol Wojtyła. Chociaż uczęszczali do innych szkół, mieli paru wspólnych nauczycieli, między innymi słynnego literaturoznawcę i teatrologa profesora Mieczysława Kotlarczyka. W czasie wojny już jako ksiądz znalazł się na studiach na tajnym Uniwersytecie Warszawskim na Wydziale Socjologicznym. Bardzo szybko rozpoczął pracę w konspiracji i został żołnierzem Armii Krajowej, zaprzysiężonym pod pseudonimem Rudy. W powstaniu walczył najpierw w Śródmieściu, potem dostał rozkaz przedostania się na Czerniaków do 5. zgrupowania Armii Krajowej pod dowództwem Kryska. Tam pod koniec powstania doszło do wyjątkowo krwawych walk, zakończonych całkowitą zagładą tej dzielnicy i broniących jej oddziałów powstańców oraz przybyłych z drugiej strony Wisły żołnierzy Wojska Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#PoselAleksanderChlopek">Kapelan ˝Rudy˝ dzięki cechom swego charakteru zyskał sobie życzliwość wszystkich bez wyjątku. Te cechy charakteru to przede wszystkim prostota i delikatność. Udzielał utrudzonym w boju powstańcom, czasem zrozpaczonym i tracącym wiarę, wsparcia duchowego i intelektualnego, ale też najczęściej ratował rannych. Oto fragment: ˝Co pewien czas widać było księdza ˝Rudego˝, jak z chorym na plecach śmigał z góry schodami na niższe kondygnacje. Mógł uczestniczyć w akcji ratowania i odgrzebywania rannych, ponieważ był silnym, mocnym, wysokim i dobrze zbudowanym mężczyzną.˝ Z niezwykłą odwagą potrafił zawsze dotrzeć do najbardziej zagrożonych pozycji powstańczych.</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#PoselAleksanderChlopek">Niemieckie wojsko likwidowało powstanie na Czerniakowie wyjątkowo bestialsko. Kapelana ˝Rudego˝ w sutannie z biało-czerwoną opaską na ręce wyróżnili szczególnym okrucieństwem. Na oczach pojmanych i osaczonych powstańców oraz zmaltretowanej ludności cywilnej był poniżany, znieważany szyderstwami i bity, torturowany, by w końcu usłyszeć wyrok śmierci przez powieszenie. Nie błagał o życie, nie prosił o nic, do ostatnich chwil zachował godną i bohaterską postawę, udzielając kapłańskiego rozgrzeszenia tym, którzy mieli być w chwilę po nim straceni.</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#PoselAleksanderChlopek">Na ostatnich stronach tej książki czytamy: ˝Dnia 30 listopada 2008 r. w pierwszą niedzielę Adwentu, podczas Mszy św. o godzinie 13 w kościele Matki Boskiej Częstochowskiej, patronki Armii Krajowej, w Warszawie przy ul. Zagórnej dokonaliśmy uroczystej Instalacji Relikwii Błogosławionego Księdza Józefa Stanka, ps. ˝Rudy˝, który poniósł męczeńską śmierć 23 września 1944 r., pełniąc misję kapelańską na Czerniakowie podczas Powstania Warszawskiego.˝</u>
          <u xml:id="u-197.6" who="#PoselAleksanderChlopek">Na ostatnich stronach tej książki odnajdujemy też mądre słowa Janusza Derezińskiego: ˝Błogosławiony ksiądz Józef Stanek poniósł męczeńską śmierć, bo był rozumnym człowiekiem, bo był księdzem, bo był palotynem i wypełniał misję wśród powstańców warszawskich i ludności Warszawy, bo jego misję nasi wrogowie uznali za coś bardzo groźnego dla nich, bo był Polakiem i kochał Polskę od gór do Bałtyku, bo był bezwzględnie wierny Bogu i ojczyźnie. Niech wzorzec życia naszego błogosławionego księdza Józefa będzie przewodnikiem działania dla chrześcijańskiej Polski.