text_structure.xml
82.8 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Otwieram posiedzenie Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Witam posłów i zaproszonych gości. Chciałbym bardzo serdecznie powitać ministra Radosława Sikorskiego oraz towarzyszących panu ministrowi wiceministrów.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Zaprosiliśmy pana ministra, aby zechciał przedstawić nam strukturę MSZ oraz zadania, jakie resort stawia sobie na najbliższe tygodnie i miesiące. Pragnę państwa poinformować, że pan minister przewiduje exposé, któremu będzie towarzyszyła debata na temat polityki zagranicznej, na początku marca.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Przed wygłoszeniem przez pana ministra exposé na pewno spotkamy się z panem ministrem na dłuższym posiedzeniu. Wtedy pan minister przedstawi Komisji założenia i priorytety polskiej polityki zagranicznej.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Potraktujmy dzisiejsze posiedzenie jako pierwsze spotkanie Komisji z panem ministrem. Być może będziecie państwo mieli kilka pytań w sprawach bieżących.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Oddaję głos panu ministrowi.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#MinistersprawzagranicznychRadoslawSikorski">Mam zaszczyt przedstawić kierownictwo resortu spraw zagranicznych. Po mojej lewej stronie siedzi pierwszy mój zastępca – sekretarz stanu Jan Borkowski, który moją decyzją odpowiada za sprawy prawne i traktatowe. Uczestniczy w posiedzeniach Komitetu Rady Ministrów. Odpowiada za problematykę konsularną i Polonii, która jest priorytetem rządu PO – PSL.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#MinistersprawzagranicznychRadoslawSikorski">Minister Jan Borkowski odpowiada również za kontakty z Sejmem i Senatem. Pełni funkcję sekretarza parlamentarnego. Uczestniczy w pracach Zespołów: do Spraw Zagospodarowania Granicy Państwowej, Międzyresortowego Zespołu do Spraw Polonii i Polaków za Granicą, Międzyresortowego Zespołu do Spraw Przygotowania Organów Administracji Państwowej do Współpracy z Systemem Schengen II.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#MinistersprawzagranicznychRadoslawSikorski">Odpowiada za sprawy dialogu społecznego. Pracuje w Międzyresortowym Zespole do Spraw Paktu Społecznego, w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, w Międzyresortowym Zespole do Spraw Jakości Regulacji Prawnych oraz w Zespole do Spraw Wykorzystania Środków w ramach Funduszu Schengen oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#MinistersprawzagranicznychRadoslawSikorski">Zastępuje głównie panią podsekretarz stanu Grażynę Bernatowicz, która odpowiada za europejskie sprawy polityczne w wymiarze dwustronnym i wielostronnym oraz za sprawy polityki naszego kraju w ramach Unii Europejskiej, z wyjątkiem wymiaru bezpieczeństwa. Uczestniczy w posiedzeniach Komitetu Europejskiego Rady Ministrów i odpowiada za kwestie związane z udziałem MSZ w procesie koordynacji międzyresortowej w dziedzinie integracji europejskiej.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#MinistersprawzagranicznychRadoslawSikorski">Współpracuje w kształtowaniu i realizacji Narodowej Strategii Spójności. Odpowiada za kształtowanie i realizację polskiej polityki wschodniej i za ekonomiczny wymiar polityki zagranicznej.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#MinistersprawzagranicznychRadoslawSikorski">To właśnie pani minister Grażynie Bernatowicz podlegają sprawy OECD i funkcjonowania Międzyresortowego Zespołu do Spraw OECD, także Komitetu Polityki Ubezpieczeń Eksportowych oraz Międzyresortowego Zespołu do Spraw Inwestycji Zagranicznych, Zespołu do Spraw Nowoczesnych Regulacji Gospodarczych oraz przygotowania Narodowego Planu Rozwoju.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#MinistersprawzagranicznychRadoslawSikorski">Pani Grażyna Bernatowicz jest także przedstawicielem MSZ w pracach Rady do Spraw Zagranicznej Polityki Ekonomicznej oraz Rady Programowej do Spraw Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2011 r. Uczestniczy także w pracach Międzyresortowego Zespołu do Spraw WTO.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#MinistersprawzagranicznychRadoslawSikorski">Kolejny mój zastępca to pan minister Ryszard Schnepf, który odpowiada za kształtowanie i realizację polityki wobec państw Ameryki Północnej i Południowej, Afryki, Bliskiego Wschodu oraz Azji i Pacyfiku, z wyjątkiem wymiaru bezpieczeństwa. Odpowiada za międzynarodową politykę rozwojową, pełniąc funkcję krajowego koordynatora do spraw międzynarodowej współpracy rozwojowej.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#MinistersprawzagranicznychRadoslawSikorski">Uczestniczy w pracach Komitetu Sterującego do Spraw Opracowania Planu Zarządzania dla Terenu Byłego Obozu Zagłady Auschwitz – Birkenau.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#MinistersprawzagranicznychRadoslawSikorski">Odpowiada za koordynację i programowanie promocji Polski w świecie, za zagraniczną politykę informacyjną, kulturalną, naukową i oświatową. Uczestniczy w pracach Rady Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych oraz Rady do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#MinistersprawzagranicznychRadoslawSikorski">Kolejny wiceminister to podsekretarz stanu Witold Waszczykowski, który odpowiada za problematykę Narodów Zjednoczonych i problemów globalnych oraz organizacji Systemu Narodów Zjednoczonych. Odpowiada także za kształtowanie i realizację polityki bezpieczeństwa, w tym obrony, rozbrojenia, nieproliferacji i kontroli eksportu w wymiarach globalnym, wielostronnym i dwustronnym.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#MinistersprawzagranicznychRadoslawSikorski">Uczestniczy w pracach Międzyresortowego Zespołu do Spraw Restrukturyzacji Przemysłu Obronnego, Komitetu Offsetowego, Rządowego Zespołu Koordynacji Kryzysowej.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#MinistersprawzagranicznychRadoslawSikorski">Na koniec chciałbym przedstawić osobę, która nie jest formalnie zastępcą ministra spraw zagranicznych, ale jest kluczowa dla dobrej pracy resortu. Chciałbym przedstawić Komisji dyrektora generalnego służby zagranicznej, pana Rafała Wiśniewskiego.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#MinistersprawzagranicznychRadoslawSikorski">Pan przewodniczący był łaskaw wspomnieć, że na marzec przewidziane jest exposé ministra spraw zagranicznych. Proponowałbym, aby wtedy odbyć dyskusję na temat priorytetów naszej polityki zagranicznej. Jak rozumiem, tradycyjnie minister zaznajamia Komisję z głównymi tezami exposé.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#MinistersprawzagranicznychRadoslawSikorski">Oczywiście mam tezy polityczne, które mogę wygłosić Komisji, ale nie wiem, czy Komisja w niepełnym składzie chce, aby teraz przedstawiać priorytety.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Myślę panie ministrze, że poświęcimy temu odrębne posiedzenie Komisji przed wystąpieniem pana ministra na forum Sejmu. Podejrzewam, że państwo posłowie będą zainteresowani informacjami na tematy bieżące.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Proponowałbym, żeby w tej sytuacji oddać głos państwu posłom, którzy zadaliby pytania bądź skomentowali bieżące wydarzenia. Chciałbym również poinformować państwa posłów, że w gronie prezydium Komisji dyskutowaliśmy głośną sprawę nominacji ambasadorskich. Jest intencją prezydium Komisji, aby tej sprawie poświęcić następne posiedzenie Komisji, które odbyłoby się za półtora tygodnia.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Uprzedzając państwa pytania, chciałbym przedstawić takie stanowisko prezydium Komisji. Poświęcimy tej sprawie odrębne posiedzenie Komisji, które odbędzie się podczas kolejnego posiedzenia Sejmu.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Oddaję głos państwu posłom. Proszę o komentarze w sprawach bieżących i pytania pana ministra.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Poseł Paweł Zalewski (niez.):</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Bardzo się cieszę, że pan minister jest naszym gościem i że przedstawił swoich zastępców. To jest bardzo dobra praktyka.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Jednak poprosiłbym pana ministra o przedstawienie tez, a to z tego powodu, że już od pewnego czasu trwają prace rządowe związane z polityką zagraniczną. Widać wyraźnie, że dokonuje się jej przemodelowanie. Rząd realizuje pewną koncepcję w różnych segmentach polityki zagranicznej.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Sądzę, że trudno byłoby dzisiaj zadawać bardzo szczegółowe pytania, np. o członkostwo Mołdowy w Unii Europejskiej, nie znając szerszego kontaktu – gdzie rząd chce dojść w sprawach zagranicznych, jaki jest cel, który rząd chciałby osiągnąć w pespektywie roku, dwóch lat, czy też do końca działania kadencji Sejmu.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">To – w moim przekonaniu – może być podstawą do jakiejś bardziej szczegółowej rozmowy i zadawania pytań.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Prosiłbym jednak, panie przewodniczący, o zmodyfikowanie formuły, którą pan zaprezentował, a pana ministra o zaprezentowanie tez.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Przyłączam się do wysokiej oceny, którą sformułował poseł Paweł Zalewski. To jest bardzo dobry obyczaj, że przynajmniej na początku kadencji Sejmu całe kierownictwo resortu jest obecne na posiedzeniu Komisji.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PoselTadeuszIwinski">Wydaje mi się, że pan minister, odpowiadając na nasze pytania, może w swoistej preambule, wspomnieć o podstawowych tezach swojego exposé.