text_structure.xml 19.7 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacaposelBeataBublewicz">Otwieram posiedzenie Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki. Dzisiejszy porządek dzienny to informacja na temat realizacji alternatywnych form realizacji zajęć z wychowania fizycznego wynikających z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 stycznia 2009 roku. Witam panią minister Krystynę Szumilas, przedstawicieli Ministerstwa Sportu i Turystyki, pozostałych gości, panie i panów posłów. Na początku chciałam państwa poinformować, że w ramach programu międzynarodowych staży parlamentarnych do połowy grudnia będzie uczestniczyła w pracy naszej Komisji pani Manuela Lupi z Włoch. Bardzo serdecznie panią witamy. Bezpośrednią opiekę nad panią stażystką sprawuje pani poseł Magdalena Gąsior-Marek. Pani Manuela zapozna się z pracą legislacyjną w naszym Sejmie, a także pracą w biurze poselskim oraz sekretariacie Komisji. Życzę pani udanego pobytu oraz tego, aby pani wywiozła jak najwięcej dobrych doświadczeń z naszego kraju. Przystępujemy do pracy. Proszę o zabranie głosu panią Krystynę Szumilas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, w związku z tematem zaplanowanym przez Komisję, minister edukacji narodowej w ubiegłym roku szkolnym przeprowadził badanie dotyczące realizacji zajęć wychowania fizycznego w alternatywnych jego formach. Jak państwo posłowie wiedzą, od 1 września 2009 roku zmieniła się podstawa programowa nauczania ogólnego, w tym podstawa programowa nauczania wychowania fizycznego. Zmieniła się również ustawa o sporcie, w której dopuszczono organizowanie zajęć wychowania fizycznego w formach alternatywnych. Na podstawie upoważnienia ustawowego minister edukacji narodowej 19 sierpnia 2009 roku wydał rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych form realizacji dwóch godzin obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego. Taka formuła prowadzenia zajęć wychowania fizycznego ma na celu zaktywizowanie uczniów, spowodowanie większej atrakcyjności wychowania fizycznego, szczególnie dla tej części dzieci i młodzieży, która nie uczestniczy w zawodach sportowych i nie jest uzdolniona do uprawiania sportu wyczynowego.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">Przygotowując nową podstawę programową i rozporządzenie dotyczące realizacji dwóch godzin obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego w ramach alternatywnych form wychowania fizycznego, wiedzieliśmy o tym, że wychowanie fizyczne w szkołach wymaga większej troski. Coraz częściej zdarza się, że uczniowie nie ćwiczą i nie uczestniczą w lekcjach wychowania fizycznego. Coraz częściej przynoszą zwolnienia lekarskie. Główną troską Ministerstwa Edukacji Narodowej było zwiększenie atrakcyjności zajęć wychowania fizycznego. Przeprowadziliśmy badanie w szkołach i nadzór pedagogiczny skontrolował 10% szkół podstawowych, 10% gimnazjów i 10% szkół ponadgimnazjalnych. Monitoring odbywał się na zasadzie ankiet dla dyrektorów szkół. Ankieta była wypełniana przez dyrektorów on-line. Aby zapewnić rzetelność wyników ankiety, wybieraliśmy losowo szkoły, do których chodzili wizytatorzy i sprawdzali, czy wyniki wpisane przez dyrektorów są zgodne z sytuacją, która jest w szkole. 