˝ Od siebie dodam: Niech się tam stanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pani posłanka Janina Okrągły, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PoselJaninaOkragly">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym przypomnieć Wysokiej Izbie postać nestora kolarstwa polskiego pana Franciszka Surmińskiego. Pan Franciszek Surmiński jest mieszkańcem małej wioski na Opolszczyźnie u podnóża Gór Opawskich w pobliżu Prudnika, mojego miasta. Pan Franciszek Surmiński był jedną z najciekawszych postaci w czasach, kiedy Polska osiągała sukcesy w kolarstwie. Po ukończeniu służby wojskowej w 1959 r. znalazł się w Ludowym Zespole Sportowym w Prudniku. Był właściwie samoukiem, nikt go nigdy nie szkolił. Posiadał po prostu wrodzoną umiejętność wygrywania. Jako zawodnik osiągnął wiele sukcesów kolarskich. Był najlepszym przełajowcem. Dwukrotnie zdobył złoty medal Polski w drużynowej jeździe na czas na 100 km. Stawał na podium na wyścigach indywidualnych - wygrał 9 etapów w Tour de Pologne, 6 etapów w Meksyku, 3 razy w Maroku. W latach 60. jako zawodnik znany był z olbrzymiej wytrzymałości, sprytu i niezwykłego talentu. Był również charyzmatycznym nauczycielem kilku pokoleń kolarzy. W latach 70. jego uczniowie zdobywali w wyścigach kolarskich najwyższe miejsca w polskim sporcie. Jednym ze znanych sportowców, który wyszedł spod jego ręki, był pan Stanisław Szozda, również mieszkaniec Prudnika. Niestety talent pana Franciszka Surmińskiego jako trenera nie był doceniany przez ówczesne struktury Polskiego Związku Kolarskiego. W 2000 r. w uznaniu wybitnych zasług na rzecz zrzeszenia Ludowe Zespoły Sportowe został odznaczony przez prezydenta Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. A w tym roku dnia 14 lipca w Krakowie przyznano mu honorowy tytuł Króla Kolarskiego Anno Domini 2009.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#PoselJaninaOkragly">Pan Franciszek jest do dziś osobą aktywną, energiczną i cieszącą się uznaniem środowiska kolarskiego oraz lokalnej społeczności. Jest niekwestionowanym autorytetem sportowym i lokalnym. 5 grudnia obchodzi swoje 75 urodziny. Z tej okazji chcę publicznie wyrazić szacunek i uznanie dla mistrza polskiego kolarstwa. Jest mi niezmiernie miło, iż we własnym imieniu z tej trybuny mogę złożyć panu Franciszkowi życzenia zdrowia i wyrazy uznania za jego osiągnięcia dla polskiego sportu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PoselAndrzejCwierz">20 października br. miałem przyjemność uczestniczyć w uroczystości uhonorowania medalami Pro Memoria burmistrza miasta Jarosławia Andrzeja Wyczawskiego, prezydenta miasta Przemyśla Roberta Chomy, pośmiertnie Tadeusza Zielińskiego, Szkoły Podstawowej i Gimnazjum Sióstr Niepokalanek im. bł. M. Darowskiej w Jarosławiu, Fundacji Pomocy Edukacyjnej dla Dzieci i Młodzieży im. H. i T. Zielińskich oraz Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#PoselAndrzejCwierz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Medal ten nadawany przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych osobom i instytucjom w uznaniu zasług w utrwalaniu pamięci o ludziach i czynach w walce o niepodległość Polski podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu otrzymały m.in. Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Sióstr Niepokalanek w Jarosławiu.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#PoselAndrzejCwierz">Zespół klasztorny Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP w Jarosławiu został wybudowany w latach 1873-1875 i 17 października 1875 r. otworzono tam szkołę powszechną oraz średnią ogólnokształcącą. Szkołom patronuje bł. Matka Marcelina, która swą miłość do dzieci i pracy z nimi przekazała następnym pokoleniom sióstr swego zgromadzenia. Zostawiła im też precyzyjny i jasny system wychowawczy, którego zasady obowiązują we wszystkich szkołach niepokalańskich, co pozwala określić je mianem szkół autorskich. Według błogosławionej Marceliny Darowskiej istotne jest oddziaływanie na uczniów własnym przykładem. Mówiła, że każdy, kto obcuje z dzieckiem, odbija się w nim swoim zachowaniem, mową, wyrażeniami, duchem. Człowiek promieniuje na innych tym, co posiada, nauczyciel