text_structure.xml
67.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 11 minut 06)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Michał Seweryński)</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dzień dobry państwu.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Otwieram posiedzenie senackiej Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Witam panią Renatę Szczęch, podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych; panią Justynę Chrzanowską, pełnomocnika ministra ds. postępowań przed Trybunałem Europejskim Praw Człowieka; innych przedstawicieli Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Sprawiedliwości, Komendy Głównej Policji, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych; pana Krzysztofa Olkowicza, zastępcę rzecznika praw obywatelskich; pracowników; przedstawicieli Naczelnej Rady Adwokackiej, „Ordo Iuris”; i pracowników Senatu.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Nasze posiedzenie jest poświęcone rozpatrzeniu raportu z wykonywania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przez Polskę w roku 2015.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Bardzo proszę, Pani Minister.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Bardzo dziękuję za zaproszenie na posiedzenie Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji poświęcone „Raportowi z wykonywania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przez Polskę za 2015 rok”.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Jest to już czwarty raport roczny pełnomocnika ministra spraw zagranicznych ds. postępowań przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Został on opracowany, jak poprzednie raporty, w oparciu o materiały przedłożone przez poszczególne resorty odpowiedzialne za wykonanie konkretnych orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Dokument ten – nadmienię – został przyjęty przez Radę Ministrów 14 czerwca 2016 r. i został opublikowany na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Raport zawiera informacje na temat planów działań i raportów z wykonania wyroków Trybunału przekazanych przez rząd polski do Rady Europy w okresie sprawozdawczym. Pełne teksty tych dokumentów w języku polskim zostały włączone do raportu w postaci załącznika „B”. Z informacji tych wynika, że w 2015 r. rząd przedstawił łącznie 25 planów działań zawierających strategie wykonania poszczególnych wyroków i raportów z wykonania wyroków Trybunału.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Z tego względu, iż raport obejmuje okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2015 r., pozwolę sobie dodać, że w roku bieżącym rząd przesłał do Rady Europy kolejne 23 plany działań i raporty z wykonania, jak również kilka materiałów uzupełniających dotychczas przedłożone dokumenty. Ponadto raport informuje o zakończeniu przez Komitet Ministrów Rady Europy nadzoru nad wykonywaniem niektórych wyroków wydanych w polskich sprawach oraz o decyzjach Komitetu Ministrów wydanych w 2015 r. w sprawie nadzoru tego ciała nad wykonywaniem wybranych wyroków.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">W raporcie przedstawiona jest również działalność międzyresortowego Zespołu do spraw Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz jego grup roboczych w 2015 r. Pragnę zaznaczyć, że szczegółowe sprawozdania z posiedzeń plenarnych tego gremium są nie tylko na bieżąco publikowane na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych, ale również dołączane jako załącznik „C” do raportów rocznych. Ponadto raport informuje o udzieleniu przez rząd odpowiedzi na komunikację organizacji pozarządowych wysyłane do Komitetu Ministrów. W 2015 r. udzielono 5 odpowiedzi, a w roku bieżącym – już 8. Raport zawiera również informacje na temat uczestnictwa pełnomocnika w posiedzeniu Podkomisji stałej do spraw wykonywania przez Polskę wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka Sejmu RP, w posiedzeniu Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Senatu RP, a także w zorganizowanej przez Senat RP konferencji poświęconej wykonywaniu wyroków ETPCz przez Polskę.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">W raporcie opisane są również działania na rzecz usprawnienia wykonywania wyroków Trybunału. Do takich działań należą m.in.: kolejna nowelizacja zarządzenia o utworzeniu Zespołu do spraw Europejskiego Trybunału Praw Człowieka mająca na celu skodyfikowanie procedury realizowania wyroków Trybunału przez podmioty krajowe; kontynuacja realizowania inicjatywy pełnomocnika na rzecz zapewnienia kontroli projektów aktów prawnych pod kątem ich zgodności z Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności; kontynuacja działań na rzecz wprowadzenia ochrony przed egzekucją z kwot zadośćuczynienia przyznawanego skarżącym przez Trybunał; kontynuacja i rozwój inicjatywy polegającej na tłumaczeniu na język polski wyroków Trybunału wydanych w sprawach dotyczących innych państw. W raporcie znalazły się też informacje na temat organizacji wizyt studyjnych i delegacji dla polskich sędziów do Trybunału, wizyt kanclerz Czwartej Sekcji Trybunału i przedstawicielki Sekcji Wykonywania Wyroków Sekretariatu Rady Europy w Polsce w 2015 r.; a także organizacji IX Seminarium Warszawskiego i aktywnego udziału polskiej delegacji w konferencji wysokiego szczebla w Brukseli.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">W raporcie przedstawiono najważniejsze dane statystyczne. Wynika z nich, iż liczba skarg wniesionych przeciwko Polsce i zawisłych w Trybunale od kilku lat wykazuje tendencję spadkową. Również liczba skarg wpływających do Trybunału i przydzielonych jego składom orzekającym systematycznie maleje. W 2015 r. liczba ta wynosiła 2 tysiące 182, co oznacza spadek o 565 skarg w stosunku do roku 2014. Dla porównania podam, że w 2013 r. liczba skarg wyniosła 3 tysiące 968, a w roku 2011 było to ponad 5 tysięcy skarg…</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#Gloszsali">Wszystkich?</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Wszystkich. Tak. W 2010 r. było ich ponad 5 tysięcy 700.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#Gloszsali">Polskich?</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Polskich.</u>
<u xml:id="u-4.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Jeśli chodzi o liczbę skarg komunikowanych Polsce co roku, to również ona systematycznie malała w ciągu ostatnich lat. Jednakże w 2015 r. Trybunał zakomunikował Polsce 170 różnorodnych skarg oraz dodatkowo, wraz z wyrokiem pilotażowym w sprawie Rutkowski i inni przeciwko Polsce, 591 skarg dotyczących przewlekłości postępowań karnych i cywilnych, które wpływały do Trybunału przez ostatnie lata i były kumulowane celem wspólnej komunikacji. W roku bieżącym do dnia 20 września Trybunał zakomunikował rządowi 53 skargi.</u>
<u xml:id="u-4.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Jeśli chodzi o liczbę wyroków wydawanych przez Trybunał w sprawach polskich, to również ona systematycznie maleje z każdym rokiem. W roku 2011 było ich 71, dla porównania w 2012 r. – 74, w 2013 r. – już tylko 23, w 2014 r. – to 28, w roku 2015 – 29, w roku bieżącym do 20 września – 23 wyroki. Również liczba decyzji Trybunału zatwierdzających zawarte przez rząd ugody czy też wydane przezeń deklaracje jednostronne utrzymuje się przez ostatnie lata na podobnym poziomie. W 2015 r. Trybunał zatwierdził 110 ugód i 32 deklaracje jednostronne rządu. Dotychczas w roku 2016 Trybunał wydał 19 decyzji zatwierdzających ugody oraz 3 decyzje zatwierdzające deklaracje jednostronne rządu.</u>