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PoselTadeuszIwinski">Chciałbym ograniczyć się do trzech spraw. Mimo że pan przewodniczący poinformował, iż kolejne posiedzenie Komisji będzie poświęcone sprawie ambasadorów, wydaje mi się, że nie można tej kwestii pominąć dziś milczeniem.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PoselTadeuszIwinski">Zdarzyło się coś, co nie było praktykowane od 18 lat, czyli od początku III RP. Prezydent dokonał nominacji ambasadorów w sensie formalnym zgodnie z konstytucją, ale bez uprzedniego przesłuchania ich przez Komisję Spraw Zagranicznych. Pomijam fakt, że ówczesna pani minister – Anna Fotyga popełniła – moim zdaniem – delikt konstytucyjny, wprowadzając Sejm w błąd. Tylko z tego powodu powinna stanąć przed Trybunałem Stanu.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PoselTadeuszIwinski">Chodzi o funkcjonowanie resortu spraw zagranicznych. Czy rząd nie powinien wystąpić z propozycją nowelizacji odnośnej ustawy, która wprowadzałaby obligatoryjne przesłuchanie przez Komisję Spraw Zagranicznych w procedurze wyłaniania kandydatów na ambasadorów?</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PoselTadeuszIwinski">To jest tradycja. Nie wiem, czy należy pójść tak daleko, jak np. w USA, że bez pozytywnej opinii komisji senackiej nikt nie może być nominowany na ambasadora. W ciągu kilkunastu lat mieliśmy takie przypadki, choć rzadkie, gdy mimo negatywnej oceny ambasadorowie wyjeżdżali za granicę. Jeden taki głośny przypadek zdarzył się w poprzedniej kadencji Sejmu i dotyczył Argentyny.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#PoselTadeuszIwinski">Myślę, że jest to materia ustrojowa. Warto, żeby o tym pamiętać i wprowadzić określone regulacje. Niedobrze byłoby, gdyby prowadzony był jakiś swoisty pojedynek.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#PoselTadeuszIwinski">Droga jest oczywista: minister spraw zagranicznych proponuje kandydata, prezydent mianuje, musi być kontrasygnata premiera i w tej procedurze powinna być uwzględniona rola Komisji Spraw Zagranicznych.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#PoselTadeuszIwinski">Kolejne pytania dotyczą relacji z naszymi sąsiadami. Polska może mieć wspaniałe relacje z odległymi państwami, natomiast z sąsiadami zawsze ma się kłopoty czy trudności, chyba że jest się wyspą.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#PoselTadeuszIwinski">Dostrzegam bardzo pozytywny element, jeśli chodzi o postępowanie nowego rządu w sensie atmosfery, języka. To jest duża wartość. Wśród trzech błędów poprzedniego rządu w obszarze polityki zagranicznej, trzeba wymienić podejście eurosceptyczne, fakt, że Polska nie proponowała nic pozytywnego, jeśli chodzi o Unię Europejską, ponadto ujawnienie się fobii antyniemieckich i antyrosyjskich.</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#PoselTadeuszIwinski">Byłbym wdzięczny, gdyby pan minister poinformował nas, również w kontekście wczorajszych rozmów z wiceministrem spraw zagranicznych Rosji, czy w kontrowersyjnej kwestii tarczy antyrakietowej, co do której decyzje nie zostaną zapewne podjęte wcześniej niż po wyborach prezydenckich w USA, istnieje szansa na rozwiązanie, które z punktu widzenia ludzkości byłoby najlepsze, żeby USA i pozostali członkowie NATO, w tym Polska, oraz Rosja stworzyli wspólny system obrony przeciwrakietowej w stosunku do rzeczywiście istniejących zagrożeń terrorystycznych.</u>
<u xml:id="u-4.11" who="#PoselTadeuszIwinski">Nie mówię, na ile te zagrożenia są realne dzisiaj i skąd płyną, w kontekście ostatniego raportu wywiadu amerykańskiego. To zostawiam na uboczu. Chodzi mi o kwestię metodologiczną.</u>
<u xml:id="u-4.12" who="#PoselTadeuszIwinski">Ograniczam się dziś do spraw kontrowersyjnych, ale podzielam opinię Kennedy’ego, że lepsze są nieprzyjemne prawdy niż przyjemne iluzje. Ostatnia kwestia dotyczy Gazociągu Północnego. W moim przekonaniu poprzedni rząd popełnił ogromny błąd, nie prowadząc rozmów w tej sprawie ani z Niemcami, ani z Rosją.</u>
<u xml:id="u-4.13" who="#PoselTadeuszIwinski">W kierownictwie resortu widzę jedną osobę, która według informacji medialnych stała się pewną ofiarą bardzo racjonalnej propozycji. Rozmawiać trzeba, bo niezależnie od tego, czy nam się to podoba, czy nie, wszystko wskazuje na to, że gazociąg powstanie.</u>
<u xml:id="u-4.14" who="#PoselTadeuszIwinski">Są nim zainteresowane nie tylko te dwa państwa, ale ogromne grupy kapitałowe francuskie, brytyjskie, holenderskie. Oczywiście zastrzeżenia ekologiczne państw nadbałtyckich są szalenie ważne, ale jeśli projekt będzie sfinalizowany, co można zrobić, żeby Polska uczestniczyła w nim przy minimalizacji zagrożeń, o których mówiliśmy.</u>
<u xml:id="u-4.15" who="#PoselTadeuszIwinski">To my w niedalekiej przeszłości współodpowiadaliśmy za to, że nie doszło do budowy Jamał II.</u>
<u xml:id="u-4.16" who="#PoselTadeuszIwinski">Ograniczam się tylko do tych trzech kwestii, choć mam świadomość, że można by poruszyć wiele innych.</u>
<u xml:id="u-4.17" who="#PoselTadeuszIwinski">Sądzę, że próba odpowiedzi na te trzy pytania w dużej mierze wyczerpie metodologiczną potrzebę pokazania priorytetów nowego rządu i samego pana ministra.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PoselMarekBorowski">Jestem w pewnym kłopocie. Z jednej strony rozumiem sugestię pana przewodniczącego, żeby dziś nie odbywać podstawowej debaty, głównie dlatego, że frekwencja w dniu dzisiejszym nie dopisała. Jest dobra, bo na sali jest wielu dziennikarzy, członków rządu. Na marginesie, proszę o zauważenie, że członkowie Komisji z ramienia LiD są w komplecie.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PoselMarekBorowski">Odłożyłem swoje różne zobowiązania w dniu dzisiejszym, bo spotkanie z panem ministrem jest wydarzeniem ważnym i niezbyt częstym, biorąc pod uwagę zobowiązania pana ministra.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PoselMarekBorowski">Wyrażam żal, że jest taka sytuacja. Oczywiście wykorzystamy to spotkanie dla różnych tematów bieżących i swoistej konferencji prasowej. W tym duchu poruszę kilka spraw.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#PoselMarekBorowski">Przyłączam się do głosów moich poprzedników, którzy z uznaniem odnotowują przedstawienie kierownictwa resortu, zakresu obowiązków wiceministrów. Chciałbym pogratulować powołania pani Grażyny Bernatowicz na wiceministra.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#PoselMarekBorowski">Chciałbym prosić pana ministra o komentarz w sprawie Kosowa. Tam może być różny przebieg wydarzeń od momentu, w którym władze Kosowa zechcą ogłosić niepodległość. Serbia wypowiada się w tej sprawie niekiedy dosyć radykalnie. To być może są tylko zapowiedzi przedwyborcze.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#PoselMarekBorowski">Interesuje mnie, jakie jest polskie stanowisko w tej sprawie i czy mamy jakieś inicjatywy, które łagodziłyby napięcia.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#PoselMarekBorowski">Po drugie, dziś zapoznałem się z wypowiedzią ministra Michała Dowgielewicza, że brak jest wielu ustaw, które powinny dostosować polskie prawo do prawa europejskiego. W związku z tym jesteśmy przedmiotem dochodzeń ze strony Komisji Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#PoselMarekBorowski">Proszę o komentarz, czym to się może skończyć, czy jesteśmy w stanie temu zapobiec i jaki plan działania ma rząd.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#PoselMarekBorowski">Trzecia kwestia została poruszona w dniu wczorajszym na posiedzeniu Komisji Łączności z Polakami za Granicą, której jestem przewodniczącym, ale dziś jest komentowana w mediach. Chodzi o film antyakowski emitowany na Białorusi.</u>
<u xml:id="u-5.9" who="#PoselMarekBorowski">Zgadzam się z postulatami posłów i pragnę zapytać pana ministra, jak resort zamierza zareagować. Oczywiście zdaję sobie sprawę ze szczególnego charakteru stosunków z Białorusią.</u>
<u xml:id="u-5.10" who="#PoselMarekBorowski">Jeśli chodzi o sprawę ambasadorów, mam pewną prośbę, ponieważ w grę wchodzą terminy, pewien kalendarz postępowania ze strony premiera i prezydenta. Wyobrażam sobie dyskusję na ten temat, w której będą kwestionowane pewne fakty, z czym mieliśmy już do czynienia.</u>
<u xml:id="u-5.11" who="#PoselMarekBorowski">Żeby tego uniknąć, mam prośbę, aby pan minister zechciał przygotować kalendarz wydarzeń, który otrzymalibyśmy przed posiedzeniem. Można go kwestionować, jeśli ktoś zechce, ale przynajmniej będzie wiadomo, co kiedy nastąpiło.</u>
