text_structure.xml 83.5 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 17 minut 03)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Michał Seweryński)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Otwieram posiedzenie senackiej Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Witam panie i panów senatorów, przedstawicieli Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z panem dyrektorem Markiem Buciorem na czele oraz reprezentantów organizacji pozarządowych. Widzę, że są obecni reprezentanci Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Ministerstwa Edukacji Narodowej, Centrum Kształcenia Praktycznego, wszyscy pracownicy naszego cennego Biura Komunikacji Społecznej z panią dyrektor na czele oraz przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa. Odczytałem, choć jest to niewyraźnie napisane. Witam wszystkich państwa.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Przedmiotem naszego posiedzenia jest rozpatrzenie 5 petycji.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Punkt pierwszy: rozpatrzenie petycji dotyczącej podjęcia inicjatywy ustawodawczej w sprawie zmiany przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Przypomnę paniom i panom senatorom, że już raz rozpatrywaliśmy tę petycję. Przerwaliśmy rozpatrywanie i zwróciliśmy się o opinię do Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej. Petycja została złożona przez osobę fizyczną. Chodzi o umożliwienie mężczyznom wystąpienia do sądu z wnioskiem o udzielenie zgody na zawarcie związku małżeńskiego po ukończeniu szesnastego roku życia, a tym samym zrównanie przesłanki wieku mężczyzn z przesłanką wieku kobiet, wprowadzenie obowiązku alimentacyjnego matki wobec dziecka na równi z ojcem oraz wprowadzenie przepisów określających równy status matki i ojca w procedurze ustalenia lub zaprzeczenia ojcostwa.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Zwróciliśmy się o opinię do senackiej komisji rodziny. Komisja odpowiedziała następująco: „Na posiedzeniu, które odbyło się 15 marca 2016 r., komisja podjęła decyzję o odroczeniu wydania opinii w tej sprawie do czasu ustosunkowania się przez ministra sprawiedliwości do postulatów zawartych w petycji. W imieniu komisji wystąpiłem do ministra sprawiedliwości z prośbą o wydanie opinii w tej sprawie oraz informację, czy w resorcie toczą się prace. Po otrzymaniu odpowiedzi komisja podejmie decyzję co do dalszego prowadzenia prac nad tą petycją”.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Nasza komisja również wystąpiła do ministra w tej sprawie. Proszę pozwolić, że odszukam odpowiednie pismo.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kilka dni temu dostaliśmy jeszcze jedno pismo – Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej informuje nas, że podjęła decyzję o niepodejmowaniu inicjatywy ustawodawczej w sprawie zmiany przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego na podstawie tej samej petycji, którą przesłaliśmy. W piśmie z Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa… Tak jak powiedziałem, dwa razy występowaliśmy do ministerstwa w tej sprawie: 27 stycznia tego roku, a następnie 6 kwietnia tego roku. Ważniejsza jest chyba ostatnia odpowiedź…</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Tak, przepraszam. To jest inna petycja, chodzi o noclegi. Jest tego bardzo dużo. Będziemy o tym mówić przy okazji rozpatrywania innego punku.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czyli jesteśmy w takim momencie… Mając wątpliwości co do tego, jakie stanowisko zająć w sprawie petycji dotyczącej umożliwienia zarówno kobietom, jak i mężczyznom zawarcia małżeństwa za zezwoleniem sądu po ukończeniu szesnastego roku życia, wystąpiliśmy z prośbą o opinię do senackiej komisji rodziny. Komisja podjęła decyzję, żeby nie kontynuować prac. Teraz musimy podjąć ostateczną decyzję w tej sprawie. Jeszcze raz przypomnę, że chodzi o taką zmianę kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, żeby mężczyzna po ukończeniu szesnastego roku życia, podobnie jak kobieta, mógł wystąpić do sądu o zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego. To tyle, jeśli chodzi o przypomnienie dotychczasowego postępowania.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Otwieram dyskusję w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czy jest obecny przedstawiciel strony rządowej i czy chciałby się wypowiedzieć w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Wysłuchamy opinii.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#SedziawDepartamencieLegislacyjnymwMinisterstwieSprawiedliwosciRobertKowalczuk">Robert Kowalczuk, Departament Legislacyjny w Ministerstwie Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#SedziawDepartamencieLegislacyjnymwMinisterstwieSprawiedliwosciRobertKowalczuk">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#SedziawDepartamencieLegislacyjnymwMinisterstwieSprawiedliwosciRobertKowalczuk">Na prośbę pana Jarosława Dudy, przewodniczącego Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, ministerstwo udzieliło odpowiedzi w tej sprawie. Aktualnie podtrzymujemy nasze stanowisko. Przesłaliśmy też odpowiedź, jakiej ministerstwo udzieliło autorowi petycji. Jest ona tożsama… W piśmie omówiliśmy wszystkie postulaty zgłoszone przez autora. Odpowiedź została do niego skierowana.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#SedziawDepartamencieLegislacyjnymwMinisterstwieSprawiedliwosciRobertKowalczuk">Ministerstwo uznaje, że aktualne regulacje są właściwe i zgodne z prawem międzynarodowym. Jeśli chodzi o kluczowe pytanie, to oczywiście udzieliliśmy odpowiedzi zgodnej ze stanem faktycznym: aktualnie nie toczą się prace legislacyjne związane z zagadnieniem wspomnianym przez pana przewodniczącego, a zatem zrównaniem wieku kobiety i mężczyzny, w którym mogą oni zawrzeć małżeństwo. Oczywiście trzeba sobie jasno powiedzieć, że ten wiek jest zrównany, bo generalnie można zawrzeć małżeństwo w wieku osiemnastu lat. Jest jedynie taka kwestia, że w obecnym stanie prawnym – jak mówią przepisy – kobieta, która ma szesnaście lat, z ważnych powodów może uzyskać zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#SedziawDepartamencieLegislacyjnymwMinisterstwieSprawiedliwosciRobertKowalczuk">Tak że podtrzymujemy stanowisko wyrażone w tej informacji oraz odpowiedzi przesłanej autorowi petycji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czy jeszcze ktoś z zaproszonych gości chciałby się wypowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Skoro nie, to zwracam się do pań i panów senatorów o ustosunkowanie się do tej petycji. Chodzi o to, żebyśmy dzisiaj mogli ewentualnie poddać to pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pan senator Rulewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#SenatorJanRulewski">Przede wszystkim chcę podtrzymać swoje stanowisko. W świetle konstytucji – uzupełnionej później jeszcze o ustawę antydyskryminacyjną – nie widzę powodów, dla których występuje zróżnicowanie możliwości zawarcia związku małżeńskiego ze względu na płeć. Rozumiem obawy wszystkich, którzy uważają, że chodzi o wyjątkową sytuację, a wychowywanie dziecka… Umożliwienie zawarcia małżeństwa 16-letniej czy nieletniej kobiecie w gruncie rzeczy jest związane z dobrem dziecka, na ogół opieka nad dzieckiem jest przyznawana takiej osobie. Jednak nieliczne fakty, które miały miejsce, oraz fakt, że godzi to właśnie… Jest to sprzeczne z konstytucją i ustawą antydyskryminacyjną, gdyż dyskryminuje się, powiedzmy, chłopców ze względu na płeć. Mając na uwadze to, że kwestia ta jest poddawana decyzji sądu – nie jest to prawo, tylko roszczenie – uważam, że powinniśmy kontynuować prace nad petycją w tym zakresie. Powtarzam: chodzi tylko o ten zakres.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Tak. Zanim udzielę głosu panu senatorowi Mamątowowi, jeszcze raz przypomnę, że przedmiotem petycji jest nie tylko sprawa zrównania wieku, od którego sąd może udzielić zgody na zawarcie związku małżeńskiego, ale także umożliwienie związkom partnerskim przystąpienia do procedury przysposobienia czy wprowadzenie przepisów wyrównujących status matki i ojca w procedurze zaprzeczenia ojcostwa. Jest szereg żądań, ale na pierwszym miejscu jest ukończenie szesnastego roku życia przez mężczyznę jako przesłanka wystarczająca do wystąpienia do sądu o zgodę.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pan senator Mamątow.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#SenatorRobertMamatow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#SenatorRobertMamatow">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#SenatorRobertMamatow">Można poprzeć tylko jedną kwestię zawartą w petycji. Chodzi o to, o czym powiedział mój szanowny kolega – zrównanie wieku. Chciałbym zwrócić uwagę na to, że moim zdaniem za zrównaniem wieku osiągniętego przez kobietę i mężczyznę, którzy mogą zawrzeć związek małżeński za zgodą sądu i swoich rodziców, do szesnastego roku życia przemawia jeden podstawowy fakt: są takie sytuacje… Oczywiście tak jak wcześniej powiedziałem, związek zawiera się za zgodą sądu. To znaczy, że z czegoś wynika konieczność rozpatrywania tej sprawy przez sąd. Najczęściej jest to oczywiście macierzyństwo i ojcostwo. W tym wypadku 16-letnia matka…</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#SenatorJanRulewski">Ojciec.