<u xml:id="u-4.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Bardzo ważnym wyznacznikiem przestrzegania standardów konwencyjnych jest liczba orzeczeń uznanych przez KM za wykonane przez państwo. W tym kontekście warto wspomnieć, iż w 2014 r. Komitet Ministrów uznał za wykonane rekordowe 357 orzeczeń, a w roku 2015 – 289 orzeczeń. Tym samym pod koniec 2015 r. w fazie wykonywania pod nadzorem Komitetu Ministrów pozostało 313 orzeczeń wydanych w sprawach polskich.</u>
<u xml:id="u-4.14" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czyli mówiąc po prostu – niewykonanych.</u>
<u xml:id="u-4.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Po prostu niewykonanych.</u>
<u xml:id="u-4.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">W porównaniu z końcem 2012 r. oznacza to spadek o 2/3.</u>
<u xml:id="u-4.17" who="#Gloszsali">Ile niewykonanych? Przepraszam.</u>
<u xml:id="u-4.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">313. Spadek w porównaniu do 2012 r., proszę zwrócić uwagę, jest o 2/3.</u>
<u xml:id="u-4.19" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Pozwolę sobie na aktualizację tych danych. Otóż w 2016 r. Komitet Ministrów uznał za wykonane 46 wyroków merytorycznych i łącznie 78 decyzji zatwierdzających ugody zawarte przez Polskę ze skarżącymi. Aktualnie według stanu na dzień 20 września 2016 r. na liście orzeczeń będących w fazie egzekucji znajduje się łącznie 267 wyroków i decyzji, w tym ok. 230 wyroków merytorycznych i ponad 30 decyzji zatwierdzających ugody zawarte przez rząd ze skarżącymi. W tym kontekście warto podkreślić, iż w ciągu ostatnich kilku miesięcy 2016 r. udało się doprowadzić do zakończenia nadzoru Komitetu Ministrów nad wykonaniem grupy wyroków dotyczących nieproporcjonalnego użycia siły przez funkcjonariuszy Policji i nieskutecznego śledztwa w tych sprawach – z tzw. grupy Dzwonkowski – oraz grupy wyroków dotyczących stosowania reżimu wobec tzw. osadzonych niebezpiecznych – są to wyroki z grupy spraw Horych i Piechowicz. Podczas ostatniego posiedzenie w formacie do spraw praw człowieka, które odbyło się w ubiegłym tygodniu, Komitet Ministrów zdecydował też o zakończeniu nadzoru nad wykonywaniem wyroków z grupy Orchowski i Sikorski dotyczących zapewnienia osadzonym odpowiednich warunków bytowych w jednostkach penitencjarnych oraz wyroków z grupy spraw Kaprykowski dotyczących zapewnienia osadzonym adekwatnej do ich stanu zdrowia opieki medycznej. Warto pamiętać, iż mimo sporych osiągnięć, do wykonania pozostaje nadal ponad 230 wyroków merytorycznych. Wśród nich najliczniejszą grupę stanowi 187 orzeczeń dotyczących przewlekłości postępowań, w tym 74 cywilnych, 32 karnych, 81 administracyjnych oraz sądowo-administracyjnych.</u>
<u xml:id="u-4.20" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Pozostałe orzeczenia Trybunału w sprawach polskich znajdują się nadal w fazie wykonywania pod nadzorem Komitetu Ministrów. Dotyczą m.in.: naruszenia prawa do życia prywatnego i rodzinnego; naruszenia prawa do życia; zakazu tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania; różnych aspektów pozbawienia wolności; naruszenia wolności; wyrażania opinii; naruszenia prawa do zawarcia związku małżeńskiego przez osoby tymczasowo aresztowane; różnych aspektów rzetelności postępowania w tym m.in. dostępu do sądu czy naruszenia prawa do poszanowania własności. Ta lista pozostałych do pełnego wykonania orzeczeń świadczy o tym, iż pomimo znacznych osiągnięć, należy włożyć jeszcze sporo wysiłku w implementację pozostałych na niej orzeczeń, tym bardziej, iż wydaje się, że są one – zwłaszcza liczna grupa orzeczeń dotyczących przewlekłości postępowań – dość trudne do wykonania i wymagają długotrwałego konsekwentnego działania nie tylko władzy wykonawczej, ale też niejednokrotnie władzy ustawodawczej i sądowniczej.</u>
<u xml:id="u-4.21" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Korzystając z okazji, pragnę również zwrócić państwa uwagę, iż integralną część raportu stanowią załączniki. Załącznik „A” obejmuje tabelaryczną listę planów działań i raportów z wykonania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przesłanych do Rady Europy w okresie sprawozdawczym. Pełne teksty tych dokumentów w języku polskim zostały dołączone do raportów w załączniku „B”. Załącznik „C” zawiera szczegółowe sprawozdania z posiedzeń plenarnych zespołu ds. Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Kolejny załącznik „D” zawiera listę wybranych orzeczeń Trybunału wydanych w 2015 r. wobec innych państw, które mają lub potencjalnie mogą mieć znaczenie dla polskiego porządku prawnego i dla praktyki stosowania prawa. Opisane orzeczenia zostały wskazane przez Europejski Trybunał Praw Człowieka jako najistotniejsze wyroki wydane w 2015 r. Szczególny z punktu widzenia prac parlamentarnych jest załącznik „E” przedstawiający informacje na temat koniecznych zmian w prawie polskim i w praktyce jego stosowania niezbędnych dla wykonywania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, jak również informacje na temat źródeł naruszeń konwencji stwierdzonych w wyrokach Trybunału, będących skutkiem obowiązywania nieodpowiadającego standardom konwencji prawa bądź wynikających z nieodpowiedniej praktyki. Takim przykładem jest wyrok pilotażowy dotyczący kwestii przewlekłości postępowań cywilnych i karnych wydany w sprawie Rutkowski i inni przeciwko Polsce, dla wykonania którego konieczna jest zmiana zarówno prawa, jak i praktyki sądów. Raport jedynie wraz z załącznikami stanowi pełne źródło wiedzy na temat wszelkich działań podejmowanych przez rząd i pełnomocnika w okresie sprawozdawczym na rzecz egzekucji wyroków Trybunału w sprawach polskich.</u>
<u xml:id="u-4.22" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Podsumowując, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, pełniąc rolę koordynującą wykonywanie wyroków Trybunału, zajmuje się również redakcją raportów rocznych. Stara się przedstawić w nich całokształt podejmowanych w okresie sprawozdawczym działań mających na celu pełne wykonanie orzeczeń Trybunału. Jednakże tak naprawdę za zawartość tych raportów odpowiadają wszystkie resorty oraz inne podmioty odpowiedzialne za realizację poszczególnych wyroków Trybunału, będące przede wszystkim odpowiedzialne za naruszenie Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, które Trybunał stwierdził w swych wyrokach. Należy mieć świadomość, że za naruszenia te odpowiada nie tylko władza wykonawcza, ale też sądownicza i ustawodawcza. Dlatego też powinny one w aktywny sposób włączyć się w proces wykonywania wyroków Trybunału przede wszystkim przez poszanowanie i tym samym upowszechnianie standardów konwencji i orzecznictwa Trybunału w swojej codziennej działalności, co w przypadku władzy ustawodawczej oznaczać będzie tworzenie prawa zgodnego z konwencją i orzecznictwem Trybunału. Dziękuję serdecznie.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję, Pani Minister.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Może pozwolę sobie na samym początku zadać takie pytanie, które może uzupełnić… Czy te dokumenty, całe to sprawozdanie z załącznikami zostało przekazane także do Ministerstwa Sprawiedliwości i innych organów? Są w posiadaniu tego samego zestawu, tak?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Jak wspomniałam w swoim wystąpieniu, rząd przyjął ten raport 14 czerwca bieżącego roku, tak że wszystkie resorty zainteresowane, a Ministerstwo Sprawiedliwości dostało…</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo, Pani Minister.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Otwieram dyskusję, a właściwie także możliwość przedstawienia uzupełniających wypowiedzi czy zadania pytań kierowanych do pani minister.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proszę bardzo. Kto chce zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Rzecznik praw obywatelskich nie ma żadnych uwag? Tak?</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#ZastepcaRzecznikaPrawObywatelskichKrzysztofOlkowicz">Odniesiemy się w dyskusji…</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">To proszę bardzo, teraz jest na to czas.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#Gloszsali">Ale to jest dyskusja.</u>