<u xml:id="u-5.12" who="#PoselMarekBorowski">Oczywiście jest to obyczaj i można tłumaczyć, że nie ma sprawy. Jeśli jednak narusza się obyczaj bez istotnych powodów i wprowadza się w błąd Sejm, a być może również prezydenta, to jest bardzo poważna sprawa.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Chciałbym poinformować, że kalendarz wydarzeń otrzymałem od marszałka Sejmu i przekażę państwu ten materiał.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PoselMarekBorowski">Jest możliwe, że pan marszałek nie wszystko wie.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Pragnę wyrazić swoje rozczarowanie wstępem, jaki poczynił pan minister. Oczywiście cieszymy się z wizyty przedstawicieli MSZ w tak szerokim składzie, ale nie spodziewaliśmy się tego, że w dniu dzisiejszym nie będzie dyskusji merytorycznej nad założeniami polityki zagranicznej, które pan minister miał nam przedstawić.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Przyłączam się do głosów moich poprzedników. Moje rozczarowanie jest tym większe, że pan minister już taką dyskusję odbył na innym forum – na spotkaniu w Fundacji Batorego. Większość z nas miała zaproszenia, ale odbywało się to w dniu obrad Sejmu, w czasie głosowań, więc nie mogliśmy brać udziału w dyskusji. Tym bardziej spodziewaliśmy się, że dziś taka dyskusja będzie możliwa.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Jeśli pan minister odpowie na postulaty zgłaszane przez wszystkich moich poprzedników, to będzie to dla nas satysfakcjonujące. Jeśli byłaby to pora do dyskusji, chciałabym zgłosić następujące zagadnienia.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">W uzupełnieniu wypowiedzi posła Marka Borowskiego pragnę powiedzieć, że aktualną sprawą jest stanowisko Polski wobec rychłego ogłoszenia jednostronnej deklaracji o niepodległości Kosowa, stanowiska Serbii, zapowiadającego nieutrzymywanie kontaktów z krajami, które uznałyby niepodległość Kosowa.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Wyłania się również problem wysłania misji europejskiej cywilno-wojskowej na czas ogłoszenia deklaracji. Za podstawę takiej decyzji przyjmuje się rezolucję ONZ, na podstawie której była ustanowiona administracja ONZ. Ten tytuł prawny jest kwestionowany przez Holendrów. Na tym tle pojawia się spór.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Czy mamy stanowisko w tej sprawie? Czy będziemy uczestniczyli w tej misji cywilno-wojskowej, czy też pozostaniemy z boku?</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Chciałabym również zapytać, czy MSZ ma wypracowaną metodę komunikowania się z Prezydentem RP w zakresie prowadzenia polityki zagranicznej. Mieliśmy już możliwość zaobserwowania kilku przykrych dla opinii publicznej w kraju i za granicą wydźwięków nieporozumień między MSZ a Pałacem Prezydenckim, czyli między dwoma ośrodkami, które z racji konstytucji są wyposażone w kompetencje do prowadzenia polityki zagranicznej.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Pamiętam czasy kohabitacji prezydentury pana Aleksandra Kwaśniewskiego i rządów premiera Jerzego Buzka. Chyba nikt z nas nie przypomina sobie żadnych zdarzeń, które by znamionowały konflikt i potęgowały go w mediach poprzez rozprawianie o nim zarówno przez Pałac Prezydencji, jak i przez MSZ.</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Obecnie mamy z tym do czynienia, co nie służy dobrze ani samej polityce, ani naszemu wizerunkowi. Mówię to chociażby w kontekście nominacji ambasadorskich, kiedy to pan prezydent ewidentnie się pospieszył. Oczywiście pierwszy błąd popełniła minister Anna Fotyga, ale pan prezydent przymknął oko na to, że przedstawiono mu dokumenty bez rekomendacji Komisji Spraw Zagranicznych, i nie zawahał się przed pogodzeniem się z procedurą narzuconą przez minister Annę Fotygę.</u>
<u xml:id="u-8.9" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Czy była jakaś interwencja ze strony obecnego ministra spraw zagranicznych, choć „interwencja” to przesadnie dobitne określenie? Czy jest szansa na dobre ułożenie współpracy wzorem lat ubiegłych?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PoselAndrzejCwierz">Postaram się mówić krótko, gdyż wszystkim nam zależy na tym, żeby pan minister mógł wypowiedzieć się na tematy, które nas interesują.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PoselAndrzejCwierz">Pierwsze kwestia dotyczy tarczy antyrakietowej. Nie zgadzam się z tym, co powiedział poseł Tadeusz Iwiński, że zakończenie negocjacji nastąpi prawdopodobnie dopiero po wyborach prezydenckich w USA. W moim przekonaniu w interesie Polski jest, żeby negocjacje zakończyły się szybko, podobnie jak w przypadku Czech.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#PoselAndrzejCwierz">Mam pytanie, jakie jest stanowisko rządu polskiego w tej sprawie. Czy będziemy zwlekać z zakończeniem negocjacji? Jakie argumenty przemawiają za taką postawą? Jakie korzyści Polska będzie miała z tego, że negocjacje zostaną zakończone dopiero po wyborach prezydenckich w USA?</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#PoselAndrzejCwierz">Jak przedstawia się kwestia zniesienia wiz dla Polaków? W dniu dzisiejszym kwestia wiz była poruszana w Sejmie przy okazji stanowienia prawa przez Izbę.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#PoselAndrzejCwierz">Kolejna sprawa dotyczy Ukrainy. Obywatele Ukrainy mają problemy z przekraczaniem granicy ukraińsko-polskiej. Czy planujemy zwiększenie liczby przejść granicznych? Jeśli tak, to jakie działania będzie proponował pan minister?</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#PoselAndrzejCwierz">Czy są w planie działania zmierzające do usunięcia przeszkód w planowanym przejściu w Malkowicach? Czy będziemy budowali przejścia turystyczne w Bieszczadach, które pozwolą na zbliżenie między dwoma narodami?</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#PoselAndrzejCwierz">Wiem, że Bieszczady są dosyć czułym punktem na granicy Unii Europejskiej i Ukrainy, ale w moim przekonaniu lepiej, żeby takie przejścia były, niż żeby granica była przekraczana nielegalnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PoselKarolKarski">Nie jest moją rolą pozytywne ocenianie składu kierownictwa MSZ, w związku z tym ograniczę się do wyrażenia uznania w stosunku do jednej z osób – pani minister Grażyny Bernatowicz, która jest bardzo kompetentnym dyplomatą. Cieszę się, że jest w zespole, który obecnie urzęduje przy Al. Szucha.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PoselKarolKarski">Przechodzę do pytań. Jak pan minister ocenia perspektywy rozwoju stosunków z Białorusią?</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#PoselKarolKarski">Jak pan widzi faktyczne rozdzielenie dotychczas istniejącego połączenia personalnego urzędów Ministra Spraw Zagranicznych oraz Przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej? Czy celowa jest ponowna unia personalna w tym zakresie?</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#PoselKarolKarski">W obecnej sytuacji wynikają z tego pewne perturbacje.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#PoselKarolKarski">Mam prośbę do pana przewodniczącego. Mieliśmy do czynienia z kilkoma dygresjami dotyczącymi nominacji ambasadorskich, więc chciałbym, żebyśmy w kalendarium uwzględnili również kwestię deliktów popełnionych przez marszałka Bronisława Komorowskiego, a konkretnie nieprzekazanie panu przewodniczącemu ani Komisji wniosku ministra spraw zagranicznych o zaopiniowanie kandydatur.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#PoselKarolKarski">Rozmawiałem z panem przewodniczącym i wiem, że wniosek wpłynął do pana marszałka już w listopadzie. Do dnia dzisiejszego Komisja tego wniosku nie widziała. Ponieważ mamy do czynienia z formułą czysto kurtuazyjną, więc rozumiem, że nieprzekazywanie wniosku mogło „mieć krótkie nogi”.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#PoselKarolKarski">Rozumiem, że fakty te zostaną uwzględnione w kalendarium. Mam na myśli datę otrzymania przez pana marszałka dokumentów i datę przekazania ich do Komisji, jeśli takie przekazanie nastąpiło.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Kalendarium, którym dysponuję i które państwu przekażę, zawiera wszystkie informacje.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Nie widzę dalszych zgłoszeń, więc oddaję głos posłowi Pawłowi Zalewskiemu, który chciałby uzupełnić swoje pytanie.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Poseł Paweł Zalewski (niez.):</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Ponieważ posłowie przystąpili do zadawania konkretnych pytań, pozwolę sobie też to uczynić.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Pierwsze pytanie dotyczy funkcjonowania MSZ. Muszę przyznać, że byłem jedną z osób, które z wielką nadzieją powitały fakt objęcia przez pana ministra tej funkcji. Bardzo wysoko oceniam również nominacje pana najbliższych współpracowników.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Warto, aby Komisja usłyszała, jak pan postrzega koordynacyjną rolę MSZ w obszarze polskiej polityki zagranicznej. Ta kompetencja jest zapisana w konstytucji, ale było sporo problemów z realizacją tej koordynacyjnej roli. Główne ośrodki polityki zagranicznej nie znajdowały się koniecznie w MSZ.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">To pytanie zadaję również w szerszym kontekście. O bardzo istotnych inicjatywach Polski, które w efekcie dotyczą polityki zagranicznej, słyszeliśmy najpierw z ust innych ministrów, np. ministra obrony narodowej czy ministra gospodarki.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">W jaki sposób MSZ będzie realizowało funkcję koordynatora polityki zagranicznej rządu?</u>
<u xml:id="u-11.8" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Moje drugie pytanie stanowi rozszerzenie kwestii, którą poruszył poseł Karol Karski. Pan premier deklarował integrację MSZ z UKIE. Interesuje mnie, kiedy to nastąpi.</u>
<u xml:id="u-11.9" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Trzecia kwestia dotyczy Gazociągu Północnego. Jestem przekonany, że rozmowy i zmiana tonu są potrzebne. Uważam, że pan minister i pana współpracownicy w tej sprawie dokonali odpowiedniej zmiany, która zwiększyła zaufanie do polskiej polityki i naszą wiarygodność.</u>
<u xml:id="u-11.10" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Jednak ta kwestia, kluczowa nie tylko dla bezpieczeństwa Polski, ale całego regionu, do tej pory nie została przez rząd zdefiniowana. Świadczy o tym chociażby ostatni wywiad w „Newsweeku”, którego udzielił premier Donald Tusk, nie odpowiadając jednoznacznie na pytanie, czy Polska przewiduje przyłączenie się do projektu bałtyckiego.</u>
<u xml:id="u-11.11" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Jeżeli taka odpowiedź nie jest formułowana, można snuć różne domysły. Chciałbym zapytać, czy rząd rozpatruje pozytywne stanowisko w tej sprawie, to znaczy nie krytykę projektu, lecz forsowanie własnego, a właściwie środkowoeuropejskiego projektu AMBER, który tworzy sytuację korzystną dla wszystkich państw regionu i doskonałą sytuację dla konsumentów gazu, bowiem projekt jest tańszy, a więc gaz będzie tańszy.</u>
