text_structure.xml 83.8 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 13 minut 00)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącego Antoni Szymański)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Wyciszenie wskazuje, że minęła godzina 13.00 i możemy zaczynać posiedzenie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Chciałbym powitać pana ministra Stanisława Szweda z zespołem z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, pana posła Jana Mosińskiego, który był w Sejmie sprawozdawcą tej ustawy, która została uchwalona i którą powinniśmy rozpatrywać w punkcie pierwszym, wszystkich zaproszonych gości oraz panie i panów senatorów.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Proszę państwa, otrzymaliście państwo porządek obrad, w którym są 2 punkty: pierwszy dotyczy rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw, a drugi to przygotowanie projektu ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Czy ktoś z państwa senatorów wnosi jakieś uwagi do programu posiedzenia komisji? Nie.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Wobec tego możemy przejść do pierwszego punktu obrad naszej komisji, a jest nim rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo proszę, ponieważ to był projekt rządowy, pana ministra Stanisława Szweda, o przedstawienie rozwiązań zastosowanych w tej ustawie oraz ich zasadności. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Przedkładamy projekt ustawy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw. To jest realizacja jednego z naszych głównych celów programowych, które pani premier Beata Szydło przedstawiała w exposé, dotyczącego wprowadzenia minimalnej stawki godzinowej dla osób wykonujących umowy-zlecenia i umowy o świadczenie usług, do których dzisiaj stosuje się przepisy o zleceniu wynikające z kodeksu cywilnego. Umownie nazywamy ten projekt wprowadzenia nowej stawki godzinowej „12+”. Chodzi o to, aby w sposób cywilizowany doprowadzić do tego, że w naszym kraju nie będzie takich sytuacji, do jakich dzisiaj dochodzi, gdy są stosowane stawki godzinowe na żenująco niskim poziomie, wynoszące do kilku złotych, a mam również przykład umowy-zlecenia ze stawką 25 gr za godzinę. I ustawa ta służy temu, aby doprowadzić do sytuacji, że stawka godzinowa będzie wynosiła 12 zł plus.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">W tej ustawie dokonaliśmy również niedużych wyłączeń dotyczących jej stosowania. Mówimy o umowach, w których decyduje wynagrodzenie prowizyjne. W tej kwestii była dosyć duża dyskusja i zaakceptowaliśmy jedną z poprawek Sejmu w tym zakresie. Wyłączyliśmy również z zakresu tej ustawy usługi opiekuńcze prowadzone przez rodzinne domy pomocy, sprawowanie opieki w ramach pieczy zastępczej, usługi polegające na sprawowaniu opieki nad grupami podczas wypoczynku czy wycieczek i opieki domowej nad osobami niepełnosprawnymi. To zostało wyłączone. W tej ustawie dotykamy również kwestii osób, które pracują w ramach tzw. samozatrudnienia. Chcemy, żeby ta stawka również je obejmowała. Wprowadzamy również kwestię dokumentowania pracy w formie uzgodnionej pomiędzy stronami zawierającymi tę umowę.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Bardzo ważną sprawą jest też to, że po raz pierwszy w sprawie tak znaczącej nowelizacji udało się zawrzeć porozumienie pomiędzy partnerami społecznymi w ramach Rady Dialogu Społecznego. Przyjęto w tym zakresie stosowną uchwałę, która… Rozwiązania zaproponowane w tej uchwale znalazły się w projekcie. W tej uchwale dokonano później zmian. Partnerzy społeczni zgodzili się na to, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia, czyli główne rozwiązanie, wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej, wejdzie w życie od 1 stycznia. Zgodzono się również, żeby ta stawka była waloryzowana od 1 stycznia 2017 r., jak również zgodzono się na to, aby dodatki za godziny nocne nie były wliczane zarówno do minimalnej płacy godzinowej, jak i do płacy minimalnej. To znalazło się również w ustawie, którą Sejm przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Po decyzji pani premier i rządu dotyczącej zaproponowania minimalnego wynagrodzenia na poziomie 2 tysięcy zł, ta stawka godzinowa od 1 stycznia wynosiłaby 13 zł.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Oczywiście ustawa wejdzie w życie od 1 września, bo zastosowaliśmy taki mechanizm, żeby od 1 września do wejścia w życie przepisów wprowadzających stawkę godzinową, czyli do 1 stycznia, był też ten okres, w którym będzie można w ramach uzgodnień czy w ramach negocjacji pomiędzy pracodawcami a pracownikami dokonać korekty zawartych ewentualnie porozumień co do stosowania tej stawki godzinowej. Bo warto tutaj przypomnieć, że niestety, ale większość stawek w wysokości poniżej jakichkolwiek norm była stosowana w instytucjach publicznych przez firmy, które dokonywały sprzątania, czy firmy ochroniarskie, bo to były główne branże, które te stawki stosowały. Mamy nadzieję, że ta zmiana doprowadzi do unormowania sytuacji dotyczącej stosowania tych stawek.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Zmiany, które również zaproponowaliśmy w tym przepisie, to takie, że rezygnujemy z tego rozwiązania, które dzisiaj obowiązuje, że w pierwszym roku zatrudnienia jest stosowane 80% minimalnego wynagrodzenia. Uważamy, że dzisiaj, w sytuacji, gdy rynek pracy stał się rynkiem pracownika, gdy jest inna sytuacja na rynku pracy, stosowanie, powiedziałbym, takiej dyskryminacji nie jest potrzebne, nie jest konieczne. Stąd zaproponowaliśmy, aby również od 1 stycznia płaca minimalna była na jednakowym poziomie dla każdego, kto się zatrudnia.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">I trzeci blok rozwiązań. Dajemy również większe uprawnienia… może nie większe uprawnienia, ale dajemy Państwowej Inspekcji Pracy uprawnienia do prowadzenia kontroli w tym zakresie, wprowadzając te same rozwiązania, które są w przypadku umów o pracę, czyli są możliwości nakładania mandatów czy kierowania spraw do sądu, który będzie podejmował decyzję o ewentualnie nałożeniu jakiejś tam kary. Dzisiaj w Polsce obowiązują kary maksymalnie do 30 tysięcy zł, choć takie kary teraz w naszym sądownictwie się nie zdarzają, chyba była tylko jedna w którymś z poprzednich lat.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">To chyba w takim telegraficznym skrócie wszystko o projekcie ustawy. W Sejmie zaproponowano kilka poprawek, które przyjęliśmy. One głównie w jakiś sposób doprecyzowały projekt ustawy, wprowadzaliśmy również właśnie kwestie związane z wynagrodzeniem prowizyjnym. Wcześniej w tym naszym rozwiązaniu wykonanie pracy było połączone z rezultatem, teraz wyłączamy wynagrodzenie prowizyjne. Myślę, że to jest rozwiązanie, które jest bardziej akceptowane i ono wynika z uchwały Rady Dialogu Społecznego. Tyle, Panie Przewodniczący. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Zapewne będą pytania, ale chciałbym zaproponować, żeby teraz wypowiedział się pan poseł Jan Mosiński, który był sprawozdawcą, żeby nam przedstawił to, jak przebiegały prace w Sejmie, jak również jakie poprawki zostały zgłoszone.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselJanMosinski">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselJanMosinski">Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselJanMosinski">Dosłownie 2 zdania komentarza. Pan minister dość szczegółowo już przybliżył Wysokiej Komisji myśl przyświecającą wprowadzeniu tejże ustawy, która jest projektem rządowym. Dzisiaj bez wątpienia nikt nie podważa konieczności ustalenia tej minimalnej stawki godzinowej, bo to, że tak powiem, jest jednym z instrumentów walki z szarą strefą, która, jak wyliczyli eksperci z OECD, wynosi około 240 miliardów zł. To jest 12,5% PKB, a więc jest z czym walczyć i co ograniczać, jeżeli chodzi o szarą strefę.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PoselJanMosinski">Myślę też, że należy głęboko się nie zgodzić z tezą, że w wyniku podwyższenia płacy minimalnej wzrośnie w Polsce bezrobocie. Otóż w oparciu o materiały gusowskie podam przykład: mniej więcej w latach 2002–2003, kiedy to minimalne wynagrodzenie wynosiło około 35% przeciętnej płacy, wynagrodzenia w gospodarce, stopa bezrobocia wynosiła około 15%. Po kilku latach podnoszenia tej płacy minimalnej dzisiaj – są najświeższe dane, z czerwca 2016 r. – mamy bezrobocie wynoszące 8,8%. Czyli nie ma uzasadnienia teza, że jak wynagrodzenie minimalne będzie rosło, to wzrośnie bezrobocie w Polsce. Tak więc nie ma takiej prostej zależności, że jak płaca minimalna będzie rosła, to bezrobocie również.