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#SenatorRobertMamatow">Przepraszam. Matka może zawrzeć związek małżeński, a ojciec nie. Co to znaczy? To znaczy, że muszą czekać 2 lata do momentu ukończenia przez mężczyznę osiemnastego roku życia, a potem zawrzeć związek małżeński za zgodą sądu. Młodzi ludzie najczęściej nie wytrzymują tego okresu próbnego. Chodzi o mężczyzn. Często matka zostaje sama z dzieckiem. Jeśli mielibyśmy rozważać tę petycję, to właśnie tylko ten aspekt. Chodzi o to, żeby utrzymać rodzinę, ewentualnie pomóc jej zaistnieć. Poparłbym ten punkt petycji, ale tylko ten. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kto jeszcze chciałby się wypowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#SenatorJanRulewski">Panie Przewodniczący, muszę wiedzieć… Mogę zamienić pańskie wezwanie na pytanie skierowane do ministra sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#SenatorJanRulewski">Załóżmy, że będzie taka sytuacja, jaka jest obecnie. Opinia ministra zmierza do tego, żeby ją utrzymać. Czy utrzymywanie kontaktów seksualnych przez tego chłopca będzie karane?</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#SenatorRobertMamatow">Ale sąd to rozpatrzy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Nie rozumiem tego pytania, ale może adresat, do którego jest ono skierowane…</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#SenatorJanRulewski">Nie… Pierwszy kontakt jest już udowodniony – powstało dziecko.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Panie Senatorze, jaki ma to związek z tą petycją? Nie rozumiem tego.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#Gloszsali">Dociekliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#SenatorJanRulewski">Jak będą traktowane osoby, którym nie pozwalamy sformalizować związku? Związek będzie istniał, kontakty będą miały miejsce. Czy będzie to uznawane za przestępstwo, demoralizację nieletniego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Teraz już rozumiem. Jest przepis karny, który…</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#SenatorJanRulewski">Penalizuje.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">…uznaje kontakty seksualne z osobą nieletnią za przestępstwo. W świetle prawa osoba 16-letnia jest osobą nieletnią. Rozumiem. Oczywiście jest to dodatkowa, ukryta przesłanka przemawiająca za argumentacją obu panów.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czy przedstawiciel Ministerstwa Sprawiedliwości chciałby się jeszcze wypowiedzieć w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#SedziawDepartamencieLegislacyjnymwMinisterstwieSprawiedliwosciRobertKowalczuk">Chciałbym tylko przypomnieć, że granicą wieku wskazaną w kodeksie karnym jest piętnasty rok życia, a nie szesnasty, zatem nie ma wspomnianego problemu.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#SedziawDepartamencieLegislacyjnymwMinisterstwieSprawiedliwosciRobertKowalczuk">Weźmy także pod uwagę okoliczność, że 16-letni mężczyzna ma możliwość uznania dziecka, robi to przed sądem. To również jest dość świeża regulacja. Generalnie można uznać dziecko także przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, ale w tym wypadku jedynie przed sądem. Zgodnie z art. 96 §2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ten młody mężczyzna – podobnie jak matka – może uczestniczyć w sprawowaniu bieżącej pieczy i wychowaniu dziecka. Oczywiście w sytuacji, gdy oboje są małoletni, to sąd ustanawia opiekę nad dzieckiem. Generalnie jest więc opiekun sprawujący opiekę pod kontrolą sądu; we wszystkich ważniejszych sprawach musi mieć zgodę sądu.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#SedziawDepartamencieLegislacyjnymwMinisterstwieSprawiedliwosciRobertKowalczuk">Wspomniany przez mnie artykuł mówi o czymś istotnym – młodzi ludzie nie sprawują władzy rodzicielskiej, bo jest ona przyznana osobie pełnoletniej, ale uczestniczą w procesie wychowania dziecka. To jest zasada. Dalej przepis mówi: „chyba że sąd opiekuńczy z uwagi na dobro dziecka postanowi inaczej”. Zasadą jest uczestniczenie w tym procesie, więc jak najbardziej rodzice są zaangażowani w kwestie związane z pieczą, wychowaniem. Myślę, że dobro dziecka na tym nie cierpi. Wtedy, kiedy dziecko cierpi, sąd interweniuje i mówi, że oboje nie mogą bądź jedno nich nie może uczestniczyć w wychowaniu. Z kolei jeśli mężczyzna będzie pełnoletni, a matka będzie miała 16 lat, to on będzie miał władzę rodzicielską i będzie ją wykonywał, a matka jako małoletnia będzie w tym uczestniczyła. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czy panowie senatorowie chcieliby się jeszcze wypowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Skoro nie, to ja się wypowiem. Popieram wypowiedzi moich dwóch kolegów, panów senatorów, bo zgadzam się z opinią, że w gruncie rzeczy w większości przypadków wchodzi w grę sytuacja, w której jest dziecko. Nawet jeżeli weźmiemy pod uwagę argumenty, które przedstawił przed chwilą przedstawiciel Ministerstwa Sprawiedliwości… Faktycznie młodociany ojciec może sprawować opiekę nad dzieckiem, nie będąc formalnie, prawnie uznanym za jego ojca. Gdy jednak weźmiemy pod uwagę interesy dziecka, zobaczymy, że to nie jest to samo co posiadanie pełnej rodziny. Ze względu na interesy dziecka lepiej jest wtedy, gdy od samego początku, od urodzenia dziecko ma oboje rodziców uznanych prawnie, mających wszystkie prawa, jakie ma małżeństwo. Wtedy jest to pełna rodzina chroniona prawem. Przed zawarciem małżeństwa to nie jest rodzina. Pojęcie rodziny ma zaś znaczenie konstytucyjne i jest zawarte w innych aktach prawnych. W samym kodeksie rodzinnym i opiekuńczym pojęcie rodziny ma kluczowe znaczenie. Z tego punktu widzenia – nie tylko ze względu na interes dwojga młodych ludzi, ojca i matki, ale także dziecka – istotne jest takie uregulowanie statusu prawnego dziecka, żeby było ono dzieckiem uznanym prawnie, którego oboje rodzice mają pełne prawa rodzicielskie. Bez zwarcia związku małżeńskiego nie można osiągnąć takiego stanu prawnego, dlatego opowiadam się za tym, żebyśmy podtrzymali tę petycję i podjęli inicjatywę ustawodawczą, ale tylko w zakresie pierwszego punktu. Chodzi o to, żebyśmy nie prowadzili żadnych dalszych działań w zakresie pozostałych przeczytanych przeze mnie żądań zawartych w petycji. Chodzi więc o inicjatywę ustawodawczą polegającą na zmianie przepisów kodeksu rodzinnego w taki sposób, żeby mężczyzna, który kończy 16 lat – tak jak kobieta, która kończy 16 lat – mógł wystąpić do sądu o zgodę na zawarcie związku małżeńskiego.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czy jeszcze ktoś z pań i panów senatorów chciałby się wypowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pan senator Rulewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#SenatorJanRulewski">Popieram pański wniosek. Chciałbym jednak mieć pewność, chcę uzyskać odpowiedź, bo bywa tak, że po naszych posiedzeniach niektórzy interesują się, dzwonią i zadają pytania. Chodzi o to, jakie jest stanowisko ministerstwa wobec ostatniego postulatu, czyli umożliwienia związkom partnerskim przystąpienia do procedury przysposobienia. Zagadnienie jest oczywiście znane, było ono omawiane. Interesuje mnie to, jakie zmiany pociągałaby za sobą taka możliwość, gdyby zaistniała. Pytam, co byłoby, gdyby zaistniała, nie stawiam takiego wniosku. Chodzi o inne zmiany, w innych przepisach, na przykład w kodeksie… Chodzi na przykład o orzekanie, z kim zostanie dziecko, lub orzekanie w sprawach majątkowych. W tej sytuacji nie ma kwestii rozwodu, bo są to związki konkubenckie. Czy ministerstwo brało to ewentualnie pod uwagę i badało skutki?</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#SenatorJanRulewski">Mówię o tym dlatego, że liczba… Są tutaj zresztą dane uzyskane z Ministerstwa Sprawiedliwości czy z sądu, z których wynika, że jest 80 tysięcy takich związków. Są to różne związki: konkubenckie, związki osób bezżennych, ludzi rozwiedzionych, osób będących po rozwodach orzeczonych na skutek braku potomstwa. Być może para, która uzyskała rozwód na tej zasadzie, chciałaby kontynuować swój związek, najlepiej małżeński, ale gdy nie może zawrzeć ponownego związku np. ze względów religijnych, a chciałaby wychowywać dzieci… Czy w takim, powiedziałbym, pozytywnym kontekście ministerstwo widzi przeszkodę, żeby wprowadzić zmiany?