<u xml:id="u-11.12" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">W tej sprawie przedstawiłem projekt uchwały, który w dniu wczorajszym przekazałem przewodniczącemu Krzysztofowi Liskowi. Mam nadzieję, że w tej sprawie będziemy mogli się spotkać.</u>
<u xml:id="u-11.13" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Pytanie brzmi, czy rząd będzie proponował, zgodnie ze swoją deklarowaną wcześniej pozytywną taktyką, projekt AMBER.</u>
<u xml:id="u-11.14" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Kolejne pytanie dotyczące stosunków polsko-rosyjskich to kwestia embarga. Chciałbym dowiedzieć się, na jakim etapie w rozmowach polsko-rosyjskich, które doprowadziły do deklaracji zniesienia embarga, brali udział przedstawiciele Komisji Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-11.15" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Czy były to rozmowy dwustronne, czy też trójstronne? Czy deklaracja została już zrealizowana? W polityce jest tak, że często pewne rzeczy się realizuje, ale one nie są efektywne.</u>
<u xml:id="u-11.16" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Czy embargo zostało już efektywnie zniesione przez Rosję?</u>
<u xml:id="u-11.17" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Kolejna kwestia dotyczy stosunków polsko-ukraińskich. Ostatnio mieliśmy do czynienia z bardzo pozytywnym rozwojem sytuacji na Ukrainie, to znaczy powstał rząd. Chciałbym zapytać, kiedy planowana jest wizyta pani premier Julii Tymoszenko w Warszawie i czy odbędzie się przed wizytą pana premiera Donalda Tuska w Moskwie?</u>
<u xml:id="u-11.18" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Wydaje mi się, że to jest naturalne, biorąc pod uwagę wagę naszych interesów i dotychczasowych relacji. Wiadomo, że tego typu kolejność ma znaczenie w polityce. Jeśli wizyta premiera Donalda Tuska w Moskwie odbyłaby się przed rozmowami z partnerem ukraińskim, byłby to pewien ewenement w polskiej polityce zagranicznej w perspektywie ostatnich lat.</u>
<u xml:id="u-11.19" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Chciałbym również zapytać, czy pan minister zaprosił już swojego partnera ukraińskiego i kiedy dojdzie do oficjalnego spotkania.</u>
<u xml:id="u-11.20" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Czy są jeszcze zgłoszenia ze strony państwa posłów? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-11.21" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Chciałbym ustosunkować się do państwa postulatu, dotyczącego przedstawienia przez pana ministra założeń polskiej polityki zagranicznej. Otóż Komisja powinna debatować nad tezami, które będą formalnie przyjęte przez Radę Ministrów. Exposé ministra powinno być przyjęte przez Radę Ministrów.</u>
<u xml:id="u-11.22" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Z pewnością odbędziemy posiedzenie Komisji w tej sprawie. Pan minister zaznaczył, że przewiduje exposé na początek marca. Przed posiedzeniem Sejmu, na którym exposé zostanie wygłoszone, spotkamy się z panem ministrem.</u>
<u xml:id="u-11.23" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Poprosimy pana ministra o przekazanie Komisji tez w formie pisemnej, aby posłowie mieli możliwość zapoznania się z nimi przed spotkaniem z panem ministrem.</u>
<u xml:id="u-11.24" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Proszę pana ministra o odniesienie się do bieżących spraw poruszonych przez państwa posłów.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#MinisterRadoslawSikorski">Zgodnie z tym, co ustaliliśmy z panem przewodniczącym, będę bardzo prosił Komisję o zwolnienie mnie najpóźniej o 13.15.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#MinisterRadoslawSikorski">Ponieważ poseł Paweł Zalewski zabierał głos jako pierwszy i jako ostatni, ułatwia mi to zadanie i odpowiem w pierwszej kolejności na jego pytania.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#MinisterRadoslawSikorski">Chcielibyśmy, aby pani premier Julia Tymoszenko odwiedziła Warszawę jak najszybciej. Takie zaproszenie kanałami dyplomatycznymi zostało przekazane. Będziemy szczęśliwi, jeżeli pani premier z niego skorzysta. Oczywiście to zależy także od niej.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#MinisterRadoslawSikorski">Najprawdopodobniej ja odwiedzę Ukrainę w najbliższych tygodniach. Data jest wstępnie potwierdzona, ale ponieważ nie ma ostatecznego potwierdzenia, nie będę jej wymieniał, ale dotyczy jeszcze tego miesiąca.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#MinisterRadoslawSikorski">Zgadzam się z panem posłem, że taka powinna być sekwencja wydarzeń.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#MinisterRadoslawSikorski">W sprawie embarga odpowiedzi udzieli minister Grażyna Bernatowicz, która odpowiada i za politykę wschodnią, i za politykę ekonomiczną. Z mojej wiedzy wynika, że embargo mięsne zostało efektywnie zlikwidowane. Teraz mówimy o embargu roślinnym i są szanse, aby i ono przeszło do historii jeszcze w tym miesiącu.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#MinisterRadoslawSikorski">Funkcja MSZ jako integratora i inicjatora działań w obszarze polityki zagranicznej jest zapisana w ustawach, ale zawsze budzi pytania, gdyż jednocześnie rzeczywistością jest Polska resortowa. Ministerstwo Spraw Zagranicznych ma przewagę koncepcyjną.</u>
<u xml:id="u-12.7" who="#MinisterRadoslawSikorski">Chodzi o to, aby wszystkie inne resorty widziały potrzebę i gwarancję skuteczności dla naszych interesów w posługiwaniu się strategiami wypracowanymi przez MSZ, a także naszą siecią placówek.</u>
<u xml:id="u-12.8" who="#MinisterRadoslawSikorski">Pełnimy rolę integratora, ale także rolę służebną wobec innych resortów. Nie wiem, jakie inicjatywy ministra obrony czy ministra gospodarki pan poseł ma na myśli, które zwróciły pana uwagę.</u>
<u xml:id="u-12.9" who="#MinisterRadoslawSikorski">Jeśli chodzi o odblokowanie naszych obiekcji co do możliwości wszczęcia przez Rosję i kilka innych krajów negocjacji z OECD, zapewniam, że to było skonsultowane uprzednio z Ministerstwem Spraw Zagranicznych i była pozytywna rekomendacja.</u>
<u xml:id="u-12.10" who="#MinisterRadoslawSikorski">Pan poseł domaga się od nas pełnej jasności w sprawach gazociągu. Wynika to z długiego trwania poprzedniej administracji, dla której wszystkie sprawy były oczywistą oczywistością. Dla nas sprawy tak skomplikowane, jak przepływy energii, gazu, produkcja własnego gazu, partnerstwo z krajami będącymi producentami gazu, wymagają refleksji.</u>
<u xml:id="u-12.11" who="#MinisterRadoslawSikorski">W kraju przyzwyczailiśmy się do dyskutowania o tym problemie na najwyższym pułapie geostrategicznej ogólności, a tu jeszcze trzeba poznać ekonomiczne realia tych decyzji. Prosimy jeszcze o trochę czasu na to, aby rząd przyjął stanowisko na podstawie faktów, a nie medialnych spekulacji czy też uprzedzeń, które odziedziczyliśmy z przeszłości.</u>
<u xml:id="u-12.12" who="#MinisterRadoslawSikorski">Kiedy nastąpi integracja MSZ z UKIE? My przygotowujemy program i resortowi zależałoby na tym. Rzeczywiście istnieje potrzeba koordynacji stanowisk. Mamy aparat dyplomatyczny, UKIE ma aparat urzędniczy, bardzo pomocny we wdrażaniu dyrektyw i innych regulacji w Polsce. Nie jest do końca tak, że nie ma możliwości integracji. Jest Komitet Integracji Europejskiej, którego przewodniczącym jest Prezes Rady Ministrów, a wiceprzewodniczącym Minister Spraw Zagranicznych.</u>
<u xml:id="u-12.13" who="#MinisterRadoslawSikorski">Trwają dyskusje, w jakim trybie Komitet będzie się spotykał, kto będzie faktycznie przewodniczył. Za rządów PiS nie zebrał się ani razu, o ile wiem.</u>
<u xml:id="u-12.14" who="#MinisterRadoslawSikorski">Z posłem Tadeuszem Iwińskim nieczęsto się zgadzam, więc tym bardziej sprawia mi przyjemność, że dziś w tak dużym zakresie mogę się zgodzić. Jak zapowiedział pan przewodniczący, dyskusja o sprawie ambasadorów czeka nas na następnym posiedzeniu, ale już dziś mogę zapewnić Komisję i złożyć solenną deklarację, że bez zasięgnięcia opinii Komisji Spraw Zagranicznych nie przedstawię prezydentowi do nominacji żadnego kandydata.</u>
<u xml:id="u-12.15" who="#MinisterRadoslawSikorski">Uważam, że to jest dobry obyczaj, ale więcej niż kurtuazja, panie pośle Karski. Dobry obyczaj to – moim zdaniem – tak samo część konstytucji w demokratycznym państwie, jak to, co jest zapisane. Ten obyczaj utrwalił się i jest to dobry obyczaj. Nie tylko jako minister, ale również jako parlamentarzysta zobowiązuję się do szanowania prerogatyw Sejmu w tym zakresie.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Jakie jest pana stanowisko w sprawie ewentualnej nowelizacji ustawy?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#MinisterRadoslawSikorski">Byłbym sceptyczny, bo żyjemy w dyktaturze prawników i wydaje mi się, że nie wszystko, co jest dobrą praktyką, musi być skodyfikowane. W szeregu dziedzin powinniśmy zostawiać sobie miejsce na prowadzenie polityki. Na najbliższe cztery lata pan poseł ma gwarancję, że do „obejść” dobrego obyczaju nie dojdzie.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#MinisterRadoslawSikorski">Później – być może – LiD wygra wybory i wtedy inicjatywa będzie należała do państwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Trzymam pana za słowo, jeśli chodzi o wygraną LiD.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#MinisterRadoslawSikorski">Powiedziałem to hipotetycznie i zamierzam zrobić wszystko, aby do tego nie doszło.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#MinisterRadoslawSikorski">Dziękuję za dobre słowo w sprawie języka rozmowy z sąsiadami. Oczywiście sprawy tarczy rakietowej we wczorajszych rozmowach między ministrem Witoldem Waszczykowskim i jego rosyjskim odpowiednikiem nie należały do łatwych i pozostały zasadnicze różnice poglądów. Mogę jednak zapewnić Komisję, że to był klimat rzeczowy, z lekką dozą sympatii.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#MinisterRadoslawSikorski">Odniosłem wrażenie, że nasz sąsiad jest zadowolony z tego, iż wreszcie się z nim rozmawia, że zamiast projektów budowania muzeum katyńskiego naprzeciwko jego ambasady są rozmowy.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#MinisterRadoslawSikorski">Poseł Marek Borowski pytał o Kosowo i stanowisko Polski. Zgadzam się, że to jest mały kraj, ale ważna sprawa. Podpisaliśmy traktat, który – mam nadzieję – będziemy w Polsce sprawnie ratyfikować. Intencją traktatu jest m.in. zapewnienie Unii Europejskiej większej spójności w sprawach polityki zagranicznej.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#MinisterRadoslawSikorski">Za kilka tygodni będziemy mieli bardzo ważny test tej spójności, zdolności do wypracowania wspólnego stanowiska. Chciałbym zapewnić Komisję, że już stanowisko Polski jest w głównym nurcie stanowiska europejskiego, które nie jest jeszcze do końca wypracowane. Będziemy tym czynnikiem, który będzie namawiał inne kraje do wypracowania jednolitego stanowiska, co nie będzie łatwe.</u>