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#PoselJanMosinski">Teraz o chronologii wydarzeń. Otóż projekt rządowy wpłynął do Sejmu 6 czerwca 2016 r. Pierwsze czytanie odbyło się na dwudziestym pierwszym posiedzeniu Sejmu 21 czerwca. Sejm skierował projekt do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, która 22 czerwca z kolei skierowała przedmiotowy projekt ustawy do Podkomisji stałej do spraw rynku pracy. Podkomisja, obradująca w dniu 23 czerwca, rozpatrzyła 9 poprawek, które w większości zmierzały do bardziej precyzyjnego zdefiniowania niektórych pojęć, jakie występują w projektowanej ustawie, czyli nie naruszały generalnie istoty projektu ustawy. Stąd, Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, nie ma chyba raczej potrzeby, aby tymi prawie że redakcyjnymi poprawkami Wysokiej Komisji – przepraszam za kolokwializm – zawracać głowę. Ale jeśli będzie taka wola, to ja te poprawki omówię.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#PoselJanMosinski">Sejm po wysłuchaniu sprawozdania komisji uchwalił ustawę w dniu 7 lipca. W trakcie prac, podczas przedstawiania sprawozdania komisji w Sejmie… Dla mnie było to trochę niezrozumiałe, ale klub Nowoczesna zgłosił wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości, a klub Polskiego Stronnictwa Ludowego złożył poprawkę zmierzającą do podwyższenia stawki godzinowej do 14 zł na godzinę. Dlaczego wyrażam swoje zdziwienie, które też wyraziłem wówczas, podczas przedstawiania sprawozdania Wysokiej Izbie? Otóż w trakcie prac w podkomisji nikt z przedstawicieli tych 2 klubów nie zgłaszał żadnych tak daleko idących wniosków. Stąd było to moje zdziwienie, które pozwoliłem sobie – mam świadomość, że wychodząc poza pewien regulamin, który obowiązuje sprawozdawcę – wyrazić, co również czynię przed Wysoką Komisją.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#PoselJanMosinski">Oczywiście poprawka PSL i wniosek Nowoczesnej zostały odrzucone i Sejm, tak jak wspomniałem, przedmiotową ustawę uchwalił 7 lipca 2016 r. To wszystko z mojej strony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo dziękuję, Panie Pośle.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Nim otworzę dyskusję, chciałbym zapytać, czy są na sali osoby, które zajmują się działalnością lobbingową. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Wobec tego teraz jest czas na pytania i na dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Kto z państwa chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo proszę, Panie Senatorze. A pan senator Augustyn jako drugi.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#SenatorRyszardMajer">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#SenatorRyszardMajer">Ja chciałbym bardzo serdecznie podziękować za przygotowanie tego projektu, za tempo, w jakim to zostało zrobione. Mówię to jako senator, ale też jako związkowiec Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, do którego należałem przed objęciem mandatu senatorskiego. To jest ustawa, na którą pracownicy oczekują. To jest tak, że w Polsce niestety dokonały się głębokie podziały między tymi, którzy osiągnęli sukces, a tymi, którzy tego sukcesu nie osiągnęli i są nadal pokrzywdzeni. Mamy, Drodzy Państwo, w naszym kraju ponad 1,5 miliona pracowników, którzy zarabiają minimum. W trosce o tych ludzi uchwalamy tę ustawę. Mam takie głębokie przekonanie, że ta ustawa zostanie przyjęta również przez Wysoką Izbę i będzie realną odpowiedzią na problemy polskiego rynku pracy. Ten rynek pracy ulega zmianom. Pojawia się nadzieja i zainteresowanie pracownikiem i jego umiejętnościami, ale nadal jest tak, że rząd i my musimy być regulatorem tego rynku. Nie możemy rynku pracy zostawić pełnej swobodzie gospodarczej, liberalizmowi. Musi być tak, że polski rząd, Sejm i Senat podejmują interwencje. I ustawa o minimalnym wynagrodzeniu jest taką właśnie interwencją…</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Przepraszam bardzo, ale prosiłbym, żeby w trakcie wypowiedzi jednak nie rozmawiać, bo to bardzo przeszkadza mówiącemu.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#SenatorRyszardMajer">Rynek pracy wymaga korekt i polski rząd dzisiaj tej korekty dokonuje, a my to wspieramy. Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Mówił pan senator Ryszard Majer. W tej chwili głos zabierze pan senator Augustyn.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Ustawa tak naprawdę przychodzi w optymalnym momencie. Platforma również zamierzała wprowadzić minimalną stawkę płacy w umowach-zleceniach w tej samej wysokości, w jakiej jest ona tutaj przewidziana. Stąd oczywiście popieramy w tej części to przedłożenie.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Jednak zachowywaliśmy pewien umiar we wzroście płacy minimalnej, starając się – nie zawsze się to udawało – osiągnąć konsensus wówczas jeszcze w komisji trójstronnej, bo później, jak ona nie funkcjonowała, to już to nie było możliwe. I chciałbym zapytać… Bo jak wiemy, płaca minimalna za naszych rządów się podwoiła. Teraz jest skok troszeczkę ponadstandardowy, może nie rewolucyjny, ale jednak znacząco większy. Jakie było stanowisko Rady Dialogu Społecznego? Bo co do tych 12 zł to pan minister mówił, tu była zgoda. Ale co do tej płac minimalnej to do mnie docierały głosy, że jednak kompromisu nie osiągnięto. Jakie były głosy w Radzie Dialogu Społecznego?</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Powiem szczerze, że zdziwiło mnie to wyłączenie dotyczące usług opiekuńczych świadczonych w rodzinnych domach pomocy. Sfera opiekuńcza jest ogromną szarą strefą zatrudnienia, jedną z największych w Polsce, jedną z największych w Europie. Jest to również obszar zatrudnienia obcokrajowców. Prawdę mówiąc, jeśli chcemy cywilizować ten obszar, to chciałoby się, żeby opiekunowie, którzy zarabiają po 7, 8, 9 zł na godzinę – Panie Ministrze, nawet zatrudnieni przez samorządy, tak że również samorządy, sektor publiczny mają tutaj swoje grzechy – i to przy tak ciężkiej pracy… Nie rozumiem, dlaczego rodzinne domy pomocy mają być z tego wyłączone. Skoro opiekunowie w domach nie są wyłączeni, i słusznie, to dlaczego opiekunowie w rodzinnych domach są? Zupełnie tego nie rozumiem. Nie znajduję dla tego żadnego uzasadnienia, może je usłyszę.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">I na koniec odnośnie do tego, co pan poseł mówił. Wszyscy marzymy o tym, żeby szara strefa się zmniejszyła. Ja myślę, że ta ustawa do tego może wcale się nie przyczynia. Ona się przyczynia do tego, żeby ci o najniższych stawkach, którzy mają podpisane umowy, zarabiali przyzwoicie. Bo dzisiaj często, przynajmniej w usługach opiekuńczych, są stawki nieprzyzwoicie niskie. Oczywiście wprowadzenie tych wymogów może nawet, wręcz przeciwnie, powodować ucieczkę w szarą strefę, żeby w ogóle uniknąć płacenia oficjalnego.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Spotkałem się, proszę państwa, parę dni temu z grupą sadowników, do których do pracy przy zbieraniu owoców przyjeżdżają ludzie także zza granicy. I muszę powiedzieć, że oni odbierają to jako posunięcie trudne dla nich. Wskazują, że będą musieli płacić momentami dwa razy, dwa i pół raza więcej aniżeli do tej pory. Dla nich jest to rozwiązanie, które oznacza skokowy wzrost kosztów, co pewnie przełoży się też na koszty warzyw i owoców, które będziemy mieli na rynku. Albo skończy się to tym, że będzie wielu takich, którzy w przypadku prac sezonowych, od zbioru truskawek po zbiory jabłek, będą uciekali właśnie w szarą strefę. Ja mówię o tym tylko dlatego, żebyśmy sobie, walcząc zgodnie z szarą strefą, nie robili nadmiernej nadziei, że akurat ten ruch spowoduje, że szara strefa będzie mniejsza. Bo on paradoksalnie może popychać ku szarej strefie pewną grupę pracowników.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Tak że taką uwagę chciałbym zgłosić. I proszę o odpowiedź na te 2 pytania: o stanowisko Rady Dialogu Społecznego w sprawie płacy minimalnej i uzasadnienie, dlaczego w usługach opiekuńczych wyłączono tylko rodzinne domy pomocy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Jeśli pan senator się zgodzi, to zebrałbym kilka pytań, jeśli takie pytania będą, żeby pan minister na wszystkie pytania odpowiedział, dobrze? Panie Senatorze…</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Ja myślę, że nie ma wątpliwości. Proszę państwa, będzie sprawniej, jeśli będzie kilka pytań, te pytania nie były zbyt obszerne.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Pan Stanisław Augustyn prosił o głos… przepraszam, Kogut. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#SenatorStanislawKogut">Panie Przewodniczący! Panowie Senatorowie! Drodzy Goście!</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#SenatorStanislawKogut">Ja ogromnie się cieszę, że ten projekt ustawy jest. Bo, Państwo Drodzy, ja obserwowałem w poprzednich kadencjach za poprzednich rządów… Tak trochę się dziwię, dlaczego PSL, jak był pan Kamysz, nie proponował 120 zł za godzinę, ino teraz proponuje 14 zł. Pamiętam wszystkie argumenty, jakie były, że koszty pracy są ogromne. Ja jestem związkowcem z krwi i kości, byłem wyśmiewany. Pamiętam, jak zwracałem uwagę na te umowy śmieciowe. Teraz wszyscy pięknie mówią. Ja uważam, że trochę samokrytyki też potrzeba, żeby naprawdę uderzyć się w piersi za to, co się robiło. Kiedy były argumenty, że jakie ci młodzi ludzie po studiach, po technikach będą mieli emerytury, to były tylko śmiechy: „Co nas to interesuje?”