<u xml:id="u-7.7" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Właśnie powiedziałem, że teraz można głos zabierać.</u>
<u xml:id="u-7.8" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-7.9" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pytania i dyskusja… Pan senator będzie na końcu, bo my będziemy się wypowiadać na końcu.</u>
<u xml:id="u-7.10" who="#CzlonekKomisjiPrawCzlowiekawNaczelnejRadzieAdwokackiejZofiaDaniszewskaDek">Panie Przewodniczący, naczelna rada, adwokatura, jeżeli pan pozwoli?</u>
<u xml:id="u-7.11" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proszę bardzo. Nie musi pani stać. Proszę siedzieć.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#CzlonekKomisjiPrawCzlowiekawNaczelnejRadzieAdwokackiejZofiaDaniszewskaDek">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#CzlonekKomisjiPrawCzlowiekawNaczelnejRadzieAdwokackiejZofiaDaniszewskaDek">My reprezentujemy ofiary, osoby pokrzywdzone, które zwracają się do Trybunału. Z części naszego raportu, z tego, co pisaliśmy, przebija smutek, że jeszcze nie wszystko jest dobrze. Ja osobiście od 1991 r. uczestniczę w takiej formie edukacji, którą wcześniej prowadził ośrodek Rady Europy i która obecnie funkcjonuje na uniwersytecie. Tam jest spora grupa sędziów, prokuratorów, którzy przyjeżdżają do Warszawy na uniwersytet. Pani doktor Machińska… pani docent Machińska zaprasza panią Chrzanowską, zaprasza inne osoby również z biura orzecznictwa Sądu Najwyższego i referuje sędziom, prokuratorom, bo to jest najtrudniejszy odcinek, w bardzo delikatny sposób standardy i za co Polska musi – przepraszam za kolokwializm – się wstydzić, jeśli chodzi o pewne orzeczenia. To już 25 lat, jak budujemy ten przepływ informacji… Ja też zawsze jestem tam osobą bardzo zainteresowaną, bo wydaje mi się, tak jak tu zostało powiedziane, że trzeba dotrzeć do władzy sądowniczej. Ja przecież nie mam innej możliwości. Ja w sumie zawsze kontroluję władzę sądowniczą, bo to z orzeczeń sądów wynikają pewne naruszenia. Wiemy, jaka w tej chwili jest sytuacja, ale widzę, że ta mała grupka, która pobiera tę, nazwijmy to, informację… Bo wszyscy się boją mówić w stosunku do sędziów, że naukę… Ale ta mała grupka to za mało. Mamy siły i środki. Ministerstwo Sprawiedliwości płaci duże pieniądze, bo sędziowie za darmo jeżdżą, my płacimy za te szkolenia, adwokaci i radcowie, i jeszcze mają delegację… Więc w sumie jest grupa ludzi, którzy poświęcają swój czas. To jest 6, 8 spotkań w roku, w soboty, raz w miesiącu. Ta dyskusja, która tam się odbywa, jest bardzo ważna, bo my reprezentujemy pokrzywdzonych ludzi, a sędziowie mają swoje stanowisko. Ale jestem pewna, że to, że przyjeżdżają do Warszawy na uniwersytet, właśnie w to miejsce, że słuchają, jaki jest problem, pozwala im wracać i zupełnie inaczej rozstrzygać, jakby – przepraszam też za drugi kolokwializm – to może pobudza ich wrażliwość na problemy, z którymi potem musi się zmagać nasza władza wykonawcza. Ja już zostawiłabym władzę ustawodawczą, bo to jest bardzo trudny temat. Ja mogę powiedzieć, jak ja to widzę, na tych dwóch odcinkach. Jest taka baza, baza ludzi, którzy chcą jakby przybliżać te wyroki. Wiemy, ile jest tych sędziów, przecież w tej chwili to jest ogromna rzesza. Tu jest potrzebne Auditorium Maximum. Te wykłady, te spotkania… Sędziowie, tak jak i inni, w innych zawodach prawniczych, muszą zyskać punkty, jeśli chodzi o szkolenia. To jest uznany system monitorowania, czy się uczą… Uczą… Przepraszam, ale tak jest. To samo my. My też musimy się wykazywać, że gdzieś jeździmy, czegoś chcemy się uczyć. Nasze państwo 25 lat – to jest krótko, ja sobie zdaję sprawę z tego, że to potrzeba wieków, żeby przez to przebrnąć – łoży na to, żeby była skarbnica wiedzy, żeby była ta informacja. Są osoby, które poświęcają też swój czas. Tylko jakby od strony ministerstwa widzę taką zachętę, żeby te punkty były kontrolowane, czy sędziowie mogą przyjechać i poświęcić jedną sobotę przez kilka miesięcy – to nie jest… bo jest przerwa wakacyjna itd. – czy mogą poświęcić czas właśnie tu, na uniwersytecie, na przyswojenie sobie tych zasad. Ja osobiście po tych 25 latach jestem przekonana, bo działam na małym odcinku w Białymstoku… Jak w latach dziewięćdziesiątych stawałam i mówiłam o prawie do sądu, to wszyscy mówili: pani mecenas, ale o co pani chodzi? A sędziowie mówili: pani przecież jest w sądzie. Dzisiaj grupa białostockich sędziów i prokuratorów to jest naprawdę duża grupa na tym szkoleniu. Ja jestem dumna… To jest może perspektywa Białegostoku, przepraszam, bo na pewno z krajowej perspektywy wygląda to inaczej. Ja jestem ciekawa – te raporty się powtarzają i powtarzają – czy MSZ nie ma informacji, jak to się kształtuje w województwach. Może trzeba zwrócić na to uwagę, może trzeba te osoby bardziej poprosić bądź zaprosić na te spotkania? Bo na jednym z takich spotkań 24 października zeszłego roku, proszę mi wierzyć, była bardzo burzliwa dyskusja, jak była przedstawiana sprawa przewlekłości i 600 spraw. To była bardzo ciekawa dyskusja. Ja mogę powiedzieć, bo tu jesteśmy w swoim gronie, że sędziowie i prokuratorzy narzekali na adwokatów, mówili, że to my jesteśmy winni. Ja to rozumiem, ale gospodarzem procesu jest sędzia, jest przewodniczący.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">To wszystko jest interesujące, ale byłoby jeszcze bardziej interesujące, gdybyśmy mogli dowiedzieć się, czy adwokatura…</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">…ma jakieś konkretne propozycje dotyczące pilnych zmian w systemie prawa, które mogą np. wpłynąć pozytywnie na zmniejszenie się przewlekłości postępowań. Te ogólne spostrzeżenia są interesujące, ale bardziej interesujące byłoby, co w świetle doświadczeń adwokatów wymagałoby ulepszenia w naszym systemie prawa, żeby można było wpłynąć w ten sposób na zmniejszenie np. przewlekłości postępowania czy liczby innych spraw, skarg do Trybunału. Czy w tej dziedzinie są jakieś spostrzeżenia?</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#CzlonekKomisjiPrawCzlowiekawNaczelnejRadzieAdwokackiejZofiaDaniszewskaDek">Mam spostrzeżenia. 25-letnie… Adwokatem jestem od 1969 r.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">No tak, ale to proszę konkretnie, co ewentualnie można byłoby…</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#CzlonekKomisjiPrawCzlowiekawNaczelnejRadzieAdwokackiejZofiaDaniszewskaDek">Konkretnie powiem…</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">…o najpilniejszych zmianach.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#CzlonekKomisjiPrawCzlowiekawNaczelnejRadzieAdwokackiejZofiaDaniszewskaDek">Ja nie sugeruję zmian ustawodawczych, bo wiem, że moi sędziowie – to, o czym mówiłam, o tym odcinku, który mogę obserwować – już w tej chwili dają nam 7-dniowe terminy. Myślę, że na to wpłynęły te projekty, które wiszą na stronie ministerstwa, że to oni będą… Tak myślę, to są moje domysły. Ale już dostajemy 7-dniowe terminy. Powiem szczerze: ja nie uważam, że potrzebne są zmiany w prawie. Ta ustawa powinna tylko inaczej działać, ona powinna inaczej… Czyli sędziowie powinni… Ale proszę wskazać siłę, która to potrafi.