10% szkół to 1272 szkoły podstawowe, 615 gimnazjów i 849 szkół ponadgimnazjalnych, czyli łącznie to 2736 szkół. Państwo posłowie otrzymali informację zawierającą wyniki ankiety. Zwrócę uwagę na najistotniejsze sprawy. To, co jest niepokojące, dotyczy procentu uczniów zwalnianych z zajęć wychowania fizycznego. Jeżeli chodzi o szkoły podstawowe, to jest to około 4% uczniów. W szkołach gimnazjalnych to jest około 9%. Więcej chłopców korzysta z możliwości zwolnienia z wychowania fizycznego i jest to około 10,66%. Jeżeli chodzi o dziewczęta, to jest to 8,72%. W szkołach ponadgimnazjalnych zdecydowanie zwiększa się procent dziewcząt niebiorących udziału w lekcjach wychowania fizycznego na podstawie zwolnień lekarskich i dyrektora szkoły, i wynosi prawie 15%. Zmniejsza się natomiast procent chłopców nieuczestniczących i wynosi około 9%. Procenty przedstawiają liczbę uczniów, którzy nie uczestniczą w zajęciach wychowania fizycznego na podstawie zwolnień lekarskich i decyzji dyrektora. Nie mamy tutaj informacji o uczniach, którzy sporadycznie nie uczestniczą w konkretnej lekcji wychowania fizycznego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">Jest to alarmująca sytuacja, będziemy się przyglądać i badać to zjawisko. Jeżeli chodzi o podstawowy temat, który interesuje Komisję, to sprawa alternatywnych form wychowania fizycznego. Zadaliśmy sobie pytanie, jaki procent szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych organizuje zajęcia wychowania fizycznego w alternatywnych formach. W jakim terminie szkoły, które do tej pory nie wprowadziły alternatywnych form zajęć wychowania fizycznego, zamierzają skorzystać z tych form organizacji? Jakie alternatywne formy zajęć wychowania fizycznego są najczęściej organizowane? Chcę zwrócić uwagę państwa posłów na to, że nie ma prawnego obowiązku organizowania zajęć wychowania fizycznego w innych w formach. Szkoła może wybrać formę organizacji zajęć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacaposelBeataBublewicz">Przepraszam panią minister. Proszę panów posłów o wyciszenie rozmów. Pani minister nie może panów przekrzykiwać. Sprawnie przeprowadzimy to posiedzenie i nie będziemy niepotrzebnie tego przedłużać. Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzstanuwMENKrystynaSzumilas">Wyniki ankiety mówią o tym, że we wdrożeniu alternatywnych form wychowania fizycznego przodują gimnazja, jest to około 51%, gdzie szkoły prowadzą jedną lub dwie godziny w formie alternatywnej. 26% szkół podstawowych prowadzi takie zajęcia. Natomiast szkoły ponadgimnazjalne to około 17%. Może to wynikać z faktu, że w szkołach ponadgimnazjalnych alternatywne formy prowadzenia zajęć wychowania fizycznego są nowością. Pytaliśmy dyrektorów, którzy nie wprowadzili alternatywnych form wychowania fizycznego, kiedy zamierzają je wprowadzić. 22% dyrektorów zadeklarowało, że nastąpi to 1 września 2011 roku. Większość zadeklarowała, że wprowadzi alternatywne zajęcia od września 2012 roku. To jest moment wprowadzenia nowej podstawy programowej do szkół ponadgimnazjalnych. Najczęstszą przyczyną niewprowadzenia przez szkoły alternatywnych zajęć wychowania fizycznego była niewystarczająca baza sportowa. Kłóci się to z informacją, że przyrost bazy sportowej w szkołach jest znaczny. Drugą przeszkodą w organizacji zajęć w innych formach jest miejsce zamieszkania uczniów oraz organizacja dowozu.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#SekretarzstanuwMENKrystynaSzumilas">Najczęściej stosowane formy alternatywne to gry zespołowe, pływanie i sporty wodne, lekkoatletyka, taniec, aerobik oraz fitness. Taki wykres mają państwo na 28 stronie informacji. Podsumowując, z badania wynika, że w skali kraju około 30% szkół wprowadziło alternatywne formy prowadzenia zajęć, a najwięcej gimnazjów. Realizacji zajęć wychowania fizycznego w innych formach sprzyja posiadanie przez nauczycieli dodatkowych uprawnień w dziedzinie kultury i sportu. Trudniej wprowadzić zajęcia alternatywne w przypadkach, kiedy uczniowie