<u xml:id="u-16.5" who="#MinisterRadoslawSikorski">Kilka krajów obawia się precedensu. Chcemy je uspokoić, gdyż uważamy, zgodnie z tym, o czym była mowa na Radzie Europejskiej, że to jest sytuacja sui generis. Ewentualne uznanie niepodległości Kosowa nie powinno być precedensem dla innych sytuacji w Europie, nie tylko wśród obecnych członków UE, ale także np. w Gruzji czy całym regionie Kaukazu.</u>
<u xml:id="u-16.6" who="#MinisterRadoslawSikorski">Będę prosił ministra Jana Borkowskiego o zreferowanie sprawy serialu telewizyjnego na Białorusi. Podejrzewam, że konsulat nie miał jeszcze czasu na przedstawienie stanowiska i propozycji działań.</u>
<u xml:id="u-16.7" who="#MinisterRadoslawSikorski">Poseł Marek Borowski prosił też o komentarz w sprawie wypowiedzi ministra Michała Dowgielewicza o brakujących ustawach dostosowujących polskie prawo do prawodawstwa unijnego. Potwierdzam, że obecnie nie istnieje zależność służbowa pomiędzy mną a ministrem Michałem Dowgielewiczem, więc proszę skierować to pytanie bezpośrednio do pana ministra.</u>
<u xml:id="u-16.8" who="#MinisterRadoslawSikorski">Kalendarium i dokumenty w sprawie nominacji ambasadorskich obiecaliśmy. Jeśli jest potrzeba uzupełnienia tego, czym już dysponuje pan przewodniczący, zrobimy to.</u>
<u xml:id="u-16.9" who="#MinisterRadoslawSikorski">Przykro mi, że poseł Jolanta Szymanek-Deresz jest rozczarowana, ale ja w porządku dzisiejszych obrad nie zauważyłem tez exposé ministra spraw zagranicznych, tylko sprawy różne. Myślę, że to rozczarowanie nie powinno wobec mnie być kierowane.</u>
<u xml:id="u-16.10" who="#MinisterRadoslawSikorski">O Kosowie już wspomniałem. Jak pani poseł wie, w rejonie Bałkanów mamy już dwa kontyngenty, zarówno wojskowe, jak i policyjny – w Bośni i w samym Kosowie. Wyczuwam w pani wystąpieniu zachętę do wzmocnienia obecności.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Panie ministrze, może niezbyt precyzyjnie się wyraziłam. Nie chodzi konkretnie o kontyngent. Zwróciłam uwagę, że jest problem w Unii w osiągnięciu porozumienia co do wykorzystania rezolucji ONZ z 1999 r., ustanawiającej administrację ONZ w Kosowie, jako byłej prowincji Jugosławii, a dziś jest to prowincja Serbii.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Na tym tle zarysowuje się spór. Holendrzy ostro wystąpili przeciwko temu, żeby wykorzystywać rezolucję do powolnego przejęcia nadzoru nad Kosowem przez Unię Europejską. Takie są doniesienia i chciałam dowiedzieć się, czy MSZ jest świadome tego problemu, czy jest to poważny problem, czy mamy się tym niepokoić.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">W kontekście powolnego przejmowania władztwa przez Unię Europejską nad Kosowem pojawił się problem wysłania specjalnej misji. Nie mówię o misjach ONZ, tylko o misji cywilnej, składającej się z prawników, policjantów, prokuratorów.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Holendrzy argumentują, że na mocy tej rezolucji nie jest możliwe przejęcie władztwa, że byłoby to niezgodne z procedurami międzynarodowymi. Nie wiem, czy to jest problem w Unii.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Wzmocnienie misji nie jest konieczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#MinisterRadoslawSikorski">Stępia pani poseł moją linię argumentacji, którą zamierzałem poprowadzić w kierunku namawiania pani ugrupowania do decyzji co do tego, czy mamy za mało żołnierzy za granicą, czy za dużo. Rozumiem, że nie o to chodzi.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#MinisterRadoslawSikorski">Pani poseł ma oczywiście rację. Holandia jako kraj macierzysty Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze jest szczególnie przywiązana do procedur prawa międzynarodowego. Ta sprawa rzeczywiście była poruszana przez Holandię.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#MinisterRadoslawSikorski">Mam wrażenie, że to dosyć ezoteryczne, bardzo drobiazgowe stanowisko holenderskie jest stosunkowo odosobnione w Unii. Jest przedmiotem rozmów, ale większość krajów go nie podziela. My zapewne przyłączymy się do większości. Większość krajów uważa, że podstawa prawna do tej misji jest wystarczająca.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#MinisterRadoslawSikorski">Pani poseł ze względu na swoją ministerialną przeszłość ma oczywiście uprzywilejowaną wiedzę co do modeli kohabitacji, przy czym różnimy się oceną pewnych sytuacji. Rozumiem, że człowiek pamięta to, co dobre, a nie to, co złe. Ja pamiętam, że ta kohabitacja taka bezproblemowa w okresie rządu AWS i prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego nie była.</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#MinisterRadoslawSikorski">Były różnice zdań w kwestii ambasadorów wypowiadane publicznie, chociażby o sposób odwołania pani ambasador Ewy Spychalskiej z Mińska. Prowokuje mnie pani poseł, ale była zasadnicza różnica poglądów między ministrem spraw zagranicznych Włodzimierzem Cimoszewiczem a prezydentem Aleksandrem Kwaśniewskim wobec kandydatury niejakiego Radosława Sikorskiego na ambasadora w Belgii.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Pan miał podwójne obywatelstwo i nie chciał przyznać tego faktu przed Sejmem.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#MinisterRadoslawSikorski">Komisja Spraw Zagranicznych Sejmu RP poparła moją kandydaturę i pan prezydent…Może nie wracajmy do tego, bo poseł Tadeusz Iwiński mógłby w tej dyskusji dobrze nie wypaść.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Nie sądzę.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#PoselTadeuszIwinski">To ja w 1992 r. postulowałem o odwołanie pana z funkcji wiceministra obrony narodowej. Zarówno wówczas, jak i w trakcie przesłuchania przez Komisję nie miał pan odwagi, żeby przyznać, iż oprócz obywatelstwa polskiego ma pan również obywatelstwo brytyjskie, co jest dopuszczalne w polskim prawie.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#PoselTadeuszIwinski">Dlaczego pan nie miał odwagi tego powiedzieć? Potem zrzekł się pan obywatelstwa brytyjskiego. W tym nie ma nic wstydliwego. Polska zawsze tolerowała podwójne obywatelstwa. Pan ograniczał kontrolną rolę Sejmu w stosunku do rządu i jego przedstawicieli.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#MinisterRadoslawSikorski">Panie przewodniczący, proszę o zwolnienie mnie z powrotu do dyskusji sprzed 15 lat. Cała Polska wiedziała o tym, że miałem podwójne obywatelstwo, tylko poseł Tadeusz Iwiński tego nie wiedział.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Prosiłbym, żeby państwo posłowie umożliwili panu ministrowi dokończenie wystąpienia. Debata na temat pana Radosława Sikorskiego, jako osoby i w przeszłości kandydata na ambasadora, nie musi być interesująca dla wszystkich członków Komisji.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Poseł Tadeusz Iwiński może umówić się z panem ministrem na prywatne spotkanie.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Proszę pana ministra o kontynuowanie odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#MinisterRadoslawSikorski">O ile sobie przypominam, odpowiedziałem wówczas panu posłowi, że byli co prawda tacy, którzy mieli jeden paszport, ale pomagali interesom mocarstwa, które wtedy niekoniecznie reprezentowało nasze interesy.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#MinisterRadoslawSikorski">Z kohabitacją różnie bywa. Myślę, że obecny model nie odbiega od tego, co działo się w przeszłości. Mogę tylko potwierdzić, że odbywam spotkania z panem prezydentem. Wielkim zaszczytem jest dla mnie, że pan prezydent przewiduje moją obecność na swoim spotkaniu z Korpusem Dyplomatycznym w przyszłym tygodniu.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#MinisterRadoslawSikorski">Poseł Andrzej Ćwierz sugeruje, że szybkie negocjacje w sprawie tarczy byłyby lepsze od czekania ze sprawą do wyborów prezydenckich w USA. Sugerowałbym, żeby pozwolić rządowi prowadzić te delikatne negocjacje przy zamkniętej kurtynie. To są sprawy bezpieczeństwa, strategicznej równowagi między mocarstwami. Generalnie jestem zwolennikiem otwartości życia publicznego, ale sprawy obronności, bezpieczeństwa nuklearnego mocarstw siłą rzeczy nie mają jawnego charakteru.</u>