. A faktycznie w tych wszystkich firmach wymienionych przez pana ministra człowiek był traktowany jak rzecz, a nie jak podmiot. Wstyd i hańba, żeby za 25 gr za godzinę ktoś pracował. Bo porządna instytucja zawsze zatrudniała na umowy o pracę. I uważam, Państwo Drodzy…</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#SenatorStanislawKogut">Ja mam jedno pytanie do pana ministra. Panie Ministrze, obligatoryjnie jest to 13 zł? Bo pojawiały się też takie pytania związkowców do nas – ja tu koledze posłowi mówiłem – że są składanki, że 8 zł, a 4 zł z budżetu, i proponowali, żeby jednak było to obligatoryjne. I dlatego pytam, czy to jest obligatoryjne. Bo to, co pan minister powiedział w odpowiedzi – może ja nie powinienem tu mówić – do pana senatora Augustyna… Tu było jasno powiedziane, że większe kompetencje będzie miała Państwowa Inspekcja Pracy. Jakbyśmy tak popatrzyli, Państwo Drodzy, to w zakładach państwowych też są… Przecież są społeczni inspektorzy pracy, którzy powinni pilnować, czy są przestrzegane zakładowe układy zbiorowe pracy, ponadzakładowe. Przecież to wszystko, gdyby było pilnowane… A naprawdę, Panie Ministrze, Petru nie ma co się przejmować. Jak ktoś ma miliony, to on biedaka naprawdę nie będzie szanował. I jak ktoś nie myśli o emeryturze dla najbiedniejszego, to przecież nie będzie na niego patrzył. Bo ja uważam, że to, co się dzieje w Sejmie, to jest ogromny cyrk, cyrk polityczny. Nie patrzy się na pracowników, nie patrzy się na Polaków, ino się patrzy na słupki. I jak przyjdzie to oglądać, to wyłączam telewizor, jak niektórzy występują bohaterowie, co przedtem tak krzyczeli, jak to jest dobrze, a dzisiaj, jak wszystko idzie we właściwym kierunku, to akurat są innego zdania.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#SenatorStanislawKogut">Dlatego, Panie Ministrze, moje konkretne pytanie: czy obligatoryjnie jest 13 zł? Bo żeby znowu nie było jakichś składanek, żeby nieuczciwi pracodawcy nie oszukiwali. Jak nie było uregulowań dochodziło do tego, że jak, nie daj, Panie Boże, był wypadek w firmie jakiejś tam i jak przyszło dać świadectwo pracy, to nikt świadectwa pracy do sądu pracy nie dawał. Bo jak pracownik nie był zatrudniony, ino na lewo pracował, na jakąś śmieciówkę, to co mieli dać? I później się okazywało, jak faktycznie… To trzeba naprawdę uporządkować. Już nie ciągnę tego. Drodzy Państwo, ja bym nawet już złożył wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek, ale nie będę go składał, bo wiem, że koledzy i pan minister mają jeszcze jakieś inne propozycje, dlatego wyczekam do końca. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Czy ktoś jeszcze na tym etapie chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo proszę, pan senator Słoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#SenatorKrzysztofSlon">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#SenatorKrzysztofSlon">Ja mam kilka krótkich pytań do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#SenatorKrzysztofSlon">Pierwsze dotyczy aparatu kontrolnego, który będzie weryfikował zastosowanie tej ustawy w życiu. Bo wiadomo, że na pracownikach są czynione wielkie oszczędności i prawdopodobnie nie od razu pracodawcy będą chcieli tak prosto z tych oszczędności skorzystać. Czy istniejący aparat kontrolny podoła tej na pewno zwiększającej się liczbie sytuacji godzących w prawa pracownicze?</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#SenatorKrzysztofSlon">Drugie pytanie dotyczy zatrudnienia młodocianych. Jak w sytuacji ustalenia tej minimalnej stawki godzinowej będą wyglądały wynagrodzenia młodocianych?</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#SenatorKrzysztofSlon">Trzecie pytanie dotyczy różnego rodzaju staży pracowniczych, w tym tych opłacanych ze źródeł pochodzących z urzędów pracy.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#SenatorKrzysztofSlon">I czwarte pytanie dotyczy kwestii wliczania do wynagrodzenia pracowniczego dodatków stażowych oraz dodatków za pracę w niedziele i święta. Jak tutaj wygląda ta sytuacja? Czy na jakimś etapie dyskusji nad ustawą te kwestie były podnoszone? Bo rozumiem, że do ustawy weszło tylko to wyłączenie związane z pracą w godzinach nocnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Teraz prosiłbym o odpowiedź, ponieważ jest 7 pytań łącznie. Tak że bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Dziękuję panom senatorom za poparcie projektu ustawy. Myślę, że rozpocznę od bardziej ogólnej odpowiedzi na te pytania. Myślę, że głównym celem ustawy, oprócz ustalenia stawki, jest również to, co się dzisiaj dzieje w tej dyskusji dotyczącej stosowania tak drastycznych stawek godzinowych. Przez opinię publiczną jest to piętnowane, nie ma przyzwolenia, że ta niska stawka to jest coś dobrego. I to jest chyba pierwszy sukces tej naszej debaty. Tu też duży ukłon w stronę partnerów społecznych, bo jednak przebyliśmy długą drogę, jeśli chodzi o dojście do porozumienia w ramach Rady Dialogu Społecznego, i tutaj dwie strony, i pracodawcy, i związki zawodowe, były zgodne, że trzeba te kwestie uregulować. Oczywiście to nie będzie tak, że jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki w jednym momencie zniknie problem, zniknie szara strefa itd. Nie. Ale to jest pierwszy moment, w którym idziemy w takim kierunku, żeby w jakiś sposób to uporządkować.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Bardzo ważne, o czym już wspomniałem w moim pierwszym wystąpieniu, jest to, że obszar stosowania tych niskich stawek przez różne firmy obejmuje też sektor publiczny. Jeżeli to by nam udało się uregulować, a to jest też nasza wspólna odpowiedzialność, bo począwszy od administracji centralnej, urzędów w ministerstwach, gdzie indziej, w samorządach… Jeżeli te niskie stawki tam nie będą stosowane, a po przyjęciu ustawy nie będą, i będzie to pilnowane i przestrzegane, to już na pewno będziemy mieli jakiś tam sukces.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Warto też tu przypomnieć, że my mówimy o stawce minimalnej. Na rękę to będzie 9,5 zł. To są naprawdę minimalne, można powiedzieć, głodowe stawki. Chcemy to minimum zapewnić za normalną liczbę godzin. Bo dzisiaj przy stosowaniu tych stawek, które są, są pracownicy, którzy w miesiącu przepracowują ponad 400 godzin, żeby wyjść na jakiś minimalny poziom płacy. I myślę, że to jest ważny argument za przyjęciem tych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Pytania, które państwo zadawaliście, czy pan senator… Pierwsza kwestia, dotycząca… Może jeszcze kwestia związana z tym, co pan senator Augustyn mówił. Ona bardziej wiąże się z drugą nowelizacją, która też jest przed nami, dotyczącą dyrektywy sezonowej, która obejmie pracowników z państw trzecich, a głównie z Ukrainy, bo tu jest główny problem. Próbujemy to w jakiś sposób w tej chwili ucywilizować, żeby też nie było tak, że wpuszczamy, mówiąc kolokwialnie, tanią siłę roboczą – a teraz jest napór, bo podnosimy stawki – żeby nią zastępować naszą. W rolnictwie 65% to są umowy o dzieło, czyli nie ma z tego ani ZUS, ani niczego innego, jest umowa o dzieło przy zatrudnieniu w rolnictwie. Ale dzisiaj to już nie jest tylko problem rolnictwa, bo przy niższym bezrobociu, a bezrobocie w tej chwili w skali kraju jest na poziomie 8,8%, czyli jest najniższe od 2008 r., tworzy się rynek pracownika i stąd pracodawcy naciskają, żebyśmy w zamian za polskich pracowników dowolnie wpuszczali na nasz rynek pracowników z państw trzecich. My jesteśmy za tym, żeby ci pracownicy mieli możliwości pracowania u nas, ale na tych samych warunkach, na jakich się pracuje w Polsce, przynajmniej z zachowaniem minimalnych stawek za pracę. I to w takim kierunku zmierza.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Ta dyrektywa sezonowa, o której mówię, dotycząca jej ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jest w fazie przed decyzją Komitetu Stałego Rady Ministrów, jutro będzie na posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego i zobaczymy. Szukamy jak najlepszego rozwiązania, takiego, żeby z jednej strony w dalszym ciągu były te ułatwienia, ale z drugiej strony była próba ucywilizowania tego wszystkiego w jakiś sposób. Bo w tej chwili jest np. uproszczona forma oświadczeń i po prostu działają mafie, handlując tymi oświadczeniami, zarówno po polskiej stronie, jak i po stronie ukraińskiej, bo 95% osób, które z tej formy korzystają, to są obywatele Ukrainy. Ci płacą za to, żeby otrzymać tam wizę, a nasi pracodawcy, czy pseudopracodawcy, bo to tak trzeba nazwać tych, którzy te formy proponują, w tej uproszczonej formule z tego korzystają.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Jeśli chodzi o pytanie dotyczące płacy minimalnej, to faktycznie po raz pierwszy zdarzyło się, że rząd zaproponował wyższą stawkę płacy minimalnej, niż nawet związki zawodowe zaproponowały. Ale to też wynika z prostej przyczyny: to jest ten moment, w którym możemy podnosić płace minimalne. To jest 47,3% średniej płacy krajowej. W programie Prawa i Sprawiedliwości docelowo wpisaliśmy sobie, zgodnie z wymogami Międzynarodowej Organizacji Pracy, że płaca minimalna powinna być na poziomie 50% średniej płacy krajowej. No, to teraz jest 47,3%. I to jest też taki sygnał, że zależy nam dzisiaj, żeby płace w Polsce wzrastały.