dojeżdżają do szkół. Zaleceniem skierowanym do dyrektorów szkół jest to, że przy wdrażaniu alternatywnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego szkoły powinny w większym stopniu wykorzystać potrzeby i zainteresowania uczniów oraz podejmować współpracę z szeroko rozumianym środowiskiem i instytucjami prowadzącymi statutową działalność edukacyjną. Chcę podkreślić, że ankieta, którą zrobiliśmy, była organizowana po raz pierwszy na tak dużą skalę. Wynika to z nowej organizacji nadzoru pedagogicznego. Możliwe jest porównanie sytuacji pomiędzy poszczególnymi województwami, a nie tylko na terenie województwa. Będziemy powtarzać tego typu badania. Ankieta jest podstawą do konstrukcji arkusza kontroli dotyczącej wychowania fizycznego, na podstawie którego wizytatorzy przeprowadzają kontrole w szkole. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacaposelBeataBublewicz">Dziękuję bardzo pani minister. Bardzo proszę, pani poseł Gąsior-Marek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselMagdalenaGasiorMarek">Dziękuję pani przewodnicząca. Pani minister, chcę zapytać, czy ministerstwo zadało sobie trud i sprawdziło, z jakiego tytułu są zwolnienia lekarskie w poszczególnych szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Czy z powodu tej niesprawności trzeba być całkowicie zwolnionym z zajęć? Można wprowadzić zajęcia, które przygotują dzieci do danego wysiłku fizycznego dostosowane do ich poziomu niesprawności. Czy ministerstwo zastanowiło się, co jest przyczyną tylu zwolnień lekarskich? Jeżeli nie zastosuje się odpowiednich ćwiczeń do poziomu sprawności fizycznej, to może to doprowadzić do zniechęcenia młodych ludzi do uprawiania sportu. Czy 30%, o których mówiła pani minister, to wystarczająca liczba szkół, które wprowadziły alternatywne formy wychowania fizycznego? Jeżeli nie, to jakie działania należy podjąć, aby to zwiększyć? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacaposelBeataBublewicz">Dziękuję pani poseł. Następne pytanie zada pan poseł Janik, potem pan poseł Babalski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselGrzegorzJanik">Dziękuję bardzo pani przewodniczącej. Pani minister, chciałem zapytać o rzecz związaną z wychowaniem fizycznym. Czy ministerstwo rozważa, aby w szkołach średnich, a dokładniej w liceach ogólnokształcących, wprowadzić czwartą godzinę wychowania fizycznego? Nie wiem, dlaczego młodzież od 16 do 18 roku życia jest pozbawiona czwartej godziny wychowania fizycznego. W gimnazjum są cztery godziny, a potem młodzież idzie do liceum i ma trzy godziny. To jest chyba niezgodne z konstytucją. Czy ministerstwo planuje to wyrównać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacaposelBeataBublewicz">Dziękuję. Bardzo proszę, pan poseł Babalski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselZbigniewBabalski">Dziękuję bardzo. Nie chcę zadać pytania, tylko podzielić się pewnymi spostrzeżeniami, ponieważ mam bezpośredni kontakt z nauczycielami wychowania fizycznego, jak i dyrektorami szkół. W ilu szkołach wiejskich przeprowadzone zostały te badania? W ilu szkołach wiejskich byli wizytatorzy, żeby potwierdzić ankietę? Nie tak dawno, jakieś dwa tygodnie temu, było sprawozdanie Najwyższej Izby Kontroli mówiące o realizacji wychowania fizycznego w szkołach. Jeżeli dobrze pamiętam, to z raportu wynikało, że infrastruktura jest na dobrym poziomie. Jak dobrze pamiętam, NIK wskazało, że jeżeli chodzi o infrastrukturę, to mamy to zrealizowane w 50% szkół. Trzecia uwaga, a właściwie prośba, żeby nie zmieniać tego rozporządzenia. Proszę też, żeby nie zmuszać do tego. Rozmawiam z nauczycielami