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Przepraszam, ja zadałem konkretne pytanie o ewentualne propozycji zmian.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#CzlonekKomisjiPrawCzlowiekawNaczelnejRadzieAdwokackiejZofiaDaniszewskaDek">Ustawowych?</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">To, co my możemy zrobić, to ewentualnie wystąpić z jakąś inicjatywą zmiany prawa i nas by bardzo interesowało, czy są jakieś postulaty po stronie adwokatury. Nie interesuje nas w tej chwili wykonywanie prawa, bo o tym był cały raport, tylko interesuje nas ta konkretna dziedzina. Czy jest jakaś konkretna sprawa, propozycja, pomysł, inicjatywa, którą moglibyśmy tutaj podjąć w celu zmiany prawa na lepsze? Czy ze strony adwokatury takie spostrzeżenie się rysuje?</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#CzlonekKomisjiPrawCzlowiekawNaczelnejRadzieAdwokackiejZofiaDaniszewskaDek">A czy można wystąpić do Ministerstwa Sprawiedliwości, żeby punktami zachęcić sędziów do gremialnego uczestniczenia w tych szkoleniach…</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Ale to już zrozumieliśmy, pani ciągle o tym mówiła, o szkoleniach nie będziemy mówić. Ja zadałem konkretne pytanie.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#CzlonekKomisjiPrawCzlowiekawNaczelnejRadzieAdwokackiejZofiaDaniszewskaDek">Ale o ustawach boję się mówić.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Wobec tego ja nie nalegam, tylko zachęcam…</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#CzlonekKomisjiPrawCzlowiekawNaczelnejRadzieAdwokackiejZofiaDaniszewskaDek">Boję się mówić, bo nie wiem, jaka będzie reperkusja.</u>
<u xml:id="u-11.8" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Jeżeli byłyby jakieś spostrzeżenia, to można również zgłosić to po posiedzeniu komisji na piśmie, gdyby adwokatura miała takie pomysły co do tego, co należy w prawie zmienić, żeby ewentualnie osiągnąć jakąś poprawę sytuacji na tym tle, o którym tutaj mówimy.</u>
<u xml:id="u-11.9" who="#CzlonekKomisjiPrawCzlowiekawNaczelnejRadzieAdwokackiejZofiaDaniszewskaDek">Jeszcze, Panie Przewodniczący, bardzo przepraszam.</u>
<u xml:id="u-11.10" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Uzupełniająco? Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#CzlonekKomisjiPrawCzlowiekawNaczelnejRadzieAdwokackiejZofiaDaniszewskaDek">Uzupełniająco. Uważam, że prawo w tym zakresie mamy dobre, ale wykonanie jest złe i dlatego poświęciłam taką część wykonaniu. Dziękuję bardzo. Adwokat.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Zrozumiałem.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pani chciała zabrać głos. Proszę się przedstawić.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#CzlonekZarzaduHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaDominikaBychawskaSiniarska">Dominika Bychawska-Siniarska, Helsińska Fundacja Praw Człowieka.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#CzlonekZarzaduHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaDominikaBychawskaSiniarska">Ja chciałabym wykorzystać ten głos, żeby zwrócić uwagę, jak tu zostało wspomniane przez panią minister, że mamy do wykonania 267 wyroków. Gros tych wyroków wymaga zmian ustawodawczych. I od dłuższego czasu Helsińska Fundacja Praw Człowieka zabiegała o to, żeby Senat miał możliwość kontroli ustaw czy wychodzenia z inicjatywą ustawodawczą w momencie stwierdzenia naruszenia konwencji, podobnie jak ma taką możliwość przy orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego. I to jest pomysł, który funkcjonuje, który gdzieś jest w zawieszeniu. Myślę, że zważywszy na tak dużą ilość spraw warto do niego wrócić, tym bardziej że podkomisja do spraw wykonywania wyroków, jaka funkcjonowała w Sejmie z połączonych komisji praw człowieka i spraw zagranicznych, w tej chwili nie została powołana, więc nie mamy żadnej regularnej kontroli ze strony parlamentu nad wykonywaniem wyroków. I pan przewodniczący w maju 2015 r. wspólnie z fundacją helsińską… Senat zorganizował konferencję na temat roli parlamentu w wykonywaniu wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, gdzie Polska była przedstawiona w bardzo pozytywnym świetle, właśnie ze wskazaniem na to, że taką podkomisję mamy i rola parlamentu jest tak istotna w wykonywaniu wyroków. W tej chwili niestety ta rola znowu jest niewielka, pomimo dzisiejszego spotkania. Myślę, że warto zastanowić się nad tym, jak ją zwiększyć, po to, żeby móc znowu pokazywać się w dobrym świetle. I to jest również zalecenie szeregu rezolucji zgromadzenia parlamentarnego do państw członkowskich, żeby tę kontrolę parlamentarną zwiększyć.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#CzlonekZarzaduHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaDominikaBychawskaSiniarska">Korzystając z prawa głosu, chciałabym tylko zwrócić uwagę na część wyroków dotyczących wolności słowa. Znakomita większość wyroków z art. 10, która zapada w sprawach polskich, dotyczy przestępstwa zniesławienia. Helsińska Fundacja Praw Człowieka od wielu lat zabiega o wykreślenie art. 212 z kodeksu karnego. W ostatnich tygodniach rzecznik praw obywatelskich wystąpił z konkretną propozycją zmian legislacyjnych dotyczących wykreślenia przestępstwa zniesławienia przy okazji przyśpieszenia procesów cywilnych o ochronę dóbr osobistych, żeby wzmocnić ochronę prywatności przy zniesieniu przestępstwa zniesławienia. I myślę, że jest to propozycja, nad którą warto się pochylić po to, żeby uniknąć kolejnych wyroków w sprawach polskich, bo są one powtarzalne i periodycznie przeciwko Polsce zapadają. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kto jeszcze chce zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#ZastepcaRzecznikaPrawObywatelskichKrzysztofOlkowicz">Krzysztof Olkowicz, zastępca rzecznika praw obywatelskich.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#ZastepcaRzecznikaPrawObywatelskichKrzysztofOlkowicz">Dla rzecznika praw obywatelskich orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka to przede wszystkim wyznaczenie pewnych standardów postępowania. My z tymi standardami postępowania mamy problem od dłuższego czasu, dlatego monitorujemy nie tylko te wyroki, które powinny być wykonane, ale również monitorujemy te wyroki, które już są wykonane, a praktyka wykonania tych wyroków nie zawsze jest na takim poziomie, że można stwierdzić, że mimo przyjęcia pewnych rozwiązań legislacyjnych, ta praktyka jest już zgodna z tym, co orzekł Europejski Trybunał. Problematyka jest bardzo szeroka i trudno by się było odnosić do każdej ze spraw. Dobrą praktyką i działaniem rzecznika przez wiele lat była współpraca właśnie z Senatem w zakresie wniosków, jakie składał w przedmiocie zmiany prawa czy dostosowania prawa. Jeżeli pan przewodniczący pozwoli, to my z takim pismem do pana przewodniczącego się zwrócimy – bo tak jak powiedziałem, dzisiaj nie sposób się odnosić do tych wszystkich konkretnych spraw – gdzie właśnie wskażemy, w jakim obszarze, dotyczącym najczęściej czy to prawa administracyjnego, cywilnego, czy karnego, widzielibyśmy potrzebę zmian legislacyjnych.