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#SedziawDepartamencieLegislacyjnymwMinisterstwieSprawiedliwosciRobertKowalczuk">Nie wiem nic na temat badań, które miałyby być prowadzone w tym kierunku. Chciałbym jedynie zwrócić uwagę na to, że art. 115 §1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że tylko małżonkowie mogą wspólnie przysposobić dziecko. De facto przepis ten jest przeniesieniem na grunt polskiego ustawodawstwa treści art. 6 Europejskiej Konwencji o przysposobieniu dzieci podpisanej w Strasburgu 24 kwietnia 1967 r., której Polska jest stroną. Myślę, że ta kwestia przesądza o tym, że nie możemy brać pod uwagę tej okoliczności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Poddaję zatem wnioski pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pierwszy wniosek. Chodzi o to, żeby podjąć prace nad inicjatywą ustawodawczą dotyczącą punktu, który mówi o umożliwieniu mężczyznom wystąpienia do sądu z wnioskiem o udzielnie zgody na zawarcie związku małżeńskiego po ukończeniu szesnastego roku życia poprzez odpowiednią zmianę przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kto z panów senatorów jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#komentarz">(7)</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#komentarz">(0)</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#komentarz">(0)</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Wobec tego będziemy podejmować dalsze prace. Chciałbym prosić o to, żeby dalej sprawę tę prowadził pan senator Rulewski. We współpracy z Biurem Legislacyjnym musimy przygotować projekt odpowiedniej zmiany przepisów w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czy pan senator się zgadza?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#SenatorJanRulewski">Nie odmawia się przewodniczącemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Teraz stawiam następny wniosek. Chodzi o to, żebyśmy nie podejmowali dalszych prac legislacyjnych w pozostałych sprawach wymienionych w petycji, którą dzisiaj rozpatrujemy.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kto z panów senatorów jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(7)</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Zamykam rozpatrywanie punktu pierwszego porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Przechodzimy do omawiania punktu drugiego: rozpatrzenie petycji dotyczącej podjęcia inicjatywy ustawodawczej w sprawie tymczasowego pomieszczenia w kontekście nowelizacji przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Przypomnę panom senatorom, że już rozpatrywaliśmy tę sprawę, bodaj dwukrotnie przerywaliśmy dalsze rozpatrywanie. Prowadziliśmy korespondencję z Ministerstwem Infrastruktury i Budownictwa dotyczącą tej kwestii. Dwukrotnie uzyskaliśmy odpowiedź, że będą podejmowane prace w tej sprawie. Po odpowiedzi z 27 stycznia nadeszła odpowiedź z 6 kwietnia, z której możemy wyczytać, że w celu realizacji postulatów zawartych w petycji rozważana jest zmiana art. 1046 §4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego. Umożliwi ona komornikowi umieszczenie dłużnika w noclegowni po upływie 6 miesięcy bezskutecznego wzywania do zapłaty, podczas których komornik wstrzymywał się od czynności egzekucyjnych. Chodzi o możliwość usunięcia dłużnika z lokalu i umieszczenia go w noclegowni. A więc już teraz jest rozważana… Ministerstwo ponownie udzieliło takiej odpowiedzi. Na końcu jest jeszcze powiedziane, że po zakończeniu prac analitycznych i przesądzeniu zakresu zmian przygotowany zostanie projekt ustawy, o którym tutaj mówimy. Taka jest odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czy ktoś z przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa chciałby się jeszcze wypowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PrawnikwHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaAdamPloszka">Adam Ploszka, Helsińska Fundacja Praw Człowieka.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PrawnikwHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaAdamPloszka">Szanowny Panie Przewodniczący!</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Przepraszam, pan nie reprezentuje ministerstwa, tylko z Helsińską Fundację Praw Człowieka. Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PrawnikwHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaAdamPloszka">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PrawnikwHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaAdamPloszka">Bardzo dziękuję za powrót do prac nad tą petycją. Chciałbym tylko zwrócić uwagę na to, że odpowiedź ministra infrastruktury i budownictwa nie wyczerpuje pełnego zakresu petycji. Powiem o tym w skrócie, nawiązując do podsumowania pana przewodniczącego z pierwszego posiedzenia, jeszcze z maja 2015 r.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PrawnikwHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaAdamPloszka">Pan przewodniczący zidentyfikował wtedy trzy zasadnicze problemy, które w ocenie komisji były podstawą do dalszych prac nad tą petycją. Przede wszystkim chodziło o zakres podmiotowy, czyli ustanowienie pewnej preferencji dla rodzin z dziećmi, ponieważ ochronę przed eksmisją na bruk stosuje się tylko do osób, które są lokatorami w rozumieniu ustawy o ochronie praw lokatorów, a tutaj chodzi o szerszy zakres. Praktyka pokazywała, że na bruk – czy do pomieszczeń tymczasowych, a później na bruk – trafiały także kobiety z dziećmi i osoby mające szczególny status, czyli osoby niepełnosprawne i upośledzone. To jest pierwszy punkt, który nie został uwzględniony w aktualnej odpowiedzi ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#PrawnikwHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaAdamPloszka">Drugi punkt to kwestia odpowiedniego standardu pomieszczenia tymczasowego. W petycji zwracaliśmy uwagę na to, że czasami za pomieszczenia tymczasowe służą kontenery i inne tego typu miejsca, które w naszej ocenie uwłaczają jednakowoż godności eksmitowanej tam osoby. No i jeden zakres, który… Trzeci punkt wskazany przez pana przewodniczącego, na który odpowiedział minister infrastruktury i budownictwa, to czas, w jakim komornik wstrzymuje się od wykonania eksmisji, do momentu wskazania przez gminę pomieszczenia tymczasowego. Jak rozumiem, ministerstwo chce, żeby prace podążały w tym kierunku. Cały czas nie jest jednak wyczerpywany zakres petycji, dlatego gorąco prosiłbym panów senatorów o to – zachęcam do tego – aby jeszcze nie odpuszczać, nie rezygnować z prac nad petycją. Czas prac podejmowanych przez ministerstwo pokazuje, że nie możemy spodziewać się szybkiej realizacji chociażby jednego z trzech postulatów zawartych w petycji.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#PrawnikwHelsinskiejFundacjiPrawCzlowiekaAdamPloszka">Dzisiaj, jeszcze przed posiedzeniem komisji, sprawdziłem, że wniosek nie został zamieszczony w wykazie. Zakładam, że od samego zamieszczenia wniosku do wypracowania założeń do projektu, sporządzenia projektu i przeprowadzenia konsultacji także minie bardzo długi czas. Wydaje mi się, że praca szanownej komisji nad tą petycją jest na troszeczkę dalszym etapie niż praca ministerstwa, dlatego bardzo gorąco prosiłbym panie i panów senatorów, aby jeszcze nie kończyli prac. Dziękuję ślicznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuMieszkalnictwawMinisterstwieInfrastrukturyiBudownictwaElizaChojnicka">Eliza Chojnicka, Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuMieszkalnictwawMinisterstwieInfrastrukturyiBudownictwaElizaChojnicka">Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuMieszkalnictwawMinisterstwieInfrastrukturyiBudownictwaElizaChojnicka">Chciałabym powiedzieć, że jeżeli chodzi o prace nad projektem ustawy, to nie pracujemy nad założeniami, ale od razu nad tekstem projektu ustawy. Został on skierowany do uzgodnień wewnątrzresortowych, więc można powiedzieć, że prace są na całkiem zaawansowanym poziomie. Projekt ustawy fizycznie istnieje. Będziemy mogli upublicznić go dopiero po akceptacji przez kierownictwo resortu i skierowaniu go do uzgodnień międzyresortowych. Chciałabym jednak zapewnić, że fizycznie projekt jest. Nie jest to dopiero kwestia opracowania go w ciągu nie wiadomo jak długiego czasu.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuMieszkalnictwawMinisterstwieInfrastrukturyiBudownictwaElizaChojnicka">Druga sprawa to zakres przedmiotowy projektu w kontekście postulatów sformułowanych w petycji. Chcemy rozważyć zmianę dotyczącą art. 1046 w celu uwzględnienia jej w projekcie. Chodzi o kobiety z dziećmi, które miałyby podlegać eksmisji. Tak naprawdę taka sytuacja może dotyczyć tylko i wyłącznie tych osób, które samowolnie zajmują czyjś lokal. W każdym innym przypadku mamy do czynienia z orzekaniem o eksmisji. Wówczas sąd, rozważając sytuację materialną i rodzinną danych osób, orzeka o lokalu socjalnym. Chcemy wyjść naprzeciw oczekiwaniom i potrzebom takich osób. Chcemy dać sądom możliwość orzekania i przyznawania lokalu socjalnego ze względu na szczególną, uzasadnioną sytuację, nawet w przypadku „samowolników”, czyli osób, które samowolnie zajmują czyjś lokal. Myślę, że w ten sposób problem zostałby rozwiązany. Są rozważane takie zmiany. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kto jeszcze z zaproszonych gości chciałby się wypowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Otwieram dyskusję…</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Jeszcze pani chce zabrać głos? Proszę się przedstawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#DyrektorZespoluPrawaCywilnegowBiurzeRzecznikaPrawObywatelskichKamilaDolowska">Dzień dobry. Kamila Dołowska, dyrektor Zespołu Prawa Cywilnego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#DyrektorZespoluPrawaCywilnegowBiurzeRzecznikaPrawObywatelskichKamilaDolowska">Ja wypowiem się króciutko, chciałabym tylko poprzeć wniosek przedstawiciela wnioskodawcy. Wobec tego, że przedstawiciel ministerstwa infrastruktury w sposób bardzo ogólny sygnalizuje, że prace zostały podjęte – są nawet prowadzone w korzystnym kierunku, ale nie znamy konkretów – chciałabym poprzeć prośbę wnioskodawcy o to, żeby jeszcze nie zamykać sprawy tej petycji. Chodzi o to, żeby odroczyć jej rozpoznanie, dać sobie jeszcze trochę czasu. Być może w międzyczasie wszyscy będziemy mogli poznać projekt zmian, o którym mówi ministerstwo. Wtedy będzie można podjąć wyważoną decyzję, w pełnym przekonaniu, że rzeczywiście problem zostanie załatwiony projektem ministerialnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Panowie senatorowie zechcą wypowiedzieć się w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pan senator Rulewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#SenatorJanRulewski">Widzę, że wszyscy są zgodni co do tego, żeby zlikwidować zjawisko eksmisji i bezdomności, zwłaszcza eksmisji do schronisk, jednak w opinii… Problem ten istnieje od lat. Przypominam, że wcześniej w ogóle nie istniało pojęcie lokalu tymczasowego, był tylko lokal socjalny. Później rozszerzono wsparcie o kolejny pomost, czyli możliwość przyznania mieszkania tymczasowego z zachowaniem norm lub nawet bez zachowania norm, o których mówią przedstawiciele rzecznika praw obywatelskich i Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Patrząc jednak na opinię, dostrzegam duży znak zapytania. Kieruję do ministerstwa… Ministerstwo informuje, że prace trwają, a wymagania… Sytuacja finansowa jednostek samorządu terytorialnego przekłada się na brak możliwości bieżącej i pełnej realizacji nałożonych na nie zadań, w tym wskazywania tymczasowych pomieszczeń. Analizowane są uwagi przedstawione przez przedstawicieli samorządu terytorialnego w kwestii propozycji zmiany przepisów. Wnioskuję, że nie zostało to jeszcze uzgodnione z samorządami, które będą głównymi adresatami i wykonawcami tej ustawy. Moje pytanie jest takie: czy może już po 6 kwietnia… Może – tak jak państwo tu sugerują – zgodnie z prawem finansowym w ustawie zostanie wypisana subwencja, dotacja przeznaczona na ten cel? Jak to państwo widzicie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Może się pani do tego odnieść?</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuMieszkalnictwawMinisterstwieInfrastrukturyiBudownictwaElizaChojnicka">Jeżeli chodzi o uzgodnienia z jednostkami samorządu terytorialnego, to w ramach roboczych konsultacji potrzeb samorządów wystąpiliśmy do Związku Miast Polskich i innych podmiotów z prośbą o wskazanie, jakie potrzeby legislacyjne chciałyby wskazać, jeżeli chodzi o zmianę ustawy o ochronie praw lokatorów. W miarę możliwości staraliśmy się oddać to w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuMieszkalnictwawMinisterstwieInfrastrukturyiBudownictwaElizaChojnicka">Jeżeli chodzi o konsultowanie samych rozwiązań zawartych w projekcie, to zostaną one skierowane do konsultacji publicznych z przedstawicielami samorządu terytorialnego po wpisaniu projektu do wykazu prac legislacyjnych i skierowaniu go do uzgodnień międzyresortowych. Etap konsultowania szczegółowych rozwiązań i w ogóle możliwość ich upublicznienia jest więc jeszcze przed nami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kto jeszcze chce się wypowiedzieć? Panowie Senatorowie?</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#SenatorRobertMamatow">Może ja…</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pan senator Mamątow.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#SenatorRobertMamatow">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#SenatorRobertMamatow">Wiemy, jak ważna jest ta ustawa i jak szybko powinna być podjęta. Senatorowie na okrągło mają do czynienia z takimi sprawami podczas pracy w biurach. Chciałbym podać państwu taki najprostszy przykład, na bieżąco… Ostatnio dowiedziałem się o wyroku eksmisji połowy małżeństwa. To znaczy sąd podjął decyzję, że wyeksmituje żonę. Nakazał urzędowi gminy, żeby przydzielił jej lokal zastępczy. Uznał, że małżonek pracuje, więc może sobie wynająć lokal zastępczy. Są takie sytuacje. W ubiegłym roku pod koniec listopada eksmitowano ludzi z mieszkania do chlewka. Dlatego uważam, że ustawa powinna być przygotowana jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#SenatorRobertMamatow">Ja pamiętam… Nie jestem zwolennikiem poprzedniego rozwiązania zaproponowanego przez panią Grodzką, ale myślę, że musimy jak najszybciej zająć się tym tematem. Trochę boję się tego, o czym mówi pani z ministerstwa. Chodzi o to, że będą prowadzone konsultacje itd. Oczywiście już trochę czasu pracuję w parlamencie. Boję się, że może być tak, że nastąpi koniec kadencji i powiemy: szkoda, nie zajęliśmy się tym tematem. Jest tak niby… Dlatego sugeruję, żebyśmy jednak rozważyli to, o czym mówią przedstawiciele rzecznika praw obywatelskich i Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Chodzi o pochylenie się nad tą petycją. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Panowie Senatorowie, ministerstwo oświadczyło, że projekt ustawy jest na etapie uzgodnień międzyresortowych.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#Gloszsali">Wewnątrzresortowych.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Wewnątrzresortowych. Czyli prace postępują. Mamy świadomość, jaką wagę ma ta sprawa. Dlatego już od stycznia dwukrotnie zwracaliśmy się do ministerstwa z pytaniem w tej sprawie. Wydaje mi się, że nasze wystąpienia mają jakiś efekt. Jakaś praca została podjęta. Dlatego proponowałbym, żeby rozważyć takie rozwiązanie: ponownie przerwijmy dalsze rozpatrywanie tej petycji i nie podejmujmy ostatecznej uchwały w tej sprawie, a jeżeli ustawa do nas nie wpłynie, to następnym razem, powiedzmy, za 2, 3 miesiące… Jeżeli wpłynie jakikolwiek projekt, to będziemy mogli skrytykować ostateczną treść i ewentualnie uzupełnić ją poprzez wniesienie stosownych poprawek. Będzie to właściwe ukierunkowanie tej sprawy. Myślę, że gdybyśmy już dzisiaj podjęli ostateczną decyzję, zwłaszcza taką, że nie będziemy kontynuować prac nad tą petycją, to słabszy byłby swoisty nacisk moralny, jaki możemy wywierać na inicjatywy rządowe, także poprzez naszą działalność. Proponuję, żebyśmy przerwali dalsze rozpatrywanie tej sprawy i dali jeszcze… Chodzi o to, żebyśmy poczekali na dalszy przebieg prac w ministerstwie w tej sprawie, a dopiero po pewnym czasie podjęli ostateczną decyzję.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Mam również na uwadze to, o czym panowie senatorowie dobrze wiedzą. Szybkość postępowania ustawodawczego jest różna w zależności od tego, czy rząd wychodzi z inicjatywą ustawodawczą, czy Senat wchodzi z tą inicjatywą. Wydaje mi się, że gdybyśmy sami wystąpili z inicjatywą, wcale nie przyspieszylibyśmy tego postępowania. Dlatego proponuję, żeby ponownie przerwać prace i odroczyć ostateczne podjęcie uchwały w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czy panowie senatorowie akceptują taką propozycję? Nie widzę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Wobec tego przerywam dalsze rozpatrywanie tej sprawy, licząc na to, że w nieodległym czasie projekt ustawy Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa wpłynie do Sejmu. Wtedy będziemy wiedzieli, jaki będzie tekst, który ewentualnie wpłynie do nas.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Zamykam rozpatrywanie tego punktu.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Przechodzimy do omawiania kolejnego punktu: rozpatrzenie petycji dotyczącej podjęcia inicjatywy ustawodawczej w celu włączenia do kręgu uprawnionych do otrzymywania świadczenia kompensacyjnego z ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych nauczycieli praktycznej nauki zawodu zatrudnionych w Centrach Kształcenia Praktycznego.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czy mogę poprosić Biuro Komunikacji Społecznej o przypomnienie nam tej petycji? Pamiętamy tylko tyle, że w poprzedniej kadencji prace nad tą sprawą zmierzały w tym samym kierunku, ale z powodów legislacyjnych i kadencyjnych nie zostały one doprowadzone do końca w Sejmie. My wystąpiliśmy z inicjatywą i projektem ustawy. Poproszę Biuro Komunikacji Społecznej o krótkie przypomnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Wanda Wójtowicz, Biuro Komunikacji Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Jest to petycja zbiorowa wniesiona przez Radę Pedagogiczną Centrum Kształcenia Praktycznego w Warszawie reprezentowaną przez Marka Milewskiego. Przedmiotem petycji jest podjęcie inicjatywy ustawodawczej w celu włączenia do kręgu uprawnionych do otrzymywania świadczenia kompensacyjnego z ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych nauczycieli praktycznej nauki zawodu zatrudnionych w centrach kształcenia praktycznego. Autorzy petycji postulują o zmianę w ustawie o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych polegającą na włączeniu tych nauczycieli do kręgu uprawnionych.