wychowania fizycznego i niektórymi dyrektorami. Z rozmów wynika, że skoro jest to rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 19 sierpnia 2009 roku, to od nich oczekuje się wprowadzania tego typu zajęć. Tam jest napisane, że to nie jest obowiązek i można sobie wybrać, czy to realizować, czy nie. Niektórzy dyrektorzy mówią, że oczekuje się od nich tego, że skoro jest rozporządzenie, to trzeba to wprowadzać. Być może to jest subiektywny odbiór, ale wiele osób dzieliło się ze mną takimi spostrzeżeniami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacaposelBeataBublewicz">Dziękuję panie pośle. Proszę panią minister o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#SekretarzstanuwMENKrystynaSzumilas">Pani przewodnicząca, Wysoka Komisjo, jeżeli chodzi o zwolnienia lekarskie, to lekarz nie ma obowiązku wypisywania przyczyny na zwolnieniu. Lekarz podejmuje decyzję na podstawie badania dziecka i wypisuje zwolnienie z zajęć. Wypisuje opinię, że dziecko nie powinno ćwiczyć, a na podstawie tej opinii dyrektor szkoły podejmuje decyzję o zwolnieniu dziecka z lekcji wychowania fizycznego. Słusznie pani poseł zauważyła, że schorzenie, które ma dziecko, powoduje, że nie może wykonywać określonego rodzaju ćwiczeń, ale ogólnie powinno się ruszać i ćwiczyć. Ministerstwo Zdrowia wspólnie z jedną z organizacji sportowych przygotowuje wskazówki dla lekarzy pediatrów, w jakich sytuacjach pisać i informować nauczycieli o konieczności ograniczenia ćwiczeń. Chodzi o to, żeby nie zwalniać całkowicie z lekcji wychowania fizycznego. Jeżeli chodzi o 30% szkół, które podjęły trud wprowadzenia alternatywnych zajęć wychowana fizycznego, i czy jest to dużo, czy mało. Alternatywne formy wychowania fizycznego mają uatrakcyjnić lekcje i spowodować, że uczniowie chętniej będą uczestniczyć w tych lekcjach. Tam, gdzie procent zwolnień lekarskich i procent zwolnień z wychowania fizycznego jest mały, to lekcje mogą być organizowane tradycyjnie.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#SekretarzstanuwMENKrystynaSzumilas">Nie przymuszamy szkół do wprowadzania tego typu zajęć. Natomiast w przypadku szkół, w których procent nieuczestniczenia w lekcjach wychowania fizycznego jest duży, musimy naciskać na dyrektorów szkół i wymagać od nich takiego organizowania zajęć, żeby liczba ćwiczących uczniów wzrastała. Raport Najwyższej Izby Kontroli mówi o dużej liczbie uczniów, którzy szukają możliwości zwolnienia z lekcji wychowania fizycznego. W tych szkołach, mimo że nie ma obowiązku, trzeba rozliczać dyrektorów z tego, jak przeciwdziałają temu zjawisku. Jeżeli chodzi o pytanie dotyczące liczby godzin wychowania fizycznego w szkołach średnich. Jak państwo wiecie, minister edukacji narodowej proponował, aby liczba godzin wychowania fizycznego była określana tak, jak liczba godzin innych przedmiotów, czyli w rozporządzeniu ramowych planów nauczania. Minister miałby bezpośredni wpływ na liczbę godzin. Dziś jest to zapisane w ustawie o sporcie i tam mamy cztery godziny dla szkół podstawowych i gimnazjów oraz trzy godziny dla szkół ponadgimnazjalnych. Jeżeli chodzi o pytanie dotyczące bazy sportowej. Sprawdziliśmy w naszej bazie informacji oświatowej i 72% szkół funkcjonujących samodzielnie ma sale sportowe. Niepokoi to, że prawie 30% ich nie ma, ale to jest zdecydowanie inna liczba niż podana w raporcie NIK. 78% zespołów szkół ma sale gimnastyczne lub hale sportowe. Skąd taka różnica? Zespół szkół jest zbiorem kilku szkół, najczęściej małych. Zespół szkół ponadgimnazjalnych to na przykład technikum, szkoła zawodowa, liceum uzupełniające i technikum uzupełniające. Mamy cztery szkoły, a