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Dzisiaj, jeśli mówimy o rynku bezrobotnych, to trzeba również powiedzieć, że spada bezrobocie wśród ludzi młodych. A to było największym problemem w ostatnich latach, czyli wysokie bezrobocie wśród ludzi młodych. Ono jest dzisiaj zdecydowanie mniejsze. Do tego dochodzi w dalszym ciągu emigracja, szczególnie młodych ludzi, za granice kraju. Ona w tej chwili nie wynika już głównie z tego, że nie ma u nas miejsc pracy, ale z niskiego poziomu płac. Bo gdy różnica, jeśli spojrzymy choćby na stawki minimalne, jest jak 1:4, 1:5, 1:6, to trudno w Polsce zatrzymać młodych ludzi. Czyli ten sygnał też jest.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Jak chcemy kontrolować? Bo też takie pytania państwo tutaj zadawaliście. Oczywiście, że organem kontrolnym jest Państwowa Inspekcja Pracy. To nie będzie tak, że tych inspektorów przybędzie, bo również od parlamentu zależy to, czy zwiększymy budżet Państwowej Inspekcji Pracy, żeby było więcej inspektorów. Ale generalnie inspektorzy i tak nie kontrolują przecież wszystkich przedsiębiorców. Jednak ten sygnał, że jest możliwość kontroli też będzie ważny.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Prowadzenie rodzinnych domów pomocy… Tutaj była dyskusja i to są wnioski ze środowiska domów pomocy, że ta opieka całodobowa, która jest im przypisana, byłaby trudna do zrealizowania z tą stawką godzinową. Posiłkowaliśmy się też opiniami departamentów zarówno polityki społecznej, jak i polityki rodzinnej. Na żadnym z etapów pracy nie było to podnoszone, pan senator pierwszy raz o to zapytał. Nie było podnoszone, że to jest jakiś problem. Ale zgadzam się, że ten rynek opiekunek czy opiekunów też jest niejednokrotnie traktowany w sposób niezgodny z jakimiś tam normami.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Oczywiście, że warto tu wspomnieć, że w ubiegłej kadencji Sejmu, pod koniec kadencji długo pracowaliśmy, aby wprowadzić ozusowanie umów-zleceń. Wprowadziliśmy ozusowanie do wysokości minimalnego wynagrodzenia i wydawało nam się, że mamy dobre rozwiązanie. Ale dzisiaj wiemy, że jak to w naszym kraju bywa, jesteśmy bardzo pomysłowi i już pracodawcy znaleźli sposób na obchodzenie tego. Np. jeden z takich sposobów to jest płacenie w jednym miesiącu 2 wypłat, żeby w następnym nie płacić. I już jeden miesiąc pracodawca zyskuje, nie odprowadza składki ubezpieczeniowej. Tak że będziemy przewidywać zmiany w tym zakresie, choć też nie ukrywamy, że w przypadku przyjęcia rozwiązań, które są zapowiadane przez rząd pani premier Beaty Szydło, czyli jednolitego podatku, te kwestie powinny zostać uregulowane.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Na pewno kwestią, którą będziemy musieli monitorować, jest kwestia jeszcze jednego rodzaju umów, które w tej chwili funkcjonują i pozostają na starych zasadach, tj. umów o dzieło. Będziemy musieli pilnować, czy nie będzie próby obchodzenia, przechodzenia. Wiemy, nawet z tej dyskusji, która była, że umowa o dzieło dotyczy np. wypakowywania towaru na półki w sklepie. Na to jest umowa o dzieło, czyli taki jest sposób omijania przepisów. Tak że są różne próby ich omijania. Ale jak mówię, jeżeli… A myślę, że jest w tej chwili, bo jak pan przewodniczący powiedział, w parlamencie, oprócz jednego klubu, była pełna zgoda co do tych rozwiązań… Myślę, że jeżeli będziemy konsekwentnie jako wszystkie ugrupowania zmierzali do tego, aby ten proceder ograniczać, likwidować, to zakończy się to sukcesem. Jeżeli mówimy o 2 milionach osób, które funkcjonują w systemie umowy-zlecenia, umowy o dzieło, to reszta pracuje w jakichś tam normalnych warunkach, czyli na umowy o pracę na czas nieokreślony czy określony. Jest też grupa osób samozatrudnionych, które w tym przypadku też obejmujemy tą minimalną stawką. Jeszcze raz chcę podkreślić, że minimalna stawka to 13 zł, czyli 9,5 zł na rękę, jak to się mówi, a więc po odliczeniu wszystkich świadczeń. Myślę, że odpowiedziałem na państwa pytania, chyba że jeszcze…</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję, Panie Ministrze. Kto z państwa chciałby zabrać głos? Bardzo proszę…</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">A, przepraszam…</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Tak?</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Zapomniałem o pytaniu pana senatora Koguta. Tak, 13 zł to jest obligatoryjna stawka. Oczywiście do tych 13 zł czy do płacy minimalnej wchodzi to, o co pan zapytał, czyli wchodzą składniki. Nie wchodzi w to, bo to partnerzy społeczni tutaj sobie zapisali w porozumieniu, dodatek za godziny nocne. Ta sprawa wliczenia innych dodatków jest przedmiotem analizy w naszym ministerstwie i myślę, że przy okazji kolejnych zmian, których będziemy dokonywać, choćby zmian dotyczących kodeksu pracy, tę sprawę będziemy próbowali uregulować.</u>
          <u xml:id="u-16.16" who="#SenatorStanislawKogut">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-16.17" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo dziękuję. Kto z państwa chciałby… Jeszcze pan senator Słoń.</u>
          <u xml:id="u-16.18" who="#SenatorKrzysztofSlon">Jeszcze kwestia młodocianych i kwestia tych staży.</u>
          <u xml:id="u-16.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Przy stażu, który… Dzisiaj staż się wlicza, jeżeli jest, to się wlicza te środki, chyba że pan senator ma na myśli staż, który jest refundowany z Funduszu Pracy…</u>
          <u xml:id="u-16.20" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-16.21" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Tak? O tym mówimy. Jeśli chodzi o staże z Funduszu Pracy, to ten instrument działa, jest dosyć popularny. On, jeśli chodzi o rynek pracy działa, powiedziałbym, różnie. Bo jest ten okres półrocznego korzystania z możliwości wsparcia finansowego z urzędu pracy, później pracodawca ma na pół roku zatrudnić tego pracownika, czasami są też, w przypadku wyższej stopy bezrobocia, możliwości dłuższych okresów zatrudnienia tych osób. Tutaj nie widzę jakiegoś zagrożenia w związku z wprowadzeniem tej stawki w tym sensie, że to się zmieni. Po prostu środki Funduszu Pracy są na to zadanie, tak że podniesienie tej stawki nie spowoduje tutaj jakiegoś ubytku w środkach. Stan Funduszu Pracy na koniec 2015 r. to ponad 5 miliardów zł, tak że te środki są.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Wobec tego zadam ostatnie pytanie. Czy w ministerstwie są jakieś szacunki albo czy są jakieś przewidywania, że zmniejszy się zakres pomocy osobom, które są ubogie, ze względu na wzrost ich dochodów, bo będą one zarabiać więcej? Czy tutaj jakiś ruch nastąpi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Instytut Spraw Społecznych corocznie przeprowadza badania, jeśli chodzi o poziom ubóstwa. Oczywiście takich badań nie robiliśmy na okoliczność wprowadzenia tej ustawy. To po prostu gdy ta ustawa zacznie obowiązywać, wyjdzie, czy jest na to wpływ. Dzisiaj poziom ubóstwa w Polsce utrzymuje się, w zależności od kategorii ubóstwa, na podobnym poziomie. Ale tak jak mówię, wprowadzenie takiej minimalnej gwarancji płacowej na pewno w jakiś sposób będzie miało wpływ na to, że ten poziom ubóstwa się zmniejszy albo przynajmniej się nie powiększy – tak powiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Ponieważ nie ma innych głosów, poproszę Biuro Legislacyjne o uwagi do ustawy. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#StarszyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuAldonaFigura">Dziękuję bardzo. Aldona Figura, Biuro Legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#StarszyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuAldonaFigura">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#StarszyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuAldonaFigura">Ustawa nie budzi zasadniczych zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym, niemniej jednak chciałabym zasygnalizować 2 sprawy.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#StarszyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuAldonaFigura">Pierwsza to taka, że wydaje się, że ustawa mogłaby być w 2 miejscach uzupełniona. Chodzi tutaj o konieczność zachowania precyzyjności w wypowiedzi ustawodawcy. Pierwsza uwaga dotyczy art. 2 ust. 5, w art. 1 w pkcie 2 w lit. d. Wydaje się, że ten ustęp w związku z jego relacją do ust. 3 jest niepełny. Dlatego też Biuro Legislacyjne proponuje uzupełnienie ust. 5 o wyrazy, których brakuje: „oraz nie ustali wysokości minimalnej stawki godzinowej w roku następnym”. Chodzi o to, że w ust. 3 są określone pewne zadania Rady Dialogu Społecznego, a potem w ust. 5 jedno z tych zadań się pomija.