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Króciutko, w paru zdaniach przedstawię stan prawny. Do 31 grudnia 2008 r. nauczyciele, których staż pracy wynosił 30 lat, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej, zgodnie z art. 88 Karty Nauczyciela mogli korzystać z prawa do wcześniejszej emerytury bez względu na wiek. Przepis ten wygasł 1 stycznia 2009 r. Po 1 stycznia 2009 r. tylko ci nauczyciele, którzy do 31 grudnia 2008 r. posiadali wymagany staż, mogli skorzystać z prawa na starych zasadach. Obecnie osoby zatrudnione w szczególnych warunkach lub wykonujące pracę o szczególnym charakterze zamiast wcześniejszych emerytur mają prawo do emerytur pomostowych. Jednak nie wszystkie osoby, które mogły skorzystać z prawa w starym systemie emerytalnym, mogą teraz skorzystać z prawa na nowych zasadach. Wykaz prac w szczególnych warunkach oraz o szczególnym charakterze został opracowany na podstawie ustaleń ekspertów medycyny pracy, był on konsultowany z pracodawcami i pracownikami.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Jeżeli chodzi o krąg podmiotowy ustawy, to jest on bardzo ograniczony. Są to jedynie nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w wybranych placówkach wychowawczych. Jeżeli chodzi o nauczycieli wykonujących pracę o szczególnym charakterze, to do tej grupy zaliczono tylko nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, ośrodkach socjoterapii, ośrodkach szkolno-wychowawczych, schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych. Centralny Instytut Ochrony Pracy badał kwestię dotyczącą grupy nauczycieli. Z badań wynika, że obciążenie psychofizyczne nauczycieli jest wysokie, brakuje jednak merytorycznych podstaw, żeby kwalifikować osoby wykonujące zawód nauczyciela do grupy mającej prawo do emerytur pomostowych.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Ustawa o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych wprowadziła rozwiązania przejściowe dla nauczycieli z długim stażem pracy. Chodzi o osoby, których staż wynosił 30 lat, w tym 20 lat w pracy nauczyciela. W kolejnych latach, do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego nabywały one prawa do świadczeń. Są to świadczenia finansowane z budżetu państwa. Projekt ustawy był inicjatywą poselską, która została poparta przez Radę Ministrów. W pierwotnej wersji projekt nie obejmował nauczycieli wychowawców i innych pedagogów zatrudnionych w jakichkolwiek placówkach. Zakres podmiotowy ustawy został rozszerzony w czasie prac parlamentarnych, jednak ustawodawca nie dostrzegł potrzeby włączenia nauczycieli placówek kształcenia praktycznego do podmiotów uprawnionych do nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">W VIII kadencji Senatu Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrzyła petycję wniesioną przez tego samego autora. Został przygotowany projekt ustawy o zmianie ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, był to druk senacki nr 578. W Komisji Ustawodawczej, Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisji Nauki, Edukacji i Sportu trwały prace nad tym projektem. Komisje odbyły kilka posiedzeń, rozpatrzyły projekt i wniosły o jego odrzucenie. Na sześćdziesiątym posiedzeniu, 7 sierpnia 2014 r., Senat odrzucił projekt ustawy i tym samym zakończył postępowanie w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czy przedstawiciel petentów chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzedstawicielRadyPedagogicznejCentrumKsztalceniaPraktycznegowWarszawieMiroslawMiasko">Mirosław Miąsko, Centrum Kształcenia Praktycznego w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PrzedstawicielRadyPedagogicznejCentrumKsztalceniaPraktycznegowWarszawieMiroslawMiasko">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PrzedstawicielRadyPedagogicznejCentrumKsztalceniaPraktycznegowWarszawieMiroslawMiasko">Pominięcie Centrum Kształcenia Praktycznego w ustawie o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych powoduje pozbawienie nabytych praw do świadczeń wszystkich nauczycieli CKP, nie tylko nauczycieli praktycznej nauki zawodu. Czy nauczyciele praktycznej nauki zawodu utracili możliwość uzyskiwania świadczeń kompensacyjnych? Nie. Wystarczy, że będą zatrudnieni w innych placówkach, poza Centrum Kształcenia Praktycznego: w zespołach szkół, technikach, zakładach poprawczych, więzieniach, szpitalach. We wszystkich tych placówkach nabywają świadczenia kompensacyjne, nie nabywają ich tylko i wyłącznie w Centrum Kształcenia Praktycznego.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PrzedstawicielRadyPedagogicznejCentrumKsztalceniaPraktycznegowWarszawieMiroslawMiasko">W Centrum Kształcenia Praktycznego są zatrudnieni różni nauczyciele, nie tylko nauczyciele prowadzący zajęcia praktyczne. Ze statutowych obowiązków i zadań Centrum Kształcenia Praktycznego wynika, że może ono organizować zarówno zajęcia praktyczne, jak i teoretyczne. W naszym centrum organizowane są w tej chwili kwalifikacyjne kursy zawodowe, w ramach których zajęcia teoretyczne trwają ok. 600 godzin. Realizują je nauczyciele praktycznej nauki zawodu posiadający kwalifikacje do prowadzenia tego typu zajęć. Brak uwzględnienia centrów kształcenia praktycznego w ustawie niejako karze nauczycieli zatrudnionych właśnie w tego typu placówkach. Nie trzeba udowadniać, że są to ci sami nauczyciele, mają te same kwalifikacje co nauczyciele zatrudnieni w innych placówkach. Tak jak już wcześniej wspomniałem, wystarczy, że zmienią placówkę, a będą mieli wszystkie świadczenia kompensacyjne.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#PrzedstawicielRadyPedagogicznejCentrumKsztalceniaPraktycznegowWarszawieMiroslawMiasko">Ten stan ma trochę głębsze podłoże. Dlaczego? Dlatego, że nauczyciele zaczynają omijać Centrum Kształcenia Praktycznego, co powoduje braki kadrowe, szczególnie jeśli chodzi o specjalistów: elektryków, informatyków, mechaników. Dzieje się tak chociażby ze względu na niskie płace, a także ze względu na status placówki, która nie została uwzględniona w tej ustawie i stała się placówką oświatową jakby gorszej kategorii.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#PrzedstawicielRadyPedagogicznejCentrumKsztalceniaPraktycznegowWarszawieMiroslawMiasko">My jako nauczyciele jesteśmy zobligowani… Mamy społeczny nakaz szukania sprawiedliwości i prawdy. Zależy nam również na ogólnie pojętym kształceniu zawodowym, bo przecież dzisiaj większość zajęć… Szkolnictwo zawodowe w większości oparte jest na centrach kształcenia praktycznego, przynajmniej jeśli chodzi o zajęcia praktyczne. Chcielibyśmy, żeby ten „hydraulik z reklamy” miał coraz młodszą twarz, nie musiał wyjeżdżać i chciał pracować w Polsce, w naszej ojczyźnie. Dlatego zależy nam właśnie na podniesieniu statusu centrów kształcenia praktycznego. Oczywiście zależy nam na tym, żebyśmy otrzymywali świadczenia kompensacyjne w miejscu zatrudnienia. Bardzo często są to placówki, które rozwijaliśmy przez długie lata, chcielibyśmy, żeby ich status odpowiadał innym placówkom oświatowym. W związku z tym proszę o rozważenie petycji zgodnie z postulatem wniesionym przez Radę Pedagogiczną Centrum Kształcenia Praktycznego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czy ktoś z zaproszonych gości chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Skoro nie, to proszę panów senatorów o…</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pan dyrektor chciałby się wypowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuUbezpieczenSpolecznychwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejMarekBucior">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuUbezpieczenSpolecznychwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejMarekBucior">Petycja została właściwie omówiona przez panią referującą. Ja chciałbym tylko zwrócić uwagę na jeden element. Podstawowym elementem jest to, że świadczenia emerytalne… Staramy się wprowadzić takie rozwiązania, które nie dadzą preferencji do korzystania ze świadczeń emerytalnych w obniżonym wieku emerytalnym. To jest najważniejsze. Oczywiście jest to świadczenie z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych pochodzące ze składek. Dla osób, które zdaniem ekspertów medycyny pracy kwalifikowały się do tego, aby uzyskać uprawnienie do wcześniejszego kończenia aktywności zawodowej, zostały przygotowane emerytury pomostowe. Oczywiście są to osoby, które wprost zostały wymienione w ustawie, w załączniku. Jest to bardzo wąska grupa osób. W przypadku wszystkich pozostałych nauczycieli… Podczas prac nad przygotowaniem ustawy o emeryturach pomostowych zostało wskazane wprost, że, owszem, w przypadku zawodu nauczyciela występuje czynnik wypalenia zawodowego, ale zdaniem ekspertów medycyny pracy nie powinien on wpływać na możliwość uzyskania świadczeń w obniżonym wieku emerytalnym. Dlatego w ramach późniejszych prac i przyjętego konsensusu zostały przygotowane nauczycielskie świadczenia kompensacyjne. To rozwiązanie zostało przyjęte z przedłożenia poselskiego, zostało ono skierowane do konkretnych grup osób.