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#ZastepcaRzecznikaPrawObywatelskichKrzysztofOlkowicz">Chcę również podkreślić, że na co dzień współpracujemy z pełnomocnikiem Ministerstwa Sprawiedliwości i takie spotkania odbywają się regularnie, gdzie omawiane są szczegółowe konkretne sprawy; ja bym nie chciał się do nich odnosić. Uważamy, że nie ma dzisiaj najmniejszego uzasadnienia do tego, żeby postępowania karne miały przeciągające się… Mieliśmy jeszcze niedawno 1 milion 460 tysięcy spraw, w ubiegłym roku mieliśmy 830 tysięcy spraw karnych. Sądy rozpoznają o połowę mniej spraw. Podnosiliśmy na konferencjach potrzebę generalnie zmiany filozofii prawa. W cywilizowanych krajach 90% spraw załatwianych jest w trybie mediacji. U nas na 80 tysięcy spraw w prokuraturze 900 spraw jest rozpoznawanych w trybie mediacji. Gdyby zmienić tę filozofię… Ale tutaj nie ma miejsca i czasu na to, żebym ja szczegółowo odnosił się do tych problemów. Na przykładzie tylko tej jednej sprawy chcę pokazać, że gdyby zmienić pewną filozofię prawa, to pewnie z przewlekłością postępowania nie mielibyśmy… pewnie nie byłoby tej przewlekłości. Wiele spraw, które podnosiliśmy m.in. w skargach do Trybunału Konstytucyjnego, zostało rozwiązanych, jak sprawa Kędzior, czyli sprawa osób chorych psychicznie, gdzie Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok i uznał, że osoba ubezwłasnowolniona sama może skutecznie przed sądami dochodzić swoich praw. Nie chcę się odnosić do pozostałych, ale tutaj właśnie w oparciu o orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i formułujemy nasze wystąpienia generalne, i formułujemy wnioski do Trybunału.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#ZastepcaRzecznikaPrawObywatelskichKrzysztofOlkowicz">Tak jak powiedziałem, Panie Przewodniczący, sporządzimy takie pismo, w którym zwrócimy się do Senatu z prośbą o rozważenie, w jakim obszarze wymagana byłaby zmiana prawa. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kto jeszcze chciał zabrać głos? Panowie Senatorowie? Pan senator Rulewski się zgłaszał? Nie.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proszę bardzo. Pan senator Mamątow.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#SenatorRobertMamatow">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#SenatorRobertMamatow">Ja chciałem spytać przedstawiciela ministra spraw zagranicznych, jak wygląda sytuacja Polski na tle innych krajów europejskich, jeśli chodzi o wykonywanie wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka? To jest jedna sprawa.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#SenatorRobertMamatow">Poza tym pozwolę sobie na dygresję. Ja chciałbym, żeby w Senacie Rzeczypospolitej nie używać takich słów, że „w krajach cywilizowanych”… Co pan rzecznik ma na myśli? Że co? Że my nie jesteśmy krajem cywilizowanym? No bo ja tak to zrozumiałem. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Nie udzieliłem pani głosu. Przepraszam. Tutaj jest taki porządek, że kto ma głos, ten mówi.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Teraz poproszę panią minister, żeby może od razu zechciała odpowiedzieć na to konkretne pytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Odniosę się do pytania pana senatora w pierwszej kolejności, jeżeli mogę. Panie Senatorze, komitet nie publikuje takich danych. To po pierwsze. Więc służę informacją na tyle, na ile możemy, ale te dane są po prostu niemożliwe do pozyskania. Bardzo mi przykro, ale to pytanie po prostu wykracza poza nasz obszar działania. Nie wiem, co więcej… Jeżeli możemy coś uzupełnić, to proszę się do nas zwrócić i odpowiemy w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Chciałabym uzupełniająco jeszcze odnieść się do wypowiedzi…</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proszę.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">…poprzednika co do wyroku Kędzior. Z tego co wiem, resort zdrowia opracował projekt zmiany ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. To jest przykład tego, jak głęboko jednak nowelizacja ustawy… Ja poproszę może tutaj o szczegóły, o przedstawienie przez przedstawicieli resortu zdrowia, na ile ta nowelizacja głęboko uwzględnia postanowienia wyroku. Bardzo proszę o takie omówienie. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czy w tej sprawie ktoś chciałby zabrać głos? Nie…</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proszę.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#komentarz">(Brak nagrania)</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#SenatorJanRulewski">…Ewentualnie zadawania pytań na temat uzupełnienia. Chciałbym zapytać, czy ten raport, jeśli chodzi o rozpowszechnianie, kierowany jest… No, już wiemy właśnie, że jest kierowany do naczelnej izby adwokackiej, ale przede wszystkim do Krajowej Rady Sądownictwa, także do Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, bo przecież to jest sprawa nie tylko sędziów, ale również prokuratorów, przewlekłe aresztowania… przewlekłe postępowania śledcze, i nie tylko… To jest właśnie sprawa, w związku z którą może powinno się uruchomić ten front tych, co się szkolą, adeptów, przyszłych adeptów. Wspomniała pani również, że – podzielam ten pogląd – nie wszystko zależy od organów administracji państwowej, również od samej władzy sądowniczej. Wprawdzie pani nie wskazała obszarów, chociażby nie zarysowała, jak to miałoby wyglądać, ale potwierdza pani pogląd i publikacje, które mówią, że na bieżąco, na co dzień, na powszechny dzień orzekania sprawa Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i konstytucji, która przecież jest oparta w głównej mierze na tej konwencji nie jest wprost przenoszona do wyroków, zatem można się spodziewać, że występuje kolizja. I to jest taki swoisty apel, żeby rzeczywiście upowszechnić jeszcze bardziej… Być może rząd ma prawo też występowania, bo jest zapraszany, o ile wiem, m.in. na nadzwyczajny kongres prawniczy, gdzie mógłby tę problematykę poruszyć.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#SenatorJanRulewski">Przechodząc do spraw szczegółowych, zastanawia taka ogólna rzecz, która rodzi też pewne pytanie. No mówi się, że wygrywalność tych wyroków przez władze, czyli, jak rozumiem, przez rząd jest na poziomie 31% i, jak widzę, nie jest to liczba imponująca, wręcz z punktu widzenia matematycznego jest to liczba przegrana, bo jest mniej niż połowa spraw przegrywanych, tzn. że obywatele mają rację. O wykonanych już tutaj wspominali inni, więc nie będę tego podkreślał. W tej liczbie spraw przewlekłych zwraca uwagę nawet nie przez skargi z tytułu przewlekłości w sprawach karnych, ale administracyjnych… Niedawno wielokrotnie nas zapewniano, że już sprawy przewlekłości w sądach administracyjnych uzyskały właściwe rozwiązanie, a tu okazuje się, że najwięcej zarzutów dotyczących przewlekłości jest w sądach administracyjnych. I tu się rodzi innego rodzaju ogólne pytanie, Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo. Ten raport – gdyby odnieść się do pańskiego pytania, co legislatywa może zrobić, w szczególności nasza komisja – nie prowokuje, bo on mówi ogólnie, że mamy tyle spraw przewlekłych… Ale nie wiemy np. czy to są przewlekłe… Wiemy, że chodzi o sądy administracyjne itd., ale nie wiemy, czy to w sądach rejonowych i okręgowych, czy naczelnych, a nade wszystko nie wiemy, jakiej kategorii ta przewlekłość spraw dotyczy, czy to dotyczy uchylania się od stawiennictwa, czy to jest, przepraszam, bałagan w sądownictwie, a może także destrukcja obrońców. To ja zauważam i do mnie petenci przychodzą, że obrońców… Więc tutaj nie mamy jak gdyby odpowiedzi na pytanie, w jakim kierunku ewentualnie tę inicjatywę by zgłaszać i ten raport też na to pytanie nie odpowiada. On jest dobry, ale w kategoriach ogólnych.