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#StarszyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuAldonaFigura">I druga kwestia. Chodzi o prawidłowe określenie – to jest wymóg zasad techniki prawodawczej, §81 zasad techniki prawodawczej – w jakim trybie będzie orzekanie w sprawach o czyny, o których się mówi w ustawie… Albo powinno być to sformułowane tak, jak to zostało zaproponowane w poprawce w tej drugiej wersji, albo ewentualnie powinno nastąpić uzupełnienie ustawy o określone wyrazy, które też zostały zaproponowane w poprawce.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#StarszyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuAldonaFigura">Druga uwaga ma charakter ogólny, ona nie zmierza do sformułowania jakichś poprawek, ma charakter sygnalizacyjny. Chodzi tutaj o to, że ustawa zawiera wyłączenia pewnej kategorii umów, była już tutaj o tym mowa. Chodzi tutaj o umowy, w których o miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usługi decyduje przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi i przysługuje mu wynagrodzenie prowizyjne. Ustawa gwarantuje minimalną stawkę godzinową w tych umowach, w których wynagrodzenie ustalono w oparciu o czas wykonywanej pracy. Może to budzić takie, oczywiście błędne, przekonanie o dopuszczalności formułowania treści umów cywilnoprawnych na kształt umowy o pracę, co stałoby w sprzeczności z kodeksem pracy.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#StarszyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuAldonaFigura">I druga kwestia. Należy zwrócić uwagę na opinię Sądu Najwyższego, który się wypowiedział w tej opinii w ten sposób, że takie sformułowanie, taka nowelizacja ustawy może prowadzić do zarzutu nierównego traktowania wykonawców umów z uwagi na wyłączenie spod gwarancji minimalnej stawki godzinowej wykonawców umów, w których wynagrodzenie określone jest w stawce zryczałtowanej i zależne od rezultatu wykonywanej pracy. I dodatkowo Sąd Najwyższy zwrócił też uwagę na to, że takie zachowanie ustawodawcy może doprowadzić do obchodzenia prawa poprzez konstruowanie umów cywilnoprawnych w taki sposób, żeby je po prostu wyłączyć spod stosowania tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Rozumiem, że są sformułowane 2 propozycje zmian i uwagi bez propozycji zmian. Chciałbym zapytać pana ministra, jak się odnosi do tych 2 propozycji zmian zaprezentowanych na stronie 5 opinii w uwagach szczegółowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Panie Przewodniczący!</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Najpierw króciutka informacja dotycząca opinii Sądu Najwyższego. Wydaje mi się, że ten problem rozwiązaliśmy, rezygnując z zapisu dotyczącego rezultatu wykonanej pracy, czyli wprowadzając te zasady prowizyjne. Ta sprawa była chyba najdłużej dyskutowana i wśród partnerów społecznych, i wśród ekspertów. Szukaliśmy najlepszego rozwiązania i wydaje się, że ta nasza propozycja jest chyba w tej chwili najlepszym rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Jeśli chodzi o poprawki, które państwo zaproponowaliście, to departament przeanalizował te poprawki. One nie dotyczą jakiejś kwestii merytorycznej, mają bardziej charakter legislacyjno-redakcyjny. Mamy, myślę, tę możliwość, żeby jeżeli jest taka wola Senatu, te poprawki przyjąć, bo zależy nam, żeby na tym posiedzeniu Sejmu te poprawki Senatu rozstrzygnąć. Tak że przyjęlibyśmy te 2 poprawki, które Senat proponuje. One poprawią ustawę, a nie ma tutaj jakiegoś zagrożenia, jeśli chodzi…</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję. Tutaj senator…</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Proponujemy tę drugą wersję – przepraszam, Panie Przewodniczący – czyli poprawkę w tej drugiej wersji: art. 8f… Dobrze czytam? Tak. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Pan senator Szwed. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">W związku z tym, że jest pozytywna opinia ministerstwa co do poprawek zgłaszanych przez Biuro Legislacyjne, ja przejmuję te 2 poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Pan senator przejął te 2 poprawki. W głosowaniu wypowiemy się w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Czy na tym etapie są jeszcze jakieś głosy albo zgłoszenia poprawek, w tym z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej? Bardzo proszę…</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Z naszej strony nie ma już więcej propozycji.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Czy ktoś z państwa jeszcze chciałby zabrać głos? Bo jeżeli nie, to przejdziemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Wobec tego przeprowadzimy głosowanie – jeżeli nie ma innych głosów – nad tą poprawką pierwszą. Obie przejął pan senator Szwed. Rozumiem, że ta poprawka pierwsza, ale w wersji drugiej, czyli…</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Proszę? Bardzo proszę, gdyby pan…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Pierwsza jest w jednej wersji, pierwsza będzie przegłosowana… To ja może przeczytam.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Tak, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Uzupełnienia wymaga przepis art. 2 ust. 5 w związku z jego relacją do ust. 3. I tu była propozycja poprawki Biura Legislacyjnego: „w art. 1 w pkcie 2 w lit. d, w ust. 5 po użytych po raz pierwszy wyrazach «wysokości minimalnego wynagrodzenia w roku następnym» dodaje się wyrazy «oraz nie ustali wysokości minimalnej stawki godzinowej w roku następnym»”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Proszę państwa, ta zmiana została odczytana.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Kto z państwa senatorów za nią się opowiada? Proszę o podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(8)</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo dziękuję. Poprawka została przyjęta jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">I proszę zaprezentować drugą poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Panie Przewodniczący, druga poprawka: odpowiedniej zmiany redakcyjnej wymaga art. 1 pkt 7, art. 8f… I tu jest propozycja poprawki w brzmieniu: „Art. 8f. Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w art. 8e, następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dziennik Ustaw z 2013 r. poz. 395, z późniejszymi zmianami)”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki? Proszę o podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#komentarz">(8)</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo dziękuję. Jednogłośnie za.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Rozumiem, że nie musimy głosować nad całą ustawą, prawda?</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Zatem głosowanie nad całą ustawą, tj. głosowanie trzecie.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem ustawy? Bardzo proszę o podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#komentarz">(8)</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję bardzo. Czyli jednogłośnie została przyjęta cała ustawa.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Szanowni Państwo, proszę o propozycje sprawozdawcy. Pan senator zgłasza się, tak? Pan senator Majer zgłosił się na sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Czy jest zgoda komisji? Jest zgoda.</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo proszę, pan senator Ryszard Majer będzie reprezentował komisję, będzie sprawozdawcą tej ustawy w imieniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-29.13" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Proszę państwa, dziękuję za punkt pierwszy.</u>
          <u xml:id="u-29.14" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Przechodzimy do punktu drugiego, który dotyczy projektu ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności.</u>
          <u xml:id="u-29.15" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Rozumiem, że…</u>
          <u xml:id="u-29.16" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-29.17" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Proszę państwa, jest prośba o minutę przerwy, żeby goście mogli ewentualnie opuścić salę. Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-29.18" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Panie Ministrze, czy pan minister będzie chciał zabrać głos w sprawie drugiego punktu, tej ustawy? To jest projekt ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności.</u>
          <u xml:id="u-29.19" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejStanislawSzwed">Nie.</u>