liczba uczniów może nie przekraczać 200. Szkoła ma halę sportową, ale jak przydzielimy halę jednej ze szkół, to trzy jej nie mają. Dlatego pojawiają się różnice w wynikach statystycznych. Na pewno trzeba robić wszystko, żeby w 30% szkół, które nie mają hali, tę halę miały wybudowaną. Zawracam uwagę na to, że często szkoły korzystają z gminnych obiektów sportowych. Znam taką szkołę, w której jest szkoła podstawowa i gimnazjum. Tam jest jedna sala gimnastyczna, ale obie szkoły korzystają także z dużej hali sportowej i basenu, który jest przy szkole. Nie jest to część szkoły, tylko gminnego ośrodka sportu. Powstało także dużo „orlików” przy szkołach. Przypominam państwu, że mocno zwracamy uwagę na ruch fizyczny wśród najmłodszych dzieci.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#SekretarzstanuwMENKrystynaSzumilas">Na przykład nowa podstawa programowa dotycząca przedszkoli mówi o tym, że ⅕ czasu ma być przeznaczona na swobodną zabawę, ⅕ czasu pobytu dziecka w przedszkolu dziecko ma spędzać na podwórku. To jest przepis, który na początku był krytykowany, ale jak widać z praktyki, jest to konieczne, ponieważ dzieci w przedszkolu były traktowane tak, jak w starszych klasach, czyli zajęcia odbywały się przy stolikach. Program „Radosna szkoła”, czyli zwrócenie uwagi na ruch fizyczny w najmłodszych klasach. Mogę powiedzieć, że 80% szkół podstawowych ma tak zwane wewnętrzne place zabaw. Są to klasy, które wyposażone są w sprzęt do ćwiczeń dostosowany do małych dzieci. Byłam w takich szkołach i widać, że jest niesamowita radość dzieci oraz chęci do tego typu zajęć. One proszą swoje panie, żeby lekcje mogły się odbywać w tych salach. Widać, że one były bardzo potrzebne. Od tego roku powstają place zabaw i mamy nadzieję, że do końca programu, czyli 2014 roku, przy każdej szkole podstawowej powstanie plac zabaw. Plac zabaw to naturalny ruch dla małego dziecka. Jeżeli małe dziecko jest przyzwyczajone do ruchu, to może to skutkować tym, że będzie chętniej uczestniczyć w lekcjach wychowania fizycznego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacaposelBeataBublewicz">Dziękuję pani minister. Czy są inne pytania? Nie słyszę. Ze swojej strony chciałam się odnieść do dzisiejszego tematu posiedzenia. Przy okazji chciałabym podziękować Ministerstwu Edukacji Narodowej za bardzo dobrą współpracę przy realizacji programu, którego jestem współautorem „Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i przemocy wśród dzieci i młodzieży”. Program działa już trzeci rok i Ministerstwo Edukacji Narodowej bardzo aktywnie w nim uczestniczy. W tej chwili dziewięć województw realizuje ten program. Są to bezpłatne zajęcia pozalekcyjne dla dzieci i młodzieży. Szacujemy, że do dziś w zajęciach wzięło udział około 30 tys. dzieci. Cieszę się, że Ministerstwo Edukacji Narodowej rozumie podstawową prawdę dla wszystkich, którzy kochają sport, że dzieci nie należy wychowywać do sportu, ale poprzez sport. To jest bardzo ważne. Przechodzimy do spraw bieżących. Bardzo proszę pan poseł Babalski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselZbigniewBabalski">Pani przewodnicząca, zwracam się do pani i prezydium Komisji o to, żebyście państwo wystąpili do ministra sportu i turystyki o przekazanie informacji dotyczącej rekomendacji centrów pobytowych na EURO 2012. Chodzi o to, żeby dostali to wszyscy posłowie z Komisji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacaposelBeataBublewicz">Dobrze panie pośle, pana wniosek będzie wzięty pod uwagę. Dziękuję bardzo pani minister, szanownym gościom, paniom i panom posłom. Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>