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#SenatorJanRulewski">No i przejdę do szczegółowej sprawy, która już komentarza nie wymaga ani tym bardziej uogólnienia. To jest sprawa, z której od lat nie możemy… nie możemy wyjść z tego zaułka… To jest sprawa tortur stosowanych wobec obywateli, których Amerykanie pojmali, porwali czy też aresztowali w Afganistanie, a którzy byli via Polska transportowani do Guantanamo. I nasza komisja się tym zajmowała. Sądziłem, że otrzymam skuteczną odpowiedź przynajmniej w tamtej kadencji, atoli się okazało, że i w tej kadencji nie ma odpowiedzi. Powiem więcej. Piszą państwo w tej sprawie wyłącznie tak, że rząd przesłał do Rady Europy – oczywiście na kolejne żądanie Rady Europy – zaktualizowany plan działań uzupełniony o nowe informacje. I kończycie państwo w tym raporcie stwierdzeniem, że ocenił ten plan, że ten komitet… Tak? Jak ten komitet się nazywa?</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-22.4" who="#SenatorJanRulewski">Tak, ocenił, ale nie wiemy, jaka jest ocena, czy on przyjął ten plan jako dobry, czy też, jak państwo piszecie, ocenił ten plan negatywnie. Z całą pewnością musimy się zgodzić, że z tych odpowiedzi, z tego raportu nie wynika, czy ta sprawa kiedykolwiek znalazła jakąkolwiek odpowiedź. Nie chcę mieszać do tego polityki, ale właśnie mija kadencja prezydenta Obamy, który zapowiadał likwidację więźniów, w tym tych, których dotyczy raport. Jego kadencja już mija. Nie wiemy, jak zachowa się nowy prezydent, czy ten problem rozwiąże, ale z całą pewnością na Polsce ciąży odpowiedzialność z tego tytułu udzielenia choćby odpowiedzi, szczególnie tej odpowiedzi, której domaga się europejski Trybunał, w której się powiada… odpowiedzi na pytanie, czy Polska dostatecznie stara się bądź uzyskała gwarancję od rządu Stanów Zjednoczonych, że obywatele, którzy byli torturowani na terenie Polski, w tej chwili przebywają w bazie Guantanamo i nie jest wobec nich… ich pobyt tam nie stanowi dla nich i zagrożenia dla życia, czyli poprzez karę śmierci, ale też zagrożenia, że w ogóle sprawiedliwość jako pojęcie już prawne będzie u nich wobec nich zachowana.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Nie będziemy się wypowiadać na temat tego, co się dzieje w innych krajach, ale…</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">…gdyby pani minister chciała ewentualnie odnieść się do tej konkretnej sprawy, którą poruszył pan senator Rulewski, to proszę bardzo krótko.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Panie Senatorze, odniosę się jeszcze do początku pana wypowiedzi. Skoryguję liczbę, jak pan określił, dużą, ok. 2,5 tysiąca, o bardzo dużą liczbę odrzuconych… Czyli tak naprawdę nie mówimy o tych 31%, które pan przywołał, Panie Senatorze.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Ale ja mówię, że to jest mniej więcej taka liczba, więc poddałabym w wątpliwość dane procentowe, które pan senator raczył przywołać.</u>
<u xml:id="u-24.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">Chcę jeszcze odnieść się krótko do oceny raportu i załączników, które są zawarte w tym raporcie. Podkreślę jeszcze raz: ten raport zawiera załącznik „E”, w którym określa się i bardzo wyraźnie wskazuje się wszystkie te zmiany w prawie, które są konieczne, które są efektem stosowania wyroków. Bardzo proszę o szczegółowe odniesienie się, zapoznanie się z tą częścią, bo ona jest podsumowująca. Raport z wykonania zawiera również w tej części właśnie podsumowania i wnioski, to są wnioski dotyczące zmian legislacyjnych.</u>
<u xml:id="u-24.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychRenataSzczech">W odniesieniu do ostatniej sprawy, o której pan raczył się wypowiedzieć, Panie Senatorze, mogę powiedzieć, że nie wdaję się może w odpowiedź odnośnie do aspektów politycznych tej sprawy. Na chwilę obecną proszę o szczegółowe sprawozdanie panią dyrektor w tym zakresie. A teraz chcę powiedzieć, że ocena jest pozytywna… Nie oceniajmy od razu, na chwilę obecną, że ocena akurat jest tak negatywna, jak pan senator wskazał. O szczegóły proszę panią dyrektor Chrzanowską.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PelnomocnikMinistraSprawZagranicznychdosprawpostepowanprzedEuropejskimTrybunalemPrawCzlowiekaJustynaChrzanowska">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#PelnomocnikMinistraSprawZagranicznychdosprawpostepowanprzedEuropejskimTrybunalemPrawCzlowiekaJustynaChrzanowska">Dziękuję za udzielenie głosu.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#PelnomocnikMinistraSprawZagranicznychdosprawpostepowanprzedEuropejskimTrybunalemPrawCzlowiekaJustynaChrzanowska">Odnośnie do wykonywania dwóch spraw Al Nashiri przeciwko Polsce i Abu Zubaydah przeciwko Polsce chciałam powiedzieć, że rząd jak najbardziej aktywnie współpracuje z Komitetem Ministrów, przesyłając wszelkie możliwe informacje na czas do Komitetu Ministrów. Dotychczas rząd czterokrotnie zwrócił się do rządu Stanów Zjednoczonych, dwukrotnie za pośrednictwem not dyplomatycznych, występując o udzielenie gwarancji dyplomatycznych dla obu skarżących, oraz dwukrotnie za pośrednictwem korespondencji dyplomatycznej przekazanej za pierwszym razem przez ministra spraw zagranicznych, za drugim razem przez ministra w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Chciałabym tutaj bardzo podkreślić, że dotychczas działaniami rządu polskiego Komitet Ministrów był w pełni usatysfakcjonowany i te działania uznał na obecnym etapie za działania pozytywne i wystarczające. Musimy uwzględnić trudną sytuację nie tylko rządu polskiego, ale też samej Rady Europy. Jesteśmy konfrontowani z sytuacją występowania z wnioskiem o gwarancje dyplomatyczne jednak do państwa, które nie podlega jurysdykcji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, nie jest państwem członkowskim w Radzie Europy. Sądzę, że nie będzie to nadużycie, Pani Minister, jeśli powiem, że dalej aktywnie będziemy podejmować działania, których domaga się Komitet Ministrów, i czynić zabiegi. Chciałabym też zwrócić uwagę, że jesteśmy w oczekiwaniu na 2 kolejne wyroki, niedotyczące co prawda Polski, ale dotyczące tej samej tematyki. To mają być wyroki w odniesieniu do Litwy i Rumunii dotyczące dokładnie tej samej tematyki. Myślę, że mogą one wpłynąć w jakiś sposób na określenie obowiązków przez Komitet Ministrów w stosunku do Polski, jak również tych dwóch państw i być może też udzielenia jakiegoś wsparcia przez Radę Europy przy wykonywaniu tych środków indywidualnych płynących z obu wyroków. Na chwilę obecną ocena działań rządu polskiego jest jak najbardziej pozytywna. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Tak, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#SenatorJanRulewski">Rzeczywiście… Dziękuję za tę odpowiedź, zwłaszcza że ona dotyczy tego szczegółu. Ale jak wiadomo, skarga Al Nashiriego i Abu Zubaydaha nie dotyczy tylko komitetu… nie komitetu, tylko… tak… Komitetu Ministrów, tak?</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#SenatorJanRulewski">Komitetu Ministrów… nie dotyczy wyłącznie sprawy gwarancji swoistych przed wyrokiem śmierci, ewentualnie zagrożeniem wyrokiem śmierci, ale dotyczy też skargi na Polskę w zakresie długotrwałości, a więc przewlekłości postępowania wobec tych osób. Ja nie słyszę, żeby wraz z nową zmianą rządu w tym zakresie nastąpiły jakiekolwiek zmiany warunkujące podjęcie stanowczych działań na rzecz osądu, odpowiedzi też dla Komitetu Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pan rzecznik jeszcze chciał się wypowiedzieć. Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#ZastepcaRzecznikaPrawObywatelskichKrzysztofOlkowicz">Panie Przewodniczący, ja w sprawie tortur. Rzecznik zwracał się do ministra sprawiedliwości o to, żeby spenalizować w kodeksie karnym materialnym przestępstwo tortur. Uważaliśmy, że wprowadzenie tego przestępstwa tak opisanego będzie pewną gwarancją przestrzegania tych praw. I odpowiedź, którą wtedy otrzymaliśmy z Ministerstwa Sprawiedliwości, że tak powiem…</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#Gloszsali">Proszę włączyć ten przycisk.</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#ZastepcaRzecznikaPrawObywatelskichKrzysztofOlkowicz">Ta odpowiedź brzmiała tak, że ministerstwo nie widzi dzisiaj potrzeby penalizowania, czyli wyodrębnienia przestępstwa tortur. My możemy powtórnie zwrócić się do ministra sprawiedliwości z prośbą o przeanalizowanie tego stanowiska i jednak podtrzymywać będziemy ten wniosek, żeby to przestępstwo znalazło się w kodeksie karnym materialnym. Również korespondencję w tej sprawie przekażemy panu przewodniczącemu.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby się odpowiedzieć?</u>