          <u xml:id="u-29.20" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Nie? Rozumiem. To w takim razie zostaniemy w węższym gronie. Panu ministrowi i całemu zespołowi dziękuję bardzo za bardzo sprawne przedstawienie sprawy i przeprowadzenie ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#komentarz">(Przerwa w obradach)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Proszę już o zajęcie miejsc, tak żebyśmy mogli sprawnie przejść do punktu drugiego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Proszę państwa, ponieważ liderem tego projektu ustawy był pan senator Mieczysław Augustyn, chciałbym oddać panu senatorowi głos, żeby powiedział, na jakim etapie jest przygotowanie ustawy. Były również pytania do rządu w tej sprawie, więc proszę powiedzieć, jakie są odpowiedzi w tej kwestii, tak żebyśmy być może mogli podjąć decyzję na tym posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Na pewno dzisiaj nie podejmiemy decyzji co do tego, żeby przyjąć projekt, ale moglibyśmy zakończyć to posiedzenie nadaniem, że tak powiem, numeru druku temu projektowi po to, żeby wystąpić już z oficjalnymi zapytaniami. Bo jeszcze na etapie takim przedwstępnym skierowaliśmy zapytania do ministerstw.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Można powiedzieć, że Ministerstwo Finansów uznało, że powoływanie się na przepisy podatkowe jest zbędne, że one i tak obowiązują. To zwolnienie z VAT Senat wywojował już wcześniej i wobec tego nie ma potrzeby przywoływania tych przepisów. I staraliśmy się to spełnić. Całkowicie wyrugowaliśmy tego rodzaju przepisy dotyczące opodatkowania darowizn żywnościowych. Jednej tylko uwagi w sumie nie mogliśmy zrealizować, mianowicie, żeby nie przybywało pracy. Ktoś musi czuwać nad funkcjonowaniem tej ustawy, ale dołożyliśmy naprawdę wiele staranności, żeby obowiązki biurokratyczne były jak najmniejsze. Mówię „my”, ponieważ chciałbym w tym momencie podziękować przede wszystkim Biuru Legislacyjnemu, które bardzo solidnie pracowało, partnerom społecznym, z Bankami Żywności na czele, a także Polską Organizacją Handlu i Dystrybucji, oraz przedstawicielom resortów, którzy uczestniczyli w części w naszych pracach.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Jak dzisiaj ta ustawa wygląda? Pozwólcie państwo, że przedstawię ją pokrótce.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Po pierwsze, słowniczek. Ten słowniczek w ustawie jest o tyle ważny, że on pewne rzeczy od razu rozstrzyga. Mianowicie przez marnowanie żywności rozumiemy wycofywanie z etapu dystrybucji, przeznaczenie do utylizacji bezpiecznych dla zdrowia lub życia człowieka i zdatnych do spożycia środków spożywczych, w szczególności ze względu na ich wady handlowe i estetyczne. Czyli wprawdzie mówimy, że można będzie dystrybuować produkty z wadami estetycznymi, ale pod warunkiem, że są one bezpieczne. Bo później w przepisach odnosimy się do tej grupy produktów, które mają oznaczenie „najlepiej spożyć przed”. Bo państwo senatorowie wiecie, że są 2 grupy produktów: z oznaczeniem „należy spożyć do”, i przekroczenie tej daty jest niebezpieczne dla zdrowia i ewentualnie życia spożywających, i z oznaczeniem „najlepiej spożyć przed”, i to są właśnie produkty, które utraciły pewne swoje właściwości estetyczne czy handlowe, np. jest błąd w kodzie kreskowym, jakieś tego typu historie, błędy w opakowaniu, ale są w pełni zdatne do spożycia. Chodziłoby o to, żeby wzorem innych krajów zapobiec marnowaniu tych produktów.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Definiujemy też, co to znaczy sprzedawca żywności. Tutaj ważne jest, że ustawa odnosiłaby się tylko do tych jednostek handlu detalicznego i hurtowego, których powierzchnia przekracza 250 m2. Tu dla porządku chcę powiedzieć, że organizacja handlu i usług wnioskowała o podwyższenie tego metrażu do 400 m2. Ale – nie wiem, czy się ksiądz zgodzi – ja mówiłem o tej Polsce gminnej, gdzie są jakieś „Odido”, małe „Biedronki”, jakieś niewielkie sklepy spożywcze, gdzie żywność też się marnuje. Są tam koła Caritas, są małe organizacje. Uważam, że wyłączenie tej grupy sprzedawców byłoby błędem. Nie dotarlibyśmy z tym naszym przesłaniem o niemarnowanie żywności do tej Polski – jak ja ją nazywam – gminnej, a nawet poniżej. Tak więc uważam, że 250 m2 to jest rozsądna wielkość. Oczywiście tych zupełnie małych sklepów ta ustawa by nie dotyczyła.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Jak by to miało funkcjonować? Otóż sprzedawca żywności – i to jest obowiązek – obowiązany byłby do zawarcia umowy w formie pisemnej pod rygorem nieważności z organizacją pożytku publicznego dotyczącej nieodpłatnego przekazywania żywności na cele społeczne z przeznaczeniem na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez tę organizację. Tak więc dotyczyłoby to tylko tych organizacji, które w statucie mają zapisaną działalność charytatywną. Czyli to by był ten podstawowy obowiązek, że sklepy średnie i duże zobowiązane byłyby do podpisywania takich umów.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Definiujemy też, co w tej umowie miałoby być zawarte: czas i sposób przekazywania żywności, podział kosztów obrotu i dystrybucji żywności, np. kto to po prostu będzie odbierał i na czyj koszt, określenie przypadków, w których organizacja pożytku publicznego może zrezygnować z odbioru żywności – takie sytuacje też się przecież w życiu będą zdarzały – okres obowiązywania umowy oraz odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków tej umowy.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Kolejne ustalenie. Sprzedawca żywności byłby obowiązany do ponoszenia opłaty za wytwarzanie odpadów określonych jako produkty spożywcze przeterminowane i nieprzydatne do spożycia, oznaczonych odpowiednim kodem: 160380. W dyskusji chcieliśmy i musieliśmy na coś się powołać, żeby zidentyfikować te produkty, o które chodzi. I okazało się, że najporęczniejsze są przepisy z zakresu ochrony środowiska. Te produkty zostały tam na szczęście zdefiniowane, oznaczone tym konkretnym kodem, są umieszczane w sprawozdawczości, a więc wiemy też, ile tego rodzaju produktów jest przekazywanych np. do utylizacji. Będzie ją musiał ponosić sprzedawca, jeśli doprowadzi do zmarnowania tej żywności na rzecz – i tu jest nowość – organizacji, z którą podpisał umowę. Poprzednio mówiliśmy, że to ma być przeznaczone na rzecz organizacji pożytku publicznego zajmującej się dystrybucją żywności, ale doszliśmy do wniosku, że dobrze by było budować więź tego sklepu lokalnie. Jeżeli on podpisze umowę o dostarczaniu żywności czy odbiorze żywności z kołem Caritasu przy, nie wiem, swojej parafii, to – żeby te pieniądze nie krążyły gdzieś tam, nie wiadomo gdzie – odbiorcą tej opłaty byłaby ta organizacja. Opłaty niedużej, bo określamy ją jako 10 gr od 1 kg odpadów. Mówimy troszeczkę tak jak w PFRON: nie płacisz nic, jeżeli zabiegasz o to, żeby żywność się nie marnowała, jeśli jednak marnujesz, to ponosisz opłatę na rzecz tej organizacji, która skłonna byłaby to zagospodarować. Oczywiście jeżeli to będzie opłata poniżej 100 zł na rok, to zwolnimy z tej opłaty, bo koszty operacyjne byłyby większe aniżeli przychód organizacji. Na co miałoby to być przeznaczane przez tę organizację? Otóż te środki przekazane organizacji mogłyby być przeznaczone na dwie rzeczy – na poprawę infrastruktury służącej do obrotu otrzymaną żywnością oraz na kampanię edukacyjną mającą zapobiegać marnotrawstwu żywności. Przy czym, żeby nam te kampanie w ogóle nie zginęły, napisaliśmy, że minimum 20% na akcję edukacyjną. Proszę państwa, wszyscy się zgadzają, że żywności nie należy marnować. Ale to nie jest, że tak powiem, uwewnętrznione w naszych głowach. Tak naprawdę jedną z zalet tej ustawy byłaby zmiana świadomości. Nie marnujemy z zasady. Staramy się propagować taką postawę i temu służyłyby te środki.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Żeby jeszcze bardziej związać organizację z potencjalnym dostawcą, chcemy, żeby ta organizacja była zobowiązana przedkładać informację o wykorzystaniu środków pochodzących z tej opłaty. Czyli nie traktujemy tego jako kary, tylko jako rodzaj partnerstwa. Ty jako sprzedawca nie zapobiegłeś marnotrawstwu, to przekazujesz jakąś kwotę tej organizacji, ale zwrotnie dostajesz informację, co oni z tym zrobili w zakresie przeciwdziałania marnotrawstwu żywności. W ten sposób chcielibyśmy wytworzyć więź. Oczywiście jest tutaj jedno takie biurokratyczne zobowiązanie. Chodzi o to, żeby wreszcie w Polsce było wiadomo, jak naprawdę jest z tą żywnością, ile jej się w tym łańcuchu obrotu hurtowego i detalicznego marnuje. I dlatego w art. 7 wprowadzamy obowiązek zebrania tej informacji i umieszczenia jej przez ministra właściwego do spraw środowiska w Biuletynie Informacji Publicznej raz w roku. Nie będzie to trudne, dlatego że, jak mówiłem, ta grupa produktów jest zidentyfikowana już w dotychczasowych sprawozdaniach. Ale zbiorczej informacji do dzisiaj nikt nie robi.