zaś oprócz wiedzy przekazuje uczniom te wartości, które sam wyznaje. Wymieniała siedem najważniejszych cech, które musi posiadać wychowawca: bezinteresowność, równa miłość, umiejętność wymagania, długomyślność, wyrozumiałość, sprawiedliwość i stałość usposobienia. W swoim nauczaniu dużo miejsca poświęcała ojczyźnie. Polska była dla niej drugą po Bogu miłością. Wykazywała, że miłości te są nierozerwalne, a jedynie Kościół jest ostoją właściwie rozumianego patriotyzmu. Poprzez wychowanie młodego pokolenia chciała pomóc narodowi przez mocniejsze wszczepienie go w odwieczny pień Kościoła - prawdziwą twierdzę wiary i patriotyzmu. ˝Tym jest człowiek˝ - mówiła - ˝czym wychowanie go uczyni˝. Dzieło błogosławionej Marceliny mimo wielu trudności, jakie napotykał klasztor, jest obecnie kontynuowane. Siostry ze Zgromadzenia Niepokalanego Poczęcia NMP prowadzą obecnie w Jarosławiu szkołę podstawową i gimnazjum, w których wychowują dzieci i młodzież w duchu nauki Kościoła katolickiego w oparciu o system pedagogiczny bł. Marceliny Darowskiej, tradycje narodu polskiego i autorytet rodziny, umożliwiają im wszechstronny rozwój, pogłębianie zainteresowań i kształcą umiejętność dokonywania właściwych wyborów.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#PoselAndrzejCwierz">Przykładem wychowywania młodzieży w duchu patriotyzmu było włączenie uczniów gimnazjum w projekt edukacyjny ˝Ślady przeszłości - uczniowie adoptują zabytki˝. Celem projektu było odnowienie kamienia - pomnika upamiętniającego 10. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości w roku 1918. Kamień ten w 1928 r. został przywieziony przez uczennice jarosławskiej szkoły niepokalanek z Gór Świętokrzyskich. W latach okupacji został schowany pod mur klasztorny ze względów politycznych i odnaleziono go dopiero w latach osiemdziesiątych XX w. W ubiegłym roku gimnazjaliści z programem pt. ˝Zapisane na papierze, wyryte w kamieniu: ocalić od zapomnienia˝ podjęli się pracy nad odnową i wyeksponowaniem pamiątkowego kamienia oraz utrwalili ponad 90 listów legionistów, napisanych do sióstr po pobycie w szpitalu polowym prowadzonym w klasztorze sióstr niepokalanek w Jarosławiu w latach 1915-1917. Listy zostały umieszczone w archiwum klasztornym, natomiast fotokopie są udostępnione chętnym. Najcenniejszy z nich stanowi list marszałka Józefa Piłsudskiego. 20 października odbyło się uroczyste odsłonięcie pomnika Żyje Polska 1918-1928 z odnowionym kamieniem w centrum i uhonorowanie szkół prowadzonych przez siostry medalami Pro Memoria.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PoselAndrzejSzlachta">Oświadczenie jest poświęcone generałowi Mieczysławowi Wałędze, żołnierzowi kampanii wrześniowej, Armii Krajowej, oficerowi emigracyjnemu w Londynie.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#PoselAndrzejSzlachta">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 13 listopada br. zmarł w Londynie w wieku 95 lat Mieczysław Wałęga, żołnierz Armii Krajowej, oficer emigracyjny niezależnego Wojska Polskiego w Londynie, wielki patriota, przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski i awansowany na stopień generała.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#PoselAndrzejSzlachta">Mieczysław Wałęga urodził się 1 maja 1914 r. w Rzędzinie koło Tarnowa. W wieku 16 lat wstąpił do korpusu kadetów, a następnie ukończył Szkołę Podchorążych w Komorowie. Został przydzielony do 17. Pułku Piechoty w Rzeszowie. W kampanii wrześniowej 1939 r. dowodził 4. kompanią 2. batalionu utworzonego na bazie macierzystej jednostki 165. Pułku Piechoty w strukturach 36. Dywizji Piechoty Armii ˝Prusy˝. Po rozbiciu oddziału dołączył z grupą żołnierzy do 92. pułku piechoty, w ramach którego walczył do jego rozwiązania. Udało mu się uniknąć niewoli niemieckiej i 28 września dotarł do Rzeszowa.