<u xml:id="u-24.3" who="#MinisterRadoslawSikorski">Prosiłbym o dozę zaufania. Mogę powiedzieć, że jesteśmy świadomi zarówno instrukcji negocjacyjnej podpisanej przez premiera Jarosława Kaczyńskiego w sprawie tarczy, która była bardzo zasadnicza, jak i deklaracji politycznych, także publicznych, poprzedniego rządu, które zasadnicze nie były.</u>
<u xml:id="u-24.4" who="#MinisterRadoslawSikorski">Próbujemy w cyklu najbliższych wizyt ministra obrony, mojej, Prezesa Rady Ministrów w USA uzyskać zbliżenie stanowisk ze stroną amerykańską. Nie wiemy, jakie będzie kalendarium dochodzenia do tego zbliżenia stanowisk. W wielu sprawach, o których mówimy w obszarze polityki zagranicznej, „do tanga trzeba dwojga”.</u>
<u xml:id="u-24.5" who="#MinisterRadoslawSikorski">Proszę po moim wyjściu o informację w sprawie przejścia granicznego w Malkowicach i w ogóle w Bieszczadach.</u>
<u xml:id="u-24.6" who="#MinisterRadoslawSikorski">Jeśli chodzi o Ukrainę i problemy ruchu osobowego między Polską a Ukrainą, chciałbym przypomnieć, że umowa polsko-ukraińska w tej sprawie to była pierwsza umowa, jaką podpisałem jako minister spraw zagranicznych. Szacujemy, że na mocy tej umowy większość obywateli Ukrainy będzie uzyskiwała polskie wizy narodowe bezpłatnie. Jeśli chodzi o wizy Schengen, obniżyliśmy ich ceny. Z naszej wiedzy wynika, że są one wydawane na bieżąco, zatem system działa.</u>
<u xml:id="u-24.7" who="#MinisterRadoslawSikorski">Niektóre głosy prasowe to mogą być głosy pośredników na Ukrainie, którzy z pośrednictwa w wydawaniu wizy czerpią korzyści ekonomiczne. W interesie tych ludzi wcale nie jest, aby obywatele wiedzieli, że pośrednicy nie są potrzebni.</u>
<u xml:id="u-24.8" who="#MinisterRadoslawSikorski">Wizy do USA to kwestia znana i kontrowersyjna. Jest postęp w tym sensie, że Stany Zjednoczone złagodziły kryteria, na mocy których Polska mogłaby przystąpić do systemu bezwizowego.</u>
<u xml:id="u-24.9" who="#MinisterRadoslawSikorski">Poseł Karol Karski pytał o perspektywy rozwoju stosunków z Białorusią. Będzie to ważny element mojego exposé. Mówił już o tym w swoim exposé Prezes Rady Ministrów. Tam się znalazło kilka zdań, ale znaczących. Oczywista jest kwestia ochrony naszej mniejszości i naszej sympatii wobec środowisk demokratycznych na Białorusi.</u>
<u xml:id="u-24.10" who="#MinisterRadoslawSikorski">Będziemy próbowali przekonać wszystkie grupy społeczne i szczeble władzy na Białorusi o potrzebie demokratyzacji. To sformułowanie w exposé premiera daje nam pole manewru w stosunkach z Białorusią.</u>
<u xml:id="u-24.11" who="#MinisterRadoslawSikorski">Oczywiście będziemy ułatwiać kontakty międzyludzkie między Białorusią a Polską. W tym duchu, zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, obniżyłem ceny polskich wiz narodowych dla obywateli Białorusi z 60 euro na 35 euro. To nadal wysoka kwota, ale jest możliwość negocjacji i wykonania wobec Białorusi kolejnych gestów, na których skorzysta społeczeństwo Białorusi.</u>
<u xml:id="u-24.12" who="#MinisterRadoslawSikorski">Z sąsiadami zawsze są kwestie, o których należy rozmawiać, także z władzami. Jest kwestia kontroli przestrzeni powietrznej, czyli bezpieczeństwa pasażerów, bezpieczeństwa lotów, kontroli powietrznej w aspekcie zapobiegania terroryzmowi w przestworzach.</u>
<u xml:id="u-24.13" who="#MinisterRadoslawSikorski">Są to kwestie, o których powinniśmy z władzami Białorusi rozmawiać.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Dziękuję panu ministrowi.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Ponieważ wiem, że pan minister musi udać się na ważne spotkania, chciałbym podziękować za spotkanie. W tym tygodniu już drugi raz mamy możliwość rozmowy z panem ministrem. Traktujemy to jako zapowiedź dobrej współpracy pomiędzy resortem a Komisją Spraw Zagranicznych.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Pan minister prosił swoich zastępców o pewne uzupełnienia, więc oddaję państwu głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychGrazynaBernatowicz">W sprawie embarga chciałam powiedzieć, że jesteśmy po rozmowach dotyczących zniesienia embarga na mięso. 18 stycznia br. będą prowadzone pod przewodnictwem ministra Marka Sawickiego rozmowy między obu delegacjami na temat zniesienia embarga dotyczącego innych produktów.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychGrazynaBernatowicz">Chciałabym zapewnić, że we wszystkich tych rozmowach uczestniczyli na naszą prośbę również przedstawiciele Komisji Europejskiej. Współpraca bardzo dobrze przebiegała. Również nasze przedstawicielstwo jest w stałym kontakcie z komisarzem Markosem Kiprianu, podkreślając na każdym kroku, że embargo nie jest wyłącznie sprawą polską, lecz unijną.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychGrazynaBernatowicz">Trzeba będzie obserwować, co z tego wyniknie. Podpisane jest bardzo szczegółowe memorandum techniczne. Minister Marek Sawicki informuje MSZ o tym, jak – w jego opinii – postępuje wykonanie pierwszego memorandum. To będzie wymagało trochę czasu, żebyśmy mogli powiedzieć, iż wszystko jest załatwione. Na pewno nie będziemy się spieszyć z uznaniem, że wszystko jest załatwione do czasu aż życie pokaże, że tak naprawdę jest.</u>
<u xml:id="u-26.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychGrazynaBernatowicz">Chciałabym również uzupełnić wypowiedź pana ministra w innej kwestii. Jestem tuż po posiedzeniu Komitetu Europejskiego Rady Ministrów i minister Michał Dowgielewicz mówił o braku postępu w transpozycji prawa wspólnotowego do prawodawstwa polskiego.</u>
<u xml:id="u-26.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychGrazynaBernatowicz">Rzeczywiście jest to problem, bo chodzi o około 20 aktów prawnych. Na szczęście żaden z nich nie leży w gestii MSZ. Niektóre już dawno powinny być wprowadzone do polskiego porządku prawnego. Odnotowujemy co najmniej kilkumiesięczne opóźnienie. Minister Michał Dowgielewicz bardzo energicznie się za to bierze i stara się dyscyplinować resorty oraz nakłaniać do jak najszybszych działań.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#SekretarzstanuwMSZJanBorkowski">Chciałbym odnieść się do pytania o przejścia graniczne z Ukrainą. Ta sprawa jest niezwykle ważna w związku z pracami nad umową o małym ruchu granicznym. Jesteśmy w końcowej fazie uzgodnień międzyresortowych. Wkrótce przystąpimy do rozmów ze stroną ukraińską.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#SekretarzstanuwMSZJanBorkowski">Umowa o małym ruchu granicznym wiąże się ściśle z udrożnieniem wszystkich przejść z Ukrainą, czyli po prostu z inwestycjami na granicy. Sprawa jest przedmiotem naszego zainteresowania. Więcej szczegółów nie mogę podać.</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#SekretarzstanuwMSZJanBorkowski">Jeśli chodzi o sprawę Białorusi, my i Polacy na Białorusi jesteśmy oburzeni serialem, w którym partyzanci Armii Krajowej przedstawiani są jako „czarne charaktery”. Sprawa jest przedmiotem uzgodnień dwóch departamentów. Tylko moja obecność na posiedzeniu Komisji nie pozwoliła nam sprawdzić, w jakiej formie wystąpimy.</u>
<u xml:id="u-27.3" who="#SekretarzstanuwMSZJanBorkowski">Oczywiście taki serial w białoruskiej telewizji państwowej jest świadectwem pewnej polityki informacyjnej. Nasza odpowiedź będzie wyraźna.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Poseł Karol Karski miał dodatkowe pytania. Proszę pana posła o zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PoselKarolKarski">Mam pytanie dotyczące delimitacji granicy polsko-niemieckiej w Zatoce Pomorskiej. Jak obecnie przedstawia się ta kwestia? Czy sprawy są nadal prowadzone i istnieje możliwość ich pomyślnego zakończenia?</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#PoselKarolKarski">Przypomnę, że do tej pory istnieje pewien spór terytorialny, przejawiający się m.in. okresowo organizowanymi manewrami niemieckiej Marynarki Wojennej, czasem z użyciem ostrej broni.</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#PoselKarolKarski">Czy obecne – jak słyszałem – polepszenie stosunków polsko-niemieckich przyniosło również rozwiązania tego problemu?</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PodsekretarzstanuwMSZGrazynaBernatowicz">Czuję się niezręcznie, ponieważ pan poseł powiedział, że jestem kompetentna, a przyznam, że nie znam odpowiedzi na to pytanie. Oczywiście chętnie zapoznam się jak najszybciej z tą sprawą i postaram się udzielić odpowiedzi.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#PodsekretarzstanuwMSZGrazynaBernatowicz">Wiem, że kwestia ta nie była przedmiotem rozmów, jakie były prowadzone ostatnio z Niemcami. Ta wizyta absolutnie temu nie służyła. Rzeczywiście należy na to zwrócić uwagę i jak najszybciej przekażę panu posłowi informację.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Dziękuję państwu ministrom.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Czy w sprawach różnych ktoś z posłów chciałby zabrać głos? Nie widzę.</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Chciałbym państwa poinformować o ważnej propozycji, którą otrzymaliśmy jako Komisja Spraw Zagranicznych. Otrzymałem list podpisany przez pana Konstantina Kosaczewa, szefa Komitetu do Spraw Zagranicznych Dumy, z propozycją spotkania o charakterze debaty politycznej i konsultacji międzyparlamentarnych w sprawie projektu tarczy antyrakietowej.</u>
<u xml:id="u-31.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Jest to propozycja spotkania delegacji Komisji Spraw Zagranicznych Izby Reprezentantów oraz Senatu USA, parlamentu Republiki Czeskiej, Sejmu RP i Dumy Federacji Rosyjskiej.</u>
<u xml:id="u-31.4" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Chciałbym zapytać o państwa opinie na ten temat. Jak powinniśmy odnieść się do tej propozycji?</u>