</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Kto jednak wbrew obowiązkowi nie zawarłby z organizacją pożytku publicznego odpowiedniej umowy dotyczącej nieodpłatnego przekazywania żywności, podlegałby karze pieniężnej. Tu określiliśmy ją w wysokości 5 tysięcy zł. To jest przepis troszkę podobny do tego czy wyjęty z tego, co było w projekcie Prawa i Sprawiedliwości w poprzedniej kadencji, który niestety – tam były dwa projekty – nie był kontynuowany. Kto wbrew obowiązkowi nie wnosi na rachunek organizacji tych pieniędzy, podlega karze 500 zł. Czuwać nad tym mieliby ci sami inspektorzy ochrony środowiska, którzy i tak są właściwi, ze względu na miejsce prowadzenia działalności przez sprzedawcę żywności, do kontroli tych placówek. A więc wprawdzie jest niewielka, ale naprawdę przy okazji robiona praca. Staraliśmy się słuchać opinii ministerstwa, żeby nie nakładać jakichś specjalnych dodatkowych dużych obowiązków biurokratycznych. Potem są przepisy mówiące, jak te kary miałyby być egzekwowane. Stanowiłyby one dochód przekazywany na rzecz Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">W ustawie o bezpieczeństwie żywienia i żywności chcielibyśmy zaproponować zmianę, która regulowałaby kwestię produktów z napisem „najlepiej spożyć przed”. Mówimy, że środki spożywcze oznakowane datą minimalnej trwałości mogą być wprowadzane do obrotu po upływie tej daty wyłącznie z przeznaczeniem na cele charytatywne w zakładach zbiorowego żywienia. Jaki jest cel? Ponieważ są to jednak już produkty po terminie, chodzi nam o to, żeby to było tylko w tych miejscach, gdzie jest 100-procentowa ewidencja magazynowa. Czyli wiemy, kiedy towar wpłynął, w jakiej ilości, wiemy, jak jest rozchodowany. Są to też placówki, w których, prawdę mówiąc… Ja pracowałem w takiej placówce. A, ty, Stasiu, zdaje się, w fundacji masz takie placówki. Wiemy o tym, że stamtąd sanepid prawie, że tak powiem w cudzysłowie, nie wychodzi.</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#SenatorStanislawKogut">Nie wychodzi.</u>
          <u xml:id="u-32.13" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Tak że na pewno byłoby to pod ścisłą kontrolą. Chodzi o to, żeby, nie daj Boże, nie doszło tutaj do jakiegoś zagrożenia zdrowia czy życia. Ale szczegółowo rodzaje tych produktów, grupy tych środków spożywczych określiłby minister właściwy do spraw zdrowia w specjalnym rozporządzeniu. Jeszcze dodatkowo zostawiamy tutaj taką przestrzeń do negocjacji. Chodzi o to, żeby przejrzeć poszczególne grupy towarowe, bo nie wszystkie produkty oznaczone w ten sposób nadają się do tego, żeby je przekazywać.</u>
          <u xml:id="u-32.14" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">I potem są przepisy przejściowe oraz termin wejścia w życie ustawy po upływie 14 dni od ogłoszenia, z wyjątkiem art. 4, który dotyczyłby właśnie tych produktów związanych z wydaniem rozporządzenia. Bo trzeba dać ministrowi czas na przygotowanie tego rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-32.15" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Ustawa króciutka, lekka, można by powiedzieć, taka nietworząca, zauważcie, Państwo, żadnej struktury. Nie powstaje żaden urząd, prawie żadne dodatkowe papiery nie są generowane. I budujemy ten związek – chciałbym bardzo to jeszcze raz podkreślić – już na poziomie gminnym między organizacjami charytatywnymi a tymi, którzy dystrybuują żywność. Chodzi o to, żeby ona się nie marnowała przede wszystkim tam, na dole, bo po wprowadzeniu ustaw vatowskich duże sieci powoli zaczynają już kalkulować i przekazywać tę żywność, a my teraz chcielibyśmy to, że tak powiem, tylko pogłębić.</u>
          <u xml:id="u-32.16" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Gdybyście państwo się na to zgodzili i przyjęli na razie taki kształt, to już wysłalibyśmy formalne zapytania do resortów i rozpoczęlibyśmy prace nad konkretnym drukiem, zdając sobie sprawę, że pewnie będzie on jeszcze transformował zarówno w Senacie, jak i w Sejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Pan senator Kogut. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#SenatorStanislawKogut">Panie Przewodniczący! Czcigodny Księże! Drodzy Goście!</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#SenatorStanislawKogut">Ja zdecydowanie popierałem i popieram ideę, z tym że wtenczas jeszcze chciałem, żeby to rozszerzyć na urzędy celne. Bo wtedy mówiliśmy, że urzędy celne odzież, ale nie tylko odzież, bo i inne rzeczy, po prostu zabierają. Są to naprawdę rzeczy bardzo dobrej jakości. One są po prostu niszczone, palone, cięte. I ja wtenczas składałem… Bo jak mówię, pod tym to ja się podpisuję obiema rękami. A wtedy proponowałem, żeby dołożyć jeszcze do tego to, że urzędy celne faktycznie nie będą kasowały, ino przekazywały Caritas czy innym organizacjom pozarządowym. Ja nie wiem, czy to się tu da. Ale może by rozpocząć jakby drugi projekt ustawy… Jest tu pan legislator, pan Marek. Może by się nad tym zastanowić. My tu mówimy tylko o żywności, a tak naprawdę kasowane, niszczone – aż się serce kraje – są wyśmienitej jakości rzeczy. Powiedzmy, jakieś kurtki Adidasa czy Nike, czy inne. Ja już nie patrzę na to, ino patrzę na wartość, jaką to stanowi wartość. Wtedy, Mieciu, proponowałem, żeby to jednak…</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#Gloszsali">Racja.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Jesteśmy skoncentrowani na żywności, ale może byśmy spróbowali…</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#SenatorStanislawKogut">Jak mówię, ja jestem za, jestem zdecydowanie za tym, żeby tę inicjatywę dalej popierać. Ale może dodać do żywności rzeczy kasowane. To właśnie urzędy celne wybitnie niszczą…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Wobec tego chciałbym zapytać Biuro Legislacyjne – pana senatora zaraz dopuszczę do głosu – czy tego rodzaju zmiana, o której mówił pan senator Kogut, jest możliwa dzisiaj. Bo my nie mamy takiej poprawki przygotowanej konsekwentnie do całej ustawy. Czy też byłoby możliwe wprowadzenie tego już w toku prac parlamentarnych?</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#StarszyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMiroslawReszczynski">Mirosław Reszczyński, Biuro Legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#StarszyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMiroslawReszczynski">Jeśli chodzi o pierwsze pytanie pana przewodniczego, to w chwili obecnej wydaje się, że nie ma możliwości sformułowania krótkiej poprawki, która obejmowałaby zupełnie inną materię poza żywnością.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#StarszyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMiroslawReszczynski">Jeśli chodzi o składy celne, to tutaj jest wiele problemów. Proszę zwrócić uwagę, że jeśli mówimy o pewnych markach, to zapewne oznaczenia markowe musiałby być usuwane albo animizowane, bo tu wchodzimy w pewne prawa autorskie. Nie wiem, czy w tym zakresie możemy wprowadzić zmianę.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#StarszyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMiroslawReszczynski">To inna kwestia – wprowadzania do obrotu chociażby takich niekomercyjnych produktów, które jako podróbki tak naprawdę nie mogą być wprowadzone, bo wprowadzone byłyby ze szkodą.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#StarszyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMiroslawReszczynski">Jeśli chodzi o kwestie, to mamy tu dwie różne materie. Tu mamy żywność, więc trudno byłoby ją połączyć z tymi kwestiami.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#StarszyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMiroslawReszczynski">Zwróćmy uwagę, że proces pracy nad ustawą może ewoluować. Biuro brało udział w redagowaniu tych przepisów i nadal jeszcze mamy jakieś drobne poprawki. Bierzemy w tym udział. Możemy wziąć to pod rozwagę, zobaczyć, jaki to będzie zakres zmian. Ewentualnie w dalszych pracach biuro może przedstawić Wysokiej Komisji bądź panu senatorowi informację, jak to by wyglądało i czy rzeczywiście te projekty byłyby na tyle kompatybilne, że można by to było ująć w jeden projekt. Ewentualnie być może można by zrobić jakąś odrębną inicjatywę, która sama w sobie będzie prostsza i skuteczniejsza.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#StarszyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMiroslawReszczynski">To na tyle. Jeśli są jakieś wątpliwości, służymy pomocą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Panie Senatorze Kogut, sekundkę. Tylko zwrócę – a, przepraszam, pan senator Słoń był wcześniej – uwagę na jedną rzecz. Mianowicie byłoby dobrze, gdybyśmy podjęli jakąś decyzję na dzisiejszym posiedzeniu komisji. Ale miałem też sygnały od senatorów, że za chwilę będą albo już trwają posiedzenia innych komisji. Nie zwykłem prosić o skrócenie dyskusji, bo ona jest bardzo ważna, ale proszę to wziąć pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Pan senator Słoń. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#SenatorKrzysztofSlon">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#SenatorKrzysztofSlon">Ja oczywiście przyklaskuję tej inicjatywie od samego początku, ale chciałbym jeszcze zwrócić uwagę i pana legislatora, i twoją, Kolego, na kwestię żywności objętej w jakiś sposób embargiem czy różnymi zakazami wywozowymi, bo takie sytuację się zdarzają, lub też zagrożonej utratą rynku z jakiegoś powodu, bo taka żywność często wraca na nasz rynek albo z tego rynku nie może być wywieziona. Są sytuacje, że ogromne masy np. owoców lub warzyw muszą być w świetle prawa zniszczone, zutylizowane. To jest warunkiem tego, że rolnik otrzyma rekompensatę za to, że zostało to zniszczone.