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#PoselAndrzejSzlachta">Podporucznik Wałęga nie wykonał zarządzenia okupacyjnych władz niemieckich wzywającego oficerów pod karą śmierci do rejestracji i włączył się w nurt pracy konspiracyjnej. W 1940 r. wstąpił w szeregi Związku Walki Zbrojnej. Pod pseudonimami ˝Jur˝ i ˝Mat˝ był początkowo adiutantem, wykładowcą i egzaminatorem podziemnej podchorążówki, a następnie oficerem wywiadu i kontrwywiadu Inspektoratu ZWZ AK Rzeszów. Koordynował wszystkie działania związane z pozyskiwaniem informacji na terenie trzech obwodów: Rzeszowa, Dębicy i Kolbuszowej. Przeciwdziałał infiltracji szeregów konspiracji rzeszowskiej ze strony coraz aktywniejszej agentury sowieckiej. Zbierał informacje na temat prób z pociskami V-1 i V-2. Do ujawnienia jednej z najbardziej strzeżonych tajemnic II wojny światowej przyczynił się wysiłek setek żołnierzy AK. Pracę tych często bezimiennych informatorów nadzorował Mieczysław Wałęga. Jeden z pierwszych raportów na ten temat przepisywała jego żona Adela Hofman ps. Rezeda. Zagrożenie wynikające z aktywnej działalności konspiracyjnej spowodowało przeniesienie go do Inspektoratu AK Tarnów.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#PoselAndrzejSzlachta">Po zakończeniu wojny od października 1945 r. działał w okręgu Katowice Zrzeszenia WiN. Zagrożony aresztowaniem przez UB za zgodą przełożonych opuścił Polskę w 1946 r. i przedostał się do Włoch. Naczelny wódz generał Władysław Anders awansował Mieczysława Wałęgę z dniem 15 sierpnia 1965 r. do stopnia podpułkownika. Wcześniej po odbyciu stażu we Francji w 1957 r. został powołany na szefa wyszkolenia. Jako oficer emigracyjny przez 30 lat szkolił kadry niezależnego Wojska Polskiego. Był ostatnim przewodniczącym Głównej Komisji Weryfikacyjnej AK w Londynie.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#PoselAndrzejSzlachta">W latach 90. państwo Wałęgowie zamierzali wrócić do Polski. Odwiedzili wtedy Rzeszów, gdzie mieli swoje mieszkanie. Jednak ze względów rodzinnych zmuszeni byli pozostać w Londynie. Nigdy nie przyjęli obywatelstwa brytyjskiego, uznając, że nawet na obczyźnie chcą być w pełni Polakami. 15 sierpnia 2006 r. w Święto Wojska Polskiego prezydent Lech Kaczyński odznaczył Mieczysława Wałęgę Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Krzyż ten został mu wręczony w Londynie. 3 maja 2008 r. prezydent Lech Kaczyński awansował Mieczysława Wałęgę do stopnia generała. Zarząd Regionu NSZZ ˝Solidarność˝ w Rzeszowie zaprosił Mieczysława Wałęgę do komitetu budowy pomnika Łukasza Cieplińskiego. Grupa radnych Prawa i Sprawiedliwości z Rzeszowa złożyła wniosek o nadanie Wałędze tytułu Honorowego Obywatela Rzeszowa, ale lewicowa większość w Radzie Miasta Rzeszowa i prezydent Rzeszowa nie poparli tego wniosku. W 2009 r. generał Mieczysław Wałęga został członkiem Komitetu Honorowego Obchodów 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#PoselAndrzejSzlachta">Mieczysław Wałęga zmarł 13 listopada br. w Londynie, niecały rok po śmierci swojej żony Adeli. Został pochowany na cmentarzu Stanley Hill w Amersham w Anglii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie została paniom i panom posłom doręczona w druku nr 2537.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Na tym kończmy 55. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Porządek dzienny 56. posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 15, 16, 17 i 18 grudnia 2009 r., został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-203.7" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 13 min 51)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>