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuUbezpieczenSpolecznychwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejMarekBucior">Jeżeli spojrzymy na dotychczasowy stan prawny, na ustawę o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych… Ustawa została skierowana do Trybunału Konstytucyjnego, były zarzuty niekonstytucyjności. Trybunał Konstytucyjny wskazał wprost, że właściwe jest rugowanie wszelakich wyjątków i wprowadzania rozwiązań, które powodowałyby, że powszechny system emerytalny byłby rozciągany na jak największą grupę osób. Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne nie mieszczą się w rozwiązaniach systemu emerytalnego, bo właściwie mają one charakter przedemerytalny. W związku z tym Trybunał Konstytucyjny wskazał, że istnieje możliwość, aby zostało przyjęte takie, a nie inne rozwiązanie. Trybunał wskazał również, że nieprzyjęcie innych grup nauczycieli do grupy osób uprawnionych do nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych nie jest czymś niekonstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuUbezpieczenSpolecznychwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejMarekBucior">Chcę zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię. Proszę zwrócić uwagę na to, że jeżeli spojrzymy na ustawę o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, to zobaczymy, że niewątpliwie są to świadczenia wygasające, finansowane z budżetu państwa. Są to świadczenia wygasające, więc tak naprawdę w przypadku mężczyzn nie będą one przyznawane osobom młodszym niż urodzone mniej więcej… Musiałbym to teraz liczyć, chodzi o osoby urodzone, powiedzmy, w 1968 r. W związku z tym w przypadku mężczyzn wszystkie osoby urodzone po 1968 r. oczywiście już nie skorzystają z uprawnień do świadczeń kompensacyjnych. Chcę powiedzieć, że są to również osoby mające dziś czterdzieści kilka lat, w związku z tym argument, że nie ma osób, które mogłyby podjąć zatrudnienie w centrach, jest oczywiście chybiony. W przypadku kobiet chodzi o osoby urodzone, powiedzmy, po 1972 r. czy 1973 r. Jeżeli weźmiemy pod uwagę nauczycieli, to zobaczymy, że osoby po studiach, dwudziestoparoletnie czy mające do ok. 40 lat oczywiście i tak nie posiadają tego uprawnienia. Na to chciałbym zwrócić uwagę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzedstawicielRadyPedagogicznejCentrumKsztalceniaPraktycznegowWarszawieMarekMilewski">Marek Milewski, Centrum Kształcenia Praktycznego w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PrzedstawicielRadyPedagogicznejCentrumKsztalceniaPraktycznegowWarszawieMarekMilewski">Czujemy się po prostu pokrzywdzeni. Nie widzimy żadnego argumentu przemawiającego za tym, żeby centra kształcenia praktycznego były pominięte w ustawie. Nie jesteśmy kolejną grupą zawodową, która domaga się przywilejów i świadczeń kompensacyjnych. Jesteśmy w tej samej grupie zawodowej, w której są nauczyciele zatrudnieni w centrach kształcenia ustawicznego. My wykonujemy tę samą pracę, czyli zajmujemy się szkolnictwem zawodowym. Tak że niezrozumiałe jest dla nas to, że nauczyciele w CKU mogą mieć świadczenia, a my nie. Dlatego złożyłem tę petycję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Panowie senatorowie zechcą się wypowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pan senator Cichoń i pan senator Mamątow.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#SenatorZbigniewCichon">Ja mam pytanie. Jak liczna jest grupa nauczycieli owych centrów kształcenia praktycznego, którzy mogliby być objęci tą propozycją legislacyjną?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Na to pytanie najlepiej odpowiedzą wnioskodawcy, petenci, bo jednostka… Chodzi o to, ile osób zatrudnia taka jednostka. Wystarczy, że panowie podadzą…</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#Gloszsali">W Centrum Kształcenia Ustawicznego jest zatrudnionych 30 nauczycieli…</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pan minister ma jakieś wyobrażenie, ile jest to osób w skali kraju?</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuUbezpieczenSpolecznychwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpolecznejMarekBucior">Jestem przekonany… Jak rozumiem, jest obecny przedstawiciel ministra edukacji narodowej…</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Mogę prosić o krótką informację?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#NaczelnikWydzialuwDepartamencieWspolpracyzSamorzademTerytorialnymwMinisterstwieEdukacjiNarodowejAnnaBoder">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#NaczelnikWydzialuwDepartamencieWspolpracyzSamorzademTerytorialnymwMinisterstwieEdukacjiNarodowejAnnaBoder">W tej chwili nie możemy podać konkretnych danych, ponieważ w systemie informacji oświatowej nie ma wyodrębnionych CKP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Rozumiem. Nie ma danych, nie uzyskamy odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#NaczelnikWydzialuwDepartamencieWspolpracyzSamorzademTerytorialnymwMinisterstwieEdukacjiNarodowejAnnaBoder">Tak, dokładnie tak.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Chciałby pan to uzupełnić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzedstawicielRadyPedagogicznejCentrumKsztalceniaPraktycznegowWarszawieMiroslawMiasko">Mogę tylko dodać, że w tej chwili w warszawskim Centrum Kształcenia Praktycznego na pełny etat jest zatrudnionych ok. 60 nauczycieli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Czy pan senator Cichoń ma kolejne pytania?</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#SenatorZbigniewCichon">Chciałbym nie tyle zadać pytanie, ile zająć stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#SenatorZbigniewCichon">Proszę państwa, wydaje mi się, że chyba słuszny jest postulat o to, żeby wprowadzić tę zmianę, albowiem rzeczywiście brakuje uzasadnionych powodów, dla których miałoby istnieć zróżnicowanie sytuacji prawnej tej grupy nauczycieli w stosunku do pozostałych kategorii nauczycieli. Trzeba też pamiętać, że ta grupa nauczycieli, podobnie jak pozostałe grupy, korzystała wcześniej z pewnych rozwiązań prawnych, które były dla niej korzystne. Na skutek kolejnych zmian i odebrania nauczycielom uprawnień została wyłączona spod tych regulacji, ale nie została zrównana z innymi grupami objętymi regulacjami, które miały stanowić namiastkę poprzednich praw. Moim zdaniem jest to zupełnie pozbawione racji, bo nie ma żadnego uzasadnienia, żeby traktować tych nauczycieli inaczej niż pozostałych, o których wcześniej tu mówiono. A tym bardziej że… Skoro wcześniej nasza Izba zdecydowała – chyba zrobił to Senat – że podejmiemy tę inicjatywę ustawodawczą, to uważam, że powinniśmy ją podjąć, nawet w imię pewnego rodzaju konsekwencji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pan senator Mamątow.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#SenatorRobertMamatow">Może nie do końca… Izba nie podjęła decyzji, tylko komisja.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#SenatorZbigniewCichon">Komisja.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#SenatorRobertMamatow">Komisja podjęła decyzję. Przedstawiciel wnioskodawców ma rację, mówiąc, że nie rozumiecie, dlaczego tak się stało, bo nie da się tego zrozumieć. Gdy w poprzedniej kadencji zadałem pytanie przedstawicielowi ministerstwa oświaty, czym się różni nauczyciel z centrum kształcenia praktycznego od nauczyciela prowadzącego warsztaty szkolne przy jakiejś szkole, to nie umiał mi odpowiedzieć. Nie podał żadnego argumentu, nie umiał podać przyczyny, dla której nauczyciele z centrów kształcenia praktycznego nie zostali objęci tą ustawą. Po prostu szukano oszczędności i padło na panów. Po prostu tak to wygląda.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#SenatorRobertMamatow">Ja uważam, że jest to jawna dyskryminacja nauczycieli z centrów kształcenia praktycznego. Tak jak wnosiłem poprzednio – byłem sprawozdawcą – tak też teraz wnoszę o podjęcie prac nad tą petycją i przychylenie się do prośby. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pan senator Mikołajczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#SenatorLukaszMikolajczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#SenatorLukaszMikolajczyk">Panie Przewodniczący, podobnie jak senatorowie przedmówcy uważam, że powinniśmy podjąć prace nad włączeniem tej grupy nauczycieli do kręgu uprawnionych do otrzymywania świadczenia kompensacyjnego, tym bardziej że ci nauczyciele są objęci ustawą – Karta Nauczyciela. Dotyczą ich te same zasady zdobywania poszczególnych stopni awansu zawodowego nauczycieli, które dotyczą innych, podlegają oni nadzorowi kuratora. Grupa nauczycieli pracujących w centrach kształcenia ustawicznego, które działają przy szkołach, została objęta uprawnieniem, a grupa nauczycieli pracujących w centrach kształcenia praktycznego działających poza szkołą nie. Jest to bardzo istotna grupa nauczycieli w Polsce, więc uważam, że powinniśmy się tym zająć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Jeszcze ja się wypowiem. Podsumuję to w ten sposób: właściwie niemal dokładnie zostały powtórzone argumenty, które były podnoszone w ubiegłej kadencji na posiedzeniu naszej komisji w tej sprawie. Dodałbym tylko jeszcze jedno. Chodzi o argument konstytucyjny, o którym mówił pan minister. Rzeczywiście Trybunał Konstytucyjny uznał, że w tym przypadku konstytucja nie została naruszona, ale – powiem tak bardzo potocznie – ta ustawa została źle zaskarżona. Trybunał stwierdził, że nie ma sprzeczności z art. 67 konstytucji, który przyznaje obywatelom prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy, chodzi o inne formy zabezpieczenia społecznego określane przez ustawę. Zgodnie z tym, co powiedział pan senator Mamątow, należało podnieść zarzut dyskryminacji właśnie dlatego, że część osób pozostających w szeroko rozumianym kręgu nauczycieli zostało uznanych za podmioty tej ustawy, a część zostało wykluczonych bez dostatecznego uzasadnienia tego zróżnicowania. To zróżnicowanie jest niekorzystne dla osób pozostających poza zakresem ustawy. W tym przypadku argument orzeczenia konstytucyjnego nie stoi na przeszkodzie, żeby ewentualnie podjąć inicjatywę ustawodawczą zgodną z tenorem petycji.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Stawiam zatem wniosek o to, ażeby komisja podjęła dalsze prace nad inicjatywą ustawodawczą zgodnie z wnioskiem zawartym w petycji.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kto z panów senatorów jest za poparciem wniosku?</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#komentarz">(7)</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">W takim razie uznajemy, że prace będą dalej prowadzone.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proponuję, żeby pracami dalej zarządzał pan senator Mikołajczyk.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo za wyrażenie zgody.</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Zamykam rozpatrywanie tego punktu.</u>
          <u xml:id="u-52.10" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję wszystkim obecnym zainteresowanym.</u>
          <u xml:id="u-52.11" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Przechodzimy do rozpatrywania kolejnego punktu: rozpatrzenie petycji dotyczącej podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmian w ustawie o gospodarce nieruchomościami w zakresie aktualizacji opłat z tytułu wieczystego…</u>
          <u xml:id="u-52.12" who="#Gloszsali">Przepraszam, pan Mikołajczyk będzie zarządzał pracami, czy pan senator Mamątow?</u>
          <u xml:id="u-52.13" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Przepraszam, pan senator Mamątow. Patrzyłem na pana senatora.</u>
          <u xml:id="u-52.14" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Wnosimy poprawkę. Tak, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-52.15" who="#Gloszsali">Dobrze, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-52.16" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pan senator Mamątow ma doświadczenie zdobyte podczas poprzedniej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-52.17" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Teraz rozpatrzymy petycję dotyczącą zmiany ustawy o gospodarce nieruchomościami w zakresie aktualizacji opłat z tytułu wieczystego użytkowania nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-52.18" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Poprosimy Biuro Komunikacji Społecznej o bardzo krótkie sprawozdanie i wprowadzenie do omawiania tej petycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuJolantaKrynicka">Jolanta Krynicka, Biuro Komunikacji Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuJolantaKrynicka">Jest to petycja zbiorowa, która tak naprawdę dotyczy obniżenia opłat z tytułu użytkowania wieczystego. Została ona wniesiona przez Stowarzyszenie Interesu Społecznego „Wieczyste”. Dotyczy ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuJolantaKrynicka">Autorzy petycji podważają obecnie funkcjonujące wysokości opłat z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, twierdząc, że powodują one skrajne zubożenie obywateli. W dołączonym do petycji projekcie ustawy przedstawili konkretne propozycje obniżenia tych opłat. Są to dość drastyczne obniżki, m.in. np. obniżka opłat z tytułu wieczystego użytkowania gruntów wykorzystywanych na cele mieszkaniowe z 1% do 0,3% wartości nieruchomości, a w przypadku pozostałych gruntów obniżka opłat z 3% do 1% wartości nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuJolantaKrynicka">Poza tym postulują rezygnację z bonifikat, które mogą być udzielane osobom o najniższych dochodach. Proponują również likwidację aktualizacji opłat z tytułu użytkowania wieczystego występującej co 3 lata, twierdząc, że właściwie to są permanentne podwyżki. Proponują także likwidację procedury administracyjnej przed samorządowymi kolegiami odwoławczymi dotyczącej aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste oraz nałożenie na sąd licznych obowiązków dotyczących współużytkowników wieczystych. Poza tym postulują nawet zlikwidowanie wszystkich podwyżek, które nastąpiły po 31 grudnia 2008 r. Sami autorzy petycji szacują, że obniżenie dochodów jednostek samorządu terytorialnego uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa będzie wynosiło około 2 miliardów zł. Twierdzą jednak, że generalnie nie odbije się to znacząco na budżecie państwa, ponieważ będzie to w obrocie konsumenckim i gospodarczym, jakby wróci do tego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuJolantaKrynicka">Pragnę powiedzieć, że ta petycja została już zgłoszona do sejmowej Komisji do Spraw Petycji. 14 stycznia tego roku była bardzo wnikliwie rozpatrywana w obecności ministra finansów, infrastruktury i budownictwa, Związku Powiatów Polskich oraz Biura Legislacyjnego Sejmu i Biura Analiz Sejmowych. Wszystkie te podmioty orzekły, że zmiany proponowane w petycji zbytnio ingerują w przepisy, są zbyt proste. Rzeczywiście wszystkie podmioty, zarówno ministerstwo, jak i Związek Powiatów Polskich, dostrzegają różne nieprawidłowości w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Uważają jednak, że ten projekt jest po prostu zły i nie należy kontynuować nad nim prac, tym bardziej że w ich opinii projekt zbyt wnikliwie ingeruje w samodzielność finansową samorządu terytorialnego. Dlatego petycja została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuJolantaKrynicka">Aha, chciałabym jeszcze dodać to, o czym zapomniałam powiedzieć. Autorzy petycji postulują również to, żeby w przypadku nieruchomości podlegających ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa obowiązujące stawki były zgodne z ustawą o gospodarce nieruchomościami. To wszystko. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kto z zaproszonych osób chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Skoro nie ma chętnych, to proszę panów senatorów o zajęcie stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Pan senator Rulewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#SenatorJanRulewski">Przede wszystkim zastanawia mnie kwestia nieruchomości rolnych Skarbu Państwa. Czy we wnikliwych badaniach w Sejmie określono areał tych nieruchomości? Rozumiem, że nie są to nieruchomości rolne dzierżawione na podstawie ustawy, tylko są to nieruchomości rolne o znacznym areale, być może zlokalizowane w miastach, więc taka drastyczna obniżka rzeczywiście…</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#SenatorJanRulewski">Drugie pytanie. Czy w tej wnikliwej analizie… Pani wskazała, że ustawa jest, powiedziałbym… Zapomniałem, jakiego zwrotu pani użyła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuJolantaKrynicka">Eksperci, którzy się wypowiadali, stwierdzili, że…</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#SenatorJanRulewski">Powiedziała pani, że jest ona zła.