<u xml:id="u-31.5" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Pozwoliłem sobie w dniu dzisiejszym zapytać o opinię ministra Radosława Sikorskiego i pan minister stwierdził, że nie widzi żadnych przeciwwskazań ze strony MSZ, aby parlamentarzyści spotykali się i dyskutowali na te tematy.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Chciałbym zaproponować pozytywne potraktowanie tej propozycji. Przez ostatnie dwa lata parlament był praktycznie wyeliminowany z uczestnictwa w procesie debaty i podejmowania decyzji. Po części mogło to być zrozumiałe ze względów bezpieczeństwa.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#PoselTadeuszIwinski">Amerykanie po konsultacjach w sierpniu zeszłego roku zaprosili delegację składającą się z przedstawicieli wszystkich klubów sejmowych. Odbyliśmy również rozmowy w Waszyngtonie z wysokimi przedstawicielami w Pentagonie i w Departamencie Stanu, a także w Colorado Springs, gdzie Amerykanie mają główne ośrodki.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#PoselTadeuszIwinski">Byliśmy także na Alasce, gdzie w jednej z baz Amerykanie mają zainstalowanych kilkanaście rakiet.</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#PoselTadeuszIwinski">W efekcie naszych rozmów obie strony doszły do wniosku, że powinien być prowadzony szerszy dialog amerykańsko-rosyjski w tej sprawie. Dialog powinien być również prowadzony w relacjach polsko-rosyjskich, polsko-czeskich. Rozumiem, że wczorajsza wizyta pana premiera temu służyła.</u>
<u xml:id="u-32.4" who="#PoselTadeuszIwinski">Pan Konstantin Kosaczew, którego znam od wielu lat, jest równocześnie szefem rosyjskiej delegacji do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. W przeciwieństwie do swojego poprzednika Dmitrija Rogozina, jest człowiekiem bardzo wyważonym, skłonnym w dużej mierze do kompromisu.</u>
<u xml:id="u-32.5" who="#PoselTadeuszIwinski">To może wskazywać, że dyskusja będzie merytoryczna, a nie sprowadzona do kwestii ideologicznych.</u>
<u xml:id="u-32.6" who="#PoselTadeuszIwinski">Reasumując, popieram tę propozycję.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Jestem winny państwu jeszcze jedną informację, którą powinienem był przekazać na początku. Zarówno Komisja Spraw Zagranicznych parlamentu czeskiego, jak i Izby Reprezentantów odniosły się pozytywnie do tej propozycji. Jesteśmy ostatnią stroną tej całości. Od nas zależy, czy to spotkanie dojdzie do skutku.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Poseł Paweł Zalewski (niez.):</u>
<u xml:id="u-33.2" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Sądzę, że każda tego typu propozycja powinna być pozytywnie rozpatrzona. Powinniśmy jasno stwierdzić, że takiej rozmowy chcemy, gdyż jest ona potrzebna.</u>
<u xml:id="u-33.3" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Nie mam żadnych wątpliwości co do tego, jakiemu celowi ten dialog ma służyć, biorąc pod uwagę potencjalnych rozmówców i inicjatorów spotkania. Tym bardziej powinniśmy w nim uczestniczyć.</u>
<u xml:id="u-33.4" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Ważne jest, aby dyskusja, ze względu na to, iż ma dotyczyć instalacji w Europie Środkowej, odbyła się albo w Pradze, albo w Warszawie, żebyśmy o sprawach, które nas dotyczą, nie rozmawiali w Moskwie bądź w Waszyngtonie.</u>
<u xml:id="u-33.5" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Jeśli pan przewodniczący zaprezentuje tego typu stanowisko, będzie to istotny sygnał roli, którą nasz region odgrywa nie tylko w tym projekcie.</u>
<u xml:id="u-33.6" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Oczywiście w propozycji przewodniczącego Konstantina Kosaczewa była Moskwa jako miejsce spotkania. Od początku nie miałem żadnych wątpliwości, że powinniśmy zaproponować to spotkanie w Warszawie lub Pradze. Nie powinniśmy jechać do Moskwy i mówić o projekcie instalacji w Polsce i Czechach.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PoselKarolKarski">Nawiążę do słów, że intencje są znane. Wiadomo, po co to spotkanie ma być organizowane. Mamy do czynienia z dwoma sprzecznymi tendencjami. Z jednej strony poseł Tadeusz Iwiński mówi, że mamy niedosyt informacji, a z drugiej strony minister Radosław Sikorski mówi, że są to kwestie dotyczące bezpieczeństwa nuklearnego i wszyscy powinniśmy rozumieć, że im mniej mówi się na ten temat, tym lepiej dla sprawy.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#PoselKarolKarski">Myślę, że przeszliśmy już pewien etap wstępnego dywagowania, czym jest instalacja, czemu ma służyć, co z niej wynika. Weszliśmy w etap negocjacji technicznych. To wynikało ze stwierdzeń ministra spraw zagranicznych.</u>
<u xml:id="u-34.2" who="#PoselKarolKarski">Oczywiście zawsze jest dobrze, jeśli się rozmawia, tylko są różne rodzaje rozmów. Żeby prowadzić rozmowy o sprawach zasadniczych, trzeba być do nich przygotowanym. Może się bowiem okazać, że strona rosyjska przygotuje wspólne oświadczenie, którego treść nasza delegacja zrozumie dopiero po powrocie do kraju.</u>
<u xml:id="u-34.3" who="#PoselKarolKarski">Mam propozycję, żeby ostateczną decyzję podjęło prezydium Komisji, korzystając z formuły, że nie będzie to spotkanie otwarte, nagrywane i możliwe do przeczytania dla każdego zainteresowanego. Prezydium Komisji powinno przeanalizować wszystkie aspekty tej sprawy, skonsultować się ponownie z ministrem spraw zagranicznych.</u>
<u xml:id="u-34.4" who="#PoselKarolKarski">Trzeba podjąć decyzję w tej sprawie, biorąc pod uwagę, że intencje są oczywiste. Wniosek jest formułowany przez stronę, która bez jakichkolwiek konsultacji umieściła wyrzutnie rakiet S-300 w Aranowiczach na Białorusi, skierowane przeciwko domniemanemu zagrożeniu z Polski, zdolne likwidować polskie samoloty nad terytorium Polski i będące pewnym rodzajem instalacji przeciwrakietowej.</u>
<u xml:id="u-34.5" who="#PoselKarolKarski">Rosja buduje pod Petersburgiem analogiczny radar jak ten, który ma być w Czechach, i nie konsultuje tego z kimkolwiek.</u>
<u xml:id="u-34.6" who="#PoselKarolKarski">Bardzo płytkie jest stwierdzenie, że trzeba rozmawiać, bo nikomu to nie zaszkodziło. Czasem w efekcie pustego gadania jest więcej szkody niż pożytku.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PoselMarekBorowski">Zgadzam się z opinią, że niektóre rozmowy są inspirowane zupełnie inną myślą niż to, żeby sobie cokolwiek wyjaśnić. Jeśli chodzi o sprawę tarczy antyrakietowej, jest to decyzja niezwykle poważna, być może brzemienna w skutki. Rozmowy muszą być prowadzone.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#PoselMarekBorowski">Jeśli chodzi o Lewicę i Demokratów, pozytywnie oceniamy to, że rząd podjął rozmowy z Rosją. To dobry ruch. Parlamentarzyści również mogą rozmawiać, a nawet powinni rozmawiać, gdyż będą podejmować decyzje w tych sprawach i muszą znać pewien stan umysłów innych parlamentarzystów w tym względzie.</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#PoselMarekBorowski">Całkowicie zgadzam się z opinią, że spotkanie powinno odbyć się w Warszawie bądź Pradze. To stanowisko trzeba jasno przedstawić. Podejrzewam, że w wyniku przedstawienia tego stanowiska do niczego nie dojdzie i Rosjanie powiedzą, że my nie chcemy rozmawiać. Trudno, weźmiemy to na siebie.</u>
<u xml:id="u-35.3" who="#PoselMarekBorowski">Jeśli chodzi o tarczę rakietową, to zarówno poprzedni, jak i obecny parlament nie zajmuje się tematem. Dziś usłyszeliśmy od pana ministra, że to są sprawy bezpieczeństwa nuklearnego, niezwykle hermetyczne i w związku z tym pan minister prosił, żeby zwolnić go z przedstawienia szczegółów.</u>
<u xml:id="u-35.4" who="#PoselMarekBorowski">Oczywiście nie chodzi o szczegóły negocjacyjne, ale jest pewien generalny problem. Chcę jasno powiedzieć, że część lewicowa LiD jest zdecydowanie przeciwna tarczy. Uważamy, że jest ona zbędna, że przyniesie więcej kłopotów niż korzyści. Argumenty, które przedstawiane są na rzecz jej powstania, są kolejno obalane. Amerykanie najpierw przytaczają jedne, potem inne.</u>
<u xml:id="u-35.5" who="#PoselMarekBorowski">Tymczasem rząd prowadzi negocjacje w tej sprawie. Rząd jest suwerenny i jeśli koalicja podejmie decyzję za, będzie ona weryfikowana przez głosowanie w parlamencie. Do tego momentu jakąś debatę trzeba jednak odbyć i to nie w ostatniej chwili.</u>
<u xml:id="u-35.6" who="#PoselMarekBorowski">Od momentu rozpoczęcia negocjacji chyba wiemy już dostatecznie dużo. Proponowałbym, żeby na wspólnym posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych i Obrony Narodowej odbyć debatę. Powinniśmy mieć możliwość zadania pytań ekspertom. Niech nie będzie tak, że każdy będzie mówił osobno i przytaczał tylko swoje wyobrażenia o faktach, a nie fakty.</u>
<u xml:id="u-35.7" who="#PoselMarekBorowski">Tę kwestię poddaję pod rozwagę pana przewodniczącego.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Nie otwieramy dziś dyskusji o samej tarczy. Były już spotkania poświęcone tej kwestii, choć było ich bardzo niewiele.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#PoselTadeuszIwinski">Nawiązując do wypowiedzi posła Karola Karskiego, chcę powiedzieć, że prawie przez 2 lata mieliśmy do czynienia z milczeniem albo mówieniem nie na temat. Chodzi o to, żeby to nie były dywagacje, tylko poważne rozmowy.</u>
<u xml:id="u-36.2" who="#PoselTadeuszIwinski">Popieram koncepcję, żeby spotkanie odbyło się w Pradze lub Warszawie. Uważam, że sprawa może być przedmiotem kilku spotkań. Jestem przekonany, że żadna decyzja w tej sprawie nie będzie podjęta przed wynikiem wyborów prezydenckich w USA. Ostatecznie o tym mechanizmie zadecydują rozmowy amerykańsko-rosyjskie. Chodzi o to, żebyśmy nie zostali potraktowani tylko przedmiotowo.</u>
<u xml:id="u-36.3" who="#PoselTadeuszIwinski">Proponuję, żeby pan przewodniczący przedstawił odpowiedź pozytywną, zasugerował, żeby spotkanie odbyło się w Warszawie lub Pradze. Niewykluczone, że w efekcie tego pierwszego spotkania doszłoby do kolejnych. Rozmawiać trzeba.</u>