<u xml:id="u-30.2" who="#SenatorJanRulewski">Jeszcze ta odpowiedź. Rozumiem, że…</u>
<u xml:id="u-30.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Tak. Ja bym prosił, żeby pani dyrektor może coś dopowiedziała.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PelnomocnikMinistraSprawZagranicznychdosprawpostepowanprzedEuropejskimTrybunalemPrawCzlowiekaJustynaChrzanowska">Oczywiście jak najbardziej tutaj pan senator trafnie zauważył, że również tego wątku dotyczą te 2 sprawy. Rząd pozostaje obecnie w stałym kontakcie z Prokuraturą Krajową jak również Prokuraturą Apelacyjną w Krakowie w zakresie prowadzonego postępowania i przekazuje informacje na temat tego postępowania do Komitetu Ministrów. Wiemy, że w prowadzonym postępowaniu prokuratorzy napotykają obiektywne przeszkody, m.in. są nimi tutaj negatywne odpowiedzi ze strony rządu Stanów Zjednoczonych w zakresie udzielenia pomocy prawnej. Ale nie mamy żadnych informacji przełomowych ani określonej daty zakończenia się postępowania. W jakiś sposób w tej chwili jeszcze tolerancyjnie do toczącego się postępowania podchodzi Komitet Ministrów. Mamy nadzieję, że ta presja wywierana przez Komitet Ministrów będzie zachęcała Prokuraturę Apelacyjną w Krakowie do szybkiego i konkluzywnego zakończenia tego śledztwa. Ale jako Ministerstwo Spraw Zagranicznych w żaden sposób nie jesteśmy w stanie odpowiadać za działania prokuratury. Być może przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości mieliby najświeższe informacje i chcieliby się do sprawy postępowania toczącego się w Krakowie odnieść, ja niestety nie mogę. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PrzedstawicielHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaMarcinWolny">Dzień dobry.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#PrzedstawicielHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaMarcinWolny">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-33.2" who="#PrzedstawicielHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaMarcinWolny">Adwokat Marcin Wolny, Helsińska Fundacja Praw Człowieka.</u>
<u xml:id="u-33.3" who="#PrzedstawicielHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaMarcinWolny">Usłyszeliśmy, że wyroki w sprawie Orchowski i Sikorski zostały wykonane. Faktycznie przeludnienia polskich więzień w sensie statystycznym nie ma. To zaludnienie jest na poziomie 87%, to jest wynik z sierpnia. Ja pragnę jednak zauważyć, że mówimy o normie 3 m2 na osadzonego i dlatego uważam, że to jest inicjatywa, z którą Senat może wystąpić: zwiększenie normy powierzchniowej na jednego osadzonego. Ja przypomnę, że w tych 3 m2 mieści się np. powierzchnia łóżka, co powoduje, że spokojnie już ponad metr z tej powierzchni na osadzonego odpada.</u>
<u xml:id="u-33.4" who="#PrzedstawicielHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaMarcinWolny">Druga rzecz. Sprawa Kaprykowski przeciwko Polsce. Również usłyszeliśmy, że ten wyrok jest wykonany, ale faktem jest to, że skargi osadzonych na system opieki zdrowotnej do Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka wpływają i pewnie wpływać będą. Uważam, że to jest systemowy problem, który w dalszym ciągu nie został rozwiązany. Lekarstwo jest jedno: przeniesienie tego systemu do publicznej służby zdrowia i odseparowanie go od służby więziennej. To także jest wyzwanie, które przed nami stoi, wyzwanie na długie lata, jak pokazały doświadczenia innych państw, chociażby Włoch.</u>
<u xml:id="u-33.5" who="#PrzedstawicielHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaMarcinWolny">Trzecia rzecz, kolejny temat więzienny, to sprawa D. G. przeciwko Polsce, a więc traktowanie więźniów niepełnosprawnych. Raport rzecznika praw obywatelskich dotyczący Krajowego Mechanizmu Prewencji wykazał w tym temacie, że w dalszym ciągu mamy problem, mimo wyznaczenia określonych zakładów karnych dla potrzeb osób niepełnosprawnych, więźniów niepełnosprawnych, z traktowaniem takich osób. Nawet jeżeli cele w tych zakładach są dostosowane do ich potrzeb, to napotykają oni w pozostałej części zakładu karnego bariery architektoniczne. Przykładowo: po to, aby zejść na pole spacerowe, muszą pokonać schodki i dostosowanie celi spacerowej niewiele daje.</u>
<u xml:id="u-33.6" who="#PrzedstawicielHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaMarcinWolny">Odnosząc się do tego tematu, o którym pan przewodniczący wspomniał na samym początku, co Senat może zrobić w zakresie poprawy warunków, jakie są inicjatywy legislacyjne, chciałbym wskazać, że Senat jednak ma możliwość kontestowania wszystkich tych ustaw, które z Sejmu wychodzą. I np. mnie bardzo boli jako prawnika zajmującego się prawem karnym wszelkie te pomysły, które zakładają podniesienie granic zagrożenia karą bez uzasadnionych przesłanek. I gorąco zachęcam Senat do krytycznej analizy ustaw karnych, które z Sejmu wychodzą pod kątem tego, czy rzeczywiście dany czyn musi być kryminalizowany i czy musi być kryminalizowany karą pozbawienia wolności. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-34.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Jeszcze pan senator, tak? Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#SenatorJanRulewski">Panie Przewodniczący, chętnie bym przyjął…</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#Gloszsali">Mikrofon.</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#SenatorJanRulewski">Tak, włączyłem.</u>
<u xml:id="u-35.3" who="#SenatorJanRulewski">…Tę deklarację Ministerstwa Sprawiedliwości, które nie było w stanie udzielić odpowiedzi na temat sprawy, która do niego należy, czyli sprawy dotyczącej tortur, i chcę, żeby ministerstwo udzieliło Wysokiej Komisji – nie teraz, tylko na piśmie – odpowiedzi w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proszę państwa, mówimy o sprawach niewątpliwie ważnych i poruszających opinię publiczną, mających wydźwięk międzynarodowy; mówimy o wykonaniu wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Od czasu, kiedy Senat w sposób uregulowany prawem może się interesować tymi sprawami – ja mogę powiedzieć, że od czasu kiedy jestem w Senacie, czyli już drugą kadencję – Senat tymi sprawami się zajmuje regularnie, co najmniej raz w roku wysłuchując takiego raportu, który przedstawia Ministerstwo Spraw Zagranicznych i podejmuje także inne inicjatywy, jak chociażby te nasze konferencje; była w przeszłości nie tylko jedna konferencja poświęcona tym sprawom. Tak że poprzez udział w konferencjach i spotkaniach międzynarodowych jesteśmy dobrze zorientowani w sprawach, o których dzisiaj mówimy.</u>