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuJolantaKrynicka">…projekt po prostu w zbyt uproszczony sposób…</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#SenatorJanRulewski">Jest prosta. Przypomniałem sobie. Moje pytanie jest takie…</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuJolantaKrynicka">…zmienia ustawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#SenatorJanRulewski">Moje pytanie jest takie: czy nawet gdyby wskazano źródła dochodów samorządów w związku z ubytkiem pojawiającym się w wyniku tej ustawy… Bo one są…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuJolantaKrynicka">Oczywiście nie zrobiono tego, ale podkreślono, że byłby to bardzo znaczący ubytek dla samorządu terytorialnego. Poza tym odebrane zostałyby samorządom pewne uprawnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Panie Senatorze, ja coś dopowiem. W referacie zostało podkreślone, że wg samych autorów petycji wprowadzenie postulowanych zmian nie wymaga wydatków, ale będzie skutkowało obniżeniem dochodów jednostek samorządu terytorialnego uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa; obniżenie dochodów w skali całego kraju szacuje się na 2 miliardy zł. Te zaoszczędzone przez obywateli środki mają stymulować popyt w obrocie konsumenckim i gospodarczym. Obecnie obywatele są zmuszeni do ponoszenia – cytuję – horrendalnych opłat prowadzących do znacznego zubożenia. Odnoszę wrażenie, że nie chodzi tylko o użytkowanie wieczyste nieruchomości rolnych, ale wszelkich nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#SenatorJanRulewski">Tak, tylko nieruchomości rolne nie zawsze służą celom mieszkaniowym.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Tak.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#SenatorJanRulewski">Nie zawsze.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Panowie senatorowie chcieliby się jeszcze wypowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Proszę państwa, jako dyskutant chciałbym powiedzieć, że stwierdzenie, które wyeksponowałem, zawarte w opinii naszego Biura Komunikacji Społecznej, ma chyba kluczowe znaczenie dla naszej oceny. Nie ma chyba takiego bardzo prostego przełożenia… Nie będzie takiej zależności: jeżeli obniżymy opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, zubażając – jak mówią sami autorzy petycji – samorządy i Skarb Państwa o poważną kwotę, to zaoszczędzone pieniądze zostaną pożytecznie skonsumowane.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#SenatorJanRulewski">Senator Jan Rulewski: Przez samorządy…</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Ale przecież tylko przez wybrane osoby. Obniżanie dochodów samorządów, w taki czy w jakikolwiek inny sposób, oznacza po prostu zmniejszenie możliwości realizacji zadań nałożonych na samorządy. Musimy mieć to na uwadze. Ja rozumiem, że wtedy, kiedy płaci się mniej, także z tytułu użytkowania wieczystego, zwiększa się atrakcyjność życia i poprawia się standard życia zainteresowanych osób. Musimy jednak brać pod uwagę to, jakie będą skutki dla państwa i dla samorządów oraz społeczne skutki ewentualnego obniżenia, o które wnoszą petenci.</u>
          <u xml:id="u-59.8" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dlatego stawiam wniosek, żebyśmy nie podejmowali inicjatywy ustawodawczej zgodnej z wnioskiem petenta.</u>
          <u xml:id="u-59.9" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kto z panów senatorów jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-59.10" who="#komentarz">(6)</u>
          <u xml:id="u-59.11" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-59.12" who="#komentarz">(0)</u>
          <u xml:id="u-59.13" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-59.14" who="#komentarz">(1)</u>
          <u xml:id="u-59.15" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Zamknęliśmy rozpatrywanie tej petycji.</u>
          <u xml:id="u-59.16" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Przechodzimy do omawiania ostatniej petycji, dotyczącej podjęcia inicjatywy ustawodawczej w celu rozszerzenia w ustawie kombatanckiej katalogu podmiotowego ofiar represji o byłych „żołnierzy górników”.</u>
          <u xml:id="u-59.17" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kiedyś już rozpatrywaliśmy podobną petycję, właściwie jest to kolejna taka petycja.</u>
          <u xml:id="u-59.18" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Poproszę Biuro Komunikacji Społecznej o krótki referat w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Wanda Wójtowicz, Biuro Komunikacji Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Jest to petycja indywidualna zgłoszona przez Jana Wieczorka, byłego żołnierza górnika. Przedmiotem petycji jest podjęcie inicjatywy ustawodawczej w celu poszerzenia w ustawie kombatanckiej katalogu ofiar represji o byłych żołnierzy górników. Autor petycji postuluje poszerzenie tego katalogu. Stwierdza, że choć przymusowe zatrudnienie zostało uznane za szczególny rodzaj represji z przyczyn politycznych, to byli żołnierze górnicy nie są osobami represjonowanymi w rozumieniu przepisów ustawy o kombatantach.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Autor petycji informuje również, że w wyniku represji politycznych żołnierze górnicy byli kierowani do niewolniczej pracy w kopalniach, podczas której ponieśli największe straty biologiczne, przez co stali się najbardziej poszkodowaną grupą społeczną w czasie pokoju. Stwierdza, że pracownik cywilny pracujący w kopalni mógł odmówić wykonania rozkazu ze względu na bezpieczeństwo, a żołnierz zgodnie z rozkazem musiał wykonać tę pracę z narażeniem życia. System przymusowego zatrudnienia żołnierzy po przemianach ustrojowych został uznany za zbrodnię komunistyczną i zbrodnię przeciwko ludzkości.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Jeżeli chodzi o świadczenia otrzymywane przez żołnierzy górników, to są to świadczenia wynikające z ustawy z 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych. Wynoszą one 10,46 zł miesięcznie. Maksymalna kwota świadczenia wynosi 208,67 zł. Żołnierze górnicy otrzymują też ryczałt energetyczny wynoszący 166,05 zł miesięcznie. Ponadto ci, którzy pracowali w zakładach wzbogacania rud uranu, otrzymali jednorazowe odszkodowanie.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">W VIII kadencji Senatu Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrzyła petycję zbiorową wniesioną przez Krajowy Zarząd Związku Represjonowanych Politycznie Żołnierzy Górników z siedzibą w Warszawie i petycję indywidualną wniesioną przez osobę fizyczną. Dotyczyła ona podjęcia inicjatywy ustawodawczej w celu poszerzenia w ustawie kombatanckiej katalogu podmiotowego ofiar represji o żołnierzy górników oraz żołnierzy z poboru w 1949 r., którzy zostali wcieleni do ponadkontyngentowych brygad „Służby Polsce”.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Petycja była rozpatrywana przez komisję. Powstał projekt ustawy, był to druk senacki nr 854. Petycja została skierowana do Komisji Ustawodawczej, Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Komisji Obrony Narodowej. Komisje ją rozpatrzyły, przyjęły projekt ustawy i wniosły o jego przyjęcie bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Na siedemdziesiątym ósmym posiedzeniu, 10 lipca, Senat podjął uchwałę w sprawie wniesienia projektu ustawy do Sejmu; był to druk sejmowy nr 3748. 24 lipca został on skierowany do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu. W związku z zakończeniem kadencji parlamentu 11 listopada projekt ustawy został objęty dyskontynuacją prac legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeKomunikacjiSpolecznejwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Niedawno wpłynął do Sejmu poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego oraz niektórych innych ustaw, który obejmuje zakresem podmiotowym żołnierzy górników oraz żołnierzy z poboru w 1949 r. wcielonych z powodów politycznych do ponadkontyngentowych brygad „Służby Polsce” i przymusowo zatrudnianych w kopalniach węgla lub kamieniołomach. Projekt ten wpłynął 30 marca. Wczoraj, czyli 18 kwietnia, projekt ten został skierowany do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu; jest to druk nr 428. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Ta ostatnia wypowiedź właściwie rozstrzyga dalsze postępowanie.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Jeśli pan minister chciałby się jeszcze ewentualnie wypowiedzieć, to proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Oczywiste jest to, że w Sejmie toczy się już postępowanie legislacyjne dotyczące tej petycji, wobec tego nie ma żadnych podstaw, żeby komisja senacka równolegle podejmowała taką inicjatywę.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Stawiam zatem wniosek o niepodejmowanie inicjatywy ustawodawczej i dalszych prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Kto z panów senatorów jest za przyjęciem tego wniosku?</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#komentarz">(5)</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-61.8" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Zamykam rozpatrywanie tego punktu.</u>
          <u xml:id="u-61.9" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Zamykam posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-61.10" who="#PrzewodniczacyMichalSewerynski">Dziękuję osobom zaproszonym i państwu senatorom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 18 minut 17)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>