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#SenatorKrzysztofSlon">Bardzo proszę, żeby kolejne prace nad tą ustawą uwzględniały również te przypadki, bo one nie są marginalne. To jest sytuacja powszechna. Kiedy np. na daną branżę rolną czy sadowniczą jest nałożone jakieś embargo, wtedy ogromna ilość żywności, owoców, warzyw jest marnowana. Część oczywiście trafia do banków żywności, bo jest też taka formuła, że jeśli rolnik przywiezie daną partię do banku żywności, to otrzyma rekompensatę czy dofinansowanie do utraconych zysków, ale w bardzo wielu przypadkach ta żywność jest marnowana, bo musi być zutylizowana. Mówiąc wprost, są wykopywane doły, żywność jest tam pod okiem inspektorów umieszczana, zasypywana i ślad po niej ginie. Rolnik otrzymuje jakąś tam rekompensatę, ale właściwa wartość tej żywności nie jest wykorzystana przez potrzebujących. To tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Pan senator Stanisław Kogut. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#SenatorStanislawKogut">Ja też bardzo krótko, bo wiem, że idziemy na posiedzenie komisji. Ja bym proponował coś takiego, Panie Przewodniczący, żeby zaakceptować to, co było przedstawione przez senatora Mieczysława Augustyna. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#SenatorStanislawKogut">A po drugie, Panie Legislatorze, przecież my jako komisja możemy wystąpić z pismem – urzędy celne podlegają pod pana ministra Banasia w Ministerstwie Finansów – z zapytaniem i z propozycją. Propozycja komisji rodziny i polityki społecznej zmierza w tym kierunku, żeby tego nie marnować, nie palić, ino przekazywać organizacjom charytatywnym. I możemy się zapytać. Ja akurat rozmawiałem z panem ministrem Banasiem. Mówił, że oni poszliby w tym kierunku, bo niszczenie to też są koszty. Dziękuję. Nie będę przeciągał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Rozumiem, że wniosek panów senatorów Augustyna i Koguta dotyczy przyjęcia tego projektu. Za chwilę przejdziemy do głosowania. Udzielę panu jeszcze za chwileczkę głosu. Gdybyśmy to przyjęli, to wówczas zostanie nadany numer druku i dopiero zacznie się właściwa praca w parlamencie, najpierw w Senacie, nad pierwszą inicjatywą naszej komisji.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Bardzo proszę o przedstawienie się i zabranie głosu. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PrezesZarzaduFederacjiPolskichBankowZywnosciMarekBorowski">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PrezesZarzaduFederacjiPolskichBankowZywnosciMarekBorowski">Marek Borowski, Federacja Polskich Banków Żywności.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#PrezesZarzaduFederacjiPolskichBankowZywnosciMarekBorowski">Jako banki żywności, ale też, myślę, jako organizacje pozarządowe, które działają w tym obszarze, my w pełni popieramy tę inicjatywę ustawodawczą. Chciałbym dodać, że jest ona zgodna z rezolucją Parlamentu Europejskiego sprzed 5 lat, ale również z trendami w innych państwach. Takie rozwiązania dotyczące niemarnowania żywności mamy już w kilku państwach wprowadzone. We Francji i w Belgii rozwiązania dotyczące kwestii wydłużenia terminu przydatności do spożycia po prostu już obowiązują. Tak więc z naszego punktu widzenia, jak najbardziej tak.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#PrezesZarzaduFederacjiPolskichBankowZywnosciMarekBorowski">A też wiemy doskonale, że nie zrobi się tego bez środków finansowych, w głównej mierze na bezpieczeństwo żywności. To, o co my dbamy, to jest szczególnie godność człowieka i to, żeby żywność dotarła do osób potrzebujących w pełni przydatna i bezpieczna. W związku z tym to rozwiązanie ze środkami finansowymi rzeczywiście odpowiada na potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#PrezesZarzaduFederacjiPolskichBankowZywnosciMarekBorowski">A trochę też patrzyliśmy na tę ustawę i na rozporządzenie ministra zdrowia. Zastanawialiśmy się, czy tutaj jakieś zobligowanie czasowe nie przyspieszyłoby możliwości realizacji tej ustawy. Bo boimy się, że jeżeli ustawa zostanie przyjęta, a nie będzie tej obligacji czasowej, to w Ministerstwie Zdrowia gdzieś może to po prostu czekać, czekać i czekać, i nie ujrzeć światła dziennego. Oczywiście będziemy też inicjować, będziemy proponować prace.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#PrezesZarzaduFederacjiPolskichBankowZywnosciMarekBorowski">I jeszcze jedna uwaga co do tych zapisów odnośnie do płatności. Nie ma tam zapisu o tym, co się stanie, jeżeli sprzedawca nie zawarł umowy. Myślę, że warto to doprecyzować. Chodzi o to, żeby przekazywał środki…</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#Gloszsali">Podlega karze.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#PrezesZarzaduFederacjiPolskichBankowZywnosciMarekBorowski">Tak. Ale chodzi o to, żeby przekazywał środki na organizację, która działa w tym obszarze, w tym celu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Pan senator Augustyn jedno zdanie, a potem zaproponuję przejście do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#SenatorMieczyslawAugustyn">Ja tylko jedno zdanie… Rozważaliśmy kwestię zobligowania ministerstwa, ale byłoby to sprzeczne z zasadami techniki prawodawczej. Liczmy na to, że minister zdrowia rozumie istotę sprawy. Ustawa nie weszłaby wtedy w części w życie, tzn. w zasadniczej części weszłaby w życie, ale nie dotyczyłaby, dopóki nie ma rozporządzenia, tych produktów, które są oznaczone „najlepiej spożyć przed”. A tutaj rzeczywiście jest nakazana ostrożność. Myślę, że minister wypracuje odpowiednią formułę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Czy jest zgoda na to, żebyśmy przeszli do głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#Gloszsali">Tak.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Tak.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Jedno zdanie. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#StarszyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuMiroslawReszczynski">Tylko, Panie Przewodniczący, mam jedno pytanie. My proponujemy wprowadzić dosłownie 2 redakcyjne zmiany, które uwzględniliśmy dopiero teraz. One nie wpływają na materię ustawy. Jeśli byłaby zgoda komisji, to my byśmy w definicji ustawy tylko dodali – tu chodzi o pkt 2 – po słowach „upływu terminu przydatności do spożycia” słowa „lub daty minimalnej trwałości”. To jest drobne pominięcie, ale należy to uzupełnić. To jest zmiana redakcyjna, która jest zgodna z intencją całej definicji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Proszę państwa, wobec tego poddam pod głosowanie wniosek panów senatorów Augustyna i Koguta o przyjęcie projektu komisji wraz ze zgłoszoną przez Biuro Legislacyjne poprawką.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Kto za? Proszę o podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#komentarz">(6)</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Jednogłośnie za.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Czy jest potrzebny sprawozdawca projektu?</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#Gloszsali">Przedstawiciel.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Przedstawiciel wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">To w toku prac.</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Proszę wobec tego o reprezentanta komisji.</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Pan senator Augustyn.</u>
          <u xml:id="u-47.11" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Czy jest zgoda? Jest zgoda.</u>
          <u xml:id="u-47.12" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Wobec tego mamy już sprawozdawcę.</u>
          <u xml:id="u-47.13" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Proszę, pan senator…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#SenatorStanislawKogut">Ja chciałbym zająć jedną minutkę. Jak jest pan z banku żywności, to mam taką prośbę od organizacji pozarządowych: nie twórzcie tyle papierów, bo, mówię wam, jak jest mała organizacja, która wydaje żywność, to musi zatrudnić 7 ludzi. Myśmy wydawali prawie 1,5 tysiąca biednym rodzinom, ale teraz zrezygnowaliśmy ze względu na biurokrację. To wstyd, ludzie! Do jednego członka rodziny…</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#SenatorStanislawKogut">Ale co tam Unia, my są Polacy, a nie Unia…</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Proszę państwa, będziemy na ten temat dyskutować. Kwestię dopiero otwieramy, a nie zamykamy. Ale dzisiaj musimy zamknąć posiedzenie komisji, ponieważ odbyliśmy głosowania i przeprowadziliśmy wszystko zgodnie z planem.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Zamykam posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoAntoniSzymanski">Dziękuję państwu bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 14 minut 23)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>