<u xml:id="u-36.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Załącznik „E” w mojej ocenie jest najcenniejszy, co nie oznacza, że nie warto czytać tego, co jest w innych danych, ale na przyszłość chciałbym zaproponować, żeby on był jeszcze bardziej skonkretyzowany, dlatego że tutaj są też informacje o tym, że jakaś nowelizacja już została zrealizowana, a to mogłoby nas mniej interesować. Najbardziej istotna jest sugestia co do zmian prawa, które nie zostały jeszcze dokonane, a które ewentualnie mogłyby być zainicjowane tutaj w Senacie. Wystarczy pobieżnie przejrzeć ten załącznik, żeby się zorientować – niezależnie od naszego doświadczenia, które mamy przecież z lat ubiegłych w sprawie wyroków trybunału strasburskiego – że to nie chodzi o jakieś proste zmiany. Te zmiany są kompleksowe, dlatego że na przewlekłość postępowania wpływa chociażby… Podaję to jako przykład, bo tych spraw jest zawsze bardzo wiele w porównaniu z innymi. Tutaj nie wystarczy zmienić jakiegoś jednego aktu prawnego. Na to składa się szereg spraw, łącznie z pewną praktyką, która formalnie mieści się w granicach prawa np. wyznaczania spraw, wyznaczania terminów w sądach, prowadzenia rozpraw w sądach. Wszyscy jesteśmy tutaj dostatecznie dobrze zorientowani, że to nie jest łatwe uregulowanie, jeśli chodzi o tę sprawę w świetle przepisów. No, ale my możemy tymi sprawami się interesować i próbować podejmować jakieś konkretne działania. Z tego zestawienia jest pocieszające to, że pewne inicjatywy już zostały podjęte i że jakiś postęp się dokonuje. Ja bym nie mówił o osiągnięciu, jak pani minister, raczej powiedziałbym, że jest poprawa, jest poprawa. Tak że sama duża liczba spraw, która wpływa do Trybunału, to niekoniecznie musi być dowód na to, że nasz system wymiaru sprawiedliwości trzeba oceniać bardzo krytycznie, bo to jest także problem świadomości obywateli, którzy wiedzą, że taka droga jest otwarta i mają prawo z tego korzystać. To jest demokracja i to jest udział w instytucjach międzynarodowych, które razem czuwają nad prawami człowieka. To zwiększenie świadomości może się przekładać także na to, że więcej osób gotowych jest korzystać z tej drogi, co nie oznacza, że wszędzie za tym stoi jakieś niedociągnięcie czy jakieś naruszenie prawa, jakaś przewlekłość.</u>
<u xml:id="u-36.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Niewątpliwie ta liczba spraw, które są w toku, liczba spraw, które świadczą o tym, że jednak ciągle mamy wiele do zrobienia w tej sprawie, powinna być przedmiotem naszego zainteresowania. W tych sprawach, zwłaszcza w takich, które są sugerowane przez Urząd Rzecznika Praw Obywatelskich, albo które wynosimy także poprzez petycje, jakie do nas wpływają – na tle wyroków też do nas wpływają pewne petycje – staramy się występować z pewnymi inicjatywami i na tym polega właśnie nasza rola. Senat, aczkolwiek został włączony do systemu nadzoru, czuwania nad wykonywaniem orzeczeń trybunału strasburskiego, nie ma żadnych środków działania takiego przymusowego, skutecznego, żeby w tej sprawie coś poprawić. Ale mamy prawo i możliwość co najmniej występowania z pewnymi dezyderatami pod adresem zwłaszcza Ministerstwa Sprawiedliwości czy innych organów rządowych, żeby można było podejmować pewne inicjatywy. Jeżeli wszyscy zainteresowani, tutaj zwłaszcza dzisiaj zebrani uznają, że jakaś jedna konkretna sprawa czy kilka spraw wymaga szczególnego zainteresowania Senatu, to wtedy bardzo proszę w trybie odpowiedniego wystąpienia przedstawić nam tę sprawę. Ona wtedy stanie się przedmiotem osobnego posiedzenia komisji i zostanie oceniona pod kątem tego, czy możemy wystąpić z taką inicjatywą, czy nie możemy wystąpić.</u>
<u xml:id="u-36.4" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Ja mam takie wrażenie na podstawie kilku lat uczestnictwa w tym nurcie spraw, że mimo wszystko, mimo że nie mamy żadnych takich mocnych środków działania w ogóle w parlamencie, nie tylko w Senacie, to jednak sam fakt, że poświęcamy osobno uwagę tym sprawom co najmniej raz, a jak robimy konferencję, to i 2 razy do roku, i że możemy robić odpowiednie wystąpienia w tej sprawie, jest dowodem na to, że nie tylko Senat się tym interesuje, ale jest także dowodem pewnej skuteczności, która się przekłada na pewne zmiany w postępowaniu.</u>
<u xml:id="u-36.5" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pozwolę sobie jeszcze tylko co do tej jednej sprawy przewlekłości – w gruncie rzeczy dotyczy to spraw karnych, to jest procedura karna – zauważyć, że nie wszyscy wiedzą, że Polska przeżyła bardzo poważne zamieszanie w tej dziedzinie. Mianowicie nie tak dawno dokonaliśmy moim zdaniem nieszczęśliwego zwrotu w kierunku superkontradyktoryjnego modelu procesu karnego, który był przedmiotem debat i krytyki. Tu przy tym stole wypowiadaliśmy liczne słowa krytyki i obaw co do tego, że jest to nieprzemyślana do końca sprawa i potem w krótkim czasie musieliśmy się z tego wycofać… w każdym razie ustawodawca się z tego wycofał. To na pewno nie działa dobrze na rzecz usprawnienia postępowania karnego w naszych sądach, ale czynnikiem pozytywnym jest to, że zmniejszyła się liczba spraw zawisłych w sądzie. I to daje szansę na to, żeby troszeczkę było więcej luzu i możliwości zapanowania nad tym strumieniem spraw karnych, które są, żeby one mogły być lepiej i szybciej rozpatrywane, bo po prostu zmniejszyło się obciążenie sądów. Po moim ostatnim spotkaniu z szefem więziennictwa również nabrałem takiego przekonania, że warunki odbywania kary przez więźniów – teraz mówi się „osadzonych”, chociaż nie powiem, żeby to słowo mi się specjalnie podobało, ale wiemy, o czym jest mowa – jednak trochę się poprawiły, co nie oznacza, że jesteśmy na poziomie takich krajów, jak np. Szwecja, ale trzeba też rozumieć, ile tam osób odbywa karę, a jak to wygląda u nas. Więc są pewne takie obiektywne wydarzenia, które dają nadzieję na to, że w tej dziedzinie, która jest czasami właśnie przedmiotem skarg obywateli do trybunału w Strasburgu, można osiągnąć pewien postęp i że te nasze debaty dają nam także podstawę… Mogę państwa zapewnić, że po naszym posiedzeniu członkowie komisji jeszcze analizują tak wszystkie takie specjalne sprawozdawcze akty, jak informację rzecznika praw obywatelskich i innych organów, informację pierwsze prezesa Sądu Najwyższego. Zawsze wybieramy z tych informacji jakieś najpilniejsze sprawy i staramy się to przełożyć na inicjatywę ustawodawczą. W tym przypadku, jak się wydaje, w większym stopniu chodzi o to, żeby prawo, które jest, było lepiej stosowane, aniżeli żeby było od nowa pisane, bo głównie chyba o to chodzi, że skargi dotyczą niewłaściwego zastosowania prawa, a nie braku jakiegoś prawa.</u>
<u xml:id="u-36.6" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Więc ja, Panowie Senatorowie, stawiam wniosek, żeby komisja przyjęła do wiadomości raport z wykonywania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, z jednym dezyderatem pod adresem Ministerstwa Spraw Zagranicznych, żeby załącznik dotyczący postulowanych, najpilniejszych prac legislacyjnych, był przedmiotem szczególnej uwagi, bo to dla nas jest najcenniejsza wskazówka, niezależnie od niekwestionowanej wartości całego raportu, ponieważ ona by się mogła przełożyć bezpośrednio na jakieś inicjatywy wychodzące z naszej komisji.</u>
<u xml:id="u-36.7" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czy panowie senatorowie przyjmują ten wniosek?</u>
<u xml:id="u-36.8" who="#Glosyzsali">Tak.</u>
<u xml:id="u-36.9" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Jeżeli tak, to dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-36.10" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję paniom minister. Dziękuję wszystkim państwu.</u>
<u xml:id="u-36.11" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Zamykam posiedzenie komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 12 minut 11)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>