<u xml:id="u-36.4" who="#PoselTadeuszIwinski">Pytałem Amerykanów, dlaczego nie zaprosili Rosjan, żeby mogli obejrzeć rakiety. Amerykanie odpowiedzieli, że zapraszali Rosjan. Gdy Siergiej Iwanow był ministrem obrony, był na Alasce, ale odmówił przyjazdu do bazy, żeby zapoznać się z instalacjami.</u>
<u xml:id="u-36.5" who="#PoselTadeuszIwinski">Rozmawiać warto. Z pewnością nie powinny to być rozmowy transmitowane na żywo, lecz odbywające się w spokoju. To może okazać się pożyteczne. Nie zakładam, żeby Rosjanie wycofali się z propozycji, kiedy dowiedzą się o polskim postulacie odbycia rozmów w Warszawie lub Pradze.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PoselAndrzejCwierz">Uważam, że trzeba rozmawiać. Taka rozmowa jest ważna, zwłaszcza dlatego, że trzy państwa będą mówiły podobnym głosem, a jedno państwo będzie prezentowało odmienne stanowisko. Wynika z tego, że będziemy w przewadze ilościowej.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#PoselAndrzejCwierz">Można dywagować, jakie są powody wystąpienia Rosjan z tą propozycją. Spotkanie powinno odbyć się w Warszawie lub Pradze.</u>
<u xml:id="u-37.2" who="#PoselAndrzejCwierz">Ustosunkowując się do postulatu posła Marka Borowskiego, aby odbyć na forum Komisji dyskusję w sprawie tarczy, pragnę powiedzieć, że takie debaty już się odbywały. Jestem z wykształcenia fizykiem i orientuję się w tych sprawach. Wyobrażenia wielu osób odbiegają od rzeczywistości. Ciężko ich przekonać, gdyż one nie chcą być przekonane.</u>
<u xml:id="u-37.3" who="#PoselAndrzejCwierz">Uważam, że to spotkanie powinno się odbyć.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#PoselKarolKarski">Panie przewodniczący, mam prośbę o zarządzenie niejawnej części posiedzenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">To jest wniosek formalny, więc musimy go przegłosować.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#PoselKarolKarski">Chciałbym, abyśmy mogli w sposób nieskrępowany porozmawiać na ten temat. Nie widzę potrzeby, żebyśmy poświęcili tej kwestii więcej niż 15 minut.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#PoselKarolKarski">Chciałbym, żeby pewne kwestie nie znalazły się w biuletynie i nie były ogólnodostępnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Czy chodzi o tę ostatnią sprawę?</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#PoselKarolKarski">O tę sprawę.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Chciałbym poinformować posła Karola Karskiego, że możemy zamknąć posiedzenie, natomiast sala nie spełnia kryteriów tajności.</u>
<u xml:id="u-43.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Jeśli chodzi o kwestie tajne, powinniśmy przygotować takie spotkanie wcześniej w pomieszczeniu, które spełnia takie kryteria.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#PoselKarolKarski">Wobec tego proponuję, abyśmy odbyli posiedzenie prezydium poświęcone tej kwestii.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Rozumiem, że pan poseł wycofuje swój poprzedni wniosek.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#PoselKarolKarski">Tak. Sugeruję, abyśmy tę sprawę przekazali do decyzji prezydium.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Dziękuję państwu za uwagi. Prezydium Komisji zajmie się tą sprawą. Myślę, że przeprowadzimy również szybkie konsultacje z naszymi partnerami w Czechach i USA. Nie powinniśmy doprowadzić do sytuacji, w której strona rosyjska będzie nam proponować porządek obrad czy wspólne komunikaty.</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Sprawa jest na tyle delikatna i ważna, że takie spotkanie musi być bardzo dobrze przygotowane.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#PoselKarolKarski">Za tydzień będziemy rozmawiać o nominacjach ambasadorskich. Mam prośbę, aby przedtem została wyjaśniona pewna kwestia. Prosiłbym, abyśmy otrzymali informację, co się działo z wnioskami ministra spraw zagranicznych o zaopiniowanie kandydatur, które wpłynęły do marszałka Bronisława Komorowskiego i były adresowane do przewodniczącego Komisji.</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#PoselKarolKarski">Wnioski zostały skierowane do marszałka, ponieważ Komisja wtedy jeszcze nie ukonstytuowała się. Może uzyskalibyśmy jakieś wyjaśnienie pana marszałka, dlaczego pan marszałek nie poinformował Komisji, że wpłynęły do niego te dokumenty. Interesuje mnie również, czy pan marszałek kiedykolwiek przekazał Komisji te dokumenty.</u>
<u xml:id="u-48.2" who="#PoselKarolKarski">Może nowy minister spraw zagranicznych poprosił pana marszałka o wycofanie tych dokumentów bądź o to, by nie zostały skierowane do Komisji.</u>
<u xml:id="u-48.3" who="#PoselKarolKarski">Powinniśmy mieć pełną jasność, co się stało. Mój stan wiedzy jest taki, że poprzednia pani minister spraw zagranicznych przekazała do sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych wnioski o zaopiniowanie kandydatur. Ponieważ w tym czasie Komisja była już powołana, ale jeszcze nie ukonstytuowała się, wnioski zostały przekazane do marszałka Sejmu z prośbą o przekazanie ich przewodniczącemu Komisji, gdy tylko Komisja się ukonstytuuje.</u>
<u xml:id="u-48.4" who="#PoselKarolKarski">Zależy mi na tym, abyśmy wyjaśnili nie tylko etap zewnętrzny, ale także etap wewnątrz Sejmu. Opinia Komisji ma charakter nie obowiązku wydania opinii, lecz zasięgnięcia opinii. Organ, którego opinii się zasięga, nie może blokować możliwości podjęcia decyzji. Zasięgnięcie opinii to danie możliwości wypowiedzenia się, a nie blokowania podjęcia decyzji.</u>
<u xml:id="u-48.5" who="#PoselKarolKarski">Proszę zatem o informację, co się działo z dokumentami od dnia wpłynięcia do marszałka Sejmu. Może pan marszałek zechce wyjaśnić, czy ktoś na niego wpływał, żeby nie kierował wniosków do Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Oczywiście jestem za wyjaśnieniem wszelkich zdarzeń, o których rozprawiają media. Członkowie Komisji nie wiedzą, jaki był rzeczywisty przebieg wydarzeń. Wszyscy członkowie Komisji powinni mieć wiedzę na temat tego, czy pismo pani minister dotyczyło kandydatów na ambasadorów czy może już mianowanych ambasadorów.</u>
<u xml:id="u-49.1" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Z mojej wiedzy wynika, że pani minister złożyła pismo z prośbą o rekomendację Komisji, natomiast później – jak media donosiły – okazało się, że były to osoby, co do których pan prezydent już podjął decyzję o nominacji na ambasadorów.</u>
<u xml:id="u-49.2" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Nasza wiedza jest powzięta z mediów, więc może najpierw to wyjaśnijmy. Jeżeli okaże się, że były to wnioski dotyczące osób, co do których pan prezydent już podjął decyzję, wniosek posła Karola Karskiego jest bezprzedmiotowy.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#PoselMarekBorowski">W trakcie dzisiejszej rozmowy z panem ministrem zgłosiłem propozycję, żeby przygotować kalendarium działań, które wszystko wyjaśni. Są dokumenty w MSZ stwierdzające – kiedy, co i do kogo wysłała pani minister Anna Fotyga, kiedy do Sejmu, kiedy do prezydenta, kiedy pismo wpłynęło do Sejmu. Interesuje nas również, co zrobił marszałek Bronisław Komorowski, czy przesłał dokumenty do Komisji, a także kiedy prezydent mianował ambasadorów.</u>
<u xml:id="u-50.1" who="#PoselMarekBorowski">Kiedy porównamy wszystkie daty, będziemy mieć pełną wiedzę.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Chciałbym państwa poinformować, że takie kalendarium zostało sporządzone przez pana marszałka. Poproszę ministra Radosława Sikorskiego o ewentualne uzupełnienia, gdyż pan marszałek może nie mieć wiedzy o datach wypływania pism z MSZ.</u>
<u xml:id="u-51.1" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Wnioski o zaopiniowanie kandydatów na ambasadorów do dnia dzisiejszego nie wpłynęły do Komisji. Z punktu widzenia formalnego nie mamy takich wniosków.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#PoselKarolKarski">Te wszystkie kwestie powinny być jasne. Nie mówię, kto ma rację w tych sprawach. Dobrze, że członkowie Komisji chcą mieć wiedzę w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-52.1" who="#PoselKarolKarski">Posiadam wiedzę, że wpłynęło pismo od ministra spraw zagranicznych do marszałka Sejmu z prośbą o niezwłoczne przekazanie go przewodniczącemu Komisji Spraw Zagranicznych, gdy tylko Komisja wybierze przewodniczącego. Jak słyszymy, do dnia dzisiejszego pismo nie wpłynęło do przewodniczącego Komisji.</u>
<u xml:id="u-52.2" who="#PoselKarolKarski">Czy pan przewodniczący zechciałby zwrócić się z uprzejmą prośbą do pana marszałka, aby rozważył możliwość odpowiedzenia nam na pytanie, dlaczego nie przekazał pisma do przewodniczącego Komisji? Czy ktoś go o to prosił? Czy zrobił to z własnej inicjatywy? Czy pismo gdzieś się zawieruszyło?</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Przed posiedzeniem Komisji dotyczącym tej sprawy otrzymacie państwo pełne informacje, włącznie z kopiami pism.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Proponuję, żeby nawet ci ambasadorowie, którzy wyjechali na placówki, stanęli przed Komisją i przedstawili koncepcję swojej pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#PoselJolantaSzymanekDeresz">Sprawa była poruszona na poprzednim posiedzeniu i prezydium odpowiedziało, że oczywiście tak się stanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Poprosimy nominowanych ambasadorów, aby przedstawili koncepcję swojej pracy na placówkach.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#PoselKarolKarski">Akty nominacyjne zostały już opublikowane w Monitorze Polskim. To nie są informacje prasowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyposelKrzysztofLisek">Informuję, że wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>